RTL Nieuws
✔ @RTLnieuws
AD 11.02.2021
Nu ook het CDA om is, stemt een ruime meerderheid van de Tweede Kamer donderdag 11.02.2021 in met het SP-voorstel om een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire te houden. Daarmee zet het parlement zijn zwaarste middel in om de waarheid boven tafel te krijgen over burgers die vermorzeld worden door overheidsdiensten.
Telegraaf 12.02.2021
,,Het is een onvermijdelijke stap,’’ zegt Leijten. ,,De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft lang niet alles onderzocht. Er moet ook gekeken worden naar het onrechtmatig selecteren op nationaliteit en fraudeopsporing door andere overheidsdiensten. Maar ook naar de Tweede Kamer.’’ Voor de zomer van 2022 moeten alle openbare verhoren worden gehouden die het fundament vormen voor de parlementaire enquête.
Lees ook;
Leijten wil ‘geen krappe meerderheid’ maar wenst dat deze parlementaire enquête ‘breed gedragen’ wordt. Nu het CDA aan boord is gekomen, is dat het geval. Voorstander zijn nu CDA, PvdA, GroenLinks, D66, SP, ChristenUnie, Denk, 50plus, Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen. Onduidelijk is of de VVD nog zal voor stemmen.
Moeizaam
De moeizame totstandkoming van de ruime meerderheid voor deze enquête heeft volgens parlementariërs van diverse fracties te maken met de oplopende druk die komende kabinetsperiode op de Tweede Kamer komt. Er zullen dan vrijwel zeker nóg twee zware parlementaire enquêtes op stapel staan die het overheidsbeleid evalueren.. De ene gaat over de gaswinning in Groningen. De andere waartoe nog niet is besloten, zal naar men verwacht over het coronabeleid van dit kabinet gaan.
De Tweede Kamer gaat bij deze parlementaire enquête ook in de spiegel kijken. Het is immers de Tweede Kamer zelf die aandrong op fraudejacht naar burgers die later in de problemen kwamen. ,,Het gaat erom dat we de systemen blootleggen die van burgers die een foutje maken meteen fraudeurs maken,’’ zegt Leijten. ,,Dat gaat dus niet alleen over de belastingdienst, maar gaat ook over andere uitvoeringsorganisaties. En hoe persoonsgegevens zijn gedeeld met andere overheidsdiensten. Welke andere risicoselectie er naast de nationaliteit is gemaakt.’’
Het eerdere onderzoek van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag was er de oorzaak van dat het derde kabinet Rutte ten val kwam.
Adempauze voor toeslagouders met schulden
Ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis is gegaan met de kinderopvangtoeslag en kampen met schulden krijgen een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen. Dat is het gevolg van een aangenomen amendement door de Tweede Kamer dat het ministerie van Financiën nu uitvoert.
De Tweede Kamer heeft op donderdag 11 februari 2021 een amendement aangenomen dat was ingediend door de leden Lodders en Van Weyenberg. Daarin staat dat er een afkoelingsperiode komt, een zogeheten tijdelijk moratorium. Dat wordt opgenomen in de wet.
Daardoor komt er rust en ruimte voor de afwikkeling van de schulden in het belang van zowel ouders die gedupeerde zijn als hun schuldeisers. Deze afkoelingsperiode gaat voor de bij de Belastingdienst/Toeslagen bekende ouders per 12 februari 2021 in.
Het amendement leest u hier.
Pauzeknop op schulden gedupeerde ouders van kracht
Ouders die gedupeerd zijn door de problemen met de kinderopvangtoeslag hoeven zich komend jaar ook geen zorgen te maken over beslagleggingen naar aanleiding van hun schulden. De Eerste Kamer heeft vandaag 01.03.2021 een amendement aangenomen dat regelt dat de invordering van schulden bij gedupeerde ouders tijdelijk wordt gepauzeerd. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) zal de adempauze van 1 jaar gebruiken om met alle betrokken partijen voortvarend tot een structurele oplossing te komen voor de schulden van gedupeerde ouders.
Met de pauzeknop op de invordering van schulden wordt voorkomen dat schuldeisers beslag kunnen leggen op de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro bij gedupeerde ouders, of elke andere compensatiebedrag dat zij ontvangen. Op deze manier wordt rust en ruimte gecreëerd om samen met schuldeisers een oplossing te vinden voor de schulden van deze ouders, zodat ouders zoveel mogelijk van de tegemoetkoming kunnen gebruiken voor een nieuwe start.
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen kosteloos worden geholpen door een gratis advocaat. Dat staat in een nieuwe regeling die vandaag bekend is gemaakt door de Raad voor de Rechtsbijstand en het ministerie van Financiën.
De regeling volgt op het nieuws van februari dat slachtoffers van de toeslagenaffaire jarenlang subsidie voor rechtsbijstand is geweigerd. Daardoor stonden ze alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. “Ze hadden geen schijn van kans”, zei Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, daar destijds over.
Slachtoffers extra ondersteunen
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is blij met het nieuws over de regeling, omdat veel gedupeerden en advocaten er lang op hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: ‘Grof schandaal’
Wel is de orde bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. Daarom zijn ze van plan om tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten ‘om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden’.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
Kristie is één van de duizenden slachtoffers van de toeslagenaffaire. Gisteravond ondervroeg ze premier Rutte tijdens het RTL Lijsttrekkersdebat over zijn rol daarin, zoals in de video hieronder te zien is.
Lees: Kristie over haar ‘ik stop u even’-uitspraak tegen Rutte: ‘Het floepte eruit’
Dossier Toeslagenaffaire;
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Ex-partners staan in toeslagenaffaire voorlopig met lege handen
NOS 03.03.2021 De afwikkeling van de toeslagenaffaire zorgt voor een kleine groep gescheiden ouders voor problemen. De Belastingdienst wil dat ex-partners zelf afspreken hoe ze de compensatie van 30.000 euro verdelen. Daardoor blijven sommige ouders met lege handen, en soms ook schulden, achter.
Een van hen is Igor Pietersz, die een dochter heeft met zijn ex-vriendin. Vanaf 2015 begonnen de problemen met de Belastingdienst en moesten ze tienduizenden euro’s terugbetalen. “Onze aanvraag in de schuldsanering werd vervolgens afgewezen, omdat we als fraudeurs te boek stonden”, vertelt Pietersz.
Jarenlang losten Pietersz en zijn toenmalige vriendin daarom grote bedragen af. Hoewel ze niet getrouwd waren, was Pietersz wel toeslagpartner. Daarom werd hij in alle schulden meegenomen. “Op een gegeven moment werd er zelfs beslag gelegd op ons loon.”
Eind vorig jaar gingen Pietersz en zijn partner uit elkaar. Omdat zijn ex-vriendin ooit de kinderopvangtoeslag heeft aangevraagd, krijgt zij volgens de regels de 30.000 euro op haar rekening. Hij krijgt voorlopig niets. En het lukt niet om hier samen uit te komen.
“Haar advocaat heeft gezegd dat ik er geen recht op heb, omdat ik nooit ben aangeschreven door de Belastingdienst”, zegt Pietersz. “Zelf schreef ze me dat ze wachtte tot de regering een beslissing nam over de positie van ex-partners.”
Vertraging
Maar of die beslissing er snel komt, is de vraag. Er zijn door de Tweede Kamer meerdere moties aangenomen met de oproep hen mee te nemen in de compensatie. Maar begin februari liet staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) weten dat ze wel naar een oplossing zoekt, maar op de korte termijn niets voor deze ouders kan doen: de 30.000 euro wordt gestort op de rekening van de toeslagaanvrager en ouders moeten er zelf uitkomen.
Tot nu toe hebben volgens de Belastingdienst zo’n 180 ex-partners zich gemeld. Hun een seintje geven als de compensatie wordt gestort, is volgens Van Huffelen ook niet mogelijk, omdat dit zorgt voor een te grote vertraging in de hersteloperatie. Ex-partners weten dus niet of en wanneer hun ex-partner het geld heeft.
De toeslagenaffaire, hoe zat het ook alweer? NOS op 3 legt het uit:
Een ander probleem voor de ex-partners is dat zij niet af zijn van hun schuldeisers. ‘Normale’ gedupeerden in de toeslagenaffaire hoeven geen overheidsschulden meer terug te betalen en krijgen een afkoelingsperiode van één jaar, maar ex-partners kunnen hier geen gebruik van maken. Zij vallen alleen onder de afkoelingsperiode tot 1 mei, die voor iedereen geldt die zich als gedupeerde heeft aangemeld.
“Mijn schulden bij de Belastingdienst en het CAK zijn nu bevroren, maar daar staat ook niets over op papier”, zegt Roger Derikx, een andere gedupeerde die niet meer bij zijn ex-vrouw is. “Er gebeurt wel wat, maar het is qua erkenning nog wat vaag.”
Wachten op beschikking
Gedupeerden krijgen op een gegeven moment een beschikking van de Belastingdienst, waarin staat hoe groot het compensatiebedrag is waar ze recht op hebben. Zijn ze het daar niet mee eens, kunnen ze naar de Commissie Werkelijke Schade stappen, die er opnieuw naar kijkt. Ex-partners krijgen geen beschikking.
Wel heeft staatssecretaris Van Huffelen gezegd dat de partners toegang krijgen tot de commissie, zodat ze daar om compensatie kunnen vragen. Vermoedelijk duurt het nog lang voordat zij daar duidelijkheid krijgen, omdat zij moeten wachten tot hun ex-partner de beschikking heeft.
Geen aandacht
Voor Derikx en Pietersz brengt de hersteloperatie in de toeslagenaffaire dus nog niet op kort termijn verlichting. Het steekt hen dat er geen aandacht is voor hun specifieke situatie. “De Belastingdienst moet niet zeggen dat we het met onze partners moeten uitvechten”, vindt Pietersz. “Ze kunnen voor de uitbetaling onze persoonlijke situatie bekijken en per geval bekijken hoe ze uitbetalen.”
Daar is Derikx het mee eens. “Ik moet nu wachten welke status de Belastingdienst mij geeft. Ik heb nu het gevoel dat ik nog altijd bungel aan mijn ex-partner. Maar ik wil ook erkend worden als échte gedupeerde in de toeslagenaffaire.”
BEKIJK OOK;
Pauzeknop op schulden gedupeerde ouders van kracht
RO 02.03.2021 Ouders die gedupeerd zijn door de problemen met de kinderopvangtoeslag hoeven zich komend jaar geen zorgen te maken over beslagleggingen naar aanleiding van hun schulden. De Eerste Kamer heeft vandaag een amendement aangenomen dat regelt dat de invordering van schulden bij gedupeerde ouders tijdelijk wordt gepauzeerd. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) zal de adempauze van 1 jaar gebruiken om met alle betrokken partijen voortvarend tot een structurele oplossing te komen voor de schulden van gedupeerde ouders.
Met de pauzeknop op de invordering van schulden wordt voorkomen dat schuldeisers beslag kunnen leggen op de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro bij gedupeerde ouders, of elke andere compensatiebedrag dat zij ontvangen. Op deze manier wordt rust en ruimte gecreëerd om samen met schuldeisers een oplossing te vinden voor de schulden van deze ouders, zodat ouders zoveel mogelijk van de tegemoetkoming kunnen gebruiken voor een nieuwe start.
Voor alle ouders die zich vóór 12 februari 2021 hebben gemeld als gedupeerde geldt het moratorium per direct. Voor deze groep van ruim 23.000 ouders geldt vervolgens dat de periode van 1 jaar ingaat vanaf het moment dat de forfaitaire tegemoetkoming van 30.000 euro wordt uitgekeerd. Voor ouders die zich ná 12 februari hebben gemeld geldt dat de adempauze van 1 jaar van kracht wordt op het moment dat de 30.000 euro wordt uitgekeerd.
In dat jaar mogen schuldeisers geen verhaal halen bij de gedupeerde ouders en hun huidige toeslagpartner. Het gaat hierbij om schulden die voor de adempauze zijn ontstaan. Schuldeisers mogen ook de overeenkomst met de betrokken ouders niet aanpassen wanneer een schuld openstaat die voor de adempauze is ontstaan. Dit betekent dat bijvoorbeeld een huurcontract niet kan worden opgezegd vanwege een betalingsachterstand die een gedupeerde ouder heeft.
Om te voorkomen dat er beslag wordt uitgevoerd op de compensatie, laat de Belastingdienst/Toeslagen aan de gerechtsdeurwaarders weten wie tot de groep gedupeerde ouders behoort. Gerechtsdeurwaarders kunnen beslag leggen op het inkomen of op goederen. Door onder strikte voorwaarden gegevens van gedupeerde ouders te delen, kunnen we ervoor zorgen dat er geen beslag meer wordt gelegd. Gerechtsdeurwaarders mogen deze gegevens alleen gebruiken om beslagleggingen te voorkomen.
Ouders die aanmaningen krijgen, hoeven deze niet te betalen. Zij kunnen bij de schuldeisers aangeven dat zij gedupeerd zijn door de problemen met kinderopvangtoeslag. In de nabije toekomst kunnen schuldeisers dit navragen bij de Belastingdienst/Toeslagen.
Daarnaast kunnen ouders die schulden hebben en zich hier zorgen over maken zich melden bij hun gemeente. Die kan helpen bij het inventariseren van de schulden.
Gedupeerden toeslagenaffaire kunnen gratis rechtsbijstand aanvragen
MSN 01.03.2021 Ouders die door de kinderopvangtoeslagenaffaire zijn gedupeerd, kunnen via de Raad voor de Rechtsbijstand kosteloze rechtsbijstand van een advocaat krijgen, zo maakt de Raad maandag bekend.
De subsidieregeling gaat per 1 maart in. Advocaten kunnen vanaf maandag bij de Raad aangeven dat ze binnen de regeling een gedupeerde ouder bij willen staan. Ook gedupeerde ouders kunnen zich bij de Raad melden, die hen vervolgens gaat koppelen aan een beschikbare advocaat.
Getroffen ouders die al worden bijgestaan door een advocaat, kunnen aangeven of ze willen dat deze rechtshulp onder de subsidieregeling valt.
De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het werk dat de advocaat heeft verricht. Om recht te hebben op de kosteloze rechtsbijstand hoeven de gedupeerde ouders niet aan inkomens- en vermogenseisen te voldoen, en ook hoeft er geen eigen bijdrage betaald te worden, aldus de Raad.
Deel slachtoffers zou jarenlang gesubsidieerde rechtsbijstand zijn geweigerd
Begin februari bleek dat een aantal gedupeerde ouders jarenlang geen gebruik zou hebben mogen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Verzoeken van de gedupeerde ouders werden afgewezen door het juridisch loket, schreef RTL Nieuws.
Het juridisch loket zou er volgens het nieuwsmedium van uit zijn gegaan dat burgers het geschil met de Belastingdienst zelf op zouden kunnen lossen. Maar ouders die hier niet uitkwamen en geen geld hadden voor een advocaat, konden hierbij dus geen hulp krijgen.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte op 18 januari bekend dat alle schulden die de gedupeerde ouders bij overheidsinstanties hebben, worden kwijtgescholden. Hoewel de ouders hun schuld bij de overheidsinstanties niet meer hoeven af te lossen, is het nog onduidelijk wat met de schulden bij private schuldeisers gaat gebeuren.
Het kabinet-Rutte III trad op 15 januari af na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden in de toeslagenaffaire onterecht aangemerkt als fraudeurs, met grote financiële en persoonlijke problemen als gevolg.
Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
Telegraaf 01.03.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire krijgen kosteloze rechtsbijstand van een advocaat. De Raad voor de Rechtsbijstand heeft maandag in samenwerking met het ministerie van Financiën een regeling gepubliceerd.
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is er blij mee, omdat veel gedupeerden en advocaten erop hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
De NOvA is niettemin ook bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. De orde is van plan tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten “om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden”.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
BEKIJK MEER VAN; rechtbank financiële en zakelijke dienstverlening Raad voor de Rechtsbijstand NOvA
Gedupeerden toeslagenaffaire kunnen gratis rechtsbijstand aanvragen
NU 01.03.2021 Ouders die door de kinderopvangtoeslagenaffaire zijn gedupeerd, kunnen via de Raad voor de Rechtsbijstand kosteloze rechtsbijstand van een advocaat krijgen, zo maakt de Raad maandag bekend.
De subsidieregeling gaat per 1 maart in. Advocaten kunnen vanaf maandag bij de Raad aangeven dat ze binnen de regeling een gedupeerde ouder bij willen staan. Ook gedupeerde ouders kunnen zich bij de Raad melden, die hen vervolgens gaat koppelen aan een beschikbare advocaat.
Getroffen ouders die al worden bijgestaan door een advocaat, kunnen aangeven of ze willen dat deze rechtshulp onder de subsidieregeling valt.
De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het werk dat de advocaat heeft verricht. Om recht te hebben op de kosteloze rechtsbijstand hoeven de gedupeerde ouders niet aan inkomens- en vermogenseisen te voldoen, en ook hoeft er geen eigen bijdrage betaald te worden, aldus de Raad.
Deel slachtoffers zou jarenlang gesubsidieerde rechtsbijstand zijn geweigerd
Begin februari bleek dat een aantal gedupeerde ouders jarenlang geen gebruik zou hebben mogen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Verzoeken van de gedupeerde ouders werden afgewezen door het juridisch loket, schreef RTL Nieuws.
Het juridisch loket zou er volgens het nieuwsmedium van uit zijn gegaan dat burgers het geschil met de Belastingdienst zelf op zouden kunnen lossen. Maar ouders die hier niet uitkwamen en geen geld hadden voor een advocaat, konden hierbij dus geen hulp krijgen.
Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen maakte op 18 januari bekend dat alle schulden die de gedupeerde ouders bij overheidsinstanties hebben, worden kwijtgescholden. Hoewel de ouders hun schuld bij de overheidsinstanties niet meer hoeven af te lossen, is het nog onduidelijk wat met de schulden bij private schuldeisers gaat gebeuren.
Het kabinet-Rutte III trad op 15 januari af na een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden in de toeslagenaffaire onterecht aangemerkt als fraudeurs, met grote financiële en persoonlijke problemen als gevolg.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtoffers toeslagenaffaire krijgen gratis advocaat
RTL 01.03.2021 Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen kosteloos worden geholpen door een advocaat. Dat staat in een nieuwe regeling die vandaag bekend is gemaakt door de Raad voor de Rechtsbijstand en het ministerie van Financiën.
De regeling volgt op het nieuws van februari dat slachtoffers van de toeslagenaffaire jarenlang subsidie voor rechtsbijstand is geweigerd. Daardoor stonden ze alleen in hun strijd tegen de Belastingdienst. “Ze hadden geen schijn van kans”, zei Reinier Feiner, voorzitter van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, daar destijds over.
Slachtoffers extra ondersteunen
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is blij met het nieuws over de regeling, omdat veel gedupeerden en advocaten er lang op hebben gewacht. De orde hoopt dat zich genoeg advocaten zullen aanmelden voor de regeling, die slachtoffers van de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst extra moet ondersteunen.
Slachtoffers toeslagenaffaire jarenlang rechtsbijstand geweigerd: ‘Grof schandaal’
Wel is de orde bezorgd dat sommige zaken van gedupeerden ingewikkelder en langduriger kunnen uitpakken dan nu is voorzien. Daarom zijn ze van plan om tussentijds te evalueren met een aantal deelnemende advocaten ‘om goed zicht te hebben op hoe de regeling uitpakt voor de gedupeerden’.
Na de eerste honderd zaken wordt de hoogte van de vergoedingen voor de advocaten geëvalueerd en eventueel aangepast door de Raad voor de Rechtsbijstand. De raad heeft samen met de orde criteria opgesteld voor deelname van advocaten.
Kristie is één van de duizenden slachtoffers van de toeslagenaffaire. Gisteravond ondervroeg ze premier Rutte tijdens het RTL Lijsttrekkersdebat over zijn rol daarin, zoals in de video hieronder te zien is.
Lees: Kristie over haar ‘ik stop u even’-uitspraak tegen Rutte: ‘Het floepte eruit’
Dossier Toeslagenaffaire;
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws / ANP; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Politiek Advocaat Rechtspraak
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
MSN 27.02.2021 ‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
RTL 27.02.2021 ‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Meer: Roland Strijker Renske Leijten Pieter Omtzigt Helma Lodders VVD Socialistische Partij CDA Toeslagenwet Belasting Kinderbijslag Kindgebonden budget
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
RTL 27.02.2021 De Belastingdienst keert al jaren duizenden euro’s te veel uit aan arbeidsmigranten. Dat komt doordat de dienst de toeslagen toekent op basis van foute informatie in zijn eigen systemen. De Belastingdienst weet al zeker sinds 2016 van het probleem, maar heeft het nog steeds niet opgelost, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Het probleem speelt rond het kindgebonden budget (KGB), dat wordt toegekend aan ouders met kinderen onder de 18 jaar. Vrijwel iedereen die in Nederland kinderbijslag ontvangt, krijgt die KGB-toeslag automatisch.
Alleenstaanden
De Belastingdienst blijkt arbeidsmigranten vaak onterecht te behandelen als alleenstaanden, en geeft ze daarom tot 3.240 euro meer kindgebonden budget. Maar arbeidsmigranten hebben vaak wel degelijk een partner in hun thuisland, en hebben dat ook aangegeven toen ze kinderbijslag aanvroegen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
In 2020 kregen 15.000 mensen met een gezin in het buitenland kindgebonden budget. 5000 daarvan zouden volgens de Belastingdienst alleenstaande ouder zijn en kregen dus maximaal 3240 euro extra per jaar.
Roemeense arbeidsmigranten steken asperges (archieffoto). © ANP
“De Nederlandse overheid is net Sinterklaas, zo makkelijk geeft ze geld weg”, zegt Ewa Szalwinska. Ze heeft een administratiekantoor in Waddinxveen, AdviesPOL, dat vooral arbeidsmigranten helpt bij het invullen van belastingaangiftes en het aanvragen van toeslagen. Ze ergert zich eraan dat dit probleem al jarenlang voortduurt. “Dit komt heel regelmatig voor, ik heb bij mijn kantoor alleen al zeker over de honderd gevallen.”
‘Zal wel kloppen’
Szalwinska kan er met haar hoofd niet bij dat de ene overheidsdienst (SVB) alles weet over de gezinssituatie van arbeidsmigranten en dat de andere, de Belastingdienst, die informatie vervolgens niet gebruikt. “Ik kan mij voorstellen dat iemand die vanuit een ander land naar Nederland komt, kinderbijslag aanvraagt en vervolgens een extra bedrag aan toeslag krijgt uitbetaald, denkt: wat een leuk land. Het zal wel kloppen.”
Daarnaast wil ze voorkomen dat haar klanten in financiële problemen komen als achteraf blijkt dat ze veel te veel geld hebben ontvangen en dan duizenden euro’s moeten terugbetalen.
Nog eens acht andere administratiekantoren bevestigen tegenover RTL Nieuws dat getrouwde arbeidsmigranten een veel te hoog kindgebonden budget krijgen, terwijl ze wel de juiste gegevens over hun gezinssamenstelling hebben doorgegeven.
’50 procent aanvragen’
Dat is ook de ervaring van Daria Klamka van Neder-Tax en Danuta Schreuder van DS-Advies. Beide belastingadviesbureaus hebben voornamelijk Poolse klanten. Schreuder: “Bij 50 procent van alle aanvragen voor toeslagen gaat het mis. Dan geven we alle informatie door, zoals de huwelijksakte en het geboortebewijs van het kind, en geven we aan dat de vrouw in Polen woont en de man hier werkt. En toch verstrekt de Belastingdienst een veel te hoge toeslag.”
“Als je de Belastingdienst belt om te zeggen dat deze persoon geen recht heeft op dat geld, word je niet geloofd”, zegt Szalwinska. “We moeten elke keer bellen en bellen, en vaak lukt het dan nog niet.” Danuta Schreuder heeft dezelfde ervaring: “Alles rechtzetten kost ongeveer een half jaar tijd. Wij moeten dit schriftelijk aangeven en vervolgens brief na brief sturen.”
In een reactie laat de Belastingdienst weten inderdaad elk jaar 200 tot 250 verzoeken te krijgen om de extra hoge toeslag te laten stoppen.
Zo struikelde het kabinet over de toeslagenaffaire
Zes jaar lang
We spraken Chris (zijn echte naam is bekend bij de redactie), die zes jaar lang te veel kindgebonden budget heeft ontvangen. Volgens de Belastingdienst was hij alleenstaand, maar de Sociale Verzekeringsbank, waar hij de kinderbijslag had aangevraagd, wist dat hij getrouwd was. Toen Chris van zijn adviseur hoorde van de fout, trok hij aan de bel.
“Mijn administratiekantoor had meermalen gebeld met de Belastingdienst, maar die deed er niets aan, want ik kreeg nog steeds hetzelfde bedrag.” In totaal heeft hij ongeveer 20.000 euro te veel gekregen, denkt hij. Inmiddels is de toeslag gestopt, maar dat gebeurde automatisch, omdat zijn kinderen inmiddels ouder dan 18 zijn.
De fout van de Belastingdienst kan jarenlang voortduren. De dienst komt pas zelf in actie als de partner van de arbeidsmigrant ook naar Nederland komt en zich hier bij een gemeente inschrijft. Dan gaat er een alarm af en moet het te veel ontvangen geld binnen twee jaar worden terugbetaald.
Terugbetalen
Dat zorgt voor problemen, zegt belastingadviseur Danuta Schreuder. “Want als je weinig inkomen hebt, twee kinderen, en moeder niet werkt, dan is het niet te doen om binnen twee jaar een paar duizend euro terug te betalen.” Volgens haar zijn er dan ook steeds meer arbeidsmigranten die helemaal geen toeslagen meer willen, omdat het meer ellende oplevert dan gemak.
Arbeidsmigranten planten bomen in de Betuwe (archieffoto).
© ANP
De Belastingdienst en de SVB weten al sinds 2016 van het probleem. In 2018 en in het voorjaar van 2019 werd opnieuw alarm geslagen. Destijds bleek dat vooral vluchtelingen hierdoor in de problemen kwamen. Zodra hun partner en kinderen zich bij hen in Nederland vestigden, ontdekte de Belastingdienst dat ze toch getrouwd waren en eiste de dienst het te veel ontvangen geld terug. Hierdoor raakten veel mensen in de schulden.
Beloofde oplossing blijft uit
Dat het probleem niet alleen bij vluchtelingen speelt, maar ook op grote schaal bij arbeidsmigranten uit EU-landen, was tot nu toe niet aan de Tweede Kamer gemeld. RTL Nieuws heeft documentatie ingezien van mensen die al sinds 2015 kindgebonden budget krijgen en bij wie de fout nog niet hersteld is. Ook zagen we een beschikking van december vorig jaar, waarin werd aangekondigd dat iemand die er geen recht op heeft ook in 2021 kindgebonden budget zal krijgen.
In december 2018 en mei 2019 beloofden de Belastingdienst en de SVB ‘procesaanpassingen’ te gaan doen, zodat ‘de vaststelling van kindgebonden budget voor buitenlandgevallen structureel goed wordt ingericht’. In oktober van dat jaar schreef staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken dat het een complex probleem is en dat ze in het voorjaar van 2020 met een oplossing zou komen, maar die is er nog altijd niet.
In een reactie erkent de SVB dat ‘niet-alleenstaande arbeidsmigranten al sinds 2016 een te hoog kindgebonden budget krijgen’. De dienst wijst naar de Belastingdienst: die is verantwoordelijk voor het vaststellen van de hoogte van het kindgebonden budget. De SVB schrijft dat wel is gewerkt aan een betere uitwisseling van gegevens tussen beide diensten, maar erkent dat het nog steeds fout gaat.
De Belastingdienst erkent dat dit probleem al jarenlang bestaat. De oorzaak is dat het hele proces van het toekennen van deze regeling geautomatiseerd is. Doordat van arbeidsmigranten de gegevens vaak niet compleet zijn, gaat het mis.
Wat gaat er mis?
De blunder van de Belastingdienst heeft betrekking op mensen die uit het buitenland komen om hier te werken, maar van wie het gezin achterblijft in hun geboorteland. Zo’n arbeidsmigrant uit bijvoorbeeld Polen of Roemenië heeft recht op toeslagen, zoals kinderbijslag en kindgebonden budget. Daarbij maakt het niet uit dat zijn vrouw en kinderen in het buitenland wonen – hij betaalt hier namelijk gewoon belasting.
Bij de aanvraag van kinderbijslag gaat het goed. De arbeidsmigrant geeft aan dat hij in Nederland werkt en dat z’n vrouw en kind in het buitenland wonen. De SVB controleert dat en verstrekt dan kinderbijslag. Direct na die toekenning komt automatisch de dienst Toeslagen van de Belastingdienst in actie. Die keert het kindgebonden budget uit, een toeslag die boven op de kinderbijslag komt.
Daar gaat het mis. In plaats van dat de Belastingdienst afgaat op de gecontroleerde en juiste informatie over het buitenlandse gezin van de SVB, wordt gekeken naar de informatie die de dienst zelf in zijn systemen heeft staan. Er wordt gekeken of het gezin via een Nederlandse gemeente staat ingeschreven en of er een BSN-nummer is. Maar die informatie is bij arbeidsmigranten veelal niet correct of compleet. Dat komt omdat partner en kind in het buitenland wonen, niet bij een gemeente staan ingeschreven en geen BSN-nummer hebben.
Doordat hun partner en kind niet bij een Nederlandse gemeente staan ingeschreven, ziet de Belastingdienst de arbeidsmigrant onterecht als alleenstaand. Maar hoewel de arbeidsmigrant hier alleen in Nederland verblijft en z’n partner en kind in Oost-Europa wonen, wil dat niet zeggen dat hij fiscaal gezien alleenstaand is.
Deze fout heeft grote gevolgen voor de hoogte van de toeslag die arbeidsmigranten krijgen. Want alleenstaande (gescheiden) ouders krijgen een fors hogere toeslag dan ouders die getrouwd zijn of samenwonen. Een stel met één kind krijgt een toeslag van 1.200 euro, een alleenstaande ouder krijgt daar bovenop nog eens tot 3.240 euro uitgekeerd van de Belastingdienst. Werkt iemand meerdere jaren in Nederland, dan kan dat te veel ontvangen bedrag oplopen tot vele duizenden en soms tienduizenden euro’s.
Oproep
Ken jij andere voorbeelden waarbij het misgaat met het toekennen of frauderen met toeslagen? Laat het de onderzoeksredactie van RTL Nieuws dan weten en mail ons: onderzoek@rtl.nl. We gaan vertrouwelijk met je informatie om.
Meer: Koen de Regt & Roland Strijker Belastingdienst Sociale Verzekeringsbank Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Ministerie van Financiën
Nieuwe fout fiscus zou duizenden ondernemers in schulden gestoken hebben
NU 20.02.2021 Duizenden Nederlanders hebben onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget, huurtoeslag en zorgtoeslag moeten terugbetalen, waardoor velen van hen in de schulden raakten, schrijft de Volkskrant zaterdag. Volgens het dagblad zijn er fouten gemaakt bij de Belastingdienst, maar heeft de fiscus naar slechts een klein deel een schadevergoeding overgemaakt.
In totaal tien- tot vijftienduizend Nederlanders zijn gedupeerd, schrijft het dagblad op basis van schattingen van het ministerie van Financiën. Zij maakten gebruik van de zogeheten leenbijstand (Bbz), waardoor zij een renteloze lening ontvingen om een eigen bedrijf te kunnen starten.
Als de ondernemers niet meer dan de bijstandsnorm verdienden, werd de lening omgezet in een gift. De fiscus heeft het ‘kwijtgescholden bedrag’ echter in het jaar na ontvangst opgeteld bij het toetsingsinkomen van de ondernemers, waardoor hun inkomen op papier veel te hoog uitkwam. Daarop vorderde de Belastingdienst hun andere toeslagen terug.
Volgens de Volkskrant kwam het probleem in 2010 aan het licht en is de toenmalige minister van Financiën Eric Wiebes eind 2014 gevraagd om de regeling aan te passen. Dat gebeurde uiteindelijk in 2017, schrijft het dagblad, maar Wiebes zou geweigerd hebben om schadevergoedingen uit te keren.
‘Belastingdienst deed nauwelijks moeite om gedupeerden op te sporen’
Op aandringen van de Nationale ombudsman en moties van onder anderen CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt kreeg een kleine groep burgers alsnog een schadevergoeding. Het gaat om gedupeerden in de periode van 2014 tot en met 2016.
Volgens de Volkskrant deed de Belastingdienst nauwelijks moeite om personen die recht hadden op financiële compensatie op te sporen. Waar zo’n 3.000 tot 4.500 Nederlanders geld hadden moeten ontvangen, bleef het uiteindelijk bij 1.169. Van de gereserveerde 17 miljoen euro werd maar 2,6 miljoen euro uitgekeerd.
Daardoor vielen vermoedelijk meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot, aldus de Volkskrant. Uit gesprekken met hen blijkt dat ze nog altijd met schulden kampen of leningen moesten afsluiten om vorderingen van de fiscus te kunnen betalen.
Omtzigt wil Kamervragen gaan stellen over de kwestie. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire”, aldus het CDA-Kamerlid.
Lees meer over: Belastingdienst Economie
‘Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand’
NOS 20.02.2021 Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
‘Duizenden zelfstandigen moesten onterecht toeslag terugbetalen’
AD 20.02.2021 Door een fout van de Belastingdienst hebben duizenden Nederlanders onterecht toeslagen moeten terugbetalen. De zogeheten leenbijstand moest uitkeringsgerechtigden aan de WW of bijstand helpen ontsnappen, maar hielp hen juist onbedoeld in de financiële problemen.
Volgens schattingen van het ministerie van Financiën zijn mogelijk 10.000 tot 15.000 Nederlanders in de problemen gekomen door het gebruik van zogeheten leenbijstand (bbz), blijkt uit onderzoek van De Volkskrant. Veel gedupeerden raakten daardoor in de schulden. Slechts een klein deel van hen kreeg schadevergoeding.
Met de leenbijstand konden uitkeringsgerechtigden met een renteloze lening van de overheid een eigen bedrijf starten. Als achteraf uit de jaarcijfers bleek dat ze met hun onderneming niet meer dan de bijstandsnorm hadden verdiend, werd de lening kwijtgescholden.
Boekhoudkundige kronkel
Door een boekhoudkundige kronkel telde de Belastingdienst het kwijtgescholden bedrag op bij het toetsingsinkomen. Daardoor hadden zij in het jaar nadat ze de lening hadden ontvangen op papier plots een veel te hoog inkomen en moesten zij duizenden euro’s aan te veel ontvangen toeslagen terugbetalen.
Het probleem was al sinds 2010 bekend, blijkt uit jurisprudentie en Kamervragen. Het zou pas tot 2017 duren totdat het euvel werd opgelost.
Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire
Elsevier 14.02.2021 Het is mooi dat de Tweede Kamer in de Toeslagenaffaire ook naar zichzelf kijkt. Al zijn drie enquêtes tegelijkertijd een beetje te veel van het goede. Eric Vrijsen beschrijft het nut van het Haagse reinigingsritueel. ‘Misschien was het voor mijn tijd. Mogelijk was het ná mijn tijd. Maar zeker niet tijdens mijn tijd.’
Ongekend onrecht was een ‘verslag’ van een ‘parlementaire ondervragingscommissie’ en leidde tot de val van het kabinet-Rutte III. Nu wil de Tweede Kamer nog een ‘parlementaire enquêtecommissie’ aan het werk zetten voor een ‘rapport’ over dezelfde kwestie. Wat is daarvan de meerwaarde?
Meer van Eric Vrijsen over dit onderwerp: Toeslagenaffaire als alarmbel voor de ambtenarij
De kwestie betreft de doorgeschoten aanpak van fraude met kinderopvangtoeslagen, waardoor duizenden onschuldige gezinnen zijn gedupeerd. De ondervragingscommissie kwam tot de slotsom dat ‘de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’. Dat is enorm en dat rechtvaardigt blijkbaar een nog dieper gravend onderzoek.
Het Binnenhof is geen tribunaal
Het kabinet-Rutte III nam in januari de verantwoordelijkheid op zich en trad af. Je hoort nu dat zo’n enquête geen zin meer heeft, het parlement kan het kabinet immers niet nog een keer naar huis sturen. Maar dat is te veel geredeneerd vanuit het idee dat een enquête een tribunaal is dat naar schuldigen zoekt.
Alles lijkt misschien een lekkere afrekening met de boosdoeners, maar dat klopt niet. Een enquête is een zoektocht naar wat er misging en naar wat er kan worden verbeterd. Daar kun je moeilijk op tegen zijn.
Het doel is zeker niet om zondebokken te zoeken, al kan dat natuurlijk wel het politieke effect zijn. Stuit de enquêtecommissie straks op nieuwe onaanvaardbare feiten, dan kan de Tweede Kamer de dan zittende bewindslieden naar huis sturen. De leden van het volgende kabinet zijn dus gewaarschuwd. Het aftreden van Rutte III betekent niet dat zij geen enkel toeslagenrisico meer lopen.
Zwaarste middel
De parlementaire enquête heet ‘het zwaarste middel’ te zijn. Getuigen worden onder ede gehoord. Wat ze zeggen, mag bij de strafrechter niet tegen hen worden gebruikt. Daarom kunnen getuigen zich niet beroepen op een zwijgrecht.
Schriftelijke stukken kunnen worden opgeëist. Maar dat kon de ondervragingscommissie ook al. De bewindslieden en ambtenaren die eind vorig jaar werden verhoord, stonden toen reeds onder ede.
Het verschil is dat de parlementaire commissie ook Kamerleden en oud-Kamerleden zal ondervragen. Dat was uitdrukkelijk niet de opdracht van de ondervragingscommissie, maar dat is het straks wel. En dat is maar goed ook, want in veel opzichten heeft de Kamer in het ‘Toeslagenschandaal’ boter op het hoofd.
Omdat ook zittende Kamerleden kunnen worden gehoord, moet hiermee bij de samenstelling van de enquêtecommissie rekening worden gehouden. Dit betekent bijvoorbeeld dat Renske Leijten (SP), die zich al jaren met het toeslagendossier bezighoudt en toch in de ondervragingscommissie zat, niet thuishoort in een enquêtecommissie.
Lees ook dit omslagverhaal over; Pieter Omtzigt: Hoe ongrijpbare lastpak kon uitgroeien tot CDA-topscorer
Ook Pieter Omtzigt (CDA) en Farid Azarkan (DENK) passen niet in de rol van enquêteur. Ze speelden weliswaar een heldenrol in het aankaarten van de kwestie, maar zijn al te nauw bij dit onderwerp betrokken om nog onafhankelijk onderzoek te kunnen doen.
Kamer maakte het ingewikkeld
Dat de Kamer zichzelf kritisch onderzoekt, is geboden. In de eerste plaats maakte het parlement de fiscale toeslagen en vooral de Kindertoeslagen, extra ingewikkeld. Telkens weer was er de wens om het ‘fijnmaziger’ te maken en groepen mensen te helpen. Geen wonder dat de Belastingdienst eronder bezweek.
Adempauze voor toeslagouders met schulden
RO 12.02.2021 Ouders die in de problemen zijn gekomen door wat er mis is gegaan met de kinderopvangtoeslag en kampen met schulden krijgen een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen. Dat is het gevolg van een aangenomen amendement door de Tweede Kamer dat het ministerie van Financiën nu uitvoert.
De Tweede Kamer heeft op donderdag 11 februari een amendement aangenomen dat was ingediend door de leden Lodders en Van Weyenberg. Daarin staat dat er een afkoelingsperiode komt, een zogeheten tijdelijk moratorium. Dat wordt opgenomen in de wet.
Daardoor komt er rust en ruimte voor de afwikkeling van de schulden in het belang van zowel ouders die gedupeerde zijn als hun schuldeisers. Deze afkoelingsperiode gaat voor de bij de Belastingdienst/Toeslagen bekende ouders per 12 februari 2021 in .
Het amendement leest u hier.
Zie ook
Kamer zet zwaarste middel in: parlementaire enquête naar toeslagenaffaire
NOS 11.02.2021 De Tweede Kamer houdt een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Een Kamermeerderheid wil dat de openbare verhoren voor de zomer van volgend jaar worden gehouden.
Eerder was er al een ‘parlementaire ondervraging’ of mini-enquête, een soort tussenvorm tussen een ‘gewoon’ onderzoek en een enquête. Mensen kunnen dan wel onder ede worden gehoord, maar aan de ondervraging gaat meestal geen uitgebreid dossieronderzoek vooraf. Ook duurt de ondervraging korter dan een enquête.
Nog niet alles onderzocht
De Kamer vindt dat de ondervragingscommissie “lang niet alles heeft onderzocht”. Als voorbeelden worden genoemd het onrechtmatig selecteren op nationaliteit, het opsporen van fraude buiten de toeslagen, het delen van persoonsgegevens met andere overheden en de rol van de Kamer als medewetgever.
De parlementaire ondervragingscommissie kwam eind vorig jaar met een vernietigend rapport over de toeslagenaffaire. Volgens de commissie zijn veel ouders ten onrechte van fraude beschuldigd en zijn de grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden. Vorige maand bood het kabinet in de nasleep daarvan zijn ontslag aan.
Overgrote meerderheid steunt
Een paar weken geleden stelden oppositiepartijen SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50Plus en de Kamerleden Van Kooten-Arissen en Krol voor om een diepgaander onderzoek te doen: een enquête. Onder meer de regeringspartijen D66 en ChristenUnie kondigden al aan dat plan te steunen, een aantal andere partijen aarzelde nog.
SP-leider Marijnissen heeft hoge verwachtingen van de enquête.
Marijnissen: onderste steen moet boven
Bij de stemming vanmiddag bleek uiteindelijk dat de overgrote meerderheid van de Kamer met een enquête instemt. Alleen PVV en Forum voor Democratie keerden zich tegen het voorstel.
Bij de enquête moeten ook de aanbevelingen worden betrokken van de Kamercommissie die de problemen heeft onderzocht van uitvoeringsorganisaties zoals de Belastingdienst. Dat rapport moet nog verschijnen.
BEKIJK OOK
Grote meerderheid Tweede Kamer stemt toch in met parlementaire enquête naar toeslagenaffaire
AD 11.02.2021 Nu ook het CDA om is, stemt een ruime meerderheid van de Tweede Kamer vandaag in met het SP-voorstel om een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire te houden. Daarmee zet het parlement zijn zwaarste middel in om de waarheid boven tafel te krijgen over burgers die vermorzeld worden door overheidsdiensten.
,,Het is een onvermijdelijke stap,’’ zegt Leijten. ,,De Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft lang niet alles onderzocht. Er moet ook gekeken worden naar het onrechtmatig selecteren op nationaliteit en fraudeopsporing door andere overheidsdiensten. Maar ook naar de Tweede Kamer.’’ Voor de zomer van 2022 moeten alle openbare verhoren worden gehouden die het fundament vormen voor de parlementaire enquête.
Lees ook;
Leijten wil ‘geen krappe meerderheid’ maar wenst dat deze parlementaire enquête ‘breed gedragen’ wordt. Nu het CDA aan boord is gekomen, is dat het geval. Voorstander zijn nu CDA, PvdA, GroenLinks, D66, SP, ChristenUnie, Denk, 50plus, Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen. Onduidelijk is of de VVD nog zal voor stemmen.
Moeizaam
De moeizame totstandkoming van de ruime meerderheid voor deze enquête heeft volgens parlementariërs van diverse fracties te maken met de oplopende druk die komende kabinetsperiode op de Tweede Kamer komt. Er zullen dan vrijwel zeker nóg twee zware parlementaire enquêtes op stapel staan die het overheidsbeleid evalueren.. De ene gaat over de gaswinning in Groningen. De andere waartoe nog niet is besloten, zal naar men verwacht over het coronabeleid van dit kabinet gaan.
De Tweede Kamer gaat bij deze parlementaire enquête ook in de spiegel kijken. Het is immers de Tweede Kamer zelf die aandrong op fraudejacht naar burgers die later in de problemen kwamen. ,,Het gaat erom dat we de systemen blootleggen die van burgers die een foutje maken meteen fraudeurs maken,’’ zegt Leijten. ,,Dat gaat dus niet alleen over de belastingdienst, maar gaat ook over andere uitvoeringsorganisaties. En hoe persoonsgegevens zijn gedeeld met andere overheidsdiensten. Welke andere risicoselectie er naast de nationaliteit is gemaakt.’’
Het eerdere onderzoek van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag was er de oorzaak van dat het derde kabinet Rutte ten val kwam.
Gedupeerde Ouders staan voor het Catshuis voor een gesprek met premier Rutte. © ANP
Kamer wil parlementaire enquête toeslagenaffaire, verhoren voor zomer 2022
Telegraaf 11.02.2021 De verhoren over de toeslagenaffaire krijgen een vervolg in een parlementaire enquête. De Tweede Kamer stemt donderdag in met het zwaarste onderzoeksmiddel dat het tot zijn beschikking heeft. Na een aanpassing in het tijdschema heeft ook het CDA zich achter het plan van de SP geschaard.
De parlementaire enquête neemt de toeslagenaffaire als uitgangspunt, maar zal ook kijken naar het functioneren van de overheidsdiensten en de handhaving en fraudejacht die bij de kinderopvangtoeslag zo ontspoorde. De verhoren moeten al voor de zomer van 2022 afgerond zijn, zo staat in het meest recente voorstel van de SP.
Of de VVD met het voorstel in zal stemmen, is nog niet duidelijk. Ⓒ PHIL NIJHUIS
Dat laatste was nodig om in elk geval het CDA over de streep te trekken om voor de enquête te stemmen. Bij die partij, maar ook bij het CU, was er twijfel over de belasting van de Tweede Kamer. Die organiseert al een enquête naar de aardgaswinning en afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen. Daarnaast acht de Kamer het onvermijdelijk dat er ook een enquête zal komen naar de aanpak van de coronacrisis.
Door de verhoren van de toeslagenenquête al voor de zomer van 2022 te organiseren, zou dat voorkomen dat er te veel druk op de Kamer komt te liggen. CDA steunt het SP-plan nu, eerder gaven D66, GL, PvdA, DENK, 50Plus en de eenpitters Krol en Van Kooten-Arissen ook al aan het te steunen. Ook VVD en CU, dat eerder nog twijfelde, stemden donderdagmiddag in.
Getuigen onder ede
De SP wil al heel lang een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, maar kreeg de Kamer lange tijd niet achter zich. Uiteindelijk kwam er in eerste instantie een parlementaire ondervraging, een iets lichter instrument. Daarin werden naast topambtenaren ook vele prominente politici gehoord, zoals PvdA-leider Asscher, premier Rutte en minister Hoekstra (Financiën).
BEKIJK OOK:PREMIUM
Een tranendal van bestuurlijk onvermogen
BEKIJK OOK:
’Deze maand zo’n 3000 toeslagenouders betalen’
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Het rapport ’Ongekend onrecht’ van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. En zorgde uiteindelijk voor zoveel onrust bij de PvdA-achterban dat Asscher vertrok als lijsttrekker.
Maar de SP zegt dat die commissie „lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries.
BEKIJK MEER VAN; overheid Christen-Democratisch Appèl GroenLinks Partij van de Arbeid
Advocaten toeslagenaffaire blij met parlementaire enquête
MSN 11.02.2021 Advocaten die opkomen voor slachtoffers van de toeslagenaffaire reageren verheugd op de Kamerbrede steun voor een parlementaire enquête. “Hiermee zal alles goed worden uitgezocht en zal verantwoording worden afgelegd”, zegt advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerste aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen.
“Wij zijn blij met dit bericht”, zegt advocaat Vasco Groeneveld, die eerder namens tientallen slachtoffers aangifte heeft gedaan tegen premier Mark Rutte en vijf andere (oud-)bewindslieden. “Op grond van wat er nu bekend is verwachten wij dat nader onderzoek de verdenking tegen premier Rutte en de overige (oud-)bewindspersonen zal versterken.”
“De toeslagaffaire is de grootste inbreuk door de overheid op de rechtsorde in de moderne Nederlandse geschiedenis. Logisch en terecht dat er een parlementaire enquête zal plaatsvinden. Mijn cliënten zijn bereid om de enquêtecommissie alle informatie te geven die maar nodig is”, zegt Groeneveld.
Terecht
Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure. Hij noemt het “niet minder dan terecht” dat er een parlementaire enquête komt.
“De slachtoffers maar ook de samenleving verdienen een grondig onderzoek”, aldus Diekstra. “Nog altijd is niet alles in deze bizarre kwestie goed onderzocht en daardoor is het ook niet goed mogelijk om echt te leren van dit immense onrecht dat velen is aangedaan door de eigen overheid.” Hij zegt de parlementaire enquête “met heel veel belangstelling” te zullen volgen.
Vorige maand trad het kabinet af vanwege de affaire, waarin duizenden ouders ten onrechte als fraudeur werden aangemerkt. González Pérez noemde dat meer een “symbolische daad”. “Bij een parlementaire enquête wordt hopelijk alles naar buiten gebracht en komt de waarheid boven. Dat is belangrijk voor de ouders. Zij willen weten hoe dingen tot stand zijn komen.”
Meerderheid Tweede Kamer wil parlementaire enquête over toeslagenaffaire
NU 11.02.2021 De Tweede Kamer stemt donderdag toch over een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire en het bredere functioneren van overheidsdiensten. Het voorstel is een beetje aangepast, waardoor ook het CDA kan instemmen. Daarmee steunt een ruime meerderheid het voorstel om het overheidsschandaal uitgebreider te onderzoeken.
Naast het CDA stemmen ook D66, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, DENK, 50PLUS, Forum voor Democratie en de eenpitters Henk Krol en Femke Merel van Kooten-Arissen in met het voorstel van de SP. Of de VVD mee zal stemmen, is nog niet duidelijk.
Het CDA wilde meer duidelijkheid over de timing van de enquête. De PvdA maakte zich overigens ook nog zorgen dat het onderzoek mogelijk de parlementaire enquête naar de aardgaswinning en de afhandeling van de bevingsschade in Groningen in de weg zit. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat de toeslagenverhoren voor de zomer van 2022 gehouden moeten worden. De Kamer stemde dinsdag in met het inhoudelijke voorstel voor de Groningenenquête, dus dat onderzoek gaat al snel van start.
De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries. Ook kunnen ambtenaren, politici en andere betrokkenen onder ede worden gehoord. Dit gebeurde al tijdens de parlementaire ondervraging naar het toeslagenschandaal, maar voor zo’n enquête krijgt de commissie langer de tijd. Daardoor kan het onderwerp beter worden uitgezocht.
Het rapport van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. Maar de SP zegt dat die commissie “lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
’Ruime meerderheid voor parlementaire enquête toeslagenaffaire’
MSN 11.02.2021 De Tweede Kamer stemt donderdag toch over een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire en het bredere functioneren van overheidsdiensten. Het voorstel is een beetje aangepast, waardoor ook het CDA kan instemmen. Daarmee steunt een ruime meerderheid het voorstel om het overheidsschandaal uitgebreider te onderzoeken.
Naast het CDA stemmen ook D66, GroenLinks, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, DENK, 50PLUS, Forum voor Democratie en de eenpitters Henk Krol en Femke Merel Van Kooten-Arissen in met het voorstel van de SP. Of de VVD mee zal stemmen, is nog niet duidelijk.
Het CDA wil meer duidelijkheid over de timing van de enquête. De PvdA maakte zich zorgen dat het onderzoek mogelijk de parlementaire enquête naar de aardgaswinning en de afhandeling van de bevingsschade in Groningen in de weg zit. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat de toeslagenverhoren voor de zomer van 2022 moeten worden gehouden. De Kamer stemde dinsdag in met het inhoudelijke voorstel voor de Groningen-enquête, dus dat onderzoek gaat al snel van start.
Getuigen onder ede
De parlementaire enquête is het zwaarste instrument dat het parlement heeft. De enquêtecommissie bestaat uit Kamerleden en kan informatie opeisen van ministeries. Ook kunnen ambtenaren, politici en andere betrokkenen onder ede worden gehoord. Dit gebeurde al tijdens de parlementaire ondervraging naar het toeslagenschandaal, maar voor zo’n enquête krijgt de commissie langer de tijd. Daardoor kan het onderwerp beter worden uitgezocht.
Het rapport van de ondervragingscommissie, dat in december werd gepubliceerd, leidde al tot het aftreden van het kabinet. Maar de SP zegt dat die commissie „lang niet alles heeft onderzocht” en wil een uitgebreider onderzoek om lessen te trekken. De commissie-Van Dam heeft bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar het selecteren op nationaliteit en de omgang met persoonsgegevens door de Belastingdienst.
Onderste steen moet boven: Kamer wil enquête over toeslagendrama
MSN 10.02.2021 Volgend jaar komt er een parlementaire enquête over de toeslagenaffaire. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt een voorstel van de SP. De openbare verhoren moeten voor de zomer van 2022 worden gehouden.
Een parlementaire ondervragingscommissie concludeerde eind vorig jaar al dat gedupeerden ongekend onrecht is aangedaan. Het kabinet stapte op. Toch zijn nog altijd veel vragen over de toeslagenaffaire onbeantwoord.
Zwaarste onderzoeksinstrument
Heeft de overheid etnisch geprofileerd? Hoe ging de fraudeopsporing buiten de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst? En ook de vraag wat de rol is geweest van de Tweede Kamer, is nog onbeantwoord.
Om precies te achterhalen hoe het zover kon komen en wat kan worden gedaan om herhaling te voorkomen, stelde de SP voor om het zwaarste onderzoeksinstrument van de Tweede Kamer in te zetten. Een parlementaire enquête moet meer licht werpen op de mechanismen die hebben geleid tot het toeslagendrama, dat duizenden onschuldige ouders diep in de ellende stortte.
Het CDA twijfelde aanvankelijk over steun voor een parlementaire enquête, maar stemt nu toch voor. Daarmee is een meerderheid verzekerd. D66, GroenLinks, de PvdA en enkele andere partijen hadden eerder al laten weten het SP-voorstel te steunen.
Een van de zorgen van het CDA was dat er te veel parlementaire enquêtes tegelijk zouden worden gehouden. Het staat al vast dat er een enquête komt over de gaswinning in Groningen. De openbare verhoren van die enquête staan gepland voor de zomer van volgend jaar.
In de motie over de toeslagenenquête is nu opgenomen dat de Kamer erop aan koerst om de verhoren vóór de zomer van 2022 af te ronden. Zo moet worden voorkomen dat ze elkaar doorkruisen.
Wel trots
De enquête zal niet alleen gaan over de toeslagenaffaire en de Belastingdienst. Het onderzoek richt zich op de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten in bredere zin.
Drijvende kracht achter de enquête, SP-Kamerlid Renske Leijten, is ‘wel trots’ dat het gelukt is. “Zo kunnen we ervoor zorgen dat dit nooit meer zo mis kan gaan. Want het opsporen van fraude is belangrijk, maar het mag niet ontsporen.”
Rutte 3 biedt zijn ontslag aan !!!!
Peiling: val kabinet-Rutte III maakt electoraal weinig uit
Na het besluit van het kabinet-Rutte III om af te treden vanwege de toeslagenaffaire zijn de electorale verhoudingen nauwelijks veranderd. De vier partijen die in de regering zaten, komen echter wel steeds dichter bij een meerderheid van 76 zetels, meldt opiniepeiler Maurice de Hond zondag.
De VVD gaat er vergeleken met de vorige peiling een week eerder 2 zetels op vooruit en staat in de peiling nu op 35 zetels. D66 wint 1 zetel en komt daarmee op 14 zetels. Het CDA verliest er 1, en staat daarmee nu op 17 zetels. Hetzelfde geldt voor de ChristenUnie, die van 8 naar 7 zetels gaat.
Lees ook;
De PvdA, die lijsttrekker Lodewijk Asscher deze week vanwege de toeslagenaffaire zag vertrekken, gaat er ook 1 zetel op achteruit en staat nu op 10 zetels. De PVV (25), GroenLinks (10), Partij voor de Dieren (7) en Forum voor Democratie (4) blijven op een gelijk aantal zetels staan. De SGP verliest er 1 en gaat van 4 naar 3, de SP wint er 1 en komt daarmee op 10.
Aboutaleb
De Hond legde de deelnemers aan zijn peiling verder de vraag voor of ze vinden dat Mark Rutte (VVD), Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) zich moeten terugtrekken als lijsttrekker van hun partij. Een minderheid van de kiezers is daar voor. En onder de eigen kiezers vindt maar een heel klein aantal dat.
Onder degenen die de PvdA daarnaast een kans geven op een stem, wat nog maar 15 procent van de kiezers is, is daarnaast gekeken wie ze als lijsttrekker van die partij willen. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb heeft duidelijk de voorkeur: 66 procent zegt zeker of waarschijnlijk op de PvdA te stemmen met hem als lijsttrekker. Kamervoorzitter Khadija Arib staat op de tweede plek met 59 procent, gevolgd door vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans (53 procent) en PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen (47 procent).
Asscher
Het kabinet Rutte III stapte vrijdag eensgezind op. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn.
Telegraaf 18.01.2021
De kabinetsval was onvermijdelijk.
Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte.
AD 18.01.2021
Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie met de kinderopvangtoeslagenaffaire.”
Overheidsinformatie
Ministeries doen vaak veel te lang over verzoeken om documenten vrij te geven of geven de informatie helemaal niet. De juridische regels die daarvoor gelden worden op grote schaal overtreden, meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.
Ook in het onderzoek naar de toeslagenaffaire werden Wob-verzoeken gebruikt, maar hierbij liepen onder anderen journalisten, gedupeerde ouders en de commissie-Van Dam, die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, tegen slechte informatievoorziening aan.
De commissie concludeerde dat er “geen sprake” was van een “ruimhartige verstrekking van informatie”. Documenten werden te laat ingeleverd of bleken incompleet te zijn, of kwamen helemaal niet. Als er informatie werd verstrekt, waren vaak veel zaken zwart gelakt. Vaak gebeurde dat met het argument dat het om persoonlijke opvattingen van ambtenaren ging.
Gisteren 15.01.2021 kondigde premier Rutte rond de val van zijn kabinet aan dat de overheid voortaan meer informatie zal delen.
Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vrijdag, 15.01.2021, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan“, aldus premier Rutte. De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn. “Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Emoties lopen hoog op tijdens debat over compensatiewet toeslagenaffaire
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging. Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa. Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
Commissie: ongekend onrecht bij toeslagenaffaire
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde. De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is.
Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen. Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Het einde van Rutte III: een onvermijdelijke val in slow motion
AD 17.01.2021 Op kousenvoeten diende de val van het kabinet zich aan. Niemand wilde ruzie. Al was daar wel een draai van Rutte voor nodig.
Het middaguur is net aangebroken als premier Mark Rutte in de ministerraad het woord neemt. ,,Alles overziend zie ik ons demissionair verder gaan. Hoe denken jullie erover?’’ Daarmee komt een einde aan het derde kabinet dat Ruttes naam draagt.
Lees ook;
Wat volgt is een volgens aanwezigen wezensvreemde paar uur. Er is verbazing over de draai van 180 graden die Rutte heeft gemaakt. Maar ook opluchting dat het zonder ruzie is geëindigd. De bewindslieden gaan lunchen. Er is salade met gerookte zalm, witte en bruine broodjes met eiersalade, kaas en ham. En sapjes. Rutte en de vicepremiers Hugo de Jonge (CDA), Kajsa Ollongren (D66) en Carola Schouten (ChristenUnie) buigen zich over een persverklaring.
Terwijl Rutte de pers te woord staat, bekijkt de rest zijn persconferentie op een televisie in de Gravenzaal. Als de premier live gaat, sissen ministers om stilte. Eric Wiebes is er dan nog bij. Collega’s slaan hem op de schouder.
Er hangt geen sfeer van ‘goh’ of ‘tjonge’. Iedereen had deze uitkomst vandaag verwacht en heeft er vrede mee. Al leek het er een paar weken geleden nog op dat het heel anders zou aflopen.
Gefaald
Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft, aldus anonieme bron.
Na de publicatie van het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) op 17 december is er telefonisch overleg tussen de leden van het kabinet. De conclusies van het rapport zijn ernstig. De grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden, de overheid heeft op alle fronten gefaald, van Tweede Kamer en kabinet tot rechterlijke macht en ambtenarenapparaat. Er wordt afgesproken om dinsdag in het Catshuis met de meest betrokken bewindspersonen bijeen te komen.
Die dinsdag vertelt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Belastingen) haar collega’s over haar gesprekken met slachtoffers van de toeslagenaffaire. Iedereen is onder de indruk, zeker als het geval wordt besproken van een zelfmoord. De haperende compensatie moet eerst op orde worden gebracht.
Terwijl Van Huffelen later die avond buiten aan journalisten vertelt dat getroffen ouders allemaal vóór 1 mei minimaal 30.000 euro krijgen, blijft de rest achter. Het zijn de ministers Wopke Hoekstra (Financiën), Tamara van Ark (Medische Zorg), Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Wiebes (Economische Zaken), staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) en de premier en de vicepremiers.
Olifant in de kamer
Dan wordt voor het eerst de olifant in de kamer benoemd: de politieke gevolgen. Rutte stelt dat het voor de VVD niet nodig is om af te treden: hoe erg het rapport ook is, nu in een coronacrisis gaan experimenteren met een demissionair kabinet is te riskant. Het is terra incognita en zo’n grote gezondheidscrisis is niet het moment om dat te gaan ontdekken. Elke partij heeft een hoekje vast van het tapijt dat onder het kabinet ligt, klinkt het dreigend.
De andere aanwezigen vinden het echter nog te vroeg om die conclusie te trekken. Sommigen voelen zich geïntimideerd. Dit rapport kan toch niet helemaal zonder gevolgen blijven? Een van hen redeneert: de VVD staat torenhoog in de peilingen, dat willen ze niet laten verdampen door een kabinetscrisis. Zo gaat iedereen de feestdagen in. Al is er weinig tijd om te ontspannen, want de coronacrisis en de brexit slokken alle tijd op.
Nadat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff op de radio publiekelijk herhaalt dat dit niet het moment is voor het kabinet om te vallen, voelen de andere drie partijen zich verder onder druk gezet. En er is vertwijfeling. Waar Rutte anders zijn best doet iedereen bij elkaar te houden, doet hij dat nu niet. ,,Alsof je onuitgesproken gaat scheiden en elkaar bij de notaris treft.’’
Terwijl staatssecretaris Alexandra van Huffelen de pers te woord staat, hebben haar collega’s het binnen in het Catshuis voor het eerst over de vraag: welke politieke gevolgen moet de toeslagenaffaire hebben? © ANP
Instemmen
Op de zondag na Nieuwjaarsdag staat er weer een Catshuissessie gepland over de toeslagenaffaire. En op vrijdag 10 januari in de reguliere ministerraad wordt er verder over gesproken. Iedereen zegt dan nog geen conclusie te hebben getrokken. De inhoudelijke reactie op het POK-rapport is nog niet af, maar Rutte wil al wel van zijn collega’s weten of hun Kamerfracties ermee zullen instemmen.
Die vrijdag wordt er niet dieper op ingegaan, de maandag erna wel. Er is via Webex overleg tussen de premier, de vicepremiers en de fractievoorzitters. Rutte stelt de vraag of partijen weten wat al hun Kamerleden doen als er een motie van wantrouwen in stemming wordt gebracht. Komende vrijdag in de ministerraad wil hij graag antwoord. Via een knikje. Dat irriteert. Dit gaat toch niet om de aanleg van een snelweg?
De onderlinge irritatie loopt op. De videobelvergadering wordt gekenmerkt door verlegenheidsstiltes. Bij de VVD heerst angst dat anderen met het oog op de verkiezingen Rutte willen beschadigen en het op het Kamerdebat willen laten aankomen. Ook is er ergernis, omdat sommigen nog geen standpunt hebben bepaald.
Bij de andere drie heerst juist het gevoel dat de de VVD een spelletje speelt: Wie is de zwakste schakel? Wil hij echt dat ze hun fractie dwingen tot een ja-stem? In de toeslagenaffaire komen nog altijd nieuwe feiten naar boven, steekt Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zijn vinger op. En juist in deze affaire voelde de
Tweede Kamer zich voorgelogen door het kabinet.
Stekker eruit
Wel zegt Rutte dat, mocht een van de vier partijen er de stekker uit willen trekken, ze dan allemaal gaan. Het kabinet moet zonder ruzie en in zijn geheel desnoods demissionair verder. Aan het eind van de sessie wordt nog gevraagd of er later die week een extra overleg moet worden gehouden Nee, zegt Dijkhoff. Elke fractie moet nu zijn eigen afweging maken.
CDA, D66 en ChristenUnie hebben het gevoel dat er powerplay wordt gespeeld. Ze willen de vrijheid hebben om op ieder mogelijk standpunt uit te komen en trekken nog meer naar elkaar toe. Er komt een belcircuit op gang tussen de vicepremiers van CDA, D66 en ChristenUnie en tussen de fractievoorzitters van die partijen. Er wordt voorzichtig afgetast: hoe denken jullie erover? Iedereen vindt dat de toeslagenaffaire niet zonder gevolgen kan blijven, maar niemand laat nog het achterste van zijn tong zien.
Wat de anderen dan nog niet weten, is dat Rutte al aan het twijfelen is geslagen. Hij voelt aan dat ze nadenken over een val en hij wil voorkomen dat die wanordelijk verloopt. Zijn eerste kabinet eindigde met een woedeaanval waarbij hij de gordijnen in het Catshuis eraf trok. Nu het land in crisis zit, wil hij niet uitstralen dat het kabinet rollebollend over straat gaat. Bovendien is Rutte die zondag de 10de gebeld door GroenLinksleider Jesse Klaver. De partij wil dat het kabinet in zijn geheel opstapt, maar, zo belooft Klaver, in de corona-aanpak zal zijn partij het kabinet blijven steunen. Dat geeft hoop dat het kabinet kan vallen en het toch gewoon de coronacrisis kan bestrijden.
Omslag
De drie vicepremiers merken die omslag in denken bij Rutte pas op dinsdagavond 12 januari. Tijdens de coronapersconferentie zegt hij tegen journalisten erop te vertrouwen dat als het kabinet demissionair wordt, het wat corona betreft missionair verder kan. Blijkbaar houdt hij toch rekening met de val van het kabinet, merken de anderen op. In een ingelaste ministerraad later die avond wordt de kabinetsreactie woordje voor woordje doorgenomen. Over aftreden spreken ze niet meer.
Er wordt nog wat gesteggeld over het voortaan openbaar maken van informatie, iets waar de POK over geklaagd heeft. Ollongren en Rutte willen alle informatie die op ministeries rondgaat voortaan ook openbaar maken, maar volgens aanwezigen gaan CDA’ers op de rem staan: álles is wel weer het andere uiterste.
De dagen erna tasten de drie partijen elkaar af. Niemand wil liever als enige de stekker eruit trekken. Woensdag overleggen Hoekstra en D66-lijsttrekker Sigrid Kaag nogmaals: zijn we het eens? Donderdag wil CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma langs bij zijn collega Segers van de ChristenUnie, maar hij durft niet
langs alle journalisten te lopen die daar staan, omdat PvdA-leider Lodewijk Asscher net zijn vertrek heeft aangekondigd. Alles moet vooral in rust worden besproken en ordelijk afgehandeld. Uiteindelijk weten de drie van elkaar hoe ze erin staan. Ze spreken af dat niemand voor de ministerraad al openbaar maakt wat zijn of haar conclusie is.
En dan…
En dan is het vrijdag 15 januari. Voor de reguliere ministerraad is er nog gewoon een coronabijeenkomst. Ze beginnen met het afwerken van de agenda en nog een keer nemen ze de kabinetsreactie op het POK-rapport gedetailleerd door. En dan neemt Rutte het woord waarmee hij alle twijfel wegneemt over wat er gebeuren gaat: ,,Hoe denken jullie erover?’’
Voordat hij anderen die vraag laat beantwoorden, geeft hij eerst de beurt aan Wiebes. Die vertelt dat de toeslagenaffaire ‘in zijn lijf’ is gaan zitten en dat hij onmiddellijk aftreedt. Het komt bij iedereen als een verrassing, zelfs voor enkele VVD’ers want alleen Rutte en Van Ark zijn de avond daarvoor ingelicht. Anderen hadden wel gezien dat hij er al weken slecht uitzag, maar ze weten dat aan alle drukte rond de steunpakketten aan het bedrijfsleven.
Dan komen om de beurt Hoekstra, De Jonge, Kaag, Ollongren en Schouten aan het woord. Allemaal zeggen ze min of meer hetzelfde: er is zoveel misgegaan, hier moet een statement worden gemaakt. ,,Dan ga ik nu de koning bellen’’, zegt Rutte en hij staat op.
‘Overheidsmedewerkers bijscholen over discriminatie noodzakelijk’
NOS 16.01.2021 Medewerkers van de Belastingdienst en andere uitvoerende overheidsorganisaties moeten trainingen krijgen over discriminatie. Dat stelt demissionair premier Rutte in een brief die hij gisteren na het vallen van het kabinet naar de Tweede Kamer stuurde. Het College voor de Rechten van de Mens moet hier een belangrijke rol in gaan spelen.
“Het gaat onder andere om trainingen over discriminatie en vooroordelen,” zegt Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. “Het doel is om mensen ervan bewust te maken dat iedereen onbewust vooroordelen heeft en het risico loopt onbewust te discrimineren. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de gevolgen van discriminatie.”
Van Dooijeweert ziet ook het instellen van een Nationaal Coördinator Discriminatie als een belangrijk wapen in de strijd tegen discriminatie.
Ook organisaties als het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de Dienst Uitvoering Onderwijs worden genoemd als doelgroep. Deze organisaties moeten klachten over discriminatie doorverwijzen naar het College.
Uitbreiding meldpunten antidiscriminatie
De meldpunten antidiscriminatie moeten de melder ondersteunen in het klachtenproces. “Het gaat daarbij om juridische en emotionele ondersteuning bij het indienen van een klacht over discriminatie en bij een eventuele zitting bij het College”, stelt Rutte in de brief.
Zowel bij de meldpunten als bij het College moeten meer mensen worden aangenomen. “Een aanzienlijke uitbreiding van de werkzaamheden van meldpunten vereist aanpassing van de regelgeving”, schrijft premier Rutte.
‘Trainingen zijn niet genoeg’
Antiracisme-organisatie Controle Alt Delete denkt dat de trainingen belangrijk zijn, maar dat dat niet genoeg is. “Je moet oppassen dat je door een training niet de verantwoordelijkheid neerlegt bij de individuele ambtenaren. Zij voeren hun werk uit,” zegt Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete. “Het probleem zit in het hele systeem, in alle lagen van de overheid en moet dus ook breder worden aangepakt.”
Volgens Abdoelhafiezkhan is de oplossing verder om niet meer te werken met risicoprofielen waar etniciteit deel van uitmaakt. “De politiek is nu aan zet om dit aan te pakken.”
BEKIJK OOK;
Nooit meer een toeslagenaffaire: wat moet er nu gebeuren?
NOS 16.01.2021 “Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zei premier Rutte vrijdag over de toeslagenaffaire. En daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, om te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Hoe dat nieuwe systeem precies wordt vormgegeven zal niet op korte termijn duidelijk zijn. Maar deskundigen en betrokkenen denken wel dat er snel stappen gezet kunnen worden om het systeem eerlijker te maken.
Eva González Pérez, advocate
Op korte termijn kijkt González Pérez, die de zaak mede aan het rollen bracht en tien getroffenen bijstaat, vooral naar de betrokken ambtenaren bij de Belastingdienst. “Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren, zie ik natuurlijk dat ik steeds te maken heb gehad met dezelfde personen. Als dat soort mensen werkzaam blijft bij de Belastingdienst, sluit ik een herhaling van deze feiten niet uit.”
Ontslag op staande voet lijkt haar voor deze betrokkenen noodzakelijk, ook omdat het vertrouwen zo ernstig is beschadigd. Ze vindt dat de conclusies voor ambtenaren niet anders moeten zijn dan voor werknemers van bedrijven. “Als die het verprutsen, is ontslag op staande voet ook de gangbare weg.
Men kan wel zeggen: ‘het zijn functies, het gaat niet om de mensen’, maar die functie is wel degelijk geplakt op een mens. Je kunt de problemen niet oplossen met de mensen die ze hebben veroorzaakt.”
Een ander probleem waar volgens González Pérez snel naar gekeken moet worden, is de denkwijze van de Belastingdienst. “Mensen worden gezien als groepen, het is een fabrieksproces. De mens wordt niet gezien. Het is een groep, die is verkeerd, dus die pak je in en die zet je in een doos. En dat was het dan. Die gedachtegang moet eruit: voordat je in die doos terechtkomt, heb je je rechten en rechtsbescherming.”
Ze zegt dat de Belastingdienst in de affaire de wet alleen bekeek met het oog van ambtenaren. “Dat moet je niet doen. Die wetten zijn er niet alleen voor de Belastingdienst, die geven ook rechten en plichten aan de mensen. Als werd gezegd: ‘we willen niet dat de rechtszekerheid in het gedrang komt’, dan vond ik dat heel gek.
Want dan zeiden ze dus dat ze hun systeem niet wilden veranderen. Dan klopt de balans niet: rechtszekerheid is er juist voor de mensen. De wet was niet te moeilijk voor de burger, maar voor de Belastingdienst.”
González Pérez kijkt uit naar het debat over de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer, volgende week. “Ik denk dat daar nog veel meer duidelijk zal worden.”
Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie
Kavelaars kwam in de commissie-Van Dijkhuizen al met een voorstel over de hervorming van het toeslagenstelsel, waar toen niets mee gedaan werd. “Ik denk dat een nieuw toeslagensysteem op twee manieren kan worden aangepast.
Zo zou je de subsidie weg kunnen halen bij de ouders en onderbrengen bij de opvang. Als je de kosten verlaagt, dan is er veel minder reden om subsidie te verstrekken aan de ouders. Het aantal kinderopvanginstellingen is natuurlijk veel kleiner dan het aantal ouders, waardoor je veel minder personen hebt die bij het systeem betrokken zijn.”
Kavelaars pleit er ook voor dat er minder rekening gehouden wordt met strikt individuele omstandigheden. “Als er iets gewijzigd wordt in de persoonlijke situatie van een toeslaggerechtigde, dan is dat aanleiding om die toeslag meteen aan te passen. Dat klinkt heel sympathiek, dat je de toeslag afstemt op de precieze behoefte, maar dat maakt het heel erg ingewikkeld en bewerkelijk.
“Ik denk dat je naar een ‘ruwer’ systeem moet, dat iets minder rekening houdt met al die persoonlijke omstandigheden”, zegt Kavelaars. “Zo wordt dat bijvoorbeeld ook gedaan met een peildatum voor het belastbare vermogen in box 3, op 1 januari. Dan geldt de situatie van een persoon vanaf die datum voor het hele jaar.”
Aytac en Azan Aydin, getroffenen
Aytac Aydin denkt dat het al veel zou helpen als het eerste aanspreekpunt bij de Belastingdienst in de toekomst kennis van zaken zou hebben. “We kwamen uit bij callcenters, waar mensen zitten die niet genoeg ervaring hebben en waardoor niet voldoende nagedacht kan worden over een oplossing.”
“Callcentermedewerkers, externe callcenters, die kunnen je sowieso niet helpen”, merkte Aydin keer op keer als hij de Belastingdienst belde. “Je moet sowieso hopen dat je ooit aan de beurt komt. En wij zijn als fraudeur bestempeld, dus dan hoorden we dat we een andere afdeling moesten hebben en dat we teruggebeld zouden worden.”
Dat bleek dan iemand te zijn die fraudeurs te woord stond. “Je bent een fraudeur en zoveel schuld moet je aan ons betalen”, was dan de boodschap. Klachten over de behandeling kon hij wel kwijt, maar dat moest hij online doen. Het overheersende gevoel was dat er duizenden anderen ook schulden moesten afbetalen en dat een gang naar de rechter zinloos was. “Bij de Belastingdienst dachten ze dat ze onaantastbaar waren, dat was het grootste issue.”
De belangrijkste oplossing voor Aydin en zijn gezin is nu dat er snel een vergoeding komt, boven op de 30.000 euro compensatie die hij heeft ontvangen. “Ik wil de vergoeding zien. Het zal mijn verloren jeugdjaren niet teruggeven, maar ik kan dan wel de dingen doen die ik de afgelopen acht jaar niet heb kunnen doen. Ik ben de helft van mijn tanden kwijt omdat het het goedkoopste was om ze te laten trekken”, zegt Aydin.
Mieke van Vliet, bestuurder FNV
Het is volgens Van Vliet goed dat er nu erkenning is dat het anders moet, maar de vakbondsbestuurder maakt zich zorgen over de uitvoerbaarheid ervan. “De situatie is nog steeds zo dat werknemers van de Belastingdienst niet aan de bel durven te trekken. Dat ligt aan de grote kloof tussen mensen op de werkvloer en leidinggevenden, bij wie het vaak ontbreekt aan vakkennis. Er is wat dat betreft echt nog altijd een cultuuromslag noodzakelijk.”
Volgens Van Vliet, die in het verleden onderzoek heeft gedaan naar werkomstandigheden en de cultuur binnen de Belastingdienst, is het ook van belang dat er binnen de wetgeving ruimte komt voor medewerkers zaken individueel te bekijken. “Als er ergens een bonnetje of een handtekening ontbreekt, dan moet er nu hard worden opgetreden. Het is beter als een behandelaar de handvatten heeft om ieder afzonderlijk geval te kunnen toetsen.”
Ook de ict-systemen binnen de Belastingdienst, waar veel gebruik wordt gemaakt van algoritmes, ziet Van Vliet als lastig obstakel. “Dat zijn algoritmes die niet meer terug te herleiden zijn. Discriminatie ligt dan op de loer, waardoor het wachten is op een volgend schandaal.”
BEKIJK OOK;
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
RTL 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Premier Rutte biedt ontslag kabinet aan bij de koning
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Pieter Klein over rapport toeslagenaffaire: ‘Pijnlijke en dodelijke conclusies’
RTL Nieuws; Mark Rutte Frits Wester Kabinetscrisis Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
MSN 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is afgetreden vanwege de Toeslagenaffaire. Maar welke gevolgen heeft dit en komt het eigenlijk niet heel erg slecht uit, tijdens de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt uit wat de gevolgen zijn.
Frits, wat verandert er door het opstappen van het kabinet?
“Het klinkt wat gek, maar eigenlijk weinig tot niks. Normaal gesproken schrijft het kabinet na een val nieuwe verkiezingen uit, maar die staan toch al voor de deur op 17 maart. En hoewel het kabinet demissionair wordt, moet het gewoon de dingen blijven doen die nodig zijn. De stap is vooral symbolisch om collectief verantwoordelijkheid te nemen voor de alles wat in de toeslagenaffaire vreselijk is misgegaan in vele gelededingen van de overheid.”
Is het aftreden van het kabinet verstandig tijdens een grote crisis zoals corona?
“Voor de aanpak van de coronacrisis maakt het weinig uit. Ook na 17 maart zou het kabinet demissionair zijn en is het virus niet verdwenen. Ook dan zou het kabinet gedurende de kabinetsformatie maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt dus voor die aanpak weinig tot geen verschil.”
Wat is de invloed van de val van het kabinet op de verkiezingen?
“Ik denk dat het weinig uit zal maken. Er zijn mensen die het aanbieden van het ontslag onnodig vinden, anderen zullen het juist respecteren. En Rutte, Hoekstra, Kaag en Seegers blijven gewoon lijsttrekker. Anders dan bij oppositiepartij PvdA waar Lodewijk Asscher is opgestapt.”
Welke partij of partijen gaan hiervoor de prijs betalen?
“Lastig te zeggen. Het gaat hier om een collectieve verantwoordelijkheid voor alles wat misgegaan is. Het raakt tal van partijen die de afgelopen jaren geregeerd hebben en ook de Kamer als geheel. Het was de Tweede Kamer die een kerstboom vol toeslagenregelingen wilde en tegelijk aandrong op strenge fraudebestrijding. Kortom, het raakt iedereen.”
PvdA’er Asscher was al opgestapt, verdwijnen leden van het kabinet zoals Rutte en Hoekstra, nu ook definitief van het politieke toneel?
“Dat heeft vooral te maken met de PvdA zelf en de kritiek op Asscher. Hoewel Asscher de laatste tijd sterk was in het politieke debat, zag je dat maar niet terug in de peilingen. Hij leek, zeker na de zijn rol in de toeslagenaffaire en de manier waarop de PvdA-kiezers en -leden daarnaar keken, niet in staat om zijn partij uit het slop te trekken.
Bovendien steunde een derde van de PvdA-leden een motie van wantrouwen tegen Asscher waar dit weekend over gestemd zou worden. De andere lijsttrekkers hebben daar vrijwel geen last van. VVD-leden vinden niet dat Rutte daarom moet opstappen en ook CDA’ers vinden het onnodig dat Hoekstra opstapt.”
Kamer debatteert woensdag over toeslagenrapport
MSN 15.01.2021 De Tweede Kamer debatteert woensdag over het harde rapport van de commissie-Van Dam over de toeslagenaffaire. Ook als het kabinet vrijdag besluit af te treden, gaat dat debat gewoon door. De reactie op het rapport, waar het kabinet hoe dan ook vrijdag mee komt, wordt besproken.
Die inhoudelijke reactie gaat naar verwachting om de spelregels voor de manier waarop de overheid met burgers omgaat. Daarnaast moet de informatievoorziening van het kabinet worden verbeterd en komen er nogmaals excuses. Het systeem dat het toeslagenstelsel moet vervangen zal ook besproken worden.
Maar het kabinet hakt vrijdag ook een knoop door over zijn eigen lot. Mocht het kabinet collectief aftreden, dan zal het demissionaire kabinet alsnog in debat gaan met de Tweede Kamer. Kamerleden zijn uiterst kritisch op de rol van het kabinet in de toeslagenaffaire, maar ook de eigen rol van het parlement zal aan bod komen.
Minister-president Mark Rutte verlaat Paleis Huis ten Bosch na een bezoek aan Koning Willem-Alexander. Rutte heeft namens het kabinet-Rutte III het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen. Beeld: ©ANP / Remko de Waal
Minister-president Rutte biedt ontslag aan van kabinet
RO – Op 15 januari 2021 heeft minister-president Rutte aan de Koning het ontslag aangeboden van alle ministers en staatssecretarissen.
Lees de verklaring van de minister-president over het aftreden van het kabinet.
Goedenmiddag,
Een van mijn verre voorgangers als minister-president, Pieter Cort van der Linden, schreef ooit over de taak van de overheid: ‘[De staat] dringt de overmoedigen terug, beschermt de zwakken, verdeelt de risico’s, en stelt zich in het haastig gedrang aan allen tot gids.’
Dat is een hoge norm en het is duidelijk dat de overheid in het kinderopvangtoeslagdossier niet aan die norm heeft voldaan.
De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid en dat is hier op een verschrikkelijke manier mis gegaan.
Het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag is snoeihard, maar fair.
Op alle niveaus, door het hele politiek-bestuurlijk-juridische systeem heen, zijn fouten gemaakt die ertoe hebben geleid dat duizenden ouders groot onrecht is aangedaan.
Maar de politieke verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij het zittende kabinet en nergens anders.
De afgelopen weken en dagen hebben we binnen het kabinet een aantal keren uitvoerig over het rapport gesproken.
Met als belangrijkste doel het opstellen van een gedegen inhoudelijke reactie op het rapport.
Een reactie die erop gericht is dat zoiets nooit meer op deze manier kan gebeuren.
Die reactie hebben we vandaag met elkaar afgerond en zullen we conform afspraak vandaag aan de Tweede Kamer aanbieden.
Daar hebben de ouders recht op.
De kabinetsreactie gaat natuurlijk over financiële compensatie aan de getroffen ouders – dat is nu het eerste dat goed geregeld moet worden.
En daar gaan we hoe dan ook mee door.
Maar natuurlijk is voor de toekomst meer nodig.
Want het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan.
Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen, te beginnen met de kinderopvangtoeslag.
Signalen dat het ergens niet goed gaat, moeten veel sneller naar boven komen en veel sneller tot actie leiden.
En ook moet de informatievoorziening fundamenteel op de schop.
Zo zullen bijvoorbeeld voortaan de stukken die ten grondslag liggen aan een kabinetsbesluit openbaar worden gemaakt en wordt na elke ministerraad een besluitenlijst met toelichting gepubliceerd.
Vandaag was ook de vraag naar de politieke verantwoordelijkheid aan de orde.
We zijn eensgezind: als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen.
En dat heeft tot de conclusie geleid dat ik zojuist de Koning het ontslag heb aangeboden van het hele kabinet. En ik zal aansluitend aan deze persconferentie naar het paleis gaan om de Koning verder toelichting te geven.
Daarmee is het kabinet demissionair geworden
Eric Wiebes heeft, als voormalig staatssecretaris van Financiën, de persoonlijke afweging gemaakt dat hij niet demissionair doorgaat en per direct terugtreedt als minister van Economische Zaken en Klimaat.
Hij zal dit besluit zo meteen zelf toelichten.
Het is zijn beslissing, die ik respecteer.
Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken.
We gaan hem missen.
De vraag is nu: wat betekent het aftreden van het kabinet concreet?
De verkiezingen staan gepland voor medio maart.
En van ons mag ondertussen worden verwacht dat we doen wat in nodig is in het landsbelang.
Dat doen we uiteraard in nauw overleg met, en verantwoording afleggend aan het parlement.
Tegen Nederland wil ik zeggen: onze strijd tegen het coronavirus gaat door.
Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen door middel van alle bestaande en aangekondigde steunpakketten.
En tegen de getroffen ouders in de affaire rond de kinderopvangtoeslag wil ik dit zeggen: we zullen blijven werken aan snelle compensatie en aan de verbeteringen die nodig zijn voor de toekomst.
Met dit besluit van vandaag wil het kabinet recht doen aan al die ouders aan wie ongekend onrecht is aangedaan.
Dank u wel.
Documenten;
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
Nieuwsbericht | 15-01-2021 | 16:05
Kamerbrief over ontslagaanvraag kabinet
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
Kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’
RO 15.01.2021 Het rapport ‘Ongekend onrecht’ toont een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid. Door een samenspel van harde regelgeving, vooringenomen handelen en vooral door geen gehoor te geven aan noodsignalen hebben tienduizenden ouders en kinderen hun leven zien veranderen in een moeras van ellende. Het kabinet biedt hier excuses voor aan, aan alle gedupeerde ouders en hun kinderen: dit had nooit mogen gebeuren.
Het kabinet neemt daarom een fors pakket maatregelen om de gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslag en hun kinderen sneller te helpen. Én om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), die de ministerraad vandaag aan de Kamer heeft aangeboden.
Het kabinet schrijft in zijn reactie:
‘Het rapport van de POK maakt pijnlijk duidelijk dat er veranderingen nodig zijn. In het systeem van toeslagen, bij de Belastingdienst, bij Toeslagen en bij de betrokken ministeries. Het rapport noodzaakt dat we kritisch kijken naar het functioneren van de hele overheid. Want we willen niet dat het nog een keer zo misgaat.’
Een nieuwe start voor ouders en kinderen
Het kabinet wil allereerst de gedupeerde ouders en hun kinderen sneller helpen. Alle ouders die gedupeerd zijn door de harde ‘alles of niets’-uitleg van de wet of door de buitensporige fraudejacht krijgen 30.000 euro uitbetaald. We voeren overleg met schuldeisers om met hen afspraken te maken dat het bedrag ook ten goede komt aan ouders en niet direct volledig verdwijnt in aflossing van schulden.
Daarnaast verruimt het kabinet de compensatieregeling en neemt het in samenwerking met gemeenten contact op met alle gedupeerde ouders om te kijken hoe zij geholpen kunnen worden met problemen die zijn ontstaan op het gebied van zorg, wonen, werken en schulden. Het kabinet bekijkt ook hoe het gedupeerde kinderen kan helpen een goede toekomst op te bouwen. Alles is erop gericht om de ouders en hun kinderen een nieuwe start in hun leven te bieden.
Het bestaande stelsel van toeslagen is onhoudbaar. Het vraagt heel veel van mensen die een toeslag nodig hebben en leidt tot onzekerheid over terugvorderingen en nabetalingen. Het brengt mensen in problemen. Het kabinet wil daarom zo snel mogelijk beginnen met de uitwerking van een nieuwe regeling voor kinderopvang, waarbij de verantwoordelijkheid voor de financiering niet langer bij de ouders ligt en de complexiteit wordt verminderd.
Later zullen ook de andere toeslagen volgen. Het hervormen van het stelsel duurt jaren. Het is belangrijk om tijdens een langjarige stelselhervorming ook oog te houden voor een goede uitvoering van het bestaande toeslagenstelsel.
Echt luisteren
Het rapport van ‘Ongekend onrecht’ maakt duidelijk dat de overheid beter moet luisteren naar kritische geluiden van bijvoorbeeld ouders, advocaten, media en toezichthouders. Noodkreten van gedupeerde ouders werden bij de kinderopvangtoeslag te lange tijd niet opgepakt.
Het kabinet wil dat alle delen van de Rijksoverheid signalen over mogelijke problemen sneller oppakken, onder meer door nog meer gebruik te maken van burgerpanels en door de band tussen beleidsmakers en de uitvoering verder te versterken. Ook komt er meer aandacht voor de controle of wetten en regels goed werken in de uitvoering en worden die als dat niet zo is aangepast.
De overheid gaat daarnaast op zoek naar regels die in de praktijk hard uitpakken en mensen in de knel kunnen brengen. Regels zijn vaak te moeilijk, waardoor mensen onbedoeld de fout in gaan. Een foutje maakt iemand nog geen fraudeur.
Menselijke maat
Tegelijkertijd moet de dienstverlening bij alle onderdelen van de overheid beter. De Belastingdienst en Toeslagen breidt dit jaar het aantal plekken uit waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulp. Het kabinet trekt extra geld uit zodat alle uitvoeringsorganisaties mensen beter kunnen helpen. Daarbij geldt het principe: Er is geen verkeerde deur. Mensen worden altijd op een begrijpelijke manier geholpen en niet ‘van het kastje naar de muur’ gestuurd.
Transparant
De POK is zeer kritisch over de informatievoorziening door de overheid. Ouders wisten vaak niet waarom hun toeslag werd stopgezet en de Tweede Kamer had grote moeite om de juiste informatie te krijgen.
Het kabinet wil hier radicaal verandering in brengen. De stukken die ten grondslag liggen aan een besluit van bewindslieden worden actief openbaar gemaakt. Het kabinet zal ook transparanter zijn bij het openbaar maken van stukken die zijn gemaakt voor intern beraad. In stukken voor intern beraad die naar de Tweede Kamer worden gestuurd, zullen persoonlijke beleidsopvattingen niet worden weggelakt.
De minister-president zal op korte termijn de besluitenlijst van de ministerraad publiceren, op de dag van de vergadering. Later wordt daar ook een geannoteerde besluitenlijst aan toegevoegd.
Als eerste stap publiceert het kabinet vandaag alle stukken die aan de ondervragingscommissie zijn geleverd vandaag op de website http://informatiepuntkinderopvangtoeslag.rijksoverheid.nl. De informatie die gaat over de problemen met de kinderopvangtoeslag is niet gelakt, op enkele vertrouwelijke stukken na.
Documenten;
Kamerbrief met reactie kabinet op rapport ‘Ongekend onrecht’
Kamerstuk: Kamerbrief | 15-01-2021
Zie ook;
Goede voornemens: toeslagensysteem, geheimhouding en racisme aanpakken
NOS 15.01.2021 Het hele toeslagensysteem moet op de schop, ambtenaren moeten zich bewuster worden van hun vooroordelen om discriminatie tegen te gaan en in wetten moet meer ruimte zijn om uitzonderingen te maken als burgers onevenredig hard getroffen worden door beleid. Dat stelt het kabinet in reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Nadat het aftreden van het kabinet werd aangekondigd, werd de schriftelijke reactie van 26 pagina’s naar de Kamer gestuurd. Daarin staat wat er volgens het kabinet moet gebeuren om soortgelijke schandalen als de toeslagenaffaire in de toekomst te voorkomen.
Volgens demissionair premier Rutte is het in ieder geval nodig dat “signalen dat het misgaat veel sneller naar boven komen”, zo zei hij in de persconferentie waarin hij het kabinetsaftreden bekend maakte. Tijdens die persconferentie zei Rutte ook dat het demissionair worden van het kabinet geen gevolgen voor de compensatie van getroffen ouders. “We hebben twee prioriteiten: dat is corona en de afwikkeling van deze ingewikkelde kwestie.”
‘Nieuw systeem duurt jaren’
Zo moet het volledige systeem van toeslagen op de schop, staat in de brief van het kabinet: “Het duurt waarschijnlijk nog jaren voordat het toeslagenstelsel volledig is vervangen door een ander stelsel”.
Hoe die verandering er precies uit komt te zien, moet verder worden uitgewerkt, schrijft het demissionaire kabinet. In de tussentijd moet in ieder geval “het aantal mensen dat afhankelijk is van toeslagen verminderen”, aldus de schriftelijke reactie.
Rutte: ‘Er moet een heel nieuw toeslagensysteem komen’
In het geval van de kinderopvang moet het systeem sterk vereenvoudigd worden, vindt het kabinet. Bepaalde voorwaarden, zoals het inkomen van de ouders of het aantal uren kinderopvang dat is gebruikt, moeten vervallen.
Discriminatie en racisme
In de brief wordt ook ingegaan op het feit dat de Belastingdienst ouders met meerdere nationaliteiten als groter frauderisico zag. Volgens onder meer Kamerleden en advocaten was er daarmee sprake van institutioneel racisme van de overheid. In de brief zegt het kabinet daarover: “Het kabinet realiseert zich ten volle dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening. Helaas moeten we constateren dat dit bij de fraudeaanpak bij Toeslagen aan de orde was.”
Als concreet punt om dat in de toekomst te voorkomen schrijft het kabinet dat ze ambtenaren trainingen willen geven om “meer inzicht te bieden in vooroordelen die, vaak onbewust, een rol spelen bij de uitvoering van hun werk”.
Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze door de Belastingdienst gediscrimineerd zijn, in aanmerking komen voor een extra schadevergoeding. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid.
Schadevergoeding niet vertraagd
Voor de kerst maakte het kabinet bekend de gedupeerden 30.000 euro uit te betalen. Dat loopt volgens Rutte geen vertraging op: “Alle gedupeerde ouders die zich voor 15 februari melden, krijgen voor 1 mei uitbetaald. Als ze recht hebben op meer, zullen ze dat ook krijgen.” Welke termijn daarvoor staat, kon de premier niet zeggen.
Het kabinet zegt met schuldeisers van de gedupeerde ouders in overleg te zijn. Daarmee moet voorkomen worden dat het bedrag dat de overheid ter compensatie uitkeert gelijk in de zakken van de schuldeisers verdwijnt, staat in de brief. ”
Rutte liet niet alleen weten dat de ouders gecompenseerd moeten worden, maar ook dat het informeren van de Tweede Kamer beter moet. Critici verweten de premier in de toeslagenaffaire de ‘Rutte-doctrine’, waarmee hij zou pogen vooral zo min mogelijk informatie over hoe een besluit tot stand is gekomen naar de Kamer te sturen.
Daar komt verandering in, kondigde Rutte aan. Concreet betekent het dat er elke vrijdag na de ministerraad een lijst van besluiten gepubliceerd zal worden.
Ook zullen de documenten openbaar gemaakt worden met de overwegingen die ten grondslag liggen aan de besluiten: “Aan de informatievoorziening naar de Kamer en naar journalisten zal iets fundamenteels veranderen”.
Een probleem is volgens het kabinet onder meer geweest dat er niet geluisterd is naar critici: “Bij de problemen met de kinderopvangtoeslag heeft de overheid de werking van de regeling in de praktijk onvoldoende in kaart gebracht. We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak.”
Ook dit wil het kabinet veranderen:
BEKIJK OOK
Dit wil het kabinet: Nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
NU 15.01.2021 Na het vernietigende rapport Ongekend Onrecht over de toeslagenaffaire en de daaropvolgende val van het kabinet-Rutte III wil het demissionaire kabinet de eerste stappen zetten naar een herstel van het aangedane leed. Er moet onder meer een ander toeslagensysteem komen en een overheid die niet discrimineert. Een overzicht van maatregelen die moeten voorkomen dat burgers als vijand van de overheid worden gezien.
“Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Nederlandse overheid”, die het kabinet vervult “met een diep gevoel van schaamte”. Met die woorden opent het kabinet de reactie op het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagenaffaire. In de brief somt het kabinet de inzet die het de komende tijd wil leveren om herhaling te voorkomen.
De plannen in het kort;
Compensatie voor gedupeerde ouders
Voor het inmiddels demissionaire kabinet heeft het compenseren van de ouders die getroffen werden door de toeslagenaffaire “de hoogste prioriteit”.
Eerder werd bekend dat de getroffen ouders alvast 30.000 euro krijgen om de ergste noden te verlichten. Dossiers van ouders die recht hebben op een hogere schadevergoeding daarbovenop worden nog behandeld.
Ook gaat het kabinet in gesprek met schuldeisers om ervoor te zorgen dat dat geld niet meteen aan hen moet worden betaald.
Rutte zei al dat degenen die zich voor 15 februari aanmelden voor terugbetaling, het geld voor 1 mei ontvangen.
Een ander systeem van toeslagen
Naast het compenseren van de ouders moet het toeslagensysteem waarbij eerst voorschotten worden uitgekeerd en achteraf worden gecontroleerd, volledig op de schop. “Doorgaan zoals in het verleden kan niet meer”, schrijft Rutte.
Het kabinet vindt dat de financiering van kinderopvang niet meer bij ouders moet liggen en de voorwaarden om in aanmerking te komen simpeler moeten. Dit voornemen is niet nieuw, want premier Rutte zei een jaar geleden al dat hij van het toeslagensysteem af wil en alternatieven zou voorbereiden. Hij schrijft vrijdag in de brief dat het kabinet “zo snel mogelijk” wil starten met de uitwerking van een nieuw systeem. Het kan echter nog jaren duren voordat het toeslagensysteem volledig is vervangen door een nieuw stelsel, staat in de brief.
Korte metten maken met discriminatie
Bij de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd door de fiscus en werden zij vaker onderworpen aan de onrechtmatige boetes en terugvorderingen.
Ook maakten ambtenaren zich schuldig aan discriminerend taalgebruik. “Het kabinet is zich er ten volle bewust van dat dit vertrouwen diep beschadigd is bij ouders die te maken hebben gehad met discriminatoire bejegening.”
Met het verwijderen van het gebruik van dubbele nationaliteiten in het opstellen van de zogenoemde risicoprofielen wil het kabinet herhaling voorkomen. “Het voorkomen van discriminatie en ongeoorloofd gebruik van gegevens zoals nationaliteit is niet alleen een kwestie van data verwijderen.”
In de brief wordt een situatie bij de overheid geschetst waar ambtenaren onvoldoende bewust zijn van discriminerend gedrag. Volgens het kabinet zijn trainingen nodig om ambtenaren bewust te maken dat de inzet van tweede nationaliteiten zonder concrete verdenkingen “discriminerende aspecten” met zich meedraagt.
Medewerkers bij de Belastingdienst en Toeslagen moeten getraind worden om verantwoord met persoonsgegevens om te gaan. Dialoogsessies zijn nodig om ambtenaren duidelijk te maken “wat rechtsstatelijk handelen in de dagelijkse werkpraktijk binnen alle lagen van de organisatie betekent”.
Gedupeerde ouders die door de Belastingdienst zijn gediscrimineerd krijgen een extra schadevergoeding en er komt een Staatscommissie Discriminatie en Racisme.
Rutte: ‘Discriminatie absoluut onacceptabel in een rechtsstaat’
Sneller signaleren van fouten
“Mensen mogen uiteindelijk niet de dupe worden van fouten van de overheid”, staat in de plannen van het kabinet. “We zijn onvoldoende in staat gebleken om te luisteren naar signalen van ouders, en uit de praktijk van hulpverleners en de rechtspraak. Ook de waarschuwing van de Nationale ombudsman die het toeslagenprobleem in 2017 meldde is onterecht genegeerd.”
Het kabinet hoopt dat er met een nauwere samenwerking tussen verschillende ministeries beter wordt opgetreden. Ook andere “uitvoeringsorganisaties” van de overheid moeten nauwer gaan samenwerken met beleidsmakers en ministers.
Transparantie in besluitvorming
Het kabinet is voornemens de Tweede Kamer beter te informeren. Het is Kamerleden die de misstanden bij de Belastingdienst wilden controleren bij tijd en wijle onmogelijk gemaakt hun werk goed te kunnen uitvoeren door het weglekken van informatie en achterhouden van dossiers. Deze praktijk is de ‘Rutte-doctrine’ gaan heten; een praktijk waarbij de premier informatie achterhield over hoe een besluit tot stand is gekomen.
Critici menen dat dit indruist tegen het grondwettelijk informatierecht van de Tweede Kamer.
Het kabinet wil dat nu duidelijker wordt hoe besluiten tot stand zijn gekomen. “Persoonlijke beleidsopvattingen” zijn voortaan geen grond meer om informatie niet te delen. Er zullen meer stukken openbaar worden gemaakt en het wordt voor de Kamer mogelijk om zich door ambtenaren in technische briefings te laten informeren.
Mark Rutte fietst weg bij Paleis Huis ten Bosch, waar hij de koning het ontslag van het kabinet heeft aangeboden. Foto: ANP
Contact met overheid moet makkelijker worden
Daarnaast moet het voor mensen makkelijker worden om bij overheidsinstanties iemand “van vlees en bloed” te kunnen spreken, in plaatst van klachten of problemen digitaal te melden.
Ook hier waarschuwde de Nationale ombudsman voor in 2017, toen uit een rapport bleek dat burgers in het digitale doolhof van de overheid vastliepen.
De overheid moet toegankelijker worden, schrijft premier Mark Rutte nu. Het kabinet wil met loketten komen waar mensen met vragen heen kunnen. “Als mensen daarin vastlopen of in de knel komen, moet er een medewerker zijn met kennis van zaken die hen te woord staat en verder helpt.”
Rutte vertrekt uit Binnenhof na kabinetsval
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Rutte belooft nieuw toeslagensysteem en transparantere kabinetsbesluiten
NU 15.01.2021 Er komt een nieuw toeslagensysteem dat moet voorkomen dat iets als de toeslagenaffaire opnieuw kan voorkomen. Daarnaast worden besluiten die het kabinet neemt in de toekomst transparanter. Dat heeft demissionair premier Mark Rutte vrijdagmiddag bekendgemaakt, kort na de val van het kabinet.
“Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan. Daarom moet er een heel nieuw toeslagensysteem komen”, zei Rutte.
Als eerste moet er volgens hem een nieuw systeem komen voor de kinderopvangtoeslag. “Signalen dat het niet goed gaat moeten veel sneller naar boven komen”, aldus Rutte.
Ouders die getroffen zijn door de toeslagenaffaire en zich voor 15 februari melden krijgen voor 1 mei een eerste compensatiebedrag van 30.000 euro.
Daarnaast worden stukken die ten grondslag liggen aan kabinetsbesluiten voortaan altijd gepubliceerd. Na afloop van elke ministerraad wordt een besluitenlijst gepubliceerd.
Rutte maakte ook bekend dat er een staatscommissie Discriminatie en Racisme komt die moet voorkomen dat er etnisch geprofileerd wordt bij bijvoorbeeld de controle of mensen terecht toeslag krijgen.
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
Ouders jaren onterecht als fraudeur aangemerkt
Het besluit tot meer openheid over het kabinetsbeleid maakt deel uit van het maatregelenpakket naar aanleiding van de toeslagenaffaire. In die zaak werd de Tweede Kamer vaak niet goed genoeg geïnformeerd.
De Belastingdienst merkte jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aan.
Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen.
Omdat de fiscus ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. Daarnaast werd soms beslag gelegd op auto’s of moesten slachtoffers hun woning gedwongen verkopen. Door het handelen van de Belastingdienst raakten mensen in de schulden en liepen huwelijken stuk.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Toeslagenstelsel op de schop om nieuw drama te voorkomen
Telegraaf 15.01.2021 Sneller en royaler de toeslagouders compenseren, het toeslagenstelsel nu eindelijk op de schop nemen en veel meer informatie naar de Tweede Kamer sturen. Met dat recept wil het opgestapte kabinet de schade die de toeslagenaffaire heeft veroorzaakt repareren en voorkomen dat zo’n groot drama nog een keer gebeurt.
De eerste stap die het kabinet al voor de kerst zette is het ruimer compenseren van de toeslagenouders. Alle gedupeerden krijgen sowieso 30.000 euro. Wie recht heeft op meer, krijgt meer. Wie eigenlijk te veel heeft gekregen, hoeft niks terug te betalen. Daarnaast wordt de samenwerking met gemeenten gezocht om ook de andere schade van ouders te verzachten, bijvoorbeeld als zij uit huis zijn gezet, hun baan kwijt zijn geraakt of grote schulden hebben opgebouwd.
Daarnaast moet het toeslagenstelsel, dat eigenlijk nooit naar behoren heeft gewerkt, op de schop. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) presenteerde onlangs al een aantal opties om dat voor elkaar te krijgen, en de meeste politieke partijen hebben er ook plannen voor. Dat moet na de verkiezingen op de formatietafel zijn beslag krijgen.
Er gaat ook ’extra geld’, hoeveel staat nog niet in de eerste kabinetsreactie, naar de uitvoeringsorganisaties om ’mensen beter te kunnen helpen’. Bij de Belastingdienst komen er dit jaar meer plekken waar mensen langs kunnen komen met vragen en hulpverzoeken.
En op het grote kritiekpunt vanuit de Kamer, de slechte informatievoorziening, komt er ook verandering. Het kabinet zegt in het vervolg besluiten uit de ministerraad meteen te publiceren. En als er een besluit wordt genomen, gaan ook alle stukken daar aan bij hebben gedragen naar buiten, zonder dat er kwistig in is gelakt.
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
BEKIJK OOK:
Buitenlandse media zien ’symbolische’ val Rutte III
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
BEKIJK OOK:
Wiebes ruimt definitief het veld
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Van Huffelen Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Financiën Belastingdienst
Rutte III bood grote dossiers het hoofd, maar toeslagenaffaire bleek te lastig
NU 15.01.2021 De toeslagenaffaire bleek een te grote smet op het blazoen van het kabinet-Rutte III, dat vrijdag het ontslag heeft aangeboden. Met het motto ‘Vertrouwen in de toekomst’ ging het kabinet aan de slag, maar nu moet het nét voor de finishlijn de stekker eruit trekken.
Na de verkiezingen in maart 2017 was al snel duidelijk dat de kern gevormd zou worden door VVD, CDA en D66, maar die beschikten niet over een meerderheid.
De langste formatie ooit in de Nederlandse geschiedenis volgde. Geprobeerd werd GroenLinks erbij te betrekken om een meerderheid te vormen. Toen dit stukliep, vooral vanwege verschillende standpunten over migratie, kwam de ChristenUnie in beeld.
Een krappe meerderheid ontstond uiteindelijk 225 dagen later en leidde uiteindelijk tot ambitieus te noemen plannen. En de deur voor de coalitie werd “op een ruime kier gezet”, zo meldde premier Mark Rutte.
Op het Malieveld werd ontevredenheid zichtbaar
Rutte III was het kabinet dat, tien jaar nadat er voor het eerst over gesproken werd, met een vernieuwing van het pensioenstelsel kwam. Ook werden meters gemaakt op het gebied van het tegengaan van klimaatverandering én maakte het kabinet een einde aan tientallen jaren van gaswinning in Groningen.
Maar ook was Rutte III het kabinet dat zichtbaar worstelde met andere grote onderwerpen zoals het stikstofdossier, de Moria-deal, het wel of toch niet afschaffen van de dividendbelasting en het kinderpardon.
Het Malieveld leek in de afgelopen jaren steeds ‘volgeboekt’. Zorgmedewerkers, leraren, ‘klimaatspijbelaars’ en natuurlijk de boeren voelden zich genoodzaakt hun onvrede te uiten op het grasveld in de hofstad.
Terwijl de hoofdpijndossiers door een welwillend kabinet werden opgepakt, verdwenen bekende gezichten in de politiek van het toneel. Voor sommigen, gold dat hun positie onhoudbaar was geworden. Dat was het geval bij staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (na gegoochel met cijfers over criminaliteit onder asielzoekers), buitenlandminister Halbe Zijlstra (die loog over zijn aanwezigheid bij een bijeenkomst met Russische president Vladimir Poetin) en staatssecretaris van Financiën Menno Snel (de eerste pion die omviel vanwege de toeslagenaffaire).
Coronacrisis kwam als onvoorzienbare, grootste opgave
De coronacrisis zal uiteindelijk het grootste dossier zijn waar Rutte III om herinnerd zal worden. De premier zag zich tweemaal genoodzaakt op strenge toon het land toe te spreken. Ongekend voor Nederland in vredestijd.
De crisis vergde veel van het kabinet, zo bleek ook uit het opstappen van minister van Medische Zorg Bruno Bruins. Hij vertrok op 19 maart nadat hij onwel raakte vanwege oververmoeidheid.
“Het bestrijden van deze coronacrisis vergt topsport van het hoogste niveau. En ik heb moeten constateren dat mijn lichaam dat wegens oververmoeidheid op dit moment niet meer aankan”, zei Bruins bij zijn vertrek. Het coronadossier kwam uiteindelijk terecht bij minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid).
Roep om vertrek klonk steeds luider
Terwijl het kabinet volop bezig was met het hoofd bieden aan de oplopende besmettingen en de zorgen om de Britse coronavariant, begon de roep om het indienen van ontslag de laatste tijd steeds luider te klinken.
Vrijdag is gebleken dat de toeslagenaffaire niet alleen voor individuen, maar uiteindelijk voor het hele kabinet een te grote blamage was om de eindstreep nog te halen.
Zie ook: Het kabinet-Rutte III is gevallen. En nu?
Lees meer over: Politiek Kabinet Rutte III
Hoe het derde kabinet-Rutte steeds meer verstrikt raakte in de toeslagenaffaire
NOS 15.01.2021 Grondbeginselen van de rechtsstaat die geschonden werden en ouders die ongekend onrecht werd aangedaan. De conclusies van de parlementaire onderzoekscommissie logen er december vorig jaar niet om.
Vandaag, vier weken later, treedt het kabinet af. “Het is verschrikkelijk misgegaan”, aldus premier Rutte . De politiek moet volgens Rutte nu gaan werken aan veranderingen van de systemen én de informatievoorziening om te zorgen dat “zoiets nooit meer kan gebeuren”. Een terugblik van hoe het wel gebeurde.
Het is de zomer van 2019 en CDA-Kamerlid Omtzigt is het helemaal zat. Al tijden bijt hij zich vast in wat hij ziet als een van de ernstigste misstanden binnen de overheid: ouders die toeslagen aanvragen en onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt.
Onthullingen van Trouw en RTL Nieuws hebben de zaak aan het rollen gebracht. Ouders worden op vreemde gronden keihard aangepakt, komen in geldproblemen, verliezen hun baan of belanden in een echtscheiding. “Dit kan toch niet waar zijn?”, denkt Omtzigt. Maar wat hij ook doet of vraagt, hij komt geen stap verder. Dossiers worden niet openbaar, vragen niet beantwoord. Premier Rutte moet zich met de kwestie gaan bemoeien, vindt hij, om zo snel mogelijk een einde aan de ellende te maken.
Een jaar later. Staatssecretaris Snel is opgestapt en twee opvolgers (Van Huffelen en Vijlbrief) zijn aangesteld om orde op zaken te stellen. Maar de chaos is nog allerminst opgelost. De commissie-Donner heeft in maart geoordeeld dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden. “Ouders hadden geen enkele kans om te ontsnappen”, oordeelt Donner. Maar na een reeks Kamerdebatten en toezeggingen is een oplossing nog steeds nauwelijks in zicht. Ook komen door Kamerleden gevraagde stukken maar niet boven tafel.
Het is juni 2020, de Kamer behandelt een compensatiewet. Na twee dagen debatteren blijkt ’s avonds laat dat opnieuw een memo is achtergehouden en niet naar de commissie-Donner is gegaan die de zaak onderzocht. Zowel Omtzigt als SP-Kamerlid Leijten, die zich eveneens al jaren inzet om de waarheid boven tafel te krijgen, ontploft. Leijten zegt dat haar “schoenen uitvallen”, Omtzigt zegt “witheet” te zijn.
“Wat voor werk ben ik aan het doen? Moet ik detective worden?”, vraagt hij zich hardop af. Hoe kunnen Kamerleden hun werk doen als stukken worden achtergehouden of informatie wordt weggelakt? Ook de Kamervoorzitter beseft hoe pijnlijk het is.
Nog een paar maanden later: 17 december 2020. Ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en zelfs rechters krijgen ervan langs in het snoeiharde rapport van de Kamercommissie, die een paar weken lang verhoren afnam om in kaart te brengen wat er nu misging.
Tijdens die verhoren zeggen ambtenaren en ministers “buikpijn” van dingen gehad te hebben, het vaak ook “hard” gevonden te hebben. Dat het ‘alles-of-nietsbeleid’ was dat voor de terugvorderingen had gezorgd. Ambtenaren van Financiën wezen naar Sociale Zaken en vice versa.
Maar wie was uiteindelijk schuldig? De commissie oordeelt dat alle onderdelen van de staat bij zichzelf te rade moeten gaan. Ouders is “ongekend onrecht” aangedaan, en de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden.
Ouders durven er nauwelijks meer op te hopen dat ze gecompenseerd worden. Een paar dagen na het verschijnen van het rapport maakt staatssecretaris Van Huffelen bekend dat de gedupeerden allemaal in elk geval 30.000 euro krijgen.
De Kamercommissie oordeelt snoeihard en spreekt van ongekend onrecht.
Na diverse Catshuisoverleggen komt het kabinet vandaag met de conclusie dat voor alles wat er gebeurd is maar één passend antwoord bestaat: collectief aftreden. Waren er eerder deze week nog intern verschillende opvattingen over hoe verder, zeker na de verklaring van PvdA-leider Asscher gisteren leek er geen andere uitkomst meer mogelijk. Nog steeds zijn lang niet alle ouders gecompenseerd, maar daar wil het demissionaire kabinet mee verder.
Andere wapenfeiten Rutte III
Het derde kabinet van Rutte zal ook de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat het raadgevend referendum afschafte en het generaal pardon verruimde. Een kabinet dat een einde maakte aan de gaswinning in Groningen, excuses maakte voor hoe mensen decennialang de dupe werden van die gaswinningen, en een begin maakte met de schadevergoedingen. Een kabinet dat regeerde in de periode dat de aanval op het Iraakse Hawija aan het licht kwam, waarbij zeventig burgerdoden vielen en waar nog een onderzoek naar loopt.
Een kabinet ook dat een klimaatakkoord sloot met een groot aantal maatschappelijke organisaties, na jaren van moeizame onderhandelingen een pensioenakkoord bereikte met bonden en werkgevers, en dat zich door de stikstof- en PFAS-problematiek worstelde.
De maximumsnelheid op snelwegen omlaag bracht en uitkoopregelingen voor boeren opstartte, maar nog niet met definitieve oplossingen was gekomen toen de coronacrisis ineens daar was.
Rutte III moest gaan crisisbesturen en deed met harde lockdownmaatregelen het land op slot. Het kabinet investeerde miljarden om bedrijven, zelfstandigen en KLM op de been te houden. Het moest alles op alles zetten om een zwart scenario in de ziekenhuizen te voorkomen.
En ondertussen kreeg het veel kritiek op een corona-app die niet van de grond kwam, testbeleid dat langzaam op gang kwam en een vaccinatiestrategie die in landen om ons heen voortvarender leek. Premier Rutte deed deze week nog een oproep aan partijen in de Kamer om een avondklok, als uiterste noodmaatregel tegen het coronavirus, niet te blokkeren.
Rutte en zijn ministers gaan tot de verkiezingen demissionair door ANP
Bovenal wordt Ruttes derde kabinet nu toch het kabinet dat verantwoordelijkheid neemt voor fouten -ook begaan onder eerdere kabinetten- tegen burgers die onterecht als fraudeurs in de hoek werden gezet en waardoor veel financiële en psychische problemen zijn veroorzaakt.
Waar Asscher gisteren wél helemaal opstapte, en Wiebes vandaag, heeft Rutte niet overwogen om op te stappen als lijsttrekker. Dat is in eerste instantie aan de partij, daar heeft hij vertrouwen in, en dan aan de kiezer, zegt Rutte.
Politiek verslaggever Wilma Borgman denkt dat de stap van vandaag de meest zekere manier was voor Rutte om als lijsttrekker van de VVD nog een keer voor het premierschap te gaan. “Hij is tot de conclusie gekomen dat nu een groot gebaar maken de enige optie is. Hij kan dan in de verkiezingscampagne zeggen dat hij erkent dat er grote fouten zijn gemaakt en dat hij daar verantwoordelijkheid voor heeft genomen.
Als het kabinet was blijven zitten, hadden ze het verwijt gekregen ‘plucheplakkers’ te zijn. Rutte gaat nu als demissionair premier naar de kiezers om opnieuw vertrouwen te vragen, Als hij weer de grootste wordt kan hij met een sterker mandaat opnieuw aan een aantal jaar leiderschap beginnen.”
BEKIJK OOK;
Tijdlijn: Hoe de toeslagenaffaire tot de val van het kabinet leidde
NU 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III besloot na lang beraad om af te treden naar aanleiding van het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. Daarmee kwam de beslissing om voor een keiharde aanpak van fraude te kiezen jaren later als een boemerang terug. NU.nl zet de belangrijkste feiten op een rijtje.
28 mei 2013: Antifraudeteam wordt gevormd
Het Managementteam Fraude wordt opgericht. Het team moet fraude met toeslagen, waaronder de kinderopvangtoeslag, zoveel mogelijk bestrijden. Het team wordt gevormd op aandringen van de Tweede Kamer, dat voorstander van een hardere aanpak is na bekendwording van de zogenoemde Bulgarenfraude: Bulgaren vestigden zich korte tijd in Nederland om uitkeringen op te strijken, om daarna snel weer uit Nederland te verdwijnen.
Een maand later is ook de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude opgericht, onder leiding van premier Mark Rutte.
April 2014: Belastingdienst merkt 317 ouders aan als fraudeurs
De Belastingdienst merkt 317 ouders die gebruikmaakten van gastouderbureau Dadim in Eindhoven aan als fraudeurs. Dit ondanks een eerdere uitspraak van de rechtbank, waarin werd gesteld dat van misbruik geen sprake was bij het bureau. Ook in de tussentijd is geen bewijs voor fraude door deze ouders gevonden.
In de loop der jaren worden ook enkele tienduizenden anderen om diverse redenen onterecht als toeslagfraudeur bestempeld. Het kan gaan om zeer kleine vergissingen, zoals het niet aanleveren van een bonnetje. Als de burgers eenmaal als fraudeurs worden aangemerkt, worden hun toeslagen stopgezet en moeten ze tienduizenden euro’s aan reeds ontvangen toeslagen ineens terugbetalen. Voor een betalingsregeling komen ze niet in aanmerking, doordat ze als fraudeur te boek staan.
Velen kunnen zo’n bedrag niet ophoesten, waardoor ze in grote financiële problemen komen. Ook op persoonlijk vlak hebben de gedupeerden eronder te lijden; zo verliezen sommigen hun huis of hun baan en lopen huwelijken stuk.
9 augustus 2017: Nationale ombudsman is kritisch op fraudeaanpak
De Nationale ombudsman komt met een rapport waarin felle kritiek wordt geleverd op de harde aanpak van de Belastingdienst. Twee jaar later uit ook een adviescommissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner in een rapport kritiek op de handelswijze in deze affaire.
4 september 2018: Media berichten over afwijzen bezwaren gedupeerde ouders
RTL Nieuws en dagblad Trouw berichten over de strenge aanpak van de Belastingdienst bij de bestrijding van toeslagenfraude. Hierdoor begint het balletje echt te rollen.
18 december 2019: Staatssecretaris Snel van Financiën stapt op
Staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) stapt op. Hij overleefde een eerdere motie van wantrouwen, maar kreeg korte tijd later alsnog veel kritiek. Gedupeerde ouders ontvingen wel de dossiers die de Belastingdienst over hen had bijgehouden, maar daarin was een aanzienlijk deel van de informatie onleesbaar gemaakt. Dat leidde tot een nieuwe golf van kritiek, waardoor Snel opstapte. Hij wordt opgevolgd door partijgenoot Alexandra van Huffelen.
19 mei 2020: Hoekstra doet aangifte tegen Belastingdienst
Minister van Financiën Wopke Hoekstra doet aangifte tegen de Belastingdienst. Bij het Openbaar Ministerie waren eerder al vijf andere aangiftes tegen de dienst binnengekomen. Ook geeft de Belastingdienst toe gebruik te maken van etnisch profileren. Daardoor werden mensen met een dubbele nationaliteit strenger gecontroleerd dan anderen.
November 2020: Commissie ondervraagt betrokken politici en ambtenaren
Een parlementaire commissie ondervraagt diverse betrokkenen over hun rol in de toeslagenaffaire. Onder anderen Rutte, Hoekstra, Snel, Lodewijk Asscher (ex-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Eric Wiebes (voormalig staatssecretaris van Financiën) en Tamara van Ark (oud-staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) verschijnen voor de commissie. Ook ambtenaren worden aan de tand gevoeld.
17 december 2020: Vernietigend rapport van commissie
De commissie komt met haar eindrapport Ongekend onrecht. Daarin wordt veel kritiek geuit, zowel op kabinetsleden en Tweede Kamerleden als op het ministerie van Financiën en de Belastingdienst. Ook de rechtspraak krijgt ervan langs.
De commissie vindt dat in de hele affaire de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, dat er spijkerhard is opgetreden en dat ouders jarenlang geen schijn van kans hebben gehad. Ook de informatievoorziening vanuit de Belastingdienst richting de politiek, de commissie en de gedupeerden zou ondermaats zijn geweest.
“Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, is de reactie van premier Rutte op het rapport. Kort na de verschijning ontstaat discussie of de betrokken politici al dan niet moeten opstappen.
22 december 2020: Schadevergoeding voor gedupeerden
Staatssecretaris Van Huffelen maakt bekend dat iedere gedupeerde een schadevergoeding van 30.000 euro krijgt, ongeacht de schade die ze hebben geleden. Sommigen komen mogelijk in aanmerking voor een hogere vergoeding.
7 januari 2021: OM besluit om betrokkenen niet te vervolgen
Het Openbaar Ministerie maakt bekend dat het niet overgaat tot strafrechtelijke vervolging vanwege de toeslagenaffaire. Vijf dagen later besluiten twintig gedupeerden om alsnog aangiftes in te dienen tegen diverse betrokken politici: Asscher, Hoekstra, Snel, Van Ark en Wiebes.
14 januari 2021: Asscher stapt op
Voormalig staatssecretaris van Financiën en huidig PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher maakt bekend dat hij niet de lijsttrekker zal zijn bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021. Hij vindt dat er te veel discussie rond hem is ontstaan vanwege zijn rol in het toeslagendrama. Hij stelt zich niet verkiesbaar voor de komende verkiezingen.
15 januari 2021: Kabinet dient ontslag in
Na meerdere keren te hebben overlegd over de reactie op het vernietigende rapport van eind vorig jaar, maakt het kabinet bekend collectief af te treden. Het gaat de laatste twee maanden als demissionair kabinet verder richting de Tweede Kamerverkiezingen.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Kan Rutte verder, en hebben de ouders hier iets aan? De antwoorden op jullie vragen
NOS 15.01.2021 Het kabinet is gevallen. Wat betekent dat voor de aanpak van de coronacrisis en waarom treden er politici af, maar worden er geen ambtenaren ontslagen? Jullie stuurden ons jullie vragen over de val van het kabinet en politiek verslaggever Arjan Noorlander beantwoordde die vanmiddag in een Q&A. Hieronder kun je de belangrijkste vragen nog eens teruglezen en terugzien.
Wat heeft het voor zin om het kabinet twee maanden voor de verkiezingen nog te laten vallen? Is dat niet alleen symboolpolitiek?
Volgens Noorlander is dat deels waar. “Het is symboliek, maar symboliek is ook wel echt belangrijk in de politiek. Die symboliek betekent iets, namelijk dat het kabinet en de politiek zich realiseren dat wat hier fout is gegaan, zo slecht is dat ze daar echt voor moeten aftreden. En het is ook een belangrijke waarschuwing voor de toekomst voor mensen die met vergelijkbare zaken geconfronteerd worden.”
Kan Rutte nog wel verder als lijsttrekker van de VVD?
Anderen trekken wel consequenties: Lodewijk Asscher is niet meer beschikbaar als lijsttrekker van de PvdA en minister Wiebes van Economische Zaken is afgetreden omdat hij zich “zwaar medeverantwoordelijk” voelt voor de toeslagenaffaire.
“Rutte doet dat heel nadrukkelijk niet”, zegt Noorlander. “Hij zegt ‘ik neem als minister-president de verantwoordelijkheid, in die zin treed ik nu af, maar ik blijf gewoon lijsttrekker van de VVD. Ik vind het belangrijk om te laten zien dat ik mijn eigen fouten de komende jaren kan herstellen, dat ik daar de beste voor ben en ik laat het aan de kiezer over of die mij opnieuw een kans geeft om een kabinet in te gaan of misschien zelfs wel weer premier te worden.'”
Wat schieten de ouders er nu eigenlijk mee op dat het kabinet aftreedt?
“Het antwoord daarop is eigenlijk heel simpel”, zegt Noorlander, “die schieten daar helemaal niks mee op. Behalve dan dat ze misschien een beetje genoegdoening voelen.”
Wat volgens Noorlander voor hen wel van belang is, is de brief van het kabinet waarin staat hoe het kabinet in de toekomst wil voorkomen dat dit soort dingen gebeuren en hoe ze de ouders die in de problemen zijn geraakt beter willen gaan helpen. Ze gaan proberen de getroffen gezinnen versneld te helpen. “Dat is dus eigenlijk de winst van vandaag”, aldus Noorlander.
Heeft het aftreden van het kabinet invloed op de corona-aanpak?
Veel mensen zijn bezorgd dat de aanpak van de coronacrisis in gevaar komt en dat is volgens Noorlander ook heel logisch, want nu de coalitie verbroken is kunnen partijen veel meer hun eigen koers gaan varen.
Een van de voorbeelden die vaak wordt genoemd is volgens Noorlander het instellen van een avondklok. Het kabinet wil daar serieus naar kijken, maar bekend is dat D66 tegen is. “Die hebben dat tot nu toe niet geblokkeerd omdat ze in het kabinet zaten, maar zoiets kan natuurlijk nu veranderen. Dus in die zin wordt het een hele spannende tijd.”
Waarom worden ambtenaren en de Belastingdienst niet aangepakt?
“Officieel is het zo dat als er fouten worden gemaakt door ambtenaren, politici daar de verantwoordelijkheid voor nemen”, legt Noorlander uit. “Maar voor veel mensen is dat niet genoeg, die vinden dat ambtenaren zo ver over de schreef zijn gegaan dat ze daar strafrechtelijk voor vervolgd zouden moeten worden.”
Het Openbaar Ministerie heeft daar op verzoek van het kabinet ook naar gekeken, maar heeft geoordeeld dat ambtenaren niet vervolgd kunnen worden als ze het beleid uitvoeren dat de wetgever heeft bedacht.
Daarom hebben de gedupeerde ouders nu zelf ook een zaak aangespannen tegen de overheid, politici en ambtenaren “omdat ze toch nog een keer uitgezocht willen hebben of er toch echt niet strafbare handelingen zijn gepleegd. En dat kan, want als ambtenaren echt strafbaar zijn geweest, kunnen ze ook gewoon veroordeeld worden.”
BEKIJK OOK;
Nog geen enkele gedupeerde van toeslagenaffaire heeft 30.000 euro compensatie ontvangen
AD 15.01.2021 Geen enkel slachtoffer van de toeslagenaffaire heeft tot op heden 30.000 euro op hun rekening gestort gekregen. Het ministerie van Financiën bevestigt de berichten van letselschadejurist Orlando Kadir en SP-Kamerlid Renske Leijten, die niemand zeggen te kennen die de compensatie al heeft ontvangen.
,,Het klopt dat er nog geen geld is overgemaakt”, stelt de woordvoerster van staatssecretaris Alexandra van Huffelen. Ze wijst zij erop dat het ministerie nooit heeft beloofd dat mensen nu al hun compensatie zouden krijgen. ,,We hebben gezegd dat het in januari gebeurt, maar het is nog maar half januari.”
Lees ook;
Voor de kerst beloofde staatssecretaris Van Huffelen 30.000 euro aan alle gedupeerden. De eerste uitbetalingen zouden zo snel mogelijk plaatsvinden. Uiterlijk 1 mei zou het geld op de rekening staan.
Van Huffelen hecht eraan dat het proces ‘zorgvuldig’ verloopt, stelt de woordvoerster. Dat kost even tijd. ,,We willen bijvoorbeeld zeker weten dat we het goede rekeningnummer hebben, want je wilt wel dat het geld bij de juiste mensen terechtkomt.” Volgens haar hebben ambtenaren de gehele kerstvakantie doorgewerkt om de processen ‘goed te organiseren’: ,,Geloof me, wij willen dit geld zo snel mogelijk bij de mensen krijgen.”
Puinhoop
Jurist Orlando Kadir trok vanochtend aan de bel. ,,Nog geen één van mijn cliënten heeft de compensatie ontvangen, ook geen voorschot”, zegt de letselschadejurist, die zich naar eigen zeggen al negen jaar over het dossier van de toeslagenaffaire buigt. Ook Renske Leijten, Kamerlid van de SP, kent nog geen ouders die het geld al bijgeschreven hebben kregen op hun rekening.
Kadir zegt cliënten te hebben bij wie de enveloppen van de Belastingdienst alweer in de bus vallen. Daarin zou staan dat bekeken wordt of de 30.000 euro überhaupt kan worden uitgekeerd. ,,Er wordt beterschap beloofd, maar dat is niet het geval.” Daarbij is volgens hem het bedrag van 30.000 euro voor velen niet genoeg na jaren van schulden. ,,Mensen hebben tien jaar lang in de schulden gezeten die oplopen van 130.000 tot 180.000 euro. En voor hen is de ellende nog steeds niet over. Het is een grote puinhoop.”
Gouden bergen
BOinK, de belangenbehartiger van ouders in de kinderopvang, waarschuwt intussen voor de agressieve benadering van letselschadeadvocaten die een graantje mee hopen te pikken. Tegen Hart van Nederland zei voorzitter Gjalt Jellesma dat gedupeerden worden benaderd door advocaten die gouden bergen beloven, maar hen later ook een gepeperde rekening sturen. BOinK drukt ouders daarom op het hart om voorzichtig te zijn en nog een beetje geduld te hebben.
Advocaten ouders blij met val kabinet: ‘Nu de strafrechtelijke kant nog’
NU 15.01.2021 In een eerste reactie hebben drie advocaten die elk een groep ouders hebben bijgestaan in de toeslagenaffaire vrijdag namens hun cliënten laten weten dat ze blij zijn dat het kabinet valt. “Maar dit gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog”, zegt een van de advocaten, Vasco Groeneveld.
Volg de laatste ontwikkelingen over de kabinetsval in ons liveblog
Groeneveld deed afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de toeslagenaffaire aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. “De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Diekstra zegt dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – “de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort”.
Maar, voegt hij toe: “Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Belangrijkste punten uit Ruttes verklaring over aftreden kabinet
‘Focus moet nu naar de slachtoffers gaan’
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerst aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet “een eerste stap in de goede richting”. “Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet vrijdag op NPO Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan.
Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de Kerst door staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Het kabinet treedt af vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad vrijdag. Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
Zie ook: Demissionair kabinet trekt ‘enig denkbare conclusie’; houdt vizier op corona
Duizenden ouders werden onterecht bestempeld als fraudeur
De Belastingdienst heeft jarenlang duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen onterecht als fraudeur aangemerkt.
Dat was het gevolg van een wet die was bedoeld om fraude met toeslagen hard aan te pakken en die ook nog eens – zoals nu blijkt – veel te hardvochtig werd toegepast. Zodra ontvangers van toeslagen maar een kleine fout maakten, moesten ze alle verkregen toeslag terugbetalen: een alles-of-nietsbenadering.
Dat gebeurde bijvoorbeeld al als de eigen bijdrage van de kinderopvangtoeslag niet volledig was betaald. Of dat nu wel of niet opzettelijk gebeurde, maakte niet uit. Dat betekende in de praktijk dat ouders die 10 euro te weinig hadden betaald een rekening van 10.000 euro kregen.
Omdat de Belastingdienst ervan uitging dat dit opzettelijk gebeurde, was een betalingsregeling niet mogelijk. De fiscus maakte daarbij gebruik van vergaande invorderingsmogelijkheden, zoals beslaglegging op auto’s of gedwongen woningverkoop.
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Gedupeerden: ‘Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog’
AD 15.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld laat weten dat zijn cliënten blij zijn met het aftreden van het kabinet. Toch zijn de gedupeerden er hiermee nog niet. ,,Dat gaat over politieke verantwoordelijkheid. Nu de strafrechtelijke aansprakelijkheid nog.”
Groeneveld heeft afgelopen dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf. ,,De inbreuk op de rechtsorde is te groot om het hierbij te laten”, aldus Groeneveld.
Gedupeerde ouders hebben lang gestreden tegen het onrecht dat hen werd aangedaan. © BSR Agency
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen. Namens een van die ouders begon advocaat Sébas Diekstra zo’n procedure.
Hij laat in eerste reactie weten dat het aftreden van de verantwoordelijke bewindspersonen – hoewel aan de late kant – ‘de enige juiste beslissing is na alle ellende waar de overheid vele duizenden burgers in heeft gestort’. Maar, voegt hij toe: ,,Slachtoffers hebben laten weten veel moeite te hebben met het feit dat de hoofdrolspelers in deze bizarre kwestie straks hun politieke carrière weer vrolijk kunnen vervolgen. Voornamelijk omdat zij zo ernstig hebben gefaald in het beschermen van onschuldige burgers.”
Advocaat Eva González Pérez, die tientallen ouders bijstaat en als eerste aan de bel trok over de behandeling van ouders die toeslagen ontvingen, noemt de val van het kabinet ‘een eerste stap in de goede richting’. ,,Het besef van de ernst is er, dat zie ik nu. Maar we zijn er nog niet”, zei ze tegen de NOS.
Jurist Orlando Kadir, die bijna zeshonderd slachtoffers van de toeslagenaffaire bijstaat, liet op Radio 1 weten dat de focus nu naar de slachtoffers moet gaan en het onherstelbare leed dat hen is aangedaan. Eerder zei hij overigens al dat nog géén van zijn cliënten de voor de kerst door staatssecretaris Van Huffelen beloofde 30.000 euro compensatie heeft ontvangen.
Gedupeerde: ‘Ik zit te huilen achter het stuur, zo blij dat het kabinet aftreedt’
NOS 15.01.2021 Het kabinet-Rutte III is gevallen vanwege de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen onterecht als fraudeur werden bestempeld en vaak tienduizenden euro’s aan kinderopvang moesten terugbetalen. Wat vinden de slachtoffers van het opstappen van het kabinet?
“Ik zit te huilen achter het stuur, ik ben zo blij”, reageert slachtoffer Kristie Rongen. “Dit is zó terecht, het had niet anders gemoeten dan dit.” Rongen kreeg een schuld van 92.000 euro en belandde in de schuldhulpverlening. “Ik heb 12 jaar in de ellende gezeten, het ergste voor mij was dat mijn dochtertje daar heel erg aan onderdoor ging. Zij wilde niet meer leven.”
Kristie Rongen EIGEN FOTO
Toch vindt ze dat demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hoekstra van Financiën niet opnieuw verkiesbaar moeten zijn. “Dat zou onrechtvaardig zijn. Ze hebben te veel kapot gemaakt en moeten echt weg, net als Lodewijk Asscher.”
Etnisch profileren
Ook Nazmiye Yigit-Karaduman vindt het goed dat het kabinet is opgestapt, maar wil dat demissionair premier Rutte niet meer verkiesbaar is. “Het ontslag is een bekentenis, maar hij heeft niet letterlijk schuld bekend. Nu kan hij gewoon door.” Yigit-Karaduman moest in 2013 binnen twee jaar 32.000 euro terugbetalen. Ze moest stoppen met werken om op haar dochter te passen en belandde in een burn-out.
Nazmiye Yigit-Karaduman EIGEN FOTO
Hoewel Yigit-Karaduman in Nederland is geboren, kwam ze in haar dossier van de Belastingdienst soms tegen dat ze Turkse was. “Er zat ook een racistische tekening in mijn dossier met iemand met grote lippen in een bootje. Het is voor het eerst dat ik me een buitenlander voelde. Daarom heb ik ook mede aangifte gedaan. Het etnisch profileren moet echt stoppen.”
Demissionair premier Rutte kondigde aan dat ouders bij wie is vastgesteld dat ze gediscrimineerd zijn, een extra schadevergoeding krijgen. Ook wil hij dat er een staatscommissie komt die onderzoek doet naar discriminatie en racisme door de overheid. Voor Yigit-Karaduman zou zo’n schadevergoeding welkom zijn, maar niet genoeg. “Ik ga geen nee zeggen tegen extra geld, maar het leed is niet in bedragen te schrijven.”
Gedupeerde ouder Nazan: ‘Rutte heeft niet al die incassokosten, geen BKR-registratie’
Jurist en gedupeerde Orlando Kadir, die 600 gezinnen bijstaat, is opgelucht dat het kabinet vertrekt. Maar ook hij zet vraagtekens bij de komende verkiezingen. “Hoe kunnen Rutte en Hoekstra nog lijsttrekker zijn? Voor je achterban is dit niet in alle eenvoud uit te leggen. Het is wrang en het klopt niet. We moeten naar een integer en oprecht kabinet.”
Kadir denkt dat bij zo’n 95 procent van de gezinnen nog steeds problemen spelen als gevolg van het schandaal. “Ik heb gisteravond nog tot laat gewerkt om een uithuiszetting te voorkomen. Een ander gezin had jarenlang geen brood voor kinderen, of ziektekosten konden niet worden betaald. Dat speelt allemaal nog steeds.”
NOS
Gedupeerde Tamara Hardenbol en haar toenmalige man kregen in 2013 te horen dat ze 18.000 euro moesten terugbetalen. Binnen twee jaar moest ze 900 euro per maand terugbetalen, omdat er anders beslag op haar loon zou worden gelegd.
“Ik sta dubbel in het aftreden van het kabinet”, geeft zij als reactie. “Áls een kabinet zou moeten vallen dan is het wel hierover. Maar we zitten ook in een coronacrisis, dus de vraag is wat wijsheid is. Het geeft wel erkenning voor wat er is gebeurd, dus uiteindelijk is het goed dat het kabinet valt.”
NOS
Advocate Eva Gonzáles Pérez ziet ook bij haar 40 cliënten een gemengd beeld. “Sommigen zien het als een vorm van gerechtigheid, maar de meesten willen brede compensatie, financieel en ook moreel”, zegt zij. “Ik heb cliënten die verdrietig zijn, anderen zijn boos. Het hangt af van waar ze in de rouwcurve zitten.”
Zelf bekijkt ze het aftreden van het kabinet vooral juridisch. “Ik focus mij op de slachtoffers en zij hebben niks aan het aftreden van het kabinet: het gaat uiteindelijk om degene die feitelijk hebben gehandeld. De politieke verantwoordelijkheid is wat anders dan de feitelijke verantwoordelijkheid. Er zijn nog vijfhonderd vragen van de Tweede Kamer te beantwoorden.”
30.000 euro voor gedupeerden
In december vorig jaar maakte staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) bekend dat alle gedupeerde ouders binnen vier maanden 30.000 euro belastingvrij krijgen uitgekeerd, zodat ze snel wat van de compensatie zien.
Het demissionair kabinet wil eind deze maand de eerste betalingen doen. De meeste gedupeerden hebben dus nog niets gekregen. Sommige ouders zijn wel al individueel gecompenseerd, zoals Kristie Rongen. “Het is voor mij nog altijd onduidelijk of ik recht heb op die die 30.000 euro, of dat ik dat al gekregen heb. Maar het is hoe dan ook een schijntje voor al het leed dat ik heb gelegen.”
BEKIJK OOK;
Premier zet bijl in ‘Rutte-doctrine’: meer documenten openbaar
AD 15.01.2021 Het keiharde toeslagenrapport treft ook de omstreden ‘Rutte-doctrine’. Na jarenlang weigeren, is minister-president en naamgever Mark Rutte om en worden er in het vervolg meer overheidsdocumenten openbaar gemaakt.
Tot frustratie van Kamerleden en journalisten weigerde het kabinet jarenlang memo’s en andere stukken die ten grondslag lagen aan wetsvoorstellen en kabinetsplannen openbaar te maken. Ook in de toeslagenaffaire was de informatievoorziening regelmatig een steen des aanstoots, waarover Rutte meermaals in de clinch lag met Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP). Documenten werden geweigerd of grote delen bleken te zijn zwartgelakt. Ook kwam het voor dat stukken alleen vertrouwelijk ter inzage werden gelegd, waardoor Kamerleden niks met de inhoud konden in het debat.
Lees ook;
Waar de parlementariërs zich steeds beriepen op hun grondwettelijke recht op inlichtingen, verwees Rutte altijd naar de bepaling in de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Daarin staat dat ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ niet gedeeld hoeven te worden.
Rutte werd ervan beticht de wetgeving strenger toe te passen dan zijn voorgangers deden. Daarnaast staat zijn ministerie van Algemene Zaken erom bekend dat ambtenaren veelal mondeling communiceren en zo min mogelijk op papier zetten.
Volgens Rutte is dat voor zo’n klein ministerie als het zijne logisch, maar de praktijk van ‘geen sporen achterlaten’, heeft school gemaakt bij andere ministeries, bleek tijdens de openbare verhoren door de parlementaire ondervragingscommissie. Tijdens zijn verhoor werd Rutte stevig ondervraagd over de ‘Rutte-doctrine’.
Vlucht naar voren
In reactie op het keiharde rapport kiest Rutte nu de vlucht naar voren. Het kabinet gaat elk stuk dat aan de basis ligt van beleid actief openbaar maken. De premier erkent dat de informatievoorziening ‘radicaal anders’ zal moeten en dat er ook bij hem zelf sprake is van een ommezwaai. ,,Mijn denken is opgeschoven”, aldus Rutte.
Wel zegt hij nog in gesprek met de Kamer te willen over de randvoorwaarden van verdere openbaarheid. ,,Als je veel meer openbaar maakt dan we deden, dan moeten we wel zorgen dat we mensen heel houden. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten, maar het is een gezamenlijke zoektocht dat we geen ambtenaren beschadigen.”
Kabinet betaalt letterlijk hoge prijs voor toeslagenrapport: 1,3 miljard euro erbij
AD 15.01.2021 Het demissionaire kabinet trekt vanwege de toeslagenaffaire nog even flink de portemonnee. Alleen al de compensatie voor slachtoffers kost dit jaar 900 miljoen euro extra. Door extra uitgaven aan royalere informatieverstrekking en betere dienstverlening bedraagt het totale prijskaartje voor dit jaar 1,3 miljard euro.
De uitbreiding van de bestaande compensatieregeling loopt flink in de papieren, blijkt uit de financiële bijlage bij de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Voor de zomer werden de kosten daarvan nog begroot op ruim 500 miljoen euro.
Lees ook;
Kosten schieten omhoog
Vlak voor kerst werd besloten dat ruim 20.000 ouders een bedrag van 30.000 euro tegemoet kunnen zien. Daardoor schieten de kosten omhoog: voor 2021 is 563 miljoen euro extra gereserveerd, daar komt nog 200 miljoen bij om getroffen kinderen toekomstperspectief te geven. Ook de uitvoeringskosten vallen 113 miljoen euro hoger uit dan geraamd.
Opvallend is dat het kabinet ook in 2022 nog verwacht 350 miljoen euro kwijt te zijn aan de compensatie. Daaruit blijkt dat men ervan uitgaat dat niet alle gedupeerden nog dit jaar worden gecompenseerd.
Budgettair kader maatregelen bij kabinetsreactie toeslagenrapport. © Rijksoverheid
Openbaarheid heeft een prijs
Ook tast het kabinet in de buidel om de dienstverlening te verbeteren. Nog dit jaar wordt het budget daarvoor verhoogd met 266 miljoen euro. Daarvan is het grootste deel (150 miljoen) bestemd voor gemeenten. In latere jaren nemen de totale uitgaven toe tot een half miljard euro op jaarbasis.
Daarnaast blijkt de belofte om de informatievoorziening te verbeteren verre van gratis. Het kabinet belooft meer documenten actief openbaar te gaan maken. Dat heeft wel een prijs: voor dit jaar gaat het om 161 miljoen euro extra. Dat bedrag loopt in latere jaren op tot meer dan 300 miljoen euro.
De Tweede Kamer moet nog wel instemmen met de extra uitgaven. Als het parlement groen licht geeft zal het volgende kabinet op jaarbasis 800 miljoen euro minder te besteden hebben dan eerder werd gedacht.
Over en uit voor kabinet-Rutte III
Telegraaf 15.01.2021 Het aftreden van kabinet-Rutte III was een val in slowmotion. De landing moest ook zacht zijn, om middenin een gigantische crisis niet te veel brokken te maken. Alleen minister Eric Wiebes (Economische Zaken) valt definitief weg.
’Het kan en mag niet nog een keer zo verschrikkelijk misgaan”, zegt Mark Rutte vrijdagmiddag over de toeslagenaffaire. Hij biedt daarom het ontslag aan van zijn derde kabinet. Zelf gaat hij intussen door als lijsttrekker van zijn VVD. Net als de huidige kabinetsleden Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66). „Het is aan de kiezer om bij de verkiezingen te bepalen hoeveel zetels de partijen krijgen”, vindt Rutte.
BEKIJK OOK:
Hoe geloofwaardig zijn de lijsttrekkers nog?
De inmiddels demissionaire premier heeft zijn best gedaan om het kabinet zo rustig en gecoördineerd mogelijk te laten vallen. Overleg na overleg werkt het kabinet de afgelopen weken toe naar de conclusie die sinds deze week als onvermijdelijk wordt gezien. Maar de kiem voor de val is al veel eerder gelegd.
Parlementaire enquête
Want al voor de zomer gaat er een siddering over het Binnenhof als de Tweede Kamer voor een plan stemt om een parlementaire ondervraging over de toeslagenaffaire te organiseren. Die komt er door een handigheidje van GL-Kamerlid Bart Snels, die doorheeft dat de door SP gewenste parlementaire enquête nooit groen licht gaat krijgen van de coalitie.
Snels sleutelt daarom maanden aan een voorstel voor een parlementaire ondervraging waar de SP ook mee kan leven. En de coalitie kan na al het leed dat de ouders is aangedaan onmogelijk een voorstel weigeren om de zaak uit te zoeken. De Kamer gaat akkoord en vooral GL maakt haast om de verhoren op poten te zetten. Een politieke thriller kondigt zich aan, met in de hoofdrol politieke kopstukken die een paar maanden voor de verkiezingen onder ede met de billen bloot moeten.
Lodewijk Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher moet bij zijn verhoor in november diep door het stof voor zijn bijdrage als minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet. En minister Eric Wiebes (Economische Zaken) verlaat de zaal met gebogen hoofd, nadat de Kamer de VVD’er de oren heeft gewassen over zijn vorige positie als staatssecretaris van Financiën.
BEKIJK OOK:
Profiel: ’broedermoord’ bleef kleven aan Lodewijk Asscher
Het verslag van de ondervragingen slaat vlak voor de kerst in als een bom. Commissievoorzitter Chris van Dam zegt tijdens de verhoren steevast dat er geen conclusies zullen worden getrokken. Maar in het verslag waaiert het oordeel breeduit en krijgen kabinet, Kamer, uitvoeringsdiensten en rechtspraak er allemaal van langs.
Eric Wiebes
In Den Haag valt meteen te horen dat dit wel eens het einde van het kabinet kan betekenen. Een andere optie die wordt genoemd, is het vertrek van Wiebes. Het wordt allebei. Het kabinet valt, gaat demissionair verder, maar dan zonder de VVD-minister. Wiebes wil nu ’oplossingen en geen Haagse perikelen’ en dus stapt hij op. „Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan.” Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) neemt zijn post voorlopig over, de VVD gaat nog op zoek naar een vervanger voor de komende maanden.
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
De kabinetsval en het vertrek van Wiebes volgen na weken waarin op rustig tempo is gesproken over de gevolgen van de toeslagaffaire. In die periode pakt ook de PvdA geregeld de schijnwerpers met intern gekonkel over de eigen leider Asscher, die zichzelf deze week uiteindelijk offert en daarmee de druk op het kabinet verhoogt om zijn voorbeeld te volgen.
Compensatie
Het kabinet besluit in Catshuis-overleggen tot ruimere compensatie, in elk geval 30.000 euro voor iedere gedupeerde ouder. De VVD wil tijdens die gesprekken van opstappen niet weten. Andere partijen leggen de politieke vraag wel op tafel. Maar een antwoord wil niemand nog geven.
BEKIJK OOK:
’Hoeveel levens kunnen Rutte en Hoekstra nog verzieken?’
Dat het kabinet uiteindelijk opstapt, weet iedereen deze week al wel, al houden de coalitiepartijen de kaarten op de borst tot de allesbeslissende ministerraad van vrijdag. Overal klinkt het besef dat het beeld hoe dan ook niet best is. Als kabinet vertrekken middenin de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog maakt misschien geen krachtdadige indruk. Maar gewoon blijven zitten tot aan de verkiezingen zou uitstralen dat het kabinet de schuld aan de ellende van duizenden toeslagouders van zich af laat glijden. Dus masseert Rutte voortijdig de boodschap in dat het kabinet de coronacrisis gewetensvol zal blijven managen, demissionair of niet.
Hugo de Jonge
„We zullen op exact dezelfde manier ons werk blijven doen”, zegt coronaminister en vicepremier Hugo de Jonge vrijdagmiddag. Garanties dat het soepel zal verlopen, kan Rutte niet geven. De coalitiepartijen zullen in elk geval hun wekelijkse overleg op maandag in stand houden.
BEKIJK OOK:
’Geen tijd te verliezen met coronasteun, ondanks val kabinet’
En De Jonge geeft aan dat er door de ministers ook is nagedacht over hoe ze Nederland duidelijk kunnen maken dat ze zich geen zorgen hoeven te maken: „Ik heb het uit proberen te leggen aan mijn dochter en dat valt niet mee. Je ziet een terugtredend kabinet en denkt: oh jee. En dat begrijp ik ook.”
BEKIJK OOK:
Wat betekent kabinetsval voor aanpak coronacrisis?
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by @alexanderbakker
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen partijen en bewegingen Eric Wiebes Mark Rutte Den Haag
Dit was kabinet Rutte III en dit is het huiswerk wat achter blijft
AD 15.01.2021 Rutte III wist onderlinge problemen te bezweren en lang de gevaren van buiten te pareren. Toch is de toeslagenaffaire het kabinet alsnog fataal geworden. Er blijft nog heel wat huiswerk achter voor de opvolger.
Het was bijna laconiek, zoals we de premier kennen. ,,De rit uitzitten is nooit een doel”, zei Mark Rutte kort na het aantreden van zijn derde kabinet opgeruimd. ,,Als er een moment komt dat het niet meer gaat, moet je dat gewoon met elkaar vaststellen.”
Lees ook;
Achteraf kun je zeggen: ware woorden. Maar ze staan wel in schril contrast met de verwoede pogingen die Rutte de afgelopen weken heeft gedaan om de gang naar de koning af te wenden. Hij was liever blijven zitten, en stelde na het keiharde rapport over de toeslagenaffaire alles in het werk om de regeringsploeg in het zadel te houden. Tevergeefs. De derde van Rutte blijft een onvoltooide.
Terwijl dit kabinet nog wel zo optimistisch aan de rit begon. Aan goede bedoelingen heeft het VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie nooit ontbroken. In nota bene de tweede zin van het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ stond het nog plechtig opgeschreven: in Nederland ‘kan iedereen de ambitie najagen om over de hoogste lat te springen, in de zekerheid dat er een vangnet is als dat nodig is’.
Gaten in het net
In dat vangnet bleken echter grote gaten te zitten. En ook al duurde het een tijdje voordat de dreun van het toeslagenrapport doordrong, uiteindelijk slaat de genadeloze vaststelling dat de ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ het kabinet alsnog knock-out.
Lang leek het erop dat dit kabinet tegen elke crisis bestand was. Daar was vooraf dan ook alles aan gedaan. Na een formatie van 225 dagen dachten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op alle mogelijke struikelblokken te zijn voorbereid. Het was eind 2017 en na maanden van overleg leken ideologische verschillen geparkeerd, vetes begraven, conflicten gesmoord.
Premier Mark Rutte zit in 2017 de eerste ministerraad van het nieuwe kabinet Rutte III voor. © ANP
Drie jaar later sneuvelt Rutte III alsnog. Over een affaire die geboren werd in de kabinetten ervoor. En de timing van de val is pikant: amper twee maanden voor de volgende verkiezingen en middenin een ongekende crisis rond corona.
Destijds, bij de start, werden nog zulke grote woorden gesproken. ,,Deze coalitie is de laatste kans voor het politieke midden”, zei ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers niet zonder gevoel voor pathos.
Wij tegen zij
Het wezen van de naoorlogse coalitiepolitiek stond op het spel: het geven en nemen dreigde het af te leggen tegen de nieuwe, totale politiek van (relatieve) nieuwkomers als PVV en Forum voor Democratie. Met hun politiek van wij tegen zij, van winnaars tegen verliezers, willen zij het stelsel op zijn grondvesten laten schudden.
Daarom werden alle mogelijke splijtzwammen weggemasseerd tijdens de lange formatie. In het Indonesische restaurantje Garoeda. In het bedompte Johan de Witthuis. In een bloedhete kamer aan het Binnenhof: de vier partijen deden er alles aan om de weg vrij te maken voor 3,5 jaar regeren zonder conflict. Geen verrassingen alsjeblieft.
Een meloen om door te slikken, aldus Gert-Jan Segers, Christen-Unie.
Over onoverbrugbare meningsverschillen werd zorgvuldig heengestapt: vraagstukken rond embryonaal onderzoek werden geparkeerd. Net als euthanasie. Over vluchtelingen werd een akkoord gesloten. Alle partijen namen wat ‘pijn’.
,,Een meloen om door te slikken’’, illustreerde Segers bijvoorbeeld de toen nog voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting.
En ook na de bordesscène hield men elkaar stevig in de houdgreep. In WhatsApp- groepjes werd alles ‘dichtgesmeerd’ tussen coalitiegenoten. Alles om ongelukken te voorkomen. Het coalitieoverleg op maandag bleef, net als in Rutte II, het belangrijkste beslismoment van de week. Sommige ministers kregen het gevoel dat ze op vrijdag in de ministerraad de ‘stempelmachine’ waren voor besluiten die op maandag al waren gevallen.
Klimaatdrammer
Niet dat er nooit spanning was. Toen VVD’er Klaas Dijkhoff zijn D66-collega Rob Jetten een ‘klimaatdrammer’ noemde, klonk er voor het eerst openlijk bijtende kritiek.
Maar alles werd steeds bezworen met pragmatisme. Het mantra: we zullen er keer op keer samen uit moeten komen, want in het versplinterde politieke landschap gaan we elkaar ook in een volgend kabinet weer nodig hebben.
Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen
Bovendien was er – denk terug aan de tijd voor corona – genoeg geld als smeermiddel. Anders dan de eerste twee kabinetten onder Mark Rutte, klotste het geld tegen de plinten. Na jaren van crisis en bezuinigingen kon er aan ieders politieke ‘hobby’s’ geld worden uitgegeven.
Vluchtelingen en stikstof
Maar zoals altijd laat de werkelijkheid zich niet bezweren door 68 A4’tjes in een regeerakkoord, of alle goede bedoelingen, of afstemming. En dus kwam het gevaar voor deze coalitie telkens van buiten.
Na druk vanuit de CDA-achterban, die toenmalig partijleider Sybrand Buma bijna te machtig was, werd halsoverkop besloten om meer vluchtelingenkinderen een status te geven. Op het terrein van klimaat moest ineens meer worden gedaan dan was voorzien. Lastig nog was de stikstofaanpak, waar de hoogste rechter een streep door zette.
Het kabinet werd in allerijl gedwongen tot drastische maatregelen, waarop weer intense boerenprotesten volgden. Premier Rutte noemde het stikstofprobleem in 2019 zelfs ‘de grootste crisis in mijn negen jaar als premier’. En toen moest corona nog komen.
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) tijdens een toelichting op het gesloten akkoord ter waarde van ruim 1,5 miljard euro over de versterking van huizen in het aardbevingsgebied en het toekomstperspectief voor Groningen. © ANP
Groningse gaskraan
Toch wist het kabinet ook resultaten te bereiken die nog ver na dato tot de verbeelding zullen spreken. Bijna zestig jaar na de vondst van aardgas door boer Boon werd in 2018 besloten dat de Groningse gaskraan definitief dichtgaat. Eindelijk wakker geschrokken door de aardbevingsellende gaat Nederland afkicken van zijn lucratieve gasverslaving.
En passant werd er met alles en iedereen die ertoe doet afspraken gemaakt over het terugdringen van de CO2-uitstoot en de transitie naar een nieuwe, groene economie. En als klap op de vuurpijl sleepte dit kabinet, na ruim tien jaar oorlog in de polder tussen werkgevers en werknemers, eindelijk een zwaarbevochten pensioenakkoord binnen.
Open eindjes
Al staan veel van die overeenkomsten nog bol van de open eindjes. Het pensioenakkoord is verre van compleet, het klimaatakkoord moet nog worden uitgevoerd en waarschijnlijk aangescherpt. Het woningtekort is nog nijpend, de zorg gaat geherstructureerd worden. En de coronacrisis laat zien dat zzp’ers en flexwerkers zeer kwetsbaar zijn in de huidige arbeidsmarkt.
Daar komt bij dat de zorgvuldig opgebouwde buffers van de overheid door corona volledig zijn opgebruikt. Een volgend kabinet treedt aan met een groot begrotingstekort en een opgelopen staatsschuld. En het paradoxale is: de partijen die nu uit dit kabinet vertrekken laten die schrale erfenis waarschijnlijk aan zichzelf na.
Niemand hoeft ervan op te kijken dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie na 17 maart weer aanschuiven in een volgend kabinet, eventueel nog aangevuld met de PvdA en/of GroenLinks. Zeker nu drie van hen de PVV van Geert Wilders al zo goed als hebben uitgesloten. Maar of Rutte er dan ook nog bij is, is de vraag.
Pas na eindeloos doorvragen kwam het toeslagschandaal aan de oppervlakte
AD 15.01.2021 Tegen de stroom in groeide de toeslagenaffaire uit tot een nationale schandvlek die het kabinet nu de kop kost. Pas toen er echt niet meer weggekeken kon worden, draaide de politieke wind.
Het is zo’n moment waarvan je achteraf zegt: was er toen maar ingegrepen. Het is 13 november 2013. Staatssecretaris Frans Weekers heeft voor de zomer ternauwernood de Bulgarenfraude overleefd en zit nu in Vak K zijn Belastingplan te verdedigen. Tegenover hem meldt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zich veelvuldig bij de interruptiemicrofoon. Want tussen de dikke stapel met fiscale plannen voor het komende jaar zit ook de Wet aanpak fraude toeslagen en fiscaliteit. En daar heeft dossiervreter Omtzigt nog wel een aantal vragen over.
,,Wij zitten met de fraudemaatregelen op het juiste pad”, begint Omtzigt welwillend, ,,maar de maatregelen lijken niet alleen fraudeurs aan te pakken, maar ook goedwillende mensen.” Het Kamerlid ziet de bui hangen: ,,Gezinnen zullen in de problemen komen en dan zullen wij het hierover hebben.”
Omtzigt doet vanuit de oppositie een poging om de wet op een aantal terreinen te verzachten, maar Weekers is onvermurwbaar. ,,Wellicht hebben wij overkill gepleegd in deze wetgeving”, erkent de VVD-bewindsman. ,,Ik ben altijd bereid om op een zeker moment de zaak bij te stellen. Dit heb ik nu echter nodig om de Dienst Toeslagen te kunnen laten doen wat de hele Kamer mij in het voorjaar heeft gevraagd.”
En wat er dan gebeurt, is tekenend voor die tijd. Alle amendementen van Omtzigt worden verworpen. Niettemin stemmen alle 150 Kamerleden, inclusief die van het CDA, voor de wet. De Belastingdienst gaat minder doen aan dienstverlening en meer aan fraudebestrijding.
Onvoldoende
Het is in die sfeer dat in de jaren daarna signalen over te harde aanpak van burgers voortdurend niet doorklinken of serieus worden genomen door mensen die dat horen te doen.
De wetgeving die werd aangenomen was ‘spijkerhard en had onvoldoende de mogelijkheid in zich om recht te doen aan individuele situaties’, constateert de parlementaire ondervragingscommissie jaren na dato, als inmiddels bekend is dat zeker ruim 20.000 gezinnen bij de aanvraag van kinderopvangtoeslag ‘ongekend onrecht is aangedaan’. Dat mogen kabinet en parlement zich aanrekenen, luidt de conclusie.
En ook de uitvoering door de Belastingdienst, vallend onder het ministerie van Financiën, krijgt een veeg uit de pan: ‘onder druk van een oververhitte politieke behoefte aan fraudebestrijding, waarin elke vergissing als fraude werd gezien, werden ouders in de raderen van de Belastingdienst ten onrechte gebrandmerkt als fraudeurs’.
Zeldzaam is de kritiek op de hoogste rechter, de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die heeft volgens de commissie steken laten vallen door zonder dat het echt moest jarenlang uitspraken te doen in het nadeel van ouders die op grond van een klein foutje vele duizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Gevolgd door die ene, bijtende zin in het rapport die nog altijd naschalt: ‘ouders hebben jarenlang geen schijn van kans gehad’.
Pieter Omtzigt (CDA). © ANP
Rücksichslos
Wie de keiharde conclusies leest, zou bijna vergeten dat wat we nu kennen als een schandaal pas na eindeloos doorvragen, draadje voor draadje werd ontrafeld en blootgelegd door de inzet van enkelen. Het was in de eerste plaats advocate Eva González Pérez die het opnam voor de ouders die klant waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim, de onderneming van haar echtgenoot.
Zij waren door het Combiteam Aanpak Facilitators – opgericht in 2013 – als groep rücksichtslos aangepakt. Hun kinderopvangtoeslag was – naar later bleek – onterecht stopgezet. Maar met welke bewijzen de juriste ook kwam, de Belastingdienst bleef bij het standpunt dat haar cliënten gefraudeerd hadden. ,,Dat vind ik het ernstigste”, zei ze tegenover de ondervragingscommissie. ,,Dat de ouders zich niet konden verdedigen.”
Uiteindelijk vond ze toch gehoor, bij het Kamerlid dat in 2013 nog had gewaarschuwd voor een te harde fraudeaanpak. En nadat diezelfde Pieter Omtzigt in 2017 voor het eerst vragen begon te stellen naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State, beet ook SP-Kamerlid Renske Leijten zich in het dossier vast, lang niet altijd tot genoegen van collega-Kamerleden. Vanuit de kant van de journalistiek doken Pieter Klein van RTL Nieuws en Jan Kleinnijenhuis van Trouw zich erop.
Pioniers
En zo daagde bij deze pioniers langzaam het besef dat veel meer ouders de dupe waren geworden. Wat zich eerst nog liet aanzien als een incident, kreeg de contouren van een structureler, dieper liggend probleem. Tegelijkertijd stuitte de honger naar almaar meer informatie op weerstand bij het kabinet, en het ministerie van Financiën in het bijzonder.
Pas vlak voor de verhoren onder ede, bijna een jaar nadat staatssecretaris Menno Snel was afgetreden, dook het beruchte memo-Palmen op. Daaruit bleek dat de belangrijkste juridisch adviseur binnen de dienst Toeslagen al in maart 2017 had gewaarschuwd dat de Belastingdienst ‘laakbaar’ handelde en dat de juridische procedures stopgezet moesten worden. ,,De beginselen van behoorlijk bestuur zijn heel erg geschonden”, zei Sandra Palmen tegen de ondervragingscommisse.
Toch ging de praktijk van stopzetting en volledige terugvordering van kinderopvangtoeslag nog twee jaar langer door. Haar memo belandde in de la.
Ook opvallend is dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen een dag na het laatste verhoor een tot dan toe onbekende nota naar de Kamer stuurde waaruit bleek dat toeslagouders die meer dan 3000 euro terug moesten betalen, automatisch te boek kwamen te staan als fraudeur. En Haagse ingewijden stellen dat er binnenkort nog meer explosieve documenten zullen opduiken.
Het heeft lang geduurd voordat de toeslagenaffaire de nationale schandvlek werd die het kabinet nu te machtig is geworden. De politieke eensgezindheid over het aftreden als enig juiste antwoord op dit overheidsfalen laat echter ook een wrange smaak achter. Het was immers de Tweede Kamer zelf die in al even gezwollen woorden aanspoorde tot stevige fraudebestrijding, zonder daar de consequenties van te overzien. De politieke wind is nu gedraaid, maar of de les is geleerd zal moeten blijken.
Geruisloze val en dan snel weer door
AD 15.01.2021 Geen scheldpartijen, geen verwijten over en weer, geen anonieme zwartmakerij. Zo rustig als Rutte III aan zijn einde kwam, stapte een kabinet zelden op. Want er moest een ‘ultiem’ offer komen. Al is het niet los te zien van de naderende verkiezingsstrijd.
Nee, zei minister Wopke Hoekstra (Financiën), niemand in het kabinet die er nog over péinsde dat ze het einde van de dag zouden halen. Binnen drie uur vergaderen in de ministerraad was het gepiept.
Lees ook;
Want echt ‘iedereen’ voelde aan hoe ‘onvermijdelijk’ de stap was, na het ‘buitengewoon zware en ernstige’ rapport over het optreden van de overheid, aldus Hoekstra. Hoe de rechten van duizenden gezinnen in de toeslagenaffaire waren geschonden kon ‘staatsrechtelijk’ alleen maar tot ‘de ultieme conclusie’ leiden.
Of zoals premier Mark Rutte het zei: ,,We waren eensgezind. De rechtsstaat moet burgers beschermen tegen een almachtige overheid. En dat is hier op een verschrikkelijke manier misgegaan.”
Hetzelfde wijsje, maar wél ruzie
En zo bliezen alle bewindslieden hetzelfde wijsje. Omdat de rechtsstaat geschonden is, met zoveel gedupeerden, durfde geen van de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie door te gaan. Maar waar de vier partijen eensgezindheid proberen uit te stralen om zo te voorkomen dat het beeld ontstaat dat het midden in de coronacrisis een zootje is in Den Haag, was er achter de schermen wel degelijk ruzie de afgelopen weken.
De VVD vond de coronacrisis aanvankelijk te ernstig om af te treden, de andere drie partijen wilden dat toch. Rutte wilde vooraf de garantie van zijn partners dat hun Kamerfracties een motie van wantrouwen tegen het kabinet niet zouden steunen. De andere drie vonden dat niet kunnen. Zeker niet in een kwestie waarin juist de Kamer zich door het kabinet verkeerd voorgelicht voelde.
Wat naar buiten toe wordt beleden als staatsrechtelijke zuiverheid, kan ook niet helemaal los worden gezien van de aanstaande verkiezingen. Al maanden proberen andere partijen, ook zijn regeringspartners, Rutte als hoofdverantwoordelijke neer te zetten voor de toeslagenaffaire. Hij en zijn VVD staan immers mijlenver voor in de peilingen.
En Rutte op zijn beurt probeert al maanden zijn verantwoordelijkheid in de affaire kleiner te maken dan die was, om geen onnodige schade op te lopen. ,,Ik was niet direct betrokken’’, zei hij vandaag zelfs.
Verkiezingen
Verder moet de knieval ook weer niet té diep zijn. Want de demissionaire ministers van vandaag, zijn de lijsttrekkers van morgen. Rutte namens de VVD, Hoekstra als CDA’er en minister Sigrid Kaag voor D66. ,,Ik vind zelf dat ik wel door kan als lijsttrekker’’, haastte Hoekstra zich te zeggen. Kijk maar, hield hij voor, hoe hij juist aandrong op snellere compensatie van gedupeerde ouders, eind 2019.
En premier Mark Rutte durft zelfs, gestut door de hoge peilingen, direct zijn kaarten op tafel te leggen. Op de vraag of hij te vertrouwen is als de man voor de toekomst: ,,Het woord is straks bij de verkiezingen aan de mensen, aan de kiezers.” Het is een alles-of-niets-spel dat Rutte kennelijk aandurft.
Dat het middenin de coronacrisis moet gebeuren, had de premier nog ‘enkele dagen’ doen twijfelen of aftreden nu wel kan. Aftreden is slagkracht inleveren.
Sigrid Kaag (D66) op het Binnenhof. © ANP
Om steun bedelen
Over het heropenen van scholen, de avondklok, een steunpakket voor ondernemers: bij alles zal het kabinet straks deemoedig om steun moeten bedelen bij de Tweede Kamer. Maar Rutte blijft optimistisch als altijd: ,,Alle partijen zijn er van overtuigd dat het kabinet moet kunnen optreden bij het bestrijden van corona.”
En inderdaad: wie zich faliekant tegen coronabeleid keert, zou daar ook wel eens last van kunnen krijgen. Zie hoe Forum voor Democratie daalde in de peilingen, nog voor de partij door ruzie uiteenspatte.
Met nog twee maanden naar de verkiezingen hebben Rutte en zijn regeringspartners ‘een smet’ opgelopen, erkende hij. Om vervolgens te hopen dat hun mea culpa ook laat zien dat zij ‘de volledige verantwoordelijkheid durven te nemen’, aldus de demissionaire premier.
Kamer positief over besluit kabinet
AD 15.01.2021 De politieke partijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven.
Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
Jesse Klaver (GroenLinks) spreekt nu van ‘een moment van gerechtigheid’ voor al die getroffen ouders. ,,Dit is het enige juiste wat het kabinet kan doen. Ze hebben schuld bekend en dat moet het begin zijn van inhoudelijke veranderingen. Dat is veel meer dan een symbolisch moment. We kunnen niet door op de oude voet en moeten onze verzorgingsstaat opnieuw opbouwen.”
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers concludeert dat de overheid jarenlang geen schild is geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. ,,Het besluit van het kabinet om af te treden, was daarom het enige juiste om te doen. De verantwoordelijkheid voor deze affaire ligt tegelijkertijd breder: ook het parlement, ambtenaren en de rechtspraak moeten reflecteren op de eigen rol. Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
En dan Pieter Omtzigt (CDA), een politicus die de affaire aan het licht bracht. Hij vindt dat we nu met elkaar de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het herstel van vertrouwen in onze rechtsstaat. ,, Het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
Lees ook;
Constructief opstellen
Aftreden is de enige juiste conclusie, meldt ook SP-leider Lilian Marijnissen. ,,De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Geert Wilders (PVV) noemt het kabinetsbesluit eveneens terecht. ,,Er zijn levens van mensen verwoest, dus opstappen was goed en onvermijdelijk. Maar het is wel erg vrijblijvend als de hoofdrolspelers gewoon doorgaan als lijsttrekker, of daarna weer als minister.” Wilders wil dat de Kamer in de toekomst juist wordt geïnformeerd bij affaires. ,,Die informatievoorziening is zo belangrijk.” Ook moet volgens de PVV-leider worden voorkomen dat in de toekomst onschuldige burgers weer worden gecriminaliseerd.
50Plus-lijsttrekker Liane den Haan vindt dat het kabinet op deze manier de verantwoordelijkheid neemt voor de misstanden en de onrechtmatige fraudejacht op ouders, die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen. ,,Dat is een goede zaak, maar de demissionaire status van dit kabinet is geen vrijbrief: er mag absoluut geen vertraging optreden in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden.”
Niet alleen symbolische daad
Farid Azarkan (Denk) wil zich, ook na de val van het kabinet, constructief opstellen bij de aanpak van de coronacrisis. ,,Ze moeten leiding kunnen geven ten aanzien van corona.” Azarkan vindt dat dit moment te lang op zich heeft laten wachten, wat extra leed voor ouders heeft betekend. ,,Het is meer dan terecht dat nu die verantwoordelijkheid wordt genomen.”
Gelukkig staat het kabinet volgens SGP’er Kees van der Staaij staatsrechtelijk gezien niets in de weg om de bestrijding van het coronavirus voort te zetten. ,,Een demissionair kabinet kan alles doen wat ‘in het belang van het land noodzakelijk is.’ Als íets daar onder valt, is het de coronabestrijding wel.”
Oud-Kamervoorzitter en VVD’er Frans Weisglas ziet ook een voordeel doordat het kabinet nu is gevallen. ,,Misschien is het zelfs makkelijker om noodzakelijke zware coronamaatregelen te nemen, omdat meningsverschil binnen coalitie niet meer tot kabinetscrisis kan leiden.”
Fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren noemt de toeslagenaffaire ‘een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost’ en ‘de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc’.
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol stelt dat er nu echt iets moet veranderen. Krol pleit voor een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de bestuursrechtspraak van de Raad van State. ,,De bestuursrechter stelde de Belastingdienst steeds in zijn gelijk, ten nadele van de slachtoffers.”
Het is volgens hem de vraag of de betrokken bewindspersonen de schade kunnen herstellen. Krol: ,,Ik zie niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Kamer eensgezind: vertrek kabinet is enige juiste stap
NOS 15.01.2021 De oppositie in de Tweede Kamer vindt het terecht dat het kabinet opstapt. PVV-leider Wilders noemt het de enige goede en juiste conclusie. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.”
Hij zegt daarbij dat het te vrijblijvend is als kabinetsleden als premier Rutte (VVD) en minister Hoekstra (CDA) lijsttrekker van hun partij blijven. “Ik denk dat veel mensen er niets van snappen als ze in de campagne en straks in een nieuw kabinet gewoon doorgaan. Dan lost het heel weinig op.”
Ook GroenLinks-leider Klaver vindt dat dit de enige gerechtvaardigde stap is. “Dit is echt een moment van gerechtigheid voor al die getroffen ouders. Hiermee bekent Rutte schuld. Dit betekent ook dat we niet door kunnen op de oude voet.” Hij vindt dat de verzorgingsstaat opnieuw moet worden opgebouwd en dat het vertrouwen in de overheid moet worden hersteld.
‘Tijd voor eerlijke overheid’
SP-leider Marijnissen zit op dezelfde lijn. “Aftreden is de enige juiste conclusie”, zegt zij. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin. De ouders moeten nu hun compensatie krijgen. En deze VVD-politiek moet stoppen. Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Voor fractieleider Ouwehand van de Partij voor de Dieren is het vertrek van het kabinet “een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”. Zij zegt dat de ernstige en beschamende toeslagenaffaire nog lang niet is opgelost. Eerst moeten de getroffen gezinnen volledig worden gecompenseerd. Daarnaast moet de overheid wat haar betreft af van de cultuur waarin “de burger als vijand” wordt benaderd.
Denk-lijsttrekker Azarkan zegt dat het kabinet eigenlijk is gevallen over institutioneel racisme bij de Belastingdienst. Ouders werden onder meer op basis van hun achternaam aangemerkt als fraudeur, zegt hij. Dat leidde tot “een ongekende misdaad tegen Nederlandse burgers”, aldus Azarkan. Volgens hem heeft het kabinet steeds tegengewerkt dat de waarheid boven tafel kwam. “Het is meer dan terecht dat het kabinet nu zegt: ‘wij voelen ons schuldig en treden af’.”
‘Onrechtmatige fraudejacht’
Ook 50Plus-lijsttrekker Den Haan vindt het terecht dat het kabinet de verantwoordelijkheid neemt voor “de onrechtmatige fraudejacht op ouders die hierdoor in grote financiële en persoonlijke problemen zijn gekomen”. Ze hoopt wel dat het aftreden geen vrijbrief wordt “voor vertraging in de goede en snelle afhandeling van de regeling voor gedupeerden”.
Lijsttrekker Segers van coalitiepartij ChristenUnie noemt de stap van het kabinet “het enige juiste om te doen”. “De overheid is jarenlang geen schild geweest voor burgers die dat schild heel hard nodig hadden. Zij hadden vaak geen schijn van kans om hun recht te halen. In plaats daarvan werden ouders op grove wijze gedupeerd door die overheid.”
Hij zegt dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij het kabinet ligt, maar ook bij de Tweede en Eerste Kamer, bij ambtenaren en bij de rechtspraak. Hij vindt dat die allemaal moeten reflecteren op hun eigen rol. “Dit kan en mag nooit meer gebeuren.”
CDA-Kamerlid Omtzigt, die samen met zijn SP-collega Leijten de toeslagenaffaire aan het rollen bracht, zegt dat deze juiste stap “slechts symbolisch” is als die niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die de rechtsstaat hebben aangetast. Hij denkt dat er nog een lange weg te gaan is.
BEKIJK OOK;
Politieke reacties op val van het kabinet: ’Enige juiste besluit’
MSN 15.01.2021 De val van het kabinet kan rekenen op begrip vanuit de Tweede Kamer. Fractieleiders van partijen hopen dat bovendien dat het een keerpunt is zodat iets als de toeslagenaffaire nooit meer kan plaatsvinden.
PVV-leider Wilders noemt het ’terecht’ dat het kabinet aftreedt. „Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd. Maar ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vindt dat het kabinet ’onder deze omstandigheden’ de juiste conclusie heeft getrokken. „Maar het aftreden van het kabinet zal slechts symbolisch zijn als het niet gepaard gaat met het oplossen van de kernproblemen die onze rechtsstaat aangetast hebben,” aldus de CDA’er.
„Daarover zal een pittig inhoudelijk debat moeten plaatsvinden, te beginnen komende week. Maar het zal een lang proces worden. Een proces waarbij we samen die geschonden rechtsstaat herstellen, met een dienstbare overheid, die burgers niet vermaalt en vermorzelt, maar kansen biedt en de noden van mensen centraal stelt.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, naast Omtzigt het politieke motorblok achter de onthulling van de toeslagenaffaire, vindt het opstappen van Rutte-III ’terecht en niet symbolisch’. „Het is intens verdrietig om te beseffen dat als er eerder serieus geluisterd en gesproken was met gedupeerde gezinnen, dan was enorm veel leed voorkomen. Dit mag nooit meer gebeuren.”
GL-voorman Klaver noemt aftreden ’het enige juiste besluit’. „Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn. Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.”
PvdA-fractievoorzitter Ploumen is kritisch, daags nadat Asscher zijn biezen pakte als de partijleider. „Vlak voor de eindstreep treedt het kabinet symbolisch af, maar de ouders staan nog altijd in de kou. Dit kabinet laat het ongekende onrecht al jaren voortduren: compensatie is niet uitgekeerd, de kern – het toeslagensysteem – is niet aangepakt.”
Vanuit 50Plus klinkt een vergelijkbare reactie. „Wat deze ouders hebben meegemaakt, is dramatisch. Zij moeten snel en ruimhartig gecompenseerd worden voor de geleden schade.”
Kamerlid Krol vindt dat kabinetsleden niet straks weer terug kunnen in de politiek. „Juist omdat dit kabinet de Tweede Kamer keer op keer niet van informatie voorzag, juist omdat de problemen zo lang ontkend werden en het inzicht zo langzaam indaalde, zie ik niet in hoe de betrokkenen straks gewoon weer minister kunnen worden.”
Oppositiepartijen noemen val kabinet onvermijdelijk
MSN 15.01.2021 Oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn eensgezind van mening dat het aftreden van het kabinet onvermijdelijk was. De toeslagenaffaire was te ernstig om te kunnen aanblijven. Eerder deze week werd al duidelijk dat vrijwel de hele oppositie klaarstond om een motie van wantrouwen te steunen, als het kabinet niet de eer aan zichzelf zou houden.
PVV-leider Geert Wilders noemt het “terecht” dat het kabinet aftreedt. “Onschuldige mensen zijn gecriminaliseerd, hun levens verwoest en de Kamer is daarover onjuist en onvolledig geïnformeerd.” Maar hij vindt het ook “ongeloofwaardig als de verantwoordelijken straks gewoon weer doorgaan als lijsttrekker”.
“Aftreden is de enige juiste conclusie”, vindt SP-leider Lilian Marijnissen. “De rechtsstaat is geschonden. Dit is niet het sluitstuk, maar het begin.” De SP vindt het daarnaast hoog tijd dat de gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire nu echt compensatie gaan krijgen. “Het is tijd voor een eerlijke overheid.”
Ook GroenLinks-voorman Jesse Klaver vindt het aftreden van het kabinet het enig juiste besluit. “Laat dit tegelijkertijd een nieuw begin zijn”, twittert hij. “Een keerpunt. Het moment waarop we onze verzorgingsstaat weer op gaan bouwen. En waarop de overheid haar eigen burgers weer vertrouwt.” Klaver benadrukt dat de val van het kabinet geen gevolgen mag hebben voor het coronabeleid.
Volgens DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan is het kabinet door “institutioneel racisme” ten val gekomen. “Met alleen aftreden wordt geen recht gedaan aan het enorme leed van de ouders. Daarom zal DENK volgende week bij het debat een motie indienen om alle betrokken (oud-)bewindspersonen strafrechtelijk te vervolgen.”
Onafhankelijk Kamerlid Henk Krol vindt dat het kabinet terecht opstapt, maar wil dat er meer gebeurt. “Het mag niet een symbolische daad blijven. Er moet echt iets veranderen.” Zo wil hij een onafhankelijk onderzoek naar het functioneren van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, die de Belastingdienst in beroepszaken keer op keer in het gelijk stelde.
“De val van het kabinet Rutte 3 is onvermijdelijk en een stap naar werkelijke erkenning van het ongekende onrecht dat ouders en kinderen is aangedaan”, vindt fractievoorzitter Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Zij noemt de toeslagenaffaire “een zeer ernstige, beschamende geschiedenis die nog lang niet is opgelost” en “de pijnlijke uitkomst van tien jaar neoliberalisme als babbeltruc”.
Wiebes was dol op de Belastingdienst, die hem uiteindelijk de kop kostte
NOS 15.01.2021 “Ik loop hier al heel lang mee rond. Het verlaat mij niet meer. Ik heb lang nagedacht wat ik beter had kunnen doen. Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. Dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.” Die woorden sprak de vandaag opgestapte Wiebes in een korte verklaring, nadat Rutte even daarvoor de val van het kabinet had aangekondigd.
Bij zijn aantreden als minister in het huidige kabinet vond Eric Wiebes het jammer om de Belastingdienst de rug toe te keren. Hij was als staatssecretaris van Financiën drieënhalf jaar verantwoordelijk geweest voor de fiscus die ook de toeslagen uitkeerde, en dat had hij met plezier gedaan.
“Ik vind de Belastingdienst helemaal niet ellendig. Ik ben er eigenlijk dol op”, zei Wiebes in 2017 tegen de NOS op de vraag of hij blij was dat hij iets anders mocht gaan doen. Hij had toen net met formateur Rutte gesproken over zijn nieuwe baan als minister van Economische Zaken en Klimaat. “Ik vind dat een hele mooie uitdaging, maar ik ben ook altijd verdrietig over wat ik achterlaat.”
‘Zeer zwaar medeverantwoordelijk’
Terwijl de Belastingdienst toch geen gemakkelijke portefeuille was. Wiebes volgde in februari 2014 staatssecretaris Weekers op. De VVD-wethouder uit Amsterdam begon zijn nieuwe taken vol ambitie. Hij wilde een bezem over de zolder halen, zoals hij het zelf noemde. Maar het liep anders. Hij moest bijna elke week in de Tweede Kamer uitleg geven over weer een nieuw probleem, zoals de lange wachttijden bij de Belastingtelefoon en de riante vertrekregeling bij de Belastingdienst die tot een exodus van ervaren ambtenaren leidde.
Voor de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen biechtte Wiebes onlangs op dat hij niet in de gaten had dat er ondertussen “een sociale bom” aan het ontploffen was, die duizenden ouders trof. Er waren veel losse stukjes, maar niemand overzag de hele puzzel, zei hij. Hij voelde zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk” over de uitvoering van een slechte wet die als een “brandende lont” in een sociaal kruitvat was. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Wiebes: ‘Ik voel me niet schuldig, maar zwaar medeverantwoordelijk’
Eric Wiebes (57) is geboren in Delft. Zijn vader was kernfysicus, zelf studeerde hij werktuigbouwkunde. Daarna werkte hij bij Shell en McKinsey. Hij deed ondertussen een masteropleiding bedrijfskunde. Tussen 2004 en 2009 had hij verschillende hoge functies op het ministerie van Economische Zaken, onder meer als plaatsvervangend secretaris-generaal.
Wiebes werd in 2010 verkeerswethouder in Amsterdam. Hij viel op door zijn intelligentie en eigengereidheid. “Hij laat zich niets gelegen liggen aan politieke stokpaardjes en taboes”, schreef de Amsterdamse krant Het Parool destijds. Dat werd toen nog als fris en origineel gezien. Later in zijn politieke carrière wekte het ook ergernis.
Toen Weekers in 2014 vanwege de chaos bij de Belastingdienst moest vertrekken, vloog VVD-leider Rutte Wiebes vanuit Amsterdam in om de vacature op te vullen. Wiebes miste weliswaar een duidelijk ‘financieel profiel’, maar stond inmiddels wel bekend als een crisismanager die bijvoorbeeld de problemen met de Noord/Zuidlijn goed had aangepakt.
Bij de Belastingdienst lukte het niet om orde op zaken te stellen. De royale vertrekregeling. waardoor ook de beste ambtenaren vertrokken, leidde tot grote ergernis in de Tweede Kamer. Zelfs de coalitiepartijen VVD en PvdA verzuchtten dat er niks was opgelost en dat er belastinggeld was verspild. Dat zich op de achtergrond ook nog een groot drama voltrok waardoor huwelijken sneuvelden en mensen hun huis uit werden gezet, was toen nog niet in beeld.
‘Aardbevinkje’
Wiebes werd in Rutte III minister van Economische Zaken en Klimaat en kreeg onder meer de aardbevingen in Groningen in zijn portefeuille. Hij ging voortvarend aan de slag en kondigde in maart 2018 aan de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te stoppen. Dat besluit ging verder dan de coalitiepartijen bij de formatie hadden afgesproken en leverde hem sympathie op in het aardbevingsgebied.
Maar de waardering voor zijn inzet kelderde vervolgens ook weer, vooral door zijn sociale onhandigheid. Zo sprak hij na een voor Nederlandse begrippen forse aardbeving in het voorjaar van 2019 over “een bevinkje”. Dat werd hem tot in Den Haag zeer kwalijk genomen. Ook premier Rutte was not amused. Een verspreking moet kunnen, zei de VVD-leider. “Maar deze was echt wel heel ongelukkig.” Wiebes maakte excuses voor de pijnlijke uitglijder.
Tenslotte schreef Wiebes vorig jaar het woord van het jaar op zijn naam. Tijdens de eerste coronagolf, op 27 maart, zei de minister van Economische Zaken dat hij druk bezig was om met ondernemers plannen te maken voor de anderhalvemetereconomie, zodat hun zaak open kon. In de weken daarna raakte het ingeburgerd als anderhalvemetersamenleving.
Lees alles over Van affaire tot val kabinet BEKIJK DE COLLECTIE
Minister Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in demissionair kabinet
MSN 15.01.2021 Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) keert niet terug in het demissionaire kabinet dat overblijft na het opstappen van Rutte III. De 57-jarige politicus is vrijdag per direct opgestapt. Zijn taken worden tot er een vervanger is overgenomen door Cora van Nieuwenhuizen, de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
De toeslagenaffaire viel mede onder de verantwoordelijkheid van Wiebes, die in Rutte II diende als staatssecretaris van Financiën. Vrijdag werd bekend dat het kabinet-Rutte III opstapt vanwege het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. Het besluit viel tijdens de wekelijkse ministerraad.
Daar werd gesproken over de politieke gevolgen van de affaire, waar vele duizenden mensen het slachtoffer van zijn geworden.
“Ik worstel hier al geruime tijd mee. Ik kan het moeilijk van me afzetten. Het is in me gaan zitten”, reageerde Wiebes in een opgelezen verklaring op zijn aftreden.
De VVD’er zegt dat zijn aftreden de getroffen ouders niet helpt. “Maar het voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe”, legde hij uit. “Dat hoofdstuk kunnen we nu overslaan. Ik wil oplossingen en geen Haagse perikelen.”
‘Het verlaat me nooit meer’
Wiebes is blij dat er stevige maatregelen worden genomen. Hij stond ook stil bij de schuldvraag rondom zijn persoon. “Ik voel me buitengewoon zwaar medeverantwoordelijk, dat verlaat me niet meer, daar loop ik mee rond”, verklaarde hij.
“Ik heb alleen niet kunnen ontdekken wat ik had kunnen doen om het te voorkomen. Dat maakt me alleen maar verdrietiger.”
Volgens premier Mark Rutte was het een “persoonlijke afweging” van Wiebes. “En die respecteer ik. Van mij had hij niet weg gehoeven”, voegde Rutte toe. “We gaan hem missen. Het wordt een dure plicht voor mij om die vacature tot de verkiezingen goed in te vullen.”
Asscher besloot zich eerder al terug te trekken als lijsttrekker
Donderdag maakte Lodewijk Asscher na aanhoudende kritiek op zijn rol in de toeslagenaffaire bekend het lijsttrekkerschap van de PvdA op te geven. Voor Asscher, die in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken was, betekent het een voorlopige exit uit de Haagse politiek.
Premier Rutte, die volgens de commissie medeverantwoordelijk voor de toeslagenaffaire is, gaat door als lijsttrekker van de VVD. Ook CDA-minister Wopke Hoekstra (Financiën) staat over twee maanden op het stembiljet.
Kabinet-Rutte III gevallen; Wiebes helemaal weg
NOS 15.01.2021 Premier Rutte heeft Koning Willem-Alexander het ontslag aangeboden van zijn kabinet. Daarmee is zijn derde kabinet twee maanden voor de Kamerverkiezingen gevallen.
Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zal nu demissionair doorregeren, met uitzondering van minister Wiebes van Economische Zaken. Die stapt met onmiddellijke ingang op vanwege zijn rol als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur neemt zijn portefeuille de komende tijd over. Rutte benadrukte dat het een persoonlijke beslissing van Wiebes is.
Het aftreden van het kabinet hangt samen met de toeslagenaffaire, waarbij duizenden mensen ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en de toeslag voor de kinderopvang moesten terugbetalen.
Rutte: ‘Ontslag aangeboden aan Koning’
Een maand geleden publiceerde een parlementaire ondervragingscommissie daarover een spijkerhard rapport. De voornaamste conclusies waren dat ouders ongekend onrecht is aangedaan en dat grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Volgens de Kamercommissie hebben ministers, ambtenaren, de Tweede Kamer en rechters steken laten vallen.
In een toelichting op het besluit van vandaag zei premier Rutte dat de politieke verantwoordelijkheid voor het onrecht ligt bij het zittende kabinet, “en nergens anders”. Hij erkende dat het “op een verschrikkelijke manier is misgegaan”. Volgens hem is het rapport van de commissie snoeihard, maar fair.
Nieuw toeslagensysteem
Rutte zei dat het kabinet het erover eens is dat “als het hele politieke systeem heeft gefaald alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid kan worden gedragen”. Dat heeft tot de ontslagaanvraag van het hele kabinet geleid.
Op de vraag of Rutte er echt van overtuigd was dat het kabinet demissionair moest worden, antwoordde hij dat het kabinet eensgezind was. Volgens hem was er eerder vooral zorg dat aftreden de aanpak van de coronacrisis in de wielen zou rijden. Maar hij benadrukte dat ook de Kamer zich realiseert dat het kabinet moet kunnen optreden tegen corona “Dan is dit de enige juiste stap.”
De premier voegde eraan toe dat een zaak als de toeslagaffaire nooit meer mag gebeuren en dat financiële compensatie aan de ouders nu goed moet worden geregeld. Volgens hem zullen die ouders er niet de dupe van worden dat het kabinet nu demissionair wordt.
Samenwerking wat betreft corona gaat door
Zoals gebruikelijk heeft de koning de ontslagaanvraag officieel “in overweging” genomen. Hij heeft de ministers en staatssecretarissen gevraagd om te blijven doen “wat in het belang van het Koninkrijk noodzakelijk is”.
Rutte zei dat de strijd van het demissionaire kabinet tegen het coronavirus doorgaat en dat het werk van de bewindslieden ook de komende maanden “onverminderd in het teken van corona” zal staan.
De premier vindt dat hijzelf door kan als lijstrekker van de VVD. “Het is aan de kiezer om uiteindelijk te beslissen hoeveel zetels welke partij krijgt.”
Aftreden onvermijdelijk
Minister en aankomend CDA-leider Hoekstra bevestigde dat er binnen het kabinet vandaag vrij snel overeenstemming was over de vraag of het kabinet moest opstappen. “Ik vind deze conclusie onvermijdelijk.”
Minister en D66-lijsttrekker Kaag sluit zich daarbij aan: “Als je kijkt naar de diepte en de gelaagdheid van het rapport was het voor mij onvermijdelijk om de juiste politieke consequenties te trekken. Dat betekent het aftreden van het kabinet.”
ChristenUnie-vicepremier Schouten zei dat haar al vrij snel duidelijk was hoe zwaar het leed van de gedupeerden was. Maar net als de anderen benadrukte zij dat er ook een inhoudelijke reactie moest komen. “Zodat dïe ouders er ook echt wat aan hebben.”
Wiebes: oplossingen, geen Haagse perikelen
In een korte toelichting op zijn vertrek noemde Wiebes wat met de getroffen ouders is gebeurd buitengewoon ernstig. In het rapport van de commissie kregen veel mensen kritiek, en Wiebes was een van degenen die het meest onder vuur kwamen te liggen.
Wiebes zei vandaag dat hij al geruime tijd met de affaire worstelt. “Meer dan ik in het begin doorhad en meer dan ik in het begin heb toegegeven. ik kan het eigenlijk moeilijk van me afzetten; het is in mij gaan zitten.” Wiebes voegde eraan toe dat hij zich niet schuldig voelt, maar wel “zwaar medeverantwoordelijk”. “Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen.”
BEKIJK OOK;
Wiebes ruimt definitief het veld
MSN 15.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) keert niet terug in het demissionaire kabinet na de val. Hij trekt zijn conclusies over zijn eigen rol in de toeslagenaffaire als staatssecretaris van Financiën in het vorige kabinet. „Ik heb het niet van mij af kunnen zetten, het is in mij gaan zitten.”
Wiebes zei zich niet schuldig te voelen, maar wel medeverantwoordelijk. Hij stapt direct op om ruimte te bieden aan de inhoud. „Ik wil oplossingen, geen Haagse perikelen. Dan kunnen we door.”
De afhakende minister wil ’depolitiseren’. „Terug naar de inhoud, met het belang van ouders en kinderen voorop.” Uit de woorden van Wiebes viel op te maken dat het besluit van PvdA’er Asscher om te stoppen als lijsttrekker een belangrijke rol heeft gespeeld. „Hij deed het toch samen met Asscher?”, wierp Wiebes zelf op als vraag.
Het ministerie van Economische Zaken meldt dat minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) zijn taken overneemt. Premier Rutte vertelde vrijdag dat er nog wel een nieuwe minister wordt aangesteld, omdat het anders te zwaar wordt voor Van Nieuwenhuizen.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes ’een persoonlijke afweging’ gemaakt dat hij niet verder gaat in het demissionaire kabinet. „Het is zijn beslissing die ik respecteer.” Rutte zei de minister te gaan missen. „Met zijn creatieve geest heeft hij vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde problemen.”
AD 15.01.2021 VVD-minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) vertrekt per direct uit het kabinet. Hij gaat niet demissionair door, zoals de rest van de ministersploeg. Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die zwaar de fout in ging met de toeslagenaffaire.
,,Ik voel mij niet schuldig, ik voel mij heel zwaar medeverantwoordelijk’’, zegt Wiebes in een toelichting. ,,Ik wil nu oplossingen en geen Haagse perikelen. Daarom heb ik besloten zelf per direct uit het kabinet te stappen. Dan kunnen we dat politieke hoofdstuk overslaan en kan het kabinet op volle kracht naar de oplossingen.’’ Wiebes wilde na het voorlezen van een verklaring geen vragen beantwoorden van de pers. Op één vraag over de toeslagenaffaire antwoordde hij wel: ,,Ik heb niet kunnen ontdekken wat ik redelijkerwijs had kunnen weten of doen om dit te voorkomen. En dat maakt het alleen nog maar verdrietiger.’’
Eric Wiebes (VVD). © ANP
Partijgenoot Cora van Nieuwenhuizen neemt tijdelijk de leiding over op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Van Nieuwenhuizen is nu ook al minister van Infrastructuur en Waterstaat. Binnenkort schuift de VVD een vervanger voor Wiebes naar voren.
Volgens premier Rutte heeft Wiebes een ‘persoonlijke afweging gemaakt’ om op te stappen. ,,Het is zijn beslissing die ik respecteer’’, zegt Rutte. ,,Met zijn creatieve geest heeft Eric Wiebes vaak bijgedragen aan het oplossen van ingewikkelde vraagstukken. We gaan hem missen.’’ Rutte heeft zelf niet overwogen om uit de politiek te stappen, zo laat hij weten. ,,Ik heb geen directe verantwoordelijkheid voor dit dossier, dat is nou eenmaal zo.’’
Koning Willem-Alexander heeft Wiebes ‘met onmiddellijke ingang op de meest eervolle wijze ontslag verleend’, zo laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten. De koning bedankt hem voor ‘vele en gewichtige diensten’.
Politieke doodzonde
Wiebes moest eind vorig jaar toegeven dat hij de Tweede Kamer verkeerd had geïnformeerd, een politieke doodzonde. ,,Ik had beter moeten opletten’’, zei hij tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzocht. Eind 2017 ontkende Wiebes dat ouders grote schade hadden geleden door het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ‘Daar is niets van gebleken’, schreef hij in antwoord op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien was dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.’’
Minister Wiebes stopt er helemaal mee vanwege toeslagenaffaire, ook niet demissionair verder
MSN 15.01.2021Minister Eric Wiebes stapt op na het aftreden van het kabinet en gaat ook niet demissionair verder als bewindspersoon. Hij doet dat naar aanleiding van de toeslagenaffaire, waar hij toentertijd als staatssecretaris van Financiën ook verantwoordelijkheid voor droeg. “Ik worstel hier al geruime tijd mee, ik kan het moeilijk van mezelf afzetten. Het is in me gaan zitten”, zei Wiebes in een toelichting.
Na de persconferentie die premier Rutte gaf om de val van het kabinet toe te lichten, gaf Wiebes een verklaring. “Ik voel me niet schuldig, maar heel zwaar medeverantwoordelijk”, zei Wiebes daar. “Aftreden voorkomt dat we bezig blijven met politiek gedoe.”
Wiebes wees er op dat het kabinet nu snel aan de slag kon met de afhandeling van de compensatie van de getroffen gezinnen, ‘met het belang van de ouders en de kinderen voorop’. Dat zei hij ook tijdens een persconferentie:
De taken van Wiebes worden de komende periode overgenomen door de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen.
Persoonlijk verantwoordelijk
Het kabinet maakte zojuist bekend in zijn geheel af te treden vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen.
Wiebes voelt zich persoonlijk ook verantwoordelijk en besluit daarom helemaal terug te treden. De rest van het kabinet gaat door tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet zit.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de weigering van de VVD het kabinet af te laten treden. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
FOTO’S: Rutte heeft ontslag kabinet toegelicht aan koning
Telegraaf 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
BEKIJK OOK:
Rutte uitgejouwd bij vertrek Binnenhof
Ⓒ ANP
Ⓒ ANP
Ⓒ ANP
Ⓒ ANP
BEKIJK OOK:
Over en uit voor kabinet-Rutte III
BEKIJK OOK:
Hoe een nietsontziende fraudejacht tienduizenden ouders ruïneerde
BEKIJK OOK:
Verstandshuwelijk sneuvelt in zicht van de haven
BEKIJK MEER VAN; royalty Mark Rutte Den Haag
Koning heeft ontslag kabinet in overweging genomen
MSN 15.01.2021 Premier Mark Rutte heeft het ontslag van alle ministers en staatssecretarissen toegelicht aan de koning op paleis Huis ten Bosch. Inmiddels is hij daar weer vertrokken, bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Met de aanbieding van het ontslag is het kabinet demissionair geworden.
Eerder vrijdag stond de premier de pers te woord. Aansluitend vertrok hij per fiets, onder luid gejoel van omstanders, vanaf het Binnenhof naar de koning. Die heeft de ontslagaanvraag in overweging genomen en de minister-president, ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat zij in het belang van het koninkrijk noodzakelijk achten, meldt de RVD.
Volgens Rutte zal zijn demissionaire kabinet alles doen wat verwacht mag worden in het landsbelang. „Onze strijd tegen het coronavirus gaat door. Ons werk staat de komende maanden onverminderd in het teken van corona en het opvangen van de economische en maatschappelijke gevolgen met alle aangekondigde steunpakketten.”
DIA’S © Aangeboden door De Telegraaf
Over en uit voor kabinet-Rutte III
MSN 15.01.2021 Het is over en uit voor kabinet-Rutte III. Het toeslagenschandaal zorgt ervoor dat het kabinet in het zicht van de haven, twee maanden voor de verkiezingen, toch nog kopje onder gaat.
Premier Rutte zal het ontslag van zijn ministersploeg aanbieden bij de koning. De kabinetsval kondigde zich deze week al aan, nadat verschillende coalitiepartijen lieten doorschemeren dat de affaire waarin tienduizenden ouders door de eigen overheid werden vermorzeld, niet zonder politieke gevolgen kon blijven.
De knoop werd vrijdag in de ministerraad doorgehakt, nadat de coalitiepartijen donderdagavond in eigen kring hun oordeel hadden geveld. Het kabinet gaat nu demissionair verder, maar de partijen bezweren dat zij hun werk op het gebied van de coronacrisis gewoon blijven doen. Alle bewindspersonen zullen ook gewoon op hun post blijven zitten.
Premier Rutte zal rond 14.15 uur in een persconferentie de val van het kabinet toelichten.
Parlementair verslaggever Alexander Bakker is in Den Haag. Volg het nieuws uit Den Haag via zijn Tweets by alexanderbakker
Kabinet stapt eensgezind op: ‘We moesten een daad stellen’
AD 15.01.2021 Het kabinet stapt op vanwege de toeslagenaffaire en zal demissionair verder gaan. De coalitie neemt gezamenlijk de politieke verantwoordelijkheid voor het drama waarbij duizenden ouders gedupeerd zijn. De aanpak van de coronacrisis moet wel gewoon doorgaan, vinden de ministers.
,,De overheid heeft niet aan de eigen hoge normen voldaan”, zegt premier Mark Rutte in een toelichting op de kabinetsval. Dat systematisch falen kan niet zonder gevolgen blijven, is volgens Rutte de conclusie die ‘volledig eensgezind’ door de vier coalitiepartijen genomen is: ,,Mensen zijn tussen de wielen van de rechtsstaat terechtgekomen. Als het hele systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoordelijkheid worden gedragen. (…) Het vervult me met een groot gevoel van schaamte.”
Lees ook;
Tegen de getroffen ouders zegt de premier: ,,We blijven werken aan compensatie en verbetering in de toekomst.” Het kabinet belooft beterschap met rigoureuze maatregelen: het complete toeslagensysteem zal op de schop gaan, ook wordt voortaan standaard veel meer ambtelijke informatie gedeeld met pers en publiek. ,,Dit kan en mag niet meer zo misgaan. Ik denk dat we deze radicale stap moeten zetten.”
De kabinetsval werd de afgelopen dagen onvermijdelijk. Oppositiepartijen eisten een aftreden, de druk werd groter toen PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag zijn vertrek bekendmaakte. Rutte zelf heeft niet overwogen om te vertrekken: ,,Ik voel me niet direct verantwoordelijk voor dit dossier, maar ik voel me wel betrokken. Ik wil de afwikkeling tot een succes maken”, zegt de premier die de politieke conclusie ‘niet symbolisch’ noemt.
Corona-aanpak blijft
Rutte in telefonisch overleg in het Torentje, donderdagavond. © EPA
Rutte biedt nu formeel zijn ontslag aan bij koning Willem-Alexander. Daarna zal de ministersploeg – met uitzondering van Eric Wiebes, die echt opstapt – demissionair verder gaan. Vooral de aanpak van de coronacrisis moet op volle kracht door kunnen, vinden alle betrokkenen in kabinet en Kamer.
Rutte is ervan overtuigd dat dat kan: ,,We kunnen effectief de coronacrisis leiden en tegelijkertijd aftreden om zo’n ernstig rapport. Van ons wordt verwacht dat we doen wat nodig is in het landsbelang.” Ook minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) vertrouwt daarop: ,,Veiligheid en volksgezondheid zijn onze kerntaken. Dat verandert niet.”
Onenigheid met Kamerfracties over een ingreep als de avondklok, zoals afgelopen woensdag weer merkbaar werd, kan ‘altijd voorkomen’: ,,Je zult altijd, missionair of demissionair, moeten werken aan meerderheden in de Kamer.” Oppositiepartijen geven in hun eerste reacties al aan dat ze ruimte blijven bieden aan het kabinet om crisismaatregelen te nemen.
Vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) denkt dat er met aftreden ‘recht gedaan’ is aan de vernietigende conclusies van het rapport. ,,Er zijn ongelooflijke misstanden blootgelegd, we wilden recht doen aan de ouders.” D66-minister Sigrid Kaag zegt: ,,De rechtsstaat is beschadigd, de politiek is verantwoordelijk. We moeten een daad stellen na jaren van wegkijken, negeren en ouders en kinderen in isolement laten.”
Aanloop
Het pad naar de demissionaire status was er één van wikken, wegen en ‘stap voor stap’. Voortdurend benadrukten betrokkenen dat eerst inhoudelijk de zaken op orde moesten komen en pas daarna de mogelijke politieke gevolgen op tafel kwamen. In diverse Catshuis-sessies spraken kabinetsleden over compensatieregelingen en beleid om nieuwe toeslagentragedies te voorkomen.
Ondertussen stelde de grootste regeringspartij VVD achter de schermen lange tijd dat het kabinet best kon aanblijven. Maar de liberalen vonden coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate lieten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven.
Verkiezingen
Niemand kan ontkennen dat de naderende verkiezingen, over iets meer dan zestig dagen, daarbij een levensgrote rol spelen. Het CDA is erbij gebaat dat de kabinetsval op electorale concurrent Rutte afstraalt, nu hij ongenaakbaar is in de peilingen. Bovendien was CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt natuurlijk de alom geprezen waarheidsvinder in het toeslagendossier. Als het kabinet had kunnen blijven dankzij zijn steun, had hij geloofwaardigheid ingeleverd.
Pieter Omtzigt (CDA) zette als geen ander zijn tanden in het dossier. © ANP
Ook D66 hield een oog op de aanstaande verkiezingscampagne: het zou prijsschieten zijn geweest voor bijvoorbeeld GroenLinks als de toeslagenaffaire zonder politiek offer zou zijn gebleven.
Corona
Toch is er ook een risico dat de val op alle vier de partijen zal afstralen. Die trekt immers de stekker uit een motor die op volle toeren moet blijven draaien in de coronapandemie. Dat kan weliswaar in de zogenoemde demissionaire staat waar het kabinet nu in komt, maar het kabinet zal voor maatregelen nog nadrukkelijker steun moeten zoeken in de Tweede Kamer.
GroenLinks-leider Jesse Klaver benadrukt zojuist wel dat de kabinetsval ‘geen gevolgen heeft voor de bestrijding van corona’. ,,Die blijft doorgaan en GroenLinks blijft daarin een bondgenoot van de regering.” PVV-leider Geert Wilders: ,,Het kabinet moet doorgaan met het bestrijden van de pandemie, dat moet op volle kracht gebeuren.”
Rutte stelde het besluit om te stoppen zo lang mogelijk uit. Vanmorgen moesten CDA, D66 en de ChristenUnie laten weten in de ministerraad of zij nog door wilden. Wie precies heeft aangedrongen op aftreden zal nog blijken. Maar de uitkomst staat vast: het derde kabinet van Mark Rutte is ten einde.
Premier Mark Rutte is bij Paleis Huis ten Bosch voor een bezoek aan koning Willem-Alexander. Per fiets. © ANP
Kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire
RTL 15.01.2021 Het gehele kabinet treedt af vanwege de toeslagenaffaire. In de kwestie, die zich al jaren voortsleept, werden duizenden ouders financieel zwaar gedupeerd omdat ze door de Belastingdienst onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag.
Het kabinet treedt af om aan te geven dat de misstanden serieus worden genomen. “Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Gezamenlijk optrekken
Dat het kabinet vandaag zou vallen, stond vanmorgen al vast. Haagse ingewijden vertellen de politieke redactie van RTL Nieuws dat de coalitiepartijen CDA, D66 en Christen Unie de afgelopen dagen verschillende keren gezamenlijk hebben vergaderd over de kabinetscrisis. Daar hebben ze besloten vandaag gezamenlijk op te trekken in de ministerraad.
Het kabinet is gevallen, hoe nu verder?
De drie coalitiepartners ergerden zich aan de wens van de VVD het kabinet niet te laten vallen. En vooral aan de eis van premier Rutte dat de ministers van de coalitiepartijen ook moesten garanderen dat hun Tweede Kamerfracties unaniem achter het kabinet zouden staan. Anders, zo dreigde Rutte, schuif ik de verantwoordelijkheid voor de val in jullie schoenen. Dat schoot CDA, D66 en CU in het verkeerde keelgat.
Ook omdat de manier waarop het kabinet de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire heeft behandeld, leidde tot zware kritiek in het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie. “De starre houding van Rutte heeft de coalitiepartijen in elkaars armen gedreven en daarmee de crisis onontkoombaar gemaakt”, zegt een betrokkene.
Aanpak coronacrisis
Door het aftreden wordt het kabinet demissionair. Dat heeft in de praktijk weinig gevolgen voor het beleid, omdat het kabinet vanaf 17 maart toch al demissionair zou zijn vanwege de verkiezingen.
Ook gedurende de daarop volgende kabinetsformatie zou het kabinet maatregelen moeten blijven nemen. Dat het nu een paar weken eerder demissionair wordt, maakt voor die aanpak weinig verschil.
Wester: ‘Aftreden kabinet heeft geen invloed op aanpak coronacrisis’
Het kabinet zag geen andere mogelijkheid dan af te treden na het snoeiharde rapport van de commissie-Van Dam, die het afgelopen jaar onderzoek deed naar de affaire. De commissie hoorde tijdens haar onderzoek verschillende bewindslieden en betrokken topambtenaren en schreef daarover het vernietigende rapport Ongekend Onrecht, dat vorige maand verscheen.
‘Kabinet laat zien: we zijn met z’n allen verantwoordelijk’
“Het is natuurlijk een hoogst symbolische stap, twee maanden voor de verkiezingen, maar hiermee laat het hele kabinet zien: wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de toeslagenaffaire en nemen die verantwoordelijkheid ook”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
Na het vertrek gisteren van PvdA-leider Lodewijk Asscher, kon het kabinet ook nog weinig anders. “Los van de symbolische stap zijn nog genoeg ‘losse eindjes’. Documenten die nog niet openbaar zijn, vragen die nog onbeantwoord zijn. Daarnaast vlot de compensatie van slachtoffers nog altijd niet.”
Een andere optie was het aftreden van een of meerdere bewindspersonen, zegt Lambie. “De naam van Eric Wiebes viel vaak. Hij is nu minister van Economische Zaken, maar was tijdens de affaire de verantwoordelijk staatssecretaris van Financiën. Maar het aftreden van Wiebes zou een schaamlap zijn, zei een betrokkene.”
Dit voorkomt dat de toeslagenaffaire blijft achtervolgen in de aankomende campagne, denkt Lambie. “Premier Rutte als VVD-leider en minister Hoekstra als CDA-leider kunnen naar de kiezer en zeggen: wij hebben de verantwoordelijkheid genomen.
Al zullen oppositiepartijen als SP en PVV vinden dat de heren niet meer moeten deelnemen aan de verkiezingen, maar het kan gewoon. Het is nu aan de kiezer om te bepalen of de verantwoordelijken worden afgestraft of niet.”
De toeslagenaffaire blijft doorwerken in de campagne, verwacht Lambie. “Alle partijen pleiten voor een overheid die veel toegankelijker wordt voor de burger. Stond de Tweede Kamer op de achterste benen bij elk fraudegeval, nu is er veel meer oog voor de menselijke maat.
Partijen willen verbetering in de uitvoering van overheidsbeleid, want niet alleen bij de Belastingdienst, maar ook het UVW, het CBR en andere overheidsorganisaties zijn problemen met de uitvoering en komen burgers in de knel.”
De afgelopen dagen werd steeds duidelijker dat het aftreden van het hele kabinet als serieuze optie werd gezien door betrokken bewindspersonen. Toch zou premier Rutte eerder niet hebben gedacht aan aftreden.
Een andere mogelijkheid was bijvoorbeeld alleen het aftreden van toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. De huidige minister van Economische Zaken was destijds verantwoordelijk was voor de Belastingdienst. Het aftreden van alleen Wiebes zou voor de VVD echter niet acceptabel zijn.
Opstappen PvdA-leider Asscher
Aanblijven werd voor het kabinet steeds lastiger. Vooral nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher gisteren zijn terugtreden als partijleider bekendmaakte, juist vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Asscher was als minister van Sociale Zaken van 2012 tot 2017 verantwoordelijk voor de fraudejacht rond de toeslagen. Binnen zijn eigen partij ontstond daardoor de afgelopen weken steeds meer weerstand tegen het aanblijven van Asscher.
Partijleden, vaak anoniem, wilden dat er politieke consequenties werden getrokken door Asscher. Het was pijnlijk dat een derde van de leden op het aankomende PvdA-congres een motie van wantrouwen steunden tegen Asscher vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire.
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
Motie van wantrouwen
Ook de toekomst in de Tweede Kamer werd steeds lastiger. Aan het begin van de week kondigde GroenLinks-leider Jesse Klaver een motie van wantrouwen aan tegen het kabinet, als ze niet zelf zouden aftreden.
Die motie kon op veel steun in de oppositie rekenen. Zoveel zelfs, dat het ‘overlopen’ van één coalitie-Kamerlid er al voor zou zorgen dat het kabinet zou vallen. Daar wilde het kabinet blijkbaar niet op gokken.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Lodewijk Asscher Wopke Hoekstra Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet Link in bio
MSN 15.01.2021 Het kabinet heeft besloten zijn ontslag aan te bieden aan de koning. Het zal in demissionaire vorm doorregeren tot er na de verkiezingen een nieuw kabinet is aangetreden. Een demissionair kabinet wordt geacht lopende zaken af te handelen, maar neemt geen nieuwe initiatieven.
Het kabinet bestaat uit ministers van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Het werd op 26 oktober 2017 beëdigd als opvolger van het kabinet-Rutte II.
Onderweg stapten al een aantal ministers en staatssecretarissen op.
Ministers nemen nog geen stelling in over mogelijk opstappen kabinet
MSN 15.01.2021 Voorafgaand aan de ministerraad van vrijdag wilden de ministers nog niet vooruitlopen op een eventuele val van het kabinet vanwege de toeslagenaffaire. Vrijdag wordt door het kabinet na wekenlang overleg de knoop doorgehakt wat de politieke consequenties moeten zijn voor het duperen van duizenden ouders.
Volgens Sigrid Kaag, minister van Buitenlandse Handel, moet het kabinet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Hoewel Kaag compensatie voor ouders “natuurlijk” belangrijk vindt, is dat volgens haar niet genoeg. Er moet een “moreel antwoord” komen. “De politiek moet bij zichzelf te rade gaan.”
Haar partij (D66) “is eruit” over wat er moet gebeuren, maar ze liet niet los wat dat standpunt is.
‘Mensen hebben geen schijn van kans gehad’
Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, zegt vicepremier Carola Schouten. “Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, daar moeten we het vandaag over hebben en vaststellen wat dit politiek betekent.”
Volgens minister Tamara van Ark (Medische Zorg) zal het herstellen van het vertrouwen in de overheid tijd kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.”
De belofte van de overheid om voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Duizenden ouders onterecht als fraudeur gezien
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
Het kabinet staat onder flinke druk vanwege de toeslagenaffaire. Daarbij werden duizenden ouders door de overheid onterecht als fraudeur gezien waardoor ze in financiële problemen kwamen. Ook veroorzaakte de toeslagenaffaire scheidingen en moesten mensen hun huis uit.
Bij de fraudeaanpak maakte de Belastingdienst zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Ollongren wil verkiezingen in maart ondanks corona of val kabinet
MSN 15.01.2021 Alles is erop gericht dat de verkiezingen halverwege maart kunnen doorgaan, zegt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vrijdag. De afgelopen week vroegen meerdere experts, waaronder IC-baas Diederik Gommers en jurist Wim Voermans, zich hardop af of de verkiezingen wel kunnen doorgaan nu het coronavirus en de Britse variant daarvan verder oplaaien.
“We moeten ervan uitgaan dat het doorgaat en we zorgen dat het veilig kan,” aldus de minister. Uiterlijk 12 februari komt ze met een update.
Vrijdag wordt bovendien gesproken over de toeslagenaffaire en de mogelijke politieke gevolgen daarvan. Mocht het kabinet besluiten af te treden, dan betekent dat volgens Ollongren niet dat de verkiezingen eerder worden gehouden. “Ik wil niet vooruitlopen op politieke consequenties, maar 17 maart staat.”
De Tweede Kamerverkiezingen worden dit jaar op 17 maart gehouden, maar op 15 en 16 maart gaat in alle gemeenten een beperkt aantal stemlokalen open om eerder stemmen mogelijk te maken. Zo wordt de drukte over meerdere dagen verspreid en kunnen de verkiezingen in het kader van corona zo veilig mogelijk worden gehouden, schreef Ollongren eerder in een brief aan de Tweede Kamer. Kiezers ouder dan 70 jaar kunnen hun stem ook per post uitbrengen.
Kabinet beraadt zich op eigen lot, CU en D66 hebben keuze gemaakt
MSN 15.01.2021 Tijdens de ministerraad beslist het kabinet over zijn eigen lot. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie hebben hun keuze gemaakt of het kabinet moet aftreden om de toeslagenaffaire. Vooral D66-leider Sigrid Kaag lijkt te zinspelen op een val van het kabinet. Wat haar betreft moet de politiek “bij zichzelf te rade gaan”. Alleen compensatie is niet genoeg, vindt de bewindsvrouw.
Er moet een “moreel antwoord” komen, zegt Kaag. Ze zegt dat de overheid en rechtstaat hebben gefaald en het onrecht zich “jarenlang, stilletjes onder toeziend oog van de politiek en rechtstaat” heeft voltrokken. Het kabinet moet “een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen”.
Van Ark over toeslagen: herstel vertrouwen zal tijd kosten
MSN 15.01.2021 Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) denkt dat het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire tijd zal kosten. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden.” Dat zegt ze voorafgaand aan de ministerraad, waarin vrijdag waarschijnlijk besloten wordt dat het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire.
De belofte van de overheid voor mensen te zorgen is gebroken en die kan niet gebroken blijven, vindt ze. Daarom wordt vrijdag eerst gepraat over het “ongekend onrecht” dat de ouders in de toeslagenaffaire is aangedaan, voordat het kabinet mogelijk politieke gevolgen bespreekt. Zo wordt gesproken over compensatie voor de ouders, maar ook hoe de overheid moet omgaan met “de spelregels, hoe je mensen behandelt”.
Van Ark begrijpt dat mensen zich wellicht afvragen waarom een kabinet aftreedt tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. “Elke vraag ligt op tafel, maar we starten vandaag primair met deze kwestie: het herstellen van het ongekend onrecht dat de ouders is aangedaan.”
Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei voor de ministerraad dat het kabinet “missionair tussen aanhalingstekens” blijft wat betreft de bestrijding van de coronacrisis, mocht het kabinet vrijdag vallen. “Mensen mogen verwachten dat we alles doen om de crisis te lijf te gaan.”
De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie staat onder zware druk om af te treden vanwege de toeslagenaffaire, des te meer nadat PvdA-leider Lodewijk Asscher donderdag besloot zich terug te trekken als lijsttrekker van zijn partij. In het vorige kabinet was hij minister van Sociale Zaken en daarmee nauw betrokken bij de toeslagenaffaire.
Spanning is om te snijden, zal kabinet-Rutte III (netjes) vallen?
AD 15.01.2021 Het voltallige kabinet is op dit moment op het Binnenhof bijeen om de politieke consequenties te trekken naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Bewindslieden van D66 en ChristenUnie lieten bij aankomst doorschemeren dat zij er wel uit zijn.
Inhoudelijk hielden de ministers en staatssecretarissen zich vanmorgen nog op de vlakte over de prangende vraag: moet het kabinet vallen na het vernietigende rapport van een onderzoekscommissie over de schandalige behandeling van ouders door de belastingdienst? Duidelijk is geworden dat de verantwoordelijke politici gebrekkig hebben gereageerd op signalen daarover.
Lees ook;
Het kabinet moet ‘een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen’, zei D66-leider Sigrid Kaag bij het binnenlopen. Ook de ChristenUnie heeft haar conclusie getrokken, aldus vicepremier Carola Schouten. ,,Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen.”
Mensen hebben geen schijn van kans gehad en konden op veel fronten hun recht niet halen, aldus Vicepremier Carola Schouten.
Geen chaos
Wat alle bewindslieden wel benadrukten vanmorgen: een eventuele val van het kabinet mag niet leiden tot chaos bij de bestrijding van de coronacrisis. Eerder deze week zei premier Rutte daarover al dat een demissionair kabinet ‘missionair’ moet kunnen handelen bij de aanpak van de pandemie.
Het kabinet moet een breuk maken met wat heeft plaatsgevonden en op een geloofwaardige manier het vertrouwen in de overheid herstellen, aldus Minister Kaag (Buitenlandse handel, D66).
Dus is het zaak dat het kabinet ‘netjes’ valt, klinkt het in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Dat kan ook, want er is geen sprake van een crisis door grote meningsverschillen binnen de coalitie. Deze val wordt puur veroorzaakt doordat het kabinet-Rutte III formeel verantwoordelijk is voor alles misstanden rondom de toeslagen de afgelopen jaren.
Mocht het straks zo ver komen dan ligt het voor de hand dat het regeerakkoord daarmee, twee maanden vóór de landelijke verkiezingen, ook van de baan is. Daarmee krijgt het parlement een nog belangrijkere rol bij het goedkeuren van ingrijpende maatregelen die nog boven de markt hangen. Denk aan het eventueel instellen van een landelijke avondklok en het uitdelen van extra noodsteun.
Herstellen vertrouwen
Eén ding is op lange termijn zeker: het herstellen van het vertrouwen in de overheid na de toeslagenaffaire zal tijd kosten. ,,Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, dus het zal niet gelijk hersteld worden”, concludeerde minister Van Ark (Medische zorg) voorafgaand aan de ministerraad.
Het is nog onduidelijk hoe laat de belangrijke kabinetsbijeenkomst zal eindigen. Maar naar verwachting komt premier Rutte snel daarna met een verklaring over het lot van zijn derde kabinet. Daarin zal hij ook inhoudelijk ingaan op maatregelen die moeten voorkomen dat burgers ooit nog zo te grazen kunnen worden genomen door een overheidsinstantie.
Premier Rutte komt aan voor de cruciale ministerraad op het Binnenhof © ANP
Spanning in Den Haag: ‘wonder als het kabinet niet valt’
MSN 15.01.2021 Het lijkt steeds zekerder te worden dat ons huidige kabinet vandaag aan zijn einde komt. Vanmiddag wordt er gesproken over de toeslagenaffaire en “er moet een wonder gebeuren als het kabinet niet valt”, zegt politiek commentator Frits Wester daarover tegen RTL Nieuws.
Druk op de ketel
De druk die de toeslagenaffaire veroorzaakt, lijkt dan eindelijk toch te veel te worden voor het kabinet. Al de hele week worden we platgegooid met berichten over een wankelend kabinet dat staat te schudden op zijn grondvesten. Vandaag gaan we zien of daar ook werkelijk iets van waar is. Volgens politiek commentator Frits Wester is het vrij zeker dat het kabinet gaat vallen, al helemaal na het opstappen van Asscher.
Het besluit van de PvdA-leider om gedag te zeggen tegen het lijsttrekkerschap kan wel eens einde verhaal betekenen voor het hele kabinet. Het vertrek van Asscher maakt het een stuk waarschijnlijker dat de PvdA mee zou werken aan een motie van wantrouwen tegen het kabinet. Ongeveer alle oppositiepartijen hebben al aangegeven dat ze de motie zouden steunen.
Symbolisch
Maar ook met een gevallen kabinet gaan we gewoon door in dezelfde richting. Ze nemen dan wel verantwoordelijkheid voor hun falen, maar ondertussen gaat het hele zaakje gewoon verder. Aan lopende zaken wordt door de ministers rustig doorgewerkt. Alleen ‘controversiële’ onderwerpen worden aan het volgende kabinet overgelaten. Wat die onderwerpen precies zijn, beslissen de Tweede en Eerste kamer samen.
Van Huffelen wil ook kinderen gedupeerde toeslagenouders helpen
MSN 15.01.2021 Ook de kinderen die de dupe zijn geworden in de toeslagenaffaire, moeten volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Financiën) worden geholpen. Dat zegt ze voor het begin van de ministerraad, die grotendeels in het teken staat van de toeslagenaffaire. Vermoedelijk besluit het kabinet af te treden om de kwestie.
Doordat hun ouders vaak ten onrechte als fraudeur werden bestempeld en daardoor in grote financiële problemen kwamen, zijn deze kinderen veel misgelopen. Van Huffelen wil dat zij een goede toekomst tegemoet gaan. “Die kinderen moeten straks weer verder kunnen.”
Ook voor de ouders moet meer gebeuren. “We hebben al aangekondigd de operatie te versnellen en de compensatie ruimer te maken,” zegt de staatssecretaris. Bovendien zegt ze van veel ouders te horen dat zij vooral “de erkenning dat ze geen fraudeur zijn” belangrijk vinden.
Eerder werd besloten alle gedupeerde ouders een voorschot van 30.000 euro te geven ter compensatie. Ouders die recht hebben op meer, komen hier later nog voor in aanmerking.
Rutte bij begin cruciale ministerraad: nu geen bespiegelingen
NOS 15.01.2021 Het kabinet praat vandaag over een reactie op het vernietigende rapport van de parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. In Den Haag is de vrij algemene verwachting dat het kabinet daarna zijn aftreden bekendmaakt, al wilde gisteren niemand daar in het openbaar over speculeren.
Voor het begin van de ministerraad antwoordde VVD-premier Rutte op de vraag of het spannend wordt dat hij eerst een discussie in het kabinet wil hebben voor hij met allerlei bespiegelingen komt. Het kabinet buigt zich vandaag niet alleen over de “politieke vraag”, maar ook over een inhoudelijke reactie op het harde rapport van de commissie.
Missionair op corona
Vicepremier De Jonge (CDA) zei dat er een ernstig rapport ligt, dat vraagt om een reactie die daar recht aan doet. Maar ook hij benadrukte dat “we het daar nu over gaan hebben in de ministerraad”.
Net als Rutte eerder deze week zei De Jonge dat de aanpak van de coronacrisis sowieso doorgaat, los van de uitkomst van het kabinetsberaad van vandaag. “De aanpak van de crisis vraagt uiteraard om een kabinet dat voldoende slagvaardig is om de crisis te lijf te gaan. De facto moet het wel zo zijn dat je missionair bent op corona.”
Politiek recht doen
Ook andere bewindslieden benadrukten voor de ministerraad dat ze eerst in het kabinet willen overleggen. Vicepremier Schouten (ChristenUnie) sprak van een indringend rapport. “Naast genoegdoening moet ook politiek recht worden gedaan”, voegde ze eraan toe.
Minister en D66-leider Kaag vindt dat er een politiek antwoord moet komen op “het onrecht dat ouders en hun kinderen is aangedaan, en de levens die zijn verwoest. Dat is meer dan de compensatie alleen.” Zij voegde eraan toe dat er een breuk nodig is “met wat stilletjes jarenlang heeft kunnen plaatsvinden”. Kaag zei ook dat zij er wel uit is welke consequenties daarbij passen.
BEKIJK OOK
Hoogspanning in coalitie
Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag lag op op tafel tijdens een extra ingelaste ministerraad. De ministers gingen opnieuw praten over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Volgens Ingewijdenen werd het nachtwerk.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag 15.01.2021, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Telegraaf 13.01.2021
Wiebes: ’Een nieuw toeslagensysteem’
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een nieuw toeslagensysteem’ „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd.
„We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Telegraaf 13.01.2021
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
AD 13.01.2021
Gaat het voltallige kabinet aftreden ???
Als de voltallige oppositie het kabinet, tijdens het debat volgende week, wil wegsturen vanwege de toeslagenaffaire kunnen Rutte en zijn ministers in theorie ‘gered’ worden door het vertrek van Theo Hiddema. Zo zou Forum voor Democratie onbedoeld het kabinet in het zadel houden.
Dat zit zo. Er is geen twijfel over mogelijk dat tijdens een debat over de toeslagenkwestie een motie van wantrouwen wordt ingediend tegen het kabinet, GroenLinks heeft die al aangekondigd. Dan komt het aan op een hoofdelijke stemming. Tot het vertrek van Hiddema had de oppositie 75 zetels, net als de coalitie. Maar omdat Forum de zetel van Hiddema tot nu toe leeg laat, is de oppositie met 74 en dus in de minderheid.
Vertrouwen
De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
Peiling I&O Research 13.01.2021
De affaire met de kinderopvangtoeslag moet politieke consequenties hebben, maar het kabinet kan aanblijven. Slechts 8 procent van de kiezers vindt dat alle bewindspersonen hun ontslag moeten aanbieden, staat in een onderzoek van I&O Research.
70 procent van de ondervraagden vindt dat er wel een gebaar moet worden gemaakt. Een op drie vindt dat betrokken ambtenaren moeten worden ontslagen en nog eens een derde vindt dat bepaalde (oud-)bewindslieden moeten opstappen.
Een vertrek van het kabinet als geheel helpt niet, vindt een overgrote meerderheid. Een Partij voor de Dieren-stemmer verwoordt dat zo: “Beleid dat dit heeft kunnen veroorzaken aanpakken. Mensen volgen regels en daardoor worden de fouten gemaakt. Aftreden is mogelijk nuttig, maar niet in een coronacrisis.”
I&O Research heeft voor dit onderzoek tussen vrijdag 8 en maandag 11 januari 2.336 Nederlanders ondervraagd. Het grootste deel van de deelnemers (2217) is afkomstig uit het I&O Research Panel. De rest vulde de vragenlijst in via het panel van PanelClix.
Peiling 14.01.2021 : bijna helft ondervraagden wil aftreden kabinet om toeslagenaffaire
Mensen zijn verdeeld of het kabinet moet opstappen vanwege de toeslagenaffaire, blijkt uit een peiling onder 30.000 mensen. Bijna de helft van de ondervraagden wil het kabinet zien vertrekken, een net iets kleinere groep vindt juist dat het aan kan blijven.
Eenvandaag bevroeg de leden van het opiniepanel van het televisieprogramma. De helft (46 procent) vindt dat het kabinet kan aanblijven ondanks de toeslagenaffaire. Een bijna even grote groep van 48 procent is voor aftreden. Opvallend: uit een peiling van I&O research bleek pas nog dat slechts acht procent van de kiezers vindt dat het hele kabinet op moet stappen. Een groot verschil, maar dat onderzoek liep van 9 tot 11 januari, terwijl Eenvandaag gisteren en vandaag peilde. De verwachting van een aanstaande val van het kabinet is de afgelopen dagen toegenomen, ook bij partijen zelf.
Aangetast vertrouwen
Kiezers van de VVD, het CDA, D66 en de ChristenUnie willen in meerderheid dat Rutte III aanblijft. Hun vertrouwen in het kabinet is door de toeslagenaffaire wel iets aangetast, maar nog steeds groot genoeg om aan te blijven.
PvdA leider Lodewijk Asscher heeft zijn conclusies al getrokken en dat maakt het steeds waarschijnlijker dat de groep die voor aftreden is zijn zin krijgt. De meeste oppositiekiezers willen wel dat het kabinet nu zijn ontslag aanbiedt. Kiezers van de PVV, de SP, Forum voor Democratie en GroenLinks vinden in meerderheid dat het kabinet weg moet.
De meeste PvdA-kiezers hebben een andere mening. Ook na het terugtreden van lijsttrekker Lodewijk Asscher vinden de meesten van hen dat het kabinet kan aanblijven. Dat Lodewijk Asscher terugtreedt als lijsttrekker noemen de meeste PvdA-kiezers (65 procent) terecht. Een derde vindt het onterecht.
AD 12.01.2021
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond en vrijdagavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Telegraaf 13.01.2021
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Telegraaf 12.01.2021
Terugblik 12.01.2021
Het kabinet was dinsdagavond 12.01.2021 weer bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het toeslagenbeleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag 15.01.2021 zal beantwoorden.
AD 14.01.2021
Telegraaf 14.01.2021
Het kabinet heeft echter nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in de speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Kortom, het kabinet hakt vrijdag 12.01.2011 de knoop door over de vraag of het kabinet aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is dinsdagavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook die politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd namelijk bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Aanstaande vrijdag 15.01.2021 komt het kabinet wederom bijeen om verder te praten over een inhoudelijke reactie op dat inmiddels zeer gewraakte rapport.
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2ekamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Premier Rutte wil niets kwijt over overlevingskans kabinet
RTL 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef vanavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen, en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde verder niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
Vertrek Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
‘Verantwoordelijkheid nemen is belangrijk’
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Aanpak discriminatie
Morgen komt die reactie naar buiten in een lange brief. Daar wordt meer openheid richting Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties.
Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Het licht in het Torentje is uit. Bij regeringspartijen zijn de conclusies getrokken. Achter de schermen hoor je: morgen wordt officieel de conclusie verwacht dat Rutte-III ten einde is. #toeslagenaffaire
10:45 p.m. · 14 jan. 2021 201 130 mensen tweeten hierover
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Toeslagenaffaire Belastingdienst
Coalitiepartijen zwijgzaam na overleg, maar alles wijst op aftreden Rutte III
NOS 14.01.2021 De ministerraad hakt morgen definitief de knoop door over het aftreden van het voltallige kabinet-Rutte III. Er komt vanavond toch geen extra ministerraad en de partijleiders van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn na overleg met hun eigen partij naar huis gegaan.
Alles wijst erop dat het kabinet morgen aftreedt naar aanleiding van het vernietigende rapport over de fraudejacht van de Belastingdienst, de kinderopvangtoeslagaffaire. In dat rapport wordt harde kritiek geleverd op de manier waarop ambtenaren, rechters en bewindspersonen zijn omgegaan met ouders die ten onrechte beschuldigd werden van fraude.
Rapport diverse keren besproken
Sinds de publicatie van dit rapport eind december hangt de vraag over het aftreden van het kabinet in de lucht, maar de bewindslieden wilden het rapport eerst inhoudelijk bespreken. Dat is diverse keren gebeurd in het Catshuis. Volgens premier Rutte gingen die gesprekken alleen over de inhoud en niet over de politieke consequenties.
“De politieke vraag wordt morgen besproken”, zei Rutte vanavond laat bij zijn vertrek uit het Torentje. “Ik kan daar nu niets over zeggen in de media.”
‘Kabinet wil stille val zonder wapengekletter’
Politiek duider Ron Fresen zegt dat alle coalitiepartijen hun standpunt vanavond in hun eigen partij hebben bepaald. Maar naar buiten toe, zwijgen ze nadrukkelijk. “Ze willen niet met ruzie uit elkaar. De val van dit kabinet moet zonder problemen en zonder ruzie of wapengekletter gaan. Een soort stille val.”
Vicepremier Schouten van de ChristenUnie zei na afloop van het overleg met haar partij dat de “lijn” is vastgesteld. Verder wilde ze niet gaan. CU-leider Segers benadrukt dat de slachtoffers van de toeslagenaffaire “groot onrecht” is aangedaan. “Wij willen ons rekenschap geven.”
D66 zal ‘duidelijk’ zijn
D66-leider Kaag zei na afloop van haar partijoverleg: “We spreken daar in de ministerraad over en wij zijn daar duidelijk in.” De ministerraad is iedere vrijdag op het ministerie van Algemene Zaken. Het is onduidelijk hoe lang het beraad zal duren.
BEKIJK OOK;
Rutte zwijgt over overlevingskansen van kabinet omtrent toeslagenaffaire
NU 14.01.2021 Premier Mark Rutte bleef donderdagavond zwijgen over de overlevingskans van zijn kabinet. Door de toeslagenaffaire staat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onder zware druk.
“Morgen praten wij opnieuw over de inhoudelijke reactie op het rapport over de toeslagen en dan komt vermoed ik ook de politieke vraag aan de orde”, zei de premier. Hij wilde niet vooruitlopen op de uitkomst van de ministerraad.
PvdA-leider Lodewijk Asscher stapte eerder op de dag op. Hij was in het vorige kabinet minister van Sociale Zaken en nauw betrokken bij de toeslagenaffaire. De premier wilde niet zeggen of het vertrek van Asscher de druk op het kabinet verhoogt om ook voortijdig op te stappen.
Duizenden ouders zijn onterecht door de Belastingdienst als fraudeurs aangemerkt. Een parlementaire commissie kwam met een keihard oordeel over de affaire. Het kabinet heeft al verscheidene malen over een inhoudelijke reactie op het rapport gesproken.
Vrijdag komt die reactie naar buiten in een lange brief. In de brief wordt meer openheid richting de Kamer beloofd. Verder gaat het over de aanpak van discriminatie en veranderingen bij uitvoeringsinstanties. Ook wordt ingegaan op de vraag hoe gedupeerden verder kunnen worden geholpen. De plannen van het kabinet gaan honderden miljoen euro’s kosten, melden ingewijden.
Zie ook: Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Aftreden kabinet-Rutte III lijkt onafwendbaar
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is.
De vier coalitiepartijen hadden vanavond afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar lag de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
ChristenUnie en D66 lieten na afloop beide weten conclusies te hebben getrokken, en die morgen in de ministerraad te gaan bespreken. Dat het onderwerp bij de wekelijkse ministerraad op tafel ligt, was al aangekondigd.
Asscher vertrek
Nadat vanmorgen PvdA-leider Lodewijk Asscher had besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, nam de druk op het kabinet vandaag verder toe.
Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval eerder deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire hakt erin; treedt het kabinet vrijdag af?
NU 14.01.2021 Politieke consequenties na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire lijken niet te kunnen uitblijven. Daar is de schade bij de ouders als gevolg van het falen van de overheid te groot voor. De vraag is wélke consequenties. Vrijdag ligt deze vraag voor tijdens een ministerraad. Neemt het kabinet Rutte III de ultieme verantwoordelijkheid door af te treden?
Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport Ongekend onrecht van de ondervragingscommissie die uitzocht hoe het zo heeft kunnen misgaan.
Hierin werd genoemd dat premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Voormalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) stapte eind 2019 al op in verband met de toeslagenaffaire. Donderdag liet Asscher weten dat hij een punt achter het lijsttrekkerschap van de PvdA zet. De “discussie” rondom zijn rol in de Kamer zou door de toeslagenaffaire momenteel “te groot” zijn. De vraag is nu: wie volgt?
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dit te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door toeslagensysteem
Het rapport Ongekend onrecht hakte er flink in. De Belastingdienst, de Tweede Kamer, het kabinet en de bestuursrechtspraak: allemaal hadden ze aandeel in het leed van de ouders. “Daar kunnen we ons alleen maar voor schamen”, zei premier Rutte na de publicatie van het rapport.
Ouders werden jarenlang vermorzeld door het toeslagensysteem van de Belastingdienst, met ongekende gevolgen. De problemen beperkten zich echter niet alleen tot grote schulden die ontstonden door het harde terugvorderbeleid. De kwestie had ook invloed op hun werk, ze kregen relatieproblemen of moesten zelfs hun huis verlaten.
In de afgelopen periode lieten publicaties van Trouw en RTL Nieuws en de vastberadenheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) zien hoe hopeloos de situatie is.
De rapporten van de Nationale ombudsman (2017) en de commissie-Donner (2019 en 2020) maakten ook veel duidelijk. Maar in het eindverslag van de ondervragingscommissie kwam alle ellende samen.
Zie ook: Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
Wat betekent een val van het kabinet voor de politiek?
Aftreden is de ultieme vorm van politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte werd er woensdag naar gevraagd, maar wilde er niet op vooruitlopen. “Daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
We zitten vlak voor de verkiezingen, die niet vervroegd zullen worden. Als het kabinet aftreedt, is het tot aan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart demissionair.
Er worden dan alleen nog lopende zaken afgehandeld, totdat er een nieuwe ploeg zit. Vanwege recessen staan er nog maar weinig officiële vergaderdagen op de agenda.
Er wordt sinds de afkondiging van de recentste coronamaatregelen al minder vergaderd door de Kamer, dus veel parlementaire impact zal zo’n val niet hebben.
Kamervoorzitter Khadija Arib (links) neemt het rapport Ongekend onrecht aan van commissievoorzitter Chris van Dam (tweede van links). Op de voorgrond is CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt te zien. Foto: ANP
Ook CDA en D66 lopen bij aftreden schade op
De ondervragingscommissie deed onderzoek naar de periode van 2013 tot en met november 2019. Van de meest bij de toeslagenaffaire betrokken bewindspersonen zit alleen Rutte nog op dezelfde positie.
Asscher (minister van Sociale Zaken tussen 2012 en 2017), Eric Wiebes (staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, nu minister) en Frans Weekers (staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014) hebben inmiddels een andere functie of zitten niet meer in het kabinet.
Als het kabinet aftreedt, is Rutte niet de enige die gezichtsverlies lijdt. De politieke leiders van D66 (Sigrid Kaag) en het CDA (Wopke Hoekstra) zitten ook in de regering. Eind vorig jaar stapte bovendien al een D66-bewindsman (Menno Snel) op.
Maar de premier loopt als het gezicht en de naamgever van de afgelopen drie kabinetten de meeste schade op.
Vanuit de oppositie zal de PvdA, ondanks het vertrek van Asscher, hier mogelijk ook geen campagnethema van willen maken. De commissie concludeerde immers dat de leider van de partij medeverantwoordelijk is voor de harde fraudeaanpak.
SP-Kamerlid Renske Leijten tijdens een van de verhoren van de ondervragingscommissie, die onderzoek naar de toeslagenaffaire deed. Foto: ANP
Bal ligt bij Rutte
Bij een eventueel aftreden van Rutte gaan de gedachten misschien terug naar 2002. Toenmalig premier Wim Kok trad af vanwege het rapport over de val van Srebrenica in 1995, waarbij Nederlandse VN-militairen betrokken waren. Meer dan zevenduizend moslimjongens en -mannen werden vermoord.
Natuurlijk is zo’n tragedie met zo veel doden niet te vergelijken met wat er nu gebeurt, maar er is een politieke parallel: ook Kok zat in de laatste maanden van zijn kabinet.
Een belangrijk verschil is dat de PvdA-premier destijds bezig was aan zijn laatste kabinet; hij zou de politiek verlaten. Rutte heeft aangekondigd voor nog een termijn te gaan.
De bal ligt nu bij Rutte. De premier heeft – waarschijnlijk heel bewust – de ernst van de zaak duidelijk gemaakt door aan te kondigen midden in de kerstvakantie topoverleg te voeren over de politieke consequenties. Dat is doorgaans niet de opmaat voor alleen een schriftelijke kabinetsreactie.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Politieke schade voor Rutte is al een feit
De politieke schade voor Rutte is al een feit. Ook als hij niet besluit op te stappen.
Tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie maakte hij zijn rol kleiner dan die was. Zo ontstond het beeld van een premier die geen vuile handen wil maken.
Dan was er nog zijn rol als voorzitter van een speciale commissie die in 2013 in het leven werd geroepen om fraude hard aan te pakken. Dat spoorde mensen misschien aan om te fanatiek op fraudejacht te gaan, erkende Rutte zelf.
Tot slot dook de term ‘Rutte-doctrine’ op in sms-verkeer tussen zijn medewerkers. Daarmee wordt bedoeld dat informatieverkeer tussen ambtenaren zo min mogelijk naar buiten komt, anders kunnen zij volgens de premier hun werk niet goed doen.
De gebrekkige informatievoorziening richting de Kamer, de media en de ondervragingscommissie is juist een van de grote frustraties in het toeslagendossier.
Hoe dan ook dilemma voor Rutte
Met alles minder dan aftreden, kan de indruk ontstaan dat Rutte de toeslagenaffaire niet serieus neemt. Stapt hij op, dan gaat hij de campagne in als de premier die het tijdens zijn bewind liet gebeuren dat duizenden gezinnen de vernieling in werden geholpen.
Dé schuldige ga je niet vinden, zei een oud-belastingambtenaar al tegen de ondervragingscommissie. De verantwoordelijkheid lag op vele politieke bureaus.
Zo bezien is er nog een vergelijking te maken met zijn voorganger Kok, die bij zijn aftreden zei dat de internationale gemeenschap “anoniem” is en daarom geen verantwoordelijkheid kan nemen voor de slachtoffers. “Ik kan en doe dat wél”, zei hij.
Lees meer over: Politiek Mark Rutte Toeslagenaffaire
Druk op kabinet-Rutte III om af te treden neemt toe
NOS 14.01.2021 Het aftreden van het kabinet-Rutte III lijkt met het uur dichterbij te komen. Bronnen rondom het kabinet zeggen tegen de NOS dat alles erop wijst dat het einde van de regering onafwendbaar is. De vier coalitiepartijen hebben op dit moment afzonderlijk hun wekelijkse politieke overleg en daar ligt nadrukkelijk de vraag op tafel of het kabinet nog verder kan met het oog op het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire.
De kans bestaat dat vanavond na afloop van deze overleggen de ministerraad nog voor een extra vergadering bijeenkomt. Anders ligt het onderwerp morgen bij de wekelijkse ministerraad op tafel.
Nu PvdA-leider Lodewijk Asscher vanmorgen heeft besloten dat hij niet meer door kan gaan vanwege de discussie over zijn rol in de kindertoeslagenzaak, is de druk op het kabinet verder toegenomen. Een deel van de coalitie wilde eerder al dat het hele kabinet vertrekt, maar een ander deel vond in elk geval deze week nog dat deze coronacrisis om een goed functionerende, missionaire regering vraagt.
Verkiezingsreces komt eraan
Dat tweede deel lijkt snel af te kalven. Politiek verslaggever Wilma Borgman wijst erop dat op 12 februari het verkiezingsreces begint en dat het kabinet daarom toch al geen plannen meer heeft om nieuw beleid door te voeren. Wat dat betreft maakt het weinig uit als het kabinet nu demissionair wordt.
Wat corona aangaat kan de regering gewoon blijven doorregeren, zei premier Rutte dinsdagavond zelf al: “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” Niets weerhoudt een demissionair kabinet ervan om bijvoorbeeld vaccinaties te regelen of teststraten in te richten.
Het vertrek van Asscher heeft in meerdere opzichten extra pressie gegeven. Want volgende week is er een debat over de toeslagenaffaire. Dat zou een lastig debat worden voor de PvdA als Asscher oppositie had moeten voeren over een kwestie waar hijzelf als minister van Sociale Zaken een rol in had gespeeld.
Nu de PvdA-leider zijn rol heeft neergelegd is het een ander verhaal en zou de PvdA een motie van wantrouwen van GroenLinks-leider Klaver kunnen steunen. Daarmee zou de voltallige oppositie (74 zetels) voor kunnen stemmen en heeft het kabinet eigenlijk te weinig vertrouwen om nog door te kunnen regeren.
Opgeheven hoofd
Rutte laat het daar niet op aan komen, zegt Borgman. “Hij laat zich niet wegsturen en al helemaal niet door Jesse Klaver.” Zij weet zeker dat het kabinet dan liever deze week met opgeheven hoofd naar de koning gaat om zijn ontslag aan te bieden.
Dat zou Rutte dan ook meer vrijheid geven om straks als VVD-leider campagne te voeren. De vraag waarom hij geen politieke consequenties heeft getrokken uit het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen blijft dan niet als een schaduw over hem hangen.
BEKIJK OOK;
Vier vragen over de toeslagenaffaire die Asscher de das omdeed
NU 14.01.2021 PvdA’er Lodewijk Asscher heeft donderdag bekendgemaakt dat hij zich, vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire, niet opnieuw verkiesbaar zal stellen als lijsttrekker. Hoe zit het ook alweer met de toeslagenaffaire en wat kunnen we nog verwachten?
Waar draait de toeslagenaffaire om?
De Belastingdienst heeft in 2014 keihard ingegrepen bij waarschijnlijk duizenden ouders. Een antifraudeteam zette hun kinderopvangtoeslag stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er voor fraude helemaal geen bewijs was. Zo kwamen sommige ouders op de radar omdat ze bijvoorbeeld een bonnetje niet hadden bijgevoegd.
Dit zorgde niet alleen voor grote financiële problemen, maar ook emotionele malaise bij de gedupeerden. Zo leidde de geldproblematiek tot het uiteenvallen van huwelijken. Pas een aantal jaar geleden kwamen de misstanden in het nieuws via RTL Nieuws en Trouw.
Het is inmiddels gebleken dat de Belastingdienst ten onrechte vroeg naar of aanvragers van kinderopvangtoeslag een tweede paspoort hadden en deze mensen vervolgens strenger controleerde. Het bezitten van een dubbele nationaliteit is niet nodig bij fraudebestrijding, maar deze informatie is toch geregistreerd. Discriminerend, zo oordeelde de toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eerder.
Wat is er sindsdien gebeurd?
Staatssecretaris Menno Snel is opgestapt. Hij informeerde de Tweede Kamer meerdere keren te laat en verkeerd. Ook vroegen sommige gedupeerden hun dossiers op, maar kregen ze grotendeels zwartgelakte pagina’s geleverd. Hoewel Snel aanvoerde dat dat kwam omdat hier geschreven werd over persoonsgegevens en vertrouwelijke informatie, leidde het tot woede en wantrouwen.
Ook is afscheid genomen van Jaap Uijlenbroek, de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst. De dienst gaat op de schop om eenzelfde situatie in de toekomst te voorkomen.
Een commissie oordeelde eind vorig jaar in het onderzoeksrapport Ongekend onrecht dat de ouders extreem hard zijn aangepakt Een schadevergoedingsregeling is opgezet voor de gedupeerden. De ruim negenduizend ouders krijgen 30.000 euro compensatie, het is mogelijk dat nog meer mensen hierop recht blijken te hebben.
En verdere politieke gevolgen? Valt het kabinet?
Snel en Asscher zijn opgestapt, de vraag is: wie volgt? Het kabinet is al weken in overleg over een reactie op het vernietigende rapport van de onderzoekscommissie.
Hierin werd genoemd dat premier Mark Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher, Eric Wiebes en Frans Weekers de keiharde fraudeaanpak “mede geïnitieerd hebben”.
Onder meer GroenLinks, SP en PVV vinden dat deze conclusie alleen maar kan leiden tot het opstappen van het kabinet.
Rutte verwacht dat er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop wordt doorgehakt. Tot nu toe is een officiële reactie uitgebleven, maar waarom is niet duidelijk. De premier zegt dat dat te maken heeft met dat er tijd wordt genomen om met een zorgvuldige reactie te komen. Volgens Nieuwsuur ziet hij aftreden niet zitten.
Hoelang gaat het duren voordat de problemen zijn opgelost?
Met het in het leven roepen van de schadevergoedingsregeling zijn de problemen verre van opgelost.
Tot verbazing van de gedupeerden gaat het Openbaar Ministerie (OM) namelijk niet over tot strafrechtelijk onderzoek tegen de Belastingdienst en zijn ambtenaren. De advocaten van meerdere ouders zijn inmiddels een zogeheten artikel 12-procedure gestart. Hiermee kan een rechter het OM afdwingen om alsnog onderzoek te starten.
“De ’80-20-benadering’ die de Belastingdienst in deze zaak hanteerde is voor mij de haak”, zegt advocaat Vasco Groeneveld, die zes ouders bijstaat. “Daarbij werd geaccepteerd dat bij de jacht op fraude 20 procent van de aangepakte mensen onschuldig kon zijn. Daardoor was dus sprake van opzet.”
Daarnaast is namens twintig gedupeerden ook aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Asscher legt uit waarom hij zich terugtrekt als lijsttrekker
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
AD 14.01.2021 Nu Lodewijk Asscher door zijn vertrek als PvdA-leider de hoogste politieke prijs betaalt, neemt ook de druk op premier Rutte toe. Een kabinetsval komt steeds dichterbij.
Zoals Asscher zijn knopen heeft geteld, zal ook premier Rutte dat doen. Het idee dat een oppositieleider zijn vertrek uit de politiek aankondigt als gevolg van de toeslagenaffaire en het kabinet tegelijkertijd blijft zitten, is moeilijk voorstelbaar.
Lees ook;
Asscher had als voormalig minister van Sociale Zaken weliswaar een rol in de toeslagenaffaire, maar hij was niet de enige, en bovendien zat hij al sinds 2017 niet meer in het kabinet. Volgens de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag zijn ook tijdens Rutte III fouten gemaakt en ging de harde aanpak van ouders door. Pas in 2019 ging de knop om en werd de weg naar compensatie ingezet.
Daar komt bij dat latere kabinetten ook altijd verantwoordelijkheid dragen voor daden uit het verleden. In ons staatsbestel is het zo geregeld dat ministers en staatssecretarissen politiek aanspreekbaar zijn voor de wetgeving en het beleid van hun voorgangers. Het derde kabinet-Rutte is staatsrechtelijk dus ook verantwoordelijk voor het handelen van Asscher in Rutte II. Asscher zelf vindt bij nader inzien dat hij het veld moet ruimen en geeft daarmee tegelijkertijd een signaal aan het kabinet. Blijven zitten terwijl een Kamerlid wél zijn conclusies trekt, is lastig uitlegbaar.
Asscher betaalt hoogste prijs, Rutte niet
Daar komt bij dat de persoonlijke prijs die Asscher betaalt groter is dan voor Rutte, Wopke Hoekstra en andere kopstukken in het kabinet. Zij kunnen hun ontslag aanbieden bij de koning en daarna alsnog gewoon lijsttrekker worden, terwijl de Haagse carrière van Asscher nu voorbij is.
Regeringspartijen CDA, D66 en ChristenUnie hebben binnenskamers al laten doorschemeren dat het keiharde toeslagenrapport wat hen betreft niet zonder consequenties kan blijven. Voor premier Rutte is de gang naar de koning niet nodig, maar hij weet ook dat wanneer één partij de stekker uit de coalitie trekt, het kabinet klaar is.
Laatste zetje
Bovenal wil Rutte koste wat kost voorkomen dat zijn regeringsploeg tijdens het Kamerdebat van volgende week moet aftreden, doordat een motie van wantrouwen – die er zeker komt – met steun van één of meerdere leden van de coalitie wordt aangenomen. Die afgang wil hij zich besparen. En dus geeft Asscher hem nu misschien wel het laatste zetje naar de uitgang.
Ook een demissionair kabinet kán daadkrachtig optreden – mits de Kamer dat toestaat
AD 13.01.2021 Als het kabinet aftreedt om de toeslagenaffaire, zal de aanpak van de coronacrisis daar niet onder lijden, bezweert premier Rutte. Maar het is de vraag of hij die belofte kan waarmaken.
Op 10 februari 1933 liet kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III een bom gooien op De Zeven Provinciën. Op het Nederlandse oorlogsschip was muiterij ontstaan. Het kabinet was toen al demissionair – één dag weliswaar. Op 9 februari had het nieuwe verkiezingen uitgeschreven.
Lees ook;
Parlementair historicus Bert van den Braak wil er maar mee zeggen dat ook demissionaire kabinetten toch heel daadkrachtig kunnen optreden, al kreeg Ruijs de Beerenbrouck nog op het nippertje steun van het parlement voor het neerslaan van de muiterij. ,,Ook het kabinet-Rutte III kan alles blijven doen wat nodig is, ook als het zou aftreden.”
Winkel
Ingewijden stellen dat het een kwestie van tijd is voor het voltallige kabinet opstapt vanwege de keiharde conclusies van een parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, waarbij duizenden ouders die kinderopvangtoeslag kregen ten onrechte werden aangemerkt als fraudeur. Als het kabinet stopt, wordt het demissionair. Dat is een staatsrechtelijke term die zoveel betekent als ‘ontslagen’. Formeel heeft een kabinet dan ontslag aangeboden aan de koning en past het – zolang er geen nieuw kabinet is geïnstalleerd – ‘op de winkel’.
Dat dit gebeurt in de volgens premier Mark Rutte grootste naoorlogse crisis hoeft volgens diezelfde premier Mark Rutte geen bezwaar te zijn. Het kabinet zal ‘mentaal missionair’ zijn als het om de aanpak van de coronacrisis gaat, beloofde hij bij de persconferentie van dinsdagavond.
Maar hij zei er wel iets bij: hij zei te verwachten dat de oppositie het demissionaire kabinet zou steunen in de corona-aanpak. Dat hoeft geen probleem te zijn, want die steun is er nu ook. Maar de Tweede Kamer – die het laatste woord blijft hebben over alles wat er besloten wordt – is onderling wél enorm verdeeld over aanpak van de coronacrisis. Het is onduidelijk of er voldoende steun blijft voor impopulaire maatregelen, zeker met de verkiezingen voor de deur. Zo wilde regeringspartij D66 in december nog de horeca versneld openen.
Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg, aldus Parlementair historicus Bert van den Braak.
Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert noemt Ruttes opmerkingen dan ook ‘een beetje flauwekul’. Want ook als het ontslag is aangeboden houdt het kabinet alle bevoegdheden van een regulier kabinet. Ministers kunnen met regelingen komen, het kabinet kan ook gewoon wetsvoorstellen indienen en daarvoor een meerderheid proberen te krijgen. ,,Na 17 maart zou het kabinet na de verkiezingen sowieso al demissionair worden. En dan is de coronacrisis óók niet voorbij en moet het kabinet gewoon alle lopende zaken behandelen.”
Als demissionair kabinet kan de ministersploeg dus grotendeels doorgaan op de huidige weg, vooral als het gaat om coronamaatregelen. Ook omdat er geen ruzie of crisis ten grondslag lag aan de breuk, is een meerderheid in de Tweede Kamer niet per definitie weg. Verder kan het bij specifieke onderwerpen steun vragen bij de oppositie.
Verzwakt
Maar de Tweede Kamer is dan mogelijk wél verzwakt, stelt Van den Braak. ,,Het parlement kan niet meer dreigen het kabinet weg te sturen, want dat is al weg.” Hooguit kan de Kamer individuele bewindslieden wegsturen, zoals in 1994 toen ministers Hirsch Ballin en Van Thijn opstapten vanwege de IRT-affaire terwijl het kabinet-Kok vanwege de verkiezingen al demissionair was.
Minister Ernst Hirsch Ballin die in mei 1994 tijdens een persconferentie zijn aftreden bekend maakte, terwijl het kabinet al demissionair was. © ANP
Een alternatief voor de demissionaire status zou een nieuw noodkabinet zijn, zoals het in twee dagen geformeerde kabinet-Balkenende III in 2006. Dat is zo kort voor de verkiezingen echter vreemd, vindt Bovend’Eert. ,,Het derde kabinet Balkenende moest een begroting maken en verkiezingen organiseren. Dat is nu niet aan de orde.”
Peiling
Bovend’Eert vindt het eventuele aftreden van het kabinet een symbolische maatregel, ook omdat de kans groot is dat kopstukken uit dit kabinet weer terugkeren in een volgend kabinet. ,,Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar.”
Uit een peiling van I&O Research bleek vandaag dat ook veel kiezers niet zitten te wachten op een kabinet dat opstapt vlak voor de verkiezingen. Ja, vindt 72 procent, er moeten consequenties getrokken worden uit de toeslagenaffaire. Maar slechts 8 procent van de kiezers wil dat het héle kabinet opstapt. Een kwart van de ondervraagden wil dat VVD’er Eric Wiebes en PvdA’er Lodewijk Asscher vertrekken. Die kans lijkt echter klein.
Mijn advies is: niet doen. Het is een loos gebaar, aldus Hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert.
Ook in het verleden keerden afgetreden bewindspersonen weer terug als minister in een volgend kabinet, weet Van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht. ,,Minister Piet Hein Donner van Justitie trad in 2006 af vanwege de Schipholbrand en keerde vijf maanden later weer terug. Weliswaar op een ander departement.” Donner werd toen minister van Sociale Zaken.
Justitieminister Piet Hein Donner maakte in september 2006 in de Tweede Kamer bekend te zullen aftreden als minister van Justitie na vernietigende kritiek over de Schipholbrand in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. © ANP/Evert-Jan Daniëls
Als het kabinet besluit níet zelf op te stappen, loopt het een risico om bij het Kamerdebat over het toeslagenrapport van volgende week alsnog met een motie van wantrouwen of afkeuring te worden weggestuurd door de Tweede Kamer. ,,Dat alternatief is niet aantrekkelijk”, stelt Van den Braak. ,,Dan is het kabinet net zo goed demissionair alleen moet het dan beschadigd de crisis te lijf.’’
Kabinet beslist vrijdag over aftreden of aanblijven
NOS 13.01.2021 Het kabinet spreekt vrijdag over politieke stappen na het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. De vier coalitiepartijen houden er rekening mee dat het kabinet opstapt vanwege het grote leed dat de slachtoffers is aangedaan, maar ze zijn het er onderling nog niet over eens, omdat ook de coronacrisis speelt. De kabinetsleden praten er over in de wekelijkse ministerraad. Tot die tijd blijft het spannend.
Gisteravond was er een extra ministerraad over het snoeiharde rapport van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De vraag of het kabinet moet aftreden, is volgens premier Rutte toen niet aan de orde gekomen. Het ging alleen over de inhoudelijke kant van de zaak: moet er meer schadeloosstelling komen en hoe moet voorkomen worden dat zoiets nog een keer gebeurt? Daar komt vrijdag een officiële kabinetsreactie over.
Niet één minister opofferen
In de ministerraad zal het op die dag ook over mogelijke politieke consequenties gaan. Volgens ingewijden zijn VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het er in elk geval over eens dat de toeslagenaffaire te groot is om hier één minister voor op te offeren. Er is wel gespeculeerd dat minister Wiebes zou moeten opstappen, omdat hij als staatssecretaris van Financiën een grote rol heeft gespeeld. Maar dat ziet dus niemand zitten.
De coalitiepartijen zitten wat dat betreft op één lijn: het is óf het hele kabinet gaat door, óf het het hele kabinet treedt af. Verder is de race nog niet gelopen. Aan de ene kant zijn er partijen – en individuele coalitieleden – die vinden dat in deze coronacrisis een goed functionerend, missionair kabinet nodig is. Aan de andere kant is het onrecht in de kinderopvangtoeslagaffaire zo groot dat het politieke gevolgen zou moeten hebben.
De VVD van premier Rutte wil door. Op de persconferentie over de coronamaatregelen zei hij dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.” De andere drie coalitiepartijen zien het corona-argument ook, maar vragen zich af of het kabinet nog wel kan aanblijven. Als een van de coalitiepartijen een vertrek noodzakelijk vindt, dan gebeurt het, hebben ingewijden al laten weten.
BEKIJK OOK;
Rutte: vraag over aftreden vanavond niet aan de orde geweest
NOS 13.01.2021 Het kabinet hakt aanstaande vrijdag de knoop door over de vraag of het aftreedt vanwege de toeslagenaffaire. Die vraag is vanavond in de ingelaste ministerraad niet aan de orde geweest.
Dat zei premier Rutte na afloop van de extra ministerraad. “Wij willen op een breed front reageren op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. We zijn het vergaand eens. Mijn verwachting is dat we daar vrijdag uitkomen. Dan zal ook de politieke vraag aan de orde komen”, zei Rutte.
Aftreden of niet? Kabinet bespreekt pas vrijdag de politieke gevolgen toeslagenaffaire !!!
Alle ministers en staatssecretarissen kwamen vanavond bijeen om opnieuw te praten over het rapport, waaruit bleek dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overschreden door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Ingewijden meldden eerder dat Rutte voor het Kamerdebat van volgende week van de coalitiepartners wil weten of ze het kabinet nog steunen. Hijzelf vindt het ongewenst om af te treden nu het kabinet het zo druk heeft met de coronacrisis.
Uiterst onvoorspelbaar
“Inhoudelijk zijn ze het wel eens”, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Maar nu de politieke vraag op tafel komt wordt het spannend. De uitkomst is uiterst onvoorspelbaar. Van Rutte hoeft aftreden niet, maar als een van de coalitiepartners het wel noodzakelijk vindt, gaat het gebeuren.”
Tijdens de persconferentie over de coronamaatregelen zei Rutte vanavond dat als het kabinet aftreedt en demissionair wordt, dat in ieder geval niet geldt voor het coronabeleid. “Daarop blijf je missionair, misschien niet officieel, maar wel mentaal.”
Gedupeerden van de toeslagenaffaire riepen vandaag in een videoboodschap op om af te treden. Volgens Rutte is die boodschap aangekomen en willen hij en staatssecretaris Van Huffelen van Financiën ook verder in gesprek met de gedupeerden over de nasleep van het rapport.
BEKIJK OOK;
Kabinet hakt knoop over eigen positie nog niet door
Telegraaf 13.01.2021 Het kabinet heeft nog geen ei gelegd over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Premier Rutte stelt dat daar dinsdagavond in een speciaal belegde ministerraad niet eens over is gesproken.
Volgens Rutte heeft het kabinet dinsdagavond een ’goede vergadering’ gehad, waarin het alleen over de inhoud van het rapport over de toeslagenaffaire is gegaan. Daar wil het kabinet vrijdag ’over een breed front’ op reageren. „Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? En hoe voorkom je dat er geen twijfel is dat de informatie die naar de Tweede Kamer en journalisten gaat ruimhartig is”, zijn de vragen die in die reactie beantwoord worden.
Vrijdag verwacht Rutte daar een knoop over te kunnen doorhakken. „We zijn het echt vergaand eens.” Maar de vraag over de politieke gevolgen blijft een hete aardappel. „Daar hebben we het niet over gehad”, zegt Rutte dinsdagavond. „Dat zal vrijdag ook spelen. Daarover kan ik pas berichten als we die discussie gehad hebben.”
BEKIJK MEER VAN; overheid overheidsbeleid belastingen Mark Rutte Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal
Kabinet valt (nog) niet: vrijdag meer over politieke gevolgen toeslagenaffaire
RTL 13.01.2021 De extra ministerraad over de toeslagenaffaire is afgerond. Premier Mark Rutte spreekt van ‘een goede vergadering’ en zegt dat het kabinet het vergaand eens is. Zoals verwacht volgt vrijdag pas het antwoord op de vraag over politieke consequenties.
Het kabinet kwam gisteravond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Volgens Rutte is gesproken over de kabinetsreactie op het ‘zeer ernstige rapport van de parlementaire onderzoekscommissie’.
Daarbij kwam een aantal onderwerpen aan bod. “Hoe voorkom je dit soort verschrikkelijke zaken? Hoe zorg je dat informatie naar journalisten en de Kamer gaat, dat er geen twijfel is dat dat zo ruimhartig mogelijk gebeurt”.
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
Aftreden? Nog niet ter sprake
Rutte verwacht ‘gezien de discussie vanavond, dat we er vrijdag uitkomen. We zijn het vergaand eens’. Over de politieke gevolgen, met als ultieme consequentie het aftreden van het kabinet, ging het volgens de premier niet. “Dat zal vrijdag ook spelen, daar kan ik u pas over berichten als we die discussie hebben gehad.”
Gisteren riepen die gedupeerde ouders het kabinet op om af te treden.
Wat de uitkomst van het overleg over de politieke gevolgen ook zal zijn, Rutte denkt dat het geen gevolgen zal hebben voor de aanpak van de coronacrisis.
Tijdens de persconferentie, eerder op de avond, zei Rutte ook al dat het kabinet, zelfs als het zou moeten aftreden, op volle kracht besluiten blijft nemen. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Zware coronabesluiten
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinet praat vrijdag over politieke gevolgen toeslagenaffaire
NU 13.01.2021 Het kabinet heeft dinsdagavond na urenlang overleg nog geen beslissing genomen over eventuele politieke gevolgen naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Premier Mark Rutte verwacht dat het kabinet er vrijdag tijdens de ministerraad een knoop doorhakt over de politieke consequenties.
Het kabinet overlegt al weken over het vernietigende rapport Ongekend onrecht, over de misstanden bij de overheid rondom de kinderopvangtoeslag.
Rutte liet weten dat hij dan ook verwacht met een reactie te komen. Dat hier al weken overheen gaan, komt volgens Rutte doordat het kabinet de tijd wil nemen voor alle vraagstukken uit het rapport. Volgens de premier is het kabinet er wel al in grote lijnen uit wat de concrete voorstellen zullen zijn om te voorkomen dat een dergelijk schandaal opnieuw plaatsvindt.
Dinsdagavond tijdens de extra ingelaste ministerraad is echter niet gesproken over de politieke gevolgen van de toeslagenaffaire. Die vraag komt vrijdag wel aan de orde.
Ouders onterecht aangemerkt als fraudeur
Vorige maand kwam de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire tot de snoeiharde conclusie dat duizenden ouders ongekend onrecht is aangedaan. De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, luidt het vernietigende oordeel.
Jarenlang heeft de Belastingdienst duizenden ouders onterecht als fraudeur aangemerkt waarna velen in zware financiële problemen kwamen, maar wat ook tot gevolg had dat relaties stukliepen en mensen hun huis werden uitgezet. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij dinsdag in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat het kabinet-Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden dat het schandaal dusdanig ernstig is dat opstappen het enige juiste signaal is.
Zie ook: Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Kabinet bijeen voor overleg toeslagenaffaire: ‘Werken aan oplossing’
RTL 12.01.2021 Het kabinet is vanavond bijeen om te praten over het snoeiharde rapport over het beleid van de afgelopen kabinetten in de toeslagenaffaire. Het is waarschijnlijk dat het kabinet de ultieme vraag over de politieke consequenties pas vrijdag zal beantwoorden.
In het rapport Ongekend Onrecht van de commissie-Van Dam wordt gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten, waarin duizenden ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met kinderopvangtoeslag. Zij moesten duizenden euro’s terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Tot op de dag van vandaag.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet sprak al eerder over het rapport. In december werd bekendgemaakt dat alle ouders 30.000 euro als tegemoetkoming zouden krijgen. Vandaag en vrijdag komt het kabinet bijeen om verder te praten over de inhoudelijke reactie op dat rapport.
Geen taboes
Minister Tamara van Ark zei vanavond bij binnenkomst ‘dat elke vraag op tafel ligt, maar we beginnen met de inhoud’. Minister Kaag zei dat eerst inhoudelijke stappen gezet moeten worden en ‘aan een oplossing moet worden gewerkt’.
“Ik heb geen taboes, maar opstappen is niet logisch”, zei minister Wiebes vanavond. Minister Hoekstra zei vanmiddag op RTL Z dat het kabinet ‘alle opties onder ogen moet zien, ook aftreden’.
Coronabesluiten nemen
Premier Rutte zei tijdens de persconferentie aan het begin van de avond dat het kabinet op volle kracht besluiten blijft nemen, ook als het zou aftreden om de toeslagenaffaire. Volgens Rutte heeft het land dat ook nodig.
Hij zegt dat het belangrijk is dat het kabinet bevoegd blijft om zware coronabesluiten te nemen. “Als het niet formeel is, dan tenminste mentaal. Op corona ben je altijd missionair. Dat is staatsrechtelijk misschien een formaliteit.”
Wester: ‘Als kabinet aftreedt, heeft dat geen invloed op aanpak coronacrisis’
RTL Nieuws; Mark Rutte Eric Wiebes Sigrid Kaag Tamara van Ark Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvangtoeslag Toeslagenwet
Kabinetsval met de dag waarschijnlijker
AD 12.01.2021 De kabinetsreactie op het keiharde toeslagenrapport zorgt voor een crisissfeer in Den Haag. Coalitiepartijen hinten steeds nadrukkelijker op een kabinetsval. Maar de aarzeling om tijdens een ongekende crisis de stekker uit het kabinet te trekken is groot.
De kans dat het kabinet opstapt lijkt in de aanloop naar de extra ministerraad van vanavond eerder toegenomen dan afgenomen. Om half negen kwam het kabinet bijeen op het ministerie van Algemene Zaken. De hele dag heerste er in Den Haag een zenuwachtige sfeer. Kamerleden die normaal graag een boekje opendoen, zwijgen nu.
Lees ook;
De spindoctors en parlementariërs die toch wat zeggen, wijzen vooral naar de andere fracties: waarom die andere partij wel eens zou kunnen breken. Het leidt de aandacht af en maskeert de verlegenheid met de eigen positie.
Bloeddorst
De VVD van Mark Rutte vindt dat het kabinet kan blijven zitten. Maar de liberalen vinden CDA, D66 en ChristenUnie tegenover zich, die in meer of mindere mate hebben laten doorschemeren dat het bikkelharde rapport over de toeslagenaffaire niet zonder politieke consequenties kan blijven. De optie om alleen minister Eric Wiebes te offeren als voormalig politieke baas van de Belastingdienst wordt door bijna niemand als afdoende antwoord gezien. De politieke bloeddorst is groter.
,,Dat het hele kabinet opstapt is gewoon een optie”, stelt een regeringsbron. En daarbij spelen ook andere motieven mee dan alleen staatsrechtelijke. De verkiezingen komen eraan en verschillende fracties in zowel oppositie als coalitie ruiken de kansen van een kabinetsval. Die schaadt het aangezicht van de populaire minister-president Mark Rutte, die in de opiniepeilingen op eenzame hoogte staat.
Maar tegelijkertijd is de angst voor een mislukking groot. Wie durft ruim zestig dagen voor de verkiezingen middenin een pandemie de stekker uit een kabinet te trekken waarvan de corona-aanpak op waardering kan rekenen? Partijen die de trekker over willen halen zijn er beducht voor dat het schot in hun gezicht ontploft.
Paniek
De ervaren Rutte ruikt deze angst als geen ander. Het is de reden waarom hij vrijdag in de ministerraad, een dag of vijf voor het debat, hom of kuit wil hebben. Rutte wil van zijn collega-lijsttrekkers Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) en van vicepremier Carola Schouten (ChristenUnie) weten of hun partijgenoten in de Tweede Kamer vinden of het kabinet door kan of niet. Want al bij één dissident in eigen gelederen kan het kabinet het wel schudden als er een motie van wantrouwen komt. En dat die komt, is zeker.
,,Pure paniek van Rutte,’’ zegt een sleutelspeler in de coalitie. ,,Het enige wat de VVD wil is Rutte in het zadel houden.’’ Maar wat als volgende week na het Kamerdebat 75 zetels voor de coalitie stemmen? ,,Dan wordt het wel heel dunnetjes om nog door te gaan.’’
Toeslagenaffaire leidt tot hoogspanning in coalitie, extra kabinetsberaad aan de gang
NOS 12.01.2021 Is het verstandig om, midden in de coronacrisis, de stekker uit het kabinet te trekken? Die vraag ligt op dit moment op tafel tijdens een ingelaste ministerraad. De ministers praten opnieuw over een reactie op het vernietigende rapport dat vorige maand uitkwam over de toeslagenaffaire. Ingewijden verwachten dat het nachtwerk wordt.
Het is de bedoeling dat het kabinet aanstaande vrijdag, na de reguliere ministerraad, met een definitief standpunt komt. En dan staat er volgende week ook nog een Kamerdebat gepland over de kwestie.
Alle coalitiepartijen zijn het erover eens dat de conclusies van de parlementaire ondervragingscommissie spijkerhard zijn en dat de vraag gesteld moet worden of het kabinet nog wel door kan blijven regeren na de constatering dat de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn overtreden.
Ook de VVD, de partij van premier Rutte, vindt dat een terechte vraag. En het antwoord van de liberalen is ja, het kabinet moet verder. Vooral vanwege die andere crisis waar het land in zit: de coronapandemie. Een demissionair kabinet kan veel moeilijker de noodzakelijke maatregelen nemen om het virus in te dammen, zo is de redenering.
Kaarten voor de borst
Hoe de andere coalitiepartijen erover denken, is niet helemaal duidelijk. Naar verluidt wil premier Rutte eigenlijk alleen in debat met de Kamer als hij zich volmondige gesteund weet door CDA, D66 en ChristenUnie. Maar die houden hun kaarten voorlopig tegen de borst.
Ingewijden denken dat Rutte vooral duidelijkheid wil hebben van CDA-leider Wopke Hoekstra. In die partij zou het risico op dissidenten het grootst zijn. Daarbij wordt vooral gedacht aan Kamerlid Pieter Omtzigt, die de affaire mede aanslingerde, en Chris van Dam, de voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie.
Volgens politiek verslaggever Ron Fresen is de uitkomst van de extra ministerraad van vanavond ongewis. “Over een inhoudelijke reactie, en steun voor de gedupeerden, zijn ze het wel eens. Maar op enig moment komt die politieke vraag op tafel te liggen.” Fresen denkt dat de coronacrisis bij het beantwoorden van die vraag een belangrijke rol speelt.
Motie van wantrouwen
Ondertussen slijpt de oppositie in de Tweede Kamer de messen. GroenLinks-leider Jesse Klaver kondigde zondag al een motie van wantrouwen aan als Rutte III niet de eer aan zichzelf houdt. Zoals het er nu naar uitziet, kan zo’n motie op brede steun rekenen.
De PvdA is er nog niet uit, maar overweegt Klaver te steunen, al was partijleider Lodewijk Asscher als minister van Sociale Zaken medeverantwoordelijk voor de keiharde aanpak door de fiscus van mensen die van fraude met de kinderopvangtoeslag werden verdacht.
Pijnlijk voor Rutte is dat zelfs de gezagsgetrouwe SGP vindt dat er politieke consequenties moeten komen na de affaire. Partijleider Kees van der Staaij kan zich goed voorstellen dat het kabinet hierom aftreedt.
Dat zou ertoe kunnen leiden dat de voltallige oppositie vindt dat het kabinet zijn biezen moet pakken en alleen de coalitiepartijen hun steun uitspreken. Kenners houden er rekening mee dat dat voor premier Rutte toch niet genoeg zal zijn om tot de verkiezingen van 17 maart aan te blijven.
BEKIJK OOK;
Wiebes: ’Nu beginnen aan nieuw toeslagensysteem’
Telegraaf 12.01.2021 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vindt dat het kabinet nu al stappen moet ondernemen richting een ander toeslagensysteem. „Tussen 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat er gebeurde en dat is de Nederlandse samenleving onwaardig.”
Er wordt druk gespeculeerd over een eventuele val van het kabinet, maar daar wil de minister niks over zeggen. „Vrijdag komen we met meer informatie.”
Wel vindt de VVD-bewindsman dat er nu al stappen moeten worden ondernomen om tot een nieuw systeem te komen voor de toeslagen. De slachtoffers moeten volgens hem bovendien zo snel mogelijk worden gecompenseerd. „We moeten allereerst iets voor die mensen doen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt.” Ook vindt de bewindsman dat de informatiepositie van de Kamer en van de burger beter moet. „Dat zoiets jarenlang heeft kunnen doorwoekeren in zulke diensten, is vreselijk.”
Vanochtend maakten twintig gedupeerden van de toeslagenaffaire bekend aangifte te doen tegen vijf betrokken ministers en staatssecretarissen, onder wie Wiebes en PvdA-leider Lodewijk Asscher die voorheen de minister van Sociale Zaken was.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid overheid Eric Wiebes Economische Zaken
Wiebes: niet speculeren over val kabinet, eerst iets doen voor slachtoffers
NOS 12.01.2021 Minister Wiebes denkt niet dat zijn aftreden of de val van het kabinet de slachtoffers van de affaire met de kinderopvangtoeslag helpt. “Ik ben minder van de Haagse symboliek”, zegt hij. “Ik ga af op het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie en dat zegt: ga nou met voorrang iets voor die mensen doen.”
Wiebes vindt de hele toeslagenaffaire “echt verschrikkelijk”. “Hier is iets heel erg mis gegaan. Tussen ongeveer 2005 en 2020 hebben we niet gezien wat hier gebeurde en dat is natuurlijk de Nederlandse samenleving onwaardig. Echt, ik ben daar heel verdrietig over.”
Nu iets doen
Vanavond heeft het kabinet een extra ministerraad over het rapport van de commissie. Over een voortijdig vertrek van het kabinet wil Wiebes niet speculeren. Hij heeft er wel over nagedacht of hijzelf als oud-staatssecretaris van Financiën zou moeten opstappen. “Ik denk altijd overal over na en ik zit er heel open in”, zegt hij. Maar hij vindt het belangrijker dat er nu iets wordt gedaan voor mensen die nog altijd grote problemen hebben.
Wiebes vindt dat er niet moet worden gewacht op een volgend kabinet voor er wordt nagedacht over een nieuw toeslagenstelsel. Daar moet wat hem betreft nu al mee begonnen worden. “We moeten zorgen dat dit niet nog een keer gebeurt.”
BEKIJK OOK;
Kabinet opnieuw in crisisoverleg: valt Rutte III over de toeslagenaffaire?
NU 12.01.2021 Valt het kabinet over de kinderopvangtoeslagaffaire of niet? Lang leek het erop dat het een kwestie van tijd zou zijn voor het kabinet-Rutte III over het schandaal zou vallen, maar ook een maand na het verschijnen van het vernietigende onderzoeksrapport naar de kwestie is er nog geen besluit gevallen. Dinsdagavond na de coronapersconferentie wordt in een extra ministerraad verder gepraat.
Het kabinet overlegt al weken over een reactie op Ongekend onrecht, het vernietigende rapport over de kinderopvangtoeslagaffaire. Waarom een kabinetsreactie zo lang op zich laat wachten, is niet duidelijk. Volgens premier Mark Rutte heeft het ermee te maken dat het tijd kost om tot een zorgvuldige reactie te komen.
Ook vindt hij zichzelf de aangewezen persoon om de gedupeerde ouders “zo snel mogelijk” te helpen. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur ziet de premier aftreden niet zitten, omdat dat dan eerder had gemoeten.
Of de coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie daar net zo over denken, is nog niet duidelijk. Fractievoorzitter Pieter Heerma van het CDA legde de bal dinsdag desgevraagd bij het kabinet, dat aan zet zou zijn. CU-Kamerlid Joël Voordewind zei eerder al dat de geloofwaardigheid van Rutte III ter discussie staat.
Commissie oordeelt keihard over falen rechtsstaat
Een parlementaire commissie kwam een maand geleden in het onderzoek tot de conclusie dat de rechtsstaat heeft gefaald in de bescherming van burgers tegen de onrechtmatige fraudejacht van de Belastingdienst. Bij de fraudeaanpak maakte de fiscus zich schuldig aan etnisch profileren door ouders met een dubbele nationaliteit strenger te controleren.
Volgens de commissie zijn premier Rutte en voormalige bewindspersonen in het vorige kabinet Lodewijk Asscher en Eric Wiebes medeverantwoordelijk voor de fraudejacht. Zelfs de rechterlijke macht had een rol in het onrecht dat tienduizenden onschuldige ouders is aangedaan door te lang aan de zijde van de Belastingdienst te blijven staan.
Verschillende partijen in de Kamer hebben het kabinet al opgeroepen het ontslag aan de koning aan te bieden. Onder meer PVV, SP en GroenLinks vinden het schandaal dusdanig ernstig dat de hele kabinetsploeg zou moeten opstappen.
Voor de PvdA ligt de zaak gecompliceerder, omdat Asscher – een van de hoofdrolspelers in het schandaal – nu de partijleider is. Hij maakte excuses voor zijn rol, maar vertrok niet.
De SGP heeft nadrukkelijk de vertrouwensvraag op tafel gelegd.
Gedupeerde ouders hebben geen vertrouwen in kabinet
Voor een deel van de gedupeerde ouders is het kraakhelder: dit kabinet moet opstappen, zo lieten zij in een ingezonden stuk in Trouw weten. Zij hebben er geen vertrouwen in dat de ploeg van Rutte de ellende waar zij al jaren in verkeren gaat herstellen.
Dinsdag werd ook bekend dat een deel van de ouders niet op de politiek zal wachten en aangifte heeft gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie Tamara van Ark (voorheen staatssecretaris van Sociale Zaken), minister Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (voorheen staatssecretaris van Financiën).
Volgens de advocaat van de ouders hebben deze bewindslieden zich schuldig gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Gedupeerden doen aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
NU 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft dinsdag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens Groeneveld hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
“Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen, stelt hij, maar ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door.
OM doet geen strafrechtelijk onderzoek
Vorige week werd bekend dat het Openbaar Ministerie (OM) heeft besloten geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de Belastingdienst en zijn ambtenaren. Er werd toen gekeken naar zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie.
Diverse advocaten zijn namens gedupeerden daarom een artikel 12-procedure begonnen. Hiermee kan via een rechter alsnog vervolging worden afgedwongen.
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire
Telegraaf 12.01.2021 Twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire hebben aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Volgens de advocaat van de gedupeerden hebben zij zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van „behoorlijk bestuur”, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
BEKIJK MEER VAN; Financiën
Gedupeerden toeslagenaffaire doen aangifte tegen bewindslieden
NOS 12.01.2021 Advocaat Vasco Groeneveld heeft aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden vanwege hun rol in de kinderopvangtoeslagaffaire. Zij hebben zich volgens Groeneveld schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De advocaat zegt namens twintig gedupeerden te spreken.
De aangifte is gericht tegen de huidige ministers Van Ark (Medische Zorg), Hoekstra (Financiën) en Wiebes (Economische Zaken) en tegen de afgetreden staatssecretaris Snel (Financiën) en oud-minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (voormalige) bewindslieden gaat.
Geen fair play
Volgens Groeneveld waren de bewindslieden op de hoogte dat er onregelmatigheden waren of hadden ze dat kunnen weten. Doordat er vervolgens niet werd ingegrepen, valt hen grove schuld te verwijten, zegt hij op NPO Radio 1. “De rechtstaat heeft op z’n grondvesten gedaverd.”
In de kinderopvangtoeslagaffaire zijn veel ouders in de problemen gekomen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld, toeslagen moesten terugbetalen én werden beboet. Soms liepen de bedragen op tot tienduizenden euro’s.
Een aantal beginselen van “behoorlijk bestuur” zijn nagelaten, stelt Groeneveld. Zo zou er geen sprake van fair play, wat inhoudt dat de overheid niet vooringenomen mag zijn, en zorgvuldigheid. Daardoor kon de Belastingdienst zich schuldig maken aan knevelarij, beroepsmatige discriminatie, het schenden van artikel 1 van de Grondwet (“iedere Nederlander is gelijk”) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind.
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de rol van de Belastingdienst en zijn ambtenaren in de toeslagenaffaire. Zes gedupeerde ouders willen het OM alsnog dwingen daartoe over te gaan. Ook bij die zaak is advocaat Groeneveld betrokken.
Het is moeilijk te zeggen of de procedure kans maakt, zegt Groeneveld, omdat er geen succesvolle precedenten bekend zijn. Voor de gedupeerde ouders is het belangrijk om duidelijk te stellen wat de norm is, aldus de advocaat. “Die norm is dusdanig geschonden, dat er met een strafrechtelijke bril naar gekeken moet worden.”
Geen aftreden
Vorige maand oordeelde de parlementaire ondervragingscommissie dat veel gedupeerde ouders een “ongekend onrecht” is aangedaan. Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslagen zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden.
Het kabinet beraadt zich deze week op eventuele politieke consequenties van het snoeiharde rapport. Premier Rutte vindt opstappen geen logische optie, omdat het een hoog symbolische waarde zou hebben, meldde Nieuwsuur gisteren.
BEKIJK OOK;
Aangifte tegen vijf (oud-)bewindslieden in toeslagenaffaire: ‘Schuldig aan ambtsmisdrijf’
AD 12.01.2021 Een advocaat heeft vandaag namens twintig gedupeerden in de kindertoeslagaffaire aangifte gedaan tegen vijf (oud-)bewindslieden, onder wie de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Zij hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf, stelt advocaat Vasco Groeneveld.
Naast de drie ministers heeft de raadsman Menno Snel, voormalig staatssecretaris van Financiën, en Lodewijk Asscher (voorheen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de aangifte betrokken. De aangifte is gedaan bij de procureur-generaal van de Hoge Raad, omdat het om (oud-)bewindslieden gaat.
Lees ook;
De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde. Het gaat daarbij om een aantal beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder het fair play-beginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet, het gelijkheidsbeginsel, en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind volgens hem geschonden.
Wopke Hoekstra bij het verhoor. © EPA
Verontrustende informatie
Het vernietigende parlementaire rapport dat over de affaire is uitgebracht, vormt een belangrijke basis voor de aangifte. Volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over zodanig verontrustende informatie beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
,,Zeker vanaf het verschijnen van het kritische rapport van de Nationale Ombudsman, onder de titel Geen powerplay maar fair play, in augustus 2017, stond het sein op rood”, zegt Groeneveld. Maar ook eerder waren er al belangrijke signalen en toch ging het onrechtmatig invorderen door de Belastingdienst tot in elk geval eind 2019 door, stelt de advocaat.
,,De bittere gevolgen voor deze groep slachtoffers klinken maar al te bekend: armoede, depressie, relatiebreuk, dakloosheid en een diep wantrouwen naar de overheid”, zegt hij. Strafrechtelijke vervolging is geboden, vindt de raadsman, wegens de ernstige inbreuk op de rechtsorde en de rampzalige gevolgen voor de slachtoffers. ,,De norm moet bevestigd worden en het vertrouwen hersteld.”
Vorige week maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Aangifte tegen bewindslieden in toeslagenaffaire: “Ze hebben levens kapot gemaakt”
Den HaagFM 12.01.2021 De Haagse Janet Ramesar is een van de ouders die betrokken is bij de aangifte tegen vijf bewindslieden die betrokken zijn geweest bij de toeslagenaffaire. Er is aangifte gedaan tegen minister Wopke Hoekstra, minister Eric Wiebes, minister Tamara van Ark, voormalig minister Lodewijk Asscher en voormalig staatssecretaris Menno Snel. Ramesar wil dat de bewindspersonen worden gestraft voor hun rol bij de toeslagenaffaire: “Nu komen ze er mee weg. Als ik mijn werk niet goed doe zou ik ook ontslagen worden.”
Vandaag heb ik met een aantal ouders aangifte gedaan #toeslagenaffaire
RTL Nieuws
@RTLnieuws
“Ze hebben zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf”, zegt de advocaat van de slachtoffers. https://rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5208106/aangifte-toeslagenaffaire-hoekstra-asscher-ambtsmisdrijf…
12:46 p.m. · 12 jan. 2021 97 23 mensen tweeten hierover
De aangifte namens de gedupeerden werd gedaan door advocaat Vasco Groeneveld. De advocaat stelt dat de (oud-)bewindslieden strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld, door na te laten wettelijke bepalingen uit te voeren, terwijl dat tot hun taak behoorde.
De bewindslieden hadden volgens de raadsman moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
Een speciale parlementaire commissie concludeerde eerder dat de gedupeerden ongekend onrecht is aangedaan door ze te beschuldigen van fraude. Dat rapport is nu de basis voor de aangifte, volgens Groeneveld blijkt uit het rapport dat de betrokken (oud-)bewindslieden over “zodanig verontrustende informatie” beschikten dat zij hadden moeten ingrijpen.
‘Bij mij ging alles mis’
“Het rapport zegt voldoende”, zegt Ramesar. “Daaruit is gebleken dat men er alles van af wist en niet heeft ingegrepen. Dit had jaren eerder opgelost kunnen worden.” De Haagse stelt dat erger voorkomen had kunnen worden als er eerder was ingegrepen, daarbij refereert ze aan een memo van maart 2017 waaruit bleek dat een eigen expert adviseerde om een groep gedupeerden te compenseren. “In mijn specifieke geval, als het in 2017 was opgepakt dan had mijn zoon nog thuis gewoond. Bij mij ging alles mis.”
Aftreden van kabinet
Bronnen rond het kabinet zeggen tegen de NOS dat er over aftreden van het kabinet wordt gesproken, al is Rutte daar geen voorstander van. “Rutte had eerst gezegd dat het te vroeg was om af te treden en nu zegt ie dat dat eerder had moeten gebeuren. Al doe je het nu… Doe het gewoon”, zegt Ramesar. “Het is symbolisch, maar je neemt dan wel verantwoordelijkheid.
Ik vind dat ze dat moeten doen.” De politici waar nu aangifte tegen is gedaan zouden geen rol meer moeten spelen in de politiek vindt Ramesar: “Liever niet. Je ziet dat ze levens kapot hebben gemaakt. Ik vind dat ze zich niet meer moeten bemoeien met het volk, ze hebben laten zien dat ze het niet konden doen.”
Gedupeerde ouders toeslagenaffaire: kabinet moet aftreden
RTL 12.01.2021 De gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire hebben er geen vertrouwen in dat het huidige kabinet de problemen bij de Belastingdienst gaat oplossen. Daarom moet het kabinet opstappen. “Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen”, schrijven de ouders in een open brief aan het kabinet.
Dossier Toeslagenaffaire
Het blootleggen van de misstanden bij de Belastingdienst in de Toeslagenaffaire, is terug te lezen in de artikelen en video’s die RTL Nieuws hierover heeft gepubliceerd. Bekijk het hele dossier.
Het kabinet spreekt vanavond opnieuw over de politieke consequenties van het snoeiharde rapport ‘Ongekend onrecht’. In dat rapport werd in december door de commissie-Van Dam gehakt gemaakt van het beleid van de afgelopen kabinetten rond de keiharde jacht op mensen die volgens De Belastingdienst fraude hadden gepleegd met kinderopvangtoeslag.
Die beschuldigingen bleken onterecht, maar duizenden ouders werden gedwongen om veel geld terug te betalen. Die kwamen daardoor in grote problemen.
Enkele van de duizenden gedupeerde ouders hebben vandaag ook een videoboodschap opgenomen waarin ze het kabinet oproepen om op te stappen.
Kabinet bespreekt mogelijkheid aftreden vanwege toeslagenaffaire
Vertrek overwogen
De toeslagenaffaire kwam aan het licht door de inspanningen van RTL Nieuws-journalist Pieter Klein en Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis. Zij haalden de ene na de andere misstand omhoog ondanks tegenwerking vanuit ministeries en de Belastingdienst. Zij werden voor hun inspanningen uitgeroepen tot journalist van het jaar.
Het kabinet spreekt vanavond en vrijdag over de politieke consequenties van de affaire. Uit gesprekken van de politieke redactie van RTL Nieuws met verschillende bewindspersonen en andere betrokkenen blijkt dat de ultieme consequentie, een vertrek van het hele kabinet, zo wordt overwogen. “De optie ligt voor mij wel serieus op tafel. Ik ben niet sowieso voor collectief aftreden, maar we moeten het wel bespreken”, zegt een bewindspersoon.
Spelletjes spelen
Ook de gedupeerde ouders pleiten daar vandaag dus voor. “Wat er moet gebeuren is helder: de boel moet hersteld en opgeruimd. En wij hebben er geen vertrouwen in dat dit gaat gebeuren met dit kabinet. Daarin zitten mensen die dit hebben laten ontstaan, hebben laten voortbestaan en uiteindelijk hebben willen verdoezelen. Omdat politiek spel ondoorzichtig is en er spelletjes worden gespeeld, zeggen wij het wel zelf. Wij zeggen het vertrouwen in deze regering op en vragen de heren en dames naar huis te gaan en niet meer terug te komen.”
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag
Donald Trump wist meer
President Trump ligt onder vuur, en de reden daarvoor klinkt bekend. Hij zou te lief zijn voor Rusland.
Bronnen binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten meldden vrijdag aan The New York Times dat ze al maanden wisten van de actie en dat Trump eind maart zou zijn ingelicht. Er zou worden nagedacht over mogelijke vervolgstappen.
Trumps woordvoerder McEnany ontkent het bestaan van de rapporten niet, maar zei in een reactie dat The New York Times ten onrechte schreef dat Trump op de hoogte was.
Rusland doet de berichten die gisteren in The New York Times, The Washington Post en The Wall Street Journal verschenen af als “nonsens”. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van een doorzichtige truc die het lage verstandelijke niveau aantoont van propagandamakers bij de Amerikaanse inlichtingendiensten.
Het Witte Huis ontkende zaterdag 27.06.2020 dat president Donald Trump op de hoogte was van inlichtingen die zouden aantonen dat Rusland premies heeft beloofd aan Taliban-strijders in Afghanistan om Amerikaanse militairen te doden. Volgens Trump was hij niet ingelicht over de door de Russen betaalde premies, omdat de Amerikaanse inlichtingendienst de berichten daarover niet kon bevestigen.
Kortom, de Amerikaanse president Donald Trump zou eind februari al schriftelijk op de hoogte zijn gebracht van een vermoedelijk Russisch programma om de Taliban te betalen voor het vermoorden van Navo-troepen in Afganistan. Dit meldt The New York Times op basis van twee officiële bronnen.
The Washington Post meldde eerder al dat de Russische beloning waarschijnlijk heeft geleid tot de dood van meerdere Amerikaanse manschappen, of die van andere Navo-landen. Dat zou blijken uit verhoren van militanten die de afgelopen maanden zijn opgepakt.
Wat was de rol van Rusland ??
Er is in de VS een flinke rel ontstaan rond een inlichtingenrapport waarin staat dat de russische geheime dienst geld overmaakte aan de Taliban, in ruil voor aanslagen op Amerikaanse en ondere andere Nederlandse coalitietroepen in Afghanistan. Volgens Amerikaanse media is Trump er al maanden geleden over ingelicht en heeft hij geen actie ondernomen.
Op donderdag 02.07.2020 geven de Amerikaanse inlichtingenchefs informatie over het rapport aan een kleine groep Congresleden en de voorzitters van de inlichtingencommissies in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat.
Maar over het waarheidsgehalte van de inlichtingen zijn verschillende deskundigen uiterst sceptisch, zeggen ze.
Russische president Poetin in veiligheidsoverleg met buitenlandse leiders REUTERS
“Ik vraag me af hoe betrouwbaar de informatie is. De berichtgeving is opvallend vaag en ongeverifieerd”, zegt Laurien Crump, universitair docent Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.
Zij verwijst naar het bericht in The New York Times over het verband tussen geheime Russische betalingen aan de Taliban en een aanslag bij de vliegbasis Bagram vorig jaar april, waarbij drie Amerikaanse mariniers omkwamen.
“Ik vind het niet zo reëel dat de Russen hier achter zouden zitten”, zegt Crump. “Zij willen vooral rust in de tent, want Afghanistan ligt aan hun grens. Ze willen dat de Amerikaanse troepen zich terugtrekken zoals is afgesproken. Het zou dus onlogisch zijn om de relaties met de Amerikanen op deze manier te laten escaleren. Ik zie niet in hoe dit in Ruslands belang is.”
Crumps gedachte is dat meer aanslagen op Amerikanen Trump in verlegenheid brengen en de door Rusland gewenste terugtrekking van Amerikaanse troepen mogelijk vertragen.
Democratische Congresleden bespreken verklaring Witte Huis over het inlichtingenrapport REUTERS
Naast de aanslag op Amerikaanse mariniers vormt geld het belangrijkste bewijs dat genoemd wordt door een anonieme bron bij de inlichtingendienst. Er zou een grote hoeveelheid contant geld zijn aangetroffen bij een inval in Afghanistan. Daarnaast zouden verdachte Russische overschrijvingen naar Taliban-figuren zijn getraceerd.
“Oké, er is geld aangetroffen. Maar waarvoor is dat geld betaald? Was dat voor aanslagen, of voor opium, wapens, invloed, mineralen, of criminele diensten?” Dat vraagt Victoria Stewart-Jolley, voormalige medewerker van de Verenigde Naties in Afghanistan, zich af.
“Feitelijk vormen ondoorzichtige betalingen de ruggengraat van de Afghaanse economie. Alle partijen, inclusief de Amerikanen, de Russen, Pakistan en India, doen al decennialang geheime betalingen in ruil voor allerlei diensten en goederen daar”, zegt zij. “Ik vind het veel te vaag om te concluderen dat deze geldvondst de betrokkenheid van de Russen bij Taliban-aanslagen bewijst.”
Schimmigheid
“Als je kijkt wat de bronnen bij de inlichtingendiensten zeggen tegen de pers, dan is het duidelijk dat ook zij niet precies weten waar die betalingen op slaan”, voegt Roxane Farmanfarmaian, deskundige hedendaagse politiek van het Midden-Oosten aan de universiteit van Cambridge, toe. “Hun uitspraken zijn tot dusver heel voorzichtig geweest.”
Dezelfde schimmigheid benadrukt de regering-Trump. Het Witte Huis blijft bij het standpunt dat de informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten niet concreet genoeg was om actie te kunnen ondernemen.
Minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zegt dat hij Moskou voortdurend aanspreekt op Russische wapenverkopen in Afghanistan die een bedreiging vormen voor Amerikaanse troepen, maar hij geeft geen commentaar over de vermeende betalingen aan premiejagers. Het ministerie van Defensie laat weten de inlichtingen over Russische premiebetalingen aan de Taliban niet te kunnen verifiëren.
Trump brengt onaangekondigd bezoek aan vliegbasis Bagram in november 2019 REUTERS
“Ik acht de GROe, de militaire geheime dienst van Rusland, wel in staat om zo’n operatie tegen de coalitietroepen te organiseren”, zegt de Nederlandse generaal-majoor b.d. Frank van Kappen. “De GROe heeft een lange geschiedenis van vuile klusjes opknappen, zoals de aanslag op Skripal.”
Daarnaast ziet Van Kappen mogelijk een Russisch belang in het beramen van aanslagen in Afghanistan “om de NAVO te destabiliseren”. Maar ook hij vindt het te ver gaan om daaruit te concluderen dat het verhaal over de premies aan de Taliban daarom klopt. “Uit welke onafhankelijke bron komt dit verhaal? Het is allemaal veel te ondoorzichtig.”
Naast de schimmigheid van de berichtgeving, ziet deskundige Laurien Crump nog iets dat haar argwaan wekt. De timing. “De verhoudingen tussen de Amerikaanse inlichtingendiensten en president Trump zijn op een historisch dieptepunt”, zegt ze. “Dit bericht komt sommige mensen goed uit. De timing ervan is saillant vanwege de schade die het Trump berokkent.”
Verder: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 7
Zie : Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 6
Zie ook: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 5
zie verder: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 4
zie ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 3
en zie dan ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel 2
en zie dan verder ook nog: Kabinet Rutte 3 – versus troepenmacht Afghanistan – deel-1
Minister Shah Mehmood Qureshi begroet mede-oprichter van de Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar EPA
Vredesoverleg Taliban en Afghaanse regering begint zaterdag
NOS 11.09.2020 In Qatar worden komend weekend vredesonderhandelingen gehouden tussen de islamitische Talibanbeweging en de Afghaanse regering. Het vredesoverleg moet een einde maken aan bijna twintig jaar oorlog in Afghanistan.
De Afghaanse regering stuurt vandaag een team onderhandelaars naar de Qatarese hoofdstad Doha, waar de onderhandelingen morgen van start gaan. Gisteren zijn al zes Talibanleden die vastzaten vanwege aanslagen op Afghaanse troepen naar Qatar gevlogen. Hun vrijlating was een wens van de Taliban, maar enkele westerse landen, waaronder Frankrijk en Australië, hadden daartegen bezwaar aangetekend. Onder de slachtoffers van de aanslagen waren ook Fransen en Australiërs.
De oorlog in Afghanistan begon op 7 oktober 2001, na de aanslagen op 11 september. Het geweld heeft in 19 jaar tijd duizenden militairen, hulpverleners en burgers het leven gekost. In 2011 wist de VS al-Qaida-kopstuk Osama bin Laden op te sporen en te doden. Het Nederlandse leger is in de provincies Uruzgan en Kunduz betrokken geweest bij de oorlog en wederopbouw. Tussen 2006 en 2010 kwamen er 23 Nederlandse militairen om het leven.
De vredesonderhandelingen zijn het gevolg van een akkoord in februari tussen de Verenigde Staten en de Taliban. In ruil voor de terugtrekking van de Amerikaanse troepen en de vrijlating van Taliban-gevangenen eiste de VS dat de Taliban aan vredesonderhandelingen zouden deelnemen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo opent de onderhandelingen zaterdag. Hij noemt het vredesoverleg “een historisch moment” en een kans voor Afghanistan om een eind te maken aan tientallen jaren oorlog en bloedvergieten.
BEKIJK OOK;
ICC-hoofdaanklager Fatou Bensouda EPA
VS zet hoofdaanklager Internationaal Strafhof op zwarte lijst
NOS 02.09.2020 De Amerikaanse regering heeft een eerdere dreiging met sancties tegen medewerkers van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag waargemaakt. Minister Pompeo van Buitenlandse Zaken zegt dat de hoofdaanklager van het Strafhof, Fatou Bensouda, op de zwarte lijst is gezet. Pompeo noemt het ICC een “kapot en corrupt instituut”.
Ook een van Bensouda’s medewerkers, Phakiso Mochochoko, staat op de Amerikaanse zwarte lijst van personen die worden gezien als een bedreiging voor de nationale veiligheid. Er kan nu onder meer beslag worden gelegd op hun bezittingen in de VS. Mensen en bedrijven die zaken met hen doen, kunnen in de problemen komen.
Aan een aantal andere medewerkers van het ICC zijn visumbeperkingen opgelegd. Die beperkingen golden al voor Bensouda. Ze mag de VS alleen nog in om de Verenigde Naties in New York te bezoeken.
Oorlogsmisdaden Afghanistan
Belangrijkste aanleiding voor de sancties is het besluit van het Strafhof om onderzoek te doen naar oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Afghanistan vanaf 2003. Het Strafhof richt zich niet alleen op de Taliban en de Afghaanse autoriteiten maar ook op het Amerikaanse leger en Amerikaanse geheime diensten.
Hoofdaanklager Bensouda zei in 2017 al dat het Amerikaanse leger en inlichtingendiensten in Afghanistan gevangenen hebben mishandeld, gemarteld en vernederd, vooral in de periode 2003-2004.
Dat de Amerikanen worden aangeklaagd door het ICC, dat door de VS zelf niet wordt erkend, is tegen het zere been van de regering-Trump. De president tekende daarom in juni al een decreet waarmee sancties tegen medewerkers van het Strafhof mogelijk werden.
Israëlische misdrijven
Verder zint het de Amerikaanse regering niet dat het Strafhof onderzoekt of Israëliërs misdrijven hebben begaan tegen Palestijnen. Bensouda kondigde dat onderzoek eind vorig jaar aan. De Amerikanen vinden dat het hof daar niet over gaat.
Mensenrechtenorganisaties hebben de Amerikaanse acties tegen het ICC veroordeeld. Humans Right Watch noemt het “pervers” dat sancties die zijn bedoeld om misdadigers te straffen nu worden ingezet tegen degenen die internationale misdadigers vervolgen.
Tegenmaatregelen
Minister Blok van Buitenlandse Zaken sprak eerder dit jaar zijn verontrusting uit over de sancties tegen medewerkers van het Internationaal Strafhof. Hij dreigde ook met tegenmaatregelen.
BEKIJK OOK;
Talibanstrijders in de gevangenis in Kabul AFP
Afghaanse regering laat 200 zwaar gestrafte Talibanstrijders vrij
NOS 02.09.2020 De Afghaanse regering heeft bijna 200 Talibanstrijders vrijgelaten uit de gevangenis. Ze maken deel uit van een groep van 400 zwaar gestrafte Taliban. Vorige maand bepaalden Afghaanse volksvertegenwoordigers dat de strijders op vrije voeten moesten komen.
Met de vrijlating moet het vredesoverleg tussen de Taliban en een vertegenwoordiging van de Afghaanse maatschappij kunnen beginnen. De vrijlating is onderdeel van een overeenkomst die de Taliban en de Verenigde Staten in februari sloten over terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan.
Een van de eisen van de Taliban was de vervroegde vrijlating van 5000 strijders uit de gevangenissen. Duizenden Talibanstrijders zijn al vrijgelaten, maar over de laatste 400 gevangenen werd pas vorige maand een beslissing genomen; het gaat om Taliban die in verband worden gebracht met terroristische aanslagen. Ongeveer 150 van hen waren veroordeeld tot de doodstraf.
Twintig jaar oorlog voorbij
De Talibanstrijders werden vrijgelaten uit een gevangenis in de hoofdstad Kabul. Rond dezelfde tijd lieten de Taliban zes leden van de Afghaanse veiligheidsdiensten gaan, die zij al enige tijd vasthielden.
Het is niet duidelijk wanneer de laatste 200 gevangen Talibanstrijders worden vrijgelaten. De verwachting is dat het vredesoverleg daarna binnen een paar dagen begint.
De vredesonderhandelingen moeten een einde maken aan bijna twintig jaar oorlog in Afghanistan.
BEKIJK OOK;
Raketten ingeslagen bij diplomatenbuurt Kabul
Telegraaf 18.08.2020 De Afghaanse hoofdstad Kabul is dinsdag opgeschrikt door een raketaanval. De projectielen sloegen in bij de zogenaamde Groene Zone, waar zich buitenlandse ambassades en het NAVO-kantoor bevinden. Een aantal raketten zouden in de buurt van het presidentiële paleis zijn ingeslagen. Twee verdachten zijn opgepakt, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De autoriteiten zeggen dat veertien raketten zijn afgevuurd vanuit twee voertuigen. Zeker tien burgers raakten gewond, onder wie vier kinderen. „De meeste projectielen raakten huizen van burgers in Kabul”, zegt een woordvoerder van het ministerie.
Bronnen zeggen tegen persbureau Reuters dat het zwaarbewaakte gebied na de aanval in lockdown is geplaatst. Medewerkers van diplomatieke posten zochten een veilig heenkomen in versterkte ’safe rooms’ .
„Alle diplomatieke functionarissen in ambassades in de Groene Zone zijn overgebracht naar safe rooms in het diplomatieke district”, zei een hoge westerse veiligheidsfunctionaris. Daar moeten ze blijven tot het weer veilig is.
De aanval vond plaats op de Afghaanse Onafhankelijkheidsdag. President Ashraf Ghani deed voor de beschieting mee aan een ceremonie in het presidentieel paleis. Zijn beëdiging werd eerder dit jaar ook al verstoord door raketvuur.
De beschieting komt op een gevoelig moment. De Afghaanse regering en de radicaal-islamitische Taliban beginnen vermoedelijk binnenkort aan hun vredesoverleg. Dat moet van start gaan als de regering de vrijlating heeft afgerond van Talibangevangenen.
BEKIJK MEER VAN; terreurdaad defensie Kabul Groene Zone
Raketten ingeslagen bij diplomatenbuurt Kabul
AD 18.08.2020 De Afghaanse hoofdstad Kabul is vandaag opgeschrikt door een raketaanval. De projectielen sloegen in bij de zogenaamde Groene Zone, waar zich buitenlandse ambassades en het NAVO-kantoor bevinden. Een aantal raketten zou in de buurt van het presidentiële paleis zijn ingeslagen. Twee verdachten zijn opgepakt, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De autoriteiten zeggen dat veertien raketten zijn afgevuurd vanuit twee voertuigen. Zeker tien burgers raakten gewond, onder wie vier kinderen. ,,De meeste projectielen raakten huizen van burgers in Kabul”, zegt een woordvoerder van het ministerie.
Bronnen zeggen tegen persbureau Reuters dat het zwaarbewaakte gebied na de aanval in lockdown is geplaatst. Medewerkers van diplomatieke posten zochten een veilig heenkomen in versterkte ‘safe rooms’ .
Safe rooms
,,Alle diplomatieke functionarissen in ambassades in de Groene Zone zijn overgebracht naar safe rooms in het diplomatieke district”, zei een hoge westerse veiligheidsfunctionaris. Daar moeten ze blijven tot het weer veilig is.
De aanval vond plaats op de Afghaanse Onafhankelijkheidsdag. President Ashraf Ghani deed voor de beschieting mee aan een ceremonie in het presidentieel paleis. Zijn beëdiging werd eerder dit jaar ook al verstoord door raketvuur.
De beschieting komt op een gevoelig moment. De Afghaanse regering en de radicaal-islamitische Taliban beginnen vermoedelijk binnenkort aan hun vredesoverleg. Dat moet van start gaan als de regering de vrijlating heeft afgerond van Talibangevangenen.
Vrijlating van de laatste 400 Talibanleden begonnen
AD 14.08.2020 De Afghaanse autoriteiten zijn begonnen met de vrijlating van 400 gevangen genomen strijders. Als dat gebeurd is, is de laatste horde weggenomen om de opstandelingen aan tafel te krijgen en de vredesbesprekingen te hervatten.
De radicaal-islamitische verzetsorganisatie had om aan de onderhandelingstafel te gaan zitten als voorwaarde gesteld dat deze groep, als laatste van in totaal 5000 opgepakte Taliban, de gevangenis zou mogen verlaten. Dat was in regeringskringen omstreden omdat deze te boek stonden als zeer gevaarlijk. Een aantal van hen werd beschuldigd van het plegen van zware aanslagen, met veel burgerslachtoffers onder wie buitenlanders.
Lees ook;
President Ashraf Ghani gaf niettemin zondag opdracht hen op vrije voeten te stellen. Om te beginnen moet dat leiden tot een wapenstilstand in heel Afghanistan. Woordvoerder Shaheen van de Taliban zei dat een bestand onderdeel zal zijn van het vredesoverleg.
De vredesonderhandelingen zullen worden gehouden in de Qatarese hoofdstad Doha en beginnen op het moment dat de laatste gevangene is vrijgelaten.
De Afghaanse president Ashraf Ghani (vierde van links) bij de Loya Jirga EPA
Afghaanse raad keurt vrijlating van 400 controversiële Talibangevangenen goed
NOS 09.08.2020 Duizenden Afghaanse volksvertegenwoordigers hebben vandaag besloten dat 400 zwaar gestrafte Talibanleden vrijgelaten mogen worden. Het besluit is een belangrijke stap om het vredesoverleg tussen de Taliban en een vertegenwoordiging van de Afghaanse maatschappij door te laten gaan.
De vrijlating is onderdeel van een deal die de Taliban en de Verenigde Staten in februari sloten over het terugtrekken van Amerikaanse troepen uit Afghanistan. Een van de eisen die de Taliban toen op tafel legde, was de vervroegde vrijlating van in totaal 5000 Taliban-gevangenen uit de gevangenissen.
De Afghaanse regering liet eerder al duizenden gevangenen vrij, maar deze laatste groep vond de regering tot nu toe nog te gevaarlijk om op vrije voeten te stellen. “Er zitten gevangenen bij die in verband worden gebracht met grote terroristische aanslagen waarbij ook veel burger- en buitenlandse slachtoffers vielen”, zegt correspondent Aletta André. “150 van hen waren al veroordeeld tot de doodstraf.”
Laatste barricade
Volgens André was dit de laatste barricade waar het begin van de gesprekken op vastliep. “Als die vrijlating klaar is, kunnen de gesprekken daarna binnen een paar dagen beginnen.”
Het besluit werd genomen tijdens de Loya Jirga, een grote vergadering van volksvertegenwoordigers in de hoofdstad Kabul. De Afghaanse regering vroeg daar om advies over de vrijlating. Er waren onder meer stamoudsten, politici en andere leiders bij aanwezig.
Niet iedereen in Afghanistan is het eens met de vrijlating. “Voor sommigen is het heel slecht nieuws, maar veel leiders juichen het toe. Ze zijn blij dat de gesprekken met de Taliban kunnen gaan beginnen.”
BEKIJK OOK;
© Foto Afghan Presidential Palace De Afghaanse president Ashraf Ghani (links voor het scherm op het kansel) op dag een van de Loya Jirga.
Afghanistan maakt met vrijlating Talibanstrijders ruimte voor onderhandeling
MSN 09.08.2020 De Afghaanse regering heeft zondag een belangrijke horde genomen richting vredesonderhandelingen met de Taliban. President Ashraf Ghani heeft getekend voor de vrijlating van vierhonderd strijders van de terreurbeweging.
Daarmee zijn sinds begin dit jaar vijfduizend strijders vrij. De beweging wilde pas praten zodra dat aantal was behaald. „De Taliban moeten nu laten zien niet bang te zijn zich te committeren aan een wapenstilstand”, tweet de woordvoerder van Ghani.
Veel verworvenheden worden teruggedraaid nu de Taliban weer de baas zijn in Afghaanse regio’s, stelt Human Rights Watch. ‘Waar de Taliban regeren worden rechten beknot’.
Na drie dagen vergaderen op de zogeheten Loya Jirga – een soort volksvergadering waar meer dan drieduizend stamoudsten en politici op afkwamen – is de regering akkoord met de vrijlating van vierhonderd gevangenen, voorlopig de laatsten.
Ghani had het congres bijeengeroepen omdat er binnen zowel zijn regering als de Afghaanse samenleving discussie was over de voorwaarden aan de vrijlating. De groep strijders in kwestie is volgens Reuters verantwoordelijk voor een aantal van de zwaarste aanslagen in Afghanistan.
De beweging is tot en met 2001 aan de macht geweest in Afghanistan maar is in de jaren daarna nog onverminderd gewelddadig aanwezig geweest. Recent is het aantal aanslagen door de Taliban opgevoerd.
Amerikaanse troepen
Zodra de groep gevangenen op straat staat, zijn sinds begin dit jaar vijfduizend Talibanstrijders op vrije voeten; precies zoals de groep begin dit jaar met de Amerikaanse regering heeft afgesproken. De Verenigde Staten gaan op hun beurt de militaire aanwezigheid in Afghanistan afbouwen, een (her-)verkiezingsbelofte van de Amerikaanse president Donald Trump.
In de loop van komende week staan in Qatar de eerste ontmoetingen tussen Afghaanse regeringsfunctionarissen en vertegenwoordigers van de Taliban op het programma. De Afghaanse delegatie zal worden geleid door oud-president Hamid Karzai.
De gesprekken beginnen zodra de laatste strijder de gevangenis heeft verlaten, zegt Karzai tegen lokale media. In de slotresolutie van de Loya Jirga formuleerde de Afghaanse regering vast een aantal wensen. De wapens dienen per ommegaande te worden neergelegd en buitenlandse strijders moeten worden overgedragen aan hun land van herkomst.
Afghaanse veiligheidstroepen op het gebouw. Foto: REUTERS
IS valt Afghaanse gevangenis aan: 29 doden, massale ontsnapping
De Standaard 03.08.2020 IS heeft een aanval op een Afghaanse gevangenis opgeëist. Zeker 29 personen zijn om het leven gekomen in de gevangenis bij Jalalabad, in het oosten van het land. Meer dan duizend gevangenen probeerden te ontsnappen, meer dan 330 gevangenen zijn vermist.
In totaal telt de gevangenis 1.793 gedetineerden. Ongeveer duizend van hen probeerden te ontsnappen maar werden opnieuw gevangen, 430 bleven in de gevangenis. ‘De rest is vermist’, meldt de woordvoerder van de gouverneur van de provincie Nangarhar. Zo’n 330 gevangenen zijn dus ontsnapt.
Het is nog onduidelijk of de aanval gepland werd om specifieke gevangenen te bevrijden. Veel van de gevangenen zijn taliban- en IS-leden. De stad werd in lockdown gezet, alle winkels werden gesloten.
Reuters spreekt van 30 IS-militanten die de aanval uitvoerden. In totaal zijn 29 mensen om het leven gekomen, onder wie minstens drie van de aanvallers. Ook zijn er minstens 43 mensen gewond, aldus een woordvoerder van de gouverneur.
De daders lieten eerst een autobom ontploffen, alvorens ze het gebouw binnendrongen. Tegelijk werd een reeks andere gebouwen onder vuur genomen. Er ontstonden hevige gevechten met de Afghaanse ordetroepen. De aanval ging de hele nacht en maandagochtend verder.
Wapenstilstand taliban
De aanval gebeurde op de derde en laatste dag van een wapenstilstand tussen de taliban – een ‘concurrent’ van IS – en de Afghaanse overheid. De partijen hadden afgesproken drie dagen niet met elkaar te vechten vanwege het islamitische Offerfeest. Honderden taliban-gevangenen werden vrijgelaten. Ook hadden de Afghaanse diensten net aangekondigd dat Assadullah Orakzai, een topman van IS, gedood was.
Een rapport van de Verenigde Naties van vorige maand spreekt van ongeveer 2.200 leden van IS in Afghanistan. Hoewel hun positie erg verzwakt is, is de terreurgroep nog steeds in staat om zulke aanvallen uit te voeren.
LEES MEER OVER: Afghanistan , Islamitische Staat , Taliban
IS bestormt Afghaanse gevangenis, driehonderd
NU 03.08.2020 Meer dan driehonderd gedetineerden zijn maandag ontsnapt na een dodelijke aanval van Islamitische Staat (IS) op een Afghaanse gevangenis. Het doel van de terroristen van IS was om de gevangenen te bevrijden.
De bestorming op de gevangenis in de Oost-Afghaanse stad Jalalabad begon zondagavond. Ruim duizend van de circa 1.800 gevangenen gebruikten het moment om het hazenpad te kiezen.
De meeste gedetineerden konden weer worden ingerekend en werden teruggebracht naar hun cellen. Ruim driehonderd gevangenen slaagden er wel in om weg te blijven. Van hen ontbreekt tot op heden ieder spoor.
Bij de aanslag vielen 29 doden en raakten meer dan vijftig anderen gewond. Tot de slachtoffers behoren burgers, gevangenen en leden van de veiligheidstroepen. Acht gewapende mannen van IS werden gedood.
Lees meer over: Afghanistan Islamitische Staat Buitenland
Doden bij explosies gevangenis Afghanistan tijdens staakt-het-vuren
NOS 03.08.2020 Bij drie explosies en een vuurgevecht bij een gevangenis in de Oost-Afghaanse stad Jalalabad zijn meerdere doden gevallen, zeggen de Afghaanse autoriteiten. De aanval bestond uit een grote autobom, twee kleinere bommen en meerdere schutters. Hij is opgeëist door de Islamitische Staat.
Het is de tweede dag van een driedaags staakt-het-vuren tussen de regering en de Taliban. Dat werd afgekondigd vanwege het islamitische Offerfeest, dat vrijdag begon. Tot nu toe werd het staakt-het-vuren gerespecteerd.
De Taliban ontkenden eerder de betrokkenheid tegenover persbureau AP. Later werd de aanslag opgeëist door IS. Het is vaak niet meteen duidelijk welke van de twee terreurgroepen erachter zit, maar IS claimt in Afghanistan de meeste aanslagen.
Gisteravond zei de Afghaanse inlichtingendienst dat niet ver van de plek van de aanval in Jalalabad een hooggeplaatste IS’er is gedood.
BEKIJK OOK;
Bloedigste week in 19 jaar strijd Afghanistan tegen Taliban
Veiligheidstroepen voor een door extremisten gekaapte gevangenis in Jalalabad. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / SIPA PRESS
Honderden gevangenen gevlucht na aanval op Afghaanse …
Telegraaf 03.08.2020 Meer dan driehonderd gevangenen zijn nog voortvluchtig na een aanval van terreurgroep Islamitische Staat (IS) op een Afghaanse gevangenis. Die begon zondag en heeft volgens de autoriteiten aan 29 mensen het leven gekost, onder wie burgers en gevangenen. Ook raakten zeker vijftig personen gewond.
Bij de gevangenis in Jalalabad ging eerst een autobom af. Daarna openden aanvallers het vuur op de bewakers. Tijdens de chaos sloegen veel van de bijna 1800 gevangenen op de vlucht. Een woordvoerder van de gouverneur van de oostelijke provincie Nangarhar zegt dat ruim duizend gevluchte gedetineerden weer zijn opgepakt.
Een gevangene die achter was gebleven in de gevangenis, vertelde telefonisch dat de aanvallers zich verschansten in het complex. „Soms is het stil en dan begint het schieten weer”, zei de man eerder op de dag. „De veiligheidstroepen lijken niet te kunnen oprukken omdat de aanvallers strategische plekken in handen hebben, waaronder de wachttorens.”
BEKIJK OOK:
IS claimt dodelijke aanslag Jalalabad: vuurgevecht bij gevangenis
Religieuze extremisten
In de gevangenis zaten naast gewone criminelen ook extremisten vast van de Taliban en IS. Die laatste groep heeft de verantwoordelijkheid voor de aanval opgeëist. De autoriteiten hadden een dag voor de aanval op de gevangenis bekendgemaakt dat een hoge leider van IS was gedood in de omgeving van de stad.
Een lokale politicus vertelde dat het openbaar leven in de Jalalabad volledig is stilgelegd door de strijd bij de gevangenis. „Winkels zijn dicht. De stad is helemaal leeg.”
BEKIJK MEER VAN; terrorisme gevangenis Jalalabad Islamitische Staat
Gaf Moskou opdracht tot Taliban-aanslagen op coalitie in Afghanistan?
NOS 02.07.2020 President Trump ligt opnieuw onder vuur, en de reden daarvoor klinkt bekend. Hij zou te lief zijn voor Rusland.
Er is in de VS een flinke rel ontstaan rond een inlichtingenrapport waarin staat dat de Russische geheime dienst geld overmaakte aan de Taliban, in ruil voor aanslagen op Amerikaanse en andere coalitietroepen in Afghanistan. Volgens Amerikaanse media is Trump er al maanden geleden over ingelicht en heeft hij geen actie ondernomen.
Vandaag geven de Amerikaanse inlichtingenchefs informatie over het rapport aan een kleine groep Congresleden en de voorzitters van de inlichtingencommissies in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat.
Maar over het waarheidsgehalte van de inlichtingen zijn verschillende deskundigen uiterst sceptisch, zeggen ze tegen de NOS.
Russische president Poetin in veiligheidsoverleg met buitenlandse leiders REUTERS
“Ik vraag me af hoe betrouwbaar de informatie is. De berichtgeving is opvallend vaag en ongeverifieerd”, zegt Laurien Crump, universitair docent Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.
Zij verwijst naar het bericht in The New York Times over het verband tussen geheime Russische betalingen aan de Taliban en een aanslag bij de vliegbasis Bagram vorig jaar april, waarbij drie Amerikaanse mariniers omkwamen.
“Ik vind het niet zo reëel dat de Russen hier achter zouden zitten”, zegt Crump. “Zij willen vooral rust in de tent, want Afghanistan ligt aan hun grens. Ze willen dat de Amerikaanse troepen zich terugtrekken zoals is afgesproken. Het zou dus onlogisch zijn om de relaties met de Amerikanen op deze manier te laten escaleren. Ik zie niet in hoe dit in Ruslands belang is.”
Crumps gedachte is dat meer aanslagen op Amerikanen Trump in verlegenheid brengen en de door Rusland gewenste terugtrekking van Amerikaanse troepen mogelijk vertragen.
Democratische Congresleden bespreken verklaring Witte Huis over het inlichtingenrapport REUTERS
Naast de aanslag op Amerikaanse mariniers vormt geld het belangrijkste bewijs dat genoemd wordt door een anonieme bron bij de inlichtingendienst. Er zou een grote hoeveelheid contant geld zijn aangetroffen bij een inval in Afghanistan. Daarnaast zouden verdachte Russische overschrijvingen naar Taliban-figuren zijn getraceerd.
“Oké, er is geld aangetroffen. Maar waarvoor is dat geld betaald? Was dat voor aanslagen, of voor opium, wapens, invloed, mineralen, of criminele diensten?” Dat vraagt Victoria Stewart-Jolley, voormalige medewerker van de Verenigde Naties in Afghanistan, zich af.
“Feitelijk vormen ondoorzichtige betalingen de ruggengraat van de Afghaanse economie. Alle partijen, inclusief de Amerikanen, de Russen, Pakistan en India, doen al decennialang geheime betalingen in ruil voor allerlei diensten en goederen daar”, zegt zij. “Ik vind het veel te vaag om te concluderen dat deze geldvondst de betrokkenheid van de Russen bij Taliban-aanslagen bewijst.”
Schimmigheid
“Als je kijkt wat de bronnen bij de inlichtingendiensten zeggen tegen de pers, dan is het duidelijk dat ook zij niet precies weten waar die betalingen op slaan”, voegt Roxane Farmanfarmaian, deskundige hedendaagse politiek van het Midden-Oosten aan de universiteit van Cambridge, toe. “Hun uitspraken zijn tot dusver heel voorzichtig geweest.”
Dezelfde schimmigheid benadrukt de regering-Trump. Het Witte Huis blijft bij het standpunt dat de informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten niet concreet genoeg was om actie te kunnen ondernemen.
Minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zegt dat hij Moskou voortdurend aanspreekt op Russische wapenverkopen in Afghanistan die een bedreiging vormen voor Amerikaanse troepen, maar hij geeft geen commentaar over de vermeende betalingen aan premiejagers. Het ministerie van Defensie laat weten de inlichtingen over Russische premiebetalingen aan de Taliban niet te kunnen verifiëren.
Trump brengt onaangekondigd bezoek aan vliegbasis Bagram in november 2019 REUTERS
“Ik acht de GROe, de militaire geheime dienst van Rusland, wel in staat om zo’n operatie tegen de coalitietroepen te organiseren”, zegt de Nederlandse generaal-majoor b.d. Frank van Kappen. “De GROe heeft een lange geschiedenis van vuile klusjes opknappen, zoals de aanslag op Skripal.”
Daarnaast ziet Van Kappen mogelijk een Russisch belang in het beramen van aanslagen in Afghanistan “om de NAVO te destabiliseren”. Maar ook hij vindt het te ver gaan om daaruit te concluderen dat het verhaal over de premies aan de Taliban daarom klopt. “Uit welke onafhankelijke bron komt dit verhaal? Het is allemaal veel te ondoorzichtig.”
Naast de schimmigheid van de berichtgeving, ziet deskundige Laurien Crump nog iets dat haar argwaan wekt. De timing. “De verhoudingen tussen de Amerikaanse inlichtingendiensten en president Trump zijn op een historisch dieptepunt”, zegt ze. “Dit bericht komt sommige mensen goed uit. De timing ervan is saillant vanwege de schade die het Trump berokkent.”
‘Trump werd al in februari ingelicht over Russische betalingen
AD 30.06.2020 De Amerikaanse president Donald Trump zou eind februari al schriftelijk op de hoogte zijn gebracht van een vermoedelijk Russisch programma om de Taliban te betalen voor het vermoorden van Navo-troepen. Dit meldt The New York Times op basis van twee officiële bronnen.
De sterke vermoedens dat Rusland militanten in het geheim geld bood om troepen van de internationale coalitie in Afghanistan te doden, werden volgens de krant opgetekend in de dagelijkse briefing van de president op 27 februari. Trump heeft tot nu toe steeds ontkend dat hij hiervan op de hoogte was gebracht.
Over Trump wordt overigens vaker beweerd dat hij de dagelijkse rapporten van zijn eigen inlichtingendiensten niet of nauwelijks leest, maar zich liever om de paar dagen mondeling op de hoogte laat brengen van de belangrijkste feiten.
Lees ook;
The Washington Post meldde zondag dat de Russische beloning waarschijnlijk heeft geleid tot de dood van meerdere Amerikaanse manschappen, of die van andere Navo-landen. Dat zou blijken uit verhoren van militanten die de afgelopen maanden zijn opgepakt.
Bloedige aanslag op veemarkt in Afghanistan
NOS 29.06.2020 In Afghanistan zijn op een veemarkt in de provincie Helmand zeker 23 burgers omgekomen bij een mortieraanval. Ook ontplofte er een autobom, melden lokale Afghaanse autoriteiten tegen persbureau AP. Onder de slachtoffers zijn ook kinderen.
Op het moment van de aanslag waren honderden handelaars op de veemarkt met hun schapen en geiten.
De Taliban en het Afghaanse leger geven elkaar de schuld van de aanval. Volgens een woordvoerder van de gouverneur van Helmand zijn de mortieren door de Taliban afgevuurd.
President Ghani heeft de aanslag als “bruut en onmenselijk” veroordeeld en zegt dat het doden van burgers, en vooral kinderen, tegen alle islamitische en humane regels indruist.
Het is de bedoeling dat de Taliban en de Afghaanse autoriteiten begin volgende maand verder praten over het beëindigen van hun onderlinge strijd. Aan het einde van de ramadan was er een gevechtspauze, maar daarna laaide de strijd weer op.
Bloedige aanslag op veemarkt in Afghaanse provincie Helmand
BEKIJK OOK;
Kremlin: geen premies voor doden Amerikaanse soldaten
Telegraaf 29.06.2020 Rusland ontkent dat het de Afghaanse Talibanstrijders geld heeft aangeboden voor het doden van Amerikaanse soldaten. Het Kremlin deed de beschuldigingen maandag af als „leugens.”
The Washington Post meldde zondag dat de Russen de Taliban premies boden in ruil voor het doden van Amerikaanse soldaten. Die uitgeloofde premies zouden hebben geleid tot de dood van meerdere militairen. De informatie zou zijn verkregen uit verhoren van militanten door het Amerikaanse leger de afgelopen maanden.
President van de Verenigde Staten Donald Trump zei zondag dat hij niet op de hoogte was van het veronderstelde Russische beleid. Trump zei in een bericht op Twitter dat inlichtingenfunctionarissen hem daarna wel hebben verteld dat een rapport over Russische premies aan Talibanstrijders voor het doden van Amerikaanse militairen in Afghanistan ’niet geloofwaardig’ is.
’Luister naar Trump’
De woordvoerder van de Russische president Vladimir Poetin antwoordde op persvragen dat men acht moet slaan op Trumps reactie. Ook zei de woordvoerder dat Trump en Poetin de beschuldigingen nooit hebben besproken.
BEKIJK OOK:
Trump ontkent Russische terreurpremies: ’Nepnieuws’
BEKIJK OOK:
BEKIJK OOK:
Trump verwijdert white power-tweet na kritiek zwarte senator
BEKIJK MEER VAN; gewapend conflict terreurdaad terrorisme Donald Trump
‘Diverse Amerikaanse militairen gedood door Russische premies aan Talibanstrijders’
AD 29.06.2020 Russische premies die werden aangeboden aan Talibanstrijders om coalitietroepen in Afghanistan te vermoorden, zouden hebben geleid tot de dood van een onbekend aantal Amerikaanse militairen. Dat blijkt uit inlichtingen die zijn verzameld door Amerikaanse militairen tijdens verhoren van militanten die de afgelopen maanden zijn gevangengenomen. Dat meldt The Washington Post zondag op basis van bronnen die op de hoogte zijn van de kwestie.
Hoeveel Amerikanen of soldaten van de coalitietroepen hierdoor om het leven zijn gekomen is onduidelijk. In 2018 zijn 10 Amerikaanse militairen gesneuveld door vijandelijk geweer of geïmproviseerde bommen, in 2019 lag dat aantal op 16. In een aantal gevallen was er sprake van incidenten met Afghaanse veiligheidstroepen waarbij wordt aangenomen dat die waren geïnfiltreerd door de Taliban.
De informatie uit de verhoren kwam eind maart ter sprake in een overleg op hoog niveau in het Witte Huis, melden bronnen aan de krant. De bijeenkomst leidde tot discussies over hoe om te gaan met de kwestie. De voorgestelde reacties varieerden van diplomatieke uitingen van afkeuring tot het opleggen van sancties aan Rusland.
De speciale Amerikaanse afgezant voor Afghanistan, Zalmay Khalilzad, gaf er de voorkeur aan de Russen rechtstreeks met de kwestie te confronteren, terwijl sommige functionarissen van de nationale veiligheidsraad die zich bezighouden met Rusland niet onmiddellijk actie wilden ondernemen, zei een functionaris die anoniem wil blijven tegen The Washington Post.
Het Witte Huis ontkende zaterdag dat president Donald Trump op de hoogte was van inlichtingen die zouden aantonen dat Rusland premies heeft beloofd aan Taliban-strijders in Afghanistan om Amerikaanse militairen te doden. Volgens Trump was hij niet ingelicht over de door de Russen betaalde premies, omdat de Amerikaanse inlichtingendienst de berichten daarover niet kon bevestigen.
‘Intel heeft me zojuist gemeld dat ze deze informatie niet geloofwaardig vond en het daarom niet aan mij of @VP (vicepresident Mike Pence) heeft gerapporteerd’, aldus Trump in een tweet.
Intel just reported to me that they did not find this info credible, and therefore did not report it to me or @VP. Possibly another fabricated Russia Hoax, maybe by the Fake News @nytimesbooks, wanting to make Republicans look bad!!!
Lindsey Graham
@LindseyGrahamSC
Imperative Congress get to the bottom of recent media reports that Russian GRU units in Afghanistan have offered to pay the Taliban to kill American soldiers with the goal of pushing America out of the region.
foxnews.com/us/russian-spy4:40 AM · Jun 29, 2020 63.4K 58.7K people are Tweeting about this
‘Trump niet op de hoogte van door Rusland betaalde militanten in Afghanistan’
NU 28.06.2020 De Amerikaanse president Donald Trump is niet ingelicht over acties van het Russische leger om premies uit te loven aan Taliban-militanten om Amerikaanse agenten te doden in Afghanistan. Dat zegt Witte Huis-woordvoerder Kayleigh McEnany zaterdag.
Bronnen binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten meldden vrijdag aan The New York Times dat ze al maanden wisten van de actie en dat Trump eind maart zou zijn ingelicht. Er zou worden nagedacht over mogelijke vervolgstappen.
McEnany ontkent dat Trump en vicepresident Mike Pence op de hoogte zijn gebracht en ging ook niet in op de “inhoud van de vermeende inlichtingen”.
Islamitische militanten die verbonden zijn aan de Taliban zouden van de Russen verschillende premies hebben opgestreken. De inlichtingendiensten vermoeden dat de opdracht is gegeven om het vredesproces tussen de Verenigde Staten en de Taliban te frustreren.
Rusland ontkent beschuldigingen
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ontkende de aantijging zaterdag. “Deze beschuldiging toont de intellectuele capaciteit van de propaganda door Amerikaanse inlichtingendiensten aan”, schrijft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.
Er kwamen vorig jaar twintig Amerikaanse militairen om het leven in Afghanistan. De krant schrijft niet of de Russen worden verdacht van enige betrokkenheid bij deze doden.
De beschuldiging door de inlichtingendiensten betekent een knauw in de relatie tussen Trump en het Kremlin. De Amerikaanse president heeft in de laatste vier jaar vaak toenadering gezocht tot de Russen en lovend gesproken over de Russische president Vladimir Poetin.
Lees meer over: Afghanistan Rusland Verenigde Staten Buitenland
Trump: ik weet niets over Russische betalingen aan Taliban voor aanslagen
NOS 28.06.2020 President Trump ontkent dat hij op de hoogte is gebracht over informatie bij zijn inlichtingendiensten dat een Russische militaire inlichtingendienst geld heeft betaald aan de Taliban om NAVO-militairen in Afghanistan te doden.
“Niemand heeft mij, vicepresident Pence of mijn stafchef Mark Meadows iets gezegd over de zogenaamde Russische aanvallen op onze troepen in Afghanistan”, zegt Trump op Twitter. “Iedereen ontkent het en zo veel aanvallen zijn er niet geweest.”
Donald J. Trump @realDonaldTrump
Nobody briefed or told me, @VP Pence, or Chief of Staff @MarkMeadows about the so-called attacks on our troops in Afghanistan by Russians, as reported through an “anonymous source” by the Fake News @nytimes. Everybody is denying it & there have not been many attacks on us….. 8 uur geleden
Trumps woordvoerder McEnany ontkent het bestaan van de rapporten niet, maar zei in een reactie dat The New York Times ten onrechte schreef dat Trump op de hoogte was.
Rusland doet de berichten die gisteren in The New York Times, The Washington Post en The Wall Street Journal verschenen af als “nonsens”. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van een doorzichtige truc die het lage verstandelijke niveau aantoont van propagandamakers bij de Amerikaanse inlichtingendiensten.
Overleg in Witte Huis
De kranten hoorden van anonieme medewerkers van geheime diensten dat de diensten maanden geleden al tot de conclusie zijn gekomen dat de Russen de Taliban en ook andere militante moslims geld hebben betaald voor aanslagen. Of er daardoor Amerikaanse of andere westerse militairen zijn vermoord, was niet duidelijk.
In het Witte Huis zou in maart een bijeenkomst hebben plaatsgevonden over de vraag wat het Amerikaanse antwoord moest zijn. Een besluit daarover zou nog niet genomen zijn.
De voorzitter van het Congres, de Democraat Nancy Pelosi, wil dat de rapporten boven tafel komen. President Trump wil een confrontatie met de Russen ontlopen, zei ze bij ABC News. “Of hij op de hoogte is gebracht of niet, zijn regering is dat wel. Dat geldt ook voor onze bondgenoten in Afghanistan.”
BEKIJK OOK;
Witte Huis ontkent dat Trump wist van Russische beloning voor aanslagen op Amerikaanse militairen
AD 28.06.2020 Het Witte Huis ontkent dat president Donald Trump op de hoogte was van inlichtingen die zouden aantonen dat Rusland beloningen heeft uitgeloofd aan Taliban-strijders in Afghanistan om Amerikaanse militairen te doden.
Noch Trump, noch vice-president Mike Pence is op de hoogte gebracht, zei woordvoerster Kayleigh McEnany zaterdag. Ze voegde eraan toe dat het hierbij niet gaat over de waarheidsgetrouwheid van de informatie, maar alleen over de vraag of Trump zou zijn geïnformeerd.
Lees ook;
De krant The New York Times meldde deze week dat de Russische geheime dienst militante islamisten in Afghanistan geld zou hebben aangeboden voor het doden van buitenlandse soldaten. Hiermee moesten aanvallen van de Taliban en andere milities op Amerikaanse troepen worden bevorderd, aldus de krant. The Washington Post en The Wall Street Journal kwamen zaterdag met soortgelijke berichten op basis van informatie uit inlichtingenkringen.
De Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad (NSC) heeft na een bijeenkomst in maart een selectie gemaakt van mogelijke tegenmaatregelen tegen de Russische actie, maar daar is nog niets mee gedaan, aldus de mediaberichten. Trump zou volgens hen zijn geïnformeerd over de Russische aanpak, maar Het Witte Huis spreekt dat nu tegen.
De Taliban en Rusland verwijzen de mediaberichten naar de prullenbak en beschouwen die als irrelevant, aldus de Amerikaanse kranten.
Opmerkelijk
Voormalig Amerikaans Nationaal veiligheidsadviseur John Bolton zegt het ‘opmerkelijk” te vinden als president Donald Trump niet geïnformeerd zou zijn over Russische beloningen voor Afghaanse Talibanstrijders om in dat land Amerikaanse militairen te doden.
,,Het komt wel eens voor dat informatie van de veiligheidsdiensten niet bij de president terechtkomt, maar dit soort berichten worden niet van de president weggehouden”, aldus Bolton die vandaag met meerdere Amerikaanse nieuwszenders sprak.
Bolton weet niet of de berichten over de Russische beloningen betrouwbaar zijn. Ook zelf kreeg hij geen soortgelijke informatie tijdens zijn werk als veiligheidsadviseur. ,,Mocht de informatie echter kloppen en Trump zou dit hebben achtergehouden dan is dat een ernstige zaak”, zei Bolton tegen NBC.
Rond het uitkomen van Bolton’s onthullende boek ‘The Room Where It Happened’ noemde Trump de auteur ‘een idioot’. Bolton heeft de president op zijn beurt in het boek “een grillige, ongeschikte president genoemd die eenvoudig is te manipuleren door buitenlandse leiders”. Het zou volgens hem een catastrofe zijn als Trump wordt herkozen.
Rusland ontkent betalen militanten om Amerikanen in Afghanistan te doden
NU 27.06.2020 Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent zaterdag dat het premies betaalt aan Taliban-militanten om Amerikanen in Afghanistan te doden. Rusland reageert hiermee op het artikel dat vrijdag op basis van bronnen binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten in The New York Times verscheen.
In dat artikel wordt gesteld dat Rusland premies uitloofde om Amerikanen in Afghanistan te doden. De motivatie hierachter zou het frustreren van het vredesproces tussen de Verenigde Staten en de Taliban zijn.
“Deze beschuldiging toont de intellectuele capaciteit aan van de propaganda door Amerikaanse inlichtingendiensten”, schrijft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zaterdag in een verklaring. “In plaats van iets betrouwbaars te verzinnen, komen ze met deze onzin. Maar wat kan er anders worden verwacht van een inlichtingendienst die de twintigjarige oorlog in Afghanistan liet mislukken.”
Een woordvoerder van het ministerie voegt daaraan toe dat Rusland beledigd is door de “absolute grofheid” van de beschuldigingen.
Inlichtingendiensten al maanden op de hoogte
The New York Times schreef vrijdag dat Amerikaanse inlichtingendiensten al maanden op de hoogte zouden zijn van een specifieke Russische groepering. Het zou om dezelfde groep gaan die wordt gelinkt aan moordpogingen in Europa.
Islamitische militanten die verbonden zijn aan de Taliban hebben volgens de krant verschillende premies van de Russen opgestreken. Het is volgens de Amerikanen nog onduidelijk vanuit welke laag binnen de Russische regering de premies zouden komen.
Er kwamen twintig Amerikaanse militairen om het leven in Afghanistan in 2019. De krant schrijft niet of de Russen worden verdacht van enige betrokkenheid bij deze doden.
De regering van president Donald Trump zou zich nog aan het beraden zijn over mogelijke vervolgstappen. Het Witte Huis heeft nog niet gereageerd op het artikel in de Amerikaanse krant.
Zie ook: ‘Rusland beloofde premies aan Taliban voor doden Amerikanen in Afghanistan’
Lees meer over: Afghanistan Rusland Buitenland
‘Russen betaalden Afghaanse militanten om NAVO-militairen te doden’
NOS 27.06.2020 Een Russische militaire inlichtingengroep heeft Afghaanse militanten geld aangeboden om NAVO-militairen te doden, onder wie Amerikanen. Dat schrijven The New York Times en The Washington Post op basis van gesprekken met anonieme Amerikaanse inlichtingenmedewerkers. De CIA, het Pentagon en de Nationale Veiligheidsraad van de VS willen tegenover de kranten niet op het nieuws reageren.
De Amerikaanse geheime diensten zouden al maanden geleden hebben geconcludeerd dat de Russen de premie vorig jaar in het geheim aan militante moslims, sommigen gelieerd aan de Taliban, hadden toegezegd in ruil voor succesvolle aanslagen. Er zou ook daadwerkelijk geld zijn uitgekeerd, maar het is niet duidelijk of er Amerikaanse of andere westerse militairen in opdracht van Rusland zijn gedood.
Op een grote bijeenkomst in het Witte Huis eind maart zijn mogelijke antwoorden op de veronderstelde Russische provocatie besproken. Zo werd geopperd om een klacht te sturen aan Moskou en het Kremlin te vragen om ermee te stoppen of om strengere sancties in te stellen. Een besluit daarover is nog niet genomen.
Al eerder beschuldigden de Amerikanen Rusland en de Taliban ervan samen te werken. De Russen zouden hen van wapens en andere spullen voorzien. Rusland ontkent in alle toonaarden. De woordvoerder van president Poetin zegt nu tegen The New York Times dat hij de beschuldigingen niet kent en dat zijn land er pas op reageert als iemand ze uit.
“Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook”, aldus Woordvoerder Nederlands ministerie van Defensie
In Afghanistan zijn ook ruim honderd Nederlandse militairen gestationeerd. Ze doen mee aan de NAVO-missie die als doel heeft het veiligheidsapparaat, het leger en de politie verder op te bouwen. Het ministerie van Defensie in Den Haag zegt niet te kunnen reageren op de berichten in Amerikaanse media.
Een woordvoerder voegt er wel in het algemeen aan toe dat Afghanistan een gevaarlijk land is, en dat dat nu juist een van de redenen is dat de Nederlanders er zijn. “Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook”, zegt Defensie.
BEKIJK OOK;
‘Rusland loofde beloningen uit voor aanslagen in Afghanistan’
AD 27.06.2020 Rusland heeft militanten geld aangeboden om troepen van de internationale coalitie in Afghanistan te doden. Dat stellen Amerikaanse inlichtingenbronnen. Het zou gaan om groepen die gelinkt zijn aan de Taliban.
Volgens de New York Times zijn de Verenigde Staten er al maanden van overtuigd dat een Russische speciale eenheid stiekem beloningen heeft uitgeloofd voor succesvolle aanslagen. Dezelfde eenheid zou betrokken zijn geweest bij moordaanslagen en andere geheime operaties in Europa, waaronder de vergiftiging van Sergej Skripal, een voormalige Russische inlichtingenofficier. Dat was in 2018, in de Engelse stad Salisbury.
Lees ook;
Er zou ook daadwerkelijk geld zijn uitbetaald aan islamitische militanten, maar het is niet duidelijk voor welke aanslagen dat is gebeurd. In 2019 zijn er 20 Amerikanen gesneuveld in Afghanistan. Ook hier is niet duidelijk welke zijn gelinkt aan deze kwestie. Pikant is dat de aanslagen zouden hebben plaatsgevonden tijdens de vredesonderhandelingen die de Amerikanen voeren met de Taliban, en die nog steeds niet zijn afgerond.
Nog geen actie
Het Witte Huis weet niet precies wat het met de zaak aan moet. Er zijn een paar opties voorbijgekomen, variërend van een officiële klacht aan Moskou tot een reeks van oplopende sancties. Volgens bronnen heeft de Amerikaanse regering nog niks besloten. Het is onduidelijk waarom. De krant suggereert dat president Donald Trump er op gebrand is om voor de komende verkiezingen een vredesdeal met de Taliban te sluiten. Rusland heeft in elk geval nog geen weet van de beschuldigingen. ,,Als iemand komt klagen, komen we met een reactie”, aldus de woordvoerder van president Vladimir Poetin.
Ook de Taliban ontkennen dat ze dergelijke relaties hebben ‘met welke inlichtingendienst dan ook’. Een woordvoerder noemt de berichten een poging om hen in een kwaad daglicht te stellen. ,,In het verleden pleegden we inderdaad aanslagen en dat deden we met onze eigen middelen. Maar dat veranderde na onze deal met de Amerikanen om tijdens de onderhandelingen de onderlinge vijandigheden te staken. Hun levens zijn veilig, wij vallen hen niet aan.”
Niet voor het eerst
Volgens bronnen is de informatie naar boven gekomen tijdens verhoren van gevangengenomen Afghaanse militanten en criminelen. Hoe de Russische operatie precies werkte, hoe doelwitten werden geselecteerd en hoe de betalingen verliepen, is niet bekendgemaakt. Het is ook niet duidelijk of de Russen in Afghanistan zelf opereerden of elders contact hadden met de Taliban.
Het is overigens niet voor het eerst dat Moskou ervan wordt beschuldigd de Taliban te steunen. Zowel de Amerikanen als de Afghanen meldden eerder al dat de militanten onder meer lichte wapens kregen van de Russen.
‘Rusland beloofde premies aan Taliban voor doden Amerikanen in Afghanistan’
NU 26.06.2020 Het Russische leger zou premies hebben uitgeloofd aan Taliban-militanten om Amerikaanse agenten te doden in Afghanistan. Dat melden bronnen binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten aan The New York Times.
Volgens de krant weten de Amerikaanse inlichtingendiensten al maanden van de acties van een specifieke Russische groepering. Het zou om dezelfde groep gaan die ook wordt gelinkt aan moordpogingen in Europa.
Islamitische militanten die verbonden zijn aan de Taliban zouden van de Russen verschillende premies hebben opgestreken. De inlichtingendiensten vermoeden dat de opdracht is gegeven om het vredesproces tussen de VS en de Taliban te frustreren.
Het is volgens de Amerikanen nog onduidelijk vanuit welke laag binnen de Russische regering de premies zouden komen.
Er kwamen twintig Amerikaanse militairen om het leven in Afghanistan in 2019. De krant schrijft niet of de Russen worden verdacht van enige betrokkenheid bij deze doden.
Zie ook: Historisch vredesakkoord VS en Taliban: troepen worden teruggetrokken
‘Trump in maart al ingelicht’
Het Witte Huis en de Amerikaanse inlichtingendiensten hebben nog niet officieel gereageerd op het artikel. Volgens de krant werd president Donald Trump eind maart al ingelicht. Er zou worden nagedacht over mogelijke vervolgstappen.
De beschuldiging door de inlichtingendiensten betekent een knauw in de relatie tussen Trump en het Kremlin. De Amerikaanse president heeft in de laatste vier jaar vaak toenadering gezocht tot de Russen en lovend gesproken over de Russische president Poetin.
Het Kremlin wilde vrijdag nog niet reageren tegenover The New York Times.
Lees meer over: Afghanistan Rusland Verenigde Staten Buitenland