Het kamp op Lesbos werd dinsdagnacht 08.09.2020 grotendeels verwoest door branden, waardoor zo’n 13.000 migranten zijn gedupeerd.
Zo’n 1500 demonstranten hebben zaterdagmiddag 12.09.2020 in Amsterdam op het Museumplein gedemonstreerd voor een humaner asielbeleid. Het protest werd georganiseerd door verschillende organisaties onder de noemer ‘Evacueer Moria’.
En op 11.09.2020 protesteerden vijfhonderd mensen tegen het Moria-akkoord van het kabinet in Utrecht.
Het protest is op touw gezet door vier Amsterdamse studenten die elkaar nog kenden van het Barlaeus Gymnasium. Zij winden zich al jaren op over het Nederlandse vluchtelingenbeleid, maar na de branden deze week konden ze écht niet langer toekijken. ,,Nu is het moment om te protesteren,” aldus initiatiefnemer Paco Kuit (21).
#SOSMoria
Meer dan honderd mensen zijn gisteravond 13.09.2020 bijeen gekomen op het Koekamp in Den Haag om te Demonstreren voor een humaner vluchtelingenbeleid. De directe aanleiding is het bijna geheel afgebrande kamp Moria op het Griekse Lesbos, bijna een week geleden.
Volgens de actievoerders doet Nederland te weinig om deze mensen te helpen. Zo valt op hun borden te lezen: ‘Rutte, kom uit je ivoren Toren(tje)’ en ‘Grenzen zijn dodelijk’. Er waren enkele sprekers, waaronder vluchtelingen en de oprichter van Millennial Refugee. Er waren zo’n honderd tot honderdvijftig mensen aanwezig. Ook op het Museumplein in Amsterdam werd gedemonstreerd.
Waarom ?
“De brand was de druppel. Niet alleen op Lesbos is de situatie onhoudbaar, ook op andere Griekse eilanden, zoals Samos en Chios, en op het Griekse vasteland staat de situatie op springen. Wachten kan niet langer en daarom pleiten wij voor een humaner asielbeleid“, schrijven de initiatiefnemers op Facebook.
Meer dan driehonderd mensen lieten weten te zullen gaan, ruim duizend anderen gaven aan geïnteresseerd te zijn in het evenement.
Om 16.00 uur begon het programma van de demonstratie. Sprekers wisselden elkaar af op een podium. Onder andere GroenLinks-leider Jesse Klaver sprak de menigte toe: ,,Ik schaam me dat wij hier vandaag moeten staan. Het zou niet nodig moeten zijn.” Cabaretier Erik van Muiswinkel praatte de sprekers aan elkaar. Halverwege hielden de betogers een minuut stilte voor de vluchtelingen uit kamp Moria.
Het voornaamste standpunt van de betogers is dat de dakloos geraakte vluchtelingen zo snel mogelijk moeten worden geëvacueerd. “Wij pleiten voor de onmiddellijke opvang van minstens 500 kinderen in Nederland en daarnaast voor het evenredig opvangen in Europa van de andere vluchtelingen die vastzitten in Griekenland.”
Het kabinet zei donderdag 10.09.2020 bereid te zijn honderd vluchtelingen op te vangen die dakloos zijn geraakt.
De uiteindelijke deal over de opvang van honderd mensen uit het afgebrande kamp Moria is donderdag 10.09.2020 in de Tweede Kamer met gemengde reacties ontvangen. Volgens de linkse oppositiepartijen gaat de deal niet ver genoeg, terwijl de PVV juist vindt dat het kabinet is gezwicht. Van de coalitiepartijen is met name de VVD erg content, terwijl D66 en ChristenUnie niet enthousiast zijn. “We staan niet te juichen”, aldus Joël Voordewind (CU).
Het Kamerdebat over de branden in het vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos is donderdag op het allerlaatste moment onverwachts uitgesteld. Terwijl Tweede Kamerleden in de commissiezaal wachtten op staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) en minister Sigrid Kaag (Ontwikkelingssamenwerking), werd bekend dat de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie achter de schermen onderhandelen over de eventuele opvang van migranten uit de Griekse kampen.
AD 21.09.2020
Minikamp (Hashtag) #thisisnotahome
Demonstranten hadden hun plek ingenomen op het Plein voor de Tweede Kamer. Ze verblijven daar 24 uur, om aandacht te vragen voor de situatie in vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos.
Er mochten vannacht vijf tenten staan, vandaag worden er meer mensen verwacht. Om 12.00 uur start er een programma, waarbij verschillende sprekers naar het Plein komen.
De studenten hebben karton en lekke tentjes en ze slapen in de buitenlucht. Er worden ongeveer twintig demonstranten verwacht, vertelt Roos Ykema, een van de studenten. “We zijn met maximaal twintig studenten. Dat is het voorschrift vanwege het coronavirus.”
Met de actie vraagt de groep aandacht voor de verschrikkingen die heersten in het verwoeste kamp. Ze willen een menswaardige oplossing voor alle vluchtelingen die nog op het Griekse eiland zijn.
Ykema is zelf op Lesbos in Moria geweest. Behalve mooie herinneringen over vriendschap en solidariteit, heeft ze vooral ook nare beelden in haar hoofd. “Het was vooral veel ellende.”
De studenten bouwen het kamp zondag om 18.00 uur op en blijven in Den Haag tot maandag 18.00 uur. De 1,5 meter afstand vanwege het coronavirus wordt gerespecteerd volgen Ykema.
Mensen worden uitgenodigd te komen kijken. Ook is door de studenten online een actie op touw gezet. “Waarbij we mensen oproepen om zelf ook in hun straat, tuin of op hun balkon Moria na te bootsen en hier een foto van te plaatsen op sociale media onder de hashtag #thisisnotahome.”
Opvanghuis voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen in Griekenland klaar voor gebruik
Het kabinet maakte afgelopen voorjaar bekend dat het de opvang mogelijk maakt van 48 kinderen op drie locaties op het Griekse vasteland.
Inmiddels is het eerste Grieks-Nederlandseopvanghuis voor minderjarige, alleenstaande vreemdelingen op het Griekse vaste land is sinds eind september 2020klaar voor gebruik. De Griekse autoriteiten hebben 16 minderjarige meisjes en tienermoeders geselecteerd voor opvang in het pand.
Na de standaard gezondheidscontroles, verwachten de Grieken dat de meisjes uiterlijk 9 oktober hun intrek zullen nemen in het opvanghuis. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel en Migratie) kreeg donderdag een digitale rondleiding door het pand, dat gereed is voor de opvang.
De opvanglocatie, onderdeel van een driejarig Grieks-Nederlands programma om de opvang en voogdij van minderjarige alleenstaande vreemdelingen op het Griekse vasteland te verbeteren, is het eerste van drie opvanghuizen. Het is tot stand gekomen door nauwe samenwerking tussen de Griekse en Nederlandse autoriteiten, en de organisaties Movement on The Ground en the HOME Project. Broekers-Knol heeft het project bekostigd.
Beste lezer,
Ik zie dat Europa steeds vaker schimmige deals sluit met landen als Libië, Turkije en Afghanistan om vluchtelingen buiten te houden. Projecten die door Europa worden gefinancierd leiden tot situaties waarin vluchtelingen slecht worden behandeld en soms zelfs in slechte omstandigheden worden vastgehouden.
Gisteren presenteerde ik in de Mensenrechtencommissie van het Europees Parlement mijn voorstellen om te voorkomen dat de EU migratiedeals kan afsluiten als ze tot mensenrechtenschendingen leiden. We maakten er deze video over. 👇
Ik sta voor de rechten van vluchtelingen. Daarom moeten we de Europese beleidsmakers verantwoordelijk houden voor hun besluiten, zowel politiek, financieel als juridisch. We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om vluchtelingen een positief perspectief te bieden.
Migratiepact EU
17.05.2021
Erdogan wil EU onder druk zetten door migratiekraan open te draaien
Het Italiaanse eiland Lampedusa wordt plotseling weer overspoeld met migranten uit Noord-Afrika. En dat is volgens de Italianen geen toeval.
De toevoer van migranten op Lampedusa is nooit helemaal gestopt – om de zoveel tijd voer er wel een bootje de haven van het eiland in. De afgelopen jaren vertrokken ze meestal vanuit Tunesië, nu is de Libië-route ineens weer populair. Velen zien daarin de hand van de Turkse president Erdogan. Volgens de Italiaanse pers doet hij nu hetzelfde in het centrale Middellandse Zeegebied als wat hij jaren eerder in de Egeïsche Zee deed: migranten inzetten als drukmiddel.
Leverde het tegenhouden van Syrische vluchtelingen de Turkse president een enorme zak Europees geld op, nu zou Erdogan opnieuw aansturen op een deal met de Europese Unie, maar dan met Libië als lijdend voorwerp. Sinds het Turkse leger de rust in het Noord-Afrikaanse land heeft teruggebracht, krijgen de Turken ook steeds meer politieke invloed. Het is allemaal een onderdeel van Erdogans strategie om zijn invloed in de Middellandse Zee te vergroten en toegang te krijgen tot de grote olie- en gasvoorraden in de Libische bodem.
Khadaffi
De strategie om met immigratie Europa onder druk te zetten, is niet nieuw. Eind vorige eeuw gebruikte de voormalige dictator Khadaffi dezelfde tactiek om Europa en Italië geld uit de zak te kloppen, en nu wordt die onder invloed van de Turkse president Erdogan nieuw leven ingeblazen. De afgelopen jaren vertrokken migranten met rubberboten clandestien vanaf Libische stranden of met snelle speedboten vanuit Tunesië, de golf die afgelopen weekend op Lampedusa landde bestond voor een belangrijk deel uit grote vissersboten. Schuiten met soms wel vierhonderd migranten aan boord kunnen niet ongezien uit Libische havens vertrekken. De kustwacht lijkt een oogje dicht te knijpen, terwijl ze de afgelopen jaren juist regelmatig met geweld optraden tegen migrantenbootjes.
Behalve politieke en economische invloed, is Erdogan ook bezig zijn militaire invloed te vergroten in Noord-Afrika. Honderden Libische militairen zijn door het Turkse leger getraind en de Turken zijn begonnen met de verbouwing van een groot militair vliegveld in Al Watyiha, niet ver van de Tunesische grens.
Kraan
Een andere belangrijke militaire zet is de Turkse training van de Libische kustwacht. De hypermoderne schepen van de Libiërs zijn van Italiaanse makelij, door de regeringen Gentiloni en Conte gedoneerd om de migratie richting Italië te reguleren, maar inmiddels staan de Turken aan het roer. „Met de Libische kustwacht heeft Erdogan dus nu, indirect, de beschikking over een vloot in het centrale Middellandse Zeegebied waarmee de kraan van migratie naar Europa open en dicht kan worden gezet”, zegt een Italiaanse admiraal die het dossier volgt. Het doel van die kraan is de Europese Unie tot een nieuwe immigratiedeal dwingen, als Europa betaalt blijven de migranten in Libië, zo niet dan zetten we ze op de boot naar Lampedusa.
Nadat dit weekend ruim tweeduizend migranten op het piepkleine Italiaanse eiland aankwamen, sprak de Italiaanse premier Draghi al over het aangaan van bilaterale akkoorden met zowel Tunesië als Libië. In de praktijk betekent dat vaak dat de knip getrokken wordt, ook omdat een gezamenlijke Europese actie tot nu uitblijft. De Europese Unie geeft niet thuis bij het opnieuw bespreken van de Malta-akkoorden, waarbij in het najaar van 2019 werd afgesproken dat andere Europese landen, op vrijwillige basis, migranten zouden overnemen.
De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Luciana Lamorgese wil dat er een automatische en verplichte verdeelsleutel komt, maar krijgt daarvoor in Brussel de handen niet op elkaar. Volgende week vliegt de minister samen met haar EU collega Ylva Johansson naar Tunis om het probleem van de toegenomen immigratie te bespreken.
VK 26.09.2020
AD 24.09.2020
De Europese Commissie gaat de EU-staten niet verplichten om bepaalde hoeveelheden asielzoekers op te nemen, blijkt uit het woensdag gepresenteerde Migratie en Asiel Pact. Als het voorstel wordt goedgekeurd, moeten landen bij nieuwe crisissen straks een verplichte mate van solidariteit tonen, afhankelijk van de grootte en welvaartssituatie van het land.
AD 24.09.2020
Landen kunnen bijvoorbeeld verplicht verantwoordelijk worden voor de terugkeer van vluchtelingen. Dat houdt in dat zij de afhandeling van procedures overnemen en verantwoordelijk worden voor het re-integratie van asielzoekers in het land van oorsprong.
Telegraaf 24.09.2020
Brussel wil verder ook meer gaan samenwerken met landen waar migranten vandaan komen. Daarbij wordt vooral gekeken naar Afrikaanse landen.
Voordat de plannen in werking worden gesteld, moeten EU-lidstaten en het Europees Parlement akkoord gaan met het voorstel. Daardoor strandde een eerder wetsvoorstel uit 2016.
Volgens Europese Commissie-voorzitter Urusula von der Leyen voldoen de huidige migratieplannen niet meer voor Europa en zijn ze gedateerd. De recente branden in vluchtelingenkampen op Griekenland zouden dat hebben aangetoond, redeneert Von der Leyen.
AD 16.02.2021
Deel Syrische vluchtelingen overweegt terugkeer: ‘Kunnen in Nederland niet ademen’
De oorlog in Syrië is nog niet voorbij, toch komen er bij terugkeerorganisaties dagelijks telefoontjes binnen van asielzoekers die overwegen terug te gaan. ,,Dat zijn de mensen die hier niet kunnen wennen, niet kunnen ademen.”
Als Nader met zijn taxi door de straten van de hoofdstad Damascus rijdt, denkt hij eigenlijk nooit meer aan Nederland. ,,Hier kan ik weer genieten van het leven, dat lukte me in Nederland niet. Daar bleef iedereen me zien als vluchteling, hier voel ik me weer de leider van mijn gezin.”
Nader en zijn vrouw en drie kinderen vluchtten in 2016 voor de burgeroorlog vanuit Syrië naar Nederland en kregen hier een verblijfsvergunning. Maar hoewel de oorlog in Syrië nog niet voorbij is, keerde het gezin een jaar geleden weer terug naar Damascus. Ze hadden heimwee en voelden zich in Nederland eenzaam en onbegrepen. ,,Ik ben gevlucht vanwege de onveiligheid in Syrië, maar dat wil niet zeggen dat ik geen verstand heb. Dat begreep niet iedereen in Nederland.”
Meerderheid wil blijven
De terugkeer van asielzoekers naar Syrië is een beladen onderwerp. Sinds 2014 kregen meer dan 70.000 Syriërs een verblijfsvergunning in Nederland. In recent onderzoek gaf een grote meerderheid van hen aan hier te willen blijven. Ook nu melden zich nog elke maand enkele honderden Syriërs in Nederland voor asiel.
Ondertussen bepleiten enkele politieke partijen in Nederland juist de terugkeer van de Syriërs. De PVV zette het vorige maand nog in het verkiezingsprogramma, ook Forum voor Democratie wil dat de Syriërs teruggaan.
Vooralsnog stuurt Nederland niemand gedwongen terug naar Syrië, het land heeft ‘onveilig’ als beoordeling gekregen. Het alomvattende oorlogsgeweld van de afgelopen jaren mag dan geluwd zijn, er woedt nog steeds een burgeroorlog in het noordwesten van het land. Ook terreurorganisatie IS pleegt nog aanslagen. Daarnaast maakt Nederland zich zorgen over het schenden van de mensenrechten door zowel de Syrische staat als andere groeperingen. Wel kunnen Syriërs op vrijwillige basis terugkeren, daarbij kunnen ze om (financiële) hulp van Nederland vragen.
We krijgen dagelijks telefoontjes van Syriërs die nadenken over terugkeer. Het zijn mensen die heimwee hebben of die niet in Nederland kunnen aarden, aldus Hiran Ali, Solid Road.
,,We krijgen dagelijks telefoontjes van Syriërs die nadenken over terugkeer. Het zijn mensen die heimwee hebben of die niet in Nederland kunnen aarden. Mensen die het gevoel hebben dat ze hier niet kunnen ademen”, zegt Hiran Ali, van de terugkeerorganisatie Solid Road. ,,Sommige mensen komen hier niet toe aan inburgeren, omdat ze in Syrië eigenlijk nog niet zijn uitgeburgerd. Ze zijn vanuit een oorlogssituatie hierheen gekomen, kampen soms nog met trauma’s en worden daar nauwelijks mee geholpen.” Wat ook vaak meespeelt: problemen bij het vinden van werk in Nederland. ,,En veel mensen die wel werk vinden, krijgen een baan die ver onder hun niveau is.”
Solid Road is een van de twee gesubsidieerde, particuliere organisaties die Syriërs helpt bij terugkeer. Via de organisatie zijn in 2019 acht mensen teruggegaan. In een groot deel van 2020 lag terugkeer stil door de reisbeperkingen vanwege de coronapandemie. Inmiddels komen de aanvragen weer binnen, stelt Ali. ,,Er staan nu tien mensen op de wachtlijst.”
Hoeveel Syriërs er in totaal zijn teruggegaan, is lastig vast te stellen. De Dienst Terugkeer & Vertrek, onderdeel van het ministerie van Veiligheid en Justitie, meldt in 2019 en 2020 steeds zo’n tien Syriërs te hebben geholpen bij hun reis door vliegtickets te boeken. Het zijn (deels) dezelfde mensen die Solid Road heeft begeleid.
Verblijfsvergunning kwijt
Maar het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) becijferde vorig jaar dat ‘van alle Syriërs die tussen 2014 en 2016 in Nederland een verblijfsvergunning ontvingen, halverwege 2018 ongeveer 2,3 procent uit Nederland was vertrokken.” Waar die 1355 mensen naar toe zijn gegaan, Syrië of een ander (Europees) land, is niet onderzocht. Mogelijk meldt niet iedereen zijn terugreis direct: wie aantoonbaar terugkeert naar Syrië raakt zijn Nederlandse verblijfsvergunning in principe kwijt.
Solid Road hielp ook Nader en zijn gezin bij hun terugkeer naar Damascus. ,,Via onze partnerorganisatie in Syrië hebben we ervoor kunnen zorgen dat Nader een taxi heeft kunnen aanschaffen. Overdag is hij nu taxichauffeur, ‘s avonds privéchauffeur voor mensen van hulporganisaties. Hij heeft zijn leven weer kunnen oppakken.”
Opgepakt en verhoord
Toch is terugkeer naar Syrië ingewikkeld. Want de oorlog in Syrië mag dan geluwd zijn, het Assad-regime is nog steeds aan de macht. Syriërs zijn bang na terugkeer door een van de vele beruchte veiligheidsdiensten te worden opgehaald voor ‘verhoor’. Of alsnog in militaire dienst te moeten en naar een van de overgebleven fronten te worden gestuurd.
Het Syrian Network for Human Rights becijferde dat zeker tweeduizend Syriërs na terugkeer uit buurlanden als Libanon of Jordanië werden gearresteerd en dagenlang werden verhoord. ,,Er zijn best mensen die terug willen, maar niemand weet zeker of hij wel of niet op een lijst van een geheime dienst daar staat en of dat problemen kan opleveren”, zegt een bron bij een hulporganisatie.
Solid Road stelt altijd expliciet na te vragen of er bij hun klanten iets speelt vanuit het verleden. ,,Wij willen niet dat mensen worden opgepakt na terugkeer. Dat is niet goed voor hen en niet goed voor het Nederlandse beleid”, zegt Hiran Ali. ,,Niemand die via ons is teruggegaan heeft problemen gekregen.” Solid Road houdt nog zeker twaalf maanden na aankomst contact.
Onderhandelen met Assad
Nederlands grootste partnerorganisatie bij vrijwillige terugkeer, de IOM (Internationale Organisatie voor Migratie), assisteert vooralsnog niet bij terugkeer naar Syrië. Officiële reden is dat Syrië nog te gevaarlijk is. Officieus lijkt mee te spelen dat bij terugkeer via de IOM Nederland de verbroken banden met het regime van Assad, die beschuldigd wordt van vele oorlogsmisdaden, weer zou moeten aanhalen.
Ik kan mijn gezin hier in leven houden en dat voelt beter dan toen ik in Nederland was, aldus Nader.
,,Ik was niet bang om terug te gaan en heb hier geen problemen gehad”, laat taxichauffeur Nader vanuit Damascus weten. Wel een probleem: na acht jaar oorlog kampt Syrië met een grote economische crisis. ,,Het is een reden waarom veel mensen toch niet terugkomen. Maar ik kan mijn gezin hier in leven houden en dat voelt beter dan toen ik in Nederland was.”
*De naam Nader is om veiligheidsredenen gefingeerd. De vragen die we hem hebben voorgelegd, zijn via Solid Road gegaan.
Binnen vijf dagen duidelijk of asielzoeker mag blijven
Ook bij het nieuwe beleid zouden landen waarin vluchtelingen aankomen in principe de verantwoordelijkheid houden over hun asielprocedure, een beleid dat in het verleden leidde tot kritiek vanuit Italië, Griekenland en Spanje.
Nu zijn extra criteria toegevoegd aan de wijze waarop besloten wordt welk land de asielprocedure in handen krijgt. De EC kijkt ook naar in welk land de asielzoeker al familie heeft, welk visum hij op zak heeft en in welke omstandigheden een (jonge) asielzoeker het beste kan worden opgevangen.
Asielzoekers moeten daarnaast sneller duidelijkheid krijgen. Brussel wil verbeterde opvangcentra aan de grenzen, waar vluchtelingen snel geïdentificeerd, gescreend en geregistreerd kunnen worden. Binnen vijf dagen moet duidelijk zijn of een asielzoeker in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning, of dat de persoon een langer traject in gaat om in aanmerking te komen.
AD 25.11.2020
Mini-Schengen-zone
Nederland moet werken aan een ‘VVD pleit voor ‘mini-Schengen’, waarin samen met “andere sterken landen” bij noodsituaties door grote toestroom van migranten de buitengrenzen gesloten kunnen worden, maar de handel onderling overeind blijft. Dat stelt Kamerlid Bente Becker van regeringspartij VVD in een opiniestuk in het AD. Nederland moet “desnoods” ook in staat zijn de eigen grenzen te sluiten en grenscontroles in te stellen, vindt Becker.
Volgens Becker beleeft Nederland economisch veel voordeel aan de open grenzen, maar “betalen we de prijs via illegale migratie”. “Griekenland en Italië worden overspoeld door bootmigranten”, aldus de politica. “Zij vragen ons om hulp. Maar veel migranten lopen door naar Nederland, terwijl twee derde geen recht heeft op asiel.”
Bente Becker, Tweede Kamerlid voor de VVD
Zoek bondgenoten voor het sluiten van grenzen
Het Europese asielstelsel is failliet. Onze open grenzen zijn economisch een voordeel. Maar de prijs betalen we via illegale migratie. Griekenland en Italië worden overspoeld door bootmigranten. Zij vragen ons om hulp.
Nederland moet in ‘noodgevallen’ de eigen grenzen sluiten en bewaken als er weer grote aantallen migranten naar ons land zouden komen. ‘Liever nog’ wil de partij dat er een mini-Schengenzone komt, waarin een groepje van omliggende landen gezamenlijk de grenzen bewaken.
Dat schrijft regeringspartij VVD woensdag 25.11.2020 in een opiniestuk. Tweede Kamerlid Bente Becker stelt dat ‘het risico groot is’voor ons land dat in tijden van crisis veel migranten hierheen komen ‘vanwege onze welvaart’. Omdat een nieuw Europees asielstelsel nog in de maak is, moet ons land zelf klaar zijn ‘om grip te houden’.
Eerder al kondigde de Franse president Macron aan dat hij nadenkt over een mini-Schengenzone, als blijkt dat de migrantenstroom ‘oncontroleerbaar’ is geworden. Hij zei dat in reactie op de aanslag in Nice, die werd gepleegd door een 21-jarige Tunesiër die via Italië naar Frankrijk reisde.
‘Verplichte solidariteit’ moet landen als Polen en Hongarije overtuigen
Mochten landen als Griekenland, Spanje en Italië alsnog in de problemen komen door grote aantallen vluchtelingen in korte tijd, wordt een beroep gedaan op de zogeheten ‘verplichte solidariteit’ van andere landen. Zij moeten dan asielzoekers overnemen of helpen bij het organiseren van de terugkeer van asielzoekers die geen kans maken op een verblijfsvergunning.
De Zweedse commissaris Ylva Johansson hoopt dat de laatstgenoemde optie landen als Polen en Hongarije overtuigt. Beide landen hebben de laatste jaren meermaals geweigerd om vluchtelingen op te nemen en hoeven dat in het huidige voorstel voorlopig ook niet te doen.
Oxfam Novib reageert teleurgesteld op de gepresenteerde migratieplannen. “Europa had al jaren eerder zijn asielstelsel moeten hervormen. Het is positief dat de EC probeert EU-landen samen te brengen om zinvolle veranderingen door te voeren, maar de Commissie lijkt alsnog te zijn gezwicht voor druk vanuit EU-regeringen die het aantal mensen dat in Europa bescherming en asiel zoekt, juist willen verminderen.”
Nasleep Moria eiland Lesbos Griekenland
AD 20.03.2021
Telegraaf 15.03.2021
Telegraaf 13.03.2021
Telegraaf 11.03.2021
Telegraaf 06.03.2021
AD 26.01.2021
AD 20.01.2021
Telegraaf 20.01.2021
AD 09.01.2021
Telegraaf 17.12.2020
Telegraaf 22.10.2020
Telegraaf 13.10.2020
AD 07.10.2020
AD 06.10.2020
Telegraaf 06.10.2020
Telegraaf 05.10.2020
Telegraaf 05.10.2020
Telegraaf AD 23.09.2020
Telegraaf 22.09.2020
Telegraaf 22.09.2020
VK 22.09.2020
VK 22.09.2020
Trouw 19.09.2020
AD Telegraaf 19.09.2020
AD 18.09.2020
15.09.2020
12.09.2020
11.09.2020
‘Chaos aan de Griekse grens alleen te bestrijden met een nieuwe Turkijedeal !!!
Kamp Moria
Vluchtelingenkamp Moria op Lesbos was ooit bedoeld voor de opvang van zo’n 2.000 vluchtelingen.
Maar omdat Europa de deur dichtdeed, konden velen niet verder. Moria groeide met 13.000 migranten uit zijn voegen.
Dat zorgt al lange tijd voor overlast en spanning onder de migranten én eilandbewoners.
Afgelopen week werd ook nog eens corona geconstateerd en ging het kamp tot woede van de bewoners op slot.
Of dat met de brand te maken heeft? Vaststaat dat het vuur op een aantal plekken kort na elkaar begon.
4 jaar geleden ondertekenden de EU en Turkije de deal die een eind moest maken aan de eindeloze stroom vluchtelingenbootjes tussen Turkije en Griekenland. Maar de architect van die deal is ontevreden. ,,De crisis kan weer oplaaien. De situatie is niet stabiel geworden”, zegt Gerald Knaus.
In vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos braken indertijd gevechten uit tussen de kampbewoners en de politie. De vlam sloeg in de pan in het overvolle kamp tijdens een protest tegen de uitzichtloze situatie waarin de asielzoekers zich bevinden. Aan het eind van de dag moesten elf mensen worden behandeld ‘vanwege traangas en paniekaanvallen’, meldde Artsen zonder Grenzen. Zij, en talloze andere hulporganisaties, wanhopen al maanden over de erbarmelijke toestanden op de eilanden.
,,Ik sta nog steeds achter De Deal”, zei Knaus, later telefonisch vanuit zijn woonplaat Berlijn. ,,Er was op dat moment geen alternatief. Al die bootjes… Dat moest stoppen. Alleen is de uitvoering niet zo geweest als had gemoeten.”
De oorzaak: het falende Griekse asielsysteem. Of beter: het falende Europese asielsysteem. ,,We slagen er nauwelijks in om mensen die volgens de deal terug moeten naar Turkije ook echt terug te sturen. Mensen op de eilanden wachten maanden op beslissingen. Je zou zeggen dat we er in twee jaar tijd een functionerend systeem voor hadden moeten kunnen optuigen.
Maar er is een gebrek aan focus nu het grootste probleem, de ongecontroleerde stroom vluchtelingen die door Europa trok, is opgelost.” Maar ook nu komen er nog wekelijks meer mensen in bootjes aan op eilanden dan dat er worden teruggestuurd naar Turkije: zo kwamen er in januari 1600 mensen met bootjes aan op de eilanden, 47 gingen er gedwongen terug.
De chaos aan de grens tussen Turkije en Griekenland wordt namelijk veroorzaakt door ‘de angst de controle te verliezen’. De oplossing is een Turkijedeal 2.0 stelt, Gerald Knaus, de bedenker van de eerste versie van dat vluchtelingenakkoord.
Gerald Knaus, directeur van de Europese denktank ESI, werd bekend als de architect van de deal die Turkije en de EU in maart 2016 sloten om de toenmalige vluchtelingencrisis in te perken. Nu die deal bij de grensplaats Erdine lijkt op te lossen in wolken van traangas, pleit Knaus juist voor een nieuwe overeenkomst: een Turkijedeal 2.0. ,,Hoe sneller iedereen hier een stap terugdoet, hoe beter het voor iedereen is: voor de EU, voor Turkije én voor de vluchtelingen zelf.”
,,Wat we nu aan de Turks-Griekse grens zien? Twee overheden die angst hebben de controle te verliezen. Turkije ziet een stijgend aantal vluchtelingen uit Syrië naar hun grens komen. En Griekenland kampt nog met hun trauma uit 2015. Allebei de landen zijn nu aan het overreageren.
Turkije heeft daar wel een punt, stelt Knaus. ,,De Turken vinden Europa hypocriet: zij moeten Syrische vluchtelingen opvangen, maar Europa houdt zelf de grens wel dicht. Turkije vangt nu al meer Syriërs op dan de hele EU bij elkaar: zo’n 3,6 miljoen. Dat is echt een grote uitdaging voor ze. Het geld van de EU helpt ze daarbij, de opvang is er zelfs beter dan in sommige EU-landen.”
Waarmee de Oostenrijker doelt op Griekenland. Want hoewel daar sinds 2016 veel minder boten aankwamen op de eilanden, werd de chaos er niet minder op. De opvangkampen zijn er overvol, de omstandigheden slecht en de wachttijden voor alleen al zoiets als een afspraak met een asielbeambte soms al meer dan een jaar. De één op één-uitwisselingsregeling met Turkije bracht ook nauwelijks verlichting: dat ging tot maart vorig jaar maar om zo’n 20.000 Syriërs.
Vier vragen over het Griekse vluchtelingenkamp;
Wat is Moria en hoe is het ontstaan?
Moria is een voormalig militaire basis en ligt op het Griekse eiland Lesbos. Het is het grootste vluchtelingenkamp van Europa, aldus de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties.
Het vluchtelingenkamp is ontstaan toen duizenden mensen in 2013 op de vlucht sloegen voor de burgeroorlog in Syrië en de strijd in Afghanistan tussen de Taliban en de Amerikanen. Vluchtelingen maakten vanuit Noord-Afrika en Turkije de oversteek naar Europa en veel van hen belandden zo op de Griekse eilanden.
Moria werd aangewezen als een zogenoemde hotspot, waar vluchtelingen een asielzoekersprocedure kunnen starten voordat ze eventueel door mogen reizen naar het Europese vasteland. Andere hotspots zijn te vinden op Samos, Chios, Leros en Kos.
Het kamp heeft capaciteit voor drieduizend inwoners, maar eind augustus waren er zeker dertienduizend vluchtelingen in het kamp aanwezig. Vanwege de overbevolking werd de situatie op het kamp zo erbarmelijk dat het in 2018 door Artsen zonder Grenzen is benoemd tot het ‘slechtste vluchtelingenkamp op aarde’.
Wie zijn de vluchtelingen en waar komen ze vandaan?
In 2015, op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis, kwam het merendeel van de vluchtelingen op de Griekse kampen uit Syrië. Tegenwoordig komen de meeste vluchtelingen op Lesbos uit Afghanistan (76 procent), Syrië (7 procent) en Congo (7 procent), aldus de laatste cijfers van de VN.
Kinderen, met en zonder ouders, komen het meest voor op het kamp (39 procent), gevolgd door volwassen mannen (38 procent) en volwassen vrouwen (23 procent).
Waarom zijn deze vluchtelingen in Griekenland terechtgekomen en niet in eigen regio opgevangen?
Vluchtelingen uit Syrië worden voor een groot deel al in de regio opgevangen. Er zijn 750.000 Syrische vluchtelingen in Jordanië en ook buurland Libanon heeft al 1,5 miljoen Syriërs opgevangen. De meeste Syrische vluchtelingen (3,6 miljoen) worden echter opgenomen door Turkije.
Dat komt onder andere door de deal die de Europese Unie in 2016 heeft gesloten met Turkije. In ruil voor financiële steun vangt Turkije de vluchtelingen op en voorkomt het daarmee dat ze naar Europa gaan. Slechts een klein deel van alle Syrische vluchtelingen besluit toch de oversteek te maken naar Griekenland.
Het merendeel van de vluchtelingen op Moria is echter niet Syrisch maar komt uit Afghanistan, waar al jaren gevochten wordt tussen de Taliban en de overheid. Wereldwijd zijn er 2,5 miljoen Afghanen op de vlucht.
De meeste Afghaanse vluchtelingen trekken naar buurlanden Iran en Pakistan, maar zij worden steeds vaker teruggestuurd naar land van herkomst, aldus Amnesty International. In 2016 verplaatste Pakistan ongeveer 365.000 vluchtelingen met geweld terug naar Afghanistan en in 2017 keerden 462.000 Afghaanse vluchtelingen terug vanuit Iran.
Wat is de rol van de EU?
Om lidstaten Griekenland en Italië te ontlasten, kwam de Europese Commissie (EC) in 2017 met een voorstel om 160.000 van de 171.000 vluchtelingen te herverdelen onder alle lidstaten van de EU. Dat plan strandde echter in 2017, omdat onder meer Hongarije geen islamitische vluchtelingen wilde opnemen.
Sindsdien ondersteunt de EU de vluchtelingenkampen in Griekenland voornamelijk financieel. De EC trok afgelopen jaar 700 miljoen euro extra uit om Griekenland te ondersteunen met grensverdediging, opvang en asielprocedures.
Om de druk op de kampen weg te nemen bood de EU in maart dit jaar vijfduizend migranten een vergoeding van 2.000 euro aan als zij zouden terugkeren naar het land van herkomst.
Sinds de brand hebben tien Europese lidstaten besloten samen 406 vluchtelingenkinderen van Moria op te nemen.
Het onderzoek naar het functioneren van het Europese grensagentschap Frontex is klaar.
Vrijdagochtend 16.07.2021 presenteerde ik de bevindingen, gebundeld in een rapport, in de LIBE commissie van het Europarlement. Dit onderzoek deed ik met collega-Europarlementariërs nadat door onderzoeksjournalisten naar buiten werd gebracht dat Frontex betrokken zou zijn bij pushbacks aan de buitengrenzen van de EU.
Een belangrijk rapport, met veel analyses en aanbevelingen.
De belangrijkste boodschap uit het rapport is dat Frontex bewust wegkeek bij meldingen van ‘pushbacks’ aan Europa’s buitengrenzen. Hierbij worden migranten zonder toegang tot een asielprocedure, en vaak met geweld, teruggestuurd. Dat is in onaanvaardbaar, levensgevaarlijk en bovendien in strijd met de Europese regels.
Ieder mens heeft recht op een eerlijke asielprocedure wanneer ze aankomen bij de Europese grens. Vernedering of mishandeling van vluchtelingen mag nooit worden geaccepteerd. Frontex heeft bovendien de expliciete taak de mensenrechten van deze mensen te garanderen.
Ons onderzoek toont aan dat Frontex tal van rapporten over pushbacks heeft genegeerd. Het rapport stelt dus ernstige tekortkomingen vast over het functioneren van Frontex. Hoewel het rapport niet direct spreekt over het aftreden van de Frontex directeur, is dat wat GroenLinks betreft de enige logische conclusie die het Europees Parlement en de EU-landen kunnen trekken, en de enige manier om fundamentele verbeteringen binnen Frontex te waarborgen.
Hoe nu verder?
In het rapport doen we aanbevelingen om Frontex te verbeteren. Na de zomer besluit ik samen met mijn collega-Europarlementariërs over de vervolgstappen. Maar het mag duidelijk zijn: hierover is het laatste woord niet gezegd en we blijven streng toezicht houden op Frontex.
Telegraaf 06.10.2020 Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie) laat onderzoeken of er maatregelen kunnen worden getroffen tegen liegende asielzoekers.
De bewindsvrouw zegt het een ’vreselijke zaak’ te vinden dat er leugens worden verteld om meer kans te maken op een verblijfsvergunning. „We gaan het goed onderzoeken. We verlangen eerlijkheid van asielzoekers. Dit ondermijnt het draagvlak voor opvang.” Aanleiding is dat er steeds vaker twijfel is over de door asielzoekers opgegeven leeftijd.
De Telegraaf onthulde dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in 2019 werd geconfronteerd met honderden asielaanvragen waarbij er ernstige twijfel was of de leeftijd die de asielzoekers zelf hadden opgegeven wel klopte. Leeftijd is bij een aanvraag van groot belang, omdat een alleenstaande minderjarige vreemdeling in principe niet wordt uitgezet.
Afrikaanse ’homo’s’
Ook wordt er met hetzelfde doel gelogen over de seksuele geaardheid. Honderden asielzoekers uit Uganda hebben onterecht een verblijfsvergunning gekregen na leugens over hun geaardheid. „Liegen is echt zeer onwenselijk”, zegt Broekers-Knol. „Het belast de IND onnodig zwaar. Ik zie reden om te onderzoeken of liegen kan meewegen bij de geloofwaardigheid van de asielzoeker.”
Vanuit de IND klinkt dat er op dit moment geen sancties staan op liegen. De staatssecretaris zegt dat ze weinig ziet in strafrechtelijk optreden. „Dat vertraagt de procedure en fraude is vreselijk moeilijk te bewijzen.” Toch wil ze onderzoeken wat wél kan. „Welke mogelijkheden er zijn zullen we zeker onder de loep nemen. Het is ongelooflijk belangrijk dat dit soort gevallen niet voor kunnen komen.” De bewindsvrouw kon niet zeggen wanneer het onderzoek klaar is.
AD 06.10.2020 Activisten van de groep We Gaan Ze Halen voelen zich onbegrepen door de Griekse autoriteiten. Manos Logothetis, secretaris-generaal op het ministerie van migratie, reageerde gisteren op deze site dat het kamp ‘geen bazaar was om mensen op te halen’, wat tot grote frustratie leidt bij de Nederlandse actiegroep. ,,Dit slaat natuurlijk nergens op”, reageert Johannes van den Akker, secretaris van Stichting We Gaan Ze Halen.
Logothetis stelde dat Nederland de opvang net zoals onder meer Duitsland en Frankrijk via de regering zou moeten regelen en het initiatief daar ook vandaan zou moeten komen. ,,Zo zit onze actie helemaal niet in elkaar”, aldus Van den Akker. ,,Wij snappen ook wel dat Griekenland graag zou willen dat Nederland mensen op een nette manier ophaalt. Daar hebben wij nu juist dit drukmiddel voor bedacht.”
Terwijl het vliegtuig van de actievoerders gisteren onderweg was naar Lesbos werd bekend dat ze daar niet meer welkom waren. Op het laatste moment moesten ze hun koers wijzigen en landen in Athene. De Griekse autoriteiten bestempelden de komst van de Nederlanders namelijk als een gevaar voor de veiligheid op Lesbos.
Volgens Logothetis is er geen druk uitgeoefend vanuit Nederland, maar de actiegroep hier zo hun twijfels bij. ,,Logothetis heeft op basis van halve informatie zijn conclusies getrokken, die ook nog eens zijn ingeseind door de Nederlandse ambassade hier”, vervolgt Van den Akker. ,,Dat maakt het allemaal nog wel extra lelijk vind ik.”
We willen niemand in gevaar brengen, dus we moeten het voorzichtig aanpakken, aldus Johannes van den Akker, Secretaris We Gaan Ze Halen.
De actiegroep wil dat de Nederlandse regering terugkomt op het besluit om maar honderd vluchtelingen uit Lesbos op te vangen. Ook pleiten de activisten ervoor dat deze vluchtelingen niet gerekend worden tot de 500 asielzoekers die Nederland jaarlijks verwelkomt. ,,Onze missie om de deal van 100 tegen 100 van tafel te krijgen blijft natuurlijk gewoon staan”, aldus Van den Akker.
Lokale bevolking
De actiegroep vertrok gisteren naar Lesbos en is daar vanochtend aangekomen. Momenteel zijn de leden daar in gesprek met vluchtelingen over de huidige situatie en omstandigheden. Van den Akker vertelt dat het een grote uitdaging is om de actie voort te zetten.
,,We zijn hier nu erg beperkt, omdat we constant door de politie gevolgd worden”, licht hij toe. ,,Het is hectisch en we willen geen mensen in gevaar brengen door met hen te praten. We moeten dit dus voorzichtig aanpakken.”
‘You can take our plane, but not our mission. Tweede Kamer, het is nu aan jullie.’ Help jij mee om dit bericht te verspreiden? Deel en kom morgen 18.00u naar de manifestatie in Den Haag. Meld je aan op het event en deel deze link: https://fb.me/e/35jeUnKZt#WeGaanZeHalen
Woensdag wordt om 18:00 uur een manifestatie gehouden in Den Haag, om lawaai te maken voor het evacueren van de vluchtelingen. Of de actiegroep dan alweer terug is in Nederland is nog niet bekend. ,,Het kan ook zijn dat we vanaf hier live gaan’’, besluit de secretaris.
Kamp Moria
Het gecharterde toestel waarmee de groep We Gaan Ze Halen 189 vluchtelingen uit voormalig kamp Moria wilden ophalen van Lesbos heeft Griekenland verlaten. Dat kamp werd enkele weken geleden verwoest door een brand.
Nederland besloot vijftig alleenstaande kinderen en vijftig kwetsbare migranten op te vangen, maar de actiegroep vindt dat te weinig. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) keurde het plan vrijdag af, liet ze in een brief aan de actiegroep weten.
Een vrijwel leeg vliegtuig is maandagochtend uit Rotterdam vertrokken op weg naar het Griekse Lesbos met als doel zoveel mogelijk vluchtelingen naar Nederland te halen.
AD 06.10.2010 De Griekse autoriteiten zijn niet te spreken over de Nederlandse actiegroep We Gaan Ze Halen, die vanochtend met een vliegtuig vertrok naar Lesbos om 189 vluchtelingen op te halen en mee naar Nederland te nemen. ,,Het kamp op Lesbos is geen bazaar waar iedereen naar believen mensen kan komen ophalen”, stelt Manos Logothetis, secretaris-generaal op het ministerie van migratie, in gesprek met deze site.
Griekenland besloot het vliegtuig van de actiegroep op het laatste moment geen toestemming te geven om te landen op het eiland, omdat het als een gevaar voor de veiligheid op Lesbos werd gezien. De actievoerders wilden vluchtelingen mee naar ons land nemen zodat zij hier asiel konden aanvragen. Logothetis: ,,De migranten staan onder bescherming van de Griekse staat. Wij zijn verantwoordelijk voor hun veiligheid. We kunnen ze daarom niet zomaar overdragen aan een private partij die we niet kennen, als we dat al zouden willen.”
RTL 06.10.2020 De Nederlandse actievoerders van We Gaan Ze Halen zijn vandaag met een veerboot aangekomen op Lesbos. Gisteren vlogen ze vanuit Nederland met een gecharterd vliegtuig richting het Griekse eiland om 189 vluchtelingen op te halen.
Het vliegtuig mocht daar niet landen en moest uitwijken naar Athene. De groep van negen is vervolgens met lokaal vervoer naar Lesbos gereisd.
Ze zijn boos over de gang van zaken. “Tot onze grote frustratie werd het vliegtuig ons afgenomen. Zonder enige vorm van overleg en op basis van gebrekkige informatie heeft de Griekse overheid ons tot stoppen gedwongen.”
Verwoestende brand
De groep is nu op Lesbos om in gesprek te gaan met vluchtelingen in een nieuw vluchtelingenkamp dat is gebouwd na de verwoestende brand in kamp Moria. Met hun actie willen ze naar eigen zeggen laten zien hoe slecht het gesteld is in met de vluchtelingenopvang op Lesbos. En ze willen het gesprek over relocatie van de vluchtelingen vanaf Lesbos weer op gang brengen.
Actiegroep met leeg vliegtuig naar Moria
Het plan is om 189 mensen naar Nederland te brengen.
“Het is veel over slaapzakken en noodhulp gegaan in de afgelopen weken, dat verstomde de roep om evacuatie. De enige vraag die klonk vanuit de mensen van het voormalige kamp Moria was evacuatie”, zegt We Gaan Ze Halen.
Internationale afspraken
Nederland besloot vijftig alleenstaande kinderen en vijftig kwetsbare migranten op te vangen. De actiegroep vindt dat te weinig. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid keurde het plan van de actievoerders vrijdag af, liet ze hen in een brief weten.
Volgens politiek verslaggever Floor Bremer is het niet heel verrassend dat deze actie niet is gelukt. ‘Je kunt niet zomaar een vliegtuig vol laden met vluchtelingen en die meenemen uit het land van aankomst, in dit geval Griekenland. Dat druist in tegen internationale afspraken. Zonder medewerking van de regeringen van beide landen was dit plan dus bij voorbaat kansloos. Wat ze er wèl mee hebben bereikt is aandacht voor de situatie van de vluchtelingen op de Lesbos.’
Morgen houdt We Gaan Ze Halen bij terugkomst een manifestatie in Den Haag. Mensen die willen komen wordt gevraagd om een mondkapje te dragen.
Elsevier 05.10.2020 Asielzoekers liegen vaak over hun leeftijd en hun seksuele geaardheid. Zo hebben de afgelopen jaren honderden asielzoekers uit Uganda onterecht een Nederlandse verblijfsvergunning gekregen, omdat zij beweerden dat zij homoseksueel zijn. Dat en nog twee andere misstanden in de asielprocedure op een rij.
NRC meldt maandag 5 oktober op basis van stukken van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) dat zeker honderden Ugandezen logen over hun seksuele geaardheid en op grond daarvan een verblijfsvergunning kregen. De afgelopen twee jaar was Nederland binnen Europa favoriet onder Ugandese asielzoekers. Ruim vierhonderd Ugandezen vroegen asiel aan.
De IND onderzocht ruim tweehonderd asielaanvragen van mannen en vrouwen die wegens hun vermeende homoseksualiteit tussen 2014 en 2017 een verblijfsvergunning kregen. De vluchtverhalen vertoonden vaak veel overeenkomsten, zowel de gebeurtenissen als de verhaallijnen. De fraude is vermoedelijk groter, omdat aanvragen voor 2014 en na 2017 niet zijn bekeken.
Achter de fraude zit volgens de IND waarschijnlijk een netwerk van mensenhandelaren die voor een vergoeding van een paar duizend euro per persoon de asielzoekers hielpen met hun reis naar Nederland en de asielaanvraag.
Het Openbaar Ministerie (OM) zou hier op dit moment onderzoek naar doen. Dat begon in 2018 na tips over een cursus in Amsterdam waarbij Ugandese asielzoekers zouden worden getraind om zich als homoseksueel voor te doen.
De IND onderzocht de mogelijkheid om de verstrekte verblijfsvergunningen in te trekken. Dat blijkt bij het merendeel vrijwel onmogelijk. Volgens een asieladvocaat in de krant moet bij de beoordeling van vluchtverhalen Europese regelgeving worden nageleefd waarin staat dat asielzoekers het voordeel van de twijfel moet worden gegund.
2. Gebeurt dit vaker?
Ja, ook over leeftijd wordt gelogen. Zo was er bij honderden ‘minderjarige’ asielzoekers het afgelopen jaar ernstige twijfel of ze hierover wel de waarheid spraken. Uit gegevens die het ministerie van Justitie en Veiligheid verstrekte aan De Telegraaf blijkt dat de twijfel in veel gevallen zo groot was, dat in totaal 264 keer medisch onderzoek nodig was, terwijl de instroom nagenoeg gelijk bleef. Dat is ruim drie keer vaker dan het jaar daarvoor.
Het kan voor migranten aantrekkelijk zijn om zich te presenteren als alleenstaande minderjarige vreemdeling (amv), omdat die volgens de regels niet kan worden uitgezet. Ook krijgen ze een voogd toegewezen die de asielzoekers ondersteunt.
Het medisch onderzoek is uiteindelijk 56 keer uitgevoerd, zes asielzoekers bleken aantoonbaar meerderjarig te zijn. De overige onderzoeken zijn niet uitgevoerd, onder meer omdat asielzoekers niet kwamen opdagen. Vermoed wordt dat het aantal asielzoekers dat liegt over hun leeftijd veel hoger ligt dan het aantal mensen over wie zo veel twijfel bestaat dat er onderzoek moet worden gedaan.
3. Speelt dit ook in andere landen?
In 2019 waren er 40.000 minderjarige migranten in Frankrijk, een vertienvoudiging in vijf jaar. Dit jaar komen daar naar schatting nog eens 40.000 bij. Het gaat in bijna alle gevallen om jongens. Tweederde is afkomstig uit Noord-Afrika, anderen uit het Midden-Oosten. De helft zou liegen over hun leeftijd.
Volgens gedeputeerde Jean-Louis Thiérot, ex-voorzitter van de provincieraad van Seine-et-Marne, wordt er veel gefraudeerd. ‘Bij ons klopte het verhaal in 80 procent van de gevallen niet. Soms beweerden veertigers dat ze minderjarig waren,’ zei hij vorige week dinsdag tegen Le Figaro. ‘Als ze achttien zijn, krijgen deze migranten bijna automatisch een verblijfsvergunning. Dan kunnen ze aanspraak maken op familiehereniging. Dit is dus een belangrijke tak van illegale immigratie.’
Uit cijfers van Parijs blijkt dat minderjarige migranten verantwoordelijk zijn voor 60 procent van de geweldsmisdrijven daar.
4. ‘We gaan ze halen’ strandt in Athene
Een poging om juist meer migranten naar Nederland te halen, strandde maandag 5 oktober in Athene. Nederlandse actievoerders van ‘We gaan ze halen’ waren met een leeg toestel onderweg naar Lesbos. Maar de toestemming die was verleend om te landen op Mitilini Airport werd midden in de lucht ingetrokken. De piloot zou een half uur voor de landing strikte orders hebben gekregen van de verkeerstoren in Athene om vanwege veiligheidsredenen op dat vliegveld te landen, meldt de organisatie op Facebook.
Het team van ‘We gaan ze halen’ heeft verklaard het vliegtuig niet te verlaten voordat ze op Mitilini Airport zijn aangekomen.
De bedoeling was dat de Boeing 737 twee dagen op het vliegveld van Lesbos zou staan, op een steenworp afstand van Moria, het grootste vluchtelingenkamp van Europa. Daar woedde vorige maand een aantal branden. Na lang aandringen van oppositie in de Tweede Kamer besloot de Nederlandse regering honderd vluchtelingen uit het kamp op te nemen, maar het aantal wel af te trekken van het aantal vluchtelingen dat Nederland komend jaar had beloofd op te nemen.
Dat ging de actievoerders niet ver genoeg en zij zetten een crowdfundingsactie op om een vliegtuig te charteren om de migranten dan maar zelf op te halen. In anderhalve week hadden ze de benodigde 50.000 euro binnen die de vlucht kost.
Deze actiegroep wil migranten ophalen die hier geen recht hebben op asiel. Dat is mensensmokkel. Het is niet sociaal maar wakkert ongecontroleerde migratie juist aan. Met risico’s voor mensenlevens en onze samenleving. Stop met deze waanzin!
VVD-Kamerlid Bente Becker noemt de actie op Twitter ‘mensensmokkel’. ‘Het is niet sociaal maar wakkert ongecontroleerde migratie juist aan. (…) Stop met deze waanzin!’
Telegraaf 05.10.2020 De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) werd in 2019 geconfronteerd met honderden asielaanvragen waarbij er ernstige twijfel was of de leeftijd die de asielzoekers zelf hadden opgegeven wel klopte.
Leeftijd is bij een aanvraag van groot belang, omdat een alleenstaande minderjarige vreemdeling in principe niet wordt uitgezet.
De twijfels kosten in toenemende mate capaciteit van de toch al overbelaste IND. Leeftijdsfraude is lastig aan te tonen, sancties zijn er niet. De Telegraaf sprak met zeven (oud-)medewerkers die betrokken zijn bij de opvang en procedure van minderjarige asielzoekers in Nederland.
Zij onderschrijven onafhankelijk van elkaar het beeld dat een deel van de asielzoekers zich tegen beter weten in voordoet als minderjarig. Een voogd van Stichting Nidos: „Er zit bijvoorbeeld iemand in mijn groep bij wie ik door fysieke kenmerken en gedrag het vermoeden heb dat hij bijna dertig jaar oud is.”
Telegraaf 05.10.2020 De Nederlandse activisten van de groep We Gaan Ze Halen, die eerder op maandag met hun vliegtuig in Athene strandden, zijn zonder vliegtuig op weg naar Lesbos. Het gecharterde vliegtuig waarmee zij 189 vluchtelingen wilden ophalen van Lesbos heeft Griekenland verlaten.
Nadat iedereen van We Gaan Ze Halen op het vliegveld van Athene verhoord was en een coronatest onderging, kregen de negen activisten hun paspoort terug. Nu willen zij vanuit Athene een nachtelijke veerpont naar Lesbos nemen. „We gaan daar alsnog naartoe, ondanks dat ons vliegtuig is afgenomen”, zegt een woordvoerder. Op Lesbos wil de organisatie met vluchtelingen spreken, grotendeels om aan Nederland te laten zien hoe slecht het gesteld is in het nieuwe vluchtelingenkamp.
De actie is van symbolische aard, want zonder vliegtuig kunnen zij geen vluchtelingen meenemen naar Nederland. „We willen als punt maken dat een luchtbrug echt nodig is, of het nu met ons vliegtuig is of een ander. We willen laten zien wat daar plaatsvindt en dat Nederland hier verantwoordelijkheid voor moet nemen.” Inmiddels heeft de groep contact gehad met de Nederlandse ambassade in Griekenland. Die zegt hen niet verder te kunnen helpen. De Griekse autoriteiten hebben nog niet laten weten waarom het vliegtuig van de organisatie op het laatste moment werd geweigerd.
Het door de actiegroep We Gaan Ze Halen gecharterde vliegtuig vertrok maandagochtend uit Nederland. Hun doel was om 189 vluchtelingen op te halen uit voormalig kamp Moria. Dat kamp werd enkele weken geleden verwoest door een brand. Nederland besloot vijftig alleenstaande kinderen en vijftig kwetsbare migranten op te vangen. De actiegroep vindt dat te weinig. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) keurde het plan vrijdag af, liet ze in een brief aan de actiegroep weten.
AD 15.10.2020 De Nederlandse activisten van de groep We Gaan Ze Halen, die eerder vandaag met hun vliegtuig in Athene strandden, zijn zonder vliegtuig op weg naar Lesbos. Het gecharterde toestel waarmee zij 189 vluchtelingen wilden ophalen van Lesbos heeft Griekenland verlaten.
Nadat iedereen van We Gaan Ze Halen op het vliegveld van Athene verhoord was en een coronatest onderging, kregen de negen activisten hun paspoort terug. Nu willen zij vanuit Athene een nachtelijke veerpont naar Lesbos nemen. ,,We gaan daar alsnog naartoe, ondanks dat ons vliegtuig is afgenomen”, zegt een woordvoerder. Op Lesbos wil de organisatie met vluchtelingen spreken, grotendeels om aan Nederland te laten zien hoe slecht de omstandigheden zijn in het nieuwe vluchtelingenkamp.
Ambassade
De actie is van symbolische aard, want zonder vliegtuig kunnen zij geen vluchtelingen meenemen naar Nederland. ,,We willen als punt maken dat een luchtbrug echt nodig is, of het nu met ons vliegtuig is of een ander. We willen laten zien wat daar plaatsvindt en dat Nederland hier verantwoordelijkheid voor moet nemen.”
Inmiddels heeft de groep contact gehad met de Nederlandse ambassade in Griekenland. Die zegt hen niet verder te kunnen helpen. De Griekse autoriteiten hebben nog niet laten weten waarom het vliegtuig van de organisatie op het laatste moment werd geweigerd.
Vluchtelingen
Het door de actiegroep We Gaan Ze Halen gecharterde vliegtuig vertrok maandagochtend uit Nederland. Hun doel was om 189 vluchtelingen op te halen uit voormalig kamp Moria. Dat kamp werd enkele weken geleden verwoest door een brand. Nederland besloot vijftig alleenstaande kinderen en vijftig kwetsbare migranten op te vangen.
De actiegroep vindt dat te weinig. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) keurde het plan vrijdag af, liet ze in een brief aan de actiegroep weten.
RTL 02.10.2020 Dat de Nederlandse regering een oproep doet aan de mensen van de actiegroep ‘We gaan ze halen’ om niet naar Lesbos te vliegen. verandert ‘helemaal niets’ aan het plan om daar 189 vluchtelingen op te halen. Dat zegt initiatiefnemer Rikko Voorberg.
“De staatsecretaris zegt dat het onderhandelingen in de wielen rijdt, maar de onderhandelingen leiden tot een Moria 2”, zegt Voorberg over de woorden van Anky Broekers-Knol. “Dat kan niet de bedoeling zijn. Er moet iets gebeuren. Iets disruptiefs.”
Steenworp afstand
De Boeing 737 die maandag naar Lesbos vliegt, blijft om die reden dan ook twee dagen op het vliegveld staan, op een steenworp afstand van het vluchtelingenkamp. Op die manier hoopt de actiegroep de druk op de Griekse politiek te vergroten. Ze hebben de steun van de oud-premier van Griekenland George Papandreou en enkele Griekse oppositiepartijen.
Voorberg hoopt de zaken in het Grieks parlement op scherp te zetten. Bang voor juridisch getouwtrek is hij niet. Het vliegtuig mag gewoon landen op Lesbos, zegt hij. “Dat is geregeld. Daar is niets politieks aan.”
Grijs gebied
Wat er gebeurt als Griekenland de vluchtelingen wel laat instappen, maar Nederland ze niet wil laten uitstappen, weet hij ook niet. “Dat is een grijs gebied.”
Drie weken geleden brandde het grootste vluchtelingenkamp van Europa bij Moria op het Griekse eiland Lesbos helemaal af. De gevolgen voor de toch al beroerde leefomstandigheden van de vluchtelingen waren dramatisch.
Na lang aandringen van oppositie in de Tweede Kamer besloot de Nederlandse regering honderd vluchtelingen uit het kamp op te nemen, maar het aantal van honderd wel af te trekken van het aantal vluchtelingen dat Nederland komend jaar had beloofd op te nemen.
Crowdfundingsactie
Voor veel mensen was dat een erg karige toezegging, waarna de actiegroep ‘We gaan ze halen’ een crowdfundingsactie startte om een vliegtuig te charteren om de vluchtelingen dan maar zelf op te halen.
In anderhalve week hadden ze de benodigde 50.000 euro binnen die de vlucht kost. “Dat laat wel zien hoeveel draagvlak er is voor onze actie. Nu is er momentum.”
Telegraaf 02.10.2020 Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) begrijpt best dat actiegroep We gaan ze halen vluchtelingen in Griekenland wil helpen. Maar om dat met een gehuurde Boeing 737 te doen, lijkt haar op zijn zachtst gezegd geen goed plan. Met het initiatief doorkruist de club volgens Broekers-Knol juist „reeds in gang gezette inspanningen van de Griekse autoriteiten, de Europese Commissie, Nederland en andere lidstaten.”
We gaan ze halen had de bewindsvrouw een brief gestuurd over de plannen om 189 vluchtelingen uit het voormalige kamp Moria op Lesbos op te halen. Dat kamp werd verwoest door een brand, waarna de coalitie besloot vijftig alleenstaande kinderen en vijftig kwetsbare migranten op te vangen.
Dat plan benadrukt Broekers-Knol in reactie op de brief van onder anderen voorzitter Rikko Voorberg. Nederland heeft bovendien 1 miljoen euro aan noodhulp gegeven.
Volgens Voorberg moet Nederland zeker 1000 mensen opnemen van het eiland. In een brief heeft hij Broekers-Knol toestemming gevraagd om de eerste tientallen via het gehuurde vliegtuig op te halen. Van Broekers werd verder gevraagd of zij haar contacten met het Griekse kabinet wil inzetten, zodat de verantwoordelijke ministers goedkeuring geven en „zo snel mogelijk 189 vluchtelingen selecteren zodat zij naar Nederland kunnen worden overgevlogen.”
Het is de bedoeling dat het vliegtuig maandagochtend vliegt vanaf Rotterdam The Hague Airport en twee dagen op de luchthaven van Mytilini op Lesbos „blijft wachten”, kondigt Wij gaan ze halen aan.
Broekers-Knol raadt de actiegroep aan te kijken of ze niet op een andere manier kunnen helpen. „Ik ben er zeker van dat er ook voor uw stichting wegen zijn om de samenwerking met de Griekse autoriteiten en andere betrokkenen op te zoeken, zodat de middelen die uw stichting ter beschikking heeft maximaal ten goede komt aan de juiste opvang van migranten”, schrijft de staatssecretaris.
NOS 02.10.2020 De actiegroep ‘We gaan ze halen’ gaat een nieuwe poging doen om vluchtelingen uit Griekenland te halen, dit keer met een vliegtuig. De groep wil 189 migranten uit het nieuwe kamp Moria aan boord nemen en naar Nederland brengen.
De Boeing 737 moet maandagochtend vertrekken van Rotterdam The Hague Airport voor een vlucht naar Mytilini, de hoofdstad van het eiland Lesbos.
Aan staatssecretaris Broekers-Knol is gevraagd om contact te leggen met de Griekse autoriteiten om te regelen dat de migranten mogen vertrekken. Het is de bedoeling dat het vliegtuig twee dagen op de geselecteerde vluchtelingen blijft wachten, zegt de actiegroep.
‘We gaan ze halen’ zegt dat de levensomstandigheden ook in het nieuwe kamp Moria beroerd zijn. Daarom zou Nederland in totaal 1000 migranten van Lesbos moeten opnemen. De roep uit de samenleving om meer migranten op te vangen is volgens de organisatie “inmiddels oorverdovend”.
‘U doorkruist andere inspanningen’
Maar de kans is groot dat het vliegtuig leeg terugkeert naar Nederland. De staatssecretaris zegt de goede bedoelingen te waarderen, maar wijst het initiatief toch van de hand. “U doorkruist daarmee reeds in gang gezette inspanningen van de Griekse autoriteiten, de Europese Commissie, Nederland en andere lidstaten”, schrijft Broekers-Knol in een reactie.
Ze wijst onder meer op de vijftig minderjarigen en vijftig kwetsbare migranten die naar Nederland worden gehaald naar aanleiding van de verwoestende brand in kamp Moria, begin vorige maand. Ook heeft Nederland 1 miljoen euro aan noodhulp gegeven. “Ik kan uw verzoek om personen van Lesbos naar Nederland te herplaatsen dan ook niet inwilligen,” aldus de staatssecretaris.
Ook schrijft ze dat het herplaatsen van migranten goed moet worden voorbereid, bijvoorbeeld door veiligheids- en gezondheidscontroles. Dat is volgens Broekers-Knol niet in een paar dagen te realiseren.
Mislukte actie in 2018
Eind 2018 liep een vergelijkbare actie van ‘We gaan ze halen’ op niets uit. De groep vertrok met tientallen auto’s en een bus richting Athene met als doel om 150 vluchtelingen mee terug te nemen naar Nederland.
De bus hield er bij Duisburg al mee op. Eenmaal in Griekenland konden de actievoerders onverrichterzake weer huiswaarts gaan, omdat de Griekse overheid volgens de organisatie niet reageerde op hun verzoek om een gesprek.
Telegraaf 02.10.2020 Lokale partijen uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam maken zich zorgen over de leefbaarheid en het dichtslibben van de grote steden door de opvang van extra vluchtelingen. Het absorptievermogen van de steden is bereikt, stellen Hart voor Den Haag, Leefbaar Rotterdam en Partij van de Ouderen Amsterdam.
Donderdag meldden ingewijden aan RTL Nieuws dat gemeenten komend jaar tussen de 10.000 en 13.500 extra plekken moeten realiseren voor vluchtelingen. „De landelijke overheid gaat helemaal voorbij aan het feit dat er in onze steden tal van wijken overbelast zijn.
De bevolkingssamenstelling is in onbalans”, zeggen Richard de Mos (Hart voor Den Haag), Tanya Hoogwerf (Leefbaar Rotterdam) en Wil van Soest (Partij van de Ouderen Amsterdam). „Bovendien drukt overbevolking op de leefbaarheid en zorgt onder meer voor criminaliteit, radicalisering en vervuiling op straat.
Het absorbtievermogen van onze steden is al lange tijd bereikt. Tel daarbij het tekort aan politie- en handhavingscapaciteit op en je weet dat niets doen geen optie is”, stelt het drietal.
’Schrap wettelijke taakstelling’
Leefbaar Rotterdam, Hart voor Den Haag en Partij van de Ouderen Amsterdam willen dat de stadsbesturen bij het Rijk aandringen om de wettelijke taakstelling voor de grote steden te schrappen.
„Wij kunnen de sociale cohesie in onze zwakste wijken alleen laten terugkeren, als de toestroom van nieuwkomers wordt geblokkeerd”, zegt De Mos, fractievoorzitter van Hart voor Den Haag. Er zijn meer plekken nodig voor vluchtelingen omdat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) druk bezig is met het wegwerken van achterstanden in asielzaken.
Gemeenten zijn wettelijk verplicht om mensen die een verblijfsvergunning krijgen op te vangen en te voorzien van een woning. Gezien de druk op de woningmarkt is een grens bereikt in de grote steden, vinden de drie partijen. Zij wijzen naar het eerdere onderzoek van Kantar in opdracht van De Telegraaf waarin 65 procent van de ondervraagden meldde dat immigratie moet worden beperkt.
Aanleiding voor het onderzoek was de bevolkingsprognose, waaruit blijkt dat Nederland in 2039 mogelijk 19 miljoen inwoners telt. De voorziene groei wordt vooral veroorzaakt door immigratie. Een zeer groot deel van de ondervraagden (91%) stelde dat er nauwelijks ruimte is voor meer inwoners.
„Er zit gewoon een limiet op het aantal mensen dat je per vierkante meter kwijt kunt. Zeker als je ook een leefbaar en veilig woonmilieu wilt creëren”, aldus de vertegenwoordigers van de drie partijen, die ook wijzen op de huidige druk op de woningmarkt.
De partijen stellen gezamenlijk schriftelijke vragen aan het gemeentebestuur van hun stad.
RTL 02.10.2020 De actiegroep ‘We gaan ze halen’ wil maandag met een chartervlucht vanuit Rotterdam naar Lesbos vliegen om daar bijna 200 vluchtelingen op te halen. Staatssecretaris Broekers-Knol zegt dat Nederland de vluchtelingen niet zal toelaten.
De vlucht is al geregeld. Volgens initiatiefnemer Rikko Voorberg vertrekt de vlucht met 189 stoelen sowieso. Als de Griekse autoriteiten wél akkoord gaan, sluit hij niet uit dat ze toch gewoon met 189 vluchtelingen aan boord naar Nederland vliegen.
Eerder al bussen
De actiegroep stuurde in 2018 ook al bussen naar Athene met hetzelfde doel. Deze kwamen toen leeg terug.
We gaan ze halen: actiegroep wil vluchtelingen naar Nederland halen
Volgens de organisatie is er genoeg maatschappelijk draagvlak. Na de brand in vluchtelingenkamp Moria op Lesbos beloofde het kabinet honderd vluchtelingen op te vangen. Die belofte viel bij oppositiepartijen en mensenrechtenorganisaties niet in goede aarde. Dit aantal wordt namelijk afgetrokken van de vluchtelingen die Nederland in 2021 toch al zou opnemen.
Voorberg liet eerder weten zich zorgen te maken om de situatie op Lesbos, waar naast het nieuwe vervangende kamp voor Moria ook twee andere kampen zijn. “De hel is herbouwd.”
Elsevier 25.09.2020 Op 5 oktober staat een vliegtuig van actiegroep We Gaan Ze Halen klaar in Griekenland. Aan boord is plaats voor 189 voormalige bewoners van het vluchtelingenkamp Moria die asiel willen aanvragen in Nederland. Of het vliegtuig daadwerkelijk kan opstijgen met hen aan boord is de vraag. De Nederlandse regering moet dat dan wel toestaan. In 2018 probeerde de actiegroep al 150 migranten per bus uit Griekenland te halen. Die actie mislukte.
Het geld voor de vlucht hebben de activisten de afgelopen twee weken ingezameld. Sympathisanten konden een vliegtuigstoel ‘sponsoren’ voor 250 euro. Dagblad ADberichtte donderdagmiddag dat de actie op 5 oktober wordt uitgevoerd. Dat hebben de activisten de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid laten weten.
We Gaan Ze Halen is in 2016 opgericht en pleit voor een ruimhartiger asielbeleid van het Nederlandse kabinet. De activisten noemen zichzelf ‘een groep burgers die vinden dat Nederland het niet langer kan maken om de verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen volledig bij Griekenland te leggen’.
In 2017 spanden de activisten onder leiding van de Amsterdamse dominee Rikko Voorberg al een rechtszaak aan tegen de Staat. Nederland zou zich niet houden aan Europese afspraken over de verdeling van asielzoekers en zou duizenden extra asielzoekers moeten opnemen. Ze verloren zowel het kort geding als de zaak in hoger beroep.
Volgens het hof hoefde Nederland zich niet te houden aan het absolute aantal te verdelen asielzoekers dat in 2015 is afgesproken. Die schatting was gebaseerd op de destijds verwachte instroom in Griekenland en Italië, maar die bleek twee jaar later flink kleiner te zijn.
Actiegroep was gestopt
Na de verloren rechtszaken reden activisten van de groep rond Kerst 2018 met een bus en auto’s naar Griekenland om 150 vluchtelingen naar Nederland te halen. Onderweg kreeg de bus pech en bovendien wilde de Griekse overheid niet met de activisten in gesprek. Zonder vluchtelingen keerde de groep terug naar Nederland.
Na hun mislukte actie besloot de groep begin dit jaar te stoppen: ‘Er is geen enkele politieke wil meer voor een constructieve oplossing voor de opvangcrisis. We schamen ons kapot over Europa,’ aldus het bestuur.
Recente gebeurtenissen in het Griekse vluchtelingenkamp Moria wakkerde het vuur weer aan bij de organisatie. Begin september veroorzaakten enkele migranten er brand omdat zij ontevreden waren met de coronamaatregelen in het kamp. Na twee aangestoken branden was vrijwel het gehele kamp onbewoonbaar. Meer dan de helft van de bewoners raakte dakloos.
Lege terugvlucht dreigt
Volgens hulporganisaties was de situatie in Moria al langer onhoudbaar. Er was in het kamp slechts ruimte voor zo’n 3.000 migranten, maar het aantal bewoners vlak voor de branden uitbraken was vier keer zoveel.
Na maatschappelijke druk besloot de Nederlandse overheid honderd asielzoekers uit het kamp over te nemen. Het zou gaan om vijftig kinderen jonger dan 14 jaar en vijftig kwetsbare inwoners. De actiegroep wil aanzienlijk meer vluchtelingen naar Nederland halen.
De vraag is of hun nieuwe actie, in tegenstelling tot vorige acties, wel slaagt. Het vliegtuig landt in elk geval op 5 oktober op het Griekse eiland Lesbos. Het blijft daar twee dagen staan, zodat het Nederlandse kabinet alsnog kan besluiten om 189 migranten te evacueren. Als het kabinet geen besluit neemt, of het aanbod afwijst, vliegt het toestel leeg terug naar Nederland.
NOS 24.09.2020 PVV-Kamerlid Emiel van Dijk is hard met de Tweede Kamer in aanvaring gekomen over het gebruik van het woord “omvolking”. Kamerlid Voordewind van de ChristenUnie wees hem erop dat dit “echt een term uit de nazi-tijd” is, waarop er een heftige woordenwisseling ontstond.
“Ik laat me hier niet voor nazi uitmaken”, riep de PVV’er.
‘Ik word door de ChristenUnie in hetzelfde rijtje geduwd als iemand in het nazitijdperk’
Van Dijk sprak over het nieuwe Europese migratiepact, dat de Europese Commissie gisteren presenteerde. Daarin staat dat de asielprocedure sneller moet, dat er meer solidariteit tussen EU-landen moet komen en dat kansloze asielzoekers sneller dienen te worden teruggestuurd.
Volgens de PVV’er komt het erop neer dat de EU de grenzen wagenwijd wil openzetten en is dat levensgevaarlijk. Hij noemde het plan een “omvolkingspact”. Veel fracties in een debat over Vluchtelingen- en Asielbeleid namen daar aanstoot aan. CDA-Kamerlid Van Toorenburg vroeg of ze het wel goed had verstaan.
‘Levensgevaarlijk’
Emiel van Dijk vreest dat er proactief boten met mensen uit Afrika naar Europa worden gehaald en dat de Nederlandse bevolking straks een minderheid vormt. Hij zei dat dit levensgevaarlijk is voor onze nationale cultuur en identiteit. “Ze komen hun cultuur aan ons opdringen.”
Kamerlid Voordewind zei dat hij afstand neemt van die uitspraken. “Omvolking is echt een term uit de nazi-tijd.” Het PVV-Kamerlid zei daarop dat hij zich niet voor nazi laat uitmaken. “Dit is te gortig voor woorden.”
Voordewind stelde dat hij hem niet voor nazi uitmaakte. “Maar de heer Van Dijk gebruikt een paar keer het woord ‘omvolking’ en dan moet hij ook weten dat die term uit de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt door de nazi’s om het Arische ras te zuiveren. Ik waarschuw hem: pas alsjeblieft op uw woorden.”
De voorzitter van het debat snoerde Van Dijk uiteindelijk de mond, toen hij zich niet wilde neerleggen bij de verklaring van Voordewind.
Telegraaf 24.09.2020 Nederland houdt vast aan het aanbod om honderd kwetsbare vluchtelingen op te nemen van Lesbos, ook als blijkt dat er weinig kinderen jonger dan 14 jaar nog te vinden zijn op het Griekse eiland. Dat heeft staatssecretaris Ankie Broekers-Knol donderdag bevestigd in een debat met de Tweede Kamer.
De coalitiepartijen sloten enkele weken geleden een compromis, na de verwoestende brand in opvangkamp Moria. Nederland is bereid honderd kwetsbare mensen op te vangen uit Moria. Het ging in de deal om vijftig alleenstaande minderjarige kinderen, jonger dan 14, en vijftig mensen uit gezinnen met minderjarige kinderen. Daarbij moeten de vluchtelingen minimaal 75 procent kans maken op asiel.
SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil van het kabinet weten wat er gebeurt als er niet genoeg kinderen aan die voorwaarden voldoen. „Mag ik de staatssecretaris eraan houden dat de criteria niet zo strak worden gehandhaafd? Dat ze tenminste vasthoudt aan dat getal van honderd?”
Broekers-Knol zei Van Dijk „gerust te kunnen stellen. Honderd is honderd. Dat is het.” Ze tekende daarbij wel aan, dat het eerst aan de Grieken is om het aanbod van hulp te accepteren en de mensen te selecteren die in aanmerking komen voor opvang in Nederland.
Niels van den Berge vindt dat de bewindsvrouw door „af te wachten” zich nogal „passief” opstelt, maar Broekers-Knol zegt dat er meerdere keren per week contact is met de Grieken om ze tot een spoedig antwoorden te bewegen. „We drukken er heel hard op om zo snel mogelijk antwoord te krijgen. ”
AD 24.09.2020 EU-landen hoeven niet meer verplicht vluchtelingen op te nemen. Ze mogen er ook voor kiezen om uitzettingen voor hun rekening te nemen. Het is het belangrijkste voorstel in het nieuwe Migratie- en Asielpact van de Europese Commissie.
Het meest gebruikte woord in Brussel was gisteren ‘solidariteit’. Zonder solidariteit gaat het de Europese Unie niet lukken om ‘een van onze grootste problemen’, dat van de vluchtelingen, aan te pakken. Het is juist dat gebrek aan solidariteit dat heeft geleid tot het mislukken van het huidige asielsysteem, of ‘non-systeem’, zoals Eurocommissaris Margaritis Schinas het noemde. Ook Commissievoorzitter Ursula von der Leyen deed een duit in het zakje bij de presentatie van de voorstellen: ,,De vraag is niet of je meedoet, maar hoe.”
Lees ook;
Ronja reisde naar Moria en probeerde een neppaspoort te kopen: ‘Dat is nog bijna gelukt’
Het is de bedoeling dat het nieuwe Migratie- en Asielpact leidt tot een totaal andere aanpak van het vluchtelingenprobleem. De twee belangrijkste doelen: een strenger beleid aan de grens en minder illegalen in de Unie. Die moeten bereikt worden op drie manieren.
Allereerst moet de EU ervoor zorgen dat de situatie in het land van herkomst verbetert, en wel zodanig dat beide ‘partijen’ er baat bij hebben. ,,We moeten die landen helpen hun economische situatie te verbeteren”, zei Schinas. ,,Dan hoeven met name de jongeren niet meer te vertrekken. Ook moeten we samen het businessmodel van de mensensmokkelaars zien te breken.”
Strenger en sneller
De migranten die in Europa aankloppen (dat waren er vorig jaar 140.000) moeten vervolgens geconfronteerd worden met een ‘streng grensbeleid’. Dat geldt voor alle buitengrenzen, dus ook voor vliegvelden en havens. Van asielzoekers wordt bij binnenkomst niet meer alleen de vingerafdruk gecontroleerd, maar ook de gezondheid en het veiligheidsrisico.
Het moet ook allemaal veel sneller gaan dan nu, om ‘verschrikkelijke toestanden’ zoals in het Griekse vluchtelingenkamp Moria te voorkomen. Binnen vijf dagen moet een eerste selectie zijn gemaakt.
Wie aanspraak kan maken op asiel gaat de procedure in in het land van aankomst, waarna de eindbestemming wordt bepaald. De rest volgt een traject dat binnen twaalf weken kan leiden tot uitzetting. Ook nieuw: er komt een ‘ontvangstcentrum’ op het eiland Lesbos.
Wel of niet
Opvallendste voorstel betreft een keuzemogelijkheid voor de EU-lidstaten. De verplichte herverdelingsquota zijn van de baan. Landen mogen nu zelf beslissen of ze migranten opnemen, andere landen helpen met geld of douaniers, en/of dat ze voor de grenslanden mensen gaan terugsturen naar het land van herkomst. Een grensland als Griekenland of Italié hoeft daar dan niet meer naar om te kijken, als bijvoorbeeld Polen dit op zich neemt.
Dit is vooral bedoeld om Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije aan boord te houden. Die hebben tot nu toe pertinent geweigerd migranten op te nemen, en kunnen nu op een andere manier hun solidariteit tonen. In Commissie-taal heet dit: het sponsoren van terugkeer. Als een grensland echt onder druk staat, gaat de Commissie andere lidstaten wel vragen om mensen op te nemen.
Deze ‘constante solidariteit’ moet er voor zorgen dat de Europese Unie haar asielbeleid op orde krijgt. Want, zei commissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken): ,,Asiel aanvragen blijft natuurlijk mogelijk. We hebben migratie ook gewoon nodig. Onze maatschappij is aan het vergrijzen. Het probleem is ongereguleerde migratie.”
‘Voorzichtig positief’
In Brussel wordt gemengd gereageerd op het pact. Malik Azmani (VVD) is enthousiast: ,,Migratie is nu een prioriteit en dat werd hoog tijd. Tot we controle krijgen op migratiestromen richting Europa moeten we onze buitengrenzen op orde krijgen.”
GroenLinks denkt dat de druk nog steeds op grenslanden als Griekenland en Italië blijft liggen. De partij wil dat de EU meer gaat doen om die met kennis en capaciteit te ondersteunen. Het CDA constateert dat de Commissie ‘eindelijk heeft geleverd’. ,,Het werd ook tijd, want het is dit keer echt erop of eronder”, zegt Jeroen Lenaers. ,,Jarenlang gesteggel en polarisatie heeft Europa geen goed gedaan. Ik ben voorzichtig positief.”
De komende tijd gaan het Europees parlement en de lidstaten zich over de voorstellen buigen. Volgens insiders kan het nog wel een jaar duren voordat iedereen zijn definitieve standpunt heeft bepaald. Daarna beginnen de onderhandelingen.
AD 24.09.2020 Voor 189 vluchtelingen op Lesbos staat op 5 oktober een vliegtuig klaar om hen naar Nederland te brengen. Dat heeft de actiegroep We Gaan Ze Halen geregeld. De groep zamelt sinds de brand in vluchtelingenkamp Moria, waar ruim 12.000 mensen dakloos werden, geld in om een vliegtuig naar Lesbos te sturen.
We Gaan Ze Halen stuurde in 2018 bussen naar Athene met hetzelfde doel. Deze kwamen toen leeg terug. Het vliegtuig zal twee nachten op Lesbos blijven, zodat het kabinet twee dagen heeft om een beslissing te nemen.
Volgens de organisatie is er genoeg maatschappelijk draagvlak. ,,Vandaag is in het AD, de Volkskrant en Trouw een brief gepubliceerd waarin FNV de politiek oproept om nu te handelen”, zegt Rikko Voorberg van We Gaan Ze Halen. In deze brief, ondertekend door 127 organisaties, gemeenten en personen, wordt aan het kabinet gevraagd om hulp te bieden en actief bij te dragen aan een solide Europees migratiepact.
Brand
Na de brand in kamp Moria beloofde het kabinet honderd vluchtelingen op te vangen: vijftig alleenstaande minderjarige kinderen, jonger dan 14, en vijftig mensen uit gezinnen met minderjarige kinderen.
Daarbij moeten de vluchtelingen minimaal 75 procent kans maken op asiel. De belofte viel bij oppositiepartijen en mensenrechtenorganisaties niet in goede aarde. Dit aantal wordt namelijk afgetrokken van de vluchtelingen die Nederland in 2021 opneemt.
We Gaan Ze Halen wil het heft in eigen hand nemen door 5 oktober een vliegtuig te sturen. Hierover informeerden zij vandaag de Kamercomissie Justitie en Veiligheid. ,,Wij vragen hen om toestemming om deze mensen mee te nemen en hun komst niet ten koste te laten gaan van de quota.”
Voorberg maakt zich zorgen om de situatie op Lesbos, waar naast het nieuwe vervangende kamp voor Moria ook twee andere kampen zijn. ,,Het nieuwe kamp heeft nauwelijks voorzieningen. De hel is herbouwd. Het gaat de mensen daar niet om onderdak en eten, maar om herplaatsing.”
Staatssecretaris: aanbod opvang 100 vluchtelingen staat hoe dan ook Nederland houdt vast aan het aanbod om honderd kwetsbare vluchtelingen op te nemen van Lesbos, ook als blijkt dat er weinig kinderen jonger dan 14 jaar nog te vinden zijn op het Griekse eiland. Dat heeft staatssecretaris Ankie Broekers-Knol vandaag bevestigd in een debat met de Tweede Kamer.
SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil van het kabinet weten wat er gebeurt als er niet genoeg kinderen aan die voorwaarden voldoen. ,,Mag ik de staatssecretaris eraan houden dat de criteria niet zo strak worden gehandhaafd?
Dat ze tenminste vasthoudt aan dat getal van honderd?” Broekers-Knol zei Van Dijk ,,gerust te kunnen stellen. Honderd is honderd. Dat is het.” Ze tekende daarbij wel aan, dat het eerst aan de Grieken is om het aanbod van hulp te accepteren en de mensen te selecteren die in aanmerking komen voor opvang in Nederland.
AD 24.09.2020 Met een paginagrote advertentie in verschillende landelijke ochtendkranten, waaronder het AD, roepen vakbonden, advocaten, oud-politici en bekende Nederlanders het kabinet op om een eerlijk aandeel te nemen in de opname van migranten die in het grotendeels afgebrande kamp Moria op Lesbos, Griekenland, verbleven.
Daarnaast moet Nederland met de overige EU-lidstaten humanitaire hulp geven die verder gaat dan het bouwen van een tentenkamp en bijdragen aan een solide Europees migratiepact om te voorkomen dat dit soort rampen zich in de toekomst blijven voordoen, zo luidt de boodschap.
Lees ook;
Ronja reisde naar Moria en probeerde een neppaspoort te kopen: ‘Dat is nog bijna gelukt’
De honderden ondertekenaars spreken van een ‘wake-upcall’. ‘Een gevolg van falend beleid, nationaal en Europees. Wij kunnen en mogen niet langer wegkijken. Nederland heeft een lange staat van dienst als voorvechter van mensenrechten, met bijzondere aandacht voor vrouwen- en kinderrechten. Maar deze status schept verplichtingen.’
De oproep vervolgt: ‘Wij zijn beschaamd door de zogenaamde ‘Moria-deal’ van de regeringscoalitie. Alle 13.000 mensen van Moria vallen onder de universele mensenrechten van recht op leven en menselijke waardigheid. Van de 13.000 kwetsbare mensen in Moria, wil Nederland er maar 100 opnemen. Die gaan dan nog af van het aantal dat Nederland toch al zou opnemen. Resultaat: nul extra!’
De oproep is bedoeld voor het kabinet, met de boodschap nú te handelen. Ook wordt Nederlanders gevraagd hun steun te betuigen op social media met de hashtag #wegkijkenisgeenoptie.
Vandaag spreekt de Tweede Kamer over de zogenaamde ‘Moria-deal’ tijdens het algemeen overleg van Justitie en Veiligheid.
AD 24.09.2020 Actievoerders van burgerbeweging DeGoedeZaak staan vandaag weer op het Plein in Den Haag. Ze vinden dat Nederland haar verantwoordelijkheid moet nemen en zo snel mogelijk een deel van de 13.000 ontheemde vluchtelingen uit kamp Moria op Lesbos zouden moeten opvangen.
,,Wij merken dat landen als Duitsland veel meer doen dan wij. Nederland neemt per saldo nul extra vluchtelingen op”, legt Jurjen van den Bergh van DeGoedeZaak uit. ,,Eergisteren sloten we in Europees verband een deal om samen te werken, het Migratiepact. Voor het kabinet is dit een kans om echt iets te doen aan de acute nood op Moria.”
De beweging krijgt bijval van vertegenwoordigers van de ruim 1500 prominente en kritische leden van D66, ChristenUnie, CDA en VVD. ,,Velen van ons schamen zich dat we als partij niet meer hebben kunnen doen voor mensen in nood. Nu er een opening ligt om samen met andere landen te helpen, rekenen wij op onze fractievoorzitters.”
De burgerbeweging heeft bijna 66.000 handtekeningen ingezameld. Deze bieden zij vandaag aan. En benadrukken dat de ‘huidige Moriadeal niet goed genoeg is.’
Telegraaf 23.09.2020 De aanvragen van asielzoekers moeten straks veel sneller worden afgehandeld. De Europese Commissie heeft een nieuw ’Migratiepact’ bedacht waarin staat dat mensen die aankomen binnen vijf dagen al moeten horen of ze in de procedure mogen. Dat schrijft De Volkskrant.
Daarna moet binnen twaalf weken worden vastgesteld of de aanvraag terecht is. Zo nee dan moeten ze binnen nog eens twaalf weken daadwerkelijk worden uitgezet. Om de landen van herkomst te stiumuleren deze mensen terug te namen, worden allerlei handelsvoordelen in het leven geroepen. Nu vertrekt maar een derde weer naar het land van herkomst.
De Commissie hoopt met het nieuwe Migratiepact de onderlinge ruzies tussen Europese landen op te lossen.
De regeringsleiders gaan het nieuwe plan eerst nog bespreken.
NOS 23.09.2020 De reacties van de Nederlandse Europarlementariërs op het nieuwe migratieplan van de Europese Commissie laten zien dat ook het nieuwe plan niet op instemming van iedereen kan rekenen. Al jaren probeert de Europese politiek om een oplossing te vinden voor de migranten die zich melden aan de grenzen van de Europese Unie.
De kern van het vandaag gepresenteerde plan is dat de procedure sneller moet als mensen zich melden, dat er meer solidariteit tussen de verschillende EU-lidstaten moet komen en dat kansloze asielzoekers sneller dienen te worden teruggestuurd. Ook benadrukt iedereen dat er nooit meer een tweede Moria mag komen, het overvolle vluchtelingenkamp op het Griekse eiland Lesbos, dat enkele weken geleden door brand werd verwoest.
De Europese Commissie wil meer opvang- en identificatiecentra, ook wel hotspots genoemd. Correspondenten Sander van Hoorn en Mustafa Marghadi zijn in zo’n kamp op Lampedusa. In deze vlog laten zien hoe het daar is.
In de eerste Europese hotspot voor migranten: ‘het barst uit z’n voegen’
In een interview met de NOS zegt Eurocommissaris Johansson van Migratie dat het plan een verfrissende nieuwe kijk biedt. “Alles aan het plan is nieuw. Natuurlijk zal geen enkele lidstaat helemaal tevreden zijn, maar dit is een heel acceptabel voorstel.”
Volgens de Zweedse Eurocommissaris moeten de burgers van de Europese Unie beseffen dat het geen 2015 meer is, toen asielzoekers door de verschillende landen liepen op weg naar landen als Duitsland en Nederland. “We hebben vorig jaar maar 140.000 vluchtelingen gehad”, zegt ze. “En nu gaan we de procedures verbeteren en zorgen we voor een snellere en efficiëntere terugkeer.”
Afkopen
PvdA-parlementslid Kati Piri verwacht niet dat er veel zal veranderen. De basisprincipes zijn goed, zegt ze. “Landen mogen zelf bepalen hoe ze de solidariteit vormgeven. Ze mogen het afkopen met tenten, dekens, ze kunnen een vliegtuig sturen om uitgeprocedeerde asielzoekers uit te zetten of ze kunnen vluchtelingen opnemen.” Wanneer landen niks doen, kunnen ze door de Europese Commissie gedwongen worden om alsnog een bijdrage te leveren.
Jeroen Lenaers van het CDA is, wat hij zelf noemt, voorzichtig positief. Ook hij twijfelt over de invulling, maar hoopt dat met een stok achter de deur landen gedwongen kunnen worden om solidair te zijn.
Over de versnelde registratie is Lenaers tevreden. “Binnen vijf dagen een onderscheid maken tussen echte vluchtelingen en economische migranten is winst.” Hij denkt dat het zo voor mensensmokkelaars minder aantrekkelijk wordt om vluchtelingen in niet zeewaardige boten te laten vertrekken. “Een oversteek moet niet meer automatisch een toegangsticket voor de EU zijn.”
Bij de VVD is er vooral opluchting dat er nu eindelijk plannen van de Europese Commissie zijn. Het was de bedoeling dat het migratiepact, zoals de plannen heten, al begin dit jaar zou worden gepresenteerd. Fractievoorzitter Malik Azmani hamert op controle. “We moeten de migratiestromen onder controle krijgen en dus is het goed dat we meteen zien wie er recht heeft op asiel en wie niet.”
Lost niks op
Kritiek komt er van zowel GroenLinks als van Forum voor Democratie. Tineke Strik van GroenLinks vreest dat opvangkampen zoals Moria ook met de nieuwe plannen overvol blijven. “Het is ad-hocsolidariteit zonder verplichte overname van asielzoekers en bovendien blijven ze voor lange tijd in gevangenschap zitten.”
Rob Rooken van Forum voor Democratie vindt dat het migratiepact niets oplost. Hij denkt dat de plannen om migranten terug te sturen naar het land van herkomst niet zullen slagen en pleit voor het sluiten van de buitengrenzen van de EU. “Boten met immigranten mogen onder geen enkele voorwaarde aan wal komen.”
NU 23.09.2020 De Europese Commissie gaat EU-lidstaten niet verplichten om bepaalde hoeveelheden asielzoekers op te nemen, blijkt uit het woensdag gepresenteerde Migratie en Asiel Pact. Als het voorstel wordt goedgekeurd, moeten landen bij nieuwe crisissen straks een verplichte mate van solidariteit tonen, afhankelijk van de grootte en welvaartssituatie van het land.
Landen kunnen bijvoorbeeld verplicht verantwoordelijk worden voor de terugkeer van vluchtelingen. Dat houdt in dat zij de afhandeling van procedures overnemen en verantwoordelijk worden voor het re-integratie van asielzoekers in het land van oorsprong.
Brussel wil verder ook meer gaan samenwerken met landen waar migranten vandaan komen. Daarbij wordt vooral gekeken naar Afrikaanse landen.
Voordat de plannen in werking worden gesteld, moeten EU-lidstaten en het Europees Parlement akkoord gaan met het voorstel. Daardoor strandde een eerder wetsvoorstel uit 2016.
Volgens Europese Commissie-voorzitter Urusula von der Leyen voldoen de huidige migratieplannen niet meer voor Europa en zijn ze gedateerd. De recente branden in vluchtelingenkampen op Griekenland zouden dat hebben aangetoond, redeneert Von der Leyen.
Binnen vijf dagen duidelijk of asielzoeker mag blijven
Ook bij het nieuwe beleid zouden landen waarin vluchtelingen aankomen in principe de verantwoordelijkheid houden over hun asielprocedure, een beleid dat in het verleden leidde tot kritiek vanuit Italië, Griekenland en Spanje.
Nu zijn extra criteria toegevoegd aan de wijze waarop besloten wordt welk land de asielprocedure in handen krijgt. De EC kijkt ook naar in welk land de asielzoeker al familie heeft, welk visum hij op zak heeft en in welke omstandigheden een (jonge) asielzoeker het beste kan worden opgevangen.
Asielzoekers moeten daarnaast sneller duidelijkheid krijgen. Brussel wil verbeterde opvangcentra aan de grenzen, waar vluchtelingen snel geïdentificeerd, gescreend en geregistreerd kunnen worden. Binnen vijf dagen moet duidelijk zijn of een asielzoeker in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning, of dat de persoon een langer traject in gaat om in aanmerking te komen.
‘Verplichte solidariteit’ moet landen als Polen en Hongarije overtuigen
Mochten landen als Griekenland, Spanje en Italië alsnog in de problemen komen door grote aantallen vluchtelingen in korte tijd, wordt een beroep gedaan op de zogeheten ‘verplichte solidariteit’ van andere landen. Zij moeten dan asielzoekers overnemen of helpen bij het organiseren van de terugkeer van asielzoekers die geen kans maken op een verblijfsvergunning.
De Zweedse commissaris Ylva Johansson hoopt dat de laatstgenoemde optie landen als Polen en Hongarije overtuigt. Beide landen hebben de laatste jaren meermaals geweigerd om vluchtelingen op te nemen en hoeven dat in het huidige voorstel voorlopig ook niet te doen.
Oxfam Novib reageert teleurgesteld op de gepresenteerde migratieplannen. “Europa had al jaren eerder zijn asielstelsel moeten hervormen. Het is positief dat de EC probeert EU-landen samen te brengen om zinvolle veranderingen door te voeren, maar de Commissie lijkt alsnog te zijn gezwicht voor druk vanuit EU-regeringen die het aantal mensen dat in Europa bescherming en asiel zoekt, juist willen verminderen.”
NOS 23.09.2020 De Europese Commissie gaat een prognose maken van het jaarlijkse aantal asielzoekers. De EU-lidstaten kunnen op basis daarvan aangeven hoeveel vluchtelingen ze willen opnemen of – als ze dat niet willen – op welke manier ze dan bijdragen, bijvoorbeeld door het sturen van extra grenswachten. Dat staat in het migratieplan dat vandaag wordt gepresenteerd.
Er komt een permanente reservepot. Landen geven aan wat ze willen bijdragen als er nieuwe asielzoekers komen. Wanneer dan een land als Griekenland of Italië om hulp vraagt wordt eerst gekeken wat er in de pot zit.
“Als je gierig bent in de eerste fase dan kan je uiteindelijk verplicht worden”, aldus Ingevoerde betrokkene Europese Commissie.
Als blijkt dat het onvoldoende is, dan gaat de Europese Commissie aan de lidstaten vragen of ze nog meer kunnen bijdragen. Als de opbrengst van die rondgang ook onvoldoende is, dan kunnen landen gedwongen worden om asielzoekers op te nemen of een hogere financiële bijdrage te geven. Dat kan alleen worden tegengehouden door een gekwalificeerde meerderheid van landen, zodat een minderheid het niet kan blokkeren.
De commissarissen Johansson en Schinas willen een positieve benadering. In vorige voorstellen wilde de Europese Commissie meteen met boetes komen, nu staat de vrijwilligheid voorop. Maar de kruik gaat zo lang te water tot hij breekt. “Als je gierig bent in de eerste fase dan kan je uiteindelijk verplicht worden”, aldus een ingevoerde betrokkene.
Asielzoekers moeten binnen vijf dagen na aankomst bij de grenzen van de Europese Unie te horen krijgen of ze in aanmerking komen voor asiel of geen kans maken. Ze worden gescreend zodat hun identiteit kan worden vastgesteld. Ook wordt gekeken of ze een gezondheidsrisico vormen.
Berekening
Daarna wordt er een berekening op de mensen losgelaten. Komen ze uit een land waarvan in het verleden relatief veel mensen al asiel hebben gekregen, dan mogen ze verder naar een opvangplek in de EU. De Europese Commissie legt de grens bij twintig procent.
Wanneer ze uit een land komen waarvan in het verleden weinig tot geen mensen asiel hebben gekregen (dus minder dan twintig procent) dan moeten ze buiten de Europese Unie blijven, bij de grens. De asielzoekers moeten daar de procedure afwachten. Daar zullen volgens deskundigen tijdelijke kampen ontstaan, die wellicht permanent kunnen worden.
Met name Nederland is vrij kritisch over de grens van twintig procent, omdat in het verleden ook over dit idee is gesproken en toen werd nog gezegd dat alleen mensen uit landen waarvan 75 procent een kans op asiel maakten door mochten gaan.
Gevraagd naar een reactie zegt CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers dat dit veel te laag is en het veel strenger moet.
Terugsturen
Er komen ook nieuwe afspraken over het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers. De Europese Commissie wil gaan profiteren van de bijzondere relaties die sommige lidstaten hebben met de landen van oorsprong. Zo heeft Spanje een goede band met Marokko en kunnen uitgeprocedeerde asielzoekers uit dat land die in Nederland verblijven via Spanje worden uitgezet naar Marokko.
Frontex moet terugvluchten gaan organiseren waarbij het vliegtuig vol zit met in de EU uitgeprocedeerde mensen. Niet langer zal elk land afzonderlijk proberen mensen uit te zetten, zoals nu gebeurt.
Legale migratie
Opvallend is dat er geen voorstel komt over legale migratie, waar met name door enkele politieke partijen in het Europees Parlement op was aangedrongen. Wel wordt er een consultatieronde opgestart, inspraak van burgers en belangenorganisaties waarbij iedereen z’n zegje mag doen.
Het voorstel van de Europese Commissie moet nog door de lidstaten worden besproken en ook het Europees Parlement moet er nog over debatteren.
NU 21.09.2020 Demonstranten hebben zondag hun plek ingenomen op het Plein voor de Tweede Kamer in Den Haag. Ze verblijven daar 24 uur om aandacht te vragen voor de situatie in vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos.
Er mochten vijf tenten staan, maandag worden er meer mensen verwacht. Om 12.00 uur start er een programma, waarbij verschillende sprekers naar het Plein komen.
De demonstranten hebben een klein vluchtelingenkamp nagemaakt, om de situatie in Moria na te bootsen. Ze slapen in lekke tentjes. De 24 uur-actie is een initiatief van Amsterdamse studenten.
Een motoragent sprak de actievoerders nog toe zij zich zondag installeerden op het Plein.
‘Veel suuces’, wenst deze motoragent de Moria-kampers op het Plein. Demonsteren mag in Nederland, laat de politieman weten. En:’Als er mensen zijn die reageren, laat het ons weten’. #moria
AD 21.09.2020 Demonstranten hebben gisteren hun plek ingenomen op het Plein voor de Tweede Kamer. Ze verblijven daar 24 uur, om aandacht te vragen voor de situatie in vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos.
Er mochten vannacht vijf tenten staan, vandaag worden er meer mensen verwacht. Om 12.00 uur start er een programma, waarbij verschillende sprekers naar het Plein komen.
De studenten willen ‘vooral het gesprek aangaan met mensen’ over de situatie van vluchtelingen en hun ellende, zeggen. Het zijn studenten uit Den Haag, Amsterdam en er zijn meer onderweg. Ze blijven 24 uur op het Plein. #moria
De studenten willen 'vooral het gesprek aangaan met mensen' over de situatie van vluchtelingen en hun ellende, zeggen. Het zijn studenten uit Den Haag, Amsterdam en er zijn meer onderweg. Ze blijven 24 uur op het Plein. #moriapic.twitter.com/fbn3FqtRA6
De demonstranten hebben een klein vluchtelingenkamp nagemaakt, om de situatie in Moria na te bootsen. Ze slapen in lekke tentjes. De 24 uur-actie is een initiatief van Amsterdamse studenten. Toen zij zich gisteren installeerden op het Plein, werd ze nog even moed ingesproken door een politieman.
‘Veel suuces’, wenst deze motoragent de Moria-kampers op het Plein. Demonsteren mag in Nederland, laat de politieman weten. En:’Als er mensen zijn die reageren, laat het ons weten’. #moria
'Veel suuces', wenst deze motoragent de Moria-kampers op het Plein. Demonsteren mag in Nederland, laat de politieman weten. En:'Als er mensen zijn die reageren, laat het ons weten'. #moriapic.twitter.com/1awg3gb63K
Actievoerders hebben op het #Plein in #DenHaag een ‘tentenkamp’ nagebootst, waarmee zij aandacht vragen voor de situatie van de vluchtelingen op #Moria. Zij zullen ook overnachten op het #Plein.
Telegraaf 21.09.2020 De Nederlandse handreiking na een verwoestende brand in opvangkamp Moria op Lesbos resulteert nog niet in de komst van migranten.
Dat blijkt uit navraag bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. De Grieken hebben wel te kennen hebben gegeven hulp nodig te hebben. „Ons aanbod is gedaan aan de Grieken, die hebben aangegeven hier graag gebruik van te maken”, zegt een woordvoerster van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Wachten op concrete hulpvraag
Het wachten is voorlopig op een concrete hulpvraag van de Griekse autoriteiten. „Er zijn een stuk of tien landen die een aanbod hebben gedaan, die landen spreken samen met de Grieken en de Europese Commissie over welke mensen wanneer en op welke termijn waarheen gaan. Dat overleg wachten we nu af”, vertelt de zegsvrouw.
Achter de schermen valt te horen dat het puzzelen is omdat er vanuit Nederland een specifiek aanbod is gedaan. Er ligt een politiek mandaat om 50 kinderen en 50 kwetsbare volwassenen naar ons land te halen. Bij de kinderen gaat het om alleenstaande minderjarigen jonger dan veertien jaar. Er zal dus zorgvuldig moeten worden gekeken of migranten aan de voorwaarden voldoen.
Grieken moeten selecteren
Het is nu eerst aan de Grieken om te selecteren. Als voorwaarde wordt bovendien gesteld dat zij al grote kans maakten op een vluchtelingenstatus. Normaal gesproken gaan ze in Nederland de gebruikelijke asielprocedure in, tenzij die in Griekenland al is doorlopen.
Coalitiepartijen kwamen op 10 september na uren beraad uit op een deal over de ontheemde migranten uit het Griekse opvangkamp Moria. Het is het resultaat van de toenemende druk vanuit linkse hoek op de coalitiepartijen CDA en VVD.
NU 20.09.2020 Amsterdamse studenten bouwen zondagavond voor een 24 uurs-actie vluchtelingenkamp Moria na op het Plein in Den Haag. Het minikamp moet duidelijk maken hoe verschrikkelijk het er was.
De studenten hebben karton en lekke tentjes en ze slapen in de buitenlucht. Er worden ongeveer twintig demonstranten verwacht, vertelt Roos Ykema, een van de studenten. “We zijn met maximaal twintig studenten. Dat is het voorschrift vanwege het coronavirus.”
Met de actie vraagt de groep aandacht voor de verschrikkingen die heersten in het verwoeste kamp. Ze willen een menswaardige oplossing voor alle vluchtelingen die nog op het Griekse eiland zijn.
Ykema is zelf op Lesbos in Moria geweest. Behalve mooie herinneringen over vriendschap en solidariteit, heeft ze vooral ook nare beelden in haar hoofd. “Het was vooral veel ellende.”
De studenten bouwen het kamp zondag om 18.00 uur op en blijven in Den Haag tot maandag 18.00 uur. De 1,5 meter afstand vanwege het coronavirus wordt gerespecteerd volgen Ykema.
Mensen worden uitgenodigd te komen kijken. Ook is door de studenten online een actie op touw gezet. “Waarbij we mensen oproepen om zelf ook in hun straat, tuin of op hun balkon Moria na te bootsen en hier een foto van te plaatsen op sociale media onder de hashtag #thisisnotahome.”
AD 20.09.2020 Amsterdamse studenten bouwen zondagavond voor een 24 uurs-actie vluchtelingenkamp Moria na op het Plein in Den Haag. Het minikamp moet duidelijk maken hoe verschrikkelijk het er was.
De studenten hebben karton, lekke tentjes en ze slapen onder de blote hemel. Er worden ongeveer twintig demonstranten verwacht, vertelt Roos Ykema. ,,We zijn met maximaal twintig studenten. Dat is het voorschrift vanwege de corona.”
Met de actie vraagt de groep aandacht voor de verschrikkingen die heersten in het verwoeste kamp. Ze willen een menswaardige oplossing voor alle vluchtelingen die nog op het Griekse eiland zijn.
Roos Ykema is zelf op Lesbos in Moria geweest. Behalve mooie herinneringen over vriendschap en solidariteit, heeft ze vooral ook nare beelden in haar hoofd, zegt ze. ,,Het was er vooral veel ellende.”
De studenten bouwen het kamp zondag op om 18.00 uur en blijven in Den Haag tot maandag 18.00 uur. De anderhalve meter afstand vanwege de corona wordt gerespecteerd, zegt Roos Ykema.
Mensen worden uitgenodigd te komen kijken. Ook is door de studenten online een actie op touw gezet. ,,Waarbij we mensen oproepen om zelf ook in hun straat, tuin of op hun balkon Moria na te bootsen en hier een foto van te plaatsen op sociale media onder hashtag #thisisnotahome.”
AD 18.09.2020 Een petitie om vijfhonderd alleenstaande vluchtelingenkinderen uit Griekenland opvang te bieden in Nederland is door 100.000 Nederlanders ondertekend, meldt VluchtelingenWerk Nederland vandaag. ,,Daarmee laat Nederland zien dat er enorm veel draagvlak is om de kwetsbare kinderen in nood zo snel mogelijk te helpen”, stelt de organisatie.
VluchtelingenWerk Nederland, Defence for Children en Stichting Vluchteling begonnen de #500kinderenpetitie een aantal maanden geleden nadat Griekenland de oproep aan Nederland had gedaan om 2.500 alleenstaande kinderen op te vangen.
Volgens VluchtelingenWerk Nederland staan ook 170 gemeenten en vijf provincies achter het idee om deze alleenstaande kinderen naar Nederland te halen. Volgens de organisatie neemt Duitsland 2500 kwetsbare vluchtelingen op en België 100 tot 150.
NU 17.09.2020 De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) moet dit jaar meer dan 65 miljoen euro betalen aan asielzoekers van wie de asielprocedure te veel vertraging heeft opgelopen, laat een woordvoerder van de IND donderdag aan NU.nl weten na berichtgeving door De Telegraaf. Het gaat om een vertienvoudiging ten opzichte van vorig jaar.
De IND heeft een half jaar de tijd om asielaanvragen te beoordelen. Daarna kan een dwangsom worden opgelegd voor iedere dag dat het langer duurt. Dit bedrag kan bij een hoger beroep oplopen tot 15.000 euro.
Vorig jaar moest de IND 6,6 miljoen euro uitkeren, maar in de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid worden de kosten voor dit jaar op 65,4 miljoen euro geraamd. Een deel van het bedrag wordt volgens De Telegraaf gedekt door reserves van het ministerie.
De kosten voor dwangsommen vanwege vertraagde asielprocedures nemen al jaren toe. In 2015 ging het om ongeveer 100.000 euro. In 2016 moest de IND 300.000 euro betalen, een jaar later 700.000 euro en in 2018 nog eens 1,5 miljoen euro.
Het ministerie houdt niet bij welke groepen asielzoekers het vaakst een dwangsom eisen. Een woordvoerder zegt tegen De Telegraaf dat het niet gaat om mensen uit veilige landen, zoals Marokko, Algerije en Tunesië. Hun aanvragen worden vaak met voorrang afgehandeld.
Nog 11.300 achterstallige asielaanvragen
Sinds april heeft een speciale taskforce van de IND daarnaast 4.000 van de 15.300 achterstallige asielaanvragen verwerkt. De overige 11.300 aanvragen moeten voor het eind van het jaar afgehandeld zijn.
Omdat de taskforce sinds deze maand een nieuwe werkmethode hanteert, zei staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) eerder deze maand te verwachten dat zeker vijfduizend aanvragen versneld behandeld kunnen worden. Ook worden in sommige gevallen mondelinge verhoren vervangen door schriftelijke verhoren. Bij twijfel, als bijvoorbeeld de nationale veiligheid in het geding kan zijn, zal altijd een mondeling verhoor afgenomen worden.
Door een eerder dit jaar ingevoerde tijdelijke wet kunnen asielzoekers inmiddels geen nieuwe claims meer indienen. Binnenkort wordt een voorstel voor een permanente wet naar de Tweede Kamer gestuurd.
NOS 17.09.2020 Op de kop af vijf jaar geleden ontvingen alle gemeenten een noodoproep van toenmalig VVD-staatssecretaris Dijkhoff. Hij vroeg hen die nacht nog 750 bedden beschikbaar te stellen voor asielzoekers die anders misschien op straat moesten slapen.
In een week tijd kwamen er 4000 asielzoekers aan bij het aanmeldcentrum in Ter Apel en er was een dringend tekort aan opvangplekken. Nu melden veel minder asielzoekers zich, maar het tekort aan opvangplekken is nog altijd niet opgelost.
In 2015, toen de vluchtelingencrisis een hoogtepunt bereikte, vroegen ongeveer 43.000 mensen asiel aan in Nederland. Het lukte het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) niet de toename bij te benen met voldoende plekken. Met smeekbedes en soms met lichte dwang werden gemeenten door de staatssecretaris aangespoord om in allerijl gymzalen, beurshallen en lege kantoren beschikbaar te stellen.
Ook in podcast De Dag aandacht voor de opvang van asielzoekers. De podcast kun je hier beluisteren.
In Zeist ging de eerste noodlocatie de dag na de oproep al open. Burgemeester Koos Janssen (CDA) kan het zich nog goed herinneren. “Ik zag om 15.00 uur dat mailtje binnenkomen. Ik ben gelijk de grote sporthal hier gaan regelen”, zegt hij. “Ik dacht: zo’n brief is nog nooit geschreven. Daar moeten we gehoor aan geven, omwille van de humaniteit.”
Minder asielzoekers, toch volle azc’s
Hoe zit het op dit moment met de opvang van asielzoekers? De cijfers zijn inmiddels anders: het gaat nu om zo’n 500 asielaanvragen per week. Toch zitten de opvangcentra weer vol. Er verblijven nu zo’n 27.000 asielzoekers en statushouders in de azc’s.
Dat komt door de lange wachttijden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) voor het in behandeling nemen van asielaanvragen. Ook kunnen bewoners met een verblijfsvergunning moeilijk doorstromen. Bovendien is er sprake van een lichte toename van het aantal asielzoekers; er zijn nu zeker 5000 extra plekken nodig.
Asielzoekers kregen in 2015 bij elke crisisopvang een bandje, omdat ze nog niet konden worden geregistreerd. FOTO: REINALDA START
De volle opvangcentra zijn het gevolg van politieke keuzes, vindt Sander Schaap van Vluchtelingenwerk. Volgens Schaap wilde de politiek de indruk wekken dat de crisis ‘gemanaged’ was. “De IND werd afgeslankt, tijdelijke contracten niet verlengd. Het COA sloot azc’s, daar zien we nu de gevolgen van.”
Ook niet veranderd: gemeenten en Rijk in de clinch
Daar komt bij dat het kabinet grote moeite heeft om gemeenten te vinden die weer bereid zijn asielzoekers op te vangen. Gemeenten weigeren al bijna een jaar die 5000 extra opvangplekken te leveren waar het kabinet om vraagt. Vooral de opvang van asielzoekers die overlast veroorzaken ligt gevoelig. Het gaat dan vooral om mensen die uit een veilig land komen en nauwelijks kans maken op asiel.
Het kabinet heeft afgelopen week een handreiking gedaan naar de gemeenten. Maandag bleek dat zogenoemde ‘veiligelanders’ voortaan na hun aankomst in Nederland apart van andere asielzoekers worden opgevangen op twee locaties: Ter Apel en Budel-Cranendonck.
Ook heeft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Wonen gemeenten laten weten dat zij experimenten toestaat op tien locaties met maximaal 150 asielzoekers. Zulke kleinere azc’s zijn een langgekoesterde wens van gemeenten. Vanwege de hogere kosten was Ollongren daar tot nu toe geen voorstander van. De minister en ook staatssecretaris Broekers-Knol (Vreemdelingenzaken) stellen wel als voorwaarde dat gemeenten de gevraagde 5000 plekken regelen.
Burgemeester Janssen is blij dat het kabinet kleine opvangcentra gaat toestaan. “Als je bedenkt wat het heeft gekost om hier snel een noodopvang op te zetten en andere voorzieningen, en het is nooit vol geweest, dan kunnen kleine opvanglocaties wel eens veel goedkoper zijn.” Bovendien zijn die locaties volgens hem ook veel makkelijker te accepteren voor de samenleving.
Noodopvang in de sporthal in Zeist in 2015 GEMEENTE ZEIST
Vooralsnog is er geen snelle oplossing. Of gemeenten nu wel bereid zijn om die extra opvangplekken te realiseren, is nog niet bekend. Daarvoor is het ook nodig dat de politiek anders communiceert over asielzoekers, meent Sander Schaap.
“De staatssecretaris wekt de indruk dat maar 20 procent van de asielzoekers die nu komen kans maken op een verblijfsvergunning. Maar dat is een vertekend beeld”, zegt Schaap. “De afgelopen jaren zijn vooral de aanvragen beoordeeld van mensen uit veilige landen. Mensen uit conflictgebieden wachten al meer dan een jaar op de beoordeling van hun aanvraag.”
Het ministerie van Justitie en Veiligheid houdt alvast rekening met de daling van het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt in 2022. Dat is ook in de begroting verwerkt.
Vluchtelingenwerk is kritisch. Schaap: “De oude wachttijden zijn nog niet weggewerkt en er wordt al een nieuwe bezuinigingsronde aangekondigd. Ik vrees dat dit wederom voor een ophoping gaat zorgen en je straks weer met hetzelfde probleem zit.”
Elsevier 16.09.2020 Asielstaatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) heeft extra maatregelen aangekondigd die overlast door kansloze asielzoekers moeten beteugelen. Beter laat dan nooit, meent René van Rijckevorsel, die zich tegelijkertijd afvraagt waarom ze überhaupt tot de procedure worden toegelaten.
Nieuwe asielzoekers uit veilige landen als Marokko en Algerije worden voortaan apart van andere asielzoekers opgevangen, in Westerwolde (Ter Apel) en Cranendonck (Budel). Ze krijgen geen leefgeld, slechts een natje en een droogje, moeten zich dagelijks melden bij het COA en worden bij binnenkomst en vertrek uit het opvangcentrum gecontroleerd.
Binnen vier weken moet hun procedure zijn afgerond. Uitgezonderd zijn kwetsbare asielzoekers, zoals gezinnen met jonge kinderen, lhbti’ers of alleenstaande minderjarigen. Dit jaar kwam tussen de 15 en 22 procent uit een veilig land.
AD 14.09.2020 Meer dan honderd mensen zijn gisteravond bijeen gekomen op het Koekamp in Den Haag om te demonstreren voor een humaner vluchtelingenbeleid. De directe aanleiding is het bijna geheel afgebrande kamp Moria op het Griekse Lesbos, bijna een week geleden.
Volgens de actievoerders doet Nederland te weinig om deze mensen te helpen. Zo valt op hun borden te lezen: ‘Rutte, kom uit je ivoren Toren(tje)’ en ‘Grenzen zijn dodelijk’. Er waren enkele sprekers, waaronder vluchtelingen en de oprichter van Millennial Refugee. Er waren zo’n honderd tot honderdvijftig mensen aanwezig. Ook op het Museumplein in Amsterdam werd gedemonstreerd.
Het Griekse leger bouwde in recordtempo een nieuw tentenkamp nadat het vluchtelingenkamp in vlammen opging REUTERS
NOS 14.09.2020 Vier dagen na de verwoestende brand in migrantenkamp Moria betrekken de eerste 800 mensen het nieuwe tentenkamp. Het tijdelijke kamp werd door het Griekse leger neergezet om onderdak te bieden aan de dakloos geraakte migranten.
In het kamp is nu plek voor 5000 mensen, nog niet genoeg voor de ruim 12.000 mensen die nu op straat in Lesbos leven. Het kamp wordt daarom nog verder uitgebreid.
Veel mensen weigeren intrek te nemen in het nieuwe, tijdelijke tentenkamp. Ze vrezen dat wanneer ze eenmaal in het kamp zitten, ze er niet meer zomaar uit mogen. In Moria waren ze vrij om het kamp te verlaten.
Nieuw tentenkamp op Lesbos, maar onvrede blijft: ‘Niemand wil hier blijven’
Om het verzet te breken, heeft de Griekse minister van Migratie aangekondigd dat mensen geen aanspraak maken op een asielprocedure als ze niet naar het nieuw opgezette kamp gaan. Daar hadden de migranten in het oude kamp Moria ook weinig uitzicht op.
Spanningen
“Er zullen alleen asielprocedures worden afgehandeld voor degenen die in het kamp zijn”, zei de Griekse minister Mitarakis op de Griekse radio. De mensen die zich nu verzetten zijn volgens de minister dezelfde groep die de branden heeft aangestoken.
Sinds de branden in het kamp Moria slapen duizenden mensen al nachtenlang buiten, in portieken of langs de weg. Mensenrechtenorganisaties waarschuwen voor oplopende spanningen tussen de vluchtelingen, lokale bewoners en de politie.
Afgelopen week gebeurde dit al, toen bewoners van Lesbos met vrachtwagens de weg blokkeerden; Lokale bewoners Lesbos blokkeren weg naar kamp Moria.
Den HaagFM 14.09.2020 Een aantal studenten boden maandagochtend op het Binnenhof brieven aan met ‘ferry tickets’ voor de vluchtelingen in het afgebrande kamp Moria op het Griekse eiland Lesbos. Het gaat om 200 symbolische boottickets van Lesbos naar het vaste land. Op elk ticket staat een naam van iemand die zijn of haar onderdak heeft verloren.
Met de actie zamelen de jongeren geld in voor Stichting Bootvluchteling én ze willen laten zien dat er in de samenleving mensen zijn die willen dat er meer vluchtelingen worden opgenomen, legt studente Ronja Baatz uit. “We hopen dat een brief met de tickets uiteindelijk in het Torentje bij minister-president Mark Rutte terechtkomt”, zegt ze in Haagse Ochtendradio op Den Haag FM.
De studenten hebben de brieven en tickets al aan enkele politici kunnen overhandigen, onder meer aan twee Kamerleden. In totaal hebben de studenten ruim 3.000 euro opgehaald voor Stichting Bootvluchteling, het doel is om 6.000 euro in te zamelen.
NOS 14.09.2020 Kleine groepjes asielzoekers uit zogenoemde ‘veilige landen’ zorgen voor te veel overlast en leggen een te grote druk op het systeem. Al jaren klagen gemeenten met asielzoekerscentra (azc) daarover bij het Rijk. Nu heeft staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid extra maatregelen aangekondigd.
Nieuwe asielzoekers uit bijvoorbeeld Marokko en Algerije worden apart van andere asielzoekers opgevangen, op twee locaties in Nederland. En die opvang wordt een stuk soberder. De gemeenten waar de asielzoekers opgevangen zullen worden, Westerwolde en Cranendonck, reageren verheugd. Betrokkenen die asielzoekers bijstaan, zijn uiterst kritisch.
Leefgeld
Normaal gesproken krijgen asielzoekers leefgeld, voor eten en andere persoonlijke uitgaven. Binnen de nieuwe regeling krijgen mensen uit veilige landen dat niet meer. In de opvang worden er maaltijden en toiletartikelen voor ze geregeld. Ook moeten ze zich dagelijks melden bij het COA en worden ze bij binnenkomst en vertrek uit het azc gecontroleerd.
Binnen vier weken moet hun asielprocedure zijn afgerond. Uitgezonderd van het nieuwe beleid zijn kwetsbare asielzoekers, zoals gezinnen met jonge kinderen, lhbti’ers of alleenstaande minderjarigen.
Wat is een veilig land?
De Nederlandse regering beschouwt een land als veilig als er “over het algemeen geen sprake is van vervolging vanwege bijvoorbeeld ras of geloof, foltering, of een onmenselijke behandeling”.
Er wordt gewerkt aan een gezamenlijke EU-lijst, maar die is er nog steeds niet. Daarom kunnen verschillende EU-staten verschillende landen wel als onveilig beschouwen, terwijl Nederland ze als veilig ziet. Van alle EU-landen heeft Nederland de langste lijst veilige landen. Op dit moment zijn dat zo’n 60 landen, inclusief EU-lidstaten. De lijst met landen is aan verandering onderhevig.
Dit jaar kwam maandelijks tussen de 15 en 22 procent de asielzoekers die voor het eerst een aanvraag deden uit een veilig land, blijkt uit rapportages van de IND.
Volgens burgemeester Jaap Velema van Westerwolde, waar het azc in Ter Apel onder valt, zal dat helpen Nederland minder aantrekkelijk te maken voor asielzoekers met weinig kans op een verblijfsvergunning: “Voor het eerst gebeurt er nu iets aan de voorkant van de asielprocedure. De overlastgevende mensen uit veilige landen komen hierheen voor het leefgeld en een dak boven hun hoofd, maar dat is bedoeld voor de asielzoekers die het echt nodig hebben.”
Asieladvocaat Flip Schüller heeft z’n twijfels bij het plan: “Degenen die overlast veroorzaken blijven toch wel komen. Dan zitten ze even in een opvangcentrum, daarna gaan ze de illegaliteit in en vervolgens trekken ze door naar Frankrijk of België. Ik begrijp heel goed dat er maatregelen genomen moeten worden tegen overlastgevende asielzoekers uit veilige landen. Maar dat zouden ordemaatregelen moeten zijn voor mensen die in de fout gaan.”
Vakbondsleider uit Mongolië
De overlast wordt voornamelijk veroorzaakt door groepjes jonge mannen uit Marokko en Algerije. Ze maken zich schuldig aan winkeldiefstal, inbraak, agressie en intimidatie, maar soms ook aan ernstigere misdrijven. Volgens Jaap Velema zorgt dat ervoor dat het draagvlak voor asielzoekers die wél een verblijfsvergunning verdienen, afneemt: “Onze leefgemeenschap is te klein om met die overlast om te gaan. Wil je op termijn het probleem oplossen, dan moet je het aanpakken bij de bron.”
Ondanks dat een land door de Nederlandse overheid als veilig wordt beschouwd, betekent het niet per se dat iemands persoonlijke situatie niet toch recht geeft op asiel. “Neem een vakbondsleider uit Mongolië die protesteert tegen mijnbouw of een christen uit een islamitisch land”, zegt Schüller. “Sommigen van hen zijn zwaar getraumatiseerd. Mijn zorg is dat die mensen straks op dezelfde stapel terechtkomen als het groepje schoffies uit Marokko, dat inderdaad voor overlast zorgt.”
Dat is Vluchtelingenwerk Nederland met Schüller eens. In een schriftelijke reactie zegt de hulporganisatie: “Een grote groep mensen wordt nu op basis van nationaliteit apart gezet, terwijl daar ook mensen tussen zitten, zoals politieke activisten, die wél recht op asiel hebben in Nederland.”
“Dit voorstel illustreert vooral de onmacht van staatssecretaris Broekers-Knol”, aldus Vluchtelingwerk Nederland.
De oplossing ligt volgens hen niet per se aan de voorkant van de asielprocedure, maar aan de achterkant: “Dit voorstel illustreert vooral de onmacht van staatssecretaris Broekers-Knol om het daadwerkelijke probleem aan te pakken. Namelijk: de lange wachttijden voor de asielprocedure wegwerken en goede afspraken over terugkeer maken met veilige landen van herkomst.”
Dat denkt Schüller ook: “Het zou pas echt effectief zijn als asielzoekers zonder kans op verblijfsvergunning weten dat het geen zin heeft om hier naartoe te komen. Zolang lidstaten in EU-verband niet in staat zijn gezamenlijk een effectief terugkeerbeleid te realiseren, blijft het dweilen met de kraan open.”
RTL 14.09.2020 Nieuwe asielzoekers die uit veilige landen komen en daardoor amper kans maken op een verblijfsvergunning, gaan vanaf nu naar een aparte en versoberde opvang. Ook krijgen zij geen leefgeld meer.
Bij de aparte en versoberde opvang worden ook asielzoekers ondergebracht die in Nederland geen status krijgen omdat ze al een asielvergunning kregen in een ander EU-land. Ook wordt de asielaanvraag van deze groepen versneld afgehandeld.
Druk verminderen
Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) schrijft aan de Tweede Kamer dat ze met deze maatregelen de druk die deze groep op de hele asielketen legt, wil verminderen.
Daarnaast zullen het sobere regime en de versnelde afhandeling ertoe leiden dat mensen uit veilige landen als Marokko en Algerije minder vaak een kans in Nederland zullen wagen, denkt Broekers. Ook moet het de overlast en incidenten tegengaan die deze asielzoekers relatief vaak veroorzaken in en bij de gewone opvanglocaties.
De kansloze asielzoekers gaan – gefaseerd – naar afgezonderde delen binnen de huidige asielzoekerscentra in Ter Apel en in Budel-Cranendonck. De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND zal de aanvragen zo snel mogelijk afhandelen, het streven is binnen een maand. De asielzoekers krijgen ook een betere begeleiding, zodat het hele proces sneller kan verlopen.
Geen leefgeld
Het sobere regime houdt in dat de asielzoekers zich dagelijks moeten melden bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en worden gecontroleerd als zij van het terrein weggaan en terugkomen. Ook krijgen ze geen leefgeld, maar krijgen ze goederen zoals maaltijden en basisspullen op de locatie.
Voor echte overlastgevers geldt al een strengere aanpak in verschillende opvangcentra. In Hoogeveen is een speciaal asielcentrum voor mensen die de boel ernstig verstoren of crimineel gedrag vertonen. Zij mogen niet van het terrein af.
Kansarme groepen
Kwetsbare asielzoekers die ook onder de kansarme groep vallen, zoals gezinnen met kinderen tot 16 jaar, alleenstaande vrouwen, homoseksuelen of anderen uit de LHBTI-groep, komen niet in deze twee nieuwe voorzieningen terecht. Zij gaan naar reguliere opvangcentra, maar ze vallen wel onder het sobere regime, met uitzondering van alleenstaande kinderen.
De kansarme asielzoekers die nu al in procedure zitten in de gewone centra, blijven daar zolang hun procedure loopt.
NOS 14.09.2020 Asielzoekers uit zogeheten veilige landen, die weinig kans maken op een verblijfsvergunning, worden vanaf deze week na hun aankomst in Nederland apart van andere asielzoekers opgevangen op twee locaties: Ter Apel en Budel-Cranendonck. De opvang wordt ook versoberd, schrijft staatssecretaris Broekers-Knol aan de Tweede Kamer. Zo krijgen ze geen leefgeld en moeten ze zich dagelijks melden bij het COA.
Op dit moment worden ‘veiligelanders’ opgevangen op locaties verspreid door het land. Ze veroorzaken veel overlast en verhogen de druk op het asielsysteem. Broekers-Knol wil het voor deze groep zo veel mogelijk ontmoedigen om naar Nederland te komen. Ook mensen die al een asielvergunning in een ander EU-land hebben, gaan onder het sobere regime vallen.
Het is de bedoeling dat de asielaanvragen van deze groep mensen binnen vier weken worden afgehandeld. Zolang ze in de opvang zitten krijgen ze niet, zoals andere asielzoekers, een vergoeding voor eten en persoonlijke uitgaven. Die kan maximaal 59 euro per week bedragen. In plaats daarvan krijgen de asielzoekers met weinig kans op een vergunning maaltijden en toiletartikelen in natura.
Veel uit Marokko en Algerije
Ook worden ze telkens gecontroleerd als ze het asielzoekerscentrum verlaten of weer terugkeren. De regels gelden niet voor asielzoekers in een kwetsbare positie, zoals gezinnen met jonge kinderen, alleenstaande minderjarige vreemdelingen en lhbti’ers. Zij worden in de reguliere azc’s opgevangen.
Vorig jaar zaten er in de Nederlandse centra zo’n 1760 asielzoekers uit veilige landen, de meeste uit Marokko en Algerije. Ze vormden een kleine 7 procent van het totale aantal asielzoekers.
Ze veroorzaken veel overlast, zoals inbraken en diefstallen, maar zijn ook vaker verdacht van ernstige misdrijven. Verschillende burgemeesters met een azc in hun gemeente riepen eerder op tot maatregelen.
AD 14.09.2020 Nieuwe asielzoekers die uit veilige landen komen en daardoor amper kans maken op een verblijfsvergunning, gaan vanaf nu naar een aparte en versoberde opvang. Daar worden ook de asielzoekers ondergebracht die in Nederland geen status krijgen omdat ze al een asielvergunning kregen in een ander EU-land. Ook wordt de asielaanvraag van deze groepen versneld afgehandeld.
Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) schrijft aan de Tweede Kamer dat ze met deze maatregelen de druk die deze groep op de hele asielketen legt, wil verminderen. Daarnaast zullen het sobere regime en de versnelde afhandeling ertoe leiden dat mensen uit veilige landen als Marokko en Algerije minder vaak een kans in Nederland zullen wagen, denkt Broekers. Ook moet het de overlast en incidenten tegengaan die deze asielzoekers relatief vaak veroorzaken in en bij de gewone opvanglocaties.
De kansloze asielzoekers gaan – gefaseerd – naar afgezonderde delen binnen de huidige asielzoekerscentra in Ter Apel en in Budel-Cranendonck. De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND zal de aanvragen zo snel mogelijk afhandelen, het streven is binnen een maand. De asielzoekers krijgen ook een betere begeleiding, zodat het hele proces sneller kan verlopen.
Het sobere regime houdt in dat de asielzoekers zich dagelijks moeten melden bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en worden gecontroleerd als zij van het terrein weggaan en terugkomen. Ook krijgen ze geen leefgeld, maar krijgen ze goederen zoals maaltijden en basisspullen op de locatie.
Overlastgevers
Voor echte overlastgevers geldt al een strengere aanpak in verschillende opvangcentra. In Hoogeveen is een speciaal asielcentrum voor lieden die de boel ernstig verstoren of crimineel gedrag vertonen. Zij mogen niet van het terrein af.
Kwetsbare asielzoekers die ook onder de kansarme groep vallen, zoals gezinnen met kinderen, alleenstaande vrouwen, homoseksuelen of anderen uit de LHBTI-groep, komen niet in deze twee nieuwe voorzieningen terecht. Zij gaan naar reguliere opvangcentra maar ze vallen wel onder het sobere regime, alleenstaande kinderen uitgezonderd.
De kansarme asielzoekers die nu al in procedure zitten in de gewone centra, blijven daar zolang hun procedure loopt.
RO 14.09.2020 Nieuwe asielzoekers die nauwelijks kans maken op een Nederlandse asielvergunning worden voortaan geclusterd ondergebracht in een aparte, sobere opvang. Dat schrijft staatssecretaris Broekers-Knol vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
Deze nieuwe manier van opvangen is bestemd voor nieuwe asielzoekers uit veilige landen van herkomst en voor hen die al een asielvergunning hebben in een ander EU-land.
Zij moeten zich voortaan dagelijks melden bij het COA en worden gecontroleerd bij het naar binnen- en buitengaan. Ook krijgt deze groep asielzoekers gedurende de gehele periode in de opvang geen leefgeld meer, maar goederen in natura zoals maaltijden en toiletartikelen.
Druk verlichten
Vreemdelingen uit veilige landen van herkomst en vreemdelingen met een asielvergunning in een ander EU-land maken nauwelijks kans op een asielvergunning in Nederland. Wel belasten zij het opvang- en asielsysteem.
Voor de groep veilige landers geldt dat zij veelal niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning en relatief vaak voorkomen in de groep overlastgevers. Om de druk op het opvang- en asielsysteem te verlichten worden kansloze asielaanvragen daarom zo snel mogelijk afgehandeld door de IND – in de regel binnen vier weken.
Clustering
Op dit moment worden asielzoekers met een kansarme aanvraag opgevangen in asielzoekerscentra verspreid over heel Nederland. Vanaf nu gaat dat – met een zorgvuldige opbouw – gebeuren in een afgezonderd deel op de bestaande centra in Ter Apel en Budel-Cranendonck.
Door deze asielzoekers geclusterd op te vangen, is deze groep beter beschikbaar voor begeleiding in het asiel- en opvolgende vertrekproces waardoor de asielprocedure sneller verloopt.
Er is sneller duidelijkheid over hun toekomst en zij kunnen Nederland sneller verlaten bij een afwijzing van de asielaanvraag. De versobering en clustering moet daarnaast leiden tot een afname van de aantrekkingskracht van Nederland en een betere beheersbaarheid van deze groep in de opvanglocatie.
Kwetsbare groepen
Asielzoekers in een extra kwetsbare positie, zoals alleenstaande minderjarige vreemdelingen, gezinnen met minderjarige kinderen tot 16 jaar, alleenstaande vrouwen en LHBTI+ (als dat bij ketenparners bekend is) zullen niet in de nieuwe voorziening worden opgevangen.
Zij gaan naar een reguliere locatie, maar vallen wel onder hetzelfde versoberde verstrekkingenniveau. Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) zijn uitgezonderd van het versoberde regime. Veilige landers die momenteel in andere asielzoekerscentra verblijven, wachten daar de voortgang op hun procedure af.
Elsevier 10.09.2020 Woensdag woedde er opnieuw brand in opvangkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos. Het overvolle kamp brandde dinsdag al nagenoeg tot de grond toe af. Volgens de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis is het vuur door migranten aangestoken. Meer dan de helft van de bewoners is dakloos geraakt.
Update 10-09-2020 17:00
Na overleg hebben coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten dat er 100 vluchtelingen uit kamp Moria in Nederland worden opgenomen. Het gaat om vijftig kinderen en vijftig kwetsbare mensen.
Staatssecretaris van Asielzaken Ankie Broekers-Knol (VVD) zei woensdag nog dat Nederland geen vluchtelingen uit het afgebrande kamp zou opnemen.
De brand op dinsdag werd aangestoken door migranten die ontevreden waren met de genomen coronamaatregelen in het kamp. Vijfendertig bewoners van het kamp testten positief op het virus. Door de brand raakten, volgens persbureau AP News, 3.500 van de 12.500 bewoners van het vluchtelingenkamp rond het stadje Moria dakloos.
Volgens hulporganisaties was de situatie in Moria al langer onhoudbaar. Er zou in het kamp slechts ruimte zijn voor zo’n 3.000 migranten, vier keer minder dan het aantal bewoners voor de brand.
Moria is ‘Europees probleem’, zegt Griekse premier
Donderdag meldde het Griekse ministerie van Migratie dat de tweede brand de laatste onderkomens in het kamp vrijwel zeker heeft vernietigd. Persbureau Reuters schrijft dat ruim 8.000 migranten dakloos zijn. De migranten die de branden hebben aangestoken, wil de Griekse politie deporteren. Het blussen van de brand werd dinsdag door migranten gehinderd doordat zij de brandweer bekogelden met stenen.
De Griekse premier Mitsotakis zei in een televisietoespraak dat de situatie in Moria zowel een gezondheidsgevaar is als een veiligheidsprobleem. Ook noemde hij de migratiestroom een ‘Europees probleem’. De Europese Commissie schoot woensdag te hulp door de kosten van de evacuatie van 400 kinderen voor haar rekening te nemen. De kinderen zijn naar het Griekse vasteland gebracht, omdat ze zonder ouders in het kamp zaten.
12.000 migranten kwamen in 2020 aan in Griekenland
De situatie in Moria zet de Europese Unie voor het blok. Ondanks de miljarden die de EU aan Turkije betaalt om de grenzen dicht te houden, hield de migrantenstroom naar Europa nooit helemaal op. In 2020 kwamen bijna 12.000 nieuwe migranten naar Griekenland, blijkt uit cijfers van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Het land worstelt met de opvang en asielprocedure. Andere Europese landen willen de migranten niet onderling herverdelen.
Problematisch is het scheiden van economische migranten en oorlogsvluchtelingen. Van de migranten die dit jaar naar Griekenland kwamen, is 39,6 procent afkomstig uit Afghanistan, 24,6 procent uit Syrië en 8,6 procent uit de Democratische Republiek Congo. Vier procent komt uit de Palestijnse gebieden.
Diverse Nederlandse politici roepen op om migranten uit het uitgebrande kamp in Nederland op te vangen. GroenLinks-leider Jesse Klaver deed woensdag een oproep aan het kabinet om 500 kinderen van het eiland Lesbos naar Nederland te halen en hulp te sturen voor de duizenden migranten daar. Volgens Klaver heeft Nederland de situatie op Lesbos te lang genegeerd.
D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld verweet lidstaten onwil om goede opvang voor vluchtelingen te creëren. In een video op Twitter noemde In ’t Veld de situatie in Moria ‘totaal vermijdbaar’ en is het ‘de uitkomst van bewuste politieke beleidskeuzes’.
We kunnen morgen goed EU-beleid voor vluchtelingen en migratie hebben. De lidstaten kunnen ‘gewoon’ met een democratische meerderheid besluiten dat we dit goed gaan regelen. Dat weigeren ze en de ramp in #Moria is voor hun rekening.
We kunnen morgen goed EU-beleid voor vluchtelingen en migratie hebben. De lidstaten kunnen ‘gewoon’ met een democratische meerderheid besluiten dat we dit goed gaan regelen. Dat weigeren ze en de ramp in #Moria is voor hun rekening. pic.twitter.com/4HPoPb1CIO
Voor de oproep van Jesse Klaver lijkt geen meerderheid te zijn in de Tweede Kamer. De Kamer stemde afgelopen juli nog tegen een motie die het kabinet opriep om 500 kinderen op te vangen.
Het kabinet maakte woensdag bekend 1 miljoen euro vrij te maken voor noodopvang op Lesbos na de branden in Moria. Volgens Sigrid Kaag (D66), minister van Ontwikkelingssamenwerking, is het geld bedoeld voor opvang, onderdak, voedsel en medische hulp voor de asielzoekers.
RO 10.09.2020 Het Nederlandse kabinet staat open voor een Grieks verzoek om na de verschrikkelijke gebeurtenissen in het Griekse opvangkamp Moria, een aantal minderjarigen en gezinnen over te nemen. Het gaat om 50 minderjarige alleenstaande vreemdelingen en 50 mensen in gezinsverband met minderjarige kinderen, die zijn getroffen door de branden op Lesbos. Dat schrijft staatssecretaris Broekers-Knol donderdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Volgens Broekers-Knol is er een hartverscheurende situatie ontstaan door de branden in het opvangkamp.
‘Iedereen die dit ziet, vindt dit vreselijk’, stelt zij. ‘En in deze uitzonderlijke situatie, zijn volgens het kabinet – en ook mijzelf – uitzonderlijke stappen nodig.’
Er is ruimte voor de opvang van deze groep mensen, omdat er minder mensen via herplaatsing naar Nederland komen door de gevolgen van het coronavirus.
De inzet komt bovenop de 1 miljoen euro noodhulp die door minister Kaag beschikbaar is gesteld, en de structurele hulp bij de opvang van minderjarigen op het Griekse vasteland en het verbeteren van het voogdijsysteem. Eind van deze maand gaat naar verwachting het eerste door Nederland gefinancierde opvanghuis voor alleenstaande minderjarigen open op het Griekse vasteland.
Lesbos
De staatssecretaris schrijft verder in de brief dat de Griekse autoriteiten hard werken om de situatie op Lesbos onder controle te krijgen. Er wordt momenteel ingezet op noodopvang in de vorm van tenten, schepen en militaire kazernes. Ook proberen de Grieken samen met hulporganisaties te voorzien in eerste levensbehoeftes, zoals voedsel, water en sanitair.
Broekers-Knol heeft haar Griekse collega Koumoutsakos woensdag laten weten dat het kabinet paraat staat als er behoefte is aan praktische ondersteuning. De Grieken brengen momenteel in kaart wat er nodig is, en kunnen die vraag dan bij de Europese Commissie neerleggen. Ook benadrukt de staatssecretaris in haar brief dat de komende tijd structurele verbeteringen doorgevoerd moeten worden in Griekenland.
RO 09.09.2020 Minister Kaag (Ontwikkelingssamenwerking) stelt 1 miljoen euro beschikbaar voor noodhulp aan Griekenland. Het geld is bedoeld om er vluchtelingen en migranten te kunnen opvangen en hen onderdak en basisbehoeften als voedsel, medische hulp en psychosociale steun te bieden.
De minister heeft dat woensdag besloten naar aanleiding van de branden in opvangkamp Moria op Lesbos. Waar de humanitaire bijdrage precies wordt ingezet, wordt in overleg met de Griekse autoriteiten en op basis van informatie van hulporganisaties bepaald. Kaag: ‘We zijn solidair met de vluchtelingen en migranten en met de Grieken. Het is vreselijk dat zovelen in het opvangkamp, waar de omstandigheden al zo dramatisch waren, zijn getroffen door de branden. Onze prioriteit is nu om menswaardige opvang te bieden.’
RO 09.09.2020 Verschrikkelijk nieuws uit opvangkamp Moria op Lesbos. Daar hebben vannacht meerdere branden gewoed, waardoor duizenden mensen moesten vluchten en nu nog meer ontheemd zijn.
De Griekse autoriteiten werken nu met man en macht om deze chaotische situatie onder controle te krijgen en te bezien wat zij nodig hebben, ook met het oog op de recente coronabesmettingen op Lesbos. Ik heb mijn Griekse collega Koumoutsakos, mede namens mijn collega Kaag die over humanitaire noodhulp gaat, laten weten dat het Nederlandse kabinet paraat staat om Griekenland verder te ondersteunen. Ook via de EU zal Nederland indien gewenst bijdragen.
Mijn Griekse collega zou donderdag en vrijdag in Nederland zijn om te spreken over de Grieks-Nederlandse samenwerking voor de opvang van minderjarigen op het vaste land van Griekenland en het verbeteren van het Griekse voogdijsysteem. Uiteraard is nu zijn volledige aandacht voor deze gebeurtenissen vereist en zal hij dus niet afreizen naar ons land. Ondertussen gaat onze inzet onverminderd door om eind september de eerste opvanglocatie voor minderjarige vreemdelingen van de eilanden te openen. Twee andere opvanglocaties voor deze kwetsbare groep zullen zo spoedig mogelijk volgen.
Cijferwerk is niet echt mijn sterkste kant mannen !!
Aanvullende informatie Asielzoekers
Staatssecretaris Broekers-Knol VVD van Justitie en Veiligheid heeft meer informatie naar buiten gebracht over zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord door asielzoekers. Daaruit blijkt dat er vorig jaar sprake was van twaalf aanrandingen. Eén asielzoeker werd veroordeeld wegens ontucht met kinderen en één keer was sprake van doodslag, in een steekpartij. Verder zijn er twee asielzoekers veroordeeld voor een poging tot doodslag.
Onder de voorganger van Broekers-Knol, toenmalig staatssecretaris Mark Harbers VVD, waren meldingen van deze misdrijven terechtgekomen onder de noemer ‘overig’. Dat kostte Harbers de kop omdat de indruk werd gewekt dat ernstige misdrijven werden weggemoffeld.
Dit staat in een brief van het OM aan staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid). Zij heeft de brief maandag naar de Tweede Kamer gestuurd.
Staatssecretaris Broekers-Knol biedt in haar brief openheid van zaken over veroordelingen voor zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord. Een aantal rechtszaken loopt nog, dus mogelijk neemt het aantal veroordelingen nog toe.
Ook het aantal betrokken asielzoekers is naar boven bijgesteld. Het OM meldt dat het om in totaal 1.813 personen gaat. Dat zijn er 101 meer dan vermeld stond in de in mei gepubliceerde Rapportage Vreemdelingenketen 2018.
‘Asielbus’
Om overlast met asielzoekers in het openbaar vervoer tegen te gaan, is in mei een speciale pendelbus voor asielzoekers gaan rijden tussen het azc in Ter Apel en station Emmen. Chauffeurs en passagiers van de reguliere buslijn 73 klaagden namelijk regelmatig over problemen.
De ‘asielbus’ is onderdeel van een proef die nog tot en met augustus 2019 duurt. Staatssecretaris Broekers-Kol schrijft vandaag aan de Tweede Kamer dat de eerste ervaringen met de proef positief zijn, “in die zin dat er zich geen incidenten hebben voorgedaan”. Na afloop van de pilot wordt die geëvalueerd.
VK 24.12.2019 VVD’er Mark Harbers (50) was negentien maanden staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, tot hij in mei tot ieders verrassing aftrad. Voor het eerst gaat hij uitgebreid in op deze bewogen periode. Een reconstructie. ‘Ambtenaren moeten niet denken: hij redt zich er wel uit.’
Mark Harbers is ‘een enorme Songfestival-fan’.
Sinds 2006 woont hij de finales liefst live bij, met een vaste groep vrienden. Maar dit keer is het spektakel te ver weg, in Israël, dus kijkt Harbers zaterdagavond 18 mei ‘thuis voor de buis’ met zijn echtgenoot Bart en andere vrienden die de reis niet maakten. En eigenlijk komt dat wel goed uit, want de week is hectisch geweest voor de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid.
Op dinsdag heeft Harbers de jaarlijkse Rapportage Vreemdelingenketen naar de Tweede Kamer gestuurd. Die bevat voor het eerst, op nadrukkelijk verzoek van de Tweede Kamer, meer gegevens over criminaliteit door asielzoekers.
Voortaan worden ook incidenten buiten de opvanglocaties meegenomen. Ze zijn weergegeven in een top-10, met op 1 winkeldiefstal (meer dan tweeduizend keer) en op 10 belediging (tachtig keer), en onderaan een restcategorie ‘Overig’.
Donderdagochtend meldt De Telegraaf dat achter de duizend ‘overige’ zaken (op een totaal van 4.600) onder meer zware geweldsmisdrijven (51), aanrandingen (47) en pogingen tot doodslag en moord (31) schuilgaan. Pijnlijk, want het ging nou juist om meer transparantie.
De Kamer is verbijsterd en spreekt van links tot rechts over ‘verdoezeling’. Harbers doet navraag bij zijn ambtenaren en krijgt de verzekering dat de weergave ‘volstrekt onbedoeld’ op deze manier tot stand is gekomen. Nog dezelfde dag schrijft hij dat letterlijk zo aan de Kamer en bevestigt dat de door De Telegraaf bij de politie opgevraagde cijfers kloppen.
Daarmee lijkt de kou uit de lucht. Ja, er zal de week nadien een lastig Kamerdebat volgen, dat wel. Ter voorbereiding vraagt de bewindsman zijn staf om de zaak nog een keer helemaal na te lopen. Opdat hij in het debat over een adequate reconstructie kan beschikken en niet voor verrassingen komt te staan.
Zo begint het weekeinde.
Frits Huffnagel, sinds jaar en dag bevriend met Harbers, is wel in Tel Aviv. ‘Onze vriendenclub heet De Torries’, zegt Huffnagel. ‘Onze eerste bestemming was ooit Torremolinos, vandaar. Tien mannen die allemaal op mannen vallen. We gaan ook met elkaar weekjes weg. Spijtig natuurlijk dat Mark er nu niet bij was.’
Want uitgerekend dit jaar wint Nederland het Songfestival. ‘Ja, heel spijtig’, zegt Harbers, terugblikkend op een bewogen jaar. Lachend: ‘Op maandag was er nog steeds euforie in mijn hoofd!’
Verder is het ‘een doodnormale dag’, met overleg op het departement en een werkbezoek in de buurt van Antwerpen. Tegen journalisten die nog vragen naar de vreemdelingenrapportage, zegt Harbers: ‘Oliedom dat het zo is gelopen.’
’s Avonds rond half twaalf ontvangt hij, weer thuis, het schriftelijke overzicht van de voorgeschiedenis. ‘Toen vielen mij de schellen van de ogen.’ Dat in de top-10 de zwaarste geweldsmisdrijven zouden wegvallen, was op het departement weken tevoren al onderkend.
Er was over gesproken, gemaild, aan de tekst geschaafd, gewikt en gewogen. Alleen: niets ervan bereikte Harbers. ‘Na middernacht had ik alles gelezen. Inwendig ratelde het al dat dit een vervelende zaak zou worden. Maar er zat weinig anders op dan eerst naar bed te gaan.’
Het wordt een korte nacht.
‘Ik heb ’s ochtends vroeg Bart wakker gemaakt om alles op een rij te zetten. Al vrij snel zag ik de politieke consequenties. De rapportage was fout, mijn correctie van twee dagen later bleek nu ook fout. Dit was vlek op vlek en raakte de vertrouwensrelatie met de Tweede Kamer. Ik zou mij in heel wat bochten moeten wringen om dit nog goed te krijgen.’
Hij overlegt op het ministerie en daarna met mensen uit de partij, VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff en partijleider Mark Rutte. ‘We hebben de opties doorgelopen, hoe dingen zouden landen in een debat, de Europese verkiezingen twee dagen later. Daarna heb ik mijn besluit genomen.’ Harbers weet: ik stap op.
Begin van de middag komt er een brief aan de Kamer, met de omineuze zin: ‘De verkeerde afweging weegt politiek zwaar.’ Harbers vraagt aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib nog diezelfde dag verantwoording te mogen afleggen. Bij het weglopen na een inderhaast georganiseerd oploopje met de pers zegt hij: ‘Dit kon weleens mijn laatste debat worden.’
En dat wordt het, begin van de avond. ‘Ik kon ’s middags niet expliciet zeggen dat ik zou aftreden. Want als je dat doet, ben je meteen weg. Ik wilde nog graag een verklaring geven in de Kamer.’
U ging begin dit jaar akkoord met een nieuwe wijze van rapporteren. Had u niet zelf scherper moeten zijn op de gewraakte top-10?
‘Ik heb die tabel gelezen zoals waarschijnlijk veel meer mensen. Je ziet een top-10 van veelvoorkomende criminaliteit en denkt: dit is erg. Cijfers om van te schrikken. Je denkt dan niet aan moorden. (Waarvoor achteraf geen veroordelingen bleken te zijn, red.) Hooguit had ik kunnen denken: ik mis de zedendelicten. Maar dat deed ik niet. Ik zag geen aanleiding voor vragen.’
Dinsdag 21 mei 2019. Wat een dag.
‘Ja, een hectische toestand. Je begint ’s ochtends als staatssecretaris en ’s avonds zit je ambteloos thuis. Dan komen de emoties eigenlijk pas, niet als je nog op die glijbaan zit. Ik moet wel eerlijk zeggen dat Dijkhoff mij er al snel op attendeerde dat ik kon terugkomen in de Kamer, omdat Malik Azmani naar het Europees Parlement zou gaan. Zover was ik nog niet eens, maar ik heb daar een week over nagedacht en na overleg thuis heb ik besloten dat te doen.’
Harbers praat makkelijk en snel. Hij heeft zijn aftreden inmiddels ‘helemaal doorleefd’, weet Tamara van Ark, naaste collega uit het kabinet (op Sociale Zaken), met wie hij gelijktijdig carrière maakte in de VVD. ‘Hij heeft een loepzuivere professionele afweging gemaakt, die ook de legitimatie gaf om door te gaan’, zegt Van Ark. ‘Mark wilde, door in de spiegel te kijken en zijn verantwoordelijkheid te nemen, bewerkstelligen dat ook de organisatie dat zou doen.’
‘Hij is niet wrokkig’, zegt Huffnagel, ‘hij heeft een clean cut gemaakt, wenste geen aangeschoten wild te zijn na een motie van wantrouwen die misschien met 76-74 zou zijn verworpen. En dat dan op zo’n gevoelige portefeuille. Maar hij denkt wel: van wat voor oelewappers ben ik afhankelijk geweest?’
Uw opvolger Ankie Broekers-Knol schreef aan de Kamer dat de afspraak dat een bewindspersoon voor ‘kwetsbaarheden en dilemma’s’ moet worden gewaarschuwd, niet is nagekomen. Daar word je toch boos van?
Harbers: ‘Natuurlijk heb ik een soort boosheid, vooral als ik de exercitie maak: wat zou er zijn gebeurd als ik na de publicatie in De Telegraaf meteen had gehoord hoe het zat? Ook dan heb je geen fijn debat, maar dan was de Kamer tenminste niet twee keer verkeerd geïnformeerd.
Vooral daar zit mijn verwondering en frustratie, want ik beschouw die tweede keer als fataal. Ambtenaren moeten voortdurend het besef hebben dat ze werken in een politiek-bestuurlijk systeem. De afwegingen die zij hebben gemaakt, hadden mij gemeld moeten worden. Sterker, ze hadden aanleiding moeten zijn voor een aparte vergadering met de bewindspersoon.’
De coalitie had u heus wel gesteund bij een motie van wantrouwen.
‘Bedenk dat dit geen afgerond beleid was. Het waren allemaal lopende zaken, die nog vaak zouden terugkomen in de Kamer. Zaken waarover nu zwart op wit stond dat was besloten om de Kamer niet te informeren. Ik was zelf al sinds 2009 Kamerlid geweest, ik weet hoe belangrijk je informatiepositie is – dat gaf voor mij de doorslag.’
Inmiddels heeft de secretaris-generaal zijn vertrek aangekondigd, zijn plaatsvervanger is al opgestapt, de directeur-generaal migratie krijgt een andere functie… En deze lijst is langer. Is dat het effect dat u beoogde?
‘Ik praat niet over personen, maar ook onder hen zijn er die de informatie niet kregen. Het zat lager in de hiërarchie. Dat is ook het ingewikkelde: hardwerkende mensen, van wie een aantal het echt wat deed dat ik wegging. Ik zie het daarom vooral als een systeemfout: te weinig scherpte op stukken die je een bewindspersoon voorlegt. Te makkelijk denken: hij is rap van de tongriem gesneden, hij redt zich er wel uit.’
Uw opvolger Broekers-Knol trof een ‘onthutst’ ministerie aan, zei ze.
‘Elk aftreden is als het goed is een spiegelsessie voor het departement. In de advisering aan bewindspersonen moet echt iets veranderen. Maar ik ga daar niet meer over.’
Speelde het in uw afweging nog mee dat u de vierde VVD’er in vier jaar tijd zou zijn die voortijdig bij Justitie opstapte?
‘Nee, want alle aanleidingen waren anders. Voor het beeld zou het misschien wel veel slechter zijn geweest als ik had moeten recht praten wat krom was. Ik heb met rechte rug en opgeheven hoofd dit besluit genomen.’
Er waren mensen die zeiden: Harbers was blij dat hij weg kon.
‘Nee, niets is minder waar. Ik had het idee, zo halverwege, dat ik net lekker op stoom was. Er was geen sprake van opluchting, eerder van weemoed dat ik alles waarmee ik bezig was niet kon afmaken.’
In Den Haag wordt Asiel en Migratie de hoofdpijnportefeuille genoemd.
‘Ja, je krijgt de paracetamol er nog net niet bij geleverd. Het is een periode met veel impact geweest. Je weet dat aan al je voorgangers de naam van een spraakmakend asielgeval is verbonden. Dus het was een zekerheidje dat zoiets in mijn periode ook zou gebeuren.’
Mark Harbers: ‘Elk aftreden is als het goed is een spiegelsessie voor het departement. In de advisering aan bewindspersonen moet echt iets veranderen.’ Beeld Jiri Büller
Bij u heetten ze Lili en Howick. Na hun laatste verloren rechtszaak zouden ze worden uitgezet. Totdat op zaterdagochtend 8 september 2018 bleek dat ze verdwenen waren. Aan het begin van de middag besloot u van uw discretionaire bevoegdheid gebruik te maken: ze kregen alsnog een verblijfsvergunning. Waarom deed u dat?
‘Dat zijn de eenzame momenten van besturen. Je hoort mensen op televisie oreren en denkt: dat is maar het halve verhaal. Als staatssecretaris ben je de enige die het hele dossier kent. Zie het als twee mandjes die zich vullen: waarom zou je het doen, waarom zou je het niet doen? Het is geen stappenplan, op een gegeven moment overzie je de totale situatie en neem je een besluit.’
De drie meest betrokken ambtenaren adviseerden u juist niet discretionair te gaan, blijkt uit een recent evaluatierapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Heeft dat toen al de ambtelijke verhoudingen op scherp gezet?
‘Niet dat ik ooit heb waargenomen. Er zijn ook situaties geweest waarin zij adviseerden discretionair te gaan en ik zei: ik zie het niet.’
U bent de maandag nadien speciaal naar de Immigratie- en Naturalisatie Dienst gegaan, waar medewerkers boos waren. U hebt niet gemerkt dat uw beslissing mogelijk de verhoudingen met uw ambtenaren heeft verstoord?
‘Nee, en ik denk ook niet dat dat zo was.’
Uit het Inspectierapport blijkt ook dat u op last van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in de week voor de beslissing zwaar werd bedreigd en moest onderduiken. Tegelijkertijd werden, buiten medeweten van Justitie en tegen de afspraak in, de kinderen door voogdijinstelling Nidos uit hun safehouse gehaald en naar opa en oma gebracht. Daar liepen ze weg. Hoe is dat mogelijk?
‘Die momenten lopen niet helemaal synchroon, maar over beveiliging doe ik geen uitspraken. Dat hoofdstuk heb ik voor mijzelf afgesloten. Het was een heel heftige tijd, met een casus die het hele land beroerde.’
Was de beveiliging nog nodig nadat u uw discretionaire bevoegdheid had gebruikt?
‘Ik heb voor mijzelf de beslissing genomen dat ik überhaupt nooit zal ingaan op wat er in die zaak aan de hand was en wat de redenen van beveiliging waren. Er staat een streep onder, hopelijk ook voor de kinderen zelf. Die hebben nog een leven voor zich.’
Is er op de zaterdagochtend waarop u de beslissing nam politiek overleg geweest in de regeringscoalitie?
‘Nee, ik heb niet de coalitie bij elkaar geroepen of iets dergelijks. Ik ben wel gebeld door collega’s uit het kabinet. Van alle partijen.’
Met een advies?
‘Zelfs als dat zo zou zijn, is dat in een van die twee mandjes terechtgekomen. Het uiteindelijke besluit was het mijne.’
Heeft de zaak rond Lili en Howick de discussie over het kinderpardon in een stroomversnelling gebracht?
‘Met de kennis van nu: ja. Je had nog het kerkasiel, de film van Tim Hofman en uiteindelijk in januari de draai van het CDA. Toen waren plots drie van de vier coalitiepartijen voor een kinderpardon. Terwijl dat niet was afgesproken in het regeerakkoord. Dus kregen we twee weken van gedoe en onderhandelingen.’
Een soort tussenformatie.
‘Met alle heftigheid en emoties van dien. De VVD wilde geen kinderpardon, maar als het dan zover komt, ga je kijken wat er tegenover kan staan. Wij stelden al langer de discretionaire bevoegdheid ter discussie, hoewel dat voor mij als staatssecretaris niet vruchtbaar was – ook dat stond niet in het regeerakkoord. In de onderhandelingen hebben we die dingen tegenover elkaar gezet en daaruit is een nette oplossing gekomen.’
Al met al toch een forse systeemverandering?
‘Ja, de discretionaire bevoegdheid maakte eigenlijk dat zelfs de uitspraak van de hoogste rechter ook maar een mening was. Want je kon altijd nog proberen de aandacht van de staatssecretaris te krijgen. Dat was ook in het buitenland bekend, onderschat dat niet. Het was een van de redenen voor afgewezen asielzoekers om hier lang te blijven. Nu hebben we een systeem dat iedereen in de hele wereld snapt: de rechter heeft het laatste woord. Een veel zuiverder eindpunt.’
U bent inmiddels helemaal terug in de Tweede Kamer en nu woordvoerder op de belangrijke portefeuille energie en klimaat. Hoe typeert u 2019?
‘Als een jaar van uitersten. Van de kinderpardoncrisis naar de stikstofcrisis. Daar zullen we heel 2020 nog wel mee bezig zijn, al verwacht ik dat begin volgend jaar de ergste hitte eraf is. Maar voorlopig heb ik nog veel scheikunde in mijn hoofd. (Lacht.) En het vooruitzicht om in mei met De Torries naar het Songfestival te gaan. In mijn eigen Rotterdam! Voor veel mensen zal het een ver-van-hun-bedshow zijn, maar wat er in zo’n week in een stad gebeurt, is echt van Olympische proporties. Ik wil er niks van missen.’
CV
1969 Geboren op 19 april in Ede. Groeit met jongere broer op in katholiek gezin
1981-1987 Vwo ‘Het Streek’
1986-heden Lid VVD
1987-1997 Studie economie Erasmus Universiteit Rotterdam (niet afgemaakt)
1992-1998 Raadslid deelraad Kralingen-Crooswijk
1996-2006 Consultant
2002-2007 Lid gemeenteraad Rotterdam
2006 Politiek assistent minister Gerrit Zalm (Financiën)
2007-2009 Wethouder Economie, Haven en Milieu in Rotterdam
NOS 01.07.2019 Vorig jaar waren er ruim duizend meer meldingen van strafbare feiten door asielzoekers dan het Openbaar Ministerie eerder dit jaar naar buiten bracht. In mei ging het OM nog uit van 2.610 meldingen, gepleegd door 1.712 asielzoekers. Dat aantal is nu bijgesteld naar 3.702 feiten door 1.813 asielzoekers. Het gaat om geregistreerde incidenten, dus nog niet om veroordelingen.
Dat blijkt uit een brief die het OM eind juni naar staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft gestuurd. Broekers-Knol stuurde de brief vandaag door naar de Tweede Kamer.
Handmatig versus automatisch
Naar aanleiding van de ophef die eerder dit jaar ontstond over de criminaliteitscijfers heeft het OM opnieuw onderzocht hoeveel asielzoekers vorig jaar van een misdrijf werden verdacht. Het onderzoek van eerder dit jaar gebeurde via een geautomatiseerde zoekopdracht, nu ging het OM deels handmatig aan de slag. Volgens justitie is daardoor het verschil in cijfers ontstaan.
“Het gegeven dat deze feiten en verdachten bij de eerste zoekslag niet in beeld kwamen, laat zich onder andere verklaren door het feit dat v-nummers en pv-nummers in de OM-systemen niet altijd op exact gelijke wijze worden overgenomen, of niet worden bijgewerkt als aanvullende processen-verbaal worden ontvangen”, staat in de brief van het OM.
“Daarnaast leiden verschillende schrijfwijzen van voor- en achternamen, het als voornaam registreren van de achternaam en vice versa, en onduidelijkheid met betrekking tot de door de asielzoeker opgegeven geboortedatum, tot incomplete zoekresultaten bij een geautomatiseerde zoekslag.”
‘Puur statistisch’
Een woordvoerder van het OM voegt toe dat bij de handmatige zoekopdracht bepaalde zoekcriteria zijn gecombineerd. “Dat heeft meer resultaten opgeleverd.” De woordvoerder kon niet zeggen waarom dat dan niet eerder is gebeurd.
Het OM benadrukt in de brief dat er nooit zaken uit beeld van het OM zijn geweest. “De hierboven geschetste koppelingsproblematiek heeft geen enkele invloed op de strafrechtelijke afdoening van deze feiten. Het probleem is puur van statistische aard.”
NU 01.07.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) stelt het aantal geregistreerde incidenten waarbij asielzoekers mogelijk als verdachte voorkomen naar boven bij. Eerder werd nog gesproken van 2.610 meldingen, nu meldt justitie 1.092 extra gevallen.
Dit staat in een brief van het OM aan staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid). Zij heeft de brief maandag naar de Tweede Kamer gestuurd.
Ook het aantal betrokken asielzoekers is naar boven bijgesteld. Het OM meldt dat het om in totaal 1.813 personen gaat. Dat zijn er 101 meer dan vermeld stond in de in mei gepubliceerde Rapportage Vreemdelingenketen 2018.
Het OM benadrukt in de brief dat er nooit zaken buiten beeld van justitie zijn gebleven. Het tellen van het aantal geregistreerde incidenten en mogelijke verdachten is fout gegaan bij het automatisch koppelen van politie- en OM-gegevens.
De incomplete zoekresultaten zijn het gevolg van verschillende manieren van registreren, aldus het OM. Zo zouden bijvoorbeeld vreemdelingenidentificatienummers op andere manieren zijn genoteerd. Dit heeft geen gevolgen gehad voor de strafrechtelijke afdoening van de zaken. “Het probleem is puur van statistische aard.”
Ophef om criminaliteitscijfers in rapport
Het aantal incidenten en verdachten is recentelijk opnieuw geteld, na grote ophef over de cijfers. Hierbij is gebruikgemaakt van extra gegevens van de politie. De tweede telling gebeurde deels handmatig.
Het rapport leidde tot het aftreden van toenmalig staatssecretaris Mark Harbers, omdat bepaalde cijfers over criminaliteit onder asielzoekers bewust onvolledig werden weergegeven. Zo werden verdenkingen van ernstige misdrijven gebundeld onder het kopje ‘overige’, terwijl zaken als winkeldiefstal en fietsendiefstal wel met precieze cijfers werden weergegeven.
Telegraaf 01.07.2019 Veel meer asielzoekers werden vorig jaar verdacht van een strafbaar feit, dan aanvankelijk door het ministerie van Justitie en Veiligheid is gemeld.
Dat blijkt uit een brief die het Openbaar Ministerie (OM) aan de nieuwe staatssecretaris Broekers-Knol heeft gestuurd. Vorig jaar registreerde het OM 3702 strafbare feiten, waarvan 1813 asielzoekers werden verdacht. Dat zijn er 1092 meer dan in de rapportage over asieldelicten werden gemeld. Bovendien levert de nieuwe zoektocht 101 extra unieke verdachten op.
Het grote verschil komt volgens het OM door een veel uitgebreidere zoektocht, die naar aanleiding van de veelbesproken cijfers is gedaan. „Daarbij is gebruik gemaakt van meer zoeksleutels die naderhand op verzoek van het OM door de politie zijn aangeleverd, waaronder naam, geboortedatum en pleegdatum”, staat in de brief.
Bovendien is de nieuwe zoektocht later uitgevoerd, waardoor meer geregistreerde verdenkingen van eind 2018 aan het licht komen. Volgens het OM betekent het niet dat de nieuw gevonden zaken niet zijn onderzocht of afgehandeld.
Voormalig staatssecretaris Harbers stapte op omdat hij zware verdenkingen als moord, doodslag en verkrachting in een rapportage wegmoffelde onder de vage kop ’overige’. Naar nu blijkt, is zijn rapportage aan de Tweede Kamer dus op meerdere vlakken niet compleet geweest.
De Tweede Kamer vroeg juist om een accuraat overzicht van asieldelicten, omdat het onderwerp maatschappelijk gezien erg gevoelig ligt. Uit de brief van het OM valt op te maken dat de eerste poging om de feiten te presenteren niet goed is uitgevoerd.
NOS 01.07.2019 Staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer informatie naar buiten gebracht over zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord door asielzoekers. Daaruit blijkt dat er vorig jaar sprake was van twaalf aanrandingen. Eén asielzoeker werd veroordeeld wegens ontucht met kinderen en één keer was sprake van doodslag, in een steekpartij. Verder zijn er twee asielzoekers veroordeeld voor een poging tot doodslag.
Onder de voorganger van Broekers-Knol, Harbers, waren meldingen van deze misdrijven terechtgekomen onder de noemer ‘overig’. Dat kostte Harbers de kop omdat de indruk werd gewekt dat ernstige misdrijven werden weggemoffeld.
Staatssecretaris Broekers-Knol biedt in haar brief openheid van zaken over veroordelingen voor zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord. Een aantal rechtszaken loopt nog, dus mogelijk neemt het aantal veroordelingen nog toe.
Arbeidsintensief
Onder de categorie ‘overig’ vielen in totaal duizend geregistreerde delicten, ook misdrijven als huisvredebreuk en diefstal. Hoeveel veroordelingen er voor dit soort andere ‘overige’ delicten zijn geweest, is niet bekend. Volgens Broekers-Knol is nadere duiding van de cijfers erg arbeidsintensief, omdat dat handmatig moet gebeuren.
Meer strafbare feiten dan eerder gemeld
Naar aanleiding van de ophef die eerder dit jaar ontstond over de criminaliteitscijfers heeft het Openbaar Ministerie opnieuw onderzocht hoeveel asielzoekers vorig jaar van een misdrijf werden verdacht. Eerder dit jaar ging het OM uit van 2.610 strafbare feiten door 1.712 asielzoekers, op basis van een geautomatiseerde zoekopdracht. Dat aantal is nu bijgesteld naar 3.702 feiten door 1.813 asielzoekers, een toename dus van meer dan duizend strafbare feiten.
Volgens het OM komt dat doordat nu handmatig is gezocht in de OM-systemen, waardoor bijvoorbeeld aan het licht kwam dat identificatienummers soms op verschillende wijze waren overgenomen of voor- en achternamen anders geschreven werden. Volgens het OM is dat niet van invloed geweest op de strafrechtelijke afdoening van de feiten: “Er zijn nooit zaken uit beeld van het OM geweest.”
Daarom is ervoor gekozen om alleen de cijfers over “een tweetal grote en/of ernstige categorieën delicten” verder uit te diepen, namelijk doodslag en moord en zedendelicten, schrijft de staatssecretaris aan de Tweede Kamer. Broekers-Knol wijst erop dat daar ook de meeste vragen over zijn gesteld in het Kamerdebat en door de media.
Informatievoorziening
Broekers-Knol zegt het “zeer” te betreuren dat door de gekozen weergave van de cijfers “een negatief beeld is ontstaan over de informatievoorziening van het ministerie van Justitie en Veiligheid op dit punt”. Ze wil de informatievoorziening aan de Tweede Kamer daarom verbeteren.
‘Asielbus’
Om overlast met asielzoekers in het openbaar vervoer tegen te gaan, is in mei een speciale pendelbus voor asielzoekers gaan rijden tussen het azc in Ter Apel en station Emmen. Chauffeurs en passagiers van de reguliere buslijn 73 klaagden namelijk regelmatig over problemen. De ‘asielbus’ is onderdeel van een proef die nog tot en met augustus duurt. Staatssecretaris Broekers-Kol schrijft vandaag aan de Tweede Kamer dat de eerste ervaringen met de proef positief zijn, “in die zin dat er zich geen incidenten hebben voorgedaan”. Na afloop van de pilot wordt die geëvalueerd.
AD 01.07.2019 Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer duidelijkheid gegeven over de incidenten met asielzoekers, die in een overzicht voor de Tweede Kamer onder de rubriek ‘overige’ stonden. De onduidelijkheid hierover kostte haar voorganger Mark Harbers de kop.
Volgens critici leek het erop alsof de overheid mogelijke misdrijven door vreemdelingen wilde verdoezelen door ‘overige’ te gebruiken, terwijl het hier om de ernstigste gevallen ging. Van de 4600 gerapporteerde asielincidenten, waren duizend incidenten in de rubriek ‘overig’ gezet.
Harbers benadrukte dat er niet opzettelijk fouten in de rapportage waren gemaakt, maar erkende wel dat de Kamer niet goed was geïnformeerd. Bij de 31 registraties van (poging tot) doodslag bleek in één geval een verdachte ontslagen van rechtsvervolging, maar het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.
Bij tien andere gevallen betrof het poging tot doodslag, poging tot zware mishandeling, mishandeling of bedreiging. In zeven zaken moet de rechter nog uitspraak doen. Wat de zestig zedendelicten betreft, gaat het vooral om aanrandingen. Een persoon is veroordeeld wegens ontucht met kinderen.
Harbers stapte na de rel over de ‘verdoezelde cijfers’ op als staatssecretaris. ,,Ik voel me daarvoor verantwoordelijk. Aangezien dit alles het vertrouwen raakt tussen de Kamer en mij, zal ik mijn ontslag aanbieden aan zijne majesteit de koning.’’ Broekers-Knol volgde hem begin juni op.
Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
Elsevier 22.05.2019 Mark Harbers (50) verliet met opgeheven hoofd het strijdperk, zag Eric Vrijsen. De VVD-staatssecretaris van Vreemdelingenzaken trad dinsdag af, nadat hij zich in de Kamer verantwoordde voor zijn ambtenaren die… ja, die wat eigenlijk?
In elk geval hadden ze tientallen zware misdrijven door asielzoekers ‘niet opzettelijk verdoezeld’, zei Harbers. Ze lieten hem in de Kamer wel een lijstje presenteren met de Top-10 Misdrijven onder ‘veiligelanders’ en andere kansloze vreemdelingen. Die verblijven hier ten onrechte, rekken hun procedures, weten dat ze door hun thuisland worden geweerd en hebben dus overal lak aan. Ze vullen hun tijd met zakkenrollerij, winkeldiefstalletjes en nog zo wat.
Opgeteld ging het bij de justitiële verdenkingen tegen asielzoekers om 4.600 zaken in 10 categorieën. Op zich is dat al een onthutsend cijfer. Maar nou komt het: Harbers’ ambtenaren stopten de zwaarste misdrijven – 31 verdenkingen van moord, doodslag en poging tot moord, plus 41 verdenkingen van verkrachting en aanranding – in de categorie ‘overig’.
Sommige ambtenaren bestreden het wegmoffelen
Daarmee werd de Kamer op het verkeerde been gezet. De zware criminaliteit werd ‘weggemoffeld’. Harbers en zijn politiek leider, VVD-premier Mark Rutte, zeiden afgelopen weekend nog dat het geen bewuste poging was om het wangedrag onder asielzoekers te verdoezelen. Harbers bleef dat ook dinsdag volhouden. Maar hij had een feitenrelaas laten maken over hoe zijn ambtenaren de crimi-top-10 hadden bekokstoofd en toen was hem helder geworden dat sommige ambtenaren achter de schermen toch bezwaar opperden tegen dat wegmoffelen.
Op een vage manier waren die bezwaren echter ook weer weggenuanceerd, zodat het er toch op begon te lijken dat de volksvertegenwoordiging doelbewust was misleid. Een politieke doodzonde. Harbers wist dat hij dit niet zou overleven.
Een voetnoot met ‘Let op, onder de categorie overig vallen ook de levensdelicten’ had volstaan. Een kort staatje met een uitsplitsing van ‘overige delicten’ en er was niks aan de hand geweest. Maar nu was het te laat.
Harbers leek opgelucht dat hij kon aftreden
Harbers nam de schuld grootmoedig op zich. Hij zei dat hij zijn personeel scherpere vragen had moeten stellen. Hij leek bijna opgelucht dat hij kon aftreden. Alsof hij eindelijk verlost was van het wegkijkdepartement dat heel veel geld spendeert aan nieuwe visitekaartjes en e-mailadressen met ‘Justitie & Veiligheid’ in plaats van ‘Veiligheid en Justitie’, maar dat het niet zo nauw neemt met de harde cijfers over moord, doodslag en verkrachting.
Een andere mogelijkheid is natuurlijk dat de ijverige ambtenaren de bewindsman overvloedige informatie aanreikten, maar merkten dat hij niet alles wilde weten. Want ja, naarmate je meer details kent van die netelige asielproblematiek, wordt het eigenlijk steeds lastiger en kun je in het parlement struikelen over je eigen eerlijkheid. Eenmaal daarop ingespeeld, voegen de ambtenaren zich in hun rol. Ze bedienen een politicus die zich maar al te graag met een kluitje in het riet laat sturen: ‘Hoofdlijnen graag, mijn tijd is beperkt!’
Het aftreden van Harbers stemt overeen met de theorie van de zweepslag: door de eer aan zichzelf te houden, stelt de vertrekkend bewindsman zijn opvolger in staat om krachtig de leiding te nemen en de zaak eens flink uit te mesten. Maar helaas sneuvelt op dit departement gemiddeld elk jaar wel een VVD’er – Ivo Opstelten, Fred Teeven, Ard van der Steur, en nu dus Harbers – zodat het personeel heus niet meer opschrikt van een nieuwe portretfoto in de galerij van oud-ministers en ex-staatssecretarissen.
De VVD-kandidaten 2, 3, 8 en 9 sneuvelden
Wie de VVD nu naar voren schuift voor deze hoofdpijn-vacature is meteen weer enorm boeiend. Van de tien hoogste VVD’ers op de kandidatenlijst voor de laatste Kamerverkiezingen, moesten inmiddels de nummers 2, 3, 8 en 9 het veld ruimen, en dat ging niet zachtzinnig: Halbe Zijlstra, Jeanine Hennis, Han ten Broeke en Harbers.
Zo langzamerhand doet de krapte op de arbeidsmarkt zich ook in de hoogste regionen van ’s lands grootste partij voelen. De nieuwe staatssecretaris komt van buiten de top-10.
Mark Harbers (VVD) trad af als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. De bewindsman die verantwoordelijk is voor asielzaken vertrekt nadat bekend is geworden dat zijn ministerie cijfers over criminaliteit onder asielzoekers bewust onvolledig heeft weergegeven in een rapportage.
“Dat de cijfers op deze wijze gerapporteerd zijn, valt onder mijn bestuurlijke verantwoordelijkheid“, zei Harbers dinsdag 21.05.2019 tijdens een debat in de Kamer. “Niet alleen ben ik daarvoor in staatsrechtelijke zin verantwoordelijk, ik voel me daar verantwoordelijk voor.”
Eerder deze week gaf staatssecretaris Mark Harbers (Asiel, VVD) politiecijfers vrij van de criminaliteit die asielzoekers plegen, maar deze vormen van criminaliteit bleven daarin onbenoemd.
Probleem was echter dat Harbers zeer ernstige incidenten zoals (pogingen) moord en doodslag, mishandelingen en zedendelicten bleek te hebben ondergebracht onder het kopje ‘overige’. Hierdoor was het niet lezen in het overzicht dat het om deze vormen van criminaliteit ging. Het gaat in ieder geval om 79 zedenmisdrijven, 51 zware mishandelingen en 31 verdenkingen van (poging) moord en doodslag.
Harbers liet al snel weten dat de fouten niet bewust waren gemaakt, maar in de Tweede Kamer werd wel degelijk gezegd dat het er alle schijn van had dat zaken waren ‘verdoezeld’.
Harbers rekent zichzelf aan dat hij niet heeft gevraagd wat er onder de verhullende noemer ‘overig’ was geschaard vóór de misdaadcijfers naar de Kamer werden gestuurd. ,,Ik was al erg geschrokken van de andere categorieën.’’ Toen aan het licht kwam dat daaronder ernstige misdrijven vielen, had hij moeten doorvragen of dat bekend was en daar bewust voor was gekozen.
De staatssecretaris tilt des te zwaarder aan de gemaakte fouten omdat wangedrag door asielzoekers ‘het belangrijkste en grootste probleem in mijn portefeuille’ is. Dan ‘moeten de feiten op z’n minst inzichtelijk zijn’, zei hij, en juist daar schortte het aan.
AD 25.05.2019
Nawoord
In de criminaliteitscijfers over asielzoekers zit geen verdenking in verband met moord. Het enige misdrijf met fatale afloop werd gepleegd uit zelfverdediging. Dat blijkt uit onderzoek van het AD dat door de politie is bevestigd aan de NOS.
Staatssecretaris Harbers stapte deze week op omdat hij in een rapport misdrijven gepleegd door asielzoekers had ‘weggemoffeld’ onder het kopje ‘overig’. Daarbij ging het om verdenkingen wegens moord, doodslag en zedenzaken.
Zelfverdediging
Omdat er op de lijst 31 registraties van moord en doodslag stonden, leek het te gaan om 31 moorden die onder het tapijt waren geveegd, maar dat klopt niet. In één geval was sprake van doodslag, maar de verdachte werd ontslagen van rechtsvervolging. De rechter oordeelde dat de man had gehandeld uit zelfverdediging toen hij werd mishandeld.
In de andere gevallen ging het om meldingen waarin sprake was van poging tot moord of doodslag, een sepot, een dna-afname en een mishandeling.
Het geval van doodslag vond plaats in juli vorig jaar in een slagerij in de Haagse Schilderswijk. Twee werknemers kregen daar ruzie met elkaar. Een van hen, de Afghaanse verdachte, stak daarbij vijf keer met een fileermes in de zij van het slachtoffer.
Leesnog eens rustig alles terug over de aanstelling en politieke carrière van Harbers in zijn profiel.
Harbers is de vierde VVD-bewindsman op het ministerie van Justitie die tussentijds opstapt. Zijn partijgenoten Opstelten, Teeven en Van der Steur gingen hem voor. Kamerleden pleitten naar aanleiding van de eerdere affaires voor een grondig onderzoek en het maken van schoon schip.
Eerder geblunder bij ministerie van Justitie en Veiligheid:
Het aftreden van Harbers stemt overeen met de theorie van de zweepslag: door de eer aan zichzelf te houden, stelt de vertrekkend bewindsman zijn opvolger in staat om krachtig de leiding te nemen en de zaak eens flink uit te mesten. Maar helaas sneuvelt op dit departement gemiddeld elk jaar wel een VVD’er – Ivo Opstelten, Fred Teeven, Ard van der Steur, en nu dus Harbers – zodat het personeel heus niet meer opschrikt van een nieuwe portretfoto in de galerij van oud-ministers en ex-staatssecretarissen.
De VVD-kandidaten 2, 3, 8 en 9 sneuvelden
Wie de VVD nu naar voren schuift voor deze hoofdpijn-vacature is meteen weer enorm boeiend. Van de tien hoogste VVD’ers op de kandidatenlijst voor de laatste Kamerverkiezingen, moesten inmiddels de nummers 2, 3, 8 en 9 het veld ruimen, en dat ging niet zachtzinnig: Halbe Zijlstra, Jeanine Hennis, Han ten Broeke en Harbers.
Markus Gerardus Jozef (Mark) Harbers (Ede, 19 april 1969) is een Nederlands politicus van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Hij was van 26 …
NOS 01.07.2019 Staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer informatie naar buiten gebracht over zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord door asielzoekers. Daaruit blijkt dat er vorig jaar sprake was van twaalf aanrandingen. Eén asielzoeker werd veroordeeld wegens ontucht met kinderen en één keer was sprake van doodslag, in een steekpartij. Verder zijn er twee asielzoekers veroordeeld voor een poging tot doodslag.
Onder de voorganger van Broekers-Knol, Harbers, waren meldingen van deze misdrijven terechtgekomen onder de noemer ‘overig’. Dat kostte Harbers de kop omdat de indruk werd gewekt dat ernstige misdrijven werden weggemoffeld.
Staatssecretaris Broekers-Knol biedt in haar brief openheid van zaken over veroordelingen voor zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord. Een aantal rechtszaken loopt nog, dus mogelijk neemt het aantal veroordelingen nog toe.
Arbeidsintensief
Onder de categorie ‘overig’ vielen in totaal duizend geregistreerde delicten, ook misdrijven als huisvredebreuk en diefstal. Hoeveel veroordelingen er voor dit soort andere ‘overige’ delicten zijn geweest, is niet bekend. Volgens Broekers-Knol is nadere duiding van de cijfers erg arbeidsintensief, omdat dat handmatig moet gebeuren.
Meer strafbare feiten dan eerder gemeld
Naar aanleiding van de ophef die eerder dit jaar ontstond over de criminaliteitscijfers heeft het Openbaar Ministerie opnieuw onderzocht hoeveel asielzoekers vorig jaar van een misdrijf werden verdacht. Eerder dit jaar ging het OM uit van 2.610 strafbare feiten door 1.712 asielzoekers, op basis van een geautomatiseerde zoekopdracht. Dat aantal is nu bijgesteld naar 3.702 feiten door 1.813 asielzoekers, een toename dus van meer dan duizend strafbare feiten.
Volgens het OM komt dat doordat nu handmatig is gezocht in de OM-systemen, waardoor bijvoorbeeld aan het licht kwam dat identificatienummers soms op verschillende wijze waren overgenomen of voor- en achternamen anders geschreven werden. Volgens het OM is dat niet van invloed geweest op de strafrechtelijke afdoening van de feiten: “Er zijn nooit zaken uit beeld van het OM geweest.”
Daarom is ervoor gekozen om alleen de cijfers over “een tweetal grote en/of ernstige categorieën delicten” verder uit te diepen, namelijk doodslag en moord en zedendelicten, schrijft de staatssecretaris aan de Tweede Kamer. Broekers-Knol wijst erop dat daar ook de meeste vragen over zijn gesteld in het Kamerdebat en door de media.
Informatievoorziening
Broekers-Knol zegt het “zeer” te betreuren dat door de gekozen weergave van de cijfers “een negatief beeld is ontstaan over de informatievoorziening van het ministerie van Justitie en Veiligheid op dit punt”. Ze wil de informatievoorziening aan de Tweede Kamer daarom verbeteren.
‘Asielbus’
Om overlast met asielzoekers in het openbaar vervoer tegen te gaan, is in mei een speciale pendelbus voor asielzoekers gaan rijden tussen het azc in Ter Apel en station Emmen. Chauffeurs en passagiers van de reguliere buslijn 73 klaagden namelijk regelmatig over problemen. De ‘asielbus’ is onderdeel van een proef die nog tot en met augustus duurt. Staatssecretaris Broekers-Kol schrijft vandaag aan de Tweede Kamer dat de eerste ervaringen met de proef positief zijn, “in die zin dat er zich geen incidenten hebben voorgedaan”. Na afloop van de pilot wordt die geëvalueerd.
AD 01.07.2019 Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer duidelijkheid gegeven over de incidenten met asielzoekers, die in een overzicht voor de Tweede Kamer onder de rubriek ‘overige’ stonden. De onduidelijkheid hierover kostte haar voorganger Mark Harbers de kop.
Volgens critici leek het erop alsof de overheid mogelijke misdrijven door vreemdelingen wilde verdoezelen door ‘overige’ te gebruiken, terwijl het hier om de ernstigste gevallen ging. Van de 4600 gerapporteerde asielincidenten, waren duizend incidenten in de rubriek ‘overig’ gezet.
Harbers benadrukte dat er niet opzettelijk fouten in de rapportage waren gemaakt, maar erkende wel dat de Kamer niet goed was geïnformeerd. Bij de 31 registraties van (poging tot) doodslag bleek in één geval een verdachte ontslagen van rechtsvervolging, maar het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.
Bij tien andere gevallen betrof het poging tot doodslag, poging tot zware mishandeling, mishandeling of bedreiging. In zeven zaken moet de rechter nog uitspraak doen. Wat de zestig zedendelicten betreft, gaat het vooral om aanrandingen. Een persoon is veroordeeld wegens ontucht met kinderen.
Harbers stapte na de rel over de ‘verdoezelde cijfers’ op als staatssecretaris. ,,Ik voel me daarvoor verantwoordelijk. Aangezien dit alles het vertrouwen raakt tussen de Kamer en mij, zal ik mijn ontslag aanbieden aan zijne majesteit de koning.’’ Broekers-Knol volgde hem begin juni op.
Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
Elsevier 22.05.2019 Mark Harbers (50) verliet met opgeheven hoofd het strijdperk, zag Eric Vrijsen. De VVD-staatssecretaris van Vreemdelingenzaken trad dinsdag af, nadat hij zich in de Kamer verantwoordde voor zijn ambtenaren die… ja, die wat eigenlijk?
In elk geval hadden ze tientallen zware misdrijven door asielzoekers ‘niet opzettelijk verdoezeld’, zei Harbers. Ze lieten hem in de Kamer wel een lijstje presenteren met de Top-10 Misdrijven onder ‘veiligelanders’ en andere kansloze vreemdelingen. Die verblijven hier ten onrechte, rekken hun procedures, weten dat ze door hun thuisland worden geweerd en hebben dus overal lak aan. Ze vullen hun tijd met zakkenrollerij, winkeldiefstalletjes en nog zo wat.
Opgeteld ging het bij de justitiële verdenkingen tegen asielzoekers om 4.600 zaken in 10 categorieën. Op zich is dat al een onthutsend cijfer. Maar nou komt het: Harbers’ ambtenaren stopten de zwaarste misdrijven – 31 verdenkingen van moord, doodslag en poging tot moord, plus 41 verdenkingen van verkrachting en aanranding – in de categorie ‘overig’.
Sommige ambtenaren bestreden het wegmoffelen
Daarmee werd de Kamer op het verkeerde been gezet. De zware criminaliteit werd ‘weggemoffeld’. Harbers en zijn politiek leider, VVD-premier Mark Rutte, zeiden afgelopen weekend nog dat het geen bewuste poging was om het wangedrag onder asielzoekers te verdoezelen. Harbers bleef dat ook dinsdag volhouden. Maar hij had een feitenrelaas laten maken over hoe zijn ambtenaren de crimi-top-10 hadden bekokstoofd en toen was hem helder geworden dat sommige ambtenaren achter de schermen toch bezwaar opperden tegen dat wegmoffelen.
Op een vage manier waren die bezwaren echter ook weer weggenuanceerd, zodat het er toch op begon te lijken dat de volksvertegenwoordiging doelbewust was misleid. Een politieke doodzonde. Harbers wist dat hij dit niet zou overleven.
Een voetnoot met ‘Let op, onder de categorie overig vallen ook de levensdelicten’ had volstaan. Een kort staatje met een uitsplitsing van ‘overige delicten’ en er was niks aan de hand geweest. Maar nu was het te laat.
Harbers leek opgelucht dat hij kon aftreden
Harbers nam de schuld grootmoedig op zich. Hij zei dat hij zijn personeel scherpere vragen had moeten stellen. Hij leek bijna opgelucht dat hij kon aftreden. Alsof hij eindelijk verlost was van het wegkijkdepartement dat heel veel geld spendeert aan nieuwe visitekaartjes en e-mailadressen met ‘Justitie & Veiligheid’ in plaats van ‘Veiligheid en Justitie’, maar dat het niet zo nauw neemt met de harde cijfers over moord, doodslag en verkrachting.
Een andere mogelijkheid is natuurlijk dat de ijverige ambtenaren de bewindsman overvloedige informatie aanreikten, maar merkten dat hij niet alles wilde weten. Want ja, naarmate je meer details kent van die netelige asielproblematiek, wordt het eigenlijk steeds lastiger en kun je in het parlement struikelen over je eigen eerlijkheid. Eenmaal daarop ingespeeld, voegen de ambtenaren zich in hun rol. Ze bedienen een politicus die zich maar al te graag met een kluitje in het riet laat sturen: ‘Hoofdlijnen graag, mijn tijd is beperkt!’
Het aftreden van Harbers stemt overeen met de theorie van de zweepslag: door de eer aan zichzelf te houden, stelt de vertrekkend bewindsman zijn opvolger in staat om krachtig de leiding te nemen en de zaak eens flink uit te mesten. Maar helaas sneuvelt op dit departement gemiddeld elk jaar wel een VVD’er – Ivo Opstelten, Fred Teeven, Ard van der Steur, en nu dus Harbers – zodat het personeel heus niet meer opschrikt van een nieuwe portretfoto in de galerij van oud-ministers en ex-staatssecretarissen.
De VVD-kandidaten 2, 3, 8 en 9 sneuvelden
Wie de VVD nu naar voren schuift voor deze hoofdpijn-vacature is meteen weer enorm boeiend. Van de tien hoogste VVD’ers op de kandidatenlijst voor de laatste Kamerverkiezingen, moesten inmiddels de nummers 2, 3, 8 en 9 het veld ruimen, en dat ging niet zachtzinnig: Halbe Zijlstra, Jeanine Hennis, Han ten Broeke en Harbers.
Zo langzamerhand doet de krapte op de arbeidsmarkt zich ook in de hoogste regionen van ’s lands grootste partij voelen. De nieuwe staatssecretaris komt van buiten de top-10.
NOS 22.05.2019 De top van het ministerie van Justitie en Veiligheid roept al zijn medewerkers op kritisch te blijven op elkaar. “Fouten maken mag, maar we moeten ook kritisch blijven en vragen stellen aan elkaar.”
Dat staat in een intern memo dat de op één na hoogste ambtenaar, een dag na het opstappen van staatssecretaris Harbers, aan alle medewerkers van zijn departement heeft gestuurd.
Maar het was wel gebeurd en Harbers zei gisteren verantwoordelijk te zijn en zich ook zo te voelen. Al voor het Kamerdebat gisteren verbond hij er zijn conclusies aan: dit zou zijn laatste dag in deze functie zijn. Rond half zeven trad hij af.
“Een moedig besluit, dat we moeten respecteren”, aldus de top van het departement in het interne memo dat vandaag werd verstuurd.
Harbers is de vierde VVD-bewindsman op het ministerie van Justitie die tussentijds opstapt. Zijn partijgenoten Opstelten, Teeven en Van der Steur gingen hem voor. Kamerleden pleitten naar aanleiding van de eerdere affaires voor een grondig onderzoek en het maken van schoon schip.
CDA-leider Buma sprak in 2015 van “een sfeer op het ministerie waardoor ambtenaren denken dat zij een minister niet hoeven te informeren”. Er werd een veranderprogramma op touw gezet. Over de inzet van ambtenaren daarbij was Harbers in het debat vol lof.
Maar ook gisteren hekelden Kamerleden de cultuur op het ministerie en spraken van een “structureel probleem”.
Volhard als je twijfelt aan de keuzes die we maken en zorg dat we het aan de juiste tafel bespreken, aldus ministerie van Justitie en Veiligheid.
In het interne memo worden ook de lovende woorden van Harbers in het Kamerdebat over de werkwijze bij Justitie aangehaald. “Harbers prees de stappen die wij de afgelopen jaren hebben gezet evenals de inspanning om te komen tot een organisatie met maximale openheid en transparantie”.
De top schrijft verder dat “manier waarop wij criminaliteitscijfers gepresenteerd hebben” met de “beste bedoelingen is doordacht” maar niet tot “de gewenste openheid heeft geleid”.
“We willen als J en V een organisatie zijn waarin het veilig werken is en waarin fouten maken mag. Maar we moeten ook kritisch blijven. Volhard als je twijfelt aan keuzes die we maken en zorg dat we het aan de juiste tafel bespreken.”
Telegraaf 22.05.2019Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet „heel erg oppassen” niet weer terug te schieten in de reflex om „de luiken dan maar dicht te houden”, vindt minister Ferd Grapperhaus. Dat zou volgens hem kunnen dreigen door het aftreden van staatssecretaris Mark Harbers, die dinsdag zijn conclusies trok omdat zijn departement informatie voor de Tweede Kamer onzichtbaar had gemaakt.
Het enorme Haagse ministerie kwam de afgelopen jaren meermaals in opspraak doordat onwelgevallige zaken voor de Kamer werden verzwegen. Dat kostte de liberale partij in vijf jaar tijd al twee ministers en, Harbers inbegrepen, twee staatssecretarissen de kop. Oppositie- én coalitiepartijen vragen zich af of het departement zijn leven wel heeft gebeterd.
Er wordt al jaren gewerkt aan een verandering van de cultuur en de mentaliteit op het ministerie, zei Grapperhaus in talkshow M. Die verandering is volgens hem „echt op gang” en ambtenaren doen „hun stinkende best.”
Het ministerie gaat volgens Grapperhaus nog na wat er nu precies is misgegaan bij het opstellen van de misdaadcijfers voor asielzoekers, waarover Harbers dinsdag struikelde. De CDA-minister houdt vol dat van boze opzet en „doofpotten” geen sprake was.
MSN 22.05.2019 Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet „heel erg oppassen” niet weer terug te schieten in de reflex om „de luiken dan maar dicht te houden”, vindt minister Ferd Grapperhaus. Dat zou volgens hem kunnen dreigen door het aftreden van staatssecretaris Mark Harbers, die dinsdag zijn conclusies trok omdat zijn departement informatie voor de Tweede Kamer onzichtbaar had gemaakt.
Het enorme Haagse ministerie kwam de afgelopen jaren meermaals in opspraak doordat onwelgevallige zaken voor de Kamer werden verzwegen. Dat kostte de liberale partij in vijf jaar tijd al twee ministers en, Harbers inbegrepen, twee staatssecretarissen de kop. Oppositie- én coalitiepartijen vragen zich af of het departement zijn leven wel heeft gebeterd.
Er wordt al jaren gewerkt aan een verandering van de cultuur en de mentaliteit op het ministerie, zei Grapperhaus in talkshow M. Die verandering is volgens hem „echt op gang” en ambtenaren doen „hun stinkende best.”
Het ministerie gaat volgens Grapperhaus nog na wat er nu precies is misgegaan bij het opstellen van de misdaadcijfers voor asielzoekers, waarover Harbers dinsdag struikelde. De CDA-minister houdt vol dat van boze opzet en „doofpotten” geen sprake was.
AD 21.05.2019 Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
Geblunder bij ministerie van Justitie en Veiligheid:
2015: minister Opstelten (VVD)
2015: staatssecr. Teeven (VVD)
2017: minister v.d. Steur (VVD)
2019: staatssecr. Harbers (VVD)
De rel draait allemaal om vorig week vrijgegeven cijfers over incidenten waarbij asielzoekers betrokken waren. Daarbij waren de zware delicten – zoals (pogingen) moord en doodslag, mishandelingen en zedendelicten – ondergebracht onder het kopje ‘overig’. Het gaat in ieder geval om 79 zedenmisdrijven, 51 zware mishandelingen en 31 verdenkingen van (poging) moord en doodslag.
Hoewel Harbers direct benadrukte dat er niet opzettelijk fouten waren gemaakt, erkende hij vanavond wel dat de Kamer niet goed is geïnformeerd. ,,Ik voel me daarvoor verantwoordelijk. Aangezien dit alles het vertrouwen raakt tussen de Kamer en mij, zal ik mijn ontslag aanbieden aan zijne majesteit de koning.’’
Omdat de fout onder zijn verantwoordelijkheid is gemaakt, pakt Harbers het zwaar op. ‘De verkeerde afweging weegt politiek zwaar, zeker ook in het licht van het belang dat uw Kamer terecht aan dit onderwerp hecht’, aldus Harbers vanmiddag al in een brief aan de Kamer. Dat geldt ook voor de oppositie, die voorafgaand aan het debat al liet weten dat Harbers moest vertrekken.
Harbers rekent zichzelf aan dat hij niet heeft gevraagd wat er onder de verhullende noemer ‘overig’ was geschaard vóór de misdaadcijfers naar de Kamer werden gestuurd. ,,Ik was al erg geschrokken van de andere categorieën.’’ Toen aan het licht kwam dat daaronder ernstige misdrijven vielen, had hij moeten doorvragen of dat bekend was en daar bewust voor was gekozen.
De staatssecretaris tilt des te zwaarder aan de gemaakte fouten omdat wangedrag door asielzoekers ‘het belangrijkste en grootste probleem in mijn portefeuille’ is. Dan ‘moeten de feiten op z’n minst inzichtelijk zijn’, zei hij, en juist daar schortte het aan.
Lees nog eens rustig alles terug over de aanstelling en politieke carrière van Harbers in ons profiel.
NU 21.05.2019 Mark Harbers (VVD) treedt af als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. De bewindsman die verantwoordelijk is voor asielzaken vertrekt nadat bekend is geworden dat zijn ministerie cijfers over criminaliteit onder asielzoekers bewust onvolledig heeft weergegeven in een rapportage.
“Dat de cijfers op deze wijze gerapporteerd zijn, valt onder mijn bestuurlijke verantwoordelijkheid“, zei Harbers dinsdag tijdens een debat in de Kamer. “Niet alleen ben ik daarvoor in staatsrechtelijke zin verantwoordelijk, ik voel me daar verantwoordelijk voor.”
In het rapport werden verdenkingen van zedendelicten, moord en pogingen tot doodslag onder de noemer ‘overige’ opgeschreven. Zaken als winkeldiefstal en fietsendiefstal werden wel met precieze cijfers weergegeven.
Uit een reconstructie die Harbers liet uitvoeren, is gebleken dat ambtenaren op zijn ministerie meerdere keren aan de bel trokken. De ambtenaren waarschuwden ervoor dat de categorisering van verdenkingen van ernstige misdrijven onder de noemer ‘overig’ tot vragen zou leiden, maar met die kritiek is niets gedaan.
Harbers zei na afloop van het debat dat hij hier maandagavond van op de hoogte is gesteld. “De zorgen zijn besproken, maar uiteindelijk niet aan mij voorgelegd”, aldus de bewindsman.
‘Niet doelbewust verhuld’
De commotie die daarna is ontstaan, noemt de VVD’er “terechte kritiek”. Harbers gaf aan dat hij er met openheid over de cijfers juist voor wilde zorgen dat er meer transparantie in het vreemdelingenbeleid zou ontstaan.
Dat is volgens de bewindsman noodzakelijk om het draagvlak voor het asielbeleid te behouden. “Dat streven is verkeerd uitgepakt, waarbij de Kamer verkeerd is geïnformeerd”, aldus Harbers, die benadrukte dat er geen “sprake is geweest van opzettelijk verdoezelen van de cijfers”.
Hij wees erop dat de cijfers namelijk “een wereld van vragen oproepen”. Zo zijn er 31 meldingen van moord en doodslag geweest, maar gaat het om verdenkingen en meldingen van incidenten waarbij nog geen sprake is van een onherroepelijke rechterlijke uitspraak.
Harbers stak ook de hand in eigen boezem. “Ik heb de rapportage goedgekeurd. Ik had zeker op dit punt moeten doorvragen.”
Vierde VVD’er die voortijdig vertrekt
Met het vertrek komt er een einde aan de lange politieke carrière van Harbers, die in 1992 als deelraadslid bij de VVD in Rotterdam begon. Wie zijn plek zal innemen, is nog niet bekend.
Harbers’ exit betekent dat de VVD opnieuw een bewindsman op het ministerie van Justitie en Veiligheid verliest. Ivo Opstelten, Fred Teeven en later ook Ard van der Steur traden allen af in de politieke nasleep van de Teevendeal.
Dat geldt evenzeer bij politiek wapengekletter. Het spel van spinnen, halve waarheden verkondigen en zelfs liegen wordt bij een politiek conflict door partijen pijlsnel tevoorschijn getoverd. Belanghebbenden hopen zo dat media hun versie van de werkelijkheid overnemen, met als doel de (potentiële) achterban ervan te overtuigen dat zij wat voor elkaar boksen.
In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart nemen de activiteiten van de politieke partijen toe.
Op weg naar de verkiezingen: Baudet en Klaver denken macht Rutte III te breken
Zowel Forum voor Democratie als GroenLinks weet het zeker; zij zijn de partij die de macht van het kabinet-Rutte III kan breken. Want de coalitie van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie gaat bij de naderende verkiezingen de toch al krappe meerderheid in de Eerste Kamer verliezen, is de overtuiging van de twee partijen.
“Wij hebben straks een sleutelpositie in alle onderhandelingen, op alle dossiers”,zei partijleider Baudet tijdens de ledendag in Den Haag. “Ze zullen ons, hoe klein we ook in de Tweede Kamer zijn, echt nodig gaan hebben.”
Vertrouwen is op het dieptepunt
Nog maar 35 procent van de kiezers hoopt dat onze huidige regeringde rit uitzit. Dat is de laagste score tijdens deze regeerperiode, blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
De politieke week stond onder meer in het teken van het klimaatakkoord en het kinderpardon. De coalitiepartijen zijn daarover verdeeld en premier Mark Rutte noemde het al een ,,ingewikkelde politieke kwestie”. Op de vraag of de kiezer vindt dat het kinderpardon moet worden versoepeld, zegt ongeveer de helft ja, en de helft nee.
Bij het CDA (de partij die zich onlangs van tegen- tot voorstander bekeerde) is die verhouding ook ongeveer 50-50, maar bij de kiezers van VVD en D66 is er een duidelijke meerderheid tegen, respectievelijk voor.
Wat zijn de belangrijkste dossiers en wat worden de grootste struikelblokken?
Gele Hesjes
De Nederlandse ‘gele hesjes’ keren zich tegen premier Mark Rutte en willen dat Nederland net als het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapt.
De protesten zijn geïnspireerd op de gelijknamige protestbeweging Les Gillets Jaunes in Frankrijk. Ook de Franse protestbeweging voert actie voor meer koopkracht en tegen de hervormingen van de Franse regering.
Premier Mark Rutte beloofde al na de eerste verkiezingen die hij won, dat hij het aantal wetten en regels juist wil laten dalen. Maakt de VVD zich daar dan ook ook hard voor ???
Het aantal wetten en regels is de afgelopen tien jaar met ongeveer duizend wetten en regels toegenomen. Per 1 januari 2019 bedroeg het totale aantal regelingen 9.834.
In het afgelopen decennium werden alleen in de jaren 2013 en 2014 meer regels en wetten geschrapt dan er bijkwamen.
Segers: ja-woord voor steun aan kabinet
De ChristenUnie geeft het ja-woord „om er alles aan te doen om met dit kabinet door te gaan.” Dat zegt voorman Gert-Jan Segers van de partij die met het CDA, de VVD en D66 in de coalitie zit.
Hoe zit het met de Koopkracht Rutte 3 ??
Van de belofte dat burgers er in 2019 toch in Koopkracht op vooruitgaan, geloven de klagers niks, want er komen ook nog allerlei maatregelen aan, zoals de uitvoering van het klimaatakkoord. En die zullen ook wel voor rekening van de gewone man en vrouw komen, denken deze kiezers.
De supermarktprijzen moeten worden aangepast vanwege een belastingverhoging. Vanaf 1 januari 2019moet er 3 procentpunt meer btw betaald worden over voedingsmiddelen. Dat betekent dat veel producten iets duurder zijn geworden.
Bovendien vragen velen zich af: wat heeft dit kabinet in het eerste jaar eigenlijk voor elkaar gekregen? Voor grote onderwerpen zoals de snelle stijging van de AOW-leeftijden de pensioenendie niet meestijgen, is geen oplossing gevonden.
Lonen
De eerste cijfers van de loonstrookjes vallen toch echt wel wat tegen !!!!
Het piepte en kraakte, zo overleefde Rutte 3 eerste grote test
Rond 20:00 uur dinsdagavond 29.01.2019 kwam het bericht naar buiten dat de deal rond was: er komt een acuut pardon voor de asielzoekers die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn (een kleine 700 kinderen met hun ouders). De pardonregeling gaat van tafel voor nieuwe gevallen. De discretionaire bevoegdheid wordt verbouwd.
Dit voorstel lag volgens bronnen in de ChristenUnie ook al bij de formatie van Rutte III op tafel, met uitzondering van de discretionaire bevoegdheid. Destijds kreeg dit van niemand steun, behalve van de ChristenUnie.
Kortom, de tot nu toe zwaarste beproeving van Rutte 3, werd door de fractievoorzitters zelf gesust. Premier Rutte bemoeide zich nauwelijks met de impasse rondom het kinderpardon, zeggen ingewijden tegen RTL Nieuws. Een reconstructie van een coalitie die langs de rand van de afgrond liep.
AD 20.02.2019
Thierry Baudet loopt weg bij debat 13.02.2019
Partijleider Thierry Baudet is weggelopenbij een Kamerdebat over klimaat. De voorman van Forum voor Democratie was, na een oproep van andere Kamerleden, van plan om minister Wiebes (Klimaat) te bevragen over een kritisch rapport waarin staat dat het Energieakkoord 107 miljard euro kost.
Het rapport, opgesteld door een klimaatkritische groep, is vanmiddag overhandigd aan VVD-prominent Frits Bolkestein. Baudet deed woensdagmiddag een debataanvraag over de rekensom van de groep waaruit zou blijken dat het Energieakkoord van 2013 veel duurder is geworden dan door het vorige kabinet is beweerd.
Uitgerekend op het moment van de aanvraag was er al een debat bezig met minister Wiebes over energie en klimaat. Politici van andere partijen blokkeerden daarom het verzoek van Baudet en kwamen met een tegenvoorstel. „Kom met ons mee naar de commissiezaal en stel direct uw vragen”, opperde onder andere CDA-Kamerlid Agnes Mulder.
Inpakken
Baudet gaf gehoor aan de oproep om direct naar het debat te komen. Daar wilde hij wel eerst weten of minister Wiebes bekend is met het rapport en inhoudelijke vragen kan beantwoorden. De VVD-bewindsman gaf aan nog niet bekend te zijn met de volledige inhoud van het rapport. Baudet pakte daarop zijn spullen weer in: „Dan weet ik genoeg.”
AD 06.02.2019
Het Debat 05.02.2019
Premier Rutte ziet geen reden om gehaast klimaatmaatregelen voor te stellen als niet duidelijk is wat de gevolgen zijn. Hij reageert daarmee op de kritiek van de linkse oppositie in het klimaatdebat dat het kabinet niets doet en geen beslissingen durft te nemen.
Telegraaf 06.02.2019
Rutte: “Ik begrijp best dat we elkaar tot de verkiezingen op 20 maart nog de maat gaan nemen. Maar tegelijk hebben we 31 jaar de tijd om deze transitie door te maken.” Hij doelt op de doelstelling van 95 procent CO2-reductie in 2050. Het eerstvolgende doel is een reductie van 49 procent in 2030.
CO2-lekkage
Voor Nederland is het belangrijk om naar Europese en internationale ontwikkelingen te kijken en samen op te trekken met andere landen, zegt Rutte. Hij wijst op de risico’s van eenzijdige Nederlandse maatregelen, zoals “CO2-lekkage”.
Daarvan is sprake als Nederland relatief schone bedrijven met te hoge belastingen of te strenge regels “wegjaagt” naar het buitenland, waar die bedrijven dan juist met meer CO2-uitstoot gaan produceren. Of als Nederland eigen energiebronnen schrapt maar dan juist ‘vuilere’ energie in het buitenland moet inkopen. Ook wil Rutte niet dat het klimaatbeleid in Nederland banen kost.
Consensus
Rutte hoopt in april en mei consensus te kunnen bereiken met een groot deel van de Tweede Kamer. Dan zijn de doorrekeningen van het concept-klimaatakkoord klaar, heeft het kabinet daar keuzes uit gemaakt en gaan de ‘echte’ politieke debatten plaatsvinden.
Hij is daar optimistisch over: “Het zou zomaar kunnen dat dat met een draagvlak kan van meer dan 100 zetels. En dat we dan met deze partijen vooruit kunnen kijken naar een transitie die 11 en uiteindelijk 31 jaar gaat duren.”
Reactie
De twaalf CDA-lijsttrekkers voor de Provinciale Statenverkiezingen vinden dat Nederland niet moet doorslaan in de ambitie om de CO2-uitstoot te verlagen. Dat het kabinet in Europa pleit voor 55 procent reductie, is volgens hen slecht voor het draagvlak, de betaalbaarheid, de haalbaarheid en “een eerlijk speelveld” voor Nederlandse bedrijven.
In een ingezonden stuk in De Telegraaf schrijven de twaalf dat de provincies een belangrijke rol gaan spelen bij de uitvoering van de klimaatmaatregelen. Ze onderschrijven het in de coalitie afgesproken doel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030, maar een hogere reductie zien ze niet zitten.
“De realiteit is dat veel van de ons omringende landen niet verder komen dan 40 tot 45 procent”, schrijven ze. “Dat maakt de Nederlandse ambitie riskant. Een Nederlandse ‘kop’ op de Europese doelen betekent dat wij voor veel geld de problemen van andere landen oplossen en dat de concurrentiepositie van mkb’ers en grote bedrijven verslechtert.”
Woensdagmiddag 05.02.2019 was het eindelijk zover: de politieke kopstukken van alle politieke partijen debatteerden in de plenaire zaal over het klimaatakkoord, de eind 2018 gepresenteerde lijst van Nederlandse plannen om de stijgende opwarming van de aarde tegen te gaan.
Het rapport van 200 pagina’s dik met zo’n 600 mogelijke maatregelen leidde vlak na de publicatie al tot een knetterende ruzie in de coalitie. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff zei in De Telegraaf dat hij er weinig voor voelde het akkoord echt uit te voeren. Verder noemde hij zijn D66-collega Jetten een “drammer” en sloot hij een val van dit kabinet over het klimaat niet uit.
Pijnlijk
Dijkhoff gooide met zijn scherpe uitspraken olie op het vuur. De aanpak van het broeikaseffect is een van de moeilijkste opgaven van het derde kabinet-Rutte en niet alleen omdat in het regeerakkoord is afgesproken om de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent te verminderen ten opzichte van 1990.
De coalitie denkt er onderling echt anders over. D66 en ChristenUnie hebben haast en willen drastische maatregelen. De VVD en het CDA trappen liever op de rem, ook uit vrees voor voelbare pijn in de portemonnee van de achterban.
Flinke spanning
De oppositie had zich vorige week verheugd op een pittig klimaatdebat, maar toen de hoofdrolspelers niet op kwamen dagen, werd later vandaag als datum geprikt. “De oppositie ziet door Dijkhoffs interview dat er flinke spanning staat op dit onderwerp binnen de coalitie”, zegt NOS-verslaggever Xander van der Wulp. “Ze willen deze gelegenheid graag gebruiken om te proberen de politieke verschillen bloot te leggen.”
Alle ingrediënten voor een goed debat zijn aanwezig, zegt Van der Wulp. “Het is een mooi onderwerp met alle politieke kopstukken en premier Rutte in de arena.” Het debat gaat ook nog over de Urgenda-zaak, waar de rechter bepaalde dat Nederland nog meer en sneller klimaatmaatregelen moet nemen. “Toch kom ik met een teleurstellende voorspelling. Echt vuurwerk valt er niet te verwachten.”
Rijen gesloten
De coalitie heeft na een heleboel intern gedoe afgelopen weken – het Telegraaf-interview, de CDA-draai naar een soepel kinderpardon – de rijen vorige week gesloten, zegt Van der Wulp. De coalitie lukte het, ondanks grote meningsverschillen, nieuwe afspraken te maken over het in Nederland laten van gewortelde asielkinderen. “Alle vier de partijen zullen vandaag dus netjes de kabinetslijn verwoorden.”
De oppositie zal zeker nog proberen de onderlinge verschillen aan de oppervlakte te krijgen. “De verschillen tussen Jetten en Dijkhoff zijn zo groot dat de oppositie best hoop mag hebben dat dit lukt. Maar de oppositie zal geen aanpassingen gedaan krijgen”.
Telegraaf 06.02.2019
Pikant moment
Het wachten van de coalitie is namelijk op berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving. Daar wordt nu onderzocht hoeveel de voorgestelde maatregelen zullen kosten. Het duurt nog even voor de conclusies worden gedeeld, op 13 maart staat deze belangrijke publicatie gepland.
Een pikant getimed moment, zegt Van der Wulp, zo vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen. “Het klimaat zal een belangrijk thema worden in de campagne, maar pas daarna gaan de coalitiepartijen kijken hoe ze het onderling écht op kunnen lossen.”
De Tweede Kamerdebatteert dinsdagmiddag 05.02.2019 met minister Eric Wiebes (Economische Zaken) en premier Mark Rutte over het conceptklimaatakkoord. Dat is een vurige wens van de oppositie, hoewel veel concrete cijfers nog ontbreken.
Eigenlijk stond het debat vorige week woensdag op de agenda, maar onder druk van de oppositie werd het een week uitgesteld.
De partijen wilden dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zich in de plenaire zaal van het parlement zou melden, maar in plaats daarvan was Dilan Yesilgoz aanwezig, de klimaatwoordvoerder van de partij.
De oppositie, aangevoerd door PvdA-leider Lodewijk Asscher, wilde met Dijkhoff debatteren omdat juist hij zich in de media zeer kritisch had uitgelaten over de klimaatplannen.
Hoewel Asscher en gelijkgestemden wisten dat Dijkhoff niet op de sprekerslijst stond, liet de reuring voorafgaand aan het debat zien hoe politiek gevoelig het onderwerp is.
Waar debatteert de Tweede Kamer uiteindelijk over?
Ruim honderd partijen uit het bedrijfsleven, vakbonden, belangenclubs en de politiek hebben met elkaar ruim zeshonderd maatregelen bedacht om het gezamenlijke doel te halen: in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990.
Die CO2-reductie is nodig om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken, zoals is afgesproken tijdens de Klimaatconferentie van Parijs in 2015.
Om het percentage van 49 procent te halen, zijn maatregelen nodig. In het regeerakkoord is daarom door VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgesproken om een klimaatakkoord te maken.
Waarom leek het even alsof de VVD geen akkoord wilde sluiten?
Nadat de partijen, verenigd in de zogenoemde klimaattafels, hun plannen hadden gepubliceerd, leek het even alsof Dijkhoff er afstand van nam in een interview in De Telegraaf.
Volgens de VVD’er was het niet “zijn” akkoord en was D66-fractievoorzitter Rob Jetten een “drammer” omdat hij wel zo snel mogelijk aan de slag wil gaan met de klimaatplannen. Hij zinspeelde zelfs op de val van het kabinet. Dijkhoff hoopte zo de klimaatsceptici uit zijn achterban gerust te stellen.
Het wekte vooral verbazing bij de andere partijen, want Dijkhoff heeft zelf bij een deel van de klimaatonderhandelingen gezeten. Toen gebruikte hij deze grote woorden niet.
Uiteindelijk heeft Dijkhoff moeten beloven dat hij nog steeds achter het CO2-doel staat. Hij mag dit dinsdag nogmaals in de Kamer doen.
Wordt er dinsdag over het uiteindelijke klimaatakkoord gesproken?
Nee, er is namelijk nog geen akkoord. Er wordt gesproken over een concept. De maatregelen die nu zijn gepubliceerd, zijn een eerste zet.
Het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gaan de maatregelen die de klimaattafels hebben opgeschreven uitrekenen op haalbaarheid en betaalbaarheid.
Als die cijfers er op 13 maart zijn, gaan het kabinet en de coalitie ‘shoppen’ met welke maatregelen zij de doelstelling van 49 procent minder CO2-uitstoot willen halen. Dat pakket krijgt uiteindelijk de sticker ‘Klimaatakkoord’.
AD 31.01.2019
Kamer stelt klimaatdebat 30.01.2019 uit na wegblijven VVD’er Dijkhoff
De oppositie was woedend over wegblijven Dijkhoff bij klimaatdebat. Nog voordat het debat begon, vroeg de oppositie daarom om een schorsing van enkele minuten, zodat Dijkhoff alsnog via “berichtjes of een belletje” naar de plenaire zaal van de Tweede Kamer gehaald kon worden.
Uiteindelijk zijn alle oppositiepartijen uit protest opgestapt bij het klimaatdebat op 30.01.2019 in de Tweede Kamer. Reden was dat VVD-fractievoorzitter Dijkhoff, die in de krant vergaande uitspraken deed over het concept-Klimaatakkoord, zelf niet aanwezig was. Ook CDA-leider Buma was er niet, al had hij wel gezegd dat hij zou komen. Jetten (D66) en Segers (ChristenUnie) waren er ook niet.
De voltallige oppositie is woedend over het wegblijven van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff bij het debat over het klimaatakkoord. Het veelbesproken klimaatinterview met de liberaal in De Telegraaf is de aanleiding voor het debat, maar Dijkhoff schittert door afwezigheid.
‘Bizar’
Juist daarom was de afwezigheid van Dijkhoff zeer opvallend, omdat hij enkele weken terug nog een interview gaf waarin hij het Klimaatakkoord zwaar bekritiseerde. Dat interview leidde tot onrust in de coalitie. ,,Dijkhoff hóórt hier nu dit debat te voeren”, klaagde Asscher. ,,Het is uitgesproken bizar en laf als je een proefballon alleen in de krant oplaat en het debat vervolgens niet voert.”
Het wordt vandaag een lange dag voor de coalitie. De Tweede Kamer debatteert over twee hoofdpijndossiers. Eerst staat de versoepeling van het kinderpardon op de agenda en direct daarna gaat het over het klimaatakkoord.
Gisteravond 29.01.2019werd alsnog een akkoord bereikt: een groep van 700 kinderen wordt opnieuw beoordeeld. Naar verwachting mag 90 procent van hen in Nederland blijven. Met hun ouders erbij gaat het in totaal om zo’n 1300 mensen.
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, zodat er in de toekomst geen schrijnende zaken meer gaan spelen zoals rond Lili en Howick. Ook wordt de druk bij de staatssecretaris weggehaald om in sommige gevallen, zoals bij de twee Armeense tieners, over zijn hart te strijken. Die verantwoordelijkheid gaat naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Wisselgeld
Beide punten heeft de VVD “binnengehaald”, zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. Het is als het ware wisselgeld voor de grootste regeringspartij, die als enige van de vier coalitiepartijen nog tegen een verruiming van het kinderpardon was.
Over beide onderwerpen liep afgelopen weken de spanning op. Vooral de onderhandelingen over het kinderpardon verliepen in crisissfeer.
In een interview met NRC blikt Segers terug op een roerige week.
In het kabinet is er flinke onenigheid over onder meer het kinderpardon en het klimaatakkoord. De partijen vinden elkaar steeds maar niet op deze punten. Ook de uitspraken van VVD’er Klaas Dijkhoff zorgden voor spanning. Die zei onder meer een kabinetscrisis over het concept-klimaatakkoord niet uit te sluiten.
In NRC zegt Segers het belangrijk te vinden dat het kabinet niet valt. „Met vier partijen is het al ingewikkeld, maar na de volgende verkiezingen wordt het met misschien wel vijf of zes partijen nog moeilijker.”
Terwijl het kinderpardon een steeds heftiger splijtzwam in het kabinet wordt, is het dus ook alle hens aan dekvoor (of tegen) het klimaatbeleid, ziet Philip van Tijn. Op dit ‘dossier’ zit het kabinet in de beklaagdenbank, letterlijk zelfs en is het ook hierover niet eens.
Maatschappelijk draagvlak
Het draagvlak voor klimaatmaatregelen brokkelt af. Dat blijkt uit een enquête van het EenVandaag Opiniepanel. Ruim de helft van de deelnemers is negatief over het klimaatakkoord en de steun voor de Klimaatwet is spectaculair gedaald.
De leden van het opiniepanel waren in juni 2018 (73 procent) nog enthousiast over het idee om de uitstoot in 2030 te halveren, nu is dat geslonken naar 59 procent.
Ook het draagvlak voor het Parijsakkoord is gedaald. Een half jaar geleden steunde 67 procent het doel om in 2050 klimaatneutraal te leven, nu is dat net iets meer dan de helft.
Telegraaf 08.02.2019
Kabinetscrisis
Het klimaatakkoord van ed nijpels kan eveneens niet rekenen op een warm bad. De helft van het opiniepanel maakt zich zorgen over de gevolgen. Slechts 33 procent vindt het een goed akkoord.
EenVandaag heeft ook gevraagd of kiezers van de coalitiepartijen het thema klimaat een kabinetsval waard vinden. Bij kiezers van D66 (69 procent), CDA (56 procent) en ChristenUnie (54 procent) is dat het geval.
Bij D66 en CU vinden ze het een kabinetscrisis waard als de klimaatmaatregelen niet ver genoeg gaan. Bij CDA-kiezers vrezen ze juist dat de groene plannen onbetaalbaar zijn voor de burger. VVD-kiezers vinden het voortbestaan van het kabinet wel belangrijker.
Het kinderpardon splijt het kabinet – hoe kon het zo ver komen?
De Asielkwestie is inmiddels uitgegroeid tot de zwaarste beproeving van de coalitie tot nu toe. Maandag 28.01.2019 was er tot laat in de avond spoedberaad om een crisis af te wenden.
De regeringspartijen van Rutte III blijven koortsachtig op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het kinderpardon.
Woensdag 30.01.2019 staat een belangrijk Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Is het onderwerp voor het CDA, D66 en de ChristenUnie, die een rem willen op het uitzetten van uitgeprocedeerde gezinnen, belangrijk genoeg om een kabinetscrisis met de VVD te riskeren? Dit schreven we er tot nu toe over.
De groeiprognoses voor de Nederlandse economie voor 2019 zijn nog altijd heel redelijk. En als je kijkt naar zaken die je portemonnee raken, is de start van 2019 helemaal niet zo slecht.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
De huizenprijs: €2.319 per maand erbij in een jaar tijd
Ook in het slotkwartaal van 2018 ging de gemiddelde huizenprijs razend hard omhoog: een plus van 10,3 procent vergeleken met het laatste kwartaal van 2017, zo bleek deze maand uit cijfers van makelaarsclub NVM.
Hypotheekrentes staan voorlopig nog op extreem lage niveaus.
Sparen: gat met inflatie wordt nog groter door hogere btw
Terwijl de inflatie al maanden rond de 2 procent schommelt, zien spaarders rentes niet meebewegen. Variabele spaarrentes dalen gestaag en ook in januari kreeg je maximaal 0,35 procent rente op een vrij opneembare spaarrekening, volgens gegevens van de site Spaarinformatie.nl.
De economische nieuwsberichten van 2019 benadrukken vooral de gevaren voor beleggers: de ontwrichtende gevolgen van een eventuele no deal-Brexit en de groeivertraging in China.
Voor olie geldt iets vergelijkbaars als voor aandelen. Menig analist wijst op risico’s van groeivertraging in China en het gevaar van een groeidip in West-Europa, met als gevolg een lager energieverbruik, minder vraag naar olie en dus mogelijk prijsdalingen.
Tegelijk laat de start van 2019 een lichte stijging van de olieprijs zien tot een niveau van 60 dollar voor een vat Noordzee-olie.
“Het variabele tarief voor stroom is 17 procent gestegen sinds vorige maand en maar liefst 36 procent sinds januari 2018”, aldus online consumentenadviseur Pricewise.nl.
Het kabinet wil dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s elektrisch zijn. Dat kost de belastingbetaler miljarden: in de periode 2021 tot en met 2025 gaat het om 3,9 miljard. In de periode daarna nog eens maximaal 1,5 miljard, tot 2030. Het kabinet wil dat de vervuiler betaalt en dus zal de ‘traditionele’ automobilist dat moeten ophoesten.
“Dat hangt heel erg af van je inkomen”, zegt een woordvoerder van budgetvoorlichter Nibud desgevraagd. “Voor huishoudens met een laag inkomen kan 10 euro per maand een aderlating zijn. Want een tientje per maand is op jaarbasis 120 euro.”
Dat komt ook omdat ons land nog heel veel traditionele automobilisten heeft. Als die miljoenen benzine- en dieselrijders morgen allemaal zouden overstappen op een elektrische auto hebben we een probleem. Er zijn niet genoeg auto’s, niet genoeg laadpalen en er is onvoldoende stroom. “Er wordt dus bewust gekozen voor de weg van de geleidelijkheid”.
Goede isolatie voor woningen
Minister Eric Wiebes(Economische Zaken en Klimaat) benadrukte vrijdag dat het belangrijk is dat “iedereen meedoet” en daarom wordt ook het milieuvriendelijker maken vanwoningen in het plan betrokken.
Om zo min mogelijk warmte – en daarmee energie – verloren te laten gaan, moeten volgens het akkoord in de periode van 2022 tot 2030zo’n 1,5 miljoen woningen en gebouwen goed geïsoleerd en aardgasvrij gemaakt worden. Woningcorporaties gaan de komende jaren tienduizenden huizen duurzamer maken. In het voorstel staat wel de voorwaarde dat de huur en de energierekening samen niet hoger mogen zijn dan het huidige bedrag dat bewoners betalen. “Zo krijgen huurders een betere woning tegen gelijke of lagere maandlasten” , staat in het rapport.
Zeespiegel
Het klimaatpanel van de Verenigde Naties benadrukte in het IPCC-rapport van afgelopen oktober dat de zeespiegel na 2100 blijft stijgen, ook als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 1,5 graad. Instabiliteit van het zee-ijs in Antarctica of onomkeerbaar ijsverlies op Groenland kan een stijging van meerdere meters opleveren. Het IPCC stelt dat deze onzekerheden getriggerd kunnen worden tussen een temperatuurstijging van 1,5 graad en 2 graden.
In Nederland houden we dus rekening met een flinke stijging in 2100, maar niet overal zijn ze op korte termijn goed voorbereid op zo’n stijging.
Deltawerken
De Deltawerken moeten doordat de zeespiegel veel sneller stijgt dan verwacht, tien tot twintig jaar eerder worden vervangen. Dit gaat tientallen miljarden euro’s kosten. Dat stelt de nieuwe deltacommissaris Peter Glaszaterdag in een interview met het AD.
Uit voorspellingen van nationale en internationale klimaatexperts blijkt dat de zeespiegel in 2100 naar verwachting zo’n 2 meter gestegen zal zijn. Volgens Glas, de nieuwe topambtenaar op dit gebied, moet Nederland daarom op watergebied “bijschakelen”.
14.000 ton smeltwater per seconde
Zo bleek vorige maand uit een ander onderzoek dat het smeltende gletsjerijs in het Arctisch gebied momenteel de grootste bijdrage aan de stijging van de zeespiegel levert. Per seconde stroomt er volgens dat rapport 14.000 ton water de zee in.
Haasnoot onderzocht de mogelijke gevolgen van versnelde zeespiegelstijging en daaruit bleek dat Nederland zich goed moet voorbereiden. “In Nederland houden we rekening met een stijging van 1 meter in 2100”, vertelt de onderzoeker. “Maar dat zou met die versnelling weleens veel hoger uit kunnen vallen, en dat betekent dat je minder tijd hebt om je voor te bereiden. De stijging stopt niet in 2100. Wat doe je als het meer wordt dan die 1 meter?”
De nieuwe topambtenaar pleit ervoor om tijdig te beginnen met de voorbereidingen voor deze aangepaste planning. Glas pleit er ook voor dat het kabinet zich gaat inzetten om de klimaatdoelen van Parijs te halen. “Dat is de beste strategie om niet aan draconische maatregelen te hoeven denken”, stelt hij.
‘Goed beleid is randvoorwaarde om Nederland leefbaar te houden’
Glas beklemtoont dat niet meer ter discussie mag staan óf er klimaatbeleid gaat worden uitgevoerd. “Het halen van de Parijse afspraken is de randvoorwaarde voor succes om Nederland leefbaar te houden. Er is geen alternatief.”
De klimaatafspraken hebben de afgelopen week geleid tot veel frictie in de coalitie. De VVD verklaarde zich opeens niet te kunnen herkennen in het klimaatakkoord waar talloze partijen vorig jaar maandenlang over hebben nagedacht. Dit leidde tot veel irritatie bij de coalitiepartners D66, ChristenUnie en CDA.
In 2020 moet de CO2-uitstoot met een kwart zijn afgenomen ten opzichte van 1990. Een rechter heeft de Staat dit doel zelfs opgelegd in een door de duurzaamheidsorganisatie Urgenda aangespannen zaak.
Het PBL kwam eerder deze week met berekeningen dat Nederland de internationaal afgesproken klimaatdoelen voor 2020 bij lange na niet gaat halen.
Met het huidige beleid komt de reductie niet verder dan 21 procent, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vrijdag.
Geen draconische klimaatmaatregelen
Ingewikkeld noemde hij de vraag hoe het kabinet denkt de klimaatdoelen te halen nu het Planbureau voor de Leefomgeving definitief heeft geconstateerd dat de voorliggende plannen ontoereikend zijn.
Hierover zei de premier dat gezocht zal worden naar maatregelen die uitvoerbaar zijn en draagvlakin de samenleving hebben. ‘Er ligt een uitspraak van de rechter die wij hebben uit te voeren,’ zei Rutte, die ‘draconische maatregelen’ overigens uitsloot.
En hij herhaalde de mantra voor het definitieve Klimaatakkoord: ‘De mensen het financieel moeten kunnen meemaken; ze moeten het in hun persoonlijke leven kunnen meemaken en de lasten tussen bedrijven en burgers moeten eerlijk verdeeld zijn.’
Stap voor stap
Dat het kabinet fors achterloopt bij het halen van de klimaatdoelen wijt Rutte aan de economische groei die in Nederland hoger was dan in omliggende landen. Maar hij denkt dat de doelen gehaald worden. ‘Stap voor stap.’
Hij slaagde er niet in duidelijk te maken hoe hij dat denkt te realiseren, gezien ook de beloftes van eerdere kabinetten die nooit werden waargemaakt. Dat toont volgens hem slechts hoe ‘taai’ de materie is.
Geen toontje lager zingen
Een toontje lager zingen, wil hij niet. Rutte denkt zelfs andere Europese landen te kunnen overtuigen om afspraken te maken tot een vermindering van 55 procent in plaats van de afgesproken 49 procent minder uitstoot. ‘Dat is een debat dat gaande is.’
Ingrijpender maatregelen dan andere landen zal Nederland niet willen nemen. ‘Anders krijg je een weglekeffect van banen en verplaatsing van CO2-uitstoot. Dat heeft geen zin.’
Gevraagd waarom het kabinet sinds 2015, toen Urgenda de rechtszaak tegen de Staat won, geen actie heeft ondernomen, verwees hij naar maatregelen die wel degelijk genomen waren: ‘We liggen nu op 21 procent, terwijl het 25 procent moet zijn. En het vorige kabinet heeft tal van maatregelen genomen in de landbouw en de bebouwde omgeving.’
Oproep in Davos
Rutte deed deze week op het World Forum in Davos voor de zoveelste keer een oproep aan de internationale gemeenschap om alles op alles te zetten om ‘Parijs’ te halen. Op de vraag of hij niet terecht werd gewezen dat hij eerst zelf maar eens aan de klimaatdoelen moest voldoen, zei Rutte: ‘Nee, dit zijn problemen waarmee alle volwassen industriële landen worstelen.’
Hij krijgt in internationale gremia niet de indruk dat de klimaatdoelen als onhaalbaar worden gezien. Volgens Rutte doet zelfs Brazilië zijn best. Dat had hij opgemaakt uit zijn gesprek met de nieuwe president Jair Bolsonaro.‘Terwijl het beeld bestond dat ze uit het Akkoord van Parijs wilden stappen.’
Trump haakte eerder wel af
Hij was ook optimistisch over de steden en staten in Amerika die ‘Parijs’ willen halen, terwijl president Donald Trump afhaakte. En over China dat zou bewegen. ‘Dat is van belang. Wij kunnen Nederland wel schoon doorgeven aan de volgende generaties, maar dat heeft niet zoveel zin als we niet ook de rest van de wereld schoon doorgeven. We kunnen ambitieuze doelstellingen realiseren als ook andere concurrerende landen dat doen. Anders zou je gekke Henkie zijn.’
Welke maatregelen uit het concept-Klimaatakkoord het kabinet concreet zal voorstellen, blijkt pas in april: na de verkiezingen van Provinciale Staten op 20 maart.
Hoewel voorzitter van de ‘klimaattafels’ Ed Nijpels en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 21 december 2018 een ontwerp-klimaatakkoord presenteerden, overheerst de onzekerheid over dit hoofdpijndossier. Want wat de 600 voorgenomen maatregelen gaan kosten, moet nog door het Centraal Plan Bureau (CPB) worden getoetst.
Ook berekent het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) of de plannen wel voldoende zijn om het klimaatdoel – in 2030 de helft minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 – daadwerkelijk te halen.
VVD en CDAzijn weliswaar blij met de gepresenteerde maatregelen, maar het kostenplaatje baart beide coalitiepartijen al tijden zorgen. CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma waarschuwde afgelopen zomer in een interview met Elsevier Weekblad al voor een ‘Fortuyn-revolte’ als burgers financieel te zwaar worden belast door de klimaatmaatregelen.
De voorbije maanden herhaalde Buma die waarschuwing meerdere malen. Ook vreest hij voor ‘verkeerd beleid’ dat zorgt voor een uittocht van grote bedrijven uit Nederland, waarna die in het buitenland hun CO2-uitstoot niet zullen verminderen.
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff vindt dat Nederland ‘het moet fiksen, maar wel op een faire en eerlijke manier, zodat het betaalbaar blijft’. Minister Wiebes herhaalde in het Haagse café Nieuwspoort diverse keren dat ‘breed maatschappelijk draagvlak’ belangrijk is.
De linkerkant van de coalitie is op klimaatgebied ambitieuzer en legt vooral de nadruk op het belang van verregaande verduurzaming. ‘We zijn het aan de komende generaties verplicht om nu in beweging te komen. En dat doen we,’ aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Vergelijkbare taal sprak Rob Jetten. ‘Dit concept-klimaatakkoord bestaat uit ruim 600 afspraken voor de toekomst. Zo is de politiek op z’n best. Als het leiderschap toont.
Niet stilzitten, maar in actie komen. Met één duidelijk doel: een schone toekomst voor deze en volgende generaties,’ schreef hij op Twitter. Ook bracht de D66-fractievoorzitter bovenstaande video uit waarin het akkoord werd gevierd als een overwinning van ’klimaataanpakkers’ op ‘klimaatontkenners’ als Donald Trump en Thierry Baudet. ‘Dit klimaatakkoord is voor jouw toekomst. We maken Nederland klimaatleider in de wereld.’
In de oppositie zijn de tegenstellingen nog veel groter. Jesse Klaver (GroenLinks) hekelde de plannen omdat die volgens hem niet ver genoeg gaan. ‘De lat voor een eerlijk en effectief klimaatbeleid ligt hoog en dit ontwerpakkoord haalt die lat niet.’ Hij is van mening dat grote bedrijven te veel inspraak hebben, en riep premier Rutte op hen weg te sturen bij de onderhandelingen. Lammert van Raan, Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, is ook voorstander van het wegsturen van multinationals als Shell.
Aan de andere kant van het politieke spectrum overheerst juist de kritiek dat de plannen ‘onhaalbaar’ en ‘onbetaalbaar’ zijn voor burgers, die niet zijn geraadpleegd bij het opstellen ervan. Zo spreekt PVV-leider Geert Wilders van ‘klimaatwaanzin van dit kabinet’, waarvan mensen wakker zouden liggen. ‘De burger mag bloeden van de VVD en het CDA.’ Thierry Baudet (Forum voor Democratie) verwijt die partijen ‘dictatoriale maatregelen’, en stelt dat er ‘een soort heimelijke GroenLinkser aan het roer’ staat van het kabinet.
Verkiezingen Provinciale Staten en Europees Parlement
Met zowel een verdeelde coalitie als oppositie lijken de onderhandelingen over de uitwerking van het klimaatakkoord in de Tweede Kamer lang en moeizaam te gaan verlopen, zeker met de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) in aantocht. Naar verwachting zullen de partijen zich de komende tweeënhalve maand stevig gaan profileren, niet in de laatste plaats op het thema klimaat. Eén vraag staat centraal: wie gaat de energietransitie betalen?
De nieuw verkozen leden van de Provinciale Staten en de kiescolleges – voor Nederlandse ingezetenen van Caribisch Nederland – kiezen op 27 mei de nieuwe leden van de Eerste Kamer. Mocht de coalitie daar zijn meerderheid kwijtraken, is de kans groot dat de concrete uitvoering van nieuw klimaatbeleid alleen maar moeilijker zal worden.
Een kleine week eerder, op 23 mei, gaat Nederland ook al naar de stembus voor de Europese verkiezingen, waarbij de leden van het Europees Parlement worden gekozen. De afgelopen 25 jaar was de animo voor deze vijfjaarlijkse verkiezingen laag: het opkomstpercentage lag telkens tussen de 30 en 40 procent.
Desalniettemin zijn diverse Nederlandse politieke partijen al enkele maanden druk met de voorbereidingen, onder meer omdat naast een zetel in het parlement in Straatsburg ook de opvolging van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, op het spel staat. Namens Nederland hebben Frans Timmermans (PvdA/Sociaal-democraten) en Bas Eickhout (GroenLinks/Groenen) zich kandidaat gesteld om de machtigste man van de Europese Unie te worden.
Met het oog op de verkiezingen in de eerste helft van het komend jaar, is de verwachting dat de meeste partijen zich vooral zullen richten op het verleiden van kiezers met stevige plannen en zogenoemde proefballonnetjes. Dat lijkt de kans dat het in oktober 2017 gesloten Regeerakkoord het komend jaar verder wordt uitgevoerd aanzienlijk te verkleinen, zeker met de alles overschaduwende splijtzwam, het klimaatakkoord, in het achterhoofd.
Terugblik;
Demonsteren
Elke donderdag en vrijdag gaan in diverse Europese steden duizenden scholieren en studenten de straat op. Dat doen ze naar eigen zeggen om aandacht te vragen voor de klimaatverandering. Vooral in Brussel stromen de straten vol, maar ook in Nederland lijken de ‘klimaatmarsen’ van jongeren in opmars. Vier vragen en antwoorden over ‘spijbelen voor het klimaat’.
De organisatie is in handen van een groep scholieren van de Daltonschool in Den Haag. Daar doet Stijn Warmenhoven uit 6 VWO de woordvoering. De scholier zegt teleurgesteld te zijn in het onlangs gepresenteerde klimaatakkoord. “Het zijn helaas vooral de burgers die moeten veranderen. Natuurlijk moeten die veranderen, maar de grote bedrijven die juist veel uitstoten moeten ook veranderen. Voor hun is het klimaatakkoord niet streng genoeg.”
AD 01.02.2019
3000 deelnemers
De organisatoren hopen op zeker 3000 deelnemers voor de mars. Zeker is al dat er gestart gaat worden op het Malieveld.
Van de belofte dat burgers er in 2019 toch inKoopkrachtop vooruitgaan, geloven de klagers niks, want er komen ook nog allerlei maatregelen aan, zoals de uitvoering van het klimaatakkoord. En die zullen ook wel voor rekening van de gewone man en vrouw komen, denken deze kiezers.
Een vliegtaks, een hogere benzineprijs, hogere parkeertarieven voor benzineauto’s, een mogelijk verbod op de verkoop van benzine- en dieselauto’s in 2030, dure warmtepompen.
Dat bevestigen ingewijden die betrokken waren bij de onderhandelingen over het klimaatakkoord. In het omstreden pakket aan groene maatregelen wordt geopperd om het bezit van een auto af te straffen met een maandelijkse ’innovatietoeslag’ van twee euro.
Om automobilisten een beetje te ontzien kwam Dijkhoff in een coalitieberaad met partijtoppers en ministers – het zogeheten cockpitoverleg – met een alternatief om geld op te halen voor het uitdelen van megasubsidies voor stekkerauto’s. Hij opperde tot verbazing van de coalitiepartners om dan maar de vliegtaks te verhogen van 7 naar 15 euro.
Volgens bronnen stelde het ChristenUnie-smaldeel daarop voor om de belasting op vliegtickets dan maar direct te verdrievoudigen.
AD 24.01.2019
VVD altijd openlijk pro-luchtvaart
Het is opmerkelijk dat uitgerekend de VVD met een hogere belasting(ofwel Vliegtaks) voor de luchtvaart op de proppen komt. De liberalen hebben een warm hart voor de luchtvaartsector en hielden afgelopen jaar als enige een pleidooi voor snellere groei van Schiphol.
Echter, Premier Mark Rutte is optimistisch dat de coalitiepartijen tot een definitief klimaatakkoord komen. „We kunnen hier uitkomen”, zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Kortom, het uiteindelijke Nee van Dijkhoff levert weer nieuwe spanningen in de Coalitie !!! Ferme teksten van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff, over het klimaatakkoord dat in december 2018 aan coalitie werd gepresenteerd. Toch is het vooral voor de bühne.
Klaas Dijkhoff heeft een duidelijk signaal voor zijn achterban. ,,Het is niet mijn akkoord.’’ Dat ‘even gewoon uitvoeren’, dat ‘gaat hij niet doen’. En coalitiepartner Rob Jetten (D66) die zo positief is over dat klimaatakkoord en ambitie van het kabinet verwacht ‘is nu aan het drammen, ja’
Wat een verschil met de Dijkhoff die de klimaatwet ondertekende. In een gelikt VVD-filmpje met milieuwoordvoerder Dilan Yeşilgöz was het nog ‘mooi’ dat die er kwam. Gaaf, noemde ze het zelfs. Dijkhoff: ,,Dat klinkt goed.’’
Op de keper beschouwd zegt Dijkhoff nu niets nieuws. Het werk van de klimaattafels is een pakket van liefst 600 voorgestelde maatregelen door (burger)organisaties om de uitstoot van broeikasgassen de komende jaren met bijna de helft gaat terugdringen.
Het hoofddoel: in 2030 49 procent minder broeikasgas de lucht in te laten gaan dan in 1990.
Stenen in de vijver
Want Dijkhoff vreest voor ‘de effecten op de portemonnee van gewone mensen’. Overigens iets waar CDA-leider Sybrand Buma zich al even veel zorgen over zegt te maken. Hij liet dus vanmorgen ook gretig weten dat het klimaatakkoord ‘niet heilig is’. En dat ‘het kabinet zelf keuzes moet maken om te zorgen dat de rekening voor gewone burgers betaalbaar blijft’.
Dat Buma en Dijkhoff stenen in de vijver gooien, is te verklaren. Juist de VVD, en ook het CDA, kregen de afgelopen weken delen van hun achterban over zich heen. Want de ‘klimaatgekte’ moest bij de VVD niet terugslaan op bedrijven, maar toch ook niet op de ‘hardwerkende Nederlander’. Die klimaathobby van D66 mag niet teveel pijn geven.
Nasleep
De coalitiepartijen hebben deze week verschillende malen moeten overleggen over de opmerkingen van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff over het klimaat. Dat zei minister-president Mark Rutte na de ministerraad vrijdag 18.01.2019. Hij sprak van een ,,pittige week“.
Volgens Rutte hoort het bij het politiek dat als de spanning oploopt dat er langer gesproken moet worden. Hij wilde niet zeggen of in de coalitie het vertrouwen beschadigd is. ,,Het heeft tijd nodig.” Hij voegde eraan toe dat de tijd wonden ook kan helen zonder dat er een litteken ontstaat.
Jammer van spierballentaal
Dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff afstand heeft genomen van het klimaatakkoord, heeft ervoor gezorgd dat het ‘knetterde’ tussen de coalitiepartijen. De irritatie tussen de regeringspartijen is bijna een week later nog niet weg.
Aanleiding was het gewraakte interview met Dijkhoff afgelopen zaterdag 12.01.2019, waarin hij zei dat hij niet was gebonden aan het klimaatakkoord.
Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren (D66) zegt vanochtend dat het een illusie is dat er nooit discussie is binnen een coalitie van vier partijen. “Die zullen ook af en toe heftig zijn. Laat het dan ook maar een keer knetteren. Ik vind het jammer dat het moet met allemaal spierballentaal, maar inmiddels gaan wij weer gewoon vergaderen.”
Dijkhoff zal zijn achterban dus vooral nog eens onder ogen moeten komen, als de coalitie tot klimaatmaatregelen is gekomen. En misschien moeten uitleggen dat ‘de drammers’ hem aan zijn eerdere afspraken hebben gehouden !!
Telegraaf 19.01.2018
Gatenkaas
In politiek Den Haag woedt een hevige strijd over de kostenverdeling van het klimaatbeleid. Deze week zei premier Rutte dat uit de doorrekening van het CPB moet blijken dat ’het bedrijfsleven fair meedoet’. Maar die lastenverdeling is helemaal niet te maken, stelt de Rabo-analyse. „Veel kosten van het klimaatakkoord zullen ook over drie maanden niet duidelijk zijn”, zeggen de economen over de CPB-exercitie.
Het klimaatakkoord is een financiële gatenkaas. Veel kosten zijn ongedekt of verborgen en onduidelijk is wie ervoor opdraait. Daardoor zal het Centraal Planbureau (CPB) niet kunnen berekenen hoeveel lasten de burgers op hun nek gaan krijgen.
Die conclusie is te trekken uit de grondige kostenanalyse die het economisch bureau van de Rabobank heeft gemaakt op verzoek van De Telegraaf. De Rabo-economen voorzien dat de doorrekening van het CPB ’complex en incompleet’ zal zijn. Die doorrekening wordt na de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) voorzien.
Analyse Klimaatakkoord 13.03.2019 klaar
De planbureaus komen voor de provinciale verkiezingen met een analyse over de effecten en kosten van het klimaatakkoord.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) zijn gevraagd om een doorrekening van de ruim 600 groene plannen te maken. De voltallige oppositie in de Tweede Kamer heeft vorige week geëist dat de informatie over de kosten vóór de verkiezingen naar buiten komt.
Het PBL en CPB laten weten dat ze op woensdag 13 maart 2019 met hun analyses komen. Dat is een week voor de verkiezingen. „De planbureaus achten het van belang om hun bevindingen zo spoedig mogelijk te kunnen laten meewegen in de voortgaande discussie over het klimaatakkoord”, zo laten de planbureaus in een verklaring weten.
De coalitiefracties reageren vrij laconiek op het nieuws dat Nederland de milieudoelen niet haalt. Niemand wil de druk over het klimaat nog verder opvoeren.
De klimaatdoelen voor 2020 raken uit zicht. Moet het kabinet beter zijn best doen om in de buurt te komen van de gemaakte afspraken? Of moeten de doelen van tafel en moet er een nieuw, realistisch scenario komen – Klimaatplan B – om minder ambitieuze klimaatdoelen te halen?
Telegraaf 24.01.2019
Het huidige kabinetsbeleid volstaat niet om de voor volgend jaar gestelde klimaatdoelen te halen.
Urgenda sleepte de Nederlandse staat voor de rechter, omdat die doelen met het huidige beleid niet gehaald zouden worden. De rechter gaf de duurzaamheidsorganisatie meermaals gelijk. Het Hof beoordeelde eind vorig jaar dat de staat maatregelen moest nemen.
In de door actiegroep Urgenda aangespannen rechtszaak kreeg de overheid tot twee keer toe opdracht de uitstoot van CO2 met minstens een kwart terug te dringen ten opzichte van 1990. Maar de teller blijft volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) steken op iets meer dan een vijfde, bevestigen Haagse bronnen.
CO2 uitstoot
Nederland heeft bij de klimaatakkoorden van Parijs afgesproken dat het de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met een kwart moet hebben verminderd ten opzichte van 1990. Daarvoor zijn ingrijpende maatregelen nodig, bijvoorbeeld het vervroegd sluiten van meerdere kolencentrales.
AD 31.01.2019
Vier van de vijf overgebleven kolencentrales moeten voor 2020 sluiten. Dat vond GroenLinks op 25 januari 2019. Met het plan wil de partij voldoen aan het Urgenda-vonnis, schrijft Rob Ramaker. Maar abrupt afscheid nemen van kolen is duur én contraproductief.
Het doel van het klimaatakkoord is helder: in 2030 moet Nederland dus minimaal 49 procent minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990. Maar dan moet de politiek wel keuzes maken, zegt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Telegraaf 01.02.2019
De doelstelling voor 2030 staat in het regeerakkoord van het kabinet. Rutte III wil ook binnen de EU het voortouw nemen.
Duurzaamheidsorganisatie Urgenda heeft zelf berekeningen gemaakt hoe het doel uit de zogenoemde Urgenda-rechtszaak gehaald kan worden. In deze, door de actiegroep tegen de staat aangespannen zaak, heeft de rechter beslist dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent moet zijn gedaald ten opzichte van 1990.
Maar dat doel wordt bij lange na niet gehaald, blijkt uit berekeningen die vrijdag officieel bekend worden, maar sinds maandag al rondzingen in Den Haag. Volgens bronnen in Den Haag zal de daling van de uitstoot waarschijnlijk blijven steken rond de 20 procent.
Het kabinet moet de uitstoot van CO2 naar aanleiding van de zogenoemde Urgenda-zaak mogelijk met 9 megaton meer terugbrengen. De kans is hierdoor groot dat het kabinet op korte termijn nog eens extra ingrijpende maatregelen moet nemen om het klimaatprobleem aan te pakken, zo bevestigen Haagse bronnen tegen de NOS.
De rechter heeft in oktober 2018 in een door Urgenda aangespannen rechtszaak bepaald dat Nederland de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met 25 procent moet hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. Dat percentage lijkt bij lange na niet gehaald te worden. De Nederlandse Staat heeft een zorgplicht en moet burgers beschermen, vindt de rechter.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PLB) keek afgelopen weken naar de gerechtelijke uitspraak en komt komende vrijdag met de definitieve doorrekening.
Deze maatregelen staan los van het klimaatakkoord, waar het kabinet nu mee bezig is. In dat akkoord wordt gezocht naar besparingen voor een langere termijn tot 2030. De berekening van het Planbureau voor de Leefomgeving kan nog enigszins veranderen, pas vrijdag stellen ze het definitieve getal vast.
CO2 belasting
Jesse Klaver is ‘levensgevaarlijk bezig’ met zijn wetsvoorstel voor een nationale CO2-belasting. Dat heeft voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW vanmorgen gezegd bij het NPO Radio 1-programma 1op1. Volgens De Boer verspreidt de GroenLinks-voorman ‘fake news’ en is hij ‘straks verantwoordelijk voor 50.000 klimaatwerklozen’.
Het kabinet-Rutte III toont nauwelijks ambitie om de zorgkosten in de toekomst binnen de perken te houden. Die scherpe kritiek uit Ruben Wenselaar, topman van de grote zorgverzekeraar Menzis, morgen in een interview met deze krant.
De zorgkosten rijzen momenteel de pan uit. Maar we willen allemaal het beste van het beste en daar zit nu eenmaal een behoorlijk prijskaartje aan. Dat moeten we accepteren, stelt Wenselaar.
Werkdruk
Personeel in de zorg heeft ondanks extra geld uit Den Haag nog altijd te maken met een te hoge en nog steeds stijgende werkdruk. Bovendien blijven veel collega’s de zorg verruilen voor ander werk. Dat komt naar voren in een onderzoek van de Beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), waarin 17.000 mensen naar hun ervaringen in de zorg werden gevraagd.
In 2018 zeiden iets meer mensen te overwegen de zorg te verlaten dan bij de enquête in het voorafgaande jaar. Dat percentage steeg van 11 naar 13 procent. Verder zeiden zeven van de tien ondervraagden dat het afgelopen jaar de werkdruk hoger is geworden.
Extra geld
Vorig jaar maart trok het kabinet 347 miljoen euro extra uit om het personeelstekort in de zorg aan te pakken. Met dat geld zou de krapte in 2022 opgelost moeten zijn.
Volgens Sonja Kersten, directeur van de beroepsvereniging, wordt dat geld niet goed besteed: “Geld om mensen de zorg in te trekken is heel goed, maar je moet natuurlijk vooral ook kijken naar mensen die het werk nu doen en hoe we die kunnen behouden voor de zorg.”
Overstappen naar andere sector
Jolanda de Graaf is wijkverpleegkundige in Barneveld. Ze ziet dat mensen enthousiast in de zorg gaan werken maar op een later moment afhaken: “Mensen lopen zichzelf voorbij. We hebben dagelijks te maken met leed, verdriet, eenzaamheid, palliatieve zorg en overlijden van patiënten. Dat zijn veel dingen die je op je bordje krijgt en die je eigenlijk met elkaar wilt kunnen delen, maar daar is geen tijd voor.”
En dus ziet De Graaf collega’s overstappen naar andere sectoren. “Als je om je heen kijkt zijn er genoeg andere banen voor hetzelfde salaris die veel minder belastend zijn.” Ook De Graaf zelf vraagt zich ondanks haar enthousiasme voor het vak weleens af of ze het vol blijft houden: “Er moet echt snel wat gebeuren.”
Uitstroom
Kersten herkent dat: “Mensen vinden hun vak geweldig, maar ze ervaren een torenhoge werkdruk.” Volgens de V&VN is dat een belangrijke reden voor de uitstroom van personeel uit de zorg. Zolang mensen blijven uitvallen is het volgens de V&VN ‘dweilen met de kraan open’.
Minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt dat hij hard werkt aan een oplossing. “We weten dat het begint te lukken om meer mensen te werven voor de zorg.”
De Jonge erkent dat de werkdruk voor verpleegkundigen nog volop voelbaar is. “Maar ik denk ook niet dat we moeten doen alsof er op het departement een knop staat waarmee je overal blikken met nieuwe mensen open kunt trekken. Het is gewoon een kwestie van hard werken om dat voor elkaar te krijgen.”
Maandag praat de Tweede Kamer met deskundigen over arbeidsmarktbeleid in de zorg.
De jihadistische dreiging is de afgelopen periode veranderd, maar de kans op aanslagen in Nederland blijft substantieel. En dus blijft het Dreigingsniveau op 4 van de 5 staan. Dat blijkt uit het 48ste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) van de NCTV. De steekpartij op Amsterdam Centraal Station illustreert de dreiging in Nederland.
De in het vorige DTN geconstateerde verandering van de dreiging heeft zich doorgezet. Het aantal aanslagen in Europa is sinds oktober vorig jaar sterk verminderd. Ook is het vermogen van ISIS tot plannen en uitvoeren van aanslagen in Europa aangetast.
AD 01.10.2018
Dat het dreigingsniveau toch niet wijzigt heeft twee belangrijke redenen. Ten eerste opereren er ook in Nederland internationale jihadistische netwerken, al dan niet aan ISIS of Al Qa’ida verbonden. Deze netwerken hebben de intentie hebben om aanslagen in Europa te plannen. De tweede reden is de geweldsdreiging die blijft uitgaan van de Nederlandse jihadistische beweging. Er zijn aanhangers van deze beweging die zich bezighouden met het plannen van aanslagen, maar dit heeft tot op heden niet tot concrete dreiging geleid.
Telegraaf 11.09.2018
Jihadistisch beweging in Nederland
Ondanks een stagnerende groei, geeft de omvang van de Nederlandse jihadistische beweging reden tot zorg. Deze groep, die in de jaren 2013-2016 flink is gegroeid, is mogelijk bevattelijke voor een ‘wraaknarratief’ waarbij de schuld van de val van het ‘kalifaat’ gelegd wordt bij het Westen. Dit kan als rechtvaardiging worden gebruikt voor aanslagen.
De beweging bevindt zich in de fase van heroriëntatie na de ineenstorting van het kalifaat. Het gebrek aan uitreismogelijkheden, door de ineenstorting van het kalifaat, leidt tot meer nadruk op da’wa, het verspreiden van de jihadistische boodschap. Dit kan leiden tot een verdere groei van het aantal jihadisten in Nederland. Naast aanhangers van het jihadisme zijn er in Nederland nog enkele duizenden sympathisanten van het jihadisme, vooral van ISIS.
Telegraaf 06.11.2018
Internationaal
Ondanks de zware verliezen bestaat ISIS nog steeds. De afgelopen maanden is zichtbaar geworden dat ISIS in zowel Irak als Syrië de jihadstrijd voortzet, maar dan in de vorm van een insurgency: guerrilla tactieken, zoals korte hit-and-run aanvallen en ontvoeringen. De factoren die hebben geleid tot de opkomst van ISIS zijn geenszins weggenomen. Hierdoor blijft er een voedingsbodem voor onvrede bestaan, die door een organisatie als ISIS gekanaliseerd en uitgebuit kan worden.
Voor de dreiging in en tegen het Westen is het van belang dat in een aantal buurlanden tientallen jihadisten, die zijn veroordeeld voor een terroristisch misdrijf, binnenkort vrijkomen. Ook in Nederland zullen enkele veroordeelde jihadisten vrij komen.
Salafisme
De invloed van het salafisme in Nederland groeit al een aantal jaar. Een deel van de salafistische beweging propageert en legitimeert actieve onverdraagzaamheid en anti-democratische activiteiten. Hiermee vormt dit gedeelte van de salafistische beweging op termijn mogelijk een dreiging tegen de nationale veiligheid. Binnen het salafisme bevinden zich ook personen die terroristisch geweld legitimeren. Dat doen zij doorgaans verhuld in religieuze termen.
Er is sprake van groeiend zelfvertrouwen bij rechtsextremisten. De focus blijft gericht op acties tegen de vermeende islamisering van Nederland, de komst van asielzoekers en het vermeende verlies van de Nederlandse identiteit. Geweld door eenlingen of kleine groepen is denkbaar. In de afgelopen maanden hebben linkse actiegroepen nauwelijks extremistische acties uitgevoerd.
Deze moskee in Enschede werd al eens bekogeld met een molotovcocktailⒸ GinoPress
NCTV
Er is een toename van rechts-extremistisch geweld in West-Europa. Ook in Nederland is er een stijging. Dat stelt het Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) in een rapport dat maandag verscheen.
In Nederland zullen extreem-rechtse stromingen niet snel overgaan op grootschalig terroristisch geweld dat tot veel slachtoffers zal leiden. Maar gewelddadige incidenten kunnen wel leiden tot angst in de samenleving. Dat kan de democratie ondermijnen, concludeert de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport De golfbewegingen van rechts-extremistisch geweld in West-Europa. Vier vragen en antwoorden over het onderzoek van de NCTV.
Op het gebied van luchtvaart staat verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen voor de loodzware taak om de opening van vliegveld Lelystad Airport in goede banen te leiden. Dat dat niet makkelijk verloopt, is duidelijk: de opening van de luchthaven is met minimaal een jaar uitgesteld tot 2020.
Begin december kreeg Van Nieuwenhuizen een nieuwe tegenslag te verwerken. De Europese Commissie ging niet akkoord met het de regeling die ervoor moet zorgen dat vluchten van Schiphol naar Lelystad worden verplaatst. Van Nieuwenhuizen is met de Europese Commissie in gesprek om de regeling aan te passen.
Alsof dat nog niet genoeg was, besloot een ruime Kamermeerderheid 20 december een motie aan te nemen die autonome groei op Lelystad Airport verbiedt. Diezelfde motie verbiedt overigens ook vrachtverkeer vanaf het nieuwe vakantievliegveld.
Lelystad moet een deel van de vakantievluchten van Schiphol overnemen. Tot 2023 zou het om maximaal 10.000 starts en landingen per jaar gaan, daarna maximaal 45.000. Op Lelystad mogen volgens de plannen alleen maatschappijen gaan vliegen die vluchten op Schiphol opgeven.
Vooral in Gelderland en Overijssel is er veel weerstand ontstaan tegen de lage aanvliegroutes. Een eerder onderzoek met meetgegevens over de geluidsoverlast bleek fouten te bevatten.
Lelystad
Met een nieuw plan hoopt minister Cora van Nieuwehuizen (Infrastructuur en Waterstaat) luchtvaartmaatschappijen te verleiden de overstap te maken van Schiphol naar Lelystad Airport, de luchthaven die in 2020 open moet gaan voor commerciële vluchten.
De minister wil vakantieverkeer prikkelen om van Schiphol weg te gaan door die vluchten voorrang te verlenen bij de verdeling van de slots (vliegrechten) voor Lelystad Airport, staat in een brief die de minister donderdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Zeker 11.671 panden zijn mogelijk onveilig en worden tegen het licht gehouden.
11.000 risicovolle huizen in aardbevingsgebied Groningen hiervan ligt het overgrote deel van de woningen die mogelijk onveilig zijn, ligt in Appingedam (2.528) en Delfzijl (2.523). Daarna volgen Groningen (2.281), Loppersum (2.202), Midden-Groningen (1.363) en Het Hogeland (683). Slechts een klein aantal panden staat in Oldambt (91). De woningen zijn verspreid over in totaal 15.634 adressen.
AD 28.11.2018
Plan van aanpak
Sietsma benadrukt dat nog niet zeker is of er 11.671 gebouwen, waaronder flats en gedeelde huizen, worden versterkt. Uit onderzoek moet naar voren komen of dit nodig is, staat in het openbaar gemaakte plan van aanpak.
Het plan van aanpak van waarnemend coördinator Sietsma is opgesteld na raadpleging van de regio. Maar burgemeesters in het gebied hebben er wel kanttekeningen bij. “De nieuwe lijst geeft volgens ons geen volledig en goed beeld van de situatie. We sturen er daarom op aan dat de lijst aangevuld wordt met panden die logisch gezien ook op de lijst moeten staan (zoals de complexe schades)”, schrijven vier burgemeesters in een brief aan de bewoners. Het is niet na te gaan hoe de lijst tot stand is gekomen, en hij “zit ook niet altijd logisch in elkaar”, stellen ze.
AD 25.01.2019
De gaswinning heeft geleid tot bodemdaling en aardbevingen in het gebied, waardoor veel panden zijn beschadigd. Omdat in de loop der jaren de kans op nog zwaardere aardbevingen groter is geworden is het nodig om panden te versterken, zolang de productie nog niet onder de 12 miljard kuub gas per jaar zit. Dat duurt waarschijnlijk nog wel even.
Complicerende factor is een gebrek aan kennis van de ondergrond. Het is niet duidelijk wat de toekomstige gaswinning voor gevolgen heeft voor de bodem, maar de productie sneller terugbrengen is volgens minister Wiebes niet mogelijk omdat dan de leveringszekerheid in gevaar komt.
Zeven jaar
Over zeven jaar moet volgens toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) de versterkingsoperatie zijn voltooid. Het SodM belooft de Groningers de voortgang goed in de gaten te houden. “Alleen als de versterking is uitgevoerd én de afbouw van de gaswinning volgens plan verloopt, is het in Groningen net zo veilig als elders in Nederland. Daarom houdt het SodM op allebei toezicht”, aldus inspecteur-generaal Kockelkoren.
Telegraaf 08.12.2018
Afschakelplan
Ook is Nederland is niet goed voorbereid op situaties waarin noodgedwongen het gas tijdelijk moet worden afgesloten voor gebruikers. Dat blijkt uit een vertrouwelijk crisisplan van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). EenVandaag kreeg dat plan in handen na een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob).
Het crisisplan in het kort
Crisisplan beschrijft wat mogelijke stappen zijn als Nederland ineens voor langere tijd geen gas op kan pompen uit Groningen.
In het plan wordt beschreven wat er moet gebeuren als we bijvoorbeeld ook niet genoeg gas uit het buitenland kunnen halen om aan de vraag te voldoen.
Het blijkt echter dat maatregelen, zoals bedrijven gedwongen afsluiten van Gronings gas, voor moeilijkheden zorgen.
Zo kunnen gasafnemers moeilijk gedwongen worden tot afsluiting, omdat de gasafsluiting zich op eigen terrein van het bedrijf in kwestie bevindt. Er zijn weinig mogelijkheden om toegang te eisen tot eigen terrein.
Het kabinet wil de gaswinning in Groningen vóór 2030 stilgelegd hebben. Komend jaar wordt daarom 19,4 miljard kuub uit de grond gehaald. Het huidige winningsniveau ligt op 21,6 miljard kuub.
In het plan wordt geschetst dat de gevolgen voor de Nederlandse maatschappij groot zijn bij een tekort aan gas op langere termijn. Het plan dateert van januari 2018 maar is vrijdag openbaar geworden na een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob).
Er hangt een ‘no deal’ – geen akkoord – in de lucht. Op 29 maart 2019 moet de Britse uittreding geregeld zijn. Op 15 januari komt het Lagerhuis bij elkaar om te stemmen over de deal die nu op tafel ligt. Stemt een meerderheid het plan weg, dan is er vrijwel geen tijd meer om de deal aan te passen en is een ‘harde Brexit’ een feit.
Bij een harde Brexit krijgen bedrijven die handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk veel meer papierwerk voor hun kiezen. Voor sommige producten komen importtarieven van 17 procent. Grenscontroles komen terug en dat betekent lange wachttijden bij havens en vliegvelden.
De export naar het Verenigd Koninkrijk van de Land- en tuinbouw is nu nog 8 miljard, wat daarmee gaat gebeuren, is onzeker. Voor Nederlandse vissers is het onduidelijk of ze in Britse wateren mogen blijven vissen. Ook bestaan er vragen over het uitwisselen van informatie tussen politie en justitie. De levering van medicijnen kan onder druk komen te staan doordat Europese wet- en regelgeving vervalt. Ten slotte heeft de Brexit gevolgen voor militaire EU-missies waar het Verenigd Koninkrijk niet langer aan deel hoeft te nemen.
Om de Brexit het hoofd te bieden, worden duizenden nieuwe krachten gezocht, voor bij de douane, de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), maar ook de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Aan Rutte de taak dit in goede banen te leiden en te zorgen dat Nederland zo min mogelijk schade aan de mogelijke chaos ondervindt.
Terugblik
Rem op de Noodwet
De speciale bevoegdheden die het kabinet achter de hand houdt om te kunnen ingrijpen bij onvoorziene gevolgen van een harde Brexit worden beknot. Een meerderheid van de Tweede Kamer zal zich naar verwachting scharen achter voorstellen daartoe van CDA, D66 en ChristenUnie.
In plaats van één jaar na de Brexit kan het kabinet een half jaar noodmaatregelen nemen. Ook moet het kabinet eventuele noodwetten binnen een week aan de Kamer voorleggen. Bovendien moet zwart op wit komen dat de zogeheten ’ministeriële regelingen’ nooit in strijd zijn met de grondwet.
‘Zeer ongebruikelijk’
Een groot deel van de Tweede Kamer ziet de noodzaak van een noodwet bij een no-deal-brexit in, maar wil niet dat bewindslieden zulke ruime bevoegdheden krijgen. Ook de Raad van State is kritisch. Het adviesorgaan van de regering noemt het “zeer ongebruikelijk” en “zeer onwenselijk” om een minister zoveel macht te geven.
‘Buitenspel’
Maar een ruime Kamermeerderheid zal vandaag 24.01.2019 duidelijk maken dat het parlement nog steeds te veel buitenspel staat. Ook de regeringspartijen D66 en CDA zijn nog lang niet overtuigd. Zij vinden bijvoorbeeld dat de noodmaatregelen binnen tien weken moeten zijn ingediend én goedgekeurd door de Tweede Kamer en dat ze anders moeten vervallen.
Backstop
De Europese hoofdonderhandelaar voor de Brexit acht het onhaalbaar om de zogenoemde ’backstop’ een beperkte looptijd te geven. De garantieregeling moet volgens Michel Barnier voor onbepaalde tijd zijn, omdat anders niet gegarandeerd kan worden dat de grens tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse Noord-Ierland openblijft.
Een andere kwestie die de coalitie het komend jaar dreigt te splijten, is het kinderpardon. Na de slepende zaak met de Armeense kinderen Lili en Howick, die in september te elfder ure toch mochten blijven omdat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (VVD) zijn discretionaire bevoegdheid gebruikte, kwamen tal van oproepen voor een ruimer kinderpardon.
Zo verzamelde televisiepresentator Tim Hofman met een petitie ruim 250.000 handtekeningen voor een ruimer kinderpardon, die hij aanbood in de Tweede Kamer. Daarmee wilde hij vooral de christelijke regeringspartij CDA overtuigen, die er net als de VVD niets in ziet om 400 uitgeprocedeerde ‘gewortelde’ kinderen en hun gezinnen alsnog toe te laten in Nederland.
De twee partijen staan lijnrecht tegenover de ChristenUnie, voorstander van een nieuw kinderpardon. Op het partijcongres in november stemde een ruime meerderheid nog vóór een motie voor een uitzetstop van ‘gewortelde’ asielkinderen.
Die motie was ondertekend door 140 ChristenUnie-leden, onder wie de Armeense Hayarpi Tamrazyan, die al sinds eind oktober ‘kerkasiel’ krijgt, eerst in Katwijk, daarna in de Bethelkerk in Den Haag. Omdat de overheid geen kerkdienst mag onderbreken, wordt al ruim twee maanden een dienst gehouden in het buurt- en kerkhuis.
Fractieleider Gert-Jan Segers noemde de aangenomen motie op zijn partijcongres een ‘duidelijk signaal’, maar blijft naar eigen zeggen trouw aan het regeerakkoord. Kamerlid Joël Voordewind greep de motie aan om de discussie met de andere regeringspartijen VVD, CDA en D66 te heropenen. Aangezien ook laatstgenoemde partij volgens het eigen verkiezingsprogramma een ruimer kinderpardon wil, ligt onenigheid in de coalitie op de loer.
Terugblik;
Overleg kinderpardon
Het overleg tussen coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie over een soepeler kinderpardon zit muurvast. Vandaag 24.01.2019 spraken de coalitiepartners opnieuw over de mogelijkheid om hier ’gewortelde’ asielkinderen vaker een verblijfsvergunning te verstrekken. „Maar voor mij is duidelijk wat er in het regeerakkoord staat en ik ga er vanuit dat andere partijen die afspraken ook respecteren”, zegt VVD-Kamerlid Azmani. Daarmee staat de VVD recht tegenover CDA, D66 en CU.
Migratiedeskundigen zetten vraagtekens bij de plotselinge koerswijziging van het CDA over het kinderpardon.
Onderzoeker Carolus Grütters van het Centrum van Migratierecht van de Radboud Universiteit vindt het moment waarop het CDA twijfelt aan het Nederlandse kinderpardon vreemd. „Ze beroepen zich op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie, maar die uitspraak is al in juni vorig jaar gedaan.” De onderzoeker aan het Nijmeegse Centrum van Migratierecht vreest dan ook dat andere motieven een rol spelen. „Wat is de waarde van zo’n voorstel, in aanloop naar de verkiezingen?”
Adempauze
De regeringspartijen krijgen een adempauze om het eens te worden over verruiming van het kinderpardon. Tot eind volgende week worden er geen asielzoekers met kinderen uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven.
Maar dat is puur toeval, benadrukt staatssecretaris Mark Harbers (Asiel). Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
AD 24.01.2019
Volgende week
Volgende week buigt de Kamer zich over het kinderpardon. De coalitiepartijen overleggen donderdag 24.01.2019 opnieuw om voor dat debat een oplossing te vinden voor het meningsverschil tussen VVD en haar drie regeringspartners.
Of er een uitzetstop komt voor gezinnen van afgewezen asielzoekers, blijft onzeker. Een oplossing binnen de coalitie is nog niet in zicht. Staatssecretaris Mark Harbers van justitie wil voorlopig geen veranderingen doorvoeren in het uitzetbeleid, zei hij dinsdag in het vragenuur van de Tweede Kamer.
De regeringspartijen willen dat de regels rond kinderen in de asielprocedure soepeler worden. Meer kinderen en hun ouders kunnen zo in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, bevestigen de partijen naar aanleiding van berichtgeving.
400 lopende gevallen
Daarvoor zou in ieder geval het zogenoemde ‘meewerkcriterium’ veranderd moeten worden. Daarin wordt van asielzoekers gevraagd dat zij meewerken aan hun eigen uitzetting. Wie bijvoorbeeld een afspraak mist met de IND, loopt kans buiten de pardonregeling te vallen.
Telegraaf 15.02.2019 Duurzaamheidsorganisatie Urgendapresenteert vrijdag samen met ruim 150 woningcorporaties een plan voor extra reductie van CO2. De Nederlandse staat moet ervoor zorgen dat er in 2020 minstens een kwart minder broeikasgassen worden uitgestoten dan in 1990, maar daar lijkt nog een flink gat in te zijn. Dat is te dichten door kolencentrales te sluiten, maar als de overheid dat niet wil, kunnen veertig kleinere maatregelen ook helpen, stellen Urgenda en de woningcorporaties.
In 1990 was de uitstoot van broeikasgassen 221 megaton. Dat moet terug met 25 procent in 2020, naar 166 megaton. Vorig jaar was dat nog maar 13 procent lager (193 megaton). De overheid denkt evenwel op 21 procent uit te komen, en ziet daarmee een gat van 9 megaton.
Om te laten zien dat zo’n opgave „niet draconisch en onhaalbaar is, zoals het kabinet ons graag wil doen geloven”, wil Urgenda met alle partners laten zien dat die 9 megaton goed te halen is. „Als de overheid niet steeds echte maatregelen blijft uitstellen.”
De planindieners komen vrijdag met de eerste van hun veertig maatregelen. Ze willen 100.000 huurwoningen verduurzamen (bijvoorbeeld gasloos en met zonnepanelen) en huurders daarmee helpen aan een substantieel lagere energierekening. Dat is te financieren met geld van de verhuurdersbelasting, aldus het voorstel. Dat betekent extra CO,2-besparing én draagvlak bij de Nederlandse burger.
De gemeenteraad in de hoofdstad is opvallend eensgezind over de noodzaak van het fonds, inclusief VVD en CDA.
NOS 14.02.2019 De gemeenteraad van Amsterdam heeft vrijwel unaniem ingestemd met een klimaatfonds van 150 miljoen euro. Het geld is bedoeld voor projecten tot 2025. Dat betekent dat er 25 miljoen euro per jaar beschikbaar is. Alle partijen gingen ermee akkoord, op Forum voor Democratie na.
Het fonds werd vorige maand al gepresenteerd door de wethouder Duurzaamheid, Marieke van Doorninck (GroenLinks). Het college (met behalve GL ook D66, PvdA en SP) heeft de ambitie om de CO2-uitstoot in 2030 terug te brengen met 55 procent. In 2050 moet dat percentage 95 zijn. Ook wil Amsterdam over ruim vijftien jaar aardgasvrij zijn.
Waar het klimaatthema in politiek Den Haag geregeld tot frictie en spanning leidt, ook in de coalitie, was de gemeenteraad in de hoofdstad opvallend eensgezind over de noodzaak voor het fonds. Ook oppositiepartijen VVD en CDA, die landelijk waarschuwen dat de kosten voor de burger niet te hoog mogen oplopen, stemden in met de komst van het fonds.
Zonnepanelen voor de straat?
Met het geld wil Amsterdam ook burgerinitiatieven ondersteunen. De stad roept burgers op met voorstellen te komen om de klimaatdoelen te halen. Als voorbeeld noemde wethouder Van Doorninck eerder in Het Parool een buurtcoöperatie die in de hele straat zonnepanelen wil realiseren.
Forum voor Democratie noemt het fonds verspilling van geld. De partij had liever gezien dat het wordt besteed aan het herstellen van kades. “Deze plannen zijn peperduur en niemand weet wie het bonnetje gaat betalen”, citeert Het Parool FvD’er Kevin Kreuger.
Niet wachten op Den Haag
Milieuorganisatie Milieudefensie noemt de 150 miljoen een “heel mooi bedrag, waar Amsterdam een flinke stap mee kan zetten”. Campagneleider Energie Evert Hassink zegt dat de gemeente het geld bijvoorbeeld kan gebruiken voor een garantiefonds, waarvan minder vermogende mensen gebruik kunnen maken om hun huis te isoleren. Ook zou het verstandig zijn als een deel van het geld wordt geïnvesteerd in het vergroenen van de stadsverwarming, zegt hij.
Hassink vindt het van belang dat een grote stad als Amsterdam het voortouw neemt en niet wacht op het Rijk. Bovendien kunnen zaken op grotere schaal worden geregeld.
“Op het platteland en in kleinere gemeentes moet veel naar meer individuele oplossingen worden gezocht, zoals warmtepompen, maar die zijn relatief duur. Amsterdam heeft de luxe dat het huidige warmtenet makkelijk uitgebreid kan worden.”
Telegraaf 14.02.2019 De uitstoot van het broeikasgas koolstofdioxide (CO2) in Nederland is in het vierde kwartaal van 2018 met 0,5 procent toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Huishoudens en de transportsector stootten meer CO2 uit, energiebedrijven minder. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van de jongste kwartaalcijfers over de CO2-uitstoot.
De CO2-uitstoot van huishoudens was in het vierde kwartaal 1,8 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2017. Vooral de uitstoot door het verbruik van motorbrandstoffen nam toe. Het verbruik van gas bleef nagenoeg gelijk aan het vierde kwartaal van 2017. In het laatste kwartaal van 2018 was het aandeel van huishoudens in de totale CO2-uitstoot ruim 21 procent.
In de transportsector was de uitstoot in het vierde kwartaal 2,8 procent hoger dan een jaar eerder. Het aandeel in de totale uitstoot was bijna 12 procent. De uitstoot van de luchtvaart nam het meest toe, de binnenvaart stootte minder CO2 uit.
Bij energiebedrijven, waterbedrijven en afvalbeheer was de uitstoot in de laatste drie maanden van vorig jaar 1,7 procent lager dan een jaar eerder. Deze bedrijven waren in het vierde kwartaal verantwoordelijk voor bijna 29 procent van de totale uitstoot. Elektriciteitsbedrijven verbruikten bij hun productie minder steenkool en meer aardgas. Bij het verbranden van aardgas wordt minder CO2 uitgestoten dan bij steenkool.
Greenpeace zegt in een reactie dat „het weer niet gelukt is om een stap te zetten in de aanpak van de CO2-uitstoot. Het is glashelder dat het Nederlandse klimaatbeleid nog ver achterloopt op de feiten. De cijfers bevestigen wederom dat het voor de regering en de industrie nog steeds geen menens is met het klimaat.”
De meeste klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat CO2-uitstoot bijdraagt aan klimaatverandering.
Telegraaf 13.02.2019 Partijleider Thierry Baudet is weggelopen bij een Kamerdebat over klimaat. De voorman van Forum voor Democratie was, na een oproep van andere Kamerleden, van plan om minister Wiebes (Klimaat) te bevragen over een kritisch rapport waarin staat dat het Energieakkoord 107 miljard euro kost.
Het rapport, opgesteld door een klimaatkritische groep, is vanmiddag overhandigd aan VVD-prominent Frits Bolkestein. Baudet deed woensdagmiddag een debataanvraag over de rekensom van de groep waaruit zou blijken dat het Energieakkoord van 2013 veel duurder is geworden dan door het vorige kabinet is beweerd.
Uitgerekend op het moment van de aanvraag was er al een debat bezig met minister Wiebes over energie en klimaat. Politici van andere partijen blokkeerden daarom het verzoek van Baudet en kwamen met een tegenvoorstel. „Kom met ons mee naar de commissiezaal en stel direct uw vragen”, opperde onder andere CDA-Kamerlid Agnes Mulder.
Inpakken
Baudet gaf gehoor aan de oproep om direct naar het debat te komen. Daar wilde hij wel eerst weten of minister Wiebes bekend is met het rapport en inhoudelijke vragen kan beantwoorden. De VVD-bewindsman gaf aan nog niet bekend te zijn met de volledige inhoud van het rapport. Baudet pakte daarop zijn spullen weer in: „Dan weet ik genoeg.”
MSN 13.02.2019 Partijleider Thierry Baudet is weggelopen bij een Kamerdebat over klimaat. De voorman van Forum voor Democratie was, na een oproep van andere Kamerleden, van plan om minister Wiebes (Klimaat) te bevragen over een kritisch rapport waarin staat dat het Energieakkoord 107 miljard euro kost.
Het rapport, opgesteld door een klimaatkritische groep, is vanmiddag overhandigd aan VVD-prominent Frits Bolkestein. Baudet deed woensdagmiddag een debataanvraag over de rekensom van de groep waaruit zou blijken dat het Energieakkoord van 2013 veel duurder is geworden dan door het vorige kabinet is beweerd.
Uitgerekend op het moment van de aanvraag was er al een debat bezig met minister Wiebes over energie en klimaat. Politici van andere partijen blokkeerden daarom het verzoek van Baudet en kwamen met een tegenvoorstel. „Kom met ons mee naar de commissiezaal en stel direct uw vragen”, opperde onder andere CDA-Kamerlid Agnes Mulder.
Inpakken
Baudet gaf gehoor aan de oproep om direct naar het debat te komen. Daar wilde hij wel eerst weten of minister Wiebes bekend is met het rapport en inhoudelijke vragen kan beantwoorden. De VVD-bewindsman gaf aan nog niet bekend te zijn met de volledige inhoud van het rapport. Baudet pakte daarop zijn spullen weer in: „Dan weet ik genoeg.”
NU 12.02.2019 Staatssecretaris Menno Snel (Belastingen) is “blij met de interesse voor een Europese vliegtaks” onder zijn EU-collega’s in Brussel. Hij zei dat na afloop van een vergadering van de ministers van Financiën waar hij zijn voorstel voor een Europese vliegbelasting presenteerde. Volgens Snel is er brede belangstelling voor.
In Nederland is al afgesproken per 2021 een vliegtaks van 7 euro per ticket voor alle bestemmingen in te voeren.
“We gaan daarmee door. Maar als er eerder een Europese taks zou komen, dan zijn we bereid ons aan te passen”, aldus Snel. “We kunnen het beter samen doen.” Een aantal lidstaten, waaronder Frankrijk en Duitsland, heeft al een vliegtaks.
EU-commissaris Pierre Moscovici zei een Europese vliegbelasting “een goed idee” te vinden. Maar hij benadrukt dat een wetsvoorstel niet meer van de huidige Europese Commissie kan komen, omdat haar mandaat deze herfst afloopt.
Volgens Snel wordt het onderwerp voor het eerst echt besproken op een bijeenkomst van de EU-ministers in april in Boekarest. Hij heeft ze ook uitgenodigd voor de internationale CO2-conferentie hierover die Nederland in juni organiseert.
NOS 12.02.2019 Nederland wil dat alle EU-landen een vliegbelasting invoeren. Staatssecretaris Snel van Financiën heeft dat voorstel gedaan in Brussel. Het kabinet wil over twee jaar in Nederland een vliegtaks van 7 euro per ticket invoeren.
“Als we de klimaatdoelen willen halen, moeten we ook wat aan het vliegverkeer doen. Nu is 2,5 procent van alle CO2-uitstoot afkomstig van vliegtuigen”, zei Snel tegen de ministers van de andere lidstaten. “Daar moeten we in Europees verband wat aan doen.”
Volgens de staatssecretaris is het voorstel niet alleen bedoeld om de CO2-uitstoot van vliegtuigen terug te dringen. Hij wil ook proberen om de verschillen tussen landen en vliegmaatschappijen weg te nemen. “Doordat elk land verschillende tarieven gebruikt is er sprake van oneerlijke concurrentie”, zei hij.
Deze zes landen hebben al een vorm van vliegbelasting:
Duitsland
Zweden
Frankrijk
Verenigd Koninkrijk
Italië
Oostenrijk
Naast de landen in het bovenstaande kader, hebben ook Nederland, Denemarken en Ierland een vliegbelasting gehad, maar die later weer afgeschaft.
Een echt voorstel van de Europese Commissie valt op z’n vroegst pas dit najaar te verwachten. Na de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei, wordt eerst een nieuwe Europese Commissie samengesteld.
Na afloop van de vergadering met de andere Europese ministers, zei Snel dat hij dit voorstel nu alvast heeft gedaan zodat iedereen aan het idee kan wennen.
Volgens de staatssecretaris had alleen Spanje kritiek en waren de overige landen redelijk enthousiast. Hij citeerde tijdens de bijeenkomst een veel gebruikte uitdrukking uit de milieuhoek: “Tax bads, not goods”, ofwel, “belast het slechte, niet het goede”.
NOS 12.02.2019 Nederland is van alle EU-landen het verst verwijderd van het verwezenlijken van de klimaatdoelstellingen van 2020. In 2017 kwam 6,6 procent van de in Nederland opgewerkte energie uit duurzame bronnen, zoals windmolens en zonnepanelen. Volgend jaar moet dat 14 procent zijn. In geen enkele EU-lidstaat is het gat zo groot.
Elf lidstaten hebben hun doelstellingen voor 2020 al gehaald, blijkt uit onderzoek van Eurostat, het statistiekbureau van de EU. Koploper Zweden wekt meer dan de helft van de energie op uit duurzame bronnen. Ook Finland, Letland, Denemarken en Oostenrijk zitten boven de 30 procent.
Op het lijstje met landen die het verst van hun doelstelling verwijderd zijn, wordt Nederland gevolgd door Frankrijk en Ierland. Luxemburg haalde in 2017 weliswaar nog minder energie uit hernieuwbare bronnen dan Nederland (6,4 procent), maar heeft met 11 procent een lagere doelstelling voor volgend jaar. De doelstellingen zijn per land afhankelijk van hun uitgangspunt en economisch potentieel.
Nederland traditioneel laag
Nederland, van oudsher een olie- en gasland, staat al jaren laag op het EU-lijstje. In 2014 eindigde ons land met 5,5 procent voorlaatste, één plaats boven Frankrijk.
In 2017voorspelde de Europese Commissie al dat Nederland de doelstellingen van 2020 niet ging halen. Het Nederlandse ministerie van Economische Zaken stelde toen dat de commissie zich had gebaseerd op oude cijfers.
Nederland verwacht de achterstand in duurzame energie te gaan inlopen met onder meer de bouw van grote windmolenparken op zee. Die windmolenparken worden pas na 2020 opgeleverd en tellen daarom nog niet mee voor de Europese doelstellingen in 2020.
De EU heeft afgesproken dat in de hele unie volgend jaar een vijfde van de energie duurzaam moet worden opgewekt. In 2017 was dat 17,5 procent. Voor 2030 is de doelstelling 32 procent.
Telegraaf 11.02.2019 De twaalf lijsttrekkers van D66 bij de provinciale verkiezingen van volgende maand willen in totaal ruim 5 miljard euro investeren in concrete maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan. De plannen worden maandag aangeboden aan Ed Nijpels, de voorzitter van het klimaatberaad.
„De provincie gaat over bouwen, wegen en energie”, zegt Michiel Scheffer, D66-lijsttrekker in Gelderland. „Onderwerpen die alles met klimaat te maken hebben. Daarom zijn klimaatplannen ook in de provincie ontzettend nodig.”
D66 wil geld steken in bijvoorbeeld laadpalen voor elektrische fietsen en auto’s, fietssnelwegen, isolatie van huur- en koopwoningen, zonnepanelen op de daken van huizen, scholen en bedrijven. Ook moet er volgens de regeringspartij worden geïnvesteerd in opleidingen voor vakmensen op het gebied van duurzame technologie.
Op landelijk niveau wordt gewerkt aan de nadere uitwerking van het klimaatakkoord, een verzameling van honderden voorstellen om Nederland op termijn CO2-neutraal te maken. „Met deze plannen laat D66 ook regionaal zien wat er allemaal mogelijk is”, aldus Tweede Kamerlid Matthijs Sienot.
D66-lijsttrekkers reageren daarmee op de oproep van het CDA vorige week, dat juist op de rem wil staan.
NOS 11.02.2019 De twaalf D66-lijsttrekkers voor de Provinciale Statenverkiezingen willen dat provincies hun reserves besteden aan schone energie, laadpalen en isolatie van huizen. Dat zeggen ze tegen de NOS. Het gaat in totaal om 5,3 miljard euro. Bij de meeste provincies gaat het om geld dat is verdiend door de verkoop van aandelen van energiebedrijven.
De partij reageert daarmee op coalitiepartij CDA, die vorige week juist met een tegenovergestelde boodschap kwam. De twaalf lijsttrekkers van de christendemocraten schreven in De Telegraaf dat Nederland niet moet doorslaan in zijn ambitie om de CO2-uitstoot te verlagen.
Rijke provincie
Hoeveel geld iedere provincie te besteden heeft, is heel verschillend. Sommige, zoals Gelderland, hebben door de verkoop van de Nuon-aandelen veel geld in kas. Dat wordt veelal belegd in staatsobligaties. “Dat ligt nu op de plank”, zegt Michiel Scheffer, lijsttrekker van D66 in Gelderland. “Net als onze voorouders honderd jaar geleden hebben geïnvesteerd in Nuon, willen wij dat geld weer herinvesteren om duurzame groei mogelijk te maken.”
In Gelderland gaat het om een totaalbedrag van 2,5 miljard euro. “Iedere inwoner moet 2000 euro krijgen om zijn of haar huis te verduurzamen. Als een schenking of lening, afhankelijk van hun inkomen”, zegt Scheffer. Ook moeten er meer fietspaden komen, en krijgen ROC’s geld om mensen op te leiden voor de energietransitie, als het aan hem ligt.
Bomen en fietssnelwegen
Niet alle provincies hebben zo veel geld in kas. Maar al het geld dat uitgegeven wordt, moet worden getoetst aan duurzaamheid, zegt de lijsstrekker van D66 in Overijssel Wybren Bakker. “Je moet bij alle uitgaven de vraag stellen, helpt deze investeringen om ons klimaat te verbeteren. Alleen als het antwoord ja is, wordt het geld besteed”. Zo wil hij 600 miljoen euro gebruiken om onder andere meer dan een miljoen extra bomen te planten en extra fietssnelwegen aan te leggen.
Ook in Zeeland zijn de ambities groot. D66-lijsttrekker Ton Veraart wil 500 miljoen halen van de balans van PZEM, het voormalige Delta, waar de provincie grootaandeelhouder is. “Met dat geld kunnen we de overstap naar elektrisch rijden een boost geven. Dat is hard nodig in zo’n dun bevolkt gebied.”
In Flevoland denkt de D66-lijsttrekker Tiko Smetsers ongeveer 25 miljoen euro te kunnen vrijmaken. “Dat doen we deels door geld vrij te maken uit de huidige provinciebegroting, en wij hebben ooit verdiend aan de verkoop van Nuon-aandelen.” Smetsers wil met dat geld de inwoners helpen om zelf isolatiemaatregelen te nemen.
AD 09.02.2019 De ChristenUnie is kritisch op de andere christelijke regeringspartij, het CDA, vanwege diens houding over het klimaat. Doorn in het oog is het opiniestuk van twaalf provinciale CDA-lijsttrekkers waarin zij deze week stelden dat het klimaatbeleid van het kabinet niet te ambitieus moet zijn.
De ChristenUnie heeft die ambitie wel en erkende dat er in de coalitie ‘hier en daar verschillend over wordt gedacht’. ,,Wij hebben óók twaalf lijsttrekkers’’, sneerde partijleider Gert-Jan Segers naar ‘een zekere partij’ op het verkiezingscongres in Zwolle. ,,Samen met onze lijsttrekkers willen we een ambitieus klimaatakkoord waar we echt streven naar minder opwarming, naar schone energie, naar schone lucht.’’
Segers wees op de verschillen in de coalitie, waar VVD, CDA, D66 en ChristenUnie samenwerken. Van de vier meningsverschillen die hij noemde, sloegen er drie op de klimaatdiscussie. ,,We verschillen op asielbeleid, duurzaamheid, zorg voor de schepping en klimaat’’, zei de ChristenUnie-leider. Daarmee wees hij vooral op de verschillen tussen ChristenUnie en D66 enerzijds en VVD en CDA anderzijds.
Eerlijk
Volgens Segers moet het akkoord, dat dit voorjaar na de doorrekeningen van de planbureaus gesloten moet worden, de lasten eerlijk verdelen. Hij wil mensen met een smalle beurs ontzien. Maar dat betekent niet dat er concessies moeten worden gedaan aan de ambitie. ,,Niet de lat lager leggen omdat andere landen mogelijk gaan aarzelen, maar laten we onze verantwoordelijkheden richting de schepping en onze kinderen waarmaken.’’
Het rentmeesterschap – het idee dat de aarde goed moet worden achtergelaten voor volgende generaties – is een belangrijk begrip in de christelijke politiek. Ook Segers haalde dat aan. ,,We weten dat we rentmeesters zijn.’’
Volgens Eerste Kamer-lijsttrekker Mirjam Bikker is rentmeesterschap logisch. ,,Als je leeft van de rente die de aarde ons geeft moet je nuchter kijken naar je voetafdruk, of die niet te groot is.’’ Volgens haar gaat een klimaatakkoord ‘niet om 38 zeteltjes in de Eerste Kamer’. ,,Dit gaat verder dan deze kabinetsperiode.’’
Het verkiezingscongres van de ChristenUnie was het eerste congres sinds het aantreden van kabinet-Rutte III dat de leden geen beladen motie over de verruiming van het kinderpardon inbrachten. De deal in de coalitie over dat onderwerp werd gevierd. Partijlid Hayarpi Tamrazyan sprak haar dankbaarheid uit voor de steun die zij en haar familie hebben gekregen tijdens de maanden dat de familie in kerkasiel zat.
Door het coalitieakkoord over het kinderpardon mag het Armeense gezin in Nederland blijven. ,,Dit is bewijs dat de christelijke politiek zin heeft’’, zei Tamrazyan, ,,en een belangrijke rol kan spelen in het leven van kwetsbare mensen.’’
Time-out voor kibbelende Kamerleden
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wil Kamervoorzitter Khadija Arib de bevoegdheid geven om Kamerleden die zich schuldig maken aan wangedrag een time-out te geven. De aanleiding van zijn pleidooi is de aanvaring tussen PVV-Kamerlid Machiel de Graaf en Denk-Kamerlid Selçuk Öztürk, deze week.
Öztürk insinueerde dat De Graaf gefraudeerd zou hebben, maar gaf daarvoor geen bewijs. De Graaf reageerde woest en zei dat hij zijn Denk-collega ‘zou najagen’. ,,Dan ben je van mij.’’ Hoewel De Graaf zijn woorden later terugnam, overweegt Denk aangifte te doen. Arib zei er ‘een heel naar gevoel’ aan te hebben overgehouden.
,,Het was een beschamende vertoning en een dramatisch voorbeeld voor een samenleving die soms al zo verdeeld is’’, stelde Segers op zijn partijcongres in Zwolle. ,,Het parlement is de plek waar we onze verschillen met beschaafde woorden beslechten.’’
Een time-out moet volgens hem voortaan de gemoederen tot bedaren brengen. ,,Zoals een wedstrijd stil moet worden gelegd bij antisemitische spreekkoren, zoals twee scholieren na een vechtpartij even tot bedaren moeten worden gebracht, zo zou het goed zijn als parlementariërs van de voorzitter een afkoelingsperiode kunnen krijgen.’’
Er is een maatschappelijke discussie nodig over de opties die Nederland heeft als de zeespiegel harder stijgt bij falend klimaatbeleid.
NOS 09.02.2019 Omdat de gevolgen zo ingrijpend zijn, is het nodig dat er nu al wordt nagedacht over de keuzes die Nederland moet maken als internationaal klimaatbeleid faalt. Dat zeggen verschillende experts op het gebied van zeespiegelstijging in Vrij Nederland.
Als de wereld er niet in slaagt om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan en het Parijse Klimaatakkoord niet wordt nageleefd, zal de aarde meer opwarmen dan 1,5 of 2 graden. Dat zal ertoe leiden dat de zeespiegel steeds verder zal stijgen.
“De experts hebben één gedeelde zorg: in Nederland wordt te weinig nagedacht over een plan B, voor als de zeespiegel sneller gaat stijgen dan waar we rekening mee houden in het Deltaprogramma”, staat in Vrij Nederland. Een maatschappelijk debat hierover ontbreekt, zeggen de deskundigen, terwijl dat wel nodig is omdat er belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. “Niet in de toekomst, maar nu.”
Steden op palen
De wereldwijde zeespiegelstijging laat sinds een aantal jaren een versnelling zien. Daarop wees ook de Deltacommissaris in een rapport dat een half jaar geleden aan de Tweede Kamer is gestuurd. Dat rapport ging over de gevolgen van zeespiegelstijging voor Nederland. Maar waar er nu al wel volop discussie is over klimaatmaatregelen om de CO2-uitstoot terug te dringen, en er ook wordt nagedacht over onze dijken, wordt er niet gesproken over de mogelijkheid dat dit samen toch te weinig is.
“Eén meter, of twee, dat lukt nog met een combinatie van zandsuppleties, dijken en natuurlijke opslibbing”, zegt de Utrechts hoogleraar fysische geografie Maarten Kleinhans. “Dus als regeringen zich daadwerkelijk aan Parijs zouden houden, dan is dit het scenario.” Maar als ‘Parijs’ niet lukt, dan is er volgens hem een groot probleem. “Ik ben het helemaal eens met de inschatting dat als de zeespiegel meer dan anderhalf à twee meter gaat stijgen, we het niet meer gaan redden met dit land.”
In dat geval moeten we een plan B beschikbaar hebben, vinden de zeespiegelexperts. Er moet nagedacht worden over verschillende opties. Zo zullen steeds hogere dijken ook steeds breder worden, iets wat op veel plekken nu onmogelijk is. Nog bredere rivieren maken zou ook kunnen, net als steden op palen bouwen, of het aanleggen van eilanden in zee. En dan is er ook nog een optie, waar nu nog niemand het over wil hebben: ‘De huidige kustlijn opgeven en het hogerop zoeken.’
De zeespiegel stijgt steeds sneller; het ijsverlies op Groenland en Antarctica neemt toe en satellieten meten een versnelling van de wereldwijde zeespiegelstijging. Lag de snelheid van die stijging in de 20ste eeuw onder de 2 millimeter per jaar, na het jaar 2000 was het rond de 3 millimeter en de afgelopen jaren is dat opgelopen tot 4,3 millimeter per jaar. Hoezeer die versnelling zal doorzetten is onzeker.
“We moeten een gecontroleerde terugtrekking op termijn gaan overwegen”, zegt polair meteoroloog Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht. Zijn collega Roderik van de Wal: “In Nederland bestaat erg de houding dat we met aanpassen de problemen wel zullen oplossen. Dat is een misvatting.” Niet dat een versnelde zeespiegelstijging in de komende decennia al tot grote problemen zal leiden. Maar voor de termijn daarna is er veel onzeker.
Glacioloog Michiel Helsen, werkzaam als docent klimaatverandering, vindt het tijd voor een maatschappelijke discussie. “Op termijn is het mogelijk dat we West-Nederland niet kunnen behouden. Het lijkt me zinvol voor de maatschappij om de discussie te voeren welke delen van Nederland we tot welke prijs willen verdedigen.” Roderik van de Wal voegt daaraan toe: “Als we zo doorgaan, zal een groot deel van Nederland opgegeven moeten worden. Verhuizen naar Duitsland zou een onderwerp van gesprek moeten zijn.”
Naleving klimaatafspraken cruciaal
De experts zijn er allemaal van overtuigd dat het naleven van het Parijse Klimaatakkoord cruciaal is voor de toekomst van Nederland. “Nederland is voor z’n voortbestaan direct afhankelijk van het succes of het falen van het huidige internationale klimaatbeleid.” Toch is het op dit moment zeer onzeker of de afspraken wereldwijd echt nageleefd zullen worden.
Ook minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen is van mening dat het lot van Nederland min of meer afhankelijk is van mondiale klimaatafspraken. Dat zei ze tegen de NOS tijdens de laatste internationale klimaatconferentie in Polen. De minister reageerde daarmee op zorgen die er in Zeeland leven over de stijgende zeespiegel.
Toch vinden de experts dat er door de politiek onvoldoende wordt nagedacht over de gevolgen op lange termijn van zeespiegelstijging. “Voor zover ik weet, wordt er door de overheid voor de lange termijn weinig nagedacht over alternatieven voor het kustbeleid, anders dan het opspuiten van zand en het ophogen van dijken”, zegt Caroline Katsman, hoofddocent fysische oceanografie aan de TU Delft.
Omgaan met onzekerheden
Terwijl dat wel belangrijk is, vindt Marjolein Haasnoot van Deltares en auteur van het eerder genoemde rapport over de gevolgen van zeespiegelstijging voor Nederland. Zo moet er bij heel grote infrastructurele werken volgens haar rekening worden gehouden met een potentieel grote zeespiegelstijging.
“Voor alle maatregelen is tijd nodig. Nu is de tijd er nog om daarover na te denken en een goed plan te maken. (…) Als het gaat om zeespiegelbeleid moet je kunnen omgaan met onzekerheden. Je kunt niet wachten tot je precies weet wat er gaat gebeuren. Als je het zeker weet, dan gebeurt het al, en zou het bovendien veel te snel kunnen gaan.”
Kamerlid Dik-Faber reageert op CDA’ers die vinden dat Nederland niet moet doorslaan met zijn klimaatambities.
NOS 08.02.2019 De ChristenUnie neemt afstand van de oproep van provinciale CDA-lijsttrekkers over het klimaat. Die zeiden eerder deze week dat Nederland niet moet doorslaan in de ambitie om de CO2-uitstoot te verlagen.
Volgens de Friese CDA-lijsttrekker De Rouwe wordt het debat nu gekaapt door “drammers en dromers” over het klimaat. De provinciale politici willen dat er realistische voorwaarden worden gesteld om de klimaatopgaven tot een succes te maken.
In een ingezonden stuk in het AD schrijft Kamerlid Dik-Faber van coalitiepartner ChristenUnie samen met weerman Reinier van den Berg dat Nederland een land van aanpakkers is. Volgens de twee “past het niet in onze volksaard om de lat lager te leggen als het spannend wordt, zoals enkele provinciale CDA-politici bepleiten”. Ze vinden dat er juist een stapje moet worden bijgezet.
“Goed rentmeesterschap om de schepping te bewaren voor volgende generaties is geen vage droom, maar een concrete verantwoordelijkheid die voor elke Nederlander geldt”. schrijven Dik en Van den Berg.
Telegraaf 08.02.2019 Hulp van onze buurlanden kan de invoering van CO2-heffing voor de industrie wel eens dichterbij brengen. Het kabinet probeert hiertoe met landen in Noordwest-Europa een kopgroep te vormen, bevestigt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan De Telegraaf.
Het moet voorkomen dat ons land na eventuele invoering van zo’n heffing onaantrekkelijker wordt voor bedrijven, vergeleken met buurlanden.
Duizenden scholieren spijbelden gisteren intussen voor het klimaat in Den Haag. Het leverde volle treinen op, en drukte bij hamburgerketens.
RO 08.02.2019 Minder grondstoffen gebruiken en beter omgaan met de materialen die we al hebben. Op die manier wil het kabinet gezamenlijk al in 2030 de helft minder primaire grondstoffen gebruiken. Het uiteindelijke doel is om in 2050 een volledig circulaire economie tot stand te brengen.
De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat ingestemd met het Uitvoeringsprogramma circulaire economie. Het programma was aangekondigd in de kabinetsreactie op de transitie-agenda’s circulaire economie op 29 juni jongstleden.
Slim omgaan met grondstoffen
Van Veldhoven: “Slim en zuinig omgaan met onze grondstoffen scheelt CO2-uitstoot en helpt dus bij het halen van de klimaatdoelen uit het Regeerakkoord. Daarnaast is bijvoorbeeld circulair ontwerpen en bouwen big business en liggen daar grote kansen voor Nederlandse bedrijven. Inzetten op een circulaire economie is op die manier goed voor het klimaat en goed voor de portemonnee.”
Uitvoeringsprogramma circulaire economie
Het Uitvoeringsprogramma staat bol van de kansrijke projecten, veelbelovende activiteiten en goede voorbeelden. Vijf sectoren krijgen extra aandacht: biomassa en voedsel, kunststoffen, maakindustrie, bouw en consumptiegoederen. Deze gebieden zijn belangrijk voor onze economie en kennen een hoge belasting van het milieu. Een paar voorbeelden van projecten:
Bio-asfalt van hout: de natuurlijke lijmstof die bomen hun stevigheid geeft, komt vrij bij het maken van karton en papier. Het kan in de toekomst gebruikt worden bij het maken van asfalt.
Beter hergebruik en ontwerp matrassen: project dat inzet op recyclen van afgedankte matrassen (95% in 2025) en het duurzamer ontwerpen van nieuwe matrassen – 75% van de nieuwe matrassen in 2025 is gemakkelijk uit elkaar te halen om de materialen opnieuw te gebruiken.
Plastic Pact: samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven om minder plastic afval te maken en het overige afval beter te hergebruiken en te recyclen. Presentatie nog in februari 2019.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft een grondstoffenscan ontwikkeld zodat bedrijven kunnen waar en hoe zij hun risico’s op schaarste kunnen verkleinen.
Het Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat zijn grote opdrachtgevers en beheerders van vastgoed en infrastructuur. Het doel is dat beide organisaties in 2030 circulair werken. Recent werd het eerste circulaire viaduct geopend.
Economie zonder afval
Nederland werkt hard om in 2050 een economie zonder afval te zijn: een circulaire economie. Het Uitvoeringsprogramma kijkt vijf jaar vooruit en zal ieder jaar worden bijgewerkt. Het Planbureau voor de Leefomgeving maakt iedere twee jaar een rapport over de voortgang.
De premier waarschuwt voor te gehaaste maatregelen die juist slecht zijn voor de CO2-reductie of die banen kosten.
NOS 05.02.2019 Premier Rutte ziet geen reden om gehaast klimaatmaatregelen voor te stellen als niet duidelijk is wat de gevolgen zijn. Hij reageert daarmee op de kritiek van de linkse oppositie in het klimaatdebat dat het kabinet niets doet en geen beslissingen durft te nemen.
Rutte: “Ik begrijp best dat we elkaar tot de verkiezingen op 20 maart nog de maat gaan nemen. Maar tegelijk hebben we 31 jaar de tijd om deze transitie door te maken.” Hij doelt op de doelstelling van 95 procent CO2-reductie in 2050. Het eerstvolgende doel is een reductie van 49 procent in 2030.
CO2-lekkage
Voor Nederland is het belangrijk om naar Europese en internationale ontwikkelingen te kijken en samen op te trekken met andere landen, zegt Rutte. Hij wijst op de risico’s van eenzijdige Nederlandse maatregelen, zoals “CO2-lekkage”.
Daarvan is sprake als Nederland relatief schone bedrijven met te hoge belastingen of te strenge regels “wegjaagt” naar het buitenland, waar die bedrijven dan juist met meer CO2-uitstoot gaan produceren. Of als Nederland eigen energiebronnen schrapt maar dan juist ‘vuilere’ energie in het buitenland moet inkopen. Ook wil Rutte niet dat het klimaatbeleid in Nederland banen kost.
Consensus
Rutte hoopt in april en mei consensus te kunnen bereiken met een groot deel van de Tweede Kamer. Dan zijn de doorrekeningen van het concept-klimaatakkoord klaar, heeft het kabinet daar keuzes uit gemaakt en gaan de ‘echte’ politieke debatten plaatsvinden.
Hij is daar optimistisch over: “Het zou zomaar kunnen dat dat met een draagvlak kan van meer dan 100 zetels. En dat we dan met deze partijen vooruit kunnen kijken naar een transitie die 11 en uiteindelijk 31 jaar gaat duren.”
NU 05.02.2019 Het kabinet staat bij monde van premier Mark Rutte en minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) open voor een CO2- heffing voor de Nederlandse industrie. Dat werd duidelijk in het debat over een conceptklimaatakkoord dinsdagavond.
“We staan open voor alle oplossingen”, zei Wiebes over zo’n heffing. “Er zijn geen taboes en we gaan dat bekijken”, aldus Rutte.
Met name oppositiepartijen PvdA, GroenLinks en SP pleitten voor een CO2-heffing voor bedrijven. In de voorstellen van de klimaattafels, het orgaan waarin per sector klimaatmaatregelen zijn gepubliceerd, was die optie niet meegenomen.
Daardoor werd het aanvankelijk ook niet doorgerekend door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) op haalbaarheid en betaalbaarheid. PvdA-fractievoorzitter Asscher heeft de planbureaus echter alsnog gevraagd de effecten van een CO2-heffing te berekenen.
Rutte en Wiebes blijven wel sceptisch. De premier denkt namelijk niet dat “een platte boete” tot de gewenste CO2-reductie zal leiden. Alles staat namelijk in het teken van 49 procent minder broeikasgassen in 2030 ten opzichte van 1990.
Wiebes waarschuwt dat bedrijven “de grens over rennen” als het ondernemen in Nederland te duur wordt. Afgezien van de vele reserveringen, zijn de bewindslieden toch bereid alle opties uiteindelijk serieus te overwegen.
Verschillende gedachten over CO2-heffing
Binnen de coalitie wordt er ook verschillend gedacht over een CO2-heffing. D66 en ChristenUnie hebben hier geen bezwaar tegen, VVD en CDA zijn hier veel kritischer op.
In het conceptklimaatakkoord is een zowel een boete- als een subsidiesysteem voor de industrie bedacht. Daarvoor moeten bedrijven plannen indienen om het klimaatdoel voor hun sector te halen. Lukt dat niet of als ze niet meewerken, krijgen ze een boete. Halen ze dat wel, komen ze in aanmerking voor subsidie van de overheid. Zo worden bedrijven gestimuleerd te innoveren, is de gedachte.
Overigens betalen bedrijven in Europees verband al voor hun CO2-uitstoot via een internationaal handelssysteem (ETS).
AD.05.02.2019 Het plan van de klimaattafels om de CO2-uitstoot fors te verminderen, is voor geen enkele partij in de Tweede Kamer nog heilig. Hoe het dan wel moet, daarover steggelen ze nog even door.
Hij moest en zou zich komen verantwoorden tegenover zijn collega’s: VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Zonder hem weigerde de voltallige oppositie vorige week een debat over klimaat te voeren. Dijkhoff had eerder gezegd de honderden voorstellen die de verschillende klimaattafels in december deden niet automatisch over te willen nemen. En hij had D66-collega Rob Jetten een drammer genoemd.
Maar hoe hard de oppositiepartijen het vanavond in het alsnog gehouden debat ook probeerden: het lukte hen niet een wig te drijven tussen de regeringspartijen. Sterker, Jetten benadrukte in het debat ook niet automatisch zijn handtekening te willen zetten onder alle voorstellen.
Zo bleek tijdens het debat dat er inmiddels geen enkele partij meer is die het ‘klimaatakkoord’ nog onveranderd wil overnemen. Bijna een jaar onderhandelden tientallen maatschappelijke organisaties onder leiding van oud-minister Ed Nijpels over allerlei plannen waarmee Nederland de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs kan halen. Maar hoe hard ook de groene partijen vooraf zeiden dat het kabinet niet om de voorstellen heen kon, ook zij zijn ontevreden met wat er op tafel ligt.
CO2-heffing
Belangrijkste struikelblok is een zogeheten CO2-heffing voor de industrie. GroenLinks, SP, PvdA en Partij voor de Dieren willen dat die er per se komt. Die heffing per uitgestoten ton CO2 moet de vervuilende industrie dwingen schoner te produceren.
Het voorstel van de klimaattafels vinden ze te soft: die stelden voor dat de industrie plannen maakt om de CO2-uitstoot fors te verminderen. En pas als ze zich daar niet aan houdt, kan er een boete volgen.
De regeringspartijen zijn niet per se tegen zo’n CO2-heffing, maar willen eerst bezien of het plan van de klimaattafels niet beter werkt. Momenteel worden de verschillende scenario’s doorgerekend. ,,En als blijkt dat het niet werkt, snap ik ook wel dat een vorm van CO2-heffing op tafel komt’’, zei Dijkhoff.
Het was de enige minimale toenadering tijdens het hele debat. Alle partijen gaven vooral aan wat ze anders willen. De VVD wil niet dat mensen zelf geld moeten lenen om hun huis op een arme warmtebron aan te sluiten wanneer wijken van het gas afgaan.
Daarvoor moet een door de overheid gefinancierd warmtefonds komen. De PvdA wil niet dat de aanschaf van elektrische auto’s wordt gesubsidieerd door benzineauto’s zwaarder te belasten. ,,Dat is een verschuiving van arm naar rijk. Welke lobby heeft dat nou weer verzonnen?’’, zei voorman Lodewijk Asscher vlak voor het debat.
Verschil
En zo heeft elke partij zijn eigen bezwaren. Het is nogal een verschil met anderhalve maand geleden toen er nog door verantwoordelijk minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) werd gedaan alsof er al een klimaatakkoord lag toen de klimaattafels hun voorstellen presenteerden.
Die voorstellen worden nu doorgerekend door planbureaus. Op 13 maart moet duidelijk zijn wat ze opleveren en wat ze kosten. Pas daarna komt het kabinet met voorstellen en gaat het debat verder.
Alle partijen benadrukken dat het belangrijk is dat de plannen burgers niet te veel raken in de portemonnee. En bijna allemaal dat de doelen wel gehaald moeten worden. Alleen PVV en Forum voor Democratie vinden alle klimaatvoorstellen onzin. ,,Het is geldklopperij’’, zegt PVV-leider Geert Wilders.
Dijkhoff krijgt kritiek van oppositie in klimaatdebat
De partijen in de Tweede Kamer discussiëren over het concept-Klimaatakkoord, maar welke maatregelen het kabinet gaat kiezen weet nog niemand.
NOS 05.02.2019 VVD-fractievoorzitter Dijkhoff krijgt in het klimaatdebat in de Tweede Kamer veel kritiek van oppositiepartijen op zijn optreden in de media over het concept-Klimaatakkoord. Hij noemde fractievoorzitter Jetten van regeringspartij D66 in een interview een “klimaatdrammer”. Dijkhoff zegt daarover: “Het was inderdaad niet het interview met de meest hoffelijke woordkeus.”
“Wat is een klimaatdrammer?”, wil Denk-leider Kuzu van hem weten. Dijkhoff: “Dan heb ik het over mensen die niet blij zijn met draagvlak, maar juist bij draagvlak de turbo erop zetten en dan verder van hun doelen afdwalen dan als je het behoedzaam had gedaan.” Achter dat deel van zijn boodschap blijft Dijkhoff staan.
Achterhaald
Op aandringen van de oppositiepartijen licht hij zijn kritiek in de media op bepaalde klimaatplannen toe. Dijkhoff vindt sommige plannen achterhaald, zoals subsidie voor elektrische auto’s als consumenten die toch wel kopen. Ook vindt hij dat alle maatregelen op haalbaarheid en draagvlak moeten worden beoordeeld en wil hij niet haasten. “We nemen niet klakkeloos dingen over.”
PvdA-leider Asscher vindt dat Dijkhoff als fractievoorzitter van de grootste partij niet in de media zijn handen kan aftrekken van het klimaatbeleid van de coalitie.
Dijkhoff zegt tegen Asscher dat hij alleen duidelijk wilde maken dat alles nog onzeker is en moet worden doorgerekend. SGP-Kamerlid Stoffer trekt de conclusie dat het beleid dus minder streng kan als dat beter is:
Het debat gaat verder voor een groot deel over wat eerlijk klimaatbeleid zou zijn. Maar wat eerlijk is, daarover verschillen de meningen. Moet er een CO2-heffing komen voor bedrijven? Ja, vindt GroenLinks-leider Klaver.
“De bedrijven willen geen CO2-belasting omdat ze bang zijn om de regie kwijt te raken”, zegt Klaver. “Maar er moet een belasting komen waar de overheid invloed op heeft. We weten uit het verleden dat een boetesysteem zoals het kabinet wil niet werkt.”
ChristenUnie-leider Segers vraagt zich af of er met Klaver te praten is als blijkt dat andere oplossingen om de CO2-uitstoot te verminderen beter zijn. Segers: “Het doel moet het belangrijkst zijn, niet het middel.” Klaver zegt dat er met hem valt te praten, maar houdt toch vast aan een CO2-heffing als beste middel.
Dat betwijfelt Dijkhoff, al wacht hij nog op de berekeningen van het kabinet. “Als je bedrijven met CO2-belasting het land uit schopt en ze gaan in een ander land verder maar dan minder schoon, dan maakt het dus voor de totale uitstoot niets uit.”
Vliegen
PVV-leider Wilders is tegen klimaatbeleid. “Maar ik heb wel geleerd dat als je iets van andere mensen vraagt, dat je het dan zelf ook moet doen.” Hij noemt een lijstje op met vliegreizen van D66-fractievoorzitter Jetten zoals Macedonië, Kosovo, Oman, Sicilië, Ethiopië en Schotland. “Wat vindt u hier nu zelf van?” vraagt Wilders aan Jetten. Jetten geeft toe dat hij geen heilige is.
Volgens PVV-leider Wilders is het klimaatbeleid pas eerlijk als de partijen die maatregelen voorstellen zelf het goede voorbeeld geven, zoals minder vliegen. D66-fractievoorzitter Jetten zegt dat hij zijn best doet en ook voorstander is van een vliegtaks:
Wilders en Jetten over wel of niet vliegen: wat is eerlijk?
Status Klimaatakkoord
De discussie gaat ook over de status van het Klimaatakkoord. Ook al hebben veel maatschappelijke partijen en het bedrijfsleven erover onderhandeld, het is formeel nog een concept dat eerst moet worden doorgerekend. Daarna gaan het kabinet en de coalitiepartijen pas bepalen welke maatregelen wel en niet doorgaan.
SP-leider Marijnissen wil daar niet op wachten: “De energierekening van mensen stijgt terwijl grote bedrijven de dans ontspringen. Mensen worden bang gemaakt omdat iedereen een lening moet afsluiten om een warmtepomp te nemen. Een klimaatakkoord dat al faalt voordat het er is moet van tafel.”
CDA-leider Buma ergert zich aan Klaver die het Klimaatakkoord, dat er officieel nog niet is, toch inzet maakt van de verkiezingen. “Dit onderwerp gaat juist over de verkiezingen heen.” Klaver vraagt op zijn beurt aan Buma wat het CDA dan wil met het klimaat:
Klaver en Buma: is het klimaatbeleid een verkiezingsonderwerp?
De oppositie had zich vorige week verheugd op een pittig klimaatdebat, maar toen de hoofdrolspelers niet op kwamen dagen, werd vandaag als datum geprikt.
Het debat gaat de hele avond door, met later vanavond premier Rutte en minister Wiebes aan het woord.
Telegraaf 05.02.2019 Nederland moet juist wel voorop lopen bij het aanpakken van de milieuvervuiling. We zijn tot nu toe het vieste jongetje van de klas in Europa, stelt voorman Rob Jetten van regeringspartij D66. Volgens hem is er een inhaalslag nodig.
Jetten reageerde dinsdagochtend in het WNL-programma Goedemorgen Nederland op bedenkingen van coalitiepartner CDA. Op de dag van een groot debat in de Tweede Kamer over het concept-Klimaatakkoord pleiten christendemocraten voor meer realisme en gezond verstand bij de uitvoering van de plannen.
Volgens hen moet er meer naar draagvlak worden gezocht „in plaats van doordrukken.” En Nederland moet niet vooruitlopen bij de rest van Europa, omdat anders de concurrentiepositie van bedrijven verslechtert, aldus de lijsttrekkers van het CDA bij de Provinciale Statenverkiezingen in een opiniestuk in De Telegraaf. Eerder trapte ook al regeringspartij VVD op de rem.
Jetten heeft er vertrouwen in dat de coalitie er uiteindelijk uitkomt. Wel wijst hij op de noodzaak van steun van andere partijen in de Eerste Kamer, waar de coalitiepartijen hun meerderheid lijken te verliezen. Hij sluit daar echter samenwerking met partijen als PVV en Forum voor Democratie uit, als deze „klimaatontkenners” niets of minder willen doen tegen de klimaatverandering. „Onbespreekbaar”, aldus de D66-fractievoorzitter.
Telegraaf 05.02.2019 Premier Rutte stelt dat niemand gedwongen zal worden om direct een warmtepomp of elektrische auto te kopen. „Het hoeft niet morgen, we gaan het op een nette manier doen en niet mensen het leven onmogelijk maken.”
De sussende woorden van de minister-president in het klimaatdebat maken in de Tweede Kamer nog niet veel indruk. Van links tot rechts maken partijen zich zorgen over de klimaatkassa.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff was kritisch over de autoplannen uit het klimaatakkoord. Hij roept het kabinet op om te kijken naar andere middelen dan subsidie. Als voorbeeld gaf de liberaal België, daar garandeert de overheid een bepaalde schaalgrootte bij de inkoop van elektrische auto’s in ruil voor korting.
Vliegen
PVV-leider Geert Wilders richtte zijn peilen op D66-leider Rob Jetten. Op basis van het instagram-account van Jetten ontdekte Wilders een liefde voor vliegen. „U heeft zeker twintig vliegreizen gemaakt naar de andere kant van de wereld. Grote mond dat het allemaal niet mag, maar u bent zelf een grote vervuiler.”
Jetten verdedigde zijn reizen: „Ik vlieg wel eens, dat is slecht voor het milieu. En daarom ben ik een groot voorstander van een vliegtaks.” Wilders beet hard terug: „Wel eens? U heeft de hele wereld over gevlogen. Mensen zijn al blij als ze een keer per jaar op vakantie naar Portugal kunnen. Hoe kunt het van andere vragen dat ze fors moeten betalen voor een vliegreis?”
Klavertaks
De linkse oppositie hamerde op een andere verdeling van de klimaatlasten. Ze willen de rekening meer op het bordje van het bedrijfsleven leggen door een nationale CO2-heffing voor de industrie te introduceren. GroenLinks-leider Jesse Klaver oppert een belasting die moet oplopen naar 50 per ton CO2-uitstoot. De ’Klavertaks’ moet in het eerste jaar een miljard opleveren. Deze inkomsten wil de milieupartij gebruiken om de energierekening van huishoudens te verlagen.
Klaver: „Zonder CO2-belasting gaan we het klimaatdoel niet halen.” D66-leider Rob Jetten staat open voor het nadenken over de invoering van zo’n nationale taks. Hij wacht een doorrekening van het planbureau af. Thierry Baudet van Forum voor Democratie ging vol in de aanval tegen Klaver: „U heeft een kinderlijke visie op de economie. Een miljard ophalen en teruggeven aan de burger. Denkt u dat het bedrijfsleven dit niet gaat doorrekenen aan de consument en dat bedrijven die het niet kunnen betalen failliet gaan.”
SP-leider Lilian Marijnissen kwam met een eigen voorstel voor een CO2-heffing. De socialisten willen een minder hoge taks en meer stapsgewijs verhogen. „De opbrengsten moeten naar een fonds waarmee 800.000 huizen in tien jaar tijd kunnen worden verduurzaamd. Huizenbezitters hoeven dan geen lening af te sluiten voor een warmtepomp.”
Geen taboes
Het kabinet gaat daarbij in eerste instantie uit van de honderden voorstellen uit het ontwerp-klimaatakkoord, dat het resultaat is van langdurig overleg tussen diverse organisaties, bedrijven en overheden. Maar premier Rutte herhaalde nog maar eens dat er wat hem betreft geen taboes zijn.
Daarbij tekende de premier wel aan dat hij nog altijd bedenkingen heeft bij de CO2-heffing die de linkse partijen willen invoeren. Hij vreest dat daardoor bedrijven, en daarmee ook banen, het land uit worden gejaagd. Ook kan zo’n belasting volgens Rutte investeringen in vergroening juist in de weg staan.
NOS 05.02.2019 Vanmiddag is het eindelijk zover: de fractievoorzitters van alle politieke partijen debatteren in de plenaire zaal over het klimaatakkoord, de eind 2018 gepresenteerde lijst van Nederlandse plannen om de stijgende opwarming van de aarde tegen te gaan.
Het rapport van 200 pagina’s dik met zo’n 600 mogelijke maatregelen leidde vlak na de publicatie al tot een knetterende ruzie in de coalitie. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff zei in De Telegraaf dat hij er weinig voor voelde het akkoord echt uit te voeren. Verder noemde hij zijn D66-collega Jetten een “drammer” en sloot hij een val van dit kabinet over het klimaat niet uit.
Pijnlijk
Dijkhoff gooide met zijn scherpe uitspraken olie op het vuur. De aanpak van het broeikaseffect is een van de moeilijkste opgaven van het derde kabinet-Rutte en niet alleen omdat in het regeerakkoord is afgesproken om de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent te verminderen ten opzichte van 1990.
De coalitie denkt er onderling echt anders over. D66 en ChristenUnie hebben haast en willen drastische maatregelen. De VVD en het CDA trappen liever op de rem, ook uit vrees voor voelbare pijn in de portemonnee van de achterban.
Flinke spanning
De oppositie had zich vorige week verheugd op een pittig klimaatdebat, maar toen de hoofdrolspelers niet op kwamen dagen, werd later vandaag als datum geprikt. “De oppositie ziet door Dijkhoffs interview dat er flinke spanning staat op dit onderwerp binnen de coalitie”, zegt NOS-verslaggever Xander van der Wulp. “Ze willen deze gelegenheid graag gebruiken om te proberen de politieke verschillen bloot te leggen.”
Het debat is te volgen op NPO Politiek vanaf 16.15 uur.
Alle ingrediënten voor een goed debat zijn aanwezig, zegt Van der Wulp. “Het is een mooi onderwerp met alle politieke kopstukken en premier Rutte in de arena.” Het debat gaat ook nog over de Urgenda-zaak, waar de rechter bepaalde dat Nederland nog meer en sneller klimaatmaatregelen moet nemen. “Toch kom ik met een teleurstellende voorspelling. Echt vuurwerk valt er niet te verwachten.”
Rijen gesloten
De coalitie heeft na een heleboel intern gedoe afgelopen weken – het Telegraaf-interview, de CDA-draai naar een soepel kinderpardon – de rijen vorige week gesloten, zegt Van der Wulp. De coalitie lukte het, ondanks grote meningsverschillen, nieuwe afspraken te maken over het in Nederland laten van gewortelde asielkinderen. “Alle vier de partijen zullen vandaag dus netjes de kabinetslijn verwoorden.”
De oppositie zal zeker nog proberen de onderlinge verschillen aan de oppervlakte te krijgen. “De verschillen tussen Jetten en Dijkhoff zijn zo groot dat de oppositie best hoop mag hebben dat dit lukt. Maar de oppositie zal geen aanpassingen gedaan krijgen”.
Pikant moment
Het wachten van de coalitie is namelijk op berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving. Daar wordt nu onderzocht hoeveel de voorgestelde maatregelen zullen kosten. Het duurt nog even voor de conclusies worden gedeeld, op 13 maart staat deze belangrijke publicatie gepland.
Een pikant getimed moment, zegt Van der Wulp, zo vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen. “Het klimaat zal een belangrijk thema worden in de campagne, maar pas daarna gaan de coalitiepartijen kijken hoe ze het onderling écht op kunnen lossen.”
Over het concept-klimaatakkoord brak al een stevige coalitieruzie uit, die inmiddels lijkt gesust. Nu praat de Kamer er eindelijk over. “De rijen in de coalitie zijn gesloten.”
AD 05.02.2019 De Tweede Kamer kruist vandaag de degens met premier Mark Rutte en minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) over het ontwerp-klimaatakkoord dat in december werd gepresenteerd. Ditmaal mét de fractieleiders van de vier regeringspartijen.
Vorige week werd het debat nog afgeblazen, omdat zij tot ergernis van de oppositie niet waren komen opdagen en hun fractiespecialisten het woord wilden laten doen.
Het Klimaatakkoord, een opsomming van honderden mogelijke maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, is opgesteld op verzoek van het kabinet.
Er zijn lange en moeizame onderhandelingen tussen organisaties, bedrijven en overheden aan voorafgegaan. Het is nu aan de politiek om te kiezen welke voorstellen ook echt in de praktijk worden gebracht.
Knopen doorhakken
Een doorrekening door economen en klimaatdeskundigen, die medio maart wordt verwacht, moet nog wel inzicht bieden in de effecten en kosten van alle geopperde maatregelen.
Pas dan kunnen echt knopen worden doorgehakt. Maar met name VVD en CDA maken zich nu al druk om de hoogte van de rekening die wellicht bij de burger wordt neergelegd.
Snel aan de slag
D66 en ChristenUnie willen juist snel aan de slag met de aanbevelingen.
Ook de oppositie, die bijvoorbeeld in de discussie rond de afschaffing van de dividendbelasting nog één blok vormde, is over dit onderwerp sterk verdeeld.
De linkse partijen willen een voortvarend klimaatbeleid, waarbij het leeuwendeel van de rekening wordt betaald door grootverbruikers van energie in het bedrijfsleven. PVV en FVD vinden maatregelen tegen klimaatverandering hoe dan ook weggegooid geld.
Elsevier 05.02.2019 De Tweede Kamer debatteert vanmiddag en vanavond met premier Mark Rutte en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (beiden VVD) over het concept-klimaatakkoord. Vorige week werd het debat nog afgeblazen omdat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, die opschudding had veroorzaakt met stevige uitspraken over het klimaatakkoord, niet kwam opdagen. De afgelopen dagen zijn de spanningen tussen de coalitiepartijen weer flink opgelopen.
CDA-lijsttrekkers: ‘Stoppen met dromen en drammen’
De twaalf lijsttrekkers van het CDA voor de Provinciale Statenverkiezingen stellen dinsdag in een ingezonden brief in De Telegraaf vier voorwaarden voor ‘reëler klimaatplannen‘. Volgens de christen-democraten is het hoog tijd om te ‘stoppen met dromen en drammen over klimaat’, omdat de plannen van de ‘klimaattafels’ tekortschieten om de doelen van het Akkoord van Parijs uit 2015 te halen.
CDA
✔@cdavandaag
Om Parijs te halen is meer realisme en gezond verstand nodig in de uitvoering. Daarin schieten de plannen van de klimaattafels tekort. Daarom stellen onze 12 provinciale lijsttrekkers in de @telegraaf 4 voorwaarden: http://bit.ly/2MQlcXd#EenHeleGoedeMorgen = een schone morgen 102
Allereerst pleiten de CDA’ers voor ‘draagvlak in plaats van doordrukken’: het concept-klimaatakkoord, dat eind december werd gepresenteerd, ontbeert volgens de provinciale lijsttrekkers duidelijkheid over ‘de werkelijke klimaatopgave’. Ook moet de transitie van fossiele naar duurzame energie ‘voor iedereen haalbaar en betaalbaar zijn’. Vooral de overgang naar elektrische auto’s, het isoleren van huizen en die van het gas afhalen en de hogere energierekening zijn volgens het CDA voor veel mensen niet te betalen.
De lijsttrekkers vinden ook dat de klimaatplannen in ‘een realistischer tempo’ moeten worden uitgevoerd. De CDA’ers willen niet te veel haast maken met het realiseren van de doelen (49 procent minder CO2-uitstoot in 2030, 95 procent minder in 2050) om ‘maximaal te profiteren van de technologische vooruitgang’.
Tot slot willen zij de grote ambities van het kabinet – dat in Europa steun zoekt voor een CO2-reductie van 55 procent in plaats van 49 procent – afremmen, omdat anders de concurrentiepositie van bedrijven in Nederland in gevaar zou komen: ‘Daarom moet Nederland aansluiten bij de Europese doelen, ook als die lager zijn dan de ambities waar het kabinet nu vanuit gaat.’
De weerstand binnen het CDA tegen het concept-klimaatakkoord komt niet helemaal als een verrassing. Afgelopen zomer waarschuwde fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma in gesprek met Elsevier Weekblad al voor een ‘revolte’ als gevolg van te ambitieuze klimaatplannen. Ook zei hij in december dat hij vreest voor ‘verkeerd beleid’ waardoor bedrijven zich niet langer in Nederland willen vestigen of het land verlaten, zonder dat de CO2-uitstoot omlaag gaat.
Drie weken geleden nam VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff tegenover De Telegraaf ook al in felle bewoordingen afstand van het klimaatakkoord, omdat ‘gewone mensen’ te weinig zouden zijn gehoord bij het opstellen van de maatregelen, die burgers bovendien met torenhoge kosten zouden opzadelen. De VVD-fractievoorzitter haalde uit naar Rob Jetten (D66) en Jesse Klaver (GroenLinks) die hij ‘drammers’ noemde.
Rob Jetten: Nederland moet wél vooroplopen
Rob Jetten, fractieleider van coalitiepartij D66, reageerde dinsdagochtend in WNL-televisieprogramma GoedemorgenNederland. Hij zei de oproep om de plannen ‘haalbaar en betaalbaar’ te houden te steunen: ‘Volgens mij is er ook niemand voor een onbetaalbaar klimaatakkoord.’ Jetten ziet het als de grootste opdracht voor het kabinet om mensen te helpen die ‘zelf niet kunnen investeren in hun huis’.
Met de wens van de CDA’ers om op de rem te trappen in plaats van de ambities te verhogen, is Jetten het niet eens. ‘Ik denk dat Nederland juist wel voorop moet lopen. We zijn tot nu toe het vieste jongetje van de klas in Europa.’ Wat hem betreft moet Nederland een ‘grote inhaalslag’ maken op het gebied van schone energie.
Ook is hij ervan overtuigd dat Nederlandse bedrijven ‘staan te trappelen om met het klimaat aan de slag te gaan’. Volgens hem hebben die vaak al plannen om hun fabriek te verduurzamen, maar moet de overheid hen niet dwingen om dat binnen een jaar te doen. Wel is hij voorstander van ‘hele harde afspraken’ met het bedrijfsleven.
Over de samenwerking met coalitiepartners VVD en CDA is de D66-leider ondanks hun weerstand optimistisch gestemd: ‘Ik denk dat het mooie van deze combinatie is dat D66 en ChristenUnie echt pleiten voor een ambitieus klimaatakkoord,’ aldus Jetten, ‘en dat de collega’s van VVD en CDA ons wijzen op: “het moet haalbaar en betaalbaar zijn”.
En daar zijn wij natuurlijk ook helemaal voor, dus in deze combinatie kunnen we denk ik een klimaatakkoord maken met veel draagvlak.’ Wel erkende hij dat het ‘spannend’ kan worden als na de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) de coalitie haar meerderheid in de Eerste Kamer verliest. ‘Dan zullen we ook moeten samenwerken met anderen partijen,’ zei Jetten, die samenwerking met PVV en Forum voor Democratie uitsluit, omdat die ‘ontkennen dat er überhaupt klimaatverandering is of daar niks aan willen doen’.
VVD en CDA stappen uit lokale coalities om klimaat
Terwijl de coalitiepartijen bezweren dat ze er samen uit willen komen, blijken meningsverschillen over het klimaatbeleid in diverse gemeenten een splijtzwam. Zo werd maandag bekend dat de VVD in Rijswijk uit het college van burgemeester en wethouders stapt.
VVD Rijswijk@VVDRijswijk
Haastige spoed bij energiebeleid Rijswijk leidt tot opstappen VVD Rijswijk uit de coalitie.
De VVD Rijswijk is een partij die al sinds 1948 bestuurlijke verantwoordelijkheid neemt in Rijswijk. Deze beslissing is dus veelzeggend en weegt ons zwaar.
Omdat in de plaatselijke Energievisie is vastgelegd dat de Zuid-Hollandse gemeente in 2040 ‘energieneutraal’ moet zijn, moet de hele stad van het gas af. GroenLinks en de lokale partij WIJ.Rijswijk wilden vandaag debatteren over de maatregelen om dat doel te bereiken, maar de VVD wil eerst afwachten tot het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) het concept-klimaatakkoord hebben doorgerekend.
Volgens de VVD, die benadrukt niet tegen energiemaatregelen te zijn, willen GroenLinks en WIJ.Rijswijk – die een minderheidscoalitie vormen met D66 – de maatregelen ‘erdoor drukken’. De meeste andere oppositiepartijen zijn het met de VVD eens.
Ook in Winterswijk (Gelderland) zijn de gemoederen hoog opgelopen over het klimaat- en energiebeleid, al speelden persoonlijke vetes ook een grote rol. Al weken heerst er in de gemeenteraad onvrede over het zogenoemde koersdocument duurzaamheid 2030, dat volgens veel partijen onbegrijpelijk, vaag of te weinig ambitieus was. ‘We hebben een goede koers voor het koersdocument: het kan linea recta de shredder in,’ zei de fractievoorzitter van de lokale partij Winterswijks Belang. Vrijdag werd bekend dat na een nachtelijke ruzie, waarbij een wethouder en de fractievoorzitter van het CDA voor ‘leugenaar’ werden uitgemaakt, die partij het vertrouwen in Winterswijks Belang heeft opgezegd.
Partijen sturen zwaargewichten naar debat
Vorige week zouden de veelbesproken uitspraken van Dijkhoff al aan bod komen tijdens het Kamerdebat, maar omdat de VVD-fractievoorzitter verstek liet gaan en werd vervangen door partijgenoot Dilan Yesilgöz, werd het debat op aandringen van de oppositie een week uitgesteld. Dinsdag is Dijkhoff wel aanwezig, net als de meeste andere fractievoorzitters. Alleen 50Plus, Partij voor de Dieren en de SGP sturen niet hun eerste man of vrouw.
Omdat het concept-klimaatakkoord nog niet door het CPB en het PBL is doorgerekend, zullen concrete maatregelen vermoedelijk weinig aan bod komen in het debat. Naar verwachting zullen vooral de oppositiepartijen zich nogmaals willen profileren: linkse partijen als GroenLinks vinden het akkoord niet ver genoeg gaan en benadrukken dat een CO2-heffing voor de industrie noodzakelijk is, terwijl rechtse partijen als PVV en Forum voor Democratie het klimaatakkoord het liefst van tafel vegen. Die partijen vinden de doelen veel te duur en ineffectief.
NOS 05.02.2019 De twaalf CDA-lijsttrekkers voor de Provinciale Statenverkiezingen vinden dat Nederland niet moet doorslaan in de ambitie om de CO2-uitstoot te verlagen. Dat het kabinet in Europa pleit voor 55 procent reductie, is volgens hen slecht voor het draagvlak, de betaalbaarheid, de haalbaarheid en “een eerlijk speelveld” voor Nederlandse bedrijven.
In een ingezonden stuk in De Telegraaf schrijven de twaalf dat de provincies een belangrijke rol gaan spelen bij de uitvoering van de klimaatmaatregelen. Ze onderschrijven het in de coalitie afgesproken doel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030, maar een hogere reductie zien ze niet zitten.
“De realiteit is dat veel van de ons omringende landen niet verder komen dan 40 tot 45 procent”, schrijven ze. “Dat maakt de Nederlandse ambitie riskant. Een Nederlandse ‘kop’ op de Europese doelen betekent dat wij voor veel geld de problemen van andere landen oplossen en dat de concurrentiepositie van mkb’ers en grote bedrijven verslechtert.”
‘Realistische voorwaarden’
“Al te goed is buurmans gek”, zei de Friese lijsttrekker Sander de Rouwe vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal. Hij vindt het prima dat de voorstellen van het concept-klimaatakkoord worden onderzocht en dat het kabinet daar een keuze uit maakt. “Het is positief dat er iets gaat gebeuren, maar het is nog belangrijker dat we realistische voorwaarden stellen.”
Voormalig Kamerlid De Rouwe zegt dat het debat op dit moment gekaapt wordt door “drammers en dromers” over het klimaat. “En daar voelen we ons als CDA niet bij thuis. We willen het aanpakken, maar met oog voor de draagbaarheid en in een realistisch tempo. Dat zijn wat ons betreft onderdelen die steeds een beetje ondersneeuwen. Vandaar dat wij nu zeggen: wij trekken hier de streep.”
De Rouwe zegt dat je al kunt discussiëren over de doelstelling om de CO2-uitstoot 49 procent te verlagen. “Maar je hoort in Nederland nu steeds meer mensen, met name ter linkerzijde, zeggen: laten we er nog een schepje bovenop doen. En dan ga je wat ons betreft echt de verkeerde kant op. Dan slaan we door.” Hij vindt dat Nederland niet voorop moet lopen in Europa, omdat de burgers daar volgens hem de dupe van worden.
‘Komt goed uit’
NOS-verslaggever Xander van der Wulp zei vanmorgen dat de brief van de lijsttrekkers uit de provincies CDA-leider Buma goed zal uitkomen. Hij doet vanmiddag in de Tweede Kamer mee aan het debat over het klimaatakkoord. Daar was gedoe over in de coalitie, nadat VVD-fractieleider Dijkhoff in De Telegraaf had uitgehaald naar ‘klimaatdrammers’ als zijn coalitiegenoot Jetten (D66), die de plannen volgens hem één op één willen uitvoeren en daarbij niet letten op de kosten voor gewone mensen.
“Nadat het weer is goedgemaakt in de coalitie heeft Buma vanmiddag weinig bewegingsruimte in het debat, want hij zal de kabinetslijn moeten verdedigen. Dat stuk komt dus wel goed uit, want nu hoeft hij niet meer te zeggen hoe het CDA tegenover alle klimaatplannen staat.”
D66-fractievoorzitter Jetten reageerde vanmorgen in het tv-programma Goedemorgen Nederland. Hij zei dat Nederland juist wel voorop moet lopen bij het aanpakken van de milieuvervuiling. Hij wijst op onderzoek waaruit blijkt dat Nederland in Europa het vieste jongetje van de klas is. Daarom is een inhaalslag nodig, zegt Jetten.
NOS 05.02.2019 Mogelijk mogen bedrijven opgelegde dwangsommen in de toekomst niet meer aftrekken van de belasting. Nu kan dat nog wel en minister Hoekstra zei in de Tweede Kamer dat hij gaat onderzoeken of dat kan veranderen.
De minister kwam met de toezegging naar aanleiding van vragen van D66-Kamerlid Van Weyenberg. Vorige week werd duidelijk dat de provincie Noord-Holland het Amerikaanse bedrijf Harsco op het terrrein van Tata Steel in IJmuiden een dwangsom heeft opgelegd van 25.000 euro voor het overtreden van milieuregels.
Raar dat het aftrekbaar is
Om dezelfde reden kreeg het bedrijf al dertig keer eerder een dwangsom van 5000 euro. Van Weyenberg ergert zich eraan dat bedrijven de bedragen kunnen aftrekken van de winstbelasting. “We geven een dwangsom, omdat je je niet aan de regels houdt, en dan is het raar dat we het effect van die dwangsom verkleinen doordat die aftrekbaar is.”
Hoekstra vindt de vraag van D66 begrijpelijk en logisch als je kijkt naar dit specifieke geval. Hij benadrukte dat de provincie nu een groot aantal dwangsommen heeft opgelegd, maar dat dat tot nu toe niet tot een verandering van het gedrag van het bedrijf heeft geleid.
Misschien volgend jaar al
De minister gaat nu eerst onderzoeken of dit kan worden aangepast en zo ja hoe. Hij wil weten hoe vaak dit voorkomt en wat de gevolgen voor de uitvoering zijn. “Maar ik heb een positieve grondhouding”, voegde hij eraan toe.
Als het onderzoek wat oplevert, zouden de regels misschien volgend jaar al kunnen worden veranderd.
AD 05.02.2019 Weet de oppositie een wig te drijven tussen de coalitiepartijen rond het klimaatakkoord? Duidelijk is dat CDA en VVD anders in de klimaatwedstrijd staan dan partners D66 en ChristenUnie.
De Kamer debatteert vanmiddag met premier Mark Rutte en minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) over het klimaatakkoord, maar de oppositie zal de pijlen vooral richten op VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, die zich eerder kritisch uitliet over het akkoord, en de spanningen binnen de coalitie. Volg alle ontwikkelingen in ons liveblog.
Tata Steel Nederland kan de deuren sluiten als er een CO2-taks komt. Dat heeft directievoorzitter Theo Henrar gezegd tegen BNR Nieuwsradio. Volgens hem worden de kosten van de voormalige Hoogovens in IJmuiden dan zo hoog dat ze niet meer gecompenseerd kunnen worden door energiebesparing.
Henrar reageerde op het wetsvoorstel van GroenLinks-voorman Jesse Klaver om een nationale heffing in te voeren voor de uitstoot van CO2. Eerder zei voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW al dat Klaver ‘levensgevaarlijk bezig’ is.
De topman van Tata wijst ook op berekeningen van milieuonderzoeksbureau CE Delft. ,,Als we inderdaad de Klavertaks zouden doorrekenen, dan zouden we 600 miljoen à 2 miljard euro aan belasting moeten betalen. Dat is meer dan ons verdienvermogen, dan zijn we technisch failliet.’’
Gekke
Theo Henrar benadrukt dat zijn bedrijf in 2050 CO2-neutraal kan zijn als het de kans krijgt te innoveren. Hij vindt het dan ook absurd dat Tata hier zou moeten sluiten: ,,Daar wordt het klimaat niet beter van, want de productie zal elders plaatsvinden door andere staalbedrijven die vervuilender zijn.’’
Volgens het voorstel van Klaver moeten bedrijven vanaf volgend jaar 25 euro per ton uitgestoten CO2 betalen. In 2021 stijgt dat bedrag naar 50 euro om uiteindelijk, in 2050, op 200 euro per ton CO2 uit te komen. Met het geld dat de nieuwe belasting de schatkist oplevert – 2 miljard in 2021 – kan de energiebelasting al in 2020 omlaag, aldus Klaver.
Een boete voor bedrijven die in 2050 niet aan de richtlijnen voldoen, vindt Henrar een veel beter plan. Laat de ondernemingen zelf plannen maken voor het verlagen van de CO2-uitstoot, die terug moet naar nul in 2050, zei ook Bernard Wientjes, voorzitter Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) recent. ,,Geef bedrijven die daarin succesvol zijn vervolgens toegang tot subsidies, anderen krijgen een boete. Belonen en bestraffen, dan richt je je pijlen op een doelstelling die heel concreet en haalbaar is.’’
Invoering van een CO2-heffing vormt een serieuze bedreiging voor het voortbestaan van Tata Steel in IJmuiden. Ⓒ Foto Hollandse Hoogte
Telegraaf 05.02.2019 Invoering van een CO2-heffing voor de industrie dreigt het einde te betekenen voor de staalindustrie in Nederland. Die conclusie trekt het rapport ’Effecten van CO2-beprijzing in industrie’ van CE Delft uit december vorig jaar.
Een heffing van 20 euro per ton uitgestoten CO2 doet de kostprijs voor Tata Steel IJmuiden al met 3 tot 8 procent stijgen. „De vraag is of Tata Steel een dergelijke prijsstijging in de prijzen kan verwerken”, stelt het rapport dat is geschreven in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. „Onze verwachting is dat dit niet het geval zal zijn.”
Tata Steel Nederland, opgericht als Koninklijke Hoogovens, biedt direct werk aan negenduizend werknemers en produceert staal sinds 1924. Ze is gespecialiseerd in dun, sterk staal voor de auto-industrie. Vergeleken bij de buitenlandse concurrentie werkt IJmuiden zeer energiezuinig.
’Klavertaks doodsteek’
GroenLinks en de PvdA willen echter een nog hogere CO2-heffing. De sociaaldemocraten denken aan een taks oplopend tot 80 euro per ton in 2050. Jesse Klaver wil een heffing van 100 euro per 2030.
„De CO2-taks van GroenLinks komt voor ons neer op 600 miljoen euro, oplopend naar 1,2 miljard per jaar”, reageert Theo Henrar, directeur van Tata Steel Nederland. „Dat kunnen wij simpelweg niet betalen, we zouden dan technisch failliet zijn. De Klaver-taks is de doodsteek voor de Hoogovens, de hele regio en 30.000 directe en indirecte banen.”
Tata Steel investeerde naar eigen zeggen al veel geld in energiebesparing en ontwikkelde in Nederland een nieuwe technologie waarmee straks nog 20 procent efficiënter kan worden gewerkt. Deze zogenoemde Hisarna-technologie is te combineren met CO2-levering aan tuinders of CO2-opslag onder de grond.
Henrar: „De vraag voor de toekomst is: willen we schoon staal uit Nederland of vuil staal uit het buitenland? Wij investeren vele miljoenen en gaan naar nul CO2-uitstoot vanaf 2050.”
MSN 05.02.2019 Alle twaalf CDA-lijsttrekkers voor de Provinciale Statenverkiezingen schrijven dinsdag in de Telegraaf dat zij realistischer klimaatplannen willen dan het kabinet voorstaat. “Wij kunnen de klimaatopgave tot een succes maken (…) als we stoppen met dromen en drammen en kiezen voor haalbare, betaalbare en realistische plannen”, schrijven zij.
De campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen was al begonnen toen Klaas Dijkhoff (VVD) in diezelfde krant afstand nam van concept-klimaatakkoord. De Tweede Kamer debatteert dinsdagmiddag vanaf 16.15 uur over het concept-klimaatakkoord.
Klimaatdebat
De groep schrijft dat de klimaataanpak aan vier voorwaarden moet voldoen: er moet draagvlak zijn, de veranderingen moeten voor iedereen te betalen zijn, het moet niet te snel gaan en Nederland zou niet meer moeten doen dan andere Europese landen.
“Een Nederlandse ‘kop’ op de Europese doelen betekent dat wij voor veel geld de problemen van andere landen oplossen en de concurrentiepositie voor MKB’ers en grote bedrijven verslechtert”, schrijven de lijsttrekkers. Uit cijfers blijkt echter dat Nederland een achterblijver in Europa is. Het lukt Duitsland en het Verenigd Koninkrijk wél om CO2-uitstoot te verminderen.
Voordat het concept-akkoord was gesloten, sprak CDA-leider Sybrand Buma in augustus in Elsevier ook al de vrees uit dat de afspraken niet goed zouden uitpakken voor gewone mensen en zou leiden tot een tweedeling in de maatschappij. “Ik vrees een herhaling van 2002, de Pim Fortuyn-revolte, maar dan niet rond het thema migratie, maar rond het thema klimaat”, zei hij.
MSN 05.02.2019 Nederland moet juist wel voorop lopen bij het aanpakken van de milieuvervuiling. We zijn tot nu toe het vieste jongetje van de klas in Europa, stelt voorman Rob Jetten van regeringspartij D66. Volgens hem is er een inhaalslag nodig.
Jetten reageerde dinsdagochtend in het WNL-programma Goedemorgen Nederland op bedenkingen van coalitiepartner CDA. Op de dag van een groot debat in de Tweede Kamer over het concept-Klimaatakkoord pleiten christendemocraten voor meer realisme en gezond verstand bij de uitvoering van de plannen.
Volgens hen moet er meer naar draagvlak worden gezocht ,,in plaats van doordrukken”. En Nederland moet niet vooruitlopen bij de rest van Europa, omdat anders de concurrentiepositie van bedrijven verslechtert, aldus de lijsttrekkers van het CDA bij de Provinciale Statenverkiezingen in een opiniestuk in De Telegraaf. Eerder trapte ook al regeringspartij VVD op de rem.
Jetten heeft er vertrouwen in dat de coalitie er uiteindelijk uitkomt. Wel wijst hij op de noodzaak van steun van andere partijen in de Eerste Kamer, waar de coalitiepartijen hun meerderheid lijken te verliezen. Hij sluit daar echter samenwerking met partijen als PVV en Forum voor Democratie uit, als deze ,,klimaatontkenners” niets of minder willen doen tegen de klimaatverandering. ,,Onbespreekbaar”, aldus de D66-fractievoorzitter.
NU 04.02.2019 De Tweede Kamer debatteert dinsdagmiddag met minister Eric Wiebes (Economische Zaken) en premier Mark Rutte over het conceptklimaatakkoord. Dat is een vurige wens van de oppositie, hoewel veel concrete cijfers nog ontbreken.
Eigenlijk stond het debat vorige week woensdag op de agenda, maar onder druk van de oppositie werd het een week uitgesteld.
De partijen wilden dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zich in de plenaire zaal van het parlement zou melden, maar in plaats daarvan was Dilan Yesilgoz aanwezig, de klimaatwoordvoerder van de partij.
De oppositie, aangevoerd door PvdA-leider Lodewijk Asscher, wilde met Dijkhoff debatteren omdat juist hij zich in de media zeer kritisch had uitgelaten over de klimaatplannen.
Hoewel Asscher en gelijkgestemden wisten dat Dijkhoff niet op de sprekerslijst stond, liet de reuring voorafgaand aan het debat zien hoe politiek gevoelig het onderwerp is.
Waar debatteert de Tweede Kamer uiteindelijk over?
Ruim honderd partijen uit het bedrijfsleven, vakbonden, belangenclubs en de politiek hebben met elkaar ruim zeshonderd maatregelen bedacht om het gezamenlijke doel te halen: in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990.
Die CO2-reductie is nodig om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken, zoals is afgesproken tijdens de Klimaatconferentie van Parijs in 2015.
Om het percentage van 49 procent te halen, zijn maatregelen nodig. In het regeerakkoord is daarom door VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgesproken om een klimaatakkoord te maken.
Waarom leek het even alsof de VVD geen akkoord wilde sluiten?
Nadat de partijen, verenigd in de zogenoemde klimaattafels, hun plannen hadden gepubliceerd, leek het even alsof Dijkhoff er afstand van nam in een interview in De Telegraaf.
Volgens de VVD’er was het niet “zijn” akkoord en was D66-fractievoorzitter Rob Jetten een “drammer” omdat hij wel zo snel mogelijk aan de slag wil gaan met de klimaatplannen. Hij zinspeelde zelfs op de val van het kabinet. Dijkhoff hoopte zo de klimaatsceptici uit zijn achterban gerust te stellen.
Het wekte vooral verbazing bij de andere partijen, want Dijkhoff heeft zelf bij een deel van de klimaatonderhandelingen gezeten. Toen gebruikte hij deze grote woorden niet.
Uiteindelijk heeft Dijkhoff moeten beloven dat hij nog steeds achter het CO2-doel staat. Hij mag dit dinsdag nogmaals in de Kamer doen.
Wordt er dinsdag over het uiteindelijke klimaatakkoord gesproken?
Nee, er is namelijk nog geen akkoord. Er wordt gesproken over een concept. De maatregelen die nu zijn gepubliceerd, zijn een eerste zet.
Het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gaan de maatregelen die de klimaattafels hebben opgeschreven uitrekenen op haalbaarheid en betaalbaarheid.
Als die cijfers er op 13 maart zijn, gaan het kabinet en de coalitie ‘shoppen’ met welke maatregelen zij de doelstelling van 49 procent minder CO2-uitstoot willen halen. Dat pakket krijgt uiteindelijk de sticker ‘Klimaatakkoord’.
Waarom debatteert de Kamer er dan nu al over?
Voordat het kabinet en de coalitie zo ver zijn, willen de andere partijen er ook graag wat over te zeggen hebben. De oppositie hoopt de richting van het uiteindelijke akkoord zo mede te kunnen bepalen.
Tot nieuwe inzichten zal dit niet leiden. Zo willen de linkse partijen een grotere bijdrage van de industrie via een CO2-heffing onder het motto ‘de vervuiler betaalt’.
PVV en Forum voor Democratie zullen hun pleidooi herhalen dat er überhaupt geen klimaatmaatregelen moeten komen omdat ze niet geloven dat de mens invloed heeft op de opwarming. Het klimaatakkoord is daarom een verspilling van geld en tijd, vinden zij.
Het kabinet en de coalitie zeggen dat ze hechten aan een breed draagvlak. In dat geval zullen ze dinsdagmiddag moeten meeschrijven met de wensen van de oppositie.
Wat heeft de Urgenda-zaak hiermee ter maken?
Officieel niets. Duurzaamheidsorganisatie Urgenda heeft met succes bij de rechter afgedwongen dat de Staat minder CO2 moet uitstoten. In dit geval gaat het om minimaal 25 procent minder CO2 in 2020 ten opzichte van 1990, een afspraak die voortvloeit uit het Energieakkoord uit 2013.
Dat wordt niet gehaald, berekende het PBL twee weken geleden al. De overheid moet dus op korte termijn extra klimaatmaatregelen nemen. Omdat het in zowel de Urgenda-zaak als het klimaatakkoord om CO2-reductie gaat, zijn beide dossiers wel met elkaar verweven.
Telegraaf 01.02.2019 Belgen die naar ons land vluchten voor een goedkope tankbeurt maken het voor Nederland nog moeilijker om het door de rechter opgelegde klimaatdoel voor 2020 te halen. Elke tankbeurt telt namelijk mee als vervuiling in de CO2-boekhouding, ook zonder gemaakte kilometers.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) corrigeerde onlangs de voorspellingen voor 2020. Ten opzichte van 2017 stoten auto’s naar verwachting 1,6 megaton CO2 meer uit. Dat komt onder andere door de groeiende economie en toenemende import van niet-zuinige tweedehands auto’s. Maar er is een derde factor: de forse verhoging van de accijns op diesel in België.
Vroeger was het voor Nederlandse dieselrijders aantrekkelijk om naar een pomp te vluchten bij onze zuiderburen, maar door meerdere accijnsverhogingen worden de Belgen nu zelf massaal de grens over gejaagd. Bovendien blijft de Nederlandse dieselrijder voortaan in eigen land tanken. Deze combinatie zorgt naar verwachting voor een verkoopgolf van diesel.
Internationale regels schrijven voor dat de CO2-uitstoot van auto’s wordt gemeten aan de hand van de omvang van de brandstofverkoop. De uitstoot in Nederland neemt bij zo’n verkoopgolf dus boekhoudkundig toe. Zelfs als de tanktoerist direct rechtsomkeert maakt: het telt volledig mee als uitstoot in onze rekenmodellen.
Goedkope diesel
„Jarenlang was de situatie gunstig voor de mobiliteit hier. Nu is het precies andersom”, zegt PBL-onderzoeker Pieter Hammingh. „Het prijsverschil tussen België en Nederland wordt de komende jaren wel iets kleiner door de jaarlijkse indicatie van accijnstarieven bij ons, maar diesel blijft dan alsnog goedkoper dan in België.”
Overigens is de benzineprijs bij onze zuiderburen nog altijd zachter geprijsd dan bij ons. In Nederland rijden meer auto’s op benzine en is de prijs aan de pomp wereldwijd gezien nog steeds torenhoog. De vlucht naar België loont dus nog steeds én daarmee dragen wij ons steentje bij aan de ’vervuiling’ van ons buurland. Dat is al jaren zo en op dat vlak ziet het planbureau dan ook geen verschil.
Vorige week vrijdag maakte het PBL bekend dat Nederland door de bijgestelde verwachtingen het klimaatdoel van 2020 niet meer kan halen. De rechter heeft in de omstreden Urgenda-zaak geëist dat ons land dan al de CO2-uitstoot met een kwart heeft gereduceerd ten opzichte van 1990. Het kabinet komt in april, na de verkiezingen, met extra klimaatmaatregelen.
Het planbureau heeft niet uitgerekend hoe groot de invloed van het Belgische tanktoerisme is ten opzichte van de andere twee factoren, maar de deskundigen concluderen wel dat het een rol speelt. In Den Haag fantaseren sommige politieke partijen nu over een verlaging van de maximumsnelheid van 130 naar 100 km/u. Daarmee zou de CO2-uitstoot met circa 1,6 megaton dalen, maar moeten we langzamer rijden dan de Belgen.
OmroepWest 01.02.2019 Van veel scholen in onze regio mogen de leerlingen donderdag 7 februari ‘spijbelen’ om naar Den Haag te gaan. Wel moeten de leerlingen dan toestemming hiervoor krijgen van hun ouders. In navolging van onder andere België willen middelbare scholieren gezamenlijk demonstreren voor een ambitieuzer klimaatbeleid.
‘Wij vinden de maatschappij erg belangrijk, en vooral voor de jongeren. Daarom geven wij toestemming om mee te doen’, vertelt een medewerker van het Bonaventure College, dat vestigingen heeft in Leiden en Roelofarendsveen. ‘Maar de leerlingen moeten dan wel via een filmpje of foto aantonen dat ze bij de staking waren. Anders zien we het als ongeoorloofd verlof.’
Ook een groot deel van de scholen die onder de Stichting VO Haaglanden vallen, heeft de leerlingen toestemming gegeven om te ‘spijbelen’. Rector Hanneke ten Hove van het Gymnasium Haganum: ‘We kunnen ons voorstellen dat leerlingen graag naar de staking gaan. Als de ouders het goed vinden, mogen ze wat ons betreft gaan. En tot dusverre hebben we zo’n vijftig aanmeldingen.’
‘Dit moeten we ook doen’
Onder de Stichting VO Haaglanden vallen naast het Gymnasium Haganum ook onder andere het Haags Montessori Lyceum, Segbroek College en Dalton Den Haag. Scholieren van laatstgenoemde school zijn de initiatiefnemers van de demonstratie in Nederland. ‘Ik zag op het Journaal dat duizenden jongeren in België gingen demonstreren. Toen stuurde ik een berichtje naar vrienden met: dit moeten we ook doen’, aldus Stijn Warmerhoven tegen de NOS.
Ook leerlingen van het Delftse Grotius College (‘Tot dusverre hebben we nog geen reacties’), de Goudse Waarden (‘Nog geen leerling heeft officieel verlof aangevraagd’) en het Hofstad Lyceum in Den Haag (‘We hebben nu vijf aanmeldingen, maar ik verwacht er maandag en dinsdag veel meer’) mogen hieraan deelnemen.
Van ‘gaan in gesprek’ tot ‘ongeoorloofd verlof’
Directeur Frank de Wit van het Scala College – met drie vestigingen in Alphen aan den Rijn – geeft aan dat zijn school in gesprek gaat als leerlingen willen meedoen. ‘Maar tot nu toe hebben nog geen leerlingen of ouders zich hiervoor gemeld.’
Van alle door Omroep West gebelde scholen is het Driestar College vooralsnog de enige school in onze regio die leerlingen geen toestemming geeft om donderdag te staken. ‘Willen onze leerlingen meedoen met de staking, dan wordt dit gezien als ongeoorloofd verlof’, aldus de reactie van de school.
NU 31.01.2019 Fractieleider Klaas Dijkhoff zal volgende week namens de VVD alsnog het woord voeren tijdens het debat over het conceptklimaatakkoord. Oppositieleden hadden daar donderdag op aangedrongen.
PvdA-leider Lodewijk Asscher vroeg om het debat, mede namens Dijkhoff.
Het debat stond eigenlijk voor afgelopen woensdag op de agenda, maar de oppositieleden wilden niet verdergaan zonder de fractievoorzitter van de VVD.
In plaats van Dijkhoff stond VVD-klimaatwoordvoerder Dilan Yesilgoz op de sprekerslijst. Omdat Dijkhoff zich in de media juist zeer kritisch had uitgelaten over de gepresenteerde klimaatplannen, wilde de oppositie dat hij ook tekst en uitleg zou komen geven in het parlement.
Asscher noemde het “laf” dat de VVD’er niet aanwezig was in de plenaire zaal van de Tweede Kamer en verweet hem te duiken voor het politieke debat.
CDA-leider Sybrand Buma zal ook aanwezig zijn, beloofde hij. Wel merkte hij net als ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers op dat Asscher hem ook had kunnen bellen als hij zijn aanwezigheid zo op prijs had gesteld.
Ook D66-fractieleider Rob Jetten zal namens zijn partij het woord voeren, daarmee zijn alle fractieleiders van de coalitie aanwezig.
Dijkhoff nam openlijk afstand van klimaatakkoord
Dijkhoff zei twee weken terug onder andere tegen De Telegraaf dat het onlangs gepresenteerde conceptklimaatakkoord niet “zijn” akkoord is en noemde Jetten een “drammer” omdat hij liever vandaag dan morgen met het klimaatakkoord aan de slag gaat.
Overigens moest de VVD’er naderhand alsnog beloven dat hij nog steeds achter het klimaatdoel van het kabinet staat om de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 met 49 procent te verminderen.
Yesilgoz was woensdag op haar beurt minstens zo verbolgen over de houding van de oppositie. Zij stond immers al ruime tijd op de sprekerslijst, dus dat hadden de verontwaardigde oppositieleden volgens haar gewoon kunnen weten.
Ze verweet haar collega’s dan ook “politieke spelletjes” en vond het jammer dat er geen inhoudelijk debat over het conceptklimaatakkoord gevoerd kon worden.
Wanneer het debat volgende week wordt gehouden, is nog onbekend. Vrijdag wordt de Kameragenda gepubliceerd.
Het debat over het concept-klimaatakkoord ging gisteren niet door, omdat de oppositie boos was dat de fractieleiders van de coalitie afwezig waren.
NOS 31.01.2019 Het Kamerdebat over het concept-klimaatakkoord, dat gisteren niet doorging omdat de oppositie opstapte, wordt volgende week alsnog gehouden. De vier fractievoorzitters van de coalitie hebben beloofd dat ze dan wel meedoen.
Gisteren werd het debat afgeblazen omdat VVD-fractievoorzitter Dijkhoff er niet bij was. De oppositie vond dat dit niet kon, omdat juist hij een paar weken geleden uitspraken over het klimaatakkoord deed die tot politieke spanning leidden.
Ook de fractievoorzitters van CDA, D66 en ChristenUnie kwamen niet opdagen en lieten de beurt aan de klimaatwoordvoerders van hun fractie.
Vanmiddag vroeg PvdA-leider Asscher in de Tweede Kamer om het debat volgende week opnieuw in te plannen “met een warme uitnodiging aan alle betrokkenen, die precies weten over wie ik het heb”.
Hij deed het verzoek namens de voltallige oppositie “alsmede de heer Dijkhoff”. De oppositie had achter de schermen bij de VVD-fractievoorzitter aangedrongen op zijn steun.
Ergernis
De leiders van de andere coalitiefracties lieten weten dat ook zij er volgende week bij zijn. Maar zij staken hun ergernis over de gang van zaken niet onder stoelen of banken.
“Er kan voortaan gewoon even gebeld worden”, zei Buma (CDA). “Ik heb tegenwoordig ook WhatsApp. En ik vind het van mijn kant dan niet meer dan hoffelijk, om daarop in te gaan. Een sms’je of een mailtje kan ook.” Segers (ChristenUnie) sloot zich daarbij aan: “Volgens mij heeft de heer Asscher ook mijn nummer, dus volgende keer: bel even.”
De gewoonte in de Tweede Kamer is dat alleen een debat met kabinetsleden officieel wordt aangevraagd, via de Kamervoorzitter. Een debat met collega-fractievoorzitters regel je onderling.
Telegraaf 31.01.2019 Er komt waarschijnlijk volgende week een nieuw debat over het klimaatakkoord. De fractievoorzitters van alle coalitiepartijen hebben hun deelname toegezegd.
Aanvankelijk zou de Tweede Kamer woensdag al spreken over het klimaatakkoord, maar door een blokkade van de oppositie is op het laatste moment besloten om het van de agenda af te halen. Premier Rutte en minister Wiebes (Klimaat) waren daardoor voor niets naar de nationale vergaderzaal gekomen.
De voltallige oppositie was woedend vanwege het ontbreken van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff. PvdA-voorman Asscher noemde zijn afwezigheid ’laf’. Ook de andere oppositiepartijen hadden er geen goed woord voor over. Ze wilden graag met Dijkhoff in debat over zijn veelbesproken interview in De Telegraaf. Daarin sprak hij kritisch over het klimaatakkoord van Ed Nijpels.
De VVD verdedigde het ontbreken van Dijkhoff bij het debat. De liberalen wijzen erop dat het debat zou gaan over het klimaatakkoord en niet over het interview in De Telegraaf.
De voltallige oppositie én Dijkhoff deden vandaag een verzoek voor een nieuw klimaatdebat. De fractievoorzitters van CDA, D66 en CU hebben ook hun komst toegezegd. Ze beklaagden zich wel over de houding van de oppositie. Segers en Buma gaven aan dat ze gewoon gebeld kunnen worden als hun aanwezigheid op prijs wordt gesteld. Buma grapte nog: „Ik heb tegenwoordig zelfs whatsapp. Stuur gewoon ’een hele goedemorgen Buma’ met een verzoek.”
Het debat zal naar verwachting volgende week plaatsvinden.
AD 31.01.2019 De Tweede Kamer gaat alsnog in debat over het ontwerp-Klimaatakkoord, waarvan de kosten en baten momenteel nog worden doorgerekend. Het debat werd gisteravond afgeblazen, omdat – tot ergernis van de oppositie – de fractievoorzitters van de coalitiepartijen niet zelf waren komen opdraven, maar de portefeuillehouders stuurden.
PvdA-leider Lodewijk Asscher stelde gisteren voor het debat zo snel mogelijk opnieuw in te plannen, liefst volgende week. Daarbij riep hij de fractieleiders van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op ditmaal wel zelf te komen, in plaats van hun fractiespecialisten op klimaatgebied. Klaas Dijkhoff (VVD), Sybrand Buma (CDA), Rob Jetten (D66) en Gert-Jan Segers (CU) beloofden er te zullen zijn.
Buma merkte vanmiddag tijdens de regeling van werkzaamheden wel op dat Asscher voorafgaand aan het debat ook best even had kunnen bellen of te vragen of de fractievoorzitters deel wilden nemen. ,,Ik heb tegenwoordig WhatsApp, maar via een sms’je of mailtje had het ook gekund. Dan vind ik het van mijn kant niet meer dan hoffelijk om dat te doen, ook al zou ik daar zelf niet voor kiezen.’’ Daar sloot Segers zich bij aan. ,,De heer Asscher heeft ook mijn nummer, dus voor de volgende keer: bel even, dan kunnen we het wat sneller regelen.’’
Woede
De fractievoorzitters van de coalitiepartijen haalden zich gisteren de woede op de hals van de oppositie door weg te blijven bij een debat over het Klimaatakkoord. Op verzoek van de oppositie werd het debat – dat de hele avond zou duren – afgeblazen.
,,Wees een echte man”, zei SP-Kamerlid Sandra Beckerman tegen VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, die niet kwam opdagen. ,,Laf”, vond PvdA-leider Lodewijk Asscher, die daarop namens de oppositiepartijen een oproep deed aan Dijkhoff en de andere fractievoorzitters van de coalitiepartijen om alsnog te komen.
Maar zij kwamen niet, ook niet na een schorsing van tien minuten. De coalitiepartijen wilden hun gespecialiseerde Kamerleden het woord laten voeren. ,,Spijtig dat we het hier niet over de inhoud kunnen hebben”, aldus VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. Volgens CDA-Kamerlid Agnes Mulder speelde de oppositie ‘een toneelstuk van de bovenste plank’.
‘Bizar’
Toch was de afwezigheid van Dijkhoff opvallend, omdat hij enkele weken terug een interview gaf waarin hij het Klimaatakkoord zwaar bekritiseerde. Dat interview leidde tot onrust in de coalitie. ,,Dijkhoff hóórt hier nu dit debat te voeren”, klaagde Asscher. ,,Het is uitgesproken bizar en laf als je een proefballon alleen in de krant oplaat en het debat vervolgens niet voert.”
AD 31.01.2019 De kosten van fiscale voordelen op elektrische auto’s mogen in de toekomst niet meer onverwacht hoog uitvallen. Partijen twijfelen: is de huidige 700 miljoen euro aan subsidie het waard?
Eerder deze week schreef staatssecretaris Snel (Belastingdienst) aan de Tweede Kamer dat het totaal aantal verkochte volledig elektrische personenauto’s vorig jaar uitkwam op ruim 25.000 stuks, ruim twee keer zoveel als verwacht. Vooral de peperdure Tesla S, Tesla X en Jaguar I-Pace vlogen als zoete broodjes over de toonbank bij dealers. Het overgrote deel voor zakelijk gebruik, met leasecontracten voor vijf jaar.
De hoge verkoopcijfers zijn begrijpelijk, gezien het gemiddelde fiscale voordeel van 28.000 euro dat de overheid geeft op de aanschaf van zulke ‘groene’ voertuigen. Subsidie die zo vooral bij mensen met een hoog inkomen terechtkwam die er goedkoop luxe auto’s mee konden kopen. In totaal kost dat de belastingbetaler de komende vijf jaar 700 miljoen euro.
Sky is the limit
Steeds meer partijen vragen zich af of dat geld wel goed is besteed. Omgerekend per auto per jaar is het nogal een hoge prijs voor de beoogde milieuwinst: 1700 euro per vermeden ton CO2-uitstoot. Ter vergelijking, op de Europese markt zijn nu uitstootrechten te koop voor zo’n 23 euro per ton.
,,Het lijkt erop dat de sky the limit is als ergens het stempel groen op staat”, sneert CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. ,,Nu kreeg een kleine groep van tienduizend Tesla- en Jaguar-leaserijders honderden miljoenen belastingkorting.”
Snel vindt desondanks dat de subsidies ‘doelmatig’ zijn. In het regeerakkoord Rutte III zijn namelijk afspraken gemaakt dat in 2030 de nieuw verkochte auto’s volledig emissievrij zijn. ,,Fiscale stimulering is nodig om die transitie naar emissievrij rijden te versnellen.”
Omtzigt: ,,Ik ben, ook in de toekomst, niet tegen subsidies op elektrisch rijden. Maar die moeten wel in verhouding staan tot de milieuwinst. Tot nu toe blijken de kosten telkens vele malen hoger uit te vallen dan vooraf ingeschat. Dus kloppen de rekenmodellen niet. Daar moet zeker naar worden gekeken.”
Opmerkelijk is dat de Algemene Rekenkamer al in 2015 waarschuwde dat het maximale stimuleringsbedrag per elektrische auto hoog kon uitpakken, ‘onder andere door de mogelijkheid om regelingen te stapelen’. Ook voorzagen de rekenmeesters dat vooral zakelijke rijders zouden profiteren en dat de milieuwinst beperkt zou zijn. Toch werd het fiscale steunpakket doorgezet.
Niet gelukkig
Ook de VVD is niet gelukkig met de huidige kostenpost van 700 miljoen euro die in 2018 werd gecreëerd. ,,Dit is niet de meest zinnige besteding. Het voelt niet goed”, aldus Kamerlid Helma Lodders. ,,Als we beleid maken, moeten we dat op basis van de juiste gegevens kunnen doen, zeker ook bij autobelastingen. Die informatie dient op orde te zijn.”
De klimaatdoelen voor 2030, waar elektrisch rijden aan bijdraagt, moeten voor iedereen ‘behapbaar en betaalbaar’ zijn, aldus de liberaal. Lodders wil nog geen oordeel geven over een voorstel vanaf de klimaattafel voor een aanschafsubsidie van 6.000 euro op een elektrische auto vanaf 2021, die de jaren daarna langzaam terugloopt. ,,Voorstellen en ideeën worden nog uitgewerkt en doorgerekend, ook door ons.”
D66 ziet het zo: ,,We moeten goed ramen en sowieso de subsidies op elektrisch rijden langzaam maar zeker afbouwen als die manier van vervoer straks het nieuwe normaal wordt”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. ,,Want daar gaan we heen, dat is onvermijdelijk.‘’
NU 31.01.2019 Minister Arie Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs) vindt het sympathiek als scholieren willen actievoeren, maar ze moeten dat niet onder schooltijd doen. De leerplicht gaat voor, vindt de minister.
In België gingen de afgelopen tijd tienduizenden scholieren de straat op voor een reeks klimaatmarsen.
Ze eisen dat hun regering meer actie onderneemt om klimaatverandering tegen te gaan. In Nederland staat voor volgende week donderdag een actie gepland. De organisatie verwacht dat tienduizend leerlingen komen opdagen, zei een van de kinderen achter de actie tegen de scholenvereniging VOS/ABB.
Door volgende week donderdag mee te doen aan de klimaatmars, zullen scholieren waarschijnlijk niet meteen de leerplichtambtenaar op hun dak krijgen. Scholen in Nederland mogen zelf bepalen hoe ze met incidenteel verzuim omgaan. Pas als een scholier in een periode van vier weken meer dan zestien uur afwezig is, moet de school dit melden bij de gemeente.
De instantie voor leerplichtambtenaren zei deze week dat er formeel gezien “pas sprake is van spijbelen als de school deze activiteit niet vindt aansluiten bij het onderwijsprogramma”. Als de school deelname wel gerechtvaardigd vindt, hoeft er ook geen melding van te worden gemaakt.
Nederlandse scholieren organiseren op 7 februari 2019 een klimaatmars in Den Haag.
NOS 31.01.2019 Op 7 februari gaan Nederlandse scholieren spijbelen zodat ze naar een klimaatmars in Den Haag kunnen. Minister Slob van Onderwijs ziet leerlingen die dag liever in de schoolbanken. Toch blijkt uit een rondgang van de NOS dat veel scholen er geen probleem mee hebben.
Middelbare scholieren in ons land willen naar Belgisch voorbeeld gezamenlijk demonstreren voor een ambitieuzer klimaatbeleid. Bij de zuiderburen trekken al vier donderdagen op rij tienduizenden leerlingen naar Brussel om aandacht voor hun boodschap te vragen. Ook in onder andere Australië, Zwitserland en Zweden gingen duizenden leerlingen de straat op.
De demonstratie in ons land is een initiatief van scholieren van de Daltonschool in Den Haag. De reacties op dat plan zijn “heel positief”, zegt organisator Stijn Warmenhoven van die school in het NOS Radio 1 Journaal. “We zijn in gesprek met de gemeente en milieuorganisaties.”
Toestemming van de ouders
Hij zegt veel vragen van scholen te krijgen over wat er precies de bedoeling is van de demonstratie. Veel scholen zeggen tegen de NOS dat ze positief tegenover de protestmars staan. Toch stellen ze een aantal voorwaarden aan deelname. Zo moeten leerlingen een briefje met toestemming van de ouders aanleveren en een foto in Den Haag maken waar ze zelf op te zien zijn.
Ook op het Vossius Gymnasium in Amsterdam krijgen scholieren toestemming om deel te nemen aan de klimaatmars:
Op deze Amsterdamse school is een brief met handtekening genoeg
Veel mensen vragen zich op sociale media af of dit spijbelen voor het klimaat wel zomaar kan. Mag dat officieel wel? Ja, zegt de VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. De keuze om de afwezigheid van de leerling te melden ligt namelijk bij de school.
Pas als een scholier in vier weken tijd meer dan 16 uur afwezig is moet de school de absentie verplicht melden bij de leerplichtambtenaar. Bij een eenmalige staking op 7 februari is hier nog geen sprake van.
Toch kan niet iedereen zich vinden in deze houding. Minister Arie Slob van Onderwijs vindt het prima dat leerlingen actief betrokken zijn, maar heeft liever dat ze in het weekend demonstreren. “Onderwijs is onderwijs en aan spijbelen gaan we geen ruimte bieden”, zei hij tegen Nieuwsuur.
Er is zelfs een bus vanuit het oosten van het land geregeld voor 120 leerlingen, aldus Stijn Warmenhoven.
Of de woorden van de minister veel uithalen, is nog de vraag. Warmenhoven zegt dat zijn initiatief inmiddels 6000 volgers op Instagram heeft, en hoort uit het hele land positieve geluiden. Hij verwacht minstens 3000 demonstranten op het Malieveld in Den Haag, waar de klimaatmars begint. “Er is zelfs een bus vanuit het oosten van het land geregeld voor 120 leerlingen.”
In België wisten veel scholen een paar weken geleden nog niet wat ze met de klimaatspijbelaars aanmoesten: hard straffen of hun initiatief toejuichen omdat ze betrokken zijn? “Leerlingen willen juist dat er straffen voor staan. Het gaat om de rebelse actie. Wanneer scholen het legaliseren is het geen protest meer”, zei de Vlaamse lerares Johanna Vandenbussche eerder al.
Het begon in Zweden
Bij de zuiderburen begon de klimaatdemonstratie te leven na voorbeelden uit andere landen. De eerste die in actie kwam was de Zweedse scholiere Greta Thunberg (16). Ze begon in augustus, drie weken voor de parlementsverkiezingen, te spijbelen voor het klimaat. Ze staat nog steeds iedere vrijdag bij het Zweedse parlement in Stockholm. Ze wil dat de overheid meer tegen klimaatverandering doet.
Haar actie kreeg navolging in Australië. Daar spijbelden in november duizenden leerlingen in verschillende steden om de straat op te kunnen om te protesteren. Ook in Duitsland, Finland, Zwitserland en Ierland gingen jongeren de straat op om te demonstreren.
Onduidelijk is of er na 7 februari nog meer demonstraties in ons land volgen, zoals in België nu ook het geval is. Ook is niet bekend of de scholen die nu soepel omgaan met de demonstratie er dan nog hetzelfde over denken. “Ik hoop het wel”, zegt Warmenhoven. “Maar voor deze eerste demonstratie krijgen we van veel scholen toestemming. Dat is natuurlijk hartstikke top.”
De partijen accepteerden niet dat VVD-fractievoorzitter Dijkhoff en de andere fractievoorzitters van de coalitie er bij zo’n belangrijk debat niet zijn.
NOS 30.01.2019 Alle oppositiepartijen zijn uit protest opgestapt bij het klimaatdebat in de Tweede Kamer. Reden is dat VVD-fractievoorzitter Dijkhoff, die in de krant vergaande uitspraken deed over het concept-Klimaatakkoord, zelf niet aanwezig was. Ook CDA-leider Buma was er niet, al had hij wel gezegd dat hij zou komen. Jetten (D66) en Segers (ChristenUnie) waren er ook niet.
PvdA-leider Asscher voerde het verzet van de oppositie aan. Asscher: “Klaas Dijkhoff hoort hier het debat te voeren over de schade die hij zelf heeft aangericht.” PVV-leider Wilders vindt dat de fractievoorzitters van de regeringspartijen bij de belangrijke debatten over het kinderpardon en het klimaat moeten zijn. “Twee debatten achter elkaar zijn ze er niet. We moeten onszelf als Kamer ook serieus nemen.”
‘Proefballonnetjes’
FvD-leider Baudet vindt dat Dijkhoff er hoort te zijn omdat hij voortdurend “proefballonnetjes” oplaat. “En nu duikt de hele coalitie door geen fractievoorzitters naar dit debat te sturen.” Ook de SP, 50Plus en Denk vinden dat Dijkhoff en de andere fractievoorzitters bij het debat horen omdat het over een van de belangrijkste onderwerpen van dit moment gaat.
GroenLinks-leider Klaver: “Ze duiken en ik denk dat dat niet kan, zeker niet in deze tijd.” Na deze discussie die meteen aan het begin van het debat plaatsvond, werd er voor tien minuten geschorst. Asscher wilde Dijkhoff en de anderen bellen en appen om ze over te halen om toch naar de grote vergaderzaal te komen. Maar dat was tevergeefs.
Asscher trok de conclusie dat het niet doordrong “bij de kibbelcoalitie” dat het de oppositiepartijen menens was. De oppositiepartijen kondigden aan het debat op deze manier niet te willen voeren en dus te vertrekken.
Een beetje verrast
De regeringspartijen waren toch een beetje verrast door deze gezamenlijke actie. Ze wisten niet of ze nu zelf verder wilden of niet. Maar uiteindelijk besloten zij dat een debat zonder bijna de helft van de Tweede Kamer niet veel zin zou hebben.
Gedurende deze discussie tussen de Kamerleden onderling zaten minister Wiebes en premier Rutte in het ministersvak af te wachten. Het debat zou over diverse onderwerpen gaan zoals de Urgenda-zaak en het concept-Klimaatakkoord, dat nog moet worden doorgerekend.
Zij konden dus na twintig minuten weer terug naar hun ministerie. Morgen probeert de oppositie weer een nieuw klimaatdebat aan te vragen in de hoop dat Dijkhoff en Buma er dan wel bij willen zijn.
NU 30.01.2019 Onder druk van de oppositie is een meerderheid in de Tweede Kamer voor uitstel van het debat over het klimaatakkoord dat woensdagavond zou plaatsvinden. Lodewijk Asscher (PvdA) en Geert Wilders (PVV) vinden het “laf” dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff niet aanwezig is.
Nog voordat het debat begon, vroeg de oppositie om een schorsing van enkele minuten, zodat Dijkhoff alsnog via “berichtjes of een belletje” naar de plenaire zaal van de Tweede Kamer gehaald kon worden.
De oppositieleiders willen de VVD’er vragen stellen over het klimaatbeleid, omdat juist hij afstand leek te nemen van de conceptakkoorden die in december werden gepresenteerd door de zogenoemde klimaattafels, het polderorgaan voor de klimaatafspraken.
In De Telegraafzei Dijkhoff dat het niet “zijn” akkoord is en nam hij opzichtig afstand van de voorstellen die zijn gepubliceerd. Hij zinspeelde zelfs openlijk met de val van het kabinet en noemde D66-fractieleider Rob Jetten een “drammer”.
Na zulke grote woorden hadden oppositieleden de VVD’er zelf wel in de Kamer verwacht om er met hen over te debatteren.
“Als je rommel maakt, moet je het zelf opruimen”, zei SP-Kamerlid Sandra Beckerman. “Dit kan echt niet”, aldus Asscher. Hij vindt dat Dijkhoff zich verstopt voor het debat in de Kamer.
VVD laakt ‘politieke spelletjes’
Voor de VVD was Dilan Yesilgöz aanwezig, woordvoerder klimaat bij de partij. Zij verwijt de oppositie juist “politieke spelletjes”. “Mijn naam staat al weken op de sprekerslijst, dus als je het daar niet mee eens bent, vraag dat dan gewoon in de Kamer. Ga niet een inhoudelijk debat uit de weg”, zei Yesilgöz nadat iedereen de zaal had verlaten.
Uiteindelijk wordt donderdag een nieuw debat aangevraagd, het is onduidelijk of dat deze week nog kan worden gehouden.
Kamerleden kunnen bovendien niet afdwingen wie welke partij naar een debat stuurt. De oppositie hoopt toch dat in ieder geval Dijkhoff zich bedenkt en zich alsnog aanmeldt.
Het annuleren van dit debat betekent in ieder geval dat ook minister Eric Wiebes (Klimaat) en premier Mark Rutte voor niets naar het parlement zijn gekomen.
Planbureau:Staat haalt klimaatdoelen niet, uitstoot zelfs toegenomen
Telegraaf 30.01.2019 Het geplande debat over het klimaatakkoord gaat niet door. De voltallige oppositie wil niet vergaderen zonder VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Het veelbesproken klimaatinterview met de liberaal in De Telegraaf vormde voor de oppositie aanleiding om fractievoorzitters te sturen naar de nationale vergaderzaal, maar Dijkhoff zelf schitterde door afwezigheid.
PvdA-leider Lodewijk Asscher noemt het ‘laf’ dat hij ontbreekt. PVV-voorman Geert Wilders vindt het onbegrijpelijk: „Het is aangezwengeld door Dijkhoff. Hij is er niet en de rest van de coalitieleiders ook niet. Dat kan niet. Dit debat heeft voor mij geen zin zo.”
Ook Thierry Baudet van Forum voor Democratie is woest: „Terugkrabbelen in de krant, maar hier niet in debat gaan.” SP-Kamerlid Sandra Beckerman: „Als je rommel maakt moet je het zelf opruimen. Dijkhoff heeft rommel gemaakt en wil dat niet zelf opruimen.”
CDA-Kamerlid Agnes Mulder was niet te spreken over het optreden van de oppositie: „Dit is een toneelstuk van de bovenste plank. Het moet over de inhoud gaan.”
De VVD steunde het voorstel om het debat van de agenda te vegen, maar Kamerlid en klimaatwoordvoerder Dilan Yesilgoz verdedigde de afwezigheid van haar chef. „Ik had me voorbereid op een debat over het concept-klimaatakkoord. Mensen in het land maken zich zorgen over de haalbaarheid en betaalbaarheid. Als ze een debat willen over het interview moet de oppositie daar een debat over aanvragen.”
Dijkhoff zorgde onlangs voor opschudding in de coalitie met een kritisch interview in De Telegraaf over de honderden klimaatplannen uit het polderoverleg van Ed Nijpels. De oppositie wil nu donderdag opnieuw een debat aanvragen. VVD geeft aan dat Dijkhoff dit debat niet uit de weg wil gaan.
AD 30.01.2019 De fractievoorzitters van de coalitiepartijen hebben zich de woede op de hals gehaald van de oppositie door weg te blijven bij een debat over het Klimaatakkoord. Op verzoek van de oppositie is het debat – dat de hele avond zou duren – afgeblazen.
,,Wees een echte man”, zei SP-Kamerlid Sandra Beckerman tegen VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, die vanmiddag niet kwam opdagen bij het klimaatdebat. ,,Laf”, vond PvdA-leider Lodewijk Asscher, die daarop namens de oppositiepartijen een oproep deed aan Dijkhoff en de andere fractievoorzitters van de coalitiepartijen om alsnog te komen.
Maar zij kwamen niet, ook niet na een schorsing van tien minuten. De coalitiepartijen wilden hun gespecialiseerde Kamerleden het woord laten voeren. ,,Spijtig dat we het hier niet over de inhoud kunnen hebben”, aldus VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. Volgens CDA-Kamerlid Agnes Mulder speelde de oppositie ‘een toneelstuk van de bovenste plank’.
‘Bizar’
Toch was de afwezigheid van Dijkhoff opvallend, omdat hij enkele weken terug een interview gaf waarin hij het Klimaatakkoord zwaar bekritiseerde. Dat interview leidde tot onrust in de coalitie. ,,Dijkhoff hóórt hier nu dit debat te voeren”, klaagde Asscher. ,,Het is uitgesproken bizar en laf als je een proefballon alleen in de krant oplaat en het debat vervolgens niet voert.”
Eerder vandaag stonden CDA-leider Sybrand Buma en ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers nog wél op de lijst om het klimaatdebat te voeren. Morgen zal de oppositie opnieuw een debat aanvragen over het Klimaatakkoord. Zij zullen dan weer eisen dat de fractievoorzitters van de coalitiepartijen daarbij aanwezig zijn.
Telegraaf 30.01.2019 Scholieren in ons land hebben redelijk vrij spel om te spijbelen of te demonstreren voor een bepaald (goed) doel. De Landelijke Vereniging van Leerplichtambtenaren, Ingrado, stelt dat er formeel pas sprake is van spijbelen als de school de activiteit van de leerling niet vindt aansluiten bij het onderwijsprogramma.
,,Dus als leerlingen, zoals nu veel gebeurt in België en Zwitserland, spijbelen om zo aandacht te krijgen voor het klimaat of de opwarming van de aarde, dan kan dat prima als de school dat vindt passen bij hun kerndoel. Vindt de school het niet passen, dan kan er een straf uitgedeeld worden,” vertelt Carry Roozemond van Ingrado.
Ze vervolgt: ,,De leerplichtambtenaar komt pas in beeld als een leerling 16 uur ongeoorloofd afwezig is in een periode van vier lesweken. Dat moet een school melden bij ons. Die leerplichtambtenaar kan informeren of er niet teveel verzuimd wordt en waarom er verzuimd wordt.
Maar dan nog kan de school het toestaan of uitleggen om die demonstratie bijvoorbeeld als maatschappelijke stage te zien. We vinden wel dat kinderen niet zomaar massaal de straat op moeten gaan; er moet uitleg zijn waar het voor dient en de school moet het goed vinden.”
Mogelijk op 7 februari 2019 gaan leerlingen staken om aandacht te krijgen voor het klimaat en op 15 maart 2019 voor beter onderwijs en meer geld. Veel scholen staan daar achter, maar vragen wel bewijs dat de leerling ook daadwerkelijk heeft gedemonstreerd en willen ook toestemming van de ouders.
Er zijn ook scholen die zeggen de leerlingen als ongeoorloofd absent te registeren. ,,Maar dat ene dagje komt niet bij ons binnen als ongeoorloofd verzuim, want dat is geen 16 uur. Ik wíl dit niet eens weten,” zegt Roozemond.
Al 20 vrijdagen gedemonstreerd
De 10-jarige Lilly Plat uit Huis ter Heide demonstreert al 20 vrijdagen een uur voor het gemeentehuis van Zeist voor een beter klimaat. De particuliere Keenschool vindt het goed; de leerplichtambtenaar ook na toelichting van de school. Ook de onderwijsinspectie maakt zich niet druk erom. Woordvoerder Jansen: ,,Wij komen pas om de hoek kijken als zoiets niet past binnen de kerndoelen. Misschien past het bij burgerschapsvorming en leert Lilly zo welke rol je hebt in de samenleving en hoe een democratie werkt.”
Rechtse oppositiepartijen zullen de VVD onder vuur nemen. Ze vinden dat de partij in het crisisoverleg over het kinderpardon slappe knieën heeft getoond.
NOS 30.01.2019 Het wordt vandaag een lange dag voor de coalitie. De Tweede Kamer debatteert over twee hoofdpijndossiers. Eerst staat de versoepeling van het kinderpardon op de agenda en direct daarna gaat het over het klimaatakkoord.
Over beide onderwerpen liep afgelopen weken de spanning op. Vooral de onderhandelingen over het kinderpardon verliepen in crisissfeer.
Het debat over het kinderpardon begint om 10.15 uur en is live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl en via een liveblog.
Volgens de planning van de Tweede Kamer begint het debat over het klimaatakkoord om 16.00 uur.
Gisteravond werd alsnog een akkoord bereikt: een groep van 700 kinderen wordt opnieuw beoordeeld. Naar verwachting mag 90 procent van hen in Nederland blijven. Met hun ouders erbij gaat het in totaal om zo’n 1300 mensen.
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, zodat er in de toekomst geen schrijnende zaken meer gaan spelen zoals rond Lili en Howick. Ook wordt de druk bij de staatssecretaris weggehaald om in sommige gevallen, zoals bij de twee Armeense tieners, over zijn hart te strijken. Die verantwoordelijkheid gaat naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Wisselgeld
Beide punten heeft de VVD “binnengehaald”, zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. Het is als het ware wisselgeld voor de grootste regeringspartij, die als enige van de vier coalitiepartijen nog tegen een verruiming van het kinderpardon was.
“Het is een oplossing waar voor alle partijen iets in zit”, zegt Van der Wulp. “En je zou kunnen zeggen dat dat best knap is, nadat ze weken rollebollend over straat zijn gegaan.”
Het debat over het kinderpardon wordt minder spannend, denkt hij, nu de coalitiepartijen elkaar weer omarmen. Ze zullen vooral willen uitstralen dat ze er sterker uit zijn gekomen.
De rechtse oppositie zal zijn pijlen vooral op de VVD richten, is de verwachting. Deze partijen zullen de concurrent op rechts een slappe houding verwijten. “Wat dat betreft spreekt de voorpagina van De Telegraaf boekdelen”, zegt Van der Wulp. De krant stelt dat de VVD door de knieën is gegaan voor de coalitiepartijen.
De linkse oppositie is tevreden over het pardon voor de groep kinderen die in Nederland geworteld zijn, maar heeft nog veel vragen over het afschaffen van de kinderpardonregeling.
Klimaatakkoord
Na het debat over het kinderpardon volgt een debat over het klimaatakkoord. Ook dat ligt gevoelig. VVD-fractieleider Dijkhoff noemde een paar weken geleden in De Telegraaf de kans nihil dat het klimaatakkoord helemaal wordt uitgevoerd. Ook noemde hij coalitiegenoot Jetten (D66) een klimaatdrammer. Dijkhoff zei verder dat hij nog eerder het kabinet zou laten vallen dan dat hij de burgers voor de kosten van klimaatmaatregelen laat opdraaien.
“De coalitiepartijen wacht een lange dag”, concludeert Van der Wulp. “Ik denk dat het verstandig is dat ze bij het ontbijt een paracetamolletje nemen.”
Telegraaf 29.01.2019 Het draagvlak voor klimaatmaatregelen brokkelt af. Dat blijkt uit een enquête van het EenVandaag Opiniepanel. Ruim de helft van de deelnemers is negatief over het klimaatakkoord en de steun voor de Klimaatwet is spectaculair gedaald.
De leden van het opiniepanel waren in juni 2018 (73 procent) nog enthousiast over het idee om de uitstoot in 2030 te halveren, nu is dat geslonken naar 59 procent.
Ook het draagvlak voor het Parijsakkoord is gedaald. Een half jaar geleden steunde 67 procent het doel om in 2050 klimaatneutraal te leven, nu is dat net iets meer dan de helft.
Kabinetscrisis
Het klimaatakkoord van ed nijpels kan eveneens niet rekenen op een warm bad. De helft van het opiniepanel maakt zich zorgen over de gevolgen. Slechts 33 procent vindt het een goed akkoord.
EenVandaag heeft ook gevraagd of kiezers van de coalitiepartijen het thema klimaat een kabinetsval waard vinden. Bij kiezers van D66 (69 procent), CDA (56 procent) en ChristenUnie (54 procent) is dat het geval.
Bij D66 en CU vinden ze het een kabinetscrisis waard als de klimaatmaatregelen niet ver genoeg gaan. Bij CDA-kiezers vrezen ze juist dat de groene plannen onbetaalbaar zijn voor de burger. VVD-kiezers vinden het voortbestaan van het kabinet wel belangrijker.
Het kabinet komt in april met nadere maatregelen om te zorgen dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent is teruggebracht ten opzichte van 1990.
NOS 25.01.2019 Het kabinet heeft als doel om de klimaatdoelen in 2020 te halen. Premier Rutte zei dat naar aanleiding van de conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat Nederland die doelen juist niet gaat bereiken. Volgens Rutte zal het vonnis in de Urgenda-zaak worden uitgevoerd.
“Vonnissen behoren we uit te voeren, dus dat gaan we ook doen”, zei hij. Hij verwees daarmee naar de uitspraak van het gerechtshof in de Urgenda-zaak, waarin staat dat Nederland in 2020 de CO2-uitstoot met 25 procent verlaagd moet hebben ten opzichte van 1990.
Behoorlijke klus
Het kabinet gaat er nu over nadenken welke extra maatregelen er nodig zijn en wil daar in april knopen over doorhakken. De premier wil niet op de voorstellen vooruitlopen, maar hij erkende wel dat het “een ingewikkeld vraagstuk is en een behoorlijke klus”.
Volgens Rutte is bij de maatregelen draagvlak belangrijk, net als de uitvoerbaarheid en “de politieke context”.
In de praktijk niet haalbaar
Achter de schermen was de afgelopen dagen te horen dat het kabinet er zelf ernstig rekening mee houdt dat de doelen in de praktijk niet haalbaar zijn, net als het Planbureau voor de Leefomgeving dus.
Deze week werd gespeculeerd over maatregelen als het verlagen van de maximumsnelheid. Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur zei daarover dat je nog tientallen andere maatregelen kunt noemen, maar dat het kabinet nu nog niet kan inschatten wat het meest effectief is. Ook zij noemde het draagvlak belangrijk.
Volgens Van Nieuwenhuizen is het ondenkbaar dat de burger niks gaat merken.
NU 25.01.2019 Nu het kabinet met het huidige beleid de reductie van het CO2-doel niet haalt, komt het eerder sluiten van een oude kolencentrale steeds dichterbij, schrijft minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) vrijdag aan de Tweede Kamer.
Wiebes schreef in het voorjaar van 2017 al aan de Kamer dat als de opgave van 25 procent minder CO2-uitstoot in 2020 ten opzichte van 1990 niet wordt gehaald, het sluiten van kolencentrales op tafel ligt.
Dat scenario komt dichterbij nu het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeerde dat de Staat de energie- en klimaatdoelen voor 2020 niet gaat halen als er niets aan het beleid wordt gewijzigd. Duurzaamheidsorganisatie Urgenda dwong in 2015 bij de rechter af dat de overheid moet zorgen voor minimaal een kwart minder CO2-uitstoot in 2020.
Naar aanleiding van deze cijfers herhaalt Wiebes nu dat “het vervroegd sluiten van een kolencentrale die geen biomassa bijstookt in beeld komt”. Dat gaat in dit geval om de Hemwegcentrale in Amsterdam, eigendom van het Zweedse Vattenval en aandeelhouder van Nuon.
Pakket aan maatregelen komend voorjaar
Deze centrale kan op korte termijn ook dicht zonder dat de leveringszekerheid van energie in gevaar komt. In de regeringsplannen moet de Hemwegcentrale in 2024 de deuren sluiten.
Met het sluiten van alleen deze kolencentrale worden niet de benodigde tonnen CO2 bespaard. Andere maatregelen worden daarom in april bekendgemaakt. Het kabinet kijkt de komende weken naar “alle mogelijke maatregelen die bij kunnen dragen aan CO2-reductie in 2020”.
Daarbij wordt gekeken naar de technische, juridische en financiële haalbaarheid en naar de maatschappelijke gevolgen, schrijft Wiebes.
NOS 25.01.2019 Bedrijven moeten een CO2-heffing gaan betalen van 50 euro per ton koolstofdioxide. 71 economen komen met dat idee in het vakblad ESB, omdat ze vrezen dat met het huidige concept-klimaatakkoord de gestelde doelen niet worden gehaald.
Het belangrijkste doel is een reductie van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 49 procent ten opzichte van 1990. In het voorlopige klimaatakkoord staan honderden voorstellen om dat te bereiken. De plannen worden nog doorgerekend, maar waren de afgelopen tijd al onderwerp van discussie in politiek Den Haag.
In het ontwerpakkoord is geen algemene CO2-heffing voor de industrie opgenomen, maar een boetesysteem voor bedrijven zonder goede duurzaamheidsplannen.
Onder de ondertekenaars is een groot aantal vooraanstaande hoogleraren en economen, zoals Rick van der Ploeg, Arnoud Boot, Coen Teulings, Bas Jacobs en Sweder van Wijnbergen. Zij vinden dat het conceptakkoord teleurstelt en willen dat de industrie meteen in actie komt. Een boetesysteem is volgens de economen niet effectief.
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft herhaald dat Nederland een aantal klimaatdoelen voor volgend jaar niet haalt, terwijl de rechter dat in de zogenoemde Urgenda-zaak wel heeft bevolen.
Laat de markt zijn werk doen en geef CO2-vervuiling de prijs die het verdient.
De 71 economen
De ondertekenaars van het pleidooi zeggen dat de CO2-heffing niet is bedoeld om de lasten voor bedrijven te verhogen, maar als stimulans om de uitstoot te verminderen. De opbrengst van de heffing kan volgens de economen gebruikt worden als steun voor bedrijven die bang zijn dat ze worden ingehaald door buitenlandse concurrentie.
Met een ander deel van de opbrengst van de heffing kunnen huishoudens worden gecompenseerd voor de stijgende energiekosten. Op die manier kan Nederland ook internationaal een leidersrol op zich nemen, denken de economen.
“Het is nu aan de Nederlandse politiek”, schrijven zij. “Terecht wijzen politici op het belang van maatschappelijk draagvlak voor de energietransitie. Laat de markt zijn werk doen en geef CO2-vervuiling de prijs die het verdient.”
Hoge kosten
Het ontwerp-akkoord dat er nu ligt, bleek de afgelopen weken een splijtzwam in de coalitie. VVD en CDA zijn bang voor hoge kosten voor burgers, D66 en de ChristenUnie wijzen op het grote belang voor de toekomstige generaties.
Ook de oppositiepartijen GroenLinks en PvdA zijn voor een CO2-heffing. Werkgeversorganisatie VNO-NCW is daar juist fel tegen en zegt dat de industrie al genoeg betaalt voor alle vervuiling. Voorzitter Hans de Boer is bovendien bang dat door een extra koolstofbelasting onder meer het Nederlandse staal duurder wordt.
Overigens staan niet alle bedrijven onwelwillend tegenover zo’n heffing. Shell gaf deze maand aan dat een heffing “best bespreekbaar is” onder bepaalde voorwaarden.
NU 25.01.2019 Binnen de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie nemen de laatste twee partijen het voortouw om de druk op het kabinet op te voeren, nu blijkt dat de klimaatdoelen niet worden gehaald. Premier Mark Rutte laat weten dat concrete plannen in april zullen worden gepresenteerd.
In 2020 moet de CO2-uitstoot met een kwart zijn afgenomen ten opzichte van 1990. Een rechter heeft de Staat dit doel zelfs opgelegd in een door de duurzaamheidsorganisatie Urgenda aangespannen zaak.
Maar met het huidige beleid komt de reductie niet verder dan 21 procent, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vrijdag.
De laatste jaren is de uitstoot van broeikasgassen zelfs toegenomen door de economische groei. Dit betekent dat het kabinet extra maatregelen moet nemen.
D66: ondenkbaar dat overheid zich buiten de wet plaatst
D66 en ChristenUnie, de twee partijen die binnen de coalitie staan voor een voortvarend klimaatbeleid, voeren de druk op minister Eric Wiebes (Klimaat) op.
“Er is nu geen uitstel meer mogelijk: minister Wiebes moet snel maatregelen nemen voor een schone toekomst”, laat D66-leider Rob Jetten in een reactie op de PBL-cijfers weten.
“De overheid is verplicht haar burgers te beschermen en moet die uitspraak daarom nu naleven. Als de overheid dat niet doet, plaatst de overheid zich buiten de wet en wordt het fundament van onze democratische rechtsstaat aangetast. Dat is ondenkbaar”, aldus Jetten.
ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber wil “alles op alles” zetten om de klimaatdoelen alsnog te halen. “We willen daarom dat het kabinet maatregelen voorbereidt om de voor 2020 gestelde klimaatdoelen alsnog te halen. Het is de opdracht van de minister om heel snel met plannen te komen voor hoe we dat gaan doen.”
CDA en met name de VVD stellen zich terughoudender op in de klimaatdiscussie. “We gaan nu kijken of we maatregelen kunnen nemen om de vervuiling verder terug te dringen. Maatregelen die uitvoerbaar en haalbaar zijn”, laat VVD-Kamerlid Dilan Yesilgoz weten. De christendemocraten hebben niet gereageerd.
Rutte: ‘Rechtelijke uitspraak moeten we gewoon uitvoeren’
Premier Mark Rutte denkt dat er maatregelen genomen kunnen worden zonder aan het regeerakkoord te tornen. De premier wilde op geen enkele manier ingaan wat er moet gebeuren, behalve dat het “een enorme klus” is.
Het doel moet uiteindelijk wel gehaald worden, vindt Rutte. “Er ligt een rechtelijke uitspraak, die hebben wij gewoon uit te voeren.”
In Europees verband roept Rutte op om de CO2-uitstoot te verlagen tot 55 procent. Daarmee is hij ambitieuzer dan de doelen die er liggen. Dat Nederland nu zelf een gesteld doel niet haalt, ondergraaft niet zijn internationale geloofwaardigheid op dit dossier. “Het laat zien hoe taai dit is”, aldus Rutte.
Urgenda voorlopig nog niet naar de rechter
Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat aan NU.nl weten dat ze nog niet naar de rechter stapt. “Ik geef het kabinet nog een kans om te doen wat de rechter zegt.”
Maar dan moet de overheid wel met concrete plannen komen, vindt Minnesma. Er liggen volgens haar genoeg voorstellen voor het oprapen die veel CO2 reduceren en de burgers weinig tot geen geld kosten.
Als voorbeelden noemt ze het verlagen van de maximumsnelheid op de wegen en het overstappen van kolen- naar gascentrales. Ook denkt ze aan het schrappen van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties, zodat die meer kunnen investeren in de verduurzaming van huurwoningen.
De overheid heeft volgens Minnesma geen excuus om de doelen niet te halen. “Het zou wat zijn als ik even geen belasting wil betalen en dat vervolgens ook niet doe.”
Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver denkt dat de klimaatdoelen gehaald kunnen worden. Zijn partij wil daarvoor vier van de vijf kolencentrales sluiten. Klaver: “De kabinetten-Rutte hadden jarenlang de tijd om íets te doen om het klimaatdoel te halen. Maar wat deden ze? Bar weinig. En nu blijkt de uitstoot zelfs toegenomen.”
Telegraaf 25.01.2019 Het kabinet komt na de provinciale verkiezingen met extra klimaatmaatregelen voor 2020. Het pakket staat los van het omstreden klimaatakkoord. Premier Rutte: „Het doel is om dit doel te halen.”
Rutte stelt dat het kabinet „geen draconische maatregelen” gaat nemen. VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) stelt dat het kabinet nu eerst alle potentiële maatregelen in kaart gaat brengen. „In april komen we met een afgewogen pakket waar draagvlak voor is.”
Het kabinet wil met de extra maatregelen gehoor geven aan de uitspraak van de rechter. In het omstreden ’Urgenda-vonnis’ bepaalde de magistraat dat de CO2-uitstoot in 2020 met een kwart gedaald moet zijn ten opzichte van 1990.
Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat Nederland blijft steken op 21 procent reductie. Bronnen rond het kabinet bevestigen dat er een lijstje is gemaakt met potentiële maatregelen. Daarop staat onder andere de sluiting van alle kolencentrales en een verlaging van de maximumsnelheid op alle snelwegen.
De verkeersminister liet eerder deze week weten aan De Telegraaf dat in het regeerakkoord is afgesproken dat de maximum snelheid niet omlaag gaat. Na afloop van de ministerraad, waar ze klimaatminister Wiebes verving, was de bewindsvrouw minder stellig. „Ik ga nu niet in op mogelijke maatregelen.”
AD 25.01.2019 In dit kabinet kozen VVD en CDA om de plannenmakerij voor het klimaat over te laten aan maatschappelijke partijen. Daarbij wilden ze vooral niet hun nek uitsteken om kiezers van de noodzaak van een duurzame transitie te overtuigen. Geen wonder dat de burgers zich boos maken, nu ze opeens met een reeks klimaatmaatregelen worden geconfronteerd.
Volgens Diederik Samsom, tafelvoorzitter bij het Klimaatberaad, valt het met de kosten van de klimaatplannen reuze mee. Waarom maken veel burgers zich dan toch zo druk?
Temidden van het rumoer over het klimaatakkoord, dat zoals gebruikelijk in dit kruideniersland vooral draaide om de vraag: wie moet het allemaal betalen? – schreef oud-PvdA-leider en energie-expert Diederik Samsom afgelopen week een glasheldere column in de Volkskrant.
Na een maandenlange campagne van De Telegraaf en Elsevier tegen de veronderstelde ‘klimaatgekte’ met koppen als: ‘KLIMAATKASSA. Waslijst groene ingrepen plundert portemonnee van de burger’ stelde Samsom zichzelf de vraag hoe groots, revolutionair, onhaalbaar en onbetaalbaar de klimaatdoelen eigenlijk zijn.
Het kabinet gaat extra klimaatmaatregelen nemen om volgend jaar 25 procent minder CO2 uit te stoten, zoals de rechter heeft geëist. Premier Rutte belooft dat die maatregelen ‘niet draconisch’ zullen zijn.
,,Het doel is dit doel te halen”, sprak Rutte vrijdagmiddag bij zijn wekelijkse persconferentie. Hij doelt op de uitspraak van het gerechtshof waarin Nederland wordt verplicht om in 2020 een kwart minder CO2 uit te stoten dan in 1990. Het Planbureau voor de Leefomgeving rekende vandaag voor dat dit niet gaat lukken: we liggen nu op koers voor een CO2-reductie van 21 procent.
,,Dat betekent dat er extra maatregelen nodig zijn”, kondigde Rutte aan. Welke dat zijn, wil hij nu nog niet zeggen. ,,Het gaat om een flink pakket.” De komende maanden onderhandelt de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hierover. Pas in april – ná de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart – worden de maatregelen bekendgemaakt.
Kolencentrales dicht
Vaststaat dat de kolencentrale Hemweg in Amsterdam wordt gesloten. Dat levert een besparing op van ongeveer 1,7 megaton CO2. Dat is niet genoeg, want in totaal moet 9 megaton minder CO2 worden uitgestoten. Als het aan GroenLinks ligt, worden nóg eens drie kolencentrales gesloten. Dat kost de overheid mogelijk miljarden euro’s.
Het zou 0,8 megaton CO2-reductie opleveren als de maximumsnelheid op de snelweg omlaag gaat van 130 naar 100 kilometer per uur. Voor de VVD lijkt dat onverkoopbaar: het verhogen van de maximumsnelheid was de laatste jaren juist het paradepaardje van de partij.
Maximaal vijf minuten douchen
Coalitiepartij D66 heeft wel gezegd dat snelheidverlaging ‘een optie’ is. Andere maatregelen die worden genoemd zijn het verduurzamen van huizen en het afschaffen van de koopzondag. Ook zou het ongeveer 1,5 megaton CO2 opleveren als Nederlanders maximaal vijf minuten per dag onder de douche staan.
Dat zijn verregaande klimaatkeuzes. Toch beloofde Rutte dat hij ‘niet van plan is om draconische maatregelen te nemen’. ,,Wij zullen maatregelen zoeken die uitvoerbaar zijn, waarvoor draagvlak is en die de politieke toets doorstaan”, aldus de premier.
Dwangsom
Dat laatste belooft nu al een heet hangijzer te worden. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie zijn erop gebrand dat Nederland voldoet aan het vonnis van de rechter. ,,Er is geen tijd te verliezen”, zegt D66-fractievoorzitter Rob Jetten. VVD en CDA trappen juist op de rem. VVD’er Klaas Dijkhoff benadrukt dat de nieuwe maatregelen ‘betaalbaar en behapbaar’ moeten zijn.
Als Nederland de CO2-uitstoot in 2020 niet met een kwart terugdringt, kan de klagende partij, stichting Urgenda, een dwangsom eisen. Directeur Marjan Minnesma van Urgenda liet al doorschemeren dat zij dan ongeveer een half miljard euro per jaar van de Staat zal eisen. Alleen als de rechter van mening is dat de Staat méér aan CO2-reductie kan doen, kan zo’n dwangsom worden opgelegd.
Nederland gaat niet voldoen aan de rechterlijke uitspraak dat de uitstoot van CO2 volgend jaar een kwart minder moet zijn dan in 1990.
NOS 25.01.2019 Nederland gaat een aantal klimaatdoelen voor volgend jaar niet halen. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving in de nota Kortetermijnraming voor emissies en energie in 2020.
Die conclusie komt niet als een verrassing. Eerder deze week lekte al uit dat er een extra besparing van negen megaton CO2-uitstoot nodig is om volgend jaar aan de 25-procentseis te kunnen voldoen.
Urgenda
Die eis werd in oktober in hoger beroep bevestigd door het hof in de Urgenda-zaak en komt erop neer dat de uitstoot van broeikasgassen in 2020 een kwart minder moet zijn dan in 1990.
Dat gaat niet lukken. Volgens het PBL wordt het waarschijnlijk 21 procent minder ten opzichte van 1990, maar het bureau houdt rekening met een bepaalde marge. Dat betekent in het gunstigste geval een daling met 24 procent, maar het kan ook tegenvallen en dan wordt het mogelijk niet meer dan 17 procent, schrijft het PBL.
Het gerechtshof stelde in de Urgenda-zaak al dat een onzekerheidsmarge niet acceptabel is. In de praktijk betekent dit dat het kabinet niet lager mag uitkomen dan 25 procent reductie, en dus rekening moet houden met tegenvallers.
Hernieuwbare energie
Het PBL schrijft ook dat het aandeel hernieuwbare energie in 2020 naar verwachting uitkomt op zo’n 12 procent. Het doel dat de EU heeft afgesproken is 14 procent.
Ook een derde doel is niet in beeld. De energiebesparing in 2020 blijft waarschijnlijk ook onder de norm die is afgesproken.
Dat de doelen niet worden gehaald heeft een aantal oorzaken, zegt het Planbureau in een toelichting. Zo gaat de transitie van vuile energie naar schone energie langzamer dan zou moeten en stoten we door de aantrekkende economie meer broeikasgassen uit en stijgt ook het energieverbruik.
Door de mand gevallen
Milieuorganisatie Greenpeace doet naar aanleiding van de cijfers een oproep aan premier Rutte om per direct vier kolencentrales te sluiten en “de grote vervuilers aan te pakken”. Volgens Greenpeace is “het zelfbenoemde groenste kabinet ooit” genadeloos door de mand gevallen.
Greenpeace noemt het onacceptabel dat het kabinet zegt dat het Urgenda-vonnis niet meer haalbaar is. “De rechtsstaat is in het geding”, zegt woordvoerder Faiza Oulahsen.
Ook Natuur & Milieu is duidelijk: het kabinet kan niets anders doen dan maatregelen aankondigen om de CO2-uitstoot drastisch te verlagen. “Vandaag moeten er knopen worden doorgehakt”, zegt directeur Marjolein Demmers. “Er zijn genoeg effectieve maatregelen die snel uit te voeren zijn.”
Daarbij denkt Demmers aan het sluiten van drie kolencentrales, het verminderen van de maximum snelheid naar 100 km en het terugbrengen van het aantal varkens.
NU 25.01.2019 De Nederlandse Staat haalt de klimaat- en energiedoelen voor 2020 bij lange na niet. Volgens de Urgenda-rechtszaak moeten de broeikasgassen (vooral CO2) in Nederland volgend jaar met 25 procent zijn verminderd ten opzichte van 1990, maar dat cijfer blijft steken op 21 procent. De uitstoot is sinds 2017 zelfs toegenomen.
Dat blijkt uit een kortetermijnraming van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voor 2020 die vrijdag is gepubliceerd. De gegevens zijn een update van de cijfers uit 2017 die waren opgenomen in de Nationale Energieverkenning (NEV).
De afspraken vloeien voort uit het in 2013 gesloten energieakkoord. Duurzaamheidsorganisatie Urgenda dwong de Staat in 2015 via een rechtszaak zich te houden aan de zelfopgelegde CO2-doelen. Het gerechtshof in Den Haag bevestigde die uitspraak nog eens nadat de Staat in hoger beroep ging.
Het PBL concludeert zelf dat de reductieopgave uit de Urgenda-zaak “niet binnen bereik” is. Het planbureau geeft ook een onzekerheidsmarge mee. De geraamde 21 procent CO2-vermindering valt binnen een bandbreedte van 17 tot 24 procent. In absolute hoeveelheden gaat het om 2 tot 17 megaton boven het afgesproken plafond van 166 megaton.
Het kabinet zou nu moeten laten weten hoe het de doelen voor 2020 alsnog wil gaan halen.
Urgenda stapt voorlopig nog niet naar de rechter
Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat aan NU.nl weten dat ze nog niet naar de rechter stapt nu de doelen niet worden gehaald met het huidige beleid. “Ik geef het kabinet nog een kans om te doen wat de rechter zegt.”
Maar dan moet de overheid wel met concrete plannen komen, vindt Minnesma. Er liggen volgens haar genoeg voorstellen voor het oprapen die en veel CO2 reduceren en de burgers weinig tot geen geld kosten.
Als voorbeelden noemt ze het verlagen van de maximumsnelheid op de wegen, het overstappen van kolen- naar gascentrales en het schrappen van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties waardoor er meer geïnvesteerd kan worden in de verduurzaming van huurwoningen.
De overheid heeft volgens Minnesma geen excuus om de doelen niet te halen. “Het zou wat zijn als ik even geen belasting wil betalen en dat vervolgens ook niet doe.”
Uitstoot sinds berekeningen in 2017 toegenomen
De uitstoot van broeikasgassen neemt in 2020 ten opzichte van 2017 naar verwachting zelfs toe met 5 megaton. Voor een groot deel ligt de oorzaak daarvan bij de hogere economische groei. Meer specifiek gaat het om het toegenomen verkeer, de import van onzuinige auto’s en dat er minder over de grens wordt getankt.
De toename wordt ook veroorzaakt doordat het energieverbruik bij huishoudens en de industrie minder hard daalt in 2020 dan verwacht.
Tegenover al deze forse tegenvallers, is er ook een heel klein lichtpuntje te melden voor het kabinet. Dankzij overheidsbeleid verwacht het PBL tussen 2017 en 2020 een broeikasgasreductie van 0,3 megaton.
Ook twee andere door de overheid gestelde klimaatdoelen worden niet gehaald. Het percentage opgewekte duurzame energie bedraagt volgend jaar 12,2 procent, dat is minder dan het Europese doel van 14 procent. Tot slot loopt Nederland nog achter met het besparen van energie. Deze twee doelen waren geen onderdeel van de Urgenda-zaak.
Wiebes maakt later bekend welke maatregelen hij wil nemen
Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes zal later op de dag bekendmaken wat de plannen zijn om de CO2-reductie van 25 procent toch te halen.
Urgenda heeft de optie om een boete af te dwingen als de doelen niet worden gehaald, maar Urgenda-directeur Marjan Minnesma liet donderdag al aan NU.nl weten dat liever niet te willen.
“Ik wil die kaart niet spelen. Ik ga ervan uit dat we in een rechtsstaat leven. Het zou een unicum zijn als de overheid zegt: ‘We lappen die uitspraak aan onze laars'”, aldus Minnesma donderdag.
Premier Mark Rutte had bij aanvang van zijn derde kabinet hoge verwachtingen van zijn klimaatbeleid en sprak over “het groenste kabinet ooit”. De energietransitie was volgens de premier de grootste opgave sinds de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.
Het energieakkoord uit 2013 heeft in principe niets te maken met het klimaatakkoord. De eventuele extra maatregelen uit de Urgenda-zaak staan dus los van de plannen in het klimaatakkoord, dat in december werd gepresenteerd en waarover het kabinet en de Tweede Kamer nog moeten debatteren.
Het gaat in beide gevallen wel om CO2-reductie, maar het zijn verschillende akkoorden met verschillende doelen.
Telegraaf 25.01.2019 De klimaatdoelen voor 2020 worden niet gehaald. Het Planbureau voor de Leefomgeving becijferde dat de CO2-uitstoot 21 procent is gedaald ten opzichte van 1990. Het was de bedoeling om de uitstoot van broeikasgassen met een kwart te beperken.
Het kabinet moet nu harder aan de weg timmeren om het zichzelf opgelegde doel van 49 procent minder uitstoot in 2030 te halen. Bovendien heeft de rechter in de omstreden Urgenda-zaak geoordeeld dat Nederland het klimaatdoel van 2020 moet halen.
Maximumsnelheid
Binnen de coalitie wordt het Urgenda-vonnis inmiddels als een onhaalbare kaart beschouwd. Als gehoor wordt gegeven aan dit vonnis zou Nederland in een jaar tijd 9 megaton CO2 minder moeten uitstoten. Alleen met draconische maatregelen, zoals het verlagen van de maximumsnelheid van 130 naar 100 kilometer per uur, zou ons land snel in de buurt kunnen komen.
Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) liet eerder deze week aan De Telegraaf weten dat automobilisten niet hoeven te vrezen voor een snelheidsverlaging.
Half miljard euro
Het kabinet heeft al een half miljard op de plank liggen voor extra klimaatmaatregelen, maar dit bedrag is bijvoorbeeld niet genoeg voor de sluiting van alle kolencentrales. Binnen de coalitie wordt wel geopperd dat een snelle sluiting van de Hemwegcentrale in Amsterdam in het vooruitzicht ligt.
Een andere tegenvaller voor het kabinet is dat het doel van het Energieakkoord waarschijnlijk niet gehaald gaat worden. De Europese Unie wil dat alle lidstaten in 2020 minimaal 14 procent hernieuwbare energie produceren. Nederland blijft ondanks de massale bouw van windmolenparken steken op 12,2 procent.
Economie
Vorig jaar was het PBL nog optimistischer over het halen van de klimaat- en energiedoelen. De verwachtingen zijn naar beneden bijgesteld vanwege onder andere de hogere economische groei. Het energieverbruik is daardoor minder gedaald en de import van onzuinige auto’s is toegenomen.
Het planbureau rekent wel met bandbreedtes. De daling van CO2-uitstoot kan volgend jaar liggen tussen de 17 en 24 procent. Dat zou nog kunnen betekenen dat Nederland het klimaatdoel uit de Urgenda-zaak bijna haalt. Maar deskundigen zijn over dit scenario zeer pessimistisch.
AD 25.01.2019 Coalitiepartijen ChristenUnie en D66 houden het kabinet aan de klimaatdoelstellingen voor 2020. Minister Eric Wiebes (Klimaat) moet zo snel mogelijk met plannen komen om de opgelegde doelstelling van 25 procent CO2-reductie te halen. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wordt dat hoe dan ook niet gehaald met de huidige maatregelen. Het kabinet komt in april met maatregelen.
Het is de opdracht van de minister om heel snel met plannen te komen over hoe we dat gaan doen, aldus Carla Dik-Faber, ChristenUnie.
,,De opgave is fors, maar ik vind dat alles op alles moeten worden gezet om die doelen te halen’’, zegt Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber. De ChristenUnie voelt het volgens haar als een plicht om te zorgen voor een schone energievoorziening en gezondere lucht, ‘in het belang van onze kinderen en kleinkinderen’. ,,Het is de opdracht van de minister om heel snel met plannen te komen over hoe we dat gaan doen.’’
Het planbureau maakte vanmiddag bekend dat de verwachte Nederlandse CO2-uitstoot in 2020 met ‘forse onzekerheden is omgeven’. Wel stelt het planbureau dat de door de rechter opgelegde doelstelling van 25 procent CO2-reductie niet gehaald zullen worden. Volgend jaar komt de reductie van de uitstoot van broeikasgassen naar verwachting uit op 21 procent ten opzichte van 1990. Daarbij geldt een bandbreedte van 17 tot 24 procent.
,,De bandbreedte in de verwachte uitstoot geeft aan dat de raming met forse onzekerheden is omgeven’’, schrijven de PBL-onderzoekers in hun rapport. Ze wijzen op wisselende gas- en kolenprijzen, mogelijk uitvallende kerncentrales over de grens en weersinvloeden op wind- en waterkracht. Ook is onzeker hoeveel stroom Nederland gaat importeren uit het buitenland.
Al die zaken kunnen ervoor zorgen dat de uitstoot van CO2 fors lager óf hoger komt te liggen. Volgens Dik-Faber laat de raming zien ‘voor welke opgave we met elkaar staan’.
Ingewikkeld
Eerder deze week werd al bekend dat Nederland de klimaatdoelen voor volgend jaar niet gaat halen. De uitstoot van broeikasgassen daalt te weinig om aan het Urgenda-vonnis te voldoen. De rechter heeft het kabinet bevolen de CO2-uitstoot in 2020 met minstens 25 procent te verlagen.
Het kabinet zit in de maag met deze nieuwe doorrekening van het PBL en komt in april met een pakket maatregelen, dus na de Provinciale Statenverkiezingen in maart. Het kabinet weet dat het wat moet doen, maar nog niet wat het gaat doen, aldus minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur). ,,We gaan alles eerst zorgvuldig in kaart brengen, we gaan alles op een rijtje zetten.
Dat is geen eenvoudige opgave’’, aldus de bewindsvrouw. Zij verwacht in april een ‘afgewogen pakket waar draagvlak voor is’. Ze wilde geen mogelijke maatregelen noemen, zoals de verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen.
De coalitiepartijen kunnen de grote bandbreedte van het PBL ook aangrijpen om minder drastische maatregelen te nemen. Als de CO2-reductie volgend jaar uitkomt op 24 procent – wat volgens het PBL mogelijk is – zijn minder verregaande acties nodig om het klimaatdoel te halen.
Dat de verwachte CO2-reductie tegenvalt, komt volgens het PBL onder meer door de sterke economische groei in Nederland. Ook zijn er meer vervuilende auto’s geïmporteerd en tanken Nederlanders minder vaak over grens.
‘Geen draconische maatregelen’
Premier Mark Rutte benadrukte vanmiddag tijdens zijn wekelijkse persconferentie dat ‘het doel is om het doel te halen’. Het kabinet zal echter geen ‘draconische maatregelen’ nemen. ,,Het doel heiligt niet alle middelen’’, aldus Rutte.
Dat de doelen niet worden gehaald ligt aan twee factoren, meent Rutte. De eerder genomen maatregelen leiden tot onvoldoende reductie van de uitstoot van CO2. Dat in combinatie met de bloeiende economie heeft er volgens de premier voor gezorgd dat de doelen uit het zicht zijn geraakt.
Wat gebeurt er als het klimaatdoel niet wordt gehaald?
Als Nederland de CO2-uitstoot in 2020 niet met een kwart heeft teruggedrongen, houdt de Staat zich niet aan de uitspraak van de rechter. De klagende partij, stichting Urgenda, kan dan een dwangsom eisen. Directeur Marjan Minnesma van Urgenda heeft al laten doorschemeren dat zij dan ongeveer een half miljard euro per jaar van de Staat zal eisen.
Of de rechter daarin meegaat, is nog de vraag. Een dwangsom is niet hetzelfde als een boete: een dwangsom dient alleen als prikkel om een doel alsnog te bereiken. Als de rechter vindt dat de Staat niets meer kán doen om CO2-uitstoot te minderen, zal de rechter geen dwangsom opleggen.
NU 24.01.2019 Het aantal wetten en regels is de afgelopen tien jaar met ongeveer duizend toegenomen. Per 1 januari 2019 bedroeg het totale aantal regelingen 9.834.
Premier Mark Rutte beloofde al na de eerste verkiezingen die hij won dat hij het aantal wetten en regels juist wil laten dalen. Daar maakt de VVD zich ook hard voor.
In het afgelopen decennium werden alleen in de jaren 2013 en 2014 meer regels en wetten geschrapt dan er bijkwamen.
De cijfers komen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Op verzoek van de SP zijn de gegevens naar de Eerste Kamer gestuurd.
Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) schrijft dat het aantal geldende wetten, bestuursmaatregelen en ministeriële regelingen sinds 2009 “in geringe mate” is gestegen. Volgens haar kan uit de cijfers geen stellige conclusie worden getrokken over hoe de regeldruk wordt ervaren.
AD 24.01.2019 Onder de drie kabinetten van VVD-premier Rutte is het aantal wetten en regels in Nederland met ruim 11 procent toegenomen. In tien jaar tijd kwamen er duizend nieuwe regels bij. Dat terwijl de VVD in verkiezingscampagnes telkens minder regels belooft.
Uit nieuwe cijfers van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat blijkt dat Nederland dit jaar bijna tienduizend wetten, ministeriële regelingen en bestuursmaatregelen telt. Dat zijn er duizend meer dan in 2010, het jaar waarin VVD’er Mark Rutte voor het eerst premier werd.
Vooral het aantal wetten is hard gestegen, met ruim 17 procent. Ook zijn er zeshonderd ministeriële regelingen bijgekomen. Dat zijn regels die een minister zelf kan opstellen, zonder dat het parlement er iets over te zeggen heeft. Meestal gaat het om regels die nodig zijn om wetten uit te voeren. De laatste jaren worden er ook steeds minder regels afgeschaft.
Extra formulieren
,,De overheidsbemoeienis neemt toe”, zegt Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden. ,,De overheid is koortsachtig aan het herverdelen en verfijnen. Dat doet ze onder meer door aan allerlei knoppen in het belastingstelsel te draaien, om maar te zorgen dat de koopkrachtplaatjes voor iedereen positief uitpakken. Dat mondt uit in extra regels.”
Ook hebben werknemers in de zorg en het onderwijs last van nieuwe ministeriële regelingen, zegt Voermans. ,,Bij ministeriële regelingen gaat het vaak om extra formulieren die moeten worden ingevuld. Daar krijgen burgers, bedrijven en instellingen mee te maken.”
‘Pijnlijk’
In een brief aan de Eerste Kamer schrijft staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken dat het aantal regels sinds 2009 ‘in geringe mate’ is gestegen. ,,Pijnlijk”, zegt SP-senator Geert Reuten, die om de cijfers had gevraagd. ,,Een stijging van meer dan 11 procent noem ik niet gering. Ik denk dat het kabinet niet blij is met deze toename.”
De VVD voert al jarenlang campagne voor minder regels. ,,De overheid moet ernaar streven alleen wetten en regels te maken die absoluut noodzakelijk zijn”, reageert VVD-Kamerlid Martin Wörsdörfer. ,,Helaas blijkt het afschaffen van wetten en regels moeilijker dan het invoeren ervan.”
Volgens staatssecretaris Keijzer betekent de toename van regels niet automatisch dat de regeldruk – de mate waarin mensen er last van hebben – óók toeneemt.
Inmiddels was iedereen binnen, de stemming begon. Dat moet Kamerlid voor Kamerlid, dus duurt altijd even.
Wilders gaat daar niet in mee en vraagt direct een hoofdelijke stemming. Het debat wordt geschorst. Iedereen moet nu naar de Kamer komen om te stemmen over zijn verzoek.
Telegraaf 04.02.2019
Wilders (PVV) krijgt het woord. ,,Zo kennen we de VVD weer. Wat een slapperds, wat een lafaards. En wat een feest voor alle illegalen en asielzoekers die een verblijfsvergunning willen. Zij hebben een geweldige dag vandaan, want de versoepeling van het asielbeleid is een feit.”
Wilders kreeg niet z’n zin. 54 Kamerleden stemmen voor, 74 tegen het voorstel Tijd dus om de fractievoorzitters en premier Mark Rutte naar de Kamer te roepen om het debat te voeren.
Telegraaf 06.02.2019
Wilders voorspelt dat de kiezer binnenkort zal afrekenen met de VVD.
Volgens Wilders (PVV) heeft deze beslissing een enorme aanzuigende werking op asielzoekers. ,,Er is voor gezorgd dat de misleiding wint. Om op het pluche te kunnen blijven zitten, worden illegalen gematst en de kiezer bedrogen.”
Wilders (PVV) heeft een vraag. ,,Ik hoor Van Dijk zeggen dat gezinnen lang in onzekerheid zaten, maar dat snap ik niet. Er was volstrekte duidelijkheid. Ze hebben te horen gekregen dat ze niet mochten blijven. Het was dus glashelder. Het enige dat helder is dat ze de boel belazerd hebben.”
Van Dijk: ,,Dat klopt niet”. Hij verwijst naar een situatie van een vrouw die wel mocht blijven, maar waarbij Harbers zelf in beroep ging. ,,Het is ook de staat die in beroep gaat tegen glasheldere uitspraken van de rechter.”
Telegraaf 31.01.2019
Wilders (PVV) opent de aanval en verwijt Groothuizen ‘hypocrisie ten top’, omdat hij de wet niet naleeft als het gaat om asielzoekers die geen verblijfsvergunning krijgen.
Groothuizen: ,,Niemand staat boven de wet, maar je moet ook kijken naar de realiteit. Als mensen niet vertrekken, kan dat leiden tot een situatie waarin kinderen in Nederland wortelen en schade oplopen. Dan kiezen we er voor met de hand over het hart te strijken.”
Wilders (PVV) breekt direct in. ,,Wat een ongeloofwaardig verhaal. De VVD heeft gewoon gezegd dat de mensen die illegaal hier zijn en niet meewerken, hier alsnog mogen blijven. Heel Afrika weet nu dat met Azmani aan het roer, er kans is op een nieuw pardon. Waarom?”
Telegraaf 31.01.2019
Kortom, de coalitie kan dan wel tevreden zijn over de nieuwe afspraken rond het kinderpardon, de oppositie denkt daar dus heel anders over. De rechtse partijen verwijten de VVD slap gedrag omdat het kinderpardon nog één keer uitgevoerd wordt, partijen op de linkerflank maken zich juist zorgen over toekomstige asielkinderen, als de regeling daarna van tafel gaat. Vandaag 30.01.2019 debatteerde de Tweede Kamer over deze kwestie.
AD 30.01.2019
Akkoord coalitie
De vier CoalitiepartijenVVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben een Akkoord bereikt over het kinderpardon. Er komt een ruime regeling voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
De geldigheidsduurvan een tijdelijke asielvergunning wordt ingekort. Straks wordt een Verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in eerste instantie verleend voor drie in plaats van vijf jaar. Ook kan na afloop van deze periode nog geen aanvraag voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen worden ingediend.
Daarvoor zal de vreemdeling eerst een aanvraag om verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd moeten indienen.
Dit staat in een wetsvoorstel van staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid waarmee de ministerraad heeft ingestemd. De maatregel vloeit voort uit het regeerakkoord. Nederland gaat zo meer in de pas lopen met andere landen in Europa.
Bij een meerderheid van de lidstaten wordt al op grond van subsidiaire bescherming een asielvergunning voor bepaalde tijd verleend met een kortere geldigheidsduur dan de huidige vijf jaar in Nederland.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
Ook krijgen asielgezinnen twee weken de tijd om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon. Ze kunnen een verzoek indienen als ze voldoen aan de criteria die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vandaag bekendmaakte.
Iedereen die denkt aanspraak te kunnen maken op het kinderpardon kan tot en met 25 februari een aanvraag doen. Er moeten dan 14 pagina’s worden ingevuld en er moet 164 euro per persoon worden betaald. De aanvragers moeten ook naar een IND-kantoor.
De vandaag bekendgemaakte criteria om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, volgen nadat een kleine twee weken geleden een politiek akkoord werd bereikt over de versoepeling van het kinderpardon. Er komen dus herbeoordelingen voor oude gevallen.
De pardonregeling zelf is afgeschaft. Een ander punt uit het akkoord is dat de discretionaire bevoegdheid – de mogelijkheid om een uitzondering te maken en van de regels af te wijken – niet langer bij de staatssecretaris ligt, maar bij de hoogste ambtenaar van de IND.
De grootste groep die door de versoepeling van het kinderpardon grote kans maakt alsnog te mogen blijven in Nederland, is wel in beeld van de Rijksoverheid. Hun aanvraag is eerder afgewezen. Deze groep bestaat uit zo’n 700 kinderen, inclusief ouders gaat het om 1300 personen.
Zij worden automatisch opnieuw beoordeeld en hoeven de komende weken geen verzoek in te dienen. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven.
De groep is dus eerder afgewezen voor de eerdere kinderpardonregeling, maar alhoewel afwijzing eigenlijk betekende dat het gezin Nederland moest verlaten, gebeurde dit amper. In de afgelopen zes jaar is 94 procent van de afgewezen asielgezinnen in Nederland gebleven. Hoop op alsnog een verblijfsvergunning is een van de redenen die gezinnen in Nederland hield.
Akkoord over het kinderpardon:
De groep met 700 eerder afgewezen asielkinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het kinderpardon zelf wordt per direct beëindigd.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de ‘discretionaire bevoegdheid’ in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500 per jaar.
Uitgezet
Kinderen binnen die groep, die enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium zijn afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen.
Mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland, worden opgeroepen zich binnen twee weken te melden. Bij hen geldt wel de voorwaarde dat ze niet langer dan drie maanden buiten beeld zijn geweest bij de instanties.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
De aanvragers kunnen zich tot 25 februari opgeven via een formulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Uitzonderingen op de regel
Er is een aantal uitzonderingen op de nieuwe regel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal één maand gevangenisstraf, valt het kind niet onder het pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet als het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de Europese Unie een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
AD 30.01.2019
Bronnen melden dat deze hele groep, bestaande uit 700 kinderen, opnieuw zal worden beoordeeld. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders, broers en zussen dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
AD 30.01.2019
Op de lange termijn, als deze gevallen zijn behandeld, wordt de kinderpardonregelingafgeschaft. Dit is een wens van de VVD.
De partijen lagen de afgelopen weken met elkaar in de clinch, nadat het CDA een draai maakte.
Discretionaire bevoegheid
Voor schrijnende gevallen zou de optie voor de overheid om in te grijpen blijven bestaan, bijvoorbeeld als er volgens de regels geen recht is op een verblijfsvergunning. Deze zogenoemde discretionaire bevoegdheid gaat dan van de staatssecretaris voor Asielzaken naar het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Die zal worden geadviseerd door een onafhankelijke commissie.
Ook krijgt de IND er 13 miljoen euro bij om procedures in de toekomst sneller te maken, zodat er geen nieuwe groep van gewortelde kinderen ontstaat die niet kan blijven.
Aangezien er door het nieuwe akkoord meer mensen in Nederland mogen blijven, zal Nederland minder vluchtelingen overnemen van de VN-organisatie UNHCR. Die vrijwillige overname van mensen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500.
AD 22.01.2019
Het kinderpardon splijt het kabinet – hoe kon het zo ver komen?
De regeringspartijen van Rutte III bleven koortsachtig op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het kinderpardon. De kwestie was inmiddels uitgegroeid tot de zwaarste beproeving van de coalitie tot nu toe. Maandag 28.01.2019 was er tot laat in de avond spoedberaad om een crisis af te wenden.
Woensdag 30.01.2019 stond een belangrijk Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Is het onderwerp voor het CDA, D66 en de ChristenUnie, die een rem willen op het uitzetten van uitgeprocedeerde gezinnen, belangrijk genoeg om een kabinetscrisis met de VVD te riskeren? Dit schreven we er tot nu toe over.
AD 29.01.2019
De leiders van de vier coalitiepartijen zijn weer bijeen geweest om te praten over het kinderpardon. Ingewijden verwachten echter niet dat er maandagavond nog een oplossing wordt gevonden voor de patstelling tussen de VVD enerzijds en CDA, D66 en de ChristenUnie anderzijds.
Klaas Dijkhoff (VVD), Sybrand Buma (CDA), Rob Jetten (D66) en Gert-Jan Segers (CU) spraken in de ochtend ook al over de kwestie. Later volgde overleg tussen de vier Kamerleden die het onderwerp asiel in hun portefeuille hebben. Maar een oplossing lijkt nog niet dichterbij.
Een weekeinde van telefoontjes tussen CDA, VVD, D66 en ChristenUnie heeft nog geen soelaas geboden. Sinds het CDA een draai maakte voor een soepeler kinderpardon staat die partij met D66 en ChristenUnie tegenover de VVD. Die wil vasthouden aan het regeerakkoord.
Bovendien verhoogde de ChristenUnie de inzet door te stellen dat er geen kinderen moeten worden uitgezet totdat de coalitie een gezamenlijk standpunt heeft bepaald. Joël Voordewind (CU) wees daarbij op de nieuwe ,,politieke realiteit” en kreeg steun van CDA en D66
Coalitieleiders weer bijeen
Premier Mark Rutte erkende vanmorgen bij de start van het wekelijkse coalitieoverleg dat er nog geen uitweg is gevonden. Hij verwees naar zijn uitspraak van vrijdag: ,,Alles wat ik erover zeg, komt het gesprek niet ten goede.’’
De VVD is nog niet van plan in te schikken als het gaat om versoepeling van het kinderpardon. Dat zeggen liberale ingewijden tegen RTL Nieuws. Afgelopen week ontstond spanning in de coalitie omdat CDA, D66 en ChristenUnie de regels rond het kinderpardon willen versoepelen.
Crisisgevoelig onderwerp
Het zoeken naar een compromis staat onder tijdsdruk. Woensdag is er een debat over het kinderpardon in de Tweede Kamer. Als tegen die tijd de coalitie het nog niet eens is en de oppositie met een motie komt waarin ze bijvoorbeeld het pleidooi van CDA-leider Buma voor een soepeler pardon herhaalt, wordt het moeilijk voor CDA, CU en D66 daartegen te stemmen. “Als ze zo’n motie steunen, hebben we donderdag een extra ministerraad. Het is crisisgevoelig zolang het niet is opgelost”, zegt een VVD’er.
Rutte 3 wankelt
Rutte III blijft voorlopig ruziën over het kinderpardon. Aan premier Mark Rutte (VVD) was na de ministerraad niets te merken van enige ruzie.
Hoezeer hij ook benadrukte dat de coalitie het nog altijd oneens is, de indruk dat zijn derde kabinet aan het wankelen is, wekte Rutte niet. ‘Je hebt af en toe een politiek onderwerp dat ingewikkeld is,’ zei hij. ‘Maar dat hoort bij het politieke vak.’
De jongste ingewikkeldheid dateert van vorige week toen het CDA zich plotseling bekeerde tot een nieuw kinderpardon. ChristenUnie en D66 hadden er opeens een bondgenoot bij. De VVD stond in een klap alleen.
Overleg kinderpardon
Het overleg tussen coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie over een soepeler kinderpardon zit muurvast. Vandaag 24.01.2019 spraken de coalitiepartners opnieuw over de mogelijkheid om hier ’gewortelde’ asielkinderen vaker een verblijfsvergunning te verstrekken. „Maar voor mij is duidelijk wat er in het regeerakkoord staat en ik ga er vanuit dat andere partijen die afspraken ook respecteren”, zegt VVD-Kamerlid Azmani. Daarmee staat de VVD recht tegenover CDA, D66 en CU.
Migratiedeskundigen zetten vraagtekens bij de plotselinge koerswijziging van het CDA over het kinderpardon.
Onderzoeker Carolus Grütters van het Centrum van Migratierecht van de Radboud Universiteit vindt het moment waarop het CDA twijfelt aan het Nederlandse kinderpardon vreemd. „Ze beroepen zich op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie, maar die uitspraak is al in juni vorig jaar gedaan.” De onderzoeker aan het Nijmeegse Centrum van Migratierecht vreest dan ook dat andere motieven een rol spelen. „Wat is de waarde van zo’n voorstel, in aanloop naar de verkiezingen?”
Adempauze
De regeringspartijen krijgen een adempauze om het eens te worden over verruiming van het kinderpardon. Tot eind volgende week worden er geen asielzoekers met kinderen uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven.
Maar dat is puur toeval, benadrukt staatssecretaris Mark Harbers (Asiel). Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
AD 24.01.2019
Volgende week
Volgende week buigt de Kamer zich over het kinderpardon. De coalitiepartijen overleggen donderdag 24.01.2019 opnieuw om voor dat debat een oplossing te vinden voor het meningsverschil tussen VVD en haar drie regeringspartners.
Of er een uitzetstop komt voor gezinnen van afgewezen asielzoekers, blijft onzeker. Een oplossing binnen de coalitie is nog niet in zicht. Staatssecretaris Mark Harbers van justitie wil voorlopig geen veranderingen doorvoeren in het uitzetbeleid, zei hij dinsdag in het vragenuur van de Tweede Kamer.
De regeringspartijen willen dat de regels rond kinderen in de asielprocedure soepeler worden. Meer kinderen en hun ouders kunnen zo in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, bevestigen de partijen naar aanleiding van berichtgeving.
400 lopende gevallen
Daarvoor zou in ieder geval het zogenoemde ‘meewerkcriterium’ veranderd moeten worden. Daarin wordt van asielzoekers gevraagd dat zij meewerken aan hun eigen uitzetting. Wie bijvoorbeeld een afspraak mist met de IND, loopt kans buiten de pardonregeling te vallen.
Waar laat je de statushouders?
729 Statushouders hadden in de tweede helft van 2018 een woning moeten krijgen in de regio Haaglanden. Nog geen 500 werden er uiteindelijk gehuisvest. Waar loopt het mis?
Nog niet zo lang geleden werd Nederland opgeschrikt door een forse toename van het aantal vluchtelingen. Ze waren vooral afkomstig uit het door oorlog geteisterde Syrië. Die enorme toestroom van destijds is inmiddels aardig opgedroogd. De meeste nieuwkomers nu zijn ‘na-reizigers’, familieleden die zich voegen bij al hier wonende statushouders.
Ook Nemr uit Iran mag blijven
Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april 2019bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Amerikaanse predikers steunen familie Tamrazyan met speciale kerkdienst
Predikers Joel Milleren Austin McCabe Juhnke van de Columbus Mennonite Churchwaren gisteren in de Bethelkapel in Den Haag om een speciale kerkdienst te geven. Ze willen alles op alles zetten om de uitgeprocedeerde familie Tamrazyan te steunen. ,,De situatie van het Armeense gezin lijkt veel op het verhaal van Mexicaanse vrouw in de Verenigde Staten. We bieden haar al twintig jaar lang onderdak aan omdat ze deportatie naar Mexico te wachten staat.”
De organisatie rondom de non-stop kerkdienst in de buurt- en kerkhuis Bethel is blij met de draai van de landelijke CDA richting een ruimer kinderpardon. Honderden dominees houden al ruim twaalf weken lang 24 uur per dag een kerkdienst om kerkasiel aan het uitgeprocedeerde gezin Tamrazyan te bieden.
Wassen neus ??
De christendemocraten CDA waren eerder nog tegen een verruiming van het kinderpardon, maar zijn toch gedraaid. Daardoor is er een Kamermeerderheid voor de verruiming.
“Dat het CDA dit zegt is een belangrijke opening, maar we willen zien dat er wat mee gebeurd. Het moet geen wassen neus zijn”, vertelt woordvoerder Theo Hettema van de Protestantse Kerk Den Haag.
De ChristenUnie en D66 willen dat, nu er meer aanleiding is om het pardon te bespreken, er geen kinderen meer uitgezet zouden moeten worden.
“Overheidspardon”
Deze stop op het uitzetten noemt Hettema een ‘overheidspardon’. “Het is aan de overheid om voor de fouten op te draaien omdat de IND er te lang over doet.” Schrijnend genoeg werd maandag nog een Armeens gezin uitgezet. “Het zou getuigen van wijs bestuur als de overheid een andere opstelling kiest en ‘pardon’ zegt.”
De kerkdienst in buurt- en kerkhuis Bethel gaat onverstoord door met gastpredikers van over de hele wereld. Maandag leidden Amerikaanse predikers Joel Miller en Austin McCabe Junke de speciale dienst. “Met al deze steun gaan wij gewoon door.”
De achterban van regeringspartij CDA is namelijk verdeeld over een mogelijke verruiming van het kinderpardon. Bijna de helft (49 procent) is tegen, terwijl net iets minder CDA-stemmers (45 procent) juist voorstander zijn van een soepeler kinderpardon. Dat blijkt uit een peiling van EenVandaag (NPO 1) onder 21.000 mensen, van wie 2000 zeggen op het CDA te stemmen. Video eenvandaag.avro tros
Mensenrechtenorganisaties en asieladvocaten pleitten vanmorgen al voor een onmiddellijk verbod van het uitzetten van asielkinderen. Tot er nieuwe spelregels zijn afgesproken, moet geen kind worden uitgezet, zegt Martine Goeman van Defence for Children.
Telegraaf 19.01.2019
Ze krijgt bijval van asieladvocaten. ,,Kinderen die nu in afwachting zijn van uitzetting, moeten een eerlijke kans krijgen’’, aldus Patricia Scholtes, voorzitter van de Adviescommissie Vreemdelingenrecht.
Voor de Armeense kinderen Shushan (8), Vrej (5) en Jemma (3) dringt de tijd. Zij hebben vanmorgen te horen gekregen dat ze uitgezet worden. Hun vlucht stond gepland voor 13.10 uur. Onduidelijk is of ze vanmiddag daadwerkelijk worden uitgezet of dat ze, in ieder geval voor nu, mogen blijven.
Telegraaf 31.01.2019
Het Armeense gezin Grigoryan is maandagmiddag uiteindelijk uitgezet, heeft de advocaat van de familie laten weten. Het vliegtuig vertrok volgens Mary Grigorjan op maandag 21.01.2019 rond 14.00uur, bijna een uur later dan gepland. Volgens de advocaat zijn er tien mensen meegegaan om het Armeense gezin te begeleiden.
Het gezin met drie kinderen heeft de gedwongen terugkeer naar Armenië tot op het laatste moment geprobeerd te voorkomen. “Het heeft niet gebaat”, zei de raadsvrouw. De familie is al negen jaar in Nederland en heeft altijd in asielzoekerscentra gezeten. De kinderen zijn hier geboren.
Tamrazyan
De estafettedienst in de Bethelkerk ANP
Om uitzetting te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk een permanente kerkdienst voor dit gezin.
Het Armeense gezin Tamrazyan dat met uitzetting werd bedreigd, heeft inmiddels de verblijfsstatus gekregen. Dat hebben een lid van het gezin en de Protestante Kerk Den Haag bekendgemaakt. Alle gezinsleden mogen in Nederland blijven, zo kregen ze dit op 26.03.2019 te horen.
AD 27.03.2019
De vader, moeder en drie in Nederland ‘gewortelde’ kinderen wonen al tien jaar in Nederland. Vorig jaar kregen ze te horen dat ze zouden worden uitgezet. Om dat te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk drie maanden durende kerkdienst, waar het gezin zelf aan meedeed. Zolang de dienst duurde, konden ze niet worden uitgezet.
Ook het Armeense gezin Tamrazyan zou Nederland alsnog moeten verlaten. Het gezin zat sinds eind oktober 2018in de Bethelkerk in Den Haag waar ze kerkasiel hebben gekregen. Eerder zaten ze ondergedoken in een kerk in Katwijk. Het gezin moet Nederland verlaten omdat Armenië volgens de overheid een veilig land is.
AD 22.01.2019
Protestantse Kerk teleurgesteld
Theo Hettema – voorzitter van de Protestantse Kerk Den Haag – reageert teleurgesteld op het besluit. ‘Juist vlak voor Kerst – het feest van Gods menslievendheid en vrede – voelen we ons gesterkt om onze verantwoordelijkheid voor de familie Tamrazyan niet te laten varen.’ Het kerkasiel in de Bethelkerk blijft daarom doorgaan.
AD 30.01.2019
Hayarpi is uitgeprocedeerd en moet na negen jaar in Nederland met haar ouders, zusje (14) en broertje (19) terug naar Armenië. ‘Het maakt je als het ware gek. Het is heel moeilijk om daar elke dag mee te leven. Maar tegelijkertijd merk je dat er zoveel steun is en dat er zoveel mensen om je heen staan. Dat nu zelfs deze kerkdienst georganiseerd wordt… dat maakt het goed. Dan sta je sterker.’
Wij hoopten op een oplossing, maar die is niet gekomen.’ Dat zegt Hayarpi Tamrazyan, die met haar ouders en jongere broers tijdelijk in een kerk in Katwijk woonde. De 21-jarige vrouw is blij dat het gezin de afgelopen twee weken tot rust kon komen in het gebouw van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) van Katwijk. Maar de familie is ‘erg teleurgesteld’, want tot een oplossing is het niet gekomen.
‘Ze stellen mij voor de keuze: kies voor je familie of je studie. Ze raden mij namelijk aan om te kijken of ik een studiebeurs kan krijgen, maar daar kom ik eigenlijk niet voor in aanmerking.’ Een beurs aanvragen is eigenlijk kansloos. Hayarpi studeert aan de Universiteit van Tilburg.
Vooralsnog verbleef de familie in de Katwijkse kerk en uiteindelijk naar de Bethelkerk in Den Haag, maar voor hoe lang is nog steeds onduidelijk. ‘Het blijft voor ons onzeker wat er gaat gebeuren. Voordat we in de kerk terecht konden, wachtten we in het asielzoekerscentrum in Katwijk op onze uitzetting.’ Het verblijf in de kerk zelf heeft ook zijn beperkingen: ‘we komen nooit buiten, want we zijn altijd bang dat we dan worden opgepakt’.
De kwestie met Hayarpi Tamrazyan:
De Armeense Hayarpi Tamrazyan, die met haar ouders, broer en zus al maanden in het Haagse kerk- en buurthuis Bethel zit om uitzetting te voorkomen, is ‘heel verdrietig’ over de uitzetting maandag van de Armeense familie Grigoryan. Toch zegt Hayarpi nog goede hoop te hebben dat de Nederlandse regering uiteindelijk soepeler zal omgaan met de asielzaken van zogenoemde gewortelde kinderen.
Toen het CDA zich dit weekend voor een oplossing voor gewortelde kinderen uitsprak, ontstond daarmee een meerderheid in de Tweede Kamer. De Tamrazyans waren ‘heel blij’, zegt Hayarpi. ‘Ik had echt gehoopt dat de uitzetting niet door zou gaan’, zegt ze over de familie Grigoryan.
‘Ik hoop dat het eindelijk tot versoepeling komt. Het kinderpardon wordt in de praktijk bijna niet toegepast. We zitten al drie maanden in de kerk. Ik hoop dat dit geen valse hoop is.’
Uitzetstop
De ChristenUnie pleitte maandagochtend in Trouw voor een uitzetstop, maar die komt er voorlopig niet. De VVD houdt vooralsnog vast aan de huidige regels.
‘Ik ben nu vooral heel verdrietig, want er zitten drie kinderen die in Nederland zijn geboren in het vliegtuig’, zegt Hayarpi in gesprek met het ANP. ‘Dan breekt mijn hart.’ Met de draai van het CDA is aan veel gewortelde kinderen hoop geboden, denkt ze.
Hoopvol
Hayarpi zegt de hoop toch niet te laten varen. De familie put veel steun uit de aandacht die er de afgelopen maanden was voor hun zaak, ook in internationale media. ‘Ik heb geen idee of het gaat helpen, maar daar gaat het me niet om. We ervaren het als steuntje in de rug, dat er zoveel mensen achter je staan. Meedenken. Meebidden.’
Hayarpi en haar ouders, zusje en broertje schuilen sinds eind oktober in de Haagse Bethelkerk. Daar wordt een doorlopende kerkdienst gehouden, omdat de overheid van oudsher geen kerkdienst onderbreekt om mensen mee te nemen die daaraan deelnemen. Het valt overigens niet mee om de marathondienst vol te houden, waarschuwt de kerk. Zo krijgt het sinds maandagmiddag hulp van Amerikaanse predikanten. De Bethelkerk roept daarom mensen op een nachtelijke dienst te ‘adopteren’.
ChristenUnie en D66 dringen aan op een denkpauze, omdat coalitiegenoot CDA zich aan hun zijde heeft geschaard en nu ook een soepeler kinderpardon bepleit. Daardoor hebben zij nu een meerderheid van de Tweede Kamer achter zich.
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff wijst erop dat er altijd kinderen zullen moeten terugkeren naar hun moederland, ook als het kinderpardon zou worden verruimd. ,,Dus dat moet je niet stopzetten, want dat verlengt alleen maar de onzekerheid.”
Telegraaf 19.01.2019
Verruiming
Op het gebruikelijke coalitieoverleg maandagochtend 21.01.2019 stond veel spanning, door de draai van het CDA en het aandringen van ChristenUnie en D66. Maar de VVD maakte al voor aanvang duidelijk dat zij de coalitiegenoten aan de afspraken uit de kabinetsformatie houdt. In het regeerakkoord is vastgelegd dat er niets aan het kinderpardon verandert.
Het kinderpardon in het kort;
Na langlopende asielzaken als die van Lili en Howick is er opnieuw veel kritiek op het asielsysteem en het kinderpardon
Uit cijfers van de IND blijkt dat het grootste gedeelte van de aanvragen voor een kinderpardon wordt afgewezen
In 2016 kreeg slechts één kind een kinderpardon, terwijl er 120 aanvragen waren
Een van de grootste kritiekpunten is dat het gezin in kwestie vrijwillig moet meewerken aan het vertrek, wat ontmoedigend werkt
Het CDA en D66 doen daarom een aantal voorstellen, waaronder de aanpassing van het zogeheten meewerkcriterium. Dat houdt in dat alleen gezinnen die hebben meegewerkt aan hun uitzetting in aanmerking komen voor het kinderpardon. Deze regel wordt in de ogen van de partijen te strikt toegepast. Het is volgens het CDA en D66 mogelijk om er binnen de kaders van het regeerakkoord coulanter mee om te gaan.
CDA en D66 willen niet wachten op onderzoek
Er wordt door Harbers wel al onderzoek gedaan naar de asielprocedure. “Langdurig verblijf in Nederland zonder duurzaam verblijfsrecht is in alle opzichten voor iedereen onwenselijk, ook voor kinderen. Daarom heb ik de onafhankelijke commissie onder leiding van Richard van Zwol ingesteld. De uitkomsten van dat onderzoek worden voor de zomer verwacht en die wacht ik af”, zegt Harbers.
Versoepeling Kinderpardon
Regeringspartijen CDA en D66 willen een versoepeling van de regels rond het kinderpardon. Daardoor moeten meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning. “We hebben geconstateerd dat de situatie nu niet houdbaar is”, zegt CDA-Kamerlid Van Toorenburg
De partijen hebben een plan gemaakt dat ze gaan voorleggen aan staatssecretaris Harbers (VVD). Ze willen dat hij na onderzoek opnieuw kijkt naar de ongeveer 700 kinderen die ondanks afwijzing voor het kinderpardon nog steeds in Nederland zijn, zoals Lili en Howick destijds. Een groot deel van die kinderen woont al jaren in Nederland, of is hier zelfs geboren.
In het AD zegt Van Toorenburg dat Harbers desnoods zijn speciale bevoegdheid moet gebruiken om hen alsnog asiel te verlenen.
Het kabinet was eerst nog nadrukkelijk niet van plan om het kinderpardon te verruimen. Premier Rutte zegt dat hij respectvol kennisneemt van acties als die van programmamaker Tim Hofman. “Maar er zijn geen voornemens om het beleid aan te passen, dat niet.”
AD 22.01.2019
‘Geen valse hoop geven’
Rutte wilde deze kinderen geen “valse hoop” geven en voorkomen dat er een “aanzuigende werking” komt op andere ouders, die wat hem betreft geen echte vluchtelingen zijn en toch naar Nederland komen.
Rutte reageerde op verschillende acties voor kinderen die in Nederland zijn opgegroeid, maar mogelijk worden uitgezet. Hofman maakte een programma over een aantal van die kinderen en stelde een petitie op voor een ruimer kinderpardon. Daarnaast wordt er bijvoorbeeld in de Haagse Bethel-kerk een non-stopkerkdienst gehouden voor een Armeens gezin.
De acties volgen op de uitzondering die is gemaakt voor de Armeense kinderen Lili en Howick, die uiteindelijk wel een verblijfsvergunning hebben gekregen. Rutte wees erop dat er in hun geval gebruik is gemaakt van de discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris voor Asielzaken. “En dan gaat het altijd om een unieke afweging in unieke gevallen.”
Hersenschade
CDA en D66 komen echter tot de conclusie door onder meer de kritiek van het Europese Hof van Justitie en een rapport van 38 hoogleraren, waarin staat dat asielkinderen hersenschade kunnen oplopen als gevolg van de stress door een dreigende uitzetting.
Van Toorenburg wijst ook op de cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) waaruit blijkt dat het overgrote deel van de afgewezen gezinnen niet vertrekt uit Nederland. “Ook zie je dat de IND het niet aan kan, het zijn nog steeds heel lange procedures, daar moet echt versnelling in komen”, zegt de CDA’er.
Mark Harbers (VVD), staatssecretaris voor asielzaken ANP
Petitie
Naar aanleiding van de zaak-Lili en Howick startte presentator Tim Hofman onlangs een petitie voor verruiming van het kinderpardon. Die petitie is tot nu toe ruim 253.000 keer ondertekend.
Naar aanleiding van de petitie zei premier Rutte in november 2018 notabene nog dat het kabinet niet van plan was om het kinderpardon te verruimen. Hij noemde het Nederlandse asielbeleid toen streng en rechtvaardig.
Lili en Howick zijn al sinds 2008 in Nederland. Hun moeder kreeg verschillende afwijzingen op haar asielverzoek, maar startte steeds nieuwe procedures. Ondertussen raakten haar kinderen steeds meer geworteld in Nederland.
Mark Harbers (VVD), staatssecretaris voor asielzaken besloot op het allerlaatste moment dat de broer en zus niet hoefden te worden uitgezet naar Armenië. Ze kregen hun verblijfsvergunning nadat ze waren weggelopen uit hun opvanggezin. “Het welzijn en de veiligheid van de kinderen was niet meer voldoende gewaarborgd”, schrijft Harbers in een brief aan de Kamer.
Nieuwe hoop Asielbeleid !!!
Was het dus eerst de beurt aan de VVD, nu zoeken CDA en D66 de randen van de coalitieafspraken op. Want amper bekomen van de wrevel over VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff en zijn uitspraken over het klimaat, gooien nu coalitiepartners CDA en D66 een steen in de vijver. En vanwege de uitspraken van kereltje Dijkhoff over het Klimaat, is de VVD nog verder in de problemen geraakt. !!
Zo werd het ook in het regeerakkoord vastgelegd. Naar de letter van die afspraak verandert er niets, maar naar de geest ervan wel degelijk. De facto zouden meer kinderen in aanmerking kunnen gaan komen voor asiel.
Presentator Tim Hofman, die een burgerinitiatief voor een beter kinderpardon was begonnen, is verheugd met het standpunt van het CDA. Eerder – toen hij met 250.000 handtekeningen naar de Tweede Kamer ging – gaf hij al aan dat die partij de sleutel tot een verbeterd kinderpardon in handen had. Op Twitter reageert hij vandaag: ,,CDA is wakker. Goddomme, wat een goed nieuws. Ongelooflijk.”
Kortom, regeringspartijen CDA en D66 willen het kinderpardon verruimen. Daarmee lijkt er een Kamermeerderheid te zijn, maar of er de komende tijd daadwerkelijk iets verandert, is vooralsnog onduidelijk. Tot die tijd leidt alleen al de suggestie van een versoepeling van het kinderpardon tot nieuwe hoop bij een groep van honderden afgewezen asielkinderen en hun ouders.
“Deze groep grijpt iedere strohalm aan, of dat nu nieuwe verkiezingen, een verkiezingscampagne of een petitie is. Ook dit plan van CDA en D66 zal ongetwijfeld nieuwe hoop zijn voor ze”, zegt onderzoeker Jelmer Brouwer.
Brouwer deed voor VN-organisatie IOM onderzoek naar redenen waarom afgewezen gezinnen niet vertrekken uit Nederland. Daaruit bleek dat hoop op een verblijfsvergunning, naast de lange tijd die gezinnen met kinderen al in Nederland waren en de veiligheidssituatie in het land van herkomst, een belangrijke reden is om niet terug te keren.
De groep met veelal schrijnende gevallen bestaat uit 740 minderjarigen die al zeker vijf jaar in Nederland zijn en moeten vertrekken omdat ze zijn afgewezen voor het kinderpardon. Zij vertrekken amper, bleek onlangs uit cijfers die de NOS opvroeg bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het lijkt er vooralsnog niet op dat een aanpassing van de huidige kinderpardonregeling er ook snel komt. CDA en D66 willen eerst het rapport van de commissie Van Zwol afwachten. Die doet onderzoek naar de redenen voor het langdurige verblijf van vreemdelingen en komt naar verwachting in juni met zijn conclusies. Ook staatssecretaris Harbers wil eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten.
AD 22.01.2019
Kinderpardon
Het zogenoemde kinderpardon was een regeling uit 2012, waardoor kinderen van asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland woonden en eigenlijk het land uit moesten, toch konden blijven. Er kwam een jaar later een tijdelijke overgangsregeling, maar nog steeds kunnen kinderen ervoor in aanmerking komen. Wel moeten ze dan aan specifieke voorwaarden voldoen.
NOS 03.04.2019 De Iraakse jongen Nemr (9), die bekend werd van de petitie van Tim Hofman, krijgt een verblijfsvergunning. Dat zegt zijn advocaat tegen het persbureau ANP. Ze wil het bericht verder niet toelichten. Ook Nemrs ouders en broertje zouden in Nederland mogen blijven.
BNN-presentator Hofman vroeg in zijn documentaire Terug naar je eige land aandacht voor de toekomst van de jongen en hij riep op om de regeling voor het kinderpardon te verruimen. Er volgde een hevig debat in de politiek en de kwestie leidde tot verdeeldheid in de coalitie.
Verruiming
Er kwam een verruiming van het kinderpardon, maar vorige maand meldden bronnen dat Nemr niet aan de voorwaarden daarvoor voldeed.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst beklemtoonde toen dat er nog geen beslissing over het gezin was genomen. Op 1 april zou de IND het gezin hebben laten weten dat ze toch een vergunning krijgen.
De advocaat van Nemr en zijn familie zegt tegen het ANP dat ze ontzettend dankbaar zijn voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen, en dat ze nu het liefst met rust worden gelaten.
NU 03.04.2019 De negenjarige Iraakse jongen Nemr krijgt alsnog een verblijfsvergunning na de verruiming van het kinderpardon eerder dit jaar, meldt onder anderen Tim Hofman woensdag. De jongen is bekend van zijn hoofdrol in de documentaire Terug Naar Je Eige Land.
Het gezin heeft eerder deze maand bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Ook zijn ouders en broertje mogen in Nederland blijven.
Nemr werd een van de gezichten van de strijd voor een ruimer kinderpardon en leverde ook handtekeningen in bij Kamerleden.
Eerder dit jaar kwamen de coalitiepartijen tot een akkoord over nieuwe afspraken voor het kinderpardon. De verwachting werd toen al uitgesproken dat 630 van de 700 asielkinderen met hun gezinsleden mochten blijven.
AD 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Familie wil rust
Volgens de woordvoerder van BNN is presentator Hofman ‘natuurlijk erg blij’ dat Nemr, samen met zijn ouders en broertje, mag blijven. Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden.
,,Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. ,,Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. De familie zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
Nemr en Tim Hofman brengen ruim 250.000 handtekeningen in een bolderkar naar de Tweede Kamer. Ⓒ ANP
Telegraaf 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Dat heeft zijn advocaat aan het ANP laten weten. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden. Hofmans woordvoerder laat weten dat de presentator erg blij is met het nieuws.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden. „Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. „Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
MSN 03.04.2019 Het 9-jarige Iraakse jongetje Nemr, landelijk bekend door zijn strijd voor een ruimer kinderpardon, krijgt alsnog een verblijfsvergunning. Dat heeft zijn advocaat exclusief aan het ANP laten weten. Ook Nemrs ouders en broertje mogen blijven. Het gezin heeft op 1 april bericht gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Nemr kreeg landelijke bekendheid door zijn optreden in de documentaire Terug Naar Je Eige Land van presentator Tim Hofman. Hij kwam daarin tegenover Haagse politici als Klaas Dijkhoff en Sybrand Buma te staan. Samen met Nemr overhandigde Hofman een bolderkar vol met petities voor een ruimer kinderpardon aan Kamerleden.
Eind januari sloten de coalitiepartijen hier na veel gesteggel een compromis over. De regeling werd afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting. De Immigratie- en Naturalisatiedienst liet in maart weten dat van 1070 asielkinderen wordt bekeken of ze mogen blijven, of weg moeten.
Rust
Het gezin doet, bij monde van raadsvrouw Gonny Meijering, een dringend beroep op media om met rust gelaten te worden. ,,Het gezin is ontzettend dankbaar voor alle steun die ze de afgelopen tijd hebben mogen ontvangen”, aldus Meijering. ,,Omdat de laatste maanden erg hectisch zijn geweest, verzoekt de familie de media om met rust gelaten te worden.”
Eerder kreeg ook het gezin van de Armeense Hayarpi Tamrazyan bericht dat het mag blijven. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in buurt- en kerkhuis Bethel in Den Haag.
MSN 27.03.2019 Sinds de versoepeling van de regels rondom het kinderpardon hebben de eerste families te horen gekregen dat ze mogen blijven. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Armeense Hayarpi, die 97 dagen opgesloten zat in een kerk. Andere gezinnen zitten nog in spanning. “De onzekerheid kan nog maanden duren.”
Wat de 21-jarige Armeense Hayarpi Tamrazyan deed toen ze horen kreeg dat haar gezin een verblijfsvergunning had gekregen? “We zijn elkaar in de armen gevlogen. Zo ontzettend blij zijn we”, glundert de 21-jarige studente.
Langverwachte telefoontje
Hayarpi werd bekend doordat ze met haar familie 97 dagen lang in een Haagse kerk ondergedoken zat om te voorkomen dat ze het land uitgezet werd. Gisteren kwam dat langverwachte, verlossende telefoontje van de advocaat. “Eindelijk kan ik mijn leven weer oppakken. Een wonder is het.”
Ze is één van de 1070 kinderen die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) opnieuw beoordeelt sinds het kabinet in januari besloot om de regels soepeler te maken. De eerste goednieuwsberichten druppelen langzaam binnen, blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws langs verschillende asieladvocaten.
Dossiers lezen
Het lijkt erop dat de IND eerst de families uitsluitsel geeft die al eerder een aanvraag voor een kinderpardon hebben gedaan. “Het lezen van een dossier kost al snel een dag”, vertelt een betrokkene.
“Daarna moet de IND-medewerker een eerste oordeel vellen. Dat concept-stuk moet weer worden bestudeerd en beoordeeld door andere IND-medewerkers. Uiteindelijk wordt een besluit genomen: blijven of niet? Voordat dat antwoord weer bij de advocaat van het gezin terechtkomt, ben je zo maanden verder.”
De Armeense Hayarpi heeft geluk, zij hoort bij de eerste lichting die goed nieuws heeft gekregen. Maar de 9-jarige Nemr, het andere bekende gezicht van de kinderpardondiscussie, zit nog altijd in onzekerheid, melden bronnen. Nemr werd bekend door programmamaker Tim Hofman.
Asieladvocaat Mary Grigorjan uit Den Bosch staat zo’n twaalf gezinnen bij. “Van één gezin heb ik te horen gekregen dat het mag blijven. Geweldig nieuws. De rest van mijn cliënten zit nog in spanning.”
Het Armeense gezin Mirzoyan, met 3 kinderen, zit nog altijd in onzekerheid. Ze wonen nu in een azc in Emmen. Oudste dochter Mariam zit op de middelbare school, het jongste zoontje is 2 jaar.
‘Maken elkaar gek’
De cliënten van asieladvocaat Grigorjan wonen veelal in asielzoekerscentra of noodopvangen. Sommigen wonen in een huis in een woonwijk. “Ik hoor vanuit mijn cliënten dat er hoogspanning is. Als de één goed nieuws krijgt, krijgt de ander hoop”, zegt Grigorjan.
Mensen raken in de stress als niets horen, zegt Grigorjan. “Ik word de hele dag platgebeld door mensen of ik al meer weet en waarom het zo lang duurt. En ze bellen onderling met elkaar of ze al iets gehoord hebben. Daarmee maken ze elkaar soms gek.”
“De meewerkcriteria zijn nu versoepeld”, zegt Wil Eikelboom, voorzitter van de |Vereniging van Asieladvocaten. “Maar dat betekent niet dat iedereen mag blijven die een aanvraag heeft gedaan op basis van het kinderpardon. Als je een strafblad hebt of lang van de radar bent geweest, is de kans klein dat je in het land mag blijven.”
Ook bij Eikelboom kwamen de eerste goednieuwsverhalen binnen. “Ik heb tot nu toe alleen nog maar positieve verhalen gehoord, dus nog geen verhalen van mensen die toch het land uit moeten. Ons advocatenbureau staat veel gezinnen bij die nog in onzekerheid zitten. Twee gezinnen van ons kantoor hebben een kinderpardon gekregen.”
Denken over de toekomst
Voor de 21-jarige Hayarpi is die onzekerheid voorbij. Ze gaat vanaf nu weer verder met haar leven en haar studie econometrie aan de Universiteit van Tilburg. Voor het eerst durft ze hardop te denken aan de toekomst. “Ik heb gemerkt dat ik in de politiek echt iets kan veranderen”, zegt ze.
Of ze de politiek ingaat? “Dat weet ik nog niet zeker. Ik kan niet zo ver vooruitdenken. Je ziet wel daar je daar onrecht kunt bestrijden. Dat je daar echt wat kunt veranderen.”
Den HaagFM 27.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan, dat bijna honderd dagen in de Bethelkerk in het Valkenboskwartier verbleef, mag blijven. Dat schrijft dochter Hayarpi op Twitter. “We hebben alle moeilijkheden samen gedragen”, schrijft ze. “We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden en kaarsjes!”
De vijf Armeniërs waren uitgeprocedeerd en zaten 96 dagen in de kerk aan de Thomas Schwenkestraat. Door gebruik te maken van het zogeheten kerkasiel, het recht om vluchtelingen op te vangen zolang er een kerkdienst aan de gang is, kon de familie niet worden uitgezet.
Het gezin valt onder de nieuwe Kinderpardon-wet, kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven mogen niet meer worden uitgezet.
NU 26.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan, dat in december nog te horen kreeg dat hun situatie in Nederland uitzichtloos was, heeft toch een verblijfsvergunning gekregen.
Dat meldt voorzitter Theo Hettema van de Protestante Kerk Den Haag. Het gezin zat maandenlang in kerkasiel in de Bethelkerk, nadat ze uitgeprocedeerd waren.
“De afgelopen tijd kregen diverse andere gezinnen al een vergunning, tot vreugde van de familie Tamrazyan”, zo valt te lezen op de site van de Protestantse Kerk. “Op dinsdag 26 maart kwam het verlossende woord voor henzelf zwart op wit: het hele gezin krijgt een verblijfsvergunning.”
In de kerk werd een maandenlange, doorlopende dienst gehouden, die moest voorkomen dat de uitgeprocedeerde familie uitgezet zou worden. De familie Tamrazyan is al negen jaar in Nederland.
Eind januari sloten de coalitiepartijen een akkoord over het kinderpardon. Door die regeling groeide de hoop van Hayarpi Tamrazyan, haar ouders, zusje en broertje dat ze toch in Nederland mochten blijven.
Lieve mensen, We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden, kaarsjes etc! #kinderpardon#kerkasielBethelhttps://t.co/fLEbffH61Q Zie hieronder voor een nieuw gedicht
Om uitzetting te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk een permanente kerkdienst voor dit gezin.
NOS 26.03.2019 Het Armeense gezin Tamrazyan dat met uitzetting werd bedreigd, heeft een verblijfsvergunning gekregen. Dat hebben een lid van het gezin en de Protestante Kerk Den Haag bekendgemaakt. Alle gezinsleden mogen in Nederland blijven, zo kregen ze vandaag te horen.
Het ministerie van Justitie wil het bericht bevestigen noch ontkennen en zegt geen uitspraak te doen over individuele gevallen.
De vader, moeder en drie in Nederland ‘gewortelde’ kinderen wonen al tien jaar in Nederland. Vorig jaar kregen ze te horen dat ze zouden worden uitgezet. Om dat te voorkomen begon de Haagse Bethelkerk drie maanden durende kerkdienst, waar het gezin zelf aan meedeed. Zolang de dienst duurde, konden ze niet worden uitgezet.
Nadat de vier regeringspartijen eind januari een akkoord over het kinderpardon hadden gesloten, werd de marathonkerkdienst beëindigd.
In dat akkoord werd een regeling opgenomen voor ouders die nu in Nederland zijn en eigenlijk geen recht hebben op verblijf, maar in Nederland gewortelde kinderen hebben.
Telegraaf 26.03.2019 De Armeense Hayarpi Tamrazyan en haar familie hebben dinsdag een verblijfsvergunning gekregen. Dat meldt ze zelf op Twitter.
„We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen”, schrijft Hayarpi. „Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, gebeden, kaarsjes, etc.” Ook de protestantse gemeente Den Haag laat weten dat de familie in Nederland mag blijven. De Immigratie- en Naturalisatiedienst IND kan het bericht niet bevestigen. „Wij doen geen uitspraken over individuele zaken”, aldus een woordvoerder.
Uitzetting voorkomen
De Armeense jonge vrouw is met haar ouders, broer en zus maanden opgevangen in kerken in Katwijk en Den Haag, waar de klok rond diensten werden gehouden. Ze hebben uitzetting op deze manier al die tijd voorkomen. Volgens een wet mag een religieuze dienst namelijk niet door de politie worden verstoord en dus ook niet door de Dienst Terugkeer en Vertrek om het gezin mee te nemen.
Begin dit jaar werden coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens over versoepeling van het asielbeleid voor kinderen die in Nederland zijn geworteld, maar die geen recht hadden op een permanente verblijfsvergunning. Daardoor veranderde de situatie voor Hayarpi en de rest van de familie Tamrazyan. ChristenUnie-Kamerlid Voordewind zegt in een reactie ’blij en dankbaar’ te zijn. ,,Voor de duidelijkheid en rust voor het gezin Tamrazyan en alle asielkinderen die nog volgen.’’
Versoepeling kinderpardon
1070 kinderen hopen alsnog aanspraak te maken op een verblijfsvergunning, nu de regels van het kinderpardon zijn versoepeld. Veel kinderen die langer dan vijf jaar moesten wachten op een besluit in de asielprocedure, werden de afgelopen jaren afgewezen voor zo’n pardon. Dat komt omdat hun ouders in de ogen van de immigratiedienst IND niet voldoende hadden meegewerkt aan hun uitzetting.
Die strenge regel is vervallen. Deze wordt vervangen door de eis dat een asielgezin niet langer dan drie aaneengesloten maanden ’uit beeld’ mag zijn geweest voor overheidsdiensten in de asielketen, zoals de IND, of het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers.
Veel andere kinderen en hun ouders moeten nog even geduld hebben voordat ze weten of ze definitief in Nederland mogen blijven. De IND rekent erop dat alle aanvragen voor het einde van dit jaar zijn behandeld.
AD 26.03.2019 Het gezin Tamrazyan heeft een verblijfsvergunning gekregen. De vijf Armeniërs, die maandenlang in kerkasiel in de Haagse Bethelkerk zaten, kregen vandaag het verlossende antwoord. Uiteraard tot vreugde van de ouders en hun kinderen van 15, 19 en 21 jaar.
,,We hebben alle moeilijkheden samen gedragen”, schrijft dochter Hayarpi op Twitter. ,,We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen. Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, jullie gebeden en kaarsjes!”
Liefst 96 dagen dook het Armeense gezin, dat bestaat uit ouders en drie kinderen Hayarpi (21), Warduhi (19) en Seyran (15), onder in de kerk aan de Thomas Schwenckestraat in Den Haag. Non-stop was er een kerkdienst gaande om op die manier uitzetting te voorkomen. Het gezin woont al negen jaar in Nederland.
Eind januari werd die dienst beëindigd, nadat de coalitiepartijen tot een akkoord kwamen. Het Kinderpardon werd verruimd. De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee in ons land zijn ‘geworteld’ wordt versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Het gezin Tamrazyan valt onder die regeling. Volgens Derk Stegeman, coördinator van het kerkasiel, heeft de maandenlange actie in het kerkkapel een rol gespeeld bij de ommezwaai in de coalitie.
OmroepWest 26.03.2019 Goed nieuws voor Hayarpi Tamrazyan. De Armeense en haar familie hebben dinsdag hun verblijfsvergunning gekregen, meldt ze op Twitter.
‘We hebben alle moeilijkheden samen gedragen. We hebben eindelijk een verblijfsvergunning gekregen’, schrijft Hayarpi. ‘Dank jullie wel allemaal voor jullie steun, gebeden, kaarsjes, etc.’
De familie Tamrazyan zat maandenlang in kerkasiel in de Bethelkerk in Den Haag. De doorlopende kerkdienst moest voorkomen dat de uitgeprocedeerde familie, die bestaat uit ouders, twee dochters en een zoon, uitgezet zou worden. De familie Tamrazyan is al negen jaar in Nederland.
Eind januari bereikten de coalitiepartijen een akkoord over het kinderpardon. Dankzij die nieuwe regeling zou de Armeense waarschijnlijk in Nederland kunnen blijven. Dinsdag kwam voor de familie het verlossende woord en kregen alle leden hun vergunning.
AD 22.03.2019 De immigratiedienst gaat 1070 aanvragen beoordelen door de nieuwe asieldeal die de partijen van Rutte-3 in januari instelden.
Gezinnen met kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn, hebben daardoor een grote kans om alsnog een verblijfsvergunning te krijgen.
De nieuwe pardonregeling volgde op twee weken van politieke spanning binnen de regering. Het CDA hield namelijk met de VVD verdere verruiming van de asielregels tegen in de formatie van Rutte-3. Maar het CDA, min of meer gedwongen ook door onvrede uit de eigen achterban, besloot een draai te maken. Daarop was ineens een meerderheid van de partijen voor ruimere toepassing van de regels.
Het IND zegt dat tussen de 1070 ingediende aanvragen ook nieuwe aanvragen zijn, waarvan nog niet duidelijk is of zij voldoen aan de criteria. Hoeveel tijd de IND gaat nemen voor de beoordelingen is niet duidelijk.
Tussen de aanvragen zit ongetwijfeld die van de 9-jarige Nemr, hij werd na de Armeense kinderen Lili en Howick het gezicht van kinderen die buiten de boot vielen door de regels. De Armeense broer en zus mochten blijven na tussenkomst van staatssecretaris Mark Harbers, maar dat bewees volgens critici juist hoe willekeurig de regels konden uitpakken.
NU 22.03.2019 Van 1.070 asielkinderen wordt bekeken of ze in Nederland kunnen blijven of dat ze alsnog weg moeten. Tussen de aanvragers zitten ook kinderen van wie nog niet duidelijk is of ze voldoen aan de gestelde criteria voor een (her)beoordeling vanwege het verdwijnen van het kinderpardon.
Volgens een schatting in januari ging het om zo’n zevenhonderd (her)beoordelingen. Ook was de verwachting dat vermoedelijk 630 kinderen met hun gezinsleden mogen blijven.
Eind dit jaar moet er voor iedereen duidelijkheid zijn, meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vrijdag. Meteen na een beslissing krijgt het betrokken kind te horen of er een permanente verblijfsvergunning komt.
De stap volgt op het zwaarbevochten compromis over het kinderpardon bij de coalitie. De regeling is afgeschaft, maar bepaalde kinderen krijgen nog een kans. Het gaat om kinderen die zijn afgewezen omdat ze niet of onvoldoende zouden hebben meegewerkt aan de eventuele uitzetting.
Naast de afschaffing van het kinderpardon is ook afgesproken dat de asielprocedure wordt verkort. Daarom wordt er extra geld uitgetrokken om de IND te versterken.
Voor het eind van het jaar moeten alle aanvragen zijn behandeld en moet iedereen een besluit hebben ontvangen.
NOS 22.03.2019 De immigratiedienst IND heeft bekendgemaakt dat er 1070 aanvragen van minderjarigen zijn die in aanmerking willen komen voor het kinderpardon. Dat zijn er meer dan verwacht. Er zitten ook nieuwe aanvragen bij van kinderen die een permanente verblijfsvergunning willen krijgen.
Van 700 kinderen was al bekend dat hun dossier opnieuw zou worden geëvalueerd. Daar kwamen nog kinderen bij die zijn afgewezen of zich niet hebben gemeld. Het gaat om kinderen die hier langer dan vijf jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd.
Doordat de criteria begin dit jaar zijn veranderd, komen meer kinderen in aanmerking voor het pardon. Dat is het gevolg van het akkoord dat de coalitiepartijen sloten over versoepeling van de regeling.
Voor eind dit jaar besluit
Voorheen moesten gezinnen meewerken aan hun vertrek, wat niet altijd gebeurde. Die kinderen hebben mogelijk geen beroep gedaan op de regeling. Nu geldt het criterium dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek; dat betekent niet per se dat je moet hebben meegewerkt aan je vertrek. Het kan zijn dat kinderen daardoor nu wel recht hebben op de regeling.
Op 25 februari 2019 verliep de deadline waarop kinderen zich konden aanmelden bij de IND.
De dienst gaat ervan uit dat iedereen voor het eind van het jaar krijgt te horen of hij of zij in Nederland mag blijven.
Telegraaf 04.03.2019 De 9-jarige Iraakse asielzoeker Nemr zou niet aan de voorwaarden van het kinderpardon voldoen, dat onlangs na een draai van coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie is verruimd.
Dat meldt de NOS ’op basis van bronnen’. Daardoor zou de jongen die voor tumult zorgde op televisie, alsnog niet in Nederland mogen blijven. Staatssecretaris Harbers (Asiel) wil niet reageren op het bericht, omdat het gaat om een individueel geval. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) laat via een woordvoerder weten iedere suggestie te betreuren die wordt gedaan. ,,Er is nog geen enkele beslissing genomen.’’
Nemr werd bekend door met presentator Tim Hofman verhaal te halen in de Tweede Kamer over het asielbeleid. Hij werd door Hofman in het programma ’Terug naar je Eige land’ ingezet om Tweede Kamerleden voor het blok te zetten. Zo kreeg VVD-fractieleider Dijkhoff kritiek omdat hij volgens critici bot reageerde op de smeekbede van Hofman en de Iraakse jongen.
De presentator meldt dat de familie van Nemr van niks weet. ,,Lelijk dat iemand bij de IND dit lekt, zeker als zaken zo complex en gevoelig zijn.’’
Het is niet bekend waarom Nemr buiten het pardon zou vallen. Een voorwaarde om gebruik te kunnen maken van de regeling is dat een asielkind zich niet langer dan drie maanden aaneengesloten heeft onttrokken aan toezicht van de overheid.
De eis dat asielzoekers moeten hebben meegewerkt aan hun vertrek is juist vervallen, waardoor naar verwachting 1300 kinderen en hun ouders opnieuw worden beoordeeld. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft tot het eind van het jaar nodig om dossiers opnieuw te beoordelen.
NOS 04.03.2019 De 9-jarige Iraakse asielzoeker Nemr voldoet niet aan de voorwaarden van het kinderpardon, dat onlangs is verruimd. Dat melden bronnen aan de NOS. Het blijft onduidelijk of Nemr in Nederland mag blijven.
Nemr, die ook een broertje heeft, werd bekend door de documentaire Terug Naar Je Eige Land van programmamaker Tim Hofman, die zijn verhaal juist aanhaalde om problemen met het kinderpardon aan de kaak te stellen.
Nemr is geboren in Nederland. Waarom hij niet voldoet aan de voorwaarden van het kinderpardon, kunnen de bronnen niet zeggen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) schrijft op Twitter dat er nog geen beslissing is genomen.
Er kunnen in het algemeen een aantal redenen zijn waardoor een jonge asielzoeker buiten het pardon valt. Zo mag het kind of een gezinslid zich niet langer dan drie maanden hebben onttrokken aan het toezicht van betrokken instanties. Ook mag het kind of een gezinslid niet bekendstaan als crimineel of ordeverstoorder, of ervan worden verdacht oorlogsmisdadiger te zijn.
‘Geworteld’
Over het kinderpardon is veel te doen geweest. Er bestond weliswaar al een regeling om ‘gewortelde’ kinderen en hun gezin te laten blijven, maar in de praktijk kwam daar vrijwel niemand voor in aanmerking.
Dankzij media-aandacht voor gevallen als die van Nemr, de vier andere kinderen in Hofmans film en de Armeense kinderen Lili en Howick, die wel mochten blijven, kwam het kinderpardon vorig jaar flink onder de aandacht.
De documentaire van Hofman bracht VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff in verlegenheid. Hij reageerde met “Ja dus?”, toen Nemr tegen hem zei dat hij in Irak zijn leven niet zeker is. Een petitie van Hofman naar aanleiding van zijn film werd 250.000 keer ondertekend.
Bekijk hier hoe Nemr het boegbeeld werd van het kinderpardon:
Het kabinet was verdeeld over de kwestie. Er was een Kamermeerderheid voor een verruiming en coalitiepartijen D66, CDA en ChristenUnie wilden de oude regeling herzien, maar de VVD hield vast aan het coalitieakkoord.
Eenmalig verruimd
Eind januari werd het pardon voor naar schatting 1300 kinderen en hun gezinsleden eenmalig verruimd. Hun asielaanvragen worden opnieuw beoordeeld.
“Een pardon is heel goed nieuws”, zei Hofman destijds over de verruiming. “Maar ik geloof het eigenlijk pas als Nemr met een verblijfsvergunning in zijn handen staat.”
Als onderdeel van die verruiming is ook de algemene regeling gewijzigd. Zo ligt de discretionaire bevoegdheid, die het mogelijk maakt een uitzondering te maken op de regels, voortaan bij het hoofd van de IND. Voorheen lag die bij staatssecretaris Harbers, die deze bevoegdheid inzette voor Lili en Howick.
Ook krijgt de IND extra geld voor snellere asielprocedures en gaat de vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden terug van 750 naar 500.
AD 04.03.2019 Waar hij ruim een maand geleden nog blij was met de verruiming van het kinderpardon is het lachen de 9-jarige Nemr vandaag waarschijnlijk vergaan. Nemr voldoet niet aan de voorwaarden van het kinderpardon. Het is onduidelijk of hij in Nederland mag blijven. Dat melden bronnen aan de NOS.
Waarom Nemr niet aan de voorwaarden voldoet is niet duidelijk. Volgens programmamaker Tim Hofman weet de familie van het jongetje van niks. ,,Lelijk dat iemand bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) lekt, zeker als zaken zo complex en gevoelig zijn”, laat hij weten via Twitter. ,,Nemr heeft een broertje, zaak gaat net zo goed via hem.”
Nemr werd een van de gezichten van de lobby voor een ruimer kinderpardon. Hij ging samen met programmamaker Tim Hofman van #Boos naar de Tweede Kamer om daar politici te interviewen over het onderwerp. Uiteindelijk haalde Hofman meer dan 250.000 handtekeningen op voor aanpassing van het pardon.
Eind januari was Nemr nog in een video te zien waarin hij reageert op de verruiming van het kinderpardon. ,,Hoera! Het is eindelijk gebeurd. Het kinderpardon’’, juichte hij. ,,Ik bedank iedereen. Heel Nederland.’’
Geworteld in Nederland
De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee hier ‘geworteld’ zijn wordt met het kinderpardon versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Aangezien Nemr in Nederland is geboren werd gedacht dat hij nu ook onder het kinderpardon zou vallen. Voor nieuwe gevallen verdwijnt de regeling volledig.
RO 15.02.2019 De geldigheidsduur van een tijdelijke asielvergunning wordt ingekort. Straks wordt een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in eerste instantie voor drie jaar verleend en niet langer voor vijf jaar. Ook kan na afloop van deze periode nog geen aanvraag voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetenen worden ingediend. Daarvoor zal de vreemdeling eerst een aanvraag om verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd moeten indienen.
Dit staat in een wetsvoorstel van staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid waarmee de ministerraad heeft ingestemd. De maatregel vloeit voort uit het regeerakkoord. Nederland gaat zo meer in de pas lopen met andere landen in Europa. Bij een meerderheid van de lidstaten wordt al op grond van subsidiaire bescherming een asielvergunning voor bepaalde tijd verleend met een kortere geldigheidsduur dan de huidige vijf jaar in Nederland.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
Het kabinet wil niet verder gaan dan Europese regels voorschrijven.
NOS 15.02.2019 Het kabinet wil dat tijdelijke asielvergunningen voortaan nog maar voor drie jaar worden verleend in plaats van voor vijf jaar. Een wetsvoorstel waarin dat wordt geregeld, gaat nu naar de Raad van State.
Staatssecretaris Harbers benadrukt dat ook volgens Europese regels vergunningen maar een loopduur van drie jaar hoeven te hebben en het kabinet wil niet verder gaan dan Europa voorschrijft. De verkorting was al afgesproken in het regeerakkoord.
De verblijfsduur kan wel met twee jaar worden verlengd en daarna kan iemand een vergunning voor onbepaalde tijd aanvragen.
Volgens Harbers is de inkorting van de eerste vergunning een van de manieren om asielzoekers duidelijk maken dat bescherming in Nederland in principe iets tijdelijks is.
‘Funest voor integratie’
VluchtelingenWerk Nederland ziet alleen maar nadelen en noemt verkorting van de termijn funest voor de integratie van vluchtelingen. “Die komen daardoor nog moeilijker aan werk en het leidt tot nog langere wachttijden bij de IND en tot hogere kosten”, zegt adjunct-directeur Jasper Kuipers.
Hij wijst erop dat in het regeerakkoord het belang van snelle integratie van vluchtelingen wordt onderstreept. “Er zijn al belangrijke stappen gezet en het is daarom echt onbegrijpelijk dat er nu een wetsvoorstel wordt ingediend met zo’n negatief effect.”
Volgens VluchtelingenWerk is er al de mogelijkheid om een verblijfsvergunning binnen vijf jaar in te trekken, maar gebeurt dat in de praktijk vrijwel niet. “Een toetsing na drie jaar is dan ook een tamelijk nutteloze exercitie.”
Telegraaf 15.02.2019 Een asielvergunning wordt voortaan in eerste instantie voor drie jaar verleend. Nu krijgen toegelaten asielzoekers direct een vijfjarig verblijf. Over dat voorstel wordt volgens ingewijden zeer binnenkort besloten in de ministerraad.
De huidige verblijfsvergunning voor vijf jaar zorgt ervoor dat asielzoekers die periode in ieder geval kunnen blijven, ook al blijkt voor het verstrijken daarvan dat ze geen recht hebben op verlenging. Door die termijn terug te brengen naar drie jaar is het mogelijk om mensen die geen kans maken op een permanent verblijf eerder terug naar hun land van herkomst te sturen.
De nieuwe regels schrijven voor dat criteria na drie jaar worden getoetst. Een asielzoeker kan vervolgens twee jaar verlenging krijgen als hij of zij aan de eisen voldoet. Pas daarna besluit de IND over een vergunning voor onbepaalde tijd.
Het voorstel is bedoeld om Nederlands asielbeleid hetzelfde te krijgen als in de rest van de Europese Unie. Op dit punt verschillen regels met omliggende landen. Vooral door VVD en CDA werd al langer aangedrongen op eerder toetsen.
NOS 11.02.2019 Asielgezinnen krijgen twee weken de tijd om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon. Ze kunnen een verzoek indienen als ze voldoen aan de criteria die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vandaag bekendmaakte.
Voor een deel van de asielgezinnen wordt het verzoek automatisch gedaan, maar voor zeker tientallen en mogelijk honderden gezinnen komt het aan op de komende twee weken: zij moeten het verzoek voor een kinderpardon zelf indienen.
Een van de gezinnen die nu een aanvraag gaat doen is de familie Mekhaeel. Ze zijn sinds 2013 in Nederland en wonen in het asielzoekerscentrum in het Friese Burgum. “Het kinderpardon geeft ons nieuwe hoop voor de toekomst”, zegt vader Maged tegen de NOS. Zijn 7-jarige dochter Joya is blij: “Ik kan heel goed Nederlands praten en ik hou heel veel van Nederland”, zegt ze.
De familie Mekhaeel maakt deel uit van een groep asielgezinnen die nooit eerder aanspraak maakte op het kinderpardon. Dit kon ermee te maken hebben dat deze families niet voldeden aan de voorwaarden, of dat ze dachten hieraan niet te voldoen. Ze volgden meestal het advies van hun advocaten die meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben in verband met het zogenoemde meewerkcriterium, dat betekende dat je moest meewerken aan je eigen vertrek.
‘Onze kinderen kunnen nu leven zoals andere kinderen op school’
Hoe groot de groep gezinnen is die wel al langer dan vijf jaar in Nederland is (een van de vereisten voor het kinderpardon), maar nog nooit een aanvraag heeft gedaan, is niet duidelijk. Wel probeerden onlangs dertig families alsnog een verzoek in te dienen voor het kinderpardon, zij behoren vermoedelijk tot deze groep.
Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en advocaat van verschillende asielgezinnen, kan moeilijk inschatten hoeveel aanvragen er zullen volgen. Hij schat dat het gaat om tientallen en mogelijk honderden gezinnen.
Iedereen die denkt aanspraak te kunnen maken op het kinderpardon kan tot en met 25 februari een aanvraag doen. Er moeten dan 14 pagina’s worden ingevuld en er moet 164 euro per persoon worden betaald. De aanvragers moeten ook naar een IND-kantoor.
Door dat verplichte bezoek verwacht Eikelboom dat het aantal mensen dat nodeloos aanspraak maakt klein zal zijn. “Mensen die absoluut geen kans maken, wagen zich liever niet in de buurt van een IND-kantoor omdat ze bang zijn dat ze dan worden uitgezet”, aldus Eikelboom.
Beschikbaarheidscriterium
In de nieuwe criteria die aan het krijgen van het kinderpardon worden gesteld, is het meewerkcriterium verdwenen. Wel is een andere opvallende voorwaarde toegevoegd: het ‘beschikbaarheidscriterium’. “Het wordt nu zo dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek”, zegt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel.
Het criterium houdt in dat het gezin of de alleenstaande minderjarige in Nederland in een opvanglocatie van het COA verbleef, bijvoorbeeld een gezinslocatie. Noodopvang door gemeentes, zoals bed, bad en broodlocaties, vallen hier niet onder.
Mede daardoor verwacht Eikelboom gesteggel. Hij vindt het beleid nog niet duidelijk. “Er was een meewerkcriterium, nu is er een beschikbaarheidscriterium. Dat betekent dat het Rijk moet hebben geweten waar je woonde. Er zullen gevallen zijn waar de Rijksoverheid dat misschien niet weet, maar wel de gemeente of een school.”
Akkoord over kinderpardon
De vandaag bekendgemaakte criteria om alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, volgen nadat een kleine twee weken geleden een politiek akkoord werd bereikt over de versoepeling van het kinderpardon. Er komen dus herbeoordelingen voor oude gevallen.
De pardonregeling zelf is afgeschaft. Een ander punt uit het akkoord is dat de discretionaire bevoegdheid – de mogelijkheid om een uitzondering te maken en van de regels af te wijken – niet langer bij de staatssecretaris ligt, maar bij de hoogste ambtenaar van de IND.
De grootste groep die door de versoepeling van het kinderpardon grote kans maakt alsnog te mogen blijven in Nederland, is wel in beeld van de Rijksoverheid. Hun aanvraag is eerder afgewezen. Deze groep bestaat uit zo’n 700 kinderen, inclusief ouders gaat het om 1300 personen.
Zij worden automatisch opnieuw beoordeeld en hoeven de komende weken geen verzoek in te dienen. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven.
De groep is dus eerder afgewezen voor de eerdere kinderpardonregeling, maar alhoewel afwijzing eigenlijk betekende dat het gezin Nederland moest verlaten, gebeurde dit amper. In de afgelopen zes jaar is 94 procent van de afgewezen asielgezinnen in Nederland gebleven. Hoop op alsnog een verblijfsvergunning is een van de redenen die gezinnen in Nederland hield.
De IND zegt voor de beoordeling van alle (herbeoordelings)verzoeken voor het kinderpardon de rest van het jaar nodig te hebben.
NU 11.02.2019 De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) denkt voor het einde van het jaar de herbeoordeling van de kinderpardonaanvragen af te hebben, meldt de dienst maandag.
Vorige maand werd een compromis over het kinderpardon bereikt.
Toen is door de coalitie overeengekomen dat de procedures van kinderen die zijn afgewezen op grond van het omstreden meewerkcriterium opnieuw moeten worden beoordeeld. Het gaat naar schatting om zevenhonderd kinderen.
De verwachting is dat de meeste kinderen alsnog mogen blijven. De IND laat maandag weten dat het exacte aantal aanvragen dat herbeoordeeld moet worden nog niet bekend is.
“Zodra een beslissing is genomen, krijgt een kind te horen of hij of zij een permanente verblijfsvergunning krijgt”, aldus de IND.
Elsevier 11.02.2019 Kinderen die zijn afgewezen voor asiel in Nederland en in aanmerking willen komen voor het kinderpardon, krijgen twee weken de tijd om zich te melden. Ook nieuwe gezinnen mogen zich aanmelden voor het kinderpardon. Dat staat in de Staatscourant.
Kinderen van wie de asielaanvraag slechts op grond van het zogenoemde meewerkcriterium is afgewezen en die op 29 januari 2019 op een plek in Nederland verbleven die bekend was bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), hoeven niets te doen. Hun aanvraag wordt automatisch opnieuw bekeken. Het gaat om een groep van ongeveer zevenhonderd kinderen en bij elkaar vijfhonderd gezinsleden. De verwachting is dat de meesten van hen alsnog mogen blijven.
De komende tijd mogen ook gezinnen die nog niet eerder een aanvraag voor het kinderpardon deden, dat alsnog doen. Zij moeten daarvoor wel leges betalen, van iets meer dan 1.000 euro per aanvraag.
Kinderen die Nederland al zijn uitgezet, komen niet alsnog in aanmerking voor het kinderpardon.
Duidelijkheid eind 2019
De Immigratie- en Naturalisatiedienst streeft ernaar om alle kinderen die voor een herbeoordeling in aanmerking komen, voor het eind van dit jaar duidelijkheid te geven over hun lot. Zodra een beslissing is genomen, krijgt een kind te horen of hij of zij een permanente verblijfsvergunning krijgt.
Het kabinet belandde eind januari plotseling in een crisis nadat coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie hadden besloten om zich niet langer te houden aan de afspraken in het Regeerakkoord en gingen pleiten voor een versoepeling van het kinderpardon. Linkse partijen wilden dat al langer en dus was een Kamermeerderheid voor de plannen. Vooral het eerder genoemde meewerkcriterium werd volgens de partijen te streng gehanteerd. Zo kon een gemiste koffieafspraak er al toe leiden dat iemand buiten het kinderpardon viel.
Nieuwe regels op een rij:
Het kind;
verbleef op 29 januari 2019 in Nederland
was op het moment van indienen van de oorspronkelijke aanvraag jonger dan 19 jaar
heeft ten minste vijf jaar voor het bereiken van het 18de levensjaar een asielaanvraag ingediend
heeft zich niet aan rijkstoezicht onttrokken
trekt al zijn/haar lopende procedures in bij verblijfsverlening
heeft de openbare orde nooit verstoord
heeft altijd meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit
is gedurende het verblijf beschikbaar geweest voor vertrek
Na dagen vergaderen bereikten de coalitiepartijen op 29 januari een akkoord. Het kinderpardon wordt afgeschaft in ruil voor asiel voor de groep waarvan de aanvraag op het meewerkcriterium is gestruikeld.
Uitzonderingen op de regel
Er is een aantal uitzonderingen op de nieuwe regel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal één maand gevangenisstraf, valt het kind niet onder het pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet als het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de Europese Unie een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
NOS 11.02.2019 Kinderen die nog niet eerder aanspraak hebben gemaakt op het kinderpardon, maar wel aan de definitieve voorwaarden voldoen, mogen zich alsnog melden bij de immigratiedienst. De IND geeft hen twee weken de tijd om zich te melden.
De aanvragers kunnen zich tot 25 februari opgeven via een formulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
“Om hoeveel nieuwe aanvragen het gaat, kunnen we niet inschatten”, zegt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel. “Het hangt ervan af of er een groep is die eerder in aanmerking zou zijn gekomen voor de definitieve regeling, maar daar toen geen beroep op heeft gedaan. We kunnen ook niet inschatten hoeveel dat er zijn.”
Ander criterium
“Voorheen was het zo dat je geacht werd mee te werken aan je vertrek, wat niet altijd gebeurde. Het kan zijn dat deze kinderen het advies gekregen hebben geen beroep op de regeling te doen. Nu wordt het zo dat je beschikbaar moet zijn geweest voor vertrek; dat is een ander criterium. Het kan zijn dat de kinderen daardoor nu wel recht hebben op de regeling”, zegt Van Berckel.
Wil Eikelboom van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland denkt dat het gaat om “enkele tientallen, misschien honderden kinderen”. “Maar duizenden lijkt mij niet”, zei hij op NPO Radio 1.
De groep komt in ieder geval boven op de groep van 700 kinderen waarvan al bekend was dat hun dossier opnieuw geëvalueerd zou worden. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal die groep uitkomen rond de 1300 kinderen en volwassenen.
Uitgezet
Kinderen binnen die groep, die enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium zijn afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen.
Mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland, worden opgeroepen zich binnen twee weken te melden. Bij hen geldt wel de voorwaarde dat ze niet langer dan drie maanden buiten beeld zijn geweest bij de instanties.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
“We zullen elk dossier zorgvuldig behandelen”, stelt IND-hoofddirecteur Aly van Berckel. “Het is een hele grote klus voor de IND. Tegelijkertijd begrijpen we dat tot onzekerheid leidt bij de kinderen en de gezinnen. Daar hebben we alle begrip voor en we gaan proberen deze klus zo snel mogelijk te klaren.”
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Verder mag iemand niet de openbare orde hebben verstoord, moet er zijn meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit en moet het kind gedurende het verblijf beschikbaar zijn geweest voor vertrek.
Het kinderpardon zelf is door het coalitie-akkoord per direct beëindigd. Vanaf nu wordt alleen aan het begin van de procedure, tot en met een eventueel hoger beroep, getoetst of er andere schrijnende omstandigheden meespelen.
De IND maakt later dit jaar bekend hoe ze dit gaan doen. De discretionaire bevoegdheid van staatssecretaris Harbers komt daarmee te vervallen.
Telegraaf 11.02.2019 Gezinnen met kinderen die de afgelopen jaren zijn uitgezet, nadat ze zijn afgewezen voor het kinderpardon, kunnen geen beroep doen op de nieuwe regeling die de coalitie twee weken geleden heeft afgesproken. Dat blijkt uit de voorwaarden, die maandagochtend bekend zijn geworden.
Hiermee vervliegt de hoop op terugkeer naar Nederland voor gezinnen die zich wel netjes aan de regels hielden, en zijn teruggekeerd naar hun land van herkomst.
Veel kinderen die langer dan vijf jaar moesten wachten op een besluit in de asielprocedure, werden de afgelopen jaren afgewezen voor zo’n pardon. Dat komt omdat hun ouders in de ogen van de immigratiedienst IND niet voldoende hadden meegewerkt aan hun uitzetting.
Die strenge regel vervalt nu. Deze wordt vervangen door het criterium dat een asielgezin niet langer dan drie aaneengesloten maanden ‘uit beeld’ mag zijn geweest voor overheidsdiensten in de asielketen, zoals de IND, of het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. Dat betekent dat het gezin haar verblijfplaats moet hebben doorgegeven aan de diensten. Als iemand in een asielzoekerscentrum verblijft, is de verblijfplaats sowieso bekend bij de overheid.
Er zijn wel een aantal uitzonderingen op deze basisregel. Wanneer een gezinslid wordt verdacht van oorlogsmisdaden, of in Nederland is veroordeeld voor in totaal minimaal een maand gevangenisstraf, dan verleent Harbers geen pardon. Dat geldt ook als een asielzoeker tijdens de eerste asielprocedure heeft gelogen over zijn of haar identiteit.
Het kinderpardon geldt ook niet wanneer het gezin tijdens de procedure in Nederland elders in de EU een nieuwe asielaanvraag heeft ingediend. Als het nieuwe EU-land de verantwoordelijkheid voor dit gezinslid heeft overgenomen, ook al is het maar voor korte tijd, dan kan het gezin geen beroep meer doen op de pardonregeling.
Asielprocedures ‘onvoorwaardelijk’ stopzetten
Wie in aanmerking wil komen voor het laatste kinderpardon (de regeling is door de coalitie voor de toekomst geschrapt) moet alle andere lopende asielprocedures ‘onvoorwaardelijk’ stopzetten. De komende tijd mogen ook gezinnen die dat nog niet eerder deden, een kinderpardon aanvragen. Zij moeten daarvoor wel leges betalen, van iets meer dan duizend euro per aanvraag.
NOS 11.02.2019 De IND geeft een groep asielzoekers die onder het kinderpardon willen vallen twee weken de tijd om zich te melden. Het gaat om mensen die eerder zijn afgewezen en niet meer in asielzoekerscentra verblijven, maar op een onbekende plek in Nederland.
De asielzoekers die Nederland werden uit gezet in de periode dat er werd onderhandeld over verruiming van het pardon, komen definitief niet meer in aanmerking voor een verblijfsstatus: alleen wie op 29 januari in Nederland verbleef kan aanspraak maken op de nieuwe regeling.
De groep die wel onder de regeling valt kan zich tot 25 februari melden via een aanvraagformulier, blijkt uit de criteria voor de overgangsregeling voor het kinderpardon die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft gepubliceerd in de Staatscourant.
De kinderen waarvan de aanvraag enkel op grond van het zogenoemde meewerkcriterium is afgewezen en die op 29 januari 2019 op een voor de IND bekende plek verbleven zoals een asielcentrum, hoeven niets te doen. Hun aanvraag wordt opnieuw bekeken.
Akkoord
Dat meer kinderen een permanente verblijfsvergunning kunnen krijgen, is het gevolg van het akkoord tussen de coalitiepartijen over een versoepeling van de pardonregeling. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten vorige maand dat er een ruime regeling komt voor ‘bestaande gevallen’ van ouders met gewortelde kinderen die eigenlijk geen recht hebben op verblijf.
De hele huidige groep, bestaande uit 700 kinderen, moet opnieuw worden beoordeeld. De verwachting is dat zo’n 90 procent van hen mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
Kinderen die hier langer dan 5 jaar zijn en tevergeefs asiel hebben aangevraagd, kunnen nu alsnog een aanvraag voor een verblijfsvergunning op grond van de Afsluitregeling indienen. De IND wil voor het einde van het jaar alle (her)beoordelingen hebben afgerond.
De belangrijkste voorwaarden voor een verlening van een verblijfsvergunning zijn, dat het kind:
Op 29 januari 2019 in Nederland verbleef
Op het moment van indiening van de oorspronkelijke aanvraag (of op enige moment tussen 1 februari 2013 en 29 januari 2019) jonger was dan 19 jaar
Ten minste 5 jaar voor het bereiken van het 18e levensjaar een asielaanvraag heeft ingediend
Zich niet aan Rijkstoezicht heeft onttrokken
Zijn/haar lopende procedures intrekt bij verblijfsverlening op grond van de Afsluitingsregeling
Verder mag iemand niet de openbare orde hebben verstoord, moet er zijn meegewerkt aan het vaststellen van de identiteit en moet het kind gedurende het verblijf beschikbaar zijn geweest voor vertrek.
Het kinderpardon zelf is door het coalitie-akkoord per direct beëindigd. Vanaf nu wordt alleen aan het begin van de procedure, tot en met een eventueel hoger beroep, getoetst of er andere schrijnende omstandigheden meespelen.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan deze discretionaire bevoegdheid, in plaats van staatssecretaris Harbers.
AD 09.02.2019 CDA-leider Sybrand Buma heeft in zijn speech voor het CDA-congres in Amsterdam erkend dat hij een nieuw partijstandpunt over het kinderpardon ‘politiek bijzonder risicovol’ vond. Tegelijkertijd zorgde druk van binnen en buiten het CDA dat de status quo ‘niet meer houdbaar en niet meer uit te leggen’ was.
Buma toonde zich onder de indruk van de betrokkenheid van de CDA-leden. ,,Wat voor de overheid rechtmatig is, werd in de samenleving en in onze eigen partij niet meer als rechtvaardig gevoeld en zelfs als onbarmhartig ervaren.”, aldus de partijleider. Volgens Buma was er een ‘nieuwe juridische werkelijkheid, en een nieuwe maatschappelijke realiteit’, waar zijn fractie niet meer omheen kon.
‘Twee heftige weken’
Binnen het CDA werd de druk op Buma afgelopen maanden flink opgevoerd om een oplossing te vinden voor gewortelde kinderen van asielzoekers die niet onder het kinderpardon vielen. Op het partijcongres in Amsterdam dreigde de achterban hem tot een koerswijziging te dwingen, waarna hij eieren voor zijn geld koos en de draai uiteindelijk zelf maakte.
,,Na alles wat er is gebeurd, ben ik trots op het bereikte akkoord”, zei Buma, verwijzend naar de overeenstemming die uiteindelijk in coalitieverband is bereikt nadat het CDA van standpunt veranderde. Vooral de VVD wilde aanvankelijk niets weten van aanpassing van het regeerakkoord. Volgens Buma was er sprake van ‘twee heftige weken’.
Het compromis dat is gesloten geeft volgens Buma ‘deze gezinnen, deze kinderen die hier geworteld zijn, een plek in onze samenleving’. Tegelijkertijd worden er regels aangescherpt en procedures verkort om nieuwe schrijnende gevallen te voorkomen. Buma: ,,Dat is het asielbeleid waar wij voor staan. Humaan waar het kan, streng waar het moet.”
Slopen
Buma haalde in zijn speech ook uit naar politieke partijen ‘op de flanken’, zonder hen bij naam te noemen. Volgens Buma ‘kapen’ zij het politieke debat en lopen zij weg voor hun verantwoordelijkheid: ,,Vanaf de zijlijn een afgewogen compromis slopen is in de politieke praktijk makkelijker dan het ongeschonden de eindstreep te laten halen.”
Maar in plaats van oplossingen, bieden deze partijen volgens Buma alleen maar de ‘verlokkingen van alternatieve waarheden, de alternative truth. ,,We hoeven maar naar Engeland en Amerika te kijken om te zien waar dat toe leidt.”
Telegraaf 05.02.2019 De verruiming van het kinderpardon geeft veel meer afgewezen asielgezinnen hoop op een verblijfsvergunning dan de 700 kinderen voor wie het bedoeld is. Volgens het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben gezinnen vorige week nog snel een aanvraag ingediend. Zij werden volgens de beheerder van de asielzoekerscentra aangemoedigd door vrijwilligers.
„Die kwamen langs om iedereen erop te wijzen, op sommige locaties werden zelfs formulieren uitgedeeld”, zegt een woordvoerder van het COA. Toen bleek dat nog helemaal niet duidelijk was hoe het pardon er precies uit gaat zien, werden de medewerkers overstelpt met vragen. „Dat geeft een hoop onrust”, aldus de zegsman.
Het gaat om asielzoekers die nooit een aanvraag voor een kinderpardon hebben gedaan, bijvoorbeeld omdat dit veel geld kostte, en ze het idee hadden dat ze er toch niet voor in aanmerking zouden komen. De IND wil niet zeggen hoeveel gezinnen de afgelopen week al aanklopten bij de dienst. Maar op haar website vraagt de dienst inmiddels iedereen om even te wachten tot de spelregels bekend zijn.
Emoties
In het azc in Katwijk, waar ruim vijfhonderd afgewezen gezinnen wonen, zorgde het nieuws vorige week voor een stroom aan emoties, vertelt Saïd uit Irak, die al sinds 2005 in Nederland woont. „Wij horen dat 80 procent van de mensen hier nu alsnog mag blijven. Er werd vorige week gejuicht en gehuild van geluk. Maar er waren ook gezinnen die nog te kort in Nederland zijn, die weer heel verdrietig waren.”
Hij weet uit eigen ervaring hoe dat is. In 2013 was er ook al een kinderpardon, maar daarvoor kwam zijn gezin niet in aanmerking, omdat de kinderen pas in 2008 naar de polder kwamen, en nog niet de vereiste vijf jaar in Nederland woonden.
„Maar ik geef niet op, ik wil hier blijven. En nu is het zover! Althans, dat heeft iemand van Vluchtelingenwerk me verteld. Zij gaan ons helpen met de papieren. Na drie asielaanvragen en twee afwijzingen voor het kinderpardon komt het nu toch goed.”
Baklava
Met andere Irakese bewoners van de gezinslocatie (waar mensen mogen blijven tot het jongste kind achttien is geworden) heeft hij drie grote platen vol baklava aan laten rukken. „We vieren het kinderpardon”, glunderen de mannen.
Een woordvoerder van de IND erkent dat Defence for Children en Vluchtelingenwerk Nederland de situatie aangrijpen om de situatie van asielkinderen opnieuw onder de loep te krijgen.
„Als gevolg van de nieuwe afspraken die de regeringspartijen hebben gemaakt, is nu wel al duidelijk dat de IND wordt gevraagd een grote groep opnieuw te beoordelen”, valt bovendien te lezen in een verklaring van de instantie. Het duurt vermoedelijk nog maanden voordat duidelijk is welke gezinnen definitief mogen blijven.
Aanjager
Volgens ChristenUnie-Kamerlid Voordewind, aanjager van het nieuwe pardon, mogen na herbeoordeling zo’n 1700 kinderen en ouders dankzij het pardon blijven. Hij merkt dat kanshebbers alles op alles zetten om in beeld te komen. „Ook ik word er veel over gebeld.”
Kamerlid Van Toorenburg (CDA) is dan wel aanstichter van de draai van het kabinet, ze is geen voorstander van een plotselinge lobby van asieladvocaten en activistische clubs. „Het heeft geen zin om te flyeren of om actie te voeren, want bij de IND weten ze precies welke groep in aanmerking komt voor een nieuwe regeling.”
PVV-Kamerlid Fritsma vindt dat de coalitie een asiellobby aan zichzelf te wijten heeft. „Natuurlijk gaan de vreemdelingenadvocaten nu werven, er liggen opeens duizenden nieuwe klanten voor het oprapen.” SP’er Van Dijk snapt de aangewakkerde hoop van hier gewortelde asielzoekers. „Uiteraard proberen ze er nu het maximale uit te halen.”
Telegraaf 03.02.2019 Het akkoord dat de coalitiepartijen afgelopen week hebben gesloten over het kinderpardon valt uitermate slecht bij CDA-stemmers. Zelfs VVD’ers zijn er positiever over gestemd, blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
Dat CDA’ers – nu het stof is neergedaald – het meest somber zijn over het akkoord is opmerkelijk. Het was namelijk het CDA dat het tumult veroorzaakte door een politieke draai te maken. Plots pleitte de partij voor het verruimen van het kinderpardon en sloot zich daarmee aan bij D66 en CU. De VVD bleef zich als enige coalitiepartij ertegen verzetten en hield vast aan wat erover in het regeerakkoord was afgesproken.
Zo’n 51 procent van de CDA-stemmers is in de peiling van De Hond negatief over het akkoord dat de coalitie uiteindelijk heeft gesmeed. Bij de VVD is dat 34 procent. D66’ers zijn juist dik tevreden (61 procent).
FvD-stemmers (80 procent) en PVV-kiezers (90 procent) zijn het meest negatief over het akkoord. Ook de achterban van 50Plus (57 procent) vindt het maar niks.
Grootste verliezer
De VVD wordt door de meeste ondervraagden (45 procent) gezien als de grootste verliezer van het compromis. Een winnaar vindt men moeilijk aan te wijzen. De meeste deelnemers (37 procent) vinden eigenlijk dat niemand als winnaar uit de bus is gekomen.
De coalitiepartijen spraken af dat het kinderpardon opnieuw wordt verruimd. Hierdoor mogen zo’n 630 kinderen – die daar eigenlijk geen recht op hebben – in Nederland blijven met hun ouders.
Ook is afgesproken dat de discretionaire bevoegdheid wordt overgeheveld van de staatssecretaris naar de naturalisatie- en immigratiedienst IND. De dienst gaat op een eerder moment in het proces bepalen of iemand kan blijven omdat zijn of haar situatie ’schrijnend’ is. Daarnaast wordt geprobeerd om het kinderpardon definitief af te schaffen. Daar is echter veel kritiek op. Gevreesd wordt dat er gewoon weer nieuwe grensgevallen zullen ontstaan en er in de politiek opnieuw wordt geopperd om met de hand over het hart te strijken.
Het gaat om minderjarigen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn en geen beroep hebben gedaan op het kinderpardon.
NOS 01.02.2019 Ten minste dertig asielkinderen proberen op de valreep alsnog in aanmerking te komen voor het kinderpardon, nu het versoepeld gaat worden. Asieladvocaten laten aan de NOS weten dat ze de afgelopen dagen druk bezig zijn geweest met het behandelen van nieuwe aanvragen.
Staatssecretaris Harbers kondigde dinsdagavond aan dat alle ongeveer 700 afgewezen aanvragen voor het kinderpardon opnieuw beoordeeld worden volgens de soepeler regeling. Omdat de nieuwe regeling nog niet is gepubliceerd in de Staatscourant, hopen de dertig aanvragers ook onder de herbeoordeling te vallen.
Mogelijk hebben meer dan dertig kinderen alsnog een aanvraag gedaan: hoe groot de groep in totaal is, is niet bekend. Het gaat om minderjarigen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn en geen beroep hebben gedaan op het kinderpardon.
Zij deden dat op advies van hun advocaten. Die meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben in verband met het zogenoemde meewerkcriterium, dat in de loop der jaren steeds zwaarder ging wegen. Volgens de voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland waren de zaken een half jaar geleden waarschijnlijk afgewezen. Voor de zekerheid heeft hij ze nu toch ingediend.
‘Buitengewoon wrang’
Martin Vegter van kinderrechtenorganisatie Defence for Children zou het “buitengewoon wrang” vinden dat een groep kinderen die geen pardon aanvroeg, maar wel vijf jaar of langer in Nederland is, nu mogelijk niet in aanmerking komt voor de soepeler regeling. “Zij hebben juist het advies van de staatssecretaris opgevolgd om geen kansloze aanvraag te doen. Als zij nu buiten de boot vallen zit je straks met een nieuwe groep gewortelde kinderen.”
Staatssecretaris Harbers zei woensdag in het debat over de versoepeling van het kinderpardon dat “de herbeoordeling gaat over de afgewezenen voor de definitieve regeling die in Nederland zijn”.
IND komt met ‘overgangsrecht’
Voor de personen die nu pas een aanvraag doen, komt er een overgangsrecht, is te lezen in een verklaring van de IND. “Binnen dat overgangsrecht zullen deze personen onder voorwaarden in staat gesteld worden alsnog een daartoe strekkende aanvraag in te dienen. De indieningstermijn zal naar verwachting kort zijn, doch zeker langer dan enkele dagen.” Binnenkort wordt meer over de regeling bekend.
Uit cijfers die de NOS opvroeg bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bleken 2140 kinderen een beroep te hebben gedaan op de eerste twee kinderpardonregelingen. 1400 zijn er afgewezen. Van hen zijn er nu nog 740 in de asielopvang in Nederland.
Telegraaf 01.02.2019 De actie van een Haagse kerk om door een ellenlange dienst uitzetting van een Armeens gezin te voorkomen, is een riskante ontwikkeling. Daarvoor waarschuwen deskundigen. De actie past in een patroon waarbij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) zich steeds activistischer opstelt.
Telegraaf 01.02.2019 Het politieke akkoord voor verruiming van het kinderpardon baart zorgen bij de mensen die het werk moeten gaan uitvoeren, de medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Dat zegt bestuurder Yntse Koenen van vakbond FNV.
„De beslismedewerkers van de dienst zijn nu al overbelast, maar krijgen er op korte termijn wel weer zevenhonderd dossiers bij, die helemaal opnieuw moeten worden bekeken”, schetst hij.
Nu al is het zo druk bij de IND, dat nieuwe asielzoekers een jaar moeten wachten voor ze aan de beurt zijn.
Het personeelstekort is zelfs zo groot, dat bij veel rechtszaken van asielzoekers geen vertegenwoordiger van de immigratiedienst meer aanwezig is in de rechtszaal.
Schandalen
Koenen: „Door enkele schandalen ligt de afdeling bovendien al onder het vergrootglas. Dit zorgt voor nog meer druk op de medewerkers.”
Dat zal in de nabije toekomst alleen maar erger worden, als de plannen werkelijkheid worden dat de directeur van de IND verantwoordelijk wordt voor het invullen van de discretionaire bevoegdheid, waarmee ze in uitzonderlijke gevallen van de regels mag afwijken om iemand een verblijfsvergunning te geven.
Gevoelige zaken
„Dat zijn vaak politiek gevoelige zaken, waar veel spanning op staat en waar maatschappelijke organisaties de druk fors opvoeren”, verwoordt Koenen de zorgen van de IND’ers.
„Dat komt straks allemaal op het bordje van de ambtenaren terecht. Het is voor de staatssecretaris misschien prettig dat hij er vanaf is, maar het probleem verdwijnt daarmee natuurlijk niet.”
Telegraaf 31.01.2019 Na veel overleg is de coalitie akkoord over een nieuw kinderpardon. Hoofdredacteur van De Telegraaf Paul Jansen denkt niet dat het probleem daarmee is opgelost.
Telegraaf 30.01.2019 Een motie van wantrouwen tegen het kabinet vanwege het nieuwe akkoord over het kinderpardon is door een grote meerderheid in de Tweede Kamer verworpen. Alleen PVV en Forum voor Democratie stemden voor.
De motie werd ingediend door de PVV. Volgens partijleider Geert Wilders heeft het kabinet ’een ruggengraat van slagroom’ door het kinderpardon opnieuw te verruimen. Hierdoor kunnen zo’n 630 kinderen en hun ouders waarschijnlijk in Nederland blijven, terwijl ze daar eigenlijk geen recht op hebben.
Het was bepaald niet voor de eerste keer dat de PVV met een motie van wantrouwen wapperde. Dat deed de partij al vele malen vaker.
Tussen Wilders en vooral de VVD knetterde het de hele dag. Ook staatssecretaris Harbers (Asiel) kreeg van Wilders de wind van voren. Volgens de VVD-bewindsman geeft de nieuwe coalitiedeal asielzoekers die daar echt geen recht op hebben minder hoop op verblijf in Nederland.
Wilders ziet dat toch echt anders. „Minder hoop? Die hoop heeft meneer Harbers nou juist wel gegeven. Die mensen horen niet wat u zegt, die zien wat u doet. Ze zien dat er altijd wel iemand opstaat met slappe knieën.”
De PVV-voorman wijst erop dat voorgangers van Harbers ook al keer op keer hebben beweerd dat er nooit meer een verruiming van het kinderpardon zou komen, zoals nu ook de huidige coalitie doet. Volgens Wilders is die belofte geen knip voor de neus waard. „Niemand gelooft dat er over een paar jaar geen nieuwe pardonregeling komt”, wierp hij de VVD-bewindsman voor de voeten.
FvD: kiezers zijn bij de neus genomen
Eerder op de dag gaf de rest van de oppositie de coalitiepartijen ook al de wind van voren. Forum voor Democratie richtte de pijlen op de VVD. „Kiezers zijn bij de neus genomen”, stelt Kamerlid Theo Hiddema vast.
Het FvD-Kamerlid heeft er een hard hoofd in dat het compromis van de coalitie de asielprocedure zal verbeteren. Besloten is om het kinderpardon te verruimen waardoor zo’n 630 kinderen en hun ouders waarschijnlijk alsnog in Nederland mogen blijven, ook al hebben ze daar eigenlijk geen recht op.
Hiddema vreest dat het versoepelen van de regeling juist een aanzuigende werking zal hebben. „Zo’n pardon leid tot een stapeling van procedures en het marchanderen met die procedures”, voorspelt hij. De VVD heeft altijd gezegd het pardon niet te willen verruimen, benadrukt de FvD-politicus. „De kiezer is bij de neus genomen. De leugen regeert”, concludeert hij.
GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik is juist zeer in zijn nopjes met het verruimde kinderpardon, waarvoor activisten zich keer op keer hebben ingezet. „Het helpt dus om je te verzetten”, jubelt hij.
Perverse prikkel
CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg is blij dat door de nieuwe verruiming van het kinderpardon ’gewortelde kinderen’ in Nederland mogen blijven. Ze benadrukt dat tegelijkertijd de teugels worden aangetrokken door het beslismoment over nieuwe schrijnende gevallen in de asielprocedure naar voren te halen. „Hierdoor wordt de perverse prikkel om maar te traineren en te blijven doorprocederen weggenomen.”
Opmerkelijk is dat de CDA-politica tot voor kort niks wilde veranderen aan de discretionaire bevoegdheid, die nu in de nieuwe coalitiedeal verhuist van de staatssecretaris naar de Immigratie- en naturalisatiedienst IND. „De VVD heeft ons kunnen overtuigen”, verklaart ze haar draai.
De Tweede Kamer praat vandaag over het kinderpardon. De coalitie bereikte daar gisteren na vele koortsachtige gesprekken op het nippertje toch nog een akkoord over.
Afgesproken is dat het kinderpardon opnieuw wordt verruimd. De verwachting is dat daardoor zo’n 630 kinderen, die daar eerder geen aanspraak op maakten, alsnog in Nederland mogen blijven, inclusief hun ouders.
Nog veel onduidelijkheid
De coalitiepartijen hebben tevens afgesproken dat het kinderpardon definitief verdwijnt. Hoe dat in het vat wordt gegoten, daar bestaat echter nog veel onduidelijkheid over. De vraag is of er straks niet weer gewoon nieuwe grensgevallen ontstaan en of de pardonregeling dan niet weer gewoon wordt opgetuigd.
De coalitiepartijen hebben dinsdag ook afgesproken dat de discretionaire bevoegdheid wordt weggehaald bij de staatssecretaris en overgaat naar de Immigratie- en naturalisatiedienst IND. Het hoofd van de IND is daardoor voortaan degene die beslist of sommige gevallen dermate schrijnend zijn dat er met het hand over het hart moet worden gestreken. Dat gebeurt straks veel eerder in het proces, is het idee. Hierdoor moet het niet meer mogelijk zijn dat kinderen en ouders, die eigenlijk geen recht hebben op verblijf, jarenlang blijven doorprocederen.
Of dat ook daadwerkelijk het geval is, valt te betwijfelen blijkt uit het debat. De vier coalitiepartijen leggen hun deal namelijk allemaal nèt even anders uit.
Staatssecretaris Harbers moet bovendien bekennen dat hij straks toch nog zijn beslissingsbevoegdheid over individuele asielzaken kan aanwenden. ,,Technisch gezien kan dat nog.” Ook met nieuw beleid kan de VVD-bewindsman dus altijd nog zelf de knoop doorhakken.
Hoofdpijndossier klimaat
Later op de dag worden het kabinet en de coalitiepartijen doorgezaagd over het klimaatakkoord, een ander hoofdpijndossier. VVD-fractieleider Dijkhoff zette recent de boel op scherp door in een groot interview in deze krant te melden dat hij de kans nihil acht dat deze verregaand klimaatplannen helemaal worden uitgevoerd. Zijn coalitiegenoot Rob Jetten (D66) noemde hij een klimaatdrammer.
De politiek is volstrekt verdeeld over de kwestie. Partijen zoals PVV en FvD vinden de in december gepresenteerde klimaatplannen veel te ingrijpend en te duur. GroenLinks zit aan het andere eind van het spectrum en vindt juist dat er geen haast genoeg kan worden gemaakt met het vergroenen van ons land.
Een stevig robbertje zal er worden gevochten over wie de eventuele rekening voor het indammen van de CO2-uitstoot zal moeten betalen. In de tot dusverre gepresenteerde plannen draait vooral de burger daar voor op. Steeds meer steun is er om het bedrijfsleven dieper in de buidel te laten tasten door bijvoorbeeld een CO2-heffing op te leggen.
BB 30.01.2019 Driekwart van de gemeenteraden die onlangs een verruiming van het kinderpardon bespraken, stemde daar in een meerderheid voor. In bijna 60 procent van de raden stond een ruimer kinderpardon recentelijk op de agenda, meldt weblog Sargasso.
Splijtzwam
164 colleges hebben sinds 2018 de opdracht gekregen om bij staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid, VVD) aan te dringen op een ruimer kinderpardon. Zo’n versoepeling zou de uitzetting van ongeveer 400 in Nederland gewortelde kinderen moeten voorkomen.
Het onderwerp lijkt in toenemende mate een splijtzwam te worden in de regeringscoalitie. D66 en ChristenUnie kaartten het onderwerp aan en recentelijk voegde ook het CDA zich onder druk van haar achterban bij het kamp dat strijdt tegen de uitzetting van vernederlandste kinderen uit uitgeprocedeerde vluchtelingengezinnen. Morgen debatteert de Tweede Kamer over het onderwerp.
Lokale partijen vaker verdeeld
Een motie om staatssecretaris Harbers te verzoeken om een ruimere regeling werd besproken in 223 gemeenteraden. Sargasso voerde een steekproef uit onder 111 raden om erachter te komen hoe er door de lokale afdelingen van verschillende politieke partijen wordt gedacht over een ruimer kinderpardon. Daaruit blijkt dat ongeveer 93 procent van de ChristenUnie-raadsleden voor een ruimer kinderpardon zijn.
Van de D66-raadsleden is ongeveer 90 procent voor en bij het CDA ongeveer twee derde van de raadsleden. Slechts 10 procent van de VVD-raadsleden is te porren voor een versoepeling. Sargasso deed ook een steekproef onder 89 raden om in kaart te brengen hoe lokale partijen denken over een verruiming van het kinderpardon. Daaruit blijkt dat lokale partijen vaker verdeeld zijn over het onderwerp.
Elsevier 30.,01.2019 Het kabinet is het dinsdagavond eens geworden over het kinderpardon. Dat wordt afgeschaft, in ruil voor asiel voor 630 kinderen en hun gezinsleden.
Verder wordt de discretionaire bevoegdheid die staatssecretaris Mark Harbers (VVD) de ruimte biedt om uitgeprocedeerde asielzoekers alsnog een verblijfsvergunning te verlenen, naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) overgeheveld. Ten slotte zal Nederland de jaarlijkse opname van het aantal door de VN geselecteerde erkende vluchtelingen verminderen van 750 naar 500.
De oppositiepartijen zijn niet blij met de plannen. ‘De VVD is gigantisch door de pomp gegaan. U bent gemangeld, u bent op uw knieën gegaan voor het CDA en de CU,’ zei PVV-leider Geert Wilders woensdag tijdens een debat in de Tweede Kamer. ‘En dat had u niet hoeven doen, want u had een afspraak in het Regeerakkoord. Daar had u gewoon het CDA en de CU aan kunnen houden. U bent nu de spreekbuis geworden van links Nederland.’
VVD-Kamerlid Malik Azmani gaf toe dat er maatregelen in het pakket zitten die zijn partij pijn doen. ‘Ik zal het de kinderen nooit verwijten, maar het gedrag van ouders die de procedure rekken moet niet worden beloond. Dat is nu pijnlijk en onrechtvaardig,’ zei Azmani.
Worst voor rekkende asielzoekers
De ChristenUnie ziet het vooral als winst dat eerder afgewezen asielkinderen opnieuw worden beoordeeld. Kamerlid Theo Hiddema van Forum voor Democratie is het daar niet mee eens. ‘Het kinderpardon hangt als een worst voor rekkende asielzoekers,’ vindt hij. ‘Een bedonderpardon.’
Wat vindt u? Heeft de VVD goede zaken gedaan of is het juist op de knieën gegaan? En hoe rechtvaardig is dit pardon voor mensen die ons land vrijwillig hebben verlaten?
NOS 30.01.2019 Premier Rutte noemt de nieuwe afspraken over asielkinderen een “mooi compromis”. “Het was een ingewikkelde week waarin we de problemen in goede sfeer hebben oplost”, zei Rutte na afloop van het debat over het compromis over het uitzetten van asielkinderen en hun familie. Het toont aan, zegt Rutte, dat de coalitie “problemen kan oplossen zonder het vooruit te schuiven”.
Hoop
Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid (VVD) gelooft dat de nieuwe afspraken over het kinderpardon zullen voorkomen dat afgewezen asielzoekers te lang in Nederland blijven. “Ik kan goed uit de voeten met deze afspraken.”
Hij benadrukte dat er geen nieuw kinderpardon komt en dat dat alleen al de hoop bij veel mensen moet temperen. En hij noemde het ook belangrijk dat de zogenoemde discretionaire bevoegdheid verdwijnt.
Afwachten
De vier coalitiepartijen denken ook dat het asielbeleid beter wordt, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Enigszins tot hun eigen verrassing, hadden ze aan het eind van al die gesprekken een compromis dat ze beter vonden dan wat er lag.” Ze zijn vooral tevreden over de duidelijkheid die er moet komen voor asielzoekers. “Of het zo uitpakt, moet je nog maar afwachten”, aldus Fresen.
Feest voor illegalen
Harbers zei op kritische vragen van PVV-leider Wilders dat niemand “de ultieme oplossing heeft die honderd procent van de gevallen van langdurig verblijf kan verhinderen”. “Maar mensen die zich blijven verzetten, kunnen alleen nog naar de rechter en dan is er geen ander oordeel meer mogelijk, aldus de staatssecretaris.
Wilders noemde de afspraken “een feest voor illegalen”, omdat hij denkt dat er veel vreemdelingen naar Nederland zullen komen. “De VVD heeft slappe knieën.”
De staatssecretaris heeft dus voortaan niet meer de bevoegdheid om in schrijnende gevallen iemand die eigenlijk weg moet, toch te laten blijven. Dat gaat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) doen. Harbers verwacht dat er weinig schrijnende gevallen meer zullen komen. Tijdens de herbeoordeling van de dossiers van ‘gewortelde’ kinderen die al langere tijd in Nederland zijn, worden geen gezinnen uitgezet.
Koehandel
De linkse oppositie heeft gemengde gevoelens over de afspraken in de coalitie. Alle linkse partijen zijn blij met verruiming voor de huidige groep gewortelde kinderen, maar ze houden ook bedenkingen. “Er is sprake van een miezerige koehandel met vluchtelingen”, zei GroenLinks-Kamerlid Van Ojik.
Partijen drongen er bijvoorbeeld op aan dat er in de hele procedure toch een “toets op schrijnendheid” moet blijven, dat de staatssecretaris daarin zelf ook een verantwoordelijkheid moet houden en dat het aantal op te nemen vluchtelingen uit oorlogsgebieden niet moet worden verminderd. Maar alle wensen daarover krijgen geen meerderheid.
De PVV vindt dat het kabinet illegaliteit beloont en partijleider Wilders zegde daarom het vertrouwen in het kabinet op. De motie van wantrouwen daarover kreeg alleen steun van Forum voor Democratie.
De coalitie is erin geslaagd een crisis te voorkomen, zegt Ron Fresen. “De vier partijen hebben laten zien dat ze na het gekibbel en geruzie de laatste weken echt nog steeds in het kabinet willen investeren.”
“Een koehandel met kinderen”, noemt GroenLinks de nieuwe afspraak over gewortelde asielkinderen. De PVV verwijt de VVD slappe knieën, maar de coalitie is tevreden.
NOS 30.01.2019 Vluchtelingenorganisaties, kerken en oppositiepartijen zijn niet te spreken over het plan om de komende drie jaar minder vluchtelingen op te nemen.
De coalitiepartijen kwamen overeen om als onderdeel van het gisteren gesloten akkoord over het kinderpardon, 500 in plaats van 750 mensen per jaar op te nemen uit vluchtelingenkampen van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Critici spreken van een ‘uitruil’. Door het akkoord over het kinderpardon mogen 700 eerder afgewezen asielkinderen vermoedelijk in Nederland blijven, daar tegenover staat dat er minder vluchtelingen worden toegelaten.
Meest kwetsbare vluchtelingen
“De meest kwetsbare vluchtelingen ter wereld worden nu de dupe van de uitruil op het kinderpardon. Dat is buitengewoon ernstig”, zegt Jasper Kuipers van VluchtelingenWerk Nederland.
Stichting Vluchteling noemt het besluit beschamend. “Deze mensen zijn door de VN-vluchtelingenorganisatie geselecteerd als de meest kwetsbare, meest schrijnende gevallen, die ook niet kunnen overleven in hun opvangland. We moeten er niet minder, maar juist meer opvangen in Nederland”, schrijft directeur Tineke Ceelen in een verklaring.
De VN-vluchtelingenorganisatie reageerde ook zelf:
Nederland heeft in internationaal verband afgesproken vluchtelingen op te vangen die niet terecht kunnen in de regio waar ze vandaan komen. Nederland nodigt sinds 2016 elk jaar ongeveer 500 vluchtelingen uit.
Maar in het regeerakkoord is afgesproken dat er vanaf 1 januari 2018 meer kwetsbare vluchtelingen zouden worden opgenomen, 750 per jaar. Dat aantal wordt door het nieuwe plan voor de komende drie jaar dus weer verlaagd naar jaarlijks 500.
Debat
In het debat in de Tweede Kamer over de versoepeling van het kinderpardon toonden verschillende oppositiepartijen zich kritisch over de verlaging van het aantal op te nemen vluchtelingen. Bram van Ojik (GroenLinks) sprak van “miezerige koehandel”.
Ook coalitiepartner D66 is eigenlijk niet voor het plan. “Dat hebben wij moeten inleveren”, zei Maarten Groothuizen (D66) tijdens het debat. Volgens hem is het onmogelijk om samen te werken in een coalitie zonder water bij de wijn te doen.
Een motie van Farid Azarkan (DENK) om het plan terug te draaien en toch weer 750 vluchtelingen op te nemen kreeg geen meerderheid.
Akkoord over het kinderpardon:
De groep met 700 eerder afgewezen asielkinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het kinderpardon zelf wordt per direct beëindigd.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de ‘discretionaire bevoegdheid’ in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 naar 500 per jaar.
NOS 30.01.2019 De coalitie bereikte gisteren na dagenlang overleg een akkoord over het kinderpardon, waarmee een crisis werd afgewend. Afgesproken is onder meer dat een groep van 700 ‘gewortelde’ kinderen opnieuw wordt beoordeeld. De verwachting is dat het overgrote deel van hen alsnog in Nederland kan blijven.
Verder kwamen de partijen onder meer overeen dat het kinderpardon zoals dat tot nu toe gold met onmiddellijke ingang wordt beëindigd. De discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris om in schrijnende gevallen van de regels af te wijken verdwijnt. Daarvoor in de plaats krijgt het hoofd van de IND een soortgelijke bevoegdheid.
Discretionaire bevoegdheid
In het Kamerdebat met staatssecretaris Harbers daarover toonde de hele linkse oppositie zich opgetogen met de afspraken over de hier gewortelde kinderen.
Maar GroenLinks, SP, PvdA, Denk en Partij voor Dieren zetten onder meer vraagtekens bij wat er nu precies is afgesproken over de discretionaire bevoegdheid. “Er is uiteindelijk maar één iemand verantwoordelijk voor de IND en dat is de staatssecretaris. Je kunt zulke cruciale beslissingen niet overlaten aan een ambtenaar”, zei GroenLinks-Kamerlid Van Ojik.
Anderen vroegen zich af of mensen in een later stadium van de procedure niet alsnog een beroep op “schrijnendheid” kunnen doen. De linkse oppositie is ook zeer kritisch over de afspraak dat er minder vluchtelingen uit oorlogsgebieden worden opgenomen.
In het debat haalde PVV-leider Wilders uit naar VVD en CDA. Volgens hem is de VVD laf en is de partij gecapituleerd voor “linkse drammers” van het CDA en de ChristenUnie. “En wat een feest voor al die illegalen, migranten die een verblijfsvergunning willen, alle mensensmokkelaars en de hele asielindustrie.”
Wilders noemde het CDA onbetrouwbaar; hij vindt dat die partij geen rechte rug heeft gehouden. Volgens de PVV weten “de mensen in Afrika” dat er iedere keer weer een nieuwe pardonregeling komt.
Verruiming doet pijn
Kamerlid Azmani van regeringspartij VVD zei dat hij er geen doekjes om wil winden dat de verruiming van de mogelijkheden voor gewortelde kinderen de VVD pijn doet. “Maar op het moment dat je ziet dat een partij draait en dat er dus andere meerderheden ontstaan, zijn wij niet een partij die meteen wegloopt.”
Met die draai doelde hij op de ommezaai van het CDA: die partij was eerder tegen verruiming van het kinderpardon. Azmani zei verder dat de afspraken uiteindelijk tot een eerlijker en strenger systeem in de toekomst leiden. “Het illegaal verblijf in Nederland rekken wordt zinloos.”
Spannende week
Woordvoerder Van Toorenburg van coalitiepartner CDA erkende dat het een “spannende week” is geweest. Maar ook volgens haar resulteren de afspraken in een evenwichtiger beleid en komt er snel een eind aan de “tergende onzekerheid voor gewortelde kinderen”. Ze zei ook dat “de perverse prikkel om maar door te procederen wordt weggenomen”.
D66-Kamerlid Groothuizen benadrukte dat de coalitie voor een “brede oplossing” heeft gekozen en dat er niet alleen iets is afgesproken voor de huidige groep asielkinderen, maar dat voortaan “schrijnendheid” eerder in de procedure wordt getoetst. Hij erkende dat D66 het aantal vrijwillig op te nemen vluchtelingen liever op het eerder afgesproken aantal van 750 had willen houden.
Woordvoerder Voordewind van regeringspartij ChristenUnie zei dat de “wonderen de wereld nog niet uit zit zijn” nu veel gewortelde kinderen mogen blijven, een grote wens van zijn partij. Hij zei dat in de nieuwe afspraken de wensen zijn verwerkt van de vier regeringspartijen en dat de ChristenUnie al met al blij en tevreden is.
Tekentafel
SGP-woordvoerder Bisschop sprak van een “typisch Haags tekentafel-compromis”. 50Plus-leider Krol zei dat er veel onduidelijkheid is over wat er precies is afgesproken en dat er tot nu toe vooral in achterkamertjes is gepraat.
En Kamerlid Hiddema van Forum voor Democratie had weinig goede woorden over de afspraken. Volgens hem is er sprake van rechtsongelijkheid ten opzichte van afgewezen asielzoekers die wel zijn vertrokken.
Het debat wordt alleen gevoerd met Harbers. De oppositie had ook premier Rutte erbij willen hebben, maar de meerderheid vond dat niet nodig.
NU 30.01.2019 Hoewel een meerderheid van de oppositie blij is met de verruiming van het kinderpardon, is er woensdag tijdens het Kamerdebat over het kinderpardonakkoord forse kritiek op onder meer het besluit om minder erkende VN-vluchtelingen op te nemen.
GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik vindt het onbegrijpelijk dat de coalitiepartijen hebben besloten de jaarlijkse opname van het aantal door de VN geselecteerde erkende vluchtelingen te verminderen van 750 naar 500. “Miezerige koehandel”, noemt de GroenLinkser dit onderdeel van het akkoord.
De SP vindt het “gênant”. Kamerlid Jasper van Dijk spreekt van “een wrange uitruil” die bedoeld is om de VVD tevreden te houden.
Akkoord na week van onderhandelingen
Dinsdagavond presenteerde staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) het akkoord over de verruiming van het huidige kinderpardon. Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie bevonden zich een week lang in een patstelling nadat het CDA een draai maakte op het kinderpardon.
Afgesproken is dat de regeling voor een groep van ongeveer zevenhonderd uitgeprocedeerde asielkinderen met coulance opnieuw wordt beoordeeld.
Het is de verwachting dat ongeveer 90 procent van de kinderen en hun gezinsleden mogen blijven, iets waar coalitiepartijen CDA, D66 en CU op inzetten.
‘Wie is hier trots op?’
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, de discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gaat en dat het aantal erkende vluchtelingen die naar Nederland mogen met een derde wordt verminderd.
“Wie is hier trots op?”, vraagt Van Ojik zich af. Volgens de GroenLinkser heeft dit kabinet en deze coalitie altijd gesteld dat in Nederland ruimte en draagvlak is voor “echte vluchtelingen”.
Het CDA staat achter dit besluit. Na afloop van de presentatie van het akkoord lichtte VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff het standpunt van zijn partij toe. “Met hervestiging zijn wij altijd terughoudend geweest. Wij hebben nooit gezegd dat we mensen willen ophalen uit de regio.” Met vijfhonderd erkende vluchtelingen is Dijkhoff tevreden.
D66 is er kort over. De partij noemt dit onderdeel van het akkoord “zuur”. CU’er Joël Voordewind zegt de concessie “met pijn in het hart” te hebben gedaan.
Onduidelijkheid over discretionaire bevoegdheid
Ook zijn er vragen over de discretionaire bevoegdheid die naar de directeur van de IND wordt overgeheveld. De coalitie wil dat doen om de toetsing van schrijnende gevallen uit de politiek te trekken.
Linkse oppositiepartijen vragen zich echter af of dat ook zal gebeuren, omdat de staatssecretaris eindverantwoordelijk blijft. De IND val immers onder de politieke verantwoordelijkheid van de bewindsman.
Ook is niet duidelijk of dit akkoord ervoor zal zorgen dat er in de toekomst geen schrijnende gevallen zullen voorkomen. Het is de bedoeling dat de personeelstekorten bij de IND zullen worden opgelost wat ervoor moet zorgen dat de procedures versnellen.
“Dit akkoord valt of staat bij de verbetering van de procedures”, merkt PvdD-Kamerlid Eva Akerboom op. Zij wijst erop dat in die tussentijd asielkinderen tussen wal en schip kunnen vallen. Akerboom waarschuwt ervoor dat in dat geval een nieuw pardon weer nodig is.
PVV-leider Geert Wilders is verbolgen over het akkoord. Hij verwijt de VVD te zijn gezwicht voor het CDA, D66 en CU. Hij herinnert de partij eraan in het verleden meerdere malen tegen een pardon te hebben gepleit, omdat dat een beloning voor het negeren van rechterlijke uitspraken zou zijn, en noemt de VVD een groep “slappelingen en lafaards”.
De PVV’er diende een motie van wantrouwen in en kreeg alleen de steun van FvD.
Telegraaf 30.01.2019 De coalitiepartijen leggen het akkoord over het kinderpardon allemaal in eigen voordeel uit. Voor de VVD is de winst echter onzeker, zegt parlementair verslaggever Jorn Jonker.
NOS 30.01.2019 Volgens Harbers komt er nu een einde aan de situatie dat mensen hun situatie schrijnend vinden, “maar dat die schrijnendheid er vooral uit bestaat dat mensen hier al lang verblijven”. Er wordt voortaan aan het begin van de procedure gekeken of een zaak schrijnend is.
En als iemand vindt dat zijn situatie alsnog schrijnend wordt, gedurende de procedure, dan kan hij naar de rechter stappen of een nieuwe procedure beginnen, zegt Harbers.
De coalitie bereikte gisteren een akkoord. De zaak van 700 kinderen wordt opnieuw bekeken. De verwachting is dat 90 procent mag blijven.
Telegraaf 30.01.2019 Staatssecretaris Harbers (Asiel) toont zich opgelucht nu hij de zeggenschap over individuele asielzaken verliest.
„Ik heb veel van mijn voorgangers horen zeggen dat ze dat deel van hun werk nooit zouden missen en ook ik kan heel goed zonder”, zegt de VVD-bewindsman. De zogeheten discretionaire bevoegdheid bracht hem eerder dit jaar in het nauw, toen toen hij de uitgeprocedeerde Armeense kinderen Lili en Howick na ophef in de media opeens tóch een verblijfsvergunning verstrekte.
Eerder zei hij juist dat uitzetting aan de orde was. Volgens kritische Kamerleden uit zowel coalitie als oppositie kwam die plotse draai door slappe knieën van Harbers.
Zelf bestrijdt hij dat verwijt. „De vraag of er media-aandacht voor uitgesprocedeerde asielzoekers was, heeft voor mij nooit een rol gespeeld. Ik sloot mij altijd af van de buitenwereld.” Toch klinkt er ook bij de VVD opluchting dat haar staatssecretaris niet opnieuw onder vuur kan komen te liggen bij dit soort gevallen.
Veel minder problemen
Harbers geeft toe dat het veel minder problemen oplevert dat de rechter nu het laatste woord heeft over asielzaken. „Ik heb namelijk nog nooit gezien dat actiegroepen bij de rechter tumult opriepen.” De VVD-bewindsman ziet in de oude regelgeving een perverse prikkel die uitnodigt om procedures te stapelen. „Ik zal de discretionaire bevoegdheid vooral niet missen omdat ik geloof in een stelsel waarin de overheid beslist en waarin de rechter het laatste oordeel heeft.”
AD 30.01.2019 Al na een minuut stokt de stem van Naira Kirakosyan aan de telefoon vanuit Jerevan, Armenië. Ze snikt. ,,Dit is zo oneerlijk. Waarom moesten wij weg en mag nu iedereen blijven?’’
Het gezin Grigoryan (vader Hovik, moeder Naira Kirakosyan en de drie kinderen: Shushan (8), Vrej (5) en Jemma (3)) werd vorige week maandag onder begeleiding van tien marechaussee’s Nederland uitgezet en met een lijnvlucht teruggebracht naar Armenië. Op dat moment was al twee dagen bekend dat het CDA toch voor een verruiming van het kinderpardon was en werd er in Den Haag al koortsachtig over een nieuw akkoord overlegd.
Dat akkoord kwam er gisteravond. De coalitiepartijen kwamen overeen dat zo’n 600 asielgezinnen alsnog aanspraak kunnen maken op het kinderpardon. Gezinnen dus zoals de Grigoryans. Moeder Naira volgde het nieuws uit Den Haag op de voet. ,,Negen jaar zijn we in Nederland geweest. We hebben ons altijd rustig gehouden. Toch zijn we uitgezet. En nu is er een akkoord. Dat is toch niet eerlijk? Ik hoop dat we mogen terugkomen.’’
‘Zo schrijnend’
Vrienden van het gezin en hun advocaat zeggen zich daar inderdaad sterk voor te gaan maken. ,,Want dit is natuurlijk wel heel erg schrijnend’’, zegt Esther van Dijken, die zich inzet voor veel kinderpardongezinnen. De advocaat bekijkt hoe een nieuwe aanvraag gedaan kan worden. Hoe groot de kans is, dat dat lukt, is niet duidelijk.
Het gebeurt zelden dat asielzoekers die uit zijn gezet, worden teruggehaald. Mogelijk krijgt de moeder van de Armeense kinderen Lili en Howick nog een verblijfsvergunning voor Nederland, nadat ze eerder is uitgezet. Maar ook die procedure is nog niet afgerond.
Het gezin Grigoryan kwam in 2010 naar Nederland. Alle drie de kinderen werden dus hier geboren. Dochter Shushan heeft medische problemen, zij werd twee jaar geleden op het azc in Den Helder aangereden door een vrachtwagen. De kinderen spreken geen Armeens.
Het gezin verblijft nu in een flatje bij vrienden in Jerevan. De eerste week woonden ze in een hotel, maar dat was niet langer te betalen. ,,Het gaat slecht met ons’’, zegt moeder Naira, waarna ze weer in snikken uitbarst. Van Dijken: ,,Ze wonen in bij vrienden, maar die hebben het ook arm. Er is nauwelijks begeleiding voor het gezin.’’
AD 30.01.2019 De coalitie kan dan wel tevreden zijn over de nieuwe afspraken rond het kinderpardon, de oppositie denkt daar heel anders over. Dat bleek vanmiddag tijdens het debat in de Tweede Kamer. De rechtse partijen verweten de VVD slap gedrag omdat het kinderpardon nog één keer uitgevoerd wordt, partijen op de linkerflank maken zich juist zorgen over toekomstige asielkinderen, als de regeling daarna van tafel gaat.
De staatssecretaris sloeg zich relatief simpel door het debat, dat de coalitie tot dinsdag nog zwaar op de maag lag. De PVV zegde weer het vertrouwen in het kabinet op, maar kreeg enkel steun van FVD.
De regeringspartijen stellen stuk voor stuk met winst uit hun onderlinge strijd om het kinderpardon te zijn gekomen. Ze hebben elk echter ook pijnlijke concessies gedaan, gaven ze toe. Desondanks vinden ze dat er een goed pakket ligt, dat op delen beter is dan de afspraken in het regeerakkoord.
De oppositiepartijen hadden daar hun eigen ideeën over. Zo vindt Geert Wilders dat de coalitie illegalen beloont en kansloze asielzoekers aanmoedigt ook naar Nederland te komen. Vooral de ‘slappelingen en lafaards’ van de VVD moesten het ontgelden. De VVD zou ‘door de pomp zijn gegaan’, meent de PVV-leider, die sprak van een ‘feest voor illegalen’.
Wilders begon het debat al geirriteerd omdat niet de fractievoorzitters en premier Mark Rutte, maar de fractiespecialisten naar de zaal waren gekomen voor het debat. Dat is ‘een beetje laf’, aldus Wilders, die erop wees dat ze ‘wel voor allerlei camera’s’ zijn verschenen. Via een hoofdelijke stemming probeerde hij de partijleiders alsnog naar de Kamer te krijgen, maar hij kreeg geen meerderheid.
‘Schrijdendheidstoets’
De linkse oppositie had vooral veel vragen over de afschaffing van de discretionaire bevoegdheid, waarmee asielzoekers in schrijnende gevallen toch een verblijfsvergunning kunnen krijgen. Coalitiepartners CDA en ChristenUnie gebruikten liever andere woorden dan de staatssecretaris van VVD-huize, merkten ze op.
De zogeheten discretionaire bevoegdheid maakt plaats voor een ‘schrijnendheidstoets’. Daar gaat de directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over. Die mogelijkheid een uitzondering te maken, geldt alleen nog voor een eerste asielaanvraag.
Denkt een afgewezen asielzoeker daarna nieuwe redenen te hebben om alsnog in Nederland te mogen blijven, dan moet hij maar een nieuwe aanvraag indienen, zegt Harbers.
De coalitie hoopt dat nieuwe toets ervoor zorgt dat schrijnende gevallen zich niet weer pas na jarenlang procederen aandienen. Het scheelt de staatssecretaris, rond wie geregeld een mediastorm opstak in de hoop dat hij met de hand over het hart zou strijken, ook een kopzorg.
Maar CDA, D66 en CU, die de discretionaire bevoegdheid tot voor kort nog fel verdedigden, hebben daarmee volgens de linkse oppositie wel een laatste uitweg voor in de regels verstrikte asielzoekers opgegeven.
De PvdA wijst erop dat Harbers nu nog een verblijfsvergunning kan verlenen zonder dat verder te hoeven toelichten. De baas van de IND werkt straks wel met regels in de hand, terwijl sommige asielaanvragen niet in regels te vangen zouden zijn. Dat laatste was een van de redenen waarom morrelen aan de discretionaire bevoegdheid voor CDA, D66 en CU lang uit den boze was.
Harbers pareert dat het eindoordeel, anders dan nu, straks altijd aan de rechter is. Ook een tweede tegenwerping, dat hij toch altijd verantwoordelijk blijft voor de IND en dus ook in de toekomst op schrijnende gevallen wordt aangesproken, wuift hij weg.
Asielkinderen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn, moeten ook de kans krijgen alsnog een beroep te doen op het kinderpardon, zegt Defence for Children.
NOS 30.01.2019 Voor bijna 700 asielkinderen ziet de toekomst er zonniger uit. Dankzij het coalitieakkoord van gisteravond over het kinderpardon mogen zij waarschijnlijk toch in Nederland blijven. Het zijn de kinderen die tevergeefs een beroep had gedaan op de vorige twee kinderpardonregelingen.
Deze kinderen voldeden niet aan de voorwaarden. Maar er is ook een groep die langer dan vijf jaar in Nederland is en geen beroep heeft gedaan op de regeling. Kinderrechtenorganisatie Defence for Children roept de politiek op om ook voor deze kinderen een oplossing te zoeken.
In het debat in de Tweede Kamer zijn daar ook vragen over gesteld. Staatssecretaris Harbers komt later met nadere informatie hierover, heeft hij toegezegd.
Geen kans
Om hoeveel kinderen het gaat is niet bekend. Zij vroegen op advies van hun advocaten geen kinderpardon aan. De advocaten meenden dat ze geen schijn van kans zouden hebben. Dat had te maken met het zogenoemde meewerkcriterium, dat in de loop der jaren steeds zwaarder ging wegen. Het gevolg was dat in 2013 nog 880 aanvragen werden ingediend en in 2018 minder dan 50. Dat zijn aanvragen voor het hele gezin.
In het gisteren gesloten akkoord staat niets over deze groep. Volgens advocaat Martin Vegter van Defence for Children moeten deze kinderen niet uit het oog verloren worden. “We weten niet om hoeveel kinderen het gaat, maar we kennen wel voorbeelden van kinderen die hier ook langer dan vijf jaar zijn en die het niet eens hebben geprobeerd. Kijk ook naar deze kinderen bij de regeling”.
De meeste van deze kinderen wonen in een van de vijf gezinslocaties voor asielzoekers. Op dit moment verblijven daar zo’n 1300 kinderen met hun ouders.
Onbekende bestemming
Uit cijfers die de NOS eerder opvroeg bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bleken 2140 kinderen een beroep te hebben gedaan op de eerste twee kinderpardonregelingen. Van hen zijn er nu nog 740 in de asielopvang in Nederland.
Zo’n 80 kinderen zijn inmiddels het land uitgezet of zelf vertrokken. Zij zullen niet terug worden gehaald, laat staatssecretaris Harbers weten tijdens het Tweede Kamerdebat over de nieuwe regeling.
Daarnaast zijn 180 kinderen met onbekende bestemming vertrokken. Waarschijnlijk verblijven zij nog ergens in Nederland. De kinderen waar Defence for Children het nu over heeft, vallen overigens buiten deze groep.
AD 30.01.2019 ,,Hoera! Het is eindelijk gebeurd. Het kinderpardon’’, juicht de 9-jarige Nemr uit Irak, gekleed in zijn Marvel-superhelden pyjama. ,,Ik bedank iedereen. Heel Nederland’’, zegt hij in een filmpje op twitter. Nemr is waarschijnlijk een van de ongeveer 600 kinderen die na het akkoord van gisteravond in Nederland mogen blijven. Er is ook verbijstering: over het lot van het gezin Grogoryan, dat vorige week nog is uitgezet.
De vier coalitiepartijen sloten gisteravond laat een compromis over de verruiming van het kinderpardon. De huidige regeling voor kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland en daarmee hier ‘geworteld’ zijn wordt versoepeld, waardoor honderden kinderen alsnog mogen blijven. Maar voor nieuwe gevallen verdwijnt de regeling volledig.
De Iraakse Nemr werd een van de gezichten van de lobby voor een ruimer kinderpardon. Hij ging samen met programmamaker Tim Hofman van #Boos naar de Tweede Kamer om daar politici te interviewen over het onderwerp. Uiteindelijk haalde Hofman meer dan 250.000 handtekeningen op voor aanpassing van het pardon.
Ook het Armeense gezin Tamrazyan speelde een grote rol in het debat. Het gezin van vijf, met oudste dochter Hayarpi als woordvoerder, verblijft al enkele maanden met ‘kerkasiel’ in de Bethelkerk in Den Haag. Het gezin was uitgeprocedeerd en moest terug naar Armenië, maar vluchtte naar de kerk. In die kerk wordt al die tijd al 24 uur per dag een dienst gehouden.
Een oude wet wil dat de politie niet binnen mag treden in een kerk als er een dienst gaande is. De coördinator van het kerkasiel liet in eerste instantie weten dat de dienst voorlopig zou doorgaan. ,,Ik denk dat het gezin mag blijven, maar we durven er nog niet helemaal op te rekenen’’, zei coördinator Derk Stegeman gisteravond al tegen deze site. Later woensdagochtend maakte Stegeman bekend dat de dienst vanmiddag stopt. Om 15u is er een persconferentie in de kerk.
,,Het is zeker een politieke deal met wrange aspecten. Maar voor Hayarpi en zoveel anderen is dit wel een reden tot vreugde’’, twitterde Stegeman ook. ,, Blij dat het bijna voorbij mag zijn. Straks eerst maar eens naar de Tweede Kamer.’’ Die Tweede kamer debatteert vandaag over het kinderpardon en het compromis van de coalitie.
AD 30.01.2019 Na anderhalve week onderhandelen hebben regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie een uitweg gevonden in de crisis rond het kinderpardon. Partijen zijn overeengekomen dat meer gezinnen in aanmerking komen voor het huidige kinderpardon. In de toekomst worden de criteria echter alsnog verscherpt.
Met die bezweringsformule hebben de kopstukken van de coalitie vanavond een dreigende kabinetscrisis afgewend. Afgesproken is dat de kinderen van afgewezen asielzoekers die nu langer dan vijf jaar in Nederland zijn meer kans maken om hier alsnog te blijven.
Die ruimhartigere toepassing van het kinderpardon geldt waarschijnlijk voor negentig procent van 700 kinderen en hun gezinnen. Er komt dus een uitzetstop voor die groep, totdat hun dossier beoordeeld is.
De VVD heeft op dat punt toegegeven, maar heeft daar wel wat voor teruggevraagd. Zo wordt de nieuwe pardonregeling gestopt. Voor nieuwe gevallen geldt het kinderpardon dus niet meer.
Ook verandert er iets aan de zogeheten discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris van Asiel. Die heeft nu nog het recht om over zijn hart te strijken bij schrijnende gevallen die volgens de regels geen recht hebben om hier te blijven.
Die bevoegdheid wordt echter overgedragen aan de IND. Daar wordt gekeken of de situatie van een asielzoeker ‘schrijnend’ is, waardoor die mogelijk in aanmerking komt voor een verblijfstatus. Is dat niet zo, dan kan dat in de toekomst ook niet meer worden aangepast. De coalitie maakt ook 13 miljoen euro extra beschikbaar voor de IND, voor snellere asielprocedures.
De fractievoorzitters legden de uitkomst van het overleg vanavond voor aan de fracties. Rond 21.15 uur werd bekend dat de fracties van ChristenUnie, D66 en CDA akkoord zijn met de plannen. Een halfuurtje later ging ook de VVD akkoord.
Op de vraag of er sprake was van een kabinetscrisis, antwoord VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff: ,,In de toon was het rustig, maar je weet wat er op het spel staat.’’ Hij vindt de plannen ‘inhoudelijk beter dan er in het regeerakkoord stond’.
Versoepeling
In de toon was het rustig, maar je weet wat er op het spel staat, aldus Klaas Dijkhoff, VVD
De coalitiepartijen overleggen al de hele week over het kinderpardon. Een Kamermeerderheid van CDA, D66 en een aantal oppositiepartijen wil dat de regels worden versoepeld, zodat meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning.
ChristenUnie en D66 eisten daarnaast een onmiddellijke uitzetstop voor asielkinderen, zolang de discussie nog loopt. De VVD voelde daar echter niets voor en hield vast aan het regeerakkoord. De partij wil de resultaten afwachten van de commissie Van Zwol, die onderzoek doet naar het functioneren van het kinderpardon.
De spanningen binnen de coalitie liepen ondertussen flink op, zeker nadat Dijkhoff eerder al uitspraken deed over het klimaatakkoord die tegen het regeerakkoord ingingen. Hij zei dat de kans ‘nihil’ is dat hij de grote hoeveelheid ingrijpende milieumaatregelen uit het akkoord allemaal gaat uitvoeren.
Debat
De Tweede Kamer debatteert morgen over de kwestie. Het was voor de coalitie van belang daarvoor al tot overeenstemming te komen, anders lopen zij het risico tijdens dat debat door de oppositie tegen elkaar te worden uitgespeeld. ,,Deze week is er een debat, dan moeten we weten waar we gaan landen’’, zei Gert-Jan Segers (ChristenUnie) daar al over. Staatssecretaris Mark Harbers (VVD) zou eigenlijk vrijdag al met een kabinetsbrief over de kwestie komen, maar heeft dat nog altijd niet gedaan.
Tot eind deze week worden er geen asielzoekers met kinderen uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven. Maar dat is puur toeval, aldus Harbers. Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
NOS 30.01.2019 Het wordt vandaag een lange dag voor de coalitie. De Tweede Kamer debatteert over twee hoofdpijndossiers. Eerst staat de versoepeling van het kinderpardon op de agenda en direct daarna gaat het over het klimaatakkoord.
Over beide onderwerpen liep afgelopen weken de spanning op. Vooral de onderhandelingen over het kinderpardon verliepen in crisissfeer.
Het debat over het kinderpardon begint om 10.15 uur en is live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl en via een liveblog.
Volgens de planning van de Tweede Kamer begint het debat over het klimaatakkoord om 16.00 uur.
Gisteravond werd alsnog een akkoord bereikt: een groep van 700 kinderen wordt opnieuw beoordeeld. Naar verwachting mag 90 procent van hen in Nederland blijven. Met hun ouders erbij gaat het in totaal om zo’n 1300 mensen.
Daar staat tegenover dat het kinderpardon wordt afgeschaft, zodat er in de toekomst geen schrijnende zaken meer gaan spelen zoals rond Lili en Howick. Ook wordt de druk bij de staatssecretaris weggehaald om in sommige gevallen, zoals bij de twee Armeense tieners, over zijn hart te strijken. Die verantwoordelijkheid gaat naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Wisselgeld
Beide punten heeft de VVD “binnengehaald”, zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. Het is als het ware wisselgeld voor de grootste regeringspartij, die als enige van de vier coalitiepartijen nog tegen een verruiming van het kinderpardon was.
“Het is een oplossing waar voor alle partijen iets in zit”, zegt Van der Wulp. “En je zou kunnen zeggen dat dat best knap is, nadat ze weken rollebollend over straat zijn gegaan.”
Het debat over het kinderpardon wordt minder spannend, denkt hij, nu de coalitiepartijen elkaar weer omarmen. Ze zullen vooral willen uitstralen dat ze er sterker uit zijn gekomen.
De rechtse oppositie zal zijn pijlen vooral op de VVD richten, is de verwachting. Deze partijen zullen de concurrent op rechts een slappe houding verwijten. “Wat dat betreft spreekt de voorpagina van De Telegraaf boekdelen”, zegt Van der Wulp. De krant stelt dat de VVD door de knieën is gegaan voor de coalitiepartijen.
De linkse oppositie is tevreden over het pardon voor de groep kinderen die in Nederland geworteld zijn, maar heeft nog veel vragen over het afschaffen van de kinderpardonregeling.
Klimaatakkoord
Na het debat over het kinderpardon volgt een debat over het klimaatakkoord. Ook dat ligt gevoelig. VVD-fractieleider Dijkhoff noemde een paar weken geleden in De Telegraaf de kans nihil dat het klimaatakkoord helemaal wordt uitgevoerd. Ook noemde hij coalitiegenoot Jetten (D66) een klimaatdrammer. Dijkhoff zei verder dat hij nog eerder het kabinet zou laten vallen dan dat hij de burgers voor de kosten van klimaatmaatregelen laat opdraaien.
“De coalitiepartijen wacht een lange dag”, concludeert Van der Wulp. “Ik denk dat het verstandig is dat ze bij het ontbijt een paracetamolletje nemen.”
NOS 29.01.2019 Organisaties die zich ingezet hebben voor verruiming van het kinderpardon reageren positief op het akkoord dat de coalitiepartijen in Den Haag hebben bereikt. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie kwamen overeen dat zo’n 90 procent van de nu in Nederland gewortelde kinderen hier mag blijven. Omdat de ouders dan ook niet meer kunnen worden uitgezet, zal het totaal uitkomen op 1300 kinderen en volwassenen.
Defence for Children spreekt van een grote doorbraak. “Natuurlijk hebben we nog wel wat vragen”, zegt juriste Martine Goeman. “Hoe gaat er bijvoorbeeld bepaald worden welke kinderen er wel en welke er niet onder vallen? Maar voor nu klinkt het heel positief. Wij zien dagelijks de stress bij de kinderen, ze verdienen dit.”
Dit verandert er, in het kort:
De groep kinderen wordt opnieuw beoordeeld. De verwachting is dat 90 procent van die groep mag blijven.
Het hoofd van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt voortaan de discretionaire bevoegdheid in plaats van staatssecretaris Harbers.
De IND krijgt extra geld voor snellere asielprocedures.
De vrijwillige overname van vluchtelingen uit oorlogsgebieden gaat van 750 terug naar 500.
Ook programmamaker Tim Hofman, die het kinderpardon opnieuw op de agenda zette, is blij met het akkoord. “Een pardon voor zo’n 630 kinderen is heel goed nieuws”, zei hij tegen persbureau ANP. “Maar ik geloof het eigenlijk pas als Nemr met een verblijfsvergunning in zijn handen staat.” Hofman maakte een documentaire over het Iraakse jongetje Nemr, dat ook met uitzetting wordt bedreigd.
Hofman vindt het belangrijk dat er ook meer geld is vrijgemaakt voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Procedures kunnen dan sneller en zorgvuldiger worden afgerond.
VluchtelingenWerk Nederland spreekt van “een prachtig akkoord voor de kinderen”. Maar de organisatie spreekt van een “bittere pil” voor vluchtelingen die uit oorlogsgebieden naar Nederland zouden komen. Dat worden er jaarlijks 250 minder.
De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR deelt die kritiek, blijkt uit een tweet.
Ook de kerkelijke organisatie voor hulp aan asielzoekers Inlia is blij met het akkoord, maar ook directeur John van Tilborg heeft nog vragen. Zo wil hij weten of het criterium blijft gelden dat uitgeprocedeerde asielzoekers hadden moeten meewerken aan hun uitzetting en wat daaronder wordt verstaan.
“Als je niet hebt meegewerkt als je bij de rechter in beroep bent gegaan, zou dat raar zijn. Want je hebt in Nederland het recht om naar de rechter te stappen”, aldus Van Tilborg. Hij had liever gezien dat de hele groep een verblijfsstatus krijgt.
Verder is Van Tilborg het er niet mee eens dat de toelating van deze kinderen en hun familie ten koste zal gaan van vluchtelingen. Er is namelijk afgesproken dat Nederland minder vluchtelingen van de VN-organisatie UNHCR zal opnemen: 500 in plaats van de eerder bepaalde 750. “Deze mensen hebben net zo goed recht op hulp en bescherming”, zegt Van Tilborg.
VK 29.01.2019 De regeringspartijen van Rutte III blijven koortsachtig op zoek naar een uitweg uit de impasse rond het kinderpardon. De kwestie is inmiddels uitgegroeid tot de zwaarste beproeving van de coalitie tot nu toe. Maandag was er tot laat in de avond spoedberaad om een crisis af te wenden.
Sybrand Buma staat de pers te woord na afloop van het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De coalitie praat al ruim een week over een mogelijke versoepeling van het kinderpardon. Maandag was er bijna de hele dag overleg. Eerst kwamen de vier fractievoorzitters bijeen met de top van het kabinet, inclusief premier Mark Rutte. Daarna was er tot ’s avonds laat overleg tussen de vier fractievoorzitters, de fractiespecialisten en staatssecretaris Mark Harbers van Asiel. De hoofdrolspelers toonden zich daarna gematigd positief. Het gesprek zou ‘constructief’ zijn geweest, maar ‘we zijn er nog niet’, aldus D66-voorman Rob Jetten.
Zeker is dat de verhoudingen binnen de coalitie zelden zo gespannen waren. CDA, D66 en ChristenUnie pleiten sinds vorige week samen voor een soepeler kinderpardon. De drie coalitiepartners willen dat een onafhankelijke commissie daar onderzoek naar doet en eisen tegelijkertijd dat er in de tussentijd geen gezinnen worden uitgezet die mogelijk gebruik kunnen maken van een mindere strenge uitleg van de huidige voorwaarden.
De VVD vindt dat de overige partijen tornen aan de afspraken in het regeerakkoord. De liberalen houden vast aan een restrictief asielbeleid, inclusief een streng kinderpardon, en willen alleen inschikken als er compensatie tegenover staat. Volgens de partij zou er opnieuw onderhandeld moeten worden over het regeerakkoord, een soort miniformatie. CDA, D66 en ChristenUnie vinden dat overdreven.
Onbegrip
Achter de schermen was maandag aanvankelijk onbegrip te horen voor het gebrek aan ‘politieke wil’ bij de VVD. Het CDA, dat vorige week plotseling een draai maakte over het kinderpardon, bestrijdt dat er afspraken uit het regeerakkoord worden geschonden. Volgens partijleider Sybrand Buma zijn de omstandigheden veranderd door een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU in juni. De huidige regeling zou daardoor niet meer houdbaar zijn.
D66-leider Rob Jetten verlaat het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De VVD wuift dat argument weg. De grootste regeringspartij meent dat Buma het vonnis gebruikt om te verhullen dat hij onder druk van zijn partijleden van koers is veranderd. De liberalen zijn ook verbaasd over de wijze waarop het thema aan de orde is gesteld door de coalitiepartners. Eerst pleitten CDA en D66 in het AD voor een versoepeling. Vervolgens eiste de ChristenUnie via Trouw een uitzetstop.
Geen van de coalitiepartijen zegt uit te zijn op een kabinetscrisis, maar tegelijkertijd wil niemand aan de vooravond van de provinciale statenverkiezingen in maart gezichtsverlies lijden. VVD, CDA en D66 staan nu al op zwaar verlies in de peilingen. Het is daardoor moeilijk geworden om nog grote concessies te doen.
Gert Jan Segers staat de pers te woord na afloop van het overleg tussen de coalitieleiders over het kinderpardon. Beeld ANP
De interne coalitiestrijd zou in elk geval voor woensdag beslist moeten zijn. Dan staat er een Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Dat dreigt een martelgang te worden als de meningsverschillen dan nog niet zijn opgelost. Staatssecretaris Harbers kondigde vorige week aan dat er tot het debat ‘toevalligerwijs’ geen uitzetting van gezinnen plaatsvindt. Ook dat zal na woensdag niet meer lang vol te houden zijn.
CDA, D66 en ChristenUnie lijken er ook op te hopen dat premier Rutte uiteindelijk zijn politiek kapitaal inzet om de coalitie overeind te houden. Zo ging het in het vorige kabinet ook geregeld: een morrende VVD-fractie werd uiteindelijk door Rutte in het gareel gebracht.
De nervositeit liep maandag wel op, ook omdat onduidelijk is hoeveel de VVD nog wil investeren in Rutte III. Alles wijst erop dat de coalitie bij de provinciale statenverkiezingen haar meerderheid gaat verliezen in de Eerste Kamer.
Het kinderpardon splijt het kabinet – hoe kon het zo ver komen?
Woensdag staat een belangrijk Kamerdebat over het kinderpardon op de agenda. Is het onderwerp voor het CDA, D66 en de ChristenUnie, die een rem willen op het uitzetten van uitgeprocedeerde gezinnen, belangrijk genoeg om een kabinetscrisis met de VVD te riskeren? Dit schreven we er tot nu toe over.
NOS 28.01.2019 De coalitie heeft nog geen oplossing gevonden voor het meningsverschil over een versoepeling van het kinderpardon. Wel is er “constructief” gesproken, zijn er “goede vorderingen” gemaakt en zijn er “stappen” gezet, zo zeiden de fractievoorzitters van CDA, D66 en ChristenUnie na afloop van een overleg maandagavond op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Over de inhoud van de gesprekken wilde geen van de partijen iets kwijt. “In het belang van het proces doen we hierover geen verdere mededelingen”, sprak CDA-leider Buma. D66-voorman Jetten zei: “We zijn er nog niet”. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff kwam niet door de hal van het ministerie naar buiten en gaf nog geen reactie.
‘Coalitieoverleg constructief, maar we zullen nog even door moeten’
Conflict
Al dagen is de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie naarstig op zoek naar een oplossing voor een hoogoplopend conflict over het verruimen van de regels over het uitzetten van asielkinderen. De VVD is daartegen en beroept zich daarbij op afspraken in het regeerakkoord.
De drie andere fracties willen dat de regels soepeler worden, omdat ze in de praktijk volgens die partijen niet werken. De afgelopen dagen slaagden de partijen er in allerlei onderlinge gesprekken niet in om dichter bij elkaar te komen.
Woensdag debatteert de Tweede Kamer over een mogelijke versoepeling van het kinderpardon.
NOS-verslaggever Ron Fresen denkt dat het kinderpardon geen van de partijen een crisis waard is. “Maar tegelijkertijd kan geen van de partijen, gelet op hun ingenomen standpunten over dit gevoelige onderwerp, nog makkelijk inbinden.”
Dinsdag wordt een cruciale dag. “Dan moet duidelijk worden of de partijen zonder gezichtsverlies kunnen ontsnappen aan een crisis.”
Mensenlevens
Minister Kaag van Buitenlandse Handel zei in Jinek begrip te hebben voor de weinig inhoudelijke woorden van de coalitiepartijen .”Deze gesprekken over het kinderpardon gaan om mensenlevens, dat zijn hele gevoelige gesprekken.”
NOS 28.01.2019 De coalitie is er nog steeds niet in geslaagd een oplossing te vinden voor het hoogopgelopen meningsverschil over de versoepeling van het kinderpardon. De fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn aan het begin van de avond weer bij elkaar gekomen voor politiek overleg met staatssecretaris Harbers op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Vanmorgen heeft de coalitie ook al overlegd, maar toenadering was er niet. CDA, D66 en ChristenUnie willen kijken of de regels over het uitzetten van asielkinderen verruimd kunnen worden. De VVD wil daar niet aan.
De VVD wijst op het regeerakkoord, waarin is afgesproken om het kinderpardon niet te verruimen. “Het regeerakkoord is een houvast”, zei VVD-fractievoorzitter Dijkhoff vanmorgen. Premier Rutte, ook van de VVD, noemde de kwestie “ingewikkeld”.
Afgelopen weekend hadden Kamerleden al contact om een compromis te zoeken. VVD-staatssecretaris Harbers overlegde vanmiddag met de woordvoerders asielbeleid van de vier fracties. “Het zit nog muurvast”, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. “Het kruipt beetje bij beetje naar een crisisdreiging.”
Veranderen
Het probleem ontstond toen regeringspartij CDA anderhalve week geleden aankondigde dat meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking moeten komen voor een verblijfsvergunning. D66 en de ChristenUnie sloten zich aan bij het CDA en daarmee was er een meerderheid voor een versoepeling. De drie partijen vinden dat het kinderpardon in de praktijk niet werkt, dat er iets moet veranderen. In de tussentijd moeten kinderen niet worden uitgezet, vanwege het risico dat ze bij een nieuwe regeling toch hadden mogen blijven.
De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar, benadrukt Fresen. “De vier partijen hebben zich zo stevig uitgelaten dat het óf zo moet blijven óf anders moet. Dan is er voor geen van de partijen gemakkelijk een weg terug. De druk bij alle partijen loopt op.”
Botsing
De tijd dringt, omdat woensdag een debat over het kinderpardon is gepland. “Het is een enorm politiek risico als de vier partijen er dan nog niet uit zijn,” aldus Fresen. “Dan kan zomaar een van de coalitiepartijen meegaan met de oppositie en zo een versoepeling regelen. Dan heb je een enorme botsing met de VVD en een echte crisis.”
NOS 25.01.2019 Staatssecretaris Harbers weet niet hoe de coalitie uit het meningsverschil over het kinderpardon moet komen. “Een oplossing is ver weg”, zei hij vanmorgen voor aanvang van de ministerraad.
Harbers (VVD) zegt dat het gesprek tussen de vier partijen doorgaat. “Dat is iets wat bij een verschil van mening in ieder geval moet gebeuren.” Verder wil hij er niets over kwijt, omdat dit een oplossing volgens hem niet dichterbij brengt.
CDA-vicepremier De Jonge geeft toe dat het niet gemakkelijk is om tot elkaar te komen. “Dat is zo. De fracties zijn daarover stevig in gesprek.”
‘Ingewikkelde materie’
Vicepremier Schouten van de ChristenUnie spreekt van “ingewikkelde materie”. Zij zegt dat de discussie vooral gevoerd wordt door de Tweede Kamerfracties van de regeringspartijen en niet zozeer in het kabinet. “Zij zijn aan het kijken of hier een weg in te vinden is.”
Premier Rutte vindt de kwestie ook ingewikkeld, maar hij heeft er vertrouwen in dat de coalitie er uitkomt.
CDA, D66 en ChristenUnie zijn voor een verruiming van de regeling. Ze willen dat de staatssecretaris opnieuw kijkt naar 400 tot 700 zaken die tot nu toe buiten het pardon vallen. De VVD is tegenstander van een soepeler regeling.
Maandag is er regulier coalitieoverleg. Dat zal opnieuw vooral gaan over het kinderpardon. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het onderwerp. Staatssecretaris Harbers heeft zijn werkbezoek aan Jordanië daarvoor afgezegd.
Telegraaf 25.01.2019 Kabinetsleden breken zich het hoofd over de mogelijke verruiming van het kinderpardon en een tijdelijke uitzetstop voor sommige asielgezinnen. Ze wilden rond de ministerraad alleen kwijt hoe moeilijk het vraagstuk is voor de regeringspartijen en dat de gesprekken erover nog gaande zijn.
,,Het is ingewikkeld, maar ik denk dat we eruit gaan komen’’, zei premier Rutte daarover tijdens het wekelijkse persmoment. Rutte wilde niet inhoudelijk reageren. ,,Alles wat ik erover zeg bevordert de oplossing niet.’’ Wel kondigt de premier aan zich de komende dagen te bemoeien met de splijtzwam in de coalitie.
Ministers reageerden voorzichtig, omdat de discussie over soepeler asielregels erg gevoelig ligt in de coalitie. ,,Het is een delicate kwestie, ik laat het aan de partijen over’’, aldus minister Ollongren (Binnenlandse Zaken). De D66-bewindsvrouw weigert stelling te nemen voor of tegen een ruimer kinderpardon, zoals fractieleider Jetten (D66) wel deed.
Andere bewindslieden noemen het veelbesproken overleg over ruimere asielregels vooral ’ingewikkeld’. Verantwoordelijk staatssecretaris Harbers (Justitie en Veiligheid) noemde een oplossing vrijdagochtend ’ver weg’.
CDA, D66 en ChristenUnie willen een uitzetstop voor gezinnen die mogelijk onder een verruimd kinderpardon gaan vallen. De VVD is fel tegen en staatssecretaris Harbers volgt het regeerakkoord, zolang er geen nieuwe eenduidige koers vanuit de coalitie wordt aangegeven. Dat betekent dat het huidige beleid geldt, zonder verruiming van het pardon, en uitzettingen gewoon doorgaan.
Dit weekend wordt er telefonisch verder gepraat in de coalitie. Donderdagavond werd er nog door fractieleiders en Harbers over het onderwerp gesproken waarbij door de andere drie coalitiepartijen geprobeerd werd om met ’wisselgeld’ de VVD toch te verleiden tot een verruiming van het kinderpardon.
Bij de VVD valt scepsis te horen over of het onderwerp zich wel leent voor een uitruil. Daarom is het voor de liberalen ook een optie om regelgeving te laten zoals het is.
Telegraaf 25.01.2019 CDA, D66 en CU zijn bereid de VVD wisselgeld te bieden voor het openbreken van het regeerakkoord om zo een uitzetstop voor een groep asielgezinnen te bereiken.
Een ingelast topberaad tussen de fractieleiders van de coalitie met staatssecretaris Harbers (Asiel) bracht gisteravond de eerste voorzichtige opening in een discussie die tot dan toe muurvast zat. Dit weekend wordt er telefonisch verder gepraat.
De drie partijen willen de uitzetstop voor gezinnen die mogelijk onder een verruimd kinderpardon gaan vallen. De VVD is mordicus tegen en staatssecretaris Harbers (Asiel) volgt het regeerakkoord, zolang er geen nieuwe eenduidige koers vanuit de coalitie wordt aangegeven. Dat betekent dat het huidige beleid geldt en uitzettingen gewoon doorgaan.
Hinten op verkorten asielprocedures
Om de liberalen te paaien wordt in de coalitie gehint op het verkorten van asielprocedures, het versnellen van uitzettingen en extra capaciteit voor de IND. Op de kamer van VVD-fractieleider Dijkhoff is gisteravond kort over de discretionaire bevoegdheid gepraat, die de staatssecretaris ruimte geeft om achter de schermen verblijfsvergunningen af te geven. De VVD wil hier vanaf.
De liberalen eisen een hoge prijs voor een uitzetstop, omdat het versoepelen van het asielbeleid zeer gevoelig ligt in de achterban. In de VVD valt scepsis te horen over een oplossing, omdat de voorstellen die circuleren nauwelijks vallen ’uit te wisselen’ tegen een verruimd kinderpardon.
Andere zorgen
Ook zijn VVD’ers bezorgd over de invoeringstermijn van alternatieve maatregelen. Met een schuin oog wordt naar de senaat gekeken, waar de coalitie de meerderheid dreigt te verliezen en nieuwe asielafspraken straks alleen met steun van de PVV doorgang zouden kunnen vinden. Daar wordt in de coalitie van gerild.
Nadrukkelijk wordt de optie opengelaten dat er zelfs helemaal geen uitzetstop komt. De coalitie zou volgende week in een Kamerdebat dan alleen aan de commissie Van Zwol, die asielprocedures onderzoekt, vragen of ze de situatie rond het kinderpardon mee kan nemen in haar beraadslagingen. Zolang er geen verruimd kinderpardon is, zou het uitzetten gewoon doorgaan.
Fors gezichtsverlies
Deze uitkomst zou fors gezichtsverlies betekenen voor de CU, die deze week eiste dat gezinnen die mogelijk kans maken om gepardonneerd te worden niet meer mogen worden uitgezet. Het CDA sloot zich net als D66 hier bij aan, in een poging de VVD onder druk te zetten.
Ook het CDA zit knel, want die partij maakte afgelopen weekend op voorspraak van oud-justitieminister Hirsch Ballin een ommezwaai door een ruimer kinderpardon te eisen. Met de extra eis om dan ook maar gelijk tot een uitzetstop over te gaan, kan de partij haar hand hebben overspeeld.
Elsevier 25.01.2019 Rutte III blijft voorlopig ruziën over het kinderpardon. Aan premier Mark Rutte (VVD) was na de ministerraad niets te merken van enige ruzie.
Hoezeer hij ook benadrukte dat de coalitie het nog altijd oneens is, de indruk dat zijn derde kabinet aan het wankelen is, wekte Rutte niet. ‘Je hebt af en toe een politiek onderwerp dat ingewikkeld is,’ zei hij. ‘Maar dat hoort bij het politieke vak.’
De jongste ingewikkeldheid dateert van vorige week toen het CDA zich plotseling bekeerde tot een nieuw kinderpardon. ChristenUnie en D66 hadden er opeens een bondgenoot bij. De VVD stond in een klap alleen.
Lees dit commentaarover de onenigheid in de coalitie
Rutte werd er na de ministerraad over doorgezaagd en probeerde geen kant te kiezen tussen zijn VVD en VVD-staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid) en de coalitiepartners CDA, ChristenUnie en D66, alle voor een kinderpardon en de laatste twee partijen zelfs voor een uitzetstop. Rutte: ‘Ik denk dat we eruit komen, maar zover is het nog niet.’
AD 25.01.2019 Aan de draai van het CDA om het kinderpardon te verruimen ging irritatie over regeringspartner VVD vooraf. Maar vooral: een legertje partijgenoten die de druk opvoerden op leider Sybrand Buma.
Ze is stellig die avond. Vijf dagen voordat het CDA via deze krant aankondigt dat het ‘om is’ en een soepeler toepassing van het kinderpardon wil, zegt Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg nog dat ze van ‘aanpassingen’ niets wil weten. ,,Ik wil over alles meedenken, maar wij gaan niet zonder meer tornen aan de huidige afspraken.’’
AD 25.01.2018 De onenigheid binnen de coalitiepartijen rond het kinderpardon houdt voorlopig aan. Een oplossing is nog ‘ver weg’, aldus staatssecretaris Mark Harbers (Migratie) vanmorgen bij aanvang van de ministerraad.
,,Als er verschil van mening is in een coalitie, dan is praten met elkaar wat je in ieder geval moet doen. Maar een oplossing is ver weg’’, aldus Harbers, die verder niets over de besprekingen kwijt, omdat dat het overleg alleen maar zou bemoeilijken.
De partijen praten al de hele week achter de schermen over een mogelijke verruiming van het kinderpardon. Een Kamermeerderheid van CDA, D66 en een aantal oppositiepartijen wil dat de regels rond kinderen in de asielprocedure worden versoepeld. Zo moet het kinderpardon ruimer worden toegepast, waardoor meer asielkinderen en hun ouders in aanmerking kunnen komen voor een verblijfsvergunning.
ChristenUnie en D66 willen – zolang de discussie nog loopt – een onmiddellijke uitzetstop voor asielkinderen, maar de VVD voelt daar helemaal niets voor en houdt vast aan het regeerakkoord. De partij wil de resultaten afwachten van de commissie Van Zwol, die onderzoek doet naar het functioneren van het kinderpardon. Omdat het volgens Harbers nog maar de vraag is of daaruit blijkt dat de regeling baat heeft bij verruiming, blijft het huidige beleid vooralsnog gehandhaafd.
Dat er tot eind volgende week geen asielkinderen worden uitgezet die al langer dan vijf jaar in Nederland zijn, is puur toeval, stelt Harbers. Hij heeft geen opdracht gegeven om de uitzettingen stil te leggen. Er stonden er simpelweg geen gepland.
Volgende week debatteert de Kamer over de kwestie.
DeIslamitische Staat gaat ondergronds en probeert van daaruit nieuwe aanslagen te plegen. Daarvoor waarschuwt inlichtingendienst AIVD in haar jaarverslag. Meer dan ooit spoort de terreurorganisatie zijn strijders aan om aanslagen te plegen in Europa.
AD 07.03.2018
Wraak en de wens ‘ongelovigen te straffen’ zijn de twee belangrijkste motieven. Elke aanslag kan weer potentiële terroristen inspireren, schrijft de AIVD. De inlichtingendienst waarschuwt ook voorAl-Qaeda.
Salafisten dwingen moslims loyaal te zijn
De AIVD wijst er verder op dat verschillende salafistische stromingen hun meningsverschillen over de islam opzij zetten om gezamenlijk op te trekken. Zo proberen ze islamitisch onderwijs en het salafisme te promoten. De AIVD waarschuwt voor de dwingende manier waarop ze een beroep doen op moslims om loyaal te zijn aan de islam.
Dit gaat gepaard met intimidatie. De AIVD neemt ook de financiering van salafistische organisaties onder de loep. Opvallend is dat die organisaties zich verschuilen achter de vrijheid van godsdienst, en tegelijkertijd andermans vrijheden inperken.
175 IS-kinderen in het Midden-Oosten
Volgens de AIVD zijn er 175 Nederlandse kinderen in het gebied waar Islamitische Staat was gevestigd. Een groter aantal dan verwacht. Tweederde is geboren in Syrië of Irak. Slechts 10 procent van deze IS-kinderen is ouder dan negen jaar, en is mogelijk door de terroristische organisatie getraind.
In 2017 keerden er weinig mensen terug uit IS-gebied. De AIVD verwacht wel dat dit er meer worden, nu IS bijna al zijn grondgebied kwijt is. Islamitische Staat is nog altijd actief op het internet en spoort aanhangers aan om aanslagen te plegen. Volgens de AIVD zal de terugkeer van Syriëgangers geleidelijk gaan.
Telegraaf 08.03.2018 Nu het kalifaat van IS bijna omvalt, is het niet de tijd om op onze lauweren te rusten. Terrorisme wordt alleen maar complexer en daardoor moeilijker te bestrijden.
Dat is de boodschap van Dick Schoof, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid(NCTV). Schoof komt vandaag terug van een reis aan de Iraakse hoofdstad Bagdad en Abu Dhabi, waar hij voorzitter was van een internationale conferentie van terrorismebestrijders uit twintig landen.
De belangrijkste zorg van al die terrorismebestrijders is volgens Schoof het gevaar van laksheid. „Gaan mensen niet te veel denken dat het wel meevalt met IS nu het kalifaat kapot is?”
Schoof snapt dat mensen denken dat nu deze ’evidente publiekstrekker’ op omvallen staat, het terrorisme minder aantrekkingskracht zal hebben. Maar hij ziet bijvoorbeeld dat andere terreurorganisaties momenteel weer opstaan en jongeren trekken. Bovendien wordt er door terreurorganisaties meer ingezet op nieuwe technologieën, zodat ze via geheime netwerken toch kunnen samenwerken vanuit verschillende landen. „Zo krijg je veel meer individuen, maar die wel in een netwerk opereren”, zegt de NCTV vanuit Bagdad.
Nu Europa?
De angst bij velen is dat moslimextremisten die niet meer kunnen uitreizen naar het kalifaat, zich in Europa willen gaan bewijzen. „Ik wil niet zeggen dat de situatie gevaarlijker wordt, maar hij wordt wel steeds complexer”, zegt Schoof. Hij wijst op het gevaar van terugkeerders die deze nieuwe generatie jihadi’s weer kunnen inspireren.
Nu IS minder krachtig is en andere organisaties nog lang niet zo ver zijn als het kalifaat was, ziet Schoof meer kansen om de aandacht van radicaliserende jongeren te pakken en ze op andere ideeën te brengen. „Door het wegvallen van die magneet van het kalifaat is er een momentum om veel zwaarder in te zetten op preventieve programma’s.” Schoof noemt het ’programma’s om jongeren goed geïntegreerd te houden in de Nederlandse samenleving’.
Er is afgesproken om terugkerende kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. „Het klinkt soft, maar je moet ze warm opvangen. Zo gaan ze zich niet afkeren van onze samenleving.”
Trouw 07.03.2018 In Nederland vreest de regering de terugkeer van IS-strijders, en hun kinderen. Maar zijn de ‘kalifaatkinderen’ gevaarlijk? In Irak hebben ze er ervaring mee.
“Ik wil naar Amerika”, zegt Ayhem (7) in het Engels. Het Iraakse jongetje, een yezidi, wil niet bij zijn oom in het Koerdische Sharia blijven. Na zijn ontvoering door IS een aantal jaar geleden, spreekt hij alleen nog Engels en Arabisch. Nu hij terug is bij zijn familie, mist hij zijn voormalige ‘stiefmoeder’: een Amerikaanse IS-aanhangster.
De vrouw, Oumm Yousef, die vóór haar vertrek naar Syrië met haar Marokkaanse echtgenoot door het leven ging als Sam, voedde Ayhem op alsof hij haar eigen kind was. Haar oudste zoontje werd Ayhems beste vriend.
De man van Oumm Yousef is gesneuveld. Nu zit ze met haar andere kinderen in een gevangenenkamp van Syrische Koerden, net als veel andere buitenlandse IS-vrouwen, onder wie ook een aantal Nederlanders. Dat Ayhem terug is bij zijn echte familie dankt hij aan Oumm Yousef. Zij zorgde ervoor dat hij de naam van zijn echte moeder niet vergat, en gaf Ayhem aan bij de Koerden zodat hij met zijn biologische familie herenigd zou worden. Ayhems zusje, broertjes en moeder zitten nog gevangen bij IS.
Ayhems speelde tijdens zijn verdwijning een rol in de video’s die IS maakte van zijn ‘leeuwenwelpen’, de term die IS gaf aan zijn kindsoldaten. Hij is te zien in gevechtstenue, met wapens en bij karatetraining. Bij zijn ontvoerders hoorde hij weinig anders dan propaganda voor het kalifaat, al hoefde hij nog niet te bidden.
Een vuist door de ramen
Vormen kinderen die terugkeren een gevaar voor de samenleving? Medewerkers van de Koerdische hulporganisatie Seed die kinderen helpt die in terreurkampen hebben gezeten, glimlachen. In Nederland leidt die vraag regelmatig tot discussie op politiek niveau. Deze week werd bovendien duidelijk dat twee keer zoveel kinderen met een Nederlandse connectie zich bevinden in IS-gebied dan tot op heden gedacht. “Tot nu toe is het gewelddadigste geval dat ik heb meegemaakt een kind dat met zijn vuist door de ramen sloeg”, zegt teammanager Zaid Abdulla. Hij kent geen voorbeelden van kinderen die anderen aanvallen of voor ongelovigen uitmaken.
De therapeuten zien weinig aanwijzingen dat kinderen de IS-ideologie meebrengen. “Degenen die wij kenden, waren de ideeën die IS hen opdrong al kwijt (vóór de behandeling, red.)”, zegt Abdulla. Kinderen zijn als sponzen, beaamt hij: “Ze pakken nieuwe ideeën op, en passen zich aan in nieuwe situaties.”
In het geval van Ayhem vertelde IS hem dat hij alle ongelovigen, en dus ook alle yezidi’s, moest doden. Of hij dat ook wilde? “Nee, natuurlijk niet”, zegt hij met een lach op zijn gezicht. Maar hij wil geen Koerdisch leren, heeft moeite om met andere kinderen te spelen en slaapt slecht omdat hij nachtmerries heeft van de bombardementen op Raqqa.
Stigma wegnemen
Ayhems problemen komen vaak voor bij jonge yezidi’s die ontsnapten aan IS, weet Seed. Klinisch psycholoog Yusra al-Kailani zegt dat zij vaak flashbacks en woedeaanvallen hebben, opstandig gedrag vertonen en last hebben van bedplassen. “Ieder kind is anders.” Sommige kinderen zijn overgevoelig voor harde geluiden, de kleur zwart of voor baarden; anderen durven hun familie of vroegere vriendjes niet meer te vertrouwen. Sommige kinderen zijn agressief, anderen zijn juist heel passief, zegt ze. “Die hebben geen interactie op school of met de familie. Vaak wordt dit niet herkend, want niemand heeft last van ze.” Ze kunnen ook hyperactief zijn, en daarin afleiding vinden voor hun problemen.
De Seed Foundation heeft vanwege het grote tekort aan therapeuten de opleiding van specialisten zelf ter hand genomen. Bij de behandeling van de kinderen is het essentieel hun familie – vaak grootouders, of ooms en tantes – te betrekken, stelt Abdulla. “Die moeten gereed zijn om zo’n kind te ontvangen, en weten hoe te reageren. We helpen ze ook hen te begrijpen.”
Opvang is noodzakelijk, zeggen beide hulpverleners, net als het wegnemen van het stigma, dat ze bij IS waren en dus eng en gevaarlijk zijn. Anders is de kans groot dat ze geïsoleerd raken en terugkeren naar wat IS hen ooit leerde, meent Al-Kailani.
En voor Ayhem? Abdulla weet wel hoe hij hem zou helpen. “Zeker, hij wil naar Amerika, maar dat gebeurt niet zo snel. Dus zou ik hem helpen een relatie op te bouwen met zijn omgeving. En de taal te leren, zodat hij kan communiceren en vriendjes maken. Zodat hij weer kan groeien.”
AD 07.03.2018 Zo’n 30 Nederlandse jihadisten zijn vanuit het strijdgebied in Syrië en Irak ‘onderweg terug naar Nederland’. Zij zitten ergens in de regio in een vluchtelingenkamp, in een gevangenis of zijn letterlijk onderweg.
Dat stelt AIVD-baas Rob Bertholee, die gisteren het jaarverslag van de inlichtingendienst presenteerde. De dienst waarschuwt al enige tijd voor het ‘druppelsgewijs’ terugkeren van Nederlandse Syriëgangers. Nu plakt Bertholee er voor het eerst een cijfer op. ,,Van terugkeerders gaat een serieuze dreiging uit, omdat zij vaak lang in het gebied zijn geweest en waarschijnlijk zelf hebben deelgenomen aan ernstige gewelddadigheden of er getuige van zijn geweest”, aldus de dienst. Daarbij doelt de AIVD op zowel vrouwen als mannen.
Er zijn al zo’n 50 Nederlanders teruggekeerd uit Syrië of Irak, maar de meesten van hen zijn al enkele jaren terug en behoorden tot de eerste golf ‘spijtoptanten’. Het grootste deel van de 30 die nu onderweg zijn, zijn hun terugreis pas begonnen toen IS en andere jihadistische groepen zware verliezen begonnen te lijden. Bekend was al dat zeker vier Nederlandse IS-vrouwen met hun jonge kinderen in vluchtelingenkampen in Koerdisch Syrië verblijven. Ook zitten zeker drie Nederlanders vast in Turkse gevangenissen.
Vier andere Nederlanders werden eerder dit jaar in Turkije niet vastgezet, maar op het vliegtuig naar Nederland gezet. Eenmaal in ons land werden ze alsnog direct opgesloten, in afwachting van een rechtszaak. Los van de 30 jihadisten die op de terugweg zijn, zijn er momenteel nog zo’n 160 Nederlanders (van negen jaar en ouder) in het strijdgebied.
,,IS leeft nog steeds”, zei Bertholee gisteren. ,,Geografisch mogen ze dan flink wat terrein verloren hebben, ideologisch zijn ze nog springlevend. Dat zien we elke dag opnieuw.” De inlichtingenbaas doelt daarbij onder meer op jihadistische propaganda op internet. Het verlies van terrein maakt de kans op aanslagen in Europa misschien nog wel groter. ,,IS wil in zijn propaganda laten zien dat het wraak kan nemen op de internationale coalitie, waartoe Nederland behoort. Aanhangers in Europa die een aanslag overwegen, voelen meer dan ooit de druk vanuit Syrië en Irak, om in eigen land tot actie over te gaan.”
De AIVD stelde gisteren ook het aantal Nederlandse kinderen dat nog in Syrië en Irak is, flink naar boven bij: van 100 naar 175 minderjarigen ‘met een Nederlandse link’. Het gaat voornamelijk om kinderen die daar geboren zijn, met een of twee Nederlandse ouders, vaak niet ouder dan vier jaar. ,,Het is lastig om precies zicht op het aantal kinderen te krijgen. We krijgen geen geboortekaartjes”, aldus Bertholee. Ook familieleden in Nederland weten vaak niet of hun uitgereisde zoon een kind heeft verwerkt bij een Syrische vrouw.
Wel bekend is dat er Nederlandse vrouwen met hun kinderen vastzitten in door de Koerden beheerde vluchtelingenkampen in Noord-Syrië. De Koerden willen hen graag overdragen aan Nederland, maar Nederland vindt dat zij zich op eigen kracht bij een Nederlandse ambassade in Turkije of Irak moeten melden. De vrouwen beseffen dat ze zelf in Nederland de cel ingaan, maar willen terug voor de toekomst van hun kinderen. Bertholee: ,,De AIVD heeft geen mening over wat er met die kinderen moet gebeuren. We constateren wel dat je er rekening mee moet houden in welke omgeving ze, ook ideologisch gezien, hebben gezeten. Je kunt ze hier niet zomaar weer, hup, naar de basisschool sturen.”
Telegraaf 06.03.2018 De druk van terreurnetwerk Islamitische Staat (IS) op eenlingen om aanslagen te plegen in Europa groeit. Nederlandse salafisten worden opdringeriger. En in het kalifaat blijken veel meer Nederlandse kinderen te zitten dan gedacht. Dat is een greep uit de conclusies die de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) trekt in het jaarverslag, dan vandaag wordt gepresenteerd.
Het risico van aanslagen door organisaties als IS is nog steeds aanzienlijk, ondanks dat de islamitische staat in puin ligt. Het kalifaat overleeft ondergronds en de druk om aanslagen te plegen in Europa is toegenomen. De voormalige islamitische staat wil zijn internationale bestaansrecht bewijzen ten opzichte van concurrerende groepen als al-Qaeda. IS zint ook op wraak op de landen die IS hebben vernietigd, waaronder Nederland. ,,Aanhangers in Europa die een aanslag overwegen, voelen meer dan ooit de druk vanuit Syrië en Irak om in eigen land tot actie over te gaan. IS speelt hier in de propaganda bewust op in.’’
Salafisten brutaler
Het salafisme in Nederland is springlevend. Salafisten zetten hun verschillen opzij en gaan meer samenwerken. Ze krijgen zo alleenheerschappij in het aanbod van bijvoorbeeld islamitisch onderwijs. ,,Tegenspraak wordt daarbij niet geduld’’, noteert de dienst. ,,Op dwingende en vaak intimiderende toon wordt een beroep gedaan op de loyaliteit van moslims aan de islam in het algemeen.’’
De Amsterdamse burgemeester Van Aartsen bagatelliseerde twee weken geleden nog de invloed van deze stroming. De AIVD schrijft dat het bestuurders juist bewust probeert te maken van de activiteiten van salafisten. Het gaat dan om vooral om praktijken waarmee salafisten, ‘met een beroep op vrijheid van religie en meningsuiting, diezelfde vrijheden van anderen proberen in te perken’.
Veel meer IS-kinderen
Er leven veel meer Nederlandse kinderen in en rond het Syrische strijdgebied dan gedacht. Uit nieuw onderzoek van de AIVD blijkt dat er zeker 175 kinderen met een Nederlandse link verblijven in Syrië en Irak op de restanten van het kalifaat. De meesten zijn jonger dan vier. De dienst heeft op basis van nieuwe inlichtingen beter gekeken naar kinderen van Nederlandse IS-strijders bij Syrische vrouwen.
Nu het kalifaat in puin ligt, zijn er meer terugkerende IS’ers te verwachten, vooral vrouwen en kinderen. Van terugkeerders hen gaat een serieuze dreiging uit, benadrukt de dienst opnieuw. Dat komt omdat zij lang in het gebied zijn geweest. De kans is groot dat ze zelf ernstig geweld hebben gebruikt of ze zijn er getuige van geweest.
Elsevier 06.03.2018 Islamitische Staat gaat ondergronds en probeert van daaruit nieuwe aanslagen te plegen. Daarvoor waarschuwt inlichtingendienst AIVD in haar jaarverslag. Meer dan ooit spoort de terreurorganisatie zijn strijders aan om aanslagen te plegen in Europa.
Wraak en de wens ‘ongelovigen te straffen’ zijn de twee belangrijkste motieven. Elke aanslag kan weer potentiële terroristen inspireren, schrijft de AIVD. De inlichtingendienst waarschuwt ook voor Al-Qa’ida.
Salafisten dwingen moslims loyaal te zijn
De AIVD wijst er verder op dat verschillende salafistische stromingen hun meningsverschillen over de islam opzij zetten om gezamenlijk op te trekken. Zo proberen ze islamitisch onderwijs en het salafisme te promoten. De AIVD waarschuwt voor de dwingende manier waarop ze een beroep doen op moslims om loyaal te zijn aan de islam.
Dit gaat gepaard met intimidatie. De AIVD neemt ook de financiering van salafistische organisaties onder de loep. Opvallend is dat die organisaties zich verschuilen achter de vrijheid van godsdienst, en tegelijkertijd andermans vrijheden inperken.
175 IS-kinderen in het Midden-Oosten
Volgens de AIVD zijn er 175 Nederlandse kinderen in het gebied waar Islamitische Staat was gevestigd. Een groter aantal dan verwacht. Tweederde is geboren in Syrië of Irak. Slechts 10 procent van deze IS-kinderen is ouder dan negen jaar, en is mogelijk door de terroristische organisatie getraind.
In 2017 keerden er weinig mensen terug uit IS-gebied. De AIVD verwacht wel dat dit er meer worden, nu IS bijna al zijn grondgebied kwijt is. Islamitische Staat is nog altijd actief op het internet en spoort aanhangers aan om aanslagen te plegen. Volgens de AIVD zal de terugkeer van Syriëgangers geleidelijk gaan.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Het dreigingsniveau in Nederland blijft op het niveau ‘reëel’ staan, niveau 4 op een schaal van 5, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) maandag in het nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN). De NCTV spreekt van een ‘blijvende dreiging’ van uitgereisde en lokale jihadisten.
EK voetbal
“We hebben het in de afgelopen maanden een aantal keren gezien”, zei Schoof in Nieuws en Co op NPO Radio 1. Als voorbeeld noemt hij de oproep in juli om bij het EK vrouwenvoetbal in Nederland een aanslag te plegen.
285 jihadgangers
De NCTV weet van 285 personen dat ze van Nederland naar Syrië of Irak zijn gereisd om zich voor de jihad in te zetten. Zo’n 55 daarvan zijn omgekomen, circa 50 personen zijn teruggekeerd.
Concrete aanwijzingen dat er op dit moment een terroristische aanslag in Nederland wordt voorbereid, heeft de NCTV niet.
Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland: Dreiging komt van terugkeerders en van jihadisten die nooit zijn uitgereisd en hun lokale netwerken. In Europa neemt de geweldsdreiging uit rechtsterroristische hoek toe. 15:25 – 20 nov. 2017
Terugkeerders vormen grootste gevaar
Dit betekent dat de kans op een terroristische aanslag in Nederland reëel is. Er zijn echter geen aanwijzingen voor een concrete aanslag, benadrukt de NCTV. Volgens het DTN komt het grootste gevaar van terugkerende jihadisten. Vooral nu IS in Irak en Syrië bijna volledig is verslagen, komen er meer extremisten onze kant op.
Maar daarnaast brengen ook jihadisten die nooit zijn vetrokken een grote dreiging met zich mee. ‘Ze kunnen geïnspireerd, gestimuleerd of aangestuurd worden om een aanslag te plegen,’ aldus de NCTV. Daarbij spelen uitgereisde jihadisten wel een belangrijke rol, onder meer via de verspreiding van propaganda.
Vrouwelijke jihadisten vormen gevaar
Vrijdag waarschuwde de AIVD bovendien voor het gevaar van vrouwelijke jihadisten. Er zouden in Nederland zo’n honderd van hen rondlopen. Volgens de AIVD zijn vrouwen ‘minstens zo toegewijd aan het jihadisme als mannen’.
IS zou de laatste tijd een grotere, actievere en gewelddadige rol aan vrouwen binnen het jihadisme toedichten. Eerder speelden zij slechts een ondersteunende rol.
Eindelijk was het zover. Op 1 november 2017 maakte de regering-Macron een einde aan de noodtoestand die al sinds ‘Bataclan’ in Frankrijk van kracht was.
Twee jaar lang genoot de staat vergaande bevoegdheden inzake terreurbestrijding. Huiszoekingen behoefden geen gerechtelijk bevel en demonstraties waren verboden.
Is Frankrijk nu onveiliger, zonder die noodtoestand?
Nee, de aanhoudende terrorismedreiging heeft eerst een nieuwe wet opgeleverd: de loi antiterroriste. In een verklaring spreekt de regering van de noodzaak om het juridisch arsenaal aan te passen aan de dreiging van het terrorisme binnen het gewone recht. De antiterrorismewet verplaatst de noodbevoegdheden dus doodleuk naar het normale recht.
De noodtoestand is dan niet meer nodig. Door het opheffen ervan, aldus president Emmanuel Macron, kan de rechtsstaat worden gewaarborgd. Nu kunnen de autoriteiten bijvoorbeeld alleen met toestemming van een speciale juge de libertéshuiszoekingen doen. Maar de macht die Macrons voorganger François Hollande naar zich toetrok door de noodtoestand uit te roepen, is bij de terugkeer naar de normaaltoestand niet wezenlijk beperkt.
Moslimextremisten vinden steeds nieuwe wegen om toe te slaan. Acht tips om je hierop voor te bereiden >
Hoe ver mag de staat gaan bij terreurbestrijding?
De noodtoestand werd zes keer verlengd, maar je kunt je afvragen of dat wel nodig was. Frankrijk had al antiterrorismewetgeving, zoals een speciale wet uit 2014 die was gericht op terugkerende Syriëgangers. En let wel: terrorisme is niet gisteren ontstaan en zal ook morgen niet opeens verdwijnen. Het is geen tijdelijke dreiging die je kunt verhelpen met een noodtoestand, zelfs niet als je die ‘nood’ twee jaar oprekt.
Bovendien is terrorisme geen onverwachte natuurramp, er zijn decennialang concrete fouten gemaakt waardoor een grote groep jongeren kon radicaliseren tot (potentiële) terroristen. Door de noodtoestand uit te roepen grijpt de staat radicaal in om zijn eigen falen te corrigeren. Het is behoorlijk ongepast dat burgers intussen voor dat gekluns hun vrijheden en privacy mogen inleveren.
Nederland moet van de Franse fouten leren
In Nederland is zo’n noodtoestand ter bestrijding van terrorisme geen onderwerp van discussie. Gelukkig zijn we nog niet zoals in Frankrijk gedwongen geweest om te experimenteren met noodwetgeving en antiterrorismewetgeving. Maar de juridische onduidelijkheid die in Frankrijk is ontstaan, zou een duidelijke aanleiding moeten zijn om ook hier dit debat scherp en breed te voeren.
Het referendum over de wijziging van de WIV (de ‘sleepwet’) biedt daarvoor een goede aanleiding: zijn we in Nederland niet ook vergaande noodbevoegdheden, zoals het ongezien delen van informatie van onschuldige burgers met buitenlandse veiligheidsdiensten, aan het normaliseren?
Is de dreiging groot genoeg om dat te rechtvaardigen? Hoeveel vrijheden is ons de veiligheid waard? En is de veiligheid die de staat ons biedt reëel of schijn? Natuurlijk moet de overheid ons beschermen, maar is het niet dezelfde overheid die ons door grove fouten in gevaar heeft gebracht? Dat we graag iets willen doen aan dat vreselijke terrorisme, mag ons niet blind maken voor de twee communicerende vaten die in dit debat centraal staan: vrijheid en veiligheid.
Met dank aan mr. Laetitia Houben voor haar bijdrage. Zij verricht aan de Universiteit Leiden promotieonderzoek naar de Franse noodtoestand.
Elsevier 10.01.2018 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft in de afgelopen zes jaar in Nederland vier aanslagen kunnen voorkomen. Het gaat daarbij om ‘concrete, zware gevallen’, zegt AIVD-hoofd Rob Bertholee.
Daaronder valt ook de arrestatie van de Rotterdammer Jaouad A. (31), zegt Bertholee tijdens opnamen van het programma College Tour.
Explosieven sterk genoeg om auto te laten ontploffen
Bij A. thuis werden een kalasjnikov en 288 Cobra’s (illegaal knalvuurwerk) gevonden. Ook trof de politie pantserdoorborende munitie, 1.600 euro aan contant geld en een vlag van terreurbeweging Islamitische Staat (IS) aan.
De explosieven waren sterk genoeg om een auto te laten ontploffen. Volgens de AIVD koestert A. jihadistische sympathieën. Hij zou zijn geradicaliseerd en sprak over een aanslag. Op een harde schrijf werden 289 IS-video’s gevonden, waaronder onthoofdingsfilmpjes.
De jihadist werd eind vorig jaar veroordeeld tot vier jaar cel vanwege het plannen van een terroristische aanslag. Volgens de rechtbank zou bij de verijdelde aanslag een ‘aanzienlijk aantal slachtoffers’ zijn gevallen.
Te danken aan diensten, maar ook aan ‘puur geluk’
In een afgeluisterd gesprek praatte A. over een eventuele aanslag op het Turkse consulaat in Rotterdam. ‘Het is 500 meter lopen van mijn huis. Ik zie er altijd Turken naar binnen gaan. Je kunt er gaan schieten of iets naar binnen gooien. Kan ik gewoon doen. Maar die mensen daarbinnen zijn wel gewoon moslims,’ zei A.
Over de andere ‘zware gevallen’ wilde Bertholee geen uitspraken doen. De AIVD heeft volgens hem de afgelopen jaren honderden dreigingen onderzocht. Volgens hem is het risico op een aanslag ‘daadwerkelijk aanwezig’. Dat het nog niet is gebeurd, is volgens hem te danken aan politie en justitie, maar ook aan ‘puur geluk’. Het dreigingsniveau in Nederland is al een aantal jaar ‘reëel’. Volgens het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN), een analyse die vier keer per jaar door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) wordt opgemaakt, komt het grootste gevaar van terugkerende jihadisten.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
NU 10.01.2018 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft in de afgelopen zes jaar in Nederland vier aanslagen kunnen voorkomen. Dit zei het hoofd van de inlichtingendienst Rob Bertholee woensdag tijdens de opnames van interviewprogramma College Tour.
De vier aanslagen zijn volgens Bertholee de concrete, zware gevallen. Daaronder valt volgens de AIVD-chef ook de arrestatie van Rotterdammer Jaouad A., die gevaarlijke ‘vuurwerkexplosieven’ en een automatisch wapen bezat. Hij had volgens de AIVD jihadistische ideeën.
Het explosieve materiaal was sterk genoeg om een auto te laten ontploffen. A. werd eind vorig jaar veroordeeld tot vier jaar cel.
Over de andere “zware gevallen” liet het AIVD-hoofd geen details los. Hij wees erop dat zijn dienst de afgelopen jaren honderden dreigingen heeft onderzocht. “Het risico op een aanslag is daadwerkelijk aanwezig”, zei hij.
Dat er nog geen aanslagen zijn geweest is volgens Bertholee te danken aan inzet van politie en justitie, maar ook “puur geluk”.
Cybersecurity
De AIVD-baas ging ook in op cybersecurity. Volgens Bertholee is Nederland op dit vlak naïef. Hij vindt “veiligheid belangrijker dan privacy”. De baas van de veiligheidsdienst geeft de cyberveiligheid in Nederland een 6 als rapportcijfer. “Het is voldoende, maar het kan zomaar een 5 worden”.
Bertholee zegt het “onverstandig” te vinden als de nieuwe wet Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (in de volksmond sleepwet genoemd) er toch niet zou komen.
Met die wet kunnen de inlichtingendiensten grote hoeveelheden internetverkeer via de kabel aftappen. Volgens Bertholee is de huidige wet dusdanig beperkend dat “internet een zwakke plek vormt voor de nationale veiligheid.”
Onvoorspelbaar
De AIVD heeft volgens Bertholee “concrete aanwijzingen dat overheden van China, Rusland en Iran doelbewust in Nederlandse overheidssystemen of in systemen van internationale organisaties proberen te komen.”
De dienst werkt veel samen met inlichtingendiensten van andere landen, maar met de Verenigde Staten zegt Bertholee “extra op te letten met het delen van informatie.” De Verenigde Staten zijn onder leiding van president Trump “politiek onvoorspelbaar”.
NOS 10.01.2018 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft de afgelopen zes jaar drie of vier serieuze pogingen voorkomen om een terreuraanslag in Nederland te plegen. “Dat kan ik heel stellig zeggen”, zei het hoofd van de geheime dienst, Rob Bertholee, vandaag bij de opnames van het tv-programma College Tour.
Presentator Twan Huys wilde van Bertholee weten hoe vaak hij een plan als dat van de Rotterdammer Jaouad A. had verijdeld. A. werd in december 2016 opgepakt na een tip van de AIVD, die alarm sloeg nadat hij in een afgeluisterd gesprek had gesproken over mogelijke doelwitten voor een aanslag. In zijn woning werden een automatisch wapen en zwaar vuurwerk gevonden.
“Als we zoiets zien en merken, dan durf ik te beweren dat we een aanslag hebben voorkomen”, zegt Bertholee. Om daar onmiddellijk aan toe te voegen: “Alleen het ingewikkelde bij ons is natuurlijk wel, dat wij altijd op zoek zijn naar iets dat nog moet gebeuren.” A. werd afgelopen november veroordeeld tot 4 jaar cel voor het beramen van een terroristische aanslag.
Enkele aanslagen voorkomen
Volgens de AIVD-chef is zo’n concreet terreurplan tijdens zijn ambtsperiode nog twee of drie keer voorkomen. Bertholee werd in december 2011 het hoofd van de geheime dienst. Hij wilde verder geen details over die verijdelde aanslagen geven, omdat het onderzoek nog loopt of de zaak onder de rechter is.
Mogelijk verwees Bertholee naar de aanslag die in 2013 werd voorkomen op basis van informatie van de Amerikanen. Ook meldde de AIVD in het jaarverslag over 2012 dat een aanslag van al-Qaida-terroristen was verijdeld.
Recent werd een 24-jarige Eindhovenaar nog veroordeeld tot 2,5 jaar cel en tbsvoor het voorbereiden van aanslagen op militaire doelen en op premier Rutte.
Het hele gesprek van de studenten met Rob Bertholee wordt zondag 21 januari 2018 uitgezonden op NPO 2.
AD 10.01.2018 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft in de afgelopen zes jaar in Nederland vier aanslagen kunnen voorkomen. Dit zei het hoofd van de inlichtingendienst Rob Bertholee vandaag tijdens de opnames van interviewprogramma College Tour.
De vier aanslagen zijn volgens Bertholee de concrete, zware gevallen. Daaronder valt volgens de AIVD-chef ook de arrestatie van Rotterdammer Jaouad A. Bij hem thuis werden een kalashnikov en 288 stuks illegaal knalvuurwerk (Cobra’s) aangetroffen. Daarnaast trof de politie ook pantserdoorborende munitie en een ‘jihad-vlag’ aan.
Het explosieve materiaal was sterk genoeg om een auto te laten ontploffen. A. had volgens de AIVD jihadistische ideeën. Hij zou geradicaliseerd zijn en sprak over een aanslag. Op een harde schijf werden 289 IS-video’s gevonden, waaronder beelden van onthoofdingen.
Aanzienlijk aantal slachtoffers
A. werd eind vorig jaar veroordeeld tot vier jaar cel. De rechtbank achtte bewezen dat A. een terroristisch misdrijf aan het voorbereiden was. ,,Hij was van plan een aanslag te plegen. Daarbij zou een aanzienlijk aantal slachtoffers te betreuren zijn geweest”, stelde de rechtbank.
In een afgeluisterd gesprek, praatte A. over de mogelijkheid van een aanslag op het Turkse consulaatin Rotterdam. ,,Het is 500 meter lopen van mijn huis. Ik zie er altijd Turken naar binnengaan. Je kunt er gaan schieten of iets naar binnen gooien. Kan ik gewoon doen. Maar die mensen daarbinnen zijn wel gewoon moslims”, zei hij.
Over de andere ,,zware gevallen” liet het AIVD-hoofd geen details los. Hij wees erop dat zijn dienst de afgelopen jaren honderden dreigingen heeft onderzocht. ,,Het risico op een aanslag is daadwerkelijk aanwezig”, zei hij. Dat er nog geen aanslagen zijn geweest is volgens Bertholee te danken aan inzet van politie en justitie, maar ook ,,puur geluk”.
Internet zwakke plek
De AIVD-baas ging ook in op cybersecurity. Volgens Bertholee is Nederland op dit vlak naïef. Hij vindt ,,veiligheid belangrijker dan privacy”. De baas van de veiligheidsdienst geeft de cyberveiligheid in Nederland een 6 als rapportcijfer. ,,Het is voldoende, maar het kan zomaar een 5 worden”.
Bertholee zegt het ,,onverstandig” te vinden als de nieuwe wet Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (in de volksmond sleepwet genoemd) er toch niet zou komen. Met die wet kunnen de inlichtingendiensten grote hoeveelheden internetverkeer via de kabel aftappen. Volgens Bertholee is de huidige wet dusdanig beperkend dat ,,internet een zwakke plek vormt voor de nationale veiligheid”.
BB 10.01.2018 Twintig gemeenten ontvangen dit jaar van het rijk gezamenlijk 6 miljoen euro voor de aanpak van radicalisering en jihadisme.
Persoonsgericht
Het geld is bedoeld voor gerichte preventie en versterking van de zogeheten persoonsgerichte aanpak. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTB) heeft dat bekend gemaakt. Het meeste geld gaat naar de gemeente Den Haag: 1,1 miljoen euro. Utrecht en Rotterdam krijgen elk om en nabij 8 ton, Arnhem ruim 4 ton. Ook kleinere gemeenten als Nuenen en Culemborg delen mee uit de pot met respectievelijk 188.000 en 63.000 euro. De gemeenten kunnen het geld gebruiken voor maatregelen om te voorkomen dat jongeren radicaliseren. De aanvraag van de ondersteunde gemeenten is gericht op regionale activiteiten.
Sleutelfiguren
De bedragen zijn volgens de NCTB gebaseerd op de door de gemeenten aangeleverde plannen. Die zijn onder andere gericht op het bevorderen van deskundigheid van mensen die werken met radicaliserende jongeren, de ondersteuning van de omgeving van deze jongeren, de opbouw van strategische netwerken van sleutelfiguren en op analyse van de lokale problematiek en weerbaarheid. Het is de derde keer dat het rijk geld uittrekt voor gemeenten. De afgelopen twee jaar is in totaal ongeveer 13 miljoen euro beschikbaar gesteld.
Dreiging
Het jihadisme vormt volgens de ministeries van Justitie en Veiligheid en Sociale Zaken en Werkgelegenheid een substantiële bedreiging voor de nationale veiligheid en onze democratie. De overheid zet sinds 2014 in op een aanpak om de dreiging het hoofd te bieden en aanslagen te voorkomen. Repressieve en preventieve maatregelen worden in samenhang toegepast.
NOS 28.11.2017 De zogenoemde ‘commissie Stiekem’ van de Tweede Kamer is vertrouwelijk geïnformeerd over de Syrische IS’er die opdook bij een debatavond in De Balie over de oorlog in Syrië. Dat bevestigen bronnen aan de NOS.
Op dit moment zitten in deze commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten de fractievoorzitters Wilders (PVV), Buma (CDA), Pechtold (D66), Klaver (GL) en Dijkhoff (VVD).
Zij werden gisteren bijgepraat aan de hand van een brief van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, waarin hij vragen van de Kamer beantwoordt. De brief is vertrouwelijk. De vijf fractievoorzitters mogen er niets over zeggen, ook niet eens dat zij zijn bijgepraat.
PVV-leider Wilders laat daarom op de vraag of hij nu voldoende informatie heeft een lange stilte vallen. “Hier wreekt zich dat wij er echt niets over mogen zeggen”, zegt hij. Wel wil hij kwijt dat een debat goed zou zijn. “Hoe eerder hoe beter.”
Commissie Stiekem
Dit is de bijnaam van de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD). Sinds de laatste Kamerverkiezingen zijn alleen de fractievoorzitters van de vijf grootste partijen lid van de commissie. Die vijf mogen twee andere fractievoorzitters aanwijzen om ook lid te worden. Dat is nog niet gebeurd.
Er werd wel eens geopperd de commissie op te heffen. Wat heeft een politicus immers aan informatie die hij niet kan gebruiken? Maar dan kan de Kamer het geheime werk van de inlichtingendiensten helemaal niet meer controleren.
Ongerustheid minder groot
De andere fractievoorzitters lopen de camera en microfoon voorbij omdat ze echt niets mogen zeggen.
Eerder vandaag vroeg de PVV een speciaal debat aan over de Syriër. Alleen de SP, die niet in de commissie Stiekem zit, steunde dit. De andere fracties hebben nog wel wat vragen aan minister Grapperhaus, zeggen zij. Maar dat kan ook morgen bij een ander debat over Justitie en Veiligheid. De ongerustheid lijkt bij die fracties minder groot dan vorige week.
Grapperhaus kan dus vragen verwachten, over bijvoorbeeld de verblijfplaats van de Syriër, en of het terecht was dat hij vrij rondliep. Maar de minister en premier Rutte maakten vrijdag al duidelijk dat zij het beantwoorden van vragen onverstandig vinden, ook gezien een eventueel strafproces tegen de man.
Elsevier 28.11.2018 Jihadbruiden zijn geen naïeve meisjes die hun grote liefde achterna zijn gereisd, of die toevallig in het ‘kalifaat’ zijn beland. De rol van jihadistische vrouwen moet niet worden onderschat. Die behelst meer dan kinderen baren en opvoeden. Zeker nu IS ze ook een mandaat heeft gegeven om dood en verderf te zaaien.
Het is een recent inzicht dat leidde tot een speciale AIVD-publicatie. Ook The Washington Post berichtte uitgebreid over de rol die IS aan vrouwen toekent. Vrouwen werden lange tijd buiten de strijd gehouden, maar worden nu aangemoedigd om de wapens op te nemen en zichzelf op te offeren voor het geloof. Het is zelfs ‘nodig’, en een ‘verplichting’, zo schreef IS-krant al-Naba dit najaar.
De actieve rol van vrouwen is weinig verbazingwekkend. In 2006 verscheen al het boek Strijdsters van Allah. Radicale moslima’s en het Hofstadnetwerk waarin de Volkskrant-journalisten Janny Groen en Annieke Kranenberg de rol van vrouwen bij de Hofstadgroep beschreven. Vrouwen spelen een veel actievere rol dan gedacht en zijn baas over eigen sluier. Ze rekruteren actief nieuwe sympathisanten, vertalen radicale teksten en geven lezingen.
Waarom liep IS-strijder vrij rond in Nederland?
De casus van de Hofstadgroep-vrouwen stond niet op zichzelf. Zo reed de Belgische bekeerling Muriel Degauque in 2005 met haar witte Mercedes van Brussel naar Bagdad om zichzelf op te blazen. Ze was de eerste westerse vrouw die een zelfmoordaanslag pleegde. Haar radicalisering werd door de Vlaamse journalist Chris de Stoop tot in detail gereconstrueerd in zijn in 2010 verschenen boek Vrede zij met u zuster.
Vrouwelijke terreurcel
En het gaat niet alleen om vrouwen in IS-gebied. In Marokko en Frankrijk zijn vorig jaar terreurcellen opgerold die volledig uit vrouwen bestonden. In het geval van de Franse terreurcel ging het om drie vrouwen, van 19, 23 en 29 jaar oud, die in de buurt van de Notre Dame een auto met gasflessen in brand wilden steken.
De Franse hoofdofficier van justitie François Molins zei in september 2016: ‘De laatste maanden zien we steeds meer dossiers van minderjarige meisjes, met zeer verontrustende profielen en keiharde persoonlijkheden.’ Toenmalig premier Bernard Cazeneuve merkte op dat de werkwijze van de vrouwen weliswaar amateuristisch was geweest, maar hun fanatisme groot.
Opmerkelijk tijdstip
Het is goed dat de AIVD met een publicatie aandacht vraagt voor de rol van vrouwen binnen jihadistische bewegingen. Tegelijkertijd is het tijdstip opmerkelijk. Er zijn immers al tien jaar aanwijzingen dat vrouwen een actievere rol spelen dan gedacht. Maar er kwam pas een speciale publicatie nadat IS zelf vrouwen formeel meer gevechtshandelingen had toegestaan.
Hopelijk draagt de AIVD-publicatie bij aan de bereidheid van Nederlandse rechters om vrouwen te vervolgen die zich hebben aangesloten bij Islamitische Staat. Laura H. werd onlangs als eerste Nederlandse jihadbruid veroordeeld tot 24 maanden gevangenisstraf, waarvan dertien maanden voorwaardelijk. In een eerdere zaak tegen Shukri F., die in 2013 en 2014 in Syrië verbleef, oordeelde de rechtbank dat zij geen onderdeel was van de gewapende strijd. Ze kreeg alleen een straf voor opruiing.
Er lopen nog elf zaken tegen terugkeerders, waarvan enkele tegen vrouwen.
Nikki Sterkenburg (1984) is sinds september 2013 redacteur op de redactie Nederland van Elsevier Weekblad.
Elsevier 21.11.2017 Eindelijk was het zover. Op 1 november maakte de regering-Macron een einde aan de noodtoestand die al sinds ‘Bataclan’ in Frankrijk van kracht was. Twee jaar lang genoot de staat vergaande bevoegdheden inzake terreurbestrijding. Huiszoekingen behoefden geen gerechtelijk bevel en demonstraties waren verboden. Is Frankrijk nu onveiliger, zonder die noodtoestand?
Nee, de aanhoudende terrorismedreiging heeft eerst een nieuwe wet opgeleverd: de loi antiterroriste. In een verklaring spreekt de regering van de noodzaak om het juridisch arsenaal aan te passen aan de dreiging van het terrorisme binnen het gewone recht. De antiterrorismewet verplaatst de noodbevoegdheden dus doodleuk naar het normale recht.
De noodtoestand is dan niet meer nodig. Door het opheffen ervan, aldus president Emmanuel Macron, kan de rechtsstaat worden gewaarborgd. Nu kunnen de autoriteiten bijvoorbeeld alleen met toestemming van een speciale juge de libertéshuiszoekingen doen. Maar de macht die Macrons voorganger François Hollande naar zich toetrok door de noodtoestand uit te roepen, is bij de terugkeer naar de normaaltoestand niet wezenlijk beperkt.
Moslimextremisten vinden steeds nieuwe wegen om toe te slaan. Acht tips om je hierop voor te bereiden >
Hoe ver mag de staat gaan bij terreurbestrijding?
De noodtoestand werd zes keer verlengd, maar je kunt je afvragen of dat wel nodig was. Frankrijk had al antiterrorismewetgeving, zoals een speciale wet uit 2014 die was gericht op terugkerende Syriëgangers. En let wel: terrorisme is niet gisteren ontstaan en zal ook morgen niet opeens verdwijnen. Het is geen tijdelijke dreiging die je kunt verhelpen met een noodtoestand, zelfs niet als je die ‘nood’ twee jaar oprekt.
Bovendien is terrorisme geen onverwachte natuurramp, er zijn decennialang concrete fouten gemaakt waardoor een grote groep jongeren kon radicaliseren tot (potentiële) terroristen. Door de noodtoestand uit te roepen grijpt de staat radicaal in om zijn eigen falen te corrigeren. Het is behoorlijk ongepast dat burgers intussen voor dat gekluns hun vrijheden en privacy mogen inleveren.
Nederland moet van de Franse fouten leren
In Nederland is zo’n noodtoestand ter bestrijding van terrorisme geen onderwerp van discussie. Gelukkig zijn we nog niet zoals in Frankrijk gedwongen geweest om te experimenteren met noodwetgeving en antiterrorismewetgeving. Maar de juridische onduidelijkheid die in Frankrijk is ontstaan, zou een duidelijke aanleiding moeten zijn om ook hier dit debat scherp en breed te voeren.
Het referendum over de wijziging van de WIV (de ‘sleepwet’) biedt daarvoor een goede aanleiding: zijn we in Nederland niet ook vergaande noodbevoegdheden, zoals het ongezien delen van informatie van onschuldige burgers met buitenlandse veiligheidsdiensten, aan het normaliseren?
Is de dreiging groot genoeg om dat te rechtvaardigen? Hoeveel vrijheden is ons de veiligheid waard? En is de veiligheid die de staat ons biedt reëel of schijn? Natuurlijk moet de overheid ons beschermen, maar is het niet dezelfde overheid die ons door grove fouten in gevaar heeft gebracht? Dat we graag iets willen doen aan dat vreselijke terrorisme, mag ons niet blind maken voor de twee communicerende vaten die in dit debat centraal staan: vrijheid en veiligheid.
Met dank aan mr. Laetitia Houben voor haar bijdrage. Zij verricht aan de Universiteit Leiden promotieonderzoek naar de Franse noodtoestand.
Geerten Waling is historicus en schrijver van o.a. de boeken Zetelroof (2017) en 1848 – Clubkoorts en revolutie (2016).
NOS 20.11.2017 Het dreigingsniveau voor terroristische aanslagen blijft op niveau 4 staan, het één na hoogste niveau, ook na de val van IS-bolwerk Raqqa in Syrië. Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof in de rapportage over het dreigingsbeeld, die vier keer per jaar verschijnt. Dreigingsniveau 4 betekent dat er een reële kans is op een aanslag.
IS en Al-Qaida hebben nog altijd de intentie en de capaciteit om in Europa aanslagen te plegen en roepen daartoe ook op. In de oproepen van IS wordt Nederland vaker als doelwit genoemd dan voorheen, vermoedelijk omdat de Nederlandse luchtmacht meedoet aan de strijd tegen IS in Irak en Syrië.
EK voetbal
“We hebben het in de afgelopen maanden een aantal keren gezien”, zei Schoof in Nieuws en Co op NPO Radio 1. Als voorbeeld noemt hij de oproep in juli om bij het EK vrouwenvoetbal in Nederland een aanslag te plegen.
Hij vindt het opvallend dat Nederland vaker als mogelijk doelwit wordt genoemd, omdat dat in voorafgaande periodes niet of nauwelijks gebeurde.
Het is een reden voor zorg, omdat in Nederland jihadisten wonen die zich door deze oproepen aangesproken kunnen voelen. Ook zitten er Nederlandse jihadgangers in Syrië en Irak die mogelijk naar Nederland willen terugkeren.
285 jihadgangers
De NCTV weet van 285 personen dat ze van Nederland naar Syrië of Irak zijn gereisd om zich voor de jihad in te zetten. Zo’n 55 daarvan zijn omgekomen, circa 50 personen zijn teruggekeerd.
Concrete aanwijzingen dat er op dit moment een terroristische aanslag in Nederland wordt voorbereid, heeft de NCTV niet.
Elsevier 20.11.2017 De dreiging van jihadisten tegen westerse landen is er niet minder op geworden sinds de val van Raqqa, het voormalige bolwerk van terreurbeweging Islamitische Staat (IS). Er kunnen nog altijd klein- of grootschalige aanslagen in Nederland plaatsvinden.
Het dreigingsniveau in Nederland blijft op het niveau ‘reëel’ staan, niveau 4 op een schaal van 5, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) maandag in het nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN). De NCTV spreekt van een ‘blijvende dreiging’ van uitgereisde en lokale jihadisten.
Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland: Dreiging komt van terugkeerders en van jihadisten die nooit zijn uitgereisd en hun lokale netwerken. In Europa neemt de geweldsdreiging uit rechtsterroristische hoek toe. 15:25 – 20 nov. 2017
Terugkeerders vormen grootste gevaar
Dit betekent dat de kans op een terroristische aanslag in Nederland reëel is. Er zijn echter geen aanwijzingen voor een concrete aanslag, benadrukt de NCTV. Volgens het DTN komt het grootste gevaar van terugkerende jihadisten. Vooral nu IS in Irak en Syrië bijna volledig is verslagen, komen er meer extremisten onze kant op.
Maar daarnaast brengen ook jihadisten die nooit zijn vetrokken een grote dreiging met zich mee. ‘Ze kunnen geïnspireerd, gestimuleerd of aangestuurd worden om een aanslag te plegen,’ aldus de NCTV. Daarbij spelen uitgereisde jihadisten wel een belangrijke rol, onder meer via de verspreiding van propaganda.
Vrouwelijke jihadisten vormen gevaar
Vrijdag waarschuwde de AIVD bovendien voor het gevaar van vrouwelijke jihadisten. Er zouden in Nederland zo’n honderd van hen rondlopen. Volgens de AIVD zijn vrouwen ‘minstens zo toegewijd aan het jihadisme als mannen’.
IS zou de laatste tijd een grotere, actievere en gewelddadige rol aan vrouwen binnen het jihadisme toedichten. Eerder speelden zij slechts een ondersteunende rol.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
RO 20.11.2017 De jihadistische dreiging tegen het Westen is zeker niet afgenomen, ook niet na de val van Raqqa. Zowel al Qa’ida als ISIS heeft nog altijd de intentie en de capaciteit om in Europa aanslagen te plegen. Er moet nog steeds vanuit worden gegaan dat er zich in Europa ISIS operatives bevinden die hier aanslagen voorbereiden. Hoewel er op dit moment geen concrete aanwijzingen voor zijn, kunnen zowel kleinschalige- als grootschalige jihadistische aanslagen ook in Nederland plaatsvinden. Dat blijkt uit het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) van de NCTV.
Hierdoor blijft het dreigingsniveau op 4 van de 5 staan: de kans op een aanslag in Nederland is reëel. De dreiging komt van terugkeerders, de komende periode zullen waarschijnlijk enkele uitreizigers proberen terug te komen. Ook gaat er dreiging uit van jihadisten die nooit zijn uitgereisd en hun lokale netwerken. Ze kunnen geïnspireerd, gestimuleerd, of aangestuurd worden om een aanslag te plegen. Daarbij spelen propaganda en online instructies een belangrijke rol.
Nederland
De afgelopen periode valt op dat Nederland vaker op de radar verschijnt als potentieel doelwit van individuele ISIS-leden en sympathisanten. Verschillende Nederlandse of Nederlandstalige jihadisten hebben in 2017 gedreigd met geweld tegen Nederland. Dit blijkt bijvoorbeeld uit oproepen om in Nederland aanslagen te plegen. In het algemeen geldt dat alle landen die deelnemen aan de anti-ISIS-coalitie door jihadisten als gerechtvaardigd doelwit worden beschouwd.
Vrouwen
Sinds de zomer van juli 2017 roept ISIS in officiële propaganda vrouwelijke aanhangers op deel te nemen aan de fysieke strijd. Het feit dat ISIS nu een officiële oproep heeft geplaatst, kan mogelijk meer vrouwen doen besluiten ook geweld te gebruiken. Het is de verwachting dat aanslagen waarbij vrouwen betrokken zijn op hun beurt meer vrouwen kunnen inspireren tot het plegen van aanslagen.
Daarnaast valt op dat ISIS veel berichten heeft verspreid die mogelijk doelbewust onjuistheden bevatten. Het meest opvallende voorbeeld is het herhaaldelijk claimen van de schietpartij in Las Vegas. Mogelijk hoopt de organisatie daarmee angst te zaaien, de eigen achterban tot actie aan te zetten of het vertrouwen in informatie van de overheid te ondermijnen.
Politiek-salafisme
Verschillende politiek salafisten in Nederland staat onder financiële en juridische druk. Binnen salafistische kringen worden de juridische kwesties waar hun voormannen mee kampen beschouwd als een bevestiging van hun opvatting dat de buitenwereld ongelovig en vijandig is. Dit heeft mogelijk een radicaliserend effect op de eigen achterban. Er bestaan al langer zorgen over financiering van islamitische instellingen in Nederland uit landen waar salafisme de staatsgodsdienst is.
Radicalisering en polarisatie
In Europa neemt de geweldsdreiging uit rechts-terroristische hoek toe. Er zijn geen aanwijzingen voor vergelijkbare geweldsdreiging in Nederland. Een actie van een enkeling blijft voorstelbaar, evenals sporadische confrontaties tussen links- en rechtsextremisten. Het gepolariseerde klimaat in Nederland kan een voedingsbodem vormen bij radicaliseringsprocessen en in incidentele gevallen leiden tot het verlagen van de geweldsdrempel. Dit geldt voor alle ideologische richtingen.
Dan is nu de discussie losgebarsten over de Lange arm van Eritrea !!!
Vragen
Nederland ontbiedt vrijdag de Eritrese ambassadeur. Het kabinet wil opheldering over de Eritrese jeugdconferentie in Veldhoven van afgelopen weekeinde en andere pogingen om Eritreeërs in Nederland te beïnvloeden, deelde minister Lodewijk Asscher (Integratie) aan de Tweede Kamer mee.
Volgens het radioprogramma Argos is voor het congres betaald uit de zakken van Eritreeërs in Nederland. Medewerkers van de ambassade gingen volgens Argos langs de deuren om een bijdrage van 50 euro op te halen. Mensen die weigerden, kregen een kruis achter hun naam.
De gemeente Veldhoven, die de bijeenkomst had verboden om de openbare orde te beschermen, liet de congresgangers naar kleinschalige opvanglocaties brengen waar ze konden overnachten.
De conferentie van de YPFDJ, de jongerenorganisatie van de enige toegestane politieke partij in Eritrea, werd verboden nadat er voor de toegang van het conferentieoord relletjes uitbraken. Er werd gedemonstreerd door tegenstanders van het regime in Eritrea. Zowel voor- als tegenstanders van dat regime hadden voor later dit weekend al weer demonstratievergunningen aangevraagd.
Op de vlucht
Veel Eritreeërs in Nederland zijn gevlucht voor de verschrikkingen van het regime in Eritrea. Vluchtelingen – asielzoekers – nemen we in Nederland op om hen tegen vervolging en terreur te beschermen. Juist daarom is het niet te verkroppen dat het regime waarvoor ze zijn gevlucht hen als het ware nareist om ze ook in Nederland de vrijheid en veiligheid die ze zochten te ontnemen. En dat is wat dreigt te gebeuren tijdens de bijeenkomst die de YPFDJ, de jongerentak van Eritrea’s enige toegestane politieke partij, aanstaand weekend organiseert.
Eritrea | Open Doors – Met name protestantse christenen worden zwaar onder druk gezet door de regering van president Isaias Afewerki. Ze worden gearresteerd en gevangen gezet in transportcontainers. Anderen worden vermoord. Dit zorgde er mede voor dat er nog maar weinig buitenlandse christenen in Eritrea zijn.
Terugblik
Waarom komen Eritrese asielzoekers massaal naar Nederland ?
Opeens kloppen asielzoekers uit Eritrea massaal aan bij de Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Hoe bereiken zij Nederland en waarom kiezen ze precies ons land uit?
Vorige maand dienden ruim duizend Eritrese vluchtelingen in Ter Apel een asielaanvraag in, meer dan in heel 2013. Met een vergelijkbaar verhaal over hun reisroute, dezelfde reden voor asielaanvraag en een overeenkomende hoeveelheid euro’s in bankbiljetten op zak, hopen de Eritreërs zich uiteindelijk in Nederland te kunnen vestigen.
Die hoop is gegrond. “Ongeveer tachtig procent van de Eritrese asielaanvragen wordt ingewilligd”, aldus Yvonne Wiggers, binnen het ministerie van Veiligheid en Justitie belast met de woordvoering over de IND. Het hoge inwilligingspercentage is volgens Wiggers vergelijkbaar met dat van andere West-Europese landen.
De asielzoekers uit Eritrea worden in Nederland verspreid opgevangen in verschillende opvangcentra. Vanwege de onverwacht grote toestroom worden in overleg met de gemeenten ook sportcentra en recreatiecentra ingericht als tijdelijke opvanglocatie.
Reis
Veel van de Eritreërs die in Nederland aankomen, hebben een gevaarlijke en uitputtende reis achter de rug. De meesten zijn eerder als bootvluchteling de Middellandse Zee overgestoken.
Van de 14.753 bootvluchtelingen die in 2013 op het Italiaanse eilandje Lampedusa aankwamen, hadden 9.834 mensen een Eritrese achtergrond. Elk jaar sterven honderden Eritreërs in hun poging om vanuit Afrika Europa te bereiken. Zo kwamen op 5 mei nog 22 asielzoekers, onder wie Eritreërs, om toen hun boot bij het Griekse eiland Samos omsloeg.
Eenmaal op Europees grondgebied gaat de tocht doorgaans over land verder. Slechts een klein deel van de asielzoekers bereikt Nederland via Schiphol, stelt Wiggers.
“De precieze reisroute wordt nog onderzocht. Maar de vluchtelingen komen vaak met de bus, trein, auto of vrachtwagen. Ze vinden vaak zelf hun weg naar Ter Apel, of ze worden door de vreemdelingenpolitie opgepikt. Uiteindelijk worden ze allemaal in Ter Apel of elders in het land opgevangen.”
Vluchtroute
Dat de precieze route die de Eritrese asielzoekers in Europa volgen nog niet geheel bekend is, is volgens Femke Joordens van UNHCR verklaarbaar.
“De vluchtroute verandert steeds”, aldus Joordens. “Het kan morgen alweer anders zijn dan vandaag. Als de politie lucht krijgt van een bepaalde vluchtroute, dan wordt deze meteen aangepast.”
Dat verklaart mogelijk waarom Eritreërs in het verleden opeens massaal naar Zwitserland, Zweden of Engeland trokken, en nu naar Nederland. Eritreërs mijden Zwitserland nu overigens ook omdat het asielbeleid daar is aangescherpt.
Smokkelaars
Bekend is dat de asielzoekers zeer vaak met behulp van mensensmokkelaars Eritrea verlaten. Vaak belanden ze eerst in buurland Sudan, om vervolgens door de woestijn naar het noorden van Afrika te trekken.
Elke maand vertrekken zeshonderd tot achthonderd Eritreërs naar Sudan. Tachtig procent van hen probeert vervolgens vanuit dat land Noord-Afrika te bereiken, vaak met vrouwen en kinderen, baby’s. Eenmaal in Noord-Afrika stappen de vluchtelingen in overvolle bootjes, of als verstekeling op grotere schepen.
Mensensmokkelaars buiten de Eritreërs uit en mishandelen hen. Soms martelen ze de vluchtelingen om ze te dwingen via de telefoon meer geld van familieleden te vragen.
Dat de Eritreërs die zich nu in Nederland melden vaak dezelfde reden voor asielaanvraag opgeven en vergelijkbare geldbedragen bij zich dragen, zijn volgens Wiggers signalen die erop kunnen duiden dat hier ook sprake is van mensenhandel.
Eritrea
Wie kijkt naar de leefomstandigheden in Eritrea, begrijpt waarom mensen het land ontvluchten.
Eritrea is straatarm. Een rapport van de VN uit 2011 concludeert dat zeventig procent van de bevolking niet in de eigen voedselbehoefte kan voorzien. De regering houdt echter vol dat Eritrea volledig zelfvoorzienend is wat betreft voedsel, en het land weigert voedselhulp van buitenaf.
Gemiddeld worden Eritrese mannen niet ouder dan zestig.
Dienstplicht
De belangrijkste reden die Eritreërs hebben om het land te verlaten is de dienstplicht. Kinderen krijgen vanaf 15 jaar militaire training. Volwassenen – ook vrouwen – moeten verplicht achttien maanden in militaire dienst. Daarna wordt de dienst regelmatig verlengd voor onbepaalde tijd.
Militairen worden vaak ingezet om zware arbeid te verrichten, bijvoorbeeld in de landbouw of in staatsprojecten.
De dienstplicht werkt ook de economische voortuitgang van Eritrea tegen, omdat een groot deel van de bevolking niet op de arbeidsmarkt belandt, maar in het leger.
Vervolging
Volgens mensenrechtenorganisaties is er ook sprake van gerichte vervolging. Duizenden Eritreërs, onder wie veel journalisten, politici en mensen met een afwijkende religie, worden voor onbepaalde tijd en zonder enige vorm van proces opgesloten.
Daarnaast belanden veel mensen in de gevangenis omdat ze proberen de dienstplicht te ontlopen, of omdat ze het land trachten te verlaten, zo valt te lezen in een rapport van Amensty International.
Arrestanten worden volgens Amnesty opgesloten in gevangenissen onder de grond en in metalen containers in de woestijn. Ze worden gemarteld, krijgen weinig te eten en drinken, en moeten in kleine ruimtes overleven in extreme hitte.
“Het is niet zo bekend, maar er zijn weinig landen – buiten erkende conflictgebieden als Syrië, Afghanstan en Irak – waar het met de mensenrechten zo slecht gesteld is als in Eritrea”, aldus Ruud Bosgraaf van mensenrechtenorganisatie Amnesty International.
“Massale gevangenschap van iedereen die tegen de regering is of kritisch is ten opzichte van die regering, systematisch martelen, een totaal gebrek aan vrijheid van meningsuiting, religieuze vervolging: het komt allemaal op grote schaal voor, met als gevolg duizenden vluchtelingen ieder jaar.”
Eritrese vereniging
Meseret Bahlbi, van de Eritrese Vereniging Amsterdam en Omgeving (EVAO), wil het bestaande beeld van de Eritreërs als politieke vluchtelingen nuanceren. Hij erkent de problematiek in zijn land van herkomst, maar benadrukt dat bijna alle Eritrese asielzoekers zeer trots zijn op hun land. De asielzoekers uit Eritrea zijn volgens hem geen politieke vluchtelingen, maar simpelweg op zoek naar een beter leven in Europa.
Naar westerse maatstaven is het Eritrese regime volgens Bahlbi wellicht dictatoriaal, maar, zo stelt hij, Eritreërs begrijpen dat door de “Ethiopische bezetting” de laatste jaren andere normen gelden. Zo begrijpt de bevolking dat de dienstplicht voor onbepaalde tijd wordt verlengd “omdat Eritrea verdedigd moet worden”.
“In Eritrea is sprake van een crisissituatie. Een deel van het land wordt illegaal bezet en er gelden sinds 2009 zware sancties tegen Eritrea. De regering heeft geen andere keuze dan militarisering”, aldus Bahlbi.
De dienstplicht is, zo beaamt Bahlbi, wel een belangrijke reden voor Eritreërs om hun geluk elders te zoeken. Ook de economische gevolgen van de sancties vormen volgens Bahlbi een belangrijke reden voor Eritreërs om te vertrekken.
Vervolging
Vrees voor vervolging is volgens Bahlbi niet iets dat leeft onder de Eritrese bevolking, en het beeld dat elke gevangene wordt opgesloten in een container onder de grond is in zijn ogen incorrect.
Hij stelt dat de internationale gemeenschap, onder aanvoering van Amerika, op verschillende slinkse manieren aanstuurt op “regime change” in Eritrea. Amerika zou er baat bij hebben dat veel mensen het land verlaten, omdat op die manier een voedingsbodem ontstaat voor het omverwerpen van de regering.
Bahlbi heeft in een tweede gesprek aangegeven politiek actief te zijn voor de YPFDJ, de Young People’s Front for Democracy and Justice. De YPFDJ is de jongerentak van de regerende politieke partij in Eritrea, en steunt het regime van Isaias Afewerki.
Minister Zijlstra wil ‘krachtig diplomatiek signaal’ afgeven in nasleep Argos-uitzending
VK 17.01.2018 De hoogste diplomatieke vertegenwoordiger van Eritrea in Nederland moet het land uit. Minister Zijlstra van Buitenlandse Zaken besluit tot deze uitzonderlijk zware maatregel omdat Eritrea belastingbetalingen van Eritreërs in Nederland blijft eisen. Zijlstra heeft de Eritrese diplomaat Tekeste Ghebremedhin Zemuy daarom tot persona non grata verklaard en zijn vertrek geëist.
Zijlstra’s besluit volgt op een uitzending van het radioprogramma Argos in december vorig jaar. Daarin liet Argos een heimelijk opgenomen gesprek met de consul van het Eritrese ambassadekantoor horen. Op papier staat deze Solomon Mehari in de pikorde onder de diplomaat die van Zijlstra moet vertrekken.
In het gesprek werd een Eritrese asielzoeker onder druk gezet om de zogeheten diasporabelasting te betalen. Ook moest de asielzoeker een document ondertekenen waarin hij verklaarde bereid te zijn ‘de juiste straf’ te ontvangen voor zijn ‘fouten’. Wat de straf precies inhield, liet consul Mehari in het midden.
Geen begrip
Zemuy moet vóór februari het land verlaten
Naar aanleiding van de Argos-uitzending dienden coalitiepartijen D66 en VVD een motie in waarin zij minister Zijlstra verzochten het Eritrese ambassadekantoor in Den Haag te sluiten. Zijlstra ontbood daarop de Eritrese ambassadeur voor Nederland en België, die in Brussel is gevestigd. Uit dat gesprek bleek dat Eritrea geen begrip heeft voor de Nederlandse weerstand tegen de diasporabelasting. Het Oost-Afrikaanse land zag geen enkele aanleiding om te stoppen met het innen van de belastingen.
Met het wegsturen van de hoogste Eritrese diplomaat in Den Haag hoopt de minister een ‘krachtig diplomatiek signaal’ af te geven, zo schrijft hij vandaag. De diplomaat moet vóór februari het land verlaten, laat een woordvoerder van het ministerie weten. Het sluiten van het ambassadekantoor in Den Haag gaat Zijlstra te ver. Zo’n stap zou de betrekkingen met Eritrea te zeer schaden. Bovendien zou de Eritrese gemeenschap in Nederland bij een sluiting voor ieder verzoek naar Brussel moeten reizen.
‘Gevoelige klap’
Cruciaal dat Eritreërs in Nederland aangifte gaan doen van intimidatie bij innen van diasporabelasting, aldus Eritrea-expert Mirjam van Reisen.
Nederland en Eritrea liggen al jaren overhoop over de diasporabelasting, die 2 procent van het inkomen bedraagt. In 2016 verbood Nederland het innen van de belasting door middel van dwang, bedreiging of fraude. Ook stuurde de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) meermaals Eritrese tolken weg vanwege (vermeende) banden met het bewind in Asmara. Het Eritrese regime staat te boek als een van de meest onderdrukkende ter wereld. Mensenrechten worden in Eritrea op grote schaal geschonden.
Volgens hoogleraar en Eritrea-expert Mirjam van Reisen is het wegsturen van de hoogste diplomaat in Nederland ‘een gevoelige klap voor de Eritrese autoriteiten’. ‘Nederland maakt hiermee duidelijk dat de lange arm van Eritrea niet getolereerd wordt.’ Van Reisen noemt het net als Zijlstra ‘cruciaal’ dat Eritreërs in Nederland aangifte gaan doen van intimidatie bij het innen van de diasporabelasting. ‘Als die beschuldigingen dan gegrond blijken, is de volgende stap het sluiten van het ambassadekantoor.’
Bedreigend, als het regime waarvoor je bent gevlucht zich hier manifesteert. Wat kan Nederland doen?
Deze man voedt het Eritrese nationalisme onder jongeren in het buitenland (+)
De voornaamste adviseur van president Afewerki, Yermane Gebreab, voedt in vaak ellenlange speeches op congressen in Europa het Eritrese nationalisme onder jongeren.
Academicus of activist? Publiceren over Eritrea is glad ijs (+)
De Eritrese overheid profiteert van de handel in eigen onderdanen, concludeert hoogleraar Internationale Relaties Mirjam van Reisen in haar nieuwe boek. Andere wetenschappers bekritiseren haar onderzoeksmethode en vinden de Eritrea-expert meer activist dan academicus. Het publiceren over een land waar de vrijheid van meningsuiting aan banden ligt, is glad ijs.
Telegraaf 17.01.2018 De hoogste diplomatieke vertegenwoordiger van Eritrea in Nederland moet het land uit. Dat eist minister Zijlstra (Buitenlandse Zaken). De tijdelijk zaakgelastigde van de ambassade in Den Haag is tot persona non grata verklaard. De ambassade mag wel open blijven.
Eind vorige maand vroeg een meerderheid van de Tweede Kamer Zijlstra de Eritrese ambassade te sluiten. Aanleiding is de hardnekkige gewoonte van Eritrea om via de ambassade naar Nederland gevluchte landgenoten geld afhandig te maken.
De ambassadeur werd vorig jaar april al eens op het matje geroepen nadat er in Veldhoven een jongerenconferentie was georganiseerd waar de rechterhand van de Eritrese president zou spreken. De conferentie zou een middel zijn om landgenoten in de gaten te houden en onder druk te zetten.
Geen begrip
„Op basis van dit onderhoud en eerdere gesprekken met de Eritrese autoriteiten stelt het kabinet vast dat er aan Eritrese zijde geen begrip bestaat voor de grote Nederlandse politieke en maatschappelijke weerstand tegen de wijze waarop de diasporabelasting wordt geïnd en ook dat er aan Eritrese zijde geen bereidheid is om hieraan tegemoet te komen”, schrijft Zijlstra in een brief aan de Tweede Kamer.
Signaal
Omdat jaren van politieke ophef en diplomatieke druk op het Eritrese regime om te stoppen met de diasporabelasting wenig hebben uitgehaald, besloten VVD en D66 in december dat het welletjes was. Er moest een ferm signaal komen. De Kamer schaarde zich daarachter.
’Zware maatregel’
Zijlstra gaf in de Kamer al aan dat het sluiten van de ambassade lastig zou worden. Er zijn immers geen door de rechter vastgestelde bewijzen „dat het Eritrese ambassadekantoor in Den Haag onrechtmatige of strafbare feiten heeft begaan.” Wel geldt het eisen van iemands vertrek in het diplomatiek verkeer als ’bijzonder zware maatregel’.
Aangifte
Toch is het nog niet genoeg om aan de afpersingspraktijken van het Eritrese regime een eind te maken, schrijft Zijlstra. Zo blijft het ’cruciaal’ dat slachtoffers aangifte doen.
NOS 17.01.2018 Nederland zet de hoogste diplomatieke vertegenwoordiger van Eritrea uit. Tijdelijk zaakgelastigde Tekeste Ghebremedhin Zemuy van het ambassadekantoor in Den Haag is tot persona non grata verklaard.
Het gaat om een “hoogst uitzonderlijke maatregel”, die wordt genomen omdat de Eritrese autoriteiten voormalige landgenoten in Nederland blijven dwingen tot het afdragen van belasting.
Minister Zijlstra schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het kabinet met de maatregel “een krachtig diplomatiek signaal” wil afgeven dat het niet gediend is van het innen van de zogenoemde diasporabelasting, waarbij “intimidatie en dwang” plaatsvinden.
Eritrea heeft in Nederland geen ambassade, maar een ambassadekantoor. Het kabinet is niet van plan dat kantoor te sluiten, zoals de Kamer had gevraagd. Zijlstra vreest dat door sluiting van de post de betrekkingen met Eritrea zo geschaad zouden worden, dat goede belangenbehartiging van Eritreeërs in Nederland eronder zou lijden.
‘Onwenselijke praktijken’
Aanleiding voor de maatregel is een uitzending van het radioprogramma Argos op 23 december. Daarin was te horen hoe een Eritrese asielzoeker door het hoofd van het ambassadekantoor werd gedwongen belasting te betalen en spijt te betuigen over zijn vlucht.
Na de uitzending is de ambassadeur van Eritrea, die in Brussel is gevestigd, door Buitenlandse Zaken op het matje geroepen. Volgens Zijlstra bleek uit het gesprek dat er van Eritrese zijde “geen begrip bestaat voor de grote Nederlandse politieke en maatschappelijke weerstand tegen de onwenselijke praktijken”.
Elsevier 17.01.2018 De hoogste diplomatieke vertegenwoordiger van Eritrea in Nederland moet het land verlaten. Tijdelijk zaakgelastigde Tekeste Ghebremedhin Zemuy van het ambassadekantoor in Den Haag is door het ministerie van Buitenlandse Zaken tot persona non grata verklaard.
Een dergelijke maatregel is hoogst uitzonderlijk. ‘Een krachtig diplomatiek signaal’, noemt minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra het in een brief aan de Tweede Kamer.
Kamer wil Eritrees kantoor in Den Haag sluiten
Een grote Kamermeerderheid had de regering gevraagd de Eritrese vertegenwoordiging in Den Haag helemaal te sluiten, omdat de Eritrese autoriteiten maar blijven doorgaan met het dwingen van voormalige landgenoten in Nederland tot het afdragen van ‘diasporabelasting’.
Eritrea heeft geen officiële ambassade in Nederland, maar een kantoor dat niet wordt gesloten. De ambassade zit in Brussel.
Eritrea niet van plan te stoppen met diasporabelasting
Het radioprogramma Argos citeerde onlangs uit een heimelijk opgenomen gesprek met het hoofd van het ambassadekantoor. Daarin wordt een Eritrese asielzoeker gedwongen de diasporabelasting te betalen, en spijt te betuigen omdat hij is gevlucht uit het Afrikaanse land. De asielzoeker in kwestie wordt gechanteerd: betaalt hij de belasting niet, dan krijgt hij het voor hem noodzakelijke overheidsdocument ook niet.
Eritrea wordt met ijzeren hand geregeerd, en Nederland kent een relatief groot aantal Eritrese asielzoekers. Vorig jaar was het – na Syriërs – in grootte de tweede groep asielzoekers die Nederland binnenkomt.
Na de uitzending in december werd de ambassadeur van Eritrea op het matje geroepen bij Buitenlandse Zaken. Het ministerie bracht toen opnieuw ‘grote zorgen’ over de diasporaheffing over, maar uit het gesprek bleek dat Eritrea niet bereid is om ermee te stoppen. Vervolgens is besloten om de tijdelijke zaakgelastigde tot persona non grata te verklaren. Volgens de brief van de regering is dit voor de autoriteiten van Eritrea een normale praktijk: ‘intimidatie en dwang’ worden ingezet bij de inning van de diasporabelasting. De Eritrese ambassadeur in Brussel is in december ontboden.
Het ambassadekantoor in Den Haag blijft voorlopig nog open, om de banden met Eritrea niet al te veel te schaden en omdat Eritreeërs in Nederland anders nog minder toegang hebben tot consulaire diensten.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
AD 17.01.2018 De hoogste Eritrese diplomaat in Nederland moet zijn biezen pakken. Het kabinet heeft Tekeste Ghebremedhin Zemuy tot persona non grata verklaard. Dat is in de diplomatie een bijzonder zware maatregel. De laatste keer dat ons land een diplomaat tot ongewenst verklaarde, was in 2012. Toen moest de Syrische ambassadeur vertrekken.
Minister Halbe Zijlstra van Buitenlandse Zaken noemt het wegsturen van de Eritrese zaakgelastigde ‘een krachtig diplomatiek signaal’ aan de Eritrese autoriteiten, zo schrijft hij aan de Tweede Kamer. Tekeste Ghebremedhin Zemuy kreeg gisteren te horen dat hij moet vertrekken, hij moet Nederland voor het eind van de maand hebben verlaten.
Het besluit van de minister volgt op Kamervragen van coalitiepartijen D66 en VVD. Die wilden dat de minister het Eritrese ambassadekantoor in Den Haag zou sluiten, omdat de medewerkers Eritreeërs dwingen tot het betalen van een speciale belasting. Het radioprogramma Argos citeerde eind december vorig jaar uit een heimelijk opgenomen gesprek met het hoofd van het ambassadekantoor. Daarin wordt een Eritrese asielzoeker gedwongen de diasporabelasting te betalen en spijt te betuigen omdat hij is gevlucht uit het Afrikaanse land. Anders krijgt hij het voor hem noodzakelijke overheidsdocument niet.
Opdoeken
Na de uitzending werd de Eritrese ambassadeur ontboden op het ministerie. Eritrea heeft geen eigen ambassade in ons land; die zit in België. De ambassadeur is ook geaccrediteerd voor Nederland. Uit dat gesprek bleek dat de ambassadeur ‘de grote Nederlandse politieke en maatschappelijke weerstand tegen de wijze waarop de diasporabelasting wordt geïnd’ niet begreep. Hij gaf aan daar niet mee te zullen stoppen. Daarop werd besloten de hoogste diplomaat in Nederland naar huis te sturen.
Hoewel een ruime Kamermeerderheid Zijlstra opdroeg het hele Eritrese ambassadekantoor op te doeken, doet hij dat niet. Nederland heeft nog nooit een ambassade of ambassadekantoor gesloten. Volgens de minister zijn er ‘momenteel geen door een rechter vastgestelde bewijzen’ dat het Eritrese kantoor zich schuldig heeft gemaakt aan strafbare feiten. Ook stelt Zijlstra dat sluiting de betrekkingen met Eritrea te veel zou schaden. Bovendien, zo schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer, zou de Eritrese gemeenschap in Nederland daar te veel hinder van ondervinden.
‘Eerste stap’
Zijlstra roept Eritreeërs die de zogeheten diasporabelasting moeten betalen op om aangifte te doen. In Nederland wonen naar schatting ongeveer 20.000 Eritreeërs.
VVD en D66 noemen het wegsturen van Ghebremedhin Zemuy een goede eerste stap. ,,We tolereren de lange arm van Eritrea in ons land niet”, zegt VVD-Kamerlid Malik Azmani. ,,Eritreeërs vluchtten vaak voor de onderdrukking alleen om hier in Nederland opnieuw met het regime in aanraking te komen. Dat is onacceptabel”, stelt D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. ,,Als de afpersingspraktijken niet stoppen, moeten verdergaande stappen op tafel blijven liggen.”
NOS 21.12.2017 Een grote meerderheid in de Tweede Kamer wil dat de ambassade van Eritrea in Den Haag dichtgaat. De reden is dat de Eritrese regering Eritreeërs in Nederland dwingt om belasting te betalen. Nederland heeft daar al meerdere keren tegen geprotesteerd, maar Eritrea trekt zich er niets van aan.
Dat komt ook naar voren in een uitzending van het VPRO-radioprogramma Argos, die zaterdag op NPO Radio 1 wordt uitgezonden. Op de website staat al een in het geheim opgenomen gesprek tussen het hoofd van de ambassade en een Eritrese asielzoeker, die een document nodig heeft en onder druk wordt gezet.
Eritrea is een dictatuur. Het ambassadehoofd zegt dat de asielzoeker het document alleen krijgt als hij spijt betuigt voor zijn vlucht en daarmee ook een nog onbekende straf accepteert. Ook moet hij beloven dat hij een groot bedrag aan achterstallige belasting afdraagt.
Minister Zijlstra van Buitenlandse Zaken wil eerst de Argos-uitzending afwachten, voordat hij een besluit neemt. Sluiting is de meest vergaande maatregel die Nederland kan nemen, zei hij. Als het bericht van Argos klopt zal het ambassadehoofd worden uitgewezen.
Telegraaf 22.08.2017 De Eritrese minister Osman Saleh van Buitenlandse Zaken wilde medio vorige maand naar het Eritrea Holland Festival in Rijswijk komen, maar schrapte zijn bezoek nadat het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken dat had gevraagd.
Dat schrijft minister Bert Koenders dinsdag aan de Tweede Kamer in antwoord op vragen van de SP.
De komst van een hoge functionaris van het dictatoriale regime naar Veldhoven had in april geleid tot protesten van tegenstanders van het bewind. De burgemeester van Veldhoven verbood uiteindelijk de bijeenkomst nadat het tot enkele gewelddadige incidenten was gekomen.
„Het kabinet voelde zich ongemakkelijk bij het idee dat hoge Eritrese gezagsdragers zich zouden richten tot groepen Eritreeërs in Nederland die voor het merendeel hun land zijn ontvlucht”, schrijft Koenders.
OmroepWest 22.08.2017 – De Eritrese minister Osman Saleh van Buitenlandse Zaken wilde vorige maand naar het Eritrea Holland Festival in Rijswijk komen, maar schrapte zijn bezoek nadat het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken hem had gevraagd weg te blijven. Dat laat minister Bert Koenders dinsdag weten aan de Tweede Kamer.
De komst van een hoge functionaris van het dictatoriale regime naar Veldhoven had in april geleid tot protesten van tegenstanders van het bewind. De burgemeester van Veldhoven verbood uiteindelijk de bijeenkomst nadat het tot enkele gewelddadige incidenten was gekomen.
‘Het kabinet voelde zich ongemakkelijk bij het idee dat hoge Eritrese gezagsdragers zich zouden richten tot groepen Eritreeërs in Nederland die voor het merendeel hun land zijn ontvlucht’, schrijft Koenders. De komst van Saleh naar Rijswijk was van tevoren aangemeld.
OmroepWest 13.07.2017 – De organisatie van de demonstratie bij het Eritrea Holland Festival in Rijswijk hoopt zaterdag op 500 demonstranten. Dat zegt Jacob Kiros, de organisator van de betoging. De tegenstanders vrezen dat het evenement wordt gebruikt voor propaganda en dat er hoge politieke functionarissen uit het Afrikaanse land aanwezig zijn.
‘Dat hele festival heeft niets met onze cultuur te maken’, zegt de in Eritrea geboren Kiros tegen Omroep West. ‘Een van de zangers die naar Nederland komt, is ook de rechter van de speciale rechtbank van dictator Isaias Afewerki. Deze man komt alleen naar Nederland om hier middels liedjes de ideologie van de partij over te brengen.’
Het Eritrea Holland Festival wordt komend weekend gehouden in het Event Plaza in Rijswijk. Officieel is het een jaarlijks feest ter ere van de Eritrese cultuur, waar onder meer aandacht wordt besteed aan de onafhankelijkheidsstrijd die het land voerde met aartsvijand Ethiopië.
‘Cultureel evenement’
De gemeente Rijswijk benadrukte al eerder dat de bijeenkomst een ‘cultureel evenement’ is. ‘Dit evenement vindt sinds 2003 jaarlijks plaats, zonder noemenswaardige incidenten. Voor zover ons bekend zijn bij het festival geen hoogwaardigheidsbekleders van het Eritrese regime aanwezig.’ En ook het ministerie van Buitenlandse Zaken gaf aan dat er geen aanwijzingen zijn dat er hoogwaardigheidsbekleders aanstaand weekend naar Nederland komen.
‘Dat is precies de manier van werken van het regime. Ze zeggen het een en doen dan het andere. Wij hebben in ieder geval gehoord dat de omstreden tweede man van het regime wel gewoon aanwezig is’, vult Kiros aan. ‘We gaan daarom ook demonstreren, zodat iedereen op de hoogte is van de gewelddadigheden van het regime.’
OmroepWest 11.07.2017 Volgens de gemeente Rijswijk komen er geen Eritrese hoogwaardigheidsbekleders naar het Eritrea Holland Festival. Dit wordt in het weekend van 15 en 16 juli in het Event Plaza gehouden. Critici vrezen dat er mogelijk hoge politieke functionarissen uit het Afrikaanse land bij het evenement aanwezig zijn.
Officieel is het Eritrea Holland Festival een jaarlijks feest ter ere van de Eritrese cultuur, waar onder meer aandacht wordt besteed aan de onafhankelijkheidsstrijd die het land voerde met aartsvijand Ethiopië. Maar in de regel zijn er hoge politieke functionarissen uit de Eritrese hoofdstad Asmara aanwezig. Met name de eventuele komst van de rechterhand van dictator Afewerki ligt gevoelig.
Die omstreden tweede man van het regime is Yemane Gebreab. Hij is de oprichter van de enig toegestane politieke partij in Eritrea, die sinds 1993 onafgebroken aan de macht is. Aanhangers van het regime houden deze zomer festivals op verschillende plekken in Europa.
Rellen
In april ontstond er veel commotie in Veldhoven toen daar een Eritrese bijeenkomst was aangekondigd. Tegenstanders van het regime gingen toen op de vuist met deelnemers aan de conferentie, die eveneens door aanhangers van de regering was georganiseerd. De rellen waren voor burgemeester Jack Mikkers reden om de bijeenkomst te verbieden. Gebreab zou ook in Veldhoven zijn opwachting maken.
De gemeente Rijswijk benadrukt dat de bijeenkomst in Event Plaza een ‘cultureel evenement’ is. ‘Dit evenement vindt sinds 2003 jaarlijks plaats, zonder noemenswaardige incidenten. Voor zover ons bekend zijn bij het festival geen hoogwaardigheidsbekleders van het Eritrese regime aanwezig.’ Het ministerie van Buitenlandse Zaken liet eerder al weten dat er geen aanwijzingen zijn dat Gebreab of Eritrese ministers of andere hoogwaardigheidsbekleders aanstaand weekend naar Nederland komen.
Tegendemonstratie
De gemeente laat wel weten dat er aanstaande zaterdag een tegendemonstratie wordt gehouden. ‘Bij de vorige edities vonden ook demonstraties plaats. Samen met politie en het Openbaar Ministerie bepaalt de gemeente welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn, om zowel het evenement als de demonstratie in goede banen te leiden.’
AD 11.07.2017 Aanhangers van de Eritrese oppositie in Nederland gaan aanstaande zaterdag demonstreren bij een groot Eritrees festival in Rijswijk. Bij dat festival zijn mogelijk hoge vertegenwoordigers van de Eritrese overheid aanwezig.
Het Eritrean Festival Holland is een jaarlijks, cultureel evenement waarop onder meer zangers uit het land optreden. Een groep Nederlandse Eritreeërs en Eritrese asielzoekers, die zichzelf tot de oppositie rekenen, stellen dat het festival ook wordt bezocht door ‘handlangers van het dictatoriale regime in Eritrea’ en eigenlijk een verkapte, politieke bijeenkomst is. ,,Zij vormen de lange arm van het regime”, stellen ze in een brief aan de Tweede Kamer. Uit Eritrea vluchten jaarlijks tienduizenden mensen, vooral jongeren. Enkele duizenden kregen de afgelopen jaren asiel in Nederland.
In april liep een demonstratie bij een Eritrese bijeenkomst in Veldhoven uit op relletjes. Daar hield de jongerentak van de enige politieke partij van Eritrea, de PFDJ, een conferentie. Betogers gingen er met de politie op de vuist en belaagden bezoekers. De gemeente verbood uiteindelijk de conferentie, de deelnemers werden met bussen afgevoerd. Het verhoogde de spanning tussen de verschillende Eritrese groepen in Nederland nog verder.
Dezelfde betogers hebben nu toestemming voor een demonstratie, zaterdag bij het Event Center in Rijswijk. De gemeente Rijswijk laat vanmiddag in een verklaring weten dat het ‘nadrukkelijk om een cultureel evenement’ gaat. ,,Dit evenement vindt sinds 2003 jaarlijks plaats, zonder noemenswaardige incidenten. Bij de vorige edities vonden ook demonstraties plaats. Samen met politie en openbaar ministerie bepaalt de gemeente welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn, om zowel het evenement als de demonstratie in goede banen te leiden.”
Gewonden
Bij soortgelijke bijeenkomsten eerder deze maand in Rome en Giessen (Duitsland) waren ook tegendemonstraties. Volgens Italiaanse media zijn na de bijeenkomst in Rome drie deelnemers zwaar mishandeld door twee andere Eritreeërs. Een van de slachtoffers is de Eritrese ambassadeur in Italië. Een ander zou Yemane Gebreab, de ‘tweede man van Eritrea’, zijn, zo stelt een bron uit de Eritrese oppositie tegenover deze krant.
De daders kwamen vermoedelijk uit een door Eritrese vluchtelingen gekraakte flat in de buurt, zo meldt onderzoeksplatform One World. De vluchtelingen ontstaken in woede toen ze hoorden dat Gebreab in de buurt was en zouden hem met ‘een slagwapen met ijzeren punten’ hebben aangevallen. Hij belandde met een hoofdwond in het ziekenhuis
Kabinet: ‘ongemakkelijk’
Gebreab wordt als de tweede man van het regime in Eritrea gezien. Zijn aangekondigde komst naar de bijeenkomst in Veldhoven in april werd door het Nederlandse kabinet als ‘ongemakkelijk’ bestempeld. Gebreab zou ook van plan zijn, of zijn geweest, om naar Rijswijk te komen. De gemeente Rijswijk stelt dat er ‘voor zover ons bekend bij het festival geen hoogwaardigheidsbekleders van het Eritrese regime aanwezig zijn’.
OmroepWest 11.07.2017 Critici vrezen dat het Eritrea Holland Festival, dat komend weekend in het Event Plaza in Rijswijk wordt gehouden, door de Eritrese dictatuur misbruikt zal worden voor propaganda en willen in Rijkswijk komen protesteren.
Officieel is het Eritrea Holland Festival een jaarlijks feest ter ere van de Eritrese cultuur, waar onder meer aandacht wordt besteed aan de onafhankelijkheidsstrijd die het land voerde met aartsvijand Ethiopië. Maar in de regel zijn er hoge politieke functionarissen uit de Eritrese hoofdstad Asmara aanwezig. Met name de komst van de rechterhand van dictator Afewerki ligt gevoelig.
Die omstreden tweede man van het regime is Yemane Gebreab. Hij is de oprichter van de enig toegestane politieke partij in Eritrea, die sinds 1993 onafgebroken aan de macht is. Aanhangers van het regime houden deze zomer festivals op verschillende plekken in Europa. Deze maand vonden er al zulke festivals plaats in Italië en in Duitsland.
Grote commotie
In april ontstond er grote commotie in Veldhoven toen daar een Eritrese bijeenkomst was aangekondigd. Tegenstanders van het regime gingen toen op de vuist met deelnemers aan de conferentie, die eveneens door aanhangers van de regering was georganiseerd. Vanwege de rellen besloot burgemeester Jack Mikkers de bijeenkomst te verbieden. Gebreab zou ook daar zijn opwachting maken.
Critici vrezen dat het festival in Rijswijk door de dictatuur misbruikt zal worden voor propaganda en is volgens de NOS van plan om ook in Rijswijk te komen demonstreren.
NOS 11.06.2017 Komend weekend komen mogelijk opnieuw hoge vertegenwoordigers van het regime van Eritrea naar Nederland, meldt radioprogramma Argos. In Rijswijk wordt dan het Eritrean Holland Festival gehouden. Officieel is dat een jaarlijks feest ter ere van de Eritrese cultuur, waar onder meer aandacht is voor de onafhankelijkheidsstrijd die het land voerde met buurland en aartsvijand Ethiopië.
Maar in de regel zijn er hoge politieke functionarissen uit Asmara aanwezig. Met name de komst van de omstreden tweede man van het regime, Yemane Gebreab, kan leiden tot spanningen.
Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn er geen aanwijzingen dat Gebreab, Eritrese ministers of andere hoogwaardigheidsbekleders dit weekend naar Nederland komen.
De gemeente Rijswijk wijst erop dat het om een cultureel evenement gaat dat sinds 2003 elk jaar wordt gehouden, “zonder noemenswaardige incidenten”. Voor zover bij de gemeente bekend komen er geen hoogwaardigheidsbekleders van het Eritrese regime.
Tegendemonstratie
Er is wel melding gemaakt van een tegendemonstratie op zaterdag. Bij de vorige edities werd ook gedemonstreerd. “Samen met politie en het openbaar ministerie bepaalt de gemeente welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn, om zowel het evenement als de demonstratie in goede banen te leiden.”
Gebreab is de rechterhand van dictator Afewerki en de oprichter van de enig toegestane politieke partij in Eritrea, die sinds 1993 onafgebroken aan de macht is. Hij was begin deze maand ook bij een festival in Rome.
Zwaargewond
Er zijn berichten dat hij toen in een restaurant werd aangevallen en zwaargewond raakte, maar officieel is daar niets over bekendgemaakt, melden Argos en OneWorld, een platform dat zich bezighoudt met internationale samenwerking en duurzaamheid.
Aanhangers van het regime houden deze zomer festivals op verschillende plaatsen in Europa. Deze maand gebeurde dat al in Italië en in Duitsland, en vanaf vrijdag dus in het Event Plaza in Rijswijk.
In april ontstond er commotie in Veldhoven rond een Eritrese bijeenkomst. Tegenstanders van het regime gingen toen op de vuist met deelnemers aan de conferentie, die eveneens door aanhangers van de regering was georganiseerd. Er braken rellen uit, waarop burgemeester Mikkers de bijeenkomst verbood.
Gebreab zou ook daar zijn opwachting maken. Hij had van Italië een Schengenvisum gekregen, waardoor de toegang tot Nederland hem niet kon worden geweigerd.
Propaganda
Critici zeggen dat het festival in Rijswijk door de dictatuur misbruikt zal worden voor propaganda. Alles wordt gefilmd en de beelden worden in Eritrea vertoond om te laten zien hoeveel steun het regime onder Eritreeërs in het buitenland heeft.
De oppositie is van plan om ook in Rijswijk te komen demonstreren. Kamerleden van PvdA en GroenLinks hebben bezwaar tegen de komst van vertegenwoordigers van het Eritrese regime.
Slavernij
Uit Eritrea vluchten elke maand duizenden mensen om te ontkomen aan de dictatuur, die internationaal veel kritiek krijgt vanwege grove mensenrechtenschendingen. Er geldt een dienstplicht van onbeperkte tijd en er zijn werkkampen waar gevangenen dwangarbeid moeten verrichten. Critici spreken van slavernij. Duizenden tegenstanders van het regime zitten onder erbarmelijke omstandigheden gevangen.
Maar ook in het buitenland zijn Eritrese vluchtelingen vaak niet veilig. Ze worden gedwongen om geld naar hun vaderland te sturen. Er zijn veel verklikkers. Als iemand niet wil betalen, worden in Eritrea achtergebleven familieleden opgepakt, gemarteld of vermoord.
AD 21.04.2017 De ambassadeur van Eritrea moet vandaag op het matje komen bij minister Koenders. Nederland wil tekst en uitleg over de vermeende intimidatiepraktijken van de Eritrese overheid in Nederland.
Intimidatie in de Eritrese gemeenschap? Dat gaat zo, vertellen bronnen. Een Eritrese vereniging in Nederland organiseerde in december in een buurthuis in Rotterdam een bijeenkomst, speciaal bedoeld voor Eritrese vrouwen. Er kwamen er enkele tientallen, veelal wat oudere of alleenstaande vrouwen. Het was een bijeenkomst zoals er vaker zijn: om een beetje te praten en elkaar te ontmoeten.
‘Verrader’
Maar er kwam ook een medewerker van de Eritrese ambassade, hij was er samen met een oud-strijder uit het Afrikaanse land. Ze vroegen de aanwezige vrouwen indringend om ‘een bijdrage’. Vijftig euro, maar twintig of dertig kon ook, zegt een bron die zelf niet bij de bijeenkomst was, maar wel aanwezigen heeft gesproken. Niet iedereen wilde een bijdrage geven: omdat ze simpelweg het geld niet konden missen of omdat ze niet achter de bestemming van de bijdrage stonden. ,,Maar als je niet betaalt, noemen ze je een verrader. Dat gaat dan rondzingen door de gemeenschap en dat willen mensen niet, want Eritreeërs hebben vaak niets anders dan die gemeenschap”, vertelt een in Nederland wonend lid van de Eritrese oppositie.
De bijdrage was bedoeld voor het organiseren van de omstreden en uiteindelijk verboden conferentie van de Europese jongerenorganisatie YPFDJ in Veldhoven, afgelopen weekend. De PFDJ is de enige toegestane politieke partij in Eritrea, de zittende president regeert het land al sinds 1991. Minister Koenders van Buitenlandse Zaken heeft voor vandaag de Eritrese ambassadeur ontboden om over die conferentie én over de intimidatie te praten. Het kabinet noemde het vorige week ‘ongemakkelijk’ dat er op de conferentie een hooggeplaatste adviseur van president Afewerki zou spreken. Ook waarschuwde het kabinet Eritrea al eerder haar ‘Lange Arm’ waarmee het regime invloed wil houden op Eritreeërs in het buitenland, thuis te houden.
Lange Arm
Ondanks de waarschuwing reikte die Lange Arm de afgelopen maanden tot aan Nederlandse buurthuizen én voordeuren. De organisatie van de YPFDJ-conferentie heeft ook huis aan huis geld ingezameld, melden meerdere bronnen. ,,Mensen komen langs om je te begroeten, dat is niet ongebruikelijk in de Eritrese cultuur, maar als ze binnen zijn, beginnen ze over geld”, zegt een bron. De huisbezoeken gingen door tot vlak voor de conferentie. Wie betaalde, kreeg een kwitantie. Radioprogramma Argos wist de hand te leggen op meerdere van die bonnetjes. Volgens het programma was bij meerdere van die bezoeken iemand van de ambassade aanwezig, die tekende ook de kwitantie. Op de bonnetjes staat een stempel en een handtekening, maar niet de bestemming van het geld.
De Eritrese ambassade in Den Haag reageerde gisteren niet op onze vragen.
Hoe roep je iemand ‘op het matje’?
Als de Eritrese ambassadeur Negassi Kassa Tekle vanmiddag zijn opwachting maakt op de kamer van minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders zal de toon van het gesprek beleefd, maar ‘stevig’ zijn. ,,Geen ambassadeur vindt zoiets leuk, want je weet dat je de les wordt gelezen. En het is niet fijn om een standje te krijgen”, zegt Ben Bot, voormalig minister van Buitenlandse Zaken en ex-ambassadeur in onder meer Turkije.
De Eritreeërs zijn ‘ontboden’ omdat Nederland opheldering wil over de rol van de Eritrese overheid bij een omstreden conferentie afgelopen weekend. Bot: ,, ,Als een minister een ambassadeur ontbiedt, doet hij dat niet op basis van vage geruchten, dan heeft hij zich echt wel goed laten informeren dat er iets niet in de haak is.”
Maar dat wil niet zeggen, dat Koenders zal verwachten dat de ambassadeur met hangende pootjes zijn excuses zal aanbieden. ,,Bij dit soort gesprekken, gaat het meer om het signaal, dan om de inhoud van het gesprek zelf. De boodschap dat we vinden dat er iets niet in de haak is, moet goed doorkomen.” Of er ook een antwoord komt? ,,De tegenpartij heeft doorgaans wel een smoes klaar.” Tekle zetelt overigens op de Eritrese ambassade in Brussel. De ambassade in Den Haag wordt bestuurd door een ‘tijdelijk zaakgelastigde’.
NU 20.04.2017 Nederland ontbiedt vrijdag de Eritrese ambassadeur. Het kabinet wil opheldering over de Eritrese jeugdconferentie in Veldhoven van afgelopen weekeinde en andere pogingen Eritreeërs in Nederland te beïnvloeden.
Dat deelde minister Lodewijk Asscher (Integratie) woensdagavond aan de Tweede Kamer mee. Het kabinet kijkt al langer met argusogen naar de greep die het bewind in Eritrea probeert te houden op Eritreeërs die naar Nederland zijn uitgeweken.
In het paasweekend wilde de jongerenbeweging van de partij van de Eritrese president Isaias Afewerki een conferentie houden in het Brabantse Veldhoven. Ook de rechterhand van Afewerki zou daar spreken.
De burgemeester verbood de conferentie, omdat protestacties van tegenstanders van het regime bij het vergadercentrum uit de hand liepen en de openbare orde in het geding was.
Agenten arresteerden uiteindelijk 128 betogers omdat ze het werk van de politie belemmerden of niet wilden vertrekken na een bevel. Alle betogers werden later weer vrijgelaten.
AD 20.04.2017 Nederland ontbiedt vrijdag de Eritrese ambassadeur. Het kabinet wil opheldering over de Eritrese jeugdconferentie in Veldhoven van afgelopen weekeinde en andere pogingen Eritreeërs in Nederland te beïnvloeden, deelde minister Lodewijk Asscher (Integratie) gisteravond aan de Tweede Kamer mee.
Het kabinet houdt de greep die het bewind in Eritrea probeert te houden op Eritreeërs die naar Nederland zijn uitgeweken al langer in de gaten. Ook is Nederland bezorgd over de mensenrechtensituatie in Eritrea.
In het paasweekend wilde de jongerenbeweging van de partij van de Eritrese president Isaias Afewerki een conferentie houden in het Brabantse Veldhoven. Ook de rechterhand van Afewerki zou daar spreken. Maar de burgemeester verbood de conferentie, omdat protestacties van tegenstanders van het regime bij het vergadercentrum uit de hand liepen en de openbare orde in het geding was. Ruim 540 mensen moesten de congreslocatie verlaten en werden elders ondergebracht.
Volgens het radioprogramma Argos is voor het congres betaald uit de zakken van Eritreeërs in Nederland. Medewerkers van de ambassade gingen volgens Argos langs de deuren om een bijdrage van 50 euro op te halen. Mensen die weigerden, kregen een kruis achter hun naam.
Telegraaf 19.04.2017 De Eritrese ambassadeur voor Nederland moet vrijdag op het matje komen bij minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken). De vertegenwoordiger van het regime moet tekst en uitleg geven over de gebeurtenissen van vorige week.
Toen was de tweede man van de dictatuur in ons land om een Eritrese jongerenconferentie toe te spreken. Eritreeërs in Nederland zouden onder druk zijn gezet om te betalen voor de organisatie van de conferentie.
Het kabinet vond de komst van de man ’ongemakkelijk’, maar kon er naar eigen zeggen weinig tegen beginnen, vooral omdat de man al een Schengen-visum had gekregen via Italië.
128 betogers opgepakt
Uiteindelijk werd de bijeenkomst in Veldhoven toch afgeblazen. Na een roerige tegendemonstratie, waarbij 128 betogers werden opgepakt.
Het kabinet is bezorgd over de mensenrechtensituatie in Eritrea. Het regime beschouwt burgers bijkans als lijfeigenen. Ook Eritreeërs in Nederland worden onder druk gezet om geld af te staan aan het regime.
RTL 10.11.2015 Wat gebeurt er toch allemaal in Eritrea? Dat vroeg RTL Nieuws-correspondent Koen de Regt zich af toen hij zag hoeveel vluchtelingen elke maand uit het land naar Europa komen. Als eerste Nederlandse tv-journalist in lange tijd kreeg hij toegang tot het land.
Als je wilt begrijpen waarom Eritrea is zoals het is, moet je beginnen in de bloedhete havenstad Messawa, zegt De Regt. In deze plek aan de Rode Zee lijkt het op sommige plekken alsof gisteren nog een oorlog is uitgevochten. Ruïnes van gebouwen, met kogelgaten nog duidelijk zichtbaar, staan overal stukje bij beetje te vergaan.
Toch was het 1990 toen er voor het laatst werd gevochten. De kapotte huizen hebben hetzelfde doel als de drie omhoog gerichte tanks die je aan het begin van de stad ziet: een monument voor de onafhankelijkheidsstrijd van Eritrea. Niemand mag vergeten dat er ruim 30 jaar gevochten is tegen aartsvijand en buurman Ethiopië. En niemand moet denken dat het nu veilig is: de oorlog kan elk moment opnieuw uitbreken, dus moet iedereen paraat staan.
Doet denken aan Calimero
“Grondgebied van Eritrea wordt op dit moment nog steeds bezet”, zegt Yemane Ghebreab. Hij is de belangrijkste politiek adviseur van de president van Eritrea. “Wij worden nog steeds bedreigd door een veel groter buurland, dat ook nog eens gesteund wordt door de Verenigde Staten.” Het doet denken aan Calimero, het tekenfilmfiguurtje dat zich altijd benadeeld voelde door iedereen die groter was dan hij.
Nu is de argwaan van Eritrea tegenover de internationale gemeenschap ook weer niet zo vreemd, als je naar het verleden kijkt, zegt De Regt. De hele geschiedenis zit vol met gebroken beloftes aan het land. De Italianen, Russen, Amerikanen en Ethiopiërs, allemaal hebben ze in de vorige eeuw het strategisch gelegen landje gebruikt voor hun eigen doeleinden. De 30-jarige oorlog maakte daar een eind aan. In 1991 werd Eritrea onafhankelijk. Het land begon hoopvol, maar na zeven jaar brak er alweer een korte oorlog uit met Ethiopië, waarbij het buurland een aantal gebieden bezette. Sindsdien hebben ze hier besloten, nog meer dan ooit tevoren: we moeten het zelf regelen, niemand helpt ons.
Dienstplicht, maar hoe lang?
Sinds de laatste oorlog kent het land een dienstplicht. Ieder kind gaat in het laatste jaar van de middelbare school naar het militaire trainingskamp in Sawa, in het westen van het land. Na die training moeten ze officieel nog anderhalf jaar taken verrichten voor het land. Dat kan betekenen dat ze op wacht moeten staan langs de grens bij Ethiopië, maar het kan ook betekenen dat ze leraar moeten worden in een dorpje op het platteland.
Officieel is de dienstplicht 18 maanden, maar vaak duurt het veel langer, zegt de Duitse Tanja Müller. Ze is hoogleraar internationale ontwikkeling en heeft jarenlang in Eritrea gewoond. “Het is onzeker hoe lang het duurt. Mensen weten niet of en wanneer ze worden ontslagen van de dienstplicht. Soms krijgen mensen te horen dat ze over zes maanden klaar zullen zijn, maar vervolgens horen ze na die zes maanden dat ze nóg een jaar moeten doen. Dus mensen weten nooit wanneer het eindpunt komt.”
Tanja Müller
De mensen krijgen betaald voor de dienstplicht, maar het is een schijntje: rond de 500 nakfa per maand. Volgens de officiële wisselkoers is dat ruim 30 Amerikaanse dollar per maand. Maar in de praktijk is het maar iets meer dan een tientje. In een land waar een kilo tomaten ruim 50 nakfa kost, doe je met 500 nu eenmaal niet zoveel. De meeste mensen leven daarom van het geld dat familieleden in het buitenland naar hen overmaken.
Maximaal 18 maanden
De overheid zegt de dienstplicht te willen veranderen. Adviseur Ghebreab: “De nieuwe rekruten hebben te horen gekregen dat zij maximaal 18 maanden zullen dienen. Er zijn dus beleidswijzigingen die geïntroduceerd worden bij wijze van experiment.” Maar hij geeft ook toe dat het beleid nog niet officieel is gepubliceerd in de enige krant van het land, dus het blijft allemaal net zo willekeurig als het eerst was.
Volgens Müller is de overheid wel degelijk bezig het beleid te veranderen. “We moeten er niet automatisch van uitgaan dat ze liegen. Ik denk dat ze proberen het terug te brengen tot 18 maanden. Maar het gaat nog wel een paar jaar duren voor iedereen onder die korte dienstplicht valt.”
Volgens de overheid gaat het maar om een paar duizend mensen die op dit moment nog dienstplicht vervullen. Maar Westerse diplomatieke bronnen zeggen dat het eerder om enkele honderdduizenden gaat. Zij zien het aanpassen van de dienstplicht als een absolute noodzaak, om te komen tot een oplossing van het vluchtelingenprobleem. Mochten alle dienstplichtigen in één keer worden gedemobiliseerd, dan stelt dat het land weer voor andere problemen. Want er is geen geld om normale salarissen te betalen, door sancties van de VN en jarenlang economisch wanbeleid.
Martelen op grote schaal
Volgens een rapport van de VN wordt in Eritrea op grote schaal gemarteld. Enkele honderden, maar mogelijk zelfs duizenden mensen zouden worden vastgehouden in illegale gevangenissen verspreid over het hele land. Het rapport is opgesteld op basis van getuigenissen van Eritreeërs die het land zijn ontvlucht. De VN kreeg geen toestemming om in Eritrea onderzoek te doen.
Volgens diplomaten in Asmara moet het rapport met een flinke korrel zout worden genomen. Het zou te makkelijk de getuigenissen van mensen hebben overgenomen, zonder te controleren wanneer het allemaal heeft plaatsgevonden. Inmiddels zou de situatie verbeterd zijn, denkt ook Tanja Müller. “Ik twijfel aan de aantallen die de onderzoekscommissie van de VN noemt in het rapport. Ik heb tegelijk ook geen bewijs voor het tegendeel, natuurlijk. Maar de VN is wel heel stellig.”
Yemane Ghebreab
Volgens de regering zijn de beschuldigingen van marteling en het opsluiten van mensen onzin. “Er zijn duizenden mensen die het niet eens zijn met het economisch beleid van onze regering”, stelt adviseur Ghebreab. “Dat vertellen ze je ook openlijk, als je het ze vraagt op straat.”
‘Over politiek praten is gevaarlijk’
Maar dat laatste is niet waar. Niemand wil openlijk zijn kritiek uiten. Inwoners van Eritrea zijn erg bang om opgesloten te worden. Alleen anoniem en zonder camera willen ze vertellen hoe ze over de politiek denken, zegt De Regt. Een man zei hem: “We kunnen niet in opstand komen. Je weet niet wie je kunt vertrouwen en wie niet. Neem nou deze plek: we zijn ongeveer met zijn vijftigen. Maar misschien zitten er wel vijf informanten of agenten tussen.” Een ander stelde: “Ik praat liever niet over politiek. Ik hou het bij mijn eigen zaak. Over politiek praten is gevaarlijk. Je kunt opgepakt worden als je iets verkeerds zegt.”
Eén van de mensen die al ruim acht jaar vastzit vanwege zijn kritiek op de overheid, is Antonius, de patriarch van de christelijk-orthodoxe kerk in Eritrea. De kerkleider was het oneens met benoemingen door de overheid in zijn kerk. Sindsdien zit hij onder huisarrest in Asmara. De Regt kon hem heel even spreken. Het leek goed met hem te gaan, maar hij durfde niet te praten over wat hij vond van de overheid en over zijn huisarrest.
De ploeg van RTL Nieuws kreeg tijdens het bezoek geen toestemming om te filmen in de gevangenissen of militaire kampen van het land. Dus is het onmogelijk om onafhankelijk vast te stellen of er gemarteld wordt in Eritrea of niet. “Maar de angst van de mensen op straat is veelzeggend”, vindt de correspondent.
Vluchtelingen
Het aantal mensen dat Eritrea inmiddels verlaten heeft, is enorm. Zeker als je bedenkt dat er maar zo’n 4,1 miljoen mensen in het land wonen, is 3000 vluchtelingen per maand heel veel. Volgens de regering zijn het allemaal economische vluchtelingen, die gebruikmaken van de ‘green card’ die de EU aan Eritrese vluchtelingen geeft.
Ook experts denken dat heel veel Eritreeërs die naar Europa komen, het voor een groot deel doen om economische redenen. Maar economie en politiek zijn natuurlijk altijd nauw verbonden. Het is immers de regering van Eritrea die geen private bouwbedrijven toestaat in het land en die de prachtige Rode Zeekust niet ontwikkelt tot een toeristenresort. Dat jongeren geen toekomst zien, is natuurlijk door het gebrek aan vrijheid en de onzekere dienstplicht, maar ook door het gebrek aan banen.
Kansen voor toerisme in Eritrea?
Experts zijn het er wel over eens dat het nu nog te onveilig is om Eritreeërs op grote schaal terug te sturen. Maar het gemak waarmee sommige landen de vluchtelingenstatus aan Eritreeërs geven, zou ook wel wat mogen veranderen. Ironisch genoeg houden de vluchtelingen, doordat ze geld naar hun familie sturen, het regime mede in stand, zegt De Regt. “Een man die ik in Asmara ontmoette, zei me: ‘Er zou een hier uitbarsting moeten komen door het volk. Maar die komt er niet, omdat zoveel mensen het land verlaten.'”
Prachtig
De Regt: “Dat het verhaal van Eritrea tragisch was, dat wist ik al wel. Maar nadat ik er een dikke week geweest was, besefte ik nog beter dat het buitengewoon triest is wat er is gebeurd.” Eritrea heeft volgens de correspondent alle kans om een geweldige toeristenbestemming te worden. En als er vrede komt met Ethiopië, kan de haven van Messawa uitgroeien tot dé hub van Oost-Afrika.
Eén van zijn Eritrese gesprekspartners zei het zo: “Ik ben heel erg verdrietig. Dit is niet wat ik verwacht had van Eritrea, 25 jaar geleden. Toen had ik hoop dat dit land zoals Singapore of Dubai zou kunnen worden. Maar die hoop is weg. Nu heb ik plannen om weg te gaan.”
NOS 18.04.2017 Eritreeërs zijn op Syriërs na de grootste groep vluchtelingen in Nederland. Volgens Eden Asmerom vluchten Eritreeërs omdat Eritrea een dictatoriaal regime heeft. Dat is niet waar, zegt Sophia Tesfamariam: Eritreeërs die naar Nederland komen zijn economische migranten.
Twee vrouwen van Eritrese komaf met twee verschillende werkelijkheden. Asmerom is woordvoerder van ECHO, een Nederlands platform voor tegenstanders van het Eritrese regime. Tesfamariam is een Amerikaanse activist en heeft nauwe banden met de Eritrese machtshebbers.
Eritrea is een klein land in de Hoorn van Afrika met 6,5 miljoen inwoners. Volgens de Verenigde Naties maakt het regime zich schuldig aan misdaden tegen de menselijkheid. Critici kraken dat onderzoek en wijzen op gebrek aan bewijs. In Eritrea zijn onafhankelijke waarnemers en media niet welkom.
“Het is een kalm en stabiel land”, zegt Tesfamariam. “En met het oog op de winsten uit de mijnindustrie kan het zelfs zo zijn dat veel Eritreeërs binnenkort weer terugkeren, want zij wonen liever in hun vaderland.”
Asmerom kent het land dat Tesfamariam beschrijft niet. Ze wijst op de vele rapporten, van onder meer de VN, die Eritrea beschrijven als een dictatoriaal regime. “Mensenrechten worden op een grove manier geschonden. Het is de reden waarom duizenden inwoners per maand het land verlaten.”
De tegenstelling tussen voor- en tegenstanders van de Eritrese overheid leidde afgelopen weekend tot ongeregeldheden in Veldhoven. Wat in de Brabantse stad gebeurde, is een illustratie van de enorme tweestrijd die woedt over de werkelijkheid in Eritrea.
Volgens een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties heeft het regime zich de afgelopen 25 jaar schuldig gemaakt aan systematische misdaden tegen de menselijkheid, waaronder slavernij en martelingen. De VN mocht het land zelf niet in, maar concludeert dat na informatie en verklaringen van 880 vluchtelingen. Om die reden krijgen veel Eritreeërs asiel in Europa.
Maar er zijn wereldwijd ook Eritreeërs die de conclusies van de VN tegenspreken. “Er is geen bewijs voor. Er zijn miljoenen beschuldigingen, maar er is geen bewijs”, zegt Tesfamariam. Eritreeërs vluchten volgens haar louter voor het geld naar Europa. “Die komen hier voor het asiel en de economische voordelen.”
“Een deel van de mensen die dat zeggen zijn regimeaanhangers”, zegt Asmerom. “Die zullen ten alle tijden de dictatuur verdedigen, dat is logisch.” Een ander deel doet dat volgens haar omdat ze onder druk worden gezet.
“Daarnaast is een kenmerk van een dictatuur dat men niet naar zichzelf kijkt, maar de schuld bij een ander zoekt. Het rapport van de VN zegt voldoende.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken neemt het rapport van de VN serieus en maakt zich zorgen over de mensenrechten in Eritrea. “Maar informatie over de situatie in het land blijft onvolledig zolang er geen onafhankelijke onderzoekers worden toegelaten in het land.”
De groeiende polarisatie in Europese landen kan een voedingsbodem vormen voor radicalisering en extremisme. Ook in Nederland kan geweld door extreemlinks en extreemrechts plaatsvinden. De afgelopen periode kende een heftig debat over het racistische gehalte van Nederland, dat gepaard ging met beledigingen en bedreigingen.
De komst van vluchtelingen, gepaard met angst voor terrorisme, heeft geleid tot steeds openlijker activiteiten van extreemrechts. Mede in reactie hierop neemt het soms zelfs gewelddadig verzet van extreemlinks tegen asielbeleid en tegen extreemrechts sinds medio 2015 toe. Ook het aantal meldingen van anti-islamincidenten is gestegen.
Extra dreigingsniveau
Op basis van de bevindingen van de conferentie ‘Tien Jaar DTN’ in december 2015 is het systeem van dreigingsniveaus met ingang van DTN42 aangepast met het oog op de toekomstbestendigheid.
De dreigingsniveaus worden aangegeven met de nummers 1 (laagste niveau) tot en met 5 (hoogste niveau). De ernst van de huidige reële dreiging is niet veranderd. Daarom blijft het niveau gehandhaafd op substantieel, niveau 4 van op een schaal van 5 in het aangepaste systeem.
Conclusies
De nieuwste dreigingsanalyse van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) en Veiligheid heeft twee algemene conclusies. Enerzijds reizen er minder jihadisten vanuit Europa naar het zelfbenoemde ‘kalifaat’ van terreurbeweging Islamitische Staat (IS), anderzijds bevinden zich in Europa ‘vele tientallen door IS aangestuurde mensen die hier terroristische aanslagen willen plegen’.
De aanslagen in Parijs en Brussel in november en maart werden gecoördineerd en aangestuurd door het IS-leiderschap vanuit Syrië, schrijft NCVT Dick Schoof in het rapport.
Waar de NCTV eerder ‘geruststellend’ sprak over de mogelijkheid van terroristen die zouden meeliften met de asielstroom, wordt nu gezegd dat IS eind 2015 ‘veelvuldig’ aanslagplegers mee stuurde in de asielstroom vanuit Syrië. De inlichtingendiensten zijn ‘achterhaald door de feiten’ nu is gebleken dat jihadistische organisaties afgelopen zomer en najaar de asielstroom hebben misbruikt, zegt Schoof daarover. ‘Hoewel we er rekening mee hielden, leek het ons onwaarschijnlijk dat het echt zou gebeuren.’
Er zouden volgens Schoof dan ook nog ‘diverse ISIS-cellen’ in Europa zitten, ook na de arrestatie van meerdere mensen uit het netwerk van de aanslagplegers uit Brussel en Parijs.
De NCTV wijst naar de banden met Nederland die werden ontdekt tussen arrestanten uit het netwerk van aanslagplegers. ‘Dergelijke netwerken trekken zich bij hun activiteiten weinig aan van grenzen tussen landen,’ schrijft Schoof.
Tegelijkertijd neemt het aantal jihadisten dat naar het ‘kalifaat’ vertrekt af sinds begin dit jaar. In totaal zijn er sinds 2012 zo’n 260 mensen uitgereisd. Ongeveer 40 van hen zijn teruggekeerd naar Nederland, en 42 van hen zijn in Syrië of Irak gedood.
Momenteel zitten nog zo’n 140 mensen die uit Nederland vertrokken in Syrië en Irak, onder wie vrouwen en kinderen.
RO 21.11.2016 Op de nationale terrorismelijst staan personen en organisaties die zijn betrokken bij terroristische activiteiten. Hun tegoeden zijn bevroren. Dit betekent dat zij onder andere niet meer bij hun geld kunnen en geen gebruik meer kunnen maken van hun bankrekeningen en creditcards. Hierdoor is het voor deze mensen een stuk moeilijker om terreurdaden te plegen of er (financieel) bij betrokken te zijn.
Deze bevriezingsmaatregel is 1 van de maatregelen in het kader van het Nederlandse terrorismebestrijdingsbeleid en vloeit voort uit de internationale verplichting gesteld in Resolutie 1373 (2001) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN).
RTVWEST 18.11.2016 De man die donderdag een valse terreurmelding zou hebben gedaan op Rotterdam The Hague Airport, blijft voorlopig nog even vastzitten. Hij moet nog dertien dagen celstraf uitzitten voor een eerder vergrijp. Wat dat vergrijp is, heeft het Openbaar Ministerie niet bekendgemaakt.
De Koninklijke Marechaussee liet donderdag al weten dat de opgepakte man een ongewenste vreemdeling is met een openstaande straf. De man, verward en zonder vaste woon- of verblijfplaats, heeft eerder valse meldingen gedaan bij de politie. Hij wordt verhoord.
De controle op de luchthaven werd donderdag aangescherpt na een anoniem dreigement. De hele middag en avond was er veel marechaussee op de been. Het vliegverkeer heeft geen vertraging opgelopen. Reizigers konden gewoon aankomen of vertrekken.
NU 18.11.2016 De 45-jarige man die donderdag is opgepakt omdat hij mogelijk verantwoordelijk is voor de melding die eerder op de dag leidde tot extra beveiliging op Rotterdam The Hague Airport, blijft vastzitten.
De man had namelijk nog een gevangenisstraf van dertien dagen uit te zitten voor een eerder vergrijp, liet het Openbaar Ministerie vrijdag weten.
Verdachte dreiging Rotterdam Airport zit nog vast
De Koninklijke Marechaussee liet donderdag al weten dat de opgepakte man een ongewenste vreemdeling is met een openstaande straf. De man, verward en zonder vaste woon- of verblijfplaats, heeft eerder valse meldingen gedaan bij de politie. Hij wordt verhoord.
De controle op de luchthaven werd donderdag aangescherpt na een anoniem dreigement. De hele middag en avond was er veel marechaussee op de been. Het vliegverkeer heeft geen vertraging opgelopen. Reizigers konden gewoon aankomen of vertrekken.
Den HaagFM 18.11.2016 Bij Rotterdam The Hague Airport is het onderzoek vanwege een mogelijke terreurdreiging beëindigd. De politie hield donderdagavond een man aan die mogelijk verantwoordelijk is voor de anonieme melding die leidde tot het terreuralarm.
Het gaat om een ongewenste vreemdeling met een openstaande straf. De verwarde 45-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats deed eerder andere valse meldingen bij de politie.
Het ‘stil alarm terrorisme’ werd donderdag rond het middaguur geactiveerd na de anonieme melding. Zwaarbewapende marechaussees controleerden auto’s en bussen op de luchthaven. Het vliegverkeer ondervond geen hinder van de controles.
Telegraaf 18.11.2016 De 45-jarige man die donderdag is opgepakt omdat hij mogelijk verantwoordelijk is voor de melding die eerder op de dag leidde tot extra beveiliging op Rotterdam The Hague Airport, blijft vastzitten. De man had namelijk nog een gevangenisstraf van dertien dagen uit te zitten voor een eerder vergrijp, liet het Openbaar Ministerie vrijdag weten.
De Koninklijke Marechaussee liet donderdag al weten dat de opgepakte man een ongewenste vreemdeling is met een openstaande straf. De man, verward en zonder vaste woon- of verblijfplaats, heeft eerder valse meldingen gedaan bij de politie. Hij wordt verhoord.
De controle op de luchthaven werd donderdag aangescherpt na een anoniem dreigement. De hele middag en avond was er veel marechaussee op de been. Het vliegverkeer heeft geen vertraging opgelopen. Reizigers konden gewoon aankomen of vertrekken.
RO 18.11.2016 Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) wil de mogelijkheden verruimen om terrorisme te bestrijden. Het gaat om voorstellen die de opsporing en vervolging van terroristische misdrijven verbeteren.
Dit blijkt uit een wetsvoorstel dat vandaag voor advies naar verschillende instanties is gestuurd, zoals de Raad voor de rechtspraak en het Openbaar Ministerie (OM).
De maatregelen zijn nodig om effectief te kunnen blijven optreden tegen terrorisme en om aanslagen – zo goed als mogelijk – te voorkomen. Ook houdt het wetsvoorstel rekening met recente verschijningsvormen van terrorisme, zoals die zich het afgelopen jaar in West-Europa en elders hebben voorgedaan.
Bijvoorbeeld de aanslagen door geradicaliseerde, solistische daders. Verder is er aandacht voor veranderingen in de nabije toekomst, zoals de terugkeer van Nederlanders die zich hebben aangesloten bij terroristische organisaties in Syrië en Irak en daar worden verdreven.
Verblijf
Zo komt er een verbod om zonder toestemming in een gebied te verblijven dat door een terroristische organisatie wordt gecontroleerd. Hiermee is een extra strafbaarstelling voorhanden voor die gevallen waarin het plegen van terroristische misdrijven door een terugkeerder uiteindelijk niet kan worden bewezen.
Ook is de maatregel een reactie op het gevaar dat voor de Nederlandse samenleving ontstaat, als iemand naar een gebied gaat dat in handen is van een terroristische organisatie en deelneemt aan terroristische activiteiten.
Van der Steur komt met deze regeling naar aanleiding van de motie van de Kamerleden Zijlstra, Van Haersma Buma, en Van der Staaij. Op overtreding van het verbod staat een gevangenisstraf van maximaal 2 jaar.
Een klein aantal personen dat wél een legitieme reden heeft om af te reizen, zoals hulpverleners van een humanitaire organisatie en journalisten die een reportage willen maken, krijgt straks vooraf toestemming van de minister van Veiligheid en Justitie om naar het bewuste gebied te reizen.
Het kabinet wijst die gebieden aan, zodat duidelijk is waar de strafbaarstelling geldt. Dit gebeurt bij – aparte – algemene maatregel van bestuur. De regeling beperkt zich tot Nederlandse onderdanen en vreemdelingen die een vaste woon- en verblijfplaats hebben in Nederland.
Kiesrecht
Ook wil Van der Steur dat de rechter de mogelijkheid krijgt om iemand die veroordeeld is voor een terroristisch misdrijf uit het kiesrecht te ontzetten. Dat kan nu nog maar in een beperkt aantal gevallen. De maatregel is alleen aan de orde als de verdachte is veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van ten minste 1 jaar voor het plegen van een terroristisch misdrijf.
Voorlopige hechtenis
Verder wil de minister de opsporing en vervolging van terroristische misdrijven verbeteren. Daartoe gaat hij de mogelijkheden verruimen om teruggekeerde jihadstrijders die verdacht worden van een terroristisch misdrijf in voorlopige hechtenis te kunnen houden. Dit om méér tijd te hebben om bewijs te verzamelen.
Bijvoorbeeld voor zaken waarin ingewikkeld (forensisch) onderzoek nodig is. Van der Steur vindt dat het OM in zo’n geval een terrorismeverdachte ook zonder sterkere verdenking nog dertig dagen langer moet kunnen vasthouden. De maatregel vloeit voort uit een motie van de Kamerleden Samsom en Segers.
DNA-onderzoek
Daarnaast wordt het makkelijker bij verdachten van terroristische misdrijven celmateriaal af te nemen, met het oog op DNA-onderzoek. Nu moet nog sprake zijn van ernstige bezwaren tegen de verdachte. Dit kan een belemmering zijn voor adequaat onderzoek naar terroristische misdrijven.
Bijvoorbeeld als meerdere verdachten in beeld zijn en hun onderlinge relatie en werkverdeling in kaart moet worden gebracht, terwijl de verdenking nog niet tegen elke verdachte afzonderlijk sterk genoeg is om celmateriaal te kunnen afnemen. Op zo’n moment is dan juist behoefte aan nader onderzoek.
Aangifteplicht
Tot slot wordt de aangifteplicht uitgebreid tot alle terroristische misdrijven, inclusief de handelingen ter voorbereiding van die misdrijven. Informatie over een mogelijke aanslag, of over deelneming aan een terroristisch trainingskamp is cruciaal voor de bestrijding van terrorisme. Zo bieden alertheid en actie van de omgeving kansen om de voorbereiding van een aanslag door een solistische dader tijdig te ontdekken.
VK 17.11.2016 Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken wil ‘serieus nadenken’ over het opzetten van een Europese inlichtingendienst. Terreuraanslagen moeten daardoor eerder voorkomen worden. Nationale diensten kunnen het zich nu ‘echt niet meer veroorloven’ om langs elkaar heen te werken. Dit heeft minister Koenders donderdag gezegd in een toespraak voor studenten van de Universiteit Leiden.
‘Na elke aanslag komen we tot conclusie dat de verschillende stukjes van de opsporings-puzzel wel degelijk aanwezig waren. Maar dat ze verstopt waren in de nationale structuren’, zegt Koenders. ‘Ik wil daarom dat we serieus gaan nadenken over het opzetten van een ‘Europese FBI’ en een Europese CIA -een inlichtingendienst. Zodat we sneller die puzzelstukken samen kunnen leggen en handelen op basis van die informatie – voordat het te laat is.’
Europa moet voortaan de eigen broek gaan ophouden en veel meer zelf voor de veiligheid van de eigen burgers gaan zorgen, betoogt Koenders verder in zijn toespraak. De tijd van het leunen op de VS voor hulp is voorbij.
President Hillary zou zelfde zeggen
Waarom moet de VS anno 2016 zo’n groot deel van de veiligheidscheque betalen voor ons in Europa?, aldus Bert Koenders.
Hij ontkent dat zijn aanbeveling heeft te maken met het dreigement van de nieuw verkozen president van de Verenigde Staten, Donald Trump, dat Europa het voortaan zelf maar moet uitzoeken.
‘Make no mistake: de belangstelling van de VS voor Europa neemt onvermijdelijk af. Dat was ook met president Hillary gebeurd – ik heb geen illusies daarover’, zegt Koenders. ‘Trump zei het al hardop in zijn campagne, maar alle VS beleidsmakers, ook Democraten, denken het.’ En dat vindt Koenders niet helemaal onterecht. ‘Want waarom moet de VS anno 2016 zo’n groot deel van de veiligheidscheque betalen voor ons in Europa?’
De Europese samenwerking is niet alleen nodig omdat de VS zich steeds meer afkeren van Europa. ‘Ook door de Brexit neemt het strategisch gewicht van Europa af’, denkt Koenders. Europa verliest alleen al ’30 procent van haar vloot en 30 procent van haar expeditionaire militaire vermogen We moeten de Amerikanen Britten betrokken houden.’
De onzekerheid over het nieuwe Amerikaanse leiderschap sterkt mij zeker in de overtuiging om Europa strategisch te versterken, aldus Bert Koenders.
Koenders vindt dat Europa niet alleen op het gebied van inlichtingen verzamelen de rijen moet sluiten, maar ook militair veel verdergaand moet gaan samenwerken. Daar hoort ook inzet van Europese gevechtstroepen bij, besloot hij maandag in Brussel met andere ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie.
‘De onzekerheid over het nieuwe Amerikaanse leiderschap sterkt mij zeker in de overtuiging om Europa strategisch te versterken’, zegt Koenders. ‘En ik kijk daarvoor met grote nadruk naar onze oosterbuur: het Duitsland van Angela Merkel’.
Net als minister Jeanine Hennis (Defensie) pleit hij voor meer geld voor de krijgsmacht. De bewindsvrouw zei eerder donderdag dat vanaf 2018 jaarlijks 2,3 miljard euro bij de Defensiebegroting moet.
Tot slot pleit Koenders donderdag in zijn toespraak voor het versterken van het Nederlandse ambassadenetwerk in de ring rondom Europa. ‘Dat doen de Russen, Turken en Iraniërs ook. We mogen niet achterblijven.’
Concreet wil hij diplomatieke posten oprichten of uitbreiden in Niger, maar ook Libië, Libanon, Irak, Algerije, Tsjaad en Turkije. Koenders: ‘Daar broeien de problemen van morgen. En die wil ik vroegtijdig gesignaleerd krijgen.’
Telegraaf 17.11.2016 Een Europese CIA, een Europese FBI en een nationale veiligheidsraad. Met voorstellen daartoe wil minister Koenders (Buitenlandse Zaken) de Europese defensie versterken en de veiligheid in Europa en Nederland vergroten.
Dat is hard nodig nu Europa voor z’n militaire bescherming steeds minder op grote broer Amerika kan rekenen. Dat was zonder de verkiezing van Donald Trump tot president van de VS ook zo geweest, zo zei Koenders tijdens een toespraak over veiligheid op de Haagse campus van de Universiteit Leiden.
Hij pleitte voor meer samenwerking in Europa om militaire en terreurdreigingen het hoofd te bieden. „Na elke aanslag komen we tot conclusie dat de verschillende stukjes van de opsporings-puzzel wel degelijk aanwezig waren. Maar dat ze verstopt waren in de nationale structuren. Dat kunnen we ons echt niet meer veroorloven”, zei Koenders. Daarom pleit hij voor een Europese criminele inlichtingendienst en een Europese politiedienst. „Zodat we sneller die puzzelstukken samen kunnen leggen en handelen op basis van die informatie – voordat het te laat is.”
En ook al verlaten de Britten de EU, dat betekent niet dat we ze niet bij onze veiligheidsstrategie moeten betrekken, zei de PvdA-bewindsman. „We moeten het VK verankeren in onze Europese veiligheidspolitieke samenwerking. De EU heeft belang bij een veiligheidsarrangement met het VK. Ook daarmee moeten we niet dralen.”
Ook Nederland moet meer investeren in de eigen veiligheid, zo zei Koenders. Hij wil daarom dat het diplomatieke postennetwerk wordt versterkt. „Dat doen de Russen, Turken en Iraniërs ook. We mogen niet achterblijven.” Vooral in instabiele landen als Niger, Libië, Libanon, Irak, Algerije en Tsjaad moet Nederland z’n aanwezigheid versterken. „Daar broeien de problemen van morgen. En die wil ik vroegtijdig gesignaleerd krijgen. Dat krijg ik niet uit de krant. Ik heb meer diplomatieke verkenners daar nodig, die rijksbreed onze belangen in kaart brengen, en lokaal coalities zoeken.”
Ook opperde hij een idee voor een volgend kabinet: een nationale veiligheidsraad naar Amerikaans model. Daarin zouden alle onderwerpen en diensten samenkomen die met veiligheid te maken hebben: defensie, inlichten, diplomatie, maar ook ’klimaat en milieu’.
Elsevier 17.11.2016 Volgens minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) kunnen nationale inlichtingendiensten het zich niet langer veroorloven om langs elkaar heen te werken. Zijn oplossing: een Europese FBI en CIA.
Tijdens een toespraak voor studenten aan de Universiteit Leiden ging Koenders in op de wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van veiligheid. Zijn meest opvallende uitspraak: er moet ‘serieus worden nagedacht’ over een Europese variant op de Amerikaanse FBI (binnenlandse dienst) en CIA (buitenlands).
Elke keer na aanslag blijkt samenwerking gebrekkig
Zulke federale instanties zijn nodig in de strijd tegen terrorisme, vindt Koenders. ‘Na elke aanslag komen we tot de conclusie dat de verschillende stukjes van de opsporingspuzzel wel degelijk aanwezig waren. Maar dat ze verstopt waren in de nationale structuren. We moeten die puzzelstukken sneller samen leggen en handelen.
Zo wist Ibrahim el Bakraoui, een van de Brusselse aanslagplegers, in 2015 langs de douane op Schiphol te lopen, ondanks dat hij op Belgische terreurlijsten stond.
Volgens Koenders staan de lidstaten van de Europese Unie op een ‘strategisch kantelmoment’. Instabiliteit in Amerika, met de verkiezing van Donald Trump, en Brexit, zorgen ervoor dat er haast geboden is. Europa moet zijn eigen broek gaan ophouden, aldus de Nederlandse minister. ‘Want waarom moet de VS anno 2016 zo’n groot deel van de veiligheidscheque betalen voor ons in Europa?’ Hij ziet een sleutelrol weggelegd voor het Duitsland van Angela Merkel.
Meer geld naar Defensie lijkt kwestie van tijd
Maar ook de Nederlandse Defensie moet ‘flink meer geld gaan krijgen’, aldus Koenders, iets waar Defensieminister Jeanine Hennis (VVD) het mee eens is. Zij gaf aan dat de begroting vanaf 2018 jaarlijks met 2,3 miljard euro omhoog moet. Dat geld is nodig om de Nederlandse krijgsmacht te onderhouden en te moderniseren.
Nederland geeft momenteel 1,16 procent van het bruto binnenlands product uit aan Defensie. Dat is een stuk lager dan het Europees gemiddelde, 1,43 procent, en komt niet in de buurt van de NAVO-norm van 2 procent.
Het is niet voor het eerst dat het idee van een Europese inlichtingendienst wordt geopperd. In de nasleep van de aanslagen in Parijs kwam de Belgische premier Charles Michel met eenzelfde plan.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Europese Unie Politiek Tech
VK 17.11.2016 De politie heeft donderdagavond een verwarde man van 45 jaar aangehouden die mogelijk verantwoordelijk is voor de melding die eerder op de dag leidde tot extra beveiliging op Rotterdam The Hague Airport. Het is volgens de Koninklijke Marechaussee een ongewenste vreemdeling met een openstaande straf.
De man, zonder vaste woon- of verblijfplaats, heeft eerder valse meldingen gedaan bij de politie. Hij wordt verhoord.
Aan het begin van de middag werd de controle op de luchthaven aangescherpt na een anoniem dreigement. De hele middag en avond was er veel marechaussee op de been. Het vliegverkeer heeft geen vertraging opgelopen. Reizigers konden gewoon aankomen of vertrekken.
De maatregelen die politie en Koninklijke Marechaussee eerder op de dag hebben genomen, zijn donderdagavond afgeschaald.
‘Bij dit soort incidenten heb je met veel verschillende partijen te maken: politie, veiligheidsregio, Koninklijke Marechaussee, NCTV, Openbaar Ministerie’, zegt Edwin Boer, die de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) leidde die naar aanleiding van de dreiging was gestart.
Zwaar bewapende marechaussees op toegangswegen Rotterdam Airport. Zou te maken hebben met terrorismedreiging. 1:10 PM – 17 Nov 2016
‘Mij viel op dat we elkaar in- en extern snel wisten te vinden. We wisten snel een gedegen onderzoek te starten. Maar ook de collega’s op straat hebben goed werk verricht. Ze bleven rustig, maar wel alert en hebben professioneel hun werk gedaan.’ De SGBO is na de aanhouding van de man weer ontbonden.
RTVWEST 17.11.2016 Een 45-jarige verwarde man zonder vaste woon- en verblijfplaats is donderdagavond door de Marechaussee in Rotterdam aangehouden. De man, die illegaal in Nederland is, wordt verdacht van het doen van een valse terreurmelding op vliegveld Rotterdam The Hague Airport.
Eerder donderdag werden de controles op het vliegveld aangescherpt en deed de Marechaussee onderzoek. Die maatregeen zijn donderdagavond afgeschaald.
Het vliegverkeer heeft geen last gehad van de dreiging. Op een ingelaste persconferentie beklemtoonde een woordvoerder van de marechaussee dat er voor passagiers geen enkele reden is de luchthaven te mijden.
De man is meegenomen voor verhoor. Hij heeft nog een straf openstaan. Waarvoor is niet bekend. Ook heeft hij eerder valse meldingen gedaan.’
Politie houdt man aan naar aanleiding van onderzoek dreiging Rotterdam the Hague Airport
In het onderzoek naar de melding van een mogelijke dreiging op Rotterdam The Hague Airport heeft de politie in Rotterdam op donderdagavond 17 november een ongewenst vreemdeling met een openstaande straf aangehouden. Het gaat om een verwarde 45-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats die eerder valse meldingen heeft gedaan bij de politie.
De politie vermoedt dat de man betrokken is bij de melding die voor politie en Koninklijke Marechaussee aanleiding was om op en rond de luchthaven extra veiligheidsmaatregelen te nemen. Hij wordt hierover gehoord, omdat hij mogelijk over belangrijke informatie kan beschikken. Politie en Koninklijke Marechaussee hebben de maatregelen op en rond de luchthaven herzien.
Regio15 17.11.2016 Rotterdam Militairen van de Koninklijke Marechaussee op Rotterdam The Hague houden op het moment een groot onderzoek op de luchthaven.
Nadat een anonieme tip over een terreurdreiging binnenkwam bij de politiemeldkamer is direct groot uitgepakt op de luchthaven.
Om wat voor dreiging het precies gaat is nog niet bekend gemaakt. In verband met de dreiging heeft de Koninklijke Marechaussee controleposten opgericht. Al het verkeer dat het luchthaventerrein op of af wil wordt gecontroleerd.
Ook op het afgesloten deel van de luchthaven wordt onderzoek gedaan. Behalve de verkeersdoorlaatposten heeft de Koninklijke Marechaussee nog meer ‘zichtbare en onzichtbare’ beveiligingsmaatregelen genomen.
Het is niet bekend tot wanneer de controles duren. Meer informatie en foto’s staan op de site van MediaTV, onze collega’s uit Rotterdam.
De Koninklijke Marechaussee maakt bekend dat in het onderzoek naar de anonieme tip een verwarde 45-jarige man is aangehouden. Deze man, die bovendien ongewenst vreemdeling is en een straf had openstaan, wordt verhoord. Hij heeft in het verleden vaker (anoniem) valse meldingen gedaan bij de hulpdiensten.
Den HaagFM 17.11.2016 Bij Rotterdam The Hague Airport is het onderzoek vanwege een mogelijke terreurdreiging beëindigd. De politie hield donderdagavond een man aan die mogelijk verantwoordelijk is voor de anonieme melding die leidde tot het terreuralarm.
Het gaat om een ongewenste vreemdeling met een openstaande straf. De verwarde 45-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats deed eerder andere valse meldingen bij de politie.
Het ‘stil alarm terrorisme’ werd donderdag rond het middaguur geactiveerd na de anonieme melding. Zwaarbewapende marechaussees controleerden auto’s en bussen op de luchthaven. Het vliegverkeer ondervond geen hinder van de controles. …lees meer
NU 17.11.2016 De politie heeft donderdagavond een verwarde 45-jarige man aangehouden in het onderzoek naar de mogelijke terreurdreiging op vliegveld Rotterdam The Hague Airport.
Het gaat volgens de politie om een ongewenste vreemdeling zonder vaste woon- of verblijfplaats, die een openstaande straf heeft. Hij deed eerder ook al valse meldingen bij de politie.
De politie heeft het vermoeden dat de man betrokken is bij de melding over de mogelijke terreurdreiging, die donderdagochtend binnenkwam via een anonieme tip.
Vanwege de dreiging was donderdag extra politie aanwezig bij de luchthaven. De toegangswegen werden afgezet en er werden extra controles uitgevoerd. De politie en Koninklijke Marechaussee hebben besloten de maatregelen op en rond de luchthaven te herzien.
Politie bewaakt vliegveld Rotterdam na terreurdreiging
Effect
De controles hadden nauwelijks effect op de dagelijkse gang van zaken op de luchthaven. Ook het vliegverkeer ging door. In de aankomst- en vertrekhal was nauwelijks iets van van de controles te merken.
Het ging volgens een woordvoerder om zichtbare en onzichtbare maatregelen die werden getroffen. Er werd gelet op auto’s en bussen.
“Bij dit soort incidenten heb je met veel verschillende partijen te maken: politie, veiligheidsregio, Koninklijke Marechaussee, NCTV, Openbaar Ministerie'”, zegt Edwin Boer, die de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) leidde die naar aanleiding van de dreiging was gestart.
“Mij viel op dat we elkaar in- en extern snel wisten te vinden. We wisten snel een gedegen onderzoek te starten. Maar ook de collega’s op straat hebben goed werk verricht. Ze bleven rustig, maar wel alert en hebben professioneel hun werk gedaan.” De SGBO is na de aanhouding ontbonden.
VK 17.11.2016 De politie heeft donderdagavond een verwarde man van 45 jaar aangehouden die mogelijk verantwoordelijk is voor de melding die eerder op de dag leidde tot extra beveiliging op Rotterdam The Hague Airport. Het is volgens de Koninklijke Marechaussee een ongewenste vreemdeling met een openstaande straf.
De man, zonder vaste woon- of verblijfplaats, heeft eerder valse meldingen gedaan bij de politie. Hij wordt verhoord.
Aan het begin van de middag werd de controle op de luchthaven aangescherpt na een anoniem dreigement. De hele middag en avond was er veel marechaussee op de been. Het vliegverkeer heeft geen vertraging opgelopen. Reizigers konden gewoon aankomen of vertrekken.
De maatregelen die politie en Koninklijke Marechaussee eerder op de dag hebben genomen, zijn donderdagavond afgeschaald.
‘Bij dit soort incidenten heb je met veel verschillende partijen te maken: politie, veiligheidsregio, Koninklijke Marechaussee, NCTV, Openbaar Ministerie’, zegt Edwin Boer, die de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) leidde die naar aanleiding van de dreiging was gestart.
‘Mij viel op dat we elkaar in- en extern snel wisten te vinden. We wisten snel een gedegen onderzoek te starten. Maar ook de collega’s op straat hebben goed werk verricht. Ze bleven rustig, maar wel alert en hebben professioneel hun werk gedaan.’ De SGBO is na de aanhouding van de man weer ontbonden.
NU 17.11.2016 De politie heeft donderdagavond een verwarde 45-jarige man aangehouden in het onderzoek naar de mogelijke terreurdreiging op vliegveld Rotterdam The Hague Airport.
Het gaat volgens de politie om een ongewenste vreemdeling zonder vaste woon- of verblijfplaats, die een openstaande straf heeft. Hij deed eerder ook al valse meldingen bij de politie.
De politie heeft het vermoeden dat de man betrokken is bij de melding over de mogelijke terreurdreiging, die donderdagochtend binnenkwam via een anonieme tip.
Vanwege de dreiging was donderdag extra politie aanwezig bij de luchthaven. De toegangswegen werden afgezet en er werden extra controles uitgevoerd. De politie en Koninklijke Marechaussee hebben besloten de maatregelen op en rond de luchthaven te herzien.
Politie bewaakt vliegveld Rotterdam na terreurdreiging
Effect
De controles hadden nauwelijks effect op de dagelijkse gang van zaken op de luchthaven. Ook het vliegverkeer ging door. In de aankomst- en vertrekhal was nauwelijks iets van van de controles te merken.
Het ging volgens een woordvoerder om zichtbare en onzichtbare maatregelen die werden getroffen. Er werd gelet op auto’s en bussen.
“Bij dit soort incidenten heb je met veel verschillende partijen te maken: politie, veiligheidsregio, Koninklijke Marechaussee, NCTV, Openbaar Ministerie'”, zegt Edwin Boer, die de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) leidde die naar aanleiding van de dreiging was gestart.
“Mij viel op dat we elkaar in- en extern snel wisten te vinden. We wisten snel een gedegen onderzoek te starten. Maar ook de collega’s op straat hebben goed werk verricht. Ze bleven rustig, maar wel alert en hebben professioneel hun werk gedaan.” De SGBO is na de aanhouding ontbonden.
Regio15 17.11.2016 Militairen van de Koninklijke Marechaussee op Rotterdam The Hague houden op het moment een groot onderzoek op de luchthaven.
Nadat een anonieme tip over een terreurdreiging binnenkwam bij de politiemeldkamer is direct groot uitgepakt op de luchthaven.
Om wat voor dreiging het precies gaat is nog niet bekend gemaakt. In verband met de dreiging heeft de Koninklijke Marechaussee controleposten opgericht. Al het verkeer dat het luchthaventerrein op of af wil wordt gecontroleerd.
Ook op het afgesloten deel van de luchthaven wordt onderzoek gedaan. Behalve de verkeersdoorlaatposten heeft de Koninklijke Marechaussee nog meer ‘zichtbare en onzichtbare’ beveiligingsmaatregelen genomen.
Het is niet bekend tot wanneer de controles duren. Meer informatie en foto’s staan op de site van MediaTV, onze collega’s uit Rotterdam.
De Koninklijke Marechaussee maakt bekend dat in het onderzoek naar de anonieme tip een verwarde 45-jarige man is aangehouden. Deze man, die bovendien ongewenst vreemdeling is en een straf had openstaan, wordt verhoord. Hij heeft in het verleden vaker (anoniem) valse meldingen gedaan bij de hulpdiensten.
RTVWEST 17.11.2016 De Marechaussee doet donderdagmiddag uitgebreid onderzoek op Rotterdam The Hague Airport. Dat bevestigt een woordvoerder tegenover Omroep West. Maar wat er precies aan de hand is, wil hij niet zeggen. Het zou gaan om een ‘stil alarm terrorisme’ dat is geactiveerd. De Marechaussee wil dat niet bevestigen.
Volgens RTV Rijnmond zijn er extra controles bij de ingang. De Marechaussee wil tegenover Omroep West verder niets zeggen, en verwijst naar de woordvoerder van de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb. Die verwijst op zijn beurt weer door naar politie Rotterdam.
Daar wil een woordvoerder alleen kwijt dat een anonieme melding de oorzaak van alle commotie is. De melding zou wijzen op een mogelijke dreiging. Maar wat die inhoudt, wil ook hij niet zeggen.
Vliegverkeer gaat gewoon door
Het vliegverkeer gaat wel gewoon door, zegt een woordvoerder van de luchthaven. Ook zij wil verder niet zeggen wat er aan de hand is. Op een ingelaste persconferentie beklemtoonde een woordvoerder van de marechaussee dat er voor passagiers geen enkele reden is de luchthaven te mijden. Het luchtverkeer liep donderdag geen enkele vertraging op door de maatregelen.
Telegraaf 17.11.2016 De marechaussee is massaal aanwezig op en bij de luchthaven van Rotterdam. Er is sprake van een ’groot onderzoek’. De politie meldt dat er een anonieme tip is binnengekomen die „wijst op een mogelijke dreiging op Rotterdam The Hague Airport.”
Naar aanleiding van de tip hebben de Koninklijke Marechaussee en de politie direct een onderzoek naar deze melding ingesteld. De actie werd in gang gezet omdat het ’stil alarm terrorisme was geactiveerd’. De gemeente Rotterdam zal later met een verklaring komen. Er vindt overleg plaats tussen de burgemeester van Rotterdam, de Hoofdofficier van Justitie en de Politiechef over de te nemen maatregelen. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zegt op de hoogte te zijn en houdt nauw contact met de betrokken partijen.
Weinig effect op gang van zaken
Er worden controles uitgevoerd op toegangswegen en daarnaast op de vliegveld zelf. Het vliegverkeer gaat vooralsnog gewoon door. De aangescherpte controle op Rotterdam The Hague Airport van politie en marechaussee heeft nauwelijks effect op de dagelijkse gang van zaken op de luchthaven. Op een ingelaste persconferentie beklemtoonde een woordvoerder van de marechaussee dat er voor passagiers geen enkele reden is de luchthaven te mijden. Het luchtverkeer liep donderdag geen enkele vertraging op door de maatregelen.
Schiphol
Op en rond Schiphol werden eind juli en begin augustus extra veiligheidsmaatregelen genomen in verband met ,,een signaal’’ dat betrekking had op de luchthaven. Wat dat signaal is geweest, is nooit duidelijk gemaakt.
Verslaggever Gerda Frankenhuis is voor De Telegraaf ter plaatse in Rotterdam.
Den HaagFM 17.11.2016 Bij Rotterdam The Hague Airport is een onderzoek gaande vanwege een mogelijke terreurdreiging. Het ‘stil alarm terrorisme’ werd geactiveerd nadat bij de politie een anonieme melding was binnengekomen die wijst op een mogelijke dreiging.
Sinds ongeveer 12.30 uur zijn toegangswegen afgezet en worden extra controles uitgevoerd door zwaarbewapende marechaussees. Vooral auto’s en bussen worden gecontroleerd. Wat er precies aan de hand is, is onduidelijk. Ook op het terrein van het vliegveld zou een groot onderzoek aan de gang zijn. In de omgeving zouden “onzichtbare beveiligingsmaatregelen” zijn genomen. Het vliegverkeer ondervindt geen hinder van de controles.
Zoals gebruikelijk vindt tussen de burgemeester van Rotterdam, Hoofdofficier van Justitie en de Politiechef nader overleg plaats over de te nemen maatregelen. Zij staan in nauw contact met de Koninklijke Marechaussee. …lees meer
NU 17.11.2016 Bij vliegveld Rotterdam The Hague Airport is donderdag extra politie aanwezig vanwege mogelijke terreurdreiging. De toegangswegen zijn afgezet en er zijn extra controles uitgevoerd.
De melding kwam binnen via een anonieme tip die “serieus” wordt genomen, aldus de politie in Rotterdam. Vanwege de dreiging is er extra politie aanwezig op het vliegveld en in de directe omgeving.
De controles hebben nauwelijks effect op de dagelijkse gang van zaken op de luchthaven. Ook het vliegverkeer gaat vooralsnog door.
“Het gaat om zichtbare en onzichtbare maatregelen die worden getroffen”, aldus een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee. Er wordt gelet op auto’s en bussen.
In de aankomst- en vertrekhal is nauwelijks iets van van de controles te merken. Voor een ingang staan enkele marechaussees bij een jeep. Ook in de hal staan enkele marechaussees.
Politie bewaakt vliegveld Rotterdam na terreurdreiging
Terrorismebestrijding
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zegt op de hoogte te zijn en nauw contact te houden met de driehoek (burgemeester, politie en hoofdofficier van justitie) en de marechaussee.
Afgelopen zomer werden er extra controles uitgevoerd bij Schiphol vanwege mogelijke terreurdreiging. Bezoekers werden op de snelweg al gecontroleerd met lange files tot gevolg.
Terreurdreiging Rotterdam The Hague Airport
Zwaar bewapende marechaussees op toegangswegen Rotterdam Airport. Zou te maken hebben met terrorismedreiging.
AD 17.11.2016 De Koninklijke Marechaussee is vanmiddag uitgerukt naar aanleiding van een terroristische dreiging op Rotterdam Airport. Bij de politie kwam een anonieme melding binnen die zeer serieus werd genomen.
Er zijn op en rondom het vliegveld zichtbare en onzichtbare maatregelen genomen die nog steeds van kracht zijn. Veel toegangswegen werden afgezet. Op de stoep staan nog enkele zwaar bewapende marechaussees. Volgens de marechaussee worden er vooral bussen en auto’s gecontroleerd. Het vliegverkeer heeft tot op heden geen hinder van de dreiging ondervonden.
Woordvoerder Stan Verberkt van de marechaussee kon vanmiddag weinig loslaten over de dreiging. ,,We doen er alles aan om de veiligheid te garanderen, vandaar dat u ziet wat u ziet qua marechaussee.” Verder kon hij niks vertellen over de inhoud. ,,Er is geen sprake dat mensen de luchthaven moeten vermijden”.
Rustig
Volgens verslaggevers Sander Sonnemans en Koen Voskuil was, en is de sfeer op het vliegveld rustig. Dat bevestigde ook reiziger Wilma van ’t Hof uit Spijkenisse: ,,Mijn man stond op de koffers te wachten en las op zijn mobiel het bericht dat er een terreurdreiging was. Hij begreep het niet en geloofde het niet want er was niets aan de hand. Ook Els en Rob van Heijningen wisten van niks. ,,Ik zag het op mijn telefoon”, vertelde Els. ,,Terreurdreiging. Dat hebben wij weer, zei ik. Maar goed, echt bang zijn we niet.”
De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb werd vanmorgen tijdens een debat uit de gemeenteraad geroepen. Dit had te maken met de melding. ,,Hij moest de telefoon direct aannemen, omdat het een urgente kwestie betrof”, aldus zijn woordvoerder, die verder geen mededelingen wilde doen.
Schiphol
Op en rond Schiphol werden eind juli en begin augustus ook extra veiligheidsmaatregelen genomen in verband met ‘een signaal’ dat betrekking had op de luchthaven. Wat dat signaal is geweest, is nooit duidelijk gemaakt.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) houdt nauw contact met de driehoek (burgemeester, politie en hoofdofficier van justitie) en de marechaussee.
Verkeer
De Verkeers Informatie Dienst (VID) meldt dat de controles op Rotterdam The Hague Airport zorgen voor vertragingen op de weg.
AD 17.11.2016 De Koninklijke Marechaussee doet groot onderzoek op Rotterdam The Hague Airport. Het onderzoek is gestart naar aanleiding van een bij de politie binnengekomen anonieme melding die wijst op een mogelijke dreiging op de luchthaven.
15.20: Het is verder rustig op Rotterdam Airport. De marechaussee blijft aanwezig, maar neemt verdergeen extra maatregelen. Voorlopig is er geen hinder voor het vliegverkeer, alleen het verkeer op de weg rondom het vliegveld kan hinder ondervinden door extra controles.
15.13: Hoewel niemand angstig is, is er wel veel onduidelijkheid over wat er nou precies aan de hand is.
15.07: Volgens Transavia verandert er niks in het vluchtschema: ,,Vooralsnog staan alle vluchten nog gewoon in het systeem zoals gepland. We adviseren onze passagiers om gewoon te komen. Wel moeten zij rekening houden met eventuele extra reistijd. Er hebben zich nog geen passagiers gemeld die hun vlucht willen omboeken.” Lees in ons liveblog de laatste gebeurtenissen terug.
Elsevier 16.11.2016 De Koninklijke Marechaussee verwacht een stijging in het aantal terugkerende jihadisten in Nederland, en een aantal zal waarschijnlijk door de beveiliging glippen. De Marechaussee is behoorlijk onderbezet, en terroristen kunnen dan ook ongemerkt terugkeren naar Nederland.
Zeker 500 extra marechaussees zijn nodig om de verhoogde druk aan te kunnen, zegt Ton de Zeeuw, de voorzitter van de Marechausseevereniging in een interview met AD. ‘We vullen gaten met gaten,’ aldus De Zeeuw. Er zou geen budget zijn vrijgemaakt voor de verhoogde dreiging van terugkerende Syriëgangers.
In een interview met Elsevier zegt Schoof dat hij geleerd heeft van de gebeurtenissen in de Belgische terreurcel in Molenbeek, waar de aanslagen op Parijs en Brussel werden voorbereid. Het feit dat daar Syriëgangers zaten die via de vluchtelingenroute terug naar België en Frankrijk reisden heeft de autoriteiten ‘gesterkt in de gedachte dat ze veel moeten investeren in gesprekken met familie en lokale contacten van diegenen die zijn uitgereisd’, aldus Schoof.
‘Voor een deel zullen we moeten leunen op inlichtingen- en opsporingsdiensten,’ geeft de coördinator toe. Maar de Marechaussee blijkt al langere tijd onderbezet. In juli en augustus werden na een melding van een dreiging extra veiligheidscontroles aangekondigd. De Marechaussees bleken toen al ‘op hun tandvlees te lopen’.
De controles werden zelfs verlengd, terwijl de Marechaussees aangaven de druk bijna niet aan te kunnen. De landmacht moest bijspringen: pas in 2017 zal de Koninklijke Marechaussee weer voldoende mensen hebben opgeleid om de beveiliging aan te kunnen.
Vooral het gebrek aan ervaring van nieuwe Marechaussees is een probleem, geeft De Zeeuw aan. Ondertussen worden ook Joodse instellingen en doelwitten als ambassades en het Binnenhof extra bewaakt, uit angst voor een terroristische aanslag.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
AD 16.11.2016 Terugkerende jihadisten kunnen ongemerkt Nederland binnenglippen, omdat de Koninklijke Marechaussee zwaar onderbezet is. Er zijn 500 extra marechaussees nodig om de bewaking, onder meer op Schiphol, op peil te krijgen.
,,We vullen gaten met gaten”, zegt Ton de Zeeuw, voorzitter van de Marechausseevereniging. ,,De komende tijd verwachten we een stijging van het aantal terugkerende jihadisten, maar ik ben bang dat we ze er niet allemaal kunnen uitpikken. Daarvoor zijn we met te weinig mensen.”
Uit berekeningen van het ministerie van Defensie blijkt dat zo’n 500 extra marechaussees nodig zijn, maar daar wordt volgens De Zeeuw geen budget voor vrijgemaakt. ,,Er is door verschillende ministeries geld bij elkaar geschraapt om tijdelijk 100 man aan te nemen. Die groep kan komende zomer aan de slag, na een versnelde opleiding.”
De deskundigheid van nieuw ingestroomde marechaussees blijft achter, zegt De Zeeuw. Het ontbreekt hen aan ervaring, waardoor ze geen scherp oog hebben om afwijkend gedrag van reizigers te herkennen.
Uitgebreid
In totaal telt Nederland ruim 6.000 marechaussees, van wie er 1.800 op Schiphol werken. Dit jaar werd de Marechaussee met 400 man uitgebreid, vanwege de verhoogde terreurdreiging. ,,Ondanks die uitbreiding lopen grensbewakers nog altijd op hun tandvlees”, zegt De Zeeuw. ,,Niet alleen op Schiphol. Ook bij de blauwe grenzen, zoals de havens van Hoek van Holland en IJmuiden. We lopen continue achter de feiten aan. De moedeloosheid is groot.”
Dick Schoof – de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) – waarschuwde maandag voor terugkerende jihadisten en gewelddadige eenlingen. Als het kalifaat van Islamitische Staat uiteenvalt, zal het aantal terugkeerders stijgen. Een deel van hen zal de jihadistische beweging hier versterken en zich op Nederlandse doelwitten richten.
Kwetsbaar
De extra marechaussees zijn onder meer nodig om kwetsbare doelwitten te beveiligen, zoals ambassades, het Binnenhof en Joodse instellingen. ,,Dat gaat ook ten koste van de grensbewaking”, zegt De Zeeuw. ,,De NCTV verwacht meer polarisatie in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen. Dat betekent nóg meer beveiligingswerk, iets wat ons grote zorgen baart.”
Het ministerie van Defensie kon gisteren niet reageren. Afgelopen zomer bevestigde een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee dat de druk op de organisatie groot is.
VK 14.11.2016 Het risico op een aanslag in Nederland is onverminderd hoog (dreigingsniveau 4 uit 5), blijkt uit het 43ste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederlandvan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Dit zijn de drie opmerkelijkste bevindingen uit het rapport.
Nederland lijkt op Frankrijk
De kans op een aanslag in Nederland is even groot als in landen waar recentelijk al grote aanslagen werden gepleegd. Nederland wordt onder jihadisten nog altijd gezien als een ‘vijand van de islam’, ook nu Nederland niet meer deelneemt aan bombardementen tegen IS. Het steunen van de anti-IS-coalitie en missies in andere islamitische landen geven Nederland onder jihadisten een profiel dat vergelijkbaar is met dat van andere Europese landen. ‘De terroristische dreiging in en tegen Nederland vertoont grote overeenkomsten met die in de rest van West-Europa’, zegt Dick Schoof, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.
Dat in Nederland nog geen grote aanslag is gepleegd, doet hier niets aan af. Volgens Schoof zou het hoogmoed zijn om te zeggen dat dit komt door het werk van de NCTV. Promovendus en terrorisme-expert Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden noemt ‘dom geluk’ als een verklaring. Ook zijn Frankrijk, Duitsland en de Europese hoofdstad Brussel mogelijk prestigieuzere doelwitten voor jihadisten. ‘En door de aanslag op Theo van Gogh heeft Nederland een voorsprong met preventiemaatregelen.’
Pas op met eenling bij de verkiezingen
NCTV: terugkerende jihadisten vormen bedreiging voor Nederland
Terugkerende jihadisten kunnen een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. De verwachting is dat het aantal mensen dat vanuit Syrië en Irak naar Nederland terugkeert, gaat toenemen als het kalifaat valt. Het uiteenvallen van het kalifaat kan bovendien een reden zijn voor geradicaliseerde jongeren in Nederland om hier over te gaan tot een aanslag.
Eenlingen zijn bij de aanstaande verkiezingen een groter risico dan in andere jaren. Waar de rapporten van de NCTV de laatste jaren vooral gingen over de dreiging van jihadisme, waarschuwt Schoof nu ook voor een Breivik- of Fortuyn-achtige aanslag in Nederland. ‘In het huidige gepolariseerde klimaat rond de thema’s islam, asiel, integratie, Europa en Turkije bestaat er daarnaast een kans op gewelddadige incidenten van extreem-rechts en extreem-links’, zegt Schoof. Met Tweede Kamerverkiezingen in het vooruitzicht (maart 2017) acht hij verdere polarisatie voorstelbaar in Nederland. Ook in campagnetijd is er hierdoor ‘meer dan anders het risico van een mogelijke gewelddaad door een eenling’.
De aanslag in München (juli 2016) door een volger van Anders Breivik laat volgens Schoof zien dat ook rechts-extremistisch gedachtengoed individuele aanslagplegers kan inspireren. ‘We zien in Nederland extreem-rechts activistischer en intimiderender worden’, zegt Schoof. ‘Extreem-links reageert hier dan weer op. Ze schuwen daarbij de confrontatie in de openbare ruimte niet, zagen we al bij een Pegida-demonstratie en rond de zwartepietdiscussie.’
Ook Van Buuren denkt dat de dreiging rond de verkiezingen reëel is. ‘Er is maar een persoon nodig om de samenleving op zijn kop te zetten.’
Zowel geradicaliseerde thuisblijvers als gevaarlijke jihadisten die proberen terug te keren, vormen een gevaar. Waar eerdere terugkeerders zo’n twee jaar geleden vooral gedesillusioneerd terugkwamen, is bij de NCTV nu ‘een handjevol’ gevaarlijke jongeren in beeld die naar Nederland proberen te komen. ‘Wij zien daar een groot risico in’, zegt Schoof. ‘Zij hebben 2 tot 3 jaar daar gezeten, gevechtservaring opgedaan en welbewust gekozen deel uit te maken van een terroristische organisatie. Nu IS terrein verliest is de kans groter dat meer van hen terug proberen te komen.’
De binnenlandse jihadistische beweging in Nederland – die uit enkele honderden aanhangers en enkele duizenden sympathisanten bestaat – was tot voor kort vooral gericht op een vertrek naar Syrië. Sinds begin 2016 neemt het aantal jihadi’s dat uit Nederland vertrekt af. ‘Nu uitreizen moeilijker wordt, gaat de beweging zich mogelijk meer richten op Nederland zelf’, zegt Schoof.
Nederlandse jihadisten communiceren grotendeels via gesloten kanalen, aldus Dick Schoof.
Het is mogelijk dat deze thuisblijvers Nederlandse jihadisten in het kalifaat helpen bij het voorbereiden van zelfmoordaanslagen in Nederland. Schoof: ‘Dan ontstaat een explosief mengsel’. Een mogelijke indicatie voor onderlinge contacten is volgens de NCTV dat Nederlandse jihadisten in de zomer van 2016 online actiever zijn geworden. Het is dan ook voorstelbaar dat in Nederland wonende jihadisten gehoor gaan geven aan de voortdurende oproepen van IS en al Qaida om in eigen land tot terroristisch geweld over te gaan.
Nederlandse jihadisten in Syrië en hun geestverwanten in Nederland zijn verder zeer veiligheidsbewust zijn geworden. ‘Ze communiceren grotendeels via gesloten kanalen.’ De NCTV gaat er dan ook van uit dat niet alle dreiging in beeld is van de veiligheidsdiensten.
In totaal zijn circa 270 mensen vertrokken naar het kalifaat. 44 van hen kwamen om volgens de AIVD, 40 keerden terug. Dit betekent dat op dit moment nog zo’n 190 uit Nederland afkomstige personen in Syrië en Irak aanwezig zijn, denkt de NCTV.
Volgens terrorisme-expert Van Buuren moet ook rekening worden gehouden met jihadisten zonder Nederlandse link die hierheen kunnen komen. ‘Ten tijde van de aanslagen in België en Frankrijk pendelden betrokkenen voortdurend op en neer tussen die twee landen en deden sommigen ook Nederland aan.’
RO 14.11.2016 Jihadisten die terugkeren uit Syrië en Irak vormen mogelijk een bedreiging voor de veiligheid in Nederland. Als het ‘kalifaat’ van ISIS uiteenvalt, zal naar verwachting het aantal terugkeerders geleidelijk toenemen. Een deel van hen zal waarschijnlijk de jihadistische beweging in Nederland versterken. Nu uitreizen moeilijker wordt, gaat de beweging zich mogelijk meer richten op Nederland zelf. Dat staat in het 43e Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de NCTV.
In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van ISIS en Al Qaida om in eigen land terroristisch geweld te plegen. ISIS maakt daarbij ook misbruik van kwetsbare en makkelijk te beïnvloeden mensen. Dat bleek ook uit de aanslagen in onder meer Duitsland en Frankrijk afgelopen zomer.
Eerder stuurde ISIS al tientallen zogeheten operatives naar Europa met als doel een aanslag te plegen of daarbij te helpen. ISIS is vastbesloten om met name West-Europa met aanslagen te treffen, zeker nu het onder militaire druk staat in Syrië en Irak. Ook de actuele dreiging van Al Qaida blijft omvangrijk.
Het dreigingsniveau in Nederland blijft staan op niveau 4, op een schaal van 5. Dat betekent dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn dat er voorbereidingen worden getroffen voor een aanslag.
Naast de dreiging van jihadisten, bestaat er kans op gewelddadige incidenten van extreemrechts en extreemlinks rond de thema’s islam, asiel, integratie, Europa en Turkije. Meer polarisatie is voorstelbaar in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Tijdens de verkiezingscampagne is er ook een hoger risico op een gewelddaad door een eenling.
Trouw 14.11.2016 Nu terreurorganisatie IS in Syrië en Irak steeds meer terrein verliest, neemt de kans op een aanslag in het Westen toe – en dus ook in Nederland. Daarvoor waarschuwt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het ‘Dreigingsbeeld terrorisme‘. Jihadisten die uit IS-gebied terugkeren, vormen mogelijk een bedreiging voor de veiligheid in Nederland.
Volgens de NCTV is ondanks het terreinverlies de ‘slagkracht’ van IS nog niet structureel aangetast. Zo heeft IS ‘geruime tijd’ aanslagen beraamd en zijn er tientallen jihadisten naar Europa gestuurd om de aanvallen voor te bereiden. Nu IS in Syrië en Irak onder druk staat, kan dat leiden tot aansporing om in het Westen meer aanslagen te plegen. Bovendien zal, als het kalifaat uit elkaar valt, het aantal terugkeerders geleidelijk terugkeren. Een deel van hen versterkt ‘waarschijnlijk’ de jihadistische beweging in Nederland.
Het dreigingsniveau in Nederland blijft wel op 4 staan. Dit betekent dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag.
Als uitreizen naar het kalifaat ook moeilijk wordt (wat nu het geval is), gaat de jihadistische beweging binnen Nederland zich meer intern roeren, aldus de NCTV. Dat gebeurt onder meer door haatprediking of het rekruteren van nieuwe mensen. “Een mogelijke indicatie hiervan is dat Nedrlandse jihadisten in de zomer van 2016 online actiever zijn geworden. Maar het is ook voorstelbaar dat in Nederland wonende jihadisten gehoor geven aan de voortdurende oproepen van ISIS en al-Qaida om in eigen land tot terroristisch geweld over te gaan.”
Bezoekers van ‘jihadproces’ Context. Deze mannen zijn voor zover bekend niet betrokken geweest bij de strijd in Syrië en Irak.
Een deel van de strijders van IS in Europa komt mee met de vluchtelingenstroom die als gevolg van de oorlog in Syrië aan de gang is. Waren er vorig jaar nog duizenden asielzoekers in de opvang geplaatst zonder identificatie of screening, vandaag concluderen minister Ard van der Steur en staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) dat er inmiddels voldoende aandacht is ‘voor het opsporen van jihadisme, radicalisering en ronselpraktijken’.
Uit onderzoek dat beide bewindsmannen hebben laten uitvoeren (en dat vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd), blijkt dat het signaleren van jihadisme of ronselpraktijken onder asielzoekers nog wel verder kan worden ‘geoptimaliseerd’. Zo is er nog steeds bij sommige diensten een tekort aan personeel, en wordt informatie tussen de diensten niet altijd goed gedeeld.
Polarisatie
De NCTV waarschuwt verder dat rond verkiezingstijd het aantal gewelddadige incidenten kan toenemen. Meer polarisatie op thema’s als islam, asiel, integratie, Europa en Turkije is dan meer denkbaar. Bovendien is tijdens verkiezingstijd een hoger risico op een geweldsactie van een eenling.
Ook in het algemeen waarschuwt de NCTV voor polarisatie. Extreemrechts heeft minder gelegenheid voor actie omdat het aantal asielzoekers terugloopt. Maar de haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek zijn daarmee niet verdwenen en nog steeds zichtbaar, vooral op internet. De NCTV noemt in dat verband ook de oprichting van burgerwachten met een extreemrechtse achtergrond, zoals de Nederlandse versie van Soldiers of Odin.
Bij extreemlinks ‘lag de focus’ op het ‘verstoren en onmogelijk maken van demonstraties van de anti-islamgroep Pegida’, aldus de NCTV. “Links-extremisten pogen bij deze tegendemonstraties geweld uit te lokken en schromen de inzet van vuurwerk of rookbommen niet. Tevens zijn extreemlinkse anarchisten en de Anti-Fascistische Actie beducht op vermeend ‘racistisch politiegeweld’.”
VK 14.11.2016 Terugkerende jihadisten kunnen een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. De verwachting is dat het aantal mensen dat vanuit Syrië en Irak naar Nederland terugkeert, gaat toenemen als het kalifaat valt. Het uiteenvallen van het kalifaat kan bovendien een reden zijn voor geradicaliseerde jongeren in Nederland om hier over te gaan tot een aanslag.
Dit staat in het maandag gepubliceerde Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof. Het dreigingsniveau staat nog altijd op niveau 4, op een schaal van 5. Dat wil zeggen dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag. Op dit moment zijn nog ongeveer 190 van de in totaal 270 uitgereisde Nederlandse jihadisten in Syrië en Irak.
De NCTV verwacht dat als het door IS gestichte kalifaat uiteenvalt, het aantal terugkeerders geleidelijk gaat toenemen. Een deel van hen zal dan de jihadistische beweging hier versterken en zich op Nederland gaan richten. ‘In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van IS en Al Qaida om in eigen land terroristisch geweld te plegen’, staat in het dreigingsbeeld.
Deze groep reist ook nauwelijks nog uit, zegt Schoof tegen de Volkskrant. Het gaat volgens hem om ‘een enkeling’. ‘Het is niet meer aantrekkelijk’, zegt Schoof. ‘IS-gebied is versplinterd. Men probeert het nog wel, maar ze zijn vooral hier in Nederland aan het hergroeperen en zullen mogelijk in Nederland blijven om een aanslag te plegen.’
IS zou tientallen aanhangers naar Europa hebben gestuurd. Een deel van die mensen is nog niet bekend bij de veiligheidsdiensten, net als hun bedoelingen. Schoof zegt wel dat een aantal jihadisten probeert terug te keren naar Nederland. ‘Wij zien daar groot risico in.’
De NCTV waarschuwt behalve voor de dreiging van jihadisten ook voor incidenten uit extreem-rechts en extreem-linkse hoek. ‘Meer polarisatie is voorstelbaar in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Tijdens de verkiezingscampagne is er ook een hoger risico op een gewelddaad door een eenling.’
Extreem-rechts heeft volgens de NCTV minder gelegenheid voor actie omdat het aantal asielzoekers terugloopt. Maar de haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek zijn daarmee niet verdwenen en nog steeds zichtbaar, vooral op internet. De NCTV noemt in dat verband ook de oprichting van burgerwachten met een extreem-rechtse achtergrond, zoals de Nederlandse versie van Soldiers of Odin.
Lees ook
PVV-leider Geert Wilders reageerde resoluut toen de inlichtingendienst AIVD en de Nationaal Terrorismebestrijder NCTV in 2015 zeiden dat er geen signalen waren dat Islamitische Staat structureel handlangers via asielroutes naar Europa stuurde. ‘Geloof ze niet!’, twitterde hij. Afgelopen juli werd dat ‘onwaarschijnlijke’ (NCTV) scenario ineens reëel en heeft IS ‘veelvuldig’ gebruikgemaakt van de vluchtelingenstroom om op ‘heimelijke wijze’ handlangers naar Europa te laten reizen.
NU 14.11.2016 De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) waarschuwt dat het uiteenvallen van IS kan zorgen voor een toename van de dreiging in Nederland door terugkerende jihadstrijders.
Momenteel verliest IS terrein in Syrië en Irak. Als het IS-gebied verder uit elkaar valt, neemt ook de kans op terugkeerders toe, waarschuwt de NCTV.
Omdat deze terugkerende IS-strijders vervolgens moeilijker weer kunnen uitreizen om mee te doen aan de jihadistische strijd, gaan zij zich mogelijk richten op aanslagen in Nederland.
Bovendien stuurde IS al eerder strijders terug naar Europa om hier aanslagen te plegen. De kans dat dit gebeurt neemt alleen maar toe als IS verder onder druk komt in Syrië en Irak.
Op dit moment zijn nog ongeveer 190 Nederlandse uitreizigers in IS-gebied aanwezig. Ongeveer 40 uitreizigers zijn inmiddels weer in Nederland, zou blijken uit cijfers van inlichtingendienst AIVD. In totaal zijn sinds 2012 270 Nederlanders uitgereisd om mee te doen aan de gewapende strijd. Daarvan zijn er 44 omgekomen.
Hoe verloopt de strijd tegen Islamitische Staat?
Al-Qaeda
Volgens de NCTV vormt niet alleen IS een gevaar, maar bijvoorbeeld ook al-Qaeda. Ook bestaat er kans op gewelddadigheden door extreemrechts of extreemlinks.
Verder wijst de coördinator op het gevaar van een toename van de polarisatie in aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar. Dan is er meer risico op geweld door een eenling.
Telegraaf 14.11.2016 Terugkerende jihadisten kunnen een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. De verwachting is dat het aantal mensen dat vanuit Syrië en Irak naar Nederland terugkeert, gaat toenemen. Dat staat in het maandag gepubliceerde Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof.
Het dreigingsniveau staat nog altijd op niveau 4, op een schaal van 5. Dat wil zeggen dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag. Op dit moment zijn nog ongeveer 190 van de in totaal 270 uitgereisde Nederlandse jihadisten in Syrië en Irak.
De NCTV verwacht dat als het door IS gestichte kalifaat uiteenvalt, het aantal terugkeerders geleidelijk gaat toenemen. Een deel van hen zal dan de jihadistische beweging hier versterken en zich op Nederland gaan richten. ,,In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van IS en Al Qaida om in eigen land terroristisch geweld te plegen”, staat in het dreigingsbeeld.
Er wordt ook vermeld dat IS al tientallen aanhangers naar Europa heeft gestuurd. Een deel van die mensen is nog niet bekend bij de veiligheidsdiensten, net als hun bedoelingen, aldus de NCTV.
De NCTV waarschuwt behalve voor de dreiging van jihadisten ook voor incidenten uit extreemrechts en extreemlinkse hoek. ,,Meer polarisatie is voorstelbaar in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Tijdens de verkiezingscampagne is er ook een hoger risico op een gewelddaad door een eenling.”
Extreemrechts heeft volgens de NCTV minder gelegenheid voor actie omdat het aantal asielzoekers terugloopt. Maar de haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek zijn daarmee niet verdwenen en nog steeds zichtbaar, vooral op internet. De NCTV noemt in dat verband ook de oprichting van burgerwachten met een extreemrechtse achtergrond, zoals de Nederlandse versie van Soldiers of Odin.
RTVWEST 14.11.2016 Het aantal mensen dat vanuit Syrië en Irak naar Nederland terugkeert, gaat waarschijnlijk toenemen. Dat staat in het maandag gepubliceerde Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof. Een groot deel van de jihadisten die uitreizen, komt uit Den Haag en Delft.
Burgemeester Jozias van Aartsen meldde in september dat tot dat moment 35 Haagse jihadisten naar het Midden-Oosten waren vertrokken, onder wie vier minderjarigen. 17 mensen uit Den Haag zijn er vermoedelijk om het leven gekomen.
De NCTV verwacht dat als het door IS gestichte kalifaat uiteenvalt, het aantal terugkeerders geleidelijk gaat toenemen. Een deel van hen zal dan de jihadistische beweging hier versterken en zich op Nederland gaan richten. ‘In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van IS en Al Qaida om in eigen land terroristisch geweld te plegen’, staat in het dreigingsbeeld.
Meer kans op geweld
In het rapport staat ook dat IS al tientallen aanhangers naar Europa heeft gestuurd. Een deel van die mensen is nog niet bekend bij de veiligheidsdiensten. Het is ook onduidelijk wat precies hun bedoelingen zijn, aldus de NCTV.
De NCTV waarschuwt behalve voor de dreiging van jihadisten ook voor incidenten uit extreemrechts en extreemlinkse hoek. ‘Meer polarisatie is voorstelbaar in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Tijdens de verkiezingscampagne is er ook een hoger risico op een gewelddaad door een eenling’.
Haat tegen islam
Extreemrechts heeft volgens de NCTV minder gelegenheid voor actie omdat het aantal asielzoekers terugloopt. Maar de haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek zijn daarmee niet verdwenen en nog steeds zichtbaar, vooral op internet. De NCTV noemt in dat verband ook de oprichting van burgerwachten met een extreemrechtse achtergrond, zoals de Nederlandse versie van Soldiers of Odin.
Den HaagFM 14.11.2016 Het aantal mensen dat vanuit Syrië en Irak naar Nederland terugkeert, gaat waarschijnlijk toenemen. Dat staat in het maandag gepubliceerde Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof (kleine foto). Een aanzienlijk deel van de jihadisten die uitreizen, komt uit Den Haag.
Terugkerende jihadisten kunnen een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. Het dreigingsniveau staat nog altijd op niveau vier, op een schaal van vijf. Dat wil zeggen dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag. Op dit moment zijn nog ongeveer 190 van de in totaal 270 uitgereisde Nederlandse jihadisten in Syrië en Irak.
In het rapport staat ook dat IS al tientallen aanhangers naar Europa heeft gestuurd. Een deel van die mensen is nog niet bekend bij de veiligheidsdiensten. Het is ook onduidelijk wat precies hun bedoelingen zijn, aldus de NCTV.
Burgemeester Jozias van Aartsen meldde in september dat tot dat moment 35 Haagse jihadisten naar het Midden-Oosten waren vertrokken, onder wie vier minderjarigen. Zeventien mensen uit Den Haag zijn er vermoedelijk om het leven gekomen. …lees meer
VK 14.11.2016 Bij de komst van asielzoekers is er voldoende aandacht voor het opsporen van jihadisme, radicalisering en ronselpraktijken. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie waarvan de resultaten maandag naar de Tweede Kamer zijn gestuurd.
De migratiestroom naar Europa is sinds 2014 enorm toegenomen. Circa
59 duizend mensen zochten toen asiel in ons land. In eerste instantie werd ervan uitgegaan dat het risico gering was dat er zich jihadisten onder de migranten bevonden. Na de aanslagen in Parijs veranderde dat idee en inmiddels is duidelijk dat terreurgroep Islamitische Staat strijders onder dekking van de vluchtelingenstroom naar Europa stuurde.
Vorig jaar zijn duizenden asielzoekers in de opvang geplaatst zonder identificatie of screening op mogelijke terroristische dreiging. Dat kwam door personeelsgebrek bij politie en marechaussee. Het kabinet heeft daarna versneld de controle op asielzoekers verbeterd.
Volgens de onderzoekers is er in Nederland niet één overkoepelende geïntegreerde opzet om jihadisme bij asielzoekers te signaleren. Maar de afgelopen jaren is een reeks van maatregelen en werkwijzen ingevoerd die blijken te werken. ‘Er zijn geen indicaties gevonden dat zich bij de uitvoering van de opzet grote problemen voordoen.’
Wel is er een aantal knelpunten dat kan worden verbeterd, aldus de onderzoekers. Zo is er bij sommige diensten een tekort aan mensen door het sterk gestegen aantal asielzoekers. Ook wordt informatie niet altijd goed gedeeld. Verder blijkt ook voorlichting om asielzoekers te sterken tegen ronselaars – zoals beloofd door de ministers van Veiligheid en Justitie en Sociale Zaken – onbekend te zijn.
Bij de opvang van asielzoekers werken onder meer politie, marechaussee, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de Dienst Terugkeer en Vertrek, de Immigratie- en Naturalisatiedienst en VluchtelingenWerk samen.
Minister Ard van der Steur en staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie laten weten dat met dit onderzoek de aanpak en het beleid van signalering van jihadisme, radicalisering en ronselpraktijken onder asielzoekers verder kan worden ‘geoptimaliseerd”.
Elsevier 14.11.2016 Door de polarisatie in Nederland is er een verhoogd risico op geweldsdaden rond de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. Daarvoor waarschuwt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) Dick Schoof.
De waarschuwing is onderdeel van het nieuwste dreigingsbeeld van de NCTV, dat maandag verschijnt. De polarisatie in Nederland neemt toe, volgens Schoof, waardoor de kans op ‘geweldsincidenten van extreemrechts en extreemlinks rond de thema’s islam, asiel, integratie, Europa en Turkije’ toeneemt. De Tweede Kamerverkiezingen vergroten het risico op geweld.
Gevaar komt vooral van eenlingen Het gevaar schuilt vooral in eenlingen, aldus de NCTV. ‘Als je kijkt naar de aanslag op de Britse Labour-politica Jo Cox, zie je dat het eenlingen kan verleiden om geweld te gebruiken,’ zegt Schoof tegen BNR. ‘Ook in het verkiezingsdebat kan dat een situatie veroorzaken waarin eenlingen tot rare dingen in staat zijn.’
Omdat het aantal asielzoekers terugneemt, is het risico op geweld van extreemrechts momenteel lager, aldus Schoof. Toch hebben ook zij, met ‘haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek’, gelegenheden om geweld te gebruiken. Schoof wijst onder meer naar burgerwachten die in Nederland opkomen, zoals de Nederlandse Soldiers of Odin.
Wat als ‘kalifaat’ uiteenvalt De NCTV, die stelt dat het gevaar op een jihadistische aanslag nog altijd ‘reëel’ is, gaat ook in op het gevaar van terugkerende jihadisten. De verwachting is dat het aantal terugkeerders zal toenemen, onder meer door de mogelijkheid dat het IS-‘kalifaat’ uiteenvalt.
Een deel van de Nederlandse jihadisten zal in ons land een extremistische beweging opzetten, zo is de verwachting. ‘In Nederland wonende jihadisten kunnen gehoor geven aan de voortdurende oproepen van IS en al-Qaeda om in eigen land terroristisch geweld te plegen,’ staat in het dreigingsbeeld.
NU 20.10.2016 De namen van vijftien Nederlanders zijn donderdag toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Zij kunnen daardoor niet meer bij hun geld komen.
In totaal staan nu 76 mensen op de lijst en drie organisaties. De meerderheid is betrokken bij terroristische activiteiten in Syrië en Irak.
De nationale terrorismelijst is bedoeld om te voorkomen dat terrorisme gefinancierd wordt vanaf Nederlandse bankrekeningen.
Nederland deelt de lijst ook binnen de Europese Unie. “Het is van belang dat onze Europese partners ook weten welke personen een terroristische bedreiging vormen en tegen wie bevriezingsmaatregelen genomen moeten worden”, aldus minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Plaatsing op de lijst betekent niet alleen dat rekeningen van de mensen op de lijst worden bevroren. Het is voor vrienden, familie, bedrijven en andere instellingen ook verboden om geld te geven aan diegene. Wie het toch doet, kan een boete krijgen of zelfs een celstraf.
AD 20.10.2016 De namen van vijftien Nederlanders zijn vandaag toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Zij kunnen daardoor niet meer bij hun geld komen. In totaal staan er nu 76 mensen en drie organisaties op de lijst.
De nationale terrorismelijst is bedoeld om te voorkomen dat terrorisme gefinancierd wordt vanaf Nederlandse bankrekeningen. De meerderheid van de personen en organisaties op de lijst is betrokken bij terroristische activiteiten in Syrië en Irak. Onder de vijftien Nederlanders zijn twee jihadisten uit Culemborg, weet De Gelderlander.
Nederland deelt de lijst ook binnen de Europese Unie. ,,Het is van belang dat onze Europese partners ook weten welke personen een terroristische bedreiging vormen en tegen wie bevriezingsmaatregelen genomen moeten worden”, aldus minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Boete of celstraf
Plaatsing op de lijst betekent niet alleen dat rekeningen van de mensen op de lijst worden bevroren. Het is voor vrienden, familie, bedrijven en andere instellingen ook verboden om geld te geven aan diegene. Wie het toch doet, kan een boete krijgen of zelfs een celstraf.
Telegraaf 20.10.2016 De namen van vijftien Nederlanders zijn donderdag toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Zij kunnen daardoor niet meer bij hun geld komen.
In totaal staan er nu 76 mensen en drie organisaties op de lijst. De meerderheid is betrokken bij terroristische activiteiten in Syrië en Irak.
De nationale terrorismelijst is bedoeld om te voorkomen dat terrorisme wordt gefinancierd vanaf Nederlandse bankrekeningen.
Nederland deelt de lijst ook binnen de Europese Unie. „Het is van belang dat onze Europese partners ook weten welke personen een terroristische bedreiging vormen en tegen wie bevriezingsmaatregelen moeten worden genomen”, aldus minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken.
Plaatsing op de lijst betekent niet alleen dat rekeningen van de mensen op de lijst worden bevroren. Het is voor vrienden, familie, bedrijven en andere instellingen ook verboden om geld te geven aan die personen. Wie het toch doet, kan een boete krijgen of zelfs een celstraf.
Telegraaf 18.10.2016 Er dreigt een stortvloed aan terroristen richting Europa te komen bij het einde van Islamitische Staat als land. Dit scenario begint actueel te worden nu een internationale coalitie de aanval op Mosul heeft ingezet.
Doel van het offensief is de herovering van de Iraakse stad op IS. Als Mosul valt, staat dat niet gelijk aan het uiteenvallen van het kalifaat, maar toch maken inlichtingendiensten, terreurbestrijders en terrorismedeskundigen zich al grote zorgen over de vele duizenden IS-strijders die dan uitzwermen.
„Zelfs zonder land blijft IS als terreurbeweging een risico”, zegt de vermaarde Italiaanse jihaddeskundige Loretta Napoleoni. „Je kunt het kalifaat als concept niet vernietigen. Net zo min als we Al-Qaeda hebben verslagen. Over een paar jaar beginnen een paar jihadisten gewoon opnieuw.”
Nicholas Rasmussen, hoofd van het nationale centrum voor terrorismebestrijding in de Verenigde Staten, waarschuwde onlangs de senaat niet te veel te verwachten van een militaire overwinning. Hij stelde dat IS te weinig aan kracht heeft ingeboet om geen grote terroristische dreiging meer te zijn. De baas van de FBI, James Comey, voorziet daarom een inktzwart scenario. Hij vreest voor een jarenlange terroristendiaspora. Met name richting Europa.
Elsevier 18.10.2016 Als het terreurbolwerk in Mosul uit elkaar valt, wordt een ‘terroristengolf’ gevreesd. De leden van de Islamitische Staat in de Iraakse stad zullen na de val uitzwermen, en waarschijnlijk massaal naar Europa reizen.
Het zou een belangrijke overwinning zijn op de terreurorganisatie, die de laatste weken al behoorlijke klappen heeft moeten verduren. Zondag werd de vooral symbolisch belangrijke Noord-Syrische stad Dabiq verovert doorFree Syrian Army. Maar als het bolwerk van IS uiteenvalt, zou dat desastreuze gevolgen kunnen hebben voor Europa.
‘We moeten ons voorbereiden – en dan vooral onze bondgenoten in West-Europa – op de confrontatie, want als IS wordt verslagen en die moordenaren uitzwermen, zullen ze proberen naar West-Europa te komen en onze onschuldige mensen te vermoorden,’waarschuwt FBI-baas James Comey.
‘Misschien wel het belangrijkste element van het IS-model, en ik denk dat dit ook van toepassing is op het onderzoek naar de aanslagen in Parijs, is dat de groep op lokaal niveau opereert,’ zegt Charles Lister, jihad-expert voor Middle East Institute. ‘De complete focus van de organisatie is gericht op het kneden van lokale omstandigheden, zorgen dat ze controle hebben, en daar dan op inspelen.’
Daarom zou de dreiging van IS op lokaal niveau vrij hoog zijn. Ook het feit dat minder IS-leden naar de bezette gebieden in Syrië en Irak reizen, betekent niet dat Europa opgelucht adem kan halen. ‘De dreiging hier blijft onverminderd hoog,’ zegt Dick Schoof, de Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
Steeds minder geradicaliseerde moslims reizen naar gebieden die worden bezet door terreurgroep Islamitische Staat. Volgens de laatste cijfers zijn zo’n 273 mensen naar IS-gebieden gereisd.
Daarvan zijn 43 overleden en ongeveer veertig teruggekeerd, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) Dick Schoof tegen RTL Nieuws. ‘Het IS-gebied wordt kleiner op dit moment,’ aldus Schoof. ‘Dat betekent dat er ook minder mensen daadwerkelijk daar naar toe reizen. Eigenlijk zien we de laatste maanden een afvlakking, dat er niet veel mensen meer naar toe gaan.’
De belangrijkst reden is dat IS terreinverlies heeft geleden bij de Turkse grens. Dat maakt het reizen naar het ‘kalifaat’ een stuk lastiger voor sympathisanten. Daarnaast heeft de terreurgroep zelf zijn volgers aangespoord niet naar Syrië en Irak te reizen, maar in plaats daarvan aanslagen voor te bereiden in Europa.
Dreiging door geradicaliseerde individuen
‘Hier blijft de dreiging onverminderd hoog,’ stelt Schoof. Juist omdat geradicaliseerde moslims die in Nederland blijven erg gevaarlijk kunnen zijn. Zelfs als IS in Irak en Syrië is verslagen, blijft die dreiging in Nederland. IS verliest veel terrein door de militaire acties van het Syrische leger, ‘gematigde’ rebellengroepen, Rusland en de westerse coalitie.
NU 08.10.2016 De Amsterdamse politie krijgt ongeveer honderd meldingen per week binnen over een dreigende terreuraanslag, meldt Het Parool zaterdag.
Volgens de krant leiden gemiddeld tien tot vijftien meldingen tot onderzoek van de recherche. Een team van veertig tot vijftig analisten en rechercheurs beoordeelt elke tip meteen.
Doordat de politie vaak op tijd kan ingrijpen of omdat de tips loos alarm zijn, leiden de meeste onderzoeken niet tot arrestaties.
Onzichtbaar
Deze zaken zijn vaak voor het publiek niet zichtbaar en worden ook niet in rapportages vermeld. De Amsterdamse hoofdofficier van justitie Theo Hofstee zegt dat dit ertoe kan leiden dat ‘de financiers in Den Haag’ ook weinig meekrijgen van het werk dat wordt verricht.
“Doordat we vooral ellende proberen te voorkomen, keren de onderzoeken niet terug in onze rapportages waarop we worden afgerekend.”
“Juist doordat we snel moeten handelen en geen tijd hebben om zaken eerst te analyseren, zetten we extra breed in. Al dat extra werk is niet erg, maar het neemt toe.”
AD 04.10.2016 Diverse buurlanden van België hebben de in hun land aanwezige Syrië-strijders niet goed in kaart gebracht. Dat stelt André Vandoren, de oud-topman van de Belgische anti-terreurdienst OCAD. Hij deed zijn uitspraak gisteren tijdens een vergadering van de commissie die onderzoek doet naar de aanslagen in Brussel, zo meldt de Belgische krant De Morgen.
Wij scoren in Europa proportioneel hoog omdat we onze Syrië-strijders tenminste al in kaart brachten, maar sommige landen in onze nabijheid niet, aldus André Vandoren.
Vandoren was tot eind vorig jaar bestuurder bij het Coördinatieorgaan voor de Analyse van de Dreiging (OCAD), een organisatie die te vergelijken is met de NCTV in Nederland. Volgens de topman kreeg de dienst lange tijd te weinig informatie over potentiële dreiging. ,,In de beginjaren van het plan Radicalisering kreeg het OCAD informatie die niet afdoende was”, zo stelt hij. ,,Werd informatie niet ingebracht, dan hadden we die niet. In het laatste anderhalf jaar is er wél vooruitgang in de goeie richting.”
De terrorisme-expert is somber over de toekomst, met name vanwege de situatie in de aan België grenzende landen. ,,Wij scoren in Europa proportioneel hoog omdat we onze Syrië-strijders tenminste al in kaart brachten, maar sommige landen in onze nabijheid niet”, zo zei Vandoren. Op aandringen van parlementsleden gaf hij vervolgens voorbeelden. Frankrijk? ,,Ja.” Duitsland, Nederland en Groot-Brittannië? ,,Ja, daar zijn problemen.”
Gegijzeld
Of buitenlandse inlichtingen uiteindelijk België weten te bereiken, valt volgens procureur-generaal Johan Delmulle ook nog te betwijfelen. ,,Stel dat uit info van de Franse inlichtingendienst blijkt dat er een aanslag wordt beraamd op het Europees Parlement. Dan mogen wij dat wel weten… maar we zijn gegijzeld omdat we er in een strafdossier niets mee mogen doen”, zo vertelde hij. Of de terreuronderzoekers dergelijke informatie wel in handen hadden bij hun onderzoek naar de aanslagen in Brussel, is onduidelijk.
Trouw 17.09.2016 De dreiging van terreuraanslagen is in jaren niet zo groot geweest als nu. Dat zegt de baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Rob Bertholee, in een interview in de Volkskrant.
“De dreiging is nog nooit zo groot geweest sinds ik hier vijf jaar geleden hoofd van de dienst werd”, aldus Bertholee. “Sinds eind 2012 zag ik het aantal uitreizigers toenemen. Nu zijn het er 260. Als je bij IS zit, ben je betrokken bij geweld, dat geldt voor iedereen. Kijk naar de recente aanhouding van vrouwen in Parijs. Ook zij zijn bereid aanslagen te plegen.”
De dreiging is volgens hem meervoudig. Getraumatiseerde terugkeerders, terugkeerders die bewust opgaan in de gemeenschap om later toe te slaan en mensen die zich via sociale media laten inspireren, vormen allemaal een gevaar.
Om de strijd beter aan te kunnen gaan, wil Bertholee dat zijn dienst versleuteling van chatapplicaties altijd ongedaan kan maken. Frankrijk en Duitsland willen de versleuteling gaan beperken, het Nederlandse kabinet niet omdat die miljoenen gebruikers ook veiligheid biedt. Dat de privacy in het geding kan komen, moet volgens Bertholee maar op de koop toe worden genomen. “Dan moet je accepteren dat je veiligheid inlevert. Dan moet je je dus afvragen hoeveel veiligheid je privacy waard is.”
NU 17.09.2016 Het risico op een terroristische aanslag in Nederland is de laatste jaren toegenomen. Dat zegt de baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Rob Bertholee, zaterdag in een interview met de Volkskrant.
Dieper ingaan op de aard van de dreiging kan de AIVD-baas echter niet omdat dat het inlichtingenwerk teniet zou kunnen doen. “Frustrerend”, meent Bertholee.
“De dreiging is nog nooit zo groot geweest sinds ik hier vijf jaar geleden hoofd van de dienst werd”, zegt hij in het interview . “Sinds eind 2012 zag ik het aantal uitreizigers toenemen. Nu zijn het er 260. Als je bij IS zit, ben je betrokken bij geweld, dat geldt voor iedereen. Kijk naar de recente aanhouding van vrouwen in Parijs. Ook zij zijn bereid aanslagen te plegen”, stelt de AIVD-baas.
De dreiging is volgens hem meervoudig. Getraumatiseerde terugkeerders, terugkeerders die bewust opgaan in de gemeenschap om later toe te slaan en mensen die zich via sociale media laten inspireren, vormen allemaal een gevaar.
Versleuteling
Om de strijd beter aan te kunnen gaan, wil Bertholee dat zijn dienst versleuteling van chatapplicaties altijd ongedaan kan maken. Frankrijk en Duitsland willen de versleuteling gaan beperken, het Nederlandse kabinet niet omdat die miljoenen gebruikers ook veiligheid biedt.
Dat de privacy in het geding kan komen, moet volgens Bertholee maar op de koop toe worden genomen. “Dan moet je accepteren dat je veiligheid inlevert. Dan moet je je dus afvragen hoeveel veiligheid is privacy je waard?”
De AIVD-baas vindt naar eigen zeggen bescherming van privacy ook belangrijk “maar zouden mensen die privacy als hoogste doel hebben dat net zo enthousiast nastreven als zij slachtoffer zijn van een aanslag? Als zij weten dat zij hebben toegestaan dat zoiets gebeurd is?”
Telegraaf 17.09.2016 De dreiging van terreuraanslagen is in jaren niet zo groot geweest als nu. Dat zegt de baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Rob Bertholee. Dieper ingaan op de aard van de dreiging kan de AIVD-baas echter niet omdat dat het inlichtingenwerk teniet zou kunnen doen. ,,Frustrerend”, aldus Bertholee.
,,De dreiging is nog nooit zo groot geweest sinds ik hier vijf jaar geleden hoofd van de dienst werd. Sinds eind 2012 zag ik het aantal uitreizigers toenemen. Nu zijn het er 260. Als je bij IS zit, ben je betrokken bij geweld, dat geldt voor iedereen. Kijk naar de recente aanhouding van vrouwen in Parijs. Ook zij zijn bereid aanslagen te plegen”, stelt de AIVD-baas zaterdag in een interview in de Volkskrant.
Versleuteling chats
De dreiging is volgens hem meervoudig. Getraumatiseerde terugkeerders, terugkeerders die bewust opgaan in de gemeenschap om later toe te slaan en mensen die zich via sociale media laten inspireren, vormen allemaal een gevaar.
Om de strijd beter aan te kunnen gaan, wil Bertholee dat zijn dienst versleuteling van chatapplicaties altijd ongedaan kan maken. Frankrijk en Duitsland willen de versleuteling gaan beperken, het Nederlandse kabinet niet omdat die miljoenen gebruikers ook veiligheid biedt. Dat de privacy in het geding kan komen, moet volgens Bertholee maar op de koop toe worden genomen. ,,Dan moet je accepteren dat je veiligheid inlevert. Dan moet je je dus afvragen hoeveel veiligheid is privacy je waard?”
Privacy
De AIVD-baas vindt naar eigen zeggen bescherming van privacy ook belangrijk ,,maar zouden mensen die privacy als hoogste doel hebben dat net zo enthousiast nastreven als zij slachtoffer zijn van een aanslag? Als zij weten dat zij hebben toegestaan dat zoiets gebeurd is?”
AD 17.09.2016 De dreiging van terreuraanslagen is in jaren niet zo groot geweest als nu. Dat zegt de baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Rob Bertholee.
Als je bij IS zit, ben je betrokken bij geweld, dat geldt voor iedereen, aldus AIVD-topman Rob Bertholee.
Dieper ingaan op de aard van de dreiging kan de AIVD-baas echter niet omdat dat het inlichtingenwerk teniet zou kunnen doen, vertelt hij zaterdag in een interview in de Volkskrant.
,,Frustrerend”, aldus Bertholee. ,,De dreiging is nog nooit zo groot geweest sinds ik hier vijf jaar geleden hoofd van de dienst werd. Sinds eind 2012 zag ik het aantal uitreizigers toenemen. Nu zijn het er 260. Als je bij IS zit, ben je betrokken bij geweld, dat geldt voor iedereen. Kijk naar de recente aanhouding van vrouwen in Parijs. Ook zij zijn bereid aanslagen te plegen”, stelt de AIVD-baas.
Terugkeerders
De dreiging is volgens hem meervoudig. Getraumatiseerde terugkeerders, terugkeerders die bewust opgaan in de gemeenschap om later toe te slaan en mensen die zich via sociale media laten inspireren, vormen allemaal een gevaar. Om de strijd beter aan te kunnen gaan, wil Bertholee dat zijn dienst versleuteling van chatapplicaties altijd ongedaan kan maken.
Frankrijk en Duitsland willen de versleuteling gaan beperken, het Nederlandse kabinet niet omdat die miljoenen gebruikers ook veiligheid biedt. Dat de privacy in het geding kan komen, moet volgens Bertholee maar op de koop toe worden genomen. ,,Dan moet je accepteren dat je veiligheid inlevert. Dan moet je je dus afvragen hoeveel veiligheid is privacy je waard?”
Privacy
De AIVD-baas vindt naar eigen zeggen bescherming van privacy ook belangrijk ,,maar zouden mensen die privacy als hoogste doel hebben dat net zo enthousiast nastreven als zij slachtoffer zijn van een aanslag? Als zij weten dat zij hebben toegestaan dat zoiets gebeurd is?”
VK 06.05.2016 Minister Schippers van Volksgezondheid roept op tot het vormen van een nationale vrijheidscoalitie tegen de invloed van de radicale politieke islam. ‘Het wordt tijd dat wij – alle Nederlanders die onze cultuur, onze vrijheden, ons maatschappelijk contract liefhebben – opstaan om onze verworvenheden actief te verdedigen.’
In haar Hendrik Jan Schoolezing, die ze maandagavond hield in Amsterdam, waarschuwde de VVD-bewindsvrouw dat elementaire rechten op het spel staan: in de eerste plaats die van homo’s, transgenders, vrouwen, inclusief ‘moslimvrouwen die proberen wat meer vrijheid te veroveren’.
De paradox van de vrijheid
Lees de volledige tekst van ‘De paradox van de vrijheid’, de Elsevier/HJ Schoo-lezing door minister Edith Schippers hier
Ze waarschuwt tegen ‘de sluipende zelfcensuur’ op scholen waar leraren niet meer openlijk homoseksueel durven zijn en niet meer over de Holocaust kan worden gesproken. ‘Wie durft nog islamkritische boeken te schrijven, cartoons te tekenen, films te maken? (…) Hier botsen culturen. Hier worden sluipenderwijs de kernwaarden van onze samenleving aangetast.’
Om die bedreiging te stoppen wil zij om te beginnen de geldstromen vanuit landen als Saoedi-Arabië, Turkije en Iran naar Nederlandse koranscholen en moskeeën blokkeren. ‘Als wij onze vrijheid zo ver doorvoeren dat we accepteren dat anderen die ondermijnen, kunnen we haar in een oogwenk verliezen.’
Persoonlijk en vrouwelijk
Culturen zijn helemaal niet gelijkwaardig. De onze is een stuk beter dan alle andere die ik ken. In ieder geval voor de vrouw, aldus Minister Edith Schippers.
Schippers pleit vurig voor het beschermen van de Nederlandse cultuur van vrijheid en gelijkheid tegen de achterstelling van de vrouw. ‘Culturen zijn helemaal niet gelijkwaardig’, zei ze. ‘De onze is een stuk beter dan alle andere die ik ken. In ieder geval voor de vrouw. In ieder geval voor de homo of transseksueel.’
Met haar soms emotionele oproep waagt Schippers – de officieuze kroonprinses van de VVD – zich voor het eerst in jaren buiten haar terrein van de Volksgezondheid. Het perspectief dat ze kiest is persoonlijk en vrouwelijk – zowat een unicum in de Nederlandse politiek. Verandering moet gericht zijn op de moslimvrouwen die meer vrijheid willen veroveren, op vrouwen die tegen hun wil getrouwd zijn. ‘We maken ons druk om het glazen plafond, maar negeren dat in ons eigen land vrouwen opgesloten zitten en niet mogen werken’, houdt Schippers de feministen voor.
Ze noemt Ayaan Hirsi Ali, maar ook Rita Verdonk als voorbeelden. De laatste omdat ze niet accepteerde dat een islamitische man weigerde haar de hand te schudden. ‘Dat staat voor gelijkwaardigheid’, zegt Schippers. Intussen kiest ze strategisch haar eigen positie. Anders dan de PvdA wil ze afrekenen met de gedachte van cultureel relativisme, anders dan de PVV wil ze niet dat moskeeën worden gesloten en anders dan het CDA wil ze geen verbod op bewegingen die haatzaaien.
Tegenstanders
De vrijheid waarvoor we strijden is juist de vrijheid van gedachten
Ze gaat uitgebreid in op de internationale islamitische beweging Hiz-but-tahrir, die ze fundamentalistisch en radicaal anti-Nederlands noemt. Zij zijn onze tegenstander, zegt ze. Toch wil ze die niet verbieden, zoals in Duitsland gebeurde. ‘De vrijheid waarvoor we strijden is juist de vrijheid van gedachten.’
Opvallend genoeg komt Schippers ook niet met een zuiver VVD-verhaal. Ze blijft weg bij het ‘lazer dan zelf op, ga zelf terug naar Turkije’, waarvoor lijsttrekker en zomergast Rutte een avond eerder koos. In haar ‘vrijheidscoalitie’ is iedereen welkom: allochtonen en autochtonen, moslims, christen en atheïsten, conservatief en progressief. Recht tegenover het partijstandpunt staat het voorstel nieuwkomers te laten leren en werken, ook als nog niet helder is of ze mogen blijven. Dit noemt zij een van de ‘rechtse heilige huisjes’ die moeten sneuvelen om de integratie te verbeteren. Fractieleider Halbe Zijlstra zinspeelde op de gedachte de grenzen te sluiten. Schippers vindt dat geen goed plan. ‘We moeten een antwoord formuleren dat intelligenter is dan de eigen grenzen dicht.’
Daarmee roept zij wel de vraag op met welk geluid de VVD de campagne in wil. De tekst biedt stof voor debat, buiten, maar ook ín haar eigen partij. Maar Schippers lijkt als politica op weg naar de uitgang. Ze wilde niet op de kandidatenlijst en niet strijden om het lijsttrekkerschap.
Wil Schippers laten zien wat we moeten missen nu de kans dat ze de eerste vrouwelijke premier wordt, verkeken lijkt? Zij zelf zegt dat iets heel anders op het spel staat. Het is haar te doen om de toekomst van haar dochter, die nu 11 jaar is. ‘Over de vrijheid die zij zal hebben om zelf te kunnen beslissen hoe zij wil leven en wie zij liefheeft.’
Telegraaf 05.09.2016 IS had plannen voor aanslagen in Nederland. Dat blijkt uit duizenden pagina’s informatie die CNN in handen heeft. De informatie waarover de Amerikaanse nieuwszender beschikt is bekend bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), zegt een woordvoerder. De inhoud heeft geen invloed op het dreigingsniveau in Nederland. Dat blijft ‘substantieel’.
Uit de 90.000 pagina’s blijkt dat IS plannen had voor veel zwaardere aanslagen in Frankrijk in november vorig jaar. Winkelcentra en supermarkten stonden op de lijst van doelwitten. Ook in andere Europese landen moest het kalifaat toeslaan, in Groot-Brittannië en ook in Nederland.
Er zouden nog steeds slapende cellen zijn die wachten op een signaal om toe te slaan. Volgens terreurexpert Paul Cruickshank van CNN maken IS-aanhangers massaal gebruik van de berichtendiensten Whatsapp en Telegram, die ook door veiligheidsdiensten niet kunnen worden onderschept dankzij de vernuftige encryptie.
De IS-afdeling die terroristen naar Europa stuurt heet Amn al-Kharji en maakt volgens de papieren gebruik van de vluchtelingenroute via Turkije naar West-Europa.
De Europese veiligheidsdiensten blijken enige grip te hebben op het netwerk. Zo werden twee mannen aangehouden die samen op reis waren met het tweetal dat later deel uitmaakte van de aanslagplegers in Parijs. Het ging om de Algerijn Adel Haddadi en Muhammad Usman, een Pakistaan. De vier mannen kenden om veiligheidsredenen elkaars namen niet. Ze vertrokken zes weken voor de aanslagen in Parijs vanuit het Syrische Raqqa en gaven zich uit voor vluchtelingen. Het aangehouden tweetal is uitvoerig ondervraagd over de werkwijze van Amn al-Kharji.
Elsevier 05.09.2016 De terroristen achter de aanslag in Parijs zagen Nederland ook als belangrijk doelwit. Uit nieuwe documenten blijkt dat de originele plannen voor de aanslagen veel groter waren, en de jihadisten ook in een reeks andere plaatsen ravage wilden aanrichten.
De Amerikaanse nieuwszender CNN heeft een aantal documenten in handen dat meer details geeft over de aanslagen in november. Uit de documenten blijkt ook dat Europese autoriteiten het bestaan van een voortvluchtige terrorist hadden verzwegen. Het gaat om Abid Tabaouni, die pas in juli werd gearresteerd.
Een goed georganiseerde tak van Islamitische Staat (IS) werkte aan aanslagen in Europa en het originele plan van de terreurorganisatie voor de aanslagen, was veel ambitieuzer en zou dramatische gevolgen hebben gehad. Niet alleen zou de aanslag in eerste instantie worden uitgebreid naar andere landen, ook bepaalde plekken in Parijs werden pas op het laatste moment ontzien.
Het belangrijkste alternatieve doelwit was Nederland, aldus het onderzoeksteam van CNN. Het is niet duidelijk of er verdere details waren over de plannen en het is onbekend of de terroristen een specifieke plek in Nederland voor ogen hadden.
Eerder kwam aan het licht dat de Franse jihadist Abdelhamid Abaaoud in de Belgische stad Verviers te werk ging als goed georganiseerde entrepreneur. Abaaoud was het brein achter de aanslagen in Parijs en wordt gezien als de ‘grote baas’ van de terroristen die de aanslagen voorbereidden. Hij deelde telefoontjes uit, en runde als het ware terreur-startups. Nu blijkt dat de terroristen enorme bedragen pompten in de voorbereidingen van de aanslagen en dat zelfs binnen de teams codewoorden en –namen werden gebruikt.
Tabaouni was een van de terroristen die met de asielstroom naar Europa kwam. Uit de documenten van CNN blijkt dat twee terroristen die werden opgepakt in een migrantenkamp, niet mee konden doen aan de aanslagen in Parijs omdat ze een maand lang werden opgesloten. De jihadisten werden echter uiteindelijk gewoon bevrijd en konden gewoon via de migrantenroute verder reizen.
Ook blijkt dat nog veel meer terroristen als migranten naar Europa reizen en er sprake is van een aantal ‘slapende IS-cellen’. Het gaat vooral om geradicaliseerde Europeanen: ‘We zien dat terroristen die in de afgelopen weken individuele aanslagen hebben gepleegd, ook via die route kwamen,’ aldus Jean-Charles Brisard, voorzitter van het Franse Centrum voor Terreuranalyse.
Ook aanslagplegers in Duitsland bleken zich voor te doen als asielzoekers. Pas in juli 2016 gaf de Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof toe dat terroristen meekomen met de asielstroom. Toen kwam ook aan het licht dat IS te werk gaat met een ‘verontrustende mate van professionaliteit’.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
AD 05.09.2016 Terreurorganisatie IS had plannen om in november vorig jaar op veel meer plaatsen dan alleen in Parijs toe te slaan. De terreurorganisatie had meer doelwitten in Frankrijk en andere landen op het oog, waaronder Nederland.
Dat blijkt volgens de Amerikaanse nieuwszender uit duizenden pagina’s aan Europese opsporingsdocumenten, gesprekken met terreurdeskundigen en bronnen dicht bij het onderzoek naar de aanslagen van 13 november in de Franse hoofdstad.
Eerder werd al duidelijk dat de broers El Bakraoui, die in maart een aanslag pleegden op het vliegveld Zaventem, in eerste instantie het EK Voetbal en Schiphol op het oog hadden als doelwit van hun aanslag.
CNN meldt dat er nieuwe informatie is over twee aangehouden IS-militanten, die volgens onderzoekers van plan waren in Frankrijk toe te slaan. Ze werden echter in Griekenland vastgehouden toen de douane ontdekte dat hun paspoorten vals waren. Onderzoekers zijn ervan overtuigd dat ze zouden meedoen aan de aanslagen in Parijs, maar door het oponthoud te laat kwamen.
De documenten wijzen ook richting een andere terreurverdachte die nooit eerder werd genoemd en volgens de autoriteiten banden heeft met de Parijse terreurcel. Die man, Abid Tabaouni, werd in juli in Brussel gearresteerd. Tabaouni had nauw contact metAbdelhamid Abaaoud, een van de coördinators bij de aanslagen in Parijs, die op 18 november omkwam bij een gevecht met de politie in de Parijse voorstad Saint-Denis.
IS is zijn organisatie van buitenlandse aanslagen aan het opdrijven, aldus CNN-terreurspecialist Paul Cruickshank.
Bronnen bevestigden tegenover CNN dat momenteel in Europa aspirant-terroristen op instructies van IS-leiders in Syrië zitten te wachten. ,,IS is zijn organisatie van buitenlandse aanslagen aan het opdrijven”, stelt Paul Cruickshank, terreurspecialist bij CNN. ,,Ze gaan daarbij zeer fijntjes te werk. IS heeft een ingewikkeld systeem uitgebouwd dat logistieke steun geeft aan deze terroristen zodat ze hun aanslagen zouden kunnen uitvoeren.”
De onderzoekers menen nu dat IS oorspronkelijk van plan was om behalve Frankrijk ook in Nederland toe te slaan. Onduidelijk is welke Nederlandse plaatsen doelwit zouden zijn. In Parijs had IS een winkelcentrum en wellicht ook een supermarkt op het oog. Pas recent aan het licht gekomen informatie geeft aan dat IS ook militanten Groot-Brittannië binnen wil loodsen om daar aanslagen te plegen.
Een hooggeplaatste Europese terreurbestrijder bevestigt tegenover CNN dat uit het onderzoek blijkt dat de IS-aanslagen in Parijs slechts een afgeslankte versie waren van een veel ambitieuzer plan om in Europa toe te slaan.
Dreigingsniveau blijft ‘substantieel’
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) laat weten de informatie waarover CNN publiceert te kennen. Over de achtergrond van de documenten doet de NCTV geen mededelingen. Het dreigingsniveau is en blijft vooralsnog ‘substantieel’.
Telegraaf 26.08.2016 België investeert 22 miljoen euro in een zoekrobot om signalen van terreurdreiging of radicalisering op sociale media op te sporen. De inlichtingendiensten en de federale politie kunnen binnen een of twee jaar gebruikmaken van de software.
De ministerraad stemde vrijdag in met de aankoop. Nu verloopt de zoektocht op internet naar verdachte uitlatingen of personen grotendeels handmatig, zei minister Steven Vandeput van Defensie. Hij sprak van ,,een grote stap vooruit”, ook omdat de informatie makkelijker kan worden gedeeld.
Na de aanslagen in Parijs en Brussel kwamen de Belgische inlichtingendiensten onder vuur te liggen. De regering is sindsdien bezig de opsporingscapaciteit te versterken.
Trouw 22.08.2016Europa moet beter samenwerken om zich te verdedigen tegen moslim-extremisten. De verschillende binnenlandse veiligheidsdiensten moeten meer informatie uitwisselen, zei bondskanselier Angela Merkel na afloop van een mini-top met de Franse president François Hollande en de Italiaanse premier Matteo Renzi aan boord van het Italiaanse vliegdekschip Garibaldi.
“Gezien de oorlog in Syrië en de groei van terrorisme, moeten we meer doen op het gebied van interne en externe veiligheid. De Europese Unie staat voor een enorme uitdaging”, aldus Merkel.
De drie landen spraken niet alleen over terrorismedreiging maar ook over de gevolgen van de brexit en over de crises op diverse plaatsen in de wereld. Hollande sprak zich na de top hard uit over de situatie in het Syrische Aleppo. “De internationale gemeenschap moet zich schamen als ze niets doet om de humanitaire crisis te bestrijden.”
In Aleppo wordt hevig gevochten, de strijd is verhevigd sinds Russische en Syrische vliegtuigen het aantal aanvallen op Syrische rebellen hebben opgevoerd. Volgens het Wereldvoedselprogramma, onderdeel van de Verenigde Naties, dreigt een hevig tekort aan basisgoederen.
‘Europa is de oplossing’
Er werd ook over de financële crisis gesproken. Italë wil flexibelere Europese richtlijnen om zo meer geld in de stagnerende economie te kunnen pompen. Dat zou het land helpen om uit de crisis te komen. Merkel heeft Renzi echter laten weten dat ze de Italiaanse economische hervormingspolitiek ‘moedig’ vindt, ‘maar dat aan de Europese regels niet getornd mag worden’.
Renzi benadrukte bij de top dat de brexit niet het einde van de Europese Unie is. “Velen dachten na de brexit dat Europa op zou houden te bestaan. Maar dat is niet zo. Niemand van ons denkt dat onze problemen makkelijk op te lossen zijn. Maar tegen de mensen die denken dat Europa het probleem is zeg ik: Europa is de oplossing voor de lastige problemen van dit tijdperk.”
De mini-top maakt onderdeel uit van een diplomatieke tour van Merkel. Ze reist door naar Estland, Tsjechië, Slowakije en Hongarije voor gesprekken met de leiders van die landen. Vrijdag spreekt ze met premier Mark Rutte. Hij is samen met de premiers van Zweden, Finland en Denemarken uitgenodigd voor overleg op vrijdagavond in Slot Meseberg in de Duitse deelstaat Brandenburg.
VK 18.08.2016 De extra veiligheidsmaatregelen op en rond Schiphol worden in de loop van vanavond teruggeschroefd. De inzet van militairen van de landmacht is daarom niet meer nodig. Dat heeft de driehoek, bestaande uit de burgemeester, hoofdofficier van justitie, en marechaussee en politie in Haarlemmermeer, besloten na overleg met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
Helpen extra controles wel?
‘Er is nooit een absolute garantie tegen aanslagen’. Lees hier de antwoorden op de zes meestgestelde vragen over de extra controles op Schiphol.
Door het terugschroeven van de maatregelen kan de marechaussee de beveiliging op en rond de luchthaven weer helemaal zelf uitvoeren. De ondersteuning door hun collega’s van de landmacht, die vorige week vrijdag werden ingezet, wordt daarmee beëindigd.
Mensen die naar Schiphol reizen, met de trein of de auto, moeten nog steeds rekening houden met controles op wegen rond de luchthaven en met preventieve fouilleeracties. Het streven van de driehoek is dat de vertraging die reizigers hierbij kunnen oplopen niet langer dan een half uur is.
Trouw 18.08.2016 Militairen gaan vanaf vanavond niet langer patrouilleren op Schiphol. Dat meldt de gemeente Haarlemmermeer, die de beslissing samen met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid heeft genomen. Zichtbare en onzichtbare maatregelen blijven nog wel genomen worden. Hieronder vallen bijvoorbeeld ‘onvoorspelbare controles’.
Als gevolg van de afschaling kan de marechaussee de veiligheidsmaatregelen weer uitvoeren. Op 30 juli werden de veiligheidsmaatregelen op de luchthaven aangescherpt, nadat er sprake was van een ‘dreigingssignaal’.
Mensen die naar Schiphol reizen, met trein of auto, moeten nog wel rekening blijven houden met controles op wegen rond de luchthaven en preventieve fouilleeracties. Dat kan vertraging en files tot gevolg hebben. Het streven is dat de vertraging niet langer is dan een half uur.
AD 18.08.2016 Een deel van de extra veiligheidsmaatregelen op en rond Schiphol wordt teruggeschroefd. Dat gebeurt in de loop van vanavond. De driehoek (gemeente, justitie, marechaussee/politie) in Haarlemmermeer heeft dit besloten na overleg met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
Luchthavens blijven een voorstelbaar doelwit voor terroristen.
De driehoek
Onderzoek naar ‘het signaal‘, dat op 30 juli leidde tot extra controle’s op de luchthaven, heeft tot de conclusie geleid dat een deel van de verhoogde inzet niet langer noodzakelijk is. Wel zal meer beveiliging zichtbaar en onzichtbaar aanwezig blijven op de luchthaven dan voor 30 juli.
Met de aanpassing van de maatregelen kan de marechaussee de beveiliging op en rond Schiphol weer helemaal zelf uitvoeren. De ondersteuning door militairen wordt beëindigd, laat de driehoek weten.
Vertraging en files
Mensen die naar Schiphol reizen, met trein of auto, moeten rekening blijven houden met controles op wegen rond de luchthaven en preventieve fouilleeracties. Dat kan vertraging en files tot gevolg hebben. Het streven is dat de vertraging niet langer is dan een half uur.
Net als bij andere internationale luchthavens geldt de noodzaak voor voortdurende waakzaamheid op Schiphol, benadrukt de driehoek. ,,Luchthavens blijven immers een voorstelbaar doelwit voor terroristen. Daarom blijven er veiligheidsmaatregelen van kracht. Daarbij staat de veiligheid van passagiers en werknemers voorop.”
VK 16.08.2016 De assistentie van de landmacht op en rond Schiphol roept op het Binnenhof nieuw debat op over de capaciteitsproblemen bij de Koninklijke Marechaussee. Oppositiepartijen zien in de noodsituatie rond de luchthaven het bewijs dat het kabinet nog te weinig doet om de marechaussee uit de brand te helpen.
De dienst heeft in het afgelopen jaar door de verscherpte grensbewaking en de toegenomen terrorismedreiging al veel extra werk gekregen. Militairen helpen sinds vrijdagavond bij de extra controles op Schiphol.
Die werden twee weken geleden ingesteld vanwege ‘een signaal’ dat er sprake zou zijn van een gerichte dreiging op het vliegveld. Door het inroepen van de hulp van de landmacht wil de marechaussee voorkomen dat de inzet op Schiphol ten koste gaat van de beveiliging van andere risico-objecten zoals de Tweede Kamer en Joodse instellingen.
Ik mis simpelweg een plan met een berekening hoeveel marechaussee er nodig is, op gewone dagen en in tijden van verhoogd risico, aldusKamerlid Belhaj.
Oppositiepartij D66 dringt sinds begin dit jaar aan op een kabinetsplan om de beveiliging van het vliegveld op orde te brengen en tegelijkertijd lange rijen voor reizigers te voorkomen. ‘Het kabinet is niet veel verder gekomen dan de belofte dat het wel goedkomt’, aldus het Kamerlid Belhaj. ‘Ik mis simpelweg een plan met een berekening hoeveel marechaussee er nodig is, op gewone dagen en in tijden van verhoogd risico. Ik wil de scenario’s zien, zodat we overal rekening mee kunnen houden. Nu lijkt het op lapwerk.’
Belhajs oproep aan het kabinet om uiterlijk in september een gedegen plan klaar te hebben, inclusief noodscenario’s, krijgt bijval van oppositiepartijen als SP, PVV en CDA. Het ministerie van Veiligheid en Justitie reageert verbaasd op die oproep en wijst erop dat de marechaussee al maanden hoog op de prioriteitenlijst staat. De dienst kreeg er op Schiphol voor de zomer 85 manschappen bij en het speciale zogeheten Hoog Risico Beveiligingseskadron wordt versterkt. Een woordvoerder benadrukt bovendien dat op dit moment sprake is van een uitzonderlijke situatie op Schiphol. ‘Dan behoort het gewoon tot de mogelijkheden om assistentie van de landmacht te vragen. Tijdelijk uiteraard, niet structureel.’
Er zal voortdurend een balans moeten worden gezocht tussen mobiliteit en veiligheid, aldus Staatssecretaris Dijkhoff.
Staatssecretaris Dijkhoff vroeg eerder al om begrip van de reizigers en van de Kamer. ‘Er zal voortdurend een balans moeten worden gezocht tussen mobiliteit en veiligheid. Dit impliceert dat in de drukke periodes in de zomer rijen op de luchthavens niet geheel kunnen worden uitgesloten.’
Elsevier 16.08.2016 Het duurt nog tot 2017 voordat de Koninklijke Marechaussee voldoende mensen heeft opgeleid om luchthaven Schiphol op volle sterkte te kunnen beveiligen. Tot die tijd springt de Landmacht bij. De Tweede Kamer reageert ontsteld.
Een woordvoerder van het Hoog Risico Beveiligingseskadron zegt dinsdag tegen FD dat de beloofde zes extra marechaussee-pelotons vanaf medio 2017 inzetbaar zullen zijn. Het gaat om zes keer zestig personen, die al zijn gerekruteerd en nu in opleiding zitten. De specialistische Defensie-eenheden zijn nodig om luchthaven Schiphol te beveiligen ten tijde van verhoogde terreurdreiging.
Marechaussees lopen op hun tandvlees Sinds ruim twee weken voeren eenheden van de marechaussees verscherpte controles uit rond de luchthaven, maar die verlopen niet zonder problemen. De wachttijden op de aanvoerwegen naar Schiphol werden op sommige dagen zo groot, dat mensen besloten te gaan lopen.
De Koninklijke Marechaussee zegt dat er ‘een enorm beroep wordt gedaan’ op de organisatie en dat de agenten ‘op hun tandvlees lopen’. Naast het beveiligen van Schiphol, waar een derde van alle Marechaussees (zo’n 1.800) werkt, beveiligt de organisatie ook de Tweede Kamer, synagogen en andere Joodse instellingen.
Die taken kunnen nu in gevaar komen. Omdat de controles op Schiphol nog niet kunnen worden beëindigd, werd vrijdag door het kabinet besloten om ook militairen van de Landmacht in te zetten op en rond het vliegveld.
‘Geen duidelijk plan, meer personeel nodig’ Vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op de maatregel. Vooral D66, dat zich sinds begin dit jaar inzet voor een duidelijker plan voor de beveiliging van Schiphol, maakt zich boos. ‘Die soldaten zijn daar niet voor opgeleid,’ zegt Kamerlid Salima Belhaj.
‘Ik mis simpelweg een plan met een berekening hoeveel marechaussee er nodig is, op gewone dagen en in tijden van verhoogd risico. Nu lijkt het op lapwerk.’ Verscheidene partijen in de Tweede Kamer willen meer geld voor de marechaussee, zodat nieuw personeel kan worden aangenomen.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier. Portefeuilles/interesses Verenigde Staten Latijns-Amerika Politiek Media
Trouw 06.08.2016 De overheid moet informeren over terreurdreiging, zonder de samenleving bang te maken. Het is moeilijk om daar een balans in te vinden.
Het is een automatische reflex van de nuchtere Nederlander: in tijden van verhoogde dreiging biedt hij angst weinig ruimte om onder zijn huid te kruipen. Mensen gaan gewoon door met wat ze altijd al deden en laten hun levensruimte zo min mogelijk begrenzen. Om nervositeit in de samenleving te temperen, benadrukken autoriteiten: wees waakzaam, maar laat u niet leiden door terreurdreiging. Tegelijkertijd blijven de autoriteiten vaag over de signalen van terreurdreiging die er binnen komen. Is dat verstandig?
Voor gemeenten, politie, justitie en de Nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid is dat telkens het grote dilemma. Aan de ene kant moeten zij maatregelen nemen om de dreiging te ontzenuwen of om adequaat op te kunnen treden. Aan de andere kant is het hun taak te voorkomen dat angst de samenleving insluipt.
Deze week nog was dat de situatie met de verscherpte, drastische maatregelen op Schiphol. De controles, ingegeven door ‘signalen’ over terreurdreiging leidden de hele week tot files naar de toegangswegen van de luchthaven. Concrete informatie over de noodzaak van de controles bleef uit.
Ook bij de Gay Pride in Amsterdam vandaag wordt veel politie ingezet.
Dat leidde tot vragen bij reizigers op Schiphol, maar de nationaal coördinator volstond gisteravond met een oproep vooral ‘begrip’ te tonen voor het gebrek aan concrete informatie. Dat biedt veiligheidsdiensten de mogelijkheid hun bronnen en de staat van het onderzoek te verhullen, maar het roept wel vragen op.
Juist dit gemis aan informatie maakt het voor de burger steeds moeilijker. Er is een dreiging, maar waaruit die precies bestaat, is gissen. En Schiphol is niet de enige plek in dat opzicht. Vandaag trekt de Canal Parade honderdduizenden bezoekers naar Amsterdam. Ook daar gelden maatregelen, zoals we die tot voor kort in Nederland niet kenden.
Het leidt tot onzekerheid en angst voor het onbekende. “Er zullen vandaag in de hoofdstad ook extra anti-terreureenheden van de politie op de been zijn”, weet directielid Marco Zannoni van het instituut voor veiligheids- en crisismanagement COT. “Na de recente aanslagen in Duitsland en Frankrijk is er bij het publiek veel begrip voor dergelijke extra maatregelen”, zegt Zannoni. “Maar de autoriteiten moeten vertellen waarom ze iets doen, wat ze doen en hoe ze dat doen. Dit is belangrijk omdat anders het begrip voor maatregelen afneemt, zeker als er meer van dit soort situaties, zoals nu op Schiphol, komen. Op het moment dat de Canal Parade doorgaat, weet je dat er geen acute dreiging is”, stelt Zannoni gerust.
De autoriteiten moeten vertellen waarom ze iets doen, wat ze doen en hoe ze dat doen, aldus Marco Zannoni, directielid COT.
Communicatie is heel belangrijk als er iets gebeurt, ook als het niets met terreur te maken heeft. Zannoni wijst op de steekpartij in Londen, woensdagavond, waarbij een man een vrouw met een mes doodde en anderen verwondde. Iedereen was direct op zijn hoede en de burgemeester van Londen verzocht, indachtig de mogelijkheid van terreur, om waakzaamheid. Kort hierop maakte hij duidelijk dat de verdachte verward was en geen terrorist. “Dat maakt het voor slachtoffers niet minder erg, maar onder de Londenaren nam dat wel de acute angst weg”, meent Zannoni.
Voor de burger wordt het niettemin steeds moeilijker om van dreiging weg te kijken. Aan de Spaanse kust zorgde een als een grap bedoelde flashmob van Duitse vrouwen voor paniek onder honderden boulevardbezoekers. Het laat zien hoe ogenschijnlijk onschuldige voorvallen impact hebben op de samenleving. Het incident in Platja d’Aro haalde de internationale pers, waar het zonder terreurdreiging hooguit voer was geweest voor lokale media.
AD 03.08.2016 Tijdens de EuroPride Canal Parade door de Amsterdamse grachten is zaterdag ,,substantieel” meer politie op de been dan bij de voorgaande editie. Ook zijn extra speciale eenheden aanwezig in de stad om snel en daadkrachtig te kunnen optreden als daar aanleiding toe is.
Deze en andere maatregelen neemt de driehoek met het oog op de veiligheid in verband met de extra waakzaamheid die bij grote evenementen in acht wordt genomen.
Nauw overleg
De driehoek van burgemeester, Openbaar Ministerie en politie voert nauw overleg met de organisatie van de EuroPride om het massale evenement in de hoofdstad veilig te laten verlopen. De woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan benadrukt dat er op dit moment geen concrete dreiging bestaat tegen het festijn zelf, maar dat voor heel Nederland sinds 2013 een substantieel dreigingsniveau geldt. ,,Sindsdien zijn er allerlei zichtbare en onzichtbare maatregelen genomen die passen bij dat dreigingsniveau.
Recente aanslagen in het buitenland benadrukken de realiteit waar alle grote steden in Europa op dit moment mee te maken hebben. Net als in de rest van Nederland geldt daarom al enige tijd extra waakzaamheid, ook als het gaat om evenementen. Dit geldt vanzelfsprekend ook voor de EuroPride.”
Naast zichtbaar meer agenten in de stad worden verkeersmaatregelen genomen om Amsterdam bereikbaar te houden voor nood- en hulpdiensten. Die maatregelen zullen tot verkeershinder leiden in de binnenstad.
Geen auto’s
Zo mogen langs de route van de botenparade de hele dag geen auto’s rijden en mag er niet worden geparkeerd. Ook wordt één zijde van de Keizersgracht afgesloten voor inrijdend autoverkeer en gaan diverse straatfeestlocaties dicht voor verkeer. Bootjes die willen meevaren met de parade moeten zaterdag voor 10.00 uur een plekje hebben gevonden. Vanaf dat moment geldt een invaarverbod op de Prinsengracht.
Naar verwachting trekt de botenparade zaterdag honderdduizenden bezoekers naar de Amsterdamse binnenstad.
VK 03.08.2016 Tijdens de EuroPride Canal Parade door de Amsterdamse grachten is zaterdag ‘substantieel’ meer politie op de been dan bij de voorgaande editie. Ook zijn extra speciale eenheden aanwezig in de stad om snel en daadkrachtig te kunnen optreden als daar aanleiding toe is. Deze en andere veiligheidsmaatregelen zijn genomen in verband met het substantiële dreigingsniveau in het land en de recente aanslagen in Europa.
De driehoek van burgemeester, Openbaar Ministerie en politie voert nauw overleg met de organisatie van de EuroPride om het massale evenement in de hoofdstad veilig te laten verlopen. De woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan benadrukt dat er op dit moment geen concrete dreiging bestaat tegen het festijn zelf, maar dat voor heel Nederland sinds 2013 een substantieel dreigingsniveau geldt.
‘Sindsdien zijn er allerlei zichtbare en onzichtbare maatregelen genomen die passen bij dat dreigingsniveau. Recente aanslagen in het buitenland benadrukken de realiteit waar alle grote steden in Europa op dit moment mee te maken hebben. Net als in de rest van Nederland geldt daarom al enige tijd extra waakzaamheid, ook als het gaat om evenementen. Dit geldt vanzelfsprekend ook voor de EuroPride.’
Verkeersmaatregelen
Naast zichtbaar meer agenten in de stad worden verkeersmaatregelen genomen om Amsterdam bereikbaar te houden voor nood- en hulpdiensten. Die maatregelen zullen tot verkeershinder leiden in de binnenstad. Zo mogen langs de route van de botenparade de hele dag geen auto’s rijden en mag er niet worden geparkeerd. Ook wordt één zijde van de Keizersgracht afgesloten voor inrijdend autoverkeer en gaan diverse straatfeestlocaties dicht voor verkeer. De ANWB raadt bezoekers dan ook aan de auto thuis te laten.
Bootjes die willen meevaren met de parade moeten zaterdag voor 10.00 uur een plekje hebben gevonden. Vanaf dat moment geldt een invaarverbod op de Prinsengracht. Naar verwachting trekt de botenparade zaterdag honderdduizenden bezoekers naar de Amsterdamse binnenstad.
NU 03.08.2016 Tijdens de EuroPride Canal Parade door de Amsterdamse grachten is zaterdag “substantieel” meer politie op de been dan bij de voorgaande editie.
Ook zijn extra speciale eenheden aanwezig in de stad om snel en daadkrachtig te kunnen optreden als daar aanleiding toe is. Deze en andere maatregelen neemt de driehoek met het oog op de veiligheid in verband met de extra waakzaamheid die bij grote evenementen in acht wordt genomen.
De driehoek van burgemeester, Openbaar Ministerie en politie voert nauw overleg met de organisatie van de EuroPride om het massale evenement in de hoofdstad veilig te laten verlopen.
De woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan benadrukt dat er op dit moment geen concrete dreiging bestaat tegen het festijn zelf, maar dat voor heel Nederland sinds 2013 een substantieel dreigingsniveau geldt.
“Sindsdien zijn er allerlei zichtbare en onzichtbare maatregelen genomen die passen bij dat dreigingsniveau. Recente aanslagen in het buitenland benadrukken de realiteit waar alle grote steden in Europa op dit moment mee te maken hebben”, aldus de woordvoerder. “Net als in de rest van Nederland geldt daarom al enige tijd extra waakzaamheid, ook als het gaat om evenementen. Dit geldt vanzelfsprekend ook voor de EuroPride.”
Verkeer
Naast zichtbaar meer agenten in de stad worden verkeersmaatregelen genomen om Amsterdam bereikbaar te houden voor nood- en hulpdiensten. Die maatregelen zullen tot verkeershinder leiden in de binnenstad. Zo mogen langs de route van de botenparade de hele dag geen auto’s rijden en mag er niet worden geparkeerd.
Ook wordt één zijde van de Keizersgracht afgesloten voor inrijdend autoverkeer en gaan diverse straatfeestlocaties dicht voor verkeer. Bootjes die willen meevaren met de parade moeten zaterdag voor 10.00 uur een plekje hebben gevonden. Vanaf dat moment geldt een invaarverbod op de Prinsengracht.
Naar verwachting trekt de botenparade zaterdag honderdduizenden bezoekers naar de Amsterdamse binnenstad.
Telegraaf 02.08.2016 Vakbonden en belangenorganisaties uit de hele veiligheidssector hebben zich verenigd om meer investeringen voor veiligheid in Nederland los te krijgen. Ze willen ,,politiek Den Haag laten inzien dat het noodzakelijk is om nu te investeren in veiligheid”. Ze vormen de Coalitie voor Veiligheid.
Het gaat onder meer om belangenorganisaties voor politie, justitie, defensie (officieren) en douane. ,,De overheid heeft de afgelopen jaren structureel te veel bezuinigd op haar veiligheidsapparaat”, concluderen ze.
,,Dat terwijl de vraag naar veiligheid alleen maar groter wordt door de fundamentele veranderingen in de veiligheidssituatie in Nederland en daarbuiten”, staat in een verklaring. ,,Het waarborgen van de veiligheid in Nederland en het handhaven van de rechtsorde komt door de financiële tekorten steeds meer in het geding.”
,,Vrijwel alle grote veiligheidsorganisaties zoals de politie, defensie en het Openbaar Ministerie hebben al diverse keren de noodklok geluid, omdat zij kampen met grote financiële tekorten”, benadrukt de coalitie. ,,Zij krijgen vanuit hun achterban onophoudelijk noodsignalen en bezorgde meldingen over de negatieve gevolgen van deze tekorten.”
Er moet steeds meer worden gewerkt met verouderd materiaal. Ook zijn er op allerlei gebieden tekorten, of het nu gaat om middelen of om opleidingen, stelt de coalitie.
,,De afgelopen tien jaar is de veiligheid enorm verslechterd. Dat hebben we al lang zien aankomen”, stelt voorzitter Ruud Vermeulen van de Nederlandse Officieren Vereniging. ,,Toch is er juist de laatste jaren in een enorm tempo op die veiligheid bezuinigd. Daardoor zijn bijvoorbeeld materieel en computersystemen verouderd en werken niet. Dan houdt het op.”
De betrokken organisaties gaan de politieke partijen de komende tijd aansporen tot meer investeringen voor veiligheid. Die moeten gestalte krijgen in zowel de begroting voor 2017, als in de verkiezingsprogramma’s en het na de verkiezingen (maart 2017) te sluiten regeerakkoord.
AD 02.08.2016 Vakbonden en belangenorganisaties uit de hele veiligheidssector hebben zich verenigd om meer investeringen voor veiligheid in Nederland los te krijgen. Ze willen ,,politiek Den Haag laten inzien dat het noodzakelijk is om nu te investeren in veiligheid”. Ze vormen de Coalitie voor Veiligheid.
De overheid heeft de afgelopen jaren te veel bezuinigd op haar veiligheidsapparaat, aldus Coalitie voor veiligheid.
Het gaat onder meer om belangenorganisaties voor politie, justitie, defensie (officieren) en douane. ,,De overheid heeft de afgelopen jaren structureel te veel bezuinigd op haar veiligheidsapparaat”, concluderen ze. ,,Dat terwijl de vraag naar veiligheid alleen maar groter wordt door de fundamentele veranderingen in de veiligheidssituatie in Nederland en daarbuiten”, staat in een verklaring. ,,Het waarborgen van de veiligheid in Nederland en het handhaven van de rechtsorde komt door de financiële tekorten steeds meer in het geding.”
,,Vrijwel alle grote veiligheidsorganisaties zoals de politie, defensie en het Openbaar Ministerie hebben al diverse keren de noodklok geluid, omdat zij kampen met grote financiële tekorten”, benadrukt de coalitie. ,,Zij krijgen vanuit hun achterban onophoudelijk noodsignalen en bezorgde meldingen over de negatieve gevolgen van deze tekorten.”
Er moet steeds meer worden gewerkt met verouderd materiaal. Ook zijn er op allerlei gebieden tekorten, of het nu gaat om middelen of om opleidingen, stelt de coalitie.
Verslechtering
Materieel en computersystemen zijn verouderd en werken niet. Dan houdt het op
Coalitie voor veiligheid
,,De afgelopen tien jaar is de veiligheid enorm verslechterd. Dat hebben we al lang zien aankomen”, stelt voorzitter Ruud Vermeulen van de Nederlandse Officieren Vereniging. ,,Toch is er juist de laatste jaren in een enorm tempo op die veiligheid bezuinigd. Daardoor zijn bijvoorbeeld materieel en computersystemen verouderd en werken niet. Dan houdt het op.”
De betrokken organisaties gaan de politieke partijen de komende tijd aansporen tot meer investeringen voor veiligheid. Die moeten gestalte krijgen in zowel de begroting voor 2017, als in de verkiezingsprogramma’s en het na de verkiezingen (maart 2017) te sluiten regeerakkoord.
VK 01.08.2016 De extra veiligheidsmaatregelen op en rondom de luchthaven Schiphol blijven de komende tijd van kracht. Dat is maandag besloten door de zogeheten driehoek (burgemeester, hoofdofficier van justitie en Koninklijke Marechaussee/politie) van Haarlemmermeer in overleg met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
Dat liet de gemeente maandagavond weten. Wat ‘de komende tijd’ inhoudt is niet bekendgemaakt. ‘Het uitgangspunt van de driehoek blijft dat mogelijke risico’s voor reizigers en werknemers op een verantwoorde wijze worden beheerst en de activiteiten op Schiphol zoveel mogelijk kunnen doorgaan. De driehoek is van oordeel dat dat met de extra maatregelen het geval is’, zegt de gemeente.
Reizigers naar Schiphol hebben het hele weekend hinder gehad van extra veiligheidscontroles. Die werden op touw gezet nadat ‘een signaal’ van dreiging was binnengekomen met ‘betrekking op de luchthaven’, zo liet de gemeente Haarlemmermeer zaterdag weten.
Een ‘signaal’ betekent dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag en dat er geen specifieke personen in beeld zijn. Het kan alles zijn tussen een gerucht en een tip. De gemeente Haarlemmermeer was in een verklaring weinig concreet over de dreiging. Overheidsdiensten, van gemeente tot inlichtingendienst AIVD, hebben kennelijk ergens iets gezien, gelezen, gehoord of toegestuurd gekregen, zoals een tip of een opmerking in een jihadistisch forum, die wijst op een mogelijke dreiging tegen de luchthaven. Te weinig informatie om de hele luchthaven af te sluiten, te veel om risico’s te nemen en niets te doen.
De controles leidden zaterdag tot files op de toegangsweg naar de luchthaven. Ook op zondag ontstonden er files vanwege de extra veiligheidsmaatregelen. Schiphol adviseerde reizigers tijdig van huis te vertrekken om niet in de problemen te komen.
Net als de afgelopen dagen blijven de luchthaven en het omliggende gebied toegankelijk en gaan alle activiteiten door, stelt de gemeente. Mensen die naar Schiphol reizen, met trein of auto, moeten de komende periode rekening blijven houden met steekproefsgewijze controles door de Koninklijke Marechaussee rond de luchthaven.
VK 29.07.2016 De Amerikaanse federale recherche FBI verwacht dat honderden geradicaliseerde terroristen naar het Westen zullen trekken, als de militaire coalitie terreurgroep Islamitische Staat in Syrië heeft verslagen. Dat zei FBI-directeur James Comey op de Fordham University in New York tijdens een conferentie over internetveiligheid.
‘Op een bepaald moment komt er een ongekende uittocht van terroristen uit Syrië’, zei Comey. ‘De militaire coalitie zal er in slagen IS te verslaan, maar het gevolg zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar sommigen zullen ook in Amerika uitkomen’, voorspelde hij. ‘Niet alle moordenaars van IS zullen op het slagveld omkomen.’
Comey maakt een vergelijking met de totstandkoming van al-Qaida, meer dan een kwart eeuw geleden. Die beweging was toen een samenraapsel van strijders die in Afghanistan geradicaliseerd zijn in de jaren ’80 en ’90.
Volgens The New York Times waarschuwde Comey de Amerikanen dat de aanslagen in Parijs en Brussel slechts een glimp zijn van het gevaar dat die uittocht met zich meebrengt.
Hulporganisatie het Rode Kruis meldde vrijdag dat mogelijk één miljoen mensen in de komende weken en maanden in Irak op de vlucht slaan als gevolg van de gevechten om de stad Mosul. De internationale hulporganisatie is bezig meer geld in te zamelen voor hulp in Irak.
De toestand in en rond Mosul is onvoorspelbaar en we moeten het ergste vrezen, aldus Robert Mardini, regiochef voor het Rode Kruis in het Midden-Oosten.
Begin 2014 telde Mosul ruim 2,5 miljoen inwoners en was de tweede stad van Irak. Mosul werd in juni dat jaar vrijwel geruisloos ingenomen door de soennitische extremisten van IS die hun wortels in Irak hebben. Honderdduizenden zijn weggevlucht uit Mosul als gevolg van de bezetting door IS. De strijders zouden er langzamerhand worden teruggedrongen.
Tijdens een herdenkingsdienst voor de Franse priester Jacques Hamel draagt een man een T-shirt met zijn beeltenis. De 85-jarige Hamel werd afgelopen maandagochtend door twee IS-aanhangers vermoord door hem de keel door te snijden. IS heeft de aanslag opgeëist, voor zover bekend de eerste in een kerk in het Westen.
Trouw 29.07.2016 Het verslaan van Islamitische Staat is een internationale topprioriteit, maar een nederlaag van IS in Syrië zal de wereld er niet per se veiliger op maken. Volgens de Amerikaanse FBI zullen er honderden geradicaliseerde terroristen naar het Westen trekken, als de militaire coalitie IS verslaat.
FBI-directeur James Comey waarschuwde het Amerikaanse volk dat de aanslagen in Parijs en Brussel nog maar een glimp zijn van het gevaar dat de uittocht van jihadisten uit Syrië en Irak met zich meebrengt. Toekomstige aanslagen zullen volgens hem “van grotere magnitude” zijn dan tot nu toe.
Comey zei dat de meeste jihadisten in de eerste plaats naar West-Europa zullen komen. “Ze zullen niet allemaal sterven op het slagveld” in de strijd tegen de internationale coalitie die IS bestrijdt in Syrië en Irak, aldus de FBI-topman deze week tijdens de conferentie over internetveiligheid op de Fordham University in New York.
‘Extreem gevaarlijke mensen’
“Op een bepaald moment komt er een uittocht van terroristen uit Syrië, zoals we nog nooit eerder gezien hebben”, zei Comey. “De militaire coalitie zal er in slagen IS te verslaan, maar het gevolg zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar sommigen zullen ook in Amerika uitkomen”, voorspelde hij.
Voorlopig is Islamitische Staat in Syrië en Irak echter bepaald nog niet verslagen. De terreurgroep verloor weliswaar enig terrein aan de strijdkrachten van de anti-terreurcoalitie, maar dat gaat langzaam omdat IS-strijders fel tegenstand bieden.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry plakte onlangs een cijfer op wat de internationale coalitie tot nu toe bereikt heeft; volgens hem heeft IS in Irak bijna de helft van het grondgebied verloren dat de terreurorganisatie daar ooit in handen had, en in Syrië 20 procent.
Een recent succes voor het Iraakse leger, met hulp van de VS, was afgelopen juni de herovering van de stad Fallujah op IS. Het volgende doelwit is het noordelijke IS-bolwerk Mosul. Daarvoor zijn de voorbereidingen gaande, maar het heroveren van deze miljoenenstad zou een aanzienlijke tijd in beslag kunnen nemen.
De waarschuwingen van de FBI-directeur zijn in lijn met inschattingen van de CIA, de Amerikaanse buitenlandse inlichtingendienst. CIA-directeur John Brennan zei afgelopen juni dat de inspanningen van de VS niet hebben geleid tot een beperking van de wereldwijde terroristische slagkracht van IS. Ondanks de toegenomen druk op IS, zei Brennan, “zijn wij van mening dat IS zijn internationale terreurcampagne zal opvoeren om dominant te blijven op de wereldwijde terreuragenda”.
Parallel met Al-Kaida
Comey noemde het geweld dat IS direct of indirect veroorzaakt “de grootste bedreiging van de fysieke veiligheid van de Amerikanen” op dit moment. Hij schatte het aantal terroristen dat uit Syrië en Irak zou kunnen ontkomen op tien keer zo veel als de groep geradicaliseerde strijders die eind jaren ’80, begin jaren ’90 Afghanistan ontvluchtte, en zich bij het terreurnetwerk Al-Kaida voegde. Dat zaaide later dood en verderf bij onder meer de aanslagen in de VS op 11 september 2001.
De FBI-topman erkende dat het voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten erg moeilijk is om potentiële aanvallers die door IS zijn geïnspireerd of aangestuurd, te lokaliseren en onschadelijk te maken voor ze hun daad kunnen uitvoeren. Zeker als zij alledaagse gebruiksvoorwerpen inzetten voor hun terreurdaad, zoals messen of voertuigen, aldus Comey.
NU 29.07.2016 FBI-directeur James Comey verwacht dat honderden geradicaliseerde terroristen naar westerse landen zullen trekken zodra Islamitische Staat is verslagen.
Die voorspelling deed hij op een conferentie over internetveiligheid in New York. Comey sprak van een “ongekende uittocht van terroristen uit Syrië”.
“De militaire coalitie zal IS verslaan, maar het gevolg daarvan zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar ze zullen ook in Amerika uitkomen”, stelde Comey. “Niet alle moordenaars van IS zullen op het slagveld omkomen.”
De baas van de Amerikaanse federale recherche vergeleek de situatie met die van al-Qaida in Afghanistan. “Veel terroristen zijn gevlucht uit Afghanistan. Met IS moeten we dat aantal met tien of meer vermenigvuldigen.”
De recente aanslagen in Parijs en Brussel zijn volgens Comey dan ook maar het begin van IS-terreur in Europa.
Elsevier 29.07.2016 Als terreurbeweging Islamitische Staat eenmaal wordt verslagen, dan heeft het Westen er alsnog een groot probleem bij. Honderden radicale moslims die hebben gestreden voor het kalifaat zullen naar West-Europa en ook Amerika trekken.
Dat zijn de waarschuwende woorden van FBI-directeur James Corney tijdens een conferentie over internetveiligheid.
Eerdere aanslagen slechts een glimp
‘Op een bepaald moment komt er een ongekende uittocht van terroristen uit Syrië,’ zegt Comey. ‘De militaire coalitie zal erin slagen IS te verslaan, maar het gevolg zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar sommigen zullen ook in Amerika uitkomen,’ voorspelde hij. De internationale coalitie onder leiding van de Verenigde Staten zal proberen om elke terrorist uit te schakelen, maar ‘niet iedereen zal worden vermoord op het slagveld’.
Comey waarschuwde het Amerikaanse volk dat de aanslagen in Parijs en Brussel slechts een glimp zijn van het gevaar dat die uittocht met zich meebrengt, schrijft The New York Times. Hij vergeleek de huidige situatie met de vorming van Al-Qa’ida, nadat de mudjahedien in Afghanistan tegen de Sovjet-Unie vocht in de jaren tachtig, en geharder en extremer uit de strijd kwam. ‘Veel terroristen trokken weg uit Afghanistan,’ aldus Corney, ‘maar wat we nu zien is het tienvoudige’.
Nieuwe video van IS
IS heeft donderdag weer van zich laten horen via het propagandakanaal Amaq. De terreurbeweging publiceerde een nieuwe video naar aanleiding van de gijzeling en moord op een priester in een kerk in het Franse Saint-Étienne-du-Rouvray. Een van de terroristen, die de moord op de bejaarde priester Jacques Hamel op zijn geweten heeft, roept daarin alle moslims op het land te vernietigen.
Zowel de Franse politie als de veiligheidsdiensten wisten nog voor de moord op een priester dinsdag dat de tweede dader een potentieel gevaarlijke jihadist was. De 19-jarige Abdel-Malik Nabil Petitjean werd verdacht van banden met jihadistische netwerken. Lees meer>
Het is vooralsnog onduidelijk of de beelden authentiek zijn of in scène gezette propaganda. Het zou gaan omAbdel-Malik Nabir Petitjean, die zich in een ‘vooraf opgenomen’ filmpje rechtstreeks richt tot president François Hollande en premier Manuel Valls. ‘De tijden zijn veranderd. Jullie gaan doormaken wat onze broeders en zusters doormaken. We gaan jullie land kapotmaken. Broeders, ga op pad met een mes of wat dan ook en val hen aan, dood hen massaal,’ zegt de man op beeld.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
AD 29.07.2016 De Amerikaanse federale recherche FBI verwacht dat honderden geradicaliseerde terroristen naar het Westen zullen trekken, als de militaire coalitie terreurgroep IS in Syrië heeft verslagen. Dat zei FBI-directeur James Comey op de Fordham University in New York tijdens een conferentie over internetveiligheid.
‘Op een bepaald moment komt er een ongekende uittocht van terroristen uit Syrië’, zei Comey. ‘De militaire coalitie zal er in slagen IS te verslaan, maar het gevolg zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar sommigen zullen ook in Amerika uitkomen’, voorspelde hij. ‘Niet alle moordenaars van IS zullen op het slagveld omkomen.’
Comey maakt een vergelijking met de totstandkoming van al-Qaida, meer dan een kwart eeuw geleden. Die beweging was toen een samenraapsel van strijders die in Afghanistan geradicaliseerd zijn in de jaren 80 en 90.
Volgens The New York Times waarschuwde Comey de Amerikanen dat de aanslagen in Parijs en Brussel slechts een glimp zijn van het gevaar dat die uittocht met zich meebrengt.
Telegraaf 29.07.2016 De Amerikaanse federale recherche FBI verwacht dat honderden geradicaliseerde terroristen naar het Westen zullen trekken, als de militaire coalitie terreurgroep IS in Syrië heeft verslagen. Dat zei FBI-directeur James Comey op de Fordham University in New York tijdens een conferentie over internetveiligheid.
,,Op een bepaald moment komt er een ongekende uittocht van terroristen uit Syrië”, zei Comey. ,,De militaire coalitie zal er in slagen IS te verslaan, maar het gevolg zal zijn dat honderden extreem gevaarlijke mensen vluchten. Vooral naar West-Europa, maar sommigen zullen ook in Amerika uitkomen”, voorspelde hij.
Volgens The New York Times waarschuwde Comey het Amerikaanse volk dat de aanslagen in Parijs en Brussel slechts een glimp zijn van het gevaar dat die uittocht met zich meebrengt.
Telegraaf 29.07.2016 Het klinkt haast onwaarschijnlijk in deze tijden van aanslagen en openbaar geweld, maar het aantal moorden in Nederland neemt gestaag af. In 2015 werden 120 gevallen van moord en doodslag geregistreerd. Dat is het laagste aantal van de afgelopen twintig jaar. Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vanochtend openbaar heeft gemaakt. Bij de eerste registratie in 1996 waren dit er 240. Nederland behoort inmiddels tot de top 6 van veiligste landen in Europa.
Amsterdam is nog altijd moordstad nummer 1: in totaal vonden daar vorig jaar dertien levensdelicten plaats. Ook Rotterdam en Groningen liggen qua moorden ver boven het landelijk gemiddelde.
Nog altijd is 64 procent van de moordslachtoffers man. Opvallend is dat allochtonen vijf keer zoveel kans hebben om om het leven te worden gebracht als autochtonen. Vooral Antillianen zijn oververtegenwoordigd in die cijfers: voor hen is het risico op een levensdelict zelfs veertien keer zo groot als voor autochtone Nederlanders.
„Allochtonen houden er statistisch gezien een risicovolle levensstijl op na”, weet hoogleraar Criminologie Peter van der Laan van de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij doelt hiermee op verboden wapenbezit en illegale inkomsten. „Hierdoor is de kans op betrokkenheid bij moord groter, hetzij als dader, hetzij als slachtoffer.”
Ook in de categorie minderjarige criminelen is het aantal geweldsdelicten sterk gedaald. Volgens Van der Laan ligt dit aan de werkwijze van de reclassering, die een grondige karakteranalyse uitvoert om begeleiders aan cliënten te koppelen.
NU 27.07.2016 De inlichtingendiensten van dertig Europese landen komen sinds enkele maanden wekelijks bijeen in Nederland om informatie te delen over terroristen. Dat meldt de Volkskrantop basis van gesprekken met mensen rondom het kabinet.
Sinds de aanslagen in Parijs in 2015 delen de Europese terreurbestrijders hun informatie intensiever met elkaar. De bijeenkomsten zijn in Nederland omdat het land voorzitter was van de Europese Unie tot 1 juli.
De nieuwe voorzitter, Slovenië, heeft aangegeven de bijeenkomsten over het bestrijden van terreur niet te willen organiseren. Op initatief van de AIVD worden de bijeenkomsten daarom nog wekelijks op een geheime locatie in Nederland gehouden.
Kwetsbaarheid
Ronald Plasterk (minister Binnenlandse Zaken) zei in april zich ‘serieus zorgen’ te maken over de kwetsbaarheid van de Nederlandse samenleving voor terrorisme. Bij de presentatie van het jaarverslag van de AIVD verwees hij naar de recente aanslagen in Brussel, ”op nog geen 200 kilometer hier vandaan”.
Directeur-Generaal Rob Bertholee van de AIVD erkent dat de veiligheidsdiensten verrast werden door de recente aanslagen in Parijs en Brussel, met een link naar Nederland. ”Ze verrassen ons doordat ze waarmaken wat wij denken dat zou kunnen gebeuren”, aldus Bertholee. Zijn dienst probeert daarom ”vooruit te rechercheren en te waarschuwen.”
Telegraaf 27.07.2016 Dertig Europese inlichtingendiensten komen sinds enkele maanden wekelijks in Nederland bijeen om informatie over terroristen te delen. De Nederlandse AIVD, die tot 1 juli voorzitter was van de Counter Terrorism Group (CTG), heeft hiertoe het initiatief genomen. Dat heeft een goed ingevoerde bron woensdag bevestigd naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant. De locatie van de bijeenkomsten wordt om veiligheidsredenen geheim gehouden.
In januari zei AIVD-hoofd Rob Bertholee dat dertig Europese geheime diensten een platform voor informatie-uitwisseling zouden opzetten. Deelnemers zijn de veiligheidsdiensten van de Europese lidstaten, Noorwegen en Zwitserland. In deze database plaatsen landen informatie over alle Europese personen die zich hebben aangesloten bij jihadistische organisaties. Deze informatie is permanent en altijd beschikbaar. Er kan zo worden nagegaan of andere geheime diensten over informatie over potentiële aanslagplegers beschikken.
Sinds de aanslagen in november in Parijs zijn de inlichtingendiensten informatie intensiever gaan delen. Daarvoor gebeurde dat minder, onder meer omdat de diensten hun bronnen niet wilden prijsgeven. Gezien de ontwikkelingen is de verwachting dat de wekelijkse afspraken voorlopig nog zullen plaatsvinden.
AD 27.07.2016 Dertig Europese inlichtingendiensten komen sinds enkele maanden wekelijks in Nederland bijeen om informatie over terroristen te delen. De Nederlandse AIVD, die tot 1 juli voorzitter was van de Counter Terrorism Group (CTG), heeft hiertoe het initiatief genomen.
Dat heeft een goed ingevoerde bron woensdag bevestigd naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant. De locatie van de bijeenkomsten wordt om veiligheidsredenen geheim gehouden.
Platform
In januari zei AIVD-hoofd Rob Bertholee dat dertig Europese geheime diensten een platform voor informatie-uitwisseling zouden opzetten.
Deelnemers zijn de veiligheidsdiensten van de Europese lidstaten, Noorwegen en Zwitserland. In deze database plaatsen landen informatie over alle Europese personen die zich hebben aangesloten bij jihadistische organisaties. Deze informatie is permanent en altijd beschikbaar. Er kan zo worden nagegaan of andere geheime diensten over informatie over potentiële aanslagplegers beschikken.
Parijs
Sinds de aanslagen in november in Parijs zijn de inlichtingendiensten informatie intensiever gaan delen. Daarvoor gebeurde dat minder, onder meer omdat de diensten hun bronnen niet wilden prijsgeven. Gezien de ontwikkelingen is de verwachting dat de wekelijkse afspraken voorlopig nog zullen plaatsvinden.
VK 27.07.2016 Inlichtingenofficieren van dertig Europese geheime diensten blijken sinds enkele maanden wekelijks af te spreken in Nederland om informatie over terroristen te delen. Niet eerder gebeurde het delen van inlichtingen tussen zoveel inlichtingendiensten op een zo intensieve manier. De bijeenkomsten zijn een initiatief van de Nederlandse AIVD, die tot 1 juli voorzitter was van de Counter Terrorism Group (CTG).
Dit blijkt uit gesprekken met mensen rondom het kabinet. Op hun verzoek wordt de locatie van de bijeenkomsten om veiligheidsredenen geheim gehouden.
Het Europees delen van inlichtingen was tot de aanslagen in Parijs, november 2015, een heikel punt. Het gebeurde wel, maar niet gestructureerd en multilateraal. De Belgische inlichtingendienst VVSE onderhoudt bijvoorbeeld bilaterale contacten met 93 diensten in 69 landen, verdeeld over vijf continenten. In dat netwerk gingen in 2015 zo’n 16 duizend berichten over en weer volgens de VSSE. Geheime diensten zijn geneigd informatie selectief te delen, uit angst hun bronnen prijs te geven. Ook speelt de zogenoemde ‘derde-landregel’ mee: landen mogen informatie van een bevriend land niet met anderen delen. Maar ‘Parijs’ heeft de zaken veranderd. Daarna is er echt werk gemaakt van het Europees uitwisselen van inlichtingen over terroristische groeperingen en personen.
Europese diensten zijn een platform voor informatie-uitwisseling op gaan zetten. Deelnemende landen zijn de veiligheidsdiensten van de Europese lidstaten, Noorwegen en Zwitserland. De opgezette database bleek in het begin echter nauwelijks doorzoekbaar. In deze database plaatsen landen informatie over alle Europese personen die zich hebben aangesloten bij jihadistische organisaties. Deze informatie is permanent en altijd beschikbaar. Er kan zo worden gekeken of andere geheime diensten ook over informatie over potentiele aanslagplegers beschikken. De laatste tijd is de functionaliteit van de database enorm verbeterd.
Daarnaast zijn de fysieke bijeenkomsten met inlichtingenofficieren ontstaan. De winst daarvan is, zo zeggen bronnen, dat het veel makkelijker is om kruisverbanden te maken. Een voorbeeld. De Franse geheime dienst ziet dat leden van een terroristische cel ineens naar Engeland gaan en de Duitse dienst ziet dat de communicatie tussen een geradicaliseerde groep en een locatie in Londen toeneemt. In plaats van dat andere diensten deze inlichtingen zonder context ontvangen, ze moeten verifiëren en ben andere diensten om extra informatie moeten vragen, kunnen ze nu direct kijken naar verbanden. De Britten kunnen bijvoorbeeld informatie geven over de locatie in Londen, de Nederlanders over bewegingen van aanverwante cellen in Nederland. Ook is doorvragen en analyseren mogelijk.
De afgelopen maanden zijn onder voorzitterschap van de AIVD door de CTG grote stappen gezet om de onderlinge samenwerking verder te intensiveren, aldus Ronald Plasterk.
Op 10 juni toonde minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) zich tevreden over de voortgang van de samenwerking op een bijeenkomst met Europese ministers van Jusitite en Binnenlandse Zaken. ‘De afgelopen maanden zijn onder voorzitterschap van de AIVD door de CTG grote stappen gezet om de onderlinge samenwerking verder te intensiveren. Informatie over Europese foreign fighters is nu voor alle samenwerkende diensten beschikbaar.’
Sinds 1 juli is Slowakije voorzitter van de CTG, maar dat land heeft afgezien van het organiseren van de wekelijkse bijeenkomsten tussen de dertig diensten. De inlichtingenofficieren komen daarom nog steeds elke week in Nederland samen.
Trouw 25.07.2016 Binnen een week is Duitsland vier keer opgeschrikt door een geweldsuitbarsting met meerdere slachtoffers. Al ontbreekt nog informatie over motieven van de daders, minstens twee aanslagen lijken op moordpartijen zoals eerder in Nederland in Alphen aan den Rijn, of op de talrijke aanslagen op Amerikaanse scholen. Schietpartijen in scholen, bioscopen, buurthuizen en op andere openbare plekken, ze komen in golfbewegingen, schrijft de Süddeutsche Zeitung.
De Duitse krant bestudeerde een onderzoek van Sherry Towers die werkt aan de universiteit van Arizona. Als statisticus heeft Towers onderzoek gedaan naar aanslagen zoals in München en nu in Ansbach. Zo ondervond ze dat in de eerste dertien dagen na een aanslag het risico op een nieuwe moordpartij met 22 procent stijgt.
Aurora
Veertig procent van de geweldsdaden volgt binnen twee weken na een vergelijkbare aanslag, zo blijkt uit Towers’ onderzoek. Dat gebeurde bijvoorbeeld na het bloedbad in het Amerikaanse Aurora, waar een jongen tijdens de première van een Batmanfilm zijn geweer leegschoot in de bioscoop. Binnen enkele dagen volgden twee vergelijkbare moordpartijen, een in Louisiana en een in Tennessee.
De 18-jarige dader in München haalde zijn inspiratie uit een schietpartij van oudere datum. In het Duitse Winnenden schoot in 2009 een scholier zestien mensen dood. Die dader van deze moorden had een bovenmatige interesse in het bloedbad op Columbine High School waar tien jaar eerder twee scholieren twaalf medeleerlingen en een docent vermoordden voordat zij zichzelf doodschoten.
Media-aandacht
Towers keek ook naar de rol van de media. Haar conclusie: Hoe meer media-aandacht, des te groter de kans dat een potentiële copycat ontbrandt. Vooral ‘actiehelden-achtige’ reportages verhoogt dat gevaar, stelt Towers. Datzelfde effect is overigens ook te zien bij zelfmoorden en familiedrama’s, een eufemisme voor gezinsmoorden. Daarom ook dat veel Nederlandse media zich terughoudend opstellen bij berichtgeving over dit soort zaken, een richtlijn die ook veel buitenlandse media hanteren.
Zoals de media in Duitsland. De Süddeutsche Zeitung schrijft dat criminologen herhaaldelijk de oproep doen niet het spel van de moordenaar mee te spelen. Voedt hun narcisme niet, stellen de criminologen, breng hun gezichten niet herkenbaar in beeld en noem niet hun volledige naam.
Breivik
De krant verwijst ook naar Anders Breivik, de Noorse psychopaat die in 2011 een bloedbad aanrichtte onder jongeren op het eiland Utoya. Door alle aandacht kreeg Breivik precies wat hij wilde. Van een marginaal figuur veranderde hij in een persoon die wereldwijd bekend is. Zelfs zijn 1500 pagina’s tellende manuscript werd uitgebreid geanalyseerd. “Nu is het de München-schutter die precies vijf jaar na Utoya toeslaat en op zijn computer een vergelijkbare tekst als Breivik achterlaat,” besluit de Süddeutsche.
Telegraaf 25.07.2016 De ’Hollandse droom’ bestaat. Maar extreme krachten in onze samenleving moeten dan niet de kans krijgen die te ondermijnen. Dat stellen regeringspartijen VVD en PvdA in reactie op de reeks heftige gebeurtenissen van de afgelopen weken.
Gisteren werd Duitsland, na de schietpartij in München vrijdag, opnieuw opgeschrikt door geweld. Nu ging het om een 21-jarige Syrische asielzoeker die een vrouw doodstak en twee mannen verwondde. De week daarvoor was er nog de aanslag in Nice. En op Nederlandse bodem werden Turkse Gülen-aanhangers bedreigd na de mislukte coup in Turkije.
PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch ziet dat de spanningen en de polarisatie toenemen „waarbij de extremen voedingsbodems hebben in zowel de allochtone als in de autochtone gemeenschappen.” VVD-Kamerlid Malik Azmani constateert onder de autochtone bevolking steeds meer een ’ik ben het zat’-gevoel. „Ik ben niet zo sceptisch dat ik denk dat er een burgeroorlog komt, maar dan moet je wel met elkaar de schouders eronder zetten en niet naïef zijn.”
Om te voorkomen dat de situatie ontspoort, vinden beide partijen dat er een sterk ’wij’ gecreëerd moet worden. Azmani: „Dat doe je door tegenstellingen weg te halen en scherp te definiëren wat je verwacht van mensen in dit land.” Volgens hem is Nederland „nog steeds het land waar een dubbeltje een kwartje kan worden” en ook Marcouch wijst erop dat ’de Hollandse droom’ wel degelijk voor iedereen bestaat. „Al moet je er soms hobbels voor overwinnen.”
Telegraaf 24.07.2016 De kans dat er het komende jaar in Nederland een grote aanslag zal plaatsvinden wordt door 41 procent van de Nederlanders (vrij) groot geacht. Bij de PVV-kiezers is dat percentage 69 procent, bij de PvdA-kiezers is dat percentage 22 procent, zo blijkt uit de wekelijkse peiling van Maurice de Hond.
Amsterdam is de komende twee weken homohoofdstad van Europa. De stad is tijdens EuroPride 2016 extra alert. „Er zijn veel zichtbare en onzichtbare maatregelen genomen na de eerdere aanslagen in België en Frankrijk”, aldus de woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan. „Alle grote steden in West-Europa hebben ermee te maken, dus ook Amsterdam.”
Ondanks de terreurdreiging zijn de meeste Nederlanders zijn niet zozeer bang dat henzelf iets overkomt. Slechts 5 procent van de Nederlanders is bang zelf slachtoffer van een aanslag te worden.
Wereldoorlog
28 procent acht de kans (vrij) groot dat de komende 5 jaar een nieuwe wereldoorlog uitbreekt. Bij PVV-kiezers is dat percentage 47 procent en bij D66-kiezers is dat 10 procent.
Vrouwen zijn op dit vlak pessimistischer dan mannen, personen tussen 35 en 64 pessimistischer dan jongeren en ouderen, laagopgeleiden pessimistischer dan hoger opgeleiden.
Trouw 22.07.2016 Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) heeft vanuit Washington ‘met afschuw’ gereageerd op de ontwikkelingen in Munchen (AD). De bewindsman staat in contact met de ambassade in Berlijn en heeft de Duitse regering condoleances aangeboden.
“Opnieuw een moorddadige aanslag in Europa, en bij onze buren. Dit type geweld lijkt bedoeld om angst aan te jagen. De strijd hiertegen moet doorgaan, evenals de bescherming van onze waarden en vrijheden. We volgen de ontwikkelingen op de voet.”
De ambassade in Berlijn staat in nauw contact met autoriteiten ter plekke. Er zijn op dit moment geen aanwijzigingen dat er Nederlanders betrokken zijn.
Telegraaf 22.07.2016 De politie en burgemeester van Amsterdam zijn extra alert op onregelmatigheden rondom Gay Pride dit jaar.
Allerlei internationale ontwikkelingen zetten de zaak op scherp. Het drama in een gayclub in Orlando, waarbij 49 doden vielen, het niet doorgaan van Istanbul Pride en de groeiende intolerantie tegen homo’s zorgen voor extra aandacht voor het evenement.
De jaarlijkse Pride in Amsterdam heeft bovendien een extra lading. Deze editie geldt als EuroPride, waarbij vanaf morgen grote groepen homo’s vanuit heel Europa naar ons land komen. Het wordt daarom naar verwachting drukker dan ooit.
Een woordvoerder van de Amsterdamse burgemeester laat weten „alle ontwikkelingen op de voet te volgen, ook die in het buitenland.” Daarbij is nauw contact met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.
Een pro-IS-groepering riep vorige maand op tot het plegen van aanslagen tijdens Gay Pride-evenementen. Maar volgens organisator Lucien Spee is het juist nu belangrijk om pal voor de vrijheid te staan. „De angst begrijp ik. Maar we laten ons toch niet wegpesten?”
Den HaagFM 21.07.2016 Er zijn vier nieuwe namen toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. Een van hen is de Hagenaar Soufiane L.
De personen kunnen geen gebruik meer maken van hun bankrekeningen of creditcards. Dat maakt het lastiger om terroristen financieel te steunen of om zelf goederen aan te schaffen voor terreurdaden. Ook Khalid B., Youssef C. en Iliass J. staan nu op de terreurlijst. Op de lijst staan inmiddels ruim vijftig mensen, waaronder meerdere Hagenaars.
Ongeveer 200 Nederlanders zijn de afgelopen jaren naar Syrië en Irak vertrokken. Van ruim dertig personen is vastgesteld dat ze zijn gedood in de strijd. Ongeveer 35 jihadgangers zijn weer naar Nederland teruggekeerd. …lees meer
AD 21.07.2016 Vier nieuwe namen zijn toegevoegd aan de nationale terrorismelijst. De tegoeden van de mannen zijn bevroren. Dat is vandaag door verscheidene ministeries bekendgemaakt.
Het gaat om Khalid B., Youssef C., Iliass J. en Soufiane L. Dit jaar zijn er tot nu toe dertien namen bijgekomen op de lijst waar inmiddels ruim vijftig mensen op staan. In maart van dit jaar maakte minister Bert Koenders nog bekend dat twee Syriëgangers aan de lijst toegevoegd zijn.
Ze kunnen geen gebruik meer maken van hun bankrekeningen of creditcards. Voor mensen die op de terrorismelijst zijn geplaatst is het daardoor lastiger om bijvoorbeeld inkopen te doen. Ook kunnen zij geen geld overmaken naar mensen die nog in Nederland zijn, maar zich willen aansluiten bij terroristische groeperingen. Daarnaast is het verstrekken van financiële middelen aan personen op deze lijst ook strafbaar.
Informatie over de mensen op de terrorismelijst wordt met de andere lidstaten van de Europese Unie gedeeld.
De volledige nationale terrorismelijst is hier te vinden.
AD 19.07.2016 Rond twee overheidsgebouwen in Den Haag komt een ‘beveiligingsring’ van paaltjes, die bij dreigend gevaar uit de grond schieten. Geen auto – of ander voertuig – kan dan nog in de buurt komen.10 reacties
Dat schrijft de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen aan zijn gemeenteraad. De ring komt rond het ministerie van Veiligheid en Justitie en rond het nieuwe overheidscomplex aan de Rijnstraat in Den Haag, waar onder meer het ministerie van Buitenlandse Zaken straks intrekt. Als de paaltjes omhoog komen, vormen ze een ondoordringbare barrière voor gemotoriseerde voertuigen. Fietsers en wandelaars kunnen er nog wel doorheen, tenzij besloten wordt het gebied volledig af te sluiten.
Overleg
De ring wordt aangelegd op advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en na overleg tussen gemeente, politie en betrokken ministeries. De partijen hebben afgesproken dat de burgemeester van Den Haag ‘te allen tijde verantwoordelijk is voor het al dan niet activeren van de beveiligingsring’. Het Rijk betaalt wel de kosten van de aanleg.
De paaltjes worden zo veel mogelijk ondergronds aangelegd, zodat ze geen hinder veroorzaken. Waar mogelijk wordt voor de beveiligingsring gebruik gemaakt van bestaande fysieke barrières, zoals tramhaltes, de Koningstunnel en de gracht, aangevuld met de paaltjes.
RTVWEST 19.07.2016 Rond de ministeries van Veiligheid en Justitie en het nieuwe complex van het Rijk aan de Rijnstraat in Den Haag – waarin onder meer Buitenlandse Zaken wordt gehuisvest – komt een zogenoemde ‘beveiligingsring’. Die bestaat onder meer uit paaltjes die uit de grond komen op het moment dat er sprake is van een dreiging.
Op die manier wordt ‘een gesloten ring’ gevormd ‘om te voorkomen dat een gemotoriseerd voertuig in dit gebied kan komen of de gevels van de gebouwen kan bereiken’, schrijft burgemeester Jozias van Aartsen aan de Haagse gemeenteraad. De ring wordt aangelegd op advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en na overleg tussen gemeente, politie en betrokken ministeries.
De partijen hebben ook afgesproken dat de burgemeester van Den Haag ‘te allen tijde verantwoordelijk is voor het al dan niet activeren van de beveiligingsring’. Het Rijk draait echter op voor de kosten van de aanleg ervan.
Na een advies van de NCTV hebben gemeente, politie en ministeries overleg gehad over ‘het te hanteren dreigings- en beveiligingsniveau’ voor de departementen. Naast maatregelen in en aan de gebouwen, komt er dus een veiligheidsring. Die bestaat hoofdzakelijk uit dynamische bolders.
Dreiging
De bolders zitten in de grond, zodat het verkeer er niet door wordt gehinderd. In het geval van de dreiging gaan ze omhoog. Dan kunnen auto’s er niet meer door. Fietsers en wandelaars nog wel. Tenzij het hele gebied compleet op slot gaat.
Verder, zo blijkt uit de brief van de burgemeester, zijn ook ‘bestaande fysieke barrières’ zoals tramhaltes, de Koningstunnel en de gracht onderdeel van de veiligheidsring. Waar nodig worden die daarom nog verstevigd om te voldoen aan veiligheidseisen.
Den HaagFM 19.07.2016 Rond de Ministeries van Veiligheid en Justitie en het nieuwe complex van het Rijk aan de Rijnstraat in Den Haag – waarin onder meer Buitenlandse Zaken wordt gehuisvest – komt een zogenoemde ‘beveiligingsring’. Die bestaat onder meer uit paaltjes die uit de grond komen op het moment dat er sprake is van een dreiging.
De ring wordt aangelegd op advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en na overleg tussen gemeente, politie en betrokken ministeries. De partijen hebben ook afgesproken dat de burgemeester van Den Haag “te allen tijde verantwoordelijk is voor het al dan niet activeren van de beveiligingsring”. Het Rijk draait op voor de kosten van de aanleg.
De bolders zitten in de grond, zodat het verkeer er niet door wordt gehinderd. In het geval van de dreiging gaan ze omhoog. Dan kunnen auto’s er niet meer door. Fietsers en wandelaars nog wel. Tenzij het hele gebied compleet op slot gaat. Ook tramhaltes, de Koningstunnel en de gracht worden onderdeel van de veiligheidsring. Waar nodig worden die verstevigd om te voldoen aan veiligheidseisen. …lees meer
AD 17.07.2016 Vliegtuigen, bomgordels, kalasjnikovs en nu ook een vrachtwagen. Terroristen verzinnen steeds nieuwe manieren om dood en verderf te zaaien. Heeft beveiligen nog wel zin? Ruben van Berg, operationeel directeur van beveiligingsbedrijf Securitas: ,,Aanslagen komen voor, maar je kunt wel het effect minimaliseren.”
Alles is een wapen, verzuchtte vrijdagochtend de korpschef van de Nationale Politie. Hoe beveilig je je nog tegen aanslagen?
,,We hebben de neiging ons te beveiligen tegen scenario’s die al hebben plaatsgevonden. Nadat Karst T. tijdens Koninginnedag in Apeldoorn op het publiek inreed, zetten we overal betonblokken neer. Terroristen zijn creatief genoeg om iets nieuws te verzinnen. Als je betonblokken plaatst, zullen ze een vliegtuigje huren, of een andere stad uitkiezen. Het is niet te doen je tegen alles te beveiligen, vooral omdat deze mensen bereid zijn zelfmoord te plegen. Ze kennen geen belemmering, ze zien wel waar het schip strandt.”
Heeft beveiligen dan wel zin?
,,In Israël wordt elk winkelcentrum bewaakt. Het gevolg is dat mensen zich buiten opblazen. Maar de gedachte is dat er dan minder slachtoffers ontstaan. Je moet accepteren dat aanslagen voorkomen, maar je kunt wel proberen het effect te minimaliseren.”
Wat is er nog meer mogelijk?
,,Wij zijn erg bezig met het identificeren van afwijkend gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat je het altijd kunt merken als mensen kwaad in de zin hebben. Daar zijn methodieken voor. Bijvoorbeeld iemand met een uniform laten langslopen en kijken wie daar vreemd op reageert. Die methode heeft de politie wel eens geoefend op Utrecht Centraal Station. Terroristen waren daar natuurlijk niet, maar ze plukten er wel meteen de zakkenrollers tussenuit.”
Kan zoiets een aanslag als in Nice tegengaan?
,,Zo’n aanslag is altijd voorbereid. Er wordt niet zomaar een vrachtauto gehuurd, de locaties worden gescout. Het beste is als je in die fase al de dreiging kunt herkennen. Maar het is lastig, hoor. Deze wedloop kun je nooit winnen.”
Het gebeurt weer in Frankrijk. Wat kunnen vakantiegangers doen om zich veilig te voelen?
,,Over het algemeen geldt: terroristen maken liever tientallen, dan enkele slachtoffers. Het is dus goed om op plaatsen waar veel mensen samenkomen je ogen en oren open te houden, maar je moet ook beseffen dat de kans om getroffen te worden door een aanslag statistisch ongelooflijk klein is.”
BB 15.07.2016 Gemeenten en veiligheidsdiensten zullen na de aanslag met een vrachtwagen in Nice opnieuw kijken naar de beveiliging van evenementen in Nederland. Korpschef Erik Akerboom van de Nationale Politie heeft dat vrijdag gezegd.
Nijmeegse vierdaagse
Dat zal onder meer gebeuren bij de Nijmeegse Vierdaagse die volgende week wordt gehouden. ‘Alles is tegenwoordig een wapen’, zei Akerboom op NPO Radio 1 over het gebruik van een voertuig voor een aanslag. Onder leiding van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof zullen alle betrokken diensten opnieuw kijken of de (meestal onzichtbare) beveiligingsmaatregelen afdoende zijn.
Niet afzeggen
‘Je ziet nu toch iets anders’, aldus Akerboom over het gebruik van de vrachtwagen. Hij laat weten dat het de bedoeling is dat evenementen ‘in principe’ niet worden afgezegd. ‘We willen dat het leven weer normaal wordt.’ De aanslag in Nice noemt Akerboom afschuwelijk. ‘Je denkt meteen aan de families die ontwricht zijn. Ik wens mijn Franse collega’s veel sterkte en leef mee. Ook intern besteden we hier aandacht aan.’ Akerboom zegt dat hij er niet aan moet denken dat de vrachtwagen ook nog met explosieven was geladen.
Nauw overleg
Rond de Vierdaagse hebben gemeente, politie en de organisatie van het wandelevenement met de bijbehorende Vierdaagsefeesten de komende week nauw overleg over de veiligheidsmaatregelen, zegt burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen tegen het ANP.
Dreigingsniveau
Hij wijst erop dat er al jaren veiligheidsmaatregelen zijn rondom het evenement wegens het substantiële dreigingsniveau. ‘Ik heb er met afschuw kennis van genomen. Voor menigeen zal Nice ongetwijfeld effect hebben op de wijze waarop de Vierdaagse wordt beleefd.’ Bruls zegt geen concrete aanwijzing te hebben dat er iets te gebeuren staat tijdens het grootste wandelevenement ter wereld. Er lopen vanaf dinsdag circa 50.000 mensen mee. De Vierdaagsefeesten, die zaterdag al beginnen, trokken vorig jaar ongeveer 1,5 miljoen mensen. (ANP)
Telegraaf 15.07.2016 Gemeenten en veiligheidsdiensten zullen na de aanslag met een vrachtwagen in Nice opnieuw kijken naar de beveiliging van evenementen in Nederland. Korpschef Erik Akerboom van de Nationale Politie heeft dat vrijdag gezegd.
Dat zal onder meer gebeuren bij de Nijmeegse Vierdaagse die volgende week wordt gehouden. „Alles is tegenwoordig een wapen”, zei Akerboom op NPO Radio 1 over het gebruik van een voertuig voor een aanslag.
Onder leiding van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof zullen alle betrokken diensten opnieuw kijken of de (meestal onzichtbare) beveiligingsmaatregelen afdoende zijn.
Normaal
„Je ziet nu toch iets anders”, aldus Akerboom over het gebruik van de vrachtwagen. Hij laat weten dat het de bedoeling is dat evenementen „in principe” niet worden afgezegd. „We willen dat het leven weer normaal wordt.”
De aanslag in Nice noemt Akerboom afschuwelijk. „Je denkt meteen aan de families die ontwricht zijn. Ik wens mijn Franse collega’s veel sterkte en leef mee. Ook intern besteden we hier aandacht aan.” Akerboom zegt dat hij er niet aan moet denken dat de vrachtwagen ook nog met explosieven was geladen.
Vierdaagse
Rond de Vierdaagse hebben gemeente, politie en de organisatie van het wandelevenement met de bijbehorende Vierdaagsefeesten de komende week nauw overleg over de veiligheidsmaatregelen, zegt burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen. Volgens hem hoeven Vierdaagse-deelnemers en feestvierders niet bang te zijn voor een terroristische aanslag.
„Net als ieder weldenkend mens heb ik met afschuw kennis genomen van de verschrikkelijke gebeurtenissen in Nice. Voor menigeen zal het ongetwijfeld effect hebben op de wijze waarop de Vierdaagse beleefd wordt. Al jaren is het dreigingsniveau in Nederland substantieel, maatregelen waren en blijven hierop gericht. Maar ook na gisteravond is er geen enkele concrete aanwijzing dat er richting Vierdaagse iets te gebeuren staat. Het spreekt vanzelf dat we gedurende de komende week nauw overleg zullen hebben over de veiligheidsmaatregelen tijdens de Vierdaagse.”
Komende dinsdag gaat de 100e Vierdaagse van start met circa 50.000 wandelaars van 68 nationaliteiten. Onder hen zijn ruim 5000 internationale militairen. De bijbehorende feesten, die morgen beginnen, trekken elke avond rond de 200.000 tot 250.000 bezoekers.
’Veiligheid waarborgen’
„Wij doen er alles aan om daar waar we kunnen de veiligheid tijdens de Vierdaagse zo goed mogelijk te waarborgen. Maatregelen rondom veiligheid zijn ieder jaar onderdeel van onze draaiboeken.” Dat zegt de marsleider van de Vierdaagse, Johan Willemstein, vrijdag in een reactie op de aanslag in Nice. Net als burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen benadrukt hij dat er op dit moment geen aanwijzingen zijn dat er tijdens het grootste wandelevenement ter wereld iets zou kunnen gebeuren.
Teddy Vrijmoet, directeur van de Vierdaagsefeesten, hoopt dat de ongeveer anderhalf miljoen bezoekers van het grootste gratis feest ter wereld zelf ook goed opletten. „Verdachte situaties graag melden”, zegt zij. Er is volgens haar nog geen aanleiding om het feestprogramma aan te passen. „Maar we monitoren elke dag heel zorgvuldig samen met de veiligheidsdiensten en als het voor de veiligheid nodig is, grijpen we natuurlijk in.” Zondagavond is er traditiegetrouw een drukbezochte vuurwerkshow boven de Waal.
De politie laat weten ’continu alert’ te zijn. Net als andere jaren zijn er „zichtbare en onzichtbare maatregelen” genomen om het evenement veilig en ongestoord te laten verlopen.
Trouw 15.07.2016 Frankrijk is opnieuw keihard getroffen door terrorisme. In Nice en in de media klinkt harde kritiek op de aanpak door de regering.
Wij zijn nog niet lang niet klaar met het terrorisme, Francois Hollande.
Een verlengde noodtoestand, extra grensbewaking en de militairen op straat mogen nog een tijd blijven. Op deze manier wil de Franse regering de burger geruststellen. Maar in Nice maakt de herhaling van zetten geen indruk.
“Wij zijn nog niet lang niet klaar met het terrorisme”, zei president François Hollande gisteren in Nice. Frankrijk is voor de derde keer in anderhalf jaar getroffen door terroristisch geweld, de kleinere aanslagen niet meegerekend, en volgens velen komt het opnieuw uit radicaal-islamitische hoek. Maar onder de aanwezigen klonk boe-geroep.
Dezelfde maatregel
Met de 84 doden van gisteren en die van november in Parijs, 130, en die van januari vorig jaar, 18, kom ik op 232 doden, aldus Hotelmanager Thierry Martini.
Dat verbaast Thierry Martini geen moment. Martini is manager van een hotel niet ver van de Promenade des Anglais waar de terrorist met zijn truck minstens 84 slachtoffers maakte. Hij heeft geen enkel vertrouwen in zijn regering. “Ze komen met precies dezelfde maatregelen als na november en ook nu zeggen ze weer dat onze democratie zal overwinnen. En het eindigt steeds weer met nieuwe moordpartijen, het houdt maar niet op.”
Hij pakt er een rekenmachine bij. “Met de 84 doden van gisteren en die van november in Parijs, 130, en die van januari vorig jaar, 18, kom ik op 232 doden.”
Oorlog
Frankrijk in oorlog met terreur? laat Martini alsjeblieft niet lachen. Als dat zo was zou Salah Abdeslam – de enige overlevende van het commando van november – niet een eigen fitnessruimte hebben in de gevangenis, maar in een donker hol wegkwijnen. “Wij zijn veel te slap voor een oorlog.”
Het is een geluid dat je veel hoort in Nice en in Franse media. Wij reageren op hun barbarij met bloemen, kaarsen en tweets. En velen bedenken ondertussen zelfs nog allerhande excuses die van daders slachtoffers van een onrechtvaardige samenleving maken. ‘Terwijl we het monster’, zoals Pascal Bruckner schrijft in de krant Le Figaro, ‘niet moeten willen begrijpen maar vernietigen. Omdat het anders ons vernietigt.’
Tegelijk groeit onder een groot deel van de bevolking de angst voor toenemende interne spanningen bij een hard optreden. “Dit heeft niets met de islam te maken. Het is belangrijk dat de mensen dat niet gaan denken”, zegt Saïda Salhi in café Vitis. Salhi was een paar weken geleden tijdens de ramadan opeens het middelpunt van een nationale rel toen ze werd geslagen door een man die haar verweet alcohol te schenken. Op beelden van een beveiligingscamera van het café is te zien dat zij hard tegen de grond gaat.
Olie op het vuur
Enkele van de stamgasten in Vitis menen dat het nu vooral zaak is dat politici geen olie op het vuur gooien, zoals de lokale grootheid Christian Estrosi dat volgens hen vaak heeft gedaan. Estrosi, nu regiopresident van Provence-Alpes-Côte d’Azur en eerder burgemeester van Nice, waarschuwde eerder voor een vijfde colonne. De vijand is onder ons, zo wilde hij maar zeggen.
Ook het hoofd van de Franse inlichtingendienst DGCI, Patrick Calvar, voorspelde onlangs nog een confrontatie tussen extreem-rechtse groeperingen en islamisten. Volgens Calvar is een dergelijk treffen zelfs onvermijdelijk. “De radicalisering van de samenleving als geheel baart mij zorgen”, zei Calvar tijdens een hoorzitting voor een parlementaire enquêtecommissie die vorige week een rapport publiceerde.
Het doemscenario van een gewelddadige confrontatie tussen bevolkingsgroepen is al vaker aangekondigd in Frankrijk. Maar het is tot nu toe nooit uitgekomen.
AD 12.07.2016 IS zal in de toekomst autobommen en explosieven op afstand gebruiken om aanslagen in Europa te plegen. Dat heeft het hoofd van de Franse binnenlandse veiligheidsdienst DGSI gezegd tijdens een gesloten zitting van een parlementaire onderzoekscommissie.68 reacties
Europa verkeert in groot gevaar. Het extremisme manifesteert zich langs alle kanten, aldus Patrick Calvar.
Patrick Calvar liet de verontrustende uitspraak optekenen tijdens een gesloten zitting van de onderzoekscommissie rond de aanslagen van Parijs in 2015. Die vond al in mei plaats, maar de inhoud raakt nu pas bekend. ,,Ze gaan niet langer in commando’s opereren, want dan wacht enkel de dood”, klonk het. ,,Hun plan is nu om maximaal schade aan te richten zonder daarbij zelf verliezen te lijden. We weten heel goed dat dit er zit aan te komen, zij trekken immers ook lessen uit hun daden.”
Radicalisering
Calvar denkt dat na verloop van tijd de strijd tegen terrorisme wel gewonnen zal worden. ,,Wat me veel meer zorgen baart, is de radicalisering binnen de maatschappij. We zullen meer middelen moeten uittrekken om extremistische organisaties in de gaten te houden, want er komt op termijn een confrontatie tussen extreemrechts en de moslimwereld.”
Burgeroorlog
Calvar liet zelfs het woord ‘burgeroorlog’ vallen. ,,Europa verkeert in groot gevaar. Het extremisme manifesteert zich langs alle kanten. Nog een of twee aanslagen en extreemrechts zal in actie schieten. Het komt er voor ons op aan om die tweespalt tijdig in de kiem te smoren.”
Tot slot meent Calvar dat identiteitscontroles nog weinig zin hebben. ,,De papieren worden toch vervalst. Ik pleit voor een biometrische evolutie, waarbij data maximaal met elkaar vergeleken kunnen worden.”
Trouw 12.07.2016 Nu blijkt het toch waar: terroristen hebben zich in de zomer van 2015 veelvuldig ondergedompeld in de stroom vluchtelingen over de Balkan om zo ongezien Europa te bereiken. Dick Schoof, de Nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid (NCTV), moest het gisteren toegeven.
De inlichtingendiensten weten dat zich inmiddels ‘vele tientallen’ IS-agenten in Europa hebben gevestigd.
Als resultaat van de nieuwe intensieve samenwerking met inlichtingendiensten uit andere Europese landen is gebleken dat wat de NCTV tot gisteren als ‘onwaarschijnlijk’ bestempelde, een flinke onderschatting was.
De Nederlandse terreurbestrijders leek het veel te omslachtig dat IS-strijders zich onder vluchtelingen zouden mengen. Maar het gebeurde wel, ook onder vluchtelingen die in Nederland arriveerden: zeker 2 à 3 keer bleek zich onder hen een IS’er te bevinden.
De leiding van IS gebruikte de vluchtroute, via boten naar Griekenland en de rest van Europa, vaak. Zo hield zij in Europa een ongezien kanaal in stand, waarover IS-agenten heen en weer konden reizen om zo overleg te plegen met leidinggevenden in Syrië. De inlichtingendiensten weten dat zich inmiddels ‘vele tientallen’ IS-agenten in Europa hebben gevestigd. “Ze kwamen in Europa aan en werden opgehaald door anderen”, zei Schoof. In de nieuwste rapportage over het dreigingsbeeld in Nederland schrijft de NCTV over deze agenten (zij noemen ze ‘operatives’) dat ‘velen er gedurende lange tijd in slagen uit zicht van de autoriteiten te blijven’.
Inlichtingendiensten worstelen met een achterstand, het gevolg van een periode van onderschatting van het risico op terreur.
Omslachtige uitwisseling informatie
Dat is niet alleen te danken aan de slinkse methoden van terreurgroepen, maar ook aan de gebrekkige terreurbestrijding. De Nederlandse inlichtingendiensten wisselen pas sinds november 2015, toen de aanslagen in Parijs plaatsvonden, georganiseerd en op grote schaal informatie uit met andere landen. De omslachtige manier waarop dat voorheen gebeurde maakte dat informatie over terroristen onder de vluchtelingen in Nederland lang onontdekt kon blijven.
Zo konden Nederlandse terrorismebestrijders lang blijven zeggen dat de vluchtelingenstroom niet door IS werd misbruikt, terwijl daar elders in Europa al wel aanwijzingen voor waren.
Voor een deel wordt dat verklaard door verminderde kennis. De diensten worstelen met een achterstand, het gevolg van een periode van onderschatting van het risico op terreur. Na de dood van Al-Qaidaleider Osama bin Laden in 2011 leek de dreiging af te nemen. Nederland verschoof de prioriteiten en kennis verwaterde.
Bezuinigingen
Uit een evaluatie van de Nederlandse contra-terrorismestrategie bleek in mei dat die verwatering Nederland op een achterstand heeft gezet die zeker tot vorig jaar heeft voortgeduurd. De onderzoekers van de Universiteit Utrecht schreven onder meer dat tussen 2011 en 2015 ‘door verschuivende politieke prioriteiten en bezuinigingen de capaciteit op radicalisering en terrorisme bij AIVD, OM, NCTV en politie afneemt’.
Daar kwam toen bij dat bestaande samenwerkingsverbanden met partners in het onderwijs en op sociaal gebied in die jaren werden afgebroken. Zo was er onvoldoende zicht op gevaar ‘van buiten’ en evenzo van binnenuit, doordat signalen van radicalisering niet langer werden opgepikt, laat staan doorgegeven.
Toen duidelijk werd dat Nederland opnieuw bedreigd werd, moest alle kennis en partnerschap, lokaal en nationaal, opnieuw worden opgebouwd. Of dit het resultaat is van de opnieuw opgebouwde kennis, van wetten of van iets anders is onbekend, maar sinds begin dit jaar neemt het aantal uitreizigers naar Syrië af. Jarenlang waren het er 4 à 5 per maand, sinds kort is het gedaald naar nul.
“We zijn niet naïef geweest”, zei Schoof, “het dreigingsbeeld schatten we in op substantieel.” De NCTV lanceerde tegelijk een nieuwe dreigingsschaal: het substantieel van 2014 zou nu ‘aanzienlijk’ zijn, het substantieel van nu is net iets ernstiger.
Jihadorganisaties hebben terroristen ‘veelvuldig’ op pad gestuurd naar Europa, en wel via de enorme migratiestroom vanuit Turkije. Met deze mededeling komt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding terug op eerdere uitlatingen dat hiervoor geen bewijs was. Ook anderen worden nu gelogenstraft door de feiten.
‘Hoewel we er rekening mee hielden, leek het ons onwaarschijnlijk dat het echt zou gebeuren.’ Met die woorden gaf de nationale terreurbestrijder Dick Schoof maandag toe te zijn ingehaald door de feiten. Uit onderzoeken is namelijk gebleken dat de jihadistische organisaties afgelopen zomer en najaar ‘veelvuldig’ de migratieroutes van Syrië via Turkije en Griekenland hebben gebruikt. In sommige gevallen zijn er signalen dat er ook asiel is aangevraagd in Europa, mogelijk ook in Nederland.
Het onderzoek logenstraft politici en anderen die met zoveel woorden aangaven dat er geen reden was voor paniek. Elsevier.nl zet vier van hen op een rijtje.
Judith Sargentini
‘Er is geen greintje bewijs voor de stelling dat IS-strijders op vluchtelingenbootjes naar Europa komen. Is hysterie.’ Dat waren de stellige woorden van GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini op Twitter, in mei vorig jaar. Ze kreeg bijval, onder anderen van journalist Rena Netjes, maar ook veel kritiek.
Hoogleraar migratiegeschiedenis Leo Lucassen schreef eind december vorig jaar in een artikel in NRC Handelsblad dat de meeste asielzoekers juist op de vlucht zijn voor jihadisten. ‘We moeten vooralsnog constateren dat de terroristen home grown zijn en dat er nauwelijks aanwijzingen zijn dat IS de vluchtelingenstroom gebruikt om hier aanslagen te plegen,’ aldus Lucassen. Volgens hem speelde het ‘verbinden van asielzoekers met terrorisme’ IS juist in de kaart.
Jean-Claude Juncker
De voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker zei in november dat de aanslagen in Parijs zijn gepleegd door criminelen, niet door asielzoekers. Het is niet nodig om de afspraken over de opvang van migranten te herzien. Toen, daags na de terreur in de Franse hoofdstad, waren er al berichten dat in elk geval een van de terroristen via Griekenland Europa was binnengekomen. ‘Maar we moeten nu niet primair reageren,’ zei Juncker.
‘De mensen die de aanslagen hebben gepleegd, zijn terroristen en geen asielzoekers.’ Zijn woorden waren een reactie op de Poolse regering, die vanwege ‘Parijs’ geen asielzoekers meer wilde toelaten.
Rob van Lint
‘De kans dat iemand met jihadistische opvattingen en plannen voor een aanslag met de vluchtelingenstroom naar Nederland komt, is niet groot. Dat is een te ingewikkelde en zichtbare weg.’ Directeur van immigratiedienst IND Rob van Lint zei in november vorig jaar tegen AD geen aanwijzingen te hebben dat IS-extremisten de grens zijn overgestoken.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
RO 11.07.2016 De kans dat in Nederland een aanslag plaatsvindt, is reëel. In Europese landen kunnen op korte termijn nieuwe aanslagen plaatsvinden. Er zijn echter geen concrete aanwijzingen dat terroristen daadwerkelijk voorbereidingen treffen voor het plegen van een aanslag in Nederland. De dreiging blijft daarom gehandhaafd op substantieel, niveau 4 in het aangepaste systeem van dreigingsniveaus. Dat staat in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de NCTV.
De jihadistische dreiging is de belangrijkste terroristische dreiging in Europa. De aanslagen van ISIS in Parijs, november 2015, Brussel, maart 2016, en Istanbul, juni 2016, laten op indringende wijze de aard en omvang daarvan zien. Inmiddels is duidelijk dat ISIS al sinds eind 2013 op gestructureerde wijze bezig is met de aansturing, coördinatie en voorbereiding van aanslagen in Europa.
Ook na arrestaties van personen uit het netwerk van ‘Parijs’ en ‘Brussel’ zijn waarschijnlijk nog diverse ISIS-cellen in Europa aanwezig. Naast de dreiging die uitgaat van ISIS-netwerken, blijft de dreiging bestaan van grootschalige aanslagen in Europa door al Qa’ida.
Hoewel er geen concrete aanwijzingen zijn dat terroristische netwerken voorbereidingen treffen voor het plegen van aanslagen in Nederland, is er sinds eind 2015 wel een toenemend aantal verbanden met Nederland vastgesteld in onderzoek naar grensoverschrijdende netwerken en aanslagcellen.
Zo werden in Rotterdam arrestaties verricht in een onderzoek naar een Frans netwerk, dat mogelijk aanslagen wilde plegen in Frankrijk. Ook een vermoedelijke aanslagcel die in Duitsland werd opgerold, had mogelijk banden met Nederland. Dergelijke netwerken trekken zich bij hun activiteiten weinig aan van grenzen tussen landen.
Aantal uitreizigers neemt af
Sinds begin 2016 neemt het aantal uitreizigers dat per maand uit Nederland vertrekt af. Het totaal aantal sinds 2012 uitgereisde personen staat op circa 260. Ongeveer 40 van hen zijn inmiddels in Nederland teruggekeerd en 42 personen zijn omgekomen. Op dit moment zijn dus nog circa 170 uit Nederland afkomstige personen in Syrië en Irak aanwezig, onder wie vrouwen en minderjarigen.
Zij worden meegeteld omdat ook van deze groepen een dreiging kan uitgaan. Sinds 1 mei worden kinderen vanaf 9 jaar die met hun ouders naar ISIS zijn gereisd, meegeteld in de uitreiscijfers omdat is gebleken dat ISIS kinderen vanaf 9 jaar inzet bij gewelddadigheden.
Polarisatie Europese landen groeit
De groeiende polarisatie in Europese landen kan een voedingsbodem vormen voor radicalisering en extremisme. Ook in Nederland kan geweld door extreemlinks en extreemrechts plaatsvinden. De afgelopen periode kende een heftig debat over het racistische gehalte van Nederland, dat gepaard ging met beledigingen en bedreigingen.
De komst van vluchtelingen, gepaard met angst voor terrorisme, heeft geleid tot steeds openlijker activiteiten van extreemrechts. Mede in reactie hierop neemt het soms zelfs gewelddadig verzet van extreemlinks tegen asielbeleid en tegen extreemrechts sinds medio 2015 toe. Ook het aantal meldingen van anti-islamincidenten is gestegen.
Extra dreigingsniveau
Op basis van de bevindingen van de conferentie ‘Tien Jaar DTN’ in december 2015 is het systeem van dreigingsniveaus met ingang van DTN42 aangepast met het oog op de toekomstbestendigheid.
De dreigingsniveaus worden aangegeven met de nummers 1 (laagste niveau) tot en met 5 (hoogste niveau). De ernst van de huidige reële dreiging is niet veranderd. Daarom blijft het niveau gehandhaafd op substantieel, niveau 4 van op een schaal van 5 in het aangepaste systeem.
VK 11.07.2016 Al ruim drie jaar is het dreigingsniveau terrorisme in Nederland ‘substantieel’. De kans op een aanslag in Nederland is reëel, maar er zijn geen concrete aanwijzingen voor een op handen zijnde aanslag. Er zijn wel zorgelijke nieuwe ontwikkelingen, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof maandag bij de presentatie van het nieuwste dreigingsbeeld.
In het najaar van 2015 achtte de NCTV het nog onwaarschijnlijk dat met de stroom vluchtelingen IS-strijders naar Europa zouden komen. Inmiddels is duidelijk dat er ‘vele tientallen’ terroristen onderweg zijn naar of zich al schuilhouden in Europa, mogelijk ook in Nederland.
De aanslagen in Parijs, Brussel en Istanbul tonen aan dat IS-cellen erin slagen lang buiten het zicht van de autoriteiten te blijven. De infiltranten worden direct aangestuurd vanuit het kalifaat, dat sinds eind 2013 aanslagen op Europese bodem voorbereidt.
Schoof: ‘Sommigen pendelen heen en weer tussen Europa en het kalifaat. Er wordt gebruik gemaakt van valse paspoorten en van netwerken van vrienden die in Europese landen verblijven, hen ophalen en onderdak bieden.’ Geregeld wordt zelfs asiel aangevraagd in een Europees land, om vanuit de opvang aanslagen voor te bereiden of hand- en spandiensten te verlenen.
De NCTV zegt aanwijzingen te hebben dat ook in Nederland is gebeurd. ‘Zeker weten we het nog niet, maar mogelijk hebben vluchtelingen die in Zaandam en Heumensoord verbleven, banden met IS’, licht Schoof toe. Drie zaken zijn nog in onderzoek.
IS lijkt er volgens de NCTV ook in te slagen Europeanen in te schakelen die nooit naar Syrië of Irak zijn uitgereisd en zelfs niet bekend zijn bij lokale autoriteiten. Jongeren bijvoorbeeld die in zeer korte tijd zijn geradicaliseerd. Zij kunnen makkelijker onder de radar blijven en faciliterende handelingen verrichten.
Er is ook een groeiende verwevenheid tussen criminele en jihadistische netwerken. Syriëgangers kunnen aankloppen bij vroegere maten met wie ze in een criminele bende of in detentie hebben gezeten. Dergelijke ervaringen scheppen een vertrouwensband. Schoof: ‘We zien niet zozeer dat criminele benden radicaliseren. Maar wel dat ze bereid zijn wapens te leveren, zonder vragen te stellen. Dat is een zorgelijke ontwikkeling.’
Westerse inlichtingendiensten moeten ook rekening gaan houden met een nieuw type zelfmoordterrorist. Tot dusverre zijn de aanslagen op Europese bodem uitgevoerd door mannen. Maar naarmate IS in Syrië en Irak meer onder druk komt te staan, neemt volgens de NCTV de mogelijkheid toe dat ook vrouwen en kinderen voor aanslagen in het Westen worden ingezet.
Sinds mei worden daarom ook kinderen vanaf 9 jaar die met hun ouders naar het kalifaat zijn gereisd, meegeteld in de uitreiscijfers. Ongeveer 170 Nederlanders zijn nu nog in Syrië of Irak. Hoeveel kinderen daarbij zijn van 9 jaar en ouder, is onduidelijk. De AIVD meldde in een in januari gepubliceerd rapport over leven in het kalifaat dat daar minstens 70 Nederlandse kinderen zijn, van wie ongeveer een derde daar is geboren.
Naarmate IS in Syrië en Irak meer onder druk komt te staan, neemt volgens de NCTV de mogelijkheid toe dat ook vrouwen en kinderen voor aanslagen in het Westen worden ingezet
Polarisatie lijkt niet in een dreigingsbeeld terrorisme thuis te horen. Toch houdt de NCTV de trend van ‘groeiende polarisatie en oplopende spanningen’ nauwlettend in de gaten. ‘Vanwege het risico dat vanuit een extremistische houding individuen gekke dingen gaan doen, zoals vorige week in Dallas hebben gezien’, zegt Schoof. ‘Polarisatie kan niet alleen een uitlaatklep bieden aan gevoelens van frustratie, maar ook een voedingsbodem vormen voor radicalisering.’
De samenleving staat bol van spanningen en kloven die zich verdiepen: tussen extreemlinks en extreemrechts, pro- en anti-islamgroeperingen, sji’iten en soennieten, tussen Turks-Nederlandse Erdogan-aanhangers en Nederlandse Koerden, tussen anti-racismeactivisten en witte autochtonen die zich van geen racistisch kwaad bewust zijn. Al die spanningen zijn potentiële bronnen van geweld.
De volkswoede over de vluchtelingenstroom en de daarmee gepaard gaande angst voor nieuwe import van radicale moslims in Nederland, heeft extreemrechts een nieuw elan gegeven, constateert de NCTV. Er zijn enkele nieuwe extreemrechtse groepjes opgericht, zoals ‘burgerpatrouilles’ naar Scandinavisch voorbeeld. De kans dat die een groot ideologische blok gaan vormen, schat de NCTV niet hoog in, vanwege klassieke obstakels als een gebrek aan samenhang en leiderschap.
En doorgaans blijven acties van die groepjes ook binnen de grenzen van de wet. Dat niettemin rekening gehouden moet worden met gewelddadige acties, blijkt uit de terroristische aanslag op een moskee in Enschede in februari 2016. In deze zaak zijn enkele arrestaties verricht. In hoeverre de verdachten handelden als groepering of als los verband is nog onduidelijk.
In reactie van deze ontwikkelingen blijft ook de dreiging van linksextremistisch geweld reëel. Asielrechtenextremisten hebben de afgelopen maanden felle acties gevoerd tegen detentie- en uitzetcentra voor uitgeprocedeerde vluchtelingen en bedrijven die bij de bouw van dergelijke gebouwen betrokken zijn. Ernstig fysiek geweld tegen personen is (nog) niet gebruikt, maar de NCTV acht het voorstelbaar dat dergelijke acties verharden.
Linksextremisten zijn er ook voortdurend op uit demonstraties van de populistische anti-islam beweging Pegida te verstoren. Met tegendemonstraties proberen ze geweld uit te lokken. Het is volgens de NCTV een beproefde actiemethode: de confrontatie met de tegenpartij zoeken en daarbij wellicht ook zelf geweld gebruiken. Verontrustend vindt de coördinator verder, zeker in het licht van Dallas, dat extreemlinkse groepen zich luidruchtig blijven verzetten tegen ‘vermeend racistisch politiegeweld’.
Door die cocktail aan spanningen kan zomaar ergens ‘de lont in het kruitvat worden gestoken’, zegt Schoof. Lastig is dat het meestal eenlingen zijn die zich plotseling geroepen voelen tot actie over te gaan. Sinds Karst T. op Koninginnedag in 2009 met zijn auto door de dranghekken reed in de richting van de Koninklijke bus (en acht dodelijke slachtoffers maakte), is er meer aandacht voor verwarde personen.
Schoof: ‘Hulp wordt ingeschakeld van eerstelijns psychologen en geprobeerd wordt ze van bepaalde evenementen weg te houden.’
Die aanpak wordt nu ook toegepast op jihadisten en extremisten. Behalve psychologen en psychiaters wordt ook de persoonlijke omgeving (familie, vrienden, docenten) van een risicofiguur ingeschakeld.
NU 11.07.2016 De inlichtingendiensten zijn “achterhaald door de feiten” nu is gebleken dat jihadistische organisaties afgelopen zomer en najaar “veelvuldig” de vluchtelingenroutes van Syrië via Griekenland en Turkije hebben gebruikt.
Dat zegt Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Dick Schoof maandag op basis van hun periodieke Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. “Hoewel we er rekening mee hielden, leek het ons onwaarschijnlijk dat het echt zou gebeuren.”
Een aanslagpleger in Parijs heeft van deze route gebruikgemaakt, en hij blijkt niet de enige. In enkele gevallen is ook asiel aangevraagd in Europa, mogelijk Nederland. “We kunnen het niet vaststellen en ook niet uitsluiten”, aldus Schoof.
Om hoeveel mensen het gaat, kan Schoof niet zeggen. “Het is meer dan enkele keren gebeurd, maar niet honderden keren” Omdat de route nu niet meer gebruikt wordt door vluchtelingen, is deze dreiging niet meer actueel.
In september zeiden zowel de AIVD als NCTV dat er geen signalen waren dat IS-strijders via vluchtelingenroutes naar Nederland kwamen.
Het dreigingsniveau in Nederland
Dreiging
De kans dat er op korte termijn een aanslag plaatsvindt in Nederland blijft reëel. Concrete aanwijzingen voor een daadwerkelijke aanslag zijn er echter niet.
Het dreigingsbeeld is nog steeds “substantieel”, dat is niveau 4 op een schaal van 5. Sinds vorig jaar is er een “toenemend aantal verbanden” vastgesteld met Nederland, zoals bijvoorbeeld de arrestaties in Rotterdam in een Frans onderzoek naar een netwerk dat mogelijk een aanslag wilde plegen in Frankrijk.
“De afgelopen periode heeft veel aanslagen laten zien”, zei . “Parijs, Brussel, Orlando, Istanbul”, somde hij op. “Allemaal aanslagen waarvan we ons kunnen voorstellen dat ze hier ook gebeuren.”
Uitreizigers
Sinds begin 2016 neemt het aantal uitreizigers richting Syrië en Irak vanuit Nederland af. In totaal zijn er sinds 2012 circa 260 mensen uitgereisd. Veertig van hen zijn in Nederland teruggekeerd, 42 mensen zijn omgekomen. Er zijn op dit moment nog circa 170 personen uit Nederland in Syrië en Irak, waaronder ook vrouwen en minderjarigen.
Zij worden meegeteld omdat ook dreiging van hen kan uitgaan. Kinderen vanaf 9 jaar die zijn meegereisd worden sinds 1 mei meegeteld omdat is gebleken dat IS hen ook inzet bij gewelddadigheden.
Polarisatie
Volgens het rapport kan de groeiende polarisatie in Europa radicalisering en extremisme voeden. Het heftige debat dat wordt gevoerd over het racistische gehalte van Nederland ging gepaard met beledigingen en bedreigingen. Ook de komst van vluchtelingen gaat gepaard met de angst voor terrorisme, wat heeft geleid tot steeds openlijker activiteiten van extreem rechts.
In een reactie hierop neemt het verzet van extreemlinks tegen asielbeleid en tegen extreemrechts ook toe sinds mei 2015. Het aantal meldingen van anti-islamincidenten is ook gestegen.
Een aanslagpleger in Parijs heeft van deze route gebruikgemaakt, en hij blijkt dus niet de enige. In enkele gevallen is ook asiel aangevraagd in Europa, mogelijk Nederland. “We kunnen het niet vaststellen en ook niet uitsluiten”, aldus Schoof.
Om hoeveel mensen het gaat, kan Schoof niet zeggen. “Het is meer dan enkele keren gebeurd, maar niet honderden keren” Omdat de route nu niet meer gebruikt wordt door vluchtelingen, is deze dreiging niet meer actueel.
In september zeiden zowel de AIVD als NCTV dat er geen IS-strijders via vluchtelingenroutes naar Nederland kwamen.
AD 11.07.2016 Er zijn waarschijnlijk nog diverse IS-cellen aanwezig in Europa, ze zijn bezig met het plannen van aanslagen. Maar er zijn nog geen concrete aanwijzingen dat een aanslag in Nederland voorbereid wordt.
Kennis en kunde jihadisten neemt toe. Nederland moet passend antwoord vinden op door hen gebruikte digitale methoden
NCTV
Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in haar vanmmiddag verschenen Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN). Dat rapport verschijnt vier keer per jaar.
De dienst schat in dat er ‘vele tientallen ISIS-operatives in Europa aanwezig zijn of onderweg zijn’. ,,Van hen wordt vermoed wordt dat zij betrokken kunnen zijn of worden bij het voorbereiden of uitvoeren van aanslagen. Velen van hen slagen er in gedurende lange tijd buiten het zicht van de autoriteiten te blijven.”
Hun proffesionaliteit wordt als ‘zorgwekkend’ gezien. Ze hebben de beschikking over automatische wapens, springstof en communiceren op een beveiligde manier. Doordat IS in Syrië en Irak steeds verder in het nauw komt, neemt de kans op aanslagen toe. Volgens de dienst groeit ook de mogelijkheid dat dat niet alleen meer door volwassen mannen, maar ook door vrouwen en kinderen kan gaan gebeuren.
Vluchtelingenstroom
De terroristen komen op verschillende manieren naar Europa, maar ze ‘hebben veelvuldig gebruik gemaakt van de vluchtelingenstroom’, schrijft de dienst. Het is voor het eerst dat de NCTV het woord ‘veelvuldig’ gebruikt. In eerdere rapporten stelden de Nederlandse geheime diensten wel ‘aanwijzingen’ te hebben dat terroristen met de vluchtelingen meereisden. De incognito IS-strijders hebben ook asiel aangevraagd in Europa, ‘mogelijk ook in Nederland’.
De NCTV wijst erop dat er in Nederland de afgelopen maanden meerdere keren onderzoek is gedaan naar grensoverschrijdende terreurnetwerken. Zo werd in Rotterdam de Franse jihadist Anis B. gearresteerd, die ervan verdacht wordt te behoren tot een netwerk dat een aanslag wilde plegen in Franrkijk. Ook werden in een azc in Nijmegen enkele mannen gearresteerd die mogelijk banden hebben met een netwerk dat een aanslag wilde plegen in Duitsland.
Uitreizigers
Tegelijkertijd constateert de NCTV dat ‘er een ogenschijnlijke rust is in de binnenlandse jihadistische beweging’. Het aantal mensen dat naar Syrië of Irak reist daalt sinds begin dit jaar. Het aantal uitreizigers staat nu op 260, waarvan er zo’n 170 mensen nog daar zijn. 42 Nederlanders zijn in het gebied omgekomen, 40 zijn weer terug.
Jihadisme wordt als de grootste dreiging voor Nederland gezien. De verschillende inlichtingendiensten houden echter ook extreem-rechts en -links in de gaten. Door de polarisering in de debatten over vluchtelingen, islam en racisme loopt ook daar de spanning op.
Lange termijn
De NCTV presenteert vandaag ook haar Nationale Contraterrorismestrategie 2016-2020. Daarin staat dat de jihadistische dreiging zal de komende jaren waarschijnlijk nog groter zal worden. Jihadisten zullen zich steeds vaker mengen met internationale criminele netwerken.
,,De kennis en kunde van jihadisten neemt toe. Nederland moet een passend antwoord vinden op de door hen gebruikte digitale methoden: encryptie, sociale media en het ‘dark web’.” Ook wil Nederland zicht houden op mogelijke nieuwe manieren om aanslagen te plegen: via drones, lasers of biotechnologie,
De strategie voor de komende vier jaar wijkt niet veel af van de methodes die de verschillende diensten nu al toepassen: preventie en repressie.
Elsevier 11.07.2016 De nieuwste dreigingsanalyse van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) en Veiligheid heeft twee algemene conclusies. Enerzijds reizen er minder jihadisten vanuit Europa naar het zelfbenoemde ‘kalifaat’ van terreurbeweging Islamitische Staat (IS), anderzijds bevinden zich in Europa ‘vele tientallen door IS aangestuurde mensen die hier terroristische aanslagen willen plegen’.
De aanslagen in Parijs en Brussel in november en maart werden gecoördineerd en aangestuurd door het IS-leiderschap vanuit Syrië, schrijft NCVT Dick Schoof in het rapport.
IS heeft verontrustende mate van professionaliteit
De NCTV spreekt met een veel alarmerendere toon dan in eerdere rapportages. De inlichtingendiensten hebben de afgelopen maanden meer aanwijzingen gekregen over de ‘gestructureerde manier’ waarop IS aanslagen in Europa voorbereidt. De professionaliteit van de aanslagplegers is ‘verontrustend,’ aldus Schoof.
‘Ze beschikken over automatische wapens en weten hiermee om te gaan, ze vervaardigen grote hoeveelheden explosieven, hebben heimelijke communicatie en weten langere tijd buiten het zicht van de autoriteiten te blijven’.
Volgens Elsevier
René van Rijckevorsel: ‘Nee, nee, er waren echt geen aanwijzingen dat zich kwaadwillende jihadstrijders bevonden in de migrantenstroom. Helaas is in Parijs en Brussel gebleken waarvoor de minder goedgelovige met gezond verstand afgelopen jaar al vreesden: de migrantenstroom wordt ook misbruikt om terreurplegers naar Europa te sturen.’Lees meer >
Waar de NCTV eerder ‘geruststellend’ sprak over de mogelijkheid van terroristen die zouden meeliften met de asielstroom, wordt nu gezegd dat IS eind 2015 ‘veelvuldig’ aanslagplegers mee stuurde in de asielstroom vanuit Syrië. De inlichtingendiensten zijn ‘achterhaald door de feiten’ nu is gebleken dat jihadistische organisaties afgelopen zomer en najaar de asielstroom hebben misbruikt, zegt Schoof daarover. ‘Hoewel we er rekening mee hielden, leek het ons onwaarschijnlijk dat het echt zou gebeuren.’
Er zouden volgens Schoof dan ook nog ‘diverse ISIS-cellen’ in Europa zitten, ook na de arrestatie van meerdere mensen uit het netwerk van de aanslagplegers uit Brussel en Parijs.
Minder uitreizigers dan voorheen
De kans op een aanslag blijft ook in Nederland nog steeds ‘reëel’. Volgens het rapport zijn er geen concrete aanwijzingen voor een mogelijke aanslag in Nederland. Het huidige dreigingsniveau blijft gehandhaafd. Het dreigingsniveau is op dit moment op het een na hoogste.
De NCTV wijst naar de banden met Nederland die werden ontdekt tussen arrestanten uit het netwerk van aanslagplegers. ‘Dergelijke netwerken trekken zich bij hun activiteiten weinig aan van grenzen tussen landen,’ schrijft Schoof.
Tegelijkertijd neemt het aantal jihadisten dat naar het ‘kalifaat’ vertrekt af sinds begin dit jaar. In totaal zijn er sinds 2012 zo’n 260 mensen uitgereisd. Ongeveer 40 van hen zijn teruggekeerd naar Nederland, en 42 van hen zijn in Syrië of Irak gedood.
Momenteel zitten nog zo’n 140 mensen die uit Nederland vertrokken in Syrië en Irak, onder wie vrouwen en kinderen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier.:
PvdA-leden willen dat het kinderpardon wordt verruimd.
Het belang van kinderen moet nu echt voorop komen te staan, aldus Esther Van Dijken, PvdA-lid !!!
Het gaat PvdA-lid Esther van Dijken uit het Groningse Winsum duidelijk aan het hart. Ze vindt het ‘inhumaan’ dat kinderen die hier al jaren wonen nog steeds het land worden uitgezet. Ze pleit voor een ruimhartiger kinderpardon, waarbij alle kinderen mogen blijven die hier 5 jaar of langer wonen. Ook kinderen van economische vluchtelingen bijvoorbeeld.
In februari namen de PvdA-leden al een vergelijkbare motie aan. ,,Maar dat is genegeerd door de partijleiding,” zegt Van Dijken. ,,Het belang van kinderen moet nu echt voorop komen te staan.”
Het is inmiddels 40 maanden geleden dat de kinderpardonregeling van kracht werd. Veel mensen denken dat er met de komst van het Kinderpardon een blijvende oplossing is gekomen voor kinderen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn zonder verblijfsvergunning. Dat is helaas niet waar. Meer dan 92% van de kinderen wordt afgewezen.
Per jaar komen er honderden kinderen bij aan wie een verblijfsvergunning op grond van het Kinderpardon wordt geweigerd. Het Kinderpardon blijkt na drie jaar dus een wassen neus. Iedereen denkt dat het goed geregeld is, maar als maar zo’n miniem percentage wordt toegewezen, stelt dat niet veel voor.
Spreekverbod PvdA
PvdA-top legt eigen Kamerleden spreekverbod op – Tweede Kamerleden van de PvdA-fractie mogen zich niet bemoeien met actuele partijdiscussies, tenzij ze toestemming hebben van het partijbestuur dat geleid wordt door Hans Spekman. PvdA-Kamerleden ontvingen daarover een e-mail. De brief is in handen gevallen van BNR.
Kinderpardon
‘Het kan soms slim zijn om ook als Kamerlid je te mengen in zo’n discussie, daar kan een concept-motie beter van worden. Maar dat is iets dat het partijbestuur graag zelf in de hand houdt, ook omdat de hele gang van zaken zo nieuw is en er veel gevoeligheden zijn.
Vandaar het verzoek aan jullie allemaal om alleen op verzoek van het partijbestuur je te mengen in zo’n discussie,’ staat er te lezen in de mail, die afkomstig is van een assistent van Hans Spekman.
De mail blikt vooruit op de ledenraad die op 4 juni 2016 wordt gehouden, waarop onder meer wordt gesproken over het kinderpardon. In februari nam het PvdA-congres daarover een motie aan, die de Tweede Kamerfractie opriep om meer te doen dan PvdA en VVD in het kabinet overeengekomen zijn.
‘Lange arm’
Volgens de indieners is die motie door de partijtop niet uitgevoerd. Zij zouden een motie van wantrouwen achter de hand houden.
De mail van de assistent van Spekman roept Kamerleden op niet in discussie te gaan met partijleden, op een speciaal daarvoor opgezet online platform. Op dat platform kan gediscussieerd worden over eventuele moties die op de Ledenraad kunnen worden ingediend.
PvdA-Kamerlid Jacques Monasch spreekt van een ‘hele rare mail’ en zegt dat hij niet van plan is zich aan het spreekverbod te houden. ‘We hebben het nog wel eens over de lange armvan een zeker iemand. Nou, dit is de lange arm van de Herengracht,’ zegt Monasch, verwijzend naar het adres van het PvdA-partijbureau.‘Weg met die mail, iedereen moet open met elkaar kunnen discussiëren,’aldus Monasch.
EenVandaag heeft de mail online gezet (PDF). PvdA-Kamerlid Jacques Monasch tegen BNR’s Jaap Jansen: “Hele rare mail, had nooit gestuurd mogen worden. Iedereen moet open met elkaar kunnen discussiëren. Weg met die mail.”
Het asieldossier ligt gevoelig binnen de PvdA. In 2014 zorgden leden ervoor dat Samsom opnieuw moest onderhandelen met de VVD over het strafbaar maken van illegaliteit. Hij sloot een deal, waardoor het voorstel werd geschrapt en de VVD een belastingvoordeel binnensleepte.
VVD en PvdA waren het indertijd niet eens over de vraag of illegalen in Nederland recht hebben op opvang en eten. Een van de te bespreken opties zou zijn om toe te gaan naar een landelijke opvang voor uitgeprocedeerden, met alleen een sobere basisvoorziening, bijvoorbeeld in Ter Apel of Gilze Rijen.
Compromis
Bronnen in Den Haag zeiden dat vooral fractieleiders Halbe Zijlstra (VVD) en Diederik Samsom (PvdA) zich hard opstellen in het conflict, en premier Rutte en vicepremier Lodewijk Asscher(PvdA) zouden meer bereid zijn een compromis te sluiten.
AD 04.01.2017 De PvdA-top staat open voor een soepeler kinderpardon. Die conclusie trekken noordelijke PvdA’ers na een gesprek met partijleider Lodewijk Asscher. ,,We zijn nog niet klaar, maar we hebben geproefd dat we eruit zullen komen’’, zegt Raymond Wanders, PvdA-fractievoorzitter in Emmen.
Het kinderpardon doet niet wat het moet doen, aldus Raymond Wanders, PvdA-fractievoorzitter in Emmen.
Wanders en vier partijgenoten uit Friesland, Groningen en Drenthe spraken vandaag in Amsterdam met Asscher en PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken. Ze strijden al langer voor een ‘humaner kinderpardon’, omdat ze vinden dat te veel kinderen weg moeten die jaren in Nederland hebben gewoond. In Den Haag ligt dat zeer gevoelig, omdat coalitiepartner VVD de regels niet wil versoepelen.
Zorgen
,,Het kinderpardon doet niet wat het moet doen. Asscher begrijpt onze zorgen, we voelen ons gehoord’’, zegt Wanders. Wat dat tot concrete gevolgen heeft is onduidelijk. Er wordt later over doorgesproken. Een andere aanwezige spreekt van een ‘constructief gesprek’. De PvdA-top wil er niets over zeggen.
Het kinderpardon komt in elk geval weer aan de orde tijdens het komende PvdA-congres op 14 en 15 januari. Er ligt een voorstel om in het verkiezingsprogramma op te nemen dat ‘gewortelde kinderen’ mogen blijven, als ze 5 jaar of langer in Nederland hebben gewoond en in beeld waren bij de overheid.
Initiatiefwet
Eerder namen de PvdA-leden al een motie met deze strekking aan, maar de fractie en de partijtop vonden dat voorstel te ver gaan. De PvdA werkt ondertussen wel met GroenLinks aan initiatiefwet om asielkinderen een verblijfsvergunning te geven als dat aantoonbaar in hun belang is.
VVD en PvdA hebben in het regeerakkoord een kinderpardon afgesproken, zodat in Nederland gewortelde kinderen kunnen blijven. Veel aanvragen voldoen echter niet aan de eisen en worden afgewezen.
VK 30.06.2016 De PvdA heeft ledendemocratie op papier zeer hoog in het vaandel staan. Maar ondanks twee aangenomen moties weigert de partijleiding tegemoet te komen aan haar leden die een rechtvaardiger kinderpardon eisen.
Zolang een gezin niet is teruggekeerd naar het land van herkomst, betekent dit dat zij nog niet genoeg hebben meewerkt aan hun terugkeer
Afgelopen dinsdag werd in de Tweede Kamer gestemd over enkele moties voor versoepeling van het kinderpardon. Rutte en Samsom hebben hier in het regeerakkoord afspraken met elkaar over gemaakt. In de praktijk blijkt dat de regels voor het kinderpardon streng zijn. In 2015 werd 92 procent van de aanvragen van kinderen voor het kinderpardon afgewezen.
Zo wordt als voorwaarde gesteld dat een gezin voldoende moet hebben meegewerkt aan terugkeer naar het herkomstland. Het is echter onduidelijk wanneer sprake is van voldoende meewerken. Ongeacht welke inspanningen een gezin pleegt om hun terugkeer mogelijk te maken, kan de overheid altijd zeggen dat het niet genoeg is. Zolang een gezin nog niet is teruggekeerd naar hun land, betekent dit in feite dat zij nog niet genoeg hebben meewerkt aan hun terugkeer. Er zijn ook landen die weigeren hun onderdanen terug te nemen, zoals Sudan, Eritrea en Somalië.
Oer-Hollands
In een beschaafd land, gaan wij op een beschaafde manier met kinderen om
Het gaat hier om kinderen die soms tien jaar of langer in Nederland wonen. Sommige van hen zijn hier geboren. Zij kennen hun vaderland niet, en ze spreken de taal van dat land niet. Zij spreken Fries, Brabants of Gronings. Deze kinderen zijn door en door geworteld in ons land. Zij zijn oer-Hollands.
Het veertienjarige meisje Herlen bijvoorbeeld. Zij groeide op in Haren; een uitmuntende leerling. Na acht jaar werd zij uitgezet naar Mongolië. Haar leven is kapot gemaakt, haar dromen vervlogen. Een paar weken geleden werd Eduard uitzet. Hij slaagde met klinkende cijfers voor het vwo. Maar vlak vóór de diploma-uitreiking werd hij van zijn bed gelicht met overmacht aan politie en het land uitgezet.
Welke opvatting we ook over het asielbeleid en vluchtelingen hebben, we moeten ons wel realiseren dat het hier om hele kwetsbare en rechteloze kinderen gaat. In een beschaafd land, gaan wij op een beschaafde manier met kinderen om en nemen we hen in bescherming.
Ramp
Samsom heeft in 2012 met Rutte afgesproken hoe het zou gaan, en zo zal het ook blijven
Terug naar afgelopen dinsdag. De partijen die moties hadden ingediend voor versoepeling van het kinderpardon, hadden hun hoop gevestigd op de PvdA. Met de steun van die partij zou er een meerderheid in de Kamer zijn. Maar de PvdA steunde geen enkele motie, waardoor alle moties werden verworpen. Een ramp voor de betrokken; zij hadden vurig gehoopt om eindelijk verlost te raken uit hun wanhoop en onzekerheid.
Zelfs de motie van D66 die de regering verzocht om in het kinderpardon het onderscheid tussen het Rijkstoezicht en het gemeentelijk toezicht op te heffen – in beide gevallen gaat het immers om een overheid – vond geen genade bij de PvdA. Samsom heeft in 2012 met Rutte afgesproken hoe het zou gaan, en zo zal het ook blijven.
De PvdA-fractie kwam wel met een eigen motie waarin zij de regering verzocht informatie te verstrekken over de afwijzingsgronden van 92 procent van de afgewezen aanvragen van kinderen. Achter de schermen werden vele pogingen gedaan om in deze motie te laten opnemen dat uitzetting van kinderen wordt gestaakt zolang het kabinet bezig is de informatie over afwijzingsgronden aan de Kamer te sturen. Maar Samsom weigerde dit; de VVD wil dat de uitzettingen doorgaan.
Ledendemocratie
Kinderrechten zijn immers niet onderhandelbaar
Binnen de PvdA is al enkele maanden een actie gaande voor een humaner kinderpardon. Zowel op het PvdA-congres in februari van dit jaar als op de ledenraad in juni werd een motie hiertoe door de leden gesteund. De PvdA heeft ledendemocratie zeer hoog in het vaandel, althans op papier, zo blijkt wel weer. Ondanks twee aangenomen moties weigert de partijleiding tegemoet te komen aan de leden, maar gehoorzaamt zij de VVD.
Momenteel is binnen de PvdA een actie gaande om een extra congres te organiseren om daar enerzijds te praten over de waarde van ledendemocratie, en anderzijds de partijleiding te dwingen om de leden serieus te nemen en dus te gaan voor een rechtvaardig kinderpardon.
Toen het ging om de strijd binnen de PvdA over de strafbaarstelling van illegaal verblijf zei Samsom: ‘Ik maakte een afspraak. Ik gaf mijn woord, en mijn woord als politiek leider staat.’ Later moest hij echter toegeven dat hij fout zat. Ook nu zal dit opnieuw blijken; kinderrechten zijn immers niet onderhandelbaar.
Sander Terphuis is een Iraanse vluchteling en actief PvdA-lid.
AD 29.06.2016 Na een dagje van Haagse spelletjes verandert er voorlopig niets aan het huidige kinderpardon. De PvdA gaat daar last van krijgen: leden willen nu via een congres alsnog een ruimer pardon afdwingen.
Maar door dit gedoe worden kinderen in de steek gelaten, aldus Attje Kuiken.
De PvdA dacht het geklaag in de achterban bezworen te hebben, maar de partij moet vrezen dat de heibel rond het kinderpardon een tweede ronde in gaat. En dat onder aanvoering van een activistisch PvdA-lid uit het nietige Windsum.
Deze Esther van Dijken kondigde gisteren aan te gaan ijveren voor een partijcongres, om daar steun te ronselen voor een ruimer pardon. PvdA-voorman Samsom wist na indringende gesprekken de kou eerst uit de lucht te halen, maar gisteren barstte de puist alsnog open.
De PvdA weigerde zich, ondanks interne druk, te scharen achter een plan van een oppositieblok het pardon te verruimen. Verontwaardigde Kamerleden van D66, GroenLinks, ChristenUnie en SP smeedden daarom maandag een verbondje. Uitkomst: als hun voorstel niet gesteund wordt door de PvdA, dan zouden zij hun ‘magere’ plan torpederen om nog eens nader onderzoek te doen naar de grensgevallen van het kinderpardon.
Gedoe
De politiek op z’n lelijkst, als je het PvdA-Kamerlid Attje Kuiken vraagt; nu sneuvelen alle voorstellen. ,,Met het pardon hielpen we 1600 kinderen. Grensgevallen zijn er altijd. Maar door dit gedoe worden kinderen in de steek gelaten.”
Krokodillentranen, zegt de oppositie, die Kuiken uitjoelde. ,,Als ze dat vindt, had ze ons moeten steunen”, zegt Linda Voortman, GroenLinks. In haar oppositiehoek fulmineert men hoe de PvdA zegt te strijden voor een ruimer pardon, terwijl ze vanwege de VVD niet ‘levert’.
Ondertussen trok Van Dijken haar plan. Wil de PvdA in de Kamer niet naar haar luisteren, dan maar via een congres. Dat het gekrakeel binnen de PvdA de partij geen goed doet, neemt ze voor lief. ,,Al die cynische spelletjes… Het moet maar.” Voor de kinderen, zegt ze nog.
BB 29.06.2016 Amsterdam mocht zes uitgeprocedeerde vreemdelingen verwijzen naar gemeentelijke bed-bad-broodvoorziening. Dit blijkt uit twee uitspraken die de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State woensdag 29 juni 2016 deed.
Op straat
De zes hadden beroep aangetekend tegen het feit dat de gemeente Amsterdam naar de bed-bad-broodvoorziening verwees, terwijl deze in de ogen van de uitgeprocedeerde vreemdelingen niet toereikend was. De regeling voorzag alleen in nachtopvang, waardoor ze overdag op straat zouden moeten leven. Bovendien zou de opvang vaak vol zitten.
Niet verplicht
De Raad van State oordeelde dat Amsterdam niet verplicht is de voorziening aan te bieden. Het gaat om een zogenoemd ‘buitenwettelijk begunstigend beleid.’ De gemeente biedt dat wel aan, maar er is geen enkele wettelijke of internationale plicht om opvang te bieden aan uitgeprocedeerde vreemdelingen. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie biedt immers al opvang aan, zo stelt de Raad.
Niet beoordelen
Aangezien er op de gemeente geen verplichting rust om deze opvangvoorziening te bieden, kan Amsterdam naar de voorziening verwijzen zonder dat de gemeente verplicht is te beoordelen of de opvang toereikend is, aldus de Raad.
Telegraaf 29.06.2016 De gemeente Amsterdam mocht zes uitgeprocedeerde vreemdelingen verwijzen naar de bed-bad-broodvoorziening. Dat heeft de Raad van State bepaald in een procedure waarin de zes hadden gesteld dat de regeling niet toereikend voor ze was.
Vluchtelingen in Amsterdam protesteerden al eerder tegen de regeling omdat die alleen in de nacht voorhanden is, en ze daarom overdag op straat moeten leven. Bovendien zou de opvang soms vol zitten.
Maar de Raad van State vindt dat Amsterdam helemaal niet verplicht is om de bed-bad-brood-regeling aan te bieden. De rijksoverheid voorziet namelijk al in opvang van uitgeprocedeerde vreemdelingen. Dat de gemeente de nachtopvang toch aanbiedt, hoeft niet te betekenen dat de gemeente ook moet bekijken of de opvang toereikend is, zo staat in de uitspraak.
NU 29.06.2016 De gemeente Amsterdam mocht zes uitgeprocedeerde vreemdelingen verwijzen naar de bed-bad-broodvoorziening. Dat heeft de Raad van State bepaald in een procedure waarin de zes hadden gesteld dat de regeling niet toereikend voor ze was.
Vluchtelingen in Amsterdam protesteerden al eerder tegen de regeling omdat die alleen in de nacht voorhanden is, en ze daarom overdag op straat moeten leven. Bovendien zou de opvang soms vol zitten.
Maar de Raad van State vindt dat Amsterdam helemaal niet verplicht is om de bed-bad-brood-regeling aan te bieden. De rijksoverheid voorziet namelijk al in opvang van uitgeprocedeerde vreemdelingen.
Dat de gemeente de nachtopvang toch aanbiedt, hoeft niet te betekenen dat de gemeente ook moet bekijken of de opvang toereikend is, zo staat in de uitspraak.
NU 28.06.2016 PvdA-lid Esther van Dijken wil alsnog een ledencongres organiseren nu er geen verruiming van het kinderpardon komt. Dat zei Van Dijken dinsdag na de stemmingen in de Tweede Kamer.
De motie van de PvdA om het zogeheten meewerkcriterium onder de loep te nemen, kreeg geen dinsdag steun in de Tweede Kamer. Ook de motie van de oppositie om het criterium aan te passen kreeg geen meerderheid.
Voor Van Dijken zit er niets anders op dan de PvdA-leden bij elkaar te roepen om de Tweede Kamerfractie tot de orde te roepen. “Er is al heel veel bekend over het meewerkcriterium. De eisen zijn onredelijk”, zei Van Dijken. Zij was niet tegen een onderzoek, maar vindt dat gedurende het onderzoek er geen kinderen mochten worden uitgezet. “Neem even de tijd en tot die tijd, geen kind eruit”, aldus Van Dijken. “Ik kan me hier niet bij neerleggen.”
Rechtvaardig
PvdA-leider Diederik Samsom drong er onlangs bij staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) op aan om tot een rechtvaardigere uitvoering van het kinderpardon te komen.
Kinderen of hun ouders zijn verplicht mee te werken met de procedures. Maar volgens Samsom kan het meewerkcriterium onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd. Hij stelt dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt.
De PvdA-fractie wilde dat er onderzoek kwam naar de toepassing van het meewerkcriterium, maar dat ging de oppositie niet ver genoeg.
Lege huls
ChristeUnie-Kamerlid Joel Voordewind vindt de oproep van de PvdA een lege huls. “De PvdA vraagt om meer informatie, maar meer informatie is niet nodig.” Samen met GroenLinks en de SP stemde zijn fractie tegen, omdat zij stellen dat al duidelijk is dat het kinderpardon te streng wordt toegepast. Hun motie om het meewerkcriterium haalde ook geen meerderheid, waardoor er de facto niets verandert aan het kinderpardon.
PvdA-asielwoordvoerders Attje Kuiken vond het “onbegrijpelijk” dat de oppositie heeft tegengestemd. Ze verweet de oppositie “Haagse spelletjes” te spelen. Zij stelt dat eerst alle feiten boven tafel moeten komen voordat er iets aan het meewerkcriterium kan worden aangepast.
De oppositiepartijen verwijten de PvdA dat de partij zich niet aan haar woord heeft gehouden. Zo zou Samsom de indruk hebben gewekt het kinderpardon te versoepelen, maar is de daad niet bij het woord gevoegd.
Leden
Ondertussen is het de vraag hoe de leden van de PvdA hierop zullen reageren. Onlangs riep een ruime meerderheid van de PvdA-leden de PvdA-fractie in de Tweede Kamer op om nog voor het zomerreces “duidelijke stappen” te zetten om het kinderpardon te verruimen.
Coalitiepartners VVD en PvdA spraken in het regeerakkoord af dat minderjarige asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland verblijven een verblijfsvergunning krijgen. Van de ruim 1.300 aanvragen zijn er tot nu toe 100 goedgekeurd.
Van Dijken wil met een extra ledencongres de fractie ertoe te bewegen om het kinderpardon aan te passen. Na de belofte van Samsom dat hij zich zou inzetten voor een rechtvaardige uitvoering, stopte zij haar plannen in de koelkast, maar zij is teleurgesteld met de houding die de PvdA in de Kamer aanneemt.
Voor het houden van een congres heeft zij 2.500 handtekeningen nodig. Zij heeft er voldoende vertrouwen in dat dat haar zal lukken.
Telegraaf 28.06.2016 In de PvdA-achterban wordt een actie voorbereid om een extra partijcongres af te dwingen. De sociaaldemocraten willen dat hun partij in het parlement een ruimer kinderpardon bepleit.
PvdA-lid Esther van Dijken, die het interne verzet op dit punt leidt, wil dat er meer kinderen onder het pardon gaan vallen. Dat pardon geldt voor kinderen die hier al vijf jaar zijn. Er worden echter voorwaarden aan gesteld en daar wil Van Dijken aan sleutelen. Wie tijdens die vijf jaar niet altijd onder Rijkstoezicht heeft gestaan, zou er volgens de sociaaldemocraat bijvoorbeeld ook onder de regeling moeten vallen.
De PvdA-fractie wil de voorwaarden niet zo ver versoepelen. Kamerlid Kuiken vreest er voor dat families anders hun kinderen stiekem, illegaal in Nederland laten verblijven in de hoop hier uiteindelijk te mogen blijven. Dat werkt volgens haar dus fraude in de hand.
Van Dijken zegt dat ze via een congres de Kamerfractie op andere gedachten wil brengen. Het PvdA-lid moet 2500 handtekeningen verzamelen om zo’n partijvergadering af te dwingen. De partijvoorzitter moet die vervolgens binnen drie maanden op de agenda zetten.
De PvdA-fractie zit daarmee in een lastige positie. De sociaaldemocraten kunnen niet voor verdere versoepeling pleiten omdat ze dan in botsing komen met coalitiegenoot VVD.
De stemming in de Tweede Kamer was voor de partij daardoor pijnlijk te noemen. Kamerlid Kuiken las voor waarom ze niet meer versoepeling van de regels wilde en waarom ze het zo jammer vond dat de oppositie haar niet steunde in het stapje dat ze wel bereid was te zetten. Het zorgde voor hoongelach vanuit de oppositie. Esther van Dijken, aanwezig op de publieke tribune, zag het hoofdschuddend aan.
Telegraaf 27.06.2016 Ruim dertig prominente Friese PvdA’ers uiten vandaag felle kritiek op partijleider Diederik Samsom en partijvoorzitter Hans Spekman. In een open brief in de Leeuwarder Courant schrijven ze onder meer: ,,Kom daadwerkelijk op voor de zwakkeren in onze maatschappij. Geef ons onze partij terug!’’
Onder de ondertekenaars van de brief zijn (oud-)Statenleden. Ze winden zich vooral op over het kinderpardon. ,,Leden die zeer, zeer brede steun kregen tijdens het laatste congres: de plek waar leden van zich kunnen laten horen en mee richting kunnen geven aan de koers. Maar gebeurt er ook iets met wat daar gezegd is? Nee. Leden worden gehoord, maar hebben uiteindelijk niets in te brengen’’, schrijven ze.
Volgens de schrijvers is de partij van ze vervreemd geraakt en moet er minder gepraat worden en juist meer worden gedaan. ,,Wat wij, kiezers en leden, voorgeschoteld krijgen, is slappe nietsigheid.’’
AD 27.06.2016 De PvdA-fractie in de Tweede Kamer wordt weer onder druk gezet vanwege het kinderpardon. Eerder al bleek dat een groot deel van de leden zich te weinig inspant om meer kinderen van vluchtelingen onder het kinderpardon te laten vallen.
Wat wij, kiezers en leden, voorgeschoteld krijgen, is slappe nietsigheid
PvdA
Dertig Friese PvdA’ers vragen nu in een open brief aan hun partijleiding om te ijveren voor versoepeling van de regeling voor asielkinderen. ,,Wat wij, kiezers en leden, voorgeschoteld krijgen, is slappe nietsigheid”, schrijven de leden. Ze laten partijvoorzitter Hans Spekman en fractievoorzitter Diederik Samsom weten dat ze ‘hun partij terug willen’. Het kinderpardon is al langer een heikel punt binnen de PvdA. Het pardon kwam er op aandringen van de partij, maar veel leden willen dat meer kinderen ervan kunnen profiteren.
De PvdA-fractie wordt vandaag opnieuw voor het blok gezet door GroenLinks. Die komt met een motie om meer kinderen in het pardon te betrekken. De PvdA wil dat niet, laat Kamerlid Attje Kuiken echter weten. ,,We hebben geijverd voor dit pardon, maar er zijn grenzen aan. We willen wel van de staatssecretaris alle informatie over die grensgevallen, om te kunnen beoordelen of er inderdaad gevallen onterecht buiten de boot vallen.”
Het pardon zorgde al eerder voor onrust binnen de PvdA. Tijdens een ledenraad in Nieuwegein begin juni dreigde het kritische PvdA-lid Esther Van Dijken met het bijeenroepen van een extra congres over het pardon. Na twee gesprekken met Samsom vorige week en een oproep van de partij voor een rechtvaardiger uitvoering van het pardon leek de kou weer even uit de lucht
NU 27.06.2016 Een groep van dertig prominente PvdA’ers uit Friesland haalt keihard uit naar partijvoorzitter Hans Spekman en partijleider Diederik Samsom.
In een open brief in de Leeuwarder Courant schrijven ze maandag: “Kom daadwerkelijk op voor de zwakkeren in onze maatschappij. Geef ons onze partij terug!”
Onder de ondertekenaars zijn onder andere een oud-senator en diverse Statenleden. “Wat wij, kiezers en leden, voorgeschoteld krijgen, is slappe nietsigheid”, schrijven ze.
Volgens de PvdA’ers bereikte de ergernis een kookpunt toen onlangs een brede oproep in de partij om het kinderpardon te verruimen door de partijleiding ter zijde werd geschoven.
Ze zeggen richting Spekman en Samsom dat luisteren naar de leden “niet jullie sterkste kant” is. “Leden worden gehoord, maar hebben uiteindelijk niets in te brengen.”
En: “Soms, als de frustratie te hoog oploopt, denk ik dat ik mijn heil beter elders kan zoeken”, valt er te lezen.
“Maar ik zie en hoor dat zo velen met mij ongelukkig zijn met de keuzes van onze partijleiding en dat ook steeds openlijker laten zien. Daarom trek ik de conclusie: de partij is van mij vervreemd geraakt in plaats van andersom.”
Telegraaf 22.06.2016 PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom heeft woensdag opnieuw over het kinderpardon gesproken met het kritische PvdA-lid Esther van Dijken. Zij liet woensdag weten te zinnen op een extra ledencongres over het pardon, maar volgens de PvdA is dat na een ,,goed telefonisch gesprek” voorlopig toch nog niet aan de orde.
Van Dijken (PvdA Winsum) en haar medestanders binnen de partij waren niet tevreden over een voorstel voor een rechtvaardiger uitvoering van het pardon. Dat werd dinsdag door de PvdA gedaan in de Tweede Kamer, nadat Samsom en Van Dijken maandag al met elkaar hadden gesproken. Volgens Van Dijken was het voorstel echter slapper dan ze had verwacht.
In een reactie laat de PvdA weten: ,,Ze werken verder richting een rechtvaardiger uitvoering van het kinderpardon, langs de lijn die maandag is besproken”. Samsom en Van Dijken lieten toen beiden weten dat het voorstel wat hen betreft een eerste stap is. Binnen de partij morren leden al langer over het pardon. Ze willen dat de regeling wordt verruimd.
Door het kinderpardon kunnen in Nederland gewortelde asielkinderen hier blijven. Veel aanvragen worden echter afgewezen.
Volgens Samsom en Van Dijken kan in ieder geval de uitvoering rechtvaardiger. Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures om uitzetting te voorkomen, maar volgens Samsom wordt soms al na één gemiste afspraak geconcludeerd dat iemand niet meewerkt.
Trouw 22.06.2016 Het kritische PvdA-lid Esther van Dijken zint toch op een ledencongres over een ruimer kinderpardon. Ze is niet tevreden over een voorstel voor een rechtvaardiger uitvoering van het pardon dat gisteren door de PvdA werd gedaan in de Tweede Kamer.
Het voorstel kwam er na overleg maandag tussen Van Dijken en PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom. Van Dijken, die al tijden achter de schermen ijvert voor een ruimer pardon, zette daarop een actie voor een speciaal congres even in de ijskast.
Te slap
Het voorstel waar de PvdA dinsdag mee kwam, was volgens Van Dijken echter te slap. Zo werd er onder meer niet gevraagd om maximaal ruimte te zoeken om de huidige uitzettingen te staken. Volgens Van Dijken wordt er vanuit de achterban druk op haar uitgeoefend om het extra congres nu toch te houden.
Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures om uitzetting te voorkomen. Maar volgens Samsom en Van Dijken kan dit ‘meewerkcriterium’ onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd. Samsom zei maandag dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt.
Afwijzingspercentage
Binnen de partij morren leden al langer over de uitvoering. Een afwijzingspercentage van 90 procent werkt bij de Pvda-leden niet de indruk dat het felbevochten kinderpardon onder de permanente regeling ruimhartig wordt uitgevoerd.
Op een partijbijeenkomst eerder deze maand kreeg Van Dijken een ruime meerderheid achter haar voorstel voor een ruimer kinderpardon. Zij wil dat er voor ‘alle gewortelde kinderen’ een oplossing komt, ook als kind of ouders zich niet aan alle voorwaarden hebben gehouden, zoals meewerken aan uitzetting. Een dergelijke verruiming gaat de PvdA-top te ver.
Nooit de bedoeling
Als de voorwaarden er niet meer toe doen, kan elk gezin na vijf jaar illegaal verblijf in Nederland verblijfspapieren aanvragen, zo benadrukte het PvdA-Kamerlid Attje Kuiken op de partijbijeenkomst. Dat is nooit de bedoeling geweest van de afspraken die beide regeringspartijen VVD en PvdA in 2012 met elkaar hebben gemaakt.
Door het kinderpardon bestaat er voor asielkinderen de kans om uitzetting te voorkomen. Het pardon geldt voor kinderen die vóór hun achttiende ruim vijf jaar in Nederland verbleven.
NU 22.06.2016 PvdA-lid Esther van Dijken zint toch op een ledencongres over een ruimer kinderpardon. Ze is niet tevreden over een voorstel voor een rechtvaardiger uitvoering van het pardon dat dinsdag door de PvdA werd gedaan in de Tweede Kamer.
Maandag, na overleg tussen Van Dijken en PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom, beloofde de partijleider bij het kabinet aan te dringen op een rechtvaardigere uitvoering van het kinderpardon.
Van Dijken, die al tijden achter de schermen ijvert voor een ruimer pardon, zette daarop een actie voor het houden van een speciaal congres even in de ijskast. Binnen de partij morren leden al langer over de uitvoering.
Onlangs riep een ruime meerderheid van de PvdA-leden de PvdA-fractie in de Tweede Kamer op om nog voor het zomerreces “duidelijke stappen” te zetten om het kinderpardon te verruimen.
VVD
Coalitiepartners VVD en PvdA spraken in het regeerakkkoord af dat minderjarige asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland verblijven een verblijfsvergunning krijgen.
Van de ruim 1.300 aanvragen zijn er tot nu toe honderd goedgekeurd. Dat is te weinig, vinden de PvdA-leden. Zij willen dat hun Kamerleden er bij de VVD en de VVD-staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) op aandringen om coulanter om te gaan met de regeling. Maar daar voelen de liberalen weinig voor. De VVD stelt dat er een grens moet worden getrokken.
Een verruiming van het kinderpardon zou een beloning zijn voor het doorprocederen, terwijl de ouders vaak weten dat de toekenning van een verblijfsvergunning er niet in zit. Bovendien zou het oneerlijk zijn tegenover de uitgeprocedeerde gezinnen die wel zijn vertrokken.
Meewerkcriterium
Maandag zei Samsom dat het zogeheten meewerkcriterium soms te streng wordt toegepast. Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures. Maar volgens Samsom kan het meewerkcriterium onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd. Hij stelt dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt.
PvdA-asielwoordvoerder Attje Kuiken riep Dijkhoff dinsdag op om alle 1120 afgewezen aanvragen geanonimisseerd naar de Kamer te sturen, zodat zij zelf kan bepalen of de regeling wel rechtvaardig wordt uitgevoerd. Dat is het lid Van Dijken onvoldoende.
Telegraaf 20.06.2016 PvdA-leider Diederik Samsom is tijdens een bijeenkomst over asielbeleid uit zijn slof geschoten na aanvallen uit het publiek over zijn ‘plan Samsom’.
De sociaaldemocraat werd gisteravond in een Haags theater gevraagd naar een evaluatie van de vluchtelingendeal met Turkije. Dat het niet perfect verloopt, ligt volgens Samsom niet zozeer aan Turkije, maar aan de uitvoering op de Griekse eilanden. „Daar is een gebrek aan tolken en mensen die een beslissing kunnen nemen over of iemand asiel kan krijgen.”
Een deel van het publiek reageerde woedend op deze opmerking. Er werd onder meer gescandeerd over Turkse grenswachters die schieten op Syrische vluchtelingen en Artsen zonder Grenzen die geen Europese subsidie meer wil hebben vanwege het EU-beleid.
Woede
Na een reeks verwijten vanuit het publiek over ‘het vreselijke land Turkije’, ontstak Samsom in woede. “Bouw dan een brug tussen Turkije en Europa. Dat wil ik doen, maar daarvoor is het nodig om afspraken te maken met dat vreselijke land. Want het begin van die brug ligt in Turkije”, foeterde de PvdA-leider.
Niet veel later legde hij uit dat het om een figuurlijke brug ging; waar een vrouw in de zaal overigens letterlijk een brug wilde bouwen om meer vluchtelingen naar Europa te laten komen. Ook riep Samsom op tot meer begrip voor Turkije, omdat het land ondertussen wel 2 miljoen vluchtelingen opvangt.
In de zaal waren ook felle tegenstanders van een ruim asielbeleid. Zij hielden zich rustig en riepen Samsom op net zo fel op te treden in Saudi-Arabië met de boodschap dat rijke Arabische landen vluchtelingen moeten opnemen.
VK 20.06.2016 De PvdA dringt aan op een rechtvaardiger uitvoering van het kinderpardon. Volgens de partij wordt het zogeheten ‘meewerkcriterium’ soms te streng toegepast. De PvdA komt daarom dinsdag met een voorstel in de Tweede Kamer om scherp te laten kijken naar de uitvoering.
Fractieleider Diederik Samsom heeft dat maandag laten weten na een gesprek met PvdA’er Esther van Dijken uit het Groningse Winsum. Zij ijvert voor een ruimer kinderpardon.
Van Dijken is voorlopig tevreden. Ze zet een actie voor het houden van een speciaal congres even in de ijskast. Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures. Maar volgens Samsom kan het meewerkcriterium onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd.
Samsom stelt dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt. Om hoeveel kinderen het gaat, weet Samsom niet. Voor een ruimer kinderpardon is steun binnen de PvdA. Tijdens een ledenraad in Nieuwegein begin juni dreigde Van Dijken met het bijeenroepen van een extra congres. Ze had daarvoor wel handtekeningen moeten verzamelen.
Eerste stap
Van Dijken ziet de motie van dinsdag als een ‘eerste stap’, al wil ze uiteindelijk een veel ruimer kinderpardon. Samsom zei ook dat de motie van dinsdag alleen maar een eerste stap is.
Het kinderpardon kwam op aandringen van de PvdA in het regeerakkoord. Coalitiepartij VVD ging met tegenzin akkoord. Het pardon geldt voor kinderen die vóór hun 18e ruim 5 jaar in Nederland verbleven en niet langer dan 3 maanden buiten het toezicht van het Rijk zijn geweest.
NU 20.06.2016 De PvdA dringt aan op een rechtvaardiger uitvoering van het kinderpardon. Volgens de partij wordt het zogeheten meewerkcriterium soms te streng toegepast.
De PvdA komt daarom dinsdag met een voorstel in de Tweede Kamer om scherp te laten kijken naar de uitvoering.
Fractieleider Diederik Samsom heeft dat maandag laten weten na een gesprek met PvdA’er Esther van Dijken uit het Groningse Winsum, die ijvert voor een ruimer kinderpardon. Ze is voorlopig tevreden en zet een actie voor het houden van een speciaal congres even in de ijskast.
Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures. Maar volgens Samsom kan het meewerkcriterium onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd. Hij stelt dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt.
VVD
Onlangs riep een ruime meerderheid van de PvdA-leden de PvdA-fractie in de Tweede Kamer op om nog voor het zomerreces “duidelijke stappen” te zetten om het kinderpardon te verruimen.
Coalitiepartners VVD en PvdA spraken in het regeerakkkoord af dat minderjarige asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland verblijven een verblijfsvergunning krijgen. Van de ruim 1.300 aanvragen zijn er tot nu toe 100 goedgekeurd.
Dat is te weinig, vinden de PvdA-leden. Zij willen dat hun Kamerleden er bij de VVD en de VVD-staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) op aandringen om coulanter om te gaan met de regeling. Maar daar voelen de liberalen weinig voor. De VVD stelt dat er grens moet worden getrokken.
Een verruiming van het kinderpardon zou een beloning zijn voor het doorprocederen, terwijl de ouders vaak weten dat de toekenning van een verblijfsvergunning er niet in zit. Bovendien zou het oneerlijk zijn tegenover de uitgeprocedeerde gezinnen die wel zijn vertrokken.
Telegraaf 20.06.2016 De PvdA dringt aan op een rechtvaardiger uitvoering van het kinderpardon. Volgens de partij wordt het zogeheten meewerkcriterium soms te streng toegepast.
De PvdA komt daarom dinsdag met een voorstel in de Tweede Kamer om scherp te laten kijken naar de uitvoering. Fractieleider Diederik Samsom heeft dat maandag laten weten na een gesprek met PvdA’er Esther van Dijken uit het Groningse Winsum. Zij ijvert voor een ruimer kinderpardon. Van Dijken is voorlopig tevreden. Ze zet een actie voor het houden van een speciaal congres even in de ijskast.
Kinderen of hun ouders zijn verplicht om mee te werken met de procedures. Maar volgens Samsom kan het meewerkcriterium onrechtvaardig uitpakken als het niet goed wordt gehanteerd. Samsom stelt dat soms al na één gemiste afspraak wordt geconcludeerd dat iemand niet meewerkt. Om hoeveel kinderen het gaat, weet Samsom niet.
Voor een ruimer kinderpardon is steun binnen de PvdA. Tijdens een ledenraad in Nieuwegein begin juni dreigde Van Dijken met het bijeenroepen van een extra congres. Ze had daarvoor wel handtekeningen moeten verzamelen.
Van Dijken ziet de motie van dinsdag als een ,,eerste stap”, al wil ze uiteindelijk een veel ruimer kinderpardon. Samsom zei ook dat de motie van dinsdag alleen maar een eerste stap is.
Het kinderpardon kwam op aandringen van de PvdA in het regeerakkoord. Coalitiepartij VVD ging met tegenzin akkoord. Het pardon geldt voor kinderen die vóór hun 18e ruim 5 jaar in Nederland verbleven en niet langer dan 3 maanden buiten het toezicht van het Rijk zijn geweest.
Trouw 06.06.2016 Tachtig procent van de PvdA-leden wil een ruimere regeling voor het kinderpardon, zo bleek op een partijbijeenkomst in Nieuwegein. Maar de partijleiding wil er niet aan.
PvdA-Kamerlid Attje Kuiken is woordvoerder asielzaken voor haar partij.
De PvdA-slingers en -ballonnen hangen al een paar jaar, maar de achterban weigert het feestje met de partijtop mee te vieren. Het kinderpardon, de regeling die gewortelde asielkinderen aan een verblijfsvergunning helpt, wil niet uitgroeien tot het succes waar de sociaal-democraten op hadden gehoopt – en gerekend.
Ontevreden PvdA’ers pleitten dit weekend opnieuw voor een ruimer kinderpardon waardoor meer jonge asielzoekers in Nederland zouden kunnen blijven. Op een partijbijeenkomst in Nieuwegein werd een voorstel hiertoe door 80 procent van de leden gesteund. PvdA-Tweede Kamerlid Attje Kuiken, woordvoerder asielzaken, was duidelijk in haar reactie: “Ik heb geen toverstokje”. Dat ruimer pardon komt er niet.
Zo sleept de discussie over kinderen die net niet onder het kinderpardon vallen, zich voort. En het einde van de onvrede binnen de PvdA is niet in zicht zolang coalitiegenoot VVD mordicus tegen verruiming van de asielregeling is.
Nooit verzilverd
Het kinderpardon is het resultaat van de opmerkelijke wijze waarop VVD en PvdA tot hun regeerakkoord kwamen: de partijen besloten elkaar dingen te gunnen. De liberalen wilden dat illegaliteit strafbaar zou worden, in ruil kwam er een door de sociaal-democraten zo gewenste pardonregeling voor asielkinderen die hier al jaren verblijven.
De PvdA heeft dit resultaat nooit echt kunnen verzilveren. De strafbaarstelling van illegaliteit werd door de leden simpelweg niet geaccepteerd. Partijleider Diederik Samsom zag na aanhoudend gemor geen andere uitweg dan de VVD te vragen deze maatregel te schrappen. De liberalen gingen akkoord, maar eisten een half miljard lastenverlichting voor hogere inkomens.
Het kinderpardon zorgde aanvankelijk voor blijdschap binnen de PvdA. De tijdelijke regeling bezorgde 1500 gewortelde asielkinderen met gezinsleden een verblijfsvergunning. Er is nu ook een permanente regeling voor nieuwe ‘gevallen’. Kinderen die hier minimaal vijf jaar wonen, al die tijd in het zicht van het Rijk zijn gebleven en hebben meegewerkt aan pogingen tot uitzetting, maken kans op een status.
Klaas Dijkhoff, staatssecretaris veiligheid en justitie.
1120 afwijzingen
Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD, vreemdelingenzaken) maakte onlangs bekend dat honderd kinderen en gezinsleden vanwege die permanente regeling een vergunning hebben gekregen. Daar tegenover staan 1120 afwijzingen. De PvdA schrok van de cijfers. Het overheersende gevoel: het kinderpardon is veel te streng.
Het voorstel tot verruiming van de regeling dat dit weekend op de partijbijeenkomst werd omarmd, is afkomstig van Esther van Dijken uit Winsum. Ze wil ‘een oplossing voor alle gewortelde kinderen’. Ook als het gezin niet altijd heeft meegewerkt aan uitzetting. En ook als de familie om economische redenen naar Nederland is gekomen. Van Dijken: “Alle kwetsbare kinderen verdienen onze bescherming.”
Partijtop wil niet
Attje Kuiken vertelde de leden in Nieuwegein dat zij opheldering van Dijkhoff wil over het hoge aantal afwijzingen. Maar de partijtop zal de oproep tot soepelere spelregels naast zich neerleggen. Kuiken vreest voor misbruik van het kinderpardon: “Kijk naar de vele Albanezen die nu naar Nederland komen. Drie zwangerschappen en twee beroepsprocedures verder en een gezin mag blijven.” Dat kan, aldus Kuiken, nooit de bedoeling zijn.
Het PvdA-Kamerlid benadrukte wat haar partij wél op asielgebied heeft bereikt de afgelopen jaren: honderden vergunningen door het kinderpardon. Geen asielkind meer in de cel. En de PvdA werkt met GroenLinks aan een wet die regelt dat de rechten van kinderen belangrijker worden in asielprocedures.
De onvrede in de zaal bleef. Esther van Dijken: “Gisteren, vandaag en morgen worden er kinderen uitgezet. Die wet lost dat probleem niet op. We slikken dat de VVD de baas is in de coalitie. Geef dat gewoon toe.” Kuiken weigerde haar gelijk te geven, maar realiseert zich dat ze niet bij de coalitiegenoot hoeft aan te kloppen voor oprekking van de regels.
NU 04.06.2016 Het kinderpardon zal onderwerp van discussie blijven binnen de PvdA. Leden willen dat de regeling wordt verruimd, maar de fractie en de partijleiding zien dat niet zitten.
Op een politieke ledenraad in Nieuwegein kwam de heikele kwestie zaterdag aan de orde. Een breed gesteunde motie stelt dat de fractie nog voor het zomerreces “duidelijke stappen” moet zetten voor een verruiming van het kinderpardon.
Attje Kuiken, de woordvoerster asielzaken in de fractie, beloofde te zorgen dat de regeling op een rechtvaardige manier wordt uitgevoerd. “We vechten voor hetzelfde belang”, zei ze.
Maar verruiming zit er niet in. Er zullen altijd kinderen buiten het kinderpardon vallen, aldus Kuiken. Ook coalitiepartner VVD is tegen net als verantwoordelijk staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie).
Wel komt de fractie in actie als de regels van het kinderpardon te strikt worden toegepast. “Daar mag u me op afrekenen”, zei ze tegen de circa tweehonderd aanwezige leden.
Schrijnende gevallen
Verder zal ze schrijnende gevallen onder de aandacht blijven brengen van Dijkhoff. Ook werkt Kuiken met GroenLinks nog aan een wet waardoor het belang van het kind zwaarder gaat wegen in de asielprocedure.
Voor partijvoorzitter Hans Spekman waren de toezeggingen van Kuiken voldoende. “Er was wat beweging van de fractie nodig op basis van deze motie en dat heeft Attje gedaan.”
De regeling moet rechtvaardig uitpakken en als dat niet zo is “staat Attje en de fractie op”, aldus Spekman.
‘Teleurstellend’
Maar voor de indieners van de motie is de reactie van de fractie “teleurstellend”. “PvdA-leider Diederik Samsom zegt wel 200.000 vluchtelingen te willen opnemen en kan deze paar honderd kinderen dan niet opnemen? Dat begrijp ik niet”, zegt Esther van Dijken uit het Groningse Winsum.
Ze geeft de strijd in elk geval nog niet op. Ze wil kijken of er mogelijk een apart partijcongres over het onderwerp kan komen.
Telegraaf 04.06.2016 Het kinderpardon zal onderwerp van discussie blijven binnen de PvdA. Leden willen dat de regeling wordt verruimd, maar de fractie en de partijleiding zien dat niet zitten.
Op een politieke ledenraad in Nieuwegein kwam de heikele kwestie zaterdag aan de orde. Een breed gesteunde motie stelt dat de fractie nog voor het zomerreces ,,duidelijke stappen” moet zetten voor een verruiming van het kinderpardon.
Attje Kuiken, de woordvoerster asielzaken in de fractie, beloofde te zorgen dat de regeling op een rechtvaardige manier wordt uitgevoerd. ,,We vechten voor hetzelfde belang”, zei ze.
Geen verruiming
Maar verruiming zit er niet in. Er zullen altijd kinderen buiten het kinderpardon vallen, aldus Kuiken. Ook coalitiepartner VVD is tegen net als verantwoordelijk staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie).
Wel komt de fractie in actie als de regels van het kinderpardon te strikt worden toegepast. ,,Daar mag u me op afrekenen”, zei ze tegen de circa tweehonderd aanwezige leden. Verder zal ze schrijnende gevallen onder de aandacht blijven brengen van Dijkhoff. Ook werkt Kuiken met GroenLinks nog aan een wet waardoor het belang van het kind zwaarder gaat wegen in de asielprocedure.
Voor partijvoorzitter Hans Spekman waren de toezeggingen van Kuiken voldoende. ,,Er was wat beweging van de fractie nodig op basis van deze motie en dat heeft Attje gedaan.” De regeling moet rechtvaardig uitpakken en als dat niet zo is ,,staat Attje en de fractie op”, aldus Spekman.
Maar voor de indieners van de motie is de reactie van de fractie ,,teleurstellend”. ,,PvdA-leider Diederik Samsom zegt wel 200.000 vluchtelingen te willen opnemen en kan deze paar honderd kinderen dan niet opnemen? Dat begrijp ik niet”, zegt Esther van Dijken uit het Groningse Winsum.
Ze geeft de strijd in elk geval nog niet op. Ze wil kijken of er mogelijk een apart partijcongres over het onderwerp kan komen.
AD 04.06.2016 De PvdA-fractie legt de wens van de leden om het kinderpardon te verruimen, naast zich neer. De fractie vindt het voorstel te ver gaan. Dat bleek zaterdagmiddag tijdens een PvdA-ledenraad in Nieuwegein.
Een meerderheid van de leden wil dat kinderen die hier vijf jaar of langer wonen, een verblijfsvergunning krijgen. Ook als ze om economische redenen naar Nederland zijn gekomen. Daarnaast zouden ze tijdens de asielprocedure niet meer mee hoeven te werken aan hun vertrek, zoals nu verplicht is. Dat kan niet, zegt PvdA-Kamerlid Attje Kuiken. ,,Dan kunnen Albaniërs bijvoorbeeld na drie zwangerschappen en twee beroepsprocedures recht krijgen op een verblijfsvergunning. Daar is het kinderpardon niet voor bedoeld.”
Emotie
Initiatiefneemster van het voorstel Esther van Dijken reageerde emotioneel: ,,Heb dan het lef om te zeggen dat het niet van de VVD mag. Ik snap het werkelijk waar niet.” Een ander lid: ,,We slikken blijkbaar dat de VVD de baas is. Laten we kiezen voor kinderen.” Kuiken wees erop dat het kinderpardon er überhaupt gekomen is dankzij haar partij. Ze zegde toe verantwoordelijk staatssecretaris Dijkhoff kritisch te bevragen over de uitvoering ervan. ,,Bij dwalingen komt hij mij tegen.”
Teleurstelling
Van Dijken reageerde na afloop teleurgesteld. ,,De fractie negeert mijn motie.” Ze laat het er niet bij zitten en wil een extra congres bijeen roepen. ,,Als moties onderin een la belanden, fungeren we als leden als applausmachine. Ik zal er niet in berusten dat we gewortelde kinderen wegsturen.”
Partijleider Diederik Samsom was onverwachts niet aanwezig bij de ledenraad. Hij was ziek geworden.
AD 02.06.2016 PvdA-leden willen dat het kinderpardon wordt verruimd. Een voorstel met die strekking haalt hoogstwaarschijnlijk een meerderheid. Maar de PvdA-fractie wil er niet aan.
Het belang van kinderen moet nu echt voorop komen te staan, aldus Esther Van Dijken, PvdA-lid.
Het gaat PvdA-lid Esther van Dijken uit het Groningse Winsum duidelijk aan het hart. Ze vindt het ‘inhumaan’ dat kinderen die hier al jaren wonen nog steeds het land worden uitgezet. Ze pleit voor een ruimhartiger kinderpardon, waarbij alle kinderen mogen blijven die hier 5 jaar of langer wonen. Ook kinderen van economische vluchtelingen bijvoorbeeld.
In februari namen de PvdA-leden al een vergelijkbare motie aan. ,,Maar dat is genegeerd door de partijleiding,” zegt Van Dijken. ,,Het belang van kinderen moet nu echt voorop komen te staan.”
Nieuwkomers
De motie die zaterdag wordt besproken tijdens een PvdA-ledenraad, brengt de Tweede Kamerfractie in een lastig parket. De fractie denkt er namelijk anders over, net als de partijleiding. Het voorstel van de leden zet de deur wel erg wijd open voor nieuwkomers. Dat brengt de houdbaarheid van de Nederlandse verzorgingsstaat in gevaar.
Bovendien werkt PvdA-Kamerlid Attje Kuiken samen met GroenLinkser Linda Voortman al aan een initiatiefwet om kinderrechten zwaarder te laten wegen in de asielprocedure. Dat voorstel wordt rond de zomer naar de Tweede Kamer gestuurd.
Maar dit is niet makkelijk uit te leggen aan partijgenoten die in hun woonplaats kinderen zien die Nederlands zijn geworden en toch moeten vertrekken. Van Dijken: ,,Wat er nu gebeurt is schadelijk voor de kinderen. Dat vind ik onacceptabel.”
Gevoelig
Het asieldossier ligt gevoelig binnen de PvdA. In 2014 zorgden leden ervoor dat Samsom opnieuw moest onderhandelen met de VVD over het strafbaar maken van illegaliteit. Hij sloot een deal, waardoor het voorstel werd geschrapt en de VVD een belastingvoordeel binnensleepte.
VK 02.06.2016 Martine Goeman van kinderrechtenorganisatie Defence for Children pleit voor een wet en verblijfsrecht voor alle gewortelde kinderen.
Meer dan 92% van de kinderen wordt afgewezen
Het is inmiddels 40 maanden geleden dat de kinderpardonregeling van kracht werd. Veel mensen denken dat er met de komst van het Kinderpardon een blijvende oplossing is gekomen voor kinderen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn zonder verblijfsvergunning. Dat is helaas niet waar. Meer dan 92% van de kinderen wordt afgewezen. Per jaar komen er honderden kinderen bij aan wie een verblijfsvergunning op grond van het Kinderpardon wordt geweigerd. Het Kinderpardon blijkt na drie jaar dus een wassen neus. Iedereen denkt dat het goed geregeld is, maar als maar zo’n miniem percentage wordt toegewezen, stelt dat niet veel voor.
Pardon?
Het meewerkcriterium wordt zo uitgelegd dat bijna niemand meer voldoet aan deze eis !!
Het belang van het kind is totaal uit het oog verloren……!!!
In totaal hebben 1.360 mensen een aanvraag ingediend voor de definitieve kinderpardonregeling, waarvan er 100 zijn ingewilligd (bron: Rapportage Vreemdelingenketen Rijksoverheid). Gezinsleden die deel uitmaken van het gezin van de hoofdaanvrager komen ook in aanmerking voor een verblijfsvergunning. Bij de 100 ingewilligde aanvragen gaat het dus om ouders, broers en zussen bij elkaar opgeteld. Op basis van de definitieve kinderpardonregeling hebben naar schatting een schamele 50 kinderen een verblijfsvergunning gekregen in de afgelopen drie jaar.
Naast dat kinderen vijf jaar of langer in Nederland moeten zijn om in aanmerking te komen voor het Kinderpardon, zijn er heel veel onduidelijke regels die in de praktijk zeer onrechtvaardig uitpakken. Het merendeel van de kinderen wordt afgewezen omdat het gezin onvoldoende gedaan zou hebben aan vertrek, het zogenaamde ‘meewerkcriterium’.
Het meewerkcriterium wordt zo uitgelegd dat bijna niemand meer voldoet aan deze eis. Het blijkt in de praktijk bijna onmogelijk om voor een verblijfsvergunning op grond van de definitieve regeling van het Kinderpardon in aanmerking te komen. Dat blijkt wel uit de voorbeelden die bekend zijn bij de Kinderrechtenhelpdesk van Defence for Children. Iedere dag krijgen we daar nieuwe meldingen van. Zo kan een kind zes jaar in de eerste asielprocedure verwikkeld zijn, maar had toch tegelijkertijd aan terugkeer moeten werken.
Ook als de ouders van een kind een noodpaspoort bij de ambassade van het land van herkomst aanvragen (en dus meewerken aan vertrek) en tegelijkertijd nog in afwachting zijn van een procedure, komt het kind niet in aanmerking voor het Kinderpardon. Het gezin had -in plaats van te wachten op de uitspraak- moeten vertrekken.
Het meewerkcriterium wordt in de praktijk een ‘vertrekcriterium’. Niet vertrokken zijn wordt gelijkgesteld aan niet meewerken. Het is onacceptabel. Kinderen dreigen ondanks hun lange verblijf en worteling in Nederland te worden uitgezet naar een land waar zij inmiddels vreemdeling zijn. Of ze worden uitgezet naar een land waar ze nog nooit geweest zijn, omdat ze hier zijn geboren.
De verantwoordelijkheid van de overheid om tijdig tot een oplossing te komen, wordt bij de beoordeling van de aanvragen niet meegewogen. Het belang van het kind is hiermee totaal uit het oog verloren.
Schade aan ontwikkeling
De onzekerheid en angst hebben na vijf jaar lang genoeg geduurd
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat kinderen na vijf jaar verblijf in Nederland niet meer zonder schade aan hun ontwikkeling uitgezet kunnen worden. Er zou daarom een stok achter de deur moeten komen in het huidige beleid. Wanneer een kind na vijf jaar niet heeft kunnen terugkeren of is uitgezet, moet het kind recht hebben op verblijf en een toekomst in Nederland. De onzekerheid en angst hebben dan lang genoeg geduurd.
De politiek moet nog voor het zomerreces met een oplossing komen. De kinderen hebben lang genoeg in onzekerheid gezeten. Zoals het meisje Lili van 10 jaar het verwoord: “Ik was nog maar een baby toen ik hier kwam. Ze zeggen dat ik terug moet. Maar ik weet niet wat ik daar moet. Ik ben elke dag bang.” Zorg voor een wet en verblijfsrecht voor Lili en de andere gewortelde kinderen in Nederland.
Martine Goeman is jurist kinderrechten en migratie bij Defence for Children
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.