Debat in de Digitale Hofstad

Stemmen uit de Haagse Wijken

Ook Zelfverrijking Henry Keizer VVD ? – deel 2

Er is een tijd van komen … en er is een tijd van gaan !!!

Uitstel onderzoek

De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat maakte de partij vorige week bekend.

De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie’ voordoet dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan. De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.

De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve Groep in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.

AD 19.05.2017

AD 19.05.2017

Pieter Lakeman,

Hij is bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB. Hij deed deze week aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter van o.a. oplichting. Keizer legde vervolgens zijn functie neer.

Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.

‘Onwenselijke situatie’

Keizer legde al eerder zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.

De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.

De integriteitscommissie van de VVD komt binnenkort bijeen om te bepalen of het onderzoek naar Keizers handelen doorgaat of wordt stopgezet, meldt een woordvoerder.

Keizer noemt het in zijn verklaring een ,,onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter tijdelijk had neergelegd vanwege het onderzoek dat naar zijn handelen loopt. Keizer zou automatisch herkozen worden omdat hij de enige kandidaat was. Zijn voormalige uitdagers vroegen begin deze week al om uitstel van de herverkiezing.

De VVD stelde een integriteitsonderzoek in naar Keizer, die hangende het onderzoek al tijdelijk zijn werkzaamheden neerlegde.  ,,Voor een aantal mensen was het vonnis onmiddellijk geveld: deze man deugt niet”, aldus Keizer. ,,Aan de andere kant heb ik van heel veel mensen, binnen en buiten de partij, warme steunbetuigingen en goede wensen mogen ontvangen. Daar ben ik zeer dankbaar voor.”

VVD in opspraak

Henry Keizer VVD raakte vorige maand in opspraak en werd, hangende een integriteitsonderzoek, op non-actief gesteld. Dit naar aanleiding van de geruchtmakende publicatie van journalistiek onderzoeksplatform Follow The Money.

Volgens Follow The Money kocht Keizer in 2012 uitvaartbedrijf De Facultatieve voor een fractie van de werkelijke waarde  zou leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie hebben misleid.  ‘Ze hebben willens en wetens de vereniging voor miljoenen euro’s lichter gemaakt en dat komt dus in feite neer op oplichting’ De vereniging is ‘willens en wetens voor miljoenen euro’s lichter gemaakt’, zei Pieter Lakeman tegen het tv-programma EenVandaag.

,,Ik heb veel zwendels meegemaakt maar dit slaat echt alles.”

Pieter Lakeman is voorzitter van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI). Hij is ondermeer bekend van zijn verbeten strijd tegen de failliete DSB Bank. Pieter Lakeman zegt tegen AD in dit geval op te treden ‘vanuit het algemeen belang‘.

Integriteitskwesties bij de VVD

Het is niet de eerste keer dat een VVD’er in opspraak komt. De laatste jaren kampt de partij met allerlei affaires. Juist Henry Keizer maakte een speerpunt van integriteit. 

De VVD is ook weer in een ander schandaal verstrikt geraakt. De partij ligt onder vuur nu blijkt dat zij de belastingwet heeft overtreden. De partij had openheid moeten geven over vier organisaties die geld doneren aan de VVD.

Het betreft een aantal inzamelvehikels, die geld inzamelen om vervolgens te doneren aan de partij. Het is in strijd met de belastingwet om als stichting te verzuimen aan te geven hoeveel geld de organisatie doneert aan de partijen en hoeveel geld de stichting ontvangt.

De kwestie-Keizer is extra schrijnend omdat de partijvoorzitter zelf de integriteitsregels van de VVD aanscherpte. De ondernemer werd in 2014 aangewezen als nieuwe partijvoorzitter. Hij was als voorzitter van het VVD-hoofdbestuur tevens medeverantwoordelijk voor de Ivo Opstelten Foundation. En notabene hij moest juist korte metten maken met de integriteitsaffaires waardoor de VVD werd geplaagd.

VVD ‘overtrad belastingwet’ met giften Elsevier 17.05.2017

VVD verzuimde giften te openbaren AD 17.05.2017

VVD overtrad belastingregels met achterhouden giften NU 17.05.2017

De VVD haalt de laatste jaren vaker dan andere partijen het nieuws met integriteitskwesties. Is het toeval of partijcultuur?

Lees dit artikel van Robert Giebels en Sammie Peters over de VVD en de verleiding.

lees; Klokkenluider maakte melding van oplichting door ‘Hennie’ Keizer  FTM 28.04.2017

lees; VVD-voorzitter Henry Keizer: ‘zacht van buiten, keihard van binnen’ FTM 23.04.2017

zie dan ook: Ook Zelfverrijking Henry Keizer VVD ?deel 1

en zie ook: VVD is voor het vijfde jaar op rij koploper in integriteitsaffaires

verder ook: Gerommel in de Politiek versus Integriteit deel 2 – VVD nummer 1

zie dan ook nog: Gerommel in de Politiek versus Integriteit deel 1

Dossier de zaak Henry Keizer FTM

Alles over: henry keizer  TPO

Henry Keizer  Elsevier

Henry Keizer  NU

Henry Keizer  Telegraaf

Vorige 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volgende

Fiscus jaagt op oud-preses VVD

Telegraaf 14.03.2018 Bij voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer is een naheffing van 12 miljoen euro van de Belastingdienst op de mat gevallen. De mega-aanslag houdt verband met de omstreden overname van het Haagse crematiebedrijf De Facultatieve.

Ondertussen kijkt ook de fiscale opsporingsdienst FIOD naar de affaire rond de koop van het uitvaartbedrijf, waarbij bestuurder Keizer zichzelf bevoordeeld zou hebben. Dit blijkt uit onderzoek van De Telegraaf.

Keizer heeft inmiddels bezwaar aangetekend tegen de naheffing. Hij wil echter geen commentaar geven. De kwestie leidde vorig voorjaar al tot het aftreden van de VVD-preses.

BEKIJK OOK:

Fiscus eist 12 miljoen van oud-preses VVD

 

‘Fiscus eist 12 miljoen van voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer’

AD 14.03.2018 Bij voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer is een naheffing van 12 miljoen euro van de Belastingdienst op de mat gevallen. De aanslag heeft te maken met de omstreden overname van het Haagse crematiebedrijf De Facultatieve, meldt De Telegraaf.

Ondertussen kijkt ook de fiscale opsporingsdienst FIOD naar de affaire rond de koop van het uitvaartbedrijf, waarbij bestuurder Keizer zichzelf bevoordeeld zou hebben, meldt De Telegraaf.

Keizer heeft inmiddels bezwaar aangetekend tegen de naheffing. Hij wil echter geen commentaar geven. De kwestie leidde vorig voorjaar al tot het aftreden van de VVD-preses.

De nagekomen belastingaanslag van 12 miljoen heeft naar verluidt betrekking op de miljoenenwinst die Keizer zou hebben gemaakt bij de omstreden overname van De Facultatieve in 2012. Deze aanschaf van het crematiebedrijf, waar Keizer ook nu nog bestuurder is, zorgde vorig voorjaar voor een enorme publicitaire rel rond zijn persoon.

Aanklacht tegen accountant ex-VVD-voorzitter Henry Keizer ongegrond

NU 29.01.2018 De accountant van voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer is vrijuit gegaan in een tuchtzaak bij de Accountantskamer over door hem goedgekeurde jaarrekeningen.

De aanklacht, aangespannen door door Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) van Pieter Lakeman, werd ongegrond verklaard.

Keizer raakte vorig jaar in opspraak toen uit onderzoek van onderzoeksplatform Follow the Money bleek dat hij als begrafenisondernemer voor een prikje eigenaar was geworden van het uitvaartbedrijf De Facultatieve, waarbij hij bovendien dubbele petten droeg.

Hij legde zijn functie als VVD-voorzitter Keizer legde zijn functie uiteindelijk neer en stelde een commissie, na publicitaire druk, in om onderzoek naar zijn handelen uit te laten voeren.

Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, vindt dat de betrokken accountant van kantoor EY onware verklaringen heeft afgelegd.

De klacht werd volgens Lakeman afgewezen vanwege een procedurele fout, waar een misverstand aan ten grondslag zou liggen. Lakeman laat weten in beroep te gaan. Accountantskantoor EY zegt ”tevreden” te zijn over de uitspraak.

Lakeman heeft ook aangifte gedaan tegen Keizer wegens oplichting. Het is nog niet duidelijk of het Openbaar Ministerie daarmee aan de slag gaat.

Lees meer over: Henry Keizer

Geen straf voor accountant ex-VVD-voorzitter

Telegraaf 29.01.2018 De accountant van voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer is vrijuit gegaan in een tuchtzaak bij de Accountantskamer over door hem goedgekeurde jaarrekeningen. De door Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) van Pieter Lakeman aangespannen aanklacht werd ongegrond verklaard.

Keizer raakte vorig jaar in opspraak toen uit onderzoek van onderzoeksplatform Follow the Money bleek dat hij als begrafenisondernemer voor een prikje eigenaar was geworden van het uitvaartbedrijf De Facultatieve, waarbij hij bovendien dubbele petten droeg. Hij legde zijn functie als VVD-voorzitter neer om de partij niet verder in diskrediet te brengen.

Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, vindt dat de betrokken accountant van kantoor EY onware verklaringen heeft afgelegd.

De klacht werd volgens Lakeman afgewezen vanwege een procedurele fout, waar een misverstand aan ten grondslag zou liggen. Lakeman laat weten in beroep te gaan. Accountantskantoor EY zegt „tevreden” te zijn over de uitspraak.

Lakeman heeft ook aangifte gedaan tegen Keizer wegens oplichting. Het is nog niet duidelijk of het Openbaar Ministerie daarmee aan de slag gaat.

BEKIJK OOK:

Keizer spaart VVD

 

Rechter spreekt accountant voormalig VVD-par­tij­voor­zit­ter Keizer vrij

AD 29.01.2018 Voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer haalt voorlopig opgelucht adem in het onderzoek naar zijn financiële handel en wandel. De klacht die Pieter Lakeman van de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) tegen de accountant van Ernst en Young indiende, is ongegrond verklaard. Daarmee is de kans dat Keizer door het Openbaar Ministerie voor ‘oplichting’ wordt vervolgd, kleiner geworden.

© ANP

Keizer trad vorig jaar af als partijvoorzitter van de VVD omdat hij in opspraak kwam door onderzoek van Follow The Money (FTM). Dit online medium stelde dat hij voor veel te weinig geld het miljoenenbedrijf Beheersmaatschappij De Facultatieve had overgenomen. De partijvoorzitter moest wijken omdat hij de verdenking zelf niet kon wegnemen en de VVD in een kwade reuk kwam te staan tijdens de kabinetsformatie. Volgens Lakeman had Keizer met zijn zakenpartners voor een te lage prijs het eigen vermogen en het bedrijf de Facultatieve Onderneming gekocht. Daarom begon SOBI een tuchtzaak bij de Accountantskamer.

Vanmiddag was de uitspraak: Lakeman heeft ‘niet aannemelijk gemaakt’ dat ‘ten onrechte goedkeurende verklaringen’ zijn afgegeven. Lakeman kondigt aan in hoger beroep te gaan, omdat hij het niet eens is met de uitspraak.

Ernst & Young is tevreden met de uitspraak: ,,Het bevestigt dat wij ons werk goed hebben uitgevoerd.’’ Keizer wilde vandaag niet reageren. Lakeman heeft ook nog aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie tegen Keizer wegens ‘oplichting’. Het is nog altijd niet duidelijk wat het OM gaat doen.

Bestuur VVD wil Christianne van der Wal als opvolger Keizer

NU 25.09.2017 Het hoofdbestuur van de VVD wil dat Christianne van der Wal de in opspraak geraakte en afgetreden Henry Keizer opvolgt als voorzitter van de partij. De Harderwijkse wethouder is maandag voorgedragen.

Van der Wal zit sinds begin 2016 in het hoofdbestuur en was verantwoordelijk voor het opleiden van politici en bestuurders.

De veertiger is wethouder Economische Zaken en Werkgelegenheid en voert de VVD in Harderwijk aan bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Dat blijft ze doen. Het voorzitterschap van de VVD is geen betaalde baan, zoals bij sommige andere partijen, maar een vrijwilligersfunctie.

Van der Wal kreeg het vertrouwen van het hoofdbestuur door niet zelf met allerlei plannen te komen, maar lokale VVD’ers daarvoor de ruimte te willen bieden, zegt het bestuur. Dat verwacht ook dat ze zorgt dat in de partij nieuwe ideeën opborrelen en het debat opbloeit.

Afdelingen en andere netwerken in de VVD kunnen de komende tijd tegenkandidaten aandragen. De leden kiezen vervolgens wie van hen de partij moet gaan leiden. Oud-wethouder Bert Homan, die het in het verleden al eens opnam tegen Keizer, wil opnieuw een gooi doen. Ook ondernemer Bram Cool, die de partij onder meer wil ‘vergroenen’, wil zich in de strijd mengen.

De VVD moest op zoek naar een nieuwe voorzitter na onthullingen over omstreden zakendeals van Keizer. Het Openbaar Ministerie is er nog niet uit of het een gerechtelijk onderzoek naar die kwestie opent.

Lees meer over: Christianne van der Wal

Tja , wat zal ik zeggen in deze kwestie ???

Tja , wat zal ik zeggen in deze kwestie ???

Leden ‘Facultatieve’ eisen vertrek voorzitter Henry Keizer

VK 23.08.2017 Een zestal (oud-)leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie (‘de Facultatieve’) eist het vertrek van bestuursvoorzitter Henry Keizer. Zijn benoeming in 2016 was in strijd met de statuten, stelt financieel activist Pieter Lakeman die namens de leden een brief aan de ledenraad heeft gestuurd. Half mei stapte Keizer al op als VVD-partijvoorzitter vanwege controverse rond zijn overname van de commerciële tak van de Facultatieve.

Keizer kwam in opspraak nadat onderzoeksplatform Follow the Money in het voorjaar bekendmaakte dat de VVD’er in 2012 voor een ogenschijnlijk zeer laag bedrag het miljoenenbedrijf Beheermaatschappij de Facultatieve had overgenomen van de ingedutte vereniging. Tijdens de ‘management buy-out’ betaalden Keizer en drie compagnons een half miljoen euro voor de uitvaartonderneming die volgens de jaarrekening ruim 31 miljoen waard was. Het bedrijf produceerde onder meer verbrandingsovens en had meerdere crematoria in bezit.

Volgens oud-lid Reinier van der Heijden ging de deal volledig buiten de tienduizenden leden van de vereniging om.

Ten tijde van de transactie had Keizer meerdere petten op. Hij was bestuurder van de beheermaatschappij en adviseur van het bestuur van de vereniging. De vijfkoppige ledenraad van de vereniging, met daarin partijgenoot Loek Hermans, stemde in met de overname. Volgens oud-lid Reinier van der Heijden, die het initiatief van Lakeman steunt, ging de deal volledig buiten de tienduizenden leden van de vereniging om. De laatste uitnodiging voor de ledenvergadering, uit mei 2012, vermeldde geen plannen voor verkoop van de beheermaatschappij later dat jaar. ‘De leden zijn bewust onwetend gehouden.’

Gelijktijdig met de verkoop van het bedrijf aan Keizer en compagnons werd de verzekeringstak van de Facultatieve verkocht. De 70.000 leden die via een Facultatieve-verzekering automatisch lid waren van de vereniging, raakten op dat moment hun lidmaatschap kwijt. Zo ook Van der Heijden: ‘Ik heb mijn lidmaatschap nooit opgezegd. Gevoelsmatig ben ik nog lid én mede-eigenaar van alle bezittingen. Ze hebben het gestolen.’

Dwingende taal

Via de brief aan de ledenraad ledenraad proberen de (oud-)leden alsnog invloed op het bestuur van de vereniging te krijgen. De uitgeklede vereniging, met naar verluidt nog zo’n drieduizend leden, richt zich momenteel op het ondersteunen van goede doelen. Keizer is sinds november vorig jaar voorzitter van het verenigingsbestuur. Zijn benoeming zou echterin strijd zijn met de statuten. Die schrijven voor dat bestuursleden niet ook werkzaam mogen zijn bij een onderneming ‘die zich bezighoudt met het verzorgen van uitvaarten’.

Lakeman, oprichter van Stichting onderzoek bedrijfsinformatie (SOBI), heeft de ledenraad ‘gesommeerd’ binnen twee weken Keizer uit het bestuur te zetten. Een woordvoerder van Keizer laat weten niet onder de indruk te zijn. ‘Lakeman gebruikt wel vaker dwingende taal, daar trekken we ons niets van aan. We gaan het rustig bekijken.’ Hij wil geen inhoudelijk commentaar geven.

Ze moeten hem wel wegsturen. Het was onrechtmatig. Die statuten verander je niet zomaar, aldus Oud-lid Martie Walst.

De oud-leden hopen dat Keizer vertrekt zodat de vereniging een voorzitter kan krijgen die alsnog hun belangen kan behartigen. Oud-lid Martie Walst, was 27 jaar lid: ‘Ze moeten hem wel wegsturen. Het was onrechtmatig. Die statuten verander je niet zomaar.’ Lid van de ledenraad Loek Hermans stelde woensdag dat hij de brief nog niet had gelezen en zodoende niet kon reageren. De andere vier leden waren niet bereikbaar.

Lakeman heeft in mei al aangifte van oplichting gedaan tegen Keizer en zijn compagnons en tegen de bestuursleden van de vereniging die in 2012 instemden met de verkoop. Ook heeft hij een tuchtklacht ingediend tegen de accountant van EY die destijds de transactie goedkeurde. Beide zaken lopen nog.

Lees meer over de affaire-Henry Keizer;

De communicatie bij de VVD in de affaire-Keizer verdiende ‘geen schoonheidsprijs’. Er zijn ‘grote fouten gemaakt’, erkende VVD-leider Mark Rutte bij het VVD-congres in mei.

Keizer was een voorzitter naar Ruttes hart: een man die problemen wegpoetste. Totdat de crematoriummiljonair zelf een probleem werdOver een VVD-voorzitter met vijanden en een partij die geen vragen stelde (+).

De affaire-Henry Keizer groeide uit tot een koningsdrama voor de VVDEn weer zat Loek Hermans met zijn vingers tussen de deur (+).

Volg en lees meer over:  VVD   NEDERLAND

Tja , wat zal ik zeggen in deze kwestie ???

VVD-commissie schort onderzoek naar Keizer op

AD 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat maakte de partij vandaag bekend. De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie’ voordoet dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan. De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.

De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve Groep in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.

Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed deze week aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Keizer legde gisteren zijn functie neer.

Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.

‘Onwenselijke situatie’

Keizer legde gisteren zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.

De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.

VVD schort onderzoek naar opgestapte voorzitter Keizer op na aangifte

VK 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat heeft de VVD vrijdag bekendgemaakt. De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie voordoet’ dat Keizer is teruggetreden en er een aangifte tegen hem is gedaan wegens oplichting.

VVD en verleiding

De VVD haalt de laatste jaren vaker dan andere partijen het nieuws met integriteitskwesties. Is het toeval of partijcultuur? Lees dit artikel van Robert Giebels en Sammie Peters over de VVD en de verleiding.

De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer bevoegdheden.

De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad. Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed dinsdag aangifte tegen Keizer.

Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging. Keizer legde donderdag zijn functie neer. Hij noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekeinde op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter.

Lucratieve deal

Rutte en Keizer

VVD-leider Rutte is trouw tot aan de rand van de afgrond. Lijdt de minister-president onder een overschot aan loyaliteit? Lees dit artikel van Raoul du Pre over de opstelling van de premier in de zaak-Keizer.

Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep. De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.

Keizer raakte in de verdrukking door een publicatie van het onderzoeksplatform Follow the Money over een uiterst lucratieve deal uit 2012. De VVD-voorzitter kocht destijds een internationaal uitvaartbedrijf dat voor 100 procent in handen was van de in 1874 opgerichte Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Keizer betaalde veel minder dan de boekwaarde en had bovendien meerdere petten op bij de transactie. Hij was niet alleen de koper, maar adviseerde ook de verkoper.

Volgens Keizer is er niemand benadeeld, maar ook na een toelichting bleven er vraagtekens over de deal die de ideële vereniging ogenschijnlijk miljoenen kostte. Keizer trad eerst tijdelijk terug in afwachting van een onderzoek door de integriteitscommissie van de VVD, maar donderdag kwam hij alsnog tot de conclusie dat een terugkeer er niet in zit.

Volg en lees meer over:  POLITIEK   VVD   POLITIEKE PARTIJEN   NEDERLAND

Onderzoek naar opgestapte VVD’er Henry Keizer opgeschort

NU 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat heeft de VVD vrijdag bekendgemaakt.

De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ”uitzonderlijke situatie voordoet” dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan.

De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.

De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.

Zie ook: Keizer legt voorzitterschap VVD definitief neer

Aangifte

Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed dinsdag aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.

Keizer legde donderdag zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ”onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.

De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ”onware beschuldigingen en insinuaties”.

Zijlstra legt uit waarom hij neerleggen voorzitterschap VVD van Keizer respecteert

Mark Rutte

De communicatie bij de VVD verdiende ”geen schoonheidsprijs”. Er zijn ”grote fouten gemaakt”, zei VVD-leider Mark Rutte vrijdag tijdens het VVD-congres in Arnhem.

Hij sprak nogmaals zijn waardering uit voor de eerder deze week afgetreden partijvoorzitter Henry Keizer.

Lees meer over: VVD Henry Keizer

Hoe de ‘integere’ Henry Keizer plots een probleem werd

Opkomst en ondergang van een VVD-voorzitter

VK 19.05.2017 Henry Keizer was een voorzitter naar Mark Ruttes hart: een man die problemen wegpoetste. Totdat de crematoriummiljonair zelf een probleem werd. Over een VVD-voorzitter met vijanden en een partij die geen vragen stelde.

Henry Keizer had de machtigste partij van het land achter zich staan. Premier Mark Rutte noemde hem een integer man. Henk Kamp had ‘groot vertrouwen’. Halbe Zijlstra bleef loyaal. Annemarie Jorritsma sprak recent nog van ‘een fantastische voorzitter’.

Nu is de fantastische voorzitter weg.

De storm over zijn omstreden zakendeal uit 2012 wilde maar niet gaan liggen; het gejammer over de ‘schade voor de partij’ zwol aan.

Keizer laat dolende partij achter vlak voor VVD-congres

AD 19.05.2017 De opgestapte VVD-voorzitter Henry Keizer laat een partij achter die dringend op zoek moet naar een nieuw profiel. Vandaag komt de VVD bijeen voor een tweedaags congres op Papendal. De flamboyante Keizer wordt vandaag en morgen node gemist. De gevatte voorzitter slaagde er de afgelopen jaren in de doorgaans niet bijster opwindende VVD-congressen nog enige schwung te geven. Congresgangers droegen Keizer op handen, bij de thuisblijvers was hij niet altijd even populair.

Keizer trachtte een frisse wind te laten waaien door bestaande partijstructuren te doorbreken. De ooit zo machtige Kamercentrales werden ontmanteld en ingeruild voor regio’s. Lokale partijafdelingen werden gedwongen te fuseren. Er kwamen  thematische netwerken waarin ook liberalen zonder partijkaart zouden mogen meepraten.

Vernieuwing

Het is hard nodig dat de VVD de luiken openzet. Een derde premierschap voor Mark Rutte mag dan voor het grijpen liggen, dat neemt niet weg dat de VVD op een moeilijk punt is beland. De partij is al zeven jaar aan de macht. De eeuwige kwaal van de grootste regeringspartij is dat ze verzuimt inhoudelijk te vernieuwen. Dan wordt de focus regeringsverlenging.

Dat bleek al tijdens de afgelopen campagne. Die was er uitsluitend op gericht om Rutte in het Torentje te houden, waar de VVD in 2010 en 2012 nog de boer op ging met de belofte orde op zaken te stellen en problemen niet door te schuiven maar aan te pakken.

Keizer was de man die de ideeënvorming moest aanzwengelen. De operatie die hij in gang zette, is halverwege. Insiders hebben hoge verwachtingen van het noodzakelijke nieuwe elan dat vooral de netwerken moeten gaan brengen. ,,Anders ben ik als de dood dat het sleets wordt”, aldus voorzitter Rutger de Ridder van jongerenorganisatie JOVD.

Gemeenteraadsverkiezingen

Het komende jaar moet blijken of de vernieuwingsslag echt gemaakt wordt, stelt Bert Homan, voormalig uitdager van Keizer om het voorzitterschap. Hij wijst op de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Een goede uitslag is belangrijk om de achterban tevreden en betrokken te houden. Homan: ,,Er zijn een hoop vrijwilligers afgehaakt. Het moet nu wel gaan functioneren.”

Keizer had deze klus graag zelf willen afmaken. Nu moet de partij op zoek naar een nieuwe voorzitter die het gezag heeft om de troepen aan te voeren én is opgewassen tegen politiek leider Rutte. ,,Als de tijd daar is, is het mijn taak om te zeggen dat zijn houdbaarheidsdatum is verstreken”, zei Keizer daar eerder over.

Hoe nu verder met de zaak-Keizer?

Keizer blijft erbij dat hij ongeacht zijn dubbele petten integer heeft gehandeld bij de lucratieve aankoop van zijn crematoriumbedrijf De Facultatieve Groep. De kans lijkt echter groot dat de VVD-commissie die hem zou hebben kunnen vrijpleiten, haar werkzaamheden staakt; Keizer is immers niet meer actief voor de partij. Een woordvoerder stelt dat de commissie zo snel mogelijk duidelijkheid wil scheppen. Mogelijk komt zij daarom vandaag nog bijeen.

De interne druk op Henry Keizer werd de afgelopen dagen zo groot, dat zijn omstreden herverkiezing het liberale feestje vandaag en morgen compleet dreigde te overschaduwen. Er ontstond een ‘onwenselijke situatie’, aldus Keizer, waarop hij besloot het voorzitterschap neer te leggen en zich te concentreren op ‘het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties’. Hoe dan ook heeft ‘Mister Integriteit’ van de VVD de liberalen een nieuwe kras op het toch al geschonden blazoen bezorgd.

Rutte erkent bij begin VVD-congres: grote fouten gemaakt in affaire rond Keizer

VK 19.05.2017 De communicatie bij de VVD in de affaire-Keizer verdiende ‘geen schoonheidsprijs’. Er zijn ‘grote fouten gemaakt’. VVD-leider Mark Rutte zei dat vrijdag tijdens een VVD-congres in Arnhem. De afgetreden partijvoorzitter Henry Keizer was zelf niet aanwezig op het congres.

Door de affaire rond Keizer, die onder vuur is komen te liggen vanwege de omstreden aankoop van zijn crematoriumbedrijf, kwam de integriteit van de VVD de laatste weken weer in het geding. Rutte nam Keizer lang in bescherming. Daarover werd vrijdag tekst en uitleg verwacht.

Rutte zei diens besluit af te treden als voorzitter te respecteren. Hij noemde hem een man die veel voor de partij heeft gedaan. ‘Hij voerde de grootste reorganisatie sinds 1948 door.’ Ook Keizer kreeg veel applaus.

We gaan niemand laten vallen vanwege slechte publiciteit die nog niet bewezen is, aldus Mark Rutte over voormalig partijvoorzitter Henry Keizer.

De hamvraag was: waarom schoot Rutte in dezelfde reflex als bij Opstelten, Verheijen en andere VVD’ers die in opspraak kwamen? Hij beantwoordde die vraag door te verwijzen naar zijn speech over Dikke Ik, twee jaar eerder, waarin hij ongebreidelde zelfverrijking op de korrel nam. Dat ging ook over onszelf, zei Rutte. ‘Ik wil hier twee principes neerleggen. De eerste is: houd je aan de normen en waarden die we in de partij overeenkwamen. De tweede is: we gaan niemand laten vallen vanwege slechte publiciteit die nog niet bewezen is. Anders is deze partij onveilig. Alleen zo kunnen we de grootste partij blijven.’

GroenLinks

Een opmerkelijk moment kwam toen een zaal vol VVD’ers applaudisseerde voor de voorman van GroenLinks. Het gebeurde toen Mark Rutte vrijdagavond op het voorjaarscongres de formatie doornam met zijn partijgenoten. ‘Ik ben onder de indruk geraakt van Jesse Klaver. Niet van zijn idealen natuurlijk. Maar het is een goed politicus, hij deugt. Nederland is better off omdat mensen als Klaver voor de politiek kiezen.’

Of dat ook betekent dat een doorstart met GroenLinks wenselijk is, daarover zweeg Rutte.

Formatie

Formeren met vier partijen is exponentieel moeilijker dan met twee of drie, aldus Mark Rutte over de mislukte formatie.

Aan de bijval was te horen dat Rutte zijn achterban nog steeds aan een touwtje heeft. Terwijl dit een heel ander congres was dan dat van vorig najaar. Toen kon hij nog CDA, D66 en GroenLinks samen onder de poehpoeh-partijen scharen; Sombermansen die overal spoken en beren op de weg zien.

Inmiddels heeft Rutte twee maanden met die poehpoehers in de Stadhouderskamer gezeten. Is de formatie onder leiding van VVD’er Edith Schippers in de wachtstand gezet.

‘Formeren met vier partijen is exponentieel moeilijker dan met twee of drie’, hield Rutte zijn gehoor voor. Ruttiaans verwoord: ‘Het is pas af als het af is, dan kun je de plussen en minnen laten zien. Dat zag je bij het tweede kabinet-Den Uyl. Elke avond werden de vorderingen verteld. Dat kabinet is er nooit gekomen.’

Hij legde de zaal uit wat zijn inzet is: maak ruimte voor lastenverlichting, breng meer geld naar ouderenzorg. ‘En wij zijn ook van klimaatverandering. Maar we willen tegelijk kijken of we er economische groei mee kunnen bereiken.’ Ander punt: een herhaling van de ongecontroleerde asielstroom van 2015 voorkomen.

Volg en lees meer over:  POLITIEK   MARK RUTTE   VVD   POLITIEKE PARTIJEN   NEDERLAND

Rutte: Keizer hoefde van mij niet weg

AD 18.05.2017 VVD-partijvoorzitter Henry Keizer hoefde van partijleider Mark Rutte niet weg. ,,Dat is zijn besluit. Ik vond niet dat hij weg hoefde. Keizer wil dat de VVD een voorzitter krijgt die zich weer fulltime op zijn taken kan richten.”

Hij respecteert de stap van Keizer om het partijvoorzitterschap van de VVD op te geven. Hij spreekt van een ,,moedig besluit” om het voorzitterschap ,,mede in het belang van de partij neer te leggen”.

Rutte zei dat ,,zijn enorme inzet” van grote waarde is geweest voor de VVD. ,,Daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar. Ook persoonlijk heb ik de afgelopen jaren met veel plezier met Henry samengewerkt. Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.”

Keizer lag onder vuur vanwege mogelijke malversaties bij de overname van het uitvaartbedrijf De Facultatieve. Hij kan zich nu volledig richten op zijn eigen verdediging, aldus Rutte. Hij benadrukte dat Keizer de aantijgingen onterecht vindt.

Integer

Henry heeft zijn beslissing genomen in het belang van onze partij, aldus Fractievoorzitter Halbe Zijlstra.

Rutte liet eerder al weten Keizer te kennen als een integere man. ,,Bij de VVD steunen we mensen zolang niet bewezen is dat er niet integer is gehandeld. Wij laten mensen niet zomaar vallen onder druk van beeldvorming.”

Ook fractievoorzitter Halbe Zijlstra ,,respecteert” het besluit van Keizer. Volgens Zijlstra betekent het niet dat Keizer nu ,,schuld bekent”, maar heeft hij nu wel zijn handen vrij om zich te verdedigen. ,,Henry heeft zijn beslissing genomen in het belang van onze partij”, aldus Zijlstra.

Vrijdag en zaterdag is er een congres van de VVD. Keizer had eigenlijk dan herbenoemd moeten worden als voorzitter. Begin deze maand legde hij al tijdelijk alle taken neer die bij het voorzitterschap van de partij horen in verband met een integriteitsonderzoek van de partij naar zijn doen en laten bij het crematoriumbedrijf.

Het is niet de eerste keer dat een VVD’er in opspraak komt. De laatste jaren kampt de partij met allerlei affaires. Juist Henry Keizer maakte een speerpunt van integriteit. 

Doegie !!

Doegie !!

VVD-voorzitter Henry Keizer treedt af

Trouw 18.05.2017 Henry Keizer, de VVD-voorzitter die onlangs al tijdelijk terugtrad zolang er een onderzoek liep naar zijn integriteit, legt definitief zijn functie neer.

De afgelopen tijd lag Keizer onder vuur vanwege de dubbelrol die hij gespeeld zou hebben bij de aanschaf van zijn bedrijf de Facultatieve, een firma in het crematoriumwezen. Keizer was zowel adviseur van de verkopende partij als koper van het bedrijf, wat hij met een flinke korting in bezit kreeg. Keizer ontkent dat hij iets verkeerd gedaan heeft.

Vóor hem spreekt dat de verkopende partij verklaart nog altijd tevreden te zijn met de verkoop, tegen hem zijn eigen strenge beleid op integriteit, waarmee hij nu zelf in de knoop lijkt te zijn geraakt. Keizer heeft de integriteitscommissie van de partij gevraagd om onderzoek te doen naar zijn handelen bij de aankoop van het bedrijf, in 2012.

Irritatie

Morgen, op het partijcongres van de VVD, zou Keizer opnieuw tot voorzitter worden benoemd. Dat leek een papieren maatregel, want tegen de populaire Keizer meldden zich geen kandidaten. Ook nadat de affaire losbarstte dachten zowel Keizer zelf als VVD-partijleider Mark Rutte in eerste instantie nog altijd dat het congres Keizer kon benoemen.

Zij redeneerden dat de vicevoorzitter zijn functie zou uitoefenen tot Keizers naam gezuiverd zou zijn. Dat leidde tot irritatie in de VVD. “Rutte gaat niet over aanblijven partijleider”, reageerde Eric Wetzels op twitter. Deze Wetzels wordt naar verwachting morgen gekozen tot vice-voorzitter. Dat hij zo openlijk een besluit van de partijtop in twijfel trok, wijst op grote ergernis.

Vandaag deed Keizer een verklaring uitgaan waarin hij zijn vertrek bekend maakte. “Het is nodig, ook in het belang van de medewerkers van het bedrijf, dat ik mij in de komende tijd concentreer op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht”, zegt hij.

“Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn gezin zijn dit onvoorstelbaar zware dagen”, schrijft Keizer. “U kunt zich hopelijk voorstellen hoe het is om van het ene moment op het andere aan de schandpaal te worden genageld.”

Concluderend schrijft Keizer: “Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan concentreren op zijn taak.”

Moedig

Keizers vervanger, vicevoorzitter Jeanette Baljeu, zegt dat de VVD op een later moment bekend zal maken hoe er een nieuwe voorzitter wordt gekozen. De functie van VVD-voorzitter is onbezoldigd: iemand die het wil doen moet er nog een baan naast hebben. Waarschijnlijk wordt Baljeu als vice-voorzitter zaterdag opgevolgd door Wetzels, die eerder voorzitter was van de VVD-regio Brabant.

Wetzels is als Brabander een relatieve buitenstaander in de ‘Haagse’ VVD. In 2011 reageerde hij openlijk geërgerd over het aantal integriteitsaffaires in de VVD. Wetzels is ondernemer.

VVD-leider Rutte noemt het besluit van Keizer om op te stappen ‘moedig’. “Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd”, zegt Rutte.

Lees ook;

‘De steun van Rutte voor VVD-voorzitter Keizer betekent weinig’

VVD-voorzitter Keizer laat zijn ‘goede deal’ onderzoeken

Kan de charmante VVD-voorzitter Henry Keizer dit recht praten?

Nou, dag hoor !!!

Nou, dag hoor !!!

VVD-voorzitter Keizer stapt per direct op na rel rond zakendeal

AD 18.05.2017 Henry Keizer treedt af als voorzitter van de VVD. Dat heeft de partij vanmiddag bekendgemaakt. Keizer raakte in opspraak vanwege mogelijke financiële malversaties rond zijn overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in Den Haag, dat hij voor veel te weinig geld gekocht zou hebben. Partijleider Rutte respecteert zijn ‘moedige’ besluit.

De integriteitscommissie van de VVD komt binnenkort bijeen om te bepalen of het onderzoek naar Keizers handelen doorgaat of wordt stopgezet, meldt een woordvoerder.

Keizer noemt het in zijn verklaring een ,,onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter tijdelijk had neergelegd vanwege het onderzoek dat naar zijn handelen loopt. Keizer zou automatisch herkozen worden omdat hij de enige kandidaat was. Zijn voormalige uitdagers vroegen begin deze week al om uitstel van de herverkiezing.

Ik respecteer het moedige besluit van Henry Keizer om zijn voorzitterschap mede in het belang van de partij neer te leggen, aldus Mark Rutte.

,,Het is daarom dat ik heb besloten om mijn voorzitterschap van de VVD per direct neer te leggen”, aldus Keizer. ,,Dat was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben.” Hij wil zich de komende periode bezighouden met het weerleggen van de ‘stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht’.

Zwaar

Het was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben, aldus Henry Keizer.

De rechterhand van demissionair premier Mark Rutte zou in 2012 met een dubieuze overnameconstructie voor een schijntje De Facultatieve hebben gekocht, wat hem multimiljonair maakte, meldden onderzoeksjournalisten van Follow the Money (FTM), die stellen dat Keizer daarbij niet integer heeft gehandeld.

,,Hoezeer ik me ook realiseerde dat het voorzitterschap van onze partij van mij een publiek persoon zou maken, toch was ik niet voorbereid op wat er de laatste weken is losgebarsten”, aldus Keizer over alle ophef. ,, Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn gezin zijn dit onvoorstelbaar zware dagen.”

De VVD stelde een integriteitsonderzoek in naar Keizer, die hangende het onderzoek al tijdelijk zijn werkzaamheden neerlegde.  ,,Voor een aantal mensen was het vonnis onmiddellijk geveld: deze man deugt niet”, aldus Keizer. ,,Aan de andere kant heb ik van heel veel mensen, binnen en buiten de partij, warme steunbetuigingen en goede wensen mogen ontvangen. Daar ben ik zeer dankbaar voor.”

Dankbaar

Partijleider Rutte zegt het ‘moedige besluit’ te respecteren. In een verklaring schrijft Rutte dat Keizer van grote waarde voor de VVD is geweest. ,,Daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar. Ook persoonlijk heb ik de afgelopen jaren met veel plezier met Henry samengewerkt. Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.”

Rutte liet eerder al weten Keizer te kennen als een integere man. ,,Bij de VVD steunen we mensen zolang niet bewezen is dat er niet integer is gehandeld. Wij laten mensen niet zomaar vallen onder druk van beeldvorming.”

Vicevoorzitter Jeannette Baljeu heeft de taken van Keizer voorlopig overgenomen. Zij laat weten dat Keizer veel voor elkaar heeft gekregen. ,,Zo was hij de motor achter de grootste partijvernieuwing sinds de oprichting in 1948”.

Zijn enorme inzet is van grote waarde voor de VVD geweest, daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar

Henry Keizer legt het voorzitterschap van de VVD definitief neer.

NU 18.05.2017 Henry Keizer legt het voorzitterschap van de VVD definitief neer. Dat laat hij donderdag weten in een persverklaring. “Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan inzetten en concentreren op de uitoefening van zijn taak”, schrijft Keizer. Daarom heeft hij besloten per direct op te stappen.

De liberaal kwam in opspraak na publicaties van onderzoeksplatform Follow the Money. Daaruit bleek dat Keizer samen met drie zakenpartners voor “een schijntje” eigenaar werden van het miljoenenbedrijf De Facultatieve.

Het uitvaartbedrijf, waar Keizer adviseur was, bleek 31,5 miljoen euro waard te zijn. Keizer en zijn compagnons werden echter voor 12,5 miljoen euro eigenaar. Maar direct na de overname streken de vier een winstuitkering van 12 miljoen euro op. Van de overige 500.000 euro werd 470.000 euro gefinancierd door een lening. Omdat Keizer voor 51 procent aandeelhouder is, droeg hij zelf slechts 15.300 euro van de resterende 30.000 euro aan.

Integriteitsschandalen

De druk op Keizer om af te treden nam daarna toe. De VVD wordt al jaren achtervolgd door politici die in opspraak komen door integriteitsschandalen. Een interne integriteitscommissie zou het imago van de partij moeten verbeteren, maar wilde aanvankelijk geen onderzoek doen naar de eigen voorzitter.

Keizer legde zijn functie tijdelijk neer en stelde de commissie, na publicitaire druk, in staat alsnog onderzoek uit te laten voeren. Vrijdag zou hij worden herbenoemd tot voorzitter van de partij, omdat zich geen tegenkandidaten hadden gemeld. Keizer zou het voorzitterschap pas aanvaarden na uitkomst van het onderzoek.

Over de vraag of het onderzoek alsnog wordt afgerond, moet de commissie zich nog buigen.

Een dag voor de herbenoeming achtte Keizer het onwenselijk dat hij herkozen zou worden voor een nieuwe termijn, maar tegelijkertijd  zijn taken niet kon uitoefenen.

Vicevoorzitter Jeannette Baljeu had begin mei al tijdelijk de taken van Keizer overgenomen. Er wordt nu een procedure gestart om een nieuwe voorzitter te benoemen.

Steun

De VVD-top heeft Keizer gedurende de affaire gesteund. De leider van de liberalen, Mark Rutte, noemde Keizer “een integere man”. Rutte zei dat Keizer zich adequaat heeft verweerd tegen de aantijgingen en hekelde het beeld dat in de media is geschetst. Na het aftreden zei Rutte donderdag dat Keizer wat hem betreft niet hoefde op te stappen. “Dat is zijn besluit. Ik vond niet dat hij weg hoefde.”

VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra: “Hij zal ongetwijfeld zelf doorgaan met de verdediging dat hij onschuldig is. Hij heeft verklaard dat hij dat blijft vinden.”

 Zijlstra legt uit waarom hij neerleggen voorzitterschap VVD van Keizer respecteert

http://media.zie.nl/e/?v=a27zp3jfjpie

Lees meer over: VVD Henry Keizer

Keizer stopt per direct als VVD-voorzitter om controverse rond zakendeal

‘Het was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben.’

VK 18.05.2017 De VVD kan op zoek naar een nieuwe partijvoorzitter. In een brief vol bittere woorden maakte de preses Henry Keizer donderdag zijn definitieve aftreden bekend. ‘Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan concentreren op de uitoefening van zijn taak’, concludeert Keizer, die al weken onder vuur ligt vanwege de omstreden aankoop van zijn crematoriumbedrijf. Met het vertrek van de in opspraak geraakte crematoriumondernemer verliest Mark Rutte een vertrouweling.

De uitvaartmagnaat gaat zich naar eigen zeggen richten ‘op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties’.

Premier Rutte, die Keizer vorige week nog steunde, sprak gisteren van ‘een moedig besluit’. ‘Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.’ 

Keizer raakte in de verdrukking door een publicatie van het onderzoeksplatform Follow the Money over een uiterst lucratieve deal uit 2012. De VVD-voorzitter kocht destijds een internationaal uitvaartbedrijf dat voor 100 procent in handen was van de in 1874 opgerichte Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Keizer betaalde veel minder dan de boekwaarde en had bovendien meerdere petten op bij de transactie. Hij was niet alleen de koper, maar adviseerde ook de verkoper.

Volgens Keizer is er niemand benadeeld, maar ook na een toelichting bleven er vraagtekens over de deal die de ideële vereniging ogenschijnlijk miljoenen kostte. Keizer trad eerst tijdelijk terug in afwachting van een onderzoek door de integriteitscommissie van de VVD, maar nu is hij alsnog tot de conclusie gekomen dat een terugkeer er niet in zit.

Voor Rutte is het vertrek van de voorzitter een verlies, al zal hij hopen dat de rust nu terugkeert rond de partij. Keizer speelde de afgelopen jaren een rol bij alle belangrijke politieke discussies. Zo leidde hij op donderdag het wekelijkse topberaad – het bewindspersonenoverleg van zijn partij.

Ook nam hij deel aan de zogenoemde ‘Goult-sessies’, die Rutte gebruikt om samen met klein groepje vertrouwelingen de strategie te bepalen. Annemarie Jorritsma, fractievoorzitter in de Eerste Kamer, noemde hem vorige week nog ‘een fantastische voorzitter’.

Het dominante optreden van Keizer leidde ook tot enig gemor. Ex-Kamerlid Ton Elias hekelde in de Volkskrant al de aanwezigheid van de partijvoorzitter bij de functioneringsgesprekken van parlementariërs. Ook was er kritiek op de herstructurering die door Keizer is doorgevoerd, waarbij lokale afdelingen aan macht verloren. Volgens critici gebeurde dat om de invloed van de ‘centralistische’ Haagse top op de partij te vergroten.

Keizer trad ook hard op bij integriteitskwesties. Hij royeerde de voor ambtelijke corruptie veroordeelde Roermondse politicus Jos van Rey en kende weinig medegogen toen het Kamerlid Mark Verheijen in opspraak raakte. ‘Je kunt niet een beetje integer zijn,’ merkte Keizer zelf op. Die uitspraak achtervolgde hem toen zijn eigen zakelijke deal uit 2012 onder vuur kwam te liggen.

De ondergang van Keizer heeft zich binnen een paar weken voltrokken. Voor de eerste onthulling van Follow the Money leek zijn herverkiezing op het partijcongres vandaag en morgen in Arnhem niet meer dan een formaliteit. Er waren geen tegenkandidaten.

Nu moet de VVD alsnog op zoek naar een nieuwe partijvoorzitter.

Meer over de kwestie-Keizer;

De VVD en integriteitskwesties: Een zoektocht naar de partij en de verleiding (+)
De VVD haalt de laatste jaren vaker dan andere partijen het nieuws met integriteitskwesties. Toeval of partijcultuur?

Verkoopadviseur, bestuurder én uiteindelijk de koper, alle lijntjes lopen naar Henry Keizer (+)
Henry Keizer kocht in 2012 zijn eigen uitvaartimperium. Vrijdag moet de VVD-voorzitter uitleggen waarom de lucratieve deal niet ten koste ging van de ideële vereniging waar hij zelf adviseur was. ‘Er is niemand genaaid.’

VVD-voorzitter Keizer sloot een stiekeme deal (+)
Heeft Henry Keizer, ondernemer en VVD-voorzitter, zich verrijkt over de rug van een ideële vereniging die ooit is opgericht om het recht op crematie te bevechten? 

Volg en lees meer over:  VVD   POLITIEKE PARTIJEN   POLITIEK   NEDERLAND

 

VVD-voorzitter Keizer verder in nauw na aangifte

AD 16.05.2017 Volgens luis in de pels Pieter Lakeman is VVD-voorzitter Henry Keizer een oplichter. Lakeman deed gisteren aangifte.

Henry Keizer, die in opspraak raakte en hangende een integriteitsonderzoek in de VVD op non-actief staat, zou leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie hebben misleid. De vereniging is ‘willens en wetens voor miljoenen euro’s lichter gemaakt’, zei Lakeman tegen het tv-programma EenVandaag. ,,Ik heb veel zwendels meegemaakt maar dit slaat echt alles.”

Lakeman is voorzitter van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI). Hij is ondermeer bekend van zijn verbeten strijd tegen de failliete DSB Bank. Lakeman zegt tegen AD in dit geval op te treden ‘vanuit het algemeen belang‘.

Uitvaart

Onderzoeksplatform Follow The Money onthulde eerder dat de VVD-voorzitter in 2012 de uitvaartorganisatie De Facultatieve ver onder de feitelijke waarde kon overnemen. ,,Keizer heeft bewust onjuiste informatie verstrekt aan de deskundige die de waarde van het bedrijf moest bepalen,” aldus Lakeman. ,,Dit om de waarde zo laag mogelijk te krijgen.”

Op een VVD-partijcongres staat komende zaterdag de herbenoeming van Keizer op de agenda. Een aantal partijprominenten, onder wie ook Hans Wiegel, wil dat die stemming wordt uitgesteld.

Lakeman doet aangifte tegen VVD-voorzitter Keizer om misleiding

NU 16.05.2017 Tegen de voorzitter van de VVD, Henry Keizer, is dinsdag aangifte gedaan door Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB. Hij verwijt Keizer oplichting.

Dat meldt Radio EenVandaag dinsdag op NPO Radio 1. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging. De vereniging is voor miljoenen euro’s lichter gemaakt, aldus Lakeman.

Keizer raakte onlangs in opspraak door onthullingen van onderzoeksjournalisten van Follow The Money. Hij kocht uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012 voor veel minder dan de werkelijke waarde. ”Keizer heeft bewust onjuiste informatie verstrekt aan de deskundige die de waarde van het bedrijf moest bepalen. Dit om de waarde zo laag mogelijk te krijgen”, aldus Lakeman.

De VVD besloot daarop de integriteit van Keizer te onderzoeken. Hij legde zijn taken tijdelijk neer.

Op een partijcongres van de VVD staat zaterdag de herbenoeming van Keizer op de agenda. Een aantal VVD’ers, onder wie partijprominent Hans Wiegel, vindt dat de partij de stemming van zaterdag moet uitstellen.

Lees meer over: Henry Keizer

Aangifte van oplichting tegen VVD’er Henry Keizer

EenVandaag 16.05.2017 VVD-voorzitter Henry Keizer raakt steeds verder in het nauw. Vandaag heeft Pieter Lakeman van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie aangifte gedaan van oplichting door Keizer.

Volgens Lakeman, bekend geworden door zijn strijd tegen de voormalige DSB bank, heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie bij de overname van de vereniging bewust misleid. ‘Ik moet eerlijk zeggen dat… en ik heb toch heel wat zwendels meegemaakt in mijn leven, maar dit slaat toch echt alles wat hier is gebeurd,’ aldus Lakeman. Het is op dit moment nog niet duidelijk of justitie Keizer strafrechtelijk zal vervolgen.

Keizer raakte vorige maand in opspraak na een geruchtmakende publicatie van journalistiek onderzoeksplatform Follow The Money. Volgens Follow The Money kocht Keizer in 2012 uitvaartbedrijf De Facultatieve voor een fractie van de werkelijke waarde. Lakeman: ‘Ze hebben willens en wetens de vereniging voor miljoenen euro’s lichter gemaakt en dat komt dus in feite op oplichting neer.’

http://politiek.eenvandaag.nl/standalone-player/113677

Daags na de publicatie van FTM hield Keizer vol niets fout te hebben gedaan.

De VVD gaf desondanks een interne integriteitscomissie de opdracht de handel en wandel van Keizer te onderzoeken. Keizer is gedurende het onderzoek op non-actief gezet.

De VVD wil niet reageren op de nieuwe ontwikkelingen in de affaire Keizer. De Facultatieve laat weten de aangifte nog niet te hebben gezien. EenVandaag heeft de aangifte wel in handen, bekijk die hier.

lees: Lakeman klaagt VVD-voorzitter Keizer aan voor oplichting FD 16.05.2017

mei 25, 2017 Posted by | 2e kamer, Follow the Money, fraude, Henry Keizer VVD, integriteit, lobbycultuur, Loek Hermans, Meavita, politiek, VVD | , , , , , , , | 2 reacties

Met de begroting 2017 op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 2

Begrotingstekort

Het kabinet dat de opvolger moet worden van Rutte II dacht te kunnen profiteren van extra financiële ruimte, maar daarvan blijkt geen sprake. Vanwege tekorten op het ministerie van Volksgezondheid en het ministerie van Onderwijs, moet het nieuwe kabinet zelfs rekening houden met een tekort.  Dat melden althans NOS en De Telegraaf op basis van bronnen in Den Haag.

lees ook: Weer enorme financiële domper bij VWS Telegraaf 24.05.2017

Prognose CPB

In maart publiceerde het Centraal Planbureau een prognose, waaruit bleek dat de nieuwe coalitie kon rekenen op een begrotingsoverschot van ongeveer 3,5 miljard euro in 2017. Door tegenvallers in de zorg en het onderwijs, gaat het nu om een tekort van 1 miljard.

#Formatie: VVD en CDA kunnen D66 niet overhalen om met CU te formeren

‘Juridische blunders’ door Van Rijn

Volgens De Telegraaf valt het tekort vooral te wijten aan het ministerie van Volksgezondheid. Het ministerie zou een aantal ‘juridische blunders’ zijn begaan. De overheid heeft ervoor gezorgd dat het ministerie de komende jaren miljarden moet investeren in de verpleeghuiszorg, veel eerder dan verwacht.

Het gaat om een uitspraak van het Zorginstituut. Staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA) liet het instituut bepalen hoeveel geld er nodig is voor betere verpleeghuiszorg. Omdat de staatssecretaris deze opdracht heeft gegeven, is de uitspraak juridisch bindend geworden. Het bedrag kan oplopen tot 2 miljard in 2021, zeggen anonieme bronnen.

lees ook: Flink prijskaartje aan betere verpleeghuiszorg AD 24.05.2017

Voorjaarsnota besproken in ministerraad

Het ministerie van Financiën ontkent dat er sprake is van een tekort. Het kabinet bespreekt de Voorjaarsnota woensdag 31.05.2017 in de ministerraad – die een half uur eerder begint dan normaal. Dan moet meer duidelijk worden over de berichten. Volgende week wordt de voorjaarsnota gepubliceerd.

Voorjaarsnota 2017 – 01.06.2017

aanbiedingsbrief-voorjaarsnota-2017

bijlage-1-kamerbrief-voorjaarsnota-2017

bijlage-2-meerjarig-uitgavenbeeld

bijlage-3-verticale-toelichting

Verantwoordingsbrief 2016: Van overheidstekort naar begrotingsoverschot  RO 17.05.2017

Financieel Jaarverslag 2016: voor het eerst in jaren een begrotingsoverschot  RO 17.05.2017

Economische groei op hoogste niveau sinds de crisis  RO 16.05.2017

zie ook: Met de begroting 2017 op weg naar kabinet Rutte-3 deel 1  

Consumenten besteden meer

Telegraaf 20.07.2017 Consumenten hebben in mei ruim 2 procent meer besteed dan in dezelfde maand een jaar eerder. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag. De groei is wel wat lager dan in de voorgaande maand.

Er werd in mei vooral meer uitgegeven aan kleding en woninginrichting. Aan voedings- en genotmiddelen werd circa 1 procent meer uitgegeven dan een jaar eerder. Verder hebben consumenten in mei bijna 3 procent meer besteed aan overige goederen.

Ook aan diensten als woninghuur, reizen met bus en trein en het bezoek aan kapper of restaurant werd meer besteed. De diensten maken ruim de helft van de totale binnenlandse consumptieve bestedingen uit, zo merkte het CBS op.

Volgens de zogenoemde consumptieradar van het statistiekbureau zijn de omstandigheden voor de consumptie in juli iets gunstiger dan in mei.

LEES MEER OVER; CBS NEDERLAND CONSUMENTEN

Begrotingstekort eurolanden daalt

Telegraaf 20.07.2017 Het begrotingstekort van de eurolanden is in het eerste kwartaal van dit jaar gedaald tot 0,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp) van de eurozone. In het vierde kwartaal kwam het tekort nog uit op 1,1 procent.

Volgens cijfers van het Europese statistiekbureau Eurostat bedroeg voor de gehele Europese Unie het tekort 1 procent, tegen 1,2 procent in het voorgaande kwartaal. De Europese begrotingsregels schrijven voor dat landen hun tekort moeten beperken tot maximaal 3 procent van het bbp. Eurostat tekende binnen de EU het hoogste tekort op in Frankrijk met 3,3 procent. In Malta was juist sprake van een begrotingsoverschot met 3,5 procent. In Nederland was het overschot 1,5 procent.

Verder maakte Eurostat bekend dat de schuld van de eurolanden in de eerste drie maanden is opgelopen tot 89,5 procent van het bbp, tegen 89,2 procent in het voorgaande kwartaal. Voor de gehele EU kwam de schuld uit op 84,1 procent.

Geen feestje in politiek Den Haag

Telegraaf 01.07.2017 Op dit moment behoort Nederland in Europa tot de landen met de beste economische prestaties. Alle seinen staan op groen. Volgens de Juniraming 2017 van het Centraal Plan Bureau (CPB) groeit onze economie in 2017 met 2,4% en in 2018 met 2%. Deze groei leidt tot extra werkgelegenheid.

De werkloosheid daalt dit jaar tot 445.000 personen (4,9%) en in 2018 tot 425.000 (4,7%). Voor de herinnering: in 2014 lag de werkloosheid nog rond de 660.000 personen (7,4%). Ook de overheidsfinanciën zijn gezond. Volgens een optimistische raming, zonder rekening te houden met tegenvallers, eindigt 2017 met een begrotingsoverschot van 0,5% in 2017 en 0,7% in 2018. Deze positieve ontwikkelingen zorgen voor een daling van de zogenoemde staatsschuldquote naar 55% BBP, die in 2014 nog op het hoge niveau van bijna 70% lag.

Door dit feestelijke beeld worden de onderhandelaars, die onder leiding van informateur Gerrit Zalm bezig zijn met de formatie van het kabinet Rutte 3, van alle kanten bestookt met miljarden aan claims voor extra uitgaven, zoals voor de zorg, het basisonderwijs en sociale zekerheid, maar ook voor belastingverlaging. Niet alleen in de publieke opinie, maar ook bij politieke partijen bestaat veel sympathie voor de gedachte om voor deze goede doelen flink in de buidel te tasten.

Als je een optelsom maakt van alle wensen voor extra uitgaven voor de schatkist, zit je al snel boven een structureel bedrag van boven de €10 miljard. De kans is groot dat de onderhandelaars, mede onder druk van de roep om ‘goede doelenuitgaven’ met een regeerakkoord komen waarin een deel van dit bedrag gehonoreerd zal worden.

Geen geld verjubelen

Deze week kregen ze bezoek van de president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot, die de feestpret kwam bederven. Hij hield het onderhandelingsgezelschap voor dat het onverstandig is om een greep in de schatkist te doen en het begrotingsoverschot nu al te verjubelen. Volgens Knot kan van feestvieren geen sprake zijn en zou het verstandig zijn om een overschot op de rijksbegroting zoveel mogelijk in een spaarpotje te stoppen voor magere tijden.

Zo kan Rutte 3 voorkomen dat er in zware tijden en bij tegenvallers bezuinigd moet worden. Omdat onze economie en werkgelegenheid sterk afhankelijk zijn van de gang van zaken in de wereldeconomie en onze export naar andere landen, is dit een waardevol advies.

Maar wie politiek Den Haag kent, weet dat uitgeven en leuke dingen voor de mensen doen een hogere prioriteit hebben. Bovendien zitten ze daar niet te wachten op ‘doemdenkers’ die bij een stralende hemel voor zwaar weer waarschuwen. Toch leert de economische geschiedenis dat het licht voor de open Nederlandse economie snel op oranje kan springen en die kans is inderdaad aanwezig.

Spaarpotje

We zien op dit moment toenemende internationale onzekerheden waardoor de groei van onze economie kan worden afgeremd en de schatkist met tegenvallers te maken krijgt. Voorbeelden zijn de effecten van de Brexit-onderhandelingen en de financiële instabiliteit van een aantal Zuid-Europese landen.

Bovendien krijgen we te maken met de ongewisse gevolgen van het beleid van president Donald Trump en China die voor de EU, waaronder Nederland, slecht kunnen uitpakken. Om die reden zou het verstandig zijn om in het regeerakkoord een deel van het mogelijke begrotingsoverschot in een Klaas Knot-spaarpotje te stoppen en het andere deel te bestemmen voor uitgaven die onze economie versterken.

Voor extra rijksuitgaven op het terrein van de zorg en de sociale zekerheid is geen ruimte, tenzij je voor lief neemt dat de groei van onze economie wordt afgeremd en er werkgelegenheid in het bedrijfsleven verloren gaat. Internationaal gezien lopen we met deze twee mega kostenposten volledig uit de pas. Kijken we naar de uitgaven van de Rijksoverheid in 2017 dan gaat het om een totaalbedrag van €264 miljard.

Verreweg de twee grootste uitgavenposten zijn onze sociale zekerheid met €78 miljard en de zorg met €75 miljard. Deze posten zijn de afgelopen decennia fors gestegen. Daardoor was er minder ruimte voor andere rijksuitgaven die voor onze toekomstige economie van belang zijn, zoals die voor onderwijs. Hoe vervelend ook, maar iedereen zal er rekening mee moeten houden dat deze rijksuitgaven hun grenzen al hebben overschreden. We zullen de stijgende zorgkosten meer zelf moeten gaan betalen en dat geldt ook voor sociale zekerheid.

De nieuwe helden

Naast het spaarpotje zou het kabinet Rutte 3 er verstandig aandoen de extra uitgaven te beperken tot maatregelen waarmee de Nederlandse economie en werkgelegenheid worden versterkt. Onderwijs en onderzoek zijn daarvoor van cruciaal belang. Voor het verder terugdringen van de werkloosheid en het scheppen van banen heeft de politiek het bedrijfsleven nodig, vooral de bestaande kleine ondernemers uit het mkb en start-ups en scale-ups (starters die snel doorgroeien).

Dat zijn de nieuwe helden van de Nederlandse economie. Politiek Den Haag is buiten de (semi)overheid zelf niet in staat banen te scheppen, maar kan daaraan wel een bijdrage leveren door een goed bedrijfsklimaat voor deze helden te creëren.

Dit zou in het regeerakkoord moeten worden neergelegd in een concreet mkb-plan dat de volgende hoofdpunten omvat: minder bureaucratie, lagere werkgeverslasten en ruimere mogelijkheden voor bedrijfskredieten. Daarnaast zijn stimulansen nodig voor een versnelling van digitalisering, innovatieve technologieën en klimaatmaatregels.

Mooie groei Nederlandse economie

Telegraaf 23.06.2017 De economie is in het eerste kwartaal met 0,4 procent gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. Dat blijkt uit een tweede raming van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het groeicijfer is gelijk aan dat van de eerste berekening.

De tweede berekening van het bbp wordt altijd 90 dagen na afloop van het kwartaal gepubliceerd. Het beeld van de economie blijft hetzelfde. De groei is vooral te danken aan de investeringen, aldus het statistiekbureau.

Het bruto binnenlands product (bbp) groeit al twaalf kwartalen achter elkaar. Ten opzichte van een jaar eerder groeide de economie in het eerste kwartaal overigens met 3,2 procent. Volgens de eerste berekening was dat 3,4 procent.

Nederlandse staatsschuld voor het eerst in zes jaar onder de Europese norm

VK 23.06.2017 De overheidsschuld kwam aan het einde van het eerste kwartaal van dit jaar uit op 59,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daarmee is de staatsschuld voor het eerst in zes jaar lager dan de Europese norm, van 60 procent van het bbp. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De schuld werd verlaagd door een overschot op de begroting en door opbrengsten uit het verminderen van financiële bezittingen. De Europese Unie hanteert als norm dat de overheidsschuld aan het eind van een kalenderjaar niet hoger dan 60 procent van het bbp mag zijn, óf daar naartoe moet bewegen. Eind 2016 bedroeg de schuldquote nog 61,8 procent.

De daling van schuld komt overeen met bijna 12 miljard euro. Hiermee komt de schuld eind maart uit op bijna 423 miljard euro. Dat is bijna 25 duizend euro per Nederlander. In zijn raming van juni rekent het Centraal Planbureau (CPB) eind 2017 op een overheidsschuld van 58,5 procent van het bbp.

De staatsschuld krimpt wanneer de economie groeit, omdat de schuld wordt uitgedrukt als percentage van de omvang van die economie. Hoe groter de totale Nederlandse omzet, hoe kleiner (relatief) de staatsschuld.

Chique balans voor nieuw kabinet

Nu Nederland voldoet aan het in Brussel afgesproken plafond begint het volgende kabinet de rit met een chique balans. Het vorige kabinet moest juist 50 miljard bezuinigen om het tekort en de te hoge staatsschuld onder controle te krijgen.

De positieve cijfers zijn te danken aan een groeiende economie. Meer werkgelegenheid, meer bedrijvigheid en meer consumptie betekenen meer belastinginkomsten en minder uitgaven aan uitkeringen. Opgeteld rekent Dijsselbloem op een meevaller van bijna 8 miljard in 2017. Daardoor blijft onderaan de streep geld over.

Betekenen deze positieve cijfers dat een nieuwe regering straks een grote zak geld ter beschikking heeft om naar hartelust te spenderen? Niet direct. Die 9,1 miljard overschot in 2021 is nog ver weg en komt er enkel als een volgende ministersploeg de hand strak op de knip houdt. Dat zal niet gebeuren. Zelfs het demissionaire kabinet is al aan het interen op de meevallers, zo bleek uit Dijsselbloems voorjaarsnota.

Volg en lees meer over:  NEDERLAND   ECONOMIE   POLITIEK   KABINET-RUTTE II

Overheidsschuld onder Europese norm

Telegraaf 23.06.2017 De overheidsschuld kwam aan het einde van het eerste kwartaal uit op 59,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Het is voor het eerst in zes jaar dat de schuld lager is dan de Europese norm, van 60 procent van het bbp. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag.

De schuld werd verlaagd door een overschot op de begroting en door opbrengsten uit het verminderen van financiële bezittingen. De Europese Unie hanteert als norm dat de overheidsschuld aan het eind van een kalenderjaar niet hoger mag zijn dan 60 procent van het bbp of daar naartoe moet bewegen. Eind 2016 bedroeg de schuldquote nog 61,8 procent, aldus het CBS.

De daling van schuld komt overeen met bijna 12 miljard euro. Hiermee komt de schuld eind maart uit op bijna 423 miljard euro, oftewel bijna 25.000 euro per Nederlander. Het Centraal Planbureau (CPB) raamt voor eind 2017 een overheidsschuld van 58,5 procent van het bbp in zijn raming van juni.

Overheidsschuld voldoet voor het eerst in zes jaar aan Europese norm

NU 23.06.2017 De schuld van de Nederlandse overheid voldoet voor het eerst in zes jaar aan de Europese norm.

De overheidsschuld kwam aan het einde van het eerste kwartaal uit op 59,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp), meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag. Eind 2016 bedroeg de schuldquote nog 61,8 procent.

De Europese Unie hanteert als norm dat de overheidsschuld aan het eind van een kalenderjaar niet hoger mag zijn dan 60 procent van het bbp of daar naartoe moet bewegen.

Begroting

De schuld werd verlaagd door een overschot op de begroting en door opbrengsten uit het verminderen van financiële bezittingen. De daling van schuld komt overeen met bijna 12 miljard euro. Hiermee komt de schuld eind maart uit op bijna 423 miljard euro, oftewel bijna 25.000 euro per Nederlander.

Het Centraal Planbureau (CPB) raamt voor eind 2017 een overheidsschuld van 58,5 procent van het bbp in zijn raming van juni.

Economische groei

Het CBS maakte vrijdag ook bekend dat de economie in het eerste kwartaal met 0,4 procent is gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. Dit was een tweede raming. Het groeicijfer is gelijk aan dat van een eerdere berekening.

De tweede berekening van het bruto binnenlands product (bbp) wordt altijd negentig dagen na afloop van het kwartaal gepubliceerd. Het beeld van de economie blijft hetzelfde. De groei is vooral te danken aan de investeringen, aldus het statistiekbureau.

Het bbp groeit al twaalf kwartalen achter elkaar. Ten opzichte van een jaar eerder groeide de economie in het eerste kwartaal overigens met 3,2 procent. Volgens de eerste berekening was dat 3,4 procent.

Lees meer over: Staatsschuld Economische groei

CBS: Consumenten onverminderd positief

AD 21.06.2017 Consumenten hebben weer meer vertrouwen in de markt dan vorig jaar. Tijdens het winkelen is meer geld uitgegeven. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag.

De vertrouwensindex kwam uit op een niveau van 23. Het statistiekbureau constateerde daarbij dat het oordeel over het economische klimaat nauwelijks veranderde en de koopbereidheid iets toenam.

Met 23 ligt het consumentenvertrouwen in juni ruim boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar (min 3). Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit op 36. Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 met min 41.

Meer besteed

Het CBS maakte ook bekend dat consumenten in april 2,7 procent meer hebben besteed dan een jaar eerder. De groei was daarmee ook hoger dan de maand ervoor. Vooral aan kleding en woninginrichting werd meer uitgegeven.

Groei dit jaar verwacht van 2,4%

CPB: Seinen economie staan op groen

Telegraaf 14.06.2017 Het Centraal Planbureau (CPB) is in zijn nieuwe ramingen positiever geworden over de economische groei in het land.

Het CPB gaat voor 2017 uit van een plus van 2,4 procent, waar eerder nog op 2,1 procent groei werd gerekend. Voor volgend jaar wordt 2 procent groei voorzien, wat betekent dat het stevige aantrekken van de economie voorlopig aanhoudt. Bij de vorige raming eind maart voorzag het CPB voor 2018 nog een plus van 1,8 procent.

De werkloosheid daalt naar verwachting verder, naar 4,9 procent dit jaar en 4,7 procent volgend jaar. Ook de overheidsfinanciën zijn gezond aldus het CPB, met een overschot van 0,5 procent in 2017 en 0,7 procent in 2018.

Eerder deze week verhoogde De Nederlandsche Bank (DNB) zijn prognoses voor de economie ook al. Demissionair minister Henk Kamp van Economische Zaken reageert dan ook verheugd: ,,Deze raming van het CPB bevestigt het beeld eerder deze week van DNB dat we dit jaar de sterkste economische groei kunnen verwachten in tien jaar tijd”, verklaart hij. ,,De uitdaging is nu om de groei voor de komende jaren veilig te stellen.”

Net als de centrale bank plaatst het CPB wel kanttekeningen. Zo blijft de ontwikkeling van de lonen nog achter. Volgens de belangrijke adviseur van het kabinet komt dit mogelijk door de flexibilisering van de arbeidsmarkt.

De contractlonen gaan volgens de voorspellingen dit jaar gemiddeld met 1,7 procent omhoog en volgend jaar met 2,0 procent. Ook de inflatie blijft wat onder de maat. Deze komt volgens het CPB waarschijnlijk uit op 1,4 procent in beide jaren. Het licht voor de Nederlandse economie kan daarbij weer ,,op oranje springen”, als internationale onzekerheden veranderen in tegenvallers, waarschuwt het planbureau.

Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk wat de uitkomst van de brexit-onderhandelingen zullen zijn. Buiten Europa is onder meer de koers van de Verenigde Staten onder president Donald Trump een punt van onzekerheid, aldus het CPB.

Economie groeit verder

Telegraaf 14.06.2017 Het blijft goed gaan met de Nederlandse economie. Volgens het Centraal Planbureau groeit de economie dit jaar met 2,4 procent en volgend jaar met 2,0 procent. Vooral de woningmarkt staat in volle bloei.

Dat blijkt uit de cijfers die het rekeninstituut vanochtend heeft gepubliceerd. Op de banenmarkt zijn de cijfers eveneens gunstig, waardoor de koopkracht in Nederland toeneemt. In 2018 daalt de werkloosheid naar 4,7 procent.

Wel blijft de hoogte van de lonen achter, net als de prijzen waardoor de inflatie niet erg stijgt. Volgens de rekenmeesters is dat mede vanwege de flexibilisering van de arbeidsmarkt en vanwege de internationale concurrentie.

Goed nieuws

Minister Kamp van Economische Zaken reageert: „Deze raming van het CPB bevestigt het beeld eerder deze week van DNB dat we dit jaar de sterkste economische groei kunnen verwachten in tien jaar tijd. Dat is goed nieuws voor iedereen: meer kansen voor ondernemers, meer werk, meer koopkracht.”

Wel zegt Kamp nu dat het de ’uitdaging’ is om de groei voor de komende jaren veilig te stellen. „Daarom is het nodig meer te investeren in innovatie en de intensieve samenwerking tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen onverminderd voort te zetten.”

zie ook: Nederlanders tevredener over eigen financiën

CPB: groeiverwachtingen voor 2017 en 2018 flink omhoog

AD 14.06.2017 De seinen voor de Nederlandse economie staan op groen. Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB), die in zijn nieuwe ramingen vandaag positiever is geworden over de economische groei in het land.

Het CPB gaat voor 2017 uit van een plus van 2,4 procent, waar eerder nog op 2,1 procent groei werd gerekend. Voor volgend jaar wordt 2 procent groei voorzien, wat betekent dat het stevige aantrekken van de economie voorlopig aanhoudt. Bij de vorige raming eind maart voorzag het CPB voor 2018 nog een plus van 1,8 procent.

De economie wordt onder meer geholpen door de toenemende wereldhandel. Daarbij loopt de consumptie op en trekken de investeringen aan. De werkloosheid daalt naar verwachting verder, tot 4,9 procent dit jaar en 4,7 procent volgend jaar. Ook de overheidsfinanciën zijn gezond aldus het CPB, met een begrotingsoverschot van 0,5 procent in 2017 en 0,7 procent in 2018.

Eerder deze week verhoogde De Nederlandsche Bank (DNB) zijn prognoses voor de economie ook al. Demissionair minister Henk Kamp van Economische Zaken reageert dan ook verheugd: ,,Deze raming van het CPB bevestigt het beeld eerder deze week van DNB dat we dit jaar de sterkste economische groei kunnen verwachten in tien jaar tijd”, verklaart hij. ,,De uitdaging is nu om de groei voor de komende jaren veilig te stellen.”

Kanttekeningen

Net als de centrale bank plaatst het CPB wel kanttekeningen. Zo blijft de ontwikkeling van de lonen nog achter. Volgens de belangrijke adviseur van het kabinet komt dit mogelijk door de flexibilisering van de arbeidsmarkt. De contractlonen gaan volgens de voorspellingen dit jaar gemiddeld met 1,7 procent omhoog en volgend jaar met 2,0 procent. Ook de inflatie blijft wat onder de maat. Deze komt volgens het CPB waarschijnlijk uit op 1,4 procent in beide jaren.

Het licht voor de Nederlandse economie kan daarbij weer ,,op oranje springen”, als internationale onzekerheden veranderen in tegenvallers, waarschuwt het planbureau. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk wat de uitkomst van de brexit-onderhandelingen zullen zijn. Buiten Europa is onder meer de koers van de Verenigde Staten onder president Donald Trump een punt van onzekerheid, aldus het CPB.

‘Waar blijft onze koopkracht?’

Telegraaf 14.06.2017 Het CPB heeft de verwachtingen over de Nederlandse economie naar boven bijgesteld, eerder deze week kwam DNB ook al met positieve berichten. Maar DFT’s Martin Visser plaatst ook een kanttekening.

Nederland groeit het hardst in tien jaar tijd

Telegraaf 12.06.2017  De Nederlandse economie groeit dit jaar in het hoogste tempo in tien jaar tijd. Goed nieuws voor de overheid, die hierdoor steeds meer overhoudt op de begroting. En voor huishoudens, aangezien de lonen langzaamaan omhoog gaan.

Dat schrijft De Nederlandsche Bank in de vandaag gepubliceerde Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten. Dit jaar groeit het bruto binnenlands product (bbp) naar verwachting 2,5%. Het is het vijfde opeenvolgende jaar dat het bbp hoger is dan het jaar ervoor.

Dat onze economie zo goed draait, is onder meer te danken aan de aantrekkende wereldhandel en een stijging van investeringen door bedrijven. Zowel de overheid als de Nederlandse consument staan er beter voor. „Je moet tien jaar terug in de tijd voor vergelijkbare cijfers” zei Job Swank, directielid van De Nederlandsche Bank (DNB).

Groei zwakt af

De hoge economische groei zwakt de komende jaren wel wat af. In 2018 en 2019 zakt de groei naar 2,1 respectievelijk 1,9%.

De steeds beter draaiende economie betekent ook dat het begrotingsoverschot blijft oplopen, van 0,4% van het bbp vorig jaar tot 1,1% in 2019. Dat is met name omdat de overheid meer geld binnenkrijgt uit inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en btw.

’Bouw buffer op’

DNB schreef in de EOV opnieuw dat ze hoopt dat het nieuwe kabinet dit overschot gebruikt als een buffer voor slechtere tijden. „We zijn kampioen procyclisch beleid”, zei Swank over de neiging om af te remmen in economisch slechtere tijden en gas te geven als het goed gaat.

De betere groei is ook te merken op het salarisstrookje. Vorig jaar stegen de contractlonen bij bedrijven met 1,6%. Dat is het hoogste niveau sinds de kredietcrisis. Maar wat DNB betreft, mogen de lonen nog wel wat verder omhoog. Het percentage dat bedrijven van hun inkomsten aan lonen uitbetalen, ligt onder het langjarig gemiddelde, en het loopt maar mondjesmaat op.

Volgens Swank is dat omdat er nog veel onbenut arbeidspotentieel is, bijvoorbeeld mensen die ontmoedigd zijn over de arbeidsmarkt maar wel weer aan het werk willen, of mensen die part-time werken maar graag meer uren willen maken.

Economische vooruitzichten onverminderd positief

RO 12.06.2017 De nieuwe raming, die de Nederlandsche Bank (DNB) vandaag naar buiten heeft gebracht, voorspelt opnieuw gunstige ontwikkelingen voor de Nederlandse economie. DNB verwacht dat de economische groei van de afgelopen jaren doorzet. In 2017 wordt een economische groei van 2,5% verwacht, in 2018 een groei van 2,1%.

De Nederlandse economie groeit inmiddels twaalf kwartalen op rij, de werkloosheid daalt snel en het vertrouwen van consumenten en producenten ligt op een hoog niveau.

Minister Kamp, Economische Zaken: “In het begin van deze kabinetsperiode gaf ik aan het oneens te zijn met de voorspellingen van veel economen dat een hogere economische groei dan 1 of 1,5 % er niet meer in zou zitten voor Nederland. We kunnen nu gezamenlijk vaststellen dat de Nederlandsche Bank voor dit jaar een groei van 2,5 procent verwacht.

Voor het vijfde achtereenvolgende jaar zal de groei hoger uitvallen dan in het voorgaande jaar. Steeds meer mensen vinden werk en merken in hun portemonnee dat het beter gaat. Nederland staat sterk met de meest concurrentiekrachtige economie van Europa.”

Dalende werkloosheid

In 2016 was er sprake van de snelste werkgelegenheidsgroei sinds 2007. De werkgelegenheid blijft dit jaar en de komende jaren stevig doorgroeien. Daardoor daalt de werkloosheid in 2017 naar 5%, oftewel 539 duizend personen en in 2018 naar 4,6% van de beroepsbevolking, oftewel 444 duizend personen. Omdat sommige delen van de arbeidsmarkt krapper worden, zullen de lonen in 2017 en 2018 naar verwachting sneller toenemen dan in voorgaande jaren.

Gezonde overheidsfinanciën

Het overschot op de begroting verbetert de komende jaren verder en de overheidsschuld neemt hard af. Door de gezonde positie van de overheidsfinanciën neemt de schuld in 2019 naar verwachting af tot 51,3% van het  bbp, ruimschoots onder het schuldencriterium van de EU.  De begroting is in de afgelopen kabinetsperiode met moeilijke maatregelen op orde gebracht.

Daarmee is er in het begrotingsbeleid een solide basis gelegd voor het volgende kabinet om de Nederlandse economie duurzaam te versterken door de energietransitie te versnellen en te investeren in maatregelen die het groeipotentieel verhogen, zoals extra middelen voor het innovatiebeleid.

Zie ook;

Economie blijft groeien: tijd voor hogere lonen, vindt De Nederlandsche Bank

Trouw 12.06.2017 Er viel vandaag niks te klagen in het pand van De Nederlandsche Bank waar directeur Job Swank de economische vooruitzichten voor Nederland schetste. De economie groeit en blijft dat doen, de werkloosheid daalt, het vertrouwen is groot.

Goed, de inflatie had iets hoger gekund en er is natuurlijk die Amerikaanse president, maar dat weerhoudt de Nederlandse economie er niet van vol gas door te razen. Daarom moet een volgend kabinet niet nog harder op het gaspedaal trappen, waarschuwt Swank. Die neiging is bij Nederlandse politici namelijk moeilijk te onderdrukken.

Scandinavische aanpak

Nederland kent een zogeheten procyclisch beleid. Gaat het goed met de economie, dan geeft de overheid volop geld uit. Gaat het slecht, dan volgen de lastenverzwaringen en bezuinigingen elkaar snel op. Het kan ook anders. In Scandinavische landen bijvoorbeeld trappen overheden zachtjes op de rem als de economie snel vooruit gaat en geven zij gas bij als de snelheid terugloopt.

Door lagere belastingen en investeringen verkleinen landen als Denemarken en Zweden de gevolgen van een recessie.

Volgens DNB is dit het moment waarop Nederland het procyclische beleid kan veranderen in een meer Scandinavische aanpak. Dit jaar komt het begrotingsoverschot uit op 0,7 procent. Volgend jaar is dat 1 procent, zo blijkt uit de ramingen van DNB. In 2019 houdt de minister van financiën 1,1 procent van het bruto binnenlands product over; ongeveer 8 miljard euro.

“Dat is geen reden de sluizen open te zetten”, zegt Swank. “Pas bij een percentage boven de één procent ontstaat er ruimte.” Oftewel: als het aan DNB ligt geeft het nieuwe kabinet pas in 2019 de 0,1 procent uit, wat neerkomt op een voor begrotingsbegrippen klein bedrag van 80 miljoen euro.

Dat geld zou het kabinet kunnen steken in de lonen van ambtenaren. Want over de lonen heeft DNB nog wel wat te wensen. President Klaas Knot heeft al meerdere malen gezegd dat de salarissen in Nederland sneller omhoog moeten. Swank herhaalde die boodschap, waarbij hij ook zei dat de overheid als werkgever niet de eerste moet zijn om haar medewerkers royaler te belonen. De publieke sector volgt de markt, niet andersom, zei hij.

In de markt zullen de contractlonen de komende jaren met ongeveer 2 procent stijgen. Toch is er ruimte voor meer. Kijk maar naar de winsten van bedrijven, zegt Swank. Dat DNB zo op loonsverhoging hamert, “iets dat een centrale bank niet snel doet”, heeft te maken met de hardnekkig lage inflatie. De Europese Centrale Bank heeft ondertussen alle mogelijke instrumenten gebruikt, nu is het aan de markt. Als zij de lonen verhogen, volgt de inflatie vanzelf, zo wil de economische wetmatigheid.

Bij al het goede nieuws wilde DNB ook even stilstaan bij de Verenigde Staten, die dreigen met protectionisme. Voor een open economie als Nederland kan dat schadelijk zijn. Maar volgens Swank zijn de gevolgen van een protectionistische politiek beperkt. Tenzij Europa terug gaat pesten en zelf ook importtarieven verhoogt voor Amerikaanse producten.

Dan neemt de handel sterk af. “Toch kan dreigen met tegenmaatregelen handig zijn”, zegt Swank. “Al is het maar om de scherpe kanten van het protectionisme te halen.” Het grootste slachtoffer van dichte grenzen in de Verenigde Staten zijn de Amerikanen zelf, zegt Swank. In het slechtste geval kan hun inkomen met 3 procent dalen.

Prognoses van DNB;

  • In 2017 zal de economie met 2,5 procent groeien, het hoogste percentage in tien jaar.
  • De werkloosheid daalt verder en komt in 2019 uit op 4,4 procent van de beroepsbevolking.
  • De lonen stijgen de komende jaren met ongeveer 2 procent.

Inflatie daalt naar 1,1 procent

Telegraaf 08.06.2017 De inflatie in Nederland is in mei gedaald naar 1,1 procent. Een maand eerder werd door consumenten voor goederen en diensten nog 1,6 procent meer betaald dan een jaar eerder.

Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag. Vooral door goedkopere vliegtickets en vakanties op bungalowparken stegen de consumentenprijzen in mei minder. De maand ervoor piekten de prijzen van deze diensten door de schoolvakanties die eind april begonnen, aldus het statistiekbureau. In mei nam de vraag naar vakanties weer af waardoor de prijzen zakten.

Autobrandstoffen werden in mei goedkoper en ook dit had een drukkend effect op de inflatie van consumentenprijzen, zo stelde het CBS.

Prijsontwikkeling energie

Omdat de prijsontwikkeling van energie als autobrandstoffen, gas en electriciteit en voeding sterk fluctueert en de prijzen van alcohol en tabak vaak stijgen door belastingmaatregelen, wordt ook gekeken naar de inflatie exclusief deze productgroepen. De inflatie in mei volgens deze maatstaf steeg met 0,8 procent op jaarbasis. In april was dat nog 1,3 procent.

Op basis van de geharmoniseerde Europese meetmethode daalden de consumentenprijzen vorige maand, van 1,4 procent in april naar 0,7 procent in mei. De inflatie in de eurozone daalde van 1,9 procent naar 1,4 procent. De inflatie in Nederland is vanaf mei 2016 lager dan in de eurozone, aldus het CBS.

Rabo: Nederlandse economie trekt verder aan

Telegraaf 07.06.2017 De Nederlandse economie groeit dit jaar ondanks internationale onzekerheid door. Dat verwachten economen van de Rabobank. Het bbp groeit dit jaar naar verwachting met 2,2 procent. In 2018 is de groei iets minder hoog: 1,9 procent. Vooral de export groeit gestaag.

De economie groeit verder door woninginvesteringen en de consumptie voor huishoudens. Voor een deel zijn dat tijdens de crisis uitgestelde investeringen en aan die inhaalgroei komt na 2018 een einde.

De Rabobank-economen verwachten dat de werkloosheid in 2018 afneemt naar 4,5 procent, maar maken zich zorgen om het besteedbaar inkomen. Dat groeit niet hard genoeg. Een manier om het besteedbaar inkomen te verhogen is om het verschil tussen netto- en brutoloon te verkleinen zodat werknemers meer geld krijgen en werkgevers niet meer kwijt zijn. ,,Zowel de hoogte van het besteedbaar inkomen als de werking van de arbeidsmarkt heeft baat bij verkleining van de wig tussen nettoloon en werkgeverslasten.”

De wereldeconomie groeit dit jaar waarschijnlijk iets harder dan vorig jaar. De groei in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk komt lager uit dan eerder verwacht, maar de eurozone en China presteren juist beter.

GERELATEERDE ARTIKELEN;

CPB: risico’s economie

Telegraaf 06.06.2017 Onzekerheid over de politieke koers in Europa, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en de aanhoudend lage rente vormen grote economische risico’s in Nederland.

Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB) in zijn dinsdagochtend gepresenteerde Risicorapportage Financiële Markten. Vooral het negatieve sentiment in Europa vormt een gevaar voor de Nederlandse economie.

De harde toon in de Brexit-onderhandeling tussen Brussel en Londen vergroten het risico op een harde scheiding tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie en hogere economische kosten. Vragen over de houdbaarheid van de eurozone en onzekerheid rondom de Italiaanse verkiezingen wakkeren het risico nog eens extra aan.

Trump

Ook het beleid van president Donald Trump kan de Nederlandse economie negatief beïnvloeden. Veel is afhankelijk hoe de Verenigde Staten zich opstellen tegenover internationale instellingen, handel en regulering van de financiële sector.

Naast de geopolitieke onzekerheden speelt de aanhoudend lage rente parten. Deze ondermijnt de vermogenspositie van pensioenfondsen en levensverzekeraars.

Pensioen

Vooral voor levensverzekeraars is de situatie penibel. Zij hebben weinig herstelmogelijkheden, zitten in een afkalvende markt en de onzekere afwikkeling van de woekerpolisaffaire staan een herstructurering van de sector in de weg.

Pensioenfondsen kunnen de lage rente nog wel ondervangen door bijvoorbeeld niet te indexeren. Deze maatregelen doen echter wel pijn, aldus het CPB.

Hypotheken

Hoewel Nederlandse banken er beduidend beter voor staan dan enkele jaren geleden, maakt het CPB zich wel zorgen over de toekomstige hypotheekverstrekking. Het Bazels Comité stelt voor om een minimumvloer voor risicogewichten in te stellen, waardoor het gemiddelde risicogewicht voor hypotheken van grote Nederlandse banken toeneemt van de huidige 11,5% naar 35-45%.

Dat zou betekenen dat de de banken €6 miljard extra kapitaal nodig hebben. In plaats van extra geld ophalen om te herkapitaliseren, kiezen banken volgens de rekenmeesters van de politiek er meestal voor de hypotheekkraan dicht te draaien.

De vraag is of andere partijen dit kunnen compenseren. Het marktaandeel van pensioenfondsen (11%) en verzekeraars (17%) op de hypotheekmarkt is afgelopen jaren gestegen, maar lijkt zich nu weer te stabiliseren, concludeert het CPB.

Exit-strategie

Onduidelijkheid over wat er gaat gebeuren met de afbouw van de obligatieportefeuille van de Europese Centrale Bank (ECB) kan volgens het planbureau leiden tot volatiliteit op de financiële markten en hogere rentes. De ECB heeft nog geen exit-strategie gepubliceerd. In de huidige vorm loopt het aankoopprogramma door tot het einde van het jaar, waarbij de bank tot wel €60 miljard per maand aan staatsobligaties opkoopt.

Het CPB brengt op verzoek van de Tweede Kamer sinds 2012 minimaal een keer per jaar een rapportage over de internationale en nationale macro-economische ontwikkelingen in samenhang met ontwikkelingen in de financiële sector. De regelmatige publicatie was een aanbeveling van Commissie-De Wit die onderzoek deed naar de financiële crisis.

Consument laat kassa’s rinkelen

Telegraaf 02.06.2017 Winkeliers hebben in het eerste kwartaal van dit jaar 4,8 procent meer omzet geboekt dan in de eerste drie maanden van 2016.

Ook het aantal verkopen steeg, blijkt uit de Kwartaalmonitor detailhandel van het CBS.

De omzet van onlineverkopen groeide met 14,8 procent. Opvallend is dat bedrijven die zowel een webwinkel als fysieke winkels hebben een sterkere omzetgroei hebben dan pure webwinkels: 16,4 procent tegen 13,6 procent.

De groei van winkels die voedingsmiddelen verkopen bedroeg 3 procent. Het waren vooral de supermarkten die goed boerden. In de non-foodsector, die met 4,1 procent op jaarbasis groeide, waren de woningwinkels de sterkhouders.

Zij profiteerden van de herstelde woningmarkt. De omzet van winkels in doe-het-zelfartikelen en keukens was ten opzichte van een jaar eerder 10,8 procent hoger.

Fysieke elektronicawinkels blijven onder druk staan door de concurrentie van webwinkels. De omzet van elektronicazaken kromp met 3,4 procent. Dat was het negende kwartaal op rij met krimp.

Het aantal openstaande vacatures was het hoogst van de afgelopen twintig jaar. Er stonden 20.000 vacatures open.

Goed nieuws voor de schatkist: het begrotingsoverschot neemt naar verwachting verder toe naar 1,3 procent in 2021. Dat blijkt uit de voorjaarsnota van het kabinet. Het overschot zorgt ervoor dat er ruimte is voor loonsverhoging voor ambtenaren.

RUIMTE VOOR LOONSVERHOGING AMBTENAREN

BB 01.06.2017 Goed nieuws voor de schatkist: het begrotingsoverschot neemt naar verwachting verder toe naar 1,3 procent in 2021. Dat blijkt uit de voorjaarsnota van het kabinet. Het overschot zorgt ervoor dat er ruimte is voor loonsverhoging voor ambtenaren.

Pensioenpremies
Het kabinet maakt 342 miljoen extra vrij om de lonen van ambtenaren te verhogen. Daarmee wil de regering de pijn verzachten van de pensioenpremies bij het ambtenarenpensioenfonds ABP. Die stegen meer dan verwacht. Het extra geld komt beschikbaar om het begrotingsoverschot verder toeneemt, naar 1,3 procent in 2012. Dit jaar gaat het waarschijnlijk om 0,2 procent van het bruto binnenlands product. Dat is iets minder dan de 0,4 procent (2,9 miljard euro) vorig jaar, toen er voor het eerst sinds 2008 weer een overschot was. Maar de komende jaren stijgt het overschot weer.

Tegenvallers
Er zijn dit jaar financiële tegenvallers, maar ook meer extra inkomsten. Er is ruimte voor onder meer een loonsverhoging voor ambtenaren, voor meer geld voor de verpleeghuizen en voor meer marechaussees, meldt minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën donderdag in de zogenoemde voorjaarsnota. Het gaat om een tussentijdse stand van zaken over de lopende begroting. In de verpleeghuiszorg stelt het kabinet, naast de eerder aangekondigde eenmalige extra honderd miljoen euro, nog eens honderd miljoen euro beschikbaar om de kwaliteit te verbeteren. Daarnaast komt er tot 2021 in totaal 145 miljoen euro bij om in deze sector extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.
Meevallers
Het kabinet verwacht bijna 8 miljard euro meer aan belastingen en premies dan vorig jaar in de Miljoenennota is geraamd, mede doordat de economische groei doorzet. Daardoor dalen ook de uitgaven voor werkloosheid. Verder vallen de uitgaven aan hulpmiddelen in de zorg lager uit verwacht. In de langdurige zorg stijgen de uitgaven met 176 miljoen euro, doordat bepaalde groepen aanspraak hebben op meer zorg, zoals dagbesteding en huishoudelijke hulp. Verder ziet het kabinet af van de invoering van de kostendelersnorm AOW, waarbij de AOW lager zou worden als meer mensen van 21 jaar of ouder op hetzelfde adres wonen. Ook de korting op de scholings- en monumentenaftrek is van de baan. (ANP/Red.)

GERELATEERDE ARTIKELEN;

Tientallen miljoenen extra voor zorg van huisartsen

NU 01.06.2017 Huisartsen mogen volgend jaar voor enkele tientallen miljoenen euro’s meer zorg verlenen. Minister Edith Schippers van Volksgezondheid gunt de artsen meer ruimte, omdat langer thuiswonende ouderen en psychiatrisch patiënten steeds meer van hen vragen.

Schippers en de huisartsen, patiënten en zorgverzekeraars spraken donderdag af dat het budget voor huisartsen in 2018 2,5 procent mag stijgen naar een totaal van 3,5 miljard euro. De partijen verlengen daarmee in feite de afspraken die ze in 2014 hadden gemaakt.

Als huisartsen taken overnemen van medisch specialisten, zoals de bedoeling is, kunnen ze nog meer extra geld krijgen. Daarvoor is 75 miljoen euro uit het budget van de specialisten beschikbaar.

Huisartsen staan onder steeds grotere druk, waarschuwen ze. Vooral aan oudere patiënten hebben ze veel werk. Ze krijgen komend jaar meer tijd voor deze patiënten en ook extra ruimte om samen te werken met bijvoorbeeld wijkverpleegkundigen.

Lees meer over: Zorg Huisartsen

‘Staat leent in 2017 wat minder dan gedacht’

Telegraaf 01.06.2017 De Nederlandse staat hoeft dit jaar naar verwachting iets minder geld te lenen dan eerder werd gedacht. Het agentschap van de generale thesaurie van het ministerie van Financiën schat de financieringsbehoefte op dit moment op 56,8 miljard euro, waar eerder nog werd uitgegaan van 58,7 miljard euro.

De bijstelling komt vooral door een stijging van het verwachte kasoverschot. Deze daling wordt echter voor een groot deel tenietgedaan door het terugkopen van leningen die aflopen in 2018 en 2019 en door een afname van het onderpand in contanten.

De volgende actualisatie van de financieringsbehoefte vindt plaats in september, na de publicatie van de Miljoenennota 2018.

LEES MEER OVER; STAATSLENINGEN NEDERLANDSE STAAT OBLIGATIES RENTE ECB

Jeroen Dijsselbloem

Het begrotingsoverschot neemt van 0,2 procent in 2017 verder toe naar 1,3 procent in 2021

RO 01.06.2017  Het begrotingsoverschot loopt naar verwachting op van 0,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2017 naar 1,3 procent van het bbp in 2021. Dat is een verbetering van het EMU-saldo, de inkomsten min de uitgaven van de collectieve sector, van 0,7 procentpunt ten opzichte van de Miljoenennota van vorig jaar en komt vooral door de toename van de verwachte inkomsten in 2017.

De EMU-schuld komt dit jaar naar verwachting uit op 59,4 procent bbp, een verbetering van 2,7 procentpunt (13 miljard euro) ten opzichte van de raming uit de Miljoenennota 2017. In 2010 kwam de staatsschuld voor het laatst onder de zestig procent uit. Dit schrijft minister Dijsselbloem van Financiën in de Voorjaarsnota 2017 die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd. In verband met de kabinetsformatie is dit jaar een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven in de komende jaren toegevoegd.

Extra uitgaven

Er is in 2017 ruimte gevonden voor noodzakelijke extra uitgaven aan de verpleeghuiszorg. Het kabinet stelt, naast de eenmalige extra honderd miljoen euro in 2017, nog eens honderd miljoen euro beschikbaar voor betere kwaliteit in de verpleeghuizen. Dit is een structurele investering vanaf 2017 in de verpleeghuiszorg. Daarnaast wordt er in de periode 2017 – 2021 in totaal 145 miljoen euro beschikbaar gesteld om in deze sector extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.

Vanwege de hoger dan verwachte pensioenpremie bij het ABP heeft het kabinet 342 miljoen extra vrijgemaakt, zodat er toch ruimte voor loonsverhoging voor ambtenaren is.

Het kabinet heeft 50 miljoen euro extra vrijgemaakt voor veiligheid, stabiliteit, migratiesamenwerking en opvang in de regio. Verder stijgt het budget voor ontwikkelingssamenwerking in 2017 met 62 miljoen euro, vanwege de koppeling aan het hogere geraamde bruto nationaal inkomen (bni).

Daarnaast werkt de lagere asielinstroom in 2016 door in lagere uitgaven van 170 miljoen euro aan asielopvang in 2017. Dit geld wordt teruggeboekt naar de begroting van ontwikkelingssamenwerking.

Verder stelt het kabinet structureel 20 miljoen euro extra beschikbaar voor de uitbreiding van de capaciteit van de Koninklijke Marechaussee. Hierdoor kunnen in de komende jaren ongeveer 200 extra marechaussees worden ingezet voor grensbewaking op lucht- en zeehavens.

Meevallers

Het kabinet verwacht in 2017 bijna 8 miljard euro meer aan belasting- en premieontvangsten te ontvangen dan vorig jaar in de Miljoenennota is geraamd. Vooral de btw (2,4 miljard), de vennootschapsbelasting (2,3 miljard) en de loon- en inkomensheffing (1,2 miljard) vallen hoger uit dan verwacht. Dit komt mede doordat de verwachte economische groei in 2017 doorzet.

De uitgaven aan de werkloosheid dalen met 234 miljoen euro in 2017. De werkloze beroepsbevolking komt naar verwachting dit jaar uit op 4,9 procent, waar ten tijde van de Miljoenennota 2017 nog werd uitgegaan van 6,2 procent. Verder vallen de uitgaven aan hulpmiddelen in zorg in 2017 164 miljoen euro lager uit verwacht.

Tegenvallers

Vanaf 2017 is er een tegenvaller van gemiddeld 200 miljoen euro per jaar op de OCW-begroting, voornamelijk als gevolg van hogere leerling- en studentenaantallen dan eerder geraamd. Het kabinet heeft besloten de tegenvaller in 2017 op te lossen door de inzet van meevallers. Daardoor hoeft er dit jaar niet bezuinigd te worden op de bekostiging van onderwijsinstellingen.

Ook in de langdurige zorg stijgen de uitgaven met 176 miljoen euro in 2017, doordat bepaalde groepen aanspraak hebben op meer zorg, zoals dagbesteding en huishoudelijke hulp. Verder ziet het kabinet af van de invoering van de kostendelersnorm AOW.

Deze regeling hield in dat de AOW lager wordt als meer mensen van 21 jaar of ouder op hetzelfde adres wonen. Ook de korting op de scholings- en monumentenaftrek is van de baan. De keuze hoe om te gaan met structurele dekking van deze tegenvallers wordt overgelaten aan nieuw kabinet.

Zie ook; Overheidsfinanciën

GroenLinks-leider Jesse Klaver schoof gisteren aan bij informateur Herman Tjeenk Willink. © ANP

Echte meevaller is er niet voor nieuw kabinet

Trouw 01.06.2017 Het nog te formeren kabinet kan niet rekenen op extra geld, want dat is grotendeels al uitgegeven.

Er is voor het volgend kabinet veel minder extra geld beschikbaar dan optimisten tijdens de verkiezingscampagne begin dit jaar dachten. De economie groeide harder dan gedacht en dus zou het geld tegen de plinten klotsen. Niets is minder waar, blijkt uit de Voorjaarsnota van minister Dijsselbloem van financiën.

Al tijdens het eerste deel van de kabinetsformatie, toen VVD, CDA, D66 en GroenLinks nog met elkaar onderhandelden, sijpelde uit de gesprekken naar buiten dat de partijen gewaarschuwd waren dat al dat beloofde geld er niet zou zijn.

Uit de Voorjaarsnota, het jaarlijkse overzicht over de uitvoering van de begroting van dat jaar en het eerste doorkijkje naar komende jaren, blijkt dat er dermate veel tegenvallers zijn, dat de meevallers al voor een groot deel weer uitgegeven zijn. Ook de komende jaren, want het gaat niet om eenmalige uitgaven.

Zo is er 200 miljoen euro per jaar extra naar de verpleeghuizen gegaan. Dat bedrag komt jaarlijks terug. Ook de tegenvallers bij onderwijs (meer leerlingen en studenten) zijn terugkerend en souperen dus een deel van het extra geld de komende jaren op.

Optimisten verwachtten eerder dit jaar dat er genoeg extra geld zou zijn de komende jaren om een ingrijpende belastingherziening te financieren. Daarvoor is naar schatting 5 miljard euro nodig, waarmee alle negatieve koopkrachtgevolgen van een belastingherziening zouden moeten worden voorkomen. Dat geld is er zeker niet als een nieuw kabinet niet besluit er nieuwe bezuinigingen tegenover te stellen.

Volgens het doorkijkje van Dijsselbloem zal het begrotingsoverschot (0,2 procent), dat dit jaar door alle tegenvallers toch lager uitkomt dan verwacht, de komende jaren wel groeien. Tot uiteindelijk 1,4 procent (rond 12 miljard euro) aan het einde van de nieuwe kabinetsperiode in 2021.

Vergrijzing

Dat overschot kan niet zomaar uitgegeven worden. Opeenvolgende kabinetten pleitten voor een overschot om extra uitgaven door de vergrijzing in de jaren na 2021 op te kunnen vangen. Het zogeheten houdbaarheidstekort, waarin wel met die extra uitgaven rekening wordt gehouden, laat dan ook een veel lager cijfer zien. Daarmee komt de begroting in 2021 grosso modo uit op noch een tekort, noch een overschot.

Belangrijke tegenvallers voor de overheidsbegroting zijn, naast de hogere zorguitgaven en de tegenvallers bij onderwijs, de veel lagere inkomsten uit het aardgas.

De Voorjaarsnota is voor de formerende politici extra slecht nieuws als bijvoorbeeld de brief van staats-secretaris Van Rijn van volksgezondheid aan de Kamer erbij betrokken wordt. In die brief becijferde hij dat er voor de verpleeghuiszorg de komende jaren 2 miljard euro extra nodig is om die sector aan de kwaliteitsnormen te laten voldoen die de Kamer wil stellen.

De cijfers van Dijsselbloem gaan overigens uit van de puur theoretische veronderstelling dat een nieuw kabinet het beleid ongewijzigd laat. Door bijvoorbeeld te bezuinigen op bestaande uitgaven zou ruimte voor nieuw beleid kunnen worden gecreëerd.

Bovendien zijn zijn cijfers gebaseerd op aannames over de prestaties van de economie de komende jaren. Of die aannames nog kloppen kan voor het eerst media deze maand worden nagegaan als het Centraal Planbureau met de nieuwste doorrekeningen komt.

Het kabinet houdt dit jaar geld over, maar minder dan verwacht

Trouw 01.06.2017 Demissionair minister van financiën Jeroen Dijsselbloem benadrukte wel dat een nieuw kabinet een aantal problemen snel zal moeten aanpakken. © ANP

Een nieuw kabinet krijgt dit jaar en de komende jaren te maken met flinke meevallers. In 2021 is er naar verwachting 10,7 miljard euro over. Bovendien zakt de staatsschuld voor het eerst sinds 2010 onder de 60 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daarmee voldoet het kabinet aan het in Brussel afgesproken maximum.

De meevallers zijn onder meer te danken aan een groeiende economie, waardoor er meer werkgelegenheid is en meer geld wordt uitgegeven en doordat er meer belasting binnenkomt bij het rijk. 

Toch valt het overschot wat tegen vergeleken met eerdere voorspellingen. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelde in maart nog een overschot van 0,5, maar in zijn vandaag gepubliceerde voorjaarsnota houdt demissionair minister van financiën Jeroen Dijsselbloem rekening met een overschot van 0,2.

Er zijn daarnaast veel problemen die een nieuw kabinet snel zal moeten aanpakken, benadrukte Dijsselbloem vanmorgen bij de presentatie van de voorjaarsnota. Zo loopt de woningmarkt loopt vast en is er in het onderwijs is er behoefte aan veel extra ondersteuning, aldus Dijsselbloem.

Hoewel het demissionaire kabinet geen nieuw beleid uit mag voeren, wordt er op verschillende terreinen meer geld uitgegeven. Zo werd eerder al bekend dat er extra geld zou gaan naar de verpleeghuizen. Het kabinet stelt, naast de eenmalige extra honderd miljoen euro in 2017, nog eens honderd miljoen euro beschikbaar die de kwaliteit van de zorg in de verpleeghuizen moet verbeteren. Het kabinet wil daarnaast tot en met 2021 meer geld beschikbaar stellen om extra mensen op te leiden en bij te scholen.

Rustiger vaarwater

Het demissionair kabinet heeft daarnaast een streep gezet door plannen om de mantelzorg te schrappen. Hierdoor worden ouderen die bij hun kind inwonen niet gekort op AOW. Ook is er geld vrijgemaakt voor het uitbreiden van de Koninklijke Marechaussee, een loonsverhoging voor ambtenaren en kan het budget voor ontwikkelingssamenwerking met 62 miljoen omhoog.

Dat er op dit moment nog geen nieuw kabinet is gevormd is volgens Dijsselbloem geen ramp. “De begroting is nu in rustig vaarwater gebracht en met deze economische ontwikkeling gaat dat heel snel verder de goeie kant op”. Voor een gezonde begroting maakt het niet zo veel uit of een nieuw kabinet snel aantreedt of het oude nog even blijft zitten, aldus Dijsselbloem.

Maar mocht het demissionaire kabinet nog de begroting 2018 voor Prinsjesdag moeten opstellen, dan is het “onvermijdelijk” dat er nieuw beleid inkomt, zegt de minister. Er zal extra geld beschikbaar worden gesteld voor knelpunten, bijvoorbeeld om de koopkracht voor bepaalde groepen op peil te houden. “We gaan niet problemen laten ontstaan of laten oplopen.”

Voorjaarsnota: 8 mld naar staatskas

Telegraaf 01.06.2017 Nederland draagt dit jaar in totaal bijna 8 miljard euro meer naar de staatskas aan belastingen en premies dan eerder geraamd. Vooral de btw (2,4 miljard), de vennootschapsbelasting (2,3 miljard) en de loon- en inkomensheffing (1,2 miljard) vallen hoger uit dan gedacht.

Dat blijkt uit de tussentijdse stand van zaken van de begroting van 2017, de zogenaamde voorjaarsnota, die het kabinet donderdag bekend maakt. De extra miljarden zijn te danken aan de economische groei en zorgen voor overschotten op de begroting. Ook daalt de werkloosheid harder dan eerder gedacht en komt daarmee dit jaar naar verwachting uit op 4,9 procent. Een andere meevaller zit in de uitgaven aan hulpmiddelen in de zorg. Die vallen 164 miljoen lager uit dan geraamd.

Dit jaar nog gebruikt het demissionaire kabinet een deel van het geld om de verpleeghuiszorg te spekken. Ook wordt er 342 miljoen euro gereserveerd voor de verwachte stijging van de ambtenarenpensioenpremies, zodat er financiële ruimte overblijft voor stijging van loonsverhoging voor ambtenaren.

Verder gaat er nog 50 miljoen extra naar opvang in de regio en 62 miljoen naar ontwikkelingssamenwerking, vanwege de koppeling aan het hoger geraamde nationaal inkomen. Doordat er minder asielzoekers ons land inkomen, dalen de uitgaven daarvoor met 170 miljoen euro. Dat geld wordt teruggeboekt naar de begroting van ontwikkelingssamenwerking.

Voor de uitbreiding van de Koninklijke Marechaussee stelt het kabinet 20 miljoen euro beschikbaar. Hierdoor kunnen in de komende jaren zo’n 200 extra marechaussees worden ingezet voor onder andere luchthaven Schiphol.

Ook is er geld nodig om enkele tegenvallers op de begroting op te vangen. Zo is er vanaf 2017 een gat van zo’n 200 miljoen euro binnen de Onderwijsbegroting doordat er meer leerlingen en studenten zijn dan gedacht. Ook stijgen de kosten voor de zorg voor ouderen en gehandicapten met 176 miljoen euro, doordat bepaalde groepen aanspraak hebben op meer zorg, zoals dagbesteding en huishoudelijke zorg.

Wat er overblijft van het begrotingsoverschot, gaat naar de staatsschuld. Die komt daarmee dit jaar uit op 59,4 procent, voor het eerst sinds 2010 onder de Europa geëiste grens van 60 procent.

Het demissionaire kabinet gaat vandaag ook met de billen bloot wat betreft openstaande rekeningen voor het volgende kabinet. Zo werkt het extra geld voor de verpleeghuiszorg en de problemen binnen de Onderwijsbegroting de komende jaren nog door. Verder wordt de mantelzorgboete geschrapt, wat een bezuiniging van 200 miljoen moest opleveren, maar dat is inmiddels in de boeken weggewerkt.

Door de groeiende economie wordt echter alsnog een begrotingsoverschot van zo’n 11 miljard euro verwacht tegen 2021. Veel partijen willen daarmee onder andere inzetten op lastenverlichting.

Kabinet verwacht meevaller van 8 miljard euro in 2017

NU 01.06.2017 Het kabinet verwacht voor dit jaar bijna 8 miljard euro meer op te halen aan belastingen en premies dan eerder in de Miljoenennota op Prinsjesdag vorig jaar werd geraamd.

De meevallers komen vooral van de btw (2,4 miljard), de vennootschapsbelasting (2,3 miljard) en de loon- en inkomensheffing (1,2 miljard). 

Dat staat in de Voorjaarsnota die demissionair minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem donderdag naar de Tweede Kamer stuurt. De Voorjaarsnota laat zien welke wijzigingen er door het kabinet zijn doorgevoerd ten opzichte van de Miljoenennota.

De meevaller is te danken aan de aantrekkende economie, die doet het in 2017 beter dan aanvankelijk werd gedacht.

Zo daalt de werkloosheid met de huidige verwachting naar 4,9 procent van de beroepsbevolking. Bij de presentatie van de Miljoenennota in september vorig jaar werd uitgegaan van een werkloosheidspercentage van 6,2 procent.

Daardoor dalen de kosten aan uitkeringen met 234 miljoen euro. Tegelijkertijd wordt er meer inkomstenbelasting geïnd omdat er meer mensen aan het werk zijn. Ook aan hulpmiddelen in de zorg wordt minder uitgegeven dan verwacht: 164 miljoen euro.

In de Voorjaarsnota staat verder dat het begrotingsoverschot dit jaar uitkomt op 0,2 procent van het bbp en verder oploopt naar 1,3 procent in 2021. De staatsschuld blijft dit jaar net onder de door Europa gestelde grens van 60 procent van het bbp. Ook dit is een gunstiger beeld vergeleken met de Miljoenennota op Prinsjesdag.

Tegenvallers

Bij de positieve cijfers is een kanttekening op zijn plaats. Het Centraal Planbureau (CPB) becijferde in maart dat het begrotingsoverschot dit jaar zou uitkomen op een half procent.

Het ministerie van Financiën legt dit verschil van 0,3 procentpunt uit als gevolg van beleid. Het planbureau presenteert de kale cijfers, vervolgens kunnen die in dit geval lager uitvallen als gevolg van politieke keuzes.

Er zijn sowieso tegenvallers te melden. Eerder sprak Dijsselbloem van een tekort op de begroting van het ministerie van Onderwijs van “enkele honderden miljoenen”. Nu is het duidelijk dat het om 200 miljoen euro per jaar gaat. Een gevolg van te laag ingeschatte leerling- en studentenaantallen.

De langdurige zorg valt voor dit jaar 176 miljoen euro duurder uit omdat sommigen aanspraak hebben op meer zorg.

Ook de voorgenomen bezuiniging van de scholings- en monumentenaftrek is van de baan. De Tweede Kamer had grote problemen met de plannen waarop het kabinet afzag van de bezuiniging. De tegevallers voor dit jaar worden gedekt met de meevallers.

Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) liet woensdag aan de Kamer weten dat de verpleeghuizen per jaar 2,1 miljard euro nodig hebben om op een gewenst niveau te blijven. Daarmee legt de demissionair bewindsman deze opdracht neer bij een volgend kabinet.

Nieuw beleid

Dankzij de goede economische ontwikkelingen, maakt het niet zoveel uit of een nieuw kabinet snel aantreedt of dat het huidige nog even blijft zitten, laat Dijsselbloem in een reactie weten.

Mocht het demissionaire kabinet nog de begroting 2018 voor Prinsjesdag moeten opstellen, dan is het ”onvermijdelijk” dat er nieuw beleid inkomt, zegt de minister. Er zal extra geld beschikbaar worden gesteld voor knelpunten, bijvoorbeeld om de koopkracht voor bepaalde groepen op peil te houden. ”We gaan niet problemen laten ontstaan of laten oplopen.”

Hoewel het overschot aan het eind van een volgende kabinetsperiode vermoedelijk oploopt tot ongeveer 11 miljard euro, vindt Dijsselbloem het vooral belangrijk te kijken naar hoe de overheidsfinanciën er op de langere termijn voor staan.

“Kunnen we dan ook de AOW, de zorg en het onderwijs betalen?”, vraagt de bewindsman zich af. Hij waarschuwt zijn opvolger daarom voor een te los uitgavebeleid.

Mantelzorgboete

De zogenoemde ‘mantelzorgboete’ is definitief van de baan. Op het plan van staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) kwam veel kritiek, omdat het immers financieel minder aantrekkelijk zou worden om als ouder een kind of als kind een ouder in huis te nemen om mantelzorg te verlenen. Volgens sommigen wordt het daardoor zelfs onmogelijk gemaakt.

Eerder werd al duidelijk dat de plannen de ijskast ingaan, waardoor de wijziging geen verrassing is voor de lopende begroting. Hoe de lagere inkomsten voor de komende jaren moet worden opgelost, is aan een volgend kabinet.

Uitgaven

Om een volgend kabinet meer inzicht te geven in de financiën, is er een overzicht van de inkomsten en uitgaven voor de komende jaren toegevoegd.

Voor 2017 stelt het kabinet 100 miljoen euro beschikbaar voor de verpleeghuiszorg. Dat komt bovenop de al eerder aangekondigde eenmalige 100 miljoen euro extra. Daarbij is er 145 miljoen euro beschikbaar gesteld tot 2021 om extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.

Ambtenaren kunnen een loonsverhoging tegemoetzien dankzij hogere inkomsten van het rijk uit pensioenpremies. Het gaat in totaal om 342 miljoen euro.

Verder gaat er 50 miljoen euro extra naar veiligheid, stabiliteit, migratiesamenwerking en opvang in de regio. Het budget voor ontwikkelingssamenwerking stijgt dit jaar met 62 miljoen euro.

De lagere asielinstroom in 2016 heeft ook nog effect op dit jaar. Er is 170 miljoen euro minder nodig dan gedacht voor de opvang. Dit geld gaat terug naar de begroting van ontwikkelingssamenwerking.

De Koninklijke Marechaussee krijgt er structureel 20 miljoen euro bij van het kabinet. Hiermee moeten tweehonderd extra marechaussees worden ingezet voor de grensbewaking op lucht- en zeehavens.

Lees meer over: Voorjaarsnota

Minister Dijsselbloem van Financiën.
Groeiende economie doet wonderen voor staatskas: in 2021 ruim 9 miljard ‘over’

Dijsselbloem heeft goed nieuws voor nieuw te vormen kabinet in voorjaarsnota

VK 01.06.2017 In 2021 heeft Nederland naar verwachting een begrotingsoverschot van 1,3 procent van het bruto binnenlands product (de omvang van de economie). In euro’s: in dat jaar ontvangt de overheid 9,1 miljard euro meer dan dat zij uitgeeft. Dat is het goede nieuws dat minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem in zijn voorjaarsnota meegeeft aan de partijen die onderhandelen over een nieuw te vormen kabinet.

Nog een opsteker: dit jaar zakt de staatsschuld voor het eerst sinds 2010 onder de 60 procent van het bbp. Daarmee voldoet Nederland aan het in Brussel afgesproken plafond. Moest het vorige kabinet nog 50 miljard bezuinigen om het tekort en de te hoge staatsschuld onder controle te krijgen, het volgende kabinet begint de rit met een chique balans waar de Europese Commissie enkel goedkeurend bij zal kunnen knikken.

De positieve cijfers zijn te danken aan een groeiende economie. Meer werkgelegenheid, meer bedrijvigheid en meer consumptie betekenen meer belastinginkomsten en minder uitgaven aan uitkeringen. Opgeteld rekent Dijsselbloem op een meevaller van bijna 8 miljard in 2017. Daardoor blijft onderaan de streep geld over.

De staatsschuld krimpt wanneer de economie groeit, omdat de schuld wordt uitgedrukt als percentage van de omvang van die economie. Hoe groter de totale Nederlandse omzet, hoe kleiner (relatief) de staatsschuld.

Betekenen deze positieve cijfers dat een nieuwe regering straks een grote zak geld ter beschikking heeft om naar hartelust te spenderen? Niet direct. Die 9,1 miljard overschot in 2021 is nog ver weg en komt er enkel als een volgende ministersploeg de hand strak op de knip houdt. Dat zal niet gebeuren. Zelfs het demissionaire kabinet is al aan het interen op de meevallers, blijkt uit Dijsselbloems voorjaarsnota.

Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelde in maart dat het overschot dit jaar zou uitkomen op 0,5 procent, maar wat blijkt: het wordt een overschotje van 0,2 procent. Want hoewel de vertrekkende ministersploeg geen nieuw beleid mag maken, slaagt ze er wel in op tal van terreinen nog wat extra geld uit te geven. En naast meevallers zijn er ook tegenvallers, kosten die hoger uitvallen dan vooraf was ingeboekt.

De verpleeghuiszorg krijgt er 100 miljoen bij, een bedrag dat in de komende jaren nog zal oplopen. De langdurige zorg kost 176 miljoen meer dan was geraamd, omdat meer mensen recht blijken te hebben op dagbesteding en huishoudelijke hulp. Door stijgende pensioenpremies moet het kabinet 340 miljoen extra uitgeven aan ambtenarensalarissen.

De regering besteedt zo’n 130 miljoen extra aan veiligheid, migratie en ontwikkelingssamenwerking. De onderwijskosten vallen hoger uit doordat het aantal leerlingen hoger blijkt dan geraamd: een tegenvaller van 200 miljoen euro. En de beruchte ‘mantelzorgboete’ is van de baan.

Een p.s. van Dijsselbloem: het volgende kabinet mag zelf uitzoeken hoe ‘om te gaan met de structurele dekking van deze tegenvallers’.

Volg en lees meer over:  POLITIEK   NEDERLAND   ECONOMIE

Voorjaarsnota: kabinet rekent op meevaller van miljarden

Elsevier 01.06.2017 Het kabinet verwacht dit jaar bijna 8 miljard euro meer aan belastingen en premies op te halen dan in eerste instantie werd gedacht. De staatskas profiteert van de aantrekkende economie.

Het gaat om een meevaller van bijna 8 miljard ten opzichte van de schatting die in de Miljoenennota op Prinsjesdag werd gepresenteerd. Dat blijkt uit de voorjaarsnota – de tussentijdse update van de begroting van dit jaar – die het kabinet donderdag publiceerde.

Er is groei. 

Waarom blijft koopkracht zorgenkindje

Economische groei

De meevaller komt vooral uit hogere inkomsten van de BTW (2,4 miljard euro) en de vennootschapsbelasting (2,3 miljard). Daarnaast viel de loon- en inkomensheffing 1,2 miljard euro hoger uit dan verwacht.

Het ministerie van Financiën meldt donderdag ook dat het begrotingsoverschot oploopt van 0,2 procent van het bruto binnenlands product in 2017 naar 1,3 procent in 2021. Daarnaast daalt de werkloosheid sneller en eerder dan is ingecalculeerd.

De economische groei heeft een duidelijk effect op de financiën van de overheid. Het werkloosheidspercentage ligt in 2017 naar verwachting rond de 4,9 procent. In de Miljoenennota ging het kabinet nog uit van 6,2 procent. De uitgaven aan werkloosheid dalen met meer dan 200 miljoen euro.

Ook tegenvallers

Omdat het aantal asielzoekers dit jaar daalde, wordt er minder aan asielzoekersopvang uitgegeven: een adling van 170 miljoen euro. Wel besteedt het kabinet meer geld aan opvang in de regio (50 miljoen meer).

Meer: dit verandert er in 2017 in uw portemonnee

Niet bij alle ministeries verloopt alles voorspoedig. Structureel moet het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 200 miljoen euro meer aan onderwijs besteden, vanwege te laag ingeschatte studentencijfers. Het kabinet trekt ook meer geld uit voor de zorg, Justitie (de politie en de Marechaussee) en Ontwikkelingssamenwerking.

Het kabinet lost ook een deel van de staatsschuld af en geeft veel geld uit aan de loonsverhoging voor ambtenaren.

  Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.

RUIMTE VOOR LOONSVERHOGING AMBTENAREN

BB 01.06.2017 Goed nieuws voor de schatkist: het begrotingsoverschot neemt naar verwachting verder toe naar 1,3 procent in 2021. Dat blijkt uit de voorjaarsnota van het kabinet. Het overschot zorgt ervoor dat er ruimte is voor loonsverhoging voor ambtenaren.

Pensioenpremies
Het kabinet maakt 342 miljoen extra vrij om de lonen van ambtenaren te verhogen. Daarmee wil de regering de pijn verzachten van de pensioenpremies bij het ambtenarenpensioenfonds ABP. Die stegen meer dan verwacht. Het extra geld komt beschikbaar om het begrotingsoverschot verder toeneemt, naar 1,3 procent in 2012.

Dit jaar gaat het waarschijnlijk om 0,2 procent van het bruto binnenlands product. Dat is iets minder dan de 0,4 procent (2,9 miljard euro) vorig jaar, toen er voor het eerst sinds 2008 weer een overschot was. Maar de komende jaren stijgt het overschot weer.

Tegenvallers
Er zijn dit jaar financiële tegenvallers, maar ook meer extra inkomsten. Er is ruimte voor onder meer een loonsverhoging voor ambtenaren, voor meer geld voor de verpleeghuizen en voor meer marechaussees, meldt minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën donderdag in de zogenoemde voorjaarsnota.

Het gaat om een tussentijdse stand van zaken over de lopende begroting. In de verpleeghuiszorg stelt het kabinet, naast de eerder aangekondigde eenmalige extra honderd miljoen euro, nog eens honderd miljoen euro beschikbaar om de kwaliteit te verbeteren. Daarnaast komt er tot 2021 in totaal 145 miljoen euro bij om in deze sector extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.

Meevallers
Het kabinet verwacht bijna 8 miljard euro meer aan belastingen en premies dan vorig jaar in de Miljoenennota is geraamd, mede doordat de economische groei doorzet. Daardoor dalen ook de uitgaven voor werkloosheid.

Verder vallen de uitgaven aan hulpmiddelen in de zorg lager uit verwacht. In de langdurige zorg stijgen de uitgaven met 176 miljoen euro, doordat bepaalde groepen aanspraak hebben op meer zorg, zoals dagbesteding en huishoudelijke hulp. Verder ziet het kabinet af van de invoering van de kostendelersnorm AOW, waarbij de AOW lager zou worden als meer mensen van 21 jaar of ouder op hetzelfde adres wonen. Ook de korting op de scholings- en monumentenaftrek is van de baan. (ANP/Red.)

GERELATEERDE ARTIKELEN;

De staatsschuld is weer EU-proof

AD 01.06.2017 De staatsschuld bedraagt dit jaar 13 miljard euro minder dan op Prinsjesdag nog werd verwacht. Voor het eerst sinds 2010 voldoet Nederland daarmee aan de Europese staatsschuldnorm. 

Daarnaast zal Nederland ook in 2017 een begrotingsoverschot boeken, van 0,2 procent, stelt demissionair minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem in zijn voorjaarsnota.

De staatsschuld mag maximaal 60 procent van het nationaal inkomen bedragen, zo luidt de afspraak in Brussel. Nederland voldeed daar jarenlang niet aan, als gevolg van opeenvolgende begrotingstekorten en de redding van banken zoals ABN Amro. Dit jaar duikt de staatsschuld met 59,4 procent voor het eerst weer onder de afgesproken norm. Ter vergelijking: de Griekse staatsschuld bedraagt nog altijd ruim 170 procent van het bruto binnenlands product.

Niet alleen hosanna

Door de groeiende economie regent het belastingmeevallers. Zo verwacht Dijsselbloem meer btw (2,4 miljard), vennootschapsbelasting (2,3 miljard) en loon- en inkomensheffing (1,2 miljard). In totaal komt er bijna 8 miljard euro meer aan belastingen en premies binnen dan hij op Prinsjesdag verwachtte.

Maar het is niet alleen hosanna. De Onderwijsbegroting komt de komende jaren 200 miljoen euro per jaar tekort, doordat meer leerlingen naar school gaan dan verwacht. Voor dit jaar heeft het kabinet dat tekort weten op te lossen, maar de gaten in de jaren daarna mag een volgend kabinet dichten. Datzelfde geldt voor een tegenvaller van 176 miljoen euro in de langdurige zorg.

Meer geld voor zorg

Tegelijkertijd heeft het demissionaire kabinet besloten meer geld uit te trekken voor de verpleeghuiszorg. Behalve een eenmalige impuls van 100 miljoen euro komt er ook een langjarige stimulans voor eenzelfde bedrag om de kwaliteit in verpleeghuizen te verhogen. Daarnaast is er tussen 2017 en 2021 in totaal 145 miljoen euro beschikbaar om extra zorgmedewerkers op te leiden of om- of bij te scholen. Deze bedragen tellen echter bij lange na niet op bij de 2,1 miljard euro die volgens demissionair staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) op jaarbasis extra nodig is voor de verpleeghuiszorg. Ook dat mag een volgend kabinet regelen.

Verder is er goed nieuws voor ambtenaren. Het kabinet trekt alsnog 342 miljoen euro uit om de hogere pensioenpremies bij ambtenarenpensioenfonds ABP te kunnen betalen. Hierdoor is er toch ruimte voor loonsverhoging voor ambtenaren.

Waar komt die ‘miljardentegenvaller voor nieuw kabinet’ vandaan?

Elsevier 24.05.2017 Het kabinet dat de opvolger moet worden van Rutte II dacht te kunnen profiteren van extra financiële ruimte, maar daarvan blijkt geen sprake. Vanwege tekorten op het ministerie van Volksgezondheid en het ministerie van Onderwijs, moet het nieuwe kabinet zelfs rekening houden met een tekort.  Dat melden althans NOS en De Telegraaf op basis van bronnen in Den Haag.

In maart publiceerde het Centraal Planbureau een prognose, waaruit bleek dat de nieuwe coalitie kon rekenen op een begrotingsoverschot van ongeveer 3,5 miljard euro in 2017. Door tegenvallers in de zorg en het onderwijs, gaat het nu om een tekort van 1 miljard.

#Formatie: VVD en CDA kunnen D66 niet overhalen om met CU te formeren

‘Juridische blunders’ door Van Rijn

Volgens De Telegraaf valt het tekort vooral te wijten aan het ministerie van Volksgezondheid. Het ministerie zou een aantal ‘juridische blunders’ zijn begaan. De overheid heeft ervoor gezorgd dat het ministerie de komende jaren miljarden moet investeren in de verpleeghuiszorg, veel eerder dan verwacht.

Het gaat om een uitspraak van het Zorginstituut. Staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA) liet het instituut bepalen hoeveel geld er nodig is voor betere verpleeghuiszorg. Omdat de staatssecretaris deze opdracht heeft gegeven, is de uitspraak juridisch bindend geworden. Het bedrag kan oplopen tot 2 miljard in 2021, zeggen anonieme bronnen.

Voorjaarsnota besproken in ministerraad

Het ministerie van Financiën ontkent dat er sprake is van een tekort. Het kabinet bespreekt de voorjaarsnota woensdag in de ministerraad – die een half uur eerder begint dan normaal. Dan moet meer duidelijk worden over de berichten. Volgende week wordt de voorjaarsnota gepubliceerd.

  Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier

Nieuw kabinet zit financieel minder ruim dan gedacht – hoe ernstig is het?

Vijf vragen over tegenvallers voor nieuwe kabinet

VK 24.05.2017  Het nieuwe kabinet heeft het financieel niet zo ruim als tijdens de verkiezingscampagne nog werd gedacht. Onverwachte tegenvallers duiken nu op. Hoe ernstig is de situatie?

Tegenvallers? En de economische groei dan?

Volgens informateur Edith Schippers kwam minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën gedurende de formatie – toen GroenLinks nog met het ‘motorblok’ van CDA, VVD en D66 onderhandelde – met een vervelende boodschap. Het nieuw te vormen kabinet moet niet denken dat er door de economische groei opeens ook exponentieel veel te besteden zal zijn. Dijsselbloem kondigde volgens Schippers een aantal financiële tegenvallers aan en zei dat er ook in ‘lopende dossiers’ van het huidige, demissionaire kabinet nog financiële addertjes onder het gras zitten.

Wat zijn de tegenvallers?

Jeroen Dijsselbloem van Financiën kwam gedurende de formatie naar informateur Edith Schippers met een vervelende boodschap. © ANP

Het gaat daarbij om uitgaven aan onder meer onderwijs, justitie en verpleegzorg. De onderwijsuitgaven vallen enkele honderden miljoenen euro’s hoger uit dan begroot doordat de leerlingenaantallen verkeerd zijn ingeschat. Bij het ministerie van Veiligheid en Justitie zit mogelijk een tegenvaller doordat de al begrote verhoging van griffierechten niet doorgaat.

Bovendien heeft het huidige kabinet beloofd meer extra geld voor justitie vrij te maken. Dat deed het ook rondom de verpleegzorg. De Telegraaf meldt vandaag dat staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid er per ongeluk voor heeft gezorgd dat het komende kabinet meteen bij aantreden honderden miljoenen naar de verpleeghuiszorg moet loodsen. Het bedrag loopt op tot ruim 2 miljard in 2021.

De bedoeling was om geld uit te geven zodra duidelijk was waar welke behoefte aan was. De Telegraaf stelt dat Van Rijn een advies heeft bedoeld te vragen aan het Zorginstituut over de verpleegzorgkosten, maar nu vast zit aan een juridisch bindende uitspraak daarover en verplicht is het geld uit te geven. Volgens Van Rijn is dit geen onaangename, onverwachte tegenvaller. Alle politieke partijen willen de verpleeghuiszorg verbeteren, zei de staatssecretaris, en dat kost nu eenmaal geld.

Er is bovendien sprake van een ruilvoettegenvaller. Wat is dat?

Er schuilen tegenvallers in de ruilvoetproblematiek en in de monumentenaftrek

De zogenoemde ruilvoetproblematiek levert vanaf 2019 een tegenvaller op van circa 600 miljoen euro. Kort gezegd komt dat probleem erop neer dat de miljardenuitgaven van de overheid aan vooral ambtenarensalarissen niet in de pas lopen met de gewone loonontwikkeling. Vooraf is de afspraak: de uitgaven van het Rijk mogen niet meer stijgen dan de inflatie. Maar als de lonen in de markt harder stijgen dan de inflatie, geldt dat ambtenarensalarissen daar niet bij mogen achterblijven. Gevolg is dat departementen meer loonkosten hebben, terwijl ze volgens eerdere afspraken minder mogen uitgeven. Dat is een ruilvoettegenvaller.

Om het rijtje tegenvallers compleet te maken: Er schuilt er ook nog een in de monumentenaftrek. Die belastingaftrek voor het onderhoud van monumenten zou geschrapt worden, maar dat gaat niet door.

Om hoeveel geld gaan al die tegenvallers?

Dat is niet exact te specificeren zonder de zogenoemde Voorjaarsnota. Dat overzicht van hoe de overheidsfinanciën er in het lopende begrotingsjaar voor staan, komt volgende week van het ministerie van Financiën. Volgens bronnen van de NOS zou eruit blijken dat het volgende kabinet niet begint met een overschot op de begroting, maar een tekort van 1 miljard.

Minister Dijsselbloem ontkent het bericht krachtig. ‘Pertinent onjuist.’ De bron die de NOS heeft ingefluisterd snapt niets van begrotingen, zei de bewindsman. Dijsselbloem erkende dat er ‘forse tegenvallers’ in de Voorjaarsnota zullen staan, maar er blijft volgend jaar en de jaren erna een begrotingsoverschot.

De tegenvallers waar het nu over gaat, zijn acuut. Die spelen al volgend jaar of het jaar daarna. © ANP

Waar komt het idee vandaan dat er geld genoeg zou zijn?

De tegenvallers waar het nu over gaat, zijn acuut. Die spelen al volgend jaar of het jaar daarna. Waar het in de verkiezingscampagne over ging was de financiële situatie in 2021, het laatste jaar van het volgende kabinet als het de vier jaar volmaakt. Dat heeft te maken met de doorrekening van het Centraal Planbureau van de verkiezingsprogramma’s. De bedragen die daaruit rolden gingen allemaal over 2021. In dat jaar voorspelt het CPB een begrotingsoverschot van 1,3 procent van het bruto binnenlands product – in euro’s is dat dan 9,1 miljard. Het CBS stelde het overschot in 2016 op 3 miljard.

Maar een begrotingsoverschot is een keuze. Er zijn tal van politieke wensen die in de formatie geregeld moeten worden die geld kosten. Denk aan kleinere klassen, de krijgsmacht, verpleegzorg en een nieuw belastingstelsel. Zonder te bezuinigen op andere posten, is het voorspelde overschot in een oogwenk veranderd in een begrotingstekort zodra er geld gaat naar de grote verlangens van het nieuwe kabinet.

Volg en lees meer over:  POLITIEK  ECONOMIE  NEDERLAND

‘Tekort van 1 miljard op begroting nieuw kabinet’

AD 24.05.2017 Door tegenvallers is het overschot op de begroting van het kabinet volledig verdampt. Er zou nu zelfs sprake zijn van een tekort van 1 miljard euro, zo bevestigen bronnen in Den Haag aan de NOS. Het ministerie van Financiën ontkent de berichtgeving tegen deze redactie. Vandaag wordt de voorjaarsnota besproken in de ministerraad. Naar verwachting wordt dan meer bekend over eventuele tegenvallers. Vooral in de zorg en het onderwijs liep het financieel minder voorspoedig dan berekend en ook op andere gebieden waren er tegenvallers, aldus de NOS.

Het nieuws zou een flinke domper voor het nog te vormen kabinet zijn. In eerste instantie ging men ervan uit dat het nieuwe kabinet zo’n 3,5 miljard extra te besteden zou hebben.

Paniek om fikse tegenvaller

Telegraaf 24.05.2017 Een nieuw kabinet moet door een juridische blunder van het ministerie van Volksgezondheid stevig de hand op de knip houden, melden bronnen aan De Telegraaf.

Onbedoeld heeft het departement ervoor gezorgd dat de overheid de aankomende jaren al verplicht is om aan verpleeghuiszorg miljarden euro’s uit te geven. Het gaat volgend jaar al om honderden miljoenen, oplopend tot zo’n 2,1 miljard in 2021, wordt gemeld. Verwacht werd dat dit pas op termijn het geval zou zijn.

Een ander een gapend gat van 600 miljoen op de begroting is ontstaan vanwege ruilvoetproblematiek. Eerder werd al bekend dat er ook bij het ministerie van Onderwijs grote tekorten zijn. Ingewijden reageren ontsteld.

Het miljardentekort voor de verpleeghuiszorg is in principe uit goede bedoelingen ontstaan. Ruim voor de verkiezingen was compleet politiek Den Haag – van PVV tot GroenLinks – het er over eens dat de kwaliteit in de verpleeghuiszorg tekortschiet. Meer handen aan het bed, was het credo.

Een aantal partijen wilde echter dat dit geld pas zou worden ingeboekt, als het ook daadwerkelijk nodig was. Onverklaarbaar is het namelijk nog steeds dat het ene verpleeghuis veel meer geld opslurpt dan het andere, terwijl hun bewoners evenveel zorg krijgen. Personeel opleiden kost bovendien tijd, zo klonk het. Pas op termijn hoeft er dus pas meer geld naar extra krachten.

Bezuinigen

Politieke partijen die aan de onderhandelingstafel hebben gezeten zijn echter ruw wakker geschud door nieuws vanuit het ministerie van Volksgezondheid en Financiën. Doordat staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) het Zorginstituut heeft laten bepalen wat er nodig is voor betere verpleeghuiszorg, is de uitspraak van deze instelling juridisch bindend geworden. Het betekent dat er al veel sneller en veel meer geld naar de ouderenzorg moet. Het gaat volgend jaar al om honderden miljoenen, oplopend tot zo’n 2,1 miljard in 2021, wordt gemeld.

Het verraste onderhandelaars aan de formatietafel, bevestigen betrokkenen. Toch kwamen zij mede vanwege de ’aap uit de mouw’ met elkaar overeen om iets te doen aan de ’houdbaarheid van de overheidsfinanciën’, oftewel te gaan hervormen en bezuinigen. Hoe die bezuinigingen moesten worden ingevuld, daar kwamen VVD, CDA, D66 en GL niet meer aan toe. De gesprekken waren toen al afgeketst op strubbelingen over migratie.

Bij meerdere fracties wordt het verpleeghuisincident als ’angstaanjagend onhandig’ beschouwd. Gevreesd wordt namelijk dat het ook voor andere sectoren ingrijpende gevolgen heeft. „Gaan we nu straks ook juridisch vastleggen hoeveel leerlingen er maximaal in een klas mogen zitten en welk bedrag daar tegenover staat?”, schetst een geschrokken betrokkene het probleem.

LEES MEER OVER; KABINET BEGROTING MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEIDMARTIN VAN RIJN

Tegenvallers begroting

Telegraaf 24.05.2017 Het kabinet moet forse tegenvallers op de begroting incasseren, maar er blijft volgend jaar en de jaren erna een begrotingsoverschot. Dat heeft minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën woensdagochtend benadrukt. ,,We bereiken dit jaar al een mooi overschot en dat loopt de komende jaren behoorlijk op”, zei Dijsselbloem.

Hij veegde de vloer aan met berichten dat het overschot zou omslaan in een tekort. Wie ,,dit verhaal heeft verspreid heeft geen verstand van begrotingen”, zei hij. ,,Ja, er zijn tegenvallers. En die zullen in de voorjaarsnota worden gepresenteerd. Maar die vallen echt in het niet bij de gunstige ontwikkeling.”

Voor verpleeghuizen is volgend jaar 200 miljoen euro extra nodig. In 2021 kost deze zorg zelfs 2,1 miljard extra. Maar volgens staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) mag dat geen onaangename verrassing heten. Nagenoeg alle politieke partijen willen de verpleeghuiszorg verbeteren en dat kost nu eenmaal geld, aldus Van Rijn. Haast iedere partij heeft dat volgens hem in haar verkiezingsprogramma al onder ogen gezien.

Het kabinet heeft afgesproken kwaliteitsnormen op te stellen waar de verpleeghuizen aan moeten voldoen. Omdat die eisen bindend zijn, kan het kabinet niet onder de hogere kosten uit die daarvoor moeten worden gemaakt.

Vanaf 2019 is er bij het ministerie van Volksgezondheid bovendien een tegenvaller van ongeveer 600 miljoen. Ook de uitgaven van het ministerie van Onderwijs vallen een paar honderd miljoen hoger uit dan begroot.

 

Weer enorme financiële domper bij VWS

Telegraaf 24.05.2017 Nu het kabinet de deur bijna achter zich dicht kan trekken blijven er maar lijken uit de kast vallen. Dit keer gaat het om een tegenvaller van bijna 750 miljoen euro, opnieuw op de begroting van het ministerie van Volksgezondheid.

Staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) moet de nieuwe financiële domper incasseren na een rechterlijke uitspraak. Door een weeffout in de wet blijken veel meer mensen recht te hebben op langdurige zorg. Het kost de Staat opgeteld 745 miljoen euro extra.

De financiële pijn wordt naar achter geduwd en uitgesmeerd. Zo’n 140 miljoen euro is ingeboekt voor het jaar 2019. De jaren daarna gaat het steeds om zo’n 200 miljoen euro.

Eerder werd ook al bekend dat het Rijk zich onbedoeld juridisch heeft vastgepind op extra geld voor de verpleeghuiszorg. Veel politieke partijen wilden daarvoor de knip wel trekken, maar wilden de regie houden over het tempo en de hoogte van het bedrag. Inmiddels is duidelijk dat dat een gepasseerd station is. De overheid moet volgend jaar al 200 miljoen euro betalen, op termijn oplopend naar 2,1 miljard euro.

Lees ook: Paniek om miljardentegenvaller

Een andere tegenvaller van bijna twee miljard euro zit op de begroting van minister Bussemaker (Onderwijs). De blunder is hoofdzakelijk te wijten aan het te laag inschatten van studentenaantallen. Een zeer kostbare blunder, zo blijkt. Ook op dit departement wordt de pijn uitgesmeerd. Volgend jaar prijkt er een min van 470 miljoen euro. De jaren daarna gaat het steeds om zo’n 400 miljoen euro.Bij politieke partijen die eerder aan de formatietafel zaten, zijn de tegenvallers ingeslagen als een bom. Ondanks de economische voorspoed blijken ze miljarden euro’s minder te spenderen te hebben dan kabinet-Rutte II. Hierdoor zullen ze veel zuiniger aan moeten doen, dan menigeen had gedacht.

Het maakt de formatie er niet makkelijker op. Partijen die in het kabinet durven te stappen zullen waarschijnlijk moeten hervormen of zelfs bezuinigen, willen ze voldoende geld overhouden voor de stokpaardjes uit hun verkiezingsprogramma.

LEES MEER OVER; KABINET BEGROTING MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEIDMARTIN VAN RIJN

GERELATEERDE ARTIKELEN;

Koenders wil meer geld voor BZ

Telegraaf 24.05.2017  Om de veiligheid in Nederland te verbeteren, moet een nieuw kabinet ’tientallen miljoenen’ extra uitgeven aan buitenlands beleid. Daarvoor pleit demissionair minister Koenders (Buitenlandse Zaken). Hij wil meer Nederlandse diplomaten in gevaarlijke landen rondom Europa.

„Diplomaten zijn geen sherrydrinkers”, zegt Koenders. „Ze werken aan de frontlinie aan grote problemen als migratie, terrorisme, criminaliteit en cyberdreigingen. Ze zorgen voor reisadviezen en inlichtingen.”

Koenders reageert met zijn oproep op een rapport waarmee de Adviesraad Internationale Vraagstukken vandaag naar buiten komt. De AIV stelt vast dat er afgelopen decennia een ’verdunning’ heeft plaatsgevonden in de vertegenwoordigingen. Momenteel heeft Buitenlandse Zaken 834 medewerkers in het buitenland. In 2012 lag dit aantal nog op 948 en in 1997 op 1250. Op veel posten zet Nederland noodgedwongen stagiairs in, schrijft de adviesraad.

„Terwijl de situatie op de wereld ingewikkelder is”, zegt Koenders. „Lang hebben we kunnen leven in een wereld die relatief veilig is. Maar onze wereld is onveiliger geworden en dat hangt samen met wat er in het buitenland gebeurt.” De afgelopen jaren is er wel weer wat meer personeel op de diplomatieke posten gezet. „De weg terug is ingezet, maar het is nog niet genoeg”, vindt de minister.

Het ministerie wil vooral versterking van zijn diplomatieke posten in de ’instabiele ring’ rond Europa. In het oosten komt het mankracht te kort in landen als Moldavië en Wit-Rusland. Om migratiestromen vanuit Afrika in te dammen, wil Koenders vooral meer mankracht in landen als Tsjaad en Niger. Nederland heeft daar momenteel geen diplomatieke post.

Ook in grote, staatsgeleide economieën zoals China moet Nederland zijn aanwezigheid vergroten, vindt de PvdA-bewindsman.

De wens van Koenders en het AIV-advies komen overeen met een advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Die schreef dat een nieuw kabinet meer moet uitgeven aan veiligheid door de defensie-uitgaven te verhogen met zo’n 2,5 miljard euro en ambassades moet versterken.

Kabinet incasseert tegenvallers begroting, maar behoudt overschot

NU 24.05.2017 Het kabinet moet forse tegenvallers op de begroting incasseren, maar er blijft volgend jaar en de jaren erna een begrotingsoverschot. Dat heeft minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën woensdagochtend benadrukt.

”We bereiken dit jaar al een mooi overschot en dat loopt de komende jaren behoorlijk op”, zei Dijsselbloem.

Hij veegde de vloer aan met berichten dat het overschot zou omslaan in een tekort. Wie ”dit verhaal heeft verspreid heeft geen verstand van begrotingen”, zei hij. ”Ja, er zijn tegenvallers. En die zullen in de voorjaarsnota worden gepresenteerd. Maar die vallen echt in het niet bij de gunstige ontwikkeling.”

Voor verpleeghuizen is volgend jaar 200 miljoen euro extra nodig. In 2021 kost deze zorg zelfs 2,1 miljard extra. Maar volgens staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) mag dat geen onaangename verrassing heten. Nagenoeg alle politieke partijen willen de verpleeghuiszorg verbeteren en dat kost nu eenmaal geld, aldus Van Rijn. Haast iedere partij heeft dat volgens hem in haar verkiezingsprogramma al onder ogen gezien.

http://media.zie.nl/e/?v=d8yz67pf2q6s

Kwaliteitsnormen

Het kabinet heeft afgesproken kwaliteitsnormen op te stellen waar de verpleeghuizen aan moeten voldoen. Omdat die eisen bindend zijn, kan het kabinet niet onder de hogere kosten uit die daarvoor moeten worden gemaakt.

Vanaf 2019 is er bij het ministerie van Volksgezondheid bovendien een tegenvaller van ongeveer 600 miljoen.

Ook de uitgaven van het ministerie van Onderwijs vallen een paar honderd miljoen hoger uit dan begroot, bevestigt Financiën. Minister Jet Bussemaker had eigenlijk afgesproken wat te bezuinigen, maar de Tweede Kamer stak daar een stokje voor. Daardoor moeten er echter wel extra miljoenen naar dat departement. Bovendien zijn er volgens ingewijden meer leerlingen en studenten dan het ministerie verwachtte en ook dat kost extra geld.

Lees meer over: Staatsbegroting

Staatsschuld valt 32 miljard euro lager uit dan gedacht

NU 17.05.2017 De staatsschuld is eind vorig jaar 32 miljard euro lager uitgevallen dan eerder werd verwacht bij de presentatie van de Miljoenennota 2016.

Dat blijkt woensdag uit het Financieel Jaarverslag van het Rijk dat op Verantwoordingsdag door minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) is aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. Deze dag wordt in de volksmond ook wel gehaktdag genoemd.

De overheidsschuld bedroeg eind 2016 434 miljard euro. Dat komt neer op 62,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Overigens is dit nog wel hoger dan volgens de EU-norm van 60 procent. De schuld per Nederlander komt nu uit op ongeveer 26.000 euro.

Staatsbezit

De schuld kromp onder meer sneller dan verwacht door een hogere opbrengst bij de verkoop van staatsbezit en nog enkele andere meevallers.

Zo is vorig jaar een eerste deel van verzekeraar ASR voor 1,1 miljard euro naar de beurs gebracht. Verder ging een tweede deel van het overheidsbelang in ABN Amro naar de beurs. Dit zorgde voor 1,3 miljard euro aan inkomsten. En de verkoop van Propertize, de voormalige vastgoedtak van SNS, leverde bijna 0,9 miljard euro op.

Eind 2014 kwam de overheidsschuld nog uit op 450 miljard euro. Een jaar later was de schuld afgenomen naar 441 miljard euro. Naar verwachting zal de schuld dit jaar dalen tot net onder de EU-grens van 60 procent van het bbp. Voor 2018 wordt een verdere daling voorzien.

Begroting

Het Rijk heeft vorig jaar voor het eerst sinds 2008 minder geld uitgegeven dan er binnenkwam. Dit resulteerde in een begrotingsoverschot van 2,9 miljard euro.

Dit zat vooral in een hogere opbrengst uit belastingen en premies dan verwacht. Bovendien heeft het Rijk minder uitgegeven dan eerder is begroot.

Eind 2015 was er nog sprake van een begrotingstekort van 14,1 miljard euro. Een jaar eerder bedroeg het tekort nog 15 miljard euro.

Staatsschuld en begrotingstekort of -overschot

Groei

De Nederlandse economie is vorig jaar met 2,2 procent gegroeid. Dat is het hoogste groeitempo sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008.

Daarnaast is het aantal werklozen met 75.000 afgenomen en daalde het werkloosheidspercentage naar 5,4 procent. Dat is het laagste niveau sinds eind 2011.

Woningmarkt

Ook op de woningmarkt ging het vorig jaar beter. Het aantal verkochte woningen bereikte een record en het aandeel mensen dat een hogere schuld heeft dan hun woning waard is (‘onder water’), nam flink af.

Eind 2015 had nog 25,6 procent van de huishoudens een onderwaterhypotheek. Vorig jaar was dat nog 17,6 procent.

Uithoudingsvermogen

Volgens Dijsselbloem heeft de economie dankzij het uithoudingsvermogen “van een Tom Dumoulin” na een lange klim de voorkant van het peloton bereikt. Het is nu wel zaak onverstoorbaar door te trappen, zei hij.

In het jaarverslag legt het kabinet verantwoording af over de economische en budgettaire ontwikkelingen in 2016. Volgens het kabinet was de rechtmatigheid van de ontvangsten en uitgaven van het Rijk in 2016 “opnieuw hoog”, maar ging niet alles goed. Zo kwam de financiële besluitvorming van de Belastingdienst onder verscherpt toezicht te staan.

“De Belastingdienst is druk bezig met een jarenlange en omvangrijke renovatie van de dienst. Daarnaast heeft het ministerie van Financiën maatregelen genomen om het financiële toezicht op de Belastingdienst te verbeteren.”

Op 31 mei volgt er dan in de Tweede Kamer het zogenoemde Verantwoordingsdebat.

Dijsselbloem presenteert Financieel Jaarverslag

Lees meer over: Staatsschuld

Staatsschuld 32 miljard euro lager dan verwacht

AD 17.05.2017 De staatsschuld is vorig jaar 32 miljard euro meer gedaald dan was verwacht door het kabinet. Uiteindelijk bedroeg de schuld eind 2016 434 miljard euro, zo’n 26.000 euro per Nederlander.

Dat maakte minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) vandaag bekend in de Tweede Kamer. Hij presenteerde het Financieel Jaarverslag van het Rijk over 2016 op de zogenoemde Verantwoordingsdag. Op deze ‘gehaktdag’ legt het kabinet verantwoording af over het afgelopen jaar aan het parlement. De schuld zakte sneller door onder meer een hogere opbrengst bij de verkoop van staatsbezit en andere meevallers.

Volgens Dijsselbloem heeft de economie dankzij het uithoudingsvermogen ‘van een Tom Dumoulin’ na een lange klim de voorkant van het peloton bereikt. Het is nu wel zaak onverstoorbaar door te trappen, zei hij.

In 2014 was de overheidsschuld nog 450 miljard euro, 27.000 euro per Nederlander. Het jaar daarop daalde de schuld naar 441 miljard (26.000 euro per Nederlander). Met de schuld van 2016, die 62,3 procent van het bruto binnenlands product uitmaakte, zat Nederland nog wel boven de Europese limiet van 60 procent. Verwacht wordt dat de schuld dit jaar net onder die grens zakt, en in 2018 verder vermindert.

Het Rijk gaf vorig jaar voor het eerst sinds 2008 minder geld uit dan er binnenkwam. Dat zorgde voor een begrotingsoverschot van 2,9 miljard euro, meldde Dijsselbloem verder. De opbrengst uit belastingen en premies was hoger dan verwacht en de uitgaven vielen juist wat lager uit.

De Nederlandse economie groeide in 2016 met 2,2 procent in het hoogste tempo sinds het begin van de financiële crisis in 2008. De werkloosheid kwam uit op 5,4 procent, het laagste niveau sinds eind 2011. Voor het eerst sinds 2009 daalde daarnaast het aantal langdurig werklozen, ook onder ouderen.

Het aantal verkochte woningen bereikte een recordniveau. Het aantal huishoudens met een huis onder water, die dus een grotere hypotheekschuld hadden dan hun woning waard is, daalde naar 17,6 procent. Eind 2015 had nog een kwart van de huishoudens een onderwaterhypotheek.

Niet alles ging goed in 2016, erkent de bewindsman. Hij wijst op de problemen bij de Belastingdienst, waarvan een deel onder verscherpt toezicht is gekomen.

mei 25, 2017 Posted by | 2e kamer, begroting, begroting 2017, formatie, miljoenennota 2017, politiek, prinsjesdag, Prinsjesdag 2017, verkiezingen 2017 | , , , , , , , , , , , , , | 3 reacties

Op weg naar kabinet Rutte 3 – deel 2

Nieuwe verkenningsronde

Informateur Edith Schippers ontvangt vrijdag 26.05.2017 in een nieuwe verkenningsronde wederom alle fractievoorzitters van grote partijen, in een ultieme poging de kabinetsformatie vlot te trekken.

Schippers spreekt tussen tien uur ’s ochtends en half vijf ’s middags vanwege haar verkennend onderzoek met achtereenvolgens Henk Krol, Geert Wilders, Jesse Klaver, Mark Rutte, Sybrand van Haersma Buma, Lodewijk Asscher, Gert-Jan Segers en Alexander Pechtold.

Met de leiders van de SP, de Partij voor de Dieren, DENK, SGP en Forum voor Democratie neemt Schippers telefonisch contact op.

Hoewel de formatie van een nieuw kabinet muurvast lijkt te zitten, gooit de informateur het bijltje er nog niet bij neer. In een brief aan Kamervoorzitter Khadija Arib schreef ze vanmiddag dat ze nog steeds op zoek is naar opties voor een meerderheidskabinet.

Hoe nu verder?

De grote vraag in Den Haag is hoe het verder moet !!!  Juist nu is gebleken dat een kabinet van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie ook niet tot de mogelijkheden behoort. Verkennende gesprekken tussen D66 en de ChristenUnie mislukten eerder deze week. Eerder viel GroenLinks al af als regeringspartner.

Het enige waar alle partijen het over eens lijken te zijn, is dat de bal nu weer bij Schippers ligt. De voltallige Tweede Kamer wil volgende week in debat over de formatie, mogelijk dinsdag al. Voorwaarde is wel dat er eerst een rapport van de informateur komt.

Uiteindelijk zag D66 gisteren toch geen heil in formele onderhandelingen. ,,Het zat er gewoon niet in,’’ aldus Segers, die zich geen buil valt aan die mislukking.

Strategie

En inderdaad: het onbehagen zal de andere partijen ook bekruipen. Een dezer dagen moet gedebatteerd worden over de impasse. Met de breuk die Pechtold geforceerd heeft met ChristenUnie, zal hij opnieuw op SP en PvdA een appèl doen. Goeddeels is dat strategie. Pechtold wil niet de enige linkse partij in een nieuw kabinet worden, bang als hij is dan felle oppositie te krijgen uit die hoek de komende vier jaar. Op hun beurt zijn SP en PvdA bang om (verder) uitgekleed te worden, als ze wél regeringsverantwoordelijkheid gaan dragen.

Formatie gestrand

De formatieonderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks zijn gestrand. De vier partijen zijn er niet uitgekomen om samen een kabinet te vormen.

Dat heeft informateur Edith Schippers al eerder bekendgemaakt. “Er is ontzettend hard gewerkt, maar de inhoudelijke verschillen zijn te groot gebleken”, aldus Schippers in een persconferentie.

Volgens haar waren de standpunten over asiel en migratie onverenigbaar. “We hebben echt alles geprobeerd om die kloof kleiner te maken, maar uiteindelijk was dat kleine stukje niet te overbruggen.”

De gesprekken over de vorming van een coalitie gingen inmiddels weer verder. Dat heeft informateur Schippers bekendgemaakt. Ze riep de partijen op opnieuw na te denken over hun eigen positie en voorkeur.

De tweede poging een nieuwe regering te vormen blijkt een ingewikkelde puzzel. Alle partijen willen iets anders en niemand wil opschuiven naar de ander.

,,Ik moet constateren dat er in alle varianten altijd onvoldoende steun bestaat bij een of meerdere partijen binnen die combinatie”, aldus Schippers in een korte toelichting. ,,Daarom geef ik de partijen vandaag een moment van reflectie, waarin ze zich kunnen zich beraden op hun positie.”

  View image on Twitter  Deborah Jongejan @djongejan

Een minderheidscoalitie kan ook, zegt Schippers, “maar land is gebaat bij meerderheid”

10:37 AM – 19 May 2017  Twitter Ads info & Privacy

De tweede poging een nieuwe regering te vormen blijkt een ingewikkelde puzzel. Alle partijen willen iets anders en niemand wil opschuiven naar de ander.

De PvdA van Lodewijk Asscher is niet beschikbaar voor een coalitie met VVD, CDA, D66 en SP. Dat heeft Asscher gezegd na een gesprek met informateur Edith Schippers. D66-leider Alexander Pechtold had een vijfpartijenvariant voorgesteld.

Asscher wil dat VVDCDA en D66 en GroenLinks het nog een keer met elkaar proberen. Hij zei dat vorige week ook al, voordat Schippers de partijen opriep om nog een keer over hun standpunten na te denken. Asscher vindt dat de winnaars van de verkiezingen een serieuzere poging moeten doen.

Op de vraag of er varianten zijn waar de PvdA wel beschikbaar voor is, antwoordde Asscher dat dit tot nu toe niet zo is. ,,En ik zie het ook niet gebeuren, want ik vind dat de verkiezingsuitslag moet worden vertaald in een regering”, aldus Asscher.

AD 11.05.2017

AD 11.05.2017

Ook een centrumlinkse coalitie met het CDA zoals die is voorgesteld door Emile Roemer van de SP vindt Asscher niet realistisch. ,,Ik heb nog niet heel erg de indruk dat het CDA daarom staat te springen. Als ik nou een ander signaal krijg van meneer Buma, dan wil ik best over die variant ook nog eens een keer nadenken”, aldus Asscher die daarmee wel de deur op een kier houdt.

Debat 30.05.2017

Het debat start rond 15.30 uur. De Kamer stemt na afloop direct over het voorstel om Tjeenk Willink aan te wijzen als nieuwe informateur. Volg alle ontwikkelingen vanmiddag in ons liveblog.

Zwaargewicht Herman Tjeenk Willink is volgens Schippers de aangewezen persoon om de impasse te doorbreken in de volgende fase van de formatie. Hij zou direct ‘gericht combinaties van partijen’ moeten uitnodigen voor een gesprek. Daarbij moeten alle opties op tafel komen. ,,Het kan, zoals de meesten blijven nastreven, een meerderheidskabinet zijn, maar ook een minderheidskabinet in welke vorm dan ook”, schrijft Schippers.

De Kamer reageerde gistermiddag positief op het voorstel Tjeenk Willink aan te wijzen als nieuwe informateur. De VVD noemt het een ‘prima keuze’, en vindt daarin ook CDA, D66, PvdA, SP, ChristenUnie en SGP aan zijn zijde. Asscher zegt over zijn partijgenoot dat het ‘verstandig is iemand te vragen die zoveel gezag heeft en boven de partijen staat om te kijken of hij schot in de formatie kan brengen’. SP-voorman Emile Roemer hoopt dat de sociaaldemocratische minister van staat ‘de frisheid heeft om tot nieuwe inzichten te komen’.

Verslag

Schippers diende 29.05.2017  haar eindverslag in. Ze concludeert dat er vooralsnog onvoldoende steun is voor welke meerderheidscoalitie dan ook. Toch, stelt ze optimistisch, ziet ze nog ruimte voor beweging. ,,Het vraagt om een gerichte tussenstap waarin partijen nieuwe bereidheid kunnen vinden om zonder voorwaarden vooraf het onderlinge gesprek aan te gaan.”

Ook debatteert de Tweede Kamer dinsdag 30.05.2017 met Schippers over haar eindverslag en over het vervolg van de formatie. Tjeenk Willink kan wellicht dezelfde dag nog zijn gespreksuitnodigingen de deur uit doen.

 

Wie kan met wie regeren? Bekijk het in deze coalitiewijzer

Wie kan met wie?

Stel hier je eigen coalitie samen en bekijk welke partijen eigenlijk inhoudelijk door één deur kunnen – of juist niet.

zie ook: Op weg naar kabinet Rutte-3 – deel 1

dossier “Kabinetsformatie”  AD

dossier formatie  Elsevier

KABINETSFORMATIE  VK

BLOG: Alles over de formatie  Telegraaf

Meer informatie over de kabinetsformatie van 2017 TK

Bekijk ook de rechtenvrije foto’s van de kabinetsformatie TK

Zie: verslag verkenner schippers 27.04.2017

Zie: Brief aan Voorzitter en TK van informateur Schippers 11.05.2017

Zie: Verslag  29.05.2017

Zie: Verslag 12.06.2017

Terugblik:

AD 13.06.2017

AD 13.06.2017

Formatie opnieuw muurvast: Hoe nu verder? NU 13.06.2017

Hoelang moeten we nog wachten op Rutte-III? AD 13.06.2017

LIVE Debat over ‘Klaver-klucht’  Telegraaf 13.06.2017

Schuift CU aan bij formatiegesprek? Dit zegt Segers over migratiedeals  Elsevier 13.06.2017

Tjeenk Willink strandde op exact hetzelfde punt als Schippers  Trouw 13.06.2017

‘Plan Tjeenk Willink best goed’ Telegraaf 13.06.2017

Zelfs Vluchtelingenwerk verbaasd over eisen Klaver Elsevier 13.06.2017

Vluchtelingenorganisaties bezorgd, milieuorganisaties bedroefd over stuklopen formatie  Trouw 13.06.2017

AD 13.06.2017

AD 13.06.2017

 

Harde kritiek Tweede Kamer op afhaken GroenLinks Trouw 13.06.2017

Ondergrens GroenLinks: ‘Wij sturen oorlogsvluchtelingen niet terug’ VK 13.06.2017

Formatiemagie Tjeenk Willink mocht niet baten: overleg met Klaver strandt opnieuw op vluchtelingenbeleid VK 13.06.2017

LIVE: Tjeenk Willink: We zijn ver gekomen, maar niet ver genoeg AD 13.06.2017

Felle kritiek op uitleg Klaver over mislukken formatie NU 13.06.2017

‘Principiële ondergrens even onbegrijpelijk als ongelooflijk’  Elsevier 13.06.2017

SP-leider Roemer: Rutte jaagt alle partijen de gordijnen in  AD 13.06.2017

Rutte verbijsterd dat overleg stukliep op ‘detail’  Elsevier 13.06.2017

Partijen uiten fel kritiek op afhaken GroenLinks  AD 13.06.2017

Was het onwil van GroenLinks of wilden VVD, CDA en D66 niet bewegen? VK 13.06.2017

VVD, CDA en D66 boos om vluchtelingeneis van Klaver Elsevier 13.06.2017

Tjeenk Willink strandde op exact hetzelfde punt als Schippers  Trouw 13.06.2017

Debat over formatie dinsdag  Telegraaf 13.06.2017

Dan maar een minderheidskabinet? Dit is waarom bijna niemand dat wil VK 13.06.2017

 

Overzicht kabinetsformatie: Ook tweede poging met GroenLinks mislukt  NU 13.06.2017

VVD-coryfee Neelie Kroes: Minderheidskabinet zeker een optie  AD 13.06.2017

VVD, CDA en D66 ontstemd over GroenLinks na mislukken formatie NU 13.06.2017

Reconstructie: Formatie bleek al binnen een paar dagen kansloos Parool 13.06.207

Zo klapten de formatiegesprekken met Jesse Klaver  AD 13.06.2017

Debat over formatie waarschijnlijk dinsdag Telegraaf 13.06.2017

Rutte: ontzettend teleurgesteld Telegraaf 13.06.2017

Jesse wilde niet. Ik ben daar blij om Parool 13.06.2017

ChristenUnie en PvdA: Voor ons is er niks veranderd  AD 13.06.2017

Klaver wilde 25.000 extra vluchtelingen naar Nederland halen  Elsevier 13.06.2017

Overleg met Klaver strandt opnieuw op vluchtelingenbeleid  VK 13.06.2017

AD 10.06.2017

AD 12.06.2017

Tjeenk Willink: ‘GroenLinks kon mijn voorstel niet steunen’  Elsevier 12.06.2017

Pechtold neemt verbitterd afscheid van Klaver, Rutte ‘ontzettend teleurgesteld’ en ‘verbijsterd’ VK 12.06.2017

Tjeenk Willink: meerderheidscoalitie VVD, CDA, D66 en GroenLinks niet mogelijk 2deK 12.06.2017

Kabinetsformatie op dood spoor  Trouw 12.06.2017

Tjeenk Willink: GroenLinks wees eindvoorstel over migratie af  NOS 12.06.2017

Overleg tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks klapt opnieuw: ‘Dit is niet mogelijk’ VK 12.06.2017

Tjeenk Willink: ‘GroenLinks kon mijn voorstel niet steunen’   Elsevier 12.06.2017

Geen nieuwe onderhandelingen VVD, CDA, D66, GroenLinks  NOS 12.06.2017

Formatie met GroenLinks mislukt wéér door migratie AD 12.06.2017

Herstart formatie VVD, CDA, D66 en GroenLinks mislukt NU 12.06.2017

Herstart formatie mislukt  Telegraaf 12.06.2017

Partijen praten verder in Catshuis  Telegraaf 12.06.2017

Formatiepartijen handelen uit angst  AD 12.06.2017

Partijen praten verder over oppakken formatie  AD 12.06.2017

Belastingbetaler de dupe van slome formatie  Elsevier 12.06.2017

Vluchtelingen zetten politiek schaak AD 12.06.2017

Trage formatie belastingstrop  Telegraaf 12.06.2017

11.06.017

11.06.017

De smalle marge maakt de formatie moeizaam  Trouw 11.06.2017

10.06.2017

10.06.2017

Kabinet met D66 en GroenLinks is gedoemd te mislukken  Elsevier 10.06.2017

Bij gebrek aan nieuws is een ruzie altijd leuk  Trouw 10.06.2017

Jesse, ga je steriele positie over Afrikaanse ‘oorlogsvluchtelingen’ herzien  Trouw 10.06.2017

AD 09.06.2017

AD 09.06.2017

VVD, CDA, D66 en GroenLinks praten maandag verder over heikel punt migratie VK 09.06.2017

Formatiegesprekken VVD, CDA, D66 en GroenLinks maandag verder NU 09.06.2017

Catshuisoverleg gaat na het weekend verder  AD 09.06.2017

Zelfbewust GroenLinks stelt hoge eisen aan CDA bij terugkeer aan formatietafel Trouw 09.06.2017

Formatie: ‘motorblok’ en GroenLinks weer bij elkaar in Catshuis  Elsevier 09.06.2017

Vier partijen klaar voor overleg Telegraaf 09.06.2017

De formatie: met man en macht wordt koortsachtig overlegd op dag 86 VK 09.06.2017

AD 08.06.2017

AD 08.06.2017

Overzicht kabinetsformatie: tweede poging met GroenLinks NU 08.06.2017

Vier partijen schorten formatie-overleg op NU 08.06.2017

Overleg Catshuis afgebroken Telegraaf 08.06.2017

VVD, CDA, D66 en GroenLinks spreken verder op het Catshuis  Trouw 08.06.2017

VVD, CDA, D66 en GroenLinks vanavond verder in het Catshuis AD 08.06.2017

Eindelijk beweging: VVD, CDA, D66 en GroenLinks samen in Catshuis VK 08.06.2017

Nieuw formatieoverleg  Telegraaf 08.06.2017

‘Motorblok’ spreekt stiekem met Klaver Elsevier 08.06.2017

AD 07.06.2017

AD 07.06.2017

De formatie is nog altijd geruststellend kneuterig, maar zit muurvast VK 07.06.2017

Angst voor verongelijkte achterban helpt niet in de formatie  Trouw 07.06.2017

Formatie-aan-huis moet de impasse doorbreken  AD 07.06.2017

Geheim overleg Rutte en Klaver bij informateur thuis  AD 07.06.2017

Praten bij informateur Tjeenk Willink thuis, net als zeven jaar terug  Trouw 07.06.2017

Rutte en Klaver op de koffie bij Tjeenk Willink thuis  Elsevier 07.06.2017

Ontmoeting Rutte (VVD) en Klaver (GroenLinks) bij informateur thuis VK 07.06.2017

Rutte en Klaver thuis bij informateur Tjeenk Willink NU 07.06.2017

Rutte en Klaver bij informateur Telegraaf 07.06.2017

Informateur Tjeenk Willink wil ‘nadenkdagje’  AD 07.06.2017

Nog geen groen licht voor Klaver, de bedachtzame Tjeenk Willink heeft meer tijd nodig

06.06.2017

Opties met GroenLinks komen langzaam weer in beeld in de formatie Trouw 06.06.2017

Nog geen groen licht voor Klaver, de bedachtzame Tjeenk Willink heeft meer tijd nodig VK 06.06.2017

Nog geen formatie-onderhandelingen in zicht  NU 06.06.2017

Nog geen beweging in formatie na gesprek VVD, CDA en D66  VK 06.06.2017

Mist trekt niet weg na ‘cruciaal gesprek’ met Tjeenk Willink  Elsevier 06.06.2017

CDA en D66: goed gesprek Willink Telegraaf 06.06.2017

Tjeenk Willink: partijen moeten verder kijken dan vier jaar  Trouw 06.06.2017

Formatie: ‘motorblok’ naar Tjeenk Willink  Elsevier 06.06.2017

Klaver schept geen helderheid Telegraaf 06.06.2017

GL en CU naar informateur  Telegraaf 06.06.2017

GroenLinks bereid te onderhandelen, Segers staat open voor D66 NU 06.06.2017

Informateur loopt op eieren  Telegraaf 06.06.2017

04.06.2017

04.06.2017

Een ontkoningde formatie levert ook verlies op  Trouw 04.06.2017

AD 03.06.2017

AD 03.06.2017

Kunnen we wel zonder de koning?  Trouw 03.06.2017

Tjeenk Willink heeft een schat aan ervaring, maar is alles hetzelfde?  Trouw 03.06.2017

Van der Staaij: ‘D66 meet met dubbele maat’  Elsevier 03.06.2017

Harde eisen minderheidskabinet  Telegraaf 03.06.2017

Opmerkelijk advies Aboutaleb: laat de PVV regeren VK 03.06.2017

Aboutaleb: ‘PVV hoort aan de formatietafel’  Elsevier 03.06.2017

Achterdocht over rentree GroenLinks Telegraaf 03.06.2017

AD 02.06.2017

AD 02.06.2017

Aan zet: Tjeenk Willink, klusjesman van de Koning  VN 02.06.2017

Formatie na weekend verder Telegraaf 02.06.2017

Formatie na Pinksteren verder  AD 02.06.2017

Formatiegesprekken na Pinksterweekend verder  NU 02.06.2017

Brandbrief aan informateur: ‘Verdeel zorggeld evenwichtig AD 02.06.2017

VVD’er Elias: Ik vond Schippers niet juiste type voor formatie  AD 02.06.2017

Tjeenk Willink hult zich in nevelen  AD 02.06.2017 

En plots is er weer de mogelijkheid van een formatie met VVD, CDA, D66 en GroenLinks VK 02.06.2017

AD 01.06.2017

AD 01.06.2017

Rutte en Buma zwijgen: ‘In het belang van voortgang’ AD 01.06.2017

Informateur ontvangt Rutte en Buma samen  AD 01.06.2017

Rutte en Buma samen naar Willink Telegraaf 01.06.2017

Herhaling van zetten: Pechtold wil GroenLinks  Elsevier 01.06.2017

Pechtold houdt vast aan GL Telegraaf 01.06.2017

Pechtold mikt op nieuwe formatiegesprekken met Klaver  NU 01.06.2017

Pechtold: Kans dat GroenLinks weer aanschuift  AD 01.06.2017

Plots klinkt er geen kwaad woord meer over Klaver VK 01.06.2017

Klaver: Altijd gezegd dat regeren onze ambitie is  AD 01.06.2017

Klaver: verschillen blijven heel groot Telegraaf 01.06.2017

‘Wonder nodig voor D66 + CU’ Telegraaf 01.06.2017

GroenLinks en ChristenUnie komen terug aan tafel Trouw 01.06.2017

ChristenUnie gaat pas formeren als D66 dat graag wil  AD 01.06.2017

11:04 Dijsselbloem: uitdagingen kabinet  Telegraaf 01.06.2017

Informateur vraagt de partijen om lef  AD 01.06.2017

Topambtenaar van justitie: Houd ‘superministerie’ heel  AD 01.06.2017

AD 31.05.2017

AD 31.05.2017

AD 31.05.2017

AD 31.05.2017

Wij, het volk, kunnen prima formeren zonder staatshoofd  VK 31.05.2017

Rutte wil haast maken met de formatie  AD 31.05.2017

Tjeenk Willink richt zich eerst alleen op VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie  VK 31.05.2017

Tjeenk Willink zet in op meerderheidskabinet  AD 31.05.2017

Nieuwe informateur Tjeenk Willink richt zich op vijftal partijen  NU 31.05.2017

Willink praat met Schippers Telegraaf 31.05.2017

Klaver duikt weer op Telegraaf 31.05.2017

GroenLinks en ChristenUnie komen terug aan tafel Trouw 31.05.2017

Rutte meldt zich voor gesprek Tjeenk Willink: ‘Ik ga het zien’  AD 31.05.2017

AD 30.05.2017

AD 30.05.2017

Formatie: beleefdheid maakt plaats voor harde verwijten  Trouw 30.05.2017

‘Kabinet moet roken terugdringen’ Telegraaf 30.05.2017

Met aantreden van Tjeenk Willink komt GroenLinks weer in beeld VK 30.05.2017

Informateur Tjeenk Willink moet impasse doorbreken, Kamer is akkoord VK 30.05.2017

Waarom wil het maar niet lukken met de formatieonderhandelingen?  VK 30.05.2017

Informateur Tjeenk Willink niet ‘vooropgezet’ aan de slag  AD 30.05.2017

Herman Tjeenk Willink moet vastgelopen formatie gladstrijken  AD 30.05.2017

Tjeenk Willink benoemd tot informateur  AD 30.05.2017

Buma hekelt Pechtold in grimmig debat  Elsevier 30.05.2017

Motorblok hoopt dat Tjeenk Willink GroenLinks weer aan tafel krijgt  Elsevier 30.05.2017

Irritatie Rutte en Buma over houding Pechtold in formatie  NU 30.05.2017

PvdA-achterban verdeeld  Telegraaf 30.05.2017

PvdA-achterban diep verdeeld over onderhandelen  EenVandaag 30.05.2017

Word wakker, makke schapen in de Tweede Kamer!  Elsevier 30.05.2017

De VVD kan Wilders de doodskus geven  Trouw 30.05.2017

‘Mark Rutte, u kunt de PVV niet blijven negeren bij de formatie’  AD 30.05.2017

Herrijzenis van de ‘onderkoning’  AD 30.05.2017

De druk op de partijen om te bewegen neemt toe  Trouw 30.05.2017

Kamer debatteert vanmiddag over impasse bij formatie  AD 30.05.2017

Tjeenk Willink: net geen wetenschapper, net geen politcus, wel adviseur Parool 30.05.2017

Schippers neemt taken als minister weer op  Parool 30.05.2017

AD 29.05.2017

AD 29.05.2017

Commentaar: Na 75 dagen formatie is de vrijblijvendheid voorbij VK 29.05.2017

Pechtold moet zich minder arrogant opstellen  Elsevier 29.05.2017

Schippers neemt ministertaken op Telegraaf 29.05.2017

Herman Tjeenk Willink: gezag, en afstand tot actuele politiek  Trouw 29.05.2017

Wilders over Willink: ’Bah!’ Telegraaf 29.05.2017

Fracties positief over Tjeenk Willink, behalve…PVV-leider Geert Wilders    Elsevier 29.05.2017

Kamer positief over Tjeenk Willink als informateur  AD 29.05.2017

’Onderkoning van Nederland’ Telegraaf 29.05.2017

‘Laat Tjeenk Willink het doen’ Telegraaf 29.05.2017

Schippers wil formatie overdragen aan Tjeenk Willink  Elsevier 29.05.2017

Schippers adviseert Tjeenk Willink (PvdA) als nieuwe informateur  VK 29.05.2017

Schippers adviseert Tjeenk Willink als nieuwe informateur  NU 29.05.2017

Schippers komt er niet uit: ‘Stel nieuwe informateur aan’  AD 29.05.2017

Dijsselbloem: ‘Wij sluiten onszelf uit’  Elsevier 29.05.2017

PvdA’er Dijsselbloem: Wij sluiten onszelf uit  AD 29.05.2017

Dijsselbloem: Wij sluiten onszelf uit Telegraaf 29.05.2017

Dijsselbloem wil niet dat PvdA meedoet aan formatiegesprekken  NU 29.05.2017

PvdA-kopstukken: Asscher, word wakker!  AD 29.05.2017

Houd de PvdA nu wel uit het Catshuis  Trouw 28.05.2017

De formatie is vastgelopen: moet Rutte gewoon beginnen met een regeerakkoord?  Trouw 28.05.2017

27.05.2017

27.05.2017

AD 27.05.2017

AD 27.05.2017

AD 27.05.2017

AD 27.05.2017

Wierd Duk peilt de stemming: ‘Klaver mag best realistischer’  AD 27.05.2017

Of Schippers premier had willen worden, weet niemand  Trouw 27.05.2017

Van Baalen pleit voor PvdA Telegraaf 27.05.2017

Formatie stagneert: meeste partijen zien minderheidskabinet als laatste redmiddel  VK 27.05.2017

De linkse dagdroom van Max van Weezel  VN 27.05.2017

AD 26.05.2017

AD 26.05.2017

Schippers brengt maandag verslag uit  Elsevier 26.05.2017

Schippers ziet beweging in vastgelopen formatie  NU 26.05.2017

Formatie: Schippers verwacht dat de boel in beweging komt  AD 26.05.2017

Formatie blijft muurvast  Telegraaf 26.05.2017

Binnenhof wacht op een Houdini-act  Trouw 26.05.2017

De formatie moet verder, de zelfgekozen dood liever niet  Trouw 26.05.2017

Formatie is net ’n midweekje Drenthe plannen AD 26.05.2017

Schippers ondanks impasse optimistisch over ka­bi­nets­for­ma­tie  Trouw 26.05.2017

De druk op GroenLinks neemt toe in de formatie Trouw 26.05.2017

Klaver wil terug aan tafel als VVD, CDA en D66 bewegen op migratie  VK 26.05.2017

Rutte en Buma staan open voor nieuwe gesprekken met GroenLinks NU 26.05.2017

Schippers: ‘Kom met compromis of accepteer minderheidskabinet’  Elsevier 26.05.2017

Wilders: benoem drie informateurs  Telegraaf 26.05.2017

Wilders: informateur Agema moet optie VVD, PVV, CDA onderzoeken  Elsevier 26.05.2017

Buma zou wel gek wezen als-ie nu over links gaat  Elsevier 26.05.2017

Roemer werkt achter de schermen nog steeds aan Kabinet-Buma I  Elsevier 26.05.2017

Roemer wil twee nieuwe informateurs  AD 26.05.2017

Reddingsplan Henk Krol Telegraaf 26.05.2017

De strohalmen van de formatie zijn Roemer en Asscher VK 26.05.2017

Overzicht kabinetsformatie: Van verkiezingsuitslag tot impasse  NU 25.05.2017

Waarom de angst van D66 terecht is  Trouw 25.05.2017

Nu dreigt minderheidskabinet  Telegraaf 25.05.2017

Schippers zegt dat minderheidskabinet ‘dreigt’  NU 25.05.2017

Schippers: Zonder beweging dreigt minderheidskabinet  AD 25.05.2017

‘Houdini’ Mark Rutte neemt regie in vastgelopen formatie  AD 25.05.2017

24.05.2017

24.05.2017

24.05.2017

24.05.2017

Totale patstelling in formatie, wat is er nog wel mogelijk?  NU 24.05.2017

Deze vrolijkheid leverde geen doorbraak op VK 24.05.2017

Weinig vertrouwen in formatie  Telegraaf 24.05.2017

Hoe moet het verder met de formatie?  Trouw 24.05.2017

Ascher wil debat  Telegraaf 24.05.2017

Kamer wil na weekend debat over formatie  Telegraaf 24.05.2017

Kamer wil na weekend debat  Telegraaf 24.05.2017

Informateur doet vrijdag opnieuw verkenningsronde AD 24.05.2017

Rutte geeft formatie met D66 en CU niet op  NU 24.05.2017

Rutte houdt optie CU open  Telegraaf 24.05.2017

Buma teleurgesteld in mislukte gesprekken, maar Rutte is optimistischer  Elsevier 24.05.2017

Toekomstige afsplitsingen PVV schuiven aan bij formatie  VK 24.05.2017

Wilders boos om zonnig overleg Telegraaf 24.05.2017

Wilders boos: Rutte zit liever op strand dan aan tafel met mij  Elsevier 24.05.2017

Rutte en Pechtold houden formatieoverleg op Scheveningen OmroepWest 24.05.2017

Rutte en Pechtold blijven twisten; geen coalitie in zicht waarover beiden het eens zijn VK 24.05.2017

VVD en CDA moeten zinspelen op kabinet met PVV  Elsevier 24.05.2017

Jongerenafdeling D66 snapt afwijzen CU: ‘Met veel programmapunten afgelopen zijn’ VK 24.05.2017

Jonge D66’ers hadden vertrouwen in kabinet met CU  Elsevier 24.05.2017

VVD en CDA kunnen Pechtold niet overhalen om met CU te formeren  Elsevier 24.05.2017

’MH17 moet in regeerakkoord’ Telegraaf 24.05.2017

Koenders wil meer geld voor BZ  Telegraaf 24.05.2017

Schippers wil door met verkenning formatie NU 24.05.2017

Formatie nog geen stap verder Telegraaf 24.05.2017

D66 weigert nieuw gesprek na mislukt overleg met ChristenUnie NU 24.05.2017

D66 wil niet praten met partijen Telegraaf 24.05.2017

D66 houdt poot stijf: geen coalitie met ChristenUnie  VK 24.06.2017

23.05.2017

23.05.2017

Schippers: ‘Het ontbreekt aan politieke wil’ Elsevier 23.05.2017

Rutte, Buma willen opheldering Telegraaf 23.05.2017

Schippers weet ’t ook niet meer Telegraaf 23.05.2017

Kabinet met ChristenUnie nu al van de baan  Elsevier 23.05.2017

Verkenning D66 en CU mislukt Telegraaf 23.05.2017

D66 begint met tegenzin aan verkennend gesprek met ChristenUnie  VK 23.05.2017

D66 en ChristenUnie akkoord met verkenning formatie  NU 23.06.2017

D66 en ChristenUnie toch in gesprek over vorming coalitie   AD 23.05.2017

Egeltjesdans Pechtold en Segers nadert ontknoping  VK 23.05.2017

Pechtold bereid met ChristenUnie te praten  Elsevier 23.05.2017

Alle ogen gericht op D66: komt Pechtold met een formatievoorstel?  Elsevier 22.05.2017

Geen formatie-onderhandelingen met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie NU 23.05.2017

D66 en ChristenUnie gaan niet onderhandelen over de vorming van een kabinet Trouw 23.05.2017

22.05.2017

22.05.2017

Waarom Pechtold niet met de ChristenUnie wil regeren Trouw 22.05.2017

Schippers: ‘Formatie met ChristenUnie is laatste optie’  Elsevier 22.05.2017

Formatie: Waarom Schippers toch bij D66 en ChristenUnie uitkomt  NU 22.05.2017

D66 heeft bijna geen keus meer: nu is de ChristenUnie aan de beurt  VK 22.05.2017

Schippers: Coalitie tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie onderzoeken  NU 22.05.2017

SP doet beroep op ‘premier’ Buma NU 22.05.2017

D66 wil coalitie met SP en PvdA  NU 22.05.2017

Informateur Schippers ontvangt opnieuw fractieleiders  NU 22.05.2017

Fracties D66 en ChristenUnie beslissen over samenwerking VK 22.05.2017

Fracties D66 en ChristenUnie beslissen over samenwerking  VK 22.05.2017

Schippers zet D66 en CU voor het blok  Trouw 22.05.2017

21.05.2017

21.05.2017

D66-prominenten zien geen kans op slagen met ChristenUnie NU 21.05.2016

Van Rutte wordt nu leiderschap gevraagd  Trouw 21.05.2017

20.05.2017

20.05.2017

Werkgeversvoorman Van Straalen: ‘Lange formatie kent risico’s’ NU 20.05.2017

Geen enkele reden om zo geheimzinnig te doen rond de formatie  Trouw 20.05.2017

Laat Rutte vijf heldere voornemens op A4’tje zetten: wie meedoet, krijgt drie ministers  VK 20.05.2017

De ChristenUnie hoopt op een uitnodiging van Schippers  Trouw 20.05.2017

CU-leider Segers hekelt smoesjes van Alexander Pechtold  AD 20.05.2017

De VVD is nog niet helemaal over de breuk met GroenLinks heen Trouw 20.05.2017

Moet de koning weer een rol krijgen in de formatie?  Trouw 20.05.2017

Er zullen in deze formatie waarschijnlijk nog vele schimmige debatten volgen  Trouw 20.05.2017

Maak van voltooid leven geen breekpunt tijdens de formatie Trouw 20.05.2017

Bert Wagendorp: ‘Lodewijk, de PvdA stapt in, of het land gaat ten onder’  VK 20.05.2017

19.05.2017

19.05.2017

Schippers wil nog niet van impasse spreken en last ‘moment van reflectie’ VK 19.05.2017

Schippers wil nog niet spreken van impasse in formatie NU 19.05.2017

Bijna-impasse in formatie: wie schuift al mokkend toch nog aan?  VK 19.05.2017

Rutte zag al een kabinet met GroenLinks  Trouw 19.05.2017

Rutte ‘onder de indruk’ van Jesse Klaver  AD 19.05.2017

18.05.2017

18.05.2017

Impasse dreigt in kabinetsformatie: Pechtold en Roemer houden voet bij stuk VK 18.05.2017

Buma vreest voor impasse in kabinetsformatie NU 18.05.2017

ChristenUnie staat open voor onderhandelingen met D66  NU 18.05.2017

Pechtold ziet in coalitie met ChristenUnie weinig kans van slagen NU 18.05.2017

17.05.2017

17.05.2017

Pechtold verhoogt druk op PvdA en SP om te praten over coalitie NU 17.05.2017

Rutte wil SP, PvdA of Christenunie als vierde partij NU 17.05.2017

Partijen roepen SP op te onderhandelen met VVD NU 17.05.2017

Migratie levert cynisch spel op  AD 17.05.2017

Schippers weer informateur, wil volgende week ‘met nieuwe ploeg aan tafel’ VK 17.05.2017

16.05.2017

16.05.2017

16.05.2017

16.05.2017

Woensdag debat over mislukte formatie NU 16.05.2017

De formatie, welke opties zijn er nog over?   NU 16.05.2017

Kamervoorzitter Arib ontvangt fractieleiders na mislukte formatiepoging NU 16.05.2017

15.05.2017

15.05.2017

Partijleiders willen geen schuldige voor mislukken formatie aanwijzen NU 15.05.2017

Formatiepoging VVD, CDA, D66 en GroenLinks geklapt  NU 15.05.2017

mei 25, 2017 Posted by | 2e kamer, 2e kamerverkiezingen 2017, 50 plus, CDA, CU-SGP, D66, Denk NL, formatie, geert wilders, henk krol, politiek, PvdA, PVV, sp, verkiezingen 2017, VVD | , , , , , , , , , , , , , , | 6 reacties

De politieke draaideur versus lobby – deel 2

Het "Ouwe jongens krentenbrood" raakt zijn effect kwijt !!

Het “Ouwe jongens krentenbrood-effect” raakt zijn kracht kwijt !!

Lobbyverbod

Er komt een lobbyverbod voor oud-ministers en staatssecretarissen. Gedurende twee jaar na hun vertrek blijven departementen voor hen gesloten als ze lobbyen op hun voormalige beleidsterrein. Het demissionaire kabinet heeft daartoe vrijdag besloten.

Demissionair PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Plasterk wil met het verbod voorkomen dat bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’ voor de belangen van organisaties waar ze na hun aftreden gaan werken. Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer.

Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer. De toenmalige Kamerleden Bouwmeester en Oosenbrug pleitten vorig jaar voor het aanscherpen van het ‘draaideurbeleid’ van bewindspersonen.

Die moeten weliswaar niet te lang van de wachtgeldregeling profiteren, maar ‘een snelle overstap naar een sector waar ze eerder de scepter over zwaaiden is eveneens ongewenst’. Dat is volgens de voormalige PvdA-Kamerleden slecht voor het vertrouwen in de politiek.

Netwerk

Uit onderzoek van de Volkskrant is gebleken dat een kwart van de oud-politici lobbyist wordt. Voor bedrijven of lobbykantoren zijn politici interessante nieuwe werknemers. Zij beschikken veelal over een relevant Haags netwerk en snappen hoe de besluitvorming op het Binnenhof werkt.

Voormalig CDA-minister Camiel Eurlings ging direct na zijn ministersschap (Verkeer en Waterstaat) aan de slag als topman bij KLM.

Ook Jack de Vries, voormalig CDA-staatssecretaris van Defensie, verliet het ministerie om vervolgens als lobbyist aan de slag te gaan bij de fabrikant van het nieuwe gevechtsvliegtuig de Joint Strike Fighter (JSF). Maxime Verhagen, oud-CDA-minister van Economische Zaken, werd voorzitter van Bouwend Nederland.

Terugblik

VVD-Kamerlid Bart de Liefde vertrok tussentijds uit de Tweede Kamer om te gaan werken voor taxidienst Uber. Maar in tegenstelling tot D66’er Wassila Hachchi nam hij wél de tijd voor een fatsoenlijk afscheid.

Minstens een kwart van alle oud-politici gaat aan het werk binnen het lobbycircuit. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar het carrièreverloop van Kamerleden, ministers en staatssecretarissen. Voor dit onderzoek zijn de carrières onderzocht van tweehonderd oud-politici uit de kabinetten na Paars (2002).

Het was zo’n moment waarop het deksel van lobbyland leek te worden opgetild: het bericht dat europarlementariër Hans van Baalen (VVD) twee betaalde bijbanen in de autobranche had. Lid van de Raad van Commissarissen bij Mercedes Benz Nederland – à 8 duizend euro per jaar – en lid van de Raad van Advies van autolobbyist RAI – à 4 duizend euro.

Ruim de helft van de eurocommissarissen die in 2014 nog in Brussel werkten, zet zich nu in voor lobbybedrijven in Brussel. Eenderde van de volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement werkt tegenwoordig voor bedrijven die geregistreerd staan in lobby-registers.

De anticorruptie-denktank Transparancy International publiceerde dinsdag een onderzoek waaruit blijkt dat veel voormalige politici en beleidsvormers in Brussel al snel de overstap maken naar het private bedrijfsleven. Niets mis mee, zolang er geen sprake is van belangenverstrengeling, aldus de onderzoekers van Transparancy International.

Lobby
Uit verschillende verslagen komt naar voren dat de inzet van het Ministerie is ‘om het eerst eens te worden met VNO’, nog voordat het in de Kamer wordt besproken. Begin 2012 besprak de staatssecretaris verschillende varianten voor de Bosal-reparatie met fiscale woordvoerders van de gedoogcoalitie, waarbij variant 1 als de ‘VNO-variant’ werd bestempeld.

Een ander voorbeeld van de intensieve samenwerking tussen het ministerie en VNO-NCW wordt duidelijk in een door deze laatste opgestelde agenda ter voorbereiding van een overleg: ‘Met de staatssecretaris zou kunnen worden besproken dat met een dergelijke gecombineerde aanpak wij gezamenlijk met het ministerie het hoofd zou moeten kunnen bieden aan de politieke druk uit de Tweede Kamer.’

Uit de stukken, die ze via een zogeheten Wob-verzoek los wisten te krijgen van de overheid, zou blijken dat werkgeverskoepel VNO-NCW, de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs en de American Chamber of Commerce in Nederland in de praktijk meebepalen welk belastingbeleid het kabinet voert.

,,De druk op Nederland, mede door grote bedrijven, om mee te doen aan de internationale belastingwedloop met onder meer tariefsverlagingen is duidelijk zeer groot,” zegt Esmé Berkhout, belastingexpert bij Oxam Novib.

VNO-NCW
Vooral met VNO-NCW zou het ministerie van Financiën intensief samenwerken. ,,VNO biedt graag haar diensten aan en vanuit het Ministerie wordt op actieve wijze voortdurend de meningen en soms zelfs instemming van VNO gevraagd,” aldus één van de onderzoekers.

SOMO en Oxfam zien hiermee opnieuw bevestigd dat Nederland een belastingparadijs is. De overheid gunt op basis van de verkeerde belangen belastingvoordelen aan grote internationale bedrijven, stellen ze.

De lobbyorganisaties van werkgevers komen, samen met individuele bedrijven, het vaakst over de vloer bij ministers. Dit blijkt uit onderzoek dat de Volkskrant deed naar de agenda-afspraken van alle bewindspersonen, vanaf het aantreden van Rutte II tot oktober 2015.

Bedrijven uit de voedingsmiddelensector staan bovenaan. Op de lijst bezoekers uit het bedrijfsleven staan ook diverse zorgenkinderen. NS (36) en ProRail (34) kwamen vaak naar Den Haag om de staatssecretaris van transport te bezoeken. Ook Air France-KLM (25) kwam geregeld. Shell (22 maal) was welkom op zeven verschillende ministeries.

In totaal werden 4.652 afspraken geteld. Staatssecretaris Jette Klijnsma (Sociale Zaken, 593 maal) en minister Jet Bussemaker (OCW, 558) kregen het vaakst bezoek. Na het bedrijfsleven zijn decentrale overheden – met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten op kop – de frequentste bezoekers van bewindspersonen.

Wie het Lobbygedrag om en op het Binnenhof in kaart wil brengen, moet de agenda van ministers kennen. Maar bij de bewindslieden van Rutte II bestaat weinig animo om die publiek te maken – tot nu.

Wat deed Johan Remkes zo vaak in het Torentje? En welke belangengroep reist het vaakst af naar Den Haag? De agenda van ministers geopenbaard.

Hier kunt u de online Lobbyspecial van de Volkskrant bekijken.

Banencarrousel en vriendjespolitiek

Belangenverstrengeling speelt in veel gevallen wel op. Tussen overheden in de Europese Unie en bijvoorbeeld techgigant Google zijn er 115 ‘voorbeelden van de banencarrousel’: politici die gingen werken bij het bedrijf, of hooggeplaatste werknemers die de politiek in gingen. Meer dan de helft van de lobbyisten die voor Google werken, zette zich daarvoor in voor instellingen van de Europese Unie.

Vooral Europarlementariërs komen snel aan een baan als ze de politiek uit gaan of hun zetel verliezen. Voor leden van het Europees Parlement gelden helemaal geen regels voor de overstap naar het bedrijfsleven, terwijl werknemers en assistenten van parlementariërs tot twee jaar moeten ‘afkoelen’ voordat ze voor lobby-firma’s aan de slag mogen.

Belangenverstrengeling, draaideurpolitici en andere vormen van corruptie staan steeds meer in de aandacht en dat is maar goed ook. Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie wil de wachttijd voor Europees commissarissen die via een nieuwe baan hun netwerk bij de Commissie willen exploiteren optrekken van anderhalf naar twee jaar en voor voormalige voorzitters van de Commissie naar drie jaar.

Dat is een reactie op twijfelachtige overstappen van Neelie Kroes (naar Amerikaanse bedrijven) en van voormalig voorzitter José Manuel Barroso (naar de eveneens Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs).

Voor eurocommissarissen geldt een afkoeltermijn van anderhalf jaar. Voorzitter Jean-Claude Juncker heeft al aangegeven deze te willen verlengen. Juncker hamert vaak op de ethische verantwoordelijkheid van eurocommissarissen. Hij wil de hoogste normen hanteren en een einde maken aan vriendjespolitiek in Brussel.

Beroemde zaken: Kroes en Barroso

Voormalige leden van de Europese Commissie kwamen onder meer terecht bij Volkswagen en Bank of America. Bekend is de overstap van VVD’er en voormalig eurocommissaris Neelie Kroes van Brussel naar Silicon Valley: zij zit in de adviesraad van taxidienst Uber. José Manuel Barroso, de voorzitter van de vorige Europese Commissie, ging aan de slag bij Goldman Sachs. Hij zou tijdens zijn termijn als voorzitter zelfs al contact hebben gehad met de Amerikaanse bank.

Amerika
Trump mag dan een wat weinig vertrouwenwekkende bestrijder van de Amerikaanse lobbycratie lijken, het was wel een van de tickets waarop hij de presidentsverkiezingen won.

Van Hillary Clinton was bekend dat je toegang tot haar als minister van Buitenlandse Zaken kon krijgen als je maar grote bedragen in de Clinton Foundation stopte.

Het openbaar maken van agenda’s lost echt niets op

Twee niet al te prominente Tweede Kamerleden van de PvdA hebben de afgelopen jaren goed bedoelde, maar nogal naïeve pogingen gedaan om het belobbyen van ministers, Kamerleden en ambtenaren doorzichtiger te maken. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (ook PvdA) heeft nu toegezegd dat agenda’s van ministers en staatssecretarissen openbaar worden gemaakt.

Het is een lachertje, te denken dat het – selectief? – publiceren van agenda’s van bewindslieden iets oplost. Ministers als Melanie Schultz van Haegen (VVD) – die de politiek verlaat – vinden het nog altijd de gewoonste zaak dat er geen beperkingen zijn aan de overstap naar lobbyfuncties.

Ontmantel het ‘poldermodel’ en sluit geen ‘akkoorden’

Wat zou helpen, is het ontmantelen van het ‘poldermodel’ waarin particuliere deelbelangen ondemocratisch voorrang krijgen. Wat ook helpt, is nooit meer zulke ‘akkoorden’ sluiten als het Energie-akkoord, waarin allerlei firma’s afspreken giga-windparken te bouwen op kosten van de burgers.

zie ook; De politieke draaideur versus lobby – deel 1

zie ook: Overstap 2e kamerlid Bart de Liefde VVD op het randje

zie ook: Wonderboy Camiel Eurlings CDA is van zijn voetstuk gevallen – deel 2

zie ook: Wonderboy Camiel Eurlings CDA is van zijn voetstuk gevallen – deel 1

zie ook: Riant Wachtgeld voor Wouter Bos en Camiel Eurlings

zie ook: Camiel Eurlings CDA stapt op

zie ook: Jack ‘Naughty boy’ de Vries slaat CDA-campagne over

zie ook: Het gedonder met oud-commissaris Neelie Kroes VVD

zie ook: Ook Zelfverrijking Henry Keizer VVD ?

zie ook: Ook CvK Jacques Tichelaar PvdA begrijpt de integriteitsregels in Drente niet helemaal

zie ook: VVD is voor het vijfde jaar op rij koploper in integriteitsaffaires

zie ook: Gerommel in de Politiek versus Integriteit deel 2 – VVD nummer 1

zie ook: Gerommel in de Politiek versus Integriteit deel 1

zie ook: Wethouders ten val vanwege Integriteit

zie ook: Politici en het gerommel met wachtgeld – deel 2

zie ook: Politici en het gerommel met wachtgeld – deel 1

zie ook: De mysterieuze verdwijning van Tweede Kamerlid Wassila Hachchi D66 – deel 3

zie ook: Het mysterie rondom Wassila Hachchi D66 is ontsluierd.

zie ook:De mysterieuze verdwijning van Tweede Kamerlid Wassila Hachchi D66 – deel 2

zie ook: De mysterieuze verdwijning van Tweede Kamerlid Wassila Hachchi D66 – deel 1

zie ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 4

zie ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 3

zie ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 2

zie ook: De affaire Meavita versus Loek Hermans VVD – Gerommel in de zorg deel 1

Bewegingsvrijheid lobbyisten Kamer ingeperkt

Telegraaf 24.01.2018 De bewegingsvrijheid van lobbyisten in het gebouw van de Tweede Kamer wordt ingeperkt. Vanaf begin maart kunnen ze met hun toegangspas niet meer vrij in de wandelgangen en de werkkamers van Kamerleden komen.

Wel houden de lobbyisten toegang tot de Statenpassage, de centrale hal van het Tweede Kamergebouw, en de publieke tribunes. Voor toegang tot de beveiligde gebieden zullen zij een afspraak moeten maken. De lobbyisten hebben dat in een brief te horen gekregen.

Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib zegt dat het lobbyisten- en lobbypassenbeleid al een tijd onderwerp van gesprek is. Een evaluatie van het lobbypassenbeleid is een van de redenen om het beleid aan te passen. „Een andere reden heeft te maken met de veiligheid of beveiliging van het Tweede Kamergebouw”, aldus Arib.

Lobbyistenorganisatie Beroepsvereniging voor Public Affairs (BVPA) laat op de website weten vragen te hebben over het nieuwe beleid. „Het is een goede zaak dat in de brief gesproken wordt over een klantvriendelijke toegang voor lobbyisten tot de Tweede Kamer, maar daarmee is nog niet duidelijk gemaakt of de toegang wordt verruimd en of de aanvraag voor passen voor lobbyisten wordt vereenvoudigd”, aldus BVPA-voorzitter Jaap Jelle Feenstra.

„Voor de kwaliteit van de besluitvorming is een goed en eenvoudig te organiseren contact tussen de politieke besluitvormers en de belangen vanuit de samenleving van groot belang. Lobbyisten reiken deze belangen aan.”

Kamer beperkt bewegingsvrijheid lobbyisten

NOS 24.01.2018 Lobbyisten in de Tweede Kamer mogen niet meer onbeperkt in de wandelgangen komen. Nu hebben veel lobbyisten, net als bijvoorbeeld journalisten, een pas waarmee ze permanent toegang hebben tot het hele Kamergebouw.

Vanaf begin maart krijgen lobbyisten alleen nog een pas voor de ‘semi-openbare’ ruimte. In de praktijk betekent dat dat ze alleen nog welkom zijn in de Statenpassage en op de publieke tribunes van het gebouw. Ze kunnen nog wel op andere plaatsen komen, maar dan moeten ze daarvoor per keer een afspraak maken.

Veiligheid

Er wordt al langer een discussie gevoerd over lobbyisten en hun invloed. Vorig jaar vroeg de Kamer het dagelijks bestuur van de Kamer het passenbeleid voor deze groep te evalueren. Dat verzoek was voor het bestuur een van de redenen om het beleid aan te passen.

Ook de veiligheid speelt een rol. De woordvoerder van Kamervoorzitter Arib zegt dat de Kamer een gelijk speelveld wil creëren voor grote en kleine belangenorganisaties.

Bizar en onhandig

Robbert Baruch, een van de lobbyisten die door de inperking worden getroffen, spreekt van een bizarre maatregel. Volgens hem is het voor lobbyisten een onhandig besluit, dat bovendien uit de lucht komt vallen. “Je komt hier om Kamerleden te ontmoeten, soms omdat je een afspraak hebt, maar soms ook om ze toevallig tegen het lijf te lopen en dat wordt een stuk moeilijker.”

Baruch vindt het ook belangrijk dat Kamerleden lobbyisten tegenkomen. “Dit moet niet een reservaat worden voor politici.”

De macht van de Haagse lobbyclubs

Als een ijzeren ring omgeven ze het Binnenhof: de talloze belangenorganisaties die Nederland rijk is. Welke lobbyclubs hebben de beste toegang tot de politiek? En hoe groot is hun invloed?

VN 23.12.2017 Nederland kent talloze belangenorganisaties: van werkgeversvereniging VNO-NCW tot corporatiekoepel Aedes, van Bouwend Nederland tot het interprovinciaal Overleg, van de VSNU to Zorgverzekeraars Nederland, van boerenlobby LTO tot de vele onderwijsraden. Niet voor niets worden ze de ‘ijzeren ring’ rond het Binnenhof genoemd: de politiek en de ambtenarij hebben voortdurend met ze te maken.

Ook fysiek hebben de belangenorganisaties de politiek omsingeld. Vrijwel allemaal hebben ze hun hoofdkwartier of lobbykantoor in Den Haag. Zo kunnen de lobbyisten en bestuurders van de belangenclubs makkelijk binnenlopen bij Kamerleden, ministers en ambtenaren. De intensieve contacten tussen politici en belangenorganisaties zijn ongetwijfeld goed voor een soepel verloop van het landsbestuur, maar het overleg vindt grotendeels plaats in de achterkamers: alleen het eindresultaat is zichtbaar voor de burger. Bovendien duiken oud-politici regelmatig op als voorzitter van een van de vele belangenorganisaties. Daardoor wordt het beeld versterkt dat Nederland in de praktijk bestuurd wordt door een hecht netwerk van oud-politici die elkaar de bal toespelen, tot groeiende verontwaardiging van kiezers aan de linker- en rechterzijde van het politieke spectrum. Alle reden om een keer grondig uit te zoeken hoe de ijzeren ring van belangenorganisaties in elkaar zit.

Vorige maand presenteerden Vrij Nederland en Nieuwsuur de bevindingen van het grootschalige onderzoek dat politicoloog Joost Berkhout van de Universiteit van Amsterdam deed naar de Haagse ‘banencarrousel’, deze maand richten we ons op de lobbyclubs rond het Binnenhof. Welke belangenorganisaties hebben de beste toegang tot de politiek?

Wie staan er aan het roer? En hoe groot is hun invloed in de achterkamers van de macht? Om te identificeren welke tweehonderd van de duizenden belangenorganisaties in Nederland het belangrijkst worden gevonden door de Haagse politiek, onderzochten Berkhout en zijn team de agenda’s van alle ministers in de afgelopen kabinetsperiode: welke vertegenwoordigers van de belangenclubs komen het vaakst bij de ministers langs?

Daarnaast zetten de onderzoekers op een rij welke organisaties het vaakst werden uitgenodigd voor parlementaire hoorzittingen in dezelfde periode. En ze onderzochten de politieke kleur van de voorzitters van de tweehonderd meest toonaangevende belangenorganisaties: welke politieke partijen zijn het best in het lobbycircuit vertegenwoordigd?

SCHADUWMACHT
In een serie reportages onderzoeken Vrij Nederland en Nieuwsuur de werking van de democratie. Zie hier de vorige aflevering: de Haagse banencarrousel

Sterker door samen lobbyen

De lijst van tweehonderd belangrijkste lobbyclubs in Nederland wordt aangevoerd door een twintigtal organisaties die samen bijna meer toegang hebben tot de politiek dan alle 180 andere clubs op de lijst bij elkaar (zie figuur p. 46). ‘In Nederland zijn de belangenorganisaties veel centralistischer georganiseerd dan in andere westerse landen,’ zegt onderzoeker Berkhout. ‘VNO-NCW en MKB bijvoorbeeld vertegenwoordigen samen een enorm aantal ondernemingen en brancheorganisaties.

LTO Nederland behartigt de belangen van tienduizenden boeren, tuinders en agrarische verbanden. En de universiteiten lobbyen niet ieder voor zich, maar via de VSNU. Als je samen lobbyt, sta je veel sterker. Je ziet dat het werkt: zulke organisaties komen veel vaker langs bij ministers en in de Kamer dan kleinere belangenverenigingen of individuele bedrijven.’

Maar er kleven ook nadelen aan: ‘De macht is geconcentreerd bij een klein aantal organisaties. En welke belangen vertegenwoordigen ze? Van de tweehonderd clubs met de beste toegang tot de ministers en het parlement bestaat maar 20 procent uit lidmaatschapsorganisaties zoals ngo’s en patiëntenverenigingen die directe belangen van burgers vertegenwoordigen. Je kan je afvragen hoe goed dat is voor de democratie.’ Aanvoerder van de lijst is een afkorting die veel burgers weinig zal zeggen: de VNG.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vertegenwoordigt de ruim 380 gemeenten, van Vaals tot Winsum. Voorzitter is Jan van Zanen, oud-partijvoorzitter van de VVD en sinds 2014 burgemeester van Utrecht. Hij is herstellende van gezondheidsklachten, maar Annemarie Jorritsma, oud-VVD-minister, huidig Eerste Kamerlid en Van Zanens voorganger bij de VNG, neemt graag de honneurs waar.

‘Ik zou heel teleurgesteld zijn als ze níét op één stonden,’ zegt Jorritsma. ‘Want de VNG moet voortdurend met het Rijk overleggen.’ Die gesprekken gaan over een breed scala aan onderwerpen, van wetgeving en bezuinigingen door het Rijk tot wensen die de gemeenten uitgevoerd willen zien. Maar volgens Jorritsma is de VNG geen lobbyorganisatie: ‘De gemeenten zijn er, net als het Rijk, voor het algemeen belang.’ Er wordt vanuit de VNG weliswaar flink gelobbyd, geeft ze toe, maar daar is volgens de VVD-politica niks mis mee: ‘Ik vind dat lobbyen zo veel mogelijk moet gebeuren. Ieder Kamerlid, iedere minister, iedere ambtenaar moet vooral horen welke belangen er allemaal spelen alvorens een goed besluit te nemen.’

Dat het een schimmig overlegcircuit zou zijn, spreekt Jorritsma tegen. In het VNG-bestuur zijn vrijwel alle politieke partijen vertegenwoordigd, alle brieven aan het kabinet zijn openbaar. ‘Het is een heel transparant proces.’ Maar buiten die officiële gesprekken van de VNG hebben veel burgemeesters ook hun eigen lijntjes met politiek Den Haag om de belangen van hun gemeenten te laten gelden.

Een goede tweede op de lijst is VNO-NCW, de grootste werkgeversorganisatie, waarbij zo’n 155 brancheorganisaties zijn aangesloten en ruim vijfhonderd ondernemingen, van de multinationals Shell, Unilever en DSM tot kleinere bedrijven buiten de Randstad. Voorzitter Hans de Boer (CDA) is een van de belangrijkste gesprekspartners van het kabinet. Waar de VNG zichzelf niet als lobbyorganisatie wil beschouwen, doet VNO-NCW dat nadrukkelijk wél.

De werkgeversorganisatie staat al jaren bekend als de soepelste lobbymachine in de Haagse politiek. Dat is in belangrijke mate het werk van stille kracht Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur van VNO-NCW van 1999 tot 2016, nu Eerste Kamerlid voor het CDA. In de Ben Pauwlezing in 2012 deed Van Kesteren de fijne kneepjes van het Haagse lobbywerk uit de doeken. Hij legde uit dat je onder het devies ‘ieder het zijne’ altijd oog moet hebben voor de tegenpartij en diens belang ook tot gelding moet laten komen in het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen: je moet altijd met elkaar verder kunnen.

Bovendien moeten lobbyclubs als VNO-NCW met zoveel mogelijk partijen samenwerken: ‘Elkaar tegensprekende organisaties zijn een gemakkelijke prooi voor anderen en een ijzersterk excuus voor politici om hun eigen gang te gaan.’ Om die reden werden onder verantwoordelijkheid van Van Kesteren en voormalig VNO-voorzitter Bernard Wientjes de banden aangehaald met MKB Nederland (achtste op de lijst van tweehonderd), de lobbyclub van het midden- en kleinbedrijf, die enkele jaren geleden introk bij VNO-NCW in de Malietoren aan de Bezuidenhoutseweg. Met haar behoedzame strategie weet VNO-NCW al decennia een groot stempel te drukken op het kabinetsbeleid. Ook deze keer weer.

De ambitieuze milieuparagraaf in het nieuwe regeerakkoord kwam tot stand na een jarenlange lobby van de werkgevers en ngo’s als Greenpeace voor een duurzaam energiebeleid, zoals Vrij Nederland in november reconstrueerde. Maar de bijbehorende lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven werden op aandrang van VNO-NCW, Shell en Unilever gecompenseerd met verlaging van de vennootschapsbelasting en afschaffing van de dividendbelasting. Tot onbegrip en woede van veel kiezers.

De derde plaats is voor de FNV. Volgens insiders is de invloed van het vakverbond de afgelopen jaren tanende geweest door reorganisaties en dalende ledentallen. En Han Busker (PvdA), voorzitter sinds begin 2017, moet zich nog bewijzen. Maar de FNV schuift nog steeds veelvuldig aan bij overleg. ‘De FNV is nu in rustiger vaarwater,’ zegt oud-FNV-voorzitter Ton Heerts, oud-Kamerlid voor de PvdA en huidig voorzitter van de MBO Raad. ‘Dat speelt zeker mee bij het versterken van de invloed. Maar de vanzelfsprekendheid van de macht van instituties, ook van de brancheorganisaties, is voorbij. Met schreeuwen alleen kom je niet ver. Als je voor de politiek geen inhoudelijke meerwaarde hebt, gaan de deuren dicht. Daarom moet je ervoor zorgen dat je op alle voor jou belangrijke beleidsterreinen blijft meepraten.’

Nog een invloedrijke speler is LTO Nederland, de land- en tuinbouworganisatie, op plaats zes. Onder voorzitterschap van Marc Calon, voorheen PvdA-gedeputeerde in Groningen en voorzitter van Aedes, de koepel van woningcorporaties, slaagde de boerenlobby erin bij de opstelling van het laatste regeerakkoord vrijwel haar hele inzet te verzilveren, van het herstel van een apart ministerie van Landbouw tot 200 miljoen voor een ‘warme’ sanering van de varkenshouderij. ‘Halverwege de formatie zeiden ze tegen me: het gaat niet lukken met dat ministerie.

Maar ik zeg altijd: je moet voetballen als een Duitser, je moet áltijd doorgaan.’ Volgens Calon heeft langskomen bij hoorzittingen in de Tweede Kamer of zomaar langsgaan bij de minister ‘geen zak’ te maken met effectief lobbyen. ‘Een goede lobby moet je eerst richten op de beleidsambtenaren. Ik zeg altijd: schaal acht tot tien, díé moet je overtuigen. Dan ga je naar de directeuren-generaal, dan pas naar de minister en de Kamerleden. Je moet ook heel goed weten: welk belang heeft een minister of Kamerlid? Als je daar tegenin gaat, wordt het niks. Je moet vooruitdenken en goed investeren in persoonlijke contacten.’

Daarom onderhoudt Calon niet alleen goede relaties met Kamerleden van de traditionele partijen, maar is hij laatst ook gaan praten met Thierry Baudet van Forum voor Democratie en met Léonie Sazias en Corrie van Brenk van 50Plus. ‘Straks hebben die partijen misschien acht zetels in de Kamer, en worden ze een factor van betekenis. En dan ken ik ze al. Als je effectief wilt lobbyen, moet je ervoor zorgen dat je met alle belangrijke spelers een vertrouwensband opbouwt. Dat is hoe het werkt.’

Voor critici van het Nederlandse bestuurlijke circuit zal het niet als verrassing komen: de belangenorganisaties worden gedomineerd door oudere blanke mannen. Van de tweehonderd voorzitters van de belangrijkste clubs zijn er maar 55 vrouw, en niet meer dan zes – te oordelen aan hun achternaam – van niet-westerse afkomst. Opmerkelijk is ook het grote aantal oud-politici onder de voorzitters van de top-200. Meer dan de helft van de kopstukken is verbonden aan een politieke partij (zie figuur hieronder). ‘Dat is een veel hoger percentage dan in bijvoorbeeld Amerika,’ zegt onderzoeker Joost Berkhout. ‘Uit vergelijkbaar onderzoek blijkt dat daar nog geen 5 procent van de voorzitters van belangenorganisaties aan een van de politieke partijen gelieerd is.’

De voorzitters van de belangenclubs die er door Nieuwsuur en Vrij Nederland naar worden gevraagd, ontkennen desgevraagd dat hun benoeming iets met hun politieke kleur te maken heeft gehad. Maxime Verhagen bijvoorbeeld, voormalig fractievoorzitter en minister voor het CDA en sinds 2013 voorzitter van Bouwend Nederland (nummer twintig op de lijst), wordt vaak genoemd als oud-politicus die door zijn partij op een bestuurlijke post zou zijn geparachuteerd. Maar volgens Verhagen zelf is zijn politieke kleur bij zijn benoeming nauwelijks ter sprake gekomen. ‘De rol van voorzitter van Bouwend Nederland wordt ook niet vergeven door de politiek. Ik heb een hele sollicitatieprocedure doorlopen voor een dagelijks bestuur vol kritische ondernemers.

Wat wél een rol heeft gespeeld, is mijn ervaring als minister van Economische Zaken en mijn netwerk. De bouw verkeerde op dat moment in een crisis, Bouwend Nederland had een ervaren bestuurder nodig die de organisatie ook in Den Haag een gezicht kon geven.’ Aanvankelijk werd er in de achterban gemord over Verhagens benoeming omdat hij weinig verstand zou hebben van ondernemen in de bouw. ‘Daarom heb ik heel veel tijd gestoken in het leren kennen van de leden en hun bedrijven. Onlangs ben ik herkozen als voorzitter. Dat zie ik als blijk van waardering voor mijn inzet.’

In de top-200 van de belangenclubs in Nederland is 19 procent van de voorzitters van PvdA-huize, 14 procent van de VVD en 12 procent van het CDA. ‘Een dominante rol dus voor de drie traditionele bestuurderspartijen,’ zegt Berkhout. ‘Dat is niet onlogisch. Belangenorganisaties willen graag een voorzitter met ervaring en goede contacten in Den Haag. Dan komen ze al snel bij oud-politici van een van die drie partijen uit: zij hebben nu eenmaal vaker geregeerd, hebben het grootste reservoir van ervaren bestuurders en zijn minder omstreden dan partijen op de linker-of rechterflank.’

Maar het benoemen van oud-politici heeft ook nadelen. ‘Het electorale landschap verandert: bij de laatste verkiezingen haalden VVD, CDA en PvdA samen nog maar 40 procent van de stemmen, terwijl bestuurders van die partijen nog wél het leeuwendeel van de voorzitterschappen bij de belangenorganisaties bezetten. Dat is niet goed voor het maatschappelijke draagvlak. Soms zijn zulke politieke kopstukken ook slecht thuis in de verhoudingen binnen de organisatie waar ze voorzitter van worden, en wegen de voordelen van zulke bestuurders, zoals hun netwerk in Den Haag, niet op tegen de nadelen.’

Doekle Terpstra, voormalig bestuursvoorzitter van het Christelijk Nationaal Vakverbond CNV, hogeschool InHolland en de HBO-raad en huidig voorzitter van Uneto-VNI, de koepel van installateurs (een van de grootste brancheorganisaties van Nederland: 5.000 aangesloten ondernemingen met 150.000 werknemers), stelt dat zijn lidmaatschap van het CDA in zijn bestuurlijke carrière van geen enkele betekenis is geweest: ‘Spelers van hetzelfde elftal weten elkaar sneller te vinden, dat is waar.

Maar bij mijn benoemingen heb ik nooit het idee gehad dat mijn CDA-achtergrond relevant was. Mijn functies zijn een gevolg van mijn inzet en mijn resultaten op eerdere posities in het maatschappelijk middenveld. Ik heb wel ontdekt hoe belangrijk het is dat je makkelijk kunt bellen met politici en bestuurders die je goed kent. Ik zeg weleens: mijn telefoon bepaalt mijn jaarsalaris. Maar ik heb het zelf verdiend.’

Ook volgens Ton Heerts, oud-PvdA-parlementariër en vakbondsbestuurder, heeft zijn politieke affiliatie bij zijn benoeming tot voorzitter van de MBO Raad in 2016 nauwelijks een rol gespeeld. ‘Wat wél heeft geholpen, is mijn Haagse ervaring als Kamerlid, de contacten met werkgevers en werknemers die ik als FNV-voorzitter heb opgedaan, en dat ik heb laten zien scherp aan de wind te kunnen opereren. Er is ook helemaal niks mis mee dat je als bestuurder mede vanwege je netwerk wordt gekozen. Daar is niks geheimzinnigs aan.’

Marc Calon zegt dat hij bij zijn benoeming tot voorzitter van LTO Nederland, traditioneel een bolwerk van het CDA, eerder last dan profijt heeft gehad van zijn PvdA-achtergrond. ‘Het bestuur wilde me zeker niet omdat ik van de PvdA ben, maar omdat ik zelf een akkerbouwbedrijf heb, omdat ik als bestuurder een track record heb opgebouwd en omdat ik als voorzitter van Aedes heb laten zien dat ik de zaak kan opschudden. Pas na mijn benoeming ging het blad Boerderij opeens melden dat ik een rooie was, en ontstond er even discussie over. Maar dat was snel voorbij. Ik heb er sowieso nooit veel aan gehad dat ik van de PvdA ben.

Als gedeputeerde heb ik me verzet tegen de splitsing van de elektriciteitsbedrijven, waar Wouter Bos juist vóór was, en toen ik bij Aedes zat, was Jacques Monasch van de PvdA mijn grote tegenstander in de Kamer. Als bestuurder is je politieke kleur niet zo belangrijk als mensen misschien denken. Als je goed wil lobbyen, heb je veel meer aan goede persoonlijke contacten met bestuurders en politici van ándere partijen. Maxime, Doekle, Ton, Hans de Boer en ik kennen elkaar bijvoorbeeld al jaren. Dat helpt als je snel iets voor elkaar wil krijgen.’

Touwtrekken om functies

Maar dat de topbestuurders in koor verkondigen dat ze op eigen kracht hun bestuurlijke strepen hebben verdiend, wil nog niet zeggen dat politieke partijen zich niet met bestuurlijke benoemingen bemoeien. De tijd is weliswaar voorbij dat in Den Haag burgemeesterschappen en andere bestuurlijke posities door de gevestigde partijen onderling werden verdeeld, maar alle grotere partijen, behalve de SP en de PVV, hebben een of meer coördinatoren die zich met de benoemingen bezighouden. Nog altijd is het voor jongere partijen als GroenLinks en D66 lastig ertussen te komen. Frans van Drimmelen, lobbyist bij het Haagse kantoor Dröge en Van Drimmelen, is bij D66 voorzitter van de scoutingcommissie die politieke talenten rekruteert.

Waar mogelijk geeft hij vertrekkende D66-politici ook een duwtje in de rug om op een bestuurlijke positie terecht te komen. ‘Je wilt mensen die hun ziel en zaligheid in de politiek hebben gestopt niet met lege handen laten gaan,’ zegt Van Drimmelen. ‘Wat de bestuurlijke posten in het middenveld betreft, winnen we geleidelijk terrein. Alexander Rinnooy Kan en Wiebe Draijer waren voorzitter van de SER, Thom de Graaf is voorzitter van de Vereniging van Hogescholen. Maar het is wel lastig. De PvdA, het CDA en de VVD hebben een veel groter bestand van ervaren bestuurders dan wij.’

Maar ook de VVD is nog altijd flink aan het touwtrekken om meer bestuurlijke functies binnen te halen. Toen de partij van Mark Rutte in 2010 voor het eerst de grootste van het land werd, vatte bij de liberalen het idee post dat ze nog een flinke achterstand op de PvdA en het CDA moesten inlopen, want die twee partijen zijn vanouds veel sterker vertegenwoordigd in het maatschappelijk middenveld dan de VVD – een erfenis van de verzuiling. In 2014 bekende toenmalig staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker in Vrij Nederland dat hij tot zijn frustratie opvallend vaak tegenover linkse bestuurders van de onderwijsraden aan tafel zat. ‘Als je kijkt naar de politieke voorkeur van de sleutelfiguren in het onderwijsveld, is dat geen goede afspiegeling van de Nederlandse samenleving,’ zei Sander Dekker.

Een aanname die blijkt te kloppen: volgens het onderzoek van de UvA is vooral de PvdA niet alleen in de gezondheidszorg maar ook in de onderwijsbesturen sterk vertegenwoordigd. Zo is ook de dominantie van de PvdA in de belangenorganisaties over all te verklaren. Vandaar dat VVD-Kamerleden Willibrord van Beek en later Tamara van Ark hun best deden meer VVD’ers in het maatschappelijk middenveld benoemd te krijgen. Tegelijkertijd nam Sander Dekker zelf vanuit het kabinet die taak op zich.

Toen we hem daar eind oktober op zijn eerste werkdag als minister voor Rechtsbescherming in het nieuwe kabinet over spraken, deed Dekker laconiek over het benoemingenoffensief van de VVD: ‘Daar is niets geheimzinnigs aan. Tien jaar geleden dachten we als liberalen nog: komt wel goed met die benoemingen.

Tegenwoordig pakken we het iets gestructureerder aan.’ Maar volgens betrokkenen bij de vorige coalitie is de VVD de afgelopen jaren ‘op het agressieve af’ met de benoemingen bezig geweest. En met resultaat: steeds vaker verschenen er VVD’ers op bestuurlijke posities rondom de politiek. Zo werd oud-staatssecretaris Bruno Bruins (huidig minister voor Medische Zorg) in 2012 bestuursvoorzitter van het UWV, oud-staatssecretaris Paul de Krom in 2015 bestuursvoorzitter van TNO en oud-wethouder Arno Visser in 2013 lid en in 2015 president van de Algemene Rekenkamer.

Ook in het lokaal en provinciaal bestuur is de VVD tegenwoordig sterker vertegenwoordigd, met Jan van Zanen als voorzitter van de VNG en oud-minister Johan Remkes als voorzitter van het Interprovinciaal Overleg. Pieter Duisenberg werd kort na aanvang van zijn nieuwe termijn als Kamerlid benoemd tot voorzitter van de VSNU. En oud-bewindsman Henk Kamp vond al snel een nieuwe betrekking als voorzitter van ActiZ, de brancheorganisatie voor zorgondernemers. ‘Zo werkt het,’ zegt Frans van Drimmelen. ‘Leden van partijen die in de regering zitten, worden sneller benoemd in bestuursfuncties, zeker als de partij hen een handje helpt.’

Teveel op consensus gericht

Soms gaat het ook mis met de benoemingen van oud-politici. In 2011 werd Guusje ter Horst, veelgeprezen oud-minister voor de PvdA, binnengehaald als voorzitter van de HBO-raad, maar haar tegendraadse optreden leidde al snel tot een bestuurscrisis. Een jaar later was Ter Horst alweer vertrokken. En VVD’er Pieter Duisenberg maakte dit jaar een ongelukkige start als VSNU-voorzitter: bijna vijfduizend mensen uit de academie ondertekenden een petitie tegen zijn benoeming omdat hij eerder had gepleit voor een onderzoek naar de politieke voorkeur van wetenschappers.

Naar aanleiding van een serie veel grotere schandalen, zoals de ondergang van zorgconcern Meavita en onderwijsgroep Amarantis, signaleerde de Commissie Advies Behoorlijk Bestuur (voorzitter: oud-Groen-Links-fractievoorzitter Femke Halsema, een van de leden: Doekle Terpstra) al in 2013 een vaak onderschat probleem bij bestuurlijke benoemingen in de semi-publieke sector: politieke coöptatie, een kwestie die ook speelt bij belangenorganisaties in andere sectoren. ‘Te vaak vindt selectie van nieuwe bestuurders en toezichthouders plaats via ondoorzichtige invitatie,’ luidde het oordeel van de commissie. ‘Hier functioneert een “old boys network” waarin men elkaar banen “toespeelt” en de politieke affiliatie een grotere rol speelt dan competenties.’

Volgens Halsema (die inmiddels via een open sollicitatieprocedure tot voorzitter is benoemd van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, ook genoemd in de lijst van tweehonderd) is het rapport goed ontvangen in de sector, maar bleef het in de politiek oorverdovend stil over het onderliggende probleem: de aansturing van de benoemingen vanuit Den Haag en de politieke coöptatie. ‘Daar heeft de zittende macht niets aan gedaan.’

Renske Leijten, Kamerlid voor de SP, ziet een ander groot probleem rond de benoemingen van oud-politici op bestuursposten bij belangenorganisaties: oud-politici zijn vaak teveel op consensus gericht. ‘Zo wilden de onderwijsbestuurders in de PO-Raad en de vakbonden eindeloos verder blijven praten, ondanks grote onvrede onder leraren in het basisonderwijs over hun salaris en hun werkdruk.

Toen hebben de leraren zelf de beweging PO in actie opgezet. Binnen de kortste keren stonden er tienduizenden leraren te demonstreren in het Zuiderpark. En omdat de zorgorganisaties niet in beweging kwamen, zijn de huisartsen zelf met het actiecomité Het roer moet om begonnen. De schaduwmacht van oud-politici in belangenorganisaties is altijd op zoek naar het compromis om vooral geen ruzie te krijgen met de minister en andere organisaties, terwijl hun taak óók zou moeten zijn echte alternatieven voor het beleid aan te dragen. Gevolg is dat steeds minder mensen zich door zulke belangenclubs vertegenwoordigd voelen.’

Die cultuur is alleen te doorbreken, denkt Leijten, als de belangenorganisaties de moed hebben vaker bestuurders met verstand van zaken uit de eigen sector te kiezen, en niet uit het circuit van oud-politici van de gevestigde partijen. ‘Dan voelen de burgers zich ook beter vertegenwoordigd. En dat is goed voor de democratie.’

Dit onderzoek is in opdracht van Vrij Nederland en Nieuwsuur uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam onder leiding van politicoloog Joost Berkhout, met medewerking van Patrick Statsch, Kas Woudstra en Ellemijke Donner. Zij hebben onderzocht welke organisaties, exclusief kennisinstellingen, de afgelopen kabinetsperiode hebben deelgenomen aan de hoorzittingen van de Tweede Kamer en welke organisaties in dezelfde periode genoemd werden in de agenda’s van de ministers.

In totaal betrof het 3663 belangenorganisaties, bestuurlijke organisaties, adviesorganen en bedrijven. Op basis daarvan is vastgesteld in welke mate ze toegang hebben tot de politiek via de hoorzittingen en bezoeken aan de ministers. De 200 meest genoemde organisaties zijn gecategoriseerd in beleidsterreinen en in de beroepsgroepen die ze vertegenwoordigen volgens de internationale ISIC-classificatie. Vervolgens is vastgesteld wie de voorzitters zijn, alsmede hun politieke affiliatie.

De schijn van belangenverstrengeling hangt in 144 gevallen rond de verdeling van subsidies voor medisch onderzoek, schrijft minister De Jong aan de Kamer. Commissies beoordelen soms voorstellen van eigen leden.

Medische geldschieter volgens minister vaker in de fout: ‘Schijn van belangenverstrengeling’

VK 29.11.2017 Bij de toekenning van medische onderzoekssubsidies hebben commissies veel vaker voorstellen van eigen leden beoordeeld dan onderzoeksfinancier ZonMW tot nog toe had bekendgemaakt. Dat blijkt uit een brief van zorgminister Hugo de Jong aan de Tweede Kamer.

Volgens de minister is in 144 gevallen ‘de schijn van belangenverstrengeling niet uitgesloten’ maar is die belangenverstrengeling niet aangetoond. ZonMW in Den Haag verdeelt jaarlijks ongeveer 120miljoen euro over onderzoeksvoorstellen uit de medische sector. Dat gebeurt via commissies van deskundigen.

Kamervragen

Er worden steevast ook buitenlandse experts om hun oordeel gevraagd

Onafhankelijkheid van de beoordeling is in de onderzoekswereld soms lastig. Zeker in kleinere vakgebieden kennen de Nederlandse experts elkaar en elkaars groepen vrijwel zeker; om die reden worden steevast ook buitenlandse experts om hun oordeel gevraagd.

Eerder dit jaar bracht onderzoeksprogramma Argos op Radio 1 aan het licht dat in de beoordelingscommissies geregeld experts zitten van wie ook eigen voorstellen moeten worden beoordeeld. Formeel mogen zulke leden dan niet over hun eigen voorstel praten en oordelen; ze krijgen de stukken niet en moeten de zaal verlaten.

Dit leidde tot Kamervragen. Uit een feitenrelaas van ZonMW zelf, gemaakt in opdracht van minister Schippers, blijkt dat in de periode 2010-2015 in 144 gevallen wel commissieleden direct bij een voorstel betrokken waren. Dat is 3,5 procent van het totale toegekende subsidiebudget van 710miljoen euro, bijna 25 miljoen euro, afkomstig van het ministerie van Volksgezondheid.

Zorgminister Hugo de Jonge. © ANP

Van die voorstellen werd de helft gehonoreerd, uitzonderlijk veel vergeleken met het normale succespercentage van een kwart of (veel) lager. ZonMW-voorzitter Jeroen Geurts: ‘Dat klinkt ernstig, maar is toch echt een denkfout. De mensen in een commissie zijn veelal uitstekende onderzoekers, die echt betere voorstellen doen dan gemiddeld.’ Volgens ZonMW en de minister heeft geen enkele betrokkene werkelijk zijn of haar eigen voorstel beoordeeld.

In die periode werden bijna 9.700 aanvragen beoordeeld, aldus ZonMW. Behalve de 144 gevallen van directe betrokkenheid zijn er nog eens ruim duizend gevallen van indirecte betrokkenheid, waarbij commissieleden voorstellen van een hun bekende collega bekeken. Dat gaat in totaal om 130 miljoen euro aan toegekende subsidies.

Experts met een direct of indirect belang mogen niet meer in commissies worden opgenomen

Volgens minister De Jong is niet gezegd dat de betrokkenheid van commissieleden met een eigen belang de beoordelingen echt heeft beïnvloed. Daarvoor heeft ZonMW nog tal van andere ‘checks-and-balances’, schrijft hij in de Kamerbrief. Wel gaat De Jong ZonMW vragen de regels verder aan te scherpen. Experts met een direct of indirect belang mogen niet meer in commissies worden opgenomen, ook niet als zij zich nu en dan afzijdig houden.

De regel dat ze de vergadering verlaten als er sprake is van een belang, zal worden geschrapt uit de reglementen. Ook ZonMW stelt dat voor in het feitenrelaas. Daarnaast moeten de medewerkers van de subsidiegever beter worden getraind, vindt de minister.

Spanning

Het zal moeilijker worden om de beste mensen voor een commissie te krijgen

ZonMW-voorzitter Jeroen Geurts zegt in een reactie de striktere regels te onderschrijven. ‘Alleen al voor de public eye is het goed om elke schijn van oneerlijkheid te vermijden. Maar het verscherpt de spagaat wel. Het zal moeilijker worden om de beste mensen voor een commissie te krijgen. En dan wordt de vraag of dat de kwaliteit van de beoordeling ten goede komt.’

In het rapport wordt voorgesteld de aanpassingen in de regels samen te doen met wetenschapsfinancier NWO, die geld verdeelt voor alle niet-medisch onderzoek. Daar gaat jaarlijks 800 miljoen aan subsidies om, vooral van het ministerie van Onderwijs en Wetenschap. In principe hanteerde NWO tot nog toe dezelfde regels over belangenverstrengeling als zijn buurman ZonMW.

Ook NWO gaat de regels aanscherpen, aldus een woordvoerder. Uit eigen onderzoek blijkt dat ook daar een enkele keer een commissie oordeelde over een voorstel van een lid. Dat gebeurde onder meer bij natuurkundefinancier FOM.

In 2016 werden de regels bij ZonMW volgens de minister al aangepast en is al geen enkele direct betrokkene meer in een commissie opgetreden. Dat gebeurde na een klacht uit 2015 van een afgewezen onderzoeker, die zich beriep op de Algemene Wet Bestuursrecht. Eerder oordeelde de Raad van State in een klachtenprocedure over kunstsubsidies dat de uitzonderingsregels niet toelaatbaar waren. Radioprogramma Argos haalde begin oktober na eigen onderzoek al 38 gevallen van belangenverstrengeling bij ZonMW boven water. Minister Schippers besloot daarop tot een eigen onderzoek. naar de praktijken bij ZonMW.

Zo verdeel je geld voor wetenschappelijk onderzoek op een eerlijke manier;

De beoordeling van subsidie-aanvragen mag geen vriendendienst of voor-wat-hoort-wat zijn. Hoe valt dat te voorkomen? (+)

Volg en lees meer over:  POLITIEK   GEZONDHEIDSZORG   NEDERLAND   GEZONDHEID

Duisenberg (VVD) verlaat Kamer: de stap naar een lobbyclub blijkt opnieuw klein

VK 23.08.2017 De verwevenheid tussen lobbyclubs en politiek leidt opnieuw tot een omstreden overstap op het Binnenhof. Al vijf maanden na zijn herverkiezing tot VVD-Kamerlid vertrekt Pieter Duisenberg naar de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Niet alleen vanwege de timing is de overstap opmerkelijk, maar ook omdat Duisenberg woordvoerder Hoger Onderwijs en Wetenschap was.

De overstap van politici naar belangenverenigingen op hun eigen beleidsterrein staat ter discussie. De indruk kan ontstaan dat iemand in de Kamer verborgen belangen had. Maar Duisenberg (50), nummer 15 op de VVD-lijst, is zich van geen kwaad bewust. Huidig VSNU-voorzitter Karl Dittrich gaat met pensioen. ‘Dit was een uitgelezen kans’, zegt Duisenberg. ‘Dat het moment ongelukkig is, kan ik alleen maar beamen. Maar het is mijn persoonlijke keuze. De fractie betreurt mijn vertrek.’

Dat de transfer bovendien op zijn eigen vakgebied plaatsvindt, noemt Duisenberg ook ‘een persoonlijke afweging’. Zijn carrièreswitch lijkt op die van partijgenoot Bart de Liefde, die overstapte naar taxibedrijf Über. In de Kamer was De Liefde onder meer woordvoerder Mededinging en liet hij blijken de Amerikaanse vervoerspionier een warm hart toe te dragen.

‘Draaideur’-overstappen

Kamerleden Lea Bouwmeester en Astrid Oosenbrug hebben eerder gepleit voor regels als politici willen overstappen naar lobbyclubs

‘Ik heb kennis van de politiek, van onderwijs en wetenschap, en ben voor mijn Kamerlidmaatschap twintig jaar in het bedrijfsleven werkzaam geweest’, zegt Duisenberg. ‘Ik denk dus dat ik voor de VSNU effectief kan zijn.’ Dat in de Kamer groeiende weerstand bestaat tegen deze ‘draaideur’-overstappen, heeft geen rol gespeeld in zijn besluit, zegt hij. ‘Mijn partij denkt daar anders over.’

De toenmalige Kamerleden Lea Bouwmeester en Astrid Oosenbrug (beiden PvdA) hebben de voorbije zittingsperiode gepleit voor regels als politici willen overstappen naar lobbyclubs. Zij stelden een ‘afkoelingsperiode’ voor van een jaar of twee, om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden.

Ik vind het jammer dat hij de Kamer zo vlak na de verkiezingen verlaat, aldus Kamervoorzitter Arib over vertrek Duisenberg.

Camiel Eurlings

CDA-politicus Camiel Eurlings werd kort na zijn ministerschap, directeur bij KLM. Waar hij later weer werd ontslagen. © AFP

Het schoolvoorbeeld van een betwiste overstap is CDA-politicus Camiel Eurlings. Eerst nog minister van Verkeer en Waterstaat, daarna directeur van de KLM – volgens velen slecht voor het aanzien van de politiek. Maar de VVD stelt zich op het standpunt dat persoonlijke integriteit doorslaggevend moet zijn.

‘Als je in een bepaald veld deskundigheid hebt opgebouwd en die goed kunt leveren in een volgende stap, waarom niet’, zei VVD-minister Melanie Schultz vorig jaar in de Kamer, toen het gerucht ging dat zij CEO van Schiphol zou worden. Ze ontkende, maar zei ook: ‘Ik vind niet dat je bij voorbaat een afkoelingstermijn moet realiseren.’

Duisenberg begint 1 oktober, maar heeft zijn afscheidsbrief aan Kamervoorzitter Khadija Arib al geschreven. Hij zal meteen in de eerste week na het zomerreces afscheid nemen van de Kamer. Arib zegt: ‘Ik vind het jammer dat hij de Kamer zo vlak na de verkiezingen verlaat. Daar ben ik in teleurgesteld en dat heb ik hem ook laten weten. Het is ook jammer voor de Kamer zelf, want hij was een goed en actief Kamerlid dat burgers bij de politiek probeerde te betrekken.’

Van regels is het nog niet gekomen en dat is ook ‘ingewikkeld’, zegt Arib. ‘Lea Bouwmeester was woordvoerder Gezondheidszorg en werkt inmiddels bij een patiëntenorganisatie. Want we willen ook dat Kamerleden maatschappelijk aan de slag gaan en niet afhankelijk zijn van wachtgeld.’
Volg en lees meer over:  NEDERLAND   VVD   POLITIEK

lees; Zijlstra (VVD) reageert teleurgesteld op vertrek Duisenberg Elsevier 23.08.2017

lees; Pieter Duisenberg over zijn overstap: ‘Het was een groot dilemma’  Elsevier 23.08.2017

lees; VVD-Kamerlid Duisenberg nieuwe voorzitter Vereniging van Universiteiten  AD 23.08.2017

lees; VVD-Kamerlid Duisenberg vertrekt vijf maanden na verkiezingen uit Kamer NU 23.08.2017

Camiel Eurlings stapte binnen een jaar na zijn aftreden als minister van verkeer over naar de KLM. © ANP

Oud-ministers mogen eerste twee jaar niet lobbyen

Trouw 12.05.2017 Oud-ministers en oud-staatssecretarissen mogen voortaan niet meer lobbyen op hun eigen terrein. Er komt geen hard verbod, maar hun ministerie zal ze de eerste twee jaar niet als gesprekspartner ontvangen, mochten ze overstappen naar het bedrijfsleven of een andere organisatie op hun ‘oude’ beleidsterrein.

Het kabinet heeft vandaag besloten tot een ‘lobbyverbod’. Voor het ministerie van defensie gold al een dergelijke afspraak. Op andere ministeries was nog niets geregeld.

Het lobbyverbod moet voorkomen dat oud-bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’, aldus het kabinet. De dertien huidige ministers en zeven staatssecretarissen hebben daarmee ook over zichzelf besloten. Zelfs al zouden ze willen overstappen naar een topbaan op hun eigen beleidsterrein, dan zijn de dichte deuren van hun oude ministerie een zware beperking. Voor grote bedrijven of lobbykantoren wordt het minder aantrekkelijk om oud-bewindslieden direct na hun vertrek te werven.

Het voorstel voor het verbod is afkomstig van PvdA-minister Ronald Plasterk van binnenlandse zaken. Het geldt ook voor ministers of staatssecretarissen die overstappen naar een non-profit organisatie in hun oude vakgebied. De enige uitzondering zijn handelsdelegaties naar het buitenland van het ministerie. Een oud-minister of staatssecretaris kan ‘vanwege zijn statuur of reputatie’ in het buitenland wel Nederland vertegenwoordigen.

Er was eerder ophef over de overstap van minister Camiel Eurlings (verkeer) naar de KLM, binnen een jaar na zijn aftreden. Staatssecretaris Jack de Vries (defensie) ging lobbyen voor de JSF en oud-minister Gerrit Zalm (financiën) kreeg een topfunctie bij ABN Amro.

‘Corruptiewaakhond’ Tranparency International Nederland vraagt al jaren om een lobbyverbod. Zij noemde een termijn van twee jaar, precies zoals nu is afgesproken. De organisatie ziet te vaak dat een oud-minister door de draaideur weer binnenkomt in een andere functie. Ook voor topambtenaren zijn regels nodig, aldus de organisatie.

Lobbyverbod voor ex-minister

Telegraaf 12.05.2017 Twee jaar lang mag een oud-bewindsman niet gaan lobbyen bij zijn oude departement. Dat heeft het kabinet vrijdag besloten. Op deze manier moet voorkomen worden dat een minister of staatssecretaris zijn of haar kennis en positie „op onwenselijke wijze” benut.

Er geldt al een dergelijk lobbyverbod voor bewindslieden van het ministerie van Defensie. Een oud-bewindspersoon mag wel gewoon mee met handelsmissies naar het buitenland georganiseerd door zijn oude ministerie. Ook kan de hoogste ambtenaar op het departement een uitzondering maken.

Het komt geregeld voor dat een voormalig minister of staatssecretaris aan de slag gaat bij een bedrijf of organisatie die ook onder zijn portefeuille viel als bewindspersoon. Een bekend voorbeeld is oud-minister Camiel Eurlings (CDA) van Verkeer en Waterstaat (het huidige Infrastructuur en Milieu). Die begon in 2011 bij de KLM, een jaar na zijn vertrek als minister.

LEES MEER OVER; DEN HAAG LOBBY CAMIEL EURLINGS MINISTERIE VAN DEFENSIE

Lobbyverbod oud-bewindspersonen op eigen portefeuille

RO 12.05.2017 Ministeries zullen niet in gesprek gaan met een oud-bewindspersoon als die gaat lobbyen voor een bedrijf, semipublieke organisatie of lobbyorganisatie op het beleidsterrein van de voormalige minister of staatssecretaris. Het gaat om een periode van twee jaar na aftreden. Dit zogenaamde lobbyverbod, dat nu al geldt voor het ministerie van Defensie, moet voorkomen dat bewindspersonen hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten voor de belangen van een organisatie waar zij na hun aftreden gaan werken. De ministerraad heeft daartoe besloten op voorstel van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Handelsdelegaties naar het buitenland vormen een uitzondering op het lobbyverbod. Een oud-bewindspersoon die na het aftreden werkzaam is in het bedrijfsleven mag vanwege zijn statuur en reputatie in het buitenland wel leiding geven of deel uitmaken van een handelsdelegatie die georganiseerd is door een ministerie. Ook is het mogelijk dat de secretaris-generaal van een ministerie een uitzondering op het lobbyverbod maakt.

Lobbyverbod voor oud-bewindspersonen op voormalig ministerie 

NU 12.05.2017 Oud-bewindspersonen mogen twee jaar na het verlaten van hun ministerie geen lobbywerkzaamheden meer uitvoeren op hun oude departement.

De ministerraad stemde vrijdag in met dit voorstel van demissionair-minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken).

Het kabinet stelt dat het lobbyverbod, dat al geldt voor het ministerie van Defensie, “moet voorkomen dat bewindspersonen hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten voor de belangen van een organisatie waar zij na hun aftreden gaan werken.”

Netwerk

Uit onderzoek van de Volkskrant is gebleken dat een kwart van de oud-politici lobbyist wordt. Voor bedrijven of lobbykantoren zijn politici interessante nieuwe werknemers. Zij beschikken veelal over een relevant Haags netwerk en snappen hoe de besluitvorming op het Binnenhof werkt.

Voormalig CDA-minister Camiel Eurlings ging direct na zijn ministersschap (Verkeer en Waterstaat) aan de slag als topman bij KLM.

Ook Jack de Vries, voormalig CDA-staatssecretaris van Defensie, verliet het ministerie om vervolgens als lobbyist aan de slag te gaan bij de fabrikant van het nieuwe gevechtsvliegtuig de Joint Strike Fighter (JSF). Maxime Verhagen, oud-CDA-minister van Economische Zaken, werd voorzitter van Bouwend Nederland.

Effectief

Het is echter wel de vraag hoe effectief de afkoelperiode zal zijn. In het voorstel staat dat de secretaris-generaal van een ministerie uitzonderingen op het lobbyverbod kan maken. Ook mag een oud-bewindspersoon “vanwege zijn statuur en reputatie in het buitenland” leiding geven of deel uitmaken van handelsmissies.

Daarnaast geldt het verbod niet als een oud-bewindspersoon lobbywerkzaamheden uitvoert bij een ander ministerie. Ook doet het voorstel niets aan Tweede Kamerleden die lobbyist worden, laat staan aan Eerste Kamerleden die in sommige gevallen nu al optreden als belangenbehartigers van instellingen en organisaties.

Lees meer over: Lobbyen

Van het ministerie naar de bank? Dat mag dankzij lobbyverbod pas na twee jaar

Van het ministerie naar de bank? Dat mag dankzij lobbyverbod pas na twee jaar

PvdA-fractie vindt dat het ‘draaideurbeleid’ moet worden aangescherpt

VK 12.05.2017 Er komt een lobbyverbod voor oud-ministers en staatssecretarissen. Gedurende twee jaar na hun vertrek blijven departementen voor hen gesloten als ze lobbyen op hun voormalige beleidsterrein. Het demissionaire kabinet heeft daartoe vrijdag besloten.

Demissionair PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Plasterk wil met het verbod voorkomen dat bewindspersonen ‘hun kennis en positie op onwenselijke wijze benutten’ voor de belangen van organisaties waar ze na hun aftreden gaan werken. Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer.

Plasterk deed zijn voorstel naar aanleiding van een initiatief van de PvdA-fractie in de vorige Tweede Kamer. De toenmalige Kamerleden Bouwmeester en Oosenbrug pleitten vorig jaar voor het aanscherpen van het ‘draaideurbeleid’ van bewindspersonen. Die moeten weliswaar niet te lang van de wachtgeldregeling profiteren, maar ‘een snelle overstap naar een sector waar ze eerder de scepter over zwaaiden is eveneens ongewenst’. Dat is volgens de voormalige PvdA-Kamerleden slecht voor het vertrouwen in de politiek.

Financiën-minister Wouter Bos (PvdA) deed in 2010 zeven maanden over zijn overstap naar accountant en advieskantoor KPMG. © ANP

De afgelopen jaren zijn tal van voormalige bewindslieden na hun politieke carrière binnen de door Plasterk geïntroduceerde termijn van twee jaar overgestapt naar bedrijven of lobbyorganisaties met belangen en activiteiten die aanschurken tegen de ministeries waar de oud-ministers en oud-staatssecretarissen vandaan kwamen.

Zo werd minister van Verkeer Eurlings (CDA) vijf maanden na zijn aftreden KLM-bestuurder in 2011. Financiën-minister Wouter Bos (PvdA) deed in 2010 zeven maanden over zijn overstap naar accountant en advieskantoor KPMG, oud-premier Balkenende (CDA) had evenveel tijd nodig om naar Bos’ concurrent Ernst & Young te gaan.

CDA-minister van Economische Zaken Maxime Verhagen werd in 2013 na negen maanden belangenbehartiger van de bouw. Defensie-staatssecretaris Jack de Vries (CDA) trad een jaar en 3 maanden na zijn opstappen toe tot het lobbybureau met de JSF als klant. Minister van Financiën Gerrit Zalm (VVD) schoot in 2007 na vijf maanden de twijfelachtige bank van Dirk Scheringa (DSB) te hulp.

Minister Ben Bot (CDA) van Buitenlandse Zaken trok in 2007 een week uit om de overstap te maken naar een lobbykantoor. © ANP

Minister Ben Bot (CDA) van Buitenlandse Zaken trok in 2007 een week uit om de overstap te maken naar een lobbykantoor. Volksgezondheidsminister Ab Klink (CDA) zat in 2011 binnen 8 maanden bij een consultant. Minister van Financiën Jan-Kees de Jager volgde Plasterks twee-jarenregel op 4 dagen na toen hij in 2014 de financiële man werd van telecombedrijf KPN.

Plasterk definieert het begrip ‘lobbyen’ niet, maar brengt het wel in verband met belangenbehartiging. Een oud-bewindspersoon die bestuurder wordt van een bedrijf heeft meer en diepere toegang tot ‘Den Haag’ dan een lobbyist. Omdat bedrijven en andere organisaties oud-bewindslieden juist daarom aannemen en de voormalige ministers en staatssecretarissen aan belangenbehartiging en beïnvloeding doen, scharen onderzoekers ze onder lobbyisten.

De huidige minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz (VVD), wordt regelmatig in verband gebracht met een bestuursfunctie bij Schiphol – een voor haar ministerie belangrijke organisatie. Schultz weigert om principiële redenen uit te sluiten dat ze tot de directie van Schiphol zal toetreden, omdat ze vindt dat ze zelf het beste haar integriteit kan bewaken. Het lobbyverbod maakt het ogenschijnlijk

Volg en lees meer over:  POLITIEK   NEDERLAND

mei 12, 2017 Posted by | integriteit, Jacques Tichelaar, lobby, lobbycultuur, Loek Hermans, Loek Hermans VVD, Meavita, ProRail, wachtgeld, Wassila Hachchi | , , , , , , , , , , , , | 3 reacties

15 jaar herdenking moord Pim Fortuyn 06.05.2002 – 06.05 2017

Herdenking 06.05.2002 – 06.05.2017

Op de herdenking van Pim Fortuyn in Rotterdam zijn zaterdag honderden mensen afgekomen. Ook op andere plekken in het land werd de oud-politicus, die exact vijftien jaar geleden werd vermoord, herdacht.

De herdenking was bij het standbeeld van Fortuyn aan de Korte Hoogstraat in Rotterdam en werd georganiseerd door Leefbaar Rotterdam.

Onder anderen PVV-Kamerlid Martin Bosma, schrijver Leon de Winter, journalist Wierd Duk en columnist Afshin Ellian waren aanwezig.

At your service !!!

At your service !!!

Het is 15 jaar geleden dat Pim Fortuyn werd vermoord. Leefbaar Rotterdam organiseerde een herdenking en de Pim Fortuyn Prijs werd uitgereikt.

Ebru Umar

Umar kreeg de Pim Fortuyn Prijs uitgereikt uit handen van oud-politica Rita Verdonk. Zanger Lee Towers verzorgde de muziek.

Zij krijgt de prijs voor ‘haar kritische geluid, de gave van haar pen en haar verbale kwaliteiten alsmede de onverschrokkenheid waarmee zij de vrijheid verdedigt, met alle consequenties van dien ook voor haar privéleven,’ aldus het juryrapport.

Gedachtegoed van Fortuyn

De Pim Fortuynprijs is een onderscheiding voor opiniemakers, politici of bestuurders die het gedachtegoed van Fortuyn het beste uitdragen.

Afbeelding weergeven op Twitter  Volgen

  Bob van Keulen @BobHGL

Traantjes bij Ebru Umar nadat ze de Pim Fortuyn-prijs heeft gekregen. 17:34 – 6 May 2017

Umar mocht vorig jaar enige tijd Turkije niet uit, nadat ze op sociale media kritiek had geleverd op de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Ze werd in april aangehouden en meegenomen naar het politiebureau. In mei vorig jaar zette ze weer voet op Nederlandse bodem. Umar schrijft columns voor de gratis krant Metro, waarin ze geregeld Turkse Nederlanders die staan te juichen voor Erdogan scherp bekritiseert.

Lees hier de toespraak die Afshin Ellian uitsprak tijdens de herdenking van de moord op Fortuyn, precies vijftien jaar geleden >

Twee jaar geleden won Elsevier-blogger Afshin Ellian de prijs. Het was toen de eerste keer dat de prijs werd uitgereikt. De geboren Iraniër ‘weet uit eigen ervaring wat het is om te leven onder een meedogenloze islamitische cultuur. (…). Ellian combineert zijn intellectuele bagage en moed met een bijzonder scherpe pen en oog voor de zorgwekkende realiteit,’ luidde het juryrapport. Een later kreeg schrijver Leon de Winter de Pim Fortuynprijs.

Om 18.06 uur werd er nog twee minuten stilte gehouden. Later op de zaterdag gaan belangstellenden per bus naar het Mediapark in Hilversum. Op die plek werd Fortuyn vijftien jaar geleden doodgeschoten door Volkert van der Graaf. De LPF-leider had toen net een radio-interview op 3FM gegeven.

Umar krijgt de Pim Fortuyn Prijs Telegraaf 06.05.2017

Ebru Umar wint Pim Fortuyn Prijs Trouw 06.05.2017

Ebru Umar krijgt de Pim Fortuyn Prijs  VK 06.05.2017

Wat Fortuyn toen zei, is nu heel normaal

In 2002 werd Pim Fortuyn nog een opruier genoemd. Maar veel van zijn standpunten die destijds omstreden waren, staan inmiddels gewoon in de programma’s van de gevestigde partijen. 

Vijftien jaar na zijn dood wordt Pim Fortuyn nog altijd bewonderd in zijn thuisstad Rotterdam. Veel Rotterdammers missen hem en hij inspireerde een nieuwe generatie politici. 

zie ook: Herdenking moord Pim Fortuyn 06.05.2002 – 06.05.2012 – 06.05 2015 – 06.05 2017

zie ook: Pim Fortuyn over Europa

zie ook: Het Wilders-effect versus Links leerde niets van Fortuyn

Bizar om wangedrag en obstructie vanmoordenaar Pim Fortuyn te belonen

Elsevier 30.05.2018 Dat Volkert van der Graaf zich van de kortgedingrechter niet meer hoeft te melden bij de reclassering en mag emigreren, is onbegrijpelijk. Het lukte de moordenaar van politicus Pim Fortuyn al eerder om onder afspraken van zijn voorwaardelijke invrijheidstelling (VI) uit te komen. Goed dat de Tweede Kamer opheldering eist van minister Sander Dekker.

Vanaf het moment dat Volkert van der Graaf in mei 2002 werd aangehouden voor de moord op Pim Fortuyn, ligt hij in de clinch met justitie. En meestal wint hij. Hoewel het een politieke moord betrof, kreeg hij na een eis van levenslang slechts achttien jaar en dat werden er twaalf. In de gevangenis bestookte hij de directie met bezwaarprocedures. Zelfs de hoeveelheid inkt in de pennen van de gevangeniswinkel was aanleiding om zijn gelijk te halen.

‘Nooit iemand die zich lastiger gedroeg dan Volkert van der Graaf’

Nadat de moordenaar van Pim Fortuyn in 2014 na twaalf jaar cel voorwaardelijk was vrijgelaten, stapte hij om de haverklap naar de rechter om de voorwaarden van zijn VI aan te vechten. Volgens de Landsadvocaat is er ‘nooit iemand geweest die zich lastiger heeft gedragen’.

Van der Graaf hoefde al snel zijn enkelband niet meer te dragen en kon wegblijven van de verplichte gesprekken met een psycholoog. De meldingsplicht bij de reclassering nam hij niet serieus: hij meldde zich en vertrok meteen weer. Vragen beantwoordde hij via de computer. En nu hoeft hij zich helemaal niet meer te melden en mag zelfs emigreren. Officieel loopt zijn VI pas in 2020 af, maar eerder, toen hij de gesprekken met de psycholoog aanvocht, achtten deskundigen de kans op herhaling van een geweldsdelict klein.

At your service !!

At your service !!

En als Fortuyn nou niet was vermoord?

Een klein essay in 13 – soms ongemakkelijke – vragen, met 20 bijna onmogelijke antwoorden, precies 15 jaar na de moord op dr. W.S.P. Fortuyn.

Mét Fortuyn was een grote LPF een serieuzere re­ge­rings­part­ner geweest dan in de 87 dagen die haar nu gegeven waren

AD 06.05.2017 Elke ochtend wanneer ik de kleine naar school breng, fiets ik langs het G.W. Burgerplein in Rotterdam-centrum. Pim Fortuyn woonde daar en in februari 2002 kwam ik er op bezoek voor een interview, dat veel tumult opleverde en uiteindelijk in de oprichting van zijn Lijst Pim Fortuyn (LPF) resulteerde. (Knieval voor de jongste lezers: Fortuyn was een intellectuele man die qua denkbeelden nu bij de PVV in de buurt zou zitten, maar minder rabiaat en bereid tot de dialoog.)

Ik had dus wel wat met ’m. Altijd gehouden ook. Hij zou nu 69 geweest zijn en had misschien nog steeds gewoond in zijn Palazzo di Pietro. Op een kort of misschien wel langer verblijf in het Catshuis na dan. Hangt af van aan wie je het vraagt. Hijzelf voorspelde het in ieder geval in 2002, dat premierschap, en velen geloven dat het ook gebeurd zou zijn. Als niet…

Vijftien jaar geleden is het vandaag. Precies. Op 6 mei, om 18.06 uur. Negen dagen voor de verkiezingen. De eerste politieke moord in Nederland sinds die op Willem van Oranje. Er is veel veranderd in het land, sindsdien. Daar is een boekenkast over vol geschreven. Die ga ik niet omkeren. Wel wil ik proberen te formuleren: wat hebben we gemist door de moord op Pim?

1: Wat zou er zijn gebeurd als Fortuyn niet was doodgeschoten?

Mijn gok is net zoveel waard als die van u, maar ik behoor niet tot de mensen die denken dat hij de verkiezingen daadwerkelijk had gewonnen en premier van dit land was geworden. Toegegeven, de wetenschap heeft ook de opkomst van Trump en de Brexit fout voorspeld, maar er is veel materiaal dat mijn veronderstelling onderbouwt. Essentie daarvan: het aantal echt ‘boze stemmers’ in Nederland dat op een revolutie uit is, ligt al tientallen jaren op ongeveer 26 Kamerzetels. Precies het aantal dat de LPF in 2002 met zijn dode lijsttrekker haalde. Een levende Pim had de LPF vermoedelijk zelfs minder stemmers opgeleverd. De LPF kreeg extra momentum door de moord. Maar mét Fortuyn was een grote LPF wel een serieuzere regeringspartner geweest dan in de 87 dagen die haar nu gegeven waren.

2: Wat als de LPF met Fortuyn wel de grootste partij was geworden?

In 2002 ging het gerucht dat hij het premierschap al aan Hans Wiegel had gegund, om zijn promiscue leven te kunnen voortzetten. En de vraag is of de flamboyante en wispelturige Fortuyn lang interesse in het keiharde ambt van minister-president had kunnen houden. Maar goed, was Fortuyn in het Catshuis beland, dan had zich mijns inziens in Nederland-compromisland een veel bescheidener revolutie voltrokken dan algemeen gedacht. Fortuyn I was een kabinet met LPF, CDA en VVD geworden. Had dat rigoureus de structuren in bureaucratie en zorg kunnen doorbreken, zoals Fortuyn wilde? Het valt te betwijfelen. Met Fortuyn I waren we vermoedelijk wel vijftien jaar eerder terechtgekomen in diepgaander discussies over identiteit en vluchtelingenbeleid. Hij was de eerste die het onderwerp geloofwaardig agendeerde.

Het ontzielde lichaam van Pim Fortuyn op de parkeerplaats van het Mediapark in Hilversum. © ANP

3: Was Pim dan een politieke ziener? 

In zekere zin. Hij was zeker een politieke zoeker, die in de jaren daarvoor had geshopt bij CDA, VVD en PvdA en op veel terreinen veel minder revolutionair was dan zijn reputatie. Wat hem in 2002 uniek maakte, was dat hij de politiek incorrecte boodschap durfde te formuleren dat de islam zeer gevaarlijke elementen had en een ‘achterlijke cultuur’ was. Hij voer daarmee perfect op de golf van onbehagen na de aanslagen op het WTC in New York, enkele maanden ervoor. Hij verbond dat met een betoog dat ons politieke systeem op de schop moest, omdat het geen oog had voor de echte problemen in de samenleving: bureaucratie, wanorde in de zorg, de snel om zich heen grijpende verloedering van de volkswijken.

4: Waarom hield de massa van Pim, die feitelijk een zeer elitaire man was, een openlijk homoleven leidde, zich omringde met dure spulletjes en zich liet rijden door zijn butler? 

Om dezelfde reden waarom Geert Wilders nu triomfen viert in volkswijken. Hij verwoordde een altijd latente angst voor de vreemdeling en een afkeer van de elite. Mag ik het even tussendoor een keertje zeggen: Pim had niets, helemaal niets met de mensen die direct na de moord in zijn naam brand stichtten op het Haagse Plein en met hun buldogs zijn begrafenis bijwoonden. Niets.

5: Had Fortuyn volkomen gelijk en ging het in 2002 slecht met Nederland? 

Mwah, feitelijk ging het in 2002 niet alleen de elite, maar ook het Nederlandse volk economisch best goed. Beter dan nu in ieder geval. De eerste internetbubbel moest nog knappen. Paars (VVD, PvdA, D66) wist van gekkigheid niet waar het zijn geld aan uit moest geven. Maar het had ook daadwerkelijk geen oog voor wat zich in de volkswijken afspeelde: dat was overigens nog geen islamitisch fundamentalisme, wel de opkomst van niet-Nederlands sprekende allochtonen wier cultuur de buurten ging overheersen.

6: Wie heeft er baat bij Fortuyns dood gehad? 

Wat hem in 2002 uniek maakte, was dat hij de politiek incorrecte boodschap durfde te formuleren dat de islam zeer gevaarlijke elementen had en een ‘achterlijke cultuur’ was

Telt u even mee. 1. Volkert van der Graaf, want die kreeg wat-ie wilde. 2. Jan Peter Balkenende, die misschien nooit premier was geworden als Pim niet was neergeschoten. 3. LPF-lichtgewichten als Hilbrand Nawijn, Mat Herben en Gerard van As, die weggelopen leken uit sketches van Van Kooten en De Bie en op het Binnenhof kortstondig tot ongekende hoogten konden stijgen. 4. De zittende elite. Toch. Aanhangers van samenzweringstheorieën verdenken haar daarom zelfs van (aanzetten tot) de moord. Zeker is dat door die moord de ‘grote revolutie’ werd uitgesteld. Het chaotisch allegaartje van LPF-bewindslieden en Kamerleden bleek uiteindelijk geen partij voor de zittende macht. De kabinetten Balkenende vormen turbulente jaren in onze geschiedenis, maar meer vanwege politiek gekrakeel dan fundamentele discussies. En weet u wie, hoe gek het ook klinkt, ook van Fortuyns dood geprofiteerd heeft? 5: Geert Wilders. Want wees eerlijk: als Pim nog had geleefd, was Geert nooit de ster geworden die hij nu is.

7: Wie hebben, los van zijn naasten, (politiek) geleden onder de moord op Pim? 

Zijn volgelingen natuurlijk, die volkomen radeloos en leiderloos de politieke arena in moesten en daarvoor niet gehaaid genoeg bleken. En dan: links, iets specifieker de PvdA en nog even specialer: Ad Melkert, toenmalig leider van de PvdA. Wat er in Nederland ook fout ging en verkeerd was gegaan; het was allemaal hun schuld. Dat met medeweten van en gesteund door: de Nederlandse journalistiek, omdat ze Fortuyn gedemoniseerd en de zittende elite beschermd zou hebben.

8: Zit er een kern van waarheid in die verwijten?

Natuurlijk, maar van links tot rechts was er eind vorige eeuw geen oog voor de sluimerende onrust in de volkswijken en de gevaren van de politieke islam. Links heeft wel het langst de verkeerde kant op gekeken uit angst voor de onwelkome boodschap dat de Nederlandse verzorgingsstaat geen feestje is waar iedereen zonder uitnodiging naar binnen mag.

9: Heeft de journalistiek Fortuyn eerst genegeerd en vervolgens als de duivel weggezet? 

Antwoord: ja, maar veel minder dan ze zichzelf sindsdien schuldbewust heeft wijsgemaakt. Journalisten in de Haagse bubbel, ik was er een van, schilderden hem af als de bedreiger van de bestaande orde. Maar dat was hij ook. En ja, ook in de Nederlandse media was te weinig aandacht voor wat zich aan de onderkant van de samenleving afspeelde.

Pim Fortuyn in zijn huis in Rotterdam © Hollandse Hoogte

10: Heeft iemand er iets van geleerd? 

De PvdA nog steeds niet. Na de verpletterende nederlaag van 2002 riepen ze al dat ze de gewone kiezer moesten terugwinnen. Geert Wilders en Joost Eerdmans leerden wel, die weten nu waar het potentieel ligt en hoe dat te beroeren. In de journalistiek ontbreekt sindsdien de volksstem in geen enkel stuk meer. Of dat vooruitgang is, mag u zelf bepalen.

11: Was de moord op Pim Fortuyn te voorkomen geweest? 

Daar is een heel dik rapport over verschenen en afhankelijk van wie het leest variëren de antwoorden. Maar het meest eerlijke is ‘ja’. Een goed functionerende geheime dienst had Fortuyn, een man met een duidelijk kwetsbaar profiel, beter kunnen beveiligen.

12: Misschien wel de meest frustrerende vraag: hoe is het met zijn moordenaar?

Die leeft een rustig leven in de buurt van Apeldoorn. En ja, dat heeft iets onrechtvaardigs, zeker omdat van echte spijt bij hem geen sprake is geweest.

13: Dus wat hebben we gemist? 

Mensen, we zullen het nooit zeker weten. Wel dat we Pim Fortuyn hebben gemist, de afgelopen vijftien jaar. En de mogelijkheid dat we de achtenswaardige dr. W.S.P. Fortuyn, oud-premier van dit land, niet elke dag nog even aan het G.W. Burgerplein zijn twee hondjes Carla en Kenneth kunnen zien uitlaten.

Zelfs zijn voormalige tegenstanders missen Pim Fortuyn

Elsevier 06.05.2017 De gewelddadige dood van Pim Fortuyn vijftien jaar geleden schokte Nederland. Het uitzonderlijke verhaal van de LPF-leider eindigde op het Hilversumse Mediapark. Afshin Ellian bracht zaterdag tijdens de herdenking in Rotterdam een hommage aan Fortuyn. Dit is zijn toespraak.

Op 6 mei 2002 rond 18.00 uur werd Pim Fortuyn vermoord door een links-extremistische activist. In Rotterdam gingen duizenden mensen hun laatste eer betuigen aan de dappere zoon van Nederland. Nederland rouwde om een man die zei:

‘Geweld is laf, zeker indien er geen visitekaartje aan hangt, en onze beschaving onwaardig. Het woord als wapen, daarmee moeten we het in de moderniteit doen en op termijn zal dat een respectvol, liefdevol en buitengewoon effectief wapen blijken te zijn!’

Beschaafd en redelijk

Voorafgaand aan de moord was er in de media en de politiek een vloedgolf van weerstand ontstaan tegen Fortuyn. De strijd om de moderniteit was in alle hevigheid losgebarsten. Zodoende probeerde een stoet van columnisten en academici het woord moderniteit te relativeren. Hetzelfde gebeurde met het begrip Verlichting. Ze deden dat in naam van de ander, de niet-moderne, de niet-verlichte.

pimfortuyn

Bestel deze speciale uitgave van ElsevierIn Ter Herinnering – Pim Fortuyn 1948-2002 brengt de redactie van Elsevier in ruim 100 pagina’s het turbulente leven van Pim Fortuyn in beeld.Koop de Ter Herinnering hier >

Ze hebben nooit nagedacht over de consequentie van het relativeren of zelfs het laten verdwijnen van begrippen als moderniteit en verlichting. Als deze begrippen geen anker voor onze cultuur zouden zijn, dan rijst de vraag welke andere begrippen hun plaats zouden moeten innemen. Het blinde nationalisme? Het protectionisme?

Fortuyns analyse van problemen en zijn voorstellen waren beschaafd en redelijk. Hij wordt nu zelfs door zijn voormalige tegenstanders gemist. Hij zag drie grote vraagstukken: de immigratie, de verbrokkeling van de publieke sector en de islam.

Al deze vraagstukken worden wel eens met het woord identiteit aangeduid. Daarom legde Fortuyn de metagrondslagen voor het begrip identiteit: de moderniteit en de Verlichting. Die liggen aan de basis van onze moderne cultuur, van de rechtsorde en de politiek.  En hoe dacht hij over de Europese Unie (EU)?

EU heeft een donkere kant

Fortuyn vond dat de EU geen federale staat kon zijn. De EU is volgens Pim een fenomenaal experiment dat veel heeft bijgedragen aan de vrede, de welvaart en de ontwikkeling in Europa. Tegelijkertijd heeft de EU een donkere kant: het streven naar een federale staat, iets dat indruist tegen de wensen van de EU-volkeren.

De EU moest zich vooral bezighouden met zaken die voor alle leden profijtelijk zijn. Daarom moesten de Europese landbouwsubsidies worden afgeschaft. Ook diende de Nederlandse bevolking zich in een referendum te kunnen uitspreken over nieuwe toetreders.

De avond van de moord op Pim Fortuyn staat Bomhoff en zijn vrouw helder voor de geest. Foto Marco Bakker

Vijftien jaar na de dood van Pim Fortuyn kijkt Eduard Bomhoff (72), oud-minister van Volksgezondheid voor de LPF, nog één keer terug. ‘Na de moord voelde ik een zekere betrokkenheid.’

Ten slotte vond Fortuyn dat het Europese parlement moest worden afgeschaft, In plaats daarvan moest er een ‘Europese senaat, samengesteld uit de parlementariërs van de lidstaten’ komen. Het is verbijsterend om te zien hoe deze analyse van Fortuyn uit 2002 nog steeds actueel en relevant is.

Er dreigt een burgeroorlog

Over de islam had hij een uitgesproken opvatting: ‘Vanuit Nederlands/Europees perspectief gezien is veel van wat de islam en zijn cultuur uitdraagt verwerpelijk dan wel achterlijk. De islam heeft het voor het zeggen in zijn deel van de wereld, de moderniteit in Europa.’ In deze benadering nam en neemt de moderniteit een prominente plaats in:

‘De moderniteit handhaaft een scheiding van kerk en staat en aanvaardt gelijkwaardigheid van seksen en van seksuele geaardheid.’ De consequentie hiervan is ook helder: ‘Wie van ver en bovenal van anders komt heeft zich aan te passen’.

De gevolgen van de botsing tussen de moderniteit en de islam wordt op een markante, ja bijna profetische wijze voorspeld: ‘Overal in de islamitische wereld probeert de moderniteit haar zegetocht voort te zetten, zoals de islam dat probeert in ons cultuurgebied. Dit is nu de grootste bedreiging van de vrede tussen landen en in landen zelf. Dan dreigt een burgeroorlog.’

In een belangrijk deel van de islamitische wereld woeden burgeroorlogen over de relatie tussen staat, recht, samenleving, moraal en de islam. De burgeroorlog, de mogelijkheid daarvan, was in Fortuyns visie niet alleen voorbehouden aan de islamitische wereld. Hij voorzag die mogelijkheid ook in Europa.

Karaktermoord op Fortuyn

Voordat Volkert van der Graaf zijn aanslag pleegde, werd op Fortuyn karaktermoord gepleegd. Het is verbijsterend om te weten dat Fortuyn, deze genuanceerde en oplossingsgerichte intellectueel en politicus, destijds werd genazificeerd.

Telkens wenste Fortuyn om juist niet vergeleken te worden met extreemrechtse figuren, bewegingen en partijen in Europa. Hij wilde geen enkel contact met deze groepen. Zijn moderniteit bestond immers ook uit de mensenrechten die niet worden gerespecteerd door extreemrechts.

Fortuyn streefde naar de politieke macht, niet om de macht zelf, maar ook niet vanwege de eerbiedwaardige zetel van de eeuwige oppositie. Hij wilde een regering vormen en daarvoor had hij in het CDA van Jan Peter Balkenende al een bondgenoot gevonden.

Fortuyn was een constructieve politicus die daadwerkelijk wilde regeren binnen de grenzen van het recht en de Nederlandse traditie. Ja, hij was een verlichte conservatief.

Zonder vrees voor tirannie

Fortuyn werd vermoord vanwege zijn mening. Het woord moet vrij zijn, de gedachte moet vrij zijn, het debat moet vrij zijn om zonder vrees voor tirannie en terreur in de openbaarheid te treden. Geweld, of daarmee dreigen, is de harde grens van de vrijheid. Fortuyn zei:

 ‘Een reden temeer om ons nu niet te laten kisten door angst en de discussie, de ideologische strijd, met de islam aan te gaan. Uiteraard binnen de grenzen van de wet die voor ons allen zonder aanzien des persoon gelden. Dus: handen thuis, spreken met twee woorden om over bekladding van moskeeën en brandstichting in islamitische eigendommen maar niet te spreken.’

Fortuyn respecteerde de persvrijheid, verscheen in alle media. Overal in het land voerde hij debatten met zijn opponenten. Juist nu, meer dan ooit, verdient de persvrijheid te worden gerespecteerd en geëerbiedigd. De persvrijheid is een principiële waarborg voor een vrije samenleving. De vrijheid van meningsuiting en een geweldloos debat zonder vrees horen bij elkaar.

De ochtend nadert, de doodskist wacht

Terug naar mei 2002, naar de emoties van toen. In de nacht voor zijn begrafenis en afscheid in Rotterdam werkte ik aan een essay voor de zaterdagbijlage van dagblad Trouw. Ik schreef deze woorden bij de afsluiting van mijn essay, terwijl de ochtend naderde:

Het leven: een leegte heerst over Nederland. Weemoed en melancholie hebben zich meester gemaakt van een volk dat om zijn zorgeloosheid en vrolijkheid beroemd is. Politiek handelen en taal zijn diep verbonden met elkaar. 4 mei herdenken we de Joden, 5 mei vieren we de Vrijheid, 6 mei herdenken we de gevallen dapperheid van Vrijheid van meningsuiting. De ochtend nadert, een doodskist wacht, Nederland is al wakker.

Afshin Ellian   Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.

Tags: LPF Pim Fortuyn Rotterdam

De oprichter van Leefbaar Rotterdam zegt dat hij Wilders vijf keer benaderd heeft met een voorstel om beperkt leden toe te laten. “Elke keer zei hij: Dat gaan we niet doen. Na de vijfde keer besloot ik niet meer te solliciteren voor een nieuw senatorschap.”

Oud-senator Ronald Sørensen verliet uiteindelijk de PVV teleurgesteld omdat Geert Wilders zijn plannen blokkeerde om de partij te democratiseren. “Met Geert is er stilstand”, zegt Sørensen, die denkt dat Thierry Baudet de toekomst heeft op rechts. Niet eerder liet de Rotterdammer zich uit over de reden van zijn vertrek.

Sørensen verliet PVV om ‘stilstand’ Trouw 06.05.2017

Ledenplan PVV reden breuk Telegraaf 06.05.2017

Drukte bij herdenking Pim Fortuyn 

NU 06.05.2017 Op de herdenking van Pim Fortuyn in Rotterdam zijn zaterdag honderden mensen afgekomen. Ook op andere plekken in het land werd de oud-politicus, die exact vijftien jaar geleden werd vermoord, herdacht.

De herdenking was bij het standbeeld van Fortuyn aan de Korte Hoogstraat in Rotterdam en werd georganiseerd door Leefbaar Rotterdam.

Onder anderen PVV-Kamerlid Martin Bosma, schrijver Leon de Winter, journalist Wierd Duk en columnist Afshin Ellian waren aanwezig. Ebru Umar kreeg de Pim Fortuyn Prijs uitgereikt uit handen van oud-politica Rita Verdonk. Zanger Lee Towers verzorgde de muziek. Om 18.06 uur werd er nog twee minuten stilte gehouden.

Later op de zaterdag gaan belangstellenden per bus naar het Mediapark in Hilversum. Op die plek werd Fortuyn vijftien jaar geleden doodgeschoten door Volkert van der Graaf. De LPF-leider had toen net een radio-interview op 3FM gegeven.

Herdenking Pim Fortuyn

Een ontroerde @umarebru wint terecht de Pim #Fortuyn-prijs en geeft een snoeiharde waarheidsspeech voor de Vrijheid… https://t.co/aT9nCzoHYu

SamvanRooy1

Lees meer over:  Pim Fortuyn

‘De LPF was blufpoker, een machocultuur’

AD 06.04.2017 Ze hadden nooit moeten gaan regeren. Het was een onmogelijke verzameling ego’s die in een allesvernietigende totaalruzie terechtkwam. Die conclusie trekt de LPF-fractie vijftien jaar later. NOS-verslaggever Joost Vullings tekende hun herinneringen op in het boek Kinderen van Pim.

,,Het wordt gevaarlijk als je pakweg tien kapiteins op één schip hebt. Een goede fractie heeft makke schapen nodig en een paar herdershonden. En één herder. Wij hadden te veel herders”, vertelt voormalig LPF-partijvoorzitter Peter Langendam vijftien jaar na dato.

Enkele maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2002 moet er in no-time een kandidatenlijst met Pim Fortuyn als aanvoerder uit de grond worden gestampt. Fortuyn is uit Leefbaar Nederland gezet na een geruchtmakend interview en gaat het met steun van vastgoedvrienden op eigen kracht proberen.

Fatsoenlijk onderzoek naar de achtergronden van de aspirant-politici lukt niet. ,,Helaas is er te weinig tijd geweest om de bokken van de schapen te scheiden”, zegt ex-LPF’er Fred Schonewille. ,,Toen ik de eerste keer bij een vergadering kwam, kon je al tegen tien mensen zeggen: daar is de deur. Maar dat gebeurde niet.”

Ministers De Geus, Heinsbroek, Bonhoff en premier Balkenende, tijdens de beëdiging van de nieuwe Kamerleden in 2002 © ANP

Regeerdrift

Als we heel cynisch niets hadden gedaan, dan hadden we het langer volgehouden, aldus Joost Eerdmans.

Negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei wordt Pim Fortuyn in het mediapark vermoord door Volkert van der Graaf. In de dagen daarna peilen onderzoekers een lager aantal zetels voor de LPF. Op het hoogtepunt zijn het er 38, op de verkiezingsavond worden het er 26. De dag na de verkiezingen komt de nieuwe fractie bijeen. ,,De haast om te regeren, niet normaal”, blikt oud-Kamerlid Joost Eerdmans terug. ,,Het was gekkenwerk. Als we heel cynisch niets hadden gedaan, dan hadden we het langer volgehouden.”

Toch begrijpt oud-parlementariër João Varela heel goed waarom het gebeurde. ,,We werden in één klap de tweede partij van Nederland en hadden een grote waffel over hoe het beter kon. Dat moet je dan ook laten zien.”

Olaf Stuger, tegenwoordig PVV-Europarlementariër, analyseert de regeerdrift: ,,Achteraf gezien was het knettergek. Echt knettergek. En we wisten van toeten noch blazen. Mat Herben kwam van Defensie als hoofdredacteur van het interne blaadje De Kletsmajoor en ging ineens de fractie van de op een na grootste partij leiden. Alsof dat niet genoeg is, gaan we ook nog meeregeren.”

Hilbrand Nawijn en Mat Herben in 2005 © Hilz, Peter

Gekkies

Nederland, een van de oudste parlementaire democratieën ter wereld, kent het gebruik om fracties na discussie te laten beslissen of een poging wordt gedaan om te regeren of niet. De LPF liet zich daar niets aan gelegen liggen. Oud-Kamerlid Egbert Jan Groenink zette zijn microfoon aan in de fractiekamer: ,,Mat, begrijp ik goed dat we nu nog kiezen of we oppositie doen of niet?” Het antwoord van Herben: ,,Nee, nee, we gaan de regering in.”

Gedogen of oppositie was veel beter geweest. Dat geeft je ook de gelegenheid om de gekkies of de ongeleide projectielen uit de fractie te filteren, aldus Harry Wijnschenk.

Ook Harry Wijnschenk, die het fractievoorzitterschap van Mat Herben overnam toen hij na de formatie oververmoeid was, bevestigt dit. ,,Ik kan me geen debat of stemming in de fractie over dit besluit herinneren.” Wel weet Wijnschenk dat Herben het voortouw nam in een fractiebestuur dat ging onderhandelen met CDA en VVD. ,,Dom, want we hadden de kennis niet, de basis om te regeren ontbrak.” Hij was liever een weekje op de hei gaan zitten. ,,Om te kijken of we überhaupt wel wilden regeren.” Wat hem betreft was er dan besloten tot iets anders. ,,Gedogen of oppositie was veel beter geweest. Dat geeft je ook de gelegenheid om de gekkies of de ongeleide projectielen uit de fractie te filteren.”

Daar waren er wel een paar van. Herben is er kort over. ,,Bij ons zaten nogal wat geslaagde zakenmensen die gewend waren hun eigen boontjes te doppen, bepaald geen teamspelers.” Zoals Vullings in zijn slotwoord schrijft: ’15 van de 26 hadden voor hun politieke carrière al geld, macht en aanzien verworven’. Anders geformuleerd door Egbert Jan Groenink: ,,Er zaten te veel volgevreten types in, die niet echt hard wilden werken.” Die hadden volgens Eerdmans met hun geld en rijkgevulde cv iets van: ,,Wie gaat mij iets vertellen, want ik heb het gemaakt en ben wat ouder dan jij.”

Machocultuur

Er waren meer redenen voor het mislukken van de LPF-fractie in de Tweede Kamer. Het was ook de stijl waarmee men zich manifesteerde. Varela: ,,Het was blufpoker, een machocultuur.” Het kenmerk van macho’s is niet je een jaar lang inlezen in dossiers, maar een snelle hang naar succes, zo schetst Varela. ,,Een macho wil morgen schitteren. Van dit type hadden wij er te veel.”

De omgang met de parlementaire pers was ook een reden voor een versnelling van de ondergang. Fractieleden gingen elkaar te lijf, konden elkaar niet luchten of zien en deden daar nauwelijks geheimzinnig over. ,,Je hebt een aanvoerder nodig, maar ook mensen die op tijd kunnen dimmen en hun mond houden. Gewoon de telefoon niet opnemen als een journalist belt. Velen waren op de verkeerde momenten te eerlijk.”

Uiteindelijk, na 87 dagen regeren, gaat het definitief mis. CDA- en VVD-fractietop trekken de stekker eruit, nadat er grote ruzies tussen LPF-minister Herman Heinsbroek en vicepremier Eduard Bomhoff ontstonden.

Wilders

Terugkijkend zien veel LPF’ers grote verschillen tussen Fortuyn en Wilders. Ex-LPF’er Gerard van As: ,,Wilders scheert alle allochtonen over één kam en slaat daarin door. Met zijn houding krijg je verzet. Dan vraag je om narigheid.”

Waar Fortuyn in het politiek correcte Nederland van 2002 een buitenstaander was, kreeg hij door de onverbiddelijke koers van Wilders een genuanceerdere plek in de geschiedenis. ,,Fortuyn werd ineens opgehemeld”, stelt Hans Smolders, de man die zorgde dat de moordenaar van Fortuyn werd gepakt en Kamerlid werd. LPF’ers roemen Pim, die echt het debat aanging. João Varela: ,,Fortuyn had echt verstand van zaken. Wilders is one issue.” Harry Wijnschenk: ,,Pim had een verhaal, een idee, dat ontbreekt bij Wilders.”

Leefbaar Rotterdam wil ‘grootste herdenking ooit’ voor Fortuyn

NU 23.03.2017 Geestverwanten van de vijftien jaar geleden vermoorde politicus Pim Fortuyn sturen aan op de “grootste herdenking ooit” op zaterdag 6 mei aanstaande in Rotterdam. Zij willen daarmee een signaal afgeven “richting Den Haag”.

In een donderdag verzonden uitnodiging stelt de partij Leefbaar Rotterdam (LR) “dat de gevestigde orde nog maar weinig van Fortuyns waarschuwingen en aanbevelingen lijkt te hebben geleerd”. Daarom is het volgens een van zijn medestanders van destijds, de Rotterdamse wethouder Joost Eerdmans (LR), nodig om zijn visie op de multiculturele samenleving, integratie en immigratie, zorg en onderwijs levend te houden.

“Die haarscherpe visie is nog altijd hoogst actueel, we zijn elke dag in de stad bezig met de thema’s die hij benoemd heeft”, aldus Eerdmans. Hij verwijst bijvoorbeeld naar het recente Turkse vlagvertoon bij het Turkse consulaat in Rotterdam. Die uitingen en het vraagstuk van identiteit gaan voorbij aan de partijpolitiek, maar moeten volgens Eerdmans iedereen aanspreken “die zich bekommert om onze manier van samenleven”.

Pim Fortuynprijs

Hij vindt dat de vijftiende sterfdag van Fortuyn, waarop ook de jaarlijkse Pim Fortuynprijs wordt uitgereikt, een goed moment is om te bepalen wat er met diens gedachtegoed is gebeurd en hoe daarmee in de toekomst moet worden omgegaan. De trouwe aanhang bij de herdenkingen liep de afgelopen jaren wat terug, erkent Eerdmans. Vandaar dat Leefbaar Rotterdam de bijeenkomst een nieuwe impuls wil geven.

Een aantal sprekers gaat in op de vraag wat de samenleving is opgeschoten met de woorden van Fortuyn. Onder die sprekers onder anderen hoogleraar en Elsevier-columnist Afshin Ellian, historicus en journalist Wierd Duk en Tweede Kamerlid Martin Bosma (PVV).

De herdenking bij het standbeeld van Fortuyn in de Korte Hoogstraat in Rotterdam wordt afgesloten met twee minuten stilte.

Lees meer over: Pim Fortuyn Leefbaar Rotterdam

Aanhangers Pim Fortuyn willen grootse herdenking sterfdag

AD 23.03.2017 Geestverwanten van de vijftien jaar geleden vermoorde politicus Pim Fortuyn sturen aan op de ‘grootste herdenking ooit’ op zaterdag 6 mei aanstaande in Rotterdam. Zij willen daarmee een signaal afgeven richting ‘Den Haag’.

De gevestigde orde lijkt nog maar weinig van Fortuyns waarschuwingen en aanbevelingen te hebben geleerd, aldus Leefbaar Rotterdam.

In een vandaag verzonden uitnodiging stelt de partij Leefbaar Rotterdam (LR) dat ‘de gevestigde orde nog maar weinig van Fortuyns waarschuwingen en aanbevelingen lijkt te hebben geleerd’. Daarom is het volgens een van Fortuyns medestanders van destijds, de Rotterdamse wethouder Joost Eerdmans (LR), nodig om zijn visie op de multiculturele samenleving, integratie en immigratie, zorg en onderwijs levend te houden.

Haarscherp

,,Die haarscherpe visie is nog altijd hoogst actueel, we zijn elke dag in de stad bezig met de thema’s die hij benoemd heeft”, aldus Eerdmans. Hij verwijst bijvoorbeeld naar het recente vlagvertoon bij het Turkse consulaat in Rotterdam. Die uitingen en het vraagstuk van identiteit gaan voorbij aan de partijpolitiek, maar moeten volgens Eerdmans iedereen aanspreken ‘die zich bekommert om onze manier van samenleven’.

Hij vindt dat de vijftiende sterfdag van Fortuyn, waarop ook de jaarlijkse Pim Fortuynprijs wordt uitgereikt, een goed moment is om te bepalen wat er met diens gedachtegoed is gebeurd en hoe daarmee in de toekomst moet worden omgegaan. De trouwe aanhang bij de herdenkingen liep de afgelopen jaren wat terug, erkent Eerdmans. Daarom wil Leefbaar Rotterdam de bijeenkomst een nieuwe impuls geven.

Sprekers

Een aantal sprekers gaat in op de vraag wat de samenleving is opgeschoten met de woorden van Fortuyn. Onder die sprekers onder anderen hoogleraar en Elsevier-columnist Afshin Ellian, historicus en journalist Wierd Duk en Tweede Kamerlid Martin Bosma (PVV). De herdenking bij het standbeeld van Fortuyn in de Korte Hoogstraat in Rotterdam wordt afgesloten met twee minuten stilte.

Fortuynisten willen grootse herdenking Pim

Telegraaf 23.03.2017 Geestverwanten van de vijftien jaar geleden vermoorde politicus Pim Fortuyn sturen aan op de ,,grootste herdenking ooit” op zaterdag 6 mei aanstaande in Rotterdam. Zij willen daarmee een signaal afgeven ,,richting Den Haag”.

In een donderdag verzonden uitnodiging stelt de partij Leefbaar Rotterdam (LR) ,,dat de gevestigde orde nog maar weinig van Fortuyns waarschuwingen en aanbevelingen lijkt te hebben geleerd”. Daarom is het volgens een van zijn medestanders van destijds, de Rotterdamse wethouder Joost Eerdmans (LR), nodig om zijn visie op de multiculturele samenleving, integratie en immigratie, zorg en onderwijs levend te houden.

,,Die haarscherpe visie is nog altijd hoogst actueel, we zijn elke dag in de stad bezig met de thema’s die hij benoemd heeft”, aldus Eerdmans. Hij verwijst bijvoorbeeld naar het recente Turkse vlagvertoon bij het Turkse consulaat in Rotterdam. Die uitingen en het vraagstuk van identiteit gaan voorbij aan de partijpolitiek, maar moeten volgens Eerdmans iedereen aanspreken ,,die zich bekommert om onze manier van samenleven”.

Hij vindt dat de vijftiende sterfdag van Fortuyn, waarop ook de jaarlijkse Pim Fortuynprijs wordt uitgereikt, een goed moment is om te bepalen wat er met diens gedachtegoed is gebeurd en hoe daarmee in de toekomst moet worden omgegaan. De trouwe aanhang bij de herdenkingen liep de afgelopen jaren wat terug, erkent Eerdmans. Vandaar dat Leefbaar Rotterdam de bijeenkomst een nieuwe impuls wil geven.

Een aantal sprekers gaat in op de vraag wat de samenleving is opgeschoten met de woorden van Fortuyn. Onder die sprekers onder anderen hoogleraar en Elsevier-columnist Afshin Ellian, historicus en journalist Wierd Duk en Tweede Kamerlid Martin Bosma (PVV). De herdenking bij het standbeeld van Fortuyn in de Korte Hoogstraat in Rotterdam wordt afgesloten met twee minuten stilte.

mei 6, 2017 Posted by | 2e kamer, Pim Fortuyn | , , , , , , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor 15 jaar herdenking moord Pim Fortuyn 06.05.2002 – 06.05 2017

De direct gekozen burgemeester weer uit de ijskast – deel 4

Weer uit de kast ??

D66 blijft inzetten op een gekozen burgemeester. De partij diende wederom een wet in die haar ideaal een stapje dichterbij moet brengen.

Als het wetsvoorstel weer wordt aangenomen, wordt de benoemingswijze van een burgemeester uit de grondwet gehaald. Als dat eenmaal gebeurd is, kan het parlement gemakkelijker een nieuw systeem invoeren. Dan is er geen lastige grondwetswijziging meer nodig. In die situatie zou een gewone Kamermeerderheid bijvoorbeeld een direct gekozen burgemeesterschap kunnen invoeren. En dat is waar D66 eigenlijk naar toe wil.

Sinds 2002 mag de gemeenteraad al wel bepalen wie de burgemeester wordt, maar daar zijn diverse varianten voor. D66 wil dat de burgemeester en commissaris van de Koning direct door de bevolking worden gekozen.

CDA

Het CDA werd na jaren aarzelen uiteindelijk ook voluit voorstander van de gekozen burgemeester. Daarmee is nu een tweederde meerderheid van de Tweede Kamer voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester en kan de benodigde grondwetswijziging worden doorgevoerd. ‘Dat schimmige systeem met een vertrouwenscommissie loopt op zijn laatste benen. We willen naar een open verkiezing’, zegt CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma, zelf de zoon van een burgemeester, zaterdag in een interview met de Volkskrant.

Vertrek Thom de Graaf D66

In 2005 sneuvelde het voorstel voor gekozen burgemeester in de Eerste Kamer, omdat de PvdA tegen stemde. Minister Thom de Graaf (Bestuurlijke Vernieuwing) trad af en de partij besloot de plannen voor staatshervorming even te laten rusten.

Een extra reden voor invoering van de gekozen burgemeester vormen de vertrouwenscommissies…..!!!!!

Sinds de oprichting van D66 staat de gekozen burgemeester op de politieke agenda

Komt het er eindelijk van?

Aanleiding daartoe was de uitgebreide reconstructie die het Brabants Dagblad publiceerde over de gang van zaken in de vertrouwelijke procedure, die ook volgens de wet geheim moet blijven. Daarin werd onder meer geschreven dat Jan Hamming de eerste kandidaat was van de vertrouwenscommissie. De PvdA’er trok zich echter op het laatste moment terug, omdat hij koos voor het burgemeesterschap van Zaanstad.

Pechtold kan de Grondwet wijzigen – hij mag deze kans niet laten lopen

Vanaf 1966 gaat het behalve om democratisering van het bestuur ook om het beëindigen van de achterkamertjespolitiek. De bestuurskundige Wim Derksen wees er in deze krant op dat de huidige gang van zaken extreem ondoorzichtig is. Dat komt omdat de selectieprocedure is uitbesteed aan vertrouwenscommissies uit de gemeenteraden.

Lekken uit deze achterkamertjes is strafbaar.

De Bossche gemeenteraad telt elf fracties. In de vertrouwenscommissie zaten alle elf fractievoorzitters. De gemeenteraad besloot in januari bewust ‘alle fractievoorzitters te vertegenwoordigen in deze commissie’ om een breed draagvlak te creëren. Voorzitter Mike van der Geld (D66) zei destijds: ‘Zo ontstaan de beste waarborgen voor een gedragen voorstel.’

Op basis van de leeftijd en het geslacht die het OM in het persbericht noemen is te destilleren dat de aangehouden verdachte Sjef van Creij uit Rosmalen (gemeente Den Bosch) is, die de eenmansfractie gewoon ge-DREVEN bestiert in de Bossche gemeenteraad. Zijn vrouw bevestigt op de site van het Brabants Dagblad de aanhouding van haar man.

zie ook: De direct gekozen burgemeester weer uit de ijskast – deel 3

zie ook: De direct gekozen burgemeester weer uit de ijskast ??? – deel 2

Zie ook: De direct gekozen burgemeester weer uit de kast ? – deel 1

Zie ook: Opnieuw aandacht voor de direct door het volk gekozen Burgemeester

Meeste burgemeesters zijn nog altijd VVD’er, CDA’er of PvdA’er

NOS 11.01.2018 Het overgrote deel van de burgemeesters in Nederland is nog altijd lid van CDA, VVD of PvdA. Vorig jaar was 83 procent van de burgemeesters lid van een van deze drie traditionele politieke partijen, blijkt uit cijfers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

De meeste burgemeesters zijn van VVD-huize (30%), gevolgd door de PvdA (27%) en het CDA (27%). Traditioneel waren dit ook de drie grootste partijen. De PvdA hoort daar sinds de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar niet meer bij.

23 procent van de burgemeesters is vrouw. Ze zijn het vaakst lid van een lokale partij (33%), gevolgd door een lidmaatschap van GroenLinks (29%) en van het CDA (25%).

De meeste vrouwelijke burgemeesters werken in een kleine gemeente. Van de gemeenten met meer dan 100.000 inwoners heeft 10 procent een vrouwelijke burgemeester.

VVD, CDA en PvdA leveren gros burgemeesters

AD 11.01.2018 De overgrote meerderheid van de Nederlandse burgemeesters wordt nog altijd geleverd door de drie traditionele bestuurderspartijen. In 2017 was 83 procent van alle burgemeesters lid van CDA, VVD of PvdA, blijkt uit cijfers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Lokale partijen zijn in veel gemeenteraden succesvol, maar slechts 3 procent van de burgemeesters is lid van zo’n partij. De VVD heeft de afgelopen jaren flink terrein gewonnen: in 2002 was van alle burgemeesters 22 procent VVD-lid, vorig jaar 30 procent. Daarmee hebben de liberalen het CDA, van oudsher de grootste ‘burgemeesterspartij’, voorbijgestreefd. Gemeten naar aantal inwoners staat de PvdA bovenaan: 32 procent van de Nederlanders woont in een gemeente met een PvdA-burgemeester aan het roer. De VVD-burgemeesters zijn goed voor 28 procent.

Van alle burgemeesters is 6 procent van D66-huize en 3 procent van de ChristenUnie. GroenLinks en SGP leveren ieder 2 procent. Deze cijfers zijn nauwelijks gewijzigd.

Wethouders

Lokale partijen blijven dan achter qua burgemeesters, ze leveren wel veel wethouders: 29 procent van het totaal. Van de landelijke partijen heeft het CDA de meeste wethouders: 22 procent. Dat percentage is wel behoorlijk gedaald, in 2002 was het nog 29 procent. D66 bestuurt juist steeds vaker gemeenten: de partij leverde in 2002 slechts 2 procent van alle wethouders, maar na het electorale succes bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 werd dat 10 procent.

Het aantal vrouwelijke burgemeesters is de afgelopen jaren licht toegenomen: van 19 procent in 2002 tot 23 procent in 2016. Van de burgemeesters van lokale partijen is 33 procent vrouw, het hoogste percentage. De gemiddelde leeftijd van burgemeesters is 57,8 jaar. Ook hier zit een stijgende lijn in: in 2002 was het 55,5 jaar.

Is het ‘partijkartel’ doorbroken?

Nieuwe burgemeester Someren is geen lid van een landelijke partij…!!!!

VK 09.11.2017  In veel opzichten is Dilia Blok een uitzondering. De wethouder van het Zuid-Hollandse Krimpenerwaard wordt per 4 december burgemeester van het Brabantse Someren, ruim 100 kilometer verderop. Ze is vrouw, ze is jonger (51) dan de gemiddelde burgemeester (57) en bovenal – dit maakt haar tot onderdeel van een zeer select gezelschap – ze is geen lid van een landelijke partij.

Bloks benoeming, dinsdag bekendgemaakt door Binnenlandse Zaken, is een bijzondere prestatie. Slaat ze een bres in de hegemonie van de landelijke partijen of vormt ze de uitzondering op de regel? Volgens Thierry Baudet van het Forum voor Democratie schuiven de klassieke bestuurderspartijen elkaar continu baantjes toe. ‘Het partijkartel’, noemt hij dat, wijzend naar de carrousel van commissariaten, zetels in bestuursraden, bijbanen als toezichthouder, voorzitterschappen van onderzoekscommissies én burgemeesterstitels.

Van de 325 burgemeesters zijn, inclusief Blok, slechts twaalf niet lid van een grote partij

Wat burgemeestersposten betreft heeft Baudet de cijfers aan zijn zijde. Van de 325 burgemeesters zijn, inclusief Blok, slechts twaalf niet lid van een grote partij. 84 procent van het totaal is een CDA’er, PvdA’er of VVD’er, blijkt uit cijfers van Binnenlandse Zaken. Dat percentage is de afgelopen decennia slechts mondjesmaat gekrompen. D66, GroenLinks, ChristenUnie en SGP doen met 12,5 procent een beetje mee. De resterende 3,5 procent is partijloos of van een lokale partij.

‘Kartel’

De Groningse hoogleraar Gerrit Voerman, hoofd van het Documentatiecentrum Politieke Partijen Nederland, begrijpt Baudets kritiek, al vindt hij de term ‘kartel’ te stevig. De tijd dat de grote partijen in Den Haag de burgemeestersposten onderling verdeelden is voorbij, zegt hij. ‘In het verleden hadden PvdA, VVD en CDA in hun landelijke fracties iemand die zich specifiek met burgemeestersbenoemingen bezighield. De procedure is verschoven naar de gemeenteraden.’

Sinds 2001 draagt een door de gemeenteraad benoemde vertrouwenscommissie een kandidaat voor. Kabinet en koning volgen die voordracht. Voerman ziet nog wel punten voor verbetering. De selectie vindt achter gesloten deuren plaats en blijft daardoor schimmig. ‘De procedure is nog steeds weinig transparant.’ Maak eindelijk werk van de gekozen burgemeester, roept hij Den Haag op.

Vertrouwenscommissie

Bestuurders besturen en als ze ergens goed in zijn, komen ze op een andere plek ook terecht, aldus Klaas Dijkhoff.

De vertrouwenscommissie die Blok koos uit 27 kandidaten bestond uit raadsleden van VVD, CDA, PvdA én drie lokale partijen. ‘Mevrouw Blok heeft zich een uitstekend bestuurder betoond met een goed netwerk’, schrijft de commissie. Naast wethouder (namens Gemeente Belang Krimpenerwaard) was ze afdelingshoofd in het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum. Ze is in staat ‘Someren verder op de kaart te zetten’.

De logica van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff lijkt hier op te gaan. Vorige week was zijn reactie op Baudet: ‘Bestuurders besturen en als ze ergens goed in zijn, komen ze op een andere plek ook terecht.’ Burgemeester Blok bewijst dat een lokale politicus op de carrousel kan springen en 100 kilometer verderop kan afstappen bij een nieuwe ambtswoning. Toch laten de statistieken zien: wie bestuurder wil worden heeft nog steeds betere perspectieven mét een lidmaatschap van een grote partij.

Volg en lees meer over:  SOMEREN   NOORD-BRABANT    POLITIEK    NEDERLAND

Nieuw kabinet maakt de weg vrij voor de gekozen burgemeester

VK 07.10.2017 Het nieuwe kabinet maakt de weg vrij voor de gekozen burgemeester. De vier formerende partijen scharen zich achter de grondwetswijziging die dat mogelijk maakt. Daardoor is de vereiste tweederde meerderheid in zowel Tweede als Eerste Kamer verzekerd, omdat ook voldoende oppositiepartijen voorstander zijn. Hoe de burgemeestersverkiezing daarna gaat verlopen, gaat het kabinet nog uitwerken.

Onder Rutte II is al een eerste stap gezet naar de gekozen burgemeester. Het initiatiefwetsvoorstel van D66 ‘tot deconstitutionalisering van de aanstelling van de burgemeester’ is in 2015 bij gewone meerderheid door beide Kamers gekomen. Maar een grondwetswijziging vereist twee stemronden, met tussentijds verkiezingen. Nu die op 15 maart hebben plaatsgevonden en het nieuwe kabinet aantreedt, moeten beide Kamers zich in de ‘tweede lezing’ opnieuw achter het voorstel scharen, dan met tweederde meerderheid.

Nu staat in de Grondwet: ‘De commissaris van de koning en de burgemeester worden bij koninklijk besluit benoemd.’ De initiatiefwet verandert deze Kroonbenoeming in: ‘De commissaris van de koning en de burgemeester worden aangesteld, geschorst en ontslagen op een bij wet te bepalen wijze. Krachtens de wet kunnen nadere regels worden gesteld over de daarbij te volgen procedures.’

De Grondwet zal worden: ‘De commissaris van de koning en de burgemeester worden aangesteld, geschorst en ontslagen op een bij wet te bepalen wijze’

Hoe die nieuwe wetstekst eruit komt te zien, laat het regeerakkoord in het midden. De nieuwe coalitie wil volgens ingewijden bredere steun dan van alleen de eigen achterban (76 respectievelijk 38 zetels in Tweede en Eerste Kamer) bij de uitwerking, mede omdat de verhoudingen in de senaat in 2019 alweer veranderen.

D66 pleit voor de direct gekozen burgemeester, maar daarbij moeten nog veel vragen worden beantwoord. Hoe komt bijvoorbeeld de gezagsverhouding tussen de gekozen functionaris en de ook gekozen gemeenteraad eruit te zien? Waar beginnen en eindigen de bevoegdheden van een gekozen burgemeester? Wie bepaalt de samenstelling van het college van wethouders? Wie trekt aan het langste eind als er een patstelling ontstaat tussen burgemeester en gemeenteraad?

Andere opties zijn dat de gemeenteraad de burgemeester kiest, of dat de grootste fractie na gemeenteraadsverkiezingen de burgemeester levert. In dat geval moet de ambtstermijn worden teruggebracht van zes naar vier jaar.

D66 grijpt zijn kans

De gekozen burgemeester was een van de wenken van de Volkskrant voor het nieuwe kabinet – net als een versimpeling van het belastingsysteem en een deltaplan voor integratie.

Pechtold heeft zijn kans gegrepen. Al sinds de oprichting van de D66 werd er over de invoering van de gekozen burgemeester gesproken. In een commentaar en een opiniestuk werd de fractieleider de afgelopen tijd dan ook opgeroepen om deze kans om het voor elkaar te krijgen niet te laten lopen.

Volg en lees meer over:  POLITIEK   NEDERLAND

REFERENDUM WEG, GEKOZEN BURGEMEESTER DICHTERBIJ

BB 07.10.2017 Het raadgevend referendum vervalt, maar de gekozen burgemeester komt een stap dichterbij. De aankomende coalitie heeft dit afgesproken, zeggen ingewijden na berichtgeving door de Volkskrant over het dichterbij brengen van de gekozen burgemeester.

Niet expliciet

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie noemen de term gekozen burgemeester niet expliciet in hun regeerakkoord. Wel staat erin dat de huidige manier van benoemen uit de grondwet moet verdwijnen.

Grondwetswijziging

Het voorstel hiervoor is al een keer aangenomen door het parlement, maar omdat het om een grondwetswijziging gaat moet het nog een keer door de Tweede Kamer en Eerste Kamer en dit keer met tweederde meerderheid. Als dat gebeurt dan is er nog geen gekozen burgemeester, maar ligt de weg wel vrij.

Minder steun

Over het opheffen van het raadgevend referendum zeggen ingewijden dat er bij politieke partijen, ook buiten de aankomende coalitie, minder steun is voor de volksraadplegingen. (ANP)

GERELATEERDE ARTIKELEN;

03-10-2017 Burgemeesters zien niets in gekozen burgemeesterschap

Pechtold kan de Grondwet wijzigen – hij mag deze kans niet laten lopen

Een extra reden voor invoering van de gekozen burgemeester vormen de vertrouwenscommissies…..!!!!!

VK 04.09.2017 Komt het er eindelijk van? Sinds de oprichting van D66 staat de gekozen burgemeester op de politieke agenda. Het begon bij Hans Gruijters en Hans van Mierlo. Inmiddels is D66-Kamerlid Gerard Schouw druk doende om de benoemde burgemeester uit de grondwet te krijgen. Een solide meerderheid van de bevolking is vanaf de jaren zeventig voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester.

Een solide meerderheid van de bevolking is vanaf de jaren zeventig voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester

Opmerkelijk is dat de ferventste voorstanders aanvankelijk in de progressief-liberale hoek waren te vinden, maar sinds Pim Fortuyn zijn het juist populisten die het gedachtengoed van D66 omarmen. Wanneer D66-onderhandelaar Alexander Pechtold het kiezen van de burgemeester in het regeerakkoord weet veilig te stellen, kan hij in de Tweede Kamer op steun rekenen van oppositiepartijen SP, PVV en Forum voor Democratie. Die steun is hard nodig, want voor wijziging van de grondwet is een meerderheid van tweederde in beide Kamers van de Staten-Generaal noodzakelijk.

Vanaf 1966 gaat het behalve om democratisering van het bestuur ook om het beëindigen van de achterkamertjespolitiek. De bestuurskundige Wim Derksen wees er in deze krant op dat de huidige gang van zaken extreem ondoorzichtig is. Dat komt omdat de selectieprocedure is uitbesteed aan vertrouwenscommissies uit de gemeenteraden. Lekken uit deze achterkamertjes is strafbaar.

De vertrouwenscommissies maken het onmogelijk dat er publiek debat wordt gevoerd over de aanstelling van de burgemeester

We hadden dus nooit mogen weten dat Jack Mikkers in Den Bosch tweede keus was. En dat Ahmed Marcouch en Ronald Plasterk in beeld waren voor Den Haag, waar Pauline Krikke, die in Arnhem weinig indruk maakte, er uiteindelijk met de burgemeestersketen vandoor ging. De vertrouwenscommissies maken het onmogelijk dat er publiek debat wordt gevoerd, laat staan publieke verantwoording wordt afgelegd, over de aanstelling van de burgemeester.

Het CDA, de VVD en de PvdA hebben samen 58 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Ze hebben samen ook 84 procent van de burgemeesters. Ondanks de inbreng van de gemeenteraden werkt het kartel van de gevestigde partijen nog altijd gesmeerd.

Pechtold verkeert nu in de positie om daaraan een einde te maken. Die kans mag hij niet laten lopen.

Volg en lees meer over:  NEDERLAND   OPINIE   POLITIEK   COMMENTAAR

59% wil burgemeester kiezen

Telegraaf 03.09.2017 Een meerderheid (59 procent) van de Nederlandse kiezers wil zelf zijn burgemeester kiezen. Vooral onder D66-stemmers is die wens groot, terwijl kiezers van PvdA en GroenLinks dat liever niet hebben, blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.

Foto: De Telegraaf

D66 is al jaren bezig met de gekozen burgemeester. Het kostte jaren politiek touwtrekken en toenmalig minister Thom de Graaf trad in 2005 zelfs af toen het niet lukte om het instrument dichterbij te brengen. De partij ziet nu een kans om de buit eindelijk binnen te halen.

Klassieke uitruil nodig

Daarvoor is een klassieke uitruil nodig: D66 geeft het referendum weg en krijgt er de gekozen burgemeester voor terug. Maar politieke partijen die niet aan de formatietafel zitten, reageren ontzet op het nieuws dat het raadgevend referendum mogelijk wordt afgeschaft.

De benoemingswijze van burgemeesters is vastgelegd in de grondwet. Daardoor is er moeilijk iets aan te veranderen; een grondwetswijziging moet twee keer door Eerste en Tweede Kamer. Bij de tweede keer is zelfs een twee derde meerderheid nodig.

03/09/17 Kiezers zijn voor handhaving raadgevend referendum
Maurice de Hond

Maurice de Hond

Nadelen

Er zijn nadelen aan het kiezen van een burgemeester, stellen experts. Zo heerst er angst voor een ’clown in het stadhuis’ die het bestuur niet serieus zal nemen.

Lees ook: ’Heus niet allerlei clowns’

Maar het huidige systeem heeft ook nadelen. Het systeem zou de baantjescarrousel in stand houden, ondoorzichtig zijn en als we toch af zijn van de kroonbenoeming: waarom dan niet echt zelf stemmen?

Bekijk ook: ‘Zwakke oplossing van D66’

LEES MEER OVER; FORMATIE 2017 RAADGEVEND REFERENDUM BURGEMEESTER D66 PEILING MAURICE DE HOND

Iedereen weet: het is tijd voor gekozen burgemeester

Elsevier 19.07.2017 Burgemeestersbenoemingen beginnen steeds meer te wringen. De functie is in wezen apolitiek, maar de selectieprocedure komt voortdurend in partijpolitiek vaarwater. Vorige week was er spektakel op het stadhuis van Den Bosch, omdat er volop naar het Brabants Dagblad was gelekt vanuit de vertrouwenscommissie.  ‘Een slagveld,’ noemde de vertrekkende burgemeester Ton Rombouts (CDA) de gang van zaken rond zijn opvolger.

Een week daarvoor werd er vanuit de vertrouwenscommissie in Arnhem níet gelekt. Daar liep alles op rolletjes en kwam opeens PvdA’er Ahmed Marcouch als een duveltje uit een doosje. Toen was er ook ophef, want hoe kon een vrijwel afgedankte partij als de PvdA tóch weer een burgemeesterspost scoren?

De manier waarop burgemeesters worden benoemd, is eigenlijk het slechtste van twee werelden. Niet plompverloren geparachuteerd vanuit Den Haag;  niet democratisch gekozen. Iets vaags halverwege.

Onnavolgbare politisering van de benoemingsprocedure

Tot 25 jaar geleden werden burgemeesters van de wat grotere steden plompverloren door het kabinet benoemd, waarbij er op de kwaliteiten van de persoon en op een evenredige verdeling van partijkleuren werd gelet. Maar op den duur werd die methode als ondemocratisch ervaren.

Syp Wynia: Waarom Marouch ongeschikt is als burgemeester

De roep werd luider om de burgemeester voortaan te kiezen. Maar dat ging niet door. Er kwam een procedure die er een beetje tussenin zit. Niet de bevolking mag kiezen, maar de door de bevolking gekozen gemeenteraadsleden bedisselen wie de burgemeester wordt.

Dit is half-democratisch en het leidt tot een onnavolgbare politisering van de benoemingsprocedure. Veel burgers ergeren zich daaraan, want juist de burgemeester als een niet-politieke gezagsdrager is hen dierbaar. Ze willen geen paladijn van de partijbelangen.

Zodra je de voordeur uitloopt, ben je het

De term burgemeester is een verbastering van de Middeleeuwse term ‘burgi magistratus’: meester van de burcht. Zo zien veel burgers hun burgemeester nog altijd het liefst: baas van het stadhuis. ‘Zodra je de voordeur uitloopt, ben je het,’ zeggen burgemeesters over hun functie. Iedereen wil met deze autoriteit praten, want dat is je buitenkansje om te vertellen wat er in je stad of dorp moet gebeuren. De burgemeester is immers de man of vrouw met de ambtsketen die – hopelijk – alles regelt, terwijl raadsleden en wethouders lopen te knoeien met partijbelangen.

Formeel klopt dat niet, want de neutrale burgemeester moet vooral de vergaderingen van gemeenteraad en wethouders-college voorzitten. Alleen qua openbare orde en veiligheid kan de burgemeester zich doen gelden. Juist op dit terrein verlangen de burgers krachtdadig optreden en dat straalt dan weer af op de burgemeester.

Iedereen weet: op den duur wordt de burgemeester gekozen

Op het Binnenhof voelt iedereen wel aan dat op den duur de burgemeester gekozen zal worden. De vraag is echter of het nieuwe kabinet een stap in die richting gaat zetten. Dat zou een prachtige manier zijn om D66 te paaien. Het CDA was altijd tegenstander van burgemeestersverkiezingen, maar inmiddels wil CDA-leider Sybrand Buma af van ‘het schimmige systeem van vertrouwenscommissies’. De VVD is min of meer in vertwijfeling. Alleen ChristenUnie is tegen, maar zal dit niet keihard spelen.

Benoeming burgemeesters uit Grondwet

In 2016 haalde een twee derde meerderheid van Tweede en Eerste Kamer de burgemeestersbenoeming al uit de Grondwet. Beide Kamers moeten daar de komende jaren nog een keer over stemmen. Daarna kunnen burgemeestersverkiezingen snel worden geregeld, mits het nieuwe kabinet dat wil.

Is dit wenselijk? Een gekozen burgemeester zal een krachtiger leider zijn van de gemeente. De wethouders en fracties in de gemeenteraad zullen moeten dimmen. Op lokaal niveau ontstaat min of meer een presidentieel stelsel. Dat is on-Nederlands, maar onvermijdelijk gezien het verval van politieke partijen: steeds minder mensen zijn partijlid en voor vrijwel.

  Politiek verslaggever Redacteur Eric Vrijsen  (1957) volgt voor Elsevier Weekblad sinds 1994 de Nederlandse politiek.

Trend in burgemeestersland: politieke afkomst doet er steeds minder toe

VK 11.07.2017 De burgemeestersbenoeming onttrekt zich aan het Haagse handjeklap, maar dat staat de dominantie van VVD, CDA en PvdA nog niet in de weg.

Toen Ton Rombouts in 1996 burgemeester werd van Den Bosch, waren in de Brabantse hoofdstad twee dingen zeker: in zijn paleis op de Parade zetelde de bisschop, een paar steenworpen verderop in het stadhuis aan de Markt zat zijn wereldse, maar toch altijd nog katholieke tegenhanger: op twee NSB’ers na in de oorlogsjaren had Den Bosch meer dan een eeuw lang steeds een KVP’er of katholieke CDA’er als burgemeester. Den Bosch was, zoals dat heette, een CDA-stad.

Dat Rombouts nu, na 21 jaar, wordt opgevolgd door VVD’er Jack Mikkers mag dan ook als een stevig bewijsstuk gelden van de veranderde verhoudingen in burgemeestersland. Niets is daar meer zeker. Drie benoemingen binnen één week in de top 20 van grootste gemeenten tonen aan dat de politieke afkomst van de kandidaten er nu echt steeds minder toe doet.

Arnhem

Toen voormalig PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch vorige week werd voorgedragen in Arnhem zagen liefhebbers van politieke machinaties juist het bewijs van het tegendeel: de PvdA – weggevaagd in de Tweede Kamer, maar nog net met één been in het landsbestuur – maakt van de gelegenheid gebruik om nog snel even wat partijgenoten op het pluche te helpen.

In werkelijkheid is daarvan geen spoor te bekennen. ‘Het was ook mijn eerste gedachte toen ik van Marcouch hoorde: gevallen Kamerlid wordt aan een nieuwe baan geholpen’, zegt Nico Baakman, politicoloog aan de Universiteit van Maastricht en expert in politieke benoemingen. ‘Maar hoe je het ook bekijkt: ik zie niet hoe de PvdA dat in dit geval had moeten regelen.’

De PvdA is in Arnhem slechts de derde partij. Marcouch werd voorgedragen door een lokale commissie met leden van onder meer SP, GroenLinks, Arnhem Centraal, Verenigd Arnhem, de Arnhemse Ouderen Partij en de Partij voor de Dieren – niet bepaald partijen die gevoelig zijn voor PvdA-druk vanaf het Binnenhof.

In Zaanstad, waar PvdA’er Jan Hamming deze week de winnaar werd, was de keuzecommissie niet minder gevarieerd. VVD’er Mikkers werd in Den Bosch geselecteerd uit 23 kandidaten, door alle fractievoorzitters in de raad.

Het is een tendens die in 2001 werd ingezet met de nieuwe benoemingsprocedure. Tot dat moment had elke grote Kamerfractie op het Binnenhof een eigen burgemeestersspecialist – iemand die de politieke kaart van Nederland uit het hoofd kende en onmiddellijk alarm sloeg als de verhoudingen tussen CDA, PvdA en VVD uit het lood dreigden te slaan. Dan volgde een potje kwartetten totdat iedereen weer tevreden was.

‘Het was ook mijn eerste gedachte toen ik van Marcouch hoorde: gevallen Kamerlid wordt aan een nieuwe baan geholpen’, zegt Nico Baakman, politicoloog aan de Universiteit van Maastricht. © ANP

Tegenwoordig hebben de gemeenteraden het recht van aanbeveling. Een vertrouwenscommissie van de raad selecteert de kandidaten en legt die voor aan de lokale volksvertegenwoordigers. De politieke kleur van de gegadigden is daarbij steeds minder van belang. Want al zouden de Haagse partijleiders willen, dan nog hebben ze hun partijgenoten niet in de hand. Niemand kan verboden worden te solliciteren.

En zelfs afspraken bieden geen garantie op succes. CDA’er Gerd Leers dacht zich in 2008 in Rotterdam verzekerd te hebben van de steun van de lokale PvdA. Maar die schoof uiteindelijk zelf Ahmed Aboutaleb naar voren. Uit Leers’ reactie sprak ongeloof: ‘Ik ben gewoon genept’.

Zo verschoten de afgelopen jaren vele gemeenten van burgemeesterskleur. Het enige wat daarbij vooralsnog niet of nauwelijks verandert: de kans is nog altijd klein dat een burgemeester niet van VVD, CDA of PvdA is. In 1998 had 93 procent van alle Nederlanders een burgemeester van een van de oude drie. In 2016 was het nog altijd 87 procent.

Slechts D66 (5 procent) en de lokale partijen (3 procent) slaan een bresje in het bastion. Ook is er een lichte trend waarneembaar naar de onafhankelijke kandidaat: inmiddels hebben acht gemeenten, waaronder Maastricht, een burgemeester zonder politieke kleur.

Dominantie van de oude drie

Hoe blijft die voortdurende dominantie van de oude drie in stand? Deels ligt dat aan de SP en de PVV, grote spelers in Den Haag, die nog altijd niet of nauwelijks burgemeesterskandidaten laten solliciteren. Maar waarom komen de lokale kandidaten niet door? ‘Ik zou het graag verklaren, maar het is raadselachtig’, zegt Baakman.

‘Je zou zeggen dat de kleintjes en de lokalen nu zo onderhand hun kans eens grijpen. Dat doen ze niet. Het is speculatie, maar misschien hebben gemeenteraden de neiging om voor ervaring te kiezen. CDA, VVD en PvdA zijn nog altijd leverancier van carrièrepolitici, mensen die van jongs af aan ervaring opdoen in het openbaar bestuur. Wat ook kan meespelen: die vertrouwenscommissies streven naar consensus. Misschien roepen de middenkandidaten uiteindelijk de minste weerstand op.’

Voor wie het echt anders wil, gloort intussen enige hoop: het D66-initatief tot grondwetshervorming om de direct gekozen burgemeester mogelijk te maken, is in eerste lezing al door de Eerste en de Tweede Kamer. De tweede ronde volgt in de komende kabinetsperiode. De kans dat het lukt is groot. De echte revolutie in burgemeestersland zal daarop nog even moeten wachten.

Bekijk hier de politieke kleur van de burgemeesters in alle gemeenten van Nederland. 

Volg en lees meer over:   DEN BOSCH   NOORD-BRABANT   NEDERLAND   POLITIEK

zie ook: Jan Hamming (PvdA) nieuwe burgemeester Zaanstad; Den Bosch kiest voor niet-religieuze Jack Mikkers (VVD) VK 11.07.2017

zie ook:  Burgemeester Mikkers was tweede keus van Den Bosch: favoriet Hamming koos voor Zaanstad VK 12.07.2017

VOORSTEL GEKOZEN BURGEMEESTER WEER IN KAMER

BB 04.05.2017 Een initiatiefwetsvoorstel van D66 om de benoeming van burgemeesters en commissarissen van de Koning uit de Grondwet te krijgen, gaat donderdag voor de tweede keer naar de Tweede Kamer. Het blijft spannend of het voorstel het in tweede lezing gaat halen.

Tweederde meerderheid nodig
Het voorstel is al een keer door de Tweede en Eerste Kamer goedgekeurd. Maar voor een grondwetswijziging moet het nog een keer door beide Kamers en steun van een tweederdemeerderheid krijgen. Dat lukte in eerste lezing in beide Kamers, maar het CDA stemde in de Senaat wel tegen.

In het initiatief van D66 wordt niet geregeld hoe de benoeming straks moet gebeuren. ‘Nadat de Grondwet is gewijzigd kan Nederland nadenken over of de burgemeester direct gekozen moet worden door de inwoners of dat bijvoorbeeld de gemeenteraad de burgemeester kiest’, aldus D66 Tweede Kamerlid Rob Jetten.

PvdA tegen in 2005

Een vergelijkbaar voorstel haalde het in 2005 niet in de Eerste Kamer nadat de PvdA zich ertegen had gekeerd. Sinds 2002 mag de gemeenteraad al wel bepalen wie de burgemeester wordt, maar daar zijn diverse varianten voor. D66 wil dat de burgemeester en commissaris van de Koning direct door de bevolking worden gekozen. (ANP)

GERELATEERDE ARTIKELEN;

Tweede ronde gekozen burgemeester

Telegraaf 04.05.2017 D66 blijft inzetten op een gekozen burgemeester. De partij dient vandaag opnieuw een wet in die haar ideaal een stapje dichterbij moet brengen.

Het is opmerkelijk dat D66 dit omstreden voorstel zo vurig doorzet terwijl er momenteel ook nog geformeerd wordt. Zo was het CDA in de senaat tegen de wet en die partij zou in de formatie nog moeilijk kunnen gaan doen. Bij D66 zijn ze in elk geval niet van plan het voorstel in te trekken.

Kamerlid Rob Jetten dient nu het wetsvoorstel in dat D66 eerder al eens succesvol door de Kamer loodste. Omdat het een grondwetswijziging betreft, moet het namelijk twee keer door Eerste en Tweede Kamer worden aangenomen. Deze keer zelfs met een tweederde meerderheid.

Het ziet er vooralsnog goed uit voor D66. CDA en PvdA, die eerder voor en later (deels) tegen stemden, lijken niet eens per se nodig voor die tweederde meerheid in de Tweede Kamer.

Als het wetsvoorstel weer wordt aangenomen, wordt de benoemingswijze van een burgemeester uit de grondwet gehaald. Als dat eenmaal gebeurd is, kan het parlement gemakkelijker een nieuw systeem invoeren. Dan is er geen lastige grondwetswijziging meer nodig. In die situatie zou een gewone Kamermeerderheid bijvoorbeeld een direct gekozen burgemeesterschap kunnen invoeren. En dat is waar D66 eigenlijk naar toe wil.

Officieel wordt een burgemeester momenteel nog bij koninklijk besluit benoemd. De laatste jaren krijgt de gemeenteraad echter steeds meer te zeggen. Die doet een aanbeveling over welke kandidaat het moet worden en die wordt eigenlijk altijd overgenomen. Critici vinden de D66-wet daarom overbodig, maar die partij vindt dat er momenteel nog steeds te weinig transparantie is.

D66 blijft inzetten op gekozen burgemeester

Telegraaf 04.05.2017  D66 blijft inzetten op een gekozen burgemeester. De partij dient vandaag opnieuw een wet in die haar ideaal een stapje dichterbij moet brengen.

Het is opmerkelijk dat D66 dit omstreden voorstel zo vurig doorzet terwijl er momenteel ook nog geformeerd wordt. Zo was het CDA in de senaat tegen de wet en die partij zou in de formatie nog moeilijk kunnen gaan doen. Bij D66 zijn ze in elk geval niet van plan het voorstel in te trekken.

Kamerlid Rob Jetten dient nu het wetsvoorstel in dat D66 eerder al eens succesvol door de Kamer loodste. Omdat het een grondwetswijziging betreft, moet het namelijk twee keer door Eerste en Tweede Kamer worden aangenomen. Deze keer zelfs met een tweederde meerderheid.

Het ziet er vooralsnog goed uit voor D66. CDA en PvdA, die eerder voor en later (deels) tegen stemden, lijken niet eens per se nodig voor die tweederde meerheid in de Tweede Kamer.

Als het wetsvoorstel weer wordt aangenomen, wordt de benoemingswijze van een burgemeester uit de grondwet gehaald. Als dat eenmaal gebeurd is, kan het parlement gemakkelijker een nieuw systeem invoeren. Dan is er geen lastige grondwetswijziging meer nodig. In die situatie zou een gewone Kamermeerderheid bijvoorbeeld een direct gekozen burgemeesterschap kunnen invoeren. En dat is waar D66 eigenlijk naar toe wil.

Officieel wordt een burgemeester momenteel nog bij koninklijk besluit benoemd. De laatste jaren krijgt de gemeenteraad echter steeds meer te zeggen. Die doet een aanbeveling over welke kandidaat het moet worden en die wordt eigenlijk altijd overgenomen. Critici vinden de D66-wet daarom overbodig, maar die partij vindt dat er momenteel nog steeds te weinig transparantie is.

LEES MEER OVER; KABINET TWEEDE KAMER D66 GEKOZEN BURGEMEESTER

mei 5, 2017 Posted by | 1e kamer, 2e kamer, burgemeester, D66, politiek | , , , , , , , , | 2 reacties