De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Terugblik eerste week;
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
Telegraaf 21.11.2020
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was het voor Jaap Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
AD 21.11.2020
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
De tweede week
Maandag 23.11.2020 vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout ging bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Telegraaf 23.11.2020
Telegraaf 23.11.2020
AD 23.11.2020
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers heeft zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg gegeven. Mogelijk deed hij dat niet, omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Telegraaf 25.11.2020
AD 25.11.2020
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Als oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni vorig jaar ouders een schadevergoeding wil toezeggen, gaat Van Ark daar voor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken omdat het een plan niet goed is uitgewerkt.
Onder het bewind van Van Ark wordt er lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat wordt op het allerlaatste moment geblokkeerd door Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt ook “verbaasd” te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel is staatssecretaris van Financiën op het moment dat Van Ark met het voorstel komt om het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee is dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorziet volgens kinderopvang-directeur Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur Belastingdienst Uijlenbroek is er bij Snel op 4 juni 2019 het besef dat het roer rigoureus om moet. Hij kondigt dan ook aan de wet aan te passen. Uiteindelijk blijven de problemen zich voordoen en treedt hij in december van dat jaar af.
AD 26.11.2020
Telegraaf 26.11.2020
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister, al is die als politiek leider van het departement uiteindelijk wel eindverantwoordelijk. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel geeft hij de opdracht voor een onderzoek dat leidt tot aangifte van Financiën tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Even was Hoekstra het gezicht van de fiscus na het aftreden van Snel, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Net als Hoekstra, werd Rutte als premier nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de ministeriële commissie aanpak fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 werd door deze commissie de fraudejacht opgeschroefd.
Documenten van deze commissie zijn geheim, ook de Kamer kreeg ze niet te zien. Maar de ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Volg de verhoren live
Lees hier meer over de commissie en het verhoorschema. De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek en NOS.nl.
De verhoren zijn vanaf maandag 16 november 2020 live te volgen via de livestream op deze website en de app Debat Direct. Alle verhoren zijn terug te kijken via Debat Gemist.
Meer over de Belastingdienst;
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Dag 9 – 27.11.2020 – Terugblik
Premier Mark Rutte tijdens de laatste dag van de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag.Beeld ANP
Hoe iedereen een beetje dader werd in het kinderopvangtoeslagschandaal. Óók de politiek
VK 28.11.2020 Bewindspersonen, Belastingdienst, rechters, ambtenaren: allemaal lieten ze steken vallen in het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen. Maar hoewel de affaire dankzij de Kamer aan het licht kwam, is ook zij niet vrij van schuld.
‘Het was het allemáál. De politieke context, de jurisprudentie, de ambtelijke bureaucratie, slechte communicatie met de ouders, de zerotolerance-aanpak van fraude. Het was een optelsom van dingen.’ Manon Leijten, voormalig secretaris-generaal van het ministerie van Financiën, is de minst coherente getuige die voor de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag verscheen. Maar ze geeft wel de meest kernachtige analyse van het toeslagendrama: alles wat er fout kon gaan, ging fout. En, vervelend voor de slachtoffers: er is niet één duidelijke dader te identificeren.
De acht ondervragers zijn niet op zoek naar schuldigen, verkondigt commissievoorzitter Chris van Dam van tevoren. Zij willen slechts de politieke en ambtelijke besluitvorming tussen 2010 en 2019 reconstrueren, om beter te begrijpen wat er fout is gegaan.
De onder ede afgenomen verhoren bieden een fascinerend inkijkje in de machinaties van het politiek-ambtelijk systeem en de zwakke schakels daarin. Na acht dagen, negentien getuigen en ruim 45 uur verhoor kunnen de commissieleden de puzzelstukjes gaan leggen. Op 17 december willen ze hun ‘bevindingen’ aan de Tweede Kamer presenteren.
Voor wie de verhoren heeft gevolgd, is het moeilijk voor te stellen dat in het rapport van ‘bevindingen’ straks niet met de vinger wordt gewezen. De acht Kamerleden kunnen hun verbijstering en verontwaardiging vaak niet verbergen. Vooral de (oud-)topmanagers van de Belastingdienst liggen onder spervuur van commissieleden die zich meer als aanklagers dan als ondervragers manifesteren.
Kop van Jut
Dat de Belastingdienst de kop van Jut zou worden in de toeslagenaffaire lag voor de hand. In de publieke perceptie zijn duizenden ouders gemangeld door harteloze dienstkloppers die zonder geldige reden kinderopvangtoeslagen hebben teruggevorderd bij ouders die niets misdaan hebben. Uit de verhoren van de afgelopen twee weken en de opgediepte ambtelijke documenten blijkt dat dit een veel te simplistisch beeld is. Valt de Belastingdienst dan niets te verwijten? Zeker wel, maar de werkelijkheid is genuanceerder.
De adviescommissie-Donner beschrijft eind 2019 hoe het zaadje van de kinderopvangtoeslagenaffaire al vóór 2005 wordt geplant. De Tweede Kamer bedenkt dan een toeslagenstelsel waarbij huishoudens een tegemoetkoming kunnen krijgen in de kosten van de ziektekostenverzekering, de huur en de kinderopvang.
Omdat huishoudens met een laag inkomen sterk afhankelijk zijn van overheidssteun, willen kabinet en de Kamer een servicegericht systeem waarbij gezinnen het geld zo snel mogelijk op hun rekening krijgen. Dat houdt in: toeslagen binnen acht weken na aanvraag uitkeren, en pas achteraf controleren of de aanvrager er wel recht op heeft.
Een systeem waarbij zonder controle vooraf hoge bedragen worden uitgekeerd, is een open uitnodiging tot fraude. Dat fenomeen neemt al snel een hoge vlucht. Het toeslagenstelsel wordt bovendien ingevoerd als de ict-systemen van de Belastingdienst daar niet klaar voor zijn. Daar komt bij dat kabinetten de Belastingdienst tussen 2004 en 2012 zware bezuinigingen opleggen.
Weglekkende miljarden
Vanaf 2010 trekken belastingambtenaren via hun vakbond Abvakabo aan de bel over de hoge werkdruk. Bij de dienst is nauwelijks capaciteit voor controletaken, waardoor er ‘miljarden’ aan onterecht uitgekeerde toeslagen ‘weglekken’. In die jaren komt een aantal geruchtmakende fraudes met kinderopvangtoeslagen aan het licht, zoals de zaken rond gastouderbureau De Appelbloesem (in 2009) en kinderopvanginstelling De Parel (2013).
In het voorjaar van 2013 onthult actualiteitenrubriek Brandpunt een massale toeslagenfraude door een bende Bulgaren. Zij schrijven zich in op valse woonadressen in Nederland, vragen op basis van nephuurcontracten huurtoeslag aan en vertrekken met de buit naar Bulgarije.
In die context slaat de stemming in de Tweede Kamer helemaal om. Moest het toeslagenstelsel voor invoering nog een dienstverlenend karakter hebben en uitgaan van vertrouwen in de burger; nu heeft fraudebestrijding ineens de allerhoogste prioriteit. Kamerleden staan zich voor de interruptiemicrofoon te verdringen om Weekers de mantel uit te vegen over de Bulgarenfraude. De Kamer eist een harde fraudeaanpak, en snel een beetje.
Bij de Belastingdienst is men opgetogen dat de politiek eindelijk het belang van fraudebestrijding inziet. De frustratie over de ‘weglekkende miljarden’ is daar hoog opgelopen. De top van de dienst richt een speciaal fraude-opsporingsteam op om malafide gastouderbureaus en kinderopvangverblijven aan te pakken.
Het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF) gaat in de herfst van 2013 aan de slag. Een van de eerste signalen die de fraudebestrijders oppakken betreft het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Dat is de zaak die later bekend wordt als CAF-11 en die de toeslagenaffaire aan het rollen brengt.
Uit interne verslagen blijkt dat het CAF dit onderzoek erg slordig heeft uitgevoerd. In het fraudeteam heerst een onprofessioneel ‘jongens van de gestampte pot’-sfeertje waarbij leden onder elkaar spreken over ‘afpakjesdag’ als ze fraudeurs op het spoor denken te zijn. De rapportages over de huisbezoeken bij gastouders en het boekenonderzoek bij Dadim zijn vaag, incompleet en deels tegenstrijdig.
De belastingambtenaren vinden geen bewijzen voor fraude door het gastouderbureau, maar vinden wel aanwijzingen dat een aantal Dadim-klanten heeft gesjoemeld met het aantal opvanguren. Die aanwijzingen trekt het CAF niet na. In plaats daarvan zet de dienst Toeslagen de kinderopvangtoeslag van alle 300 Dadim-ouders in 2014 ‘tijdelijk’ stop.
Omgekeerde bewijslast
Dat lijkt deels uit gemakzucht te gebeuren. In plaats van zelf bewijzen voor fraude te verzamelen, draait de Belastingdienst de bewijslast om: de ouders moeten maar aantonen dat ze géén fraude hebben gepleegd. Volgens de Belastingdienst is zo’n ‘zachte stop’ goed bedoeld, namelijk om ouders te beschermen tegen hoge schulden.
Als er sprake is van fraude, moeten zij de toeslagen immers volledig terugbetalen. Dus hoe eerder de uitkeringen stoppen, hoe lager straks de terugvordering. De dienst gaat ervan uit dat ouders die onschuldig zijn dat vrij snel kunnen aantonen door betalingsbewijzen te overleggen.
Dáármee begint het drama pas echt. Want zowel de wetgever (de politiek) als de uitvoerder (de Belastingdienst) maken het ouders in de praktijk vrijwel onmogelijk hun onschuld te bewijzen. De wetgever heeft in zijn obsessie met fraudebestrijding inmiddels zóveel voorwaarden gesteld aan het recht op toeslag, dat ook ouders die te goeder trouw zijn impliciet (en soms expliciet) als fraudeur worden aangemerkt.
Eén administratief foutje kan fataal zijn. Ontbreekt er een handtekening op het contract met het gastouderbureau? Fraudeur. Adres niet goed ingevuld? Fraudeur. Eigen bijdrage te laat of niet tot op de laatste cent betaald? Fraudeur, alles terugbetalen.
Let op het woordje ‘alles’. Wie 10.000 euro kinderopvangtoeslag per jaar ontvangt (zulke bedragen zijn niet ongewoon voor gezinnen met een laag huishoudinkomen) en 10 euro van zijn eigen bijdrage verzuimt te betalen (of gewoon het bonnetje van die betaling kwijt is), moet het volle pond terugbetalen. Bij de Belastingdienst zitten ze daarmee in hun maag, vertellen de bazen van de dienst aan de onderzoekscommissie.
Oud-directeur Hans Blokpoel zegt er ‘buikpijn’ van te hebben gekregen dat de wetgeving zo hard uitpakte voor sommige ouders. De topmanagers kloppen tussen 2012 en 2014 naar eigen zeggen diverse keren aan bij bewindslieden met een verzoek het invorderingsbeleid te verzachten. In plaats van de hele toeslag terug te eisen, zou de Belastingdienst liever de eigen bijdrage plus een niet al te hoge boete willen invorderen.
Doof voor alarmsignalen
Die alarmsignalen vinden geen gehoor bij de top van de ministeries en het kabinet. Deels omdat ze niet luid en duidelijk genoeg zijn. Zo leest Eric Wiebes een als alarmerend bedoelde notitie eerder als een aansporing de regels nog wat aan te scherpen. Een topambtenaar van Sociale Zaken geeft diezelfde notitie niet door aan minister Lodewijk Asscher, omdat hij het persoonlijk oneens is met het versoepelingsverzoek van de Belastingdienst.
De kabinetswisseling in 2017 geeft enorm veel vertraging, omdat de nieuwe bewindslieden andere afwegingen maken. Maar de belangrijkste reden voor het niet thuis geven van bewindspersonen is dat ze de verkeerde probleemanalyse maken.
Alle verantwoordelijke bewindslieden verkeren tot het voorjaar van 2019 in de waan dat de kern van het probleem in het toeslagenstelsel zelf zit, namelijk dat hoge voorschotten per definitie ook tot hoge terugvorderingen leiden. Wiebes en Asscher willen de kinderopvang daarom op een andere manier financieren. Maar het ontwerpen en invoeren van een compleet nieuw financieringsstelsel kost jáááren, werpen de commissieleden de bewindslieden voor de voeten.
En ondertussen raakt de genadeloze zeis van de dienst Toeslagen elke maand honderden gezinnen. ‘Waar was uw gevoel van urgentie?’, willen de ondervragers weten. Het ontnuchterende antwoord: dat ontbrak. Totaal. Dit ondanks het feit dat bezorgde Kamerleden de hoge terugvorderingen, en de gevolgen daarvan voor ouders, vanaf 2010 meerdere keren nadrukkelijk aan de orde stelden in Kamerdebatten.
Onbeschrijflijke drama’s
De belangrijkste reden waarom de politieke en ambtelijke top van de ministeries van Sociale Zaken en Financiën de zaak op zijn beloop laat, is dat men daar niet doorheeft dat het misgaat bij de uitvoering. Ouders die betrokken zijn bij zaken die het CAF-team behandelt, krijgen geen eerlijke kans hun onschuld aan te tonen.
De Belastingdienst vertelt hen niet welke bewijsstukken ze aan moeten leveren en maakt andere bewijsstukken zoek. Ouders die in de ogen van Toeslagen ‘fraudeur’ zijn, krijgen het stempel ‘opzet/grove schuld’ achter hun naam en kunnen geen betalingsregeling krijgen. Dat leidt tot onbeschrijfelijke drama’s waarbij huwelijken en relaties sneuvelen, huizen en auto’s onder de hamer gaan en banen gedwongen worden opgezegd, omdat ouders de kinderopvang niet meer kunnen betalen.
Van dit alles heeft de politiek geen weet, omdat de Belastingdienst erover zwijgt. De vier bewindslieden die de Belastingdienst enige tijd onder hun hoede hadden, doen tegenover de commissie hun beklag over de extreem gesloten en defensieve cultuur bij de uitvoeringsorganisatie. Het lukt politici vrijwel niet relevante informatie boven water te krijgen, vooral niet als die informatie negatief afstraalt op de dienst zelf.
De beroerde informatievoorziening binnen de Belastingdienst is deels het gevolg van gebrekkige automatiseringssystemen waarin documenten niet centraal en voor iedereen toegankelijk worden opgeslagen, maar ook – zoals het fraudeonderzoek bij Dadim laat zien – van gebrekkige verslaglegging.
De rechtspraak gaat in dit verhaal evenmin vrijuit. Rechters zijn onafhankelijk en kunnen dus niet op het matje worden geroepen door parlementaire commissies. Hoogleraar bestuursrecht Bert Marseille kraakt op de eerste verhoordag harde noten over de rol van de Raad van State.
De hoogste bestuursrechter heeft jarenlang in rechtszaken tussen ouders en de Belastingdienst geoordeeld dat ‘alles terugvorderen’ de enige juiste uitleg van de wet is en dat de Belastingdienst geen enkele ruimte heeft coulance te betrachten.
Maar als het kinderopvangtoeslagenschandaal grote maatschappelijke en politieke ophef veroorzaakt, legt de Raad van State dezelfde wetgeving pardoes diametraal anders uit. In oktober 2019 concludeert de RvS ineens dat ‘alles terugvorderen’ helemaal niet de juiste interpretatie van de wet is en dat de Belastingdienst al die tijd een veel te harde lijn heeft gevolgd.
Beklaagdenbankje
Bewindspersonen, belastingdienst, rechters, topambtenaren: ze zijn allemaal een beetje dader. De enige verdachte die niet in het beklaagdenbankje heeft gezeten, is de Tweede Kamer. Het moet blijken of de ondervragingscommissie bereid is de hand ook in eigen boezem te steken.
Het feit dat de commissie een compliment van Wopke Hoekstra wel erg gretig in ontvangst nam (‘zonder de Tweede Kamer was deze affaire nooit aan het licht gekomen’) is een slechte voorbode. Het is absoluut waar dat de vasthoudendheid van Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA), net als het speurwerk van RTL Nieuws en Trouw, cruciaal waren bij het blootleggen van de misstanden.
Maar Hoekstra maakte ook nog een andere opmerking: ‘Hoe hebben we als politiek zo’n complex en onuitvoerbaar toeslagenstelsel kunnen bedenken?’ De Tweede Kamer heeft inderdaad het verdronken kalf gevonden en de put gedempt. Maar het parlement zou niet over het hoofd mogen zien dat het de put waarin het kalf verdronk, ook zelf gegraven heeft.
Meer lezen
De Toeslagenaffaire leert dat een topambtenaar eerst en vooral inhoudelijk gedreven moet zijn, betoogt oud-hoogleraar bestuurskunde Wim Derksen.
Voormalige bewindslieden lieten voor de parlementaire onderzoekscommissie kinderopvangtoeslag zien dat de echte macht geen pathetiek nodig heeft om machtig te zijn. De echte macht kan in doodsaaie ambtelijke procedures die niemand leest duizenden mensen slopen zonder dat een haan ernaar kraait, schrijft Sheila Sitalsing in haar column.
MEER OVER; POLITIEK MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE OVERHEIDSBELEID MISDAAD ABVAKABO BELASTINGDIENST BERT MARSEILLE BULGARENFRAUDE YVONNE HOFS
Verhoren toeslagaffaire afgerond: waarom greep politiek niet in?
NU 28.11.2020 Afgelopen week stonden de politieke kopstukken onder ede voor de ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagenaffaire onderzocht. Ministers en staatssecretarissen die er jarenlang met hun neus bovenop zaten, konden afgelopen week niet uitleggen waarom duizenden ouders verstrikt raakten in de fraudejacht van de Belastingdienst.
Premier Mark Rutte geeft iedere donderdagochtend les in Den Haag. “Ik leg dan aan kinderen uit dat de rechtsstaat ons beschermt tegen de almacht van de overheid”, zei Rutte vrijdag tijdens zijn verhoor.
Van bescherming was bij de gedupeerde ouders van de toeslagaffaire jarenlang geen sprake. Deze week moesten (oud-)ministers en staatssecretarissen uitleggen hoe dat is gebeurd.
Dat de ondervragingscommissie er überhaupt is gekomen, is dankzij volhardende Kamerleden (CDA’er Pieter Omtzigt en SP’er Renske Leijten) en journalisten (RTL en Trouw), zei minister Wopke Hoekstra (Financiën). Bij de informatievoorziening ging het al mis.
Dat werd pijnlijk duidelijk vlak voor de verhoren, toen een belangrijke memo toch werd gevonden bij de Belastingdienst, en een dag erna, toen de fiscus opnieuw met belangrijke informatie naar buiten kwam.
‘Met de kennis van nu…’
De politici die dicht bij de toeslagenaffaire stonden, hadden allemaal hun redenen en argumenten waarom de schuld niet alleen bij hen lag. Er werd wel schuldbewust teruggeblikt. “Met de kennis van nu…”, was een veelgehoorde zin, merkte commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) op de laatste dag van de verhoren op.
Vooraf hoopte Van Dam dat het voor de gedupeerde ouders, die door het toeslagensysteem in een nachtmerrie belandden, duidelijk zou worden dat zij in ieder geval niet zelf de oorzaak waren van alle ellende.
Dat is onherroepelijk helder geworden, voor zover dat al niet het geval was. Maar de vraag blijft: wie had hier wél iets aan kunnen doen?
Mogelijke oplossingen strandden, belangrijke informatie bereikte niet de juiste minister. De bewindslieden lieten afgelopen week ook zien dat de schuld volgens hen verdeeld is over vele lagen binnen de overheid.
Eric Wiebes, huidig minister van Economische Zaken en van 2014 tot 2017 staatssecretaris van Financiën, tijdens zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie Kinderopvangtoeslag. (Foto: ANP)
‘Je gaat als bewindsman niet over alles’
Rutte zei dat zijn ministerie van Algemene Zaken maar klein is tussen de kolossale departementen in Den Haag. Als er dus iets fout gaat op Financiën, gaan Rutte en zijn ambtenaren daar de boel niet overnemen. “Dat willen we ook niet.”
Hoekstra is eindverantwoordelijk op Financiën, maar op zijn bureau belanden dagelijks tientallen dossiers. De kinderopvangtoeslag raakt niet eens zijn portefeuille.
De staatssecretaris van Financiën heeft de Belastingdienst onder zijn hoede. Maar de fiscus gaat over de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. De regels worden bepaald door de minister van Sociale Zaken.
“Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Frans Weekers, staatssecretaris tussen 2010 en 2014. Hij wees daarom naar toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Weekers trad uiteindelijk in 2014 af en werd opgevolgd door Eric Wiebes. Ook hij kon niet dé oorzaak aanwijzen. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Wiebes maakte in 2017 plaats voor Menno Snel. Snel zag hoe het toeslagensysteem is gebouwd “zonder een greintje menselijke maat”.
‘Monster van de macht heeft altijd een redelijk argument’
De uitleg van de problemen waren er wel, maar de oorzaak werd er niet mee gevonden. Het deed denken aan de opmerking van PvdA-Kamerlid Henk Nijboer begin dit jaar tijdens een debat over de toeslagenaffaire.
“Het monster van de macht van de overheid heeft altijd weer een redelijk argument.”
Het was voor de bewindslieden ook duidelijk dat alleen de ouders die al dit leed is aangedaan echt konden vertellen wat er aan de hand was. Pas na hun verhaal drong het door. “Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra.
Rutte beloofde dat hij, als hij premier blijft, op regelmatige basis met gedupeerde ouders in gesprek zal gaan.
Gedupeerde ouders praten in Den Haag met premier Mark Rutte, voorafgaand aan het verhoor. (Foto: ANP)
‘Geen fundamentele les geleerd’
Uit de verhoren bleek dat er signalen genoeg waren, maar ze waren niet sterk genoeg of werden gezien als storend. Er gebeurde namelijk jarenlang niets.
Ook een rechterlijke uitspraak, een zeer kritisch rapport van de Nationale ombudsman en schrijnende verhalen van ouders in de media duwde de Belastingdienst niet de goede kant op.
Of zoals Rutte het zei: “De bal is naar het ravijn gerold zonder dat we onze voet er tegenaan hebben gezet.”
De ondervragingscommissie zal geen conclusies trekken uit de verhoren. Wel wordt er op 17 december een eindrapport met ‘waarnemingen’ aan de Tweede Kamer aangeboden.
Renske Leijten, commissielid en als SP-Kamerlid aanjager in dit dossier, had in ieder geval haar waarneming voor Rutte al paraat tijdens het verhoor. “Ik heb niet gehoord dat er een fundamentele les is geleerd. Dat vind ik wel heel jammer.”
Rutte over toeslagenaffaire: ‘Bal die richting ravijn rolde’
Zie ook: Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Plan fiscus: elke vordering vanaf 3.000 euro al het label Opzet/Grove Schuld
NU 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3.000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘Opzet/Grove Schuld’ (OGS) op te plakken. Zij verloren mogelijk het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Dat blijkt vrijdag uit een memo dat deze week is opgedoken. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft de memo vrijdag naar de Tweede Kamer gestuurd.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van OGS zijn beschuldigd, 96 procent ten onrechte deze stempel kreeg. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft de memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. “Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. “En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
De staatssecretaris belooft dat zij “gezien de ernst” deze zaak “tot op de bodem laat uitzoeken”. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel OGS hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1.500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. “Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Lees meer over: Politiek Binnenland Toeslagenaffaire
Nieuw kindertoeslagmemo duikt op: ook ‘fraudeur’ met schuld lager dan 1500 euro
NOS 27.11.2020 Op het ministerie van Financiën is een tot dusver onbekende nota opgedoken over de harde aanpak door de Belastingdienst van ouders met kinderopvangtoeslag. In de memo uit 2016 staat dat ook ouders die minder dan 1500 euro aan de Belastingdienst moesten terugbetalen het etiket ‘Opzet Grove Schuld (OGS) kregen.
Tot dusver was bekend dat ouders met een schuld bij de fiscus van meer van 3000 euro automatisch het etiket OGS kregen. Ze werden daarmee door de fiscus als fraudeur bestempeld.
Het etiket OGS had grote gevolgen voor de ouders, zo is de afgelopen jaren gebleken. Ouders konden bijvoorbeeld geen schuldhulpverlening bij hun gemeente aanvragen en verloren het recht op een betalingsregeling. In de praktijk betekende dit dat sommige gezinnen hun huis moesten verkopen en in grote problemen kwamen.
‘Nare boodschap’
Staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor de Toeslagen, maakt het nieuws over het memo uit 2016 vrijdagavond bekend, een dag na de afsluiting van de parlementaire verhoren over de kinderopvangtoeslagen. Het ministerie heeft ook een filmpje gemaakt waarin Van Huffelen deze “hele nare boodschap” aan ouders vertelt.
Alexandra v Huffelen @AvHuffelen
Er is nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld boven tafel gekomen. In deze video vertel ik u daar meer over.
Staatssecretaris Van Huffelen zegt in haar filmpje dat het nog niet duidelijk is of ouders met een schuld vanaf 1500 euro daadwerkelijk zo hard zijn aangepakt. Dat wordt nog uitgezocht.
Onder ede verhoord
De afgelopen weken zijn ambtenaren en (oud-) bewindslieden door de parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvang onder ede gehoord over hoe het kon gebeuren dat ouders en gastouders vanaf 2012 door de Belastingdienst werden aangemerkt als fraudeur als ze ook maar iets niet goed hadden ingevuld bij hun toeslagenaanvraag of te weinig eigen bijdrage hadden betaald.
Uit de verhoren werd duidelijk dat iedereen achteraf vond dat het heel erg was en dat ze signalen van de disproportionele aanpak van de ouders onvoldoende hadden herkend. De voorganger van Van Huffelen, Menno Snel, zei tegen de commissie dat de informatiehuishouding “een bende” was. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateerde hij.
PvdA-Kamerlid Nijboer reageert met ongeloof op het bericht van Van Huffelen. “Zou dat nou echt pas vandaag bekend geworden zijn?” Hij wil dat de staatssecretaris zich in de Tweede Kamer komt verantwoorden.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/897141c8-30e2-11eb-b113-0255c322e81b.jpg)
Telegraaf 27.11.2020 Iedereen met een toeslagenschuld van meer dan 3000 euro zou van de Belastingdienst automatisch het stempel van fraudeur hebben gekregen. De fiscus wilde zo snel achterstanden wegwerken.
Dat staat in een nieuw opgedoken memo uit 2016 dat staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) vrijdag naar buiten brengt. Het gaat om het stempel ’opzet/grove schuld’. Wie dat label kreeg, kwam in grote problemen. Want deze mensen konden geen betalingsregeling krijgen voor hun toeslagschulden en bijvoorbeeld ook geen schuldhulpverlening van de gemeente.
Dat de Belastingdienst vrij makkelijk dit stempel uitdeelde, was al bekend. Maar met de werkwijze die in het memo staat, zouden nog eens duizenden ouders zomaar tot fraudeur zijn bestempeld. En dat mocht ’zonder verdere controle’ gebeuren, staat in het memo. De fiscus overwoog deze botte bijl om de grote achterstanden van ouders die een verzoek tot een betalingsregeling hadden gedaan, weg te werken. De fiscus hoopte dat van de ’totaalvoorraad’ aan verzoeken tot betalingsregelingen op deze manier 3500 ’versneld’ konden worden ’afgedaan’.
Het memo komt opvallend genoeg precies een dag na het aflopen van de verhoren naar de toeslagenaffaire in de Tweede Kamer naar buiten. Van Huffelen zet nog de kanttekening dat ze niet zeker weet of de Belastingdienst de werkwijze ook echt heeft doorgezet. Maar ze noemt het een signaal dat ze ’zeer serieus’ neemt en wil het ’tot de bodem laten uitzoeken’.
BEKIJK MEER VAN; belastingen overheid Van Huffelen Belastingdienst Financiën
3000 euro of meer terugbetalen aan toeslag? Opzet/grove schuld, stelde fiscus
AD 27.11.2020 Ambtenaren van de Belastingdienst stelden in 2016 voor om mensen die 3000 euro of meer aan kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, zonder verder onderzoek het etiket ‘opzet/grove schuld’ op te plakken. Zij verloren het recht op een betalingsregeling of schuldhulpverlening bij de gemeente.
Dat blijkt uit een memo dat deze week is opgedoken en dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het plan moest de fiscus helpen een grote achterstand in aanvragen voor een betalingsregeling weg te werken.
Eerder werd al duidelijk dat van de vele duizenden mensen die van ‘opzet/grove schuld’ zijn beschuldigd, 96 procent dat stempel ten onrechte kregen. Van Huffelen liet daarop onderzoek doen en dat heeft dit memo uit 2016 aan het licht gebracht.
Of het voorstel ook daadwerkelijk is uitgevoerd, wordt nu verder onderzocht. ,,Maar één van de lessen van de afgelopen periode is dat dit soort signalen zeer serieus genomen moet worden”, zegt Van Huffelen. ,,En deze signalen passen ook bij verhalen die ik hierover hoor in mijn gesprekken met gedupeerde ouders.”
Uitzoeken
De staatssecretaris belooft dat zij ‘gezien de ernst’ deze zaak ‘tot op de bodem laat uitzoeken’. Zij wil ook onderzocht hebben hoe het kan dat ouders die nooit het stempel ‘opzet/grove schuld’ hebben gekregen, naar eigen zeggen in schuldhulptrajecten toch geconfronteerd werden met verwijten van fraude.
Van Huffelen meldt verder dat de Kamer eerder ten onrechte is verteld dat tot 2017 mensen met een toeslagenschuld tot 1500 euro altijd een betalingsregeling konden krijgen. ,,Uit een kleine steekproef komt naar voren dat deze werkwijze in de praktijk niet altijd gevolgd lijkt te zijn.”
Memo Belastingdienst: 3000 euro schuld was automatisch stempel fraudeur
RTL 27.11.2020 Iedereen die in de toeslagenaffaire volgens de Belastingdienst meer dan 3000 euro moest terugbetalen, werd mogelijk al sinds 2016 automatisch bestempeld als fraudeur. Dat blijkt uit een interne memo van de belastingdienst dat vandaag naar buiten is gekomen.
Dit beruchte stempel ‘OGS’ (opzet / grove schuld) maakte het voor gedupeerden onmogelijk om een betalingsregeling te treffen en zorgde ervoor dat ze bovendien buiten alle compensatieregelingen werden gehouden. Gedupeerden raakten hierdoor in zware financiële problemen. In enkele gevallen moesten gezinnen zelfs hun huis gedwongen verkopen en bleven achter met een torenhoge restschuld.
Stempel onterecht
Inmiddels is duidelijk dat in 96 procent van de gevallen het stempel onterecht was.
‘Niet specifiek gemotiveerd’
“We gaan niet langer uitzoeken waarom er sprake is van een terugvordering. De opzet/grove schuld zal dan ook niet langer specifiek gemotiveerd worden”, staat er onder meer letterlijk in de memo. Op die manier wilde de Belastingdienst de ‘achterstand in een snel tempo wegwerken’.
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen maakte de vondst van de memo vandaag bekend. Ze zegt erbij dat het niet zeker is of het memo ook is uitgevoerd.
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Mogelijk nieuwe informatie over Opzet Grove Schuld naar Tweede Kamer gestuurd
RO 27.11.2020 Gedupeerde ouders van de problemen met de Kinderopvangtoeslag hebben eerder aangegeven dat ze vaak niet wisten waarom ze het stempel Opzet Grove Schuld (OGS) hebben gekregen en of niet werden geholpen met hun problemen. Daarom is daar onderzoek naar gedaan. Daarbij is informatie boven tafel gekomen die door staatssecretaris Van Huffelen naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Het gaat onder andere om een memo uit 2016 waarin wordt voorgesteld om iedereen met een kinderopvangtoeslagschuld van meer dan 3000 euro, direct het predicaat OGS te geven. Of dat ook is uitgevoerd, is niet bekend.
Verder lijkt het erop dat ook mensen met een schuld van minder dan 1500 euro het predicaat OGS gekregen hebben terwijl er eerder gedacht werd, dat dit niet het geval was.
Wat de gevolgen van deze ontdekking zijn en hoe zaken mogelijk raakten aan de schuldhulpverlening, is nog niet bekend. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Hoe dat onderzoek gaat gebeuren, maakt het ministerie van Financiën volgende week bekend.
Documenten;
Brief signalen ten aanzien opzet_grove schuld
Kamerstuk: Kamerbrief | 27-11-2020
Zie ook;
De balans opgemaakt: slachtoffers houden bittere nasmaak want ‘vogels zijn gevlogen’
AD 27.11.2020 De verhoren zitten erop. De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag gaat haar rapport schrijven, dat op 17 december verschijnt. Vier waarnemingen en één ontnuchterende vaststelling dringen zich alvast op.
Och, had ik maar…
Gepijnigde blikken, spijtbetuigingen en af en toe een traan. De stoet getuigen die de commissie de afgelopen twee weken onder ede hoorde, zat vaak zichtbaar in de maag met de vraag hoe het kan dat het toeslagenschandaal onder hun gezag kon plaatsvinden. Achteraf, ‘met de kennis van nu’, hadden ze het anders moeten doen.
Lees ook;
Ambtenaren van Financiën en Sociale Zaken trokken naar eigen zeggen wel aan de bel, maar lieten het er vervolgens bij zitten. Bewindslieden vroegen niet door, ook al lagen er rapporten op hun bureau waardoor alle alarmbellen hadden moeten afgaan.
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017. © ANP
Een brief van een bezorgde grootmoeder werd door toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher beantwoord met het zakelijke verweer dat hij niet op individuele gevallen kon ingaan. Achteraf schaamde Asscher zich voor dat ‘koude’ antwoord, zei de PvdA’er. Hij vond hij dat hij met de brief door zijn ministerie had moeten lopen, met de vraag ‘jongens, hoe zit dit?’
Dat deed hij niet. Ook andere kopstukken namen al die tijd nooit de moeite om eens met de mensen zelf te praten, die zo in de knel waren gekomen. Kortom, dat de volledige omvang van het drama zich pas in 2019 openbaarde, kwam ook doordat er al die tijd volop kansen werden gemist.
Ondoordringbare leemlagen
Dat signalen niet doorkwamen, kwam deels door de manier waarop de Belastingdienst is georganiseerd. Er werken dertigduizend mensen bij de dienst, maar geluiden van de werkvloer belandden vaak niet bij de ambtelijke top. Als dat wel gebeurde, bleef de staatssecretaris van Financiën vervolgens verstoken van die informatie.
Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën van 2014 tot 2017. © ANP
Eric Wiebes sprak tijdens zijn verhoor meermaals van ‘leemlagen’ waar amper iets doorheen sijpelde. Zijn opvolger Menno Snel liep voortdurend achter de feiten aan, doordat er telkens nieuwe informatie opdook. ,,Het was gewoon een bende’’, zei hij tegen de commissie.
Tekenend voor de gang van zaken is de beruchte memo uit maart 2017, die pas eind oktober van dit jaar opdook. De opsteller, jurist Sandra Palmen, adviseerde de afdeling Toeslagen toen al te stoppen met procederen en ouders te compenseren. Haar superieuren beslisten anders, zei ze tijdens haar verhoor. Zowel Wiebes als Snel ontkende de memo ooit te hebben gezien. Toch zei Wiebes nooit het idee te hebben gehad dat er sprake is geweest van ‘kwade opzet’ bij ambtenaren, iets waar de commissie soms aan leek te twijfelen, gezien het soms venijnige verhoor van sommige oud-directeuren.
Beleid is sexy, uitvoering niet
,,Toeslagen is een fabriek zonder een greintje oog voor de menselijke maat’’, zei Menno Snel. Maar in plaats van de machine stop te zetten werd heel lang gedacht dat een nieuwe machine de problemen zou oplossen. Een stelselwijziging moest er komen. Eerst werd onder Asscher jarenlang gewerkt aan de huishoudentoeslag, die onder meer de kinderopvangtoeslag overbodig zou maken. Die poging werd in 2014 gestaakt, omdat het ‘te complex’ werd.
Menno Snel, staatssecretaris van Financiën 2017 tot 2019. © ANP
Vervolgens zette de regering haar kaarten op een systeem waarbij kinderopvangorganisaties ‘direct’ gefinancierd zouden worden, in plaats van via een toeslag aan de ouders. Opnieuw werd jaren aan dit nieuwe systeem gewerkt, totdat het derde kabinet-Rutte de invoering toch te risicovol achtte. Staatssecretaris Tamara van Ark was beducht voor een nieuw ict-debacle en trok in 2018 de stekker eruit.
Al die jaren lag de focus op nieuw beleid, en kon de ‘alles of niets’-benadering gewoon doorgaan. Een foutje ter waarde van 100 euro kon een gezin zomaar duizenden euro’s aan terug te betalen toeslag kosten. Dat een grote groep ouders door de Belastingdienst ook nog eens rücksichtslos als fraudeur werd gebrandmerkt leidde tot de zeer schrijnende situatie die we nu kennen.
De witte vlekken
De commissie heeft veel kunnen ophelderen, maar er bleven ook zaken onderbelicht. Neem de rol van de Raad van State: de hoogste bestuursrechter gaf de Belastingdienst aanvankelijk keer op keer gelijk in zaken die ouders hadden aangespannen. Die bevestiging zorgde er mede voor dat de ‘alles of niets’-benadering van het toeslagenbeleid gewoon doorging. De Raad van State werd pas later kritischer. De commissie heeft een onafhankelijke analyse laten uitvoeren van de uitspraken. Die zal pas bekend worden op 17 december.
Premier Mark Rutte na afloop van het verhoor. © ANP
Ook blijft de kant van de Tweede Kamer zelf onderbelicht. Het viel buiten de opdracht van de commissie om parlementariërs te horen. Toch is onduidelijk hoe het kan dat de toeslagwetgeving zó hard heeft kunnen uitpakken. Ook de Kamer zelf legde na de Bulgarenfraude grote nadruk op fraudebestrijding. Het maakt nieuwsgierig naar een parlementaire zelfanalyse.
Vogels zijn gevlogen
Met uitzondering van premier Rutte zitten alle politiek verantwoordelijken van toen niet meer op hun post. Daardoor konden oud-bewindspersonen de afgelopen week spijt betuigen, zonder daar consequenties uit te (hoeven) trekken.
Gedupeerde ouders praten op het Plein in Den Haag met premier Mark Rutte. © ANP
Tekenend was misschien wel de manier waarop oud-staatssecretaris Wiebes bijna terloops aan de commissie opbiechtte dat hij in 2017 de Tweede Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. Achteraf was het antwoord dat hij had gegeven op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt ‘idioot’ en ‘verbijsterend’, zei Wiebes. Het onjuist informeren van het parlement geldt als een politieke doodzonde, maar Wiebes zit inmiddels ergens anders. Hij is nu als minister verantwoordelijk voor Economische Zaken en Klimaat. Zijn opvolger van destijds, Menno Snel, is na zijn aftreden eind 2019 alweer opgevolgd door maar liefst twee staatssecretarissen.
Zo houden slachtoffers een bittere nasmaak: zowel bewindslieden als vrijwel alle topambtenaren uit die tijd zitten allemaal allang op andere posten, terwijl duizenden ouders nog op schadevergoeding wachten.
Dag 8 – 26.11.2020
Kinderopvangtoeslagverhoren klaar: hoe de alarmbellen nooit werden gehoord
NOS 26.11.2020 Het lijkt een eeuwigheid geleden dat advocaat Eva González Pérez in haar verhoor verwees naar Het Proces van Kafka. De gedupeerde ouders waanden zich hoofdpersoon Jozef K. Hun schuld stond blijkbaar vast, maar wat ze hadden misdaan en waarom ze werden gestraft wisten ze niet.
González Pérez was de eerste getuige die verscheen voor de parlementaire ondervragingscommissie van de Tweede Kamer, anderhalve week geleden. Topambtenaren, staatssecretarissen en ministers volgden haar, uitmondend in vele uren aan verhoren onder ede over de kinderopvangtoeslagenaffaire.
De zaak in een notendop: ouders worden vanaf 2012 door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur als zij ook maar iets niet goed hebben ingevuld bij hun toeslagaanvraag of te weinig eigen bijdrage hebben betaald. Een dubbele nationaliteit was reden om als verdacht te worden aangemerkt. De slachtoffers raakten hun toeslag kwijt zonder opgaaf van redenen. Maar erger nog, al ontvangen toeslagen werden teruggevorderd – soms vele tienduizenden euro’s – met grote financiële en sociale problemen als gevolg.
De verhoren in een notendop: iedereen vindt het achteraf erg, ministeries wijzen naar elkaar en signalen kwamen niet waar ze moesten zijn of werden onvoldoende herkend. “Het wereldkampioenschap bestuurlijk onvermogen”, vat commissievoorzitter Chris van Dam het samen.
Halstarrig
De eerste week van de ondervragingen was het de beurt aan de ambtenaren. “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven”, zegt secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken (SZW) Loes Mulder. Dat gebeurt toch.
Ambtenaren van het ministerie van Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, zeggen grofweg: het alles-of-niets-beleid dat leidde tot de forse terugvorderingen was niet fraai. Maar het kwam van SZW en wij voerden het alleen uit. De commissie nam daar geen genoegen mee. “U was de hoogste baas, u had toch heel veel invloed?”, werd gevraagd aan voormalig Belastingdiensttopman Peter Veld. Dat was hij en dat had hij, maar Sociale Zaken was “halsstarrig”.
Volgens oud-topambtenaar Jaap Uijlenbroek van de fiscus is er niet één schuldige aan te wijzen:
Leijten ondervraagt Toeslagendirecteur over werkwijze
Ambtenaren van Sociale Zaken zeggen op hun beurt dat de Belastingdienst niet echt hard aan de bel heeft getrokken. “Ik heb nooit iemand boos aan mijn bureau gehad”, aldus oud-topambtenaar Marcelis Boereboom. En, is het punt van een aantal verhoorde SZW-ambtenaren, de Belastingdienst handhaafde hardvochtiger dan ons beleid voorschrijft.
De bewindslieden spreken in de tweede week van de verhoren ook over signalen die niet zijn doorgekomen. “Te weinig alarmbellen op allerlei niveaus”, zegt minister Wopke Hoekstra van Financiën. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen? Dat komt omdat ik de informatie niet kreeg”, zegt voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Een van de memo’s die nooit op de juiste plek naar boven zijn gekomen, is de waarschuwing van juridisch adviseur Sandra Palmen.
De belangrijkste waarschuwingen en adviezen uit het memo
Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers heeft het over “een leemlaag” waar niks doorheen komt en zijn opvolger Eric Wiebes “zag de lont niet branden van de bom die later ontplofte”. Toch gaan er gedurende de jaren dat de affaire speelt memo’s, notities, brieven, briefjes, rapporten en opmerkingen naar allerhande bewindspersonen.
Oud-staatssecretaris Wiebes probeert in zijn verhoor uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.” De commissie vindt dat ook, blijkt uit de soms felle en strenge toon van de verhoren. Commissieleden benadrukken dat bewindspersonen zelf verantwoordelijk zijn voor de informatiestroom op hun eigen departement en zich dus eigenlijk niet kunnen verschuilen achter ambtenaren die alarmbellen niet weten te vinden.
RTL Nieuws en Trouw
Premier Rutte hoorde pas vorig jaar over de volle omvang van de problemen, zegt hij. Hij kan zich niet herinneren dat hij er een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Besproken wordt ook of de Tweede Kamer wel adequaat is geïnformeerd. “Nee, terugkijkend niet”, zegt Rutte. De afgelopen tijd kwamen veel documenten via RTL Nieuws en Trouw naar buiten, tot frustratie van het parlement. Minister Hoekstra vraagt zich voor de commissie af of “we hier hadden gezeten zonder vragen door de media en vanuit de Kamer”.
Wiebes antwoordde hij op vragen van de Kamer dat er niets bekend was over gedupeerde ouders, terwijl dat wel zo was.
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
Gedurende de twee weken worden omstandigheden aangevoerd die een rol spelen bij het uit de hand lopen van de kinderopvangtoeslagaffaire. Zo leidt de Bulgarenfraude begin jaren 2010 tot een streng antifraude-klimaat, wordt geschetst. “Men wilde er een tandje bij”, zegt Weekers. “We hebben oog gehad voor de balans”, zegt Rutte. “Maar het kan zijn dat mensen grenzen hebben overschreden.”
En er was het problematische toeslagensysteem zelf, dat stamt uit 2005. Velen zijn er ongelukkig mee, omdat het te complex is voor burgers, omdat het wordt ingevoerd terwijl de Belastingdienst er nog niet klaar voor is, omdat werken met voorschotten altijd leidt tot correcties en omdat het systeem te rigide is. “Een fabriek zonder menselijke maat”, aldus oud-staatssecretaris Snel, de enige afgetreden bewindspersoon in deze affaire.
Blussen
Asscher wijdt voor de commissie uit over een eenvoudiger systeem waarbij het geld rechtstreeks naar de opvang gaat. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Maar in de jaren dat daaraan wordt gewerkt, worden ouders nog steeds vermalen door het oude systeem.
Voorzitter Van Dam: “Ik krijg het beeld dat het huis in de fik staat en dat er een nieuw huis wordt gebouwd zonder het oude te blussen.” En het nieuwe huis komt er uiteindelijk niet, omdat het volgende (en dus huidige) kabinet er toch niet aan wil.
‘Pijn, alleen maar pijn’
Premier Rutte reflecteert in zijn verhoor – het laatste van de commissie- op wat fraudebestrijding eigenlijk is: “Je zoekt mensen die willens en wetens geld willen lospeuteren bij de overheid waar ze geen recht op hebben.” Dat dat hier is misgegaan, wordt nog eens duidelijk buiten het Kamergebouw, waar een aantal gedupeerden zich voor de laatste dag had verzameld. Een van hen vertelt over de “pijn, alleen maar pijn” waarmee ze de afgelopen weken voor tv heeft gezeten. “De betrokkenen eten er geen boterham minder om en ik loop bij de voedselbank.”
De parlementaire commissie presenteert op 17 december de bevindingen aan de Tweede Kamer. Dat document is overigens een reconstructie, zonder conclusies en zonder aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Dit weten we nu door de verhoren over de toeslagenaffaire
RTL 26.11.2020 De verhoren over de affaire met de uit de hand gelopen fraudejacht door de Belastingdienst zijn vandaag afgerond. RTL Nieuws-journalist Pieter Klein bracht samen Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis de affaire aan het licht. Zij wonnen daarvoor de prijs Journalist van het Jaar. Klein legt uit wat de verhoren van de afgelopen twee weken hebben opgeleverd.
Pieter, welke uitspraken vielen je het meeste op?
“Dat ambtenaren zeiden dat ze allemaal ‘buikpijn’ hadden, maar dat er geen enkele ‘buikpijnnotitie’ op het bureau van ministers is gekomen. Dat geen van de topambtenaren, ministers en staatssecretarissen echt snapten hoe heftig het beleid was, en hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord.
Dat ze pas vorig jaar, na de onthullingen van RTL Nieuws en Trouw het ‘schaamrood op de kaken’ kregen. Toen ze het brandende lont zagen dat een sociale bom liet ontploffen. Toen ze zagen dat jarenlang ‘een bal richting het ravijn rolde’ en dat niemand had ingegrepen. En dat premier Mark Rutte uiteindelijk zei dat de harde aanpak na de Bulgarenfraude, ambtenaren misschien het idee had gegeven dat ze over de grenzen van de wet mochten gaan, terwijl dat niet de bedoeling was.”
Toeslagenaffaire: Wiebes zegt niets te weten van ‘buikpijn’ bij topambtenaren
Wat heeft je het meest verbaasd?
“Het patroon van niet goed kijken naar het effect van wetten. Alleen kijken naar grote stelselwijzigingen of abstract naar ‘de schuldenproblematiek’. Niet goed luisteren naar signalen. Niet praten met gewone mensen die in de knel zaten. Dat politieke en ambtelijke bestuurders zelfs niet wisten hoe de wetgeving en regels in elkaar zaten, waardoor mensen onterecht tot fraudeur werden bestempeld en in nog grotere ellende terecht kwamen.
Dat er niet is geluisterd naar het vernietigende memo van die ene jurist uit 2017, die toen al zei dat de Belastingdienst ‘ontoelaatbaar’ handelde. Dat het toen al opgelost had kunnen worden. En dat zoveel belangrijke informatie al die tijd is achtergehouden voor parlement, pers en samenleving.”
Verandert dit nog iets voor de gedupeerden?
“Nee. Veel ouders hebben met afgrijzen en ongeloof naar de verhoren gekeken. Ook met woede, omdat de compensatie nog steeds heel traag gaat. Ze vinden het over het algemeen wel goed wat de parlementaire ondervraging heeft blootgelegd. En ik denk dat het uiteindelijke rapport van de commissie een nog ontluisterender beeld zal schetsen. Het enige voordeel voor de ouders is dat zij gehoord worden, dat hun zaak op de politieke agenda blijft staan, ook in de aanloop naar de verkiezingen, waardoor de druk op Den Haag heel groot zal zijn om het juiste te doen.”
Directeur Toeslagen in tranen tijdens verhoor toeslagenaffaire
Directeur Toeslagen Agaath Cleyndert breekt tijdens het begin van het verhoor van de toeslagenaffaire. Gesprekken voeren met gedupeerde ouders was, zei ze, het moeilijkste wat ze in haar loopbaan heeft gedaan
Komen de verhoorde kopstukken weg met ‘ik wist er niets van’?
“Dat moet blijken. Het is natuurlijk waar dat sommige betrokkenen niet alles wisten, of op sommige momenten niet alles konden weten. Maar de verhoren lieten ook zien dat te vaak niet is doorgevraagd, dat signalen zijn genegeerd. Of betrokkenen onder ede de waarheid en de gehele waarheid hebben verteld, is aan de commissie: als zou blijken dat de commissie tot de conclusie komt dat sommigen niet de hele waarheid hebben gesproken, kan de commissie aangifte doen wegens meineed. Het kan ook zijn dat de commissie het gewoon vaststelt. Daarnaast kijkt het Openbaar Ministerie nog naar mogelijke strafvervolging van de Belastingdienst; ook daar zou nieuwe informatie kunnen opduiken.”
Hoe kan het dat de verantwoordelijken niets wisten van dit enorme probleem?
“Veel van de problematiek was op zich jarenlang wel bekend. Forse terugvorderingen van toeslagen, met name bij de armste mensen. Of dat toeslagen teruggevorderd werden als niet de hele eigen bijdrage was betaald. Maar de meest schrijnende effecten kwamen pas in volle omvang op tafel nadat vorig jaar werd onthuld hoe ernstig de fraudejacht was ontspoord, en hoe duizenden mensen letterlijk zijn ‘aangereden door de overheid’. Of, zoals premier Rutte zei, toen bleek dat de ‘overheid die zó machtig is, en mensen moet beschermen, mensen heeft vermorzeld’.”
Is de belangrijkste bevinding dat binnen een ministerie informatie niet op de juiste plek komt?
“Als het goed functioneert, komen problemen juist wel in volle omvang op tafel. Dan vragen topambtenaren goed door, en leggen zij politici alle mogelijke scenario’s voor om in te grijpen. Minister Hoekstra (Financiën) legde uit dat een van de grootste problemen was dat de Belastingdienst informatie niet boven tafel kreeg, en daarna veel te defensief in het eigen gelijk bleef hangen, waardoor de informatievoorziening ‘verhullend’ was. Uit het verhoor van Mark Rutte bleek vandaag dat er ook op hoog niveau is gestuurd om niet alle informatie ruimhartig openbaar te maken.”
RTL Nieuws en Trouw publiceerden gezamenlijk over de misstanden in de ontspoorde fraudejacht van de Belastingdienst. Ouders werden onterecht aangemerkt als fraudeur en kwamen in grote problemen. Lees hier een overzicht van de affaire die onder meer staatssecretaris Menno Snel ertoe bracht de eer aan zichzelf te houden.
Er werden vaak zinnetjes gebruikt als ‘dat kan ik mij niet meer herinneren’. Werden ambtenaren en politici voorbereid?
“Ambtenaren en politici zijn inderdaad voorbereid op wat ze wel en niet moeten zeggen. Ze zullen niet het advies hebben gekregen om te liegen, omdat ze onder ede staan. Daarom waren ze heel precies in wat ze zich wel en wat ze zich juist niet herinnerden.”
Wat heeft de enquête opgeleverd?
“We hebben een heel ontluisterend inkijkje gekeken in hoe ons bestuur doorschoot in de fraudejacht en niet ingreep bij te harde wetgeving en te lang gemaakte fouten niet wilde toegeven. Daar is inmiddels iedereen van doordrongen. In politiek en bestuurlijk Den Haag zal het signaal zijn: als er ergens een probleem is, kijk er dan veel eerder naar. Een tweede conclusie is: je moet niet twee ministeries twee verschillende wetten laten uitvoeren, en niet goed kijken naar de uitvoering. Een derde conclusie: er moet in de wet veel meer aandacht zijn voor menselijke maat. En, heel simpel: ga gewoon praten met mensen.”
Wat zullen de consequenties zijn van de bevindingen van de verhoorcommissie?
“Dat moet nog blijken, als de commissie 17 december het verslag presenteert. De harde kantjes van het beleid zijn inmiddels al aangepast. In januari komt er een Kamerdebat over wat de politieke conclusies moeten zijn. Over hoe het verder gaat met het hele toeslagenstelsel, dat functioneerde als een ‘fabriek’ waarin geen oog was voor de menselijke maat, wordt in de formatie na de komende verkiezingen besloten.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Pieter Klein Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte maakt nogmaals excuus aan slachtoffers kinderopvangaffaire
NOS 26.11.2020 Voorzitter Van Dam sluit het verhoor van Rutte af. Hij was de laatste getuige die is gehoord. De commissie presenteert op 17 december 2021 het eindverslag.
- Het was vandaag de laatste dag van de openbare verhoren
- Twee weken lang hoorde de commissie topambtenaren en politici
- De commissie hoorde als laatste getuigen minister Hoekstra en premier Rutte
Liveblog gesloten
- 6 UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
- 6 UUR GELEDEN
Rutte: nogmaals excuus
Rutte is het met minister Hoekstra eens dat de kindertoeslagaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als de Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. De premier herhaalt de excuses die hij eerder aan de betrokken ouders heeft gemaakt. Hij schaamt zich ervoor dat hij tien jaar premier is geweest en dat het probleem niet is opgelost. “Uiteindelijk ben ik de in de ogen van het land de baas is van het spul.”
Rutte gaat ook nog eens met de betrokkenen praten. “Dat was ik al van plan om in de zomer te doen, maar dat is er door corona nog niet van gekomen.
- 7 UUR GELEDEN
Rutte: Kamer niet adequaat geïnformeerd
Op de vraag of Rutte vindt dat de Kamer adequaat is geïnformeerd over de toeslagenaffaire, zegt de premier: “Nee, terugkijkend niet. Dat memo van mevrouw Palmen had de Kamer natuurlijk moeten bereiken.” Het gaat dan om een memo uit 2017 van een topambtenaar, die vond dat ouders te hard werden aangepakt. Dat memo bleef lang onopgemerkt.
- 7 UUR GELEDEN
‘Toeslagenaffaire is vergelijkbaar met aardbevingen Groningen’
Het verhoor van premier Rutte gaat verder. Hij gaat in op de vergelijking die hij eerder maakte tussen de toeslagenaffaire en de aardbevingen in Groningen. “Hier is een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Dit is overheidsfalen. Dit is de bal die richting het ravijn rolde en niemand stak een poot uit.”
Hij wijst erop dat de overheid een schild had moeten zijn voor burgers, maar dat in dit geval niet is geweest.
- 7 UUR GELEDEN
Het verhoor is een kwartier geschorst
Om 15.35 uur gaat het verhoor van premier Rutte verder.
- 7 UUR GELEDEN
‘Affaire lijkt op bal die richting ravijn rolt’
Rutte zegt stellig dat het helpen van mensen prioriteit had bij het kabinet. De rest, het oplossen van een politiek probleem bijvoorbeeld, was wat hem betreft achtergrondmuziek. “Het ging echt om de mensen die nu ook weer op het Plein staan. Het is verschrikkelijk wat hen is overkomen: huwelijksproblemen, kinderen die het moeilijk hebben.”
Hij vergelijkt de affaire met een bal die richting een ravijn rolt en op een gegeven moment niet meer te stoppen is.
Rutte: de bal rolde in het ravijn
- 7 UUR GELEDEN
‘Snel was goede staatssecretaris, had wat mij betreft niet weg gehoeven’
Vanaf juni 2019 is de kinderopvangtoeslagaffaire echt een groot onderwerp, zegt premier Rutte. Vanaf dan heeft hij er bemoeienis mee. Hij biedt staatssecretaris Snel zijn hulp en ondersteuning aan. Hij vindt het overigens onterecht dat Snel moest vertrekken. “Hij was een goede staatssecretaris. Ik had het volste vertrouwen in zijn aanpak.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik had moeten waarschuwen voor de balans
Rutte geeft toe dat ambtenaren door de verharding van de fraude-aanpak, na onder meer de ‘Bulgaren-fraude’, misschien het gevoel hebben gekregen dat ze verder konden gaan dan ze anders zouden doen. “We hebben oog gehad voor de balans, maar het kan zijn dat u ook gelijk heeft en dat mensen grenzen hebben overschreden.”
De premier zegt dat dit een van de lessen is die hij heeft getrokken: dat hij mensen had moeten waarschuwen dat fraude hard moet worden aangepakt, maar dat de balans ook goed in de gaten moet worden gehouden.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: ik vind ook dat fraude moet worden aangepakt, maar wel in balans
Rutte heeft in zijn beginperiode als premier regelmatig gezegd dat alles op alles moet worden gezet om fraude te bestrijden. “Jazeker, daar heb ik een opvatting over.” Hij wijst erop dat het destijds niet om deze zaak ging, maar om bijvoorbeeld de ‘Bulgaren-fraude’ met onder meer huursubsidie. Hij vindt dat er wel oog moet zijn voor de menselijke maat.
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: in een keer alle info naar buiten brengen
Rutte zegt dat hij het verstandig vond om met de beantwoording van het wob-verzoek van 7 juni te wachten tot het rapport van de commissie-Donner er was. Dat kwam in oktober uit. Maar de premier vond het een goed idee om zo lang te wachten omdat het hem beter leek om alle informatie in een keer naar buiten te brengen.
Premier Rutte bij de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ANP
- 8 UUR GELEDEN
Rutte ontkent dat hij stukken heeft tegengehouden
Twee dagen na de ministerraad op 7 juni werd er een wob-verzoek gedaan. Het antwoord daarop liet lang op zich wachten, beaamt Rutte. Maar hij ontkent dat hij de beantwoording heeft tegengehouden. Wel heeft hij geadviseerd om alle stukken in een keer naar buiten te brengen. “Maar dat heeft niet geleid tot weken vertraging.”
- 8 UUR GELEDEN
Rutte: de bom ontplofte op 7 juni 2019
De bom ontplofte wat Rutte betreft tijdens de ministerraad op 7 juni 2019. “Toen was iedereen op de hoogte van de ernst in elk geval wat betreft de CAF-11-ouders.” Dat is de eerste groep van ongeveer 300 ouders, waarvan duidelijk werd dat zij het slachtoffer waren van een keiharde terugvordering van toeslagen.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: memo-Palmen viel niet onder Rutte-doctrine
Het gaat over de zogenoemde Rutte-doctrine. Zo wordt het uitgangspunt genoemd dat ambtenaren onderling vrijelijk moeten kunnen communiceren. De premier vindt dat hun mails bijvoorbeeld niet mogen worden opgevraagd. Hij maakt een uitzondering voor wat hij klokkenluiderssignalen noemt, zoals het memo van topambtenaar Palmen uit 2017, waar het de afgelopen weken vaak over gaat. Daarin waarschuwde zij dat er sprake was van onbehoorlijk bestuur en dat ouders gecompenseerd moesten worden. Het memo werd genegeerd en dook opnieuw op in 2019.
- 9 UUR GELEDEN
Rutte: niet bewust weinig aantekeningen gemaakt
Kamerlid Kuiken verbaast zich erover dat er nauwelijks aantekeningen gevonden zijn van gesprekken tussen ambtenaren op het ministerie van Algemene Zaken en de premier. Het lid van de parlementaire ondervragingscommissie vraagt zich af of er bewust heel weinig wordt opgeschreven, zodat die stukken ook niet kunnen worden opgevraagd. Rutte ontkent dat. Hij zegt dat de lijnen binnen AZ gewoon kort zijn. “Het is maar een klein ministerie.” Volgens hem wordt er alleen grappenderwijs weleens gewezen op de Wet Openbaar Bestuur, op basis waarvan journalisten en Kamerleden bijvoorbeeld een Wob-verzoek kunnen indienen. Kuiken: “Maar ik weet uit ervaring dat in elke grap een kern van waarheid zit”.
- 9 UUR GELEDEN
Ook Rutte werd zich pas in juni 2019 bewust van grote problemen
Ook Rutte hoorde pas in juni 2019 van de omvang van de problemen met de kinderopvangtoeslag. Hij kan zich niet herinneren dat hij hier een gesprek over heeft gehad met een van de betrokken bewindspersonen. “Kan zijn, hoor, dat daarover gesproken is. Maar dat staat mij niet meer bij.”
Rutte zag dat de bal het ravijn in was gerold, maar consequenties blijven uit
AD 26.11.2020 Het verhoor onder ede was een primeur voor een premier die van de gelegenheid gebruik maakte om nogmaals zijn excuses aan te bieden voor de toeslagenaffaire. Politieke consequenties verbindt Mark Rutte daar niet aan, maar hij heeft wel een les geleerd, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
,,Het was een bal die het ravijn inrolde en niemand stak een poot uit.” Aan metaforen had de mini-enquête naar de toeslagenaffaire de afgelopen twee weken geen gebrek, dus deze beeldspraak van minister-president Mark Rutte kon er vanmiddag ook nog wel bij.
Lees ook;
o Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
o Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
Nieuwsgieriger was de commissie echter naar de vraag hoe de premier zijn eigen rol had gezien. Hij is immers het enige politieke kopstuk dat al op zijn post zat toen de kiem voor het schandaal werd gelegd. De rest is vertrokken. Hij zit er nog.
Rutte legt de eed af tijdens zijn verhoor door de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. © EPA
Excuses
In zijn slotwoorden zei Rutte zich vooral te schamen dat het toeslagensysteem in de tien jaar dat hij in het Torentje zit nog altijd onveranderd is. Pogingen om het stelsel te veranderen strandden keer op keer, terwijl er intussen wel duizenden ouders onbedoeld ‘tussen de wielen van de overheid’ zijn geraakt. Rutte zei daardoor geraakt te zijn: ,,Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen.” En dus herhaalde hij de excuses die hij in januari van dit jaar tegen de slachtoffers had uitgesproken.
Ik ben in de ogen van het land de baas van het spul. Ik kan daar niet voor weglopen, aldus Mark Rutte.
Toch maakte Rutte zijn rol tijdens zijn verhoor een aantal keren kleiner dan zijn ondervragers lief was. Dat hij leiding had gegeven aan de ministeriële commissie die de fraudeaanpak tijdens zijn tweede kabinet flink opschroefde, deed Rutte eerst nog af als een vooral technisch voorzitterschap, zoals hij er vele heeft. Zo makkelijk kwam hij echter niet weg: had hij wel voldoende oog gehad gehad voor de ‘schaduwkant’ van die verharde aanpak? Immers, ouders die een foutje met de aanvraag van de kinderopvangtoeslag hadden gemaakt zijn het slachtoffer geworden van een nietsontziende fraudejacht, waarbij fundamentele rechtsbeginselen zijn geschaad.
Voorafgaand aan zijn verhoor werd de premier opgewacht door een aantal gedupeerde ouders. © ANP
Vergoelijken
Rutte snapte de vraag en gaf toe dat zijn rol ook weer niet zó klein was geweest. En ja, hij had ook een les getrokken: hij rekent het zichzelf aan dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja, we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
Dat die grenzen toch werden overschreden, kan wellicht komen doordat uitvoerende ambtenaren de aansporing van het kabinet niet juist hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Venijn
Minister van Financiën Wopke Hoekstra had even daarvoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst geveld. De CDA-bewindsman had geen goed woord over gehad voor de informatieverstrekking vanuit de fiscus. Dat verwijt kreeg Rutte vervolgens hard door de commissie in het gezicht gesmeten. Want gaf hij door zijn eigen ‘Rutte-doctrine’ om memo’s tussen ambtenaren niet te willen delen met het parlement zelf niet het verkeerde voorbeeld? En is de neiging bij zijn ministerie van Algemene Zaken om zo min mogelijk op papier te zetten niet ingegeven door angst dat informatie door parlement en media kunnen worden opgeëist?
De geheime notulen van de ministerraad die hij had mogen inzien, zo zei voorzitter Chris van Dam, ‘dragen niet bij aan het beeld dat transparantie prioriteit nummer één was bij dit kabinet.’ Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken. SP’er Renske Leijten, die met Omtzigt stapels Kamervragen had moeten stellen, voelde zich vaak met een ‘kluitje in het riet gestuurd’, zei ze. ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte met het nodige venijn voor de voeten.
Over de vasthoudendheid van met name CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt werd tijdens kabinetsberaden niet altijd ‘met vriendelijke toon gesproken’, was de commissie gebleken
Verschrikkelijk
De premier kon het haar slechts nazeggen, ook al omdat Hoekstra tijdens zijn verhoor het duo Omtzigt-Leijten, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, lof toezwaaide: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland”, aldus de minister van Financiën.
Rutte herinnerde de commissie eraan wat er van hem en de rest van de politiek, ongeacht partijkleur, mag worden verwacht: ,,Niemand gaat de politiek in om mensen in hun diepste bestaan te kwetsen of te raken. Wij moeten zorgen dat mensen nooit tussen raderen van systeem komen.” Dat juist dát is gebeurd, vindt Rutte net als al die andere ex-bewindslieden die deze week te biecht gingen ‘verschrikkelijk’. Maar politieke consequenties trekt hij daar niet uit.
De bode begeleidt de premier naar zijn plek in de enquêtezaal, waar hij vanmiddag, als eerste premier ooit, onder ede werd gehoord. © ANP
Fraudecommissie van Rutte leidde mogelijk tot hardere aanpak
NU 26.11.2020 Een commissie die in 2013 werd opgericht om fraude te bestrijden, onder leiding van premier Mark Rutte, heeft er mogelijk voor gezorgd dat de aanpak te streng werd. Er is geen directe link met de problemen die nu bekend zijn met de kinderopvangtoeslag, maar het kan ervoor hebben gezorgd dat een klimaat ontstond waarin ambtenaren “over de grens” konden gaan.
“Het kan pervers uitpakken”, zei Rutte donderdag voor de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire.
Als er al een link is tussen de toeslagenaffaire waarbij ouders onterecht als fraudeur werden bestempeld en slachtoffer werden van te harde aanpak van de Belastingdienst, dan had die link er niet mogen zijn, zei de premier. “Er kunnen mensen het gevoel hebben gehad dat zij verder mochten gaan dan normaal”, zei Rutte verder.
Wat er in die anti-fraudecommissie wordt besproken, is geheim. Stukken mogen ook niet openbaar worden gemaakt, maar de ondervragingscommissie heeft ze wel mogen inzien.
“Het beeld is wel: we gaan fraude aanpakken. We zien nu dat het beleid kneiterhard is”, zei commissievoorzitter Chris van Dam (CDA). “Misschien is de indruk gewekt dat ambtenaren over de grens konden gaan”, antwoordde Rutte.
De informatievoorziening in dit dossier is ‘de crux’, zei Van Dam. Of beter gezegd: het gebrek eraan. Stukken die werden opgevraagd door Kamerleden kwamen niet boven tafel. Regelmatig werden zij verrast door berichten via de media, maar ook daar kwam informatie vaak pas boven tafel na Wob-verzoeken.
‘Rutte-doctrine’ hielp niet mee bij openheid
De commissie had het vermoeden dat de zogenoemde ‘Rutte-doctrine’ hier een rol in heeft gespeeld. De term dook op in een sms-bericht van een medewerker van Rutte waarin wordt gesproken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt die informatie wil van oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel.
Het betekent dat Rutte over het algemeen niet wil dat ambtelijke stukken zomaar openbaar worden gemaakt. Ambtenaren moeten “in alle veiligheid” kunnen werken en “onderling kunnen brainstormen”, zonder dat die gesprekken later publiekelijk worden, vindt de premier.
Dat heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld journalisten die via een Wob-verzoek informatie boven tafel willen krijgen, te lang op informatie moeten wachten. Dat gebeurde regelmatig in de toeslagenaffaire.
Rutte wilde benadrukken dat zijn ministerie, Algemene Zaken, maar een kleine organisatie is waar niet altijd alles wordt bijgehouden. Verwijten van de ondervragingscommissie dat zijn departement belangrijke informatie voor de Kamer achterhield, ontkende hij.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/80b60646-2fe2-11eb-bda3-0217670beecd.jpg)
Rutte: fraudecommissie leidde mogelijk tot ’verder dan normale’ aanpak
Telegraaf 26.11.2020 De speciale ministeriële commissie voor fraude kan ertoe hebben geleid dat ambtenaren ruimte zagen voor een aanpak die ’verder gaat dan normaal’. Dat zegt premier Mark Rutte donderdagmiddag in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Rutte werd onder meer verhoord over die commissie, die in 2013 werd opgezet, onder meer naar aanleiding van de ’Bulgarenfraude’ met toeslagen. Kamerleden vragen Rutte wat voor impact die focus op fraude had voor de dienstverlening aan burgers. „Er is altijd het risico als je fraude gaat bestrijden, termijnen langer gaan duren”, zegt Rutte over die balans. „Maar het is in elk geval niet de bedoeling dat mensen tussen de wielen van de overheid gaan komen.”
Dat gebeurt in de toeslagenaffaire toch. En Rutte moet in het verhoor toegeven dat zijn fraudecommissie misschien wel aan bij heeft gedragen. „Het kan dat mensen in de uitvoering het gevoel hebben gekregen: we moeten verder gaan dan normaal.” De ministeriële commissie voor fraude-aanpak recenseert hij donderdagmiddag als ’matig geslaagd’.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
’Geen tijd voor alles op papier’
De Tweede Kamer voelt premier Rutte ook stevig aan de tand over de gebrekkige verslaglegging op zijn departement en informatievoorziening van het kabinet. „We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten”, verdedigt Rutte zich in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
De ondervragingscommissie met Kamerleden die Rutte donderdagmiddag verhoort, blijkt op zijn ministerie van Algemene Zaken maar weinig documenten te hebben kunnen vinden over het toeslagendossier. „U heeft gekregen wat we hebben”, zegt Rutte. „Het is een heel klein departement. We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten.”
De premier ontkent dat er weinig wordt vastgelegd om te voorkomen dat journalisten en Kamerleden later documenten op kunnen vragen. Dat wordt volgens Rutte wel eens ’grappend’ gezegd door zijn ambtenaren. „Maar dat wordt niet in actie omgezet.”
De commissie zet ook vraagtekens bij het gebrek aan openheid. Rutte wordt ondervraagd over wat in Den Haag de ’Rutte-doctrine’ wordt genoemd. De premier wil dat communicatie van ambtenaren onderling of met bewindspersonen niet naar buiten komt, tot het tot besluitvorming overgaat. „Ambtenaren moeten met elkaar vrij kunnen denken”, vindt Rutte. Anders kunnen ’opties niet worden gewogen’ of ’stomme ideeën’ niet worden geopperd, stelt de premier.
Fnuikend
Dat de toeslagenaffaire aan het licht is gekomen, is volgens minister Wopke Hoekstra (Financiën) vooral te danken aan de pers (RTL en Trouw) en Kamerleden (Renske Leijten en Pieter Omtzigt). Die ’fnuikende’ conclusie trekt Hoekstra tijdens zijn verhoor donderdagochtend.Die problemen worden Hoekstra pas in de loop van 2019 duidelijk. Het pijnlijke vindt hij dat het zo lang heeft moeten duren voordat de politieke top doorhad hoe duizenden ouders vermorzeld werden door de eigen overheid. En dan niet eens doordat die overheid dat zelf doorheeft.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e1701a50-2fc2-11eb-a6c1-0217670beecd.png)
Hoekstra donderdagmorgen tijdens de start van het verhoor. Ⓒ POLITIEK 24
„Het echt fnuikende van het dossier is eerlijk gezegd dat er al veel langer iets aan de hand is en dat het pas in 2019 op de agenda komt door berichten in de media en vragen uit de Kamer”, zegt Hoekstra. „En als die dingen niet waren gebeurd, is het de vraag of wij hier nu hadden gezeten.”
Hoekstra wordt geraakt als hij eind 2019, op de dag van het opstappen van zijn staatssecretaris Menno Snel, in de Tweede Kamer even met een paar gedupeerde ouders praat. „Het schaamrood staat je dan op de kaken”, omschrijft de minister zijn gevoel als hij hoort over de ellende die de ouders met hem delen.
„Mensen zitten daar letterlijk met tranen in de ogen te vertellen”, schetst Hoekstra. Hij schetst hoe ze ook verhalen over de problemen in het verlengde van de fraude-aanpak van de fiscus, zoals uithuiszettingen en huwelijksproblemen. „Waren we maar eerder met die ouders zelf in gesprek gegaan”, verzucht Hoekstra. „Dat is echt wel wat anders dan een werkbezoek aan een staatsdeelneming.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/adc393f0-2fca-11eb-bc7e-02c309bc01c1.jpg)
Minister Wopke Hoekstra wordt donderdag gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Hoekstra vertelt donderdagochtend ook dat hem bij zijn aantreden in 2017 nog werd verzekerd dat de toeslagenafdeling van de Belastingdienst er uitstekend voor stond. In zijn overdrachtsdossier van ’zo’n 150 of 160’ pagina’s in totaal één pagina over de kinderopvangtoeslag ging. Maar bij zijn aantreden heeft de CDA-minister de problemen bij de Belastingdienst wel helder op zijn netvlies. „Ik heb die in mijn eerste debat groot, complex en hardnekkig genoemd.”
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de parlementaire podcast Afhameren:
In het eerste gesprek met de hoogste ambtenaar van Financiën, Manon Leijten, vraagt Hoekstra naar de problemen bij de Belastingdienst. „Leijten zei: ’Toeslagen is eigenlijk het best functionerende deel van de Belastingdienst.’”, schetst Hoekstra, die zegt tijdens zijn ministerschap hij een ’sterker dan normale bemoeienis’ bij de fiscus heeft gehad.
De minister heeft wat de kinderopvangtoeslag betreft daar zijn vraagtekens bij: „Ik zeg tegen haar: mij als burger is wel opgevallen hoe complex het systeem is.” Hij vertelt over de vele wijzigingen die hij bij het aanvragen van de toeslag door moet geven. „Daarbij krijgen wij telkens meerdere brieven die niet consistent zijn. Dus ik leg bij haar (Leijten, red.) terug: ik hoop dat u gelijk heeft.” Hoekstra stipt daarbij aan dat hij op dat moment nog niet in beeld had hoe diep de toeslagenproblematiek echt is en hoe hard die ouders heeft geraakt.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid bedrog Wopke Hoekstra Mark Rutte
Ook premier Rutte kritisch over informatievoorziening binnen Financiën
NOS 26.11.2020 Pas in juni 2019 werd premier Rutte duidelijk hoe hevig de kinderopvangtoeslagaffaire uitpakte en wat de gevolgen waren van het “niet-proportioneel terugvorderen”. “Vanaf toen werd het een heel groot onderwerp, dat ook niet meer van mijn radar is verdwenen”, zei hij voor de parlementaire ondervragingscommissie.
Sinds dat moment heeft Rutte daar ook geregeld contact over gehad met staatssecretaris Snel, die uiteindelijk in december 2019 opstapte. Volgens Rutte verzuchtte Snel in de gesprekken met hem wel eens dat het zo moeilijk was om op het ministerie van Financiën bepaalde stukken boven water te krijgen en hoe groot de druk uit de Tweede Kamer was.
Rutte noemde het ernstig dat de informatievoorziening binnen Financiën niet goed loopt. Dat dat niet naar wens functioneerde, wist hij al langer en hij heeft er bij achtereenvolgende bewindslieden op aangedrongen dat te verbeteren. Volgens hem hebben die dat ook geprobeerd. Dat het bij de kinderopvangaffaire niet gelukt is om signalen dat het niet goed ging eerder boven water te krijgen heeft volgens hem geleid “tot het verschrikkelijke feit waardoor we hier nu zitten”.
De premier is het met minister Hoekstra eens dat de kinderopvangaffaire misschien nooit aan het licht was gekomen als Kamerleden als Omtzigt en Leijten er niet zo hard op hadden “zitten duwen”. Aan het eind van zijn verhoor herhaalde de premier de excuses die hij eerder ook al aan de betrokken ouders had gemaakt.
Bal in het ravijn
De ontwikkelingen in deze affaire vergeleek Rutte met een bal die is gaan rollen tot in het ravijn. Rutte zei dat “goedwillende Nederlanders tussen de wielen van de overheid terecht zijn gekomen en zich op geen enkele manier gesteund wisten in deze afgrijselijke kwestie en de overheid tegen zich zagen.”
De commissie vroeg Rutte of hij Snel niet eerder had moeten aansporen om in actie te komen. Rutte antwoordde daarop dat hem voor juni niet duidelijk was hoe ernstig de situatie was. “Als het bij zo’n groot departement als Financiën al niet zichtbaar is, dan is het bijna onmogelijk buiten zo’n departement. Maar natuurlijk zou ik hopen dat ik op signalen had gereageerd.”
Rutte: de bal rolde in het ravijn…!
Papieren stukken
Tijdens het verhoor van Rutte ging het lang over het al dan niet schriftelijk vastleggen van gesprekken en het al dan niet naar buiten brengen van documenten. De commissie had stukken opgevraagd over de kinderopvang en over fraudebestrijding en is er verbaasd over dat bij het ministerie van Rutte maar zo weinig op papier staat. De premier verklaarde dat doordat Algemene Zaken maar een klein departement is. “We hebben niet de tijd om alles op papier te zetten en er gebeurt veel mondeling.”
Rutte vindt het geen probleem dat er zo maar weinig schriftelijk wordt gerapporteerd. En volgens hem hoeven stukken over gesprekken tussen ambtenaren onderling en tussen ambtenaren en bewindslieden vóór er een besluit is genomen niet naar buiten te komen. “Je moet ideeën kunnen uitwisselen en je moet in veiligheid kunnen discussiëren.” In ambtelijk Den Haag staat dat bekend als de Rutte-doctrine.
Een kritisch memo van ambtenaar Palmen over de kinderopvangtoeslag moet volgens Rutte wel openbaar kunnen worden, omdat het daar om een signaal van een soort klokkenluider ging. Palmen schreef in haar memo dat de Belastingdienst laakbaar handelde, maar met haar memo werd niets gedaan. De premier had liever gezien dat dit memo terecht was gekomen bij de politieke top.
Bestrijding van fraude
De commissie vroeg Rutte ook of er niet te veel nadruk heeft gelegen op bestrijding van fraude, en of daardoor goedwillende burgers niet in de knel zijn gekomen. Het tweede kabinet-Rutte stelde in 2013 een ministeriële commissie in om de fraude aan te pakken en die commissie bleef tot 2015.
Rutte antwoorde daarop dat hij voldoende oog had voor de schaduwkanten van die aanpak en dat hij de balans voldoende in de gaten heeft gehouden. “Maar dat neemt niet weg dat u gelijk kunt hebben dat mensen in de uitvoering het gevoel gehad kunnen hebben dat ze verder moesten gaan dan ze normaal gesproken misschien zouden doen.”
Dit was de laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vorige week werden ambtenaren gehoord en deze week politici. De commissie komt over drie weken met een ‘verslag van bevindingen’, een onderzoek naar de feiten. De commissie trekt geen conclusies, en doet ook geen aanbevelingen.
BEKIJK OOK;
Rutte: had explicieter grenzen moeten stellen aan fraudejacht
RTL 26.11.2020 Premier Mark Rutte erkent dat hij wellicht ‘explicieter’ had moeten aangeven dat een hardere aanpak van misbruik van belastinggeld geen vrijbrief mocht zijn om rechten van burgers met voeten te treden. Dat zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Na een aantal veelbesproken fraudezaken hamerde het kabinet sterk op een strengere aanpak van misbruik van belastinggeld. Rutte vindt dat daarbij voldoende oog is geweest voor de balans tussen fraudebestrijding en dienstverlening aan burgers.
“Maar dat neemt niet weg dat in de uitvoering mensen het gevoel kunnen hebben gekregen dat ze wat verder moesten gaan dan ze normaal gesproken zouden doen”, erkent Rutte. “Dat kan nooit een rechtvaardiging daarin vinden. Maar het is wel gebeurd.”
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
Verdedigend
Rutte kwam aan het begin van de middag aan het woord in het verhoor over de toeslagenaffaire. Vanochtend was minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de beurt tijdens de verhoren.
Hoekstra zei zich regelmatig te ergeren aan de houding van ambtenaren van zijn ministerie, en bij de Belastingdienst in het bijzonder. Er werd te ontspannen en te verdedigend gereageerd op schandalen die aan het licht kwamen en van veel politieke onderwerpen leken veel ambtenaren het belang en de urgentie niet in te zien, zegt hij in een verhoor over de toeslagenaffaire.
Laconieke ambtenaren
Hoekstra schetste hoe hij voormalig staatssecretaris Menno Snel moest vervangen tijdens het mondelinge vragenuurtje in de Tweede Kamer over beschuldigingen van etnisch profileren bij de fiscus. De ondersteuning van ambtenaren was niet goed genoeg. “Dat kon echt niet”, blikt hij terug.
Ambtenaren konden hem niet verzekeren dat er geen sprake was, en reageerden te laconiek op de berichten. Ze adviseerden hem aan de ‘veilige kant’ te blijven.
Niet in dank afgenomen
De minister sprak de topambtenaar van zijn ministerie hierop aan en uitte zijn zorgen over het feit dat Snel op deze manier vaak de Kamer werd ingestuurd. Zijn kritiek op de Belastingdienst werd hem niet altijd in dank afgenomen, vertelt Hoekstra. Hij kreeg vaak berichten dat ambtenaren het vervelend vonden dat hij over de ‘hardnekkige problemen’ sprak.
Naarmate steeds meer duidelijk werd over de toeslagenaffaire, bleef de Belastingdienst te defensief, tot ergernis van de bewindsman.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
RTL Nieuws; Mark Rutte Wopke Hoekstra Menno Snel Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvang Kinderopvangtoeslag
Rutte steekt hand in eigen boezem rond toeslagenaffaire: ‘Grenzen overgaan mag niet’
AD 26.11.2020 Premier Mark Rutte zegt lessen te hebben getrokken uit de toeslagenaffaire. Een van de dingen die hij zich ‘aanrekent’ is dat hij het belang van rechtsbescherming onvoldoende heeft benadrukt toen het kabinet besloot om fraude harder aan te pakken ,,Ik had explicieter moeten zeggen: ja we gaan het aanpakken, maar het mag niet gebeuren dat we grenzen over gaan.”
In het tweede kabinet-Rutte werd fraudebestrijding een speerpunt van beleid, als gevolg van de Bulgarenfraude en de fraude met persoonsgebonden budgetten. Rutte gaf zelf leiding aan een ministeriële commissie, die een speerpunt maakte van de fraudeaanpak. De commissie die de toeslagenaffaire onderzoekt vroeg Rutte of hij indertijd wel genoeg oog heeft gehad voor de schaduwkant van dit beleid: mede hierdoor kon het gebeuren dat ouders die een klein foutje hadden gemaakt met hun kinderopvangtoeslag als fraudeur werden aangepakt.
Lees ook;
Rutte zegt dat hij de rechtsbescherming zelf altijd in het oog heeft gehouden, maar kan zich ook voorstellen dat ambtenaren die het beleid moesten uitvoeren dat signaal niet goed hebben verstaan. ,,U kunt gelijk hebben, dat mensen het gevoel hebben gekregen dat ze verder moesten gaan dan ze normaal zouden doen. Maar ik kan niet vergoelijken dat iemand zoiets gedaan kan hebben”, zei de premier.
Premier Mark Rutte © Videostill
Informatieverstrekking
Rutte kreeg het in het begin van zijn verhoor flink aan de stok met de commissie, vanwege de manier waarop zijn kabinetten omgaan met het verstrekken van informatie. Juist bij de Belastingdienst duurde het vaak eindeloos voordat informatie naar boven kwam. De commissie vraagt zich af of Rutte niet zelf ook de hand heeft gehad in die trend. Op zijn eigen ministerie van Algemene Zaken worden bijvoorbeeld heel weinig aantekeningen gemaakt, waardoor de commissie moeite had te reconstrueren wat er en met wie wordt besproken. Volgens Rutte heeft hij nou eenmaal een klein ministerie en heeft hij ‘niet de mankracht’ of ‘de tijd’ om dingen op te schrijven.
Dat op Algemene Zaken ambtenaren worden aangespoord om zo min mogelijk op schrift te stellen moet volgens hem vooral ‘in grappende zin’ worden opgevat en heeft niks te maken met de vrees dat aantekeningen of app-verkeer opgevraagd zouden kunnen worden met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). De commissie vindt die ontkenning opvallend en is bovendien kritisch over het besluit – met medeweten van Algemene Zaken – om in de toeslagenaffaire wettelijke termijnen voor openbaring van informatie op verzoek van journalisten opzettelijk te overschrijden en de boete voor lief te nemen.
Kluitje in het riet
Ook vroeg de Tweede Kamer meermaals vergeefs om ambtelijke memo’s, maar die hoefden volgens Rutte niet verstrekt te worden, omdat ambtenaren volgens hem vrij moeten zijn om ‘stomme ideeën en goede ideeën’ vrijelijk uit te kunnen wisselen, voordat het kabinet een besluit neemt. Deze uitleg wordt door Kamerleden als Pieter Omtzigt (CDA) al een tijdlang aangevochten, omdat die volgens hem in strijd is met artikel 68 van de Grondwet.
SP-Kamerlid Renske Leijten vindt dat het parlement te vaak ‘met een kluitje in het riet is gestuurd’: ,,Als de informatieverstrekking beter was geweest hadden we hier vandaag niet gezeten”, wierp zij Rutte tijdens diens verhoor voor de voeten.
Hoekstra prijst vasthoudende Kamer
Minister van Financiën Wopke Hoekstra stelde tijdens zijn verhoor dat als de Tweede Kamer en de media niet stug hadden doorgevraagd, de omvang van de toeslagenaffaire nog altijd niet bekend geweest. Hoekstra zei dat de stapel Kamervragen van Omtzigt en Leijten vooral door D66-staatssecretaris Menno Snel en zijn partijgenoten in het kabinet ‘bij vlagen als ongemakkelijk’ werd beschouwd.
Toch komt het duo, net als de vasthoudende verslaggevers van Trouw en RTL Nieuws, wat hem betreft vooral lof toe: ,,Als je kijkt naar dit dossier en je ziet hoe lang het heeft geduurd voor we in de richting van een oplossing zijn gaan bewegen, vraag ik me sterk af of we daar ooit zonder vragen en mediaberichten zouden zijn beland.”
Hoekstra denkt dat ook een oplossing nog lang niet in zicht zou zijn geweest. ,,Zonder de Kamer hadden we hier niet gezeten.” Volgens Hoekstra zat het ministerie een hele poos ‘niet aan de goede kant van de lijn’.
Ergernis
Hoekstra velde in zijn verhoor een hard oordeel over het functioneren van de Belastingdienst. Dat leidde bij hemzelf de afgelopen jaren meermaals tot ergernis. Problemen werden niet opgelost en de informatieverstrekking schoot meer dan eens tekort, zei hij tegen de commissie.
Hoekstra zei dat hij er soms pas op de achterbank van de dienstauto achter kwam dat ergens halverwege een ambtelijke notitie een probleem werd gesignaleerd. En als er iets misging, dan proefde hij te vaak een ‘ontspannen houding’.
Ontspannen houding
Dat gebeurde bijvoorbeeld bij de problemen met de inning van de erf- en schenkbelasting, die de schatkist een tegenvaller van 400 miljoen euro bezorgde. ,,Dan werd er gezegd: het is binnenkort opgelost. Maar vervolgens is het niet opgelost. Dat is een soort ontspannen houding die je op meerdere dossiers ziet.”
De Belastingdienst zou bij problemen juist moeten zeggen: ‘wat ontzettend vervelend, we gaan alles op alles zetten’, aldus Hoekstra. In het geval van de toeslagenaffaire was het volgens hem beter geweest als de dwanginvorderingen eerder stop waren gezet, in plaats van eerst nog meer informatie te vergaren en dingen uit te zoeken.
Minister Wopke Hoekstra van Financiën wordt gehoord door de parlementaire enquêtecommissie kinderopvangtoeslag, tijdens de laatste dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. © ANP
Terugkerend probleem
Een terugkerend probleem bij de Belastingdienst is volgens Hoekstra dat er ‘te weinig controle is op wat er daadwerkelijk gebeurt’. Toen hij in de Kamer zei dat de problemen ‘hardnekkig’ waren, werd hem dat door de top van de Belastingdienst niet in dank afgenomen. Hoekstra: ,,Het leverde irritatie op, want ik zou de problemen groter maken dan ze zijn.”
Hoekstra ging zich in toenemende mate bemoeien met een aantal problemen bij de Belastingdienst. Verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel vond dat ‘niet altijd makkelijk’, aldus Hoekstra, omdat bewindspersonen nou eenmaal ‘het liefst hun eigen winkel runnen’.
Snel zei gisteren tegen de commissie dat hij zich te lang samen met de Belastingdienst ‘te defensief’ had opgesteld en pas laat ‘uit de tunnel’ kwam. Hoekstra is het daarmee eens. ,,Ik denk dat ik dat onderschrijf, dat die zelfreflectie klopt.”
Verhoren toeslagenaffaire ‘Rutte-doctrine’ voorkomt dat discussiestukken openbaar worden
RTL 26.11.2020 De ‘Rutte-doctrine’ schrijft voor dat de Tweede Kamer en journalisten geen toegang krijgen tot bepaalde stukken bij ministeries. Dat zei premier Mark Rutte tijdens zijn verhoor over zijn rol in de toeslagenaffaire. Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden.
Een ambtenaar vroeg Rutte een tijd geleden naar het effect van de doctrine, waardoor toenmalig staatssecretaris Menno Snel (Financiën) bepaalde stukken niet aan de Kamer kon geven. De sms die de ambtenaar heeft gestuurd, werd voorgelezen door de ondervragingscommissie tijdens het verhoor.
Rutte wil niet dat mails tussen ambtenaren onderling of tussen ambtenaren en bewindspersonen over bepaalde ideeën of voorstellen openbaar worden. “Daar moet je als ambtenaren gewoon over kunnen mailen zonder dat die mails naar buiten komen”, legt hij uit.
Rutte verklaart onder ede over toeslagenaffaire, kijk hier live mee
Dat geldt niet voor alle stukken, benadrukt Rutte. Notities of mails waarin ambtenaren aan de bel trekken over de werking van een systeem, moeten wel openbaar worden gemaakt. Een memo waarin wordt gewaarschuwd voor de manier waarop Toeslagen een groep ouders behandelt, had bijvoorbeeld veel eerder naar boven moeten komen. “In een goed functionerend systeem zou je verwachten dat zo’n signaal, dat raakt aan de rechtszekerheid van mensen, zou doordringen tot de hoogste laag.”
Cursus Wob, die immers de ‘goede en democratische bestuursvoering’ dient: Ook uit stukken voor intern beraad moeten tenminste feiten & feitelijke gegevens openbaar worden, geachte minister-president. Volgt uit wet & jurisprudentie. #toeslagenaffaire #rechtsstatelijkheid
2:27 PM · Nov 26, 2020 from Hilversum, Nederland 92 39 people are Tweeting about this
Geen aantekeningen
De commissie stelde ook vast dat er op het ministerie van Algemene Zaken nauwelijks notities zijn. Toen werd gezocht op documenten over de kinderopvangtoeslag, werd bijna niets gevonden. Volgens Rutte komt dat doordat hij nu eenmaal een klein departement heeft. “Bij bijna geen enkel gesprek maken we aantekeningen”, zegt hij.
Rutte ontkent dat er niet wordt genotuleerd om te voorkomen dat documenten via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) naar bovenkomen. Daar wordt weleens over gegrapt maar dat wordt ‘niet omgezet in actie’, aldus de premier.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL Nieuws; Mark Rutte Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
Hoekstra: omvang toeslagenaffaire pas duidelijk door berichten in media
NOS 26.11.2020 De informatiehuishouding vanuit de Belastingdienst is echt niet op orde. Dat zei minister Hoekstra voor de parlementaire ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de kinderopvangtoeslagaffaire.
“Als je ziet wat voor zoektocht ouders hebben moeten ondernemen om hun dossier compleet te maken, dat lijkt in heel veel karakteristieken op hoe dossiers klaargemaakt moesten worden om de staatssecretaris voor te bereiden op een debat in de Kamer”, verduidelijkte hij.
Hoekstra zei ook dat de omvang van de affaire met de kinderopvangtoeslag pas in 2019 echt nadrukkelijk op de agenda is gekomen door een uitspraak van de Raad van State, berichten in de media en vragen van Kamerleden. Hij noemde het fnuikend dat er al veel langer iets aan de hand was. Maar volgens hem was het zeer de vraag “of we hier vandaag zouden hebben gezeten” als die uitspraak en de berichten in de media er niet waren geweest.
Over de slechte informatievoorziening binnen de Belastingdienst gaf hij nog als ander voorbeeld dat hij zelf pas in een laat stadium hoorde dat er een flinke financiële tegenvaller was bij de erf- en schenkbelasting.
Hoekstra: toeslagen pas op agenda door media
Eerder gedupeerden tegemoet komen
Achteraf vindt Hoekstra dat er al eerder actie had kunnen worden ondernomen om de gedupeerden van de toeslagaffaire tegemoet te komen, maar hij had in de zomer van 2019 wel begrip voor de vrees binnen zijn ministerie voor ‘precedentwerking’. Het kabinet wachtte op een rapport van oud-minister Donner over de affaire, waarin ook voorstellen werden gedaan over compensatie van de gedupeerden. Dat rapport kwam later dan werd gedacht, zei Hoekstra.
Hoekstra noemde het verschrikkelijk dat mensen in de steek zijn gelaten en hij zei dat het schaamrood hem op de kaken staat. “Dat de overheid waar deze mensen op vertrouwd hebben dit gedaan heeft, is echt buitengewoon pijnlijk.” Hij vindt dat eerder met de betrokken ouders gesproken had moeten worden en hij zei ook dat staatsecretaris Snel te lang is meegegaan in de “defensieve houding van de Belastingdienst”.
Hoekstra vertelde ook dat hij bij het begin van zijn ambtsperiode van zijn secretaris-generaal te horen kreeg dat de afdeling Toeslagen het best functionerende onderdeel van de Belastingdienst was. Hij vond zelf wel vanaf het begin dat het systeem van kinderopvangtoeslag erg complex was. Hoekstra wist dat ook uit eigen ervaring, omdat hij zelf jonge kinderen heeft.
Kantelmoment
In 2018 was hij zelf nog nauwelijks betrokken bij de kinderopvangaffaire. Volgens hem was het ‘kantelmoment’ de uitspraak van de Raad van de State in april 2019. De strekking van die uitspraak was dat de Belastingdienst wettelijke mogelijkheden had om minder hard met mensen om te gaan die een klein foutje hadden gemaakt bij het invullen van de kinderopslagformulieren.
In mei 2019 werd Hoekstra naar eigen zeggen zelf voor het eerst met de neus op de feiten gedrukt, toen hij in het vragenuur in de Tweede Kamer op het matje werd geroepen over etnisch profileren door de Belastingdienst. Tot ergernis van Hoekstra was toen niet duidelijk hoe dat precies zat.
Het is vandaag de achtste en laatste dag van de verhoren van de ondervragingscommissie. Vanmiddag komt ook nog premier Rutte.
Hoekstra: ‘Waren we maar eerder met gedupeerde ouders in gesprek gegaan’
NU 26.11.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra had gewild dat hij eerder met gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire in gesprek was gegaan. In de gesprekken die Hoekstra met hen heeft gehad, kwam de ellende pas echt goed bij hem binnen en werd er vervolgens actie ondernomen.
“Waren we maar eerder met de ouders in gesprek gegaan”, zei Hoekstra donderdag tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. “Op zo’n moment komen de problemen veel indringender naar voren en zie je wat er gebeurt in de levens van mensen.”
Bij werkbezoeken aan de Belastingdienst worden volgens Hoekstra “processen uitgelegd”. En dat zijn geen persoonlijke verhalen, vindt hij. Hoekstra hoorde in persoonlijke gesprekken met gedupeerde ouders dat de financiële problemen leidden tot echtscheidingen en andere problemen.
“Dat de overheid waarop zij vertrouwden daar verantwoordelijk voor was, is buitengewoon pijnlijk”, zei Hoekstra. Hij hield een gevoel van “schaamte en boosheid” aan die gesprekken over.
De boosheid zat hem met name in de traagheid van de processen bij de Belastingdienst om de problemen op te lossen, maar ook bij de ambtenaren. Hoekstra wilde op een gegeven moment persoonlijk bij de ouders langsgaan, maar dat werd op het departement als “ingewikkeld” afgedaan. Het was niet eens duidelijk om hoeveel mensen het zou gaan, waarschuwden de Belastingdienst-medewerkers.
“Toen heb ik gezegd: ‘Het maakt me niet uit met hoeveel mensen je naar gedupeerden gaat, maar je regelt het'”, aldus Hoekstra. “Ik was echt boos.”
Hoekstra schetst gemakzuchtige houding bij Belastingdienst
Hoekstra schetste sowieso een gemakzuchtige houding van de ambtenaren bij de Belastingdienst. Hij miste de houding om grote problemen echt aan te pakken. “Er is onvoldoende gevoel voor urgentie en relevantie.”
Een voorbeeld waar hij zelf bij betrokken was, is de schenk- en erfbelasting. Er werd 4 miljoen euro te weinig opgehaald op een totaalbedrag van 2 miljard. Een relatief klein bedrag, maar Hoekstra miste op dat moment de informatie van zijn ambtenaren zodat er tijdig kon worden bijgestuurd.
Hoekstra: “Er was een vrij ontspannen houding van: we hebben het binnenkort wel opgelost. Maar dat was helemaal niet zo.”
Er werd uitgelegd waarom het heeft kunnen gebeuren, waarom het niet erg is en dat het wordt opgelost, maar Hoekstra vond die uitleg niet goed genoeg. “De houding was niet: wat vervelend dat dit zo is gegaan, we gaan nu alles op alles zetten om dit op te lossen. We moesten er heel hard gaan trekken.”
Hoekstra proefde zelfs irritatie bij de medewerkers dat hij zo kritisch op de informatievoorziening was. Dat gebeurde ook toen hij de problemen bij de fiscus in 2018 tijdens een Kamerdebat “groot, hardnekkig en complex” noemde. “Ik hoorde via via dat men dat niet prettig vond.”
Ook kritiek van Hoekstra op oud-staatssecretaris Snel
De defensieve houding die oud-staatssecretaris Menno Snel beschreef toen hij woensdag werd gehoord, herkende Hoekstra.
Overigens ging Snel zelf ook niet vrijuit. “De staatssecretaris was fantastisch op het gebied van fiscaliteit”, zei Hoekstra. “Maar we zagen allebei dat de problemen bij de Belastingdienst hardnekkig waren.”
Daarmee leek Hoekstra Snel, die als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille had, te verwijten dat hij de toeslagenaffaire niet goed heeft aangepakt.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Dag 7 – 25.11.2020
Snel: het duurde te lang tot ik in actie kwam voor gedupeerde kindertoeslagouders
NOS 25.11.2020 Aan het eind van het uren durende verhoor wordt Snel gevraagd om terug te kijken naar zijn eigen functioneren. Hij heeft de commissie proberen te overtuigen dat hij niets liever wilde dan de gedupeerde ouders ruimhartig te compenseren voor geleden schade. Hij vindt dat hij te vaak te laat belangrijke informatie kreeg van zijn ambtenaren. “Daarom duurde het zo lang tot ik in actie kon komen.”
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het zo mis heeft kunnen gaan met de kinderopvangtoeslag.
Vanochtend heeft oud-staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken gesproken.
Daarna gevolgd door voormalig staatssecretaris Menno Snel, die moest aftreden om de affaire.
Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze elkaar de schuld gaven.
Liveblog gesloten
Verhoor afgelopen
Morgen gaan de verhoren door met de huidige minister Hoekstra van Financiën en premier Rutte.
Snel zat vast in ‘defensieve houding’ en betreurt uitblijven snelle hulp
Zelf heeft hij de fout gemaakt door in de soms kleine, signalerende zinnen in nota’s op te pikken dat er iets behoorlijk mis ging. “Ik neem het mezelf kwalijk dat ik die attentiezinnetjes blijkbaar niet heb opgepikt. Ik zat in het defensieve vast. Als dit nog een keer mag meemaken in mijn leven, hoop ik sneller uit die tunnel te komen.”
Snel concludeert: het heeft veel te lang geduurd voor ouders, we liepen teveel achter de bal aan
De voormalige staatssecretaris vindt dat hij
Lees ook: het nieuwsartikel over het verhoor van Snel
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
Mijn broek viel van mijn kont, zegt Snel over de harde aanpak ‘fraude’-ouders
Het verhoor van Snel gaat verder over de harde aanpak van ouders die schuldig werden bevonden aan fraude, terwijl dat – zo als later bleek – eigenlijk bijna altijd onterecht was. “Als je eenmaal in het oog komt van de afdeling toezicht, dan heb je geen schijn van kans.” De afdeling toezicht pikte via de computer ouders eruit die een hoge kinderopvangtoeslag kreeg, vaak mensen met een laag inkomen en van allochtone afkomst. Snel kon zich niet voorstellen dat de Belastingdienst zich schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren. “Het is verschrikkelijk.”
Even pauze tot 15.20 uur
Snel is al meer dan twee uur aan het woord, dus tijd voor een korte pauze.
‘Onze informatiehuishouding was een bende’
Snel spreekt zijn verbazing uit dat hij allerlei belangrijke documenten niet onder ogen kreeg en dat er zelf nog steeds onbekende memo’s naar boven komen. “Er worden 36 miljoen stukken doorzocht en daarna komt er weer een nota boven”, constateert hij, maar heeft geen verklaring. “I don’t get it.” Hij deelt de frustratie van de onderzoekscommissie. “De informatiehuishouding was een bende. Alles werd niet gevonden.”
Snel: informatiehuishouding Financiën bende
Snel hekelt aanpak ministerie om leed getroffen ouders te verzachten
De D66-politicus wilde in zijn periode de gedupeerde groep ouders “recht doen”, maar dat was niet eenvoudig. Ambtenaren bij de Belastingdienst reageerden “te defensief” op de groeiende kritiek op hun functioneren. Hij wilde de ouders ruimhartig compenseren, maar er was een bedrag van 500 euro vastgesteld. Snel is scherp over de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “Het was een fabriek zonder menselijke maat. Als je een vinkje niet goed had ingevuld, werd je toeslag hupsakee ingetrokken.”
Snel vroeg zijn ambtenaren om ruimhartig te zijn bij rechtszaken, die inmiddels liepen tegen als fraudeurs bestempelde ouders. Aan zijn oproep werd nauwelijks gehoor gegeven.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Voorzitter Van Dam doet even stapje terug, vanwege voetbalvriendschap dochter
Zinnetje in memo 88 niet gezien
De voormalige staatssecretaris Snel dacht dat hij in 2018 met het aanbieden van financiële compensatie en een excuus het probleem voor de gedupeerde ouders adequaat had opgelost. De Nationale Ombudsman was heel pittig geweest. “Maar het goede nieuws was; we nemen deze aanbevelingen over.” Snel beloofde ook nog een aantal aanbevelingen over te nemen. “Daarmee leek dat dossier voor mij minder belangrijk.”
Hij benadrukt dat hij heel veel dossiers over allerlei onderwerpen onder ogen kreeg. In een dossier heeft een zinnetje gestaan waarin gewaarschuwd werd voor een structureler probleem. “Ik kreeg honderden dossiers en het kan zijn dat ik het allerlaatste zinnetje in memo 88 niet heb opgemerkt.”
Snel: in mijn begin ging het niet veel over de kinderopvangtoeslag
D66-politicus Menno Snel was staatssecretaris van Financiën van oktober 2017 tot december 2019, toen hij aftrad vanwege de toeslagaffaire. Bij zijn overdracht kreeg hij geen dossier overhandigd om hem te wijzen op de financiële problemen bij ouders en gastouders. Het dossier werd prangend, zegt hij, in het voorjaar van 2019. Met de minister van Financiën Wopke Hoekstra had hij er ook geen gesprekken over. “In het voorjaar van 2019 was dit geen dossier dat zo hoog opspeelde dat ik daar veel contact over had met de minister.”
Pauze tot 13.00 uur, daarna ex-staatssecretaris Snel aan het woord
Van Ark heeft meerdere malen in het verhoor gezegd dat ze niet heeft gezien dat het zo misging bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslagen bij de Belastingdienst. Ze zag wel problemen: de complexiteit van het systeem, de voorschotsystematiek, het vaststellen van de toeslag achteraf en de verantwoordelijkheid die erg bij de ouders lag. “Ik had meer moeten doorvragen toen ik signalen kreeg dat ouders in de problemen zaten.”
Nog even nalezen?
Lees hier een aantal artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag terug:
- Asscher zag, net als Wiebes, omvang kinderopvangaffaire niet
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Verhoren kinderopvangtoeslagaffaire: van genegeerde ambtenaar tot Rutte
De kern van het verhaal van Van Ark
BEKIJK OOK; Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
Gedupeerde ouders moeten wachten op compensatie, maar Van Ark weet niet precies waarom
In 2019 erkent het kabinet dat een aantal ouders onterecht hard aangepakt is door de Belastingdienst met het terugvorderen van hoge bedragen kinderopvangtoeslag. Staatssecretaris Snel van Financiën stelt voor om de ouders van de zogenoemde CAF-11-zaak zo snel mogelijk financieel te compenseren. Uiteindelijk gebeurt dit niet en wordt de commissie-Donner aan het werk gezet om de kwestie nog beter uit te zoeken en te kijken hoe hoog die tegemoetkoming moet worden.
Van Ark was voorstander van snelle financiële compensatie, maar weet niet precies waarom er niet meteen is uitbetaald. De commissie vraagt of dit ook komt door een strijd tussen het ministerie van Financiën en het ministerie van Sociale Zaken over het betalen van deze rekening. Er zijn pittige discussies geweest tussen ambtenaren van deze twee ministeries, erkent Van Ark. “Er waren wel lelijke discussies in de machinekamer van het ministerie.”
Oud-staatssecretaris Snel: ‘Toeslagensysteem had geen menselijke maat’
NU 25.11.2020 Menno Snel, staatssecretaris van Financiën tussen 2017 en 2019, had graag gezien dat de omgang met klachten van gedupeerden binnen de Belastingdienst veel beter veranderd was. Het toeslagensysteem was volgens hem “een fabriek”.
“De kern van wat er misging bij het systeem Toeslagen, is dat het gebouwd is zonder een greintje menselijke maat”, zei Snel woensdag tegen de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitbetaling van kinderopvangtoeslag aan de ouders. Dat is in duizenden gevallen misgegaan, omdat ouders door de fiscus onterecht werden verdacht van fraude.
De wet schreef toen voor dat bij een kleine fout bij het betalen van de eigen bijdrage, alle uitbetaalde toeslagen werden teruggevorderd. Dat leidde tot stopzetting van toeslagen en rekeningen van soms tienduizenden euro’s, met grote financiële problemen tot gevolg.
Het toeslagensysteem is de afgelopen dagen tijdens de verhoren vaker aangeduid als een “fabrieksproces” dat maar moeilijk te stoppen bleek, ook al doken regelmatig schrijnende verhalen van ouders op.
Snel schetste het beeld dat de afdeling Toeslagen slechts bezig was met een afvinklijst. “Als je ergens het vinkje niet goed zet, gaat het er niet om of het fraude is of niet. Dan is het van: hupsakee, weg met die toeslagen.”
Belastingdienst te vaak in het defensief
De oud-bewindsman vond dat de Belastingdienst soms te defensief reageerde op kritiek van buiten. “Er zit een kern van waarheid in die kritiek. Dat moet je proberen te pakken.”
Naar de reden van die defensieve toon kon Snel alleen maar gissen. “Misschien was het de cultuur, misschien de felheid van de aanvallen? Ik weet het niet.”
“Ik kwam in het defensieve vast te zitten. Ik hoop dat ik daar een volgende keer sneller uitkom.”
Snel wees op risico’s voor nieuw stelsel
Snel werd de afgelopen dagen meerdere keren aangewezen als de persoon die op het laatste moment een wijziging blokkeerde waarmee de ellende met het terugvorderen van de toeslagen wellicht eerder gestopt had kunnen worden.
Op Sociale Zaken, het ministerie dat de regels bepaalt voor de kinderopvang, werd hard aan die oplossing gewerkt, maar Financiën, verantwoordelijk voor de uitvoering, waarschuwde voor de risico’s.
In het plan van Sociale Zaken kwam de uitvoering bij DUO te liggen, in plaats van bij van de Belastingdienst. “Van Ark (destijds staatssecretaris van Sociale Zaken, red.) mocht zelf de beslissing nemen. Ik zei alleen maar dat het risicovol was.”
Tamara van Ark werd eerder op de dag gehoord en verklaarde dat ze uiteindelijk op basis van de informatie die ze van Snel kreeg, besloot ervan af te zien het toeslagenstelsel om te bouwen.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Verhoor toeslagenaffaire Snel: toeslagen is fabriek zonder greintje menselijke maat
RTL 25.11.2020 De ‘kern’ van wat er mis is gegaan in het schandaal met de kinderopvangtoeslag is dat Nederland een stelsel kent ‘zonder een druppeltje menselijke maat’. Dat zegt oud-staatssecretaris Menno Snel (Financiën) in een verhoor over zijn rol in de affaire.
Toeslagen is een ‘enorme fabriek’, zegt Snel, waarbij het alleen maar gaat om het afvinken van velden in formulieren.
Te defensief
De Belastingdienst in zijn algemeen was vaak ‘veel te defensief’ als er kritiek kwam. Ja, de fiscus kreeg veel te verduren, maar als kritiek terecht was, moest de Belastingdienst daar beter mee omgaan.
De ondervragingscommissie las bijvoorbeeld een conceptbrief voor van ambtenaren over de handelswijze van de Belastingdienst, die Snel in de uiteindelijke versie veel steviger heeft aangezet.
Oud-staatssecretaris Snel: toeslagen is een fabriek zonder greintje menselijke maat ..
Staatssecretaris Menno Snel stapt op vanwege toeslagenaffaire
Collega’s bij de afdeling Toeslagen hadden volgens de voormalig bewindsman niet eens het idee dat ze elkaar konden bellen om dossiers of onderwerpen te bespreken. Zijn voorganger Weekers schetste eerder deze week in zijn verhoor een vergelijkbaar beeld.
Ook hij gebruikte het woord ‘fabriek’, met daarin ook nog eens oude, krakkemikkige systemen.
‘Menno Snel hield vast aan systeem van kinderopvangtoeslag’
RTL Nieuws; Menno Snel Toeslagenaffaire Belastingdienst Toeslagenwet Kinderopvangtoeslag Kinderopvang
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83e81b9c-2f24-11eb-a6c1-0217670beecd.jpg)
Snel: ’Lerend vermogen Belastingdienst is te laag’
Telegraaf 25.11.2020 In een uiterst stroef verhoor kraakt voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel stevige noten over de Belastingdienst. Die heeft een ’te laag lerend vermogen’. En de fiscus heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekrijgt over de problematiek bij de kinderopvangtoeslag. Bij zijn overdracht ging het wat dat onderwerp betreft alleen over het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.”
De reactie van de fiscus op de problemen noemt hij ’te defensief’. „Het lerend vermogen van de Belastingdienst is veel te laag”, voegt Snel daar nog aan toe.
Volgens Snel liepen hem ’de rillingen over de rug’ toen hij hoorde over het label ’opzet/grove schuld’. Ouders die dat stempeltje kregen, konden bijvoorbeeld geen betalingsregeling meer krijgen. Het leidde bijvoorbeeld tot uithuiszettingen of invorderen van auto’s van gedupeerden. „Een grens die ontzettend slecht uitpakte en kwetsbare mensen sneller tot onderwerp van onderzoek maakte”, noemt Snel het. Als hij erover hoort is dat een ’moment dat de broek van mijn kont zakt’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b4944468-2ef8-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
height_90_width_90_Podcast-Martinen-Herman-Instagram.jpg (90×90) (libsyn.com)
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
BEKIJK OOK:
Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
BEKIJK OOK:
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Menno Snel
Ex-staatssecretaris Snel: informatiehuishouding op Financiën was een bende
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Snel is er gefrustreerd over dat er in zijn tijd bij Financiën vaak stukken pas na lange tijd boven water kwamen. “Hoe kan dat? Uw vraag is de mijne”, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie die de kinderopvangtoeslagaffaire onderzoekt. “Hoe kan het als we 36 miljoen stukken hebben doorgezocht en er komt iemand een maand later met iets wat daarop lijkt? Ik weet het niet.”
Hij voegde eraan toe dat hij daarover net zo gefrustreerd is als de commissie en dat hij dat eerder “netjes” heeft aangegeven aan de Kamer door te zeggen dat de informatiehuishouding verre van optimaal is. Tegen de commissie noemde hij het “echt gewoon een bende”.
Volgens hem ging het vooral moeizaam als hij wilde terugzoeken wat er eerder was gebeurd in bijvoorbeeld 2013 en 2014. Maar hij zei ook dat het in de loop van de jaren beter werd. Snel was van 2017 tot eind 2019 staatssecretaris van Financiën en hij stapte uiteindelijk op vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire.
Twee departementen
Net als zijn ex-collega Van Ark vanochtend, zei hij dat een deel van de problemen rond de kinderopvangtoeslagen ermee samenhangt dat er twee departementen bij zijn betrokken. Van Ark sprak vanochtend van een “recept voor ellende”. Snel zei dat als je beleid en uitvoering bij verschillende departementen organiseert, de toch al lange lijnen nog langer worden. Verder karakteriseerde hij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst als een enorme fabriek. Volgens hem werd de menselijke maat uit het oog verloren.
Snel: toeslagen fabriek zonder menselijke maat
Als hij eerder had geweten hoe erg de situatie was, was het anders gegaan, stelt hij. In de overdracht bij zijn aantreden als staatssecretaris stond volgens Snel niks over de problemen rond de kinderopvangtoeslag. Kort na zijn aantreden, in oktober 2017, kreeg hij wel een kritisch rapport van de Nationale ombudsman over de toeslagen onder ogen.
Hij dacht toen nog met het overnemen van de aanbevelingen de problemen te hebben opgelost (er waren wat aanpassingen in de uitvoering). En de ouders kregen er excuses voor aangeboden dat ze vaak van het kastje naar de muur werden gestuurd.
Compensatie
Snel zei dat pas vanaf het voorjaar van 2019 de kindertoeslagaffaire zijn agenda ging bepalen. Toen pas zag hij de ernst van de situatie. Hij kreeg toen ook het besef dat het niet meer ging om de vraag óf de ouders gecompenseerd moesten worden, maar over hóe dat moest gebeuren.
Volgens hem had hij midden 2019 de heldere intentie om de betrokkenen “niet te zuinig” te compenseren. Hij vond dat voor de afweging daarover geld geen rol mocht spelen. Maar ondanks zijn wens voor een ruimharige vergoeding, heeft hij daarover in juni toch nog geen concreet voorstel gedaan aan het kabinet.
Hij zag toen toch nog juridische bezwaren, vooral over de mogelijke precedentwerking. Snel voelde zich in de discussie over de compensatie gesteund door Van Ark. En hij besloot een commissie in te stellen die de vergoedingen moest onderzoeken.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie. Morgen is de achtste en laatste dag. Dan worden achtereenvolgens minister Hoekstra en premier Rutte gehoord.
BEKIJK OOK;
Snel kwam te laat uit de tunnel: ‘Ik zat vast in het defensief’
AD 25.11.2020 De compensatie voor slachtoffers van de toeslagenaffaire heeft volgens oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel veel te lang op zich laten wachten. De Belastingdienst was te defensief en hij is daar te veel in mee gegaan, zei hij tegen de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. ,,Dit is niet uitlegbaar.”
Pas voor de zomer van 2019 ging op Financiën de knop om en kwam Snel naar eigen zeggen ‘uit de tunnel’. Vanaf dat moment veranderde ook zijn woordkeuze: hij zag slachtoffers niet langer als ‘ongelukkig geval’, maar beschouwde hen als ouders die ‘aangereden waren door de overheid’. Er kwam uiteindelijk een compensatieregeling, maar Snel voerde die zelf niet meer uit: de D66’er trad op 18 december vorig jaar af.
Lees ook;
Verloren jaar
Achteraf, zegt Snel, is 2018 ‘een verloren jaar geweest’. Hij had het gevoel dat hij voortdurend achter de feiten aanliep. Informatie die uit de Belastingdienst moest komen, verkreeg hij zeer moeizaam. Daardoor duurde het lang voor hij in actie kon komen. Snel: ,,Dat vind ik oneindig spijtig.”
Wat volgens hem ook niet hielp was dat hij met de Tweede Kamer ‘eindeloos steggelde’ over incomplete dossiers. Het ging volgens hem toen te veel over ‘bijzaken’. Tegelijkertijd verwijt hij zichzelf dat hij zolang mee is gegaan in de defensieve houding van de fiscus. ,,Ik zat daarin vast.” Snel zegt te hopen dat hij een volgende keer in een dergelijke situatie ‘sneller uit die tunnel’ komt.
Fabriek zonder menselijke maat
Snel zegt geen verklaring te hebben voor het feit dat cruciale informatie bij de Belastingdienst kon ‘verdampen’ en hem niet bereikte. Bij zijn aantreden kreeg hij een overdrachtsdossier. Daarin stonden honderd punten opgesomd, maar het harde invorderingsbeleid bij Toeslagen, waardoor ouders zelfs bij een klein foutje hun volledige kinderopvangtoeslag terug moesten betalen, stond daar niet tussen.
Snel noemt Toeslagen ‘een fabriek zonder menselijke maat’. ,,Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt.” Zulke wetgeving mag de politiek nooit meer maken, meent hij. De gevolgen waren immers ‘snoeihard’, aldus Snel.
Kern van het probleem is dat er een systeem is gebouwd waarbij één verkeerd vinkje hupsakee ertoe leidt dat een toeslag wegvalt, aldus Menno Snel.
Andere afslag
Ook Snels toenmalige evenknie op het ministerie van Sociale Zaken, staatssecretaris Tamara van Ark, zei tijdens haar verhoor er pas later lucht van te hebben gekregen dat de wet, waar zij verantwoordelijk voor was, zo hard uitpakte. ,,Ik had het heel graag toen geweten, want ik denk dat het voor ouders heel erg is geweest”, aldus Van Ark. In dat geval zou zij ‘een andere afslag hebben genomen’.
Dat gebeurde echter niet. Van Ark zag wel dat mensen door toedoen van teruggevorderde toeslagen in de schulden raakten, maar dat dit ook kwam doordat zij bij een kleine fout álles terug moesten betalen ‘stond niet op mijn netvlies’. ,,Dat spijt mij heel erg.”
Tamara van Ark was staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2017 en 2020. © ANP
Van Ark kreeg de opdracht om een stelselwijziging door te voeren: kinderopvangcentra zouden voortaan directe financiering van het Rijk krijgen, zodat de kinderopvangtoeslag aan ouders geschrapt kon worden. De staatssecretaris trok echter in 2018 de stekker uit dit project, omdat ze een ict-debacle vreesde. Ook was haar verteld dat het op dat moment beter liep bij Toeslagen. En dus veranderde er niets en gingen de dwanginvorderingen nog een jaar door.
Achteraf heeft Van Ark, die in juli minister voor Medische Zorg werd, het gevoel dat ze ‘in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond’. De ‘grote overheidsbelofte om mensen in nood te helpen’ is volgens de VVD-politica geschaad.
Ik heb het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken was terwijl de achtertuin in de hens stond, aldus Tamara van Ark.
Donderdag komt Rutte
Donderdag is de laatste dag van de verhoren door de commissie. Minister van Financiën Wopke Hoekstra en minister-president Mark Rutte worden dan onder ede verhoord. De commissie komt op 17 december met haar bevindingen.
Ex-staatssecretaris Van Ark: ‘Had graag eerder van problemen geweten’
NOS 25.11.2020 Ex-staatssecretaris Van Ark had de problemen rond de ‘alles-of-niets-benadering’ bij de kinderopvangtoeslagen graag eerder op het netvlies gehad. Ze vindt het heel erg dat dat niet eerder is gebeurd, zei ze in haar verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie.
VVD’er Van Ark was van 2017 tot juli 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken. De alles-of niets-benadering betekende dat mensen die een kleine fout hadden gemaakt bij het aanvragen van de toeslag of die bijvoorbeeld geen eigen bijdrage betaalden, hun hele toeslag moesten terugbetalen en daardoor vaak in grote financiële problemen kwamen.
Wrang
Van Ark, die nu minister voor Medische Zorg is, noemde het wrang dat het ‘grote thema van de ondervragingscommissie’ geen onderdeel was van de informatie die ze in het begin van haar ambtsperiode kreeg. “Ik heb stappen gezet bij de schuldenproblematiek en in de kinderopvangtoeslag, maar ik heb de eerste afslag gemist.”
Pas veel later kreeg ze door hoe schrijnend de situatie was en hoe diep de ellende. Het spijt Van Ark dat ze niet meer heeft doorgevraagd toen de Belastingdienst met voorstellen kwam voor ‘proportioneel terugvorderen’. Dan had ze misschien eerder wat aan de problemen kunnen doen. “Dat vind ik frustrerend, daar word ik boos om en daar ben ik verdrietig om. Het gaat om de mensen die hier last van hebben gehad.” Ook op andere punten steekt ze soms de hand in eigen boezem.
Ander systeem
In het regeerakkoord van de huidige coalitie waren afspraken gemaakt over voorbereiding van een heel ander systeem van financiering van de kinderopvang. Maar na diverse gesprekken besloot het kabinet in 2018 op voorstel van Van Ark de verantwoordelijkheid toch bij de Belastingdienst te laten. Van Ark had de indruk gekregen dat die dienst het wel aankon en dat er dan minder ICT-risico’s zouden zijn dan bij een totale verandering.
Van Ark noemde twee ministeries die met twee wetten over één beleidsterrein moeten werken (Sociale Zaken en Financiën) een recept voor ellende. “Belangrijkste les is misschien wel dat wat er bij mensen buiten gebeurt, dat we dat niet moeten zien vanuit wantrouwen, maar dat we dat zien als een schreeuw om hulp. We moeten mensen niet zien als een casus of een dossier, maar als mensen met een hulpvraag. Daar hebben we de overheid voor in het leven geroepen.”
‘De overheid heeft een belofte verbroken’
Complex stelsel
De oud-staatssecretaris zei dat haar wel meteen na haar aantreden duidelijk werd dat er veel problemen waren bij de kinderopvangtoeslag. Ze werd door haar ambtenaren gewezen op de complexiteit van het stelsel, de systematiek van voorschotten (mensen moeten van tevoren hun inkomen schatten), dat het inkomen pas laat definitief werd vastgesteld en dat de verantwoordelijkheid voor het grootste deel bij de ouders lag.
Vandaag is de zevende dag van de verhoren van de commissie.
BEKIJK OOK;
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
NU 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark.
Stranden voorstel
De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
Bezwaren tegen compenseren
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Aangetoond
In een reeks verhalen van RTL Nieuws en Trouw is afgelopen anderhalf jaar de toeslagenaffaire stukje bij beetje aan het licht gekomen. Duidelijk werd dat intern bij de Belastingdienst al jaren bekend is dat de fraudejacht onschuldige slachtoffers maakte. De vraag is in hoeverre ook de politieke leiding hiervan op de hoogte was.
Van Ark: ik blokkeerde vroege compensatie toeslagenouders niet
MSN 25.11.2020 Voormalig staatssecretaris Tamara van Ark heeft het besluit om de groep gedupeerde toeslagenouders die in de zomer van 2019 in beeld waren al snel te compenseren, niet geblokkeerd. Dat zegt de bewindsvrouw onder ede tegen de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de Toeslagenaffaire.
Het ministerie van Financiën en toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel, zijn zelf tot het besluit gekomen om toen nog niet te compenseren, aldus Van Ark. De afgelopen weken werd in verhoren opgetekend welke bezwaren haar ministerie van Sociale Zaken maakte tegen de poging om een eerste groep van vele tientallen ouders al vroeg te compenseren. Dat gebeurde uiteindelijk pas na het onderzoek van de commissie-Donner, die eind 2019 de eerste bevindingen publiceerde.
In eerste instantie was Van Ark enthousiast over het plan van Snel om alvast te compenseren, maar enkele dagen later strandde het voorstel in de aanloop naar de ministerraad. De commissie wilde weten welke rol Van Ark en haar departement daarin hebben gespeeld.
De ambtenaren van Sociale Zaken hadden inderdaad bezwaren tegen het direct compenseren, geeft de bewindsvrouw toe. Ook vond zij het zelf belangrijk dat de commissie-Donner er kwam. “Maar ik heb niet op voorhand daarop een blokkade gelegd”, zegt Van Ark. Dat er tussen Financiën en Sociale Zaken onderling werd gediscussieerd over wie de rekening voor de compensatie moest betalen, wist ze toen nog niet.
Wel heeft Van Ark met haar collega Snel besproken dat er nog wat haken en ogen aan zijn eerste voorstel zaten. Maar ze heeft naar eigen zeggen geen druk uitgeoefend om het voorstel van tafel te halen. En het is uiteindelijk aan het verantwoordelijke departement zelf, Financiën in dit geval, om daarover een beslissing te nemen, aldus Van Ark.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark: ik zag harde werking toeslagenregels niet
MSN 25.11.2020 In haar tijd als staatssecretaris van Sociale Zaken zag Tamara van Ark een “veelheid aan problemen” met het toeslagenstelsel. Maar in die lijst kwam de harde uitwerking van de regels voor ouders die hun eigen bijdrage niet volledig hebben betaald niet voor. “Dat vind ik nu heel erg”, zegt Van Ark. “Ik heb de eerste afslag gemist.”
Een ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de politieke verantwoordelijkheid voor de toeslagenaffaire, hoorde Van Ark woensdagochtend onder ede over haar rol daarin. De commissie kijkt niet alleen naar de ontspoorde fraudejacht, maar ook naar de ouders die in de knel zijn gekomen door de strenge toeslagenwet. Die schreef voor dat ouders enorme bedragen aan ontvangen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij niet volledig de eigen bijdrage hebben betaald, terwijl de eigen bijdrage een veel kleiner bedrag is.
“Het is wrang dat het grote thema waar uw commissie nu onderzoek naar doet, geen onderdeel was van de informatie die ik heb gekregen”, zegt Van Ark. In de dossiers die zij als kersverse bewindsvrouw in oktober 2017 zat, ging het niet over deze problemen met de toeslagen. Als staatssecretaris richtte ze zich vooral op schuldenproblematiek. Volgens de commissie is het opvallend dat een van de oorzaken van de schuldenproblemen, de ‘alles-of-niets-benadering’ van de toeslagenwet, niet door de bewindsvrouw werd onderzocht. De overheid is immers de grootste schuldeiser.
Van Ark keek ook naar kinderopvangtoeslag, maar dat ging vooral over de manier van uitkeren, die veel problemen met zich meebracht. De kinderopvangtoeslag wordt voorgeschoten. Het precieze bedrag waar ouders in een bepaalde periode recht op hadden wordt later vastgesteld. In veel gevallen moet er nog worden bijbetaald omdat ouders niet genoeg kregen, of kregen ze juist te veel, waardoor ze later nog een ‘correctiebedrag’ moesten terugbetalen.
Van Ark over ‘verkeerde afslag’ toeslagaffaire: ‘Had veel leed kunnen besparen’
MSN 25.11.2020 Tamara van Ark, tussen 2017 en 2020 staatssecretaris van Sociale Zaken, was dicht bij een nieuw beleid voor het anders financieren van de kinderopvangtoeslag, waarmee veel gedupeerde ouders geholpen zouden zijn. Op het laatste moment werd daar echter van afgeweken.
“Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering”, zei Van Ark woensdag tijdens haar verhoor door de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Die benadering betekende dat ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen als zij (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Zo ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald.
“Als ik toen de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, zei Van Ark.
‘Wrang dat fraudejacht toen niet op netvlies stond’
Toen Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam, werd er al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen vanuit de overheid direct naar de opvangorganisaties over te maken.
Op die manier hebben ouders niet meer te maken met (hoge) terugvorderingen doordat hun inkomen verandert. Zo’n 80 procent van de ouders die kinderopvangtoeslag kregen, had hiermee te maken.
De ontspoorde fraudejacht stond toen nog niet op het netvlies bij Van Ark. “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt had gekregen.”
Voor de aanpassing was een stelselwijziging nodig. De voorbereidingen daarvoor waren al getroffen – de IT-systemen waren gereed – maar op dat moment kwam toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel met bezwaren. De Belastingdienst was tot die tijd verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Sociale Zaken maakte de regels.
Snel blokkeerde nieuw plan uiteindelijk
Een stelselwijziging brengt veel risico’s met zich mee, waarschuwde Snel. Van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik ronduit te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn wij te boven gekomen en we kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag.”
Van Ark zei verrast te zijn dat er vanuit de Belastingdienst op het laatste moment een oplossing kwam, maar hakte na veel “gewikt en gewogen te hebben” uiteindelijk de knoop door.
“Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden, want er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zei Van Ark terugblikkend.
Ze kan zich nu wel “voor het hoofd slaan” omdat ze de problemen toen niet zag. De documenten die ze toen onder ogen kreeg, waren voor de bewindsvrouw toen net niet duidelijk genoeg om de problemen zoals we die nu kennen te zien.
“Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”
Snel: ’Toeslagen systeem zonder een druppeltje menselijke maat’
MSN 25.11.2020De Belastingdienst heeft rondom de toeslagen ’een systeem zonder een druppeltje menselijke maat’ gebouwd. Dat zegt oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Volg de berichten van politiek verslaggever Leon Brandsema onderaan dit artikel.
Snel, die vorig jaar opstapte wegens de affaire, geeft woensdagmiddag bij zijn verhoor aan dat hij bij zijn aantreden niks meekreeg over de problematiek. Bij zijn overdracht ging het wat kinderopvangtoeslag betreft alleen om het plan dat het vorige kabinet al had om de toeslag te vervangen door directe financiering van de kinderopvang. Snel had met zijn topambtenaren in eerste instantie ook ’niet zo veel’ overleg over de kinderopvangtoeslag. „Omdat daar ook geen aanleiding toe leek. Later werd dat anders.”
© Hollandse Hoogte / ANP – Minister Tamara van Ark (Medische Zorg) tijdens een eerder overleg in de Tweede Kamer.
Inmiddels ziet Snel wat er allemaal misging rondom toeslagen. „De kern van wat er misgaat bij Toeslagen is dat er een systeem is gebouwd zonder een druppeltje menselijke maat”, zegt hij. Snel wijst erop dat er bij Toeslagen geen ruimte was om even een collega te bellen die met soortgelijke problemen zit: „Dat is nooit ingebouwd.” De reactie van de Belastingdienst op de problemen noemt hij ’te defensief’.
’Veelheid aan problemen’
Tamara van Ark zag op haar beurt bij haar aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken in 2017 een ’veelheid aan problemen’ rond de kinderopvangtoeslag, zegt ze in haar verhoor woensdagochtend. Maar het grootste probleem, de ’alles-of-niets-aanpak’ rond de terugvordering, heeft zij niet helder genoeg op het netvlies gehad.
Van Ark, inmiddels minister voor Medische Zorg, heeft spijt van wat er is gebeurd . Dat zegt ze woensdagochtend in de Tweede Kamer tijdens haar verhoor over de toeslagenaffaire. Daarin werden tienduizenden ouders gedupeerd door de eigen overheid. Een van de oorzaken: bij een kleine fout moeten ouders meteen grote bedragen aan toeslagen terugbetalen
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er na de eerste verhoorweek aan het licht is gekomen in de toeslagenaffaire:
Maar daar krijgt Van Ark naar eigen zeggen bij haar aantreden bij de start van kabinet-Rutte III in oktober 2017 niks van mee. „Ik had daar graag vanaf willen weten, daarmee had veel leed van ouders kunnen voorkomen”, zegt ze woensdagochtend. Van Ark was tot afgelopen zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor beleid en wetgeving rond de kinderopvang(toeslag).
Van Ark verhaalt hoe ze bij haar aantreden al wel de problemen meekrijgt over mensen met grote schulden, en dat die ook worden veroorzaakt door flinke terugvorderingen van toeslagen. De VVD-bewindsvrouw spreekt er ook geregeld over met haar topambtenaren. In die gesprekken gaat het over oorzaken zoals de voorschotsystematiek of het late vaststellen van iemands inkomen rond de toeslagen. Maar niet over de alles-of-niets-aanpak. Van Ark: „Ik heb de eerste afslag gemist.”
Dag 6 – 23.11.2020
Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen slachtofferhulp
NU 23.11.2020 Slachtofferhulp Nederland gaat gedupeerden van de affaire rond de kinderopvangtoeslagen bijstaan. Wie benadeeld is door het handelen van de Belastingdienst, kan net zo getraumatiseerd zijn als slachtoffers van een ongeval of misdrijf, aldus de organisatie.
Omdat de Belastingdienst de gedupeerden niet kan helpen bij hun praktische of psychosociale problemen, heeft staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) Slachtofferhulp gevraagd deze taak op zich te nemen.
De gedupeerden worden ondersteund door medewerkers die getraind zijn in emotionele ondersteuning en het reduceren van stressreacties. Slachtofferhulp kan ook helpen bij het aanvragen van schadevergoedingen en de benadeelde ouders begeleiden in het strafproces.
“Als je onterecht wordt beschuldigd van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, aldus bestuursvoorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurende stress en spanningen in het gezin. Ze schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Politici werden maandag verhoord
In de afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden over de toeslagenaffaire. Maandag vervolgt de ondervragingscommissie haar onderzoek naar wat er precies fout is gegaan. Dan is het de beurt aan politici die het destijds voor het zeggen hadden, onder wie Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher.
Ouders die recht hadden op de toeslag werden door de fiscus onterecht beschuldigd van fraude, waarna hun toeslag werd stopgezet en teruggevorderd.
Zie ook: Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
Lees meer over: Binnenland Toeslagenaffaire
Slachtofferhulp voor gedupeerden kinderopvangtoeslag
NOS 23.11.2020 Gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire krijgen vanaf vandaag slachtofferhulp aangeboden. Een groot aantal mensen heeft niet alleen financiële maar ook psychische problemen, nadat zij ten onrechte tot fraudeur waren bestempeld door de Belastingdienst. Zij kunnen volgens Slachtofferhulp net zo getraumatiseerd zijn geraakt als mensen die te maken hebben gehad met een misdrijf of ongeval.
“Als je onterecht beschuldigd wordt van fraude, dwangbevelen van tienduizenden euro’s krijgt, je huis kwijtraakt en de afwikkeling jaren op zich laat wachten, dan laat dat zijn sporen na”, zegt voorzitter Rosa Jansen van Slachtofferhulp Nederland. “Gedupeerden hebben te maken met langdurige stress, spanningen in het gezin, schamen zich voor hun omgeving en zijn het vertrouwen kwijt.”
Slachtofferhulp Nederland is door staatssecretaris Alexandra van Huffelen gevraagd om de getroffen groep hulp te verlenen, voor degenen die daar behoefte aan hebben. Gedupeerden kunnen zichzelf melden of ze worden aangemeld door de Belastingdienst.
Wanhoop
De medewerkers van Slachtofferhulp bieden in de eerste plaats emotionele bijstand. “Het is voor slachtoffers van deze affaire belangrijk dat zij gehoor vinden en erkenning krijgen”, legt Jansen uit. “Dat begint met aandacht geven aan de ontstane emoties, zoals woede en wanhoop.” Ook krijgen gedupeerden hulp met het opnieuw oppakken van hun leven en via Slachtofferhulp informatie over procedures.
Toch zullen compensatie en het oplossen van de schulden volgens Jansen pas echt zorgen voor herstel en verwerking bij de ouders. “Dat kunnen wij gedeeltelijk doen, maar het grootste gedeelte zal door de Belastingdienst geleverd moeten worden. Daar zullen we heel nauw mee moeten samenwerken. Dat zij het financiële en juridische deel oplossen en wij het emotionele gedeelte.”
Duizenden gezinnen zijn slachtoffer geworden van de kinderopvangtoeslagaffaire. De toeslag die ze hadden gekregen, moesten ze terugbetalen. Een paar honderd mensen kwamen daardoor in grote problemen.
Verhoor
Sinds vorige week onderzoekt een parlementaire commissie hoe het zo mis kon gaan. Er zijn al verschillende ambtenaren ondervraagd of zij wisten dat de Belastingdienst de ouders ten onrechte hard aanpakte en waarom zij dit niet voorkwamen of oplosten.
Deze week worden (oud-)bewindslieden gehoord. Vandaag staan verhoren van de oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (Financiën) en voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher op het programma.
De verhoren worden vanaf 09.30 uur rechtstreeks uitgezonden op NPO 1 en zijn ook te volgen op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream.
BEKIJK OOK;
Dat er bij Toeslagen een ramp gaande was, drong maar niet door tot kabinet
AD 23.11.2020 Geen enkel kabinetslid zegt door te hebben gehad dat duizenden ouders na een klein foutje met de kinderopvangtoeslag stelselmatig de vernieling in werden geholpen. Er waren weliswaar signalen, maar of ze nou Eric Wiebes of Lodewijk Asscher heten, echt doorvragen deden ze nooit.
‘Achteraf’ had het anders gemoeten, ‘met de kennis van nu’ hadden ze er wat aan moeten doen. Alle clichés die parlementaire enquêtes doorgaans kenmerken komen dezer dagen ook langs bij de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag.
Lees ook;
0 Wie tussen de wielen van Toeslagen kwam was aan de goden overgeleverd
0 Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
De verhoorde (ex-)bewindspersonen zeggen niet alles nog scherp voor de geest kunnen halen. Voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) overkomt het een paar keer dat hij dingen ‘niet meer precies weet’, oud-staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) kan zich een aantal keren iets ‘niet meer herinneren’. Allemaal geven ze toe dat ze er destijds niet echt mee bezig waren.
Wat ze allebei wel op het netvlies hebben staan is dat ze nooit hebben ingezien dat de wet op de kinderopvangtoeslag zó hard uitpakte: ouders die een foutje maakten en hun eigen bijdrage niet (helemaal) hadden betaald moesten de kinderopvangtoeslag volledig terugbetalen. Zo stond het in de wet. En dat ouders vervolgens slachtoffer werden van een nietsontziende fraudejacht heeft zich destijds volledig aan hun waarneming onttrokken, vertellen ze onder ede aan de commissie.
Lodewijk Asscher was als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tussen 2012 en 2017 verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag. Maandag werd hij onder ede gehoord door de parlementaire verhoorcommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. © ANP
Berg onrecht
,,Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher. Natuurlijk heeft hij zich het afgelopen jaar afgevraagd of hij steken heeft laten vallen. ,,Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen.”
Als ik ergens spijt van heb is dat ik niet heb doorgevraagd toen, aldus Lodewijk Asscher.
Ook Wiebes is soms schuldbewust, bijvoorbeeld over die keer dat hij de Kamer onjuist informeerde. Commissielid Renske Leijten (SP) brengt hem in herinnering dat de staatssecretaris in september 2017 nog ontkende dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde Wiebes destijds op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.
Maar de Belastingdienst had toen al een grote nederlaag geleden bij de Raad van State en ook lag er al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. Leijten kan er niet bij: ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?” Achteraf bezien is het antwoord dat hij gaf ‘verbijsterend’ en ‘idioot’, erkent Wiebes. ,,Ik had beter moeten opletten.” Verdere consequenties trekt hij echter niet, ook al geldt het onjuist informeren van de Kamer als een politieke doodzonde.
Ik had beter moeten opletten, aldus Eric Wiebes.
Eric Wiebes was als staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
‘Opa-en-oma-criminaliteit’
Soms lopen de lezingen uiteen over wat er precies is gebeurd. Frans Weekers, die in 2014 als staatssecretaris aftrad vanwege aanhoudende problemen met toeslagen, zegt dat hij Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet. ,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zegt Weekers over wat er toen gebeurde. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Asscher ontkent echter dat Weekers alarm sloeg over ouders die hard aangepakt werden. Het bewuste memo gaat volgens hem vooral over de aanpak van wat toen ‘opa- en-oma-criminaliteit’ heette, ofwel een vergoeding voor kinderopvang voor grootouders die voorheen nog gratis oppasten.
Ik heb me erbij neergelegd, aldus Frans Weekers.
Frans Weekers was als staatssecretaris van Financiën tussen 2010 en 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, die de toeslagen uitvoert. © ANP
Buikpijn
Ook Wiebes heeft andere ervaringen dan andere getuigen die door de commissie zijn gehoord. Zo zei voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel vorige week dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wetgeving en die ook had aangekaart. Wiebes zegt daar niks van gemerkt te hebben. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’.” Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Wiebes worstelt vooral met de vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen.” Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
‘Houtje-touwtjesysteem’
Weekers wijst de commissie er nog op dat de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor stond. Er was sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk lange tijd op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.’’
Asscher: ik wist niet dat er onder kinderopvangtoeslag zo veel leed zat
- De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire
- Vanmorgen is oud-staatssecretaris Weekers (VVD) aan het woord geweest, vanmiddag Wiebes, daarna Asscher.
- Vorige week werden hoge ambtenaren ondervraagd, lees hier hoe ze vooral elkaar de schuld gaven
- Kijk hier een livestream van de verhoren
ÉÉN UUR GELEDEN
Verhoor afgelopen
NOS 23.11.2020 Het verhoor met oud-minister Asscher is afgelopen. Woensdag gaan de verhoren verder met de voormalig staatssecretarissen Van Ark en Snel.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Asscher: toeslagensysteem had problemen al in zich
Asscher wordt gevraagd naar zijn analyse van het ontstaan van de problemen. “De oorzaak ligt bij het feit dat politici te weinig geconfronteerd worden met de gevolgen van hun beleid.” Het systeem van toeslagen had de problemen met terugvorderingen die later aan het licht kwamen al in zich, vindt Asscher. De uitvoering werd vervolgens neergelegd bij de Belastingdienst. “Een dienst die al enorm onder druk stond. En ook de checks en controles bij die dienst stonden enorm onder druk.” Verder vindt Asscher dat er te veel gehoor is gegeven aan de verontwaardiging in de politiek en de maatschappij over fraude en de roep om harde maatregelen.
“Ik vel over mijn eigen optreden een hard oordeel, namelijk dat ik bij de brief van de bezorgde grootmoeder had moeten onderzoeken of dit niet het topje van de ijsberg was.”
- ÉÉN UUR GELEDEN
Afstand tussen Financiën en Sociale Zaken te groot, geeft Asscher toe
De afstand tussen de twee ministeries die verantwoordelijk waren voor de kinderopvangtoeslag was te groot, erkent Asscher op vragen van de commissie. Daardoor werd over en weer niet duidelijk hoe groot de problemen waren. “Waarom zijn de alarmbellen niet gaan rinkelen, dat komt omdat ik die informatie niet kreeg”, zegt hij. Hij herhaalt dat hij terugkijkend wel vindt dat hij op individuele signalen van burgers en hun brieven had kunnen reageren door daar meer navraag naar te doen.
Asscher en zijn ministerie waren bezig met een nieuw systeem voor kinderopvangtoeslag
Asscher zegt dat hij als minister werkte aan een systeem voor de kinderopvangtoeslag waarbij geen problematische terugvorderingen meer zouden ontstaan. De financiering zou rechtstreeks naar de opvang gaan, en per kwartaal. Ouders hoefden dan niet meer over hele jaren terug te betalen. “Iedereen zag dat als de snelste en beste oplossing”, zegt Asscher. Aan de schrijnende gevallen die al liepen werd inderdaad niets gedaan, geeft hij toe. “Ik dacht oprecht dat ik met de snelste oplossing bezig was.” Asscher weet ook niet goed waarom niet tegelijkertijd de ouders in nood zijn geholpen.
- 28 MINUTEN GELEDEN
Het verhoor van oud-minister Asscher gaat weer verder
De ondervragingscommissie wil van Asscher weten hoe het kan dat op het ministerie van SZW soms niet in stukken is terug te vinden of de minister ze nu wel of niet heeft gezien. Asscher is het ermee eens dat de administratie kennelijk onduidelijk is vastgelegd. Hij heeft niet de indruk dat ambtenaren stukken voor hem hebben weggehouden, maar hij is het met de commissie eens dat het tot onduidelijkheid leidt. Zo heeft Asscher een notitie van toenmalig staatssecretaris Wiebes over de problemen bij het terugvorderen van de kinderopvangtoeslagen niet ontvangen. Wiebes bevestigde dat eerder in zijn verhoor.
- ÉÉN UUR GELEDEN
Er wordt tot 20.15 uur geschorst
Dan gaat het verhoor met oud-minister Asscher weer verder.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: ik wist niet wat de CAF-teams precies deden
Asscher had wel gehoord van de CAF-aanpak en dat er zeven gevallen van fraude waren geconstateerd, maar wat de CAF-teams precies deden wist hij niet. Ook niet dat bij vermoedens van fraude door het kinderdagverblijf, de ouders als fraudeurs werden aangepakt.
Hij heeft in die tijd in een brief aan een bezorgde grootmoeder geschreven dat hij niets kon doen voor haar zoon en schoondochter omdat het een individueel geval betreft. Zij waren door de CAF-aanpak in de problemen gekomen. Asscher noemt dat nu “een koude brief” waarin hij formalistisch reageerde. “Met die brief had ik het ministerie in moeten roepen: jongens wat is dit?” Hij schaamt zich er voor hoe dit toen is gelopen, zegt hij. “Het blijkt een signaal geweest te zijn van een groter patroon.” Asscher zegt dat het bij zijn oordeel ook niet hielp dat alle dossiers door een “fraudebril” bekeken werden. Daardoor ontbrak begrip voor de situatie van de ouders.
- 2 UUR GELEDEN
Asscher: de wet- en regelgeving voor toeslagen was erg ingewikkeld
“Er leefde een breed verlangen om de wet- en regelgeving over toeslagen te vereenvoudigen”, zegt Asscher. Mensen moesten voor een jaar van tevoren informatie aanleveren. Als die achteraf niet bleek te kloppen, moesten ze vaak terugbetalen. Het ministerie heeft er in eerste instantie voor gekozen om mensen meer voorlichting te geven, zodat zij op de juiste wijze de formulieren invulden. Asscher dacht dat dit ook misbruik kon voorkomen en kon voorkomen dat ouders met onwettige constructies in zee gingen.
Hij wist toen niet dat mensen “oneerlijk werden getroffen door de bergen aan terugvorderingen”, zegt hij. “Als ik had doorgevraagd had ik kunnen zeggen: hier moeten we wat aan doen. Maar ik wist niet dat er zo veel leed onder zat. Ik kan dat helaas niet terugdraaien.”
- 2 UUR GELEDEN
Balans was doorgeslagen in fraudebestrijding, zegt Asscher
De wet fraudebestrijding toeslagen, die na de Bulgarenfraude werd ingevoerd, heeft er volgens Asscher toe bijgedragen dat de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag nog strenger werd. Asscher zei eerder dat hij in het ministersberaad over fraudeaanpak had gezegd dat dat streng moest, om het draagvlak voor sociale voorzieningen te behouden. Maar de fraudeaanpak moest niet zo streng worden dat daar het draagvlak voor zou verdwijnen.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: hoge terugvorderingen niet redelijk
Oud-minister Asscher wist niet dat de wet waar hij verantwoordelijk voor was, zo’n grote invloed had op de ouders die te goeder trouw handelden. De wet hield in dat als ouders niet de eigen bijdrage voor de kinderopvang hadden betaald, zij dan de hele toeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Dit is de alles-of-niets benadering gaan heten.
Asscher vindt het nu redelijk klinken om in zulke gevallen alleen de eigen bijdrage bij ouders te vorderen. Maar dat is destijds niet door ambtenaren aan hem voorgelegd, zegt hij. Er stond wel in een nota “dit is zuur voor ouders”, zegt Asscher. “Daar had ik op moeten aanslaan, daar heb ik spijt van.” Asscher heeft verschillende signalen gemist die er op wezen dat er harde terugvorderingen plaatsvonden. Hij vindt dat “buitengewoon erg” voor alle ouders die daar last van hebben gehad.
- 3 UUR GELEDEN
Geen grote waarschuwing toen Asscher minister werd, zegt hij
In de startnota, toen Asscher begon als minister, stond dat er iets werd gedaan aan de fraude met kinderopvangtoeslag. Ook stond er algemene informatie in, zegt Asscher. Verder ging het destijds vooral over de kwaliteit van kinderdagverblijven en gastouderbureaus na de grote zedenzaak bij het Hofnarretje.
In het regeerakkoord hadden de regeringspartijen destijds afgesproken iets te gaan doen aan de ingewikkeldheid van het toeslagensysteem. Ok was er een probleem met het feit dat opa’s en oma’s die altijd gratis op hun kleinkinderen pasten, nu geld kregen als professionele opvang.
- 3 UUR GELEDEN
Asscher: fraudebestrijding was geen financieel doel
Oud-minister Asscher zegt dat het geen financieel doel was om fraude met kinderopvangtoeslag te bestrijden en daarmee geld te besparen. De ondervragingscommissie heeft in de stukken staan dat de doelstelling 25 miljoen euro was. Asscher bestrijdt dat. “We hadden in die tijd wel grotere problemen, zoals de financiële crisis. Het probleem was ook dat niet genoeg ouders gebruik maakten van de toeslagen.” Met de kinderopvangtoeslag zijn jaarlijks miljarden euro’s gemoeid.
- 3 UUR GELEDEN
Verhoor voormalig minister Asscher gaat beginnen
Hij is de laatste bewindspersoon die vandaag wordt gehoord. Hij heeft geen schriftelijke verklaring vooraf, en legt de belofte af dat hij de waarheid en niets dan de waarheid zal zeggen.
- 3 UUR GELEDEN
Voormalig minister Asscher vanaf 18.00 uur aan het woord
De ex-minister van Sociale Zaken komt vanaf 18.00 uur aan het woord, anderhalf uur later dan op de planning stond. De verhoren lopen behoorlijk uit.
- 3 UUR GELEDEN
Wiebes over zijn ontkennende antwoord op Kamervragen
Wiebes over zijn eigen antwoord: dat was schandalig
- 4 UUR GELEDEN
Wiebes klaar, loopt weg en verzucht: ‘wat een verdrietige boel’
Het verhoor is afgelopen. Wiebes heeft aan het slot nog benadrukt dat de mensen bij de Belastingdienst niet uit kwader trouw hebben behandeld. Hij gelooft dat iedereen op het ministerie zijn best heeft gedaan om het werk goed te doen. Hij spreekt over allerlei puzzelstukjes en niemand die de hele puzzel zag. Na het afsluiten van het verhoor doet Wiebes zijn mondkapje op en terwijl hij weg beent, zegt hij; “wat een verdrietige boel. Verschrikkelijk.”
- 4 UUR GELEDEN
‘Mijn antwoord was fout, er is geen rechtvaardiging voor’
“Verbijsterend”, “onbegrijpelijk”, “idioot”, “fout”. Dit zegt ex-staatssecretaris Wiebes over zijn antwoord op Kamervragen in 2014. Daarin schreef hij dat “er niets van gebleken” was is dat er problemen waren voor ouders, kinderopvanginstellingen, gastouders en bemiddelingsbureaus met het plotseling stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Dat klopte niet. “Ik heb er geen enkele rechtvaardiging voor”, zegt hij enkele malen.
De commissie stelt veel kritische vragen over het functioneren van Wiebes als staatssecretaris Financiën. “Uw periode kan uitgegumd worden. U hebt het niet gezien en heeft niets gedaan”, zegt SP-Kamerlid Leijten van de commissie. “Ja,” verzucht Wiebes. “Hier is zo iets enorms misgegaan.” Wiebes kan niet zeggen hoe het komt. “Dat er iets mis ging, is totaal niet doorgedrongen.”
https://pbs.twimg.com/media/EnhPUk6WEAEM6Ur?format=jpg&name=large
- 5 UUR GELEDEN
Voorzitter Van Dam: ‘Wat deed u dan als staatssecretaris in het paleis van de grote getallen?’
Het verhoor is twee uur aan de gang en voorzitter Van Dam neemt het woord met een prangende vraag. “Wat is eigenlijk het werk van een staatssecretaris?” Van Dam ziet een beeld van een politicus die de problemen niet heeft gezien, die door ambtenaren op het verkeerde been is gezet (“bent u niet belazerd”) en ook de problemen van de toeslagenwet niet heeft kunnen oplossen. “Ik krijg er een beetje een fatalistisch beeld bij.” Wiebes heeft een advies van de Nationale Ombudsman voor meer maatwerk afgewezen.
Van Dam: “Wat doet u dan daar in het Paleis van Grote Getallen?”
Wiebes is het er niet mee eens. Hij werd zijn hele periode geconfronteerd met allerlei zaken die misgingen op het ministerie. “Je bent aan een stuk door allerlei problemen en ongelukken aan het oplossen.” Hij erkent opnieuw dat hij de problemen van de ouders niet heeft opgemerkt. “Ik heb die lont niet zien branden, waardoor later die bom ontplofte en dat vind ik buitengewoon aangrijpend.”
Eric Wiebes (VVD) was van 2014 tot 2017 staatssecretaris op het ministerie van Financiën ANP
Wiebes heeft kinderopvangaffaire ‘niet gezien’ en betreurt zijn aanpak
NOS 23.11.2020 Ex-staatssecretaris Wiebes heeft naar eigen zeggen niet in de gaten gehad dat ouders en gastouders in grote problemen zaten door het terugvorderen en stopzetten van kinderopvangtoeslag. “Ik heb het niet gezien”, zei Wiebes, van 2014 tot 2017 staatssecretaris Financiën tijdens zijn verhoor door de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Ondanks signalen van ambtenaren in memo’s, kritische rapporten van de Ombudsman en doordringende vragen van Kamerleden, had de VVD’er niet door dat er “bom” ontplofte.
Wiebes vertelde tegen de commissie dat hij het terugvragen van geld bij de ouders en gastouders vooral zag als een teken dat de complete toeslagenwet niet deugde. De lijst met problemen door deze slechte wetgeving was heel lang en dus kwam de kindertoeslagenaffaire niet prominent in zijn vizier.
Sociale bom
Tegen de commissie trekt hij het boetekleed aan. Wiebes zegt dat hij zich “zeer zwaar medeverantwoordelijk voelt” dat hij niet heeft gezien dat deze slechte wet een “brandende lont was die een sociale bom tot ontploffing bracht”.
De commissie stelt veel kritische vragen in het verhoor om te achterhalen waarom Wiebes niet onder ogen zag. “Uw staatssecretarisschap kan eigenlijk uitgegumd worden. U heeft niets gezien”, constateert commissielid Leijten van de SP. Wiebes probeert uit te leggen dat er sprake was van puzzelstukjes waarbij niemand de hele puzzel overzag. “Ja, hier is zo enorm iets misgegaan.”
Kijk hier hoe Wiebes uitlegt dat hij de kinderopvangaffaire zag in een “lange rij” van problemen door de slechte wet:
Wiebes: ‘We hebben niet gezien dat het eigenlijk een brandende lont was’
Frans Weekers, van 2010 tot 2014 verantwoordelijk voor de Belastingdienst, kwam in de ochtend bij de commissie, die vorige week (top-)ambtenaren ondervroeg en deze week (oud-)bewindslieden.
Hij had liever een minder streng fraudebeleid van de fiscus gehad, zo zei hij tijdens zijn verhoor. Hij heeft gezocht naar een manier om het harde toeslagenbeleid te omzeilen. Dat ging dan over ouders die (zonder slechte intentie) hun eigen bijdrage niet hadden betaald en daardoor de hele kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen, een veelvoud van het achterstallige bedrag. Weekers vond het een beter idee om alleen de eigen bijdrage alsnog te laten betalen, vertelde hij.
Wijsheid achteraf
Maar dat was niet het beleid van Sociale Zaken en daarbij deed ook de Raad van State in die tijd uitspraak dat het volledige bedrag terugvorderen juridisch het juiste was. “Met wijsheid achteraf zou je kunnen zeggen: was ik mijn gut feeling maar blijven volgen. Dan was mensen wellicht een vreselijke tijd bespaard gebleven.”
Die wijsheid achteraf is dat duizenden ouders onterecht als fraudeur werden aangemerkt, vaak tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en in grote financiële en sociale problemen raakten.
Antenne
Weekers zegt dat ambtenaren vaak een “maatschappelijke antenne” ontbeerden. Hij hoorde daardoor niet wat er misging en liep achter de feiten aan. Aan het eind van zijn verhoor zei Weekers dat het onmogelijk is als bewindspersoon “om de ins en outs van een uitvoeringsinstantie als de Belastingdienst in de greep te krijgen”.
Belastingdienst mist maatschappelijke antenne, zegt Weekers
De Tweede Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak.
Op dit moment is Asscher aan de beurt. Volg de verhoren hier in ons liveblog of hier via een livestream.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c2fe264e-2db9-11eb-a706-02c309bc01c1.JPG)
Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 2012 tot 2017 wordt gehoord door de parlementaire enquetecommissie Kinderopvangtoeslag, tijdens de vierde dag van de hoorzittingen van de tijdelijke commissie. Ⓒ ANP
Live: Asscher ’vervuld van schaamte’ over missen signalen toeslagen
Telegraaf 23.11.2020 PvdA-fractieleider Lodewijk Asscher heeft moeten erkennen veel signalen te hebben gemist rond de toeslagenaffaire. Dat zit hem vooral in de harde terugvordering van grote bedragen kinderopvangtoeslag bij kleine fouten: „Ik heb dat toen niet gezien, was me er niet bewust van.”
Dat vertelt Asscher in zijn verhoren over de toeslagenaffaire. Hij moest, net als oud-staatssecretarissen Eric Wiebes en Frans Weekers eerder op de maandag, verantwoording afleggen over hun rol in de affaire waarin tienduizenden ouders klem kwamen te zitten door een fraudejacht van de eigen overheid.
Asscher was in het vorige kabinet als minister van Sociale Zaken verantwoordelijk voor het beleid en de wetgeving rond de kinderopvang(toeslag). Daaronder viel de wet die ervoor zorgde dat de Belastingdienst grote bedragen terugvorderde bij ouders die kleine fouten hadden gemaakt bij aanvraag van de kinderopvangtoeslag.
De eerste week van het grootschalige onderzoek naar de toeslagenaffaire kende een aantal schokkende onthullingen. In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen:
„Ik had niet door dat er zo’n berg onrecht en leed onder zat”, zegt Asscher over die harde terugvordering die duizenden ouders heeft geraakt. De ondervragingscommissie refereert aan een brief die een bezorgde grootmoeder aan Asscher stuurde over de problematiek. De PvdA’er reageerde daarop door te stellen dat hij niet op individuele gevallen in kan gaan. Een soortgelijke reactie stuurde hij naar iemand die hem erop wees dat het om meer gevallen ging.
„Als ik het teruglees, vervult het me met schaamte”, zegt Asscher over die eerste ’koude’ brief. „Ik kan niet in een individueel geval interveniëren, dat is ook zo. Maar als ik die brief nu lees, vind ik het heel pijnlijk. Met name naar deze grootmoeder toe, die bezorgd schrijft hoe het met haar zoon en schoondochter gaat.”
Verschillende terugblik
De twee voormalige staatssecretarissen van Financiën Weekers en Wiebes (nu minister van Economische Zaken) kijken in hun verhoren op een verschillende manier terug op de toeslagenaffaire. Weekers wijst naar Asscher, die niks wilde doen aan het harde terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Maar zijn opvolger Wiebes heeft dat probleem nooit als heel groot ervaren.
Weekers gaf in zijn verhoor aan het probleem aangekaart te hebben bij Asscher. Die moest op zijn ministerie namelijk de wet veranderen om hier wat aan te kunnen doen. Weekers gaf een memo over de problematiek aan Asscher met de boodschap om er persoonlijk aandacht voor te hebben. Maar een paar maanden later kreeg hij van Asschers ministerie een afwijzende reactie over het wijzigen van de wet. Weekers: „Daar heb ik me bij neergelegd.”
Asscher zegt in zijn verhoor overigens dat het memo alleen maar moeilijk uit te voeren oplossingen bevatte, waarbij ingegrepen moest worden in schenkingen binnen families of geen kinderopvangtoeslag meer betaald zou worden bij opvang binnen de familiesfeer.
Opvallend genoeg gaf Wiebes een heel ander beeld. Hij zei helemaal niet veel te hebben gemerkt van de ’buikpijn’ die Belastingdienst-topambtenaren vorige week zeiden te hebben gehad rond de harde terugvordering. „Ik heb vanaf het begin gedacht dat er een groot probleem was met kinderopvangtoeslag, maar niet met disproportioneel terugvorderen”, zei Wiebes.
Hij memoreerde een notitie van zijn ambtenaren waarin hij zelf dat probleem in de kantlijn krabbelde. Maar dat was volgens hem ’geen buikpijnnota’. „Hij leek mij eerder bedoeld om mij voor het tegenovergestelde te waarschuwen: we waren te soft.”
Het probleem zat er volgens hem in dat de kinderopvangtoeslag ’in de praktijk een onuitvoerbaar stuk wetgeving was’ voor ouders bij het aanvragen van de toeslag. „Een soort examen dat je moet doen waar je alleen maar een voldoende krijgt als je alle vragen goed beantwoordt”, noemde Wiebes het.
’Houtje-touwtje’
Weekers vertelde in zijn verhoor ook over wat hij aantrof bij de Belastingdienst toen hij in 2010 aantrad als staatssecretaris van Financiën. Dat was niet best. De afdeling toeslagen stond er ’beroerd’ voor, zegt Weekers. Hij stipt, net als verschillende ambtenaren in hun verhoren vorige week, aan dat de fiscus het uitkeren van toeslagen maar moeilijk aan kon.
De Belastingdienst was volgens Weekers vooral ’een collecterende organisatie’: „Dat zat in het dna.” Het uitkeren kwam er vervolgens bij door het instellen van het toeslagenstelsel, een paar jaar voor Weekers’ aantreden. De systemen konden dat maar moeilijk aan, volgens de VVD’er hing alles ’houtje-touwtje’ aan elkaar.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Ook Wiebes, die vier jaar na Weekers aantrad, zag bij zijn start nog allerlei problemen bij de fiscus. Hij schetste het beeld van „een dienst die overrompeld was geweest door allerlei wetgeving, langzaam aan het opkrabbelen was en een achterstand aan het inlopen was. En daar was de hele oproer over fraude bovenop gekomen.”
Later in de week volgen nog meer politieke verhoren. Woensdag is de huidige minister voor Medische Zorg Tamara van Ark, tot deze zomer als staatssecretaris van Sociale Zaken verantwoordelijk voor kinderopvang aan de beurt. En ook Menno Snel, die eind vorig jaar als staatssecretaris van Financiën opstapte vanwege de toeslagenaffaire, aan de beurt. Donderdag volgen de verhoren van minister Wopke Hoekstra (Financiën) en premier Mark Rutte.
Tweets by @LeonBrandsema
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Eric Wiebes Lodewijk Asscher Frans Weekers
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2c4f7bb8-2d95-11eb-a50e-02d1dbdc35d1.jpg)
Wiebes: ’Ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen’
Telegraaf 23.11.2020 De ambtelijke ’buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. „Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
BEKIJK OOK:
Snel maakt excuses om blunders met kinderopvangtoeslag
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. „En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De „buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
In de podcast Kwestie van Centen bespreken Herman Stam en parlementair verslaggever Leon Brandsema wat er tot dusver aan het licht is gekomen in het onderzoek naar de toeslagenaffaire:
’Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk „te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Volgens politiek commentator Wouter de Winther kunnen de politieke verhoren gevaarlijk zijn voor bewindspersonen, ook omdat het verkiezingstijd is. „Daarom worden ze vooraf getraind”, zegt hij in de politieke podcast Afhameren:
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. „Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. „Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. „Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Eric Wiebes Belastingdienst Toeslagen
Wiebes: ‘Niet gezien dat slechte toeslagenwet gigantische sociale bom was’
NU 23.11.2020 Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën tussen 2014 en 2017, heeft niet zien aankomen dat de strenge wetgeving rondom de kinderopvangtoeslag zou leiden tot de problemen die we nu kennen. Wiebes’ grootste zorg was destijds ook helemaal niet de hoge terugvorderingen van de ouders, maar het toeslagensysteem als geheel.
“We hebben gewoon niet gezien dat wat nu onwelgevallige wetgeving blijkt, eigenlijk een brandende lont was die een gigantische sociale bom tot ontploffing zou brengen”, zei Wiebes maandag tijdens zijn verhoor door de ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire.
De centrale vraag die steeds terugkomt in de inmiddels zes dagen durende verhoren is: waarom greep niemand in? Er was bij (oud-)topambtenaren en politici steeds een sterk vermoeden dat de wet te hard was.
“We hebben een tijd lang gedacht dat dit weer zo’n lastig ding in de belastingwetgeving was. We wisten niet dat dit zo groot zou worden”, zei Wiebes daarover.
Commissielid Renske Leijten (SP) vond dit te makkelijk. Er waren namelijk genoeg signalen om de bom te kunnen ontdekken. In een interne memo uit 2017 staat bijvoorbeeld al dat de Belastingdienst laakbaar handelde, in datzelfde jaar kwam de Nationale ombudsman met een kritisch rapport over het handelen van de fiscus.
De memo heeft Wiebes, inmiddels minister van Economische Zaken, nooit gezien, zei hij. “De aanpak is in een optelsom totaal dramatisch geweest. Maar als je die optelsom niet kent, dan houdt het op.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
Wiebes las en hoorde nergens de buikpijn binnen fiscus
Er gebeurde meer onder het toeziend oog van Wiebes als staatssecretaris. Er woedde een discussie binnen de ambtelijke top van Financiën dat het toeslagenbeleid te hard was. Een van hen verklaarde vorige week “buikpijn” te hebben van de gang van zaken, maar die buikpijn herkende Wiebes niet.
Hij las het nergens terug en hoorde er ook niemand over. “Er was geen buikpijnnota en geen buikpijngesprek. Er was veel buikpijn, maar dat ging over het stelsel.”
Wiebes zag het terugvorderen van de hoge bedragen namelijk niet als probleem, maar de kinderopvangtoeslag met het voorschottenstelsel als geheel. “Je hebt enorme nabetalingen en enorme terugvorderingen. Dat is twee keer ellende.” De bewindsman wilde daarom het mes in het stelsel zetten.
‘Heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding’
Even leek het erop dat Wiebes wel actie zou ondernemen. Hij had het plan om alleen de eigen bijdragen van de kinderopvangtoeslag terug te vorderen, in plaats van alle uitbetaalde toeslagen waardoor zoveel ouders in de problemen zijn gekomen.
Hij werd door zijn ambtenaren gevraagd om hierover contact op te nemen met toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher, maar dat is nooit meer gebeurd. Wiebes dacht namelijk op zijn beurt dat hij gebeld zou worden door Asscher. Zo bleef een mogelijk vroege oplossing tussen de ministeries hangen.
‘Leemlagen’ belemmeren goede communicatie binnen fiscus
“Ik heb maar een paar armzalige verklaringen in de aanbieding”, zei Wiebes tot slot. Hij was ook boos, maar wist niet op wie.
Een van die Wiebes hieruit heeft getrokken is dat een goede organisatie fouten kan maken, als er maar de honger is om die te herstellen.
Het probleem bij de fiscus is dat de communicatie tussen de verschillende lagen hapert. Het woord “leemlaag” waardoor de informatie nauwelijks doorsijpelt naar andere afdelingen, werd volgens Wiebes veel gebruikt bij de Belastingdienst.
“Al ben je schaal vier in de organisatie, je moet kunnen aankaarten wat er niet deugt”, aldus de bewindsman.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Wiebes erkent dat hij Kamer onjuist informeerde: ‘Ik had beter moeten opletten’
AD 23.11.2020 VVD-politicus Eric Wiebes heeft als staatssecretaris van Financiën de Kamer verkeerd geïnformeerd. Dat heeft hij toegegeven aan de ondervragingscommissie die de toeslagenaffaire onderzoekt. ,,Ik had beter moeten opletten”, stelt hij.
Wiebes ontkende in september 2017 dat er ouders en kinderopvanginstellingen grote schade hadden geleden van het abrupt stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag. ,,Daar is niets van gebleken”, antwoordde hij op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Achteraf bezien is dat een ‘verbijsterend antwoord’, zei Wiebes tegen de commissie. ,,Ik had dit antwoord nooit mogen doorlaten.”
Lees ook;
SP-Kamerlid Renske Leijten toonde in haar ondervraging van Wiebes weinig begrip voor de verklaring. Zij wijst erop dat de Belastingdienst op dat moment al een grote nederlaag bij de Raad van State had geleden en dat er ook al een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman lag over de benadeling van ouders die klanten waren bij het Eindhovense gastouderbureau Dadim. ,,Hoe kunt u zulke antwoorden dan laten passeren?”, vroeg zij zich af.
Idioot
Volgens Wiebes waren de antwoorden aangeleverd door ambtenaren en was het besef wat er aan de hand was nog niet bij hem doorgedrongen. ,,Ik heb het echt te weinig bekeken en het is een idioot antwoord”, erkende hij.
Volgens hem is het moeilijk verantwoordelijkheid te dragen voor ‘dingen in het donker’. ,,Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan.” Toch was er volgens hem geen kwade opzet in het spel.
Hier is zolang niet gezien wat er aan de hand was. Dit is op een kolossale manier misgegaan, aldus Eric Wiebes
Wiebes zei eerder in zijn verhoor niets te hebben gemerkt van de ‘buikpijn’ die topambtenaren van Financiën vorige week nog zeiden te hebben gevoeld over de harde terugvordering van kinderopvangtoeslag. ,,Er was geen buikpijnnota of buikpijngesprek’’, zei de VVD-bewindsman tegen de parlementaire ondervragingscommissie.
Te soft
Volgens Wiebes kan het best zijn dat er op Financiën door sommige mensen buikpijn werd gevoeld, maar die geluiden bereikten hem niet. Sterker nog: een nota die hij in 2014 van zijn ambtenaren ontving riep bij hem het tegenovergestelde beeld op. ,,Ik las het als: we zijn een beetje te soft.”
Voormalig directeur Belastingdienst Hans Blokpoel zei vorige week maandag nog dat hij meermaals ‘buikpijn’ had gevoeld over de ‘snoeiharde’ wet. Die maakte het mogelijk dat mensen die hun eigen bijdrage niet hadden betaald hun kinderopvangtoeslag volledig terug moesten betalen. Door deze ‘alles of niets’-benadering raakten duizenden gezinnen in grote financiële problemen. Volgens voormalig topambtenaren van Financiën werd er over aan de bel getrokken. Dat deze harde praktijk toch doorging was volgens hen te wijten aan het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid niet wilde veranderen.
Sociale bom
Wiebes zet de verwijten van voormalig kopstukken van de fiscus in een ander daglicht. Volgens hem is de belangrijkste vraag hoe het kan dat er zoveel mensen slachtoffer konden worden. ,,Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen’’, zei hij tegen de commissie. Dat de Belastingdienst de rechtsbescherming van ouders ernstig heeft geschaad is volgens hem buiten zijn medeweten gebeurd.
Ik wist niet dat dit de lont was die een zeer grote sociale bom tot ontploffing zou brengen, aldus Eric Wiebes.
Eerder vandaag getuigde Wiebes voorganger Frans Weekers voor de commissie. Hij zei dat hij toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher er destijds op heeft aangesproken dat volledige terugvordering van kinderopvangtoeslagen heel hard kon uitpakken. Weekers gaf zijn collega een memo met het verzoek hiernaar te kijken, maar het beleid veranderde niet.
Met handen en voeten gebonden
Weekers had aanvankelijk zelf met een ‘coulantere regeling’ willen komen, waarbij ouders door alsnog een eigen bijdrage te betalen hun toeslag mochten houden. Maar hij werd er later door ambtenaren van Financiën op gewezen dat hiervoor een wetswijziging nodig was. De verantwoordelijkheid daarvoor lag echter bij Sociale Zaken. Tijdens een kabinetsberaad wendde Weekers zich tot Asscher met het memo, maar na vier maanden kwam het antwoord dat Sociale Zaken de regeling niet ging aanpassen. Asscher verschijnt later vanmiddag voor de commissie om zijn kant van het verhaal te geven.
,,Ik heb me erbij neergelegd’’, zei Weekers over die repliek. ,,Je gaat als staatssecretaris niet over alles. Wat betreft toeslagen zat ik met handen en voeten gebonden aan het beleid van vakministers.”
Beroerd
Doordat de ‘alles-of-niets’-benadering in stand bleef, kwamen later duizenden ouders in grote problemen doordat hun kinderopvangtoeslag werd stopgezet en zij al ontvangen bedragen volledig terug moesten betalen. Dat dit kon ontaarden in een fraudejacht, is wel een ander verhaal, meent Weekers. ,,Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen.”
Als mensen onterecht als fraudeurs worden aangemerkt, kun je dat met geen enkele wetswijziging opvangen
Weekers zei het ‘moeilijk te verteren’ te vinden dat zoveel ouders ‘in de ellende zijn gestort’. Volgens hem stond de Belastingdienst er destijds ‘beroerd’ voor en was er sprake van een ‘houtje-touwtjesysteem’. Tegelijkertijd lag de nadruk destijds op het belang van fraudebestrijding, omdat er ‘gruwelijk veel bezuinigd’ moest worden: ,,Het was destijds zo dat elke cent die in verkeerde zakken terechtkwam als doodzonde werd gezien.”
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag onderzoekt hoe ouders onterecht als fraudeurs bestempeld konden worden. © ANP
Na zijn aftreden heeft Weekers nooit in het openbaar terug willen blikken op zijn tijd als staatssecretaris. Tot vanmorgen dus. ,,Het was bepaald niet het hoogtepunt van mijn carrière”, zei hij. ,,Ik kijk er nu met meer voldoening op terug.”
Asscher en Rutte nog aan de beurt
Na de ambtenarij zijn deze week (voormalige) politieke kopstukken aan de beurt om zich te verantwoorden voor de toeslagenaffaire. Het verhoor van oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers is om 09.30 uur begonnen. Later vandaag zullen Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) onder ede moeten getuigen. Ook woensdag en donderdag gaan de verhoren nog door. Minister-president Mark Rutte is donderdag als laatste aan de beurt.
Het zijn allemaal kopstukken die in het vorige kabinet mogelijk kennis hadden van de jacht op mensen die zouden frauderen met kinderopvangtoeslag. Achteraf bleek dat 20.000 Nederlanders door hun aanvraag voor toeslag in een financiële nachtmerrie belandden.
Wiebes: ik kreeg geen signalen van buikpijn over toeslagen
MSN 23.11.2020 De ambtelijke ‘buikpijn’ over het harde karakter van de regels rond de kinderopvangtoeslag, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes nooit bereikt. Hij gelooft dat ambtenaren het moeilijk vonden dat de wet vaak heel hard uitpakte, maar dat is volgens hem nooit aangekaart. “Er is geen buikpijnnota”, zegt de bewindsman.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hebben aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag, hadden voldaan.
Dit zou zelfs wekelijks zijn aangestipt. Wiebes herkent dat totaal niet. “En de signalen op papier spreken ook echt een andere taal”, zegt hij over documenten die hij als staatssecretaris kreeg. De “buikpijnsignalen” die hij wel kreeg, gingen over het stelsel. Op een gegeven moment is Wiebes terloops wel geïnformeerd over de harde werking van de toeslagen, maar dat was volgens hem alleen in relatie tot één specifieke zaak.
‘Te soft’
Een nota die recent in de media verscheen waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels, zag Wiebes juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk “te soft” was. Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor, heeft hij het document wel gelezen.
Wiebes had zelf grote zorgen over de uitvoerbaarheid van de toeslagenwetgeving. “Het is een soort examen waarbij je alleen een voldoende haalt als je acht vragen goed beantwoordt.” Het regende daardoor terugvorderingen, maar ook nabetalingen. “Allebei fout”, vindt Wiebes. Het betekent namelijk dat mensen of meer, of minder kregen dan waar zij recht op hadden. “Dat is twee keer ellende.”
De voormalig staatssecretaris, inmiddels minister, wordt ook gehoord onder ede wegens zijn rol in de toeslagenaffaire. Jarenlang was Wiebes politiek verantwoordelijk voor de Belastingdienst.
Weekers waarschuwde Asscher voor toeslagaffaire: ‘Had ik maar doorgezet’
NU 23.11.2020 Oud-staatssecretaris van Financiën Frans Weekers waarschuwde toenmalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher tevergeefs voor het te strenge beleid voor de kinderopvangtoeslag. Weekers vond dit beleid te hard en gaf Asscher een memo waarin hij hier aandacht voor vroeg.
“Dat er iets moest gebeuren, was wel duidelijk”, zei Weekers maandag tijdens zijn verhoor over de toeslagenaffaire.
Hij gaf huidig PvdA-leider Asscher daarom “in de marge” van een kabinetsoverleg een memo mee waarin hij waarschuwde voor de hardheid van het beleid. Hoewel Asschers tas al boordevol notities en beleidsstukken zat, hoopte Weekers dat zijn waarschuwing prioriteit zou krijgen.
“Ik was in de veronderstelling dat Sociale Zaken met aanpassingen zou komen”, zei Weekers. Maar dat gebeurde niet. Het ministerie liet weten dat de wet niet zou worden aangepast en daar bleef het voor Weekers ook bij. “Ik heb geen verdere actie ondernomen.”
De oud-staatssecretaris zegt wat betreft de toeslagen met “handen en voeten gebonden” te zijn geweest. De Belastingdienst was namelijk alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, Asscher ging als minister van Sociale Zaken over het beleid. “Je gaat als bewindsman niet over alles”, zei Weekers. “Ik wilde ook niet dat anderen in mijn portefeuille gingen rommelen.”
Verhoren toeslagenaffaire van start: Hoe fraudejacht ontspoorde
‘Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd’
Met de wijsheid van achteraf had Weekers gewild dat hij destijds anders had gehandeld. “Had ik mijn gutfeeling maar gevolgd en doorgezet om tot het uiterste te gaan.”
Hij had namelijk een voorstel klaarliggen om ouders die bij de aanvraag van de kinderopvangtoeslag een fout hadden gemaakt te ontzien. Volgens dat voorstel zouden zij eenmalig alleen de eigen bijdragen hoeven terug te betalen in plaats van alle verkregen toeslagen, waardoor zoveel mensen in de problemen zijn gekomen. Een soort “take it or leave it”.
Nu is het makkelijk praten, erkent Weekers. Dat hij zijn plan toch niet doorzette, had te maken met een belangrijke uitspraak van de Raad van State. Daarin werd bevestigd dat de Belastingdienst het gehele bedrag mocht terugvorderen, zoals in de wet stond. “Mijn handelingsvrijheid was beperkter dan ik dacht.”
Kabinet-Rutte I wilde fraude hard aanpakken
Weekers is de eerste voormalige bewindspersoon die onder ede wordt gehoord door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, die de toeslagenaffaire onderzoekt. Hij had tussen 2010 en 2014 als staatssecretaris de Belastingdienst in zijn portefeuille.
Zodoende was hij politiek medeverantwoordelijk voor het alles-of-nietsbeleid, waarmee alle gekregen toeslagen werden teruggevorderd als er een (kleine) fout met de eigen bijdrage werd gemaakt, en de ontspoorde fraudejacht.
Dat beleid was zo afgesproken in het eerste kabinet van Rutte (2010-012). “Onterecht verstrekte uitkeringen zullen daadwerkelijk worden teruggevorderd, ongeacht de hoogte van de fraude”, stond er in het regeerakkoord van de VVD, het CDA en gedoogpartner PVV.
Weekers sprak voor het eerst sinds zijn aftreden over de zaak. De afdeling Toeslagen van de Belastingdienst stond er volgens hem “beroerd” voor. Tot 2012 was het volgens hem een “houtje-touwtjesysteem”.
Later op de dag worden Eric Wiebes, voormalig staatssecretaris van Financiën en nu minister van Economische Zaken, en Asscher gehoord.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
Politieke verhoren kinderopvangtoeslag met Weekers, Wiebes en Asscher
NOS 23.11.2020 Vandaag begint de tweede week van de verhoren onder ede over de affaire van de kinderopvangtoeslag. Deze week is het de beurt aan de politiek.
De (oud-)bewindspersonen Frans Weekers (VVD), Eric Wiebes (VVD) en Lodewijk Asscher (PvdA) worden vandaag gehoord. De voormalige staatssecretarissen Menno Snel (D66) en Tamara van Ark (VVD) komen woensdag en minister Wopke Hoekstra (CDA) en premier Mark Rutte (VVD) donderdag. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
De verhoren zijn vanaf 09.30 uur live te volgen op NPO 1, op NOS.nl en in de NOS-app. Klik hier voor de livestream. Geen tijd om te kijken? In een liveblog praten we je voortdurend bij.
De VVD’er Weekers was staatssecretaris tijdens de zogeheten Bulgarenfraude, waarbij Bulgaren via valse inschrijvingen op grote schaal toeslagen aanvroegen. Daarop riepen de Tweede Kamer en de samenleving om een betere fraudebestrijding voor misbruik van toeslagen. Een van de vragen aan Weekers zal zijn of dit consequenties had voor de kinderopvangtoeslag.
In 2014 volgde Wiebes hem op. Waarom deed hij niets aan de compensatie van de ouders? En wist toenmalig minister Asscher van Sociale Zaken hoe groot de financiële problemen van de ouders waren? Volgens ambtenaren die afgelopen week gehoord werden, hadden de bewindspersonen op zijn minst op de hoogte kunnen zijn.
Het is afwachten of de commissieleden net zo streng zijn tegen hen als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar dat het interessante verhoren worden, staat vast.
Lees hier de artikelen over de Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag van vorige week terug:
- Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. Ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen, met financiële en sociale problemen als gevolg.
BEKIJK OOK;
Vervolg verhoren toeslagenaffaire: wat wisten Rutte, Asscher en Wiebes?
NU 22.11.2020 Maandag vervolgt de ondervragingscommissie de zoektocht naar wat er fout is gegaan bij de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. Nadat ambtenaren zich afgelopen week hebben moeten verantwoorden, is het nu de beurt aan de politici die destijds aan de knoppen draaiden.
Afgelopen week werden (oud-)topambtenaren en experts opgeroepen om onder ede gehoord te worden.
In de tweede week is het de beurt aan (oud-)politici die aan roer stonden. Wat wisten zij?
Maandag 23 november:
Frans Weekers – staatssecretaris van Financiën 2010-2014
Weekers vond volgens toenmalig directeur van de Belastingdienst Peter Veld de alles-of-nietsaanpak te streng. Maar hij was volgens de belastingambtenaar niet specifiek betrokken bij de CAF 11-zaak rond een Eindhovens gastouderbureau.
Weekers gaf zijn zorgen in ieder geval geen politiek vervolg. Mogelijk omdat hij onder grote maatschappelijke en politieke druk een oplossing voor de zogenoemde Bulgarenfraude moest vinden.
Dat was, blijkt nu, de opmaat naar een veel te streng beleid voor de opsporing van fraudeurs. Weekers trad in 2014 af vanwege een andere kwestie.
Eric Wiebes – staatssecretaris van Financiën 2014-2017
Wiebes, nu minister van Economische Zaken, volgde Weekers op. Wiebes heeft in algemene zin aandacht voor de fraudebestrijding, omdat hij weet hoe lastig zijn voorganger het had.
In 2014 bespraken de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken, dat het beleid voor de toeslagen bepaalt, de harde opstelling van de fiscus. Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Veld vond Wiebes het beleid destijds “ook wel straf” en zag hij in dat de regels veranderd moeten worden. Maar er werd geen actie ondernomen.
Lodewijk Asscher – minister van Sociale Zaken 2012-2017
Het gaat in de toeslagenaffaire veel over de Belastingdienst, maar officieel is het ministerie van Sociale Zaken de beleidsbepaler op dit terrein. De fiscus voert uit en spoort fraude op. Zodoende is PvdA-leider en voormalig minister Asscher opgeroepen voor verhoor.
Er is tot op het hoogste niveau binnen het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Financiën gewerkt aan een andere aanpak, omdat werd ingezien dat ouders in de knel kwamen.
Vlak voor de Kerst in 2014 zou Asscher daarover worden geïnformeerd, maar volgens toenmalig topambtenaar Marcelis Boereboom zijn de documenten nooit in de tas van de minister beland. Asscher verklaarde zich de stukken niet te kunnen herinneren.
Overigens onderschreef Asscher in 2015 tijdens een Kamerdebat de aanpak van de Belastingdienst, die volledige bedragen terugvordert als ouders een fout hebben gemaakt.
Woensdag 25 november:
Tamara van Ark – staatssecretaris van Sociale Zaken 2017-2020
Van Ark, nu minister voor Medische Zorg, was net als Asscher beleidsmatig verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag.
Toen oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel in juni 2019 ouders een schadevergoeding wilde toezeggen, ging Van Ark ervoor liggen. Volgens ambtenaren van Sociale Zaken vond ze dat het plan niet goed uitgewerkt was.
Onder het bewind van Van Ark werd lang gewerkt aan een ander toeslagenstelsel voor de kinderopvang, maar dat werd op het allerlaatste moment geblokkeerd door het ministerie van Financiën. Directeur kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll zegt dan ook verbaasd te zijn over de draai.
Menno Snel – staatssecretaris van Financiën 2017-2019
Snel was staatssecretaris van Financiën toen Van Ark voorstelde het toeslagenstelsel aan te passen. Het idee was dat ouders dan minder snel de dupe worden van de harde aanpak van de fiscus.
Maar Snel voorzag volgens Van Tuyll financiële risico’s. Bovendien zou de afdeling Toeslagen “het best draaiende onderdeel” van de Belastingdienst zijn.
Volgens oud-directeur van de Belastingdienst Jaap Uijlenbroek besefte Snel op 4 juni 2019 dat het roer rigoureus om moest. Hij kondigde dan ook aan de wet aan te passen. De problemen bleven zich echter voordoen en Snel trad in december van dat jaar af.
Donderdag 26 november:
Wopke Hoekstra – minister van Financiën 2017-heden
Primair is de staatssecretaris van Financiën belast met de Belastingdienst en niet de minister van Financiën, die als politiek leider van het departement wel eindverantwoordelijk is. Hoekstra is redelijk uit de wind gebleven.
Wel gaf hij de opdracht voor een onderzoek dat ertoe leidde dat Financiën aangifte deed tegen de eigen Belastingdienst. Een ongekende stap. Na het aftreden van Snel was Hoekstra even het gezicht van de fiscus, maar dat veranderde toen D66 met Alexandra van Huffelen een nieuwe staatssecretaris leverde.
Mark Rutte – minister-president 2010-heden
Ook premier Rutte werd nooit het gezicht van de toeslagenaffaire, hoewel hij het dossier in januari van dit jaar qua heftigheid vergeleek met de vliegramp met MH17 en de aardbevingen in Groningen.
De rol van Rutte ligt vooral bij de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude waar hij leiding aan gaf in zijn vorige kabinet. Tussen 2013 en 2016 schroefde deze commissie de jacht op fraude op.
De documenten van deze commissie zijn geheim. Ook de Kamer kreeg ze niet te zien. De ondervragingscommissie heeft de stukken wel in bezit en kan die gebruiken bij het verhoor van Rutte.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Toeslagenaffaire
Verhoren kinderopvangtoeslag op de helft, wie krijgt volgende week de schuld?
NOS 21.11.2020 “Het lelijkste is als we elkaar allemaal de schuld gaan geven.” Dat zei secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken Loes Mulder donderdag in haar verhoor in de Tweede Kamer over de kinderopvangtoeslagaffaire. Toch is dat precies het beeld dat blijft hangen, na de eerste week van verhoren door de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
Grof gezegd gaven de ministeries van Financiën, waar de Belastingdienst/Toeslagen onder valt, en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid elkaar deze week de schuld van de toeslagenaffaire.
De Kamer onderzoekt in twee weken hoe het heeft kunnen misgaan in de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wat was bedoeld als financiële steun voor gezinnen met jonge kinderen, werd voor duizenden mensen een jarenlang slepende zaak. De ouders werden door de Belastingdienst onterecht aangemerkt als fraudeur en moesten soms tienduizenden euro’s terugbetalen. Met financiële en sociale problemen als gevolg.
‘Beleid uitgevoerd’
Topambtenaren van de Belastingdienst en Financiën die werden verhoord, zeiden dat zij het beleid van Sociale Zaken uitvoerden. En dat zij geen juridische ruimte hadden om ouders minder hard aan te pakken.
Oud-staatssecretaris Frans Weekers, tot 2014 verantwoordelijk voor de fiscus, deelde de twijfel van zijn hoogste ambtenaar of het beleid niet te hard was. “Hij schreef ‘ja’ in de marge van mijn notitie daarover”, zei voormalig directeur-generaal Peter Veld van de Belastingdienst. Volgens hem wist toenmalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken van de twijfels, maar er veranderde niets.
Nooit aan de bel getrokken
Sociale Zaken zegt juist dat de Belastingdienst nooit hard aan de bel heeft getrokken. En nooit heeft gezegd dat de wetgeving niet deugde en moest worden aangepast.
Directeur-generaal Marcelis Boereboom van Sociale Zaken had wel gehoord dat de Belastingdienst de ‘alles-of-niets aanpak’ “buitenproportioneel” vond. Het betekende dat als ouders hun eigen bijdrage niet hadden betaald, zij de hele kinderopvangtoeslag van duizenden euro’s moesten terugbetalen. Maar ook toen veranderde er niets.
“Wij hadden niet het beeld dat we opdracht hadden gegeven voor een fraudejacht”, zei directeur Kinderopvang bij Sociale Zaken Maaike van Tuyll. Toch gingen de zogeheten Combiteams Aanpak Facilitators (CAF-teams) van de Belastingdienst aan de slag met het volgens haar op extreme wijze verzamelen van fraudebewijzen.
Beleidslawine
Zo kon jarenlang de benadeling van burgers doorgaan, terwijl de ambtelijke molens draaiden.
Ambtenaren dachten het politiek gewenste beleid uit te voeren. Topambtenaren veranderden van functie zonder het kinderopvangdossier over te dragen. Een compensatieplan voor de ouders van staatssecretaris Menno Snel sneuvelde om vage redenen. Een heel nieuw kinderopvangsysteem dat verbetering had moeten brengen werd door het kabinet na twee jaar voorbereiding stopgezet. Er waren expertmeetings, memo’s, powerpointpresentaties en rapporten.
Door de beleidslawine, die ook nog regelmatig van richting veranderde, verloor uiteindelijk iedereen het zicht op wat er werkelijk aan de hand was. Namelijk dat ouders die de overheid financieel wilde helpen, door diezelfde overheid in langdurige schulden geduwd werden. Dat ouders die door de kinderopvangtoeslag makkelijker aan werk moesten komen, hun baan moesten opzeggen om weer zelf op hun kinderen te passen.
Het ‘verdwenen memo’ van juridisch adviseur Sandra Palmen van de Belastingdienst had hier in maart 2017 een eind aan kunnen maken. “Hoe heeft iemand hier ooit toestemming voor kunnen geven?”, vroeg Palmen zich af. Maar haar advies bleef tot een paar weken geleden genegeerd en weggestopt.
Ook de gedupeerde ouders keken deze week naar de verhoren. Geëmotioneerd en met een mengeling van hoop en ergernis.
‘Ik kijk nu naar iemand die zoveel macht heeft gehad over ons leven’
Ligt de schuld van deze affaire bij ministers die een moeilijk uitvoerbare regeling hebben bedacht? Of bij de topambtenaren die te weinig hebben gecontroleerd of het wel goed ging? Of ligt de schuld bij de uitvoerende ambtenaren, die hardvochtige regels op ouders hebben toegepast en dat volgens sommigen hadden moeten weigeren?
Jaap Uijlenbroek, oud-directeur-generaal van de Belastingdienst, voegde daar nog een schuldige partij aan toe: de Tweede Kamer zelf. Hij wijst erop dat de Kamer al in 2015 signalen had dat ouders soms enorme bedragen moesten terugbetalen. De Kamer nam toen genoegen met de uitleg van minister Asscher dat het juridisch niet anders kon.
Dit is een door mensen veroorzaakte ramp, was de conclusie van Uijlenbroek in het verhoor. “Er zijn fouten gemaakt van het hoogste niveau tot het allerlaagste niveau”, zei hij. “Zo ontsporen treinen.”
Beurt aan politiek
Dan is het volgende week de beurt aan de politiek, te weten de (oud-)bewindspersonen Frans Weekers, Eric Wiebes, Lodewijk Asscher, Menno Snel, Tamara van Ark, Wopke Hoekstra en Mark Rutte. Nog nooit moesten zo veel kabinetsleden voor een Kamercommissie verschijnen.
Volgende week zijn de verhoren van de (oud-)bewindspersonen live te volgen op NPO Politiek, NOS.nl en via de NOS-app.
Het is afwachten of de commissieleden in hun verhoren net zo streng tegen hen zijn als zij afgelopen week soms tegen de topambtenaren waren. Maar vast staat dat zij lange vragenlijsten hebben.
Heeft oud-staatssecretaris Weekers een te hard fraudebestrijdingsbeleid mogelijk gemaakt? Of probeerde hij juist iets te regelen voor de ouders? Toen Wiebes hem in 2014 opvolgde, kreeg die toen te horen dat de kinderopvangtoeslag een probleem was?
Waarom deed Asscher, minister van 2012 tot 2017, niets aan de ‘alles-of-niets aanpak’? Waarom gaf hij wel toestemming voor een nieuw kinderopvangsysteem? En waarom trokken de staatssecretarissen Snel en Van Ark daar in een volgend kabinet ogenschijnlijk de stekker uit?
Dacht het kabinet er met het aftreden van Snel eind vorig jaar van af te zijn? Of vinden minister Hoekstra en premier Rutte nog steeds dat zij medeverantwoordelijk zijn? En wat doen zij aan het zo snel mogelijk compenseren van de ouders?
Het worden boeiende verhoren, op zoek naar een reconstructie van deze door mensen veroorzaakte ramp.
Lees hier de artikelen van de afgelopen week terug:
- Oud-baas fiscus: toeslagenaffaire is door mensen veroorzaakte ramp
- Topambtenaar SZW: Belastingdienst voerde ‘fraudejacht’ op ouders
- Toeslagendirecteur: druk op Belastingdienst was hoog en het beleid was niet van ons
- ‘Er was geen ruimte voor minder strenge aanpak toeslagenouders’
- Advocaat: toeslagenaffaire doet denken aan Kafka, liep tegen muur aan
- Oud-fiscusbaas: harde aanpak ‘toeslagenouder’ wens van Sociale Zaken
- Oud-directeur fiscus: buikpijn over toeslagenaffaire, top wist ervan
- Juridisch adviseur: top Belastingdienst negeerde keiharde waarschuwing
Tranen, verwijten en buikpijn: de eerste bevindingen over de toeslagenaffaire
NU 21.11.2020 Halverwege de verhoren over de kinderopvangtoeslagaffaire, is er een voorzichtige schets te maken van wat zich binnen de ministeries heeft afgespeeld. Lang bleven de (oud-)topambtenaren buiten beeld, maar deze week kreeg de ondervragingscommissie de kans om met hen in te kleuren hoe de toeslagenfuik is ontstaan.
“De eerste gesprekken met ouders waren het moeilijkste wat ik in mijn carrière heb gedaan”, zei huidig directeur Belastingdienst Agaath Cleyndert woensdag. “Dat we hen niets anders konden bieden dan te luisteren en excuses, was heel pijnlijk.”
“Dit had nooit mogen gebeuren”, sprak Maaike van Tuyll, directeur Kinderopvang bij het ministerie van Sociale Zaken, een dag later. Het leed van de ouders greep beiden zichtbaar aan.
Tot nu toe kwam informatie in het toeslagendossier vaak via Wob-verzoeken, memo’s, Kamerbrieven, factsheets en andere formele wegen. De mensen achter die stukken kregen deze week pas een gezicht.
Belastingdienst-directeur geëmotioneerd door toeslagenaffaire
Nog lang geen compleet beeld van de omvang
De emotie laat ook zien dat het gruwelijk is misgegaan. De ondervragingscommissie probeert deze weken te ontrafelen hoe: wat is er precies gebeurd en wie waren er verantwoordelijk?
Komende week kunnen ze die vragen stellen aan de toenmalige politiek leiders, als ze premier Mark Rutte, staatssecretaris Eric Wiebes (nu minister) en oud-minister en huidig PvdA-leider Lodewijk Asscher onder ede horen.
De vragen zijn nu nog lang niet te beantwoorden op basis van de verhoren met de (oud-)ambtenaren, een advocaat en een hoogleraar.
De overheid heeft zelfs nog niet eens in beeld hoeveel mensen precies de dupe zijn geworden van het hardvochtige beleid van de overheid. “Een ongemakkelijk gevoel”, zei directeur Kinderopvang Van Tuyll daarover. Er zijn nu negenduizend mensen in beeld; zeer waarschijnlijk zijn het er veel meer.
Belastingdienst niet te nemen bastion voor ouders
De wet was te hard en werd daarbovenop ook te streng toegepast. Met het vooringenomen uitgangspunt van de belastingambtenaren dat ouders toch wel schuldig waren, was daar niet tegenop te boksen.
Dat ondervond ook advocaat Eva González Pérez, die sinds het eerste uur bij de toeslagenaffaire betrokken is en tientallen ouders bijstaat. Zij kreeg incomplete dossiers van de fiscus in de rechtbank, werd afgepoeierd door Belastingdienst-medewerkers en stuitte op een muur van onwil tijdens een gesprek met ambtenaren om juist tot een oplossing te komen.
González Pérez werd als eerste gehoord en schetste de Belastingdienst als een niet te nemen bastion voor ouders die hun recht wilden halen.
De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen
In zekere zin bevestigden de hoge ambtenaren op Financiën die de dagen erna werden verhoord dat beeld ook wel. Jaap Uijlenbroek, tot begin dit jaar de hoogste ambtenaar bij de Belastingdienst, wist dat vrijdag nog het meest treffend te vertellen.
In juni 2019 was voor Uijlenbroek een kantelpunt waarop hij wist: dit zit helemaal fout, we moeten de ouders anders behandelen. Het kostte hem niet veel moeite om Menno Snel, op dat moment de staatssecretaris van Financiën, ervan te overtuigen dat het roer om moest.
De schrijnende verhalen die de ouders al jaren vertelden, waren eindelijk door de muren van het ministerie van Financiën doorgedrongen.
Maar zelfs na dat besef van de hoogste ambtelijke en politieke top bij de Belastingdienst, werden ouders nog steeds hard aangepakt. De Kamer moest andermaal ingrijpen om erger leed te voorkomen.
“Het besef dat het moet van de wet zat overal heel diep verankerd”, zei Uijlenbroek. “Het is een ramp in slowmotion. Het gaat en gaat maar door. Zelfs tot op de dag vandaag.” De olietanker op ramkoers bleek lastig bij te sturen.
Belastingdienst werkt als een ‘fabrieksproces’
Gerard Blankestijn, tot 2018 directeur Toeslagen bij de fiscus, noemde de werking van de fiscus in bredere zin “een fabrieksproces”.
Uijlenbroek en Blankestijn leken daarmee de verantwoordelijkheid voor de ramp van zich af te schuiven door het bij ‘het systeem’ neer te leggen. “Dé dader gaat u niet vinden”, concludeerde Uijlenbroek dan ook. “Door een fout in het systeem ontsporen treinen.”
Er werd ook gewezen naar de collega’s van Sociale Zaken, het ministerie dat de regels van de kinderopvangtoeslag bepaalt. Er was gewaarschuwd vanuit Financiën dat het terugvorderen buiten alle proporties was. Ze kregen er zelfs buikpijn van.
Men was bij de fiscus kennelijk niet ziek genoeg
Maar kennelijk was men niet ziek genoeg, want op Sociale Zaken konden ze de noodkreten nauwelijks horen. De ambtenaren die donderdag werden gehoord, hadden al die jaren niemand van de Belastingdienst aan hun bureaus gezien. “We zitten niet in een ander land”, merkte Loes Mulder, de hoogste ambtelijke baas op Sociale Zaken, op.
Aan iedereen werd aan het einde gevraagd welke lessen er zijn geleerd. Eén antwoord was misschien het meest treffend, omdat er juist iets ontbrak: het direct onderhouden van contacten met de gedupeerde ouders.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
AD 13.01.2020
Nieuwe reorganisatie Belastingdienst
De Belastingdienst gaat op de schop. Het kabinet deelt de Belastingdienst op in drie stukken na de problemen rond de kinderopvangtoeslag. De onderdelen Toeslagen en Douane worden losgemaakt van de rest van de organisatie.
AD 21.01.2020
Telegraaf 13.01.2020
Directeur-generaal
Die twee onderdelen en de Belastingdienst zelf krijgen elk een eigen directeur-generaal. schrijft minister Wopke Hoekstra (Financiën) zaterdag 11.01.2020 in een brief aan de Tweede Kamer. De afsplitsing is onderdeel van een reorganisatie. Voor de fiscus is nu nog één directeur-generaal verantwoordelijk.
Telegraaf 10.01.2020
Vrijdag 10.01.2020 werd al bekend dat de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst ook opstapt naar aanleiding van de affaire.
Kortom, Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek vertrekt op korte termijn..
AD 13.01.2020
Staatssecretaris en de portefeuille
Minister van Financiën Wopke Hoekstra verwacht dat de opvolger van de opgestapte staatssecretaris Menno Snel binnen een maand gevonden zal zijn. Eerst wordt nog gekeken of de aansturing van de Belastingdienst anders moet, zo zei hij na afloop van de Ministerraad.
Volgens Haagse bronnen liggen er verschillende scenario’s op tafel om de Belastingdienst beter te laten functioneren. De problemen binnen de Belastingdienst zijn zo groot dat er meerdere bewindspersonen voor nodig zijn, melden bronnen aan de NOS.
Telegraaf 14.01.2020
Zo is er de optie om niet één maar twee staatssecretarissen aan te stellen, zodat het loodzware takenpakket van de staatssecretaris over twee personen kan worden verdeeld. De extra staatssecretaris komt op Financiën.
Volgens Haagse bronnen zou er ook overeenstemming zijn over opsplitsing van de portefeuille die eerder aan D66’er Menno Snel toebehoorde, maar is het de vraag welke partij de extra staatssecretaris mag leveren.
Betrokkenen rekenen erop dat D66 in ieder geval de fiscale kant van Snels vroegere portefeuille zal claimen. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om belastingwetgeving. Wie vervolgens verantwoordelijk wordt voor de Belastingdienst is een vraag die in coalitieverband moet worden beantwoord.
Over de vermoedelijke aanstelling van deze twee staatssecretarissen die verantwoordelijk worden voor de Belastingdienst zegt Hoekstra dat hij en premier Rutte eerst willen overleggen met de coalitiepartijen. “Ik wil het in de juiste volgorde doen.” Het overleg tussen het kabinet en de coalitiepartijen is maandagmorgen 13.01.2020.
Telegraaf 17.01.2020
Stelsel op schop
Een van hen moet zich richten op het innen van belasting en op fiscale wetgeving, de ander is verantwoordelijk voor de afdelingen Toeslagen en de Douane. Een van de twee nieuwe staatssecretarissen op Financiën moet de komende maanden werken aan een plan om het toeslagenstelsel te herzien.
Dat plan moet na de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen worden aangeboden aan partijen die het nieuwe kabinet gaan vormen, vindt premier Mark Rutte. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer wil inmiddels ook dat het stelsel op de schop gaat.
Telegraaf 14.01.2020
2 maal D66 Staatssecretaris
De afgetreden staatssecretaris van Financiën Menno Snel krijgt definitief twee opvolgers, die allebei lid zijn van D66. Dat heeft de regeringscoalitie vandaag besloten tijdens het wekelijks coalitieberaad op maandag 13.01.2020 , zo zei fractieleider Rob Jetten zojuist na afloop. De taken van Snel zijn te zwaar voor één opvolger, vinden de regeringspartijen.
D66 zoekt niet één maar twee staatssecretarissen. Eén daarvan moet zich buigen over de afdeling Toeslagen, een glibberig terrein. D66 krijgt hieraan een hele kluif aan het vinden van maar liefst twee staatssecretarissen voor financiën.
De een krijgt de politieke leiding over de Belastingdienst, de ander moet de problemen bij de afdeling Toeslagen oplossen. Beide zijn loodzware klussen, ook al zit het kabinet er nog maar relatief kort, tot de volgende verkiezingen in maart volgend jaar.
Bij de formatie van het huidige kabinet was de staatssecretaris van financiën een van de laatste posten die werden ingevuld. D66 wist Menno Snel weg te halen bij de Nederlandse Waterschapsbank. Hij werd met spoed lid van D66 voordat hij eind oktober 2017 aan het werk ging. Hij kreeg heel lang van alle kanten lof en waardering in de Tweede Kamer maar struikelde uiteindelijk toch over het echec met de kinderopvangtoeslag.
Jetten zei zo snel mogelijk aan de slag te gaan om twee geschikte kandidaten te vinden. Een van de staatssecretarissen zal zich daarbij richten op de belastinginning en de hervorming van het fiscale stelsel en de andere staatssecretaris wordt verantwoordelijk voor de Toeslagen en de Douane.
In december besloot D66-staatssecretaris Snel op te stappen vanwege de affaire met de kinderopvangtoeslag. De Belastingdienst had bij een groot aantal gezinnen onterecht de kinderopvangtoeslagen stopgezet en dat bracht gedupeerde gezinnen in grote problemen.
Minister van Financiën Wopke Hoekstra grijpt in bij de Belastingdienst. De onderdelen toeslagen en douane worden afgesplitst en de hoogste ambtenaar ruimt het veld. Ingrijpender hervormingen zijn volgens hem nodig, maar allerminst eenvoudig. ,,We moeten oppassen voor nog grotere brokken.”
Het einde van de toeslagenaffaire is nog lang niet in zicht. Duizenden mensen wachten nog altijd op een oordeel over compensatie, nadat de Belastingdienst hun toeslag ten onrechte stopzette en terugvorderde. Toch vindt minister van Financiën Wopke Hoekstra het nú tijd om de Belastingdienst anders te organiseren, zo maakte hij reeds eerder bekend.
Ok, ik heb binnenkort een nieuwe baan !! Wat is het probleem ???
Nieuwe baan Topambtenaar Jaap Uijlenbroek
Vertrekkend Topambtenaar Jaap Uijlenbroek van de Belastingdienst wordt de nieuwe gemeentesecretaris van de gemeente Den Haag, melden bronnen aan NOS en Omroep West. In die functie wordt Uijlenbroek, als eerste beleidsadviseur voor het college van burgemeester en wethouders, de hoogste ambtenaar op het Haagse stadhuis.
De gemeente Den Haag moest sinds maart op zoek naar een nieuwe gemeentesecretaris, nadat Peter Hennephof afscheid nam. Hij kon er naar eigen zeggen ‘zijn ei niet kwijt’ en vertrok daarom al na 1,5 jaar. Zijn vertrek ging op 1 juni in. Dineke ten Hoorn Boer is sindsdien waarnemend gemeentesecretaris.
Dat Belastingdienstbaas Jaap Uijlenbroek, de man die er binnenkort bij de fiscus uitvliegt na de toeslagenaffaire, mogelijk de hoogste ambtenaar bij de gemeente Den Haag wordt, leidt tot ophef.
In de stad Den Haag wordt geschokt gereageerd. Lokale partij Groep De Mos heeft een spoeddebat aangevraagd. Raadslid Ralf Sluijs rept van een ’bizarre transfer’. „Iemand die duizenden gezinnen tot de rand van de afgrond bracht, doodleuk hier laten werken. No Way!”
De gemeente Den Haag heeft het nog niet bevestigd. Uit de brief die minister Hoekstra (Financiën) zaterdag naar de Tweede Kamer stuurde valt op te maken dat het bedje van Uijlenbroek hoe dan ook wel gespreid is. De vertrekkende fiscusbaas ’wordt bijzonder adviseur’ bij de Algemene Bestuursdient (ABD) en ’zal zich richten op werkzaamheden buiten het ministerie van Financiën’.
AD 25.01.2020
De Algemene Bestuursdienst is een soort banenpoule voor hoge ambtenaren, waaruit ministeries en andere overheden kunnen putten. Ook hoge ambtenaren die enorme missers hebben gemaakt komen erin terecht.
lees: Ophef om nieuwe baan belastingdienstbaas Telegraaf 12.01.2020
lees: Baas Belastingdienst nieuwe topambtenaar Den Haag Den HaagFM 11.01.2020
lees: Baas Belastingdienst nieuwe topambtenaar Den Haag OmroepWest 11.01.2010
lees: Topman Belastingdienst wordt hoogste ambtenaar Den Haag AD 11.01.2020
Telegraaf 21.01.2020
Terugblik;
De Belastingdienst is al jaren een zorgenkindje van de overheid. Het toeslagensysteem geldt als moeilijk uitvoerbaar, met als dieptepunt de toeslagenaffaire, waarin duizenden ouders ten onrechte werden beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag.
Een van de gedupeerden was Angela Sanches. Zij zit op een schuld van 100.000 euro en deed in november haar verhaal, aldus Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik ben geen crimineel’.
Bij de reorganisatie hoort ook dat de dienst meer oog krijgt voor “de menselijke maat”. Om dat te bereiken worden er twee functies in het leven geroepen, waar medewerkers misstanden kunnen melden.
Ruimhartige vertrekregeling
De reorganisatie is de tweede in vijf jaar tijd. In 2015 ging de dienst op de schop om de ICT te verbeteren en jonge medewerkers aan te trekken.
Dat ging verkeerd, omdat veel ervaren medewerkers vertrokken door een ruimhartige vertrekregeling. De toenmalige topman van de Belastingdienst stapte in 2017 op.
Eerder werd de Belastingdienst in verlegenheid gebracht door een uit de hand gelopen ICT-project. Vanaf 2005 werd aan een systeem gewerkt dat alle aangiften en toeslagen moest verwerken. Maar dat bleek veel lastiger dan gedacht en in 2014 werd na negen jaar proberen de stekker uit het project gehaald. Het kostte 203 miljoen euro.
De huidige reorganisatie gaat mogelijk jaren duren, blijkt uit een persbericht van het ministerie van Financiën. “Sommige van de noodzakelijke veranderingen om de Belastingdienst duurzaam te verbeteren kunnen op korte termijn worden gerealiseerd. Tegelijkertijd zullen andere onderdelen jaren vergen.”
Nasleep
Een deel van de ouders van wie onterecht kinderopvangtoeslag is teruggevorderd, gaat niet akkoord met de schadevergoeding die de Belastingdienst heeft geboden. Dat meldt Trouw zaterdag.
De krant schrijft dat de groep, die uit ongeveer vijftig gedupeerden uit Eindhoven bestaat, via hun advocaat de Belastingdienst wil dwingen een beter voorstel te doen.
Fraude
In totaal werd in deze zaak de toeslag van ruim 300 ouders stopgezet omdat fraude werd vermoed bij een Eindhovens gastouderbureau. Ouders moesten duizenden tot tienduizenden euro’s terugbetalen. De meeste betrokken ouders kregen voor Kerstmis een deel van de schadevergoeding uitbetaald.
In een brief aan deze ouders bood de inmiddels afgetreden staatssecretaris Snel nogmaals zijn excuses aan voor de moeilijke omstandigheden waarin de ouders zijn gebracht en voor het onterecht bestempelen als fraudeur. Het uiteindelijke compensatiebedrag kan nog hoger uitvallen, bijvoorbeeld als zij juridische bijstand hebben gehad of andere kosten hebben gemaakt.
Meer weten over de misstanden die ontstonden door de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, lees hier verder.
Dossier Kinderopvangtoeslag Trouw
Zie verder:
lees: Kamerbrief uitkomsten IV-portfolioproces Belastingdienst (Tweede Kamer) 21.01.2020
lees: Bijlage 1 Rapport EY 31.10.2019
lees: Bijlage 2 Rapport KPMG 03.12.2019
lees: Versterken besturing Belastingdienst 11.01.2020
lees: Dossierinzage ouders kinderopvangtoeslag 07.01.2020
lees: Stand van zaken uitbetaling compensatie CAF 11 24.12.2019
lees: Uitnodiging voor een gesprek met de Minister-President en de Minister van Financien 20.12.2019
lees: Gesprek met verschillende betrokken ouders in het kinderopvangdossier 19.12.2019
lees: Kamerbrief compensatie ouders CAF 11 en gedane toezeggingen 17.12.2019
lees: Bijlage 1 Antwoord Kamervragen over stopzetting van kinderopvangtoeslag 13.12.2019
lees: Bijlage 2 Brief staatssecretaris wel compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 3 Brief Toeslagen wel compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 4 Brief staatssecretaris geen compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 5 Brief van Toeslagen geen compensatie 17.12.2019
lees: Bijlage 6 Verzamelbesluit toeslagen proportioneel terugvorderen
lees: Bijlage 7 Instellingsbesluit Commissie van onafhankelijke deskundigen CAF Toeslagen 16.12.2019
lees: Bijlage 8 Cases en situaties schrijnende gevallen
lees: notitie vervolging ambtsmisdrijven 28.11.2019
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f1c6a718-3d04-11ea-8197-0255c322e81b.jpg)
Verzet binnen fiscus tegen nieuw aangiftesysteem ondernemers
Telegraaf 22.01.2020 Het nieuwe aangiftesysteem van de Belastingdienst voor ondernemers stuit op veel verzet. Bij ondernemers, Kamerleden, maar ook medewerkers van de fiscus zelf is er weerstand tegen het systeem.
Dat blijkt uit een presentatie die de Belastingdienst eind oktober heeft gegeven op een evenement van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten over het nieuwe systeem, dat eHerkenning heet.
De fiscus signaleert daarin binnen eigen gelederen verzet tegen dat nieuwe inlogportaal, waarmee honderdduizenden ondernemers vanaf het begin van dit jaar verplicht moeten inloggen om hun aangifte te doen. Dat is volgens de fiscus veiliger in het nieuwe systeem.
Maar medewerkers hebben vraagtekens bij de invoer van eHerkenning. „Ook intern is er weerstand tegen implementatie van eHerkenning”, valt te lezen in de presentatie. „Interne communicatie vraagt aandacht.”
’Politiek risico’
De fiscus had ook al voorzien dat de problemen bij de invoer van eHerkenning een ’politiek risico’ zouden zijn. „Betrokkenheid ambtelijke top is noodzakelijk”, waarschuwt de Belastingdienst-medewerker daarom in de presentatie. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die al meerdere vragen stelde over eHerkenning bij de Belastingdienst, is geschrokken van de presentatie. „Dit geeft wel een behoorlijk inzicht in de problemen.”
Dat het aangiftesysteem ondanks de weerstand toch ingevoerd wordt, vindt Kamerlid Eppo Bruins (ChristenUnie) typerend voor de problemen bij de fiscus. „Als er signalen van onderuit de organisatie komen dat het niet goed gaat, moet je het proces meteen stilleggen.”
Terug naar de tekentafel
Daar sluit VVD’er Helma Lodders zich bij aan. „Als ik lees dat er op de werkvloer bij de Belastingdienst weerstand is tegen het systeem, dan denk ik dat een terugkeer naar de tekentafel een goed idee is.”
Volgens een woordvoerder van de Belastingdienst is de weerstand binnen de fiscus tegen eHerkenning de afgelopen periode af zou zijn genomen, omdat de medewerkers van de fiscus inmiddels beter geïnformeerd zijn over het systeem.
De coalitie-Kamerleden zijn niet over de snelle invoering van eHerkenning te spreken. Zij wijzen erop dat de wettelijke basis daarvoor lijkt te ontbreken, omdat de wet digitale overheid nog niet door de Tweede Kamer is behandeld. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg vindt het ’onverstandig’ en ’vreemd’ dat het portaal nu al wordt ingevoerd, voor die wetsbehandeling.
eHerkenning
Ook ondernemers bokken tegen het aangifteportaal. De kosten zijn voor hen de steen des aanstoots. Want zij moeten zo’n 30 tot 45 euro per jaar betalen om eHerkenning aan te schaffen. Aangifte doen gaat dus geld kosten. VNO-NCW en MKB Nederland eisen daarom compensatie voor de aanschafkosten. „Dat kan eenvoudig verrekend worden met de aangifte”, stelt een woordvoerder van de werkgeversclubs.
Van Weyenberg begrijpt die frustratie: „Ik snap dat de beveiliging beter moet. Maar waarom moet je betalen om aangifte te doen, kan dat niet anders?”
In de presentatie duikt ook nog op dat er 60.000 belastingplichtige organisaties zijn waarvoor eHerkenning helemaal niet beschikbaar is. Dat komt omdat ze niet ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel.
Zonder die inschrijving kunnen ze geen eHerkenning aanschaffen en dus geen aangifte voor de loonheffing en de winstbelasting doen. Dat gaat bijvoorbeeld om kerkgenootschappen of goede doelen.
’Bizar’
„Dat geeft aan dat er onvoldoende over nagedacht is en wat de gevolgen van deze invoering zijn”, zegt Lodders. Bruins noemt het ’bizar’ en ’een groot probleem’. Hij vraagt samen met Omtzigt aan minister Hoekstra (Financiën) hoe kerkgenootschappen straks aangifte moeten doen.
Volgens de woordvoerder van de Belastingdienst geldt voor de 60.000 partijen grotendeels dat ze aangifte voor de omzetbelasting moeten doen. Dat kan vooralsnog via het oude portaal. Er blijven volgens de zegsman dan nog wel een paar honderd partijen over die eHerkenning wel nodig hebben, maar het niet aan kunnen schaffen.
Die hebben in november een brief van de fiscus gekregen dat ze hun aangifte moeten uitbesteden aan een adviseur of dat ze een commercieel administratiepakket moeten kopen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8fbcc646-3d0f-11ea-b164-0217670beecd.jpg)
Een commissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner kijkt naar de mensen die in zogenoemde CAF-zaken mogelijk onterecht van fraude zijn beschuldigd. Ⓒ ANP
Nieuw rapport toeslagenaffaire commissie-Donner wederom vertraagd
Telegraaf 22.01.2020 Het nieuwe rapport van de commissie-Donner over de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst verschijnt pas volgende maand, in plaats van eind januari. Ingewijden verwachten dat het rapport in de eerste helft van februari naar buiten komt.
De publicatie van het rapport, dat naar verwachting meer duidelijkheid zal bieden over de omvang van de affaire, was al eerder uitgesteld. In een debat over de Belastingdienst liet Hoekstra al doorschemeren dat het rapport mogelijk niet voor het einde van deze maand naar buiten komt, zoals eerder aan de Kamer toegezegd.
Een commissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner kijkt naar de mensen die in zogenoemde CAF-zaken mogelijk onterecht van fraude zijn beschuldigd. In zijn eerste rapport oordeelde Donner snoeihard over de gang van zaken bij de afdeling Toeslagen, en adviseerde het kabinet de gedupeerden te compenseren.
Bekijk meer van; bedrog belastingen Piet Hein Donner Den Haag Belastingdienst
Rutte wil af van het toeslagensysteem, kabinet gaat alternatieven voorbereiden
NOS 21.01.2020 Premier Rutte wil af van het toeslagensysteem, waarbij zorgtoeslag, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag worden uitgekeerd door de Belastingdienst. Rutte wil alternatieven klaar hebben voor het nieuwe kabinet dat na de komende verkiezingen in 2021 aantreedt.
Dat zei hij in het Kamerdebat over de affaire met de kinderopvangtoeslag. Rutte: “Dat 7 miljoen mensen alleen al een zorgtoeslag krijgen, dat wil je natuurlijk niet. Dat moet op een eenvoudiger manier met het inkomen verrekend worden.”
De nieuwe D66-staatssecretaris die de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst onder zich krijgt, gaat ermee aan de slag. Rutte spreekt van een grote klus, waarbij geen taboes gelden. “Anders gaat het niet lukken.”
Wie de nieuwe staatssecretarissen op Financiën worden, is nog niet bekend.
Waarschuwingen
De toeslagen zijn in 2005 ingevoerd met brede politieke steun. Wel waren er toen al waarschuwingen dat het niet verstandig was de organisatie die is ingericht op het innen van geld, de Belastingdienst, ook verantwoordelijk te maken voor het uitkeren van geld.
Inmiddels zijn de meeste politieke partijen om. Ze vinden dat het toeslagensysteem niet werkt, en dat het burgers in de problemen brengt. Dat komt mede doordat er eerst geld wordt uitgekeerd, en pas achteraf wordt gecontroleerd of iemand er wel recht op heeft. Daardoor komen mensen soms in de schulden terecht.
In de affaire met de kinderopvangtoeslagen moesten honderden en mogelijk zelfs duizenden ouders ten onrechte geld terugbetalen, soms tienduizenden euro’s.
Bekijk ook;
- Tweede Kamer zet vraagtekens bij reorganisatie Belastingdienst
- Twee D66-staatssecretarissen om problemen Belastingdienst op te lossen
Kamerbrede kritiek op Hoekstra’s reorganisatieplannen Belastingdienst
NU 21.01.2020 Meerdere partijen hebben dinsdag tijdens een debat in de Tweede Kamer vragen gesteld bij de plannen van CDA-minister Wopke Hoekstra (Financiën) om de Belastingdienst op te knippen. Niet alleen de oppositie, maar ook coalitiepartijen VVD, D66 en ChristenUnie vragen zich af waarom Hoekstra heeft gekozen voor het opknippen van de organisatie. Ook het CDA is kritisch.
Hoekstra, die na het aftreden van staatssecretaris Menno Snel de portefeuille tijdelijk overneemt, kondigde onlangs aan de Belastingdienst rigoureus te reorganiseren.
De dienst wordt opgeknipt in drie diensten: Belastingen, Toeslagen en Douane met ieder een eigen ambtelijke top en twee staatssecretarissen.
Kamer wijst op risico’s bij te snelle reorganisatie
Meerdere parlementariërs wezen in het debat op een rapport waaruit blijkt dat een te snelle ontvlechting van Toeslagen en het fiscale deel van de Belastingdienst een risico is voor de continuïteit en de dienstverlening aan burgers. Naast de kinderopvangtoeslag kampt de fiscus al jaren met grote ict-problemen en personeelswerving.
Henk Nijboer (PvdA) vroeg zich af waarom Hoekstra de Belastingdienst zo snel wil reorganiseren, nog voordat de vervangers van Snel zijn begonnen. GroenLinks-Kamerlid Bart Snels noemde de plannen “onverstandig” en vindt dat het kabinet de opsplitsing moet heroverwegen.
Opvallend is dat ook de coalitie vraagtekens heeft.”Waarom komen er meer koks in de keuken?” wilde VVD’ers Helma Lodders weten. Steven van Weyenberg (D66): “Wie wordt er verantwoordelijk voor de ict? En wie voor de Belastingtelefoon? Waarom is voor deze vorm gekozen?” Ook CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt toonde zich kritisch. Hij wil dat het takenpakket en de invulling van de verantwoordelijkheden kunnen worden aangepast.
Als het aan VVD, D66 en ChristenUnie ligt, blijft de minister ook in de toekomst betrokken bij de drie nieuwe departementen en in het bijzonder bij de afhandeling van de kinderopvangtoeslag.
Volgens Hoekstra zijn de “hoofdcontouren helder” en wordt het volledige takenpakket en de verdeling bekend na de benoeming van de twee nieuwe staatssecretarissen. Hij zegde toe dat hij “absoluut” betrokken blijft bij de Belastingdienst en de afhandeling van de opvangtoeslagfraude.
Waardering voor bezoek Rutte, Kamer blijft kritisch
De Kamer debatteerde dinsdag met premier Mark Rutte en Hoekstra over de reorganisatieplannen en de afhandeling van de kinderopvangtoeslagaffaire.
In de Kamer klonk brede waardering voor de bijeenkomst met 200 gedupeerde ouders waar Rutte en Hoekstra maandag bij aanwezig waren. Naar eigen zeggen liet Rutte meerdere malen een traan vallen bij het horen van de verhalen van de ouders.
Tegelijkertijd bleef de Kamer kritisch. Zo vroegen Snels en Omtzigt om opheldering over een speciale ministeriële commissie waar onder meer de harde fraudeaanpak in zou zijn besproken. Premier Rutte was voorzitter van die commissie.
Volgens de premier is de keiharde fraudeaanpak nooit besproken. Ook is volgens Rutte niet terug te vinden wanneer precies en door wie is besloten op welk moment door de gaan met de uit de hand gelopen fraudejacht.
Dat er niets terug te vinden is, noemde Omtzigt “doodeng”. “Wat is dit voor overheid? De overheid houdt alles bij van de burger, maar wanneer de overheid een besluit neemt, met grote gevolgen voor de burgers, kan er niets worden gereconstrueerd.”
Premier Rutte zegde toe nogmaals na te gaan wat er kan worden gevonden en met een tijdlijn te komen.
Kamer wil deadline voor rapporten Donner
Daarnaast wees de Kamer erop dat het het enige waar mogelijk duizenden gedupeerde ouders iets aan hebben is dat zij zo snel mogelijk gecompenseerd worden voor de materiële en immateriële schade.
Zo wil SP’er Renske Leijten dat de Belastingdienst de verjaringstermijn loslaat, zodat ouders niet bij de rechter hun gelijk moeten halen.
Om daar stappen in te kunnen maken herhaalde Hoekstra dat het onderzoek van de commissie-Donner moet worden afgewacht. Die had vorige maand al de resultaten moeten presenteren, maar om onduidelijke redenen is de presentatie een maand uitgesteld.
De Kamer wilde weten wanneer dat onderzoek uiterlijk is afgerond. Ook het onderzoek naar het mogelijk etnisch profileren door de Belastingdienst van de gedupeerde ouders laat op zich wachten. Hoekstra kon daar geen uitsluitsel over geven, maar benadrukte dat het kabinet er alles aan doet om de ouders snel, maar op een zorgvuldige manier, te helpen.
In de toeslagenaffaire zette de Belastingdienst de opvangtoeslag waar ouders recht op hadden in veruit de meeste gevallen onterecht stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er geen bewijs voor fraude was. Duizenden ouders raakten in de financiële problemen.
Zowel de Tweede Kamer als het kabinet is het er eerder over eens geworden dat het toeslagenstelsel op de schop moet. Het kan echter jaren duren voordat er een nieuw systeem is; het is de bedoeling dat het nog uit te werken voorstel pas bij de volgende formatie op tafel komt.
Premier Rutte (VVD), minister Hoekstra (CDA) en SP-Kamerlid Leijten met dossiers van gedupeerde ouders. ANP
Tweede Kamer zet vraagtekens bij reorganisatie Belastingdienst
NOS 21.01.2020 Partijen in de Tweede Kamer hebben veel vragen over de reorganisatie van de Belastingdienst zoals die is voorgesteld door minister Hoekstra van Financiën. Dat blijkt in het debat over de Belastingdienst met Hoekstra en premier Rutte.
Hoekstra stelde de reorganisatie voor naar aanleiding van de affaire rond de kinderopvangtoeslag, waarbij ouders ten onrechte van fraude werden beschuldigd en in grote financiële problemen kwamen.
Het plan is om de Belastingdienst op te splitsen in drie delen: Douane, Toeslagen en de rest van de Belastingdienst. Elk deel krijgt een eigen ambtelijke leiding. Twee nog te benoemen staatssecretarissen worden politiek verantwoordelijk.
Ei van Columbus
GroenLinks ziet dit plan niet meteen zitten. “Het gaat om inkomens van miljoenen huishoudens, dan zijn toeslagen en belastingen toch niet als twee aparte zaken te zien?” vraagt Kamerlid Snels aan het kabinet.
CDA-Kamerlid Omtzigt vindt dat er nog discussie over de plannen mogelijk moet zijn. “Er komen twee nieuwe staatssecretarissen aan, die misschien een hele interessante mening over deze reorganisatie hebben.”
Ook regeringspartijen ChristenUnie en VVD vragen zich af of een grootscheepse reorganisatie wel verstandig is. “Ik zal eerlijk zijn”, zegt VVD-Kamerlid Lodders. “Het is mij nog niet duidelijk of we met de voorgestelde reorganisatie nu het ei van Columbus hebben gevonden.” De ChristenUnie wil helemaal van het toeslagensysteem af.
Hoekstra beloofde de Tweede Kamer geen overhaaste beslissingen te nemen. Maar sommige knelpunten moeten gewoon snel worden opgelost, zei hij. Als voorbeeld noemde hij de dienstverlening door de Belastingtelefoon.
Duurt lang
De PVV vindt dat D66 er lang over doet om twee nieuwe staatssecretarissen te vinden. Kamerlid Mulder: “Bij D66 is kennelijk heel veel ervaring met harddrugs, maar bij de Belastingdienst duurt het nu wel heel lang.”
D66 stelt niet te hebben geëist dat beide staatssecretarissen van D66 zijn. “Wij zaten daar open in, maar dit hebben de coalitiepartijen afgesproken”, zegt Kamerlid Van Weyenberg.
De vragen van de verschillende fracties gingen ook over hoe het nu staat met de regelingen voor de benadeelde ouders. Rutte en Hoekstra, die gisteren met gedupeerde ouders spraken, beloofden nogmaals zo snel mogelijk alle gedupeerde ouders te compenseren. Zij willen wel het tweede advies van de commissie-Donner afwachten, dat waarschijnlijk begin februari wordt gepresenteerd.
Vandaag maakte het OM ook bekend dat vier gedupeerden aangifte hebben gedaan. Meer details zijn daarover niet bekendgemaakt.
Bekijk ook;
- Rutte na bijeenkomst met gedupeerden fiscus: ‘Ik heb een traan gelaten’
- Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
- Twee D66-staatssecretarissen om problemen Belastingdienst op te lossen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/69ba0d9e-3c94-11ea-b571-02c309bc01c1.jpg)
’Hoekstra moet betrokken blijven bij fiscus’
Telegraaf 21.01.2020 De reorganisatie van de Belastingdienst moet ook de verantwoordelijkheid van minister Wopke Hoekstra (Financiën) worden. Coalitiepartijen D66, VVD en ChristenUnie willen dat de CDA-bewindspersoon samen met de twee nieuwe staatssecretarissen het voortouw neemt bij de fiscus.
Hoekstra moet ’eigenaar’ worden van de problematiek bij de Belastingdienst, zei D66-Kamerlid Steven van Weyenberg. Hij volgde daarmee de oproep van zijn coalitiegenoten van VVD en ChristenUnie aan de minister om ook betrokken te blijven bij het toeslagendossier en de reorganisatie van de fiscus.
Die zette Hoekstra zelf eerder deze maand in gang door aan te kondigen dat de Belastingdienst in drie delen op wordt geknipt met elk een eigen topambtenaar: belastingen, toeslagen en de douane. De coalitie koos er daarna voor om daar twee staatssecretarissen op te zetten om de vanwege de toeslagaffaire opgestapte Menno Snel op te volgen.
Omtzigt werd gepolst
Die twee nieuwe bewindspersonen worden allebei geleverd door D66, ondanks een poging van die partij om een deel van Snels erfenis te parkeren bij het CDA: bij Hoekstra zelf, of door CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt tot een van de twee staatssecretarissen te benoemen.
In het debat over de reorganisatie van de Belastingdienst probeerden VVD, D66 en ChristenUnie weer een deel van de verantwoordelijkheid voor de fiscus bij Hoekstra te parkeren. Hoekstra zei dat hij zich sinds de zomer al meer met de portefeuille van de staatssecretaris bemoeide en daar ook mee door te gaan. „Maar ik wil de nieuwe staatssecretarissen niet voor de voeten lopen”, zette hij daar als kanttekening bij.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/69f2cee0-3c94-11ea-b571-02c309bc01c1.jpg)
Pieter Omtzigt (CDA). Ⓒ ANP
Omtzigt probeerde op zijn beurt de ook aanwezige minister-president Mark Rutte betrokken te houden bij het toeslagendossier. Dat vond de premier geen goed plan. „Ik kan dat niet over gaan nemen”, zei Rutte. „Dat gold ook voor andere grote dossiers als Groningen of MH17.”
Haalbaarheid reorganisatie
Vanuit de Kamer werden ook veel vraagtekens gezet bij de plannen voor de reorganisatie en de benoeming van twee staatssecretarissen en drie verschillende topambtenaren. „We kunnen niet elke dag het spelletje ’wie van de drie’ gaan spelen”, zei Van Weyenberg. „Ik neem aan dat vooraf na is gedacht wie voor welke zaken verantwoordelijk is?”
Omtzigt en Kamerlid Helma Lodders (VVD) vroegen Hoekstra om een concreet plan van aanpak uit te werken voor de reorganisatie. Lodders: „Daarin moet staan wat het einddoel is, hoe lang het gaat duren en wat het gaat kosten.”
De VVD’er wil ook dat getoetst wordt of de Belastingdienst de reorganisatie wel uit kan voeren. Daar maakt Kamerlid Eppo Bruins (ChristenUnie) zich ook zorgen om. „Kan de dienst dit wel aan?”, vroeg hij zich af. „Is ‘laten we weer eens reorganiseren’ niet een te makkelijke oplossing van het probleem?”
Kamer niet gerust op nieuwe reorganisatie Belastingdienst
AD 21.01.2020 Het plan om de Belastingdienst op te knippen stuit op onverwacht felle weerstand in de coalitie. Kamerleden vragen zich af of minister van Financiën Wopke Hoekstra er wel goed over heeft nagedacht. Zij willen de CDA’er ter verantwoording kunnen roepen als het straks wéér mis zou gaan.
Hoekstra wil de onderdelen Douane en Toeslagen weghalen bij de Belastingdienst en onderbrengen in drie aparte ambtelijke organisaties, zo kondigde hij onlangs aan. Ook komen er niet één, maar twee D66-staatssecretarissen die hun opgestapte partijgenoot Menno Snel zullen gaan opvolgen.
De Tweede Kamer heeft echter grote twijfel of de fiscus een nieuwe reorganisatie wel aankan, zo bleek gisteravond in een debat met Hoekstra en minister-president Mark Rutte.
Lees ook;
‘Grote risico’s’
Vooral de regeringspartijen lieten zich ongemeen kritisch uit. ,,Gaan meer koks in de keuken het gerecht beter maken?”, vroeg VVD-Kamerlid Helma Lodders zich hardop af. Zij wil dat Hoekstra vooraf toetst of de Belastingdienst bestand is tegen de veranderingen die Hoekstra wil doorvoeren.
De Kamer is vooral geschrokken van een alarmerende passage in een adviesrapport van de Algemene Bestuursdienst (ABD). Daarin wordt gewaarschuwd dat een ‘te snelle en volledige ontvlechting’ van de dienst Toeslagen uit de Belastingdienst ‘grote risico’s oplevert voor de continuïteit en de dienstverlening aan burgers’.
Houtje-touwtje
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA). © ANP
De Kamer maakt zich toch al grote zorgen over de wankele ict-infrastructuur bij de fiscus en de aanhoudende problemen bij de Belastingtelefoon. Zij moet er niet aan denken dat een reorganisatie bij de Belastingdienst de problemen nog groter maken.
,,De ict hangt nog steeds houtje-touwtje aan elkaar. Waarom moet het zo snel?”, aldus PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Daarnaast is het de Kamer onduidelijk welke ambtenaar en welke staatssecretaris straks nou precies waar over gaat. ,,Dat zorgt voor veel onrust bij ambtenaren”, stelde CDA’er Pieter Omtzigt.
Desondanks blijft het voorlopig gissen wat de Belastingdienst precies te wachten staat. Hoekstra wil de drie nieuwe directeuren eerst een plan laten opstellen om de onderdelen Toeslagen en Douane los te knippen van de Belastingdienst. Daarbij is de borging van de stabiliteit en continuïteit ‘van cruciaal belang’, aldus de minister.
,,Bij haast is niemand geholpen”, erkende Hoekstra. Ook al zal de nieuwe structuur niet onmiddellijk het ei van Columbus zijn, het is volgens hem wel noodzakelijk dat nu de bestuurlijke ‘flessenhals’ bij de Belastingdienst wordt aangepakt.
Hoofdpijndossier
De Kamer is er echter niet gerust op. Zij vinden bovendien dat Hoekstra zich in het verleden wel wat meer had kunnen bemoeien met het hoofdpijndossier van zijn staatssecretaris. Vooral VVD en D66 – die de afgelopen jaren beide een partijgenoot hierop zagen sneuvelen – willen voorkomen dat de CDA-minister een reorganisatieplan over de schutting van de nieuwe staatssecretarissen deponeert en er vervolgens zijn handen van aftrekt.
D66-Kamerlid Steven van Weyenberg riep Hoekstra op zich meer ‘eigenaar’ te tonen. Lodders kwam nog scherper uit de hoek: ,,Hoe blijft de minister betrokken bij een proces dat hijzelf begonnen is? Zal hij meer dan de afgelopen jaren betrokkenheid tonen bij de reorganisatie?”
De CDA-minister merkte op dat hij zich sinds afgelopen zomer al meer met de portefeuille van de staatssecretaris heeft bemoeid. Hoekstra: ,,Vanzelfsprekend ga ik daarmee door. Al moet ik ook niet de nieuwe staatssecretarissen voor de voeten willen lopen.”
Accountants kraken ruggengraat Belastingdienst in harde rapporten
RTL 21.01.2020 In een van de belangrijkste onderdelen van de Belastingdienst is van alles niet in de haak, blijkt uit twee onderzoeken. Het gaat om de ruggengraat van de dienst, namelijk de afdeling Informatievoorziening (IV) die gaat over alle informatie binnen de dienst.
De Belastingdienst is een van de belangrijkste organisaties van ons land, vanwege het innen van grofweg 1 miljard euro aan belastingen per werkdag. Iedere dag verstuurt de dienst zo’n 600.000 berichten over onder meer toeslagen, premies en invoerheffingen.
Om dit goed te kunnen doen, is het van het grootste belang dat alle onderdelen van de dienst over dezelfde informatie kunnen beschikken. Daar is het onderdeel Informatievoorziening voor, een van de negen onderdelen van de fiscus.
‘Niet in control’
Deze afdeling ontwerpt en beheert de IT-systemen waarmee de andere onderdelen het werk van de Belastingdienst uitvoeren. Bij dit onderdeel zijn zo’n 3000 mensen in dienst, daarnaast huurt het onderdeel ongeveer 800 externe krachten in. In totaal heeft de fiscus zo’n 30.000 mensen in dienst.
De afdeling is ‘niet in control’ als het gaat om het uitvoeren van de doelen op het gebied van ICT, meldt accountant EY in een rapport. Die doelen zijn niet helder en er worden te weinig eisen gesteld aan wat het mag kosten.
Te veel dure inhuur
EY is ook kritisch over het personeelsbeleid van de afdeling. Het lukt niet om geschikt nieuw personeel te vinden, met als gevolg dat er veel dure externen moeten worden ingehuurd.
De inhuur van mensen van buiten gebeurt bovendien meer dan bij bedrijven gebruikelijk is. Om bezuinigingsdoelen te halen, worden er minder vaste contracten uitgedeeld met als gevolg dat ingehuurde experts bijna permanent aan het werk zijn, ook op belangrijke posities. En dat zorgt weer voor hogere kosten én vertroebelt het carrièreperspectief van talent dat wel in dienst is.
Een klein lichtpuntje in het rapport van EY: het niveau van bestaande programma’s is net zo goed als dat van bedrijven. Maar als het gaat om het bedenken en programmeren van nieuwe IT-applicaties dan is de fiscus 30 procent duurder dan de markt.
Te weinig aandacht voor uitvoering
Een ander groot probleem is dat niet zeker is of de data waarmee gewerkt wordt, helemaal correct en volledig zijn, zien zowel EY als KPMG, dat ook een onderzoek naar de afdeling deed. Het gevolg daarvan is dat deze data eigenlijk niet geschikt zijn om te gebruiken bij het nemen van besluiten.
Een ander probleem volgens de accountants: er worden wel veel plannen gemaakt, maar de uitvoering ervan krijgt ‘onvoldoende aandacht’.
Van de gewenste cultuuromslag bij de Belastingdienst, aangekondigd in 2012, is op de afdeling nog weinig terechtgekomen. Het zogenaamde ‘volwassenheidsniveau’ is laag, aldus KPMG.
Dat is een term om uit te drukken hoe ver een organisatie is in een veranderproces van traditioneel werken naar een situatie waarin de klant centraal staat. Dat komt omdat het ontbreekt aan een goede planning en omdat er te weinig aandacht wordt gegeven aan het financiële aspect en de kwaliteit.
FNV: ‘afrekencultuur’ Belastingdienst, angst bij medewerkers
Murw van onderzoeken
Dat het niet loopt zoals het zou moeten, is niet alleen de schuld van de organisatie zelf, nuanceert EY, zonder daar overigens onderzoek naar te hebben gedaan.
Goede krachten vinden is lastig vanwege de krappe arbeidsmarkt, er is niet altijd voldoende geld om verbeteringen door te voeren en de organisatie is ‘murw’ van alle tijdrovende onderzoeken naar het functioneren van de dienst.
Minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) erkent de problemen: de dienst heeft nog een ‘aanzienlijke weg’ te gaan, schrijft hij aan de Tweede Kamer.
De conclusies zijn ‘stevig en kritisch’, die vragen om een ‘forse en gedegen’ plan van aanpak, aldus Hoekstra. De uitkomsten van de rapporten neemt hij mee bij het verder uitwerken van de plannen om orde op zaken te stellen bij de Belastingdienst.
Drastische ingreep: kabinet knipt Belastingdienst in drieën
Drastisch ingrijpen
Dat ingrijpende plan, waarbij Toeslagen en Douane losse onderdelen worden, volgt op de toeslagenaffaire. De totaal uit de hand gelopen meedogenloze jacht op duizenden ouders die onterecht kinderopvangtoeslag zouden hebben ontvangen, kostte staatssecretaris Menno Snel en de hoogste ambtenaar van de fiscus, Jaap Uijlenbroek, hun baan.
Om een eind te maken aan de jarenlange interne chaos en het wanbeleid bij de fiscus, krijgen de nieuwe zelfstandige onderdelen allemaal een eigen directeur-generaal. Bovendien wordt Snel niet door één, maar twee staatssecretarissen opgevolgd.
Waar begin je met de Belastingdienst-puinhoop op te ruimen?
meer: Michaël Niewold Wopke Hoekstra Menno Snel Belastingdienst KPMG EY Ministerie van Financiën Belasting Belastingaangifte
Rutte laat traan om gedupeerden toeslagenaffaire: ‘Geen normaal mens houdt het droog’
RTL 20.01.2020 Premier Rutte hield het vanavond niet droog bij een bijeenkomst in Rijswijk met een paar honderd ouders die de dupe zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. Hun verhalen raakten Rutte, liet hij weten. “Het was heel indrukwekkend.”
Sommige verhalen waren zo heftig, dat volgens Rutte ‘geen normaal mens het droog zou houden’. Tot dusver vond de premier de MH17-ramp en het gaswinningsdrama in Groningen ‘de twee grote onderwerpen’ waar hij sinds zijn aantreden mee te maken kreeg. “Dit begint wel in de buurt te komen.”
De bijeenkomst heeft volgens Rutte duidelijk gemaakt wat er moet gebeuren om het goed te maken met alle getroffen ouders. Dat aantal loopt waarschijnlijk in de duizenden. Die klus kan nog wel dit hele jaar duren. “Het heeft geen zin om de indruk te wekken dat het heel veel sneller kan. Het moet ook zo zorgvuldig mogelijk.”
‘Een hoop drama’
Eén van de ouders, Roger Derikx, vertelde eerder op de avond wat de kwestie voor hem had betekend. Tienduizenden euro’s aan toeslagen werden van hem teruggevorderd. “Ik kreeg te maken met beslagleggingen, ik ben diverse keren ontslagen, kortom: een hoop drama.” Ruim tien jaar lang vocht hij tegen de Belastingdienst.
Aan excuses hecht hij weinig waarde. “Wat is in dit dossier een excuus waard? Ik vind dat lastig.” Wel heeft Derikx er vertrouwen in dat er nu schot in de zaak komt. “We hopen nu op een punt te zijn dat we het drama achter ons kunnen laten.”
Weer excuses
Eerder bood staatssecretaris Menno Snel, die inmiddels in verband met de affaire is opgestapt, al zijn verontschuldigingen aan. Rutte en Hoekstra deden dat vanavond opnieuw. Het gesprek achter gesloten deuren had plaats mede op verzoek van de Tweede Kamer.
Premier Rutte biedt gedupeerden toeslagenaffaire excuses aan
“Ook na de excuses van Rutte en Hoekstra zijn de problemen niet meteen opgelost”, zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. “Duizenden mensen weten nog niet of ze in aanmerking komen voor compensatie en het gaat nog zeker nog een jaar – of langer – duren voordat dit voor iedereen is vastgesteld.”
Daden van kabinet
Aanwezigen hebben volgens Schreinemachers vandaag wel het gevoel dat nu eindelijk naar hen wordt geluisterd. “En dat er serieus werk van wordt gemaakt om de toeslagenaffaire op te lossen.”
Maar om het vertrouwen echt te herstellen is een gesprek niet voldoende, zegt Schreinemachers. “Dat vertrouwen zal vooral moeten komen van de daden van het kabinet en compensatie voor de mensen die onterecht hun toeslagen zijn kwijtgeraakt.”
‘Verschrikkelijk, die onmacht van mensen’
Met zijn collega Jan Kleinnijenhuis van dagblad Trouw beet Pieter Klein van RTL Nieuws zich vast in de toeslagenaffaire. Hij vertelt hoe de zaak ook hem aangreep.
RTL Nieuws / ANP; Mark Rutte Wopke Hoekstra Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Rutte ‘laat traan’ bij excuses voor aanpak opvangtoeslagfraude
NU 20.01.2020 Premier Mark Rutte heeft maandag in een emotionele bijeenkomst excuses aangeboden voor het handelen van de Belastingdienst in de kinderopvangtoeslagaffaire.
“Waar de rechtsstaat de burger heeft moeten beschermen tegen de almacht van de staat, zijn hier in gevallen dingen echt heel erg misgegaan”, zei Rutte na afloop van een bijeenkomst met tweehonderd gedupeerde ouders.
“Met wat dit met het persoonlijk leven van deze mensen heeft gedaan, zou geen normaal mens het droog houden”, zei de premier die het bij sommige verhalen naar eigen zeggen een traan heeft moeten laten.
Rutte zei dat in zijn premierschap twee grote onderwerpen zijn voorbijgekomen die een extra impact hebben gemaakt, de aanslag op MH17 en de aardbevingen in Groningen. “Dit begint in de buurt te komen.”
“Het vertrouwen in overheid heeft grote schade opgelopen. Deze bijeenkomst gaat dat niet herstellen”, aldus de premier. “Dat vertrouwen in mij herstel ik misschien ook niet in een bijeenkomst. Dat is niet het doel, het doel is een begin te maken met luisteren en laten zien hoe wij proberen de zaak vanaf hier verder te helpen.”
Rutte over toeslagaffaire: ‘Geen mens houdt het droog’
Nog geen duidelijkheid voor veel ouders
Het kabinet heeft bij monde van de onlangs opgestapte staatssecretaris van Financiën Menno Snel al meerdere malen excuses aangeboden voor de onrechtmatige fraudeaanpak van de Belastingdienst in de kinderopvangtoeslagaffaire.
De fiscus zette de opvangtoeslag waar ouders recht op hadden in veruit de meeste gevallen onterecht stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er geen bewijs voor fraude was.
Het debacle kostte Snel vorige maand de kop. Tegelijkertijd is na het aftreden van de staatssecretaris en de excuses van premier Rutte nog geen zicht op duidelijkheid voor een groot deel van de ouders.
Ouders hebben nog veel vragen, weinig antwoorden
Hoewel er maandag 20.01.2020 bij de ouders waardering was voor de erkenning dat zij door de fiscus ten onrechte zijn bestempeld als fraudeur, blijven meerdere ouders in onzekerheid.
“Er waren vooral veel vragen en weinig antwoorden”, zegt de 33-jarige Debby over de bijeenkomst. Vanwege de persoonlijke omstandigheden wil ze liever niet met haar achternaam op de site. Zij kampt met een schuld van ruim 48.000 euro die zij moet terugbetalen.
Toch is ze blij dat ze naar de bijeenkomst is geweest. “Ik ben vooral blij dat ik met andere gedupeerde ouders heb kunnen praten. Om ervaringen te delen en te horen dat jij niet gek bent.”
Naciye Polat, moeder van drie, heeft het gesprek met Rutte als “prettig” ervaren. “Het is fijn om eindelijk gehoord te worden”, zegt ze. Maar het vertrouwen in de overheid is zij kwijt. Polat kampte met een schuld van 80.000 euro.
“Ik ben mijn ondernemingen kwijt, mijn gezondheid is eronder gaan leiden, ik ben afgekeurd. Ik heb twee keer geprobeerd mijzelf van het leven te beroven.”
Groot deel van ouders ontving compensatie
Een groot deel van de ouders van wie vaststaat dat zij gedupeerd zijn, hebben compensatie ontvangen. Maar de groep is mogelijk nog veel groter. Het kabinet moet rekening houden met duizenden ouders die slachtoffer zijn geworden van het optreden van de Belastingdienst.
Rutte kon de ouders die nog in onzekerheid zitten geen duidelijkheid bieden. Voor deze groep geldt dat zij het advies van de commissie-Donner moeten afwachten. Daaruit moet blijken hoe groot de groep van ongeveer 9000 ouders uit de zogeheten CAF-zaken is die in aanmerking komt voor compensatie.
Kamer debatteert dinsdag 21.01.2020 over kwestie
Premier Rutte verwacht dat het zeker nog een jaar – en waarschijnlijk wel langer – zal duren voordat de problemen van alle gedupeerde ouders zijn opgelost.
Het kabinet heeft een reorganisatie van de Belastingdienst aangekondigd met niet één, maar twee nieuwe staatssecretarissen. De nieuwe bewindspersoon die verantwoordelijk wordt voor de toeslagen mag direct aan de slag met een voorstel om het toeslagensysteem te veranderen. Dat plan zal echter pas bij de volgende kabinetsformatie aan bod komen.
De Tweede Kamer debatteert dinsdag 21.01.2020 over de reorganisatieplannen.
Zie ook: Vijf vragen over gesprek Rutte met gedupeerde ouders in toeslagaffaire
Rutte en Hoekstra bieden excuses aan voor toeslagenaffaire
NOS 20.01.2020 Premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën hebben ouders hun excuses aangeboden voor de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. In Rijswijk spraken ze vanmiddag zo’n 300 ouders die gedupeerd zijn.
“Ik begrijp het”, zei Rutte vooraf over de boosheid van ouders die getroffen zijn. De premier denkt niet dat excuses en een luisterend oor de geleden schade kunnen goedmaken. Hij denkt ook niet het vertrouwen op korte termijn terug te winnen. “Niet in een week.”
Onder de aanwezigen zijn ouders uit de ‘CAF11’-zaak die al een compensatie hebben gekregen. Een deel van hen vindt die compensatie niet voldoende.
Maar er is in Rijswijk ook een veel grotere groep die nog geen compensatie heeft gekregen. Er gingen ook uitnodigingen naar ouders die inzage in hun dossier hebben gevraagd en andere mensen die te kennen hebben gegeven dat ze zijn gedupeerd.
56.000 euro
“Ik ben net onder bewind vandaan”, zegt Saskia Gantvoort, die ook bij de bijeenkomst is. Ze moest bij elkaar 56.000 euro terugbetalen. Volgens Gantvoort heeft ze nog geen geld, excuus, of een bevestiging dat ze geen fraude heeft gepleegd gekregen. “Ik verwacht in ieder geval bevestiging dat ik niet de fraudeur ben. Dat betekent voor mij al heel veel.”
“Ik wil meer dan sorry”, zegt Nazmiye Yigit-Karaduman. “Niet alleen sorry in woorden, ook sorry in daden. 30.000 euro heeft het ons gekost.” Yigit-Karaduman zat ook vijf jaar zonder werk en zonder kinderopvang. “De schade is gewoon groot.”
Mogelijk veel meer gevallen
De uit de hand gelopen aanpak van veronderstelde fraude met kinderopvangtoeslagen door de Belastingdienst, heeft de afgelopen jaren veel ouders in grote moeilijkheden gebracht. Honderden, mogelijk zelfs duizenden mensen werden ten onrechte aangemerkt als fraudeurs en moesten enorme bedragen terugbetalen.
Eind deze maand wordt het tweede rapport verwacht van de commissie-Donner, die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire. De verwachting is dat dat nog veel meer gevallen oplevert van ouders die ten onrechte van fraude zijn beschuldigd, zei minister Hoekstra eerder deze maand.
Volgens de minister heeft de Belastingdienst het hele jaar nodig om in al die gevallen te bepalen wat er is gebeurd en hoe dat wordt rechtgezet. “Het is een heel complexe puzzel, de commissie-Donner is nog bezig en ik vind het heel belangrijk dat we dit zorgvuldig doen. Dat betekent ook dat we hier nog een lange tijd mee bezig zullen zijn.”
“Er is zo veel gebeurd. Ik durf niet eens te hopen”, zegt Yigit-Karaduman. “Maar ja, we wachten geduldig af.”
Bekijk ook;
- Hoekstra: nog het hele jaar bezig met kinderopvangzaak
- Deel ouders niet tevreden met compensatie kinderopvangtoeslag
Gedupeerde ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire verlaten De Broodfabriek na een gesprek met premier Mark Rutte en minster Wopke Hoekstra (Financiën). © ANP
Gesprek Rutte en gedupeerden toeslagenaffaire: ouders voorzichtig positief
AD 20.01.2020 Steve Kuipers was één van de tweehonderd ouders die vanmiddag naar Rijswijk kwam om te praten met premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën). De gedupeerden konden hun verhaal doen, Rutte heeft zijn excuses aangeboden en er is beloofd dat er meer zal worden gedaan om hen tegemoet te komen. Ouders reageerden positief, al zijn de meesten door schade en schande wijs geworden; ‘eerst zien dan geloven’.
Honderden, mogelijk zelfs duizenden mensen werden door de Belastingdienst ten onrechte aangemerkt als fraudeurs en moesten enorme bedragen terugbetalen. Dat Rutte en Hoekstra nu naar de ouders hebben geluisterd, betekende voor de meesten al heel veel.
Er werd ruim de tijd genomen om de ervaringen van de betrokkenen te horen. En dat voelt goed, zegt Kuipers. De emoties zitten bij iedereen nog hoog. Jarenlang onterecht als fraudeurs betiteld worden, gaat je niet in de koude kleren zitten. Ook bij Kuipers thuis in Almelo is nog lang niet alles bij het oude: financieel en psychisch heeft de episode er flink in gehakt.
Lees ook;
Concrete toezeggingen over de tegemoetkoming zijn er vandaag niet gedaan. ,,Samen met de advocaat hebben we gevraagd om een compensatie richting de kinderen. Want die zijn uiteindelijk de dupe van alles wat er is gebeurd.
De financiële gevolgen en de stress bij alle gezinnen, dat heeft op hen ook grote invloed. Rutte heeft gezegd dat ze daarnaar gaan kijken. We zullen zien. Er zijn eerder dingen beloofd die niet waargemaakt zijn, maar ik heb het gevoel dat de premier het nu wel echt serieus neemt. Dat geeft wel hoop.’’
Eerste stap
Het vertrouwen in de overheid krijgt Kuipers er niet meteen mee terug. ,,Ik ben benieuwd naar wat er gaat gebeuren de komende tijd. We moeten gewoon afwachten, meer kunnen we niet doen. Als er passende maatregelen komen komt het geloof langzaamaan wel terug. De excuses zijn een eerste stap. Al kan uiteindelijk geen geldbedrag goedmaken wat ons de afgelopen jaren is aangedaan.’’
Eerder bood staatssecretaris Menno Snel, die inmiddels in verband met de affaire is opgestapt, al zijn verontschuldigingen aan. In een poging de fouten enigszins te herstellen, gaan ook Rutte en Hoekstra nu door het stof.
Steve Kuipers, gedupeerde kinderopvangtoeslag. © VINCENT JANNINK
Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik wil Rutte zeggen: we laten het er niet bij zitten’
AD 20.01.2020 Tweehonderd ouders die door de fiscus als fraudeur werden afgeschilderd in de rel om de kinderopvangtoeslag gaan vandaag in gesprek met premier Rutte en minister Hoekstra (Financiën). Steve Kuipers uit Almelo is één van hen.
Hij kan nog steeds niet bevatten dat het zo misging met de kinderopvangtoeslag. ,,Als je mij vijf jaar geleden had gezegd dat we nu bij de minister-president zouden zitten vanwege kinderopvangtoeslag, dan had ik je voor gek verklaard. Het blijft bizar dit!’’
Jarenlang als fraudeur bestempeld worden, het is het gezin Kuipers niet in de koude kleren gaan zitten. Dat is wat vader Steve vandaag op de bijeenkomst voor gedupeerden tegen premier Rutte hoopt te kunnen zeggen.
Want: financieel hebben ze er nog steeds last van en ook psychisch is het leed nog niet geleden. Zo is hun vertrouwen in de overheid volledig weg: ,,Er is ons vaker aangeraden om weer kinderopvangtoeslag aan te vragen, maar geen haar op mijn hoofd die eraan denkt. Ik ben veel te bang dat ik over twee jaar weer een blauwe envelop op de mat krijg en alle ellende opnieuw begint.’’
Lees ook;
Terug naar het begin: in 2014 ontving het gezin uit Almelo de eerste brief. Er werd 56.000 euro teruggeëist aan te veel ontvangen toeslagen voor de opvang van twee van hun drie kinderen. Die opvang hadden ze geregeld via het gastouderbureau Dadim uit Eindhoven en dat bureau werd, evenals de honderden klanten, weggezet als fraudeur.
Dreiging
Steve en zijn vrouw spanden direct een rechtszaak aan. De halve ton hebben ze niet betaald, maar de dreiging hing lange tijd boven hun hoofd en eiste zijn tol. ,,We hebben heel wat slapeloze nachten gehad. De angst om in de schuldsanering te komen met je drie kleine kindertjes, is onbeschrijflijk.
Mijn vrouw ging twaalf uur minder werken omdat we de opvang niet meer konden betalen. Ik ben gedegradeerd als vestigingsmanager. Door alle spanningen functioneerde ik minder op mijn werk. Ik begreep het besluit van mijn baas wel, maar ik heb hem of mijn collega’s nooit verteld wat er thuis speelde. Ik wilde ze er niet mee lastigvallen en dacht: wat schieten zij ermee op.’’
Zoals de familie Kuipers zijn er zeker nog honderden gezinnen slachtoffer geworden van de Belastingdienst, die onterecht toeslagen terugvorderde. In 2018 begon het tij te keren: er kwam meer naar buiten over het grillige optreden van de Belastingdienst.
Zo liet toenmalig staatssecretaris Menno Snel vorig jaar in een document aan de Tweede Kamer weten dat het gastouderbureau Dadim weinig te verwijten viel en ook de honderden ouders niets verkeerd deden.
Uiteindelijk leidde de rel half december tot de val van de bewindsman. Inmiddels, een schrale troost, heeft het Almelose gezin – evenals andere gedupeerden – een compensatie op hun bankrekening gestort gekregen. ,,We hebben het vooral te danken aan onze advocaat Eva Gonzalez Perez, Kamerlid Pieter Omtzigt en het gastouderbureau Dadim, zij hebben echt voor ons geknokt.’’
Toch is voor de familie Kuipers de zaak hiermee niet afgedaan. ,,Tja… compensatie… We vinden die echt te mager.’’ Hoe hoog het bedrag is, wil Steve niet kwijt. Samen met andere gedupeerde klanten van het gastouderbureau Dadim overweeg hij een rechtszaak aan te spannen om een hogere compensatie af te dwingen. ,,We zijn daarover nog in overleg met de Belastingdienst’’, voegt hij eraan toe.
We vinden de compensatie echt te mager, aldus Gedupeerde Steve Kuipers.
Ingehakt
Stapje voor stapje gaat het weer wat beter, maar ze zijn er nog niet. Dat is wat Steve vandaag ook persoonlijk tegen de minister-president hoopt te kunnen zeggen: dat het er diep ingehakt heeft. Een ander punt dat hij de premier op het hart wil drukken is om niet alle zaken van gedupeerden hetzelfde te behandelen, zoals nu het plan is.
,,Ons gastouderbureau heeft zich 100 procent aan de regels gehouden en geen van die klanten heeft iets fout gedaan. Maar er zijn gastouderbedrijven die met de noorderzon zijn vertrokken of waar toch iets niet helemaal klopte. Bijvoorbeeld met urenregistratie of met contracten. Dat wil ik Rutte meegeven: let daar op.’’
Althans, als hij die gelegenheid krijgt, want er zijn vandaag nog zo’n tweehonderd gedupeerden aanwezig bij de bijeenkomst in Rijswijk. Meer mensen zullen hun zegje willen doen, beseft hij. Hoewel de Almeloër er niet veel van verwacht, vindt hij het toch belangrijk om erbij te zijn. ,,En het is positief dat de minister-president ons een luisterend oor biedt.’’
Vijf vragen over gesprek Rutte met gedupeerde ouders in toeslagaffaire
NU 19.01.2020 Terwijl de Belastingdienst bezig is om enkele honderden nieuwe mensen te werven om waarschijnlijk duizenden gedupeerden ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire nu wel te helpen, spreken premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën) maandag met tweehonderd gedupeerde ouders.
Zij gaan vooral om te luisteren, want ook na het aftreden van verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel zijn de problemen nog niet opgelost.
Steeds meer mensen willen weten of de fiscus ook bij hen de kinderopvangtoeslag of ook de huurtoeslag ten onrechte heeft stopgezet.
Waar gaat de kinderopvangtoeslagenaffaire ook al weer over?
De affaire draait om de onrechtmatige fraudeaanpak van de Belastingdienst in 170 zogeheten CAF-zaken, waardoor waarschijnlijk duizenden ouders in financiële problemen zijn gekomen. De fiscus zette de toeslag in veruit de meeste gevallen onterecht stop en vorderde voor tienduizenden euro’s terug, terwijl er geen bewijs voor fraude was.
Na aanhoudende publicaties van RTL Nieuws en Trouw en Kamervragen van het CDA en de SP kwam aan het licht dat de Belastingdienst grove fouten heeft gemaakt. Er kwamen excuses van de D66-staatssecretaris en er werd beterschap beloofd.
Maar nadat Snel de Tweede Kamer meerdere malen te laat en verkeerd had geïnformeerd en de fiscus zwartgelakte dossiers naar de gedupeerde ouders had gestuurd, was voor de Kamer de maat vol. Vorige maand trad de staatssecretaris af, maar de toeslagenproblematiek blijft bestaan.
Wat is er in de tussentijd gebeurd?
Minister Hoekstra heeft de portefeuille tijdelijk overgenomen, terwijl coalitiepartner D66 op zoek mag naar niet één, maar twee nieuwe staatssecretarissen. De dienst gaat na het debacle op de schop: de diensten Toeslagen en Douane komen los te staan van Belastingen.
De zoektocht naar twee nieuwe bewindspersonen duurt al een paar weken en volgens ingewijden is het eerder een kwestie van weken dan van dagen voordat de posten worden ingenomen. De Tweede Kamer debatteert dinsdag over de nieuwe ontwikkelingen.
Intussen heeft Hoekstra afscheid genomen van Jaap Uijlenbroek, de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst. Het wordt de top van de fiscus verweten dat die wist van de misstanden, deze negeerde en de keiharde aanpak zelfs door de organisatie heen drukte.
Hoewel de CDA-minister zegt geen aanwijzingen te hebben dat ambtenaren in strafrechtelijke zin over de schreef zijn gegaan, roept hij iedereen op om alle informatie die op ambtsmisdrijven duidt te melden. “Laat ik benadrukken dat ik geen enkele reden heb om te zuinigjes te zijn om dit te willen uitzoeken. Integendeel”, zei hij vorige week.
Blijft na het fiasco het toeslagenstelsel nog bestaan?
Op het Binnenhof is inmiddels ook duidelijk dat het huidige toeslagensysteem, waarbij eerst wordt uitbetaald en pas achteraf wordt gecontroleerd, zijn langste tijd heeft gehad. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil verandering en de nieuwe staatssecretaris mag direct werken aan een voorstel voor de vervanging van het toeslagensysteem. “Het stelsel is te ingewikkeld”, concludeerde Rutte vorige week.
Het kan echter jaren duren voordat er een nieuw systeem is; het is de bedoeling dat het nog uit te werken voorstel pas bij de volgende formatie op tafel komt.
Daar hebben de ouders die de afgelopen jaren door toedoen van de fiscus in financiële problemen zijn geraakt nu niets aan. “De gedupeerden hebben het meeste aan zo snel en zo goed mogelijk orde op zaken stellen en dat er recht wordt gedaan aan hun specifieke situatie”, zei Hoekstra vorige week bij RTL Z.
Hoe wordt er dan recht gedaan aan hun situatie?
De zaak die de affaire aan het licht bracht, is het CAF 11-fraudeonderzoek naar een gastouderbureau in Eindhoven. Van de onderzochte groep van ongeveer 300 ouders hebben 287 gedupeerden recht op compensatie.
Maar de groep gedupeerde ouders is nog veel groter: waarschijnlijk gaat het om een groep van in totaal negenduizend ouders. De Adviescommissie uitvoering toeslagen onder leiding van Piet Hein Donner komt naar verwachting eind januari met een advies over de compensatie van deze ouders. In dat advies wordt ook meegenomen of de fiscus zich schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren van de gedupeerden.
Er is voor een compensatieregeling gekozen om zo snel mogelijk tot betaling over te gaan. Gedupeerden die vinden dat de compensatie de schade onvoldoende dekt, kunnen bezwaar aantekenen en eventueel ook naar de rechter stappen. Het kabinet wil de ouders in dat proces helpen en begeleiden, ook als wordt gekozen voor een gang naar de rechter.
Hoelang gaat het duren voordat de problemen zijn opgelost?
Ondertussen melden zich bij de Belastingdienst mensen die niet onder het zogeheten CAF-onderzoek vallen, maar ook opheldering over hun dossier eisen.
Het gaat om mensen die de fiscus vragen om een herbeoordeling van hun dossier. Bij de Belastingtelefoon hebben zich inmiddels 3.510 mensen gemeld die te maken hebben gehad met terugvorderingen of stopzetting van de kinderopvangtoeslag of de huurtoeslag. Hoeveel anderen zich de komende maanden zullen melden met een soortgelijk verzoek, kan de Belastingdienst niet inschatten.
Wel is de fiscus alvast begonnen met het werven van “enkele honderden” nieuwe personeelsleden. Minister Hoekstra verwacht dat het zeker nog een jaar – en waarschijnlijk wel langer – zal duren voordat de problemen van de gedupeerde ouders zijn opgelost.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Mark Rutte
Ondernemers boos over verplicht aangiftesysteem Belastingdienst
NOS 19.01.2020 Ondernemers met een besloten vennootschap klagen over een verplicht aangiftesysteem voor de belasting, waar ze ineens voor moeten betalen. Waar ze voorheen gratis met een gebruikersnaam en wachtwoord via de site aangifte konden doen, moeten ze dat nu doen via “E-herkenning”. Daardoor moeten ze extra kosten maken, zeggen ze.
120.000 ondernemers met een BV hebben al een brief gekregen met het bericht dat ze op de nieuwe manier aangifte moeten doen, terwijl de Tweede Kamer het systeem nog niet heeft goedgekeurd. CDA, ChristenUnie en VVD zijn niet te spreken over weer een kwestie bij de Belastingdienst.
Wie een BV heeft kan sinds 1 januari van dit jaar alleen inloggen via E-herkenning. Daarvoor moet je een account aanmaken bij een van de zes commerciële aanbieders. De kosten zijn tussen de 45 en 50 euro per jaar.
Wie geen account aanmaakt kan geen aangifte doen en loopt het risico op een boete die kan oplopen tot honderden euro’s. E-herkenning is een communicatiesysteem waar verschillende overheidsdiensten al mee werken. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het aanvragen van vergunningen.
“Het is toch van de gekke dat ik als ondernemer een commerciële partij in de arm moet nemen om aangifte te doen”, aldus Jaap Zwemmer, oud-hoogleraar belastingrecht.
Emeritus hoogleraar belastingrecht Zwemmer van de Universiteit van Amsterdam maakt zich kwaad en spreekt van “machtsmisbruik” door de Belastingdienst. Volgens hem is het systeem ook onwettig, omdat het dus nog niet goedgekeurd is door de Tweede Kamer. Behalve ondernemers moeten ook stichtingen, goede doelen en organisaties die bij de Kamer van Koophandel ingeschreven staan via E-herkenning werken.
Volgens het ministerie van Financiën gaat het om een dienstverlening, omdat ondernemers via E-herkenning kunnen communiceren met de overheid. Dan is het logisch dat daar kosten aan verbonden zijn, zo is de redenering.
Oud-hoogleraar Zwemmer bestrijdt dat. “Het is zeker geen dienst die verleend wordt, ik verleen de overheid een dienst door aangifte te doen. De overheid hoort te zorgen voor een gratis veilige digitale omgeving waar ondernemers aangifte kunnen doen.
Het is toch van de gekke dat ik als ondernemer een commerciële partij in de arm moet nemen om aangifte te doen. Het is principieel onjuist, dat het geld kost om aan je fiscale verplichtingen te doen.”
Wettelijke basis ontbreekt
Regeringspartijen ChristenUnie, CDA, VVD en D66 vinden dat de Belastingdienst, net als bij eerdere affaires, over de schreef gaat en zich niet aan de wet houdt. CDA-Kamerlid Omtzigt, betrokken bij het aan het licht komen van de problemen met de ten onrechte teruggevorderde kindertoeslagen, weet niet op basis van welke wet de Belastingdienst nu geld vraagt voor het doen van aangifte. “Die lijkt te ontbreken”.
Daarbij heeft hij veel vragen over de uitvoering. Want veel partijen zoals kerkgenootschappen, opgeheven bedrijven, en bedrijven uit het buitenland die hier mensen in dienst hebben kunnen niet eens E-herkenning aanvragen.
ChristenUnie-Kamerlid Bruins wil dat er uitstel komt. Hij merkt op dat het motto “Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker” van de Belastingdienst zo langzamerhand niet meer van toepassing is. Bruins wil dat de Belastingdienst snel besluit om de maatregel uit te stellen.
Steven van Weyenberg (D66) zegt te begrijpen dat de overheid digitale communicatie beter wil beveiligen, maar vraagt zich af waarom E-herkenning al wordt ingevoerd terwijl de Kamer het wetsvoorstel nog moet behandelen.
Heel veel vragen
Niet alleen voor ondernemers met een BV, ook voor kerken en sommige goede doelen is invoering van E-herkenning een probleem. “Wat tot voor kort in vijf minuten was gebeurd, is nu een hels karwei”, aldus Bruins.
VVD-Kamerlid Lodders stoort zich eraan dat ondernemers onnodig op kosten worden gejaagd. “Ik heb heel veel brieven en e-mails gehad van ondernemers.” Volgens haar is het systeem te snel geïntroduceerd. “Er is iets minder goed nagedacht over de gevolgen. Nu wordt al duidelijk dat bij een aantal mensen grote problemen ontstaan.”
Voor sommige ondernemers is het niet mogelijk om een E-herkenning aan te vragen omdat ze geen KvK-nummer hebben. “Heel veel vragen waar ik opheldering over wil voordat we hiermee verder gaan.”
Reactie ministerie van Financiën
Het ministerie van Financiën wijst erop dat de Belastingdienst zich moet houden aan de privacyregels en gegevens adequaat moet beveiligen. E-herkenning is daar een middel voor. De fiscus is een van de eerste overheidsdiensten die het middel gaat gebruiken en heeft daarom nu al aan veel ondernemers gevraagd om het aan te schaffen.
Bekijk ook;
- Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
- Deel ouders niet tevreden met compensatie kinderopvangtoeslag
- ‘Angst heerst op de werkvloer van de Belastingdienst’
Als de Belastingdienst bezwijkt, worden we een ontwikkelingsland
AD 19.01.2020 Weinig organisaties zijn zo gehaat als de Belastingdienst. Maar de fiscus is van vitaal belang voor ons allemaal. De dienst piept en kraakt al jaren. Nu het kabinet de boel wéér op de schop gooit, moeten we allemaal ons hart vast houden.
Waarom moeten we ons zorgen maken?
1 miljard euro. Dat is het gemiddelde bedrag dat de Belastingdienst elke werkdag ophaalt. Doen de 30.000 medewerkers van de fiscus hun werk niet meer, dan komt het land letterlijk stil te liggen.
Dan worden dijken niet meer verstevigd, slibben wegen dicht, gaat het licht uit in ziekenhuizen, lopen er geen agenten meer op straat, worden militairen niet meer betaald en staan schoolkinderen voor een dichte deur.
Lees ook;
En dat is nog niet alles: dan kunnen mensen hun huur of zorgverzekering niet meer betalen. Want de Belastingdienst int in 2020 niet alleen voor bijna 200 miljard euro aan belastingen en voor ruim 100 miljard euro aan premies.
De dienst is óók verantwoordelijk voor de uitbetaling van zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. In 2018 werd in totaal 12,9 miljard euro aan toeslagen uitgekeerd aan ruim 7 miljoen ontvangers.
© ANP XTRA
Duizelingwekkende getallen
Minister Wopke Hoekstra van Financien staat de pers te woord na afloop van een gesprek met gedupeerde ouders over de toeslagenaffaire © ANP
Het zijn duizelingwekkende getallen. De fiscus vervult dan ook een scharnierfunctie waar álles om draait. Zonder goed functionerende Belastingdienst vallen we terug naar het niveau van een ontwikkelingsland. Geen politicus wil zo’n meltdown op zijn geweten hebben. Geen wonder dat de dienst al tijden onder het parlementaire vergrootglas ligt.
De dienst die ooit te boek stond als ‘de beste Belastingdienst ter wereld’ is van Neerlands trots een zorgenkindje geworden. Politieke partijen weten heel goed dat ze al hun mooie plannen in de prullenbak kunnen kieperen als de inningsmachine hapert. En dus zitten zij de verantwoordelijk staatssecretaris continu achter de vodden.
De bewindspersonen liggen voortdurend onder vuur en struikelen tussentijds, zoals Frans Weekers in 2014 en Menno Snel eind vorig jaar. Dan weer is de dienst niet streng genoeg, zoals bij de Bulgarenfraude. Dan weer is die juist veel te streng, zoals recent bij de toeslagen affaire.
Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) is opgestapt vanwege de toeslagenaffaire.
Hardnekkig
Hardnekkig zijn de problemen met ict-systemen en het gebrek aan expertise in het personeelsbestand dat bovendien een relatief hoge gemiddelde leeftijd van 53 jaar kent
Hardnekkig zijn de problemen met ict-systemen en het gebrek aan expertise in het personeelsbestand dat bovendien een relatief hoge gemiddelde leeftijd van 53 jaar kent. Een reorganisatie die ervoor moest zorgen dat afscheid werd genomen van overtollig ‘lager’ personeel mislukte: juist de hooggekwalificeerde medewerkers die de Belastingdienst had willen behouden, liepen met een forse vertrekpremie de deur uit.
De dienst kampt ondertussen met een gesloten cultuur. Daardoor signaleert de top vaak pas (te) laat dat er zaken misgaan. De fiscus verslikte zich daardoor ook lelijk in een nieuw ict-systeem voor de erf en schenkbelasting. De staatskas liep zo tot complete verrassing van Snel en minister Hoekstra plots honderden miljoenen euro’s mis.
Wat is er al gedaan?
© Shutterstock
Om ervoor te zorgen dat de miljarden binnen blijven stromen, heeft de politiek al jaren hetzelfde antwoord: reorganiseren. Al in 2008 greep toenmalig staatssecretaris Jan Kees de Jager (CDA) in nadat door een fout in de computersystemen 730.000 belastingaangiftes onbruikbaar werden.
De Jager riep een afdeling ‘ict regie en architectuur’ in het leven die direct onder de ambtelijke en politieke leiding kwam te staan. Maar reorganiseren is lastig bij een organisatie waar zo veel mensen werken en waar zulke ingewikkelde wetgeving moet worden uitgevoerd die bovendien elk jaar weer wijzigt (alleen al vorig jaar negentig wetswijzigingen).
En tijdens de verbouwing moet de winkel absoluut open blijven. Die 1 miljard euro die dagelijks wordt opgehaald, is immers keihard nodig om de BV Nederland draaiende te houden.
Systemen
Het kabinet kan niet tegen tienduizenden wegenbouwers, agenten en leraren zeggen: ga vooral door met jullie werk, we betalen jullie later wel een keer
Daardoor is het zo lastig ict-problemen voor eens en altijd op te lossen. In de loop der jaren is het systeem telkens uitgebreid. Meer dan de helft van die systemen is verouderd, constateerde de Algemene Rekenkamer.
Neem het systeem voor de omzetbelasting. Dat dateert uit 1982. Op zich draait het nog, maar het is niet mogelijk om nieuwe belastingpercentages in te voeren. Daar zijn weer nieuwe systemen voor nodig. Ondertussen hapert de boel en is het duur in onderhoud.
Het meest effectief zou het zijn om de machinerie stil te leggen en een nieuw systeem te bouwen dat alle andere oude, ruim negenhonderd ict-applicaties in één keer vervangt. Maar dat kan niet. Het kabinet kan niet tegen tienduizenden wegenbouwers, agenten en leraren zeggen: ga vooral door met jullie werk, we betalen jullie later wel een keer.
Dus moet het systeem werkendeweg gemoderniseerd worden. Dat duurt nog jaren en jaren. Ondertussen staan de medewerkers te tollen van de ene na de andere reorganisatie. En daar kwam nog eens een forse bezuiniging bovenop. In het tweede kabinet Rutte spraken VVD en PvdA af dat er 400 miljoen euro op de dienst bespaard moest worden.
Staatssecretaris Eric Wiebes (Financien) gaf het startsein voor de campagne die het afscheid van de blauwe envelop van de Belastingdienst inluidt. Na 100 jaar neemt de Belastingdienst afscheid van de envelop, en worden de eerste stappen gezet naar volledig digitaal berichtenverkeer © ANP
VVD’er Weekers wilde onder meer in de kosten snijden door kantoren te sluiten. Zijn opvolger Eric Wiebes (ook VVD) gooide het weer over een andere boeg: hij zette in op meer automatisering van de controle op aangiftes en ging uiteindelijk het schip in met de totaal mislukte vertrekregeling.
Vervolgens kwam D66’er Menno Snel die een pas op de plaats maakte: in zijn agenda lag de nadruk op meer personeel aantrekken en de problemen met ict-systemen stap voor stap oplossen. En minister Hoekstra (die zolang er nog geen opvolger is voor Snel waarneemt) kondigt alweer de vólgende structuurwijziging aan: Toeslagen en Douane worden losgesneden van de Belastingdienst en gaan door als aparte onderdelen.
Hoe gaat het nu verder?
Stoor ons niet, wij halen elke dag 1 miljard euro binnen voor de Staat
De inning, controle en service aan burgers en bedrijven komt in gevaar, waarschuwde toenmalig staatssecretaris Snel twee jaar geleden al. De dienst dreigt te bezwijken onder een tekort aan personeel. Mede door de mislukte vertrekregeling verdwenen duizenden goede krachten.
Het personeel dat overbleef, is murw door de opeenstapeling van reorganisaties. De onophoudelijke stroom negatieve publiciteit doet het moreel evenmin goed. Een commissie van wijzen omschreef de ingesleten mentaliteit in 2017 als: ‘Stoor ons niet, wij halen elke dag 1 miljard euro binnen voor de Staat.’
De waarschuwing van Snel is twee jaar na dato nog steeds actueel. Volgens de vakbond FNV heerst er een angstcultuur. Medewerkers klagen anoniem bij deze krant over de verkokering. Terwijl op de ene afdeling medewerkers duimen zitten te draaien, worden burgers op een andere afdeling slecht geholpen omdat ze het werk niet aankunnen.
Gekwalificeerd personeel
© ANP
Het maakt de dienst in een periode dat het toch al lastig is voldoende gekwalificeerd personeel te vinden niet bepaald aantrekkelijk als werkgever. Niemand kan het zich veroorloven de boel nog verder in het zand te laten rijden. Een plan voor een nieuwe belasting op vervuilende dieselauto’s moest al een jaar worden uitgesteld.
De schenkbelasting kan nog steeds niet goed worden gecontroleerd. En intern is al vaker gewaarschuwd dat de inning van loonbelasting en btw (het leeuwendeel van het geld dat wordt opgehaald) gevaar loopt. En tegelijkertijd moet een heel nieuw toeslagensysteem worden ingevoerd.
Van links tot rechts: iedereen is ontevreden over hoe het nu gaat. Het systeem is te omslachtig en razend ingewikkeld. Burgers kunnen een toeslag simpel aanvragen, maar moeten daarna veel moeite doen om te bewijzen dat het ontvangen bedrag wel klopt. Gaat er iets mis, dan kan er nog jaren later geld worden teruggevorderd.
Het moet simpeler, vindt iedereen. Maar hoe?
Dat moet simpeler, vindt iedereen. Maar hoe? Elke minieme verandering heeft gevolgen voor het inkomen van grote groepen mensen. Toen het vorige kabinet besloot de zorgtoeslag af te schaffen om iedereen naar draagkracht zorgpremie te laten betalen, trok Rutte II dat plan schielijk in. Midden- en hogere inkomens zouden anders te duur uit zijn.
En een plan om de kinderopvangtoeslag voortaan over te maken naar de crèches, strandde omdat het onuitvoerbaar bleek. Het kabinet wil een plan maken waar een volgend kabinet mee aan de slag kan. Maar er is nog geen begin van een oplossing voor een toeslagensysteem dat simpeler en uitvoerbaar is.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e694769e-39ea-11ea-adcb-02d1dbdc35d1.jpg)
Minister weigert huurders te compenseren
Telegraaf 18.01.2020 Honderden huurders bij wie de huurtoeslag de afgelopen jaren door een misser van de Belastingdienst ten onrechte is stopgezet en teruggevorderd, moeten dit geld terugkrijgen. Minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) stelt ten onrechte dat zij niet hoeven te worden gecompenseerd.
Dit zeggen belastingdeskundigen zaterdagavond tegen consumentenprogramma Kassa (BnnVara). Het gaat om huurders met een zogeheten verworven recht op huurtoeslag.
Uit een uitspraak van de Raad van State van 24 juli 2029 jl. blijkt dat deze huurders hun recht op huurtoeslag niet definitief kwijtraken als zij tijdelijk te veel inkomen of vermogen hebben. Bijvoorbeeld door een ontslagvergoeding of uitkering van een begrafenisverzekering. Zodra het inkomen en vermogen weer is gezakt tot onder de toeslaggrens, hebben huurders weer recht op huursubsidie.
Geen juridische status
Tot aan deze uitspraak raakten huurders wel definitief hun recht kwijt als hun inkomen of vermogen te hoog was. De fiscus besloot zo te handelen op basis van een zogenoemd circulair ministerieel geschrift uit 1998. Dit geschrift maakt echter geen deel uit van de Wet op de huurtoeslag en heeft daardoor geen juridische status, concludeerde de Raad van State.
Omdat de toeslag als voorschot wordt uitgekeerd, moesten huurders soms duizenden euro’s terugbetalen als bleek dat in het verleden te veel geld op hun rekening stond. Sommige huurders zitten nog steeds in een betalingsregeling, blijkt uit meldingen die bij Kassa en de Woonbond binnen kwamen. Minister Van Veldhoven maakte onlangs bekend dat ze deze mensen niet wil compenseren omdat het om nieuwe jurisprudentie zou gaan.
’Dat moeten ze netjes oplossen’
Hoogleraar belastingrecht Hans Gribnau van de Universiteit Leiden is buitengewoon kritisch over de gang van zaken. „De Belastingdienst heeft de wet verkeerd uitgelegd en een fout gemaakt. Dat moeten ze gewoon netjes oplossen.”
Ook oud-inspecteur van de Belastingdienst Huub Rijnders heeft er geen goed woord voor over: „Het is volstrekt onacceptabel dat de Belastingdienst in 2017 haar beleid heeft gewijzigd zonder de belastingbetaler daarover te informeren. Daardoor zijn mensen onterecht in grote problemen gekomen.”
De kritiek op de Belastingdienst komt terwijl de dienst nog steeds in zwaar weer zit vanwege de kinderopvangaffaire waardoor duizenden gezinnen in financiële problemen zijn gekomen. Staatssecretaris Snel (Financiën) stapte hierom in december op.
Bekijk meer van; overheid belastingen Belastingdienst Raad van State Kassa
FNV: schaf kinderopvang- en zorgtoeslag af
MSN 18.01.2020 De kinderopvangtoeslag en de zorgtoeslag kunnen beter worden afgeschaft. Dat zegt FNV-vicevoorzitter Tuur Elzinga in De Telegraaf. Volgens hem is het huidige toeslagenstelsel “nodeloos gecompliceerd” en moet nodig op de schop.
Door de toeslagen kan het voorkomen dat mensen erop achteruitgaan als ze meer gaan verdienen, omdat ze geen recht meer hebben op toeslag. “Liefst een op de drie toeslagen wordt later weer teruggevorderd. Dat leidt tot financiële onzekerheid”, legt Elzinga uit.
Zijn oplossing is om het geld van de kinderopvangtoeslag te gebruiken voor de kinderopvang en geld van de zorgtoeslag in te zetten om de zorgpremie te verlagen. “De afschaffing van deze toeslagen kun je financieren door de hogere inkomens meer belasting te laten betalen.”
Hoekstra laat onderzoek doen naar verdwenen stukken in toeslagenaffaire
NU 17.01.2020 Er wordt een onafhankelijk onderzoek ingesteld naar het verdwijnen van bewijsstukken van gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire. Dat laat minister van Financiën Wopke Hoekstra de Kamer vrijdag weten.
Ouders bij wie de kinderopvangtoeslag onterecht werd stopgezet, kregen het idee dat bewijsstukken die zij zelf bij de Belastingdienst hebben aangeleverd, kwijt zijn geraakt door de fiscus.
Hoekstra erkent dat die signalen – soms via de media – de afgelopen weken weer naar boven zijn gekomen. “Hoewel ik geen indicatie heb dat stukken of bezwaarschriften bewust zijn kwijtgemaakt of vernietigd, ben ik van mening dat de aanhoudende signalen van burgers en de media dienen te worden onderzocht.”
De minister wil dit door een onafhankelijke instantie laten onderzoeken. Dit onderzoek staat weer los van andere onderzoeken die al lopen rondom de affaire, laat Hoekstra’s woordvoerder weten. Zo maakte de bewindsman eerder deze week bekend dat hij een buitenstaander onderzoek laat doen naar ambtsmisdrijven binnen de Belastingdienst in de toeslagenaffaire.
De fiscus heeft inmiddels erkend dat de gedupeerde ouders onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt. Zij worden hiervoor financieel gecompenseerd. Vorig weekend kwam Hoekstra met maatregelen om de Belastingdienst op te knippen in drie onderdelen: de Belastingdienst, Toeslagen en de Douane. Elk onderdeel krijgt een eigen ambtelijke aansturing.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
Minister laat onafhankelijk onderzoek doen naar strafbaar handelen belastingambtenaren
AD 17.01.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra bevestigt dat hij een externe instantie laat onderzoeken of ambtenaren van de Belastingdienst strafbaar hebben gehandeld in de toeslagenaffaire. Hoekstra laat ook bekijken of er mogelijk zaken bij zijn die voorgelegd moeten worden aan het Openbaar Ministerie.
,,Hoewel ik geen incidatie heb dat stukken of bezwaarschriften bewust zijn kwijtgemaakt of vernietigd, ben ik van mening dat de aanhoudende signalen van burgers en de media dienen te worden onderzocht’’, schrijft Hoekstra aan de Tweede Kamer. Een onafhankelijke externe instantie moet de beschikbare informatie nog eens bekijken. Hij roept iedereen die meent ‘belastende informatie’ te hebben zich te melden.
Lees ook;
Uit een aantal dossiers van ouders bij wie de kinderopvangtoeslag onterecht werd stopgezet, zou blijken dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst de door ouders aangeleverde stukken ‘structureel’ niet meer lijkt te hebben. Het gaat daarbij om bewijsstukken, waarmee zij de aanspraak op de toeslagen wilden aantonen of om bezwaren tegen het stoppen ervan. Hoekstra laat weten dat het kan zijn dat stukken niet bewaard zijn, of ‘zeer moeizaam terug te vinden’.
Signalen van ouders
Volgens Hoekstra zijn er geen aanwijzingen waaruit blijkt dat stukken of bezwaren ‘op systematische wijze zijn vernietigd’. Hoewel er ‘aanhoudende signalen’ van ouders zijn over het incomplete beeld dat dossiers van de Belastingdienst geven, heeft de dienst gezegd dat dit niet bewust is gebeurd. Desondanks laat de minister de zaak onafhankelijk onderzoeken. Hoekstra voert daarover overleg met de Auditdienst Rijk, dat al onderzoek doet naar 9000 gevallen waarin ouders zijn gedupeerd.
Het gaat hierbij om zaken, waarin gezinnen het slachtoffer zijn geworden van ‘een politiek en bestuurlijk klimaat waarin fraudebestrijding vooropstond’. De Tweede Kamer zal, zo zegt Hoekstra, worden betrokken bij het formuleren van de opdracht voor dit onderzoek. Hij benadrukte dat het een omvangrijke en ingewikkelde klus is, waarvan de conclusies nog wel even op zich zullen laten wachten. In de nasleep van de toeslagenaffaire moest deze maand directeur-generaal van de Belastingdienst Jaap Uijlenbroek al het veld ruimen.
Dossiers
Hoekstra beloofde in de kerstvakantie dat dertien mensen die nog altijd op hun dossier zaten te wachten dat uiterlijk deze week toegestuurd zouden krijgen. De minister meldt in een brief aan de Kamer dat dit in 12 gevallen is gelukt. Eén dossier is volgens hem zeer omvangrijk en daardoor ‘complexer dan verwacht’. De desbetreffende ouder heeft over het uitstel een telefoontje gehad en krijgt nu voor 1 maart, ‘en waar mogelijk aanzienlijk eerder’, het dossier thuisgestuurd.
De dossiers die wel zijn verstuurd zijn ditmaal allemaal voorzien van extra informatie over de inhoud. Zo is een toelichting op de werkwijze opgenomen, is een afkortingenlijst toegevoegd en zit er een samenvatting bij met antwoord op de vraag waarom er toeslag moest worden terugbetaald en of deze persoon door de Belastingdienst als fraudeur is aangemerkt. Ook zijn de ouders gebeld over het tijdstip waarop de dossiers aan hen overhandigd konden worden.
Deze aanpak verschilt nogal van de manier waarop de Belastingdienst in december een aantal dossiers verstuurde. Toen kregen mensen een dik pak papier waarbij sommige gedeelten helemaal zwart bleken te zijn gelakt zonder enige toelichting. Toen de Tweede Kamer daar lucht van had gekregen, moest toenmalig staatssecretaris Menno Snel voor de tweede keer die maand op het matje komen. Dat debat bleek zijn laatste: nadat de Kamer zijn zegje had gedaan, besloot hij de eer aan zichzelf te houden en zijn ontslag in te dienen.
Ouders krijgen inzage in toeslagdossiers, dit keer met witte lak
NOS 17.01.2020 Een groep van twaalf ouders die nog wachtten op inzage in hun dossier in de toeslagenaffaire, heeft de relevante stukken gekregen. Er zitten dit keer geen volledig weggelakte pagina’s bij, en de Belastingdienst heeft ervoor gekozen geen zwarte maar witte lak te gebruiken.
Eerder was er ophef over dossiers die voor het grootste deel waren zwartgelakt. Dat werd door de ouders als een nieuwe klap in het gezicht ervaren en droeg bij aan de val van staatssecretaris Snel van Financiën.
De twaalf ouders die hun dossier nu hebben gekregen, horen bij de groep die in november bij de Belastingdienst in Rotterdam hun dossier opeiste. Zij wilden weten waarom ze als fraudeur werden gezien, en grote bedragen moesten terugbetalen.
Uit de informatie die ze nu hebben gekregen, blijkt dat de problemen vaak begonnen als er een verandering in inkomen was, bijvoorbeeld doordat mensen gingen scheiden of na ziekte weer aan het werk gingen. Als de Belastingdienst daarachter kwam, werd de volledige kinderopvangtoeslag teruggevraagd.
Persoonlijke aanpak
Minister Hoekstra heeft na het vertrek van Snel besloten dat mensen die hun dossier hebben opgevraagd, anders benaderd moeten worden. Hij is persoonlijk bij een aantal ouders op bezoek geweest.
De twaalf ouders uit Rotterdam hebben hun dossier vandaag persoonlijk overhandigd gekregen door een medewerker van de Belastingdienst. Er is vantevoren gebeld wanneer het hun goed uitkwam.
Maandag spreekt Hoekstra, samen met premier Rutte, 250 slachtoffers toe. Rutte zei in zijn persconferentie vanmiddag dat hij dan vooral goed wil luisteren.
De toeslagenaffaire ging naar schatting in totaal over zo’n 9000 mensen. Inmiddels hebben nog eens 3500 mensen op eigen initiatief om een herbeoordeling van hun dossier gevraagd.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Hoekstra dat dossiers “op onderdelen onvolledig zijn”. De afgelopen tijd heeft hij ook van gedupeerde ouders en media signalen gekregen dat er mogelijk stukken zijn verdwenen. Hij wil hier onafhankelijk onderzoek naar laten doen.
Bekijk ook;
- Ouders moeten langer wachten op inzage fraudedossier
- Protest bij Belastingdienst Rotterdam tegen terugbetalen kinderopvangtoeslag
Onderzoek naar onvolledige dossiers toeslagenaffaire
MSN 17.01.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) laat onafhankelijk onderzoek doen naar de onvolledige dossiers die naar gedupeerden in de toeslagenaffaire zijn gestuurd. Dat schrijft de bewindsman aan de Tweede Kamer.
Tijdens het samenstellen “is al gebleken dat de dossiers op onderdelen onvolledig zijn”, schrijft Hoekstra. De afgelopen tijd heeft hij ook van gedupeerde ouders en de media signalen ontvangen dat er mogelijk stukken ontbreken. Hij gaat kijken welke organisatie dit het beste kan onderzoeken. Mogelijk nemen de accountants van het Rijk die taak op zich. Zij doen al onderzoek naar de toeslagenaffaire en de problemen bij de Belastingdienst.
Hoekstra roept personeel fiscus op informatie ambtsmisdrijf te delen
NU 14.01.2020 Minister Wopke Hoekstra van Financiën roept medewerkers van de Belastingdienst op om informatie te delen die erop zou kunnen duiden dat er sprake was van ambtsmisdrijven bij de toeslagenaffaire. Dat kan anoniem bij de twee vertrouwenspersonen die dit jaar bij de fiscus aan de slag gaan.
“Ik wil een appel doen op degenen die zeggen over informatie te beschikken waar een strafrechtelijke component aan zit. Die informatie moet dan gedeeld worden met het Openbaar Ministerie en het ministerie”, zei Hoekstra dinsdag in de Tweede Kamer tijdens het Vragenuur.
Het is de vraag of ambtenaren strafrechtelijk vervolgd kunnen worden vanwege hun werkwijze bij het onterecht afwijzen en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag bij enkele honderden ouders. Hoekstra liet zondag in de uitzending van het televisieprogramma Buitenhof weten dat hij tot dusver niet over dergelijke informatie beschikt.
“Ik kan naar eer en geweten zeggen dat ik geen indicatie heb van strafbare feiten”, antwoordde hij dinsdag op vragen van SP-Kamerlid Renske Leijten. Dat betekent volgens Hoekstra overigens niet dat er geen strafbare feiten zijn gepleegd. “Laat ik benadrukken dat ik geen enkele reden heb om te zuinigjes te zijn om dit te willen uitzoeken. Integendeel”, aldus de bewindsman.
Staatssecretaris Snel stapte op vanwege toeslagenaffaire
Hoekstra heeft sinds drie weken ook de Belastingdienst onder zijn hoede, omdat Menno Snel net voor de kerstvakantie aftrad als staatssecretaris van Financiën. Snel dacht de Kamer er niet meer van te kunnen overtuigen dat hij een deel van de oplossing kon zijn in het toeslagendossier.
Inmiddels erkent de fiscus dat gedupeerde ouders onterecht als fraudeurs zijn aangemerkt en worden zij financieel gecompenseerd. Het is nu de vraag of medewerkers van de Belastingdienst bij de afdeling Toeslagen de wet hebben overtreden en vervolgd moeten worden.
Hoekstra laat nu eerst door een buitenstaander onderzoek doen. Als deze persoon concludeert dat vervolging mogelijk is, dan wordt het Openbaar Ministerie (OM) ingeschakeld. “Ik kan niet zonder een specifiek delict het OM of wie dan ook de dienst insturen. Zo werkt het niet”, zei Hoekstra.
SP wil dat Hoekstra zelf onderzoek doet
SP’er Leijten ziet liever dat Hoekstra zelf onderzoek gaat doen. Uit opgevraagde documenten bleek namelijk dat medewerkers instructie hadden gekregen om bezwaren van gedupeerde ouders niet in behandeling te nemen. “Dat is een overtreding. Onderzoek dat!”, zegt Leijten.
“Er is onrechtmatig gehandeld bij het stopzetten en terugvorderen. Er zijn geen dossiers dat mensen fraudeurs waren en die behandeling verdienden. Dan kijk je toch wie heeft dat besloten? Wie wist daarvan? Was dat strafbaar?” Dit is volgens de SP’er zo’n groot dossier, dat Hoekstra het onderzoek zelf moet uitvoeren.
De minister kondigde het afgelopen weekend maatregelen aan. Zo wordt de fiscus opgeknipt in drie onderdelen: de Belastingdienst, Toeslagen en de Douane. Elk onderdeel krijgt een eigen ambtelijke aansturing.
Er komt ook een extra staatssecretaris op het ministerie. Een voor de belastinginning en de hervorming van het fiscale stelsel en een voor de Douane en de Toeslagen. Beide bewindslieden zullen voor de resterende kabinetsperiode D66’ers zijn.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
Hoekstra: nader onderzoek naar strafbare feiten toeslagenaffaire
NOS 14.01.2020 Minister Hoekstra wil een onafhankelijke derde inschakelen om uit te zoeken of ambtenaren van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire strafbare feiten hebben gepleegd. Hij antwoordde dat in de Tweede Kamer op vragen over zijn uitspraken van afgelopen zondag.
De minister zei toen in het tv-programma Buitenhof dat hij geen aanwijzingen heeft dat in de toeslagenaffaire ambtenaren ook in strafrechtelijke zin fouten hebben gemaakt. Die uitspraak leidde tot verbazing bij onder meer SP en Denk.
Sommige advocaten zeggen dat er wel degelijk strafbare feiten zijn gepleegd en ook volgens SP-Kamerlid Leijten zijn er aanwijzingen voor machtsmisbruik, ambtsmisdrijven en plichtsverzuim door ambtenaren.
Buitenstaander van kaliber
Hoekstra herhaalde vandaag dat hij die aanwijzingen niet heeft. Maar hij voegde eraan toe dat hij geen enkele reden heeft “om te zuinigjes te zijn om dit te willen uitzoeken”, omdat het gaat om herstel van vertrouwen. De minister wil een second opinion vragen aan een “buitenstaander van groot kaliber”.
Ook doet hij een oproep aan mensen die denken dat er strafbare feiten zijn gepleegd, om zich te melden bij het Openbaar Ministerie en bij Financiën. Verder ligt hier volgens Hoekstra ook een taak voor de “personeelsvertrouwenspersonen” die hij wil benoemen.
De minister maakte dit weekeinde bekend dat hij de Belastingdienst ingrijpend wil reorganiseren. Gisteren werd duidelijk dat de kort voor Kerstmis afgetreden D66-staatssecretaris Snel zal worden vervangen door twee bewindslieden. Door de toeslagenaffaire is bij mogelijk duizenden gezinnen ten onrechte de kinderopvangtoeslag ingetrokken.
Bekijk ook;
- Twee D66-staatssecretarissen om problemen Belastingdienst op te lossen
- Hoekstra: geen aanwijzingen voor strafbaar handelen bij Belastingdienst
- Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
- Staatssecretaris Snel treedt af na toeslagenaffaire
Toch onderzoek naar ambtsmisdrijven in toeslagenaffaire Belastingdienst
RTL 14.01.2020 Er komt toch een onderzoek naar misdrijven of overtredingen door ambtenaren van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire. Dit kondigde minister Hoekstra (Financiën) zojuist aan in de Tweede Kamer.
De minister, die de afgetreden staatssecretaris Snel vervangt, herhaalde dat hij zelf nog ‘geen indicaties’ heeft dat ambtenaren strafrechtelijk vervolgd moeten worden. “Ik heb daarover nog geen informatie op mijn bureau gekregen.”
Maar hij noemde aanhoudende signalen over mogelijk machtsmisbruik en plichtsverzuim zo ernstig, dat hij een externe functionaris gaat inschakelen voor een ‘second opinion’.
Bronnen in Den Haag zeggen dat de minister er niet zeker van is dat hij door eigen ambtenaren goed genoeg is voorgelicht over wat er in de toeslagenaffaire allemaal is voorgevallen en of hij door hen juist is geïnformeerd over de stappen die hij moet nemen.
Hoogste baas Belastingdienst weggestuurd om toeslagenaffaire
Ver over de schreef
De buitenstaander moet onderzoek doen of ambtenaren bij het stopzetten van toeslagen en het onrechtmatig behandelen van burgers niet toch ver over de schreef zijn gegaan. Hoekstra informeert de kamer later over hoe dit onderzoek er precies uit moet zien.
De minister deed zijn toezegging naar aanleiding van vragen van SP-Kamerlid Renske Leijten, die zei: “Er is een misdaad gegaan tegen burgers.” Na het onderzoek zal Hoekstra de Kamer laten weten ‘of er aanleiding is een andere weg in te slaan’, zoals via een aangifte bij het Openbaar Ministerie (OM).
Pieter Klein en Jan Kleinnijenhuis ‘journalist van het jaar’ voor onthullingen toeslagenaffaire
Onderzoek misstanden Belastingdienst
Het onderzoek komt naast het aanstellen van twee prominente vertrouwenspersonen, die ook onderzoek gaan doen naar misstanden bij de Belastingdienst. Verder wilde de inmiddels opgestapte staatssecretaris Snel niet gaan; in december werd in overleg in de coalitie nog besloten dat het hier bij zou blijven.
Uit eerder onderzoek bleek dat wetten willens en wetens niet werden nageleefd en dat burgers in grote problemen werden gebracht, onder meer door stopzetting van toeslagen en terugvorderingen van tienduizenden euro’s.
Er zijn inmiddels al diverse aangiften gedaan tegen topambtenaren wegens machtsmisbruik, plichtsverzuim, en knevelarij: het willens en wetens mensen geld laten (terug-) betalen van geld, terwijl daar geen reden voor was. Het Openbaar Ministerie heeft hierover nog geen besluit genomen.
Meer weten over de misstanden die ontstonden door de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, lees hier verder.
Zo werd de toeslagenaffaire Menno Snel fataal:
Wie wist wat wanneer, meneer Rutte?
RTL Nieuws; Wopke Hoekstra Menno Snel Belastingdienst Toeslagenwet Toeslagenaffaire Belastingdienst
Toch onderzoek naar ambtsmisdrijven in toeslagenaffaire Belastingdienst
MSN 14.01.2020 Er komt toch een onderzoek naar misdrijven of overtredingen door ambtenaren van de Belastingdienst in de toeslagenaffaire. Dit kondigde minister Hoekstra (Financiën) zojuist aan in de Tweede Kamer.
De minister, die de afgetreden staatssecretaris Snel vervangt, herhaalde dat hij zelf nog ‘geen indicaties’ heeft dat ambtenaren strafrechtelijk vervolgd moeten worden. “Ik heb daarover nog geen informatie op mijn bureau gekregen.”
Maar hij noemde aanhoudende signalen over mogelijk machtsmisbruik en plichtsverzuim zo ernstig, dat hij een externe functionaris gaat inschakelen voor een ‘second opinion’.
Bronnen in Den Haag zeggen dat de minister er niet zeker van is dat hij door eigen ambtenaren goed genoeg is voorgelicht over wat er in de toeslagenaffaire allemaal is voorgevallen en of hij door hen juist is geïnformeerd over de stappen die hij moet nemen.
Ver over de schreef
De buitenstaander moet onderzoek doen of ambtenaren bij het stopzetten van toeslagen en het onrechtmatig behandelen van burgers niet toch ver over de schreef zijn gegaan. Hoekstra informeert de kamer later over hoe dit onderzoek er precies uit moet zien.
De minister deed zijn toezegging naar aanleiding van vragen van SP-Kamerlid Renske Leijten, die zei: “Er is een misdaad gegaan tegen burgers.” Na het onderzoek zal Hoekstra de Kamer laten weten ‘of er aanleiding is een andere weg in te slaan’, zoals via een aangifte bij het Openbaar Ministerie (OM).
Onderzoek misstanden Belastingdienst
Het onderzoek komt naast het aanstellen van twee prominente vertrouwenspersonen, die ook onderzoek gaan doen naar misstanden bij de Belastingdienst. Verder wilde de inmiddels opgestapte staatssecretaris Snel niet gaan; in december werd in overleg in de coalitie nog besloten dat het hier bij zou blijven.
Uit eerder onderzoek bleek dat wetten willens en wetens niet werden nageleefd en dat burgers in grote problemen werden gebracht, onder meer door stopzetting van toeslagen en terugvorderingen van tienduizenden euro’s.
Er zijn inmiddels al diverse aangiften gedaan tegen topambtenaren wegens machtsmisbruik, plichtsverzuim, en knevelarij: het willens en wetens mensen geld laten (terug-) betalen van geld, terwijl daar geen reden voor was. Het Openbaar Ministerie heeft hierover nog geen besluit genomen.
Meer weten over de misstanden die ontstonden door de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, lees hier verder.
Rutte: volgend kabinet krijgt nieuw plan toeslagenstelsel na drama bij Belastingdienst
AD 13.01.2020 Een van de twee nieuwe staatssecretarissen op Financiën moet de komende maanden werken aan een plan om het toeslagenstelsel te herzien. Dat plan moet na de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen worden aangeboden aan partijen die het nieuwe kabinet gaan vormen, vindt premier Mark Rutte.
De coalitie besloot maandag dat er twee staatssecretarissen op het departement moeten komen na het vertrek van voormalig staatssecretaris Menno Snel. Hij stapte op vanwege de toeslagenaffaire.
Stelsel op schop
Een van hen moet zich richten op het innen van belasting en op fiscale wetgeving, de ander is verantwoordelijk voor de afdelingen Toeslagen en de Douane. Die laatste moet ook werk maken van een plan om het toeslagensysteem te veranderen, vindt Rutte. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer wil inmiddels ook dat het stelsel op de schop gaat.
,,Het probleem bij de vorige formatie was dat er geen voorstel lag voor de aanpak van het toeslagensysteem’’, zegt Rutte. Het is een goed idee om de nieuwe staatssecretaris wel zo’n plan op te laten stellen. ,,Het stelsel is te ingewikkeld, maar het hervormen is ook niet zo makkelijk’’, aldus de minister-president. ,,Het vraagt een plan. Dat heeft wel vijf tot tien jaar nodig om uitgewerkt te worden.’’
Rob Jetten (D66) staat de pers te woord na afloop van het wekelijkse coalitieoverleg. Beeld ANP
D66 wacht lastige speurtocht naar twee nieuwe staatssecretarissen
Trouw 13.01.2020 D66 zoekt niet één maar twee staatssecretarissen. Eén daarvan moet zich buigen over de afdeling Toeslagen, een glibberig terrein.
D66 krijgt een hele kluif aan het vinden van maar liefst twee staatssecretarissen voor financiën. De een krijgt de politieke leiding over de Belastingdienst, de ander moet de problemen bij de afdeling Toeslagen oplossen. Beide zijn loodzware klussen, ook al zit het kabinet er nog maar relatief kort, tot de volgende verkiezingen in maart volgend jaar.
Bij de formatie van het huidige kabinet was de staatssecretaris van financiën een van de laatste posten die werden ingevuld. D66 wist Menno Snel weg te halen bij de Nederlandse Waterschapsbank. Hij werd met spoed lid van D66 voordat hij eind oktober 2017 aan het werk ging. Hij kreeg heel lang van alle kanten lof en waardering in de Tweede Kamer maar struikelde uiteindelijk toch over het echec met de kinderopvangtoeslag.
D66 blijft aan zet, besloot de coalitie maandag. In de formatie kreeg die partij het beleidsterrein belastingen en daar houden VVD, CDA, D66 en ChristenUnie aan vast, ook al gebeurt het werk straks door twee personen.
De andere coalitiepartijen staan niet te springen om een extra staatssecretaris te leveren voor deze risicovolle posten. Na Menno Snel waarschuwde ook minister van financiën Wopke Hoekstra afgelopen weekeinde dat de problemen niet voorbij zijn na het debacle met de kinderopvangtoeslag.
De reorganisatie van de Belastingdienst zelf is ook nog lang niet op orde. En eigenlijk moet er een nieuw en simpeler belastingstelsel worden ontworpen. D66-fractievoorzitter Rob Jetten kondigde maandag aan dat hij op zoek gaat naar geschikte kandidaten.
Innen en uitgeven gaan niet samen
Hoekstra schreef zaterdag al aan de Tweede Kamer dat hij de Belastingdienst wil reorganiseren. Hij doet na het aftreden van staatssecretaris Snel zijn taken er tijdelijk bij. De afdelingen Toeslagen en de douane worden apart gezet en dit maakte de weg vrij voor de benoeming van een aparte staatssecretaris. De gewone Belastingdienst en de afdelingen Toeslagen en Douane krijgen ook alle drie een aparte directeur-generaal.
De nieuwe staatssecretaris die over de afdeling Toeslagen gaat, kan hoop putten uit het besef bij een groot deel van de Kamer dat het toeslagen-systeem moet worden hervormd. De nieuwe politieke baas kan ook gaan bouwen aan iets nieuws.
Vorig jaar verscheen al een analyse van een groep ambtenaren waarin haarfijn duidelijk werd gemaakt dat het innen van geld (de taak van de Belastingdienst) en het uitgeven van geld (de opdracht van de afdeling Toeslagen) niet samengaan. Premier Mark Rutte zei maandag dat er bij de formatie van een volgend kabinet een plan op tafel moet liggen. Het gaat daarna nog vijf tot tien jaar duren om dat uit te voeren, voegde hij er aan toe.
Ruime steun in Kamer
Het idee om twee staatssecretarissen te zoeken voor het ministerie van financiën ondervindt ruime steun in politiek Den Haag. De eerste die dit opperde was anderhalf jaar geleden het toenmalig Tweede Kamerlid voor 50Plus Martin van Rooijen (inmiddels zit hij voor die partij in de Eerste Kamer). Hij was in de jaren zeventig al eens (namens de KVP) staatssecretaris fiscale zaken. Er ligt te veel werk, concludeerde Van Rooijen al 2018.
Steven van Eijck, kortstondig staatssecretaris van financiën voor de LPF, in het eerste kabinet Balkenende, zou graag een strikte scheiding zien tussen belasting innen en toeslagen uitbetalen. Hij treedt regelmatig op als adviseur van diverse ministeries. De dienst toeslagen zou een zelfstandige organisatie moeten worden of een onderdeel van de Sociale Verzekeringsbank (die nu ook onder meer AOW betaalt) of het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (die WW uitbetaalt) . “Dit is een goede eerste stap op weg naar de uitgang”, zegt Van Eijck.
Lees ook:
Grote reorganisatie Belastingdienst na affaire; afdeling Toeslagen wordt apart onderdeel
Toeslagen voor kinderopvang, huren en zorg zullen niet langer door de Belastingdienst worden uitgekeerd. Het onderdeel Toeslagen krijgt een aparte plek binnen het ministerie van Financiën. Dat heeft het ministerie zaterdagavond in een brief aan de Kamer gemeld.
De Belastingdienst gaat voortaan niet meer over toeslagen (want dat gaf vanaf het begin al problemen)
Minister Wopke Hoekstra van financiën liet de Kamer zaterdag per brief weten dat de onderdelen Toeslagen en Douane niet meer onder de Belastingdienst vallen en zelfstandig binnen het ministerie verder gaan. Vijf vragen over die verandering.
meer: Kinderopvangtoeslag dossier
- Extra staatssecretaris voor Belastingdienst
- De Belastingdienst gaat voortaan niet meer over toeslagen (want dat gaf vanaf het begin al problemen)
- Grote reorganisatie Belastingdienst na affaire; afdeling Toeslagen wordt apart onderdeel
MEER OVER; BELASTINGDIENST POLITIEK D66 ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN KINDEROPVANGTOESLAG JELLE BRANDSMA
Extra staatssecretaris voor Belastingdienst
Trouw 13.01.2020 Het ministerie van Financiën krijgt een extra staatssecretaris om de problemen bij de Belastingdienst op te lossen. De taken van de afgetreden Menno Snel zijn te zwaar voor één opvolger, vinden de regeringspartijen.
D66, de partij van de opgestapte Snel, mag twee kandidaten voordragen. De ene staatssecretaris gaat zich ontfermen over het innen van belastingen en de hervorming van het belastingstelsel. De ander wordt verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen en voor de douane.
Afgelopen weekeinde kondigde minister van Financiën Wopke Hoekstra al aan dat de Belastingdienst wordt opgeknipt. De afdelingen Toeslagen en Douane worden zelfstandige diensten.
De staatssecretaris die zich gaat richting op de toeslagen en de douane gaat aan de gang met richting geven aan de oplossing. Dat wordt veel en belangrijk werk, zei Hoekstra.
Over de hervorming van het stelsel temperde Hoekstra wel meteen de verwachtingen. “De echte transfer naar een nieuw stelsel, zoals ik en de meerderheid van de Tweede Kamer willen, dat is echt een proces van jaren. Juist om ervoor te zorgen dat er geen nieuwe brokken ontstaan.” Ook premier Rutte zei dat er een lange adem nodig is.
Lees ook:
Grote reorganisatie Belastingdienst na affaire; afdeling Toeslagen wordt apart onderdeel
Toeslagen voor kinderopvang, huren en zorg zullen niet langer door de Belastingdienst worden uitgekeerd. Het onderdeel Toeslagen krijgt een aparte plek binnen het ministerie van Financiën.
De Belastingdienst gaat voortaan niet meer over toeslagen (want dat gaf vanaf het begin al problemen)
Gaat dit plan van Hoekstra werken? Vijf vragen en antwoorden over de reorganisatie van de Belastingdienst. Kinderopvangtoeslag dossier
- De Belastingdienst gaat voortaan niet meer over toeslagen (want dat gaf vanaf het begin al problemen)
- Grote reorganisatie Belastingdienst na affaire; afdeling Toeslagen wordt apart onderdeel
- Gedupeerde ouders toeslagenaffaire niet tevreden met schadevergoeding
MEER OVER; BELASTINGDIENST POLITIEK WOPKE HOEKSTRA ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN OVERHEIDSBELEID KINDEROPVANGTOESLAG REDACTIE
Twee D66-staatssecretarissen moeten problemen Belastingdienst aanpakken
RTL 13.01.2020 Het kabinet gaat twee staatssecretarissen bij het ministerie van Financiën aanstellen om de grote problemen van de Belastingdienst op te lossen. D66 zal allebei de staatssecretarissen leveren, is zojuist bekend geworden.
De problemen bij de Belastingdienst zijn zo groot, dat één staatssecretaris alleen ze niet meer kan oplossen, vindt de coalitie.
Zo moet onder meer de schade van de toeslagenaffaire worden hersteld, waarvan duizenden ouders de dupe werden. Maar daarnaast moet de dienst ook nodig hervormd worden en moet er gekeken worden naar de toekomst van het toeslagenstelsel.
Opsplitsing
D66, de partij van de in december opgestapte staatssecretaris Menno Snel, mag de twee kandidaten voordragen. De een gaat zich ontfermen over het innen van belastingen en de hervorming van de Belastingdienst. Volgens ministerie Wopke Hoekstra is dit een proces ‘dat jaren gaat duren’.
De tweede staatssecretaris wordt verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen en voor de douane.
Opknippen Belastingdienst
Zaterdag maakte het kabinet al bekend fors in te grijpen bij de Belastingdienst. De douane, de afdeling toeslagen en de klassieke belastingdienst worden drie naast elkaar bestaande, losse onderdelen, met elk een eigen hoogste ambtenaar.
Met die ingreep hoopt het kabinet sneller verbeteringen te kunnen doorvoeren en vertrouwen te kunnen herstellen. Het vertrouwen in de Belastingdienst is de afgelopen jaren ‘ernstig beschaamd’, schreef minister van Financiën Wopke Hoekstra aan de Tweede Kamer.
Drastische ingreep: kabinet knipt Belastingdienst in drieën
Nog geen namen
Wie de nieuwe staatssecretarissen worden, is nog onbekend. Rob Jetten, de fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, zegt snel aan de slag te gaan om twee kandidaten te vinden. Die staan voor ‘een van de meest ingewikkelde’ klussen binnen dit kabinet, zegt Jetten.
Zo werd de toeslagenaffaire Menno Snel fataal
RTL Nieuws; Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst
Twee D66-staatssecretarissen om problemen Belastingdienst op te lossen
NOS 13.01.2020 Er komt op het ministerie van Financiën een extra staatssecretaris om de problemen bij de Belastingdienst aan te pakken. De ene staatssecretaris gaat zich bezighouden met het innen van belasting en de hervorming van het fiscale stelsel, de andere met de douane en de toeslagen, hebben de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie besloten.
“Twee is echt nodig. Er ligt een enorme hoop werk”, zei Rutte na afloop van het wekelijkse coalitieoverleg.
De twee nieuwe bewindslieden zullen allebei van D66 zijn, dat nu naar de opvolgers van staatssecretaris Snel op zoek gaat. “Ik ga na vandaag zo snel mogelijk twee geschikte kandidaten zoeken en hoop dat ze snel aan de slag kunnen”, zegt fractievoorzitter Jetten.
Excuus
In december besloot D66-staatssecretaris Snel op te stappen vanwege de affaire met de kinderopvangtoeslag. De Belastingdienst had bij een groot aantal gezinnen onterecht de kinderopvangtoeslagen stopgezet en dat bracht gedupeerde gezinnen in grote problemen.
Snel erkende de fouten en bood zijn excuus aan. Hij trad af omdat hij er niet in slaagde de afhandeling en het uitkeren van de schadevergoedingen goed te laten verlopen.
De problemen bij de Belastingdienst zijn groot, erkent de coalitie. De hoop bestaat nu dat een extra staatssecretaris een oplossing naderbij kan brengen.
Minister Hoekstra van Financiën maakte zaterdag bekend dat hij de Belastingdienst gaat opsplitsen, in de onderdelen Toeslagen, Douane en Belastinginning.
Bekijk ook;
- Kabinet denkt aan extra staatssecretaris voor aansturing Belastingdienst
- Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
- Staatssecretaris Snel treedt af na toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/deab1a5a-3602-11ea-b610-02c309bc01c1.jpg)
Twee staatssecretarissen bij Belastingdienst
Telegraaf 13.01.2020 De Belastingdienst krijgt twee opvolgers voor de opgestapte staatssecretaris Snel (Financiën). Dat hebben coalitiepartijen maandagochtend afgesproken.
De bewindslieden zullen beide van D66 zijn. De partij moet nog op zoek naar gegadigden. Partijleider Jetten belooft snel aan de slag te gaan om die te vinden.
Eén staatssecretaris wordt verantwoordelijk voor het innen van belastingen en de hervorming van het belastingstelsel, de andere gaat over de toeslagen en de Douane. „Ik ga na vandaag aan de slag om zo snel mogelijk twee geschikte kandidaten te vinden”, zegt D66-leider Jetten.
Bekijk ook:
Grote reorganisatie Belastingdienst na toeslagenaffaire
Aanleiding voor de wijziging zijn de problemen met de kinderopvangtoeslag, waarbij duizenden ouders onterecht als fraudeurs werden aangemerkt en grote bedragen moesten terugbetalen. Verantwoordelijk bewindsman Snel stapte vlak voor het reces op nadat problemen hardnekkig bleven terugkeren.
„Er ligt een enorme hoop werk”, licht premier Rutte de opsplitsing toe. „Op de traditionele Belastingdienst, maar juist ook op het terrein van toeslagen en Douane. Zowel de afwikkeling van de vreselijkheden waar we nu naar kijken. Maar ook het voorbereiden van hoe je het toeslagstelsel gaat hervormen.”
Uit de debatten bleek steevast dat de dubbele taak – het innen van belastingen en het uitkeren van toeslagen – de fiscus boven het hoofd gegroeid is. Nu het fiscale stelsel de komende jaren ook nog op de schop moet, acht het kabinet het wijs de dienst bestuurlijk te scheiden. Het toeslagensysteem moet eenvoudiger worden. Daarnaast komen er belastingen bij, zoals de vliegtaks en de CO2-heffing.
Op de staatssecretaris-functie ligt vaak veel politieke druk. Snel stapte op, zijn voorganger Wiebes werd net op tijd minister in het nieuwe kabinet en diens voorganger Weekers stapte ook op.
Minister Hoekstra (Financiën) denkt toch niet dat het moeilijk wordt om kandidaten te vinden voor de twee posities. „Voor elke portefeuille in de politiek geldt dat er fantastische dingen in zitten, maar ook dat het hard werken is en niet makkelijk. Maar het zal ook heel eervol zijn om deze mooie maar moeilijke klus te vervullen.”
Bekijk ook:
Brief 1 ’Ophef waait snel weer over’
Bekijk ook:
Brief 2 ’Ontslagen voor de bühne’
Bekijk ook:
Brief 3 ’Op naar de volgende topbaan’
Bekijk meer van; overheid overheidsbeleid Jetten Snel Hoekstra Dijkhoff Den Haag Belastingdienst
D66 krijgt twee nieuwe staatssecretarissen na toeslagenaffaire
AD 12.01.2020 De afgetreden staatssecretaris van Financiën Menno Snel krijgt twee opvolgers, die allebei lid zijn van D66. Dat heeft de regeringscoalitie vandaag besloten tijdens het wekelijks coalitieberaad, zo zei fractieleider Rob Jetten zojuist na afloop. De taken van Snel zijn te zwaar voor één opvolger, vinden de regeringspartijen.
Jetten zei zo snel mogelijk aan de slag te gaan om twee geschikte kandidaten te vinden. Een van de staatssecretarissen zal zich daarbij richten op de belastinginning en de hervorming van het fiscale stelsel en de andere staatssecretaris wordt verantwoordelijk voor de Toeslagen en de Douane.
Lees ook;
Volgens Jetten is er binnen de coalitie een ‘fundamentele discussie’ gevoerd. Daarbij is geconstateerd dat er ‘grote opgaven’ liggen. Allereerst moet recht worden gedaan aan de getroffen ouders in de toeslagenaffaire en moet het toeslagensysteem simpeler. Daarnaast heeft het kabinet echter ook ambities op het gebied van belastingwetgeving, zoals fiscale vergroening.
Rutte
Volgens minister-president Mark Rutte ligt er ‘een enorme hoop werk’ te wachten op de nieuwe bewindspersonen en zal er moeten worden gewerkt aan herstel van vertrouwen binnen de Belastingdienst. ,,Wat je nu moet doen is zorgen dat de structuur goed is.”
Volgens Rutte zitten er ‘geen diepere gedachten’ achter het besluit dat de twee nieuwe bewindspersonen allebei van D66-huize zullen zijn. ,,Zij hadden natuurlijk de post, dus het ligt voor de hand dat er in eerste instantie naar hen gekeken wordt. En zij zeggen dat ze die verantwoordelijkheid willen proberen in te vullen.”
‘Oppassen voor nog grotere brokken bij Belastingdienst’
AD 13.01.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra grijpt in bij de Belastingdienst. De onderdelen toeslagen en douane worden afgesplitst en de hoogste ambtenaar ruimt het veld. Ingrijpender hervormingen zijn volgens hem nodig, maar allerminst eenvoudig. ,,We moeten oppassen voor nog grotere brokken.”
Het einde van de toeslagenaffaire is nog lang niet in zicht. Duizenden mensen wachten nog altijd op een oordeel over compensatie, nadat de Belastingdienst hun toeslag ten onrechte stopzette en terugvorderde. En ook de nieuwe staatssecretaris van Financiën – mogelijk worden het er zelfs twee – is nog altijd niet bekend. Toch vindt minister van Financiën Wopke Hoekstra het nú tijd om de Belastingdienst anders te organiseren, zo maakte hij dit weekend bekend.
De toeslagenaffaire is niet alléén de aanleiding voor deze maatregelen. Het is mede de aanleiding
U laat er geen gras over groeien. Wat schieten gedupeerde ouders hier concreet mee op?
,,De splitsing van de Belastingdienst moet ervoor zorgen dat de drie onderdelen op termijn effectiever gaan functioneren. Dus op de korte termijn merken mensen daar niet meteen iets van. Wat de ouders betreft ligt er een dure plicht om recht te doen aan zaken die op een verschrikkelijke manier verkeerd zijn gegaan. Binnen Toeslagen betekent dit bijvoorbeeld concreet dat honderden medewerkers bezig zullen gaan met herstelwerk. Maar de toeslagenaffaire is niet alléén de aanleiding voor deze maatregelen. Het is mede de aanleiding.”
U bedoelt dat de problemen veel groter zijn.
,,Absoluut. En niet alleen bij Toeslagen. Ook bij ‘blauw’, ofwel het deel van de Belastingdienst dat zich met de belastinginning bezighoudt, zijn er veranderingen nodig. Sommige problemen zijn hardnekkig, zoals met de Belastingtelefoon. Menno Snel heeft al veel van deze bewegingen in gang gezet, maar de aanpak zal een lange adem vergen.”
Intussen laat u medewerkers zitten die het onderling hadden over ‘afpakjesdag’ en meenden dat zij over een ‘license to disturb’ beschikten, terwijl tegelijkertijd mogelijk de wet is overtreden. Hoe kan dat?
,,Laat ik duidelijk zijn: Ik heb geen aanleiding om te denken dat er reden is voor een strafrechtelijk onderzoek. Tegelijkertijd weet ik ook dat er verontrustende signalen bij Kamerleden zijn beland. Daarom komen er nu voor het personeel tijdelijk twee externe raadsmannen – het kunnen ook vrouwen zijn – van grote statuur bij wie misstanden kunnen worden gemeld. Maar ik wil ook benadrukken dat er 30.000 mensen bij de Belastingdienst werken die met hart en ziel aan de slag zijn.”
© ANP
Vindt u het acceptabel dat er bij de Belastingdienst mensen werken die een kwalificatie als ‘afpakjesdag’ gebruiken als ze beslagleggen?
,,Ik vind het ingewikkeld om personele gesprekken via de media te voeren.”
De vraag is of u een dergelijke bejegening acceptabel vindt.
,,Het is volstrekt helder: burgers mogen van de Belastingdienst verwachten dat integer over hen wordt gecommuniceerd. In de voorbeelden die u noemt, waarvan ik gehoord heb maar waar ik de precieze achtergrond niet van ken, is dat niet gebeurd. Dat is natuurlijk kwalijk en moet worden aangepakt.”
Het toeslagensysteem is bedacht door uw partij. Wat heeft het CDA verkeerd gezien?
,,Als je de film terugdraait denk ik dat men destijds echt de hoop had dat dit systeem beter voor het land zou zijn. Het is anders uitgepakt. Dat is ook meteen de waarschuwing die ik geef. Ja, dit stelsel moet anders, moet fundamenteel op de schop. Maar iedereen die doet alsof het kinderlijk eenvoudig is om een alternatief te bedenken zal bedrogen uitkomen. Het zal veel tijd en aandacht vragen.”
U vreest onderschatting?
,,Het is de politiek die verantwoordelijkheid draagt voor het stelsel. De nadelen ervan kun je ambtenaren niet kwalijk nemen, en al helemaal niet de burgers. Kennelijk is het ingewikkeld, anders hadden we deze problemen nu niet. Daarom moeten we niet halsoverkop over naar een nieuw stelsel. Dan zouden de brokken nog weleens groter kunnen zijn. Daar moeten we echt voor oppassen.”
Iedereen die doet alsof het kinderlijk eenvoudig is om een alternatief te bedenken zal bedrogen uitkomen
Zou uw partijgenoot Pieter Omtzigt, die de toeslagenaffaire op de kaart zette, geschikt zijn als aparte staatssecretaris voor alleen de Belastingdienst?
Lacht: ,,Ik ga met de minister-president en de fractievoorzitters van de coalitie het gesprek aan over de politieke aansturing. Kijk, dit is een portefeuille met een grote complexiteit en er ligt een grote veranderingsopgave. Tegelijkertijd hebben we ook nog een Brexit waarop de Douane voorbereid moet zijn en is er een fiscale agenda die dit kabinet nog wil uitvoeren.”
Dus u ziet een tweede staatssecretaris wel zitten?
,,Luister, ik begrijp die vraag, maar het is aan de coalitiefracties.”
‘Plan voor twee staatssecretarissen bij de Belastingdienst’
NU 12.01.2020 Er komen waarschijnlijk twee opvolgers voor staatssecretaris Menno Snel, die verantwoordelijk was voor de Belastingdienst. De problemen binnen de Belastingdienst zijn zo groot dat er twee bewindspersonen voor nodig zijn, melden bronnen aan de NOS.
De coalitiepartijen moeten eerst nog overleggen of het mogelijk is om twee staatssecretarissen aan te stellen. Dat overleg zal maandag plaatsvinden.
De Belastingdienst staat al langere tijd onder druk, met als laatste ontwikkeling de toeslagaffaire waarin ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag. Mogelijk zijn er duizenden gedupeerden. Als gevolg van deze affaire trad staatssecretaris Snel vorige maand af.
Minister van Financiën Wopke Hoekstra maakte zaterdag al bekend dat de Belastingdienst in drie stukken wordt opgedeeld naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Elk onderdeel krijgt een eigen directeur-generaal. Op dit moment heeft de volledige organisatie er één, Jaap Uijlenbroek. Hij zal zijn functie neerleggen en wordt bijzonder adviseur bij de Algemene Bestuursdienst.
Ook binnen de werkcultuur worden wijzigingen aangebracht. Zo komen er bijvoorbeeld twee onafhankelijke personeelsraadspersonen, bij wie medewerkers misstanden binnen de organisatie kunnen melden. Het tweetal wordt later deze maand nog aangesteld.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
Kabinet denkt aan extra staatssecretaris voor aansturing Belastingdienst
NOS 12.01.2020 Oud-staatssecretaris Snel, die verantwoordelijk was voor de Belangdienst, krijgt waarschijnlijk twee opvolgers. De problemen bij de dienst zijn te groot om één bewindsman of -vrouw verantwoordelijk te maken, melden bronnen aan de NOS.
Snel trad af vanwege de misstanden rond de kinderopvangtoeslagen. Duizenden ouders kwamen in grote financiële en persoonlijke problemen nadat ze ten onrechte waren beschuldigd van fraude en werden gekort.
Bij Angela Sanches is de schuld opgelopen tot 100.000 euro. Ze deed eerder bij ons haar verhaal, aldus Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik ben geen crimineel’
Gisteren werd bekend dat de Belastingdienst wordt opgesplitst. De onderdelen Toeslagen en Douane worden losgetrokken van de dienst en zullen worden geleid door aparte topambtenaren. Nu is nog één directeur-generaal verantwoordelijk voor de hele Belastingdienst. Verder werd bekend dat er twee vertrouwenspersonen worden aangesteld, waar medewerkers van de fiscus anoniem terechtkunnen als ze misstanden signaleren.
Minister Hoekstra zei erbij dat er “een heleboel nodig is om recht te zetten wat verkeerd is gegaan”. Volgens hem moet iedereen er rekening mee houden dat er ook de komende maanden, of zelfs jaren, nog dingen fout zullen gaan. “Het is het begin van een lange weg die we inslaan.”
Overleg morgen
Over de vermoedelijke aanstelling van twee staatssecretarissen die verantwoordelijk worden voor de Belastingdienst zegt Hoekstra dat hij en premier Rutte eerst willen overleggen met de coalitiepartijen. “Ik wil het in de juiste volgorde doen.”
Het overleg tussen het kabinet en de coalitiepartijen is morgen.
Bekijk ook;
Tweede staatssecretaris na hard ingrijpen bij Belastingdienst
AD 12.01.2020 De coalitietop besluit waarschijnlijk morgen dat er een extra staatssecretaris op Financiën komt. Volgens Haagse bronnen zou er overeenstemming zijn over opsplitsing van de portefeuille die eerder aan D66’er Menno Snel toebehoorde, maar is het de vraag welke partij de extra staatssecretaris mag leveren.
Betrokkenen rekenen erop dat D66 in ieder geval de fiscale kant van Snels vroegere portefeuille zal claimen. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om belastingwetgeving. Wie vervolgens verantwoordelijk wordt voor de Belastingdienst is een vraag die in coalitieverband moet worden beantwoord.
De tweede staatssecretaris zal leiding moeten geven aan de organisatorische veranderingen die minister van Financiën Wopke Hoekstra dit weekend aankondigde. De onderdelen Toeslagen en Douane worden losgeknipt van de Belastingdienst en krijgen elk een eigen directeur-generaal. Ook de Belastingdienst krijgt een nieuwe topambtenaar. De huidige, Jaap Uijlenbroek, stapt op. Hij zou het niet eens zijn met de veranderingen die Hoekstra wil doorvoeren.
Lees ook;
Belastingtelefoon
Doel van de operatie is verbetering van de dienstverlening. Ook de Belastingtelefoon wordt tegen het licht gehouden. Ondanks extra personeel in het afgelopen jaar gaat het daar nog niet goed genoeg: mensen staan te lang in de wacht of krijgen niet de juiste informatie. Een externe partij gaat nu bekijken hoe ‘een fundamentele transformatie’ bij de Belastingtelefoon tot stand kan komen. Doel is om ‘burgers en bedrijven beter en effectiever te woord te kunnen staan’.
Hoekstra oogstte dit weekend bijval, al staan niet alle Kamerleden te juichen bij de maatregelen die hij aankondigde. SP-Kamerlid Renske Leijten vindt dat het kabinet eerst een onderzoek naar de verantwoordelijken rond de toeslagenaffaire moet laten uitvoeren door de Rijksrecherche. ,,Anders organiseren kan zaken oplossen, maar brengt geen moraal of juridische kennis in de top. Als de verziekte cultuur binnen de Belastingdienst niet wordt aangepakt, dan gaat een reorganisatie niet werken.”
Hoekstra: geen aanwijzingen voor strafbaar handelen bij Belastingdienst
NOS 12.01.2020 Minister van Financiën Hoekstra zegt dat hij geen aanwijzingen heeft dat ambtenaren van de Belastingdienst strafrechtelijk vervolgd zullen worden voor hun rol in de toeslagenaffaire. “Wij hebben geen aanwijzingen dat er strafrechtelijk iets verkeerd is gegaan”, zei hij in het tv-programma Buitenhof op NPO 1.
Omdat de Tweede Kamer de onderste steen boven wil hebben, worden er twee vertrouwenspersonen aangesteld, zo bleek gisteren uit een brief aan de Kamer. Daar kunnen medewerkers van de fiscus dan anoniem terecht.
Later in het gesprek vraagt presentator Rob Trip of het klopt dat de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst een hoge functie bij de gemeente Den Haag krijgt, aldus Hoekstra bij Buitenhof: geen aanwijzing voor strafbaar handelen.
De toeslagenaffaire leidde tot het opstappen van staatssecretaris Snel. Volgens bronnen wordt binnen de coalitie serieus nagedacht over de vraag of hij twee opvolgers moet krijgen nu de diensten Douane en Toeslagen van de Belastingdienst worden afgesplitst.
Hoekstra wilde daar niet op ingaan. “Het ligt voor de hand in dit specifieke geval te kijken hoe je de politieke aansturing op een verstandige manier vormgeeft. Daar gaan de minister-president en ik naar alle waarschijnlijkheid ook morgen met de coalitiepartners over in gesprek.”
Hoekstra verwacht niet dat de problemen met de toeslagen snel worden opgelost en er geen fouten meer worden gemaakt, daarvoor is de problematiek te moeilijk. “Ik denk dat het reëel is dat we nog minstens het hele jaar bezig zullen zijn met recht doen aan de ouders. En de transformatie naar een nieuw stelsel, dan hebben we het echt over een periode van jaren.”
Bekijk ook
- Staatssecretaris Menno Snel treedt af
- Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
- Hoogste ambtenaar Belastingdienst weg na toeslagaffaire
Hoekstra: ambtenaren Belastingdienst niet strafrechtelijk over de schreef
AD 12.01.2020 Er zijn de afgelopen jaren veel dingen misgegaan bij de Belastingdienst, maar er zijn geen signalen dat ambtenaren bij de fiscus strafrechtelijk iets te verwijten valt. Dat zei minister Hoekstra (Financiën, CDA) vanmiddag in het televisieprogramma Buitenhof.
Hoekstra: ,,Er zijn geen aanwijzingen dat er strafrechtelijk iets verkeerd is gegaan, maar de Tweede Kamer wil weten wat er gebeurd is. Dus komen er twee vertrouwenspersonen waar mensen aan de bel kunnen trekken.”
Lees ook;
Daarnaast komt er volgens de minister van Financiën geen grote reorganisatie voor de 30.000 mensen die bij Belastingdienst werken. Vooral de ambtelijke aansturing in de top verandert, aldus Hoekstra.
Niet via de media
CDA‘er Hoekstra wil afzonderlijke personeelsgesprekken met betrokken ambtenaren bij de toeslagen-rel niet via de media voeren, zei hij ook in Buitenhof. Verder weigerde hij in te gaan op het gerucht dat een vertrekkende topambtenaar bij de fiscus alweer in de race is voor een baan bij de gemeente Den Haag. Veel ouders en politici vinden het onverteerbaar dat hij en andere verantwoordelijken in hun ogen wegkomen met hun daden.
Wat betreft de toekomstige politieke aansturing van de opgesplitste onderdelen van de fiscus zei Hoekstra dat hij en de premier morgen met de coalitieleiders in gesprek gaan over de invulling daarvan. Dat kan door een of meerdere staatssecretarissen gebeuren.
Geduld hebben
Specifieker wil de bewindsman nu nog niet zijn over wie de vertrokken staatssecretaris Menno Snel (D66) gaat ofwel gaan opvolgen. ,,U moet echt even geduld hebben.” De naam van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, expert op het dossier van de Belastingdienst, wordt genoemd. Het is onduidelijk of Omtzigt zelf wel wil.
Hoekstra wil nog steeds niet kwijt of hij lijsttrekker van het CDA wil worden bij de aankomende landelijke verkiezingen, die uiterlijk maart 2021 plaatsvinden. ,,Ik ga daar eens goed met mijn vrouw over praten als dat opportuun is.”
‘Deel van ouders in toeslagenaffaire niet tevreden met schadevergoeding’
NU 11.01.2020 Een deel van de ouders van wie onterecht kinderopvangtoeslag is teruggevorderd, gaat niet akkoord met de schadevergoeding die de Belastingdienst heeft geboden. Dat meldt Trouw zaterdag.
De krant schrijft dat de groep, die uit ongeveer vijftig gedupeerden uit Eindhoven bestaat, via hun advocaat de Belastingdienst wil dwingen een beter voorstel te doen.
De bedragen die de gedupeerden in de zogenoemde CAF 11-zaak krijgen, lopen uiteen van 20.000 euro tot 66.000 euro. Volgens Trouw stapt de groep gedupeerden zelf naar de rechter als het niet lukt om via hun advocaat met de Belastingdienst tot een hogere schadevergoeding te komen.
De ouders zijn volgens de krant van mening dat de Belastingdienst te weinig rekening houdt met hun situatie. Het voorstel zou niet genoeg recht doen aan de verdere schade die de ouders hebben geleden, zoals het verlies van een woning of baan.
Honderden en waarschijnlijk duizenden ouders zijn door de Belastingdienst willens en wetens ten onrechte aangemerkt als fraudeur. Ambtenaren gingen over tot stopzetting en terugvordering van de kinderopvangtoeslag, waardoor meerdere ouders in grote financiële problemen kwamen. Verantwoordelijken bij de fiscus omschreven de praktijk als “afpakjesdag”.
Verantwoordelijk staatssecretaris Menno Snel trad afgelopen december af na nieuwe onthullingen waaruit bleek dat het ministerie de Kamer wederom niet actief informeerde en nadat meerdere ouders zwartgelakte dossiers kregen waaruit niet bleek waarom zij door de Belastingdienst als fraudeur zijn bestempeld.
Man verlaat Tweede Kamer in tranen: ‘Mijn leven is naar de klote’
Lees meer over: Binnenland
Geëmotioneerde gedupeerden bij het Kamerdebat met toenmalig staatssecretaris Snel ANP
Deel ouders niet tevreden met compensatie kinderopvangtoeslag
NOS 11.01.2020 Een groep ouders uit Eindhoven is niet tevreden met het compensatiebedrag dat zij van de Belastingdienst hebben gekregen. Hun advocaat bevestigt een bericht daarover van Trouw. De ouders werden gedupeerd doordat zij onterecht kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. De bedragen liepen zo hoog op dat een aantal van hen in grote problemen kwam.
De schadevergoeding die zo’n 200 ouders uit de zogeheten CAF11-zaak hebben gekregen, varieert van 20.000 tot 66.000 euro. Ongeveer vijftig ouders nemen geen genoegen met het bedrag. Via hun advocaat roepen zij de Belastingdienst in een brief op een nieuw voorstel te doen. Ze stellen daarbij een ultimatum tot donderdag. Als er dan nog geen reactie is, willen ze verdere stappen zetten. Welke dat zijn, wil de advocaat nog niet zeggen.
Werkelijke schade
De ouders vinden dat de schade die zij hebben geleden, soms zelfs het verlies van hun huis of baan, niet voldoende wordt gecompenseerd. Er zou nauwelijks rekening zijn gehouden met hun situatie. “Het voelt niet goed om alleen het standaardbedrag te krijgen dat ook wordt toegekend bij vertraging van een uitkering”, zegt de advocaat.
De gedupeerde ouders krijgen een bedrag ter grootte van 25 procent van het onterecht teruggevorderde bedrag aan toeslagen. Ze willen dat de Belastingdienst de werkelijke schade vergoedt, naast het bedrag dat ze ten onrechte hadden betaald. Ook de vergoeding voor immateriële schade vinden ze te laag.
Fraude
In totaal werd in deze zaak de toeslag van ruim 300 ouders stopgezet omdat fraude werd vermoed bij een Eindhovens gastouderbureau. Ouders moesten duizenden tot tienduizenden euro’s terugbetalen. De meeste betrokken ouders kregen voor Kerstmis een deel van de schadevergoeding uitbetaald.
In een brief aan deze ouders bood de inmiddels afgetreden staatssecretaris Snel nogmaals zijn excuses aan voor de moeilijke omstandigheden waarin de ouders zijn gebracht en voor het onterecht bestempelen als fraudeur. Het uiteindelijke compensatiebedrag kan nog hoger uitvallen, bijvoorbeeld als zij juridische bijstand hebben gehad of andere kosten hebben gemaakt.
Gisteren werd bekend dat de hoogste ambtenaar van de Belastingdienst ook opstapt naar aanleiding van de affaire. Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek vertrekt op korte termijn.
Bekijk ook;
- Hoogste ambtenaar Belastingdienst weg na toeslagaffaire
- Ouders moeten langer wachten op inzage fraudedossier
- Advies economen: ‘Laat het onderscheid tussen toeslagen en belasting vallen’
Drastische ingreep: kabinet knipt Belastingdienst in drieën
RTL 11.01.2020 Het kabinet komt met een keiharde ingreep bij de Belastingdienst. De dienst wordt opgeknipt in drie delen, schrijft minister Hoekstra van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer.
Naast de Belastingdienst gaat het om Toeslagen en de Douane. Die worden alle drie een zelfstandig onderdeel, met een eigen directeur-generaal.
Wanbeleid
Gisteren maakte RTL Nieuws bekend dat de directeur-generaal van de huidige Belastingdienst, Jaap Uijlenbroek, op korte termijn vertrekt. Zijn positie kwam onder druk te staan door de slechte afhandeling van de affaire rondom de kinderopvangtoeslag. Bij de dienst is al jaren sprake van interne chaos en wanbeleid.
Hoogste baas Belastingdienst weggestuurd om toeslagenaffaire
Minister Wopke Hoekstra hoopt met de drastische ingreep sneller verbeteringen te kunnen doorvoeren en vertrouwen te kunnen herstellen. De Belastingdienst staat onder druk. Het vertrouwen is geschaad, benadrukt hij in zijn brief aan de Tweede Kamer.
Burgers gedupeerd
Hoekstra wijst op de misstanden rond de kinderopvangtoeslag en bij andere zaken, waardoor burgers gedupeerd raakten. Ook dreigen door de huidige aanpak van de acute problemen de vernieuwingen binnen de Belastingdienst in het slop te raken.
Klokkenluider kon misstanden Belastingdienst niet langer aanzien
Lange tijd zag Pierre Niessen van binnenuit hoe het misging bij de Belastingdienst en hoe duizenden burgers slecht werden behandeld. Hij kaartte de misstanden aan, maar dat werd hem niet in dank afgenomen.
Ook bij de Belastingtelefoon gaat het nog niet goed genoeg, ondanks extra capaciteit het afgelopen jaar, zegt Hoekstra. Er wordt dan ook onderzocht hoe die dienst burgers en bedrijven ‘beter en effectiever’ te woord kan staan.
Veilige werkomgeving
Verder zal de bedrijfscultuur bij de fiscus intensiever en uitgebreider dan nu onder de loep worden genomen. Een cultuur met oog voor de menselijke maat en een veilige werkomgeving is van groot belang, vindt Hoekstra. Medewerkers kunnen binnenkort terecht bij twee onafhankelijke zogenoemde personeelsraadspersonen om misstanden te melden.
Het is ook de vraag of de Belastingdienst nog onder de staatssecretaris van Financiën blijft vallen, gezien ‘het grote pakket aan verantwoordelijkheden’ en de ‘veranderingen die nodig zijn’, meldt Hoekstra. Er doen verschillende scenario’s de ronde, zoals het aanstellen van twee staatssecretarissen. Premier Mark Rutte en de leiders van de vier regeringsfracties zouden zich er maandag tijdens hun coalitieoverleg over gaan buigen.
Boevenstreken van de Belastingdienst: de toeslagenaffaire in vogelvlucht
RTL Nieuws; Wopke Hoekstra Belastingdienst Ministerie van Financiën Douane Toeslagenaffaire Belastingdienst
Toeslagen en Douane weg bij Belastingdienst
MSN 11.01.2020 Door aanhoudende problemen bij de Belastingdienst zullen de onderdelen Toeslagen en Douane worden afgesplitst. Zij gaan zelfstandig verder binnen het ministerie van Financiën, waar de fiscus ook onder valt.
Verantwoordelijk bewindsman Wopke Hoekstra hoopt met zijn ingreep sneller verbeteringen te kunnen doorvoeren en vertrouwen te kunnen herstellen. De Belastingdienst staat onder druk. Het vertrouwen is geschaad, benadrukt hij aan de Tweede Kamer. Hoekstra wijst op de misstanden rond de kinderopvangtoeslag en bij andere zaken, waardoor burgers gedupeerd raakten. Ook dreigen door de huidige aanpak van de acute problemen de nodige vernieuwingen binnen de Belastingdienst in het slop te raken.
Belastingen, Toeslagen en Douane krijgen ieder een topman. Vrijdag werd al bekend dat de huidige directeur-generaal van de fiscus, Jaap Uijlenbroek, vertrekt. Dat gebeurt komende week. Hij zat er sinds 2017. De toeslagenaffaire kostte vorige maand staatssecretaris Menno Snel van Financiën de kop.
Kabinet deelt Belastingdienst op in drie stukken na toeslagaffaire
NU 11.01.2020 Het kabinet deelt de Belastingdienst op in drie stukken na de problemen rond de kinderopvangtoeslag. De onderdelen Toeslagen en Douane worden losgemaakt van de rest van de organisatie, schrijft minister Wopke Hoekstra (Financiën) zaterdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Elk onderdeel krijgt een eigen directeur-generaal. Op dit moment heeft de volledige organisatie er één, Jaap Uijlenbroek. Hij zal zijn functie neerleggen en wordt bijzonder adviseur bij de Algemene Bestuursdienst.
“In Nederland moeten we kunnen rekenen op een betrouwbare overheid”, zegt Hoekstra. “Helaas is ondanks grote inspanningen van de Belastingdienst dit de afgelopen periode niet altijd goed gegaan. Dat gaan we veranderen met een aantal maatregelen.”
Door de top van de Belastingdienst anders in te vullen, hoopt hij de dienstverlening van de organisatie te verbeteren. Er wordt ook actie ondernomen om de Belastingtelefoon te verbeteren, omdat het daar ook “nog niet goed genoeg” gaat. Een externe partij gaat hierbij helpen.
Een andere maatregel die genomen wordt, is het op orde maken van de managementinformatie. “De informatie is nu nog niet snel en adequaat genoeg beschikbaar om risico’s in de organisatie vroegtijdig te kunnen signaleren en aan te pakken”, legt Hoekstra uit.
Reorganisatie duurt mogelijk jaren
Ook binnen de werkcultuur worden wijzigingen aangebracht. Zo komen er bijvoorbeeld twee onafhankelijke personeelsraadspersonen bij wie medewerkers misstanden binnen de organisatie kunnen melden. Het tweetal wordt later deze maand nog aangesteld. Bij de reorganisatie, die mogelijk jaren zal duren, komt ook meer oog voor “de menselijke maat”.
De Belastingdienst staat al langere tijd onder druk, met als laatste ontwikkeling de toeslagaffaire waarin ouders onterecht werden beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag. Mogelijk zijn er duizenden gedupeerden. Als gevolg van deze affaire en andere incidenten is het vertrouwen in de organisatie geschaad, benadrukt Hoekstra in zijn brief.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek
Kabinet grijpt in bij Belastingdienst: opsplitsing in drie delen
NOS 11.01.2020 De Belastingdienst gaat op de schop. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Hoekstra van Financiën dat de diensten Douane en Toeslagen worden afgesplitst. Die twee en de Belastingdienst zelf krijgen elk een eigen directeur-generaal.
De afsplitsing is onderdeel van een reorganisatie. Voor de fiscus is nu nog één directeur-generaal verantwoordelijk. Gisteren werd bekend dat die vertrekt.
De Belastingdienst is al jaren een zorgenkindje van de overheid. Het toeslagensysteem geldt als moeilijk uitvoerbaar, met als dieptepunt de toeslagenaffaire, waarin duizenden ouders ten onrechte werden beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag.
Een van de gedupeerden was Angela Sanches. Zij zit op een schuld van 100.000 euro en deed in november haar verhaal, aldus Gedupeerde kinderopvangtoeslag: ‘Ik ben geen crimineel’.
Bij de reorganisatie hoort ook dat de dienst meer oog krijgt voor “de menselijke maat”. Om dat te bereiken worden er twee functies in het leven geroepen, waar medewerkers misstanden kunnen melden.
Ruimhartige vertrekregeling
De reorganisatie is de tweede in vijf jaar tijd. In 2015 ging de dienst op de schop om de ICT te verbeteren en jonge medewerkers aan te trekken.
Dat ging verkeerd, omdat veel ervaren medewerkers vertrokken door een ruimhartige vertrekregeling. De toenmalige topman van de Belastingdienst stapte in 2017 op.
Eerder werd de Belastingdienst in verlegenheid gebracht door een uit de hand gelopen ICT-project. Vanaf 2005 werd aan een systeem gewerkt dat alle aangiften en toeslagen moest verwerken. Maar dat bleek veel lastiger dan gedacht en in 2014 werd na negen jaar proberen de stekker uit het project gehaald. Het kostte 203 miljoen euro.
De huidige reorganisatie gaat mogelijk jaren duren, blijkt uit een persbericht van het ministerie van Financiën. “Sommige van de noodzakelijke veranderingen om de Belastingdienst duurzaam te verbeteren kunnen op korte termijn worden gerealiseerd. Tegelijkertijd zullen andere onderdelen jaren vergen.”
Bekijk ook;
- Deel ouders niet tevreden met compensatie kinderopvangtoeslag
- Advies economen: ‘Laat het onderscheid tussen toeslagen en belasting vallen’
- Eigenlijk is het al jarenlang gedonder bij de Belastingdienst
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/96f2b878-34a7-11ea-adf7-02d1dbdc35d1.jpg)
Hoekstra hoopt op die manier sneller veranderingen door te kunnen voeren. Ⓒ ANP
Grote reorganisatie Belastingdienst na toeslagenaffaire
Telegraaf 11.01.2020 Een grootscheepse reorganisatie van de taken moet de Belastingdienst vlot trekken, kondigt minister Hoekstra (Financiën) aan. Hij wil de onderdelen ’Toeslagen’ en ’Douane’ ontvlechten van de rest van de Belastingdienst. Het moet de dienst overzichtelijker en slagvaardiger maken, zodat megamissers als de toeslagenaffaire verleden tijd zijn.
Bij de toeslagenaffaire werden honderden ouders die kinderopvangtoeslag aanvroegen door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur. Ze werden verordonneerd grote bedragen terug te betalen. Het duwde hen in financiële ellende.
De toeslagenaffaire heeft vlak voor de kerst staatssecretaris Menno Snel (D66) de kop gekost. Vrijdag lekte uit dat ook de hoogste baas van de fiscus, Jaap Uijlenbroek, de wijk moet nemen.
Kaarten flink geschud
CDA-minister Hoekstra is nu tijdelijk verantwoordelijk voor de Belastingdienst. Hij is het die de Tweede Kamer nu laat weten dat hij wil dat de kaarten bij de fiscus flink worden geschud.
Er komen straks drie takken die allemaal onder het ministerie van Financiën komen te hangen: Toeslagen, Douane en Belastingdienst (inclusief FIOD). Op dit moment zijn de eerste twee nog onderdeel van de Belastingdienst, maar deze taken worden dus losgeweekt en krijgen eigen aansturing. Er worden drie nieuwe directeuren-generaal aangesteld voor de drie takken aangesteld.
Bekijk ook:
’Topambtenaar Belastingdienst weg om toeslagen’
Bekijk ook:
Opnieuw tegenslag in toeslagenaffaire
Het kabinet wil met de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en CU in overleg om te bezien wie er straks voor de reorganisatie en de nieuwe onderdelen verantwoordelijk wordt. Tot recent was er één staatssecretaris (Menno Snel) mee belast, maar overwogen wordt om dat wat meer te verdelen. Te denken valt aan bijvoorbeeld twee staatssecretarissen. Het is ook mogelijk om bepaalde onderdelen bij de minister van Financiën onder te brengen. Die discussie zal nu losbranden.
Bekijk meer van; belastingen Wopke Hoekstra Menno Snel Den Haag Belastingdienst Zorgtoeslag Douane Financiën Tweede Kamer der Staten-Generaal Belastingen
Kabinet grijpt hard in en knipt Belastingdienst op in drie stukken
AD 11.01.2020 De Belastingdienst wordt in drie stukken geknipt. De onderdelen Toeslagen en Douane worden ontvlochten van de rest van de Belastingdienst. Ook de Belastingtelefoon gaat op de schop. Minister Hoekstra (Financiën) heeft de Tweede Kamer vandaag in een brief over de wijzigingen geïnformeerd. De hele operatie kan jaren gaan vergen, waarschuwt hij.
De aansturing verandert, beginnend bij de top, meldt Hoekstra. Douane en Toeslagen worden op termijn zelfstandige onderdelen binnen het ministerie van Financiën. Er worden drie nieuwe directeuren-generaal aangesteld voor Toeslagen, de Douane, en de Belastingdienst (incl. FIOD). Zij zullen samen de verdere ontvlechting regelen.
Lees ook;
Op korte termijn zal de minister de drie functies (waar nodig op interim-basis) vervullen. ,,Hiermee komt een eind aan de integrale verantwoordelijkheid van de huidige directeur-generaal voor de gehele Belastingdienst en komt er een eind aan diens werkzaamheden.”
Het vertrek van de directeur, Jaap Uijlenbroek, werd gisteren al bekend. Hij zal zich volgens Hoekstra gaan richten op werkzaamheden buiten het ministerie van Financiën. Uijlenbroek bekleedde de functie van directeur-generaal Belastingdienst sinds januari 2017. Eerder vandaag lekte het gerucht uit dat hij topambtenaar zou worden bij de gemeente Den Haag.
Wopke Hoekstra @WBHoekstra
Versterking
Het kabinet versterkt daarmee de aansturing van de Belastingdienst om de dienstverlening te verbeteren, stelt Hoekstra in een persbericht. ,,De Belastingdienst heeft als één van de grootste publieke uitvoerders van Nederland een wezenlijke en omvangrijke maatschappelijke opdracht’’, aldus Hoekstra.
,,Voor een goede uitvoering van deze cruciale taken is een moderne en slagvaardige Belastingdienst een absolute randvoorwaarde. De afgelopen jaren zijn hiervoor al diverse belangrijke stappen gezet. Met deze aanvullende stappen versterken we deze.”
Een onderdeel wat ook tegen het licht gehouden wordt is de Belastingtelefoon. ,,Daar gaat het nog niet goed genoeg”, stelt Hoekstra. ,,Ondanks extra capaciteit in het afgelopen jaar.” Een externe partij gaat nu bekijken hoe ‘een fundamentele transformatie’ bij de Belastingtelefoon tot stand kan komen. Doel is om ‘burgers en bedrijven beter en effectiever te woord te kunnen staan’.
Politieke aansturing
Met de fractievoorzitters van de coalitiepartijen willen Hoekstra en premier Mark Rutte gaan bekijken hoe de nieuwe organisaties gaan worden aangestuurd. ,,Gegeven het grote pakket aan verantwoordelijkheden van een staatssecretaris van Financiën en de veranderingen die nodig zijn, zullen de minister-president en de minister van Financiën overleggen met de voorzitters van de coalitiefracties om te bezien hoe de politieke sturing op de Belastingdienst verder vorm zal krijgen.
Sommige van deze noodzakelijke veranderingen om de Belastingdienst duurzaam te verbeteren kunnen op korte termijn worden gerealiseerd. Tegelijkertijd zullen andere onderdelen jaren vergen.”
‘Eerst onderzoek’
SP-Kamerlid Renske Leijten vindt dat het kabinet eerst een onderzoek naar de verantwoordelijken rond de toeslagenaffaire moet doen. ,,Anders organiseren kan zaken oplossen, maar brengt een moraal of juridische kennis in de top.’’
Minister van Financiën Wopke Hoekstra (r) en zijn inmiddels opgestapte staatssecretaris Menno Snel. Binnen een maand moet diens opvolger bekend zijn. © ANP
Mogelijk twee opvolgers voor Menno Snel
AD 10.01.2020 Minister van Financiën Wopke Hoekstra verwacht dat de opvolger van de opgestapte staatssecretaris Menno Snel binnen een maand gevonden zal zijn. Eerst wordt nog gekeken of de aansturing van de Belastingdienst anders moet, zo zei hij na afloop van de Ministerraad.
Volgens Haagse bronnen liggen er verschillende scenario’s op tafel om de dienst beter te laten functioneren. Zo is er een optie om niet één maar twee staatssecretarissen aan te stellen, zodat het loodzware takenpakket van de staatssecretaris over twee personen kan worden verdeeld.
Betrokkenen benadrukken echter dat dit slechts één van de denkrichtingen is en dat de overpeinzingen nog niet ver gevorderd zijn. Een andere oplossing zou kunnen zijn om een extra directeur-generaal aan te stellen, om zodoende de ambtelijke top te versterken.
Lees ook;
Ingewikkeld
Hoekstra vindt het ‘ingewikkeld’ om op de Haagse geruchtenstroom in te gaan. Wel stelt hij dat het belangrijk is eerst te kijken naar de structuur van de dienst, voordat naar invulling van de vacature wordt gekeken.
Snel is immers de derde staatssecretaris die door problemen bij de Belastingdienst in het nauw kwam: ook VVD’ers Frans Weekers en Eric Wiebes lagen in het vorige kabinet voortdurend onder vuur. Hoekstra: ,,Als je de film langer terugdraait, moet je de vraag stellen of we het goed georganiseerd hebben. Kunnen we op deze manier verder?”
Volgens de minister – die de taken van Snel voorlopig waarneemt – moet er fundamenteel worden gekeken naar het functioneren van de Belastingdienst. Daarbij gaat het onder meer om hardnekkige problemen als verouderde ict-systemen en de falende informatieverstrekking naar de top.
Maar daarnaast zal volgens Hoekstra ook het toeslagensysteem onder de loep moeten worden genomen. Volgens de minister zullen er deze kabinetsperiode nog ‘oplossingsrichtingen’ gevonden moeten worden, zodat tijdens de volgende formatie knopen kunnen worden doorgehakt.
Minister Wopke Hoekstra van Financiën staat de pers te woord na afloop van een gesprek met gedupeerde ouders over de toeslagenaffaire. © ANP
‘Hoogste ambtenaar van Belastingdienst moet weg vanwege toeslagaffaire’
NU 10.01.2020 Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek van de Belastingdienst, de hoogste ambtenaar binnen de organisatie, moet vertrekken vanwege de kinderopvangtoeslagaffaire, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van Haagse bronnen.
Uijlenbroek zou al op korte termijn vertrekken. Een woordvoerder van de Belastingdienst kan dit niet bevestigen of ontkennen. “We doen geen uitspraken over ambtenaren”, benadrukt hij.
RTL Nieuws meldt verder dat minister Wopke Hoekstra van Financiën al voor de feestdagen het vertrouwen in Uijlenbroek had opgezegd.
De affaire kostte staatssecretaris Menno Snel (D66) in december de kop. De positie van de bewindspersoon bleek onhoudbaar na nieuwe onthullingen en onbegrip over het weglakken van stukken in dossiers die gedupeerde ouders duidelijkheid moesten geven over waarom zij jarenlang onterecht als fraudeur zijn bestempeld.
De affaire draait om het onterecht stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst. De fiscus merkte de ouders jarenlang willens en wetens ten onrechte als fraudeur aan. Honderden, mogelijk duizenden ouders kwamen hierdoor in de financiële problemen.
Sinds het vertrek van Snel heeft Hoekstra het dossier rond de kinderopvangtoeslag in beheer. De minister verwacht dat de afwikkeling van de affaire nog zeker een jaar duurt. Dit komt mede doordat nog niet duidelijk is hoeveel gedupeerden er zijn. Een commissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner doet hier onderzoek naar en komt eind januari met een rapport.
Lees meer over: Belastingdienst Politiek Binnenland
Menno Snel en Jaap Uijlenbroek (rechts) ANP
Hoogste ambtenaar Belastingdienst weg na toeslagaffaire
NOS 10.01.2020 De hoogste ambtenaar van de Belastingdienst vertrekt in de nasleep van de toeslagenaffaire. Haagse bronnen bevestigen berichten van RTL Nieuws dat de directeur-generaal Jaap Uijlenbroek op korte termijn weggaat.
RTL meldt dat de positie van Uijlenbroek “wankelde vanwege de gebrekkige omgang met de affaire”. Het ministerie van Financiën wil niet ingaan op het vertrek.
Haagse bronnen zeggen dat hij vertrekt omdat de Belastingdienst wordt gereorganiseerd. “Na drie jaar deze zware klus werd het tijd voor wat anders.” Bovendien zou hij een nieuwe baan krijgen als hoogste ambtenaar bij de gemeente Den Haag.
Financiële problemen
Bij duizenden ouders werd ten onrechte de kinderopvangtoeslag stopgezet, omdat zij onterecht als fraudeur werden gezien. Zij moesten vaak tienduizenden euro’s terugbetalen en raakten in de financiële problemen.
Volgens RTL Nieuws heeft minister Hoekstra van Financiën al voor de Kerst het vertrouwen in Uijlenbroek opgezegd.
Verkeerd geïnformeerd
Staatssecretaris Menno Snel (D66) stapte in december op vanwege de slepende affaire. Hij bleek verschillende keren niet goed geïnformeerd te zijn door zijn ambtelijke top over de ernst en omvang van de affaire.
Voor Snel is nog geen opvolger. Minister Hoekstra is bezig met plannen de dienst Toeslagen te hervormen. Mogelijk wordt de dienst afgesplitst van de Belastingdienst. Volgens RTL Nieuws worden daar mogelijk een aparte directeur-generaal en staatssecretaris voor aangesteld.
Bekijk ook;
- Ouders moeten langer wachten op inzage fraudedossier
- Technocraat Menno Snel had kennis van zaken, maar redde het ook niet
Directeur-generaal Belastingdienst weggestuurd om toeslagenaffaire
AD 10.01.2020 Jaap Uijlenbroek, directeur-generaal van de Belastingdienst, is de wacht aangezegd. De nasleep van de toeslagenaffaire is de reden dat hij binnen enkele weken moet vertrekken, zo bevestigen Haagse bronnen aan deze site.
Uijlenbroek kan zich naar verluidt niet vinden in de verschillende scenario’s die op tafel liggen om de dienst beter te laten functioneren.
Lees ook;
Ambtenaren van de Belastingdienst riepen eind november al op tot maatregelen tegen leidinggevenden die verantwoordelijk waren voor de toeslagenaffaire. Daarbij werden toeslagen voor kinderopvang onrechtmatig stopgezet.
Medewerkers vinden dat betrokkenen disciplinair moeten worden gestraft. Sommigen drongen aan op het inschakelen van de Rijksrecherche, zo bleek uit woedende reacties van medewerkers op de Beeldkrant, het intranet van de Belastingdienst.
Ambtenaren van de Belastingdienst luchten daar hun hart over de toeslagenaffaire en drongen erop aan dat alsnog ‘verantwoordelijkheid’ zou worden genomen. Dit omdat ze de reacties van de top van de Belastingdienst en staatssecretaris Snel (Financiën) veel te slap vonden.
Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) stapte op 18 december op vanwege de toeslagenaffaire. Hij kwam tot de conclusie dat zijn positie onhoudbaar was geworden. De gehele oppositie zag het niet meer zitten met hem en ook binnen de coalitiepartijen werd getwijfeld of Snel nog wel de man was om de problemen bij de Belastingdienst op te lossen.
De affaire draait om honderden, maar waarschijnlijk duizenden ouders die door de Belastingdienst ten onrechte zijn aangemerkt als fraudeur waardoor zij tot vele tienduizenden euro’s aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen. Ten onrechte werden zij door dwangbevelen en loonbeslagen in grote problemen gebracht.
Zwartgelakte dossiers
Hoewel Snel beterschap beloofde en een regeling trof om de gedupeerde ouders te compenseren, bleek een week voor zijn vertrek dat ambtenaren bij de Belastingdienst nog steeds te veel volgens de regeltjes werkten en te weinig rekening hielden met ‘de menselijke maat’.
Toen ouders hun dossiers opvroegen om te weten te komen waarom ze ooit als fraudeur waren aangemerkt, bleken veel pagina’s zwartgelakt. Hoewel daar redenen voor waren (gegevens van derden moeten volgens de wet worden zwartgelakt) had ouders op zijn minst moeten worden uitgelegd waarom dat zo was, volgens Snel.
Negeren wetgeving
Snel was als staatssecretaris verantwoordelijk voor de Belastingdienst. Die besloot in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stop te zetten en terug te vorderen. Aanleiding daarvoor was een onderzoek door een antifraudeteam, dat de naam CAF 11 kreeg.
Bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim was het team op ‘onregelmatigheden’ gestuit. Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Toch greep de Belastingdienst keihard in.
De Belastingdienst zou zich sinds 2016 aan de wet houden bij het controleren van toeslagen. Dat verklaarde de staatssecretaris in de Tweede Kamer en beloofde de Belastingdienst aan de Nationale Ombudsman. Desondanks negeerde de dienst de wet, bleek medio december uit interne verslagen van het managementteam van de Directie Toeslagen van de Belastingdienst van de afgelopen twee jaar.
Compensatie
Een kleine 300 gedupeerde ouders in de kindertoeslagenaffaire hoorden een week voor kerst van de Belastingdienst hoeveel compensatie ze in 2019 nog zouden krijgen. Het ging om een voorlopig bedrag, gebaseerd op de informatie die toen beschikbaar was. De bedragen werden voor de kerst overgemaakt.
In ruim tweehonderd gevallen gaat het om bedragen tot 20.000 euro, bij ruim zeventig ligt het bedrag hoger. De hoogste uitkering is 66.000 euro. Begin dit jaar volgt een definitieve beoordeling.
Hoogste baas Belastingdienst weggestuurd om toeslagenaffaire
MSN 10.01.2020 De hoogste baas van de Belastingdienst moet vertrekken in de nasleep van de toeslagenaffaire. Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek verlaat de dienst op korte termijn, zo bevestigen goed ingevoerde Haagse bronnen tegenover RTL Nieuws.
De positie van Uijlenbroek wankelde al langere tijd vanwege de gebrekkige afhandeling van de affaire. Duizenden ouders werden onterecht als fraudeur met toeslagen voor kinderopvang aangemerkt en kwamen in grote problemen. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zou volgens ingewijden al voor de kerst het vertrouwen in de topambtenaar hebben opgezegd.
In december moest staatssecretaris Menno Snel (D66) het veld ruimen na een reeks onthullingen van dagblad Trouw en RTL Nieuws. Hij bleek meermalen door zijn ambtelijke top niet goed te zijn geïnformeerd over de ernst en omvang van de affaire.
Het zal nog enkele weken duren voordat er een opvolger is voor Snel. Minister Hoekstra heeft vandaag in de ministerraad plannen op tafel gelegd om de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst flink op de schop te nemen.
In de coalitie wordt gesproken over de gedachte om de Belastingdienst te splitsen, waarbij Toeslagen een aparte organisatie wordt. Er wordt gekeken naar de optie om een nieuwe, aparte directeur-generaal voor Toeslagen aan te stellen.
Twee staatssecretarissen
Ambtenaren werken daar nu voorstellen voor uit, onder leiding van de hoogste ambtenaren van Hoekstra en het ministerie van Algemene Zaken van Mark Rutte. De premier is nauw betrokken bij het zoeken naar oplossingen. Er wordt zelfs gesproken over het aanstellen van twee staatssecretarissen.
Daartoe is nog niet besloten. Kringen rond het kabinet zeggen dat eerst duidelijk moet worden hoe de problemen het beste kunnen worden opgelost, voordat er een of twee nieuwe staatssecretarissen worden benoemd.
Lees ook: Belastingdienst haalt eigen deadline niet: gedupeerden krijgen dossiers later
Onduidelijk is of de toeslagenaffaire nog meer ambtenaren de kop zal kosten. Gedupeerde ouders drongen in een gesprek met minister Hoekstra aan op maatregelen tegen topambtenaren die in de affaire ver over de schreef zijn gegaan.
“Daar werken we aan”, zou Hoekstra toen hebben gezegd. Er zijn ook aangiften gedaan van machtsmisbruik door ambtenaren, maar het is nog niet duidelijk of het Openbaar Ministerie een oriënterend onderzoek gaat instellen.
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.