De trein doet er in het spoorboekje nog altijd een uur langer over dan de Fyra (2’49 uur versus 1’51 uur), een lastminute-enkeltje is ruim 7 euro duurder en gemiddeld rijdt bijna 20 procent van de treinen van en naar Brussel niet op tijd. Voor reizigers die tussen de Randstad en Brussel pendelen is de treinrit sinds het Fyra-debacle er niet veel beter op geworden.
Bijna één op de vijf treinen komt dus met vertraging op het eindstation aan, maar daar blijft het niet bij. In de cijfers die de NS en de NMBS geven, is de uitval van treinen niet meegerekend. In Amsterdam kwam het afgelopen jaar zo’n 8 procent van alle treinen helemaal niet aan. Voor het traject van Amsterdam naar Brussel zijn de uitvalcijfers niet bekend.
De treinen naar Brussel kampen, zes jaar nadat de Fyra-treinen vanwege gebreken van het spoor werden gehaald, nog steeds met mankementen, zegt machinist Marjolein den Hertog. In de locomotief van één van de Brusseltreinen wijst ze naar alle schermen. “Het zou zomaar kunnen dat bijvoorbeeld de toetsen ineens niet bediend kunnen worden.
Of dat de schermen in één keer op zwart gaan. Dan moet ik een volledige reset doen. Dat is hetzelfde als dat de computer thuis volledig vastloopt.” Zo’n reset kost al snel 10 minuten, een flinke vertraging, vertelt Marjolein den Hartog in de video hieronder:
Daarnaast moet de trein regelmatig wisselen van spoortype. Hij rijdt stukken over het HSL-traject, maar ook stukken over het normale spoor. Daarbij wisselt de trein regelmatig van voltage, wat ook tot problemen kan leiden.
Dat merken reizigers. In de trein van Brussel naar Amsterdam hebben velen weleens vertragingen meegemaakt. “Bijna elk weekend eigenlijk. Het gebeurt echt zelden dat ik in één keer kan doorreizen,” zegt een Nederlandse jongen die in België studeert.
Een Vlaamse student die de trein neemt om van Antwerpen naar station Noorderkempen te reizen, zegt ook dat hij regelmatig met vertraging reist. “Meestal is dat een uur vertraging, maar soms vallen zelfs twee treinen achter elkaar uit. Dus dan ben je op een dag twee uur kwijt.”
De Intercity Brussel is de opvolger van de Fyra. Die trein reed in december 2012 en januari 2013 op het hogesnelheidstraject tussen Nederland en België. Het werd een drama. In de vijf weken dat de Fyra reed, viel de trein vaak uit. In de laatste week vielen er zelfs stukken van de trein af, waarop de trein van het spoor werd gehaald.
De vervangende trein naar Brussel doet een uur langer over de reis. De oude Benelux-trein werd weer van stal gehaald en reed in eerste instantie over het oude traject, via Roosendaal.
Sinds april rijdt de trein grotendeels over het hsl-traject, maar dat is nog geen succes. De NS waarschuwde al voor opstartproblemen, maar die problemen duren nu al meer dan een half jaar.
Retourtje voor 90 euro
Vooral reizigers in de spits hebben last van vertragingen. Op de website van de NS wordt de kans berekend dat je op tijd van Brussel in Amsterdam bent. In de spits is die kans gemiddeld maar 62%. Dat cijfer wordt berekend over de resultaten van de afgelopen drie maanden. Dat betekent dat de afgelopen tijd één op de drie spitstreinen vertraging had.
Het zijn slechte resultaten, vindt ook de NS. “We zijn zelf ook niet tevreden”, zegt NS-directeur internationaal Heike Luiten. Ze wijst er wel op dat er sinds de Fyra meer treinen naar Brussel rijden. Snelle, maar ook duurdere treinen naar Parijs en Londen, die een tussenstop maken in Brussel.
Luiten: “Het is echt een ander tijdperk dan een aantal jaar geleden. Momenteel rijden er al 32 treinen per dag naar Brussel en verder, dus er is echt iets veranderd. Maar de punctualiteit willen we echt beter hebben.”
Voor reizigers zijn de vertragingen extra wrang omdat de spoorwegmaatschappijen dit voorjaar veel ticketprijzen flink verhoogden. Een weekendretour kostte eerst 55 euro en nu 66 als je op tijd boekt. Koop je op het laatste moment een retourkaartje dan betaal je 90 euro.
Daar tegenover staat dat de trein van maandag tot en met donderdag wel goedkoper is, maar ook alleen als je een week vooraf boekt. Koop je je kaartje op het laatste moment, dan is een retourtje een paar euro duurder dan het oude tarief.
Volgens NS-directeur Luiten moesten weekendkaartjes duurder worden, omdat de trein in de weekenden vaak te vol zat. “Voorheen gaven we de hoogste korting op het tijdstip dat de meeste mensen in de trein zaten. Dat is onlogisch. We hopen dat mensen hun reis nu anders plannen.”
Resultaat is wel dat veel mensen meer betalen voor hun treinkaartje. Verbetering laat nog wel even op zich wachten. De NS heeft nieuwe treinen voor het traject besteld, maar die kunnen pas eind 2021 rijden.
Trenitalia
De door de NS afgekeurde Fyra-treinen werden gekocht door Trenitalia, meldt het AD. De Italiaanse vervoerder kocht zeventien van de negentien treinen voor een bedrag dat volgens Italiaanse media een fractie is van de oorspronkelijke prijs.
Terugblik
De openbare aanbesteding van hogesnelheidslijn, de HSL-Zuid, is de aanleiding voor het Fyra-fiasco. Het kabinet Kok-II heeft een cruciale fout gemaakt door ervoor te kiezen om de lijn openbaar aan te besteden.
De NS vreesde dat de lijn in handen zou vallen van een buitenlands spoorwegbedrijf en deed daarom zo’n hoog bod, dat er geen geld overbleef voor een kwalitatief goede hogesnelheidstrein. Dat meldt Nieuwsuur, op basis van het boek De Opsporing, geschreven over de aanbesteding van de HSL-Zuid en het mislukken van het Fyra-project.
Vertrouwelijke gesprekken en geheime documenten wijzen erop dat er een machtsstrijd woedde binnen Kabinet Kok-II. De vraag was of de HSL-Zuid wel of niet moest worden aanbesteed.
NS gunnen
De VVD-ministers en D66-minister Brinkhorst waren voor het aanbesteden, omdat het veel meer geld zou opleveren. Dit was nodig om de investering van 7,3 miljard in de hogesnelheidslijn terug te verdienen. Verkeersminister Netelenbos en een aantal PvdA-collega’s wilden de lijn aan NS gunnen, maar Netelenbos verloor de strijd. Uiteindelijk was het voor Premier Kok belangrijker om de investering terug te verdienen.
Cruciaal besluit
“De openbare aanbesteding is een cruciaal besluit geweest voor het vervolg van dit dossier. Want daardoor werd de prijs voor het recht om op deze lijn te rijden enorm opgedreven. De NS bood uiteindelijk 178 miljoen euro per jaar. Dat was onrealistisch hoog en nooit terug te verdienen door NS”, zegt Andries van den Berg, auteur van De Opsporing, in Nieuwsuur.
Beknellende positie
Voor de aanschaf van de supersnelle trein sprak NS met diverse fabrikanten. Zowel Duitse als Franse bouwers waren niet geïnteresseerd. Deze beknellende positie van de NS zorgde ervoor dat de bouw van de Fyra in de richting van AnsaldoBreda werd gedreven.
NS kon niet ingrijpen
Uit het boek De Opsporing blijkt dat NS tijdens de bouw al op de hoogte was van de problemen. Door het bijzondere contract dat NS met AnsaldoBreda had, mocht NS zich echter tussentijds niet met de bouw van de trein bemoeien. Pas bij de aflevering van de Fyra kon men ingrijpen. De Fyra bleek toen zoveel mankementen te hebben, dat de trein binnen een paar weken van het spoor werd gehaald.
NOS 05.08.2019 De NS heeft achttien nieuwe treinen besteld die vanaf 2025 over het hogesnelheidstraject van Schiphol naar Brussel moeten rijden. Dat bevestigt een woordvoerder van het spoorwegbedrijf tegenover de NOS.
De treinen worden de definitieve vervanger van de Fyra, de mislukte hogesnelheidsdienst tussen Amsterdam en Brussel. Kort na de eerste rit met de Fyra in 2012 kwamen er allerlei gebreken aan het licht, waarna de NS de treinen van het spoor haalde. Het Fyra-debacle kostte de NS zo’n 67 miljoen euro.
Sindsdien rijden er tijdelijk Traxx-toestellen over het traject tussen Amsterdam en Brussel.
Vergelijkbaar met nieuwe intercity’s
De nieuwe Brusseltreinen zijn vergelijkbaar met de 79 snelle, binnenlandse Intercity Nieuwe Generatie-treinen (ICNG) die de NS drie jaar geleden voor 800 miljoen euro bestelde bij de Franse spoorfabrikant Alstom.
Die treinen moeten vanaf 2021 over het Nederlandse spoor rijden.
Aangepast voor Belgische spoor
Voor het Brusseltraject bestelde de NS in 2017 nog eens twee ICNG-treinstellen bij Alstom, met het doel deze aan te passen voor het Belgische spoor konden rijden.
Dat proces verliep soepel, waarna er nog eens achttien treinen zijn besteld bij de spoorfabrikant. Voor de Brusseltreinen betaalt de NS 200 miljoen euro.
Volgens het bedrijf kan de nieuwe treinvloot straks meer én sneller (snelheden tot 200 kilometer per uur) passagiers vervoeren naar Brussel.
NOS 29.12.2018 De trein doet er in het spoorboekje nog altijd een uur langer over dan de Fyra (2’49 uur versus 1’51 uur), een lastminute-enkeltje is ruim 7 euro duurder en gemiddeld rijdt bijna 20 procent van de treinen van en naar Brussel niet op tijd. Voor reizigers die tussen de Randstad en Brussel pendelen is de treinrit sinds het Fyra-debacle er niet veel beter op geworden.
Bijna één op de vijf treinen komt dus met vertraging op het eindstation aan, maar daar blijft het niet bij. In de cijfers die de NS en de NMBS geven, is de uitval van treinen niet meegerekend. In Amsterdam kwam het afgelopen jaar zo’n 8 procent van alle treinen helemaal niet aan. Voor het traject van Amsterdam naar Brussel zijn de uitvalcijfers niet bekend.
De treinen naar Brussel kampen, zes jaar nadat de Fyra-treinen vanwege gebreken van het spoor werden gehaald, nog steeds met mankementen, zegt machinist Marjolein den Hertog. In de locomotief van één van de Brusseltreinen wijst ze naar alle schermen. “Het zou zomaar kunnen dat bijvoorbeeld de toetsen ineens niet bediend kunnen worden.
Of dat de schermen in één keer op zwart gaan. Dan moet ik een volledige reset doen. Dat is hetzelfde als dat de computer thuis volledig vastloopt.” Zo’n reset kost al snel 10 minuten, een flinke vertraging, vertelt Marjolein den Hartog in de video hieronder:
Daarnaast moet de trein regelmatig wisselen van spoortype. Hij rijdt stukken over het HSL-traject, maar ook stukken over het normale spoor. Daarbij wisselt de trein regelmatig van voltage, wat ook tot problemen kan leiden.
Dat merken reizigers. In de trein van Brussel naar Amsterdam hebben velen weleens vertragingen meegemaakt. “Bijna elk weekend eigenlijk. Het gebeurt echt zelden dat ik in één keer kan doorreizen,” zegt een Nederlandse jongen die in België studeert.
Een Vlaamse student die de trein neemt om van Antwerpen naar station Noorderkempen te reizen, zegt ook dat hij regelmatig met vertraging reist. “Meestal is dat een uur vertraging, maar soms vallen zelfs twee treinen achter elkaar uit. Dus dan ben je op een dag twee uur kwijt.”
De Intercity Brussel is de opvolger van de Fyra. Die trein reed in december 2012 en januari 2013 op het hogesnelheidstraject tussen Nederland en België. Het werd een drama. In de vijf weken dat de Fyra reed, viel de trein vaak uit. In de laatste week vielen er zelfs stukken van de trein af, waarop de trein van het spoor werd gehaald.
De vervangende trein naar Brussel doet een uur langer over de reis. De oude Benelux-trein werd weer van stal gehaald en reed in eerste instantie over het oude traject, via Roosendaal.
Sinds april rijdt de trein grotendeels over het hsl-traject, maar dat is nog geen succes. De NS waarschuwde al voor opstartproblemen, maar die problemen duren nu al meer dan een half jaar.
Retourtje voor 90 euro
Vooral reizigers in de spits hebben last van vertragingen. Op de website van de NS wordt de kans berekend dat je op tijd van Brussel in Amsterdam bent. In de spits is die kans gemiddeld maar 62%. Dat cijfer wordt berekend over de resultaten van de afgelopen drie maanden. Dat betekent dat de afgelopen tijd één op de drie spitstreinen vertraging had.
Het zijn slechte resultaten, vindt ook de NS. “We zijn zelf ook niet tevreden”, zegt NS-directeur internationaal Heike Luiten. Ze wijst er wel op dat er sinds de Fyra meer treinen naar Brussel rijden. Snelle, maar ook duurdere treinen naar Parijs en Londen, die een tussenstop maken in Brussel.
Luiten: “Het is echt een ander tijdperk dan een aantal jaar geleden. Momenteel rijden er al 32 treinen per dag naar Brussel en verder, dus er is echt iets veranderd. Maar de punctualiteit willen we echt beter hebben.”
Voor reizigers zijn de vertragingen extra wrang omdat de spoorwegmaatschappijen dit voorjaar veel ticketprijzen flink verhoogden. Een weekendretour kostte eerst 55 euro en nu 66 als je op tijd boekt. Koop je op het laatste moment een retourkaartje dan betaal je 90 euro.
Daar tegenover staat dat de trein van maandag tot en met donderdag wel goedkoper is, maar ook alleen als je een week vooraf boekt. Koop je je kaartje op het laatste moment, dan is een retourtje een paar euro duurder dan het oude tarief.
Volgens NS-directeur Luiten moesten weekendkaartjes duurder worden, omdat de trein in de weekenden vaak te vol zat. “Voorheen gaven we de hoogste korting op het tijdstip dat de meeste mensen in de trein zaten. Dat is onlogisch. We hopen dat mensen hun reis nu anders plannen.”
Resultaat is wel dat veel mensen meer betalen voor hun treinkaartje. Verbetering laat nog wel even op zich wachten. De NS heeft nieuwe treinen voor het traject besteld, maar die kunnen pas eind 2021 rijden.
De protesten zijn geïnspireerd op de gelijknamige protestbeweging Les Gillets Jaunes in Frankrijk. Ook de Franse protestbeweging voert actie voor meer koopkracht en tegen de hervormingen van de Franse regering.
Vorig jaar rond Oud en Nieuw waren de verwachtingen nog vrij hoog gespannen. Na maanden onderhandelen zat er eindelijk een nieuw kabinet, met daarin veel nieuwe gezichten. Het oogde fris en veelbelovend.
AD 21.01.2019
Kibbelcoalitie
PvdA-leider Lodewijk Asscher vindt dat de regeringspartijen meer bezig zijn om hun onderlinge verschillen uit te venten dan met het land. Deze ‘kibbelcoalitie’staat volgens hem voor de keuze: ,,Ga aan de slag of ga uit de weg”, zei Asscher tijdens het PvdA-congres in Den Bosch.
Volgens Asscher is er in de laatste veertig jaar geen kabinet geweest dat onder betere economische omstandigheden begon. Desondanks weet de regering weinig tot stand te brengen, aldus de PvdA-leider. ,, Het enige dat dit kabinet heeft gepresteerd, is een enorme belastingverlaging voor multinationals”, sneerde hij.
Geld in de pot
Het is de regering in 2018 niet gelukt het geld, dat beschikbaar was om Nederland mooier en beter te maken, op te krijgen. Er bleef bijna 4 miljard euro in de pot zitten. Onderschrijding heet dat in de taal van Den Haag. De oorzaak zit volgens NRC voor een groot deel bij de arbeidsmarkt: ook de overheid kan moeilijk mensen krijgen.
Een aantal grote posten waar geld over bleef:
Basisonderwijs (OCW) | 280 miljoen
Wegen (I&W) | 500 miljoen
Armoedebestrijding kinderen (SZW) | 30 miljoen
Verpleegzorg (VWS) | 577 miljoen
Krijgsmacht (Defensie) | 775 miljoen
Politie (Justitie & Veiligheid) | 154 miljoen
AD 29.12.2018
Omslag
Echter, Inmiddels lijkt de stemming omgeslagen. Het wantrouwen in het kabinet groeit. Mensen gaan in gele hesjes en met anti-Rutte-slogans de straat op. En op de sociale media regent het grieven over een regering die wel oog zou hebben voor multinationals, maar ondertussen de energierekening en de btw op de dagelijkse boodschappen verhoogt.
De organisatie is in handen van een groep scholieren van de Daltonschool in Den Haag. Daar doet Stijn Warmenhoven uit 6 VWO de woordvoering. De scholier zegt teleurgesteld te zijn in het onlangs gepresenteerde klimaatakkoord. “Het zijn helaas vooral de burgers die moeten veranderen. Natuurlijk moeten die veranderen, maar de grote bedrijven die juist veel uitstoten moeten ook veranderen. Voor hun is het klimaatakkoord niet streng genoeg.”
3000 deelnemers
De organisatoren hopen op zeker 3000 deelnemers voor de mars. Zeker is al dat er gestart gaat worden op het Malieveld.
Van de belofte dat burgers er in 2019 toch inKoopkrachtop vooruitgaan, geloven de klagers niks, want er komen ook nog allerlei maatregelen aan, zoals de uitvoering van het klimaatakkoord. En die zullen ook wel voor rekening van de gewone man en vrouw komen, denken deze kiezers.
Een vliegtaks, een hogere benzineprijs, hogere parkeertarieven voor benzineauto’s, een mogelijk verbod op de verkoop van benzine- en dieselauto’s in 2030, dure warmtepompen.
Dat bevestigen ingewijden die betrokken waren bij de onderhandelingen over het klimaatakkoord. In het omstreden pakket aan groene maatregelen wordt geopperd om het bezit van een auto af te straffen met een maandelijkse ’innovatietoeslag’ van twee euro.
Om automobilisten een beetje te ontzien kwam Dijkhoff in een coalitieberaad met partijtoppers en ministers – het zogeheten cockpitoverleg – met een alternatief om geld op te halen voor het uitdelen van megasubsidies voor stekkerauto’s. Hij opperde tot verbazing van de coalitiepartners om dan maar de vliegtaks te verhogen van 7 naar 15 euro.
Volgens bronnen stelde het ChristenUnie-smaldeel daarop voor om de belasting op vliegtickets dan maar direct te verdrievoudigen.
AD 24.01.2019
VVD altijd openlijk pro-luchtvaart
Het is opmerkelijk dat uitgerekend de VVD met een hogere belasting(ofwel Vliegtaks) voor de luchtvaart op de proppen komt. De liberalen hebben een warm hart voor de luchtvaartsector en hielden afgelopen jaar als enige een pleidooi voor snellere groei van Schiphol.
Echter, Premier Mark Rutte is optimistisch dat de coalitiepartijen tot een definitief klimaatakkoord komen. „We kunnen hier uitkomen”, zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Kortom, het uiteindelijke Nee van Dijkhoff levert weer nieuwe spanningen in de Coalitie !!! Ferme teksten van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff, over het klimaatakkoord dat in december 2018 aan coalitie werd gepresenteerd. Toch is het vooral voor de bühne.
Klaas Dijkhoff heeft een duidelijk signaal voor zijn achterban. ,,Het is niet mijn akkoord.’’ Dat ‘even gewoon uitvoeren’, dat ‘gaat hij niet doen’. En coalitiepartner Rob Jetten (D66) die zo positief is over dat klimaatakkoord en ambitie van het kabinet verwacht ‘is nu aan het drammen, ja’
Wat een verschil met de Dijkhoff die de klimaatwet ondertekende. In een gelikt VVD-filmpje met milieuwoordvoerder Dilan Yeşilgöz was het nog ‘mooi’ dat die er kwam. Gaaf, noemde ze het zelfs. Dijkhoff: ,,Dat klinkt goed.’’
Op de keper beschouwd zegt Dijkhoff nu niets nieuws. Het werk van de klimaattafels is een pakket van liefst 600 voorgestelde maatregelen door (burger)organisaties om de uitstoot van broeikasgassen de komende jaren met bijna de helft gaat terugdringen.
Het hoofddoel: in 2030 49 procent minder broeikasgas de lucht in te laten gaan dan in 1990.
Stenen in de vijver
Want Dijkhoff vreest voor ‘de effecten op de portemonnee van gewone mensen’. Overigens iets waar CDA-leider Sybrand Buma zich al even veel zorgen over zegt te maken. Hij liet dus vanmorgen ook gretig weten dat het klimaatakkoord ‘niet heilig is’. En dat ‘het kabinet zelf keuzes moet maken om te zorgen dat de rekening voor gewone burgers betaalbaar blijft’.
Dat Buma en Dijkhoff stenen in de vijver gooien, is te verklaren. Juist de VVD, en ook het CDA, kregen de afgelopen weken delen van hun achterban over zich heen. Want de ‘klimaatgekte’ moest bij de VVD niet terugslaan op bedrijven, maar toch ook niet op de ‘hardwerkende Nederlander’. Die klimaathobby van D66 mag niet teveel pijn geven.
Nasleep
De coalitiepartijen hebben deze week verschillende malen moeten overleggen over de opmerkingen van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff over het klimaat. Dat zei minister-president Mark Rutte na de ministerraad vrijdag 18.01.2019. Hij sprak van een ,,pittige week“.
Volgens Rutte hoort het bij het politiek dat als de spanning oploopt dat er langer gesproken moet worden. Hij wilde niet zeggen of in de coalitie het vertrouwen beschadigd is. ,,Het heeft tijd nodig.” Hij voegde eraan toe dat de tijd wonden ook kan helen zonder dat er een litteken ontstaat.
Jammer van spierballentaal
Dat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff afstand heeft genomen van het klimaatakkoord, heeft ervoor gezorgd dat het ‘knetterde’ tussen de coalitiepartijen. De irritatie tussen de regeringspartijen is bijna een week later nog niet weg.
Aanleiding was het gewraakte interview met Dijkhoff afgelopen zaterdag 12.01.2019, waarin hij zei dat hij niet was gebonden aan het klimaatakkoord.
Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren (D66) zegt vanochtend dat het een illusie is dat er nooit discussie is binnen een coalitie van vier partijen. “Die zullen ook af en toe heftig zijn. Laat het dan ook maar een keer knetteren. Ik vind het jammer dat het moet met allemaal spierballentaal, maar inmiddels gaan wij weer gewoon vergaderen.”
Dijkhoff zal zijn achterban dus vooral nog eens onder ogen moeten komen, als de coalitie tot klimaatmaatregelen is gekomen. En misschien moeten uitleggen dat ‘de drammers’ hem aan zijn eerdere afspraken hebben gehouden !!
Telegraaf 19.01.2018
Gatenkaas
In politiek Den Haag woedt een hevige strijd over de kostenverdeling van het klimaatbeleid. Deze week zei premier Rutte dat uit de doorrekening van het CPB moet blijken dat ’het bedrijfsleven fair meedoet’. Maar die lastenverdeling is helemaal niet te maken, stelt de Rabo-analyse. „Veel kosten van het klimaatakkoord zullen ook over drie maanden niet duidelijk zijn”, zeggen de economen over de CPB-exercitie.
Het klimaatakkoord is een financiële gatenkaas. Veel kosten zijn ongedekt of verborgen en onduidelijk is wie ervoor opdraait. Daardoor zal het Centraal Planbureau (CPB) niet kunnen berekenen hoeveel lasten de burgers op hun nek gaan krijgen.
Die conclusie is te trekken uit de grondige kostenanalyse die het economisch bureau van de Rabobank heeft gemaakt op verzoek van De Telegraaf. De Rabo-economen voorzien dat de doorrekening van het CPB ’complex en incompleet’ zal zijn. Die doorrekening wordt na de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) voorzien.
Analyse Klimaatakkoord 13.03.2019 klaar
De planbureaus komen voor de provinciale verkiezingen met een analyse over de effecten en kosten van het klimaatakkoord.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) zijn gevraagd om een doorrekening van de ruim 600 groene plannen te maken. De voltallige oppositie in de Tweede Kamer heeft vorige week geëist dat de informatie over de kosten vóór de verkiezingen naar buiten komt.
Het PBL en CPB laten weten dat ze op woensdag 13 maart 2019 met hun analyses komen. Dat is een week voor de verkiezingen. „De planbureaus achten het van belang om hun bevindingen zo spoedig mogelijk te kunnen laten meewegen in de voortgaande discussie over het klimaatakkoord”, zo laten de planbureaus in een verklaring weten.
De coalitiefracties reageren vrij laconiek op het nieuws dat Nederland de milieudoelen niet haalt. Niemand wil de druk over het klimaat nog verder opvoeren.
De klimaatdoelen voor 2020 raken uit zicht. Moet het kabinet beter zijn best doen om in de buurt te komen van de gemaakte afspraken? Of moeten de doelen van tafel en moet er een nieuw, realistisch scenario komen – Klimaatplan B – om minder ambitieuze klimaatdoelen te halen?
Telegraaf 24.01.2019
Het huidige kabinetsbeleid volstaat niet om de voor volgend jaar gestelde klimaatdoelen te halen.
Urgenda sleepte de Nederlandse staat voor de rechter, omdat die doelen met het huidige beleid niet gehaald zouden worden. De rechter gaf de duurzaamheidsorganisatie meermaals gelijk. Het Hof beoordeelde eind vorig jaar dat de staat maatregelen moest nemen.
In de door actiegroep Urgenda aangespannen rechtszaak kreeg de overheid tot twee keer toe opdracht de uitstoot van CO2 met minstens een kwart terug te dringen ten opzichte van 1990. Maar de teller blijft volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) steken op iets meer dan een vijfde, bevestigen Haagse bronnen.
CO2 uitstoot
Nederland heeft bij de klimaatakkoorden van Parijs afgesproken dat het de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met een kwart moet hebben verminderd ten opzichte van 1990. Daarvoor zijn ingrijpende maatregelen nodig, bijvoorbeeld het vervroegd sluiten van meerdere kolencentrales.
Het doel van het klimaatakkoord is helder: in 2030 moet Nederland dus minimaal 49 procent minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990. Maar dan moet de politiek wel keuzes maken, zegt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
De doelstelling voor 2030 staat in het regeerakkoord van het kabinet. Rutte III wil ook binnen de EU het voortouw nemen.
Duurzaamheidsorganisatie Urgenda heeft zelf berekeningen gemaakt hoe het doel uit de zogenoemde Urgenda-rechtszaak gehaald kan worden. In deze, door de actiegroep tegen de staat aangespannen zaak, heeft de rechter beslist dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent moet zijn gedaald ten opzichte van 1990.
Maar dat doel wordt bij lange na niet gehaald, blijkt uit berekeningen die vrijdag officieel bekend worden, maar sinds maandag al rondzingen in Den Haag. Volgens bronnen in Den Haag zal de daling van de uitstoot waarschijnlijk blijven steken rond de 20 procent.
Het kabinet moet de uitstoot van CO2 naar aanleiding van de zogenoemde Urgenda-zaak mogelijk met 9 megaton meer terugbrengen. De kans is hierdoor groot dat het kabinet op korte termijn nog eens extra ingrijpende maatregelen moet nemen om het klimaatprobleem aan te pakken, zo bevestigen Haagse bronnen tegen de NOS.
De rechter heeft in oktober 2018 in een door Urgenda aangespannen rechtszaak bepaald dat Nederland de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met 25 procent moet hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. Dat percentage lijkt bij lange na niet gehaald te worden. De Nederlandse Staat heeft een zorgplicht en moet burgers beschermen, vindt de rechter.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PLB) keek afgelopen weken naar de gerechtelijke uitspraak en komt komende vrijdag met de definitieve doorrekening.
Deze maatregelen staan los van het klimaatakkoord, waar het kabinet nu mee bezig is. In dat akkoord wordt gezocht naar besparingen voor een langere termijn tot 2030. De berekening van het Planbureau voor de Leefomgeving kan nog enigszins veranderen, pas vrijdag stellen ze het definitieve getal vast.
CO2 belasting
Jesse Klaver is ‘levensgevaarlijk bezig’ met zijn wetsvoorstel voor een nationale CO2-belasting. Dat heeft voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW vanmorgen gezegd bij het NPO Radio 1-programma 1op1. Volgens De Boer verspreidt de GroenLinks-voorman ‘fake news’ en is hij ‘straks verantwoordelijk voor 50.000 klimaatwerklozen’.
Het kabinet-Rutte III toont nauwelijks ambitie om de zorgkosten in de toekomst binnen de perken te houden. Die scherpe kritiek uit Ruben Wenselaar, topman van de grote zorgverzekeraar Menzis, morgen in een interview met deze krant.
De zorgkosten rijzen momenteel de pan uit. Maar we willen allemaal het beste van het beste en daar zit nu eenmaal een behoorlijk prijskaartje aan. Dat moeten we accepteren, stelt Wenselaar.
Asielbeleid
Was het eerst de beurt aan de VVD, nu zoeken CDA en D66 de randen van de coalitieafspraken op. Want amper bekomen van de wrevel over VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff en zijn uitspraken over het klimaat, gooien nu coalitiepartners CDA en D66 een steen in de vijver.
Zo werd het ook in het regeerakkoord vastgelegd. Naar de letter van die afspraak verandert er niets, maar naar de geest ervan wel degelijk. De facto zouden meer kinderen in aanmerking kunnen gaan komen voor asiel.
Vraag is wat de nieuwe verstandhouding op asiel doet met de sfeer binnen de coalitie, die de afgelopen week al ijzig is geworden. Zo waren coalitiepartners Sybrand Buma (CDA), Rob Jetten (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) niet te spreken over de ronkende teksten van VVD-leiders Mark Rutte en Dijkhoff. De premier wilde raddraaiers die met oud en nieuw hulpverleners aanvallen ‘het liefst allemaal persoonlijk in elkaar slaan’. Zulke teksten van een premier ‘kunnen niet’, aldus Buma.
Drammer
Maar de hele coalitie verslikte zich een week geleden vooral door de spierballentaal van Dijkhoff, die in De Telegraaf zei het klimaatakkoord niet zomaar ‘even te gaan uitvoeren’. ,,Het is niet mijn akkoord,’’ aldus Dijkhoff. Ook dat was naar de letter juist: het parlement (en Dijkhoff) dus, hebben alleen nog maar klimaatvóórstellen gekregen. Een akkoord is er nog lang niet. Maar omdat Dijkhoff zijn collega Rob Jetten ook nog als ‘klimaatdrammer’ typeerde en zei dat het klimaatakkoord een kabinetscrisis waard was, vielen er achter de schermen de hele week harde woorden.
Burgerinitiatief
Presentator Tim Hofman, die een burgerinitiatief voor een beter kinderpardon was begonnen, is verheugd met het standpunt van het CDA. Eerder – toen hij met 250.000 handtekeningen naar de Tweede Kamer ging – gaf hij al aan dat die partij de sleutel tot een verbeterd kinderpardon in handen had. Op Twitter reageert hij vandaag: ,,CDA is wakker. Goddomme, wat een goed nieuws. Ongelooflijk.”
Regeringspartijen CDA en D66 willen het kinderpardon verruimen. Daarmee lijkt er een Kamermeerderheid te zijn, maar of er de komende tijd daadwerkelijk iets verandert, is vooralsnog onduidelijk. Tot die tijd leidt alleen al de suggestie van een versoepeling van het kinderpardon tot nieuwe hoop bij een groep van honderden afgewezen asielkinderen en hun ouders.
“Deze groep grijpt iedere strohalm aan, of dat nu nieuwe verkiezingen, een verkiezingscampagne of een petitie is. Ook dit plan van CDA en D66 zal ongetwijfeld nieuwe hoop zijn voor ze”, zegt onderzoeker Jelmer Brouwer.
Brouwer deed voor VN-organisatie IOM onderzoek naar redenen waarom afgewezen gezinnen niet vertrekken uit Nederland. Daaruit bleek dat hoop op een verblijfsvergunning, naast de lange tijd die gezinnen met kinderen al in Nederland waren en de veiligheidssituatie in het land van herkomst, een belangrijke reden is om niet terug te keren.
De groep met veelal schrijnende gevallen bestaat uit 740 minderjarigen die al zeker vijf jaar in Nederland zijn en moeten vertrekken omdat ze zijn afgewezen voor het kinderpardon. Zij vertrekken amper, bleek onlangs uit cijfers die de NOS opvroeg bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het lijkt er vooralsnog niet op dat een aanpassing van de huidige kinderpardonregeling er ook snel komt. CDA en D66 willen eerst het rapport van de commissie Van Zwol afwachten. Die doet onderzoek naar de redenen voor het langdurige verblijf van vreemdelingen en komt naar verwachting in juni met zijn conclusies. Ook staatssecretaris Harbers wil eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten.
Kinderpardon
Het zogenoemde kinderpardon was een regeling uit 2012, waardoor kinderen van asielzoekers die langer dan vijf jaar in Nederland woonden en eigenlijk het land uit moesten, toch konden blijven. Er kwam een jaar later een tijdelijke overgangsregeling, maar nog steeds kunnen kinderen ervoor in aanmerking komen. Wel moeten ze dan aan specifieke voorwaarden voldoen.
De supermarktprijzen moeten worden aangepast vanwege een belastingverhoging. Vanaf 1 januari 2019moet er 3 procentpunt meer btw betaald worden over voedingsmiddelen. Dat betekent dat veel producten iets duurder zijn geworden.
AD 04.01.2019
Bovendien vragen velen zich af: wat heeft dit kabinet in het eerste jaar eigenlijk voor elkaar gekregen? Voor grote onderwerpen zoals de snelle stijging van de AOW-leeftijden de pensioenendie niet meestijgen, is geen oplossing gevonden.
Lonen
De eerste cijfers van de loostrookjes vallen toch echt wel wat tegen !!!!
Hoofdpijndossier
Het komende jaar is cruciaal voor het kabinet-Rutte III, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. “Het wordt het jaar van de waarheid. Want de grote ‘verbouwingen’ die het kabinet nog op zijn lijstje heeft staan, moeten dan hun beslag krijgen.” Het gaat dan vooral om verbouwingen die vorig jaar niet zijn gelukt en als hoofdpijndossiers op tafel zijn blijven liggen.
Welke onderwerpen zijn blijven liggen?
– Betere positie zzp’ers. Het kabinet slaagde er in 2018 niet in met een plan te komen om de lage tarieven en schijnzelfstandigheid van zelfstandigen aan te pakken. En om voor zzp’ers een betere arbeidsongeschiktheidsverzekering en een goede pensioenopbouw te regelen. Er werd een onderzoek ingesteld dat in 2019 uitkomst moet bieden.
– Besluit over de opening van Lelystad Airport om vakantievluchten van Schiphol over te nemen. De opening is al twee keer uitgesteld en nog steeds is het onzeker of het in 2020 wel gaat lukken. “Het wordt steeds ingewikkelder“, zei minister Van Nieuwenhuizen onlangs.
– Een nieuw pensioenstelsel. In november klapte het overleg tussen werkgevers, vakbonden en het kabinet over een pensioenstelsel voor de toekomst. De verwachting is dat minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zelf met een nieuw voorstel komt. Is dit alles reden tot paniek
Door de tegenvallende resultaten op de beurs en de lage rente zijn de dekkingsgraden afgelopen jaar flink gedaald. Daardoor klapte In november pensioenoverleg. Als dit jaar de beurs weer tegenvalt moet er volgend jaar waarschijnlijk gekort gaan worden op pensioenen. Moeten we ons zorgen maken? Zeven vragen aan hoogleraar economie Lans Bovenberg van Tilburg University over het pensioenstelsel in 2019.
De beurzen storten in, vorig jaar verloor de AEX tien procent. Moeten we ons zorgen gaan maken over onze pensioenen?
,,Het valt allemaal wel mee. Dit was te verwachten, 2018 was een slecht beursjaar. De rente is ook gezakt, dat doet de dekkingsgraden niet goed. Er zijn regels rondom de pensioenen. Een aantal fondsen kunnen in 2020 gaan korten als de beurs dit jaar weer tegenvalt.’’
Bovendien heeft Nederland het beste pensioenstelsel ter wereld, blijkt uit een groot internationaal onderzoek. In de Global Pension Index, een studie van pensioenadviesbureau Mercer waarbij de stelsels van 34 landen worden vergeleken, komt het Nederlands model als beste uit de bus.
– Het ontwerp-klimaatakkoord, dat op 21 december is gepresenteerd. Na doorrekening door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau zal het kabinet bekijken welke voorstellen voor CO2-reductie het overneemt. Belangrijke vraag daarbij is of de maatregelen niet te veel op de koopkracht van de burger drukken. En uiteindelijk het Nee van Dijkhoff levert weer nieuwe spanningen in de Coalitie !!!
En dan zijn er nog verkiezingen. “Die zullen meer dan ooit ook over het succes van dit kabinet gaan”, zegt Fresen. “Want als de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie haar meerderheid in de Eerste Kamer kwijtraakt, moeten ze bij andere partijen aankloppen. Terwijl het nu, met vier partijen, al enorm lastig is om het steeds eens te worden en iedereen zijn punten te gunnen.”
Volgens Fresen hoopt Rutte III dat het verlies zal meevallen en dat de steun van de SGP voldoende is om dingen voor elkaar te krijgen. “Dat hangt erg af van de vraag of de oppositiepartijen hun kiezers weten te motiveren te gaan stemmen.”
Coalitiepartij CDA doet het altijd redelijk goed bij Provinciale Staten-verkiezingen, zegt Fresen. En de ChristenUnie staat op winst in de Peilingwijzer. De VVD deed het bij de vorige Statenverkiezingen heel slecht en heeft dus niet veel te verliezen ten opzichte van 2015. Bijna alles hangt af van D66. Die partij hoopt met een goed klimaatakkoord de concurrentie aan te kunnen met bijvoorbeeld GroenLinks.”
Verkiezingen in 2019
– 20 maart 2019: Provinciale Staten
– 23 mei 2019: Europees Parlement
– 27 mei 2019: Eerste Kamer
Kortom, het kabinet presenteert voor 2019 mooie koopkrachtcijfers, maar zadelt de burger ook op met een btw-verhoging en stijgende energiekosten.
Ruim een jaar geleden deed premier Rutte een belofte aan de bevolking. Bij de presentatie van het regeerakkoord zei hij dat het goed gaat met Nederland, maar dat ‘te veel mensen dat nog niet voelen in hun persoonlijk leven’.
“Dat moet beter. Dit kabinet gaat er voor zorgen dat de gewone, normale Nederlander er echt op vooruit gaat.” Wie dat precies is, die ‘gewone, normale Nederlander’, liet de premier overigens in het midden.
Over die belofte: met enige trots presenteerde het kabinet vlak voor het kerstreces de nieuwe koopkrachtcijfers. En het moet gezegd, vrijwel alle Nederlanders krijgen het komende jaar meer te besteden.
Een belangrijke oorzaak is het verlagen van de inkomstenbelasting. Het credo van dit derde kabinet-Rutte luidt niet voor niets: werken moet lonen. Arbeid wordt minder belast. Ook voor gezinnen zijn er prettige extraatjes, zoals een hogere kinderbijslag en meer kinderopvangtoeslag.
De koopkracht stijgt volgens dit kabinet met gemiddeld 1,6 procent; uiteindelijk moet 96 procent van alle huishoudens er in 2019 op vooruit gaan.
Er is ook minder goed nieuws, dat logischerwijs ook minder hard van de daken wordt geschreeuwd. Een hogere zorgpremie, een verhoging van het lage btw-tarief (van 6 naar 9 procent) en een (forse) stijging van de energierekening. Het kabinet hoopt dat de burgers vooral het zoet zullen onthouden, niet het zuur.
Belastingen
– Dit kabinet wil in 2021 een belastingstelsel invoeren bestaande uit nog maar twee schijven. Vooralsnog zijn het er vier. In 2019 veranderen de tarieven van alle schijven. In het nieuwe jaar wordt over de eerste 20.000 euro (eerste schijf) 36,65 procent belasting betaald. Dat is een lichte verhoging; het was 36,55 procent. Over de tweede schijf (tussen 20.000 en 34.000 euro) daalt het tarief van 40,85 naar 38,10 procent. Dat geldt ook voor de derde schijf (tussen 34.000 en 68.500 euro). Inkomen boven de 68.500 (vierde schijf) wordt voortaan voor 51,75 procent belast. Dat was 51,95.
– De algemene heffingskorting stijgt. Hoe lager het inkomen, hoe hoger het belastingvoordeel. De maximale korting stijgt met 212 euro.
– De arbeidskorting, een ander voordeel voor werkenden, neemt ook toe. De maximale korting stijgt in 2019 met 150 euro. Hier profiteren mensen van met een inkomen tot 41.000 euro.
– Ook de ouderenkorting, een belastingvoordeel voor gepensioneerden, stijgt. De maximale korting groeit met 178, naar in totaal 1596 euro.
– Vrijwilligers kunnen jaarlijks tot 200 euro meer belastingvrij vergoed krijgen, tot een bedrag van 1700 per jaar.
Consumenten
– Het lage btw-tarief gaat omhoog, van 6 naar 9 procent. Dat betekent in de eerste plaats dat boodschappen duurder worden. Volgens het kabinet is het gevolg dat een volle kar boodschappen van 100 euro voortaan 102,83 kost. Dat lijkt te overzien. Maar de btw-verhoging geldt ook voor bloemen, boeken, een bezoek aan de kapper, museum of pretpark en het laten verbouwen van je huis.
– De energierekening stijgt aanzienlijk. Energiebedrijven verhogen hun tarieven voor gas en elektriciteit, het kabinet verhoogt de belasting op aardgas en verlaagt de belastingkorting op de energienota (met 51 euro). Bovendien stijgt de toeslag die iedereen betaalt voor duurzame energieprojecten. Het kabinet zegt dat huishoudens met een gemiddeld energieverbruik 130 euro meer kwijt zijn. Dat kan dus ook (veel) meer zijn.
– Roken wordt duurder; de accijnzen gaan verder omhoog. Voor een pakje met twintig sigaretten bent u 6 cent meer kwijt. De prijs van een pakje shag van 40 gram gaat met 11 cent omhoog.
– De kosten van een nieuw paspoort stijgen. Een gemeente mag maximaal 6,07 euro meer vragen. Een paspoort kost in 2019 maximaal 71,37 voor volwassenen en 53,97 euro voor kinderen. Een identiteitskaart kan 5,78 euro duurder worden. Maximaal 56,83 voor volwassenen en 29,95 voor kinderen.
– Een postzegel kost voortaan 87 cent. Dat was 83 cent.
– Door de stijgende huizenprijzen komen woningen met een maximaal aankoopbedrag van 290.000 euro in aanmerking voor Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Vorig jaar lag de grens op 265.000 euro. Deelnemers aan het waarborgfonds hoeven ook nog maar 0,9 procent van de aankoopprijs te storten, in plaats van 1 procent nu.
– Chronisch zieken die thuis ondersteuning nodig hebben, via de Wmo, betalen daar vanaf dit jaar een lagere eigen bijdrage voor. Er komt een vast tarief van 17,50 euro per vier weken. Vooral voor mensen die nu een groot deel van de maatschappelijke ondersteuning zelf betalen, is dat een grote verandering. Zo wil het kabinet de stapeling van zorgkosten voorkomen. Gemeenten hebben de vrijheid om zelf eventueel een nog lager tarief dan 17,50 euro te vragen. Bijvoorbeeld bij mantelzorg of voor huishoudens met een minimuminkomen.
– Er komt een maximum aan de eigen bijdrage voor medicijnen. Deze eigen bijdrage wordt nu gevraagd als iemand duurdere merkmedicijnen wil hebben in plaats van de goedkopere variant die de apotheker meegeeft. De eigen bijdrage voor duurdere varianten medicijnen wordt 250 euro maximaal.
– De maximale zorgtoeslag voor alleenstaanden stijgt met 50 euro tot 1.189. De maximale zorgtoeslag voor partners groeit met 193 euro naar 2.314.
Gezin
– De maximale toeslag voor kinderdagopvang stijgt van 7,45 naar 8,02 euro per uur. Voor buitenschoolse opvang daalt de vergoeding van 6,95 naar 6,89 euro. Voor gastouders verandert het terug van 5,91 in 6,15 euro.
– De kosten van dagopvang stijgen waarschijnlijk. Dit jaar moet er één verzorger per drie baby’s zijn. Nu is de verhouding één op vier. De buitenschoolse opvang wordt vermoedelijk goedkoper, omdat één medewerker vanaf nu toezicht mag houden op twaalf kinderen in plaats van de huidige tien.
– Vanaf 1 april stijgt de kinderbijslag voor kinderen tot en met 5 jaar van 201,05 euro per kwartaal naar 216,55. Voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar stijgt het bedrag van 244,13 euro naar 263,88 en voor kinderen tot 18 jaar van 287,21 naar 309,46.
– Het betaald geboorteverlof voor partners stijgt van twee dagen naar één werkweek.
– Partners, kinderen en ouders van slachtoffers kunnen smartengeld claimen voor de schade die zij zelf ondervinden. Hun naaste moet dan wel zijn overleden of ernstig en blijvend letsel hebben. De hoogte van de vergoeding die de aansprakelijke persoon moet betalen ligt tussen 12.500 en 20.000 euro.
– Vreemdelingen met een betaalde baan krijgen een vrijstelling voor het deel van het inburgeringsexamen dat over de Nederlandse arbeidsmarkt gaat. Voorwaarde is wel dat een kandidaat in de afgelopen twaalf maanden minimaal zes maanden lang 48 uur per maand heeft gewerkt.
Ouderen
– Voor mensen die regelmatig van baan wisselen wordt het makkelijker om een klein pensioen mee te nemen naar een nieuw fonds. Uitvoerders moeten de inbreng van potjes met een uitbetaling van 2 tot 466 euro per jaar straks accepteren. Voorheen kregen mensen deze potjes in één keer uitbetaald als ze van baan wisselden.
– De AOW-leeftijd stijgt van 66 jaar naar 66 jaar en vier maanden.
Lees ook:
Aan de grens zijn ze niet bang voor de BTW-verhoging
Vooral ondernemers aan de grens zullen lijden onder de verhoging van het lage btw-tarief. Maar in het grensplaatsje Glanerbrug maakt niemand zich echt zorgen.
Een groene toekomst is er alleen voor de rijken: de eco-elite
Het nieuwe jaar staat voor de deur en daarom blikt Elsevier Weekblad vooruit. Wat worden de grootste uitdagingen voor Rutte III voor Rutte III in 2019? Wat zijn de belangrijkste dossiers en wat worden de grootste struikelblokken?
1. Het klimaatakkoord ten uitvoer brengen
Hoewel voorzitter van de ‘klimaattafels’ Ed Nijpels en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 21 december een ontwerp-klimaatakkoord presenteerden, overheerst de onzekerheid over dit hoofdpijndossier.
Want wat de 600 voorgenomen maatregelen gaan kosten, moet nog door het Centraal Plan Bureau (CPB) worden getoetst. Ook berekent het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) of de plannen wel voldoende zijn om het klimaatdoel – in 2030 de helft minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 – daadwerkelijk te halen.
VVD en CDA zijn weliswaar blij met de gepresenteerde maatregelen, maar het kostenplaatje baart beide coalitiepartijen al tijden zorgen. CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma waarschuwde afgelopen zomer in een interview met Elsevier Weekblad al voor een ‘Fortuyn-revolte’ als burgers financieel te zwaar worden belast door de klimaatmaatregelen. De voorbije maanden herhaalde Buma die waarschuwing meerdere malen.
Ook vreest hij voor ‘verkeerd beleid’ dat zorgt voor een uittocht van grote bedrijven uit Nederland, waarna die in het buitenland hun CO2-uitstoot niet zullen verminderen.
VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff vindt dat Nederland ‘het moet fiksen, maar wel op een faire en eerlijke manier, zodat het betaalbaar blijft’. Minister Wiebes herhaalde in het Haagse café Nieuwspoort diverse keren dat ‘breed maatschappelijk draagvlak’ belangrijk is.
D66
✔@D66
Dit #klimaatakkoord gaat over de toekomst. Nederland laat eindelijk leiderschap zien!
We gaan huizen isoleren Elektrische auto’s worden betaalbaar Vervuilende industrie betaalt klimaatboete Iedereen kan meedoen
De linkerkant van de coalitie is op klimaatgebied ambitieuzer en legt vooral de nadruk op het belang van verregaande verduurzaming. ‘We zijn het aan de komende generaties verplicht om nu in beweging te komen. En dat doen we,’ aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Vergelijkbare taal sprak Rob Jetten. ‘Dit concept-klimaatakkoord bestaat uit ruim 600 afspraken voor de toekomst. Zo is de politiek op z’n best. Als het leiderschap toont.
Niet stilzitten, maar in actie komen. Met één duidelijk doel: een schone toekomst voor deze en volgende generaties,’ schreef hij op Twitter. Ook bracht de D66-fractievoorzitter bovenstaande video uit waarin het akkoord werd gevierd als een overwinning van ’klimaataanpakkers’ op ‘klimaatontkenners’ als Donald Trump en Thierry Baudet. ‘Dit klimaatakkoord is voor jouw toekomst. We maken Nederland klimaatleider in de wereld.’
In de oppositie zijn de tegenstellingen nog veel groter. Jesse Klaver (GroenLinks) hekelde de plannen omdat die volgens hem niet ver genoeg gaan. ‘De lat voor een eerlijk en effectief klimaatbeleid ligt hoog en dit ontwerpakkoord haalt die lat niet.’
Hij is van mening dat grote bedrijven te veel inspraak hebben, en riep premier Rutte op hen weg te sturen bij de onderhandelingen. Lammert van Raan, Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, is ook voorstander van het wegsturen van multinationals als Shell.
Aan de andere kant van het politieke spectrum overheerst juist de kritiek dat de plannen ‘onhaalbaar’ en ‘onbetaalbaar’ zijn voor burgers, die niet zijn geraadpleegd bij het opstellen ervan. Zo spreekt PVV-leider Geert Wilders van ‘klimaatwaanzin van dit kabinet’, waarvan mensen wakker zouden liggen. ‘De burger mag bloeden van de VVD en het CDA.’ Thierry Baudet (Forum voor Democratie) verwijt die partijen ‘dictatoriale maatregelen’, en stelt dat er ‘een soort heimelijke GroenLinkser aan het roer’ staat van het kabinet.
2. Verkiezingen Provinciale Staten en Europees Parlement
Met zowel een verdeelde coalitie als oppositie lijken de onderhandelingen over de uitwerking van het klimaatakkoord in de Tweede Kamer lang en moeizaam te gaan verlopen, zeker met de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) in aantocht. Naar verwachting zullen de partijen zich de komende tweeënhalve maand stevig gaan profileren, niet in de laatste plaats op het thema klimaat. Eén vraag staat centraal: wie gaat de energietransitie betalen?
Thierry Baudet
✔@thierrybaudet
De waanzin gaat door. Dictatoriale maatregelen door een volkomen losgeslagen VVD/CDA-kabinet met een soort heimelijke GroenLinkser aan het roer. Dit moet echt stoppen. Word NU lid van #FVD en help ons op 20 maart via de Eerste Kamer dit beleid te cancelen. http://Fvd.nl
De Telegraaf✔@telegraaf
Wie niet meegaat, wordt keihard beboet. Dat blijkt uit de honderden voorstellen in het klimaatakkoord. https://www.telegraaf.nl/nieuws/2951008/klimaatkassa-vvd-en-cda-losgeslagen-van-achterban … 850
De nieuw verkozen leden van de Provinciale Staten en de kiescolleges – voor Nederlandse ingezetenen van Caribisch Nederland – kiezen op 27 mei de nieuwe leden van de Eerste Kamer. Mocht de coalitie daar zijn meerderheid kwijtraken, is de kans groot dat de concrete uitvoering van nieuw klimaatbeleid alleen maar moeilijker zal worden.
Een kleine week eerder, op 23 mei, gaat Nederland ook al naar de stembus voor de Europese verkiezingen, waarbij de leden van het Europees Parlement worden gekozen. De afgelopen 25 jaar was de animo voor deze vijfjaarlijkse verkiezingen laag: het opkomstpercentage lag telkens tussen de 30 en 40 procent.
Desalniettemin zijn diverse Nederlandse politieke partijen al enkele maanden druk met de voorbereidingen, onder meer omdat naast een zetel in het parlement in Straatsburg ook de opvolging van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, op het spel staat. Namens Nederland hebben Frans Timmermans (PvdA/Sociaal-democraten) en Bas Eickhout (GroenLinks/Groenen) zich kandidaat gesteld om de machtigste man van de Europese Unie te worden.
Met het oog op de verkiezingen in de eerste helft van het komend jaar, is de verwachting dat de meeste partijen zich vooral zullen richten op het verleiden van kiezers met stevige plannen en zogenoemde proefballonnetjes. Dat lijkt de kans dat het in oktober 2017 gesloten Regeerakkoord het komend jaar verder wordt uitgevoerd aanzienlijk te verkleinen, zeker met de alles overschaduwende splijtzwam, het klimaatakkoord, in het achterhoofd.
3. Schiphol overvol
Op het gebied van luchtvaart staat verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen voor de loodzware taak om de opening van vliegveld Lelystad Airport in goede banen te leiden. Dat dat niet makkelijk verloopt, is duidelijk: de opening van de luchthaven is met minimaal een jaar uitgesteld tot 2020.
Begin december kreeg Van Nieuwenhuizen een nieuwe tegenslag te verwerken. De Europese Commissie ging niet akkoord met het de regeling die ervoor moet zorgen dat vluchten van Schiphol naar Lelystad worden verplaatst. Van Nieuwenhuizen is met de Europese Commissie in gesprek om de regeling aan te passen.
Alsof dat nog niet genoeg was, besloot een ruime Kamermeerderheid 20 december een motie aan te nemen die autonome groei op Lelystad Airport verbiedt. Diezelfde motie verbiedt overigens ook vrachtverkeer vanaf het nieuwe vakantievliegveld.
Lelystad moet een deel van de vakantievluchten van Schiphol overnemen. Tot 2023 zou het om maximaal 10.000 starts en landingen per jaar gaan, daarna maximaal 45.000. Op Lelystad mogen volgens de plannen alleen maatschappijen gaan vliegen die vluchten op Schiphol opgeven.
Vooral in Gelderland en Overijssel is er veel weerstand ontstaan tegen de lage aanvliegroutes. Een eerder onderzoek met meetgegevens over de geluidsoverlast bleek fouten te bevatten.
Lelystad
Met een nieuw plan hoopt minister Cora van Nieuwehuizen (Infrastructuur en Waterstaat) luchtvaartmaatschappijen te verleiden de overstap te maken van Schiphol naar Lelystad Airport, de luchthaven die in 2020 open moet gaan voor commerciële vluchten.
De minister wil vakantieverkeer prikkelen om van Schiphol weg te gaan door die vluchten voorrang te verlenen bij de verdeling van de slots (vliegrechten) voor Lelystad Airport, staat in een brief die de minister donderdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Er hangt een ‘no deal’ – geen akkoord – in de lucht. Op 29 maart 2019 moet de Britse uittreding geregeld zijn. Op 15 januari komt het Lagerhuis bij elkaar om te stemmen over de deal die nu op tafel ligt. Stemt een meerderheid het plan weg, dan is er vrijwel geen tijd meer om de deal aan te passen en is een ‘harde Brexit’ een feit.
Bij een harde Brexit krijgen bedrijven die handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk veel meer papierwerk voor hun kiezen. Voor sommige producten komen importtarieven van 17 procent. Grenscontroles komen terug en dat betekent lange wachttijden bij havens en vliegvelden.
De export naar het Verenigd Koninkrijk van de Land- en tuinbouw is nu nog 8 miljard, wat daarmee gaat gebeuren, is onzeker. Voor Nederlandse vissers is het onduidelijk of ze in Britse wateren mogen blijven vissen.
Ook bestaan er vragen over het uitwisselen van informatie tussen politie en justitie. De levering van medicijnen kan onder druk komen te staan doordat Europese wet- en regelgeving vervalt. Ten slotte heeft de Brexit gevolgen voor militaire EU-missies waar het Verenigd Koninkrijk niet langer aan deel hoeft te nemen.
Om de Brexit het hoofd te bieden, worden duizenden nieuwe krachten gezocht, voor bij de douane, de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), maar ook de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Aan Rutte de taak dit in goede banen te leiden en te zorgen dat Nederland zo min mogelijk schade aan de mogelijke chaos ondervindt.
5. Het Kinderpardon
Een andere kwestie die de coalitie het komend jaar dreigt te splijten, is het kinderpardon. Na de slepende zaak met de Armeense kinderen Lili en Howick, die in september te elfder ure toch mochten blijven omdat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (VVD) zijn discretionaire bevoegdheid gebruikte, kwamen tal van oproepen voor een ruimer kinderpardon.
Zo verzamelde televisiepresentator Tim Hofman met een petitie ruim 250.000 handtekeningen voor een ruimer kinderpardon, die hij aanbood in de Tweede Kamer. Daarmee wilde hij vooral de christelijke regeringspartij CDA overtuigen, die er net als de VVD niets in ziet om 400 uitgeprocedeerde ‘gewortelde’ kinderen en hun gezinnen alsnog toe te laten in Nederland.
De twee partijen staan lijnrecht tegenover de ChristenUnie, voorstander van een nieuw kinderpardon. Op het partijcongres in november stemde een ruime meerderheid nog vóór een motie voor een uitzetstop van ‘gewortelde’ asielkinderen.
Die motie was ondertekend door 140 ChristenUnie-leden, onder wie de Armeense Hayarpi Tamrazyan, die al sinds eind oktober ‘kerkasiel’ krijgt, eerst in Katwijk, daarna in de Bethelkerk in Den Haag. Omdat de overheid geen kerkdienst mag onderbreken, wordt al ruim twee maanden een dienst gehouden in het buurt- en kerkhuis.
Fractieleider Gert-Jan Segers noemde de aangenomen motie op zijn partijcongres een ‘duidelijk signaal’, maar blijft naar eigen zeggen trouw aan het regeerakkoord. Kamerlid Joël Voordewind greep de motie aan om de discussie met de andere regeringspartijen VVD, CDA en D66 te heropenen. Aangezien ook laatstgenoemde partij volgens het eigen verkiezingsprogramma een ruimer kinderpardon wil, ligt onenigheid in de coalitie op de loer.
Maar dat hoort erbij als je met vier heel verschillende partijen bij elkaar zit, zegt de premier. Politiek verslaggever Arjan Noorlander denkt dat het chagrijn nog niet is verdwenen.
NOS 18.01.2019 “Wij maken er geen geheim van dat dit een pittige week was”, zegt premier Rutte op de vraag hoe de sfeer in de coalitie is. Verschillende kabinetsleden lieten vanmorgen weten dat er stevig is gesproken tussen de vier regeringspartijen na het interview van VVD-fractieleider Dijkhoff in De Telegraaf van vorig weekend.
Coalitieleider Rutte vindt dat dit erbij hoort. “Het zijn vier heel verschillende partijen. En dan kunnen zich altijd dingen voordoen, waardoor de gezonde spanning die er altijd is, oploopt. En dat was deze week het geval.” Hij spreekt van “een stevig interview” van Dijkhoff “dat nog even na-echoot”.
Of de kwestie nu is opgelost, weet de VVD-premier naar eigen zeggen niet. “Ik kan toch niet besluiten dat iedereen weer 100 procent van elkaar houdt?” Volgens hem is daar na een goed gesprek nu tijd voor nodig.
‘Flinke deuk’
Volgens politiek verslaggever Arjan Noorlander is de lucht achter de schermen nog niet geklaard. “Het vertrouwen in Dijkhoff en de VVD heeft een flinke deuk opgelopen. De drie andere coalitiepartijen – CDA, D66 en ChristenUnie – vragen zich af of het de VVD nog wel menens is met het klimaat.”
Hij zegt dat het chagrijn nog niet weg is. Dijkhoff leek in zijn interview afstand te nemen van het ontwerp-klimaatakkoord waarover maanden is onderhandeld. Hij noemde D66-fractievoorzitter Jetten een drammer en stelde dat hij liever het kabinet laat vallen, dan dat hij gewone mensen voor de kosten laat opdraaien.
Die dingen nemen de coalitiegenoten hem nog steeds kwalijk. “Vooral ook omdat Dijkhoff zelf in het zogenoemde cockpit-overleg met alle klimaat-betrokkenen van de coalitie, actief een rol heeft gespeeld. Hij kwam volgens betrokkenen zelfs met het voorstel om de vliegtaks, die nu 7 euro wordt, te verdubbelen”, zegt Noorlander.
‘Het knettert weleens’
Voor aanvang van de wekelijkse ministerraad gaven de vicepremiers De Jonge (CDA) en Ollongren (D66) toe dat het er hard aan toeging in het coalitieoverleg van afgelopen maandag. Maar volgens hen is de kou inmiddels uit de lucht. “In ieder huwelijk knettert het weleens”, zegt De Jonge: “Maar we gaan nu weer aan de slag met de afspraken over het klimaat. We hebben als kabinet een opdracht en die is niet veranderd.”
Ollongren zei dat iedereen deze week heeft kunnen zien dat er af en toe discussie is. “Maar ik denk ook dat we dat weer netjes hebben afgerond. We zijn allemaal volwassen mensen.”
D66-staatssecretaris Van Veldhoven concludeerde: “U snapt allemaal dat het fijner is als je unaniem staat voor een klimaatakkoord dat je naar buiten brengt. En de heer Dijkhoff heeft daar in De Telegraaf een andere opmerking over gemaakt.”
De voorstellen uit het klimaatakkoord worden nu doorgerekend door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau. Daarna zal het kabinet een keuze maken en die voorleggen aan de Tweede Kamer. Dat is na de Provinciale Statenverkiezingen in maart.
Politiek verslaggever Arjan Noorlander vroeg premier Rutte naar de spanningen in de coalitie in Het gesprek met de minister-president.
Telegraaf 18.01.2019 De coalitiepartijen hebben deze week verschillende malen moeten overleggen over de opmerkingen van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff over het klimaat. Dat zei minister-president Mark Rutte na de ministerraad vrijdag. Hij sprak van een „pittige week.”
Dijkhoff haalde in een groot interview in De Telegraaf uit naar het concept-Klimaatakkoord, noemde D66-leider Rob Jetten een „drammer” en sloot een kabinetscrisis over de zaak niet uit. Zijn woorden vielen slecht bij de leiders van coalitiepartners CDA, D66 en ChristenUnie. Maandag in het coalitieoverleg werd de zaak uren besproken.
Volgens Rutte hoort het bij het politiek dat als de spanning oploopt dat er langer gesproken moet worden. Hij wilde niet zeggen of in de coalitie het vertrouwen beschadigd is. „Het heeft tijd nodig.” Hij voegde eraan toe dat de tijd wonden ook kan helen zonder dat er een litteken ontstaat.
AD 18.01.2019 ,,Het was een pittige week’’, zei minister-president Mark Rutte over de klimaatruzie in de coalitie. ,,Het knetterde en dat hoort bij dit vak.’’
Rutte leek op de coalitiepsycholoog toen hij zei: ,,Ik heb niet de zekerheid dat iedereen honderd procent van elkaar houdt. Dat kan ik niet beslissen voor anderen. Daar is ook tijd voor nodig.’’ Hij schetste dat tussen ,,elkaar mogen en van elkaar houden’’ verschillende tinten denkbaar zijn. Rutte gaf aan dat hij niet kon vertellen wat hij achter de schermen had gedaan om de ergernissen weg te werken. Behalve dat het een ‘mis is van concrete interventies en tijd’.
Kwaad bloed
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zette de afgelopen week kwaad bloed bij zijn regeringspartners CDA, D66 en ChristenUnie door te zeggen dat hij het klimaatakkoord niet zomaar ‘even te gaan uitvoeren’. Op zich is dat ook nooit de bedoeling geweest: in december zijn er door allerlei maatschappelijke organisaties alleen klimaatvóórstellen gedaan. Een akkoord is er nog lang niet.
Maar de vier regeringspartijen – ook Dijkhoff zelf – waren wel bij het opstellen van die voorstellen betrokken. Doordat Dijkhoff zijn collega Rob Jetten een ‘klimaatdrammer’ noemde en suggereerde dat het klimaatakkoord hem een kabinetscrisis waard was, kregen de andere drie regeringspartijen de indruk dat de VVD zich niet meer aan de afspraken wilde houden.
Achter de schermen vielen er harde woorden deze week. ,,Het knetterde’’, aldus vicepremier Hugo de Jonge (CDA) vanochtend. De fractievoorzitters van de coalitiegenoten dwongen Rutte dinsdag tijdens het vragenuur te herhalen dat Dijkhoff zich nog steeds gebonden voelt aan de afspraken uit het regeerakkoord.
Rutte denkt nog steeds dat het allemaal goed komt. ,,Ik ben er van overtuigd dat we eruit komen. We onderschrijven allemaal de noodzaak om te komen tot een reductie van de CO2-uitstoot.’’
NU 18.01.2019 Alle oppositiepartijen willen nog voor de verkiezingen van de Provinciale Staten, die uiteindelijk de Eerste Kamer kiezen, de doorgerekende klimaatplannen van het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in handen krijgen.
Dat laten de fractievoorzitters van GroenLinks, PVV, SP, PvdA, PvdD, 50PLUS, SGP, DENK en FvD (samen goed voor 74 zetels) in een gezamenlijke brief weten aan de directeuren van de planbureaus, Klimaatakkoord-voorzitter Ed Nijpels en minister Eric Wiebes van Klimaat.
“We moeten een situatie voorkomen waarin partijen voor de verkiezingen onduidelijk kunnen zijn over hun plannen om vervolgens, een paar weken na de stembusgang, kiezers te verrassen met ingrijpende besluiten”, schrijven de politici.
In december werd een concept-Klimaatakkoord gepresenteerd. Na de doorrekeningen van het CPB en PBL gaat het kabinet met een “finale versie” met de Tweede Kamer in debat. Er wordt in Den Haag van uitgegaan dat die doorrekeningen pas na de Statenverkiezingen van 20 maart binnen zullen zijn.
“Daarom verzoeken wij u om de doorrekening van het ontwerp-Klimaatakkoord, zodra deze gereed is, niet enkel naar het kabinet, maar op hetzelfde moment ook naar de Tweede Kamer te sturen”, schrijven de oppositieleden aan het kabinet en de planbureaus.
Kiezer heeft bij stembus geen invloed op plannen
De partijen stellen dat de kiezer bij de stembus zo geen invloed heeft op de klimaatplannen. Vanuit “democratisch oogpunt” mogen de cijfers niet over de verkiezingen heen worden getild.
Dinsdag deed GroenLinks-leider Jesse Klaver een vergelijkbare oproep aan premier Mark Rutte. Maar de minister-president verwees Klaver naar verantwoordelijk minister Wiebes. De planbureaus opereren onafhankelijk onder de vleugels van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Ook vrijdag tijdens de wekelijkse persconferentie van de premier wilde Rutte niet direct ingaan op het verzoek de cijfers eerder te delen met de oppositie. “Er is geen klimaatakkoord, er is een concept-klimaatakkoord”, zei Rutte. Bovendien vindt hij dat de Provinciale Statenverkiezingen over de provincies gaan en niet het klimaat.
Er moeten veel klimaatmaatregelen worden ingevoerd om in 2030 aan de doelstelling van 49 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 te voldoen. Daar is een breed maatschappelijk draagvlak voor nodig, zeggen de coalitie en het kabinet bij herhaling.
Dit draagvlak staat onder druk als kiezers niet kunnen stemmen zonder de gevolgen van de klimaatplannen te kennen, schrijft de oppositie. “Draagvlak voor politieke keuzes wordt ondermijnd als kiezers zich hierover niet hebben kunnen uitspreken. Dat schaadt het vertrouwen in de democratie”, aldus de opstellers van de brief.
Wiebes zei geen bezwaar te hebben tegen het verzoek, maar benadrukte wel dat hij er niet over gaat.
Voorzitter Ed Nijpels presenteert de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord aan Minister Wiebes. Het kabinet wil de uitstoot van CO2 door Nederland beperken met 49 procent in 2030 ten opzichte van 1990 – ANP
Alle oppositiepartijen willen voorkomen dat discussie over de klimaatmaatregelen over de verkiezingen van 20 maart heen wordt getild.
NOS 18.01.2019 De oppositie in de Tweede Kamer wil dat de doorrekening van het klimaatakkoord besproken wordt vóór de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart. De fractievoorzitters van alle oppositiepartijen hebben daarover een brief gestuurd aan minister Wiebes, voorzitter Nijpels van het Klimaatberaad, het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau.
De fractievoorzitters schrijven: “We moeten een situatie voorkomen waarin partijen voor de verkiezingen onduidelijk zijn over hun plannen om vervolgens, een paar weken na de stembusgang, kiezers te verrassen met ingrijpende besluiten.” Ze willen de rapporten ook tegelijk met het kabinet krijgen, en niet pas twee weken later, wanneer het kabinet ze al heeft beoordeeld.
Minister Wiebes reageerde na de ministerraad laconiek op de brief: “Ik vind ‘m zo wel op mijn bureau. We zullen het in het kabinet bespreken.” Hij wees er wel op dat het gebruikelijk is dat het kabinet als opdrachtgever de rapporten eerst zelf mag lezen. Op de suggestie van de fractievoorzitters dat hij de klimaatdiscussie over de verkiezingen heen wil tillen reageerde hij met gefronste wenkbrauwen.
Bespreekbaar
Ook premier Rutte vindt het verzoek in principe bespreekbaar. “Ik snap dat de oppositiepartijen dit interessant vinden”, zei Rutte. “Maar het blijft een doorrekening van een concept van het klimaatakkoord. De hele politieke besluitvorming en de keuze voor de verschillende maatregelen moet daarna nog gaan plaatsvinden.”
Rutte bevestigde nog eens dat het kabinet niet over de tijdsplanning van de planbureaus gaat, die bepalen zij zelf. “Het is niet de verwachting dat die doorrekeningen al in februari klaar zijn, zodat we in maart met de besluitvorming kunnen beginnen”, zei Rutte. Het definitieve klimaatakkoord is er dus sowieso niet voor de verkiezingen, verwacht hij.
Irritatie
Het Planbureau voor de Leefomgeving zegt over het verzoek van de oppositie na te denken en later met een reactie te komen. Het bureau wil in ieder geval voorkomen dat er een datum wordt genoemd die daarna toch niet haalbaar blijkt te zijn. Zeker zo vlak voor de verkiezingen zou dat erg onhandig uitkomen.
Vorige maand werden na maandenlange onderhandelingen de partijen van het Klimaatberaad het eens over maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Wat de precieze kosten voor iedereen zijn, is een politiek gevoelig punt. Deze week ontstond in de coalitie irritatie over uitlatingen van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff over de uitvoering van het akkoord.
Telegraaf 18.01.2019 De voltallige oppositie in de Tweede Kamer eist voor de Provinciale Statenverkiezingen openheid over de kosten van het omstreden Klimaatakkoord.
Op dit moment zijn de planbureaus de ruim zeshonderd groene maatregelen aan het doorrekenen. Wanneer de resultaten naar buiten komen is onduidelijk.
Alle oppositiepartijen hebben in een gezamenlijke brief aan VVD-minister Wiebes (Klimaat) en de planbureau-directeuren geëist dat de doorrekeningen voor de verkiezingen in maart openbaar worden gemaakt.
„Wij maken ons zorgen dat de coalitie zal proberen om hun oordeel over de cijfers en de richting van het klimaatbeleid over de aanstaande verkiezingen heen te tillen”, schrijven de fractievoorzitters van alle negen oppositiepartijen. „Draagvlak voor politieke keuzes wordt ondermijnd als kiezers zich hierover niet hebben kunnen uitspreken. Dat schaadt het vertrouwen in de democratie.”
Wiebes: heb ik niks mee te maken
De partijleiders willen vanuit ’democratisch oogpunt’ inzicht in de klimaatcijfers. „We moeten een situatie voorkomen waarin partijen voor de verkiezingen onduidelijk kunnen zijn over hun plannen om vervolgens, een paar weken na de stembusgang, kiezers te verrassen met ingrijpende besluiten.”
Minister Wiebes (Klimaat) laat weten dat de planbureaus onafhankelijk zijn en over hun planning gaan. Hij wil de oproep wel bespreken met de instituten en het kabinet.
AD 18.01.2019 De volledige oppositie in de Tweede Kamer wil nog voor de Provinciale Statenverkiezingen van maart duidelijkheid over de kosten van de klimaatplannen van het kabinet. Ze roepen het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving in een brief op na het doorrekenen de cijfers zowel naar de Kamer als het kabinet te sturen.
De negen fractievoorzitters die de brief ondertekend hebben, vrezen dat het kabinet de hele discussie rond het Klimaatakkoord over de stembusgang heen wil tillen. ‘We moeten een situatie voorkomen waarin partijen voor de verkiezingen onduidelijk kunnen zijn over hun plannen om vervolgens, een paar weken na de stembusgang, kiezers te verrassen met ingrijpende besluiten’, schrijven ze in de brief.
‘Daarom verzoeken wij u om de doorrekening van het ontwerp-Klimaatakkoord, zodra deze gereed is, niet enkel naar het kabinet maar op hetzelfde moment ook naar de Tweede Kamer te sturen, zodat er zo snel mogelijk, op basis van alle feiten en cijfers, een openbaar debat kan plaatsvinden over nut en noodzaak van de voorgestelde klimaatmaatregelen.’
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) zei na de ministerraad vanmiddag dat hij er niet over gaat. ,,De planbureaus bepalen zelf hun timing.’’ Hij benadrukt het niet erg te vinden als de cijfers voor de verkiezingen komen. ,,Ik ben er niet zenuwachtig over. Als blijkt dat we te weinig tonnen CO2 besparen, dan plussen we die bij. Als de koopkracht ons niet bevalt, repareren we die.’’
Geen taboes
Premier Mark Rutte zei eerder deze week dat er ‘geen taboes’ bestaan rond het verminderen van de CO2-uitstoot, ook niet richting het bedrijfsleven. Hij sloot, na vragen van GroenLinks-leider Jesse Klaver, een CO2-belasting niet langer uit, ook al ligt de heffing zeer gevoelig binnen de coalitie. Zelf vindt hij het ‘spannender’ om bedrijven te prikkelen met nieuwe technieken de uitstoot terug te dringen, waarbij forse boetes dreigen als ze dat onvoldoende doen.
De coalitie wacht nu de uitkomst af van de berekeningen over de mogelijke gevolgen van de plannen uit het concept-Klimaatakkoord. Wanneer uit de doorberekeningen blijkt dat het plan met de prikkels en boetes niet werkt, ‘staan we open voor alternatieven’, aldus Rutte, die meermaals benadrukte dat het om een concept-akkoord gaat.
NU 17.01.2019 D66, ChristenUnie en CDA zijn niet overtuigd van het nieuwe plan van het kabinet voor de luchthaven Lelystad Airport. Volgens de regeringspartijen zet het nieuwe plan de deur open voor vliegmaatschappijen van buiten Schiphol.
“Dit is niet genoeg”, zegt Jan Paternotte van regeringspartij D66 over het nieuwe plan. Ook Eppo Bruins van de coalitiepartner CU en Mustafa Amhaouch van CDA laten weten niet overtuigd te zijn.
Lelystad moet vakantievluchten van Schiphol overnemen. Een eerder voorstel hiertoe kreeg geen groen licht van de Europese Commissie, omdat de herverdeling niet in overeenstemming is met de Europese richtlijnen. Dat een luchtvaartmaatschappij voorheen niet op Schiphol vloog, mag voor Lelystad Airport geen reden zijn om dat bedrijf te weigeren.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) heeft nu een nieuw plan naar Brussel gestuurd. Daarin staat dat maatschappijen die verhuizen van Schiphol naar Lelystad voorrang krijgen bij de verdeling van de eerste 25.000 starts en landingen op Lelystad.
Paternotte: ‘Voor ons verandert er niets’
Bruins vraagt zich af hoe de minister met het nieuwe plan wil voldoen aan de wens van de Kamer. “Ik zie het muizengaatje nog niet.” Lelystad is alleen bedoeld om vakantievluchten van Schiphol over te nemen en mag niet zelfstandig groeien. Het nieuwe plan zet de deur open voor vliegmaatschappijen van buiten Schiphol.
D66 en ChristenUnie willen dat Lelystad alleen mag worden gebruikt voor vakantieverkeer afkomstig van Schiphol. “Voor ons verandert er niets”, aldus Paternotte. Zolang er geen antwoord uit Brussel is gekomen, wil hij dat er geen onomkeerbare stappen worden gezet en er geen besluit wordt genomen over de openstelling van Lelystad.
Het zal enkele maanden duren voordat Brussel reageert op het nieuwe voorstel.
Bedrijven mogen volgens plan naar alle bestemmingen vliegen
Volgens het nieuwe plan mogen maatschappijen vanaf Lelystad naar alle bestemmingen vliegen, mits het past “binnen de luchthaveninfrastructuur”. De bestemmingenlijst wordt geschrapt. In een eerder plan was het zo dat ze alleen mochten vliegen naar vakantiebestemmingen.
Ook staat er in het nieuwe plan dat de vrijgekomen ruimte op Schiphol alleen gebruikt mag worden voor vluchten met meer dan 10 procent overstappers.
De opening van Lelystad is al twee keer uitgesteld en is nu gepland voor 2020. In de omliggende provincies is veel weerstand tegen de uitbreiding. Er wordt gevreesd voor geluidsoverlast.
De vorige plannen werden afgekeurd door de Europese Commissie, omdat nieuwe aanbieders geen plaats zouden krijgen op de luchthaven.
NOS 17.01.2019 Minister Van Nieuwenhuizen heeft een nieuw plan gemaakt voor de verdeling van vluchten tussen Schiphol en Lelystad Airport. Ze hoopt daarmee de Europese Commissie te overtuigen, die tot nu toe opening van de luchthaven in Flevoland tegenhoudt.
Het kabinet wil dat Lelystad een overloopluchthaven van Schiphol wordt. Vakantievluchten moeten naar Lelystad, zodat er op Schiphol ruimte komt voor intercontinentale vluchten en vrachtvluchten.
Zelfstandige groei van Lelystad, door nieuwe aanbieders, was in de oorspronkelijke plannen niet de bedoeling. De Europese Commissie keurde die plannen af, omdat ze in strijd zouden zijn met concurrentieregels.
Prioriteit
Van Nieuwenhuizen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze haar plannen daarom heeft aangepast. Er komt meer ruimte voor nieuwe aanbieders die willen vliegen vanaf Lelystad. Bij de verdeling van de eerste 25.000 slots wordt wel prioriteit gegeven aan vluchten die overgeheveld zijn vanaf Schiphol.
De ruimte die daardoor vrijkomt op Schiphol mag alleen gebruikt worden voor vluchten met veel overstappers, zogeheten transfervluchten. Er komt een lijst met toegestane bestemmingen. Op vluchten daarnaartoe is nu minimaal 10 procent van de passagiers een overstapper.
Ook voor Lelystad stond er in de oorspronkelijke plannen een lijst, met vooral vakantiebestemmingen. Die wordt nu geschrapt. “Dit houdt in dat maatschappijen vrij mogen kiezen waarheen ze vliegen, passend binnen de luchthaveninfrastructuur”, schrijft Van Nieuwenhuizen.
De opening van Lelystad is al twee keer uitgesteld. Van Nieuwenhuizen zei eerder dat ze gaat proberen de luchthaven per 2020 in bedrijf te hebben, maar dat het wel moeilijk zal worden.
NU 17.01.2019 Met een nieuw plan hoopt minister Cora van Nieuwehuizen (Infrastructuur en Waterstaat) luchtvaartmaatschappijen te verleiden de overstap te maken van Schiphol naar Lelystad Airport, de luchthaven die in 2020 open moet gaan voor commerciële vluchten.
De minister wil vakantieverkeer prikkelen om van Schiphol weg te gaan door die vluchten voorrang te verlenen bij de verdeling van de slots (vliegrechten) voor Lelystad Airport, staat in een brief die de minister donderdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Voor de ruimte die op Schiphol ontstaat komen alleen vluchten waarvan op dit moment minstens 10 procent van de passagiers overstapper (transferpassagier) is in aanmerking.
De minister wilde in eerste instantie vluchten die nu vliegrechten op Schiphol hebben naar Lelystad Airport verplaatsen. Op Schiphol zou door het verplicht naar Lelystad verplaatsen van die vluchten ruimte ontstaan voor nieuwe vluchten die van economisch belang voor Nederland zouden zijn. De luchthaven in Flevoland zou daarnaast niet autonoom mogen groeien.
De Europese Commissie stelde dat het op die manier verdelen van vluchten niet in overeenstemming is met de Europese richtlijnen. Lelystad Airport mag luchtvaartmaatschappijen niet weigeren omdat ze voorheen niet op Schiphol vlogen. Eerder hadden luchtvaartmaatschappijen al hun beklag gedaan over die regel.
Het besluit van de Europese Commissie dat het eerdere voorstel van de minister niet in lijn is met de Europese richtlijnen dwong minister Van Nieuwenhuizen ertoe met een nieuw plan te komen. Daarin staat dus dat maatschappijen die voor Lelystad Airport kiezen zelf mogen weten naar welke bestemmingen ze vliegen. De lijst met bestemmingen voor de luchthaven wordt geschrapt.
Minister onderzoekt belangstelling voor Lelystad Airport
De komende maanden laat de minister onderzoeken hoe groot de belangstelling bij luchtvaartmaatschappijen is om vluchten van Schiphol naar Lelystad Airport te verplaatsen.
De Europese Commissie moet het nieuwe plan dat maatschappijen moet verleiden voor Lelystad te kiezen nog beoordelen en bekijken of het voldoet aan de Europese regels. Die Europese regels schrijven onder meer voor dat de minister de ruimte op Lelystad Airport niet exclusief aan maatschappijen die al op Schiphol vliegen mag geven.
Lelystad Airport moet in 2020 open
In de brief die minister Van Nieuwenhuizen vrijdag heeft gestuurd staat geen datum over wanneer Lelystad Airport open kan gaan voor commerciële vluchten. Ze streeft ernaar om de luchthaven in 2020 in gebruik te nemen, maar vorige maand stelde ze dat het wel “steeds ingewikkelder” is geworden.
De opening van Lelystad Airport is al twee keer eerder uitgesteld. Bewoners van de provincies rondom Flevoland zijn fel tegen de komst van commerciële vluchten vanaf Lelystad Airport. Ze vrezen geluidsoverlast doordat de vliegtuigen tientallen kilometers lang lager moeten blijven vliegen, omdat ze anders het vliegverkeer dat Schiphol nadert in het luchtruim in de weg zitten.
Pas na een herindeling van het luchtruim, in 2023, kunnen de vliegtuigen vanaf Lelystad Airport direct naar grote hoogte stijgen.
NU 14.01.2019 De stevige uitlatingen van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff gaan uiteindelijk weinig effect hebben, is de conclusie die werd getrokken na overleg tussen de coalitiepartijen.
Volgens ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers is tijdens het overleg tussen de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgesproken dat koers wordt gehouden en dat de partijen het wel degelijk eens zijn over de klimaatdoelen.
Premier Mark Rutte weigert verder in te gaan op de uitlatingen van fractievoorzitter Dijkhoff, die zaterdag uithaalde naar voorman Rob Jetten van D66. Hij suste vooraf al wel dat zijn coalitiepartners “toch niet van marsepein” zijn en wel een stootje kunnen hebben. Segers tilt ook niet zwaar aan “de toon” die Dijkhoff aansloeg, zei hij na afloop van het coalitieoverleg voor de microfoon van BNR Nieuwsradio.
Jetten en Segers hadden voor aanvang een “stevig gesprek” met de coalitiepartners aangekondigd. Beide fractievoorzitters belden in het weekend ook al met hun VVD-collega Dijkhoff, nadat die de verhoudingen in de broze regeringscoalitie onder druk had gezet.
Dijkhoff zei in De Telegraaf het conceptklimaatakkoord dat vorige maand werd gepresenteerd niet zomaar over te willen nemen en verbond het lot van de coalitie aan de kwestie. D66 en CU deden daarop prompt hetzelfde.
‘Zonder klimaatakkoord geen kabinet’
Segers benadrukte zaterdag dat het klimaatakkoord deel uitmaakt van het regeerakkoord. “Het is een heel nuchtere constatering. Als we geen klimaatakkoord hebben, hebben we geen kabinet.”
Ook Jetten, die door Dijkhoff dit weekend een “drammer” werd genoemd, wees op het regeerakkoord. “Ik heb zelf de voorpagina van De Telegraaf vooral gezien als de aftrap van de VVD-campagne met stoere taal”, aldus de D66-leider.
Jettens partijgenoot Kajsa Ollongren wilde over Dijkhoffs uithaal wel kwijt dat ze “niet van dat soort woorden houdt”. De vicepremier zelf zou ze niet gebruiken, maar Jetten had “er niet heel lang wakker van gelegen”.
CDA-leider Sybrand Buma was dit weekend de enige die niet direct dreigende taal uitsloeg in reactie op Dijkhoffs uitspraken. Inhoudelijk is hij het op een aantal punten wel eens met zijn VVD-collega. Hij loste afgelopen zomer al een soortgelijk schot voor de boeg.
Telegraaf 14.01.2019 Er is maandag ’een pittig maar goed’ gesprek gevoerd over het klimaatakkoord, waar coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie verschillend over denken. Premier Rutte zegt na afloop van het urenlange overleg dat het normaal is dat er verschillende opvattingen bestaan over het klimaatakkoord. Hij vreest niet voor onoverbrugbare verschillen.
VVD-fractieleider Dijkhoff nam in De Telegraaf afstand van wat ’niet zijn akkoord is’ en dat kwam hem op forse kritiek te staan van D66 en ChristenUnie. Die partijen vinden dat Dijkhoff klimaatafspraken gewoon uit te voeren heeft. Ook noemde Dijkhoff D66-leider Jetten een ’drammer’.
Rutte zegt dat hij verwacht dat de coalitiepartijen er wel uitkomen met elkaar. „Het was een goede discussie, al was het soms best pittig.” Ook de premier zegt niet klakkeloos alle afspraken van de klimaattafels te omarmen. „Niemand wil al die voorstellen zomaar uitvoeren.”
Verschillende interpretaties van coalitiepartijen zijn volgens de premier niet erg. „Het is geen coalitie van één partij, iedere partij heeft zijn eigen opvatting. We staan allemaal voor de doelstelling en de randvoorwaarden.” De doelstelling is dat de CO2-uitstoot met 49 procent moet afnemen.
Rutte wilde niet reageren op uitspraken van VVD-fractieleider Dijkhoff, zaterdag in De Telegraaf. „Ik ga niet elk interview hier interpreteren.” Het coalitieoverleg duurde deze maandag aanmerkelijk langer dan gewoonlijk.
Coalitiepartijen hadden een stevig gesprek over het klimaatbeleid maar zijn ervan overtuigd dat de in december gemaakte afspraken staan.
NOS 14.01.2019 De vier coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben vanmorgen een “stevig gesprek” over het klimaatbeleid gevoerd, en zijn er alle vier van overtuigd dat ze er uiteindelijk uitkomen. Dat zeiden de partijen vanmiddag na het overleg. Daarmee lijkt de kou over de uitvoering van het in december getekende klimaatakkoord voorlopig uit de lucht.
Of het akkoord inderdaad geen splijtzwam zal zijn, moet de komende maanden blijken, als de voorstellen van de klimaattafels verder worden doorgerekend en er dit voorjaar een definitief uitgewerkt akkoord ondertekend moet worden.
VVD fractievoorzitter Dijkhoff noemde D66-leider Jetten dit weekend een “drammer”. De VVD maakt zich zorgen over de portemonnee van mensen. Volgens Dijkhoff moeten de klimaatplannen wel betaalbaar blijven voor burgers. D66 en ChristenUnie maken zich zorgen over de toekomst van de planeet, volgens hen mag er niet getornd worden aan de afspraak dat de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent gedaald moet zijn.
Dat laatste gaat ook niet gebeuren, aldus premier Rutte vandaag, Maar hij voegt eraan toe dat het ook niet het doel is om alle voorstellen van de klimaattafels over te nemen. “We staan voor de doelstellingen en we staan voor de randvoorwaarden. Doel is dat die 49 procent reductie oplevert, maar wel op een manier dat we het ook kunnen meemaken.”
Spanning in coalitie over klimaat voorlopig gesust
Ik ga niet voortdurend alles recenseren, daar begin ik niet aan, aldus Rutte.
Premier Rutte wil niet ingaan op de woorden tussen Dijkhoff en Jetten
Volgens premier Rutte moet in ogenschouw worden genomen dat burgers niet te veel gaan betalen, en bedrijven niet oneerlijk bevoordeeld worden.
“Het was inderdaad een stevig gesprek, maar iedereen schaart zich achter de afspraken”, liet ook D66-leider Jetten na afloop weten.
Dijkhoff, die vanmorgen al erkende dat Jetten als een drammer bestempelen niet hoffelijk was, zegt nu verder te willen met “het werk dat voor ons ligt”.
Ook de ChristenUnie benadrukt dat de afspraken nog steeds staan. “We gaan gewoon verder. Er zijn politieke verschillen, maar we gaan hier uit komen”, aldus partijleider Segers. “Dat was zo in december en dat is het vandaag nog steeds”.
Campagne
Wordt het voor de coalitie dan niet heel lastig als er in verkiezingstijd dit soort uitspraken worden gedaan en stukken in kranten verschijnen? De VVD-fractievoorzitter die de D66 leider een drammer noemt, dat zal niet echt helpen?
Premier Rutte wil er niet op ingaan. “Ik ga niet voortdurend alles recenseren, daar begin ik niet aan.”
NU 14.01.2019 D66-voorman Rob Jetten en ChristenUnie-collega Gert-Jan Segers verwachten een “stevig gesprek” bij het overleg met hun coalitiepartners van VVD en CDA. De verhoudingen in de broze coalitie staan onder druk na uitlatingen van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff die weigert het klimaatakkoord uit te voeren.
Dijkhoff zei in De Telegraaf het concept-klimaatakkoord dat vorige maand werd gepresenteerd niet zomaar over te willen nemen. Hij verbond aan de kwestie het lot van de coalitie, waarop D66 en CU prompt hetzelfde deden.
Segers benadrukte dat het klimaatakkoord deel uitmaakt van het regeerakkoord. “Het is een hele nuchtere constatering. Als we geen klimaatakkoord hebben, hebben we geen kabinet.”
Ook D66-leider Rob Jetten, die door Dijkhoff dit weekend een ‘drammer’ werd genoemd, wijst naar het regeerakkoord. “Ik heb zelf de voorpagina van De Telegraaf vooral gezien als de aftrap van de VVD-campagne met stoere taal’’, aldus Jetten. “Ik heb er niet heel lang wakker van gelegen.”
Oppositie verwijt VVD ‘hypocrisie in tiende versnelling’
VVD-fractieleider Dijkhoff vindt dat “gewone mensen” op kosten worden gejaagd met het klimaatakkoord. “Dit is niet mijn akkoord”, zei hij in De Telegraaf. Hij noemde de kans dat zijn partij het akkoord gaat uitvoeren “nihil”.
De oppositie reageerde boos op de uitlatingen van Dijkhoff. GroenLinks-leider Klaver noemde het interview van de VVD’er “hypocrisie in de tiende versnelling”. “Het akkoord dat gesloten is door Nijpels (VVD), Wiebes (VVD), Rutte (VVD) en waar hij zelf nauw betrokken bij was.”
Ook oppositiepartijen PVV, SP, PvdA en Partij voor de Dieren zetten vraagtekens bij de uitlatingen en vermoeden een verkiezingsstunt.
Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) benadrukte vrijdag dat het belangrijk is dat “iedereen meedoet” en daarom wordt ook het milieuvriendelijker maken van woningen in het plan betrokken.
VVD ondertekende zeer recent nog klimaatwet
Er moet overigens nog worden uitgerekend of het beoogde doel van de helft minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 met de plannen wordt gehaald en wat voor een impact het heeft op de portemonnee van burgers en bedrijven.
De coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie en oppositiepartijen SP, GroenLinks, PvdA en 50PLUS werden het onlangs wel eens over de Klimaatwet. Daarin is opgenomen dat de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent ten opzichte van 1990 moet zijn teruggedrongen en met 95 procent in 2050. Bovendien moet alle opgewekte elektriciteit in dat jaar duurzaam zijn.
Coalitie moet dit jaar een constructief klimaatplan maken
Het kabinet moet een klimaatplan presenteren met daarin uitleg over hoe de doelen op hoofdlijnen de komende tien jaar gehaald moeten worden. Het eerste klimaatplan staat al voor dit jaar op de agenda.
In de Klimaatwet staan enkel de kaders beschreven. Het kabinet moet laten weten hoe die zullen worden ingevuld. Dat blijkt een lastige klus, gezien de onenigheid binnen de coalitie.
Na de uitspraken van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff dat D66 niet moet drammen over het klimaat, gaan de coalitiepartijen vandaag opnieuw aan tafel voor overleg.
NOS 14.01.2019 De meningsverschillen in de coalitie over de uitwerking van het klimaatakkoord leiden nog steeds tot spanning, maar de partijen hebben er wel vertrouwen in dat “het uiteindelijk gaat lukken”. Dat valt op te maken uit de reacties van de fractievoorzitters van CDA, VVD, D66 en ChristenUnie voorafgaand aan het coalitieoverleg.
Tegelijkertijd beseffen de partijen “dat het niet gemakkelijk wordt”.
CDA-leider Buma hoorde premier Rutte gisteren in het televisieprogramma Buitenhof zeggen dat “de verschillen eigenlijk niet groot zijn”. Buma: “Als het inderdaad zo makkelijk is, dan hoor ik dat zo graag van de premier.”
Ook zei hij dat coalitiegenoot Jetten (D66) aan het drammen is over het klimaat en dat hij te weinig rekening houdt met de kosten voor gewone mensen. D66 en ChristenUnie lieten onmiddellijk weten dat ze de VVD aan de gemaakte afspraken in het klimaatakkoord zullen houden. Daarin staat onder meer dat de CO2 uitstoot met 49 procent moet afnemen.
Niet hoffelijk
“Het was niet meteen mijn meest hoffelijke moment om het woord drammer te gebruiken,” zei Dijkhoff vanmorgen. Hij is verder niet van plan “om het woord de rest van het jaar nog een keer te gebruiken”. Na het interview van Dijkhoff belde zowel Jetten als ChristenUnie-leider Segers met de VVD-fractievoorzitter.
“Ja, we hebben het er gewoon even over gehad”, zei Dijkhoff. Jetten:”Het lijkt mij verder niet nodig om elkaar te blijven aanvallen. Ik heb het interview maar opgevat als de aftrap van de VVD-verkiezingscampagne met wat stoere taal”. Maar Jetten herhaalde dat hij de VVD aan de gemaakte afspraken in het akkoord wil houden.
Grote opgave
ChristenUnie fractievoorzitter Segers leek vandaag nog het meest ontstemd. “Dit is wel de plek en het moment om elkaar in de ogen te kijken. We staan voor een grote opgave, niet voor onszelf maar voor onze kinderen en kleinkinderen”, zegt Segers. Hij wees nog een keer op de vier handtekeningen die onder het akkoord staan. “Ook die van Dijkhoff, dus dat moet gewoon gebeuren”.
Dat de burger daarbij niet een te hoge rekening gepresenteerd krijgt, staat voor VVD en CDA nu centraal.
“Volgens mij kunnen we er heel goed uitkomen en tot een echt akkoord komen dat wel de doelstellingen haalt, maar meer rekening houdt met de portemonnee van de gewone mensen”, zegt Dijkhoff.
Betaalbaarheid burgers
Volgens Buma is sfeer in de coalitie nooit het probleem, en de inhoud is niet even iets voor één ochtend. “Als je een coalitie bent heb je de verantwoordelijkheid om er uit te komen, maar we hebben ook de verantwoordelijkheid voor de betaalbaarheid van de burgers”, zegt Buma.
Premier Rutte hield het vanmorgen kort. Hoe keek hij terug op de uitspraken van zijn partijgenoot over drammers? “Ach, ik ga al die woorden niet herhalen.”
NOS 12.01.2019 D66-fractieleider Jetten gaat ervan uit dat de VVD zich houdt aan de afspraken over het klimaatakkoord. “De aanpak van de klimaatcrisis gaat over de toekomst van onze kinderen. Daarom heb ik afspraken met de heer Dijkhoff. Daar houd ik hem aan. Een man een man, een woord een woord.”
Jetten reageert op uitspraken van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff in De Telegraaf. Hij zei dat de kans nihil is dat het klimaatakkoord letterlijk wordt uitgevoerd. Ook zei hij dat coalitiegenoot Jetten aan het drammen is over het klimaat en dat hij te weinig rekening houdt met de kosten voor gewone mensen.
ChristenUnie-leider Segers sluit zich bij Jetten aan: “Ik gun collega Dijkhoff zijn oneliner in De Telegraaf, maar we kunnen een gemaakte afspraak niet breken.”
Pittige discussie
Dijkhoff verwacht dat de discussie in de coalitie over het klimaatakkoord pittig wordt, omdat de standpunten “behoorlijk uit elkaar liggen”. Er lijkt een verdeling te zijn tussen VVD en CDA aan de ene kant (die vooral vrezen voor hoge kosten van de burgers) en D66 en de ChristenUnie aan de andere kant (die vooral vrezen voor de toekomst van de kinderen).
CDA-voorman Buma vindt het “belangrijk dat de VVD nu ook ziet dat het klimaatakkoord niet heilig is en dat het kabinet zelf keuzes moet maken om te zorgen dat de rekening voor gewone burgers betaalbaar blijft”.
Eerste stap
De honderden voorstellen uit het klimaatakkoord worden nu doorgerekend door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau. Daarna zal het kabinet besluiten welke het overneemt. Minister Wiebes noemde het akkoord op de dag van de presentatie “een eerste, belangrijke stap op weg naar 2030”. In dat jaar moet de uitstoot van broeikasgassen met 49 procent zijn gedaald ten opzichte van 1990.
Jetten en Segers hameren erop dat “ook Klaas Dijkhoff zich daaraan heeft te houden”. “We willen de wereld beter achterlaten voor de kinderen”, aldus Segers. Beide fractieleiders zeggen erbij dat zij ook willen letten op “een eerlijke verdeling van de lasten”.
Zenuwachtig
Behalve zijn coalitiegenoten van D66 en ChristenUnie schaart Dijkhoff in De Telegraaf ook GroenLinks-leider Klaver onder de “drammers” over het klimaat. Klaver denkt dat “ze bij de VVD zenuwachtig worden”. Er komen Provinciale Staten-verkiezingen aan, die direct gevolgen hebben voor de samenstelling van de Eerste Kamer. “En die staan voor ons in het teken van het klimaat.”
Klaver noemt de woorden van Dijkhoff “hypocrisie in de tiende versnelling”: “Het akkoord dat is gesloten door Nijpels (VVD), Wiebes (VVD) en Rutte (VVD) en waar hij zelf nauw bij betrokken was.”
VVD’er aan tafel
Ook andere linkse oppositiepartijen reageren honend. SP-fractievoorzitter Marijnissen zegt dat Dijkhoff neptranen huilt. Het klimaatakkoord is volgens haar een VVD-akkoord “VVD’ers aan tafel en een VVD’er had de leiding.” Ze vindt de zorg voor de kosten voor de burgers ook vreemd, want “door VVD-beleid is de energierekening torenhoog”.
Asscher van de PvdA vindt het een aanfluiting dat VVD’er Dijkhoff afstand neemt van een akkoord waaraan hij en zijn partij volop hebben meegewerkt. “Ga aan de slag of ga uit de weg.”
PVV-leider Wilders denkt dat niemand de VVD en Dijkhoff nog gelooft.
De VVD-fractieleider zegt dat standpunten in de coalitie over het klimaatakkoord behoorlijk ver uit elkaar liggen.
NOS 12.01.2019 VVD-fractievoorzitter Dijkhoff zegt dat de kans dat het klimaatakkoord letterlijk wordt uitgevoerd nihil is. Volgens hem is het niet zo “dat de politiek bij het kruisje tekent”, zoals sommige partijen in de Tweede Kamer volgens hem lijken te willen.
In een interview in De Telegraaf is Dijkhoff kritisch over de opstelling van coalitiepartners D66 en ChristenUnie rond het akkoord. “D66 heeft al voordat het akkoord er was gezegd: het kabinet moet het gewoon uitvoeren. Nou dat ga ik niet doen.”
Het Kamerlid vindt dat de discussie over klimaatmaatregelen wordt gedomineerd door “drammers” die in zijn ogen “een lichtend voorbeeld” van Nederland willen maken: “Als Jesse Klaver van GroenLinks op tv praat over het klimaat dan daalt het draagvlak met één procent. Rob Jetten (D66) is dat nu ook aan het doen. Hij is nu aan het drammen, ja.”
Pittige onderhandelingen
Dijkhoff denkt dat de coalitieonderhandelingen over het akkoord nog pittig kunnen worden. “De coalitie kan hier zakelijk goed over praten onderling, maar ligt qua standpunten wel behoorlijk uit elkaar.” Hij wil koste wat het kost voorkomen dat de rekening op het bordje van gewone mensen belandt.
Uiteindelijk zou de samenwerking in het kabinet daar wat hem betreft zelfs op stuk kunnen lopen. Dijkhoff in de Telegraaf: “Als het alternatief wordt dat ik óf het kabinet óf de burger moet laten vallen: de burger zal ik nooit laten vallen.”
Politiek verslaggever Lars Geerts zegt dat het voor het eerst is dat iemand zegt dat het klimaatakkoord hem een kabinetscrisis waard is. Hij wijst erop dat 2019 in Den Haag een spannend jaar wordt voor het kabinet. Er zijn onder meer Provinciale Statenverkiezingen, die invloed hebben op de samenstelling van de Eerste Kamer.
Het klimaat speelt in de campagne een belangrijke rol. “En je ziet dat de VVD worstelt met de achterban die wil dat er niet te ver wordt gegaan en dat D66 worstelt met zijn achterban die juist veel verder wil gaan. Dat kan het komende jaar tot een flinke clash leiden.”
Eerste stap
Het klimaatakkoord, dat 200 pagina’s dik is, bevat zo’n zeshonderd maatregelen, variërend van het duurzamer maken van woningen tot het stimuleren van auto’s die geen CO2 uitstoten en energiebesparing door de industrie.
Met het akkoord moet in 2030 de CO2-uitstoot in Nederland met 49 procent zijn gedaald ten opzichte van 1990. Het kwam tot stand na langdurige onderhandelingen, waarbij tientallen belanghebbende partijen betrokken waren.
Op de dag van de presentatie zei minister Wiebes al dat het akkoord nog maar een eerste stap is. Nadat het is doorgerekend door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau besluit het kabinet welke voorstellen het overneemt. Dat besluit wordt vervolgens voorgelegd aan de Tweede Kamer.
Jetten reageert op Twitter op de woorden van Dijkhoff in De Telegraaf:
Rob Jetten
@RobJetten
De aanpak van de klimaatcrisis gaat over de toekomst van onze kinderen. Daarom heb ik afspraken met de heer Dijkhoff. Halvering van de uitstoot in 2030 en een eerlijke verdeling van de lasten. Daar houd ik hem aan. Een man een man, een woord een woord. https://t.co/8UDyAboho8
NU 12.01.2019 De VVD zet een rem op de klimaatmaatregelen uit het klimaatakkoord. Fractieleider Klaas Dijkhoff wil niet dat ‘gewone mensen’ op kosten worden gejaagd. Coalitiegenoten D66 en ChristenUnie reageren kritisch op de VVD-uitlatingen.
“Het is niet mijn akkoord”, zegt Dijkhoff in een zaterdag gepubliceerd interview met De Telegraaf over het in december gepresenteerde akkoord. Dijkhoff heeft het over een “polderpoging”.
Er moet nog worden uitgerekend of het beoogde doel van de helft minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 met de plannen wordt gehaald en wat voor een impact het heeft op de portemonnee van burgers en bedrijven. Daarna heeft de politiek nog het laatste woord, maar Dijkhoff neemt al duidelijk stelling.
“Als we gruwelijke mazzel hadden gehad, was er een prachtig plan van de klimaattafels gekomen waardoor de effecten voor huishoudens draagbaar zouden zijn en netjes verdeeld. Nou dat is niet zo. Bedankt voor het advies en het harde werk, maar de kans dat ik het akkoord letterlijk ga uitvoeren, is nihil.”
D66-leider Rob Jetten had al laten weten dat wat hem betreft de gepresenteerde plannen ook worden uitgevoerd. “Ik ga dat niet doen”, reageert Dijkhoff nu. Hij noemt Jetten en GroenLinks-leider Jesse Klaver “drammers” als het om de klimaatdiscussie gaat.
Dijkhoff is zelfs bereid het voortbestaan van het kabinet op het spel te zetten. “Niemand in Nederland wordt er beter van als er een kabinet valt. Maar dat betekent niet dat je er alles aan doet om het te laten zitten.”
Jetten ziet profileringsdrang in campagnetijd
Coalitiegenoten D66 en ChristenUnie reageerden later op de dag op het interview. Jetten ziet in de uitspraken van Dijkhoff “politieke profileringsdrang in campagnetijd” die hij “niet zo serieus” kan nemen. In maart zijn namelijk al de verkiezingen voor de Provinciale Staten die vervolgens de Eerste Kamer kiezen.
Jetten: “De aanpak van de klimaatcrisis gaat over de toekomst van onze kinderen. Daarom heb ik afspraken met de heer Dijkhoff. Halvering van de uitstoot in 2030 en een eerlijke verdeling van de lasten. Daar hou ik hem aan. Een man een man, een woord een woord.”
Ook ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers houdt Dijkhoff aan zijn beloften de CO2 te verminderen om zo de opwarming van de aarde tegen te gaan. “Ik gun collega Dijkhoff zijn oneliner in De Telegraaf, maar we kunnen een gemaakte afspraak niet breken”, zegt Segers.
“We hebben afgesproken dat we schone, zelf opgewekte energie willen, dat we de wereld beter willen achterlaten voor onze kinderen, dat we mensen willen helpen bij het maken van de overstap naar duurzaamheid. Dat het klimaatakkoord dus ook rechtvaardig moet zijn. Dat zijn de afspraken, dat is waar het om draait, dat is wat we dus ook gewoon gaan doen. Ook Klaas Dijkhoff heeft zich daar aan te houden”, aldus de ChristenUnie-leider.
Het CDA heeft zich in het verleden juist wel kritisch over de klimaatmaatregelen uitgelaten en is dan ook niet kritisch op de uitlatingen van Dijkhoff. “Het is belangrijk dat de VVD nu ook ziet dat het klimaatakkoord niet heilig is en dat het kabinet zelf keuzes moet maken om ervoor te zorgen dat de rekening voor gewone burgers betaalbaar blijft”, zegt CDA-leider Sybrand Buma.
Buma hamert er, net als zijn VVD-collega, op dat het klimaatbeleid “haalbaar en betaalbaar” voor iedereen moet zijn.
GroenLinks-leider Klaver noemt de uitspraken van de VVD’er “hypocrisie in de tiende versnelling”. “Het akkoord dat gesloten is door Nijpels (VVD), Wiebes (VVD), Rutte (VVD) en waar hij zelf nauw betrokken bij was.”
Ook oppositiepartijen PVV, SP, PvdA en Partij voor de Dieren zetten vraagtekens bij de uitlatingen en vermoeden een verkiezingsstunt.
Partijen zijn het wel eens over Klimaatwet
De coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie en oppositiepartijen SP, GroenLinks, PvdA en 50PLUS werden het onlangs wel eens over de Klimaatwet. Daarin is opgenomen dat de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent ten opzichte van 1990 moet zijn teruggedrongen en met 95 procent in 2050. Bovendien moet alle opgewekte elektriciteit in dat jaar duurzaam zijn.
Het kabinet moet een klimaatplan presenteren met daarin uitleg over hoe de doelen op hoofdlijnen de komende tien jaar gehaald moeten worden. Het eerste klimaatplan staat al voor dit jaar op de agenda.
In de Klimaatwet staan enkel de kaders beschreven. Het kabinet moet laten weten hoe die zullen worden ingevuld. Dat blijkt een lastige klus, gezien de onenigheid binnen de coalitie.
Elsevier 11.01.2019 Klimaat, pensioenen, er komt volgens premier Mark Rutte (VVD) een ‘enorme berg werk op het kabinet af,’ zei hij na de ministerraad op zijn eerste persconferentie van het jaar.
Verwijzend naar de verkiezingen voor Provinciale Staten, Waterschappen en Eerste Kamer, zei Rutte: ‘U weet dat ik daar persoonlijk campagne voor voer.’ Daarmee doelde hij op de brief die hij eind 2018 aan alle Nederlanders in het AD liet publiceren.
Rutte staat eigenlijk altijd in de campagnestand, maar tot de verkiezingen van Provinciale Staten op 20 maart helemaal. Soms met bijbehorende stevige taal. Soms met een pragmatisme waar de gemiddelde D66’er – van oorsprong de partij van de praktische politiek – jaloers op zal zijn.
Zo zei Rutte na de ministerraad dat hij de raddraaiers die ‘doorgesnoven en dronken’ bij de jaarwisseling hulpverleners belaagden ‘het liefst allemaal persoonlijk in elkaar zou willen slaan.’ Maar over het voorkomen van overlast en vuurwerkschade had de premier nog niets te melden. Daarover wordt in maart of april overlegd met ‘betrokkenen.’ Hij wees ook op de rol van burgers zelf en ouders die blijkbaar niet hun kinderen weten te corrigeren.
Ingrijpend wordt dit jaar volgens Rutte de Brexit. Hij waakte ervoor om zich ook maar enigszins te bemoeien met het proces in het Verenigd Koninkrijk. ‘Het is echt aan de Britten.’
Moraliteit van de Oranjes
Al even voorzichtig reageerde hij op vragen over de moraliteit van de Oranjes die belangrijk cultureel erfgoed in het buitenland te koop aanbieden. Rutte had er geen ‘persoonlijke opvatting’ over. De Oranjes voldoen aan ‘de wettelijke vereisten’ en het is, zei Rutte, een privékwestie.’ Musea met belangstelling zouden zelf contact moeten opnemen.
Dialoog met Iran blijven voeren
Pragmatisch gaat de premier ook om met Iran nadat deze week was gebleken dat het land vermoedelijk de hand heeft in de moord op twee Iraniërs in Nederland.
Hij wilde er geen diplomatieke gevolgen aan verbinden. ‘Ik vind dat je terughoudend moet zijn met het volledig stoppen van de relatie met zo’n land. We moeten druk uitoefenen en dialoog blijven voeren.’
Lees hetcommentaar van Gertjan van Schoonhoven over de Nashville-verklaring
Rillingen over de rug
De ‘rillingen’ waren Rutte over de rug gelopen toen hij de Nashville-verklaring had gelezen. ‘Ik ben zelf gelovig en ook gewoon inwoner van dit land. Dit is nieuws waarbij ik me niet thuisvoel. Samenwerken met de SGP, de partij waarvan leider Kees van der Staaij de Nashville-verklaring ondertekende, is voor Rutte geen probleem.
‘Ik werk met allerlei partijen samen waarmee ik het over heel veel dingen oneens ben. Ik vind het ook geen Haags probleem. Volgens mij is het meer een kwestie om er als samenleving iets van te vinden.’
Het is echt verschrikkelijk
Gevraagd of het niet raar is dat minister van Emancipatie Ingrid van Engelshoven (D66) zich erover uitliet, zei Rutte: ‘We mogen als politici toch wel een mening over hebben. En ik ben het helemaal eens met wat Ingrid van Engelshoven erover heeft gezegd. En wat ik net zeg, mij lopen ook de rillingen over de rug als ik die tekst lees. Het is echt verschrikkelijk.’
Telegraaf 03.01.2019 De eerste cijfers van de loonstrookjes vallen toch wat tegen. Verslaggever Martin Visser over de vele onzekere factoren die onze portemonnee de komende tijd zullen beïnvloeden.
AD 03.01.2019 Voor pensioenfondsen wacht een belangrijk jaar. Door de tegenvallende resultaten op de beurs en de lage rente zijn de dekkingsgraden afgelopen jaar flink gedaald. In november klapte het pensioenoverleg. Als dit jaar de beurs weer tegenvalt moet er volgend jaar waarschijnlijk gekort gaan worden op pensioenen. Moeten we ons zorgen maken? Zeven vragen aan hoogleraar economie Lans Bovenberg van Tilburg University over het pensioenstelsel in 2019.
De beurzen storten in, vorig jaar verloor de AEX tien procent. Moeten we ons zorgen gaan maken over onze pensioenen?
,,Het valt allemaal wel mee. Dit was te verwachten, 2018 was een slecht beursjaar. De rente is ook gezakt, dat doet de dekkingsgraden niet goed. Er zijn regels rondom de pensioenen. Een aantal fondsen kunnen in 2020 gaan korten als de beurs dit jaar weer tegenvalt.’’
Volgens de pensioenthermometer van onderzoeksbureau Aon daalde de gemiddelde dekkingsgraad van pensioenfondsen over heel 2018 van 108 procent naar 104 procent. De gemiddelde dekkingsgraad laat zien in hoeverre fondsen aan hun verplichtingen kunnen voldoen en is belangrijk bij beslissingen over eventuele kortingen.
Staat mijn pensioenfonds er slecht voor?
,,De metaalfondsen staan er op dit moment het slechtst voor. In het ergste geval zouden die fondsen in 2020 dan de pensioenen moeten korten met één procent. Ook de dekkingsgraden van pensioenfonds ABP (waar alle ambtenaren bij aangesloten zijn) en PFZW (pensioenfonds van de zorgsector) komen in het gevaar, maar die houden het nog wel een jaar vol zonder te korten.’’
Ik ga nog lang niet met pensioen, over korten op pensioenen maak ik me dus geen zorgen.
,,Het korten op pensioenen geldt niet alleen voor mensen die nu pensioen ontvangen. Ook werkenden die nu sparen worden gekort, dat is alleen een stuk minder erg. Want als je nog lang moet doorwerken komt er vast weer een moment dat de beurzen omhoog gaan. Eigenlijk zou je als jongere blij moeten zijn met een verlaging van pensioen, dan blijft er meer over in de pot voor als je zelf aan de beurt bent.’’
Wat gaat er nu gebeuren na het geklapte pensioenoverleg?
,,Iedereen wacht op de Provinciale Staten verkiezingen. De verwachting is dat er daarna wel weer gepraat gaat worden.’’
Nederland heeft het beste pensioenstelsel ter wereld, blijkt uit een groot internationaal onderzoek. In de Global Pension Index, een studie van pensioenadviesbureau Mercer waarbij de stelsels van 34 landen worden vergeleken, komt het Nederlands model als beste uit de bus.
En als dat overleg op niets uitloopt?
,,Dan moet er dus in sommige gevallen in 2020 gekort worden. Sinds de crisis zijn pensioenen overigens al niet meer meegestegen met de hogere prijzen. Dus eigenlijk worden pensioenen nu ook al een soort van gekort. Er kunnen drie dingen gebeuren mocht zo’n overleg weer klappen. De beurzen kunnen dit jaar natuurlijk herstellen, de politiek kan toch een nieuw pensioenakkoord afsluiten of het kabinet past de regels rondom de dekkingsgraden aan. Dat zou het korten nog kunnen tegenhouden.’’
Wat kan je nu zelf doen om het risico te verkleinen?
,,Langer doorwerken. Door de lagere rente en de slechte beurs is een pensioen nu heel duur. Elk jaar dat je langer doorwerkt levert zes procent pensioen op. Daarnaast kan je gaan sparen, zeker als je jonger bent. Of je neemt met minder pensioen genoegen. Het risico zal toch steeds meer bij de pensioenspaarders gaan liggen, dat komt door de vergrijzing.’’
Moet iemand die net begint met zijn of haar carrière zich nu zorgen maken?
,,Het komt goed als je zorgt dat je een baan hebt die je leuk vindt. Investeren in jezelf is het belangrijkste, zo zorg je voor het hoogste inkomen. Met een hoog inkomen is het makkelijker om te sparen. Bovendien wil je met een baan die je heel leuk vindt minder snel eerder met pensioen.’’
OmroepWest 02.01.2019De supermarktprijzen stijgen dit jaar met 3 procent. De btw op producten gaat van 6 naar 9 procent. Dat betekent dat de prijzen van producten in de supermarkten aangepast moeten worden. In supermarkten van keten Coop moeten wel tienduizend prijskaarten worden omgewisseld voor nieuwe. ‘Het is een hele hoop werk. Maar ik denk niet dat de klant er veel van gaat merken’, zegt supermarkteigenaar Joanne Galling.
De btw-verhoginhg is weliswaar beperkt, maar het maakt wel degelijk verschil. Op een boodschappenkar van 100 euro komt er 2,38 euro bij. Galling: ‘Je moet heel goed opletten dat de producten en de kaartjes bij elkaar horen, want anders krijgen klanten het probleem dat straks bij de kassa de prijs niet klopt.’
Naast de boodschappen uit de supermarkt kunnen consumenten ook een prijsstijging verwachten bij onder meer de aankoop van bloemen, boeken, water, een kapbeurt en een museumbezoek.
Ouderwets omwisselen
Een digitale oplossing voor het veranderen van de prijzen is er niet voor Galling. In de supermarkt worden alle prijswijzigen ouderwets met de hand doorgevoerd. ‘Er bestaan wel elektronische systemen, maar die hebben wij niet. Ik krijg gewoon van een bestand opgestuurd met een hele grote stapel aan kaartjes. Die moeten wij uitprinten, scheuren en dan moeten we ze op hun plaats hangen.’
‘In totaal heb we tienduizend prijzenwijzigen die we moeten doorvoeren en ga je dat natuurlijk nooit in een dag redden. Het personeel gaat volop aan de slag. Ik hoop het binnen een week op orde te hebben. Gelukkig draait het alleen om 3 procent, een klein bedrag op de meeste prijzen.’
Klant schrikt niet
De klanten zijn vooralsnog niet erg geschrokken. ‘Ik merk het niet zo als ik afreken. Bij sommige producten wel, maar ik let niet echt op wat het per cent kost. Kijk, als de prijs een euro omhoog was gegaan had ik het wel gemerkt. Dit is nog te overbruggen. Maar als je steeds meer moet betalen loopt het wel de spuigaten uit. Ik hoop het dat hierbij blijft’, aldus een nuchtere klant.
Hij snapt de prijsverhogingen wel, maar vraagt zich af of levensmiddelen duurder moeten worden. ‘Je zou bij luxeproducten verwachten dat de btw omhoog gaat. maar niet bij dit soort producten. Sommige mensen kunnen er niet voor kiezen om dit niet te kopen. Zij hebben levensmiddelen simpelweg nodig. Als de prijs dan omhoog gaat, wordt het voor sommige mensen wel moeilijker.’
Niet iedereen voert een verhoging door
Niet alle supermarkten rekenen de btw-verhoging op alle producten door. Supermarktketen Marqt is het bijvoorbeeld niet eens met de keuze om de gezonde producten in prijs te verhogen. ‘Door deze maatregel worden ongezonde, goedkope producten, die vaak sterk bewerkt zijn, nog aantrekkelijker ten opzichte van gezonde producten. Daar zijn we het niet mee eens, dus stimuleren we de gezonde keuze. We vinden het belangrijk om daarin te investeren’, zegt Joost Leeflang, directievoorzitter bij Marqt.
NOS 02.01.2018 Veel supermarkten openden vandaag voor het eerst na de jaarwisseling weer hun deuren. Klanten moesten hun hoofd er even bijhouden, want nog niet overal zijn de prijskaartjes vervangen.
De prijzen moeten worden aangepast vanwege een belastingverhoging. Vanaf 1 januari moet er 3 procentpunt meer btw betaald worden over voedingsmiddelen. Dat betekent dat veel producten iets duurder zijn geworden.
Monsterklus
Op sommige plekken zal er verwarring zijn geweest over de prijs van een zakje chips of flesje cola. Bij Albert Heijn gelden bijvoorbeeld al de nieuwe prijzen, maar stonden er aan het begin van de dag de oude prijzen nog op de etiketten.
Klanten werden er overigens met borden bij de ingang wel op gewezen wanneer een winkel de etiketten met prijzen nog moest vervangen.
Het bedrijf hoopt dat de prijzen inmiddels allemaal zijn aangepast. “Wij streven ernaar vandaag alle schapkaartjes vervangen te hebben”, zegt een woordvoerder. Een “monsterklus” noemt ze de omprijsactie.
Mensen die voor januari online boodschappen hebben besteld die nog geleverd moeten worden, betalen bij het afrekenen waarschijnlijk iets meer dan ze dachten. Klanten werden daar al wel op gewezen tijdens het online bestellen.
Product gratis
Jumbo is – anders dan marktleider Albert Heijn – de laatste weken van het oude jaar al begonnen met het aanpassen van de prijzen. De komende weken moeten er nog veel prijskaartjes verwisseld worden.
“We hebben ongeveer 32.000 artikelen. En die moeten we in 620 winkels aanpassen qua prijs”, zegt Ton van Veen, financieel topman bij Jumbo. “Daar heb je gewoon wat tijd voor nodig.”
Het uitgangspunt bij Jumbo is dat het prijskaartje overeenkomt met wat er aan de kassa betaald wordt. “Wijkt de kassaprijs van een product af van de schapprijs? Dan krijgt de klant het product gratis mee”, zegt een persvoorlichter.
Alles al om
Aldi-supermarkten hebben net als Albert Heijn alle prijzen in één keer omgezet. “De kaartjes en de prijzen aan de kassa, alles is op 1 januari omgegaan”, zegt een woordvoerder.
Trouw 01.01.2019 Het kabinet presenteert voor 2019 mooie koopkrachtcijfers, maar zadelt de burger ook op met een btw-verhoging en stijgende energiekosten.
Ruim een jaar geleden deed premier Rutte een belofte aan de bevolking. Bij de presentatie van het regeerakkoord zei hij dat het goed gaat met Nederland, maar dat ‘te veel mensen dat nog niet voelen in hun persoonlijk leven’. “Dat moet beter. Dit kabinet gaat er voor zorgen dat de gewone, normale Nederlander er echt op vooruit gaat.” Wie dat precies is, die ‘gewone, normale Nederlander’, liet de premier overigens in het midden.
Over die belofte: met enige trots presenteerde het kabinet vlak voor het kerstreces de nieuwe koopkrachtcijfers. En het moet gezegd, vrijwel alle Nederlanders krijgen het komende jaar meer te besteden. Een belangrijke oorzaak is het verlagen van de inkomstenbelasting. Het credo van dit derde kabinet-Rutte luidt niet voor niets: werken moet lonen. Arbeid wordt minder belast. Ook voor gezinnen zijn er prettige extraatjes, zoals een hogere kinderbijslag en meer kinderopvangtoeslag.
De koopkracht stijgt volgens dit kabinet met gemiddeld 1,6 procent; uiteindelijk moet 96 procent van alle huishoudens er in 2019 op vooruit gaan.
Er is ook minder goed nieuws, dat logischerwijs ook minder hard van de daken wordt geschreeuwd. Een hogere zorgpremie, een verhoging van het lage btw-tarief (van 6 naar 9 procent) en een (forse) stijging van de energierekening. Het kabinet hoopt dat de burgers vooral het zoet zullen onthouden, niet het zuur.
Belastingen
– Dit kabinet wil in 2021 een belastingstelsel invoeren bestaande uit nog maar twee schijven. Vooralsnog zijn het er vier. In 2019 veranderen de tarieven van alle schijven. In het nieuwe jaar wordt over de eerste 20.000 euro (eerste schijf) 36,65 procent belasting betaald. Dat is een lichte verhoging; het was 36,55 procent. Over de tweede schijf (tussen 20.000 en 34.000 euro) daalt het tarief van 40,85 naar 38,10 procent. Dat geldt ook voor de derde schijf (tussen 34.000 en 68.500 euro). Inkomen boven de 68.500 (vierde schijf) wordt voortaan voor 51,75 procent belast. Dat was 51,95.
– De algemene heffingskorting stijgt. Hoe lager het inkomen, hoe hoger het belastingvoordeel. De maximale korting stijgt met 212 euro.
– De arbeidskorting, een ander voordeel voor werkenden, neemt ook toe. De maximale korting stijgt in 2019 met 150 euro. Hier profiteren mensen van met een inkomen tot 41.000 euro.
– Ook de ouderenkorting, een belastingvoordeel voor gepensioneerden, stijgt. De maximale korting groeit met 178, naar in totaal 1596 euro.
– Vrijwilligers kunnen jaarlijks tot 200 euro meer belastingvrij vergoed krijgen, tot een bedrag van 1700 per jaar.
Consumenten
– Het lage btw-tarief gaat omhoog, van 6 naar 9 procent. Dat betekent in de eerste plaats dat boodschappen duurder worden. Volgens het kabinet is het gevolg dat een volle kar boodschappen van 100 euro voortaan 102,83 kost. Dat lijkt te overzien. Maar de btw-verhoging geldt ook voor bloemen, boeken, een bezoek aan de kapper, museum of pretpark en het laten verbouwen van je huis.
– De energierekening stijgt aanzienlijk. Energiebedrijven verhogen hun tarieven voor gas en elektriciteit, het kabinet verhoogt de belasting op aardgas en verlaagt de belastingkorting op de energienota (met 51 euro). Bovendien stijgt de toeslag die iedereen betaalt voor duurzame energieprojecten. Het kabinet zegt dat huishoudens met een gemiddeld energieverbruik 130 euro meer kwijt zijn. Dat kan dus ook (veel) meer zijn.
– Roken wordt duurder; de accijnzen gaan verder omhoog. Voor een pakje met twintig sigaretten bent u 6 cent meer kwijt. De prijs van een pakje shag van 40 gram gaat met 11 cent omhoog.
– De kosten van een nieuw paspoort stijgen. Een gemeente mag maximaal 6,07 euro meer vragen. Een paspoort kost in 2019 maximaal 71,37 voor volwassenen en 53,97 euro voor kinderen. Een identiteitskaart kan 5,78 euro duurder worden. Maximaal 56,83 voor volwassenen en 29,95 voor kinderen.
– Een postzegel kost voortaan 87 cent. Dat was 83 cent.
– Door de stijgende huizenprijzen komen woningen met een maximaal aankoopbedrag van 290.000 euro in aanmerking voor Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Vorig jaar lag de grens op 265.000 euro. Deelnemers aan het waarborgfonds hoeven ook nog maar 0,9 procent van de aankoopprijs te storten, in plaats van 1 procent nu.
– Chronisch zieken die thuis ondersteuning nodig hebben, via de Wmo, betalen daar vanaf dit jaar een lagere eigen bijdrage voor. Er komt een vast tarief van 17,50 euro per vier weken. Vooral voor mensen die nu een groot deel van de maatschappelijke ondersteuning zelf betalen, is dat een grote verandering. Zo wil het kabinet de stapeling van zorgkosten voorkomen. Gemeenten hebben de vrijheid om zelf eventueel een nog lager tarief dan 17,50 euro te vragen. Bijvoorbeeld bij mantelzorg of voor huishoudens met een minimuminkomen.
– Er komt een maximum aan de eigen bijdrage voor medicijnen. Deze eigen bijdrage wordt nu gevraagd als iemand duurdere merkmedicijnen wil hebben in plaats van de goedkopere variant die de apotheker meegeeft. De eigen bijdrage voor duurdere varianten medicijnen wordt 250 euro maximaal.
– De maximale zorgtoeslag voor alleenstaanden stijgt met 50 euro tot 1.189. De maximale zorgtoeslag voor partners groeit met 193 euro naar 2.314.
Gezin
– De maximale toeslag voor kinderdagopvang stijgt van 7,45 naar 8,02 euro per uur. Voor buitenschoolse opvang daalt de vergoeding van 6,95 naar 6,89 euro. Voor gastouders verandert het terug van 5,91 in 6,15 euro.
– De kosten van dagopvang stijgen waarschijnlijk. Dit jaar moet er één verzorger per drie baby’s zijn. Nu is de verhouding één op vier. De buitenschoolse opvang wordt vermoedelijk goedkoper, omdat één medewerker vanaf nu toezicht mag houden op twaalf kinderen in plaats van de huidige tien.
– Vanaf 1 april stijgt de kinderbijslag voor kinderen tot en met 5 jaar van 201,05 euro per kwartaal naar 216,55. Voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar stijgt het bedrag van 244,13 euro naar 263,88 en voor kinderen tot 18 jaar van 287,21 naar 309,46.
– Het betaald geboorteverlof voor partners stijgt van twee dagen naar één werkweek.
– Partners, kinderen en ouders van slachtoffers kunnen smartengeld claimen voor de schade die zij zelf ondervinden. Hun naaste moet dan wel zijn overleden of ernstig en blijvend letsel hebben. De hoogte van de vergoeding die de aansprakelijke persoon moet betalen ligt tussen 12.500 en 20.000 euro.
– Vreemdelingen met een betaalde baan krijgen een vrijstelling voor het deel van het inburgeringsexamen dat over de Nederlandse arbeidsmarkt gaat. Voorwaarde is wel dat een kandidaat in de afgelopen twaalf maanden minimaal zes maanden lang 48 uur per maand heeft gewerkt.
Ouderen
– Voor mensen die regelmatig van baan wisselen wordt het makkelijker om een klein pensioen mee te nemen naar een nieuw fonds. Uitvoerders moeten de inbreng van potjes met een uitbetaling van 2 tot 466 euro per jaar straks accepteren. Voorheen kregen mensen deze potjes in één keer uitbetaald als ze van baan wisselden.
– De AOW-leeftijd stijgt van 66 jaar naar 66 jaar en vier maanden.
Lees ook:
Aan de grens zijn ze niet bang voor de BTW-verhoging
Vooral ondernemers aan de grens zullen lijden onder de verhoging van het lage btw-tarief. Maar in het grensplaatsje Glanerbrug maakt niemand zich echt zorgen.
Een groene toekomst is er alleen voor de rijken: de eco-elite
Elsevier 31.12.2018 Het nieuwe jaar staat voor de deur en daarom blikt Elsevier Weekblad vooruit. Wat worden de grootste uitdagingen voor Rutte III voor Rutte III in 2019? Wat zijn de belangrijkste dossiers en wat worden de grootste struikelblokken?
1. Het klimaatakkoord ten uitvoer brengen
Hoewel voorzitter van de ‘klimaattafels’ Ed Nijpels en minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 21 december een ontwerp-klimaatakkoord presenteerden, overheerst de onzekerheid over dit hoofdpijndossier. Want wat de 600 voorgenomen maatregelen gaan kosten, moet nog door het Centraal Plan Bureau (CPB) worden getoetst. Ook berekent het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) of de plannen wel voldoende zijn om het klimaatdoel – in 2030 de helft minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 – daadwerkelijk te halen.
VVD en CDA zijn weliswaar blij met de gepresenteerde maatregelen, maar het kostenplaatje baart beide coalitiepartijen al tijden zorgen. CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma waarschuwde afgelopen zomer in een interview met Elsevier Weekblad al voor een ‘Fortuyn-revolte’ als burgers financieel te zwaar worden belast door de klimaatmaatregelen. De voorbije maanden herhaalde Buma die waarschuwing meerdere malen. Ook vreest hij voor ‘verkeerd beleid’ dat zorgt voor een uittocht van grote bedrijven uit Nederland, waarna die in het buitenland hun CO2-uitstoot niet zullen verminderen. VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff vindt dat Nederland ‘het moet fiksen, maar wel op een faire en eerlijke manier, zodat het betaalbaar blijft’. Minister Wiebes herhaalde in het Haagse café Nieuwspoort diverse keren dat ‘breed maatschappelijk draagvlak’ belangrijk is.
D66
✔@D66
Dit #klimaatakkoord gaat over de toekomst. Nederland laat eindelijk leiderschap zien!
We gaan huizen isoleren Elektrische auto’s worden betaalbaar Vervuilende industrie betaalt klimaatboete Iedereen kan meedoen
De linkerkant van de coalitie is op klimaatgebied ambitieuzer en legt vooral de nadruk op het belang van verregaande verduurzaming. ‘We zijn het aan de komende generaties verplicht om nu in beweging te komen. En dat doen we,’ aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Vergelijkbare taal sprak Rob Jetten. ‘Dit concept-klimaatakkoord bestaat uit ruim 600 afspraken voor de toekomst. Zo is de politiek op z’n best. Als het leiderschap toont. Niet stilzitten, maar in actie komen. Met één duidelijk doel: een schone toekomst voor deze en volgende generaties,’ schreef hij op Twitter. Ook bracht de D66-fractievoorzitter bovenstaande video uit waarin het akkoord werd gevierd als een overwinning van ’klimaataanpakkers’ op ‘klimaatontkenners’ als Donald Trump en Thierry Baudet. ‘Dit klimaatakkoord is voor jouw toekomst. We maken Nederland klimaatleider in de wereld.’
In de oppositie zijn de tegenstellingen nog veel groter. Jesse Klaver (GroenLinks) hekelde de plannen omdat die volgens hem niet ver genoeg gaan. ‘De lat voor een eerlijk en effectief klimaatbeleid ligt hoog en dit ontwerpakkoord haalt die lat niet.’ Hij is van mening dat grote bedrijven te veel inspraak hebben, en riep premier Rutte op hen weg te sturen bij de onderhandelingen. Lammert van Raan, Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, is ook voorstander van het wegsturen van multinationals als Shell.
Aan de andere kant van het politieke spectrum overheerst juist de kritiek dat de plannen ‘onhaalbaar’ en ‘onbetaalbaar’ zijn voor burgers, die niet zijn geraadpleegd bij het opstellen ervan. Zo spreekt PVV-leider Geert Wilders van ‘klimaatwaanzin van dit kabinet’, waarvan mensen wakker zouden liggen. ‘De burger mag bloeden van de VVD en het CDA.’ Thierry Baudet (Forum voor Democratie) verwijt die partijen ‘dictatoriale maatregelen’, en stelt dat er ‘een soort heimelijke GroenLinkser aan het roer’ staat van het kabinet.
2. Verkiezingen Provinciale Staten en Europees Parlement
Met zowel een verdeelde coalitie als oppositie lijken de onderhandelingen over de uitwerking van het klimaatakkoord in de Tweede Kamer lang en moeizaam te gaan verlopen, zeker met de Provinciale Statenverkiezingen (20 maart) in aantocht. Naar verwachting zullen de partijen zich de komende tweeënhalve maand stevig gaan profileren, niet in de laatste plaats op het thema klimaat. Eén vraag staat centraal: wie gaat de energietransitie betalen?
Thierry Baudet
✔@thierrybaudet
De waanzin gaat door. Dictatoriale maatregelen door een volkomen losgeslagen VVD/CDA-kabinet met een soort heimelijke GroenLinkser aan het roer. Dit moet echt stoppen. Word NU lid van #FVD en help ons op 20 maart via de Eerste Kamer dit beleid te cancelen. http://Fvd.nl
De Telegraaf
✔@telegraaf
Wie niet meegaat, wordt keihard beboet. Dat blijkt uit de honderden voorstellen in het klimaatakkoord. https://www.telegraaf.nl/nieuws/2951008/klimaatkassa-vvd-en-cda-losgeslagen-van-achterban … 850
De nieuw verkozen leden van de Provinciale Staten en de kiescolleges – voor Nederlandse ingezetenen van Caribisch Nederland – kiezen op 27 mei de nieuwe leden van de Eerste Kamer. Mocht de coalitie daar zijn meerderheid kwijtraken, is de kans groot dat de concrete uitvoering van nieuw klimaatbeleid alleen maar moeilijker zal worden.
Een kleine week eerder, op 23 mei, gaat Nederland ook al naar de stembus voor de Europese verkiezingen, waarbij de leden van het Europees Parlement worden gekozen. De afgelopen 25 jaar was de animo voor deze vijfjaarlijkse verkiezingen laag: het opkomstpercentage lag telkens tussen de 30 en 40 procent. Desalniettemin zijn diverse Nederlandse politieke partijen al enkele maanden druk met de voorbereidingen, onder meer omdat naast een zetel in het parlement in Straatsburg ook de opvolging van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, op het spel staat. Namens Nederland hebben Frans Timmermans (PvdA/Sociaal-democraten) en Bas Eickhout (GroenLinks/Groenen) zich kandidaat gesteld om de machtigste man van de Europese Unie te worden.
Met het oog op de verkiezingen in de eerste helft van het komend jaar, is de verwachting dat de meeste partijen zich vooral zullen richten op het verleiden van kiezers met stevige plannen en zogenoemde proefballonnetjes. Dat lijkt de kans dat het in oktober 2017 gesloten Regeerakkoord het komend jaar verder wordt uitgevoerd aanzienlijk te verkleinen, zeker met de alles overschaduwende splijtzwam, het klimaatakkoord, in het achterhoofd.
3. Schiphol overvol
Op het gebied van luchtvaart staat verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen voor de loodzware taak om de opening van vliegveld Lelystad Airport in goede banen te leiden. Dat dat niet makkelijk verloopt, is duidelijk: de opening van de luchthaven is met minimaal een jaar uitgesteld tot 2020.
Begin december kreeg Van Nieuwenhuizen een nieuwe tegenslag te verwerken. De Europese Commissie ging niet akkoord met het de regeling die ervoor moet zorgen dat vluchten van Schiphol naar Lelystad worden verplaatst. Van Nieuwenhuizen is met de Europese Commissie in gesprek om de regeling aan te passen.
Alsof dat nog niet genoeg was, besloot een ruime Kamermeerderheid 20 december een motie aan te nemen die autonome groei op Lelystad Airport verbiedt. Diezelfde motie verbiedt overigens ook vrachtverkeer vanaf het nieuwe vakantievliegveld.
Lelystad moet een deel van de vakantievluchten van Schiphol overnemen. Tot 2023 zou het om maximaal 10.000 starts en landingen per jaar gaan, daarna maximaal 45.000. Op Lelystad mogen volgens de plannen alleen maatschappijen gaan vliegen die vluchten op Schiphol opgeven.
Vooral in Gelderland en Overijssel is er veel weerstand ontstaan tegen de lage aanvliegroutes. Een eerder onderzoek met meetgegevens over de geluidsoverlast bleek fouten te bevatten.
4. Brexit
Er hangt een ‘no deal’ – geen akkoord – in de lucht. Op 29 maart 2019 moet de Britse uittreding geregeld zijn. Op 15 januari komt het Lagerhuis bij elkaar om te stemmen over de deal die nu op tafel ligt. Stemt een meerderheid het plan weg, dan is er vrijwel geen tijd meer om de deal aan te passen en is een ‘harde Brexit’ een feit.
Bij een harde Brexit krijgen bedrijven die handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk veel meer papierwerk voor hun kiezen. Voor sommige producten komen importtarieven van 17 procent. Grenscontroles komen terug en dat betekent lange wachttijden bij havens en vliegvelden.
De export naar het Verenigd Koninkrijk van de Land- en tuinbouw is nu nog 8 miljard, wat daarmee gaat gebeuren, is onzeker. Voor Nederlandse vissers is het onduidelijk of ze in Britse wateren mogen blijven vissen. Ook bestaan er vragen over het uitwisselen van informatie tussen politie en justitie. De levering van medicijnen kan onder druk komen te staan doordat Europese wet- en regelgeving vervalt. Ten slotte heeft de Brexit gevolgen voor militaire EU-missies waar het Verenigd Koninkrijk niet langer aan deel hoeft te nemen.
Om de Brexit het hoofd te bieden, worden duizenden nieuwe krachten gezocht, voor bij de douane, de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), maar ook de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Aan Rutte de taak dit in goede banen te leiden en te zorgen dat Nederland zo min mogelijk schade aan de mogelijke chaos ondervindt.
5. Het Kinderpardon
Een andere kwestie die de coalitie het komend jaar dreigt te splijten, is het kinderpardon. Na de slepende zaak met de Armeense kinderen Lili en Howick, die in september te elfder ure toch mochten blijven omdat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (VVD) zijn discretionaire bevoegdheid gebruikte, kwamen tal van oproepen voor een ruimer kinderpardon. Zo verzamelde televisiepresentator Tim Hofman met een petitie ruim 250.000 handtekeningen voor een ruimer kinderpardon, die hij aanbood in de Tweede Kamer. Daarmee wilde hij vooral de christelijke regeringspartij CDA overtuigen, die er net als de VVD niets in ziet om 400 uitgeprocedeerde ‘gewortelde’ kinderen en hun gezinnen alsnog toe te laten in Nederland.
De twee partijen staan lijnrecht tegenover de ChristenUnie, voorstander van een nieuw kinderpardon. Op het partijcongres in november stemde een ruime meerderheid nog vóór een motie voor een uitzetstop van ‘gewortelde’ asielkinderen. Die motie was ondertekend door 140 ChristenUnie-leden, onder wie de Armeense Hayarpi Tamrazyan, die al sinds eind oktober ‘kerkasiel’ krijgt, eerst in Katwijk, daarna in de Bethelkerk in Den Haag. Omdat de overheid geen kerkdienst mag onderbreken, wordt al ruim twee maanden een dienst gehouden in het buurt- en kerkhuis.
Fractieleider Gert-Jan Segers noemde de aangenomen motie op zijn partijcongres een ‘duidelijk signaal’, maar blijft naar eigen zeggen trouw aan het regeerakkoord. Kamerlid Joël Voordewind greep de motie aan om de discussie met de andere regeringspartijen VVD, CDA en D66 te heropenen. Aangezien ook laatstgenoemde partij volgens het eigen verkiezingsprogramma een ruimer kinderpardon wil, ligt onenigheid in de coalitie op de loer.
De omstreden imam Fawaz Jneid heeft bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een klacht ingediend. Jneid heeft een gebiedsverbod opgelegd gekregen voor de Schilderswijk en Transvaal omdat hij in die wijken jongeren zou aansporen tot jihadisme.
De “haatimam” kreeg in 2017 van de rechter een gebiedsverbod voor de twee wijken. Deze uitspraak vocht Jneid al eerder aan in hoger beroep, maar zonder succes. Sindsdien is het verbod al twee keer verlengd.
Telegraaf 12.02.2019
Gebiedsverbod
De volgende stap voor Jneid is om het besluit van de rechter aan te vechten via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. “Het Openbaar Ministerie heeft de uitspraken onderzocht en niet strafbaar bevonden”, aldus het persbericht van Human Rights Lawyers. “Zijn grondrechten worden op deze wijze beperkt.”
Eerder al kondigde burgemeester Pauline Krikke van Den Haag voor Fawaz Jneid met veel bombarie een gebiedsverbod af voor de Schilderswijk en Transvaal. Jneid liet vervolgens onze veelgeprezen democratische rechtsstaat overuren maken door het gebiedsverbod juridisch aan de kaak te stellen, om ondertussen zelf doodleuk een preek te gaan houden in een ander gebied van Den Haag.
AD 23.01.2019
Geprovoceerd ????
Een deel van de lokale politiek reageerde al eerder nogal woest; Frans de Graaf (VVD), Nino Davituliani (Groep de Mos) en Daniëlle Koster (CDA) voorop. Zij voelen zich geprovoceerd. Hoe naïef kunnen raadsleden zijn? Het gebiedsverbod voor Fawaz Jneid is van meet af aan totale onzin geweest; symboolpolitiek van een tandeloos college: niks meer, niks minder.
Hoe hadden we het dan voor ons gezien? Fawaz Jneid die in tijgersluipgang om de Schilderswijk en Transvaal heen kruipt en door een verrekijker de zwaarbewapende stadswachten in de gaten houdt, en net zo lang geduld opbrengt tot er een zijn wachthuisje verlaat om naar het genderneutrale toilet te gaan? Om vervolgens naar het Hobbemaplein te rennen om daar op een zeepkist heel hard te gaan staan preken?
Natuurlijk niet. Fawaz Jneid wijkt uit naar zalencentrum Kristal in de Binckhorst, en als hij voor de Binckhorst ook een gebiedsverbod krijgt, naar Moerwijk. Tot hij alle Haagse politici en juristen knettergek heeft gemaakt en alle acht stadsdelen verboden gebied zijn verklaard: dan neemt Jneid zijn intrek in de Herenstraat in Voorburg en gaat hij vloggen.
Strafrecht
De omstreden imam kan preken waar hij wil – maar niet wát hij wil. Daar is ons strafrecht helder over; laten de inlichtingendiensten Fawaz Jneid vooral blijven volgen en horen. En áls hij dan in de fout gaat, laat de politiek dan eens doorpakken: paspoort afnemen, en Marco Kroon vragen om de imam persoonlijk naar de heetste woestijn op aarde te begeleiden, zodat hij daar zijn middeleeuwse gedachtegoed kan verkondigen.
Minister van Justitie en Veiligheid
Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) zegt dat hij ‘walgt’ van de extremistische uitspraken van de omstreden Haagse imam Fawaz Jneid, maar dat het Openbaar Ministerie geen kans ziet om hem te vervolgen. De minister zegt dat in antwoord op Kamervragen van de PvdA.
Volgens Grapperhaus monitort het OM zorgvuldig de uitspraken van de imam. ‘Wij houden alles wat hij zegt tegen het wetboek van strafrecht’, verzekert de minister. ‘Maar ook op Facebook doet deze meneer alles nét binnen de grens.’
Dat de man steeds met succes de grenzen van het toelaatbare opzoekt, frustreert ook Grapperhaus zelf. De minister wil graag samen met de Tweede Kamer kijken wat nodig is om een stevigere aanpak wel mogelijk te maken.
Dat betekent dan waarschijnlijk wel ‘dat we een stukje van de vrijheid van meningsuiting moeten inleveren’, zegt Grapperhaus. Hoewel dat recht een ‘fundament van onze rechtsstaat’ is, wil hij af van uitlatingen zoals die van Fawaz, waardoor andere mensen ‘worden bedreigd in hun bestaan’.
Speciale band
De imam ging weer vol op het orgel. We hebben al lang een speciale band met imam Fawaz Jneid, die door zijn aanhang sjeik Fawaz werd genoemd. In 2002 maakte het publiek kennis met hem.
In 2002 moest ik voor het tv-programma NOVA de in het geheim gemaakte opnames van een aantal preken bekijken en analyseren. Zij hadden de uitzending daarvan vanwege de verkiezingen uitgesteld. NOVA wilde niet worden beschuldigd van steun aan de LPF. Dus werden de opnames pas na de verkiezingen uitgezonden.
Vreemd, want bij het beschadigen van VVD of andere partijen tijdens een verkiezingscampagne wordt niet zo’n politieke risicoanalyse gemaakt. Maar goed, uiteindelijk zond NOVA in twee afleveringen de preken van de imams uit, met commentaren van ondergetekende, Ahmed Aboutaleb en Ayaan Hirsi Ali.
Geen centimeter vooruitgang in strijd tegen radicale imams
Zestien jaar later mogen we constateren dat we geen centimeter vooruitgang hebben geboekt in de strijd tegen de radicale imams van het salafistische geloof. Eén ding is wel veranderd: we noemen ze nu haat-imams of haatpredikers.
Daarnaast is het aantal salafisten gegroeid. Ze hebben zelfs hier en daar bij de gemeenteraadverkiezingen een aantal zetels veroverd. Het gaat nu om een aanzienlijke groep. Dat geldt overigens ook voor andere West-Europese landen. Dit stemt niet vrolijk.
Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
Telegraaf 04.06.2019 Het prediken van haat via sociale media moet worden aangepakt. Dit vinden diverse partijen in de Haagse gemeenteraad nu blijkt dat salafistische imams op Facebook ongestoord hun gang kunnen gaan. De omstreden imam Fawaz Jneid bezit zelfs een fanpagina met bijna 1200 volgers.
Het actieve online gedrag van streng islamitische predikers, die hun volgers ook live toespreken, baart de lokale politiek grote zorgen. De streng-islamitische Jneid, die eerder werd veroordeeld voor het sluiten van illegale sharia-huwelijken, kreeg vanwege de staatsveiligheid een gebiedsverbod voor twee Haagse wijken opgelegd.
Omdat hij niet meer in Transvaal mag komen, verkocht de uit Tripoli afkomstige Leidschendammer recent (met winst) het pand aan de Cillierstraat waar hij een moskee wilde beginnen. Dat de imam online wel gewoon bezig blijft, valt ook de lokale CDA-fractie op.
„Ik maak me daar grote zorgen om, vooral als blijkt dat er aan haatzaaien wordt gedaan en andere zaken worden gepropageerd die tegen onze rechtsstaat ingaan of antidemocratische geluiden”, zegt fractievoorzitter Danielle Koster.
„Dat valt wat mij betreft niet onder de vrijheid van religie en ik roep het college op hier eindelijk eens tegen op te treden.” Koster verwijst naar het vorig jaar gepresenteerde collegeakkoord waarin staat dat de gemeente zich inzet om haatzaaiende content van sociale media te verwijderen. Over de kwestie stelden de christendemocraten eerder samen met D66 schriftelijke vragen.
Coalitiepartij Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat er ’realtime alarmbellen af moeten gaan bij een online terroristische melding’. „We moeten ernaartoe dat iemand op een gegeven moment helemaal niks meer kan plaatsen”, zegt woordvoerder Elias van Hees.
„Alleen op die manier voorkom je dat jongeren geïnjecteerd worden met haatpreken.” Ook gaat de partij, die vandaag schriftelijke vragen stelt, de landelijke overheid oproepen om veroordeelde haatpredikers met een dubbele nationaliteit het land uit te zetten. „Als gemeente hebben we onvoldoende middelen om een harde aanpak te regelen voor dit soort lieden.”
De kwestie heeft volgens Hart voor Den Haag ook betrekking op de Nederlands-Marokkaanse imam El Alami Amaouch, die België werd uitgezet omdat hij ’een gevaar vormt voor de nationale veiligheid’. Volgens de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie is hij ’gif voor moslimjongeren’. De eveneens op internet actieve prediker woont sinds 2017 in Den Haag.
Vorig jaar kwam zijn meerderjarige zoon naar de hofstad, nadat hij in België een deradicaliseringsprogramma volgde. De tiener kreeg de straf nadat hij in 2016 in een YouTube-video had opgeroepen christenen te vermoorden.
Kamerleden Attje Kuiken (PvdA) en Arno Rutte (VVD) vroegen eerder al naar de mogelijkheden van ’een digitaal gebiedsverbod’. Volgens Maarten Groothuizen (D66) zou dit op Europees niveau geregeld moeten worden.
Telegraaf 12.02.2019 De omstreden prediker Fawaz Jneid krijgt opnieuw geen voet aan de grond in de Haagse wijken Schilderswijk en Transvaal.
Minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie heeft besloten het eerder opgelegde gebiedsverbod voor de salafistische sjeik wederom met een halfjaar te verlengen.
Jneid blijft volgens de minister een bedreiging voor de nationale veiligheid. Ook verkondigt de streng islamitische prediker ’een intolerante boodschap, waarmee hij bijdraagt aan de radicalisering van jongeren die met name woonachtig zijn in de twee kwetsbare Haagse wijken’.
Burgemeester Krikke drong aan op de maatregel, nadat de geestelijke in 2017 onder het mom van een boekwinkel in Transvaal een moskee had willen openen. Jneid ging meerdere malen tevergeefs in beroep en probeert zijn imperium op sociale media uit te breiden.
De streng islamitische sjeik, die vorig jaar ineens opdook in de Amsterdamse El Tawheed-moskee, zegt onder meer in een televisieoptreden dat als hem wordt belet in moskeeën te prediken, sommige politici hetzelfde doen als IS. „In gebieden die IS bezet dringen ze hun ideologie op aan mensen.”
Volgens een woordvoerder van de NCTV heeft de minister in zijn besluit om het gebiedsverbod te verlengen ’alles meegenomen’. De maatregel geldt tot 15 augustus.
Den HaagFM 12.02.2019 Het gebiedsverbod in de Schilderswijk en Transvaal van de omstreden imam Fawaz Jneid is met een halfjaar verlengd. Dat meldt de Telegraaf.
De krant zegt dat Jneid volgens minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie een bedreiging voor de nationale veiligheid blijft. Ook verkondigt de streng islamitische prediker een intolerante boodschap, waarmee hij bijdraagt aan de radicalisering van jongeren die met name woonachtig zijn in de twee kwetsbare wijken.
Burgemeester Krikke drong aan op de maatregel, nadat de geestelijke in 2017 onder het mom van een boekwinkel in Transvaal een moskee had willen openen. Jneid ging meerdere malen tevergeefs in beroep. De maatregel duurt nu tot 15 augustus.
Den HaagFM 22.01.2019 De islamitische stichting Qanitoen mag ook van het gerechtshof in Den Haag geen gebedsdiensten houden in haar pand aan de Cilliersstraat in Transvaal. Dat heeft het hof dinsdag bepaald in een hoger beroep dat de stichting had aangespannen tegen de gemeente.
Het pand staat geregistreerd als boekwinkel maar de stichting hield er maandenlang op vrijdagen gebedsdiensten. De omstreden imam Fawaz Jneid (foto) kwam er wel eens prediken, maar kreeg toen zelf een gebiedsverbod voor de wijk opgelegd.
Het eerdere vonnis van de rechtbank blijft hiermee overeind. Dat betekent dat voor elke keer dat de stichting de bepalingen overtreedt, een boete kan worden opgelegd van 5.000 euro.
OmroepWest 22.01.2019 De islamitische stichting Qanitoen mag ook van het gerechtshof in Den Haag geen gebedsdiensten houden in haar pand aan de Cilliersstraat in het Transvaalkwartier in Den Haag. Dat heeft het hof dinsdag bepaald in een hoger beroep dat de stichting had aangespannen tegen de gemeente Den Haag.
Het eerdere vonnis van de rechtbank blijft hiermee overeind. Dat betekent dat voor elke keer dat de stichting de bepalingen overtreedt, een boete kan worden opgelegd van 5000 euro.
Imam Karrat zegt dat hij geen volgende stap meer kan maken. De Essalam-moskee is de grootste van Nederland.
NOS 21.12.2018 Azzedine Karrat, de imam van de omstreden Essalam-moskee in Rotterdam Zuid, is gestopt met zijn werkzaamheden. Vandaag was zijn laatste werkdag. In een video op YouTube zegt hij dat het geen gemakkelijk besluit was.
“Ik heb afscheid genomen van de prachtigste moskee van Europa”, zegt Karrat. “Als imam kan ik geen volgende stap meer maken. Als ik iets wil organiseren, krijg ik meer en meer met obstakels te maken.”
De 31-jarige Karrat schrijft verder op sociale media dat hij stopt omdat het hem als imam niet is gelukt om de gemeenschap te verenigen, om samen aan een oplossing te werken. “We hebben het lang geprobeerd, maar zonder succes.”
Karrat werkte vijf jaar voor de moskee in Rotterdam-Zuid. Die kwam in opspraak vanwege financiering door de Al Maktoum Foundation uit de Verenigde Arabische Emiraten. De stichting investeerde acht miljoen euro in de bouw, en legt jaarlijks een half miljoen euro bij om de moskee te laten draaien.
In maart werd al het personeel al ontslagen. Op de achtergrond speelde een conflict over wie het in de moskee voor het zeggen had: Rotterdamse gelovigen of financiers in de VAE. Karrat besloot aan te blijven.
Nu vertrekt hij alsnog. Hij gaat de komende tijd gebruiken om te reflecteren. “Om dit te laten bezinken en insjallah mijn werk als verbinder, spreker en vooral als mens voort te kunnen zetten.”
Aanslagen
Karrat kreeg twee jaar geleden de schijnwerpers op zich toen islamitische organisaties en moskeeën met afschuw reageerden op de aanslagen in Brussel. Ook Karrat deed dat. Hij riep op tot eenheid en verbroedering.
“Op het moment dat wij onze krachten bundelen en saamhorigheid realiseren, dan kunnen we deze strijd winnen”, zei Karrat toen. “Op het moment dat wij terroristen de ruimte geven, dan zullen zij dit soort aanslagen plegen.”
Den HaagFM 20.12.2018 De omstreden imam Fawaz Jneid heeft bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een klacht ingediend. Jneid heeft een gebiedsverbod opgelegd gekregen voor de Schilderswijk en Transvaal omdat hij in die wijken jongeren zou aansporen tot jihadisme.
De “haatimam” kreeg in 2017 van de rechter een gebiedsverbod voor de twee wijken. Deze uitspraak vocht Jneid al eerder aan in hoger beroep, maar zonder succes. Sindsdien is het verbod al twee keer verlengd.
De volgende stap voor Jneid is om het besluit van de rechter aan te vechten via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. “Het Openbaar Ministerie heeft de uitspraken onderzocht en niet strafbaar bevonden”, aldus het persbericht van Human Rights Lawyers. “Zijn grondrechten worden op deze wijze beperkt.”
OmroepWest 20.12.2018 Imam Fawaz Jneid heeft een klacht ingediend bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Jneid kreeg een gebiedsverbod voor twee Haagse wijken: de Schilderswijk en Transvaal. Dit omdat hij hier jongeren zou aansporen tot jihadisme.
In 2017 werd Jneid door een rechter een gebiedsverbod opgelegd voor de twee wijken. Jneid vocht deze uitspraak al eerder aan in hoger beroep, zonder succes. Het verbod is inmiddels al twee maal verlengd.
De imam gaat nu via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens deze beslissing aanvechten. Volgens Human Rights Lawyers ‘leiden de verweten roepen van Jneid niet tot geweld of terrorisme’. ‘Het Openbaar Ministerie heeft de uitspraken onderzocht en niet strafbaar bevonden’, aldus het persbericht. ‘Zijn grondrechten worden op deze wijzen beperkt.’
De huurdersorganisatie Woonbond en koepel van woningcorporaties Aedes hebben afspraken gemaakt over de huurverhogingen in de komende drie jaar.
De onderhandelaars hebben in het sociaal huurakkoord afgesproken dat huren van sociale huurwoningen vanaf juli volgend jaar gemiddeld gelijke tred moeten houden met de stijging van de prijzen. De afgelopen jaren mocht de huurstijging daar maximaal 1 procent boven zitten. Vorig jaar bedroeg de inflatie 1,4 procent.
Scheefwonen versus Knelhuren
Verder zijn de partijen het erover eens dat de huren worden bevroren als bewoners een huursom betalen die te hoog is in relatie tot hun inkomen. In sommige gevallen kunnen bewoners ook huurverlaging krijgen als hun inkomen flink gedaald is.
AD 18.12.2018
Woningen zijn niet voor iedereen betaalbaar
Directeur Paulus Jansen van de Woonbond stelt dat er nog steeds te veel huurders zijn die maandelijks moeite hebben de huur te betalen. “De trend dat de huren harder stijgen dan de inflatie en de inkomensontwikkeling van het grootste deel van de huurders moet worden gekeerd.”
Dat wordt namens de woningcorporaties beaamd door Marnix Norder. “Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid en matigen we de huurprijzen nog verder.”
Hij voegt eraan toe dat er wel geld nodig is om huizen bij te bouwen of bestaande woningen sneller energiezuinig te maken. Daarom doet Aedes een beroep op het kabinet om die investeringen mogelijk te maken.
Beide partijen stellen dat dit Sociaal Huurakkoord niet eenvoudig tot stand is gekomen. Zo is er veel vraag naar betaalbare huurwoningen, moet er worden geïnvesteerd in duurzaamheiden hebben corporaties last van een toenemende belastingdruk.
Desondanks hebben betaalbare huren de eerste prioriteit, zeggen Aedes en de Woonbond. Hun akkoord moet nog wel worden bevestigd door de aangesloten leden.
Huren 2019
Het gemiddelde aan huurstijgingen bij woningcorporaties mag volgend jaar niet hoger zijn dan maximaal 2,6 procent (1,6% inflatie + 1 procentpunt). Het optrekken van de huur na een verhuizing (huurharmonisatie) telt daarin mee.
Op huishoudniveau mogen in het zogeheten gereguleerde segment de huren met maximaal 4,1 procent stijgen. Voor scheefwoners is dat maximaal 5,6 procent. Het kabinet wil zo de doorstroming van hogere inkomens blijven stimuleren.
De beperkte huursomstijging van 2,6 procent zorgt gemiddeld gezien voor een demping van de huurverhogingen. Huurverhogingen boven dit percentage moeten dan worden gecompenseerd met lagere of geen huurverhogingen.
De maximale huursomstijging geldt niet voor particuliere verhuurders.
De cijfers zijn vandaag door minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) in de Staatscourant gepubliceerd. De maximale huurverhoging is gebaseerd op het vastgestelde inflatiecijfer van 1,6 procent en een opslag van 2,5 procentpunt. Voor scheefwoners is de opslag 4 procentpunt.
Sociaal Huurakkoord 2018
Als de leden van Aedes en de Woonbond het concept Sociaal Huurakkoord 2018bekrachtigen, dan stellen deze partijen voor om de maximale huursomstijging voor corporaties gelijk te stellen aan inflatie, maar dan exclusief huurharmonisatie, liberalisatie en huurverhogingen wegens verduurzaming.
Voor wijziging van wat in de berekening van de maximale huursomstijging per corporatie per kalenderjaar meetelt en wat niet, moet eerst de wet worden aangepast en dat lukt niet vóór 1 januari 2019.
Daarom kan die afspraak uit het concept Sociaal Huurakkoord nog niet voor 2019 in de wetgeving geregeld worden. Maar corporaties mogen uiteraard in de lijn van het Sociaal Huurakkoord hun huursomstijging in 2019 zoals die nu geldt (inclusief huurharmonisatie) op vrijwillige basis beperken tot minder dan 2,6 procent.
Maximale huurverhoging per woning:
4,1 procent voor huishoudens met een inkomen tot en met 42.436 euro;
5,6 procent voor huishoudens met een inkomen boven 42.436 euro.
Huishoudens van 4 of meer personen en huishoudens waarbij iemand de AOW-leeftijd heeft bereikt, zijn uitgezonderd van de hogere huurverhoging. Dat geldt ook voor bepaalde groepen chronisch zieken en gehandicapten. Voor al deze categorieën geldt een maximale huurverhoging van 4,1 procent.
Voor onzelfstandige woningen (kamers), woonwagens en standplaatsen mag de huur vanaf 1 juli 2019 met maximaal 3,1 procent worden verhoogd.
Woningvoorraad
Bij ruim de helft van alle sociale huisvesters is de voorraadbetaalbare woningen in 2017 gekrompen. Dat blijkt uit de Aedes Benchmark 2018.
Bij 149 corporaties is het bezit aan betaalbare woningen gekrompen. Groei was er bij 122 corporaties. Per saldo zijn 17.000 betaalbare woningen verdwenen, een daling van 0,9 procent.
Ook deden corporaties massaal afstand van duurdere sociale huurwoningen (tussen hoge aftoppingsgrens van 635 euro en liberalisatiegrens van 711 euro): 206 corporaties zagen dit deel van het woningbezit afnemen. Slechts 61 corporaties hadden eind 2017 meer van woningen met een huur tussen 635 en 711 euro in bezit in vergelijking met begin 2017. Per saldo tellen de sociale huisvesters55.000 minder van deze woningen, een daling van 2,6 procent.
Woningstichting Den Helder zag de betaalbare woningvoorraad het snelst krimpen: -18 procent. De corporatie Wierden en Borgen uit Groningen breidde van alle corporaties het snelst uit: +34 procent. Een deel van de nieuwbouw komt daar voor rekening van de versterkingsoperatie in verband met de aardbevingen.Op lange termijn verdwijnen de corporatiewoningen
Aedes verklaart de daling van de beschikbaarheid deels door de eenmalige overheveling van woningen naar de commerciële tak van corporaties. Een gevolg van de nieuwe Woningwet. In totaal zijn er 51.000 woningen tot de liberalisatiegrens uit de zogeheten DAEB-tak (sociale huurwoningen) ondergebracht in de niet-DAEB-tak (commerciële tak).
Na deze administratieve verhuizing zijn de woningen nog steeds in bezit van de corporatie en dus niet direct onttrokken aan de sociale woningvoorraad, benadrukt Aedes. Echter, op lange termijn verdwijnen de meeste woningen wel.
“Als deze overheveling naar niet-DAEB buiten beschouwing wordt gelaten, zou de voorraad tot de hoge aftoppingsgrens met 0,7 procent zijn gegroeid. Bij de totale voorraad tot de liberalisatiegrens zou dat een afname van 0,2 procent zijn geweest”, verantwoordt Aedes de verandering van de sociale huurvoorraad.
De 291 geënquêteerde corporaties (90 procent van alle corporaties) bouwden in 2017 11.900 sociale huurwoningen. Ze kochten 5.000 woningen aan en sloopten er 8.100. Daarnaast werden 8.400 woningen verkocht. Per saldo werden 500 sociale huurwoningen door de corporaties toegevoegd.
Bedrijfslasten per woning 35 euro gestegen
De corporaties moeten zich sinds de in 2015 herziene Woningwet richten op betaalbare woningen. Door oplopende lasten , zoals de verhuurderheffing, is de druk om efficiënter te werken gegroeid. De afgelopen vijf jaar zijn de beïnvloedbare bedrijfslasten totaal met 25 procent gedaald. De niet-beïnvloedbare bedrijfslasten (onder andere verhuurdersheffing) zijn in dezelfde periode met ruim 75 procent gestegen.
De totale bedrijfslasten per verhuureenheid (meestal woning) zijn in 2017 met 35 euro gestegen. De daling van de beïnvloedbare bedrijfslasten komt vrijwel volledig voor rekening van de daling van de personeelskosten met 24 euro.
Onderhoudskosten 16 procent gestegen
In 2017 zijn de kosten voor onderhoud en woningverbetering met 16 procent gestegen (349 euro) naar 2.495 euro per woning. Deze stijging is inclusief prijsindexatie. Oorzaak is een toename van de investeringen in woningverbetering van 210 euro woning (516 miljoen euro) en planmatig onderhoud van 127 euro per woning (312 miljoen euro).
Van de investeringen in woningverbetering wordt een groter aandeel in energetische maatregelen geïnvesteerd. Zo’n 40 procent van de investeringen in woningverbetering (zo’n 268 miljoen euro) is gericht op energetische maatregelen.
Duurzaamheid versus Klimaatakkoord
In 2015 volgde uit de internationale klimaattop in Parijs het ‘Akkoord van Parijs’ dat door 195 landen is ondertekend. Ook Nederland ondertekende dat akkoord en stemde daarmee in de opwarming van de aarde beperken tot ruim onder 2 graden Celsius, met een duidelijk zicht op 1,5 graden Celsius.
Als we de gebouwde omgeving niet sneller duurzamer maken halen we de doelen van het klimaatakkoord niet. Ook de Nederlandse energie zal met het huidige tempo in 2050 niet voor 80 tot 95 procent duurzaam kunnen zijn. De gebouwde omgeving zorgt voor maar liefst 40 procent van de CO2-uitstoot.
Voor kantoren en sociale huurwoningen zijn daarover afspraken gemaakt. Voor koopwoningen gelden die echter nog niet. In de huursector is bovendien een forse inhaalslag nodig, omdat jaarlijks het energielabel van slechts 60.000 huurwoningen – nog geen 3 procent van de woningvoorraad – verbeterd wordt. Dat concludeert ABN AMRO in ‘Op duurzaamheid kun je bouwen‘.
Aannemers vragen veel geld en een woningcorporatie kan dat niet vertalen in betaalbare huren. De oplossing is kleinere woningen bouwen of slim besparen op de bouwkosten.
NOS 14.02.2019 Woningcorporaties kunnen minder nieuwe woningen bouwen dan ze willen. Dat komt door oplopende bouwkosten en gebrek aan locaties. Nieuwbouwprojecten blijken ook geregeld financieel onhaalbaar door die hogere bouwkosten. Dat zeggen woningcorporaties in antwoord op een enquête van belangenvereniging Aedes.
De woningcorporaties hebben de ambitie om tegen het eind van deze kabinetsperiode jaarlijks 34.000 nieuwe sociale huurwoningen te bouwen, maar daar komen ze nu niet aan toe. Vorig jaar werd met 17.000 nieuwbouwwoningen net de helft gerealiseerd.
Op de plank
Aedes-voorzitter Marnix Norder zegt dat nieuwbouwplannen regelmatig op de plank blijven liggen. Daarom wil hij dat de overheid maatregelen neemt: “Veel mensen zijn naarstig op zoek naar een betaalbare huurwoning; jaren wachten op een huis is geen uitzondering meer. Dus gemeenten, pak de woningnood aan en zorg voor bouwlocaties. En kabinet, neem de regie en maak harde afspraken met gemeenten over het aantal huizen dat er moet komen.”
Een gevolg van stijgende bouwkosten is steeds vaker dat projecten financieel niet rond komen, meldt 29 procent van de woningbouwcorporaties. De stichtingskosten van een woning (wat kost het om een sociale huurwoning te bouwen?) zijn niet meer te vertalen in een aanvaardbare maandhuur waarmee de exploitatie gedekt kan worden.
Goedkoper
Woningcorporatie RWS in Goes vroeg vijf aannemers in te schrijven op de bouw van 130 sociale huurwoningen. De offertes vielen allemaal zo hoog uit dat het onbetaalbaar was voor RWS. Directeur Maarten Sas dreigde zelfs met een bouwstop.
Uit gesprekken met de aannemers bleek dat het systeem van aanbesteden niet meer werkt: aannemers hebben te weinig tijd om een doorwrochte offerte op te stellen en geven risicomijdend een heel hoge prijs op.
Na lang praten heeft directeur Sas kort voor Kerstmis alsnog een akkoord bereikt met twee bouwers, die het project nu een stuk goedkoper kunnen bouwen. “Dat kan doordat we samen meer tijd hebben genomen om te kijken waar je kunt besparen, bijvoorbeeld door beter in te kopen, aan te sluiten bij een bestaand project en andere materialen te kiezen”, aldus Sas.
Kleinere woningen bouwen
De Utrechtse corporatie Portaal loste het anders op. Portaal wilde 130 woningen laten bouwen in Leidsche Rijn en kreeg ook te maken met sterk stijgende prijzen. Reijnder Jan Spits, manager volkshuisvesting: “We zien de kosten van zowel materiaal als personeel erg stijgen.
Een appartement dat hier moet worden gebouwd, kostte een aantal jaar geleden nog 150.000 euro. Inmiddels is dat opgelopen tot 190.000 euro per woning. Een flinke stijging, die maar in beperkte mate door ons kan worden opgevangen”.
Portaal koos ervoor de aanvankelijk geplande drie- en vierkamerwoningen te vervangen door tweekamerwoningen, waardoor het financieel weer haalbaar werd. De bouw start in april. Volgend jaar moeten ze klaar zijn voor verhuur.
Ambities
De Autoriteit Woningcorporaties, de onafhankelijk toezichthouder op de sector, onderschrijft de problemen van de woningcorporaties. Directeur Kees van Nieuwamerongen ziet dat er van woningcorporaties veel tegelijk wordt gevraagd: beschikbaarheid van sociale huurwoningen, betaalbare huren, woningen voor midden-huren en het duurzamer maken van het woningbestand.
“Je kunt maar een paar ambities kiezen, niet allemaal. Die keuze moet door het kabinet en de corporaties gemaakt worden. En ik denk dat die keuze ook gemaakt kán worden”, zegt Van Nieuwamerongen.
De meest genoemde knelpunten bij nieuwbouw van sociale huurwoningen:
46 procent: stijgende bouwkosten
40 procent: tekort aan bouwlocaties
36 procent: gebrek aan inzet vanuit de gemeenten
29 procent: financiële haalbaarheid
20 procent: gebrek aan personeel of grondstoffen
Aan de enquête van Aedes hebben 170 woningcorporaties meegedaan.
AD 14.02.2019 Uit een enquête onder 171 woningcorporaties blijkt dat zij steeds meer problemen ondervinden bij de nieuwbouw van huurhuizen. ,,Woningcorporaties willen 34.000 huizen per jaar bouwen”, zegt voorzitter Marnix Norder van Aedes, de koepel van corporaties. ,,Maar we komen nu nog maar tot de helft. Ik vind dat onacceptabel, want de woningnood is hoog. Iedereen kent wel een jongere of een gezin in een uitzichtloze situatie doordat ze geen huis kunnen vinden.”
Bijna de helft van de ondervraagde corporaties noemt stijgende bouwkosten als belangrijke belemmering bij de nieuwbouw van huizen. Door een tekort aan personeel in de bouw stijgen de kosten, ook worden bouwmaterialen steeds duurder. Daardoor kan er minder worden gebouwd. 40 procent van de corporaties wijst daarnaast op een tekort aan bouwlocaties.
Bijna net zoveel corporaties vinden dat ze onvoldoende worden gesteund door gemeenten, die bijvoorbeeld te lage percentages sociale huur vastleggen bij nieuwbouwprojecten. ,,Veel mensen zijn naarstig op zoek naar een betaalbare huurwoning”, zegt Norder. ,,Dus gemeenten, pak de woningnood aan en zorg voor bouwlocaties.”
Ook grijpt Norder de uitkomst van de enquête aan voor een oproep aan het kabinet om harde afspraken met gemeenten te maken over het aantal huizen dat erbij moet komen. Minister Kajsa Ollongren van Wonen wil dat tot 2025 jaarlijks 75.000 nieuwe woningen worden gebouwd in Nederland. Dat aantal wordt volgens deskundigen dit jaar bij lange na niet gehaald.
Ongeveer de helft van alle nieuw te bouwen huizen moet door corporaties worden neergezet. Vorig jaar bouwden de corporaties ruim 17.000 woningen, de helft minder dan gewenst.
Volgens Aedes stagneert de bouw van nieuwe huizen ook door de verhuurderheffing, een belasting voor corporaties. Sinds de invoering van deze belasting in 2013 is de nieuwbouw gehalveerd. Naast de gewraakte verhuurderheffing leiden andere extra belastingen tot minder ruimte om te investeren, klaagt Aedes.
Vorig jaar bleek dat mensen gemiddeld bijna negen jaar op een wachtlijst staan voordat ze in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. In sommige gemeenten loopt de wachttijd op tot dertig jaar.
De eerste afspraken tussen de onderhandelaars zijn nu bekend. Milieuorganisaties zeiden eerder deze maand dat onduidelijk is waar de rekening komt te liggen.
NOS 20.12.2018 Deze kabinetsperiode gaan woningcorporaties al beginnen met het verduurzamen en aardgasvrij maken van woningen. Dat is afgesproken in het klimaatakkoord met gemeenten, bouw- en energiebedrijven. Jaarlijks gaat het om 30.000 tot 50.000 huizen.
“Deze partijen hebben tot uiterlijk 1 april 2019 om zo concreet mogelijk te maken om welke woningen het gaat”, staat in de afspraken die zijn gemaakt aan de klimaattafel. Het is een van de uitkomsten van de onderhandelingen rond het klimaatakkoord, dat morgen officieel wordt gepresenteerd.
Tot nu toe was het probleem dat corporaties meer geld zeiden nodig te hebben dan het kabinet beschikbaar wilde stellen. Dat is nu opgelost: de woningcorporaties krijgen extra middelen naast de eerder toegezegde korting op de verhuurdersheffing van 100 miljoen euro. Via de investeringssubsidie duurzame energie (ISDE), de energie-investeringsaftrek en extra geld voor een wijkgerichte aanpak is er alles bij elkaar bijna een half miljard euro extra beschikbaar.
Als de woningcorporaties op grote schaal beginnen, wordt de techniek om huizen te verduurzamen snel goedkoper, is het idee. De corporaties fungeren dan als startmotor voor de verduurzaming van alle woningen in Nederland.
Gasbelasting
Een andere omstreden maatregel waarover werd gesproken, is de belasting op gas. De lagere inkomens zouden het slachtoffer worden van de energietransitie. Om dat te voorkomen wordt de jaarlijkse teruggave van de energiebelasting de komende vier jaar verhoogd, oplopend tot 65 euro. Een idee dat vorige week nog werd geopperd in de Volkskrant door Gert-Jan Segers, de politiek leider van de ChristenUnie. Later gaat de elektriciteitsbelasting langzaam omlaag.
Ook bestond de vrees dat mensen met een eigen huis veel zouden moeten betalen om hun huis te verduurzamen. In 2021 moeten alle gemeenten hun inwoners vertellen wanneer en hoe ze van het gas af gaan. Dat kan particuliere woningbezitters veel geld kosten. Er komen de komende jaren allerlei regelingen en subsidies om mensen hierbij te ondersteunen. Een belangrijke ontwikkeling is de introductie per 2021 van de gebouwgebonden financiering.
Bij een gebouwgebonden financiering wordt door banken een lening aangeboden die aan het huis hangt in plaats van aan de eigenaar. Net als bijvoorbeeld erfpacht of servicekosten gaat deze lening bij de verkoop van een huis over naar de volgende eigenaar. Om ervoor te zorgen dat deze regeling de kredietwaardigheid van de eigenaar van het huis niet aantast, moet de wet veranderd worden.
Wijken van het gas af
In 2021 moeten alle gemeenten duidelijk hebben gemaakt welke wijken wanneer van het gas af gehaald worden. Afhankelijk hiervan blijft de situatie voor mensen thuis bij het oude of moeten ze ergens in de komende jaren over op elektriciteit of een warmtenet. Dit is bepalend voor de manier waarop mensen hun huis moeten gaan verduurzamen.
De voorzitter van de klimaattafel gebouwde omgeving, Diederik Samsom, zei hier eerder over; “Hol niet allemaal naar de bouwmarkt, trek niet onmiddellijk je cv-ketel van de muur, maar wacht af wat je gemeente gaat doen.” Zo zijn bijvoorbeeld warmtepompen alleen maar geschikt als huizen extreem goed geïsoleerd zijn. Het isoleren van je huis en de aanschaf van zonnepanelen is altijd goed, volgens Samsom.
OmroepWest 18.12.2018 Huurders en woningcorporaties zijn het eens geworden over een gematigde huurstijging in de komende drie jaar. De woonlasten voor huurders mogen in die periode niet boven het inflatiepercentage worden verhoogd.
Aedes en de Woonbond zien betaalbare huren als hun eerste prioriteit. Het akkoord moet nog wel worden bevestigd door de aangesloten leden.
Verder zijn de partijen het erover eens dat de huren worden bevroren als bewoners een huur betalen die te hoog is in relatie tot hun inkomen. In sommige gevallen kunnen bewoners ook huurverlaging krijgen als hun inkomen flink gedaald is.
Moeite met betalen huur
Directeur Paulus Jansen van de Woonbond stelt dat er nog steeds te veel huurders zijn die maandelijks moeite hebben de huur te betalen.
‘De trend dat de huren harder stijgen dan de inflatie en de inkomensontwikkeling van het grootste deel van de huurders, moet worden gekeerd.’
Kabinet moet bijspringen
Dat wordt namens de woningcorporaties beaamd door Marnix Norder. ‘Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid en matigen we de huurprijzen nog verder.’
Hij voegt eraan toe dat er wel geld nodig is om huizen bij te bouwen of bestaande woningen sneller energiezuinig te maken. Daarom doet Aedes een beroep op het kabinet om die investeringen mogelijk te maken.
NU 18.12.2018 Huurders en woningcorporaties zijn het eens geworden over een gematigde huurstijging in de komende drie jaar. De woonlasten voor huurders mogen in die periode niet boven het inflatiepercentage worden verhoogd.
De belangenvereniging van huurders, de Woonbond, en de koepelorganisatie van woningcorporaties Aedes willen daarmee zekerheid bieden over de betaalbaarheid van woningen in de sociale sector.
Beide partijen stellen dat dit Sociaal Huurakkoord niet eenvoudig tot stand is gekomen. Zo is er veel vraag naar betaalbare huurwoningen, moet er worden geïnvesteerd in duurzaamheid en hebben corporaties last van een toenemende belastingdruk.
Desondanks hebben betaalbare huren de eerste prioriteit, zeggen Aedes en de Woonbond. Hun akkoord moet nog wel worden bevestigd door de aangesloten leden.
Woningen zijn niet voor iedereen betaalbaar
Directeur Paulus Jansen van de Woonbond stelt dat er nog steeds te veel huurders zijn die maandelijks moeite hebben de huur te betalen. “De trend dat de huren harder stijgen dan de inflatie en de inkomensontwikkeling van het grootste deel van de huurders moet worden gekeerd.”
Dat wordt namens de woningcorporaties beaamd door Marnix Norder. “Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid en matigen we de huurprijzen nog verder.”
Hij voegt eraan toe dat er wel geld nodig is om huizen bij te bouwen of bestaande woningen sneller energiezuinig te maken. Daarom doet Aedes een beroep op het kabinet om die investeringen mogelijk te maken.
Verder zijn de partijen het erover eens dat de huren worden bevroren als bewoners een huursom betalen die te hoog is in relatie tot hun inkomen. In sommige gevallen kunnen bewoners ook huurverlaging krijgen als hun inkomen flink gedaald is.
Oproep
Heb jij maandelijks moeite om de huur te betalen? Deel hieronder in de NUjij-reacties jouw ervaringen.
NOS 18.12.2018 De huurdersorganisatie Woonbond en koepel van woningcorporaties Aedes hebben afspraken gemaakt over de huurverhogingen in de komende drie jaar.
De onderhandelaars hebben in het sociaal huurakkoord afgesproken dat huren van sociale huurwoningen vanaf juli volgend jaar gemiddeld gelijke tred moeten houden met de stijging van de prijzen. De afgelopen jaren mocht de huurstijging daar maximaal 1 procent boven zitten. Vorig jaar bedroeg de inflatie 1,4 procent.
Binnen de gemaakte afspraak kunnen corporaties variëren; de huren van kwalitatief goede huizen met een relatief lage huur mogen iets meer stijgen. Die stijging kan maximaal 4,5 procent zijn. De Woonbond verwacht dat dit maar weinig zal voorkomen.
De huren van minder goede huizen met een relatief hoge huur mogen met minder dan de inflatie stijgen.
Maatwerk
In het akkoord krijgen corporaties ook de mogelijkheid om maatwerk te leveren. Huren van huurders die in relatie tot hun inkomen veel huur betalen, kunnen worden bevroren.
Huurders die meer betalen dan de sociale huurgrens van 710,68 euro per maand en minder gaan verdienen, bijvoorbeeld door ontslag of na pensionering, krijgen een huurverlaging.
“Dat kan tot 250 euro per maand schelen. Dat komt doordat ze ook in aanmerking komen voor huurtoeslag”, zei directeur Paulus Jansen van de Woonbond in het NOS Radio 1 Journaal.
Nederland telt meer dan 2 miljoen sociale huurwoningen. De leden van de Woonbond en Aedes moeten het akkoord nog goedkeuren.
AD 18.12.2018 De komende drie jaar mogen de huren in de sociale huursector gemiddeld met niet meer dan de inflatie worden verhoogd. Dat betekent voor veel huurders dat hun huurstijging lager zal zijn dan de laatste jaren. Sommige huren worden zelfs bevroren of verlaagd.
Dat is de uitkomst van maandenlange onderhandelingen tussen de woningcorporaties – vertegenwoordigd in koepel Aedes – en de Woonbond. Die partijen maken vandaag bekend dat zij het eens zijn geworden over een sociaal huurakkoord. De leden van Aedes en de Woonbond moeten binnenkort nog stemmen over dit akkoord.
Als het aan de corporaties en de Woonbond ligt, mogen de huren vanaf juli volgend jaar met niet meer dan de inflatie stijgen. Inflatie is de gemiddelde stijging van consumentenprijzen en lag vorig jaar op 1,4 procent. De afgelopen jaren mocht de huurstijging nog 1 procent bóven inflatie liggen. Dat procent gaat er nu af, wat huurders zo’n 80 euro per jaar kan schelen.
,,Veel huurders hebben het al moeilijk genoeg om de eindjes aan elkaar te knopen”, zegt Aedes-voorzitter Marnix Norder. ,,Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid en matigen we de huurprijzen nog verder.”
Huurverlaging
In het akkoord wordt ook opgenomen dat de huur niet wordt verhoogd bij huurders die veel betalen in vergelijking met hun inkomen. Verder kunnen mensen die met hun huur boven de sociale huurgrens van 710 euro zitten en minder zijn gaan verdienen, rekenen op huurverlaging.
,,Er zijn nog steeds te veel huurders die maandelijks moeite hebben de huur te betalen”, zegt Woonbond-directeur Paulus Jansen. ,,De trend moet worden gekeerd dat de huren harder stijgen dan de inflatie. Dat doen we door de huurstijgingen te beperken en in te zetten op het verlagen van woonlasten bij verduurzaming van huurwoningen én door de huurprijzen voor sommige huurders met een laag inkomen te bevriezen of te verlagen.”
Energierekening
Als het aan het kabinet ligt, worden de komende jaren miljoenen huurwoningen in Nederland verduurzaamd. Bij die grootschalige renovaties moet de gemiddelde reële besparing op de energierekening hoger zijn dan de stijging in huur of servicekosten na renovatie. Die afspraak hebben Aedes en de Woonbond ook gemaakt.
De verwachting is dat huurders er bij verduurzaming op die manier op vooruit gaan, doordat de woonlasten dalen. ,,Maar er is natuurlijk ook geld nodig om huizen bij te bouwen en sneller te verduurzamen”, zegt Aedes-voorzitter Norder. ,,We doen een beroep op het kabinet om die investeringen mogelijk te maken.”
De woningcorporaties klagen al langere tijd dat zij vanwege toenemende belastingen weinig financiële ruimte hebben. Daarom is het des te opmerkelijker dat er nu een sociaal huurakkoord ligt. In september liepen de onderhandelingen tussen Aedes en de Woonbond nog vast. Na ingrijpen van minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken gingen de partijen weer om tafel.
Lokaal maatwerk
Ook is afgesproken dat er ‘enige ruimte blijft om lokaal te variëren’. Zo mogen corporaties, huurdersorganisaties en een gemeente straks afspreken om de huur met maximaal 1 procent extra te verhogen, als dat nodig is om in de regio nieuwe huizen te bouwen en de corporatie te weinig geld heeft om dat te kunnen betalen.
Wanneer een nieuwe huurder in een huis komt, kunnen corporaties de huur opnieuw vaststellen. Eerder dit jaar was de Woonbond daar nog tegen, maar vanwege de andere afspraken gaat de bond hier nu toch in mee.
Minister Ollongren is blij met de afspraken. Nadat de leden van Aedes en de Woonbond ermee instemmen, is het huurakkoord officieel. ,,Het is voor huurders goed nieuws dat er nu afspraken komen die aandacht hebben voor de betaalbaarheid”, zegt een woordvoerder van de minister. ,,Ook is het goed dat huurders profiteren van de lagere energierekening die het gevolg is van het energiezuinig maken van huurwoningen.”
RO 18.12.2018 Het gemiddelde aan huurstijgingen bij woningcorporaties mag volgend jaar niet hoger zijn dan 2,6 procent (1,6% inflatie + 1 procentpunt). Het optrekken van de huur na een verhuizing (huurharmonisatie) telt daarin mee. Op huishoudniveau mogen in het zogeheten gereguleerde segment de huren met maximaal 4,1 procent stijgen. Voor scheefwoners is dat maximaal 5,6 procent. Het kabinet wil zo de doorstroming van hogere inkomens blijven stimuleren.
De beperkte huursomstijging van 2,6 procent zorgt gemiddeld gezien voor een demping van de huurverhogingen. Huurverhogingen boven dit percentage moeten dan worden gecompenseerd met lagere of geen huurverhogingen. De maximale huursomstijging geldt niet voor particuliere verhuurders.
De cijfers zijn vandaag door minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) in de Staatscourant gepubliceerd. De maximale huurverhoging is gebaseerd op het vastgestelde inflatiecijfer van 1,6 procent en een opslag van 2,5 procentpunt. Voor scheefwoners is de opslag 4 procentpunt.
Sociaal Huurakkoord 2018
Als de leden van Aedes en de Woonbond het concept Sociaal Huurakkoord 2018 bekrachtigen, dan stellen deze partijen voor om de maximale huursomstijging voor corporaties gelijk te stellen aan inflatie, maar dan exclusief huurharmonisatie, liberalisatie en huurverhogingen wegens verduurzaming.
Voor wijziging van wat in de berekening van de maximale huursomstijging per corporatie per kalenderjaar meetelt en wat niet, moet eerst de wet worden aangepast en dat lukt niet vóór 1 januari 2019. Daarom kan die afspraak uit het concept Sociaal Huurakkoord nog niet voor 2019 in de wetgeving geregeld worden. Maar corporaties mogen uiteraard in de lijn van het Sociaal Huurakkoord hun huursomstijging in 2019 zoals die nu geldt (inclusief huurharmonisatie) op vrijwillige basis beperken tot minder dan 2,6 procent.
Maximale huurverhoging per woning:
4,1 procent voor huishoudens met een inkomen tot en met 42.436 euro;
5,6 procent voor huishoudens met een inkomen boven 42.436 euro.
Huishoudens van 4 of meer personen en huishoudens waarbij iemand de AOW-leeftijd heeft bereikt, zijn uitgezonderd van de hogere huurverhoging. Dat geldt ook voor bepaalde groepen chronisch zieken en gehandicapten. Voor al deze categorieën geldt een maximale huurverhoging van 4,1 procent.
Voor onzelfstandige woningen (kamers), woonwagens en standplaatsen mag de huur vanaf 1 juli 2019 met maximaal 3,1 procent worden verhoogd.
Dinsdagavond 11.12.2018 werd de kerstmarkt van Straatsburg opgeschrikt door een schietpartij. Een schutter opende het vuur op bezoekers in de Franse stad. Daardoor kwamen twee mensen om het leven. Eén persoon is hersendood verklaard.
De vader van de dader van de aanslag op de kerstmarkt in Straatsburg zegt dat zijn zoon aanhanger was van de ideeën van Islamitische Staat. De man werd net als andere familieleden door de politie verhoord, maar sprak vlak na zijn vrijlating met de Franse televisiezender France 2.
In het interview zegt hij dat hij zelf naar de politie is gestapt toen hij doorhad dat zijn zoon diegene was die door de politie werd gezocht. De 29-jarige Cherif Chekatt schoot tijdens de kerstmarkt in Straatsburg dinsdag vier mensen dood. Hij werd twee dagen later na een klopjacht door de politie doodgeschoten.
Het Openbaar Ministerie heeft dat bekendgemaakt, op de dag dat de kerstmarkt in de Franse stad voor het eerst sinds de aanslag weer is opengegaan.
AD 13.12.2018
‘Bravo’
De Franse veiligheidsdiensten hebben alles op alles gezet om de ‘kerstmarktschutter’te vinden. Meer dan 700 agenten zijn vrij gemaakt om de dader op te sporen. Volgens de Franse krant Le Figaro kregen de agenten na het neerschieten van – vermoedelijk – Chekatt een applaus op straat. ‘Bravo’, zouden toeschouwers hebben geroepen.
In dezelfde Straatsburgse wijk voerde de politie een grote ‘verificatieoperatie’ uit waarbij zwaarbewapende en door schilden beschermde politieagenten zich groepsgewijs verplaatsten en huizen binnengingen. De politieactie was onderdeel van de klopjacht op Chérif Chekatt.
Naar aanleiding van de aanslag Straatsburg past NCTV het dreigingsniveau niet aan
Eerder op de dag liet de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) weten geen aanleiding te zien om het dreigingsniveau in Nederland te verhogen. Als daarvoor aanleiding is, worden extra veiligheidsmaatregelen genomen bij grotere evenementen rond kerst en de jaarwisseling.
AD 15.12.2018
Het huidige dreigingsniveau in Nederland is ’substantieel’ (4, op een schaal van 5).
De grootste kerstevenementen van Nederland nemen allemaal “zichtbare en onzichtbare” maatregelen tegen een eventuele aanslag zoals dinsdag 11.12.2018 op de kerstmarkt in het Franse Straatsburg.
Telegraaf 27.02.2019
Sinds de aanslag op een kerstmarkt in Berlijn in 2016 staan al overal strategisch geplaatste wegversperringen en er gelden afsluitingen. Vrijwel elk kerstfestijn heeft een eigen veiligheidsplan, maar over de inhoud daarvan willen organisaties en gemeenten als Maastricht en Dordrecht niets zeggen.
,,We hebben in Rotterdam onze antenne goed afgesteld. Je schrikt natuurlijk altijd, zeker zo kort op oud en nieuw. Je denkt toch, daar gaan we weer. Maar we zijn erg scherp en alert op mogelijke terreurdreiging’’, aldus de burgemeester vanavond in Rotterdam.
De Nederlandse politie wil niet zeggen waar de arrestatie plaatsvond. Volgens Duitse media zou het gaan om een 26-jarige Syriër die in de Duitse stad Mainz is aangehouden.
De groep wordt verdacht van betrokkenheid bij het voorbereiden van een terroristisch misdrijf. Meteen na de arrestaties in de ochtend werden de locaties waar de aanhoudingen waren, doorzocht. Vier aangehouden mannen zijn tussen de 20 en 30 jaar oud en komen uit niet-westerse landen. Over de vijfde is verder niets bekend.
De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb zei tegen de NOS het ,,vervelend” te vinden ,,dat we hebben moeten ingrijpen en dat er dus kennelijk mensen met dit soort verkeerde ideeën rondlopen”. Volgens de burgemeester is er op dit moment geen aanleiding om de veiligheidsmaatregelen rondom de oud-en-nieuwviering te verzwaren.
Het onderzoek gaat de komende dagen door, meldde de politie. ,,Waarbij het accent ligt op nader onderzoek van de aard en omvang van de terroristische dreiging.”
’Ik weet van niks’
De vrouw van één van de terreurverdachten zegt niet te weten waarom haar man is opgepakt. „We lagen allemaal te slapen toen vanochtend vroeg ineens politie met veel tamtam binnenstormde. Mijn man werd uit bed gehaald en meegenomen. Ik weet niet waarom.”
Lees hier haar uitgebreide reactie en die van de buren:
Voor de mannen en vrouwen die terreuraanslagen moeten voorkomen in Nederland, kunnen dan ook tevreden zijn. Ze boeken dit jaar succes op succes. De AIVD en de inlichtingendiensten van de politie hebben inmiddels een aardig scorelijstje en nauwelijks tegendoelpunten.
Eerder werden ook al in Rotterdam terreurverdachten aangehouden. In juni werden twee mannen opgepakt na een tip van de AIVD. Het OM was ervan overtuigd dat dat zij van plan waren op korte termijn een aanslag te plegen en daarbij veel slachtoffers te maken.
Van de zeven die in september zijn opgepakt, woonde er één in de Maasstad en één in Vlaardingen. Op Kerstavond vorig jaar werden in Rotterdam vier verdachten aangehouden. Twee van hen zitten nog vast.
NU 08.08.2019 De dader van de aanslag in de Amerikaanse grensstad El Paso schreef waarschijnlijk een manifest waarin hij de omstreden samenzweringstheorie van ‘omvolking’ van de witte bevolking als motivatie gebruikte voor de terroristische daad. Ook in Nederland krijgt deze omvolkingstheorie voet aan de grond.
Nog geen half uur voordat Patrick Crusius het vuur opende in El Paso en een bloedbad aanrichtte waarbij 22 mensen om het leven kwamen, verscheen op het extreemrechtse forum 8chan een racistisch manifest, vermoedelijk van de hand van de 21-jarige witte man.
Crusius spreekt over een “invasie” van Latino’s en verwijst naar The Great Replacement, een extreemrechtse samenzweringstheorie. Aanhangers van deze theorie stellen dat de witte bevolking dreigt te worden vervangen door immigranten.
‘Rechts-extremisme overschrijdt landsgrenzen’
Volgens Bart Schuurman, terrorismedeskundige van de Universiteit Leiden, is dit gedachtegoed niet een uniek Amerikaans probleem. “Voorheen was rechts-extremisme meer nationalistisch van aard; gericht op het geloof in de superioriteit van een specifiek land en diens inwoners”, aldus Schuurman. “Nu overschrijdt rechts-extremisme de landsgrenzen en gaat het om het beschermen van ‘de witte mens’ of ‘het Westen’ tegen ‘het vreemde’. Dat zijn moslims, immigranten en ook Joden.”
De terrorismedeskundige verwijst naar de aanslag op een moskee in het Nieuw-Zeelandse Christchurch waarbij 51 moslims werden gedood en de Noorse extreemrechtse terrorist Anders Breivik die in 2011 77 dodelijke slachtoffers maakte. Onlangs werd de Duitse politicus Walter Lübcke vermoord en de Duitse justitie gaat uit van een extreemrechts motief.
“Deze aanslagen mogen we niet als een serie geïsoleerde incidenten zien, ze hangen met elkaar samen”, aldus Schuurman. The New York Times maakte een overzicht van extreemrechtse aanslagen vanaf 2011 waarin de aanslagplegers op verschillende manieren naar elkaar verwijzen.
Extreemrechts in Nederland van beperkte omvang
Ook in Nederland vindt het extreemrechtse gedachtegoed weerklank, maar zeker de gewelddadige vorm is van beperkte omvang, stelt Schuurman. “In het Verenigd Koninkrijk en Duitsland zijn de problemen groter. Daar heeft het lang niet de aandacht gehad die het had moeten hebben, net als in de VS.”
Hoewel de rechter in 2016 celstraffen oplegde voor een terroristische aanslag op een moskee in Enschede, stelt Schuurman dat Nederland geen probleem met extreemrechts terrorisme heeft. “De aanslag lijkt een incident geweest te zijn, maar we moeten scherp blijven. Het heeft de aandacht van onder andere de AIVD en ik heb het idee dat zij er goed op zitten.”
De AIVD wil geen uitspraken doen over hoe groot extreemrechts in Nederland is. Een woordvoerder laat wel weten dat er sprake is van verschillende harde kernen met sympathisanten van wisselende omvang. Over de grootte van de groepen doet de AIVD dan ook geen uitspraken. “We willen mensen niet wijzer maken over wat we wel en niet weten”, aldus een woordvoerder.
AIVD ziet lichte opleving, zorgen over agressieve toon
Binnen terrorismebestrijding gaat de meeste aandacht van de AIVD nog altijd uit naar jihadistisch terrorisme. Volgens de inlichtingendienst is concrete geweldsdreiging vanuit rechts-extremisten in Nederland beperkt, maar de AIVD ziet sinds 2014 een lichte opleving van extreemrechts die samenhangt met de opkomst van IS en de daaropvolgende vluchtelingenstroom, staat in een AIVD-rapport over rechts-extremisme.
Hoewel gewelddadigheden van rechts-extremisten zeldzaam zijn, maakt de AIVD zich wel zorgen om “een steeds agressievere en meer opruiende” toon. De dienst ziet bij deze extremisten een “grote fascinatie voor vuurwapens”.
Dit betekent niet per definitie dat zij daadwerkelijk geweld gaan gebruiken. “Maar deze ontwikkelingen en de groeiende groep (kwetsbare) personen die in aanraking komt met gewelddadig rechts-extremistisch gedachtegoed baren wel zorgen”, schrijft de AIVD.
“Ze creëren namelijk een klimaat waarin het risico dat (snel radicaliserende) rechts-extremistische eenlingen of kleine groepen geweld zullen inzetten om een statement te maken, groter is dan in het verleden.”
Ook in Nederland is sprake van een verschuiving in het rechts-extremistisch gedachtegoed van neonazistisch, fascistisch en antisemitisch naar een anti-islamitisch gedachtegoed. “Daarbij wordt nauwelijks onderscheid gemaakt tussen anti-islam- en antimigratieretoriek. Migranten zijn moslims, zo lijkt de redenatie”, schrijft de AIVD.
Daarnaast zijn er zorgen over het uit de VS overgewaaide alt-right-gedachtegoed. Dit gedachtegoed is gestoeld op de ‘rassenleer’. Aanhangers zijn tegen de ‘rassenvermenging’ en streven een homogene witte ‘etnostaat’ na.
Het doel, zo schrijft de AIVD, is dat er een “culturele omwenteling plaatsvindt naar een maatschappij waarin racisme normaal is”. “Dit om uiteindelijk de weg vrij te maken voor een politiek bestel dat alleen de grondrechten van de blanke burger waarborgt.”
‘PVV en FVD verspreiden omvolkingstheorie’
In de politiek is de omvolkingstheorie te horen bij de radicaal-rechtse PVV en FVD.
Uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, uitgevoerd in opdracht van de Anne Frank Stichting, blijkt dat de partijen van Geert Wilders en Thierry Baudet de samenzweringstheorie dat de Nederlandse bevolking wordt ‘omgevolkt’ verspreiden.
De PVV-leider verspreidt geregeld video’s waarin hij waarschuwt voor “invasies” uit Afrika en islamitische landen.
Baudet sprak eerder over de “homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld” en zei dat hij wil dat Europa “dominant blank” blijft.
De FVD-leider verspreidde onlangs nog een video van een extreemrechtse en openlijk antisemitische website. Het filmpje is van de Oostenrijkse rechts-extremistische Identitäre Bewegung (IB) die de samenzweringstheorie van ‘omvolking’ aanhangt.
‘Xenofobie en angstbeelden in politiek debat’
In een in juni verschenen rapport van European Commission against Racism and Intolerance (ECRI) uitten onafhankelijke onderzoekers hun zorgen over het publieke debat in Nederland dat sterk wordt beïnvloed door “xenofobie” en “angstbeelden” die verspreid worden door PVV en FVD.
De ECRI constateert dat andere partijen “wij-zij-tegenstellingen” hebben overgenomen in hun uitlatingen en onderscheid maken tussen “de gewone Nederlander” en Nederlanders met een migratieachtergrond.
Zo verwijzen de onderzoekers naar uitlatingen van premier Mark Rutte (VVD) in 2017. Hij riep vluchtelingen en Nederlanders met een migratieachtergrond die “moeite hebben met ons land” op om de afweging te maken of zij nog in Nederland willen blijven.
Ook wijst de ECRI op uitlatingen van minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD), die vorige zomer stelde dat hij geen multiculturele samenlevingen kent die vreedzaam zijn en dat het genetisch bepaald is dat de mens zich niet aan “onbekende mensen” bindt.
Hoe de aanhangers van de verschillende politieke partijen denken over de omvolkingstheorie en in hoeverre zij extreemrechts gedachtegoed aanhangen, is niet duidelijk. Daar is onvoldoende wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
NOS 02.04.2019 De AIVD waarschuwt in zijn jaarverslag voor radicale invloeden in het onderwijs. De inlichtingendienst schrijft dat “radicaalislamitische aanjagers” een steeds nadrukkelijker rol spelen in het onderwijsaanbod voor jonge moslims. Op de langere termijn kan dat de democratische rechtsorde ondergraven, aldus de AIVD.
De dienst noemt naschoolse lessen in Arabisch en de islam als voorbeelden, “op het eerste oog laagdrempelig en onschuldig”. “Wij zijn echter van mening dat kinderen en jongvolwassenen door deze invulling van het onderwijs vervreemden van de samenleving en mogelijk belemmerd worden in hun deelname aan de maatschappij. Dit wordt veroorzaakt door de onverdraagzame en antidemocratische denkbeelden van de initiatiefnemers.”
De AIVD zegt dat er “een nieuwe generatie welbespraakte predikers” is opgeleid. Een deel van deze groep staat niet per se afwijzend tegenover het (gewelddadige) jihadistisch gedachtegoed.
Terroristisch geweld
Nederland beleefde vorig jaar een toename van het aantal incidenten met een terroristische of jihadistische achtergrond. Zo kreeg ons land voor het eerst sinds de moord op Theo van Gogh in 2004 te maken met terroristisch geweld.
In de jaren voor 2018 waren er vooral terroristische incidenten in de landen om ons heen, maar dat is veranderd. In mei stak een Syrische man in Den Haag drie mensen neer en in augustus vond op station Amsterdam Centraal een steekpartij plaats waarbij een Afghaan twee Amerikaanse toeristen ernstig verwondde.
In september werd een netwerk van zeven jihadisten opgerold. Zij waren van plan een aanslag te plegen op een evenement om zoveel mogelijk slachtoffers te maken. In totaal zouden in Nederland circa 500 jihadisten actief zijn, plus enkele duizenden sympathisanten.
Spionage
De AIVD maakt zich ook zorgen over digitale spionage. Onder meer China, Iran en Rusland hebben het op Nederland gemunt. Daarbij richten zij zich niet alleen op politiek gevoelige informatie, bijvoorbeeld over het MH17-onderzoek of over de NAVO, maar ook op informatie van Nederlandse bedrijven, om hun eigen bedrijven vooruit te helpen. Volgens de AIVD zijn Nederlandse bedrijven onvoldoende voorbereid op dat soort aanvallen en dat “vormt een risico voor de economische veiligheid van ons land”.
Infrastructuur
Hacks op belangrijke voorzieningen zoals drinkwater en elektriciteit zijn ook een risico, al ziet de AIVD vooralsnog geen landen die dat soort aanvallen daadwerkelijk in Nederland proberen uit te voeren. Wel proberen sommige landen in de systemen te komen. Ook is er een risico als bijvoorbeeld de energievoorziening in een buurland wordt gesaboteerd, omdat dat ook gevolgen voor Nederland kan hebben.
De AIVD neemt in het jaarverslag ook stelling tegen het contracteren van Chinese bedrijven voor de ICT-infrastructuur: “De AIVD vindt het onwenselijk dat Nederland voor de uitwisseling van gevoelige informatie of voor vitale processen afhankelijk is van de hard- en software van bedrijven uit landen waarvan is vastgesteld dat ze een offensief cyberprogramma tegen Nederlandse belangen voeren”.
WIV
De AIVD schrijft dat de nieuwe inlichtingenwet, die vorig jaar inging, zijn werk “blijvend” heeft veranderd. Nieuwe waarborgen zorgen ervoor dat de dienst beter moet nadenken over de gevolgen voor de privacy van burgers. Eerder oordeelden toezichthouders dat dat nog niet goed genoeg gebeurde. De AIVD belooft beterschap en zegt daar dit jaar aan te willen werken. Overigens heeft de dienst in 2018 nog geen gebruik kunnen maken van de techniek voor onderzoeksgerichte interceptie omdat de technische voorbereidingen langer duurden dan verwacht.
AD 02.04.2019 In de Tweede Kamer zijn grote zorgen over radicaal islamisme bij naschoolse Arabische lessen. Volgens de geheime dienst AIVD gebruiken radicale moslims het onderwijs om hun boodschap onder jongeren te verspreiden.
Op aandringen van oppositiepartij SGP komt er een debat met verantwoordelijk minister Wouter Koolmees, waar ook minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) aan zou moeten meedoen. Kamerlid Jan Paternotte van regeringspartij D66 noemt de AIVD-melding ‘weer een onacceptabel voorbeeld waarbij onze vrijheden worden misbruikt om kinderen antidemocratisch gedachtegoed op te dringen’. En Jasper van Dijk van oppositiepartij SP benadrukt dat ‘scholen er niet zijn om haat te prediken’.
Volgens de AIVD weten extremisten zich ,,sterk te positioneren binnen het aanbod van het onderwijs voor jonge moslims’’. Concrete voorbeelden geeft de dienst niet
Telegraaf 26.02.2019 Tientallen salafistische prekers haat en onverdraagzaamheid in Nederland. Verslaggever Silvan Schoonhoven vertelt over het nieuwe ‘Dreigingsbeeld’ van terreurbestrijder NCTV.
Roadblocks in Tilburg, op Koningsdag 2017. De betonblokken moeten voorkomen dat zware voertuigen inrijden op publiek ANP
Vanwege onder meer de arrestatie van de ’27 september-cel’ blijft het dreigingsniveau reëel.
NOS 26.02.2019 Er zijn nog steeds jihadisten die plannen maken om een aanslag in Nederland te plegen. Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme.
De dreiging blijkt onder meer uit de arrestatie van zeven mannen op 27 september vorig jaar, waarmee mogelijk een aanslag werd voorkomen. Het dreigingsniveau blijft staan op 4 (op een schaal van 5); de kans op een aanslag in Nederland blijft reëel.
Pieter-Jaap Aalbersberg van de NCTV noemt drie redenen waarom de kans op een aanslag in Nederland reëel blijft:
Drie redenen waarom het dreigingsniveau reëel blijft
De 27 september-cel, zoals de NCTV de groep noemt, laat zien dat de jihadistische strijd ook na de val van het IS-kalifaat doorgaat, maar nu onder meer in Nederland.
Ambitieus aanvalsplan
Leden van de groep hadden wel contact met andere jihadisten in binnen- en buitenland, maar opereerden voor zover bekend op zichzelf en hadden hun plannen niet gedeeld buiten de groep. “Opvallend is de omvang van de cel. Een terroristische homegrowncel van deze omvang met een ambitieus aanvalsplan is in Nederland sinds 2006 niet voorgekomen”, staat in het Dreigingsbeeld van de NCTV, een instituut dat sinds 1 februari onder leiding staat van Pieter-Jaap Aalbersberg.
De Nederlandse jihadistische beweging bestaat uit ruim 500 mensen en enkele duizenden sympathisanten. Daarnaast bevinden zich nog ongeveer 135 Nederlandse strijders in Syrië. De groep jihadisten groeit nauwelijks meer. Er wordt weliswaar een lichte aanwas van jongeren gezien, maar er zijn ook mensen die zich ervan afkeren.
De NCTV noemt de jihadisten “intrinsiek geweldsbereid”, maar dat betekent niet dat alle jihadisten gewelddadig zijn of aanslagen voorbereiden. “Een deel is bereid geweld te gebruiken. Dat baart ons zorgen en maakt dat de politiediensten, de AIVD en het Openbaar Ministerie alert moeten zijn en blijven”, zei Aalbersberg.
Salafistische zuil
De NCTV wijst op de groei van het salafisme, een orthodoxe stroming binnen de islam. “Nederland kent tientallen salafistische ‘aanjagers’ die off- en online onverdraagzaamheid, intolerantie of haat prediken en daarmee uiteindelijk kunnen aanzetten tot radicalisering en extremisme.” Sommige van deze ‘aanjagers’ vergoelijken geweld en dragen bij aan een klimaat waarbinnen jihadistische opvattingen kunnen bloeien.
Daarnaast zouden zij in Nederland streven naar de oprichting van een sterke salafistische zuil: “Door kadertraining probeert men moslimjongeren op te leiden tot leiderschap, om zo op lange termijn sleutelposities in de Nederlandse samenleving in te kunnen gaan nemen.”
Het salafisme groeit mede door de polarisatie met rechts-extremistische kringen die salafisme aangrijpen om angst voor de islam aan te wakkeren. “Op hun beurt verwijzen salafistische voormannen voortdurend naar islamofobe narratieven om hun eigen boodschap kracht bij te zetten”, aldus de NCTV.
Uitreizigers, de cijfers per 26-2-2019
– in totaal zijn zo’n 300 Nederlandse mannen en vrouwen uitgereisd
– van hen zijn er 55 teruggekeerd en 85 overleden
– circa 135 mensen met jihadistische bedoelingen verblijven in Syrië. Van hen zijn er ongeveer 15 in Koerdische vluchtelingenkampen of detentie, 85 bij IS en ongeveer 30 bij al-Qaida-groepen. 5 mensen verblijven elders in Syrië
– 20 mensen met jihadistische bedoelingen verblijven in Turkije
Kinderen (0-18 jaar)
– er zijn ten minste 200 kinderen van jihadisten met een Nederlandse link in Syrië of Irak
– 170 van hen bevinden zich in Syrië, van wie ongeveer 95 bij IS, 50 bij Al Qaida en ten minste 25 in Koerdische vluchtelingenkampen. Driekwart van de kinderen is geboren in het strijdgebied
– 30 kinderen verblijven in Turkije
De NCTV merkt op dat er internationaal steeds vaker geopperd wordt om kinderen uit het strijdgebied in Syrië en Irak terug te halen, zelfs als ze daardoor gescheiden worden van hun ouders. Maar Nederland houdt vast aan een eigen standpunt: “Indien individuele EU-lidstaten besluiten over te gaan tot repatriëring, hoeft dit niet automatisch te betekenen dat Nederland moet volgen, omdat de individuele lidstaten eigen beleid kunnen hanteren.”
De NCTV blijft van mening dat van jihadistische vrouwen een reële dreiging uitgaat, omdat zij de strijd mede hebben gefaciliteerd. Aalbersberg: “In alle gevallen zijn terugkeerders de komende jaren een potentieel risico voor onze nationale veiligheid. We zullen ze langdurig in de gaten moeten houden, want het gaat om mensen die diep gemotiveerd zijn in hun ideologie.” Ze hebben volgens hem tijdens hun verblijf in oorlogsgebied bovendien traumatische gebeurtenissen meegemaakt.
Chemische wapens
In West-Europa zijn afgelopen jaar zes aanslagen gepleegd, veel minder dan de bijna twintig aanslagen in 2017. Er vielen ook weinig doden, meestal bleef het bij gewonden. De aanslag op de kerstmarkt in Straatsburg was in dat opzicht een uitzondering. De NCTV wijst op een toegenomen belangstelling voor het gebruik van chemische en biologische middelen als wapen. Zo werd in Duitsland iemand betrapt die ricine maakte. Maar omdat het ingewikkeld is om daarmee een aanslag te plegen, is de dreiging nog niet erg effectief.
De NCTV waarschuwt opnieuw voor het gebruik van drones door jihadisten. Er zijn weliswaar geen concrete plannen bekend, maar de gebeurtenissen rond vliegveld Gatwick, eind vorig jaar, lieten zien hoe kwetsbaar de samenleving is op dit gebied: het bleek eenvoudig om het vliegverkeer met een drone lam te leggen, omdat de politie grote moeite had om de bedoelingen van de dronebestuurder te doorgronden.
NU 12.02.2019 Aanhangers van een orthodoxe islam (salafisten) passen zich steeds meer aan de Nederlandse samenleving aan, staat in een studie die het Verwey-Jonker Instituut en de Universteit Leiden uitvoerden in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken.
De motieven van de naar schatting enkele tienduizenden salafisten in Nederland daarvoor lopen uiteen, maar voorop staat wel dat ze hun eigen religieuze levenswijze kunnen behouden binnen de Nederlandse samenleving.
Het onderzoek over de periode 2004-2018 constateert dat salafisten de Nederlandse samenleving over het algemeen niet afwijzen en ook geen ingrijpende veranderingen nastreven.
Ook neemt de diversiteit onder salafisten toe en zijn ze ideologisch enorm verdeeld. Ze kunnen soms wel een noodzaak voelen zich af te zetten tegen de Nederlandse samenleving die hen zou afwijzen. Dat gebeurt veelal verbaal en schriftelijk, met grootspraak in demonstraties en op sociale media, aldus het rapport.
Steeds meer aanpassingen sinds 2009
Sinds 2009 is sprake van een toenemende aanpassing van salafisten aan de samenleving. Aanpassing vereist volgens de onderzoekers van salafistische zijde extra inspanning omdat de Nederlandse samenleving niet als verwelkomend wordt ervaren.
De aanpassingen zijn vooral van politiek-juridische aard. “Gedragingen dienen plaats te vinden binnen de kaders van de wet en overeenkomstig de normen van de democratische rechtsorde”, klinkt de omschrijving hiervan in het rapport.
Er zijn veel minder aanpassingen van religieus-culturele aard. Salafisten houden volgens de onderzoekers vast aan opvattingen en gedragingen die passen bij de eigen religieuze levensstijl.
Negatief beeld onvolledig en soms onjuist
Volgens de onderzoekers is het beeld dat salafisme een negatieve en gevaarlijke beweging is, onvolledig en soms zelfs onjuist. Wel blijkt dat er nog steeds “staatsgevaarlijke individuen zijn die hun opvattingen rechtvaardigen met een salafistisch-georiënteerd gedachtegoed”.
Vooral jong volwassen moslims vinden het salafisme aantrekkelijk, omdat het hun duidelijkheid biedt. De predikers geven antwoord op veel vragen, zoals over hun positie in een niet altijd vriendelijke samenleving. Ook ervaren ze een onderlinge verbondenheid.
De groep van enkele tienduizenden salafisten die in Nederland wonen, is divers en kan niet worden weggezet als één gevaarlijke beweging.
NOS 12.02.2019 Het beeld dat salafisten in Nederland een beweging vormen die gevaarlijk is voor de samenleving, klopt niet. Dat blijkt uit onderzoek van het Verweij-Jonker Instituut en de Universiteit Leiden in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken.
Naar schatting wonen in Nederland tienduizenden salafisten, moslims die de fundamentalistische variant van de islam aanhangen. Uit onderzoek over de periode 2004 tot 2018 blijkt dat die groep divers is. Onderling zijn er veel ideologische verschillen.
Het salafisme kan daarom niet worden weggezet als één gevaarlijke beweging. Wel zijn er nog steeds “staatsgevaarlijke individuen die hun opvattingen rechtvaardigen met een salafistisch georiënteerd gedachtengoed”, zeggen de onderzoekers.
Salafisten passen zich aan
In het rapport staat verder dat orthodoxe moslims zich steeds meer aanpassen aan de Nederlandse samenleving. “Salafisten wijzen de Nederlandse samenleving over het algemeen niet af en streven evenmin diep ingrijpende veranderingen na.” Ze willen wel hun religieuze levenswijze behouden.
Arabist Jan Jaap de Ruiter van de Tilburg University is het niet helemaal eens met die stelling. Hij werkte niet mee aan het onderzoek en noemt het rapport verder genuanceerd.
De Ruiter stelt dat salafisten zich vooral pragmatisch opstellen. “Ze zijn nog steeds voor de sharia-wetgeving, maar beseffen dat ze in een maatschappij leven die daar anders over denkt. Er is sprake van een zekere vorm van gewenning. Maar in het Midden-Oosten is het nog steeds een stroming waar veel geweld uit voorkomt.”
Omstreden proefschrift
Uit het rapport van het Verweij-Jonker Instituut komt een heel ander beeld naar voren dan uit het proefschrift van een onderzoeker van de Tilburg University. Hij bezocht drie jaar lang religieuze bijeenkomsten en concludeerde dat een groeiende groep salafisten de Nederlandse samenleving afwijst.
Op het proefschrift kwam veel kritiek vanuit de moslimgemeenschap, de politiek en wetenschappers. De Tilburg University begon daarop een onderzoek naar de dissertatie, omdat er veel fouten in zouden staan.
AD 26.12.2018 Hoe kwamen de daders van de grote terreuraanslagen van de laatste jaren aan hun wapens? Een proces in Parijs geeft enig inzicht.
Twee Belgen zijn onder de veertien verdachten die zich binnenkort voor de Parijse rechter moeten verantwoorden wegens medeplichtigheid bij de terreuraanslagen op het satirische Franse blad Charlie Hebdo en op de Joodse supermarkt Hyper Cacher, beide in januari 2015.
De terroristen die deze aanslagen pleegden – de gebroeders Said en Chérif Kouachi en Amédy Coulibaly – werden destijds doodgeschoten in een vuurgevecht met de Franse politie. De terroristen hadden toen al in totaal zestien mensen vermoord. Metin K. (48) en Michel C. (65), twee garagehouders en wapenhandelaren uit de buurt van Charleroi moeten zich nu – samen met twaalf anderen – verantwoorden voor hun rol in de bewapening van de daders.
Volgens de Vlaamse krant De Standaard geeft het aanstaande proces inzicht in hoe jihad-extremisten zich de afgelopen jaren hebben bewapend. ‘Wapenexperts beschouwen België al langer als draaischijf van de handel in illegale Oost-Europese oorlogswapens die worden gebruikt door zware criminelen en terroristen. Die theorie lijkt nu ook door de feiten bevestigd te worden’, schrijft de krant.
Gedemilitariseerd
Bij de aanslagen in en bij Parijs, op Charlie Hebdo en op de Joodse supermarkt, werden zogeheten gedemilitariseerde wapens gebruikt die legaal waren gekocht in het Oostblok. De Waalse wapenhandelaars hadden ze echter weer gebruiksklaar gemaakt.
Vast staat dat de gebroeders Coulibaly hun arsenaal ophaalden in Charleroi, maar er waren bij andere aanslagen andere toeleveranciers, aldus De Standaard. Eén spoor loopt ook naar Nederland. Want eerder dit jaar arresteerde de politie in Rotterdam een 32-jarige Fransman. Hij wordt ervan verdacht wapens te hebben geleverd aan Reda Kriket. Na de aanslagen in Brussel en Zaventem werd deze Franse terrorist in de buurt van Parijs aangehouden terwijl hij bezig zou zijn geweest een volgende aanslag voor te bereiden. Kriket was in het bezit van vijf machinegeweren, zeven pistolen en explosieven.
De wapens die de Frans-Algerijnse terrorist Mehdi Nemmouche in 2014 gebruikte bij de aanslag op het Joods Museum (3 doden en een zwaargewonde) komen waarschijnlijk uit het Franse Marseille. Meer daarover moet duidelijk worden wanneer Nemmouche volgende maand terecht staat voor de Brusselse rechter. Naast hem dan ook Nacer B., een jihadist en crimineel uit Marseille die verschillende wapens voor de aanslag in Brussel zou hebben geleverd.
Waar de terroristen van de aanslagen in Brussel op 22 maart 2016 (31 doden, 270 gewonden) en Parijs op 13 november 2015 (129 doden en 350 gewonden) hun wapens hebben gehaald, is nog niet achterhaald. De Standaard: ‘Maar als we Osama Krayem, een van de overlevende terroristen van de aanslagen in Brussel mogen geloven, komen die ook uit Nederland. Toen de Belgische politie hem daags na de aanslagen arresteerde, vertelde Krayem hoe de wapens in Nederland gekocht werden door Ibrahim El Bakraoui, een van de terroristen die zichzelf opbliezen in Zaventem.’
AD 20.12.2018 Voor de versterking van de aanpak van jihadistische radicalisering hebben twintig gemeenten in totaal 7 miljoen euro toegezegd gekregen. Het hoogste bedrag, ruim 1 miljoen euro, gaat naar de gemeente Den Haag, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
De ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken) verdelen de miljoenen over gemeenten die plannen hebben ingediend om radicalisering te voorkomen en geradicaliseerde personen aan te pakken. Na Den Haag gaan de hoogste bedragen naar Utrecht (ruim negen ton) en Rotterdam (ruim 8,5 ton).
Voor 2019 zijn de plannen vooral gericht op het vergroten van de kennis van hulpverleners en de ondersteuning van de omgeving van radicaliserende jongeren. Daarnaast ligt de focus op de opbouw van netwerken met sleutelfiguren en het versterken van de rol van onderwijs bij signalen van mogelijke radicalisering.
Gemeenten komen sinds 2016 in aanmerking voor deze zogeheten versterkingsgelden. Het is onderdeel van de brede aanpak van terrorisme door de NCTV.
OmroepWest 20.12.2018 Gemeente Den Haag krijgt één miljoen euro om jihadistische radicalisering aan te pakken. Dat meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Er is in totaal 7 miljoen euro vrijgemaakt voor twintig gemeenten. Het hoogste bedrag gaat naar Den Haag.
De ministers Ferdinand Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken) verdelen de miljoenen over gemeenten die plannen hebben ingediend om radicalisering te voorkomen en geradicaliseerde personen aan te pakken.
Na Den Haag gaan de hoogste bedragen naar Utrecht (ruim 9 ton) en Rotterdam (ruim 8,5 ton). In onze regio hebben ook Delft, Gouda, Leiden en Zoetermeer geld gekregen. Zoetermeer krijgt zo’n 4 ton terwijl de anderen iets meer dan 170.000 euro, 2,5 ton en iets meer dan 3 ton krijgen.
Geld voor hulpverleners en onderwijs
Voor 2019 zijn de plannen vooral gericht op het vergroten van de kennis van hulpverleners en de ondersteuning van de omgeving van radicaliserende jongeren. Daarnaast ligt de focus op de opbouw van netwerken met sleutelfiguren en het versterken van de rol van onderwijs bij signalen van mogelijke radicalisering.
Burgemeester Pauline Krikke van Den Haag is blij met de impuls van het Rijk. ‘Het stelt ons in staat onze anti-radicaliseringsaanpak verder te versterken en initiatieven uit de stad financieel te ondersteunen. We zetten de versterkingsgelden onder meer in voor projecten om jongeren weerbaarder te maken tegen radicalisering en jihadisme’, aldus Krikke.
Brede aanpak terrorisme
Gemeenten komen sinds 2016 in aanmerking voor deze zogeheten versterkingsgelden. Het is onderdeel van de brede aanpak van terrorisme door de NCTV.
Den HaagFM 20.12.2018 De gemeente krijgt één miljoen euro om jihadistische radicalisering te bestrijden. Dat meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
In totaal wordt zeven miljoen euro vrijgemaakt voor twintig gemeenten waarvan het hoogste bedrag naar Den Haag gaat. Gemeenten komen sinds 2016 in aanmerking voor deze zogeheten versterkingsgelden als onderdeel van de brede aanpak van terrorisme door de NCTV.
De miljoenen gaan naar de gemeenten die plannen hebben ingediend om radicalisering te voorkomen en om al geradicaliseerde personen aan te kunnen pakken. De ministers Ferdinand Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken) hebben deze verdeling gemaakt.
Andere gemeenten die een groot bedrag krijgen zijn Rotterdam en Utrecht, die respectievelijk ruim 850.000 euro en ruim 900.000 euro ontvangen. De plannen die hiermee bekostigd kunnen worden zijn vooral gericht op het vergroten van de kennis van hulpverleners en de ondersteuning van de omgeving van radicaliserende jongeren.
Burgemeester Pauline Krikke is blij met de financiële impuls. “Het stelt ons in staat onze anti-radicaliseringsaanpak verder te versterken en initiatieven uit de stad financieel te ondersteunen. We zetten de versterkingsgelden onder meer in voor projecten om jongeren weerbaarder te maken tegen radicalisering en jihadisme”, aldus Krikke.
Telegraaf 20.12.2018 Voor de versterking van de aanpak van jihadistische radicalisering hebben twintig gemeenten in totaal 7 miljoen euro toegezegd gekregen. Het hoogste bedrag, ruim 1 miljoen euro, gaat naar de gemeente Den Haag, meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
De ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken) verdelen de miljoenen over gemeenten die plannen hebben ingediend om radicalisering te voorkomen en geradicaliseerde personen aan te pakken. Na Den Haag gaan de hoogste bedragen naar Utrecht (ruim negen ton) en Rotterdam (ruim 8,5 ton).
Voor 2019 zijn de plannen vooral gericht op het vergroten van de kennis van hulpverleners en de ondersteuning van de omgeving van radicaliserende jongeren. Daarnaast ligt de focus op de opbouw van netwerken met sleutelfiguren en het versterken van de rol van onderwijs bij signalen van mogelijke radicalisering.
De Haagse burgemeester Pauline Krikke is blij met „deze impuls” vanuit de rijksoverheid. Het geld gebruikt de stad onder meer om jongeren weerbaarder te maken tegen radicalisering en jihadisme. Daarnaast wordt het gebruikt voor training van professionals bij het herkennen van en acteren op signalen van radicalisering, ook in rechts-extremistische richting. Den Haag heeft de afgelopen jaren al meer dan 5000 professionals getraind.
Gemeenten komen sinds 2016 in aanmerking voor deze zogeheten versterkingsgelden. Het is onderdeel van de brede aanpak van terrorisme door de NCTV.
AD 18.12.2018 Gedetineerden die vastzitten wegens terrorisme ervaren tegenslag in hun leven vaak als teken van onrechtvaardigheid die hen is aangedaan. Dat concluderen het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) en de Vrije Universiteit Amsterdam in een onderzoek.
Ze worden aangetrokken tot sterke, simplistische verhalen op het internet, aldus Onderzoekers.
,,Tegenslagen zoals het verlies van werk, overlijden van een familielid of problemen in het gezin komen veel voor bij elke verdachte, maar verdachten van terroristische misdrijven lijken heftiger te reageren hierop”, aldus de NSCR.
Volgens de onderzoekers hebben jihadisten vaak weinig kennis van de islam aan het begin van hun radicaliseringsproces. ,,Ze worden ertoe aangetrokken omdat het een mogelijkheid biedt tot betekenisgeving. Maar via hun netwerk en internet-propaganda krijgen ze een eenzijdig, gewelddadig beeld van het geloof”, aldus de onderzoeksinstelling.
Ideologisch
Volgens NSCR lijken veel terrorismeverdachten vatbaar voor ideologische beïnvloeding. ,,Ze worden aangetrokken tot sterke, simplistische verhalen op het internet of komen mensen tegen die hen introduceren in een extremistisch netwerk. Ook lijken ze soms beperkt in hun beoordelingsvermogen. Plotselinge en ingrijpende gebeurtenissen kunnen dan een trigger zijn voor betrokkenheid bij terrorisme of extremisme.’’
Bij jongere terrorismeverdachten is relatief vaak sprake van een instabiel gezinsleven. Veel van hen zijn op zoek naar identiteit, zingeving en verbondenheid. Mogelijk kunnen terrorismeverdachten door ‘persoonlijke kenmerken’ niet goed omgaan met tegenslag.
Het onderzoek is uitgevoerd onder gedetineerden in Nederlandse gevangenissen en professionals die werken met deze mensen.
NU 12.12.2018 De grootste kerstevenementen van Nederland nemen allemaal “zichtbare en onzichtbare” maatregelen tegen een eventuele aanslag zoals dinsdag op de kerstmarkt in het Franse Straatsburg.
Sinds de aanslag op een kerstmarkt in Berlijn in 2016 staan al overal strategisch geplaatste wegversperringen en er gelden afsluitingen. Vrijwel elk kerstfestijn heeft een eigen veiligheidsplan, maar over de inhoud daarvan willen organisaties en gemeenten als Maastricht en Dordrecht niets zeggen.
Het Dickens Festijn, komend weekend in Deventer, heeft volgens organisator Hein te Riele nog niets van gemeente of politie gehoord over extra beveiliging. “Over veiligheid is natuurlijk allang gesproken en daarvoor zijn dingen gedaan. Als er meer moet gebeuren, moeten degenen die verstand hebben van terrorisme dat maar zeggen.”
Valkenburg organiseert in de grotten de oudste en grootste ondergrondse kerstmarkt van Europa, die elk jaar drukker wordt bezocht. Dit jaar zijn op advies van veiligheidsexperts extra maatregelen genomen, zowel tegen aanslagen als tegen ongelukken.
Er zijn straten afgesloten en er staan hekken voor de lange wachtrijen op straat. In de grotten zijn brandwerende maatregelen genomen en is er een nooduitgang gemaakt.
Eerder op de dag liet de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) weten geen aanleiding te zien om het dreigingsniveau in Nederland te verhogen. Als daarvoor aanleiding is, worden extra veiligheidsmaatregelen genomen bij grotere evenementen rond kerst en de jaarwisseling.
Dinsdagavond werd de kerstmarkt van Straatsburg opgeschrikt door een schietpartij. Een schutter opende het vuur op bezoekers in de Franse stad. Daardoor kwamen twee mensen om het leven. Eén persoon is hersendood verklaard.
De verdachte is geïdentificeerd als Cherif Chekatt, een 29-jarige Fransman. Hij is nog altijd voortvluchtig. Zijn moeder, vader en twee broers worden woensdag vastgehouden voor ondervraging.
Telegraaf 12.12.2018 De schietpartij in Straatsburg is geen aanleiding het dreigingsniveau in Nederland te verhogen. Dat meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De NCTV volgt de situatie nauwlettend en onderhoudt contact met onder meer inlichtingendiensten en politie. Als daarvoor aanleiding is, worden extra veiligheidsmaatregelen genomen bij grotere evenementen rond kerst en de jaarwisseling.
Het huidige dreigingsniveau in Nederland is ’substantieel’ (4, op een schaal van 5). Dat betekent dat de kans op een terreuraanval reëel is. Concrete aanwijzingen voor een terroristische aanval zijn er op dit moment niet.
De gebeurtenissen in Straatsburg „vertonen alle kenmerken van een terroristische aanslag”, aldus de NCTV. Nader onderzoek moet uitwijzen of dit ook echt zo is.
Een voormalige Afghaanse informant van de militaire inlichtingendienst MIVD wil dat de Nederlandse overheid hem een Nederlands paspoort en schadevergoeding van honderdduizenden euro’s geeft voor het werk dat hij heeft gedaan. Dat bevestigt advocaat Michael Ruperti na berichtgeving van De Telegraaf. De Afghaan werkte voor de MIVD tijdens de Uruzgan-missievan Nederland in Afghanistan.
Medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben in 2010 gesprekken gevoerd met hoge vertegenwoordigers van de Taliban. Die hadden plaats in Dubai. Het officiële regeringsstandpunt was en is dat Nederland niet met de terroristische groepering praat.
Een voormalige Afghaanse spion die tussen 2006 en 2014 voor de MIVD actief was, zegt dit in een gesprek met De Telegraaf. Zijn verhaal wordt bevestigd door een lid van het Korps Commandotroepen en een tolk, die destijds eveneens in Dubai waren.
De oud-spion treedt naar buiten, nadat hij bij het ministerie van Defensie nul op het rekest had gekregen over een volgens hem beloofd Nederlands paspoort en schadevergoeding. Defensie bevestigt de afgewezen claim, maar wil niks over de zaak kwijt.
Dat de man zijn leven waagde voor Nederland blijkt ook uit correspondentie met de landsadvocaat waarin De Telegraaf van hem inzage kreeg. Hij schrijft dat de Afghaan ’veel goed werk heeft verricht dat de nodige risico’s met zich meebracht’. Hij heeft ’regelmatig informatie verstrekt die adequaat bleek en die heeft bijgedragen aan de veiligheid van Nederlandse militairen. Defensie is hem daar bepaald erkentelijk voor’.
Oud vuil
Ahmed ’de Baas’ rekende op een Nederlands paspoort als dank voor zijn inzet voor het Nederlands landsbelang. „In ruil voor mijn inzet beloofden ze alle problemen op te lossen.”
Het succes dat Ahmed ’de Baas’ boekt in Afghanistan, smaakt naar meer. Wanneer ons land in 2006 naar Uruzgan gaat, vraagt de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) asielzoeker Ahmed ’de Baas’ mee.
Zijn status als oud-officier van de beruchte Afghaanse inlichtingendienst vormt geen enkel bezwaar voor de Nederlandse geheime dienst om Ahmed ’de Baas’ in te zetten voor het landsbelang. De dienst maakt volgens Ahmed juist gebruik van de situatie. „In ruil voor mijn inzet beloofden ze dat alle problemen zouden worden opgelost.”
Het Nederlanderschapbungelde jaren als een worst voor zijn neus. Tot twee keer toe regelde de dienst volgens De Baas een paspoort, slechts één jaar geldig. De Telegraaf krijgt de documenten te zien. Nadat hij door de MIVD werd bedankt, ontving hij geen paspoort meer.
Telegraaf 09.09.2019
Telegraaf 19.08.2019
AD 19.08.2019
De Nederlandse missie in Uruzganstopt eind 2010. Ahmed zegt daarna nog actief te zijn geweest in Kunduz waar ons land een politietrainingsmissie begon, maar na acht jaar beschouwde de MIVD de rol van De Baas eind 2013 als uitgespeeld. „Ik werd bedankt en kreeg opdracht mijn netwerk te gaan afbouwen.”
In Afghanistan is het beëindigen van relaties niet zo makkelijk. Er werd volgens Ahmed 7500 dollar betaald om alle bronnen af te kopen. Dat was niet genoeg, meent hij „Ik was verplichtingen aangegaan, dan kun je niet zomaar de stekker eruit trekken.
De huidige situatie van de Baas kan niet verder verschillen van het heroïsche bestaan dat hij in Afghanistan leidde. Hij zit thuis. Berooid door de schulden die hij zegt te hebben gemaakt in Uruzgan, gefrustreerd door hoe het is gegaan en vooral diep gekrenkt door het gebrek aan loyaliteit van Nederland, dat hij als tweede vaderland beschouwt. „Ik voel me als oud vuil aan de kant gezet.”
Telegraaf 11.12.2018
De Windhond
De affaire rond de Baas lijkt op de zaak rond ’de Windhond’. Deze Ibrahim A., ook betrokken bij inlichtingenwerk van de MIVD in Afghanistan, kreeg in 2016 door de Haagse rechtbank ruim 1,1 miljoen euro aan schadevergoeding toegewezen omdat de geheime dienst hem te bruusk had afgebouwd.
Toenmalig MIVD-baas Pieter Cobelenswas heel ongelukkig over dit vonnis en waarschuwt opnieuw voor ’oplichters’ die een grote rol claimen omdat ze uit zijn op geld. „Er zijn een hoop mensen die de overheid graag een poot willen uitdraaien. Soms lukt het nog ook.” Hij zegt dat hij de Baas niet kent.
Kortom, de affaire-Windhondligt de MIVD zwaar op de maag omdat de oud-spion uit de school klapte over de geheime operatie in Afghanistan. Afgelopen jaar kwamen opnieuw geheimen rond dezelfde missie aan het licht door Ridder Militaire Willemsorde Marco Kroon.
In zijn boek Kroongetuigeschrijft Kroon dat hij een belager doodde zonder dit te melden. Hij gaf – met toestemming van Defensie – veel details over de uitzending in 2007 prijs. Zo vertelde Kroon dat commando’s regelmatig alleen op pad gingen, burgerkleding aan hadden en wapens bij zich droegen.
Dit komt overeen met wat de Baas vertelt over zijn beschermers. Kroon noemde niet de plek waar hij in 2007 actief was. De Telegraaf onthulde eerder dit jaar dat het om de MIVD-operatie in Kabul ging en dat de oorlogsheld en zijn collega’s daar waren om MIVD-medewerkers te beschermen.
Telegraaf 11.12.2018
Openheid
Meerdere politici in de Tweede Kamer willen duidelijkheid van het kabinet over de kwestie “De Baas”. „Helder moet worden wat er is gebeurd. Onder wiens verantwoordelijkheid is blijkbaar foutieve informatie aan de Kamer verstrekt”, wil PvdA-Kamerlid John Kerstens weten.
De sociaaldemocraat neemt ook de kwestie rond de Afghaanse spion hoog op: „Dit toont de noodzaak aan van een helder beleid ten aanzien van de vraag hoe we moeten omgaan met in land van handeling geworven medewerkers.”
AD 20.02.2019
SP-Kamerlid Sadet Karabulut is geschokt door de onthullingen: „De oorlog in Afghanistan duurt al 17 jaar. Terwijl deze missie is keer op keer verdedigd met het argument dat Afghaanse vrouwen bevrijd moeten worden, sprak Defensie in het geheim met de Taliban. Dit alles buiten het zicht van de volksvertegenwoordigers.”
De politica spreekt van een ’zeer merkwaardige gang van zaken’. Ze eist ’volledige openheid van zaken’ van het kabinet. Ook GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks laat weten dat ze opheldering wil van minister Bijleveld (Defensie).
Regeling
Regeringspartij D66 laat weten duidelijkheid te willen krijgen over de informant. „We hebben ons in het verleden hard gemaakt voor een goede regeling voor tolken die Nederland hebben ondersteund bij missies”, zegt Kamerlid Salima Belhaj. „Dat zou ook voor informanten moeten gelden.”
Doel missie uit zicht
Vlak voor de feestdagen brengt minister Ank Bijleveld van Defensie een bezoek aan onze militairen in Afghanistan. Nederlandse commando’s trainen daar Afghaanse soldaten. Onze verslaggever Niels Rigter was erbij.
De verliezen onder Afghaanse strijdkrachten zijn zo groot dat het Doel van de NAVO-missie waaraan Nederland deelneemt verder uit zicht raakt. Het dagelijkse aantal dodelijke slachtoffers is immers groter dan wat de Afghaanse veiligheidstroepen kunnen opbouwen, zo leerde minister Bijleveld (Defensie) tijdens een bezoek.
AD 22.12.2018
Met straten die ’op zwart’ stonden, hadden de omstandigheden waarin Bijleveld zich gisteren voortbewoog, niet treffender kunnen zijn. Vanwege de grote kans op aanslagen had het NAVO-hoofdkwartier in Kabul z’n achtduizend militairen in de hoofdstad verboden zich buiten de poort op straat te begeven.
Minister Bijleveld leerde gisteren 12.12.2018 dat Afghanistan voorlopig nog niet voor zijn eigen veiligheid kan zorgen. Ⓒ Hille Hillinga
AD 13.08.2019
Nog veel te doen
Bijleveld en haar gevolg verplaatsten zich evengoed – met speciale toestemming – in auto’s door Kabul voor ontmoetingen met de president, de premier en de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken.
AD 21.02.2019
Dat de kans op aanslagen aanzienlijk was, bleek op de dag van aankomst, toen in Kabul een Taliban-terrorist zichzelf opblies en twaalf Afghanen doodde, onder wie vier politieagenten. Dagelijks sneuvelen er gemiddeld zo’n dertig Afghaanse soldaten en politieagenten.
AD 12.02.2019
Probleem voor opbouw van Afghaanse veiligheidstroepen
Die verliezen vormen een probleem voor de opbouw van de Afghaanse veiligheidstroepen, waaraan Nederlandse militairen bijdragen als onderdeel van NAVO-missie Resolute Support. Wie wil er nog soldaat of politieman worden als de kans groot is dat je sterft of zonder verzekering invalide raakt?, zo kreeg de bewindsvrouw te horen.
Het doel van de NAVO-missie, meehelpen aan de verdubbeling van de Afghaanse veiligheidstroepen, opdat het land uiteindelijk voor zijn eigen veiligheid kan zorgen, raakt erdoor verder uit zicht.
De Afghaanse minister Barmak (Binnenlandse Zaken) erkende dat het trainen en rekruteren van nieuwe manschappen de dagelijkse verliezen niet kunnen bijhouden. „We kunnen de gaten onvoldoende vullen.” Hij bestreed dat dit het moreel van de troepen beschadigt. „Mensen weten dat ze voor hun land vechten. En we hebben de steun van onze internationale vrienden.”
16.000 internationale troepen actief
Onder de vlag van de NAVO zijn er zo’n 16.000 internationale troepen actief in Afghanistan. Daaronder begeven zich 160 Nederlanders. Ze trainen en adviseren Afghaanse veiligheidstroepen, helpen met de opbouw van militaire politie-eenheden voor anti-terreurinterventies.
„Uiteindelijk moet Afghanistan het zelf doen”, zegt Bijleveld. „Maar het is een kwestie van de lange adem. Daarom is het goed dat we langer blijven.” Nederland blijft in elk geval tot 2022 militair actief in Afghanistan.
NU 07.12.2019 De Verenigde Staten en de Taliban hebben in Qatar de vredesbesprekingen over de toekomst van Afghanistan hervat, schrijft AFP vrijdag. In september verklaarde de Amerikaanse president Donald Trump de gesprekken ‘dood’, nadat de Taliban meerdere aanslagen in de Afghaanse hoofdstad Kaboel had gepleegd. Daarbij kwam een Amerikaanse soldaat om het leven.
Een woordvoerder van het Pentagon vertelt aan het persbureau dat de intentie is om zo snel mogelijk tot een staakt-het-vuren te komen.
Voor Trump is er veel aan gelegen om de strijdbijl met de Taliban zo snel mogelijk te begraven. Het beëindigen van de langste oorlog uit de historie van de VS gold in 2016 als een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes. Amerikaanse soldaten zijn al zo’n achttien jaar gestationeerd in het land en de oorlog zou de VS al zo’n 2 duizend miljard dollar hebben gekost.
Vorige week bracht de president een onverwachts bezoek aan een Amerikaanse legerbasis in het land. Toentertijd vertelde hij al dat de Taliban “opnieuw een deal wil maken”.
In september zouden beide partijen dicht bij een overeenkomst zijn geweest. Trump zou als teken van goede wil binnen twintig weken 5.400 militairen hebben willen terughalen.
De rest van de troepen zouden verdwijnen als de Taliban Amerikaanse diplomaten kon overtuigen dat zij de veiligheid in het land gaan bewaren. Daarvoor zou de islamitische beweging de gesprekken moeten oppakken met de door de VS gesteunde regering van Afghanistan, wat de Taliban momenteel weigert.
NOS 07.12.2019 De vredesonderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de Taliban zijn hervat. Dat melden een woordvoerder van de Taliban en een anonieme Amerikaanse bron die bij de gesprekken betrokken is. De gesprekken, die in september al eens strandden, zijn opnieuw in de Qatarese hoofdstad Doha.
De VS wil dat de Taliban beloven om het geweld in Afghanistan te verminderen. Uiteindelijk moet dat leiden tot een permanent bestand.
De Amerikaanse speciale gezant voor Afghanistan, Zalmay Khalilzad, probeert ook aanknopingspunten te bieden voor directe gesprekken tussen de Taliban en de Afghaanse regering. De Taliban hebben die altijd geweigerd en wilden alleen met de VS overleggen over een einde aan het conflict in Afghanistan, dat in 2001 begon.
Overleg geklapt
In september leken de Taliban en de VS eruit te zijn. President Trump zou toen beginnen met het terughalen van duizenden militairen uit Afghanistan. De Taliban zouden op het punt hebben gestaan om het geweld te beperken en de garantie te bieden dat het land nooit meer als uitvalsbasis zal dienen voor terreurgroepen als Al-Qaida.
Toch bleef succes uit, omdat op het laatste moment de stekker uit het overleg werd getrokken. De Taliban eisten de verantwoordelijkheid op voor een aanslag in de hoofdstad Kabul, waarop president Trump de maandenlange onderhandelingen beëindigde.
Maar eind vorige maand zei Trump bij een onverwacht bezoek aan Afghanistan dat het overleg weer zou worden hervat. Woensdag sprak de Amerikaanse speciaal gezant voor Afghanistan al met verschillende Afghaanse leiders, onder wie president Ghani. Sinds gisteren is hij in Doha voor het overleg met de Taliban.
AD 04.12.2019 Het hoofd van het Japanse hulpagentschap in Afghanistan en Pakistan is gedood bij een aanval op zijn auto. Dat zeggen de Japanse premier Shinzo Abe en het agentschap. ,,Ik heb zojuist gehoord dat Tetsu Nakamura is omgekomen. Ik kan het nog niet geloven”, aldus een woordvoerder van de organisatie.
Bij de aanval in Jalalabad kwamen zes mensen om het leven. De 73-jarige dokter Nakamura was een bekendheid in Afghanistan en Pakistan, omdat hij zich al jaren inzette voor de lokale bevolking in dunbevolkte gebieden. De Taliban ontkenden direct na de aanslag dat zij er iets mee te maken hadden. Zij zeggen Nakamura niets aan te willen doen vanwege zijn inzet voor het land.
Nakamura ging in 1984 voor het eerst naar Pakistan om mensen met lepra te helpen. Die aanstelling zou vijf jaar duren, maar hij is nooit meer weggegaan. ,,Ik kon de mensen niet in de steek laten”, zei Nakamura in 2018 in een interview met de Japanse publieke omroep NHK. Nakamura had zich goed aangepast en liep al jaren in traditionele Afghaanse kleding. Twee maanden geleden ontving de Japanner het ereburgerschap van Afghanistan.
Telegraaf 27.11.2019 Een bermbom heeft in het noorden van Afghanistan aan vijftien mensen het leven gekost, onder wie acht kinderen.Het projectiel ontplofte langs de belangrijkste doorgaande weg in het district Imam Saheb in de provincie Kunduz.In het gebied wordt hevig gevochten tussen regeringstroepen en militanten van de Taliban.
Telegraaf 12.11.2019 De Afghaanse regering laat twee prominente gevangenen van de Taliban en een van hun bondgenoten vrij in ruil voor een Amerikaan en een Australiër die de Taliban hebben gegijzeld.
De Afghaanse president Ashraf Ghani heeft bekendgemaakt dat is afgesproken dat twee gevangen Talibancommandanten en een belangrijke commandant van het zogeheten Haqqani-netwerk, Anas Haqqani, vrijkomen. De Taliban laten in ruil daarvoor een Amerikaanse en een Australische professor vrij die ze in 2016 hebben ontvoerd uit de universiteit van Kabul.
Deze overeenkomst tussen de regering-Ghani en de Taliban lijkt aan te geven dat ook vredesonderhandelingen tussen de partijen mogelijk zijn. Het Haqqani-netwerk is een bende gesticht door krijgsheer Jalulaluddin Haqqani (1939-2018) die in de jaren tachtig veel geld van de CIA kreeg om als guerrilla tegen Russen te vechten en later een bondgenoot werd van de Taliban.
NU 18.10.2019 Zeker 62 mensen zijn vrijdag om het leven gekomen bij een bomaanslag in een moskee in Oost-Afghanistan. Meer dan honderd anderen raakten gewond.
Gevreesd wordt dat het dodental nog zal oplopen, omdat er nog lichamen uit de ravage worden gehaald.
Het gebouw ligt volledig in puin. Veel bezoekers zouden onder het puin van het dak liggen.
De bom ging af tijdens het drukbezochte vrijdaggebed. Het is nog niet duidelijk wie achter de aanslag zit. De Taliban en Islamitische Staat hebben de aanslag niet opgeëist.
Het land is momenteel in afwachting van de resultaten van de recente presidentsverkiezingen. Eind september zouden niet al te veel mensen naar de stembus zijn gegaan, doordat de Taliban dreigde met bomaanslagen en er die dag ook ongeregeldheden zijn veroorzaakt bij de stembureaus.
NOS 18.10.2019 Bij een bomaanslag op een moskee in het oosten van Afghanistan zijn zeker 62 mensen omgekomen. De bom ging af tijdens het vrijdaggebed. Meer dan dertig mensen raakten gewond.
Volgens een woordvoerder van de provincie Nangarhar stortte het dak van de moskee door de explosie in. Het gebouw is volledig verwoest. Reddingswerkers proberen mensen onder het puin vandaan te halen.
De verantwoordelijkheid voor de bomaanslag is nog niet opgeëist. Zowel de Taliban als strijders van Islamitische Staat zijn actief in het oosten van het land, vooral in Nangarhar.
Telegraaf 18.10.2019 Door een bomaanslag op een moskee in het oosten van Afghanistan zijn zeker 62 mensen omgekomen. Volgens lokale autoriteiten ontploften diverse explosieven tijdens het vrijdaggebed in het gebedshuis in de provincie Nangarhar.
Door de explosies stortte het dak van de moskee in. Meer dan honderd mensen raakten gewond. De verantwoordelijkheid voor de bomaanslag is nog niet opgeëist.
NU 15.10.2019 Maar liefst 85 Afghaanse burgers zijn omgekomen door geweld dat gelinkt wordt aan de presidentsverkiezingen van vorige maand, melden de Verenigde Naties dinsdag. Daarnaast vielen ook nog eens meer dan 370 gewonden. Een derde van de slachtoffers was minderjarig.
De stembusgang van 28 september verliep ondanks dreigementen van de Taliban relatief rustig. De terroristische groepering riep Afghanen op niet te stemmen. Dit leidde tot een laag opkomstpercentage: een kwart van de stemgerechtigden kwam opdagen.
De Taliban was verantwoordelijk voor het meeste geweld vóór, tijdens en na de verkiezingen. Zo vielen de beweging onder meer verschillende stemlokalen aan. Op de dag van de verkiezingen vielen 28 doden en raakten meer dan 250 gewond.
Tadamichi Yamamoto, de VN-afgezant voor Afghanistan, noemt het verkiezingsgeweld “volstrekt onacceptabel” en benadrukt dat aanvallen op burgers gezien worden als misdaden tegen de menselijkheid.
Recordaantal burgerslachtoffers bij parlementsverkiezingen
Tijdens de Afghaanse parlementsverkiezingen in oktober vorig jaar, de eerste stembusgang in acht jaar, viel volgens de Verenigde Naties een recordaantal burgerslachtoffers. Er waren 56 doden en 379 gewonden. Ook toen was de Taliban verantwoordelijk voor het meeste geweld.
De parlementsverkiezingen verliepen op meerdere plekken chaotisch als gevolg van meerdere organisatorische problemen. Vanwege het geweld en de onregelmatigheden bij stembureaus besloot de nationale kiescommissie de presidentsverkiezingen tot tweemaal toe uit te stellen.
Tijdens de presidentsverkiezingen van vorige maand werden meer dan 100.000 militairen en agenten ingezet om de veiligheid in het land te waarborgen.
De voorlopige resultaten van de presidentsverkiezingen worden mogelijk deze week bekendgemaakt. Pas in november is de definitieve uitslag bekend. Als geen enkele kandidaat meer dan de helft van van de stemmen heeft bemachtigd, volgt een tweede stemronde met de twee populairste kandidaten.
Telegraaf 09.10.2019 Bij een aanval op een bruiloft op 23 september 2019 waarbij zeker veertig mensen omkwamen, is een militair leider van al-Qaeda gedood. Dat heeft de Afghaanse inlichtingendienst bekendgemaakt.
De Pakistaanse Asim Omar was de leider die omkwam bij de aanval in de provincie Helmand. Daarnaast zou nog een ander hooggeplaatst al-Qaeda-lid zijn gedood. De aanval op de bruiloft was een samenwerking van Afghanistan en de Verenigde Staten.
In de Musa Qala-regio worden volgens de Afghaanse autoriteiten zelfmoordstrijders van de Taliban opgeleid. Dat zou de reden van de aanval zijn geweest.
MSN 09.10.2019 Bij een aanval op een bruiloft op 23 september waarbij zeker veertig mensen omkwamen, is een militair leider van al-Qaeda gedood. Dat heeft de Afghaanse inlichtingendienst bekendgemaakt.
De Pakistaanse Asim Omar was de leider die omkwam bij de aanval in de provincie Helmand. Daarnaast zou nog een ander hooggeplaatst al-Qaeda-lid zijn gedood. De aanval op de bruiloft was een samenwerking van Afghanistan en de Verenigde Staten.
In de Musa Qala-regio worden volgens de Afghaanse autoriteiten zelfmoordstrijders van de Taliban opgeleid. Dat zou de reden van de aanval zijn geweest.
NU 07.10.2019 De oorlog in Afghanistan begon achttien jaar geleden in oktober 2001 toen verschillende landen, waaronder de VS en het Verenigd Koninkrijk, het land binnenvielen met als doel de Taliban ten val te brengen. Directeur van Save The Children in de hoofdstad Kaboel, Onno van Manen, ziet dagelijks hoe ook kinderen worstelen met de slechte omstandigheden in het land.
In oktober 2001 vielen Amerikaanse, Britse, Franse en Australische troepen Afghanistan binnen met als doel de Taliban te verslaan. De Taliban weigerde onder meer om Osama Bin Laden uit te leveren aan de VS.
De Taliban werd al snel afgezet als machtshebber in Afghanistan, maar de spanningen en instabiliteit in het land duren tot op heden voort. Nederland was onderdeel van de missie in Afghanistan en leverde onder meer personeel en materiaal om de plaatselijke politie te trainen.
De veiligheidssituatie in het land is nog altijd erg slecht. Kinderen maken dagelijks mee hoe de gevechten nog altijd voortduren. Onno van Manen, directeur van Save The Children in de Afghaanse hoofdstad Kaboel, ziet dat veel van hen worstelen met de omstandigheden.
‘Meer dan 3,7 miljoen kinderen geen toegang tot basisonderwijs’
Veel scholen in Afghanistan zijn gesloten, in 2018 sloten er nog 700 als gevolg van het geweld. Volgens Save The Children hebben meer dan 3,7 miljoen Afghaanse kinderen momenteel geen toegang tot het basisonderwijs.
Ook zijn er 3,8 miljoen kinderen die humanitaire hulp nodig hebben. Zo’n 600.000 kinderen die tot deze 3,8 miljoen behoren zouden (ernstig) ondervoed zijn.
Van Manen heeft voor zijn werk veel Afghaanse kinderen gezien en gesproken. “In Nederland zie je vaak dat een kind energiek is, nieuwsgierig is en dingen wil ontdekken. In Afghanistan zijn veel kinderen vooral schuw”, aldus de directeur.
Volgens de directeur hebben veel inwoners van Afghanistan psychosociale hulp nodig. “Veel kinderen en ook volwassenen zijn getraumatiseerd.” Deze hulp is volgens de directeur nauwelijks beschikbaar in het land. “Er zijn weinig specialisten op dat gebied”, aldus Van Manen.
Afghanistan heeft te maken met ernstige armoede. Volgens Van Manen leeft ongeveer 50 procent van de bevolking onder de armoedegrens.
“Wat voor mij één van de meest opvallende dingen is, is het grote aantal kinderen dat ik kinderarbeid zie verrichten. Ik zie soms kleine kinderen plastic zakjes verkopen of zware kruiwagens tillen. Dit doen ze om geld te verdienen, om zo toch hun steentje bij te kunnen dragen.”
Amerikaanse regering onderhandelt al langere tijd met de Taliban
De Amerikaanse regering onderhandelt al langere tijd met de Taliban, die in Afghanistan een guerrillastrijd voert tegen de Amerikaanse troepen. De VS heeft sinds 2001 militairen in het land gestationeerd.
De Amerikaanse regering onderhandelt met de Taliban omdat ze van van mening is dat de groep een beter alternatief is dan Islamitische Staat of Al Qaeda. Een onderdeel van de afspraak zou zijn dat de Taliban alle samenwerkingen met de twee laatstgenoemde groepen verbreekt.
De Amerikaanse president Donald Trump trok echter in september de stekker uit het overleg, nadat de terreurorganisatie had onthuld achter een aanslag te zitten waarbij een Amerikaanse soldaat om het leven kwam.
De Taliban zei eind september in gesprek met BBC News desondanks “open te staan om het vredesoverleg met de Verenigde Staten weer te hervatten”.
NU 28.09.2019 De Afghaanse presidentsverkiezingen zijn zaterdag relatief rustig verlopen. Hoewel nog niet duidelijk is hoeveel stemmen zijn uitgebracht, spreken de meeste provincies van een lage opkomst. Dit komt onder meer door dreigementen van de Taliban, meerdere kleine aanvallen en ongeregeldheden bij de stembureaus.
De terroristische groepering waarschuwde in aanloop naar zaterdag al voor geweld, net als bij voorgaande verkiezingen. De autoriteiten hadden daarom preventief honderdduizend militairen en agenten ingezet.
De Taliban heeft uiteindelijk meerdere kleine aanvallen uitgevoerd. Deze hebben de levens van twee agenten en één burger gekost. Daarnaast zijn er 37 gewonden gevallen. Meer slachtoffers zijn voorkomen door de ontmanteling van ruim dertig explosieven vrijdagavond.
Het aantal slachtoffers is laag ten opzichte van de voorlaatste stembusgang. Bij de parlementsverkiezingen in oktober vorig jaar kwamen 130 mensen om door aan de verkiezingen gerelateerd geweld. Honderden anderen raakten gewond.
De Afghaanse president Ashraf Ghani, de grote favoriet, brengt zijn stem uit in de hoofdstad Kaboel. (Foto: Getty Images)
‘Veel tijd nodig om stem uit te brengen’
Internationale waarnemers zeggen dat kiezers zaterdag veel tijd nodig hadden om hun stemmen uit te brengen, bijvoorbeeld vanwege technische problemen en onvolledige kieslijsten. Ook moesten alle kiezers op de foto, een maatregel waar vrouwen uit conservatieve regio’s niet mee akkoord gingen.
Vanwege de ongeregeldheden mochten de stembureaus twee uur langer openblijven. Uit de voorlopige statistieken van de nationale kiescommissie blijkt dat hooguit 2 van de 9,6 miljoen stemgerechtigden een nieuwe president hebben gekozen. Er zijn nog geen definitieve cijfers beschikbaar.
De eerste verkiezingsresultaten worden over enkele weken verwacht. Pas in november is de definitieve uitslag bekend. Als geen enkele kandidaat meer dan de helft van van de stemmen heeft bemachtigd, volgt een tweede stemronde met de twee populairste kandidaten.
De bevolking mocht kiezen uit maar liefst twintig kandidaten, onder wie de huidige president Ashraf Ghani. De grootste concurrent van Ghani is regeringsleider Abdullah Abdullah.
NOS 17.09.2019 Bij een aanslag op een verkiezingsbijeenkomst van de Afghaanse president Ghani zijn zeker 24 mensen gedood en 31 mensen gewond geraakt. Ghani zelf bleef ongedeerd, zegt een van zijn medewerkers.
Ghani stond op het punt om in de stad Charikar een toespraak te houden toen een zelfmoordterrorist op een motor zijn bom liet afgaan. De directeur van het ziekenhuis zegt dat de meeste slachtoffers burgers zijn, en dat er vrouwen en kinderen onder zijn. De Taliban hebben de aanslag opgeëist.
Bij een aanslag in het centrum van Kabul zijn vandaag zeker 22 mensen omgekomen en 38 gewond geraakt. Ook voor deze aanslag hebben de Taliban zich verantwoordelijk verklaard.
Ordetroepen bij de plaats van de aanslag in Kabul Reuters
Op 28 september worden in Afghanistan verkiezingen gehouden. Ghani heeft zich opnieuw kandidaat gesteld. De Taliban hebben gezegd dat ze in de aanloop naar de verkiezingen de strijd zullen opvoeren, zodat de burgers uit angst voor aanslagen niet gaan stemmen.
Vorige week strandden geheime onderhandelingen tussen de VS en de Taliban, nadat een Amerikaanse militair bij een aanslag van de Taliban was omgekomen. President Trump wilde een delegatie van de Taliban toen niet meer ontvangen in zijn buitenverblijf Camp David.
NU 17.09.2019 In Afghanistan zijn dinsdag bij twee afzonderlijke zelfmoordaanslagen 48 doden gevallen, meldt persbureau Reuters. Bij een van de aanslagen wist de president van het land, Ashraf Ghani, ternauwernood te ontsnappen.
De aanslagen gebeurden elf dagen voor de aanstaande Afghaanse presidentsverkiezingen. Taliban-leiders zwoeren die gewelddadig te zullen verstoren, nadat het vredesoverleg tussen de Verenigde Staten en de terroristische organisatie vorige week was geklapt.
De Afghaanse president Ghani was in Charikar, de hoofdstad van de provincie Parwan, om een speech te geven bij een politiebasis, toen een zelfmoordterrorist de bijeenkomst aanviel. 26 mensen kwamen om bij de explosie, 42 anderen raakten gewond, stelt een woordvoerder van het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken.
“Op het moment dat de mensen de politiebasis in kwamen, reed een oude man op een motor naar binnen en bracht hij explosieven tot ontploffing”, zegt de politiechef van Parwan. Volgens het hoofd van het lokale ziekenhuis zijn er vrouwen en kinderen onder de slachtoffers, die voor het grootste deel burgers zijn.
De president was in de buurt maar bleef ongedeerd. Hij veroordeelde de aanslag later op Twitter.
Bij een ander incident dinsdag blies een voetganger zichzelf op in het centrum van de hoofdstad Kabul. Afghaanse troepen en ambulances haastten zich in groten getale naar de plaats van de aanslag.
22 mensen kwamen om en 38 anderen raakten gewond bij de zelfmoordaanslag in Kabul, meldt de Afghaanse overheid. De slachtoffers waren ook hier voor het merendeel burgers en onder hen bevonden zich eveneens vrouwen en kinderen. Daarnaast kwamen er ook zes veiligheidsmedewerkers om.
Vredesoverleg met VS mislukt
In Afghanistan zijn veiligheidsmaatregelen aangescherpt nadat de Taliban heeft gedreigd om bijeenkomsten en stembureaus aan te vallen. De groep kondigde aan de gevechten met buitenlandse en Afghaanse troepen op te voeren en wil mensen ontmoedigen te gaan stemmen bij de aankomende verkiezingen.
Afgelopen week mislukte het vredesoverleg tussen de Verenigde Staten en de Taliban. De twee partijen probeerden tevergeefs een akkoord te bereiken over het terugtrekken van duizenden Amerikaanse troepen uit Afghanistan in ruil voor veiligheidsgaranties van de Taliban.
De onderhandelingen, waar de Afghaanse regering niet bij betrokken was, had de aanloop moeten zijn naar een breder vredesoverleg. In het land heerst al meer dan veertig jaar oorlog.
NOS 15.09.2019 Hulpverleners van het Rode Kruis mogen weer aan de slag in Afghanistan. In april verboden de Taliban de hulporganisatie medische bijstand te verlenen in gebieden die onder controle van de terroristische groepering vallen.
In een verklaring zeggen de Taliban dat er weer garanties kunnen worden gegeven voor de veiligheid van Rode Kruismedewerkers. Ook roept de groepering zijn strijders op om de hulpverleners te beschermen.
Onbetrouwbare vaccins
Vijf maanden geleden verklaarden de Taliban de vaccinaties van het Rode Kruis niet te vertrouwen. Ook noemde de groepering de inentingscampagne tegen polio verdacht. Een reden werd niet gegeven.
Het Rode Kruis is al tientallen jaren actief in Afghanistan. De hulporganisatie deelt er onder meer hulpgoederen uit en zet vaccinatiecampagnes op. Gewonden worden verzorgd in medische centra van het Rode Kruis.
De afgelopen jaren werd het voor hulporganisaties steeds moeilijker om in Afghanistan te werken. Naast het wegsturen van het Rode Kruis kregen andere hulporganisatie te horen dat ze het aantal hulpverleners drastisch moesten terugbrengen. In juli sloten de Taliban tientallen medische centra in de Afghaanse provincie Wardak van de Zweedse gezondheidsorganisatie SCA (Swedish Committee for Afghanistan).
NOS 14.09.2019 Plots blies Donald Trump vorige week de onderhandelingen met de Taliban af. De gesprekken waren in de allerlaatste fase. Eigenlijk restte alleen nog een handtekening van de Amerikaanse president. Als reden voor de annulering noemde Trump het opeisen door de Taliban van een zelfmoordaanslag in Kabul. Daarbij kwamen een Amerikaanse en een Roemeense NAVO-militair en tien burgers om het leven. Voor de Afghaanse bevolking zijn de afgeblazen onderhandelingen de zoveelste klap in een zwaar jaar vol burgerdoden.
Afgelopen week werd in de VS stilgestaan bij de 2977 mensen die op 11 september 2001 omkwamen. Bij de oorlogen die eruit voortvloeiden, sneuvelden volgens het Pentagon meer dan 7000 Amerikaanse militairen. Hoeveel onschuldige mannen, vrouwen en kinderen in de door de VS binnengevallen landen stierven, is onbekend.
Fazal Muzhary(35) is onderzoeker in Kabul en kent zijn land niet anders dan in oorlog. Voor de Amerikanen was er een burgeroorlog en daarvoor vielen de Russen Afghanistan aan. Toch houdt hij hoop dat er een eind komt aan de strijd.
“De komst van de VS heeft hier economisch veel teweeggebracht. Voordat ze kwamen ging het slecht met het land en internationaal werden we niet erkend”, zegt Muzhary. Hij werkt voor onderzoeksorganisatie Afghanistan Analysts Network en helpt journalisten met hun werk in zijn land. “Ze hebben veel gebouwd en er is geïnvesteerd in het land. Daardoor zijn er nu goede scholen.”
“Dat is de goede kant, maar er is een keerzijde. Als de Amerikanen voor de inval in 2001 met de Taliban in gesprek waren gegaan, en daar dus niet 18 jaar mee hadden gewacht, waren er niet honderdduizenden mensen doodgegaan.”
De onderhandelingen en het resultaat
De gesprekken tussen de Taliban en VS worden ook wel vredesonderhandelingen genoemd, maar dat is feitelijk onjuist. De twee partijen spreken een staakt-het-vuren af. In het land vechten ook andere partijen als IS en al-Qaida. Die zijn, net als de Afghaanse regering, niet betrokken bij de gesprekken. Over vrede kan daarom nu niet gesproken worden.
Voordat de onderhandelingen uit elkaar spatten, was het akkoord alleen op hoofdlijnen bekend: de VS en de Taliban vallen elkaar niet meer aan, de Taliban moeten het geweld in Afghanistan beperken en beloven dat er geen terroristische aanslagen op doelen in westerse landen worden beraamd.
Na ondertekening zullen 5000 Amerikaanse militairen het land binnen 135 dagen verlaten. Zo’n 8600 troepen blijven achter als een soort politiemacht. Ook de 17.000 militairen van NAVO-landen – onder wie 160 Nederlanders – blijven in elk geval tot 2021 in het land.
“Dat het land al zo lang in oorlog is, dat is verschrikkelijk. Je denkt niet aan de toekomst, want je hoort alleen maar slecht nieuws.” Thuis luisterden ze veel naar de BBC. Toen hij een jaar of 6 was, begon Muzhary te begrijpen waarover gesproken werd. “Ik hoorde constant over bombardementen, schietpartijen en moorden. Dat heeft bij iedereen die hier opgroeit tot psychische klachten geleid, ook bij mij.”
Hij probeert zijn leven niet te laten beheersen door angst. Zijn vrouw en kinderen gaan naar school. Muzhary gaat ’s ochtends gewoon naar kantoor. Het normale leven moet vooral doorgaan, en als moslim gelooft hij sterk in Gods wil.
Dat geeft rust, maar bant niet alle negatieve gedachten uit. “In je achterhoofd zit altijd de angst voor een bom.” Soms komt het gevaar naar de voorgrond, zoals eerder deze week.
Ik was in Ghazni, waar ik ben opgegroeid. In de avond hoorde ik het geluid van helikopters, en een vliegtuig van de Amerikanen. Toen werd ik heel bang. Misschien zouden ze ons huis binnenvallen. Als onderzoeker spreek ik met de Amerikanen, de Afghaanse overheid én de Taliban. Als ze mij met mijn Engelse boeken en telefoon vol contacten aantreffen, zouden ze me mogelijk aanzien voor een mastermind van de Taliban, of denken dat ik voor hen werk. Na uren van onzekerheid verdween het geluid uiteindelijk, en viel ik in slaap.”
Hebben we het over Afghanistan, dan gaat het al snel over de Taliban. Maar wie zijn dat eigenlijk en wat willen ze?
In het landelijke gebied, ver buiten Kabul, is de bevolking gewend aan het komen en gaan van helikopters in de nacht. Regeringstroepen worden gesteund door de VS. Samen maken ze in dorpjes, ver buiten de schijnwerpers van Kabul, jacht op de Taliban. Die vechten op hun beurt terug in het buitengebied en in de hoofdstad – daar worden talloze aanslagen gepleegd.
“Het verschil is dat je over de aanvallen van de Taliban veel hoort. In Kabul zit de media. Over de aanvallen van de VS met drones en grote vliegtuigen op het platteland hoor je niemand”, zegt Muzhary. Hij verwacht dat de Amerikanen de onderhandelingen binnenkort zullen hervatten. “De Taliban die in Qatar met hen onderhandelen, hebben niet te horen gekregen dat de gesprekken voorbij zijn.”
“Ik hoop op een goede deal tussen de twee partijen. De Taliban moeten goed hun huiswerk doen, en vervolgens met de Afghaanse overheid praten. Dan moet er ruimte zijn voor een inclusieve overheid, met alle etniciteiten.”
Muzhary vertrouwt op een goede afloop. “De Taliban willen geen overheid waarin alleen zij aan de macht zijn. De Taliban verlangen niet naar macht. Ze verlangen net als de rest van het land naar vrede.”
NU 09.09.2019 De Amerikaanse president Donald Trump meldt maandag dat de vredesgesprekken met de Taliban ‘dood’ zijn. De twee partijen spraken elkaar maandenlang over de toekomst van Afghanistan, maar de onderhandelingen kwamen afgelopen weekend tot stilstand.
“Wat mij betreft zijn ze dood”, aldus Trump. Hij besloot zaterdag vanwege een dodelijke aanslag in Kaboel, waarbij een Amerikaanse soldaat om het leven kwam, een geheim vredesoverleg niet door te laten gaan.
De Taliban verklaarden vervolgens dat de Amerikanen het meeste zullen lijden door het afbreken van de gesprekken. De vredesonderhandelingen stonden toen al enige weken onder druk vanwege zelfmoord- en bomaanslagen waarbij tientallen mensen overleden.
Begin augustus verklaarde de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, dat de kans op vrede in Afghanistan groter dan ooit was. De oorlog in Afghanistan duurt inmiddels al bijna achttien jaar.
De strijd begon toen onder meer Amerikaanse troepen het land binnenvielen met als doel de Taliban, die onder meer Osama Bin Laden weigerde uit te leveren, ten val te brengen. De groepering werd afgezet als machtshebber, maar heeft nog steeds grote delen van Afghanistan in handen.
De Verenigde Staten hebben zo’n veertienduizend militairen gestationeerd in Afghanistan. “We willen weg, maar doen dit pas op het juiste moment”, aldus Trump maandag.
NU 08.09.2019 Meer Amerikanen zullen volgens de Taliban om het leven komen nu president Donald Trump een geheim vredesoverleg in Afghanistan heeft afgeblazen. Dat stelt een woordvoerder van de terroristische groepering zondag. Trump blies het overleg met de Taliban af na een aanslag in de Afghaanse hoofdstad Kaboel, waarbij twaalf mensen omkwamen.
Trump zou zondag met leiders van de Taliban om de tafel gaan in het presidentiële verblijf Camp David, maar de afgelopen weken kwam er druk op de gesprekken te staan. Met name in Kaboel volgden zelfmoord- en bomaanslagen elkaar op waarbij tientallen mensen om het leven kwamen.
Bij de recentste aanslag stierven onder meer een Amerikaanse soldaat en een Roemeense NAVO-militair.
De Taliban zegt zondag dat de Amerikanen het meeste zullen lijden door het afbreken van de gesprekken. De gesprekken zouden volgens een woordvoerder tot zondag soepel verlopen zijn en de groepering zou op 23 september in gesprek gaan met de Afghaanse regering.
Overigens was de dodelijkste aanslag, waarbij zeker 63 doden en 182 gewonden vielen tijdens een bruiloft, niet van de hand van de Taliban. Islamitische Staat (IS) heeft de aanval opgeëist en de Taliban veroordeelde de aanslag.
Vrede volgens Afghaanse president mogelijk als geweld stopt
Vrede zou volgens Afghaanse president Ashraf Ghani alleen mogelijk zijn als de Taliban volledig met het geweld stopt en direct het gesprek met de regering aangaat.
De Afghaanse regering had “meer verwacht” van de Taliban, aldus een woordvoerder van Ghani: “De vredesonderhandelingen gaven de Taliban een mogelijkheid om deel te nemen aan de politiek.”
“Wij hadden de verwachting dat dit zou leiden tot directe gesprekken tussen ons en de Taliban, maar zij deden geen enkele moeite om het gesprek aan te gaan.”
Taliban wil alle buitenlandse troepen weg uit Afghanistan
De islamitische beweging wil dat alle buitenlandse troepen het land verlaten. Trump wil dat de Taliban, die inmiddels de helft van Afghanistan beheerst, daarvoor de veiligheid in het land gaat bewaren en de terreurorganisatie moet vredesbesprekingen openen met de door de VS gesteunde regering van Afghanistan.
Als teken van goede wil zouden binnen twintig weken de eerste 5.400 Amerikaanse soldaten worden teruggehaald.
Volgens Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, is de kans op vrede in Afghanistan groter dan ooit. Stoltenberg, die sinds 1 oktober 2014 aan het hoofd staat van de NAVO, zegt dat het vredesoverleg tussen de VS en de Taliban zijn vruchten afwerpt.
In Afghanistan is er al veertig jaar oorlog. In 2018 was het conflict zelfs de dodelijkste oorlog in de wereld. Voor de VS is het inmiddels de langste oorlog ooit, schrijft de NOS.
NOS 08.09.2019 En weer wist de Amerikaanse president Donald Trump vandaag iedereen te verrassen. Met een tweet liet hij weten dat hij een persoonlijk gesprek met Talibanleiders had afgeblazen. Een uiterst geheim gesprek dat had moeten plaatsvinden op zijn buitenverblijf Camp David.
Trump is boos op de Taliban vanwege het geweld dat ze laatste tijd gebruiken. “Ik heb de ontmoeting en de vredesonderhandelingen direct afgeblazen. “Wie vermoordt er nou zo veel mensen om zijn onderhandelingspositie te versterken?”, schrijft hij op Twitter.
Donald J. Trump @realDonaldTrump
….only made it worse! If they cannot agree to a ceasefire during these very important peace talks, and would even kill 12 innocent people, then they probably don’t have the power to negotiate a meaningful agreement anyway. How many more decades are they willing to fight?
Met zijn verwijt verwijst Trump naar een zelfmoordaanslag donderdag in Kabul, waarbij een Amerikaanse en een Roemeense NAVO-militair om het leven kwamen. Ook tien burgers vonden de dood. De aanslag kwam een paar dagen nadat een akkoord zo goed als rond leek, na acht jaren van onderhandelen.
Afghanistanspecialist Bette Dam schrijft boeken over de Taliban en sprak met Taliban-leider Mullah Omar. De actie van Trump kwam ook voor haar als een totale verrassing. “Niemand had dit verwacht, zelfs de onderhandelaars aan beide kanten niet”, zegt ze.
“We proberen dit te begrijpen. Hoe kan de recente aanslag de reden zijn? Er zijn constant aanslagen. De oorlog is nog in volle gang, er is geen staakt-het-vuren, er vallen aan beide kanten doden. Een week eerder is er ook een Amerikaan gesneuveld. Dus waarom zegt hij nu af?” Dam denkt dat Trump een andere reden moet hebben. “Misschien vertrouwt hij het allemaal niet.”
Akkoord
Volgens Dam was het een “unieke kans in Camp David omdat ook de Afghaanse president Ashraf Ghani er zou zijn”. “Een akkoord zou voor Afghanistan een eerste stap zijn. Al blijft de vraag of de Afghaanse overheid en de Taliban de macht kunnen delen. Dat is natuurlijk de grote vraag.”
Het akkoord waarover in Camp David gesproken had moeten worden, is alleen nog op hoofdlijnen bekend: de VS en de Taliban spreken af dat ze elkaar niet meer aanvallen, de Taliban moeten het geweld in Afghanistan beperken, de terroristen van Al Qaida en IS in Afghanistan aan banden leggen en ze moeten zorgen dat er geen terroristische aanslagen op doelen in westerse landen worden beraamd.
Positie
Verder zullen de Amerikaanse en de NAVO-troepen zich gefaseerd terugtrekken. “Dat betekent dat je Afghanistan buiten Kabul in feite overgeeft aan de Taliban”, denkt Dam.
“Dat is ook de situatie van dit moment. Sterker nog, het zal moeite kosten om Kabul te behouden voor de regering die daar zit. Als de mensen in Kabul het zelf moeten uitvogelen, kan het heel bloedig worden. Dat weten de onderhandelaars ook. De positie van Trump is lastig, het proces wordt in de VS ook heel kritisch gevolgd.”
Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, staan de Verenigde Staten nog steeds open voor een vredesakkoord met de Taliban. Maar hij verdedigt het besluit van president Trump om de ontmoeting in Camp David af te blazen. De onderhandelaars van de Taliban hebben volgens Dam laten weten dat ze graag willen dooronderhandelen over vrede.
NU 08.09.2019 De Amerikaanse president Donald Trump heeft de vredesbesprekingen met de Taliban in Afghanistan opgeschort nadat de terreurorganisatie onthulde achter een aanslag te zitten in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Daarbij kwamen twaalf mensen om het leven, onder wie een Amerikaanse soldaat en een Roemeense NAVO-militair.
“Als zij niet akkoord gaan met een wapenstilstand tijdens deze onderhandelingen en nog steeds bereid zijn om twaalf onschuldige mensen te vermoorden, dan hebben de leiders momenteel niet de benodigde macht om met mij aan de onderhandelingstafel te zitten”, schrijft Trump op Twitter.
Zondag zouden Trump en leiders van de Taliban om de tafel gaan in het presidentiële verblijf Camp David, maar de afgelopen weken kwam er druk op de gesprekken te staan. Met name in Kaboel volgden zelfmoord- en bomaanslagen elkaar op waarbij tientallen mensen om het leven kwamen.
De Afghaanse president Ashraf Ghani zei zondag dat vrede alleen mogelijk zou zijn als de Taliban volledig met het geweld stopt en direct het gesprek met de regering aangaat. Trump was ook van plan om met Ghani in gesprek gaan. De Taliban weigert momenteel om direct te communiceren met de Afghaanse regering.
Overigens was de meest dodelijke aanslag, waarbij zeker 63 doden en 182 gewonden vielen tijdens een bruiloft, niet van de hand van de Taliban. Islamitische Staat (IS) heeft de aanval opgeëist en de Taliban veroordeelde de aanslag.
Taliban eist dat alle buitenlandse troepen Afghanistan verlaten
De islamitische beweging wil dat alle buitenlandse troepen het land verlaten. Trump wil dat de Taliban, die inmiddels de helft van Afghanistan beheerst, daarvoor de veiligheid in het land gaat bewaren en de terreurorganisatie moet vredesbesprekingen openen met de door de VS gesteunde regering van Afghanistan.
Als teken van goede wil zouden binnen 20 weken de eerste 5.400 Amerikaanse soldaten worden teruggehaald.
Volgens Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, is de kans op vrede in Afghanistan groter dan ooit. Stoltenberg, die sinds 1 oktober 2014 aan het hoofd staat van de NAVO, zegt dat het vredesoverleg tussen de VS en de Taliban zijn vruchten afwerpt.
In Afghanistan is er al veertig jaar oorlog. In 2018 was het conflict zelfs de dodelijkste oorlog in de wereld. Voor de VS is het inmiddels de langste oorlog ooit, schrijft de NOS.
NOS 08.09.2019 De Amerikaanse president Trump heeft geheime onderhandelingen die hij vandaag zou hebben met Talibanleiders op zijn buitenverblijf Camp David afgeblazen. Hij zou ook een apart gesprek hebben met zijn Afghaanse ambtgenoot Ghani.
De president geeft als reden voor de annulering het opeisen door de Taliban van de zelfmoordaanslag donderdag in Kabul, waarbij een Amerikaanse en een Roemeense NAVO-militair om het leven kwamen. Ook tien burgers vonden de dood.
Het lichaam van de Amerikaanse militair is inmiddels overgevlogen naar de VS:
“Wie vermoordt er nu zo veel mensen om zijn onderhandelingspositie te versterken?”, schrijft Trump op Twitter. “Als ze zich niet eens aan een bestand kunnen houden tijdens deze belangrijke vredesbesprekingen en zelfs twaalf onschuldige mensen doden, dan kunnen ze ook geen akkoord van betekenis sluiten.”
Donald J. Trump @realDonaldTrump
….only made it worse! If they cannot agree to a ceasefire during these very important peace talks, and would even kill 12 innocent people, then they probably don’t have the power to negotiate a meaningful agreement anyway. How many more decades are they willing to fight?
Er wordt door de VS al maandenlang onderhandeld met de Taliban. Eigenlijk was het wachten alleen nog op de ondertekening van de deal door Trump. Of de gesprekken op diplomatiek niveau nu ook zijn opgeschort is onduidelijk.
De tweets van Trump komen, zoals wel vaker, als een verrassing. Het is opvallend dat de president kort voor de herdenking van de aanslagen van 11 september 2001 leden van de Taliban zou ontvangen op Amerikaans grondgebied. De radicaal-islamitische groepering bood onderdak aan al-Qaida-leider Osama bin Laden, die verantwoordelijk was voor die aanslagen.
De VS viel Afghanistan binnen in oktober 2001; sindsdien zijn meer dan 2400 Amerikaanse militairen daar om het leven gekomen. De Amerikanen zijn dus al bijna achttien jaar betrokken bij de strijd in het land en daarmee is het voor hen de langste oorlog ooit.
Het was vorig jaar bovendien de dodelijkste oorlog in de wereld: er komen veel burgers om door Amerikaanse luchtaanvallen, het Afghaanse leger en voortdurende aanslagen door de Taliban.
Wie zijn de Taliban en wat willen ze? Dat zie je in deze video:
Trump heeft er met het oog op de Amerikaanse verkiezingen volgend jaar belang bij om een resultaat te boeken in het slepende conflict. Er zijn nog tussen de 13.000 en 14.000 militairen in Afghanistan en die wil hij eigenlijk terugtrekken.
Het akkoord waarover in Camp David gesproken had moeten worden is alleen nog op hoofdlijnen bekend: de VS en de Taliban spreken af dat ze elkaar niet meer aanvallen, de Taliban moeten het geweld in Afghanistan beperken en ze moeten zorgen dat er geen terroristische aanslagen op doelen in westerse landen worden beraamd.
Verder zullen de Amerikaanse en de NAVO-troepen zich gefaseerd terugtrekken, al blijven er in elk geval tot 2021 nog zo’n 25.000 militairen achter als een soort politiemacht. Onder hen zouden 8600 Amerikanen zijn.
Omdat de VS alleen met de Taliban heeft onderhandeld, heerst er in brede kring twijfel over de levensvatbaarheid van de overeenkomst. Deze maand zijn er in Afghanistan presidentsverkiezingen, maar de Taliban hebben het in een groot deel van het land voor het zeggen en verwacht wordt dat ze in de aanloop naar de verkiezingen opnieuw veel aanslagen zullen plegen.
Telegraaf 08.09.2019 De Amerikaanse president Donald Trump heeft een gepland geheim vredesoverleg met de Taliban van zondag afgezegd. Dat maakte hij bekend op Twitter. Volgens Trump is de aanleiding de zelfmoordaanslag van donderdag in de Afghaanse hoofdstad Kabul die werd opgeëist door de Taliban.
„De Talibanleiders zouden zondag naar Camp David komen voor vredesoverleg. Helaas hebben ze toegegeven dat ze in Kabul een aanslag hebben gepleegd waarbij een van onze soldaten en elf andere mensen om het leven zijn gekomen. Ik heb de bijeenkomst onmiddellijk afgelast en de vredesonderhandelingen afgeblazen”, aldus Trump op Twitter.
Onder de doden waren een Amerikaanse en Roemeense militair en zeker tien burgers. Er vielen meer dan 40 gewonden. Het voertuig waar de twee militairen in zaten was het doelwit van de aanslag. Die was vlak bij het kantoor van de NAVO en de Amerikaanse ambassade.
AD 08.09.2019 De Amerikaanse president Donald Trump heeft laten weten dat hij een geheime ontmoeting met leiders van de Taliban en de Afghaanse president heeft afgezegd. Ook zegt hij dat hij de vredesbesprekingen met de Taliban heeft beëindigd. Hij schreef dat zaterdag op Twitter, met als reden dat de Taliban achter de bomaanslag in Kaboel zitten die donderdag het leven kostte aan 12 mensen waaronder een Amerikaanse soldaat.
Volgens Trump zouden er zondag in het geheim besprekingen worden gevoerd in Camp David, het presidentiële buitenverblijf. ,,Ik heb de ontmoeting meteen afgezegd en de vredesbesprekingen stopgezet’’, aldus Trump. ,,Wie wil er zoveel mensen om het leven brengen, om kennelijk de onderhandelingspositie te versterken?’’
Trump voegde er ook nog aan toe dat als de Taliban niet in staat zijn een staakt-het-vuren te handhaven, ‘ze dan waarschijnlijk niet de macht hebben om een serieus akkoord te sluiten’.
Onder de doden als gevolg van de aanslag waren een Amerikaanse en Roemeense militair en zeker tien burgers. Er vielen meer dan 40 gewonden. Het voertuig waar de twee militairen in zaten was het doelwit van de aanslag. Die was vlak bij het kantoor van de NAVO en de Amerikaanse ambassade.
Hoewel de pogingen van de Verenigde Staten om vrede te bewerkstelligen zijn stukgelopen, blijft de Afghaanse president Ashraf Ghani bereid om te praten met de Taliban, op voorwaarde dat de Taliban stopt met de terroristische aanslagen. ,,Echte vrede is alleen mogelijk als de Taliban instemt met een staakt-het-vuren.
Het grote obstakel is dat zij aanslagen blijven plegen”, aldus de verklaring van Ghani. Hij bedankte Trump en de VS voor de pogingen om vrede te stichten in Afghanistan. ,,We waarderen de pogingen van de VS en andere bondgenoten.”
Unbeknownst to almost everyone, the major Taliban leaders and, separately, the President of Afghanistan, were going to secretly meet with me at Camp David on Sunday. They were coming to the United States tonight. Unfortunately, in order to build false leverage, they admitted to.. 12:51 AM – Sep 8, 2019
….an attack in Kabul that killed one of our great great soldiers, and 11 other people. I immediately cancelled the meeting and called off peace negotiations. What kind of people would kill so many in order to seemingly strengthen their bargaining position? They didn’t, they….
….only made it worse! If they cannot agree to a ceasefire during these very important peace talks, and would even kill 12 innocent people, then they probably don’t have the power to negotiate a meaningful agreement anyway. How many more decades are they willing to fight? 12:51 AM – Sep 8, 2019
MSN 08.09.2019 De Amerikaanse president Trump heeft besprekingen met de Afghaanse regering en de Taliban gestaakt. Zaterdag stuurde hij een reeks tweets waarin hij schrijft dat president Ashraf Ghani van Afghanistan en ,,belangrijke leiders” van de Taliban zondag naar Camp David zouden reizen om met hem te onderhandelen.
Hij heeft de ontmoeting te elfder ure afgelast, schrijft Trump, nadat de Taliban een aanslag had opgeëist waarbij twaalf mensen omkwamen, onder wie een Amerikaanse militair. ,,Als zij zich niet kunnen houden aan een wapenstilstand tijdens belangrijke vredesbesprekingen, en zelfs twaalf onschuldige mensen doden, dan hebben ze waarschijnlijk niet eens de macht om over een betekenisvol verdrag te onderhandelen”, aldus Trump.
Vorige week had de Amerikaanse gezant Zalmay Khalilzad nog verklaard dat een overeenkomst ,,in principe” was bereikt en dat alleen de zegen van president Trump nog nodig was. De zelfmoordaanslag in hoofdstad Kabul was afgelopen donderdag. Een dag later trok Khalilzad opnieuw naar Doha in Qatar waar de besprekingen tussen de VS en de Taliban maandenlang zijn gevoerd.
De regering-Trump en de Taliban streven hetzelfde doel na: vertrek van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan, bijna achttien jaar na de invasie die de Amerikanen op touw zetten na de aanslagen van 11 september 2001.
Er bevinden zich nu nog zo’n 14.000 Amerikaanse militairen in Afghanistan. Hun terugtrekking was een van de verkiezingsbeloften van Donald Trump. Maar de Amerikaanse president wil zich niet onder druk laten zetten door geweld: ,,Wat voor mensen doden zovelen om hun onderhandelingspositie te versterken”, schreef Trump op Twitter.
In het voorliggende akkoord zouden er nog 8.600 militairen achterblijven, volgens Amerikaanse hoge militairen het aantal dat nodig is om te voorkomen dat de Taliban aanslagen tegen het Westen pleegt.
De Taliban zijn steeds doorgegaan met aanvallen en aanslagen tijdens de besprekingen, ondanks herhaalde oproepen van de Amerikanen om het geweld te stoppen. Zestien Amerikaanse militairen zijn dit jaar omgekomen in Afghanistan, en honderden andere slachtoffers. De Taliban en de VS onderhandelen tot nog toe buiten de Afghaanse regering van president Ghani om. De Taliban weigeren het gezag van de regering te erkennen.
NOS 05.09.2019 Bij een zelfmoordaanslag in de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn twee NAVO-militairen en zeker tien burgers om het leven gekomen. Ruim 40 mensen raakten gewond. De NAVO-militairen zijn een Roemeen en een Amerikaan.
Een zelfmoordterrorist blies zichzelf op bij een controlepost in de buurt van het hoofdkwartier van de NAVO in Kabul. Het voertuig waar de twee militairen in zaten, was het doelwit van de aanslagpleger. De explosie was zo hevig dat ook andere auto’s en winkels in de buurt werden getroffen.
Volgens ooggetuigen waren er op dat moment veel mensen op de been. De aanslag is opgeëist door de Taliban.
Tweede aanslag
Ook elders in het land sloeg de Taliban vandaag toe. In de oostelijke provincie Logar ontplofte een autobom. Volgens de autoriteiten zijn daarbij vier burgers omgekomen.
De aanslagen vallen samen met vredesonderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de Taliban. Juist deze week hebben beide partijen een concept-overeenkomst gesloten. Daarin staat onder meer dat de Amerikanen binnen 135 dagen na de definitieve ondertekening vertrekken uit vijf bases in Afghanistan. De Afghaanse regering onderhandelt niet mee, omdat de Taliban het landsbestuur niet erkent.
NOS 04.09.2019 Na maandenlange vredesonderhandelingen over Afghanistan rest Donald Trump nog één taak: zijn handtekening onder het akkoord met de Taliban zetten. De grote vraag is wat deze deal Afghanistan oplevert, want dit akkoord wordt alleen afgesloten tussen de VS en de Taliban.
Alle details van de overeenkomst zijn nog niet naar buiten gebracht, maar duidelijk is al dat de twee partijen in ieder geval drie zaken afspreken: ze zullen elkaar niet meer aanvallen, de Taliban moeten ervoor zorgen dat het geweld in het land wordt beperkt en dat er vanuit het land geen terroristische aanslagen op het Westen meer worden gepland.
De Taliban willen op hun beurt dat alle Amerikaanse- en NAVO-troepen onmiddellijk vertrekken. De VS wil dit in een aantal fases doen en pas vertrekken als de Taliban zich aan de afspraken houden. Als blijk van goede wil zullen 5000 Amerikaanse militairen het land binnen 135 dagen na ondertekening van de deal verlaten.
Zo’n 8600 troepen blijven achter als soort politiemacht. Ook de 17.000 militairen van NAVO-landen – onder wie 160 Nederlanders – blijven in elk geval tot 2021 in het land.
Voedingsbodem voor terreurnetwerken
“Of deze afspraken tot vrede zullen leiden, daar is veel twijfel over. Ook bij veel hooggeplaatste Amerikanen”, zei correspondent Aletta André vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. Dinsdag schreef een aantal oud-ambassadeurs in een open brief dat ze bang zijn dat wanneer de VS te snel vertrekt, er mogelijk een burgeroorlog in het land ontstaat. Die chaos zou een voedingsbodem bieden voor internationale terroristische netwerken als al-Qaida en IS.
Hebben we het over Afghanistan, dan gaat het al snel over de Taliban. Maar wie zijn dat eigenlijk en wat willen ze?
De Afghaanse regering liet vandaag weten dat ze deze zorgen deelt. Ministers zitten bij de onderhandelingen niet aan tafel, omdat de Taliban hen niet erkennen. Taliban zien de regering van het land als verlengstuk van de Amerikanen, en weigert daarom elk gesprek. Intussen winnen de Taliban door de gesprekken met de VS juist aan legitimiteit.
Dodelijkste oorlog
De Afghanen hebben het zwaar door het langslepende conflict. In Afghanistan is er al veertig jaar oorlog. In 2018 was het conflict zelfs de dodelijkste oorlog in de wereld. Er vallen veel burgerslachtoffers door het Afghaanse leger en luchtaanvallen van de Amerikanen, en de Taliban blijven constant aanslagen plegen. “Wanneer ze gesprekken ingaan, willen ze dat vanuit een sterke positie doen, dus met getoonde spierkracht en een groter gebied in handen”, zegt André.
Deze manier van druk uitoefenen lijkt te werken. Voor de VS is het inmiddels de langste oorlog ooit. Na 18 jaar is gebleken dat deze hoogstwaarschijnlijk niet valt te winnen. Daarom is nu besloten om onder het mom van ‘vredesbesprekingen’ een deal te sluiten met de tegenpartij.
André: “Maar het gaat de Amerikanen erom dat ze weg kunnen. Hoe het land nu achtergelaten wordt, en of er vrede is, lijkt op de tweede plaats te staan.” Trump heeft haast om het land te verlaten, want in 2020 staan er verkiezingen gepland. Voor die tijd wil hij iets bereikt hebben.
Deze maand staan in Afghanistan ook presidentsverkiezingen op het programma. Niets wijst erop dat de Taliban deze geweldloos zullen laten verlopen, en dat de gekozen president het straks voor het zeggen heeft. “Want de Taliban worden steeds machtiger. Ze hebben het nu al in een groot deel van het land voor het zeggen.”
NOS 03.09.2019 De Verenigde Staten trekken in de komende vier maanden 5000 militairen terug uit Afghanistan en sluiten vijf legerbasissen. Dat staat in het vredesakkoord van de Amerikanen met de Taliban, zegt Zalmay Khalilzad, de onderhandelaar van de VS.
Terwijl Khalilzad de eerste details uit het akkoord met de fundamentalistisch-islamitische terreurbeweging op televisie bekendmaakte, klonk de explosie van een autobom in de Afghaanse hoofdstad Kabul. De verantwoordelijkheid voor de aanslag, waarbij zestien mensen omkwamen en tientallen gewond raakten, is opgeëist door de Taliban.
“In principe zijn we er”, zei Khalilzad over het akkoord. “Het document is klaar.” President Trump moet het akkoord nog wel goedkeuren.
De deal die de VS met de Taliban sloot heeft maanden van onderhandelingen gekost. Op dit moment bevinden zich nog 14.000 Amerikanen en 17.000 militairen van andere NAVO-landen in Afghanistan.
NU 01.09.2019 De Taliban in Afghanistan hebben na een aanval op Kunduz een tweede stad aangevallen. Zondagochtend vroeg namen de islamitische strijders een deel van de stad Pul-e-Chomriin.
Deze hoofdstad van de provincie Baghlan ligt op ongeveer 100 kilometer ten zuiden van Kunduz, dat vrijdag werd aangevallen. Lokale autoriteiten vrezen een “ramp” als de Afghaanse regering niet in actie komt. Niet ver van Pul-e-Chomri ligt een militaire basis van het regeringsleger.
De aanvallen vinden plaats terwijl de Taliban en de Verenigde Staten in Qatar onderhandelen over de beëindiging van de oorlog in Afghanistan.
Ondanks de aanvallen meldde een Amerikaanse functionaris dat onderhandelaars van de VS en de Taliban dicht bij een overeenkomst zijn.
Zalmay Khalilzad, een Amerikaanse diplomaat met een Afghaanse achtergrond, verklaarde dat hij zondag naar Kaboel zou reizen voor overleg. “We staan op de drempel van een overeenkomst die het geweld zal verminderen”, zei hij zondag.
NOS 01.09.2019 De Taliban hebben voor de tweede keer in twee dagen tijd een aanval uitgevoerd op een Afghaanse stad. Terwijl de vredesbesprekingen met de Verenigde Staten in de afrondende fase zitten, wordt er gevochten in Puli Khumri, de hoofdstad van de provincie Baghlan.
Volgens de Afghaanse politie zijn er net buiten Puli Khumri geweerschoten te horen. Die stad ligt zo’n honderd kilometer ten zuiden van Kunduz. Daar werd gisteren een groot offensief gestart, waarbij zestien mensen om het leven kwamen.
Wie zijn de Taliban? We leggen het uit in deze video:
In Qatar is het vredesoverleg gaande tussen de VS en de Taliban. Volgens persbureau AP versterken de aanvallen de onderhandelingspositie van de Taliban. De gezant van de VS zegt dat een akkoord dichtbij is. Hij brengt vandaag een bezoek aan de hoofdstad Kabul om de details van de deal te bespreken met de Afghaanse regering.
Een woordvoerder van de Taliban zei eerder ook al dat een akkoord in zicht is. Dat zou betekenen dat er een einde komt aan de oorlog die al sinds 2001 aan de gang is in Afghanistan.
AD 31.08.2019 De Taliban proberen uit alle macht de noord-Afghaanse stad Kunduz in te nemen. Tegelijkertijd is een vredesovereenkomst nog nooit zo dichtbij geweest. Reden voor vreugde? Niet echt, want Islamitische Staat is er ook nog.
Ze hebben het al een paar keer geprobeerd, maar het is nog nooit gelukt. Er wordt dit weekend hevig gevochten in de straten van Kunduz, een grote en strategisch belangrijke stad in het noorden van Afghanistan. Naar verluidt zijn honderden Talibanstrijders Kunduz van verschillende kanten binnengevallen, terwijl ze vanaf de grond en vanuit de lucht worden bestookt door het Afghaanse leger (met enige hulp van de Amerikanen).
Lekker hapje
Waarom Kunduz? En waarom nu? De stad is voor ons een beetje bekend, omdat de Koninklijke Marechaussee er van april 2011 tot juli 2013 Afghaanse agenten heeft opgeleid. Het is ietsje groter dan Tilburg en ligt op het kruispunt van de wegen naar Mazar-i-Sharif in het westen, de hoofdstad Kaboel in het zuiden en buurland Tadzjikistan in het noorden.
Een lekker hapje dus voor de Taliban, die alles op alles zetten om zo veel mogelijk gebied in te nemen voordat het aanstaande vredesakkoord wordt ondertekend. Want ook al klinkt het raar, terwijl er op verschillende plekken in het land gevochten werd en wordt, is Qatar al een hele tijd het decor van vredesonderhandelingen tussen de Taliban en de Amerikanen (er wordt niet rechtstreeks onderhandeld met de Afghaanse regering, want die wordt door de Taliban als niet-legitiem beschouwd).
Osama bin Laden
Zowel de gevechten als de gesprekken hebben resultaat opgeleverd. De Taliban zijn al sinds 1994 een belangrijke machtsfactor in het land. Destijds veroverden ze in een ongekend bliksemoffensief een groot deel van Afghanistan en voerden ze meteen de sharia in, de strenge islamitische wetgeving.
Ze kwamen pas in de problemen toen Osama bin Laden van onder hun vleugels de aanslagen van 11 september 2001 beraamde. De Amerikanen lanceerden een grootscheepse aanval, die resulteerde in een oorlog die nu nog steeds voortduurt.
Het is de langste strijd die de VS ooit voerde. Ondanks het grote materiële en personele overwicht is het ze nooit gelukt de Taliban te verslaan. Sterker nog: de islamitische fundamentalisten hebben sinds 2001 niet meer zo veel gebied in handen gehad.
Volgens cijfers van de Speciale Inspecteur-Generaal voor de Afghaanse Wederopbouw staan 59 van de ruim 400 districten onder controle van de Taliban. De regering in Kaboel heeft het voor het zeggen in 229 districten. De rest wordt betwist. Met de verovering van Kunduz zouden de Taliban op de valreep nog een belangrijke slag slaan, en dat is precies waar ze op uit zijn.
Handtekening
De verwachting is dat er in de komende weken handtekeningen worden gezet, dus elke gebiedsuitbreiding tot die tijd is meegenomen. Er is jarenlang over onderhandeld. De partijen spreken over vier belangrijke onderwerpen: een permanente wapenstilstand, het vertrek van alle buitenlandse troepen uit Afghanistan, de wens om met elkaar in gesprek te blijven én een belofte van de Taliban om geen onderdak meer te bieden aan groepen die Amerika willen aanvallen (zoals Al-Qaeda destijds). Ze zijn er naar verluidt al uit, het gaat alleen nog over het tijdspad.
Islamitische Staat
Er is echter één maar. De grote angst is dat Islamitische Staat (IS) gebruik gaat maken van het vredesakkoord. IS is volgens de Amerikaanse president Trump verslagen in Irak, maar in Afghanistan timmeren ze nog wel degelijk aan de weg. Op dit moment beheersen ze een twintigtal districten langs de grens met Pakistan (waarmee de geruchten gevoed worden dat dat land fundamentalisten stiekem steunt om invloed te kunnen blijven houden in Afghanistan).
Er wordt serieus rekening mee gehouden dat teleurgestelde Talibanstrijders die helemaal geen vrede willen zich gaan aansluiten bij IS. De Taliban zijn namelijk niet een homogene groep, maar bestaan uit veel verschillende facties. Een handtekening zegt ze niks. Als dan ook nog eens alle buitenlandse troepen gaan vertrekken (ruim 30.000) ontstaat er een heel nieuwe situatie, die niet veel goeds belooft.
Voor de geplaagde bevolking zou dat betekenen dat de ellende blijft voortduren. Sinds 1980, toen de Russen binnenvielen, is Afghanistan voortdurend het toneel geweest van oorlogen, burgeroorlogen en religieus geweld. Dat is dus al bijna 40 jaar.
NOS 31.08.2019 Ondanks lopende gesprekken over vrede in Afghanistan, zijn de Taliban een groot offensief gestart rond de stad Kunduz.
Strijders hebben al verschillende plekken in de noordelijke stad ingenomen, vooral in burgergebied. Zo zouden ze onder meer een elektriciteitscentrale, politiebureau’s en een ziekenhuis in handen hebben gekregen. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie meldt aan persbureau AP dat de militanten patiënten hebben gegijzeld.
Schieten
Veiligheidstroepen en Talibanstrijders schieten over en weer naar elkaar. De woordvoerder van president Ghani zegt dat het moeilijk is om de Talibanstrijders aan te pakken, omdat zij zich verschuilen tussen burgers.
In beide kampen zijn slachtoffers gevallen, melden de lokale autoriteiten. Er komt weinig nieuws uit de stad, omdat de elektriciteit en het communicatieverkeer zijn afgesloten.
Vredesoverleg
De aanval komt terwijl er vredesoverleg gaande is tussen de Taliban en de Verenigde Staten. In de Qatarese hoofdstad Doha wordt overlegd over het beëindigen van de oorlog, die in 2001 uitbrak in Afghanistan.
Eerder deze week zei een woordvoerder van de Taliban nog dat de partijen dicht bij een akkoord zijn.
Kunduz is de hoofdstad van de gelijknamige provincie, waar Nederlandse militairen tussen 2011 en 2013 politiemensen trainden. De stad is al vaker aangevallen door Talibanstrijders. In 2015 wisten zij de stad in handen te krijgen, maar na enige tijd werden zij weer verdreven.
AD 31.08.2019 De Taliban hebben een ‘grootschalige’ aanval gelanceerd op Kunduz, een van de grootste steden van Afghanistan. Daarbij veroverden ze het ziekenhuis en namen ze een nog onbekend aantal patiënten in gijzeling. Volgens de Afghaanse regering vinden er hevige vuurgevechten plaats maar hebben de radicaalislamitische militanten geen cruciale posten kunnen overnemen.
De aanval begon afgelopen nacht vanuit verschillende plekken in Kunduz. De Taliban veroverden het ziekenhuis en gijzelen een nog onbekend aantal patiënten, verklaarde een woordvoerder van het ministerie van Defensie tegenover persbureau Associated Press.
,,We kunnen het ziekenhuis heel gemakkelijk aanvallen maar willen geen burgerslachtoffers’’, zei Rohullah Ahmadi. Het is niet bekend hoeveel patiënten als menselijk schild worden gebruikt om een luchtaanval op het ziekenhuis te voorkomen.
Volgens de Defensie-zegsman kwamen bij een luchtaanval elders in de stad 26 Talibanstrijders om het leven. Hij zei niets over slachtoffers onder burgers of regeringstroepen. Volgens een woordvoerder van de provinciale regering vielen er bij gevechten tussen de Taliban en Afghaanse strijdkrachten aan beide kanten slachtoffers.
Presidentiële woordvoerder Sediq Seddiqi zegt dat Afghaanse veiligheidstroepen de aanval hebben afgeslagen op strategische punten in de stad. Daaronder een kruispunt dat toegang biedt tot een groot deel van Noord-Afghanistan en de hoofdstad Kabul, zo’n 335 kilometer verderop.
Vierde keer
Het is de vierde keer in twee jaar tijd dat Talibanstrijders delen van het strategisch gelegen Kunduz proberen in te nemen. De straten zijn verlaten, de inwoners schuilen in hun huizen. Elektriciteit en telefoonlijnen zijn uitgevallen.
De aanval is opmerkelijk omdat ze komt op het moment dat de Taliban in Quatar met de Verenigde Staten onderhandelen over het beëindigen van de langstdurende oorlog uit de Amerikaanse geschiedenis. President Trump liet eerder weten dat een klein aantal Amerikaanse militairen in het land zal achterblijven. Nu zijn er nog zo’n 20.000 Amerikaanse troepen.
De Taliban, die hebben geëist dat alle buitenlandse troepen het land verlaten, beheersen ongeveer de helft van Afghanistan en zijn op hun sterkst sinds de nederlaag na de Amerikaanse invasie in 2001.
Telegraaf 31.08.2019 Strijders van de radicaalislamitische Taliban zijn sinds vrijdagavond bezig met een aanval op de Noord-Afghaanse stad Kunduz. Ze zouden slag leveren met Afghaanse strijdkrachten en er zou sprake zijn van tientallen doden aan de kant van de Taliban. Maar dat wordt door een woordvoerder tegengesproken.
Het is de vierde keer in twee jaar tijd dat Talibanstrijders delen van het strategisch gelegen Kunduz proberen in te nemen. De straten zijn verlaten, de inwoners schuilen in hun huizen. Elektriciteit en telefoonlijnen zijn uitgevallen.
De aanval vindt plaats tegen de achtergrond van onderhandelingen die de Taliban in Qatar voeren met de Verenigde Staten, over de beëindiging van de oorlog in Afghanistan. President Trump liet eerder weten dat een klein aantal Amerikaanse militairen in het land zal achterblijven. Nu zijn er nog zo’n 20.000 Amerikaanse troepen.
Zaterdag blies een terrorist zich in het centrum van de stad op waardoor zeker tien doden vielen. De Taliban eisten later de verantwoordelijkheid op voor de aanslag. Het incident was op een plek waar veel veiligheidsmensen zich hadden verzameld.
NOS 28.08.2019 De Taliban en de Verenigde Staten zijn dicht bij een akkoord om de sinds 2001 in Afghanistan woedende oorlog te beëindigen. Dat heeft een woordvoerder van de Taliban gezegd.
De woordvoerder zei “te hopen goed nieuws te hebben voor onze moslim-natie die onafhankelijkheid nastreeft.”.
Volgens persbureau Reuters staat in het conceptakkoord onder meer dat de Amerikaanse troepen zich in een periode van 14 tot 24 maanden uit Afghanistan zullen terugtrekken, in ruil voor de belofte dat de Taliban het land geen toevluchtsoord laten worden voor internationale terroristen.
Wie zijn de Taliban? We leggen het uit in deze video:
De nieuwe stap is gezet tijdens de negende ronde van de vredesbesprekingen, die sinds vorig jaar worden gehouden in Doha, de hoofdstad van Qatar.
Volgens verschillende bronnen van Reuters heeft de Amerikaanse gezant Zalmay Khalilzad, die de vredesbesprekingen leidt, een afspraak gepland om de Afghaanse president Ghani over de overeenkomst bij te praten.
Pas als die informatie daar bekend is, wordt de verdere inhoud van de overeenkomst bekendgemaakt. De Verenigde Staten hebben nog niet gereageerd op de bekendmaking door de Taliban.
NOS 19.08.2019 Met een van de dodelijkste aanslagen in Afghanistan van de afgelopen jaren, lieten de terroristen van Islamitische Staat afgelopen weekend zien dat er rekening met ze moet worden gehouden. IS is een relatief kleine speler in het schaakspel om de macht in het land, maar kan het broze vredesproces ernstig verstoren, vertelt een voormalige adviseur van de Afghaanse president Ghani aan de NOS.
“Terroristische netwerken kunnen in Afghanistan alleen effectief zijn als ze steun krijgen uit het buitenland”, zegt de oud-adviseur Orzala Nemat, die nu directeur is van een denktank voor maatschappelijk beleid in Kabul. “Dat geldt ook voor IS. Hun nieuwe Toyota-terreinwagens en hun wapens moeten ergens vandaan komen. En het geld moet ook ergens vandaan komen.”
De bomaanslag werd doelbewust gepleegd kort voor de viering, vandaag, van honderd jaar Afghaanse onafhankelijkheid, vertelt Nemat. “Na 18 jaar militaire aanwezigheid van de Amerikanen en hun bondgenoten, en honderd jaar nadat Afghanistan onder het juk van de Britten uitkwam, zijn we dichtbij een vreedzame oplossing van het conflict gekomen. De terroristen zijn daar niet blij mee. Ze wilden Afghanistan vernederen. Het was niet alleen een aanslag op een bruiloft van eenvoudige mensen, maar ook op het idee van Afghanistan zelf.”
Oud-adviseur en Afghanistandeskundige Orzala Ashraf Nemat Orzala Nemat
Vorige maand waarschuwden de Verenigde Naties dat IS een gevaar vormde, onder andere in Afghanistan, waar veel IS’ers oorspronkelijk vandaan komen. De organisatie zou nog 300 miljoen dollar in kas hebben en juist in Afghanistan buitenproportioneel veel energie steken in het plegen van aanslagen. Ze zijn niet gelieerd aan de Taliban. Sterker nog, de Taliban hebben de aanslag van zaterdag scherp veroordeeld.
IS zit sinds 2014 in Afghanistan, maar werd aanzienlijk actiever nadat het door hen uitgeroepen kalifaat in Syrië en Irak werd verslagen. Eerst ging het om een handjevol strijders in Afghanistan en Pakistan, maar nu zouden er duizenden IS’ers uit verschillende landen in Afghanistan aanwezig zijn. Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat zij op den duur niet alleen een bedreiging voor Afghanistan vormen, maar ook voor de VS en Europa.
De Taliban en IS hebben wel iets met elkaar gemeen. Ze zijn allebei extreem conservatieve soennitische moslimgroeperingen. Toch zijn hun ideologieën en tactieken verschillend. De Taliban willen macht in Afghanistan en vallen vooral militaire doelen aan. IS heeft juist wereldwijde ambities en pleegt vaak aanslagen op burgerdoelen.
Het vredesproces
De afgelopen maanden kwam het vredesproces in Afghanistan in een stroomversnelling. Er zijn al acht ronden vredesbesprekingen gehouden tussen Taliban-leiders en de Amerikaanse afgezant Zalmay Khalilzad. Washington wil voor 1 september een overeenkomst bereiken. In maart stelden de twee partijen een concept-vredesakkoord op.
Dat klinkt veelbelovend, maar er zijn nog haken en ogen. De Amerikanen willen dat de Taliban rechtstreeks met de Afghaanse regering onderhandelt over het toekomstige bestuur van het land. De Taliban weigeren dat. In hun ogen is de Afghaanse president Ghani een marionet van de VS.
Een ding werkt sterk in het voordeel van de Taliban: de Amerikanen willen opschieten. De militaire aanwezigheid is duur, riskant en impopulair. President Trump beloofde in 2016 al dat hij alle Amerikaanse troepen zou terugtrekken. Die belofte zal hij zeker vóór de volgende presidentsverkiezingen in november 2020 willen doordrukken.
The Hill @thehill
President Trump: “A lot of bad things happen in Kabul, a lot of bad things are happening in Afghanistan. There’s some very positive things. But, look, we’re there for one reason. We don’t want that to be a laboratory, ok?”
Volgens de Afghaanse Orzala Nemat zien zowel de VS als de Taliban in dat de Amerikanen alleen op een ordelijke en weloverwogen manier moeten vertrekken. “Een gehaaste terugtrekking leidt alleen maar tot grote problemen.” Zoals een machtsvacuüm waar IS maar al te graag misbruik van maakt.
Zijn de Taliban te vertrouwen?
“De Taliban zijn erg bezig met propaganda”, zegt Nemat. “Hun benadering is heel dubbel. Ze praten met de Amerikanen, maar ondertussen plegen ze zelf ook aanslagen.” De afgelopen maanden voerden zee aanvallen uit op een controlepost van het leger, een hulporganisatie en het kantoor van een politicus, met tientallen doden als gevolg. “Dat ze doorgaan met zelfmoordaanslagen is natuurlijk niet goed te praten.”
Tegelijkertijd benadrukt de voormalige adviseur van de president dat er door alle partijen in de oorlog mensenrechtenschendingen worden gepleegd. “Wat wij vooral willen is dat er eind komt aan het bloedvergieten. De Taliban proberen ons te sussen. Ze garanderen ons dat ze anders zijn dan vroeger. Maar wij maken ons nog zorgen. Ze hebben in het verleden de mensenrechten en met name de vrouwenrechten met voeten getreden.”
Uiteindelijk is Nemat ondanks de aanslagen van de afgelopen dagen toch optimistisch. “Zelfs de Taliban realiseren zich dat ze niet het land kunnen beheersen als in het verleden. De stem van het volk zullen ze moeten respecteren.”
Wat de partijen in het vredesproces willen;
De terugtrekking van buitenlandse troepen. Er zitten 14.000 Amerikaanse troepen en nog duizenden uit andere NAVO-landen. De Amerikanen en Taliban zijn het nog niet eens over het tempo waarin dat moet.
Geen broedplaats voor terrorisme. De Taliban hebben al toegezegd Afghanistan niet te laten gebruiken door terroristische organisaties, maar de onderhandelaars zijn het nog niet met elkaar eens over de definitie van “terrorisme”.
Interne dialoog. Tot nu toe willen de Taliban niet met de regering in Kabul praten, maar voor Washington is dit een vereiste.
Alomvattend staakt-het-vuren. De Amerikanen willen dat dat gebeurt voordat er een vredesakkoord wordt ondertekend, maar de Taliban willen dat pas na ondertekening van een akkoord.
NOS 18.08.2019 Dit weekend is de zoveelste terroristische aanslag in korte tijd gepleegd in Afghanistan. Bij een drukbezochte bruiloft in hoofdstad Kabul vielen zeker 63 doden en 182 gewonden door een zelfmoordterrorist. De laatste maanden vallen er steeds meer slachtoffers in het land. Hoe komt dat?
Kort na de aanslag werd al in de richting van het IS gewezen als verantwoordelijke, omdat een sjiitische bruiloft het doelwit was. Vandaag heeft de soennitische terroristische organisatie de verantwoordelijkheid daadwerkelijk geclaimd.
“De Afghaanse tak van IS groeit gestaag en is steeds actiever”, zegt correspondent Aletta André. “Vooral regionaal, met name in het oosten van het land, neemt de invloed van de groep toe. Toch zijn ze in Afghanistan nog een stuk kleiner dan bijvoorbeeld de Taliban.” Die groep wordt met name verantwoordelijk gehouden voor de toename van het aantal aanslagen in het land.
‘Nu extra actief’
“Daarvoor zijn met name twee oorzaken aan te wijzen”, zegt correspondent Aletta André. “De Taliban zijn bezig met vredesbesprekingen met de Verenigde Staten en in september zijn er verkiezingen. Ze zijn daarom nu extra actief om ervoor te zorgen dat ze een betere positie aan de onderhandelingstafel met de Amerikanen hebben.”
Zo viel de militaire islamitische beweging de afgelopen maanden een hulporganisatie aan en werden bij een controlepost van het leger zeker 20 militairen gedood. Bij een aanslag op een bus vielen ruim dertig doden en bij een aanslag op het kantoor van een politicus vielen zeker twintig slachtoffers.
Met de aanslagen toont de organisatie aan invloed te hebben op het land. De Taliban hebben nu grofweg de helft van het land in handen, en zeggen pas over een staakt het vuren te willen praten zodra de Amerikanen het land verlaten.
Langste oorlog ooit
President Trump heeft bij zijn aantreden in 2016 al gezegd dat het vertrek van de Amerikanen uit Afghanistan voor hem een prioriteit is. De VS heeft hier nog altijd 14.000 militairen gestationeerd. De strijd tegen de Taliban begon kort na de aanslagen van al-Qaida in de VS op 11 september 2001. Inmiddels is het de langste oorlog ooit voor de Amerikanen.
Om daar een einde aan te maken, zitten de twee partijen nu al maanden aan tafel in Qatar, waar de besprekingen plaatsvinden. “Naarmate deze vredesonderhandelingen intensiever worden, neemt ook het geweld toe”, zei een hoge VN-vertegenwoordiger begin deze maand. Daarnaast zorgen de naderende verkiezingen voor extra onrust.
“Een aantal van de aanslagen in de afgelopen tijd was op politieke doelen”, zegt André. “De Taliban zien de Afghaanse overheid als marionet van de Amerikanen. Daarom vinden ze verkiezingen in het land op dit moment niet legitiem. Ze kiezen nu politieke doelwitten en tijdens de verkiezingen mogelijk stembureaus uit om aanslagen te plegen. Zo worden kiezers ontmoedigt straks te gaan stemmen.”
Ooggetuigen vertellen over de aanslag op de bruiloft:
‘Alle jongeren, kinderen en alle mensen die bij het podium stonden, zijn gedood’
Juli was volgens de Verenigde Naties de gewelddadigste maand in het land sinds mei 2017. Volgens de VN doodden of verwondden Afghaanse troepen en buitenlandse strijdkrachten, als de VS, in de eerste helft van dit jaar meer burgers dan militante groeperingen. In totaal waren het er 4000.
Veel mensen en groeperingen binnen Afghanistan maken zich nu zorgen over hoe het land achtergelaten wordt als de Amerikanen vertrekken, zegt André. “De Taliban staat nu heel sterk, en heeft nog steeds als doel van het land een islamitische staat te maken. Vrouwen vrezen daardoor bijvoorbeeld voor hun rechten.”
“De Amerikanen hebben dat bij het onderhandelen nu niet als prioriteit. Die willen het land in vrede achterlaten, en ze willen van de Taliban de garantie dat er vanuit het land geen aanslagen meer gepland worden op westerse doelwitten”, zegt André. “Over hoe het land straks bestuurt wordt heeft de VS het nu niet.”
MSN 18.08.2019 Terreurbeweging Islamitische Staat (IS) claimt de aanslag van zaterdag tijdens een bruiloft in Kabul. In de Afghaanse hoofdstad kwamen 63 mensen om. Zeker 182 aanwezigen raakten gewond. Volgens de Afghaanse regering gaat het om veel vrouwen en kinderen.
De aanval kwam op het moment dat Taliban en de Verenigde Staten proberen tot een overeenkomst te komen over de terugtrekking van de troepen van de VS. In ruil daarvoor zijn de Taliban verplicht de veiligheid in het land te bewaren. Beide partijen overleggen nu met hun leiders over de volgende stappen. De Amerikaanse onderhandelaar Zalmay Khalilzad zei dat de gesprekken “productief” waren, maar een officieel akkoord is er nog niet.
Het is de zeventiende grote aanslag in Kabul sinds januari. In totaal zouden er bij de eerste zestien 113 doden zijn gevallen en meer dan 700 gewonden.
NU 18.08.2019 Door een zelfmoordaanslag met een explosief in een trouwzaal in de Afghaanse hoofdstad Kaboel zijn zaterdagavond zeker 63 doden en 182 gewonden gevallen. Dat meldt de Afghaanse regering die ook bevestigt dat het om een terroristische aanslag gaat en dat veel vrouwen en kinderen onder de slachtoffers zijn.
Islamitische Staat (IS), heeft de aanval opgeëist die plaatsvond in het westen van Kaboel, in trouwcentrum Dubai City. De Taliban veroordeelde de aanslag.
Ahmad Omid is een van de overlevenden. Volgens hem waren ongeveer twaalfhonderd gasten uitgenodigd voor de bruiloft. “Ik was met de bruidegom in een andere ruimte toen we de explosie hoorden. Overal in de hal lagen mensen verspreid. Te midden van het bloedbad stonden met bloed beklede stoelen en een stapel verlaten schoenen.”
Taliban en VS in gesprek over terugtrekking troepen uit Afghanistan
De aanval kwam op het moment dat terreurorganisatie Taliban en de Verenigde Staten proberen tot een overeenkomst te komen over de terugtrekking van de troepen van de VS.
In ruil daarvoor is de Taliban verplicht de veiligheid in het land te bewaren en vredesbesprekingen met de door de VS gesteunde regering van Afghanistan te bespreken.
Te midden van het bloedbad stond stapel verlaten schoenen. (Foto: Reuters)
Zeventiende grote aanslag in Kaboel sinds januari
De aanslag op de trouwzaal was de zeventiende grote aanslag in Kaboel sinds januari. Bij de vorige zestien werden volgens de autoriteiten minstens 113 mensen gedood en meer dan 700 gewond.
Op bruiloften in Kaboel vieren mannen en vrouwen het feest doorgaans in aparte ruimtes. Vaak worden er honderden gasten uitgenodigd.
MSN 18.08.2019 Het dodental van de zelfmoordaanslag op een bruiloftsfeest in de Afghaanse hoofdstad Kabul is verder opgelopen. Er zijn zeker 63 doden en 182 gewonden, meldt de Afghaanse regering.
Onder de slachtoffers zijn ook veel vrouwen en kinderen. Volgens de autoriteiten gaat het om een terreuraanslag. Nog niemand heeft de aanslag opgeëist.
Bij de explosie – inmiddels opgeëist door een lokale tak van Islamitische Staat – in een trouwzaal in de Afghaanse hoofdstad zijn minstens 63 doden en 182 gewonden gevallen. De bruid en bruidegom overleefden de aanslag, maar zijn in shock. Bruidegom Mirwais haalt tegenover lokale media terug hoe hij enkele uren voor de explosie nog vrolijke gasten welkom heette op het feest. Slechts enkele uren later zag hij de vele lichamen worden weggedragen.
Een woordvoerder zegt dat er een aantal explosies waren op de bruiloft waar zo’n 1200 gasten waren. Zo ging er een bom af bij het podium waar muzikanten stonden te spelen. “Alle mensen daar, ook veel jongeren en kinderen, zijn omgekomen.”
“Ik was met de bruidegom in een andere kamer toen we de explosie hoorden”, zegt een ooggetuige. “Daarna konden we niemand meer vinden. Iedereen lag verspreid door de hal.”
De taliban ontkent betrokkenheid bij de aanslag. Vermoedelijk is een Afghaanse tak van IS verantwoordelijk.
De aanslag komt op het moment dat de taliban en de Verenigde Staten praten over de terugtrekking van de troepen van de VS. In ruil daarvoor is de taliban verplicht de veiligheid in het land te bewaren en vredesbesprekingen met de door de VS gesteunde regering van Afghanistan te bespreken.
De aanslag op de trouwzaal was de zeventiende grote aanslag in de hoofdstad Kabul sinds januari. Bij de vorige zestien vonden volgens de autoriteiten zeker 113 mensen de dood en raakten meer dan 700 mensen gewond.
NOS 17.08.2019 In de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn zeker 63 doden en 182 gewonden gevallen door een terroristische aanslag op een drukbezochte bruiloft. Dat meldt het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken. Er waren honderden mensen in de ruimte toen een zelfmoordterrorist zichzelf opblies.
De terroristische organisatie IS heeft de verantwoordelijkheid geclaimd. De Taliban, die op dit moment vredesgesprekken voeren met de Verenigde Staten, zeggen er niets mee te maken te hebben.
Een ooggetuige zegt tegen persbureau AP dat er zo’n 1200 gasten op het huwelijksfeest waren. “Ik was met de bruidegom in een andere kamer toen we de explosie hoorden. Daarna konden we niemand meer vinden. Iedereen lag verspreid door de hal.”
Volgens een ooggetuige was er een explosie bij een podium waar veel kinderen speelden. Vermoedelijk zijn er veel kinderen onder de doden.
‘Alle jongeren, kinderen en alle mensen die bij het podium stonden, zijn gedood’
De explosie was in het westen van de stad, in een deel van Kabul waar veel leden van de overwegend sjiitische Hazara-minderheid wonen.
In Kabul worden regelmatig aanslagen gepleegd door de Taliban en de Afghaanse tak van IS. Anderhalve week geleden ging er nog een autobom af in dezelfde wijk, in de straat waar gisteravond ook de bruiloft was. Daarbij vielen toen 14 doden en 145 gewonden. Onder de slachtoffers waren veel vrouwen en kinderen.
AD 07.08.2019 Afghanistan wordt de laatste weken geteisterd door extreem veel geweld. Alleen al in juli werden 1500 burgers gedood of raakten gewond.
Een zware explosie in de Afghaanse hoofdstad Kaboel heeft gisteren aan zeker veertien mensen het leven gekost. Nog eens 150 personen raakten gewond toen een zelfmoordterrorist een autobom liet ontploffen bij een controlepost bij een politiebureau in Kaboel. Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zouden onder de slachtoffers veel burgers zijn.
Na de ontploffing was een grote grijze rookwolk te zien boven de stad. Ook sneuvelden ramen in de omgeving. ,,Ik hoorde een harde knal en alle ramen in mijn winkel gingen kapot. Glas vloog alle kanten op”, vertelt winkelier Ahmad Saleh aan het Franse persbureau AFP. Hij stelt dat de ramen van ongeveer twintig winkels op een kilometer van de ontploffing kapot zijn. Volgens getuigen zou er na de aanslag ook zijn geschoten met automatische wapens.
De Taliban hebben de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist en zei dat een ‘recruteringscentrum’ van de Afghaanse regering was aangevallen. Die radicaalislamitische opstandelingen zijn verwikkeld in een bloedige strijd met veiligheidstroepen. Burgers belanden tijdens het conflict vaak in de vuurlinie. Een dag eerder was er ook een aanslag in Kaboel bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarbij vielen vijf doden en zeven gewonden.
Statistieken
In juli zijn volgens de statistieken van de Verenigde Naties meer dan 1500 burgers gedood of gewond geraakt. Sinds twee jaar was het niet zo erg in één maand. Sinds het begin van dit jaar zijn 1366 mensen omgekomen bij aanslagen en gevechten en raakten nog eens 2446 mensen gewond. Bijna een derde van alle slachtoffers viel door bomaanslagen en een derde van alle slachtoffers waren kinderen, aldus het VN-rapport.
De Taliban onderhandelen ondertussen in Qatar ook met de Verenigde Staten over terugtrekking van Amerikaanse troepen in ruil voor een belofte dat het land niet wordt gebruikt voor het beramen van terreurdaden. De Taliban willen niet rechtstreeks met Kaboel praten, omdat ze de regering van president Ashraf Ghani zien als een verlengstuk van Washington.
NU 07.08.2019 Zeker veertien mensen zijn woensdag omgekomen door een zware explosie in Kaboel. Zeker tachtig anderen raakten gewond. De autoriteiten in de Afghaanse hoofdstad zeggen dat tijdens de ochtendspits een autobom ontplofte bij een politiebureau.
Na de ontploffing was een grote rookwolk te zien boven de stad. Ook sneuvelden ramen in de omgeving. Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid meldt dat de gewonden naar ziekenhuizen zijn gebracht. De meeste slachtoffers zijn burgers, onder wie kinderen.
De Taliban heeft de verantwoordelijk voor de aanslag opgeëist. Die radicaalislamitische opstandelingen zijn verwikkeld in een bloedige strijd met veiligheidstroepen. In juli zijn volgens de Verenigde Naties meer dan vijftienhonderd burgers gedood of gewond geraakt.
Ondanks het geweld lijken de Taliban en de VS dicht bij een vredesovereenkomst. Die zou behelzen dat de Amerikanen troepen terugtrekken uit het land, in ruil voor de belofte dat Afghanistan niet zal worden gebruikt als uitvalsbasis door jihadisten die aanslagen in het buitenland voorbereiden.
Afgelopen nacht deden de Afghaanse veiligheidsdiensten invallen in gebouwen in verschillende delen van Kaboel. De autoriteiten zeggen dat daarbij een grote schuilplaats van extremistische militanten is uitgeschakeld.
NOS 07.08.2019 Een autobom heeft vanmorgen in de Afghaanse hoofdstad Kabul een enorme explosie veroorzaakt, waardoor 14 mensen om het leven zijn gekomen. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken bekend gemaakt. Zeker 145 mensen raakten gewond.
De bom ging af toen de auto werd tegengehouden bij een controlepost naast een politiebureau in het westen van de stad.
De verwoesting is enorm en veel mensen raakten gewond door rondvliegend glas, vertellen ze.
In de directe omgeving van het politiebureau zou ook een opleidingsinstituut voor militairen zijn.
De Taliban hebben de aanslag opgeëist en zeggen in een verklaring dat bij de explosie “een groot aantal soldaten en politie-agenten is gedood”. Volgens een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid zijn er vooral burgerslachtoffers, onder wie vrouwen en kinderen.
Op Twitter zijn beelden te zien van de rookwolk na de enorme explosie:
NU 06.08.2019 Volgens Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, is de kans op vrede in Afghanistan groter dan ooit.
Dat zei de zestigjarige Noor dinsdag op een persconferentie in de Nieuw-Zeelandse hoofdstad Wellington. Volgens Stoltenberg, die sinds 1 oktober 2014 aan het hoofd staat van de NAVO, werpt het vredesoverleg tussen de Verenigde Staten en de Taliban zijn vruchten af.
“We zien dat er een reële kans op vrede is in Afghanistan. We zijn dichter bij een vredesovereenkomst dan ooit”, aldus Stoltenberg tegen de verzamelde pers in Wellington.
De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001 toen Amerikaanse, Britse, Franse en Australische groepen het land binnenvielen met als doel de Taliban, die onder meer Osama Bin Laden weigerde uit te leveren, ten val te brengen.
De Taliban werd al snel afgezet als machtshebber in Afghanistan, maar de spanningen en instabiliteit in het land duren tot op heden voort. Nederland was onderdeel van de missie in Afghanistan, door onder meer personeel en materiaal te leveren om de plaatselijke politie te trainen.
Eerder meldden Amerikaanse media dat de Verenigde Staten tijdens de vredesonderhandelingen met de Taliban hadden gezegd op korte termijn ongeveer de helft van hun troepen uit Afghanistan te willen terugtrekken.
NU 02.08.2019 De Verenigde Staten bereiden de terugkeer van duizenden militaire troepen uit Afghanistan voor, als onderdeel van een akkoord met de Taliban. Dat schrijft The Washington Postdonderdag.
Van de ongeveer 14.000 Amerikaanse troepen die zich momenteel in Afghanistan bevinden, keren naar schatting vijf- tot zesduizend binnenkort terug naar huis. Ook wordt een wapenstilstand afgesproken, vertellen overheidsfunctionarissen aan de krant.
De Taliban krijgt tevens de mogelijkheid om direct met de Afghaanse regering te onderhandelen over vrede, zonder directe inmenging van de Amerikanen. President Donald Trump liet eerder al weten Amerikaanse troepen te willen terugtrekken uit Afghanistan.
De Amerikaanse regering onderhandelt al langere tijd met de Taliban, die in Afghanistan een guerrillastrijd voert tegen de Amerikaanse troepen. De VS heeft sinds 2001 militairen in het land gestationeerd.
Er wordt door de Amerikanen met de Taliban onderhandeld omdat men van mening is dat de groep een beter alternatief is dan Islamitische Staat of Al Qaeda. Een onderdeel van de afspraak zou zijn dat de Taliban alle samenwerkingen met de twee laatstgenoemde groepen verbreekt.
Een woordvoerder van het Pentagon reageerde op het bericht dat “Amerikaanse troepen in Afghanistan zullen blijven zolang hun aanwezigheid daar nodig is”.
NU 31.07.2019 Een aanslag in Afghanistan heeft woensdag aan 34 burgers het leven gekost. De slachtoffers zaten in een passagiersbus die in de westelijke provincie Farah door een bermbom werd getroffen.
Bij de aanslag raakten ook nog eens 27 mensen gewond. Onder de slachtoffers zijn ook kinderen. De bus was volgens lokale autoriteiten onderweg van de stad Herat naar de zuidelijke provincie Kandahar.
De aanval is niet opgeëist, maar de lokale politie wijst de Taliban aan als verantwoordelijke. “De bom is recent door opstandelingen van de Taliban geplaatst om Afghaanse en buitenlandse veiligheidsdiensten te raken”, verklaart een woordvoerder. De Taliban ontkent dit.
In het voortslepende conflict in Afghanistan zijn in de eerste helft van dit jaar zeker 1.366 burgers om het leven gekomen. Ook raakten in die periode 2.446 burgers gewond, aldus de VN-missie in het land. Veel slachtoffers (327 doden en 880 gewonden) zijn kinderen.
In het door geweld verscheurde land vechten troepen die de regering in Kaboel steunen tegen groepen als de Taliban. Die onderhandelen met de Verenigde Staten over vrede, maar de strijd gaat ondertussen door. In het land is ook een tak van Islamitische Staat (IS) actief.
De Amerikanen hopen vóór 1 september 2019 een akkoord te sluiten met de Taliban.
Een van de slachtoffers van de aanslag in een ziekenhuis in HeratAFP
NOS 31.07.2019 In Afghanistan zijn zeker 32 mensen omgekomen bij een aanslag op een passagiersbus. Dat gebeurde in de buurt van de stad Farah, in het westen van het land. De bus was onderweg van Heratnaar Kandahar.
Volgens de autoriteiten ontplofte een bermbom toen de bus langsreed. Onder de doden is een onbekend aantal kinderen. Ook zijn er zeker zeventien gewonden, de meesten zijn er slecht aan toe. Daarom zal het dodental waarschijnlijk nog oplopen.
Tientallen doden bij aanslag op bus in Afghanistan
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist. De Taliban zijn actief in het gebied, maar zij plegen voornamelijk aanslagen op Afghaanse politici en ordetroepen. Wel gebruiken ze daarvoor vaak bermbommen, die ook burgerslachtoffers maken.
Telegraaf 31.07.2019 Door een aanslag in het westen van Afghanistan zijn woensdag zeker 35 mensen om het leven gekomen. Zij zaten in een passagiersbus die door een bermbom werd getroffen in de provincie Farah. Minstens 27 personen raakten gewond, zeggen de autoriteiten.
De bus reed over de weg tussen de hoofdsteden van de provincies Herat en Kandahar. De politie zegt dat zich veel vrouwen en kinderen onder de slachtoffers bevinden. „De bom was net neergelegd door opstandelingen van de Taliban die het op Afghaanse en buitenlandse veiligheidstroepen hadden gemunt”, aldus een woordvoerder.
De verantwoordelijk voor de aanslag is niet opgeëist. De Taliban zeggen er niets mee te maken te hebben. De opstandelingen onderhandelen met de Verenigde Staten over het beëindigen van het langlopende conflict, maar de strijd gaat ondertussen gewoon door. Ook een lokale tak van terreurorganisatie Islamitische Staat pleegt aanslagen in het land.
De Verenigde Naties noemden het aantal onschuldige slachtoffers in het land deze week „schokkend en onacceptabel.” In de eerste helft van het jaar zouden zeker 1366 burgerdoden zijn gevallen. Dat gebeurde onder meer door bomexplosies, luchtaanvallen, rondslingerende explosieven en zelfmoordaanslagen.
NU 29.07.2019 Zeker twintig personen zijn zondagavond omgekomen bij een aanslag op het kantoor van de Afghaanse vicepresidentskandidaat Amrullah Saleh in Kaboel. Door de bomaanslag en het daaropvolgende vuurgevecht vielen ook vijftig gewonden.
De regering meldt dat Saleh, de running mate van zittend president Ashraf Ghani, een van de gewonden is. Hij heeft lichte verwondingen opgelopen.
De politicus is beveiligingsadviseur en was in het verleden het hoofd van de Afghaanse inlichtingendienst.
Het kantoor met vier verdiepingen werd aangevallen door drie militanten, nadat een persoon zichzelf voor het pand met een bom had opgeblazen. Tijdens een zes uur durende reddingsactie zijn meer dan 150 burgers gered, aldus de autoriteiten.
De aanslag volgde uren nadat Ghani en Saleh, net zoals tientallen andere politici, waren gestart met hun verkiezingscampagne. De presidentsverkiezingen in Afghanistan vinden op 28 september plaats.
Stembusgang werd eerder al uitgesteld
Oorspronkelijk zou de stembusgang in juli plaatsvinden, maar de nationale kiescommissie heeft de verkiezingen uitgesteld vanwege ophef over de presidentsverkiezingen van vorig jaar. De autoriteiten kampten toen niet alleen met organisatorische problemen, maar er was ook sprake van geweld.
Er vielen die dag 56 doden en 379 gewonden. Volgens de Verenigde Naties, die van een recordaantal burgerslachtoffers spreken, was de Taliban verantwoordelijk voor het meeste geweld.
De radicaalislamitische groepering heeft de aanslag op het kantoor van Saleh van zondag opgeëist, melden meerdere media.
NOS 29.07.2019 Zeker 20 mensen zijn om het leven gekomen bij een explosie en een urenlang vuurgevecht op het kantoor van Amrullah Saleh in Kabul. Saleh is bij de komende verkiezingen de running mate van president Ashraf Ghani.
Bekijk hier de ravage na het urenlange vuurgevecht:
Zeker 50 mensen raakten gewond, onder wie Saleh zelf. Hij liep volgens een verklaring van de regering lichte verwondingen op. De rest van de slachtoffers zijn voornamelijk burgers. Zestien werden er gedood en daarnaast kwamen vier leden van de veiligheidstroepen om het leven.
Afghaanse troepen hebben vier mannen in het kantoor neergeschoten. Meer dan 150 burgers konden tijdens de zes uur durende operatie in veiligheid worden gebracht.
Complexe aanval
Gisteren was de start van de campagne voor de presidentiële verkiezingen, die op 28 september worden gehouden. President Ghani reageerde op Twitter op de aanslag. “Mijn broer, ware zoon van Afghanistan en eerste vice-presidentskandidaat, heeft een complexe aanval van vijanden van de staat overleefd. We zijn opgelucht en danken de almachtige dat de aanslag is mislukt”, schrijft hij.
Diplomaat Zalmay Khalilzad, die namens de Verenigde Staten de vredesonderhandelingen voert met de Taliban heeft, de actie op Twitter veroordeeld. “Wij staan aan dezelfde kant als Afghanistan om terrorisme uit het land te verdrijven”, zegt hij.
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist. Afgelopen week waren er al drie aanslagen in de hoofdstad Kabul. Die werden opgeëist door IS en de Taliban.
Ashraf Ghani @ashrafghani
My brother, true son of the Afghan soil and first VP candidate of my electoral team, @AmrullahSaleh2 has survived a complex attack by enemies of the state. We are relieved and thank the almighty that attack has failed.
Telegraaf 29.07.2019 Bij een aanslag op het kantoor van de mogelijke vicepresident van Afghanistan, Amrullah Saleh, zijn 24 mensen om het leven gekomen en vijftig mensen gewond geraakt. De aanval begon zondag met een explosie waarna een vuurgevecht van zes uur losbarstte tussen terroristen en soldaten van het Afghaanse leger.
Saleh is lichtgewond geraakt bij de aanslag. Hij is de nummer twee achter de huidige president Ashraf Ghani.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn vier militanten neergeschoten. Het leger heeft de levens gered van 150 burgers tijdens de aanval. De verantwoordelijkheid is opgeëist door de Taliban.
AD 29.07.2019 Bij een aanslag op het kantoor van de prominente politicus Amrullah Saleh zijn 24 mensen om het leven gekomen en 50 mensen gewond geraakt. Het was de eerste campagnedag voor de Afghaanse verkiezingen in september.
De aanval begon gisteren met een explosie waarna een vuurgevecht van zes uur losbarstte tussen terroristen en soldaten van het Afghaanse leger. Saleh is lichtgewond geraakt bij de aanslag en kon snel in veiligheid worden gebracht.
NU 19.07.2019 In de Afghaanse stad Kaboel zijn zeker zes mensen om het leven gekomen toen een explosief afging bij een universiteit. Ook raakten 27 mensen gewond, aldus de autoriteiten.
Een student zei dat er een bom ontplofte terwijl medestudenten voor het gebouw stonden te wachten. De Afghaanse politie meldt dat experts in de omgeving nog een tweede explosief onschadelijk hebben gemaakt. De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist.
Enkele uren eerder was ook al een politiehoofdkwartier in de Zuid-Afghaanse stad Kandaharaangevallen. Daar gingen onder meer autobommen af. Bij deze aanslag kwamen twaalf mensen om het leven en raakten meer dan tachtig personen gewond.
Afghaanse veiligheidstroepen worden nog steeds regelmatig aangevallen door de Taliban, hoewel die opstandelingen ook met de Verenigde Staten over vrede onderhandelen.
Telegraaf 07.07.2019 Door een autobom zijn er in de Afghaanse stad Ghazni zondag zeker veertien doden gevallen. Ook vielen er 180 gewonden, onder wie 60 kinderen. De aanslag werd bij een veiligheidsgebouw van de regering gepleegd en is opgeëist door de Taliban.
De aanval komt op het moment dat de Taliban met verschillende andere Afghaanse partijen een ontmoeting aan het plannen was in Qatar. Dit om nader tot elkaar te komen. Zalmay Khalilzad, een vertegenwoordiger van de VS in Afghanistan, veroordeelt de aanslag op Twitter. „Het is niet te bevatten dat er door een aanval als deze kinderen in gevaar worden gebracht”, zo zei hij.
Maandag was het ook al raak in de hoofdstad Kabul. Toen vielen er zes doden en raakten er 84 mensen gewond na zware explosies bij een basisschool.
MSN 07.07.2019 Door een autobom zijn er in de Afghaanse stad Ghazni zondag zeker veertien doden gevallen. Ook vielen er 180 gewonden, onder wie 60 kinderen. De aanslag werd bij een veiligheidsgebouw van de regering gepleegd en is opgeëist door de Taliban.
De aanval komt op het moment dat de Taliban met verschillende andere Afghaanse partijen een ontmoeting aan het plannen was in Qatar. Dit om nader tot elkaar te komen. Zalmay Khalilzad, een vertegenwoordiger van de VS in Afghanistan, veroordeelt de aanslag op Twitter. „Het is niet te bevatten dat er door een aanval als deze kinderen in gevaar worden gebracht”, zo zei hij.
Maandag was het ook al raak in de hoofdstad Kabul. Toen vielen er zes doden en raakten er 84 mensen gewond na zware explosies bij een basisschool.
Voertuigen van Afghaanse particuliere veiligheidsfunctionarissen (Foto ter illustratie) Ⓒ EPA
Telegraaf 05.07.2019 Bij een mortieraanval vrijdag op een markt in de Afghaanse provincie Faryabzijn zeker vier doden en 36 gewonden gevallen. Dat meldt onder meer het Chinese persbureau Xinhua. De aanslag zou zijn gepleegd door de Taliban. Afghaanse media melden dat er veertig doden zijn gevallen.
De autoriteiten zeggen dat er verschillende mortieren zijn afgeschoten op een woonwijk. Vlak na de aanslag ontstond er een vuurgevecht tussen lokale veiligheidstroepen en de Taliban. De aanslag is nog niet officieel opgeëist.
Op foto’s op Twitter is te zien dat tientallen gewonden, onder wie kinderen, behandeld worden in een ziekenhuis.
NU 01.07.2019 Door een zware explosie in de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn drie mensen om het leven gekomen. Daarnaast raakten zeker honderd mensen gewond, waaronder 51 kinderen. De autoriteiten zeggen dat tijdens de ochtendspits een explosief afging dat zat verstopt in een voertuig. Dat gebeurde vlak bij een gebouw van het ministerie van Defensie.
Na de explosie drongen gewapende mannen een gebouw in de omgeving binnen. “Meerdere aanvallers hebben een gebouw overgenomen”, zei een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De autoriteiten zetten speciale eenheden in.
De Taliban heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist. De radicaalislamitische beweging heeft het naar eigen zeggen voorzien op het gebouw van Defensie. De autoriteiten spreken over 105 gewonden, onder wie 51 kinderen.
Een getuige vertelde dat de ontploffing voor een ravage zorgde in zijn kantoorgebouw. “Toen ik mijn ogen opende, was mijn kantoor gevuld met rook en stof”, zegt de ambtenaar telefonisch. “Alles was kapot. Mijn collega’s waren aan het schreeuwen.”
Na de explosie braken vuurgevechten uit tussen talibanstrijders en Afghaanse veiligheidstroepen. Die duurden meer dan zeven uur. Vijf strijders werden gedood, liet het Afghaanse leger na afloop weten.
Telegraaf 01.07.2019 Door een zware explosie in de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn zeker zes mensen gedood, vier burgers en twee politieagenten, zei een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Nog eens 84 mensen raakten gewond. Volgens Save the Children zijn er zeker vijftig kinderen onder de gewonden.
De autoriteiten zeggen dat tijdens de ochtendspits een bom afging die zat verstopt in een voertuig. Dat gebeurde vlak bij een gebouw van het ministerie van Defensie. De autobom vernietigde ook een deel van een basisschool.
Na de explosie drongen gewapende mannen een gebouw in de omgeving binnen. „Meerdere aanvallers hebben een gebouw overgenomen”, zei de woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De autoriteiten zetten speciale eenheden in. In de late namiddag werd gezegd dat alle vijf de aanvallers waren gedood.
Moslimstrijders
De Taliban hebben de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist. De radicaalislamitische beweging had het naar eigen zeggen voorzien op het gebouw van Defensie.
Een getuige vertelde dat de ontploffing voor een ravage zorgde in zijn kantoorgebouw. „Toen ik mijn ogen opende, was mijn kantoor gevuld met rook en stof”, zei een ambtenaar telefonisch. „Alles was kapot. Mijn collega’s waren aan het schreeuwen.”
Voortdurend geweld
Ondanks de lopende discussies over een politieke oplossing, blijft het geweld in Afghanistan voortduren. Sinds juli vorig jaar onderhandelen de VS met de Taliban om het 17-jarige conflict te beëindigen. De meest recente, zevende ronde van gesprekken met de Amerikaanse speciale gezant voor Afghanistan, Zalmay Khalilzad, was zaterdag begonnen. Veel van de gespreksronden gingen hand in hand met een toename van geweld in het land.
MSN 01.07.2019 In de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn maandagochtend zeker zestig gewonden gevallen bij een bomaanslag in het centrum van de stad. Volgens persbureau AP ontplofte tijdens de ochtendspits een autobom buiten een gebouw van het ministerie van Defensie, waarna terroristen het vuur openden.
De aanslag vond plaats in de diplomatieke wijk van de hoofdstad. De wijk is afgezet en politie en andere veiligheidsdiensten zijn massaal aanwezig. Zeker 65 gewonden, onder wie negen kinderen, zijn afgevoerd naar ziekenhuizen. „Dit is een voorlopig telling van het aantal slachtoffers”, benadrukt een woordvoerder van het Afghaanse ministerie van Gezondheid op Twitter.
As a result of today’s explosion in kabul, 53 wounded patients were evacuated to our hospitals. All the wounded patients have been receiving the required treatment.
This is the initial number of casualties and is subject to changes. 1 juli 2019 @ 05:29
De Taliban en de Verenigde Staten hervatten dit weekend vredesbesprekingen in Qatar. Vorige week doodde de extremistische groepering, die nog grote delen van Afghanistan in handen heeft, 26 leden van een lokale militie in het noorden van het land. Met de aanslagen proberen ze de druk op de onderhandelingen te verhogen. De Taliban ontkennen verantwoordelijk te zijn voor deze aanval, meldt AP.
Sinds oktober zijn de Verenigde Staten en de Taliban in onderhandeling over vrede, nadat de VS in 2001 het land binnenviel en de terreurbeweging verdreef. De Taliban willen dat buitenlandse troepen – zo’n twintigduizend, het merendeel Amerikanen – Afghanistan verlaten. De VS eisen onder meer garanties dat Afghanistan geen toevluchtsoord wordt voor terroristen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo wil voor 1 september een akkoord bereiken.
Telegraaf 30.06.2019 Bij een door de Taliban opgeëiste aanslag zijn zondag acht verkiezingswaarnemers gedood in de Afghaanse provincie Kandahar.
De medewerkers van de Onafhankelijke Verkiezingscommissie zaten in het regeringskantoor van het district Maruf om kiezers te registreren en toe te zien op het verloop van de regionale verkiezingen.
NOS 29.06.2019 Talibanstrijders hebben in het noorden van Afghanistan een militie aangevallen die vecht voor de Afghaanse overheid. Daarbij vielen volgens lokale autoriteiten zeker 26 doden.
De aanslag was in een dorp in de provincie Baghlan. Vlak na de aanval eiste de Taliban de verantwoordelijkheid op. De terreurgroep zegt dat zeker 28 militieleden zijn gedood en 12 mensen verwond.
Vandaag begint in Qatar een nieuwe ronde van vredesbesprekingen tussen de Verenigde Staten en de Taliban. Al bijna twee maanden praten de twee partijen over het beëindigen van de oorlog.
Terugtrekken troepen
Naar verwachting gaat het deze nieuwe ronde van overleg over het op termijn terugtrekken van buitenlandse troepen uit Afghanistan. De VS wil daarbij van de Taliban garanties dat er geen nieuwe aanslagen worden gepleegd.
De Amerikanen hebben zo’n 14.000 militairen in Afghanistan. De strijd tegen de Taliban begon kort na de aanslagen van al-Qaida in de VS op 11 september 2001 en is inmiddels de langste oorlog die de Amerikanen ooit hebben gevoerd.
Ondanks de vredesbesprekingen worden er nog steeds aanslagen gepleegd. Zo vielen Talibanstrijders vorige maand een hulporganisatie aan en werden bij een aanslag op een controlepost van het leger in de provincie Farah zeker 20 militairen gedood.
Commandotroepen zijn aanwezig tijdens de commando-overdracht over het Korps Commandotroepen tussen kolonel Jan Swillens en kolonel Jelte Groen op het terrein van de Engelbrecht van Nassaukazerne. Ⓒ ANP
Telegraaf 24.05.2019 Nederlandse commando’s kunnen in heel Afghanistan worden ingezet. Dat heeft het kabinet vrijdag besloten. De vijftig commando’s adviseren, assisteren en begeleiden een Afghaanse eenheid die risicovolle politietaken uitvoert zoals het arresteren van belangrijke opstandelingen.
Nederlandse en Duitse militairen gaan mee tijdens dit soort riskante operaties waarbij het tot gevechten kan komen. De commando’s mogen zelf geen offensieve acties uitvoeren, maar mogen zich wel verdedigen in geval van nood. De veiligheidssituatie in het land staat volgens het kabinet „onder druk.”
Nederlandse en Duitse commando’s werken nauw samen bij deze missie. De Duitsers mochten al in het hele land optreden. Door de Nederlandse militairen deze bevoegdheid ook te geven wordt de samenwerking „effectiever en makkelijker.” Tot dusver werkten de Nederlanders in Mazar-e-Sharif.
NOS 13.05.2019 Politici en vrouwenrechtenorganisaties in Afghanistan eisen gerechtigheid na de moord op een prominent journaliste en politiek adviseur. Mina Mangal werd zaterdag door gewapende mannen in Kabul op klaarlichte dag doodgeschoten.
Mangal was presentatrice bij Ariana News, de grootste nieuwszender in Afghanistan. Ook was ze adviseur van de commissie voor culturele zaken van het Afghaanse parlement. De politie doet onderzoek, maar het is nog niet duidelijk wie er achter de moord zit.
Mangal schreef een paar dagen geleden op Facebook dat ze werd bedreigd en dat ze vreesde voor haar leven. Het is niet bekend door wie ze werd bedreigd.
Vrouwen in Afghanistan maken zich zorgen over hun rechten nu buitenlandse troepen, waaronder de Verenigde Staten, hun vertrek uit Afghanistan hebben aangekondigd. Ze vrezen dat de Taliban dan mogelijk weer een rol krijgen in de regering.
Madam Frogh
@FroghWazhma
No one would know. But we know bec she wrote about her views, her threads to a fb page of 80k people, this outraged patriarchy more. Now instead of judging the circumstances of the murdered woman, let’s judge what led to this tragedy. https://t.co/jg2kJtBihz
Vrouwen reageren op sociale media woedend op de moord Mangal. “Een vrouw is op klaarlichte dag vermoord omdat een man vond dat ze het verdiende om omgebracht te worden”, schrijft vrouwenrechtenactiviste Wazhma Frogh op Twitter.
Op sociale media wordt ook de foto van Mina Mangal gedeeld. Vrouwen vragen om een rechtvaardige straf voor de daders. Ook het Afghaanse Hooggerechtshof en maatschappelijk organisaties eisen een serieus onderzoek.
Telegraaf 11.05.2019 Zeven kinderen zijn omgekomen door een bermbom in de Afghaanse provincie Ghazni. Twee kinderen zijn gewond geraakt. De bom was neergelegd door de Taliban en waarschijnlijk bedoeld voor een legerkonvooi.
De kinderen waren tussen de 7 en 9 jaar oud. Zeker vier van de omgekomen kinderen kwamen uit één familie, laat een provinciale bestuurder weten.
De Taliban gebruiken vaker bermbommen en landmijnen om het Afghaanse leger aan te vallen. Hoewel ze het leger willen aanvallen, komen daardoor regelmatig burgers om het leven.
NOS 08.05.2019 Talibanstrijders hebben in de Afghaanse hoofdstad Kabul een hulporganisatie aangevallen. Er vielen vier of vijf doden, onder wie een politieman en een buitenlander. Na een urenlang gevecht met veiligheidstroepen was de aanval voorbij. Zeker vijf Talibanstrijders zijn gedood.
Het doelwit was het complex van de hulporganisatie Counterpart International, die zijn hoofdkwartier in de VS heeft en samenwerkt met de Amerikaanse overheidsdienst USAID. Het complex in Kabul omvat twee gebouwen. Eerst ontplofte er een autobom, waarna de aanval begon. Later werd nog een autobom ontdekt, maar die was niet afgegaan.
Naast vier of vijf doden zijn er zeker 24 gewonden. De veiligheidsdiensten hebben zeker 200 mensen in veiligheid kunnen brengen.
Ramadan
De aanval kwam op de derde dag van de ramadan, de islamitische vastenmaand. De Afghaanse president Ghani had opgeroepen tot een staakt-het-vuren tijdens deze maand, die door veel moslims wordt gezien als een tijd van vrede.
Maar de Taliban wezen dat voorstel van de hand. Zij geloven, net als bijvoorbeeld IS-strijders, dat een martelaarsdood tijdens de ramadan wordt beloond met de beste plek in het paradijs. Wel beloofden de Taliban om tijdens de ramadan extra hun best te doen om burgers te ontzien.
Talibanwoordvoerder Zabihullah Mujahid zegt dat Counterpart International als doelwit is gekozen omdat die organisatie zich bezighoudt met “schadelijke westerse activiteiten” zoals de promotie van vrouwenrechten. De hulporganisatie meldt op Twitter “vreselijk bedroefd” te zijn over de aanval.
Counterpart International
@counterpartint
Today our office in Kabul was attacked by suspected suicide bombers in a series of explosions. We are incredibly saddened by this attack and are working as quickly as possible to account for our staff. Their safety and security is our primary concern.
Intussen is in Qatar de zesde ronde van de vredesbesprekingen tussen de VS en de Taliban gaande. Het overleg begon vorige week woensdag. De Amerikanen sturen daar aan op een staakt-het-vuren en willen garanties dat Afghanistan geen vrijhaven meer kan zijn voor terroristen. De Taliban eisen de terugtrekking van alle buitenlandse troepen.
Langste oorlog
De Amerikanen hebben zo’n 14.000 militairen in Afghanistan. De strijd tegen de Taliban begon kort na de aanslagen van al-Qaida in de VS op 11 september 2001 en is inmiddels de langste oorlog die de Amerikanen ooit hebben gevoerd.
Voor de Taliban zijn de vredesbesprekingen, net zo min als de ramadan, een reden om de strijd te staken. Vrijwel dagelijks vallen er doden. Zo kwamen gisteren bij aanvallen in de provincies Laghman en Takhar twaalf Afghaanse agenten om het leven. En maandag werden bij een aanslag op een controlepost van het leger in de provincie Farah twintig militairen gedood.
VK 20.04.2019 Zelfmoordterroristen hebben na een periode van betrekkelijke rust in Kabul een aanval uitgevoerd op het Afghaanse ministerie van Communicatie. Zeker een jihadist blies zichzelf op, anderen gingen schietend naar binnen.
Er ontstond een vuurgevecht met bewakers en speciale eenheden. Het is nog onduidelijk hoeveel mensen hierbij om het leven zijn gekomen. Volgens het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn, behalve de aanvallers, zeven mensen om het leven gekomen, vier burgers en drie militairen. Een woordvoerder van Volksgezondheid sprak van twee doden en zes gewonden.
De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist. Een zegsman van de Taliban, die in Doha meedoen aan vredesbesprekingen, haastte zich te verklaren dat zijn islamitische opstandelingenbeweging er niet achter zit. In Afghanistan zijn ook terreurgroeperingen van Islamitische Staat actief.
De aanslag zorgde voor grote paniek in het ministerie. In het gebouw van achttien verdiepingen waren zaterdag zo’n tweeduizend ambtenaren aanwezig. De meesten vluchtten na de eerste knallen naar de hoogste etages en verschansten zich daar, sommigen sprongen beneden uit het raam. Het duurde vijf uur voordat de jihadisten waren uitgeschakeld.
Telegraaf 20.04.2019 Zelfmoordterroristen hebben na een periode van betrekkelijke rust in Kabul een aanval uitgevoerd op het Afghaans ministerie van Communicatie. Zeker een jihadist blies zichzelf op, anderen gingen schietend naar binnen. Er ontstond een vuurgevecht met bewakers en speciale eenheden.
Volgens Binnenlandse Zaken zijn behalve de aanvallers zeven mensen om het leven gekomen, vier burgers en drie militairen. Een woordvoerder van Volksgezondheid sprak van twee doden en zes gewonden.
De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist. Een zegsman van de Taliban, die in Doha meedoen aan vredesbesprekingen, haastte zich te verklaren dat zijn islamitische opstandelingenbeweging er niet achter zit. In Afghanistan zijn ook terreurgroeperingen van Islamitische Staat actief.
Grote paniek
De aanslag zorgde voor grote paniek in het ministerie. In het gebouw van achttien verdiepingen waren zaterdag zo’n 2000 ambtenaren aanwezig. De meesten vluchtten na de eerste knallen naar de hoogste etages en verschansten zich daar, sommigen sprongen beneden uit het raam. Het duurde vijf uur voordat de jihadisten waren uitgeschakeld.
NOS 05.04.2019 In een afgelegen Afghaanse provincie ligt een legerbasis al dagen onder vuur van de Taliban. Daarbij zijn zeker dertig militairen en agenten gedood. De nood is hoog, volgens lokale functionarissen raken munitie, water en voedsel van de belegerden op.
Op de basis in de westelijke provincie Badghis, tegen de grens met Turkmenistanaan, zitten zo’n 600 militairen en veiligheidstroepen in het nauw. 2000 strijders hebben het kamp omsingeld.
De Taliban hebben verschillende controleposten rond de basis ingenomen. Daarbij hebben ze meer dan twintig mensen gedood, dertig Talibanstrijders zijn gesneuveld.
Luchtaanvallen
Het ministerie van Defensie spreekt berichten tegen van provinciale functionarissen dat de basis aan zijn lot is overgelaten. Volgens Kabul worden door de lucht versterkingen en voorraden naar de basis aangevoerd. Ook zouden er luchtaanvallen op de posities van de Taliban in de regio zijn uitgevoerd. De controleposten rond de basis zouden inmiddels heroverd zijn.
De Taliban voeren dagelijks aanvallen uit op militairen en veiligheidstroepen en onderhandelen tegelijkertijd met Amerikaanse vertegenwoordigers en de Afghaanse regering. Voorafgaand aan de lente nemen de gevechten in hevigheid en aantallen altijd toe in Afghanistan. Ook willen de Taliban mogelijk meer grondgebied veroveren om een betere uitgangspositie te hebben in onderhandelingen.
Onderlinge gevechten
Niet alleen in Badghis wordt intens gevochten, ook in de provincies Kunduz en Helmand is het geweld opgelaaid. Tegelijkertijd kampt de provincie Badghis met ernstige overstromingen.
De militanten vechten ook onderling: zo zijn volgens de VN de aanvallen van IS op posities van de Taliban toegenomen, waardoor meer dan 20.000 burgers op de vlucht zijn geslagen.
NU 05.04.2019 De Verenigde Staten hebben donderdag het visum van Fatou Bensouda, de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag, ingetrokken. De aanklager was een onderzoek gestart naar mogelijke oorlogsmisdaden van de VS in Afghanistan.
Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, had eerder al gezegd dat de VS dergelijke stappen zou ondernemen als het Internationaal Strafhof een onderzoek zou beginnen.
Het kantoor van de aanklager laat weten dat ze haar onderzoek zal voortzetten. In november 2017 begon haar vooronderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden van diverse partijen in Afghanistan.
Ook de rol van de Verenigde Staten wordt bekeken, meerdere getuigen hebben verklaard dat Amerikaanse militairen zich schuldig hebben gemaakt aan onder meer martelingen. De VS is sinds 2001 aanwezig in het land.
Donderdag werd bekend dat de VS bepaalde Nederlandse advocaten het land niet meer inliet. Serge Weening zei dat hem de toegang werd geweigerd omdat hij als strafrechtadvocaat terrorismeverdachten bijstaat.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Amerikaanse autoriteiten om opheldering gevraagd.
NOS 05.04.2019 De VS heeft het visum ingetrokken van de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag, omdat ze onderzoek doet naar mogelijke oorlogsmisdaden van Amerikaanse troepen in Afghanistan.
Het kantoor van aanklager Fatou Bensouda uit Gambia heeft het intrekken van het visum bevestigd tegenover persbureau Reuters. Bensouda doet sinds 2017 onderzoek naar oorlogsmisdaden in Afghanistan.
Volgens Reuters kan Bensouda nog wel afreizen naar de VS, maar alleen wanneer ze bij de Verenigde Naties verslag moet uitbrengen van haar werk voor het Strafhof. Dat doet ze geregeld. Het hof is geen VN-orgaan, maar krijgt wel zaken doorverwezen door de VN-Veiligheidsraad.
Waarschuwing
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo waarschuwde vorige maand al dat hij visa ging intrekken van medewerkers van het Strafhof die betrokken waren bij soortgelijke onderzoeken. De VS is, net als onder meer Rusland en China, geen lid van het hof.
Pompeo bouwde daarmee voort op de dreigementen van nationaal veiligheidsadviseur John Bolton, eind vorig jaar. “De Verenigde Staten zullen alles op alles zetten om hun burgers en die van hun bondgenoten te beschermen tegen de onwettelijke bestraffing door dit niet-legitieme hof”, zei Bolton toen. “Het hof mag van ons doodbloeden. Voor ons is het al dood.”
Er kwam veel kritiek op de uitspraken van Bolton en de latere waarschuwing van Pompeo. EU-landen en mensenrechtenexperts van de VN noemden het “een ongepaste interventie” in de werkzaamheden van het Strafhof.
Telegraaf 29.03.2019 Het is inmiddels 11 jaar geleden, maar nog altijd zijn er veel vraagtekens rond het dodelijke ‘friendly fire’-incidentin Afghanistan. Verslaggever Olof van Joolen kwam nieuwe onthullingen op het spoor.
Telegraaf 21.03.2019 Het Perzische nieuwjaar is in de Afghaanse hoofdstad Kabul begonnen met een serie explosies en zeker zes doden. Ongeveer 23 mensen raakten gewond, aldus een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid.
Over de oorzaak van de explosies lopen de lezingen uiteen. Volgens een woordvoerder van de politie waren er drie bommen die afgingen in het westen van de stad, waar ook een belangrijk sjiitisch heiligdom ligt. Een zegsman van het ministerie van Defensie hield het op raketten die waren afgeschoten.
In sommige moslimkringen wordt de viering van het nieuwe jaar als heidens gezien.
NU 20.03.2019 De presidentsverkiezingen in Afghanistan zijn voor de tweede keer uitgesteld. De stembusgang van 20 juli vindt nu plaats op 28 september, meldt de nationale kiescommissie woensdag.
De verkiezingen zouden oorspronkelijk plaatsvinden op 20 april, maar werden uitgesteld vanwege ophef over de parlementsverkiezingen in oktober vorig jaar.
De Afghaanse bevolking mocht toen voor het eerst in acht jaar weer stemmen. De stembusgang op 20 oktober kampte met meerdere organisatorische problemen en daarnaast ook nog eens met geweld.
Er viel die dag een recordaantal burgerslachtoffers, meldde de Verenigde Naties. Er werden officieel 56 doden en 379 gewonden geteld.
De Taliban was volgens de Verenigde Naties verantwoordelijk voor het meeste geweld. De radicaalislamitische groepering voerde aanvallen uit met onder meer raketten, granaten, mortieren en zelfgemaakte explosieven.
Telegraaf 17.03.2019 Bij verschillenden aanslagen door de islamitische terreurorganisatie Taliban in de Afghaanse provincies Farjab, Helmand en Kandahar zijn dit weekend zeker 27 doden gevallen.
De zwaarste aanslag was volgens de autoriteiten in Farjab. Daar werden zondag zeker 22 mensen gedood bij aanvallen op drie politiecontroles en een kleine militaire basis. Veertien mensen raakten gewond, sommigen ernstig. De Taliban heeft ook vier soldaten ontvoerd.
In Kandahar, in het zuiden van het land, kwamen zaterdag vier politieagenten om het leven bij een explosie van een bermbom. In de zuidelijke provincie Helmand, ontplofte op zaterdag een bom die met een magneet op een auto van medewerkers van de geheime dienst was bevestigd. Daarbij viel een dode en raakten drie mensen gewond.
Eerder deze week vonden bij een aanval op een bouwbedrijf in het oosten van Afghanistan zestien medewerkers de dood. Twee terroristen bliezen zich bij het bedrijf in Jalalabad op. Veiligheidstroepen wisten vijf andere aanvallers te doden.
De onderneming is gevestigd bij de luchthaven van de stad en werkt daar ook. Op de luchthaven zijn Amerikaanse militairen gestationeerd. Jalalabad is de hoofdstad van de provincie Nangarhar waar naast de Taliban ook de terreurbeweging Islamitische Staat actief is.
NU 06.03.2019 Zestien medewerkers van een bouwbedrijf in het oosten van Afghanistan zijn gedood bij een aanval. Twee terroristen bliezen zich woensdagochtend op bij het bedrijf in Jalalabad.
Veiligheidstroepen wisten vijf andere aanvallers te doden.
De onderneming is gevestigd bij de luchthaven van de stad. Op de luchthaven zijn Amerikaanse militairen gestationeerd.
Jalalabad is de hoofdstad van de provincie Nangarhar, waar de extremistische Taliban en de terroristische beweging Islamitische Staat actief zijn.
Vijf militanten openden de aanval op een bouwbedrijf bij het vliegveld van de stad in Oost-Afghanistan.
NOS 06.03.2019 Bij een zelfmoordaanslag en een daaropvolgend vuurgevecht in de buurt van het vliegveld van de Afghaanse stad Jalalabad zijn zeker zestien mensen om het leven gekomen. Minstens negen mensen raakten gewond.
Vijf militanten openden rond 05.00 uur lokale tijd de aanval op een bouwbedrijf bij het vliegveld. Twee zelfmoordterroristen kwamen te voet naar de toegangspoort van het bedrijf en brachten bommen tot ontploffing, waarna het terrein door de andere militanten werd bestormd.
Volgens de lokale politiechef ontstond daarop een vuurgevecht met Afghaanse veiligheidstroepen, dat enkele uren duurde. De troepen worden nu bij het beveiligen van de omgeving ondersteund door Amerikaanse collega’s.
De doden zijn medewerkers van het bouwbedrijf. Vier gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht en verkeren in kritieke toestand. De drie militanten die het terrein bestormden, zijn omgekomen in het vuurgevecht.
Islamitische Staat
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist.
Jalalabadis de hoofdstad van de oostelijke provincie Nangarhar en ligt vlak bij de grens met Pakistan. Het is uitgegroeid tot een bolwerk van terreurbeweging IS in Afghanistan.
Afghaanse militairen patrouilleren na de aanslag bij Lashkargah, de hoofdstad van Helmand EPA
Minstens 23 militairen kwamen om en zestien militairen raakten gewond. De aanval van de Taliban begon gisteren en ging door tot vandaag.
NOS 02.03.2019 Bij een zelfmoordaanslag en vuurgevecht op een legerbasis in het zuiden van Afghanistan zijn minstens 23 militairen omgekomen. Zestien militairen raakten gewond, meldt een woordvoerder van de gouverneur van de provincie Helmand.
Vier terroristen bliezen zichzelf op en zestien schutters die bij de aanval waren betrokken werden gedood, zei de woordvoerder. De aanslag begon gisteren en ging door tot vandaag.
De Taliban zijn verantwoordelijk voor de aanslag, meldde de terreurgroep die momenteel onderhandelt met de Verenigde Staten. In de legerbasis Kamp Shorab zaten ook Amerikaanse militaire adviseurs, maar in een aparte ruimte waar de Taliban niet bij konden. Kamp Shorab was vroeger een Britse militaire basis die Kamp Bastion heette.
Vermist
Ook in het noorden van het land sloeg de Taliban gisteren toe. In de provincie Sar-e Polkwamen negen Afghaanse veiligheidstroepen om en raakten er nog eens twaalf gewond. Ook worden er nog vier vermist. Van hen wordt verwacht dat ze door de Taliban zijn ontvoerd, zei een woordvoerder.
Telegraaf 01.03.2019 Militanten van de Taliban hebben in het zuiden van Afghanistan een grote militaire basis aangevallen. Volgens lokale autoriteiten in de provincie Helmand zijn daardoor drie zelfmoordterroristen en zes aanvallers gedood.
Het gaat om het hoofdkwartier van een legerkorps van het Afghaanse leger waar ook Amerikaanse militairen en adviseurs gelegerd zijn. Of er onder het personeel van de basis slachtoffers zijn is niet bekend.
AD 24.02.2019In Afghanistan zijn in 2018 liefst 3.804 burgers om het leven gekomen. Nog niet eerder in de strijd die er sinds 2001 woedt, zijn zoveel burgers het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld. Militanten van de Taliban en Islamitische Staat (IS) voeren ondanks vredesoverleg onverminderd aanvallen uit en plegen bomaanslagen.
Het aantal doden is met 5 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast zijn 7.189 burgers gewond geraakt. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Verenigde Naties over 2018 die vandaag zijn gepresenteerd. De stijging wordt veroorzaakt door toename van het aantal dodelijke zelfmoordaanslagen door IS en de Taliban door toenemende luchtacties van Afghaanse troepen.
,,Het rapport is zeer verontrustend en volstrekt onaanvaardbaar”, verklaart Tadamichi Yamamoto, de speciale vertegenwoordiger van de VN voor Afghanistan. ,,Er zijn meer dan 32.000 burgers gedood en ongeveer 60.000 gewonden gevallen in een decennium. Het is tijd om een eind te maken aan deze menselijke ellende en tragedie.’’
De aanwezigheid van Talibanleider Osama bin Laden (1957-2011) was in 2001 aanleiding voor de VS om Afghanistan binnen te vallen. De Taliban voerde een schrikbewind sinds midden jaren negentig dat leidde tot de Amerikaanse invasie. Sindsdien wordt met geweld getracht de macht te heroveren.
De publicatie van het rapport komt op het moment dat de Verenigde Staten aandringen om het conflict te beëindigen door te onderhandelen met de Taliban. Er wordt verwacht dat ze maandag de vredesonderhandelingen zullen hervatten in Doha. De VS hield sinds vorig jaar vier gespreksrondes over staakt-het-vuren en terugtrekking van Amerikaanse en NAVO-troepen Afghanistan.
Anti-regeringstroepen
Van de doden wordt 63 procent toegeschreven aan anti-regeringsgroepen, 14 procent aan Afghaanse strijdkrachten en 6 procent aan buitenlandse krijgsmachten, blijkt bij de presentatie van het rapport vandaag in de Afghaanse hoofdstad Kaboel.
In Afghanistan zijn in 2018 liefst 3.804 burgers om het leven gekomen. Nog niet eerder in de strijd die er sinds 2001 woedt, zijn zoveel burgers het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld. Militanten van de Taliban en Islamitische Staat (IS) voeren ondanks vredesoverleg onverminderd aanvallen uit en plegen bomaanslagen.
In Afghanistan zijn in 2018 liefst 3.804 burgers om het leven gekomen. Nog niet eerder in de strijd die er sinds 2001 woedt, zijn zoveel burgers het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld.
Militanten van de Taliban en Islamitische Staat (IS) voeren ondanks vredesoverleg onverminderd aanvallen uit en plegen bomaanslagen. In Afghanistan zijn in 2018 liefst 3.804 burgers om het leven gekomen. Nog niet eerder in de strijd die er sinds 2001 woedt, zijn zoveel burgers het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld. Militanten van de Taliban en Islamitische Staat (IS) voeren ondanks vredesoverleg onverminderd aanvallen uit en plegen bomaanslagen.
NU 24.02.2019 In Afghanistan zijn vorig jaar 3.804 burgers door oorlog om het leven gekomen. Nog niet eerder in de strijd die er sinds 2001 woedt, zijn zoveel burgers het slachtoffer geworden van het oorlogsgeweld.
Daarnaast zijn 7.189 burgers in 2018 gewond geraakt, blijkt zondag uit cijfers van de Verenigde Naties. De soennitische Taliban-extremisten voeren ondanks vredesoverleg onverminderd aanvallen uit en plegen bomaanslagen.
De aanwezigheid van terroristenleider Osama Bin Laden (1957-2011) in het door de Taliban overheerste land was in 2001 voor de VS aanleiding om Afghanistan binnen te vallen.
De Taliban zijn overwegend Afghanen die tot de stam van de Pathanen behoren. Vanaf midden jaren negentig tot de Amerikaanse invasie voerden ze een schrikbewind in het land. Sindsdien pogen de Taliban met geweld de macht te heroveren.
Hoe drie Amerikaanse presidenten vanaf 2001 strijd voerden in Afghanistan
Nooit eerder telde de VN in een jaar zo veel burgers die zijn omgekomen door de strijd als in 2018.
NOS 24.02.2019 De strijd in Afghanistan heeft in 2018 het hoogste aantal burgerdoden gekost sinds 2009, het jaar dat de Verenigde Naties het aantal slachtoffers systematisch gingen bijhouden. De VN-missie in Afghanistan telde in 2018 in totaal 10.993 burgerslachtoffers: 3804 doden en 7189 gewonden.
De stijging van 11 procent ten opzichte van 2017 werd vooral veroorzaakt door het gestegen aantal zelfmoordaanslagen door Islamitische Staat (IS) en de toename van het aantal luchtaanvallen door de VS en zijn bondgenoten.
Onacceptabel
De meeste slachtoffers vielen door geweld van de kant van IS en de Taliban, een kwart door optreden van de regeringstroepen en zijn internationale bondgenoten.
De VN-gezant voor Afghanistan, de Japanner Tadamichi Yamamoto, noemt de toename van de burgerslachtoffers “zeer verontrustend en totaal onacceptabel”. “Het is tijd dat er een eind komt aan deze tragedie”, zei Yamamoto. “De beste manier is stoppen met vechten.”
Onderhandelingen
Sinds de VN met stelselmatig tellen begon, zijn bij de strijd in totaal 30.000 burgers omgekomen en 60.000 burgers gewond geraakt.
Morgen begint in Qatar een nieuwe ronde van vredesonderhandelingen tussen de Amerikaanse gezant Zalmay Khalizad en de Taliban.
In januari zeiden Taliban-vertegenwoordigers tegen persbureau Reuters dat de onderhandelaars een akkoord hebben over de terugtrekking van buitenlandse troepen uit Afghanistan.
In ruil zouden de Taliban de VS hebben verzekerd dat Afghanistan geen vrijhaven wordt voor terreurgroepen als al-Qaeda of IS om de Verenigde Staten of zijn bondgenoten aan te vallen.
Mullah Omar, tot zijn dood gezocht door de Amerikanen, is na 9/11 niet uitgeweken naar Pakistan zoals de Amerikanen dachten. Dat schrijft journalist Bette Dam in een boek over de Talibanleider.
NOS 21.02.2019 Na de aanslagen van 9/11 zochten de Amerikanen twaalf jaar lang naar hem: Taliban-leider Mullah Omar. Hij werd door hen samen met Osama bin Laden gezien als het brein achter de aanvallen op de VS. Maar Mullah Omar was niet gevlucht. Hij zat al die tijd in door de Amerikanen en de NAVO gecontroleerd gebied, verstopt in zijn thuisbasis: de provincie Zabul in Afghanistan. Dat ontdekte de Nederlandse journalist Bette Dam. Lange tijd verbleef hij zelfs niet ver van een Amerikaanse basis.
Dam beschrijft haar bevindingen over Mullah Omar, gebaseerd op gesprekken met bijna honderd mensen, in haar boek Op zoek naar de vijand, dat vandaag wordt gepresenteerd. Ze deed vijf jaar lang onderzoek naar de Talibanleider, die in 2013 overleed.
Toenmalig president Bush beloofde in 2001 de leiders van al-Qaida en de Taliban, die de terroristen onderdak hadden geboden, “uit te roken in hun schuilplaats”. Er was 10 miljoen dollar uitgeloofd voor de tip die zou leiden tot de aanhouding van Omar.
Desondanks wisten de veiligheidsdiensten zijn schuilplaats niet te achterhalen. Uit documenten die door oud-NSA-medewerker Edward Snowden werden gelekt, bleek dat de dienst nauwelijks iets over Omar wist. Zijn codenaam was ‘Blanco’.
Toen Mullah Omar in 1996 aan de macht kwam was hij juist heel erg pro-westers. Hij wilde heel graag een Amerikaanse ambassade in Kabul, aldus Bette Dam.
Lang werd gedacht dat Omar zich had verborgen in Pakistan. “Dat was ook een beetje zo geframed door de Amerikanen die dachten dat Pakistan Omar als een soort marionet gebruikte”, zegt Dam. Maar in tegenstelling tot Bin Laden is Omar nooit naar het buurland gevlucht. De onderzoeksjournalist sprak met een bodyguard die Mullah Omar de laatste twaalf jaar van zijn leven heeft bijgestaan.
Die man, Omari, verblijft onder huisarrest van de geheime dienst in een safe house in Kabul. Dam kreeg toestemming om zes uur met hem te praten. In het gesprek vertelde Omari dat hij en Mullah Omar tussen 2001 en 2013 op twee verschillende plekken ondergedoken hebben gezeten, allebei in de provincie Zabul. Eerst in een kleine kamer in de provinciehoofdstad Qalat, later in een klein schuurtje in een dorp.
En dat allemaal in een gebied waar heel veel troepen waren, vertelt Dam. “Hij zocht zijn heil in een gebied waar heel veel van zijn stamgenoten wonen. Zo heeft hij kunnen overleven.”
Amerikaanse militairen bij Qalat, waar Omar zich lange tijd zou hebben verborgen AFP
Hoe kon Mullah Omar zich zo lang verborgen houden? Een reden was dat hij vrijwel niet buiten kwam, vertelde de bodyguard. Een tweede was dat hij maar contact had met drie mensen. Er waren wel huiszoekingen, maar hij werd niet ontdekt. Een keer verborg hij zich onder een bos takken, een tweede keer werd de deur van de kamer niet gevonden en in de laatste schuilplaats kon hij zich verbergen in buizen onder de grond.
Die laatste locatie was op maar een uur lopen van een Amerikaanse basis. “Als je praat met de Amerikanen op die basis, dan zeggen ze: we hebben ook niet gezocht, we dachten gewoon dat hij in Pakistan zat. We hebben ons vooral beziggehouden met het openhouden van de grote weg. Dat was al moeilijk genoeg.”
De huiszoekingen waarbij hij toch bijna was ontdekt, waren toevalstreffers. “Er werd niet specifiek naar hem gezocht. Er waren allerlei zoekacties naar de Taliban. In bijna elk huis is weleens een nachtelijke inval geweest.”
Toen Omar in 2013 aan de gevolgen van tbc overleed, werd hij in het dorp waar hij zat ondergedoken begraven. Omari wilde niet precies zeggen waar, omdat hij wil voorkomen dat het graf wordt geopend.
Het onderduikverhaal is gebaseerd op één bron, maar Dam gaat ervan uit dat Omari’s lezing klopt. “Ik heb met meerdere mensen gesproken die hem kennen, en zij denken ook dat hij de waarheid vertelt.”
Pro-westers
In haar boek ontzenuwt Dam meer mythes over Omar. Zo waren Osama bin Laden en Omar volgens haar helemaal geen vrienden die samen streden tegen de Amerikanen. “Ik kwam erachter dat we de Taliban helemaal niet kennen. Toen Omar in 1996 aan de macht kwam was hij juist heel erg pro-westers. Hij wilde heel graag een Amerikaanse ambassade in Kabul.”
Omar en Bin Laden hadden nauwelijks contact met elkaar en Omar heeft waarschijnlijk ook niets geweten van de plannen voor 9/11, zegt Dam. “Ik veronderstelde ook dat hij er wel iets van wist, maar ik kwam erachter dat dat helemaal niet zo is. Ze hadden een heel andere agenda. Bin Laden was bang dat het plan zou uitlekken via Omar.”
NU 21.02.2019 De Taliban-leider moellah Omar verbleef jarenlang in de Afghaanse provincie Zabul en woonde lange tijd zelfs dicht bij een Amerikaanse militaire basis in die regio. Dat staat in het nieuwe boek van journalist Bette Dam, schrijft de Volkskrant donderdag.
Dam sprak voor haar boek Op zoek naar de vijand met ongeveer honderd mensen over Omar. Een belangrijke bron was de helper van de moellah, Omari.
Omari zegt in het boek dat moellah Omar altijd in Afghanistan is blijven wonen. De Amerikanen dachten dat hij naar Pakistan was gevlucht, net als Osama Bin Laden. Er stond een prijs van 10 miljoen dollar (zo’n 8,8 miljoen euro) op de gouden tip die naar Omar zou leiden.
De moellah, een belangrijke islamitische geestelijke, is volgens zijn helper lange tijd in de provinciehoofdstad Qalat blijven wonen. Daarna verhuisde hij naar een klein dorp in dezelfde provincie.
Omar twee keer ternauwernood ontsnapt aan Amerikanen
Volgens Omari zijn de Amerikanen twee keer heel dicht bij de moellah gekomen. In beide huizen waar hij zou hebben gewoond, werd een inval gedaan. De eerste keer verstopte moellah Omar zich onder een berg takken, de tweede keer hadden de soldaten niet door dat er nog een kamer was.
De Taliban-leider kon volgens Dam overleven doordat hij maar met drie mensen contact had. Zijn vrouwen en kinderen heeft hij sinds 2001 niet meer gesproken. Omar overleed in 2013 aan tuberculose.
Dam was van 2006 tot 2012 correspondent in Afghanistan, voor onder meer NRC. Ze schreef eerder al een boek over de voormalige Afghaanse president Hamid Karzai. Dam heeft vijf jaar onderzoek gedaan voor haar nieuwe boek boek, Op zoek naar de vijand.
AD 21.02.2019 Vanaf de inval in Afghanistan in 2001 verdween Talibanleider moellah Omar van de radar. De wereld weet alleen dat hij in 2013 is overleden. De Nederlandse journaliste Bette Dam is er als eerste in geslaagd om de blanco levensjaren van Omar in te vullen.
Samen met al-Qaedaleider Osama bin Laden stond moellah Omar te boek als gevaarlijkste terrorist ter wereld. Maar wat met Bin Laden wel lukte – hem opsporen en liquideren – is inlichtingendiensten, voorop die van Amerika, nooit gelukt met Omar. Na de inval in Afghanistan in oktober 2001, in reactie op de terreuraanslagen in New York en Washington, wist niemand meer waar de Talibanleider was gebleven.
Het gonsde wel van de speculaties: hij zou in de strijd zijn overleden, hij zou zich schuil houden in buurland Pakistan. Omdat de zoektocht niets opleverde, werd zelfs aan zijn bestaan getwijfeld. De paar foto’s die van hem bestonden, waren ook al zo vaag. Ook de Taliban zwegen in alle talen over moellah Omar. Tot 2015. Toen maakte de beweging bekend dat hij twee jaar twee jaar eerder was overleden. Details bleven uit.
Dit hiaat zat Bette Dam (1979) niet lekker. De Nederlandse journaliste, uitgegroeid tot een internationaal erkende Afghanistanexpert, had het script van haar jongste boek Op zoek naar de vijand vorig jaar zomer ingeleverd. Maar eigenlijk was het niet af. Het laatste hoofdstuk ontbrak, over het leven van moellah Omar ná zijn verdwijning uit Kandahar in 2001. ,,Ik besloot nog een keer terug te gaan naar Afghanistan’’, aldus Bette Dam.
Legerbasis
Bij een huiszoeking van Amerikaanse militairen werd zijn verborgen kamer niet ontdekt, aldus Bette Dam.
Na een gedurfde tocht naar het hartgebied van de Taliban, de gevaarlijke provincie Zabul in zuid-Afghanistan, en gesprekken in de hoofdstad Kaboel leidt een ultieme poging tot succes. ,,Moellah Omar leefde na 2001 erg op zichzelf, vooral binnen vier muren. Hij was een man zonder veel wensen en ambities, had slechts om de paar maanden per koerier contact met de nieuwe leiders.
,,Moellah Omar woonde op een uur wandelen van een legerbasis. Bij een huiszoeking van Amerikaanse militairen werd zijn verborgen kamer niet ontdekt’’, zegt Bette Dam over het laatste, uiterst boeiende hoofdstuk van haar boek. Uiteindelijk overleed hij op 23 april 2013 aan tbc. Zonder testament en instructies. Hij kreeg in het diepste geheim een onopvallend graf.
NU 19.02.2019 Bij het ministerie van Defensie hebben zich tot nu toe 110 militairen gemeld die denken ziek te zijn geworden door vuilverbranding op missie in Afghanistan of zich daar zorgen over maken. Minister Ank Bijleveld beslist begin april of de meldingen vragen om onafhankelijk onderzoek, laat ze weten.
De militairen denken dat ze kanker of een andere ziekte hebben opgelopen door het gebruik van zogeheten ‘burn pits’ in Afghanistan. Defensie verbrandde afval in zulke verbrandingskuilen in de open lucht. Daarbij kwamen giftige gassen vrij.
Bijleveld sprak aanvankelijk tegen dat militairen zich bij Defensie hadden gemeld. Beklag van militairen tegen personeelsfunctionarissen bleek niet als melding opgevat.
Sinds twee weken is er een meldpunt van Defensie in de lucht waar mensen met klachten kunnen aankloppen. Sindsdien liep de teller op van vier naar 110 meldingen.
MSN 14.02.2019 Minister Ank Bijleveld (Defensie) is ,,voor nu’’ gerustgesteld dat de Verenigde Staten hun troepen niet eenzijdig zullen terugtrekken uit Afghanistan. Haar Amerikaanse ambtgenoot Patrick Shanahan zegde tijdens NAVO-overleg in Brussel toe te overleggen over besluiten. ,,We zullen samenwerken met onze NAVO-bondgenoten”, beloofde Shanahan.
Bijleveld zei in december zich grote zorgen te maken na berichten dat de Amerikaanse regering 7000 militairen zou willen terughalen. De ongeveer 160 Nederlandse militairen in Afghanistan zijn deels afhankelijk van Amerikaanse bescherming en medische zorg. ,,We kunnen niet zonder de steun van de Amerikanen, wat ons betreft is het: samen erin, samen eruit’’, aldus Bijleveld.
Nederland verlengde de bijdrage aan de NAVO-missie Resolute Support vorig jaar tot eind 2021. Na de Amerikaanse toezegging blijft ons land erbij betrokken. NAVO-topman Jens Stoltenberg bevestigde dat besluiten samen zullen worden genomen.
Volgens Bijleveld moeten gesprekken over eventuele troepenvermindering worden gekoppeld aan de vredesbesprekingen tussen de Taliban en de VS.
AD 05.02.2019 Militair raadsman Ferre van de Nadort twijfelt aan de onafhankelijkheid van het Defensiemeldpunt voor medewerkers die mogelijk ziek zijn geworden zogenoemde burnpits. Bij het meldpunt is onder anderen een oud-commandant betrokken die in 2010 in Afghanistan zat. Volgens Van de Nadort moet die op de hoogte zijn geweest van de vuilverbranding tijdens die missie.
Het ministerie van Defensie opende maandag het Defensiemeldpunt burnpits waar (oud)militairen terechtkunnen met vragen over gezondheidsklachten die mogelijk zijn veroorzaakt door de rook van burnpits. In deze kuilen werd in missiegebieden, zoals in Afghanistan, allerlei afval verbrand.
Het meldpunt is bij het Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel (CAOP) ondergebracht. Defensie noemt het centrum onafhankelijk. Maar volgens de raadsman is het helemaal niet onafhankelijk. Hij zegt een aantal (oud-)militairen te vertegenwoordigen. Hij zegt dat behalve een oud-commandant ook de directeur werkgeverszaken defensie in het bestuur van het CAOP zit. Van de Nadort vindt het moeilijk voor te stellen dat die onpartijdig zijn bij het beoordelen van gezondheidsklachten van (oud-)militairen.
NOS 31.01.2019 Defensiemedewerkers die vermoeden dat zij ziek zijn geworden door burnpits in Afghanistan en andere missiegebieden, kunnen vanaf maandag terecht bij een officieel meldpunt van defensie. Burnpits zijn afvalhopen die op de basis verbrand werden omdat de verbrandingsoven defect was.
Minister Bijleveld van Defensie beloofde de Tweede Kamer dinsdag dat er zo’n meldpunt zou komen. Zij vertelde toen ook dat er tot nu toe vier officiële meldingen zijn binnengekomen over gezondheidsklachten door het inademen van giftige stoffen van de burnpits. Of die vier meldingen echt nieuw zijn of een formele versie van een eerdere klacht is niet bekend.
Verwarring
Of er wel of niet meldingen waren gedaan werd onderwerp van discussie. Het ministerie zei van niet, een advocaat van militairen zei van wel. Deze defensiemedewerkers hadden hun gezondheidsklachten gemeld bij bijvoorbeeld een defensiearts en beschouwden dat als een afdoende melding.
Maar deze medische informatie valt onder het beroepsgeheim van artsen en mag dus niet ingekeken worden door de defensieleiding. Ook een standaardformulier over omstandigheden op de missie wordt door het ministerie niet beschouwd als officiële melding. Twee weken geleden riep Bijleveld de betreffende defensiemedewerkers daarom op om een “officiële melding” te doen.
NOS 29.01.2019 Het ministerie van Defensie heeft tot nu toe vier officiële meldingen binnengekregen over gezondheidsklachten door ‘burnpits’. Minister Bijleveld heeft dat gezegd tijdens het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer. Ze laat wellicht onafhankelijk onderzoek doen naar de relatie tussen burnpits en de gemelde gezondheidsklachten.
Het ministerie neemt contact op met de jurist Van de Nadort, die bijna twee weken geleden aan de bel trok nadat militairen zich bij hem hadden gemeld. De militairen denken dat ze in Afghanistan kanker hebben gekregen door burnpits. Dat zijn afvalhopen van medisch afval en werkmateriaal, die worden verbrand in militaire kampen. Vanmiddag heeft Van de Nadort laten weten dat hij inmiddels 122 meldingen heeft binnengekregen.
Ernst
Vorige week zei Bijleveld dat er geen formele meldingen bekend waren bij Defensie. Dat deed ze in reactie op een door Van de Nadort geopenbaarde brief, waarin het pensioenfonds ABP namens de minister van Defensie erkent dat een militair in Afghanistan blootgesteld was aan toxische stoffen en gassen. De minister herhaalde in het vragenuur dat het hier niet ging om een officiële melding van een gezondheidsklacht.
De minister benadrukte nogmaals dat militairen die gezondheidsklachten hebben, zich moeten melden bij Defensie. Dan kan er worden gekeken of deze zijn ontstaan uit de giftige stoffen die vrijkomen bij burnpits. “Wij doen er alles aan om in beeld te krijgen wat de ernst van de situatie is”, zei de minister.
Wegmoffelcultuur
SP-Kamerlid Karabulut zei dat de Kamer keer op keer geconfronteerd wordt met zieke veteranen en ernstige gezondheidsklachten, die niet serieus worden opgepikt door Defensie. Volgens Denk-Kamerlid Özturk is er sprake van een “wegmoffelcultuur” en “ontkenningscultuur”. Bijleveld ontkende dat met grote stelligheid. “Maar je moet wel goed weten wat de meldingen zijn en daar hebben wij ons afgelopen week in verdiept”, aldus de minister.
Regeringspartij D66 wil dat militairen die in aanraking zijn geweest met burnpits een brief krijgen van Defensie. Het gaat om militairen die tussen juli 2006 en juli 2010 in de Nederlandse legerbasis Kamp Holland in de Afghaanse provincie Uruzgan zaten.
Giftige stoffen
Volgens CDA-Kamerlid Bruins Slot zijn niet alleen Nederlandse militairen in aanraking gekomen met burnpits, maar ook Amerikanen, Britten en Canadezen. Ze wil dat het ministerie ook metingen van deze landen opvraagt, zodat alle informatie boven tafel komt. Bijleveld zegde toe dit te doen.
Op vragen van de Tweede Kamer zei de minister van Defensie dat ze mogelijk onafhankelijk onderzoek gaat doen naar de relatie tussen ‘burnpits’ en de gemelde gezondheidsklachten.
NU 29.01.2019 Het ministerie van Defensie heeft vier officiële meldingen gekregen over gezondheidsklachten als gevolg van vuilverbranding in kuilen in Afghanistan. Dat heeft minister van Defensie Ank Bijleveld dinsdag laten weten tijdens het Vragenuurtje in de Tweede Kamer.
Vuil, medicijnresten en ander afval werden verbrand in zogenoemde burn pits op de militaire basis die Nederland in de Afghaanse provincie Uruzgan had.
Bij advocaat Ferre van de Nadort hebben zich tientallen militairen gemeld die denken dat ze ziek zijn geworden door de giftige gassen van de burn pits.
Sadet Karabulut (SP) vroeg de minister om opheldering. Volgens haar zijn de problemen al jaren bekend en zijn de klachten door het ministerie “genegeerd”.
De minister wil eerst alle klachten boven tafel krijgen. Ze wil in gesprek met advocaat Van de Nadort en de veteranen die zich bij hem hebben gemeld. Er is intussen een intern meldpunt bij Defensie opgezet waar de klachten kunnen worden doorgegeven. Bijleveld zal “desnoods onafhankelijk onderzoek” naar de kwestie laten uitvoeren.
D66’er Salima Belhaj wil dat alle Nederlandse militairen die in Afghanistan actief waren een brief krijgen waarin staat dat zij zich moeten melden als zij gezondheidsklachten hebben. “De minister moet actief werkgeverschap tonen”, meent Belhaj. Bijleveld gaat over het voorstel nadenken.
Telegraaf 28.01.2019 Amerika heeft principeafspraken gemaakt met de Taliban die tot een vrede in Afghanistan en een aftocht van de Amerikaanse troepen uit dat land kunnen leiden.
De Amerikanen hebben de toezegging binnen van de Taliban dat Afghanistan dan geen bakermat van internationaal terrorisme zal worden. De VS vielen juist om die reden in 2001 het land binnen omdat de toenmalige Taliban-regering het brein achter de aanslagen van 9/11, Osama bin Laden en andere Al Qaeda kopstukken, niet wilde uitleveren.
Vertrouwen
,,We hebben overeenstemming over een grof raamwerk dat verder uitgewerkt moet worden tot een akkoord”, vertelde de Amerikaanse onderhandelaar Zalmay Khalilzad, maandag aan de New York Times. Hij vertelde ,,genoeg vertrouwen te hebben”, dat de Taliban zich aan zo’n akkoord zal houden.
Het is voor het eerst dat er zo hoopvol wordt gesproken over een vredesakkoord na een oorlog die tienduizenden doden heeft gekost en de Amerikaanse buitenlandse politiek en de regio totaal veranderde.
Als er een Amerikaans vertrek uit Afghanistan komt dan krijgt president Donald Trump voor elkaar wat veel van zijn voorgangers wilden maar wat maar niet leek te lukken: geen Amerikaanse laarzen meer in Afghanistan.
Bij de Afghaanse regering is het nieuws overigens niet met al te veel enthousiasme ontvangen. Daar vertrouwt men de Taliban, die recent nog grote aanslagen pleegde en grote delen van Afghanistan beheerst, voor geen cent.
Beloftes
President Ashraf Ghani zei bezorgd te zijn dat een ’deal’ er te snel doorheen wordt gedrukt. Hij vergeleek het met de aftocht van Russische troepen uit zijn land. Ook toen werden er allerlei beloftes gedaan en sprak men van vrede, maar het duurde maar kort voordat er anarchie uitbrak.
Ghani heeft alle reden om bezorgd te zijn. Zijn voorganger in die tijd vond zijn einde hangend aan een paal op een rotonde. ,,Ook wij willen vrede en we willen het snel, maar wel met de nodige voorzichtigheid.”
De Amerikanen benadrukken dat hun plan alleen doorgaat als er ook een bestand komt tussen de Taliban en de Afghaanse regering.
NOS 27.01.2019 De Taliban zeggen dat er een conceptakkoord is bereikt met de Verenigde Staten. Dat melden bronnen tegen persbureau Reuters. In het conceptakkoord staat volgens het persbureau dat buitenlandse troepen zich na ondertekening van het akkoord binnen 18 maanden terugtrekken uit Afghanistan, meer dan 17 jaar na de door de VS-geleide inval in het land.
Het conceptakkoord is de afsluiting van een zesdaags overleg in Qatar tussen de VS en de Taliban over de oorlog in Afghanistan. Van het akkoord is de inhoud overigens nog niet formeel door de Taliban of de VS naar buiten gebracht. Ook kwam er na afloop van de gesprekken geen gezamenlijke verklaring naar buiten.
In ruil voor het terugtrekken heeft de Taliban de VS verzekerd dat Afghanistan geen vrijhaven wordt voor al-Qaeda of IS om de Verenigde Staten of zijn bondgenoten aan te vallen. Dat was een harde eis van de VS om zich terug te trekken uit Afghanistan. Ook zou er een akkoord zijn bereikt over een gevangenenruil en het opheffen van reisverboden voor sommige leiders van de Taliban, aldus Reuters.
Productieve gesprekken
Volgens de speciale Afghanistan-gezant van de Verenigde Staten is er tijdens de onderhandelingen “goede vooruitgang” geboekt en volgt er op zeer korte termijn een nieuwe ontmoeting.
“De gesprekken hier waren productiever dan in het verleden”, schreef hij op Twitter. “We hebben goede vooruitgang geboekt op belangrijke thema’s. Niets is echter zeker totdat alles is afgesproken.”
In een verklaring stelt een woordvoerder van de Taliban dat er pas gesproken kan worden over andere thema’s in Afghanistan als er duidelijkheid is over de terugtrekking van buitenlandse troepen. “Onze insteek was tijdens de gesprekken heel duidelijk”, zei een woordvoerder.
‘Hoopvol nieuws’
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo spreekt van hoopvol nieuws. “De VS streeft serieus naar vrede en wil koste wat voorkomen dat Afghanistan een vrijhaven wordt voor internationaal terrorisme. We werken samen met de Afghaanse overheid en alle andere partijen om de Afghaanse soevereiniteit, onafhankelijkheid en welvaart te versterken.”
Naar verwachting praten de VS en de Taliban komende maand verder over een akkoord. Dat zou opnieuw moeten gebeuren in Doha, de hoofdstad van Qatar. Het is niet duidelijk of de Afghaanse regering wel bij die gesprekken welkom is: de Taliban willen nog altijd niet met de Afghaanse regering praten, maar enkel in gesprek met de VS.
De macht van de Taliban is de laatste jaren weer toegenomen, sinds buitenlandse gevechtseenheden uit het land zijn vertrokken. De islamitische terreurbeweging heeft naar schatting de helft van het land in handen, een gebied waarin 15 miljoen Afghanen wonen.
Telegraaf 27.01.2019 Tijdens de vredesonderhandelingen tussen de Taliban, Amerikaanse onderhandelaars en de Afghaanse overheid zijn flinke vorderingen gemaakt. Volgens vertegenwoordigers van de Taliban zijn de partijen zaterdag een concept-vredesverklaring overeengekomen. Daarin zou zijn meegenomen dat Amerikaanse troepen binnen 18 maanden uit Afghanistan vertrekken na ondertekening van het akkoord.
Een gezamenlijke verklaring is niet naar buiten gebracht, maar de Amerikaanse speciale gezant Zalmay Khalilzad zegt dat er progressie is geboekt na zes dagen onderhandelen in Qatar. „Vergaderingen hier waren productiever dan in het verleden. We hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt op essentiële zaken”, aldus Khalilzad, die verder meldt dat de partijen weer gauw om de tafel gaan zitten.
Terugtrekken
De Amerikaanse buitenlandminister Mike Pompeo reageert verheugd op het nieuws. Hij zegt dat de VS „serieus streven naar vrede.” Ook benadrukt hij het streven om de troepen uit Afghanistan terug te trekken.
The U.S. is serious about pursuing peace,
preventing #Afghanistan from
continuing to be a space for international terrorism & bringing forces
home. Working with the Afghan gov’t & all interested parties, the U.S.
seeks to strengthen Afghan sovereignty, independence & prosperity.
NU 27.01.2019 Een zesdaagse ontmoeting tussen de Taliban en een gezant van de Verenigde Staten in Qatar heeft voor ‘significante vorderingen’ gezorgd.
Dat zegt de Amerikaanse gezant Zalmay Khalilzad. “De besprekingen zijn productiever geweest dan voorheen. We hebben grote vooruitgang geboekt op belangrijke punten.”
“Nog niets is zeker, tot alles is afgesproken”, voegde Khalilzad er nog wel aan toe. “Daar horen ook de voorwaarden voor een dialoog in Afghanistan en een staakt-het-vuren bij.”
Kort na afloop van de gesprekken kwamen berichten naar buiten dat de Taliban een conceptakkoord had waarin stond dat de buitenlandse troepen Afghanistan binnen achttien maanden moesten verlaten. De Taliban ontkende later dat het om achttien maanden ging.
“Deze berichten zijn niet waar, we hebben het nooit over achttien maanden gehad”, stelt de woordvoerder van de Taliban op Twitter.
Taliban moet land vrij houden van terroristen
Een andere besproken voorwaarde zou zijn dat de Taliban ervoor zorgt dat Al Qaida en Islamitische Staat (IS) geen ruimte krijgen om de Verenigde Staten aan te vallen vanuit Afghanistan.
“Zolang er geen akkoord is over het terugtrekken van buitenlandse soldaten, kan er verder over niets anders worden gesproken”, zei een woordvoerder van de Taliban.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo liet weten blij te zijn met de vorderingen. “We zijn serieus bezig met het terugtrekken van onze soldaten en ervoor te zorgen dat Afghanistan geen basis wordt voor internationaal terrorisme.”
De gesprekken tussen de VS en de Taliban gaan in februari verder in de Qatarese hoofdstad Doha.
Het Dagblad van het Noorden zegt bewijs te hebben dat militairen Defensie in het verleden aansprakelijk hebben gesteld voor de blootstelling aan gifstoffen door burnpits.
NOS 25.01.2019 Minister Bijleveld van Defensie zei vorige week dat haar ministerie geen klachten kent van militairen die gezondheidsproblemen hadden door burnpits (brandende afvalhopen) in Afghanistan. Dat klopt niet, stelt het Dagblad van het Noorden.
De krant zegt dat het bewijs in handen heeft dat een aantal militairen zich wel degelijk met klachten heeft gemeld. Ook beschikt de krant naar eigen zeggen over correspondentie met Defensie waarin de blootstelling aan giftige stoffen door burnpits wordt erkend en waarin ook de relatie met medische aandoeningen wordt gelegd.
Uruzgan
Deze burnpits zijn brandende afvalhopen. Daarop werd onder meer medisch afval en werkmateriaal verbrand op de militaire basis die Nederland had in Uruzgan in Afghanistan.
De krant citeert uit een van de meldingen. “Cliënt is van mening dat Defensie aansprakelijk is voor de gezondheidsschade die hij heeft opgelopen ten gevolge van blootstelling aan giftige stoffen uit de verbrandingsovens op de luchtmachtbasis Kandahar, in de periode dat hij naar Afghanistan uitgezonden is geweest.”
Standaardformulier
Volgens het Dagblad van het Noorden gebruikte Defensie zelfs standaardformulieren voor de registratie. Zo’n formulier had als titel ‘Personeelsregistratieformulier blootstelling vrijkomende stoffen locatie burnpit, Kandahar Air Field, Afghanistan’.
Minister Bijleveld blijft erbij dat haar geen meldingen bekend zijn. Het document waar in de krant over wordt gepraat is volgens haar een formulier uit het personeelsdossier waar je “alleen algemeenheden uit kunt halen”. Zij beschouwt dat niet als een melding.
Bijleveld zei wel dat ze nog eens serieus gaat kijken of er toch meldingen zijn en ze herhaalde dat mensen met klachten zich alsnog kunnen melden. Ze voegde eraan toe dat ze het serieus neemt als er mogelijk iets met het personeel aan de hand is.
Vorige week werd bekend dat tientallen Nederlandse militairen denken dat ze tijdens hun uitzending in Afghanistan kanker hebben gekregen door burnpits. Ze hadden zich gemeld bij jurist Ferre van de Nadort, die onderzoek naar de burnpits in Kamp Holland heeft gedaan. Kamp Holland was van juli 2006 tot en met juli 2010 een Nederlandse legerbasis in de Afghaanse provincie Uruzgan.
Telegraaf 25.01.2019 Volgens een groep militairen hebben ze bij Defensie wel degelijk melding gemaakt van ernstige gezondheidsschade, waaronder kanker, die zij relateren aan vuilverbranding tijdens de missie in Afghanistan.
Dat schrijft Dagblad van het Noorden. De krant zegt bewijs in handen te hebben dat verschillende militairen Defensie formeel aansprakelijk hebben gesteld voor de blootstelling aan de gifstoffen door zogeheten burnpits.
Ook zegt de krant te beschikken over correspondentie met Defensie waarin de blootstelling aan giftige stoffen, en de relatie met ernstige medische aandoeningen, door burnpits wordt erkend.
Het ministerie van Defensie blijft er echter bij dat geen militair zich heeft gemeld met klachten over de vuilverbranding op missie in Afghanistan. De opgedoken formulieren waar het Dagblad van het Noorden over schrijft, gelden niet als een echte melding, stelt minister Ank Bijleveld.
Tientallen Nederlandse militairen denken dat ze kanker hebben opgelopen door giftige gassen uit de verbrandingskuilen in de open lucht die Defensie in Afghanistan gebruikte om van haar afval af te komen. Ze hebben zich gemeld bij jurist Ferre van de Nadort, die onderzoek naar de burnpits heeft gedaan.
Bijleveld doet de nu gevonden formulieren af als „een registratie in een personeelsdossier. Dat is geen melding.” Ze roept militairen met klachten opnieuw op zich te melden, „dan zullen we daar natuurlijk serieus naar kijken.” De minister wijst erop dat er sinds vorige maand ook een meldpunt in de lucht is.
Vorige week zei het ministerie van Defensie geen weet te hebben van militairen die kanker zouden hebben opgelopen door vuilverbranding op missie in Afghanistan. Het departement heeft geen klachten ontvangen, zei minister Ank Bijleveld. Ze wees erop dat indertijd al is onderzocht of er schadelijke stoffen vrijkwamen „en toen bleek er niets aan de hand.”
In de Verenigde Staten laait de kwestie hoog op. Irak- en Afghanistan-veteranen zijn daar naar de rechter gestapt omdat giftige rook uit de burnpits hen ziek zou hebben gemaakt. Tot dusver zonder resultaat.
NU 21.01.2019 Bij een aanval van de Taliban op een militaire basis in Afghanistan zijn maandag meer dan honderd militairen om het leven gekomen, meldt een hoge functionaris van het Afghaanse ministerie van Defensie.
“We weten dat 126 militairen zijn omgekomen bij een explosie in een gebouw van een militair trainingscentrum in Maidan Wardak (centraal-Afghanistan)”, liet het ministerie in Kabul weten.
De aanvallers zouden volgens het ministerie hun auto vol explosieven hebben geramd door een militair controlepunt en het voertuig daarna bij het gebouw hebben laten ontploffen.
Twee gewapende mannen gingen het gebouw na de explosie binnen, waarna ze het vuur openden op Afghaanse soldaten, zegt Mohebullah Sharifzai, woordvoerder van de provinciale gouverneur van Maidan Wardak.
Taliban eist de aanslag op
De Taliban heeft de aanslag opgeëist. De terroristische groepering voert in Afghanistan een guerrillaoorlog. De Taliban hadden grote delen van het land in handen, maar zijn door een internationale troepenmacht teruggedrongen.
Sinds enkele jaren boekt de beweging echter weer terreinwinst.
Het complex zou zijn bestormd door gewapende Taliban-strijders nadat een zelfmoordterrorist een auto met explosieven bij de ingang had opgeblazen.
NOS 21.01.2019 In Centraal-Afghanistan zijn bij een aanslag op een trainingscentrum voor politie, defensie en veiligheidsdiensten zeker honderd mensen omgekomen, zeggen verschillende Afghaanse bronnen. Het complex zou zijn bestormd door gewapende Taliban-strijders nadat een zelfmoordterrorist een auto met explosieven bij de ingang had opgeblazen.
Volgens een medewerker van het ministerie van Defensie hebben 126 mensen een explosie in een gebouw op het trainingscomplex niet overleefd. Een provinciale functionaris spreekt van een honderdtal doden. Eerder noemde de regering een dodental van twaalf.
De Taliban hebben de verantwoordelijkheid voor de aanslag in de provincie Maidan Wardak opgeëist. De militaire basis ligt op zo’n 44 kilometer afstand van de hoofdstad Kabul.
De Taliban hebben de afgelopen maanden een reeks aanslagen gepleegd. Analisten denken dat de opstandelingen zo veel mogelijk gebied in handen willen krijgen voordat er in de toekomst serieuze vredesgesprekken worden gevoerd. Volgens de VS hebben de Taliban de helft van het land in hun greep.
Telegraaf 21.01.2019 Door een aanslag met een autobom op een militaire basis in de centrale provincie Maidan Wardak in Afghanistan zijn meer dan honderd militairen gedood. Dat zei een functionaris van het Afghaanse ministerie van Defensie.
Twee gewapende mannen die probeerden de basis binnen te komen, werden doodgeschoten, zei Mohebullah Sharifzai, woordvoerder van de provinciale gouverneur van Maidan Wardak.
Een tweede auto, boordevol explosieven, werd ontdekt en onschadelijk gemaakt, voegde hij eraan toe. Tientallen mensen raakten gewond. De Taliban eiste de verantwoordelijkheid op voor de aanslag.
Op de achtergrond van deze foto van Kamp Holland uit 2010 is een van de burnpits te zien Audiovisuele Dienst Defensie/Mediacentrum Defensie
NOS 19.01.2019 Tientallen Nederlandse militairen denken dat ze tijdens hun uitzending in Afghanistan kanker hebben gekregen door ‘burnpits’. Dat zijn brandende afvalhopen. Met de burnpits werd onder meer medisch afval en werkmateriaal verbrand.
De militairen hebben zich gemeld bij jurist Ferre van de Nadort, die onderzoek naar de burnpits in Kamp Holland heeft gedaan. Kamp Holland was van juli 2006 tot en met juli 2010 een Nederlandse legerbasis in de Afghaanse provincie Uruzgan.
Verscheidene militairen hebben foto’s aan de jurist gegeven. Daarop is te zien dat afval in de open lucht wordt verbrand en niet in de verbrandingsovens die in Kamp Holland stonden. “Vanaf dag een hebben die ovens niet goed gefunctioneerd”, zegt Van de Nadort.
Voormalig militair Johan Smit diende in de periode 2006-2007 in Afghanistan. Meteen toen hij terug kwam bleek het goed mis te zijn met zijn gezondheid:
Hij zegt dat toenmalig minister Hillen van Defensie de Tweede Kamer onjuist heeft geïnformeerd. Die zei in 2010 dat er zes verbrandingsovens in Kamp Holland stonden en dat daarin het afval werd verbrand. “Maar die zes stonden in een ander kamp, in Kandahar”, zegt Van de Nadort. “De minister heeft waarschijnlijk de locaties door elkaar gehaald.”
De jurist zegt ook dat het ministerie van Defensie nooit goede metingen bij de verbrandingsinstallaties heeft gedaan en nu niet goed met de zieke (oud-)militairen omgaat. “Defensie legt de bal bij hen neer. De militairen moeten maar aantonen dat het door de burnpits komt. Het is de omgekeerde wereld.”
Afvalverbrandingsovens in Kamp Holland, 2010Audiovisuele Dienst Defensie/Mediacentrum Defensie
Afvalverbranding in Afghanistan, met op de achtergrond de verbrandingsovensTROS
Minister Bijleveld zegt in een reactie dat Defensie over deze kwestie tot nu toe geen meldingen heeft gekregen. Maar ze benadrukt dat mensen met klachten zich alsnog kunnen melden en dat Defensie daar serieus naar kijkt. Volgens Bijleveld hebben de metingen van destijds niet opgeleverd dat er iets aan de hand was.
Het ministerie ontkent dat Hillen de Kamer in 2010 verkeerd heeft geïnformeerd. Defensie benadrukt verder dat het in missiegebieden nu geen verbrandingsovens meer heeft en dat het afval daar tegenwoordig wordt afgevoerd via een ‘contractor’.
Telegraaf 14.01.2019 Het kabinet ontkent dat er in 2010 heimelijk is overlegd met de Taliban. Ook wordt bestreden dat er is onderhandeld over de vrijlating van een Nederlandse hulpverlener die was ontvoerd door de Taliban. „De Nederlandse overheid onderhandelt niet met ontvoerders of terroristische organisaties”, antwoordt minister Bijleveld (Defensie) op Kamervragen van SP en D66.
Onlangs deed een voormalig spion die werkte voor de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) uitgebreid uit de doeken hoe medewerkers van de MIVD in 2010 in Dubai gesprekken voerde met vertegenwoordigers van de Taliban. Zijn verhaal wordt bevestigd door een lid van het Korps Commandotroepen en een tolk, die destijds eveneens in Dubai waren.
Bijleveld wil niet ingaan op de beweringen die de voormalige spion deed in De Telegraaf. De man, door Nederlandse militairen rond de missie in Uruzgan ’de Baas’ genoemd, was tussen 2006 en 2014 voor de MIVD actief. Hij is van grote waarde geweest voor de missie, onder meer bij het voorkomen van aanslagen op Nederlandse konvooien. De Afghaan dreigt het land te worden uitgezet. Hij voelt zich door de Nederlandse Staat in de kou gezet.
„In zijn algemeenheid kan ik zeggen dat bij de MIVD zorgvuldigheid centraal staat als het gaat om het zoeken, het rekruteren, het onderhouden en het uiteindelijk beeindigen van de relatie met een informant of agent”, reageert Bijleveld. „Die zorgvuldigheid is nodig omdat deze bronnen niet zelden een persoonlijk risico lopen door het delen van informatie die we nodig hebben om onze militairen veilig te houden. Ik wil benadrukken dat personeel dat voor een Nederlandse missie heeft gewerkt en daardoor gevaar loopt, door Defensie niet in de steek wordt gelaten.”
NOS 30.12.2018 De Taliban hebben directe vredesgesprekken met de Afghaanse regering afgewezen. De islamitische terreurbeweging wil komende maand in Saudi-Arabië alleen in gesprek met vertegenwoordigers van de Verenigde Staten. Dat land beschouwt de Taliban als de invloedrijkste partij in het land.
Deze maand voerden de Taliban in de Verenigde Arabische Emiraten al gesprekken met de VS en landen uit de eigen regio. Doel van de onderhandelingen is het beëindigen van de oorlog in Afghanistan, die al zeventien jaar duurt en begon met het verdrijven van de Taliban door de VS.
Macht uitgebreid
De laatste jaren hebben de Taliban hun macht in het land verder uitgebreid. Volgens cijfers van de NAVO heeft de Afghaanse regering maar controle over iets meer dan de helft van de ruim 400 districten in het land. Sinds 2001 was de situatie niet zo slecht. De Taliban zelf zeggen dat ze de dienst uitmaken in een gebied dat bij elkaar 70 procent van Afghanistan beslaat.
Begin deze week was er aanslag op een overheidsgebouw in Kabul, waarbij zo’n 40 doden vielen. Vermoedelijk zaten de Taliban erachter.
De Amerikanen hebben nog duizenden troepen in het land, maar president Trump zou net als bij Syrië overwegen om (een deel van de) militairen terug te trekken.
Een probleem met een identificatiemethode wordt als reden genoemd. Dat speelde ook al bij de parlementsverkiezingen in oktober. Die werden bovendien geteisterd door geweld.
NOS 26.12.2018 Afghanistan stelt de presidentverkiezingen van april een onbekend aantal maanden uit. Die tijd is volgens de regering nodig om technische problemen te verhelpen met het biometrische identificatiesysteem.
Die problemen speelden ook al tijdens de parlementsverkiezingen van oktober. Verschillende stemlokalen gingen toen te laat open, medewerkers konden niet omgaan met het identificatiesysteem en kiezers stonden niet op de lijst.
Geweld
Ook werden die verkiezingen en de aanloop daarnaartoe geteisterd door aanslagen en geweld van de Taliban en IS. Zware beveiliging kon niet voorkomen dat er tientallen doden en meer dan honderd gewonden vielen. De helft van de geregistreerde Afghaanse kiezers, zo’n 4 miljoen mensen, kwam toch opdagen om te stemmen.
Voor de verkiezingen voor de opvolger van president Ghani wil de kiescommissie eerst de lijsten op orde maken en de medewerkers trainen.
Een man die gewond raakte bij de aanslag loopt door de straten van KabulEPA
NOS 25.12.2018 Het dodental van de aanslag op een gebouw van het ministerie van Sociale Zaken in Kabul is opgelopen naar 43. Op Kerstavond blies een zelfmoordenaar zijn auto op in een straat met meerdere overheidsgebouwen in de Afghaanse hoofdstad, waarna gewapende strijders het pand bestormden.
De extremisten richtten een bloedbad aan. Ook schoten ze vanuit het pand op naastgelegen gebouwen. Het dodental kan verder oplopen, want politie en andere hulpverleners zoeken nog steeds naar slachtoffers in het overheidsgebouw. Er zijn zeker 25 gewonden.
Tijdens de urenlange confrontatie tussen de gewapende mannen en de veiligheidsdiensten die volgde op de bestorming zijn honderden mensen in veiligheid gebracht, zegt het ministerie van Volksgezondheid. Drie gewapende aanvallers zijn tijdens de confrontatie gedood. Of het ministerie de drie heeft meegeteld in het dodental van 43 is niet duidelijk. Ook is niet bekend of zij de enige aanvallers waren of dat er meer gewapende strijders waren, die mogelijk zijn ontkomen.
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog steeds niet opgeëist. In het afgelopen jaar heeft zowel de Taliban als IS aanslagen gepleegd op Afghaanse overheidsgebouwen en -diensten. Daarbij zijn honderden mensen vermoord.
Telegraaf 25.12.2018 – Het dodental van de aanslag op verschillende regeringsgebouwen in de Afghaanse hoofdstad Kabul is opgelopen naar 43. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid bekendgemaakt. Bij de aanvallen vielen 25 gewonden.
De daders, van wie er ook drie werden gedood, brachten eerst een autobom tot ontploffing bij het ministerie van Openbare Werken. Daarna bestormde een onbekend aantal aanvallers het naastgelegen gebouw van Werkgelegenheid en Sociale Zaken. Van daaruit schoten ze vervolgens op andere overheidspanden in de buurt.
De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist. In het recente verleden claimden vertegenwoordigers van Islamitische Staat of de Taliban de bloedige aanslagen. In Kabul werden dit jaar al 22 aanslagen gepleegd. Daardoor kwamen meer dan 500 mensen om.
NU 24.12.2018 Door een aanslag van militanten op regeringsgebouwen in de Afghaanse hoofdstad Kaboel zijn ten minste 43 mensen om het leven gekomen. Bovendien vielen er tien gewonden.
Dat heeft de woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken maandagavond bekendgemaakt. Bij de aanslag kwam één politieman om het leven, de rest van de doden zijn burgers.
De daders, van wie er ook drie werden gedood, brachten eerst een autobom tot ontploffing bij het ministerie van Openbare Werken. Daarna bestormde een onbekend aantal aanvallers het naastgelegen gebouw van Werkgelegenheid en Sociale Zaken. Van daaruit schoten ze vervolgens op andere overheidspanden in de buurt.
De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist. In het recente verleden claimden vertegenwoordigers van Islamitische Staat (IS) of de Taliban de bloedige aanslagen. In Kaboel werden er dit jaar al 22 gepleegd. Daardoor kwamen meer dan vijfhonderd mensen om.
NOS 24.12.2018 In de Afghaanse hoofdstad Kabul hebben terroristen een aanslag uitgevoerd op een overheidsgebouw. Daarbij zijn zeker 29 mensen omgekomen en 23 gewond geraakt.
De aanslag begon volgens de regering met een zelfmoordaanslag. Iemand bracht vlak voor het gebouw van een sociale dienst een bomauto tot ontploffing. Een paar minuten daarna bestormden schutters het gebouw. Ze waren volgens de Afghaanse regering zwaar bewapend en hadden ook explosieven bij zich.
De groep trok urenlang schietend door het gebouw, dat verschillende verdiepingen telt. De meeste slachtoffers waren werknemers die op het punt stonden naar huis te gaan.
Sommige overheidsmedewerkers wisten een schuilplaats te vinden. De politie slaagde erin 357 ambtenaren ongedeerd naar buiten te krijgen.
Zeker vijf explosies
Ooggetuigen zeggen dat er zeker vijf explosies klonken toen het in het gebouw kwam tot een langdurige schietpartij tussen de politie en de terroristen. Onder de doden zijn zeker één politieman en drie terroristen.
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist, maar algemeen wordt aangenomen dat die het werk was van Talibanstrijders. De Taliban willen de door het Westen gesteunde regering verdrijven en opnieuw een streng islamitisch bewind in Afghanistan vestigen.
Elsevier 21.12.2018 In het Westen is verbijsterd gereageerd op het besluit van Donald Trump om de Amerikaanse troepen terug te halen uit Syrië en Afghanistan. Critici, onder wie ook diverse Republikeinse partijgenoten, zijn bezorgd omdat zij vrezen dat het vertrek van de soldaten de instabiliteit en het geweld zullen vergroten.
Toch krijgt Trump ook bijval, omdat hij zich met de beslissing aan zijn beloften aan zijn kiezers houdt. Het vertrek van minister van Defensie James Mattis doet eveneens veel stof opwaaien.
‘We hebben gewonnen tegen IS,’ zei Trump woensdag in een videoboodschap op Twitter. ‘We hebben ze verslagen, flink verslagen, we hebben het land teruggenomen en nu is het tijd voor onze troepen om thuis te komen.’ De president noemt het ‘hartverscheurend’ om de nabestaanden van gesneuvelde soldaten te spreken.
Trump zegt dat de slachtoffers, ‘grote Amerikaanse helden (…) van bovenaf op ons neerkijken’. De circa 2.000 soldaten in Syrië komen volgens hem allemaal terug. ‘We hebben gewonnen. Dat is hoe we het willen. Dat is hoe zij het willen,’ sluit de president de boodschap af terwijl hij naar boven wijst.
Donald J. Trump
✔@realDonaldTrump
After historic victories against ISIS, it’s time to bring our great young people home!
Senatoren Rubio en Graham hekelen besluit: ‘Obama-achtige fout’
De beslissing lijkt lijnrecht in te gaan tegen de plannen van Trumps adviseurs. Zo zei buitenlandadviseur John Bolton in september nog dat Amerikaanse troepen niet zouden vertrekken zolang Iran in Syrië (militaire) invloed uitoefent. Het besluit kreeg dan ook direct stevige kritiek van Republikeinse partijgenoten.
Senator en voormalig presidentskandidaat Marco Rubio spreekt van ‘een ernstige fout die grotere implicaties zal hebben dan alleen de strijd tegen IS. Ook senator Lindsey Graham is op Twitter duidelijk: ‘Terugtrekking uit Syrië is een Obama-achtige fout. IS is niet verslagen,’ schreef hij op Twitter.
Ook de manier waarop de terugtrekking is gecommuniceerd, komt het Witte Huis op onbegrip te staan. ‘Ik heb in de 12 jaar dat ik hier werk nog nooit een beslissing gezien als deze,’ zei de Republikeinse voorzitter Bob Corker van de commissie-Buitenlandse Zaken in de Senaat. ‘Er is niets van tevoren gecommuniceerd, en opeens wordt zo’n gigantische beslissing genomen.’
Donald J. Trump
✔@realDonaldTrump
So hard to believe that Lindsey Graham would be against saving soldier lives & billions of $$$. Why are we fighting for our enemy, Syria, by staying & killing ISIS for them, Russia, Iran & other locals? Time to focus on our Country & bring our youth back home where they belong! 117.246
Trump reageerde via Twitter al snel op de verontwaardigde reacties. Hij noemt het terughalen van de laatste troepen uit Syrië een logische stap, waarvoor hij zich al jaren heeft ingespannen. Naar eigen zeggen vindt Trump het moeilijk te geloven dat senator Graham ‘tegen het redden van soldatenlevens en miljarden dollars’ is. ‘Waarom vechten we voor onze vijand, Syrië, door te blijven en IS te bestrijden voor hen, Rusland, Iran en anderen in de regio?
Tijd om ons te richten op ons land en onze jeugd terug te brengen naar huis, waar die hoort!’ Het ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukte kort daarop in een reactie nog wel op de hoede te zijn voor IS. ‘Er moet nog veel worden gedaan en we mogen de dreiging die zij vormen niet uit het oog verliezen. Zelfs zonder grondgebied, zal IS een bedreiging blijven.’
In zijn eigen partij heeft Trump ook medestanders: senator Rand Paul zei tegen Fox News dat de president een ‘dappere zet’ heeft gedaan: ‘Het is precies wat hij de Amerikaanse bevolking heeft beloofd. Sterker nog: het is een van de redenen dat hij de verkiezingen heeft gewonnen.’
Paul vindt het een goede zaak dat de Verenigde Staten niet langer ‘politieman van de wereld’ willen zijn, maar het credo America First hanteren. ‘President Trump zei dat hij Amerika op de eerste plaats zou zetten. Ik denk dat hij dat doet door wat van dat geld (voor de strijd in Syrië, red.) naar huis te brengen, waar het gaat naar grensbeveiliging of het bouwen van bruggen en wegen in ons land.’
Na zijn besluit om onmiddellijk alle Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, heeft president Donald Trump opdracht gegeven om het aantal troepen in Afghanistan drastisch te verminderen. Het zou de komende weken gaan om in totaal zo’n 5.000 tot 7.000 van de 14.000 militairen, schrijft de Washington Post donderdag op basis van bronnen bij het Witte Huis.
Poetin terughoudend, maar noemt terugtrekking ‘het juiste om te doen’
De Russische president Vladimir Poetin heeft donderdag gereageerd dat IS sinds het aantreden van Trump inderdaad flink is verzwakt, en bedankte hem daarvoor. Over de aangekondigde terugtrekking was Poetin terughoudend: ‘Ik weet niet hoe dat zit. Amerika zit al 17 jaar in Afghanistan, en elk jaar zeggen ze weer dat ze zich daar terugtrekken.
Maar ze zitten er nog steeds.’ Wel vindt de Russische president de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Syrië ‘onnodig’ en ‘niet legitiem’, omdat die er niet zijn op verzoek van de Syrische overheid, in tegenstelling tot het Russische leger. ‘Dus als de VS heeft beslist zijn troepen terug te trekken, is dat het juiste om te doen.’
In veel westerse landen is de teneur over het besluit aanmerkelijk negatiever. Zo zegt de Britse minister van Defensie Tobias Ellwood dat ‘Trump geen gelijk [heeft] als hij zegt dat terreurorganisatie IS in Syrië is verslagen. Ik ben het sterk oneens met het standpunt van Trump’. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas spreekt van een ‘verrassing’, en stelt dat de dreiging van IS nog niet voorbij is.
De Fransen, die ook soldaten hebben in Syrië, ‘delen de beoordeling [van de VS] niet’. Een Franse ambtenaar zegt tegen The Washington Post dat president Emmanuel Macron eerder deze week met Trump heeft gebeld, om hem te verzoeken door te gaan met de strijd tegen de islamitische terreurgroep. Frankrijk houdt wel troepen in Syrië, werd donderdag bekend.
Vrees is er vooral bij de Koerden, die in Noord-Syrië de voornaamste bondgenoten van Amerika zijn geworden in de strijd tegen IS. Turkije bestrijdt de Koerden in die regio, en gevreesd wordt dat het veel sterkere Turkse leger de Koerdische volkseenheden YPG er na de Amerikaanse terugtrekking hardhandig zullen gaan bestrijden, zoals dat eerder dit jaar al gebeurde bij Afrin.
Tegelijkertijd lijkt ook IS zich weer in de strijd te mengen: een woordvoerder van de Syrische Democratische Strijdkrachten, die samenwerken met de YPG, meldt vrijdag dat IS in Zuidoost-Syrië een ‘grootschalige’ aanval’ voorbereidt in de regio Hajin.
In politiek Den Haag zijn eveneens veel zorgen over het vertrek van het Amerikaanse leger uit Syrië. Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) noemt die situatie ‘zeer ingrijpend’, omdat die kan leiden tot ‘een enorme verschuiving in de machtsverhoudingen’ en nieuwe gevechten.
Volgens CDA-minister Ank Bijleveld van Defensie is IS nog niet verslagen: ze zei donderdag in de Tweede Kamer dat er nog duizenden IS-strijders in Syrië en Irak zijn. Voor de Nederlandse inzet in het gebied heeft de beslissing van Trump vooralsnog geen directe gevolgen.
Joël Voordewind@JoelVoordewind
Zeer onverstandig en heel kortzichtig dat Trump Noord-Syrie verlaat en daarmee de Koerden overlevert aan Turkse agressie alsook die van Assad en Isis-restanten. Ga samen met CDA, VVD en D’66 debat en brief aanvragen. EU-steun nu hard nodig, anders opleving Isis aldaar. 119
Veel Kamerleden zijn vooral bang voor geweld van Turkije tegen de Koerden in Noord-Syrië. Joël Voordewind (ChristenUnie) noemt het ‘zeer onverstandig en heel kortzichtig’ dat Trump de troepen uit die regio terughaalt, omdat die daarmee ‘de Koerden overlevert aan Turkse agressie alsook die van Assad en Isis-restanten’.
Hij pleit samen met de andere kabinetspartijen VVD, CDA en D66 voor druk vanuit de Europese Unie op Turkije zodat die geen nieuwe aanval uitvoeren op de Koerden. Namens de twee laatstgenoemde partijen reageren Martijn van Helvert en Sjoerd Sjoerdsma eveneens bezorgd op Trumps videoboodschap, omdat ook volgens hen IS nog niet is verslagen.
Mattis stopt als minister, Bijleveld vindt vertrek collega ‘verschrikkelijk’
Ook de brief die de Amerikaanse minister van Defensie James Mattis gisteren aan Trump schreef, stemt de Nederlandse overheid niet vrolijk. Mattis verklaart daarin dat hij in februari zal aftreden omdat hij het oneens is met het beleid van de president. De minister vindt dat de president niet goed omgaat met bondgenoten en onvoldoende oog heeft voor de oplopende spanningen die vooral China en Rusland zouden veroorzaken.
Minister Bijleveld noemt het vertrek van haar Amerikaanse ambtsgenoot vrijdagmiddag ‘verschrikkelijk’. Mattis hield volgens de CDA-minister Mattis, ‘altijd de samenwerking met de bondgenoten in de gaten’, en hoopt erop dat diens opvolger zich niet gaat distantiëren van bondgenootschappen en samenwerking. D66’er Sjoersma is op Twitter nog stelliger over het vertrek van Mattis: ‘Met Mattis vertrekt de laatste persoon in de Trump regering die er alles aan deed om ons bondgenootschap sterk te houden. Dat doet vrezen voor wat nog komen gaat.’
Elsevier 21.12.2018 Na 9/11 kreeg het Westen het regime van de Taliban en Al-Qa’ida in Afghanistan razendsnel op de knieën, via een ongelooflijke en legendarische operatie. Maar de strijd die al was gewonnen, kan alsnog verloren gaan, vreest Afshin Ellian.
Ook een gewonnen oorlog is een breekbaar vaasje. Het is mogelijk dat men een gewonnen oorlog alsnog verliest. Het lijkt een contradictie, maar het is zo waar als een cirkel. Daarvan getuigt de oorlog in Afghanistan.
De oorlog in Afghanistan begon op 7 oktober 2001 onder de codenaam Enduring Freedom en op 12 november werd het regime van de Taliban/Al-Qa’ida ten val gebracht. In de eerste drie dagen werden de belangrijkste stellingen van de Taliban totaal weggevaagd. Op 9 november 2001 werd de stad Mazar-i Sharif veroverd.
Aldus Prof.mr.dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden. Hij schrijft wekelijks onder meer over de idealen en vrijheden van de westerse cultuur
Oorlog in Afghanistan was juridisch en militair gezien een ‘perfect war’
De juridische status van deze oorlog was honderd procent dichtgetimmerd. Op grond van de resolutie van de VN-Veiligheidsraad mochten de Verenigde Staten of andere landen oorlogsgeweld aanwenden indien de Taliban niet bereid waren de leider van Al-Qa’ida en zijn kaders uit te leveren aan Amerika en alle trainingskampen te sluiten.
Dit leek op een legale oorlog van de mensheid tegen Taliban/Al-Qa’ida, waarbij grootmachten als China en Rusland alle logistieke medewerking hadden toegezegd bij de verwijdering van Taliban. De buurlanden van Afghanistan hebben daarbij passief en zelfs actief Amerika gesteund. In juridische en militaire termen was deze oorlog een ‘perfect war’.
De CTC (Counterterrorism Center) en Special Operations van de CIA gaven leiding aan de bevrijding van Afghanistan. Een team van de Special Forces begon met de inname van Mazar-i Sharif, en het andere team moest de weg naar Kabul via de Salangtunnel veroveren. Ook moesten ze ervoor zorgen dat de Afghaanse bondgenoten elkaar niet zouden gaan doden.
Dat was een ingewikkelde klus! Amerikanen slaagden erin om drie Afghaanse verzetsleiders die elkaar haatten, met elkaar te verenigen: Dustum, een Oezbeek, Mohammed Mohaqiq, een sjiiet, Hazara en Atta Mohammed, een Tadzjiek. Het onmogelijke heeft de CIA mogelijk gemaakt: ze vochten samen tegen het Talibanbewind.
CIA verenigde onwaarschijnlijke verzetsleiders om Taliban te verjagen
Er waren aan het begin van de operatie 50 CIA-agenten of Special Forces in Afghanistan, achter de vijandelijke linie. De Alfa- en Bravo-teams gingen naar het noorden en zuiden van Mazar, het Charlie-team zou samen met Ismail Khan de stad Herat veroveren, het Delta-team ging naar Bamian om met Karim Khalili in sjiitische gebieden Taliban verjagen. En Fahim, de generaal van de Noordelijke Alliantie, moest onder leiding van de Amerikaanse commando’s Kabul veroveren.
En de Pashtunse gebieden, de thuisbasis van de Taliban? Daar bedachten de Amerikanen Karzai, die de steden Jalalabad en Kandahar moest veroveren. Zo werd het beeld compleet: Oezbeken, Tadzjieken, Hazara’s en Pashtunen samen tegen Taliban.
Aan Amerikaanse zijde werd de oorlog geleid door de CIA, en de Army Special Forces vanuit de republiek Oezbekistan (vliegbasis Karshi-Khanabad) en Washington. Afghanistan werd bevrijd door 110 agenten en Special Forces van de CIA, en 300 soldaten en officieren van de US Army Special Forces.
Dat is toch ongelofelijk: tienduizenden Taliban en Al-Qa’ida (een internationaal goed getrainde troepenmacht) werden verslagen door een groep van minder dan 500 Amerikanen zonder tanks en pantserwagens. Daartegenover beschikten Taliban/Al-Qa’ida over tanks en andere oorlogsvoertuigen.
Bevrijding doet denken aan de 300 Spartanen die de Perzen versloegen
De oude Grieken kennen hun eigen legende: 300 man die ooit de Perzen hadden verslagen. Amerika kent nu ook een eigen legendarisch verhaal: met minder dan 500 man veroverde Amerika een onherbergzaam land met tienduizenden bloeddorstige vijanden. De Afghaanse bondgenoten hadden nog slechts 5 procent van het land in handen, de rest stond onder de effectieve militaire macht van de Taliban.
Na de bevrijding nam de NAVO Afghanistan onder haar protectie. Dat was ook iets nieuws. Voor de eerste keer opereerde de NAVO ver buiten haar verdragsgebied. Ook deze actie was volledig legaal. Maar ook landen als Zuid-Korea namen deel aan de acties in Afghanistan.
In totaal zijn tot op heden 3.284 westerse militairen omgekomen in Afghanistan: 2.372 militairen uit Amerika, Groot-Brittannië 441, Canada 158, Duitsland 53, Frankrijk 86, Hongarije 7, Finland 4, Denemarken 53, Italië 47, Litouwen 1, Nieuw-Zeeland 11, Noorwegen 10, Polen 36, Spanje 34, Romein 19, Zuid-Korea 1 et cetera. Vergis je niet: het zijn geen abstracte getallen, maar militairen uit diverse landen. Ons land betreurt 25 omgekomen militairen. In totaal zijn 29.000 Nederlandse militairen naar Afghanistan uitgezonden.
In de voorbije jaren werden ook de Afghanen hard getroffen door de Taliban. Volgens president Ashraf Ghani zijn er sinds 2015 28.529 Afghaanse militairen omgekomen in de strijd tegen de Taliban en hun internationale bondgenoten. Dat is tientallen keren meer dan het aantal omgekomen westerse militairen. Ook is er een aanzienlijk aantal Afghaanse politici en burgers door de Taliban vermoord.
Afghanistan voor media minder belangrijk dan conflict Israël-Palestijnen
Een paar jaar geleden is een dierbaar familielid van mijn vrouw in Afghanistan gevangengenomen en door de Taliban geëxecuteerd. Hij was een oorlogsheld, gedurende de oorlog tegen de Sovjet-Unie. Helaas hoort u al die verhalen niet in onze media. Ze kennen immers vooral één conflict: het Israëlisch-Palestijns conflict. Terwijl wij juist daar een rechtstreeks veiligheidsbelang hebben. Daarom ga ik zelf in de komende tijd aandacht besteden aan de situatie in Afghanistan.
Natuurlijk rest de vraag waarom we dreigen de gewonnen oorlog te verliezen. Ik zal in mijn volgende blog deze vraag uitvoerig beantwoorden. Een Amerikaanse militair, in een gesprek met mij, reageerde op de situatie in Afghanistan als volgt: ‘Het is FUBAR, Afshin!’
Deze week startten de onderhandelingen tussen de Amerikaanse vertegenwoordigers en de Taliban. Wat de beleidsmakers vergeten, is de reële mogelijkheid, dat de volgende 9/11 die wel in Afghanistan onder de Taliban/Al-Qa’ida zal worden gepland, aanzienlijk omvangrijker zal zijn dan de vorige aanslag. Bovendien zal Afghanistan dan in handen komen van drie groepen: de Islamitische Staat (IS), Taliban en Al-Qa’ida.
Afghanistan mag niet opnieuw een thuisbasis van Al-Qa’ida worden.
Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
Telegraaf 21.12.2018 „Het is geen goed moment om uit Afghanistan te vertrekken.” Dat zegt minister Ank Bijleveld van Defensie in reactie op berichtgeving dat de Amerikanen de helft van hun troepen uit Afghanistan willen terugtrekken. Ook Nederland heeft militairen in het land.
Er wordt net geprobeerd om de Taliban en de Afghaanse regering om de tafel te krijgen, aldus de minister. „Dan heb je veiligheid en stabiliteit daaromheen nodig. Dus het is voortijdig en ontijdig om daar te vertrekken.” De Amerikaanse regering zou 7000 militairen willen terughalen.
Officiële bevestiging van het vertrek heeft Bijleveld nog niet, maar er deden volgens haar binnen de NAVO al wel geruchten de ronde. Ze gaat wel alvast kijken wat de gevolgen van een mogelijk vertrek van een deel van de Amerikanen zijn voor de Nederlandse aanwezigheid in Afghanistan.
In Afghanistan zitten ongeveer 160 Nederlandse militairen voor de NAVO-missie Resolute Support. Behalve in Mazar-e-Sharif verblijft ook nog een klein aantal Nederlandse militairen in de hoofdstad Kabul. De bijdrage is eerder dit jaar verlengd tot het einde van 2021.
De Nederlanders trainen en adviseren sinds 2015 hogere officieren van het Afghaanse leger en de politie. Ook trainen enkele tientallen Nederlandse commando’s en mariniers een speciale politie-eenheid die terrorisme en georganiseerde misdaad gaat bestrijden.
Volgens minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) kan het „potentieel heel ingrijpend” zijn als het plan doorgaat. Eerder kondigden de Amerikanen al aan uit Syrië te vertrekken.
NU 21.12.2018 Na zijn besluit om alle Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, heeft de Amerikaanse president Donald Trump opdracht gegeven om ook het aantal troepen in Afghanistan drastisch te verminderen.
In de komende weken zullen vijf- tot zevenduizend Amerikaanse militairen terugkeren uit het Aziatische land, schrijft de Washington Post op basis van bronnen bij de overheid.
In totaal heeft de VS momenteel zo’n veertienduizend militairen in Afghanistan. Volgens de krant is het de eerste fase van wat uiteindelijk moet leiden tot een einde aan de zeventien jaar durende Amerikaanse aanwezigheid in Afghanistan.
“Ik denk dat dit laat zien hoe serieus de president is over uit conflicten te willen komen”, zegt een hooggeplaatste regeringsmedewerker in de krant. Volgens de anonieme medewerker heeft Trump “zijn geduld verloren” en zijn de orders verbaal al gegeven.
Anders dan in Syrië maken de Amerikaanse troepen in Afghanistan deel uit van een NAVO-missie. De terugtrekking zal daarom naar verwachting grote gevolgen hebben voor Amerika’s bondgenoten. Critici zijn bang dat de VS zich te vroeg terugtrekt, waardoor bijvoorbeeld de Taliban weer voet aan de grond zou kunnen krijgen.
Het voornemen van Trump om de Amerikaanse troepen terug te trekken uit Syrië leidde eerder tot veel weerstand en zelfs het vertrek van Jim Mattis als minister van Defensie. Mattis was een fervent voorstander van een langere Amerikaanse aanwezigheid in Syrië en Afghanistan. Trump zelf kreeg veel kritiek op zijn opmerking dat IS verslagen is.
De regering van Trump heeft de terugtrekking uit Afghanistan nog niet officieel bevestigd. Het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, waarschuwde eerder wel voor instabiliteit in het Midden-Oosten als de VS zou vertrekken.
Telegraaf 21.12.2018 Na zijn besluit om onmiddellijk alle Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, heeft president Donald Trump opdracht gegeven om het aantal troepen in Afghanistan drastisch te verminderen. In de komende weken zullen zevenduizend Amerikaanse militairen terugkeren uit het Aziatische land, schrijft de Washington Post donderdag op basis van bronnen bij de overheid.
Dit is bijna de helft van het totale aantal troepen dat de VS in Afghanistan heeft. Volgens de krant is het de eerste fase van wat uiteindelijk moet leiden tot een einde aan de zeventien jaar durende Amerikaanse aanwezigheid in Afghanistan.
„Ik denk dat dit laat zien hoe serieus de president is over uit conflicten te willen komen”, zegt een hooggeplaatste regeringsmedewerker in de krant.
Anders dan in Syrië, maken de Amerikaanse troepen in Afghanistan deel uit van een NAVO-missie. De terugtrekking zal daarom naar verwachting grote gevolgen hebben voor Amerika’s bondgenoten. Mogelijk leidt ze ook tot een verdere destabilisering van het land.
AD 21.12.2018 Na zijn besluit om onmiddellijk alle Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken, heeft president Donald Trump ook opdracht gegeven om het aantal troepen in Afghanistan drastisch te verminderen. In de komende weken zullen zevenduizend Amerikaanse militairen terugkeren uit het Aziatische land, schrijft The Washington Post donderdag op basis van bronnen bij de overheid.
Dit is bijna de helft van het totale aantal troepen dat de VS in Afghanistan heeft. Volgens de krant is het de eerste fase van wat uiteindelijk moet leiden tot een einde aan de zeventien jaar durende Amerikaanse aanwezigheid in Afghanistan,,Ik denk dat dit laat zien hoe serieus de president is over uit conflicten te willen komen’’, zegt een hooggeplaatste regeringsmedewerker in de krant.
Anders dan in Syrië, maken de Amerikaanse troepen in Afghanistan deel uit van een NAVO-missie. De terugtrekking zal daarom naar verwachting grote gevolgen hebben voor Amerika’s bondgenoten. Mogelijk leidt het ook tot een verdere destabilisering van het land.
NU 15.12.2018 Door een luchtaanval in de oostelijke Afghaanse provincie Kunar zijn zaterdag zeker twintig burgers om het leven gekomen, onder wie twaalf kinderen. Dat hebben de lokale autoriteiten bekendgemaakt.
Het bombardement was bedoeld om de plaatselijke Taliban-leider Sharif Mawiyauit te schakelen. Het was de laatste in een serie aanvallen op kopstukken van de radicaalislamitische opstandelingenbeweging.
Begin deze maand werd de schaduwgouverneur van de provincie Helmand gedood. De Afghaanse strijdkrachten krijgen advies en luchtsteun van de Amerikanen. De gekozen tactiek vergroot de kans op slachtoffers onder de bevolking.
Een woordvoerder van de NAVO-missie ontkende overigens dat er zoveel doden zijn gevallen. Wel zijn er verscheidene gewonden te betreuren. Ze beschuldigde de Taliban ervan burgers in te zetten als menselijk schild.
Telegraaf 15.12.2018 Door een luchtaanval in de oostelijke Afghaanse provincie Kunar zijn zeker twintig burgers om het leven gekomen, onder wie twaalf kinderen. Dat hebben de lokale autoriteiten bekendgemaakt. Het bombardement was bedoeld om de plaatselijke Taliban-leider Sharif Mawiya uit te schakelen.
Het was de laatste in een serie aanvallen op kopstukken van de radicaal-islamitische opstandelingenbeweging. Begin deze maand werd de schaduwgouverneur van de provincie Helmand gedood. De Afghaanse strijdkrachten krijgen advies en luchtsteun van de Amerikanen.
De gekozen tactiek vergroot de kans op slachtoffers onder de bevolking. Een woordvoerster van de NAVO-missie ontkende overigens dat er zoveel doden zijn gevallen. Wel zijn er verscheidene gewonden te betreuren. Ze beschuldigde de Taliban ervan burgers in te zetten als menselijk schild.
Minister Bijleveld leerde gisteren dat Afghanistan voorlopig nog niet voor zijn eigen veiligheid kan zorgen. Ⓒ Hille Hillinga
Telegraaf 13.12.2018 De verliezen onder Afghaanse strijdkrachten zijn zo groot dat het doel van de NAVO-missie waaraan Nederland deelneemt verder uit zicht raakt. Het dagelijkse aantal dodelijke slachtoffers is immers groter dan wat de Afghaanse veiligheidstroepen kunnen opbouwen, zo leerde minister Bijleveld (Defensie) tijdens een bezoek.
Met straten die ’op zwart’ stonden, hadden de omstandigheden waarin Bijleveld zich gisteren voortbewoog, niet treffender kunnen zijn. Vanwege de grote kans op aanslagen had het NAVO-hoofdkwartier in Kabul z’n achtduizend militairen in de hoofdstad verboden zich buiten de poort op straat te begeven. Bijleveld en haar gevolg verplaatsten zich evengoed – met speciale toestemming – in auto’s door Kabul voor ontmoetingen met de president, de premier en de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken.
Dat de kans op aanslagen aanzienlijk was, bleek op de dag van aankomst, toen in Kabul een Taliban-terrorist zichzelf opblies en twaalf Afghanen doodde, onder wie vier politieagenten. Dagelijks sneuvelen er gemiddeld zo’n dertig Afghaanse soldaten en politieagenten.
Probleem voor opbouw van Afghaanse veiligheidstroepen
Die verliezen vormen een probleem voor de opbouw van de Afghaanse veiligheidstroepen, waaraan Nederlandse militairen bijdragen als onderdeel van NAVO-missie Resolute Support. Wie wil er nog soldaat of politieman worden als de kans groot is dat je sterft of zonder verzekering invalide raakt?, zo kreeg de bewindsvrouw te horen. Het doel van de NAVO-missie, meehelpen aan de verdubbeling van de Afghaanse veiligheidstroepen, opdat het land uiteindelijk voor zijn eigen veiligheid kan zorgen, raakt erdoor verder uit zicht.
De Afghaanse minister Barmak (Binnenlandse Zaken) erkende dat het trainen en rekruteren van nieuwe manschappen de dagelijkse verliezen niet kunnen bijhouden. „We kunnen de gaten onvoldoende vullen.” Hij bestreed dat dit het moreel van de troepen beschadigt. „Mensen weten dat ze voor hun land vechten. En we hebben de steun van onze internationale vrienden.”
16.000 internationale troepen actief
Onder de vlag van de NAVO zijn er zo’n 16.000 internationale troepen actief in Afghanistan. Daaronder begeven zich 160 Nederlanders. Ze trainen en adviseren Afghaanse veiligheidstroepen, helpen met de opbouw van militaire politie-eenheden voor anti-terreurinterventies. „Uiteindelijk moet Afghanistan het zelf doen”, zegt Bijleveld. „Maar het is een kwestie van de lange adem. Daarom is het goed dat we langer blijven.” Nederland blijft in elk geval tot 2022 militair actief in Afghanistan.
Nog dagelijks komen er tientallen agenten en militairen door toedoen van de Taliban.
NOS 10.12.2018 In Afghanistan zijn bij gevechten 22 politieagenten om het leven gekomen. Dat gebeurde bij incidenten in drie provincies. In de westelijke provincie Farah kwamen vannacht zeker tien agenten om het leven bij een aanval van de Taliban op een controlepost bij de provinciehoofdstad. Twee agenten raakten gewond en twee werden er meegenomen als gijzelaars.
In de provincie Herat, in het westen van het land aan de grens met Iran, vielen de Taliban gisteravond de laatste grenspost aan in de regio die in handen is van de regering. Daarbij werden zeker vier agenten gedood. De andere grensposten heeft de regering al opgegeven. Die worden door de Taliban gecontroleerd.
Vader en zoon
Ook iets noordelijker, in de provincie Fariab, werden politieposten aangevallen. Daar kwamen bij twee incidenten acht agenten om het leven. Bij de eerste controlepost die werd aangevallen, was de zoon van de politiecommandant gestationeerd. Hij vroeg om versterking.
Toen zijn vader vervolgens met extra agenten kwam aanrijden, werd diens auto aangevallen. Zowel de commandant als zijn zoon zijn omgekomen. Er raakten zes agenten gewond.
Bij de aanhoudende aanslagen en aanvallen van de Taliban op politieposten en bases van de veiligheidsdiensten komen dagelijks gemiddeld 35 politiemensen en militairen om het leven.
Volgens opgave van het Amerikaanse en Afghaanse leger heeft de regering nog minder dan de helft van de districten in handen en wordt om 30 procent gevochten. De VS probeert de Taliban aan de onderhandelingstafel te krijgen.
Telegraaf 10.12.2018 „Mensen die zich hebben ingezet voor Nederland moeten we altijd beschermen.” Met die stelling reageert VVD-Kamerlid André Bosman op de onthullingen in De Telegraaf over de de Afghaanse spion ’Ahmed’, alias De Baas, die in Uruzgan tal van aanslagen op Nederlandse militairen heeft voorkomen.
De voormalige medewerker van de Afghaanse inlichtingendienst vroeg in 1995 asiel aan in Nederland. Hij werd in 2006 geworven door de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst. Tijdens de Nederlandse deelname aan de NAVO-missie in Uruzgan (2006-2010) onderhield hij een netwerk van informanten dat van grote waarde was voor de Nederlandse missie.
Na de missie werd De Baas bedankt voor zijn inzet, maar naar het Nederlandse paspoort dat hem was beloofd kon hij fluiten. Leden van het Korps Commandotroepen bevestigen dat de man van onschatbare waarde was bij het voorkomen van aanslagen op Nederlanders. Correspondentie van de landsadvocaat bevestigt dat.
„Ik weet niet wat er is afgesproken, op welk niveau en met wie”, zegt Bosman. „Maar als het klopt dat hij na zijn diensten aan zijn lot is overgelaten, dan denk ik: jongens, dit kan toch niet waar zijn.” In de Tweede Kamer willen ook PVV, CDA, D66, SP, GroenLinks en PvdA opheldering over de zaak.
Uit publicaties blijkt dat Nederland tijdens de NAVO-missie heeft onderhandeld met de Taliban, terwijl dat officieel werd ontkend. Ook blijkt er losgeld te zijn betaald om de Nederlandse hulpverlener Peter Oosterhuis vrij te krijgen.
Telegraaf 10.12.2018 Nederland betaalt geen losgeld aan terroristen. Toch gebeurde dit om door de Taliban ontvoerde Peter Oosterhuis vrij te krijgen. Verslaggever Silvan Schoonhoven legt uit.
Telegraaf 10.12.2018 Voor de bevrijding van de in Afghanistan gegijzelde Nederlander Peter Oosterhuisis in 2010 losgeld betaald aan de Taliban.
Dat zeggen commando’s die klaarstonden om de gijzeling te beëindigen. Een spion die onderhandelde, bevestigt dat er een flink bedrag is afgedragen.
Het is onduidelijk of het geld is betaald door de werkgever van hulpverlener Oosterhuis of dat de Staat het heeft opgebracht. De officiële lijn is dat Nederland nooit losgeld afdraagt voor gegijzelde burgers. De werkgever ontkende destijds dat er geld was overgemaakt, in elk geval geen groot bedrag.
Leden van de honderd man sterke legermacht die paraat stond om hem te bevrijden, hoorden dat er wel degelijk was betaald.
Deze taskforce bestond vooral uit commando’s. „Ons werd verteld dat het om twee ton ging”, zegt een van hen.
Tot nu toe kwam er bijna niets naar buiten over de geruchtmakende ontvoering. Dat het alsnog gebeurt, komt doordat een spion in Nederlandse dienst, met de bijnaam ’de Baas’, zijn jarenlange zwijgen doorbreekt. De man won inlichtingen in over Oosterhuis en probeerde de Afghaanse ontvoerders gunstig te stemmen. Het ministerie van Defensie wil niet op de zaak reageren.
Telegraaf 08.12.2018 De oppositie in de Tweede Kamer eist opheldering van het kabinet over gesprekken die medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben gevoerd met hoge vertegenwoordigers van de Taliban.
De Telegraaf onthulde vandaag dat deze ontmoetingen in 2010 hebben plaatsgevonden in Dubai. Het officiële regeringsstandpunt was en is dat Nederland niet met terroristische groeperingen praat.
Een voormalige Afghaanse spion die voor de MIVD actief was treedt naar buiten met het verhaal, nadat hij bij het ministerie van Defensie nul op het rekest had gekregen over een volgens hem beloofd Nederlands paspoort en schadevergoeding.
Openheid
Meerdere politici in de Tweede Kamer willen duidelijkheid van het kabinet over de kwestie. „Helder moet worden wat er is gebeurd. Onder wiens verantwoordelijkheid is blijkbaar foutieve informatie aan de Kamer verstrekt”, wil PvdA-Kamerlid John Kerstens weten.
De sociaaldemocraat neemt ook de kwestie rond de Afghaanse spion hoog op: „Dit toont de noodzaak aan van een helder beleid ten aanzien van de vraag hoe we moeten omgaan met in land van handeling geworven medewerkers.”
SP-Kamerlid Sadet Karabulut is geschokt door de onthullingen: „De oorlog in Afghanistan duurt al 17 jaar. Terwijl deze missie is keer op keer verdedigd met het argument dat Afghaanse vrouwen bevrijd moeten worden, sprak Defensie in het geheim met de Taliban. Dit alles buiten het zicht van de volksvertegenwoordigers.”
De politica spreekt van een ’zeer merkwaardige gang van zaken’. Ze eist ’volledige openheid van zaken’ van het kabinet. Ook GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks laat weten dat ze opheldering wil van minister Bijleveld (Defensie).
Regeling
Regeringspartij D66 laat weten duidelijkheid te willen krijgen over de informant. „We hebben ons in het verleden hard gemaakt voor een goede regeling voor tolken die Nederland hebben ondersteund bij missies”, zegt Kamerlid Salima Belhaj. „Dat zou ook voor informanten moeten gelden.”
AD 08.12.2018 Een voormalige Afghaanse informant van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) geeft de overheid tot januari om hem een Nederlands paspoort en een schadevergoeding te verstrekken. Als dat niet gebeurt, stapt de ex-spion naar de rechter, aldus zijn advocaat Michael Ruperti.
Volgens Ruperti heeft de MIVD de informant ‘een Nederlands paspoort jarenlang als een worst voor zijn neus gehouden’, maar dreigt nu uitzetting. De Afghaan heeft na de afwijzing van zijn claims door Defensie nu zijn hoop gevestigd op minister Ank Bijleveld.
De advocaat zegt dat de man zijn leven in Afghanistan niet zeker is, omdat hij een flinke schuld heeft bij zijn tipgevers die hij niet kan betalen. De claims van de ex-spion worden volgens Ruperti schriftelijk onderbouwd door Nederlandse militairen.
Zo zou de spion levens van soldaten in Uruzgan hebben gespaard, onder meer door bij te dragen aan de ontmanteling van een fabriek waar bermbommen werden gemaakt. Verder zou hij in 2010 gesprekken hebben gearrangeerd tussen medewerkers van de MIVD en hoge vertegenwoordigers van de Taliban.
Die hadden plaats in Dubai, hoewel het regeringsstandpunt was dat Nederland niet met de terroristische groepering praat. Ruperti stelt dat die ontmoeting wordt bevestigd door een lid van het Korps Commandotroepen en een tolk, die destijds eveneens in Dubai waren.
De Afghaan was tussen 2006 en 2014 voor de MIVD actief. Hij verblijft in Nederland op basis van een tijdelijke verblijfsvergunning, die jaarlijks wordt verlengd. Volgens De Telegraaf blijkt uit correspondentie met de landsadvocaat dat de Afghaan ‘veel goed werk heeft verricht dat de nodige risico’s met zich meebracht’.
Defensie laat weten dat het geen mededelingen doet over operationele aangelegenheden. ,,We kunnen wel zeggen dat er in deze zaak schadeclaims zijn ingediend. Deze claims heeft Defensie stuk voor stuk uitgebreid, gemotiveerd weerlegd. We constateren dat dit vervolgens nog geen juridisch vervolg heeft gekregen.”
MSN 08.12.2018 Ahmed ’de Baas’ rekende op een Nederlands paspoort als dank voor zijn inzet voor het Nederlands landsbelang. „In ruil voor mijn inzet beloofden ze alle problemen op te lossen.”
Het succes dat Ahmed ’de Baas’ boekt in Afghanistan, smaakt naar meer. Wanneer ons land in 2006 naar Uruzgan gaat, vraagt de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) asielzoeker Ahmed ’de Baas’ mee.
Zijn status als oud-officier van de beruchte Afghaanse inlichtingendienst vormt geen enkel bezwaar voor de Nederlandse geheime dienst om Ahmed ’de Baas’ in te zetten voor het landsbelang. De dienst maakt volgens Ahmed juist gebruik van de situatie. „In ruil voor mijn inzet beloofden ze dat alle problemen zouden worden opgelost.”
Het Nederlanderschap bungelde jaren als een worst voor zijn neus. Tot twee keer toe regelde de dienst volgens De Baas een paspoort, slechts één jaar geldig. De Telegraaf krijgt de documenten te zien. Nadat hij door de MIVD werd bedankt, ontving hij geen paspoort meer.
Zo werkt dat bij de inlichtingendienst, vertelt een officier van de commandotroepen, die in Afghanistan met de Baas te maken kreeg. „Je zwakke plek gebruiken is de standaardprocedure. Ben je chantabel, dan pakken ze je daarmee. Wil je geld? Dan krijg je geld. Is eergevoel zoals bij meneer je drijfveer? Dan spelen ze daarop in.”
’Alles ging mondeling. Ik bestond niet. Mijn contract was lucht”, zegt de Afghaan over de ’contractonderhandelingen’. „Ze zeiden: richt een bedrijf op, huur een pand, wij betalen. Als je maar niet te veel verlies draaide, was het goed. Met die cover kon ik opereren.”
„Ik zette een waarschuwingssysteem op”, vertelt Ahmed. Het bestond volgens hem uit veertig tot vijftig bronnen die elk reeksen spotters hadden. In totaal was het netwerk 250 man groot. Mensen in het veld gaven door wanneer raketten op een ezel werden geladen. Of als bommenleggers aan het graven waren. Zijn mensen controleerden volgens Ahmed zelfs routes van patrouilles. „De meeste militairen hadden geen idee dat het gebeurde.”
Tussen 2006 en 2012 zegt de Baas middenin het web te hebben gezeten, luisterend, onderhandelend, sussend, telefonerend. Hij wist naar eigen zeggen niet alleen bermbommen te onderscheppen maar ook raketaanvallen en oproer te signaleren. „Je moet bijna op elke vierkante meter ogen en oren hebben. Ik had 35 telefoons die dag en nacht aan stonden. Wanneer ik belde, stegen korte tijd later de helikopters op om terroristen te zoeken. ”
De Baas vertelt diep in het grensgebied met Pakistan te hebben geopereerd, waar het centrale gezag weinig heeft in te brengen. Daar kon hij niet terugvallen op bescherming van Nederlandse troepen. Wanneer Ahmed contacten legde en mensen meenam, stond hij met zijn eigen leven garant. Overleven was een permanente balanceeract.
Hoe riskant het was, merkte de spion toen hij met een Afghaans-Nederlandse tolk die voor de ambassade werkte in Kabul op zoek moest naar Nederlandse commando’s die zoek waren geraakt. „We gingen er vanuit dat ze door de Afghaanse geheime dienst waren opgepakt”, vertelt de tolk die er vandaag bij is om zijn oud-collega bij te staan.
Hij onderschrijft zijn verhaal over de jaren in Nederlandse dienst geheel. De tolk had een zzp-overeenkomst met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij laat hem zien. „Toen we de jongens zagen, stonden we opeens tegenover vijf gasten die kalasjnikovs en raketwerpers op ons richtten. Als iemand een fout had gemaakt, was het vreselijk slecht afgelopen.”
De Afghaanse geheime dienst hield de Nederlanders volgens Ahmed aan omdat ze in een oude auto rondreden, in burgerkleding, maar met zware wapens. „Totaal afwijkend van hoe westerse bewakers opereren”, zegt hij. Een ambassadepasje kon ze volgens de tolk niet redden. „Dat ze zo moesten rondrijden was een kwestie van geld besparen”, zegt hij.
De MIVD-operatie in Kabul was er één van grote ambities, kleine budgetten en MIVD-personeel dat fouten maakte door onervarenheid , zo stellen De Baas en de tolk. Per maand had Ahmed volgens eigen zeggen 5000 tot 6000 dollar nodig om bronnen te betalen. Waren het allemaal Taliban? Die zaten er volgens hem zonder meer tussen, maar het ging ook om andere sleutelfiguren. In Uruzgan is niemand permanent Talib. Rollen en loyaliteiten verwisselen continu.
Ahmed zegt van de MIVD per maand 2500 dollar te hebben gekregen. De Afghaan vertelt het verschil bij te hebben gepast met geld uit dekmantelbedrijven. „Omdat het zijn eer te na was”, zegt de vertaler. „Als je mensenlevens kan redden heb je het toch niet over geld. Er werd gezegd: ’Je bent onze vriend. We zullen je nooit alleen laten.’ Daar vertrouwde hij op.”
Met name case officer Henk was volgens de Afghanen een schraper. Zijn zuinigheid zorgde volgens hen voor risico’s. „Commando’s vlogen met een militaire vlucht naar Afghanistan. Dat spaarde tickets uit, maar de werkwijze bracht de mannen in gevaar omdat ze zonder visum in het land kwamen.
Een aanhouding bij een roadblock had ze in grote problemen gebracht omdat ze wel bewapend rondreden.” Knullig vonden de Afghanen het ook dat commando’s met hun eigen paspoort de grens over werden gestuurd, in plaats van met een valse identiteit. Daardoor waren hun namen direct bij de lokale diensten bekend.
De Nederlandse missie in Uruzgan stopt eind 2010. Ahmed zegt daarna nog actief te zijn geweest in Kunduz waar ons land een politietrainingsmissie begon, maar na acht jaar beschouwde de MIVD de rol van De Baas eind 2013 als uitgespeeld. „Ik werd bedankt en kreeg opdracht mijn netwerk te gaan afbouwen.”
In Afghanistan is het beëindigen van relaties niet zo makkelijk. Er werd volgens Ahmed 7500 dollar betaald om alle bronnen af te kopen. Dat was niet genoeg, meent hij „Ik was verplichtingen aangegaan, dan kun je niet zomaar de stekker eruit trekken.
Ik moest ze van Henk aan het lijntje houden. Dan zouden de contacten vanzelf doodbloeden. Zo ging het niet. We moesten ons huis verkopen om bronnen te betalen. Er ontstonden problemen, familie moest onderduiken, we konden ons niet meer veilig vertonen. Er vielen zelfs doden.”
De huidige situatie van de Baas kan niet verder verschillen van het heroïsche bestaan dat hij in Afghanistan leidde. Hij zit thuis. Berooid door de schulden die hij zegt te hebben gemaakt in Uruzgan, gefrustreerd door hoe het is gegaan en vooral diep gekrenkt door het gebrek aan loyaliteit van Nederland, dat hij als tweede vaderland beschouwt. „Ik voel me als oud vuil aan de kant gezet.”
De spion en zijn oud-collega de tolk probeerden hun zaken ook hier met de MIVD af te handelen. Maar zo happig als de dienst eerst was, zo weinig wil men nu met ze te maken hebben. Tijdens een onderhoud met contactpersoon Gerard schoof hij volgens hen een printje van een ANP-bericht over tafel. Het onderwerp: uitzetting van Afghanen.
De Baas en zijn oud-collega weten het niet meer. „We zijn wanhopig. Terwijl de MIVD’ers die dankzij mijn inlichtingen carrière hebben gemaakt, ga ik straks voor de tweede keer in de schuldsanering”, vertelt de voormalige spion. Hij loopt bij de cardioloog vanwege hartklachten en lijdt net als de vertaler aan een posttraumatische stressstoornis. In september werd zijn verblijfsvergunning met een jaar verlengd. Elk jaar is voor hem afwachten of het gebeurt. Dat brengt steeds extreme stress met zich mee.
Het enige lichtpuntje is de brief die zes commando’s aan minister Bijleveld (Defensie) hebben geschreven. Ze dringen aan op erkenning van de Afghanen. Een Willemsorde ligt volgens hen meer voor de hand dan uitzetting.
De commando’s zeggen de zaak hoog op te nemen. Voor strijdmakkers moet je volgens hen door het vuur gaan. Ook wanneer die strijdmakkers officieel nooit hebben bestaan. „Zijn inzet voor ons land dient niet langer onopgemerkt te blijven.”
De Afghaan werkte voor de militaire inlichtingendienst MIVD. Hij wist volgens commando’s af van hinderlagen, bermbommen en raketaanslagen.
NOS 08.12.2018 Een voormalige Afghaanse informant van de militaire inlichtingendienst MIVD wil dat de Nederlandse overheid hem een Nederlands paspoort en een schadevergoeding van honderdduizenden euro’s geeft voor het werk dat hij heeft gedaan. Dat bevestigt advocaat Michael Ruperti na berichtgeving van De Telegraaf. De Afghaan werkte voor de MIVD tijdens de Uruzgan-missie van Nederland in Afghanistan.
Ruperti wil het liefst deze maand nog een gesprek met minister Bijleveld van Defensie over de zaak. “En dat we dan kunnen bekijken wat er allemaal geregeld kan worden om een rechtszaak te voorkomen”, zegt hij. “We hopen op een afspraak op korte termijn.”
Volgens Ruperti is de man zijn leven in Afghanistan niet meer zeker, omdat hij zijn tipgevers niet kan betalen. “Je bouwt wel ereschulden op”, zegt hij. “Mondeling doe je beloftes aan je informanten over betalingen. Het gaat in totaal om 250 informanten die nog geld krijgen, waar mijn cliënt nog schulden bij heeft.” De Afghaan wil volgens Ruperti vanwege die schulden niet naar Afghanistan. “De Taliban gaat met enige regelmaat bij zijn familie langs, om te vragen waar hij is. Het is er onveilig.”
‘De Baas’
De Afghaan, die volgens de krant als bijnaam ‘de Baas’ had, heeft volgens Ruperti voorkomen dat er aanslagen werden gepleegd op militairen in Uruzgan, door onder meer bij te dragen aan de ontmanteling van een fabriek waar bermbommen werden gemaakt. Ook zou de Afghaan van veel hinderlagen en bermbom- en raketaanslagen de locaties en tijdstippen hebben gemeld, zo zeggen twee militairen van het Korps Commandotroepen in de krant.
‘De Baas’ zou ook een gesprek tussen medewerkers van de MIVD en de Taliban hebben geregeld in Dubai. Een tolk en commando’s bevestigen dat verhaal, zegt Ruperti, ook al was het standpunt van de regering niet te praten met terroristen.
“Vaak liepen contacten tussen Nederland en de Taliban via tussenpersonen: mensen die aanvankelijk lid waren van de terreurbeweging, maar waren overgestapt naar de regering. Nederland en de Afghaanse overheid probeerden via het netwerk van deze oud-Talibanleden andere strijders over te halen de kant van de regering te kiezen”, zegt oud-Afghanistanverslaggever Peter ter Velde van de NOS.
Tijdelijke verblijfsvergunning
De Afghaan was tussen 2006 en 2014 actief voor de inlichtingendienst. Hij verblijft in Nederland op basis van een tijdelijke verblijfsvergunning. Volgens zijn advocaat Ruperti wil hij vanwege de veiligheid het liefst met zijn familie naar het buitenland.
De missie in Uruzgan liep van 2006 tot 2010, na een NAVO-verzoek om bij te dragen aan de wederopbouw van Afghanistan. De missie kostte het leven aan 24 Nederlandse militairen.
Telegraaf 08.12.2018 De affaire rond de Baas lijkt op de zaak rond ’de Windhond’. Deze Ibrahim A., ook betrokken bij inlichtingenwerk van de MIVD in Afghanistan, kreeg in 2016 door de Haagse rechtbank ruim 1,1 miljoen euro aan schadevergoeding toegewezen omdat de geheime dienst hem te bruusk had afgebouwd.
Toenmalig MIVD-baas Pieter Cobelenswas heel ongelukkig over dit vonnis en waarschuwt opnieuw voor ’oplichters’ die een grote rol claimen omdat ze uit zijn op geld. „Er zijn een hoop mensen die de overheid graag een poot willen uitdraaien. Soms lukt het nog ook.” Hij zegt dat hij de Baas niet kent.
De affaire-Windhondligt de MIVD zwaar op de maag omdat de oud-spion uit de school klapte over de geheime operatie in Afghanistan. Afgelopen jaar kwamen opnieuw geheimen rond dezelfde missie aan het licht door Ridder Militaire Willemsorde Marco Kroon.
In zijn boek Kroongetuige schrijft Kroon dat hij een belager doodde zonder dit te melden. Hij gaf – met toestemming van Defensie – veel details over de uitzending in 2007 prijs. Zo vertelde Kroon dat commando’s regelmatig alleen op pad gingen, burgerkleding aan hadden en wapens bij zich droegen.
Dit komt overeen met wat de Baas vertelt over zijn beschermers. Kroon noemde niet de plek waar hij in 2007 actief was. De Telegraaf onthulde eerder dit jaar dat het om de MIVD-operatie in Kabul ging en dat de oorlogsheld en zijn collega’s daar waren om MIVD-medewerkers te beschermen.
AD 08.12.2018 Medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben in 2010 gesprekken gevoerd met hoge vertegenwoordigers van de Taliban. Dat schrijft De Telegraaf. Het standpunt van de Nederlandse regering is altijd geweest niet te praten en onderhandelen met terroristische groeperingen.
De gesprekken tussen de MIVD en de Taliban vonden plaats in Dubai. De krant baseert zich op informatie van een voormalige Afghaanse spion die tussen 2006 en 2014 voor de MIVD werkte. Een lid van het Korps Commandotroepen en een tolk bevestigen de beweringen van de Afghaan.
De oud-spion komt met zijn verhaal naar buiten omdat hij een hem beloofd Nederlands paspoort en toegezegde schadevergoeding niet krijgt. Defensie bevestigt die claim, maar wil verder niet op de zaak ingaan.
Uit correspondentie tussen de Afghaan en de landsadvocaat die de krant heeft ingezien, blijkt dat de man zijn leven voor Nederland op het spel gezet heeft tijdens missies van Nederlandse militairen in Uruzgan. De landsadvocaat schrijft onder meer dat de Afghaan ‘veel goed werk heeft verricht dat de nodige risico’s met zich meebracht. Hij heeft regelmatig informatie verstrekt die adequaat bleek en die heeft bijgedragen aan de veiligheid van Nederlandse militairen. Defensie is hem daar bepaald erkentelijk voor’.
Held
Een aantal commando’s bestempelt hem als ‘een held’. De Afghaanse spion stond ten tijde van de missies in Uruzgan bekend als ‘De Baas’. Door zijn informatie over onder andere bermbommen zouden vele Nederlandse militaire slachtoffers zijn voorkomen. Ze dragen hem in een brief aan minister Bijleveld (Defensie) voor een Militaire Willems-Orde voor.
De voormalige spion zegt naar de rechter te stappen als Defensie hem niet alsnog helpt. Een vergelijkbare zaak kostte het ministerie twee jaar geleden 1,1 miljoen euro aan schadevergoeding.
Telegraaf 08.12.2018 Nederland heeft tijdens de Uruzgan missie in het geheim overleg gevoerd met de Taliban. En opnieuw wordt een door Nederland gerekruteerde Afghaanse spion in de steek gelaten.
Telegraaf 08.12.2018 Vandaag onthult De Telegraaf dat Nederland in het geheim gesprekken voerde met de Taliban, terwijl Nederlandse troepen slag leverden tegen deze strijders in Afghanistan. Dat is brisant, temeer daar het toenmalige kabinet publiekelijk verkondigde niet met deze vijand te willen praten.
Telegraaf 08.12.2018 Medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben in 2010 gesprekken gevoerd met hoge vertegenwoordigers van de Taliban. Die hadden plaats in Dubai. Het officiële regeringsstandpunt was en is dat Nederland niet met de terroristische groepering praat.
Een voormalige Afghaanse spion die tussen 2006 en 2014 voor de MIVD actief was, zegt dit in een gesprek met De Telegraaf. Zijn verhaal wordt bevestigd door een lid van het Korps Commandotroepen en een tolk, die destijds eveneens in Dubai waren.
De oud-spion treedt naar buiten, nadat hij bij het ministerie van Defensie nul op het rekest had gekregen over een volgens hem beloofd Nederlands paspoort en schadevergoeding. Defensie bevestigt de afgewezen claim, maar wil niks over de zaak kwijt.
Dat de man zijn leven waagde voor Nederland blijkt ook uit correspondentie met de landsadvocaat waarin De Telegraaf van hem inzage kreeg. Hij schrijft dat de Afghaan ’veel goed werk heeft verricht dat de nodige risico’s met zich meebracht’. Hij heeft ’regelmatig informatie verstrekt die adequaat bleek en die heeft bijgedragen aan de veiligheid van Nederlandse militairen. Defensie is hem daar bepaald erkentelijk voor’.
Een groep commando’s noemt hem ’een held’ en draagt hem in een brief aan minister Bijleveld (Defensie) voor een Militaire Willems-Orde voor. Het werk van de spion had plaats in het kader van de missie die recent in de belangstelling stond vanwege de affaire rond Marco Kroon.
Als Defensie hem niet helpt, stapt de man naar de rechter. Een eerdere vergelijkbare procedure kostte het ministerie twee jaar terug 1,1 miljoen euro aan schadevergoeding alleen.
Telegraaf 08.12.2018 Wie zijn bescheiden gestalte ziet, kan er zich weinig bij voorstellen, maar de Afghaanse Ahmed was tijdens de Uruzgan-missie de belangrijkste figuur in het Nederlandse spionageweb, zo stelt een selecte groep elitemilitairen. Ze kenden hem vanwege zijn positie in het netwerk als ‘de Baas’. „Dit was de man om wie alles draaide.”
Wat zitten jullie nou toch te zemelen kereltjes !!!!
Buitengerechtelijke bemoeienis
Niet alleen het ministerie van Justitie en Veiligheid maar ook dat van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft zich bemoeid met de vervolgingsbeslissing in de zaak-Wilders.
Dat zei advocaat Geert-Jan Knoops vandaag op 03.12.2018 de tweede dag van de regiezitting van het strafproces in hoger beroep tegen PVV-voorman Geert Wilders.
Wilders staat vandaag in de extra-beveiligde rechtszaal op Schiphol terecht voor zijn omstreden uitspraken over Marokkanen, die hij in 2014 tijdens een verkiezingsfeest in een Haagse kroeg deed.
Wilders vroeg aan zijn publiek of ze meer of minder Marokkanen wilden in Nederland. Het publiek scandeerde vervolgens massaal ‘minder’. De rechtbank veroordeelde hem voor onder meer groepsbelediging.
Knoops heeft vorige week al uitvoerig betoogd dat er politieke druk op het Openbaar Ministerie (OM) is uitgeoefend om tot vervolging van Wilders over te gaan. Oud-minister Opstelten ontkende dat met klem.
Ook het OM heeft dat tegengesproken, het zegt die beslissing geheel zelfstandig te hebben genomen. Duizenden mensen deden aangifte tegen de PVV-voorman.
Waardeoordeel
Geert-Jan Knoops, de advocaat van Geert Wilders, heeft vrijdag in een uitvoerig betoog kritiek geuit op de eerdere veroordeling van de PVV-voorman door de rechtbank. De rechter is zich te buiten gegaan aan een “politiek waardeoordeel” over een partijprogramma, vindt de raadsman.
AD 04.12.2018
Vooralsnog lijkt het duidelijk dat Opstelten en Bolhaar onder ede zullen moeten worden gehoord. Sommige vragen kunnen in een rechtstaat niet onbeantwoord blijven.
Is het daarmee waar dat Opstelten het OM beïnvloedde?
De rechtbank in Den Haag veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep.
Lees de volledige uitspraak van de rechtbank hier.
Op 30 november 2018 werd de zaak weer vervolgd en worden ook de wensen van Knoops, namens Wilders, behandeld.
,,Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland ‘een corrupte bananenrepubliek’ twittert Wilders.
,,Snel opheldering dus.”
Kamervragen
De PVV heeft over de kwestie inmiddels ook Kamervragen gesteld aan huidig minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus.
30 Vragen van Geert Wilders (PVV) aan de ministers van Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat oud-minister Opstelten het ‘minder Marokkanen-proces’ zou hebben beïnvloed.
In het kort
Geert Wilders vervolgd voor uitspraken die hij in 2014 heeft gedaan
Samengevat kwamen die erop neer dat hij minder Marokkanen wenst in Nederland.
PVV-voorman werd in 2016 schuldig bevonden, maar kreeg geen straf
Hoger beroep liep vertraging op door succesvolle wraking van hof door Wilders
Knoops is maandag 03.12.2018 naar verwachting de hele dag aan het woord. Het OM zal vrijdag 07.12.2018 op zijn betoog reageren.
MSN 07.12.2018 Geert Wilders heeft een emotionele oproep gedaan aan het slot van een driedaagse regiezitting in het strafproces tegen hem.”Maak een einde aan dit politieke proces, stop deze charade.”
Volgens verslaggever Pieter Klein, die aanwezig was bij de zitting, waren de emoties van Wilders oprecht. “Dit kwam uit het hart. Dit was niet voorbereid. Hij kwam emotioneel over.”
‘Alleen de vrijheid wat ik denk’
Wilders nam aan het einde van de zitting het woord, terwijl dat volgens zijn advocaat vooraf niet zijn bedoeling was.
“Niemand zal mij laten zwijgen, zolang ik kan ademen. Ik ben al 14 jaar mijn vrijheid kwijt. Ik heb nog maar één vrijheid, de vrijheid wat ik denk.”
Minder Marokkanen
Wilders staat terecht voor zijn uitspraken over ‘minder Marokkanen’ in 2014. In de laatste regiezitting vroeg hij het gerechtshof het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk te verklaren, zodat het proces stopt. “En als u dat niet doet, geef me dan tenminste de kans die dubieuze en kwalijke rol te onderzoeken van ministers, in de beslissing van het laten vervolgen van een oppositieleider.”
Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops zijn ervan overtuigd dat onder anderen de toenmalig minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten de hand heeft gehad in het besluit Wilders te vervolgen voor zijn uitspraken over ‘minder Marokkanen’ in 2014.
Telegraaf 07.12.2018 Aan het slot van een driedaagse regiezitting in de extra beveiligde rechtszaal op Schiphol heeft PVV-leider Geert Wilders het Haagse gerechtshof opgeroepen een einde te maken aan het strafproces tegen hem. „Niemand zal mij laten zwijgen, zolang ik kan ademen.”
Wilders vroeg het hof het Openbaar Ministerie (OM) niet ontvankelijk te verklaren. „Maak een einde aan dit politieke proces, stop deze charade. En als u dat niet doet, geef me dan tenminste de kans die dubieuze en kwalijke rol te onderzoeken van ministers, in de beslissing van het laten vervolgen van een oppositieleider.”
Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops zijn ervan overtuigd dat onder anderen de toenmalig minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten de (politieke) hand heeft gehad in het besluit Wilders te vervolgen voor zijn uitspraken over ’minder Marokkanen’ in 2014. De rechtbank veroordeelde de PVV-voorman voor onder meer groepsbelediging en discriminatie. Het Haagse hof behandelt de zaak in hoger beroep.
’Deze zaak stinkt’
„Deze zaak stinkt”, aldus Wilders. „Het OM toont zich politiek gekleurd, niet onafhankelijk en handlangers van het kabinet dat een oppositieleider de mond wil snoeren en wil laten veroordelen.” Volgens Wilders heeft het OM meerdere malen gelogen, ook tegen het hof. Het OM stelt dat er geen overleg is geweest met de minister over Wilders’ vervolging. „De waarheid is dat er wél een overleg was. Alleen dat al is aanleiding om te twijfelen en om te willen onderzoeken wat de waarheid is geweest.”
Het hof beslist op 10 januari over de onderzoekswensen van Wilders en raadsman Knoops. Zij willen onder anderen Opstelten als getuige horen, als het hof er niet direct al toe overgaat het OM naar huis te sturen en het proces te beëindigen.
RTL 07.12.2018 Geert Wilders heeft een emotionele oproep gedaan aan het slot van een driedaagse regiezitting in het strafproces tegen hem.”Maak een einde aan dit politieke proces, stop deze charade.”
Volgens verslaggever Pieter Klein, die aanwezig was bij de zitting, waren de emoties van Wilders oprecht. “Dit kwam uit het hart. Dit was niet voorbereid. Hij kwam emotioneel over.”
‘Alleen de vrijheid wat ik denk’
Wilders nam aan het einde van de zitting het woord, terwijl dat volgens zijn advocaat vooraf niet zijn bedoeling was.
“Niemand zal mij laten zwijgen, zolang ik kan ademen. Ik ben al 14 jaar mijn vrijheid kwijt. Ik heb nog maar één vrijheid, de vrijheid wat ik denk.”
Telegraaf 07.12.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft zelfstandig de beslissing genomen om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen vanwege diens uitspraken over Marokkanen. De toenmalige minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten is daarover ingelicht, maar dat is normaal in gevoelige zaken. Van politieke druk Wilders voor de strafrechter te brengen is geen sprake geweest, aldus de advocaat-generaal vrijdag. „Er heeft niemand aan ons bureau gestaan.”
Hij reageerde op een uitvoerig betoog van Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops, eerder deze week. Wilders staat in hoger beroep terecht, nadat de rechtbank hem veroordeelde wegens onder meer groepsbelediging en discriminatie. Bij een verkiezingsbijeenkomst van de PVV in 2014 beloofde Wilders te zullen zorgen voor ’minder Marokkanen’. Circa 6500 mensen deden aangifte.
Volgens Knoops krijgt Wilders door de politieke druk op het OM geen eerlijk proces. Het gerechtshof zou dat proces daarom voortijdig moeten beëindigen.
Het OM vindt het niet nodig onder anderen Opstelten en voormalig OM-baas Herman Bolhaar als getuige op te roepen, zoals Knoops heeft verzocht. Ook moet het hof niet meegaan in de wens van de raadsman om allerlei vertrouwelijke, interne communicatie binnen de gelederen van justitie aan het dossier toe te voegen. Het OM heeft het recht intern te beraadslagen, aldus de advocaat-generaal, zonder het risico te lopen dat die beraadslagingen openbaar worden gemaakt.
Het OM verzet zich ook tegen het verzoek van Wilders en zijn advocaat om alle aangevers te horen. Het OM heeft berekend dat die exercitie zes jaar en acht maanden in beslag zou nemen.
Knoops zal vrijdag nog reageren op het het standpunt van het OM.
Het hof beslist op 10 januari 2019over het verdere verloop van het proces.
AD 07.12.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft zelfstandig de beslissing genomen om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen vanwege diens uitspraken over Marokkanen. De toenmalige minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten is daarover ingelicht, maar dat is normaal in gevoelige zaken. Van politieke druk om Wilders voor de strafrechter te brengen is geen sprake geweest, aldus de advocaat-generaal vanmorgen.
Hij reageerde vandaag op een uitvoerig betoog van Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops, eerder deze week. Wilders staat in hoger beroep terecht, nadat de rechtbank hem had veroordeeld wegens onder meer groepsbelediging en discriminatie. Bij een verkiezingsbijeenkomst van de PVV in 2014 beloofde Wilders te zullen zorgen voor ‘minder Marokkanen’.
Volgens Knoops krijgt Wilders door de politieke druk op het OM geen eerlijk proces. Het gerechtshof zou dat proces daarom voortijdig moeten beëindigen.
Het OM vindt het niet nodig onder anderen Opstelten en voormalig OM-baas Herman Bolhaar als getuige op te roepen, zoals Knoops heeft verzocht. Ook moet het hof niet meegaan in de wens van de raadsman om allerlei vertrouwelijke, interne communicatie binnen de gelederen van justitie aan het dossier toe te voegen. Het OM heeft het recht intern te beraadslagen, aldus de advocaat-generaal, zonder het risico te lopen dat die beraadslagingen openbaar worden gemaakt.
Knoops liet vorige week weten alle 6.474 mensen die aangifte deden tegen de PVV-leider te willen laten horen. Daarmee hoopt hij aan te tonen dat er veel onregelmatigheden zijn in het aangifteproces. ,,Ik hoor u zeggen: Is dat echt nodig?’’, aldus de raadsman, om die vraag zelf bevestigend te beantwoorden. Volgens Knoops waren aangiftes voorgedrukt, werden ze als reclamefolders uitgedeeld. Daarom wil hij al die mensen die aangifte deden vragen naar de omstandigheden waarin ze aangifte deden.
Het OM verzet zich ook tegen dat verzoek. Het horen van al die duizenden mensen zou zo’n zes jaar en acht maanden in beslag nemen, rekende het OM voor.
Knoops zal vandaag nog reageren op het standpunt van het OM. Het hof beslist op 10 januari 2019 over het verdere verloop van het proces.
NU 03.12.2018 Niet alleen het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar ook dat van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zou zich hebben bemoeid met de vervolgingsbeslissing in de zaak-Wilders. Dat zei advocaat Geert-Jan Knoops maandag op de tweede dag van de regiezitting van het strafproces in hoger beroep tegen PVV-voorman Geert Wilders.
Wilders staat in het hoger beroep terecht voor uitspraken over Marokkanen die hij in 2014 deed. Samengevat kwamen die erop neer dat hij minder Marokkanen in Nederland wenst.
De rechtbank veroordeelde het Kamerlid in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie (OM) tekende hoger beroep aan tegen het vonnis.
Knoops haalde als onderbouwing van de vermeende bemoeienis de stevige uitspraken van de toenmalige vicepremier Lodewijk Asscher aan. Hij zei een week na de gewraakte uitspraken van Wilders, dat “dit soort taferelen niet mag leiden tot gewenning”.
“Politici moeten de problemen benoemen en oplossen en niet de samenleving vergiftigen. Dat is de ondubbelzinnige boodschap van het voltallige kabinet”, stelde Asscher op 21 maart 2014.
Hij zei ook dat Wilders zich in zijn ogen discriminerend heeft uitgelaten. “Hij heeft een hele groep opgezet tegen een andere groep Nederlanders. Daarom keuren wij dit zo scherp af.”
Een uitspraak die volgens Knoops aan de rechtbank toebehoort en een bemoeienis die in strijd is met het principe van de scheiding der machten.
Advocaat haalde al eerder vermeende politieke druk aan
Knoops heeft vrijdag al uitvoerig betoogd dat er politieke druk op het OM is uitgeoefend om tot vervolging van Wilders over te gaan. Justitie heeft dat tegengesproken.
Volgens Knoops moet de hele gang van zaken leiden tot het snel afblazen van het hele proces-Wilders. Om de stellingen over de politieke druk te staven, wil hij dat onder anderen oud-minister Ivo Opstelten (Justitie en Veiligheid), de voormalige OM-topman Herman Bolhaar en enkele oud-topambtenaren van beide departementen als getuige worden gehoord.
Justitie benadrukte op 29 november nog maar eens dat de politieke kleur van Wilders en zijn partij geen rol heeft gespeeld bij de beslissing om over te gaan tot strafvervolging. Het gaat louter om wat hij gezegd heeft, beklemtoonde het OM. Justitie zegt die beslissing geheel zelfstandig te hebben genomen.
Duizenden mensen deden na de uitspraken over Marokkanen aangifte tegen PVV-voorman.
Telegraaf 03.12.2018 Niet alleen het ministerie van Justitie en Veiligheid maar ook dat van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft zich bemoeid met de vervolgingsbeslissing in de zaak-Wilders. Dat zei advocaat Geert-Jan Knoops maandag op de tweede dag van de regiezitting van het strafproces in hoger beroep tegen PVV-voorman Geert Wilders. De strafzaak tegen Wilders is een politiek proces, zo bleef Knoops benadrukken.
Wilders staat in de extra-beveiligde rechtszaal op Schiphol terecht voor zijn omstreden uitspraken over Marokkanen, die hij 2014 deed. De rechtbank veroordeelde hem voor onder meer groepsbelediging, maar legde hem geen straf op.
Politieke druk
Knoops heeft vorige week al uitvoerig betoogd dat er politieke druk op het Openbaar Ministerie (OM) is uitgeoefend om tot vervolging van Wilders over te gaan. Het OM heeft dat tegengesproken, het zegt die beslissing geheel zelfstandig te hebben genomen. Duizenden mensen deden aangifte tegen de PVV-voorman.
Volgens Knoops moet de hele gang van zaken leiden tot het snel afblazen van het hele proces-Wilders. Om de stellingen over de politieke druk te staven, wil hij dat onder meer oud-minister Ivo Opstelten (Justitie en Veiligheid), ex-OM-topman Herman Bolhaar en enkele oud-topambtenaren van beide departementen als getuige worden gehoord.
’Walging’
De zaak tegen Wilders is van meet af aan politiek van aard geweest, betoogde Knoops. Hij verwees onder meer naar uitspraken van toenmalig vicepremier Lodewijk Asscher, die zei dat hij „met walging” kennis had genomen van de uitspraken van Wilders. Asscher ging ook op de stoel van de rechter zitten, aldus Knoops, door te zeggen dat er sprake was van discriminatie.
Knoops is maandag naar verwachting de hele dag aan het woord. Het OM zal vrijdag op zijn betoog reageren.
AD 03.12.2018 Niet alleen het ministerie van Justitie en Veiligheid maar ook dat van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft zich bemoeid met de vervolgingsbeslissing in de zaak-Wilders.
Dat zei advocaat Geert-Jan Knoops vandaag op de tweede dag van de regiezitting van het strafproces in hoger beroep tegen PVV-voorman Geert Wilders.
Wilders staat in de extra-beveiligde rechtszaal op Schiphol terecht voor zijn omstreden uitspraken over Marokkanen, die hij in 2014 tijdens een verkiezingsfeest in een Haagse kroeg deed.
Wilders vroeg aan zijn publiek of ze meer of minder Marokkanen wilden in Nederland. Het publiek scandeerde vervolgens massaal ‘minder’. De rechtbank veroordeelde hem voor onder meer groepsbelediging.
Knoops heeft vorige week al uitvoerig betoogd dat er politieke druk op het Openbaar Ministerie (OM) is uitgeoefend om tot vervolging van Wilders over te gaan. Oud-minister Opstelten ontkende dat met klem.
Ook het OM heeft dat tegengesproken, het zegt die beslissing geheel zelfstandig te hebben genomen. Duizenden mensen deden aangifte tegen de PVV-voorman.
Twee van de aandeelhouders in De Seizoenen zijn Loek Winter en Willem de Boer, die eerder ook aandeelhouders waren van de inmiddels failliete ziekenhuizen MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen.
Eerder al meldde het journalistieke onderzoeksplatform Follow the Money dat de IJsselmeerziekenhuizen vorig en dit jaar maandenlang kankermedicijnen in Duitsland kochten die niet te declareren waren bij Nederlandse zorgverzekeraars. Onder anderen Winter zou hebben geweten dat de medicijnen niet vergoed zouden worden. De curatoren van de IJsselmeerziekenhuizen lieten weten de kwestie te onderzoeken.
Telegraaf 27.06.2019
Telegraaf 25.06.2019
Telegraaf 12.06.2019
Onderzoek NZA
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zijn inmiddels een Onderzoek begonnen naar zorginstelling DeSeizoenen, een antroposofische gehandicaptenzorginstelling waarvan onder anderen de bekende zorgondernemer Loek Winter aandeelhouder is.
Aanleiding vormen „verontrustende signalen over bestuurlijke en financiële constructies” die niet in orde zouden zijn, bevestigt een woordvoerder van de NZa berichtgeving in Trouw.
Volgens dagblad Trouw richt het onderzoek zich onder meer op het winstverbod in de zorg. Advocaat Hans Lohmanvan de centrale cliëntenraad van DeSeizoenen zegt in de krant dat via twee zusterbv’s die aan de zorgorganisatie vastgoed en ondersteunend personeel verhuren het winstverbod wordt omzeild en schat dat DeSeizoenen voor 1,5 miljoen euro wordt benadeeld door de eigen aandeelhouders en directie.
DeSeizoenen bestaat uit drie bv’s. Alleen de zorgtak mag geen winstmaken. Maar die besteed geld bij de andere bv’s die dit wel mogen.
Of het onderzoek van de twee toezichthouders zich inderdaad richt op het omzeilen van het winstverbod, wil de NZa-woordvoerder niet zeggen. Wanneer het onderzoek klaar is, is nog onduidelijk. Eerder dit jaar startte de Ondernemingskamer al een onderzoek naar de manier waarop de aandeelhouders van DeSeizoenen het vastgoed en het bedrijf verkregen.
Dat onderzoek is bijna klaar. Een conceptrapport ligt al bij zowel DeSeizoenen als de advocaat van de cliëntenraad, die toen ook zijn zorgen uitte.
’Marktconform’
De directie van DeSeizoenen werd vrijdag verrast door het onderzoek van de NZa en de IGJ. Die was niet op de hoogte gesteld door de toezichthouders en moest het bestaan ervan in Trouw vernemen.
Volgens algemeen directeur Merlijn Trouwwordt inderdaad geld vanuit de zorgonderneming betaald aan het gelieerde vastgoedbedrijf en de organisatie die ondersteunend werk levert, allemaal in handen van dezelfde aandeelhouders. „Maar de bedragen die we voor huur van panden en personeel betalen zijn marktconform.”
Hans de Savornin Lohman, de advocaat van de centrale cliëntenraad, ziet dat anders. Volgens hem zouden huurbedragen van vastgoed in de afgelopen jaren een miljoen lager zijn geweest als er een nette 6 of 7% rendement hierop was gekozen, in plaats van de 13% die hij nu vermoedt. Bij de ondersteunende diensten schat hij, op basis van de jaarbalans, elk jaar een winst van tonnen.
Hij erkent wel dat er weinig openbare informatie is over omzet en winst. „Het uitbesteden van bijvoorbeeld schoonmaakwerk is helemaal niet gek en mag gewoon, maar niet als die bv’tjes ook nog van jezelf zijn en er disproportionele bedragen worden gerekend.”
’Wel rendement, niet uitgekeerd’
Merlijn Trouw erkent dat er rendement wordt gemaakt door de bv van ondersteunend personeel. Op die manier zou het kunnen dat zo geld verloren gaat aan de zorgonderneming en dat er bespaard zou kunnen worden als je alles in één organisatie zou doen zonder winstoogmerk.
Volgens de directeur wordt er bij die zusterbv echter geen winst uitgekeerd via dividend. „Dat zou wel kunnen, maar het is nog niet gebeurt.”
De Savornin Lohman vindt dat er volgens Trouw niet is uitgekeerd onbelangrijk. „Het is weg uit de zorgorganisatie. Ze kunnen het nu uitkeren of een tijd parkeren en daarna gebruiken.” Wat de advocaat vooral dwarszit is dat de aandeelhouders in de constructies wel alle voordelen pakken, maar de risico’s bij de zorgtak hebben neergelegd door zelf zeer weinig in te leggen en achtergestelde leningen te gebruiken.
Directeur en aandeelhouder tegelijk
Peter Lenselink zit met Merlijn Trouw in de directie van het zorgbedrijf en het bedrijf dat ondersteundend werk faciliteert. Tegelijk is Lenselink ook aandeelhouder van beide organisaties. Zo zou hij in theorie dus dividend kunnen ontvangen op het ondersteunend personeel door hoge bedragen te betalen vanuit het zorgbedrijf. Eerder deze maand is volgens directeur Trouw besloten om Lenselink uit de directie te halen, om te zorgen dat hij geen dubbelrol meer heeft.
Winter en De Boer
Twee van de aandeelhouders in DeSeizoenen zijn Loek Winter en Willem de Boer, die eerder ook aandeelhouders waren van de inmiddels failliete ziekenhuizen MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen. Zij waren naast aandeelhouder ook lange tijd bestuurder van de ziekenhuizen en deden daar ook aan inhuur bij zusterbv’s.
In een verklaring op zijn website meldt Winter momenteel niet in te gaan op persverzoeken over de ziekenhuizen „of welk ander gelieerd onderwerp dan ook.” Hij vindt dat zijn weerwoord onvoldoende wordt overgenomen „en daarmee ontbreekt de mogelijkheid op gebalanceerde beeldvorming.”
CNV Zorg & Welzijn wilde vorige maand al onderzoek doen naar diverse activiteiten van Winter. „De zorg is gebaat bij kwaliteit en continuïteit, dat rijmt niet met het winstbelang dat particuliere ondernemers nastreven”, benadrukte de bond toen.
Onrust bij personeel
De directie van DeSeizoenen vindt de hernieuwde onrust erg jammer en niet nodig. Volgens Merlijn Trouw kreeg hij vandaag talloze e-mails van werknemers die ongerust zijn door het onderzoek van de NZa en de IGJ.
Reactie Loek Winter
Loek Winter hecht er grote waarde aan nogmaals te benadrukken dat hij alle medewerking aan formeel extern onderzoek zal verlenen en heeft de uitdrukkelijke wens dat de rol wordt onderzocht van alle relevante partijen die betrokken zijn en waren bij het faillissement van de ziekenhuizen. Hij ziet de uitkomsten van welk onderzoek dan ook met vertrouwen tegemoet.
Voorts, in het licht van de actualiteit rond het faillissement van het MC Slotervaarten MC IJsselmeerziekenhuizen krijgt Loek Winter legio verzoeken van uiteenlopende media voor interviews of een toelichting inzake de laatste ontwikkelingen. Ook wordt hem om commentaar gevraagd op artikelen. Het weerwoord vindt hij vervolgens helaas onvoldoende terug in de kolommen en daarmee ontbreekt de mogelijkheid op gebalanceerde beeldvorming. Een extern onderzoek zou dat wel kunnen opleveren.
Loek Winter vindt het belangrijk, teneinde ook om de verwachtingen te managen, hierbij mee te delen dat hij op dit moment niet inhoudelijk ingaat op persverzoeken over de ziekenhuizen of welk ander gelieerd onderwerp dan ook.
Telegraaf 07.10.2019 Door dubbele belangen bij gehandicapteninstelling DeSeizoenen was er sprake van de schijn van belangenverstrengeling, blijkt uit onderzoek van de Inspectie. De zorginstelling, waar de bekende zorgondernemer Loek Winter aandeelhouder is, wordt gemaand een einde te maken aan onwenselijke constructies.
De antroposofische gehandicaptenzorginstelling DeSeizoenen kwam vorig jaar onder vuur door de structuur van meerdere bv’s binnen de WW zorg Groep. DeSeizoenen is de zorgorganisatie en via de andere twee bv’s wordt het vastgoed en ondersteunend personeel (CSS) van de zorginstelling geregeld. De zorgtak mag geen winst maken, de andere twee wel. De bv’s zijn via de WW zorg Groep in handen van dezelfde aandeelhouders. Tot een zeker moment waren enkele aandeelhouders ook directeur bij het zorgbedrijf of zelfs bij meerdere bv’s tegelijk. In theorie kan daardoor bewust een hoge huur worden betaald om geld naar een andere bv te schuiven.
In december 2018 bleek dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) een onderzoek waren gestart naar aanleiding van ’verontrustende signalen over bestuurlijke en financiële constructie’. Nu publiceert de Inspectie de onderzoeksresultaten.
Dubbele belangen
Volgens de Inspectie blijkt dat van 2016 tot 2017 er zeker sprake was van dubbele belangen. Zo was er een financieel directeur bij DeSeizoenen die ook bestuurder was bij CSS en aandeelhouder van de overkoepelende WW zorg Groep. De algemeen directeur van DeSeizoenen was ook lid van de directie bij CSS. De Inspectie komt bijvoorbeeld rekeningcourantovereenkomsten tussen DeSeizoenen (de zorgbv) en CSS (ondersteunend personeel) die twee keer ondertekend zijn door dezelfde persoon. Ook was er een grote lening verstrekt door het zorgbedrijf aan CSS voor investeringen in it. Die leningenconstructie werd later teruggedraaid.
’Niet te controleren’
Ook hekelt de Inspectie dat doorbelasting van kosten tussen DeSeizoenen en CSS verantwoordt is onder ’algemene kosten’, zodat in- en externe kosten de transacties tussen beiden bv’s niet goed konden controleren. „In 2016/2017 is DeSeizoenen op het onderdeel van transacties met verbonden partijen (CSS) niet tranparant geweest over de bedragen die DeSeizoenen voor de dienstverlening van CSS was verschuldigd”, schrijft de Inspectie.
De Inspectie heeft overigens geen bewijs gevonden voor het uitkeren van winst of dividend uit zorggeld via de bv-constructies. Ook geeft de toezichthouder aan dat DeSeizoenen in de afgelopen twee jaar wel beterschap heeft getoond.
Voor nu verwacht de Inspectie dat DeSeizoenen ’de (schijn) van belangenverstrengeling terstond opheft’. En de toezichthouder benadrukt dat DeSeizoenen moet voldoen aan de Governancecode 2017 en zich hierover verantwoordt in de Jaarverantwoording Zorg.
’Opvolging aan bevindingen’
In een reactie op de website van de Inspectie geeft de directie van DeSeizoenen aan dat de organisatie ’opvolging geeft aan reeds in gang gezette verbeteringen’. „Tegelijkertijd benadrukt zij dat de directe begeleiding van cliënten nooit ter discussie heeft gestaan. DeSeizoenen geeft opvolging aan de bevindingen door verdere verbetering van de governance. Voor het einde van dit jaar vindt definitieve besluitvorming plaats over de wijze waarop de bestuursstructuur (personele unie) van DeSeizoenen en Care Shared wordt aangepast.”
Ondernemingskamer
Eind december 2018 werd er ook al een uitspraak gedaan door de Ondernemingskamer. Die zei er geen bewijs was van verduistering van geld via de aankoop van de panden, maar dat er wel ’een schijn van belangenverstrengeling’ was. De directie van DeSeizoenen zei toen dat alle betaalde bedragen tussen de bv’s marktconform waren, er geen dividend was uitgekeerd en in reactie op de ophef enkele dubbelrollen zijn geschrapt.
Aandeelhouders
Twee van de aandeelhouders in DeSeizoenen zijn Loek Winter en Willem de Boer, die eerder ook aandeelhouders waren van de inmiddels failliete ziekenhuizen MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen. Zij waren naast aandeelhouder ook lange tijd bestuurder van de ziekenhuizen en deden daar ook aan inhuur bij zusterbv’s. Op dit moment buigen meerdere onderzoeken zich over de rol van de aandeelhouders en bestuurders bij de ziekenhuisfaillissementen. Eind van dit jaar worden de resultaten verwacht.
NOS 10.07.2019 De curatoren van het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam hoeven geen onderzoek te doen naar de rechtmatigheid van het faillissement. Ook hoeven ze niet met de gemeente in onderhandeling over een mogelijke overname van het pand.
Met deze uitspraak volgt de Amsterdamse rechtbank een eerdere beslissing van de rechter-commissaris. Volgens de rechtbank is een onderzoek naar het faillissement niet in het belang van de schuldeisers, omdat vastgoedbedrijf Zadelhoff een zogenoemd 100 procent-akkoord financiert, waarmee alle schulden van het ziekenhuis gegarandeerd worden afgelost.
Een rechtmatigheidsonderzoek zou ook nog eens veel tijd en geld kosten, omdat de kosten voor het beheer van het gebouw, zo’n 300.000 euro per maand, zouden blijven doorlopen. Ook heeft Zadelhoff toegezegd zelf een op een faillissementsonderzoek gelijkend onderzoek te zullen doen.
Volgens de rechtbank heeft de gemeente daarnaast geen nieuwe concrete informatie naar voren gebracht waaruit blijkt dat er mogelijk onrechtmatigheden waren rond het faillissement van het Amsterdamse ziekenhuis.
Definitieve deal
Ook de tweede eis van de gemeente Amsterdam is afgewezen. Dat betekent dat de rechtbank de curatoren niet zal bevelen met de gemeente in onderhandeling te gaan voordat er een definitieve deal ligt met Zadelhoff. Een eerder bod van de gemeente werd verworpen, omdat het bod van Zadelhoff beter was.
De gemeente betoogde dat ze niet voldoende informatie had om een nieuw bod te overwegen, maar die stelling is volgens de rechtbank niet voldoende onderbouwd.
Financiële nood
Het MC Slotervaart ging in oktober vorig jaar failliet. Het was onderdeel van de MC Groep van de ondernemers Loek Winter en Willem de Boer, die in financiële nood verkeerde.
Ook de IJsselmeerziekenhuizen, met dezelfde eigenaren als het Slotervaartziekenhuis, gingen failliet. Het Zuiderzeeziekenhuis in Lelystad maakte een doorstart als onderdeel van ziekenhuis Sint Jansdal in Harderwijk.
Een doorstart of overname van het Slotervaartziekenhuis bleek niet mogelijk. In het ziekenhuis werkten zo’n 1100 personeelsleden. De inboedel van het ziekenhuis is via veilingen verkocht.
Telegraaf 10.07.2019 De gemeente Amsterdam verliest weer een rechtszaak tegen de curatoren van het failliete Slotervaartziekenhuis en moet zo een ander strijdplan bedenken om een deal van de curatoren met vastgoedbedrijf Zadelhoff en oud-eigenaren Loek Winter en Willem de Boer te frustreren.
Dat blijkt uit een uitspraak van de rechtbank in Amsterdam in de soap rond het Slotervaartziekenhuis die zich na het faillissement in oktober 2018 voltrekt. De hoofdstad wil vat houden op de toekomst van het ziekenhuispand, maar slaagt daar in ieder geval via de rechter niet in.
Onderzoek naar faillissement
In de beroepszaak werd voor de tweede keer geëist dat de curatoren van het Slotervaartziekenhuis aan de slag zouden gaan met een faillissementsonderzoek (naar de oorzaken en de rol van de oude eigenaren en bestuurders). Hoewel dit een normale taak is van de curatoren, steken ze daar nu geen energie meer in omdat er een mogelijke deal met vastgoedbedrijf Zadelhoff aanstaande is, waarbij het faillissement kan worden opgeheven.
Winter en De Boer
Zadelhoff is namelijk bereid om alle schulden van het ziekenhuis te voldoen (ongeveer 50 miljoen euro). Daarmee kan het faillissement ongedaan worden gemaakt en komt het ziekenhuis (leeg, zonder inventaris en personeel) weer in handen van de oud-eigenaren, zorgondernemers Loek Winter en Willem de Boer.
De gemeente wil de regie houden in het ziekenhuispand en oppert een onderzoek naar de rol van die oud-eigenaren, juist omdat zij een rol spelen in het plan van Zadelhoff. De rechter wijst dit onderzoek nu voor de tweede keer af. Die vindt het verzoek van de gemeente nodeloos vertragend. De rechter stelt dat haast geboden is om via Zadelhoff tot schadeloosstelling van alle crediteuren te komen. Een onderzoek kan daarna ook nog, zeker omdat Zadelhoff en de oud-eigenaren hebben aangekondigd hier graag aan te willen meewerken.
Falend bod
De gemeente Amsterdam deed ondertussen ook een bod op het vastgoed van het Slotervaartziekenhuis. Maar dat faalde jammerlijk. Dat bod zou volgens de curatoren zeker 10 miljoen euro lager liggen dan de voorgestelde deal met vastgoedbedrijf Zadelhoff.
Ook praat de gemeente met Zadelhoff en zijn in die gesprekken allerlei eisen gesteld zoals een maximale verhuurprijs (om dure exclusieve zorgbedrijfjes te weren) en beheer van de aandelen van de oud-eigenaren door Zadelhoff (totdat uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat Winter en De Boer niets kwalijk te nemen valt).
Zadelhoff wil aan alle eisen van de gemeente voldoen. Dat bleek onlangs in de rechtszaal niet genoeg voor de gemeente. Die lijkt het pand liever zelf in handen te krijgen om het te verhuren en om het gebied rond het ziekenhuis te herontwikkelen.
Erfpachtdreigement
Dat de deal met Zadelhoff nog niet aan schuldeisers is voorgelegd (die moeten akkoord gaan met het voorstel), komt omdat de gemeente op nog een manier dwarsligt. Ze heeft gedreigd om de erfpacht van het ziekenhuispand te beëindigen (een zeer ongebruikelijk middel), waarmee het pand en de grond in feite onteigend zouden worden. Zadelhoff wil er eerst zeker van zijn dat de gemeente dit dreigement laat vallen.
De gemeente heeft, als het de regie in het ziekenhuispand wil houden, nog een optie. Dat is een hoger bod uitbrengen dat in de buurt komt van die 50 miljoen euro waarmee Zadelhoff alle schulden over zou nemen. Ook de rechter wijst hier in z’n uitspraak op. Pas als de gemeente met een dergelijk bod komt, worden de curatoren van het ziekenhuis enthousiast. Nu koersen zij nog volledig op de Zadelhoff-deal.
Ooit trok het Slotervaartziekenhuis veel patiënten uit de buurt. Nu staat het al ruim een half jaar leeg. Ⓒ FOTO ANP
Telegraaf 11.06.2019 De FNV laat het er niet bij zitten na het Slotervaartdrama. Er zal en moet een onderzoek komen naar de rol van Loek Winter, Willem de Boer en hun zakenpartners bij de ondergang van het ziekenhuis. De vakbeweging vreest dat de oud-bestuurders niet ter verantwoording worden geroepen.
Er is een verzoek aan de rechtbank van Amsterdam gestuurd om de curatoren te bewegen tot een gedegen faillissementsonderzoek, stelt vakbondsbestuurder Cor de Beurs van FNV Zorg en Welzijn.
De FNV is verontwaardigd over dat een onderzoek er mogelijk niet zal komen, omdat de oude eigenaren en bestuurders een deal hebben gesloten met vastgoedbedrijf Zadelhoff (van multimiljonair Cor van Zadelhoff). Hiermee krijgen schuldeisers van het Slotervaart hun geld terug en wordt het faillissement ongedaan gemaakt. Daardoor blijft het ziekenhuis van Winter en De Boer en zal Zadelhoff het pand verhuren aan zorgondernemingen.
’Van zich af schudden’
„Het kan toch niet waar zijn dat de twee personen die verantwoordelijk zijn voor het faillissement door deze deal de schulden, pati|ënten en werknemers van zich af kunnen schudden en gewoon door kunnen gaan met hun foute verdienmodel. Namelijk geld verdienen aan vastgoed in plaats van goede zorg verlenen”, zegt vakbondsbestuurder De Beurs. Zorgondernemer Loek Winter heeft eerder in interviews gezegd dat vastgoed zijn verdienmodel is, dus dat hij geen rendement wil maken op zorg.
Vorige week kreeg de gemeente Amsterdam nog nul op het rekest van de rechter-commissaris nadat het eenzelfde verzoek deed als de vakbond. Volgens de rechter-commissaris hoeven de curatoren het onderzoek niet voort te zetten zo lang een deal in het belang van alle schuldeisers op tafel ligt. De rechter-commissaris verwijt de gemeente dat diens verzoek alleen maar tot vertraging en extra kosten leidt.
Zwartboek
Net als de gemeente spreekt de FNV over de maatschappelijke onrust en schade door het faillissement en dat daarom een onderzoek op z’n plaats zou zijn. De Beurs van de FNV vindt het onbegrijpelijk dat een zwartboek over het faillissement dat aan de curatoren is overhandigd vlak na het faillissement, nu daar ligt te verstoffen.
Loek Winter. Ⓒ ANP
Twee salarissen
„In dit zwartboek staan de eerste voorbeelden die doen vermoeden dat er sprake kan zijn van laakbaar handelen in de bedrijfsvoering.” Als voorbeelden geeft hij dat de twee bestuurders bij twee ziekenhuizen voor 0,75 FTE op de loonlijst stonden en dat bij de IJsselmeerziekenhuizen (ook eigendom van hen en gelijktijdig failliet gegaan) de bestuurders afdelingen verhuurden aan zorgbv’s waar ze zelf een aandelenbelang hadden.
’Anders zelf’
Mocht de rechter-commissaris onverhoopt besluiten om dit onderzoek niet te laten instellen, dan overweegt FNV zelf dit onderzoek te laten uitvoeren of anders het zwartboek te delen met de media. De FNV wordt daarin gesteund door een aantal leden van de voormalige ondernemingsraad, de voormalige cliëntenraad en collega vakbond CNV. Als vakbond heeft de FNV dit zogeheten recht van enquête. „Patiënten en personeel verdienen het dat de twee eigenaren op geen enkele manier meer betrokken worden bij de toekomst van de locatie Slotervaartziekenhuis”, aldus FNV-bestuurder de Beurs.
Telegraaf 04.06.2019 De gemeente Amsterdam vangt bot bij de eis voor een onderzoek naar de eigenaren van het Slotervaartziekenhuis. De gemeente eiste een scherp onderzoek naar Loek Winter en zijn zakenpartners omdat die vreest dat zij anders de dans ontspringen.
Dinsdag wees de rechter-commissaris die verzoeken van de gemeente af.
Eind mei deed het college van burgemeester en wethouders het verzoek bij de rechtbank van Amsterdam om de curatoren van het in oktober 2018 teloorgegane Slotervaartziekenhuis aan te sporen tot een ’adequaat rechtmatigheidsonderzoek’ naar voormalige eigenaren en bestuurders. Volgens de gemeente hoort dat bij de taak van de curatoren. Ook eiste de gemeente dat paralel aan gesprekken met Zadelhoff ook met de curatoren onderhandelt kan worden met de gemeente over de aankoop van het pand.
Geen oorzakenonderzoek
Nu er een mogelijke deal op handen is tussen vastgoedbedrijf Zadelhoff en de schuldeisers van het Slotervaartziekenhuis, zou het faillissement van de baan kunnen zijn en dat onderzoek dus ook. Dan blijft het ziekenhuis van Loek Winter en zijn zakenpartners en gaat Zadelhoff het pand verhuren aan zorgondernemingen.
Omdat de curatoren daarmee alle schuldeisers kunnen afbetalen, vreest de gemeente dat er nu al dus niet veel inspanningen meer worden gedaan voor een onderzoek naar de oude eigenaren en bestuurders. Omdat niet alleen schuldeisers schade hebben geleden, maar ook het publiek, werknemers en patiënten, vindt de gemeente Amsterdam dat het onderzoek er toch moet komen.
’Vertraging en kosten’
De rechter wijst nu beide verzoeken van de gemeente Amsterdam af. Volgens de rechter-commissaris is het belangrijkste dat het faillissement zo spoedig mogelijk wordt afgewikkeld. Alle energie die in het onderzoek wordt gestoken, zou leiden tot kosten voor de failliete boedel en de schuldeisers én tot vertraging van de afwikkeling van het faillissement. Daar wil de rechter-commissaris niet aan meewerken.
„Het zijn op dit moment echter vooral de mogelijkheden die het bod van zadslhoff c.s. opent die perspectief op een spoedige afwikkeling van het faillissement bieden. Nu dit bod thans het enige is dat het gewenste resultaat – een 100% uitkering aan de schuldeisers – kan opleveren, dienen de curatoren te worden ondersteund waar zij trachten dit resultaat te realiseren”, schrijft de rechter-commissaris. „Dit zou alleen anders zijn, als zich behalve Zadelhoff c.s. een andere bieder zou hebben opgeworpen die een vergelijkbaar perspectief in het vooruitzicht stelt.”
Voorkeursrecht
De gemeente heeft bij verwerving van het vastgoed van het Slotervaart een voorkeursrecht. De rechter-commissaris schrijft dat hij daarmee bekend is, maar dat het niet gebleken is dat ook hierbij de alle schuldeisers schadeloos worden gesteld.
Ondertussen zijn veilingen van Slotervaart-inboedel bijna achter de rug. Zadelhoff was een opmerkelijke koper van grote en dure apparatuur. Als alle schuldeisers akkoord zijn met de deal van Zadelhoff, kan het faillissement worden afgeblazen. Spannend blijft nog wel dat de gemeente Amsterdam in maart vlak nadat de constructie van Zadelhoff met de oude eigenaren bekend werd, aankondigde erfpacht van de grond af te halen en zo in feite het ziekenhuis te onteigenen.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
D66 
We gaan huizen isoleren
Elektrische auto’s worden betaalbaar
Vervuilende industrie betaalt klimaatboete
Iedereen kan meedoen
http://d66.nl/klimaatakkoord 223 
Thierry Baudet 
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ed222520-1b40-11e9-9a9e-e3370f40d68f.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2af685f6-1b34-11e9-b5e4-8bf7d3ee8808.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/db2fe4d6-1804-11e9-bf27-d1f8d72fc4a4.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7e2a3978-0f47-11e9-af6a-3f2800ca55c0.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/86a48a5c-8695-11e9-94a5-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6c82dece-2ea4-11e9-9d51-cf4ef4088e4c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/97801178-39c1-11e9-b2a1-97676b1d2225.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/af615082-046e-11e9-8d7b-a9db3898f3f7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e866c92e-fdfd-11e8-ad84-75128cd5eaf2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1db603de-fad8-11e8-8aed-b5f5e8ae64fa.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f880c814-ffb5-11e8-b957-8b808a727cf0.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c603921e-feb5-11e8-9d15-3905b089c602.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c6b90004-114c-11ea-adbb-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b80c6c38-0532-11ea-99e8-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/31d608f8-f1b5-11e9-a278-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/79da47e6-ea89-11e9-9edc-0255c322e81b.jpg)
Donald J. Trump @realDonaldTrump
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/49d3bba2-d203-11e9-baff-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7ba49a6a-cc05-11e9-9ae0-02c309bc01c1.jpg)
The Hill @thehill
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fed32b9a-b378-11e9-b10e-0217670beecd.jpg)
Ashraf Ghani @ashrafghani:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/672667fe-b1bf-11e9-abd9-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fd1a951e-a0c6-11e9-b4a1-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/54f49e38-9f0a-11e9-affb-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2b76f5d4-9c20-11e9-bc2e-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/95e10c78-9b23-11e9-adc6-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6adb4ee6-7e48-11e9-ba0b-02d1dbdc35d1.jpg)
Madam Frogh :quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a25cb8aa-73f3-11e9-a2b8-02c309bc01c1.JPG)
Counterpart International
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2f75db74-638f-11e9-8c2f-0217670beecd.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6619577c-517f-11e9-8a46-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fba0fe20-4bbd-11e9-8182-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/56b11de0-48df-11e9-ae03-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/771bfdda-3c13-11e9-a45a-83316501d065.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2674bd3c-22f9-11e9-a316-1fa73be47cdc.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1ac658c6-21cb-11e9-b839-7712183bc27f.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e7f27f98-2089-11e9-8efa-4f25e680410b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/600b1ca6-1d88-11e9-a3a8-138dd7f37e37.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83f762d2-1806-11e9-b5e4-8bf7d3ee8808.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/07e1cc2c-0817-11e9-8ec1-272e19ebc600.jpg)
Aldus Prof.mr.dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden. Hij schrijft wekelijks onder meer over de idealen en vrijheden van de westerse cultuur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d469f24-0536-11e9-b604-a3ccfac891ed.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d4bb9c3a-04e5-11e9-a1ff-5b65b368739f.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ce30a864-0095-11e9-afa9-f1f40522f476.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7cf9b5ba-fc82-11e8-bdcd-9d09cef305d8.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f05e1e84-fc4f-11e8-afa9-f1f40522f476.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8f11d482-faff-11e8-9d15-3905b089c602.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/334859e4-fa66-11e8-96e4-d7c3eece8e7c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/27c9ab56-fafa-11e8-afa9-f1f40522f476.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d4704536-fb04-11e8-8264-392d08ff23ba.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5146da02-fad8-11e8-afa9-f1f40522f476.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1f21161a-fa37-11e8-96e4-d7c3eece8e7c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/db540c90-fa0d-11e8-962d-eb7d3fdb810c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3ee9e74c-f6e5-11e8-96e4-d7c3eece8e7c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9611703c-f4f4-11e8-a10d-c3014b9e58ee.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3445be7c-e917-11e9-81d9-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d7a98426-a2f0-11e9-aeba-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/aea9bcca-8c30-11e9-8037-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/af90d42a-8c30-11e9-8037-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b27f9982-8c30-11e9-8037-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4e85bdd6-86ee-11e9-b4d0-02c309bc01c1.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.