Het Fyra-debacle dondert verder – deel 2

Fyra nog steeds een drama

De trein doet er in het spoorboekje nog altijd een uur langer over dan de Fyra (2’49 uur versus 1’51 uur), een lastminute-enkeltje is ruim 7 euro duurder en gemiddeld rijdt bijna 20 procent van de treinen van en naar Brussel niet op tijd. Voor reizigers die tussen de Randstad en Brussel pendelen is de treinrit sinds het Fyra-debacle er niet veel beter op geworden.

Bijna één op de vijf treinen komt dus met vertraging op het eindstation aan, maar daar blijft het niet bij. In de cijfers die de NS en de NMBS geven, is de uitval van treinen niet meegerekend. In Amsterdam kwam het afgelopen jaar zo’n 8 procent van alle treinen helemaal niet aan. Voor het traject van Amsterdam naar Brussel zijn de uitvalcijfers niet bekend.

De treinen naar Brussel kampen, zes jaar nadat de Fyra-treinen vanwege gebreken van het spoor werden gehaald, nog steeds met mankementen, zegt machinist Marjolein den Hertog. In de locomotief van één van de Brusseltreinen wijst ze naar alle schermen. “Het zou zomaar kunnen dat bijvoorbeeld de toetsen ineens niet bediend kunnen worden.

Of dat de schermen in één keer op zwart gaan. Dan moet ik een volledige reset doen. Dat is hetzelfde als dat de computer thuis volledig vastloopt.” Zo’n reset kost al snel 10 minuten, een flinke vertraging, vertelt Marjolein den Hartog in de video hieronder:

Video afspelen

‘De trein kan opeens uit het niets gaan remmen’

Twee uur kwijt

Daarnaast moet de trein regelmatig wisselen van spoortype. Hij rijdt stukken over het HSL-traject, maar ook stukken over het normale spoor. Daarbij wisselt de trein regelmatig van voltage, wat ook tot problemen kan leiden.

Dat merken reizigers. In de trein van Brussel naar Amsterdam hebben velen weleens vertragingen meegemaakt. “Bijna elk weekend eigenlijk. Het gebeurt echt zelden dat ik in één keer kan doorreizen,” zegt een Nederlandse jongen die in België studeert.

Een Vlaamse student die de trein neemt om van Antwerpen naar station Noorderkempen te reizen, zegt ook dat hij regelmatig met vertraging reist. “Meestal is dat een uur vertraging, maar soms vallen zelfs twee treinen achter elkaar uit. Dus dan ben je op een dag twee uur kwijt.”

De Intercity Brussel is de opvolger van de Fyra. Die trein reed in december 2012 en januari 2013 op het hogesnelheidstraject tussen Nederland en België. Het werd een drama. In de vijf weken dat de Fyra reed, viel de trein vaak uit. In de laatste week vielen er zelfs stukken van de trein af, waarop de trein van het spoor werd gehaald.

De vervangende trein naar Brussel doet een uur langer over de reis. De oude Benelux-trein werd weer van stal gehaald en reed in eerste instantie over het oude traject, via Roosendaal.

Sinds april rijdt de trein grotendeels over het hsl-traject, maar dat is nog geen succes. De NS waarschuwde al voor opstartproblemen, maar die problemen duren nu al meer dan een half jaar.

Retourtje voor 90 euro

Vooral reizigers in de spits hebben last van vertragingen. Op de website van de NS wordt de kans berekend dat je op tijd van Brussel in Amsterdam bent. In de spits is die kans gemiddeld maar 62%. Dat cijfer wordt berekend over de resultaten van de afgelopen drie maanden. Dat betekent dat de afgelopen tijd één op de drie spitstreinen vertraging had.

Het zijn slechte resultaten, vindt ook de NS. “We zijn zelf ook niet tevreden”, zegt NS-directeur internationaal Heike Luiten. Ze wijst er wel op dat er sinds de Fyra meer treinen naar Brussel rijden. Snelle, maar ook duurdere treinen naar Parijs en Londen, die een tussenstop maken in Brussel.

Luiten: “Het is echt een ander tijdperk dan een aantal jaar geleden. Momenteel rijden er al 32 treinen per dag naar Brussel en verder, dus er is echt iets veranderd. Maar de punctualiteit willen we echt beter hebben.”

Voor reizigers zijn de vertragingen extra wrang omdat de spoorwegmaatschappijen dit voorjaar veel ticketprijzen flink verhoogden. Een weekendretour kostte eerst 55 euro en nu 66 als je op tijd boekt. Koop je op het laatste moment een retourkaartje dan betaal je 90 euro.

Daar tegenover staat dat de trein van maandag tot en met donderdag wel goedkoper is, maar ook alleen als je een week vooraf boekt. Koop je je kaartje op het laatste moment, dan is een retourtje een paar euro duurder dan het oude tarief.

Volgens NS-directeur Luiten moesten weekendkaartjes duurder worden, omdat de trein in de weekenden vaak te vol zat. “Voorheen gaven we de hoogste korting op het tijdstip dat de meeste mensen in de trein zaten. Dat is onlogisch. We hopen dat mensen hun reis nu anders plannen.”

Resultaat is wel dat veel mensen meer betalen voor hun treinkaartje. Verbetering laat nog wel even op zich wachten. De NS heeft nieuwe treinen voor het traject besteld, maar die kunnen pas eind 2021 rijden.

Trenitalia

De door de NS afgekeurde Fyra-treinen werden gekocht door Trenitalia, meldt het AD. De Italiaanse vervoerder kocht zeventien van de negentien treinen voor een bedrag dat volgens Italiaanse media een fractie is van de oorspronkelijke prijs.

Terugblik

De openbare aanbesteding van hogesnelheidslijn, de HSL-Zuid, is de aanleiding voor het Fyra-fiasco. Het kabinet Kok-II heeft een cruciale fout gemaakt door ervoor te kiezen om de lijn openbaar aan te besteden.

De NS vreesde dat de lijn in handen zou vallen van een buitenlands spoorwegbedrijf en deed daarom zo’n hoog bod, dat er geen geld overbleef voor een kwalitatief goede hogesnelheidstrein. Dat meldt Nieuwsuur, op basis van het boek De Opsporing, geschreven over de aanbesteding van de HSL-Zuid en het mislukken van het Fyra-project.

Vertrouwelijke gesprekken en geheime documenten wijzen erop dat er een machtsstrijd woedde binnen Kabinet Kok-II. De vraag was of de HSL-Zuid wel of niet moest worden aanbesteed.

NS gunnen
De VVD-ministers en D66-minister Brinkhorst waren voor het aanbesteden, omdat het veel meer geld zou opleveren. Dit was nodig om de investering van 7,3 miljard in de hogesnelheidslijn terug te verdienen. Verkeersminister Netelenbos en een aantal PvdA-collega’s wilden de lijn aan NS gunnen, maar Netelenbos verloor de strijd. Uiteindelijk was het voor Premier Kok belangrijker om de investering terug te verdienen.

Cruciaal besluit
“De openbare aanbesteding is een cruciaal besluit geweest voor het vervolg van dit dossier. Want daardoor werd de prijs voor het recht om op deze lijn te rijden enorm opgedreven. De NS bood uiteindelijk 178 miljoen euro per jaar. Dat was onrealistisch hoog en nooit terug te verdienen door NS”, zegt Andries van den Berg, auteur van De Opsporing, in Nieuwsuur.

Beknellende positie
Voor de aanschaf van de supersnelle trein sprak NS met diverse fabrikanten. Zowel Duitse als Franse bouwers waren niet geïnteresseerd. Deze beknellende positie van de NS zorgde ervoor dat de bouw van de Fyra in de richting van AnsaldoBreda werd gedreven.

NS kon niet ingrijpen
Uit het boek De Opsporing blijkt dat NS tijdens de bouw al op de hoogte was van de problemen. Door het bijzondere contract dat NS met AnsaldoBreda had, mocht NS zich echter tussentijds niet met de bouw van de trein bemoeien. Pas bij de aflevering van de Fyra kon men ingrijpen. De Fyra bleek toen zoveel mankementen te hebben, dat de trein binnen een paar weken van het spoor werd gehaald.

Bekijk ook;

Alstom dient miljoenenclaim in tegen NS vanwege Fyra-debacle

NS breidt capaciteit op hsl-netwerk flink uit

‘Fyra-treinen vijf jaar na Nederlands debacle terug op Italiaanse spoor’

“Fyra is geen wrak op wielen”

Zie ook: Het Fyra-debacle dondert verder – deel 1

en zie verder ook: De parlementaire enquêtecommissie Fyra 28.10.2015 – Eindrapport

en zie dan verder ook nog: De parlementaire enquêtecommissie Fyra 18.05.2015 van start

zie verder ook: Privatisering van o.a. ProRail en de NS een groot succes !! of niet ?? – deel 3

zie ook: Privatisering van o.a. ProRail en de NS een groot succes !! of niet ?? – deel 2

en zie ook: Privatisering van o.a. ProRail en de NS een groot succes !! of niet ?? – deel 1

zie dan ook: Privatisering van o.a. de NS een groot succes !! of niet ??

De nieuwe Brusseltreinen zullen grotendeels hetzelfde zijn als de Intercity Nieuwe Generatie-treinstellen ANP

NS bestelt definitieve vervanger Fyra

NOS 05.08.2019 De NS heeft achttien nieuwe treinen besteld die vanaf 2025 over het hogesnelheidstraject van Schiphol naar Brussel moeten rijden. Dat bevestigt een woordvoerder van het spoorwegbedrijf tegenover de NOS.

De treinen worden de definitieve vervanger van de Fyra, de mislukte hogesnelheidsdienst tussen Amsterdam en Brussel. Kort na de eerste rit met de Fyra in 2012 kwamen er allerlei gebreken aan het licht, waarna de NS de treinen van het spoor haalde. Het Fyra-debacle kostte de NS zo’n 67 miljoen euro.

Sindsdien rijden er tijdelijk Traxx-toestellen over het traject tussen Amsterdam en Brussel.

Vergelijkbaar met nieuwe intercity’s

De nieuwe Brusseltreinen zijn vergelijkbaar met de 79 snelle, binnenlandse Intercity Nieuwe Generatie-treinen (ICNG) die de NS drie jaar geleden voor 800 miljoen euro bestelde bij de Franse spoorfabrikant Alstom.

Die treinen moeten vanaf 2021 over het Nederlandse spoor rijden.

Aangepast voor Belgische spoor

Voor het Brusseltraject bestelde de NS in 2017 nog eens twee ICNG-treinstellen bij Alstom, met het doel deze aan te passen voor het Belgische spoor konden rijden.

Dat proces verliep soepel, waarna er nog eens achttien treinen zijn besteld bij de spoorfabrikant. Voor de Brusseltreinen betaalt de NS 200 miljoen euro.

Volgens het bedrijf kan de nieuwe treinvloot straks meer én sneller (snelheden tot 200 kilometer per uur) passagiers vervoeren naar Brussel.

Bekijk ook;

• Dit is de nieuwe intercity, hij rijdt vanaf 2021

Zes jaar na Fyra-debacle rijdt intercity Brussel nog steeds dramatisch

NOS 29.12.2018 De trein doet er in het spoorboekje nog altijd een uur langer over dan de Fyra (2’49 uur versus 1’51 uur), een lastminute-enkeltje is ruim 7 euro duurder en gemiddeld rijdt bijna 20 procent van de treinen van en naar Brussel niet op tijd. Voor reizigers die tussen de Randstad en Brussel pendelen is de treinrit sinds het Fyra-debacle er niet veel beter op geworden.

Bijna één op de vijf treinen komt dus met vertraging op het eindstation aan, maar daar blijft het niet bij. In de cijfers die de NS en de NMBS geven, is de uitval van treinen niet meegerekend. In Amsterdam kwam het afgelopen jaar zo’n 8 procent van alle treinen helemaal niet aan. Voor het traject van Amsterdam naar Brussel zijn de uitvalcijfers niet bekend.

De treinen naar Brussel kampen, zes jaar nadat de Fyra-treinen vanwege gebreken van het spoor werden gehaald, nog steeds met mankementen, zegt machinist Marjolein den Hertog. In de locomotief van één van de Brusseltreinen wijst ze naar alle schermen. “Het zou zomaar kunnen dat bijvoorbeeld de toetsen ineens niet bediend kunnen worden.

Of dat de schermen in één keer op zwart gaan. Dan moet ik een volledige reset doen. Dat is hetzelfde als dat de computer thuis volledig vastloopt.” Zo’n reset kost al snel 10 minuten, een flinke vertraging, vertelt Marjolein den Hartog in de video hieronder:

Video afspelen

‘De trein kan opeens uit het niets gaan remmen’

Twee uur kwijt

Daarnaast moet de trein regelmatig wisselen van spoortype. Hij rijdt stukken over het HSL-traject, maar ook stukken over het normale spoor. Daarbij wisselt de trein regelmatig van voltage, wat ook tot problemen kan leiden.

Dat merken reizigers. In de trein van Brussel naar Amsterdam hebben velen weleens vertragingen meegemaakt. “Bijna elk weekend eigenlijk. Het gebeurt echt zelden dat ik in één keer kan doorreizen,” zegt een Nederlandse jongen die in België studeert.

Een Vlaamse student die de trein neemt om van Antwerpen naar station Noorderkempen te reizen, zegt ook dat hij regelmatig met vertraging reist. “Meestal is dat een uur vertraging, maar soms vallen zelfs twee treinen achter elkaar uit. Dus dan ben je op een dag twee uur kwijt.”

De Intercity Brussel is de opvolger van de Fyra. Die trein reed in december 2012 en januari 2013 op het hogesnelheidstraject tussen Nederland en België. Het werd een drama. In de vijf weken dat de Fyra reed, viel de trein vaak uit. In de laatste week vielen er zelfs stukken van de trein af, waarop de trein van het spoor werd gehaald.

De vervangende trein naar Brussel doet een uur langer over de reis. De oude Benelux-trein werd weer van stal gehaald en reed in eerste instantie over het oude traject, via Roosendaal.

Sinds april rijdt de trein grotendeels over het hsl-traject, maar dat is nog geen succes. De NS waarschuwde al voor opstartproblemen, maar die problemen duren nu al meer dan een half jaar.

Retourtje voor 90 euro

Vooral reizigers in de spits hebben last van vertragingen. Op de website van de NS wordt de kans berekend dat je op tijd van Brussel in Amsterdam bent. In de spits is die kans gemiddeld maar 62%. Dat cijfer wordt berekend over de resultaten van de afgelopen drie maanden. Dat betekent dat de afgelopen tijd één op de drie spitstreinen vertraging had.

Het zijn slechte resultaten, vindt ook de NS. “We zijn zelf ook niet tevreden”, zegt NS-directeur internationaal Heike Luiten. Ze wijst er wel op dat er sinds de Fyra meer treinen naar Brussel rijden. Snelle, maar ook duurdere treinen naar Parijs en Londen, die een tussenstop maken in Brussel.

Luiten: “Het is echt een ander tijdperk dan een aantal jaar geleden. Momenteel rijden er al 32 treinen per dag naar Brussel en verder, dus er is echt iets veranderd. Maar de punctualiteit willen we echt beter hebben.”

Voor reizigers zijn de vertragingen extra wrang omdat de spoorwegmaatschappijen dit voorjaar veel ticketprijzen flink verhoogden. Een weekendretour kostte eerst 55 euro en nu 66 als je op tijd boekt. Koop je op het laatste moment een retourkaartje dan betaal je 90 euro.

Daar tegenover staat dat de trein van maandag tot en met donderdag wel goedkoper is, maar ook alleen als je een week vooraf boekt. Koop je je kaartje op het laatste moment, dan is een retourtje een paar euro duurder dan het oude tarief.

Volgens NS-directeur Luiten moesten weekendkaartjes duurder worden, omdat de trein in de weekenden vaak te vol zat. “Voorheen gaven we de hoogste korting op het tijdstip dat de meeste mensen in de trein zaten. Dat is onlogisch. We hopen dat mensen hun reis nu anders plannen.”

Resultaat is wel dat veel mensen meer betalen voor hun treinkaartje. Verbetering laat nog wel even op zich wachten. De NS heeft nieuwe treinen voor het traject besteld, maar die kunnen pas eind 2021 rijden.

Bekijk ook;

NS breidt capaciteit op hsl-netwerk flink uit

‘Fyra-treinen vijf jaar na Nederlands debacle terug op Italiaanse spoor’

“Fyra is geen wrak op wielen”