Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2024 !!! – deel 38 – Nieuw EU-klimaatdoel voor 2040: 90 procent minder CO2-uitstoot !!

Nieuw klimaatdoel voor 2040 moet Europa en wereld op koers brengen

De Europese uitstoot van broeikasgassen zou in 2040 90 procent onder het niveau van 1990 moeten liggen. Dat is dinsdag 06.02.2024 de aanbeveling van de Europese Commissie. Het gaat om een nieuw tussendoel dat de Europese Unie op weg moet helpen naar het al bestaande einddoel van een volledig klimaatneutrale samenleving, vanaf 2050.

“De laatste loodjes zijn het zwaarst, en daar moeten we dus voldoende ruimte voor over houden”, zegt hoogleraar klimaatbeleid Heleen de Coninck van de Technische Universiteit Eindhoven. Ze noemt het voorgestelde nieuwe klimaatdoel ambitieus, maar wijst erop dat het “aan de lage kant” zit van het advies van de Europese Wetenschappelijke Klimaatraad.

De klimaatraad stelde vorig jaar juni dat de EU tussen 2030 en 2050 nog maximaal 11 tot 14 miljard ton broeikasgassen zou kunnen uitstoten om in lijn te blijven met het doel om de opwarming te beperken tot 1,5 graden. Dat betekent dat de uitstoot van broeikasgassen in 2040 90 tot 95 procent onder het niveau van 1990 zou moeten zijn.

Kleine stap extra

Demissionair klimaatminister Rob Jetten staat achter het voorstel van de commissie: “Het is goed dat Eurocommissaris Wopke Hoekstra het wetenschappelijk advies volgt en inzet op 90 procent minder CO2-uitstoot in 2040. Dat creëert ook kansen voor nieuwe groeimarkten in een duurzame en circulaire economie.” Volgens Jetten gaat het voor Europa als geheel om een bescheiden extra inspanning: “Met het huidige Europese klimaatbeleid kom je in 2040 ook al snel op zo’n 88 procent reductie uit.”

Wat het reductiedoel voor 2040 precies zou moeten zijn, is best een ingewikkelde puzzel, zegt hoogleraar milieuverandering Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit Utrecht. De 90 procent reductie in de EU kan nog in lijn zijn met de 1,5 graden-ambitie van het klimaatakkoord van Parijs. Om onder die grens te blijven, zou de wereldwijde CO2-uitstoot in 2050 rond netto nul moeten uitkomen.

In Europa hebben we daarin een belangrijke rol, zegt Van Vuuren. “Niet alleen vanwege onze historische uitstoot, maar ook vanwege onze mogelijkheden om de uitstoot naar beneden te brengen. Dat maakt het vervolgens ook makkelijker voor andere landen om dit voorbeeld te volgen.”

Prijsdalingen en voorbeeld stellen

De waarde van een ‘Europees voorbeeld’ is steeds meer economisch. Door grootschalige investeringen in zon en wind, ook in andere grote economieën, wordt duurzame energie elk jaar goedkoper, net als bijvoorbeeld batterijtechnologie. Op termijn kan dit ook gelden voor groene waterstof en liggen er voor veel landen grote economische kansen in ambitieus klimaatbeleid. Hoe meer er wereldwijd geïnvesteerd wordt, hoe sneller dit proces verloopt.

De aanbeveling voor een nieuw Europees klimaatdoel heeft ook grote diplomatieke waarde. Binnen het VN-klimaatverdrag wordt van alle deelnemende landen gevraagd nieuwe, scherpere uitstootdoelen in te dienen voor 2035 (of 2040). De uiterste deadline voor deze nieuwe doelen is de klimaattop van 2025, in Brazilië.

Als de EU-lidstaten erin slagen om het in het komende jaar eens te worden over een doel voor 2040, hebben we daarmee het belangrijkste huiswerk gedaan voor die relatief belangrijke klimaattop. En dat kan weer gezien worden als een uitnodiging voor andere grote economieën om hetzelfde te doen.

“Als het doel eenmaal is aangenomen laten we zien dat we in de EU doen wat we zeggen. Bovendien kunnen we andere landen zo nog scherper aan de tand voelen over hun verantwoordelijkheid om emissies drastisch te verlagen”, zegt Anthony Agotha, klimaatgezant voor de Europese Unie.

Landbouw krijgt ruimte, industrie op kop

“Voor die tijd moeten we er Europa ook per land en per sector uit zien te komen”, zegt Van Vuuren. Op het laatste moment werd een tekst over verduurzaming van de Europese landbouw nog geschrapt uit het commissievoorstel.

Andere sectoren hebben al doelen waarmee ze in 2040 op kop zouden gaan, zegt De Coninck: “Het aantal emissierechten voor industrie en energie gaat volgens bestaande doelen in 2040 al naar nul. Voor woningen en vervoer is het voorstel om rond 2043 geen rechten meer in de markt te zetten. Hiermee vergeleken is het voorgestelde overkoepelende klimaatdoel nog mild.”

• Mogelijke doorbraak in Dubai: drie keer zoveel duurzame energie in 2030
• Zijn de klimaatambities van Eurocommissaris Hoekstra haalbaar?
• Europese Rekenkamer uit twijfels over halen van klimaatdoelen EU

meer:

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Meer: Klimaattop Dubai | NOS

Meer: klimaattop Dubai | Trouw

LiveBlog: Klimaatverandering nam sinds 2011 snel toe | Trouw

Meer: KNMI – KNMI’23-klimaatscenario’s

Meer: knmi klimaatscenario’s – Search (bing.com)

Meer: knmi klimaat – Search (bing.com)

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Lees: Onderzoek Aon: record van 380 miljard dollar schade in 2023 door natuurrampen | Aon  30.01.2024

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

nog meer:

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 37 – Internationale klimaatconferentie COP28

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 36 – Klimaatdoelen 2030 dichterbij ??

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 35 – Somber klimaatscenario KNMI !!

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 34 – versnelling nieuwe klimaatbeleid !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

nog veel meer:

Lees: Nederland loopt ‘klimaatrisico’s’, maar kan zich nu nog aanpassen | Klimaat | NU.nl 13.05.2024

Lees: Van alle klimaatrisico’s is waterschaarste voor Nederland het meest nijpend (nos.nl) 13.05.2024

Lees: Klimaat knijpt toevoer drinkwater af, PBL adviseert rem op ongebreideld gebruik | Binnenland | AD.nl 13.05.2024

Lees: Tientallen doden op Sumatra door overstromingen, rijstvelden bedekt onder dikke laag modder | Trouw 13.05.2024

Lees: Fokker wil samen met airBaltic waterstofvliegtuig bouwen | Economie | NU.nl 13.05.2024

Lees: Kennisinstituut EIB ziet te weinig mankracht om in 2050 van het gas af te zijn | Economie | NU.nl 13.05.2024

Lees: Gebrek werknemers in de bouw om Nederland van het gas te halen (businessinsider.nl) 13.05.2024

Lees; Dodental door overstromingen Brazilië stijgt naar 136, nog 125 mensen vermist | Buitenland | NU.nl 12.05.2024

Lees: Koude lavastroom en zware regenval teisteren dorpjes op Sumatra | NU.nl 12.05.2024

Lees: Opinie boerenorganisaties: ‘Minister Adema van Landbouw moet zich bij de feiten houden’ | Opinie | AD.nl 11.05.2024

Lees: Doden en stroomstoringen bij recordhittegolf in Mexico | Buitenland | AD.nl 11.05.2024

Lees: Klimaatactivisten maken barst in Londense vitrine Magna Carta, lijmen zich vast | Buitenland | Telegraaf.nl 10.05.2024

Lees: Ouderen breken uit protest vitrine van belangrijk Engels document | NU.nl 10.05.2024

Lees: Bejaarde klimaatactivisten gaan vitrine met historisch document te lijf in Londen (nos.nl) 10.05.202

Lees: Stikstofprobleem Schiphol opgelost, maar boer Remco kan nog steeds kan geen kant uit | Binnenland | AD.nl 09.05.2024

Lees: Protest tegen Teslafabriek bij Berlijn breidt zich uit: ‘Dit gaat om meer dan water’ (nos.nl) 09.05.2024

Lees: Venezuela heeft geen gletsjers meer, laatste slinkt tot grootte van 2 voetbalvelden | Buitenland | NU.nl 09.05.2024

Lees: Tropische gletsjers Zuid-Amerika smelten in rap tempo (msn.com) 09.05.2024

Lees: Venezuela verliest als eerste land ter wereld alle “eeuwige sneeuw”: laatste gletsjer is weggesmolten (msn.com) 09.05.2024

Lees: Shell zet streep door groene ambities: “Als lemmingen naar de afgrond” (welingelichtekringen.nl) 08.05.2024

Lees: Biden probeert stemmen van jonge kiezers te winnen met klimaatbeleid (businessinsider.nl) 08.05.2024

Lees: Biden benadrukt zijn ‘groene prestaties’ om jonge kiezers te trekken – maar die hebben geen idee wat de president heeft gedaan voor het klimaat (msn.com) 08.05.2024

Lees: Druk van aandeelhouders op BP om klimaatdoelen te verzwakken (businessinsider.nl) 06.05.2024

Lees: Komt het door Europeanen als de wereld vergaat? (msn.com) 04.05.2024

Lees: Wanneer vliegen we zonder kerosine? Dit zijn de belangrijkste alternatieven (nos.nl) 04.05.2024

Lees: Waarom renure geen significante broeikasgasreductie oplevert (msn.com) 04.05.2024

Lees: XR wil Brussel blokkeren: welke rol speelt EU in afbouw fossiele subsidies? | Klimaat | NU.nl 04.05.2024

Lees: Ellende door nieuwe milieu-eisen: ’Bouw van half miljoen woningen op losse schroeven’ (msn.com) 04.05.2024

Lees: Ellende door nieuwe milieu-eisen: ’Bouw van half miljoen woningen op losse schroeven’ (welingelichtekringen.nl) 04.05.2024

Lees: Driekwart boeren wapent zich tegen grilliger klimaat | Klimaat | AD.nl 03.05.2024

Lees: Klimaatprotesten voeren boventoon bij aandeelhoudersvergadering Unilever (msn.com) 03.05.2024

Lees: Live klimaat: Klimaatplan van Britse regering opnieuw onwettig verklaard | Trouw 03.05.2024

Lees: Eneco moet ‘vage’ claim over klimaatneutraliteit uit reclames verwijderen | Economie | NU.nl 02.05.2024

Lees: Miljarden blijven binnenstromen bij Shell ondanks lagere gasprijs | Economie | NU.nl 02.05.2024

Lees: Albert Heijn stopt bloedplasma in gehakt: ‘Als je iets voor klimaat wil doen, moet je minder vlees eten’ | Binnenland | AD.nl 30.04.2024

Lees: Helft ‘duurzame’ beleggingsfondsen investeert in fossiel | BNR Nieuwsradio 30.04.2024

Lees: Helft van ‘duurzame’ beleggingsfondsen investeert nog in olie en gas | Klimaat | NU.nl 30.04.2024

Lees: Bijna helft van de groene fondsen in Europa steekt geld in fossiele sector | de Volkskrant 30.04.2024

Lees: EU onderzoekt misleidende groene claims van twintig vliegmaatschappijen (nos.nl) 30.04.2024

Lees: KLM frustreert Parijse klimaatdoelen met frequent flyer programma | Trouw 30.04.2024

Lees: Advocate: niet zeker of stikstofvergunning Schiphol overeind blijft | BNR Nieuwsradio 30.04.2024

Lees: Massaclaim van 3 miljard tegen Staat om Schiphol ‘in aantocht’ | Binnenland | AD.nl 30.04.2024

Lees: Natuurvergunning Schiphol is juridisch onhoudbaar, en minister was daarvoor gewaarschuwd | de Volkskrant 30.04.2024

Lees: Kamer boos: minister versoepelde stikstofregels voor natuurvergunning Schiphol | Binnenland | AD.nl 30.04.2024

Lees: ‘Gevoel van oneerlijkheid in Kamer’ door soepele stikstofregels Schiphol | BNR Nieuwsradio

Lees: Kabinet sprong soepeler om met stikstofregels voor vergunning Schiphol | Politiek | NU.nl 30.04.2024

Lees: NRC: kabinet versoepelde stikstofregels speciaal voor Schiphol (nos.nl) 30.04.2024

Lees: ‘Kabinet versoepelde stikstofregels exclusief voor Schiphol’ | RTL Nieuws | RTL.nl 30.04.2024

Lees: 7 projecten krijgen subsidie voor de productie van volledig hernieuwbare waterstof | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 29.04.2024

Lees: Klacht tegen advertenties voor ‘duurzame’ cruises: ‘Dat bestaat niet’ | Klimaat | NU.nl 29.04.2024

Lees: ‘Kabinet versoepelde stikstofregels exclusief voor Schiphol’ | RTL Nieuws | RTL.nl 29.04.2024

Lees: ‘Kabinet versoepelde stikstofregels exclusief voor Schiphol’ (msn.com)29.04.2024

Lees: Aardappels uit Nederland of rijst uit Azië: wat kun je beter eten voor het klimaat? | Trouw 29.04.2024

Lees: Miljoenen voor meer natuurbrandpreventie in Nederland | Trouw 29.04.2024

Lees: Extreme hittegolf in Azië (welingelichtekringen.nl) 29.04.2024

Lees: G7-landen akkoord over sluiten kolencentrales voor 2036 | Trouw 29.04.2024

Lees: G7-landen akkoord over sluiting kolencentrales voor 2036 | RTL Nieuws | RTL.nl 29.04.2024

Lees: G7-landen akkoord over sluiten kolencentrales voor 2036 | Economie | NU.nl 29.04.2024

Lees: Protesten barsten los in Italië terwijl G7 ministers bijeenkomen om klimaatcrisis te bespreken (msn.com) 29.04.2024

Lees: Hoe modderhuizen in woestijnstad Niger beschermen tegen klimaatverandering (nos.nl) 28.04.2024

Lees: Is kweekvlees duurzamer dan ‘normaal’ vlees? | Klimaat | NU.nl 28.04.2024

Lees: Europese Hof kraakt toelating pesticiden: weg met de oude protocollen | Trouw 28.04.2024

Lees: Vast in de modder: nijlpaarden dreigen te sterven door enorme droogte in Botswana | Buitenland | AD.nl 26.04.2024

Lees: Kabinet start onderhandelingen met Tata Steel om tot maatwerkafspraak te komen | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 26.04.2024

Lees: Bedrijven leven wet tegen luchtvervuiling massaal niet na (welingelichtekringen.nl) 26.04.2024

Lees: Bedrijven houden zich niet aan nieuwe regels tegen luchtvervuiling (nos.nl) 26.04.2024

Lees: Batterijen moeten cruciale rol gaan spelen bij aanpak van klimaatcrisis | Economie | NU.nl 25.04.2024

Lees: Spanning stijgt bij ‘keiharde’ onderhandelingen over VN-plasticverdrag | Klimaat | NU.nl 25.04.2024

Lees: Een handvol bedrijven bepaalt de hoeveelheid plastic afval op aarde | Trouw 25.04.2024

Lees: Unilever-topman predikt ‘realistische’ duurzaamheidsdoelen (msn.com) 25.04.2024

Lees: Taliban voor het eerst in gesprek over klimaatverandering: ’We moeten het depolitiseren’ | Buitenland | Telegraaf.nl 25.04.2024

Lees: Opnieuw grote zorgen over staat van Veluwe, grootschalige aanpak is nodig | Binnenland | NU.nl 25.04.2024

Lees: Gezondheidsraad wil dat chemische stoffen in de mens zelf gemeten worden | Trouw 25.04.2024

Lees: Wettelijk stikstofdoel voor 2025 halen? Dat is ‘maatschappelijk ontwrichtend’, vindt de overheid | Trouw 25.04.2024

Lees: Greenpeace wil snel minder stikstof, Staat bang voor ontwrichting Nederland | Stikstof | NU.nl 25.04.2024

Lees: Greenpeace wil dat overheid giftige uitstoot industrie zelf meet (msn.com) 25.04.2024

Lees: Overheid heeft slecht zicht op blootstelling Nederlanders aan chemische stoffen | Gezondheid | NU.nl 25.04.2024

Lees: Gezondheidsraad: geen zicht op blootstelling chemische stoffen | Binnenland | Telegraaf.nl 25.04.2024

Lees: Nederlandse staat voor rechtbank gedaagd om PFAS-verontreiniging | RTL Nieuws | RTL.nl 25.04.2024

Lees: Aanklacht tegen staat voor verontreiniging en gezondheidsschade door PFAS (nos.nl) 25.04.2024

Lees: Rechtszaak tegen Nederlandse Staat om PFAS-vervuiling (nos.nl) 25.04.2024

Lees: Overijssel trekt bemestingsverbod door om PAS-melders te helpen (msn.com) 25.04.2024

Lees: Steun in Kamer voor mestplannen Adema: ‘Anders geen knip voor de neus waard’ | Politiek | NU.nl 25.04.2024

Lees: Voorzichtig groen licht Tweede Kamer voor mestplannen Adema (nos.nl) 25.04.2024

Lees: Tweede Kamer steunt plannen minister Adema om uit mestcrisis te komen | Politiek | AD.nl 25.04.2024

Lees: Kamermeerderheid omarmt plannen tegen mestoverschotten van minister Adema | RTL Nieuws | RTL.nl 25.04.2024

Lees: Adema krijgt steun voor ’zuur’ mestpakket: boeren worden uitgekocht en mes gaat diep in veestapel | Binnenland | Telegraaf.nl 25.04.2024

Lees: Wie meer geld te besteden heeft, maakt vaak minder duurzame keuzes | Klimaat | NU.nl 24.04.2024

Lees: Mensen met lagere inkomens leven duurzamer (msn.com) 24.04.2024

Lees: Te veel én te weinig water: Nederland staat voor grote uitdagingen | Klimaat | NU.nl 24.04.2024

Lees: Deltares: deze eeuw meer wateroverlast en groter zoetwatertekort (nos.nl) 24.04.2024

Lees: Bloeiende planten verdwijnen uit Nederlandse natuur door tekort aan insecten (nos.nl) 24.04.2024

Lees: Nederland verliest planten die afhankelijk zijn van bestuiving door insecten | Tech en Wetenschap | NU.nl 24.04.2024

Lees: Rechtszaak tegen Nederlandse Staat om PFAS-vervuiling (nos.nl) 24.04.2024

Lees: Elf organisaties slepen Nederlandse Staat voor de rechter om pfas-vervuiling | Binnenland | NU.nl 24.04.2024

Lees: Een beetje kunstmest en een beetje minder vlees (msn.com) 24.04.2024

Lees: Alternatieve kunstmest mogelijk eind dit jaar toegestaan (msn.com) 24.04.2024

Lees: LTO-voorzitter legt zich niet neer bij afschaffing uitzonderingspositie voor mest: ‘Nieuwe wind in Europa’ | Binnenland | AD.nl 24.04.2024

Lees: Boerenorganisaties komen met eigen ‘crisisplan’ voor mestproblematiek (nos.nl) 24.04.2024

Lees: Boeren hopen met eigen mestplan op laatste strohalm, kans is groot dat ze misgrijpen | Trouw 24.04.2024

Lees: Mestplan van agrarische clubs: krimp veestapel tegen vergoeding (businessinsider.nl) 24.04.2024

Lees: Klimaatneutraal in 2050? Dan moet álles op de schop | RTL Nieuws | RTL.nl 24.04.2024

Lees: Nederland klimaatneutraal in 2050? In theorie kan het (businessinsider.nl) 24.04.2024

Lees: Klimaatneutraal in 2050: het kan, maar Nederland moet wel vol aan de bak (nos.nl) 24.04.2024

Lees: Klimaatneutraal in 2050: het kan, maar Nederland moet wel vol aan de bak (nos.nl) 23.04.2024

Lees: Klimaatneutraal in 2050? Dan moet álles op de schop | RTL Nieuws | RTL.nl 23.04.2024

Lees: Klimaatneutraal in 2050? Dan moet álles op de schop (msn.com) 23.04.2024

Lees: Nederland kan klimaatneutraal zijn in 2050: ‘Eigenlijk wel een verrassing’ | Klimaat | NU.nl 23.04.2024

Lees: Wereldprimeur glastuinbouw: ‘Kas die CO2 ‘vangt’ uit buitenlucht’ – Omroep West 23.04.2024

Lees: Voorstel boeren: vrijwillige krimp melkvee om lucht te geven in mestcrisis | Binnenland | AD.nl 23.04.2024

Lees: Waarom Europa twee keer zo hard opwarmt als de rest van de wereld | NU.nl 23.04.2024

Lees: 2023 was het jaar van weerextremen, schade geschat op 13,4 miljard euro (nos.nl) 22.04.2024

Lees: 2023 was jaar van extreem weer: ‘Ernst van gebeurtenissen neemt toe’ | Binnenland | NU.nl 22.04.2024

Lees: Europa beleefde jaar vol klimaatrampen, diverse records verbroken (msn.com) 22.04.2024

Lees: Europa beleefde jaar vol klimaatrampen, diverse records verbroken (welingelichtekringen.nl) 22.04.2024

Lees: Manifest van alle provinciale BBB-fracties over ‘mestcrisis’ (msn.com) 22.04.2024

Lees: Klimaatprotest in aanloop naar aandeelhoudersvergadering ING (msn.com) 22.04.2024

Lees: Milieudefensie ‘teleurgesteld’ over antwoord ING, laat organisatie ‘geen keus’ in stap naar rechter | Economie | AD.nl 22.04.2024

Lees: ING laat Milieudefensie ‘geen keus’ in stap naar rechter (msn.com) 22.04.2024

Lees: Ruimer mestbeleid? Nederlandse boeren hoeven niet te rekenen op coulance van Brussel | Trouw 21.04.2024

Lees: Meer dan honderd demonstranten lopen ‘voor schone lucht’ bij Tata Steel (nos.nl) 21.04.2024

Lees: Unilever zwakt duurzaamheidsdoel voor plastic af (welingelichtekringen.nl) 21.04.2024

Lees: Unilever schroeft duurzame ambities terug | Trouw 20.04.2024

Lees: Schiphol koopt weer stikstofrechten van boeren, ditmaal voor luchthaven Rotterdam | de Volkskrant 19.04.2024

Lees: Schiphol koopt weer stikstofrechten vanwege ontbreken vergunning in Rotterdam | Economie | NU.nl 19.04.2024

Lees: Alternatief voor kunstmest stapje dichterbij voor Nederlandse boeren: ’Fantastisch nieuws’ | Binnenland | Telegraaf.nl 19.04.2024

Lees: Groeiende druk op Tata Steel om verouderde kooksgasfabriek te sluiten | Trouw 19.04.2024

Lees: Greenpeace vindt dat Unilever zich moet schamen (msn.com) 19.04.2024

Lees: Unilever schroeft duurzame ambities terug | Trouw 19.04.2024

Lees: Unilever zwakt duurzame doelen flink af | Economie | NU.nl 19.04.2024

Lees: Plastic gaat zorgen voor wereldwijde CO2-explosie: ‘Gevolgen voor al het leven’ (msn.com) 19.04.2024

Lees: Plastic gaat zorgen voor wereldwijde CO2-explosie: ‘Gevolgen voor al het leven’ | RTL Nieuws | RTL.nl 19.04.2024

Lees: Schade van klimaatverandering stijgt volgens onderzoek naar biljoenen euro’s | Economie | NU.nl 18.04.2024

Lees: Schade klimaatverandering loopt volgens onderzoek in de biljoenen (msn.com) 18.04.2024

Lees: Streep door gaswinning bij Schiermonnikoog om stikstofuitstoot | Klimaat | NU.nl 18.04.2024

Lees: Rechter zet streep door vergunning gasproject Schiermonnikoog (nos.nl) 18.04.2024

Lees: Rechter staat gaswinning bij Schiermonnikoog voorlopig niet toe: vergunning vernietigd | Schiermonnikoog | AD.nl 18.04.2024

Lees: Tweede Kamer dreigt Rob Jettens torenhoge CO2-taks in prullenbak te werpen | Binnenland | Telegraaf.nl 17.04.2024

Lees: Koraal verbleekt over hele wereld door opwarmende oceanen | Buitenland | NU.nl 16.04.2024

Lees: De minister krijgt nul op rekest over de mest, dus gaan de boeren zelf maar naar Brussel | Trouw 16.04.2024

Lees: Boeren protesteren weer in Brussel: Nederland telt te veel koeienvlaaien | Binnenland | AD.nl 16.04.2024

Lees: Albert Heijn gaat CO2-uitstoot vermelden op productverpakkingen | RTL Nieuws | RTL.nl 16.04.2024

Lees: Albert Heijn komt met uitstoot op producten en met runderkipgehakt (msn.com) 16.04.2024

Lees: Albert Heijn geeft bij eigen producten aan wat de CO2-uitstoot is (businessinsider.nl) 16.04.2024

Lees: Terug naar 130 km/uur: wat kost het de automobilist en de schatkist, en hoe zit het met de stikstof? | Binnenland | AD.nl 16.04.2024

Lees: Nederland pleit in Europa voor regels rondom duurzame koolstof chemische industrie | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 16.04.2024

Lees: EU moet grondstoffentekort oplossen, vinden economen (businessinsider.nl) 16.04.2024

Lees: Dit zijn de landen die de meeste kans maken om klimaatverandering te overleven (msn.com) 15.04.2024

Lees: Dit dorp in Wales zal verdwijnen door klimaatverandering (msn.com) 15.04.2024

Lees: 900 miljoen euro voor verduurzaming gebouwde omgeving | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 15.04.2024

Lees: Industrie gaat meer betalen voor CO2-uitstoot (nos.nl) 15.04.2024

Lees: Zware industrie gaat fors meer betalen voor CO2-uitstoot en gebruik van aardgas | Klimaat | NU.nl 15.04.2024

Lees: Kleine boeren voerden geen mest af en worden door nieuwe regels hard geraakt | Binnenland | NU.nl 15.04.2024

Lees: Boeren te maken met nieuwe crisis: ‘Van de pot gerukt!’ | Video | Telegraaf.nl 15.04.2024

Lees: Tata Steel blijft grootste CO2-uitstoter: meer klimaatimpact dan alle kolencentrales | Klimaat | NU.nl 15.04.2024

Lees: Recorddaling CO2-emissie van Nederlandse grote uitstoters, behalve in luchtvaart (nos.nl) 15.04.2024

Lees: Recorddaling CO2-uitstoot industrie, alleen stijging in luchtvaart | Binnenland | AD.nl 15.04.2024

Lees: Grootste daling CO2-uitstoot Nederlandse industrie ooit in 2023 (businessinsider.nl) 15.04.2024

Lees: Recorddaling CO2-uitstoot industrie, met name in energiesector (msn.com) 15.04.2024

Lees: Recorddaling CO2-uitstoot industrie, met name in energiesector (msn.com) 15.04.2024

Lees: Recorddaling CO2-uitstoot industrie, met name in energiesector (welingelichtekringen.nl) 15.04.2024

Lees: Waarom melkveehouders (verder) in de knel komen door de mestcrisis | RTL Nieuws 15.04.2024

Lees: Waarom melkveehouders (verder) in de knel komen door de mestcrisis (msn.com) 15.04.2024

Lees: Nederland nu letterlijk op de kaart als waterstofland (msn.com) 15.04.2024

Lees: Energie besparen? TNO ziet een grote rol voor kleine bedrijventerreinen (msn.com) 14.04.2024

Lees: Honderden miljoenen extra aan subsidie voor warmtenetten (nos.nl) 14.04.2024

Lees: VVD wilde terecht geen politiek besluit over verbod glyfosaat (msn.com) 14.04.2024

Lees: D66 wil opheldering kabinet over besluit onkruidverdelger (msn.com) 14.04.2024

Lees: Landbouwminister wilde verbod op onkruidverdelger, maar kabinet had bezwaar | Politiek | NU.nl 14.04.2024

Lees: Minster Adema wilde glyfosaat (oorzaak van Parkinson en kanker) verbieden, maar dat mocht niet van de VVD (welingelichtekringen.nl) 14.04.2024

Lees: Knuppel in het hoenderhok: BBB eist opschorten mestmaatregelen | Binnenland | Telegraaf.nl 14.04.2024

Lees: BBB in gesprek met EU-commissaris over terugkeer uitrijden mest (msn.com) 14.04.2024

Lees: Een beetje kunstmest en een beetje minder vlees (msn.com) 14.04.2024

Lees: Waarom moeten we elektrisch rijden als e-fuel een klimaatneutraal alternatief is? Dit zijn de addertjes onder het gras (msn.com) 14.04.2024

Lees: Nieuwe techniek moet de productie van waterstof goedkoper maken (msn.com) 14.04.2024

Lees: Bouw waterstoffabrieken loopt vertraging op: ‘Iedereen wacht op elkaar’ | Klimaat | NU.nl 13.04.2024

Lees: Groot CO2-opslagproject Porthos gestart met eerste boring (msn.com) 13.04.2024

Lees; CO2 van industrie wordt afgevangen en opgeslagen onder Noordzee (nos.nl) 13.04.2024

Lees: Rechter doet op 12 november uitspraak in hoger beroep klimaatzaak Shell | de Volkskrant 12.04.2024

Lees: Verwijten vliegen over en weer op laatste dag van hoger beroep in Shell-zaak | Klimaat | NU.nl 12.04.2024

Lees: Olie- en gasreserves zeepbel? ‘Laten zitten als we klimaatdoelen willen halen’ (nos.nl) 12.04.2024

Lees: Melkveehouders kunnen mest niet kwijt: ‘Lol van het boeren is er voor velen wel af’ | Binnenland | AD.nl 12.04.2024

Lees: Wat de Zwitserse ‘klimaatsenioren’ betekenen voor de Shell-zaak hier | Binnenland | NU.nl 11.04.2024

Lees: Krimpende gletsjers vooral probleem voor landbouw Azië (msn.com) 11.04.2024

Lees: Milieuclub: ‘Illegale ontbossing en landroof in ketens van H&M en Zara’ | Klimaat | NU.nl 11.04.2024

Lees: Grote bedrijven die veel CO2 uitstoten gaan fors meer betalen | RTL Nieuws 11.04.2024

Lees: Platform hoopt op eerlijk klimaatbeleid van een ‘moedig kabinet’ (msn.com) 11.04.2024

Lees: Zeeuwen tegen minister: ‘Nieuwe kerncentrales? Dan onder onze voorwaarden’ | Klimaat | NU.nl 10.04.2024

Lees: Zeeland stelt ‘keiharde’ eisen en voorwaarden aan bouw van nieuwe kerncentrales | de Volkskrant 10.04.2024

Lees: Met een Zeeuwse delegatie mee naar Den Haag: ‘Deze voorwaarden geven uiting aan de zorgen die er leven’ | Den Haag | AD.nl 10.04.2024

Lees: Zeeuwen laten kabinet weten: geen horizonvervuiling bij kerncentrale Borsele (nos.nl) 10.04.2024

Lees: Haags Klimaatakkoord: honderd partijen sluiten ‘deals’ om stad te verduurzamen (denhaagcentraal.net) 10.04.2024

Lees: Klimaatakkoord moet Den Haag schoner, duurzamer en groener maken – Omroep West 10.04.2024

Lees: De klimaatvoetafdruk van uw broodbeleg: CO2-uitstoot van (pinda)kaas is 8x zo hoog als honing (en hoe doet humus het?) (msn.com) 10.04.2024

Lees: De klimaatvoetafdruk van uw broodbeleg: CO2-uitstoot van (pinda)kaas is 8x zo hoog als honing (en hoe doet humus het?) (welingelichtekringen.nl) 10.04.2024

Lees: Koffie en cacao oogsten slinken door klimaatverandering | Uit andere media | NU.nl 10.04.2024

Lees: Europees Hof verklaart klimaatmaatregelen tot mensenrecht (msn.com) 10.04.2024

Lees: Onderzoek: klimaatdoelstellingen van tientallen grote bedrijven niet ambitieus genoeg (msn.com) 10.04.2024

Lees: Uitgelekt mestpakket verhoogt druk op formerende vier | Binnenland | Telegraaf.nl 10.04.2024

Lees: BBB’er laat EU-klimaatdoel 2050 in verkiezingsdebat los (msn.com) 09.04.2024

Lees: Klimaatbureau meet warmterecord na warmterecord. Hoe erg is dat? | Trouw 09.04.2024

Lees: Reacties op klimaatvonnis Europees Hof: ‘Onderschat de impact hiervan niet’ (nos.nl) 09.04.2024

Lees: Greta Thunberg: uitspraak Europees hof in klimaatzaak pas begin (msn.com) 09.04.2024

Lees: Milieubeschermers noemen klimaatuitspraak belangrijk en bepalend (msn.com) 09.04.2024

Lees; De winst van de Zwitserse ‘klimaatoma’s’ heeft grote gevolgen | Trouw 09.04.2024 09.04.2024

Lees: Pyrrusoverwinning voor ’klimaatoma’s’: ’Klimaatactivisten kunnen geen doelen afdwingen’ | Buitenland | Telegraaf.nl 09.04.2024

Lees: Historische Europese uitspraak: Zwitserse senioren winnen klimaatzaak | Klimaat | NU.nl 09.04.2024

Lees: Zwitserse vrouwen krijgen gelijk in klimaatzaak bij mensenrechtenhof (nos.nl) 09.04.2024

Lees: Zwitserse vrouwen krijgen gelijk in klimaatzaak bij mensenrechtenhof – Omroep West 09.04.2024

Lees: Europees hof: laks klimaatbeleid schendt mensenrechten (msn.com) 09.04.2024

Lees: Europees hof: laks klimaatbeleid schendt mensenrechten | RTL Nieuws 09.04.2024

Lees: Europees Hof geeft Zwitserse senioren gelijk in historische klimaatzaak: mensenrechten geschonden | Buitenland | AD.nl 09.04.2024

Lees: Europees hof oordeelt dat mensenrechten worden geschonden door te weinig klimaatmaatregelen (welingelichtekringen.nl) 09.04.2024

lees: Mensenrechtenhof doet uitspraak in drie klimaatzaken | Buitenland | Telegraaf.nl 09.04.2024

lees: Belangrijk klimaatvonnis: is te weinig actie een schending van de mensenrechten? (nos.nl) 09.04.2024

lees: Rechter hakt knoop door: schendt gebrekkig klimaatbeleid onze mensenrechten? | Klimaat | NU.nl 09.04.2024

Lees: ABN: Klimaatverandering vormt een groot risico voor Nederlandse bedrijven (msn.com) 09.04.2024

Lees: ABN: Klimaatverandering vormt een groot risico voor Nederlandse bedrijven | RTL Nieuws

Lees: ABN AMRO: klimaat groeiend risico Nederlandse voedingsindustrie (msn.com) 09.04.2024

Lees: Adema ‘misschien kwaad’ op Kamerleden die mestplannen niet delen (msn.com) 09.04.2024

Lees: Landbouw is het fundament voor een duurzaam voedselsysteem (msn.com) 09.04.2024

Lees: Formerende partijen zeggen geen nee tegen mestplannen Adema (msn.com) 09.04.2024

LEES: Meer budget en langere openstelling voor vrijwillige beëindigingsregelingen veehouderij | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 08.04.2024

Lees: Wetenschappers: het is veel te warm op Antarctica | Buitenland | Telegraaf.nl 08.04.2024

Lees: Duizenden meteorieten verdwijnen in Antarctisch ijs door klimaatverandering | Klimaat | NU.nl 08.04.2024

Lees: Europese Commissie keurt staatssteun goed voor boeren die stoppen (msn.com) 08.04.2024

Lees: Milieudefensie gaat weer naar aandeelhoudersvergaderingen (msn.com) 08.04.2024

Lees: Economen kritisch over plan om Tata Steel IJmuiden te redden met miljarden overheidssteun (msn.com) 08.04.2024

Lees: Er zijn er al miljoenen, maar klimaatvluchtelingen bestaan niet | RTL Nieuws 08.04.2024

Lees: Minister Adema zegt het nu keihard: voor intensieve melkveebedrijven geen toekomst meer | Trouw 07.04.2024

Lees: Er komt kou en misschien zelfs sneeuw aan vanaf de Noordpool (welingelichtekringen.nl) 07.04.2024

Lees: Het is de warmste 6 april ooit gemeten (msn.com) 06.04.2024

Lees: Eerste warme dag van het jaar is een feit: 20,1 graden in De Bilt | Binnenland | AD.nl 06.04.2024

Lees: Eerste lokale zomerse dag van het jaar, ook warmste 6 april ooit | Binnenland | NU.nl 06.04.2024

Lees: Zomer begin april: in oosten en zuiden meer dan 25 graden (nos.nl) 06.04.2024

Lees: Het is officieel: vandaag is de warmste 6 april ooit gemeten | RTL Nieuws 06.04.2024

Lees: Eerste landelijke warme dag een feit, lokaal wordt het ook nog zomers warm | Binnenland | NU.nl 06.04.2024

Lees: Het is officieel: vandaag is de warmste 6 april ooit gemeten (msn.com) 06.04.2024

Lees: 400 arrestaties bij mislukte blokkade A12, Greta Thunberg twee keer opgepakt | Binnenland | NU.nl 06.04.2024

Lees: 400 arrestaties bij blokkades Extinction Rebellion in Den Haag | RTL Nieuws 06.04.2024

Lees: Klimaatactivist Greta Thunberg voor de tweede keer opgepakt bij wegblokkade Extinction Rebellion – Den Haag FM 06.04.2024

Lees: Greta Thunberg twee keer opgepakt bij wegblokkade XR Den Haag | RTL Nieuws 06.04.2024

Lees: Klimaatactivist Greta Thunberg tot twee keer toe opgepakt bij XR-demo Den Haag (nos.nl) 06.04.2024

Lees: Greta Thunberg duikt na arrestatie vrijwel direct opnieuw op bij protest Den Haag en wordt weer opgepakt | Binnenland | Telegraaf.nl 06.04.2024

Lees: Greta Thunberg opgepakt bij mislukte blokkade A12, vrijgelaten en wéér opgepakt | Binnen- en buitenland | NU.nl 06.04.2024

Lees: Greta Thunberg na aanhouding bij nieuwe XR-blokkade in Den Haag (welingelichtekringen.nl) 06.04.2024

Lees: VIDEO: Klimaatactivist Greta Thunberg twee keer opgepakt bij wegblokkade – Omroep West 06.04.2024

Lees: Activisten blokkeren meerdere wegen, behalve A12 in Den Haag | NU.nl 06.04.2024

Lees: Snelwegblokkade mislukt, klimaatdemonstranten zitten wel uren op andere wegen – Omroep West 06.04.2024

Lees: Greta Thunberg opgepakt bij wegblokkade in Den Haag (welingelichtekringen.nl)

Lees: Zien: klimaatactivist Greta Thunberg opgepakt in Den Haag | Video | Telegraaf.nl 06.04.2024

Lees: Politie houdt klimaatdemonstranten tegen bij Utrechtsebaan, andere weg wel geblokkeerd – Den Haag FM 06.04.2024

Lees: Irritatie op zomerse stranddag: activisten XR willen met Greta Thunberg weg naar Scheveningen blokkeren | Binnenland | Telegraaf.nl 06.04.2024

Lees: Tijdens de Shell-zaak spreekt ook Milieu en Mens | Uit andere media | NU.nl 06.04.2024

Lees: Adema komt met mestplannen: ‘situatie buitengewoon urgent’ (msn.com) 05.04.2024

Lees: Mogelijk brede uitkoopregeling boeren tegen mestcrisis: ‘Geen pijnloze oplossing’ | Politiek | NU.nl 05.04.2024

Lees: ‘Gefrustreerde’ landbouwminister brengt mestplannen toch naar buiten (nos.nl) 05.04.2024

Lees: Van der Plas gevaarlijk voor boeren: zonder warme sanering kan het slecht aflopen met heel veel boeren (welingelichtekringen.nl) 05.04.2024

Lees: Ongekende daling Europese CO2-uitstoot door groei wind- en zonne-energie | Economie | NU.nl 04.04.2024

Lees: Plan opkoopregeling boeren op de tocht: formerende partijen vragen minister Adema te wachten | Binnenland | Telegraaf.nl 04.04.2024

Lees: Groen staal van Tata IJmuiden valt of staat met steun van overheid (businessinsider.nl) 04.04.2024

Lees: Milieudefensie: ‘Uitstoot Shell moet omlaag, juist omdat oliesector stilzit’ | Klimaat | NU.nl 04.04.2024

Lees: Klimaatzaak tegen Shell: dit zijn de grote meningsverschillen tussen de partijen | RTL Nieuws 04.04.2024

Lees: Steengruis dat CO2 afvangt en de bodem vruchtbaarder maakt (msn.com) 03.04.2024

Lees: Waar Nederland verzuimt tot strenger mestbeleid te komen, grijpt Europa nu in | Trouw 03.04.2024

Lees: Shell vindt CO2-plicht te ver gaan én inefficiënt: ‘Eerst kolencentrales dicht’ | Klimaat | NU.nl 03.04.2024

Lees: Shell: verplichting voor ons staat haaks op klimaataanpak EU (msn.com) 03.04.2024

Lees: Minister Adema werkt aan langdurige stoppersregeling voor alle boeren (nos.nl) 03.04.2024

Lees: Nieuwe opkoopregeling om veestapel drastisch in te krimpen (welingelichtekringen.nl) 03.04.2024

Lees: Extinction Rebellion: ‘Greta Thunberg is zaterdag bij A12-blokkade’ | Den Haag | AD.nl 02.04.2024

Lees: Greta Thunberg zaterdag bij A12-blokkade Extinction Rebellion | Binnenland | Telegraaf.nl 02.04.2024

Lees: Klimaatverandering laat de aarde minder snel draaien, wat nu? (msn.com) 02.04.2024

Lees: Boeren naar Brussel om mestcrisis, al lijkt de EU niet te vermurwen | Trouw 02.04.2024

Lees: Hoe Europees mestbeleid de Nederlandse veestapel kan decimeren. ‘Zo komt de halvering dichtbij’ | Trouw 02.04.2024

Lees: ‘Bezorgde grootvader’ mengt zich in klimaatrechtszaak: ‘Vonnis ondermijnt onze democratie’ | Binnenland | AD.nl 02.04.2024

Lees: Schrikbeelden botsen in Shell-zaak: onleefbare wereld of nieuwe energiecrisis? | Klimaat | NU.nl 02.04.2024

Lees: Milieudefensie: ‘Shell ondermijnt klimaatbeleid en mag zich niet langer verschuilen’ | Binnenland | AD.nl 02.04.2024

Lees: Milieudefensie bij zaak tegen Shell: rechter is laatste bastion (msn.com) 02.04.2024

Lees: Shell: klimaatvonnis heeft veel gevolgen, maar helpt klimaat niet (msn.com) 02.04.2024

Lees: Hoger beroep klimaatzaak tegen Shell ‘wereldwijd uniek’ | RTL Nieuws 02.04.2024

Lees: Hoger beroep Shell vs Milieudefensie: wie is verantwoordelijk voor uitstoot? (nos.nl) 02.04.2024

Lees: Shell vs. Milieudefensie – live – NU.nl 02.04.2024

Lees: Hof behandelt hoger beroep klimaatzaak Milieudefensie tegen Shell (msn.com) 02.04.2024

Lees: Hoger beroep in klimaatzaak tegen Shell van start: dit staat op het spel | Klimaat | NU.nl 02.04.2024

Lees: Milieuorganisatie dient klacht in tegen vliegreclame TUI (msn.com) 02.04.2024

Lees: Hoger beroep in klimaatzaak tegen Shell van start: dit staat op het spel | Klimaat | NU.nl 01.04.2024

Lees: Hoger beroep in Shell-klimaatzaak: toekomst grootste energiebedrijf Europa op het spel | Economie | AD.nl 01.04.2024

Lees: Hoofdpijndossier rondom stadsverwarming bereikt toppunt: wat gaat fout? | Klimaat | NU.nl 31.03.2024

Lees: Hoe worden auto’s, vliegtuigen en schepen klimaatneutraal in 2050? (msn.com) 30.03.2024

Lees: Klimaatblokkade op snelweg A10 mislukt, activisten boos op politie | Binnenland | NU.nl 30.03.2024

Lees: Klimaatactivisten aangehouden bij mislukte blokkade A10 | Binnenland | AD.nl 30.03.2024

Lees: Nieuwe blokkade A10 mislukt, 25 mensen opgepakt (nos.nl) 30.03.2024

Lees: Megasubsidie voor Tata om vergroening: waarom betalen ze niet zelf? | Gebaseerd op NUjij | NU.nl 29.03.2024

Lees: Gemeenten hebben miljarden meer nodig voor klimaatbeleid tot 2030 | Klimaat | NU.nl 28.03.2024

Lees: Kabinet: Nederlandse draai op EU-natuurwet ‘ongekend’, maar geen verrassing | Politiek | NU.nl 28.03.2024

Lees: Minister Van der Wal: Nederland was nooit fan van EU-natuurwet (msn.com) 28.03.2024

Lees: Zo helpen startups steden omgaan met klimaatverandering (businessinsider.nl) 28.03.2024

Lees: Smelten van poolijs heeft invloed op de tijd | RTL Nieuws 28.03.2024

Lees: Kabinet zet in op vergroeningsplan voor Tata, dat schatkist tot 2,5 miljard kan kosten | de Volkskrant 28.03.2024

Lees: Kabinet wil Tata Steel helpen met verduurzamen, maar wel onder voorwaarden (nos.nl) 28.03.2024

Lees: Kabinet verwacht dat Tata Steel een groene sprint inzet | Trouw 28.03.2024

Lees: Kabinet wil met Tata Steel Nederland maatwerkafspraak maken en onderzoekt haalbaarheid versnelling van verduurzamingsplannen | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 28.03.2024

Lees: Tata Steel heeft tot 2 miljard nodig voor vergroening, blijkt uit geheime cijfers | Tata Steel | NU.nl 28.03.2024

Lees: Tata Steel wil tot €2 miljard subsidie voor verduurzaming (businessinsider.nl) 28.03.2024

Lees: Kabinet wil Tata versneld verduurzamen, kost miljarden | RTL Nieuws 28.03.2024

Lees: Tata Steel moet sneller groen, kabinet neigt naar een miljardenimpuls | Politiek | AD.nl 28.03.2024

Lees: Klimaatproject onder Noordzee blijkt vooral lucratief voor grote vervuilers | Klimaat | NU.nl 28.03.2024

Lees: Rekenkamer: overheid doet zichzelf tekort bij CO2-opslag onder Noordzee (nos.nl) 28.03.2024

Lees: Rekenkamer: CO2-opslag onder zeebodem kassa voor bedrijfsleven | RTL Nieuws 28.03.2024

Lees: Rekenkamer: CO2-opslag onder zeebodem kassa voor bedrijfsleven (msn.com) 28.03.2024

Lees: Rekenkamer: vervuilers spekkoper dankzij CO2-opslagproject, want het risico ligt bij de staat | de Volkskrant 28.03.2024

Lees: Miljoenenstrop: gasveld in zeebodem waar Nederland CO2 in wil pompen is nog niet leeg | Trouw 28.03.2024

Lees: Jongeren vinden zichzelf niet zo klimaatbewust, ouderen geven zichzelf een 7 | Klimaat | NU.nl 27.03.2024

Lees: Gezond eten is ook goed voor klimaat én hoeft niet peperduur te zijn | Klimaat | NU.nl 27.03.2024

Lees: Door klimaatverandering tolt de aarde meetbaar minder rap om haar as, met gevolgen voor de wereldwijde tijdmeting | de Volkskrant 27.03.2024

Lees: Zeldzame situatie: vier broedende zeearendparen in natuurgebied Zwarte Meer | Dieren | NU.nl 27.03.2024

Lees: Vlinderpopulatie maakt duikvlucht: helft minder dan dertig jaar geleden | Dieren | NU.nl 27.03.2024

Lees: Scheldedelta erkend als geopark: ‘Bijzondere ontstaansgeschiedenis’ | Binnenland | NU.nl 27.03.2024

Lees: Onder druk van boeren sneuvelt de ene na de andere groene ambitie van de EU | de Volkskrant 27.03.2024

Lees: Adema verwacht geen versoepeling mestregels uit Brussel (welingelichtekringen.nl) 27.03.2024

Lees: Kunnen rendieren helpen klimaatverandering tegen te gaan? (msn.com) 26.03.2024

Lees: Klimaatverandering zorgt voor een hogere inflatie, blijkt uit studie (businessinsider.nl) 26.03.2024

Lees: Inflatie kan structureel hoger worden door risico’s rond klimaatverandering, volgens nieuw onderzoek (msn.com) 26.03.2024

Lees: Ngo’s: Rabobank, ING en ABN AMRO financieren klimaatontwrichting   26.03.2024

Lees: EU-landen stemmen in met soepelere regels voor boeren (welingelichtekringen.nl) 26.03.2024

Lees: Buiten protesteren boeren, binnen komen de landbouwministers hen tegemoet (nos.nl) 26.03.2024

Lees: Bijna alle EU-landen zien heil in scherper klimaatdoel: ‘Niets doen kost meer’ | Klimaat | NU.nl 25.03.2024

Lees: Brussel maakt plan om meer dierlijke mest te verwerken | Uit andere media | NU.nl 25.03.2024

Lees: Geen hard verzet, maar ook geen gejuich voor CO2-plannen Wopke Hoekstra | Binnenland | Telegraaf.nl 25.03.2024

Lees: Omstreden Natuurherstelwet mogelijk na Europese verkiezingen alsnog in behandeling | Binnenland | Telegraaf.nl 25.03.2024

Lees: Wat gaan PVV, NSC, VVD en BBB doen met kernenergie? (businessinsider.nl) 25.03.2024

Lees: Veelvoorkomende mythen over klimaatverandering (msn.com) 24.03.2024

Lees: De natuur staat wél te springen om de Europese herstelwet | Klimaat | NU.nl 23.03.2024

Lees: Inmiddels ruim honderd klimaatactivisten aangehouden bij Eindhoven Airport | Binnenland | NU.nl 23.03.2024

Lees: 31 aanhoudingen bij klimaatprotest Extinction Rebellion op Eindhoven Airport | Binnenland | NU.nl 23.03.2024

Lees: Waterberging en meer groen moeten Den Haag klimaatbestendig maken – Den Haag FM 22.03.2024

Lees: ‘Nederland heeft 4 in plaats van 2 extra kerncentrales nodig’ (businessinsider.nl) 22.03.2024

Lees: EU stopt veelbesproken natuurherstelwet in de la, onduidelijk of die daar ooit nog uitkomt | Politiek | AD.nl 22.03.2024

Lees: Stemming over omstreden natuurherstelwet uitgesteld vanwege gebrek aan steun | Klimaat | NU.nl 22.03.2024

Lees: Europese natuurherstelwet in de ijskast, te weinig steun van lidstaten (nos.nl) 22.03.2024

Lees: Natuurherstelwet voorlopig van tafel, Hongarije trekt steun in (msn.com) 22.03.2024

Lees: Europese natuurherstelwet van Timmermans gaat de ijskast in (businessinsider.nl) 22.03.2024

Lees: Dat was de natuurherstelwet (welingelichtekringen.nl) 22.03.2024

Lees: Geen stemming over omstreden Natuurherstelwet vanwege onvoldoende steun | Binnenland | Telegraaf.nl 22.03.2024

Lees: Overwinning Nederland in EU op mestprobleem in stikstofcrisis (businessinsider.nl) 22.03.2024

Lees: Adema: ‘goed nieuws’ over gerecyclede mest (nos.nl) 22.03.2024

Lees: Brussel komt Nederland tegemoet en wil kunstmestvervanger renure toelaten | Economie | NU.nl 22.03.2024

Lees: Brussel komt Nederland tegemoet en wil mestoplossing toelaten (msn.com) 22.03.2024

Lees: Doorbraak voor Nederlandse boeren in mestcrisis | Binnenland | Telegraaf.nl 22.03.2024

Lees: Waarom elektrisch rijden als e-fuel klimaatneutraal alternatief is? (businessinsider.nl) 22.03.2024

Lees: Nodig of ‘nucleair sprookje’? Regeringsleiders praten in Brussel over kernenergie | Klimaat | NU.nl 21.03.2024

Lees: Formerende partijen zijn sceptisch over nieuw klimaatdoel voor 2040 | Klimaat | NU.nl 21.03.2024

Lees: Europese natuurherstelwet hangt aan zijden draadje door draai van Hongarije | Buitenland | NU.nl 21.03.2024

Lees: Natuurherstelwet lijkt te stranden na verlies steun EU-landen (msn.com) 21.03.2024

Lees: KLM misleidde consumenten met reclames over ‘duurzaam vliegen’ | Klimaat | NU.nl 21.03.2024

Lees: Deze winter 40 procent minder gas en 70 procent minder steenkool verbruikt | RTL Nieuws 21.03.2024

Lees: Deze Indiase miljardair werd rijk met kolen – nu kiest hij duurzaam (businessinsider.nl) 21.03.2024

Lees: Nederlandse tegenstem telt wel degelijk: geen meerderheid meer voor natuurherstelwet | Politiek | AD.nl 20.03.2024

Lees: Hongarije kan omstreden Natuurherstelwet torpederen | Buitenland | Telegraaf.nl 20.03.2024

Lees: Door boerenprotest wankelen ineens ook de Europese afspraken over graan uit Oekraïne | Trouw 20.03.2024

Lees: Oliver Stone: geen probleem met kerncentrale in eigen achtertuin (msn.com) 19.03.2024

Lees: Documaker Oliver Stone is vrij positief over Rusland: ‘Zij bouwden de eerste kerncentrale ter wereld’ | Klimaat | AD.nl 19.03.2024

Lees: Luchtkwaliteit in slechts drie Europese landen voldoende, Azië meest vervuild | Buitenland | NU.nl 19.03.2024

Lees: VN waarschuwen na rapport over recordwarm 2023 voor klimaatchaos (msn.com) 19.03.2024

Lees: Verzet tegen nog meer groene regels groeit: onzeker of natuurherstelwet van Timmermans het haalt | Binnenland | Telegraaf.nl 19.03.2024

Lees: Natuurherstelwet wankelt door boerenprotest en geruzie in Berlijn (msn.com) 19.03.2024

Lees: Brussel komt boeren tegemoet en laat teugels vieren, maar lost dat ook wat op? | Trouw 19.03.2024

Lees: Het rijke Nederland moet meer klimaatambitie tonen, blijkt uit berekening | Trouw 19.03.2024

Lees: 2040 wordt belangrijk jaar voor het klimaat, meeste werk moet dan zijn gedaan (nos.nl) 19.03.2024

Lees: Planbureau: klimaatdoel 90 procent minder uitstoot in 2040 is ‘haalbaar en rechtvaardig’ | RTL Nieuws 19.03.2024

Lees: Advies: 90 procent minder uitstoot in 2040 is nét haalbaar en rechtvaardig | Klimaat | NU.nl 18.03.2024

Lees: PBL: klimaatdoel EU ondergrens van wat Nederland zou moeten halen (msn.com) 18.03.2024

Lees: Ecoloog pleit voor ander landbouwsysteem: ‘De boer is niet de schuldige’ | Wetenschap | AD.nl 17.03.2024

Lees: Greenpeace start kort geding tegen Nederlandse staat: sneller stikstofuitstoot verminderen | RTL Nieuws 16.03.2024

Lees: Greenpeace spant kort geding tegen staat aan om stikstofuitstoot (msn.com) 16.03.2024

Lees: Greenpeace spant kort geding tegen staat aan om stikstofuitstoot (welingelichtekringen.nl) 16.03.2024

Lees: Greenpeace spant kort geding tegen staat aan om stikstofuitstoot (msn.com) 16.03.2024

Lees: Extinction Rebellion blokkeert raffinaderij en plant bomen bij VDL | RTL Nieuws 16.03.2024

Lees: Extinction Rebellion blokkeert raffinaderij en plant bomen bij VDL (msn.com) 16.03.2024

Lees: ChristenUnie vindt dat ze op klimaat en lhbti ‘te links’ was: ‘Je kunt geen meloenen blijven slikken’ | Politiek | AD.nl 16.03.2024

Lees: Deze Belgische veeboer daagt oliereus Total voor de rechter | Uit andere media | NU.nl 15.03.2024

Lees: Van der Wal: kan geen stikstof bij, dus verhogen maximumsnelheid gaat niet (nos.nl) 15.03.2024

Lees: Eeuwenoude oases Marokko dreigen te verdwijnen door klimaatverandering (nos.nl) 15.03.2024

Lees: Zo proberen studenten te dealen met klimaatangst: ‘Samen rouwen om het verdwijnen van natuur kan helpen’ | Delft | AD.nl 15.03.2024

Lees: Stressen over klimaatverandering werkt averechts (msn.com) 15.03.2024

Lees: Koran basis voor concrete klimaat- en milieukeuzen (msn.com) 15.03.2024

Lees: Brussel zwakt klimaatregels voor boeren af na felle protesten | Economie | NU.nl 15.03.2024

Lees: Europese Commissie wil regeldruk voor boeren verder verminderen na protesten (nos.nl) 15.03.2024

Lees: Brussel buigt diep voor boeren en wil milieuregels flink versoepelen | Buitenland | AD.nl 15.03.2024

Lees: Waarom rijden we nog 100 km/u op de snelweg? | Klimaat | AD.nl 14.03.2024

Lees: Adema somber over toekomst boeren: ’Het ziet er behoorlijk dramatisch uit’ | Binnenland | Telegraaf.nl 14.03.2024

Lees: Shell trapt op de rem met klimaatambities | Trouw 14.03.2024

Lees: Shell trotseert kritiek van klimaatcritici en blijft investeren in olie en gas (nos.nl) 14.03.2024

Lees: Shell zwakt CO2-doel af, felle kritiek van klimaatactivisten | RTL Nieuws 14.03.2024

Lees: Shell verzwakt eigen CO2-doelen in nieuwe duurzaamheidsstrategie | Klimaat | NU.nl 14.03.2024

Lees: Shell stelt voor het eerst doelen voor 2030 voor de uitstoot van klanten: tot 20 procent lager | de Volkskrant 14.03.2024

Lees: Klimaatverandering zal wintersport naar de marge verdrijven en exclusiever maken | de Volkskrant 13.03.2024

Lees: CO2-uitstoot in 2023 lager dan jaar ervoor, stijging in landbouw (businessinsider.nl) 13.03.2024

Lees: Nederlandse CO2-uitstoot weer flink gedaald, vooral door meer groene stroom | Klimaat | NU.nl 13.03.2024

Lees: Uitstoot daalde vorig jaar verder, maar minder scherp dan in 2022 | Binnenland | Telegraaf.nl 13.03.2024

Lees: Uitstoot daalde vorig jaar verder, maar minder scherp dan in 2022 (welingelichtekringen.nl) 13.03.2024

Lees: Noodkreet boeren: ’400.000 melkkoeien naar slacht door Brusselse mestmaatregelen’ | Financieel | Telegraaf.nl 13.03.2024

Lees: Uitstoot methaan bij fossiele brandstofproductie naar record (welingelichtekringen.nl) 13.03.2024

Lees: Belgische boer daagt TotalEnergies voor de rechter in klimaatzaak | RTL Nieuws 13.03.2024

Lees: Europarlement stemt in met nieuwe regels voor uitstoot in veehouderij | Economie | NU.nl 12.03.2024

Lees: Ambtenaren vliegen na corona weer volop: 5.000 keer per jaar in businessclass | Klimaat | NU.nl 12.03.2024

Lees: Hoekstra: Meer actie nodig om Europa klimaatbestendig te maken | Klimaat | NU.nl 12.03.2024

Lees: Eurocommissaris Hoekstra wil na jarenlange blik op CO2-reductie op valreep inzetten op klimaatadaptatie | Buitenland | Telegraaf.nl 12.03.2024

Lees: Europa doet veel te weinig aan klimaatadaptatie (msn.com) 11.03.2024

Lees: Europa riskeert enorme klimaatrampen als het niet onmiddellijk actie onderneemt | Klimaat | NU.nl 11.03.2024

Lees: Europa bereidt zich te weinig op klimaatverandering voor (msn.com) 11.03.2024

Lees: Europa bereidt zich te weinig op klimaatverandering voor (welingelichtekringen.nl) 11.03.2024

Lees: Rapport: Europa bereidt zich onvoldoende voor op klimaatverandering, met catastrofale gevolgen | Buitenland | AD.nl 11.03.2024

Lees: Milieuagentschap: Europa onvoldoende voorbereid op klimaatrisico’s (nos.nl) 11.03.2024

Lees: Nederland gaat toch tegen Europese natuurherstelwet stemmen (msn.com) 11.03.2024

Lees: Nederland gaat toch tegen Europese natuurherstelwet stemmen | RTL Nieuws 11.03.2024

Lees: Nederland gaat na Kamermotie tóch tegen Europese natuurherstelwet stemmen | Binnenland | NU.nl 11.03.2024

Lees: Kabinet volgt met tegenzin wens Kamer en zal in EU tegen natuurherstelwet stemmen (nos.nl) 11.03.2024

Lees Kabinet volgt met tegenzin wens Kamer en zal in EU tegen natuurherstelwet stemmen – Omroep West 11.03.2024

Lees: Nederland gaat toch tegen Europese natuurherstelwet stemmen | Politiek | AD.nl 11.03.2024

Lees: Nederland gaat in Brussel met mitsen en maren toch tegen omstreden Natuurherstelwet stemmen | Binnenland | Telegraaf.nl 11.03.2024

Lees: Festivals in Australië uitgesteld of afgeblazen vanwege hittegolf | Buitenland | AD.nl 11.03.2024

Lees: Lagere temperaturen temperen hittegolf in zuiden van Australië (msn.com) 11.03.2024

Lees: Bierbrouwer legt uit waarom beleggers klimaatverandering bevorderen (msn.com) 11.03.2024

Lees: Door schaarste is olijfolie nu meest gestolen artikel uit Spaanse supermarkten | Economie | NU.nl 10.03.2024

Lees: Hoogwater spuwt plasticsoep uit op rivieroevers: ‘Het verspreidt zich overal’ | Klimaat | NU.nl 10.03.2024

Lees: Een van ’s werelds grootste meren bijna opgedroogd: ‘Zonder water, geen leven’ | RTL Nieuws 10.03.2024

Lees: Een van de grootste meren ter wereld staat bijna droog (welingelichtekringen.nl) 10.03.2024

Lees: Zeker drie doden door noodweer in Frankrijk | Buitenland | NU.nl 10.03.2024

Lees: Overstromingen Sumatra: 21 doden en 80.000 mensen op de vlucht | RTL Nieuws 10.03.2024

Lees: 21 doden en 7 vermisten na aardverschuiving en overstromingen Sumatra | Buitenland | NU.nl 10.03.2024

Lees: Onstuimig weer op komst in landen rondom Middelandse Zee (msn.com) 10.03.2024

Lees: ‘Kernenergie is onmisbaar om de overstap naar duurzame energie te maken’ | Stelling en Praat Mee | NU.nl 09.03.2024

Lees: In Zeeland zijn de Haagse plannen voor nieuwe kerncentrales een splijtzwam | Klimaat | NU.nl 09.03.2024

Lees: Vele nieuwe regels drijven boeren tot wanhoop: ‘Mensen staan op omvallen’ | Binnenland | NU.nl 08.03.2024

Lees: Klimaatdienst: februari is negende maand op rij met warmterecord | Buitenland | Telegraaf.nl 07.03.2024

Lees: Februari negende maand op rij met mondiaal warmterecord (nos.nl) 07.03.2024

Lees: Klimaatdienst: februari is negende maand op rij met warmterecord (welingelichtekringen.nl) 07.03.2024

Lees: Februari was negende maand op rij waarin temperatuurrecord werd gebroken | Klimaat | NU.nl 07.03.2024

Lees: Bijna helft van stroomproductie is duurzame energie (nos.nl) 07.03.2024

Lees: Boeren vragen politiek om beleid dat haalbaar is voor boerenerf (msn.com) 07.03.2024

Lees: BBB Zuid-Holland voor ‘ruime’ uitkoop boeren, maar niet met dwang (msn.com) 07.03.2024

Lees: Boeren onteigenen wordt mogelijk in Zuid-Holland: ‘Dit is een noodzakelijk kwaad’ – Omroep West 07.03.2024

Lees: Provincies missen perspectief voor boeren in plannen minister (msn.com) 07.03.2024

Lees:  Boze boeren kregen al 3200 miljard subsidie, dat is 356.000 euro per boer (welingelichtekringen.nl) 07.03.2024

Lees: Steden die voor 2030 kunnen verdwijnen door de stijgende zeespiegel – ook deze Nederlandse stad (msn.com) 06.03.2024

Lees: Meer energie opgewekt door windmolens, aandeel zonne-energie daalde juist | Klimaat | NU.nl 05.03.2024

Lees: ‘Stikstofbeleid zorgt voor verdubbeling filedruk’ (msn.com) 05.03.2024

Lees: Meerderheid Kamer voor verdubbeling kerncentrales | Binnenland | Telegraaf.nl 05.03.2024

Lees: Tweede Kamer wil vier grote kerncentrales in plaats van twee (nos.nl) 05.03.2024

Lees: Kamer wil plan voor niet twee maar vier grote kerncentrales (msn.com) 05.03.2024

Lees: Kamer wil dat kabinet plan maakt voor niet twee, maar vier grote kerncentrales | Politiek | NU.nl 05.03.2024

Lees: Nederland verklaart zich in Brussel voorstander van kernenergie (trouw.nl) 05.03.2024

Lees: Oekraïners praten niet meer met familie in Rusland: ‘Ze ontkennen wat hier gebeurt’ | Buitenland | AD.nl 05.03.2024

Lees: Kamer én Van der Wal willen dat kabinet tegen natuurherstelwet stemt | Binnenland | Telegraaf.nl 05.03.2024

Lees: Kamer wil dat kabinet in Brussel tegen natuurherstelwet stemt | Politiek | NU.nl 05.03.2024

Lees: Kamer wil dat kabinet EU-natuurwet blokkeert (msn.com) 05.03.2024

Lees: Het klimaat verandert, Nederland verandert mee | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 04.03.2024

Lees: Kolencentrales willen toestemming voor overstap op biomassa (nos.nl) 04.03.2024

Lees: Eindelijk goed nieuws: CO2-uitstoot echt beperkt door windmolens en zonnepanelen (msn.com) 04.03.2024

Lees: Greenpeace is het zat en stapt nu toch ook naar de rechter: ‘Chemours en Tata Steel plegen gewoon strafbare feiten’ | Chemours en DuPont | AD.nl 04.03.2024

Lees: Greenpeace doet aangifte tegen Tata Steel en Chemours | Trouw 04.03.2024

Lees: Noord-Hollandse Staten willen gezondheidsrapport van Tata Steel (msn.com) 04.03.2024

Lees: Nederland kan meters zeespiegelstijging aan na ingrijpende veranderingen | Klimaat | NU.nl 04.03.2024

Lees: Dammen, dijken of meebewegen: zeespiegeltoekomst loopt in drie richtingen uiteen (nos.nl) 04.03.2024

Lees: Kunstmatig meer voor Zeeuwse kust oplossing tegen zeespiegelstijging | Instagram | AD.nl 04.03.2024

Lees: Ook bij grote zeespiegelstijging is Nederland mogelijk beschermd (msn.com) 04.03.2024

Lees: Ingrijpend, maar niet onmogelijk: dit kan Nederland doen tegen zeespiegelstijging (msn.com) 04.03.2024

Lees: Ingrijpend, maar niet onmogelijk: dit kan Nederland doen tegen zeespiegelstijging | RTL Nieuws 04.03.2024

Lees: Tuinders vrezen levenswerk door strenge regels en hoge prijzen: ‘Daar gaat m’n toekomst’ – Omroep West 02.03.2024

Lees: Kale ananassen en ovale yoghurtbakken dragen steentje bij aan verduurzaming | Economie | NU.nl 03.02.2024

Lees: Welke gevolgen heeft de Europese natuurherstelwet voor Nederland? | Binnenland | NU.nl 02.03.2024

Lees: Kabinet wil voor omstreden Europese Natuurherstelwet stemmen | Binnenland | Telegraaf.nl 02.03.2024

Lees: VN-rapporteur vindt aanpak klimaat-activisten veel te hard | Trouw 02.03.2024

Lees: Klimaatactivisten besmeuren kantoor Duitse bondskanselier (msn.com) 02.03.2024

Lees: Zal de Atlantische Oceaan verdwijnen? (msn.com) 02.03.2024

Lees: Uitgedroogd Catalonië heeft snel regen nodig, anders nog meer beperkingen | Buitenland | NU.nl 02.03.2024

Lees: Natuurherstelverordening: forse opgave; winst op lange termijn | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 01.03.2024

Lees: Eindverslag werkgroep alternatief voor de KDW als omgevingswaarde in de wet | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 01.03.2024

Lees: Subsidieregeling voor duurzame energie en verlagen CO2-uitstoot vanaf september geopend | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 01.03.2024

Lees: Al een jaar recordtemperaturen in oceanen: ‘Tekenen dat opwarming versnelt’ | Klimaat | NU.nl 01.03.2024

Lees: TU Delft kreeg afgelopen jaren geld van industrie voor onderzoek naar olie en gas | Klimaat | NU.nl 01.03.2024

Lees: Rijke landen stoten laagste niveau CO2 uit in vijftig jaar | Klimaat | NU.nl 01.03.2024

Lees: CO2-uitstoot rijke landen bij energieproductie naar laagste niveau in 50 jaar (nos.nl) 01.03.2024

Lees: CO2-uitstoot naar recordniveau in 2023 (businessinsider.nl) 01.03.2024

Lees: Noodtoestand op Sicilië om droogte: “Zelfs pasta koken is een vermoeiende klus” (welingelichtekringen.nl) 01.03.2024

Lees: Ook voor twee nieuwe kerncentrales is niet zomaar ruimte op het stroomnet | Klimaat | NU.nl 29.02.2024

Lees: Windmolenbouwers zien ondanks tegenwind nog brood in Noordzee | Klimaat | NU.nl 29.02.2024

Lees: PVV, NSC en BBB trekken betrouwbaarheid VVD-minister Van der Wal in twijfel (nos.nl) 29.02.2024

Lees: Van der Wal (VVD) krijgt tik op de vingers in Kamer om achterhouden rapport: ’Volgende keer rode kaart’ | Binnenland | Telegraaf.nl 29.02.2024

Lees: Eerste evaluatie voortgang stikstof- en natuurbeleid | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 29.02.2024

Lees: Naast recordwarm was februari enorm nat: ‘Grond is als een spons volgezogen’ (nos.nl) 29.02.2024

Lees: Naast recordwarm was februari enorm nat: ‘Grond is als een spons volgezogen’ – Omroep West 29.02.2024

Lees: VN-rapporteur hekelt ‘excessieve’ aanpak klimaatactivisten (msn.com) 29.02.2024

Lees: Gesubsidieerde Britse biomassa-centrale verstookt oud Canadees bos (msn.com) 29.02.2024

Lees: Europese wet die grote bedrijven verplichtingen oplegt, gesneuveld (nos.nl) 28.02.2024

Lees: Kruistocht tegen duurzaam beleggen in VS | Economie | AD.nl 28.02.2024

Lees: Vernietigend rapport maakt gehakt van stikstofbeleid | Binnenland | Telegraaf.nl 28.02.2024

Lees: In 2023 zijn de stikstof- en fosfaatdoelen voor mest gehaald, nu nog voor 2025 (msn.com) 28.02.2024

Lees: Boeren haalden stikstof- en fosfaatdoelen mest voor 2023 (msn.com) 28.02.2024

Lees: Voorlopig geen sanctie nodig voor bedrijven die zonder natuurvergunning zitten | Stikstof | NU.nl 28.02.2024

Lees: Provincie hoeft niet altijd op te treden tegen boer zonder stikstofvergunning (nos.nl) 28.02.2024

Lees: MOB: rechts kabinet kan problemen PAS-melders niet oplossen (msn.com) 28.02.2024

Lees: Minister blij dat coulance met PAS-melders mag van Raad van State (msn.com) 28.02.2024

Lees: Risico’s van de smeltende Arctische permafrost: ziekten uit de oudheid en zombiebranden (msn.com) 28.02.2024

Lees: Zuid-Europa aankomende zomer mogelijk ’abnormaal warm en droog’ | Buitenland | Telegraaf.nl 28.02.2024

Lees: Komende zomer in Zuid-Europa mogelijk extra warm en droog | RTL Nieuws 28.02.2024

Lees: Tienduizenden Australiërs moeten hun huis verlaten vanwege natuurbranden (nos.nl) 28.02.2024

Lees: 30.000 Australiërs moeten huis verlaten wegens bosbrand | Buitenland | NU.nl 28.02.2024

Lees: Tienduizenden Australiërs evacueren om dreiging van bosbranden | Buitenland | AD.nl 28.02.2024

Lees: Meeste natuur in 2030 nog overbelast met stikstof volgens rapport (msn.com) 28.02.2024

Lees: Stikstofbeleid draagt nauwelijks bij aan doelen, blijkt uit onderzoek (nos.nl) 28.02.2024

Lees: Stikstofmaatregelen hebben beperkt effect, langetermijndoel nog ver weg | Klimaat | NU.nl 28.02.2024

Lees: Stikstofbeleid draagt nauwelijks bij aan doelen, blijkt uit onderzoek – Omroep West 28.02.2024

Lees: Stikstof- en natuurpakket kabinet zet weinig zoden aan de dijk (msn.com) 28.02.2024

Lees: Stikstof- en natuurpakket kabinet zet weinig zoden aan de dijk | RTL Nieuws 28.02.2024

Lees: ‘Geen miljardensubsidie voor Tata Steel zonder garantie gezondheid’ (nos.nl) 28.02.2024

Lees: Experts in advies aan kabinet: geen miljarden naar Tata zolang gezondheid niet meer aandacht krijgt | Binnenland | AD.nl 28.02.2024

Lees: Experts: ‘Meer aandacht voor gezondheid nodig bij vergroening Tata Steel’ | Klimaat | NU.nl 28.02.2024

Lees: Advocaat omwonenden Tata: advies is erg belangrijk voor strafzaak (msn.com) 28.02.2024

Lees: Experts: schadelijk effect Tata Steel op gezondheid omwonenden wordt onderschat | RTL Nieuws 28.02.2024

Lees: Tata vermoedelijk nog ziekmakender voor omwonenden dan gedacht (welingelichtekringen.nl) 28.02.2024

Lees: Voor schoner staal in de toekomst stoot Tata Steel de komende jaren mogelijk méér uit (trouw.nl) 28.02.2024

Lees: Wetenschappers testen bijzondere techniek tegen opwarming aarde: witter maken van wolken | Topverhalen Delft | AD.nl 27.02.2024

Lees: Veestapel scheidde vorig jaar net niet te veel stikstof en fosfaat uit via mest | Economie | NU.nl 27.02.2024

Lees: Natuurherstelwet neemt voorlaatste horde (msn.com) 27.02.2024

Lees: Blijdschap, zorgen en vraagtekens na groen licht EU voor natuurherstelwet (nos.nl) 27.02.2024

Lees: Omstreden Natuurherstelwet krijgt groen licht, felle kritiek op achterhouden rapport door Nederlandse minister | Binnenland | Telegraaf.nl 27.02.2024

Lees: Omstreden natuurherstelwet aangenomen door Europees Parlement | Klimaat | NU.nl 27.02.2024

Lees: Laatste horde natuurherstelwet lijkt genomen: Europese Parlement stemt in (nos.nl) 27.02.2024

Lees: Zorgen over ontbreken zee-ijs rond Antarctica en warme oceaan | RTL Nieuws 27.02.2024

Lees: Biomassacentrale verder in verdomhoekje: ’Draagvlak is beneden nul’ | Binnenland | Telegraaf.nl 27.02.2024

Lees: Jetten: Geen sprake van beïnvloeding ambtenaren bij biomassasubsidie Vattenfall | Politiek | AD.nl 27.02.2024

Lees: ‘Dit kan zorgen voor stikstofcrisis 2.0 in Nederland’ | Video | Telegraaf.nl 27.02.2024

Lees: Stikstofbeleid wordt hard tegen hard (msn.com) 27.02.2024

Lees: Kamer roept Van der Wal ter verantwoording over EU-natuurwet (msn.com) 27.02.2024

Lees: Programma Natuurversterking Noordzee gaat van start | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 27.02.2024

Lees: Kamer wil openheid over gevolgen natuurherstelwet voor Nederland (msn.com) 26.02.2024

Lees: Cultuurfonds verbreedt blik naar bescherming ‘klimaatbestendige natuur’ | Binnenland | AD.nl 26.02.2024

Lees: Actiegroep FDF hoort weer ‘gebruikelijke verhaal’ rond stikstof (msn.com) 26.02.2024

Lees: Landbouwministers willen dat Brussel meer doet om boeren tegemoet te komen (nos.nl) 26.02.2024

Lees: ‘EU-landbouwbeleid moet op de schop’ | Binnenland | Telegraaf.nl 26.02.2024

Lees: Rapport: Maatregelen tegen uitstoot stikstof ontoereikend om doelen in 2030 of 2035 te halen | Binnenland | AD.nl 26.02.2024

Lees: Stikstofdoel in 2030 of 2035? Het is allebei onhaalbaar, ziet Planbureau voor de Leefomgeving (trouw.nl) 25.02.2024

Lees: PBL: meer maatregelen nodig tegen uitstoot stikstof door landbouw | Binnenland | Telegraaf.nl 26.02.2024

Lees: Wetenschap oordeelt hard over provinciale stikstofplannen: ‘natuurdoelen onhaalbaar zo’ (volkskrant.nl) 26.02.2024

Lees: Maatregelen om landelijke natuurdoelen te halen zijn nog niet goed genoeg | Politiek | NU.nl 26.02.2024

Lees: Plannen voor natuur, stikstof en klimaat onvoldoende om doelen te halen (nos.nl) 26.02.2024

Lees: ‘Plannen voor terugdringen stikstofuitstoot schieten tekort’ (businessinsider.nl) 26.02.2024

Lees: Plannen provincies om natuur te herstellen zwaar onvoldoende | RTL Nieuws 26.02.2024

Lees: Risico op oorlog groeit door klimaatcrisis: ‘Mensen hebben geen keus’ (msn.com) 26.02.2024

Lees: Risico op oorlog groeit door klimaatcrisis: ‘Mensen hebben geen keus’ | RTL Nieuws 26.02.2024

Lees: Uitstoot door verkeer gaat nauwelijks omlaag: ‘Nog slechter dan landbouw’ | Klimaat | NU.nl 25.02.2024

Lees: Het gaat slecht met gletsjers in de Alpen: ‘Ze worden kleiner en kleiner’ | Klimaat | NU.nl 24.02.2024

Lees: Nederlandse politie houdt 326 klimaatactivisten aan die snelweg blokkeren | Binnenland | AD.nl 24.02.2024

Lees: Politie beëindigt klimaatactie op A10 en arresteert ruim driehonderd activisten | Binnenland | NU.nl 24.02.2024

Lees: Klimaatbetoging op A10 na ingrijpen politie beëindigd, ruim 300 aanhoudingen (nos.nl) 24.02.2024

Lees: Verduurzamingslening kleine VvE’s: ‘Nodig, maar bij weinigen bekend’ | RTL Nieuws 24.02.2024

Lees: EU-regels tegen luchtvervuiling, maar niet zo streng als geadviseerd (msn.com) 23.02.2024

Lees: EU-regels tegen luchtvervuiling, maar niet zo streng als geadviseerd | RTL Nieuws 23.02.2024

Lees: Nederlandse kunst op de maan geeft slachtoffers klimaatcrisis gezicht (nos.nl) 23.02.2024

Lees: Klimaatverandering aanjagen of aanpakken, welke rol speelt ING? | RTL Nieuws 23.02.2024

Lees: Onderzoekers waarderen boer-pestend onkruid op tot duurzame cementvervanger (msn.com) 23.02.2024

Lees: Meer steun voor boerenprotesten dan voor klimaatacties (nos.nl) 22.02.2024

Lees: Iets meer steun voor boerenprotesten dan voor klimaatacties (msn.com) 22.02.2024

Lees: Ook milieuorganisaties procederen tegen Vlaamse overheid om Ineos | Buitenland | Telegraaf.nl 22.02.2024

Lees: Milieuorganisaties procederen tegen Vlaamse overheid om ‘Europa’s grootste plasticproject’ | Buitenland | AD.nl 22.02.2024

Lees: Denktank: grote concerns zwijgen over gevolgen uitstoot klimaat (msn.com) 22.02.2024

Lees: Denktank: grote concerns zwijgen over gevolgen uitstoot klimaat (msn.com) 22.02.2024

Lees: 3 op 5 grote multinationals is niet transparant over klimaatimpact van eigen activiteiten (msn.com) 22.02.2024

Lees: Grote multinationals niet transparant over eigen klimaatimpact (businessinsider.nl) 22.02.2024

Lees: Na bijna dertig jaar gaat belangrijk Nederlands klimaatinstrument ten onder | Tech en Wetenschap | NU.nl 21.02.2024

Lees: Huiseigenaar weet weinig over klimaatrisico’s, pleidooi voor klimaatlabel (nos.nl) 21.02.2024

Lees: ‘Dit verplichte klimaatlabel gaat duizenden euro’s kosten’ | Video | Telegraaf.nl 21.02.2024

Lees: Oliegigant Aramco moet zich verantwoorden voor ‘misleidende’ milieuclaims | Uit andere media | NU.nl 21.02.2024

Lees: EU sluit akkoord om de luchtkwaliteit te verbeteren | Klimaat | NU.nl 21.02.2024

Lees: Brussel komt met strengere regels om de luchtkwaliteit te verbeteren | Buitenland | Telegraaf.nl 21.02.2024

Lees: Noord-Holland krijgt bijna geen ‘stikstofgeld’ en is boos; andere provincies milder (trouw.nl) 20.02.2024

Lees: TNO gaat onderzoek doen naar witte waterstof in Nederland en Antillen (msn.com) 20.02.2024

Lees: Adema noemt motie uitfasering bio-industrie ‘belangrijk signaal’ (msn.com) 20.02.2024

Lees: Europa blijft lng-terminals bouwen: ‘Onnodige en paniekerige investering’ | Klimaat | NU.nl 20.02.2024

Lees: Rutte in Brussel in de bres voor boeren: ’Zij verdienen onze volledige steun’ | Binnenland | Telegraaf.nl 19.02.2024

Lees: Volgens wetenschappers is aardwarmte met CO2-afvang een gouden combinatie (msn.com)

Lees: Prijs CO2-uitstoot daalt naar laagste niveau in ruim twee jaar (welingelichtekringen.nl) 19.02.2024

Lees: Februari op weg om recordaantal warmterecords te breken (msn.com) 19.02.2024

Lees: GroenLinks-PvdA wil wettelijke einddatum voor fossiele subsidies vastleggen | Klimaat | NU.nl 17.02.2024

Lees: Chemours zegt binnen uitstootnorm te blijven nu boete dreigt (msn.com) 16.02.2024

Lees: Vlaamse regering bereikt akkoord met protesterende boeren | Buitenland | AD.nl

Lees: Vlaamse regering sluit na lang onderhandelen akkoord met boeren | Binnen- en buitenland | NU.nl

Lees: Vlaamse regering bereikt na lang onderhandelen akkoord met boeren (nos.nl) 16.02.2024

Lees: Er mag veel minder mest het land op, en dat zorgt voor een ‘penibele situatie’ | Stikstof | NU.nl

Lees: Meevaller voor tienduizenden boeren: groen subsidiepotje wordt toch aangevuld | Economie | NU.nl

Lees: Vergoeding ecoregeling voor boeren veiliggesteld | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl

Lees: Boeren krijgen toch volledige subsidie als zij ‘vergroenen’ (nos.nl) 16.02.2024

Lees: Boeren krijgen meer duurzaamheidssubsidie na afspraak met Brussel | Binnenland | Telegraaf.nl

Lees: Boeren krijgen meer duurzaamheidssubsidie na afspraak met Brussel (msn.com) 16.02.2024

Lees: Kamer stemt voor 3 miljard voor aanpak stikstofcrisis (msn.com) 15.02.2024

Lees: Kamer keurt stikstofbegroting en uitkoopregeling boeren goed (businessinsider.nl) 15.02.2024

Lees: Wadplaten verdrinken, schelpen leggen het loodje: opwarming bedreigt waddennatuur (nos.nl) 15.02.2024

Lees: Het gaat niet goed met de Waddenzee: dit schip moet helpen | RTL Nieuws 15.02.2024

Lees: Waddenzee door klimaatverandering steeds zouter, wadplaten ‘verdrinken’ | RTL Nieuws 15.02.2024

Lees: ING stopt niet met fossiele investeringen ondanks rechtszaak Milieudefensie | Klimaat | NU.nl 14.02.2024

Lees: ING stopt niet met samenwerken klanten fossiele industrie (nos.nl) 14.02.2024

Lees: Universiteit wil minder samenwerken met fossiele industrie – Omroep West 14.02.2024

Lees: Last van klimaatpessimisme? De data kunnen ook hoop bieden (volkskrant.nl) 14.02.2024

Lees: In Wales sluit Tata zijn vervuilende hoogovens en laat spookstad achter: ‘Tata doet niet aan liefdadigheid’ | Buitenland | AD.nl 14.02.2024

Lees: ECB houdt rekening met klimaatzaken tegen de ECB zelf (msn.com) 14.02.2024

Lees: ECB houdt rekening met klimaatzaken tegen de ECB zelf | RTL Nieuws 14.02.2024

Lees: Ongeveer 175 veehouders op wachtlijst voor uitkoopregeling (msn.com) 14.02.2024

Lees: Nederland neemt langzaam afscheid van CO2: klimaatdoelen binnen handbereik en aardgasverbruik gedaald (msn.com) 13.02.2024

Lees: Veel kilometers en laag inkomen: groep met brandstofauto kwetsbaar voor verduurzaming (nos.nl) 13.02.2024

Lees: Veel mensen met laag inkomen en auto komen in problemen door klimaatmaatregelen, voorziet TNO | Economie | AD.nl 13.02.2024

Lees: Stikstofcriticus hoort zijn ideeën steeds vaker in Den Haag terug: ‘Jullie moeten je oogkleppen afdoen’ | Klimaat | AD.nl 13.02.2024

Lees: ‘Klimaatdoel 2030 voor veel Nederlandse bedrijven binnen handbereik’ (msn.com) 13.02.2024

Lees: ‘Klimaatdoel 2030 voor veel Nederlandse bedrijven binnen handbereik’ | RTL Nieuws 13.02.2024

Lees: Bedrijfsleven kan klimaatdoelen halen, aldus ABN Amro (businessinsider.nl)  13.02.2024

Lees: Nederlandse bedrijven kunnen klimaatdoelen voor reductie CO2-uitstoot in 2030 halen, aldus ABN Amro (maar makkelijk is dat allerminst) (msn.com) 13.02.2024

Lees: Europese goedkeuring voor CO2-arm cement (msn.com) 13.02.2024

Lees: Tata heeft overheidssteun nodig voor verduurzaming staalproductie, anders is het einde oefening, volgens ambtelijk advies (msn.com) 13.02.2024

Lees: Tata heeft overheidssteun nodig voor verduurzaming staalproductie (businessinsider.nl) 13.02.2024

Lees: Bedrijfsleven kan klimaatdoelen halen, aldus ABN Amro (businessinsider.nl) 13.02.2024

Lees: Advies aan kabinet: ‘Afschaffen fossiele subsidies slechts beperkt mogelijk’ | Klimaat | NU.nl 12.02.2024

Lees: Topambtenaren ontraden fossiele subsidies ‘koste wat kost’ af te bouwen (msn.com) 12.02.2024

Lees: Zuid-Holland geeft boeren geen duidelijkheid: ‘Er is te weinig daadkracht’ | Binnenland | NU.nl 11.02.2024

Lees: Boeren gedwongen om steeds groter te worden, maar lopen tegen grenzen aan | Binnenland | NU.nl 11.02.2024

Lees: Deze klimaatverhuizers zijn er op tijd bij, ze nemen geen risico (volkskrant.nl) 11.02.2024

Lees: Lenteplanten bloeien maand eerder dan 50 jaar geleden door hoge temperaturen | Binnenland | NU.nl 11.02.2024

Lees: Natuur maand eerder in bloei dan 50 jaar geleden, hooikoorts op de loer (nos.nl) 11.02.2024

Lees: Tien keer zoveel kans op grote bosbranden in Europa door klimaatverandering (msn.com) 11.02.2024

Lees: Tien keer zoveel kans op grote bosbranden in Europa door klimaatverandering (welingelichtekringen.nl) 11.02.2024

Lees: Strijd tegen fossiele subsidies kan ook duurzame industrie in de weg zitten | Klimaat | NU.nl 09.02.2024

Lees: Voor bescherming tegen hitte is groen gebied ter grootte van Amsterdam nodig | Binnenland | NU.nl 09.02.2024

Lees: Protest garnalenvissers tegen rechtszaak Waddenvereniging (nos.nl) 09.02.2024

Lees: EU-landen toch akkoord met strengere klimaatregels voor trucks (msn.com) 09.02.2024

Lees: Wereldwijde temperaturen overschreden voor het eerst de kritische 1,5°C (msn.com) 09.02.2024

Lees: Zorgen Italiaanse landbouwlobby om klimaatverandering (msn.com) 08.02.2024

Lees: Klimaatsatelliet gelanceerd met Nederlands instrument dat fijnstof gaat meten (nos.nl) 08.02.2024

Lees: Labour-partij zwakt haar klimaatambities flink af | Trouw 08.02.2024

Lees: Kritiek op Hoekstra’s klimaatdoel voor 2040 | Binnenland | Telegraaf.nl 06.02.2024

Lees: Kamermeerderheid wil bio-industrie ‘uitfaseren’ (msn.com) 06.02.2024

Lees: Nieuw klimaatdoel voor 2040 moet Europa en wereld op koers brengen (nos.nl) 06.02.2024

Lees: EU wil uitstoot broeikasgassen met 90 procent verminderd hebben in 2040 | Klimaat | NU.nl 06.02.2024

Lees: Nieuw EU-klimaatdoel voor 2040: 90 procent minder CO2-uitstoot | RTL Nieuws 06.02.2024

Lees: Europese Commissie trekt voorstel halveren pesticiden in (nos.nl) 06.02.2024

Lees: EU-plan tegen bestrijdingsmiddelen definitief van de baan | Economie | NU.nl 06.02.2024

Lees: Kamer wil krimp veestapel, snelle stikstofreductie en eind aan bio-industrie | Binnenland | Telegraaf.nl 06.02.2024

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 37 – Internationale klimaatconferentie COP28

COP28

Het is al de 28e keer dat landen bijeenkomen op een klimaattop, maar toch is ook dit weer een bijzondere bijeenkomst. Het is namelijk voor het eerst sinds het sluiten van het Parijsakkoord in 2015 dat de wereld officieel de balans gaat opmaken: hoe staat het met de strijd tegen klimaatverandering? In Parijs werd afgesproken dat elke vijf jaar zo’n global stocktake moet plaatsvinden.

Niet dat er een verrassende conclusie wordt verwacht. De wereld reeg dit jaar de klimaatrecords aaneen, en uit rapporten blijkt al jaren dat de wereld niet op koers ligt om de doelen uit het Parijsakkoord te halen. Alleen de grootste optimisten geloven nog dat het mogelijk is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden.

Belangrijker is dan ook wat er op de zogeheten COP28 in Dubai kan worden vastgelegd over de toekomstige klimaataanpak. Als de wereld er zo slecht voor staat, wat moet er dan gebeuren om ‘Parijs’ in zicht te houden?

Over twee jaar hoeven landen pas officieel nieuwe klimaatplannen in te dienen, maar de hoop is dat nu al stappen kunnen worden gezet. 

EU herhaalt oproep voor einde van fossiele brandstoffen

Zo moeten dus zeker ook Fossiele brandstoffen uitgefaseerd worden, benadrukken voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en voorzitter Charles Michel van de Europese Raad vrijdag 01.12.2023 nogmaals op de klimaattop in Dubai. Dat is nodig om de uitstoot van broeikasgassen te stoppen, zegt Von der Leyen.

Het is een bekende oproep van de Europese Unie. Von der Leyen wijst erop dat de uitstoot van de Europese Unie inmiddels al minder wordt. “En we zijn op koers om ons doel voor 2030 ruim te halen.” De voorzitter wil dat hernieuwbare energie een vlucht neemt en zal verdrievoudigen. “Er is geen twijfel over mogelijk: de toekomst van energie zal schoon zijn, betaalbaar en lokaal opgewekt.”

Ook benadrukt Von der Leyen dat de meest kwetsbare mensen wereldwijd beschermd moeten worden. “We zullen aan hun zijde staan.” Ze verwijst naar de klimaatfinanciering afkomstig van de Europese Unie. “Maar er is meer geld nodig.”

Nederland zegt voorlopig 15 miljoen euro toe aan klimaatfonds armere landen

Nederland zegt om te beginnen 15 miljoen euro toe aan het nieuwe klimaatschadefonds dat gisteren is goedgekeurd op de klimaattop in Dubai. Dat heeft demissionair premier Rutte in Dubai bekendgemaakt. Hij noemt de 15 miljoen “relatief best veel”. Onder meer Duitsland en de Verenigde Arabische Emiraten stoppen 100 miljoen dollar in het fonds als startkapitaal.

Uit het klimaatfonds kunnen voornamelijk armere landen geld krijgen als ze worden getroffen door overstromingen of andere rampen die zwaarder zijn als gevolg van klimaatverandering.

Dit fonds is een belangrijke voorwaarde voor ontwikkelingslanden om vooruit te kunnen met onderhandelingen over het terugdringen van de uitstoot en het overschakelen op duurzame energie.

En volgens Rutte is ook de kennis en kunde van oliebedrijven als Shell en BP daarvoor onontbeerlijk:

Rutte: ‘Bedrijven als Shell heb je verschrikkelijk hard nodig’

Landen hebben inmiddels voor honderden miljoenen aan toezeggingen gedaan voor het fonds. De verwachting is dat daar vandaag op de tweede dag van de top nog meer bij komt.

1,5 graad

Op deze klimaattop wordt ook gesproken over aanscherping van de klimaatdoelen om de opwarming van de aarde te beperken (doelstelling maximaal 1,5 graad). Daarbij hoor je steeds vaker dat rijkere landen niet in 2050, maar al tien jaar eerder klimaatneutraal zouden moeten zijn. Rutte is sceptisch: “Het heeft zoveel moeite gekost om de doelen die we nu hebben in zicht te krijgen. Dus ik zie dat alleen lukken als je in de komende jaren grote technologische doorbraken krijgt.”

In plaats van elke keer nieuwe doelen stellen, is het volgens Rutte belangrijker om eerst de oude doelen te halen. “Dat is de belangrijkste boodschap deze klimaattop: uitvoeren! Alles wat we hebben afgesproken, moet nu ook worden omgezet in actie.” Volgens Rutte kan Nederland daar met gezag over praten, omdat het uitstoot-reductiedoel dit jaar voor het eerst in beeld is gekomen. In 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent zijn afgenomen ten opzichte van 1990.

De voorzitter van de klimaattop, Sultan al-Jabr, tevens topman van het staatsoliebedrijf, deed gisteren de oproep aan landen om samen te werken met de fossiele industrie om klimaatneutraliteit te bereiken. Daar is Rutte het mee eens. “Het in de ban doen van die bedrijven heb ik altijd heel dom gevonden, dan gebruik je die enorme kennis en kunde niet. Je hebt bedrijven als Shell verschrikkelijk hard nodig, denk bijvoorbeeld alleen maar aan het maken van groene waterstof.”COP28

Voldoende mandaat?

De vraag of de premier hier nog wel met voldoende mandaat staat, omdat een volgend kabinet weleens veel minder geld zou kunnen uittrekken voor klimaat, wuift hij weg. “Dat betekent niets voor de afspraken die hier worden gemaakt. De formatie duurt eindeloos lang, je weet nooit wat de uitkomst zal zijn. Het huidige kabinet heeft een lijn, en die zetten wij voort en daar is volgens mij veel steun voor.”

Correspondent Saskia Houttuin:

“Een belangrijke stem op deze top is die van Madeleine Diouf Sarr, zij staat aan het hoofd van het ‘Least Developed Countries’-blok (LDC), een samenwerkingsverband van 46 landen. Ongeveer de helft van de landen in Afrika zit in dat collectief.

De landen die het zwaarst worden getroffen door klimaatverandering zijn over het algemeen de armere landen, die nauwelijks verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van broeikasgassen. Diouf Sarr pleit er daarom voor dat de meer vermogende landen het gisteren opgerichte ‘Loss and Damage fund’ de komende jaren gaan aanvullen.

De klimaattop is hier in Senegal een heel belangrijk thema. Het was gisteren bijvoorbeeld de opening van het Senegalese Achtuurjournaal. De impact van klimaatverandering is hier dan ook goed voelbaar. Kusterosie is een groot probleem, door de stijging van de zeespiegel. De temperaturen stijgen en er valt minder regen. Droogte is hier sowieso al iets van alle dagen, maar dat neemt nu nog meer toe en dat is funest voor de oogsten van de boeren.”

Meer: Klimaattop Dubai | NOS

Meer: klimaattop Dubai | Trouw

LiveBlog: Klimaatverandering nam sinds 2011 snel toe | Trouw

Meer: KNMI – KNMI’23-klimaatscenario’s

Meer: knmi klimaatscenario’s – Search (bing.com)

Meer: knmi klimaat – Search (bing.com)

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Lees: Onderzoek Aon: record van 380 miljard dollar schade in 2023 door natuurrampen | Aon  30.01.2024

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 36 – Klimaatdoelen 2030 dichterbij ??

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 35 – Somber klimaatscenario KNMI !!

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 34 – versnelling nieuwe klimaatbeleid !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

nog meer:

Lees: Franse skipistes dreigen door klimaatverandering kopje onder te gaan (nos.nl) 06.02.2024

Lees: Kritiek op Hoekstra’s klimaatdoel voor 2040 | Binnenland | Telegraaf.nl 06.02.2024

Lees: Kamermeerderheid wil bio-industrie ‘uitfaseren’ (msn.com) 06.02.2024

Lees: Nieuw klimaatdoel voor 2040 moet Europa en wereld op koers brengen (nos.nl) 06.02.2024

Lees: EU wil uitstoot broeikasgassen met 90 procent verminderd hebben in 2040 | Klimaat | NU.nl 06.02.2024

Lees: Nieuw EU-klimaatdoel voor 2040: 90 procent minder CO2-uitstoot | RTL Nieuws 06.02.2024

Lees: Europese Commissie trekt voorstel halveren pesticiden in (nos.nl) 06.02.2024

Lees: EU-plan tegen bestrijdingsmiddelen definitief van de baan | Economie | NU.nl 06.02.2024

Lees: Kamer wil krimp veestapel, snelle stikstofreductie en eind aan bio-industrie | Binnenland | Telegraaf.nl 06.02.2024

Lees: Opinie: Wanhopige onzekerheid over Green Deal drijft Europese boeren tot actievoeren (trouw.nl) 06.02.2024

Lees: Spoedoverleg na boerenprotest, twee verdachten aangehouden: ‘Maat is helemaal vol’ | RTL Nieuws 06.02.2024

Lees: Yeşilgöz houdt spoedoverleg over wangedrag bij demonstraties (msn.com) 06.02.2024

Lees: Provinciale BBB’ers zien boerenprotesten als uiting van onmacht (msn.com) 06.02.2024

Lees: Helft ijskap Himalaya verdwijnt: ramp voor 2 miljard mensen | RTL Nieuws 06.02.2024

Lees: Nederlandse klimaatcamera de ruimte in: ‘Lijkt op een futuristische frituurpan’ | Wetenschap | AD.nl 05.02.2024

Lees: ExxonMobil sleept Follow This voor de rechter, ook al heeft het zijn klimaatmotie ingetrokken: ‘Intimidatie’ | de Volkskrant 05.02.2024

Lees: LTO houdt grote bijeenkomst met duizend boeren en tuinders – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 05.02.2024

Lees: LTO houdt grote bijeenkomst met duizend boeren en tuinders (msn.com) 05.02.2024

Lees: Verklaart Parijs de oorlog aan de SUV? ‘Vervuilend en levensgevaarlijk’ | Klimaat | NU.nl 04.02.2024

Lees: Adema spreekt met LTO, boerenclub noemt het ‘spoedoverleg’ (msn.com) 03.02.2024

Lees: Adema spreekt met LTO, boerenclub noemt het ‘spoedoverleg’ | Trouw 03.02.2024

Lees: Exxonmobil gaat toch door met zaak klimaatvoorstel Follow This (msn.com) 03.02.2024

Lees: Exxonmobil wil toch rechtszaak tegen klimaatvoorstel ondanks terugtrekking | Economie | NU.nl 03.02.2024

Lees: Uitleg: waarom boeren in heel Europa boos zijn (msn.com) 03.02.2024

Lees: Uitleg: waarom boeren in heel Europa boos zijn – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 03.02.2024

Lees: Hoop en hulp voor wie klimaatdepressief is geworden (msn.com) 02.02.2024

Lees: Jetten tegen Extinction Rebellion: plan afbouw fossiele subsidies bijna klaar (nos.nl) 02.02.2024

Lees: Adema: boerenprotesten Europa bewijzen dat strenge regels geen Nederlands probleem zijn (nos.nl) 02.02.2024

Lees: Nederlands ruimte-instrument gaat grootste klimaatraadsel bestuderen | Klimaat | NU.nl 02.02.2024

Lees: Klimaatsatelliet gaat rol wolken en kleine deeltjes bij opwarming aarde onderzoeken (nos.nl) 02.02.2024

Lees: Follow This cancelt klimaatvoorstel ExxonMobil uit vrees voor rechtszaak | RTL Nieuws 02.02.2024

Lees: Activisten trekken klimaatplan ExxonMobil in uit angst rechtszaak (msn.com) 02.02.2024

Lees: Soepeler stikstofbeleid? ‘Het kan bijna niet slechter gaan met de natuur, echt niet’ | Klimaat | AD.nl 01.02.2024

Lees: 3 miljard euro voor stikstofbeleid stapje dichterbij, PVV slaat andere toon aan (nos.nl) 01.02.2024

Lees: Duurzaamheidsscores in de supermarkt: deze startup wil ’t regelen (businessinsider.nl) 01.02.2024

Lees: Ook in Nederland gaan de boeren wederom de straat op; protesten door heel het land | Binnenland | Telegraaf.nl 01.02.2024

Lees: Boeren demonstreren met tractoren verspreid over Nederland, ook op de Dam (nos.nl) 01.02.2024

Lees: Franse premier: meer zeggenschap boeren over landbouwbeleid | Buitenland | Telegraaf.nl 01.02.2024

Lees: Rutte komt boeren tegemoet op EU-top: nieuw overleg over mestcrisis | Binnenland | Telegraaf.nl 01.02.2024

Lees: Terwijl Fransen en Belgen knokken voor hun boeren op EU-top, heeft Rutte geen inbreng | Binnenland | Telegraaf.nl 01.02.2024

Lees: Groot boerenprotest bij EU-top, wegen in en rond Brussel geblokkeerd (nos.nl) 01.02.2024

Lees: EU komt demonstrerende boeren tegemoet met aanpak import vanuit Oekraïne | Economie | NU.nl 31.01.2024

Lees: Eerste tractoren rijden Brussel in voor blokkade Europese top (msn.com) 31.01.2024

Lees: Stikstofgrens uit de wet? Dat is een lange en hobbelige weg, blijkt uit vertrouwelijk rapport 31.01.2024

Lees: De zee doet haar werk: groene stroom uit Waddenzee biedt kansen | Klimaat | NU.nl 31.01.2024

Lees: TNO: golven en getij leveren genoeg stroom op voor Waddeneilanden | RTL Nieuws 31.01.2024

Lees: Zo kan het Waddengebied bijna al zijn stroom groen opwekken, stelt TNO (trouw.nl) 31.01.2024

Lees: Nederland beleefde warmste én natste jaar ooit gemeten | Trouw 31.01.2024

Lees: KNMI ziet klimaat veranderen in veel warmer Nederland in 2023 (msn.com) 31.01.2024

Lees: Veel warmer én natter in Nederland in 2023, maar niet alles komt door klimaatverandering | Binnenland | Telegraaf.nl 31.01.2024

Lees: Recorddroogte in het regenwoud: zorgen over toekomst Amazonegebied (nos.nl) 31.01.2024

Lees: In 2023 regende het meer dan ooit, maar toch hadden we een neerslagtekort | Klimaat | NU.nl 31.01.2024

Lees: In 2023 regende het meer dan ooit, maar toch hadden we een neerslagtekort | Klimaat | NU.nl 30.01.2024

Lees: Wereldwijde schade door natuurrampen loopt op tot 350 miljard euro | Economie | NU.nl 30.01.2024

Lees: Onderzoek Aon: record van 380 miljard dollar schade in 2023 door natuurrampen | Aon  30.01.2024

Lees: Rapport: recordhoeveelheid natuurrampen en economische schade door klimaatverandering in 2023 | Buitenland | AD.nl 30.01.2024

Lees: Minder gras door droge zomer en dus meer stikstof in de natuur | RTL Nieuws 30.01.2024

Lees: Stikstofoverschot in landbouw schommelt, in 2022 stijging te zien (msn.com) 30.01.2024

Lees: Franse boeren blokkeren wegen rond Parijs, regering wil hen tegemoetkomen (nos.nl) 29.01.2024

Lees: Frankrijk zet zich schrap voor boerenprotesten, 15.000 agenten op de been | RTL Nieuws

Lees: Ook boerenprotesten door heel België: forse vertraging rond Brussel (nos.nl) 29.01.2024

Lees: Boerenprotest overgewaaid naar België, actievoerders steken galg in brand | RTL Nieuws 29.01.2024

Lees: Honderden protesterende boeren blokkeren snelwegen in België | RTL Nieuws 29.01.2024

Lees: Honderden protesterende boeren blokkeren snelwegen in België (msn.com) 29.01.2024

Lees: Greenpeace en XR steunen Franse boeren om recht op protest (msn.com) 29.01.2024

Lees: Greenpeace en Extinction Rebellion sluiten zich aan bij protest van Franse boeren, Parijs-blokkade aangekondigd (volkskrant.nl) 28.01.2024

Lees: Deze onderzoeker is klimaatoptimist: ‘Het is niet hopeloos’ | Klimaat | NU.nl 27.01.2024

Lees: We zitten midden in de stikstofcrisis, maar de volgende crisis is al onderweg | Binnenland | NU.nl 27.01.2024

Lees: CO2-uitstoot EU bereikt laagste punt in 60 jaar, cijfers vertellen maar fractie verhaal (msn.com) 26.01.2024

Lees: De CO2-uitstoot van plug-in hybrides is in werkelijkheid 3,5 keer zo hoog als verwacht (msn.com) 26.01.2024

Lees: Schiphol wil dat vervuiler gaat betalen om CO2-uitstoot terug te dringen | Klimaat | NU.nl 26.01.2024

Lees: Zuid-Holland sluit onteigenen boeren toch niet uit, ondanks BBB in coalitie – Omroep West 26.01.2024

Lees: Franse premier komt boeren tegemoet, maar protesten gaan door | Buitenland | NU.nl  26.01.2024

Lees: Franse premier komt boeren tegemoet en schrapt belastingverhoging diesel (nos.nl) 26.01.2024

Lees: Het gaat dramatisch met onze natuur en dat komt niet alleen door stikstof | Binnenland | NU.nl 26.01.2024

Lees: Ecologische Autoriteit: ook ingrijpen buiten beschermde natuur is nodig (nos.nl) 26.01.2024

Lees: Van der Wal: natuuronderzoek bevestigt wat we al lang weten (msn.com) 26.01.2024

Lees: EU moet jaarlijks 10% van haar economie investeren in klimaattransitie (msn.com) 24.01.2024

Lees: In 2026 komt helft van stroom uit duurzame energiebronnen en kernreactoren | Economie | NU.nl 24.01.2024

Lees: Auto’s stoten meer uit dan gedacht, Europese CO2-doelen niet gehaald | Klimaat | NU.nl 24.01.2024

Lees: Bedrijven en milieubeweging willen duidelijkheid over klimaatmaatregelen (nos.nl) 24.01.2024

Lees: Adema ziet in Brussel steun voor toelaten kunstmest uit mest (msn.com) 24.01.2024

Lees: Kabinet verlengt uitkoopregeling piekbelasters | Uit andere media | NU.nl 24.01.2024

Lees: Kabinet en provincies investeren in gebiedsgerichte oplossingen en de aanpak piekbelasting | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 23.01.2024

Lees: Kabinet wil voor zomer bijna 3 miljard euro vrijmaken voor aanpak stikstof | Politiek | NU.nl 23.01.2024

Lees: Kabinet wil bijna 3 miljard euro vrijmaken voor stikstofaanpak (msn.com) 23.01.2024

Lees: Bijna 3 miljard extra tegen stikstof, via langere opkoop boerderijen en budget provinciale plannen | Politiek | AD.nl 23.01.2024

Lees: Nog geen regelingen voor agrariërs om te verduurzamen: boeren langer in onzekerheid | Binnenland | Telegraaf.nl 23.01.2024

Lees: Ontslagen klimaatwetenschapper die vlucht weigerde na 72 dagen thuis (msn.com) 23.01.2024

Lees: Veelvoorkomende mythen over klimaatverandering (msn.com) 23.01.2024

Lees: Ook de Franse boeren roeren zich weer nadrukkelijk (msn.com) 23.01.2024

Lees: Wetenschap ruziet over CO2 uit de zeebodem door visserij (msn.com) 22.01.2024

Lees: ExxonMobil klaagt klimaatbelegger Follow This aan: ‘Heel dubieus’ (msn.com) 22.01.2024

Lees: ExxonMobil klaagt Nederlandse beleggers aan om klimaatvoorstel | Economie | NU.nl 22.01.2024

Lees: ExxonMobil klaagt klimaatbelegger Follow This aan: ‘Heel dubieus’ | RTL Nieuws 22.01.2024

Lees: ExxonMobil naar rechter over klimaatvoorstel Follow This (msn.com) 22.01.2024

Lees: Franse boeren kondigen meer acties aan na blokkeren snelwegen (msn.com) 22.01.2024

Lees: Duurzame chirurg: ‘Gezondheid verkopen en zelf vervuilen kan niet meer’ | Klimaat | NU.nl 21.01.2024

Lees: Stikstofslachtoffers klem tussen feit en kafkaëske werkelijkheid (msn.com) 20.01.2024

Lees: VNO-NCW: klimaatregie hoort bij de politiek, niet bij de rechter (msn.com) 19.01.2024

Lees: Klimaatorganisaties vinden rechtszaak tegen ING goede stap (msn.com) 19.01.2024

Lees: Milieudefensie start klimaatrechtszaak tegen ING – Omroep West 19.01.2024

Lees: Nieuwe klimaatrechtszaak, nu tegen ING: invloed reikt verder dan één bedrijf (nos.nl) 19.01.2024

Lees: Milieudefensie daagt ’bankier van de klimaatcrisis’ ING voor de rechter | Financieel | Telegraaf.nl 19.01.2024

Lees: Milieudefensie neemt na Shell nu ING Bank op de korrel: ‘Bankier van de klimaatcrisis’ | Binnenland | AD.nl 19.01.2024

Lees: Milieudefensie klaagt ING aan: ‘Medeverantwoordelijk voor klimaatcrisis’ | Algemeen | NU.nl 19.01.2024

Lees: Milieudefensie start klimaatrechtszaak tegen ING (nos.nl) 19.01.2024

Lees: Milieudefensie start klimaatrechtszaak tegen ING – Omroep West 19.01.2024

Lees: Ook ING voor de rechter om klimaat, dit is waar het om gaat | RTL Nieuws 19.01.2024

Lees: Noorse rechter trekt licenties van drie olievelden in Noordzee voorlopig in | Economie | NU.nl 19.01.2024

Lees: Gelderland stopt al na jaar met dertigjarig programma voor natuurinclusief boeren | Economie | NU.nl 19.01.2024

Lees: Gelderland zet regeling voor natuurinclusief boeren al weer stop (msn.com) 19.01.2024

Lees: Brabant krijgt 22,5 miljoen om gronddeals te sluiten met boeren (msn.com) 19.01.2024

Lees: Kabinet verlengt uitkoopregeling piekbelasters (msn.com) 19.01.2024

Lees: Uitkoopregeling voor piekbelasters langer open (nos.nl) 19.01.2024

Lees: Oplossing voor stikhof op de hei: onze oude koe! (msn.com) 18.01.2024

Lees: EU-klimaatraad: ‘Stop met subsidies voor fossiele brandstoffen én veehouderijen’ | Klimaat | NU.nl 18.01.2024

Lees: IJskap Groenland verloor in bijna veertig jaar gebied zo groot als Noord-Brabant | Klimaat | NU.nl 18.01.2024

Lees: Ook Duitsland heeft een stikstofprobleem, maar anders dan in Nederland | Stikstof | NU.nl 17.01.2024

Lees: Rabobankdirecteur: ‘Als we schoner voedselsysteem willen, hangt daar een prijskaartje aan’ | Binnenland | AD.nl 17.01.2024

Lees: Biolandbouw in Nederland groeit, maar kabinetsdoel 2030 nog ver weg (msn.com) 17.01.2024

Lees: Biolandbouw in Nederland groeit, maar kabinetsdoel 2030 nog ver weg | RTL Nieuws 17.01.2024

Lees: 27 grotere beleggers dienen klimaatresolutie in bij Shell (businessinsider.nl) 16.01.2024

Lees: Consultatie ontwerp van het Nationaal Programma Landelijk Gebied | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 16.01.2024

Lees: Gebiedsaanpak gaat door, maar besluiten zijn aan volgend kabinet (msn.com) 16.01.2024

Lees: Milieuorganisaties willen dat EU ‘groene’ stempel lucht- en scheepvaart intrekt | Klimaat | NU.nl 16.01.2024

Lees: Milieuorganisaties zetten stap richting klimaatzaak tegen EU (msn.com) 16.01.2024

Lees: David Van Reybrouck spreekt Europese milieuministers toe (msn.com) 15.01.2024

lees: Boze boeren, maar geen stikstofprobleem: vijf vragen over de Duitse protesten | Buitenland | NU.nl 15.01.2024

Lees: Meer windparken dan ooit, maar de green energy-deal is niet voltooid (msn.com) 14.01.2024

Lees: Bijna 100 arrestaties bij protest Extinction Rebellion tegen gascentrale Nijmegen | Klimaat | NU.nl 13.01.2024

Lees: Nijmegen overweegt nieuwe gascentrale, ook al moeten we van het gas af | Klimaat | NU 13.01.2024

Lees: Hoe klimaatverandering en globalisering samen gaan met nieuwe ziekten (msn.com) 13.01.2024

Lees: Provinciebestuurder luidt noodklok over onzekere toekomst boeren en tuinders: ‘Geen taken zonder knaken’ | Deze verhalen uit Groene Hart mag je niet missen | AD.nl 13.01.2024

Lees: Stikstofbeleid staat domweg helemaal stil (msn.com) 12.01.2024

Lees: 2023 was extreem warm. Hoe dat komt, daar is de wetenschap nog lang niet uit (trouw.nl) 12.01.2024

Lees: Opnieuw recordgroei van wereldwijde zonne-energie, doelen klimaattop in zicht | Economie | NU.nl 11.01.2024

Lees: Greenpeace start zaak tegen staat om uitblijven klimaatactie Bonaire (nos.nl) 11.01.2024

Lees: Inwoners Bonaire en Greenpeace willen klimaatactie en klagen de staat aan | Klimaat | NU.nl 11.01.2024

Lees: Inwoners Bonaire en Greenpeace beginnen klimaatzaak tegen Staat (msn.com) 11.01.2024

Lees: Klimaatspiraal KNMI laat zien dat Nederland steeds warmer wordt (msn.com) 11.01.2024

Lees: Provincies eisen dat Den Haag meer doet tegen de stikstofuitstoot | Klimaat | NU.nl 11.01.2024

Lees: Provincies eisen dat Den Haag meer doet tegen stikstofuitstoot (nos.nl) 11.01.2024

Lees: Provincies: Den Haag moet meer doen tegen stikstofuitstoot | RTL Nieuws 11.01.2024

Lees: Provincies: Den Haag moet meer doen tegen stikstofuitstoot (msn.com) 11.01.2024

Lees: Diarree rukt op door klimaatverandering – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 11.01.2024

Lees: Diarree rukt op door klimaatverandering (msn.com) 11.01.2024

Lees: Dit is waarom biomassa absoluut niet duurzaam is (msn.com) 10.01.2024

Lees: Chemours legt deel productie stil uit vrees voor dwangsom | Chemours en DuPont | AD.nl 09.01.2024

Lees: Chemiebedrijf Chemours heeft deel van productie stilgelegd wegens vervuiling | Economie | NU.nl 09.01.2024

Lees: Chemours legt productielijn stil vanwege schadelijke stof in afvalwater (nos.nl) 09.01.2024

Lees: Ook wereldwijd was 2023 het warmste jaar ooit gemeten (nos.nl) 09.01.2024

Lees: De wereldwijde hittegolf van 2023 zet door in 2024: opnieuw record mogelijk – Omroep West 09.01.2024

Lees: Reissector verwacht recordomzet in 2024 (businessinsider.nl) 09.01.2024

Lees: Klimaatexperts: ‘Hittegolven met 50 graden mogelijk in Europa’ | Klimaat | AD.nl 09.01.2024

Lees: De wereldwijde hittegolf van 2023 zet door in 2024: opnieuw record mogelijk (nos.nl) 09.01.2024

Lees: Jaarrapport bevestigt: ’2023 was warmste jaar dat ooit is gemeten’ | Binnenland | Telegraaf.nl 09.01.2024

Lees: Jaarrapport bevestigt: 2023 was warmste jaar dat ooit is gemeten (msn.com) 09.01.2024

Lees: 2023 is officieel het warmste jaar ooit: 1,5 graden opwarming bijna bereikt | Klimaat | NU.nl 09.01.2024

Lees: 2023 was warmste jaar ooit: ‘Klimaatrecords vielen als dominostenen om’ | Klimaat | AD.nl 09.01.2024

Lees: Ook wereldwijd was 2023 het warmste jaar ooit gemeten – Omroep West 09.01.2024

Lees: Klimaatrecords vielen als dominostenen om in 2023, het warmste jaar ooit gemeten | RTL Nieuws 09.01.2024

Lees: Gemiddeld bijna 1,5 graden warmer in 2023, volgens klimaatdienst (businessinsider.nl) 09.01.2024

Lees: Steden die voor 2030 kunnen verdwijnen door de stijgende zeespiegel – ook deze Nederlandse stad (msn.com) 08.01.2024

Lees: Is Nederland bestand tegen extreem weer in de toekomst? | Klimaat | NU.nl 07.01.2024

Lees: Impact klimaatrampen van korte duur: er is nu enorme honger naar zomervakanties | Reizen | AD.nl 07.01.2024

Lees: Klimaatdilemma voor Nederland: hoe lozen we de rivieren in een steeds hogere zee? (nos.nl) 07.01.2024

Lees: Als de archieven opengaan, blijkt hoe Nederland de poort wagenwijd openzette voor Chemours | Topverhalen uit de Drechtsteden | AD.nl 05.01.2024

Lees: Als de archieven opengaan, blijkt hoe Nederland de poort wagenwijd openzette voor Chemours | Topverhalen uit de Drechtsteden | AD.nl 05.01.2024

Lees: Ontbossing in Braziliaans Amazonegebied gehalveerd in 2023 | Buitenland | Telegraaf.nl 05.01.2024

Lees: Ontbossing in Braziliaans Amazonegebied gehalveerd in 2023 (msn.com) 05.01.2024

Lees: Met nieuwe president halveert Brazilië de ontbossing in het Amazonegebied | Buitenland | NU.nl 05.01.2024

Lees: Waarschuwing: al het ijs in de Noordelijke IJszee kan tegen 2030 gesmolten zijn (msn.com) 05.01.2024

Lees: 4 Friese ambtenaren mogen klimaatzorgen niet uiten (businessinsider.nl) 05.01.2024

Lees: 4 Friese ambtenaren moeten van provincie mond houden over klimaatzorgen, na kritiek van BBB (msn.com) 05.01.2024

Lees: Boze Duitse boeren verhinderen dat minister ferry verlaat | Buitenland | Telegraaf.nl 05.01.2024

Lees: Boze Duitse boeren verhinderen dat minister veerboot verlaat | Buitenland | AD.nl 05.01.2024

Lees: Boeren proberen veerboot met Duitse minister aan boord te bestormen (nos.nl) 05.01.2024

Lees: Boze Duitse boeren verhinderen dat minister ferry verlaat – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 05.01.2024

Lees: Groep boze boeren wacht Duitse minister op bij veerpont | RTL Nieuws 05.01.2024

Les: Tientallen boze Duitse boeren bestormen veerboot waar minister op zit | Buitenland | NU.nl 05.01.2024

Lees: Duitse minister vast op waddeneiland na boerenactie bij veerboot | RTL Nieuws 05.01.2024

Lees: Duitse regering zwakt omstreden belastingplan landbouw af na protesten | Economie | NU.nl 05.01.2024

Lees: Duitse CO2-uitstoot zakt terug tot laagste niveau sinds de jaren vijftig | Economie | NU.nl 04.01.2024

Lees: CO2-uitstoot van Duitsland naar laagste niveau in 70 jaar – ambitie voor 2030 is net wat steviger dan in Nederland (msn.com) 04.01.2024

Lees: Extinction Rebellion voert volgende week opnieuw actie | Den Haag | AD.nl 04.01.2024

Lees: We krijgen vaker last van hoogwater, vooral als de CO2-uitstoot hoog blijft | Klimaat | NU.nl 03.01.2024

Lees: Nederlandse grachten stoten meer methaan uit dan gedacht: stille klimaatcrisis? (msn.com) 03.01.2024

Lees: Nederlandse grachten stoten meer methaan uit dan gedacht: stille klimaatcrisis? | RTL Nieuws 03.01.2024

Lees: Milieuorganisaties slaan uitnodiging samenwerking Shell af (msn.com) 03.01.2024

Lees: Baas van Shell Nederland: milieurechtszaken contraproductief (businessinsider.nl) 03.01.2024

Lees: Milieurechtszaken tegen olie- en gasbedrijven slecht voor vestigingsklimaat bedrijven, stelt topman van Shell Nederland (msn.com) 03.01.2024

Lees: Milieuproblemen waren onbelangrijk bij miljoenensubsidies voor chemiebedrijf DuPont (nos.nl) 02.01.2024

Lees: De peperdure mesthoop groeit de boer straks boven het hoofd, als vanaf 1 januari de beperkingen gaan gelden (volkskrant.nl) 31.12.2023

Lees: Atmosfeer onttrekt water aan gewas en bodem, betere klimaatmodellen nodig voor voedselproductie (msn.com) 30.12.2023

Lees: Advocaat Ficq strijdt tegen industrie: ‘Hierna wil ik Shell aanpakken’ | Klimaat | NU.nl 30.12.2023

Lees: 300 arrestaties bij klimaatdemonstratie XR op A10 (msn.com) 30.12.2023

Lees: 300 arrestaties bij klimaatdemonstratie XR op A10 | RTL Nieuws 30.12.2023

Lees: In beeld: klimaatdemonstranten lopen A10 op | RTL Nieuws 30.12.2023

Lees: Nieuwe duurzaamheidsregels voor grote bedrijven raken ook mkb | RTL Nieuws 30.12.2023

Lees: 2024 wordt slecht jaar voor de bouw (msn.com) 29.12.2023

Lees: 2024 wordt slecht jaar voor de bouw | RTL Nieuws 29.12.2023

Lees: Klimaatactivist Hannah Prins: ‘We hebben te lang onze ogen gesloten’ | Achtergronden | NU.nl 28.12.2023

Lees: Schiphol nog veel smeriger en schadelijker dan gedacht – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 28.12.2023

Lees: Na scepsis krijgt Wopke Hoekstra nu lof na klimaattop: ‘Hij heeft geleverd’ | Politiek | AD.nl 25.12.2023

Lees: Melkveehouders lopen door nieuwe mestregels vast: ‘Niet voor elk bedrijf op te brengen’ | Binnenland | AD.nl 24.12.2023

Lees: Mens verantwoordelijk voor 12% van de uitgestorven vogelsoorten (msn.com) 24.12.2023

Lees: Boeren rijden met tractoren over A1 uit protest tegen nieuwe milieuregels (nos.nl) 22.12.2023

Lees: Flinke boete dreigt voor Chemours als het chemische stof opnieuw loost | Economie | NU.nl 22.12.2023

Lees: Mestcrisis in de maak in Nederland vanaf 2024 (businessinsider.nl) 22.12.2023

Lees: Nederlandse mestcrisis in de maak: probleem ter grootte van 300.000 tankwagens met elk 35 ton koeienmest (msn.com) 22.12.2023

Lees: Nederland dreigt te bezwijken onder mest (msn.com) 22.12.2023

Lees: Nederland dreigt te bezwijken onder mest – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 22.12.2023

Lees: Kamer wil regels rond stikstofneerslag van projecten versoepelen | RTL Nieuws 21.12.2023

Lees: Kamer wil drempelwaarde stikstof aanpassen, haalbaarheid onzeker (msn.com) 21.12.2023

Lees: Nieuwkomers NSC en BBB redelijk aan zijlijn met verzet tegen huidige stikstofbeleid | Binnenland | Telegraaf.nl 21.12.2023

Lees: Kabinet: nog eens 1,5 miljard euro voor uitkoopregeling boeren – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 21.12.2023

Lees: Uithaal ChristenUnie: ‘VVD laat boeren in stront zakken’ (msn.com) 21.12.2023

Lees: Protest bij Kamerdebat over mest en stikstof, extra geld voor boeren (nos.nl) 21.12.2023

Lees: ING versnelt afbouw olie en gas na klimaatakkoord Dubai (nos.nl) 20.12.2023

Lees: ING: in 2040 geen geld meer naar oppompen olie en gas | RTL Nieuws 20.12.2023

Lees: ING bouwt financiering olie- en gaswinning af: in 2040 is het helemaal klaar (msn.com) 20.12.2023

Lees: ING wil in 2040 stoppen met financiering olie- en gasprojecten (businessinsider.nl) 20.12.2023

Lees: Eerste Kamer ook akkoord met klimaatfonds en groeifonds | Binnenland | Telegraaf.nl 20.12.2023

Lees: Eerste Kamer ook akkoord met klimaatfonds en groeifonds (msn.com) 20.12.2023

Lees: Eerste Kamer ook akkoord met klimaatfonds en groeifonds (msn.com) 19.12.2023

Lees: Goedkeuring Klimaatfonds afhankelijk van keuze VVD en splinterpartijen in Eerste Kamer (msn.com) 19.12.2023

Lees: Prins Jaime: China toonde zich constructief op klimaattop (msn.com) 18.12.2023

Lees: Overijssel dreigt met stoppen aanpak stikstof, ook zorgen bij andere provincies (nos.nl) 17.12.2023

Lees: Steenkool in data: de wereld leunt er nog steeds op | Klimaat | NU.nl 16.12.2023

Lees: Methaanbeleid riskant voor melkveehouderij en bodem (msn.com) 16.12.2023

Lees: Uitgeademd methaan en lachgas zijn niet te verwaarlozen broeikasgassen (msn.com) 16.12.2023

Lees: Rechtbank: milieuactivisten mogen Canada aanklagen om klimaatbeleid | Buitenland | AD.nl 15.12.2023

Lees: Provincies pleiten voor koerswijziging in aanpak landelijk gebied (msn.com) 15.12.2023

Lees: Wetenschappers adviseren kabinet: ‘Versneld klimaatbeleid biedt kansen’ | Klimaat | NU.nl 15.12.2023

Lees: ‘Nederland heeft visie klimaat nodig voor 2050 en daarna’ (nos.nl) 15.12.2023

Lees: Klimaatraad: uitstoot in 2040 met 90 à 95 procent naar beneden | RTL Nieuws 15.12.2023

Lees: Historisch hoge vraag naar steenkool, maar daling is ingezet | RTL Nieuws 15.12.2023

Lees: Als andere banken ook meedoen, veranderde Rabobank vandaag het gezicht van boeren in Nederland (msn.com) 15.12.2023

Lees: Rabobank financiert alleen nog boeren die duurzame stappen zetten (trouw.nl) 15.12.2023

Lees: Komt er na klimaattop van Dubai écht een eind aan het fossiele tijdperk? | Klimaat | NU.nl 14.12.2023

Lees: Waarom een klimaatschadefonds hard nodig is: ‘Dit dorp was een paradijs’ | Klimaat | NU.nl 14.12.2023

Lees: Hoe kan voorkomen worden dat de nasleep van de historische klimaattop een teleurstelling wordt? (trouw.nl) 14.12.2023

Lees: Herstel van natuur heeft echt geen politieke kleur | Opinie | AD.nl 14.12.2023

Lees: D66’er Menno Snel: ‘Je hebt niet minder boeren nodig, maar meer boeren die de omslag willen maken’ | Politiek | AD.nl 14.12.2023

Lees: Agractie hoopt met nieuw kabinet alsnog op landbouwakkoord (msn.com) 14.12.2023

Lees: COP28 is ten einde; zelfs oliestaten akkoord met afbouwen van fossiele brandstoffen (msn.com) 14.12.2023

Lees: COP28 besluit ‘weg te bewegen’ van fossiele brandstoffen (msn.com) 14.12.2023

Lees: Duitse regering gaat fors minder uitgeven aan klimaatprojecten (msn.com) 13.12.2023

Lees: Dit zijn de drie belangrijkste uitkomsten van de klimaattop in Dubai (volkskrant.nl) 13.12.2023

Lees: Dit gaat het ‘historische’ klimaatakkoord veranderen: ‘Hier werd sinds begin jaren 90 over gesproken’ | Klimaat | AD.nl 13.12.2023

Lees: Hoe de wereld het voor het eerst (soort van, ongeveer) eens werd over het einde van fossiele energie (volkskrant.nl) 13.12.2023

Lees: Ternauwernood akkoord op klimaattop: dit zijn de belangrijkste afspraken | Klimaat | NU.nl 13.12.2023

Lees: ‘Historische’ afspraken op klimaattop maken voor Nederland weinig verschil (nos.nl) 13.12.2023

Lees: Dubai stelt een duidelijke norm, nu moeten we daar naar handelen (trouw.nl) 13.12.2023

Lees: Signaal uit Dubai aan bedrijfsleven: keer olie, gas en kolen de rug toe (trouw.nl) 13.12.2023

Lees: Blijdschap na klimaatdeal, maar sommige landen wilden scherpere tekst (nos.nl) 13.12.2023

Lees: Reacties op Klimaatakkoord Dubai: ‘Belangrijke stap, historisch’ | RTL Nieuws 13.12.2023

Lees: Hoogleraar Rotmans ziet niks historisch in ’vrijblijvend’ akkoord | Binnenland | Telegraaf.nl 13.12.2023

Lees: Partijen in Kamer positief over afspraken klimaattop in Dubai (msn.com) 13.12.2023

Lees: ActionAid en CARE missen bereidheid rijke landen om te betalen (msn.com) 13.12.2023

Lees: Eneco toch blij met ‘voorzichtige’ slotverklaring klimaattop (msn.com) 13.12.2023

Lees: Chef oliekartel waarschuwt voor gevaar sector na deal klimaattop (msn.com) 13.12.2023

Lees: Biden verwelkomt ‘historische’ uitkomst van klimaattop | Trouw 13.12.2023

Lees: Hoekstra ziet mogelijk ‘begin van het einde’ fossiele brandstoffen (msn.com) 13.12.2023

Lees: Hoekstra doorstaat lakmoesproef op ‘historische’ klimaattop (businessinsider.nl) 13.12.2023

Lees: Wopke Hoekstra doorstaat als EU-klimaatcommissaris lakmoesproef op ‘historische’ top in Dubai (msn.com) 13.12.2023

Lees: ‘Historisch’ akkoord klimaattop over fossiele brandstoffen is ook ‘teleurstellend’ | Klimaat | NU.nl 13.12.2023

Lees: Akkoord op klimaattop Dubai over afstappen van fossiele brandstoffen (nos.nl) 13.12.2023

Lees: Akkoord over historische oproep in Dubai | Buitenland | Telegraaf.nl 13.12.2023

Lees: Hoe oliebaas Al-Jaber zijn klimaattop tot een succes wist te maken (trouw.nl) 13.12.2023

Lees: Hoe historisch is het akkoord in Dubai en wat betekent het voor Nederland? | RTL Nieuws 13.12.2023

Lees: Klimaattop Dubai sluit af met oproep over fossiele brandstoffen (businessinsider.nl) 13.12.2023

Lees: Uitkomst klimaattop Dubai nét genoeg voor beperking opwarming aarde tot 1,5 graad (volkskrant.nl) 13.12.2023

Lees: Voorstel voor slottekst klimaattop: oproep om af te stappen van fossiel (nos.nl) 13.12.2023

Lees: Nieuw voorstel klimaattop: stoppen met olie en gas, maar met uitzonderingen | Klimaat | NU.nl 13.12.2023

Lees: ‘Historisch’ akkoord bereikt op klimaattop: ‘Onderbouwd door wetenschap’ | Video | Telegraaf.nl 13.12.2023

Lees: VN-top in Dubai bereikt ‘historisch’ akkoord over wegbewegen van fossiele brandstoffen (volkskrant.nl) 13.12.2023

Lees: Uniek moment op klimaattop: einde komt in zicht voor gebruik olie, kolen en gas | Klimaat | NU.nl 13.12.2023

Lees: Laatste versie van slottekst op COP roept op tot energietransitie – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 13.12.2023

Lees: ‘Historisch’ klimaatakkoord Dubai over ‘transitie weg van fossiele brandstoffen’ | RTL Nieuws 13.12.2023

Lees: Lagere CO2-uitstoot in NL door minder stroom uit kolencentrales (businessinsider.nl) 13.12.2023

Lees: Warmste zomer ooit in Noordpoolgebied (msn.com) 13.12.2023

Lees: Noordpoolgebied beleefde dit jaar de warmste zomer ooit | Buitenland | NU.nl 13.12.2023

Lees: ’s Werelds grootste gletsjer niet meer te redden, zeespiegel zal fors stijgen | RTL Nieuws 13.12.2023

Lees: Britse toezichthouder onderzoekt groene claims Unilever | Economie | AD.nl 13.12.2023

Lees: CO2-uitstoot afgenomen door meer windenergie en minder kolen (nos.nl) 13.12.2023

Lees: Uitstoot broeikasgas daalt verder door wind- en zonne-energie | Binnenland | AD.nl 13.12.2023

Lees: Het ‘einde van de wereld’ door klimaatverandering lijkt afgewend: zeven positieve signalen | Deze verhalen mag je niet missen | AD.nl 12.12.2023

Lees: Soepschildpadden bedreigd met uitsterven, Atlantische zalm op weg naar de gevarenzone | Buitenland | AD.nl 12.12.2023

Lees: Klimaattop gaat blessuretijd in, landen kunnen het nog niet eens worden | Klimaat | NU.nl 12.12.2023

Lees: Deadline klimaattop verstrijkt, geen akkoord in zicht: ‘Ik teken geen doodvonnis’ (nos.nl) 12.12.2023

Lees: Joseph Sikulu uit Tonga: ‘Deze uitkomst van de klimaattop zou ons doodvonnis zijn’ (trouw.nl) 12.12.2023

Lees: Fossiele industrie lobbyt in Dubai volop voor afgezwakte slotverklaring (msn.com) 12.12.2023 12.12.2023

Lees: Fossiele industrie lobbyt in Dubai volop voor afgezwakte slotverklaring | RTL Nieuws 12.12.2023

Lees: Hoekstra wacht lange nacht: klimaattop in Dubai in blessuretijd | Buitenland | Telegraaf.nl 12.12.2023

Lees: Hoekstra op klimaattop: we zijn nog lang niet op weg naar huis (msn.com) 12.12.2023

Lees: Klimaattopmanager sust gemoederen op COP na kritische reacties (msn.com) 12.12.2023

Lees: China blijft vieste jongetje van de klas: dit is de CO2-uitstoot per land (msn.com) 12.12.2023

Lees: China blijft vieste jongetje van de klas: dit is de CO2-uitstoot per land | RTL Nieuws 12.12.2023

Lees: De schoonheidsfouten van het stikstofdossier op een rij (msn.com) 12.12.2023

Lees: Miljoenen in klimaatschadefonds, maar wat kosten klimaatrampen? | NU.nl 11.12.2023

Lees: Hoekstra: nieuw voorstel voor eindtekst COP28 is teleurstellend (msn.com) 11.12.2023

Lees: Teleurgestelde reacties in EU op concept-slotverklaring klimaattop Dubai | RTL Nieuws 11.12.2023

Lees: Teleurgestelde reacties in EU op concept-slotverklaring klimaattop Dubai (msn.com) 11.12.2023

Lees: Woeste reacties op nieuw voorstel klimaattop: ‘Onsamenhangend verlanglijstje’ | Klimaat | NU.nl 11.12.2023

lees: Nieuw voorstel op klimaattop: uitfasering van fossiel is eruit | Buitenland | Telegraaf.nl 11.12.2023

Lees: Nieuw voorstel op klimaattop: geen ‘uitfasering’ fossiele brandstoffen, maar ‘vermindering’ (msn.com) 11.12.2023

Lees: Nieuw voorstel op klimaattop: geen uitfasering fossiele brandstoffen (businessinsider.nl) 11.12.2023

Lees: Nieuw voorstel op klimaattop: uitfasering van fossiel is eruit (msn.com) 11.12.2023

Lees: Hoekstra: nieuw voorstel voor eindtekst COP28 is teleurstellend (msn.com) 11.12.2023

Lees: Voorlopige slottekst klimaattop: uitfasering van fossiel is eruit (trouw.nl) 11.12.2023

Lees: VN-chef hamert op klimaattop op het belang van uitfasering en geld (msn.com) 11.12.2023

Lees: Demonstrant verstoort VN-klimaattop in Dubai | NU.nl 11.12.2023

Lees: VN op klimaattop: stop met tactische blokkades (msn.com) 11.12.2023

Lees: Klimaattop Dubai gaat moeilijke laatste fase in: ‘Het gaat niet snel genoeg’ (msn.com) 11.12.2023

Lees: Klimaattop Dubai gaat moeilijke laatste fase in: ‘Het gaat niet snel genoeg’ | RTL Nieuws 11.12.2023

Lees: Varkensboer wordt voor 2,5 miljoen euro uitgekocht, wil in naburige gemeente uitbreiden (msn.com) 11.12.2023

Lees: Succes op klimaattop Dubai dreigt volgens natuurbeschermers uit te draaien op ramp voor bossen | Buitenland | AD.nl 10.12.2023

Lees: Twee dagen voor het einde van de klimaattop is een historisch akkoord mogelijk (trouw.nl) 10.12.2023

Lees: Zeldzaam protest in Dubai, maar activisten zien ‘schokkend niveau van censuur’ (nos.nl) 10.12.2023

Lees: Arme landen willen meer klimaatsteun in ruil voor einde aan fossiele brandstoffen | Klimaat | NU.nl 10.12.2023

Lees: Volgende klimaattop in Azerbeidzjan, voor tweede jaar op rij in olie- en gasland | Klimaat | NU.nl 10.12.2023

Lees: Volgende klimaattop vrijwel zeker in Azerbeidzjan (msn.com) 10.12.2023

Lees: Voorzitter wil op tijd klimaattop afronden: ‘zou eerste ooit zijn’ (msn.com) 10.12.2023

Lees: Chef klimaattop Dubai heeft haast: alle onderhandelaars in een kringgesprek (nos.nl) 10.12.2023

Lees: Chef klimaattop Dubai heeft haast: alle onderhandelaars in een kringgesprek – Omroep West 10.12.2023

Lees: IEA: toezeggingen klimaattop over energie-uitstoot onvoldoende (msn.com) 10.12.2023

Lees: VN-chef: fossiele industrie moet de weg naar hernieuwbaar leiden (msn.com) 10.12.2023

Lees: China wil akkoord over fossiel dat aanvaardbaar is voor iedereen (msn.com) 09.12.2023

Lees: Klimaattop Dubai beweegt voorzichtig richting deal fossiele brandstoffen | Klimaat | NU.nl 09.12.2023

Lees: Klimaattop in Dubai gaat gebukt onder tweeslachtigheid | De Volkskrant 09.12.2023

Lees: Klimaattoppen vertonen slijtage, maar een beter alternatief is er nog niet (volkskrant.nl) 09.12.2023

Lees: Weinig landen volgen kruistocht Jetten tegen fossiele subsidies | Binnenland | Telegraaf.nl 09.12.2023

Lees: Slechts een klein clubje landen steunt Nederlands grote offensief tegen fossiele subsidie (trouw.nl) 09.12.2023

Lees: Nederland wil internationaal samenwerken tegen fossiele subsidies (msn.com) 09.12.2023

Lees: Nederland start internationale coalitie om van fossiele subsidies af te komen | Klimaat | NU.nl 09.12.2023

Lees: Initiatief minister Jetten: dertien landen willen samen fossiele subsidies bedrijven aanpakken | Politiek | AD.nl 09.12.2023

Lees: Jetten voert internationale groep tegen fossiele subsidies aan (nos.nl) 09.12.2023

Lees: Jetten voert internationale groep tegen fossiele subsidies aan – Omroep West 09.12.2023

Lees: Jetten krijgt 12 landen mee in coalitie tegen fossiele subsidies: ‘Het is een begin’ | RTL Nieuws 09.12.2023

Lees: Jetten krijgt 12 landen mee in coalitie tegen fossiele subsidies: ‘Het is een begin’ (msn.com) 09.12.2023

Lees: EU op klimaattop: verzet OPEC tegen fossiele stop is schandalig (msn.com) 09.12.2023

Lees: EU op klimaattop: verzet OPEC tegen fossiele stop is schandalig (msn.com) 09.12.2023

Lees: Milieuorganisaties eisen vernietiging natuurvergunning Schiphol (nos.nl) 09.12.2023

Lees: Lichte vooruitgang op klimaattop, maar het gaat traag (msn.com) 08.12.2023

Lees: OPEC-chef aan leden: wijs afspraken tegen fossiele brandstof af (msn.com) 08.12.2023

Lees: Hoekstra op klimaattop: ‘Moeten stoppen met fossiele brandstoffen, punt uit’ | Klimaat | NU.nl 08.12.2023

Lees: Wetenschappers waarschuwen in Dubai voor ‘domino-effecten’ klimaatverandering (nos.nl) 08.12.2023

Lees: Palestijnen aanwezig op klimaattop: ‘Gazaoorlog is óók klimaatcrisis’ | Klimaat | NU.nl 08.12.2023

Lees: Rode Kruis: ‘Reeks van rampen’ in Hoorn van Afrika door klimaatverandering | Buitenland | NU.nl 08.12.2023

Lees: Kwetsbare eilanden smeken op klimaattop om actie: ‘Gaat om overleven’ | Klimaat | NU.nl 08.12.2023

Lees: Een CO2-eis voor de bouw? Toch maar even niet | Trouw 08.12.2023

Lees: Rapport: 100 miljard aan verzekerde schade door natuurrampen (trouw.nl) 08.12.2023

Lees: Steenkoolland Colombia zet zich nu in voor het uitbannen van fossiele brandstoffen (trouw.nl) 08.12.2023

Lees: Deal over fossiele brandstoffen ver weg op klimaattop: ‘Wordt nachtwerk’ | Klimaat | NU.nl 07.12.2023

Lees: ’s Werelds grootste ijsberg ligt op ramkoers met een belangrijke vaarroute (msn.com) 07.12.2023

Lees: Hevigere regenval in Oost-Afrika na klimaatverandering door mens (msn.com) 07.12.2023

Lees: Uitgekochte Brabantse varkenshouder wil op andere plek uitbreiden (nos.nl) 07.12.2023

Lees: Boeren boos over lagere groene subsidies: ‘Overheid moet afspraken nakomen’ | Binnenland | NU.nl 07.12.2023

Lees: Adema gaat met EU praten over tegenvallende subsidies voor boeren (nos.nl) 07.12.2023

Lees: Vogels, het leger en de PVV zitten duurzame elektriciteitsproductie in de weg (msn.com) 07.12.2023

Lees: Vogels, het leger en de PVV zitten duurzame elektriciteitsproductie in de weg | RTL Nieuws 07.12.2023

Lees: Zo vervuilend is vliegen: kwart van alle vakanties zorgt voor driekwart van de CO2-uitstoot (msn.com) 07.12.2023

Lees: Vliegvakanties goed voor 75% van CO2-uitstoot vakantiegangers (businessinsider.nl) 07.12.2023

Lees: Komen er ooit ‘CO2-paspoorten’, die reizen beperken? (businessinsider.nl) 07.12.2023

Lees: Poetin brengt zeldzaam bezoek aan Saoedi-Arabië en VAE, maar riskeert bij foute stap arrestatie in Dubai | Buitenland | AD.nl 07.12.2023

Lees: Mogelijke doorbraak in Dubai: drie keer zoveel duurzame energie in 2030 (nos.nl) 06.12.2023

Lees: Bedrijven weten klimaattop goed te vinden (nos.nl) 06.12.2023

Lees: Fossiele lobby op klimaattop. ‘Je nodigt ook geen wapenhandelaars uit op een vredesconferentie’ (trouw.nl) 06.12.2023

Lees: Saudi-Arabië gooit strategie voor oliemarkt mogelijk helemaal om in 2024 door Amerikaanse producenten uit de markt te drukken met prijsoorlog, stelt energie-expert (msn.com) 06.12.2023

Lees: Gas en olie blijven populaire brandstoffen, ondanks ‘groene’ plannen van landen | Economie | AD.nl 06.12.2023

Lees: Amerika wil klimaat redden met kernfusie: ‘kan revolutie teweegbrengen’ (msn.com) 06.12.2023

Lees: Aarde op rand van catastrofale klimaatomslagpunten (msn.com) 06.12.2023

Lees: Komen er ooit ‘CO2-paspoorten’, die reizen beperken? (businessinsider.nl) 06.12.2023

Lees: Zo ziet de wereld er in 2050 uit als klimaatverandering niet gestopt wordt (msn.com) 06.12.2023

Lees: Hoekstra op top: COP28 moet ‘begin van einde’ zijn voor fossiel (msn.com) 06.12.2023

Lees: Milieudefensie: tien bedrijven krijgen jaarlijks 8,8 miljard fossiele subsidies | RTL Nieuws 06.12.2023

Lees: Tien Nederlandse bedrijven krijgen bijna 9 miljard euro aan fossiele subsidies | Klimaat | NU.nl 06.12.2023

Lees: 8,8 miljard euro fossiele subsidie naar 10 grote bedrijven Bron – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 06.12.2023

Lees: Onderzoek: 8,8 miljard fossiele subsidie naar 10 grote bedrijven (msn.com) 06.12.2023

Lees: IMF-bewindvoerder: landen denken heel verschillend over klimaat (msn.com) 06.12.2023

Lees: Stockholm, 1972: de allereerste klimaattop (msn.com) 06.12.2023

Lees: WMO: klimaatverandering nam sinds 2011 snel toe (msn.com) 15.12.2023

Lees: ‘Double down, triple up’, is de belangrijkste leus van de klimaattop. Wat bedoelen landen ermee? (trouw.nl) 15.12.2023

Lees: Klimaattop Dubai: eerste Afrikaanse landen tekenen Nederlands initiatief voor meer schone vrachtwagens | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 15.12.2023

Lees: Jeugd positief over kernenergie op klimaattop: ‘Nieuwe centrale bouwen? Vijfenhalf jaar is genoeg’ | Politiek | AD.nl 15.12.2023

Lees: Sigrid Kaag wuift roep om trager klimaatbeleid weg: ‘Overleven mens en planeet in gevaar’ | Politiek | AD.nl 15.12.2023

Lees: Wereld werkt aan ‘groene lijst’ om klimaatdoelen te kunnen halen | RTL Nieuws 15.12.2023

Lees: Wereldwijd af van olie en gas? ‘Er wordt heel hard onderhandeld’ | RTL Nieuws 15.12.2023

Lees: Olie- en gasproducerende landen willen niet stoppen met fossiele brandstoffen | Klimaat | NU.nl 15.12.2023

Lees: Onderzoekers: veel olie- en gaslanden willen niet van fossiel af (msn.com) 15.12.2023

Lees: Boeren boos over strenge nieuwe mestregels: Minder produceren, minder uitrijden | Financieel | Telegraaf.nl 15.12.2023

Lees: Boeren met de meeste duurzame maatregelen dreigen bedrogen uit te komen (trouw.nl) 15.12.2023

Lees: Onderhandelaars op klimaattop in Dubai overwegen stop op fossiele brandstoffen | Buitenland | AD.nl 15.12.2023

Lees: Onderhandelaars op COP28 overwegen stop op fossiele brandstoffen | Buitenland | Telegraaf.nl 15.12.2023

Lees: Onderhandelaars op COP28 overwegen stop op fossiele brandstoffen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 15.12.2023

Lees: Hoekstra: Geen afspraak over fossiel? Dan is top mislukt (nos.nl) 04.12.2023

Lees: Kaag op klimaattop: economische systeemverandering is nodig (msn.com) 04.12.2023

Lees: Voorzitter COP28 benadrukt wel in klimaatwetenschap te geloven – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 04.12.2023

Lees: Voorzitter COP28 benadrukt wel in klimaatwetenschap te geloven (msn.com) 04.12.2023

Lees: Ophef over uitspraken voorzitter klimaattop: ‘Voorlopig geen einde fossiele brandstoffen’ | RTL Nieuws 04.12.2023

Lees: Ophef over uitspraken voorzitter klimaattop: ‘Voorlopig geen einde fossiele brandstoffen’ (msn.com) 04.12.2023

Lees: Gastheer klimaattop opnieuw onder vuur na uitspraken over afbouw fossiel (nos.nl) 04.12.2023

Les: Rel ettert op VN-klimaattop, voorzitter slaat om zich heen: ‘Poging tot ondermijning’ | Buitenland | AD.nl 04.12.2023

Lees: Experts: oorlog Oekraïne veroorzaakt 150 miljoen ton CO2-uitstoot (msn.com) 04.12.2023

Lees: PBL-klimaatonderzoek: ruim onder 2 graden opwarming is haalbaar (msn.com) 04.12.2023

Lees: Brede samenwerking om innovaties in de veehouderij te versnellen | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 04.12.2023

Lees: Gastheer klimaattop opnieuw onder vuur na uitspraken over afbouw fossiel (nos.nl) 03.12.2023

Lees: Voorzitter klimaattop Dubai in opspraak na uitspraken over klimaatwetenschap | Klimaat | NU.nl 03.12.2023

Iees: The Guardian: voorzitter COP28 trekt klimaatwetenschap in twijfel | Buitenland | Telegraaf.nl 03.12.2023

Lees: Gastheer Dubai pleit voor fossiel op COP28 (msn.com) 03.12.2023

Lees: Voorzitter klimaattop: ‘Olie kun je alleen afschaffen als iedereen weer in grotten gaat wonen’ (volkskrant.nl) 03.12.2023

Lees: Roep om trager klimaatbeleid: ‘We zitten al op 1,5 graad, en kijk: de wereld bestaat nog’ | Klimaat | AD.nl 03.12.2023

Lees: In Dubai gaat het nu ook over een ander landbouwstelsel | Trouw 03.12.2023

Lees: ‘Rusland aansprakelijk voor kleine tien miljard dollar aan klimaatschade door Oekraïne-oorlog’ (trouw.nl) 03.12.2023

Lees: Minister Kuipers: klimaatverandering is een gezondheidscrisis (msn.com) 03.12.2023

Lees: Kleine eilandstaten op de klimaattop: we hebben nu actie nodig (msn.com) 03.12.2023

Lees: Macron: toezeggingen voor handelsverdrag Mercosur niet voldoende (msn.com) 03.12.2023

Lees: Macron niet akkoord met grootste vrijhandelsverdrag in geschiedenis EU | Economie | NU.nl03.12.2023

Lees: Aboutaleb op klimaattop: stop met eindeloos praten, aan de slag (msn.com) 02.12.2023

Lees: Brazilië investeert fors in herstel regenwoud (msn.com) 02.12.2023

Lees; Nederlandse klimaatwetenschapper: ‘Komt niet goed met paar extra dijken’ | Klimaat | NU.nl 02.12.2023

Lees: Ruim 110 landen willen verdriedubbeling hernieuwbare energie in 2030 | Klimaat | NU.nl 02.12.2023

Lees: Veel steun op klimaattop voor plan verdrievoudiging duurzame energie (nos.nl) 02.12.2023

Lees: Paus roept wereldleiders op: hoor noodkreet van de aarde, kom met klimaatdoorbraak (nos.nl) 02.12.2023

Lees: Mangrovebos is slimme klimaatmaatregel, maar staat onder druk: ‘Iedereen wil uitzicht op zee’ | Klimaat | AD.nl 02.12.2023

Lees: De Emiraten smijten met geld voor het klimaat wereldwijd. Waarom? (trouw.nl) 02.12.2023

Lees: VS stopt ruim 2,75 miljard euro in klimaatfonds voor ontwikkelingslanden | Klimaat | NU.nl 02.12.2023

Lees: VS stoppen 3 miljard dollar in klimaatfonds na lang geen bijdrage (msn.com) 02.12.2023

Lees: VS doneert tijdens top in Dubai 3 miljard dollar aan klimaatfonds | RTL Nieuws 02.12.2023

Lees: 50 olieconcerns doen toezegging over lagere CO2-uitstoot (businessinsider.nl) 02.12.2023

Lees: 50 olie- en gasconcerns, waaronder Shell, doen toezegging op klimaattop hun eigen CO2-uitstoot te beperken (msn.com) 02.12.2023

Lees: Ruim 50 olie- en gasbedrijven schroeven hun klimaatambities op, maar NGO’s zijn kritisch (trouw.nl) 02.12.2023

Lees: 50 oliebedrijven beloven verbetering, klimaatclubs: ‘Rookgordijn’ (msn.com) 02.12.2023

Lees: 50 oliebedrijven beloven verbetering, klimaatclubs: ‘Rookgordijn’ | RTL Nieuws 02.12.2023

Lees: Zeespiegelstijging van drie meter? Valse hoop, maak er maar tien meter van | Opinie | AD.nl 01.12.2023

Lees: Rutte op klimaattop: ‘Landen moeten klimaatbeloftes nu echt gaan waarmaken’ | Klimaat | NU.nl 01.12.2023

Lees: Rutte: Nederland stopt 15 miljoen euro in klimaatschadefonds | Binnenland | Telegraaf.nl 01.12.2023

Lees:  Nederland stopt 15 miljoen euro in klimaatschadefonds | RTL Nieuws 01.12.2023

Lees: Nederland stopt €15 miljoen in klimaatschadefonds: zoveel doneren andere landen op de klimaattop in Dubai (msn.com) 01.12.2023

Lees: Nederland zegt voorlopig 15 miljoen euro toe aan klimaatfonds armere landen (nos.nl) 01.12.2023

Lees: Nederland stopt €15 miljoen in klimaatschadefonds: dit doet de rest (businessinsider.nl) 01.12.2023

Lees: Britse koning Charles speecht in Dubai over klimaat: ‘Onze kleinkinderen zullen in 2050 leven met de gevolgen’ | Buitenland | AD.nl 01.12.2023

Lees: Methaanlek zoeken: klimaattop van start met Nederlands tintje | RTL Nieuws 01.12.2023

Lees: Vergeten gierst moet India’s rijstprobleem oplossen, ‘bestand tegen divers klimaat’ (nos.nl) 01.12.2023

Lees: Overstromingen in Oost-Afrika: 2 miljoen mensen op de vlucht (nos.nl) 01.12.2023

Lees: Klimaattop van start in Dubai: waar gaat het over? | Klimaat | NU.nl 30.11.2023

Lees: Laat de klimaattop niet het WK achternagaan | Commentaar | AD.nl 30.11.2023

Lees: Meer klimaathulp nodig? Dan ook meer donorlanden, zeggen EU en VS (nos.nl) 30.11.2023

Lees: Klimaatschadefonds al bij start COP28 geregeld (msn.com) 30.11.2023

Lees: Nederland trekt portemonnee voor klimaatschade op top in Dubai | Binnenland | Telegraaf.nl 30.11.2023

Lees: Vegan foodtrucks en een positieve sfeer op de klimaattop. ‘Het is een festival van afleiding’ (trouw.nl) 30.11.2023

Lees: Belgische overheden veroordeeld voor ontoereikend klimaatbeleid (trouw.nl) 30.11.2023

Lees: Vliegende start klimaattop Dubai: deal over klimaatschadefonds voor arme landen | Klimaat | NU.nl 30.11.2023

Lees: ‘Geweldig nieuws’ op klimaattop VN: bijna 400 miljoen voor klimaatschade arme landen | Buitenland | AD.nl 30.11.2023

Lees: Akkoord over schadefonds voor kwetsbare landen op klimaattop (msn.com) 30.11.2023

Lees: Eerste succes op klimaattop: akkoord over klimaatschadefonds – Omroep West 30.11.2023

Lees: Eerste succes op klimaattop: akkoord over klimaatschadefonds (nos.nl) 30.11.2023

Lees: Akkoord over schadefonds voor kwetsbare landen op klimaattop | RTL Nieuws 30.11.2023

Lees: VN bij opening klimaattop: we gaan veel te langzaam (msn.com) 30.11.2023

Lees: Hoekstra over COP28: kans op succes niet bijster groot (msn.com) 30.11.2023

Lees: Hoekstra over klimaattop: kans op succes niet bijster groot | RTL Nieuws 30.11.2023

Lees: Wat maakt de klimaattop in Dubai anders dan de 27 hiervoor? | Trouw 30.11.2023

Lees: Grootste klimaattop ooit van start 30.11.2023

Lees: Gelekte documenten: Emiraten wilden oliedeals sluiten op klimaatconferentie! (msn.com) 30.11.2023

Lees: We moeten ambitieus zijn tijdens COP28, zegt EU-commissaris (msn.com) 30.11.2023

Lees: Kritiek op vlucht van Deense ‘klimaatprins’ Frederik (msn.com) 30.11.2023

Lees: België verliest na Duitsland ook klimaatzaak en moet uitstoot terugdringen | Buitenland | NU.nl 30.11.2023

Lees: Bijna duizend boeren willen zich laten uitkopen, de winst voor de natuur lijkt beperkt (trouw.nl) 30.11.2023

Lees: 2023 is het warmste jaar ooit gemeten, zegt VN: ‘Kakofonie van gesneuvelde records’ | Buitenland | AD.nl 30.11.2023

Lees: Klimaatcrisis: meer dan 1 miljoen Somaliërs ontheemd door overstromingen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 30.11.2023

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 36 – Klimaatdoelen 2030 dichterbij ??

Klimaatnota 2023: Klimaatdoelen voor het eerst in zicht

Het kabinet heeft donderdag 26.10.2023 de Klimaatnota 2023 gepresenteerd. Voor de eerste keer komt het klimaatdoel van 55% emissiereductie in 2030 in zicht, mits de uitwerking en uitvoering van het klimaatbeleid voortvarend doorgang vinden. Het kabinet blijft hieraan werken in zijn demissionaire periode.

Voortgang klimaatdoelen

Klimaatverandering is dé uitdaging voor onze generatie. Het kabinet heeft daarom sinds zijn aantreden werk gemaakt van ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar klimaatbeleid. Zo is het Beleidsprogramma Klimaat van juni 2022 in het voorjaar van dit jaar aangevuld om te komen tot een samenhangend beleidspakket van normering, subsidies en beprijzing.

Met dit beleid – zo concludeert het Kabinet op basis van de nieuwe PBL-cijfers uit de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2023 – ligt Nederland op koers voor ten minste 55% reductie in 2030. Zo geeft het PBL aan dat de verwachte broeikasgasreductie in 2030 op basis van het beleid uitkomt op circa 46-57% ten opzichte van 1990.

Bovendien kunnen de maatregelen die door PBL nog niet in de raming zijn betrokken volgens eerdere inschattingen van het kabinet nog ongeveer 4 procentpunt aan extra reductie opleveren. Ter vergelijking: in 2022 was nog sprake van 41-52% reductie.

Minister Jetten voor Klimaat en Energie: “Het is ontzettend goed nieuws dat volgens de cijfers van het PBL de klimaatdoelen voor 2030 voor het eerst in zicht komen. We zitten op de goede weg en het is belangrijk dat we nu doorgaan met de uitwerking en uitvoering van onze plannen.”

Uitvoering en uitwerking als voorwaarde

Voorwaarde bij het halen van deze doelen is wel dat de uitwerking en uitvoering van dat beleid voortvarend doorgang vinden. Het kabinet is aan de slag gegaan met dit beleid en blijft hieraan werken in zijn demissionaire periode.

Zo wordt bijvoorbeeld het fiscaal pakket waarover besluitvorming in het voorjaar was afgerond volledig opgenomen in het Belastingplan 2024 en is in het Meerjarenprogramma Klimaatfonds 2024 de financiële verwerking opgenomen van subsidiemaatregelen die onderdeel waren van het Voorjaarsnotapakket.

Daarnaast zal in 2024 op basis van de Klimaatwet de eerste vijfjarige herziening van het Klimaatplan plaatsvinden. Dit nieuwe Klimaatplan zal ingaan op de strategie naar klimaatneutraliteit in 2050 en de concrete hoofdlijnen schetsen voor de beleidsagenda voor de periode 2025-2035.

Ter voorbereiding op de besluitvorming hierover, werkt het demissionaire kabinet door aan de voorbereiding en stuurt het in november een contourenbrief over het klimaatplan. Deze brief schetst de belangrijkste dilemma’s het langetermijnbeleid, inclusief bijbehorende keuzerichtingen.

Nationale Klimaatweek

De Klimaatdag vindt plaats voorafgaand aan de Nationale Klimaatweek, die op 30 oktober start. Tijdens de Nationale Klimaatweek worden de duurzame initiatieven van burgers, bedrijven en gemeenten in het zonnetje gezet.

Nederland nog niet op koers voor aangescherpte energiedoelen

Nederland ligt nog niet op koers om alle aangescherpte Europese energiedoelen te halen. Dat blijkt uit de zogenoemde Klimaat- en Energieverkenning, de KEV, een jaarlijks rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

De Raad van State waarschuwt in de klimaatbeschouwing dat het kabinet “de stap van papier naar praktijk” nog onvoldoende zet. Knelpunten zijn bijvoorbeeld het tekort aan vakmensen en schaarste van sommige materialen. Die problemen waren in het rapport van vorig jaar ook aangestipt.

Energieverbruik moet verder omlaag

Het rapport evalueert de stand van zaken bij meerdere doelen. Voor het doel om minder energie te verbruiken moet het kabinet nog stappen zetten, stelt het PBL. Dat komt onder meer door de aangescherpte doelstellingen door de energiecrisis na de Russische inval in Oekraïne. Volgens de onderzoekers dragen eerder genomen maatregelen positief bij.

Nederlandse huishoudens hebben het afgelopen jaar minder gas gebruikt, door de hogere gasprijzen. Hoe dat gasverbruik zich gaat ontwikkelen is lastig te voorspellen, mede vanwege de schommelende gasprijzen en weersinvloeden.

“Wat er goed gaat is het uitfaseren van woningen met slechte energielabels, het installeren van hybride warmtepompen en besparingen in de industrie”, zegt Jaco Stremler van het Planbureau voor de Leefomgeving. “Maar er moet meer gebeuren om de aangescherpte doelen te halen.”

Hernieuwbare energie gaat ‘best goed’

Op het gebied van hernieuwbare energie doet Nederland het “best goed”, zegt Stremler. Het kabinet heeft met nieuwe plannen grote stappen gezet om het aandeel hernieuwbare energie te vergroten, stelt het rapport vast. Dat komt bijvoorbeeld door de opbrengst van zonnepanelen op daken, de bouw van windmolens en het gebruik meer biobrandstoffen.

Maar de Nederlandse doelen worden sneller aangescherpt dan de stappen die het kabinet heeft gemaakt. Het nieuwe Nederlandse doel voor hernieuwbare energie staat nog niet helemaal vast, maar dat zal waarschijnlijk 38 procent van het totale energieverbruik worden. Met de plannen van het kabinet komt het aandeel uit tussen de 32 en 42 procent; een stijging van 4 tot 8 procent ten opzichte van vorig jaar. Het doel is dus haalbaar, stelt het rapport.

Ook de scheepvaart ontkomt niet meer aan klimaatmaatregelen. Schepen moeten uiteindelijk over op duurzame brandstoffen, als waterstof en methanol. Een reder uit Harlingen die nog op stookolie vaart, kiest er tot die tijd voor om de C02 af te vangen.

Dit schip recyclet z’n eigen CO2

Op het gebied van groene en hernieuwbare waterstof moet er nog “ontzettend” veel gebeuren, zegt Stremler. Volgens de Europese doelstelling moet in Nederland omgerekend 15 procent van de totale hoeveelheid gebruikte waterstof in de energie groen zijn. Dat is nu nog 0 procent.

“Dat betekent dat er de komende zeven jaar enorm veel gebouwd moet worden om die doelstelling te halen”, zegt Stremler.

Shell bouwt momenteel op de Tweede Maasvlakte in het Rotterdamse havengebied de eerste ‘groene’ waterstoffabriek in Nederland. Maar om het doel te halen moet er 10 tot 20 keer zoveel geproduceerd worden als die fabriek aankan.

“Er moet dus enorm snel worden opgeschaald. Of het haalbaar is zal de praktijk moeten uitwijzen, maar het is wel heel moeilijk om zoveel capaciteit te realiseren.”

Halen broeikasgasdoelen ‘onrealistisch’

Wat betreft de broeikasgassen wil het kabinet dat er in 2030 in Nederland 55 procent minder van wordt uitgestoten ten opzichte van 1990. In de raming van de KEV is er met het beleid van nu een daling mogelijk van 46 tot 57 procent ten opzichte van 1990.

De Raad van State zegt dat om het doel te kunnen halen alle plannen van het kabinet “volledig en op tijd” moeten worden uitgevoerd. De belangrijkste adviseur van het kabinet verwijst naar de jaarlijkse doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), de Klimaat- en Energieverkenning. 

Tevens moeten de plannen dan ook het maximale effect hebben. Dat zou onrealistisch zijn. De voorspelling over de broeikasgassen is wel flink beter dan in het rapport van vorig jaar. Toen gingen de onderzoekers uit van een mogelijke daling van slechts 39 tot 50 procent.

Eerder dit jaar was voor het eerst de prognose dat het kabinet de klimaatdoelen voor minder uitstoot zou kunnen halen. Dat stond in het eerste deel van het rapport. Het vandaag verschenen deel richt zich specifiek op de energiedoelen.

• Nieuw rapport: klimaatambities groot, maar met dit beleid onhaalbaar

Aanleg van zonneparken op landbouwgronden veel moeilijker

Het wordt veel moeilijker om zonneparken en -weiden aan te leggen op op landbouw- en natuurgronden . De demissionaire ministers De Jonge en Jetten schrijven aan de Tweede Kamer dat ze daarover afspraken hebben gemaakt met onder meer provincies, gemeenten en waterschappen.

Multifunctioneel gebruik

Nederland staat voor urgente opgaven op het gebied van landbouw, woningbouw, infrastructuur, natuur en economie, die allemaal om meer ruimte vragen. Ook is ruimte nodig voor de doelstellingen van de opwek van duurzame energie. Maar de hoeveelheid ruimte is schaars. In de contourennotitie Nota Ruimte (link: Contourennotitie Nota Ruimte | Rapport | Rijksoverheid.nl) is afgesproken dat multifunctioneel gebruik van de ruimte de norm is. Dat geldt dus ook voor het toepassen van zon-PV.

Alleen in uitzonderingsgevallen mag het nog, bijvoorbeeld als het gaat om landbouwgronden die op termijn een andere bestemming krijgen, of als de aanleg bijdraagt aan vermindering van ‘netcongestie’.

Zonnepanelen moeten bij voorkeur op daken en gevels worden geplaatst, maar ook op bijvoorbeeld kassen, industrieterreinen, stortplaatsen en boven parkeerplaatsen. Daarna komen ongebruikte terreinen in bebouwde gebieden en dáár weer na onbenut terrein in landelijk gebied.

Voorkeursvolgorde zon

De opgaven vragen om scherpe keuzes en zonder dat dit afbreuk doet aan de RES afspraken. Daarom sturen overheden langs vier treden voor de opwek van zonne-energie. 
•    Trede 1: Zonnepanelen op daken en gevels 
•    Trede 2: Onbenutte terreinen in bebouwd gebied
•    Trede 3: Onbenutte terreinen in landelijk gebied
•    Trede 4: Landbouw- en natuurgronden

Ruimte schaars

De afspraken zijn gemaakt omdat er aan de ene kant steeds meer vraag is naar duurzaam opgewekte elektriciteit, maar aan de andere kant de ruimte schaars is. “Ten aanzien van zonnepanelen was de markt in het verleden leidend en ontbrak sturend ruimtelijk beleid door de overheden. (..) Nu zetten Rijk en medeoverheden samen de volgende stap”, schrijven de ministers.

De provincies zullen de afspraken juridisch bindend vastleggen in hun verordeningen. Het nieuwe systeem moet op 1 januari 2023 ingaan. Lopende initiatieven die nu al in een vergevorderd stadium zijn mogen in principe nog doorgaan.

Holland Solar, de branchevereniging voor bedrijven in de zonne-energie, is kritisch. De gemaakte keuzes zijn schadelijk voor de sector, maar ook voor de energietransitie, voor boeren en industriële bedrijven die willen verduurzamen en voor de kans om natuurontwikkeling te bevorderen, vindt de belangenclub.

• ‘Zonneparken moeten mooier en slimmer, anders verdwijnt draagvlak’
• Netbeheerders: stop met zonneparken daar waar nauwelijks vraag naar stroom is

Meer:

Meer: KNMI – KNMI’23-klimaatscenario’s

Meer: knmi klimaatscenario’s – Search (bing.com)

Meer: knmi klimaat – Search (bing.com)

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Nog meer:

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 35 – Somber klimaatscenario KNMI !!

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 34 – versnelling nieuwe klimaatbeleid !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Nog veel meer:

Lees: Bijna duizend aanmeldingen voor uitkoopregelingen (piek)belasters stikstof (nos.nl) 29.11.2023

Lees: Bijna 1000 boeren hebben interesse in ‘woest aantrekkelijke’ uitkoopregeling | RTL Nieuws 29.11.2023

Lees: Voorzitter klimaattop Dubai: geen gesprekken over fossiele deals (msn.com) 29.11.2023

Lees: Wat betekent winst PVV voor klimaattop, en vijf andere vragen | RTL Nieuws 29.11.2023

Lees: Klimaattop in Dubai: dit zijn 2 belangrijke thema’s waar 197 landen over gaan steggelen (msn.com) 29.11.2023

Lees: Dubai wordt grootste klimaattop ooit, en dat is geen goed teken (nos.nl) 29.11.2023

Lees: Belangrijkste klimaatafspraak uit Parijs staat in Dubai niet op de agenda (nos.nl) 29.11.2023

Lees: Controversiële klimaattop: wilde de organisator er oliedeals sluiten? (businessinsider.nl) 29.11.2023

Lees: Eerste langeafstandsvlucht op duurzame brandstof succesvol én prijzig (nos.nl) 29.11.2023

Lees: ‘Nederland telt bijna duizend klimaatkwetsbare wijken’ (nos.nl) 28.11.2023

Lees: Klimaatenquête: meeste Nederlanders tegen fossiele subsidies (msn.com) 28.11.2023

Lees: VAE als voorzitter bij klimaattop: risicovol maar ook een kans (msn.com) 28.11.2023

Lees: Nederlandse ontwikkelingsbank begint fonds voor klimaatprojecten (msn.com) 28.11.2023

Lees: Nederland nu vóór afgezwakte Europese natuurherstelwet, tot verontwaardiging van landbouwclub LTO (trouw.nl) 28.11.2023

Lees: Drie kwart van de Nederlanders maakt zich wel degelijk druk om het klimaat | Klimaat | NU.nl 28.11.2023

Lees: Vrouwen en 75-plussers bezorgder over klimaat dan mannen en jongeren (nos.nl) 28.11.2023

Lees: Driekwart volwassenen bezorgd over gevolgen klimaatverandering (msn.com) 28.11.2023

Lees: Driekwart 18-plussers maakt zich zorgen over klimaatverandering – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 28.11.2023

Lees: Driekwart volwassenen bezorgd over gevolgen klimaatverandering | RTL Nieuws 28.11.2023

Lees: Gemeenten vragen massaal subsidie aan om huizen van kwetsbaren te isoleren | Klimaat | NU.nl 27.11.2023

Lees: Duitse minister: klimaatplan gaat door ondanks begrotingsprobleem (msn.com) 27.11.2023

Lees: VN onderzoekt rol Nederlandse overheid in PFAS-zaak Chemours – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 27.11.2023

Lees: Chemours-afval uit Nederland bedreigt gezondheid in VS: VN eist verklaring NU 27.11.2023

Lees: VN onderzoekt rol Nederlandse overheid in PFAS-zaak Chemours (msn.com) 27.11.2023

Lees: LTO wil ‘realistisch’ landbouwbeleid en geen natuurherstelwet (msn.com) 27.11.2023

Lees: Scepsis en hoop aan vooravond klimaattop Dubai: wat staat er op het spel? (nos.nl) 27.11.2023

Lees: Scepsis en hoop aan vooravond klimaattop Dubai: wat staat er op het spel? – Omroep West 27.11.2023

Lees: IPCC voorzitter: ‘1,5 graad opwarming niet het einde van de wereld’ (msn.com) 27.11.2023

Lees: Provincies onderzoeken drempelwaarde voor stikstof, maar de minister is sceptisch (trouw.nl) 26.11.2023

Lees: Hoekstra: China moet armere landen helpen bij klimaatverandering – Wel.nl  (welingelichtekringen.nl) 26.11.2023

Lees: Hoekstra: China moet armere landen helpen bij klimaatverandering (msn.com) 26.11.2023

Lees: Hoekstra: China moet armere landen helpen bij klimaatverandering | RTL Nieuws 26.11.2023

Lees: Verkiezingsuitslag slecht voor klimaat? ‘Ook Wilders moet akkoord naleven’ | Klimaat | NU.nl 24.11.2023

Lees: CO2-uitstoot in Nederland is gedaald ondanks economische groei | Klimaat | NU.nl 24.11.2023

Lees: Brazilië wil landbouwgrond met 60 procent vergroten zonder bomenkap | Buitenland | AD.nl 24.11.2023

Lees: Kabinet wil Europese natuurherstelwet toch steunen (msn.com) 24.11.2023

Lees: EU en lidstaten gaven 28,5 miljard euro aan klimaatfinanciering (msn.com) 24.11.2023

Lees: EU en lidstaten gaven 28,5 miljard euro aan klimaatfinanciering – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.11.2023

Lees: Europees Milieuagentschap: Fijnstof zorgt voor 250.000 doden per jaar in EU – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.11.2023

Lees: ECB dreigt banken met boetes om tekortkomingen klimaatrisico’s – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 22.11.2023

Lees: ECB dreigt banken met boetes om tekortkomingen klimaatrisico’s (msn.com) 22.11.2023

Lees: EU-klimaatman Hoekstra op weg naar ‘heel moeilijke’ klimaattop – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 22.11.2023

Lees: Overheden hebben recordbedrag uitgegeven aan fossiele steun (msn.com) 22.11.2023

Lees: Overheden wereldwijd geven recordbedrag uit aan fossiele subsidies | RTL Nieuws 22.11.2023

Lees: Huiseigenaren de klos door klimaat: ‘50.000 woningen kunnen helft minder waard worden’ AD 21.11.2023

Lees: Onderzoek: woningen door klimaatrisico mogelijk fors minder waard (msn.com) 21.11.2023

Lees: Klimaatverandering kan huizenbezitters honderden miljarden euro’s kosten  NU 21.11.2023

Lees: Kabinet en zout- en chemiebedrijf Nobian zetten volgende grote stap naar CO2-neutraal in 2030 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 21.11.2023

Lees: Zeeuwse kunstmestfabriek gaat als eerste ter wereld CO2 exporteren om klimaatredenen (nos.nl) 21.11.2023

Lees: Het Zeeuwse Yara brengt een kwart van de uitgestoten CO2 naar Noorwegen (trouw.nl) 21.11.2023

Lees: Eneco gaat enorme waterstoffabriek bouwen in haven Rotterdam van 20 voetbalvelden groot  AD 20.11.2023

Lees: Kunstmestfabrikant Yara gaat deel CO2-uitstoot onderzees opslaan (msn.com) 20.11.2023

Lees: Veelvoorkomende mythen over klimaatverandering (msn.com) 20.11.2023

Lees: Wereld schiet tekort in klimaataanpak: 3 graden opwarming op de loer  NU 20.11.2023

Lees: Het Parijs-akkoord heeft laten zien dat verandering mogelijk is, nu moet het alleen nog sneller (trouw.nl) 20.11.2023

Lees: VN: in dit tempo is aarde eind deze eeuw ruim 2,5 graad warmer (msn.com) 20.11.2023

Lees: Alarmerend: klimaatdoel 1,5 graden steeds verder uit zicht | RTL Nieuws 20.11.2023

Lees: VN waarschuwt voor opwarming aarde met 3 graden: ‘Kloof tussen woorden en daden’ (nos.nl) 20.11.2023

Lees: VN waarschuwt vlak voor klimaattop: ‘Mensheid breekt verkeerde records’ | RTL Nieuws 20.11.2023

Lees: VN waarschuwt vlak voor klimaattop: ‘Mensheid breekt verkeerde records’ (msn.com) 20.11.2023

Lees: Oxfam: klimaat en ongelijkheid zijn onlosmakelijk verbonden (msn.com) 20.11.2023

Lees: Nieuwe maatregel maakt van natuurvernietiging straks een misdaad: ‘Enorme stap vooruit’ AD 19.11.2023

Lees: Duurzame boeren krijgen minder steun dan beloofd – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 18.11.2023

Lees: Duurzame boeren krijgen minder steun dan beloofd (msn.com) 18.11.2023

Lees: Duurzame boeren krijgen minder subsidie dan beloofd, want er is niet genoeg geld (trouw.nl) 18.11.2023

Lees: Grote klimaatuitdaging voor nieuw kabinet: zo staan we ervoor in negen grafieken (nos.nl) 17.11.2023

Lees: Landbouw in de verkiezing: afschaffen van de bio-industrie tot geen extra regels (nos.nl) 17.11.2023

Lees: Jaar na belofte is nauwelijks met industrie gesproken over stikstofuitstoot (nos.nl) 17.11.2023

Lees: Chagrijn om trage aanpak stikstofuitstoot industrie: ‘Te schandalig voor woorden’  AD 17.11.2023

Lees: Zo verminder je je CO₂-voetafdruk – help de planeet te redden! (msn.com) 17.11.2023

Lees: Duurzame boeren krijgen minder subsidie dan beloofd, want er is niet genoeg geld (trouw.nl) 17.11.2023

Lees: De campagne gaat nauwelijks over stikstof. Hoe kan dat? | Trouw 17.11.2023

Lees: China wil wel groen worden, maar niet zo snel als Hoekstra wil (trouw.nl) 17.11.2023

Lees: Afspraken met bp over versnelde vermindering van CO2-uitstoot | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 16.11.2023

Lees: VAE passen ‘mogelijk’ klimaatbeleid aan na slechte score (msn.com) 16.11.2023

Lees: EU eens over rem op methaan uit olie, gas en steenkool (msn.com) 16.11.2023

Lees: Tuvalu vergaat: hoe moet het nu verder met de inwoners?  NU 15.11.2023

Lees: Nederland heeft 82 voetbalvelden aan groen erbij na NK Tegelwippen (nos.nl) 15.11.2023

Lees: EU is het eens over rem op methaan uit olie, gas en steenkool (nos.nl) 15.11.2023

Lees: Hoeveelheid broeikasgassen in de lucht blijft records breken NU 15.11.2023

Lees: Hoeveelheid CO2 nu de helft hoger dan voor industrialisatie Telegraaf 15.11.2023

Lees: Duits hof blokkeert overheveling overheidsgeld naar klimaatfonds Telegraaf 15.11.2023

Lees: Klimaatdoelen Parijs blijven ver weg, landen zetten alleen ‘babystapjes’ NU 14.11.2023

Lees: Het stikstofakkoord zet intern bij N-VA wat zaken helder (businessam.be) 14.11.2023

Lees: Nederland en Duitsland gaan samen groene waterstof importeren (nos.nl) 14.11.2023

Lees: Opwarming op de Noordpool heeft groot effect op de klimaatverandering Telegraaf 14.11.2023

Lees: VN: veel meer actie nodig wereldwijd tegen klimaatverandering (msn.com) 14.11.2023

Lees: Vlaamse regering sluit opnieuw stikstofakkoord (nos.nl) 14.11.2023

Lees: Vlaamse regering opnieuw akkoord over stikstofdossier Telegraaf 14.11.2023

Lees: Vlaamse regering opnieuw akkoord over stikstofaanpak NU 14.11.2023

Lees: Vlaamse regering opnieuw akkoord over stikstofdossier (msn.com) 14.11.2023

Lees: Herstel bossen kan flink bijdragen aan klimaatverbetering, maar geduld vereist (nos.nl) 13.11.2023

Lees: Meer nodig om milieudoelen te halen: ‘Minder koeien, maar óók minder vlees eten’ AD 13.11.2023

Lees: Ziekenhuizen zijn grote vervuilers: ‘Evenveel CO2-uitstoot als Tata Steel’ | RTL Nieuws 13.11.2023

Lees: Tata en Chemours niet meer trots van regio: ‘Toekomst steeds belangrijker’ NU 12.11.2023

Lees: Klimaat in de campagne: van isolatie-offensief tot ‘geen geld voor klimaathobby’s’ (nos.nl) 12.11.2023

Lees: Lijsttrekkers boos om klimaatuitspraken Timmermans: ‘Gewoon echt niet waar’ | RTL Nieuws 12.11.2023

Lees: Meest drukke klimaatmars ooit in Amsterdam | Video | Telegraaf.nl 12.11.2023

Lees: Grote klimaatmars trekt 85.000 mensen, politie Amsterdam prijst ‘beheersbare’ menigte  NU 12.11.2023

Lees: Tienduizenden bij klimaatmars Amsterdam, geen aanhoudingen: ‘Buitengewoon goed gegaan’  AD 12.11.2023

Lees: Grootste klimaatmars in Nederland ooit in Amsterdam | Binnenland | Telegraaf.nl 12.11.2023

Lees: Man grijpt microfoon Greta Thunberg bij klimaatmars: ‘Rustig aan!’ | RTL Nieuws 12.11.2023

Lees: Greta Thunberg loopt mee in ‘grootste klimaatmars ooit’ in Nederland NU 12.11.2023

Lees: Tienduizenden demonstranten lopen klimaatmars in Amsterdam  NU 12.11.2023

Lees: 85.000 mensen bij klimaatmars: ‘Grootste ooit in Nederland’ | RTL Nieuws 12.11.2023

Lees: Klimaatdemonstratie in Amsterdam grootste ooit in Nederland, opstootje op podium (nos.nl) 12.11.2023

Lees: Dam in Amsterdam stroomt vol met klimaatbetogers (msn.com) 12.11.2023

Lees: Klimaatdemonstranten beginnen aan mars door Amsterdam (msn.com) 12.11.2023

Lees: Vlaanderen zou uit stikstofcrisis zijn, Piet Adema blies ‘m weg (msn.com) 12.11.2023

Lees: Apple belooft: geen prijsverhoging om klimaatdoelen te halen (msn.com) 12.11.2023

Lees: Een op de vijf planten en dieren Europa met uitsterven bedreigd (nos.nl) 10.11.2023

Lees: Delen Tuvalu dreigen onder oceaan te verdwijnen: Australië biedt inwoners klimaatasiel  AD 10.11.2023

Lees: Inwoners van bedreigde eilandengroep Tuvalu krijgen ‘klimaatasiel’ in Australië NU 10.11.2023

Lees: Bewoners eilandrijk Tuvalu, dat dreigt te verdwijnen, krijgen asiel in Australië (nos.nl) 10.11.2023

Lees: Niet iedereen blij met aanstaande EU-wet voor natuurherstel: ‘We gaan naar stikstofcrisis 2.0′ AD 10.11.2023

Lees: Akkoord over zwaarbevochten natuurherstelwet Europese Unie (nos.nl) 10.11.2023

Lees: Afgezwakte natuurherstelwet krijgt eindelijk steun binnen Europese Unie NU 10.11.2023

Lees: EU akkoord met natuurherstelwet, maar wel in afgezwakte vorm | RTL Nieuws 10.11.2023

Lees: EU akkoord met natuurherstelwet, maar wel in afgezwakte vorm (msn.com) 10.11.2023

Lees: Akkoord over omstreden Natuurherstelwet Telegraaf 10.11.2023

Lees: Plan ombouw kolencentrales met CO2-afvang ontlokt nieuwe strijd om biomassa: ‘Fnuikend voor de bossen’ AD 10.11.2023

Lees: Een snelle energietransitie kan miljoenen mensenlevens redden (businessinsider.nl) 10.11.2023

Lees: Maatregelen voor het klimaat: dit willen 10 politieke partijen (businessinsider.nl) 10.11.2023

Lees: Milieuclub plaatst vraagtekens bij groene campagne Shell: ‘Lachwekkend als het niet zo triest was’ AD 09.11.2023

Lees: Dijkversterking kost miljarden extra: niet 1.500, maar 2.000 kilometer is verzwakt  NU 09.11.2023

Lees: Rapport: met hogere dijken kan Nederland 3 meter zeespiegelstijging aan (nos.nl) 09.11.2023

Lees: Nederland kan 3 meter zeespiegelstijging aan door hogere dijken te bouwen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 09.11.2023

Lees: Nederland voorlopig veilig voor stijgende zee, maar moet leren omgaan met verzilting | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 09.11.2023

Lees: Door strenge milieuregels voor de scheepvaart warmt het klimaat extra op. Hoe kan dat? (trouw.nl) 09.11.2023

Lees: Eerste klimaatplaag door zeespiegelstijging: zoetwatertekort (volkskrant.nl) 09.11.2023

Lees: Rapport: als het op deze voet doorgaat, haalt Canada klimaatdoelstellingen voor 2030 niet  AD 08.11.2023

Lees: Eerste klimaattop voor poolgebieden vanwege smeltende gletsjers en poolijs NU 08.11.2023

Lees: WUR ziet potentie in natuurlijke klimaatoplossingen voor Bonaire (msn.com) 08.11.2023

Lees: Eerste ‘klimaattop’ voor poolgebieden begint in Parijs (msn.com) 08.11.2023

Lees: Klimaatrisico moet verwerkt worden in huizenprijs, vindt AFM (businessinsider.nl) 08.11.2023

Lees: Van plant tot pand: kabinet stimuleert bouw met vezelgewassen | RTL Nieuws 08.11.2023

Lees: Studie: winning fossiele brandstof moet halveren voor klimaatdoel (businessinsider.nl) 08.11.2023

Lees: Rapport: winning fossiele brandstof moet halveren voor klimaatdoel (msn.com) 08.11.2023

Lees: Gletsjers op Groenland smelten nóg sneller dan gedacht NU 07.11.2023

Lees: Onderzoekers: Gletsjers op Groenland smelten sneller dan gedacht AD 07.11.2023

Lees: Een derde van de winkelketens publiceert concrete klimaatdoelen (businessinsider.nl) 07.11.2023

Lees: Boeren met oog voor de natuur in opkomst: ‘Systeem loopt tegen grenzen aan’  AD 07.11.2023

Lees: Laagste wijnproductie in ruim zestig jaar door slechte oogsten wereldwijd NU 07.11.2023

Lees: Laagste wijnoogst wereldwijd in ruim zestig jaar verwacht (nos.nl) 07.11.2023

Lees: Toezichthouder wil dat huizenkoper klimaatrisico kan meenemen in (lagere) prijs NU 07.11.2023

Lees: Toezichthouder: neem klimaatrisico’s mee in huizenprijzen (nos.nl) 07.11.2023

Lees: Woningwaarde keldert door ‘klimaatrisico’s’: gevaren volgens waakhond AFM onderschat  AD 07.11.2023

Lees: Geen privéjets meer op Eindhoven Airport om uitstoot te verminderen NU 07.11.2023

Lees: Eindhoven Airport weert vanaf 2026 alle privévluchten (nos.nl) 07.11.2023

Lees: Stikstofbeleid ligt stil, boeren, bouw en boswachters maken er het beste van NU 06.11.2023

Lees: Weinig animo bij BBB in provincies voor huizenbouw op boerengrond (msn.com) 06.11.2023

Lees: Klimaatschadefonds iets dichterbij na gesprekken voorafgaand aan COP28 NU 05.11.2023

Lees: ‘Klimatariërs’ denken dat duurzaam ook gezond is (msn.com) 04.11.2023

Lees: Hoeveel kilo CO2 komt vrij bij de productie van deze voedingsproducten? (msn.com) 04.11.2023

Lees: Hoeveel kilo CO2 komt vrij bij de productie van deze voedingsproducten? – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 04.11.2023

Lees: Rabobank financierde honderden illegale ontbossers in Brazilië – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 04.11.2023

Lees: Risico’s van de smeltende Arctische permafrost: ziekten uit de oudheid en zombiebranden (msn.com) 03.11.2023

Lees: Twentenaar barst in woede uit bij klimaattop, maar spijt heeft hij niet: ‘Iemand moet dit zeggen’ AD 03.11.2023

Lees: Greenpeace vindt plannen Tata op allerlei vlakken tekortschieten (msn.com) 03.11.2023

Lees: Stichting Frisse Wind noemt plannen Tata Steel ‘een dode mus’ (msn.com) 03.11.2023

Lees: Tata Steel wil voor miljarden verduurzamen en vraagt overheid om bijdrage NU 03.11.2023

Lees: Tata Steel wil voor miljarden verduurzamen en vraagt overheid om bijdrage NU 03.11.2023

Lees: Tata Steel wil rond 2035 nog twee steenkoolinstallaties vervangen (msn.com) 03.11.2023

Lees: Tata: meer schroot gebruiken en pas groene waterstof als dat er is | RTL Nieuws 03.11.2023

Lees: Tata wil minder ‘groen’ staal maken en meer oud ijzer recyclen (nos.nl) 03.11.2023

Lees: Gaat klimaatverandering sneller dan gedacht? Topwetenschapper vreest van wel NU 02.11.2023

Lees: Amerikaanse topklimatoloog: we hebben CO2-probleem veertig jaar onderschat NOS 02.11.2023

Lees: VN: honderden miljarden extra nodig voor aanpassingen aan veranderend klimaat NOS 02.11.2023

Lees: VN ziet tekort voor klimaatadaptatie armere landen omhoogschieten (msn.com) 02.11.2023

Lees: Provincie liet Tata decennia kankerverwekkende stoffen lekken – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 01.11.2023

Lees: Provincie liet Tata decennia kankerverwekkende stoffen lekken MSN 01.11.2023

Lees: Provincie stond jarenlang toe dat Tata-fabriek kankerverwekkende stoffen lekte NU 01.11.2023

Lees: Bouw eerste waterstofnetwerk begint: Nederland wil ‘energiehub’ zijn NU 01.11.2023

Lees: Mogelijk 1,5 graden opwarming over zes jaar (msn.com) 31.10.2023

Lees: Nederland investeert anderhalf miljard euro in groene waterstof, maar niet voor auto’s (msn.com) 31.10.2023

Lees: Ierse start-up haalt CO2 uit de lucht door steengruis over akkers te strooien (msn.com) 31.10.2023

Lees: Bedrijventerrein die als ‘energiehub’ opereren, kunnen in totaal zorgen voor verlaging Nederlandse CO2-uitstoot met zo’n 4% (msn.com) 30.10.2023

Lees: Bedrijventerrein kan als energiehub CO2-uitstoot fors verlagen (businessinsider.nl) 30.10.2023

Lees: Bedrijven kunnen CO2-uitstoot flink verlagen in energiehub (msn.com) 30.10.2023

Lees: Studie: bedrijven kunnen CO2-uitstoot fors verlagen in energiehub (msn.com) 30.10.2023

Lees: Bedrijven kunnen CO2-uitstoot flink verlagen in energiehub | RTL Nieuws 30.10.2023

Lees: Atoomcoöperatie wil meebeslissen en participeren in nieuwe kerncentrales AD 30.10.2023

Lees: Extra lessen en aandacht voor klimaat in Nationale Klimaatweek (msn.com) 30.10.2023

Lees: Wat is witte waterstof? Volgens onderzoekers kan deze groene energievorm de energietransitie drastisch versnellen (msn.com) 30.10.2023

Lees: Witte waterstof komt uit natuurlijke bronnen (businessinsider.nl) 30.10.2023

Lees: Krijgen we door klimaatverandering meer tropische ziektes in Nederland? RTL 29.10.2023

Lees: Huiseigenaren met zonnepanelen willen van bomen af, maar kappen mag niet AD 27.10.2023

Lees: Nu al onduidelijkheid over gezondheidsonderzoek rond Chemours, zes vragen en antwoorden AD 27.10.2023

Lees: Geke Feijer doet mee aan massaclaim: ‘Niet gerookt, maar longen van 85-jarige’ AD 27.10.2023

Lees: Vijlbrief tekent voor herstel alle mijnbouwschade in Limburg MSN 27.10.2023

Lees: Alle mijnbouwschade Limburg vanaf 2024 hersteld | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 27.10.2023

Lees: Roy’s huis kan instorten door eerdere mijnbouw: ‘Je ziet echt barsten’ | RTL Nieuws 27.10.2023

Lees: Vijftig jaar na sluiting laatste steenkoolmijn kunnen Limburgers schade melden NU 27.10.2023

Lees: Gedupeerden door mijnbouw Limburg kunnen schadevergoeding aanvragen MSN 27.10.2023

Lees: Groen waterstofnetwerk moet grote industriële regio’s verbinden MSN 27.10.2023

Lees: Klimaatnota 2023: Klimaatdoelen voor het eerst in zicht, uitvoering is de sleutel voor succes | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 26.10.2023

Lees: Nog te veel beren op de weg richting klimaatdoelen: ‘Het komt er nu op aan’ NU 26.10.2023

Lees: ‘Vervuiler’ Nederland moet arme landen helpen bij klimaattransitie NU 26.10.2023

Lees: GL/PvdA wil met wet van fossiele subsidies af in 2030 MSN 26.10.2023

Lees: 2023 is vrijwel zeker het heetste jaar ooit, met ongekend warme oceanen NU 26.10.2023

Lees: Onderzoekers ontdekten een verborgen landschap onder een anderhalve kilometer dikke ijslaag op Antarctica – miljoenen jaren geleden was het er veel warmer MSN 26.10.2023

Lees: Er schuilt een verborgen landschap onder de ijskap van Antarctica (businessinsider.nl) 26.10.2023

Lees: Groene waterstof maken uit warmte van zonlicht kan veel efficiënter, ontdekken onderzoekers  MSN 26.10.2023

Lees: Uitstrooien van vulkanisch gesteente zorgt voor minder CO2 in de lucht MSN 26.10.2023

Lees: Jetten ‘echt overtuigd’ dat klimaatdoelen gehaald worden MSN 26.10.2023

Lees: Nederland nog niet op koers voor aangescherpte energiedoelen NOS 26.10.2023

Lees: Energie steeds duurzamer, maar nog niet alle doelen binnen bereik – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.10.2023

Lees: Raad van State: ‘onrealistisch’ dat Nederland klimaatdoelen haalt MSN 26.10.2023

Lees: Raad van State: ‘onrealistisch’ dat Nederland klimaatdoelen haalt, tempo ligt te laag AD 26.10.2023

Lees: Raad van State: ‘onrealistisch’ dat Nederland klimaatdoelen haalt – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.10.2023

Lees: Nederland niet op koers om in 2030 te voldoen aan Europese doelen om energie te besparen  Telegraaf 26.10.2023

Lees: Nederland nog niet op koers voor aangescherpte energiedoelen – Omroep West 26.10.2023

Lees: Zonder ingrijpen werden zonneweides een woekerende plaag AD 26.10.2023

Lees: Rijk en medeoverheden: ‘Nee tenzij’ voor zonnepanelen op landbouw- en natuurgronden | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 26.10.2023

Lees: Minister De Jonge maakt einde aan volplanten van weilanden met zonnepanelen: ‘Dat moet je echt niet willen’ AD 26.10.2023

Lees: Aanleg van zonneparken op landbouwgronden veel moeilijker NOS 26.10.2023

Lees: Paal en perk aan zonneparken op landbouw- en natuurgrond Telegraaf 26.10.2023

Lees: Zonneparken op landbouw- en natuurgronden in principe verboden MSN 26.10.2023

Lees: Verbod op zonneparken in weiland en natuur: ‘De ruimte is schaars’ RTL 26.10.2023

Lees: Het kabinet wil geen zonnepanelen meer in weilanden. “We moeten heel zuinig omgaan met onze schaarse ruimte” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.10.2023

Lees: Het kabinet wil geen zonnepanelen meer in weilanden. “We moeten heel zuinig omgaan met onze schaarse ruimte” MSN 26.10.2023

Lees: Zonne- en windenergie groeit razendsnel, maar het is nog niet genoeg (trouw.nl) 26.10.2023

Lees: We moeten energie besparen, maar dat lukt nog niet zo goed RTL 26.10.2023

Lees: We moeten energie besparen, maar dat lukt nog niet zo goed MSN 26.10.2023

Lees: RIVM: stikstofneerslag daalt te langzaam om natuurdoelen te halen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.10.2023

Lees: RIVM: stikstofneerslag daalt te langzaam om natuurdoelen te halen MSN 26.10.2023

Lees: Milieuclubs: nieuw kabinet moet vertraagd klimaatbeleid inhalen MSN 26.10.2023

Lees: Reclame Code Commissie geeft Tata Steel tik op de vingers om uitstootclaim  NU 26.10.2023

Lees: Tata berispt voor reclame over helft uitstootvermindering AD 26.10.2023

Lees: Kabinet vraagt RIVM om onderzoek naar effecten Chemours | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 25.10.2023

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 35 – Somber klimaatscenario KNMI !!

NOS

Nieuwe KNMI-scenario’s: grote gevolgen in Nederland door veranderend klimaat

Nederlandse zomers zullen droger worden en de winters natter, als gevolg van de wereldwijde opwarming door de uitstoot van fossiele brandstoffen. Dat blijkt uit de nieuwste KNMI’23-klimaatscenario’s. De vorige scenario’s dateren uit 2014. Met de nieuwe wordt de kennis uit het meest recente rapport van het VN-klimaatpanel IPCC vertaald naar de situatie in Nederland. De gevolgen zijn volgens het KNMI groot voor Nederland, zelfs in het meest optimistische scenario.

Het KNMI maakte vier verschillende toekomstpaden, die duidelijk maken hoe het Nederlandse klimaat in de toekomst verder verandert, afhankelijk van de mate waarin de mensheid broeikasgassen blijft uitstoten. In alle scenario’s stijgen de temperatuur en de zeespiegel, worden de zomers droger en de winters natter en ontstaan er zwaardere buien. In de hoge-uitstoot-scenario’s zijn de gevolgen veel groter dan wanneer de uitstoot snel omlaaggaat.

In de zomer is de opwarming het grootst. Dat komt mede doordat de bodem uitdroogt, en doordat er vaker oostenwind zal zijn, die warme, droge lucht aanvoert. Het aantal zomerse dagen, met 25 graden of meer, stijgt flink. Nu is dat aantal in De Bilt 28 per jaar, en dat neemt toe tot veertig zomerse dagen per jaar in de lage-uitstoot-scenario’s. Bij een hoge uitstoot worden het er naar verwachting 49 in het jaar 2050 en 89 in 2100; een ruime verdriedubbeling dus aan het eind van deze eeuw.

40 graden

Voor elk klimaatscenario is naar een groot aantal aspecten gekeken, in de jaren 2050, 2100 en 2150. Het gaat bijvoorbeeld om (extremen in) neerslag en temperatuur, zonnestraling, verdamping, droogte en wind en zeespiegelstijging. “De opwarming van Nederland is het grootst op de warmste zomerdagen en de koudste winterdagen”, stelt het rapport. In de toekomst zullen hittegolven vaker voorkomen, en langer duren. Als de uitstoot hoog blijft, zal de thermometer vaker 40 graden aangeven.

Werd die 40 graden in 2019 in Nederland voor het eerst aangetikt, in de hoge-uitstoot-scenario’s zal de 40 graden geregeld en gedurende meerdere dagen bereikt worden. Als anderzijds de uitstoot fors daalt, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs, dan zullen de gevolgen veel minder groot zijn. Het KNMI benadrukt dat dit nog altijd mogelijk is.

De nieuwe scenario’s zijn vooral gebaseerd op de hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen, veroorzaakt door het verbranden van fossiele brandstoffen. De vier toekomstpaden “geven als het ware de hoekpunten waarbinnen het Nederlandse klimaat waarschijnlijk zal veranderen”, aldus het KNMI. Met de scenario’s kunnen overheden, organisaties, bedrijven en burgers zich voorbereiden op het toekomstige klimaat.

Op koude winterdagen komt de lucht doorgaans uit Noord-Europa, waar de wintertemperatuur flink stijgt. Dit betekent dat het aantal ijsdagen met vorst overdag hier afneemt: in de hoge-uitstoot-scenario’s van gemiddeld zes in De Bilt nu tot drie in 2050 en tot minder dan één in 2100. In de lage scenario’s zullen er dan nog ongeveer vier ijsdagen per jaar voorkomen.

Zeespiegelstijging

Ook de zeespiegelstijging voor de Nederlandse kust zal verder toenemen. Al eerder bleek dat daarin de afgelopen jaren een versnelling zichtbaar is: van 1,8 millimeter per jaar in de periode 1890-1993 tot 2,9 millimeter per jaar in de periode 1993-2021. Aan het eind van deze eeuw zal die stijging in het lage-uitstoot-scenario 26 tot 73 centimeter bedragen, tegenover 59 tot 124 centimeter in het hoge scenario.

Alléén als de ijskap van Antarctica al vóór 2100 instabiel wordt, aldus het KNMI, kan de bovengrens van zeespiegelstijging rond 2100 oplopen tot 2,5 meter. Maar die kans is heel klein. De wereld is immers al flink bezig met klimaatbeleid. Tegelijk zijn er nog veel onzekerheden. Zo wordt de extra impact van dooiende permafrost, die leidt tot meer broeikasgassen in de atmosfeer, nog niet volledig meegenomen in de klimaatmodellen.

Overigens gaat de zeespiegelstijging nog een tijd door, ook als de uitstoot nu direct zou stoppen. Dat komt doordat ijskappen traag reageren op het veranderende klimaat. Daardoor zullen ze verder smelten, ook als er geen verdere temperatuurstijging is.

Orkanen

Voor het eerst heeft het KNMI ook klimaatscenario’s gemaakt voor de eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Dit zijn drie gemeenten van Nederland in het Caribisch gebied. Het wordt er heter en droger. Bovendien worden voor Sint-Eustatius en Saba vaker zwaardere orkanen verwacht, terwijl de kans daarop op Bonaire gelijk blijft.

‘Komende jaren al besluiten nodig om te anticiperen op toekomstig klimaat’

Groenere steden tegen extreme hitte. Hogere dijken om miljardenschade door overstromingen te voorkomen. Al in de komende jaren zijn aanvullende besluiten nodig om Nederland beter voor te bereiden op klimaatverandering, later deze eeuw.

Dat blijkt uit verschillende reacties op de nieuwste klimaatscenario’s van het KNMI. Volgens zowel demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) als de Unie van Waterschappen geven de nieuwe scenario’s daar alle aanleiding toe.

“Om toekomstige schade en ellende te voorkomen, pleiten we ervoor om zowel voor waterbeheer als voor ruimtelijke keuzes, voor bijvoorbeeld woningbouw, uit te gaan van de bovenkant van de klimaatscenario’s, en 2100 als zichtjaar aan te houden”, stelt de Unie van Waterschappen. Ook al is nog niet duidelijk hoe snel het klimaat verandert, toch bepleit de Unie nu te kiezen “voor een robuuste aanpak en opties open te houden voor toekomstige maatregelen”.

Minister Harbers zegt dat veel dijken nu al versterkt worden met oog op de situatie in 2050. Volgens hem moet er ook verder vooruitgekeken worden. “Want als het om water en klimaat gaat, is 2050 eigenlijk morgen. Dus we hebben nu al informatie in handen om te kijken wat we voor de tweede helft van deze eeuw moeten voorbereiden en voor de periode daarna.” Hij erkent dat dit veel geld gaat kosten. “Maar niks doen, kost nog veel meer.”

Waterveiligheid

Harbers legt uit dat zonder maatregelen de schade van overstromingen en wateroverlast tot 2050 kan oplopen tot 170 miljard euro. “En voor minder dan dat bedrag kunnen we die schade voorkomen, als we wel aan de slag gaan”, zegt hij. Nederland zal zich moeten realiseren dat waterveiligheid “wel wat gaat kosten”.

In de vier klimaatscenario’s die het KNMI vandaag presenteerde, zitten grote verschillen op gebieden als het aantal zomerse en winterse dagen en ook op het gebied van regenval en zeespiegelstijging.

De scenario’s lopen zover uiteen, omdat op dit moment nog niet te zeggen is in hoeverre de mensheid erin slaagt om de uitstoot van broeikasgassen snel naar beneden te brengen. Ook kan het KNMI niet zeggen hoe groot de kans is dat het meevalt, zegt hoofddirecteur Maarten van Aalst van het KNMI. “Er is geen waarschijnlijkheid in de verschillende scenario’s. We moeten met de hele range rekening houden.”

Wel heeft Nederland een keuze in wat het doet aan het verlagen van de eigen uitstoot, zegt hij. “We kunnen daar in ieder geval als Nederland heel erg ons best voor doen. En daar moeten we ook Europa in meenemen en uiteindelijk de rest van de wereld. De nieuwe scenario’s laten natuurlijk vooral zien dat het de moeite waard is om te zorgen dat we in de lage uitstootscenario’s terecht komen.”

Groener en koeler

Vooral in de hoge uitstootscenario’s komt er meer extreme hitte voor in Nederland. We hebben voor het eerst 40 graden gezien in 2019, zegt Van Aalst: “In het hoogste scenario zou dat eind deze eeuw bijna elke zomer kunnen voorkomen”. Dit leidt tot een hogere sterfte. Daarom zouden vooral steden zich moeten aanpassen, zegt de KNMI-directeur. “Een groenere stad is een koelere stad.”

Op dit moment worden er al nieuwe woonwijken gebouwd, die rekening houden met meer hitte en zwaardere regenval. Bijvoorbeeld in deze nieuwbouwwijk in Dordrecht:

De Amstelwijk is groen en beter voorbereid op het klimaat van de toekomst

Volgens milieuorganisaties en andere ngo’s bevestigen de nieuwe scenario’s dat het tijd is voor actie. De zogenoemde Klimaatcrisis Coalitie, een samenwerkingsverband van onder meer Oxfam Novib, de FNV, Extinction Rebellion en Milieudefensie, stelt: “Keer op keer komen we tot dezelfde conclusie: de klimaatcrisis is in volle gang, met weersextremen die zorgen voor ongelijkheid op vele vlakken.” Daarom organiseert de Coalitie een Mars voor Klimaat & Rechtvaardigheid op 12 november 2023 in Amsterdam.

Ook Vogelbescherming Nederland reageert “gealarmeerd” op de nieuwste scenario’s, want voor veel vogelsoorten is dit slecht nieuws. Sommige vogelsoorten zullen definitief uit Nederland verdwijnen, zegt de Vogelbescherming, zoals de zwarte specht, kanoet en de fitis.

Andere soorten komen er juist bij, zoals de kleine zilverreiger, bijeneter en de cetti’s zanger. De organisatie benadrukt dat de natuur “onze belangrijkste bondgenoot is” bij het tegengaan van klimaatverandering. “Het houdt water vast, het verkoelt, het legt CO2 vast en het beschermt ons.”

Meer: KNMI – KNMI’23-klimaatscenario’s

Meer: knmi klimaatscenario’s – Search (bing.com)

Meer: knmi klimaat – Search (bing.com)

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

nog meer:

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte IV verder op weg in het jaar 2023 !!! – deel 34 – versnelling nieuwe klimaatbeleid !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

nog veel meer:

Lees: Meeste Nederlanders zien heil in meer belasting op vervuilend gedrag NU 25.10.2023

Lees: Mogelijk toch gezondheidsonderzoek bij Chemours, staatssecretaris kijkt ook naar vervuiling van rivieren AD 25.10.2023

Lees: Kabinet wil onderzoek naar gezondheidseffecten Chemours  NOS 25.10.2023

Lees: Kabinet vraagt RIVM om onderzoek effecten Chemours op gezondheid Telegraaf 25.10.2023

Lees: ‘Bedrijfskosten stijgen door grensbelasting CO2 op materialen’ (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Nieuwe topman van Shell laat ziet dat hij duurzame ambitie weinig serieus neemt: 15% van de banen weg bij tak voor duurzame energie MSN 25.10.2023

Lees: Ontslagen bij duurzame energiedivisie van Shell NOS 25.10.2023

Lees: Shell schrapt 15% van banen bij tak voor duurzame energie (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Durfinvesteerders worden warm van groene fintechs (businessinsider.nl) 25.10.2023

Lees: Primark op vingers getikt om duurzaamheidsclaims op posters NOS 24.10.2023

Lees: Er gaat honderd keer zoveel geld naar ontbossing als naar herstel (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: WWF: ontbossing neemt nog toe, ondanks beloftes wereldleiders – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: ‘Ontbossing wereldwijd toegenomen, ondanks beloftes van wereldleiders’ NOS 24.10.2023

Lees: WWF: ontbossing neemt nog steeds toe, ondanks beloftes wereldleiders AD 24.10.2023

Lees: Wat we ook voor het klimaat doen, een flink deel van Antarctica zal smelten (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: Onderzoek: Antarctische ijskap blijft ook bij streng klimaatbeleid smelten NOS 24.10.2023

Lees: Onderzoek: ook bij streng klimaatbeleid blijft ijskap smelten MSN 24.10.2023

Lees: Vroeger kon je het hele jaar skiën op gletsjer Alpe d’Huez, nu nog grootte van een tuintje – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: IEA verwacht piekvraag olie, gas en kolen in 2030 – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.10.2023

Lees: Vraag naar olie, gas en kolen piekt pas in 2030, volgens IEA (businessinsider.nl) 24.10.2023

Lees: EU-klimaatman Hoekstra: landbouw moet sneller minderen met CO2 MSN 24.10.2023

Lees: Onderzoekers: ‘Vraag naar fossiele brandstoffen veel te hoog om klimaatdoelen te halen’  MSN 24.10.2023

Lees: Wetenschappers zijn klaar met ‘aarzelend’ klimaatbeleid en komen met oplossingen (trouw.nl) 24.10.2023

Lees: Minister vraagt ‘second opinion’ bij verduurzamingsplan Tata MSN 23.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel  MSN 23.10.2023

Lees: Het is onvermijdelijk: zelfs als CO2-uitstoot nu naar nul gaat, smelt ijs op Antarctica en stijgt zeespiegel – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 23.10.2023

Lees: 131 bedrijven vragen om klimaatactie: oprechte betrokkenheid of ‘lobbywashing’? (trouw.nl) 23.10.2023

Lees: Wetenschappers: ‘Aanpak klimaatbeleid te aarzelend en weinig effectief’ NOS 23.10.2023

Lees: Klimaatwetenschappers willen ingrijpende maatregelen van kabinet Telegraaf 23.10.2023

Lees: Wetenschappers zijn klaar met ‘aarzelend’ klimaatbeleid en komen met oplossingen (trouw.nl) 23.10.2023

Lees: Het ongemakkelijke geheim van klimaatsucces: voorspoed, en wereldvrede NU 22.10.2023

Lees: Koelgassen die de aarde minder opwarmen vervangen HFK’s MSN 22.20.2023

Lees: Donkere wolken boven Klimaatschadefonds, overleg tussen zuidelijke en rijke landen mislukt AD 21.10.2023

Lees: Grote spinkrabben vestigen zich voor het eerst in Nederland NU 20.10.2023

Lees: Niet schrikken: grote spinkrab gespot in Oosterschelde RTL 20.10.2023

Lees: Deze plant eet stikstof, is dit de oplossing voor Nederland? – Omroep West 20.10.2023

Lees: Milieugroep Urgenda stomverbaasd over inzetten lelieteelt voor schoner water NU 20.10.2023

Lees: Stikstofvreter Mammoetgras is wonderplant – Omroep West 20.10.2023

Lees: Nederland kan Zuid-Afrika goed gebruiken bij ambitieuze plannen met waterstof (trouw.nl) 20.10.2023

Lees: NSC: weg met stikstofwet en uitkoopregeling, veestapel moet kleiner RTL 19.10.2023

Lees: Omtzigts NSC wil stikstofbeleid ‘over de kop gooien’ en minder vee MSN 19.10.2023

Lees: Omtzigts NSC wil stikstofbeleid ‘over de kop gooien’ en minder vee – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: We hebben zoveel raketten de ruimte ingeschoten dat de atmosfeer van de aarde serieus vervuild raakt, blijkt uit een nieuwe studie MSN 19.10.2023

Lees: Atmosfeer van de aarde raakt vervuild door raketten en satellieten (businessinsider.nl) 19.10.2023

Lees: Chemours-top riskeert celstraf en andere antwoorden over OM-onderzoek NU 19.10.2023

Lees: ‘Mensen in maatpak’ in het verdachtenbankje: wanneer is een leidinggevende schuldig?  AD 19.10.2023

Lees: Advocaat Ficq blij met onderzoek OM naar Chemours: ‘Onverschillige vervuilers die ziekte op de koop toe nemen’  AD 19.10.2023

Lees: Omwonenden Chemours blij met onderzoek van OM: ‘Enige juiste om te doen’ NOS 19.10.2023

Lees: Omwonende en IC-arts Gommers verheugd om onderzoek naar Chemours – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: Chemours aangepakt: ‘Ze hebben ons bedrogen!’ | Video Telegraaf 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek tegen chemiebedrijf Chemours na aangiftes Telegraaf 19.10.2023

Lees: Chemiebedrijf Chemours wordt strafrechtelijk onderzocht vanwege vervuiling NU 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek naar Chemours na aangifte bewoners NOS 19.10.2023

Lees: OM start strafrechtelijk onderzoek naar chemiebedrijf Chemours RTL 19.10.2023

Lees: OM begint strafrechtelijk onderzoek tegen Chemours wegens moedwillige vergifting – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 19.10.2023

Lees: KNMI: Opwarming vooral door minder dagen met normale temperaturen MSN 18.10.2023

Lees: We zagen de zon in 2023 al vaker dan gemiddeld in een heel jaar NU 18.10.2023

Lees: Nu al meer zon dan normaal in een heel jaar MSN 18.10.2023

Lees: 2023 extreem zonnig: nu al meer zon dan normaal in een heel jaar MSN 18.10.2023

Lees: 2023 extreem zonnig: nu al meer zon dan normaal in een heel jaar – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 18.10.2023

Lees: Wordt groene droom uit Nederland milieuramp voor Afrika? | RTL Nieuws 18.10.2023

Lees: Bomen slaan veel minder koolstof op door droogte MSN 18.10.2023

Lees: Eerste CO2-opslagproject van Nederland definitief van start NU 18.10.2023

Lees: Bouw van groot CO2-opslagproject in Rotterdam volgend jaar van start NOS 18.10.2023

Lees: Bezorgde boswachters richting politiek: ‘Bescherm de Nederlandse natuur beter’ AD 17.10.2023

Lees: Honderden boswachters willen direct actie voor natuur – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 17.10.2023

Lees: Honderden boswachters willen direct actie voor natuur MSN 17.10.2023

Lees: Gesteggel over wie opdraait voor klimaatschade: lapt China – als grootste uitstoter – eindelijk ook? AD 17.10.2023

Lees: Greta Thunberg vervolgd in VK om klimaatprotest Telegraaf 17.10.2023

Lees: Greta Thunberg vervolgd in VK om klimaatprotest MSN 18.10.2023

Lees: Greta Thunberg opgepakt bij klimaatprotest in Londen (msn.com) MSN 17.10.2023

Lees: EU komt in oliestaat met afgezwakte oproep tot einde fossiele energie NU 16.10.2023

Lees: Hoekstra: stop met fossiele brandstof, anders kookt planeet over | RTL Nieuws 16.10.2023

Lees: Nederland en Denemarken werken samen aan transport en opslag van CO2 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 16.10.2023

Lees: In dit tempo van smeltend ijs verandert ons land in water AD 14.10.2023

Lees: Demonstratie tegen Limburgs vliegveld om herrie en vervuiling MSN 14.10.2023

Lees: ‘Kijk bij afbouwen fossiele subsidies vooral naar wat energietransitie helpt’ NOS 12.10.2023

Lees: Planbureaus: Niet álle fossiele subsidies hoeven worden afgeschaft NU 12.10.2023

Lees: Driekwart melkveehouders enthousiast over kruidige weilanden: ‘Het werkt, maar het is wel wennen’ AD 12.10.2023

Lees: Rekenkamer: meer actie achter de dijk nodig tegen overstromingen MSN 12.10.2023

Lees: Jetten: langer openblijven kerncentrale wordt grondig getoetst NOS 12.10.2023

Lees: Kabinet te sloom met plannen rondom kerncentrale Borssele Telegraaf 12.10.2023

Lees: Kamer wil uitzondering voor busje van bakker en bloemist in zero-emissiezone RTL 12.10.2023

Lees: Ministers van Financiën doen gezamenlijke klimaatbelofte MSN 11.10.2023

Lees: Greta Thunberg krijgt opnieuw boete voor verzet bij arrestatie MSN 11.10.2023

Lees: Fossiele subsidie uit verdomhoekje Telegraaf 11.10.2023

Lees: Extinction Rebellion viert onderzoek naar fossiele subsidies als overwinning, is dat terecht? RTL 11.10.2023

Lees: Honderden klimaatactivisten blokkeren hoofdkantoor Rabobank Telegraaf 11.10.2023

Lees: Rabobank-medewerkers kunnen pand Utrecht niet in door klimaatblokkade NU 11.10.2023

Lees: Nieuwe missie activist Vollenbroek: watervervuiling door bedrijven RTL 11.10.2023

Lees: Twee elften gevangen in de Waal: hoop op terugkeer van de verdwenen vissoort NU 11.10.2023

Lees: De elft, een haringachtige vis, lijkt terug in Nederland NOS 11.10.2023

Lees: Dit jaar nog geen polder-risotto, experiment gaat verder NOS 11.10.2023

Lees: RCC: reclames Shell over CO2-compensatie mogelijk misleidend MSN 11.10.2023

Lees: Kamer wil omstreden natuurvergunning Schiphol alsnog behandelen RTL 11.10.2023

Lees: Kamer wil omstreden natuurvergunning Schiphol alsnog behandelen MSN 11.10.2023

Lees: Duitse Lina ketende zich vast aan put bij A12-blokkade: ‘Radicaal? Radicaal is wat er in de wereld gebeurt’ AD 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion zal roepen dat protesterende Prittstiften de Tweede Kamer op de knieën hebben gekregen AD 10.10.2023

Lees: Juichende activisten Extinction Rebellion op publieke tribune Tweede Kamer RTL 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion demonstreert voorlopig niet op A12: ‘We evalueren rond Kerst’ NU 10.10.2023

Lees: A12-blokkades voorlopig van de baan, Kamer wil onderzoek naar snel afbouwen ‘fossiele subsidies’ AD 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion stopt met blokkades op Utrechtsebaan – Den Haag FM 10.10.2023

Lees: XR stopt acties A12, Kamermeerderheid voor motie afbouwen fossiele subsidie NOS 10.10.2023

Lees: Extinction Rebellion stopt met blokkades A12 na steun Tweede Kamer voor motie – Omroep West 10.10.2023

Lees: XR stopt voorlopig met A12-blokkades vanwege steun voor motie MSN 10.10.2023

Lees: Blokkades A12 voorlopig van de baan: Kamer steunt motie naar onderzoek afbouwen fossiele subsidies RTL 10.10.2023

Lees: Blokkades A12 voorlopig van de baan: Kamer steunt motie naar onderzoek afbouwen fossiele subsidies MSN 10.10.2023

Lees: VVD en CDA helpen Extinction Rebellion-motie aan meerderheid Telegraaf 10.10.2023

Lees: Tweede Kamer steunt motie onderzoek afbouwen fossiele subsidies MSN 10.10.2023

Lees: Stoppen met subsidie op fossiele brandstof is heel onverstandig, zeggen economen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.10.2023

Lees: Slimme ramen kunnen spelen met hoeveelheid zonnewarmte in huis: ‘Unieke groene vinding’ AD 10.10.2023

Lees: Dit zijn dé Innovaties voor klimaatbestendige steden MSN 10.10.2023

Lees: Stoppen met subsidie op fossiele brandstof is heel onverstandig, zeggen economen MSN 10.10.2023

Lees: Delfland maakt samen met vijf aannemers van smerige bagger weer nieuwe bouwmaterialen AD 10.10.2023

Lees: Bodemdaling staat niet hoog op de politieke agenda, maar ondertussen zakken we verder de grond in – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.10.2023

Lees: Bodemdaling staat niet hoog op de politieke agenda, maar ondertussen zakken we verder de grond in MSN 10.10.2023

Lees: We zakken weg in de grond, kiezers mogen hopen dat iemand het probleem serieus blijft nemen AD 10.10.2023

Lees: Ombudsman: álle Nederlanders meenemen in warmtetransitie MSN 10.10.2023

Lees: Duizenden mensen ontheemd door zware regenval in Myanmar MSN 10.10.2023

Lees: Geluid klinkt onder water harder door klimaatverandering NU 10.10.2023

Lees: Grizzly en ijsbeer kweken door klimaatverandering MSN 10.10.2023

Lees: Studie: sterke invloed klimaatverandering op hitte Zuid-Amerika MSN 10.10.2023

Lees: KNMI voorspelt: droge zomers, natte winters LI 09.10.2023

Lees: KNMI-directeur: ‘We zitten midden in klimaatverandering’ NU 09.10.2023

Lees: ‘Komende jaren al besluiten nodig om te anticiperen op toekomstig klimaat’ NOS 09.10.023

Lees: WWF: klimaatrapport laat groot belang natuurherstel zien MSN 09.10.2023

Lees: Deltacommissaris: beschikbaarheid zoetwater onder druk MSN 09.10.2023

Lees: Waterschappen willen voorbereid zijn op somber klimaatscenario MSN 09.10.2023

Lees: Zeespiegelstijging risico voor laaggelegen Bonaire, ziet KNMI MSN 09.10.2023

Lees: Harbers: klimaatkennis vertalen in actie om land veilig te houden MSN 09.10.2023

Lees: Weeronline: opwarming tot dusver in lijn van vorige scenario’s MSN 09.10.2023

Lees: Toekomst van Nederland hangt af van een ijskap 15.000 kilometer verderop NU 09.10.2023

Lees: De dijken moeten nóg hoger worden dan gedacht, en dat ga je voelen in de portemonnee AD 09.10.2023

Lees: Nederlands klimaat wordt extremer: nattere winters, drogere en hetere zomers NU 09.10.2023

Lees: Nieuwe KNMI-scenario’s: grote gevolgen in Nederland door veranderend klimaat NOS 09.10.2023

Lees: Nederland moet zich opmaken voor ‘nachtmerries’ qua klimaat, zegt KNMI: Dertig tropische dagen per jaar en zeer droog AD 09.10.2023

Lees: KNMI: grotere gevolgen klimaatverandering in nieuwe scenario’s Telegraaf 09.10.2023

Lees: Kans op 50 graden in Nederland volgens nieuwe KNMI-klimaatscenario’s – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 09.10.2023

Lees: Kans op 50 graden in Nederland volgens nieuwe KNMI-klimaatscenario’s MSN 09.10.2023

Lees: ‘Nederland krijgt meer last van klimaatverandering dan gedacht’ (businessinsider.nl) 09.10.2023

Lees: Nederland krijgt meer last van klimaatverandering dan gedacht: zeespiegel kan deze eeuw tot 2,5 meter stijgen, voorspelt KNMI MSN 09.10.2023

Lees: Al tien dagen op rij recordtemperaturen in Spanje MSN 09.10.2023

Lees: Honderden vogels vliegen zich te pletter in Chicago: ‘Het was een heel tapijt’  NOS 09.10.2023

Lees: Zeker 27 doden door overstromingen in hoofdstad Kameroen NOS 09.10.2023

Lees: Meer lichamen gevonden na overstromingen en dijkdoorbraak India, 74 doden NOS 09.10.2023

Lees: Vakantiegangers na zomer met extreem weer niet geneigd om vaker duurzame reis te boeken  MSN 09.10.2023

Lees: Duurzaam reizen heeft minder prioriteit bij boeken vakantie (businessinsider.nl) 09.10.2023

Lees: ING weigert in Duitsland klanten zonder duurzaamheidsplannen MSN 09.10.2023

Lees: Wopke Hoekstra nu officieel Eurocommissaris van Klimaat  Telegraaf 09.10.2023

Lees: Hoekstra officieel benoemd tot klimaatman Europese Commissie MSN 09.10.2023

Lees: ZLTO: meer kans op voedselschaarste door klimaatverandering MSN 09.10.2023

Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 33 – het nieuwe klimaatpakket !!

Kabinet trekt 28 miljard uit voor 120 klimaatmaatregelen

Het kabinet is het eens geworden over een “ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar” klimaatpakket. De plannen leveren een extra reductie op van 22 megaton aan CO2-uitstoot in 2030. Daarmee zou het doel om in 2030 minstens 55 procent minder koolstofdioxide (broeikasgassen) uit te stoten dan in 1990, ruimschoots gehaald kunnen worden. De coalitiepartijen hopen zelfs dat hiermee 60 procent wordt gehaald.

Klimaatminister Rob Jetten heeft het pakket met in totaal 120 klimaatmaatregelen gepresenteerd. Er is 28 miljard euro mee gemoeid. Daarmee is het grootste deel van het klimaatfonds met 35 miljard euro nu toegekend. Een deel van het geld was al ‘uitgegeven’.

Alleen de 4,7 miljard voor de ontwikkeling van kernenergie is nog over. Het kabinet wilde al dat er twee nieuwe kerncentrales bij komen, maar daar is nog geen besluit over genomen. In het klimaatplan is nu opgenomen dat het kabinet zich ook gaat inzetten voor het versnellen van de ontwikkeling van kleinere kernreactoren. Daar is 65 miljoen voor gereserveerd.

Een greep uit de maatregelen van het klimaatplan:

• Elektriciteitsvoorziening moet in 2035 CO2-vrij zijn
• Er is een plan voor een lagere energiebelasting bij minder dan 800 kuub gasverbruik
• Daarboven ga je juist meer betalen; over dit plan wordt in augustus besloten
• Daarnaast komt er een apart tarief voor waterstof, waardoor dat aantrekkelijker moet worden
• Er gaat 425 miljoen naar wijken met veel energiearmoede om huizen te verduurzamen
• Er komt 100 miljoen voor zonnepanelen in de huursector
• Benzine wordt langzaam duurder, elektrisch rijden moet aantrekkelijk worden
• Er komt 600 miljoen voor subsidie op de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s
• Daarnaast is er 90 miljoen voor uitbreiding van het laadpalennetwerk
• Er is 65 miljoen uitgetrokken voor onderzoek naar de bouw van kleine kernreactoren

Het is de bedoeling om “de lusten en lasten” zoveel mogelijk te verdelen. “Het kabinet vindt het cruciaal dat het klimaatbeleid voor iedereen gaat werken, ongeacht woonplaats, leeftijd of inkomen”, stelt Jetten. “In het bijzonder ook voor mensen die vanwege geldzorgen, beperkte tijd of minder digitale vaardigheden nu nog minder goed kunnen meekomen.”

De maatregelen zijn vooral gericht op een reductie van de CO2-uitstoot in de industrie, de mobiliteit en bij de elektriciteitsopwekking. De doelstelling voor de elektriciteitssector is verscherpt: die moet in 2035 al CO2-vrij zijn. In de industrie wil het kabinet in 2030 nog eens 5 megaton extra reduceren, waardoor het totaal voor deze sector op 20 procent uitkomt.

In de besprekingen over de klimaatplannen was vooral het thema mobiliteit een heikel punt, omdat de VVD daarover andere opvattingen had dan de coalitiegenoten. Vannacht is er toch een compromis gevonden, waarmee de partij van Rutte akkoord gaat. Afgesproken is dat de mobiliteit verantwoordelijk is voor een totale reductie van 1,8 megaton.

Benzine paar cent per liter duurder

De omstreden bijmengverplichting van benzine met biobrandstof is behoorlijk versoepeld. Ambtenaren adviseerden om 50 petajoules bij te mengen, het kabinet maakt daar nu 20 van. De prijs van benzine zal hierdoor over een jaar een paar cent per liter duurder worden.

Verder wordt er 600 miljoen gereserveerd voor de subsidie voor de aanschaf van tweedehands elektrische auto’s. Om dat te betalen gaat de vaste voet in de BPM, de aanschafbelasting voor auto’s, met 200 euro omhoog. Daar komt nog eens 90 miljoen bovenop voor een uitbreiding van het laadpalennetwerk.

Een plan om leasebedrijven te verplichten om vanaf 2025 alleen met elektrische auto’s te werken, gaat niet door. In plaats daarvan worden werkgevers gedwongen om hun personeel ‘groener’ te laten rijden. In het zakelijk verkeer moet 0,5 megaton reductie worden bereikt door het stimuleren van elektrisch rijden, het gebruik van openbaar vervoer en thuiswerken.

Laagdrempelig

Jetten legde uit dat de klimaatplannen van het kabinet een combinatie zijn van normeren, beprijzen en stimuleren. De 28 miljard euro wordt vooral gebruikt om iedereen mee te krijgen in de transitie.

Er komen loketten waar burgers en bedrijven “zo laagdrempelig mogelijk” subsidies kunnen aanvragen voor bijvoorbeeld isolatie en verduurzaming.

Hij benadrukte dat het onvermijdelijk is dat landschap in Nederland verandert, omdat er meer windmolens en zonneparken zullen komen. Bij die zonneparken wordt het ook verplicht om grote batterijen te bouwen om de elektriciteit op te slaan voor tijden met bewolkt weer. Die nieuwe bouwwerken zullen zo veel mogelijk ingepast worden in het landschap, beloofde de minister.

Jetten erkende dat het hele proces “spannend” zal zijn en dat het soms weerstand zal oproepen. “Het zal af en toe knellen en het zal mensen soms onzeker maken.” Toch is het volgens hem nu het moment om het klimaatbeleid te versnellen. “De tijd van vrijblijvendheid is voorbij.”

CO2 is iets anders dan stikstof

De plannen van vandaag staan los van het doel om in 2030 de helft minder stikstof uit te stoten. Over dat doel wil het CDA over een paar maanden opnieuw onderhandelen met de coalitiepartners. De partij van vicepremier Hoekstra wil zo nodig het regeerakkoord openbreken, als duidelijk is dat de nieuwe Provinciale Staten moeite hebben met het jaartal 2030.

Tegen die tijd zou er ook een Landbouwakkoord met onder meer de landbouworganisaties moeten liggen. In dat akkoord moeten overigens, behalve over stikstofreductie, ook afspraken worden gemaakt over minder CO2-uitstoot door boerenbedrijven.

Kritiek van oppositie en brancheorganisaties op het klimaatplan

Het kabinet heeft vandaag ingestemd met het klimaatplan van minister Jetten, dat als “ambitieus en rechtvaardig”, wordt omschreven. Politici van de regeringspartijen onderschrijven dat, blijkt uit eerste reacties, maar buiten de coalitie is niet iedereen erover te spreken.

Voor het plan van Jetten is ruim 28 miljard uitgetrokken. Hiermee moet een extra reductie van 22 megaton aan CO2-uitstoot in 2030 gehaald worden, dat wil zeggen dat er dan minstens 55 procent minder broeikasgassen uitgestoten kunnen worden dan in 1990. De coalitiepartijen hopen zelfs dat 60 procent gehaald wordt.

Kamerlid Raoul Boucke van D66, partijgenoot van Jetten, klinkt uiterst tevreden: “Met dit pakket komen we onze belofte na om Nederland klimaatkoploper te maken. Vandaag vieren we dat succes, morgen bouwen we verder aan onze duurzame toekomst”, sluit hij een reeks berichten op Twitter af.

Ook Silvio Erkens van de VVD klinkt overwegend positief, maar noemt de uitvoerbaarheid en betaalbaarheid “cruciaal”: “In de uitwerking en uitvoering van deze klimaatmaatregelen zal ik als Kamerlid blijven waken op de kosten voor huishoudens en ondernemers”, zegt Erkens.

Henri Bontenbal (CDA) noemt het “mooi” dat er “weer een aantal goede stappen” gezet kunnen worden “in het verduurzamen van ons mooie land”. Ook laat hij niet na om erop te wijzen dat hijzelf ideeën leverde voor de plannen: “Daarvoor ben ik de politiek ingegaan.”

‘Excessief en onbetaalbaar’

Ook bij de ChristenUnie heerst tevredenheid over het eigen werk: “Sinds de ChristenUnie in het kabinet zit is het roer omgegaan: als land nemen we zorg voor de schepping eindelijk écht serieus”, zegt ChristenUnie-leider Mirjam Bikker.

Maar vanuit de oppositie klinkt dus wel kritiek: “Dit pakket overtuigt niet”, zegt GroenLinks Kamerlid Suzanne Kröger op Twitter. “Het mist de bezieling die het klimaatbeleid zo keihard nodig heeft. De grote stappen richting een schone en gezonde samenleving. Schone lucht, een oplossing voor de stikstofcrisis én de klimaataanpak gaan hand in hand, als je durft te kiezen.”

PVV-leider Wilders heeft het op Twitter over “excessieve en onbetaalbare stikstof- en klimaatmaatregelen”.

Nog meer doen

Milieuorganisatie Greenpeace is gematigd enthousiast over de plannen. “Iedere stap die gezet wordt om onze uitstoot omlaag te brengen is meegenomen. Daarom zijn we blij dat de regering deze maatregelen neemt”, zegt Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij Greenpeace.

“Toch willen we er wel op wijzen dat er nog een forse versnelling nodig is. Nederland zal nog meer moeten doen om haar steentje bij te dragen aan het begrenzen van de opwarming tot 1,5 graad”, zegt Oulahsen.

Kritiek autobranche

Uit de autobranche klinkt kritiek over het plan om de aanschafbelasting (bpm) op nieuwe auto’s duurder te maken. Daar staat een subsidie op de aanschaf van tweedehands Elektrische auto´s tegenover.

“Dit wordt gepresenteerd als een klimaatmaatregel, maar de sector vreest dat het er vooral toe zal leiden dat consumenten minder snel een nieuwe auto kopen. Met juist negatieve consequenties voor de verduurzaming van het wagenpark”, zegt brancheorganisatie Bovag.

“Bovendien zorgt het ervoor dat het Rijk in de toekomst extra afhankelijk wordt van een omstreden belasting die we juist nu goed kunnen afschaffen. Immers, de bpm wordt geheven op basis van CO2-uitstoot en die is bij elektrische auto’s nul.”

Het bedrijfsleven zegt dat plannen “gebalanceerd” overkomen, maar er is wel huiverigheid over de verhoging van de energiebelasting op gas. Dat zeggen ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland in een gezamenlijke reactie.

“Het kabinet denkt met de voorgenomen belastingverhoging op gas extra klimaatwinst te behalen. Een prijsprikkel als deze werkt echter uitsluitend als ondernemers een alternatief hebben en dat hebben velen niet. Dan is dit dus niets meer dan een gewone lastenverzwaring”, stelt MKB-Nederland-voorzitter Jacco Vonhof.

Energiebelasting op gas

VNO-NCW-baas Ingrid Thijssen zegt dat er “vele jaren” nodig zijn om een vergunning te krijgen om op het elektriciteitsnet terecht te kunnen.

“Hogere lasten via de energiebelasting op gas terwijl ondernemers nog niet van het gas af kunnen, hebben slechts tot gevolg dat zij die kosten door moeten zetten in de prijzen voor consumenten of hun productie en daarmee de CO2-uitstoot verplaatsen naar het buitenland.”

De organisaties zeggen de plannen nog verder te bestuderen en te bespreken met de achterban.

Dit zijn de belangrijkste maatregelen uit het klimaatpakket

Het kabinet heeft een plan bedacht om de uitstoot van CO2 verder te verminderen, om op die manier de klimaatdoelen te halen. Het gaat om een pakket van 120 maatregelen waaraan het kabinet in totaal 28 miljard euro wil uitgeven. Kortom, de belangrijkste maatregelen op een rij.

Energievoorziening

• Het opwekken van energie door kolen te stoken is vanaf 2030 verboden. 
• Uiterlijk in 2035 gaan ook de gasgestookte energiecentrales in Nederland dicht.
• Het kabinet mikt op twee nieuwe kerncentrales in 2035, die dan samen goed zijn voor meer dan 10 procent van het totale elektriciteitsverbruik.
• Daarnaast investeert het kabinet 65 miljoen in onderzoek naar de haalbaarheid van de bouw van kleine kerncentrales.
• Wie een zonnepark aanlegt, moet daar verplicht een batterij bij bouwen voor de opslag van energie voor als de zon niet schijnt. 

Lees ook: Klimaatpakket met 120 maatregelen: 690 miljoen voor elektrisch rijden

Verkeer

• In 2050 stoot het Nederlandse verkeer geen CO2 meer uit. 
• Er komen meer laadpalen in ons land. Daar trekt het kabinet 90 miljoen euro voor uit.
• Om te zorgen dat meer mensen elektrisch gaan rijden, komt er voor 600 miljoen euro aan subsidies op het kopen van een elektrische auto.
• De aanschafbelasting op een nieuwe auto gaat met 200 euro omhoog vanaf 2025.
• Er moet meer biobrandstof bijgemengd worden, wat voor een verhoging van de benzineprijs zal zorgen.

Woningen

• Er komt extra geld (425 miljoen) om huizen in achterstandswijken te isoleren.
• Er komt een subsidie (100 miljoen) om zonnepanelen op huurhuizen te laten zetten. 
• Grote bedrijven moeten hun uitstoot nog meer verminderen dan al eerder met ze was afgesproken. 
• Huurwoningen die in 2029 slecht geïsoleerd zijn, mogen niet meer worden verhuurd. Het gaat om panden met energielabel E, F of G.
• De energiebelasting gaat omlaag, op de eerste 800 kuub gas die een huishouden verbruikt. Over het verbruik boven deze grens, ga je juist meer betalen.

22 megaton minder CO2-uitstoot

Opgeteld moeten alle maatregelen zorgen voor een extra vermindering van de CO2-uitstoot van circa 22 megaton per jaar. Dat is 13 procent van de huidige uitstoot, volgens een berekening van het kabinet.

Meer: rapport IPCC klimaat – Search (bing.com)

Zie ook: Klimaatverandering

meer: Collectie Stikstofcrisis

Meer: Klimaatconferentie Sharm-el-Sheikh | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaattop | NOS

Meer: Stikstofaanpak | AD.nl

Meer: Boerenacties | AD.nl.

Meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Milieu & Klimaat | VRT NWS: nieuws

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

Meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Voorspellen van CO2-uitstoot wordt koffiedik kijken door crisis na crisis NU

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU

Lees: In veertig bulletpoints: wat er in het IPCC-rapport van 2021/2022 staat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Meer:

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 32 – rapport 2023 VN Klimaatpanel IPCC en meer !!

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!! – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 11.03.2023 in het Haagse Zuiderpark en meer !!!!

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 31 – aanscherping mestregels

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 30 – op naar de volgende internationale klimaatconferentie COP28.

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2023 !!! – deel 29 – Stikstofplannen kabinet – vervolg

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 28 – Stikstofplannen kabinet

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 27 – Slotakkoord klimaattop Egypte

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 26

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 25

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 24

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV ook met de boeren op weg in het jaar 2022 !!! – deel 23

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 22

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 21

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV in het jaar 2022 !!! – deel 12c – nasleep Shell – hoger beroep

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Nog meer:

Lees: Klimaatraad wil versnelling beleid, ‘maar niemand op de kast jagen’ NOS 30.08.2023

Lees: Boeren en natuurorganisaties zijn het over één ding eens als het om stikstof gaat (trouw.nl) 30.08.2023

Lees: Hoekstra Samsom in Brussel houden als rechterhand (businessinsider.nl) 30.08.2023

Lees: Aspirant-EU-commissaris Hoekstra wil Samsom als rechterhand MSN 30.08.2023

Lees: Hoekstra krijgt steun van Von der Leyen als eurocommissaris (businessinsider.nl) 30.08.2023

Lees: Von der Leyen wil Hoekstra benoemen als eurocommissaris voor Klimaat, maar Europarlement kan nog dwars gaan liggen MSN 30.08.2023

Lees: Hoogste bestuursrechter vernietigt vergunning biomassacentrale Diemen MSN 30.08.2023

Lees: Opnieuw tegenvaller voor Vattenfall: streep door omgevingsvergunning biomassacentrale AD 30.08.2023

Lees: Raad van State vernietigt milieuvergunning van biomassacentrale Diemen NOS 30.08.2023

Lees: Hoogste bestuursrechter vernietigt vergunning biomassacentrale Diemen RTL 30.08.2023

Lees: Biomassacentrale in Diemen komt er voorlopig niet: vergunning ingetrokken NU 30.08.2023

Lees: Auto-betoog maakt tongen los: ‘Het openbaar vervoer is geen optie in honderden dorpen’ AD 30.08.2023

Lees: Overheid wil autobezit zoveel mogelijk afschaffen MSN 30.08.2023

Lees: Wordt het adieu auto? ‘Autobezit voor iedereen is straks niet langer vanzelfsprekend’ AD 30.08.2023

Lees: Gelderland loopt vast met regeling voor legalisering boeren MSN 30.08.2023

Lees: Wildbrand in noordoost Griekenland is de grootste die de EU ooit heeft geregistreerd  MSN 30.08.2023

Lees: In beeld: overstromingen en geknakte palmboom door orkaan Florida RTL 30.08.2023

Lees: Orkaan Idalia gedegradeerd tot tropische storm, risico op stormvloeden geweken AD 30.08.2023

Lees: Orkaan Idalia sneller afgezwakt door vorming nieuw oog, duizenden vluchten geannuleerd of vertraagd AD 30.08.2023

Lees: Orkaan Idalia zwakt verder af, 260.000 huishoudens in Florida zonder stroom NU 30.08.2023

Lees: ‘Extreem gevaarlijke’ orkaan Idalia aan land in Florida, zwakt af in kracht NOS 30.08.2023

Lees: Orkaan Idalia veroorzaakt veel overlast in Florida NOS 30.08.2023

Lees: Idalia heeft Florida bereikt: ’Er gaat van alles door de lucht vliegen’ Telegraaf 30.08.2023

Lees: Orkaan Idalia raast over Florida NU 30.08.2023

Lees: Oog van orkaan Idalia aan land in Florida: vrees voor schade en slachtoffers RTL 30.08.2023

Lees: Florida zet zich schrap voor ‘extreem gevaarlijke’ orkaan Idalia  NU 30.08.2023

Lees: Zuidoosten VS maakt zich op voor ‘extreem gevaarlijke’ orkaan Idalia  NOS 30.08.2023

Lees: Provincies snakken naar duidelijkheid van overheid MSN 29.08.2023

Lees: ‘Zonder klimaatervaring is Hoekstra geen geschikte Eurocommissaris’ NU 29.08.2023

Lees: Von der Leyen draagt Hoekstra voor als Eurocommissaris Klimaat AD 29.08.2023

Lees: Von der Leyen steunt kandidatuur Hoekstra voor post Eurocommissaris Klimaat NOS 29.08.2023

Lees: Hoekstra oogst kritiek als opvolger Timmermans: ‘Geen klimaatervaring’ NU 29.05.2023

Lees: Petitie tegen EU-klimaatfunctie Hoekstra 10.000 keer getekend MSN 29.08.2023

Lees: Klimaatactivisten houden mars naar A12-protest in Den Haag MSN 29.08.2023

Lees: Hou jij bij je skivakantie al rekening met klimaatverandering? NU 29.08.2023

Lees: Zorgen over te weinig sneeuw voor Europees skitoerisme MSN 29.08.2023

Lees: Kwart Europese skigebieden in problemen door klimaatcrisis | Trouw 29.08.2023

Lees: ’Kwart Europese skigebieden kan zonder sneeuw komen te zitten’ Telegraaf 29.08.2023

Lees: Skiën straks op minder plekken in Europa mogelijk door klimaatverandering NU 29.08.2023

Lees: Skigebieden moeten zichzelf opnieuw ‘uitvinden’ wegens uitblijven sneeuw – Omroep West 29.08.2023

Lees: Skigebieden moeten zichzelf opnieuw ‘uitvinden’ wegens uitblijven sneeuw NOS 29.08.2023

Lees: Groene piste rukt op: sneeuwtekort in kwart van Europese skigebieden door klimaatcrisis AD 29.08.2023

Lees: Kwart Europese skigebieden in sneeuwproblemen door klimaatcrisis – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 29.08.2023

Lees: Kwart skigebieden Europa in sneeuwproblemen door klimaatcrisis RTL 29.08.2023

Lees: Onderzoek: sneeuwtekort in helft skigebieden Europa door klimaatverandering NOS 29.08.2023

Lees: Noodweer Alpen verplaatst zich naar Slovenië MSN 29.08.2023

Lees: Zien: Heftige aardverschuiving maakt spoor en snelweg onbegaanbaar in Franse Alpen MSN 29.08.2023

Lees: ‘Genua-laag’ dreunt na in de Alpen − maar het ergste is geweest RTL 29.08.2023

Lees: Natuurbrand Griekenland verwoest gebied groter dan New York Telegraaf 29.08.2023

Lees: Natuurbrand Griekenland verwoest gebied groter dan New York  MSN 29.08.2023

Lees: Griekenland bestrijdt natuurbranden met omgebouwde Leopard-tank MSN 29.08.2023

Lees: Burgerclub lanceert petitie tegen Hoekstra als ‘klimaatman’ EU MSN 28.08.2023

Lees: Rem op milieuplannen: provincies teruggefloten, wensen miljarden te duur Telegraaf 28.08.2023

Lees: Provincies moeten stikstofplannen afzwakken: er is te weinig geld NU 28.08.2023

Lees: Van der Wal: provincies moeten stikstofplannen afzwakken MSN 28.08.2023

Lees: Van der Wal: provincies moeten stikstofplannen goedkoper maken – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 28.08.2023

Lees: Provinciale plannen voor stikstof te duur, waarschuwt Van der Wal NOS 28.08.2023

Lees: Expert: “We moesten al begonnen zijn met het openen van mijnen om tegen 2030 doelstelling te behalen” MSN 28.08.2023

Lees: Biden kondigt noodtoestand af in Florida om naderende orkaan MSN 28.08.2023

Lees: Recordhoeveelheid regen zorgt in China voor overstromingen MSN 28.08.2023

Lees: Code rood in Italië, Zwitserland, Duitsland en Slovenië wegens extreem noodweer AD 28.08.2023

Lees: Hevige overstromingen gefilmd: chaos in Oostenrijk en Zwitserland | Video Telegraaf 28.08.2023

Lees: Noodweer in Oostenrijk en Zwitserland leidt tot modderstromen en overstromingen NU 28.08.2023

Lees: Overlast door overstromingen in Oostenrijk en Zwitserland Telegraaf 28.08.2023

Lees: Overlast door overstromingen in Oostenrijk en Zwitserland MSN 28.08.2023

Lees: Code rood wegens extreem weer in delen van Italië, Zuid-Duitsland en Zwitserland NU 28.08.2023

Lees: Overlast door overstromingen, modderstromen en aardverschuivingen in Tirol NOS 28.08.2023

Lees: Code rood in de Alpen voor noodweer, misschien wel 100 millimeter regen | RTL Nieuws 28.08.2023

Lees: Indonesische sawa’s drogen uit door klimaatverandering, rijst duurder NOS 27.08.2023

Lees: Supercellen zorgen voor noodweer in Europa NU 27.08.2023

Lees: Noodweer leidt tot veel overlast in Centraal-Europese landen NOS 27.08.2023

Lees: Hevige regenval en mogelijke overstromingen verwacht in de Alpen NOS 27.08.2023

lees: Onze steden worden warmer, maar meer groen kan verkoeling brengen NU 26.08.2023

Lees: Overstromingen dreigen door aanhoudende regen in Zuid-Duitsland, Zwitserland en deel van Oostenrijk AD 26.08.2023

Lees: ‘Nederland dreigt klimaatdoelen 2030 niet te halen’ (businessinsider.nl) 25.08.2023

Lees: Milieuorganisaties missen klimaatervaring bij kandidaat-EU-commissaris Hoekstra NOS 25.08.2023

Lees: Milieuorganisaties missen klimaatervaring bij kandidaat-EU-commissaris Hoekstra – Omroep West 25.08.2023

Lees: Onderzoekers: oceanen waren nog nooit zo warm MSN 25.08.2023

Lees: Onderzoekers: oceanen waren nog nooit zo warm Telegraaf 25.08.2023

Lees: Oppervlaktewater wereldzeeën in augustus nog nooit zo warm MSN 25.08.2023

Lees: Brede coalitie: doelen onhaalbaar als klimaatbeleid stokt MSN 25.08.2023

Lees: ‘Nederland dreigt klimaatdoelen 2030 niet te halen’ (businessinsider.nl) 25.08.2023

Lees: Nederland dreigt klimaatdoelen 2030 niet te halen als demissionair kabinet verzaakt, waarschuwen organisaties MSN 25.08.2023

Lees: Afbraak Amazone tijdens Bolsonaro erger dan gedacht: uitstoot verdubbelde MSN 25.08.2023

Lees: Afbraak Amazone tijdens Bolsonaro erger dan gedacht: uitstoot verdubbelde RTL 25.08.2023

Lees: Natuurbranden op Tenerife na tien dagen onder controle NOS 25.08.2023

Lees: Bosbranden Griekenland woeden door, bij Athene onder controle MSN 25.08.2023

Lees: Overheid start klimaatcampagne “Zet ook de knop om” | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 24.08.2023

Lees: Onderzoekers: klimaatwinst bij bosbehoudprojecten veel te hoog ingeschat NOS 24.08.2023

Lees: Smeltend zee-ijs maakt dat veel keizerpinguïnkuikens niet overleven NOS 24.08.2023

Lees: Afbrokkelend zee-ijs catastrofaal voor keizerspinguïns: duizenden jongen dood RTL 24.08.2023

Lees: Achmea gaat premies verhogen door toenemend klimaatrisico RTL 24.08.2023

Lees: Achmea gaat premies verhogen door toenemend klimaatrisico MSN 24.08.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel starten massaclaim tegen vervuilende staalfabriek RTL 24.08.2023

Lees: Massaclaim tegen Tata Steel, omwonenden willen schadevergoeding NOS 24.08.2023

Lees: Omwonenden stellen Tata aansprakelijk voor schade gezondheid: ‘Dit voelen ze in de portemonnee’ AD 24.08.2023

Lees: Schadeclaim van honderden miljoenen euro’s voor Tata Steel: ’Namens iedereen die het aangaat’ Telegraaf 24.08.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel starten massaclaim tegen vervuilende staalfabriek MSN 24.08.2023

Lees: Autobanden zorgen voor duizend keer meer fijnstof dan uitlaatgassen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.08.2023

Lee: Meer kans op extreem weer in Oost-Canada door klimaatverandering MSN 24.08.2023

Lees: Studie: CO2-uitstoot in Amazonegebied fors omhoog onder Bolsonaro  MSN 24.08.2023

Lees: Studie: CO2-uitstoot in Amazonegebied fors omhoog onder Bolsonaro – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 24.08.2023

Lees: Waterstand Titicacameer daalt en daalt: ‘Droogte alarmerend’ RTL 24.08.2023

Lees: Al 73.000 hectare bos in Griekenland verwoest: grootste natuurbrand in EU ooit  NU 24.08.2023

Lees: Eurocommissaris: natuurbrand in noorden van Griekenland is ‘grootste ooit in EU’ NOS 24.08.2023

Lees; Eurocommissaris: natuurbrand in noorden van Griekenland is ‘grootste ooit in EU’ – Omroep West 24.08.2023

Lees: Griekenland worstelt met natuurbranden, ook rook boven Athene MSN 24.08.2023

Lees: Ongekende bosbranden in Canada brengen CO2-uitstoot naar record NU 23.08.2023

Lees: Klimaatcrisis verdubbelde kans op hevige bosbranden Canada RTL 23.08.2023

Lees: Code rood wegens hitte in Frankrijk uitgebreid: ‘Het voelt als 46 graden, héél erg heet’ Telegraaf 23.08.2023

Lees: Chili: Tienduizenden geëvacueerd en geïsoleerd door overstromingen MSN 23.08.2023

Lees: Harde wind wakkert bosbranden in Griekenland en Turkije aan MSN 23.08.2023

Lees: Griekse branden houden aan, buitenwijk van Athene geëvacueerd NOS 23.08.2023

Lees: Storm Franklin raast over Hispaniola MSN 23.08.2023

Lees: Hoe wijnmakers in Zweden profiteren van klimaatverandering (businessinsider.nl) 22.08.2023

Lees: Na Frankrijk geeft ook Italië code rood uit vanwege hitte NU 22.08.2023

Lees: Code rood in 19 Franse departementen vanwege extreme hitte NOS 22.08.2023

Lees: Hittegolf: hoogste alarm in nog eens 15 Franse departementen Telegraaf 22.08.2023

Lees: Zuid-Frankrijk zucht onder felle hittegolf, mogelijk boven de 40 graden in de Rhônevallei Telegraaf 22.08.2023

Lees: Nulgradenniveau in Zwitersland nooit eerder zo hoog Telegraaf 22.08.2023

Lees: Mogelijk ‘levensbedreigende overstromingen’ door storm Franklin MSN 22.08.2023

Lees: Tropische storm Harold op weg naar Texas, veel regen verwacht MSN 22.08.2023

Lees: Honderden mensen geëvacueerd vanwege bosbrand op Elba MSN 22.08.2023

Lees: Onderzoek: kans op meer extreme branden in Canada stijgt door opwarming – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 22.08.2023

Lees: Bosbrand Tenerife na een week nog niet onder controle MSN 22.08.2023

Lees: Bezorgde Haagse grootouders komen in actie voor een groene en sociale wereld voor hun kleinkinderen AD 21.08.2023

Lees: Kwart vliegt minder vanwege zorgen om klimaatverandering RTL 21.08.2023

Lees: Kwart vliegt minder vanwege zorgen om klimaatverandering MSN 21.08.2023

Lees: Code rood voor vier Franse departementen vanwege hitte NOS 21.08.2023

Lees: Intense nazomerhittegolf Frankrijk piekt komende dagen MSN 21.08.2023

Lees: ‘Ergste achter de rug’ na verwoestende brand op Tenerife MSN 21.08.2023

Lees: Griekenland gaat weer gebukt onder branden, Tenerife heeft ergste achter de rug NU 21.08.2023

Lees: Europa zucht onder hitte, weer grote brand in Griekenland Telegraaf 21.08.2023

Lees: Harde wind wakkert bosbranden aan in warm en droog Griekenland MSN 21.08.2023

Lees: Veel schade door tropische storm Hilary in Mexico en Californië NOS 21.08.2023

Lees: Tropische storm Hilary zorgt voor overstromingen in Californië MSN 21.08.2023

Lees: Aardbeving treft Zuid-Californië terwijl tropische storm Hilary voor overstromingen zorgt AD 21.08.2023

Lees: Californië getroffen door aardbeving MSN 21.08.2023

Lees: Hilary teistert Death Valley: ‘Alles voelt een beetje omgekeerd, een orkaan die de woestijn overspoelt’ AD 21.08.2023

Lees: LA krijgt eerste tropische storm sinds 1939 over zich heen Telegraaf 21.08.2023

Lees: LA krijgt eerste tropische storm sinds 1939 over zich heen MSN 21.08.2023

Lees: Canadees leger gaat helpen bij ‘epische’ natuurbranden in Brits-Columbia NU 21.08.2023

Lees: Canada zet leger in tegen snel om zich heen grijpende bosbranden MSN 21.08.2023

Lees: Canada zet leger in tegen snel om zich heen grijpende bosbranden MSN 21.08.2023

Lees: Canadese bosbranden: Ten minste 30.000 huishoudens in BC moeten evacueren MSN 21.08.2023

Lees: Wat is El Niño en wat zijn de gevolgen van dit natuurfenomeen? MSN 20.08.2023

Lees: Dit is de invloed van El Niño op het weer in Nederland MSN 20.08.2023

Lees: Code oranje voor groot deel Frankrijk: in Rhônevallei mogelijk meer dan 40 graden Telegraaf 20.08.2023

Lees: Tenerife blijft worstelen met enorme natuurbrand, minder evacués dan gedacht RTL 20.08.2023

Lees: Tenerife blijft worstelen met enorme natuurbrand, minder evacués dan gedacht MSN 20.08.2023

Lees: Tropische storm Hilary nadert kust Californië, enorme hoeveelheden regen verwacht RTL 20.08.2023

Lees: Vuur grijpt om zich heen op Tenerife door harde wind MSN 20.08.2023

Lees: Minder evacuaties op Tenerife vanwege natuurbranden dan eerder gemeld NOS 20.08.2023

Lees: Vuur grijpt om zich heen op Tenerife, minder evacués dan gedacht Telegraaf 20.08.2023

Lees: 8 dorpen ontruimd in Griekenland door natuurbrand | Video Telegraaf 20.08.2023

Lees: Natuurbrand in noordoosten Griekenland, meerdere dorpen ontruimd Telegraaf 20.08.2023

Lees: VS zetten zich schrap voor ‘mogelijk catastrofale’ orkaan Hilary, één dode door hevige regen in Mexico AD 20.08.2023

Lees: Mexico en VS zetten zich schrap voor naderende orkaan Hilary NOS 20.08.2023

Lees: Mexico en VS zetten zich schrap voor ‘levensbedreigende’ orkaan Hilary NU 20.08.2023

Lees: Orkaan Hilary zorgt voor hevige regenval in Mexico, zeker 1 dode Telegraaf 20.08.2023

Lees: Hevige regenval in Mexico door orkaan Hilary, zeker één dode NU 20.08.2023

Lees: Evacuatiebevel wegens “ergste bosbranden ooit” in westen van Canada uitgebreid AD 20.08.2023

Lees: Canada evacueert opnieuw tienduizenden mensen vanwege bosbranden NU 20.08.2023

Lees: Nog eens tienduizenden mensen geëvacueerd voor bosbranden in westen Canada NOS 20.08.2023

Lees: 35.000 mensen huis uit om bosbranden Canada: hotels verboden voor niet-essentiële reizen Telegraaf 20.08.2023

Lees: Gebarentaal krijgt nieuwe gebaren om klimaatdiscussies toegankelijker te maken NU 19.08.2023

Lees: Deel wereld staat in brand en dat is niet goed voor hersenen en longen NU 19.08.2023

Les: Orkaan Hilary nadert Mexico en Californië: ’Mogelijk levensbedreigende overstromingen’ Telegraaf 19.08.2023

Lees: Dorpen ontruimd vanwege bosbranden in Griekenland Telegraaf 19.08.2023

Lees: Noodtoestand en evacuaties in Canada door bosbranden AD 19.08.2023

Lees: Noodtoestand in West-Canada vanwege bosbranden, tienduizenden evacuaties NU 19.08.2023

Lees: Noodtoestand in westen van Canada vanwege bosbranden NOS 19.08.2023

Lees: Noodtoestand en evacuaties in Canada door bosbranden Telegraaf 19.08.2023

Lees: Hittegolf bereikt Frankrijk met temperaturen van meer dan 40 graden: ‘Zorg voor elkaar’ AD 19.08.2023

Lees: Code oranje in half Frankrijk, heet weekend voorbode van lange hittegolf NU 19.08.2023

Lees: Code oranje voor groot deel van Frankrijk vanwege hittegolf Telegraaf 19.08.2023

Lees: 26.000 mensen geëvacueerd op Tenerife vanwege branden NOS 19.08.2023

Lees: Meer dan 26.000 mensen geëvacueerd vanwege bosbranden Tenerife AD 19.08.2023

Lees: Meer evacuaties op Tenerife vanwege bosbrand, verwoest gebied blijft groeien NU 19.08.2023

Lees: Branden Hawaï: na de verwoesting komen de verwijten AD 19.08.2023

Lees: Jurist: Nederland riskeert serieuze boetes voor omgang met natuur MSN 19.08.2023

Lees: Klimaatactivisten aangehouden na blokkade bij circuit Zandvoort MSN 19.08.2023

Lees: Stoet tractoren van 2 kilometer naar Antwerpen voor boerenprotest MSN 18.08.2023

Lees: Hoe effectief zijn ze? En 4 andere vragen over de zero-emissiezones NOS 18.08.2023

Lees: Kopzorgen bij gemeenten en ondernemers over aankomende ‘zero-emissiezones’ NOS 18.08.2023

Lees: Brand Tenerife ook ’s nachts bestreden, maar verwoest gebied breidt zich uit NU 18.08.2023

Lees: Natuurbrand Tenerife breidt zich steeds verder uit  NOS 18.08.2023

Lees: Canadese bosbranden woeden in Kelowna, BC MSN 18.08.2023

Lees: Hittegolven in 2023: de meest opmerkelijke records (businessinsider.nl) 18.08.2023

Lees: Porthos laat wetenschap weer toe in rechtszaal MSN 18.08.2023

Lees: Invasief gras als vonk in het kruitvat van klimaatverandering MSN 17.08.2023

Lees: Natuurbrand bedreigt Canadese stad, 20.000 inwoners worden geëvacueerd NU 17.08.2023

Lees: Evacuatiebevel voor Canadese stad die door natuurbranden wordt bedreigd  NOS 17.08.2023

Lees: ‘Grootste luchtbrug’ om bewoners door bosbrand bedreigde Canadese stad te evacueren AD 17.08.2023

Lees: Natuurbrand legt 1800 hectare in de as op Tenerife: brandweer is controle kwijt, duizenden mensen worden geëvacueerd AD 17.08.2023

Lees: Duizenden evacuaties op Tenerife, natuurbrand breidt zich uit NOS 17.08.2023

Lees: Natuurbrand grijpt om zich heen op Tenerife, autoriteiten zijn controle kwijt NOS 17.08.2023

Lees: Tientallen doden in India door overstromingen en aardverschuivingen NOS 17.08.2023

Lees: Noodweer leidt tot flinke overlast in Frankfurt NOS 17.08.2023

Lees: Beetje stikstof versus heel veel CO2: ‘Porthos-zaak’ is richtingenstrijd NU 16.08.2023

Lees: Project Porthos: zo werkt het opslaan van CO2 onder de Noordzee RTL 16.08.2023

Lees: Greenpeace noemt CO2-opslag onder Noordzee een ‘schijnoplossing’ MSN 16.08.2023

Lees: Porthos-uitspraak ‘biedt hoop’ voor de waterschappen MSN 16.08.2023

Lees: Milieuclub MOB: Porthos ondanks uitspraak nog steeds omstreden MSN 16.08.2023

Lees: Ministers ‘ontzettend blij’ met groen licht klimaatproject Porthos MSN 16.08.2023

Lees: Raad van State keurt project voor opslag CO2 in Noordzee goed NOS 16.08.2023

Lees: CO2-opslag in Noordzee goedgekeurd MSN 16.08.2023

Lees: CO2-opslag Rotterdamse haven mag doorgaan, klimaatdoelen niet in gevaar NU 16.08.2023

Lees: Rechter bepaalt toekomst van Porthos-project voor CO2-opslag (businessinsider.nl) 16.08.2023

Lees: Omstreden CO2-opslagproject Porthos mag doorgaan MSN 16.08.2023

Lees: Omstreden CO2-opslagproject Porthos mag doorgaan RTL 16.08.2023

Lees: Rechter beslist over CO2-project waar industrie hoop op vestigt MSN 16.08.2023

Lees: Raad van State beslist over CO2-opslag: ‘Cruciaal om klimaatdoelen te halen’ NOS 16.08.2023

Lees: Klimaatonderzoek: woestijnstof kan methaan uit de atmosfeer halen RTL 15.08.2023

Lees: Amerikaanse klimaatjongeren winnen eerste zaak tegen staat  MSN 15.08.2023

Lees: Baanbrekende klimaatuitspraak in VS: jongeren winnen van staat RTL 15.08.2023

Lees: Baanbrekende klimaatuitspraak in VS: jongeren winnen van staat MSN 15.08.2023

Lees: Stikstofbeleid bedreigt welzijn Nederlands grootste dierenwelzijnsprestatie MSN 14.08.2023

Lees: Rechtbank Montana geeft jongeren gelijk in klimaatproces VS MSN 14.08.2023

Lees: Rechter in Montana geeft jongeren voor het eerst gelijk in klimaatzaak NOS 14.08.2023

Lees: El Niño baart zorgen bij Rode Kruis: extreem weer heeft mogelijk nog veel rampen in petto (trouw.nl) 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest voor een jaar met veel natuurrampen Telegraaf 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest rampjaar: ‘En dit is nog maar het begin’ MSN 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest voor jaar met veel natuurrampen: ‘Dit is mogelijk pas het begin’ NU 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest ‘seizoen vol cyclonen, overstromingen en levensbedreigende hitte’ MSN 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest ‘seizoen vol cyclonen, overstromingen en levensbedreigende hitte’ – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 14.08.2023

Lees: Rode Kruis vreest rampjaar: ‘En dit is nog maar het begin’ RTL 14.08.2023

Lees: LTO wil gesprekstafel met sector en ministerie in nieuw kabinet  MSN 14.08.2023

Lees: CO2-reductiedoelen Amazon niet concreet, bedrijf van lijst SBTi MSN 14.08.2023

Lees: €46.000.000.000 klimaatschade: wie moet dokken? MSN 13.08.2023

Lees: De klimaatschade loopt op. Hoe gaan we die betalen? | De Volkskrant 11.08.2023

Lees: Geen hulp van het Rijk voor ruim 250 boeren zonder stikstofvergunning NOS 11.08.2023

Lees: Geen hulp van de overheid voor ruim 250 boeren zonder vergunning NU 11.08.2023

Lees: Jaarringen bomen geven klimaatmodellen gelijk MSN 11.08.2023

Lees: Menselijke activiteit is de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering, niet het Amerikaanse HAARP-project MSN 11.08.2023

Lees: Nederlanders in Georgië nog altijd spoorloos, dodental natuurgeweld loopt op AD 11.08.2023

Lees: Dodental natuurgeweld Georgië loopt op, Nederlanders nog vermist Telegraaf 11.08.2023

Lees: Baas Greenpeace: ‘Alle grote problemen hebben te maken met natuur- of milieucrisis’ AD 10.08.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel gaan in hoger beroep in zaak om schonere lucht NU 10.08.2023

Lees: Hoger beroep omwonenden Tata in uitstootzaak tegen Noord-Holland MSN 10.08.2023

Lees: Brazilië wil niet dat het Westen Zuid-Amerika de les leest over milieubescherming NU 10.08.2023

Lees: Lula verwerpt ‘groen neokolonialisme’ na Amazone-top in Brazilië MSN 10.08.2023

Lees: Door klimaatverandering wordt Nederland heter, natter én droger NU 09.08.2023

Lees: Droogte van 2023 ontstond razendsnel en verdween in één klap NU 09.08.2023

Lees: Juli 2023 is wereldwijd de heetste maand ooit gemeten NU 09.08.2023

Lees: Overal natuurrampen: “Juli was voorproefje hoe gemiddelde zomer er gaat uitzien. In het beste geval” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 09.08.2023

Lees: Hoe belangrijk is het Amazonewoud nou echt? | Trouw 09.08.2023

Lees: De ‘longen van de aarde’ zijn ze niet, toch kan de wereld Amazonebossen absoluut niet missen (trouw.nl) 09.08.2023

Lees: Sinds het vertrek van Bolsonaro gaat het een stuk beter met de Amazone NU 09.08.2023

Lees: Amazonetop eindigt op internationale Inheemsendag: ‘Geen reden voor feest’ NOS 09.08.2023

Lees: Amazone-landen willen ontbossing tegengaan, maar zonder concrete afspraken NOS 09.08.2023

Lees: Alliantie Amazonelanden tegen ontbossing, maar geen concrete afspraken MSN 09.08.2023

Lees: Amazonelanden kondigen op top in Brazilië alliantie tegen ontbossing aan AD 09.08.2023

Lees: Alliantie Amazonelanden tegen ontbossing, maar geen concrete afspraken | RTL Nieuws 09.08.2023

Lees: Zuid-Amerikaanse landen vormen alliantie om Amazoneregenwoud te redden NU 09.08.2023

Lees: Amazonelanden kondigen op top alliantie tegen ontbossing aan MSN 09.08.2023

Lees: BBB niet genoeg pro-boer, vindt FDF MSN 08.08.2023

Lees: LTO-voorzitter wil alternatief landbouwakkoord schrijven MSN 08.08.2023

Lees: Deze landen kampen met bosbranden, hevige regen of naderende tyfoon NU 08.08.2023

Lees: Waarom juist Middellandse Zee-toeristen meer te maken krijgen met extreem weer NU 08.08.2023

Lees: Juli 2023 was de heetste maand ooit gemeten (businessinsider.nl) 08.08.2023

Lees: Evacuaties en aardverschuivingen door noodweer in Scandinavië NU 08.08.2023

Lees: Zomerstorm Hans houdt Scandinavië in de greep: ‘Uitzonderlijk hevig noodweer’ RTL 08.08.2023

Lees: Farmers Defence Force overweegt oprichting politieke partij – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 07.08.2023

Lees: Wetenschappers en politici die al heel lang waarschuwden, hadden dus toch gelijk AD 07.08.2023

Lees: Speelt ‘plasticsoep’ een rol in de opwarming van de oceaan? NU 07.08.2023

Lees: Nieuw model ziet veel minder plastic in de oceanen dan we dachten MSN 07.08.2023

Lees: ‘Plasticsoep’ in de oceanen blijkt kleiner dan gedacht (en beter op te ruimen) NU 07.08.2023

Lees: Plasticsoep in oceanen minder groot dan gedacht MSN 07.08.2023

Lees: Plasticsoep in oceanen minder groot dan gedacht RTL 07.08.2023

Lees: A = goed, E = slecht: klimaatscore voor kleding moet Franse consument bewust maken RTL 07.08.2023

Lees: Na weekend vol bosbranden opnieuw hittegolf in Spanje, extreme regen in Zweden en Noorwegen AD 07.08.2023

Lees: Scandinavië zet zich schrap voor mogelijk zwaarste regenval in tientallen jaren NU 07.08.2023

Lees: Drie dagen na verwoestende natuurramp krabbelt Slovenië op NU 07.08.2023

Lees: Zo’n 7.000 hectare verwoest door bosbranden in Portugal NU 07.08.2023

Lees: Het wordt nu wel erg warm: zes redenen waarom klimaatmodellen de hitte-extremen onderschatten (volkskrant.nl) 06.08.2023

Lees: Koudste 6 augustus ooit gemeten MSN 06.08.2023

Lees: Koudste 6 augustus ooit gemeten op regenachtige dag Telegraaf 06.08.2023

Lees: Veel wateroverlast op koudste 6 augustus ooit, KNMI waarschuwt voor windstoten en waterhozen AD 06.08.2023

Lees: Hogere paraatheid in China om overstromingen, meer dan miljoen evacuaties NOS 06.08.2023

Lees: 11 doden door aardverschuiving Georgië, noodweer teistert ook Oostenrijk en Kroatië  AD 06.08.2023

Lees: Bosbranden richten schade aan in Portugal en Spanje, ook risico in Griekenland NOS 06.08.2023

Lees: ‘Ergste natuurramp in geschiedenis’ van Slovenië zal meer dan half miljard euro kosten, zegt premier (volkskrant.nl) 06.08.2023

Lees: Nieuwe evacuaties Slovenië, grote kans op aardverschuivingen NOS 06.08.2023

Lees: Duizenden bomen Bergen aan Zee worden gekapt om duinzand weer te laten stuiven NOS 05.08.2023

Lees: Ministerie waarschuwt grondbezitters voor frauderende boeren NOS 05.08.2023

Lees: Rechtszaak dreigt over Brabants beleid rondom omstreden nieuwe stalvloeren (trouw.nl) 06.08.2023

Lees: Klimaatverandering bedreigt onze gezondheid: ‘Misschien wel grootste ramp van deze eeuw’ AD 05.08.2023

Lees: Klimaatverandering bedreigt onze gezondheid: ‘Misschien wel grootste ramp van deze eeuw’ AD 05.08.2023

Lees: Multinationals doen aan regeneratieve landbouw, maar wat is het? MSN 05.08.2023

Lees: Helft van de Nederlanders vindt dat klimaat hoger op de politieke agenda moet staan  MSN 05.08.2023

Lees: Vierde dode in Slovenië na ‘ergste natuurramp in geschiedenis’ MSN 05.08.2023

Lees: Vierde dode in Slovenië na ’ergste natuurramp in geschiedenis’ Telegraaf 05.08.2023

Lees: Slovenen na dodelijke overstromingen: ‘Alles is vernietigd’ NU 05.08.2023

Lees: Flinke afname ontbossing Brazilië, vlak voor belangrijke Amazone-top NOS 04.08.2023

Lees: Minder boeren gestopt door ‘woest aantrekkelijke regeling’ MSN 04.08.2023

Lees: Ineos: het eerste openlijke Europese grensconflict over stikstof MSN 03.08.2023

Lees: Aarde kan ons niet meer bijbenen: grondstoffen voor dit jaar eigenlijk al op NU 02.08.2023

Lees: Correspondent heeft kritiek op Earth Overshoot Day  MSN 02.08.2023

Lees: Vandaag hebben we alle bronnen van 2023 opgebruikt: 1,7 aardes nodig om aan vraag te voldoen AD 02.08.2023

Lees: Klimaatverandering zit broedende drieteenstrandlopers in Groenland dwars NU 01.08.2023

Lees: Collectief: agrarisch natuurbeheer goed voor imago landbouwsector MSN 01.08.2023

Lees: Uniper wil tien jaar eerder CO2-neutraal elektriciteit opwekken MSN 01.08.2023

Lees: Bomentekort zit klimaatplannen in de weg, zeggen onderzoekers MSN 31.07.2023

Lees: Natuur, mens en landbouw samen: in Engeland lukt dat wel NU 31.07.2023

Lees: Hitte, branden en stortregens: wereldwijd extreem weer in juli NOS 31.07.2023

Lees: Warme oceaan en ontbrekend zee-ijs leiden tot grote verbazing bij wetenschappers NOS 31.07.2023

Lees: Warmer zeewater kan de klimaatbalans al binnen enkele jaren verstoren. ‘Als de golfstroom stopt heeft dat grote gevolgen’ (trouw.nl) 31.07.2023

Lees: Klimaat is niet gebaat bij pseudo-duurzame keuzes – EW (ewmagazine.nl) 31.07.2023

Lees: Europa wordt kouder en, als dat klopt, is het slecht nieuws MSN 30.07.2023

Lees: Krant: premier Sunak wil miljoenen steken in CO2-opslag Noordzee MSN 30.07.2023

Lees: Vlaamse regering beslist in bokswedstrijd over stikstofdossier MSN 30.07.2023

Lees: Wales wordt het nieuwe Spanje: hoe klimaatcrisis toerisme beïnvloedt MSN 30.07.2023

Lees: Wales wordt het nieuwe Spanje: hoe klimaatcrisis toerisme beïnvloedt – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 30.07.2023

Lees: Het klimaat maakt het Arctisch vogelbroedseizoen onvoorspelbaar NU 29.07.2023

Lees: Deze mensen ervaren stress door het klimaat NU 29.07.2023

Lees: Nederlander benoemd tot medevoorzitter VN-klimaatpanel IPCC NOS 29.07.2023

Lees: ‘Omstreden hout uit Myanmar gebruikt bij renovatie Groene Draeck’ NOS 29.07.2023

Lees: ‘Fout hout’ gebruikt bij renovatie van prinses Beatrix’ zeiljacht Groene Draeck  NU 29.07.2023

Lees: Urgenda: meer windmolens op land overbodig MSN 28.07.2023

Lees: Urgenda: meer windmolens op land overbodig – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 28.07.2023

Lees: Water Noord-Atlantische Oceaan ongekend warm  Telegraaf 28.07.2023

Lees: G20-ministers worden het niet eens over beperken broeikasgassen MSN 28.07.2023

Lees: Politieke wil bij G20 om CO2-uitstoot te beperken gering (businessinsider.nl) 28.07.2023

Lees: Politieke wil bij G20-landen om CO2-reductie serieus aan te pakken gering – kans groot dat opwarming aarde boven 1,5 graad uitkomt MSN 28.07.2023

Lees: Een cruciale oceaanstroom valt deze eeuw ‘vrijwel zeker’ stil door klimaatverandering: dat kan leiden tot extreme winters in West-Europa MSN 27.07.2023

Lees: Cruciale oceaanstroom dreigt stil te vallen: extreme winters in NL? (businessinsider.nl) 27.07.2023

Lees: VN-topman: hitte is angstaanjagend en dit is maar het begin – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 27.07.2023

Lees: Onderzoekers waarschuwen: Hittegolven worden frequenter en intenser door klimaatverandering AD 27.07.2023

Lees: VN-baas: tijd van ‘global boiling’ begonnen MSN 27.07.2023

Lees: VN-baas: tijd van ‘global boiling’ begonnen – Foodlog 27.07.2023

Lees: VN-topman: hitte is angstaanjagend en dit is maar het begin MSN 27.07.2023

Lees: Juli 2023 lijkt wereldwijd warmste maand ooit gemeten te worden NOS 27.07.2023

Lees: Klimaatdiensten: juli wordt waarschijnlijk de heetste maand ooit MSN 27.07.2023

Lees: Rapport: 110 miljard aan natuurrampenschade in eerste helft 2023 MSN 27.07.2023

Lees: Tata Steel wil door met ‘groen staal’, maar wijzigt zijn plannen wel (businessinsider.nl) 27.07.2023

Lees: Klimaatverandering gaat een schokgolf veroorzaken op de beurs, waarschuwt Britse denktank  MSN 26.07.2023

Lees: Klimaatverandering gaat een schokgolf veroorzaken op de beurs (businessinsider.nl) 26.07.2023

Lees: Greenpeace: ECB breekt klimaatbelofte door stop groene obligaties MSN 26.07.2023

Lees: Zorgwekkend weinig zee-ijs rond Antarctica: ‘Op westelijk deel helemaal niets’  NU 26.07.2023

Lees: Temperatuur oceaanwater bij Florida zo warm als jacuzzi: koraalriffen verbleken NU 26.07.2023

Lees: Bomen planten om CO2 op te vangen: hoe goed werkt dat? (businessinsider.nl) 26.07.2023

Lees: Bomen planten voor biodiversiteit en opvang van CO2: ‘We weten precies hoeveel bomen we planten, maar het draait uiteindelijk om de hectares bos’ MSN 26.07.2023

Lees: Startup wil bedrijven helpen te voldoen aan anti-ontbossingswet (businessinsider.nl) 26.07.2023

Lees: Huidige hitte in Zuid-Europa praktisch onmogelijk zonder klimaatverandering NU 25.07.2023

Lees: Hittegolven in Zuid-Europa waren zonder klimaatverandering ‘vrijwel onmogelijk’ NOS 25.07.2023

Lees: Alarmerend rapport: hittegolven steeds extremer, en niet meer zo uitzonderlijk RTL 25.07.2023

Lees: Alarmerend rapport: hittegolven steeds extremer, en niet meer zo uitzonderlijk MSN 25.07.2023

Lees: Milieuorganisatie krijgt ook in nieuwe zaak tegen Shell ongelijk MSN 24.07.2023

Lees: Greta Thunberg opnieuw opgepakt, paar uur na veroordeling door rechtbank NOS 24.07.2023

Lees: Klimaatactiviste Greta Thunberg krijgt boete voor het negeren van politiebevel MSN 24.07.2023

Lees: Boete voor klimaatactiviste Thunberg wegens negeren politiebevel Telegraaf 24.07.2023

Lees: Klimaatactiviste Greta Thunberg krijgt boete voor het negeren van politiebevel RTL 24.07.2023

Lees: Van auto’s tot wasmachines: dit gebeurt er met Tata’s staal uit IJmuiden NOS 23.07.2023

Lees: WK-speelsters ondernemen zelf klimaatactie die bij FIFA lijkt te ontbreken  NU 22.07.2023

Lees: Opmerkelijk: leidt CO2-uitstoot tot groenere oceanen?  MSN 22.07.2023

Lees: Steeds heter, steeds droger: Middellandse Zeegebied zit in de knel NU 21.07.2023

Lees: Milieudefensie teleurgesteld over klimaatplannen FrieslandCampina MSN 21.07.2023

Lees: Klimaatwetenschapper betwijfelt of klimaatdoel wordt gehaald MSN 20.07.2023

Lees: FNV: waterstof voor staalproductie Tata Steel is een ‘must’ MSN 20.07.2023

Lees: Tata Steel: alle opties bekijken voor productie staal MSN 20.07.2023

Lees: Overstap Tata Steel naar ‘groen staal’ is niet meer zeker (businessinsider.nl) 20.07.2023

Lees: Overstap Tata Steel naar ‘groen staal’ is niet meer zeker MSN 20.07.2023

Lees: Tata Steel twijfelt over klimaatplan, zelfs gebruik van waterstof niet meer zeker NU 20.07.2023

Lees: Tata twijfelt hardop over toekomst van staalindustrie in IJmuiden NOS 20.07.2023

Lees: Natuurherstel boerenland komt met uitgeklede wet voorlopig geen stap dichterbij NU 19.07.2023

Lees: VS en China pakken gesprekken over klimaat weer op, ondanks spanningen NOS 19.07.2023

Lees: ‘Brute blondine’ sleept blokkeerhippies aan de haren van de weg (video) MSN 19.07.2023

Lees: Bouwsector krimpt in 2024 door rente, huizenprijzen, stikstofcrisis (businessinsider.nl) 19.07.2023

Lees: ING vreest volgend jaar grootste krimp in de bouw sinds 2013 AD 19.07.2023

Lees: VN-klimaatexpert: ‘Wereld moet zich voorbereiden op meer hittegolven’ NU 18.07.2023

Lees: Wereldwijd extreme hitte: temperaturen stijgen naar recordhoogtes NU 18.07.2023

Lees: Onzekerheid over financiering stikstofaanpak provincies MSN 18.07.2023

Lees: ’Klimaatsamenwerking kan banden VS en China herdefiniëren’ Telegraaf 18.07.2023

Lees: Kerry: klimaatsamenwerking kan banden VS en China herdefiniëren MSN 18.07.2023

Lees: Peperdure voertuigen beklad door klimaatactivisten | Video Telegraaf 18.07.2023

Lees: Klimaatactivisten op Ibiza hebben het gemunt op jachten en Lamborghini’s  Telegraaf 18.07.2023

Lees: Zorgen over ‘zeer ongewenste’ vertraging in vergroeningsplan Tata Steel NU 17.07.2023

Lees: Van China tot VS, over de hele wereld is het deze week zinderend heet: ‘Vooral door klimaatverandering’ RTL 17.07.2023

Lees: Blauwalg duikt vaker op als gevolg van opwarming aarde – Omroep West 16.07.2023

Lees: Wereldwijd klimaatbeleid heeft in tien jaar tijd al een graad opwarming voorkomen NU 16.07.2023

Lees: Grote beleggers willen grens aan spreektijd klimaatactivisten MSN 16.07.2023

Lees: Jullie vragen over de natuurherstelwet: ‘Waar is water bij de wijn gedaan?’  NU 15.07.2023

Lees: Aantal aangiftes tegen chemiebedrijf Chemours groeit naar 1600: ‘Zwijgende overheid is onvoorstelbaar’ AD 15.07.2023

Lees: Uitkoopregelingen twee weken open: nu al 200 aanvragen van boeren NOS 14.07.2023

Lees: Gelderland: 6 miljoen euro voor boerenbedrijf dat wil veranderen MSN 14.07.2023

Lees: Duits kabinet eens over meer aanpassing aan klimaatverandering MSN 13.07.2023

Lees: Kerry: VS doen hoe dan ook geen herstelbetalingen klimaat MSN 13.07.2023

Lees: Oceanen verschieten van kleur MSN 13.07.2023

Lees: ING waarschuwt voor daling huizenprijzen door klimaatrisico’s – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 13.07.2023

Lees: De Europese Rekenkamer is kritisch op Nederlandse boeren: smerigste grond van hele EU – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 13.07.2023

Lees: Vrees voor vertraging klimaatplannen door kabinetsval, Tweede Kamer aan zet NU 12.07.2023

Lees: Wat betekent de val van het kabinet voor rekeningrijden? Gaat dat nog door? MSN 12.07.2023

Lees: Wat betekent de val van het kabinet voor rekeningrijden? (topgear.nl) 12.07.2023

Lees: Greenpeace start procedure tegen Staat om uitblijven stikstofmaatregelen  NOS 12.07.2023

Lees: Greenpeace eist via rechter beter stikstofplan van kabinet NU 12.07.2023

Lees: Greenpeace stapt naar rechter voor betere stikstofmaatregelen kabinet AD 12.07.2023

Lees: Milieuorganisatie poogt opnieuw Shell-bestuurders aan te klagen MSN 12.07.2023

Lees: Zelfs tegenstanders kunnen uit de voeten met de afgezwakte natuurherstelwet NOS 12.07.2023

Lees: Timmermans blij met steun EU-parlement voor natuurherstelwet MSN 12.07.2023

Lees: LTO: niet te geloven dat natuurherstelwet erdoorheen is geloodst MSN 12.07.2023

Lees: Doorbraak voor natuurherstel: Europees Parlement steunt afgezwakt wetsvoorstel NU 12.07.2023

Lees: Europees parlement wil door met natuurherstelwet Timmermans Telegraaf 12.07.2023

Lees: De natuurherstelwet van eurocommissaris Frans Timmersmans krijgt nipte meerderheid in Europees Parlement: tijd om naar Den Haag te gaan? MSN 12.07.2023

Lees: Natuurorganisaties opgelucht na nipte instemming natuurherstelwet MSN 12.07.2023

Lees: Natuurherstelwet van Timmermans overleeft het nipt; weg vrij nieuwe natuurregels AD 12.07.2023

Lees: Europees Parlement stemt in met afgezwakte natuurherstelwet NOS 12.07.2023

Lees: Natuurherstelwet van Timmermans lijkt het te gaan redden (businessinsider.nl) 12.07.2023

Lees: EU-parlement in principe akkoord met natuurherstelwet Timmermans MSN 12.07.2023

Lees: EU-parlement akkoord met natuurherstelwet Timmermans RTL 12.07.2023

Lees: Cruciale stemming over natuurherstelwet EU, hier gaat het om NOS 12.07.2023

Lees: Extinction Rebellion demonstreert tijdens Grand Prix in Zandvoort MSN 12.07.2023

Lees: Greenpeace eist nu via rechter beter stikstofplan van kabinet NU 11.07.2023

Lees: Greenpeace start procedure tegen Staat om uitblijven stikstofmaatregelen NOS 11.07.2023

Lees: Greenpeace stapt naar rechter voor betere stikstofmaatregelen kabinet AD 11.07.2023

Lees: Greenpeace eist nu via rechter beter stikstofplan van kabinet  MSN 11.07.2023

Lees: Bouwsector: woningbouw vergeten in stikstofplannen provincies MSN 11.07.2023

Lees: Gemiddelde temperatuur aarde op record: dit zijn de 5 heetste plekken aller tijden per continent MSN 10.07.2023

Lees: Dit zijn de 5 heetste plekken aller tijden per continent (businessinsider.nl) 10.07.2023

Lees: Natuurherstelwet uiteindelijk liberaal dubbeltje op z’n kant MSN 09.07.2023

Lees: Aluminiumbedrijven vrezen dat vies aluminium nog steeds goedkoop EU in komt NU 09.07.2023

Lees: Klimaat- en milieuschade door oorlog in Oekraïne is ‘blinde vlek’ NU 09.07.2023

Lees: Zuid-Franse druiven groeien door klimaatverandering goed in Maastricht NOS 08.07.2023

Lees: Amerikaanse minister van financiën ziet samenwerking VS en China als ‘cruciaal’ bij klimaatfinanciering MSN 08.07.2023

Lees: Samenwerking VS en China cruciaal bij klimaatfinanciering (businessinsider.nl) 08.07.2023

Lees: Rabobank wil alleen nog geld lenen aan boeren die willen verduurzamen AD 07.07.2023

Lees: Klimaatfonds van 34 miljard euro krijgt groen licht van Tweede Kamer NU 07.07.2023

Lees: Boerenactiegroepen verheugd over val kabinet Telegraaf 07.07.2023

Lees: Zaanse piekbelaster gaat uitstoot ammoniak drastisch terugdringen NOS 07.07.2023

Lees: Klimaatakkoord wereldwijde zeevaart ‘historisch’, maar ook ‘niet goed genoeg’ NU 07.07.2023

Lees: Landen bereiken akkoord over verduurzaming scheepvaart NOS 07.07.2023

Lees: Landen sluiten klimaatakkoord voor de internationale zeevaart MSN 07.07.2023

Lees: Zee-ijs rond Antarctica op dieptepunt: ‘Ruim 45 keer Nederland ontbreekt’ NOS 07.07.2023

Lees: In de Middellandse Zee gebeurt een ramp van ongekende omvang MSN 07.07.2023

Lees: In de Middellandse Zee gebeurt een ramp van ongekende omvang – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 07.07.2023

Lees: Krijgen we door klimaatverandering meer en zwaardere stormen zoals Poly? NU 06.07.2023

Lees: Adema: vorig jaar niet met Timmermans gepraat over mest NOS 06.07.2023

Lees: Zeescheepvaart ontkomt niet meer aan klimaatmaatregelen NOS 06.07.2023

Lees: Jetten moet aan de bak, want steun klimaatmiljarden is geen vanzelfsprekendheid  NU 04.07.2023

Lees: Kabinet wil zoveel mogelijk groene energie in 2050, zware industrie mag blijven NU 03.07.2023

Lees: Klimaatafspraken met grootste vervuilers schieten niet op: ‘De tijd dringt’ NU 03.07.2023

Lees: Boeren in Uddel nog niet enthousiast over ‘woest aantrekkelijke’ uitkoopregeling NOS 03.07.2023

Lees: Aantal aangiftes tegen grote bazen van Chemours explodeert: ‘De mensen zijn echt boos’ AD 03.07.2023

Lees: Voor zesde jaar op rij minder stikstof in mest koeien, kippen en varkens, wél meer fosfaat AD 03.07.2023

Lees: Boeren blijven binnen limiet van stikstof in dierlijke mest MSN 03.07.2023

Lees: Wat doet en verdient een klimaatactivist? NU 02.07.2023

Lees: Sterke opwarming Atlantische Oceaan werpt licht op tekortkomingen meetsysteem NOS 02.07.2023

lees: Traditionele Inuït zien klimaatverandering als ‘Sila’ MSN 02.07.2023

lees: Britse politie mag harder optreden tegen klimaatactivisten NOS 02.07.2023

Lees: Dit is het Nederlandse klimaat  MSN 01.07.2023

Lees: Statiegeldbeker is beter voor het klimaat, als we hem maar netjes inleveren NU 01.07.2023

Lees: Provincies willen zeker 15 miljard euro meer voor natuur, maar minister zegt ‘nee’ NOS 30.06.2023

Lees: Koolmezen kunnen zich niet snel genoeg aanpassen aan klimaatverandering NU 30.06.2023

Lees: Klimaatverandering probleem voor koolmezen: ‘Ze kunnen het niet bijhouden’  AD 30.06.2023

Lees: Advies aan kabinet: neem snel besluit over belasting op stikstof MSN 30.06.2023

Lees: Stevig klimaatbeleid geen probleem: Nederlander wil heldere regels (businessinsider.nl) 30.06.2023

Lees: Nederlanders hebben geen moeite met stevig klimaatbeleid: als regels maar duidelijk zijn  MSN 30.06.2023

Lees: Stevig klimaatbeleid geen probleem: Nederlander wil heldere regels (businessinsider.nl) 30.06.2023

Lees: ‘Halvering uitstoot broeikasgassen in melkveehouderij mogelijk voor 2030’ AD 29.06.2023

Lees: Adema beteuterd in debat Landbouwakkoord: ‘Alsof juf extra huiswerk geeft en dan zegt: laat maar’ AD 29.06.2023

Lees: Van der Wal wil voor zomer nog verder met 2030 in stikstofwet MSN 29.06.2023

Lees: Kamer: snel alternatief voor Landbouwakkoord, CDA wil sector erbij houden NOS 29.06.2023

Lees: Kabinet komt ook met ‘zure maatregelen’ voor de boer, maar koestert broze vrede NU 29.06.2023

Lees: Adema: na mislukt akkoord geen nieuwe onderhandelingen, wel ‘overleg’ RTL 29.06.2023

Lees: Gehele oppositie kritisch over mislukken landbouwakkoord: ‘Te vaag’ RTL 29.06.2023

Lees: PvdA hekelt ‘riante’ regelingen boeren: mag best miljardje minder MSN 29.06.2023

Lees: Van der Wal: voor de zomer verder met stikstofwet met jaartal 2030 RTL 29.06.2023

Lees: Adema: landbouwakkoord klapte na een misverstand MSN 29.06.2023

Lees: OESO kritisch over belastingstelsel en klimaatplannen Nederland MSN 29.06.2023

Lees: Brandbrief ambtenaren: Nederland moet natuurherstelwet steunen (businessinsider.nl) 29.06.2023

Lees: Brandbrief ambtenaren: Nederland moet stoppen met verzet tegen natuurherstelwet van Timmermans – die is cruciaal voor klimaatbeleid MSN 29.06.2023

Lees: Kijk mee: Kamerdebat over geklapt landbouwakkoord MSN 29.06.2023

Lees: Kijk mee: Kamerdebat over geklapt landbouwakkoord RTL 29.06.2023

Lees: LIVE | Kamer debatteert over geklapte landbouwakkoord Telegraaf 29.06.2023

Lees: Landbouwdebat gaat door, ondanks woede over ontbrekende informatie MSN 29.06.2023

Lees: Demonstratie boeren redelijk rustig verlopen: in totaal zeven personen aangehouden AD 29.06.2023

Lees: Boerenprotest ‘redelijk goed verlopen’, Malieveld is leeg – Den Haag FM 29.06.2023

Lees: Politie: boerenprotest redelijk goed verlopen, Malieveld leeg MSN 29.06.2023

Lees: Teleurstellende opkomst boerenprotest: ’Het Malieveld was al leeg’  Telegraaf 29.06.2023

Lees: Kleine opkomst boerenprotest, BBB en SGP niet aanwezig om intimidatie CDA’ers NU 29.06.2023

Lees: LIVE | Politie stopt betogers onderweg van Malieveld naar Tweede Kamer, geen ongeregeldheden AD 29.06.2023

Lees: Boerenprotest: twee agenten lichtgewond, zeven aanhoudingen – Omroep West 29.06.2023

Lees: Boerenprotest rond Kamerdebat, noodbevel van kracht MSN 29.06.2023

Lees: Noodbevel in Den Haag, politie in shovels bij Tweede Kamer – Omroep West 29.06.2023

Lees: Boerenprotest rond Kamerdebat, noodbevel van kracht RTL 29.06.2023

Lees: Boerenprotest op Malieveld, noodbevel in Den Haag – Den Haag FM 29.06.2023

Lees: Agenten houden boerenbetogers tegen op weg naar Tweede Kamer RTL 29.06.2023

Lees: Farmers Defence Force weer op de trekker naar Den Haag. ‘Overleg weigeren kan slim zijn’ (trouw.nl) 29.06.2023

Lees: Caroline van der Plas reageert op FDF-voorman: ‘Daar heb ik hele grote moeite mee’ | Video | Telegraaf 29.06.2023

Lees: Boerenprotest in Den Haag, Van der Plas zegt toespraak af NOS 29.06.2023

Lees: Van der Plas spreekt niet op protest: FDF nam te weinig afstand MSN 29.06.2023

Lees: Shovels arriveren in Den Haag – Omroep West 29.06.2023

Lees: Zien: tractoren op weg naar boerenprotest Den Haag | Video Telegraaf 29.06.2023

Lees: Boerendemonstratie in Den Haag tijdens debat over landbouwakkoord MSN 29.06.2023

Lees: Kamer wil ook zegje doen over geklapt landbouwakkoord, maar is niet aan zet NU 29.06.2023

Lees: Boeren gaan donderdag weer protesteren: wat willen ze en wat gaan ze doen? AD 28.06.2023

Lees: Boerenprotest morgen om 12.00 uur, maar exacte locatie wordt pas op laatste moment bekendgemaakt AD 28.06.2023

Lees: Wat stond er in het geklapte landbouwakkoord? ‘Dit zijn geen keuzes meer’ AD 28.06.2023

Lees: Zodra wij mét de natuur werken, kan er veel meer AD 28.06.2023

Lees: LTO en ZLTO zetten leden op tegen Adema MSN 28.06.2023

Lees: CDA trekt rookgordijn op rond discussie stikstof: ’Niet alleen het zuur, ook het zoet’  Telegraaf 27.06.2023

Lees: Natuurherstelwet Timmermans verder onder druk, milieucommissie is te verdeeld NU 27.06.2023

Lees: Gemodder met natuurherstelwet gaat door, steun Europees Parlement onzeker NOS 27.06.2023

Lees: Chaos rondom omstreden natuurherstelwet: geen steun van milieucommissie EU-parlement Telegraaf 27.06.2023

Lees: Kabinet opperde taks op vlees of zuivel om landbouwakkoord te betalen Telegraaf 27.06.2023

Lees: Natuurgebied de Peel staat onder zware druk door stikstof en droogte NU 27.06.2023

Lees: Verlies tropisch bos met 10% gestegen MSN 27.06.2023

Lees: Regenwoud verdwijnt nog steeds in hoog tempo: vorig jaar gebied gekapt ter grootte van Zwitserland – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 27.06.2023

Lees: Hoe effectief is agrarisch natuurbeheer? (deel 1) MSN 27.06.2023

Lees: Onze waterbuffers verdwijnen: ‘Je moet serieus gaan nadenken: waar ga je het water voor gebruiken? AD 26.06.2023

Lees: FDF zet vol in op val kabinet MSN 26.06.2023

Lees: FDF: donderdag met trekkers naar Den Haag voor protest MSN 26.06.2023

Lees: FDF: protest met trekkers in Den Haag komende donderdag MSN 26.06.2023

Lees: Farmers Defence Force wil donderdag weer met trekkers naar Den Haag NU 26.06.2023

Lees: FDF: protest met trekkers in Den Haag komende donderdag RTL 26.06.2023

Lees: Leiders FDF overleggen maandagavond over protest Den Haag Telegraaf 26.06.2023

Lees: Farmers Defence Force wil donderdag met trekkers naar Den Haag voor protest AD 26.06.2023

Lees: Brussel trekt 5 miljoen euro extra voor Nederlandse boeren uit MSN 26.06.2023

Lees: Europese Rekenkamer: Met huidige maatregelen gaat de EU klimaat- en energiedoelen niet halen (trouw.nl) 26.06.2023

Lees: Rekenkamer: Maatregelen EU onvoldoende om klimaatdoelen te halen AD 26.06.2023

Lees: Rekenkamer: Onzeker of EU klimaatdoelen gaat halen, meer transparantie nodig NU 26.06.2023

Lees: Rekenkamer: EU gaat klimaatdoelen niet halen met maatregelen MSN 26.06.2023

Lees: Rekenkamer: EU gaat klimaatdoelen niet halen met maatregelen RTL 26.06.2023

Lees: Europese Rekenkamer uit twijfels over halen van klimaatdoelen EU NOS 26.06.2023

Lees: Europese Rekenkamer waarschuwt dat EU klimaatdoelen niet haalt (businessinsider.nl) 26.06.2023

Lees: Europese Rekenkamer waarschuwt dat de EU de eigen klimaatdoelstellingen voor 2030 niet gaat halen met de huidige maatregelen MSN 26.06.2023

Lees: Kunnen we die CO2 niet gewoon uit de lucht halen en ergens opslaan? RTL 26.06.2023

Lees: OESO vindt Nederlands landbouwbeleid te passief MSN 26.06.2023

Lees: OESO: Nederland moet direct in actie komen om stikstofuitstoot te verminderen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 26.06.2023

Lees: OESO: direct actie nodig om verminderen stikstofdepositie landbouw MSN 26.06.2023

Lees: Naar fossielvrij: deze industrieën hebben wél toekomst in Nederland MSN 26.06.2023

Lees: Naar fossielvrij: deze industrieën hebben wél toekomst in Nederland RTL 26.06.2023

Lees: Waarom het landbouwakkoord mislukte | Trouw 25.06.2023

Lees: Tata Steel zegt dat het langer gas moet affakkelen door klimaatacties NU 25.06.2023

Lees: Grote bedrijven willen strengere regels voor uitstoot vrachtwagens NU 25.06.2023

Lees: ‘Grote bedrijven eisen strengere EU-regels uitstoot vrachtwagens’ (businessinsider.nl) 25.06.2023

Lees: ’41 grote bedrijven eisen dat Europa strengere regels invoert voor uitstoot vrachtwagens’  MSN 25.06.2023

Lees: Groot risico op natuurbranden door het hele land: ‘Dit gaan we vaker zien’ NU 24.06.2023

Lees: Boze boeren komen volgende week mogelijk weer naar Den Haag voor protest AD 24.06.2023

Lees: Klimaatactivisten gaan hele zomer demonstreren bij ING (businessinsider.nl) 24.06.2023

Lees: Milieuactivisten protesteren in hart van Tata Steel: ‘Ziek van deze fabriek!’ NU 24.06.2023

Lees: Honderden klimaatactivisten op terrein Tata Steel in Velsen-Noord NOS 24.06.2023

Lees: Klimaatactivisten breken door hekken bij Tata Steel  NU 24.06.2023

Lees: Grote protestactie bij Tata, staalindustrie moet schoon en groen of verdwijnen NOS 24.06.2023

Lees: Hoe kon het zo misgaan met het Landbouwakkoord? Een poldertragedie in vijf delen (volkskrant.nl)

Lees: ‘Noodklok voor het klimaat’ klinkt vanaf Dom en andere torens – Wel.nl (welingelichtekringen.nl)

Lees: Landbouwakkoord openbaar: overheid gaf veel maar LTO wilde gouden garantie (msn.com)

Lees: District in VS eist miljarden van oliebedrijven vanwege extreme hitte in 2021 AD 23.06.2023

Lees: Shell krijgt in VS rechtszaak aan zijn broek vanwege extreme hittegolf NU 23.06.2023

Lees: Farmers Defence Force roept boeren op naar Den Haag te komen tijdens landbouwdebat – Den Haag FM 23.06.2023

Lees: Farmers Defence Force roept op tot protest volgende week in Den Haag: ‘CDA, stap uit kabinet’  AD 23.06.2023

Lees: Omwonenden willen alle grote bazen Chemours voor de rechter slepen: ‘Mogelijk erger dan bij Tata Steel’ AD 23.06.2023

Lees: Noodverordening voor terrein Tata Steel vanwege klimaatactie Telegraaf 23.06.2023

Lees: Nederlanders denken mee met de politiek over klimaatverandering | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 23.06.2023

Lees: Heel Den Haag wil weten: wat wil Wopke? AD 23.06.2023

Lees: Landbouwakkoord lag voor het grijpen, waarom ging het toch mis? NOS 23.06.2023

Lees: Concept-landbouwakkoord: veestapel krimpt tot 30 procent in 2035 Telegraaf 23.06.2023

Lees: Kabinet legde met landbouwakkoord 13 miljard op tafel, blijkt uit concept NOS 23.06.2023

Lees: Banken wilden tot 4 miljard euro verstrekken voor landbouwakkoord MSN 23.06.2023

Lees: Kabinet investeert fors in opschaling waterstof | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 23.06.2023

Lees: Wageningen: boer kan stikstofdaling halen bij kwart minder vee MSN 23.06.2023

Lees:  Kabinet had 13,5 miljard over voor het landbouwakkoord MSN 23.06.2023

Lees: Kabinet trok 13,5 miljard euro uit voor plannen landbouwakkoord MSN 23.06.2023

Lees: Kabinet trok 13,5 miljard euro uit voor plannen landbouwakkoord  RTL 23.06.2023

Lees: Kabinet wil snel werk maken van eigen landbouwplannen MSN 23.06.2023

Lees: Kabinet gaat toekomst boeren bepalen, ‘Landbouwakkoord niet het uitgangspunt’ NOS 23.06.2023

Lees: Kabinet komt in september met eigen plan voor de landbouwsector NU 23.06.2023

Lees: Kabinet komt in september met eigen plan voor landbouwsector RTL 23.06.2023

Lees: Hoekstra schuift stikstofruzie verder door: vóór de zomer geen heronderhandelingen over 2030  AD 23.06.2023

Lees: CDA tilt stikstofimpasse coalitie over de zomer heen Telegraaf 23.06.2023

Lees: CDA wil niet meer voor de zomer met coalitie praten over stikstof MSN 23.06.2023

Lees: CDA wil niet meer voor de zomer met coalitie praten over stikstof MSN 23.06.2023

Lees: CDA wil niet meer voor de zomer met coalitie praten over stikstof RTL 23.06.2023

Lees: Grondprijzen gaan dalen, als kabinet in stikstofcrisis besluit tot minder koeien per hectare  MSN 23.06.2023

Lees: Geklapt landbouwakkoord laat gapend gat achter in klimaatplannen kabinet NU 23.06.2023

Lees: Kabinet wil zomerperiode gebruiken voor maatregelenpakket boerensector Telegraaf 22.06.2023

Lees: Nu het akkoord is geklapt moet het kabinet opeens zélf landbouwbeleid maken (trouw.nl) 22.06.2023

Lees: Zuid-Holland wil 9 miljard euro voor transitie landelijk gebied MSN 22.06.2023

Lees: Engelse kerk stapt uit Shell vanwege onvrede over klimaatbeleid NU 22.06.2023

Lees: Church of England stapt uit Shell uit onvrede over klimaatbeleid MSN 22.06.2023

Lees: Boerenactiegroep: alleen opstappen coalitie is goed voor landbouw MSN 21.06.2023

Lees: LTO wil later dit jaar weer om tafel, Adema houdt boot af NOS 21.06.2023

Lees: Landbouwclubs praten weer met elkaar, maar boerenperspectief nog ver weg NU 21.06.2023

Lees: Landbouwoverleg geklapt, partijen willen niet verder praten zonder LTO NOS 21.06.2023

Lees: Boeren zijn weg van tafel, maar coalitiepartijen denken er samen wél uit te komen AD 21.06.2023

Lees: Landbouwakkoord verder uit zicht, na opstappen boerenclub LTO (businessinsider.nl) 21.06.2023

Lees: Landbouwakkoord definitief van tafel, kabinet kondigt zelf maatregelen aan NU 21.06.2023

Lees: Kabinet gaat zelf maatregelen doorvoeren, na mislukt overleg over landbouwakkoord en weglopen van brancheclub LTO MSN 21.06.2023

Lees: Partijen staken definitief landbouwoverleg MSN 21.06.2023

Lees: Beste LTO, wanneer is het dan wél genoeg? AD 21.06.2023

Lees: Schaakmat: ‘Als LTO wel had getekend, was het misschien wel geïmplodeerd’ AD 21.06.2023

Lees: Bioboeren blijven praten met kabinet na klappen landbouwakkoord MSN 21.06.2023

Lees: Landbouwakkoord verder uit zicht, na opstappen boerenclub LTO (businessinsider.nl) 21.06.2023

Lees: ‘Kans levensgroot dat boeren dan weer actie gaan voeren’ | Video Telegraaf 21.06.2023

Lees: Gelderland wil duidelijkheid over redenen klappen landbouwakkoord MSN 21.06.2023

Lees: Waterschappen betreuren uitblijven landbouwakkoord MSN 21.06.2023

Lees: Adema fel: ‘Dit was moment om afspraken te maken’ | Video Telegraaf 21.06.2023

Lees: Grote teleurstelling over klappen landbouwakkoord: ‘Jonge boeren de dupe’ MSN 21.06.2023

Lees: LandschappenNL: gemiste kans nu geen landbouwakkoord te sluiten MSN 21.06.2023

Lees: FDF en Agractie snappen dat LTO uit overleg stapt, coalitiepartijen teleurgesteld NOS 21.06.2023

Lees: Boerenactiegroepen sympathiseren met LTO, coalitiepartijen teleurgesteld RTL 21.06.2023

Lees: Boerenactiegroepen sympathiseren met LTO, coalitiepartijen teleurgesteld MSN 21.06.2023

Lees: Frits Wester over klappen landbouwakkoord:’ Tijd begint te dringen voor het kabinet’ RTL 21.06.2023

Lees: LTO stopt met gesprekken over landbouwakkoord: flinke domper voor kabinet NU 21.06.2023

Lees: Stekker definitief uit het landbouwoverleg Telegraaf 21.06.2023

Lees: Onderhandelingen over landbouwakkoord geklapt: boerenorganisatie LTO stapt uit overleg RTL 20.06.2023

Lees: Landbouwoverleg geklapt: LTO trekt stekker uit onderhandelingen met kabinet Telegraaf 21.06.2023

Lees: Fabrieken Tata Steel per direct onder verscherpt toezicht na opvallend veel meldingen van vervuiling AD 20.06.2023

Lees: Tata Steel-fabrieken komen per direct onder verscherpt toezicht NU 20.06.2023

Lees: Twee fabrieken Tata Steel per direct onder verscherpt toezicht NOS 20.06.2023

Lees: Twee fabrieken van staalgigant Tata per direct onder verscherpt toezicht RTL 20.06.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel in rechtszaak: ‘Provincie moet uitstoot verder beperken’ NU 20.06.2023

Lees: Organisaties naar rechter voor strengere eisen aan Tata Steel Telegraaf 20.06.2023

Lees: Organisaties naar rechter voor strengere eisen aan Tata Steel MSN 20.06.2023

Lees: Landbouwakkoord: alternatieve koeiennorm moet boeren over streep trekken, melkveehouders kritisch Telegraaf 20.06.2023

Lees: Kabinet wil extra stappen zetten naar landbouwakkoord NOS 20.06.2023

Lees: Kabinet wil extra stappen zetten naar landbouwakkoord – Omroep West 20.06.2023

Lees: Hoofdtafeloverleg over landbouwakkoord gaat woensdag verder MSN 20.06.2023

Lees: Spannende dagen voor boeren én kabinet: zonder landbouwakkoord terug bij af NU 20.06.2023

Lees: LTO stopt met gesprekken over landbouwakkoord, Adema noemt weglopen teleurstellend NU 20.06.2023

Lees: LTO stopt met overleg over landbouwakkoord: ‘Buitengewoon teleurstellend’ AD 20.06.2023

Lees: Landbouwakkoord geklapt: LTO trekt stekker uit onderhandelingen met kabinet Telegraaf 20.06.2023

Lees: LTO stopt met overleg over landbouwakkoord MSN 20.06.2023

Lees: LTO stapt uit overleg over landbouwakkoord NOS 20.06.2023

Lees: Ministers en LTO overleggen opnieuw op Landbouwministerie: ‘Nog veel werk te verzetten’ RTL 20.06.2023

Lees: Kabinet wil extra stappen zetten naar landbouwakkoord NOS 20.06.2023

Lees: Ministers overleggen weer op landbouwministerie, LTO sluit aan MSN 20.06.2023

Lees: Partijen boos dat Adema niet hele Kamer inlicht over gesprekken MSN 20.06.2023

Lees: Bijpraatsessie landbouwakkoord vooral bedoeld voor ‘opheldering’ MSN 20.06.2023

Lees: ‘Bijpraatsessie’ over landbouwakkoord begonnen MSN 20.06.2023

Lees: LTO en kabinet praten verder over landbouwakkoord Telegraaf 20.06.2023

Les: LTO en kabinet praten verder over landbouwakkoord MSN 20.06.2023

Lees: Meerderheid EU-milieuministers stemt voor natuurherstelwet NOS 20.06.2023

Lees: EU-lidstaten akkoord met natuurherstelwet Timmermans Telegraaf 20.06.2023

Lees: EU-landen stemmen in met omstreden natuurherstelwet MSN 20.06.2023

Lees: EU-landen stemmen in met omstreden natuurherstelwet, nu parlement nog RTL 20.06.2023

Lees: Natuurherstelwet flinke stap dichterbij: EU-landen stemmen voor (businessinsider.nl) 20.06.2023

Lees: EU-ministers stemmen over natuurherstelwet: ‘Discussie alleen al winst voor natuur’ NOS 20.06.2023

Lees: Rapport: klimaatverandering zal Europa hard raken MSN 19.06.2023

Lees: € 35 miljoen extra gereserveerd voor Nationale Parken | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 19.06.2023

Lees: Bescherming oceanen stap dichterbij na instemming VN-lidstaten Telegraaf 19.06.2023

Lees: Industrie richt met open brief aandacht op vergroeningsplannen MSN 19.06.2023

Lees: Zuid-Hollandse coalitie: geen gedwongen uitkoop van boeren MSN 19.06.2023

Lees: Vlaanderen versoepelt impopulaire uitkoopregeling voor boeren MSN 19.06.2023

Lees: Ierland ruimt mogelijk 200.000 koeien, om klimaatverandering tegen te gaan MSN 19.06.2023

Lees: ‘Ierland overweegt slachten 200.000 koeien om klimaatdoelstellingen te halen’ AD 19.06.2023

Lees: Ierland overweegt ruimen 200.000 koeien tegen klimaatverandering MSN 19.06.2023

Lees: Ierland ruimt mogelijk 200.000 koeien vanwege klimaat (businessinsider.nl) 19.06.2023

Lees: Mogelijk 200.000 Ierse melkkoeien naar de slacht vanwege klimaatdoelen MSN 19.06.2023

Lees: Vervoerssector en belangenclubs willen meer subsidie voor verduurzaming NOS 19.06.2023

Lees: Overheid moet €9 miljard uit klimaatfonds reserveren voor subsidie om elektrische auto succes te maken, volgens brancheclub MSN 19.06.2023

Lees: ’Miljarden uit Klimaatfonds voor stekkerauto’s’ Telegraaf 19.06.2023

Lees: ‘Overheid moet €9 miljard uit klimaatfonds reserveren voor EV’ (businessinsider.nl) 19.06.2023

Lees: 59,1% Zwitsers kiest vóór klimaat en tegen fossiel MSN 19.06.2023

Lees: Zwitsers stemmen in referendum voor klimaatbeschermingswet AD 19.06.2023

Lees: Zwitsers in referendum: In 2050 geen CO2-uitstoot meer AD 19.06.2023

Lees: Zwitserland stemt in met referendum voor klimaatbescherming RTL 19.06.2023

Lees: Zwitserland stemt in met referendum voor klimaatbescherming MSN 19.06.2023

Lees: Shell bouwt olie- en gasproductie niet af ondanks groene beloftes NU 18.06.2023

Lees: Topman TotalEnergies: Kritiek over ‘greenwashing’ oneerlijk NU 18.06.2023

Lees: Zwitsers stemmen in referendum voor klimaatbeschermingswet AD 18.06.2023

Lees: Boer met schoorsteen nooit piekbelaster MSN 18.06.2023

Lees: Wat doet en verdient een piekbelaster nu? NU 17.06.2023

Lees: Luchtvaart wil meer fiscale subsidie voor duurzame vliegtuigbrandstof MSN 17.06.2023

Lees: Luchtvaart wil meer fiscale subsidie voor duurzaame brandstof (businessinsider.nl) 17.06.2023

Lees: Luchtvaart wil meer subsidie voor schonere vliegtuigbrandstof NU 16.06.2023

Lees: Luchtvaart wil meer subsidie voor schonere vliegtuigbrandstof MSN 16.06.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel opnieuw naar de rechter voor schonere lucht NU 16.06.2023

Lees: Waarom is het bereiken van een Landbouwakkoord zo belangrijk maar ook zo lastig? AD 16.06.2023

Lees: Minister Van der Wal wordt gek van argwaan onder boeren AD 16.06.2023

Lees: Ruim 9000 boeren lieten berekenen of ze piekbelaster zijn MSN 16.06.2023

Lees: 24 miljard voor plannen landelijk gebied niet toereikend MSN 16.06.2023

Lees: Flevoland wil 1 miljard euro voor aanpak landelijk gebied MSN 16.06.2023

Lees: Adema vindt focus van media op LTO ‘beetje onterecht’ MSN 16.06.2023

Lees: LTO: onze organisatie is helemaal niet verdeeld Telegraaf 16.06.2023

Lees: LTO: onze organisatie is helemaal niet verdeeld MSN 16.06.2023

Lees: Rusland houdt zich aan klimaatverplichtingen, aldus Poetin MSN 16.06.2023

Lees: Limburgs parlement kritisch over plan voor landelijk gebied MSN 16.06.2023

Lees: Kabinet en boeren toch weer in gesprek over landbouwakkoord NOS 15.06.2023

Lees: Zwaarwegend advies: ‘CO2-uitstoot Europa in 2040 met 90 à 95 procent omlaag’ NU 15.06.2023

Lees: Walvissen gaan ons niet redden van klimaatverandering MSN 15.06.2023

Lees: Urgenda en LTO helpen boeren met korting aan biodiverse akkers MSN 15.06.2023

Lees: Scherpe kritiek op verbranden ‘klimaatneutrale’ biomassa: ‘Doorgaan is echt dramatisch’ AD 15.06.2023

Lees: Nederland moet direct stoppen met zogenaamd duurzame biomassa: “Kies dan voor kernenergie” MSN 15.06.2023

Lees: Nederland moet direct stoppen met zogenaamd duurzame biomassa: “Kies dan voor kernenergie” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 15.06.2023

Lees: Nu al is 2023 veel te warm: wetenschappers vrezen dat dit jaar heetste ooit wordt – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 15.06.2023

Lees: Natuurherstelwet Timmermans neemt horde, maar lot blijft onzeker NOS 15.06.2023

Lees: Opluchting bij natuurclubs dat natuurherstelwet niet verworpen is MSN 15.06.2023

Lees: Omstreden natuurherstelwet blijft voorlopig overeind in Europese milieucommissie NU 15.06.2023

Lees: Kabinet en boeren praten verder, LTO wil over week duidelijkheid MSN 15.06.2023

Lees: Partijen zetten ‘cruciale stappen’ tijdens nachtelijk overleg over landbouwakkoord NU 15.06.2023

Lees: FDF en Agractie: nog altijd geen vertrouwen in landbouwakkoord MSN 15.06.2023

Lees: Van der Tak: belangrijke punten landbouwakkoord nog niet afgetikt MSN 15.06.2023

Lees: Kabinet: meer vertrouwen, echt een stap gezet richting boeren MSN 15.06.2023

Lees: Kabinet en boeren praten verder, LTO wil over week duidelijkheid  MSN 15.06.2023

Lees: Natuurwet van Timmermans overleeft stemming nipt AD 15.06.2023

Lees: Natuurherstelwet Timmermans overleeft spannende stemming in milieucommissie Telegraaf 15.06.2023

Lees: Spannende stemming EU-parlement over natuurherstelwet Timmermans MSN 15.06.2023

Lees: Milieucommissie EU-parlement worstelt verder met natuurherstelwet MSN 15.06.2023

Lees: Steun voor Timmermans’ natuurherstelwet, maar het was op het nippertje RTL 15.06.2023

Lees: Koning in speech: vaart zetten in strijd tegen klimaatverandering MSN 15.06.2023

Lees: Koning in speech: vaart zetten in strijd tegen klimaatverandering RTL 15.06.2023

Lees: Landbouwakkoord nog in leven: volgende week valt beslissing RTL 15.06.2023

Lees: Kabinet en boeren toch weer in gesprek over landbouwakkoord NOS 15.06.2023

Lees: Zet jeugd in Montana de trend? ‘Generatie van straks beschuldigt generatie van nu van onleefbare aarde’ AD 14.06.2023

Lees: Groningen verzet zich tegen ‘brute belastingverhoging’ op energie NOS 14.06.2023

Lees: ‘Enge’ grafieken van ongezien warm oceaanwater MSN 14.06.2023

Lees: Atlantische Oceaan was nog nooit zo warm, experts op zoek naar oorzaken NU 14.06.2023

Lees: Koning hoopt dat vaart wordt gezet in strijd klimaatverandering MSN 14.06.2023

Lees: Koning kijkt terug op ‘zeer indrukwekkend’ waterstofbezoek Spanje MSN 14.06.2023

Lees: EU-klimaatraad: ‘CO2-uitstoot moet in 2040 met zeker 90 procent omlaag’ NU 14.06.2023

Lees: Voorstanders Europese natuurwet hekelen ‘mythes’, stemming geen gelopen race NU 14.06.2023

Lees: Emoties lopen hoog op rond natuurherstelwet Timmermans in Europarlement NOS 14.06.2023

Lees: Felle kritiek: ‘Timmermans maakte één grote fout’ | Video Telegraaf 14.06.2023

Lees: Kamer eist uitstel omstreden natuurplan van Frans Timmermans: motie vol scepsis aangenomen Telegraaf 14.06.2023

Lees: Kabinet van stal gehaald voor reddingspoging landbouwakkoord: ‘Ze spelen met vuur’ AD 14.06.2023

Lees: Rutte en deel kabinet proberen landbouwakkoord te redden NOS 14.06.2023

Lees: Premier én vijf ministers van stal om het landbouwakkoord te redden AD 14.06.2023

Lees: Gesprekken landbouwakkoord opgeschort op verzoek van LTO  MSN 14.06.2023

Lees: Opnieuw impasse landbouwakkoord; LTO praat vanavond met kabinet NOS 14.06.2023

Lees: ‘Als overleg landbouwakkoord vandaag niet lukt, kunnen we er net zo goed mee stoppen’ MSN 14.06.2023

Lees: ‘Als overleg landbouwakkoord vandaag niet lukt, kunnen we er net zo goed mee stoppen’ RTL 14.06.2023

Lees: Rutte en ministers bij elkaar voorafgaand aan overleg met LTO MSN 14.06.2023

Lees: Onderhandelingen landbouwakkoord opgeschort, vanavond overleg kabinet en LTO RTL 14.06.2023

lees: Minister Adema over landbouwoverleg: we zijn er nog lang niet MSN 14.06.2023

lees: Overleg over landbouwakkoord gaat opnieuw verder MSN 14.06.2023

lees: Grote handelsmissie klimaattechnologie bij staatsbezoek aan buurland België | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 14.06.2023

lees: Klimaatminister Rob Jetten vindt koning expert op waterstof MSN 14.06.2023

lees: Nederlanders onderzochten op zee hoe de Noordzee de opwarming helpt te voorkomen  NOS 14.06.2023

lees: Shell in spagaat: beleggers in VS tevredenstellen en ‘Parijs’ nakomen NOS 14.06.2023

lees: Shell wil met nieuwe plannen vooral aandeelhouders pleasen  NU 14.06.2023

Lees: Shell pompt onverminderd hard door: “Op ramkoers met klimaatakkoord en rechterlijke CO2-uitspraak” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 14.06.2023

Lees: Shell schrapt plan om minder olie op te pompen RTL 14.06.2023

Lees: Shell pompt onverminderd hard door: “Op ramkoers met klimaatakkoord en rechterlijke CO2-uitspraak” MSN 14.06.2023

Lees: CO2-uitstoot gedaald doordat we zuiniger zijn met gas NU 14.06.2023

Lees: Uitstoot broeikasgassen weer flink lager, vooral huishoudens stoken minder AD 14.06.2023

Lees: Totale CO2-uitstoot verder omlaag, maar uitstoot luchtvaart steeg – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 14.06.2023

Lees: Ben jij boer en neig je ernaar om jezelf te laten uitkopen? Wij zoeken jou NU 13.06.2023

Lees: Recordtemperaturen in de Atlantische Oceaan baren wetenschappers zorgen MSN 13.06.2023

Lees: Recordtemperaturen in de Atlantische Oceaan baren wetenschappers zorgen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 13.06.2023

Lees: CO2-uitstoot Nederland daalt het hardst van de EU MSN 13.06.2023

Lees: Gemeenten schieten niet op met verplichte verduurzaming woningen RTL 13.06.2023

Lees: Gemeenten schieten niet op met verplichte verduurzaming woningen MSN 13.06.2023

Lees: Vlaamse varkensboeren hebben geen trek in uitkoopregeling RTL 13.06.2023

Lees: Miljoenen voor bedrijf dat gefilterde CO2 levert aan glastuinbouw (businessinsider.nl) 13.06.2023

Lees: Amsterdams bedrijf dat CO2 uit de lucht filtert en daarmee glastuinbouw verduurzaamt, haalt ruim €5 miljoen groeifinanciering op MSN 13.06.2023

Lees: Minister Van der Wal hoopt op vertrouwen van de boer: ‘Het is oké als je stopt’ NU 13.06.2023

Lees: Van der Wal: claim pluimveehouders over rekentool is niet waar MSN 13.06.2023

Lees: Groene waterstof komt met véél uitdagingen, aldus ABN Amro (businessinsider.nl) 13.06.2023

Lees: Overheid wil piekbelasters stikstof uitkopen: 120% waarde bedrijf (businessinsider.nl) 13.06.2023

Lees: Ben jij boer? Dan horen we graag van jou NU 12.06.2023

Lees: Boerengeduld op de proef gesteld: lange wachttijden rekentool piekbelasters door drukte AD 12.06.2023

Lees: 30 telefoontjes binnengekomen bij informatiepunt over piekbelasters-site NOS 12.06.2023

Lees: Boeren kritisch op tool voor uitkoopregeling: ‘Snap al die flauwekul niet’ NU 12.06.2023

Lees: Boeren hoor je wel, de natuur heeft geen stem: ‘Die is op, we móeten het anders gaan doen’ AD 12.06.2023

Lees: RIVM: vooral veehouders zorgen voor hoge depositie MSN 12.06.2023

Lees: Gelderland: eerste stap richting meer duidelijkheid voor boeren MSN 12.06.2023

Lees: Gemengde reacties op stikstofregelingen: ‘Maar eerste duidelijkheid is er’ RTL 12.06.2023

Lees: Boerin in diepe rouw: ‘Nederland is de weg kwijt’ | Video Telegraaf 12.06.2023

Lees: Het ging mis toen mensen boer werden MSN 12.06.2023

Lees: Minister Van der Wal schrikt: ‘Er wordt zelfs geïntimideerd om niet met de overheid in zee te gaan’ AD 12.06.2023

Lees: Minister verwacht dat een op vijf piekbelasters regeling gebruikt MSN 12.06.2023

Lees: Minister Van der Wal over stikstofregelingen: ‘Hoop echt een beweging in gang te zetten’ RTL 12.06.2023

Lees: Uitkoopregeling maakt niet van elke boer een miljonair MSN 12.06.2023

Lees: Uitkoopregeling maakt niet van elke boer een miljonair RTL 12.06.2023

Lees: Uitkoopregeling voor boeren die veel stikstof uitstoten: ‘piekbelaster’ kan bedrijf voor 120% van waarde laten uitkopen MSN 12.06.2023

Lees: Overheid wil piekbelasters stikstof uitkopen: 120% waarde bedrijf (businessinsider.nl) 12.06.2023

Lees: Uitkoop boeren van start: ‘in 1 klap miljonair’ MSN 12.06.2023

Lees: ‘Woest aantrekkelijke’ stikstofregelingen voor 3000 boeren: 60 procent van hen in Gelderland AD 12.06.2023

Lees: ‘Woest aantrekkelijke’ stikstofregelingen voor boeren bekendgemaakt RTL 12.06.2023

Lees: LTO: eerste duidelijkheid waar boeren al jaren op wachten MSN 12.06.2023

Lees: Meer duidelijkheid voor piekbelasters: regelingen voor boeren bekendgemaakt NOS 12.06.2023

Lees: Aanpak piekbelasting van start | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 12.06.2023

Lees: Vaker hobbelige vluchten door klimaatverandering, zegt studie RTL 12.06.2023

Lees: Boeren kunnen uitzoeken of ze piekbelaster zijn: ‘Komt geen beter aanbod’ NU 12.06.2023

Lees: Eindelijk meer duidelijkheid over uitkoopregeling voor boeren MSN 12.06.2023

Lees: Eindelijk meer duidelijkheid over uitkoopregeling voor boeren RTL 12.06.2023

Lees: Boeren krijgen vandaag meer duidelijkheid over uitkoopregelingen NU 12.06.2023

Lees: Waterstof moet olie van de toekomst worden: kabinet zet koning in om contracten af te sluiten AD 12.06.2023

Lees: Groene waterstof komt met véél uitdagingen, aldus ABN Amro (businessinsider.nl) 12.06.2023

Lees: ‘Arbeiders fossiele industrie verdienen hulp bij baanverlies door klimaatbeleid’ AD 12.06.2023

Lees: Rook van Canadese bosbranden bereikt Noorwegen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 11.06.2023

Lees: Nooit meer ‘klimaatspijbelen’, Greta Thunberg haalt diploma NOS 09.06.2023

Lees: Vandaag laatste schoolstaking voor klimaatactiviste Greta Thunberg RTL 09.06.2023

Lees: Greta Thunberg haalt diploma en sluit iconische schoolstakingen voor het klimaat af  AD 09.06.2023

Lees: Timmermans doet handreiking om natuurherstelwet te redden MSN 09.06.2023

Lees: Vanaf maandag duidelijkheid voor ‘piekbelasters’ via speciale website NOS 09.06.2023

Lees: Minister: uitkoopregeling piekbelasters maandag gepresenteerd MSN 09.06.2023

Lees: Minister: uitkoopregeling piekbelasters maandag gepresenteerd RTL 09.06.2023

Lees: Nieuwe regeling voor uitkoop piekbelasters die veel stikstof uitstoten: minister Van der Wal verwacht veel interesse MSN 09.06.2023

Lees: Regeling voor uitkoop piekbelasters stikstof maandag bekend (businessinsider.nl) 09.06.2023

Lees: Woensdag weer overleg: ‘belangrijkste weken’ voor landbouwakkoord MSN 08.06.2023

Lees: Kritische Europarlementariërs voelden zich niet bedreigd, maar gechanteerd NU 08.06.2023

Lees: Europarlementariërs met kritiek op natuurherstelwet voelen zich gechanteerd NU 08.06.2023

Lees: Nóg meer eisen maken Landbouwakkoord een illusie, zegt LTO: ‘Kabinet draait zich helemaal klem’ AD 08.06.2023

Lees: Milieugroepen winnen zaak tegen FIFA: WK in Qatar was niet klimaatneutraal NU 07.06.2023

Lees: Nieuwe tik voor Adema: planbureau vindt stikstofplannen te vaag Telegraaf 07.06.2023

Lees: Europarlementariërs die natuurherstelwet hekelen melden bedreigingen NU 07.06.2023

Lees: Gezamenlijk plan GroenLinks en VVD voor duurzamere pacht boeren MSN 07.06.2023

Lees: Christendemocraten in EU-parlement op ramkoers met Timmermans  MSN 07.06.2023

Lees: Links Parijs wil de stad op de schop: meer groen, minder airbnb AD 06.06.2023

Lees: Sneller dan gedacht geen ijs meer op Noordpool in de zomer RTL 06.06.2023

Lees: Ook in optimistische scenario’s ziet het er niet goed uit voor het Noordpoolijs (trouw.nl) 06.06.2023

Lees: Het is mogelijk al te laat om zomerijs op de Noordpool te redden NU 06.06.2023

Lees: Braziliaans actieplan voor Amazoneregenwoud: ferme stap in goede richting voor natuurbehoud AD 06.06.2023

Lees: Braziliaans plan om illegale ontbossing Amazone te stoppen NOS 06.06.2023

Lees: Brazilië maakt werk van aanpak illegale ontbossing in Amazonegebied NU 06.06.2023

Lees: Den Haag dreigt klimaatdoelen niet te halen, raadsleden luiden noodklok: ‘Wij kunnen nu niet bijsturen’ AD 05.06.2023

Lees: Dramatisch jaar voor vlinders, hommels en bijen: ‘Planten worden niet bestoven’ NU 05.06.2023

Lees: Rijke landen breken belofte aan arme landen: veel minder in klimaatfonds RTL 05.06.2023

Lees: Rijke landen breken belofte aan arme landen: veel minder in klimaatfonds MSN 05.06.2023

Lees: Gevaarlijke combi van noordenwind en droogte: natuurbranden op de loer RTL 05.06.2023

Lees: Zeker 15 doden in Haïti door zware overstromingen, gevreesd voor voedseltekorten AD 05.06.2023

Lees: Zeker 15 doden door zware overstromingen in Haïti NOS 05.06.2023

Lees: Overstromingen teisteren Haïti: zeker 15 doden en 13.000 mensen op de vlucht NU 05.06.2023

Lees: Noodweer in Haïti: 15 doden en tienduizenden geëvacueerd RTL 05.06.2023

Lees: Heidebrand Nationaal Park De Maasduinen in Limburg onder controle NOS 05.06.2023

Lees: Grote heidebrand in Limburg na uren blussen onder controle RTL 05.06.2023

Lees: ‘Klimaatverandering kan desastreuze gezondheidseffecten hebben’  NOS 04.06.2023

Lees: Opvallend veel natuurbranden in Canada: ‘Mei normaal gesproken niet de piek’ NOS 03.06.2023

Lees: 10.000 inwoners Quebec geëvacueerd vanwege bosbranden, enorm gebied verwoest NOS 03.06.2023

Lees: Duizenden Canadezen in Quebec moeten huis uit wegens bosbranden NU 03.06.2023

Lees: Twijfels over uitstoot methaan en lachgas: ‘1,5 gradendoel mogelijk onhaalbaar’ NU 02.06.2023

Lees: Opnieuw meer schone energie gebruikt vorig jaar NU 02.06.2023

Lees: Oliebedrijf BP stopt als sponsor van British Museum na druk van klimaatacties NU 02.06.2023

Lees: Uitkoopregeling voor piekbelasters gaat uiterlijk half juni van start NU 02.06.2023

Lees: Van der Wal: uitkoopregeling piekbelasters half juni van start – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 02.06.2023

Lees: Boerenorganisaties kritisch op gebiedsplan provincie Overijssel MSN 02.06.2023

Lees: Merendeel ExxonMobil-aandeelhouders wijst dwingende klimaataanpak af NU 31.05.2023

Lees: Overstromingen Italië waarschijnlijk niet door klimaatverandering MSN 31.05.2023

Lees: Klimaatverandering drukt zwaar op Italië, maar overstromingen staan er los van NU 31.05.2023

Lees: Voorzitter klimaattop liet Wikipedia aanpassen voor groener imago MSN 30.05.2023

Lees: ‘Nederlandse akkerbouw moet rekening houden met extremer weer’ (businessinsider.nl) 30.05.2023

Lees: Opmerkelijk: CO2 opslaan in dode vulkanen MSN 29.05.2023

Lees: Zelfs grootste meren ter wereld drogen op: ‘En het gaat alsmaar sneller’ NU 28.05.2023

Lees: Klimaatneutraal in 2050? Makkelijker gezegd dan gedaan, zeggen experts RTL 27.05.2023

Lees: Klimaatverandering kan inflatie aanjagen, volgens de ECB (businessinsider.nl) 27.05.2023

Lees: Organisatie VN-klimaatconferentie 2025 in Braziliaans Amazonegebied, aldus president Lula da Silva AD 27.05.2023

Lees: Ook Franse boerderijen moeten krimpen AD 26.05.2023

Lees: Minister Harbers reikt A0-emissielabel uit aan eerste binnenvaartschip dat op waterstof vaart | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 25.05.2023

Lees: Bedrijven investeren nog altijd 1.000 miljard dollar in fossiele projecten NU 25.05.2023

Lees: Machines die CO2 uit de lucht zuigen: is een doorbraak realistisch? (businessinsider.nl) 25.05.2023

Lees: Europese natuurherstelwet als test: is samenleven met natuur mogelijk? NU 24.05.2023

Lees: Brussel: Nederland gebruikt nog altijd te veel fossiele brandstoffen NOS 24.05.2023

Lees: Frankrijk verbiedt als eerste Europese land korte binnenlandse vluchten NOS 24.05.2023

Lees: Bedrijven boos om ‘strafheffing’ op gas: nieuw klimaatplan bedreigt draagvlak energietransitie  AD 24.05.2023

Lees: Grote zorgen bij ondernemers over ‘strafheffing’ op aardgas NU 24.05.2023

Lees: Van der Wal juist positief over Europese natuurdoelen Telegraaf 24.05.2023

Lees: België keert zich tegen natuurplannen Timmermans: ‘Lasagne aan regels’ AD 24.05.2023

Lees: Opnieuw domper voor Timmermans: omstreden natuurwet wankelt Telegraaf 24.05.2023

Lees: Rigide EU-natuurherstelwet dreigt te sneuvelen: mooi zo – EW (ewmagazine.nl) 24.05.2023

Lees: Ook visserijcommissie EU-parlement verwerpt Natuurherstelwet MSN 24.05.2023

Lees: Tweede Kamer stemt voor stikstoffonds, maar meerderheid in senaat onzeker NU 23.05.2023

Lees: Kamer stemt in met stikstoffonds voor duurzamere landbouw NOS 23.05.2023

Lees: Kamer eist actie van minister rondom landbouwakkoord: ‘Wanneer stopt dit circus?’ AD 23.05.2023

Lees: Proteststem van klimaatactivisten bij Shell strandt op ‘gelijkspel’ NOS 23.05.2023

Lees: Jaarvergadering Shell loopt totaal uit de hand: ‘Red mijn kinderen!’ RTL 23.05.2023

Lees: Het is weer bal bij jaarvergadering Shell: ‘Go to hell Shell’ RTL 23.05.2023

Lees: Ook na afvoeren activisten blijft milieu een strijdpunt op aandeelhoudersvergadering Shell AD 23.05.2023

Lees: Activisten belagen bestuur Shell op aandeelhoudersvergadering NOS 23.05.2023

Lees: Klimaatactivisten belagen Shell-bestuur NU 23.05.2023

Lees: Onrust verwacht bij aandeelhoudersvergadering Shell RTL 23.05.2023

Lees: Olijfolie, het vloeibare goud: prijzen schieten omhoog vanwege klimaatproblemen in Spanje  MSN 23.05.2023

Lees: Olijfolie, het vloeibare goud: prijzen schieten omhoog vanwege klimaatproblemen in Spanje – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 23.05.2023

Lees: Acht EU-landen vormen coalitie tegen Euro 7-uitstootnorm MSN 23.05.2023

Lees: Landbouwcommissie EU-parlement stemt tegen Natuurherstelwet (businessinsider.nl) 23.05.2023

Lees: Fikse tegenvaller voor Frans Timmermans: Landbouwcommissie EU-parlement stemt tegen zijn voorgestelde Natuurherstelwet MSN 23.05.2023

Lees: Timmermans pal achter wet voor natuurherstel: ‘Droogte en slechte grond bedreigen de boer, niet mijn wet’ AD 22.05.2023

Lees: Verzet tegen Europese natuurherstelwet groeit, Timmermans verdedigt zich NOS 22.05.2023

Lees: Klimaatpuzzel stuwt imago nucleaire energie, zelfs onder milieuorganisaties AD 22.05.2023

Lees: ‘Klimaatdoel halen scheelt 1,5 miljard mensen extreme hitte’ (businessinsider.nl) 22.05.2023

Lees: Publiek kan zelf uitstoot Tata Steel in de gaten houden met webcams NOS 22.05.2023

Lees: Omwonenden Tata Steel houden met camera’s toezicht op gifwolken RTL 22.05.2023

Lees: Nederland ontkomt niet aan uit de lucht halen van CO2, maar mogelijkheden beperkt NOS 21.05.2023

Lees: De meest simpele en logische aanpak van het stikstofprobleem bestaat allang: de bufferboer (volkskrant.nl) 21.05.2023

Lees: Gelderland heeft stikstofplannen niet op tijd klaar NOS 20.05.2023

Lees: Gelderland heeft plannen landelijk gebied niet op 1 juli klaar MSN 20.05.2023

Lees: Mark Rutte in stokoude Saab vol vogelpoep naar afspraak: ‘Hij is niet van de luxe’ AD 20.05.2023

Lees: Heter klimaat zorgt voor lege meren, en méér overstromingen RTL 19.05.2023

Lees: Meer vertraging, meer uitstoot: in de lucht is Europese eenwording nog ver weg AD

Lees: Villa Ockenburgh in extase: iedereen stuitert na nachtelijk landbouwoverleg met Rutte – Omroep West 19.05.2023

Lees: Gefrituurde avocado, bijna-breuk en Rutte in oude Saab: zo verliep marathonsessie over landbouwakkoord AD 19.05.2023

Lees: Ook Rutte in zijn vieze Saab krijgt het niet voor elkaar AD 19.05.2023

Lees: Kabinet wil CO2 uit de lucht halen via ons afval, maar er zijn wel hindernissen NU 18.05.2023

Lees: Oliereus: klimaatneutrale wereld in 2050 hoogst onwaarschijnlijk MSN 18.05.2023

Lees: Klimaatvraag: Wat zijn e-fuels en zijn ze goed voor het klimaat? NU 18.05.2023

Lees: Grootste meren ter wereld krompen flink in dertig jaar tijd NOS 18.05.2023

Lees: Moeizaam landbouwoverleg laat verhoudingen zien: ‘Boeren kunnen achteroverleunen’ NOS 18.05.2023

Lees: Onderhandelingen over landbouwakkoord gaan nog weken door: ‘Als dit een marathon is, zijn we op een derde’  AD 18.05.2023

Lees: Nog altijd geen landbouwakkoord, partijen doen komende weken laatste poging NU 18.05.2023

Lees: Minister: onderhandelaars landbouwakkoord over paar weken weer om de tafel NOS 18.05.2023

Lees: Greenpeace haalt uit naar kabinet na uitblijven landbouwakkoord: ‘Geloofwaardigheid staat op het spel’ AD 18.05.2023

Lees: Overleg landbouwakkoord gaat begin volgende maand verder RTL 18.05.2023

Lees: Minister: onderhandelaars landbouwakkoord over paar weken weer om de tafel – Omroep West 18.05.2023

Lees: Nog geen akkoord tussen kabinet en boeren: ‘We zijn er nog niet’ NU 18.05.2023

Lees: Adema: ‘Geen doorbraak, maar wel een belangrijke stap gezet’ RTL 18.05.2023

Lees: Ook Rutte weet nog geen doorbraak in landbouwoverleg te forceren MSN 18.05.2023

Lees: Ook met Rutte aan tafel nog geen landbouwakkoord (businessinsider.nl) 18.05.2023

Lees: Geen landbouwakkoord na hele nacht onderhandelen, ‘gaat nog weken duren’ NOS 18.05.2023

Lees: Geen landbouwakkoord na nachtelijk overleg: ‘Komende weken spreken we verder’ RTL 18.05.2023

Lees: Geen landbouwakkoord, er moet verder onderhandeld worden MSN 18.05.2023

Lees: Rutte aangeschoven bij landbouwoverleg MSN 18.05.2023

Lees: LTO: perspectief en stikstof heetste hangijzers in landbouwoverleg MSN 18.05.2023

Lees: Kabinet en boeren praten al bijna 24 uur over landbouwakkoord, anderen zijn afgehaakt  NOS 18.05.2023

Lees: Tot diep in de nacht gesprekken over landbouwakkoord, maar nog geen groen licht NU 18.05.2023

Lees: Vijf vragen over het landbouwakkoord en waarom het er nog niet is NOS 17.05.2023

Lees: Van Ooijen verheugd om akkoord, maar ‘wereld niet ineens anders’ MSN 17.05.2023

Lees: Nederlandse bodem wordt door opwarming kaler en daardoor nóg heter NU 17.05.2023

Lees: Rechter wijst schadeclaim FDF tegen Paternotte (D66) om tweets af MSN 17.05.2023

Lees: Schadeclaim FDF tegen Paternotte afgewezen door rechter NOS 17.05.2023

Lees: Erop of eronder voor landbouwakkoord: wat wordt het perspectief voor de boer? NU 17.05.2023

Lees: Nog geen groen licht voor landbouwakkoord, gesprekken lopen nog NU 17.05.2023

Lees: Lang verwacht verbod op walmende schepen komt er nu echt, belooft minister AD 17.05.2023

Lees: Brabants waterschap wapent zich tegen klimaatverandering MSN 17.05.2023

Lees: Bronnen: banken maken miljarden vrij voor verduurzaming landbouw MSN 17.05.2023

Lees: Kans steeds groter dat grens van 1,5 graad opwarming overschreden wordt NOS 17.05.2023

Lees: Kans steeds groter dat grens van 1,5 graad opwarming overschreden wordt – Omroep West 17.05.2023

Lees: Kans dat aarde met 1,5 graad opwarmt volgens WMO nog groter geworden RTL 17.05.2023

Lees: Kans steeds kleiner om opwarming aarde tot 1,5 graden te beperken MSN 17.05.2023

Lees: Politie beëindigt klimaatprotestactie in UvA-gebouw, 14 arrestaties NOS 17.05.2023

Lees: Boeren willen geen maximaal aantal koeien in hun wei, Landbouwakkoord weer hoogst onzeker AD 16.05.2023

Lees: Concept-landbouwakkoord: duurzamer voedsel, hogere prijs boeren Telegraaf 16.05.2023

Lees: Concept-landbouwakkoord: duurzamer voedsel, hogere prijs boeren MSN 16.05.2023

Lees: Minister Adema: 6,7 miljard euro nodig van kabinet voor landbouwakkoord – Omroep West 16.05.2023

Lees: Minister Adema: 6,7 miljard euro nodig van kabinet voor landbouwakkoord NOS 16.05.2023

Lees: Landbouwminister wil nieuwe norm: maximaal aantal koeien per weiland AD 16.05.2023

Lees: Als het Landbouwakkoord mislukt, is dat niet de schuld van de minister MSN 16.05.2023

Lees: Nu links afhaakt heeft BBB de stikstofsleutel in handen | Trouw 16.05.2023

Lees: BN’ers voor het klimaat: Carice van Houten roept Rabobank ter verantwoording NOS 16.05.2023

Lees: Carice van Houten maakt bij Rabo-vergadering debuut als klimaatactivist: ‘De aarde wordt steeds zieker’ AD 16.05.2023

Lees: FDF-voorman: boeren moeten zich voorbereiden op nieuwe strijd Telegraaf 16.05.2023

Lees: FDF-voorman: boeren moeten zich voorbereiden op nieuwe strijd MSN 16.05.2023

Lees: Steun in senaat voor stikstofmiljarden lijkt ver weg AD 16.05.2023

Lees: Steun in senaat voor stikstofmiljarden lijkt ver weg MSN 16.05.2023

Lees: Overstromingen in Kroatië: Rivier Zrmanja breekt records, evacuaties aan de gang MSN 16.05.2023

Lees: Shell voldoet bij lange na niet aan vonnis in klimaatzaak. Maar blijft dat vonnis wel overeind? (trouw.nl) 15.05.2023

Lees: Milieudefensie: ‘Shell houdt zich niet aan vonnis in klimaatzaak’ NU 15.05.2023

Lees: Milieudefensie: Shell leeft klimaatvonnis rechter niet na MSN 15.05.2023

Lees: Rechter wijst klimaatzaak tegen Shell-bestuurders af | Trouw 13.05.2023

Lees: Rabobank wil later in gesprek met Carice van Houten over klimaat MSN 15.05.2023

Lees: CO2-uitstoot EU eind 2022 gedaald, ondanks economisch herstel MSN 15.05.2023

Lees: Feitelijk heeft Groningen geen stikstofuitdaging, toch een reductiedoel van 40% MSN 15.05.2023

Lees: Rutte, zeg ‘nee’ tegen Brusselse dwingelandij en wijs natuurherstelwet af – EW (ewmagazine.nl) 14.05.2023

Lees: Macron drukt ook op de groene pauzeknop MSN 14.05.2023

Lees: Sir David Attenborough: ‘Mijn generatie heeft het flink verkloot!’ MSN 14.05.2023

Lees: Klimaatactivisten verstoren aandeelhoudersvergaderingen: heeft dat zin? AD 14.05.2023

Lees: Extreem heet en droog in Spanje, maar ook sneeuw en hagel: dat zit zo NU 14.05.2023

Lees: Cycloon Mocha aan land in Myanmar: minstens drie doden RTL 14.05.2023

Lees: Orkaan Mocha raast over Bangladesh NU 14.05.2023

Lees: Doden en veel overlast door cycloon in Myanmar, schade Bangladesh valt mee NU 14.05.2023

Lees: Droogte in Zuid-Europa wordt alleen maar erger: ‘Landen zijn nog niet eens hersteld van vorig jaar’ MSN 14.05.2023

Lees: Droogte steeds grotere bedreiging Zuid-Europa: ‘Staat er heel slecht voor’ NOS 14.05.2023

Lees: Droogte in Zuid-Europa wordt alleen maar erger: ‘Landen zijn nog niet eens hersteld van vorig jaar’ – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 14.05.2023

Lees: Droogte in Frankrijk, maar ondertussen verspillen ze evenveel water als wij verbruiken AD 14.05.2023

Lees: Opkomst van de SUV bedreigt klimaatdoelen en verkeersveiligheid NU 13.05.2023

Lees: Bennie Jolink fel tegen Farmers Defence Force: ‘Dat werkt alleen maar tégen de boeren’ AD 13.05.2023

Lees: D66’ers roepen op tot afgezwakte stikstofkoers Telegraaf 12.05.2023

Lees: Na de onoplosbare stikstofcrisis dreigt de onafwendbare watercrisis MSN 12.05.2023

Lees: Nieuw rapport over stikstofinnovaties blijkt klap in het gezicht van kabinet én BBB AD 12.05.2023

Lees: ‘Innovaties stikstofreductie werken niet voldoende’  NOS 12.05.223

Lees: Boeren overtreden stikstofnorm door nieuw rapport WUR MSN 12.05.2023

Lees: Verplichte registratie zakelijke reiskilometers wordt klus, zegt expert (businessinsider.nl) 12.05.2023

Lees: Nederlandse vinding kan stikstof uit stallen en luchtvervuiling uit schoorstenen halen  MSN 12.05.2023

Lees: Britse rechter verwerpt klimaatzaak tegen Shell-bestuurders MSN 12.05.2023

Lees: Limburg broedt op minikerncentrales om CO2-uitstoot te beperken (businessinsider.nl) 12.052023

Lees: Limburg broedt op nucleaire minireactoren om CO2-uitstoot te beperken MSN 12.05.2023

Lees: Limburg broedt op minikerncentrales om CO2-uitstoot te beperken (businessinsider.nl) 12.052023

Lees: LTO teleurgesteld over onderzoek naar emissiearme stallen MSN 12.05.2023

Lees: Onderzoek: technische innovaties dringen stikstof niet genoeg terug RTL 12.05.2023

Lees: Van der Wal: stikstofinnovaties moeten doen wat ze beloven MSN 12.05.2023

Lees: Adema: cruciaal dat er deze maand een landbouwakkoord ligt NOS 12.05.2023

Lees: Adema: landbouwakkoord zonder handtekening LTO heeft geen zin MSN 12.05.2023

Lees: Historisch droog Gardameer geen reden voor paniek: ‘Hooguit lastig met een bootje’ AD 12.05.2023

Lees: Droogteseizoen begint bijzonder nat, zeggen waterschappen Telegraaf 12.05.2023

Lees: Drinkwaterbedrijven zetten zich schrap: ‘In de zomer kunnen we het niet meer bijbenen’ – Omroep West 12.05.2023

Lees: Waarom heeft Duitsland geen stikstofprobleem? Antwoord op jullie stikstofvragen NU 11.05.2023

Lees: Na stikstof dreigt nu watercrisis, en dat kan grote gevolgen hebben RTL 11.05.2023

Lees: Nieuw probleem na stikstof: vervuild water dreigt het land op slot te zetten AD 11.05.2023

Lees: Te weinig drinkwater, te veel rotzooi en meststoffen: het Nederlandse waterprobleem AD 11.05.2023

Lees: Bonaire eist actie van Nederland in klimaataanpak: ‘Wij zijn kind van de rekening’ NOS 11.05.2023

Lees: Greenpeace eist van regering klimaatbescherming Bonaire, dreigt met rechtszaak MSN 11.05.2023

Lees: Greenpeace eist van regering klimaatbescherming Bonaire, dreigt met rechtszaak RTL 11.05.2023

Lees: Milieuactivisten gaan zich ook roeren bij vergadering Rabobank MSN 11.05.2023

Lees: Greenpeace wil Rabobank winst op stikstofvervuiling laten doneren aan overheid MSN 11.05.2023

Lees: Schade door extreem weer vorig jaar op recordhoogte NOS 11.05.2023

Lees: Rekening schade door extreem weer loopt op voor verzekeraars: recordbedrag van €886 miljoen in 2022 MSN 11.05.2023

Lees: Extreem weer veroorzaakte in 2022 recordbedrag aan schade: 886 miljoen euro NU 11.05.2023

Lees: Rekening klimaatschade loopt op voor verzekeraars (businessinsider.nl) 11.05.2023

Lees: Groep inwoners Bonaire en Greenpeace eisen klimaatactie kabinet MSN 11.05.2023

Lees: CDA gijzelt ook tweede debat stikstoftransitiefonds MSN 11.05.2023

Lees: Plicht voor bijmengen duurzame kerosine afgezwakt voor luchtvaart MSN 11.05.2023

Lees: Luchtvaart hoeft minder biobrandstof bij te mengen na druk uit Brussel RTL 11.05.2023

Lees: Historische hittegolf in Zuidoost-Azië: opwarming en droogte versterken elkaar RTL 11.05.2023

Lees: Gelderse natuur vermoedelijk slachtoffer van verdroging MSN 11.05.2023

Lees: Veel regen voor kurkdroog noorden van Italië MSN 11.05.2023

Lees: Spanje maakt 2,2 miljard vrij in strijd tegen droogte MSN 11.05.2023

Lees: Korstmos verklikt stikstof en dat is handig voor provincies NU 10.05.2023

Lees: Steun voor stikstoffonds na lang debat nog niet zeker MSN 10.05.2023

Lees: Kamer stemt in met reserveren van 24 miljard voor ’transitie landelijk gebied’ Telegraaf 10.05.2023

Lees: Felle clash tussen Kamer en kabinet over besteding stikstofmiljarden: ‘Ik ga ervan huilen’ AD 10.05.2023

Lees: Omtzigt fel: ‘Dat durft het kabinet niet’ | Video Telegraaf 10.05.2023

Lees: Ook Universiteit Utrecht spreekt voortaan van klimaatnoodtoestand RTL 10.05.2023

Lees: Het heeft in 35 jaar niet zoveel geregend. En dat heeft gevolgen voor de zomer – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.05.2023

Lees: Het heeft in 35 jaar niet zoveel geregend. En dat heeft gevolgen voor de zomer MSN 10.05.2023

Lees: D66-Kamerlid De Groot biedt LTO excuses aan Telegraaf 10.05.2023

Lees: LTO woedend op D66’er Tjeerd de Groot: “Opnieuw respectloos” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.05.2023

Lees: Steun miljardenfonds landbouw nog onzeker: ‘Echt een bende aan het worden’ NU 10.05.2023

Lees: Kabinet kan door met stikstoffonds, steun in Eerste Kamer blijft onzeker RTL 10.05.2023

Lees: Stikstofminister: verstandig als provincies doelen halen in 2030 MSN 10.05.2023

Lees: Europees Parlement dreigt zich tegen ‘stikstofwet 2.0’ te keren MSN 10.05.2023

Lees: Opgeschort stikstofdebat gaat na drie weken weer verder – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 10.05.2023

Lees: Opgeschort stikstofdebat gaat na drie weken weer verder MSN 10.05.2023

Lees: Kabinet wacht zware klus om miljardenfonds voor stikstof door Kamer te loodsen NU 10.05.2023

Lees: 4 manieren waarop drones boeren op het land kunnen helpen MSN 10.05.2023

Lees: Koningspaar spreekt tussen de schapen met ondernemers Texel MSN 09.05.2023

Lees: Moet Nederland helemaal op slot? Verzet groeit tegen nieuwe Europese wet voor natuurherstel AD 09.05.2023

Lees: Rutte bezoekt Braziliaanse president Lula en bespreekt ontbossing en oorlog NOS 09.05.2023

Lees: Urgentie rondom klimaatverandering verslapt, maar daar is iets aan te doen MSN 09.05.2023

Lees: CO2-belasting op gasverbruik woning maakt isolatie rendabeler (businessinsider.nl) 09.05.2023

Lees: Minister Jetten wil op Bonaire hard aan de slag voor klimaat MSN 09.05.2023

Lees: Nijpels: Uiterst kwetsbaar Bonaire heeft dringend behoefte aan een klimaatakkoord (trouw.nl) 09.05.2023

Lees: Nederland heeft windenergiedoel uit klimaatakkoord (eindelijk) gehaald NU 08.05.2023

Lees: Er moeten zo’n 155 miljoen bomen en struiken bijkomen, maar waar? MSN 08.05.2023

Lees: Droogte Zuid-Europa ligt niet aan regentekort MSN 08.05.2023

Lees: Europese Christendemocraten verzetten zich tegen voorstel Natuurherstelwet MSN 08.05.2023

Lees: Waarom deze jonge boer wél met minister om tafel gaat: ‘Nooit meer praten is een doodlopende weg’ AD 08.05.2023

Lees: Zeventien mei Uur U voor Landbouwakkoord MSN 08.05.2023

Lees: Deze week nog geen landbouwakkoord, ‘forse bijsturing’ nodig volgens LTO AD 08.05.2023

Lees: Veelbesproken ’landbouwakkoord’ weer op de lange baan geschoven Telegraaf 08.05.2023

Lees: Ministerie denkt volgende week meer te weten over landbouwakkoord MSN 08.05.2023

Lees: Ministerie: volgende week meer bekend over Landbouwakkoord RTL 08.05.2023

Lees: LTO oneens met concept landbouwakkoord, ‘forse bijsturing nodig’ MSN 08.05.2023

Lees: Nog geen duidelijkheid over landbouwakkoord, boerenlobbygroep wijst tekst af NU 08.05.2023

Lees: ‘Ammoniakkraker voor grootschalige waterstofimport is technisch en economisch haalbaar’  MSN 08.05.2023

Lees: CO2-belasting op gasverbruik woning maakt isolatie rendabeler (businessinsider.nl) 08.05.2023

Lees: Boeren mogen nu uitgekocht worden, maar hoe bepaal je de waarde van hun bedrijf? NOS 07.05.2023

Lees: Noodtoestand uitgeroepen in Canadese provincie Alberta wegens honderden bosbranden AD 07.05.2023

Lees: Vliegtuigpassagier filmt Canadese bosbranden die door wolkendek breken NU 07.05.2023

Lees: Noodtoestand wegens bosbranden in Canada, duizenden mensen geëvacueerd NU 07.05.2023

Lees: Recordhitte in Vietnam en omliggende landen NOS 07.05.2023

Lees: Voor de teek lijkt klimaatverandering juist een zegen NU 06.05.2023

Lees: Steun én kritiek voor nieuwe klimaatmaatregel om aardgasverbruik af te remmen NOS 06.05.2023

Lees: Waarom het ene land stopt met kernenergie en het andere centrales bouwt NU 06.05.2023

Lees: April-hitte rond Middellandse Zee onmogelijk zonder klimaatcrisis MSN 05.05.2023

Lees: De NASA bereidt zich voor op klimaatverandering en bestudeert sneeuw in Alaska, foto’s  MSN 05.05.2023

Lees: Centrumrechts in EU-parlement keert zich tegen groene plannen MSN 05.05.2023

Lees: Slechts 3 procent ‘rechtvaardig’ klimaatpakket Jetten voor mensen in armoede NU 04.05.2023

Lees: Hoe schadelijk is (nog meer) ruimtevaart voor het milieu? RTL 04.05.2023

Lees: Waarom Milieudefensie de CO2-uitstoot van Unilever op de korrel neemt RTL 03.05.2023

Lees: Milieudefensie teleurgesteld in optreden Unilever op vergadering MSN 03.05.2023

Lees: Oliebedrijf TotalEnergies klaagt Greenpeace aan om milieurapport MSN 03.05.2023

Lees: Komt de fameuze Europese ’natuurherstelwet’ er wel? – Business AM 03.05.2023

Lees: Schiphol wil van opgekochte boerderijen af, maar houdt stikstofrechten NU 03.05.2023

Lees: Schiphol wil om stikstofrechten opgekochte boerderijen verkopen – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 03.05.2023

Lees: Schiphol wil om stikstofrechten opgekochte boerderijen verkopen MSN 03.05.2023

Lees: Pikvormige ijsschots drijft voor Canadese kust: “Global warming is coming to fuck us” – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 03.05.2023

Lees: Hittegolf in Zuid-Europa: “We gaan te maken krijgen met extremen” (businessam.be) 03.05.2023

Lees: Klimatoloog over de historische hittegolf in Zuid-Europa: “We gaan verschuivingen zien in vakantiebestemmingen” MSN 03.05.2023

Lees: ProRail wil soepelere regels rond stikstof en dassen bij werk aan spoor NU 02.05.2023

Lees: Aziatische ontwikkelingsbank maakt met steun van het Westen miljarden vrij voor klimaat  MSN 02.05.2023

Lees: Nederlandse natuur heeft veel te lijden, niet alleen van stikstof NOS 02.05.2023

Lees: Reacties op goedkeuring uitkoop stikstofuitstoters ‘voorzichtig positief’ NOS 02.05.2023

Lees: ’Piekbelasters’ kunnen straks gebruik maken van ’woest aantrekkelijke’ uitkoopregeling Telegraaf 02.05.2023

Lees: Europese Commissie geeft groen licht voor uitkoopplannen van boeren NU 02.05.2023

Lees: Brussel akkoord met ‘woest aantrekkelijke’ regeling voor uitkopen boeren AD 02.05.2023

Lees: Brussel geeft groen licht voor uitkoop piekbelasters stikstof in veehouderij – Omroep West 02.05.2023

Lees: Groen licht uit Brussel voor ‘woest aantrekkelijke’ uitkoopregeling boeren RTL 02.05.2023

Lees: Europese Commissie keurt uitkoop grote stikstofuitstoters goed MSN 02.05.2023

Lees: Fryslân boppe (Leve Friesland): 98% Friese natuurgebieden heeft officieel geen emissieprobleem MSN 01.05.2023

Lees: Stikstofregels rijden bakje friet in de wielen: straks alleen buitenlandse patat? AD 01.05.2023

Lees: Europa raakt nu al uitgedroogd | LinkedIn  01.05.2023

Lees: Warmtepomp de norm vanaf 2026: goed voor klimaat en de energierekening | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 01.05.2023

Lees: Meer stikstofruimte voor PAS-melders beschikbaar | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 01.05.2023

Lees: Klimaatvraag: Wat betekent ‘klimaatneutraal’ eigenlijk? NU 30.04.2023

Lees: Shell weg uit gasproject Australië: ’niet langer strategie’ Telegraaf 30.04.2023

Lees: Shell trekt zich terug uit vervuilend gasproject bij Australië MSN 30.04.2023

Lees: Shell trekt zich terug uit vervuilend en omstreden gasproject voor Australische kust (businessinsider.nl) 30.04.2023

Lees: Harde clash over stikstof in studio WNL | Video Telegraaf 30.04.2023

Lees: Record regen en sneeuw veroorzaken historische overstromingen in Californië, foto’s MSN 30.04.2023

Lees: Kabinet verhoogt aanschaftaks op nieuwe auto met 200 euro RTL 28.04.2023

Lees: Klimaatverandering maakt watermanagement in Bangladesh steeds moeilijker NOS 28.04.2023

Lees: Duitse minister Lindner opnieuw kritisch over klimaatplannen EU MSN 28.04.2023

Lees: Bevestiging: klimaatcrisis verergert droogte in Hoorn van Afrika MSN 28.04.2023

Lees: Onderzoek: kans op droogte in Hoorn van Afrika 100 keer groter door opwarming aarde NOS 27.04.2023

Lees: Onderzoek: bodem in de Hoorn van Afrika historisch droog door opwarming van de aarde AD 27.04.2023

Lees: Nu al bijna 40 graden in kurkdroog Spanje, regering schiet boeren te hulp NU 27.04.2023

Lees: Spanje zucht onder vroege hitte, Frankrijk bereidt zich voor op bosbranden NOS 27.04.2023

Lees: Toezichthouder mag Tata Steel in de gaten blijven houden met camera NU 26.04.2023

Lees: Dit zijn de belangrijkste maatregelen uit het klimaatpakket RTL 26.04.2023

Lees: Kabinet steekt geld in nieuwe kleine kernreactoren MSN 26.04.2023

Lees: Kabinet steekt geld in nieuwe kleine kernreactoren RTL 26.04.2023

Lees: Jonge Klimaatbeweging: eerste taak Jetten voltooid met dit pakket MSN 26.04.2023

Lees: Kritiek van oppositie en brancheorganisaties op klimaatplan kabinet NOS 26.04.2023

Lees: Kritiek van oppositie en brancheorganisaties op klimaatplan kabinet – Omroep West 26.04.2023

Lees: Coalitie dik tevreden over klimaatpakket, oppositie niet MSN 26.04.2023

Lees: Kabinet trekt €28 miljard uit om klimaatdoelen 2030 te halen (businessinsider.nl) 26.04.2023

Lees: Extra pakket maatregelen dicht gat tot klimaatdoel 2030 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl 26.04.2023

Lees: Omvangrijk klimaatpakket: gas besparen gaat meer lonen, prijs aan de pomp omhoog NU 26.04.2023

Lees: Klimaatpakket: pijn aan de pomp en in bedrijfsleven Telegraaf 26.04.2023

Lees: Akkoord om klimaatdoelen te halen: kabinet komt met 120 maatregelen AD 26.04.2023

Lees: Klimaatpakket met 120 maatregelen: 690 miljoen voor elektrisch rijden MSN 26.04.2023

Lees: Klimaatpakket met 120 maatregelen: 690 miljoen voor elektrisch rijden RTL 26.04.2023

Lees: Kabinet trekt 28 miljard uit voor 120 klimaatmaatregelen: ‘Zal af en toe knellen’ NOS 26.04.2023

Lees: Adema houdt vertrouwen in voortslepend overleg landbouwakkoord MSN 26.04.2023

Lees: Na lang overleg is kabinet bijna uit klimaatakkoord AD 26.04.2023

Lees: Kabinet al ‘een heel eind’ met begroting en klimaatmaatregelen RTL 26.04.2023

Lees: Akkoord over begroting en klimaat dichtbij: ’Op een haar na gevild’ Telegraaf 26.04.2023

Lees: 600 miljoen voor elektrisch rijden, volledige klimaatplan vanmiddag NOS 26.04.2023

Lees: Akkoord over klimaatplannen en begroting, vandaag presentatie door kabinet NOS 26.04.2023

Lees: EU wil CO2-impact van luchtvaart verminderen duurzame brandstof (businessinsider.nl) 26.04.2023

Lees: ‘Menukaart’ vol politieke landmijnen: Jetten scherpt klimaatbeleid aan NU 26.04.2023

Lees: Voorlopig akkoord EU-landen en parlement over CO2 in luchtvaart MSN 26.04.2023

Lees: Veel boeren willen Jaap Korteweg gras leveren voor zijn ‘koeloze’ kaas: ‘Boeren zijn vaak veel progressiever dan hun lobbyclubs’ MSN 26.04.2023

Lees: Koeloze kaas van Jaap Korteweg binnenkort te proeven (businessinsider.nl) 26.04.2023

Lees: Kabinet wil elektrische tweedehands auto fors subsidiëren (businessinsider.nl) 26.04.2023

Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 20

‘Groen’ kabinet rijdt zelf nog behoorlijk vervuilend

Met een keur aan maatregelen wil het kabinet-Rutte IV het klimaat herstellen, maar een beter milieu begint bij jezelf: het wagenpark van de ministers en staatssecretarissen moet nog vervangen worden.

Bij hun nieuwe baan als minister of staatssecretaris kregen de 29 bewindslieden van Rutte IV ook een prettige secundaire arbeidsvoorwaarde: een auto met chauffeur. En dat zijn geen Fiat Panda’s, maar Mercedessen, BMW’s en Audi’s. En wie het wagenpark van dichterbij bekijkt, ziet dat er qua vergroening nog veel werk te doen is. Slechts twee van de 31 beschikbare wagens zijn volledig elektrisch. En dat is nog een heel eind weg van de doelstellingen die het kabinet zichzelf heeft opgelegd.

Achterlopen

Zo schreef toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur, D66) in 2020 al dat de overheid met vergroening van het ‘eigen wagenpark voorop wilde lopen’. In datzelfde jaar, 2020, zouden de voertuigen van de rijksoverheid voor 20 procent uit emissievrije wagens moeten bestaan.

Die doelstelling werd toen al niet gehaald met de 13.500 wagens van het Rijk, maar twee jaar later blijkt de bewindsliedenploeg van Rutte IV helemaal achter te lopen. Slechts twee bewindspersonen rijden dus volledig elektrisch, meldt het ministerie van Defensie, dat alle contracten van aankoop of leasecontracten voor de departementen verzorgt.

Er moeten nog een stuk meer volledig elektrische Audi’s A6 en A8 bij komen binnen de ministersploeg, want de volgende doelstelling dringt zich al aan. De overheid wil, zo bleek uit het Klimaatakkoord, in 2028 ‘volledig nul-emissie’ rijden.

In 2019 werden daarom al 1600 benzine- en dieselslurpers van het Rijk vervangen, maar ook de auto’s van de bewindslieden van Rutte IV komen nog aan de beurt.

Momenteel rijden er nog vier benzinewagens rond (BMW’s en Mercedessen) en vijf dieselauto’s (Mercedes). Twintig ministers en staatssecretarissen rijden al wel rond in plug-in hybride BMW’s, maar ook die zijn niet nul-emissie. Sterker: de BMW’s 740e waar het kabinet in rondrijdt – geen kleintjes uiteraard – hebben ‘slechts’ een actieradius van 45 kilometer.

Je kunt er dus zero-emissie (uitstoot-loos) mee rijden, maar dan moet je niet te ver willen want na die kilometers neemt de brandstofmotor het gewoon over. Oftewel: ook die zullen uit de roulatie gehaald moeten worden.

Verduurzamen

De wagenbeheerders van het kabinet hebben overigens niet stilgezeten. De hybride wagen is al flink opgerukt: in 2018 reden nog maar zes bewindslieden hybride, dus het begin is gemaakt.

© ANP / ANP

Defensie meldt dat ‘de verduurzamingsnorm’ nog steeds wordt gevolgd en dat er ‘zoveel mogelijk wordt gestreefd’ naar ‘zero-emissie’ in 2028. Let wel: er is dus nog zes jaar tijd en dat is ruimer dan de gemiddelde leaseperiode van een auto.

,,Op dit moment is een groot deel van de voertuigen voor bewindslieden al hybride”, laat een woordvoerder van Defensie weten. ,,De komende jaren wordt het wagenpark verder verduurzaamd.”

Of dat helemaal uitstootvrij gaat zijn, is de vraag. Om veiligheidsredenen rijden bijvoorbeeld de minister van Justitie Dilan Yesilgöz en premier Mark Rutte in bepantserde wagens. Die zijn nog niet ‘groen’ te verkrijgen. Maar Defensie houdt hoop: ,,De technologische ontwikkelingen op dit gebied gaan snel.”

IPCC

Meer weten over het IPCC-rapport? Dit zijn de 5 belangrijkste conclusies.

Klimaatrapport IPCC: er moet veel meer gebeuren en het moet sneller

Het IPCC is duidelijker dan ooit. Klimaatverandering leidt op steeds meer plekken tot gevaarlijke verstoringen in de natuur en raakt de levens van miljarden mensen. Risico’s nemen snel toe. Er is nu actie nodig.

Dit zijn 5 belangrijke conclusies;

1. Alles staat op het spel
2. Verdere vertraging is geen optie meer
3. Kwetsbaarste mensen worden het hardst geraakt
4. Stijgende zeespiegel bedreigt Europese kustplaatsen
5. “Grootste vervuilers schuldig aan brandstichting“

1. Alles staat op het spel

Dit nieuwste rapport van het VN-klimaatpanel stelt de vraag: wat staat er op het spel. Het korte antwoord is: alles. “Het wetenschappelijke bewijs is ondubbelzinnig: klimaatverandering is een bedreiging voor het welzijn van mensen en de gezondheid van onze planeet.“ Dat zei Hans-Otto Pörtner, vice-voorzitter van de werkgroep die het rapport schreef.

2. Verdere vertraging is geen optie meer

Het IPCC is duidelijk: de kansen om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen, nemen snel af. Om een leefbare toekomst veilig te stellen, zullen we nu en versneld in actie moeten komen. Verdere vertraging kunnen we ons niet meer permitteren.

3. De kwetsbaarste mensen worden het hardst geraakt

De meest kwetsbare mensen op aarde worden nu al getroffen door de klimaatcrisis. Zij hebben dit rapport niet nodig om hun te vertellen dat het klimaat verandert.

Het IPCC noemt delen van Afrika, Zuid-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika, het noordpoolgebied en kleine eilandstaten als brandhaarden. Tussen 2010 en 2020 zijn in die regio’s ongeveer 15 keer zoveel mensen overleden aan klimaatgerelateerde rampen dan in minder kwetsbare landen. Voor inheemse volken, die vaak afhankelijk zijn van de opbrengst hun land, zijn de risico’s volgens het rapport nog hoger.

Ongelijkheid vormt de kern van de huidige klimaatcrisis. De rijkste 1 procent van de wereldbevolking stoot in 100 dagen evenveel CO₂ uit als de bevolking van Afrika in een heel jaar.

4. Stijgende zeespiegel bedreigt Europese kustplaatsen

Naarmate de aarde verder opwarmt worden de risico‘s op overstromingen van de zee en rivieren steeds groter. De stijgende zeespiegel bedreigt Europese kustplaatsen in hun voortbestaan. Schade door overstromingen kan volgens de wetenschappers tegen het einde van deze eeuw 10 keer groter zijn dan nu. Voor een kustland als Nederland is dat een belangrijke waarschuwing.

5. “Grootste vervuilers schuldig aan brandstichting“

VN-topman Antonio Guterres windt er geen doekjes om. “De grootste vervuilers op de wereld zijn schuldig aan brandstichting van ons eigen huis.“ Grote wereldmachten tonen een “crimineel“ gebrek aan leiderschap als het gaat om het klimaat. Hij noemt het rapport een “vernietigende aanklacht“ tegen de wereld die er maar niet in slaagt om in actie te komen.

Dit is wat jij nu kan doen!

Als dit rapport 1 ding bewijst, is het dat we nu in actie moeten komen voor het klimaat. We kunnen de ergste opwarming van de aarde nog voorkomen. Maar dan moeten de grootste vervuilers wel in beweging komen. Want wat is hun klimaatplan?

Sinds Milieudefensie Shell via de rechter dwong om in beweging te komen, zijn alle grote vervuilers nerveus. Zij voelen de dreiging van de rechter. Want wat voor Shell geldt, geldt ook voor hun. 29 grote vervuilers kregen van ons een brief. Nu zijn zij aan de beurt. Maak ze nog nerveuzer en dwing ze tot actie: teken onze brief.

meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Verder:

Meer;

Lees: Dit moet je weten voordat je leest over het nieuwste klimaatrapport NU 04.04.2022

Lees: Tata Steel: we snappen urgentie klimaatproblematiek MSN 04.04.2022

Lees: IPCC: sneller en grootschaliger actie nodig, anders raken klimaatdoelen uit zicht NOS 04.04.2022

Lees: Haast in klimaatstrijd: olie-, kolen- en gasverbruik moet binnen 8 jaar gehalveerd MSN 04.04.2022

Lees: ‘Als we niet heel snel iets doen aan klimaat, dan is het niet meer te redden’ RTL 04.04.2022

Lees: Haast in klimaatstrijd: olie-, kolen- en gasverbruik moet binnen 8 jaar gehalveerd NU 04.04.2022

Lees: ‘Als we niet heel snel iets doen aan klimaat, dan is het niet meer te redden’ MSN 04.04.2022

Lees: Klimaatrapport: Het hoeft niet allemaal minder, maar het moet wel totaal anders AD 04.04.2022

Lees: Klimaatrapport VN: opwarming aarde beperken tot 1,5 graad is onmogelijk Telegraaf 04.04.2022

Lees: Opwarming kan volgens VN-klimaatpanel nog binnen 1,5 graad blijven (businessinsider.nl) 04.04.2022

Lees: Verlagen CO2-uitstoot kolencentrales kan overheid €1 miljard extra kosten (businessinsider.nl) 04.04.2022

Lees: Stikstofexpert: ‘Vertraging dreigt bij realisering stikstofreducties’ NU 04.04.2022

Lees: IPCC komt met nieuw rapport, ‘tijd voor oplossingen steeds korter’ NOS 03.04.2022

Lees: Minister blijft uitgaan van vrijwilligheid bij stikstofreducties, wel dwang mogelijk NU 01.04.2022

Lees: Minister Van der Wal: nog dit jaar boeren vrijwillig uitkopen NOS 01.04.2022

Lees: Kabinet scherpt stikstofregels aan Telegraaf 01.04.2022

Lees: Rotterdamse kolencentrale wil niet sluiten, tegenvaller voor klimaatdoelen NU 31.03.2022

Lees: Kolencentrale Onyx op Maasvlakte blijft voorlopig toch open, minister Jetten ‘zeer teleurgesteld’ AD 31.03.2022

Lees: Kolencentrale Onyx op Maasvlakte toch niet dicht  NOS 31.03.2022

Lees: Stikstofminister wil dat boer snel stopt: hoe eerder boer toehapt, hoe hoger beloning AD 30.03.2022

Lees: Boer die zich sneller laat uitkopen, kan meer geld vangen Telegraaf 30.03.2022

Lees: Meer geld voor boer die eerder stopt vanwege stikstof NOS 30.03.2022

Lees: Opnieuw moeten Australiërs evacueren vanwege overstromingen NOS 29.03.2022

Lees: Kamer maant Jetten tot besluit kerncentrales: ’Haasten met atoomstroom’ Telegraaf 28.03.2022

Lees: Kamer maant Jetten tot besluit kerncentrales: ’Haasten met atoomstroom’ MSN 28.03.2022

Lees: Wereldwijde klimaatmarsen in tijden van oorlog: ‘Vergeet het klimaat niet’ NOS 25.03.2022

Lees: Antarctische ijsplaat zo groot als Rome uiteengevallen: ‘Voorteken van wat zou kunnen komen’ AD 25.03.2022

Lees: Antarctische ijsplaat ter grootte van stad Rome afgebroken NOS 25.03.2022

Lees: Opnieuw massaverbleking van Great Barrier Reef: ‘Het holt nu echt achteruit’ NOS 25.03.2022

Lees: Kernenergie uit thorium: waarom is deze klimaatoplossing er (nog) niet? NU 24.03.2022

Lees: Rapport: ronduit slecht gesteld met natuur, Nederlands beleid schiet tekort NOS 23.03.2022

Lees: Klimaatvraag: Halen andere landen hun klimaatdoelen wél? NU 22.03.2022

Lees: Geen enkel land haalt WHO-richtlijnen voor schone lucht Telegraaf 22.03.2022

Lees: Wereld online bijeen voor nieuw klimaatrapport; wat doen Rusland en Oekraïne? NOS 21.03.2022

Lees: Ongebruikelijk hoge temperaturen op Noord- én Zuidpool NOS 20.03.2022

Lees: Afgelopen week was het ruim 40 graden warmer dan normaal op Antarctica NU 20.03.2022

Lees: 40 graden warmer dan normaal op Antarctica AD 20.03.2022

Lees: 13 miljard euro beschikbaar voor duurzame projecten met SDE RO 18.03.2022

Lees: Kabinet verdubbelt productie windenergie op zee RO 18.03.2022

Lees: Kabinet: 1,7 miljard uit Klimaatfonds naar windmolens op zee Telegraaf 18.03.2022

Lees: Kabinet trekt 1,7 miljard uit om het aantal windparken op zee te verdubbelen NU 18.03.2022

Lees: ’Kabinet wil dubbel zo veel windparken op Noordzee’ Telegraaf 18.03.2022

Lees: Kabinet wil windenergie op zee verdubbelen NOS 18.03.2022

Lees: Torenhoge Europese waterstofambities worden lastige opgave voor Nederland NU 17.03.2022

Lees: VN promoot fietsen als middel tegen klimaatverandering NU 16.03.2022

Lees: VN stemt in met voorstel Turkmenistan: pak fiets tegen klimaatverandering RTL 16.03.2022

Lees: Nederland haalt doel reductie CO2-uitstoot net niet in 2021 (businessinsider.nl) 16.03.2022

Lees: Vermindering uitstoot broeikasgassen stokt, Urgenda-doel niet gehaald NOS 16.03.2022

Lees: CBS: Urgenda-doel om uitstoot te verminderen niet gehaald AD 16.03.2022

Lees: Urgenda-doel vorig jaar niet gehaald: uitstoot bleef te hoog RTL 16.03.2022

Lees: Urgenda-doel vorig jaar niet gehaald: uitstoot bleef te hoog MSN 16.03.2022

Lees: Den Haag gaat klimaatdoelstellingen hoe dan ook niet halen: ‘Te weinig gedaan, terwijl er genoeg geld was’ AD 15.03.2022

Lees: Nieuwe minister sluit verplichte uitkoop van boeren niet meer uit AD 11.03.2022

Lees: In 2021 werd wereldwijd meer CO2 uitgestoten dan ooit NOS 08.03.2022

Lees: ’Stop doemdenken over klimaat’ Telegraaf 08.03.2022

Lees: Streep door rekening Lelystad Airport, want stikstofberekeningen zijn onjuist NOS 07.03.2022

Lees: Opnieuw tegenslag Lelystad Airport: minister weigert natuurvergunning te verlenen NU 07.03.2022

Lees: Australië trekt lering uit overstromingen na hevige regenval AD 04.03.2022

Lees: Opwarming van Alpen en Himalaya treft miljarden mensen en unieke natuur NU 04.03.2022

Lees: Aanval ingezet op Tata Steel: ‘Ze moeten nu keihard aangepakt worden’ | Video Telegraaf 02.03.2022

Lees: Reacties op alarmerend klimaatrapport: ‘Elke seconde telt’ RTL 28.02.2022

Lees: Nieuw klimaatrapport: ‘Grote vervuilers stichten brand in ons enige huis’ NOS 28.02.2022

Lees: IPCC: gevolgen klimaatverandering steeds erger; ‘nu razendsnel aan de slag’ NOS 28.02.2022

Lees: VN-rapport waarschuwt: massale sterfte natuur door klimaatverandering Telegraaf 28.02.2022

Lees: Nieuw klimaatrapport: stijgende zeespiegel bedreigt Europese kustplaatsen in voortbestaan AD 28.02.2022

Lees: Klimaatpanel: Europese kustplaatsen in gevaar door stijgende zeespiegel (businessinsider.nl) 28.02.2022

Lees: Klimaatpanel: Europese kustplaatsen in gevaar door stijgende zeespiegel (businessinsider.nl) 28.02.2022

Lees: ‘Klimaatverandering raakt kwetsbaren het hardst, miljarden mensen in gevaar’ RTL 28.02.2022

Lees: Rapport: Europese kustplaatsen krijgen de volle laag door stijgende zeespiegel RTL 28.02.2022

Lees: VN-topman na verschijnen klimaatrapport: ‘Crimineel gebrek aan leiderschap’ MSN 28.02.2022

Lees: VN-klimaatpanel publiceert belangrijk IPCC-rapport MSN 28.02.2022

Lees: Klimaatverandering: het Britse dorp dat wordt opgeslokt door de zee NOS 28.02.2022

Lees: Russische klimaatdelegatie biedt Oekraïense collega excuses aan NU 28.02.2022

Lees: Kritiek op visserijbeleid inzake duurzame investeringen AD 27.02.2022

Lees: Hoe komt een klimaatrapport tot stand? ‘Je zit zo met een paar honderd vertegenwoordigers rond de tafel’ AD 27.02.2022

Lees: Ondanks oorlog gaan landen akkoord met nieuw deel van klimaatrapport IPCC NU 27.02.2022

Lees: Omwonenden woest op Tata Steel: ‘Klopt geen donder van’ | Video Telegraaf 27.02.2022

Lees: Rol klimaatverandering op stormen onzeker, wel sterkere zuidwestenwind NU 23.02.2022

Lees: Vlaamse regering bereikt stikstofdeal: veertig grootste vervuilers moeten dicht NU 23.02.2022

Lees: Vlaanderen beperkt stikstofuitstoot; tientallen boeren moeten stoppen NOS 23.02.2022

Lees: Extreme droogte in zuidwesten van Europa verergert MSN 23.02.2022

Lees: VN: Overheden zijn onvoldoende voorbereid op natuurbranden door opwarming NU 23.02.2022

Lees: Meer bosbranden? Daar is de wereld niet goed op voorbereid NOS 23.02.2022

Lees: VN: flinke stijging natuurbranden door opwarming, overheden slecht voorbereid MSN 23.02.2022

Lees: VN: flinke stijging natuurbranden door opwarming, overheden slecht voorbereid RTL 23.02.2022

Lees: VN voorzien scherpe stijging natuurbranden door opwarming – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 23.02.2022

Lees: IEA: uitstoot methaan door energiesector veel hoger dan gedacht – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 23.02.2022

Lees: Boetes geëist tegen ‘klimaatliefdespaar’ voor protestacties: ‘We stoppen pas als de wereld is gered’ AD 22.02.2022

Lees: Protestmars Extinction Rebellion vanwege rechtszaak tegen twee klimaatactivisten Den HaagFM 22.02.2022

Lees: Nederlands stikstofmodel voor vergunningen tart wetten van de natuurkunde MSN 22.02.2022

Lees: Duitsland wil geen verbod op verbrandingsmotoren; wel op vuile brandstoffen MSN 22.02.2022

Lees: Veel Nederlandse buurten hebben te weinig openbaar groen per woning NU 21.02.2022

Lees: Werkgevers willen dat kabinet voortouw neemt in klimaatregels voor bedrijven NU 20.02.2022

Lees: Oud-generaal: ‘We zien nú al dat klimaatverandering onze veiligheid in gevaar brengt’ AD 20.02.2022

Lees: VNO-NCW herhaalt oproep aan kabinet: zet klimaatlijnen uit MSN 20.02.2022

Lees: Ondanks klimaatverandering worden (nog) niet meer stormen gemeten NU 19.02.2022

Lees: Tienduizend ‘ongewone voorvallen’ zorgen voor extra uitstoot bij Tata Steel NU 18.02.2022

Lees: Onstuimig, nat én zacht: vaker razende westenwind door klimaatverandering NU 17.02.2022

Lees: Meer dan 100 doden na extreme regenval in Brazilië AD 17.02.2022

Lees: Dodental door zware regen en aardverschuivingen in Brazilië loopt op NU 17.02.2022

Lees: Pensioenfonds zorg eist klimaatplan van olie- en gasbedrijven MSN 16.02.2022

Lees: Pensioenfonds voor zorgsector eist klimaatplan van bedrijven NU 16.02.2022

Lees: Klimaatbeleid is ook eerlijk delen van lasten AD 16.02.2022

Lees: 30 procent minder vee? ‘Ze moeten niet alleen maar staarten tellen’ NOS 16.02.2022

Lees: Veestapel zal 30 procent krimpen, minister gaat praten met boeren NOS 16.02.2022

Lees: Kabinetsaanpak stikstof zal veestapel komende jaren met 30 procent verminderen RTL 16.02.2022

Lees: Kabinetsaanpak stikstof zal veestapel komende jaren met 30 procent verminderen MSN 16.02.2022

Lees: Ook de glastuinbouw moet minder CO2 uitstoten, maar hoge gasprijs ligt dwars NU 15.02.2022

Lees: Staatssecretaris Heijnen informeerde Kamer onjuist in debat over Tata Steel Telegraaf 15.02.2022

Lees: Staatssecretaris Heijnen informeerde Kamer onjuist in debat over Tata Steel Telegraaf 15.02.2022

Lees: Inspectie onderzoekt beschuldiging dat Tata Steel afval in zee dumpt NU 15.02.2022

Lees: ILT onderzoekt beschuldiging dat Tata Steel afval in zee dumpt MSN 15.02.2022

Lees: Rechtszaken rond klimaat schrikken investeerders af: ‘Rechters bepalen beleid’ AD 15.02.2022

Lees: Zuidwesten van VS kampt met ernstigste droogteperiode in 1.200 jaar NU 15.02.2022

Lees: Natuur Oost-Nederland dreigt onherstelbaar beschadigd te raken door teveel aan stikstof AD 15.02.2022

Lees: We planten massaal verkeerde bomen en dat bedreigt de Nederlandse natuur NU 13.02.2022

Lees: VNO-NCW: overheid moet regie klimaatbeleid terugpakken MSN 14.02.2022

Lees: VNO-NCW: rechtszaken bemoeilijken het halen van klimaatdoelen NOS 14.02.2022

Lees: Banken pompen nog altijd miljarden in olie en gas NU 14.02.2022

Lees: ‘Bouwprojecten krijgen weer geen vergunning door stikstof’ NOS 14.02.2022

Lees: Stikstof bedreigt 14 natuurgebieden: ‘Verzuurde plekken blijven over’ MSN 14.02.2022

Lees: Stikstof bedreigt 14 natuurgebieden: ‘Verzuurde plekken blijven over’ RTL 14.02.2022

Lees: Kernenergie onvermijdelijk om doelen te halen? Telegraaf 12.02.2022

Lees: Tata Steel onderzoekt beschuldiging van lozen steenkoolresten in zee NU 12.02.2022

Lees: Tata laat mogelijke dumping van steenkool in zee onderzoeken NOS 12.02.2022

Lees: Tata Steel onderzoekt lossen steenkoolresten in zee MSN 12.02.2022

Lees: ‘Tata Steel laat schepen bewust afval in zee dumpen’ RTL 12.02.2022

Lees: Kernfusie is veelbelovend, maar komt voor de klimaatcrisis te laat NU 11.02.2022

Lees: ‘Tata Steel laat schepen afval in zee dumpen, tegen contante betaling’ NOS 11.02.2022

Lees: Kolen- en ijzerertsschroot van Tata Steel gedumpt in de Noordzee  – De Hoevelaker 11.02.2022

Lees: ‘Tata Steel loosde troep in de Noordzee’  AD 11.02.2022

Lees: Tata-troep geloosd in Noordzee – De Limburger 11.02.2022

Lees: ‘Tata Steel dumpt grote hoeveelheden schadelijk afval in Noordzee’ (bnnvara.nl) 11.02.2022

Lees: Tata-troep geloosd in Noordzee: ’Dat is een crimineel milieudelict’ MSN 11.02.2022

Lees: Tata-troep geloosd in Noordzee: ’Dat is een crimineel milieudelict’ Telegraaf 11.02.2022

Lees: Nederlandse klimaatadvocaat Roger Cox krijgt Duitse vredesprijs NOS 11.02.2022

Lees: Activiste Greenpeace aan het roer van klimaatbeleid in Duitsland MSN 11.02.2022

Lees: Activiste Greenpeace aan het roer van klimaatbeleid in Duitsland Telegraaf 11.02.2022

Lees: Greenpeace-baas wordt klimaatgezant voor Duitsland MSN 09.02.2022

Lees: Noord-Holland: vergroening industrie in knel door stikstofregels MSN 09.02.2022

Lees: Noord-Holland luidt noodklok over stikstofcrisis NU 09.02.2022

Lees: Noord-Holland luidt noodklok over stikstofcrisis MSN 09.02.2022

Lees: Wetenschappers wekken recordhoeveelheid energie op met kernfusie NU 09.02.2022

Lees: Grote doorbraak in kernfusie: de heilige graal van energie RTL 09.02.2022

Lees: Record aan energie opgewekt met kernfusie, alledaags gebruik nog ver weg NOS 09.02.2022

Lees: Zeker 15 doden en tientallen gewonden bij landverschuiving Colombia NOS 09.02.2022

Lees: Ergste droogte in Oost-Afrika in veertig jaar, miljoenen lijden honger NU 09.02.2022

Lees: Urgenda-doel in 2020 definitief gehaald ‘vanwege toevalligheden’ RTL 09.02.2022

Lees: Urgenda noemt halen klimaatdoel toeval en verwacht meer actie van de overheid AD 09.02.2022

Lees: Klimaatdoel in Urgenda-vonnis definitief gehaald NOS 09.02.2022

Lees: Nederlands klimaatdoel voor 2020 behaald, Urgenda wil meer actie zien MSN 09.02.2022

Lees: Klimaatdoel Urgendazaak gehaald: uitstoot ruim kwart lager in 2020 Telegraaf 09.02.2022

Lees: Klimaatdoel Urgendazaak gehaald: uitstoot ruim kwart lager in 2020 MSN 09.02.2022

Lees: Klimaatvraag: Gaat duurzame brandstof de luchtvaart vergroenen? NU 08.02.2022

Lees: ‘Groen’ kabinet rijdt zelf nog behoorlijk vervuilend AD 08.02.2022

Het Klimaatkabinet Rutte IV op weg in het jaar 2022 !!! – deel 19

Een nieuw klimaat-kabinet is inmiddels aangetreden

Het demissionaire kabinet heeft afgelopen zomer overwogen om CO2-uitstotende bedrijven in Nederland tijdelijk, gedeeltelijk of zelfs volledig te sluiten. Dit had op vrijwillige basis moeten gebeuren. Daarmee zou de Staat op korte termijn volledig aan het Urgenda-vonnis hebben voldaan. Het kabinet heeft echter uiteindelijk voor andere maatregelen gekozen, hoewel het hierdoor nog niet is uitgesloten dat het plan om bedrijven stil te leggen in de toekomst alsnog een optie is.

Dit blijkt uit documenten die Nieuwsuur heeft opgevraagd via de Wet openbaarheid bestuur (WOB) en na beantwoording van vragen van Nieuwsuur aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het zou dan gaan om bedrijven met industriële installaties en afvalverbrandingsinstallaties.

Klimaatorganisatie Urgenda eiste in 2015 dat de Nederlandse Staat de uitstoot van broeikasgassen vanaf 2020 met ten minste 25 procent zou verminderen (ten opzichte van 1990). De rechter ging daarin mee. De Hoge Raad bevestigde in 2019 de uitspraak.

Volgens directeur Donald Pols hebben we als samenleving nog acht jaar de tijd om onherstelbare schade door klimaatverandering te voorkomen. “Dat kan als iedereen meedoet, zeker de grootste vervuilers moeten een eerste stap zetten”, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. “Daarom beginnen we een campagne om ze op te roepen om met klimaatplannen te komen.”

Ze moeten wat de milieuorganisatie betreft rekening houden met de internationale klimaatafspraken en de uitkomst van de rechtszaak tegen Shell. In die door Milieudefensie aangespannen zaak verplichtte de rechter Shell de uitstoot van CO2 op korte termijn fors terug te brengen.

Pols wil dat de bedrijven in kaart brengen wat hun huidige CO2-uitstoot is, naar welk niveau ze dat willen terugbrengen en hoe ze dat gaan bekostigen.

Reacties

Tata Steel zegt in een reactie dat er al plannen liggen om het bedrijf te verduurzamen en dat er dit jaar keihard wordt gewerkt om die plannen waar te maken. De oproep van Milieudefensie verandert daar niets aan.

Dus ook de Klimaat-oorlog van Milieudefensie gaat gewoon verder en stelt een harde Ultimatum

Een briefoverhandiging van Milieudefensie aan 29 grote bedrijven donderdagochtend 13.01.2022 met daarin de oproep de CO2 uitstoot drastisch te verlagen voor 2030, én de dreiging van een rechtsgang. Het doet denken aan de klimaatoverwinning op Shell door Milieudefensie van vorig jaar mei. Gaat deze actie ook leiden tot rechtszaken of blijft het bij een dreigende brief die – dankzij de eerdere overwinning op Shell – nu al meer meer is dan slechts een papiertje.

“Bij Shell begon het ook met een brief”, zegt Milieudefensiedirecteur Donald Pols. “In Nederland beginnen we nu met een goed gesprek. Pas als dat niet de gewenste uitkomst heeft, dan overwegen we een gang naar de rechter.”

Milieudefensie rekent op morele verantwoordelijkheid en wijst op de ‘vaders en moeders, opa’s en oma’s’ die werken bij deze bedrijven. “Hun kleinkinderen zijn bezorgd over klimaatverandering. Wij roepen hen op zelf in actie te komen. Dan is een rechtszaak niet nodig.”

Maar: het is ook niet uitgesloten. Of zoals Pols het zelf zegt. “Na Shell zijn nu de andere 29 vervuilers aan de beurt. Als we nu ook tegen hen een rechtszaak zouden beginnen, zouden we die ook kunnen winnen.”

Waarschuwingseffect

De stap van Milieudefensie richting 29 grote uitstoters past binnen een bredere ontwikkeling waarbij bedrijven verantwoordelijk worden gehouden voor hun klimaatverplichtingen, zegt Elbert de Jong, hoogleraar privaatrecht aan de Universiteit Utrecht.

“Dat komt door de Shell-zaak, maar het vindt breder plaats en over de hele wereld”, zegt De Jong. “De Shell-zaak creëert enorm momentum. Er is nu een rechterlijke uitspraak waarmee Milieudefensie kan schermen. Er gaat een waarschuwingseffect vanuit.”

Een brief kan een tactische keuze zijn geweest, denkt De Jong. “Maar een brief is ook het eerste middel dat je inzet om het beleid van bedrijven te beïnvloeden. Voor je een rechtszaak aanspant, moet je met hen overleggen. Het is dus ook juridisch gezien essentieel.”

Kostbaar proces

Daarnaast is een gang naar de rechter een kostbaar proces. “Zo’n juridische strijd kost je al gauw vijf jaar. Niet handig als je snel klimaatverandering wilt tegengaan – binnen acht jaar zoals Milieudefensie schrijft in hun brief.”

Bovendien doet de brief een appel op 29 bedrijven. “Die kan je niet zomaar geclusterd in één zaak behandelen. Het zou betekenen dat er meerdere zaken over meerdere jaren moeten worden gevoerd. Dan loont het om eerst met elkaar in gesprek te gaan”, aldus De Jong.

Schiphol, KLM, Tata Steel: onder de bedrijven die Milieudefensie oproept te komen met scherp klimaatbeleid staan een aantal ‘usual suspects’. Ook in het rijtje staan bedrijven die niet direct zelf veel CO2 uitstoten maar via hun klanten, zoals Rabobank en ABN Amro.

‘Niet over een nacht’

ABN noemt de actie een ‘goede stimulans’. Dat het bedrijf binnen drie maanden met een actieplan moet komen en Milieudefensie anders naar de rechter stapt, noemt Richard Kooloos directeur Duurzaam Bankieren bij ABN Amro een uitdaging.

“Daarentegen zijn we ook blij met de handreiking van Milieudefensie: want er is wel een dreiging van een rechtszaak maar de eerste boodschap is: laten we met elkaar in gesprek blijven. En dat gaan we doen.”

Ook FrieslandCampina zegt dat het klimaat niet ter discussie staat. “Waar het Milieudefensie vooral om gaat is de snelheid en het hoe. Wij hebben tijd, geld en kennis nodig zodat de leden van onze coöperatie verder kunnen verduurzamen. Dat gaat niet over een nacht.”

Dat Milieudefensie het bedrijf nu expliciet vraagt hoe zij gaan verduurzamen, is iets waar het FrieslandCampina “volop mee bezig is”.

“Onze eigen doelstelling is een CO2-uitstootvermindering van 33 procent in 2030 ten opzichte van 2015. Daarvan kijken we nu of het in lijn is met het doel van Milieudefensie, een vermindering van 45 procent ten opzichte van 2019. Ik denk dat dat in grote lijnen zo is.”

Open voor dialoog

De komende drie maanden zal FrieslandCampina kijken naar de eigen plannen en doorgaan met de uitvoering daarvan. “Maar we zijn wel een bedrijf en onze plannen zijn concurrentiegevoelig. Ons bedrijfsplan volledig in de openbaarheid brengen is niet de juiste weg.”

De rechtszaak tegen Shell heeft het bedrijf aandachtig gevolgd. “Ik denk niet dat er een ceo is geweest die dat niet is opgevallen. Het leidt ertoe dat we nog eens kijken of we wel snel genoeg gaan met onze verduurzaming. Dat is de rol van Milieudefensie en dat is alleen maar goed.”

Nog meer:

Lees: Drinkwaterbedrijven waarschuwen tegen boren naar aardwarmte NOS 02.12.2021

Lees: Drinkwater in gevaar door aardwarmte, waterbedrijven vrezen vervuiling AD 02.12.2021

Lees: Rotterdamse kolencentrale gaat dicht, wat te doen met de andere drie? NU 01.12.2021

meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook:  Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

En ook:

Meer:

Lees: Hoogste gletsjer ter wereld verloor in 25 jaar tijd 2.000 jaar aan ijs NU 04.02.2022

Lees: Milieugroepen dagen Brussel: ‘Opstoken van bossen is geen klimaatbijdrage’ AD 04.02.2022

Lees: Juridische strijd om biomassa: ’Steek die miljarden niet in bosverbranding’ Telegraaf 04.02.2022

Lees: Juridische strijd om biomassa: ’Steek die miljarden niet in bosverbranding’ MSN 04.02.2022

Lees: ‘Grootste vermogensbeheerders van de wereld falen op milieugebied’ NOS 04.02.2022

Lees: Rotterdamse haven is volgens milieuorganisatie meest vervuilende van Europa NU 02.02.2022

Lees: Rotterdam heeft meest vervuilende zeehaven, concludeert milieu-organisatie  AD 02.02.2022

Lees: Rotterdam meest vervuilende Europese haven, becijfert milieuorganisatie NOS 02.02.2022

Lees: Advocaat omwonenden Tata Steel: onderzoek OM is geweldig nieuws MSN 02.02.2022

Lees: Openbaar Ministerie start strafrechtelijk onderzoek Tata Steel en Harsco Metals Telegraaf 02.02.2022

Lees: OM opent strafrechtelijk onderzoek naar Tata Steel en Harsco Metals MSN 02.02.2022

Lees: OM opent strafrechtelijk onderzoek naar Tata Steel en Harsco Metals NU 02.02.2022

Lees: Openbaar Ministerie start strafrechtelijk onderzoek tegen Tata Steel NOS 02.02.2022

Lees: Justitie start strafrechtelijk onderzoek naar Tata Steel: ‘Omwonenden in gevaar gebracht’ AD 02.02.2022

Lees: OM start strafrechtelijk onderzoek naar Tata Steel RTL 02.02.2022

Lees: Gemengde reacties op kernenergie-besluit Brussel: ’Teleurgesteld om oranje label’ Telegraaf 02.02.2022

Lees: Tijdelijk een groen label voor gas en kernenergie, ondanks kritiek NOS 02.02.2022

Lees: Brussel zoekt confrontatie, drukt gas en nucleair door als ‘duurzaam en groen’ AD 02.02.2022

Lees: Gas- en kerncentrales krijgen ondanks protest tijdelijk groen label van EU NU 02.02.2022

Lees: Brussel blijft erbij: gas en kernenergie krijgen groen EU-label RTL 02.02.2022

Lees: Milieudefensie: beroep klimaatzaak Shell op zijn vroegst in 2023 MSN 01.02.2022

Lees: Rapport provincies: afname stikstofvervuiling niet gegarandeerd MSN 01.02.2022

Lees: PBL: kabinet moet meer ’dwang en drang’ toepassen om groene doelen te halen MSN 01.02.2022

Lees: PBL: kabinet moet meer ’dwang en drang’ toepassen om groene doelen te halen Telegraaf 01.02.2022

Lees: Miljardensubsidies EU naar fossiele brandstof: ‘Dit is dweilen met de kraan open’ AD 31.01.2022

Lees: Rekenkamer: EU-landen hinderen klimaatbeleid met belonen fossiele energie NU 31.01.2022

Lees: Miljardensubsidies EU naar fossiele brandstof: ‘Dit is dweilen met de kraan open’ AD 31.01.2022

Lees: Klimaatfonds Timmermans kan Nederlandse EU-afdracht met 1 miljard verhogen NU 29.01.2022

Lees: Klimaatfonds Timmermans kan Nederlandse EU-afdracht met 1 miljard verhogen MSN 29.01.2022

Lees: Rechter zet overheid opnieuw onder druk in stikstofdossier NU 28.01.2022

Lees: Dit zijn de grootste CO2-uitstoters van Nederland NU 28.01.2022

Lees: ‘Overheden rommelen met stikstofrechten ten koste van de natuur’ NOS 28.01.2022

Lees: Amerikaanse rechter zet streep door verkoop van olie- en gasvelden NOS 28.01.2022

Lees: Rechter VS verklaart verkoop olievelden ongeldig vanwege impact op klimaat AD 28.01.2022

Lees: Nog een Europese tegenvaller op komst: 1,1 miljard hogere afdracht AD 28.01.2022

Lees: Milieuorganisaties over extra geld Great Barrier Reef: lost kernprobleem niet op NOS 28.01.2022

Lees: Australië investeert 1 miljard dollar in Great Barrier Reef NU 28.01.2022

Lees: Bedrijfsleven en gemeenten willen miljoenen voor knelpunten op stroomnet NU 28.01.2022

Lees: Actieteam wil dat regering stroominfarct aanpakt: ‘Klimaatdoelen op de tocht’ AD 28.01.2022

Lees: Klimaatverandering is einde verhaal voor bloedkoraal in Middellandse Zee NU 28.01.2022

Lees: Zeker 70 doden door tropische storm in Zuidoost-Afrika NOS 28.01.2022

Lees: Staatssecretaris Heijnen: Tata Steel moet zich aan beloften houden NOS 26.01.2022

Lees: Kabinet houdt Tata Steel aan beloftes over lagere uitstoot AD 26.01.2022

Lees: Kabinet houdt Tata Steel aan beloftes over lagere uitstoot MSN 26.01.2022

Lees: ‘Nederland nog jaren in stikstofcrisis’ MSN 26.01.2022

Lees: Experts vinden groen label van gas en kernenergie onterecht NU 24.01.2022

Lees: Rode kaart voor Brussel: ‘Gas en nucleair zijn níét groen’ AD 24.01.2022

Lees: Kernenergie en gas groen? Als het aan de EU ligt wel. Dat zit zo video RTL 23.01.2022

Lees: Duits energiebesluit met grote consequenties MSN 23.01.2022

Lees: Duitsland maakt bezwaar tegen groen label voor aardgas- en kernenergieprojecten NU 22.01.2022

Lees: BMWK – Habeck en Lemke herbevestigen kritiek op nucleaire regels in taxonomie (bmwi.de) 22.01.2022

Lees: Duitsland maakt bezwaar tegen groen label aardgas- en kernenergieprojecten NU 22.01.2022

Lees: Antarctica-expeditie moet kennis over smeltrisico Thwaites-gletsjer vergroten NOS 22.01.2022

Lees: GroenLinks en ChristenUnie willen snel actie tegen Tata Steel MSN 21.01.2022

Lees: Kabinet: nu duidelijk dat vervuiling van Tata Steel komt MSN 21.01.2022

Lees: Veel reacties op rapport Tata, ‘onafhankelijke instantie moet uitstoot meten’ NOS 21.01.2022

Lees: Uitstoot in omgeving van Tata Steel veel groter dan uit rapportages blijkt MSN 21.01.2022

Lees: RIVM: Tata Steel stoot veel meer kankerverwekkende stoffen uit dan verwacht RTL 21.01.2022

Lees: Europa overtrof doelstelling groene stroom in 2020, Nederland in staartgroep NU 19.01.2022

Lees: Drie weken de tijd, ministerie moet adresgegevens stikstofuitstoters openbaar maken NOS 19.01.2022

Lees: Slinkend ‘koolstofbudget’ maakt klimaatdoelen voor 2030 nog belangrijker NU 18.01.2022

Lees: Vergroenen oké, maar denk aan eigen belang AD 18.01.2022

Lees: Transportsector: verplichte stop na grens leidt tot CO-2 chaos NOS 18.01.2022

Lees: Klimaatactivisten verliezen rechtszaak tegen Britse autoriteit MSN 18.01.2022

Lees: Miljarden euro’s voor energiebesparing zijn volgens rekenkamer weggegooid NU 17.01.2022

Lees: Kolenwinning in China in 2021 naar recordniveau NU 17.01.2022

Lees: Shell: China’s klimaatplannen uitdagend, maar haalbaar MSN 17.01.2022

Lees: Shell levert met twee drijvende windmolenparken stroom voor zes miljoen huishoudens MSN 17.01.2022

Lees: Shell gaat met ScottishPower twee drijvende windparken op zee bouwen NU 17.01.2022

Lees: Shell gaat met ScottishPower twee drijvende windparken op zee bouwen MSN 17.01.2022

Lees: Directeur Tata Steel schuldbewust: we zijn te laat begonnen met schoner produceren NOS 16.01.2022

Lees: Tata Steel is volgens directeur te laat begonnen met schoner produceren NU 16.01.2022

Lees: Directeur Tata Steel geeft toe: ‘We zijn te laat begonnen met schoner produceren’ AD 16.01.2022

Lees: Tata Steel-directeur Van den Berg: “We zijn te laat begonnen met schoner produceren” – NH Nieuws 16.01.2022

Lees: Omvang bosbranden Indonesië van 2019 blijkt dubbel zo groot NOS 14.01.2022

Lees: Afgelopen acht jaar volgens NASA warmste jaren die ooit zijn gemeten NU 13.01.2022

Lees: Ultimatum Milieudefensie staat voor meer, want ‘bij Shell begon het ook met een brief’ NOS 13.01.2022

Lees: Ultimatum Milieudefensie aan vervuilers: klimaatplannen in 3 maanden of proces dreigt NOS 13.01.2022

Lees: Milieudefensie vraagt 29 bedrijven om serieuze klimaatmaatregelen – Banken, Ahold-Delhaize, Friesland-Campina, Unilever en Yara krijgen de Shell-behandeling – Foodlog 13.01.2022

Lees: Na succesvolle Shell-zaak richt Milieudefensie pijlen op 30 andere bedrijven NU 13.01.2022

Lees: Milieudefensie wil klimaatplan van 30 grote bedrijven MSN 13.01.2022

Lees: Stikstofstrijder die ons dwong 100 km/u te rijden, richt pijlen nu op Tata Steel AD 13.01.2022

Lees: Tata Steel is vergunning oven kwijt door onduidelijkheid risico’s MSN 13.01.2022

Lees: Milieuorganisatie eist sluiting Tata Steel wegens vervuiling MSN 13.01.2022

Lees: Verwerkingsbedrijf bij Tata Steel kreeg ten onrechte dwangsommen opgelegd  NOS 12.01.2022

Lees: Twee nieuwe kerncentrales? Dan mag het kabinet de portemonnee trekken NU 07.01.2022

Lees: De grote schoonmaak: hoe halen we CO2 weer uit de atmosfeer? NU 06.01.2022

Lees: Filosoof: ‘Economische groei is nodig om het klimaat te redden’ AD 05.01.2022

Lees: Zijn kernenergie en gas groen te noemen? ‘Vergroot verwoestende klimaatimpact’ RTL 04.01.2022

Lees: Zijn kernenergie en gas groen te noemen? ‘Vergroot verwoestende klimaatimpact’ MSN 04.01.2022

Lees: Geld steken in kernenergie geldt straks als duurzame investering AD 03.01.2022

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 18

Klimaatdoelen worden na top in Glasgow sneller aangescherpt

Na afloop van de klimaattop in Glasgow reageren sommigen teleurgesteld op het slotakkoord, dat onder druk van China en India is afgezwakt. Maar er zijn ook successen geboekt. Een opmerkelijk voorbeeld: landen worden verzocht om komend jaar hun Klimaatdoelen (opnieuw) aan te scherpen.

Oorspronkelijk was afgesproken dat landen hun klimaatdoelen elke vijf jaar zouden aanscherpen. Dat moest vorig jaar – voor de klimaattop in Glasgow – voor het eerst gebeuren. De eerstvolgende aanscherping zou dan pas in 2025 zijn. Dan zou niet meer naar het jaar 2030, maar naar 2035 gekeken worden.

In de gezamenlijke slotverklaring wordt de periode tot 2030 “het kritieke decennium” genoemd. Dat wordt geïllustreerd met cijfers: om de opwarming onder de 1,5 graden te houden, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tussen 2010 en 2030 met 45 procent dalen. Maar met de bestaande doelen van landen voor 2030 zal deze uitstoot in de genoemde periode juist met 17 procent stijgen, staat in de slotverklaring.

Op dit tempo worden de klimaatdoelen van Parijs dus niet gehaald. Dat ligt deels aan de ingebakken vertraging van periodes van vijf jaar, is nu de gedachte. En dus zijn alle landen het erover eens dat volgend jaar al een nieuwe aanscherpingsronde nodig is.

Voor de klimaattop in Glasgow werden nieuwe uitstootdoelen voor 2030 ingediend. Omdat deze te zwak zijn, is besloten dat landen deze doelen in 2022 verder moeten aanscherpen. Foto: Bart-Jan Dekker, NU.nl

Sinds akkoord van Parijs is ruim 1 graad opwarming voorkomen

Hebben die aanscherpingen dan wel zin? Als je goed naar de cijfers kijkt, lijkt dat wel zo. Toen in 2015 het Parijsakkoord werd getekend, zou het klimaatbeleid van landen nog leiden tot een opwarming van 3,6 graden.

Voorafgaand aan de klimaattop in Glasgow zou het beleid van landen voor 2030 uitkomen op een opwarming van 2,7 graden. Tijdens de klimaattop is dit nog wat verder aanscherpt. Als de huidige plannen voor 2030 worden uitgevoerd, liggen we op een koers voor circa 2,4 graden opwarming.

Je kunt dat op twee manieren interpreteren. Je kunt denken: als we zo doorgaan, halen we de doelen van Parijs niet. Maar je kunt het ook omdraaien: als we het tempo van aanscherpingen opvoeren, is het (theoretisch) mogelijk de verwachte opwarming nog onder de 1,5 graden te houden. En in de slotverklaring van Glasgow wordt officieel voor dat laatste gekozen: het tempo van aanscherpingen moet omhoog.

Dan is het natuurlijk wel van belang dat landen hun doelen voor 2030 ook daadwerkelijk aanscherpen, én ze vervolgens ook omzetten in beleid. Anders is dit succes in de slotverklaring van Glasgow toch vooral een papieren werkelijkheid.

Na de klimaattop in Glasgow lijken er drie heel verschillende realiteiten te bestaan

Hoopgevende doelen voor de lange termijn, zwakke doelen voor de korte termijn en een scherp stijgende CO2-uitstoot in de werkelijke wereld. Of optimisten of pessimisten gelijk krijgen, hangt af van de komende jaren: als de mondiale uitstoot niet begint te dalen, heeft de VN een geloofwaardigheidsprobleem.

De meest gehoorde kreet onder jongeren die in Glasgow de straat opgaan is “bla, bla, bla!”. Ze geloven de mooie woorden van politici niet meer. Ze wijzen erop dat er al dertig jaar onderhandeld wordt over het klimaat, en de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in die periode alleen maar verder is gestegen.

Binnenin het conferentiecentrum kom je meer (voorzichtige) optimisten tegen. Een gons van verbazing ging door de gangen en zalen toen de nieuwste politieke beloften, gedaan in de eerste dagen van de klimaattop, direct werden doorgerekend.

Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en Climate Resource kwamen daarbij voor het eerst uit op een opwarming ónder de 2 graden (1,8 en 1,9) – mits alle beloften zouden worden waargemaakt.

Als beloften nog iets worden aangescherpt, komt de gehoopte 1,5 graden in zicht Foto: ClimateResource

Een belofte voor 2050 is snel gedaan

Klein probleem: die nieuwe doorrekeningen wegen langetermijnbeloftes mee, voor 2050 (soms zelfs 2060 of 2070) – het jaar waarin landen volledig klimaatneutraal hopen te zijn. Maar zulke beloftes zijn voor politici vrij makkelijk te doen, en er zitten ook landen tussen die in praktijk (nog) vrijwel geen klimaatbeleid voeren.

Voor de klimaattop in Glasgow stond daarom iets anders op de agenda: concrete klimaatdoelen voor de kortere termijn: de periode tot 2030.

Die doelen zijn een stuk zwakker, alhoewel ook hier nog wat aanscherpingen plaatsvonden tijdens de klimaattop. Vóór Glasgow zouden de 2030-doelen de wereld op koers brengen voor circa 2,7 graden opwarming, dat is aangescherpt naar 2,4 graden.

Maar dan hebben we nog die derde realiteit: landen willen in praktijk ook hun kortetermijndoelen nog wel eens niet halen. En in de echte wereld stijgt de CO2-uitstoot dit jaar zelfs in recordtempo.

Geloofwaardigheid beloftes zit in korte termijn

Dat is het gevolg van de coronacrisis – het opveren na de tijdelijke dip – maar ook van hardnekkig gedrag van politici, die een groot deel van de herstelmiljarden toch vooral in oude sectoren hebben gepompt, en niet in het versneld uitvergroten van de nieuwe groene economie.

Uiteindelijk zullen we aan die uitstoot moeten aflezen wie er gelijk krijgen, de pessimisten of de optimisten. Niet alleen omdat het voor de Parijsdoelen noodzakelijk is dat de wereldwijde uitstoot in de periode tot 2030 scherp daalt – maar ook omdat we daaruit kunnen aflezen of politieke klimaatbeloftes worden nageleefd.

Als dat op de korte termijn niet lukt, is er ook geen enkele garantie dat de langetermijnbeloften wel iets meer betekenen dan een leuke rekenoefening.

Banken kunnen klimaatbeleid versnellen (óf remmen)

Er is nog een laatste realiteit, en die is meer economisch dan politiek. Duurzame energie wordt steeds goedkoper. Tegelijk wordt er nog steeds veel meer geld gestoken in fossiele energie, waardoor de energietransitie sterk geremd wordt.

Het lijkt inmiddels tot landen, maar ook banken en pensioenfondsen, door te dringen dat het terugtrekken van fossiele investeringen essentieel is, net als het versneld opvoeren van investeringen in duurzame energie.
Als die ontwikkeling na Glasgow grootschalig doorzet, kan dat eraan bijdragen dat de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in de komende jaren alsnog scherp omlaag gaat – en de optimisten gelijk krijgen. Maar zo ver zijn we nog niet.

Na Glasgow richten de ogen zich op banken, pensioenfondsen én Japan

Landen spraken zes jaar geleden in Parijs af vervuilende geldstromen aan te pakken. Op de klimaattop in Glasgow werd die knoop doorgehakt: een onverwacht grote groep landen stopt binnen een jaar met internationale overheidssteun voor kolen, olie en gas. Experts zeggen tegen NU.nl te verwachten dat die bal blijft doorrollen en dat steeds meer landen en ook banken en pensioenfondsen én Japan zich zullen terugtrekken uit ‘fossiel’.

Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Investeringsbank lanceerden het initiatief in Glasgow. Opmerkelijk is de brede steun die volgde: aan boord zijn onder andere Canada, de Verenigde Staten en de meeste grote investeerders in Europa. Nadat Nederland had besloten (alsnog) aan te sluiten, gingen bijvoorbeeld ook Duitsland en Spanje nog overstag.

“Ik verwacht dat nog veel meer landen en ontwikkelingsbanken mee gaan doen”, zegt Pieter Pauw van de Frankfurt School of Finance op de klimaattop in Glasgow. “Als het niet tijdens deze top is, dan wel in de komende maanden en jaren.”

Landen hebben dat ook afgesproken in het Parijsakkoord. “Daarin staat letterlijk dat financiële stromen ‘consistent moeten worden met koolstofarme en klimaatbestendige ontwikkeling’. Uit analyse van het Internationaal Energieagentschap blijkt dat investeringen in nieuwe fossiele energieprojecten dan absoluut niet meer kunnen.”

Pauw denkt echter dat een andere factor nu nog belangrijker wordt: groepsdruk. “Hoe meer industrielanden hieraan meedoen, hoe moeilijker het wordt om de druk te weerstaan.” Hij vermoedt bovendien dat multilaterale banken ook zullen aansluiten, zoals de Wereldbank en de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank.

Banken zullen mogelijk volgen

Critici wijzen erop dat de buitenlandse investeringen van landen, kredietverzekeraars en ontwikkelingsbanken vaak maar een fractie zijn van de binnenlandse subsidies voor en investeringen in diezelfde fossiele energie.

“In dat opzicht is het stoppen van de exportkredietverzekeringen nog peanuts”, zegt professor Klimaatbeleid Heleen de Coninck van de Technische Universiteit Eindhoven. “Maar ze zijn wel belangrijk voor de beeldvorming én als katalysator om ook het terugtrekken van andere investeerders te versnellen.”

Rens van Tilburg van het Sustainable Finance Lab van de Universiteit Utrecht zei eerder tegen NU.nl dat de overheidsinvesteringen de risico’s voor private investeerders (zoals banken) afdekken. Een deel van de private investeerders zal zich dan ook sneller terugtrekken uit financieel risicovolle vervuilende energieprojecten.

Meer klimaat op NU+

• Zo zou de ‘ideale’ uitkomst van de klimaattop in Glasgow eruit zien
• Klimaatvraag: hoe compenseer ik mijn CO2-uitstoot?
•  Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?

‘Fossiele energiesysteem raakt financieel uit balans’

Professor Derk Loorbach van onderzoeksinstituut DRIFT van de Erasmus Universiteit vermoedt dat de financiële risico’s op de achtergrond steeds sterker spelen. “Onlangs besloot pensioenfonds ABP te stoppen met investeren in fossiele brandstoffen. Die keuze is misschien wel meer genomen vanuit risicobeleid dan vanuit de motivatie om niet langer bij te dragen aan klimaatverandering.”

“Dat uitstappen is een krachtig signaal naar de fossiele-energiemarkt en vergroot de onzekerheid. Als je hier de stappen van landen op de klimaattop naast legt, zijn dat duidelijke tekenen dat het fossiele systeem financieel uit evenwicht raakt. En dat is een onomkeerbaar proces.”

Loorbach meent ook dat het Parijsakkoord begint te werken: “Elke paar jaar kan er meer, worden de alternatieven sterker en neemt steun voor fossiel beleid af. Ik denk dat dit een versnellend proces is. De uitdaging ligt in het hanteren van de snelheid van deze omslag: ook in het razendsnel opschalen van de duurzame economie.”

Binnen de VN neemt de weerstand af

Het benoemen van fossiele brandstoffen als de voornaamste bron van CO2 stuitte binnen de VN jarenlang op verzet van exporteurs van fossiele energie, zoals Australië, Saoedi-Arabië en Rusland. Glasgow zal naar verwachting de eerste klimaattop zijn waarop het woord fossiele brandstoffen in de gezamenlijke slotverklaring komt.

Op initiatief van Denemarken en Costa Rica ontstond op de klimaattop bovendien een groep landen die stopt met het verlenen van nieuwe boorvergunningen voor olie en gas. Onder andere Frankrijk, Ierland, Zweden, Nieuw-Zeeland en de Amerikaanse staat Californië sloten aan.

Japanse klimaatactivisten roepen hun land er bij de klimaattop in Glasgow toe op om te stoppen met investeren in fossiele brandstoffen. Foto: Rolf Schuttenhelm

Rolt de bal door naar Japan en Zuid-Korea?

Naast kopgroepen zijn er ook achterblijvers, zoals landen die de afgelopen jaren juist vele miljarden hebben gestoken in fossiele energieprojecten in het buitenland. Daarbij springen er twee in het oog: Japan en Zuid-Korea. Zal de bal doorrollen tot ook deze grote investeerders overstag gaan?

“De landen die nu op de klimaattop hebben afgesproken om te stoppen met het financieren van olie en gas moeten dit op de agenda van andere internationale fora zetten”, zegt Laurie van der Burg van Oil Change International. “Bijvoorbeeld de G7 en de G20. Dat is de volgende stap om ook China, Japan en Zuid-Korea mee te krijgen.”

En toen ???

Van ‘bla bla bla’ naar ‘dat gaat de goede kant op’, tot een slap slotakkoord. Er zijn geen concrete en afdwingbare afspraken gemaakt om olie en gas af te bouwen. Dat is op zijn zachtst gezegd teleurstellend.😔

En dat terwijl de VN-top in Glasgow werd beschouwd als de laatste kans om een klimaatramp te voorkomen. Waar is de ruggengraat van de wereldleiders?

De strijd is nog niet gestreden💪
Het echte werk gaat verder buiten dit slappe slotakkoord. Wij geven niet op. We strijden verder voor een beter klimaat en voor klimaatrechtvaardigheid. Dat begint bij een klimaatplicht voor grote vervuilende bedrijven. Samen zorgen we dat die er komt. Help je mee?

Onze toekomst en die van onze kinderen staat op het spel
De wereld koerst af op een klimaatramp. Het volgende kabinet moet keihard aan de slag. En jij kunt helpen. Stuur een e-mail aan Wopke Hoekstra (CDA) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en vraag hun om het klimaat op 1 te zetten. Doe je mee?

Ruim 40.000 mensen laten zich horen voor het klimaat
Dankzij 40.000 helden ✊ die 6 november meeliepen met de klimaatmars gaven we een duidelijk signaal af aan de politiek. Geniet nog even na van een mooie dag. Hoe gaan we nu verder? Hoor meer over onze plannen voor grote vervuilers en hoe jij kan bijdragen.

Wat doet klimaatverandering met onze gezondheid?
Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor onze gezondheid. Miljoenen mensen lopen gevaar. Vooral mensen in armere landen en in kwetsbare situaties worden hard geraakt. Dit zijn 4 grote gevolgen om rekening mee te houden, en wat jij eraan kan doen.

Shell vertrekt naar Groot-Brittannië, wat zijn de gevolgen?

Het zou een bijzondere krantenkop zijn geweest: ‘Shell Nederland ontloopt rechtszaak door vertrek naar Engeland’. Niets is minder waar. Het vertrek van Shell heeft gelukkig geen invloed op onze Klimaatzaak. Maar wat zijn de gevolgen wel als Shell weggaat uit Nederland?

Klimaatverandering 

Geothermie is één van de manieren waarop Nederland de strijd met klimaatverandering aangaat. Uit de diepe ondergrond wordt het daar van nature aanwezige warme water omhoog gepompt en gebruikt voor de verwarming van kassen, industrie en in toenemende mate woningen. Het geldt als schoon en betrouwbaar alternatief voor het stoken op gas. De warmte wordt er bovengronds uit gehaald, waarna het water terug wordt gepompt in de aardlaag, waarna het weer opwarmt.

Drinkwaterbedrijven waarschuwen tegen boren naar aardwarmte

Drinkwaterbedrijven maken zich grote zorgen over het boren naar aardwarmte in waterwingebieden. Ze zijn bang dat het drinkwater daardoor vervuild kan raken en dat de drinkwatervoorziening in Nederland gevaar loopt. Eerder constateerde de Rekenkamer al dat de overheid te weinig doet om de kwaliteit van het drinkwater te beschermen bij het boren naar aardwarmte.

Bij aardwarmte, of geothermie, wordt gloeiend heet water van diep onder de grond opgepompt om te gebruiken voor de verwarming van huizen en bedrijven. Het gevaar schuilt erin dat met dat water allerlei stoffen meekomen, zegt Jelle Hannema in het NOS Radio 1 Journaal. Hij is directeur van Vitens, verreweg de grootste drinkwaterleverancier in Nederland.

“Wij winnen het water op 60 tot 120 meter diepte. Geothermie zit daaronder. Je moet dus door de drinkwaterbronnen boren”, legt hij uit. “In dat water uit de diepe aardlagen zit vaak chemische verontreiniging. En de buizen die worden gebruikt, moeten met agressieve middelen worden beschermd tegen corrosie.”

Drinkwater scheiden van geothermie

Hannema is naar eigen zeggen enorm bang dat het een keer misgaat en een bron voor altijd vervuild raakt. “We moeten zuinig omgaan met de bronnen die we hebben en deze goed beschermen. Onnodig risico’s nemen is daarbij geen optie.”

Volgens Hannema heeft de politiek zo veel aandacht voor de energietransitie en het belang daarbij van duurzame energie, dat andere belangen uit het oog worden verloren. Hij wil heel duidelijke afspraken over het veiligstellen van de huidige én de toekomstige drinkwatervoorraden en krijgt daarbij steun van de provincies.

“De bevolkingsgroei en toename van drinkwatergebruik vergroten de vraag naar voldoende zoetwaterbronnen”, zegt de Zuid-Hollandse gedeputeerde Jeannette Baljeu namens de provincies. “Dit verhoogt het belang tot bescherming van bestaande en gereserveerde drinkwaterbronnen.”

De drinkwaterbedrijven en de provincies willen een duidelijke scheiding: drinkwater op de ene plek, geothermie op de andere plek. Dat is ook zo afgesproken, zeggen ze.

Boren niet uitgesloten

Demissionair minister Visser van Infrastructuur en Waterstaat zei onlangs in antwoord op Kamervragen dat zowel de drinkwater- als de energievoorziening op nationaal niveau moeten worden geborgd. “Dat de drinkwatervoorziening een zwaarwegend belang is betekent niet dat drinkwater altijd en op elke plek voorrang heeft boven andere belangen.”

Bovendien is het volgens Visser binnen de bestaande afspraken wel mogelijk om geothermie onder grondwatervoorraden te winnen “vanaf een locatie gelegen buiten het beschermingsgebied van die voorraad”. Ook is boren onder toekomstige drinkwaterwingebieden “niet expliciet uitgesloten”.

Ze benadrukt verder dat de risico’s van boren zeer klein zijn voor de kwaliteit van het grondwater en dat het uitgangspunt is om grondwater dat voor drinkwater wordt gebruikt niet te doorboren.

BEKIJK OOK;

• ‘Kwaliteit drinkwater in gevaar door boren naar aardwarmte’

Lees: Drinkwaterbedrijven waarschuwen tegen boren naar aardwarmte NOS 02.12.2021

Lees: Drinkwater in gevaar door aardwarmte, waterbedrijven vrezen vervuiling AD 02.12.2021

Nog meer:

Lees: Rotterdamse kolencentrale gaat dicht, wat te doen met de andere drie? NU 01.12.2021

meer: Klimaat – Vrij Nederland (vn.nl)

Meer: Klimaat | NOS

Meer: Klimaat  NOS

Meer: Klimaat RTL

meer: Klimaat NU

Meer: Klimaat Telegraaf

Meer: klimaat | AD.nl

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatmars 06.11.2021 in Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 17

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 16

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 15

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 14

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 13

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12b – nasleep Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 12 a – Shell

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 11

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Meer:

Nog meer:

Lees: Ultimatum Milieudefensie staat voor meer, want ‘bij Shell begon het ook met een brief’ NOS 13.01.2022

Lees: Ultimatum Milieudefensie aan vervuilers: klimaatplannen in 3 maanden of proces dreigt NOS 13.01.2022

Lees: Na succesvolle Shell-zaak richt Milieudefensie pijlen op 30 andere bedrijven NU 13.01.2022

Lees: Milieudefensie wil klimaatplan van 30 grote bedrijven MSN 13.01.2022

Lees: Stikstofstrijder die ons dwong 100 km/u te rijden, richt pijlen nu op Tata Steel AD 13.01.2022

Lees: Tata Steel is vergunning oven kwijt door onduidelijkheid risico’s MSN 13.01.2022

Lees: Milieuorganisatie eist sluiting Tata Steel wegens vervuiling MSN 13.01.2022

Lees: Verwerkingsbedrijf bij Tata Steel kreeg ten onrechte dwangsommen opgelegd  NOS 12.01.2022

Lees: Twee nieuwe kerncentrales? Dan mag het kabinet de portemonnee trekken NU 07.01.2022

Lees: De grote schoonmaak: hoe halen we CO2 weer uit de atmosfeer? NU 06.01.2022

Lees: Filosoof: ‘Economische groei is nodig om het klimaat te redden’ AD 05.01.2022

Lees: Zijn kernenergie en gas groen te noemen? ‘Vergroot verwoestende klimaatimpact’ RTL 04.01.2022

Lees: Zijn kernenergie en gas groen te noemen? ‘Vergroot verwoestende klimaatimpact’ MSN 04.01.2022

Lees: Geld steken in kernenergie geldt straks als duurzame investering AD 03.01.2022

Lees: Duitsland en Oostenrijk beschuldigen EU van greenwashing MSN 03.01.2021

Lees: Indonesië is de grootste exporteur van steenkool – maar het land staakt nu de uitvoer om de eigen stroomvoorziening voorrang te geven MSN 02.01.2022

Lees: Brussel wil groen label voor gas en kernenergie, EU-landen nog verdeeld RTL 02.01.2021

Lees: Brussel wil groen label voor gas en kernenergie, EU-landen nog verdeeld MSN 02.01.2022

Lees: Brussel legt bom onder klimaatbeleid: groen stempel voor investeringen in gas en nucleair  AD 02.01.2022

Lees: Gas- en kerncentrales hebben ook zicht op groen label als het aan EU ligt NU 01.01.1022

Lees: Laatste dag voor drie Duitse kerncentrales, Nederland wil ze juist bouwen RTL 31.12.2021

Lees: Laatste dag voor drie Duitse kerncentrales, Nederland wil ze juist bouwen MSN 31.12.2021

Lees: Duitsland sluit vandaag drie van zijn laatste zes kerncentrales AD 31.12.2021

Lees: Klimaatminister op het bordes en La Niña: dit wordt het klimaatnieuws in 2022 NU 30.12.2021

Lees: 2022 wordt het klimaatjaar van de waarheid: ‘We moeten het nu laten zien’ RTL 29.12.2021

Lees: KLM is de milieutop in Glasgow dus ontgaan? AD 24.12.2021

Lees: ‘Nieuw kabinet moet doorpakken om klimaatambities waar te maken’ NOS 23.12.2021

Lees: PBL: waarmaken hoge klimaatambities Rutte IV wordt uitdaging MSN 23.12.2021

Lees: ‘Belgisch compromis’ over sluiting kerncentrales België NOS 23.12.2021

Lees: ‘Bij bouwplannen te weinig aandacht voor risico’s en landschap’ NOS 22.12.2021

Lees: Komst Facebook-datacenter mogelijk vertraagd: Eerste Kamer trekt aan rem NU 22.12.2021

Lees: Eerste Kamer werpt horde op voor megadatacenter Zeewolde NOS 22.12.2021

Lees: Kabinet beperkt capaciteit kolencentrales, deskundigen kritisch MSN 22.12.2021

Lees: Kabinet beperkt capaciteit kolencentrales, deskundigen kritisch RTL 22.12.2021

Lees: Kabinet legt uitstoot kolencentrales fors aan banden | Rijksoverheid.nl 22.12.2021

Lees: Losbreken ijsplaat Antarctica slecht teken voor toekomst van Nederland NU 21.12.2021

Lees: Klimaatplannen Timmermans liggen EU-lidstaten zwaar op de maag MSN 21.12.2021

Lees: Dijk bij Ochten wordt opnieuw verhoogd MSN 20.12.2021

Lees: Klimaat vraagt om slim bouwen: ‘Onze kleinkinderen willen ook droge voeten’ OmroepWest 19.12.2021

Lees: Meer dan 21.000 mensen in Maleisië moeten noodgedwongen huis uit door overstromingen AD 19.12.2021

Lees: Nieuwe ambitieuze landbouwplannen, ‘maar hoe gaat het er concreet uitzien?’ NOS 18.12.2021

Lees: Zeker 31 doden in Filipijnen door orkaan Rai NOS 18.12.2021

Lees: Minstens 33 doden na tyfoon Rai in de Filipijnen Telegraaf 18.12.2021

Lees: Duizenden reddingswerkers ingeschakeld na tyfoon in Filipijnen NU 18.12.2021

Lees: Duizenden reddingswerkers ingezet na verwoestende tyfoon Filipijnen AD 18.12.2021

Lees: Brussel legt bom onder klimaatbeleid AD 16.12.2021

Lees: Dit zijn de opvallendste klimaatplannen uit het nieuwe regeerakkoord NU 16.12.2021

Lees: Gigaproject met megabelangen: Facebook-datacenter is splijtzwam in Zeewolde NU 15.12.2021

Lees: Ook met nieuwe doelen blijft Nederlandse uitstoot hoger dan EU-gemiddelde NU 15.12.2021

Lees: Modderstromen in Californië, 130 jaar oud regenrecord verbroken NOS 15.12.2021

Lees: Indonesië moet rekening houden met tsunami na zware aardbeving NU 14.12.2021

Lees: Mea culpa burgemeester Zeewolde voor aanval op media NOS 14.12.2021

Lees: Warmterecord van 38 graden in Arctisch gebied na anderhalf jaar bevestigd NU 14.12.2021

Lees: WMO bevestigt warmterecord van 38 graden in arctisch gebied AD 14.12.2021

Lees: Warmterecord van 38 graden in Arctisch gebied Telegraaf 14.12.2021

Lees: Warmterecord van 38 graden in Arctisch gebied MSN 14.12.2021

Lees: De aarde warmt steeds meer op: wat zijn de gevolgen? Trouw 14.12.2021

Lees: Klimaatactivisten voeren in gemeentehuis actie tegen komst datacenter in Zeewolde NOS 13.12.2021

Lees: Directie Schiphol: ‘Geen plannen om boerenbedrijven op te kopen vanwege stikstof’ NOS 13.12.2021

Lees: Duitsland maakt met begrotingstruc 60 miljard euro vrij voor klimaat NU 13.12.2021

Lees: Duits kabinet trekt 60 miljard euro extra uit voor klimaatfonds MSN 13.12.2021

Lees: ‘Een stofzuiger uit de hemel’: hoe het zó mis kon gaan in Mayfield NOS 13.12.2021

Lees: Acht doden in kaarsenfabriek door tornado Kentucky NOS 13.12.2021

Lees: Follow This gaat ook bij Exxonmobil klimaatresoluties indienen MSN 12.12.2021

Lees: Verslag uit rampgebied Kentucky: ‘Brede strook van verwoesting dwars over Mayfield’ NOS 12.12.2021

Lees: Zeker tachtig doden en enorme ravage door tornado’s in VS NU 12.12.2021

Lees: Dodental tornado’s VS boven de 80, nog vele vermisten RTL 12.12.2021

Lees: Staten VS zwaar getroffen door tornado’s, zeker zeventig doden in Kentucky NOS 11.12.2021

Lees: Tornado’s laten spoor van vernieling achter in VS NU 11.12.2021

Lees: Hele dorpen in de VS weggevaagd door verwoestende tornado’s: ‘Alles waarmee ik ben opgegroeid is weg’ RTL 11.12.2021

Lees: Zeker tachtig doden en enorme ravage door tornado’s in VS NU 11.12.2021

Lees: Spaans leger helpt noorden van het land na ernstige overstromingen, één dode NU 11.12.2021

Lees: Ook Schiphol verplicht tot stikstofmaatregelen, of bovengrens op maar 400.000 vluchten AD 10.12.2021

Lees: Klimaatdoel groene elektriciteit regio’s lijkt goed haalbaar NOS 09.12.2021

Lees: Rechtbank Oost-Brabant haalt streep door ‘toveren’ met stikstofruimte MSN 09.12.2021

Lees: CO2-uitstoot door natuurbranden in 2021 hoogste ooit NOS 08.12.2021

Lees: LTO-voorzitter waarschuwt voor greep in portemonnee agrariërs: ‘Boer niet dupe van duurzaam’ AD 08.12.2021

Lees: Rechtbank: provincie moet vergunning voor Amercentrale herzien Telegraaf 08.12.2021

Lees: Rechtbank kraakt nationaal stikstofbeleid in besluit over Amercentrale NU 08.12.2021

Lees: Rechtbank kraakt nationaal stikstofbeleid in besluit over Amercentrale MSN 08.12.2021

Lees; Elektriciteit uit vervuilende kolen in Nederland bijna verdubbeld RTL 08.12.2021

Lees: ‘Om Duitsland groener te krijgen, kan industrie niet langer wegkijken’ AD 08.12.2021

Lees: Roep om nationale datacenterstrategie zwelt aan vanwege ‘Zeewolde’ NOS 07.12.2021

Lees: Nederlandse banken steken miljarden in goederen die leiden tot ontbossing NU 08.12.2021

Lees: Onderzoek: CO2-uitstoot door natuurbranden dit jaar hoogste ooit AD 07.12.2021

Lees: Jongeren hebben er genoeg van: ‘Leven op aarde wordt letterlijk bedreigd’ AD 07.12.2021

Lees: ‘Bij bouwprojecten kunnen we niet meer een hoop zand storten, en dan maar gaan bouwen’ AD 07.12.2021

Lees: Waarschuwing: 820.000 woningen gepland in riskant gebied RTL 07.12.2021

Lees: Klimaatvraag: Wat gebeurt er zodra de mens stopt met CO2 uitstoten? NU 06.12.2021

Lees: ‘820.000 woningen gepland in gebied dat kwetsbaar is door klimaatverandering’ NOS 06.1.2021

Lees: Omstreden kolenmijn in Australië start levering in december MSN 06.12.2021

Lees: Hele dorpen in Turkije afgebroken voor kolenmijn: ‘Ze willen ons alles afnemen’ RTL 05.12.2021

Lees: Kabinet maakt werk van meer schone bouwmachines RO 03.12.2021

Lees: Meer CO2 uitgestoten door stook biomassa: wetenschappers verdeeld Telegraaf 02.12.2021

Lees: Weer meer CO2-uitstoot veroorzaakt door biomassa Telegraaf 02.12.2021

Lees: Meerderheid Nederlanders voor behoud kernergie Telegraaf 02.12.2021

Lees: Rotterdamse kolencentrale gaat dicht, wat te doen met de andere drie? NU 01.12.2021

Lees: Rotterdamse kolencentrale gaat dicht, wat te doen met de andere drie? MSN 01.12.2021

Lees: Tata Steel maakt afspraak met overheid over verder terugdringen uitstoot giftige stoffen  Parool 01.12.2021

Lees: Overheid legt schadelijke uitstoot Tata Steel versneld aan banden Telegraaf 01.12.2021

Lees: Tata Steel gaat sneller uitstoot schadelijke stoffen aan banden leggen, afspraken met provincie AD 01.12.2021

Lees: Strengere milieuregels voor Tata: uitstoot moet omlaag  RTL 01.12.2021

Lees: Vergunningen Tata Steel aangescherpt: lucht moet sneller schoner NOS 01.12.2021

Lees: Sluiting kolencentrale is einde van megavervuiler, maar klimaateffect betwist NOS 30.11.2021

Lees: Milieuorganisaties blij met sluiting kolencentrale Rotterdam MSN 30.11.2021

Lees: Greenpeace vindt sluiting kolencentrale Rotterdam ‘geweldig’ MSN 30.11.2021

Lees: Instemmende reacties in Kamer op sluiting Onyx-centrale MSN 30.11.2021

Lees: Rotterdamse kolencentrale dicht, eigenaar krijgt 212 miljoen NOS 30.11.2021

Lees: Rotterdamse kolencentrale kan sluiten met ruim 200 miljoen euro subsidie NU 30.11.2021

Lees: Onyx-kolencentrale Rotterdam sluit versneld MSN 30.11.2021

Lees: Onyx-kolencentrale Rotterdam sluit versneld, eigenaar krijgt €212,5 miljoen Telegraaf 30.11.2021

Lees: Onyx-kolencentrale Rotterdam sluit versneld, eigenaar krijgt €212,5 miljoen MSN 30.11.2021

Lees: Kabinet sluit kolencentrale Rotterdam, bedrijf krijgt 212 miljoen steun MSN 30.11.2021

Lees: Kabinet sluit kolencentrale Rotterdam, bedrijf krijgt 212 miljoen steun RTL 30.11.2021

Lees: Straten volledig onder water: noorden van Spanje kampt met zware overstromingen NOS 29.11.2021

Lees: Duizenden mensen protesteren in Servië tegen luchtvervuiling NOS 28.11.2021

Lees: Nederland zoekt nieuw klimaatdoel: hoeveel moeite willen we doen? NU 24.11.2021

Lees: Klimaatvraag: Is er een ‘plan B’ bij sterke zeespiegelstijging? NU 24.11.2021

Lees: CO2-prijs schiet de lucht in, en dat is goed nieuws voor het klimaat NU 24.11.2021

Lees: Nederland spant zich verder in voor vergroening exportfinanciering RO 24.11.2021

Lees: Wetvoorstel Nationaal Groeifonds naar Tweede Kamer RO 24.11.2021

Lees: Groene waterstof is steeds minder toekomstmuziek, maar we zijn er nog niet NU 24.11.2021

Lees: Klimaatgezant: wetenschap heeft gewonnen in Glasgow MSN 24.11.2021

Lees: Milieuvriendelijke boeren krijgen van a.s.r. tot 10 procent korting op pachtsom NU 23.11.2021

Lees: Verdeelde reacties op akkoord Europees landbouwbeleid  RTL 23.11.2021

Lees: Verdeelde reacties op akkoord Europees landbouwbeleid MSN 23.11.2021

Lees: ‘Nederlandse boereninkomens kelderen door nieuw landbouwbeleid EU’ AD 23.11.2021

Lees: Europarlement akkoord met ‘groenere’ landbouw NOS 23.11.2021

Lees: Australië krijgt kletsnatte zomer door La Niña: hoe zit dat? NU 23.11.2021

Lees: Ouwehand: Rutte toonbeeld van blah blah voor de bühne MSN 21.11.2021

Lees: Nederlandse Amerikaan is de hoop in bange dagen voor liefhebbers van de oceaan AD 21.11.2021

Lees: Zo werken kleine kerncentrales waar steeds meer landen in investeren NU 21.11.2021

Lees: Weer meer ontbossing in Amazone: hoe komt dit en wat is het gevolg? NU 21.11.2021

Lees: Yuval Noah Harari: ‘Het is niet te laat of te moeilijk om het klimaat te redden’ MSN 20.11.2021

Lees: Yuval Noah Harari: ‘Het is niet te laat of te moeilijk om het klimaat te redden’ – Wel.nl (welingelichtekringen.nl) 20.11.2021

Lees: Klimaatverandering goed voor Britse zwammen, funest voor tuinders MSN 20.11.2021

Lees: Duizenden zeldzame sequoiabomen aangetast door natuurbranden in VS  NU 20.11.2021

Lees: 17 doden door noodweer en overstromingen in India NOS 20.11.2021

Lees: Delfland werkt samen: ‘Iedere schop in de grond moet klimaatbestendig zijn’ OmroepWest  19.11.2021

Lees: Zwaarst gedupeerden watersnood krijgen opnieuw 1000 euro AD 19.11.2021

Lees: Nogmaals 1000 euro voor Limburgse huishoudens na watersnood NOS 19.11.2021

Lees: Zwaarst gedupeerden watersnood Limburg krijgen nogmaals 1.000 euro  NU 19.11.2021

Lees: Nog eens 1000 euro voor gedupeerden watersnood Limburg Telegraaf 19.11.2021

Lees: Ontbossing Braziliaans Amazonegebied gaat door: weer stijging van 22 procent NU 19.11.2021

Lees: Ontbossing Amazone hoogste in 15 jaar, regering-Bolsonaro hield cijfers achter AD 19.11.2021

Lees: Ontbossing Amazone op hoogste niveau in 15 jaar NOS 19.11.2021

Lees: Dijken in Limburg worden versterkt na eerdere wateroverlast  AD 18.11.2021

Lees: Kabinet heeft interesse in kerncentrales Limburg Telegraaf 18.11.2021

Lees: Kabinet heeft interesse in kerncentrales Limburg MSN 18.11.2021

Lees: Meeste kleine wateren hebben een matige tot slechte waterkwaliteit NU 18.11.2021

Lees: Rapport: maar 17 procent kleine wateren van goede kwaliteit NOS 18.11.2021

Lees: 600 jaar na de vloed: ‘Absurd dat we gewoon doorbouwen alsof er niets aan de hand is’ AD 18.11.2021

Lees: Oliebedrijf compenseert Suriname met 50 miljoen dollar voor CO2-uitstoot NU 18.11.2021

Lees: Suriname krijgt 44 miljoen euro aan CO2-compensatie van Total NOS 18.11.2021

Lees: Oliebedrijf Total compenseert Suriname 44 miljoen om CO2-uitstoot AD 18.11.2021

Lees: Oliebedrijf compenseert Suriname met 50 miljoen dollar voor CO2-uitstoot MSN 17.11.2021

Lees: Noodtoestand in westen Canada om storm en wateroverlast NOS 18.11.2021

Lees: Canada zet leger in bij evacuaties overstromingen, zeker één dodelijk slachtoffer AD 18.11.2021

Lees: Noodtoestand afgekondigd in Canadese provincie British Columbia na extreme regenval AD 18.11.2021

Lees: Noodweer in VS en Canada door ‘atmosferische rivier’, wat is dat? NU 17.11.2021

Lees: ‘Storm van de eeuw’ in Canada kost vrouw het leven, zware schade aan wegen NU 17.11.2021

Lees: Van bla, bla naar actie? Zie Rotterdam, kabinet  AD 17.11.2021

Lees: EU wil alleen nog ‘ontbossingsvrije’ producten AD 17.112021

Lees: Formerende partijen: ’Laat boeren uit natuurgebieden verhuizen naar Flevoland’ Telegraaf 17.11.2021

Lees: Formerende partijen: ’Laat boeren uit natuurgebieden verhuizen naar Flevoland’ MSN 17.11.2021

Lees: EU-wetsvoorstel ontbossing volgens milieuorganisaties onvolledig MSN 17.11.2021

Lees: Timmermans wil ban op ’foute’ koffie in supermarkt Telegraaf 17.11.2021

Lees: Wetsvoorstel Brussel moet ontbossing tegengaan met ban op koffie en palmolie  NOS 17.11.2021

Lees: Timmermans: regels voor importrundvlees en soja om bos te ontzien MSN 17.11.2021

Lees: Zien: prinses Alexia loopt mee in klimaatmars | Video Telegraaf 17.11.2021

Lees: New Delhi neemt zware maatregelen vanwege enorme luchtvervuiling NOS 17.11.2021

Lees: ‘Storm van de eeuw’ in Canada kost vrouw het leven, zware schade aan wegen NU 17.11.2021

Lees: Overstromingen en modderstromen rond Vancouver, zeker één dode NOS 17.11.2021

Lees: Klimaatdoelen worden na top in Glasgow sneller aangescherpt NU 16.11.2021

Lees: Ook na klimaattop in Glasgow tanken vliegtuigen voorlopig belastingvrij  NU 16.11.2021

Lees: Prinses Alexia (16) loopt mee in klimaatmars Telegraaf 16.11.2021

Lees: Sleutel van het stikstofprobleem: ‘25 tot 30 procent van Overijsselse boeren wil stoppen’ AD 16.11.2021

Lees: Greenpeace verstoort feestelijke Effie Awards met protest tegen vervuilende reclame AD 16.11.2021

Lees: Hevige stormen spoelen honderden schorpioenen de straten van Egypte in Telegraaf 16.11.2021

Lees: Duizenden Canadezen geëvacueerd vanwege zware regenval en modderstromen  AD 16.11.2021

Lees: Een onmisbaar hulpmiddel tegen klimaatopwarming kampt met een imagoprobleem MSN 16.11.2021

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 10

Telegraaf 06.03.2021

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend 05.03.2021 de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

AD 13.03.2021

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Telegraaf 16.03.2021

Telegraaf 16.03.2021

Telegraaf 02.03.2021

Telegraaf 05.03.2021

AD 05.03.2021

Green-Deal H2

Overheden en partijen uit de sector hebben vrijdag 12.03.2021 de Green-deal H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving?

In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.

Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.

Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving.

De Green Deal H₂-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H₂-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.

Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet

De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.

De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.

Green Deal-partijen en partners

De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie.

Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners.  Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Bouw waterstofschip mogelijk via Green Deal Zeevaart

Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof.

Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.

Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.” 

Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.

Samenwerking

Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.

NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”

Green Deal

De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.

Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren.

Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.

AD 20.03.2021

Telegraaf 10.03.2021

Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten

Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer de nieuwe stikstofwet van het kabinet aangenomen. Kern van het plan is dat er minder stikstof in de natuur komt en dat tegelijkertijd bouwprojecten moeten kunnen doorgaan. Daarvoor trekt demissionair minister Schouten ook extra geld uit.

In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.

Akkoord met oppositie

Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.

Telegraaf 03.03.2021

Op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021 gaat het veel over kernenergie

Waarom ???

Het woord kernenergie is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes:

het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland.

Gisteren 28.02.2021  tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.

De politieke reacties op die aanvaring lees je hier.

Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:

Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?

Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.

Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?

Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.

Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.

Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?

Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.

Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.

Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.

Kunnen we zonder kernenergie?

Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?

Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.

Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.

Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?

Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.

Hoe gaan andere landen om met kernenergie?

In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.

Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:

Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS

lees: Green Deal H2-Wijken Convenant 12.03.2021

Lees: Hypocriet getetter van activisten tegen kerncentrale in Groningen Elsevier 03.03.2021

Lees: Kernenergie helemaal terug als campagnethema: dit staat er in de verkiezingsprogramma’s Elsevier 01.03.2021

lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020

Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020

lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer  Elsevier 10.12.2020

lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020

lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020

lees: Programma Natuur 20282379 bijlage

lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020

lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020

lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering

lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

lees: Memorie van toelichting Wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: Nader rapport inzake het voorstel van wet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020

lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE

lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020

lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020

lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020

lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020

lees: Bijlage 3

meer: Klimaat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie ook: Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Uitgelekt plan: Brussel wil moderne aardgascentrales milieuvriendelijk label geven

NOS 24.03.2021 De Europese Commissie overweegt hypermoderne aardgascentrales te kwalificeren als groene ondernemingen om de financiering van nieuwe centrales aantrekkelijker te maken. Het uitgelekte voorstel wekt verbazing bij wetenschappers en milieuorganisaties.

Ruim 200 ondertekenaars van een brandbrief aan Brussel vinden het plan om aardgas als milieuvriendelijk te bestempelen een verkeerd signaal. Onder andere Greenpeace, het Wereld Natuur Fonds, ASN Bank en Natuur & Milieu schrijven dat er geen tijd is voor verkeerde oplossingen. “Dit ongewenste voorstel gaat lijnrecht in tegen de groene Europese ambities”, staat in de brief.

Directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu zegt in een toelichting dat het uitgelekte voorstel de deur opent voor afhankelijkheid van fossiele gascentrales in de komende decennia. “En dat strookt niet met de Europese Green Deal of het Parijsakkoord en dat moeten we echt niet willen.”

Alleen efficiënte centrales

“Hoewel het plan is om alleen de meest efficiënte gascentrales een groen label te geven, stellen de briefschrijvers dat het echt niet kan om een fossiele brandstof groen te noemen”, zegt EU-correspondent Sander van Hoorn in het NOS Radio 1 Journaal.

 WWF EU @WWFEU

Today, 225+ organisations, scientists & institutions call on @vonderleyen @McGuinnessEU @timmermansEU to stand up for climate science.. Fossil fuels tagged as ‘green’ wld destroy the scientific credibility of the #EUtaxonomy – and of the Commission. https://t.co/67VZcGZOcn

De Europese Commissie wil het landen makkelijker maken om de afgesproken klimaatdoelstellingen te halen. “Duitsland en Polen willen vervuilende kolencentrales vervangen door nieuwe gascentrales”, zegt Sander van Hoorn. “In dat geval kan dit voorstel een uitkomst bieden, maar andere landen zullen minder enthousiast zijn. Ook blijft het een moeilijk verhaal om te verkopen voor de Europese Commissie. De discussie in Brussel moet nog gevoerd worden.”

Reactie ministerie van Economische Zaken:

“In Europa werken we toe naar 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Dat verandert niet. Wel wordt in de EU gewerkt aan de zogenoemde taxonomie, een kader waarmee bepaald wordt of private investeringen als duurzaam gelabeld mogen worden.

De duurzaamheid van aardgas is een gevoelig onderwerp omdat sommige EU-landen nog van steen- en bruinkool af moeten. Nederland is verder in de energietransitie en in onze context blijft het belangrijk om van het aardgas af te gaan. Nederland zet in op een zo ambitieus mogelijke invulling van de Europese taxonomie en daarbij pleiten wij voor een wetenschappelijke basis voor de kaders die bepalen wat wel of niet als duurzaam gezien wordt.”

Op 21 april hoopt de Europese Commissie het definitieve voorstel openbaar te maken.

BEKIJK OOK;

• ‘Huizen aardgasvrij maken is complex en kost ook meer dan verwacht’

• Gasunie wil verduurzamen en steekt miljarden in groen gas en waterstof

• Parlementaire enquête gas duurt twee jaar, openbare verhoren vanaf juni ’22

Circulaire economie essentieel voor behalen van klimaatdoelen van Parijs

RO 24.03.2021 Om de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te kunnen halen, moet ook de wereld veranderen in een circulaire economie. Een circulaire economie zorgt voor ongeveer 20 procent minder broeikasgassen in de lucht en kan daarmee structureel bijdragen aan de afspraken uit het Parijsakkoord. Het World Circular Economy Forum+Climate is de online conferentie om aandacht te vestigen op het belang van een circulaire economie om klimaatdoelen te halen.

De virtuele top wordt georganiseerd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Finse innovatiefonds Sitra. Op uitnodiging van staatssecretaris Stientje van Veldhoven en Jyrki Katainen, voorzitter van Sitra, gaan overheden, internationale organisaties, kennisinstellingen, de private sector en burgers met elkaar in gesprek op 15 en 16 april 2021. De conferentie wordt afgesloten met een Action Statement met concrete toezeggingen van deelnemende landen, bedrijven en organisaties.

Grote uitdaging

“Het is tijd voor verandering. Tijd voor een circulaire economie, die noodzakelijk is voor een klimaatneutrale wereld in 2050. Voor een gezonde toekomst van onze kinderen moeten we stoppen met het verspillen van grondstoffen, waardevolle materialen hergebruiken en er nieuwe producten van maken. Laten we samen onze schouders eronder zetten om het verschil te maken,” zegt staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en WCEF+Climate-gastvrouw Stientje van Veldhoven.

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Een circulaire economie
kan een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van deze crisis. In een circulaire economie wordt slimmer en zuiniger omgegaan met grondstoffen, om zo verspilling en vervuiling tegen te gaan. Dat kan door het stimuleren van het delen van bezittingen zoals een auto, maar ook door het slim hergebruiken van materialen en primaire grondstoffen. Circulariteit is meer dan het recyclen van afval. Door veranderingen in de hele keten levert de transitie naar een circulaire economie een belangrijke bijdrage aan een duurzame economie én een beter leefklimaat. Innovatie en samenwerking zijn daarbij cruciaal.

“Overmatig gebruik van natuurlijke hulpbronnen is een belangrijke bron van klimaatemissies. De circulaire economie biedt ons een instrument om de klimaatcrisis aan te pakken, het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en ons materiaalverbruik op een economisch haalbare manier te verminderen, ”zegt Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra, die mede-gastheer is van de conferentie. WCEF is een wereldwijd initiatief van Sitra en Finland; het volgende jaarlijkse forum zal dit jaar op 13-15 september in Canada worden gehouden.

In het nationale klimaatakkoord zet Nederland in op het halveren van de CO2-uitstoot in 2030. Nederland zal ook extra maatregelen nemen om de verhoogde EU-doelstellingen te halen, in lijn met de Europese Green Deal. Circulariteit is een belangrijke pijler in het Nederlandse klimaatplan en het EU-actieplan circulaire economie als onderdeel van de Europese Green Deal. Nederland streeft ernaar om in 2030 vijftig procent minder grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te zijn.

Finland streeft ernaar om in 2035 CO2-neutraal en de eerste fossielvrije maatschappij ter wereld te zijn. Onder meer door nieuwe beslissingen te nemen over het klimaatbeleid, te streven naar een vrijwel emissievrije elektriciteits- en warmteproductie tegen het einde van de jaren 2030, evenals het verkleinen van de CO2-voetafdruk van gebouwen, het bevorderen van een circulaire economie en een klimaatvriendelijk voedselbeleid.

Speakers of the WCEF+Climate include among others:

• Stientje van Veldhoven, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat
• Jyrki Katainen, voorzitter van het Finse innovatiefonds Sitra
• Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
• Frans Timmermans, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie
• Amina J. Mohammed, plaatsvervangend secretaris-generaal van de Verenigde Naties
  en voorzitter van VN-duurzame ontwikkelingsdoelen-programma (UNSDG)
• Frans van Houten, CEO Royal Philips en voorzitter van Platform for Accelerating
  the Circular Economy (PACE)

Commitment

Tijdens de dertien online sessies van WCEF+Climate onderstrepen ministers, bedrijven en andere organisaties hun commitment aan de overgang naar een circulaire economie. Er worden afspraken gemaakt, best practices gedeeld en stappen gezet om de wereld klaar te maken voor een circulaire economie. Deelnemers kunnen tot het einde van de conferentie individuele toezeggingen indienen. Deze worden vastgelegd in een Action Statement, dat na de conferentie gedeeld wordt. Met deze intentieverklaringen willen we een volgende stap zetten naar een circulaire economie, ook om te kunnen voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. In november dit jaar zijn de volgende internationale klimaatonderhandelingen, in Glasgow.

Zie ook; Circulaire economie

ECB en DNB: Sneller klimaatbeleid is beste voor de economie

NU 23.03.2021 Hoe sneller het klimaatbeleid, hoe beter dat is voor de economie, zegt de Europese Centrale Bank (ECB) op basis van een klimaatstresstest. Ook De Nederlandse Bank (DNB) spreekt zich uit: die noemt het tegengaan van klimaatverandering de grootste uitdaging voor Nederland tijdens de nasleep van de coronacrisis.

De ECB probeert met de stresstest de voor- en nadelen van klimaatbeleid tegen elkaar af te wegen. Daaruit moet blijken welk scenario de minste schade en risico’s oplevert voor de financiële wereld. In de analyse worden wereldwijd vier miljoen bedrijven en tweeduizend banken meegenomen.

Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, lopen bedrijven tegen steeds hogere directe en indirecte kosten aan als gevolg van natuurrampen en extreem weer. Veel bedrijven zouden hierdoor ook failliet gaan, zegt ECB-vicepresident Luis De Guindos. Dat levert vervolgens weer een groot risico voor banken op.

Daar staat tegenover dat de omschakeling naar een klimaatneutrale economie zeer grote financiële investeringen vraagt. Maar zulke investeringen betalen zich ook deels terug in werkgelegenheid en technologische innovatie.

Een scenario mét klimaatbeleid steekt daarom gunstiger af, waarbij een hoger tempo volgens De Guindos de netto voordelen vergroot. “Onze resultaten laten zien dat vroeg handelen duidelijke voordelen heeft. De kortetermijnkosten van de transitie verbleken in vergelijking met de kosten van een ongebreidelde klimaatverandering op middellange tot lange termijn.”

Wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting

De Guindos noemt klimaatverandering een van de grootste uitdagingen van de mensheid. “Als klimaatverandering niet wordt aangepakt, zal het resulteren in wijdverbreide verwoesting en economische ontwrichting.”

“Deze resultaten onderstrepen de dringende noodzaak om over te schakelen naar een groenere economie. Niet alleen om ervoor te zorgen dat de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs worden gehaald, maar ook om schade aan onze economieën, bedrijven en bestaansmiddelen te beperken.”

De Guindos zegt tot slot dat de primaire verantwoordelijkheid voor het bestrijden van klimaatverandering weliswaar bij overheden ligt, maar dat centrale banken daar een belangrijke rol naast spelen.

DNB kritisch op Nederland, noemt klimaatbeleid nu de topprioriteit

In het maandag verschenen jaarverslag spreekt ook DNB zich sterk uit over klimaatverandering. De financiële toezichthouder noemt klimaatverandering momenteel de grootste beleidsuitdaging voor Nederland.

DNB constateert dat het huidige beleid niet volstaat om de eigen doelen te halen, laat staan om aansluiting te vinden bij de hogere doelen van Europese buurlanden.

“Alle goede voornemens ten spijt is Nederland zeker niet de beste leerling van de Europese klas waar het lessen in duurzaamheid betreft”, zo stelt de Nederlandse centrale bank.

Lees meer over: DNB  Klimaat  europese centrale bank

Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein

NU 23.03.2021 Ook de overheid mag een uitspraak van de rechter niet negeren. Maar wat als dat toch gebeurt? Die vraag komt omhoog in de klimaatzaak van Urgenda, nu voorlopige cijfers laten zien dat de uitstoot van broeikasgassen, ondanks politieke beloften, onvoldoende is teruggedrongen. Een uitzonderlijke situatie, zeggen rechtsgeleerden tegen NU.nl. Het kan leiden tot een dwangsom, of zelfs het Europees Hof voor Rechten van de Mens. Maar dan zal er na zes jaar en drie rechters opnieuw moeten worden geprocedeerd.

De klimaatzaak van Urgenda is bedoeld om Nederlandse burgers te beschermen tegen klimaatverandering. Rechters oordeelden in 2015, 2018 en 2019 dat de beleidsvrijheid van de politiek een ondergrens heeft: de uitstoot van broeikasgassen moest per 2020 ten minste 25 procent onder het niveau van 1990 liggen.

Kabinet beloofde naleving, maar verspeelde tijd (en kans coronacrisis)

Eind 2019, toen ook de Hoge Raad de uitspraak bekrachtigde, was er nog een grote kloof te dichten. Toen volgde de coronacrisis, en daarmee een onverwachte, scherpe daling van de CO2-uitstoot, door minder wegverkeer en industriële activiteit.

Het ‘Urgenda-doel’ kwam zo binnen handbereik, maar bij gebrek aan aanvullend klimaatbeleid bleef de uitstoot 0,5 procent te hoog, tonen voorlopige cijfers van het CBS. Bovendien stijgt de uitstoot in 2021 weer. Ook dat is strijdig met het vonnis.

Ondanks jarenlang procederen heeft het kabinet sinds 2015 altijd beloofd het vonnis te zullen uitvoeren, zegt hoogleraar klimaatrecht Jonathan Verschuuren van Tilburg University. “Die belofte is weinig overtuigend nagekomen.”

Is het dan ‘pech gehad, volgende keer beter’? Niet in een rechtsstaat, zegt hoogleraar privaatrecht Eddy Bauw van de Universiteit Utrecht: “Een gerechtelijk vonnis kan door niemand worden genegeerd. Zeker niet door de Staat, die het goede voorbeeld zou moeten geven. Ik ga er dan ook van uit dat de Staat zich netjes aan rechterlijke uitspraken houdt.”

Zie ook: CO2 is gelijk gebleven, hoe kan Nederland dan toch klimaatdoel halen?

Kun je de overheid bewegen met een dwangsom?

Als inderdaad blijkt dat het vonnis niet is uitgevoerd, is Urgenda opnieuw aan zet. Die organisatie had de rechter al in 2015 kunnen vragen om bij het in gebreke blijven een dwangsom in te stellen. Dan moet de Staat bijvoorbeeld een bedrag betalen voor elke dag dat het vonnis niet is uitgevoerd. “Dat vond Urgenda toen kennelijk een beetje te ver gaan. Men ging ervan uit dat de Staat een uitspraak van de rechter niet naast zich neer zou leggen”, zegt Verschuuren.

Toch blijft een dwangsom het pressiemiddel, voegt Bauw toe. “Maar daar kleven complicaties aan. Privaatrecht is van oudsher bedoeld voor geschillen tussen burgers of bedrijven. Daarbij is een dwangsom meestal een effectief middel om naleving af te dwingen.”

“De klimaatzaak is de eerste situatie waarin de rechter de overheid een bevel gaf om een beleidsdoelstelling te halen. We hebben nog geen ervaring met de situatie die ontstaat als die doelstelling niet wordt gehaald.”

De rechter komt dan volgens Bauw voor lastige vragen te staan. “Heeft het opleggen van een dwangsom zin nu de termijn waarbinnen de Staat het vonnis had moeten naleven al is verstreken? En wat is een passende hoogte van de dwangsom? Om effectief te zijn in de richting van de Staat, zou het moeten gaan om een enorm hoog bedrag.”

En wat als ook een dwangsom wordt genegeerd?

Dan kan Nederland gedaagd worden voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens. In de uitspraak in de klimaatzaak staan artikelen uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens centraal, waaronder het recht op leven.

“Het Hof in Straatsburg zal een eventuele klacht dus zeker behandelen”, zegt Verschuuren. “Maar dan geldt uiteindelijk wel hetzelfde verhaal: als Nederland wordt veroordeeld, maar daar niet naar handelt, dan gebeurt er niet veel – behalve dat het een afgang zou zijn. We zeggen graag dat we de juridische hoofdstad van de wereld in huis hebben. En we kunnen dan geen kritiek meer hebben op andere landen die zich niet aan uitspraken van het Hof in Straatsburg houden, zoals Rusland.”

Belangrijke vraag: is er genoeg ‘moeite’ gedaan?

Zover is het nog niet, zegt Bauw. Als Urgenda vindt dat niet aan het vonnis is voldaan, kan het naar de rechter stappen om de naleving alsnog af te dwingen. In die procedure zal het niet alleen gaan over de vraag of de uitstoot overeenkomstig met het vonnis is gereduceerd, maar ook of de Staat er alles aan heeft gedaan om aan het vonnis te voldoen. “Daarvoor zal moeten worden gekeken of de maatregelen die in de afgelopen jaren zijn genomen redelijk en geschikt waren om het vonnis te realiseren.”

Daar wil Verschuuren wel een voorschot op nemen: “De eerste jaren na het vonnis bleef het erg stil. Pas na de bekrachtiging door het Gerechtshof in 2018 en vooral de Hoge Raad in december 2019 werd er serieus gekeken naar opties om versneld tot emissiereducties te komen. Hiermee zijn jaren verspeeld om het doel via een geleidelijke uitstootverlaging te halen.”

Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat in gesprek met NU.nl weten eerst te kijken of het demissionaire kabinet op korte termijn extra maatregelen gaat nemen om de uitstoot terug te dringen. Op vervolgstappen loopt ze nog niet vooruit.

Zie ook: Ook met tijdelijke CO2-dip door corona haalt kabinet klimaatdoel niet

Lees meer over: Klimaat  Urgenda 

Stikstofuitstoot moet verder omlaag, maakt kabinetsformatie lastig

NU 19.03.2021 Om de natuur genoeg te beschermen tegen stikstof moet de neerslag met 50 tot 70 procent omlaag. Dat is veel meer dan de 26 procent die in de Stikstofwet staat, zo blijkt uit twee recente rapporten aan het ministerie van Binnenlandse Zaken.

De kabinetsformatie wordt mogelijk een stuk ingewikkelder door de aanbevelingen, aangezien de VVD weinig ziet in een streng stikstofbeleid. Daarmee staat de grootste partij pal tegenover D66, dat onder andere de veestapel wil halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.

Om de schadelijke effecten van stikstof onder controle te krijgen moet de uitstoot met 50 procent omlaag, mits er apart ingegrepen wordt in gebieden met ernstige stikstofoverschrijding. Als de overheid ervoor kiest om geen beleid voor specifieke gebieden te maken, dan beveelt het rapport de norm van 70 procent stikstofverlaging aan. Dat zou alleen haalbaar zijn als de veestapel nog verder krimpt.

Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) komt de natuur ten goede. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”.

Andere suggesties zijn om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de topambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de aanbevelingen om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.

Volgens de rapporten moet er vooral op de langere termijn meer gebeuren dan nu aan maatregelen gepland staat. Begin februari presenteerde het kabinet al een pakket aan maatregelen om stikstof te reduceren. Van de 522 miljoen euro die vrijkwam, was 350 miljoen bedoeld voor de opkoop van boerenbedrijven.

Lees meer over: Binnenland  Stikstof

Stikstof legt nu al bom onder formatie: mogelijk minder vee, langzamer rijden én stikstoftaks

AD 19.03.2021 De formatie van een nieuw kabinet dreigt nu al extra ingewikkeld te worden door de stikstofcrisis. In twee rapporten stellen topambtenaren dat er meer impopulaire maatregelen nodig zullen zijn om het stikstofprobleem de baas te worden.

De ambtenaren schetsen een somber beeld over de stikstofcrisis. In twee zojuist verschenen rapporten – Stikstofruimte voor de toekomst en Normeren en beprijzen van stikstofemissies – schrijven zij dat het nieuwe kabinet verregaande keuzes moet maken om de stikstofuitstoot in Nederland fors omlaag te krijgen.

Lees ook;

• Formatie is een puzzel met veel mitsen en maren

Op verzoek van het huidige kabinet hebben ambtenaren onderzocht wat op de lange termijn nodig is om het stikstofprobleem aan te pakken. Er hangt nu een ‘stikstofdeken’ boven Nederland, die de natuur aantast. Natuurregels verplichten de overheid om daar iets aan te doen.]

‘Krimp veestapel onvermijdelijk’

Stikstof gaat voor grote hoofdbre­kens in de formatie zorgen, aldus Kabinetsbron.

Volgens de ambtenaren moet worden ingegrepen in de melkveehouderij, omdat die sector verantwoordelijk is voor het hoogste aandeel stikstof in de natuur. ‘Krimp van de veestapel lijkt onvermijdelijk, en zou op veel andere vlakken ook een verlichting van de opgaven kunnen betekenen’, schrijven de ambtenaren.

In de huidige stikstofwet van het kabinet – die begin deze maand is aangenomen door de Eerste Kamer – staat dat Nederland in 2035 de helft minder stikstof uitstoot. Daarvoor wordt veel extra geld uitgetrokken. De ambtenaren beschrijven in hun rapporten scenario’s om al vijf jaar eerder, in 2030, de helft of zelfs 70 procent minder stikstof uit te stoten.

Aparte landbouwgebieden

Om dat voor elkaar te krijgen, zou er een stikstofbelasting kunnen komen voor bedrijven. Wie meer stikstof uitstoot, moet dan meer belasting betalen. Ook opperen de ambtenaren dat er aparte gebieden voor landbouw kunnen komen, zoals Noord-Groningen, Noord-Beveland en delen van de Flevopolder.

De veestapel is in vergelijking met andere Europese landen groot, stellen de ambtenaren. Per vierkante kilometer telt Nederland 92 koeien, 295 varkens en 2450 kippen. In Duitsland gaat het om 35 koeien, 77 varkens en 272 kippen per vierkante kilometer.

Snelheid omlaag

Dit heeft grote economi­sche gevolgen voor veel bedrijven en het platteland, aldus LTO-woordvoerder.

Niet alleen de veeteelt moet volgens de ambtenaren worden hervormd. Ook in het verkeer is stikstofwinst te behalen: zo kan de maximumsnelheid op de snelweg ’s avonds en ’s nachts omlaag naar 100 kilometer per uur. Sinds een jaar geldt die snelheidsverlaging al overdag, maar het was de wens van regeringspartij VVD om in de avonduren wél harder te mogen rijden. Een vorm van rekeningrijden zou nog meer stikstofbesparing kunnen opleveren.

Daarmee wordt meteen de politieke gevoeligheid van de voorgestelde maatregelen duidelijk. Het huidige demissionaire kabinet – met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie – heeft jaren geworsteld met het stikstofdossier. VVD en CDA willen geen krimp van de veestapel, terwijl D66 juist de helft minder dieren wil. Nu D66 een grote verkiezingswinst heeft geboekt, zal die partij strengere stikstofregels eisen. ,,Stikstof gaat voor grote hoofdbrekens in de formatie zorgen’’, zegt een kabinetsbron.

Boerenorganisatie LTO reageert onthutst op de ambtelijke adviezen. ,,Dit heeft grote economische gevolgen voor veel bedrijven en het platteland’’, meldt een woordvoerder. Demissionair minister Carola Schouten (Landbouw) laat weten dat de stikstofopgave ‘een groot vraagstuk blijft, voor nu en in de toekomst’. ,,Het is echt aan het volgende kabinet om te besluiten over vervolgstappen’’, aldus haar woordvoerder.

Rapport: kabinet moet veel meer doen tegen stikstofprobleem

MSN 19.03.2021 Een nieuw kabinet zal flink aan de slag moeten om de neerslag van stikstof in gevoelige natuurgebieden te verminderen. De neerslag moet niet met 26 procent verminderd worden, zoals in de stikstofwet ligt vastgelegd, maar met zeker 50 procent. Zonder aanvullende maatregelen is een vermindering van 70 procent zelfs nodig om stikstofgevoelige natuur te beschermen, schrijven ambtenaren in een rapport aan het kabinet. Vooral in de veehouderij moet worden ingegrepen.

In twee ‘verkenningen’ schrijven de ambtenaren dat er verdere maatregelen nodig zijn, vooral op de lange termijn. Mogelijk maakt dit de formatie van een nieuw kabinet nog moeizamer, omdat de twee grootste partijen in de nieuwe Tweede Kamer zeer verdeeld zijn. De VVD ziet weinig in een streng stikstofbeleid, D66 wil juist dat de natuur beter beschermd moet en wil daarom onder meer de veestapel halveren. Het huidige kabinet moest de stikstofregels volledig omgooien, omdat de Raad van State in 2019 een streep zette door de aanpak die jarenlang werd gehanteerd.

De aanvullende maatregelen moeten ervoor zorgen dat in genoeg natuurgebieden de stikstofneerslag dusdanig laag is dat deze geen schadelijk effect meer heeft. Vooral het verminderen van de uitstoot van stikstofverbinding ammoniak (NH3) kan de natuur verbeteren. Het halveren van de ammoniakuitstoot is “realiseerbaar, maar alleen in een combinatie van technische maatregelen en een dalend volume van de veestapel, in het bijzonder van het melkvee”, valt te lezen in het rapport. “Een verdergaande reductie van 70 procent is met de in dit rapport beschreven instrumentatie alleen haalbaar als tot een nog grotere krimp van de veestapel zou worden gekomen.”

Een van de manieren om de stikstofuitstoot te verminderen, is om vervuilers te laten betalen, net als met de CO2-heffing. Zo’n stikstofbelasting zou ook vergroenende technieken nog aantrekkelijker maken, omdat ze boerderijen en andere bedrijven kosten kunnen besparen. Ook kunnen de Europese landbouwsubsidies worden ingezet om boeren aan te sporen groener te boeren. Sowieso adviseren de ambtenaren om op Europees niveau beleid te maken. Zo’n 30 procent van de stikstof die in Nederland neerdaalt, komt namelijk uit het buitenland.

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

RTL 16.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Lees ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

Lees ook:

Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

Lees ook:

Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Lees ook:

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Ook tijdens het RTL Verkiezingsdebat kwam kernenergie aan bod

Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.

meer: Maaike Vos

Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren

RTL 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.

Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.

Te veel stikstof

Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.

Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.

Streep door uitbreiding

En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.

Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.

‘Zeer ingrijpend’

De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.

Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.

Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”

Gevolgen voor veel boeren

“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.” 

En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.

De nieuwe stikstofwet van Carola Schouten werd onlangs aangenomen door de Eerste Kamer, maar de stikstofproblemen zijn nog niet achter de rug.

Investeringen

Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”

Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.

Uitweg voor overheid

Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.

De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.

Andere afweging

Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.

Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.

Lees ook:

Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in?

Grote onzekerheid

Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.

Stikstofwet

Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.

Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.

meer: Frederieke Hegger Carola Schouten Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Stikstofcrisis Stikstofvervuiling Landbouw

Weer ‘bom’ onder stikstofbeleid, grote onzekerheid bij boeren

MSN 15.03.2021 Een flinke tegenvaller voor veel boeren. Een Friese boer mag van de rechter zijn melkveebedrijf niet uitbreiden. Er is onvoldoende bewijs dat de milieutechnieken die de boer wil gebruiken genoeg stikstof verminderen. “Dit kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Boeren protesteren niet meer massaal in Den Haag en deze maand is er een nieuwe stikstofwet aangenomen, maar het gedoe rond stikstof is nog altijd niet voorbij.

Dat heeft een boer uit het Friese Dongeradeel nu aan den lijve ondervonden. In februari kreeg hij nog toestemming van de provincie om uit te breiden: de boer wilde een loopstal gaan bouwen.

Te veel stikstof

Wie zijn boerenbedrijf wil uitbreiden moet er volgens de wet voor zorgen dat er geen extra stikstof bijkomt. Te veel stikstof, en dat is er in Nederland, is namelijk slecht voor de natuur. De boer koos daarom voor technologie die ervoor zou zorgen dat er geen extra stikstofuitstoot zou komen door de uitbreiding.

Maar volgens milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek kun je grote vraagtekens zetten bij de werking van die technologie. Vollenbroek stapte daarom naar de rechter om de vergunning van de Friese boer aan te vechten.

Streep door uitbreiding

En met succes: de rechter heeft een streep gezet door de vergunning van de boer en daarmee door de uitbreiding van zijn stal. Volgens de rechter is het niet zeker genoeg dat de uitbreiding van de stal geen negatieve gevolgen heeft voor de beschermde natuurgebieden.

Vollenbroek, de man die politiek Den Haag al eerder dwong om wat aan de hoeveelheid stikstof in Nederland te doen, zegt dat de uitspraak ‘opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid van het kabinet’.

‘Zeer ingrijpend’

De rechtbank wijst, net als Vollenbroek, op een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, vertelt advocaat Rachid Benhadi. Daarin wordt geconcludeerd dat emissie-arme stallen mogelijk veel minder ‘emissie-arm’ zijn dan waar eerder vanuit werd gegaan.

Terwijl het ministerie nog uitgaat van ‘oude cijfers’ en dat die staltechnologie wel voldoende stikstof vermindert.

Volgens advocaat Benhadi heeft de rechter een zeer ingrijpende uitspraak gedaan. “De rechter zegt: de provincie baseert zich op uitstootcijfers van het ministerie. Maar of die cijfers kloppen is niet zeker.”

Gevolgen voor veel boeren

“En daarmee zegt de rechtbank eigenlijk: je kunt niet meer uitgaan van de wetgeving van de minister. Dat is wel een hele verstrekkende conclusie. En het kan gevolgen hebben voor veel agrarische bedrijven.”

Advocaat Franca Damen, die regelmatig boeren bij staat, sluit zich daarbij aan. “Dit gaat zeker impact hebben.” 

En misschien blijft het niet bij de melkveehouderijen. Ook bij technieken die gebruikt worden in varkensstallen zijn eerder vraagtekens gezet. Het is dus de vraag of andere boeren nu ook worden teruggefloten, zegt Damen.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Investeringen

Voor boeren erg zuur, vindt de advocaat. Want de overheid stimuleert juist het gebruik van die nieuwe technieken. “Boeren komen zo door de overheid in de problemen.”

Boerenorganisatie LTO is dan ook geschrokken. Voorzitter Sjaak van der Tak noemt het een ‘keiharde tegenvaller’ voor melkveehouders die investeren in vergelijkbare technologie. Hij wil een spoedoverleg met minister van Landbouw Carola Schouten.

Uitweg voor overheid

Is er dan echt geen mogelijkheid meer tot uitbreiding met die nieuwe technologie? De rechter heeft de overheid nog wel een uitweg gegeven, zegt Benhadi.

De provincie Friesland heeft volgens de rechter onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing gegeven voor het feit dat de emissie-arme stallen ook echt tot minder stikstofuitstoot leiden.

Andere afweging

Maar komt de overheid, bijvoorbeeld in een andere zaak of in hoger beroep, met betere onderbouwing dan kan het zijn dat een rechtbank wel akkoord gaat met de uitbreiding.

Tot slot maakt elke rechtbank zijn eigen afweging. Al zal een rechter in Brabant of Limburg zeker naar deze uitspraak kijken, zegt Benhadi.

Grote onzekerheid

Wat rest is grote onzekerheid bij Nederlandse boeren. “Ik weet niet of het een nieuwe bom is onder het stikstofbeleid is, maar een mijnenveld is het zeker. Bij het stikstofdossier heb je bij wijze van spreken elke dag weer een nieuwe discussie. De rechtszekerheid is ver te zoeken”, aldus de advocaat.

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit laat weten de uitspraak te bestuderen. De woordvoerder benadrukt wel alvast dat met deze uitspraak niet ineens alle boeren niet meer kunnen uitbreiden.

Stikstofwet

Wil je uitbreiden, en meer stikstof uitstoten, dan kun je bijvoorbeeld ook ‘stikstofruimte’ kopen van een ander bedrijf.

Daarnaast wijst het ministerie erop dat er dankzij de nieuwe stikstofwet veel stikstof zal worden gereduceerd, waardoor er juist weer veel mogelijk wordt, ook voor boeren.

LTO-voorman: stikstofuitspraak rechter keiharde tegenvaller

MSN 14.03.2021 Een rechterlijke uitspraak over stikstofuitstoot op vrijdag is “een keiharde tegenvaller voor de melkveehouder die geïnvesteerd heeft om stikstof te reduceren”, laat LTO-voorzitter Sjaak van der Tak zaterdag weten op Twitter. Vrijdag had milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) al gezegd dat de uitspraak “opnieuw een bom legt onder het stikstofbeleid”.

De uitspraak van de voorzieningenrechter in Noord-Nederland komt erop neer dat de provincie Friesland aan een melkveehouder geen vergunning mag geven voor uitbreiding ondanks dat de boer maatregelen heeft getroffen om stikstofemissie te verminderen. Volgens MOB, dat de rechtszaak had aangespannen, heeft de uitspraak verstrekkende gevolgen en zullen er “vrijwel geen nieuwe uitbreidingen van veehouderbedrijven meer worden toegestaan”.

LTO is zo geschrokken van de uitspraak dat Van der Tak oproept tot spoedoverleg met het ministerie van Landbouw. Dat overleg komt er dan ook komende week, meldt de organisatie. Op dit moment bestudeert de belangenorganisatie de uitspraak.

Raad van State

MOB vocht onder leiding van voorzitter Johan Vollenbroek in 2019 met succes bij de Raad van State het gehanteerde stikstofbeleid, het programma Aanpak Stikstof (PAS) aan. Daardoor kwamen talloze bouw- en andere projecten stil te liggen.

De rechtbank zette vrijdag een streep door de vergunning omdat de rechter er niet van overtuigd is dat zogenoemde emissiereductietechnieken genoeg effect hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebruik van zogenoemde luchtwassers, die ammoniak zuiveren uit de lucht van een stal. Eerder al zouden onderzoeken van de Wageningen Universiteit en het CBS hebben aangetoond dat er “ernstige twijfels bestaan” over de werking van dit soort technieken in veestallen.

Volgens de provincie Friesland had het staltype dat de boer wilde gebruiken, geleid tot “een lagere emissie”. Dat zou een stalsysteem worden met roostervloer, voorzien van rubbermatten en composietnokken met een hellend profiel, kunststofcassettes met kleppen in de roosterspleten en met mestschuif of mestrobot, zo valt te lezen in het rechtbankverslag. Desalniettemin vernietigde de rechter de vergunning.

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

MSN 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Veel debat over nieuwe kerncentrale in Nederland: de dilemma’s op een rij

RTL 14.03.2021 Het debat over kernenergie is zo vlak voor de verkiezingen terug van weggeweest. CDA en VVD zijn uitgesproken voorstander en ook FVD en PVV zijn positief. Maar hoe groot is de kans dat er daadwerkelijk een nieuwe kerncentrale in Nederland komt? Drie experts over vier pijnpunten.

1. Kost veel, duurt lang

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: het bouwen van een kerncentrale is ontzettend duur. Een kerncentrale van de derde generatie van zo’n 1650 megawatt kost tussen de 10 en 14 miljard euro. Dit komt onder meer door de hoge veiligheidseisen. Ook is de bouwer van de kerncentrale verantwoordelijk voor het veilig opbergen van kernafval én het ontmantelen van de kerncentrale als die niet meer gebruikt wordt. Daarbij duurt het tenminste tien tot vijftien jaar voor de kerncentrale er staat, onder andere vanwege vergunningen, procedures en regelgeving.

Lees ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Wat ook meespeelt, is dat het in Nederland de eerste keer zou zijn dat een kerncentrale van dit type wordt gebouwd. Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar Natuurwetenschap en Samenleving aan de Universiteit Utrecht: “In Nederland stamt alle ervaring die we met de bouw van kernreactoren hebben uit de jaren 60 en 70. Die expertise is er niet meer, we moeten dat allemaal weer opstarten en dat is duur, tijdrovend en complex.”

Hoe zit het nu in Nederland?

Op dit moment is de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele de enige die stroom levert in Nederland. Deze kerncentrale van 485 megawatt trad in 1973 in werking en zorgt voor zo’n 3 procent van de benodigde elektriciteit in ons land. Uiterlijk in 2033 moet deze centrale wettelijk dicht. De VVD is voorstander van twee à drie nieuwe kerncentrales van 1000 of 1500 megawatt.

Een kerncentrale kan dus alleen worden gebouwd als de overheid een flinke subsidie bijdraagt. “Als politici niet bereid zijn om 6 of 7 cent per kilowattuur per kerncentrale bij te leggen, praten ze voor de bühne”, zegt Kornelis Blok, hoogleraar Energiesysteemanalyse aan de TU Delft.

In het Britse Somerset, waar twee kerncentrales in aanbouw zijn, hebben ze daar iets op gevonden. De energieproducent krijgt een gegarandeerde stroomprijs die 30 jaar is vastgelegd. Deze prijs is hoger dan de kosten van zonne- en windenergie. Blok: “Stroom uit een kerncentrale kost zo’n 11 of 12 cent per kilowattuur en de kosten bij windenergie zijn zo’n 7 of 8 cent per kilowattuur en dalen nog. Dus de kosten van stroom uit kernenergie zijn bijna 1,5 tot 2 keer zo hoog als de kosten voor windenergie.”

Lees ook:

Gas- en kerncentrales lobbyen voor groene subsidies van Europa

“Het duurt behoorlijk lang voor je een kerncentrale hebt gebouwd, je bent heel lang aan het investeren en het duurt een jaar of vijftien voor je de eerste kilowattuur kunt verkopen en voor je dus je eerste inkomsten hebt. Het is dus vooral aan de investeringskant een moeilijk verhaal”, concludeert Heleen de Coninck, hoogleraar Klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.

Vanwege die hoge investeringskosten laat een energieproducent een kerncentrale het liefst zoveel mogelijk uren draaien. Maar duurzame stroom krijgt vaak voorrang op het energienet. In de praktijk zal de kerncentrale dus niet op volle toeren draaien als er genoeg zonne- en windenergie is. Dit verhoogt dan weer de prijs van atoomstroom.

2. Het kán zonder kernenergie (maar er is wel een alternatief voor zonne- en windenergie nodig)

Op dit moment is zo’n 26 procent van de stroom in Nederland duurzaam. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 dit 70 procent moet zijn. “Er zijn concrete plannen om elk jaar 1000 megawatt aan windparken op zee bij te bouwen”, vertelt Blok van de TU Delft. “Daar is genoeg ruimte. Ik kan me voorstellen dat landen die niet aan zee liggen of nog niet zo ver zijn met windparken op zee voor kernenergie kiezen. Maar voor ons is het niet zo’n logische stap.”

De Coninck sluit zich daarbij aan. “Uit iedere studie blijkt dat het niet echt een aantrekkelijke optie is voor Nederland. Ik ben zelf niet principieel tegen kernenergie, ik heb liever kernenergie dan klimaatverandering. Maar het is een valse vergelijking, want het kan op een andere manier. Het lijkt eerder onverstandig dan verstandig nu de kosten voor zon en wind zo hard naar beneden gaan, en die van kernenergie niet of nauwelijks zijn gedaald.”

Emeritus hoogleraar Turkenburg wijst erop dat er wel een betrouwbaar alternatief nodig is naast zonne- en windenergie. “Gasgestookte centrales waarbij de CO2-uitstoot wordt opgevangen bijvoorbeeld (CCS: carbon capture & storage), of duurzame biomassa. Dat moet de betrouwbaarheid van de energievoorziening garanderen. Groene waterstof maken en verbranden kan ook, maar die optie vergt fors meer zon- en windvermogen en is zeker zo duur als kernenergie. Aan alle opties zitten voor- en nadelen. Maar je kunt niet zeggen: ik wil geen kerncentrale, geen biomassa, geen CCS, geen aardgas uit Rusland, geen zonneweides en geen windmolens op het land.”

3. Veiligheidsrisico’s gering, maar afval nog lang radioactief

Kernenergie levert radioactief afval op dat duizenden jaren zeer schadelijk blijft voor de omgeving. Het kernafval van de centrale in Borssele ligt honderd jaar opgeslagen in gebouwen van de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland. Daarna moet het heel diep in de bodem worden opgeslagen om daar te blijven totdat het niet meer radioactief is. Waar in Nederland deze opslag precies moet plaatsvinden, weten we nog niet.

Lees ook:

Kerncentrale in België hoeft ondanks scheurtjes niet dicht

In 2011 stelde het ministerie van Economische Zaken voorwaarden op voor een nieuwe kerncentrale. Zo mag een ‘meltdown’-ongeluk minder dan eens in de miljoen jaar optreden. Bij een ongeluk zonder kernsmelting mogen geen radioactieve stoffen naar de omgeving ontsnappen. Ook moet de kerncentrale niet in de problemen raken als er een vliegtuig op neerstort.

Hoogleraar Blok denkt dat de risico’s heel klein zijn geworden. “Er is nooit een risico van 0, maar dat heb je bij niets wat je doet. De kansen op een ongeluk zoals bij Fukushima of Tsjernobyl zijn heel klein geworden. Er is veel geleerd en de veiligheidsmaatregelen zijn behoorlijk opgeschroefd.”

4. Wie wil een kerncentrale in de achtertuin?

Een kerncentrale in het door aardbevingen geteisterde Groningen, dat kon volgens premier Rutte wel, zo stelde hij tijdens het RTL Verkiezingsdebat. Een paar dagen later moest hij na fel protest uit Groningen zijn woorden terugnemen. Toch is het niet gek dat hij Groningen noemde: de Eemshaven is een van de drie locaties die in Nederland zijn aangewezen voor de bouw van een mogelijke kerncentrale. De andere plekken zijn Borssele in Zeeland en de Maasvlakte in Zuid-Holland. Een kerncentrale heeft koelwater nodig en moet daarom aan een rivier of de zee liggen.

“Als ik kijk hoeveel trammelant een paar windmolens al kunnen opleveren, denk ik dat je de protesten bij de bouw van een kerncentrale niet moet onderschatten”, zegt Blok. “Maar veel ruimte heb je niet nodig: met twee locaties ben je al een heel eind. Publieke acceptatie zal zeker een issue zijn. Dat wil niet zeggen dat je het niet moet doen, maar je moet dat niet onderschatten.”

De Coninck: “Daarom wordt er ook zoveel gekeken naar windparken op zee. Bovendien waait de wind daar harder en stabieler.”

Lees ook:

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

Wim Turkenburg ziet dat een deel van de bevolking wel zit te wachten op een kerncentrale. “VVD, CDA, FVD en PVV hebben een forse aanhang. Er is een meerderheid in de Tweede Kamer voor. Het vereist wel politiek leiderschap. Als de regering aangeeft dat het kan en moet, zal je zien dat de weerstand minder wordt.”

Kerncentrales helpen niet om de klimaatdoelen de komende tien jaar te halen, zegt GroenLinksleider Jesse Klaver.

Meer: Maaike Vos

Minder CO2-uitstoot in coronatijd, maar toch haalt kabinet Urgenda-doelstelling niet

NOS 12.03.2021 De Urgenda-doelstelling om een kwart minder CO2 uit te stoten, wordt niet gehaald. Volgens voorlopige cijfers van het CBS was de uitstoot vorig jaar 24,5 procent minder. Het RIVM komt later dit jaar met de precieze cijfers, maar waarschijnlijk blijkt ook dan dat het kabinet het Urgenda-doel niet haalt.

Door de coronacrisis was er vorig jaar minder CO2-uitstoot. Mogelijk gaat uit de RIVM-cijfers blijken dat de reductie daardoor toch op 25 procent komt. Dan zou dus zijn voldaan aan de Urgenda-doelstelling om een kwart minder uit te stoten, maar volgens Urgenda moet die daling structureel zijn.

Van een structurele daling is geen sprake. Auto’s gaan na de coronacrisis weer meer rijden en ook komt het vliegverkeer dan weer op gang. Bovendien was het vorig jaar in januari en februari een stuk minder koud dan in eerdere jaren en werd er dus tijdelijk minder gas gebruikt. Dat is deze winter alweer anders.

De rechtbank, het hof en de Hoge Raad oordeelden de afgelopen jaren dat Nederland zich moet houden aan internationale afspraken om de gevolgen van klimaatverandering te beperken.

BEKIJK OOK;

• Of Nederland de Urgenda-doelstelling haalt is nog steeds hoogst onzeker

Sector en overheden sluiten Green Deal H2-Wijken

RO 12.03.2021 Overheden en partijen uit de sector hebben vandaag de Green Deal ‘H2-Wijken: Naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening in woonwijken’ gesloten. Hoe kan waterstof veilig en duurzaam worden ingezet voor verwarming in de gebouwde omgeving? In de Green Deal spreken partijen af om samen de ontwikkeling van waterstofwijken in de praktijk te verkennen. Aan de hand van leerprojecten in de wijk Erflanden en het dorp Stad aan ’t Haringvliet in de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee worden inzichten en ervaringen opgedaan over de voordelen en voorwaarden voor het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving.

Nederland gaat over op duurzame energie. In het Klimaatakkoord is daarom afgesproken om naast elektriciteit uit zon en wind ook in te zetten op duurzame gassen zoals waterstof voor de verduurzaming van de energievoorziening. Waterstof is tot 2030 nog niet beschikbaar in de gebouwde omgeving, en na 2030 is het onzeker of groene waterstof voldoende voorradig en betaalbaar is om in de gebouwde omgeving toe te passen.

Desalniettemin biedt het kansen. Om goed voorbereid te zijn, voor als er voldoende groene waterstof komt, is in het Klimaatakkoord afgesproken om tijdig en op kleine schaal praktijkervaring op te doen met waterstof in de gebouwde omgeving. De Green Deal H₂-Wijken vloeit voort uit deze afspraak. De deal is erop gericht om door middel van leerprojecten (zogenaamde H₂-Wijken) kennis en ervaringen op te doen over de rol die waterstof mogelijk op termijn kan spelen in woningen en andere gebouwen. Hierdoor komen mogelijke knelpunten en oplossingen tijdig in beeld.

Eerste H2-Wijken in Hoogeveen en Stad aan ‘t Haringvliet

De eerste stap die de Green Deal partijen zetten is het inventariseren van bestaande knelpunten en het uitwerken van mogelijke oplossingsrichtingen op basis van de kennis die de partijen inbrengen. De resultaten van deze inventarisatie maken duidelijk onder welke voorwaarden naar verwachting in 2025 met de uitvoering van de eerste leerprojecten kan worden gestart.

De wijk Erflanden in Hoogeveen en Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee zijn hiervoor aangewezen binnen het Programma Aardgasvrije Wijken. Over de ervaringen in deze en eventueel andere leerprojecten wordt jaarlijks gerapporteerd als onderdeel van de Green Deal. Ook zullen alle partijen zich inspannen om gedurende de leerprojecten actief kennis, ervaringen en best-practices uit te wisselen. Een overzicht van alle afspraken is te vinden op www.greendeals.nl.

Green Deal-partijen en partners

De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Zuid-Holland en Drenthe, de gemeenten Hoogeveen en Goeree-Overflakkee, Stedin Netbeheer B.V., N.V. Rendo en de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. Daarnaast worden 24 relevante stakeholders betrokken als kennispartners.  Het is mogelijk voor nieuwe partijen om toe te treden tot deze Green Deal. Verzoeken daartoe kunnen binnenkort worden ingediend bij het secretariaat van het nog op te richten kernteam, dat zal worden ondergebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Documenten;

Green Deal H2-wijken: naar praktische toepassing van waterstof als warmtevoorziening

Convenant | 12-03-2021

Zie ook;

• Duurzame energie

Organisaties en burgers slaan zondagmiddag alarm voor het klimaat

MSN 10.03.2021 Een groot aantal organisaties die zich inzetten voor het klimaat, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, laten zondag een klimaatalarm afgaan. Op ruim 40 plekken verspreid over het land moet om 15.00 uur een luid alarm klinken dat een volle minuut duurt. “Van Groningen tot Maastricht en Terneuzen tot Hoorn”, aldus de initiatiefnemers.

Het klimaatalarm is opgezet door de Klimaatcrisis Coalitie van elf maatschappelijke organisaties, zoals ook Oxfam Novib, vakcentrale FNV, Grootouders voor het Klimaat en Fossielvrij NL. Bij mensen thuis en op straat moet het alarm klinken en dat kan met bijvoorbeeld een koebel, een fietsbel, trommels, potten en pannen. “Veiligheid staat daarbij voorop. We houden ons aan de lokale coronamaatregelen.”

“De afgelopen kabinetten hebben te lang getreuzeld en de klimaatcrisis dendert voort. Het is nu tijd voor een eerlijk en doortastend klimaatbeleid en veilig leven”, aldus de initiatiefnemers. “Het geldt voor mensen in Nederland en in alle regio’s waar die veiligheid nu al wordt bedreigd, zoals in delen van Azië, Afrika en in het Amazonegebied.”

Minister Van Nieuwenhuizen maakt bouw waterstofschip mogelijk

RO 10.03.2021 Waterstof als aandrijving voor binnenvaartschepen. Om die ontwikkeling aan te jagen trekt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) 4 miljoen euro uit voor de bouw, ontwikkeling en het in de vaart brengen van het eerste binnenvaartvrachtschip in Nederland dat wordt aangedreven door waterstof. Waterstof is een belangrijk duurzaam alternatief voor binnenvaartschepen die varen op fossiele diesel. Door de bouw van het waterstofschip te ondersteunen, geeft Van Nieuwenhuizen verduurzaming van de binnenvaart een verdere impuls. In 2050 moet de Nederlandse binnenvaart zero-emissie zijn. Het nieuwe binnenvaartschip komt naar verwachting in 2023 in de vaart.

Minister Van Nieuwenhuizen: “Varen op waterstof is nu niet langer meer een idee dat op de tekentafel ligt. Door dit schip te bouwen en er straks mee te varen, leren we in de praktijk wat er nodig is om waterstof veilig en op grotere schaal te gebruiken in onze binnenvaart. Dit is een hele mooie stap vooruit op weg naar een binnenvaart zonder uitstoot.”

Het gebruik van waterstof in de binnenvaart staat nog in de kinderschoenen. Door nu een nieuw schip te ontwikkelen dat vaart op groene waterstof kan straks in de praktijk verder worden geëxperimenteerd met productie, opslag en transport van waterstoftoepassingen. Op deze manier kan waterstof zich ontwikkelen als belangrijke duurzame aandrijving voor binnenvaartschepen naast bijvoorbeeld batterij-elektrisch aangedreven schepen.

Samenwerking

Het schip krijgt de naam Antonie, wordt 135 meter lang, 3700 ton en wordt gebouwd door Lenten Scheepvaart B.V. De bouw staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van het WEVA-project. Dit is de afkorting van ‘Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie’. De Antonie gaat zout vervoeren van de fabriek van Nouryon in Delfzijl naar de Botlek in Rotterdam. Het project waar naast de reder en vervoerder ook de motorleverancier en brandstofcelproducent bij betrokken zijn, wordt begeleid door binnenvaart coöperatie NPRC.

NPRC CEO Femke Brenninkmeijer: “Het unieke van dit project is de samenwerking tussen verlader, binnenvaartondernemer, coöperatie NPRC én de overheid. Alleen met steun van alle belanghebbenden is het mogelijk om van dromen naar werkelijkheid, van woorden naar daden, te komen met een zero-emissie transport.”

Green Deal

De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan de verplaatsing van het goederenvervoer van de weg naar het water en de beperking van de uitstoot. De Rijksoverheid, provincies, havens, maritieme brancheorganisaties, verladers, vervoerders, banken en kennisinstellingen hebben in 2019 met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens de handen ineen geslagen voor verduurzaming van de scheepvaart.

Uit die Green Deal vloeiden eerdere impulsen voor schonere binnenvaartschepen voort, zoals de oprichting van Zero Emission Services (ZES). Begin dit jaar stelde minister Van Nieuwenhuizen 11,7 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van nieuwere en schonere scheepsmotoren. Ook was er subsidie voor fabrikanten voor de ontwikkeling en productie van schonere scheepsmotoren. Het kabinet stelt de komende vijf jaar 65 miljoen euro beschikbaar om binnenvaartschepen uit te rusten met SCR-katalysatoren. Deze bijdrage is onderdeel van de maatregelen die worden genomen om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.

Verantwoordelijk;

• Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Bouwers en milieuclubs: verplicht groene maatregelen in nieuwbouw

MSN 10.03.2021  Natuurmaatregelen moeten een verplicht onderdeel worden van de woningbouw, vinden zowel natuur- en milieuorganisatie als de grootste bouwbedrijven van Nederland.

Ze willen dat de natuur een “vanzelfsprekend ingrediënt” wordt van alle nieuwbouw. “Leg dit vast in het nieuwe regeerakkoord en help ons zo groene duurzame steden te realiseren”, schrijven de opstellers van een manifest met de titel Bouwen voor Natuur.

Natuur & Milieu, NL Greenlabel en de Vogelbescherming hebben het plan opgesteld. Grote bouwers als VolkerWessels, Ballast Nedam, BAM Wonen en Heijmans onderschrijven de oproep aan het volgende kabinet. Ze pleiten samen voor invoering van een landelijke natuurstandaard, die bestaat uit drie ‘bouwstenen’.

De eerste bouwsteen zijn natuurmaatregelen in de woning zelf. Zo moeten nieuwe huizen wat de organisaties betreft standaard verblijfsruimtes, zoals zogeheten nestelstenen, krijgen voor soorten als de huismus, gierzwaluw en vleermuis. Rondom de woning willen de partijen die het manifest steunen groene daken, groene gevels of natuurlijke tuinen.

“Groene daken zorgen voor betere isolatie en vangen, net als onverharde tuinen, regenwater op”, leggen ze uit. Zo wordt de stad niet alleen groener, maar verbetert ook de waterberging.

Laatste bouwsteen in het manifest is ‘natuur in de buurt’. Iedere nieuwbouwwijk moet genoeg parken en perken krijgen, met verbindingsroutes voor dieren ertussen.

Bindende regels zijn volgens de coalitie die het plan steunt noodzakelijk om een ‘gelijk speelveld’ te creëren. “Omdat maatregelen voor natuur nu niet verplicht zijn, zit ‘natuur’ meestal niet in de aanbestedingseisen. Dit is heel nadelig voor bedrijven die wél aandacht besteden aan duurzaamheid en ecologie in hun voorstel”, legt Natuur & Milieu uit.

“Het nieuwe kabinet kan hier zo mee aan de slag”, zegt directeur Programma’s Rob van Tilburg. Topman Onno Dwars van Ballast Nedam Development beaamt dat de sector “behoefte heeft aan eenduidige regelgeving”. “Of een project de natuur in de stad versterkt of bedreigt, hangt nu af van de inzet van bedrijven en de eisen van een gemeente”, stelt hij vast.

Volgens de organisaties heeft de coronacrisis “mensen nog meer doen beseffen hoe belangrijk de natuur dichtbij huis is”. Met de biodiversiteit dichtbij huis gaat het echter al jaren de verkeerde kant op. Zo gaat het slecht met veel vogelsoorten in steden.

Ook de Volksbank, dochter ASN en ABN AMRO hebben het manifest ondertekend, net als diverse academici, de architectenbranche, duurzaamheidsorganisatie Urgenda, de Zoogdiervereniging en De Vlinderstichting.

Ook Eerste Kamer achter stikstofwet van Schouten

NOS 09.03.2021 Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer de nieuwe stikstofwet van het kabinet aangenomen. Kern van het plan is dat er minder stikstof in de natuur komt en dat tegelijkertijd bouwprojecten moeten kunnen doorgaan. Daarvoor trekt demissionair minister Schouten ook extra geld uit.

In de wet, die onder druk van de Tweede Kamer werd aangepast, staat dat in 2025 zeker 40 procent, in 2030 50 procent en in 2035 74 procent van de ‘stikstofgevoelige’ natuur weer helemaal gezond moet zijn. Ook komt er compensatie voor landbouwbedrijven die extra last ondervonden van het verbieden van de soepele stikstofregels.

Akkoord met oppositie

Dat de Eerste Kamer met de wet instemt, is niet verrassend. Eind vorig jaar bereikte Schouten een akkoord met een deel van de oppositie, waardoor ze zich van steun van een meerderheid in beide Kamers verzekerde.

Bij de stemming in de senaat waren vandaag behalve de coalitiepartijen ook de oppositiepartijen SP, 50Plus, SGP en OSF voor. SP-woordvoerder Janssen zei dat dit “niet de wet van de SP” was, maar dat die in de loop ven de behandeling wel is verbeterd “Wij stemmen voor zodat het land weer van het slot kan.” 50Plus-senator Van Rooijen sprak soortgelijke woorden. En SGP-Eerste Kamerlid Schalk zei onder meer dat de wet meer rechtszekerheid biedt aan boeren die te goeder trouw hebben gehandeld.

Te ver of juist niet ver genoeg

PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren stemden tegen omdat het wetsvoorstel volgens hen niet ver genoeg gaat om de natuur te beschermen. Fracties als PVV, Forum voor Democratie vinden juist dat de stikstofproblemen worden overdreven en dat de maatregelen niet nodig zijn.

BoerBurgerBeweging: kom met spoedwet in plaats van deze stikstofwet

Forum-woordvoerder Dessing sprak van een compromiswet met alleen maar slechte kanten (“een beetje bouwen en een boel beperkingen voor boeren”). Ook de groepen-Nanninga en Otten (allebei afsplitsingen van Forum) keerden zich tegen de wet.

Schouten loodste in 2019 ook al een tijdelijke stikstofwet door het parlement, ook toen met steun van een gelegenheidscoalitie. De minister kwam met haar wetten naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak in mei 2019. De Raad van State verbood toen het soepel verlenen van bouw- en landbouwvergunningen rondom natuurgebieden, omdat dat in strijd was met Europese regels.

BEKIJK OOK;

• Schouten vindt steun bij oppositie voor bekritiseerde stikstofwet

• Schouten presenteert stikstofwet: ‘meer reductie lastig haalbaar’

Schouten loodst stikstofwet ook door Eerste Kamer

MSN 09.03.2021 Demissionair landbouw- en natuurminister Carola Schouten heeft haar stikstofwet ook door de Eerste Kamer geloodst. Mede dankzij de eerder vergaarde steun van SP, SGP en 50PLUS kon de wet ook in de senaat rekenen op een meerderheid.

Daarmee ligt er, bijna twee jaar nadat de Raad van State een streep zette door de toen geldende regels om de natuur tegen stikstof te beschermen, weer een wettelijke basis om huizen te bouwen en wegen aan te leggen. Het vinden van een oplossing voor het stikstofprobleem was tot aan de coronacrisis de lastigste klus voor het kabinet-Rutte III.

Schouten spreekt dan ook van een “belangrijk moment”. De wet stelt volgens haar duidelijke doelen voor natuurverbetering en vermindering van de stikstofuitstoot en om die te halen zet het kabinet voor de komende jaren miljarden euro’s opzij. “Het is belangrijk dat nu ook duidelijk is dat het geld beschikbaar is en dat we deze stappen ook kunnen gaan zetten.”

Steun oppositie

Goedkeuring door de senaat was niet vanzelfsprekend, omdat de regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie daar geen meerderheid heeft. Daarom zocht Schouten steun bij een aantal oppositiepartijen. Met SP, SGP en 50PLUS werd eind vorig jaar een deal gesloten. Ook de Onafhankelijke Senaatsfractie stemde voor.

De rest van de oppositie stemde tegen. PvdA, GroenLinks en PvdD vinden dat de wet de natuur nog niet goed genoeg beschermt. De partijen op de rechterflank vinden dat Nederland zich minder moet aantrekken van Europese regels voor natuurbescherming en boeren en andere ondernemers op de eerste plaats moet zetten.

Klimaatgezant VS: met EU nog harder werken aan aanscherpen Parijs

MSN 09.03.2021 De Europese Unie en de Verenigde Staten moeten nog nauwer samenwerken dan voorheen om de klimaatverandering te stuiten. Het klimaatakkoord van Parijs was al een huzarenstukje, maar ook dat schiet tekort, zegt de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry.

Kerry is dinsdag in Brussel “om de besprekingen met onze vrienden in Europa over onze samenwerking voor het klimaat te hervatten”, zei hij. Die was al “buitengewoon” toen ze aan het klimaatakkoord van Parijs werkten, herinnert Kerry zich. Maar nu is volgens de speciale klimaatgezant van de nieuwe president Joe Biden zelfs nog meer gevraagd.

Eurocommissaris Frans Timmermans, die zich in de Europese Commissie over klimaatzaken ontfermt, ontving Kerry in Brussel. De Nederlander heeft er vertrouwen in. “Samen kunnen de EU en de VS bergen verzetten”, zei Timmermans.

Timmermans ontvangt  Amerikaanse klimaatgezant Kerry

MSN 08.03.3021 De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gaat dinsdag in Brussel langs bij Frans Timmermans, die in de Europese Commissie klimaat onder zijn hoede heeft. Nu er een nieuwe Amerikaanse regering is aangetreden willen de EU en de Verenigde Staten weer samen optrekken om klimaatverandering tegen te gaan.

Kerry en Timmermans, die elkaar al meemaakten toen ze beiden minister van Buitenlandse Zaken waren, overleggen dinsdagmiddag over de aanstaande klimaatconferentie. De zogeheten COP26 wordt in november in het Britse Glasgow gehouden. Mogelijk blikken ze ook vooruit op de klimaattop die de nieuwe president Joe Biden in april heeft belegd.

De speciale klimaatgezant schuift verder aan bij het wekelijkse overleg van Eurocommissarissen. Hij spreekt samen met Timmermans, de tweede man van de commissie, ook met commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Later die avond ontmoet Kerry nog EU-buitenlandchef Josep Borrell.

Kerry doet maandag al Londen aan, waar hij premier Boris Johnson en organisatoren van COP26 spreekt. Hij bezoekt ook Parijs.

TNO: Rijk moet meer sturen op keuze locaties zonne-energie

NOS 07.03.2021 Er moet een zorgvuldiger afweging komen waar en in welke vorm grootschalige zonne-energie wordt opgewekt. Daarvoor pleit onderzoeksorganisatie TNO. Want als de keuze van met name zonneparken op de grond aan de markt wordt overgelaten, zal het draagvlak voor zonne-energie onder druk komen te staan. Er is in Nederland volgens TNO potentie om twintig keer zo veel zonne-energie op te wekken als er nu is. Maar dat kan op een betere manier dan nu gebeurt.

In een rapport dat afgelopen week verscheen, somt TNO alle mogelijke toepassingen voor zonne-energie op: niet alleen op daken of op de grond, maar zonnepanelen kunnen ook worden verwerkt in bijvoorbeeld geluidsschermen, auto’s, muren en wegen. Te denken valt ook aan parkeerterreinen en overkappingen en ook op het water ziet TNO flinke potentie, voor drijvende zonnepanelen.

Maar intussen komen er in Nederland steeds meer zonneparken op landbouwgrond. Uit recente cijfers blijkt dat er inmiddels bijna 300 zonnevelden zijn en er zijn er nog 400 gepland, waarvan de subsidie al is toegekend.

Met al die zonneparken op de grond neemt ook de discussie toe. Omwonenden vragen zich geregeld verontwaardigd af waarom zonnepanelen op weilanden worden gelegd, terwijl bedrijfsdaken in de buurt nog leeg zijn. Bijvoorbeeld in Nijmegen, waar ruim tienduizend zonnepanelen in een weiland geplaatst worden.

“Op de grond ja, want dat heeft veel voordelen. Zeker in combinatie met ons windpark. We maken gebruik van de kabel die er al ligt”, vertelt Bert Lagerweij van energiecoöperatie WPN. “De grond ligt toch redelijk braak, dus we kunnen het terrein prima gebruiken.” Hij vertelt dat wel is overwogen om de zonnepanelen op daken te leggen, en is daarover in gesprek met een bedrijf. “Maar dat is toch heel complex. Zo is de eigenaar iemand anders dan de huurder. Dus dat is een veel langer traject dan dit.”

Op een industrieterrein om de hoek zijn veel bedrijfspanden waar nog geen enkel zonnepaneel op het dak ligt. Ook niet op het dak van een groothandel van zonnepanelen. Sjoerd Ars van de groothandel zegt: “Nee, helaas niet. Omdat de constructie het uiteindelijk niet aan kon. Er zijn wel mogelijkheden om het dak te verzwaren, maar dat kost dan weer te veel.”

Zo zijn er tientallen knelpunten, die voorkomen dat grote daken zonnepanelen krijgen. Gedoe met verzekeraars, brandgevaar, problemen met de netspanning, het regelen van de financiën. Allemaal oplosbaar, stelt een recent onderzoek, maar dan moet de politiek dit wel oppakken. Politieke partijen willen wel dat zonnepanelen eerst op het dak worden gelegd, maar toch gebeurt dat dus geregeld niet.

Het totale vermogen van zonnepanelen in Nederland is volgens het CBS nu ruim 10 gigawatt. TNO denkt dat dit naar schatting in 2050 gegroeid kan zijn naar 200 gigawatt: 80 GW op en aan gebouwen, 40 GW op land, 30 GW op infrastructuur en 50 GW op water.

Dat de bezwaren tegen zonneparken toenemen, staat volgens TNO haaks op het draagvlak dat juist nodig is voor de snelheid en grootschaligheid die nodig is om de klimaatdoelen te halen. “We moeten ons realiseren dat we nog maar aan het begin staan van een grote ontwikkeling van zonne-energie”, zegt Wiep Folkerts van TNO. “En wij zijn ervan overtuigd dat zonne-energie nog veel onbekende en onbenutte mogelijkheden heeft.”

De onderzoeksorganisatie werkt aan nieuwe toepassingen, met dunnere en flexibelere zonnecellen, in meerdere kleuren en verschillende formaten. Hiermee kunnen de zonnepanelen minder zichtbaar worden geïntegreerd in de gebouwde omgeving of in het landschap.

Niet aan de markt overlaten

“Maar als we daarvoor kiezen, moeten we er ook wat voor over hebben. Want je kunt niet enerzijds zonne-energie aan de markt overlaten, en anderzijds zeggen dat je het zo mooi mogelijk wilt.” Er zou volgens Folkerts niet alleen gekeken moeten worden hoe de kosten zo laag mogelijk gehouden kunnen worden, maar ook naar landschappelijke en ecologische waarden.

Op dit moment hebben ongeveer 10 procent van alle bedrijfsdaken zonnepanelen. Volgens Folkerts is het overigens een illusie om te denken dat na wat aanpassingen alle daken van Nederland geschikt zijn voor zonne-energie. Een deel blijft ook dan onbruikbaar. “Als je uiteindelijk ongeveer de helft van alle daken kunt benutten, dan doe je het al verdraaid goed.”

BEKIJK OOK;

• ‘Stop met zonneparken en leg zonnepanelen op daken’

• Groene stroom met 40 procent gestegen; zonnestroom maakt inhaalslag

• Plannen energieregio’s: liever niet meer windturbines, maar zonne-energie

• ‘Maak plannen voor wind- en zonneparken visueel inzichtelijk’

Gasunie wil verduurzamen en steekt miljarden in groen gas en waterstof

NOS 05.03.2021 De Gasunie gaat de komende tien jaar 7 miljard euro investeren in vernieuwing en onderhoud van zijn infrastructuur. Het bedrijf wil veranderen van een gastransportbedrijf naar een duurzame energieonderneming, staat in het vandaag gepubliceerde jaarverslag.

De Gasunie wil in 2030 klaar zijn om aan de toenemende vraag naar het transport van groen gas, waterstof, CO2 en warmte te voldoen. Leidingen, compressorstations en andere apparatuur moeten hiervoor geschikt worden gemaakt.

Van de 7 miljard euro wordt ongeveer een derde gebruikt om het bestaande gastransportnetwerk betrouwbaar te houden en om te investeren in Duitsland, waar het gebruik van steen- en bruinkool wordt afgebouwd en eerst nog gas gebruikt zal worden.

“Tot 2030 zal 75 procent van het gas dat wij transporteren nog steeds aardgas zijn”, zegt bestuursvoorzitter Han Fennema van de Gasunie tegen RTV Noord.

Transportnetwerk voor waterstof

Bovenop de 7 miljard euro steekt de Gasunie nog eens 1,5 miljard euro in de ontwikkeling van een nationaal transportnetwerk voor waterstof, de zogeheten hydrogen backbone. Volgens het bedrijf is dit het meest ambitieuze project waaraan het werkt.

Het netwerk bestaat voor driekwart uit bestaande gasleidingen die vrijkomen doordat er steeds minder aardgas wordt gebruikt. De backbone sluit grote industriële centra aan op installaties waar straks waterstof gemaakt wordt.

Het geld dat nodig is voor de verduurzaming, leent de Gasunie bij pensioenfondsen en andere grote beleggers. “Wij zijn een rijk bedrijf met bezittingen ter waarde van 10 miljard euro”, zegt bestuurder Fennema. “Daarvan is 6 miljard euro eigen vermogen. Het moet dus mogelijk zijn het geld te lenen.”

ProRail onderzoekt gevolgen klimaat: ‘Wat nu extreem is, is straks de norm’

NOS 05.03.2021 Het Nederlandse spoor moet aangepast worden om bestand te zijn tegen steeds extremer weer, zoals hevige regenbuien of langdurig hoge temperaturen. Spoorbeheerder ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maken zich grote zorgen over de gevolgen van de klimaatverandering. Daarom gaan ze in kaart brengen hoe het spoor tot in 2050 klimaatproof kan worden gemaakt.

Volgens de partijen zijn aanpassingen hard nodig. Het spoor is namelijk aangelegd voor een gematigd klimaat. Maar de laatste jaren ondervindt ProRail al de gevolgen van de klimaatverandering.

“Regenbuien worden heviger, het wordt warmer en periodes met hitte duren langer”, zegt ProRail. “In deze situaties neemt de kans op storingen op het spoor toe.”

Zo zet staal uit bij hitte, kunnen elektriciteitskasten naast het spoor te heet worden of komt spoor onder water te staan door hoosbuien. Onno Hazelaar, infra-architect bij ProRail, zegt dat wat nu als extreem weer wordt beschouwd, straks de norm is. Zo zullen er vaker dagen zijn met temperaturen boven de 25 en 30 graden graden en nemen de neerslagpieken toe.

Olympisch zwembad

Op dit moment kijkt ProRail al bij welke projecten er rekening moet worden gehouden met klimaatverandering. Als voorbeeld wordt het nieuwe station Driebergen-Zeist gegeven. Daar is een opslag voor water onder de grond aangelegd, ter grootte van een olympisch zwembad. Het opgevangen water wordt dan gebruikt om het groen in de omgeving te bewateren en de fietsenstalling te verwarmen.

“Zonder deze opslag zou er volgens de voorspellingen grote kans zijn op wateroverlast bij hevige regenbuien”, zegt ProRail in een persbericht. “Door hier bij de voorbereidingen van het project rekening mee te houden, besparen we veel kosten en voorkomen we hinder voor het treinverkeer.”

ProRail gaat de komende tijd onderzoeken welke stukken spoor kwetsbaar zijn en wat daar tegen gedaan kan worden. Het ministerie zal vervolgens kiezen waar de prioriteiten liggen en hoeveel geld er naar toe gaat.

ProRail brengt zwakke plekken in spoor omtrent extreem weer in kaart

NU 05.03.2021 Spoorbeheerder ProRail is bezig alle zwakke plekken van het spoor in kaart brengen met als doel beter bestand te zijn tegen extreem weer. Dat zegt een woordvoerder van ProRail vrijdag naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf.

“Alles wat je nu bouwt, daar zitten we in 2050 nog steeds mee op het spoor”, zegt de woordvoerder. De verwachting voor de toekomst is dat er meer hittedagen zullen komen, hevigere hoosbuien en meer blikseminslagen. Dat heeft ook gevolgen voor het spoor, legt hij uit.

Daarom kijkt ProRail nu naar waar bijvoorbeeld veel wateroverlast is, de meeste blikseminslagen vallen te verwachten of waar het spoor het kwetsbaarst is voor hitte.

Daarbij is de verwachting dat er na de coronacrisis een forse reizigersgroei aankomt, aldus ProRail. Zo is de verwachting dat er tussen 2030 en 2035 zo’n 30 procent meer treinreizigers zullen zijn. Ook voor het goederenvervoer over het spoor wordt een groei voorzien.

Inventarisatie moet in de herfst klaar zijn

De spoorbeheerder hoopt de zwakke plekken in het najaar in kaart te hebben gebracht. Wat het klimaatbestendig maken van het spoor gaat kosten, is nog onduidelijk.

“Maar de ambitie is wel de kosten de komende twintig jaar te spreiden en oplossingen mee te nemen in lopende en komende projecten om zo de kosten te drukken. Iets meenemen in een lopend project is immers goedkoper dan het later nog eens openbreken”, aldus de woordvoerder.

Haast is geboden, geeft de zegsman aan. “Als je wil dat iedereen goed op reis kan, ook in die tijd, moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk storingen hebt en storingen door het weer zoveel mogelijk voorkomt. Als je kijkt naar de voorspellingen moeten we er snel mee beginnen, anders is het echt te laat.”

Lees meer over: ProRail  Spoor  Binnenland

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

MSN 05.03.2021 Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.

’Bomencrematorium’

Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”

’Laagwaardige bijproducten’

Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.

„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.

„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”

’Veiligheid voorop’

„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”

Klimaatactivisten verzetten zich tegen biomassacentrale

Telegraaf 05.03.2021  Klimaatactivisten van Extinction Rebellion blokkeren vrijdagochtend de toegangsbrug naar de Elektriciteitscentrale Diemen, waarmee eigenaar Vattenfall plannen heeft om het om te bouwen tot de grootste biomassacentrale van Nederland. Het is de eerste keer dat leden van de mondiale milieubeweging zich in Nederland verzetten tegen massale houtstook.

Tientallen activisten hebben zich vastgeketend op de loopbrug en verhinderen op die manier dat personeelsleden naar de centrale toe kunnen lopen.

De activisten, die meer handelingen van de overheid willen zien om klimaatverandering te voorkomen, proberen zo duidelijk te maken dat het verstoken van hout geen goed alternatief is om de maatschappij ’duurzaam’ in te richten.

’Groene coalitie’

De gemeente Amsterdam, nota bene geleid door zelfbenoemde ’groene coalitie’ van onder ander GL, D66, PvdA en SP wil een groot deel van de hoofdstad verwarmen met warmte die in de toekomstige biomassacentrale van Diemen moet worden opgewekt middels houtstook. Per 1 juli 2024 moet de centrale dan ook draaien. De multinational Vattenfall krijgt van de Nederlandse Staat, zo is hen in het vooruitzicht gesteld, honderden miljoenen subsidie om de mega-biomassacentrale te laten verrijzen.

Momenteel draait er al een Amsterdamse biomassacentrale in het Westelijk Havengebied. Deze afgelopen jaar geopende houtstoker is in eigendom van het Afval Energie Bedrijf (AEB), waarvan de aandelen honderd procent in handen zijn van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft intussen nieuwe contracten met Vattenfall gesloten om ook de komende jaren ’warmtenetten’ uit te breiden. De stad wil daarmee in 2040, tien jaar eerder dan de rest van Nederland, van het gas af zijn.

’Bomencrematorium’

Er klinkt echter steeds meer weerstand tegen het verbranden van hout om zo ’duurzame doelstellingen’ te behalen. Naast tal van wetenschappers, verzetten ook het Comité Schone Lucht en milieubeweging MOB, van stiktstofstrijder Johan Vollenbroek, zich fel tegen de komst van dergelijke centrales. Vollenbroek voerde onlangs nog een rechtszaak tegen het ’bomencrematiorium dat in één generatie de bossen in de Baltische landen wil gaan opstoken zodat Amsterdammers en IJburgers en in de winter warmpjes bijzitten.”

’Laagwaardige bijproducten’

Vattenfall meldt dat er in de centrale ’laagwaardige bijproducten’ worden verstookt, bijvoorbeeld van houten meubels of houten huizen. Ook zou er alleen hout uit bossen worden gebruikt waarin er meer hout bijgroeit dan er ’geoogst wordt’.

„Op dit moment demonstreert Extinction Rebellion voor de poort van de energiecentrale in Diemen, tegen de mogelijke komst van een biomassacentrale. De biomassacentrale staat er nog niet, en of de bouw doorgaat wordt pas op z’n vroegst in het voorjaar van 2022 besloten. Dat is afhankelijk van veel verschillende factoren, waaronder ook de rechtszaak omtrent de toegekende vergunningen die door een aantal tegenstanders is gestart tegen provincie Noord-Holland en onduidelijkheid over het duurzaamheidskader door het vallen van het kabinet”, laat Vattenfall weten in een reactie.

„In Nederland willen we stoppen met aardgas, dat is helder. Tegelijkertijd kunnen wij onze klanten niet in de kou laten staan. Daarom wordt voor het stadswarmtenet in Amsterdam en Almere naar duurzame alternatieven gekeken, waaronder een elektrische boiler, geothermie, restwarmte uit datacenters, aquathermie, waterstof en biomassa. Van deze duurzame opties is alleen biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar.”

’Veiligheid voorop’

„Het verbaast ons dan ook dat de demonstratie door Extinction Rebellion niet in Den Haag plaats vindt, daar waar de Nederlandse politiek klimaatbeleid heeft uitgezet waarin een grote rol voor biomassa is weggelegd als duurzame bron voor groene energie. Wij houden de situatie in Diemen goed in de gaten, en vinden het vooral belangrijk dat de demonstratie veilig verloopt; een energiecentrale is geen speeltuin.”

BEKIJK MEER VAN; milieuvervuiling politiek energie en hulpbronnen Amsterdam Elektriciteitscentrale Diemen Vattenfall Extinction Rebellion GroenLinks Democraten 66 AEB

Schouten verwacht meer problemen met stikstof

MSN 05.03.2021 De problemen met stikstof zijn nog niet voorbij, denkt demissionair minister Carola Schouten (Landbouw). Afgelopen januari oordeelde de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, dat stikstofberekeningen voor de A15 niet goed onderbouwd zijn. “Dit is een onderwerp waar je nog best veel van dit soort vraagstukken zult krijgen”, zegt Schouten vrijdag.

Haar collega-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) noemde donderdag in de Telegraaf het besluit van de Raad van State “heel groot”. Haar ministerie heeft in totaal 26 weken de tijd om beter uit te leggen waarom ze voor de huidige stikstofberekening kiest. Dat rekenmodel telt stikstofneerslag op meer dan 5 kilometer afstand van bijvoorbeeld een snelweg niet mee. Voorbij die afstand zou de bron van de stikstof namelijk niet goed meer te bepalen zijn.

Maar de Raad van State twijfelt of het beeld over de stikstofneerslag wel volledig is met deze methode. Daarmee voldoet het niet aan Europese wetgeving.

Woningbouw

Het besluit over de A15 legt ook een bom onder andere projecten, is de vrees. Van Nieuwenhuizen had de uitspraak niet verwacht, zegt ze vrijdag. Ze zegt dat het nu “geen zin heeft” om voorstellen voor andere wegprojecten in te dienen, als de Raad van State nog niet akkoord is met de nieuwe onderbouwing.

Ook is onduidelijk wat het besluit betekent voor bijvoorbeeld woningbouw. Schouten zegt dat er relatief snel weer gebouwd kan worden als de nieuwe stikstofwet volgende week door de Eerste Kamer is goedgekeurd. Maar volgens Van Nieuwenhuizen heeft de uitspraak mogelijk ook gevolgen voor de bouw van bijvoorbeeld woonblokken of ziekenhuizen, omdat die bebouwing meer verkeer aantrekt.

Van Nieuwenhuizen zegt dat er geen beter rekenmodel is dan die ze nu gebruikt.

Rutte draait bij: toch geen kerncentrale in Groningen

NOS 04.03.2021 VVD-lijsttrekker Rutte wil toch geen nieuwe kerncentrale in Groningen. Zondag zei hij in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een centrale en daar kwam veel kritiek op. Vanochtend keerde hij op zijn schreden terug: bij de NOS zei hij dat hij had gedacht dat er in Groningen wel draagvlak voor een kerncentrale zou zijn.

“Maar daar ging de inschatting niet helemaal goed. Ik dacht: Groningen is de provincie van de energie-transitie. maar inmiddels is duidelijk dat het draagvlak er niet is, dus er komt geen kerncentrale in Groningen.” zei de VVD-voorman. Hij was vanochtend eerst te gast in het NOS Radio 1 Journaal en daarna beantwoordde hij op Facebook en YouTube vragen die hem door kijkers van de NOS waren gesteld.

Hij denkt dat het wel gaat lukken om een andere plek te vinden voor een nieuwe kerncentrale. De VVD vindt dat kernenergie nodig is.

VVD-lijsttrekker Rutte: ‘Er komt geen kerncentrale in Groningen’

Rutte zei verder dat hij hoopt op een snelle formatie en hij denkt ook dat in deze coronatijd iedereen dat wil. “Ik hoop dat we dan niet gaan praten tot drie cijfers achter de komma over het Provinciefonds.” Hij wil niet vooruitlopen op een nieuw kabinet, al herhaalde hij dat hij niet met PVV en Forum voor Democratie wil regeren.

Veel mensen wilden van Rutte weten waarom hij ook na de toeslagenaffaire niet is weggegaan als VVD-lijsttrekker. Rutte zei daarover nog eens dat bij de toeslagen dingen verschrikkelijk fout zijn gegaan, maar dat hij ook trots is op dingen die wel goed zijn gegaan en dat hij daarom niet is opgestapt. Hij heeft nog steeds energie om de VVD aan te voeren. “In de campagne voelt het of ik het voor het eerst doe.”

Mogelijk geen versoepelingen in coronacrisis

Rutte kreeg ook vragen over de coronacrisis. Zaterdag komen de meest betrokken ministers weer bij elkaar in het Catshuis en maandag is er weer een persconferentie. Rutte spreekt daar dan weer als premier. Hij zei vanochtend dat hij met het oog op de coronacijfers van de afgelopen tijd nu niet erg positief is over versoepelingen. Maar hij benadrukte ook dat er nog geen knopen zijn doorgehakt en dat hij nog wacht op nieuwe cijfers. “We hebben al een aantal verruimingen gedaan en daarmee nemen we al een risico.”

Een ‘vaccinatiepaspoort’, dat mensen meer rechten geeft als ze zijn ingeënt, sluit de VVD niet uit. “Maar voordat je het invoert, moet je weten of mensen die gevaccineerd zijn echt besmettelijk zijn”, zei Rutte. Hij wees er ook op dat nu nog maar relatief weinig personen zijn ingeënt en dat de discussie daarom nog niet echt speelt. En hij vraagt zich ook af of voor mensen die niet gevaccineerd zijn tests een alternatief kunnen zijn.

Staatsschuld

Uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau blijkt dat ook bij de VVD de staatsschuld flink oploopt. Rutte zei daarover dat het nu niet verstandig is om te bezuinigen. “We hebben een crisis in de gezondheidszorg, maar we hebben ook een sterke economie en dankzij onze zuinigheid kunnen we bedrijven ondersteunen. Als je nu zou gaan bezuinigen, maak je de crisis erger en dat is een verschil met de economische crisis van tien jaar geleden.”

Dat betekent volgens Rutte overigens niet dat het geld aan verkeerde dingen moet worden uitgegeven. “We moeten bedrijven helpen en verstandige dingen doen in de gezondheidszorg. Als ik nu zie dat bij de PvdA de lasten voor het bedrijfsleven met 42 miljard toenemen, dan slacht je de kip met de gouden eieren.” Hij voegde eraan toe dat ook de VVD bepaalde bedrijven meer belasting wil laten betalen, maar dat er een lastenverlichting moet komen voor het midden- en kleinbedrijf.

Meerderheid Kamer wil voorlopig geen kerncentrale in Groningen

NOS 04.03.2021 Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat er voorlopig geen kerncentrale komt in Groningen. CDA en D66 dienen vandaag een motie in, waarin staat dat er zonder draagvlak in Groningen geen centrale gebouwd mag worden. SP, GroenLinks en PvdA, die de motie waarschijnlijk zullen steunen, willen het liefst nog verder gaan en het plan helemaal schrappen. Daar is echter geen meerderheid voor.

CDA en D66 willen met hun motie naar eigen zeggen de onrust wegnemen die er bij Groningers is ontstaan na uitlatingen van demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Die zei in het RTL-verkiezingsdebat dat de Eemshaven een goede plek zou zijn voor een nieuwe kerncentrale. Omdat kerncentrales geen CO2 uitstoten, wil de VVD ze gebruiken om de klimaatdoelen te halen.

Zowel bestuurders als burgers in Groningen reageerden furieus. Zij zien niets in een kerncentrale, nu de provincie nog zucht onder de gevolgen van de aardbevingen door de gaswinning. Later nuanceerde VVD-Kamerlid Mark Harbers de uitspraken van zijn lijsttrekker door te zeggen dat Groningen als plek voor een kerncentrale niet voor de hand ligt.

Rutte leek vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal terug te komen van zijn uitspraak. “Dat was een beetje verkeerd ingeschat; de reacties uit Groningen waren dat men er geen behoefte aan heeft. Dus dat is genoteerd: niet in Groningen”, benadrukte de VVD-lijsttrekker.

Versterkingsoperatie

In oktober stelde de PvdA al voor om de Eemshaven als mogelijke locatie te schrappen. Die motie haalde het toen niet, maar omdat het CDA nu ook afwijzend staat tegenover de plannen is er een meerderheid die de Groningse centrale niet ziet zitten.

“De Groningers zijn bezig met de afhandeling van de aardbevingsschade en de versterkingsoperatie. Dat gaat al moeizaam”, zegt CDA-Kamerlid Agnes Mulder. “Ze kunnen er op dit moment geen discussie over een kerncentrale bij hebben.”

D66’er Matthijs Sienot noemt de onrust die is ontstaan door de uitspraken van Rutte “begrijpelijk”. “Twee jaar geleden zei hij nog sorry voor de gaswinning. Wat is zijn sorry waard als de Groningers nu een kerncentrale krijgen?” Sienot wijst erop dat er afgelopen week nog een aardbeving was in Groningen.

Liever Zeeland

De Eemshaven werd tientallen jaren geleden aangewezen als locatie voor een mogelijke nieuwe kerncentrale, samen met de Maasvlakte en Borssele in Zeeland. Net als Mulder ziet Sienot Borssele als een betere optie, als er dan toch een nieuwe kerncentrale moet komen. “Daar steken ze namelijk wel hun vinger op.”

De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over het versterken van de woningen in Groningen die beschadigd zijn door de aardbevingen. Daar zullen de partijen hun voorstel doen.

BEKIJK OOK;

• Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat
• Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’

Waarom het in deze campagne plots veel over kernenergie gaat

NOS 01.03.2021 Het is nogal een heet hangijzer in de politieke campagnes: het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland. Gisteren 28.02.2021  tijdens het RTL-verkiezingsdebat kwamen partijen er stevig over in botsing, toen VVD-lijsttrekker Mark Rutte Groningen een geschikte locatie voor een kerncentrale noemde.

De politieke reacties op die aanvaring lees je hier. Alles over de terugkeer van kernenergie in het publieke debat lees je in deze zes vragen:

Waarom staat kernenergie zo prominent op de politieke agenda?

Omdat een nieuwe regering de nationale klimaatdoelstellingen moet behalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2-uitstoot wil ten opzichte van 1990. Voor het jaar 2050 moet dat zelfs 95 procent minder zijn. Sommige partijen denken dat we het niet afkunnen zonder kernenergie, andere partijen denken van wel.

Hieronder zie je hoe politieke partijen denken over kernenergie in Nederland:

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Zo denken partijen over kernenergie in Nederland NOS

Wat zijn de voor- en nadelen van kernenergie?

Het belangrijkste voordeel: bij een kernreactie komt vrijwel geen CO2 vrij, daardoor is het niet schadelijk voor de natuur. Er is daarnaast weinig oppervlakte nodig om veel energie op te wekken. Ook ben je niet afhankelijk van wind of zon, wat het door het hele jaar heen een zekere energiebron maakt.

Het grootste nadeel is dat er radioactief afval vrijkomt, dat lastig en duur om te verwerken en lange tijd schadelijk blijft. Ook zijn er veiligheidsrisico’s, waar in de jaren 70 en 80 heftig tegen werd geprotesteerd. Hoewel kerncentrales in de loop der jaren veiliger zijn geworden en ernstige ongelukken zeldzaam zijn, blijft het risico op een ramp aanwezig. Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste voorbeelden. De vrijgekomen straling richtte daarbij grote ecologische schade aan en schaadde de gezondheid van omwonenden.

Is kernenergie nodig om de klimaatdoelstellingen te behalen?

Daar is geen sluitend antwoord op te geven. Op dit moment wordt vooral ingezet op zonne- en windenergie. Sommige partijen denken dat daar de volledige oplossing voor CO2-reductie ligt, andere partijen denken dat kernenergie ook nodig is. “Er zijn voor beide standpunten scenariostudies gedaan die haalbaar worden geacht”, zegt Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft.

Op dit moment staat er één kerncentrale in Nederland, in het Zeeuwse Borssele. Die voorziet in ongeveer 3 procent van het Nederlandse energieverbruik. Nieuwe kerncentrales zouden niet bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen voor 2030, omdat de bouw daarvan zeker langer zou duren.

Een recent plan stelt dat er in 2035 een nieuwe kerncentrale zou kunnen staan. Dat is een positieve schatting, stelt zelfstandig energiedeskundige Herman Damveld. “Je moet het politieke besluit nemen, ruimte inbouwen voor bezwaren, een bedrijf vinden en de daadwerkelijke bouw uitvoeren.” Dat laatste duurt vaak langer dan voorzien. In Frankrijk en Finland heeft de bouw van kerncentrales veel vertraging opgelopen, door bouwfouten en ontwerpen die gaandeweg moesten worden aangepast. Daardoor liepen ook de kosten flink op.

Kunnen we zonder kernenergie?

Hoe reëel is een nieuwe kerncentrale in Nederland?

Kernenergie werd lang bestempeld als een ‘te dure’ optie. Maar daar verschillen de meningen inmiddels over. In opdracht van de Tweede Kamer werd vorig jaar onderzoek gedaan naar kernenergie in Nederland. Daaruit bleek dat kernenergie niet duurder is dan energie uit wind en zon, al kwam daar ook de nodige wetenschappelijke kritiek op.

Een belangrijke horde zou zijn om een bedrijf te vinden dat daadwerkelijk een kerncentrale wil bouwen. Tot nu toe zijn die lastig te vinden. “Zonder afnamegaranties en medefinanciering vanuit de overheid is het risico groot”, zegt Kloosterman.

Waarom noemde Rutte Groningen als mogelijke bestemming voor een kerncentrale?

Al in 1985 werden er in Nederland locaties aangewezen voor de mogelijke bouw van kerncentrales. Daarvan zijn er nog drie over: de Maasvlakte 1 bij Rotterdam, de Eemshaven in Groningen én Borssele. Het kabinet houdt die locaties vrij voor de bouw van een nieuwe kerncentrale. Er mogen op die plekken ook geen woningen of bedrijven worden gebouwd.

Hoe gaan andere landen om met kernenergie?

In Nederland is het aandeel van kernenergie nihil als je het afzet tegen het Europese gemiddelde. In landen als Frankrijk en België verzorgen centrales het leeuwendeel van de energie. In die landen hebben ze wel aangekondigd dat aandeel af te willen bouwen, omdat ze meer willen inzetten op hernieuwbare energie.

Zo gaan een aantal omliggende landen met kernenergie om:

Het aandeel van kernenergie in Europese landen NOS

BEKIJK OOK;

• Pittig RTL-debat over klimaat, discriminatie en corona, maar zonder ‘gamechanger’

• Wiebes vindt kritiek op kernenergiestudie geen probleem

• Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

Een kerncentrale in Groningen? ‘Wij zijn geen afvoerputje van Nederland’

NOS 01.03.2021 Het lijkt uitgesloten dat een nieuwe kerncentrale in Groningen wordt gebouwd. In het RTL-verkiezingsdebat opperde VVD-lijsttrekker Mark Rutte dat de noordelijke provincie een geschikte locatie is voor de winning van kernenergie, maar dat kan niet op steun van (linkse) partijen en Groningers rekenen.

De Eemshaven wordt al sinds 1986 genoemd als locatie voor een nieuwe Nederlandse kerncentrale, schrijft RTV Noord. De eigenaar van de beoogde locatie, Groningen Seaports, zegt tegen de regionale omroep dat het “aan de politiek is om een besluit te nemen”, maar dat er geen ruimte voor de kerncentrale wordt vrijgehouden.

Wethouder Dijkhuis van Het Hogeland, waar de Eemshaven onder valt, is in ieder geval mordicus tegen een kerncentrale in zijn gemeente, laat hij via Twitter weten:

 Eltjo Dijkhuis@EltjoDijkhuis

De gemeente Het Hogeland wil een kernenergievrije gemeente zijn en blijven. Na alle ellende door Haags gasbeleid en financieel uitkleedbeleid waarbij we al genoeg klappen kregen moet het een keer ophouden. Wij zijn geen afvoerputje van Nederland! https://t.co/Ame4wtiB4B

VVD-Kamerlid Harbers zegt vandaag dat Groningen niet voor de hand ligt als locatie voor een centrale. “Integendeel. Het is in de wet een mogelijkheid, maar ik denk dat het kansrijker is om te denken aan de Maasvlakte in Rotterdam en vooral ook aan Borssele, waar al een kerncentrale staat.”

Harbers benadrukt dat kernenergie wat de VVD betreft voor een komend kabinet wel van belang zal zijn, omdat het een rol kan spelen bij de verduurzaming in de periode 2030-2050. “Dat worden wel keuzes die in de komende vier jaar gemaakt moeten gaan worden, bijvoorbeeld omdat dit soort ontwikkelingen langer dan tien jaar in beslag nemen.”

Linkse partijen kritisch

Tot 2030 speelt kernenergie helemaal geen rol, zegt kandidaat-Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie in reactie op het VVD-plan. Hij zegt wel open te staan voor nieuwe vormen van kernenergie. “Maar Groningen lijkt me geen goed plan. Die provincie heeft al zo te lijden gehad onder de oneindige energiebehoefte”, zei Grinwis, verwijzend naar de aardbevingen als gevolg van de gaswinning in de provincie.

D66 vindt het “vooral heel onverstandig” om nu naar kernenergie te kijken. “Het helpt ook niet om in 2030 de doelen te halen”, zegt Kamerlid Steven van Weyenberg. De suggestie om een centrale in Groningen te zetten noemt hij “een buitengewoon pijnlijke uitglijder”.

Wat de PvdA betreft is kernenergie op dit moment ongeloofwaardig, reageert Kamerlid Henk Nijboer. Hij benadrukt dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) uitgaat van de klimaatdoelen van 2030. Binnen die termijn is een kerncentrale bouwen geen optie. “Er is ook geen VVD’er die zegt dat een centrale er al is voor 2030.”

Dat vindt ook de SP. “Het is gewoon geen oplossing voor de uitdaging waar we voor staan. Het is veel te duur en het duurt ook veel te lang om daar winst mee te maken”, reageert SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die eveneens kritisch is over de suggestie om een centrale in Groningen neer te zetten. “Dat lijkt me al helemaal een klap in het gezicht van de Groningers.”

BEKIJK OOK;

• Pittig RTL-debat over klimaat, discriminatie en corona, maar zonder ‘gamechanger’

• Groningse grensgemeente bezorgd over radioactief afval

• Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

Het demissionair Klimaatkabinet Rutte 3 in het jaar 2021 !!! – deel 9

Het Klimaat

Het demissionair kabinet stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaar debat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire. De partijen gingen de ministers aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat ertoe leidde dat het kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.

Telegraaf 17.02.2021

Telegraaf 02.02.2021

Het leven gaat echter verder en we zijn er nog niet helemaal uit met het Klimaat !!!

Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).

De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.

Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.

Agora Energiewende en Ember.

De Europese Unie heeft vorig jaar voor het eerst meer stroom opgewekt uit hernieuwbare bronnen dan uit fossiele, blijkt maandag 25.01.2021 uit een analyse van de onderzoeksorganisaties Agora Energiewende en Ember. Het aandeel duurzame energie was vorig jaar 38 procent en dat van fossiele energie 37 procent. Kernenergie was goed voor de resterende 25 procent.

Het gebruik van zonne- en windenergie liep op naar een kleine 20 procent, het gebruik van kolen ligt nog maar net boven 10 procent.

De onderzoekers spreken van een mijlpaal in de Europese energietransitie. Ze wijzen er wel op dat die transitie niet snel genoeg gaat om het doel van 55 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050 te halen.

Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het grilliger klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.

Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag 25.01.20212 gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.

‘Climate Adaptation Summit’

Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat organiseert op 25 en dinsdag 26 januari 2021 de ‘Climate Adaptation Summit’ top in Den Haag, al zal die door de coronacrisis grotendeels online plaatsvinden. John Kerry, de voormalig Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, spreekt maandag 25.01.2021 op ’s werelds eerste ‘Climate Adaptation Summit’, de top voor wereldleiders specifiek over aanpassingen aan de gevolgen van klimaatverandering.

John Kerry is sinds enkele dagen de officiële klimaatgezant van de Amerikaanse president Joe Biden. Naar verwachting zal John Kerry niet fysiek zijn opwachting maken, maar online.

Naast de presidenten van India en Indonesië zijn onder anderen de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.

Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

Goede voorbeelden

Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”

Afgelopen vrijdag 22.01.2021 werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.

Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.

5 vragen over klimaattop

Vandaag dus begint in Den Haag de eerste dag van Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. De grote namen zijn dus virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Bij deze 5 vragen over deze top.

5 redenen 

Op maandag 25 en dinsdag 26 januari 2021 organiseert Nederland de online  Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.

Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.

Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.

Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.

Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd). Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.

AD 26.01.2021

Terugblik 25.01.2021

Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.

Stijgende zeespiegel

De IJsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.

Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.

Concreet

“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”

Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO₂ terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.

Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.

Doorbraak

Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale ‘doorbraak’. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.

“Rampzalige consequenties”

Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.

Leidraad handelen

Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.

Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.

“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden.

Telegraaf 27.01.2021

Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.

Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.

PVV, SGP en FvD felste tegenstanders

Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.

Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.

,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’

Telegraaf/AD 01.02.2021

Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken

Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.

Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie participatie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.

De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Je kan zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt

Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.

Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’

‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’

 HH Delfland

@hhdelfland

Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->

The Climate Resilient City Explained | NL

De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds beter voelbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, droogte, zware regen en een stijgende zeespiegel. Ned…

youtube.com

12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken

Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’

Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’

Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.

Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie

Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers.

In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar actie.

Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:

• Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
• De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
• Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
• Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
• Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.

De Verenigde Staten moeten bij de wereldwijde aanpak van de klimaatcrisis een leidende rol spelen. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden woensdag kort voordat hij begon met het tekenen van een aantal decreten over maatregelen tegen de klimaatverandering, zoals het snijden in subsidies voor fossiele brandstoffen.

“Net zoals we een eensgezind nationaal antwoord op Covid-19 nodig hebben, hebben we dringend behoefte aan een eensgezind nationaal antwoord op de klimaatcrisis, want die klimaatcrisis is er,” zei Biden in een toespraak in het Witte Huis.

Hij zei dat de VS de uitdaging van de aanpak van de klimaatverandering niet alleen kan aangaan, maar dat dit in samenwerking met andere landen moet gebeuren. “Ik vind dat we al te lang hebben gewacht met maatregelen tegen de klimaatcrisis. We kunnen niet nog langer wachten. We zien het met onze eigen ogen, we voelen het.”

Een van Bidens eerste daden als president was het opnieuw ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs. Onder zijn voorganger Donald Trump waren de Verenigde Staten uit het akkoord gestapt. De regering-Biden wil op Earth Day (22 april 2021) een internationale klimaattop houden.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

De Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

lees: EGR20 UN Emissions Gap Report 2020

Lees: Groen licht voor stikstofwet, maar wat staat er nou precies in? RTL 10.12.2020

lees: Zo loodst Schouten stikstofwet toch door Kamer  Elsevier 10.12.2020

lees: kamerbrief over klimaat en energieverkenning 2020 en uitvoering Urgenda-vonnis 09.12.2020

lees: Het Uitvoeringsprogramma Natuur KB brief 2e kamer 08.12.2020

lees: Programma Natuur 20282379 bijlage

lees: Overzicht deelnemende gemeenten proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde 2020

lees: Proeftuinen aardgasvrije wijken 2e ronde

lees: Behandelverzoek wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering brief 2e kamer 13.10.2020

lees: Advies_Raad_van_State_wetsvoorstel_stikstofreductie_en_natuurverbetering

lees: Kamerstuk wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

lees: Memorie van toelichting Wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: Nader rapport inzake het voorstel van wet tot wijziging van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet (stikstofreductie en natuurverbetering)

lees: aanbiedingsbrief rapport kernenergie 22.09.2020

lees: bijlage POSSIBLE ROLE OF NUCLEAR IN THE DUTCH ENERGY MIX IN THE FUTURE

lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020

lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020

lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020

lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020

lees: Bijlage 3

meer: Klimaat NU

Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU

Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen

Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik

Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik

Zie: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 8

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2

Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1

Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3

Brabant wil kernenergie, ook al is duurzame energie goedkoper

NOS 25.03.2021 De provincie Noord-Brabant wil inzetten op meer kernenergie. Uit een onderzoek dat de provincie heeft laten uitvoeren door onderzoeksinstellingen TNO en NRG blijkt dat kernenergie op dit moment weliswaar duurder is dan wind- en zonne-energie, maar wel minder ruimte in beslag neemt om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken.

Op een online persbriefing lichtte de Brabantse gedeputeerde Eric de Bie van Forum voor Democratie de ideeën van de provincie toe. Het grote voordeel van kernenergie is dat er nauwelijks tot geen CO2-uitstoot is, en ook geen uitstoot van stikstof of fijnstof, zei De Bie. Maar het belangrijkste argument is de hoeveelheid ruimte die zonne- en windenergie in beslag nemen.

Toch erkent De Bie dat de klimaatdoelen van 2030 te vroeg komen met alleen de focus op kernenergie. Uit het onderzoek van TNO en NRG blijkt dat het ten minste elf jaar duurt voordat een nieuwe kerncentrale in Nederland er daadwerkelijk staat. Voor de periode daarna wil de provincie het initiatief nemen tot een Duurzame Coalitie Kernenergie Brabant.

Interesse bij bedrijven

Om tussen 2030 en 2050 nieuwe kerncentrales te bouwen, wil Brabant een coalitie vormen van overheden, ondernemers en onderzoeksinstellingen. Hoewel De Bie geen namen wil noemen, en er alleen informele gesprekken zijn geweest, zegt hij dat er hiervoor zeker interesse bij andere overheden en bedrijven bestaat. Er zal nu al een begin gemaakt moeten worden, aldus De Bie, want “regeren is vooruitzien”.

Het duurt lang om een kerncentrale te bouwen, vanwege alle strikte veiligheidseisen. De centrales die recent in Europa zijn gebouwd of in aanbouw zijn, hebben bovendien te maken met flinke vertragingen in de bouwtijd. Voor twee centrales geldt dat de bouwtijd inmiddels is opgelopen tot meer dan zestien jaar. Ook zijn er forse kostenoverschrijdingen: bij de centrales in aanbouw in Frankrijk en Finland zijn de oorspronkelijke constructiekosten met een factor drie verhoogd.

Voor een kerncentrale is honderd tot duizend keer minder ruimte nodig dan voor zonne-energie, als wordt uitgegaan van dezelfde hoeveelheid geproduceerde elektriciteit, vermeldt het rapport van TNO en NRG. Voor windenergie op land is dat 20 tot 220 maal. Maar zowel bij wind- als zonne-energie is ‘meervoudig ruimtegebruik’ mogelijk, wat weer niet kan bij kernenergie. Dat wil zeggen: bijvoorbeeld landbouw bij windmolens of zonnepanelen die worden geïntegreerd in gevels en daken of geluidsschermen.

Het grote nadeel van wind- en zonne-energie is dat de wind niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt. Maar bij een kerncentrale is het weer moeilijk om de investering terug te verdienen. Want daarvoor is het nodig dat de centrales continu draaien en/of dat de elektriciteit tegen een hoger tarief wordt afgezet.

De overheid kan kernenergie volgens De Bie wel beter mogelijk maken door het geven van subsidies of door voor langere tijd een minimale prijs te garanderen. Ook ziet de provincie een rol weggelegd voor kleinere reactoren, in plaats van alleen voor grote kerncentrales.

Er zijn in Nederland al eerder drie locaties aangewezen waar een nieuwe kerncentrale zou kunnen komen: Borssele, de Maasvlakte en de Eemshaven. Maar volgens de onderzoekers zou Brabant in Den Haag kunnen bepleiten dat er ook in deze provincie een centrale komt. Of zo’n pleidooi er werkelijk komt, is eerst nog onderwerp van gesprek in de provincie, zei De Bie.

Thorium-centrale

In het onderzoek is ook gekeken of een zogenoemde thoriumcentrale tot de mogelijkheden behoort. Zo’n innovatieve centrale levert minder gevaarlijk radioactief afval op, is veiliger en heeft minder grondstoffen nodig. Maar een thoriumreactor is nog nergens gebouwd en bestaat alleen nog op papier.

Om thorium in de praktijk te kunnen inzetten, moet eerst nog veel onderzoek plaatsvinden. Daarom zal het met de huidige inzichten nog zeker 20 tot 25 jaar duren, voordat een thoriumcentrale daadwerkelijk gebouwd is. Ook is die duurder dan de huidige soort kerncentrales.

BEKIJK OOK

• Ook bij lokale overheden interesse voor kernenergie

• Experiment met nieuw soort kerncentrale

• TNO: Rijk moet meer sturen op keuze locaties zonne-energie

Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen

NU 23.05.2021 Nederland loopt met klimaatbeleid achter in Europa, en die achterstand dreigt toe te nemen. Voor de noodzakelijke inhaalslag moet al in de formatie een helder nieuw klimaatdoel gesteld worden, zegt voormalig VVD-minister Ed Nijpels in Nieuwsuur: onze uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 55 lager liggen, in lijn met het nieuwe EU-gemiddelde.

Nijpels heeft een belangrijke functie in het onder het demissionaire kabinet tot stand gekomen Nationale Klimaatakkoord, waar hij als voorzitter van het voortgangsoverleg de progressie van Nederlands klimaatbeleid moet bewaken.

Op die progressie valt het een en ander aan te merken. Het klimaatdoel voor 2020 is waarschijnlijk niet gehaald, en om het bestaande klimaatdoel voor 2030 te halen (een 49 procent lagere uitstoot ten opzichte van 1990) is al een verdubbeling van de jaarlijkse inspanning nodig, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Nijpels schuwt daarbij ook kritiek op zijn eigen partij niet – specifiek op een recent tv-optreden van demissionair premier Rutte, die stelde dat we moeten oppassen dat we niet gaan ‘overtoepen’.

“Ik denk dat Rutte niet goed heeft opgelet in de klas. We gaan zo niet overtoepen. We zijn achterstallig huiswerk aan het maken en we weten daarnaast ook al dat we nieuw huiswerk krijgen vanuit Europa.”

55 procent lagere uitstoot Europees gemiddelde en nationaal compromis

De 55 procent zou een logisch compromis kunnen worden met de tweede partij, D66, die voor de verkiezingen opriep tot een nieuw klimaatdoel van een 60 procent lagere uitstoot in 2030, ten opzichte van het vaste basisjaar 1990. D66 stelde daarbij ook een pakket van maatregelen voor die volgens doorrekening van het PBL precies op die 60 procent lagere uitstoot zou uitkomen.

De VVD deed aan die doorrekening niet mee, maar sprak zich eerder uit voor het nieuwe Europese klimaatdoel van een 55 procent lagere uitstoot.

In de nationale energietransitie zijn er volgens Nijpels veel spelers die helderheid nodig hebben, ook over maatregelen die volgens hem sowieso nodig zullen zijn, zoals rekeningrijden en prijsprikkels om het gasgebruik sneller terug te dringen. Nu aansluiten bij het Europese klimaatdoel geeft volgens Nijpels “zekerheid aan al die partijen die bezig zijn met de energietransitie. En juist die zekerheid en consistentie, dat is waar die partijen op dit moment om vragen.”

Zie ook: Niet-halen ‘Urgenda-doel’ brengt Nederlandse rechtsstaat op onbekend terrein

Lees meer over: Klimaat  Formatie 2021

Snelle investeringen nodig om doelen van Klimaatakkoord te halen

NU 16.02.2021  Sommige doelen van het Klimaatakkoord komen nu al in gevaar als er niet snel wordt geïnvesteerd in het Nederlandse stroomnet, schrijft NRC op basis van een rapport van onderzoeksbureau CE Delft. De overheid wil dat Nederland in 2030 49 procent minder CO2 uitstoot dan in 1990.

Een van de doelen van het Klimaatakkoord is dat industriële bedrijven schoner gaan produceren, door bijvoorbeeld over te stappen op elektrische boilers en warmtepompen en niet langer warmte uit aardgas te halen. Daarvoor is een uitbreiding van het stroomnet noodzakelijk.

Om het stroomnet te verzwaren, zijn investeringen van bedrijven en netbeheerders nodig. Dat moet op korte termijn gebeuren, omdat sommige doelen van het Klimaatakkoord anders niet gehaald worden. Dat is de conclusie van het onderzoek van CE Delft in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.

Volgens het onderzoek zijn de doorlooptijden om investeringen te realiseren vaak lang in Nederland. Het gaat hierbij om aanpassingen in de industrie en bebouwde omgeving, de versterking van het elektriciteitsnet en de extra opwekking van schone stroom. De nieuwe regering zou daarom onmiddellijk moeten beginnen met elektrificatie en groene waterstof, om te voorkomen dat achter de feiten aan gelopen wordt.

Snelle besluitvorming om het net tijdig te kunnen aanpassen, is volgens de opdrachtgevers noodzakelijk. Ook zou gekeken moeten worden naar het inkorten van vergunningsprocedures.

Lees meer over: Klimaat  Economie  Binnenland

Industriedoel Klimaatakkoord nu al in gevaar: ‘Ons systeem is te traag’

NOS 16.02.2021 De klimaatdoelen van 2030 dreigen nu al onhaalbaar te worden. De CO2-uitstoot van industrie moet in dat jaar met 4,2 miljoen ton zijn teruggedrongen door gebruik te maken van elektrische boilers en warmtepompen, maar investeringen in zulke energiebronnen gaan te traag.

Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van de brancheorganisaties voor duurzaam ondernemen, netbeheerders en energiebedrijven, respectievelijk de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en Energie-Nederland.

De onderzoekers roepen het volgende kabinet op haast te maken met de zogeheten elektrificatietrajecten van de industrie, omdat zulke investeringen vaak meer dan tien jaar in beslag nemen. Daarom pleit CE Delft ervoor “tijdig te starten om te voorkomen dat we achter de feiten aanlopen”.

Traagheid

Op dit moment is er sprake van een kip-ei-situatie, zegt CE Delft-directeur Frans Rooijers tegen NRC. “De industrie kan niet op elektrische alternatieven overstappen omdat er geen capaciteit is, en de netbeheerder kan niet investeren omdat er geen verzoek van de bedrijven ligt.” Daarom hopen de onderzoekers dat de grootschalige investeringen vanuit Den Haag gecoördineerd worden.

De duurzaamheidsprojecten in Nederland gaan simpelweg niet snel genoeg, zegt NVDE-directeur Olof van der Gaag in het NOS Radio 1 Journaal. “De ontwikkeling van het grootste windpark van Nederland, bij Wieringermeer, duurde 13 jaar. Daarbij ging tien jaar op aan het doorlopen van procedures en slechts drie jaar aan het daadwerkelijk bouwen ervan.”

Door die “traagheid van het systeem” loopt Nederland qua duurzaamheidsdoelen achter op andere Europese landen, zegt Van der Gaag.

Vandaag alle duurzame energie verbruikt

Zijn organisatie berekent jaarlijks op welke dag alle in Nederland beschikbare duurzame energie is verbruikt, gerekend vanaf 1 januari. Deze zogeheten Green Energy Day is vandaag, precies vijf dagen later dan vorig jaar. “In 2050 moet die dag op 31 december liggen. Daarvoor moet Green Energy Day elk jaar tien dagen opschuiven, dus de verschuiving gaat op dit moment te traag.”

Het totale aandeel hernieuwbare energie lag in 2019 volgens het CBS op 8,6 procent, zo’n 0,8 procentpunt meer dan in 2018. Daarmee is Nederland hekkensluiter van de Europese Unie, heeft statistiekbureau Eurostat becijferd. De verduurzaming van de industrie moet volgens het Klimaatakkoord voor de meeste CO2-reductie zorgen, zo’n 29 procent.

BEKIJK OOK;

• Advies: nieuw kabinet moet klimaatmaatregelen ‘verdubbelen’

• ‘Plannen groene waterstof alleen mogelijk met grijze stroom’

• Industrie voelt pijn van CO2-heffing pas in 2024

• Europa dwingt Nederland tot meer actie tegen klimaatverandering

Alsnog natuurvergunning voor luchthavens, maar milieubeweging slijpt de messen

Telegraaf 16.02.2021 Schiphol, Lelystad Airport en andere luchthavens in Nederland krijgen als het aan minister Carola Schouten (Landbouw) ligt alsnog een natuurvergunning die luchthavenactiviteiten mogelijk maakt. Daarmee is de stikstofdiscussie nog niet voorbij: voor activisten begint de strijd nu.

De milieubeweging heeft het na de boeren en automobilisten nu gemunt op de luchtvaart. Mobilisation for the Environment (MOB), de club die Nederland via de Raad van State in een vergunningscrisis stortte, ontdekte vorig jaar dat luchthavens geen natuurvergunning hebben. Om zo’n vergunning te krijgen moet de aanvrager stikstofberekeningen laten zien en maatregelen nemen om de uitstoot te compenseren of te verminderen.

Minister Schouten heeft na een standje van de milieubeweging besloten om niet met een druk op de knop de hele luchtvaart plat te leggen. De CU-bewindsvrouw heeft de luchthavens gedoogd en een half jaar de tijd gegeven om alsnog een vergunning aan te vragen. Na maandenlang papier heen en weer schuiven hebben de luchthavens de toets doorstaan: het ministerie is van plan om vergunningen te geven.

BEKIJK OOK:

’Iedereen zet hakken in het zand inzake Schiphol’

Voor Schiphol betekent dat 500.000 vliegbewegingen per jaar (huidige plafond) en voor Lelystad Airport 10.000 vliegbewegingen. Beide luchthavens hebben groeiambities, maar voor die plannen moet later opnieuw een natuurvergunning worden aangevraagd.

Daarmee is de kous nog niet af. Voor de stikstofactivisten begint de strijd nu pas. Ze kunnen eerst bezwaar maken tegen de vergunning en later naar de rechter stappen. MOB heeft al een juridische strijd aangekondigd. Pas daarna kan het ministerie van Landbouw definitief vergunningen geven.

Lelystad Airport

Hoewel de luchthavens tot die tijd kunnen blijven draaien, zijn er nu al gevolgen. Het verlenen van vergunningen is geen zaak voor de politiek, maar er zitten wel politieke componenten aan. Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) heeft de vergunning nodig om alle voorbereidingen voor Lelystad Airport af te ronden. Dinsdag heeft de VVD-bewindsvrouw per persbericht laten weten dat door het besluit van Landbouw al het huiswerk nu af is om Lelystad Airport te kunnen openen.

Ⓒ ANP/HH

Dat besluit laat ze noodgedwongen aan een volgend kabinet over. Bronnen melden aan De Telegraaf dat de VVD-bewindsvrouw wel van plan was om zelf nog een knoop door te hakken. De coalitie zou er aanvankelijk op maandag 14 december een ei over leggen. Die dag gooit corona roet in het eten. Het overleg gaat niet door omdat premier Mark Rutte die dag voor de tweede keer het land zal toespreken vanuit het Torentje. Alles draait die dag weer om het virus.

BEKIJK OOK:

Opening Lelystad Airport aan volgend kabinet

Voor een herkansing is geen tijd meer. Na de kerstvakantie gijzelt de toeslagenaffaire de agenda met als resultaat de val van het kabinet. Het is dan voor de minister direct duidelijk: de Tweede Kamer gaat Lelystad Airport controversieel verklaren. En zo gaat het: het gevoelige dossier verdwijnt van de politieke agenda.

Schiphol

Voor Schiphol is de vergunningskwestie vooral vervelend voor omwonenden. Na jaren van niet optreden tegen hinderlijk gebruik van start- en landingsbanen en het niet beboeten van meer nachtvluchten dan afgesproken zou minister Van Nieuwenhuizen ingrijpen met strakkere regels. De Inspectie voor de Leefomgeving zou daardoor eindelijk kunnen optreden.

Maar ook deze regels lopen vertraging op door het proces rond de natuurvergunning. Dit besluit ligt iets minder gevoelig in de Tweede Kamer, maar nu het verkiezingsreces is begonnen zal het nog wel even duren voor het parlement er iets van kan vinden. Kwade tongen beweren dat Schouten bewust rustig aan heeft gedaan om het luchtvaartnieuws in het reces naar buiten te brengen.

Bij het ministerie van Landbouw ontkennen ze dit. Wel valt te horen dat de bewindsvrouw twee weken geleden pas op de plaats heeft gemaakt om na een beslissing van de Raad van State over stikstofberekeningen bij snelwegen nog wat extra onderzoek te laten doen.

Zo komt ook dit onderwerp op het bordje terecht van een nieuwe politieke samenstelling.

BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid milieu luchtvaart Carola Schouten Cora van Nieuwenhuizen Lelystad Airport Luchthaven Schiphol Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Raad van State Tweede Kamer der Staten-Generaal

Stikstof in mest met krap procent toegenomen

MSN 15.02.2021  Via dierlijke mest is vorig jaar in ons land krap 1 procent meer aan stikstof vrijgekomen dan in 2019. Het gaat nu om een totale uitscheiding van 494 miljoen kilogram, nog steeds onder het EU-stikstofplafond voor de Nederlandse veestapel. Dit meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers.

De melkveesector scheidde vorig jaar 289,8 miljoen kilogram stikstof uit, 3,6 procent meer dan in 2019 en ook meer dan het plafond van 281,8 miljoen kilogram, speciaal voor deze sector. Koeien kregen meer stikstofrijk gras en krachtvoer, maar de melkveestapel nam ook toe met 1,1 procent.

De stikstofuitscheiding van de varkenssector daalde in 2020, vergeleken met een jaar eerder, met 2,8 miljoen kilogram naar 90,9 miljoen kilogram. Het aantal varkens ging omlaag. Ook bij pluimvee verminderde de stikstofuitstoot over het geheel, al vermeerderde de mestproductie van vleeskuikens door toename van het aantal dieren. De stikstofemissie van overige dieren zoals paarden, pony’s, schapen, geiten, pelsdieren en konijnen nam in totaal eveneens af.

De uitstoot van fosfaat was vorig jaar minder dan voorheen en zit ruim onder het plafond. De uitscheiding bedroeg 151 miljoen kilogram, 2,8 procent minder dan in 2019.

D66-leider Kaag wil snellere sluiting kolencentrales

MSN 13.02.2021 D66 vindt dat de nog resterende kolencentrales eerder dicht moeten dan in 2030. Dat heeft lijsttrekker Sigrid Kaag gezegd tijdens een campagnebijeenkomst van de sociaal-liberale partij.

Vanaf 2030 is het verboden elektriciteit op te wekken met behulp van steenkool. Alle kolencentrales moeten dan dicht zijn of ze moeten zijn overgeschakeld op andere brandstoffen. Die deadline hanteert D66 ook in het verkiezingsprogramma. “Maar ik zeg vandaag: het moet sneller”, aldus Kaag.

“Kolencentrales draaien alleen nog maar dankzij subsidie”, zegt Kaag. Daar moet wat haar betreft een einde aan komen. Dat geldt ook voor belastingkortingen en subsidies voor andere vormen van fossiele energie. “In de samenleving van morgen is er geen plek voor het verbranden van olie of voor CO2-uitstoot.”

In plaats daarvan moet wat Kaag betreft nog meer geïnvesteerd worden in duurzame alternatieven, zoals energie uit wind en zon. Grote, vervuilende bedrijven begrijpen volgens haar best “dat de politiek moet ingrijpen” om klimaatverandering tegen te gaan.

Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’

MSN 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”

Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.

1 euro

Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.

Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.

“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”

Verrassing: zonnepanelen van Shell

Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.

“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”

© Aangeboden door RTL Nieuws

Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”

Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”

Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”

Niet kansloos

Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”

Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”

“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”

Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”

Reactie Shell

“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”

Klimaatverandering aanpakken via de rechter: ‘Gaat om kleine beetjes’

RTL 09.02.2021 Steeds vaker stappen burgers en milieuorganisaties naar de rechter om actie af te dwingen tegen klimaatverandering. In Frankrijk kregen ze gelijk in een zaak tegen de staat, in Nederland hoopt Milieudefensie hetzelfde te bereiken tegen Shell. “Shell had veel meer kunnen doen. Maar dat deed het niet.”

Het VN-milieuprogramma UNEP berekende dat in 2020 zo’n 1.550 klimaatrechtszaken liepen in 38 landen. In 2017 ging het nog om 884 zaken in 24 landen. In Frankrijk had zo’n rechtszaak, daar ‘de zaak van de eeuw’ genoemd, vorige week woensdag succes.

1 euro

Vier milieuorganisaties, gesteund door meer dan twee miljoen Franse burgers, eisten meer maatregelen van de overheid tegen klimaatverandering. De rechtbank ging daarin mee en oordeelde dat de overheid haar klimaatbeleid moet aanscherpen. Ook moet de Franse regering de vier organisaties het symbolische bedrag van 1 euro betalen.

Lees ook:

Ontknoping in klimaatzaak van de eeuw, maar hoe zat het ook alweer?

Deze Franse zaak lijkt op het Urgendavonnis in Nederland. Stichting Urgenda dwong daarin af dat de Nederlandse overheid eind 2020 de broeikasuitstoot met minstens een kwart naar beneden moest hebben gebracht.

“Dat zulke rechtszaken succesvol zijn, is een relatief nieuwe ontwikkeling”, zegt universitair docent Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek deed naar klimaatrechtszaken. “De Urgendazaak is een belangrijke pilaar in andere klimaatrechtszaken en wordt in zaken wereldwijd aangehaald.”

Verrassing: zonnepanelen van Shell

Jogchum Kooi (76) was één van de mede-eisers in die Urgendazaak en is dat nu ook in de zaak van Milieudefensie tegen Shell. Hij sloot zich daarbij aan na een verrassende ontdekking. Toen hij zo’n twintig jaar geleden zonnepanelen voor zijn woning kocht, bleken ze door Shell te zijn gemaakt. Kooi werkte zelf als technicus bij Shell, maar had nog nooit van de zonnepanelenafdeling gehoord.

“Na een tijdje trok Shell zich terug uit zonnepanelen, want ze verdienden er niet genoeg aan. Blijkbaar was geld belangrijker dan ambitie. Dat vond ik frustrerend. Destijds waren ze ook al bezig met waterstof, maar ze hebben niet echt hun best gedaan om dat op de markt te brengen en te promoten. Shell had veel meer kunnen doen, maar dat deed het niet. Daarom ben ik mede-eiser geworden.”

Jogchum Kooi (rechts) spreekt bij een klimaatprotest. © Eigen foto

Laura Burgers van de UvA ziet dat de klimaatrechtszaken ontstaan uit een gevoel van noodzaak. “Want het gaat natuurlijk helemaal niet goed met het klimaatbeleid. Wat overheden hebben bedacht, is niet voldoende om onder de 2 graden opwarming te blijven. Er is steeds meer draagvlak voor die acties.”

Ook hoogleraar privaatrecht Elbert de Jong ziet het grotere draagvlak als verklaring voor de stijging van het aantal rechtszaken. “Steeds meer mensen vinden dat overheden tekortschieten en onvoldoende doen tegen klimaatverandering. Daarom stappen ze naar de rechter.”

Lees ook:

Unieke klimaatzaak tegen Shell: dit moet je weten

Daarnaast spelen ontwikkelingen in de klimaatwetenschap een rol. Het is namelijk steeds makkelijker om de impact en oorzaken van klimaatverandering in beeld te brengen. “Het is inmiddels mogelijk om te berekenen hoeveel de uitstoot van een specifiek bedrijf is”, zegt De Jong. “Dat maakt het makkelijker voor de rechter om concrete verplichtingen op te leggen.”

Niet kansloos

Verder wijst hij erop dat milieuorganisaties steeds beter georganiseerd zijn. Ze hebben geld en goede advocaten. Het succes van Urgenda werkt ook mee. “Rechters zien dat er al een andere rechter is geweest die het aandurft en dat zo’n zaak dus niet bij voorbaat kansloos is. De maatschappelijke context is veranderd en dat maakt het spannend voor de toekomst.”

Een zaak winnen is een ding, maar of klimaatverandering via de rechter te stoppen is, moet nog blijken. “Is het zo dat we dankzij zo’n klimaatzaak de wereld gaan redden? Nee”, zegt Burgers. Maar voor het grotere plaatje heeft het wel zin. “Zo’n Urgendazaak dwingt ten eerste rechtspraak af tegen overheden en op termijn misschien ook grote oliebedrijven. Ten tweede wordt het bewustzijn over het klimaat vergroot.”

Lees ook:

Hoge Raad: CO2-uitstoot moet verder worden verminderd

“Het gaat om kleine beetjes”, zegt ook De Jong. “Die rechtszaken geven de relevante spelers een por en zetten ze aan om meer aan klimaatverandering te doen. Op die manier kan het een klein steentje bijdragen aan de oplossing van het probleem.”

Jogchum Kooi, die ook bij de actiegroep Grootouders voor het Klimaat zit, is het daarmee eens. “Ik heb een goede tijd gehad bij Shell en deed mooi werk. Mij heeft Shell altijd goed behandeld, maar de aarde niet. Niemand weet wat de rechter gaat beslissen, maar we hopen te bereiken dat Shell het roer omgooit. Dat ze winst maken lijkt me prima, maar ik zie liever dat ze winst maken met groene energie. Daarin zouden ze een prachtige rol kunnen spelen.”

Reactie Shell

“Het is jammer dat deze oud-werknemer het zo ervaren heeft. Elke ontevreden werknemer is er wat ons betreft één te veel. Maar wij kijken anders tegen de zaken aan, zoals ook blijkt uit onze pleidooien in de klimaatzaak. Deze pleidooien en andere informatie over de klimaatzaak vind je hier.”

Alle ballen op groen? Nee, zegt Shell.

En daar komt steeds meer kritiek op.

meer: Maaike Vos Royal Dutch Shell Milieudefensie Urgenda Klimaatverandering Rechtszaak

Energiebedrijf RWE wil schadevergoeding om steenkoolverbod

NOS 04.02.2021 Energiebedrijf RWE start een arbitragezaak om een schadevergoeding af te dwingen van de Nederlandse overheid. RWE wekt in de Eemshaven energie op met steenkool, maar het gebruik van steenkool is vanaf 2030 verboden.

Het Duitse bedrijf verwacht 1,4 miljard euro schade te lijden vanwege dat verbod en probeert die kosten nu te verhalen op de Nederlandse overheid. RWE stapt daarvoor naar het Internationaal Centrum voor Beslechting van Investeringsgeschillen (ICSID) in Washington.

Aan dat centrum kunnen grote bedrijven geschillen met overheden voorleggen. De inzet is vaak een schadevergoeding omdat bepaald overheidsbeleid een investering in gevaar brengt. Het ICSID is onderdeel van de Wereldbank.

1 januari 2030

RWE nam de kolengestookte centrale in 2015 in gebruik maar in datzelfde jaar stemde de Tweede Kamer al voor sluiting van alle kolencentrales. In 2019 werd het ‘kolenverbod’ aangenomen. Vanaf 1 januari 2030 mogen energiecentrales geen kolen meer gebruiken.

Volgens het ministerie van Economische Zaken hebben bedrijven genoeg tijd om voor 2030 over te stappen op andere manieren van energieopwekking. Dat heeft het ministerie ook gezegd in gesprekken met RWE eind vorig jaar, schrijft demissionair staatssecretaris Van ’t Wout in de Kamerbrief waarin de arbitragezaak wordt genoemd.

Anders dan in Duitsland krijgen bedrijven volgens RWE niet genoeg compensatie voor het kolenverbod. “Wij vinden dat niet legaal”, zegt een woordvoerder tegen het Duitse persbureau DPA.

‘Obstructie’

RWE kan de arbitragezaak beginnen omdat Nederland in het Energiehandvestverdrag zit. Vanuit de milieubeschermingshoek is er al langer kritiek op dit verdrag. Energiebedrijven zouden de arbitrage kunnen misbruiken om zich niet aan klimaatwetgeving te hoeven houden of om de procedures te vertragen.

Als het aan GroenLinks ligt, komt de directeur van RWE volgende week naar een hoorzitting in de Tweede Kamer om tekst en uitleg te geven. Tweede Kamerlid Van der Lee noemt de arbitragezaak “een obstructie”.

BEKIJK OOK;

• Klimaatzaak tegen Shell heeft wereldwijde gevolgen

• Duitse en Noorse energiereuzen doen mee aan ‘waterstofeconomie’ Groningen

• ‘Shell zet in op handel in energie, niet op bouw windmolens en zonneparken’

Duits energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard van Nederland voor sluiten kolencentrale

RTL 04.02.2021 Het Duitse energiebedrijf RWE eist 1,4 miljard euro van de Nederlandse overheid. Het bedrijf wil financiële compensatie voor de sluiting van zijn kolengestookte elektriciteitscentrale in de Eemshaven.

RWE beroept zich op het energiehandvestverdrag, een Europees handelsverdrag dat zekerheid moet bieden aan investeerders op de energiemarkt. Dankzij dit verdrag zijn buitenlandse investeerders beschermd tegen politieke risico’s.

De Hoge Raad oordeelde in december 2019 dat het kabinet de uitstoot van CO2 flink terug moet dringen. Dat gebeurde na jarenlang procederen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda.

Om dat doel te halen, mogen er in 2030 helemaal geen kolengestookte elektriciteitscentrales meer zijn in Nederland.

Geen compensatieregeling

In Nederland zijn nog vier kolencentrales in werking, waarvan er drie pas in 2015 en 2016 zijn geopend. De centrales zijn in handen van de Duitse bedrijven Onyx, RWE en Uniper.

“RWE onderschrijft het belang van de energietransitie en noodzaak om de CO2 uitstoot te reduceren”, zegt woordvoerder Rik Hammer van het Duitse concern. “Maar we begrijpen niet dat er geen passende compensatieregeling is opgenomen in de wet. Daar komt RWE nu tegen op.”

RWE zegt door de sluiting 1,4 miljard euro schade te lijden, meldt minister Bas van ’t Wout (Economische Zaken en Klimaat) aan de Tweede Kamer.

Meer lezen

Wiebes wil kolencentrales op een veel lager pitje zetten

Biomassa

RWE dreigde eerder al met een zaak tegen de overheid tegen de sluiting van de kolencentrales. Volgens het Duitse concern kan de centrale gewoon blijven bestaan, want uiteindelijk wil RWE naar 100 procent biomassa. Dat was al bij de bouw van de centrale de bedoeling.

Lees ook

Advies: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte

“Tegelijkertijd heeft dit kabinet besloten geen nieuwe subsidies voor de inzet van biomassa in kolencentrales toe te kennen”, zegt Hammer. “Inzet van alternatieve brandstoffen zijn economisch niet haalbaar en kunnen daarom voor de toekomst niet zonder overheidssteun worden ingezet.”

Dit was nog een extra reden voor RWE om de schadeclaim in te dienen, benadrukt hij. Er was RWE namelijk al subsidie toegezegd om biomassa te stoken in de Nederlandse kolencentrales.

Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwde eerder al dat het stopzetten van subsidies voor het stoken van biomassa een slecht idee is. Als dat voor 2030 zou gebeuren, komt het halen van de klimaatdoelen in gevaar.

Verweer voeren

RWE is een zogenaamde Investor-State Dispute Settlement (ISDS)-procedure begonnen onder het Energiehandvestverdrag. “De Nederlandse staat bereidt zich voor op het voeren van deze internationale arbitrageprocedure”, zegt de woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken. “We zullen zowel op de bevoegdheid van het tribunaal als op de inhoud van het geschil verweer voeren.”

Het ministerie vindt dat energiebedrijven voldoende tijd krijgen om hun kolencentrales geschikt te maken voor andere brandstoffen, en om al gedane investeringen zo veel mogelijk terug te verdienen. Dat heeft het in december ook duidelijk gemaakt in een gesprek met RWE.

Groenlinks roept RWE-directeur naar de kamer

Tweede Kamerlid Tom van der Lee roept de ceo van RWE naar de kamer voor een hoorzitting volgende week. Van der Lee: “Wat een onbeschaamde obstructie. Klimaatbeleid mag niet gestopt worden door fossiele giganten.”

Hij vindt de arbitragezaak ‘bizar’. “Al helemaal omdat ik niet verwacht dat ze dit winnen. Er is in 2018 eerder zo’n zaak is geweest, het Achmea-arrest. Toen bleek het investeringsverdrag in strijd is met Europees recht. Dit is alleen maar obstructie van noodzakelijke stappen voor ons klimaat.”

meer: Claartje Vogel RWE Kolen Milieuvervuiling CO2-uitstoot

‘Maak plannen voor wind- en zonneparken visueel inzichtelijk’

NOS 01.02.2021 Overheden en bedrijven moeten samen inzichtelijk gaan maken hoe wind- en zonneparken het landschap zullen veranderen. Daarmee kan voorkomen worden dat gefotoshopte beelden van tegenstanders een eigen leven gaan leiden. Die oproep doet directeur Kristel Lammers van het Nationaal Programma van de zogenoemde RES’en, de energieregio’s die verantwoordelijk zijn voor het inplannen van grootschalige zonnevelden en windparken.

Lammers reageert daarmee op de eerste Monitor van de RES’en, die door het Planbureau voor de Leefomgeving is gemaakt. Daaruit blijkt dat de plannen van de dertig energieregio’s die Nederland heeft, samen waarschijnlijk voldoende zijn om het afgesproken doel van 35 terawattuur (TWh) uit het Klimaatakkoord te halen. Het Planbureau denkt dat 38 TWh haalbaar zou kunnen zijn, ook al zijn er nog onzekerheden en knelpunten.

Zo vinden netbeheerders het problematisch dat de regio’s vooral kiezen voor zonne-energie, in plaats van voor windmolens, want dat maakt het aansluiten ervan op het elektriciteitsnet complexer en duurder. Een nog grotere uitdaging, zegt het Planbureau, is het zorgen voor voldoende draagvlak in de bevolking, omdat de plannen het Nederlandse landschap flink zullen veranderen.

Emoties lopen op

In een RES werken provincies, gemeenten en waterschappen samen. Maar de mate waarin ook burgers tot nu toe mee mochten praten, verschilt sterk per regio. Vorig jaar oktober bleek dat in veel RES’en burgers en gemeenteraden onvoldoende betrokken waren, vooral vanwege corona.

Inmiddels lukt het op steeds meer plekken om online-bijeenkomsten te organiseren. Maar daarmee neemt soms ook de weerstand toe, zegt Kristel Lammers. “Doordat overheden en vooral gemeenten in gesprek gaan met inwoners, komen er reacties van mensen, en dat is goed. Om te horen waar de zorgen zitten en wat mensen belangrijk vinden in hun omgeving.”

Soms lopen de emoties daarbij hoog op. Maar dat is niet erg, vindt Lammers. “Weerstand is ook een vorm van betrokkenheid waarbij emoties, en die mogen er zijn, met elkaar besproken gaan worden. Want de leefomgeving is van ons allemaal.”

Fictieve kaart

Er zijn nog maar weinig concrete zogenaamde zoekgebieden aangewezen. Daardoor blijven de gesprekken met inwoners nog abstract. Tegenstanders springen soms in dit gat, en maken fictieve visualisaties van toekomstige wind- en zonneparken, die vervolgens een grote rol spelen in de discussies.

Op meerdere plekken is de onrust mede daardoor zo groot geworden, dat de gemeenten die gebieden op voorhand uitgesloten hebben als locatie voor wind- of zonne-energie. Een van de plaatsen waar dat gebeurd is, is Wijk bij Duurstede. Wethouder Hans Marchal kan zich er nog boos over maken.

“Vorig jaar zomer werd er een kaart de wereld in geslingerd, waar grote windmolens ingetekend stonden op een plek waar helemaal geen windmolens komen. Dat is een eigen leven gaan leiden, mensen werden overladen met mailtjes en appjes en werden erg onrustig. Terwijl het een fictieve kaart is, die iemand gewoon verzonnen heeft.”

Op verschillende plaatsen in het land maken burgers en actievoerders foto’s van hun omgeving, die zo worden bewerkt dat er afbeeldingen van windmolens of zonneparken in te zien zijn. Swipe hieronder door een paar voorbeelden:

Impressie van Spijkenisse-Noord met windmolens NISSEWAARD LOKAAL

Gefotoshopte foto van windmolens in Deventer ACTIEGROEP DEVENTERWINT

Bewerkte foto van windmolen in Abcoude STOP WINDMOLENS GEINGEBIED

Bewerkte foto met windmolens in Langbroek RES IN BEELD

Impressie van windmolens in de Lithse polder RES INBEELD.NL

Maar Willem Joustra, die voor de website ‘RES in beeld’ windmolens in het landschap fotoshopt, ziet er geen kwaad in. “We hebben het over de grootste verbouwing van Nederland en RES in beeld wil duidelijk maken hoe die verbouwing eruit gaat zien.” Mensen kunnen foto’s maken van hun omgeving, als ze vrezen dat daar duurzame energie moet worden opgewekt, en de website tekent er dan virtuele zonnepanelen of windmolens in.

Joustra erkent dat de plaatjes op zijn website niet altijd kloppen. “Zitten wij af en toe te hoog of te laag? Ja, dat zou kunnen, omdat wij niet precies weten wat de exacte locatie wordt en wat voor molen het wordt.” Het is een soort gok zegt hij, vergelijkbaar met het laten intekenen van een serre met software, maar als de serre af is denken: dat was toch niet helemaal de bedoeling.

Ook signaleert hij dat sommige actievoerders de waarheid wel meer geweld aan doen. Maar, zegt hij: “Als de overheid hier eerlijk over wil communiceren, en je hebt moeite met deze plaatjes, maak dan de goede plaatjes en vraag dan de mensen wat ze ervan vinden.”

Wethouder Marchal is daar inmiddels ook van overtuigd. “Dat is voortschrijdend inzicht. Omdat je merkt dat je door dit soort dingen op achterstand wordt gezet, niet met 1-0, maar wel 5-0. Dus dit moeten we als een haas gaan doen.”

BEKIJK OOK;

• Plannen energieregio’s: liever niet meer windturbines, maar zonne-energie

• Klimaatakkoord leidt tot flinke ingrepen in het landschap

Onderzoek naar burgerpanels bij wind- en zonneparken

AD 01.02.2021 Burgers worden mogelijk eerder betrokken bij plannen voor windmolens en zonneparken. Een commissie onder leiding van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer onderzoekt de invoering van burgerpanels.

Bij burgerpanels wordt een groep inwoners bij elkaar gebracht, bijvoorbeeld via loting, zoals in de Amerikaanse juryrechtspraak. ,,Er wordt een beroep gedaan op iemands burgerplicht”, zegt voormalig Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. ,,Het burgerpanel wordt gevraagd een concrete opdracht uit te voeren. Denk aan het zoeken van locaties voor windmolens. De groep inwoners gaat samen op zoek naar een oplossing binnen hun gemeente. Wat zijn de plussen en minnen, waar is het meeste draagvlak, welke locatie is het beste geschikt? Uiteindelijk komt het burgerpanel met een voorstel aan de gemeenteraad.’’

Lees ook;

• Leuk die windmolens, maar niet in mijn achtertuin

• Ook op deze plekken in en rond de stad Utrecht komen misschien grote windmolens

• Protest tegen windmolens dicht bij woningen loont, maar niet alle zorgen zijn weg

• De klimaatklok tikt snel door, ingrijpen moet nu

Burgers nu pas laat betrokken

Brenninkmeijer is door minister Bas van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat aangesteld als voorzitter van een onafhankelijke expertcommissie. Deze club van negen deskundigen gaat onderzoeken hoe burgers beter bij de energietransitie betrokken kunnen worden. Specifiek kijkt de commissie naar de invoering van burgerpanels. Daarmee is in landen als Ierland, België en Frankrijk ervaring opgedaan, maar in Nederland is het fenomeen nog onbekend.

Deze krant publiceerde onlangs twee uitgebreide onderzoeken naar de realisatie van windmolens en zonneparken. Daaruit bleek dat dit soort projecten tot weerstand leiden en burgers vaak buitenspel staan. Inwoners voelen zich niet gehoord en vinden de inspraak een wassen neus. ,,Burgers worden nu pas heel laat betrokken, als het plan al in kannen en kruiken is”, zegt Brenninkmeijer. ,,Op de valreep mogen inwoners nog inspreken. Er zijn dan maar twee smaken over: tekenen bij het kruisje of tegen zijn. Dat moeten we anders organiseren. Burgers moeten veel eerder bij klimaatplannen betrokken worden.’’

Inwoners komen met slimmere oplossingen

Brenninkmeijer denkt dat burgerpanels met slimmere oplossingen komen, die voor inwoners aanvaardbaarder zijn dan wanneer ze vanuit een ivoren toren op het gemeentehuis worden bedacht. De polarisatie over plannen voor wind- en zonneparken moet daardoor verminderen. ,,We moeten burgerpanels zeer serieus nemen, daar valt of staat het succes mee. Bijvoorbeeld door vooraf af te spreken dat de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer het voorstel overneemt. Zie het als een mooie aanvulling op de representatieve democratie.”

Hoewel een burgerpanel geen wondermiddel is om iedereen tevreden te stellen, kan er volgens Brenninkmeijer een positief effect van uitgaan. ,,Vaak wordt gedacht dat mensen pas tevreden zijn als ze hun zin krijgen. En ja, die mensen zitten er tussen. Maar in mijn werk als ombudsman heb ik geleerd dat verreweg de meeste mensen het vooral belangrijk vinden dat ze betrokken worden, zich gehoord voelen, dat het proces eerlijk en transparant verloopt. Ook als de uitkomst dan niet is wat ze zelf wensen, valt het besluit beter te accepteren.”

Goede plannen

De commissie-Brenninkmeijer verzamelt de komende weken goede voorbeelden van burgerparticipatie. Daarbij wordt vooral naar het buitenland gekeken, maar ook burgers kunnen hun ideeën mailen naar de commissie via het mailadres: BetrokkenBijKlimaat@minezk.nl ,,Als daar goede plannen tussen zitten, zullen we er zeker ons voordeel mee doen”, aldus Brenninkmeijer.

Voor de verkiezingen van 17 maart 2021 moet het onderzoeksrapport met aanbevelingen klaar zijn.

Boerenactiegroep wil niet meer over stikstof praten met Schouten

MSN 01.02.2021  Actiegroep Agractie wil niet meer met minister Carola Schouten (Landbouw) en haar ambtenaren praten over vermindering van de stikstofuitstoot. De boerenactiegroep heeft Schouten laten weten zich “per direct terug te trekken uit de overleggen over reducerende maatregelen en hier niet langer medewerking aan te verlenen”.

Agractie vindt dat boeren te weinig worden gecompenseerd voor maatregelen die de stikstofuitstoot verminderen. Voorstellen die het ministerie tot nog toe op tafel heeft gelegd, zijn wat de actiegroep betreft “beslist onvoldoende om deze maatregelen minimaal kostenneutraal te kunnen uitvoeren”.

“Stikstofreductie is een maatschappelijke opgave, waarvan de te reduceren ruimte bestemd is voor natuurherstel en onder meer ontwikkelingsruimte van de bouw”, benadrukt Agractie. De boeren willen alleen weer met Schouten en haar ministerie verder praten als “kostenneutraliteit” het uitgangspunt is. “Wij dienen eerst de garantie te krijgen dat de kosten die boeren moeten maken voor deze maatregelen worden vergoed.”

LTO Nederland denkt dat het verwezenlijken van politieke keuzes er niet beter op wordt als er geen boeren en tuinders aan tafel zitten. “Onze 35.000 leden verwachten van ons dat we niet overal weglopen. Dit dossier is te belangrijk om aan de Haagse tekentafels over te laten”, aldus een woordvoerder. De sector heeft volgens hem keer op keer benadrukt dat een stikstofreductie van 50 procent niet haalbaar is.

“Door de stikstofuitspraak van de Raad van State zitten duizenden boeren die altijd te goeder trouw en volgens de regels hebben gehandeld zonder passende vergunning, met de hete adem van procederende natuuractivisten in hun nek”, aldus de LTO-zegsman. “De onzekerheid is groot en juridisch houdbare oplossingen voor deze boeren moeten in wetgeving worden geborgd.”

Bezorgde boeren overhandigen petitie aan burgemeester in Dokkum

MSN 01.02.2021 Een groep boeren, met zo’n 150 trekkers, heeft maandagochtend gedemonstreerd in het centrum van Dokkum (Friesland). De gemeente sloot het centrum daarvoor tijdelijk af. De boeren hebben een petitie overhandigd aan burgemeester Johannes Kramer van Noardeast-Fryslân. Met die petitie willen zij voorkomen dat de gemeente een intentieverklaring ondertekent over de Waddenagenda, waarin plannen staan voor het Waddengebied.

De boeren, onder meer verenigd in de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), zeggen dat dit plan grote consequenties voor ze heeft, maar dat ze niet zijn betrokken bij de discussies erover. De plannen in de Waddenagenda leiden volgens de protesterende boeren tot verzilting van de bodem. De boeren kunnen die stukken grond dan niet meer gebruiken.

Volgens burgemeester Kramer is het protest goed verlopen. Het centrum van Dokkum werd tijdelijk afgesloten om verkeersopstoppingen te voorkomen. De zorgen zijn goed overgebracht. “De verantwoordelijke wethouder deelt de zorgen van de boeren, maar ziet geen directe bedreiging”, zei de burgemeester. De wethouder zal volgens hem duidelijker uitleggen aan de boeren waarom daarvan geen sprake is.

Wachten tot waarborg

Volgens de NMV is het signaal goed overgekomen. “Onze clubs hebben aangeraden het ondertekenen van de intentieverklaring uit te stellen, en het liefst af te stellen, tot er een waarborg is gegeven.”

De Waddenagenda 2050 is samengesteld door allerlei overheden en regionale partijen. Het plan richt zich op de toekomst van het Waddengebied en de maatregelen die nodig zijn op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, economische ontwikkeling en recreatie.

De gemeenteraad heeft eerder een motie aangenomen die het college oproept de intentieverklaring niet te tekenen, maar die motie wil het college naast zich neerleggen. De boeren vinden dat er eerst een effectrapportage moet komen, waarin de gevolgen voor de regionale economie staan.

Miljardeninvesteringen nodig in elektriciteitsnet voor klimaatdoelen Parijs

RTL 31.01.2021 Een grote hobbel op weg naar de klimaatdoelen van Parijs. Er moet voor miljarden worden geïnvesteerd in ons elektriciteitsnet, als we massaal overgaan op wind- en zonne-energie. Dat komt omdat we straks op veel meer plekken in het land elektriciteit opwekken.

In 2015 ondertekende ook Nederland het klimaatakkoord van Parijs. Dat betekent dat we de uitstoot van CO2 moeten terugdringen tot vrijwel nul in 2050. Dat is mogelijk door meer elektriciteit op te wekken met zonne- en windenergie, in plaats van steenkool of aardgas. Een enorme uitdaging, ook voor de netbeheerders.

RES

In Nederland zijn dertig RES-regio’s, dat staat voor Regionale Energie Strategie, aan de slag gegaan met plannen om de CO2-uitstoot de komende jaren te verminderen. In die voorlopige plannen staan onder andere de mogelijke locaties waar windmolens en zonneparken gebouwd kunnen worden.

Even los van het draagvlak bij omwonenden speelt er nog een ander probleem. Je kunt een windmolen of zonnepark niet zomaar op ons bestaande netwerk aansluiten. De capaciteit van het bestaande netwerk is vaak gewoon niet voldoende.

Buitengebied

Dat komt omdat zonneparken en windmolens meestal in het buitengebied worden ingepland, omdat daar minder mensen wonen. Want, zo is het idee, dan zorgen al die molens en zonnepanelen voor zo min mogelijk overlast en dus voor minder weerstand van bewoners.

Maar in dat buitengebied zit nu precies het probleem. De vraag naar elektriciteit is daar veel minder en het huidige netwerk is daar ook op berekend. Er liggen gewoonweg minder of dunnere kabels en er zijn kleinere elektriciteitsstations.

Infrastructuur uitbreiden

Als je nu in dat gebied ineens windmolens en zonneparken gaat bouwen kan al die extra elektriciteit niet door de bestaande kabels. Er zullen dikkere kabels en meer verdeel- en transformatorstations bij moeten komen.

“We moeten kabels trekken, we moeten zorgen dat we ruimte hebben om die kabels neer te leggen. En we moeten natuurlijk kijken of de elektriciteit die bijvoorbeeld een zonnepark opwekt, ook daadwerkelijk in het net kwijt kan, of het net zwaar genoeg is”, aldus Jeroen Sanders, bestuurslid energietransitie van netbeheerder Enexis.

Als er te veel stroom wordt opgewekt en het net is daar niet voor geschikt, dan kan er kortsluiting ontstaan. En daarmee bestaat de kans dat de stroom kan uitvallen. Een nachtmerrie voor netbeheerders.

Zie ook:

Meer windmolens en zonnepanelen: hier kunnen ze komen te staan

Keuzes moeten nog gemaakt worden

De netbeheerder is in tien van de dertig RES-regio’s actief. Alleen al in de regio Noord-Oost Brabant is de inschatting dat het maximaal 151 miljoen euro kost om het netwerk aan te passen. De uiteindelijke kosten zijn afhankelijk van de keuzes die gemaakt gaan worden.

Kiezen we massaal voor lokale zonne-energie, omdat daar bij omwonenden het meeste draagvlak voor lijkt, dan zijn de kosten voor het aanpassen van ons elektriciteitsnetwerk groter, dan als we kiezen voor één of enkele windmolenparken per regio.

Miljardenklus

Volgens Kristel Lammers, directeur Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, is het duidelijk dat er sowieso fors in ons netwerk geïnvesteerd moet worden. Het gaat volgens haar ‘echt om miljarden, willen we de ambitie van Parijs realiseren’.

“Het is een hele grote klus. We hebben berekend dat we de komende tien jaar evenveel aan het elektriciteitsnetwerk gaan bouwen, als in de afgelopen veertig jaar tezamen”, vertelt Sanders.

Meer: Harm Hilbolling & Gert-Jan Verstegen Enexis Energietransitie Duurzaamheid Windmolens Zonnepaneel

Kabinet vraagt adviescommissie participatie in het klimaatbeleid te onderzoeken

RO 29.01.2021 Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Zo gaat de aanpak ervan belangrijke gevolgen hebben voor veel mensen in onze samenleving.

Het is daarom belangrijk dat de samenleving voldoende betrokken is bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid. Daarom vraagt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig nationaal ombudsman prof. dr. Alex Brenninkmeijer onderzoek te doen naar hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het klimaatbeleid.

De adviescommissie wordt gevraagd om een eindrapport te maken dat rond de verkiezingen van maart 2021 klaar is, zodat de resultaten beschikbaar zijn voor het volgende kabinet. De uitkomsten van het onderzoek kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van burgerparticipatie in Nederland en voor het kabinet dat na de verkiezingen van maart 2021 aantreedt.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen op het terrein van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Naast de voorzitter prof. dr. Alex Brenninkmeijer nemen dr. Jetske Bouma van het Planbureau voor de Leefomgeving, prof. Eefje Cuppen van de Universiteit Leiden, Ferenc van Damme van de provincie Overijssel, prof. Frank Hendriks van Tilburg University, Kristel Lammers van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging, prof. Evelien Tonkens van de Universiteit van de Humanistiek en Wendelin Wielenga van de gemeente Súdwest Fryslân deel aan de commissie.

Zie ook;

• Klimaatverandering

Advies: nieuw kabinet moet klimaatmaatregelen ‘verdubbelen’

NOS 29.01.2021 Het nieuwe kabinet moet rekening houden met een verdubbeling van de klimaateisen voor huizen en andere gebouwen, auto’s, bedrijven en de landbouw. Dat is volgens een studiegroep van ambtenaren het gevolg van de aangescherpte Europese doelen voor CO2-reductie.

Het rapport is zojuist naar de Tweede Kamer gestuurd en moet dienen als basis voor de besprekingen over klimaat en energie tijdens de kabinetsformatie.

In 2030 moet de hoeveelheid CO2 die Europa uitstoot met 55 procent zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. In het Nederlandse klimaatakkoord is rekening gehouden met een CO2-reductie van 49 procent. De Europese aanscherping is mede op verzoek van Nederland gedaan.

Het huidige kabinet heeft een ambtelijke studiegroep onder leiding van Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten, gevraagd wat dit voor Nederland betekent. Heel precies kan dat nog niet vastgesteld worden, het is wel duidelijk dat er veel meer moet gebeuren.

De Europese Unie hanteert verschillende categorieën als het gaat om klimaatbeleid:

– de zware industrie die vanwege de hoge CO2-uitstoot emissierechten moeten kopen (ETS);

– kleinere bedrijven, huizen, gebouwen, auto’s en landbouw (ESR)

Zo verlangt Brussel dat huizen en andere gebouwen nog energiezuiniger worden, dat meer auto’s op elektriciteit gaan rijden en dat de landbouw minder mest afscheidt. De studiegroep veronderstelt dat deze zogenoemde ESR-sectoren in Nederland volgens de nieuwe eisen een extra CO2-reductie moeten realiseren van 9 procentpunt, oftewel 11 megaton.

“Dit is fors en betekent bijna een verdubbeling van de ambitie uit het klimaatakkoord voor deze ESR-sectoren”, staat in het rapport. Bovendien dreigen de al bestaande plannen minder op te leveren dan gepland, waardoor de opgave nog groter wordt.

De ambtelijke studiegroep schrijft een toekomstig kabinet niet precies voor wat er moet gebeuren, maar ziet wel een aantal maatregelen die voor de hand liggen. Het gaat dan om aanvullende subsidies voor de isolatie van huizen en gebouwen, het verlengen van de periode waarin de overheid de aanschaf van elektrische auto’s subsidieert en het op termijn verkleinen van de veestapel. Ook het verschuiven van de belasting op het bezit van auto’s naar het gebruik ervan -rekeningrijden- is zo’n maatregel.

Wie betaalt het klimaatbeleid?

De studiegroep heeft niet onderzocht wat het aanvullende klimaatbeleid betekent voor de portemonnee van de burger. Op dit moment financiert de Nederlandse overheid het energie- en klimaatbeleid grotendeels via de energiebelasting.

“Dat zet het draagvlak onder druk”, schrijft de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Lidewijde Ongering, deze week in het economenblad ESB. “Het nadeel is dat extra inspanningen voor verduurzaming automatisch tot uiting komen in een hogere energierekening.” Om het draagvlak te vergroten pleit ze er daarom voor om het klimaatbeleid deels uit de algemene middelen te betalen en de overheidsschuld op te laten lopen.

ANP

De Europese Commissie wil de ETS-belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten verhogen en uitbreiden. Nederland loopt vooruit op deze verhoging met een eigen CO2-belasting voor de zware industrie, die deze maand is ingegaan.

De maatregelen voor de industrie zijn nu deels gericht op een relatief snelle reductie in 2030, bijvoorbeeld via de opslag van CO2. De studiegroep-Van Geest oppert dat een nieuw kabinet de aandacht meer kan verleggen naar veelbelovende technische vernieuwingen op weg naar nul emissie in 2050. Het gaat dan onder meer om elektrificatie van productieprocessen en de ontwikkeling van waterstofprojecten.

Vragenlijst voor kabinetsformatie

Politiek hete hangijzers als het gebruik van biomassa en kernenergie worden wel genoemd, maar krijgen geen waardeoordeel van de ambtelijke studiegroep. De studiegroep heeft in het rapport Bestemming Parijs een ‘afvinklijst’ opgenomen met vragen die partijen zouden moeten beantwoorden tijdens de kabinetsformatie. Behalve over zaken als kernenergie, biomassa, CO2-opslag, rekeningrijden, de landelijke CO2-heffing en de toekomst van de land- en tuinbouw gaan die ook over de manier waarop de maatregelen betaald moeten worden en de betrokkenheid van de bevolking bij de besluitvorming.

Topambtenaren: nieuw kabinet moet beslissen over strengere klimaatmaatregelen

AD 29.01.2021 Na de verkiezingen moeten tijdens de formatie van een nieuw kabinet knopen worden doorgehakt over strengere klimaatmaatregelen. Dat adviseert een ambtelijke studiegroep onder leiding van AFM-topvrouw Laura van Geest.

In het rapport Bestemming Parijs: wegwijzer voor klimaatkeuzes – dat 67 pagina’s telt – presenteert de studiegroep de mogelijkheden voor het nieuwe kabinet om internationale klimaatdoelen te halen. Volgens de ambtenaren is Nederland nog niet goed voorbereid op ‘een klimaatneutraal Europa in 2050’. ,,Nieuwe stappen zijn nodig’’, zegt voorzitter Laura van Geest. ,,Een kabinetsformatie is in Nederland het moment om richting te geven en keuzes te maken.”

Lees ook;

• Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

Nieuwe stappen zijn nodig, aldus Laura van Geest.

Hoewel het huidige kabinet al wel een klimaatakkoord heeft gesloten en het parlement heeft ingestemd met een klimaatwet, is er méér nodig. De ambtenaren wijzen erop dat het doel van 49 procent broeikasgasreductie in 2030 – ten opzichte van 1990 – nog lang niet wordt gehaald. ‘Het ligt voor de hand dat het nieuwe kabinet 2021 aangrijpt voor aanpassingen’, staat in het rapport, dat vanmiddag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Rekeningrijden

Of er strengere klimaatmaatregelen komen, ligt aan de partijen in het nieuwe kabinet. De ambtenaren hebben een ‘afvinklijst’ opgesteld die de nieuwe coalitiepartijen kunnen gebruiken tijdens de formatie. Op die lijst worden onder meer de vragen gesteld of de gasbelasting verder omhoog kan en of een vorm van rekeningrijden wordt ingevoerd.

Het kabinet kondigde vanmiddag aan dat er een speciale commissie komt die in kaart moet brengen wat de gevolgen zijn van klimaatverandering in het dagelijks leven. Die commissie wordt geleid door Alex Brenninkmeijer, oud-ombudsman, en moet rond de verkiezingen een rapport klaar hebben.

Kabinet wil onderzoek participatie klimaatbeleid

MSN 29.01.2021 Het kabinet laat onderzoeken hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij het beleid rond klimaatverandering. Daarvoor is een commissie in het leven geroepen die onder leiding staat van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer.

De onafhankelijke adviescommissie bestaat uit wetenschappers en ervaringsdeskundigen met kennis van burgerparticipatie op het gebied van klimaat en energie.

Het is de bedoeling dat het eindrapport van de commissie voor de komende verkiezingen klaar is. Het nieuwe kabinet kan dan met de uitkomsten aan de slag.

Klimaatverandering gaat de komende tijd meer en meer invloed krijgen op ons dagelijks leven. Beleidsmaatregelen hebben grote gevolgen voor de samenleving. Het kabinet vindt het daarom belangrijk dat burgers voldoende betrokken zijn bij het maken en uitvoeren van het klimaatbeleid.

Climate Adaptionstartschot van 10 jaar actie

RO 27.01.2021 Ruim 30 wereldleiders, 50 ministers en 50 internationale organisaties gingen op de Climate Adaptation Summit in gesprek met wetenschappers, vertegenwoordigers van de private sector en het maatschappelijk middenveld, jongeren en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers. In 27 verschillende sessies sloegen zij de handen ineen om kennis te delen, actie te ondernemen en vaart te maken met de agenda voor een klimaatbestendige toekomst in 2030. 300 sprekers deelden hun inzichten en plannen, terwijl partners van over de hele wereld hun bijdrage aan CAS 2021 leverden met 160 side events. Tijdens de 24 uur dat CAS 2021 duurde, kreeg zo de Adaptation Action Agenda vorm, die richting geeft aan een versnelde aanpak van klimaatadaptatie de komende 10 jaar.

Economisch gezien is het slim om te investeren in klimaatadaptatie. Al tijdens de opening van CAS 2021 deden wereldleiders aankondigingen en toezeggingen. Aanvullend hierop werden instrumenten gepresenteerd en gelanceerd om uitgebreidere financiering van en investeringen in adaptatie mogelijk te maken:

• Het Adaptation Finance Mainstreaming Program werd gelanceerd. Dit stelt ontwikkelingslanden beter in staat de kosten van klimaatrisico’s te berekenen en beheersbaar te maken.
• De Coalition for Climate Resilient Investment (CCRI), geleid door de particuliere sector, gaat de besluitvorming rond klimaatbestendige investeringen makkelijker en inzichtelijker maken.
• Duitsland steunt de opbouw van een nieuw Global Ecosystem-based Adaptation Fund, dat wordt beheerd door UNEP en de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het fonds krijgt een startkapitaal van 15 miljoen euro en de eerste aanvraagronde wordt nog in 2021 verwacht.
• Het International Fund for Agricultural Development lanceerde een nieuw fonds, het Rural Resilience Program (2RP), met als belangrijkste pijler het Adaptation for Smallholder Agriculture Program (ASAP+).
• Het Special Climate Change Fund (SCCF) van de Global Environment Facility gaf groen licht voor een nieuw project ter waarde van 2 miljoen dollar dat de financiële impact van Nature-Based Infrastructure (NBI) gaat onderzoeken. Doel is de economische haalbaarheid vast te stellen van deze natuurlijke manier van klimaatadaptatie, en meer publieke en private investeringen aan te trekken.

Deelnemers aan diverse programmaonderdelen benadrukten dat het nú zaak is actie te ondernemen. Verschillende partners presenteerden klimaatadaptatiemaatregelen en innovatieve samenwerkingen die op nationaal en regionaal niveau succesvol zijn, en die andere landen verder kunnen helpen. Hierdoor komen betere resultaten binnen handbereik en wordt internationale samenwerking effectiever:

• Namens steden over de hele wereld en een nieuw samenwerkingsverband presenteerde burgemeester Aboutaleb van Rotterdam het programma ‘1000 Cities Adapt Now’.
• Tijdens CAS 2021 onderschreven ruim 30 organisaties de Principles on Locally Led Adaptation, waaronder UNDP, UNCDF, het Adaptation Fund, de Global Environment Facility, klimaatinvesteringsfondsen, diverse regeringen en NGO’s zoals BRAC International, Hivos, WRI, GCA en de Huairou Commission.
• De Project Preparation Facility (PPF) gaat zorgen dat stedelijke ‘nature-based’ klimaatprojecten toegang krijgen tot grootschalige infrastructuurfinanciering en de kapitaalmarkten.
• In 2030 kunnen 500 miljoen mensen veiliger wonen doordat dan in 20 landen, te beginnen met Ghana en Bangladesh, klimaatbestendigheid integraal onderdeel is van infrastructuurplannen. Nederland ondersteunt dit initiatief en werkt daarbij samen met onder meer UNOPS, GCA, Oxford Environmental Change Institute, UNEP, AfDB, ADB, EBRD, GCF World Bank en de regeringen van Bangladesh en Ghana.
• Het Wereldvoedselprogramma, het World Resources Institute, de World Business Council on Sustainable Development, het Global Center on Adaptation en Columbia University/IRI lanceerden een Investment Blueprint for Climate-Informed Digital Advisory Services. Hierdoor moeten uiteindelijk 100 miljoen kleine landbouwondernemers dankzij digitale technologie toegang krijgen tot actuele en accurate informatie over het klimaat.
• Royal DSM, Africa Improved Foods (AIF) en de regeringen van Ethiopië en Kenia kondigden ‘AIF 2.0’ aan, dat vóór 2030 opschaalt van Rwanda naar 10 andere Afrikaanse landen. Doel is om in deze landen ruim 2 miljoen kleine landbouwondernemers te helpen hun bedrijf klimaatadaptief en economisch levensvatbaar in te richten, ruim 100 miljoen inwoners toegang te geven tot betere voeding, en om goede, klimaatadaptieve bestedingen te vinden voor 1 miljard dollar aan private investeringen.
• De Water Adaptation Hub, tijdens CAS 2021 gelanceerd, gaat de komende jaren in de hele wereld klimaatadaptatieprojecten verder uitrollen en de ‘watersector’ meer verbinden met  met andere sectoren.
• Eurocommissaris voor crisisbeheer Janez Lenarčič zegde bij wijze van startbijdrage 10 miljoen euro toe aan CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems) als onderdeel van 100 miljoen euro aan nieuwe fondsen voor vermindering van rampenrisico’s in Afrika, het Caraïbisch gebied en landen in en rond de Stille Oceaan.
• Acht Caraïbische landen krijgen nu financiering voor CREWS (Climate Risk & Early Warning Systems).

Al deze initiatieven maken deel uit van de Adaptation Action Agenda, die richting geeft aan het werk dat de wereld maakt van klimaatadaptatie in de komende 10 jaar tot 2030.

Zie ook;

• Klimaatverandering

Rechtse kiezer wil geen strengere klimaatmaatregelen

AD 27.01.2021 De meeste rechtse kiezers willen dat het volgende kabinet geen strengere klimaatmaatregelen neemt. Ook een meerderheid van VVD- en CDA-stemmers vindt niet dat er een tandje bij moet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Dat blijkt uit onderzoek door I&O Research in opdracht van Milieudefensie onder ruim 2300 Nederlanders. Meer dan de helft van de kiezers (52 procent) vindt dat het volgende kabinet ‘veel meer’ of ‘meer’ moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen.

Die wens is het grootst onder linkse kiezers: van de GroenLinks-kiezers vindt maar liefst 94 procent dit. Ook kiezers van de Partij voor de Dieren (85 procent), D66 (78 procent), PvdA (74 procent), SP (66 procent) en ChristenUnie (56 procent) verlangen dat een volgend kabinet meer doet dan het huidige kabinet-Rutte III.

PVV, SGP en FvD felste tegenstanders

Maar die wens is bij rechtse kiezers een stuk kleiner. Onder CDA-kiezers zakt de steun voor strengere klimaatmaatregelen tot 47 procent, bij VVD-kiezers tot 42 procent. Zo’n 45 procent van de stemmers op beide regeringspartijen vindt dat de regels hetzelfde kunnen blijven, 8 procent wil juist minder klimaatregels. Onder de aanhang van de PVV, SGP en Forum voor Democratie is slechts 15 tot 21 procent voorstander van harder klimaatbeleid.

Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich nog altijd zorgen maken over klimaatverandering. Ruim een kwart maakt zich ‘veel zorgen’ en 43 procent heeft ‘enige zorgen’. Dat zijn vergelijkbare aantallen als in november vorig jaar. 72 procent van de kiezers vindt dat de coronacrisis moet worden aangegrepen om ‘gelijk iets voor het klimaat te doen’.

,,Iedereen moet meehelpen, ook de grote vervuilers, willen we het leven betaalbaar houden’’, vindt directeur Donald Pols van Milieudefensie. ,,Van links tot rechts willen kiezers dat de overheid doortastende maatregelen neemt.’’

Zelf meewerken aan klimaatadaptatie: ‘Het is makkelijker dan je denkt’

Den HaagFM 27.01.2021 Deze week vond de Climate Adaption Summit, een digitaal georganiseerde klimaattop, plaats in Den Haag. Verschillende wereldleiders waren hierbij virtueel te gast, maar ook ons ‘eigen’ Hoogheemraadschap Delfland leverde een bijdrage op het gebied van watermanagement. Manita Koop is lid van het bestuur en vertelt bij Den Haag FM over hoe we het beste kunnen omgaan met water binnen het veranderende klimaat.

Als gevolg van klimaatverandering regent het vaker en harder en daar moeten we ons op aanpassen. Het Hoogheemraadschap Delfland werkt aan klimaatadaptatie door samen met onder meer universiteiten, hoveniers en architecten oplossingen te bedenken voor het wateroverschot. ‘Als je het over klimaat hebt, heb je het over water. Hoe houden we het schoon, hoe blijft het op het juiste peil en hoe behouden we het zonder dat de boel overstroomt? Dat zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.’

‘We doen het samen’
Volgens Koop kan je zelf al veel meer doen aan klimaatadaptatie dan je denkt. ‘Eigenlijk zit het in simpele dingen. Vervang de tegels in je tuin bijvoorbeeld door groen, zo behoud je zo veel mogelijk de sponswerking van de grond, die belangrijk is om het water langer vast te houden. Het voorkomt wateroverlast, de planten nemen co2 op en in de zomer hoef je minder te gieten. Bovendien heb je in een groene omgeving veel minder last van hittestress; het is veel aangenamer wonen en het ziet er ook nog eens mooi uit.’

 HH Delfland

@hhdelfland

Begin dichtbij huis en pak #klimaatverandering samen aan. Bekijk mooie voorbeelden vanuit #CityDealKlimaatadaptatie. Met oa burgemeester #Aboutaleb, bevlogen bewoner & @ManitaKoop over metamorfose #Cromvlietplein @GemeenteDenHaag #CAS21 Video ->

The Climate Resilient City Explained | NL

De gevolgen van klimaatverandering zijn steeds beter voelbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, droogte, zware regen en een stijgende zeespiegel. Ned…

youtube.com

12:12 p.m. · 26 jan. 2021 4 Andere Tweets van HH Delfland bekijken

Voor wie bang is dat de eigen kosten van dergelijke klimaatadaptatie nogal op zouden kunnen lopen, heeft het Hoogheemraadschap een oplossing. ‘Op de klimaattop hebben we ook besproken hoe we mensen kunnen zo veel mogelijk kunnen helpen om zelf stappen te zetten,’ vertelt Koop. ‘Daarom is het via onze website mogelijk om een stimuleringsregeling aan te vragen. Met deze bijdrage willen we mensen motiveren om lekker groen aan de slag te gaan.’

Koop geeft aan dat het cruciaal is dat zo veel mogelijk mensen zich komende tijd gaan bezighouden met klimaatadaptatie. ‘Het is een enorme opgave, maar we moeten het echt samen doen.’

Kijk op de website van Klimaatkrachtig Delfland voor meer tips en informatie over de subsidieaanvraag.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

MSN 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Goed plannen

Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.

Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”

Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”

Groener

Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.

Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien.  Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.

Klimaatverandering zorgt voor stilstaande windmolens en waterkrachtcentrales

RTL 26.01.2021 Klimaatverandering zorgt ervoor dat in grote delen van de wereld waterkrachtcentrales droog komen staan en windmolens stil. Maar de klimaatverandering kan in andere regio’s ook goed uitpakken voor de groene energieproductie.

Dat concludeert een team wetenschappers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving en de Universiteit van Utrecht. In het onderzoek staat dat de impact van klimaatverandering op zonne-energie, windenergie, waterkracht en bio-energie in onder meer Zuid-Europa, Azië en Latijns-Amerika groot is.

Door de toenemende droogte kunnen waterkrachtcentrales in die gebieden 30 tot 40 procent minder energie opwekken. In Japan, Korea en Midden Amerika kan als gevolg van veranderingen in windsnelheden de opbrengst van windmolens 5 tot 10 procent lager uitkomen, zo stellen de wetenschappers.

Lees ook

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

Klimaatverandering ook positief

Er zijn niet alleen maar negatieve ontwikkelingen, blijkt uit het artikel in het tijdschrift Nature Climate Change. Er zou zelfs een positieve impact (+ 20 tot + 40 procent) kunnen zijn op energie uit hout als gevolg van CO2-bemesting. Dat komt omdat planten sneller groeien onder hogere CO2-concentraties.

Bij normaal energieverbruik (zoals met olie en gas) komt veel van het broeikasgas CO2 vrij. Dat is een van de belangrijke oorzaken voor de klimaatverandering.

In sommige gebieden neemt de wind- en waterkrachtpotentie juist toe. Zo zou het harder gaan waaien in onder meer Midden-Europa en Zuidoost-Azië. En wordt waterkracht juist interessanter in Oost-Afrika en Indonesië.

Protest tegen de slappe klimaatpolitiek, afgelopen oktober in Rome. © Getty

Goed plannen

Volgens een van de auteurs, professor Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de conclusies van het onderzoek ‘wereldwijd genomen klein, maar regionaal groot’. Daarmee bedoelt hij dat de wind bijvoorbeeld in de ene regio fors kan afnemen, terwijl het elders juist harder kan gaan waaien. Daar kun je dan juist meer stroom opwekken.

Van Vuuren: “We willen vooral duidelijk maken dat je bij het plannen van hernieuwbare energieprojecten rekening moet houden met de effecten van klimaatverandering.”

Dat is ook voor Nederland belangrijk, benadrukt hij. “De voorspelbaarheid van de wind verandert hier. Daar moet je rekening mee houden bij de bouw van windparken.”

Groener

Herbruikbare of groene energiebronnen worden steeds belangrijker voor de wereldwijde energieproductie, vooral bio-energie en waterkracht. Nu zijn ze goed voor 15 procent van ons energieverbruik, aldus Nature.

Dat percentage stijgt volgens de World Energy Outlook in 2040 20 tot 30 procent. En het is theoretisch mogelijk dat we in 2050 volledig op groene energie draaien.  Volgens de Rijksoverheid moet in Nederland in 2050 de energievoorziening ‘bijna helemaal duurzaam en CO2-neutraal zijn’.

meer: Maarten Veeger Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Klimaat Klimaatakkoord Windenergie Zonne-energie

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

RTL 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.

1. Klimaatadaptatie, wat is dat?

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”

Lees ook:

Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)

Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.

“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”

Lees ook:

Warmterecord: 2020 was samen met 2014 warmste jaar ooit

2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?

Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”

Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”

Lees ook:

Voelden we maar net zo veel urgentie bij klimaatverandering

3. Wat is het doel van deze Klimaattop?

Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij.

Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

Zo ziet de online top eruit.

Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”

Lees ook:

Boskalis gaat 360 hectare eilanden opspuiten bij Manila

Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.

Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”

4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?

Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”

Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”

Lees ook:

Bedrijfsleven hoopt met hulp koning op miljoenendeals in India

Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”

5. Wanneer is de top geslaagd?

Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.

Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”

meer: Maaike Vos Cora van Nieuwenhuizen Ban Ki-moon Angela Merkel Emmanuel Macron John Kerry IMF Wereldbank Klimaatverandering Klimaattop Den Haag

5 vragen over klimaattop: ‘Miljoenen mensen in de problemen’

MSN 25.01.2021 Vandaag begint in Den Haag de Climate Adaptation Summit, waarvan Nederland gastland is. Grote namen als Angela Merkel, VS-klimaatgezant John Kerry en oud-secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon zijn virtueel van de partij, maar waar gaat het eigenlijk over? Vijf vragen over deze top.

1. Klimaatadaptatie, wat is dat?

Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. “Dat betekent bijvoorbeeld de dijken ophogen omdat de zeespiegel stijgt en andere zaden gebruiken in de landbouw vanwege droogte”, zegt Mathilda Buijtendijk, Director Climate Adaptation Summit. “We moeten continu meeveranderen met het klimaat.”

Lang is gedacht dat als de uitstoot van broeikasgassen maar genoeg naar beneden ging, aanpassingen misschien niet nodig waren. “Maar nu zijn we dertig jaar verder en is de uitstoot alleen maar gestegen”, vertelt dr. Pieter Pauw, onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management en gespecialiseerd in klimaatpolitiek en klimaatfinanciering.

“In Fiji worden mensen verhuisd naar hoger gelegen gebieden vanwege groeiende overstromingsrisico’s. Ook in Europa manifesteert klimaatverandering zich op allerlei manieren. Tijdens de hittegolf van 2019 zijn in West-Europa bijvoorbeeld 3500 mensen gestorven. Dus het is duidelijk dat adaptatie noodzakelijk is.”

2. Waarom wordt deze Klimaattop georganiseerd?

Mathilda Buijtendijk: “Klimaatverandering is aan het versnellen en daardoor komen honderden miljoenen mensen in de problemen. Daarom moeten we ons ook sneller aanpassen als samenleving. Maar die snelheid zit er nog niet goed genoeg in. Er zijn veel initiatieven en plannen op het gebied van klimaatadaptatie en tijdens de top willen we die bij elkaar brengen.”

Pieter Pauw: “Vanwege corona zijn allerlei klimaatonderhandelingen zoals de VN-Klimaattop in Glasgow uitgesteld. Maar klimaatverandering wacht niet, dat dendert gewoon door. De Adaptatietop is dus een belangrijk signaal naar de wereld om de urgentie hiervan te laten zien.”

3. Wat is het doel van deze Klimaattop?

Op de top komen wereldleiders als de Britse premier Boris Johnson, de Canadese premier Justin Trudeau en de Indiase premier Narendra Modi online bijeen. Ook Frans Timmermans van de Europese Commissie, Bill Gates en Kristalina Georgieva van het IMF zijn van de partij. Het is de bedoeling dat deze wereldleiders samen met het bedrijfsleven en NGO’s een plan (de Adaptation Action Agenda) lanceren waarin maatregelen staan die aanpassingen aan klimaatverandering de komende tien jaar versnellen.

© Aangeboden door RTL Nieuws

Mathilda Buijtendijk: “Het gaat ook om systemische veranderingen. Dat financiële instellingen bijvoorbeeld precies weten wat ze moeten doen om meer geld naar adaptatie te laten gaan. Het moet concreet worden, want wanneer is een investering bijvoorbeeld klimaatweerbaar? Daarom hebben we methodes opgezet om dat meetbaar te maken. Het is supersaai en niet sexy, maar wel belangrijk voor banken om geld vrij te maken.”

Pieter Pauw: “In het onlangs verschenen VN Adaptation Gap Report schreven we dat het nodig is om hogere duurzaamheidseisen te stellen aan investeringen. Als je kijkt naar het hele financiële systeem moet ervoor gezorgd worden dat geldstromen verplaatst worden van projecten die de kwetsbaarheid verhogen naar projecten die klimaatadaptatie helpen.

Bij investeringen in Miami Beach wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stad door klimaatverandering steeds vaker en steeds dieper onder water zal komen te staan. Het is dus eigenlijk te goedkoop om te investeren.”

4. Wat is de rol van Nederland in klimaatadaptatie?

Pieter Pauw: “Nederland wordt gezien als voorloper op dit gebied. Wereldwijd staan we bekend als goede watermanagers. Andere landen hebben daar respect voor en willen graag ondersteuning van Nederland. Klimaatadaptatie kan dus een exportproduct kan zijn.”

Mathilda Buijtendijk: “Het feit dat we flink investeren in adaptatie, bijvoorbeeld met ons Deltaprogramma, is voor andere landen niet zo gewoon. Daar is dat het laatste ding wat je doet, of ze doen het niet eens en betalen de kosten als het fout gaat. Maar iedere euro die we investeren in het voorkomen van klimaatschade levert uiteindelijk tien euro op.”

Pieter Pauw: “Deze top wordt gezien als kans voor Nederland om zich te positioneren. Maar als Nederland serieus genomen wil worden, moet het land zelf bijvoorbeeld sterker de broeikasgasuitstoot naar beneden brengen. Anders ben je een pyromaan die brandblussers verkoopt. Het is wereldwijd namelijk ook opgevallen dat Nederland een rechtszaak nodig had om ambitieuzere klimaatdoelen af te dwingen.”

5. Wanneer is de top geslaagd?

Mathilda Buijtendijk: “Als er acties op tafel liggen. Die staatshoofden zijn ontzettend belangrijk, maar ik wil ook dat de mensen die de plannen uitvoeren elkaar vinden. Wat werkt in Ghana, kan ook werken in Zuidoost-Azië en die mensen willen we bij elkaar brengen. Kennis delen is vaak zo gedaan.

Zo hebben we Rijkswaterstaat naar Bangladesh gestuurd om te praten over het Deltaprogramma. Dat is relatief eenvoudig maar maakt een wereld van verschil, want zij zijn nu beter voorbereid op overstromingen. Alle acties zijn belangrijk. Al is het de buurman op de hoek die een stoeptegel uit de stoep trekt, ook zo draag je bij.”

Minister ziet ‘doorbraak’ op top over gevolgen klimaatverandering

MSN 25.01.2021 Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) is tot nog toe zeer tevreden over het verloop van de top over aanpassing op een veranderend klimaat, waarvan zij de gastvrouw is. Ze sprak na de officiële openingssessie van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS) al van een “internationale doorbraak”. Meer dan dertig wereldleiders hebben beloofd meer werk te zullen maken van zogeheten klimaatadaptatie.

“China en de Verenigde Staten staan voor het eerst in jaren zij aan zij” als het gaat om klimaatverandering, stelde de minister tevreden vast. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry nam op de top het eerste belangrijke internationale optreden van de regering van Joe Biden voor zijn rekening. China werd op hoog niveau vertegenwoordigd door vicepremier Hang Zheng.

Vanwege de coronapandemie wordt de top geheel online gehouden. De opkomst is er niet minder om. Aan de openingssessie leverden naast Kerry en Zheng tal van regeringsleiders een bijdrage, onder wie de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, eurocommissaris Frans Timmermans, president van Chili Sebastián Piñera, de Britse premier Boris Johnson, zijn Canadese ambtgenoot Justin Trudeau en de Indonesische president Joko Widodo.

De deelnemers zijn het eens over het feit dat een snellere aanpassing aan klimaatverandering noodzakelijk is. Ze hebben een ‘actie-agenda’ afgesproken waarin doelen worden bijgehouden. Onder meer Merkel en Macron deden toezeggingen om de komende jaren honderden miljoenen euro’s extra uit geven aan adaptatie. Zo willen ze de weerbaarheid tegen een stijgende zeespiegel, droogte en extreem weer vergroten.

Rutte: investeren in klimaataanpassing is waar voor ons geld

MSN 25.01.2021 Premier Mark Rutte heeft andere wereldleiders en het bedrijfsleven opgeroepen meer te investeren in aanpassingen op een veranderend klimaat. Volgens Rutte heeft de wereld een “grote kans om beter, sterker en samen” uit de coronacrisis te komen. Het is ook “waar voor ons geld”, zei de premier tijdens de opening van de zogeheten Climate Adaptation Summit (CAS). Nederland is gastland van de top, die draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Rutte wees op de dramatische gevolgen van klimaatverandering. Door de opwarming kan de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Hij sprak van “rampzalige consequenties”.

Aanpassing aan de opwarming van de aarde is “een kwestie van pure overleving”, zei Rutte. “Ook voor ons.” Hij herinnerde eraan dat Nederland voor een belangrijk deel onder zeeniveau ligt en dus grote gevolgen kan ondervinden van een stijgende zeespiegel.

“Business as usual is geen optie meer”, aldus Rutte. Naast alle bedreigingen ziet hij ook economische kansen. Rutte wees op internationaal onderzoek waaruit volgens hem blijkt dat een investering van 1,8 biljoen dollar in klimaataanpassing in de komende jaren uiteindelijk meer dan 7 biljoen dollar kan opleveren. “Ik hoop dat 2021 een jaar wordt van internationale ambities”, aldus de premier. “We kunnen de klimaatnoodtoestand alleen aan door samen te werken.”

Minister Van Nieuwenhuizen in gesprek met oud-VN-baas Ban Ki-moon (l) en IMF-directeur Georgieva ANP

IMF en Wereldbank zien klimaat als leidraad voor handelen

NOS 25.01.2021 Zowel het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als de Wereldbank zegt dat het klimaat een steeds grotere rol speelt bij hun handelen. Dat werd duidelijk bij de klimaattop die vandaag en morgen (online) wordt gehouden en die is georganiseerd door Nederland.

Tientallen staatshoofden en regeringsleiders spraken vanmiddag in een openingssessie online met gastheer Mark Rutte en minister Cora van Nieuwenhuizen. Ook de Verenigde Staten waren weer van de partij, bij monde van klimaatgezant John Kerry.

“Als IMF zien we het klimaat als een fundamenteel risico voor economische en financiële stabiliteit”, zei IMF-topvrouw Kristalina Georgieva. “En we zien klimaatactie als een mogelijkheid voor economisch herstel, vooral na de coronapandemie.” Het IMF denkt dat er miljoenen nieuwe banen gecreëerd kunnen worden. “Klimaatbestendigheid is een cruciale prioriteit”, zei ze. “Daarom plaatsen we het in het hart van wat we doen, dit jaar en de komende jaren.”

Schakelen met de hele wereld

Vanuit een studio in Den Haag werd voor de openingssessie geschakeld met landen over de hele wereld. Er kwamen zowel opgenomen verklaringen als live toespraken langs. Het ging van bondskanselier Merkel naar president Piñera van Chili en van het Verenigd Koninkrijk met Boris Johnson naar India met premier Modi.

Doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Daarmee moeten landen en gemeenschappen weerbaarder worden gemaakt tegen de effecten van de opwarming van de aarde. “We weten dat de gevolgen van klimaatverandering zullen toenemen, zelfs als we erin slagen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen”, zei premier Rutte.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

“We zijn er trots op om weer terug te zijn”, benadrukte de kersverse Amerikaanse klimaatgezant John Kerry. “President Biden heeft de strijd tegen klimaatverandering tot een topprioriteit van zijn regering gemaakt. We hebben nu een president, godzijdank, die leidt, de waarheid vertelt en gegrepen wordt door deze kwestie.” Hij onderstreepte dat de VS uiterlijk in 2050 klimaatneutraal wil zijn en 1,5 graad opwarming van de aarde binnen bereik wil houden.

Kerry zei dat de VS meer geld zal gaan uittrekken voor klimaatactie en dat de VS de eerder gedane belofte om te doneren aan het Green Climate Fund zal waarmaken. Dat fonds helpt arme landen om de effecten van klimaatverandering te bestrijden. De belofte werd gedaan onder president Obama, maar werd door zijn opvolger Trump niet nagekomen.

Andere landen zeggen blij te zijn dat de VS weer terug is. “We hebben de VS nodig in het centrum van de actie”, zei premier Rutte. Volgens IMF-baas Georgieva “hebben we alle hens aan dek nodig” om “deze grote uitdaging” aan te kunnen. “En zeker de VS is cruciaal voor succes.”

Link met corona

Door veel sprekers werd op de een of andere manier een link gelegd tussen de coronacrisis en klimaatverandering. “De covid-19-pandemie heeft ons eraan herinnerd dat we het ons niet kunnen veroorloven om bekende risico’s te negeren”, zei VN-secretaris-generaal Antonio Guterres. “Klimaatverstoring is een risico waarvan we ons terdege bewust zijn. De wetenschap is nog nooit zo duidelijk geweest.”

Het afgelopen decennium waren de warmste tien jaar sinds het begin van de metingen. In dezelfde tien jaar, zei Guterres, hebben extreem weer en klimaatgerelateerde gebeurtenissen meer dan 410.000 mensen gedood, vooral in landen met lage- en middeninkomens.

Nederland maakte vanmiddag bekend 120 miljoen euro uit te trekken voor projecten in Afrika, met het doel aanpassingen aan klimaatverandering mogelijk te maken. Te denken valt aan het verduurzamen en verbeteren van de landbouw in de Sahel, die geregeld lijdt onder ernstige droogte.

Minder uitstoot en beveiliging

De bijeenkomst is vanwege de coronacrisis volledig digitaal. Naast dertig staatshoofden en regeringsleiders doen er vijftig ministers mee en zijn er 15.000 andere deelnemers vanuit de hele wereld. Volgens minister Van Nieuwenhuizen zitten er eigenlijk veel voordelen aan zo’n mondiale online-conferentie. Er is minder uitstoot door vliegreizen en het scheelt ook nog eens veel kosten voor beveiliging, zo zei ze.

BEKIJK OOK;

• Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

• Top over aanpassingen aan nieuw klimaat; waar moet Nederland zich op voorbereiden?
• Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat

Cora van Nieuwenhuizen, demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties en Kristalina Georgieva (directrice van het Internationaal Monetair Fonds) tijdens de online Climate Adaptation Summit (CAS). © ANP

Regeringsleiders beloven gevolgen klimaatverandering beter aan te pakken

AD 25.01.2021 Regeringsleiders uit de hele wereld hebben elkaar gisteren beloofd dat ze beter hun best zullen doen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Heel veel meer dan het uitspreken van goede bedoelingen leverde de eerste dag van een door Nederland georganiseerde klimaatconferentie nog niet op.

Wel presenteerden de deelnemende landen aan de conferentie plannen om zich beter te beschermen tegen de stijgende zeespiegel of juist het gebrek aan water. Daarmee is deze conferentie anders dan de normale klimaattoppen, zoals die van Parijs in 2015. Toen spraken landen af om gezamenlijk iets te doen aan de oorzaken van klimaatverandering, met name door de wereldwijde uitstoot van CO₂ terug te dringen. De huidige top, die vanwege corona wordt gehouden via videoverbindingen, is juist bedoeld om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.

Uit onderzoek blijkt dat daar wereldwijd honderden miljarden euro’s per jaar voor nodig zijn. Het gaat dan om het verhogen van dijken, het aanplanten van mangrovebossen voor kusten om te voorkomen dat die worden weggeslagen of juist het tegengaan van verdroging. Dat geld moet vooral van de landen zelf komen, maar de hoogste baas van de Verenigde Naties, António Guterres, riep de internationale gemeenschap op tot meer hulp aan ontwikkelingslanden.

Dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewer­king toe te zeggen, is een doorbraak, aldus Cora van Nieuwenhuizen, minister Infrastructuur en Waterstaat.

Zeespiegel

Gisteren nog publiceerden wetenschappers onder leiding van de universiteit in Leeds een onderzoek waaruit blijkt dat de ijsmassa op aarde steeds sneller smelt. Het tempo is sinds begin jaren 90 met ruim de helft gestegen. Tussen 1994 en 2017 verdween 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. Daardoor steeg de zeespiegel met 3,5 centimeter.

We zijn trots om terug te zijn, aldus John Kerry., klimaatgezant VS.

Volgens demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat), gastvrouw van de top, moet het belang van de klimaatconferentie niet worden onderschat. ,,Alleen al dat de Verenigde Staten en China zij aan zij staan om hun medewerking toe te zeggen, is een doorbraak.’’

De Verenigde Staten stapten onder president Donald Trump uit de afspraken van het Parijse klimaatakkoord. De nieuwe president Joe Biden draaide dat direct terug vorige week. ,,We zijn trots om terug te zijn’’, zei de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry gisteren op de conferentie. Volgens hem zijn er ‘ongekende maatregelen nodig’ en is er nog ‘weinig tijd’.

‘Pure overleving’

Premier Mark Rutte benadrukte dat investeren in ‘klimaatadaptatie’ (het je aanpassen aan klimaatverandering) geen weggegooid geld is. Als er niets gebeurt zal door de opwarming van de aarde de opbrengst van de landbouw in droge gebieden afnemen, worden inwoners van kustgebieden bedreigd door een hogere zeespiegel en kunnen miljoenen mensen onder de armoedegrens terechtkomen. Aanpassing is volgens hem ‘een kwestie van pure overleving’.

Verder maakte Nederland gisteren bekend 120 miljoen euro te doneren aan projecten in Afrika. Het grootste deel van het geld is bedoeld voor het verbeteren en verduurzamen van de landbouw in gebieden in de Sahel die kampen met droogte.

Wereldleiders beloven snellere aanpassing aan klimaatverandering op Nederlandse top

RO 25.01.2021 Meer dan dertig wereldleiders hebben vandaag hun steun uitgesproken om de komende tien jaar serieus werk te maken van klimaatadaptatie. Daarmee moet onze leefwereld beter bestand worden tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, hevige regenval, toenemende droogte en hitte.

Tijdens de opening van de door Nederland georganiseerde internationale Climate Adaptation Summit (CAS) 2021 werden tal van nieuwe initiatieven en programma’s aangekondigd door overheden, financiële instellingen zoals Wereldbank, IMF en de African Development Bank, maatschappelijke organisaties en grote steden. Om al deze initiatieven te realiseren, werd voor miljarden dollars aan financiering voor klimaatadaptatie aangekondigd.

Initiatiefnemer van de top, minister Cora van Nieuwenhuizen: “Ongelofelijk wat een energie deze top losmaakt. Met al deze concrete plannen presenteren we een ambitieuze Adaptation Action Agenda voor de komende tien jaar. Met deze agenda maken we de wereld weerbaarder tegen de effecten van klimaatverandering. Ik ben trots op deze internationale doorbraak en dat we op deze top met zoveel wereldleiders en organisaties daadwerkelijk versnelling brengen in klimaataanpassing wereldwijd.”

De nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry zei tijdens een live video-verbinding met de top in Den Haag dat de Amerikaanse regering onder leiding van president Biden van klimaatactie een “topprioriteit” heeft gemaakt. “We zijn trots om weer terug te zijn”, aldus Kerry. “Alleen samen kunnen we bouwen aan weerbaarheid tegen klimaatverandering.” De deelname van Kerry was het eerste internationale optreden van de nieuwe Amerikaanse regering van president Biden.
Ook de Chinese vice-premier Han Zheng sprak zijn steun uit voor het Nederlandse initiatief om klimaatadaptatie hoger op de agenda te krijgen.

De Wereldbank, het Internationale Monetaire Fonds en de African Development Bank kwamen met verschillende toezeggingen die leiden tot meer geld voor klimaatadaptatie in de komende jaren. Het IMF neemt klimaatadaptatie voortaan ook mee in hun economische beoordelingen van landen. Ook de Duitse Bondskanselier Merkel en de Franse president Macron deden financiële toezeggingen tijdens de conferentie. Premier Rutte beloofde dat Nederland de helft van alle klimaatfinanciering aan adaptatie blijft uitgeven.

De Britse premier Johnson, die later dit jaar de klimaatconferentie COP 26 voorzit, kondigde een nieuwe kopgroep van landen aan die zich vooral zal richten op steun aan kwetsbare landen die het meest te lijden hebben onder de gevolgen van klimaatverandering.

De Adaptatie Actie Agenda die tijdens de CAS wordt gelanceerd, is gericht op de komende periode tot 2030. Nederland zal, samen met andere landen en organisaties zoals de VN en het VK als COP26-voorzitter, zich actief blijven inzetten voor meer klimaatadaptatie.

Zie ook; Klimaatverandering

Water op het dak of voor de deur: steden bereiden zich voor op grilliger klimaat

NOS 25.01.2021 Op veel plekken in Nederland wordt met innovaties ingespeeld op meer extremen in het klimaat. In Rotterdam zijn recent nieuwe drijvende woningen opgeleverd, die voortdurend meestijgen en -dalen met het waterpeil van de Noordzee. Meerdere keren per dag gaan ze anderhalf tot twee meter omhoog en omlaag. En in Amsterdam krijgen sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak.

Het zijn voorbeelden van wat klimaatadaptatie wordt genoemd. Oftewel: het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland is vandaag gastheer van een internationale conferentie over klimaatadaptatie. Tientallen staatshoofden en regeringsleiders doen eraan mee.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

Stijn Heijdenrijk is bewoner van één van de nieuwe drijvende woningen in de Rotterdamse Nassauhaven. Hij noemt de plek geweldig. “Het huis gaat heel langzaam op en neer, dus fysiek merken we het niet. Maar we merken het wel aan het uitzicht. We hebben een prachtig uitzicht dat ieder moment van de dag verandert.”

Drijvende klimaathuizen: ‘Iedere dag anderhalve meter ophoog en omlaag’

Rotterdam wil op meer plekken gebruik gaan maken van het water, vertelt wethouder Bas Kurvers. Zo komt er ook een drijvend park, een drijvend kantoor en er wordt gekeken naar andere plekken voor drijvende huizen. Niet alleen vanwege het klimaat, ook vanwege woningnood. “Dan moet je heel creatief zijn. Je moet alle ruimte gebruiken die je hebt.”

De stad merkt dat het weer extremer wordt. “Wij zien dat het klimaat verandert. We zien dat het in de zomer heel warm is, dat er hittestress is in de stad. We zien ook dat er hele grote hoosbuien komen, en dat we het water dan niet goed kwijt kunnen. Daarom moet daar in de manier van bouwen steeds meer rekening mee worden gehouden, en dit is daar een voorbeeld van”, zegt hij.

De huizen zijn wel prijzig, ze kosten 400.000 à 500.000 euro. Kurvers: “Ik kan me herinneren dat de eerste mobiele telefoon ook heel prijzig was. Dus innovatie kost altijd geld. Deze huizen zitten dan ook in het hogere segment. Maar de ontwikkelaar gaf aan dat hij heel veel heeft geleerd tijdens het bouwproces en dus is het ook leergeld dat hij betaald heeft. En het staat hier nu wel.”

Zo ziet zo’n ‘blauw-groen’ dak eruit HELEEN EKKER | NOS

Zo zijn er meer voorbeelden. Soms wordt een kinderspeelplaats tegelijk een waterberging. En in Amsterdam wordt in verschillende wijken op sociale huurwoningen een zogenoemd blauw-groen dak aangelegd. Dat wil zeggen dat er beplanting op het dak komt, met daaronder nog een laag water. Het gaat om een proefproject, om te onderzoeken of kan worden voorkomen dat huizen in de zomer te warm worden. Tegelijk kan het systeem regenwater soms beter vasthouden.

“Je ziet dat in warme zomers mensen in een te hete woning komen te zitten”, zegt de Amsterdamse wethouder Laurens Ivens. “Ook zien we dat buien steeds heftiger worden, en je wilt niet dat straten blank komen te staan.”

Het systeem werkt met sensoren en kan reageren op weersvoorspellingen, vertelt Joost Jacobi, die is betrokken bij het project. Zo wordt duidelijk of water vastgehouden moet worden of juist beter geloosd kan worden. “In de zomer wil je zoveel mogelijk water vasthouden, dat is goed voor de beplanting en het koelen van het gebouw en de omgeving. Maar als er een hevige bui aankomt, zorgt een stuw ervoor dat het systeem bijtijds water loost, zodat er voldoende buffercapaciteit is om die volledige bui op te vangen. En daarmee voorkomen we wateroverlast op straatniveau.”

Voorbeeld voor andere landen

Volgens wethouder Ivens heeft het nieuwe systeem grote potentie en kan het in de toekomst op veel meer daken toegepast worden. Wel wordt nog onderzocht of het daadwerkelijk zo goed functioneert als gedacht. “Er zijn ook allerlei kennisinstellingen bij betrokken. Want we willen er ook van leren, omdat hierna ook Europa en wat mij betreft de hele wereld dit voorbeeld zou kunnen volgen.”

Cor en Corinne Trim zijn bewoners in de Rivierenbuurt. Zij zijn blij met hun nieuwe dak, al hopen ze dat er later niet een huurverhoging op gaat volgen. In ieder geval is een oplossing voor de hitte geen overbodige luxe, zeggen ze. “Het wordt hierbinnen ontzettend heet, het is niet om uit te houden in de zomer”, verzucht Corinne. En Cor vult aan: “We zien dat er nu ook meer koolmezen komen.”

BEKIJK OOK;

• Top over aanpassingen aan nieuw klimaat; waar moet Nederland zich op voorbereiden?

• Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

IJs smelt steeds sneller, eind deze eeuw al grote gevolgen voor mensen aan de kust

RTL 25.01.2021 De ijsmassa op aarde smelt steeds sneller. Het gaat nu ruim anderhalf keer zo snel als begin jaren negentig. Dat zeggen wetenschappers onder leiding van de universiteit van het Britse Leeds. Het snelle smelten van het ijs heeft volgens deskundigen nog deze eeuw zeer ernstige gevolgen voor kustgebieden.

Tussen 1994 en 2017 verdween volgens de onderzoekers een ‘schokkende’ 28 biljoen (28.000.000.000.000) ton ijs. In dezelfde periode steeg de zeespiegel met 3,46 centimeter.

Concreet

“Om dit concreet te maken”, schrijft ESA (The European Space Agency) op zijn website, “een biljoen ton ijs staat gelijk aan een blok ijs van 10x10x10 kilometer, wat groter is dan Mount Everest.”

Lees ook:

Schade door natuurrampen breekt record (en het wordt alleen maar erger)

Hoofdonderzoeker Thomas Slater zegt op de website van ESA dat dit ‘het worstcasescenario voor de opwarming van de aarde’ is. “Zo’n grote stijging van de zeespiegel zal nog deze eeuw zeer serieuze gevolgen hebben voor mensen die aan de kust wonen.”

Satellietbeelden en berekeningen

De onderzoekers trekken hun conclusies na onderzoek van satellietbeelden in combinatie met berekeningen. Ze publiceerden hun uitkomsten in het tijdschrift The Cryosphere.

Sinds het begin van de jaren negentig is de snelheid waarmee het ijs smelt met 57 procent gestegen, berekenden de onderzoekers. De stijging van 0,8 naar 1,2 biljoen ton per jaar komt door het versnelde smelten van gletsjers en ijskappen op vooral Antarctica en Groenland. Het grootste deel van het ijsverlies op aarde komt zeer waarschijnlijk door de opwarming van de aarde.

Groenland wordt steeds groener en dat is slecht nieuws

In augustus bleek uit onderzoek dat de natuurlijke balans onherstelbaar is aangetast door het smelten van het ijs en de sneeuw in Groenland. Dat heeft grote gevolgen, ook voor Nederland.

RTL Nieuws; Opwarming aarde Klimaat

‘Lagere overheden hebben 1,8 miljard nodig voor klimaatakkoord’

MSN 25.01.2021 Gemeenten, provincies en waterschappen hebben de komende drie jaar in totaal 1,8 miljard euro nodig om afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs uit te kunnen voeren. Alle overheden moeten ook goed met elkaar samenwerken om toe te werken naar het doel om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met de helft te verminderen in vergelijking met 1990. Dat staat in een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) aan minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken).

De uitwerking van het internationale klimaatakkoord uit 2015 heeft gevolgen voor wonen, werken, verkeer en vervoer, economie, natuur, milieu en de ruimtelijke inrichting.

Het zijn de decentrale overheden die een groot deel van de maatregelen moeten organiseren en uitvoeren. Het gaat onder meer om het aardgasvrij maken van woningen en de plaatsing van windmolens en zonneparken. De Raad stelt dat er plannen moeten worden uitgewerkt op lokaal niveau, samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Provincies coördineren de opgaven en op landelijk niveau stemt een overkoepelend programmateam de instemmingen op elkaar af.

De extra kosten voor de klimaatmaatregelen lopen op en komen in 2024 uit op bijna 600 miljoen euro voor gemeenten, voor provincies 37,5 miljoen en voor waterschappen 22,6 miljoen euro, zo berekende adviesbureau AEF. De Raad adviseert de kosten in fases onder te brengen en die voor gemeenten en provincies te betalen via een brede doeluitkering, waarbij ze veel beleidsvrijheid hebben. Waterschappen zouden hun eigen heffingen kunnen verhogen om aan extra geld te komen voor het bereik van de klimaatdoelen, aldus de ROB.

Brengt toespraak John Kerry op klimaattop de VS terug op het wereldtoneel?

NOS 25.01.2021 Zal Amerika opnieuw, samen met de Europese Unie en China, de leiding nemen om klimaatverandering tegen te gaan? Mogelijk komt daar vandaag al meer duidelijkheid over, als de nieuwe Amerikaanse klimaatgezant John Kerry op een klimaattop spreekt die door Nederland is georganiseerd. Doel is het uitwisselen van ervaringen over hoe landen zich het kunnen weren tegen de gevolgen van klimaatverandering. Deze zogenoemde Climate Adaptation Summit is vanwege corona online.

Dat betekent dat sommige wereldleiders meedoen met een al eerder opgenomen statement, terwijl anderen wel live meepraten. Aan de top doen veel prominenten mee. Zoals de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier Boris Johnson, de Franse president Emmanuel Macron, Eurocommissaris Frans Timmermans, de Indiase premier Narendra Modi en de Chinese vicepremier Han Zheng.

Initiatiefnemer van de conferentie is demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Klimaatverandering brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, zegt ze, zoals bosbranden, droogte en overstromingen. Het is volgens haar belangrijk om duidelijk te maken dat daar ook iets aan gedaan kan worden.

Dat kan bijvoorbeeld door de ontwikkeling van droogtebestendige gewassen, het planten van mangroves om te beschermen tegen zeespiegelstijging of het introduceren van vroegtijdige waarschuwingssystemen voor extreem weer. “Wat we willen laten zien is dat het echt beter is om op voorhand daarin te investeren. Want als je achteraf, nadat er een ramp is gebeurd moet gaan herbouwen, dan is dat wel zes tot zeven keer duurder.”

Alle tijdzones

In een ruimte die is omgebouwd tot studio in Den Haag treden Van Nieuwenhuizen en premier Rutte op als gastheer. Eveneens in de studio zit Feike Sijbesma, oud-topman van DSM, die tegenwoordig betrokken is bij het in Nederland gevestigde Global Center on Adaptation. De conferentie start vanmiddag rond 14 uur en duurt 24 uur, zodat landen uit alle tijdzones mee kunnen doen.

In tegenstelling tot de reguliere klimaatconferenties, die aan het eind van elk jaar gehouden worden, doen nu ook bedrijven en non-gouvernementele organisaties (ngo’s) mee. Ook het IMF en de Wereldbank zijn van de partij. Zij zullen naar verwachting bekendmaken hoe bij de financiering van toekomstige projecten rekening wordt gehouden met klimaateffecten.

Van Nieuwenhuizen erkent dat het klimaatprobleem er meer inhakt in armere landen. “Wij hebben in Nederland het geld voor een Deltafonds en om die dijken enzovoorts aan te pakken. Maar in veel landen is dat moeilijker. Daarom ben ik ook heel blij dat bijvoorbeeld het IMF en de Wereldbank meedoen. En ook zeggen: wij gaan meer van onze budgetten besteden aan het aanpassen aan het klimaat.”

Goede voorbeelden

Het doel van de top is vooral het uitwisselen van ervaringen, zodat landen van elkaar kunnen leren. “We proberen dus de goede voorbeelden uit de hele wereld te laten zien”, zegt Van Nieuwenhuizen. “En mensen hoop te geven dat het wel degelijk kan.”

Afgelopen vrijdag werd duidelijk dat er veel meer geld nodig is om landen en gemeenschappen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Uit een rapport van het Climate Center on Adaptation blijkt dat het om 300 miljard dollar gaat, vijf tot tien keer meer dan landen er tot nu toe voor uittrekken.

Het doel van de top is het opstellen van een actie-agenda voor de komende tien jaar. Wat minister Van Nieuwenhuizen betreft blijft het niet bij mooie woorden alleen. Juist het ervoor zorgen dat de plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden, is wat haar betreft belangrijk.

Echte toppers

“Ik hoop het beeld mee te geven dat het politiek hoog op de agenda staat, want allerlei wereldleiders doen mee. Het wordt niet zo groot als destijds (de klimaatconferentie) in Parijs. Maar er zijn wel echt toppers bij, ook vanuit het bedrijfsleven, die meedoen. Dus hiermee zetten we het permanent op de agenda.”

Later dit jaar vindt in Glasgow de reguliere klimaatconferentie plaats, die vorig jaar werd uitgesteld vanwege corona. Deze top wordt door experts als de belangrijkste gezien sinds die in Parijs uit 2015 omdat landen dit jaar hun uitstootdoelen verder moeten aanscherpen. De hoop is dat daardoor de afspraken uit Parijs, om de wereld niet verder te laten opwarmen dan ruim onder de twee graden en liefst anderhalve graad, dichterbij komen.

De NOS zendt vanavond om 20.30 uur op NPO 2 een speciaal programma uit naar aanleiding van de klimaattop, gepresenteerd door Herman van der Zandt vanuit het Wadden Center op de Afsluitdijk. Peter Kuipers Munneke laat de stand van zaken zien wat betreft klimaatverandering en de wereldwijde gevolgen. Daarbij gaat het over hoe we ons kunnen wapenen tegen zeespiegelstijging, verzilting, wateroverlast en verdroging.

BEKIJK OOK;

• 2020 warmste jaar ooit gemeten in Europa, grootste afwijking bij Siberië en Noordpool

• Alleen ‘groen herstel’ kan leiden tot halen van Parijse klimaatdoelen

Wereldleiders bespreken gevolgen klimaatverandering

MSN 25.01.2021 Tientallen wereldleiders komen maandag en dinsdag op een virtuele top bijeen om te praten over de gevolgen van klimaatverandering. De eerste zogeheten Climate Adaptation Summit draait om de vraag hoe de wereld zich beter kan wapenen tegen de ingrijpende effecten van de opwarming van de aarde, zoals een stijgende zeespiegel, meer extreem weer en toenemende droogte. Nederland is gastland van de top.

Onder de leiders die hun deelname hebben toegezegd zijn premier Mark Rutte, de net benoemde Amerikaanse klimaatgezant John Kerry, vicepremier van China Han Zheng, de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, VN-chef António Guterres, de Indiase premier Narendra Modi, eurocommissaris Frans Timmermans en IMF-directeur Kristalina Georgieva. Ook prominenten van buiten de politiek doen mee, zoals Microsoft-oprichter en filantroop Bill Gates. Vanwege de coronapandemie wordt de conferentie geheel online gehouden.

Op andere bestuursniveaus zijn virtuele vergaderingen. Zo houden ministers onder wie Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en burgemeesters eigen besprekingen over klimaatgerelateerde problemen. Aan het zogenoemde burgemeestersforum doen maandag onder meer Ahmed Aboutaleb (Rotterdam), Anne Hidalgo (Parijs), Francis Xavier Suarez (Miami), Lianne Dalziel (Christchurch), Bart de Wever (Antwerpen) en Ekrem İmamoğlu (Istanbul) mee.

Thema’s die op de top aan bod komen zijn bijvoorbeeld bescherming tegen overstromingen, het klimaatbestendig maken van infrastructuur, de ontwikkeling van waarschuwingssystemen, verbetering van de landbouw in droge gebieden en het behoud van mangroves aan de kust.

De top is de eerste in zijn soort. Over het aanpakken van de oorzaken van klimaatverandering zijn al diverse internationale verdragen gesloten. In het akkoord van Parijs van december 2015 hebben wereldleiders afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen dusdanig moet verminderen, dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot maximaal 2 graden – en bij voorkeur tot 1,5 graden. Hoewel in 2020 de wereldwijde CO2-uitstoot is afgenomen als gevolg van de coronacrisis, was de afgelopen jaren nog steeds sprake van een stijgende trend.

Meer geld beschikbaar voor kleine energiebesparende maatregelen

RO 25.01.2021 Vanwege het grote enthousiasme heeft minister Ollongren de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) opgehoogd van 70 miljoen euro naar 100 miljoen euro. Inmiddels hebben meer dan 300 gemeenten projecten ingediend, die bedoeld zijn om huurders en woningeigenaren te stimuleren om kleine energiebesparende maatregelen in huis te nemen en te adviseren over vervolgstappen.

De ophoging is bestemd voor de al ingediende aanvragen. Hierdoor kunnen straks 60 gemeenten extra aan de slag. In totaal kan hiermee in ruim één miljoen woningen energie bespaard worden.

Minister Ollongren: “Deze regelgeving is dubbel doeltreffend. Ten eerste zorgen kleine veranderingen in het huis, zoals het aanbrengen van radiatorfolie of tochtstrippen, ervoor dat bewoners een lagere energierekening krijgen. Ten tweede is dit voor veel huurders en woningbezitters een eerste stap naar verdere verduurzaming van het huis.”

RREW nu ook voor huurders

De RREW is een vervolg op de Regeling Reductie Energieverbruik (RRE). Het ministerie van BZK had eerder 70 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de RRE, die enkel bedoeld was voor woningeigenaren. De RREW is echter zowel gericht op woningeigenaren als huurders. Uit inventarisatie van de aanvragen blijkt dat ongeveer 60% naar verduurzaming van huurwoningen gaat.

Van kleine energiebesparende maatregelen naar volgende stap

Gemeenten zetten met deze regeling projecten op om huiseigenaren en huurders aan te zetten tot het nemen van kleine energiebesparende maatregelen in hun huis. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het inregelen van de cv-installatie, het aanbrengen van radiatorfolie en tochtstrips of het plaatsen van ledlampen. Daarnaast gebruiken gemeenten de regeling om advies te geven over welke energiebesparende maatregelen zij nog meer zouden kunnen nemen.

Het is belangrijk dat het niet blijft bij de folie- en  tochtstrips, maar dat eigenaren en huurders ook vervolgstappen gaan zetten met isolatiemaatregelen. De RREW biedt gemeenten zo ook de kans samen met burgers en andere partijen, zoals lokale energiecoöperaties of woningcorporaties actief aan de slag te gaan met verduurzaming van de woningen in hun gemeente.

De regeling, gelanceerd in november 2020, is populair, waardoor ze nu reeds overvraagd is. Aanvragen worden behandeld op basis van ‘first come first serve’. Half maart publiceert RVO een lijst met gemeenten die een uitkering ontvangen inclusief de verleende bedragen. De projecten moeten uiterlijk 31 juli 2022 afgerond zijn.

Zie ook;

• Energie thuis

5 redenen waarom je de Climate Adaptation Summit 2021 niet mag missen

RO 24.01.2011 Op maandag 25 en dinsdag 26 januari organiseert Nederland de online  Climate Adaptation Summit 2021. Samen met tientallen wereldleiders en betrokken organisaties wil Nederland stappen zetten om onze wereld beter voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Extra aandacht is er deze top voor Afrika.

1. Wereldwijde topsprekers en timezone proof

Tijdens de CAS 2021 wordt een reeks online evenementen over de hele wereld gestreamd die inspireren, tastbare oplossingen bieden en laten zien hoe we een klimaatbestendige toekomst kunnen bereiken. Dit is je kans om wereldleiders zoals bondskanselier Merkel, president Macron, premier Johnson, Ban Ki-moon en VN-secretaris-generaal Guterres te horen spreken over dit onderwerp.

2. Inventieve ideeën uit Afrika

Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zit een speciaal event voor met als doel internationale actie om regio’s in Afrika beter te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

• Volg het online event ‘Accelerating African Adaptation’ direct na de openingssessie: 25 januari van 16:00-18:00 uur.

Tijdens het event is ook de verkiezing van de Water Changemaker Award: Afrikaanse deelnemers pitchen drie inventieve ideeën voor een klimaatbestendige toekomst. Het publiek kan stemmen op hun favoriet om de speciale vermelding “People’s Choice” te winnen.

3. Nederland gastland

In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat rijke landen de anderen helpen zich aan te passen aan gevolgen van klimaatverandering. Nederland neemt dat serieus en wil meer actie op dit gebied. Vandaar de online klimaattop en het speciale Afrika-event, georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

4. Kansen grijpen voor Afrika

Het Afrikaanse continent wordt deze eeuw zwaar getroffen door klimaatverandering. Volgens het klimaatpanel van de VN (IPCC) krijgt het werelddeel de komende jaren te maken met stijgende temperaturen, hittegolven, droogte, overstromingen en zeespiegelstijging. Tegelijkertijd heeft het werelddeel veel sterke punten: het beschikt over een enorm aanpassingsvermogen en heeft veel innovatieve en creatieve ideeën in huis.

5. Eerlijk, inclusief en groen

Minister Kaag spoort aan tot meer actie om samen met Afrikaanse landen oplossingen te vinden voor de gevolgen van klimaatverandering: ‘Als we samenwerken kunnen we, over grenzen en sectoren heen, deze uitdaging aan en bestaande oplossingen en techniek opschalen en uitbreiden. Ook het Nederlandse bedrijfsleven kan hier een rol pakken. Op die manier kunnen we onze verantwoordelijkheid nemen en samen een klimaatbestendige toekomst opbouwen.’

Wil je de Climate Adaptation Summit 2021 digitaal bijwonen? Registreer je snel op Cas2021.nl. Let op: registratie is gelimiteerd (en kost hooguit 2 minuten tijd)

Je kunt ook altijd meekijken via het YouTube-kanaal CAS TV.

Zie ook:

• Klimaatverandering