De ouderenzorg moet op de schop, nu Nederland in snel tempo vergrijst. Een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos kwam met ingrijpende voorstellen.
Op verzoek van het kabinet heeft de commissie op een rij gezet voor welke uitdagingen Nederland staat door de vergrijzing. Over tien jaar zijn er ruim twee miljoen 75-plussers, zo’n 600.000 meer dan nu. “Thuis (blijven) wonen is geen onbeperkt recht om de daarmee gepaard gaande kosten op de samenleving af te wentelen”,aldus de commissie.
Kortom, dat is de indringende boodschap van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, over de toekomst van de zorg voor thuiswonende ouderen.
Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de Commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in een advies dat commissievoorzitter Wouter Bos vanmiddag aanbiedt aan minister Hugo de Jonge van VWS.
De commissie formuleert in haar advies 35 aanbevelingen die zij toetst aan de vier principes van de REIS:
Regie: vergroot de aanbeveling de mogelijkheden voor ouderen om zelf regie te voeren?
Eenvoud: vereenvoudigt de aanbeveling de ondersteuning en zorg voor ouderen, zowel voor de ouderen zelf als voor de professionals?
Integrale benadering: verwijdert de aanbeveling schotten en bevordert ze een integrale kijk op de behoefte aan ondersteuning en zorg?
Samenwerking: bevordert de aanbeveling de samenwerking tussen de verschillende bij de zorg voor thuiswonende ouderen betrokken partijen en professionals?
Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot drie centrale adviezen;
Het eerste is: ga (ver)bouwen! De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en het verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Op dit moment wordt er echter voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.
Het tweede advies is: ga digitaal! Dit advies is niet alleen gericht aan aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Grootschalig gebruik kan leiden tot meer eigen regie, een hogere kwaliteit van leven en een doelmatiger inzet van schaarse zorgverleners.
Het derde is: werk samen! We zullen de komende decennia in de zorg voor ouderen moeten woekeren met schaarse middelen en mensen. Om de beschikbare middelen doelmatig te kunnen inzetten is lokale en regionale samenwerking de komende jaren belangrijker dan keuzevrijheid en concurrentie.
Omdat de commissie het belangrijk vindt dat haar advies kan rekenen op draagvlak bij alle partijen die bij zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen betrokken zijn, nodigt zij belangstellenden uit om uiterlijk 1 april 2020 op het advies te reageren. Voor de zomer van 2020 zal zij de binnengekomen reacties en commentaren verwerken in versie 2.0 van haar advies.
AD 17.01.2020
Thuis blijven wonen ????
We moeten af van het motto dat ouderen vooral zolang mogelijk thuis moeten blijven wonen, staat in het advies. “Veel 75-plussers denken dan begrijpelijkerwijs aan het huis waar zij nú wonen,” Maar die woning is vaak helemaal niet geschikt om betaalbare en veilige zorg te leveren, schrijft Bos. In veel gevallen is het veel beter als ouderen verhuizen naar een aangepaste woning.
In 2015 woonde slechts 20 procent van de 65-plussers in een huis dat min of meer aangepast was. Met het oog op de vergrijzing is de belangrijkste aanbeveling van Bos dan ook: begin met (ver)bouwen! Nieuwe woonvormen zouden het gat moeten vullen tussen de oude woning en het verpleeghuis.
Wachtlijsten
Vandaag 15.01.2020 bleek dat er de laatste jaren ook veel te weinig nieuwe verpleeghuizen zijn gebouwd. Mede daardoor zijn de wachtlijsten voor een plek in zo’n instelling fors gestegen.
Telegraaf 16.01.2020
Zorgkosten en vergrijzing
Ouderen zullen meer moeten betalen voor hun zorg en ondersteuning, nu Nederland door de vergrijzing steeds meer chronisch zieke ouderen telt. De politiek moet daarbij het ‘dogma’ loslaten dat zo lang mogelijk thuis wonen een recht is, en moet ouderen gaan voorbereiden op de boodschap dat de kosten van de oude dag veel vaker voor rekening van de oudere zelf gaan komen.
Eigen huis opeten
Het eigen huis ‘opeten’ om zelf de kosten te betalen van woningaanpassing, of om te kunnen verhuizen naar een aangepaste woning, noemt de commissie als voorbeelden. Een andere optie is dat ouderen de kosten van een verpleeghuis voortaan voor een deel zelf betalen, vergelijkbaar met het bedrag dat ze anders kwijt geweest zouden zijn aan woonlasten en huishouden. Het kabinet zou dit moeten onderzoeken, is een van de adviezen.
Dan moeten er wel veel meer geschikte woningen en alternatieve woonvormen voor ouderen komen. Gemeenten moeten plannen gaan opstellen hoe die woningen er gaan komen, samen met woningcorporaties en projectontwikkelaars. Er gebeurt nu veel te weinig, de vrijblijvendheid moet eraf, waarschuwt de commissie het kabinet. Ook moeten er meer plekken komen in verpleeghuizen.
Vertrouwde omgeving
Het kabinet-Rutte moet snel stoppen met sluiten van zorglocatiesen een noodplan lanceren om ‘zorgbuurthuizen’ te bouwen, stellen Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Maarten Hijink, Tweede Kamerlid voor de SP. Er is te veel ouderenzorg afgebroken.
VK 18.01.2020
Na drie kabinetten-Rutte staat de ouderenzorg er slecht voor. Ouderenzorg is afgebroken, verzorgingshuizen zijn gesloten en 77.000 medewerkers verloren door bezuinigingen hun baan, waardoor er nu een schreeuwend tekort aan personeel is. Ruim 16.700 ouderen staan op een wachtlijst voor een zorginstelling. Ze blijven langer in het ziekenhuis omdat ze nergens terechtkunnen. En de eerste hulp loopt vol door ongelukken omdat ze gedwongen thuis wonen, terwijl dat eigenlijk niet meer gaat.
De SP pleit voor radicale verandering: herwaardering van ouderenzorg. Geef medewerkers de waardering die ze verdienen en neem als overheid het voortouw bij de bouw van zorgbuurthuizen, kleinschalige, gezellige zorglocaties waar je in je vertrouwde omgeving oud kunt worden.
Kangoeroewoningen
Voorbeelden van zulke woonvormen zijn woongroepen waar ouderen bij elkaar wonen en kangoeroewoningen, waarbij twee woningen via een tussendeur met elkaar verbonden zijn. Vaak wonen opa en oma dan in het ene huis, en woont het gezin van een van de kinderen in het andere.
“Op dit moment wordt er voor ouderen echter veel te weinig gebouwd en verbouwd”, concludeert de commissie. “Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.”
Kosten
De commissie heeft vooral gekeken hoe de zorg anders en beter georganiseerd kan worden zonder dat de kosten verder oplopen. Een probleem is dat er in 2030 minder mensen zijn om thuiswonende ouderen te helpen.
“Er dreigen tekorten aan mantelzorgers, vrijwilligers en professionals in zorg en welzijn”. Meer mensen aan het werk krijgen in de zorg is ook geen oplossing, want dan komt direct de betaalbaarheid verder in het gedrang, aldus de commissie.
Telegraaf 16.01.2020
Een eenvoudiger zorgstelsel
Tegelijkertijd moet de zorg wel beter worden, want die is nu verre van optimaal. Kwetsbare ouderen die nog thuis wonen krijgen soms tien verschillende zorgverleners over de vloer.
Zelf de zorg regelen, en daarbij makkelijk de weg vinden “is helaas nog geen realiteit”, aldus de commissie, die waarschuwt dat er in 2030 meer ouderen zullen zijn die geen kinderen hebben om op terug te vallen, en dat arme ouderen drie keer zo vaak in een ‘kwetsbare’ situatie verkeren als rijke ouderen.
Politiek gevoelig is vooral het advies dat het huidige zorgstelsel niet geschikt is om goede zorg te garanderen voor ouderen die thuiswonen. De commissie wil een ‘eenvoudiger’ stelsel en werpt zelfs de gedachte op om een ‘forse ingreep’ te doen in het stelsel, door de huidige rolverdeling tussen verzekeraars, gemeenten en overheid helemaal los te laten.
Er zou idealiter één pot geld moeten komen voor alle ouderenzorg. Maar daarvoor is nu nog geen politiek en maatschappelijk draagvlak, terwijl zo’n stelselwijziging zelf ook duur is.
Een tussenoplossing is dat er op lokaal niveau wel één pot geld komt, waar verzekeraars en gemeenten samen de zorg voor thuiswonende ouderen uit financieren. Sowieso vindt de commissie dat verzekeraars moeten ophouden met het laten concurreren van thuiszorgaanbieders.
Twee à drie verschillende aanbieders per wijk is het maximum, en organisaties moeten meer gaan samenwerken. “De grondgedachte van onderlinge concurrentie maakt samenwerking in de praktijk nu vaak moeilijk”, schrijft de commissie. Daarmee is ook de politieke discussie over de marktwerking verder geopend.
Europese aanbesteding Zorg
Daarom wil Minister De Jonge van Volksgezondheid snel af van de Europese regel die gemeenten verplicht om zorgtakenEuropees aan te besteden. Hij heeft daar donderdag 16.01.2020 in Straatsburg met Europarlementariërs uit verschillende landen over gepraat. De Jonge wijst erop dat de zorg geen marktis, “laat staan een Europese markt”.
De Jonge vindt de gedachte achter de Europese aanbestedingsregel begrijpelijk voor marktactiviteiten: bedrijven moeten dezelfde kansen krijgen om een opdracht binnen te halen. Maar volgens hem botst het “met zaken die in de jeugdzorg en de thuiszorg gewoon belangrijker zijn: samenwerking en partnerschap in de wijk bijvoorbeeld”.
Hij vindt het niet logisch om te denken dat mensen vanuit Portugal of Litouwen in de Nederlandse jeugdzorg aan de slag gaan. “Dat gebeurt niet.”
De Jonge wil “hoe sneller, hoe beter” af van de Europese regelgeving voor de zorg, “want het zorgt voor procedures die veel tijd en geld kosten, en dat komt de zorg niet ten goede”.
Minder administratieve lasten, minder markt- en meer samenwerking in de zorg. Daarom moeten we af van de verplichting om gemeentelijke zorgtaken openbaar en Europees aan te besteden !!!!
Lees ook:
Net als de minister zien verpleeghuizen dat het beter gaat. ‘Maar niet goed genoeg’
De verpleeghuizen die zo zuchten onder het tekort aan personeel krijgen iets meer ademruimte. De investeringen om de personeelstekorten terug te dringen en de kwaliteit van de zorg te verhogen werkt. Althans, dat zei minister Hugo de Jonge van volksgezondheid in december. Merken de verpleeghuizen dat ook?
En wéér rapporteerde een commissie over het gebrek aan woningen voor zelfstandige ouderen. Terwijl de oplossing van het probleem er eigenlijk al is: het Thuishuis, een soort studentenhuis (zonder lawaai) voor senioren.
Dit rapport van de “Commissie Bos” had vijf jaar geledenook al in de krant kunnen staan. Of anders wel tien of vijftien jaar geleden. Want het gaat over het gebrek aan geschikte huisvesting voor ouderen. En dat is, zegt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ouderen-belangenorganisatie Anbo, een thema dat stelselmatig wordt genegeerd.
Volgende week zal de zogenoemde commissie-Adriani naar verwachting een soortgelijk pleidooi afsteken als dat van Wouter Bos. Daarnaast zijn allerhande aanjaagteams en taskforces actief op het terrein van de ouderenhuisvesting.
Demografie
Anbo zelf voorspelde al in 2005 dat met de verdwijning van de aloude ‘bejaardenhuizen’ een grote behoefte zou ontstaan aan woningen voor ouderen die niet meer zelfstandig kunnen (of willen) wonen, en die ook niet in aanmerking komen voor opname in een verpleeghuis. Dat rapport was niet eens visionair, zegt Den Haan. Het was slechts een vertaling van welbekende demografische ontwikkelingen.
Toch is met al die inzichten vrijwel niets gedaan. Althans: niet door overheden en woningcorporaties. Zo stelde Anbo onlangs vast dat bijna 60 procent van de Nederlandse gemeenten überhaupt niet heeft nagedacht over de gevolgen van de vergrijzing voor de woningbouw. Hoe dat komt? ‘Ach’, zegt Den Haan – geïrriteerd. ‘Gemeenten pronken liever met fraaie kantoren of eengezinswoningen. Woningen voor ouderen zijn gewoon niet sexy.’
En als het gebrek aan engagement bij overheden al geen probleem is, is het de regelgeving wel. Zo sprak Den Haan deze week een wethouder die de aanvraag voor een zogenoemde kangoeroewoning – de aanbouw bij een bestaande woning ten behoeve van ouderen – had afgewezen vanwege de richtlijnen voor ‘woondichtheid’ in het betreffende gebied.
Alleen bestuurders met lef en woningbouwcorporaties die bereid zijn tot een enigszins rekkelijke interpretatie van de regels willen de bouw van kleinschalige voorzieningen voor ouderen nog weleens mogelijk maken, zegt Den Haan.
Op pantoffelafstand
Dat is ook de ervaring van ‘maatschappelijk ondernemer’Jan Ruyten, bedenker en uitvoerder van het concept ‘Thuishuis’: een soort studentenhuis voor ouderen ‘op pantoffelafstand van winkels en andere publieke voorzieningen’. De bewoners – idealiter niet meer dan vijf of zes – hebben elk een eigen kamer, en maken gezamenlijk gebruik van een keuken, een hobbykamer, een tuin, een washok en andere faciliteiten. In collectieve zelfstandigheid. ‘Als ik er naar binnen wil, bel ik netjes aan, want ik heb geen sleutel’, zegt Ruyten.
Sinds 2006 heeft Ruyten vijf van dit soort huizen kunnen stichten. Met alle‘evidencebased voordelen van dien voor het welzijn en de gezondheid van de bewoners. ‘Een kind had het kunnen bedenken.’ Toch kost het Ruyten veel moeite om ‘het bastion van de overheid’ te slechten. ‘Als ik een wethouder of een corporatie om medewerking vraag bij de vestiging van een Thuishuis, word ik vaak doorverwezen naar Jumbo, Albert Heijn of een ander bedrijf. Terwijl het mij helemaal niet om geld of sponsoring te doen is, maar om organisatorische ondersteuning.’
Alleen thuis wonende oudere in een groot huis. Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant
Robotisering
‘We lopen in Nederland voorop met robotisering van de zorg, maar we zijn bijzonder slecht in sociale innovatie’, heeft Ruyten moeten vaststellen. ‘De gezondheidszorg krijgt beduidend meer aandacht dan de preventie van zorgafhankelijkheid. Zorg is business. Daar liggen verdienmodellen onder. Het Thuishuis, een instelling zonder winstoogmerk, ligt niet binnen het blikveld van ondernemers en bestuurders.’
De belangstelling voor de ouderen spitst zich toe op degenen die in een verpleegtehuis zijn opgenomen, zo’n 12 procent van de 65-plussers. ‘Want die zijn zielig’, zegt Liane den Haan van Anbo. ‘Wat in Thuishuizen en andere kleinschalige voorzieningen gebeurt, spreekt minder tot de verbeelding. De aandacht voor het waardig sterven gaat ten koste van de aandacht voor het waardig ouder worden.’
Gesticht voor ouden van dagen
Waardig ouder worden was de betrokkenen in het verleden overigens ook niet vergund. In de 19de eeuw woonde ruim 20 procent van de ‘ouden van dagen’ in een gesticht of instelling. Het ‘driegeneratiegezin’ was ook toen niet de norm. Wel kwam het vaak voor dat ongetrouwde kinderen bij hun ouders bleven wonen, en voor hen zorgden.
Bijna de helft van de ouderen woonde samen met hun volwassen kinderen. ‘Ware armen’, behoeftige ouderen die niet meer konden werken, kwamen in aanmerking voor plaatsing in een hofje of een ‘oudeliedenhuis’ waar doorgaans een streng regime heerste.
Om ouderen zoveel mogelijk voor dat lot te behoeden, werd burgers in 1912 een onderhoudsplicht voor ‘behoeftigen en ouderen’ in hun omgeving opgelegd. Deze knellende vorm van mantelzorg werd in 1961 afgezwakt en in 1965 helemaal afgeschaft.
Spookbeeld doorstroming
In de jaren vijftig werden ouderen aangemoedigd om, ter leniging van de woningnood, naar bejaardenhuizen te verkassen. Deze woonvorm is echter nooit geliefd geweest. ‘Bij de meesten waart, als een spookbeeld, het woord ‘tehuis’ door de gedachten’, schreef de Nationale Raad voor Maatschappelijk werk in 1958.
In 1975 was de hoogtij van de bejaardentehuizen alweer ten einde: de regering bepaalde dat maximaal 7 procent van de ouderen in een verzorgingshuis mocht wonen. Ouderen werden aangemoedigd om zolang mogelijk voor zichzelf te blijven zorgen.
Van 50plus woningen en Scheefwonen
Op dit moment ondervindt de woningmarkt daarvan de nadelige gevolgen: bij gebrek aan alternatieven blijven veel ouderen te langin hun (vaak te grote) huizen wonen. De introductie van o.a. de zgn. 50plus woningenmeer zou deze doorstroming echter reeds in gang moeten hebben gezet.
Het aanpakken van het Scheefwonen (meer) is mede hierdoor een geliefd dwangmiddel geworden om de doorstroming op de woningmarkt te stimuleren.
Aanleunwoning
De aanleunwoning werd aangekondigd in 1975 in de Tweede Nota Bejaardenbeleid van het kabinet-Den Uyl. Doel was vooral om de ouderen uit het bejaardenhuis te houden zolang dat kon. Slechts 7 procent van de ouderen zou in de toekomst in een instelling mogen wonen.
De aanleunwoningen zijn woningen die gebouwd zijn tegen of in de nabijheid van een verzorgingshuis en bedoeld zijn voor oudere mensen, die nog redelijk mobiel zijn en geen grote gezondheidsproblemen hebben.
Zij profiteren op deze manier wel van de diensten van het verzorgingscentrum (verpleging dichtbij en bereikbaar via een eenvoudige alarmknop, mogelijk verzorging van maaltijden), terwijl ze verder redelijk zelfstandig kunnen blijven wonen met veel meer privacy dan in het verzorgingscentrum mogelijk zou zijn.
Voor mensen in de aanleunwoningen geldt soms een voorkeursregeling wanneer de gezondheid zodanig achteruit gaat dat intensievere verzorging nodig is; er wordt zo versneld een plekje in het verzorgingshuis gevonden.
Bezuiniging ouderenzorg
De ingrijpende bezuinigingsoperatie van Rutte II in de ouderenzorg van bijna 2 miljard euro levert geen cent op. Kwetsbare senioren zitten intussen thuis en krijgen vaak niet de zorg die ze nodig hebben.
Het kabinet Rutte II dacht bij de start een monsterbedrag van 1,88 miljard te besparen door ouderen minder snel naar het verpleeghuis te laten gaan en tegelijkertijd te beknibbelen op thuiszorg. Maar uiteindelijk bleef er van de hele bezuiniging niks over.
Onder druk van de Tweede Kamer draaide het kabinet al een half miljard aan besparingen terug in de afgelopen jaren. Zowel de verpleeghuizen als de wijkverpleging en huishoudelijke hulp kregen er honderden miljoenen bij, omdat de fikse snijoperatie de kwaliteit van de zorg in het geding bracht.
Maar er moet nog veel meer geld bij. Alleen al om de zorg in verpleeghuizen op orde te krijgen, zal het kabinet de komende jaren 2,1 miljard extra investeren. Daarnaast geven zorgverzekeraars meer uit aan ouderenzorg dan je op grond van de toename van het aantal senioren mag verwachten.
Tussen 2015 en 2017 ging al bijna een miljard extra naar ouderenzorg. In 2018 kan dat oplopen naar 2,5 miljard euro is de verwachting, aldus de doorrekening van Investico.
‘Terug bij af’
We zijn volgend jaar terug bij af. We hebben de ouderenzorg grotendeels afgebroken, aldus Zorgeconoom Guus Schrijvers .
Die extra uitgaven van zorgverzekeraars worden deels verklaard doordat veel meer 65-plussers het thuis niet redden. Ze melden zich na een val of in verwarde toestand op de eerste hulp van het ziekenhuis. Alleen al in 2015 groeide dat aantal met 20 procent, blijkt uit eerder onderzoek van bureau Fluent. En de kortdurende opvang voor ouderen die om medische redenen niet thuis kunnen wonen – bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname – nam in datzelfde jaar maar met 87 procent toe.
Ouderenzorg afgebroken
,,We zijn volgend jaar terug bij af”, concludeert zorgeconoom Guus Schrijvers. De fikse bezuiniging die het kabinet in 2012 aankondigde, is volgens Schrijvers een ‘noodingreep, ingegeven door de economische crisis’. ,,Toen bleek dat de crisis meeviel, kwamen er weer allerlei bedragen bij om de bezuiniging te verzachten. Maar we hebben de ouderenzorg grotendeels afgebroken.”
Een woordvoerder van staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) erkent dat er minder is bezuinigd dan in het regeerakkoord is afgesproken en dat de kosten aan ouderenzorg stijgen. Hij noemt die laatste ontwikkeling vanwege de vergrijzing ‘logisch’. De aanname dat het temperen van de zorgkosten mislukt zou zijn, verwijst de zegsman echter ‘naar het land der fabelen’. ,,Zonder het beleid van het huidige kabinet zouden de zorgkosten nu miljarden hoger liggen.”
Noodkreet
Ook ziekenhuizen, verpleegkundigen en huisartsen luiden in 2017 de noodklok over een nieuwe grootscheepse zorgbezuiniging van het kabinet Rutte III. Ze vrezen dat de zorg voor kwetsbare mensen straks door de bodem zakt, door financiële problemen en een personeelsgebrek.
De afgelopen jaren beknotte zorgminister Schippers via afspraken met de medische wereld de groei van het aantal behandelingen door ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging. Nu doet de coalitie daar een flinke schep bovenop en boekt een megabedrag, bijna 2 miljard in 2021, in als beoogde besparing.
Dat is ruim 800 miljoen meer dan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie in hun verkiezingsprogramma hadden staan. Het Centraal Planbureau acht zo’n grote bezuiniging onhaalbaar en waarschuwde voor slechtere zorg.
Manifest geestelijke gezondheidszorg (ggz)
Het manifestLijm de Zorg dat maandag 20.01.2020 geïntroduceerd werd door hulpverleners en patiënten heeft in ruim vijf dagen tijd meer dan 50.000 handtekeningen opgeleverd. Coördinator Louis de Mast vertelt in gesprek met NU.nl dat het manifest binnenkort naar de Tweede Kamer gaat, maar dat het voorlopig nog openblijft om nog meer steun te werven.
Lijm de Zorg had 40.000 handtekeningen nodig om het manifest aan de Kamer te mogen overhandigen. Dat gaat na het debat in de Tweede Kamer over wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) gebeuren, verzekert De Mast.
Hulpverleners en patiënten hebben maandag het manifest Lijm de Zorggelanceerd. Met het manifest willen de initiatiefnemers aandacht vragen voor misstanden in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en Jeugdzorg en de politiek aanzetten tot actie. “Er is een stille ramp gaande in de ggz en jeugdzorg”,zegt coördinator Louis De Mast.
Het manifest is onder anderen geschreven door De Mast, die zelf werkzaam is in de zorg, en ervaringsdeskundigen Charlotte Bouwman en Nine van den Berg.
Hulpverleners en patiënten slaan de handen ineen om jeugdzorg en ggz te verbeteren. Met de actiegroep ‘Lijm de zorg’ hebben ze maandag een manifest voor een betere geestelijke gezondheidszorg aangeboden aan staatssecretaris Paul Blokhuis. De 26-jarige Charlotte Bouwman is de initiatiefnemer van de groepering.
AD 21.01.2020
‘Ik heb 21 zelfmoordpogingen gedaan. En iedere keer moet ik wachten tot er plek is voor de hulp die ik nodig heb.’
De 26-jarige Charlotte Bouwman, die vanmorgen een zit-actie begon op het ministerie van Volksgezondheid, zet haar actie voorlopig door. Ze had vanmiddag een gesprek met staatssecretaris Blokhuis, waarin ze een klemmend beroep op het kabinet deed voor goede hulp voor mensen met complexe psychiatrische aandoeningen.
Bouwman noemde het gesprek na afloop positief, maar beëindigt haar actie voorlopig niet. “Geen woorden, maar daden. Ik blijf hier tot er de toezegging komt dat er landelijke specialistische centra komen.”
De vrouw nam vanochtend met twee protestborden plaats voor het Haagse ministerie. Ze heeft een ‘Manifest voor een Betere Jeugdzorg en ggz’ opgesteld en een website Lijm de Zorg geopend. Naar eigen zeggen is ze al acht jaar suïcidaal en staat ze al 804 dagen op een wachtlijst voor de juiste hulp.
NOS 14.07.2021Het Openbaar Ministerie vermoedt met de aanhouding van zes mensen een crimineel netwerk rond zorgfraude te hebben opgerold. De zes werden vorige maand aangehouden bij een grootschalige actie van de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, samen met onder meer de FIOD, de politie en de marechaussee.
Het gaat onder anderen om de directeur van een zorgbedrijf en drie vermoedelijke medewerkers. Zij zitten nog vast. De twee andere arrestanten zijn inmiddels weer op vrije voeten, maar worden nog wel als verdachten beschouwd.
Failliet
De zes werden aangehouden op 22 en 29 juni. Toen werden tien woningen en bedrijfspanden in Utrecht, Amsterdam, Almere, Oss en Rotterdam doorzocht. Daarbij zijn auto’s, geld en een wapen in beslag genomen. Ook zijn computers en administratie meegenomen.
Het onderzoek richt zich op ten minste zeker twee zorgbedrijven die worden verdacht van grootschalige fraude met zorgbudgetten in de thuiszorg. Een van de twee bedrijven, dat in Utrecht was gevestigd, ging op een gegeven moment failliet maar ging onder een andere naam in Amsterdam door. Daarbij was het de bedoeling opnieuw zorgfraude te plegen.
Witwassen
Volgens het OM is dit soort fraude lastig te ontwarren omdat die op vele niveaus speelt. De zorgbedrijven declareren valse facturen bij de zorgverzekeraars voor thuiszorg die nooit geleverd is. Daarnaast worden er onterechte indicaties voor zorg ingediend en ook de cliënten van de zorgbedrijven profiteren soms van de onterecht opgestreken zorggelden.
In totaal is in dit geval voor 13 miljoen euro aan zorggelden witgewassen, denkt justitie. De zaak kwam aan het licht na de aangifte van twee zorgverzekeraars. Zij hebben aangifte gedaan van een fraudebedrag van meer dan 10 miljoen euro.
In 2018 speelde een soortgelijke fraudezaak in Utrecht. Ook toen werd er voor miljoenen gefraudeerd met zorgbudgetten in de thuiszorg. Volgens het OM lijkt het erop dat de zes die nu zijn aangehouden voortborduren op die fraudemethode.
NOS 04.03.2020 Oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SP willen dat staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid zo snel mogelijk ingrijpt in de geestelijke gezondheidszorg, ggz.
Eind januari zei Blokhuis dat hij dat zou doen als er niet binnen een maand een plan zou liggen om patiënten met complexe psychische problemen te helpen en snel van de wachtlijst te halen. Aanleiding voor deze belofte was een gesprek dat Blokhuis voerde met een aantal mensen die al lang wachten op zorg, zoals Charlotte Bouwman, die in januari een actie begon in de hal van het ministerie.
‘Regiotafels’
GGZ Nederland en de zorgverzekeraars hebben een plan ingediend bij het ministerie van Volksgezondheid. Volgende week dinsdag spreekt Blokhuis hier met hen over achter gesloten deuren.
Een deel van het plan lekte uit via een interne nieuwsbrief van GGZ Nederland. Hierin staat dat er ‘regiotafels’ komen waaraan zorgaanbieders met elkaar overleggen over moeilijk plaatsbare patiënten. Ook staat er dat de wachttijden buiten het plan zijn gehouden.
Verder schrijft GGZ Nederland aan de leden dat er geen doorzettingsmacht komt. Actiegroep Lijm de Zorg wil dat graag om te voorkomen dat patiënten met complexe psychiatrische problemen, die een langdurige en kostbare behandeling moeten ondergaan, steeds worden doorgestuurd.
PvdA-Kamerlid Kuiken vindt dat Blokhuis grote woorden heeft gesproken. “Maar er ligt nog steeds geen plan. Wat wordt zijn actie, zodat hij zijn belofte waar kan maken?”. GroenLinks-Kamerlid Renkema vindt dat het nu geen tijd is voor overleggen en actieprogramma’s.
Lijm de Zorg noemt het een “flutplan” zonder concrete maatregel die garandeert dat er meer behandelplekken komen. Ook Charlotte Bouwman, die nu zes weken actievoert in de hal van het ministerie van VWS, is teleurgesteld. Ze schrijft in een brief aan Blokhuis: “Ik wil geen regiotafels en mensen die alleen met het proces bezig zijn. Ik wil het begin van een echte oplossing. Staatssecretaris, grijp in.”
GGZ Nederland zegt dat het plan nog is aangepast nadat het naar de leden is gestuurd. Wat de veranderingen zijn, wil de woordvoerder pas vertellen na het gesprek met de staatssecretaris.
Zorgverzekeraars Nederland wil niet op de uitgelekte nieuwsbrief reageren. Een woordvoerder bevestigt dat het plan van aanpak naar Blokhuis is gestuurd. De staatssecretaris praat volgende week vrijdag met Lijm de Zorg en Charlotte Bouwman. Pas daarna zal hij het plan openbaar maken.
AD 04.03.2020 Het plan van zorgverzekeraars en GGZ Nederland om de problemen in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken ‘lost nauwelijks wat op’, Dat zegt Charlotte Bouwman, die al wekenlang demonstreert in de hal van het ministerie van Volksgezondheid.
Ze heeft het plan, dat er op haar initiatief is gekomen, al kunnen inzien. Volgens Bouwman is er niet eens gekeken naar de extreem lange wachttijden.
Bouwman is zelf al acht jaar suïcidaal en wacht al meer dan twee jaar op de juiste hulp. Ze begon eind januari uit onvrede over de GGZ met een protest in de hal van het ministerie, samen met haar hond Bobbie. Na gesprekken met haar beloofde staatssecretaris Paul Blokhuis de problemen aan te pakken.
Wachttijden
Er wordt letterlijk gezegd door GGZ Nederland: we laten de wachttijden buiten beschouwing, aldus Charlotte Bouwman.
Binnen een maand moesten zorgverzekeraars en GGZ-instellingen met een plan komen, anders zou hij zelf ingrijpen. Op dat laatste hoopt Bouwman. Het voorstel dat er nu ligt ‘is precies wat er tot nu toe is gedaan’, zegt ze vandaag, de dag dat Blokhuis’ eigen deadline verloopt.
,,Het is een plan waarbij er weer wordt gesproken over regiotafels, pilot-regio’s. Er wordt letterlijk gezegd door GGZ Nederland: we laten de wachttijden buiten beschouwing”, aldus Bouwman. De aanpak van de wachttijden en het vinden van een landelijke oplossing voor specialistische zorg waren juist de belangrijkste punten.
Wat dit betekent voor haar protestactie vindt Bouwman ‘lastig te zeggen’. Als Blokhuis niet ingrijpt, houdt hij zich niet aan zijn belofte, zegt de activiste. ,,Dat zou ik wel heel erg vinden maar ik schat hem in als iemand die zijn belofte nakomt. Ik hoop ook niet dat het ministerie het goed gaat praten terwijl het geen goed plan is.”
Aanstaande dinsdag spreekt Blokhuis met de opstellers van het plan, volgende week vrijdag hoopt zijn ministerie het plan naar de Tweede Kamer te sturen. Dan zal de staatssecretaris ook aangeven of hij het plan inderdaad goed genoeg vindt, of dat hij ervoor kiest zelf in te grijpen.
MSN 12.02.2020 Het kabinet moet inderdaad “fors” meer geld uittrekken voor de verpleeghuiszorg, zegt verantwoordelijk minister Hugo de Jonge. “Dat kan niet anders” nu uit een prognose blijkt dat deze zorg dit jaar 342 tot 475 miljoen euro tekort dreigt te komen.
De bewindsman baseert zich op een advies van de toezichthouder op de gezondheidszorg, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Die kwam na onderzoek in opdracht van De Jonge tot de conclusie dat het aantal patiënten dat langdurige zorg nodig heeft zo hard groeit dat er een gat dreigt van honderden miljoenen euro’s.
Het is nog maar een eerste prognose, aldus De Jonge. Maar “mijn voorzichtige interpretatie is sowieso inderdaad dat er fors geld bij moet”. Hoeveel het kabinet uiteindelijk precies zal moeten bijpassen, moet volgens de vicepremier nog blijken. “Maar we weten dat die opdracht aanzienlijk is.”
Vorig jaar moest het kabinet ook al 950 miljoen euro bijpassen voor de langdurige zorg.
Telegraaf 11.02.2020 Opnieuw dreigt een groot financieel gat voor de langdurige zorg. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) schat het tekort op minstens 342 miljoen euro, mogelijk zelfs op 475 miljoen. Het ziet ernaar uit dat minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) dus opnieuw op zoek moet naar geld.
De extra NZa-prognose die nu naar buiten komt was juist door de CDA-bewindsman besteld. Vorig jaar werd hij overvallen door tekorten in de langdurige zorg. Herhaling wilde hij voorkomen door om een februari-raming te vragen.
Doordat nu inzichtelijk is gemaakt dat er nieuwe financiële ellende op de langdurige zorg afstevent, kan het kabinet daarmee rekening houden bij de jaarlijkse onderhandelingen over de voorjaarsnota, waarin de lopende begroting kan worden bijgesteld. Bekend was al dat er bij die besprekingen wordt gekeken naar extra geld voor het bestrijden van de criminele onderwereld (ondermijning) en de stikstofcrisis. Daar komt nu de langdurige zorg, met daarin de verpleeghuiszorg, bovenop.
Volgens de NZa zat het kabinet ernaast met zijn berekeningen over hoeveel mensen er dit jaar gebruik zouden gaan maken van de langdurige zorg. Dat is, zoals het er nu naar uitziet, meer dan gedacht. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om de verpleeghuiszorg. Het aantal mensen dat verpleging en verzorging nodig heeft stijgt met zo’n vijf procent.
NOS 29.01.2020 De branchevereniging voor instellingen in de ouderenzorg, Actiz, zegt dat de kwaliteit van die zorg binnen afzienbare tijd onder druk komt en dat we nu moeten nadenken over de vraag hoe we de ouderenzorg in de toekomst gaan organiseren. Daarbij zal een groter beroep op mantelzorgers worden gedaan.
“We moeten ons realiseren dat we aan het begin staan van iets wat echt een grote omvang gaat hebben”, zei bestuurslid Ronald Schmidt in het NOS Radio 1 Journaal na berichtgeving in de Volkskrant. Hij doelt op de toename van het aantal ouderen en het aantal mensen met dementie, terwijl het aanbod van werkenden juist afneemt. In de ouderenzorg dreigt daardoor een chronisch personeelstekort.
Eerder deze maand bleek dat de wachtlijsten voor verpleeghuizen nu al toenemen. “Wij zien daarin de eerste signalen van iets wat de komende jaren onze nieuwe realiteit gaat worden.”
De 3 miljard euro extra per jaar die dit kabinet voor verpleeghuizen uittrekt, bieden volgens Schmidt alleen een oplossing voor de korte termijn. “Het wordt steeds moeilijker om personeel te vinden. Dat betekent dat we steeds meer ouderen krijgen die wachten op een plek. Dus het probleem is breder dan alleen de vraag of er genoeg plek is in verzorgingshuizen.”
Vingerwijzen kan niet meer
Schmidt vindt dat er een maatschappelijke discussie nodig is. “Vingerwijzen naar de politiek of verzekeraars is echt onvoldoende. Dit is een maatschappelijk vraagstuk waar we met elkaar over moeten nadenken hoe we dat gaan oplossen in de komende jaren.”
Het belangrijkste is dat we een realistisch verwachtingspatroon creëren, zei Schmidt. “Als we verwachten dat het blijft zoals het nu is en dat het alleen maar een beetje beter moet de komende twintig jaar, gaan we elkaar teleurstellen. Er moet een realistisch debat komen over wat we verwachten van de zorg, maar ook van elkaar.”
Goede zorg, maar anders
Belangrijk is allereerst dat de toestroom naar de verzorgingshuizen wordt ingedamd, door langer thuiswonen te stimuleren. Daarnaast moeten verpleeghuizen mantelzorgers meer ruimte geven om iets voor hun naasten te doen. “Het moet echt weer normaal worden dat je voor je vader of moeder in het verpleeghuis iets kunt, mag of misschien ook moet doen.”
Het is onzin om nu al het beeld van een crisis op te roepen, zei Schmidt. “Dat is niet zo, maar we moeten ons wel realiseren dat we nu al de eerste signalen zien van de uitdaging die de komende jaren op ons afkomt. Als we daar nu mee aan de slag gaan, kunnen we hartstikke goede zorg blijven bieden op het niveau dat we gewend zijn, maar wel anders.”
Reactie senioren
Ouderenorganisatie KBO-PCOB zegt dat mantelzorgers al heel veel doen. “Nu stellen dat senioren meer moeten oppakken, is wel erg kort door de bocht. Ook het nog meer belasten van de mantelzorger in het verpleeghuis is wel heel makkelijk en doet geen recht aan de realiteit”, zegt directeur Manon Vanderkaa.
Ze erkent dat er een probleem is op de arbeidsmarkt in de zorg en dat daar wat aan moet gebeuren. “Maar dan verwachten we van de zorgaanbieders meer creativiteit dan de opgeheven armen in de lucht en de roep om soberheid.”
AD 29.01.2020 Er zijn pijnlijke maatregelen nodig om de ouderenzorg in Nederland uitvoerbaar te houden. Door de vergrijzing zijn de huidige kwaliteitsnormen in verpleeghuizen binnen afzienbare termijn niet te handhaven. Daar is geld noch personeel voor.
Dat zegt Ronald Schmidt van branchevereniging Actiz tegen de Volkskrant, namens de vierhonderd aangesloten ouderenzorginstellingen.
Verpleeghuizen hebben er de afgelopen jaren juist miljarden euro’s bij gekregen om de kwaliteit van de zorg te verhogen, na schrijnende verhalen in de media over ouderen die aan hun lot werden overgelaten. In het daarop gesloten ‘kwaliteitskader’ staat de eis dat er op drukke momenten altijd twee gespecialiseerde zorgmedewerkers aanwezig moeten zijn.
Volgens Schmidt is er een brede maatschappelijke discussie nodig over welke pijnlijke maatregelen acceptabel zijn om de ouderenzorg uitvoerbaar te houden. Zo moet dus wellicht de kwaliteit van zorg in de verpleeghuizen naar beneden en zullen mantelzorgers nog meer moeten gaan doen, ook als familieleden eenmaal zijn opgenomen.
NU 28.01.2020 De Nederlandse Staat geeft te weinig geld aan forensische instellingen die verdachten en veroordeelden met een psychiatrische stoornis behandelen. In een kort geding over de zorgtarieven zeiden de behandelaars te vrezen dat er gevaarlijke cliënten op straat zouden komen als de prijzen zo laag blijven. Dinsdag gaf de rechter ze gelijk.
Volgens de rechtbank in Den Haag heeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) de klinieken geen enkele mogelijkheid geboden om tot andere prijsafspraken te komen.
De klinieken hebben gesteld dat de sector “klem” zit. Al jaren zijn de tarieven in de zorg, die worden vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dalende. De DJI is vervolgens daarbovenop dus nog met een ‘korting’ gekomen. En dat terwijl veel van de klinieken kunnen aantonen dat ze verlies lijden en hier zelf voor opdraaien.
De rechtbank zegt de “bezwaren van de zorgaanbieders te delen” als het gaat om het volgens hen te lage tarief. De rechter wijst er ook op dat de DJI niet heeft kunnen onderbouwen dat momenteel nog “reële zorgtarieven worden geboden”.
‘Tarieven kunnen niet in stand blijven’
De acht klinieken die de procedure hebben aangespannen, behandelen veelal cliënten met zeer complexe problematiek. Hierdoor duurt de behandeling logischerwijs langer dan bij andere klinieken.
Tijdens de zitting bleek al dat er een regeling bestaat waarmee zulke klinieken aanspraak kunnen maken op meer geld. De rechter wil dan ook dat de partijen nader met elkaar in overleg gaan over deze regeling.
“De tarieven die de Staat hanteert voor de betaling van forensische zorg kunnen niet ongewijzigd in stand blijven”, volgens het vonnis.
Gegniffel in de zaal na opperen aanpassing klinieken
De rechtszaal zat tijdens de behandeling van het kort geding tot aan de nok vol met onder meer de behandelaars en de directeuren van de klinieken. Het zorgde ervoor dat er soms gegnuifd werd als de advocaat die er namens de Staat was betoogde dat de DJI “aansluiting heeft gezocht” bij de tarieven van de NZa. De klinieken zouden volgens haar bijvoorbeeld “aan de knoppen kunnen draaien” en logischer moeten omgaan met hun budgetten.
De voorzieningenrechter zegt hier in de uitspraak ook over dat het “niet realistisch en evenmin redelijk is om van zorgaanbieders te verlangen dat zij van de ene op de andere dag hun signatuur op die wijze veranderen”.
NOS 28.01.2020 De overheid moet meer gaan betalen aan psychiatrische klinieken voor de zorg voor gevaarlijke patiënten. De rechter heeft dat bepaald in een kort geding dat was aangespannen door acht instellingen voor forensische zorg. Minister Dekker voor Rechtsbescherming betaalt hun minder dan de vastgestelde maximumtarieven, maar dat draait de rechter terug.
De klinieken vinden dat de kwaliteit van de zorg in gevaar is. Ze maken zich grote zorgen over de veiligheid van de maatschappij, de medewerkers en de patiënten, omdat ze met te weinig geld hun werk niet goed kunnen doen.
De rechter zegt dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die de zorg namens de minister inkoopt, onvoldoende duidelijk heeft gemaakt waarom de maximumtarieven niet worden gehanteerd. De DJI moet van de rechter met de klinieken om tafel om over de tarieven te praten. Dat weigerde de dienst tot nu toe.
Nog deze week een gesprek
Een van de klinieken die de procedure aanspanden, wil nog deze week met het ministerie in gesprek. “We willen praten over de bekostiging op maat. Zodat wij goede en veilige zorg voor deze zeer zieke en gevaarlijke groep patiënten kunnen blijven leveren”, zegt een woordvoerder van Arkin.
Een woordvoerder van minister Dekker bevestigt dat er deze week een overleg plaatsvindt. “Historisch gezien hebben we altijd een goede verstandhouding gehad met de zorgaanbieders. We willen deze draad snel weer oppakken”, zegt ze.
Gevaar voor de samenleving
Het gaat om de behandeling van jaarlijks zo’n 25.000 mensen. De rechter heeft hun die opgelegd nadat ze een straf hebben uitgezeten voor een gewelds- of zedendelict. Het zijn mensen die een gevaar vormen voor de samenleving als ze niet worden behandeld. Onder hen zijn ook tbs’ers.
Gisteren zeiden Kamerleden van regeringspartijen VVD en CDA tegen Nieuwsuur al dat er meer geld moet naar deze psychiatrische zorg. Morgen debatteert de Kamer over de ggz, waar de forensische zorg onder valt.
AD 28.01.2020 Het Rijk moet meer gaan betalen aan psychiatrische klinieken voor de zorg voor gevaarlijke patiënten. Acht grote instellingen voor forensische zorg, die onder meer tbs’ers begeleiden, zijn door de rechter in het gelijk gesteld. Zij hadden een kort geding aangespannen tegen tariefverlagingen, omdat de veiligheid van de maatschappij, medewerkers en patiënten in gevaar zou komen.
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die de inkoop van de zogeheten forensische zorg regelt, had onder meer een maximumdagtarief ingevoerd en heeft volgens de rechter onvoldoende gemotiveerd waarom de tarieven voor ambulante zorg zijn verlaagd. De ggz-instellingen zeggen dat ze daardoor verlies zullen draaien en moeten bezuinigen op de zorg voor patiënten. De dienst moet nu van de rechter met de klinieken om tafel om over de tarieven te praten.
In de rechtszaal hadden de ggz-organisaties, waaronder Fivoor, Reinier van Arkel en Trajectum, aangevoerd dat de maximale dagprijzen er uiteindelijk toe zullen leiden dat ernstig gestoorde daders tot veertig procent minder behandeling krijgen. De advocaten verwezen naar mensen als Bart van U., die oud-minister Els Borst om het leven bracht in 2014.
,,Iemand die de kliniek verlaat heeft dan dus minder behandelingen gehad. Exacte gevolgen daarvan zijn lastig in te schatten. Dat onze behandeling om iemand terug te kunnen laten keren in de maatschappij dan niet maximaal is, is duidelijk”, zei Nienke Timmer, manager van kliniek De Boog in Warnsveld, eerder deze week tegen deze site. ,,Wat onze patiënten gemeen hebben is dat een delict is begaan door een psychiatrische achtergrond. Wij proberen patiënten hier in te laten zien hoe ze tot een delict zijn gekomen. We helpen om controle te krijgen over deze stoornis. Ik begrijp het niet dat je daarop bezuinigt.”
Strengere eisen
Volgens de advocaten stelt de samenleving juist steeds strengere eisen aan de behandeling en bewaking van mensen met een psychische stoornis die een misdaad hebben gepleegd. Zo is het doorvoeren van beveiligingsmaatregelen kostbaar. Ook personeelskosten en de lasten voor gebouwen zijn de afgelopen jaren gestegen. Wanneer tarieven ook nog worden verlaagd, ontstaat volgens de instellingen een onhoudbare situatie.
In een eerste reactie laat Fivoor, de kliniek waar moordenaar Michael P. enige tijd is behandeld, weten de uitspraak ‘gunstig’ te vinden. De kliniek kan nu buurtcoaches behouden in in Den Dolder om te voorkomen dat cliënten overlast veroorzaken. Bij een negatieve uitspraak zou de inzet van de buurtcoaches ‘zeker’ onder druk zijn komen te staan.
OmroepWest 28.01.2020 Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet opnieuw om de tafel met zorginstellingen die zorg verlenen aan onder meer ex-tbs’ers. Tot die tijd is de korting op de zorg voor de zwaarste groep psychiatrische patiënten van tafel. Dat heeft de voorzieningenrechter in Den Haag bepaald. Zorginstellingen uit onder meer Den Haag en Leiden waren naar de rechter gestapt voor een hogere vergoeding.
Vanaf dit jaar zou de overheid minder gaan betalen voor behandelingen in de forensische zorg. Instellingen als polikliniek De Waag stapten naar de rechter omdat zij vreesden dat de behandeling voor mensen die uit een gevangenis of een tbs-instelling zijn vrijgelaten, in het geding komt. Samen met de instelling uit Den Haag en Leiden, hadden in totaal acht forensische zorginstellingen het ministerie voor de rechter gedaagd.
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die namens het minsterie heeft onderhandeld met de zorginstellingen, heeft volgens de rechter ‘gehandeld in strijd met meerdere aanbestedingsrechtelijke beginselen en beginselen van behoorlijk bestuur’. Zo zou de dienst onvoldoende rekening hebben gehouden met het feit dat de forensische zorg voor de financiering voor een groot deel afhankelijk is van de overheid en er geen alternatieven zijn.
Niet geluisterd naar bezwaren
Verder heeft de DJI de tarieven verlaagd, zonder eerst de bezwaren van de instellingen goed te beoordelen. Hierdoor waren de forensische specialisten verplicht om onder protest in te stemmen met minder geld, omdat ze anders helemaal niets zouden ontvangen. En dus oordeelt de rechter dat ‘het geïntegreerde maximum dagtarief vooralsnog niet door DJI mag worden gehanteerd’.
Via een woordvoerder laat De Waag in een eerste reactie weten ‘verheugd’ te zijn ‘dat de rechter begrip heeft getoond voor ons standpunt en gaan met het ministerie van Justitie en Veiligheid graag in gesprek over de tarieven. Wij hebben er vertrouwen in dat deze gesprekken een goede uitkomst zullen opleveren.’
NOS 28.01.2020 Ggz-instellingen moeten straks verplicht op korte termijn gespecialiseerde hulp bieden aan psychiatrische patiënten met complexe problemen. Dat zei staatssecretaris Blokhuis na een gesprek met mensen die al lang wachten op hulp.
Nu vallen de zwaarste patiënten vaak buiten de boot, omdat ggz-instellingen niet de specifieke hulp kunnen bieden die nodig is als iemand bijvoorbeeld een eetstoornis én een trauma heeft.
In het plan van Blokhuis moeten de instellingen en de verzekeraars ervoor zorgen dat er binnen een paar weken hulp georganiseerd wordt. Als zij dat niet doen, grijpt de overheid in.
800 dagen wachten
De staatssecretaris beloofde dit na een gesprek met onder anderen de suïcidale Charlotte Bouwman (26), die actie voerde in het ministerie van Volksgezondheid. Zij staat nu ruim 800 dagen op een wachtlijst voor de juiste hulp.
Bouwman is betrokken bij het manifest ‘Lijm de Zorg’ op, waarin wordt gevraagd iets te doen aan de wachtlijsten, het personeelstekort, de regeldruk en de onnodige bureaucratie in de jeugdzorg en de ggz.
Blokhuis spreekt morgen met de Tweede Kamer over de ggz en de jeugdzorg. Hij zei vanmorgen dat er veel wordt gezegd, “maar neem van mij aan: we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.”
OmroepWest 28.01.2020 Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid wil concreet actie ondernemen om de problemen met de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken. Dat zei hij voorafgaand aan een gesprek met Charlotte Bouwman, die sinds vorige week actie voert in het ministerie van Volksgezondheid.
Charlotte kreeg dinsdag in de hal van het ministerie gezelschap van tientallen lotgenoten en medestanders. Dit was de tweede keer in een week dat ze in gesprek ging met Blokhuis over de problemen in de GGZ. Blokhuis liet Charlotte en haar medestanders weten dat ze ‘niet tegen dovemansoren praten’.
‘Jullie willen hulp en dat is niet teveel gevraagd. We gaan kijken wat er nodig is, naast wat er al gebeurt. Om daar wat – misschien wel veel – bovenop te doen om er zo voor te zorgen dat de GGZ in Nederland beter georganiseerd wordt zodat we van die ellenlange wachtlijsten afkomen.’ Woensdag vindt er een debat over dit onderwerp plaats. ‘Dan zullen er veel woorden gesproken worden’, vertelde Blokhuis. ‘Maar neem van mij aan: we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.’
Drie jaar op wachtlijst
Charlotte heeft een ernstige psychische ziekte en is suïcidaal. Ze deed 21 zelfmoordpogingen en staat al twee jaar op de wachtlijst voor een behandelplek. Hulpverleners én ervaringsdeskundigen lanceerden vorige week het manifest Lijm de Zorg om aandacht van de politiek te vragen voor de misstanden in de GGZ en de Jeugdzorg. Dit manifest is al tienduizenden keren ondertekend. Charlotte hoopte met haar sit-in ook aandacht te vragen voor de lange wachtlijsten.
Om de gezondheidszorg te verbeteren, heeft Charlotte een wensenlijstje opgesteld: een helpdesk voor mensen met complexe psychische problemen, landelijke behandelcentra voor deze groep en actie op het gebied van acute hulp. Ze kijkt ‘heel positief’ terug op het gesprek dat ze dinsdag had met de staatssecretaris. ‘Maar eerst zien, dan geloven.’ Ze beëindigt haar actie dan ook nog niet. Vanaf komende week gaat ze iedere maandag een sit-in houden.
‘Charlotte is zo dapper’
Kim, een van de medestanders van Charlotte in het gebouw van het ministerie, noemt de uitkomst van het gesprek Charlotte met de staatssecretaris in ieder geval ‘hoopvol’. ‘Met name dat de wachtlijsten aangepakt worden en dat we bij de crisisopvang terechtkunnen voordat we iets gedaan hebben, ons beschadigd hebben bijvoorbeeld. Dat vind ik namelijk een heel groot probleem, dat we ons iets aangedaan moeten hebben voordat we daar welkom zijn.’
Lou, die naast haar zit, knikt. Ze spreekt van een historisch moment en prijst Charlotte als ‘gezicht’ van de actie. ‘Zij is zo dapper’, benadrukt ze. ‘Mensen realiseren zich dit niet, maar wat zij heel open en eerlijk vertelt, is iets waar de meeste mensen zich ontzettend voor schamen.
Die kruipen weg in een hoekje. Veel mensen die ik ken bevinden zich in een gesloten afdeling of verblijfsafdeling en komen daar niet meer uit. Charlotte heeft het tegenovergestelde gedaan. Zij heeft besloten met haar verhaal naar buiten te treden. Daar ben ik heel erg trots op.’
AD 28.01.2020 Staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) wil concreet actie ondernemen om de problemen met de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg aan te pakken. Dat zei hij voorafgaand aan een gesprek met Charlotte Bouwman, die sinds vorige week actie voert in het ministerie van Volksgezondheid.
Neem van mij aan, we laten het niet bij woorden, er komen ook daden, aldus Staatssecretaris Blokhuis .
Bouwman kreeg vanmorgen in de hal van het ministerie gezelschap van tientallen lotgenoten en medestanders. Voor de tweede keer in een week is ze in gesprek met Blokhuis over de problemen in de GGZ. ,,Morgen is er een debat, en dan zullen er veel woorden gesproken worden’’, aldus Blokhuis. ,,Maar neem van mij aan, we laten het niet bij woorden, er komen ook daden.’’
Om de gezondheidszorg te verbeteren heeft Bouwman drie eisen opgesteld: een helpdesk voor mensen met complexe psychische problemen, landelijke behandelcentra voor deze groep en actie op het gebied van acute hulp.
Bouwman (26) probeerde de afgelopen acht jaar 21 keer een einde aan haar leven te maken. De Amsterdamse heeft wel geprobeerd om hulp te krijgen, maar staat al twee jaar op een wachtlijst. Onlangs hoorde ze dat ze nog een jaar moest wachten voordat ze aan de beurt is. Wanhopig voert ze daarom actie voor het ministerie van Volksgezondheid (VWS). ,,De maat is nu echt vol.’’
,,Ik kom gewoon nergens meer op de wachtlijst’’, aldus Bouwman eerder in gesprek met deze redactie. De basiszorg is in Nederland wel goed geregeld, maar zodra je complexe psychische problemen hebt, wordt het lastig. ,,Hoe complexer, hoe langer je moet wachten’’, is haar ervaring.
De actie van Bouwman krijgt steun van Lijm de Zorg, hét collectief van hulpverleners en mensen die zorg nodig hebben in de Jeugdzorg en GGZ. ,,Er vindt een stille ramp plaats in de GGZ’’, aldus Louis de Mast van Lijm de Zorg. ,,Er zijn veel mensen die hulp zoeken, maar die niet kunnen vinden.’’ Zorgverzekeraars, zorgaanbieders en overheid wijzen allemaal naar elkaar, vertelt hij. ,,Uiteindelijk pakt niemand de regie.”
Het collectief heeft daarom een manifest opgesteld voor een betere Jeugdzorg en GGZ, waarin het kabinet wordt opgeroepen om de zorg voor kwetsbare mensen goed te organiseren, en dus ook voor de meest complexe problemen.
NOS 21.01.2020 De politiek krijgt weer meer te zeggen over de besteding van geld in de zorg. De Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel van minister De Jonge aangenomen, waarmee de macht van Zorginstituut Nederland kan worden beperkt. Het Zorginstituut is een instelling die toeziet op de zorgverzekeringen.
De nieuwe wet moet iets uit de vorige kabinetsperiode terugdraaien. Staatssecretaris Van Rijn vroeg het Zorginstituut destijds kwaliteitseisen op te stellen voor goede verpleeghuiszorg. Nadat dat was gebeurd, bleek dat het kabinet verplicht was ruim twee miljard euro per jaar extra uit te trekken om aan die eisen te voldoen. Het geld moest onder meer worden ingezet om meer personeel aan te trekken.
Hoewel veel Kamerleden om extra geld voor de verpleeghuizen hadden gevraagd, zat de gekozen constructie een groot deel van de Kamer uiteindelijk toch niet lekker: in feite had de Kamer weinig meer over het budget te zeggen, maar was die bevoegdheid overgedragen aan een bureaucratisch instituut.
Volgens de nieuwe wet komt er toch weer een toetsing door de minister, waarop de Kamer invloed kan uitoefenen en krijgt de politiek dus weer het laatste woord.
Na de Tweede moet ook de Eerste Kamer nog met de nieuwe wet akkoord gaan.
VK 17.01.2020 En wéér rapporteerde een commissie over het gebrek aan woningen voor zelfstandige ouderen. Terwijl de oplossing van het probleem er eigenlijk al is: het Thuishuis, een soort studentenhuis (zonder lawaai) voor senioren.
Dit stuk had vijf jaar geleden ook in de krant kunnen staan. Of anders wel tien of vijftien jaar geleden. Want het gaat over het gebrek aan geschikte huisvesting voor ouderen. En dat is, zegt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ouderen-belangenorganisatie Anbo, een thema dat stelselmatig wordt genegeerd.
Zeker: deze week drong een commissie onder leiding van Wouter Bos aan op de bouw van woningen, heel veel woningen, voor zelfstandig levende ouderen. Volgende week zal de zogenoemde commissie-Adriani naar verwachting een soortgelijk pleidooi afsteken. Daarnaast zijn allerhande aanjaagteams en taskforces actief op het terrein van de ouderenhuisvesting.
Demografie
Anbo zelf voorspelde al in 2005 dat met de verdwijning van de aloude ‘bejaardenhuizen’ een grote behoefte zou ontstaan aan woningen voor ouderen die niet meer zelfstandig kunnen (of willen) wonen, en die ook niet in aanmerking komen voor opname in een verpleeghuis. Dat rapport was niet eens visionair, zegt Den Haan. Het was slechts een vertaling van welbekende demografische ontwikkelingen.
Toch is met al die inzichten vrijwel niets gedaan. Althans: niet door overheden en woningcorporaties. Zo stelde Anbo onlangs vast dat bijna 60 procent van de Nederlandse gemeenten überhaupt niet heeft nagedacht over de gevolgen van de vergrijzing voor de woningbouw. Hoe dat komt? ‘Ach’, zegt Den Haan – geïrriteerd. ‘Gemeenten pronken liever met fraaie kantoren of eengezinswoningen. Woningen voor ouderen zijn gewoon niet sexy.’
En als het gebrek aan engagement bij overheden al geen probleem is, is het de regelgeving wel. Zo sprak Den Haan deze week een wethouder die de aanvraag voor een zogenoemde kangoeroewoning – de aanbouw bij een bestaande woning ten behoeve van ouderen – had afgewezen vanwege de richtlijnen voor ‘woondichtheid’ in het betreffende gebied. Alleen bestuurders met lef en woningbouwcorporaties die bereid zijn tot een enigszins rekkelijke interpretatie van de regels willen de bouw van kleinschalige voorzieningen voor ouderen nog weleens mogelijk maken, zegt Den Haan.
Op pantoffelafstand
Dat is ook de ervaring van ‘maatschappelijk ondernemer’ Jan Ruyten, bedenker en uitvoerder van het concept ‘Thuishuis’: een soort studentenhuis voor ouderen ‘op pantoffelafstand van winkels en andere publieke voorzieningen’. De bewoners – idealiter niet meer dan vijf of zes – hebben elk een eigen kamer, en maken gezamenlijk gebruik van een keuken, een hobbykamer, een tuin, een washok en andere faciliteiten. In collectieve zelfstandigheid. ‘Als ik er naar binnen wil, bel ik netjes aan, want ik heb geen sleutel’, zegt Ruyten.
Sinds 2006 heeft Ruyten vijf van dit soort huizen kunnen stichten. Met alle‘evidencebased voordelen van dien voor het welzijn en de gezondheid van de bewoners. ‘Een kind had het kunnen bedenken.’ Toch kost het Ruyten veel moeite om ‘het bastion van de overheid’ te slechten. ‘Als ik een wethouder of een corporatie om medewerking vraag bij de vestiging van een Thuishuis, word ik vaak doorverwezen naar Jumbo, Albert Heijn of een ander bedrijf. Terwijl het mij helemaal niet om geld of sponsoring te doen is, maar om organisatorische ondersteuning.’
Alleen thuis wonende oudere in een groot huis.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant
Robotisering
‘We lopen in Nederland voorop met robotisering van de zorg, maar we zijn bijzonder slecht in sociale innovatie’, heeft Ruyten moeten vaststellen. ‘De gezondheidszorg krijgt beduidend meer aandacht dan de preventie van zorgafhankelijkheid. Zorg is business. Daar liggen verdienmodellen onder. Het Thuishuis, een instelling zonder winstoogmerk, ligt niet binnen het blikveld van ondernemers en bestuurders.’
De belangstelling voor de ouderen spitst zich toe op degenen die in een verpleegtehuis zijn opgenomen, zo’n 12 procent van de 65-plussers. ‘Want die zijn zielig’, zegt Liane den Haan van Anbo. ‘Wat in Thuishuizen en andere kleinschalige voorzieningen gebeurt, spreekt minder tot de verbeelding. De aandacht voor het waardig sterven gaat ten koste van de aandacht voor het waardig ouder worden.’
Gesticht voor ouden van dagen
Waardig ouder worden was de betrokkenen in het verleden overigens ook niet vergund. In de 19de eeuw woonde ruim 20 procent van de ‘ouden van dagen’ in een gesticht of instelling. Het ‘driegeneratiegezin’ was ook toen niet de norm. Wel kwam het vaak voor dat ongetrouwde kinderen bij hun ouders bleven wonen, en voor hen zorgden.
Bijna de helft van de ouderen woonde samen met hun volwassen kinderen. ‘Ware armen’, behoeftige ouderen die niet meer konden werken, kwamen in aanmerking voor plaatsing in een hofje of een ‘oudeliedenhuis’ waar doorgaans een streng regime heerste.
Om ouderen zoveel mogelijk voor dat lot te behoeden, werd burgers in 1912 een onderhoudsplicht voor ‘behoeftigen en ouderen’ in hun omgeving opgelegd. Deze knellende vorm van mantelzorg werd in 1961 afgezwakt en in 1965 helemaal afgeschaft.
Spookbeeld
In de jaren vijftig werden ouderen aangemoedigd om, ter leniging van de woningnood, naar bejaardenhuizen te verkassen. Deze woonvorm is echter nooit geliefd geweest. ‘Bij de meesten waart, als een spookbeeld, het woord ‘tehuis’ door de gedachten’, schreef de Nationale Raad voor Maatschappelijk werk in 1958. In 1975 was de hoogtij van de bejaardentehuizen alweer ten einde: de regering bepaalde dat maximaal 7 procent van de ouderen in een verzorgingshuis mocht wonen.
Ouderen werden aangemoedigd om zolang mogelijk voor zichzelf te blijven zorgen. Op dit moment ondervindt de woningmarkt daarvan de nadelige gevolgen: bij gebrek aan alternatieven blijven veel ouderen te lang in hun (vaak te grote) huizen wonen.
AD 17.01.2020 Het kabinet-Rutte moet snel stoppen met sluiten van zorglocaties en een noodplan lanceren om ‘zorgbuurthuizen’ te bouwen, stellen Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Maarten Hijink, Tweede Kamerlid voor de SP. Er is te veel ouderenzorg afgebroken.
Na drie kabinetten-Rutte staat de ouderenzorg er slecht voor. Ouderenzorg is afgebroken, verzorgingshuizen zijn gesloten en 77.000 medewerkers verloren door bezuinigingen hun baan, waardoor er nu een schreeuwend tekort aan personeel is. Ruim 16.700 ouderen staan op een wachtlijst voor een zorginstelling. Ze blijven langer in het ziekenhuis omdat ze nergens terechtkunnen. En de eerste hulp loopt vol door ongelukken omdat ze gedwongen thuis wonen, terwijl dat eigenlijk niet meer gaat.
De SP pleit voor radicale verandering: herwaardering van ouderenzorg. Geef medewerkers de waardering die ze verdienen en neem als overheid het voortouw bij de bouw van zorgbuurthuizen, kleinschalige, gezellige zorglocaties waar je in je eigen omgeving oud kunt worden.
Op dit moment ontbreekt het totaal aan landelijk beleid om tot oplossingen te komen. Na de desastreuze fout om de verzorgingshuizen te sluiten, waar nu de ene na de andere medeplichtige partij op terugkomt, kijkt dit kabinet vooral toe. Voor de kerst bezochten wij de Bloesemhof, een zorglocatie in Montfoort waar ouderen prettig wonen. Helaas moet dit verpleeghuis dicht. Grote paniek. De ouderen moeten in de laatste fase van hun leven verhuizen en komen op de wachtlijst voor zorglocaties kilometers verderop. De hele gemeenschap wordt geraakt, maar dit kabinet grijpt niet in.
Na de desastreuze fout om de verzorgingshuizen te sluiten, waar nu de ene na de andere medeplichtige partij op terugkomt, kijkt dit kabinet vooral toe
Uit het hele land stromen berichten binnen van hoogbejaarde ouderen die moeten verhuizen maar nergens terechtkunnen. En dan te bedenken dat de behoefte aan verpleeghuisplekken de komende twintig jaar volgens schattingen verdubbelt. Net als in de jeugdzorg en de medische zorg is ook in de ouderenzorg door meer concurrentie samenwerking tussen zorgaanbieders veel moeilijker geworden. Zorginstellingen moeten hun eigen vastgoed financieren, geld lenen en altijd alert zijn op mogelijke verliezen. Daarom zijn veel zorgaanbieders voorzichtig met het bijbouwen van nieuwe verpleeghuisplaatsen. Geen risico’s, want voor je het weet beland je in de rode cijfers.
Ouderen verdienen beter. Het is hoog tijd voor een radicale verandering: niet de markt, maar een actieve overheid moet het voortouw nemen: kleinschalige verpleeg- en verzorgingshuizen. Steun zorgaanbieders met garantstellingen voor de bouw. Maak harde afspraken over nieuwe soorten ouderenzorg, zodat alle ouderen die zich thuis niet meer veilig of prettig voelen, kunnen verhuizen naar een plek waar de zorg altijd dichtbij is. Het is onverantwoord dat het kabinet niet ingrijpt.
Wij doen de oproep per direct het sluiten van zorglocaties te stoppen zolang er nog wachtlijsten zijn. En met een noodplan te komen om snel zorgbuurthuizen te bouwen voor duizenden extra plaatsen in de verpleeghuiszorg. Onze ouderen verdienen het.
Lilian Marijnissen is SP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Maarten Hijink is Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder zorg.
NOS 16.01.2020 Minister De Jonge van Volksgezondheid wil snel af van de Europese regel die gemeenten verplicht om zorgtaken Europees aan te besteden. Hij heeft daar vandaag in Straatsburg met Europarlementariërs uit verschillende landen over gepraat. De Jonge wijst erop dat de zorg geen markt is, “laat staan een Europese markt”.
De Jonge vindt de gedachte achter de Europese aanbestedingsregel begrijpelijk voor marktactiviteiten: bedrijven moeten dezelfde kansen krijgen om een opdracht binnen te halen. Maar volgens hem botst het “met zaken die in de jeugdzorg en de thuiszorg gewoon belangrijker zijn: samenwerking en partnerschap in de wijk bijvoorbeeld”.
Hij vindt het niet logisch om te denken dat mensen vanuit Portugal of Litouwen in de Nederlandse jeugdzorg aan de slag gaan. “Dat gebeurt niet.”
De Jonge wil “hoe sneller, hoe beter” af van de Europese regelgeving voor de zorg, “want het zorgt voor procedures die veel tijd en geld kosten, en dat komt de zorg niet ten goede”.
Hugo de Jonge @hugodejonge
Minder administratieve lasten, minder markt- en meer samenwerking in de zorg. Daarom moeten we af van de verplichting om gemeentelijke zorgtaken openbaar en Europees aan te besteden. Vandaag in Straatsburg daarom met verschillende Europarlementariërs hierover in gesprek gegaan.
RO 15.01.2020 Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in een advies dat commissievoorzitter Wouter Bos vanmiddag aanbiedt aan minister Hugo de Jonge van VWS.
De commissie formuleert in haar advies 35 aanbevelingen die zij toetst aan de vier principes van de REIS:
Regie: vergroot de aanbeveling de mogelijkheden voor ouderen om zelf regie te voeren?
Eenvoud: vereenvoudigt de aanbeveling de ondersteuning en zorg voor ouderen, zowel voor de ouderen zelf als voor de professionals?
Integrale benadering: verwijdert de aanbeveling schotten en bevordert ze een integrale kijk op de behoefte aan ondersteuning en zorg?
Samenwerking: bevordert de aanbeveling de samenwerking tussen de verschillende bij de zorg voor thuiswonende ouderen betrokken partijen en professionals?
Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot drie centrale adviezen.
Het eerste is: ga (ver)bouwen! De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en het verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Op dit moment wordt er echter voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.
Het tweede advies is: ga digitaal! Dit advies is niet alleen gericht aan aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Grootschalig gebruik kan leiden tot meer eigen regie, een hogere kwaliteit van leven en een doelmatiger inzet van schaarse zorgverleners.
Het derde is: werk samen! We zullen de komende decennia in de zorg voor ouderen moeten woekeren met schaarse middelen en mensen. Om de beschikbare middelen doelmatig te kunnen inzetten is lokale en regionale samenwerking de komende jaren belangrijker dan keuzevrijheid en concurrentie.
Omdat de commissie het belangrijk vindt dat haar advies kan rekenen op draagvlak bij alle partijen die bij zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen betrokken zijn, nodigt zij belangstellenden uit om uiterlijk 1 april 2020 op het advies te reageren. Voor de zomer van 2020 zal zij de binnengekomen reacties en commentaren verwerken in versie 2.0 van haar advies.
NOS 15.01.2020 De wachtlijsten voor verpleeghuizen zijn opnieuw langer geworden. Het is niet gelukt ze terug te dringen, heeft minister De Jonge (CDA) gezegd in de Tweede Kamer. 18.600 mensen wachten op zorg, toen dit kabinet van start ging waren dat er rond de 10.000.
Een groot deel van de Tweede Kamer wil dat De Jonge meer doet om de wachtlijsten terug te dringen en is kritisch op hem. Alleen meer geld, zoals het kabinet al wel investeerde, is niet de enige oplossing, zeggen Kamerleden. Het kabinet moet het creëren van meer plekken tot de hoogste prioriteit maken. Er moeten maatregelen genomen worden om versneld te bouwen, aldus de Kamer.
GroenLinks-Kamerlid Ellemeet zegt dat al een jaar geleden duidelijk was dat er dringend iets moest gebeuren. Ze vindt het onbegrijpelijk dat niet duidelijk is welke regio welke capaciteit aan verpleeghuisbedden heeft.
PvdA-Kamerlid Kerstens vraagt zich af wat De Jonge “de afgelopen twee jaar heeft gedaan”. D66-Kamerlid Bergkamp vraagt of de minister dit niet zag aankomen. De Jonge zei eerder al dat het aantal wachtenden harder stijgt dan verwacht.
Schrijnende situatie
Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn niet alle 18.600 mensen op de wachtlijsten ‘actief wachtend’. Dat betekent dat ze volgens het ministerie niet allemaal acuut een bed nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze liever wachten op een plek dichterbij.
De lijst van wachtenden kan in werkelijkheid nog groter zijn: sommige mensen melden zich niet aan omdat ze dan een eigen bijdrage moeten betalen. Dat kan oplopen tot enkele honderden euro’s per maand, terwijl de kosten thuis voor gas, licht en andere zorg gewoon doorlopen.
Kamerleden van onder meer PVV en D66 willen af van die scheiding tussen “actief” en “niet actief”. Iemand kan pas op de wachtlijst worden geplaatst als hij of zij voldoet aan strenge toelatingseisen. “De situatie is dan al schrijnend”, zegt PVV-Kamerlid Agema. Alle wachtenden zijn mensen die dringend zorg nodig hebben, betoogt ze.
“Wat we moeten doen, is de versnelling zoeken. Er moeten meer plekken komen”, aldus Hugo de Jonge, CDA
Minister De Jonge erkent dat er nu snel geïnventariseerd moet worden. “Wat we moeten doen, is nu de versnelling zoeken. We moeten op korte termijn per regio tussen zorgkantoren en aanbieders opties inventariseren.” De Jonge wil voor de zomer weten wat de situatie is. PvdA-Kamerlid Kerstens vraagt zich daarop hardop af waarom dat “niet al duidelijk is”.
De Jonge erkent ook dat de regie op het gebied van extra bouwen te wensen over laat. PVV-Kamerlid Agema denkt dat er een aanwijzing nodig is om het bouwen te versnellen. De VVD wil dat er nog dit voorjaar een concreet noodplan ligt om het aantal plekken te vergroten.
Wirwar
Kamerleden hekelen ook de wirwar aan kosten voor wachtenden voor een verpleeghuis. SP-Kamerlid Hijink benadrukt dat de zorg die de wachtenden nog thuis nodig hebben uit een andere pot wordt betaald dan de zorg in het verpleeghuis. Voor het op een wachtlijst staan, moeten ouderen soms al een bijdrage betalen.
Uit een TNO-rapport bleek eerder dat de behoefte aan verpleeghuiszorg de komende twintig jaar zal verdubbelen, van 128.000 bedden in 2017 tot 261.000 in 2040.
De Jonge: “Uiteindelijk denk ik niet dat we al die 260.000 plekken gaan realiseren. Al zou je het kunnen bouwen, zou je het vervolgens niet kunnen bemannen. Zo veel mensen zijn er niet, dus we zullen ook toe moeten naar andere vormen van verpleegzorg.”
Later vandaag komt een speciale commissie onder leiding van Wouter Bos met aanbevelingen voor de toekomst van de ouderenzorg,
NOS 15.01.2020 Er moeten veel meer woningen gebouwd worden waar ouderen zelfstandig kunnen wonen. En bestaande woningen moeten worden aangepast aan de behoeften van deze groep. Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos. Het rapport is aangeboden aan minister De Jonge van Volksgezondheid.
We moeten af van het motto dat ouderen vooral zolang mogelijk thuis moeten blijven wonen, staat in het advies. “Veel 75-plussers denken dan begrijpelijkerwijs aan het huis waar zij nú wonen,” Maar die woning is vaak helemaal niet geschikt om betaalbare en veilige zorg te leveren, schrijft Bos. In veel gevallen is het veel beter als ouderen verhuizen naar een aangepaste woning.
In 2015 woonde slechts 20 procent van de 65-plussers in een huis dat min of meer aangepast was. Met het oog op de vergrijzing is de belangrijkste aanbeveling van Bos dan ook: begin met (ver)bouwen! Nieuwe woonvormen zouden het gat moeten vullen tussen de oude woning en het verpleeghuis.
Kangoeroewoningen
Voorbeelden van zulke woonvormen zijn woongroepen waar ouderen bij elkaar wonen en kangoeroewoningen, waarbij twee woningen via een tussendeur met elkaar verbonden zijn. Vaak wonen opa en oma dan in het ene huis, en woont het gezin van een van de kinderen in het andere.
“Op dit moment wordt er voor ouderen echter veel te weinig gebouwd en verbouwd”, concludeert de commissie. “Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.”
Vandaag bleek dat er de laatste jaren ook veel te weinig nieuwe verpleeghuizen zijn gebouwd. Mede daardoor zijn de wachtlijsten voor een plek in zo’n instelling fors gestegen.
Digitaal wordt de norm
De commissie denkt dat er in de toekomst ook veel meer gebruik moet worden gemaakt van digitale technieken om het leven van ouderen gemakkelijker te maken. Niet alleen voor zorgaanbieders, maar ook voor ouderen zelf moet digitaal “het nieuwe normaal” worden.
“Inzetten op digitaal als norm leidt tot meer doelmatigheid en meer regie bij de ouderen die ermee om kunnen gaan.” Er hoeft dan niet altijd iemand te komen en die capaciteit kan weer ingezet worden bij kwetsbare ouderen, denkt de commissie.
AD 15.01.2020 De zorg voor thuiswonende ouderen staat onder druk en er moeten flinke stappen worden genomen om deze zorg op peil te houden. Door meer woningen te bouwen en verbouwen, maar ook door ouderen bijvoorbeeld meer gebruik te laten maken van digitale technieken.
Dat zijn de belangrijkste adviezen van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, die sinds eind 2018 de zorg voor thuiswonende ouderen onder de loep nam. Gezien de beperkte financiële middelen en de krappe arbeidsmarkt moet in de thuiszorg samenwerking de prioriteit krijgen boven keuzevrijheid en concurrentie, vindt Bos.
Het aantal ouderen dat zelfstandig woont, is sinds de jaren 80 flink gestegen. In 1980 woonde 37 procent van de 80-plussers op zichzelf, inmiddels is dat 89 procent. Aangezien de bevolking de komende tien jaar verder veroudert, zal de druk op de zorg alleen maar toenemen, aldus de commissie.
Het is tijd voor actie, en wel direct, aldus Liane den Haan, ouderenbond ANBO.
Het rapport valt in ieder geval in goede aarde bij ouderenbond ANBO. ,,We zijn blij dat de commissie precies heeft opgeschreven wat wij al jaren roepen”, zegt directeur Liane den Haan. ,,Namelijk dat goed ouder worden niet begint bij zorg, maar bij goed wonen. Het begint bij voldoende, geschikte woonvormen voor senioren.
Zij willen wel verhuizen, maar kunnen nergens naartoe. Het rapport geeft de goede aanbevelingen, maar wat ons betreft moet de vrijblijvendheid eraf. Gemeenten moeten per direct aan de slag. Er is nu al een tekort van 80.000 geschikte woningen voor ouderen. Gemeenten en woningcorporaties, het is tijd voor actie. En wel direct.”
Verzorgingshuizen
De onderzoekers onder leiding van Bos zien een aantal knelpunten voor de toekomst. Zo is er het tekort aan zorgpersoneel, neemt de druk op mantelzorgers toe en is er een gat tussen ‘thuis’ en het ‘verpleeghuis’, dat is ontstaan door het verdwijnen van verzorgingshuizen.
Gemeenten en corporaties moeten meer doen om voldoende geschikte woningen te realiseren voor ouderen. ,,Op dit moment ontbreekt het daaraan”, schrijft de commissie.
De commissie hamert ook op het belang van het gebruik van digitale technologieën door ouderen, die digitaal steeds vaardiger worden. Daarmee kan niet alleen het zelfstandig wonen makkelijker worden, maar ook professionele zorg worden ondersteund. Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan online boodschappen doen, maar ook het zelf uitvoeren van bepaalde medische metingen.
Betrokken partijen werken niet altijd optimaal samen, concluderen de onderzoekers, “omdat de verhoudingen tussen partijen gebaseerd zijn op grondgedachte van onderlinge concurrentie”. Dat moet anders, vindt de commissie “gegeven de dreigende en reeds manifeste schaarste van middelen”, waaronder mantelzorgers, vrijwilligers, zorgprofessionals en geld.
Om het draagvlak zo groot mogelijk te maken, kunnen mensen tot 1 april reageren op het advies van de commissie. Die reacties zullen vervolgens worden meegenomen en verwerkt in een definitieve versie van het rapport. Dat moet voor de zomer klaar zijn.
Wouter Bos tijdens een symposium over de komst van het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) naar Amsterdam, vorig jaar. Beeld ANP
Trouw 15.01.2020 De ouderenzorg moet op de schop, nu Nederland in snel tempo vergrijst. Een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos komt met ingrijpende voorstellen.
Ouderen zullen meer moeten betalen voor hun zorg en ondersteuning, nu Nederland door de vergrijzing steeds meer chronisch zieke ouderen telt. De politiek moet daarbij het ‘dogma’ loslaten dat zo lang mogelijk thuis wonen een recht is, en moet ouderen gaan voorbereiden op de boodschap dat de kosten van de oude dag veel vaker voor rekening van de oudere zelf gaan komen.
Dat is de indringende boodschap van een commissie onder leiding van oud-minister Wouter Bos, over de toekomst van de zorg voor thuiswonende ouderen. Ook het zorgstelsel moet anders.
Op verzoek van het kabinet heeft de commissie op een rij gezet voor welke uitdagingen Nederland staat door de vergrijzing. Over tien jaar zijn er ruim twee miljoen 75-plussers, zo’n 600.000 meer dan nu. “Thuis (blijven) wonen is geen onbeperkt recht om de daarmee gepaard gaande kosten op de samenleving af te wentelen”, aldus de commissie.
Eigen huis opeten
Het eigen huis ‘opeten’ om zelf de kosten te betalen van woningaanpassing, of om te kunnen verhuizen naar een aangepaste woning, noemt de commissie als voorbeelden. Een andere optie is dat ouderen de kosten van een verpleeghuis voortaan voor een deel zelf betalen, vergelijkbaar met het bedrag dat ze anders kwijt geweest zouden zijn aan woonlasten en huishouden. Het kabinet zou dit moeten onderzoeken, is een van de adviezen.
Dan moeten er wel veel meer geschikte woningen voor ouderen komen. Gemeenten moeten plannen gaan opstellen hoe die woningen er gaan komen, samen met woningcorporaties en projectontwikkelaars. Er gebeurt nu veel te weinig, de vrijblijvendheid moet eraf, waarschuwt de commissie het kabinet. Ook moeten er meer plekken komen in verpleeghuizen.
De commissie heeft vooral gekeken hoe de zorg anders en beter georganiseerd kan worden zonder dat de kosten verder oplopen. Een probleem is dat er in 2030 minder mensen zijn om thuiswonende ouderen te helpen.
“Er dreigen tekorten aan mantelzorgers, vrijwilligers en professionals in zorg en welzijn”. Meer mensen aan het werk krijgen in de zorg is ook geen oplossing, want dan komt direct de betaalbaarheid verder in het gedrang, aldus de commissie.
Een eenvoudiger zorgstelsel
Tegelijkertijd moet de zorg wel beter worden, want die is nu verre van optimaal. Kwetsbare ouderen die nog thuis wonen krijgen soms tien verschillende zorgverleners over de vloer.
Zelf de zorg regelen, en daarbij makkelijk de weg vinden “is helaas nog geen realiteit”, aldus de commissie, die waarschuwt dat er in 2030 meer ouderen zullen zijn die geen kinderen hebben om op terug te vallen, en dat arme ouderen drie keer zo vaak in een ‘kwetsbare’ situatie verkeren als rijke ouderen.
Politiek gevoelig is vooral het advies dat het huidige zorgstelsel niet geschikt is om goede zorg te garanderen voor ouderen die thuiswonen. De commissie wil een ‘eenvoudiger’ stelsel en werpt zelfs de gedachte op om een ‘forse ingreep’ te doen in het stelsel, door de huidige rolverdeling tussen verzekeraars, gemeenten en overheid helemaal los te laten.
Er zou idealiter één pot geld moeten komen voor alle ouderenzorg. Maar daarvoor is nu nog geen politiek en maatschappelijk draagvlak, terwijl zo’n stelselwijziging zelf ook duur is.
Een tussenoplossing is dat er op lokaal niveau wel één pot geld komt, waar verzekeraars en gemeenten samen de zorg voor thuiswonende ouderen uit financieren. Sowieso vindt de commissie dat verzekeraars moeten ophouden met het laten concurreren van thuiszorgaanbieders.
Twee à drie verschillende aanbieders per wijk is het maximum, en organisaties moeten meer gaan samenwerken. “De grondgedachte van onderlinge concurrentie maakt samenwerking in de praktijk nu vaak moeilijk”, schrijft de commissie. Daarmee is ook de politieke discussie over de marktwerking verder geopend.
Lees ook:
Net als de minister zien verpleeghuizen dat het beter gaat. ‘Maar niet goed genoeg’
De verpleeghuizen die zo zuchten onder het tekort aan personeel krijgen iets meer ademruimte. De investeringen om de personeelstekorten terug te dringen en de kwaliteit van de zorg te verhogen werkt. Althans, dat zei minister Hugo de Jonge van volksgezondheid in december. Merken de verpleeghuizen dat ook?
Na zeven jaar trekt het kabinet de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken. Dit schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag 28.10.2019 in een brief aan de Eerste Kamer.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
Winstuitkering in de zorg: terug van weggeweest
De VWS-bewindslieden gingen op 16 jul 2018 de mogelijkheid voor zorginstellingen om winst te mogen uitkeren aan aandeelhouders, serieus onderzoeken. Ze dachten aan een gedifferentieerd model met verschillende regels per sector. Dat schreven zij toen aan de Tweede Kamer.
Daarmee was het onderwerp winstuitkering ineens weer terug op de agenda. In juli 2014 had de Tweede Kamer het wetsvoorstel “Vergroten Investeringsmogelijkheden in Medisch Specialistische Zorg” aangenomen. Dit maakt het voor ziekenhuizen en medisch specialisten mogelijk om onder strikte voorwaarden winst uit te keren.
Deze voorwaarden zouden ook gaan gelden voor dochterondernemingen en derden waaraan de zorg wordt uitbesteed. Voormalig VWS–minister Schippers liet haar adviesaanvraag in december 2014 echter van de agendaschrappen, omdat zij onvoldoende steun leek te krijgen van de partijen in de Eerste Kamer. Sindsdien lag de behandeling stil.
Verbod winstuitkering
Op dit moment geldt er een verbod op winstuitkering in de intramurale zorg: voor medisch specialistische zorg, verpleging, verzorging, begeleiding of behandeling van gedragswetenschappelijke aard in combinatie met Wlz-verblijf (intramurale Wlz en intramurale GGZ), erfelijkheidsadvisering en ADL-assistentie. Zorgaanbieders in de extramurale zorg mogen wel winst maken, zoals: huisartsencentra, verloskundigen, kraamzorg, wijkverpleging, mondzorg, ziekenvervoer en kleinschalige woonvoorzieningen.
Bouwregime
Het onderscheid tussen intramuraal en extramuraal komt voort uit het toenmalige bouwregime in de zorg, waarbij de overheid de kapitaallasten volledig vergoedde. Omdat niet de zorgaanbieder maar de overheid alle kosten en risico’s inzake zorgvastgoed droeg, werd winstuitkering door aanbieders van intramurale zorg onwenselijk geacht.
Intussen dragen zorgaanbieders zelf alle kosten en risico’s van zorgvastgoed, ongeacht of zij intramurale of extramurale zorg verlenen. Bovendien zijn de traditionele grenzen tussen intramurale en extramurale zorg de afgelopen jaren steeds meer vervaagd, onder meer door de verschuiving van zorg en de opkomst van nieuwe initiatieven zoals e-health.
Financiering
Ziekenhuizen kunnen geen risicodragend kapitaal aantrekken, omdat zij daarover op grond van het huidige winstverbod geen vergoeding mogen betalen, terwijl juist zij een grotere behoefte hebben aan alternatieve financieringsbronnen naast bankleningen. Instellingen met een winstoogmerk, krijgen geen WTZi-toelating en zijn dus niet in staat contracten af te sluiten met zorgverzekeraars.
Dit verbod kan echter gemakkelijk worden omzeild. Het staat een WTZi-toegelaten instelling vrij om activiteiten uit te besteden aan derden, zoals een dochter van de WTZi-toegelaten instelling of een derde partij. Wettelijk gezien is de zorginstelling met de WTZi-toelating altijd verantwoordelijk voor de geleverde zorg en kan daarop worden aangesproken door toezichthouders, zorgverzekeraars, zorgkantoren of patiënten.
Wetsvoorstel
Het oorspronkelijke wetsvoorstel schrapte de verplichting voor zorgaanbieders om de verkoop en verhuur van zorgvastgoed te laten goedkeuren door het College Sanering Zorginstellingen (CSZ). De Tweede Kamer heeft in 2014 echter een amendement aangenomen dat dit toezicht behoudt en uitbreidt naar huur en koop.
Op 31 januari 2017 is een motie aangenomen die de regering verzoekt om met voorstellen te komen om ook winstuitkering in de extramurale langdurige zorg te verbieden. Het nieuwe kabinet moet hierover oordelen. De nieuwe regering wil gelijkgerichtheid in het ziekenhuis bevorderen door medisch specialisten te stimuleren over te stappen naar het participatiemodel. Het verbod op winstuitkering lijkt echter het belangrijkste obstakel hiervoor.
VWS
De drie bewindslieden bogen zich over de vraag of het huidige onderscheid tussen intramurale en extramurale zorg bepalend moet zijn of dat de regelgeving meer zou moeten aansluiten bij de effecten op de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg. De ministers en staatssecretaris hinten in de brief op verschillen in regelgeving over winstuitkering per zorgsector. Maar voor het tot een besluit komt, willen de bewindslieden willen nader onderzoek laten doen naar de huidige praktijk, financiering, effecten van winstuitkering en juridische aspecten. Begin 2019 zegde zij toe de Kamer te zullen informeren.
Promotieonderzoek winst in de zorg
Jurist en arts Emke Plomp deed onderzoek naar winstuitkering in de zorg. Haar conclusie was dat dit juridisch houdbaar is maar dat wel aanvullende maatregelen nodig zijn om de publieke belangen in de gezondheidszorg te beschermen. Plomp ontving voor haar proefschrift de Goudsmitprijs.
NU 28.10.2019 Het kabinet trekt na zeven jaar de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken, schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag in een brief aan de Eerste Kamer.
Bruins schrijft dat het kabinet eerst meer inzicht wil krijgen in de kwaliteit van de ziekenhuiszorg, voordat een verruiming van de mogelijkheden voor dividenduitkering mogelijk kan zijn. Ook is het geen goed moment om nu over te gaan op winstuitkeringen binnen de ziekenhuiszorg, in een periode waar er juist veel gesproken wordt over het beperken van de winsten van zorginstellingen, aldus Bruins.
Het wetsvoorstel stamt uit 2012 en werd geïntroduceerd door de toenmalige minister Edith Schippers. Het kunnen uitkeren van winsten aan aandeelhouders zou investeringen in de zorg aantrekkelijker maken, argumenteerde zij destijds. Dit geld zou interessant zijn, gezien de stijgende zorgkosten.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
1E kamer28.10.2019 Minister Bruins voor Medische Zorg en Sport (MZS) heeft het wetsvoorstel Vergroten investeringsmogelijkheden in medisch-specialistische zorg bij brief van 25 oktober 2019 ingetrokken.
De Eerste Kamer heeft eerder, op 9 december 2014, de plenaire behandeling van het voorstel aangehouden. Dit gebeurde op verzoek van de toenmalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in afwachting van aan de Raad van State te vragen voorlichting over de implicaties van het amendement Bruins Slot bij artikel 18 van de Wet toelating zorginstellingen.
Bij het nader uitwerken van maatregelen om excessieve winsten te voorkomen, heeft minister Bruins vastgesteld dat het ‘niet logisch’ is om hierop vooruit te lopen met het aangehouden wetsvoorstel. Daarom heeft hij besloten het wetsvoorstel in te trekken.
De aanleg van het netwerk waarmee warmte vanuit de Rotterdamse haven naar Westlandse glastuinbouwers moet worden getransporteerd, loopt een jaar vertraging op.
Alliander zou de pijpleidingen aanleggen, maar heeft zich teruggetrokken. Het bedrijf zou het te duur vinden om de infrastructuur over te nemen.
Alliander heeft op een beetje een onverklaarbare wijze afscheid van ons genomen, aldus Gerard Hofman,
Warmtebedrijf Westland (WBW), eigenaar van het netwerk, zegt echter signalen te hebben dat er iets anders aan de hand zou zijn. Het bedrijf stapte naar de rechtbank. WBW-directeur Gerard Hofman denkt dat Alliander en Stedin, een andere netbeheerder, samen afspraken hebben gemaakt. Het leidingenproject zou komen op het grondgebied waar Stedin de gas- en elektriciteitsnetten beheert. Maar kartelafspraken zijn verboden.
,,Alliander heeft op een beetje een onverklaarbare wijze afscheid van ons genomen”, geeft Hofman aan. ,,Dat geeft op zich niet, maar er bereikten ons berichten dat dat afscheid misschien wel een hele andere reden had dan zij aangaven. En dáár gaat die rechtszaak over.‘’
Ook de rechtbank concludeert dat de gang van zaken een beetje vreemd is en geeft daarom Warmtebedrijf Westland gelijk. ,,De zaak moet nader onderzocht worden en daarom hebben we toestemming gekregen voor een voorlopig getuigenverhoor”, zegt Hofman.
Onder anderen Annemarie Jorritsma, president-commissaris bij Alliander en fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer, en de directie van Alliander zullen worden gehoord. En ook andere mensen die beweren dat het anders is gelopen dan dat Alliander zegt.
Kortom, eerste Kamerlid, oud-burgemeester en inwoner van Almere, Annemarie Jorritsma VVD, wordt komende maand onder ede gehoord over vermeende kartelafspraken tussen de elektriciteit- en gasnetbeheerders Alliander en concurrent Stedin. De VVD-prominent is namelijk ook president-commissaris van Alliander.
“Niks aan de hand”, zegt Jorritsma zelf.
„Er is geen sprake van marktverdeling”, reageert Annemarie Jorritsma. Ⓒ ANP
Tijdens een netbeheerdersoverleg in 2018 zouden netbeheerders Alliander en concurrent Stedin Nederland hebben verdeeld in gebieden waar zij elkaar niet zullen beconcurreren. Dergelijke afspraken zijn bij wet verboden, aangezien daarmee de concurrentie tussen marktpartijen wordt beperkt. Bij overtreding worden door de overheid zware boetes opgelegd.
En notabene Annemarie Jorritsma (VVD-fractievoorzitter in de senaat) heeft het bestaan van de kartelafspraken ook bevestigd, stelt ex-ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD), die optreedt als onderhandelaar namens het Westlandse bedrijf. Onderhandelaar Zegering Hadders ging afgelopen najaar bij Jorritsma thuis in Almere langs om haar te confronteren met geruchten over kartelafspraken.
Die ernstige beschuldiging van kartelvorming door de netbeheerders blijkt uit processtukken die in handen zijn van De Telegraaf. De concurrenten zouden in 2018 afspraken gemaakt hebben over delen van Nederland waar ze elkaar niet zouden concurreren. Dat is bij wet verboden, want dat houdt de prijzen hoog. Bij overtreding worden door de overheid zware boetes uitgedeeld.
Zo zou het Havenbedrijf in Rotterdam zorgen voor de contacten met de industrieën en voor de aanleg van de infrastructuur daar, en WBW zou zorg dragen voor het distributienet in het Westland. Het project is onderdeel van een veel groter project voor warmte-uitwisseling en CO2-handel: de Warmterotonde.
Telegraaf 23.03.2019
Restwarmte-project gestaakt Jorritsma en Alliander kwamen in beeld bij de rechtbank tijdens een rechtszaak die aangespannen is door het Westlandse bedrijf WBW tegen de netbeheerder. Sinds 2017 werkte WBW samen met Alliander aan een project om restwarmte van de Rotterdamse haven naar tuinders te transporteren.
AD 25.03.2019
Vorig jaar zomer trok Alliander zich ineens terug en dat wekte de verontwaardiging van WBW op, maar ook de verdenking dat er afspraken zouden zijn gemaakt met andere netbeheerders. De kantonrechter schrijft hierover: “Nadien begrepen zij dat door Alliander op concernniveau concurrentiebeperkende afspraken met andere netbeheerders zijn gemaakt”.
‘Jorritsma heeft kartelafspraken bevestigd’ Ex-ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD) treedt op als onderhandelaar van het Westlandse bedrijf en zegt dat Jorritsma de kartelafspraken tegen hem heeft bevestigd. “In het bijzijn van haar echtgenoot heeft zij bevestigd dat er tussen netbeheerders op het hoogste niveau verboden afspraken zijn gemaakt”.
Volgens hem zou twee dagen voor de beëindiging van de samenwerking door Stedin en Alliander zijn afgesproken dat Alliander de activiteiten in het Westland zou staken. “Bovendien zou de voltallige raad van commissarissen van Alliander van de afspraken op de hoogte zijn”, staat in het verslag van de ex-bankier.
‘Haar man kreeg alles mee’ De Telegraaf sprak met Zegering Hadders en deze bevestigt dit: “Haar man zat tijdens ons gesprek in een zijkamer met een open verbinding, dus hij kreeg alles mee. Mevrouw Jorritsma zei na het gesprek te begrijpen dat ze actie moest ondernemen. Wij hebben echter sindsdien niets meer gehoord van Alliander”, aldus de voormalig ING-bestuurder.
Annemarie Jorritsma wil zelf niet communiceren via de media, maar bevestigt dat er sprake is van een conflict. “Maar het klopt niet wat er wordt beweerd”. En ook de Raad van Commissarissen zou niet bij de zaak betrokken zijn: “Dit is niet van een omvang waar de commissarissen zich mee bezighouden.”
De rechtbank in Arnhem bepaalde onlangs dat behalve Jorritsma ook de bestuurstop van Alliander als getuige onder ede gehoord moet worden over de veronderstelde kartelafspraken.
AD 25.03.2019 De aanleg van het netwerk waarmee warmte vanuit de Rotterdamse haven naar Westlandse glastuinbouwers moet worden getransporteerd, loopt een jaar vertraging op. Alliander zou de pijpleidingen aanleggen, maar heeft zich teruggetrokken. Het bedrijf zou het te duur vinden om de infrastructuur over te nemen.
Alliander heeft op een beetje een onverklaarbare wijze afscheid van ons genomen, aldus Gerard Hofman,
Warmtebedrijf Westland (WBW), eigenaar van het netwerk, zegt echter signalen te hebben dat er iets anders aan de hand zou zijn. Het bedrijf stapte naar de rechtbank. WBW-directeur Gerard Hofman denkt dat Alliander en Stedin, een andere netbeheerder, samen afspraken hebben gemaakt. Het leidingenproject zou komen op het grondgebied waar Stedin de gas- en elektriciteitsnetten beheert. Maar kartelafspraken zijn verboden.
,,Alliander heeft op een beetje een onverklaarbare wijze afscheid van ons genomen”, geeft Hofman aan. ,,Dat geeft op zich niet, maar er bereikten ons berichten dat dat afscheid misschien wel een hele andere reden had dan zij aangaven. En dáár gaat die rechtszaak over.‘’
Ook de rechtbank concludeert dat de gang van zaken een beetje vreemd is en geeft daarom Warmtebedrijf Westland gelijk. ,,De zaak moet nader onderzocht worden en daarom hebben we toestemming gekregen voor een voorlopig getuigenverhoor”, zegt Hofman.
Onder anderen Annemarie Jorritsma, president-commissaris bij Alliander en fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer, en de directie van Alliander zullen worden gehoord. En ook andere mensen die beweren dat het anders is gelopen dan dat Alliander zegt.
Op zoek naar partner
Ondertussen loopt de aanleg van de twee pijpleidingen voor warmte en CO2 vanuit Rotterdam naar Westland wel een jaar vertraging op. Het wordt nu naar verwachting 2023 voordat de eerste tuinders geleverd krijgen.
Volgens Hofman weten de tientallen contractanten dat inmiddels en komt er niemand in de problemen. ,,We moeten ons nu versterken met een nieuwe grote partner”, zegt hij. ,,Het project is te groot, dat kunnen we niet alleen.”
Maar die leiding komt er dus wél, belooft directeur Hofman. ,,De aanhouder wint, maar wij willen gewoon weten hoe het zit. Als bepaalde mensen denken Nederland in stukjes te kunnen hakken in een vrije markt en kartelvorming te doen, dan moet dat aan de kaak gesteld worden.”
AD 23.03.2019 VVD-prominent Annemarie Jorritsma wordt komende maand onder ede gehoord over vermeende kartelafspraken tussen de elektriciteit- en gasnetbeheerders Stedin en Alliander. Bij die laatste is Jorritsma president-commissaris. ,,Niks aan de hand”, zegt ze zelf.
De ernstige beschuldiging van kartelvorming aan het adres van de twee netbeheerders blijkt uit processtukken in handen van De Telegraaf. Alliander en Stedin zouden in 2018 hebben afgesproken elkaar niet te beconcurreren en Nederland daarbij hebben verdeeld in gebieden. Stedin is netbeheerder voor gas en elektriciteit in Zuid-Holland, Utrecht, regio Amstelland, Kennemerland en Noordoost Friesland.
Rotterdam-Westland
Jorritsma, sinds 2016 voorzitter van de raad van commissarissen van Alliander, moet onder ede getuigen bij de rechtbank in Arnhem. Dit omdat het hoofdkantoor van het nutsbedrijf in de stad is gevestigd. Ook de rest van de bestuurstop wordt onder ede gehoord over veronderstelde afspraken.
De getuigenverhoren maken deel uit van een procedure over de voorgenomen aanleg van een leidingennetwerk tussen Rotterdam en het Westland. Via dat netwerk zou restwarmte en CO2 uit de Rotterdamse haven worden getransporteerd naar tuinders. Glastuinbouwbedrijven zouden op die manier duurzaam worden verwarmd met restwarmte in plaats van met gas.
Alliander en het Westlandse bedrijf WBW werkten sinds 2017 intensief samen om dit leidingennet te realiseren. Maar afgelopen zomer trok Alliander plotseling de stekker uit de samenwerking. De Westlanders eisen nu een schadevergoeding.
Warmtebedrijf WBW begreep eerst niet wat de aanleiding voor Alliander was om af te haken. „Nadien begrepen zij dat door Alliander op concernniveau concurrentiebeperkende afspraken met andere netbeheerders zijn gemaakt”, citeert De Telegraaf uit de beschikking van de kantonrechter.
Jorritsma zou hebben bevestigd dat er op het hoogste niveau verboden afspraken zijn gemaakt tussen de netbeheerders. Dat zou ze afgelopen najaar bij haar thuis in Almere hebben gedaan tegenover voormalig ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD). Hij treedt op als onderhandelaar namens WBW.
Jorritsma bevestigt dat er een conflict is met Stedin maar volgens haar werden geen afspraken gemaakt over verdeling van de markt. ,,Want dan moet je ook een markt hebben en daarvan is hier geen sprake. Bovendien is de raad van commissarissen helemaal niet bij deze zaak betrokken. Dit is niet van een omvang waar de commissarissen zich mee bezighouden’’, zegt ze in De Telegraaf .
Boetes
Het maken van afspraken die concurrentie verhinderen, beperken of vervalsen is verboden. Dit omdat de gevolgen groot zijn. Door het ontbreken van concurrentie blijft de prijs hoog, hoeven bedrijven zich niet te onderscheiden door de kwaliteit van hun product en krijgen ze geen prikkels om hun aanbod uit te breiden.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert of bedrijven de concurrentie beperken. Bij overtreding van de Mededingingswet kan de ACM boetes opleggen. Die bedragen maximaal 450.000 euro voor bestuurders en leidinggevenden.
Voor bedrijven geldt hetzelfde bedrag tenzij de jaaromzet hoger is dan 4,5 miljoen euro. Dan kan het boetebedrag oplopen tot 10 procent van die omzet. Het kabinet wil deze boetes verhogen om kartelvorming tegen te gaan, staat op rijksoverheid.nl
MSN 23.03.2019 VVD-prominent Annemarie Jorritsma wordt komende maand onder ede gehoord over vermeende kartelafspraken tussen de elektriciteit- en gasnetbeheerders Alliander – waar Jorritsma president-commissaris is – en concurrent Stedin. „Niks aan de hand”, zegt ze zelf.
De ernstige beschuldiging van kartelvorming aan het adres van de twee netbeheerders blijkt uit processtukken in handen van De Telegraaf.
Zo bepaalde de rechtbank in Arnhem onlangs dat behalve Jorritsma ook de bestuurstop van Alliander als getuige onder ede gehoord moet worden over veronderstelde afspraken.
„Er is geen sprake van marktverdeling”, reageert Annemarie Jorritsma. Ⓒ ANP
Telegraaf 23.03.2019 Tijdens een netbeheerdersoverleg in 2018 zouden netbeheerders Alliander en concurrent Stedin Nederland hebben verdeeld in gebieden waar zij elkaar niet zullen beconcurreren. Dergelijke afspraken zijn bij wet verboden, aangezien daarmee de concurrentie tussen marktpartijen wordt beperkt. Bij overtreding worden door de overheid zware boetes opgelegd.
De procedure waarin de rechtbank besloot tot het genoemde getuigenverhoor, draait om de voorgenomen aanleg van een leidingennetwerk tussen Rotterdam en het Westland, waar restwarmte en CO2 uit de Rotterdamse haven worden getransporteerd naar tuinders. Glastuinbouwbedrijven zouden op die manier duurzaam worden verwarmd met restwarmte in plaats van met gas.
Sinds 2017 werkten Alliander en het Westlandse bedrijf WBW intensief samen om dit leidingennet te realiseren. Maar afgelopen zomer trok Alliander plotseling de stekker uit de samenwerking. De Westlanders eisen nu een schadevergoeding.
Aanleiding
Warmtebedrijf WBW begreep eerst niet wat de aanleiding voor Alliander was om af te haken. „Nadien begrepen zij dat door Alliander op concernniveau concurrentiebeperkende afspraken met andere netbeheerders zijn gemaakt”, schrijft de kantonrechter in zijn beschikking.
En Annemarie Jorritsma (VVD-fractievoorzitter in de senaat) heeft het bestaan van de kartelafspraken ook bevestigd, stelt ex-ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD), die optreedt als onderhandelaar namens het Westlandse bedrijf. Onderhandelaar Zegering Hadders ging afgelopen najaar bij Jorritsma thuis in Almere langs om haar te confronteren met geruchten over kartelafspraken.
„In het bijzijn van haar echtgenoot heeft zij bevestigd dat er tussen netbeheerders op het hoogste niveau verboden afspraken zijn gemaakt. Twee dagen voor de abrupte beëindiging van de samenwerking zou een netbeheerdersoverleg hebben plaatsgevonden, waar onder anderen Marc van der Linden (bestuursvoorzitter Stedin) en Ingrid Thijssen (bestuursvoorzitter Alliander) aanwezig waren.
Bij die bespreking zou door Van der Linden en Thijssen zijn afgestemd dat Alliander haar activiteiten in het Westland zou staken. Bovendien zou de voltallige raad van commissarissen van Alliander van de afspraken op de hoogte zijn”, staat in het verslag van de ex-bankier te lezen.
Gevraagd naar de juistheid van dit verslag laat Zegering Hadders telefonisch weten dat het inderdaad zo is gegaan. „Het lijkt me niet handig om voorafgaand aan het getuigenverhoor inhoudelijke uitspraken te doen, maar haar man zat tijdens ons gesprek in een zijkamer met een open verbinding, dus hij kreeg alles mee.
Mevrouw Jorritsma zei na het gesprek te begrijpen dat ze actie moest ondernemen. Wij hebben echter sindsdien niets meer gehoord van Alliander”, aldus Zegering Hadders.
„Ik ga echt niet communiceren via De Telegraaf”, verzucht Annemarie Jorritsma als haar om commentaar wordt gevraagd. Wel wil ze bevestigen dat er sprake is van een conflict. „Ze hebben vast gedacht: ’er is een politicus bij betrokken, daar haal je de pers wel mee’.
Maar het klopt niet wat er wordt beweerd. Er is in ieder geval geen sprake van marktverdeling, want dan moet je ook een markt hebben en daar is hier geen sprake van. Bovendien is de raad van commissarissen helemaal niet bij deze zaak betrokken. Dit is niet van een omvang waar de commissarissen zich mee bezighouden.”
Volgens hoogleraar regulering energiemarkten Machiel Mulder van de Rijksuniversiteit Groningen is er overigens wel degelijk een markt als het gaat om de ontwikkeling van de warmtenetwerken. „Daarvoor kunnen meerdere bedrijven zich inschrijven. Die markt valt weg zodra de infrastructuur er eenmaal is.”
Woordvoerders van Alliander en Stedin zeggen dat hun bedrijven zich niet herkennen in de beschuldiging. „Maar wij willen niet inhoudelijk reageren zolang de zaak onder de rechter is”, aldus de Alliander-zegsman. Kartelwaakhond ACM wil evenmin reageren. „Rechtbank Arnhem is nu aan zet”, aldus een ACM-woordvoerder.
De Nederlandse overheid heeft overheidsbedrijven en rijksdiensten zonder visie of goed plan geprivatiseerd en verzelfstandigd.
AD 01.11.2019
AD 21.03.2019
Vanaf 1980 heeft de Nederlandse overheid bedrijven afgestoten, zoals energiebedrijven en PTT (nu KPN, TNT Express en PostNL). Ook werden rijksdiensten verzelfstandigd, zoals uitkeringsinstantie UWV en de Nederlandse Spoorwegen en ook de Zorg.
AD 02.03.2020
Ook is de marktwerking in de gezondheidszorg ‘doorgeslagen’ en moet ingeperkt worden. Anders wordt goede zorg steeds moeilijker te organiseren en te betalen. Dat zegt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) in een interview met deze krant.
Vanaf 1 januari 2021 moeten Zorgaanbieders van verpleging en verzorging in de wijk overal in Nederland verregaand samenwerken. Geen oudere of zieke mag dan meer tussen wal en schip vallen.
Als huisartsen en ziekenhuizen met het telefoonboek op schoot het ene na het andere bureautje moeten bellen om wijkverpleging voor een patiënt te regelen, dan vermorsen we kostbare menskracht, aldus Minister De Jonge (Volksgezondheid).
AD 02.03.2020 Vanaf 1 januari 2021 moeten aanbieders van verpleging en verzorging in de wijk overal in Nederland verregaand samenwerken. Geen oudere of zieke mag dan meer tussen wal en schip vallen.
Als huisartsen en ziekenhuizen met het telefoonboek op schoot het ene na het andere bureautje moeten bellen om wijkverpleging voor een patiënt te regelen, dan vermorsen we kostbare menskracht, aldus Minister De Jonge (Volksgezondheid).
Daarover hebben het ministerie van Volksgezondheid, zorgverzekeraars, gemeenten, patiëntenorganisaties, beroepsverenigingen en zorgaanbieders een deal gemaakt. Zo willen ze regelen dat de tekorten aan goede zorgverleners in de wijkverpleging afnemen. Ook moeten cliënten en hulpverleners in de wijk altijd weten bij wie ze terecht kunnen.
Er komt in iedere wijk een overzicht voor wijkverpleging overdag, ‘s avonds, ‘s nachts en in het weekend. En de cliënt krijgt voortaan zorg van een behapbaar team. Bekendheid en vertrouwdheid met iedereen die in huis komt, staat voorop. Zorgverleners moeten de hulp ook goed hebben afgestemd.
Het einddoel: alle aanbieders van wijkverpleging zorgen er samen met partners voor dat iedere zorgvraag van een cliënt opgepakt wordt. Als dat niet lukt, moet passende zorg snel elders worden gevonden; zo nodig met hulp van de verzekeraar. Verder dienen aanbieders de wijk waarin ze actief zijn op hun duimpje te kennen.
Minister De Jonge (Volksgezondheid): ,,Als de wijkverpleegkundige meer bezig is met ergens komen dan ergens zijn en als huisartsen en ziekenhuizen met het telefoonboek op schoot het ene na het andere bureautje moeten bellen om wijkverpleging voor een patiënt te regelen, dan vermorsen we kostbare menskracht.”
Vorig jaar maart constateerde minister De Jonge al in een interview met deze krant dat losse nieuwe aanbieders, soms van bedenkelijke kwaliteit, als paddenstoelen uit de grond schieten in Nederland. Voor de deur van zorgflats staan nu regelmatig auto’s van meerdere bedrijfjes. Die versnippering komt de kwaliteit niet ten goede, vindt de bewindsman. Daarnaast wordt de zorg momenteel per uur vergoed; een ongezonde prikkel om te veel zorg te leveren.
De minister wil af van deze wijze van bekostiging. Het moet voor zorgaanbieders altijd rendabel zijn om goede zorg te geven aan cliënten, ongeacht of deze lichte of zwaardere problemen hebben. Het tarief wordt daarom afhankelijk van het zorgprofiel van een cliënt. Dat zal wel op zijn vroegst pas vanaf 2022 gebeuren, bleek recent uit een Kamerbrief.
Als aanbieders van wijkverpleging er samen niet uitkomen, dan nemen de zorgverzekeraars en gemeenten het initiatief over om in een contract tot afspraken te komen over samenwerking. Als laatste redmiddel kan zelfs via een bestuurlijk overleg met topambtenaren of de minister een dispuut worden vlotgetrokken.
Over hun schaduw heen springen
Het is niet meer iedere zorgaanbieder voor zich of iedere zorgverzekeraar alleen voor de eigen verzekerden, aldus Minister De Jonge (Volksgezondheid).
De Jonge: ,,Zorgaanbieders en verzekeraars moeten daarvoor over hun eigen schaduw heen springen. Het is niet meer iedere zorgaanbieder voor zich of iedere zorgverzekeraar alleen voor de eigen verzekerden.”
De voorgenomen samenwerking vereist dat zorgaanbieders elkaar nu al gaan vinden en dat de neuzen dezelfde kant op komen te staan. Dat zal in wijken met grote aantallen zorgaanbieders nog een hele klus zijn, geeft ook de minister toe.
De betrokken partijen benadrukken in het akkoord sowieso dat iedere wijk de ruimte houdt om zelf de invulling en uitvoering van de teams voor wijkverpleging te bepalen. Dit zal steeds gebeuren op basis van de lokale situatie en de ervaringen.
AD 22.02.2020 Dat vrijemarktwerking in ieders voordeel is, ook als het gaat om voorheen publieke taken, is een sprookje, betoogt Roel Berghuis, bestuurder bij de vakbond FNV. Hij noemt prijsvechters die failliet gaan en buslijnen die geschrapt worden.
De provincie Noord-Holland gaat de bediening van sluizen, bruggen en pontjes weer zelf uitvoeren. Het regende klachten over Trigion, het beveiligingsbedrijf dat na een aanbestedingsronde als goedkoopste uit de bus kwam. Trigion had zulke slechte arbeidsvoorwaarden dat onvoldoende brug- en sluiswachters voor het bedrijf willen werken.
De arbeidsvoorwaarden zijn zo slecht dat onvoldoende brug- en sluiswachters voor het bedrijf willen werken
Marktwerking zou leiden tot betere dienstverlening en efficiëntie. Zo verkocht de overheid ons dit sprookje. Maar het gaat enkel om bezuinigingen, met alle gevolgen van dien.
De uitvoering van maatschappelijke taken is in het geding en werknemers zijn de dupe. De overheid mag wel eens wat kritischer kijken naar de gevolgen van marktwerking en aanbestedingen.
Zorgorganisaties, scholen en gemeenten in West-Brabant hebben problemen met het vervoer van cliënten en leerlingen, want vervoersbedrijf TCR is failliet. Eigenlijk won Arriva de aanbesteding, maar dat bedrijf gaf het werk door aan prijsvechter TCR.
In de Gooi en Vechtstreek overwegen acht gemeenten nu een gezamenlijke organisatie op te zetten voor het doelgroepenvervoer, waar negenduizend mensen gebruik van maken. Door te kiezen voor ‘inbesteden’ (zelf doen) in plaats van aanbesteden, willen ze grip krijgen op de kwaliteit. Tot op heden wordt dat vervoer aanbesteed bij steeds nieuwe vervoerders.
Opnieuw aanbesteden leidt na jaren van problemen volgens de gemeenten alleen maar tot hogere tarieven. Zowel klanten als medewerkers worden er dus niets wijzer van.
Volgens Koninklijk Vervoer Nederland gebeurt het steeds vaker dat op vervoersaanbestedingen geen geldige inschrijvingen binnenkomen. Vervoerders denken voor de geboden vergoedingen niet rendabel te kunnen werken. De taximarkt begint zelf signalen af te geven richting aanbestedende dienstenover de tarieven voor het doelgroepenvervoer. Dat is het beste bewijs dat aanbestedingen en marktwerking niet leiden tot verbetering van kwaliteit en efficiency, maar dat slechts wordt bezuinigd.
Lijnen schrappen
Provinciale bezuinigingen in het openbaar vervoer leiden tot het schrappen van onrendabele buslijnen. Inwoners zijn dan aangewezen op vrijwilligers. Hun bedoelingen zijn goed, maar het werk van een buschauffeur dient normaal beloond te worden. Nu profiteert de overheid en de busbedrijven houden hun winstcijfers op peil. Met alle gevolgen van dien voor werknemers en burgers.
Waar de FNV zich inzet voor de belangen van werknemers in hun rol als burgers, zouden onze overheden dat moeten doen voor burgers in hun rol als werknemers.
Hoe dan ook zitten we met marktwerking voor maatschappelijke taken op een dood spoor.
Roel Berghuis is vakbondsbestuurder en projectleider marktwerking en aanbestedingen bij de FNV.
MSN 26.11.2019 Dat meldt vakbond FNV naar aanleiding van de lopende integratie. „Sandd-medewerkers staan met de rug tegen de muur. De post verdwijnt naar PostNL, en ze moeten maar afwachten wat PostNL hen aanbiedt. Het postbedrijf heeft op sommige plaatsen een tekort aan bezorgers, maar op sommige plaatsen een overschot. Die krijgen minder uren aangeboden”, zegt FNV-bestuurder Etienne Haneveld.
Eind september gaf het kabinet toestemming voor het samengaan van PostNL en Sandd. De 11.000 postbezorgers van Sandd krijgen een baan bij PostNL, maar dat leidt tot teleurstellingen.
Dominique Vergeer uit Oost-Souburg werkt nu veertig uur per week voor Sandd, maar heeft nu een aanbod voor 3,5 uur voor vier dagen in de week. Dat is veertien uur. „Daar ben ik van geschrokken, want ik moet een gezin onderhouden. De beloftes van Mona Keijzer zijn gebakken lucht, want in de praktijk is het een zooitje”, zegt Vergeer, die een leidinggevende functie heeft op het depot in Middelburg.
Het aanbod van PostNL kreeg hij afgelopen vrijdag binnen. Hij heeft een week de tijd om te reageren. „De druk is enorm bij mij en mijn collega’s. Als we bellen met PostNL krijgen we niemand te pakken. Als ik nu solliciteer via het uitzendbureau, dan kan ik wel veertig uur krijgen. Dit is de omgekeerde wereld.”
PostNL herkent dit niet. „We proberen de Sandd-medewerkers een aanbod te doen dat in lijn ligt van hun huidige contract. Het is een ingewikkelde puzzel. Deze gevallen zou ik graag willen bekijken”, zegt directeur Post Resi Becker van PostNL in een reactie. Volgens haar is er voldoende capaciteit in het callcenter om vragen te beantwoorden.
Volgens vakbond FNV komt PostNL met minder uren weg omdat er geen zogeheten ’overgang van onderneming’ is afgesproken. Daarbij dient het personeel een gelijkwaardige functie aangeboden te worden. Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken) heeft dit echter niet als voorwaarde bij de overname gesteld. PostNL denkt jaarlijks €50 tot €60 miljoen aan kosten te kunnen besparen door de overname van Sandd.
„Ik ben des duivels op staatssecretaris Keijzer, die deze overname op deze manier heeft toegestaan. Het aanbod van PostNL is niet volwaardig, we schieten er fors bij in als het om ons inkomen gaat. En ik ben beslist niet de enige”, zegt Albert Wilkens uit Almere. Hij werkt al 13 jaar als postbezorger, met 20 uur per week. PostNL heeft hem nu vijf uur op zaterdag aangeboden.
Ook is een negental franchisenemers van Sandd naar de rechter gestapt omdat er geen vergoeding is geregeld. Zij hebben in totaal 3500 bezorgers in dienst. „De post gaat naar PostNL, maar de franchisenemers hebben nog wel een contract. Zij moeten hun mensen ontslaan en transitievergoedingen betalen. Daarbij past een afkoopsom”, zegt voorzitter Mario de Koning. PostNL zegt in een reactie dat ze zo snel mogelijk in gesprek wil over de samenwerking en banen.
„Er is geen sprake van marktverdeling”, reageert Annemarie Jorritsma. Ⓒ ANP
Tijdens een netbeheerdersoverleg in 2018 zouden netbeheerders Alliander en concurrent Stedin Nederland hebben verdeeld in gebieden waar zij elkaar niet zullen beconcurreren. Dergelijke afspraken zijn bij wet verboden, aangezien daarmee de concurrentie tussen marktpartijen wordt beperkt. Bij overtreding worden door de overheid zware boetes opgelegd.
En Annemarie Jorritsma (VVD-fractievoorzitter in de senaat) heeft het bestaan van de kartelafsprakenook bevestigd, stelt ex-ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD), die optreedt als onderhandelaar namens het Westlandse bedrijf. Onderhandelaar Zegering Hadders ging afgelopen najaar bij Jorritsma thuis in Almere langs om haar te confronteren met geruchten over kartelafspraken.
Terugdringen aanbesteding in de Zorg
Het zogeheten REFIT-platform is het met De Jonge eens dat de Europese Commissie de regels snel moet evalueren en misschien moet aanpassen, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Maar dat duurt vaak jaren. En gemeenten en de jeugd- en thuiszorg worden ongeduldig. Daarom gaan Timmermans en De Jonge vast samen kijken of er niet wat meer ruimte binnen de huidige Europese regels valt te scheppen.
,,De zorg is geen markt, laat staan een Europese markt”, zegt De Jonge. Hij pleit sinds begin deze maand onomwonden voor het intomen van de ,,doorgeslagen” marktwerking in de gezondheidszorg.
Het kabinet vindt steun in Brussel voor het terugdringen van aanbestedingen in de zorg. De Europese anti-rompslompbrigade onder leiding van Frans Timmermans, tweede man van de Europese Commissie, raadt de commissie aan de regels snel nog eens tegen het licht te houden. Dat kan wel nog jaren duren.
Gemeenten zijn nu meestal verplicht alle zorgaanbieders in de Europese Unie de kans te geven om de jeugd- en thuiszorg voor hen te verzorgen. Maar dat is zinloos en onhandig, vindt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. Een Poolse of Portugese zorgverlener zit helemaal niet te wachten op een opdracht in Nederland. En zou die toch voelen voor zo’n klus en de aanbesteding winnen, dan wordt samenwerken met andere betrokkenen als de gemeente en de huisarts lastig.
Bovendien bezorgt het aanbesteden gemeenten veel werk. En zorgaanbieders en patiënten kopzorgen. Want als een contract afloopt, is het niet altijd gemakkelijk om bij een vertrouwde behandelaar te blijven of soepel over te gaan naar een nieuwe.
AD 15.03.2019
Overspannen woningmarkt
Dat er iets moet gebeuren op de overspannen Haagse woningmarkt, daar is iedereen het over eens. Maar hoe? In Den Haag bijvoorbeeld, voltrekt zich een klassiek politiek debat met ‘de markt’als grote boosdoener dan wel redder in nood.
En het gaat er hard aan toe. Zo heette VVD-politicus Jan Pronk in de Haagse raadzaal ‘een neoliberaal’ die zich nauwelijks raadslid mag noemen. En was PvdA’er Martijn Balster gefrustreerd, ‘omdat hij geen invloed meer heeft op het beleid. En ook niet meer krijgt.’
Vrije huursector aan banden
VVD-wethouder Boudewijn Revis grijpt best fors in op de huizenmarkt. Met een inkomensgrens voor huurwoningen tussen de 700 en 950 euro bijvoorbeeld. Met de bouw van middeldure huizen die ontwikkelaars 20 jaar middelduur moeten houden. En met maatregelen tegen woningsplitsing en voorrang op een woning voor mensen met onmisbare beroepen.
Maar links vindt het allemaal te liberaal. ,,U kiest voor de markt en niet voor de mensen”, moppert Balster. Hij wil dat de vrije sector meer aan banden wordt gelegd via bijvoorbeeld strenge eisen aan mensen die vrije sector-kamers of appartementen verhuren. ,,Als we het aan de markt overlaten dan wonen mensen hier straks voor 1500 euro per maand in piepkleine hokjes”, meent hij. Een ander idee: ‘een maximale huurstijging van één procent boven de inflatie zoals Utrecht doet’.
Liberaal Pronk ziet dat heel anders. ,,We komen al met een inkomensgrens voor woningen tot 950 euro huur per maand. Voor de rest is er maar één echte oplossing: bouwen, bouwen, bouwen.” Middeldure huur is in Den Haag nu een kleine markt. ,,Als marktpartijen genoeg kunnen bijbouwen, dempt de huidige prijsstijging van de woningen vanzelf.”
Den Haag bouwt 30 procent sociaal. Ofwel goedkoop. Wethouder Revis zegt het geregeld, maar op links heeft men twijfels. ,,Al jaren wordt er geen 30 procent, maar ruim onder de tien procent sociaal gebouwd. Terwijl 100.000 mensen wachten op een goedkope woning.‘’
De VVD ergert zich aan de PvdA: die maar roept dat ‘bouwen voor gewone mensen er niet meer bij is in Den Haag’. ,,Dat was onder het vorige college zo, waar u deel van uitmaakte”, zei raadslid Pronk. ,,In de plannen staan 720 sociale woningen, waar de ambitie 750 is. Dat is niet slecht.” Maar Balster gelooft niet dat het ervan gaat komen: ,,In de woontorens op de Grotiusplaats en het Spuiplein zou veel sociale huur komen. Maar toen puntje bij paaltje kwam, zei de projectontwikkelaar: ‘we hebben ons best gedaan, maar het is niet gelukt’ en zei de wethouder: ‘Oké, dan niet.”
Het rapport.
De parlementaire onderzoekscommissie-Kuiper van de Eerste Kamer, die dertig jaar privatiseringsbeleid van staatsbedrijven heeft onderzocht heeft indertijd een eindrapport (pdf).gepresenteerd.
AD 11.08.2018
En ook de Zorg ging uiteindelijk een eigen leven leiden !! Het begrip Marktwerking werd uiteindelijk een vies woord !!!
Minister Hugo de Jonge wil nieuwe zorgaanbieders strenger controleren, één team van verpleegkundigen per wijk en zorg niet meer per uur vergoeden.
In een interview met het AD zegt de minister van Volksgezondheid dat het anders moet: “De marktwerking in de zorg is doorgeschoten.”
Ja, bijna 750 miljoen euro voor een pluk aandelen in Air France-KLM is een heleboel geld. Daar zul je CDA-vicepremier Hugo de Jonge niet schamper over horen doen. Maar leg die investering naast de zorguitgaven en je beseft pas goed wat een amper te bevatten zak geld er jaarlijks via zijn ministerie van Volksgezondheid wordt uitgegeven.
,,Voor het bedrag dat we aan KLM spenderen kunnen we ons drie dagen zorg permitteren”, zegt hij. ,,Drie! Laat dat eens op je inwerken. Dit jaar is in totaal 85 miljard euro beschikbaar, 5 miljard meer dan vorig jaar. Alleen al in deze kabinetsperiode komt er 16,7 miljard euro bij.”.
De Fransen werden deze week naar eigen zeggen overvallen door het besluit van de Nederlandse regering. President Macron eiste woensdag opheldering en Le Maire noemde het onbegrijpelijk. Hij vond het onfatsoenlijk dat er geen overleg was gevoerd met de Franse regering. Volgens Hoekstra kwam dat door de koersgevoeligheid van de informatie.
Kortom, willen we in de toekomst genoeg handen aan het bed houden, dan moet de doorgeschoten marktwerking in de zorg op de helling, stelt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. ,,Het geloof in de markt als probleemoplosser is op de terugtocht.”
De liberale regeringspartijen reageerde met gefronste wenkbrauwen op de uitspraken van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) op deze site over minder marktwerking en meer samenwerking in de zorg. De oppositie gaat de bewindsman aan zijn woorden houden, maar vreest dat er sprake is van verkiezingsretoriek.
De Jonge vindt dat de marktwerking in de gezondheidszorg is ‘doorgeslagen’ en moet worden ingeperkt. De CDA-bewindsman kraakt hiermee het liberale heilige huisje van keuzevrijheid voor patiënten. Het in zijn ogen ‘absolute’ recht om de eigen zorgverlener te kiezen, maakt de organisatie van de zorg volgens De Jonge echter duur en lastig. Zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten moeten in de toekomst samende hoofdverantwoordelijkheid nemen voor de gezondheidszorg in een regio.
,,De minister heeft wel wat beters te doen dan stelseldiscussies voeren, want dat is het introduceren van dominante regionale zorgspelers’’, aldus Kamerlid Arno Rutte (VVD) tegen deze site. ,,We mogen best de rotte appels in de zorg aanpakken en balans aanbrengen in de keuzevrijheid van mensen, maar wij willen niet terug naar de jaren 90; met gebrek aan keuze, lange wachtlijsten en hoge kosten.’’
Regeringspartij D66 wil de minister louter afrekenen op minder regels, meer aandacht en betere zorg ‘en niet op deze hoog-oververhalen’, meldt Kamerlid Vera Bergkamp. De sociaal-liberalen zijn het wel met De Jonge eens dat de zorg terug moet naar het gezond verstand. ,,De toegang tot de zorg is nu te complex, er is te veel bureaucratie. De patiënt moet weer centraal komen te staan met keuzevrijheid.’’
Ik moet het eerst zien voordat ik het geloof. Maar ik laat me graag verrassen, aldus Lilian Marijnissen (SP) over uitspraken minister De Jonge.
De PVV, de grootste oppositiepartij, beschuldigt de minister van krokodillentranen. ,,Het CDA is óveral verantwoordelijk voor: dat De Jonge bij seniorenflats allemaal verschillende auto’s ziet staan van allerhande aanbieders van wijkverpleging, is regelrecht de schuld van het CDA. In plaats van populair te doen zo vlak vóór de verkiezingen kan hij beter wetten naar de Kamer sturen om deze kolossale vergissingen terug te draaien en juist niet nóg verder gaan met zijn voorstel tot regionalisering.’’
De SP, een groot voorstander van complete afschaffing van de marktwerking in de zorg, is juist blij dat de minister de markt in de zorg niet langer heilig verklaart. ,,Maar tegelijkertijd is hij beste vrienden met premier ‘meer markt’ Rutte. Dat is erg ongeloofwaardig’’, zegt partijleider Lilian Marijnissen. ,,Dit kabinet heeft nog niets gedaan om de zorg geen markt te laten zijn, dus ik moet het eerst zien voordat ik het geloof. Maar ik laat me graag verrassen door Hugo de Jonge!’’
Terug in publieke handen
Overigens wil 50Plus de zorg ook helemaal terugbrengen in publieke handen, reageert Kamerlid Corrie van Brenk. ,,Dat heeft veel voordelen: geen reclame, geen sponsoring, geen jaarlijks overstapcircus meer.’’ GroenLinks noemt de uitspraken van de minister ‘een omslag’ en hoopt dat hij de daad bij het woord voegt. Die partij stelde afgelopen november zelf al voor om vaste tarieven voor de wijkverpleging te introduceren, net als strengere toelatingseisen voor nieuwe aanbieders.
Tot slot de PvdA. Die partij vindt het hoog tijd dat minister De Jonge het licht ziet. Kamerlid John Kerstens: ,,Want het CDA zat tot vandaag anders in de discussie. Dat de minister zich blijkbaar heeft laten inspireren door de opvattingen van de PvdA is mooi. Ik heb ’m ook onlangs nog opgeroepen met een toekomstvisie te komen. Daar werd vanuit de coalitie, D66 voorop, wat schamper over gedaan. Benieuwd of daar het inzicht nu ook ontstaat.’’
Nasleep vanwege de zorgbezuinigingen
Verpleeghuizen hebben het kabinet notabene onlangs nog om meer zorgmiljoenen gevraagd dan er beschikbaar zijn. Minister De Jonge (Volksgezondheid) heeft voor dit jaar 600 miljoen euro op de plank liggen, terwijl de zorginstellingen eigenlijk 660 miljoen euro zouden willen krijgen. Dat blijkt uit gegevens van de zorgkantoren die het kabinetsgeld uiteindelijk gaan verdelen.
Terugblik ouderenzorg
Samen met zo’n 35 andere partijen tekende minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) vandaag een Pact voor de Ouderenzorg. Met het pact komen de deelnemers samen in actie om eenzaamheid bij ouderen te signaleren en doorbreken, goede zorg en ondersteuning thuis te organiseren en de kwaliteit van de verpleeghuiszorg te verbeteren.
Nederland heeft een enorm grote opgave voor de boeg op het gebied van ouderenzorg. Nu al zijn er 1,3 miljoen 75-plussers, maar in 2030 zijn dat er 2,1 miljoen. Dat betekent veel voor de manier waarop we de zorg inrichten in ons land. Een samenwerkingsverband waarin iedereen die voor en met ouderen werkt de krachten bundelt, ontbreekt nog.
Minister De Jonge: “Het verenigen van alle partijen die betrokken zijn in één ‘pact voor de ouderenzorg’ is de beste manier om samen de schouders hieronder te zetten. Natuurlijk gebeurt er al ontzettend veel in de ouderenzorg. Maar samen kunnen we nog veel meer bereiken. Met deze 35 partijen, en hopelijk worden het er meer, gaan we nu aan de slag.”
AD 14.03.2018
AD 14.03.2018
Met het Pact voor de Ouderenzorg gaat een keur aan partijen – zorgaanbieders, verzekeraars, gemeenten, bedrijven, etc. – gezamenlijk aan de slag om de zorg voor ouderen merkbaar en meetbaar te verbeteren door:
de trend van stijgende eenzaamheid onder ouderen te keren;
te zorgen dat ouderen langer thuis willen en kunnen blijven wonen, met de juiste zorg en ondersteuning;
de verpleeghuiszorg te verbeteren zo dat ouderen er de juiste zorg krijgen en de aandacht die zij verdienen, zoveel mogelijk vergelijkbaar met thuis.
De ondertekenaars onderstrepen met het sluiten van dit landelijk Pact voor de Ouderenzorg de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van leven van ouderen en verbinden zich aan het meedenken en meedoen met concrete plannen en acties. Het pact wordt in drie programma’s verder uitgewerkt en er worden afspraken gemaakt over de specifieke invulling van acties en wie daarvoor aan zet is. Het pact is het begin van een proces met als doel ouderen in Nederland te laten merken dat de zorg en ondersteuning voor hen, en de generaties daarna, beter wordt.
Borsts woede over de behandeling die zijn moeder onderging, inspireerde hem en onderzoeker Carin Gaemers in 2016 tot het schrijven van een open brief aan de toenmalige staatssecretaris van Volksgezondheid, Van Rijn. Daarin veroordeelden zij het tekort aan personeel in de verpleegzorg en de vele administratieve taken die de verzorgenden moesten verrichten. De patiënten kregen daardoor niet de zorg en veiligheid die ze nodig hadden.
Na aandrang van de Tweede Kamer maakte de Inspectie voor de Gezondheidszorg bekend dat 150 verpleeghuizen niet de zorg leverden waarop gerekend mocht worden.
AD 27.10.2018
AD 27.10.2018
Manifest Hugo Borst
Hugo Borst en Gaemers schreven vervolgens het ‘manifest getiteld Scherp op Ouderenzorg. Samen met onderzoekster Carin Gaemers constateerde hij daarin dat te veel kwetsbare ouderen in verpleeghuizen niet de zorg krijgen die zij zo hard nodig hebben. Daarom werd de politiek opgeroepen om zo snel mogelijk goede zorg voor alle kwetsbare ouderen in verpleegtehuizen te waarborgen.
Het manifest kreeg meer dan 100.000 steunbetuigingen en leidde tot 2,1 miljard euro extra geld voor het verbeteren van de verpleeghuiszorg.
Minister De Jonge: “Ik zie en hoor al voorbeelden van verpleeghuizen die extra medewerkers hebben aangetrokken om meer tijd en aandacht te kunnen geven aan onze ouderen. Of hoe de regeldruk teruggedrongen wordt. Ook in de strijd tegen eenzaamheid zijn er tal van initiatieven. Van huisbezoeken bij 75-plussers, tot dansmiddagen met ‘oude’ muziek, en van breiclubs tot walking football. Deze voorbeelden maken voor ouderen een wereld van verschil.”
Kortom zij komen gezamenlijk in actie door:
eenzaamheid signaleren en doorbreken;
goede zorg en ondersteuning thuis organiseren;
de kwaliteit van de verpleeghuiszorg verbeteren.
Telegraaf 02.03.2019
Ziekenhuizen in de problemen
Het piept en het kraakt in Ziekenhuisland. Sluitingen, faillissementen, inkrimpingen: ze zijn aan de orde van de dag. Is de ziekenhuiszorg soms ziek?
De Telegraaf voelde zorgeconomen, politici en patiëntenorganisaties aan de tand. „Als er niemand ingrijpt en de touwtjes in handen neemt, breken we het stelsel af. En dan is de burger de klos”, vreest Dianda Veldman van de Patiëntenfederatie.
Diepe zuchten klinken nog steeds in de Tweede Kamer wanneer wordt teruggedacht aan het faillissement van het Amsterdamse Slotervaart ziekenhuis en de vier IJsselmeerziekenhuizen in Flevoland. De vijf ziekenhuizen gingen eind oktober vorig jaar op de fles. Minister Bruins (Medische Zorg) liet zich erdoor overvallen en nam niet de regie. Het leverde hem een motie van wantrouwen op.
Sindsdien neemt bij de buitenwacht de onrust toe. Het roept de vraag op of de ziekenhuiszorg nog wel op orde is. Dat ook de stekker wordt getrokken uit het Haagse Bronovo ziekenhuis en er in het Drentse Hoogeveen en het Groningse Stadskanaal complete ziekenhuisafdelingen dreigen te verdwijnen helpt daar niet bij.
Zorgeconoom Michiel VerkoulenⒸ Hollandse Hoogte
De zorgen in de samenleving over sluitende ziekenhuizen staan in een schril contrast met de beleving van doorgewinterde zorgeconomen. Michiel Verkoulen en Xander Koolman, bijvoorbeeld. In ziekenhuisland is juist een gezonde beweging gaande, menen zij. „Ik heb geen zorgen over de ziekenhuiszorg”, zegt Verkoulen monter. Ook zijn vakgenoot Xander Koolman ziet dat de kwaliteit van Nederlandse ziekenhuizen echt wel ’op orde is’.
Schrikbarend
De uitgaven aan ziekenhuizen kennen een steile curve. Rond de eeuwwisseling stroomde er zo’n 12 miljard euro naartoe. Een jaar geleden stond de teller al op een schrikbarende 27 miljard. Het heeft met de vergrijzing te maken, hogere loonkosten, toenemende medicijnprijzen en prachtige nieuwe technieken die vaak helaas wel een stevig prijskaartje hebben.
Zorgeconoom Xander Koolman Ⓒ DIJKSTRA BV
De politiek zit ermee in haar maag. Een steeds grotere punt van de door Den Haag te verdelen taart gaat namelijk naar de zorg, het is geld dat niet naar leraren, politieagenten of andere belangrijke zaken kan.
Meer dan tien jaar geleden is daarom in samenspraak met de sector besloten om te kijken of er niet wat meer ziekenhuisbehandelingen kunnen worden overgeheveld naar huisartsen, zorgcentra in de buurt, of bij mensen thuis. Dat is goedkoper. Maar praten over geld is in de zorg nog vaak taboe. Toch moet het gebeuren, vinden Verkoulen en Koolman.
“Het ziekenhuis is een heel dure omgeving”
„Het ziekenhuis is een heel dure omgeving”, schetst econoom Verkoulen. „Terwijl een groot deel van de zorg echt niet meer in het ziekenhuis hoeft. Als we die beweging maken, is het goed voor ieders portemonnee.”
Slim
VVD-Kamerlid Arno Rutte pleit al langer voor de verhuizing van meer ziekenhuiszorg naar de huiskamer. Bij de liberaal spelen niet alleen de duizelingwekkende uitgaven aan ziekenhuiszorg een rol. „Het aantal ouderen stijgt de aankomende jaren enorm”, benadrukt hij. „Tegelijkertijd neemt het aantal mensen dat kan werken in de zorg af. Dat is een probleem waarvoor niemand kan weglopen. Ik vind dus dat we vol moeten inzetten op slimme zorg thuis.” Dat ziekenhuizen daardoor slinken, of zelfs verdwijnen, ziet hij als logisch. „Maar het is geen doel op zich.”
“We moeten vol inzetten op slimme zorg thuis”
Die slimme zorg thuis gebeurt al steeds vaker. Het gaat bijvoorbeeld om patiënten met diabetes, of longaandoeningen. Voorheen waren ze kind aan huis in het ziekenhuis. Tegenwoordig doen ze hun metingen thuis via een app. Af en toe krijgen ze een Facetime-consult van het ziekenhuis. Het is een goedkopere manier van werken. Voor patiënten is het bovendien fysiek een stuk minder belastend. Het scheelt ze heel wat ritten naar het ziekenhuis.
Arno Rutte (VVD) Ⓒ DIJKSTRA BV
CDA-Kamerlid Joba van den Berg ziet echter ook de keerzijde van de medaille van de vertimmering van ziekenhuisland. Volgens haar zijn er in grotere steden vaak meer dan voldoende ziekenhuizen. Als er daar eentje sneuvelt, is goede zorg zelden ver weg. Anders is dat in landelijk gebied. „Daar wringt het.”
Streekziekenhuizen
Wat de christendemocrate ziet gebeuren, is dat grotere ziekenhuizen de kleine streekziekenhuizen ’leeg eten’. Dat komt voort uit ooit doelbewust ingezet beleid, maar is volgens Van den Berg aan het doorslaan.
Joba van den Berg (CDA) Ⓒ DIJKSTRA BV
Lange tijd was het normaal dat in alle ziekenhuizen vrijwel alle zorg werd geleverd. Inmiddels is ingebakken dat het beter en goedkoper is om complexere zorg te concentreren. Voor een ingewikkelde urologische ingreep moet je dan misschien wat verder reizen naar een groter ziekenhuis, maar patiënten krijgen dan wel een arts die zo’n operatie vaak doet. Het betekent wel dat streekziekenhuizen kunnen besluiten om hun urologische afdeling op te doeken.
“Dit heeft veel impact op oudere mensen, mantelzorgers en bezoek”
Het CDA vindt dat een probleem, omdat patiënten nog wel in hun lokale ziekenhuis terecht moeten kunnen voor relatief eenvoudige ingrepen. „Ik zie gewoon dat topklinische ziekenhuizen dat soort zorg bij streekziekenhuizen hebben weggehaald. Is dat erg? Ja, want dat betekent dat patiënten het niet meer om de hoek kunnen laten doen. Dat heeft veel impact op oudere mensen, mantelzorgers en bezoek. Stop nou met het leegzuigen van regionale ziekenhuizen”, zegt Van den Berg.
Reisafstanden
De groeiende reisafstanden naar ziekenhuizen baren ook zorgeconoom Koolman zorgen. „Er zijn in sommige gebieden nu patiënten die twee uur met het ov moeten reizen om in een ziekenhuis te komen”, zegt hij hoofdschuddend.
De patiënten van het MC Slotervaart moesten elders hun heil zoeken. Ⓒ ANP
Hij vindt dat minister Bruins daar veel beter op moet letten en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) moet opdragen om niet alleen op de kwaliteit van ziekenhuizen te toetsen en de impact daarvan op het budget. Ook de toegankelijkheid moet door de zorgwaakhond onder de loep worden genomen, vindt hij.
“Waarom is de oplossing afbraak?”
Politieke partijen die momenteel moord en brand schreeuwen zijn PVV en SP. Zij vrezen dat wat er ooit met verzorgingstehuizen is gebeurd – sluiten uit kostenoverwegingen – nu ook met ziekenhuizen gebeurt. „We staan op een kruispunt”, stelt Fleur Agema van de PVV. „De ziekenhuiszorg is nu nog redelijk goed geregeld, maar het systeem is hartstikke kwetsbaar.” Ze wil dat er geen ziekenhuis meer op slot gaat. „Waarom is de oplossing afbraak?”, vraagt ze zich af.
Kanttekeningen
Zorgeconoom Koolman snapt de zorgen van de PVV, maar plaatst er kanttekeningen bij. „Als geld geen rol meer speelt, zou ik het ook wel met de PVV eens zijn, maar Kamerlid Agema heeft besloten dat financiën geen rol meer spelen in haar argumenten. Dat vind ik dus te makkelijk.”
Fleur Agema (PVV) Ⓒ DIJKSTRA BV
Openlijk praten over de rem zetten op ziekenhuisuitgaven wordt vaak als gevoelig ervaren. Dat geldt vooral voor de politiek, waar verkiezingen nooit ver weg zijn. In campagnestand is het nu eenmaal eenvoudiger om voor méér zorg te pleiten, dan voor artsen, ziekenhuizen en zorgverzekeraars die de hand op de knip leggen. Zorgeconoom Michiel Verkoulen zou dat graag anders zien.
“Verzekeraars vervullen een maatschappelijk belangrijke taak”
„De politiek geeft mixed signals”, stelt hij. „Iedereen is voor een lagere zorgpremie en het liefst gaat ook het mes in het eigen risico. Zorgverzekeraars moeten daarin de matigende factor zijn. Maar als verzekeraars dan wel een keer hard zijn, krijgen ze in de politiek vaak de zwarte piet toegespeeld. We betalen verschrikkelijk veel geld voor de ziekenhuiszorg. Het is belangrijk dat we het vaker voor verzekeraars opnemen. Zij vervullen een maatschappelijk belangrijke taak.”
Wachtlijsten
Vakgenoot Koolman stipt nog een andere valkuil aan: de wachtlijsten. „Het is de bedoeling dat ziekenhuizen kritischer kijken of behandelingen echt wel nodig zijn. Als ze dat niet doen en patiënten gewoon op de wachtlijst zetten, dan zullen die wachtlijsten gaan groeien. Aan de transitie die in de ziekenhuiswereld gaande is, zitten voor- en nadelen. Ik heb niet altijd het idee dat die goed worden gewogen.”
De Patiëntenfederatie vindt dat er nu te vaak een ziekenhuis verdwijnt alleen op basis van financiële redenen. Voorzitter Veldman mist partijen die de touwtjes in handen nemen. „In de komende tien jaar gaat er nog veel veranderen, laten we daar een goed plan voor maken.”
“Misschien zijn in Nederland veertig ziekenhuizen wel genoeg?”
Ze noemt Denemarken als voorbeeld. Daar zijn ze aan de tekentafel gaan kijken hoeveel ziekenhuizen met bepaalde functies er nodig waren. „Misschien zijn in Nederland veertig ziekenhuizen wel genoeg?” Veldman mist uiteindelijk dat er echt iemand de baas is. „Iemand moet de regie pakken”, vindt ze. Daarbij kijkt ze naar de politiek. Het is een verwijt dat zorgminister Bruins allerminst nieuw in de oren zal klinken.
ZEVEN OORZAKEN VAN KRIMP IN ZIEKENHUISLAND;
Personeelstekort
Ziekenhuizen hebben moeite met het aantrekken van personeel, met name gespecialiseerde verpleegkundigen voor spoedeisende hulp en intensive care. Dat legt druk op de organisatie, soms ontstaan er al wachtlijsten of moeten patiënten worden geweigerd omdat er te weinig personeel is. Ook moet er extern worden ingehuurd en dat is veel duurder.
Zorg naar huisarts of huis
Om kosten te beheersen en het patiënten gemakkelijker te maken, wordt al enkele jaren ingezet op verschuiving van zorg uit het ziekenhuis. Bestralingen, diabeteschecks en spiraaltjesplaatsingen kunnen goedkoper bij de huisarts of soms zelfs thuis. Handig, maar als complexe behandelingen naar grote ziekenhuizen verdwijnen en eenvoudige behandelingen naar de huisarts, dan zet dat druk op kleine ziekenhuizen.
Bestuursellende
Bij de faillissementen van het Slotervaart en de IJsselmeerziekenhuizen waren er twijfels over de rol van bestuurders die ook aandeelhouder waren. Dubbele petten en meerdere financiële belangen zouden dwarszitten. Bij andere ziekenhuizen vinden ze lastig nieuwe bestuurders, omdat ervaren artsen terugvallen onder de balkenendenorm als ze bestuurder zouden worden. En niet in elk ziekenhuis staan de neuzen van specialisten, die als ondernemers zich laten inhuren, en bestuur dezelfde kant op.
Innovatie
Er kan steeds meer, dus doen we ook steeds meer. Maar de meest ingewikkelde operatierobots kunnen niet door elk ziekenhuis worden aangekocht omdat er weinig ruimte is voor investeringen. Door innovaties verplaatsen zich dus steeds meer behandelingen naar de grotere ziekenhuizen.
Banken
Ziekenhuizen kunnen failliet gaan, weten banken sinds een jaar of vijf ook. Voorheen vingen overheid en zorgverzekeraars dat op, nu niet meer. Daarom betalen ziekenhuizen hoge tarieven voor leningen bij banken en wil geen bank ze meer volledig financieren. Dit zorgt ervoor dat investeringen in regioziekenhuizen erg lastig en duur zijn.
Zorgstelsel
In 2006 ging het huidige zorgstelsel in. Voor velen zijn de gereguleerde marktwerking en de rol van de zorgverzekeraars mikpunten als het gaat om problemen van ziekenhuizen. Verzekeraars onderhandelen als kostenbeheersers scherp met ziekenhuizen over contracten, op kwaliteit en prijs. Als een ziekenhuis relatief duur is of iets minder goede kwaliteit levert, verliest die de concurrentiestrijd en kost dat uiteindelijk ook patiënten.
Kwaliteitseisen
Als arts moet je sinds enkele jaren een complexe behandeling een minimum aantal keren per jaar uitvoeren. Door die strengere eisen, die waarschijnlijk betere zorg opleveren, verdwijnen veel complexe behandelingen uit kleine ziekenhuizen. Uiteindelijk raken de kleinere ziekenhuizen leger en leger, tot ze zich laten overnemen door een groot ziekenhuis of tot sluiting.
De IJsselmeerziekenhuizen, met vestigingen in Lelystad, Emmeloord, Urk en Dronten, zijn vanochtend failliet verklaard. Ook het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam is failliet
In de IJsselmeerziekenhuizen liggen nog zo’n 80 à 85 mensen. In het Slotervaartziekenhuis lagen gisteren nog 74 mensen, die uiterlijk morgen om 15.00 uur naar andere ziekenhuizen zijn verplaatst
De zorgverzekeraars hebben een boedelkrediet afgegeven voor het afbouwen van de zorg
De Tweede Kamer komt niet terug van reces om te debatteren over het faillissement
AD 26.10.2018
Hoe het zover is gekomen is nog onduidelijk, maar het failliete MC IJsselmeerziekenhuizen stond flink in de rode cijfers .
Het failliete MC IJsselmeerziekenhuizen heeft een totale schuld openstaan van meer dan 50 miljoen euro. Ruim 500 schuldeisers hebben zich gemeld. De grootste schuldeiser is de bank ING.
Dat blijkt uit het eerste openbare faillissementsverslag. Het onderzoek van de curatoren naar de oorzaken van het faillissement is nog bezig. De uitkomsten van dat onderzoek zullen in volgende verslagen aan bod komen.
Een andere grote schuldeiser die de curatoren noemen is de stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector (WfZ). Ook is het ziekenhuis nog vier miljoen euro aan loon- en inkomstenbelasting verschuldigd.
Het kabinet ging het zelfstandig ondernemen van ProRail beëindigen. Vooral vanwege de overlast op het spoor en de onverwachte tekorten, werd de privatisering teruggedraaid.
De NOSmeldde op basis van Haagse bronnen dat het kabinet 14.10.2016 akkoord ging met het voorstel van staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur en Milieu, PvdA) dat ProRail wordt ondergebracht bij het ministerie van Infrastructuur.
De beslissing werd vrijdag 21.10.2016 officieel bekendgemaakt.
In een brandbrief waarschuwde de spoorsector het kabinet nog wel voor overhaaste beslissingen. “In het belang van ruim één miljoen dagelijkse spoorreizigers, de Nederlandse industrie en de spoorsector doen wij een beroep op u om niet over één nacht ijs te gaan.” De brief is ondertekend door acht organisaties waaronder de NS, Koninklijk Nederlands Vervoer, FNV Spoor en reizigersorganisatie Rover.
ProRail legde zich dus uiteindelijk neer bij de plannen van staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur) om de spoorbeheerder onder de vleugels van de overheid te brengen.
Van ProRail werd een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) gemaakt. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer, de aanleg, het onderhoud en de veiligheid van de Nederlandse spoorwegen.
De laatste jaren is de staat alleen aandeelhouder geweest, maar het Rijk is wel verantwoordelijk voor het grootste deel van de 2,5 miljard euro die de BV jaarlijks ontvangt.
Het kabinet hoopt dus vooral op meer controle: voorgaande jaren werd het geconfronteerd met een dreigend tekort van bijna een half miljard euro.
Dat bleek uit een brief van de Raad van Commissarissen (RvC) en Raad van Bestuur van ProRail aan de staatssecretaris. In de brief, die in handen is van De Telegraaf, schreef de top de keuze van het kabinet te respecteren en mee te zullen werken aan de uitwerking en invulling van de plannen. Dit in tegenstelling tot de eerdere reactie van ProRail waar ook nogal wat bezwaar leek mbt de bemoeienisvan het ministerie.
Kamer medeverantwoordelijk NS ProRail
De commissie constateert bij de slotconclusies dat de grote ambities van een supersnelle internationale trein naar België niet zijn waargemaakt, terwijl daar wel een peperdure spoorlijn voor is neergelegd. De Tweede Kamer, die steeds de keuzes van het kabinet en de NS steunde, is daarvoor medeverantwoordelijk.
Het failliete MC Zuiderzeeziekenhuis uit Lelystad heet vanaf nu het St Jansdal. Afgelopen nacht is er hard gewerkt om de eerste poli’s vandaag alweer te openen.
Aanleiding voor het parlementaire onderzoek was het derivatendrama bij Vestia. Dat illustreert volgens de commissie treffend de valkuilen van de corporatiesector: een bestuur met een vaak te machtige voorzitter, en commissarissen die aan die “dominante” bestuurder geen tegenwicht bieden. Bovendien is het externe toezicht onder de maat.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de financiele problemen met het verzelfstandigde UWV.
De ondernemingsraad van uitkeringsdienst UWV wil een ict-project tegenhouden door naar de rechter te stappen. Het personeel stoort zich aan salarissen voor ict-managers en vreest dat het project gedoemd is om te mislukken. Dat bevestigt de organisatie na een bericht in de Volkskrant. De krant heeft interne documenten van de uitkeringsdienst in handen.
De ondernemingsraad van uitkeringsinstantie UWV vreest dat het nieuwste automatiseringsproject een strop gaat worden van maar liefst een half miljard euro.
Daarmee zou het zoveelste project de mist in gaan en miljoenen over de balk worden gesmeten. De ondernemingsraad vindt dat er ook veel te hoge salarissen worden betaald aan de mensen die het project moeten gaan trekken.
Het UWV heeft sterk verouderde ICT en slaagt er al decennia lang niet in alles op de rails te krijgen. In 2004 bouwde Capgemini aan een systeem dat 14 miljoen euro moest kosten, maar uiteindelijk kwam de rekening uit op 400 miljoen euro.
In 2008 werd een nieuw systeem voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen gestopt terwijl al 90 miljoen was uitgegeven. Jaarlijks spendeert het UWV 250 miljoen euro aan automatisering uit, zo schrijft De Volkskrant.
De ondernemingsraad wil nu voorkomen dat er weer vier nieuwe directeuren worden aangenomen voor de nieuwste projecten. De krant sprak twee anonieme werknemers die zeggen dat het al ’2,5 jaar pure chaos is die maar niet naar buiten komt’.
Privatisering is het proces waarbij het eigendom van bedrijven en diensten overgaan van overheid naar de particuliere sector. Daarbij wordt publiek eigendom (zoals een staatsbedrijf) in particuliere handen gebracht.
Verzelfstandiging bij de overheid is het proces waarbij een overheidsbedrijf wordt omgevormd in een zelfstandig publiekrechtelijk of privaatrechtelijk bedrijf. Het wordt dan bestuurd door een eigen directie en niet meer door (top)ambtenaren.
AD 07.11.2019 Nederlanders zien een overheid die niet aan hun kant staat, stelt Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer, samen met een zorgverlener, een boer en een leraar. Er wordt nu een hoge prijs betaald voor marktwerking en schaalvergroting.
Wat hebben een boer, een zorgverlener en een leraar gemeen? Het klinkt als het begin van een slechte mop uit de jaren 80 of 90. Het is ook precies die periode waar we naar terug moeten om te begrijpen waar de boosheid én actiebereidheid van zovelen nu vandaan komt.
Het kabinet gaat gewoon door op de ingeslagen weg en fundamentele veranderingen blijven uit !!
In die decennia bekeerden politici, van links tot rechts, zich massaal tot het neoliberale geloof. Als een soort heilige drie-eenheid van de Vader, Zoon en Heilige Geest, met marktwerking, bezuiniging en zelfregulering.
De verzorgingsstaat werd afgebroken en publieke voorzieningen werden aan de markt overgelaten. Onder invloed van het neoliberalisme werd schaalvergroting de standaard: scholen werden leerfabrieken, zorginstellingen moesten fuseren en in de veehouderij werd de megastal de norm om als boer te kunnen overleven.
Alles onder de dekmantel van ‘efficiëntie’, maar in de praktijk was de menselijke maat zoek en nu betalen de samenleving, onze aarde en dieren een zware prijs voor deze schaalvergrotingsdrang. Nederland verkeert in crisis: een wooncrisis, een stikstofcrisis, een publieke sector in crisis.
Het is onvoorstelbaar dat de regering hier nog niet het begin van een oplossing voor heeft gevonden. Er lijken nu, onder druk van alle acties, wat kleine eenmalige stappen te worden gezet, maar dit kabinet gaat gewoon door op de ingeslagen weg en fundamentele veranderingen blijven uit.
Wat hebben een boer, een zorgverlener en een leraar gemeen? Dat zij een overheid zien die er niet voor hen is, die niet aan hún kant staat. Zij delen de terechte verontwaardiging dat zij niet een eerlijk deel van de welvaart krijgen. Dat zij de prijs betalen.
Maar ze hebben meer gemeen: als ze samen opstaan is echte verandering mogelijk.
De belangen van mensen moeten weer voorop komen te staan. Er is een hoop te doen, maar het kan. Er is namelijk een alternatief.
Vanaf nu dringen we de markt terug en investeren we in dat wat van ons allemaal is: goede zorg, goed onderwijs, betaalbare woningen, betaalbaar openbaar vervoer en duurzame energie. We geven de zeggenschap aan de mensen die het werk doen.
Aan de leerkrachten voor de klas in plaats van de bestuurders van grote scholenkoepels. Aan de thuiszorgmedewerker in de wijk in plaats van de zorgverzekeraar. Aan de agent op straat, in plaats van de bureaucratie. En we pakken de zeggenschap terug daar waar die nodig is: over onze energiebedrijven, volkshuisvesting, publieke sector en ons openbaar vervoer.
Wat hebben een boer, een zorgverlener en een leraar met elkaar gemeen? Ze hebben een prachtig beroep dat wordt uitgehold. Maar ze staan nu op voor de toekomst van dat beroep. En terecht.
Ina Kreuning is zorgverlener, Martine Lokhorst is leraar, Lilian Marijnissen is fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer en Martijn van Middelaar is boer.
AD 25.06.2019 Iedereen moet goede spoedeisende ambulancezorg krijgen en houden, vindt het kabinet. Dus mogen de huidige aanbieders die levensbelangrijke dienst ook vanaf 2021 blijven leveren. Marktwerking wordt voorkomen.
Ambulancemedewerkers werken samen met huisartsen, spoedeisende hulpafdelingen en andere partners. Die moeten elkaar goed kunnen vinden en afspraken kunnen maken voor langere tijd, vindt de bewindsman ook. ,,Wisseling van aanbieders van ambulancezorg past daar niet bij.’’
Meldkamer
Aanwijzen van aanbieders moet zorgen voor permanente topkwaliteit, aldus Minister Bruins, in een Kamerbrief .
Nu is Nederland verdeeld in 25 ambulanceregio’s, met allemaal één regionale ambulancevoorziening. Er zijn tien publieke dienstverleners, vijf coöperaties, vijf stichtingen en vijf bv’s. Zij bieden zowel spoedeisende als planbare ambulancezorg en houden een meldkamer in stand.
Dit gaat veranderen: verschillende veiligheidsregio’s gaan samenwerken in maximaal tien landelijke meldkamers, bemand door onder meer ambulancepersoneel. Daarnaast gaat de minister in een wet de huidige aanbieders aanwijzen om de ambulancezorg voor onbepaalde tijd te bieden.
Dat kan volgens Brussel niet zomaar, want normaal gesproken moet de markt dan zijn werk doen en kunnen allerlei partijen zich aanbieden als nieuwe dienstverlener. Bruins gaat wisselingen in de zorg voorkomen door de ambulancezorg aan te merken als ‘niet-economische dienst van algemeen belang’. ,,Dan is er geen sprake van een markt en geldt de regelgeving voor mededinging en aanbesteding niet.’’
Geen gele taxi
Het gaat allang niet meer om een gele taxi, maar om een fantastisch uitgerust vervoermiddel met hooggekwalificeerd personeel aan boord, aldus Bruins, Zorgminister.
De bewindsman vindt het belangrijk om te benadrukken dat hier sprake is van een bijzondere situatie. ,,Het gaat allang niet meer om een gele taxi, maar om een fantastisch uitgerust vervoermiddel met hooggekwalificeerd personeel aan boord. Dat moet altijd zo blijven; een aanbesteding kan leiden tot een situatie waarin mensen minder hun best gaan doen als het contract niet verlengd dreigt te worden.’’
De overheid is en blijft ook vanaf 2021 een strenge waakhond: ze bepaalt de regio-indeling, wijst één aanbieder in de regio aan en legt die aanbieder een leverplicht op. Bepaalde zorgverzekeraars moeten namens alle verzekeraars de ambulancezorg inkopen bij de huidige aanbieders.
Eind 2018 kwam Bruins, samen met Ambulancezorg Nederland en de zorgverzekeraars, al met een actieplan om de druk op de ambulancezorg te verlagen. Personeel in het land legde afgelopen jaren meermaals het werk neer uit protest tegen de nijpende situatie. De hulpvraag neemt, mede door de vergrijzing, toe en het is steeds moeilijker om daar op het juiste moment door de juiste zorgverlener aan te beantwoorden.
Het plan voorziet in verbetering van de responstijden voor spoedeisende ambulancezorg. Maar ook is het de bedoeling dat alleen een ambulance wordt gebruikt waar het echt moet, andere zorg waar het kan. Voorop staat: de patiënt ontvangt minimaal even goede of zelfs betere zorg.
Voldoende professionals
Alle partijen willen verder voldoende professionals rekruteren die goed moeten zijn toegerust op hun belangrijke taak. En er moeten expliciete kwaliteitseisen komen waaraan de ambulancezorg moet voldoen, zoals eisen aan opleiding en patiëntveiligheid. Ook worden de budgetten en tarieven sterk in de gaten gehouden.
Bruins geeft aan dat de branche zelf bezig is met het opzetten van een set kwaliteitseisen. ,,Die hoop ik al binnenkort te krijgen. Daarna ga ik kijken of het plaatje compleet is.”
Het maakt de minister voor Medische zorg niet uit of de aanbieders straks publiek of privaat werken. ,,Ze moeten allemaal van fantastische kwaliteit zijn. Want de druk neemt inderdaad toe, maar toch moeten de responstijden oké blijven. Dat is nu meestal al het geval. Complimenten dus voor het harde werken van het ambulancepersoneel!”
AD 06.05.2019 De marktwerking in de zorg is nog altijd een zegen ten opzichte van het stelsel dat we daarvoor hadden, betoogt voormalig CDA-minister Ab Klink. Als bestuurder van zorgverzekeraar VGZ verzet hij zich tegen gemakzuchtige kritiek.
Een minister van Volksgezondheid is als je niet oppast twee keer een held, zegt Ab Klink. De eerste keer is als hij de marktwerking in de zorgbeteugelt. In die context zou je ook de recente uitspraak van CDA-minister Hugo de Jonge kunnen plaatsen. Die stelde onlangs dat de marktwerking in de zorg is doorgeschoten.
Al die verschillende autootjes iedere ochtend voor seniorenflats, bestuurd door wijkverpleegkundigen die op een markt met elkaar moeten concurreren, zijn de bewindsman een doorn in het oog.
,,Maar er is ook een tweede keer”, zegt Klink. ,,Meestal zo’n tien jaar later, wanneer er nieuwe wachtlijsten zijn ontstaan, omdat elke prikkel om de beste zorg zo goedkoop mogelijk te organiseren is verdwenen. En dan krijgt de minister juist lof voor plannen voor méér marktwerking.”
AD 23.03.2019 VVD-prominent Annemarie Jorritsma wordt komende maand onder ede gehoord over vermeende kartelafspraken tussen de elektriciteit- en gasnetbeheerders Stedin en Alliander. Bij die laatste is Jorritsma president-commissaris. ,,Niks aan de hand”, zegt ze zelf.
De ernstige beschuldiging van kartelvorming aan het adres van de twee netbeheerders blijkt uit processtukken in handen van De Telegraaf. Alliander en Stedin zouden in 2018 hebben afgesproken elkaar niet te beconcurreren en Nederland daarbij hebben verdeeld in gebieden. Stedin is netbeheerder voor gas en elektriciteit in Zuid-Holland, Utrecht, regio Amstelland, Kennemerland en Noordoost Friesland.
Rotterdam-Westland
Jorritsma, sinds 2016 voorzitter van de raad van commissarissen van Alliander, moet onder ede getuigen bij de rechtbank in Arnhem. Dit omdat het hoofdkantoor van het nutsbedrijf in de stad is gevestigd. Ook de rest van de bestuurstop wordt onder ede gehoord over veronderstelde afspraken.
De getuigenverhoren maken deel uit van een procedure over de voorgenomen aanleg van een leidingennetwerk tussen Rotterdam en het Westland. Via dat netwerk zou restwarmte en CO2 uit de Rotterdamse haven worden getransporteerd naar tuinders. Glastuinbouwbedrijven zouden op die manier duurzaam worden verwarmd met restwarmte in plaats van met gas.
Alliander en het Westlandse bedrijf WBW werkten sinds 2017 intensief samen om dit leidingennet te realiseren. Maar afgelopen zomer trok Alliander plotseling de stekker uit de samenwerking. De Westlanders eisen nu een schadevergoeding. Warmtebedrijf WBW begreep eerst niet wat de aanleiding voor Alliander was om af te haken. „Nadien begrepen zij dat door Alliander op concernniveau concurrentiebeperkende afspraken met andere netbeheerders zijn gemaakt”, citeert De Telegraaf uit de beschikking van de kantonrechter.
Jorritsma zou hebben bevestigd dat er op het hoogste niveau verboden afspraken zijn gemaakt tussen de netbeheerders. Dat zou ze afgelopen najaar bij haar thuis in Almere hebben gedaan tegenover voormalig ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD). Hij treedt op als onderhandelaar namens WBW.
Jorritsma bevestigt dat er een conflict is met Stedin maar volgens haar werden geen afspraken gemaakt over verdeling van de markt. ,,Want dan moet je ook een markt hebben en daarvan is hier geen sprake. Bovendien is de raad van commissarissen helemaal niet bij deze zaak betrokken. Dit is niet van een omvang waar de commissarissen zich mee bezighouden’’, zegt ze in De Telegraaf .
Boetes
Het maken van afspraken die concurrentie verhinderen, beperken of vervalsen is verboden. Dit omdat de gevolgen groot zijn. Door het ontbreken van concurrentie blijft de prijs hoog, hoeven bedrijven zich niet te onderscheiden door de kwaliteit van hun product en krijgen ze geen prikkels om hun aanbod uit te breiden.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert of bedrijven de concurrentie beperken. Bij overtreding van de Mededingingswet kan de ACM boetes opleggen. Die bedragen maximaal 450.000 euro voor bestuurders en leidinggevenden. Voor bedrijven geldt hetzelfde bedrag tenzij de jaaromzet hoger is dan 4,5 miljoen euro. Dan kan het boetebedrag oplopen tot 10 procent van die omzet. Het kabinet wil deze boetes verhogen om kartelvorming tegen te gaan, staat op rijksoverheid.nl
MSN 23.03.2019 VVD-prominent Annemarie Jorritsma wordt komende maand onder ede gehoord over vermeende kartelafspraken tussen de elektriciteit- en gasnetbeheerders Alliander – waar Jorritsma president-commissaris is – en concurrent Stedin. „Niks aan de hand”, zegt ze zelf.
De ernstige beschuldiging van kartelvorming aan het adres van de twee netbeheerders blijkt uit processtukken in handen van De Telegraaf.
Zo bepaalde de rechtbank in Arnhem onlangs dat behalve Jorritsma ook de bestuurstop van Alliander als getuige onder ede gehoord moet worden over veronderstelde afspraken.
„Er is geen sprake van marktverdeling”, reageert Annemarie Jorritsma. Ⓒ ANP
Telegraaf 23.03.2019 Tijdens een netbeheerdersoverleg in 2018 zouden netbeheerders Alliander en concurrent Stedin Nederland hebben verdeeld in gebieden waar zij elkaar niet zullen beconcurreren. Dergelijke afspraken zijn bij wet verboden, aangezien daarmee de concurrentie tussen marktpartijen wordt beperkt. Bij overtreding worden door de overheid zware boetes opgelegd.
De procedure waarin de rechtbank besloot tot het genoemde getuigenverhoor, draait om de voorgenomen aanleg van een leidingennetwerk tussen Rotterdam en het Westland, waar restwarmte en CO2 uit de Rotterdamse haven worden getransporteerd naar tuinders. Glastuinbouwbedrijven zouden op die manier duurzaam worden verwarmd met restwarmte in plaats van met gas.
Sinds 2017 werkten Alliander en het Westlandse bedrijf WBW intensief samen om dit leidingennet te realiseren. Maar afgelopen zomer trok Alliander plotseling de stekker uit de samenwerking. De Westlanders eisen nu een schadevergoeding.
Aanleiding
Warmtebedrijf WBW begreep eerst niet wat de aanleiding voor Alliander was om af te haken. „Nadien begrepen zij dat door Alliander op concernniveau concurrentiebeperkende afspraken met andere netbeheerders zijn gemaakt”, schrijft de kantonrechter in zijn beschikking.
En Annemarie Jorritsma (VVD-fractievoorzitter in de senaat) heeft het bestaan van de kartelafspraken ook bevestigd, stelt ex-ING-bestuurder Jan Zegering Hadders (óók VVD), die optreedt als onderhandelaar namens het Westlandse bedrijf. Onderhandelaar Zegering Hadders ging afgelopen najaar bij Jorritsma thuis in Almere langs om haar te confronteren met geruchten over kartelafspraken.
„In het bijzijn van haar echtgenoot heeft zij bevestigd dat er tussen netbeheerders op het hoogste niveau verboden afspraken zijn gemaakt. Twee dagen voor de abrupte beëindiging van de samenwerking zou een netbeheerdersoverleg hebben plaatsgevonden, waar onder anderen Marc van der Linden (bestuursvoorzitter Stedin) en Ingrid Thijssen (bestuursvoorzitter Alliander) aanwezig waren.
Bij die bespreking zou door Van der Linden en Thijssen zijn afgestemd dat Alliander haar activiteiten in het Westland zou staken. Bovendien zou de voltallige raad van commissarissen van Alliander van de afspraken op de hoogte zijn”, staat in het verslag van de ex-bankier te lezen.
Gevraagd naar de juistheid van dit verslag laat Zegering Hadders telefonisch weten dat het inderdaad zo is gegaan. „Het lijkt me niet handig om voorafgaand aan het getuigenverhoor inhoudelijke uitspraken te doen, maar haar man zat tijdens ons gesprek in een zijkamer met een open verbinding, dus hij kreeg alles mee. Mevrouw Jorritsma zei na het gesprek te begrijpen dat ze actie moest ondernemen. Wij hebben echter sindsdien niets meer gehoord van Alliander”, aldus Zegering Hadders.
„Ik ga echt niet communiceren via De Telegraaf”, verzucht Annemarie Jorritsma als haar om commentaar wordt gevraagd. Wel wil ze bevestigen dat er sprake is van een conflict. „Ze hebben vast gedacht: ’er is een politicus bij betrokken, daar haal je de pers wel mee’.
Maar het klopt niet wat er wordt beweerd. Er is in ieder geval geen sprake van marktverdeling, want dan moet je ook een markt hebben en daar is hier geen sprake van. Bovendien is de raad van commissarissen helemaal niet bij deze zaak betrokken. Dit is niet van een omvang waar de commissarissen zich mee bezighouden.”
Volgens hoogleraar regulering energiemarkten Machiel Mulder van de Rijksuniversiteit Groningen is er overigens wel degelijk een markt als het gaat om de ontwikkeling van de warmtenetwerken. „Daarvoor kunnen meerdere bedrijven zich inschrijven. Die markt valt weg zodra de infrastructuur er eenmaal is.”
Woordvoerders van Alliander en Stedin zeggen dat hun bedrijven zich niet herkennen in de beschuldiging. „Maar wij willen niet inhoudelijk reageren zolang de zaak onder de rechter is”, aldus de Alliander-zegsman. Kartelwaakhond ACM wil evenmin reageren. „Rechtbank Arnhem is nu aan zet”, aldus een ACM-woordvoerder.
ANP 18.03.2019 Het kabinet vindt steun in Brussel voor het terugdringen van aanbestedingen in de zorg. De Europese anti-rompslompbrigade onder leiding van Frans Timmermans, tweede man van de Europese Commissie, raadt de commissie aan de regels snel nog eens tegen het licht te houden. Dat kan wel nog jaren duren.
Gemeenten zijn nu meestal verplicht alle zorgaanbieders in de Europese Unie de kans te geven om de jeugd- en thuiszorg voor hen te verzorgen. Maar dat is zinloos en onhandig, vindt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. Een Poolse of Portugese zorgverlener zit helemaal niet te wachten op een opdracht in Nederland. En zou die toch voelen voor zo’n klus en de aanbesteding winnen, dan wordt samenwerken met andere betrokkenen als de gemeente en de huisarts lastig.
Bovendien bezorgt het aanbesteden gemeenten veel werk. En zorgaanbieders en patiënten kopzorgen. Want als een contract afloopt, is het niet altijd gemakkelijk om bij een vertrouwde behandelaar te blijven of soepel over te gaan naar een nieuwe.
Het zogeheten REFIT-platform is het met De Jonge eens dat de Europese Commissie de regels snel moet evalueren en misschien moet aanpassen, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Maar dat duurt vaak jaren. En gemeenten en de jeugd- en thuiszorg worden ongeduldig. Daarom gaan Timmermans en De Jonge vast samen kijken of er niet wat meer ruimte binnen de huidige Europese regels valt te scheppen.
,,De zorg is geen markt, laat staan een Europese markt”, zegt De Jonge. Hij pleit sinds begin deze maand onomwonden voor het intomen van de ,,doorgeslagen” marktwerking in de gezondheidszorg.
Tien oud-medewerkers van het oude MC Zuiderzee zijn voor zichzelf begonnen en concurreren om dezelfde patiënten.
NOS 09.03.2019 Is Lelystad groot genoeg voor meerdere zorgaanbieders die elkaar beconcurreren? Dat moet nog blijken, zegt kaakchirurg Pieter Steinmetz. Hij is een van de specialisten die na het vertrek bij het oude MC Zuiderzee ziekenhuis in Lelystad hun werk voortzetten bij een nieuwe kliniek.
Steinmetz nam daarbij een deel van de patiënten van het oude ziekenhuis mee naar Kaakchirurgie Lelystad, een kliniek die op een steenworp afstand van het nieuwe St Jansdal ligt. Het ziekenhuis maakt zich zorgen over nieuwe zorgaanbieders als deze, schrijft Trouw.
Bedreiging voor de zorg in Lelystad
Op 1 maart kreeg het oude MC Zuiderzee een nieuwe naam: ziekenhuis St Jansdal. De ziekenhuisgroep uit Harderwijk zorgt ervoor dat het ziekenhuis in afgeslankte vorm verder kan in Lelystad. Er zijn alleen nog dagopnames mogelijk, en de spoedeisende hulp is vervangen door een spoedpoli.
Niet al het oude personeel van MC Zuiderzee is meegegaan tijdens de overname. Enkele specialisten van poli’s zoals die van kaakchirurgie, reumatologie en orthopedie moesten vertrekken. Een deel van hen is nu voor zichzelf begonnen, vaak bij klinieken die dichtbij het ziekenhuis liggen.
Op 25 oktober worden de IJsselmeerziekenhuizen failliet verklaard. Het gaat om de ziekenhuizen in Lelystad, Emmeloord, Urk en Dronten en een verloskundigenpraktijk. Na een paar weken onderhandelen wordt een deal gemaakt met Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk. Zij nemen de zorgactiviteiten in Dronten en Lelystad over. Vanaf 1 maart is het ziekenhuis weer open onder de nieuwe naam.
Het nieuwe ziekenhuis denkt dat die ontwikkeling niet goed is voor de zorg in Lelystad, zegt financieel directeur Arend Jan Poelarend. “Het MC Zuiderzee is juist failliet gegaan door zijn grootschaligheid, daarom is het ziekenhuis nu veel kleiner. Als patiënten van onze poliklinieken door het nieuwe aanbod wegblijven, zal het voor ons lastiger worden om het nieuwe St Jansdal te laten voortbestaan. Dan komt bijvoorbeeld de spoedpoli in gevaar.”
De vertrekkend specialisten wijzen er juist op dat St Jansdal deze concurrentie zelf heeft gecreëerd door het wegsturen van het oude personeel van MC Zuiderzee.
Kaakchirurg Pieter Steinmetz denkt dat er genoeg animo is voor een nieuwe kliniek. Hij zette 27 jaar geleden de afdeling kaakchirurgie op in het oude MC Zuiderzee en is nu opnieuw begonnen bij de kliniek Kaakchirurgie Lelystad. “Het is al die jaren erg druk geweest op de poli, dus het aanbod is er wel. Maar of het naast elkaar kan blijven bestaan, dat zal de toekomst uitwijzen.”
Eerder werd bekend dat twee artsen, onder wie Pieter Steinmetz, niet meer het ziekenhuis in mochten, omdat zij daar patiënten voor hun nieuwe kliniek zouden ronselen. Steinmetz ontkent stellig dat dit het geval is. “Ik heb hen niet actief benaderd via mail of telefoon. Dit zijn patiënten waar ik een langdurige relatie mee heb, dan is het niet gek dat zij meeverhuizen.”
Zorgverzekeraars
Zorgeconoom Wim Groot snapt dat het ziekenhuis zich zorgen maakt over het zorgaanbod in Lelystad. Lelystad is volgens hem een relatief klein gebied, dat niet groot genoeg is voor zoveel zorgaanbieders. “Het nieuwe ziekenhuis heeft vast rekening gehouden met vertrekkende patiënten, maar dit kan een bedreiging zijn.”
Het St Jansdal kan niet zeggen hoeveel patiënten er zijn vertrokken naar klinieken zoals die van Steinmetz. Het ziekenhuis zegt in gesprek te zijn met zorgverzekeraars. Die bepalen uiteindelijk of ze zorg bij andere partijen dan het ziekenhuis vergoeden.
Telegraaf 08.03.2019 Zorgverzekeraars en gemeenten stoppen met bakkeleien wie de problemen in de wijkverpleging en thuishulp oppakken. Er komt voor alle regio’s een samenwerkingsnetwerk. „We hebben daarvoor de regie van zorgminister Hugo de Jonge niet nodig”, zegt CZ-topman Wim van der Meeren.
Minister Hugo de Jonge pakte begin maart het podium om aandacht te vragen voor problemen in de zorg in de wijk. Hij wil dat zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten die gaan aanpakken. Ook vond De Jonge dat er te veel keuzevrijheid was voor wijkverpleging, iets wat samenwerking alleen maar lastiger maakt.
Minister niet nodig
„Daarbij leek hij de probleemoplossing te willen regiseren, maar dat is helemaal niet nodig. Wij willen geen grote bureaucratische landelijke plannen, maar gaan regionaal aan de slag”, zegt Van der Meeren, namens de brancheclub van zorgverzekeraars ZN. Met gemeenten is donderdag door de verzekeraars een samenwerkingsagenda afgesproken.
CZ-topman Wim van der Meeren. Ⓒ FOTO ANP
Na ggz ook woonruimte
Belangrijkste verbetering zou moeten zijn dat gemeenten en zorgverzekeraars geen ruzie meer gaan maken over wie welk probleem moet oppakken. Ook willen ze afspraken maken over patiënten in de geestelijke gezondheidszorg die na hun behandeling aan goede woonruimte en werk worden geholpen om terugval te voorkomen. Beide partijen hebben het kabinet opgeroepen meer geld hiervoor beschikbaar te stellen. Daarom heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten een groot sectorakkoord nog niet getekend.
Opvolger De Jonge
Namens de gemeenten pakt de Rotterdamse wethouder Sven de Langen, toevallig opvolger van De Jonge in de havenstad, de handschoen. „We maken samen concrete afspraken voor elke regio voor hoe we de problemen gaan oplossen.”
Sven de Langen (Wethouder Zorg in Rotterdam). Ⓒ FOTO ANP
Volgens De Langen is het soms lastig dat zorg in de wijk verdeeld is door zorgverzekeraars, gemeenten en zorgkantoren. Iedereen levert zorg volgens een eigen wet. Zo komt de wijkverpleegkundige via de zorgverzekeraar omdat die ook zo vergoed wordt, maar de huishoudelijke hulp via de gemeente, dat gaat via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Langen geeft graag een voorbeeld voor hoe samenwerking problemen voor mensen kan oplossen.
Maaltijden oma Bep
„Neem bijvoorbeeld Oma Bep op een flat in Rotterdam. Zij heeft eigenlijk maaltijdondersteuning nodig. Maar omdat zowel een wijkverpleegkundige als huishoudelijke hulp bij haar over de vloer komt, is het de vraag wie dit gaat oppakken en via welke wet de maaltijdondersteuning dan vergoed wordt. Als die beslissing blijft hangen, krijgt Bep nu mogelijk helemaal geen hulp hiervoor. Dat moet afgelopen zijn. We spreken in dit voorbeeld af dat degene die het probleem signaleert, het ook op gaat lossen.”
Geen rekeningen
Maar wie gaat dat dan betalen? Van der Meeren: „Dat is een kwestie van vertrouwen. We gaan elkaar dus geen rekeningen meer sturen. Uiteindelijk komt het allemaal uit dezelfde portemonnee, het is tenslotte geld van de burger.”
’Minder vergoeden’
Van der Meeren denkt dat minister De Jonge erg blij kan zijn met de intensievere samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten. Hij kan trouwens het betoog van de minister over minder marktwerking in de zorg wel volgen. „Dat keuzevrijheid ook z’n mindere kanten heeft kan ik wel ondersteunen. Het zorgt voor een veelvoud aan ongecontracteerde aanbieders, die niet goed gecontroleerd worden. Handig daarvoor zou vooral zijn dat we hen niet zo ruim hoeven te vergoeden.”
Elsevier 04.03.2019 In de geest van Thatcher en Reagan werden, vooral door de paarse kabinetten van Wim Kok, allerlei Nederlandse kroonjuwelen geprivatiseerd. Bij AirFrance-KLM en PostNL is een begin gemaakt met het rechtzetten van zulke stommiteiten, schrijft Philip van Tijn.
Een leerzame week, zowel voor patriotten als voor kampioenen van het vrije markt-denken. Met als heldin Herna Verhagen, de topvrouw van PostNL, omdat zij deed wat al drie jaar in de maak was: Sandd inlijven, waardoor PostNL op enkele terreinen weer monopolist wordt. En als held Wopke Hoekstra, minister, omdat deze in een flits een even groot belang in Air France-KLM nam als die vermaledijde Fransen.
In ons land waren de overgebleven voorstanders van de ongebreidelde vrije markt not amused en in Frankrijk gold dat voor president Emmanuel Macron en Hoekstra’s collega Bruno Le Maire. De laatste heeft niet minder dan drie (alle drie!) Franse elite-opleidingen voltooid en was in 2017 presidentskandidaat.
Dus geen appeltje-eitje voor onze Wopke, die op zijn palmares heeft staan het beroemde Insead in Fontainebleau. En hij was, niet te vergeten, ooit preses van Minerva en daar heb je in Frankrijk ook wat aan.
Thatcherism en Reaganomics als rolmodel
Over deze gebeurtenissen is heel wat gezegd en geschreven in de afgelopen 6 dagen. Maar daarin naar mijn mening toch onvoldoende aandacht voor de historische (politieke) achtergrond.
In 1979 werd in het Verenigd Koninkrijk Margaret Thatcher premier. Het rolmodel voor de huidige premier, maar een graadje behendiger en sluwer dan Theresa May. Zij ging de slag aan met de machtige vakbonden en hervormde de economie en eigenlijk de hele samenleving. Er is een Engeland van vóór en ná Thatcher. Op 10 Downing Street, Buckingham Palace en Westminster na werd ongeveer alles geprivatiseerd, anders gezegd: overgelaten aan de vrije markt.
In 1980 werd Ronald Reagan president van de Verenigde Staten. En hoewel deze voormalige acteur in B-films werd aangezien voor dorpsidioot, veranderde hij zijn land net zo drastisch als Thatcher het hare. In het VK heette het Thatcherism, in de VS Reaganomics. Thatcher bleef aan de macht tot 1990, Reagan werd in januari 1989 opgevolgd door vader Bush.
In die jaren ’80 werd het fundament gelegd voor economische bloei, maar ook voor de opmars van de miljardairs, de almacht van de City, het faillissement van Lehman, en twee financiële en economische crises.
De ideologische veren afgeschud, Nederland in de verkoop
In Nederland vinden alle modes van over het Kanaal en de Atlantische Oceaan ook plaats, zij het met een vertragingsfactor. Bij ons begon het eind jaren ’80 en kwam tot grote bloei in de jaren ’90. Het begin van het proces was bij het laatste kabinet Lubbers met Wim Kok als vicepremier en het hoogtepunt bij de kabinetten Kok, 1994-2002.
Die worden gewoonlijk aangeduid als Paars I en II, kabinetten van PvdA, VVD en D66: voor het eerst de aartsvijanden in één kabinet en ook voor het eerst sinds een eeuw zonder christen-democraten.
Voor de meeste immateriële hangijzers was de afwezigheid van het CDA een zegen, voor materiële zaken een kleine ramp, omdat de PvdA en VVD, eenmaal bij elkaar, geen maat konden houden en door D66 totaal niet werden afgeremd, zoals het CDA waarschijnlijk gedaan zou hebben.
Kroonjuwelen verzelfstandigd en geprivatiseerd
Zo werden kroonjuwelen verzelfstandigd en/of geprivatiseerd alsof het een spelletje gold: de PTT, energiebedrijven, regionale vervoersbedrijven, de NS en heel veel gemeentelijke en provinciale diensten en bedrijven. De energiebedrijven zijn op een haar na inmiddels allemaal aan buitenlandse bedrijven verkocht, de concurrentie op het spoor is een farce, net als die in het regionale openbaar vervoer.
Het oude Staatsbedrijf der PTT omvatte een groot post- en een groot telecombedrijf. Het laatste werd terecht geprivatiseerd, dat was onontkoombaar door de internationale concurrentie en de razendsnelle technologische ontwikkeling. Maar ‘de post‘ had gewoon een verzelfstandigd overheidsbedrijf kunnen blijven, zonder verdere flauwekul behalve wat meer stroomlijning en efficiëntie. Dat wordt nu dus tot op grote hoogte rechtgezet.
En KLM?
Een samengaan met een bedrijf uit een groot land was vermoedelijk onontkoombaar, maar de liefdeloze wijze waarop dit is gebeurd, is een andere zaak. Hoe vaak ook over KLM en Schiphol wordt gesproken als ‘Nationaal Belang’, met de ‘fusie’-onderhandelingen met Air France en de gemaakte afspraken heeft onze regering zich destijds (in de jaren tot 2003, met intussen Balkenende als premier en CDA weer in plaats van PvdA) maar zijdelings en op een (te) laat moment bezig gehouden.
Met als tegenstander/partner aan de andere kant Frankrijk, dat wereldkampioen Protectie Eigen Erfgoed is, moet dat tot ellende leiden. Dat is dus gebeurd en ook al in deze week rechtgezet – voor zolang als het duurt.
In oktober overleed Wim Kok. In bijna alle necrologieën werd hij herdacht en neergezet als onze grootste staatsman in de 20e eeuw, op Willem Drees na. Hij stierf vrijwel 23 jaar nadat hij nogal geruchtmakend zijn ideologische veren had afgeschud.
NU 01.03.2019 De marktwerking in de gezondheidszorg is volgens minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid “doorgeslagen” en moet worden ingeperkt. Anders wordt goede zorg steeds moeilijker te organiseren en te betalen, zegt hij vrijdag in een interview in het AD.
“De zorg heeft minder markt en meer samenwerking nodig. Anders houden we het niet vol”, zegt de minister. “Samenwerking gaat niet vanzelf, maar moet ingebakken zijn in de manier waarop we de zorg met elkaar organiseren.”
De CDA-bewindsman keert zich hiermee tegen het liberale principe van keuzevrijheid voor patiënten. Een woordvoerder van De Jonge meldt NU.nl dat de minister zijn uitspraken namens het kabinet doet.
De bewindsman zegt in het interview dat bij alle partijen het besef leeft dat de zorgkosten blijven stijgen en dat de personeelstekorten niet op te lossen zijn. Daarom zullen ze hun ideologische verschillen opzij zetten, stelt De Jonge.
Sinds 2006 kent Nederland een gereguleerde marktwerking in de zorg. Deze werd doorgevoerd tijdens het kabinet van CDA-premier Jan Peter Balkenende.
Bewindsman is nu gesprekken aan het voeren
De minister is tot zijn inzichten gekomen op basis van gesprekken met en signalen uit het veld, aldus zijn woordvoerder. De Jonge voert momenteel gesprekken met alle partijen in de zorg om zijn ideeën te realiseren. Hij gaat de komende tijd verschillende concrete voorstellen naar de Kamer sturen.
De Jonge stelt in het interview voor nieuwe zorgaanbieders strenger te controleren. Hij wil in elke wijk een herkenbaar team van wijkverpleegkundigen, waarbij de zorg niet meer per uur wordt gefinancierd. Ook lobbyt de minister in Brussel voor soepelere Europese regels bij de inkoop van zorg.
De minister van Volksgezondheid zegt in het AD dat zegt dat de marktwerking is doorgeschoten. Hij wil minder kleine zorgaanbieders en één team van wijkverpleegkundigen.
NOS 01.03.2019 Hugo de Jonge wil nieuwe zorgaanbieders strenger controleren, één team van verpleegkundigen per wijk en zorg niet meer per uur vergoeden. In een interview met het AD zegt de minister van Volksgezondheid dat het anders moet: “De marktwerking in de zorg is doorgeschoten.”
Volgens De Jonge is de keuzevrijheid in de zorg doorgeslagen. “Als ik ’s ochtends in Rotterdam langs seniorenflats rijd, zie ik allemaal auto’s van verschillende aanbieders van wijkverpleging staan. Waarom is dat? Dat komt omdat we het veel te gemakkelijk hebben gemaakt om als thuiszorgaanbieder aan de slag te gaan. Jaarlijks zijn er honderden nieuwe toetreders.”
Het is al langer een wens van het kabinet om de zorg anders te organiseren. De Jonge wil onder meer de samenwerking verbeteren. “We moeten toe naar één team van wijkverpleegkundigen dat de wijk en de andere zorgverleners in die wijk goed kent. Daar wil ik de bekostiging op aanpassen. Betalen per uur past daar niet bij.”
Voor het bedrag dat we aan KLM spenderen kunnen we ons drie dagen zorg permitteren. Drie! Laat dat eens op je inwerken, Minister de Jonge van Zorg.
De Jonge wil ook nieuwe zorgaanbieders wettelijk verplichten om zich te melden bij de inspectie en grotere aanbieders moeten een vergunning aanvragen. Volgens hem moeten zorgverzekeraars, zorgverleners en gemeenten de zorg regionaal organiseren. “Ik wil weten wie ik in die regio kan aanspreken”.
De hervormingen zijn volgens hem hard nodig vanwege het personeelstekort en de stijgende zorgkosten. “Voor het bedrag dat we aan KLM spenderen kunnen we ons drie dagen zorg permitteren. Drie! Laat dat eens op je inwerken.”
‘Stap terug in de tijd’
Coalitiepartner VVD ziet niets in de plannen van CDA-minister De Jonge. Arno Rutte, die voor de VVD in de Tweede Kamer zit, noemt het plan van De Jonge om zorg weer regionaal te gaan organiseren een stap terug in de tijd. “Terug naar wachtlijsten, hoge kosten en geen ruimte om je eigen keuzes te maken.”
Volgens Rutte moeten we ons niet verliezen in “Haagse discussies over stelsels”, maar moet de zorg stap voor stap worden verbeterd. “Wie slechte zorg levert heeft geen plek, wie goede zorg levert is welkom.”
Coalitiepartij D66 vindt net als minister De Jonge dat het huidige zorgsysteem te complex en bureaucratisch is. Fractievoorzitter Jetten zegt op Twitter dat hij benieuwd is naar de voorstellen van de minister. Wel wijst de partij op het belang van keuzevrijheid in de zorg.
Vera Bergkamp
@Vera_Bergkamp
.@D66 is het met @hugodejonge eens ➡️de zorg moet terug naar ‘t gezonde verstand: ❌toegang te complex ❌te veel bureaucratie Dus: ➡️patiënt weer centraal ➡️keuzevrijheid. ➡️minder regels ➡️meer aandacht ➡️betere zorg Daar rekenen we hem op af en niet op ‘hoog over’ verhalen. https://t.co/ujDNncIOiz
Brancheorganisatie Zorgthuisnl is het niet eens met de opmerkingen van de minister. “De Jonge haalt oorzaak en gevolg door elkaar. Het probleem is niet dat er te veel aanbieders zijn, het probleem is dat zorgverzekeraars de druk op zorgaanbieders zo opvoeren dat steeds meer medewerkers het niet meer zien zitten en voor zichzelf beginnen”, zegt bestuurssecretaris Maarten Oosterkamp.
Oosterkamp vindt dat De Jonge te veel praat in het straatje van de zorgverzekeraars. Hij begrijpt niet dat de minister geen kritiek heeft op hun rol. “In feite houdt hij op deze manier het systeem juist in stand.”
Keuzevrijheid
Volgens gezondheidseconoom Wim Groot van de Universiteit Maastricht is het terecht dat De Jonge de zorgkosten wil beperken, maar volgens hem heeft het inperken van de keuzevrijheid voor patiënten wel nadelen. “Nu kunnen veel mensen kiezen voor een kleine zorgaanbieder omdat ze dan weten met wie ze te maken hebben. Bij een grote zorginstelling kunnen ze elke keer een andere wijkverpleegkundige voor hun neus hebben.”
Ook betwijfelt Groot of grote zorginstellingen minder kosten maken, omdat die ook meer overheadkosten hebben. Hij ziet de plannen van De Jonge vooral als bescherming van grote aanbieders.
De gezondheidseconoom heeft een andere suggestie om de zorgkosten te beperken: “Afschaffen dat zorgverleners zelf bepalen hoeveel wijkverpleging iemand krijgt. We weten uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat wijkteams met zorgaanbieders veel meer zorg leveren dan als de gemeente die zorg toedeelt.”
AD 01.03.2019 De liberale regeringspartijen reageren met gefronste wenkbrauwen op de uitspraken van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vandaag op deze site over minder marktwerking en meer samenwerking in de zorg. De oppositie gaat de bewindsman aan zijn woorden houden, maar vreest dat er sprake is van verkiezingsretoriek.
De Jonge vindt dat de marktwerking in de gezondheidszorg is ‘doorgeslagen’ en moet worden ingeperkt. De CDA-bewindsman kraakt hiermee het liberale heilige huisje van keuzevrijheid voor patiënten. Het in zijn ogen ‘absolute’ recht om de eigen zorgverlener te kiezen, maakt de organisatie van de zorg volgens De Jonge duur en lastig. Zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten moeten in de toekomst samen de hoofdverantwoordelijkheid nemen voor de gezondheidszorg in een regio.
,,De minister heeft wel wat beters te doen dan stelseldiscussies voeren, want dat is het introduceren van dominante regionale zorgspelers’’, aldus Kamerlid Arno Rutte (VVD) tegen deze site. ,,We mogen best de rotte appels in de zorg aanpakken en balans aanbrengen in de keuzevrijheid van mensen, maar wij willen niet terug naar de jaren 90; met gebrek aan keuze, lange wachtlijsten en hoge kosten.’’
Regeringspartij D66 wil de minister louter afrekenen op minder regels, meer aandacht en betere zorg ‘en niet op deze hoog-oververhalen’, meldt Kamerlid Vera Bergkamp. De sociaal-liberalen zijn het wel met De Jonge eens dat de zorg terug moet naar het gezond verstand. ,,De toegang tot de zorg is nu te complex, er is te veel bureaucratie. De patiënt moet weer centraal komen te staan met keuzevrijheid.’’
Ik moet het eerst zien voordat ik het geloof. Maar ik laat me graag verrassen, aldus Lilian Marijnissen (SP) over uitspraken minister De Jonge.
De PVV, de grootste oppositiepartij, beschuldigt de minister van krokodillentranen. ,,Het CDA is óveral verantwoordelijk voor: dat De Jonge bij seniorenflats allemaal verschillende auto’s ziet staan van allerhande aanbieders van wijkverpleging, is regelrecht de schuld van het CDA. In plaats van populair te doen zo vlak vóór de verkiezingen kan hij beter wetten naar de Kamer sturen om deze kolossale vergissingen terug te draaien en juist niet nóg verder gaan met zijn voorstel tot regionalisering.’’
De SP, een groot voorstander van complete afschaffing van de marktwerking in de zorg, is juist blij dat de minister de markt in de zorg niet langer heilig verklaart. ,,Maar tegelijkertijd is hij beste vrienden met premier ‘meer markt’ Rutte. Dat is erg ongeloofwaardig’’, zegt partijleider Lilian Marijnissen. ,,Dit kabinet heeft nog niets gedaan om de zorg geen markt te laten zijn, dus ik moet het eerst zien voordat ik het geloof. Maar ik laat me graag verrassen door Hugo de Jonge!’’
Terug in publieke handen
Overigens wil 50Plus de zorg ook helemaal terugbrengen in publieke handen, reageert Kamerlid Corrie van Brenk. ,,Dat heeft veel voordelen: geen reclame, geen sponsoring, geen jaarlijks overstapcircus meer.’’ GroenLinks noemt de uitspraken van de minister ‘een omslag’ en hoopt dat hij de daad bij het woord voegt. Die partij stelde afgelopen november zelf al voor om vaste tarieven voor de wijkverpleging te introduceren, net als strengere toelatingseisen voor nieuwe aanbieders.
Tot slot de PvdA. Die partij vindt het hoog tijd dat minister De Jonge het licht ziet. Kamerlid John Kerstens: ,,Want het CDA zat tot vandaag anders in de discussie. Dat de minister zich blijkbaar heeft laten inspireren door de opvattingen van de PvdA is mooi. Ik heb ’m ook onlangs nog opgeroepen met een toekomstvisie te komen. Daar werd vanuit de coalitie, D66 voorop, wat schamper over gedaan. Benieuwd of daar het inzicht nu ook ontstaat.’’
AD 01.03.2019 De marktwerking in de gezondheidszorg is ‘doorgeslagen’ en moet ingeperkt worden. Anders wordt goede zorg steeds moeilijker te organiseren en te betalen. Dat zegt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) vandaag in een interview met deze krant.
De zorg heeft minder markt en meer samenwerking nodig. Anders houden we het niet vol, aldus Minister De Jonge
De CDA-bewindsman kraakt hiermee het liberale heilige huisje van keuzevrijheid voor patiënten. Het in zijn ogen ‘absolute’ recht om de eigen zorgverlener te kiezen, maakt de organisatie van de zorg volgens De Jonge duur en lastig. Nieuwe aanbieders, vaak van bedenkelijke kwaliteit, schieten als paddenstoelen uit de grond. Daarnaast wordt de uur zorg nu per uur vergoed; een ongezonde prikkel om te veel zorg te leveren.
,,Dat is een ongezonde cocktail. De zorg heeft minder markt en meer samenwerking nodig. Anders houden we het niet vol. En samenwerking gaat niet vanzelf, maar moet ingebakken zijn in de manier waarop we de zorg met elkaar organiseren”, aldus De Jonge.
De bewindsman, die eerder als wethouder in Rotterdam ook al aanliep tegen ‘ongezonde situaties’ door doorgeschoten marktwerking, vindt het tijd om het roer om te gooien. Hij wil nieuwe zorgaanbieders strenger controleren en wil in elke wijk een herkenbaar team van wijkverpleegkundigen, waarbij de zorg niet meer per uur wordt gefinancierd. Ook lobbyt de minister in Brussel voor soepelere Europese regels bij de inkoop van zorg.
Verantwoordelijkheid nemen
Zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten moeten wat De Jonge betreft in de toekomst samen de verantwoordelijkheid nemen voor de gezondheidszorg in een regio. Daarbij moeten zij aanspreekbaar zijn en regelen dat het aanbod de stijgende zorgvraag aankan. Dan zullen de kosten van de gezondheidszorg vanzelf ook minder snel stijgen.
De uitspraken van zorgminister De Jonge zijn politiek saillant, omdat ‘zijn’ CDA meermaals heeft deelgenomen aan kabinetten die de marktwerking in de zorg juist hebben vergroot. Momenteel zit de partij in een coalitie met twee liberale partijen. Vooral de VVD is een groot voorstander van een vrije zorgmarkt.
Toch gelooft de CDA-minister dat bij alle politieke partijen het besef leeft dat de zorgkosten langzaam de pan uit rijzen en dat de personeelstekorten in de toekomst niet meer op te vullen zullen zijn. Daarom zullen ze hun ideologische verschillen opzij zetten en op zoek gaan naar praktische oplossingen, denkt De Jonge.
De uitspraken van zorgminister De Jonge zijn politiek saillant
AD 01.03.2019 Willen we in de toekomst genoeg handen aan het bed houden, dan moet de doorgeschoten marktwerking in de zorg op de helling, stelt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. ,,Het geloof in de markt als probleemoplosser is op de terugtocht.”
Ja, bijna 750 miljoen euro voor een pluk aandelen in Air France-KLM is een heleboel geld. Daar zul je CDA-vicepremier Hugo de Jonge niet schamper over horen doen. Maar leg die investering naast de zorguitgaven en je beseft pas goed wat een amper te bevatten zak geld er jaarlijks via zijn ministerie van Volksgezondheid wordt uitgegeven.
,,Voor het bedrag dat we aan KLM spenderen kunnen we ons drie dagen zorg permitteren”, zegt hij. ,,Drie! Laat dat eens op je inwerken. Dit jaar is in totaal 85 miljard euro beschikbaar, 5 miljard meer dan vorig jaar. Alleen al in deze kabinetsperiode komt er 16,7 miljard euro bij.”.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d61e56a6-4cee-11ea-bbba-02c309bc01c1.jpg)
Hugo de Jonge @hugodejonge
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/54c2b57c-4ced-11e9-a17e-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/19e5e030-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a190500-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a2cc9c8-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a3e2e8e-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a515da6-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a64f85c-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a84bdea-3d04-11e9-b2af-b5bd11aba7a9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e11cd8a6-41dd-11e9-b2a1-97676b1d2225.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e131216c-41dd-11e9-b2a1-97676b1d2225.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e1437c40-41dd-11e9-b2a1-97676b1d2225.jpg)
Lees ook deze column van Bram Boxhoorn; Brexit: Wat zou Margaret Thatcher hebben gedaan?
Vera Bergkamp
Debat in de Digitale Hofstad 
%20inleveren%20voor%20de%20aanpak%20van%20tekort%20in%20hoogspecialistische%20GGZ%20bestaat%20uit%20regiotafels%20in%20pilotregio's,%20en%20dat%20wachttijden%20buiten%20beschouwing%20worden%20gelaten.%0d9%20uur%20geleden){kind=link}
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.