En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 9 – en alweer het vertrek van Hiddema
‘Ik ben geen FvD’er meer, voer mij maar af’
Hij kwam, hij zag en hij vertrok, hij keerde terug, maar gaat nu alweer weg !!!
Theo Hiddema wil toch geen lijstduwer van Forum voor Democratie (FVD) worden, zo laat hij dinsdag aan de NOS weten. Hij vindt de koers te populistisch. “Voer mij van de lijst af”, aldus Hiddema.
AD 06.01.2021
Kortom, Theo Hiddema neemt opnieuw afscheid van Forum voor Democratie, nu vanwege het coronastandpunt van de partij. Baudet verliest daarmee zijn grootste troef bij de wederopbouw van Forum.
Zijn terugkeer duurde 12 dagen, maar gisternacht stuurde Theo Hiddema alsnog een berichtje aan partijleider Thierry Baudet. Met de aanhef ‘Grote Leider’, schreef de strafrechtadvocaat af te zien van zijn lijstduwerschap, wat hij nog maar op 24 december had beloofd.
Iets daarvoor was Hiddema nog vertrokken, ook uit de Tweede Kamer, vanwege de totale implosie van de partij na ophef over antisemitische appjes. Hiddema keerde terug omdat hij geen schijntje racisme bij Baudet had ontwaard: ,,Hij chargeert uit balorigheid.”
Telegraaf 06.01.2021
Terugblik
Theo Hiddema vindt dat de door partijleider Thierry Baudet beoogde campagne te veel draait om het coronabeleid. Hij wil daarom toch geen lijstduwer zijn van Forum voor Democratie. De koers is te populistisch, laat hij aan de NOS weten. ‘Ik ben geen FvD’er meer, voer mij maar af’
Telegraaf 09.01.2021
Hiddema stapte uit de Tweede Kamer toen de partij verwikkeld raakte in een affaire over antisemitische en racistische appjes van FvD-jongeren. In een brief aan Kamervoorzitter Arib verklaarde hij zichzelf ‘politiek arbeidsongeschikt’.
Hij wilde terugkeren als lijstduwer, maar heeft Baudet gemeld dat hij diens campagne ‘vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid’ politiek irrelevant vindt. ,,Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Lees ook;
‘Week als wat’
Toen hij aankondigde lijstduwer te willen worden, zei hij over Baudet tegen De Volkskrant: ,,Ik heb hem in de kou laten staan. Ik heb weer zin om met hem de zaaltjes in te gaan.” Zijn drijfveer: ,,Trots op de schoonheid van ons programma. En de wetenschap dat Baudet een deugdzaam mens is. Als ik hem weer zie, word ik zo week als was.”
Hiddema zegt vandaag overigens ook nog dat hij geen applaus wil geven aan het voormalige VVD-Kamerlid Van Haga, die nu als tweede op de FvD-kandidatenlijst staat. ,,Die beweert dat Rutte met betrekking tot het virus het land in een dwangstaat wil veranderen.”
Zie verder: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 7 – de verdere nasleep
Zie ook: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 6 – de nasleep
Zie ook nog: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 5
Zie dan ook: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 4
Zie verder ook: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 3
Zie ook nog dan: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 2
Zie dan ook nog: En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !! – deel 1
Zie dan nog verder: En het gedonder met de FvD van Thierry Baudet gaat vrolijk weer verder !!
Zie ook: Wordt het meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de verdere nasleep
Zie dan ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de nasleep
Zie verder ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ??
Zie dan verder ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ??? – de nasleep
Zie dan ook nog: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ???
Zie verder dan ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie ???
En zie ook verder nog: Forum voor Democratie versus Thierry Baudet
Zie dan ook nog: Wegloper ex-VVD’er Kamerlid Wybren van Haga stapt over naar FvD
En zie dan ook nog: Extreem-rechts versus VVD-FvD-CDA
Brabantse fractie Forum voor Democratie valt uit elkaar
NU 16.01.2019 De provinciale fractie van Forum voor Democratie (FVD) in Noord-Brabant is uit elkaar gevallen. Drie Statenleden gaan verder onder de vlag van JA21, de nieuwe partij van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. De Brabantse coalitie, waarin FVD de samenwerking was aangegaan met VVD, CDA en Lokaal Brabant, zou niet in gevaar komen door de breuk.
“Na veel gesprekken en in goed overleg is geconcludeerd dat een andere vorm van samenwerking nodig is voor een duurzaam bestendig bestuur voor Brabant. Drie fractieleden gaan nu hun eigen weg”, aldus een verklaring van FVD in Noord-Brabant.
De drie politici die verdergaan bij JA21 zijn Loek van Wely, Frank Duijs en Willem Rutjens. Laatstgenoemde was fractievoorzitter van het Brabantse FVD. “De eerder gemaakte afspraak met Forum voor Democratie Brabant – dat de Brabantse fractie los van de landelijke partij opereert – bleek in de praktijk niet werkbaar. Daarom hebben we besloten ons politieke werk vanuit een eigen fractie voort te zetten “, meldt het drietal.
JA21 laat weten per direct mee te gaan besturen. “Volmondig onderschrijven wij het bestuursakkoord ‘Samen, slagvaardig en slim’. We zijn vereerd en trots om ons steentje bij te dragen aan de provincie waar wij zo van houden.”
Camiel van der Meeren is de nieuwe fractievoorzitter van FVD in Noord-Brabant.
Lees meer over: Forum voor Democratie
Baudet vindt Forum vitaler dan ooit, ondanks interne klappen
NOS 09.01.2021 Forum voor Democratie-leider Baudet vindt zijn beweging “vitaler dan ooit”. Dat zei hij tijdens een algemene ledenvergadering van zijn partij, die vanwege de coronacrsis digitaal wordt gehouden. Baudet stelde verder dat het aantal leden blijft groeien. Hij erkende dat de partij “intern klappen heeft gehad”, maar volgens hem is het noodzakelijker dan ooit om door te gaan.
Baudet keerde zich opnieuw tegen “massa-immigratie”, “de macht van de EU” en de klimaatplannen. Baudet sprak van een “palet aan trends die onze beschaving ondermijnen”. Verder staan volgens hem de coronamaatregelen niet in verhouding tot de ernst van het virus.
Eind vorig jaar ontstond een crisis binnen Forum na ophef over antisemitische uitspraken in de jongerenbeweging. Veel kandidaat-Kamerleden haakten af. Een aantal van hen sloot zich aan bij JA21, de nieuwe partij van ex-LPF-Kamerlid Eerdmans.
Baudet zelf trok zich aanvankelijk terug als leider, maar hij bedacht zich en in een intern referendum schaarde een ruime meerderheid van de leden zich achter hem.
Programma en kandidatenlijst
Maar een deel van de ledenvergadering van Forum voor Democratie was openbaar. In het besloten deel werden het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst vastgesteld. Volgens een Forum-woordvoerder werden met instemming van het partijbestuur onder meer amendementen aangenomen om duidelijker te formuleren dat Nederlandse tradities moeten worden beschermd en om studenten langer een OV-kaart te laten houden.
De kandidatenlijst werd niet veranderd. Wel is een motie van Baudet aangenomen over oud-Kamerlid Hiddema. Als die zich bedenkt, is hij alsnog welkom als lijstduwer.
In het niet-openbare deel werden volgens de Forum-woordvoerder “uiteraard wat vragen gesteld” over de recente perikelen in de partij. “Het was fijn om met de leden de afgelopen tijd te kunnen bespreken. Ze staan als een front achter het programma, achter de lijst en achter het bestuur. Dus wij gaan volle kracht vooruit”, zegt Forum.
BEKIJK OOK;
Baudet ‘onthutst’ over vertrek Hiddema: ‘Ons coronastandpunt was altijd hetzelfde’
AD 05.01.2021 Thierry Baudet heeft met ‘verdriet’ kennis genomen van het vertrek van Theo Hiddema als lijstduwer, zo schrijft hij in een verklaring. Tegelijk lijkt hij er weinig begrip voor te hebben: volgens Baudet is het standpunt over corona ‘al maanden hetzelfde’.
Zowel de reden die Theo opgeeft voor zijn besluit, als de wijze waarop hij dat naar buiten bracht, hebben me onthutst, aldus Thierry Baudet.
Juist vanochtend liet Hiddema weten dat juist de koers van de partij over corona hem te ver ging. Baudets campagne op dat front noemt hij ‘vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid’. ,,Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Hiddema merkt nog op dat hij collega-FvD’er Wybren van Haga niet ‘met applaus’ wil ‘bejegenen’. ,,Die beweert dat Rutte met behulp van dit virus het land in een dwangstaat wil veranderen. Zoiets vind ik populistisch”, aldus Hiddema.
Baudet zegt dat die reden hem heeft ‘onthutst’, ook de ‘manier waarop’. Hiddema stuurde hem een appje vannacht over zijn besluit. Hij noemt dat ‘lastig te volgen’.
Baudet: ,,Ons Corona-standpunt is al maanden hetzelfde. We wijzen voortdurend op de feiten: enerzijds het – gelukkig – veel minder schadelijk blijken van het virus, anderzijds de extreme economische, sociale, democratische en rechtsstatelijke schade van de maatregelen (die in veel gevallen bovendien volkomen contraproductief zijn). Ook Theo zelf sprak in de Kamer snoeiharde woorden tegen de ‘1.5-meter-samenleving’ en de Spoedwet. Dus van inhoudelijk verschil van inzicht is bij mijn beste weten echt geen sprake.”
Lees ook;
Lof
Verder heeft Baudet niets dan lof: ,,Theo zal altijd verbonden blijven met de beginjaren van FVD. In onze gelederen zal hij altijd een warm thuis vinden. Ik ben dankbaar voor alles wat we samen hebben beleefd, voor al zijn wijsheid en humor. Onze deur blijft voor hem altijd op een kier – misschien wel net als de deur van zijn hart.”
Baudet: ,,Ik voel niets dan respect en liefde voor hem als persoon. Vol warmte denk ik terug aan alle avonturen die we samen hebben beleefd: de campagnes, de zalen en gesprekken, de Kamerdebatten. Maar ook de avondjes bij hem thuis, soms met koffie en kroketten; meestal met wijn en wilde plannen. De autoritjes naar verre oorden. Het samen ontdekken van het bestaan in de Haagse gangen.”
‘Hiddema wil toch geen lijstduwer voor Forum voor Democratie worden’
NU 05.01.2021 Theo Hiddema wil toch geen lijstduwer van Forum voor Democratie (FVD) worden, zo laat hij dinsdag aan de NOS weten. Hij vindt de koers te populistisch. “Voer mij van de lijst af”, aldus Hiddema.
Hiddema zegde op 24 november per direct zijn Kamerlidmaatschap op.
Dit volgde nadat in de partij onrust was ontstaan over een artikel in Het Parool, waarin werd geschreven over antisemitische uitlatingen van leden van de FVD-jongerenpartij in chatgroepen.
Eind december liet Hiddema weten toch beschikbaar te zijn als lijstduwer. Nu komt hij daarop terug. Tegen de NOS zegt Hiddema dat hij ervan afziet omdat hij vindt dat de campagne van FVD te veel om het coronabeleid draait. “Wij zijn geen FVD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Sinds vorige maand zijn meerdere bestuursleden en Forum-politici opgestapt. Ze waren ontevreden over de wijze waarop Thierry Baudet omging met de antisemitische uitlatingen. In een digitaal referendum over de toekomst van de partij schaarden de meeste kiezers zich achter Baudet.
Lees meer over: Politiek Forum voor Democratie
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1d3c3aca-4f24-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
Hiddema verlaat FvD om coronakoers Baudet
Telegraaf 05.01.2021 Theo Hiddema wil toch geen lijstduwer zijn van Forum voor Democratie. Hij vindt dat de door partijleider Thierry Baudet beoogde campagne te veel draait om het coronabeleid. De koers is te populistisch. „Ik ben geen FvD’er meer. Voer mij af van de lijst.” Baudet is ’onthutst’ door zijn vertrek.
Hiddema maakte zijn vertrek bekend in een nachtelijk bericht aan Baudet. De populaire FvD’er stapte eerder al uit de Tweede Kamer toen de partij verwikkeld raakte in een affaire over antisemitische en racistische appjes van FvD-jongeren. In een brief aan Kamervoorzitter Arib verklaarde hij zichzelf ’politiek arbeidsongeschikt’.
Onlangs gaf Hiddema aan toch wel te willen terugkeren als lijstduwer. Daarbij sloot hij zelfs niet uit dat hij opnieuw voor FvD de Tweede Kamer in zou gaan. Voor het sterk vermagerde FvD was de terugkeer van het stemmenkanon een geschenk uit de hemel. Maar Hiddema wil toch niet. „Grote leider, ik geef het op”, laat hij in een verklaring weten aan Baudet.
Hij zegt zich nog wel te kunnen verweren tegen de beschuldiging dat FvD antisemitisch en racistisch is. Want dat is volgens Hiddema niet zo. Wel vindt hij de ’welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid politiek irrelevant’.
„Wat zo’n spookvirus nog in petto kan hebben, wie weet. Ik ga niet een Van Haga met applaus bejegenen die beweert dat Rutte m.b.v. dit virus het land in een dwangstaat wil veranderen. Zoiets vind ik populisme.” Bovendien: „Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Baudet laat in een reactie weten ’met verdriet’ kennis te hebben genomen van Hiddema’s vertrek. Maar hij is ook verbaasd: „Zowel de reden die Theo opgeeft voor zijn besluit, als de wijze waarop hij dat naar buiten bracht, hebben me onthutst.” De partijleider vindt het ook ’lastig te volgen’ hoe Hiddema zijn vertrek bekendmaakte: met een nachtelijk appje, dat ook naar verschillende media ging.
’Geen vrolijk perspectief’
Naast de onenigheid over de coronalijn, heeft Hiddema nog een ander bezwaar voor zijn terugkeer: dat wat er is overgebleven aan FvD-kandidaten voor de Tweede Kamer. Die top-50 biedt hem ’geen vrolijk perspectief’. „Met wie van hen dan ook voorzie ik voor mij geen lol in de Tweede Kamer.
Omdat ik in mijn werkzaam leven altijd heb gekozen voor de vrolijke noot is het nu tijd om na het ondergaan van veel chagrijn mbv het pleiten voor echt menselijke behoeften terug te keren bij mezelf. Ik ben geen FVD’er meer. Voer mij af van de lijst.”
Wybren van Haga, die in de verklaring van Hiddema direct wordt genoemd als onderdeel van het probleem, toont zich verrast door de keuze van Hiddema. „We waren juist blij dat hij weer terug was.” Inhoudelijk kan hij het signaal echter niet plaatsen. „De coronakoers van Forum is de afgelopen maanden niet veranderd.” Daar wijst Baudet in zijn reactie ook op.
BEKIJK OOK:
Rentree Hiddema geschenk uit hemel voor vermagerd FvD
BEKIJK OOK:
Hiddema wil lijstduwer Forum worden
BEKIJK MEER VAN; verkiezingen partijen en bewegingen high-society Theo Hiddema Thierry Baudet
Met vertrek Hiddema krijgt Baudet weer ‘een klap’ te verduren
AD 05.01.2021 Hij vertrok, keerde terug, maar gaat nu weer: Theo Hiddema neemt opnieuw afscheid van Forum voor Democratie, nu vanwege het coronastandpunt van de partij. Baudet verliest daarmee zijn grootste troef bij de wederopbouw van Forum.
Zijn terugkeer duurde 12 dagen, maar gisternacht stuurde Theo Hiddema alsnog een berichtje aan partijleider Thierry Baudet. Met de aanhef ‘Grote Leider’, schreef de strafrechtadvocaat af te zien van zijn lijstduwerschap, wat hij nog maar op 24 december had beloofd.
Iets daarvoor was Hiddema nog vertrokken, ook uit de Tweede Kamer, vanwege de totale implosie van de partij na ophef over antisemitische appjes. Hiddema keerde terug omdat hij geen schijntje racisme bij Baudet had ontwaard: ,,Hij chargeert uit balorigheid.”
Lees ook;
Pandemie
Maar nu gaat het partijstandpunt over corona hem te ver, schrijft hij in een verklaring. Baudets campagne op dat front noemt hij ‘vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid’. ,,Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Wybren van Haga tijdens het plenair debat in de Tweede Kamer over de ontwikkelingen rond het coronavirus. © ANP
Hij merkt nog op dat hij collega-FvD’er Wybren van Haga niet ‘met applaus’ wil ‘bejegenen’. ,,Die beweert dat Rutte met behulp van dit virus het land in een dwangstaat wil veranderen. Zoiets vind ik populistisch.”
Na de grote leegloop van Forum, had Hiddema eens gekeken naar de overgebleven FvD’ers. Dat bood geen ‘vrolijk perspectief’. ,,Met wie van hen dan ook voorzie ik geen lol in de Tweede Kamer.”
Het vertrek van Hiddema steekt een spaak in de wielen van Baudet. Die was juist, na de grote exodus in november, begonnen aan de wederopbouw van zijn partij. Er vertrokken maar liefst 57 volksvertegenwoordigers vanwege de ophef.
Getrouwen
Op de kieslijst voor de verkiezingen in maart verschenen de laatste getrouwen en veel FvD’ers van de jongerentak. Alleen Kamerlid Wybren van Haga en Freek Jansen hebben een landelijk profiel, maar dan vooral omdat ze in opspraak kwamen. Juist Hiddema, als man-van-het-eerste-uur, was een welkome stemmentrekker. In 2017, bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer, was hij nog goed voor 44.934 voorkeursstemmen.
Bovendien moet Baudet vrezen dat de kritiek van Hiddema breed gedragen is in zijn achterban. De partij daalde al als een baksteen in de peilingen vóór de interne oorlog, vanwege corona. Probleem is namelijk, volgens onderzoeksbureau I&O Research, dat FvD’ers zwaar verdeeld zijn. 40 procent van de achterban wil een strengere aanpak, 48 procent omarmt de koers van Baudet om enkele maatregelen los te laten. Het geflirt met complotdenkers joeg al een deel van de kiezers weg.
De partijleider hield zich stil over het vertrek van Hiddema, maar Van Haga sprak onomwonden van een ‘enorme klap’. ,,We zijn totaal verbijsterd.”
Veel begrip voor Hiddema’s keuze heeft hij tegelijkertijd niet. ,,Ons standpunt over corona is eigenlijk al tien maanden hetzelfde. Ik heb geen contact met hem gehad, maar hij wist welke kant we het debat op proberen te sturen.’’
Hiddema toch geen lijstduwer Forum voor Democratie
NOS 05.01.2021 Theo Hiddema wil toch geen lijstduwer zijn van Forum voor Democratie. Hij vindt dat de door partijleider Baudet beoogde campagne te veel draait om het coronabeleid. De koers is te populistisch, schrijft hij in een bericht aan partijleider Baudet. “Ik ben geen FvD’er meer. Voer mij af van de lijst.”
Hiddema was het tweede lid van de fractie van Forum voor Democratie in de Tweede Kamer. Hij stapte op toen de partij verwikkeld raakte in een affaire over antisemitische en racistische appjes van FvD-jongeren. In een brief aan Kamervoorzitter Arib verklaarde hij zichzelf politiek arbeidsongeschikt.
Politiek irrelevant
Toen Baudet na een intern referendum toch weer partijleider werd, stelde hij zich alsnog beschikbaar als lijstduwer. Maar daar komt hij nu van terug. Hij schrijft dat hij diens campagne “vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid” politiek irrelevant vindt. “Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
De strafpleiter zegt ook nog dat hij geen applaus wil geven aan het voormalige VVD-Kamerlid Van Haga, die nu als tweede op de kandidatenlijst van Forum voor Democratie staat. “Die beweert dat Rutte met betrekking tot het virus het land in een dwangstaat wil veranderen. Zoiets vind ik populistisch.” Ook de andere kandidaten op de lijst ziet hij niet zitten. “Met wie van hen dan ook voorzie ik voor mij geen lol in de Tweede Kamer.”
BEKIJK OOK;
Hiddema wil toch niet op kieslijst Forum voor Democratie
RTL 05.01.2021 Theo Hiddema stelt zich toch niet beschikbaar als kandidaat-Kamerlid voor Forum voor Democratie bij de Tweede Kamerverkiezingen. Aanleiding is de ‘welhaast religieuze gedrevenheid’ van partijleider Thierry Baudet tegen het coronabeleid van het kabinet.
In een verklaring die Nieuwsuur in handen heeft, zegt Hiddema dat hij het oneens is met Baudet als het aankomt op de aanpak van de coronacrisis. “Jouw beoogde campagne vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid vind ik politiek irrelevant”, schrijft Hiddema. “Ik ga niet een Van Haga met applaus bejegenen die beweert dat Rutte met behulp van dit virus het land in een dwangstaat wil veranderen. Zoiets vind ik populisme. Wij zijn geen FVD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Henk Otten neemt Tweede Kamerzetel FvD’er Hiddema tóch niet in
“Omdat ik in mijn werkzaam leven altijd heb gekozen voor de vrolijke noot is het nu tijd om na het ondergaan van veel chagrijn met behulp van het pleiten voor echte menselijke behoeften terug te keren bij mezelf. Ik ben geen FVD’er meer. Voer mij af van de lijst.”
Hiddema zegde op 24 november zijn Kamerlidmaatschap op na berichten over antisemitisme en homofobie binnen de Forum-jongerentak JFVD. Een maand later wilde hij toch weer op de kieslijst als lijstduwer bij de verkiezingen op 17 maart.
Door de chaos in de partij verdween bij veel kiezers het vertrouwen in Forum.
RTL Nieuws; Theo Hiddema
Hiddema toch geen lijstduwer: ‘Ik ben geen FvD’er meer, voer mij maar af’
AD 05.01.2021Theo Hiddema vindt dat de door partijleider Thierry Baudet beoogde campagne te veel draait om het coronabeleid. Hij wil daarom toch geen lijstduwer zijn van Forum voor Democratie. De koers is te populistisch, laat hij aan de NOS weten. ,,Ik ben geen FvD’er meer. Voer mij af van de lijst.’’
Hiddema stapte uit de Tweede Kamer toen de partij verwikkeld raakte in een affaire over antisemitische en racistische appjes van FvD-jongeren. In een brief aan Kamervoorzitter Arib verklaarde hij zichzelf ‘politiek arbeidsongeschikt’.
Hij wilde terugkeren als lijstduwer, maar heeft Baudet gemeld dat hij diens campagne ‘vanuit een welhaast religieuze gedrevenheid tegen het coronabeleid’ politiek irrelevant vindt. ,,Wij zijn geen FvD’ers geworden vanwege onze kennis van een pandemie.”
Lees ook;
‘Week als wat’
Toen hij aankondigde lijstduwer te willen worden, zei hij over Baudet tegen De Volkskrant: ,,Ik heb hem in de kou laten staan. Ik heb weer zin om met hem de zaaltjes in te gaan.” Zijn drijfveer: ,,Trots op de schoonheid van ons programma. En de wetenschap dat Baudet een deugdzaam mens is. Als ik hem weer zie, word ik zo week als was.”
Hiddema zegt vandaag overigens ook nog dat hij geen applaus wil geven aan het voormalige VVD-Kamerlid Van Haga, die nu als tweede op de FvD-kandidatenlijst staat. ,,Die beweert dat Rutte met betrekking tot het virus het land in een dwangstaat wil veranderen.”
Partij Vrij en Sociaal Nederland op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021
Vrij en Sociaal Nederland
In totaal staan 35 mensen op de kandidatenlijst van VSN. De nr. 1 is, Lijsttrekker van de partij Bas Filippini, voorheen voorzitter van Privacy First, een stichting die zich hard maakt voor het recht op privacy. Plaats twee op de kandidatenlijst is voor partijvoorzitter Anna Zeven.
Telegraaf 05.01.2021
Voorman Willem Engel van de actiegroep Viruswaarheid is verkiesbaar voor de Tweede Kamer. Hij staat derde op de kieslijst van Vrij en Sociaal Nederland (VSN), een partij zonder partijprogramma.
VSN in Opspraak
AD Viruswaarheid-voorman Willem Engel beledigt de Joden in Nederland tot op het bot door te stellen dat het rondlopen met een gele Jodenster ‘gewoon moet kunnen’. Dat meldt antisemitisme-onderzoeker Aron Vrieler van het Centrum Informatie en Documentatie Israël, een stichting die opkomt voor de rechten van Joden. Willem Engel is zich van geen kwaad bewust en baalt dat het CIDI geen contact met hem opneemt. ,,Ik vind dat alles besproken moet worden.”
Dansleraar Willem Engel sluit zich aan bij de coronakritische politieke partij Vrij en Sociaal Nederland. woensdagochtend 06.01.2021 presenteerde VSN haar top vijf. Aanwezig: veel handen schuddende sympathisanten, amper mondkapjes en één journalist – pardon – ‘kabinetsmedewerker’.
Terwijl de complete nationale pers zich stort op de historische eerste coronaprik in Veghel presenteert de nieuwe politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN) vanochtend haar kieslijst en plannen in een zaal van het Haagse perscentrum Nieuwspoort.
Een selectie van de lezersbrieven die vrijdag 8 januari in de AD-krant verschenen over onder meer Willem Engel en het coronadebat.
Willem Engel | Maak mensen blij, hou het bij geven van danslessen
‘Willem Engel wil in de Kamer ‘dictatuur’ uit land verlagen’ (AD 7-1). Een loffelijk streven, maar welke dictatuur bedoelt hij? Hij haalt zelfs de ‘verkiezingsfraude’ in de VS aan, terwijl dat land meer op een bananenrepubliek gaat lijken. Misschien is Donald Trump zijn grote voorbeeld. Die ontkent ook alles en houdt alleen maar van zichzelf. Dat doen dictators ook. Boegbeelden zijn mooi en soms om trots op te zijn. Helaas niet altijd en dat is gevaarlijk. Ik hoop dat hij nog veel mensen blij maakt met zijn danslessen en het daarbij houdt.
Truus Groothuis, Culemborg.
Willem Engel 2. | Crisis verstomt ineens
Het roeptoeteren en langs de zijlijn kritiek leveren op regeringsbeleid middenin een crisis door de oppositie verstomt bij het nieuws dat dansleraar Willem Engel ons komt redden, met 35 zetels nog wel. Wat een geluk dat ik in Nederland geboren ben en niet in een bananenrepubliek.
Henk Enkelaar, Leusden.
AD 07.01.2021
Bekendste gezicht in de top 5 is dansleraar Willem Engel, Viruswaarheid-voorman, en fervent anti-lockdown-activist. Als Engel begint aan zijn toespraak (onder meer over vaccins als ‘gentherapie’, over ‘liefde’, maar ook over de verzwegen verkiezingsfraude in de VS) zegt hij: ,,Ik ben blij dat er zoveel pers aanwezig is.”
Op de plekken boven Engel staan initiatiefnemer en tevens lijsttrekker van VSN, Bas Filippini. Hij was hiervoor dertien jaar voorzitter van Privacy First. De tweede plek op de lijst wordt ingenomen door Anna Zeven, voorzitter van de partij.
De nieuwe partij van de actievoerende dansleraar is geen standaard partij zo vinden ze zelf. “VSN is naar eigen zeggen eerder een volksbeweging dan een politieke partij, bestaande uit betrokken burgers. Deze nieuwe partij geeft aan geen vertrouwen te hebben in het huidige kabinet”, zo laat de partij weten in een persbericht.
Een uitgewerkt verkiezingsprogramma hoeven we niet te verwachten. “Vrij en Sociaal Nederland gaat politiek bedrijven op basis van principes. In plaats van een partijprogramma wordt uitgegaan van een Thema-Wijzer, die door de leden van de partij mede wordt vormgegeven. De speerpunten van VSN zijn vrijheid, echte democratie en ondernemerschap.”
Gedonder om Engel
Willem Engel staat niet langer op de kieslijst Vrij en Sociaal Nederland voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Met de komst van de voorman van Viruswaarheid was een “actiepartij in huis gehaald” en dat was niet de bedoeling, zegt oprichter en partijleider Bas Filippini in een verklaring tegen het ANP.
In de partij zou ruzie zijn ontstaan over de kandidatuur van Engel, die zich verzet tegen de coronamaatregelen. Volgens Filippini is partijvoorzitter Anna Zeven opgestapt omdat Engel op de derde plek was gezet. Zeven zelf ontkent dat tegen het AD.
Engel en Zeven weten van niets
Ook Willem Engel zegt tegen de krant van niets te weten. Hij eist samen met Zeven dat Filippini zijn uitspraken intrekt.
Leden stemmen partijleider Filippini weg na ruzie
Een meerderheid van de politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN) heeft er zaterdag tijdens een algemene ledenvergadering mee ingestemd om partijleider en lijsttrekker Bas Filippini te royeren. Volgens de partij wil bijna drie kwart van de leden (73 procent) dat hij vertrekt.
Filippini raakte in opspraak nadat hij Anna Zeven, tweede op de lijst, zonder haar medeweten had uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel (KVK) en een interim-bestuur had gevormd. “Ik ben niet opgestapt als voorzitter”, reageerde Zeven hierop. Zij drong erop aan de democratisch besloten kieslijst intact te houden.
Ook probeerde partijleider Filippini om Willem Engel, voorman van Viruswaarheid, van de kieslijst te verwijderen. Engel staat op de derde plek van de kandidatenlijst van VSN. Veel leden zegden hierna hun lidmaatschap op.
Ongeveer 70 procent van de leden wilde dat Engel zich kandidaat zou stellen voor de partij, maar Filippini wees dit verzoek af. Daarop werd een algemene ledenvergadering uitgeroepen.
Het is nog onduidelijk of Filippini zijn plek op de lijst ook daadwerkelijk verliest. Zaterdag oordeelde de Kiesraad nog dat hij op de kandidatenlijst zal blijven staan en dat Zeven met een blanco lijst zal doorgaan. Ook is het nog niet duidelijk of de uitschrijving bij de KVK van Zeven ongedaan gemaakt wordt.
VSN staat nog op 0 zetels in de peilingen.
Centrale punt van VSN (nul zetels in de peilingen) is: Nederland moet verlost worden van ‘de dictatuur’. Dat vertelt boegbeeld Willem Engel voor aanvang van de presentatie: ,,Ik denk dat ’35 zetels haalbaar’ is voor ons, veel mensen zijn er helemaal klaar mee.” Dat enquêtes momenteel een ander beeld tonen – 71 procent van de respondenten in een recente Ipsos-peiling wil juist strengere maatregelen – zegt Engel niet zoveel: ,,Wat zijn de vragen van die polletjes?
Partijprogramma
“VSN heeft geen partijprogramma, maar werkt met thema’s die door de partijleden worden aangedragen. De speerpunten zijn vrijheid, “echte democratie” en ondernemerschap. De partij noemt zich meer een volksbeweging dan een partij, bestaande “uit betrokken burgers””.
VSN lijkt wat dat betreft dus een beetje op wat de VVD nog steeds zegt te zijn en wat FvD leek te zijn. Maar dan overgoten met extra corona-gedram van Willem Engel.
Wij zijn als Vrij en Sociaal Nederland een brede burger partij waar jij deel van kan uitmaken en op kan stemmen 17 maart 2021! Wij zijn de snelgroeiende partij van dit moment in Nederland en dat zien we terug in de ledengroei en vooral ook het aantal vrijwilligers welke de afgelopen 10 weken zijn opgestaan.
Aangezien de achtergrond van iedereen zo divers is en je eigenlijk niet kan spreken vanuit de oude politieke overtuigingen of stromingen is de vraag dan ook wat ons allen nu bindt bij VSN?
We komen dan snel bij onze waarden en normen en ethische principes. Het prettige daarvan is dat wij vanuit deze principes een goed houvast hebben voor het bieden van antwoorden op zeer uiteenlopende vraagstukken waar wij in de maatschappij mee te maken hebben of te maken krijgen.
Te denken valt bijvoorbeeld aan het bouwen aan een menselijke samenleving met een menselijke maat in deze tijd van snelle en indringende technologische veranderingen. We willen het klein en dichtbij ons houden. Vandaar dat we gewoon normaal willen doen zoals we dat thuis ook doen. Sociaal, vanuit het gezond verstand, praktisch en met een zakelijke aanpak.
Hier kunnen we elkaar dan ook op aanspreken en tevens de juiste leden en partners om ons heen verzamelen die vanuit dezelfde principes werken. Wij streven naar een netwerksamenleving welke decentraal georganiseerd is met directe inbreng en democratie van burgers. Binnen de partij willen we dat natuurlijk ook nu al om het goede voorbeeld te geven. Waarbij de mens centraal staat.
Belangrijk dus dat iedereen die lid is en/of actief werkt vanuit de basisprincipes van een goede menselijke relatie te weten;
- Liefde dus vanuit passie en intrinsieke motivatie
- Vertrouwen in elkaar en jezelf
- Vrijheid geven aan elkaar en jezelf
- Interactie dus in gesprek blijven en verbinden vanuit vragen
In een partijvereniging als die van ons staan we voor een cultuur waar vrijwilligheid geen vrijblijvendheid is als je een verantwoordelijkheid op je neemt. Waarin je vanuit plezier jouw persoonlijke kwaliteiten en talenten optimaal in kan zetten en ontwikkelen! Hierbij is het grotere geheel belangrijk en het ego ondergeschikt en gaan we voor focus en zetel producerende activiteiten (ZPA’s)!
Wij zijn VSN. Wij zijn gewoon mens. Wij gaan gewoon weer normaal doen. Vanuit ons hart. Menselijk.
Daarom willen wij als we in de regering zitten de volgende zaken direct aanpakken:
- Een veilige en vrije toekomst voor onze kinderen met een opvoeding vanuit ons hart
- Echte en directe democratie en stemmen vanuit ons hart
- Banen creëren en initiatief stimuleren door te werken vanuit ons hart
- Puinruimen van het politieke beleid en mismanagement door te besturen vanuit ons hart
Vanuit deze principes en cultuur kunnen we de oorzaken van problemen en pijnpunten benoemen, de gemeenschappelijke argumenten opzoeken en met echte oplossingen komen in plaats van symptoombestrijding en de zaken niet benoemen. Dat doen we op een zakelijke manier, vanuit gezond verstand en praktische oplossingen.
lees: VSN-themawijzer_v2020.11.12
web: Vrij Sociaal Nederland (vrijensociaal.nl)
Vrij en Sociaal Nederland stemt partijleider Filippini weg na ruzie
NU 08.02.2021 Een meerderheid van de politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN) heeft er zaterdag tijdens een algemene ledenvergadering mee ingestemd om partijleider en lijsttrekker Bas Filippini te royeren. Volgens de partij wil bijna drie kwart van de leden (73 procent) dat hij vertrekt.
Filippini raakte in opspraak nadat hij Anna Zeven, tweede op de lijst, zonder haar medeweten had uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel (KVK) en een interim-bestuur had gevormd. “Ik ben niet opgestapt als voorzitter”, reageerde Zeven hierop. Zij drong erop aan de democratisch besloten kieslijst intact te houden.
Ook probeerde partijleider Filippini om Willem Engel, voorman van Viruswaarheid, van de kieslijst te verwijderen. Engel staat op de derde plek van de kandidatenlijst van VSN. Veel leden zegden hierna hun lidmaatschap op.
Ongeveer 70 procent van de leden wilde dat Engel zich kandidaat zou stellen voor de partij, maar Filippini wees dit verzoek af. Daarop werd een algemene ledenvergadering uitgeroepen.
Het is nog onduidelijk of Filippini zijn plek op de lijst ook daadwerkelijk verliest. Zaterdag oordeelde de Kiesraad nog dat hij op de kandidatenlijst zal blijven staan en dat Zeven met een blanco lijst zal doorgaan. Ook is het nog niet duidelijk of de uitschrijving bij de KVK van Zeven ongedaan gemaakt wordt.
VSN is 1 van de 37 partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart. Het gaat om een naoorlogs record.
Lees meer over: Politiek
Vrij en Sociaal Nederland stemt partijleider Filippini weg na ruzie
MSN 08.02.2021 Een meerderheid van de politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN) heeft er zaterdag tijdens een algemene ledenvergadering mee ingestemd om partijleider en lijsttrekker Bas Filippini te royeren. Volgens de partij wil bijna drie kwart van de leden (73 procent) dat hij vertrekt.
Filippini raakte in opspraak nadat hij Anna Zeven, tweede op de lijst, zonder haar medeweten had uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel (KVK) en een interim-bestuur had gevormd. “Ik ben niet opgestapt als voorzitter”, reageerde Zeven hierop. Zij drong erop aan de democratisch besloten kieslijst intact te houden.
Ook probeerde partijleider Filippini om Willem Engel, voorman van Viruswaarheid, van de kieslijst te verwijderen. Engel staat op de derde plek van de kandidatenlijst van VSN. Veel leden zegden hierna hun lidmaatschap op.
Ongeveer 70 procent van de leden wilde dat Engel zich kandidaat zou stellen voor de partij, maar Filippini wees dit verzoek af. Daarop werd een algemene ledenvergadering uitgeroepen.
Het is nog onduidelijk of Filippini zijn plek op de lijst ook daadwerkelijk verliest. Zaterdag oordeelde de Kiesraad nog dat hij op de kandidatenlijst zal blijven staan en dat Zeven met een blanco lijst zal doorgaan. Ook is het nog niet duidelijk of de uitschrijving bij de KVK van Zeven ongedaan gemaakt wordt.
VSN is 1 van de 37 partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart. Het gaat om een naoorlogs record.
Willem Engel niet meer op kieslijst Vrij en Sociaal Nederland, maar weet van niets
NOS 17.01.2021 Willem Engel staat niet langer op de kieslijst van de partij Vrij en Sociaal Nederland voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Met de komst van de voorman van Viruswaarheid was een “actiepartij in huis gehaald” en dat was niet de bedoeling, zegt oprichter en partijleider Bas Filippini in een verklaring tegen het ANP.
In de partij zou ruzie zijn ontstaan over de kandidatuur van Engel, die zich verzet tegen de coronamaatregelen. Volgens Filippini is partijvoorzitter Anna Zeven opgestapt omdat Engel op de derde plek was gezet. Zeven zelf ontkent dat tegen het AD.
Engel en Zeven weten van niets
Ook Willem Engel zegt tegen de krant van niets te weten. Hij eist samen met Zeven dat Filippini zijn uitspraken intrekt.
Bij Vrij en Sociaal Nederland is nu een interim-bestuur aangesteld en een aantal leden op de kieslijst is geschorst. VSN heeft geen partijprogramma, maar werkt met thema’s die door de partijleden worden aangedragen. De speerpunten zijn vrijheid, “echte democratie” en ondernemerschap. De partij noemt zich meer een volksbeweging dan een partij, bestaande “uit betrokken burgers”.
BEKIJK OOK;
Nu al ruzie in partij van Willem Engel: ‘Niet op de kieslijst? Ik weet van niets’
AD 17.01.2021 Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid is niet langer kandidaat-Kamerlid voor de coronakritische partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN), laat oprichter en partijleider Bas Filippini weten. In de partij is ruzie ontstaan over zijn kandidatuur. Engel reageert zeer verbaasd aan de telefoon en eist dat Filippini zijn uitspraken intrekt. ,,Niet meer op de kieslijst? Jij weet meer dan ik!”
Volgens Filippini heeft ook partijvoorzitter Anna Zeven haar functie neergelegd. Zeven geeft aan dat daar geen sprake van is. ,,Bas Filippini is gesommeerd om de gedane uitspraken in te trekken”, laten Zeven en Engel beiden in een schriftelijke reactie aan deze site weten.
Lees ook;
Engel is het gezicht van het verzet tegen de coronamaatregelen van het kabinet. De Rotterdamse dansleraar voerde rechtszaken en duikt geregeld bij anti-lockdowndemonstraties op. Met zijn komst was bij VSN een ‘actiepartij in huis gehaald’ en dat was niet de bedoeling, zegt Filippini nu.
Er is een interim-bestuur aangesteld dat de rust in de partij moet terugbrengen. Ook is een aantal leden op de kieslijst geschorst. De ‘sociale middenpartij’ gaat verder op de oorspronkelijk ingeslagen koers.
Disproportioneel beleid
Begin januari bracht de partij naar buiten dat Engel op plaats drie stond van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart. Vrij en Sociaal Nederland (VSN) vindt de huidige coronamaatregelen ‘disproportioneel beleid’, aldus Filippini, die de afgelopen dertien jaar de voorzitter was van Privacy First.
Op 6 januari presenteerde VSN haar top vijf. ,,Ik denk dat 35 zetels reëel zijn voor ons, veel mensen zijn er helemaal klaar mee”, vertelde Engel toen bij de presentatie. Naast de Rotterdamse dansleraar staan op de kieslijst van VSN nog enkele andere bekende namen, zoals voormalig Tweede Kamerlid voor 50Plus Norbert Klein en Ab Gietelink, de theatermaker die eerder nog vergeefs naar de rechter stapte om de mondkapjesplicht in Amsterdam aan te vechten.
Viruswaarheid van Willem Engel
Viruswaarheid heeft de afgelopen maanden met regelmaat rechtszaken tegen het coronabeleid aangespannen, maar verloor die tot nu toe nagenoeg allemaal. Zo eiste de groep tevergeefs notulen van het Outbreak Management Team, dat het kabinet adviseert over coronamaatregelen. Viruswaarheid werd ook in het ongelijk gesteld in een zaak over de mondkapjesplicht in Amsterdam en een zaak tegen Facebook dat enkele coronakritische pagina’s had verwijderd.
Eerder verloor Viruswaanzin, de voorloper van Viruswaarheid, twee keer een kort geding tegen het uitvaardigen van een demonstratieverbod op het Malieveld. Ook spande de club een rechtszaak aan tegen het gebruik van zogenoemde PCR-testen om vast te stellen of iemand besmet is geraakt met het coronavirus, maar ook dat werd afgewezen door de rechtbank in Den Haag.
Willem Engel niet langer op de kieslijst bij verkiezingen Tweede Kamer
RTL 17.01.2021 Voorman Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid staat niet langer op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. In de partij Vrij en Sociaal Nederland was ruzie ontstaan over zijn kandidatuur.
De partijvoorzitter is om de kwestie opgestapt, laat oprichter en partijleider Bas Filippini weten. Met de komst van Engel was een ‘actiepartij in huis gehaald’ en dat was niet de bedoeling, zegt Filippini.
Leden geschorst
Er is een interim-bestuur aangesteld dat de rust in de partij moet terugbrengen. Ook is een aantal leden op de kieslijst geschorst. De ‘sociale middenpartij’, zoals ze zichzelf noemen gaat verder op zijn oorspronkelijk ingeslagen koers.
Willem en 250.000 anderen zijn tegen spoedwet corona, en dit is waarom
Vrij en Sociaal Nederland vindt de huidige coronamaatregelen wel nog steeds ‘disproportioneel’, aldus Filippini.
RTL Nieuws / ANP; Viruswaarheid Coronacrisis in Nederland
Willem Engel niet langer kandidaat voor Tweede Kamer
MSN 17.01.2021 Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid is niet langer kandidaat-Kamerlid voor de partij Vrij en Sociaal Nederland. In de partij is ruzie ontstaan over zijn kandidatuur.
Partijvoorzitter Anna Zeven is om de kwestie opgestapt, laat oprichter en partijleider Bas Filippini weten. Met de komst van Engel was een “actiepartij in huis gehaald” en dat was niet de bedoeling, zegt Filippini.
Er is een interim-bestuur aangesteld die de rust in de partij moet terugbrengen. Ook is een aantal leden op de kieslijst geschorst. De “sociale middenpartij” gaat verder op zijn oorspronkelijk ingeslagen koers.
Begin januari bracht de partij naar buiten dat Engel op plaats drie van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart stond. Vrij en Sociaal Nederland vindt de huidige coronamaatregelen “disproportioneel beleid”, aldus Filippini.
Willem Engel niet langer op de kieslijst bij verkiezingen Tweede Kamer
MSN 17.01.2021 Voorman Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid staat niet langer op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. In de partij Vrij en Sociaal Nederland was ruzie ontstaan over zijn kandidatuur.
De partijvoorzitter is om de kwestie opgestapt, laat oprichter en partijleider Bas Filippini weten. Met de komst van Engel was een ‘actiepartij in huis gehaald’ en dat was niet de bedoeling, zegt Filippini.
Leden geschorst
Er is een interim-bestuur aangesteld dat de rust in de partij moet terugbrengen. Ook is een aantal leden op de kieslijst geschorst. De ‘sociale middenpartij’, zoals ze zichzelf noemen gaat verder op zijn oorspronkelijk ingeslagen koers.
Vrij en Sociaal Nederland vindt de huidige coronamaatregelen wel nog steeds ‘disproportioneel’, aldus Filippini.
Dansleraar Willem Engel wil Nederland verlossen van ‘dictatuur’: ’35 zetels is haalbaar’
AD 01.06.2021 Dansleraar Willem Engel sluit zich aan bij de coronakritische politieke partij Vrij en Sociaal Nederland. Vanochtend presenteerde VSN haar top vijf. Aanwezig: veel handen schuddende sympathisanten, amper mondkapjes en één journalist – pardon – ‘kabinetsmedewerker’.
Terwijl de complete nationale pers zich stort op de historische eerste coronaprik in Veghel presenteert de nieuwe politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN) vanochtend haar kieslijst en plannen in een zaal van het Haagse perscentrum Nieuwspoort.
Bekendste gezicht in de top 5 is dansleraar Willem Engel, Viruswaarheid-voorman, en fervent anti-lockdown-activist. Als Engel begint aan zijn toespraak (onder meer over vaccins als ‘gentherapie’, over ‘liefde’, maar ook over de verzwegen verkiezingsfraude in de VS) zegt hij: ,,Ik ben blij dat er zoveel pers aanwezig is.”
Lees ook;
Punt is: er is maar één journalist. Tot grote verbazing van andere VSN’ers trouwens, die handenschuddend en zonder mondkapjes door de perszaal lopen. Eén kandidaat beklaagt zich over de schamele opkomst bij die ene verslaggever en bij partijleider Bas Filippini, oprichter en tot voor kort voorzitter van belangenclub Privacy First. ,,Hoe kan dat? Waarom komt er verder niemand?” Filippini relativerend: ,,Er wordt nu ook iemand gevaccineerd in Brabant, daar zullen veel media ook naartoe gaan.”
Ze gaan deze presentatie dus niet een andere keer overdoen: ,,Dit is ook feedback hè, daar leer je weer van. Vandaag is vandaag, morgen is morgen”, zegt de leider van de partij die een samenleving zonder dwingende druk van farmagiganten wil, met de anderhalvemeter-samenleving en mondkapjes in de prullenbak, naast de onbetrouwbare vaccins – ‘die producenten gaan megawinsten maken’, weet Filippini.
Partijleider is Bas Filippini, voormalig voorzitter Privacy First. © VSN
Centrale punt van VSN (nul zetels in de peilingen) is: Nederland moet verlost worden van ‘de dictatuur’. Dat vertelt boegbeeld Willem Engel voor aanvang van de presentatie: ,,Ik denk dat 35 zetels reëel zijn voor ons, veel mensen zijn er helemaal klaar mee.” Dat enquêtes momenteel een ander beeld tonen – 71 procent van de respondenten in een recente Ipsos-peiling wil juist strengere maatregelen – zegt Engel niet zoveel: ,,Wat zijn de vragen van die polletjes?
Zitten allochtonen en jongeren er wel bij”, zegt hij, om de verslaggever even later te verwijten ‘een kabinetsmedewerker’ te zijn: ,,Jij wordt ook hierheen gestuurd. Nee, niet door het kabinet nee, door je baas.” Die ‘baas’ weet overigens van niks, maar Engel gaat snel verder over ‘systeemcorruptie’ die wijdverspreid zou zijn, over de rechtsstaat die niet meer functioneert, over internationale instituties die de crisis erger hebben gemaakt.
Ipsos/NOS peilde het vertrouwen in opiniemakers onder meer dan duizend respondenten. © Ipsos/NOS
In het partijprogramma van VSN staan het woord coronavirus of pandemie niet letterlijk, maar een oplossing heeft de partij heus: massale uitbreiding van ziekenhuiscapaciteit, speciale Covid-hospitalen op een aantal plekken en hup: door met ons normale oude leven. Filippini wil niks weten van personeelsgebrek in de zorg, waardoor het uitbreiden van ic-capaciteit nu al moeizaam gaat: ,,Kom nou zeg, ik kom uit het bedrijfsleven. Je maakt mij niet wijs dat je in tien maanden tijd niet een paar ziekenhuizen kunt bouwen met genoeg personeel.”
Welke andere landen momenteel wel laten zien dat dit kan? VSN’ers weten het ook zo gauw niet. Misschien zijn zij wel de enige die dit door hebben en concluderen mensen later pas dat de partij het bij het juiste eind had, suggereert de partijleider. ,,Zo gaat het vaker in de geschiedenis.” Al is dat virus zelf heus geen pretje, denkt Filippini: ,,Tuurlijk, ik wil ook liever geen corona.”
Daar denkt partijvoorzitter Anna Zeven – (in haar toespraak pleit ze ervoor kinderen weer te leren ‘wat de natuur is’) – totaal anders over: ,,Ik reken op mijn eigen sterke immuunsysteem. Daar vertrouw ik op. Is dit eigenlijk een interview?”
Ook op de kieslijst: voormalig 50Plus-Kamerlid en theatermaker
Behalve Engel, Filippini en Zeven staan op de kieslijst van VSN enkele andere bekende namen, zoals voormalig Tweede Kamerlid voor 50Plus Norbert Klein en Ab Gietelink, de theatermaker die eerder nog vergeefs naar de rechter stapte om de mondkapplicht in Amsterdam aan te vechten.
© VSN
Willem Engel wil Tweede Kamer in om ‘puin te ruimen’
AD 04.01.2021 Willem Engel stelt zich verkiesbaar voor de Tweede Kamer. De voorman van actiegroep Viruswaarheid wil namens de partij Vrij en Sociaal Nederland meedoen aan de verkiezingen in maart. Hij staat op de derde plek van de kandidatenlijst.
Engel is het gezicht van het verzet tegen de coronamaatregelen van het kabinet. De Rotterdamse dansleraar voerde rechtszaken en duikt geregeld bij anti-lockdown demonstraties op. Onlangs werd hij bij een demonstratie opgepakt.
Lees ook;
Vrij en Sociaal Nederland (VSN) is een nieuwe politieke partij voor burgers die geen vertrouwen hebben in het kabinet. Volgens de partij groeit het aantal leden in rap tempo. ,,Wij zijn gewone burgers die zich zorgen maken over het politiek beleid, het mismanagement en alle regeldruk van de afgelopen jaren‘’, schrijft de partij op de website.
Puinruimen
VSN werkt vanuit ‘principes’ en het ‘hart’ en niet vanuit een partijprogramma. De partij wil ‘puinruimen’ in de zorg, het onderwijs, justitie en de Belastingdienst.
In totaal staan 35 mensen op de kandidatenlijst van VSN. Lijsttrekker van de partij is Bas Filippini, voorheen voorzitter van Privacy First, een stichting die zich hard maakt voor het recht op privacy. Plaats twee op de kandidatenlijst is voor partijvoorzitter Anna Zeven.
Willem Engel derde op kieslijst Vrij en Sociaal Nederland
NOS 04.01.2021 Voorman Willem Engel van de actiegroep Viruswaarheid, die zich verzet tegen de coronamaatregelen, is verkiesbaar voor de Tweede Kamer. Hij staat derde op de kandidatenlijst van Vrij en Sociaal Nederland.
VSN heeft geen partijprogramma, maar werkt met thema’s die door de partijleden worden aangedragen. De speerpunten zijn vrijheid, “echte democratie” en ondernemerschap. De partij noemt zich meer een volksbeweging dan een partij, bestaande “uit betrokken burgers”.
Op de kieslijst staan in totaal vijfendertig namen. Lijsttrekker van VSN is Bas Filippini. Hij was eerder voorzitter van Privacy First, een stichting die zich inzet voor het behoud en de bevordering van het recht op privacy. Op plek twee staat Anna Zeven, de voorzitter van de partij.
BEKIJK OOK;
HvN 04.01.2021 Willem Engel, voorman van actiegroep Viruswaarheid, gaat de politiek in en stelt zich verkiesbaar als de nummer drie op de lijst van de nieuwe politieke partij Vrij en Sociaal Nederland (VSN).
Behalve Engel staan er nog 34 personen op de kieslijst voor de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen. De lijsttrekker is Bas Filippini, initiatiefnemer van de partij en hiervoor dertien jaar de voorzitter van Privacy First, een stichting rond het recht op privacy. Op de tweede plek staat Anna Zeven, in het dagelijks leven ‘soulcoach’.
Filippini en Zeven zien Engel als aanwinst voor hun partij en hebben het volste vertrouwen met zijn deelname “de juiste combinatie te vormen als antwoord op de huidige crisis”.
Lees ook: Viruswaarheid protesteert luid en duidelijk bij Tweede Kamer: ‘Liefde, vrijheid en geen dictatuur’
Volksbeweging
De partij heeft geen vertrouwen in het huidige kabinet en ziet zichzelf eerder als een volksbeweging dan als een politieke partij, “bestaande uit betrokken burgers” en op basis van principes. “Na het mismanagement van de afgelopen jaren is Nederland toe aan een vernieuwingsagenda vanuit gezond verstand en een zakelijke aanpak”, aldus Filippini. Er komt geen partijprogramma, maar een Thema-Wijzer, mede vormgegeven door leden van de partij. De speerpunten? “Vrijheid, echte democratie en ondernemerschap.”
Hart van Nederland is nu ook elke ochtend op tv! Van 6.30 tot 10.00 uur praten we je op SBS6 bij over het laatste nieuws uit Nederland en krijg je het laatste Shownieuws. Op zaterdag zijn we er van 7.00 tot 10.00 uur en op zondag van 7.00 tot 9.00 uur.
MEER OVER; VRIJ EN SOCIAAL NEDERLAND (VSN) WILLEM ENGEL
Het gedonder met de coronaregels door Minister Ank Bijleveld CDA !!!
Gaan we een beetje moeilijk doen dan ????
Minister Bijleveld heeft een voorbeeldfunctie !!
Minister Ank Bijleveld van Defensie heeft donderdagavond 24.12.2020 een fysieke kerkdienst bezocht in haar woonplaats Goor. Critici vinden dat niet handig. “Als minister heeft ze in coronatijd een voorbeeldfunctie“, zegt defensievakbond AFMP tegen RTV Oost.
De minister bracht een bezoek aan de Hofkerk, die ondanks het advies om diensten op Kerstavond zoveel mogelijk digitaal te houden, toch fysieke diensten hield. Volgens de kerk zijn de diensten in principe bedoeld voor maximaal dertig bezoekers.
De diensten zijn volgens predikant Wim de Jong bedoeld voor mensen die geen internet hebben of zij die echt eenzaam zijn. Vermoedelijk voldoet de minister aan geen van die twee eisen. Zij en haar man waren door de dominee uitgenodigd omdat haar man als vrijwilliger veel doet voor de kerk.
Welliswaar zijn Kerken zijn op grondwettelijke basis uitgezonderd van de coronamaatregelen van de overheid, maar worden onder meer door het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), het samenwerkingsverband van tientallen Nederlandse kerken, gevraagd hun diensten zo veel mogelijk online te houden. Indien er reden is om een fysieke dienst te houden, adviseert het CIO maximaal dertig kerkgangers te ontvangen en daarbij de adviezen van het RIVM, zoals het houden van afstand en het dragen van een mondkapje, in acht te nemen.
Een woordvoerder van de minister zegt dat de minister lid is van de kerk en om die reden een uitnodiging heeft gekregen. Daarop ging ze in, mede omdat haar man er werkt als vrijwilliger. Er waren volgens de woordvoerder in totaal zestien bezoekers.
De desbetreffende kerk in de Overijsselse stad Goor gaf eerder aan tijdens kerstdagen de kerkdiensten toch door te laten gaan voor eenzame mensen en kerkgangers die geen mogelijkheid hebben om de dienst online te kijken. Tijdens de diensten worden wel de adviezen van het RIVM nageleefd, schrijft de kerk op de website.
Hallo zeg, dit kan echt niet !!!
Voorbeeldfunctie
Het kabinet drong er eerder bij kerken op aan om fysieke diensten zoveel mogelijk te beperken. De druk op de zorg is hoog, zo ook in Twente. Daar deden de ziekenhuis deze week een beroep op defensie en voormalig IC-verpleegkundigen om bij te springen in de ziekenhuizen.
Vakbond AFMP is kritisch over het kerkbezoek van de minister van Defensie. “Ik ben van mening dat iedereen zoveel mogelijk de regels moet volgen en een minister ook een voorbeeldfunctie heeft”, zegt voorzitter Anne-Marie Snels.
Ook minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) riep de kerkgemeenschappen op de diensten te beperken tot een absoluut minimum. In het Nederlands Dagblad noemde de minister het bezoeken van fysieke kerkdiensten afgelopen week “niet uit te leggen”.
AD 28.12.2020
Mensen die fysiek een kerkdienst bezoeken, moeten verantwoording afleggen, zei minister Grapperhaus tegen het Nederlands Dagblad. “Ga het maar uitleggen aan zieken en mensen in de zorg. Het is jóúw verantwoordelijkheid – en laat ik het maar gewoon zeggen: ook tegenover God.”
Ook PVV-Kamerlid Roy van Aalst heeft geen begrip voor het kerkbezoek van Bijleveld. “Ik vind het typisch CDA. Iets met een bruiloft”, zegt hij tegen RTV Oost, refererend aan minister Grapperhaus van Justitie die onder vuur kwam te liggen omdat hij zich op zijn eigen bruiloft niet aan de coronamaatregelen hield.
AD 29.12.2020
Normen
Hij grijpt de kans nogmaals aan om mensen op het hart te drukken om geen groot feest te vieren tijdens oud en nieuw, en ook zaken als vuurwerk, rellen en brandstichting achterwege te laten: „Ga nou geen dingen doen die je vorig jaar deed. Laten we wel wezen: dit jaar is het een sobere, saaie jaarwisseling. Laten we dat met z’n allen inhalen met een groot feest als we van Covid af zijn.”
De minister zelf heeft in ieder geval een rustige avond voor ogen tijdens de jaarwisseling: „Ik ga gewoon heel saai thuis zitten, en ik denk dat we met z’n tweeën gaan scrabbelen ofzo.”
Voelt u zich weer comfortabel om normen te stellen? U bent die minister van die bruiloft.
,,Zeker. Ik ben de minister van de voorbeeldfunctie, dat weet ik. Ik heb over mijn bruiloft verantwoording afgelegd aan de Tweede Kamer en er is mij een boete opgelegd. En die heb ik netjes betaald. Ik heb iets gedaan dat niet mocht, en heb de prijs betaald. Maar ik vind dat nog wel iets anders dan het bekogelen van brandweerlui, boa’s en agenten met vuurwerk. Dat is van de gekke. Houd je handen thuis!”
Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) doet een oproep aan alle Nederlanders om de jaarwisseling zo ‘rustig mogelijk te vieren’ en om hulpverleners te ontzien. ,,Het bekogelen van brandweerlui, boa’s en agenten met vuurwerk is van de gekke. Houd je handen thuis!”
Grapperhaus zegt in een interview met deze site: ,,We moeten accepteren dat deze jaarwisseling anders gaat zijn dan normaal. Het is een beetje een oorlogsjaar.”
dossier “Coronamisser Grapperhaus” AD
zie: Het gedonder met de coronaregels door Minister Ferdinand Grapperhaus CDA- de Nasleep
Zie ook: Het gedonder met de coronaregels door Minister Ferdinand Grapperhaus CDA
Critici noemen bezoek minister Bijleveld aan fysieke kerkdienst ‘niet handig’
NU 26.12.2020 Minister Ank Bijleveld (Defensie) is donderdagavond aanwezig geweest bij een fysieke kerkdienst in Goor. Hoewel er bij de kerkdienst minder dan dertig personen aanwezig waren, noemen critici het bezoek van de minister ‘niet handig in coronatijd’, zeggen ze tegen RTV Oost.
De minister bezocht de kerkdienst in haar woonplaats als privépersoon, laat de woordvoerder weten aan RTV Oost. “Er waren in totaal maar zestien personen bij de bijeenkomst aanwezig en omdat haar man veel doet voor de kerk, is ze daarnaartoe gegaan.”
Hoewel Bijleveld met haar bezoek geen regels overtrad, reageert onder meer AFMP, de vakbond van defensiepersoneel, kritisch. De minister heeft immers een voorbeeldfunctie, aldus AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels tegen het nieuwsmedium.
Kerken zijn op grondwettelijke basis uitgezonderd van de coronamaatregelen van de overheid, maar worden onder meer door het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), het samenwerkingsverband van tientallen Nederlandse kerken, gevraagd hun diensten zo veel mogelijk online te houden. Indien er reden is om een fysieke dienst te houden, adviseert het CIO maximaal dertig kerkgangers te ontvangen en daarbij de adviezen van het RIVM, zoals het houden van afstand en het dragen van een mondkapje, in acht te nemen.
Ook minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) riep de kerkgemeenschappen op de diensten te beperken tot een absoluut minimum. In het Nederlands Dagblad noemde de minister het bezoeken van fysieke kerkdiensten afgelopen week “niet uit te leggen”.
De desbetreffende kerk in de Overijsselse stad gaf eerder aan tijdens kerstdagen de kerkdiensten toch door te laten gaan voor eenzame mensen en kerkgangers die geen mogelijkheid hebben om de dienst online te kijken. Tijdens de diensten worden wel de adviezen van het RIVM nageleefd, schrijft de kerk op de website.
Zie ook: Waarom vormen kerken toch steeds de uitzondering in het coronabeleid?
Lees meer over: Politiek Coronavirus
Kritiek op kerkbezoek minister Bijleveld: ‘Ze heeft toch een voorbeeldfunctie?’
NOS 25.12.2020 Minister Ank Bijleveld van Defensie heeft donderdagavond 24.12.2020 een fysieke kerkdienst bezocht in haar woonplaats Goor. Critici vinden dat niet handig. “Als minister heeft ze in coronatijd een voorbeeldfunctie”, zegt defensievakbond AFMP tegen RTV Oost.
De minister bracht gisteravond een bezoek aan de Hofkerk, die ondanks het advies om diensten op Kerstavond zoveel mogelijk digitaal te houden, toch fysieke diensten hield. Volgens de kerk zijn de diensten in principe bedoeld voor maximaal dertig bezoekers die bijvoorbeeld eenzaam zijn of geen internet hebben.
Een woordvoerder van de minister zegt dat de minister lid is van de kerk en om die reden een uitnodiging heeft gekregen. Daarop ging ze in, mede omdat haar man er werkt als vrijwilliger. Er waren volgens de woordvoerder in totaal zestien bezoekers.
Voorbeeldfunctie
Het kabinet drong er eerder bij kerken op aan om fysieke diensten zoveel mogelijk te beperken. De druk op de zorg is hoog, zo ook in Twente. Daar deden de ziekenhuis deze week een beroep op defensie en voormalig IC-verpleegkundigen om bij te springen in de ziekenhuizen.
Vakbond AFMP is kritisch over het kerkbezoek van de minister van Defensie. “Ik ben van mening dat iedereen zoveel mogelijk de regels moet volgen en een minister ook een voorbeeldfunctie heeft”, zegt voorzitter Anne-Marie Snels.
Ook PVV-Kamerlid Roy van Aalst heeft geen begrip voor het kerkbezoek van Bijleveld. “Ik vind het typisch CDA. Iets met een bruiloft”, zegt hij tegen RTV Oost, refererend aan minister Grapperhaus van Justitie die onder vuur kwam te liggen omdat hij zich op zijn eigen bruiloft niet aan de coronamaatregelen hield.
BEKIJK OOK;
Minister ging Ank Bijleveld – tegen alle adviezen in – naar de kerk
MSN 25.12.2020 Terwijl het kabinet waarvan ze deel uitmaakt de kerken oproept alleen digitaal bijeen te komen is minister Bijleveld (CDA-Defensie) op kerstavond maar de viering gegaan in de Hofkerk in haar woonplaats Goor. De diensten zijn volgens predikant Wim de Jong bedoeld voor mensen die geen internet hebben of zij die echt eenzaam zijn. Vermoedelijk voldoet de minister aan geen van die twee eisen. Zij en haar man waren door de dominee uitgenodigd omdat haar man als vrijwilliger veel doet voor de kerk.
Het is de tweede CDA-minister die privé handelt in strijd met het beleid van het kabinet waarvan ze deel uit maken. Eerder vierde minister van justitie Grapperhaus zijn bruiloft, zonder te voldoen aan de eigen corona-regels
Bron(nen): RTV Oost
Critici noemen bezoek minister Bijleveld aan fysieke kerkdienst ‘niet handig’
MSN 25.12.2020 Minister Ank Bijleveld (Defensie) is donderdagavond aanwezig geweest bij een fysieke kerkdienst in Goor. Hoewel er bij de kerkdienst minder dan dertig personen aanwezig waren, noemen critici het bezoek van de minister ‘niet handig in coronatijd’, zeggen ze tegen RTV Oost.
De minister bezocht de kerkdienst in haar woonplaats als privépersoon, laat de woordvoerder weten aan RTV Oost. “Er waren in totaal maar zestien personen bij de bijeenkomst aanwezig en omdat haar man veel doet voor de kerk, is ze daarnaartoe gegaan.”
Hoewel Bijleveld met haar bezoek geen regels overtrad, reageert onder meer AFMP, de vakbond van defensiepersoneel, kritisch. De minister heeft immers een voorbeeldfunctie, aldus AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels tegen het nieuwsmedium.
Kerken zijn op grondwettelijke basis uitgezonderd van de coronamaatregelen van de overheid, maar worden onder meer door het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), het samenwerkingsverband van tientallen Nederlandse kerken, gevraagd hun diensten zo veel mogelijk online te houden. Indien er reden is om een fysieke dienst te houden, adviseert het CIO maximaal dertig kerkgangers te ontvangen en daarbij de adviezen van het RIVM, zoals het houden van afstand en het dragen van een mondkapje, in acht te nemen.
Ook minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) riep de kerkgemeenschappen op de diensten te beperken tot een absoluut minimum. In het Nederlands Dagblad noemde de minister het bezoeken van fysieke kerkdiensten afgelopen week “niet uit te leggen”.
De desbetreffende kerk in de Overijsselse stad gaf eerder aan tijdens kerstdagen de kerkdiensten toch door te laten gaan voor eenzame mensen en kerkgangers die geen mogelijkheid hebben om de dienst online te kijken. Tijdens de diensten worden wel de adviezen van het RIVM nageleefd, schrijft de kerk op de website.
Kritiek op kerkbezoek minister Bijleveld: ‘Ze heeft een voorbeeldfunctie’
MSN 25.12.2020 Minister Ank Bijleveld (CDA) heeft gisteravond een fysieke kerkdienst bezocht in haar woonplaats Goor. Critici zitten vol onbegrip. “Als minister heeft ze een voorbeeldfunctie”, zegt defensievakbond AFMP tegen RTV Oost. Minister Grapperhaus noemde een fysieke kerkdienst een paar dagen geleden nog ‘niet uit te leggen.’
Mensen die fysiek een kerkdienst bezoeken, moeten verantwoording afleggen, zei minister Grapperhaus tegen het Nederlands Dagblad. “Ga het maar uitleggen aan zieken en mensen in de zorg. Het is jóúw verantwoordelijkheid – en laat ik het maar gewoon zeggen: ook tegenover God.”
De overheid roept dan ook op kerkdiensten zoveel mogelijk online te vieren. Rooms-Katholieke kerken schrapten alle vieringen op kerstavond om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, maar de protestantse Hofkerk in Goor waar minister Bijleveld kerkt, was gisteravond wel geopend.
Eenzame mensen
De diensten zijn bedoeld voor mensen die eenzaam zijn of die geen internet hebben, schrijft de kerk op haar website. Toch zat defensieminister Ank Bijleveld in de kerk, hoewel ze niet echt voldoet aan het stereotype eenzame oudere, zo zei ze tegen een verslaggever.
“Ze was daar als privépersoon”, laat haar woordvoerder weten aan RTV Oost. “Er waren in totaal maar zestien personen bij de bijeenkomst aanwezig en omdat haar man veel doet voor de kerk, is ze daarnaartoe gegaan.”
Kritiek
Defensievakbond AFMP is kritisch op het bezoek van de CDA-minister: “Ik ben van mening dat iedereen zoveel mogelijk de regels moet volgen en een minister ook een voorbeeldfunctie heeft”, zegt voorzitter Anne-Marie Snels.
Ook vanuit de politiek en op sociale media klinkt kritiek. “Ik vind het typisch CDA”, zegt het Overijsselse Kamerlid Roy van Aalst van de PVV tegen RTV Oost. “Iets met een bruiloft”, zegt hij, verwijzend naar CDA-minister Ferd Grapperhaus, die onder vuur kwam te liggen omdat hij zich op zijn eigen bruiloft niet aan de coronaregels hield.
Han schrijft op Twitter: ‘Wat snappen ze in Den Haag nou niet aan: voorbeeldfunctie?’ Maria twittert: ‘Dit begrijp ik echt niet. Dit is dom’.
Veel te doen
In oktober was er veel te doen over de drukbezochte kerkdiensten in Staphorst. In sommige kerkgebouwen kwamen wel honderden mensen samen om te bidden en zingen. Minister Grapperhaus deed toen een klemmend beroep op kerkgangers om – net als alle andere Nederlanders – thuis te blijven.
Kritiek op kerkbezoek minister Bijleveld: ‘Ze heeft een voorbeeldfunctie’
RTL 25.12.2020 Minister Ank Bijleveld (CDA) heeft gisteravond een fysieke kerkdienst bezocht in haar woonplaats Goor. Critici zitten vol onbegrip. “Als minister heeft ze een voorbeeldfunctie”, zegt defensievakbond AFMP tegen RTV Oost. Minister Grapperhaus noemde een fysieke kerkdienst een paar dagen geleden nog ‘niet uit te leggen.’
Mensen die fysiek een kerkdienst bezoeken, moeten verantwoording afleggen, zei minister Grapperhaus tegen het Nederlands Dagblad. “Ga het maar uitleggen aan zieken en mensen in de zorg. Het is jóúw verantwoordelijkheid – en laat ik het maar gewoon zeggen: ook tegenover God.”
De overheid roept dan ook op kerkdiensten zoveel mogelijk online te vieren. Rooms-Katholieke kerken schrapten alle vieringen op kerstavond om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, maar de protestantse Hofkerk in Goor waar minister Bijleveld kerkt, was gisteravond wel geopend.
Eenzame mensen
De diensten zijn bedoeld voor mensen die eenzaam zijn of die geen internet hebben, schrijft de kerk op haar website. Toch zat defensieminister Ank Bijleveld in de kerk, hoewel ze niet echt voldoet aan het stereotype eenzame oudere, zo zei ze tegen een verslaggever.
“Ze was daar als privépersoon”, laat haar woordvoerder weten aan RTV Oost. “Er waren in totaal maar zestien personen bij de bijeenkomst aanwezig en omdat haar man veel doet voor de kerk, is ze daarnaartoe gegaan.”
Opnieuw kerkdiensten met veel bezoekers, in Leerdam 230 kerkgangers
Kritiek
Defensievakbond AFMP is kritisch op het bezoek van de CDA-minister: “Ik ben van mening dat iedereen zoveel mogelijk de regels moet volgen en een minister ook een voorbeeldfunctie heeft”, zegt voorzitter Anne-Marie Snels.
Ook vanuit de politiek en op sociale media klinkt kritiek. “Ik vind het typisch CDA”, zegt het Overijsselse Kamerlid Roy van Aalst van de PVV tegen RTV Oost. “Iets met een bruiloft”, zegt hij, verwijzend naar CDA-minister Ferd Grapperhaus, die onder vuur kwam te liggen omdat hij zich op zijn eigen bruiloft niet aan de coronaregels hield.
Han schrijft op Twitter: ‘Wat snappen ze in Den Haag nou niet aan: voorbeeldfunctie?’ Maria twittert: ‘Dit begrijp ik echt niet. Dit is dom’.
Kerken worstelen met kerst: ‘Te belangrijk om het niet te vieren’
Veel te doen
In oktober was er veel te doen over de drukbezochte kerkdiensten in Staphorst. In sommige kerkgebouwen kwamen wel honderden mensen samen om te bidden en zingen. Minister Grapperhaus deed toen een klemmend beroep op kerkgangers om – net als alle andere Nederlanders – thuis te blijven, zoals te zien is in onderstaande video:
Kerken negeren advies 30 mensen: ‘De kans is groot dat er meer zitten’
RTL Nieuws; Ank Bijleveld Coronamaatregelen Katholieke Kerk
En weer gaat het gedonder met FvD van Thierry Baudet vrolijk verder !!
Telegraaf 10.10.2020
Weer onvrede bij FvD !!!
Telegraaf 10.10.2020
Binnen Forum voor Democratie klinkt gemor over het geflirt van de partijleiding met corona-ontkenners en aanhangers van complottheorieën.
Ook de manier waarop voorman Thierry Baudet soms in de Tweede Kamer opereert, stuit bij FvD’ers op kritiek. Dalende populariteit in de peilingen vergroot de interne onvrede, zo blijkt uit een rondgang langs FvD-politici…
Baudet Lijsttrekker FvD ???
Een prominent lid van Forum voor Democratie heeft openlijke ‘twijfel’ of Thierry Baudet wel de lijsttrekker moet zijn van de partij bij de komende verkiezingen. Er moet bovendien snel een lijsttrekkersverkiezing komen, schrijft Rutger van den Noort in een opiniestuk.
Hij laat doorschemeren dat de toon van Baudet naar andere partijen de groei van Forum in de weg zou kunnen zitten. De ‘kritiek op het beleid mag best snoeihard zijn’, maar ‘het uitgangspunt moet wel respect zijn voor andere politici’. ,,Nederland is een coalitieland en het gaat niet werken om weliswaar heel erg gelijk te hebben, maar geen lijntjes naar andere partijen te hebben om uiteindelijk in een coalitie je agenda, of een deel daarvan te kunnen uitvoeren.”
AD 22.10.2020
Baudet gedrogeerd ???
Thierry Baudet dacht in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 dat hij was gedrogeerd tijdens een lijsttrekkersdebat. De leider van Forum voor Democratie vermoedde dat iemand iets in zijn glas water had gedaan. Het bleek vals alarm.
Baudet was niet alleen bezorgd om zijn gezondheid. Volgens toenmalig kompaan Henk Otten dachten ze er ook een slaatje uit te kunnen slaan: ,,Als het waar was, konden we er een enorme rel van maken. Baudet vergiftigd door Pechtold!”
Het incident staat beschreven in het boek ‘Mijn meningen zijn feiten’ van de journalisten Harm Ede Botje en Mischa Cohen dat vandaag verschijnt.
AD 12.10.2020
Twijfel
Van den Noort: ,,Bij mij begint de twijfel toe te slaan of Thierry Baudet de beste persoon is om dit in het huidige politieke landschap te bereiken.” Hij noemt ook Annabel Nanninga, Joost Eerdmans en Rob Roos als mogelijke kandidaten.
Hij roept daarom op tot een ‘fatsoenlijke’ verkiezing van de lijsttrekker. ,,Dit zou een half jaar geleden min of meer een formaliteit zijn geweest, want Thierry Baudet zou dan met DDR-achtige uitslagen opnieuw tot politiek leider zijn gekroond. Maar nu zou de uitkomst van een ledenraadpleging wel eens anders kunnen uitvallen, gezien de stevige neerwaartse trend in de peilingen.”
Volgens het huishoudelijk reglement kiest Forum tijdens een algemene ledenvergadering een lijsttrekker na voordracht van het bestuur, waar Baudet overigens zelf in zit.
Binnen de partij van Baudet gist het al langer, onder meer omdat partijleden zich inlaten met complotdenkers die de ernst van het coronavirus ontkennen.
De partij krijgt daarom de laatste weken steeds vaker interne kritiek, wat eerder ondenkbaar was. In een aflevering van het eigen Forum Journaal maakte bijvoorbeeld virusontkenner en rapper Tisjeboy Jay zijn opwachting. Forum-raadslid Annabel Nanninga noemde het daarop ‘niet handig’ om ‘iemand die ongetwijfeld goed kan rappen en influencen iets van corona te laten vinden’.
Peilingen
In de peilingen is de wind ook uit de zeilen: de partij zou nu nog maar goed zijn voor slechts 5 tot 10 zetels, verreweg de helft minder dan voorheen.
Volgens Van den Noort is dat ‘nog steeds een mooie groei ten opzichte van de huidige twee’. ,,Maar die sluit totaal niet aan bij de eerdere ambities en vult niet het electorale gat dat aanwezig is in Nederland.” De Amersfoortse Van der Noort is publicist en roert zich, onder meer via Twitter, vaak in het debat over de koers van zijn partij.
Natuurlijk wordt er alweer volop gepeild. Wil je meteen zien hoe jouw favoriete partij (of je grootste horror) er voor staat, kijk dan op de overzichtspagina met alle peilingen.
Alle peilingen van FvD vanaf 2017
Peilingwijzer: VVD blijft veruit grootste, PVV weer in de lift 15.09.2020
Peilingwijzer: VVD zakt iets terug na ‘coronapiek’, D66 en CDA winnen zetels terug 08.07.2020
Waarom Baudet zo min mogelijk zetels wil
Hoe bestaat het? Dat de politieke partij die de provinciale verkiezingen won en die de meeste leden telt in de peilingen op zeven zetels staat?
Is Forum voor Democratie (FVD) de weg kwijt of speelt er iets anders, vraagt Geerten Waling zich af.
Kortom, interne kritiek, dalende peilingen: Forum voor Democratie staat onder druk.
AD 13.10.2020
Voor het eerst wordt zelfs openlijk de positie van leider Thierry Baudet ter discussie gesteld !!!!!
Waar de gelederen van Forum anders gesloten blijven, vindt interne kritiek nu een weg naar buiten. Dit weekeinde rees ineens een vraag die tot dusver ondenkbaar was: “Is Thierry Baudet eigenlijk wel de man die Forum voor Democratie moet aanvoeren bij de volgende verkiezingen?”
Het prominente FvD-lid Rutger van den Noort schreef in een opiniestuk ineens te ‘twijfelen’ of Baudet wel de juiste keuze is. De FvD’er pleit voor een open lijsttrekkersverkiezing, al is dat volgens een partijwoordvoerder ‘nu niet aan de orde’.
Volgens Van den Noort zou Baudet eerder ‘met DDR-achtige uitslagen’ zijn gekozen, maar ‘zou de uitkomst van een ledenraadpleging nu wel eens anders kunnen uitvallen, gezien de stevige neerwaartse trend in de peilingen’.
Corona
De oproep volgt op onrust binnen Forum de afgelopen weken. Het gist binnen de partij. Niet alleen zijn de peilingen inderdaad minder gunstig dan voorheen, ook de toon van Baudet en het geflirt met coronaontkenners als Lange Frans en rapper Tisjeboy Jay zetten kwaad bloed. ,,FvD is klaar. Het wordt steeds gekker daar’’, twitterde voormalig sympathisant Jan Roos.
FvD is klaar. Het wordt steeds gekker daar. Ik stem @RicharddeMos van @Code__Oranje. Ik hoop dat meer oud-FvD’ers dat doen. #langefrans #itsyaboyjay
5:13 PM · Sep 30, 2020 258 220 people are Tweeting about this
Thierry Baudet schaarde zich in het kamp van Willem Engel, de man achter Viruswaarheid die het verplicht stellen van mondkapjes vergeleek met de Jodenvervolging.
,,Engel is een van de mensen die wij achter de schermen steunen’’, aldus Baudet.
Het wekte ergernis bij het gematigde deel van Forum, dat de ingrepen van het kabinet weliswaar bekritiseert, maar de ernst van het virus niet ontkent. De koers die Baudet vaart vervreemdde hem al eerder van tot dan trouwe kompanen. Ook door zijn uitglijder over ‘Marokkanen’ die vriendinnen van hem zouden hebben ‘lastiggevallen’. Om uiteenlopende redenen distantieerden Kim Boon, vriend en historicus Geerten Waling, Jan Roos en actief lid Paul van der Bas zich al.
Kring
Toch denkt Van der Bas niet dat Baudet zich veel zal aantrekken van de weerklank.
,,Het kringetje om hem heen is al heel klein geworden. Hij luistert bovendien al niet naar kritiek, de kans is groter dat iemand die om een lijsttrekkersverkiezing vraagt op een zijspoor belandt, dan dat de partijtop er iets mee doet.”
Volgens een woordvoerder van de partij onderkent Forum de impact van het coronavirus wel degelijk. Dat Baudet zijn steun uitsprak aan Engel en zijn beweging was volgens hem in een ‘heel specifieke context’.
,,Namelijk toen hen werd verboden om te demonstreren tegen het kabinetsbeleid. De steun werd uitgesproken voordat Engel vergelijking maakte met de Jodenvervolging, iets waar Forum zich van distantieert.’’
Thierry Baudet en Henk Otten in 2018. © ANP
Ondertussen haalde de partij vorige week ook nog eens negatief het nieuws toen het ministerie van Binnenlandse Zaken, zoals elk jaar, de financiële overzichten van politieke partijen openbaarde.
Uit de documenten van Forum bleek dat de partijadministratie in 2018 een zooitje is geweest. Omdat de partij niet kan bewijzen hoeveel betalende leden er waren aan het einde van dat jaar, dreigen ze 160.000 euro aan overheidssubsidie mis te lopen. Baudet wees met de beschuldigende vinger naar Henk Otten, de partijbons die met slaande deuren vertrok bij Forum. Die spreekt van ‘smadelijke aantijgingen’.
In het kader van de financiële transparantie hier overzicht van de TOP 10 betalingen aan mensen die bij #FVD betrokken zijn (tot en met april 2019).
10:04 AM · Oct 9, 2020 253 420 people are Tweeting about this
Sterker: Otten sloeg keihard terug door een foto op Twitter te plaatsen van betalingen die tot en met april 2019 zouden zijn gedaan aan partijprominenten. Zo zou een bedrag van ruim 60.000 euro aan partijleider Baudet zijn overgemaakt. Volgens de partij klopt er ‘geen bal’ van dat het lijstje correct was, maar laat het daar verder bij.
Een kans om de saamhorigheid binnen de partij te verbeteren, valt overigens in het water. Baudet kondigde een ‘drive-in’ partijbijeenkomst aan, waarbij hij honderden FvD’ers met de auto op het parkeerterrein van de Brabanthallen wilde laten samenkomen.
De gemeente liet echter weten dat dit niet door zal gaan. ,,Het past niet in de milieuvergunning’’, aldus een woordvoerder. Forum laat echter weten nog in gesprek te zijn over het event en te verwachten dat het ‘met beperkte aanpassingen door kan gaan’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cad464f8-0a7f-11eb-8517-02d2fb1aa1d7.jpg)
FvD in 2019 nog in de steigers
De partij ging in 2019 nog van 0 naar 12 zetels in de Eerste Kamer. Nooit eerder steeg een nieuwkomer bij de Provinciale Statenverkiezingen zo hard.
Partijleider Thierry Baudet had zo zijn eigen verklaring voor de grote zege. “Ik denk dat mensen verandering willen”, zei de partijleider die nacht toen de resultaten bekend werden. “Ik denk dat mensen hier een partij willen die opkomt voor Nederland en de Nederlandse belangen en niet in al die klimaatonzin meegaat.”
Voor de VVD verliep de onderhandelingsfase na de Provinciale Statenverkiezingen uiterst moeizaam. Door het verzet van Forum voor Democratie leek de partij steun te gaan zoeken op links, maar GroenLinks en PvdA dreigen de klimaatplannen van het kabinet te gaan blokkeren. Zo was het toen zeer de vraag of het kabinet wel steun kon vinden voor het klimaatbeleid.
VVD en FVD botsen over formatie Noord-Holland
Ook aan de rechterkant van het politieke spectrum is het klimaat een splijtzwam. In Noord-Holland, waar Forum voor Democratie (FVD) de grootste partij werd, concludeerde informateur Hans Smits dat een coalitie met die partij in het provinciebestuur ‘zeer gering, zo niet onmogelijk’ is vanwege het klimaatstandpunt.
Volgens landelijk fractievoorzitter Thierry Baudet werd FVD buitengesloten door de VVD: hij denkt dat die partij ‘zich stiekem meer thuis voelt bij GroenLinks’.
Ook al eerder Intern gedonder
Susan Teunissen, die bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 op de lijst van Forum voor Democratie (FvD) nog op plaats drie stond, is niet langer lid van de partij van Thierry Baudet. Haar verklaring schetste een onthutsend beeld van hoe het er op dat moment binnen de partijgelederen aan toe ging.
‘Gezien de koers die FvD is ingeslagen en waaraan ik mij onmogelijk kan conformeren, heb ik mijn lidmaatschap opgezegd,’ schreef Teunissen toen in een bericht op Twitter. ‘De manier waarop het partijbestuur omgaat met opbouwende kritiek is verre van democratisch.’
In een tweet een paar uur later deelde ze een lijst met kritiekpunten die ze aan het bestuur zou hebben voorgelegd. Daarin zet ze onder andere vraagtekens bij het gedwongen vertrek van dissidenten Jo Wevers en Robert de Haze Winkelman en ‘het dreigement van vanavond van Thierry Baudet om iedereen die de roep om democratisering steunt te royeren’.
‘Door de meest recente communicatie vanuit het bestuur is gebleken dat interne kritiek keihard wordt afgestraft,’ zei ze toen over de lijst. ‘Dit heeft me doen besluiten de partij te verlaten.’
FVD-leider Thierry Baudet maakte onlangs bekend een kort geding tegen het actualiteitenprogramma Buitenhof aan te spannen vanwege enkele uitspraken van presentatrice Natalie Righton over Baudet in een uitzending.
Baudet gelooft in complot van EU om landen stuk te maken
Righton sprak in de uitzending met oud-FVD’er Henk Otten en verwees naar Baudets omstreden uitspraken in een Kamerdebat van vorige week. Baudet had het volgens Righton over “een vooropgezet plan” van de EU “om het witte Europese ras te vervangen door Afrikaanse migranten”.
‘Homeopathische verdunning’
Baudet zei tijdens het Kamerdebat onder meer dat de EU doelbewust migranten naar Europa haalt met als doel “het verzwakken van Europese, traditionele identiteiten”.
In het bewuste debat sprak Baudet over “het opzetten van veerdiensten om immigranten vanuit Afrika over te zetten naar Europa om de nationale identiteit te verzwakken zodat er geen nationale staten meer zullen zijn”.
FVD niet voor het eerst in opspraak vanwege complottheorie
FVD kwam eerder in opspraak vanwege het verkondigen van dit soort theorieën. In 2018 bleek uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut (gepubliceerde rapport -> download), uitgevoerd in opdracht van de Anne Frank Stichting, dat Baudet en ook de PVV de extreemrechtse omvolkingstheorie verspreiden.
Hij sprak in het verleden van “homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld” en over een “auto-immuunziekte” waaraan het Westen lijdt. “Op elk vlak worden we verzwakt, ondermijnd, overgeleverd.
Kwaadwillende, agressieve elementen worden ons maatschappelijk lichaam in ongehoorde aantallen binnengeloodst, en de werkelijke toedracht en gevolgen worden verdoezeld”, heeft Baudet gezegd.
Hiddema
FvD-kamerlid Theo Hiddema toonde zich in een interview met De Telegraaf voorstander van de rassentheorie dat er een verband bestaat tussen ras en intelligentie. Hij schaarde zich achter de uitspraken van Yernaz Ramautarsing, de nummer 2 op de kandidatenlijst van FvD in Amsterdam, die racisme op de arbeidsmarkt koppelde aan IQ en afkomst.
Ramautarsing zei in het interview met Brandpunt dat uit onderzoek zou blijken dat er verschillen bestaan tussen het IQ van verschillende volkeren en huidskleuren. “Ik had ook graag gezien dat het anders was, dat zwarte mensen hyperintelligent waren, dat Surinamers het hoogste gemiddelde IQ van de wereld hadden.
Maar het is niet zo.” Kamerlid Hiddema onderschreef de uitspraken van Ramautarsing. “Nou, wat is daar nou weer mis mee? Dat is al lang bewezen. Dat is wetenschap.”
De onderzoekers zien dat ook de PVV stelt dat dit plan tot ‘omvolking’ vanuit de Europese Unie gestuurd wordt en gesteund wordt door media en nationale regeringen. In een recent campagnefilmpje van de PVV wordt gesteld dat de Nederlandse bevolking “vervangen” dreigt te worden.
Baudet riep daarvoor al vragen op wat betreft zijn opvattingen over etniciteit. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen zei hij te vrezen voor de “homeopathische verdunning” van de Nederlandse bevolking met alle volkeren van de wereld.
“Er komen allerlei culturen hier naartoe die niet integreren in de Nederlandse cultuur. We dreigen daardoor onze waarden en vrijheden te verliezen”, legde Baudet deze uitspraak later uit op Radio 1.
Baudet zegt zelf dat hij verkeerd wordt begrepen. De “verdunning” heeft niets met bloed of ras te maken, maar moet puur worden gezien in cultureel verband.
Toch vestigt hij opnieuw de aandacht op zich rond dit thema door in december vijf uur lang met de extreem-rechtse Amerikaan Jared Taylor af te spreken.
Het gesprek, dat hij volgens de Correspondent in een Amsterdams hotel had, doet veel wenkbrauwen fronsen. Tylor geldt namelijk als een ideoloog van de Amerikaanse ‘alt-right‘, een beweging bestaande uit extreemrechtse neo-nazi’s, Ku Klux Klan-aanhangers en de Aryan Brotherhood, de groep die gelooft in de superioriteit van het blanke ras.
Taylor gelooft dat het blanke ras met uitsterven wordt bedreigd. Een opstand is nodig omdat de politiek zich tegen het eigen volk heeft gekeerd.
Naderhand laat FvD weten dat ze het als politieke partij belangrijk vinden zich te informeren. “Van links tot rechts, van mainstream tot minder mainstream.” De partij benadrukt dat Baudet “racistische en/of antisemitische denkbeelden” verre van zich werpt.
Seksistisch?
Ook over vrouwen had Baudet op zijn minst opmerkelijk uitspraken. “Vrouwen excelleren over het algemeen minder in een heleboel beroepen. Ze hebben minder ambitie en hebben vaak meer interesse in familie-achtige dingen”, zei hij tegen zakenblad Quote nadat hij net in de Kamer zat.
Dat is volgens Baudet niet seksistisch. “Het is gewoon zo.”
Vrouwen hebben volgens de FvD-leider niet zo’n vaste politieke koers. “Het is normaal voor een vrouw om links te zijn. Maar dan ontmoeten ze een man die rechts is en dan zegt ze: hij heeft eigenlijk ook wel gelijk.”
Wellicht nog opzienbarender is een artikel uit 2014 op TPO.nl over versiergoeroe Julien Blanc. De Amerikaan met Zwitserse roots kwam wereldwijd in opspraak vanwege zijn voor vrouwen zeer denigrerende versiertrucs. Vrouwen willen gedomineerd worden, is Blancs algemene overtuiging.
Baudet omarmt die theorie. In het artikel rekent hij af met beleefdheid (“Aardige jongens halen het slechtste in jonge vrouwen naar boven”) en schaart hij zich achter het idee dat de man dominant moet zijn (“De man moet de slaapkamer niet betreden met het idee: ‘Help, wat zou ze van me vinden…’ – maar hij moet denken: ‘Ik ga je pakken'”).
Vrouwen willen volgens Baudet niet met respect behandeld worden, ook een ‘nee’ moet je niet respecteren. “De realiteit is dat vrouwen overrompeld, overheerst, ja: overmand willen worden”, aldus de FvD-voorman.
Geroyeerd
FvD zet op 5 februari 2018 twee leden uit de partij. Het gaat om het echtpaar Robert De Haze Winkelman en Betty Jo Wevers. Je kunt ze gerust prominenten noemen, want beiden waren betrokken bij de selectie van de kandidaten voor de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar.
In een persbericht schrijft de partij dat Winkelman en Wevers de afgelopen maanden “door gebruikmaking van dreigementen en kwaadsprekerij” geprobeerd hebben de uitbreiding van FvD te dwarsbomen en het partijbestuur wilden overnemen.
Winkelman’s reactie is fel. “Wie pleit voor opener verhoudingen en een interne partijdemocratie wordt door het politbureau van FvD geroyeerd, die tracht namelijk de partij te kapen want hun alleenheerschappij moet overeind blijven”, schrijft hij op Twitter.
Winkelman noemt het een “bloody shame” dat uitgerekend een partij die zegt de democratie te willen herstellen in eigen kring “een schrikbewind” voert.
Zie ook: Verzet binnen FvD groeit, roep om meer democratie neemt toe
Steun
“Dit muisje gaat een staartje krijgen, veel meer leden willen democratie”, twitterde Haze Winkelman nog. Dat blijkt een voorspellende gedachte, want na het wegsturen van de twee partijleden zwelt de kritiek aan.
In een door NRC gepubliceerde brief van Arthur Legger, Freek-Jan Berkhout en Gert Reedijk (allen oud-Tweede Kamerkandidaten) aan hun mede-FvD’ers, schrijven zij dat een grote groep rond Baudet aandringt op hervorming en meer interne democratie.
Om dat te bereiken moeten de statuten van de partij worden aangepast. Daarbij willen Legger, Berkhout en Reedijk willen onder meer het bestuur uitbreiden naar zeven leden en moet mede-oprichter van FvD Henk Otten opstappen als penningmeester en bestuurslid. Hij mag wel aanblijven als erelid.
Het antwoord van Baudet is helder: “Er is geen sprake van dat jullie initiatief zal worden opgevolgd”, schrijft hij in een door TPO gepubliceerde email.
Na de royementen en de gelekte brief, komt er meer kritiek naar buiten. Kees Eldering, partijsponsor en eveneens oud-kandidaat Kamerlid, heeft volgens De Telegraaf zijn lidmaatschap in december opgezegd vanwege onvrede over het gebrek aan interne tegenspraak.
Ook Eldering kan niet door één deur met Otten. Hij schrijft dat zijn werk hem “onmogelijk is gemaakt” door de penningmeester.
Nog iemand die al weken geleden afscheid heeft genomen van de partij is historicus Frank Ankersmit, bij de Tweede Kamerverkiezingen nog lijstduwer. Ankersmit is volgens de Volkskrant teleurgesteld in de democratische vernieuwing, het speerpunt van Baudet. Bij deze scheiding was geen sprake van teleurstelling, woede of ruzie.
Extreem-linkse haatdocent
Een leraar uit het Gelderse Groenlo weet hoe het is wanneer Baudet zich op Twitter tegen je keert. Een opdracht voor het vak Nederlands in 5 vwo gaat over alternatief rechts. Er moet door de leerlingen een betoog worden geschreven waarbij de school kijkt naar de argumentatieopbouw.
Volgens de opdracht wil Baudet “naar een Nederland waarin slechts enkele witte mannen de macht hebben”. Baudet krijgt een mailtje van een leerling hierover en noemt de opdracht op Twitter “schokkend”.
De school komt met een verklaring nadat er online een storm van kritiek volgt door voor- en tegenstanders. De onderwijsinstelling neemt geen politieke standpunten in, staat er op de site.
Voor Baudet is dat de aanleiding om de docent in kwestie op Twitter als “extreem-linkse haatdocent” te bestempelen. Daarbij wordt de leraar in de tweet bij naam en toenaam genoemd.
Handen afhakken
Ook in Amsterdam rommelt het rond FvD. Kristina Türkmen, nummer 7 op de lijst, verwijderde haar Twitter-account nadat enkele tweets, teruggevonden en opgeslagen door de Amsterdamse tv-zender AT5, van haar voor ophef zorgden.
Zo reageerde Türkmen op een opmerking over wat er moet gebeuren met getraumatiseerde IS-strijders: “Handen en geslachtdelen afhakken en dan met elkaar achter slot en grendel.”
In een reactie zegt het kandidaat-raadslid dat ze de inhoud van de berichten betreurt. “Ik reageerde te fel, onder andere door mijn persoonlijke ervaringen met intolerantie en onvrijheid in mijn geboorteland”, aldus Türkmen, die op haar vijftiende vanuit Turkije naar Nederland kwam.
Daarmee is het wat de partij betreft afgehandeld. Türkmen mag op de lijst blijven staan.
Zie ook: Kandidaat-raadslid FvD Amsterdam verwijdert Twitter-account na uitlatingen
Door verwey-jonker gepubliceerd rapport -> download
lees: Zevende_rapportage_racisme_antisemitisme_extreemrechts_geweld – December 2018
lees: Financieel verslag 2019 FvD
lees: Gewaarmerkte jaarrekening 2018 Vereniging FVD
lees: intern onderzoeksrapport naar het handelen van voormalig penningmeester otten
lees: controleverklaring vereniging FVD 2018
lees: Factuur Turning point aan FVD
lees: Tijdlijn conflict Henk Otten
Zie: En het gedonder met de FvD van Thierry Baudet gaat vrolijk weer verder !!
Zie ook: Wordt het meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de verdere nasleep
Zie dan ook: Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ?? – de nasleep
Zie verder ook:Wordt het Meer of wordt het Minder Thierry Baudet FvD ??
Zie dan verder ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ??? – de nasleep
Zie dan ook nog: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie definitief ???
Zie verder dan ook: De ondergang van Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie ???
En zie ook verder nog: Forum voor Democratie versus Thierry Baudet
Zie dan ook nog: Wegloper ex-VVD’er Kamerlid Wybren van Haga stapt over naar FvD
En zie dan ook nog: Extreem-rechts versus VVD-FvD-CDA
Coördinatoren jongeren FvD uit functie gezet na ophef over appberichten
NOS 22.11.2020 Het bestuur van de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie (JFVD) heeft een aantal coördinatoren uit hun functie gezet na berichtgeving over antisemitische en homofobe berichten in appgroepen.
Aan drie prominente partijleden is gevraagd om te onderzoeken “hoe dit in de toekomst beter kan worden voorkomen”, staat in een verklaring die op Facebook is gedeeld. Om hoeveel coördinatoren het gaat en waar zij actief waren, wordt niet vermeld.
“Ik wil benadrukken dat racistisch en antisemitisch gedachtengoed geen plaats heeft in onze vereniging”, zegt JFVD-voorzitter Freek Jansen, de nummer 7 op de kandidatenlijst van FvD voor de Tweede Kamerverkiezingen. “We staan achter het verkiezingsprogramma van FvD en dus NIET achter de zaken waarmee we nu in verband worden gebracht.”
De jongerenorganisatie zegt uitgebreid te hebben gesproken met betrokkenen. “Zij werpen de beschuldigingen verre van zich. Ze nemen afstand van de aantijgingen en stellen dat het gaat om citaten uit context.” Het JFVD-bestuur zegt geschrokken te zijn van “sommige berichten” en de coördinatoren zijn “in het belang van de partij” uit hun functies gezet.
Klokkenluiders
Het Parool meldde gisteren dat het screenshots heeft van extreemrechtse uitingen. Een coördinator in Zuid-Holland zou onder meer een link hebben gedeeld naar een filmpje met de SS-lijfspreuk ‘Meine Ehre heisst Treue‘.
In mei royeerde FvD drie jongeren vanwege “onacceptabele uitingen” in WhatsAppgroepen. Eerder deze week werd bekend dat de jongerenorganisatie ten minste drie klokkenluiders had geroyeerd die waarschuwden voor rechts-extremistische ideeën bij partijleden.
BEKIJK OOK;
‘FvD-jongeren versturen nog steeds antisemitische berichten’
NU 21.11.2020 Er worden nog steeds antisemitische en homofobe berichten verspreid en gedeeld onder leden van de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie (JFVD), schrijft Het Parool zaterdag op basis van screenshots. In mei royeerde de politieke partij nog drie leden om “onacceptabele uitlatingen”, maar volgens de krant zouden ook klokkenluiders gesommeerd zijn om te vertrekken.
Het Parool schrijft dat er in een half jaar weinig is veranderd. Verslaggevers van de krant vragen zich af of JFVD-voorzitter Freek Jansen zijn belofte om “schoon schip te maken” wil nakomen.
Zo zou een 23-jarige student recentelijk benoemd zijn tot coördinator van de Zuid-Hollandse tak van de partij, terwijl hij in appgroepen uitspraken deed als “Joden hebben internationale pedonetwerken en helpen vrouwen massaal de pornografie in” en “het nationaalsocialisme bevat de beste economische formule ooit”, citeert de krant.
Na zijn benoeming zou de kersverse coördinator in appgesprekken nog hebben gelinkt naar video’s met de lijfspreuk van de SS ‘Meine Ehre heisst Treue’. Op kritiek van andere appgroepleden zou de 23-jarige student hebben gereageerd met de boodschap: “Ik geloof dat de racist steeds eervoller lijkt ten opzichte van de niet-racistische medemens.”
De krant toont overigens de vergaarde screenshots met extreemrechtse uitingen niet. De leden in kwestie zijn om commentaar gevraagd, maar weigeren te reageren. Jansen stelt in een reactie de bevindingen “erg vervelend” te vinden.
‘Vijf leden geroyeerd die om actie van partijleiding vroegen’
Volgens Het Parool zouden leden van de jongerenpartij het bestuur hebben gevraagd om de 23-jarige student en zeventien anderen te royeren. In plaats daarvan werden vijf van de klokkenluiders geroyeerd, vanwege “opruiing” en “de intentie om de reputatie van de JFvD te beschadigen”, citeert de krant.
Niet alleen de Zuid-Hollandse coördinator zou extreemrechtse opvattingen hebben. Volgens de Amsterdamse krant promoveerde een ander JFvD-lid deze zomer tot organisator van het FVD-zomerkamp in de Ardennen, terwijl hij op datzelfde kamp eerder SS-liedjes had afgespeeld. Het JFvD-lid zou ook de SS-lijfspreuk hebben herhaald op sociale media.
Een woordvoerder van FVD-leider Thierry Baudet stelt in een korte reactie dat Baudet “niets met dit alles te maken wil hebben”.
Lees meer over: Politiek Forum voor Democratie
‘Jongeren FvD blijven extreemrechtse berichten versturen’
NOS 21.11.2020 Bij de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie (JFVD) zijn nog steeds leden die antisemitische en homofobe berichten verspreiden en nazisympathieën hebben, schrijft Het Parool. In mei van dit jaar royeerde Forum voor Democratie drie jongeren vanwege rechtsextremistische uitingen in app-groepen.
“Maar sindsdien lijkt er weinig veranderd”, schrijft de krant op basis van nieuwe screenshots van uitingen in app-groepen, berichten op een Instagram-account en gesprekken met anonieme bronnen. Er zou onder meer een link zijn gedeeld naar een filmpje met de SS-lijfspreuk ‘Meine Ehre heisst Treue‘.
Het Parool zegt screenshots van de extreemrechtse uitingen in zijn bezit te hebben, maar laat die niet zien.
Klokkenluiders
Het Parool vraagt zich af of JFVD-voorzitter Freek Jansen, die als zevende op de kandidatenlijst van Forum voor Democratie voor de Tweede Kamerverkiezingen staat, “wel echt schoon schip wil maken”. Zo werd een 23-jarige student volgens de krant benoemd tot coördinator van de JFVD in Zuid-Holland, terwijl hij het nationaalsocialisme “de beste economische formule ooit” had genoemd en had geschreven dat “Joden internationale pedonetwerken hebben en vrouwen massaal de pornografie in helpen”.
Eerder deze week werd bekend dat de jongerenorganisatie ten minste drie klokkenluiders had geroyeerd die waarschuwden voor rechts-extremistische ideeën bij partijleden. Het Parool schrijft nu dat zeker vijf klokkenluiders moesten vertrekken.
BEKIJK OOK;
Nazifoto’s geen bezwaar bij de jongeren van Forum voor Democratie
AD 21.11.2020 Als voorzitter van de FvD-jongerenafdeling liet Freek Jansen leden met homofobe en extreemrechtse ideeën blijven terwijl hij klokkenluiders royeerde. De jonge aanhang blijft extremistische ideeën verspreiden.
Bij de jongeren van Forum voor Democratie zijn leden actief die zich antisemitisch en homofoob uiten en nazisympathieën hebben. Dat blijkt uit nieuwe screenshots van appgroepen, in het bezit van Het Parool, berichten op een Instagramaccount en gesprekken met anonieme bronnen.
Eerder dit jaar kwam al naar buiten dat de partij drie leden vanwege extremistische uitlatingen in een appgroep had geroyeerd, drie anderen werden geschorst. Maar sindsdien lijkt er weinig veranderd. De vraag is of Freek Jansen, voorzitter van de JFvD en zevende op de lijst voor de Tweede Kamer, wel echt schoon schip wil maken. Zo werd een van de radicale JFvD’ers niet geroyeerd, maar in september juist benoemd tot coördinator van de JFvD in Zuid-Holland.
Het gaat om een 23-jarige student politieke communicatie die in een appgroep beweerde dat ‘Joden internationale pedonetwerken hebben en vrouwen massaal de pornografie in helpen’. Ook stelde hij dat ‘het nationaalsocialisme de beste economische formule ooit had’.
‘Is dit verstandig?’
Bezorgde JFvD’ers vroegen hun bestuur dit voorjaar om de bewuste student en zeventien anderen te royeren. Maar toen werden de klokkenluiders zelf juist hard aangepakt. Ten minste vijf van hen werden geroyeerd, onder wie de regionaal coördinatoren in Zuid-Holland.
In een brief van het bestuur van de JFvD werd het vijftal ervan beschuldigd een ‘opruiende rol’ te spelen. Ze zouden ‘smadelijk materiaal’ naar de pers hebben gelekt met het ‘kennelijke oogmerk om de reputatie van de JFvD te beschadigen’.
De 23-jarige student die de antisemitische uitlatingen deed, werd vervolgens dus in Zuid-Holland benoemd. Hij liet in juni van dit jaar in de appgroep ‘Hub Zuid-Holland’, waarin ook statenlid Gideon van Meijeren actief is, opnieuw van zich horen. Hij plaatste een link naar een filmpje met de tekst ‘Meine Ehre heisst Treue’, de lijfspreuk van de SS.
Een ander appgroeplid vroeg zich af: ‘Is het wel verstandig om video’s te promoten met de motto’s van respectievelijk de Wehrmacht en de Schutzstaffel’? De aangesprokene ging er niet op in en appte even later: ‘Ik geloof dat de racist steeds eervoller lijkt ten opzichte van de niet-racistische medemensen.’
Op een telefonisch verzoek om een reactie gaat de student niet in: we zijn volgens hem ‘verkeerd verbonden’. Op een bericht antwoordt hij niet.
Verslag uit Duitsland
Een ander JFvD-lid met extreme opvattingen promoveerde deze zomer tot organisator van het FvD-zomerkamp in de Ardennen. Tijdens het kamp van 2019 viel hij als gewoon deelnemer op omdat hij op zijn telefoon duidelijk hoorbaar SS-liederen afspeelde. Hij beheert het anonieme Instagramaccount ‘FryslanSaksisch’ en noemt zichzelf ‘Germanist’ en ‘Völkisch’.
Deze zomer deed hij op dat account verslag van een reis door Duitsland, waarbij hij een museum met naziparafernalia bezocht. Bij een foto van het boek Der Untermensch schreef hij: ‘Had the honor to see this classic masterpiece in real life’. In dat antisemitische haatschrift uit 1942 werden Joden geportretteerd als ‘pestbacillen’ en als ‘geestelijk van lager orde dan dieren’.
Bij een foto van SS-messen tikte hij ‘Meine ehre heisst treue’. Een aantal foto’s werd op 4 oktober 2020 door Instagram verwijderd ‘vanwege geweld of gevaarlijke organisaties’. Een telefonische reactie op zijn uitingen geeft hij niet omdat hij ‘een toets moet maken’. Hij verwijst naar de persvoorlichter van Forum.
Woordgrap
Een van de volgers van ‘FryslanSaksisch’ is Iem al Biyati, een student Europese Studies die blijkens haar Linkedinaccount op het partijkantoor van Forum werkt. In een reactie zegt Al Biyati dat ze ‘wel vierhonderd’ Instagramaccounts volgt en niet weet waar het over gaat. Ze treedt op in het FvD-journaal, waar ze het ‘Biemjournaal’ presenteert, zoals op 20 september toen ze partijleider Thierry Baudet interviewde over Prinsjesdag. Ze is landelijk coördinator van de JFvD en was medeorganisator van het zomerkamp. In augustus poseerde ze in dirndlkostuum naast Freek Jansen – in lederhose – tijdens een samenzijn in de Ardennen.
Al Biyati is een van de JFvD’ers over wie eerder dit jaar door bezorgde jongeren binnen JFvD werd gerapporteerd. In een appgroep antwoordde ze ‘dit is het meest wenselijke’ toen iemand appte dat hij in Nederland ‘95 procent blank en 0 procent moslims’ wilde.
Ook schreef ze – naar eigen zeggen als ‘woordgrap’: ‘Je geeft homo’s je vinger en ze nemen gelijk je hele poot’. Ze plaatste in een van de appgroepen de muziek die de extreemrechtse Australische terrorist draaide op weg naar twee moskeeën in het Nieuw-Zeelandse Christchurch waar hij 51 mensen vermoordde. “Dat was een soort edgy grap,” zegt ze daar nu over.
Naast het document met uitgelekte screenshots heeft het bestuur van FvD nog andere documenten ingezien waaruit bleek dat Al Biyati in november 2019 ook actief was in andere radicale appgroepen, waarin een van de aanwezigen antisemitische teksten bezigde. Een ander deelde een pamflet van de extreemrechtse organisatie Voorpost, kort nadat Al Biyati een oproep had geplaatst voor een stagiair bij de Eerste Kamerfractie van FvD.
Al Biyati zegt dat ze nu eenmaal niet alle discussies kan volgen in de vele appgroepen waarin ze berichten plaatst. Ze beaamt dat er in appgroepen ‘walgelijke dingen’ zijn gezegd, maar wil er naar eigen zeggen ‘niets meer mee te maken hebben’.
Altrightscene
Niet alleen leden van de JFvD deelden racistische en antisemitische uitspraken, ook voorzitter Freek Jansen zelf verspreidt extreemrechts gedachtegoed. Tijdens een JFvD-congres had hij het over de noodzaak tot ‘overheersingsdrang’ om onze beschaving te redden van de dreigende ondergang. De speech zat vol met toespelingen voor de altrightscene, de wereldwijde radicaalrechtse beweging.
Jansen kwam ook in opspraak omdat hij zich volgens zijn voormalige werkgever, de griffier van de gemeente Westland, lovend zou hebben uitgelaten over het Derde Rijk. Een anonieme medewerker ondersteunde in HP/De Tijd de beschuldigingen van de griffier, Jansen zelf deed ze af als ‘belachelijk en lasterlijk’.
Harm Ede Botje en Mischa Cohen publiceerden onlangs het boek Mijn meningen zijn feiten; De wording van Thierry Baudet.
Reactie
Twee van de in dit artikel genoemde leden van JFvD zijn anoniem opgevoerd omdat zij geen officieel medewerker van de partij zijn en ook niet zo naar buiten treden. Ze zijn beiden om commentaar gevraagd, maar wilden niet reageren. Voorzitter van de JFvD Freek Jansen verwijst naar de persvoorlichter van Forum voor Democratie.
Die zegt het ‘allemaal erg vervelend’ te vinden. Naar aanleiding van eerder uitgelekte appjes zijn in mei gesprekken gevoerd waarin JFvD’ers spijt hebben betuigd en ‘sommigen bijna moesten huilen’, aldus de woordvoerder. Uit privacy-overwegingen wenst hij niet in te gaan op de nieuwe informatie in dit artikel. Thierry Baudet wil volgens de woordvoerder ‘niets met dit alles te maken hebben’.
Politiek journalist Chris Aalberts volgt Forum voor Democratie sinds de oprichting van de partij op de voet. Hij schreef een boek over FvD, getiteld: ‘De partij dat ben ik’:
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/81b4c10a-28a2-11eb-b3a1-0217670beecd.jpg)
Theo Hiddema, Eva Vlaardingerbroek, Olaf Ephraim, Jan Cees Vogelaar, Frederik Jansen, Joost Eerdmans en Thierry Baudet (vlnr) tijdens de presentatie van de eerste tien kandidaten van Forum voor Democratie (FVD) voor de Tweede Kamerverkiezingen. Ⓒ ANP
’Jongerenpartij FvD royeert klokkenluiders’
Telegraaf 17.11.2020 De jongerenorganisatie van Forum voor Democratie, JFVD, heeft meerdere klokkenluiders geroyeerd. Eerder dit jaar waarschuwden deze leden voor rechts-extremistische ideeën onder partijleden.
De partij zegde minstens drie van hen de wacht aan, meldt de Volkskrant op basis van hun royementsbrieven, verstuurd op 17 september. In de brieven schrijft het JFVD-bestuur onder meer dat de leden hebben geprobeerd de partij “binnen te dringen en druk uit te oefenen op het bestuur”.
De kritische JFVD’ers vroegen aandacht voor de interne misstanden, onder meer middels twee brandbrieven die zij ter ondertekening binnen de partij lieten rondgaan. De JFVD veroordeelt ook dat de groep al in een vroeg stadium zou hebben geschermd met het lekken van extreme appberichten naar de pers.
Dat HP/De Tijd uiteindelijk over de appberichten publiceerde, heeft “de goede naam van JFVD ernstig en op onredelijke wijze in het geding gebracht”, schrijft het bestuur.
BEKIJK MEER VAN; demonstratie politiek proces overheid misdaad, recht en justitie JFVD
Jongerenpartij FvD royeert leden die rechts-extremisme aankaartten
NOS 17.11.2020 De jongerenorganisatie van Forum voor Democratie heeft een aantal leden geroyeerd. Zij waarschuwden eerder dit jaar voor rechts-extremistische ideeën bij partijleden. Volgens de Volkskrant gaat het om ten minste drie klokkenluiders.
Het bestuur van de jongerenorganisatie meldt dat “ze zijn niet geroyeerd omdat zij misstanden aankaartten, maar omdat zij doelbewust schade hebben toegebracht aan de JFVD”. Een deel van het groepje, “dat niet op de hoogte was van de intenties van de inmiddels geroyeerde leden” is nog altijd tevreden lid, stelt de jongerentak.
Nationaal socialisme
De groep klokkenluiders vroeg aandacht voor kwalijke uitingen in whatsappgroepen. HP/De Tijd schreef daar in april een artikel over. Er waren screenshots te zien van berichten in een onofficiële appgroep, waarin bijvoorbeeld over nationaal socialisme werd gesproken als de “beste economische formule ooit”. Naar aanleiding van die publicatie heeft Forum voor Democratie drie leden geroyeerd, die “onacceptabele uitingen” hadden gedaan.
De Volkskrant meldt vandaag dat ten minste drie klokkenluiders die de zaak aan het rollen brachten, alsnog uit de organisatie zijn gezet. Op 17 september werden de royementsbrieven verstuurd, die in handen van de krant zijn. Daarin staat dat de leden hebben geprobeerd de moederpartij Forum voor Democratie “binnen te dringen en druk uit te oefenen op het bestuur”.
De kritische JFVD’ers vroegen aandacht voor interne misstanden, onder meer met twee brandbrieven die zij ter ondertekening in de partij lieten rondgaan, schrijft de Volkskrant. De JFVD stelt dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan “het scheppen van wanorde binnen de organisatie”.
Jongerentak FvD royeert leden die alarm sloegen over rechts-extremisme, CIDI verbaasd
AD 17.11.2020 De jongerenorganisatie van Forum voor Democratie, JFVD, heeft meerdere klokkenluiders geroyeerd. Eerder dit jaar waarschuwden deze leden voor rechts-extremistische ideeën onder partijleden. Het bestuur ontkent dat dat de reden is voor hun gedwongen vertrek.
De partij zegde minstens drie van hen de wacht aan, meldt de Volkskrant op basis van hun royementsbrieven, verstuurd op 17 september. In de brieven schrijft het JFVD-bestuur onder meer dat de leden hebben geprobeerd de partij ‘binnen te dringen en druk uit te oefenen op het bestuur’.
Lees ook;
In een schriftelijke toelichting op het artikel stelt het bestuur dat niet zozeer ‘klokkenluiders’ uit de partij zijn gezet, maar ‘rancuneuze ex-functionarissen’ die hun gram wilden halen en daarmee de goede naam van de JFVD hebben aangetast.
,,De mensen die geroyeerd zijn, zijn niet geroyeerd omdat zij ‘misstanden aankaartten’, maar omdat zij doelbewust schade hebben toegebracht aan JFVD. Mensen die enkel misstanden hebben aangekaart, zijn niet geroyeerd.’’
Verbaasd
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), een stichting die opkomt voor de rechten van Joden, is verbaasd over het handelen van de jongerenorganisatie. ,,Het is vanzelfsprekend dat niet klokkenluiders, maar degenen die een cultuur van onverdraagzaamheid in stand houden, geroyeerd moeten worden”, twittert het CIDI.
,,FVD zegt regelmatig antisemitisme ver van zich te werpen. In het geval van JFVD zijn dergelijke woorden echter niet omgezet in daden.” Het CIDI stelt dat het diverse keren heeft geprobeerd contact te leggen met zowel FVD als JFVD. ,,Ondanks het aanbod om het interne probleem van antisemitisme te helpen oplossen, is er niet inhoudelijk gereageerd op vragen naar onderzoek dat zou hebben plaatsgevonden.”
FVD zegt regelmatig antisemitisme ver van zich te werpen. In het geval van JFVD zijn dergelijke woorden echter niet omgezet in daden, aldus CIDI.
Interne misstanden
De kritische JFVD’ers vroegen aandacht voor de interne misstanden, onder meer middels twee brandbrieven die zij ter ondertekening binnen de partij lieten rondgaan. Het bestuur zegt dat de geroyeerde leden de misstanden pas aan de kaak stelden nadat ze – om andere redenen – ontheven waren uit bepaalde functies.
Zij zouden al in een vroeg stadium hebben geschermd met het lekken van extreme berichten in privé appgroepen naar de pers, om een verandering in de organisatie te eisen. Dat HP/De Tijd uiteindelijk over de appberichten publiceerde, heeft ‘de goede naam van JFVD ernstig en op onredelijke wijze in het geding gebracht’, schrijft het bestuur.
In de officiële JFVD-chatkanalen wordt nu strenger gelet op ‘haatdragend taalgebruik’ en is doorlinken naar andere chats verboden. ,,Wij kunnen bevestigen dat er, als gevolg van de melding van misstanden, leden geroyeerd en geschorst zijn.’’
© ANP Theo Hiddema, Eva Vlaardingerbroek, Olaf Ephraim, Jan Cees Vogelaar, Frederik Jansen, Joost Eerdmans en Thierry Baudet (vlnr) tijdens de presentatie van de eerste tien kandidaten van Forum voor Democratie (FVD) voor de Tweede Kamerverkiezingen.
’Jongerenpartij FvD royeert klokkenluiders’
MSN 17.11.2020 De jongerenorganisatie van Forum voor Democratie, JFVD, heeft meerdere klokkenluiders geroyeerd. Eerder dit jaar waarschuwden deze leden voor rechts-extremistische ideeën onder partijleden.
De partij zegde minstens drie van hen de wacht aan, meldt de Volkskrant op basis van hun royementsbrieven, verstuurd op 17 september. In de brieven schrijft het JFVD-bestuur onder meer dat de leden hebben geprobeerd de partij “binnen te dringen en druk uit te oefenen op het bestuur”.
De kritische JFVD’ers vroegen aandacht voor de interne misstanden, onder meer middels twee brandbrieven die zij ter ondertekening binnen de partij lieten rondgaan. De JFVD veroordeelt ook dat de groep al in een vroeg stadium zou hebben geschermd met het lekken van extreme appberichten naar de pers.
Dat HP/De Tijd uiteindelijk over de appberichten publiceerde, heeft “de goede naam van JFVD ernstig en op onredelijke wijze in het geding gebracht”, schrijft het bestuur.
Baudet dacht gedrogeerd te worden tijdens debat in 2018: ‘Ze hebben wat in mijn glas gedaan’
AD 22.10.2020 Thierry Baudet dacht in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 dat hij was gedrogeerd tijdens een lijsttrekkersdebat. De leider van Forum voor Democratie vermoedde dat iemand iets in zijn glas water had gedaan. Het bleek vals alarm.
Baudet was niet alleen bezorgd om zijn gezondheid. Volgens toenmalig kompaan Henk Otten dachten ze er ook een slaatje uit te kunnen slaan: ,,Als het waar was, konden we er een enorme rel van maken. Baudet vergiftigd door Pechtold!”
Het incident staat beschreven in het boek ‘Mijn meningen zijn feiten’ van de journalisten Harm Ede Botje en Mischa Cohen dat vandaag verschijnt.
Op vrijdag 9 februari 2018 nam Baudet het in het Amsterdamse centrum De Balie in een debat met de lijsttrekkers van de grote partijen op tegen Alexander Pechtold (D66), Lodewijk Asscher (PvdA), Jesse Klaver (GL) en Tunahan Kuzu van Denk.
Lees ook;
Thierry Baudet (Forum voor Democratie) voor aanvang van het debat in De Balie in Amsterdam. Even dacht de politicus dat iemand misschien iets in zijn water op het podium had gedaan. © ANP
Toen het tijdens het debat ging over een partijgenoot van Baudet die een link had gelegd tussen intelligentie en ras, maakte Baudet volgens Otten een zwakke indruk. Hij zou tijdens het debat ‘meerdere malen wantrouwig in zijn glas water’ hebben staan turen, ‘zonder deel te nemen aan de discussie’.
Na afloop zou hij paniekerig naar toenmalig persvoorlichter Jeroen de Vries en Henk Otten zijn gelopen, die bij de bar van De Balie stonden. ,,Ik ben gedrogeerd”, zou Baudet hebben geroepen. ,,Ze hebben wat in mijn glas gedaan.”
Hij had dat debat dramatisch slecht gedaan. En dus gaf hij dat glaasje de schuld. Want het ligt nooit aan hemzelf, aldus Henk Otten, voormalig partij-kopstuk van Forum voor Democratie.
Otten, die voor het boek geïnterviewd werd, ‘wist niet of hij het moest geloven’. Hij reed Baudet wel meteen naar het ziekenhuis om diens bloed en urine te laten onderzoeken op sporen van middelen. In afwachting van de uitslag zouden ze naar het partijhoofdkwartier zijn gegaan en daar nog een fles wijn hebben gedronken. Toen de uitslag kwam, was die negatief: van gif was geen sprake.
Thierry Baudet inspecteert zijn waterglas © Screenshot van het debat in De Balie
Vaatwasmiddel
Overigens stond Baudet niet op de juiste plek op het podium tijdens het debat. Hij was dus niet gaan staan bij het glas water dat voor hem was bestemd. Hij had namelijk achter de katheder van Denk-leider Kuzu een plek gekozen. Medewerkers van De Balie hielden het er later op dat er een restje vaatwasmiddel in het glas kan hebben gezeten.
Otten concludeert in het boek dat Baudet de zaak had opgeklopt. ,,Hij had dat debat dramatisch slecht gedaan. En dus gaf hij dat glaasje de schuld. Want het ligt nooit aan hemzelf.”
Baudet zelf laat weten niet te willen reageren op het incident. Uitnodigingen om mee te werken aan het boek sloeg hij ook af.
Lijsttrekkers Jesse Klaver (GroenLinks) en Tunahan Kuzu (DENK) luisteren naar Thierry Baudet (Forum voor Democratie) en Alexander Pechtold (D66) tijdens het debat in De Balie in Amsterdam. © ANP
Jeugd
In het werk is ruime aandacht voor de jeugd van Baudet. Het schetst een beeld van een jongen die moeilijk zijn plek kon vinden. De scheiding van zijn ouders, toen Baudet acht was, trok een diep spoor. Zelf zei hij daarover dat hij zich ‘niet begrepen’ voelde. Wat anderen in het boek beamen is dat hij zich nooit ‘gemakkelijk kon invoegen in een groep’, zoals hij zelf eens opmerkte.
Dat bleek ook op school, Baudet werd gezien als een betweter die moeilijk vrienden kon maken en in discussies vaak een tegengestelde mening verdedigde. De leider van Forum zegt altijd dat hij gepest werd, maar klasgenoten ontkennen dit in het boek en leggen de bal bij hemzelf. Ze zagen hem als ‘iemand die een beetje irritant kon zijn, als een jongen die moeilijk in staat was tot het sluiten van vriendschappen en vooral op zoek was naar erkenning’, staat te lezen.
Saillant is verder dat Baudet er in zijn studententijd om bekend stond dat hij zich ‘tot in den treure aan mensen voorstelde, ook al was het de vijfde keer dat hij ze ontmoette’. ‘Kennelijk om ze te laten merken dat hij de vorige keer niet van ze onder de indruk was geweest’, concluderen de schrijvers.
Gemor binnen FvD: ‘Baudet luistert niet naar kritiek, je belandt nog eerder op een zijspoor’
AD 12.10.2020 Interne kritiek, dalende peilingen: Forum voor Democratie staat onder druk. Voor het eerst wordt zelfs openlijk de positie van leider Thierry Baudet ter discussie gesteld.
Waar de gelederen van Forum anders gesloten blijven, vindt interne kritiek nu een weg naar buiten. Dit weekeinde rees ineens een vraag die tot dusver ondenkbaar was: Is Thierry Baudet eigenlijk wel de man die Forum voor Democratie moet aanvoeren bij de volgende verkiezingen?
Het prominente FvD-lid Rutger van den Noort schreef in een opiniestuk ineens te ‘twijfelen’ of Baudet wel de juiste keuze is. De FvD’er pleit voor een open lijsttrekkersverkiezing, al is dat volgens een partijwoordvoerder ‘nu niet aan de orde’. Volgens Van den Noort zou Baudet eerder ‘met DDR-achtige uitslagen’ zijn gekozen, maar ‘zou de uitkomst van een ledenraadpleging nu wel eens anders kunnen uitvallen, gezien de stevige neerwaartse trend in de peilingen’.
Corona
De oproep volgt op onrust binnen Forum de afgelopen weken. Het gist binnen de partij. Niet alleen zijn de peilingen inderdaad minder gunstig dan voorheen, ook de toon van Baudet en het geflirt met coronaontkenners als Lange Frans en rapper Tisjeboy Jay zetten kwaad bloed. ,,FvD is klaar. Het wordt steeds gekker daar’’, twitterde voormalig sympathisant Jan Roos.
FvD is klaar. Het wordt steeds gekker daar. Ik stem @RicharddeMos van @Code__Oranje. Ik hoop dat meer oud-FvD’ers dat doen. #langefrans #itsyaboyjay
5:13 PM · Sep 30, 2020 258 220 people are Tweeting about this
Thierry Baudet schaarde zich in het kamp van Willem Engel, de man achter Viruswaarheid die het verplicht stellen van mondkapjes vergeleek met de Jodenvervolging. ,,Engel is een van de mensen die wij achter de schermen steunen’’, aldus Baudet.
Het wekte ergernis bij het gematigde deel van Forum, dat de ingrepen van het kabinet weliswaar bekritiseert, maar de ernst van het virus niet ontkent. De koers die Baudet vaart vervreemdde hem al eerder van tot dan trouwe kompanen. Ook door zijn uitglijder over ‘Marokkanen’ die vriendinnen van hem zouden hebben ‘lastiggevallen’. Om uiteenlopende redenen distantieerden Kim Boon, vriend en historicus Geerten Waling, Jan Roos en actief lid Paul van der Bas zich al.
Kring
Toch denkt Van der Bas niet dat Baudet zich veel zal aantrekken van de weerklank. ,,Het kringetje om hem heen is al heel klein geworden. Hij luistert bovendien al niet naar kritiek, de kans is groter dat iemand die om een lijsttrekkersverkiezing vraagt op een zijspoor belandt, dan dat de partijtop er iets mee doet.”
Volgens een woordvoerder van de partij onderkent Forum de impact van het coronavirus wel degelijk. Dat Baudet zijn steun uitsprak aan Engel en zijn beweging was volgens hem in een ‘heel specifieke context’. ,,Namelijk toen hen werd verboden om te demonstreren tegen het kabinetsbeleid. De steun werd uitgesproken voordat Engel vergelijking maakte met de Jodenvervolging, iets waar Forum zich van distantieert.’’
Thierry Baudet en Henk Otten in 2018. © ANP
Ondertussen haalde de partij vorige week ook nog eens negatief het nieuws toen het ministerie van Binnenlandse Zaken, zoals elk jaar, de financiële overzichten van politieke partijen openbaarde.
Uit de documenten van Forum bleek dat de partijadministratie in 2018 een zooitje is geweest. Omdat de partij niet kan bewijzen hoeveel betalende leden er waren aan het einde van dat jaar, dreigen ze 160.000 euro aan overheidssubsidie mis te lopen. Baudet wees met de beschuldigende vinger naar Henk Otten, de partijbons die met slaande deuren vertrok bij Forum. Die spreekt van ‘smadelijke aantijgingen’.
In het kader van de financiële transparantie hier overzicht van de TOP 10 betalingen aan mensen die bij #FVD betrokken zijn (tot en met april 2019).
10:04 AM · Oct 9, 2020 253 420 people are Tweeting about this
Sterker: Otten sloeg keihard terug door een foto op Twitter te plaatsen van betalingen die tot en met april 2019 zouden zijn gedaan aan partijprominenten. Zo zou een bedrag van ruim 60.000 euro aan partijleider Baudet zijn overgemaakt. Volgens de partij klopt er ‘geen bal’ van dat het lijstje correct was, maar laat het daar verder bij.
Een kans om de saamhorigheid binnen de partij te verbeteren, valt overigens in het water. Baudet kondigde een ‘drive-in’ partijbijeenkomst aan, waarbij hij honderden FvD’ers met de auto op het parkeerterrein van de Brabanthallen wilde laten samenkomen. De gemeente liet echter weten dat dit niet door zal gaan. ,,Het past niet in de milieuvergunning’’, aldus een woordvoerder. Forum laat echter weten nog in gesprek te zijn over het event en te verwachten dat het ‘met beperkte aanpassingen door kan gaan’.
Interne ‘twijfel’ of Baudet leider FvD moet zijn
AD 11.10.2020 Een prominent lid van Forum voor Democratie heeft openlijke ‘twijfel’ of Thierry Baudet wel de lijsttrekker moet zijn van de partij bij de komende verkiezingen. Er moet bovendien snel een lijsttrekkersverkiezing komen, schrijft Rutger van den Noort in een opiniestuk.
Binnen de partij van Baudet gist het al langer, onder meer omdat partijleden zich inlaten met complotdenkers die de ernst van het coronavirus ontkennen. In de peilingen is de wind ook uit de zeilen: de partij zou nu nog goed zijn voor 5 tot 10 zetels, de helft minder dan voorheen.
Lees ook;
Volgens Van der Noort is dat ‘nog steeds een mooie groei ten opzichte van de huidige twee’. ,,Maar die sluit totaal niet aan bij de eerdere ambities en vult niet het electorale gat dat aanwezig is in Nederland.” De Amersfoortse Van der Noort is publicist en roert zich, onder meer via Twitter, vaak in het debat over de koers van zijn partij.
Hij laat doorschemeren dat de toon van Baudet naar andere partijen de groei van Forum in de weg zou kunnen zitten. De ‘kritiek op het beleid mag best snoeihard zijn’, maar ‘het uitgangspunt moet wel respect zijn voor andere politici’. ,,Nederland is een coalitieland en het gaat niet werken om weliswaar heel erg gelijk te hebben, maar geen lijntjes naar andere partijen te hebben om uiteindelijk in een coalitie je agenda, of een deel daarvan te kunnen uitvoeren.”
Twijfel
Van den Noort: ,,Bij mij begint de twijfel toe te slaan of Thierry Baudet de beste persoon is om dit in het huidige politieke landschap te bereiken.” Hij noemt ook Annabel Nanninga, Joost Eerdmans en Rob Roos als mogelijke kandidaten.
Hij roept daarom op tot een ‘fatsoenlijke’ verkiezing van de lijsttrekker. ,,Dit zou een half jaar geleden min of meer een formaliteit zijn geweest, want Thierry Baudet zou dan met DDR-achtige uitslagen opnieuw tot politiek leider zijn gekroond. Maar nu zou de uitkomst van een ledenraadpleging wel eens anders kunnen uitvallen, gezien de stevige neerwaartse trend in de peilingen.”
Volgens het huishoudelijk reglement kiest Forum tijdens een algemene ledenvergadering een lijsttrekker na voordracht van het bestuur, waar Baudet overigens zelf in zit.
De partij krijgt de laatste weken steeds vaker interne kritiek, wat eerder ondenkbaar was. In een aflevering van het eigen Forum Journaal maakte bijvoorbeeld virusontkenner en rapper Tisjeboy Jay zijn opwachting. Forum-raadslid Annabel Nanninga noemde het daarop ‘niet handig’ om ‘iemand die ongetwijfeld goed kan rappen en influencen iets van corona te laten vinden’.
Thierry Baudet spreekt demonstranten toe op het Binnenhof die protesteerden tegen de coronawet. Baudet liet verstek gaan bij het debat, maar kwam wel naar buiten om het woord te richten tot de demonstranten. © EPA
Het gedonder met de coronaregels door Minister Ferdinand Grapperhaus CDA- de Nasleep
Telegraaf 19.09.2020
Alsnog boete en strafblad
Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft alsnog een boete van 390 euro gekregen voor het overtreden van de coronaregels op zijn eigen bruiloft. Daardoor heeft hij nu ook een strafblad. De vrouw van Grapperhaus en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol, die het huwelijk voltrokken, zijn níet op de bon geslingerd.
VK 19.09.2020
,,Ik respecteer het dat het OM mij nu een boete heeft gegeven’’, laat Grapperhaus (61) aan deze nieuwssite weten. ,,Ik ben er natuurlijk niet blij mee. Als minister heb ik een voorbeeldfunctie. Ik was een gewaarschuwd mens. Toch is het niet goed gegaan met de coronamaatregelen bij mijn huwelijk. Daar baal ik van’’.
Hij grijpt de kans nogmaals aan om mensen op het hart te drukken om geen groot feest te vieren tijdens oud en nieuw, en ook zaken als vuurwerk, rellen en brandstichting achterwege te laten: „Ga nou geen dingen doen die je vorig jaar deed. Laten we wel wezen: dit jaar is het een sobere, saaie jaarwisseling. Laten we dat met z’n allen inhalen met een groot feest als we van Covid af zijn.”
De minister zelf heeft in ieder geval een rustige avond voor ogen tijdens de jaarwisseling: „Ik ga gewoon heel saai thuis zitten, en ik denk dat we met z’n tweeën gaan scrabbelen ofzo.”
Normen
Voelt u zich weer comfortabel om normen te stellen? U bent die minister van die bruiloft.
,,Zeker. Ik ben de minister van de voorbeeldfunctie, dat weet ik. Ik heb over mijn bruiloft verantwoording afgelegd aan de Tweede Kamer en er is mij een boete opgelegd. En die heb ik netjes betaald. Ik heb iets gedaan dat niet mocht, en heb de prijs betaald. Maar ik vind dat nog wel iets anders dan het bekogelen van brandweerlui, boa’s en agenten met vuurwerk. Dat is van de gekke. Houd je handen thuis!”
Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) doet een oproep aan alle Nederlanders om de jaarwisseling zo ‘rustig mogelijk te vieren’ en om hulpverleners te ontzien. ,,Het bekogelen van brandweerlui, boa’s en agenten met vuurwerk is van de gekke. Houd je handen thuis!”
Grapperhaus zegt in een interview met deze site: ,,We moeten accepteren dat deze jaarwisseling anders gaat zijn dan normaal. Het is een beetje een oorlogsjaar.”
Grapperhaus betuigde eerder al spijt voor de bordesfoto, die vorige week donderdag naar buiten kwam. Ook doneerde hij 780 euro aan het Rode Kruis om zijn spijtbetuiging kracht bij te zetten, als “boete” voor het overtreden van de coronaregels tijdens hun huwelijk. Die schenking gaat hij niet terugvragen.
AD 19.09.2020
Strafblad
Dat Grapperhaus nu een strafblad heeft, wil niet zeggen dat hij niet door mag als minister. ,,Dat is uiteindelijk aan de Tweede Kamer’’, zegt hij. ,,Ik heb al verantwoording afgelegd in de Tweede Kamer.’’
Voor premier Rutte is er geen twijfel over mogelijk of Grapperhaus met een strafblad kan aanblijven. ,,Ja hoor, dat kan. Het is niet iets waardoor je geen VOG zou krijgen. Dat is niet strijdig met het zijn van minister.’’
Wopke Hoekstra blies zijn huwelijk wél af: ‘Dat leek toch logischer’
Zijn partijgenoot Ferd Grapperhaus trouwde wel, een dag ná de dag waarop Hoekstra eigenlijk zijn jawoord zou geven – heel het land heeft de foto’s kunnen zien. Het kostte hem bijna zijn politieke carrière. Gevraagd naar de keuze van zijn CDA-collega reageert Hoekstra afgemeten: ,,Ik wil niet het ene tegenover het andere plaatsen.”
Wopke Hoekstra had allang een getrouwd man willen zijn. Toch zit de minister van Financiën met gevouwen handen zónder ring in zijn werkkamer. Niet omdat ze ‘nee’ zei. Ook niet omdat de ringen nog niet in huis waren. Die waren er wél. Sterker nog, de bloemen waren besteld en zijn pak hing al in de kast. Toch besloten Wopke en zijn ‘jarenlange verloofde’ Liselot hun bruiloft in augustus – drie dagen voor dé dag – af te blazen. ,,Dat leek toch logischer”, zegt hij desgevraagd.
De Corona-onzekerheid sijpelt ook door in zijn privéleven. Wanneer Hoekstra nu in het huwelijk treedt? Niemand die het weet. Hoekstra zelf wilde het ‘zo snel mogelijk plannen nadat het beter gaat met de besmettingsgraad’. ,,Alleen, dat is zo moeilijk te beoordelen. Dus toen dacht ik: dan doen we het ergens voor kerst.” Zijn verloofde, huisarts Liselot Hoornweg, heeft haar twijfels: ,,Zij zei: hoe zeker weten we dat het dan wél kan?”
AD 28.12.2020
AD 28.12.2020
AD 29.12.2020
Flinke optater voor vertrouwen in coronabeleid
Volgens een politiek commentator werpen de nieuwe foto’s een nieuwe visie op de kwestie: het gaat nu niet meer om een menselijke fout van de bruidegom. “Het gaat nu om het aanzien van het ambt van de minister. Dat is hard, maar wel zuiver “, zegt Wester.
Geert Corstens, tussen 2008 en 2014 de hoogste rechter van Nederland, vindt dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie) afgelopen week had moeten aftreden vanwege het overtreden van de coronaregels ,,Hij is niet meer geloofwaardig”.
NRC 19.09.2020
Dat justitieminister Ferd Grapperhaus alsnog een boete heeft gekregen voor het overtreden van de coronaregels tijdens zijn huwelijk, kan geen toeval zijn. Dat betoogt advocaat Frank van Ardenne, die namens onder meer de ’Schiedamse taartjeseters’ heeft gevraagd om kwijtschelding van hun coronaboete. Premier Rutte vindt de boete juist het bewijs dat er geen sprake zou zijn van ’klassenjustitie’.
Voor de geloofwaardigheid van het coronabeleid was het beter geweest als minister Grapperhaus de eer aan zichzelf had gehouden, schreef AD-hoofdredacteur Hans Nijenhuis in zijn commentaar.
Het schenden van coronaregels op de bruiloft van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) heeft het Vertrouwen in hem aangetast. Dat komt naar voren in een onderzoek van I&O Research.
Volgens een enquête in de aanloop naar Prinsjesdag lag zijn waarderingscijfer als lid van het kabinet steeds rond de 6, maar daalde dat na zijn bruiloft naar 5,2. Daarmee is hij de laagst gewaardeerde minister, stelt het onderzoeksbureau na raadpleging van ruim 2000 mensen.
Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zegt dat hij ‘als persoon wel wat ‘Butsen heeft overgehouden’ aan alle commotie rondom zijn bruiloft. “Ik heb een paar flinke tikken gekregen vanwege het feit dat het niet goed is gegaan op mijn huwelijk”, zei hij tegen De Telegraaf.
Telegraaf 21.11.2020
De minister kwam eind oktober in opspraak omdat de coronaregels tijdens zijn bruiloft werden geschonden. Er verschenen foto’s van Grapperhaus knuffelend met zijn schoonmoeder en er werd niet voldoende afstand gehouden. Grapperhaus betuigde eerder al spijt. ‘Een minister moet altijd het goede voorbeeld geven’, schreef hij in een brief. Ook doneerde hij 780 euro aan het Rode Kruis om zijn spijtbetuiging kracht bij te zetten.
Nieuwe foto’s bruiloft Grapperhaus: ‘Hij is gezagloos geworden’
De minister heeft er nooit aan gedacht om uit eigen beweging op te stappen. “Ik heb meteen gezegd dat ik mij in het parlement wilde verantwoorden. Ik vind ook echt dat de Tweede Kamer zich daarover moet uitspreken”, zegt hij tegen de krant.
“Als de Tweede Kamer had gezegd: vriend, zo kan het niet verder, dan had ik dat zonder meer aanvaard. Maar gezien de crisissituatie zou het ook veel nadelen hebben gehad om – los van mijn persoon – op te stappen.”
De minister kreeg een boete voor de overtredingen tijdens zijn bruiloft
Minister Grapperhaus: ‘Ik respecteer deze boete’
De helft van de Nederlanders (52 procent) vindt hem niet langer “geloofwaardig als minister van Justitie”, concludeert I&O Research.
Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën) worden van alle leden in het huidige kabinet het hoogste gewaardeerd door de Nederlandse kiezers. Rutte en Hoekstra krijgen in het onderzoek beiden het rapportcijfer 7,1.
Het oordeel over vicepremier en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) is beweeglijk: in de laatste peiling in mei steeg de waardering voor hem van 6,6 naar 7,1, maar inmiddels is het waarderingscijfer teruggelopen naar 6,5.
Zie ook het Kamerdebat over de geloofwaardigheid van Grapperhaus: van mildheid tot afkeuring
- Bekijk het debat via deze livestream, de NOS Facebook-pagina en het NOS YouTube-account
- Minister Grapperhaus raakte onlangs in opspraak door foto’s van zijn huwelijk;
- De gasten hielden zich niet aan de anderhalvemeterregel op de trappen van het stadhuis;
- De minister bood zijn excuus aan, maar de oppositie is fel omdat hij hierdoor ongeloofwaardiger wordt;
- Er zijn nieuwe foto’s gepubliceerd met de minister die zijn schoonmoeder omarmt en iemand een hand lijkt te geven;
- In het debat moest duidelijk worden of Grapperhaus opstapt; premier Rutte zegt dat Grapperhaus nog geloofwaardig is.
dossier “Coronamisser Grapperhaus” AD
Zie ook: Het gedonder met de coronaregels door Minister Ferdinand Grapperhaus CDA
Minister Grapperhaus: ‘Ik respecteer deze boete’
RTL 18.09.2020 Minister Grapperhaus heeft alsnog een boete gekregen voor het niet naleven van de coronamaatregelen tijdens zijn bruiloft. De minister zegt de beslissing van het OM te respecteren.
meer: Ferdinand Grapperhaus Coronaboete Coronavirus Den Haag
Rutte ontkent een-tweetje OM en Grapperhaus: ‘Dit is bewijs dat er geen klassenjustitie is’
AD 18.09.2020 Dat justitieminister Ferd Grapperhaus bijna een maand na zijn bruiloft alsnog wordt beboet voor het schenden van de coronaregels, is volgens premier Mark Rutte ‘hét bewijs dat er geen klassenjustitie is’. Grapperhaus heeft zich volgens de premier niet bemoeid met de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) om hem toch een boete op te leggen.
,,Het OM heeft gezegd: omdat dit een minister betreft die in het bijzonder verantwoordelijk is voor de handhaving van de regels, vinden we dit een bijzondere situatie en hebben we besloten dit te doen”, zei Rutte in zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad. Het Openbaar Ministerie schrijft zelf in een persbericht ‘dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is’.
Lees ook;
De boete werd aangekondigd in de week van de belangrijkste politieke debatten, waarin PVV-leider Geert Wilders fel van leer trok tegen Rutte en Grapperhaus en de gang van zaken rond de bruiloft ‘klassenjustitie’ noemde. Dat heeft niets met elkaar te maken, bezweert Rutte, die benadrukte dat het OM onafhankelijk is.
Wel heeft de minister van Justitie ‘op systeemniveau’ contact met het Openbaar Ministerie over bepaalde zaken. Grapperhaus zou zich nu juist verre van de zaak moeten houden, vindt Rutte. Datzelfde geldt voor zijn collega-minister Sander Dekker (Rechtsbescherming).
Strafblad
Dat Grapperhaus straks mogelijk een besluit neemt over de verlaging van de coronaboete en er waarschijnlijk voor zal zorgen dat de boete niet meer automatisch tot een strafblad leidt, is volgens Rutte ook nu geen probleem. ‘Die discussie loopt immers al langer’, betoogt de premier.
De Kamer gaf in het debat over de bruiloft van Grapperhaus al aan af te willen van de aantekening bij de coronaboete.
Een-tweetje
Volgens advocaat Frank van Ardenne kan het geen toeval zijn dat Grapperhaus alsnog een boete heeft gekregen. ,,Mijn cliënten vermoeden dat dit een een-tweetje tussen het Openbaar Ministerie en de minister is, om het herzien van eerdere zaken voor te zijn. Daar lijkt het op”, zegt hij. ,,Grapperhaus neemt zo een voorschot op een weigering om eerdere gevallen te herzien, waarbij mensen werden bekeurd en daardoor een strafblad hebben gekregen.”
Van Ardenne zegt dat hij nog geen antwoord heeft gekregen van het ministerie van Justitie en Veiligheid op zijn verzoek om kwijtschelding. ,,Ik zou het wel fatsoenlijk vinden als we nu snel antwoord krijgen, zeker gezien het nieuws van vandaag.”
Bij de boete voor zijn cliënten ging het om een paar in Schiedam dat in mei dit jaar bezoek kreeg van hun ouders die met taart op de stoep stonden. Omdat een van de ouders geen trappen kon lopen, besloten ze de taart buiten op te eten met 1,5 meter onderlinge afstand. Vervolgens legden handhavers boetes op van bijna 400 euro per persoon voor ‘samenscholing in de open lucht’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/662a3356-f9c3-11ea-a2ec-02d2fb1aa1d7.jpg)
Ook minister Grapperhaus krijgt een strafblad na een coronaboete, werd vrijdag duidelijk. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ROBIN UTRECHT
Advocaat: boete Grapperhaus is ’een-tweetje’ met OM
Telegraaf 18.09.2020 Dat justitieminister Ferd Grapperhaus alsnog een boete heeft gekregen voor het overtreden van de coronaregels tijdens zijn huwelijk, kan geen toeval zijn. Dat betoogt advocaat Frank van Ardenne, die namens onder meer de ’Schiedamse taartjeseters’ heeft gevraagd om kwijtschelding van hun coronaboete. Premier Rutte vindt de boete juist het bewijs dat er geen sprake zou zijn van ’klassenjustitie’.
„Mijn cliënten vermoeden dat dit een een-tweetje tussen het Openbaar Ministerie en de minister is, om het herzien van eerdere zaken voor te zijn. Daar lijkt het op”, zegt hij. „Grapperhaus neemt zo een voorschot op een weigering om eerdere gevallen te herzien, waarbij mensen werden bekeurd en daardoor een strafblad hebben gekregen.”
Van Ardenne zegt dat hij nog geen antwoord heeft gekregen van het ministerie van Justitie en Veiligheid op zijn verzoek om kwijtschelding. „Ik zou het wel fatsoenlijk vinden als we nu snel antwoord krijgen, zeker gezien het nieuws van vandaag.”
’Samenscholing’
Bij de boete voor de taartjeseters ging het om een paar in Schiedam dat in mei dit jaar bezoek kreeg van hun ouders die met taart op de stoep stonden. Omdat een van de ouders geen trappen kon lopen, besloten ze de taart buiten op te eten met 1,5 meter onderlinge afstand. Vervolgens legden handhavers boetes op van bijna 400 euro per persoon voor „samenscholing in de open lucht.”
Dat de justitieminister Ferd Grapperhaus bijna een maand na zijn bruiloft alsnog wordt beboet, is volgens premier Mark Rutte juist „hét bewijs dat er geen klassenjustitie is.” Grapperhaus heeft zich volgens de premier niet bemoeid met de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) om hem toch een boete op te leggen.
„Het OM heeft gezegd: omdat dit een minister betreft die in het bijzonder verantwoordelijk is voor de handhaving van de regels, vinden we dit een bijzondere situatie en hebben we daarom besloten dit te doen”, zei Rutte in zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad. Het Openbaar Ministerie schrijft zelf in een persbericht „dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.”
De boete werd aangekondigd in de week van de belangrijkste politieke debatten, waarin PVV-leider Geert Wilders fel van leer trok tegen Rutte en Grapperhaus en de gang van zaken rond de bruiloft ’klassenjustitie’ noemde. Dat heeft niets met elkaar te maken, bezweert Rutte, die benadrukte dat het OM onafhankelijk is.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
BEKIJK OOK:
’Net als ieder ander’ strafblad voor Grapperhaus
Strafblad
Dat Grapperhaus straks mogelijk een besluit neemt over de verlaging van de coronaboete, en er waarschijnlijk voor zal zorgen dat het ontvangen van zo’n boete niet automatisch tot een strafblad leidt, is volgens Rutte ook nu geen probleem. Die discussie loopt immers al langer, betoogt de premier. De Kamer gaf in het debat over de bruiloft van Grapperhaus al aan af te willen van de aantekening bij de coronaboete.
BEKIJK MEER VAN; straf overheid Ferd Grapperhaus Mark Rutte
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/03e649f6-f9bd-11ea-8b6b-02c309bc01c1.jpg)
’Net als ieder ander’ strafblad voor Grapperhaus
Telegraaf 18.09.2020 Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) krijgt niet alleen een boete voor overtreding van coronaregels op zijn bruiloft, de Justitieminister krijgt ook een aantekening in zijn justitiële documentatie, in de volksmond een strafblad.
Dat blijkt uit de reactie van de minister na de ministerraad. „Ik heb net als ieder ander die een boete heeft gekregen van dat bedrag een aantekening.”
Volgens de CDA-bewindsman betekent dat niet dat hij zijn werk als minister van nota bene Justitie en Veiligheid niet meer kan doen. „Dat is mogelijk, het is een overtreding. Het is aan de Kamer wat men daarvan vindt. Daar hebben we het twee weken geleden over gehad.” Ook premier Rutte twijfelt niet over het aanblijven van zijn minister. „Dit is niet strijdig met het zijn van minister. Mijn oordeel is niet veranderd.”
Grapperhaus vertelt dat hij donderdag telefonisch is gehoord door het Openbaar Ministerie (OM). „Ik had een erg hectische agenda, de hoofdofficier wilde mij om vijf uur horen. Dat mag telefonisch, anders ging het niet lukken.” De minister wil niet oordelen over het moment waarop hij de boete krijgt. Twee weken geleden werd namelijk al duidelijk dat hij de fout in ging op zijn huwelijk. „Het is de autonomie van het OM om te beslissen hoe en wanneer ze met iets omgaan.” Premier Rutte stelt zelfs dat de timing alleen maar onhandig is voor Grapperhaus. „Politiek gesproken had je dit dan liever voor de algemene politieke beschouwingen willen hebben.”
BEKIJK OOK:
LIVE | Kennemerland: halt toeroepen aan illegale feesten
Commotie
Voor de buitenwereld was het maar moeilijk te verkroppen dat de minister aanvankelijk niet op de bon werd geslingerd, omdat het beeld ontstond dat hij wél weg kwam met het overtreden van de regels. Toch had de minister liever geen boete gehad. „Ik ben absoluut niet blij met een boete, het is niet goed hoe dit gelopen is.”
Wat voor de een geldt, geldt niet altijd voor de ander. Dat werd pijnlijk duidelijk na de overtreding van minister Grapperhaus op zijn eigen bruiloft, zei Telegraafverslaggever Wierd Duk eerder in zijn podcast:
Grapperhaus zegt absoluut niet te hebben aangedrongen op een boete. „Dat is natuurlijk wat ingewikkeld. Dat is niet aan mij.” Hij weet niet of ook andere aanwezigen, onder wie staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie), een boete hebben gekregen. Grapperhaus krijgt alsnog een prent van 390 euro voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het OM laat in een persbericht weten dat ’met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is’.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
BEKIJK OOK:
Duitsers witheet om code rood: ’Halsoverkop naar huis’
BEKIJK OOK:
Opnieuw dagrecord: bijna tweeduizend besmettingen
BEKIJK MEER VAN; overheid straf Grapperhaus
Grapperhaus krijgt toch coronaboete, ook aantekening op strafblad
NU 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) krijgt toch een boete voor het overtreden van de anderhalvemeterregel op zijn bruiloft, bevestigt het Openbaar Ministerie (OM) vrijdag na berichtgeving van diverse media. Ook krijgt hij een aantekening op zijn strafblad.
Het OM meldt dat de beslissing is genomen door het College van procureurs-generaal. Grapperhaus is donderdag op de hoogte gesteld en heeft laten weten de boete te gaan betalen.
De minister zegt niet om de boete te hebben gevraagd. Ook laat hij weten het besluit van het OM goed te begrijpen en te respecteren. Vanwege de boete krijgt hij een aantekening op zijn strafblad. Of dat als minister kan, is volgens Grapperhaus aan de Tweede Kamer.
De minister maakte enkele dagen na zijn bruiloft op 22 augustus excuses voor de schending van de coronaregels. “Juist een minister moet altijd het goede voorbeeld geven”, schreef hij destijds.
Grapperhaus kwam met een schriftelijke verklaring nadat er foto’s van zijn bruiloft waren opgedoken. Daarop was te zien dat zijn gasten niet te allen tijde genoeg afstand van elkaar hielden. Later verschenen ook foto’s waaruit bleek dat de minister tijdens het feest fysiek contact met enkele gasten had.
Publicatie foto’s was aanleiding voor de boete
Het OM meldt dat de publicatie van de foto’s de aanleiding voor de boete was. “Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waar de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld van is, gediend is.”
De boete voor het overtreden van de coronamaatregelen bedraagt 390 euro. De minister en zijn vrouw maakten vorige maand beiden dat bedrag over naar een hulporganisatie. Dat deden zij nadat er grote ophef was ontstaan over de gang van zaken rondom het huwelijksfeest in Bloemendaal.
Waarom Grapperhaus nog steeds minister van Justitie is
Lees meer over: Politiek Ferd Grapperhaus
Grapperhaus krijgt alsnog boete voor schenden coronaregels op bruiloft
NOS 18.09.2020 Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft alsnog een boete gekregen voor het schenden van de coronaregels op zijn bruiloft. De boete bedraagt 390 euro.
Eind vorige maand kwamen foto’s naar buiten van het huwelijk van de bewindsman. Daarop was te zien dat gasten onderling onvoldoende afstand hielden en dat hij zich zelf ook niet hield aan de coronamaatregelen.
De beelden leidden tot een storm aan kritiek, onder meer in de Tweede Kamer. Een motie van afkeuring haalde het net niet. De CDA-minister bood meermaals zijn excuses aan voor het overtreden van de coronaregels.
Rode Kruis
De minister en zijn vrouw maakten beiden een donatie van 390 euro over aan het Rode Kruis, als boetedoening. Een boete van het Openbaar Ministerie bleef tot nu uit, maar daarin is nu dus verandering gekomen.
“Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is”, staat in een persbericht.
Alleen de minister heeft overigens een boete gekregen, zijn vrouw niet. Dat is omdat Grapperhaus een “bijzondere positie” inneemt als boegbeeld van het ministerie, zegt een woordvoerder van het OM. Het besluit om de bewindsman te beboeten, liet volgens het OM relatief lang op zich wachten vanwege zijn positie. “Het is geen dagelijkse kost om aan ministers boetes op te leggen”, zegt de woordvoerder. Volgens justitie is er nu een “zorgvuldige afweging” gemaakt.
Strafblad
Grapperhaus zegt het besluit van het OM te respecteren en de boete te betalen. “Als het OM zegt dat er regels zijn overtreden en dat ik daarom een boete moet betalen, dan is dat zo.” De boete wordt nu in zijn ‘justitiële documentatie’ opgenomen. De minister van Justitie erkent dat hij nu, zoals het in de volksmond heet, een strafblad heeft. Of een overtreding van de coronaregels wel een strafblad tot gevolg moet hebben, is overigens nog onderwerp van debat in politiek Den Haag.
Grapperhaus herhaalt dat hij het betreurt dat op zijn huwelijk de coronaregels zijn overtreden. Hij heeft tegenover het OM erkend dat het niet goed is gegaan. Het bedrag dat Grapperhaus en zijn vrouw aan het Rode Kruis hadden betaald, gaat hij niet terugvragen.
Heeft u nu een strablad?
In een reactie op de boete van Grapperhaus benadrukt premier Rutte dat het Openbaar Ministerie onafhankelijk is. Hij herhaalt dat Grapperhaus geloofwaardig minister kan blijven. Rutte vindt ook dat een minister wel een strafblad kan hebben. Hij onderstreept dat Grapperhaus met deze aantekening nog steeds een ‘Verklaring omtrent het Gedrag’ kan krijgen.
Op vragen over de timing van het Openbaar Ministerie antwoordt de premier dat hij daar ook niet over gaat: “Ik heb daar geen bemoeienis mee en Grapperhaus ook niet.” Volgens Rutte is de boete niet op verzoek van Grapperhaus opgelegd en is de minister er pas gisteren door het OM van op de hoogte gesteld.
Als Grapperhaus zich er wel mee had bemoeid, had hij volgens Rutte wel gevraagd om de boete op te leggen vóór de Algemene Politieke Beschouwingen van de afgelopen dagen. In dat Kamerdebat kwam de bruiloft van de minister ook weer aan de orde en met name PVV-leider Wilders maakte er een groot thema van. Hij vindt dat in Nederland sprake is van klassenjustitie.
BEKIJK OOK
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
RTL 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus krijgt alsnog een boete voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het Openbaar Ministerie heeft de bewindsman daar gisteren van op de hoogte gebracht. Daarmee krijgt hij ook een aantekening in zijn strafdossier, in de volksmond een strafblad. “Ik ben er niet blij mee”, zei Grapperhaus daar zojuist over.
De beslissing is genomen door het College van procureurs-generaal. Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.
“De minister heeft het OM laten weten dit besluit te respecteren”, zegt de woordvoerder van de minister over de boete van 390 euro. “Hij zal de boete zo snel mogelijk betalen.”
‘Ik respecteer deze boete’
Minister Grapperhaus reageert op de boete die hij kreeg voor het schenden van de coronaregels.
lees ook:
Minister Grapperhaus: ‘Ik respecteer deze boete’
Nieuwe foto’s bruiloft Grapperhaus: ‘Hij is gezagloos geworden’
Minister Ferd Grapperhaus overleefde twee weken geleden een debat over deze kwestie in de Tweede Kamer. Hij kreeg na een urenlang debat het vertrouwen van een kritische Kamer. Hij moest zijn gezag herstellen na deze affaire, maakten partijen duidelijk. De Tweede Kamer nam toen ook nog een motie aan waarin de bewindsman wordt opgeroepen ervoor te zorgen dat één coronaboete niet meer tot een strafblad leidt.
Het moment dat Grapperhaus breekt: ‘Het is die dag niet goed gegaan’
OM legt minister coronaboete op:
OM legt minister coronaboete op
om.nl 2:20 PM · Sep 18, 2020 29 104 people are Tweeting about this
#Grapperhaus: “Nee, ik heb niet zelf om boete gevraagd.” Hij krijgt een aantekening in zijn justitiële documentatie. “In de volksmond heet dat inderdaad een strafblad”, zegt de minister. Hij gaat zijn schenking aan het Rode Kruis niet terugvragen. #corona
2:32 PM · Sep 18, 2020 14 See the latest COVID-19 information on Twitter
RTL Nieuws; Ferdinand Grapperhaus Link in bio Coronaboete
Toch boete en strafblad voor Grapperhaus na overtreden regels op bruiloft: ‘Ben er niet blij mee’
AD 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft alsnog een boete van 390 euro gekregen voor het overtreden van de coronaregels op zijn eigen bruiloft. Daardoor heeft hij nu ook een strafblad. De vrouw van Grapperhaus en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol, die het huwelijk voltrok, zijn níet op de bon geslingerd.
,,Ik respecteer het dat het OM mij nu een boete heeft gegeven’’, laat Grapperhaus (61) aan deze nieuwssite weten. ,,Ik ben er natuurlijk niet blij mee. Als minister heb ik een voorbeeldfunctie. Ik was een gewaarschuwd mens. Toch is het niet goed gegaan met de coronamaatregelen bij mijn huwelijk. Daar baal ik van.’’
De minister zegt dat hij zelf nooit heeft aangedrongen op een boete bij het OM. ,,Nee, dat is ingewikkeld. Dat is niet mijn rol.’’ De vrouw van Grapperhaus heeft geen boete gekregen. Ook staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) is niet op de bon geslingerd. Zij voltrok het huwelijk van Grapperhaus. ,,Ik heb heel duidelijk in de Tweede Kamer gezegd dat ík verantwoordelijk ben’’, aldus de minister.
Strafblad
Dat Grapperhaus nu een strafblad heeft, wil niet zeggen dat hij niet door mag als minister. ,,Dat is uiteindelijk aan de Tweede Kamer’’, zegt hij. ,,Ik heb al verantwoording afgelegd in de Tweede Kamer.’’ Voor premier Rutte is er geen twijfel over mogelijk of Grapperhaus met een strafblad kan aanblijven. ,,Ja hoor, dat kan. Het is niet iets waardoor je geen VOG zou krijgen. Dat is niet strijdig met het zijn van minister.’’
Het Openbaar Ministerie heeft Grapperhaus gisteren op de hoogte gebracht, meldt een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid. ,,Hij zal de boete zo snel mogelijk betalen.” Eerder maakte Grapperhaus twee keer 390 euro over naar het Rode Kruis als boetedoening. Dat geld wil de minister niet terug, zo laat hij desgevraagd weten.
Geloofwaardigheid
Aanleiding voor de boete is de publicatie van foto’s in de media van de feestelijkheden van het huwelijk, waarop te zien is dat Grapperhaus zijn schoonmoeder knuffelt en onvoldoende afstand houdt van zijn gasten. Onder de gasten zijn veel 50- en 60-plussers.
Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete ‘de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan Grapperhaus het boegbeeld is, gediend is’. De gasten van de bruiloft krijgen overigens geen boete, benadrukt het Openbaar Ministerie tegen deze nieuwssite.
POLL
Kan minister Grapperhaus aanblijven?
- Ja, geen probleem (29%)
- Nee, dit kan niet (71%)
79304 stemmen
Diep door het stof
Begin september moest minister Grapperhaus diep door het stof in het debat over de coronacrisis. Geëmotioneerd zei hij spijt te hebben van de misser op zijn eigen bruiloft, waarbij hij en zijn gasten zich overduidelijk niet aan de coronaregels hadden gehouden.
Zo overtrad Grapperhaus meermaals de 1,5 meterregel en knuffelde hij met zijn schoonmoeder. ,,Tijdens mijn huwelijk is het misgegaan. Dat spijt me, als minister hoor ik het goede voorbeeld te geven”, zei de minister.
Rutte zei tijdens het debat vierkant achter Grapperhaus te staan. ,,Leiderschap is ook je fouten toegeven’’, meldde hij. ,,Ik ben ervan overtuigd dat hij zijn gezag zal herstellen.’’ De premier vindt dat er ruimte moet zijn voor mildheid en genade voor mensen die een fout maken.
Coronaboetes
Grapperhaus, ministerieel verantwoordelijk voor de handhaving van de coronaregels, is overigens niet van plan om met terugwerkende kracht coronaboetes van het strafblad af te halen. ,,Dat is niet waar de Tweede Kamer in aangenomen moties om heeft gevraagd’’, zei hij.
Mocht een meerderheid in het parlement toch nog willen dat oude coronaboetes van het strafblad worden geschrapt, dan wil de minister daar wel naar kijken, zo gaf hij ook aan. Advocaat Frank van Ardenne, die vier Schiedammers bijstaat nadat ze een coronaboete kregen omdat ze een gebakje aten op een bankje bij hen voor de deur, vindt dat er een generaal pardon moet komen voor alle coronaboetes.
Een-tweetje
Van Ardenne laat weten dat zijn cliënten sterk het vermoeden hebben dat deze boete een een-tweetje is tussen het Openbaar Ministerie en de minister. ,,Met als doel te voorkomen dat er een generaal pardon of een herziening komt voor al die inmiddels uitgeschreven coronaboetes.’’
De advocaat verbaast zich erover dat Grapperhaus wel de boete krijgt, maar de anderen die op de foto’s te zien zijn niet. ,,Zij staan ook te dicht bij elkaar. Mij is niet duidelijk waarom zij geen boete krijgen. Wij hebben altijd gezegd dat coronaboetes in strijd met het gelijkheidsbeginsel worden uitgeschreven. Dat blijkt ook maar weer bij deze boete aan Grapperhaus.’’
Geloofwaardigheid
Dat Grapperhaus niet bestraft werd voor een vergrijp dat veel anderen op een fikse boete en een strafblad kwam te staan, leidde de afgelopen weken tot felle reacties. De kwestie heeft ook het vertrouwen in de minister flink aangetast.
Van de Nederlanders vindt 42 procent dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) zijn geloofwaardigheid heeft verloren als hij mensen waarschuwt zich aan de coronamaatregelen te houden. Een kwart van de deelnemers aan de wekelijkse opiniepeiling van Maurice de Hond gaf aan dat de minister moest aftreden.
Commentaar
Voor de geloofwaardigheid van het coronabeleid was het beter geweest als minister Grapperhaus de eer aan zichzelf had gehouden, schreef AD-hoofdredacteur Hans Nijenhuis in zijn commentaar.
Minister Ferd Grapperhaus en zijn vrouw hebben allebei 390 euro overgemaakt aan het Rode Kruis, als boete voor het overtreden van de coronaregels tijdens hun huwelijk. Die schenking gaat hij niet terugvragen.
© ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a241d984-f9af-11ea-acba-02c309bc01c1.jpg)
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
Telegraaf 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus krijgt alsnog een boete voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het Openbaar Ministerie heeft de bewindsman daar donderdag van op de hoogte gebracht, laat een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid weten.
Grapperhaus laat weten het besluit van het OM te respecteren en zal de boete zo snel mogelijk betalen. „Een minister heeft een voorbeeldfunctie”, erkent hij, en is bovendien „een gewaarschuwd mens.” Door de boete krijgt hij een strafblad. Of hij daarmee minister kan blijven „is uiteindelijk ter beoordeling van de Tweede Kamer.”
De beslissing over de boete is genomen door het College van procureurs-generaal, meldt het Openbaar Ministerie. „Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.”
Na de bruiloft van Grapperhaus vorige maand doken foto’s op waarop duidelijk te zien was dat de minister en zijn gasten lang niet altijd de voorgeschreven 1,5 meter afstand hielden. Hij moest diep door het stof, ook in de Tweede Kamer, waar een deel van de oppositie tevergeefs om zijn aftreden riep, maar kreeg tot dusver geen straf. Wel maakte hij uit eigen beweging een bedrag over naar het Rode Kruis.
Dat Grapperhaus niet bestraft werd voor een vergrijp dat veel anderen op een fikse boete en een strafblad kwam te staan, leidde de afgelopen weken tot felle reacties. De kwestie heeft ook het vertrouwen in de minister flink aangetast. In een peiling eerder deze week van EenVandaag onder ruim 2000 mensen zei de helft van de ondervraagden hem niet langer geloofwaardig te vinden.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus: eigen uitglijder niet de reden voor strafversoepeling coronaregels
BEKIJK OOK:
‘Grapperhaus alleen maar ongeloofwaardiger geworden’
BEKIJK OOK:
Grapperhaus doneert aan Rode Kruis om ’gevoel van spijt te onderstrepen’
BEKIJK MEER VAN; boete Ferd Grapperhaus Den Haag Openbaar Ministerie Justitie en Veiligheid
Het gedonder met de coronaregels door Minister Ferdinand Grapperhaus CDA
Tijdens het debat door het stof gegaan
Minister Grapperhaus (CDA) vertrekt niet op eigen houtje als minister van Justitie en Veiligheid, ondanks dat hij en zijn gasten de coronaregels hebben overtreden op zijn eigen bruiloft.
AD 04.09.2020
Grapperhaus betuigde eerder al spijt voor de bordesfoto, die vorige week donderdag 27.08.2020 naar buiten kwam Ook doneerde hij 780 euro aan het Rode Kruis om zijn spijtbetuiging kracht bij te zetten.
Over de foto’s waarop minister Grapperhaus tijdens zijn trouwerij de coronaregels overtreedt lopen de meningen op Facebook uiteen. De nieuwe foto’s, waarop Grapperhaus onder meer een hand lijkt te geven en zijn schoonmoeder omarmt, maakte het er niet makkelijker op voor de minister.
Trouw 03.09.2020
Minister Grapperhaus: geen afstand houden is slordig, laconiek en asociaal
Ook in latere persconferenties gebruikt hij dat soort harde woorden. Op 22 juli 2020 waarschuwt hij dat mensen hun gedrag niet mogen laten verslappen. “Ook niet als u deze zomer gezellig op een strand zit, met uw kinderen een pretpark bezoekt of een goed glas wijn bestelt op een terras.” Wat betreft de anderhalvemetermaatregel zegt hij: “Daar doe ik geen concessies in.”
Telegraaf 07.09.2020
Flinke optater voor vertrouwen in coronabeleid
Het schenden van coronaregels op de bruiloft van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) heeft het Vertrouwen in hem aangetast. Dat komt naar voren in een onderzoek van I&O Research.
Volgens een enquête in de aanloop naar Prinsjesdag lag zijn waarderingscijfer als lid van het kabinet steeds rond de 6, maar daalde dat na zijn bruiloft naar 5,2. Daarmee is hij de laagst gewaardeerde minister, stelt het onderzoeksbureau na raadpleging van ruim 2000 mensen.
De helft van de Nederlanders (52 procent) vindt hem niet langer “geloofwaardig als minister van Justitie”, concludeert I&O Research.
Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Financiën) worden van alle leden in het huidige kabinet het hoogste gewaardeerd door de Nederlandse kiezers. Rutte en Hoekstra krijgen in het onderzoek beiden het rapportcijfer 7,1.
Het oordeel over vicepremier en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) is beweeglijk: in de laatste peiling in mei steeg de waardering voor hem van 6,6 naar 7,1, maar inmiddels is het waarderingscijfer teruggelopen naar 6,5.
Van alle lijsttrekkers van de partijen in de Tweede Kamer geniet Mark Rutte de hoogste populariteit (7,1). De andere lijsttrekkers van partijen die deelnemen aan het kabinet (De Jonge voor het CDA (6,5), Sigrid Kaag voor D66 (6,4) en Gert-Jan Segers (6,5) voor ChristenUnie doen het beter dan de leiders van de oppositiepartijen. Van hen krijgt Asscher (PvdA) met een 5,8 het hoogste cijfer, gevolgd door SP’s Lilian Marijnissen (5,6) en Jesse Klaver (5,5).
De waarderingen voor FVD’s lijsttrekker Thierry Baudet (3,5 naar 3,7 ) en PVV’s partijleider Wilders (van 4,0 naar 4,2) zijn iets toegenomen.
De gedragsmonitor, een frequente peiling onder 60.000 Nederlanders, is een goede graadmeter voor het corona-sentiment in het land. Daaruit blijkt ditmaal voor het eerst dat het vertrouwen in het overheidsbeleid flink afgenomen is. In april was 75 procent van de respondenten ‘(zeer) positief’ over de Nederlandse aanpak.
De maanden daarna bleef dat percentage hoog, maar nu is dat vertrouwen in één klap gedaald tot nog maar iets meer dan 50 procent. De peiling was overigens tussen 19 en 23 augustus, voordat de trouwfoto’s van minister Ferd Grapperhaus (CDA) uitlekten, dus van een eventueel Grapperhaus-effect kan in deze uitkomsten nog geen sprake zijn.
AD 08.09.2020
AD 08.09.2020
Geloofwaardigheid daalt
De Geloofwaardigheid van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) is afgenomen, zo komt naar voren uit de wekelijkse peiling van Maurice de Hond. Vorige week vond 42 procent van de ondervraagden hem niet geloofwaardig meer nadat naar buiten was gekomen dat tijdens zijn trouwerij coronaregels waren overtreden. Nu zegt 66 procent van die ondervraagden hem niet meer geloofwaardig te vinden.
Vorige week vond 42 procent dat hij had moeten opstappen, dat is nu 47 procent.
AD 04.09.2020
Opstappen is beter volgens Geert Corstens voormalige president van de Hoge Raad
Geert Corstens, tussen 2008 en 2014 de hoogste rechter van Nederland, vindt dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie) afgelopen week had moeten aftreden vanwege het overtreden van de coronaregels ,,Hij is niet meer geloofwaardig”.
Volgens de voormalige president van de Hoge Raad – de hoogste rechter in Nederland – had Grapperhaus ‘de eer aan zichzelf moeten houden’. ,,Hij heeft deze coronacrisis voortdurend gepropageerd dat we ons aan de regels moeten houden’’, zei Corstens zondagmiddag in het tv-programma Buitenhof. ,,De belangrijkste regel is de 1,5 meterregel. Dat hebben we tot vervelens toe moeten aanhoren.’’
Lees ook;
Corstens vindt dat de minister van Justitie ‘op zijn klompen had kunnen aanvoelen’ dat het organiseren van een huwelijk tot problemen met de 1,5 meterregel zou leiden. ,,Daarmee heeft hij zijn geloofwaardigheid verloren.’’
Obstructie
Dit is een nieuwe regel, die moet indalen in het morele bewustzijn van mensen, aldus Geert Corstens.
Op foto’s van het huwelijk van Grapperhaus, twee weken terug, is te zien dat hij meermaals de 1,5 meterregel overtrad en knuffelde met zijn schoonmoeder. Geëmotioneerd zei hij afgelopen week in de Tweede Kamer spijt te hebben van de misser, maar van opstappen wilde hij niets weten.
Volgens Corstens zal het aanblijven van Grapperhaus tot ‘obstructie’ van de rechtsgang leiden. De jurist verwacht dat overtreders van de coronaregels en hun advocaten het gedrag van de minister zullen aangrijpen om boetes van tafel te laten vegen. ,,Dat begrijp ik wel’’, aldus Corstens.
Lagere coronastraf
Hij vindt het extra kwalijk dat Grapperhaus aan de Tweede Kamer heeft toegezegd dat hij de straffen voor het overtreden van de coronaregels gaat verlagen. ,,Dit is een nieuwe regel, die moet indalen in het morele bewustzijn van mensen. Dat is een moeilijk proces. Daar heeft de regering veel aan gedaan, met veel voorlichting. Als je dan zelf de regel overtreedt en vervolgens de straffen gaat verminderen, ben je het ene kwaad op het andere aan het stapelen.’’
Grapperhaus ontkende afgelopen vrijdag dat verlaging van de coronastraffen iets te maken heeft met de coronablunder op zijn huwelijk. ,,Het debat heeft zich helemaal los van mij ontwikkeld’’, zei de minister daarover. ,,De Kamer vond al maanden dat er iets moest gebeuren met de zwaarte van de coronaboetes.’’ Ook premier Rutte ontkent dat er een verband is.
Debat
Een aangeslagen minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) is woensdag 02.09.2020 in de Tweede Kamer door het stof gegaan tijdens een debat in de Tweede Kamer nadat op nieuwe foto’s te zien is dat op zijn bruiloft de coronaregels zijn overtreden. Tijdens zijn spijtbetuiging schoot hij vol. „Ik heb het verkeerd ingeschat.”
Bovendien overweegt de bewindsman na zijn eigen misser plotseling straffen voor overtredingen te versoepelen en bood opnieuw zijn excuses aan. De bewindsman vindt zich nog wel geloofwaardig als minister die het coronabeleid uitvoert. Ook Premier Rutte blijft ‘voluit’ achter zijn minister staan.
Terugblik
De nieuwe foto’s van de bruiloft van minister Grapperhaus hebben zijn gezag ontoelaatbaar aangetast, zegt politiek commentator Frits Wester. “Er rest hem nu nog maar één ding: dat is opstappen.”
Gisteravond zijn nieuwe foto’s opgedoken van de bruiloft van minister van Justitie Ferd Grapperhaus, waarop te zien is hoe de minister zelf zich ook niet aan de coronaregels houdt.
Uit de nieuwe beelden, in handen van Shownieuws, lijkt Grapperhaus op een van de foto’s de hand te schudden van een van zijn gasten. Ook omhelst hij zijn schoonmoeder.
‘Gaat om ambt van minister’
Volgens de politiek commentator werpen de nieuwe foto’s een nieuwe visie op de kwestie: het gaat nu niet meer om een menselijke fout van de bruidegom. “Het gaat nu om het aanzien van het ambt van de minister. Dat is hard, maar wel zuiver “, zegt Wester.
Nieuwe foto’s van handenschuddende Grapperhaus op bruiloft
“Hoe sneu ook, Grapperhaus heeft de pech minister van Justitie te zijn. De man die ons in grote woorden toegesproken heeft dat wij ons echt aan de regels moeten houden. Nu hij dat zelf niet doet, kan hij anderen er ook niet meer op aanspreken.”
“Rutte heeft het de afgelopen dagen nog voor Grapperhaus opgenomen. Maar die komt ook steeds meer in een lastig parket. En hij worstelt met de menselijke kant van het verhaal en de politieke realiteit. Ook in het CDA proefde je de afgelopen dagen het groeiend ongemak. Prominente partijleden begonnen zich steeds meer zorgen te maken.”
Gezagloos
Grapperhaus betuigde eerder al spijt voor de bordesfoto, die vorige week donderdag naar buiten kwam Ook doneerde hij 780 euro aan het Rode Kruis om zijn spijtbetuiging kracht bij te zetten.
Wester: “Deze nieuwe foto’s laten zien dat Grapperhaus zelf ook knuffelt en met mensen handen schudt. Dat maakt de kwestie nog pijnlijker. Hoe kun je nog van jongeren vragen om oma niet te knuffelen, om maar een voorbeeld te noemen? Deze minister is nu echt gezag- en tandeloos.”
Kabinet heeft er last van
Volgens Wester krijgt daar niet alleen het kabinet last van, maar ook zijn uitvoerders. “Er rest hem eigenlijk maar één ding en dat is opstappen”, concludeert Wester.
“Als hij dat zelf niet ziet, is het nu het moment voor zijn nieuwe partijleider Hugo de Jonge om op te treden. Want die moet ook wel zien dat hij hier met zijn partij het CDA hier veel last van gaat krijgen”.
Politiebonden eisen ander coronabeleid: ‘Regels zijn niet meer uit te leggen’
Oppositie kritisch over nieuwe foto’s: ‘Handen schudden? Dat doe je gewoon niet’
In de aanloop naar het Kamerdebat reageren oppositiepartijen vanochtend kritisch op de nieuwe foto’s die zijn verschenen. “Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen”, vindt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Maar handen schudden dat doe je gewoon niet, zeker niet als minister van Justitie.”
Geert Wilders doet er nog een schepje bovenop en vindt dat Grapperhaus ‘met de minuut ongeloofwaardiger wordt’. “Voor iemand als Grapperhaus die anderen stevig de maat neemt en aso’s noemt en forse boetes uitdeelt aan gewone mensen en bedrijven, is dit een totale afgang”, laat de PVV-leider in een reactie weten.
De PvdA wil vanmiddag van het kabinet horen hoe de minister denkt zijn gezag te herstellen. Nu boa’s op straat steeds minder boetes uit kunnen schrijven is er volgens de partij een ‘gezagsprobleem’ ontstaan.
SP’er Lilian Marijnissen sluit zich daarbij aan. “Het zou goed zijn als Grapperhaus zich hier uitgebreid over verantwoordt, want hij brengt hierbij boa’s en agenten in een heel lastig parket en ondermijnt het draagvlak voor zijn eigen beleid.”
Zie ook het Kamerdebat over de geloofwaardigheid van Grapperhaus: van mildheid tot afkeuring
- Bekijk het debat via deze livestream, de NOS Facebook-pagina en het NOS YouTube-account
- Minister Grapperhaus raakte vorige week in opspraak door foto’s van zijn huwelijk;
- De gasten hielden zich niet aan de anderhalvemeterregel op de trappen van het stadhuis;
- De minister bood zijn excuus aan, maar de oppositie is fel omdat hij hierdoor ongeloofwaardiger wordt;
- Gisteravond zijn nieuwe foto’s gepubliceerd met de minister die zijn schoonmoeder omarmt en iemand een hand lijkt te geven;
- In het debat moest duidelijk worden of Grapperhaus opstapt; premier Rutte zegt dat Grapperhaus nog geloofwaardig is.
dossier “Coronamisser Grapperhaus” AD
Minister Grapperhaus: ‘Ik respecteer deze boete’
RTL 18.09.2020 Minister Grapperhaus heeft alsnog een boete gekregen voor het niet naleven van de coronamaatregelen tijdens zijn bruiloft. De minister zegt de beslissing van het OM te respecteren.
meer: Ferdinand Grapperhaus Coronaboete Coronavirus Den Haag
Rutte ontkent een-tweetje OM en Grapperhaus: ‘Dit is bewijs dat er geen klassenjustitie is’
AD 18.09.2020 Dat justitieminister Ferd Grapperhaus bijna een maand na zijn bruiloft alsnog wordt beboet voor het schenden van de coronaregels, is volgens premier Mark Rutte ‘hét bewijs dat er geen klassenjustitie is’. Grapperhaus heeft zich volgens de premier niet bemoeid met de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) om hem toch een boete op te leggen.
,,Het OM heeft gezegd: omdat dit een minister betreft die in het bijzonder verantwoordelijk is voor de handhaving van de regels, vinden we dit een bijzondere situatie en hebben we besloten dit te doen”, zei Rutte in zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad. Het Openbaar Ministerie schrijft zelf in een persbericht ‘dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is’.
Lees ook;
De boete werd aangekondigd in de week van de belangrijkste politieke debatten, waarin PVV-leider Geert Wilders fel van leer trok tegen Rutte en Grapperhaus en de gang van zaken rond de bruiloft ‘klassenjustitie’ noemde. Dat heeft niets met elkaar te maken, bezweert Rutte, die benadrukte dat het OM onafhankelijk is.
Wel heeft de minister van Justitie ‘op systeemniveau’ contact met het Openbaar Ministerie over bepaalde zaken. Grapperhaus zou zich nu juist verre van de zaak moeten houden, vindt Rutte. Datzelfde geldt voor zijn collega-minister Sander Dekker (Rechtsbescherming).
Strafblad
Dat Grapperhaus straks mogelijk een besluit neemt over de verlaging van de coronaboete en er waarschijnlijk voor zal zorgen dat de boete niet meer automatisch tot een strafblad leidt, is volgens Rutte ook nu geen probleem. ‘Die discussie loopt immers al langer’, betoogt de premier.
De Kamer gaf in het debat over de bruiloft van Grapperhaus al aan af te willen van de aantekening bij de coronaboete.
Een-tweetje
Volgens advocaat Frank van Ardenne kan het geen toeval zijn dat Grapperhaus alsnog een boete heeft gekregen. ,,Mijn cliënten vermoeden dat dit een een-tweetje tussen het Openbaar Ministerie en de minister is, om het herzien van eerdere zaken voor te zijn. Daar lijkt het op”, zegt hij. ,,Grapperhaus neemt zo een voorschot op een weigering om eerdere gevallen te herzien, waarbij mensen werden bekeurd en daardoor een strafblad hebben gekregen.”
Van Ardenne zegt dat hij nog geen antwoord heeft gekregen van het ministerie van Justitie en Veiligheid op zijn verzoek om kwijtschelding. ,,Ik zou het wel fatsoenlijk vinden als we nu snel antwoord krijgen, zeker gezien het nieuws van vandaag.”
Bij de boete voor zijn cliënten ging het om een paar in Schiedam dat in mei dit jaar bezoek kreeg van hun ouders die met taart op de stoep stonden. Omdat een van de ouders geen trappen kon lopen, besloten ze de taart buiten op te eten met 1,5 meter onderlinge afstand. Vervolgens legden handhavers boetes op van bijna 400 euro per persoon voor ‘samenscholing in de open lucht’.
Ook minister Grapperhaus krijgt een strafblad na een coronaboete, werd vrijdag duidelijk. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ROBIN UTRECHT
Advocaat: boete Grapperhaus is ’een-tweetje’ met OM
Telegraaf 18.09.2020 Dat justitieminister Ferd Grapperhaus alsnog een boete heeft gekregen voor het overtreden van de coronaregels tijdens zijn huwelijk, kan geen toeval zijn. Dat betoogt advocaat Frank van Ardenne, die namens onder meer de ’Schiedamse taartjeseters’ heeft gevraagd om kwijtschelding van hun coronaboete. Premier Rutte vindt de boete juist het bewijs dat er geen sprake zou zijn van ’klassenjustitie’.
„Mijn cliënten vermoeden dat dit een een-tweetje tussen het Openbaar Ministerie en de minister is, om het herzien van eerdere zaken voor te zijn. Daar lijkt het op”, zegt hij. „Grapperhaus neemt zo een voorschot op een weigering om eerdere gevallen te herzien, waarbij mensen werden bekeurd en daardoor een strafblad hebben gekregen.”
Van Ardenne zegt dat hij nog geen antwoord heeft gekregen van het ministerie van Justitie en Veiligheid op zijn verzoek om kwijtschelding. „Ik zou het wel fatsoenlijk vinden als we nu snel antwoord krijgen, zeker gezien het nieuws van vandaag.”
’Samenscholing’
Bij de boete voor de taartjeseters ging het om een paar in Schiedam dat in mei dit jaar bezoek kreeg van hun ouders die met taart op de stoep stonden. Omdat een van de ouders geen trappen kon lopen, besloten ze de taart buiten op te eten met 1,5 meter onderlinge afstand. Vervolgens legden handhavers boetes op van bijna 400 euro per persoon voor „samenscholing in de open lucht.”
Dat de justitieminister Ferd Grapperhaus bijna een maand na zijn bruiloft alsnog wordt beboet, is volgens premier Mark Rutte juist „hét bewijs dat er geen klassenjustitie is.” Grapperhaus heeft zich volgens de premier niet bemoeid met de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) om hem toch een boete op te leggen.
„Het OM heeft gezegd: omdat dit een minister betreft die in het bijzonder verantwoordelijk is voor de handhaving van de regels, vinden we dit een bijzondere situatie en hebben we daarom besloten dit te doen”, zei Rutte in zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad. Het Openbaar Ministerie schrijft zelf in een persbericht „dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.”
De boete werd aangekondigd in de week van de belangrijkste politieke debatten, waarin PVV-leider Geert Wilders fel van leer trok tegen Rutte en Grapperhaus en de gang van zaken rond de bruiloft ’klassenjustitie’ noemde. Dat heeft niets met elkaar te maken, bezweert Rutte, die benadrukte dat het OM onafhankelijk is.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
BEKIJK OOK:
’Net als ieder ander’ strafblad voor Grapperhaus
Strafblad
Dat Grapperhaus straks mogelijk een besluit neemt over de verlaging van de coronaboete, en er waarschijnlijk voor zal zorgen dat het ontvangen van zo’n boete niet automatisch tot een strafblad leidt, is volgens Rutte ook nu geen probleem. Die discussie loopt immers al langer, betoogt de premier. De Kamer gaf in het debat over de bruiloft van Grapperhaus al aan af te willen van de aantekening bij de coronaboete.
BEKIJK MEER VAN; straf overheid Ferd Grapperhaus Mark Rutte
’Net als ieder ander’ strafblad voor Grapperhaus
Telegraaf 18.09.2020 Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) krijgt niet alleen een boete voor overtreding van coronaregels op zijn bruiloft, de Justitieminister krijgt ook een aantekening in zijn justitiële documentatie, in de volksmond een strafblad.
Dat blijkt uit de reactie van de minister na de ministerraad. „Ik heb net als ieder ander die een boete heeft gekregen van dat bedrag een aantekening.”
Volgens de CDA-bewindsman betekent dat niet dat hij zijn werk als minister van nota bene Justitie en Veiligheid niet meer kan doen. „Dat is mogelijk, het is een overtreding. Het is aan de Kamer wat men daarvan vindt. Daar hebben we het twee weken geleden over gehad.” Ook premier Rutte twijfelt niet over het aanblijven van zijn minister. „Dit is niet strijdig met het zijn van minister. Mijn oordeel is niet veranderd.”
Grapperhaus vertelt dat hij donderdag telefonisch is gehoord door het Openbaar Ministerie (OM). „Ik had een erg hectische agenda, de hoofdofficier wilde mij om vijf uur horen. Dat mag telefonisch, anders ging het niet lukken.” De minister wil niet oordelen over het moment waarop hij de boete krijgt. Twee weken geleden werd namelijk al duidelijk dat hij de fout in ging op zijn huwelijk. „Het is de autonomie van het OM om te beslissen hoe en wanneer ze met iets omgaan.” Premier Rutte stelt zelfs dat de timing alleen maar onhandig is voor Grapperhaus. „Politiek gesproken had je dit dan liever voor de algemene politieke beschouwingen willen hebben.”
BEKIJK OOK:
LIVE | Kennemerland: halt toeroepen aan illegale feesten
Commotie
Voor de buitenwereld was het maar moeilijk te verkroppen dat de minister aanvankelijk niet op de bon werd geslingerd, omdat het beeld ontstond dat hij wél weg kwam met het overtreden van de regels. Toch had de minister liever geen boete gehad. „Ik ben absoluut niet blij met een boete, het is niet goed hoe dit gelopen is.”
Wat voor de een geldt, geldt niet altijd voor de ander. Dat werd pijnlijk duidelijk na de overtreding van minister Grapperhaus op zijn eigen bruiloft, zei Telegraafverslaggever Wierd Duk eerder in zijn podcast:
Grapperhaus zegt absoluut niet te hebben aangedrongen op een boete. „Dat is natuurlijk wat ingewikkeld. Dat is niet aan mij.” Hij weet niet of ook andere aanwezigen, onder wie staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie), een boete hebben gekregen. Grapperhaus krijgt alsnog een prent van 390 euro voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het OM laat in een persbericht weten dat ’met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is’.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
BEKIJK OOK:
Duitsers witheet om code rood: ’Halsoverkop naar huis’
BEKIJK OOK:
Opnieuw dagrecord: bijna tweeduizend besmettingen
BEKIJK MEER VAN; overheid straf Grapperhaus
Grapperhaus krijgt toch coronaboete, ook aantekening op strafblad
NU 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) krijgt toch een boete voor het overtreden van de anderhalvemeterregel op zijn bruiloft, bevestigt het Openbaar Ministerie (OM) vrijdag na berichtgeving van diverse media. Ook krijgt hij een aantekening op zijn strafblad.
Het OM meldt dat de beslissing is genomen door het College van procureurs-generaal. Grapperhaus is donderdag op de hoogte gesteld en heeft laten weten de boete te gaan betalen.
De minister zegt niet om de boete te hebben gevraagd. Ook laat hij weten het besluit van het OM goed te begrijpen en te respecteren. Vanwege de boete krijgt hij een aantekening op zijn strafblad. Of dat als minister kan, is volgens Grapperhaus aan de Tweede Kamer.
De minister maakte enkele dagen na zijn bruiloft op 22 augustus excuses voor de schending van de coronaregels. “Juist een minister moet altijd het goede voorbeeld geven”, schreef hij destijds.
Grapperhaus kwam met een schriftelijke verklaring nadat er foto’s van zijn bruiloft waren opgedoken. Daarop was te zien dat zijn gasten niet te allen tijde genoeg afstand van elkaar hielden. Later verschenen ook foto’s waaruit bleek dat de minister tijdens het feest fysiek contact met enkele gasten had.
Publicatie foto’s was aanleiding voor de boete
Het OM meldt dat de publicatie van de foto’s de aanleiding voor de boete was. “Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waar de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld van is, gediend is.”
De boete voor het overtreden van de coronamaatregelen bedraagt 390 euro. De minister en zijn vrouw maakten vorige maand beiden dat bedrag over naar een hulporganisatie. Dat deden zij nadat er grote ophef was ontstaan over de gang van zaken rondom het huwelijksfeest in Bloemendaal.
Waarom Grapperhaus nog steeds minister van Justitie is
Lees meer over: Politiek Ferd Grapperhaus
Grapperhaus krijgt alsnog boete voor schenden coronaregels op bruiloft
NOS 18.09.2020 Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft alsnog een boete gekregen voor het schenden van de coronaregels op zijn bruiloft. De boete bedraagt 390 euro.
Eind vorige maand kwamen foto’s naar buiten van het huwelijk van de bewindsman. Daarop was te zien dat gasten onderling onvoldoende afstand hielden en dat hij zich zelf ook niet hield aan de coronamaatregelen.
De beelden leidden tot een storm aan kritiek, onder meer in de Tweede Kamer. Een motie van afkeuring haalde het net niet. De CDA-minister bood meermaals zijn excuses aan voor het overtreden van de coronaregels.
Rode Kruis
De minister en zijn vrouw maakten beiden een donatie van 390 euro over aan het Rode Kruis, als boetedoening. Een boete van het Openbaar Ministerie bleef tot nu uit, maar daarin is nu dus verandering gekomen.
“Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is”, staat in een persbericht.
Alleen de minister heeft overigens een boete gekregen, zijn vrouw niet. Dat is omdat Grapperhaus een “bijzondere positie” inneemt als boegbeeld van het ministerie, zegt een woordvoerder van het OM. Het besluit om de bewindsman te beboeten, liet volgens het OM relatief lang op zich wachten vanwege zijn positie. “Het is geen dagelijkse kost om aan ministers boetes op te leggen”, zegt de woordvoerder. Volgens justitie is er nu een “zorgvuldige afweging” gemaakt.
Strafblad
Grapperhaus zegt het besluit van het OM te respecteren en de boete te betalen. “Als het OM zegt dat er regels zijn overtreden en dat ik daarom een boete moet betalen, dan is dat zo.” De boete wordt nu in zijn ‘justitiële documentatie’ opgenomen. De minister van Justitie erkent dat hij nu, zoals het in de volksmond heet, een strafblad heeft. Of een overtreding van de coronaregels wel een strafblad tot gevolg moet hebben, is overigens nog onderwerp van debat in politiek Den Haag.
Grapperhaus herhaalt dat hij het betreurt dat op zijn huwelijk de coronaregels zijn overtreden. Hij heeft tegenover het OM erkend dat het niet goed is gegaan. Het bedrag dat Grapperhaus en zijn vrouw aan het Rode Kruis hadden betaald, gaat hij niet terugvragen.
Heeft u nu een strablad?
In een reactie op de boete van Grapperhaus benadrukt premier Rutte dat het Openbaar Ministerie onafhankelijk is. Hij herhaalt dat Grapperhaus geloofwaardig minister kan blijven. Rutte vindt ook dat een minister wel een strafblad kan hebben. Hij onderstreept dat Grapperhaus met deze aantekening nog steeds een ‘Verklaring omtrent het Gedrag’ kan krijgen.
Op vragen over de timing van het Openbaar Ministerie antwoordt de premier dat hij daar ook niet over gaat: “Ik heb daar geen bemoeienis mee en Grapperhaus ook niet.” Volgens Rutte is de boete niet op verzoek van Grapperhaus opgelegd en is de minister er pas gisteren door het OM van op de hoogte gesteld.
Als Grapperhaus zich er wel mee had bemoeid, had hij volgens Rutte wel gevraagd om de boete op te leggen vóór de Algemene Politieke Beschouwingen van de afgelopen dagen. In dat Kamerdebat kwam de bruiloft van de minister ook weer aan de orde en met name PVV-leider Wilders maakte er een groot thema van. Hij vindt dat in Nederland sprake is van klassenjustitie.
BEKIJK OOK
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
RTL 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus krijgt alsnog een boete voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het Openbaar Ministerie heeft de bewindsman daar gisteren van op de hoogte gebracht. Daarmee krijgt hij ook een aantekening in zijn strafdossier, in de volksmond een strafblad. “Ik ben er niet blij mee”, zei Grapperhaus daar zojuist over.
De beslissing is genomen door het College van procureurs-generaal. Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.
“De minister heeft het OM laten weten dit besluit te respecteren”, zegt de woordvoerder van de minister over de boete van 390 euro. “Hij zal de boete zo snel mogelijk betalen.”
‘Ik respecteer deze boete’
Minister Grapperhaus reageert op de boete die hij kreeg voor het schenden van de coronaregels.
Minister Grapperhaus: ‘Ik respecteer deze boete’
Nieuwe foto’s bruiloft Grapperhaus: ‘Hij is gezagloos geworden’
Minister Ferd Grapperhaus overleefde twee weken geleden een debat over deze kwestie in de Tweede Kamer. Hij kreeg na een urenlang debat het vertrouwen van een kritische Kamer. Hij moest zijn gezag herstellen na deze affaire, maakten partijen duidelijk. De Tweede Kamer nam toen ook nog een motie aan waarin de bewindsman wordt opgeroepen ervoor te zorgen dat één coronaboete niet meer tot een strafblad leidt.
Het moment dat Grapperhaus breekt: ‘Het is die dag niet goed gegaan’
OM legt minister coronaboete op:
OM legt minister coronaboete op
om.nl 2:20 PM · Sep 18, 2020 29 104 people are Tweeting about this
#Grapperhaus: “Nee, ik heb niet zelf om boete gevraagd.” Hij krijgt een aantekening in zijn justitiële documentatie. “In de volksmond heet dat inderdaad een strafblad”, zegt de minister. Hij gaat zijn schenking aan het Rode Kruis niet terugvragen. #corona
2:32 PM · Sep 18, 2020 14 See the latest COVID-19 information on Twitter
RTL Nieuws; Ferdinand Grapperhaus Link in bio Coronaboete
Toch boete en strafblad voor Grapperhaus na overtreden regels op bruiloft: ‘Ben er niet blij mee’
AD 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft alsnog een boete van 390 euro gekregen voor het overtreden van de coronaregels op zijn eigen bruiloft. Daardoor heeft hij nu ook een strafblad. De vrouw van Grapperhaus en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol, die het huwelijk voltrok, zijn níet op de bon geslingerd.
,,Ik respecteer het dat het OM mij nu een boete heeft gegeven’’, laat Grapperhaus (61) aan deze nieuwssite weten. ,,Ik ben er natuurlijk niet blij mee. Als minister heb ik een voorbeeldfunctie. Ik was een gewaarschuwd mens. Toch is het niet goed gegaan met de coronamaatregelen bij mijn huwelijk. Daar baal ik van.’’
De minister zegt dat hij zelf nooit heeft aangedrongen op een boete bij het OM. ,,Nee, dat is ingewikkeld. Dat is niet mijn rol.’’ De vrouw van Grapperhaus heeft geen boete gekregen. Ook staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) is niet op de bon geslingerd. Zij voltrok het huwelijk van Grapperhaus. ,,Ik heb heel duidelijk in de Tweede Kamer gezegd dat ík verantwoordelijk ben’’, aldus de minister.
Strafblad
Dat Grapperhaus nu een strafblad heeft, wil niet zeggen dat hij niet door mag als minister. ,,Dat is uiteindelijk aan de Tweede Kamer’’, zegt hij. ,,Ik heb al verantwoording afgelegd in de Tweede Kamer.’’ Voor premier Rutte is er geen twijfel over mogelijk of Grapperhaus met een strafblad kan aanblijven. ,,Ja hoor, dat kan. Het is niet iets waardoor je geen VOG zou krijgen. Dat is niet strijdig met het zijn van minister.’’
Het Openbaar Ministerie heeft Grapperhaus gisteren op de hoogte gebracht, meldt een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid. ,,Hij zal de boete zo snel mogelijk betalen.” Eerder maakte Grapperhaus twee keer 390 euro over naar het Rode Kruis als boetedoening. Dat geld wil de minister niet terug, zo laat hij desgevraagd weten.
Geloofwaardigheid
Aanleiding voor de boete is de publicatie van foto’s in de media van de feestelijkheden van het huwelijk, waarop te zien is dat Grapperhaus zijn schoonmoeder knuffelt en onvoldoende afstand houdt van zijn gasten. Onder de gasten zijn veel 50- en 60-plussers.
Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete ‘de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan Grapperhaus het boegbeeld is, gediend is’. De gasten van de bruiloft krijgen overigens geen boete, benadrukt het Openbaar Ministerie tegen deze nieuwssite.
POLL
Kan minister Grapperhaus aanblijven?
- Ja, geen probleem (29%)
- Nee, dit kan niet (71%)
79304 stemmen
Diep door het stof
Begin september moest minister Grapperhaus diep door het stof in het debat over de coronacrisis. Geëmotioneerd zei hij spijt te hebben van de misser op zijn eigen bruiloft, waarbij hij en zijn gasten zich overduidelijk niet aan de coronaregels hadden gehouden.
Zo overtrad Grapperhaus meermaals de 1,5 meterregel en knuffelde hij met zijn schoonmoeder. ,,Tijdens mijn huwelijk is het misgegaan. Dat spijt me, als minister hoor ik het goede voorbeeld te geven”, zei de minister.
Rutte zei tijdens het debat vierkant achter Grapperhaus te staan. ,,Leiderschap is ook je fouten toegeven’’, meldde hij. ,,Ik ben ervan overtuigd dat hij zijn gezag zal herstellen.’’ De premier vindt dat er ruimte moet zijn voor mildheid en genade voor mensen die een fout maken.
Coronaboetes
Grapperhaus, ministerieel verantwoordelijk voor de handhaving van de coronaregels, is overigens niet van plan om met terugwerkende kracht coronaboetes van het strafblad af te halen. ,,Dat is niet waar de Tweede Kamer in aangenomen moties om heeft gevraagd’’, zei hij.
Mocht een meerderheid in het parlement toch nog willen dat oude coronaboetes van het strafblad worden geschrapt, dan wil de minister daar wel naar kijken, zo gaf hij ook aan. Advocaat Frank van Ardenne, die vier Schiedammers bijstaat nadat ze een coronaboete kregen omdat ze een gebakje aten op een bankje bij hen voor de deur, vindt dat er een generaal pardon moet komen voor alle coronaboetes.
Een-tweetje
Van Ardenne laat weten dat zijn cliënten sterk het vermoeden hebben dat deze boete een een-tweetje is tussen het Openbaar Ministerie en de minister. ,,Met als doel te voorkomen dat er een generaal pardon of een herziening komt voor al die inmiddels uitgeschreven coronaboetes.’’
De advocaat verbaast zich erover dat Grapperhaus wel de boete krijgt, maar de anderen die op de foto’s te zien zijn niet. ,,Zij staan ook te dicht bij elkaar. Mij is niet duidelijk waarom zij geen boete krijgen. Wij hebben altijd gezegd dat coronaboetes in strijd met het gelijkheidsbeginsel worden uitgeschreven. Dat blijkt ook maar weer bij deze boete aan Grapperhaus.’’
Geloofwaardigheid
Dat Grapperhaus niet bestraft werd voor een vergrijp dat veel anderen op een fikse boete en een strafblad kwam te staan, leidde de afgelopen weken tot felle reacties. De kwestie heeft ook het vertrouwen in de minister flink aangetast.
Van de Nederlanders vindt 42 procent dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) zijn geloofwaardigheid heeft verloren als hij mensen waarschuwt zich aan de coronamaatregelen te houden. Een kwart van de deelnemers aan de wekelijkse opiniepeiling van Maurice de Hond gaf aan dat de minister moest aftreden.
Commentaar
Voor de geloofwaardigheid van het coronabeleid was het beter geweest als minister Grapperhaus de eer aan zichzelf had gehouden, schreef AD-hoofdredacteur Hans Nijenhuis in zijn commentaar.
Minister Ferd Grapperhaus en zijn vrouw hebben allebei 390 euro overgemaakt aan het Rode Kruis, als boete voor het overtreden van de coronaregels tijdens hun huwelijk. Die schenking gaat hij niet terugvragen.
© ANP
Grapperhaus alsnog beboet voor schenden coronaregels op bruiloft
Telegraaf 18.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus krijgt alsnog een boete voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Het Openbaar Ministerie heeft de bewindsman daar donderdag van op de hoogte gebracht, laat een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid weten.
Grapperhaus laat weten het besluit van het OM te respecteren en zal de boete zo snel mogelijk betalen. „Een minister heeft een voorbeeldfunctie”, erkent hij, en is bovendien „een gewaarschuwd mens.” Door de boete krijgt hij een strafblad. Of hij daarmee minister kan blijven „is uiteindelijk ter beoordeling van de Tweede Kamer.”
De beslissing over de boete is genomen door het College van procureurs-generaal, meldt het Openbaar Ministerie. „Het OM vindt dat met het opleggen van de geldboete de geloofwaardigheid van de handhaving van de coronaregels, waarvan de minister van Justitie en Veiligheid het boegbeeld is, gediend is.”
Na de bruiloft van Grapperhaus vorige maand doken foto’s op waarop duidelijk te zien was dat de minister en zijn gasten lang niet altijd de voorgeschreven 1,5 meter afstand hielden. Hij moest diep door het stof, ook in de Tweede Kamer, waar een deel van de oppositie tevergeefs om zijn aftreden riep, maar kreeg tot dusver geen straf. Wel maakte hij uit eigen beweging een bedrag over naar het Rode Kruis.
Dat Grapperhaus niet bestraft werd voor een vergrijp dat veel anderen op een fikse boete en een strafblad kwam te staan, leidde de afgelopen weken tot felle reacties. De kwestie heeft ook het vertrouwen in de minister flink aangetast. In een peiling eerder deze week van EenVandaag onder ruim 2000 mensen zei de helft van de ondervraagden hem niet langer geloofwaardig te vinden.
BEKIJK OOK:
Grapperhaus: eigen uitglijder niet de reden voor strafversoepeling coronaregels
BEKIJK OOK:
‘Grapperhaus alleen maar ongeloofwaardiger geworden’
BEKIJK OOK:
Grapperhaus doneert aan Rode Kruis om ’gevoel van spijt te onderstrepen’
BEKIJK MEER VAN; boete Ferd Grapperhaus Den Haag Openbaar Ministerie Justitie en Veiligheid
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/470531bc-f039-11ea-a56f-02c309bc01c1.jpg)
Geloofwaardigheid Grapperhaus daalt in peiling
Telegraaf 06.09.2020 De geloofwaardigheid van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) is afgenomen, zo komt naar voren uit de wekelijkse peiling van Maurice de Hond. Vorige week vond 42 procent van de ondervraagden hem niet geloofwaardig meer nadat naar buiten was gekomen dat tijdens zijn trouwerij coronaregels waren overtreden. Nu zegt 66 procent van die ondervraagden hem niet meer geloofwaardig te vinden.
Vorige week vond 42 procent dat hij had moeten opstappen, dat is nu 47 procent.
Een aanvankelijk emotionele Grapperhaus kreeg woensdag na een urenlang debat in de Tweede Kamer wel het vertrouwen van een kritische Kamer. De oppositie zegde het vertrouwen niet op, maar sprak wel vrijwel unaniem haar afkeuring uit. Grapperhaus zelf ging diep door het stof. Niet alleen de gasten maar ook hijzelf is in de fout gegaan, erkende hij. Hij sprak van een inschattingsfout.
Ook de oud-president van de Hoge Raad Geert Corstens vindt dat Grapperhaus de eer aan zichzelf had moeten houden. „Omdat hij voortdurend in deze coronacrisis heeft gepropageerd dat we ons aan de coronaregels moeten houden. De belangrijkste regel is de 1,5 meter-regel. Dat hebben we tot vervelens toe moeten aanhoren”, zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Grapperhaus heeft inmiddels 780 euro overgemaakt aan het Rode Kruis, twee maal de hoogte van de boete die mensen kunnen krijgen als ze geen 1,5 meter afstand houden. Ook komt er verandering in het feit dat één coronaboete tot een strafblad leidt. Daarvoor zijn volgens Grapperhaus een paar alternatieven. De boete kan verlaagd worden zodat het onder de grens van een strafblad komt of de boete kan dezelfde hoogte houden, maar dan komt er geen strafblad meer. Hij gaat hierover in gesprek met de Kamer.
De peiling van Maurice de Hond wordt via internet gehouden onder ten minste 2500 mensen, uit een steekproef onder ruim 40.000 personen die zich ooit voor zijn panel hebben aangemeld.
BEKIJK OOK:
Nieuws uit de privésfeer: zijn ministers vogelvrij?
BEKIJK OOK:
Privéleven BN’ers jachtdomein pers
BEKIJK MEER VAN; overheid Ferd Grapperhaus
Minister Ferd Grapperhaus komt afgelopen vrijdag aan op het Binnenhof voor de wekelijkse ministerraad. © BSR Agency
Oud-president Hoge Raad: ‘Minister Grapperhaus moet aftreden’
AD 06.09.2020 Geert Corstens, tussen 2008 en 2014 de hoogste rechter van Nederland, vindt dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie) afgelopen week had moeten aftreden vanwege het overtreden van de coronaregels. ,,Hij is niet meer geloofwaardig.’’
Volgens de voormalige president van de Hoge Raad – de hoogste rechter in Nederland – had Grapperhaus ‘de eer aan zichzelf moeten houden’. ,,Hij heeft deze coronacrisis voortdurend gepropageerd dat we ons aan de regels moeten houden’’, zei Corstens zondagmiddag in het tv-programma Buitenhof. ,,De belangrijkste regel is de 1,5 meterregel. Dat hebben we tot vervelens toe moeten aanhoren.’’
Lees ook;
Corstens vindt dat de minister van Justitie ‘op zijn klompen had kunnen aanvoelen’ dat het organiseren van een huwelijk tot problemen met de 1,5 meterregel zou leiden. ,,Daarmee heeft hij zijn geloofwaardigheid verloren.’’
Obstructie
Dit is een nieuwe regel, die moet indalen in het morele bewustzijn van mensen, aldus Geert Corstens.
Op foto’s van het huwelijk van Grapperhaus, twee weken terug, is te zien dat hij meermaals de 1,5 meterregel overtrad en knuffelde met zijn schoonmoeder. Geëmotioneerd zei hij afgelopen week in de Tweede Kamer spijt te hebben van de misser, maar van opstappen wilde hij niets weten.
Volgens Corstens zal het aanblijven van Grapperhaus tot ‘obstructie’ van de rechtsgang leiden. De jurist verwacht dat overtreders van de coronaregels en hun advocaten het gedrag van de minister zullen aangrijpen om boetes van tafel te laten vegen. ,,Dat begrijp ik wel’’, aldus Corstens.
Lagere coronastraf
Hij vindt het extra kwalijk dat Grapperhaus aan de Tweede Kamer heeft toegezegd dat hij de straffen voor het overtreden van de coronaregels gaat verlagen. ,,Dit is een nieuwe regel, die moet indalen in het morele bewustzijn van mensen. Dat is een moeilijk proces. Daar heeft de regering veel aan gedaan, met veel voorlichting. Als je dan zelf de regel overtreedt en vervolgens de straffen gaat verminderen, ben je het ene kwaad op het andere aan het stapelen.’’
Grapperhaus ontkende afgelopen vrijdag dat verlaging van de coronastraffen iets te maken heeft met de coronablunder op zijn huwelijk. ,,Het debat heeft zich helemaal los van mij ontwikkeld’’, zei de minister daarover. ,,De Kamer vond al maanden dat er iets moest gebeuren met de zwaarte van de coronaboetes.’’ Ook premier Rutte ontkent dat er een verband is.
Advocaat ‘taartjeseters’ wil een generaal pardon voor coronaboetes
NOS 05.09.2020 Het ministerie van Justitie en Veiligheid bekijkt een verzoek om kwijtschelding van coronaboetes. Dat zegt de advocaat van vier beboete personen, die de minister vorige week een brief had geschreven.
Voor zover bekend is het de eerste keer sinds de ophef over minister Grapperhaus, die zich op zijn bruiloft niet aan de coronaregels had gehouden, dat er naar een verzoek om kwijtschelding wordt gekeken. Een woordvoerder van minister Grapperhaus zegt tegen persbureau ANP dat het ministerie alleen een ontvangstbevestiging van het verzoek aan de advocaat heeft gestuurd. “Een inhoudelijke reactie volgt nog”, zegt ze.
Gebakjes
Het gaat om een Rotterdams stel en de ouders van de man, die in mei buiten samen een gebakje aten, zoals Rijnmond meldde. Twee boa’s schreven boetes uit; het bleek later om vierhonderd euro per persoon te gaan.
Ze werden waarschijnlijk beboet omdat er sprake zou zijn geweest van een samenscholing in de buitenlucht, schreef advocaat Frank van Ardenne. “Terwijl deze vier personen op 1,5 meter afstand van elkaar een taartje zaten te eten en de regelgeving op dit punt volstrekt onduidelijk was, en is.”
Generaal pardon
De advocaat betoogt onder meer dat de boetes, ook gezien Grapperhaus’ huwelijksfeest, “niet uit te leggen en niet te rechtvaardigen” zijn.
Hij vraagt daarom om een generaal pardon voor iedereen die is beboet omdat ze coronaregels zouden hebben overtreden, en voor het seponeren of herzien van deze zaken.
BEKIJK OOK;
Na ophef Grapperhaus: advocaat wil generaal pardon coronaboetes
RTL 05.09.2020 Vier ‘taartjeseters’ uit Schiedam en andere mensen met een coronaboete op zak, willen dat deze wordt kwijtgescholden. Advocaat Frank van Ardenne deed dit verzoek bij het ministerie
‘Behoefte aan duidelijkheid’
Bij de boete voor de taartjeseters ging het om een paar in Schiedam dat in mei dit jaar bezoek kreeg van hun ouders die met taart op de stoep stonden. Omdat een van de ouders geen trappen kon lopen, besloten ze de taart buiten op te eten met anderhalve meter onderlinge afstand. Vervolgens legden handhavers boetes op van bijna 400 euro per persoon voor ‘samenscholing in de open lucht’.
Het moment dat Grapperhaus breekt: ‘Het is die dag niet goed gegaan’
Minister Ferdinand Grapperhaus was zwaar geëmotioneerd tijdens het debat waarin hij moest knokken voor zijn baan als minister na zijn coronamisser.
De advocaat vermoedt dat het verzoek sneller dan normaal zal worden behandeld, gezien de recente ophef rond de trouwerij van minister Grapperhaus. “Iedereen die hiermee worstelt heeft behoefte aan duidelijkheid”, zegt Van Ardenne.
Maar edelachtbare, de minister en koning houden zich óók niet aan de regels
Reactie ministerie
Een woordvoerder van het ministerie laat weten dat het ministerie het verzoek van de advocaat heeft ontvangen, maar dat minister Grapperhaus na de ministerraad heeft aangegeven dat het kwijtschelden van alle coronaboetes niet gaat gebeuren.
De Tweede Kamer heeft wel unaniem gevraagd om het automatisme van een strafblad bij een coronaboete te schrappen. De minister stuurt later nog een brief aan de Kamer, hier zal hij ook op uitvoering van moties ingaan.
Aantekening op je strafblad kan gevolgen hebben, maar meestal valt het mee
RTL Nieuws; Ferdinand Grapperhaus Ministerie van Justitie en Veiligheid Coronaboete
Grapperhaus: Bruiloftsblunder heeft ‘niets te maken’ met lagere coronastraf
AD 04.09.2020 Dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie) gaat regelen dat een coronaboete niet meer voor een strafblad zorgt, heeft volgens hem niets te maken met de coronablunder op zijn eigen huwelijk. Ook premier Rutte ontkent dat de misstap van Grapperhaus tot lagere straffen leidt.
Het debat heeft zich helemaal los van mij ontwikkeld. Aldus Ferd Grapperhaus.
Afgelopen woensdag moest minister Grapperhaus diep door het stof in het debat over de coronacrisis. Geëmotioneerd zei hij spijt te hebben van de misser op zijn eigen bruiloft, waarbij hij en zijn gasten zich overduidelijk niet aan de coronaregels hadden gehouden. Zo overtrad Grapperhaus meermaals de 1,5 meterregel en knuffelde hij met zijn schoonmoeder.
Tijdens het verhitte Kamerdebat beloofde Grapperhaus dat hij de hoogte van de coronastraffen in Nederland tegen het licht gaat houden. Op verzoek van de hele Tweede Kamer wil hij regelen dat een coronaboete niet meer leidt tot een strafblad. Ook gaat hij de boete mogelijk verlagen van 390 euro naar minder dan 100 euro.
Lees ook;
Motie
Grapperhaus zegt nu dat zijn eigen misstap niets te maken heeft met zijn toezeggingen aan de Tweede Kamer. ,,Het debat heeft zich helemaal los van mij ontwikkeld’’, zegt de minister. ,,De Kamer vond al maanden dat er iets moest gebeuren met de zwaarte van de coronaboetes.’’ Afgelopen mei eiste het parlement in een motie dat er geen strafblad zou volgen op een coronaboete, maar daar deed Grapperhaus toen niks mee.
Ook premier Rutte stelt nu dat een verlaging van de coronaboetes losstaat van de rel rond Grapperhaus. ,,Dit is een verband dat er niet is’’, aldus Rutte op zijn wekelijkse persconferentie. ,,Er is al langer een discussie gaande over de vraag hoe je moet omgaan met mensen die zich niet expres, door wat voor omstandigheden dan ook, niet aan de 1,5 meterregel houden.’’
Terugwerkende kracht
Overigens is Grapperhaus niet van plan om met terugwerkende kracht coronaboetes van het strafblad af te halen. ,,Dat is niet waar de Tweede Kamer in aangenomen moties om heeft gevraagd’’, zegt hij. Mocht een meerderheid in het parlement toch nog willen dat oude coronaboetes van het strafblad worden geschrapt, dan wil de minister daar wel naar kijken, zo zegt hij.
Frits Wester: ‘Waarom doet Grapperhaus zichzelf dit aan?’
RTL 04.09.2020 Toen de eerste foto’s van minister Grapperhaus met zijn bruiloftsgasten opdoken, zocht Frits Wester hem op. Om de getrouwde politicus te interviewen over zijn eerste spijtbetuiging. ”Ik dacht: jongens, waar gaat het allemaal over? Dit had ons allemaal kunnen overkomen.”
Je probeert de boel goed te regelen en je gasten houden zich niet helemaal aan de regels. Ik zei voorafgaande aan het interview, nadat ik Grapperhaus met zijn huwelijk gefeliciteerd had, dat ik mij wat beschroomd voelde bij dit onderwerp.
Ik ken de geschiedenis van Grapperhaus. Hij is een aantal jaren geleden weduwnaar geworden en na een hele trieste periode, heeft hij het geluk weer gevonden. Wie gunt dat iemand niet? Vervolgens krijgt een blijde dag zo’n wrang gevolg. Triest allemaal.
”Ik denk niet dat de Kamer er een grote zaak van gaat maken”
Ik hoor mijzelf nog zeggen op tv: ”Ik denk niet dat de Kamer er een hele grote zaak van gaat maken, zolang het hierbij blijft en er niet nog meer beelden opduiken.” Het bleef hier niet bij en er kwamen nieuwe foto’s. Het waren niet alleen de gasten die zich niet aan de regels hielden, ook Grapperhaus zelf overtrad zijn eigen regels.
Toen kwam het moment om een onderscheid te maken tussen de bruidegom Grapperhaus en de minister van Justitie. Alleen zo kun je het politieke proces zuiver beoordelen. De minister die ons in zware bewoordingen aanspreekt en vermaant. Ons aso’s noemt als wij in huiselijke kring de regels overtreden en dan vervolgens zelf in de fout gaat.
Woede en begrip voor emoties Grapperhaus: oprecht of krokodillentranen?
Nogmaals, wie is er niet de fout gegaan de afgelopen maanden? Ik wel hoor, hoe voorzichtig ook, ik weet het wel zeker. Maar Grapperhaus heeft de pech dat hij de minister van Justitie is, die ons stevig moet kunnen aanspreken als wij ons niet aan de regels houden. Hij is het die de BOA’s en politie op ons afstuurt als we over de 1,5 meter schreef gaan. En juist hij kan dat nu niet meer.
Gewoon omdat zijn geloofwaardigheid is aangetast. Niet als bruidegom maar als minister. Het ging nu om het aanzien van het ambt. En dat heeft een enorme knauw gekregen. In mijn commentaar woensdagochtend, na de publicatie van een handenschuddende en knuffelende minister, zei ik dan ook dat de minister er goed aan zou doen om af treden. We kunnen nu geen minister zonder gezag gebruiken en mijn inschatting was dat nu het geval zou zijn.
Grapperhaus zelf dacht daar anders over. Zijn coalitiegenoten, premier Rutte voorop, bleven hem steunen. Ze zitten heel erg met het optreden van Grappenhaus in hun maag, maar kunnen niet anders omdat een kabinetscrisis anders het gevolg zou zijn. Ook de kersverse CDA-leider en vice-premier Hugo de Jonge greep niet in door zijn eigen minister te vragen terug te treden. Terwijl hij zich ook moet realiseren dat zijn partij en zijn campagne schade oplopen door de onbezonnen acties van de minister. Gevolg: Grapperhaus ging het debat aan met de Kamer.
”Gezag kwijt en verder met een slot op zijn mond”
Ik heb zelden een minister gezien die, ondanks alle uitgesproken begrip voor zijn privéleven, zo door de Kamer gegeseld is. Gegeseld en als gevolg daarvan gegijzeld. Gegijzeld in de kooi die hij zelf gesmeed heeft. De moties van wantrouwen en afkeuring kregen weliswaar geen meerderheid, maar de boodschap was duidelijk. De minister is zijn gezag kwijt en moet verder met een slot op zijn mond. Signalen die, zij het wat verholen, ook door zijn coalitiegenoten werden afgeven.
Grapperhaus die gepaard met emoties zelf zei aan herstel van zijn vertrouwen te kunnen werken, blijft dus op zijn post zitten. Hij heeft daarmee een enorm risico genomen. Want hoezeer hij ook gewaardeerd wordt als minister op het dossier corona, is hij nu tandeloos en vleugellam. Het is zijn vrije keuze. Of die verstandig is? Ik twijfel daar zeer aan. We gaan het zien.
Meer; Frits Wester Frits Wester Ferdinand Grapperhaus
Grapperhaus ‘aan de slag’ met schrappen strafblad bij corona-overtreding
NOS 03.09.2020 Minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie gaat bekijken op welke manier geregeld kan worden dat coronaboetes niet meer op een strafblad worden gezet. Er zijn een paar alternatieven om dit te regelen, bijvoorbeeld door het verlagen van de boetes of door de boete uit te zonderen van opname in het justitiële dossier van iemand.
De voltallige Tweede Kamer bepaalde vandaag in een motie dat het overtreden van de coronaregels niet meer mag leiden tot zo’n aantekening in hun justitiële dossier. Een corona-overtreder kan dan niet zomaar een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) aanvragen, waardoor het moeilijk is om sommige banen te krijgen. “De wens van de Tweede Kamer is heel duidelijk. Ik ga er meteen mee aan de slag”, aldus de minister.
De Tweede Kamer eist een uitzondering voor mensen die een boete krijgen omdat ze bewust op grove wijze de regels aan hun laars hebben gelapt, bijvoorbeeld door het organiseren van zogenoemde coronafeestjes. Die moeten nog een aantekening in hun justitiële dossier krijgen.
Een deel van de Kamer vindt al langer dat het onredelijk is dat mensen die zonder opzet te dicht bij elkaar staan, opgezadeld worden met een strafblad. Ze wijzen erop dat het eigenlijk om heel gewoon menselijk gedrag gaat, dat alleen nu in coronatijd strafbaar is.
Juridisch lastig
De zaak is extra actueel, nu is gebleken dat ook minister Grapperhaus zich tijdens zijn bruiloft niet aan de voorschriften heeft gehouden. De minister liet gisteren in het debat daarover al weten dat hij wil kijken naar de mogelijkheden om de justitiële aantekening te voorkomen, al is dat juridisch lastig.
Er werden een motie van wantrouwen en een motie van afkeuring tegen Grapperhaus ingediend, maar die haalden het beide niet.
Excuses aan ambtenaren
Minister Grapperhaus heeft niet alleen aan de Tweede Kamer zijn excuses aangeboden. Ook ontvingen alle medewerkers op het ministerie vandaag een bericht van de minister waarin hij spijt betuigt dat hij op zijn bruiloft de coronaregels heeft overtreden.
BEKIJK OOK;
Woede en begrip voor emoties Grapperhaus: oprecht of krokodillentranen?
RTL 03.09.2020 Waren het krokodillentranen of toonde minister Ferd Grapperhaus gisteren oprechte emoties tijdens het Kamerdebat over zijn bruiloft? Komt het vaker voor dat politici huilen? En is dat slecht voor je imago, of kan het juist helpen? Die vragen leggen we voor aan twee experts.
Het was een bijzonder gezicht gisteravond. Onze minister van Justitie en Veiligheid , Ferd Grapperhaus, was tijdens het Kamerdebat over zijn bruiloft en het niet naleven van de anderhalve meterregel, zijn emoties niet de baas.
Onder vuur
Grapperhaus kwam onder vuur te liggen nadat er foto’s waren opgedoken van zijn eigen huwelijksfeest, waarin de minister de coronaregels aan zijn laars lapte.
Gisteren ging de minister, die verantwoordelijk is voor de handhaving van de coronaregels, meerdere malen door het stof in de Tweede Kamer. “Tijdens mijn bruiloft is het misgegaan. Ik heb daarover mijn spijt betuigd en dat doe ik vandaag opnieuw”, sprak hij zwaar geëmotioneerd.
‘Mooi toneelspel’
Op dit fragment kwamen alleen al via de socialmedia-kanalen van RTL Nieuws duizenden reacties binnen.
“Mooi toneelspel”, schrijft Nadine op onze Facebookpagina. “Maar helaas niet geloofwaardig.” En Rita zegt: “Hij wil zijn eigen hachje redden.” Ook op Twitter wordt openlijk getwijfeld aan de oprechtheid van zijn emoties:
Krokodillentranen, tuurlijk je bent betrapt
2:13 AM · Sep 3, 2020 3 See Devie’s other Tweets
Maar er zijn ook mensen die zijn geëmotioneerde excuses wél accepteren. “De man maakt een foutje en heeft zijn excuses aangeboden. Wat willen we nog meer?”, vraagt Dana zich af onder een bericht op onze Facebookpagina. En Marianne schrijft: “Heel triest dat mensen zo hard oordelen!”
Wél oprecht
Ook Ad Vingerhoets zag de beelden van een geëmotioneerde Grapperhaus gisteren voorbij komen. Hij is emeritus hoogleraar emotie en welbevinden aan de Tilburg University en expert op het gebied van huilen. “Ik had het gevoel dat de tranen van Grapperhaus wel oprecht waren. Huilen is een lastig te reguleren emotie, zeker onder grote druk. Ik zag een man, een opperhandhaver die het goede voorbeeld moet geven, maar daarin gefaald heeft. Dat besefte hij zich gisteren ook. En hij gaf het toe: ik ben totaal fout geweest.”
“Je zag dat hij zich schuldig voelde en zich schaamde”, voegt Vingerhoets daar aan toe. “Daar hoort gedrag bij dat gericht is op herstel en zoveel mogelijk te proberen om het weer goed te maken en het stimuleren van empathie en vergevingsgezindheid. Blozen en huilen helpen daarbij.”
Huilende politici
Grapperhaus is niet de enige politicus die ooit moeite had om zijn emoties de baas te blijven in het openbaar.
Een aantal voorbeelden:
- Oud-staatssecretaris Elske ter Veld barstte in snikken uit toen ze in 1993 haar ontslag indiende.
- Hans Wiegel, fractieleider en lijsttrekker van de VVD barst in huilen uit tijdens het live-programma van AVRO’s vragenvuur waar een vraag werd gesteld over de uitkering van weduwnaars. Wiegel had kort tevoren zijn vrouw Pien verloren bij een auto-ongeluk.
- En ook Barack Obama liet onder andere in 2016, toen hij nog president was, zijn tranen de vrije loop tijdens een speech over schietpartijen waarbij veel onschuldige slachtoffers zijn gevallen. Bij het noemen van de schietpartij in Newton, waarbij twintig kinderen tussen de zes en zeven jaar oud de dood vonden, brak zijn stem en stroomden de tranen over zijn wangen.
- Een recenter voorbeeld is Halbe Zijlstra. Bij zijn aftreden in 2018 als minister van Buitenlandse Zaken, hield ook hij het niet droog. Die beelden zie je verderop in dit artikel.
Huilen is een signaal
Vingerhoets doet al ruim 20 jaar onderzoek naar de vraag waarom we huilen. “Huilen is een vorm van communicatie, het is vooral een signaal naar anderen. Het laat zien: ik heb je nodig, ik wil contact maken. Vaak worden mensen die huilen getroost en geholpen, dus het werkt ook.”
Grapperhaus the day after: ‘Ik moet zien dat ik het peloton weer bereik’
Mensen die wel eens huilen worden volgens Vingerhoets als meer betrouwbaar gezien. “Mensen vinden anderen die huilen eerlijk. We willen graag te maken hebben met mensen die af en toe hun emoties tonen”, zegt hij. Toch is het wel een risico om in bijzijn van anderen je tranen te laten stromen. “Als je huilt om de goede redenen, zoals het overlijden van een dierbare of omdat je relatie uit is, wekt het sympathie bij anderen.”
Dat ligt anders als je huilt om jezelf, of om je eigen fout, zegt Vingerhoets. “Dan hebben mensen oer het algemeen minder begrip en is er vaker verdeeldheid. Sommige mensen vinden huilen om je eigen fouten hypocriet. En als die mening eenmaal gevormd is, is het lastig om van dat stigma af te komen.”
Afbreukrisico
Volgens Vingerhoets is het voor een buitenstaander eigenlijk niet te zien of iemand oprecht verdriet heeft, of krokodillentranen huilt. “Toch is er, zeker voor politici, een groot afbreukrisico als zij in het openbaar huilen. “Er zijn altijd mensen die zeggen: dit zijn krokodillentranen. En dan bereik je precies het tegenovergestelde van wat je wilde: troost en hulp. Mensen zien huilen als een eerlijk signaal, daar mag je geen misbruik van maken.”
Dat is dan ook niet wat Grapperhaus gisteren deed, vindt Vingerhoets. Daar is Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debat Instituut, het mee eens. “Je zag dat het oprechte tranen waren”, vertelt hij. “Ik denk dat iedereen de afgelopen dagen wel begrip heeft voor de situatie waarin hij verkeerde. Dat zijn bruiloft, iets dat zo’n mooie dag had moeten zijn, zoveel ellende met zich meebrengt en hem zelfs zijn baan kan kosten. Dan is het niet gek dat iemand geëmotioneerd raakt.”
Niet te vaak
Kan het als politicus kwaad om tijdens je werk te huilen? “Over het algemeen is het niet fout om emotie te tonen tijdens een debat, maar het kan ook ten koste gaan van je professionaliteit. Je bent volksvertegenwoordiger, enige afstand is goed. En als mensen geen begrip hebben voor je verdriet, kan het verkeerd vallen.”
Ook moet je het niet te vaak doen, zegt Van Grieken. “Dan verliest het zijn kracht. Huilen kun je eigenlijk maar één of twee keer in je politieke carrière doen. Anders doet het echt afbreuk aan je geloofwaardigheid.”
Tranen rollen over de wangen van Obama tijdens zijn speech over school shootings in 2016. © EPA
‘Ook maar een mens’
Als een leider op het juiste moment laat zien dat hij of zij ontroerd is, is daar niets mis mee, zegt hoogleraar Vingerhoets. “Het kan hem menselijker maken. Als sporters huilen als ze winnen of verliezen, vinden de fans dat mooi om te zien. We kijken tegen ze op, maar die emotie maakt ze menselijker. En dat vinden we fijn.”
Vaak zie je volgens hoogleraar Vingerhoets drie verschillende reacties op huilende politici. “De eerste groep denkt, wat een huilebalk. Zij vinden iemand die huilt niet competent. Daarnaast heb je mensen die de oprechtheid van de emotie betwijfelen. Die zullen zeggen dat het krokodillentranen zijn. En als laatste heb je de groep die het juist waardeert dat iemand zijn of haar emoties toont. Die denken: ah, die politicus is dus ook maar gewoon een mens.”
Waarom huilen we eigenlijk? En nee, niet omdat het oplucht
tags; Esther Maas Ferdinand Grapperhaus Huilen
Boa- en politiebonden blijven Grapperhaus steunen na huwelijksfoto’s
NU 03.09.2020 Boa- en politievakbonden blijven de minister van Justitie Ferd Grapperhaus steunen na de ophef over zijn huwelijksfoto’s. Ze willen vooral dat er meer aandacht komt voor de moeilijkheden die er zijn bij het handhaven van de coronaregels.
Grapperhaus overleefde woensdagavond een zwaar kamerdebat, dat volgde op het verschijnen van nieuwe huwelijksfoto’s. Hierop was duidelijk te zien dat de minister zelf ook niet altijd de juiste afstand hield. Grapperhaus bood zijn excuses aan en blijft, “met een deuk in zijn imago”, op zijn ministerspost.
De huwelijksfoto’s hebben het voor de buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) lastiger gemaakt om coronaboetes uit te delen, zeggen verschillende politie- en boavakbonden.
Eerder zei BOA-ACP-voorzitter Richard Gerritsen dat boa’s nu minder coronaboetes zouden uitschrijven vanwege de huwelijksfoto’s. De nieuwe excuses van Grapperhaus zullen hier voorlopig weinig aan veranderen.
“Die geloofwaardigheid van de coronaregels was al eerder een topic”, zegt Gerritsen woensdag in gesprek met NU.nl. “Met de bruiloft van Grapperhaus is het een optelsom geworden. Het is de grootste barst”, aldus Gerritsen.
Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politievakbond (NPB), zei woensdag in het NPO-programma Op1: “Politiemensen hebben het een stuk moeilijker gekregen op straat hierdoor. Er wordt verwezen naar de bruiloft en dan krijg je pittige discussies”
Meer duidelijkheid rondom coronaregels
Hoewel politie- en boa-vakbonden balen van de huwelijksfoto van Grapperhaus, zien ze het niet als reden om het vertrouwen in de minister op te zeggen.
“We zijn al een tijdje met deze minister onderweg en hij heeft veel goede dingen gedaan. Daarom hebben we het vertrouwen om met hem verder te gaan”, zegt Gerritsen.
Een NPB-woordvoerder zegt dat het belangrijk is dat Grapperhaus aanblijft, omdat er momenteel veel dingen spelen binnen de politieorganisatie die moeten worden opgelost, zoals de werkbelasting die al jaren onder druk staat.
Bonden: Geef aandacht aan handhavingsproblemen
De vakbonden willen wel dat er aandacht komt voor hoe de coronaregels gehandhaafd kunnen worden.
Volgens de vakbonden is het al langer moeilijk om de coronaregels op straat te handhaven, met name sinds de verdere versoepelingen. Ook ligt er veel vrijheid bij gemeentes om de handhaving zelf in te vullen.
Sinds begin juni zouden er zeer weinig coronaboetes uitgedeeld zijn, zei voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls maandag nog.
“Voor het overgrote deel houden mensen zich aan de coronaregels. En een waarschuwing is vaak genoeg”, zegt voorzitter van de Nederlandse Boabond (NBB) Ruud Kuin. Maar het gaat mis bij drukke stranden, straten en parken waar handhaving niet meer kan, zegt hij.
De vakbonden hebben dinsdag in gesprek met Grapperhaus nogmaals opgeroepen tot landelijke en eenduidige regelgeving.
Volgens Kuin wordt het “tijd dat er een pas op de plaats gemaakt wordt en meer aandacht komt voor de handhaafbaarheid van de regels”.
Zie ook: Korpsleiding: ‘Politie moet verbinding met samenleving niet kwijtraken’
Lees meer over: Politie Ferd Grapperhaus Coronavirus
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/700cec32-ee11-11ea-9a04-02d1dbdc35d1.jpg)
Ook excuses Grapperhaus tegen ambtenaren ministerie
Telegraaf 03.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus heeft ook tegenover de medewerkers op zijn ministerie van Justitie en Veiligheid spijt betuigd over het overtreden van de coronaregels tijdens zijn bruiloft. Dat gebeurde een dag nadat hij een debat over deze kwestie in de Tweede Kamer had overleefd.
„Ik heb vandaag ook een brief rondgestuurd in mijn hele departement aan de mensen om dezelfde verantwoording af te leggen als ik in de Kamer heb gedaan”, zei hij donderdag. „Dat ik niet mijn voorbeeldfunctie heb vervuld en dat mij dat zeer spijt. Dat dit ook niet had gemoeten bij mij als minister van Justitie en Veiligheid.”
Grapperhaus kreeg woensdag na een urenlang debat het vertrouwen van een kritische Kamer. Hij moet zijn gezag herstellen na deze affaire, maakten partijen duidelijk. De Tweede Kamer nam donderdag nog een motie aan waarin de bewindsman wordt opgeroepen ervoor te zorgen dat één coronaboete niet meer tot een strafblad leidt.
Dat verzoek gaat minister Grapperhaus uitvoeren. Daarvoor zijn volgens hem een paar alternatieven. De boete kan verlaagd worden zodat het onder de grens van een strafblad komt of de boete kan dezelfde hoogte houden, maar dan komt er geen strafblad meer. Hij gaat hierover in gesprek met de Kamer.
BEKIJK OOK:
‘Kamer was bezig met geloofwaardigheid, niet met aftreden’
BEKIJK OOK:
De anderhalvemetersamenleving is dood
BEKIJK OOK:
Handhavers balen van uitglijder minister Grapperhaus
BEKIJK MEER VAN; rechtshandhaving Ferd Grapperhaus Kamer
Grapperhaus zegt nogmaals sorry
AD 03.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus heeft ook tegenover de medewerkers op zijn ministerie van Justitie en Veiligheid spijt betuigd over het overtreden van de coronaregels tijdens zijn bruiloft. Dat gebeurde een dag nadat hij een debat over deze kwestie in de Tweede Kamer had overleefd.
,,Ik heb vandaag ook een brief rondgestuurd in mijn hele departement aan de mensen om dezelfde verantwoording af te leggen als ik in de Kamer heb gedaan”, zei hij. ,,Dat ik niet mijn voorbeeldfunctie heb vervuld en dat mij dat zeer spijt. Dat dit ook niet had gemoeten bij mij als minister van Justitie en Veiligheid.”
Hij kreeg gisteren na een urenlang debat het vertrouwen van een kritische Kamer. Hij moet zijn gezag herstellen na deze affaire, maakten partijen duidelijk. De Tweede Kamer nam vandaag nog een motie aan waarin de bewindsman wordt opgeroepen ervoor te zorgen dat één coronaboete niet meer tot een strafblad leidt.
Dat verzoek gaat minister Grapperhaus uitvoeren. Daarvoor zijn volgens hem een paar alternatieven. De boete kan verlaagd worden zodat het onder de grens van een strafblad komt of de boete kan dezelfde hoogte houden, maar dan komt er geen strafblad meer. Hij gaat hierover in gesprek met de Kamer.
Grapperhaus the day after: ‘Ik moet zien dat ik het peloton weer bereik’
RTL 03.09.2020 Minister Grapperhaus moest gisteren in de Tweede Kamer knokken voor zijn ministerschap omdat hij zelf een coronablunder had begaan. Hoe is het the day after met hem? RTL Nieuws vroeg het aan de minister, die een kort nachtje achter de rug heeft.
Woede en begrip voor emoties Grapperhaus: oprecht of krokodillentranen?
RTL NIeuws; Coronacrisis in Nederland
Grapperhaus weet: met excuses is de kous niet af, maar opstappen is geen optie
AD 03.09.2020 Hoewel de buitenwacht rekening hield met het aftreden van Ferd Grapperhaus heeft de minister van Justitie en Veiligheid dat zelf geen moment overwogen. Premier Mark Rutte en CDA-leider Hugo de Jonge evenmin. Een reconstructie.
In zijn dienstauto grijpt minister Ferd Grapperhaus maandagavond zijn telefoon. ,,We moeten praten’’, zegt hij. ,,Want ik snap dat ik een probleem heb.” Aan de andere kant van de lijn stemt Richard Gerrits van de vakbond BOA ACP daarmee in.
Die heeft dan net op Radio 1 verteld dat boa’s door Grapperhaus minder coronaboetes zijn gaan uitschrijven. ,,Het is niet uit te leggen dat mensen een boete krijgen, terwijl de verantwoordelijke minister zich zelf niet aan de regels houdt’’, zei Gerrits. Het is het enige moment sinds het opduiken van de bruiloftsfoto’s dat Grapperhaus zich wankel voelt.
Lees ook;
Vanaf het begin is hij van zins geweest te erkennen dát het fout is gegaan. En dat hij het écht kan uitleggen. ,,Ik moet mij verantwoorden. Maar dat kan en wil ik ook’’, heeft hij binnenskamers gezegd. Het is de koers die de hele top van het kabinet vaart. Premier Mark Rutte heeft al in de eerste dagen na het opduiken van de foto’s cruciaal contact met CDA-leider Hugo de Jonge. Diens boodschap is kort en krachtig geweest. ,,Ferd gaat het debat met open vizier aan om zijn geloofwaardigheid te herstellen.’’
Grapperhaus overleefde het debat over zijn trouwfoto’s ternauwernood. © ANP
Rutte beseft: zelfs als premier kan hij geen minister ontslaan. Zeker niet van een andere partij. En middenin de coronacrisis is een ruzie met De Jonge wel het laatste dat hij kan gebruiken.
Al wordt het wel een grotere affaire dan Grapperhaus vorige week donderdag voorziet. Die middag is hij op het ministerie van Algemene Zaken om zijn jaarbegroting te bespreken. Een dag eerder is de Privé uitgekomen en heeft SBS6 bewegende beelden van zijn bruiloft laten zien. Gasten blijken bij de bordesscène in Bloemendaal te weinig afstand te hebben gehouden. En dat onder het oog van nota bene de coronaminister.
Het social media-team van het departement ziet dat de foto’s als een lopend vuur gaan op Twitter
Als de NOS de minister opvangt voor commentaar, wordt hij overvallen, zeggen ingewijden. ,,Hij dacht, hé, wat zouden die willen vragen?’’ Grapperhaus zegt direct dat hij niet kan ‘garanderen’ dat de regels constant zijn nageleefd. Maar benadrukt vooral dat hij ‘de helft van de dag’ bezig is geweest ‘om te kijken of het wel goed ging’.
Als hij op het ministerie komt, blijken die woorden wat te laconiek. Het social media-team van het departement ziet dat de foto’s als een lopend vuur gaan op Twitter. ,,Hier moeten we iets mee’’, zegt een medewerker.
Ferd Grapperhaus in het nauw. © Guus Schoonewille
Grapperhaus sluit zich met zijn woordvoerder en politiek assistent op voor een uitgebreidere verklaring. Daarin erkent hij ruimer dat het is misgegaan. Als de verklaring af is, ontbreken volgens de minister drie woorden. ,,Het spijt me”, wil hij erin hebben.
‘Het spijt me’-briefje
Dat premier Mark Rutte hierop heeft moeten aandringen, wijzen ingewijden van de hand. Wél zou vanuit de VVD óók aan de premier een seintje zijn gegeven dat excuses maken ‘handig zou zijn’. Maar volgens betrokkenen was het briefje met ‘het spijt me’ er al uit, voor dat signaal kon worden afgegeven.
Grapperhaus weet tegelijk: hiermee is de kous niet af. Er zit immers een coronadebat aan te komen en anders wil de Tweede Kamer wel nadere uitleg bij het wekelijkse vragenuurtje. Hij begint daarom vrijwel direct met de debatvoorbereidingen, waarin medewerkers mogelijke vragen op hem afvuren. Dat wakkert overigens vooral het gevoel aan dat hij dit, hoe pijnlijk ook, kan uitleggen.
Grapperhaus hield geen afstand op zijn bruiloft. © Ferry de Kok
De minister denkt de zaak op de rit te hebben tot de boa-vakbond vraagtekens plaatst bij de geloofwaardigheid van coronaboetes na de uitglijder van Grapperhaus. Als hij daarom dinsdagavond op zijn departement de vakbonden ontvangt, lijkt Grapperhaus de lucht te kunnen klaren. Vakbondsleider Jan Struijs (NPB) vindt het ‘allemaal niet fraai’, maar zegt voldoende vertrouwen in de minister te houden. ,,Ferd, je bent nu een flink gedeukte auto, maar nog niet total loss.’’
Geen paniek
Maar terwijl de vakbondsleiders het pand verlaten, blijkt dat Shownieuws nieuwe foto’s naar buiten gaat brengen. Op deze beelden knuffelt de minister zijn schoonmoeder en lijkt hij een vriend de hand te schudden. Dat lijkt Grapperhaus niet van de wijs te brengen. Hij zat fout, dat wist men toch al? En dat gaat hij toegeven ook. Dat de foto’s bewijzen dat niet alleen zijn gasten, maar ook de minister zelf in de fout is gegaan, zorgt niet voor paniek.
De vakbonden wilden Grapperhaus niet laten vallen. © ANP
Grapperhaus is vastberaden, tegen medewerkers: ,,Ik heb dus echt een dikke fout gemaakt, maar ik wil verantwoording afleggen, en ik wil door.”
De vakbondsleiders reageren met meer chagrijn als ze die avond per app op de hoogte worden gesteld. Ze hebben eigenlijk nét hun steun aan de minister verbonden. En nu zijn er weer ‘vervelende plaatjes’. Na overleg laten ze hem toch ‘niet vallen’. Of hij kan aanblijven als minister moet de Tweede Kamer maar uitmaken, oordeelt vakbondsman Struijs.
Als we Grapperhaus laten vallen, begin je met een nieuwe van voren af aan, terwijl hij net wat begrip voor onze problemen begint te krijgen, aldus Een ingewijde .
Wat meespeelt is dat een nieuwe minister ook weer inwerktijd nodig gaat hebben. Terwijl de politie juist die dag nog met een inspectierapport om de oren is geslagen dat de wijkagent te weinig tijd heeft om zijn rol waar te maken. ,,Tel daarbij de problemen bij rechercheteams op. Het is gewoon een zooitje hier en daar. Als we Grapperhaus laten vallen, begin je met een nieuwe van voren af aan, terwijl hij net wat begrip voor onze problemen begint te krijgen’’, zegt een ingewijde.
Ferd Grapperhaus houdt vertrouwen in zijn positie. © Guus Schoonewille
In de uren na het debat, dat pas ’s middags begint, zit Grapperhaus in zijn werkkamer vooral te schaven aan zijn statement aan de Tweede Kamer. ,,Ferd heeft geen seconde gedacht: ik ga opstappen. En als hij dat al heeft gedacht, dan heeft hij daar geen blijk van gegeven.”
Scenario-B
Grapperhaus heeft vertrouwen dat hij het debat kan overleven. Dat geldt niet voor al zijn partijgenoten. Sommige CDA-toppers denken al na over een scenario-B waarin CDA-staatssecretaris Raymond Knops zijn partijgenoot moet opvolgen. Grapperhaus krijgt dat allemaal niet mee. Geheel volgens plan steekt hij van wal in het debat. Het is ‘misgegaan’. ,,Dat spijt me. Als minister hoor ik het goede voorbeeld te geven.”
Rutte gaat vierkant achter hem staan. Een vertrek zou het kabinet zich ‘niet kunnen veroorloven’. En wat hij binnenskamers al heeft gezegd, herhaalt hij nu publiek. Hij gelooft er niets van dat Grapperhaus de knuffelfoto’s moedwillig heeft verzwegen. ,,Omdat ik hem vertrouw en ik weet hoe de man in elkaar zit.”
Vakbond boa’s blijft Grapperhaus steunen ‘vanwege staat van dienst voor bruiloft’
NOS 03.09.2020 Richard Gerrits, voorzitter van vakbond BOA-ACP, zegt dat de geloofwaardigheid van buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) onder druk staat. De boa’s schrijven momenteel al minder coronaboetes uit vanwege de commotie over de bruiloft van minister Grapperhaus.
Grapperhaus benadrukte in een Kamerdebat gisteravond dat hij een aantal keer met de boa’s heeft gesproken. “Hij heeft ons in dat gesprek goed uitgelegd wat er op zijn huwelijksdag allemaal heeft plaatsgevonden. En daarbij heeft hij ook het boetekleed aangetrokken”, zei Gerrits in het NOS Radio 1 Journaal. “We hebben het vertrouwen in hem uitgesproken. En dat heeft ook te maken met de staat van dienst die hij al had voor de bruiloft. Hij heeft dit niet goed gedaan, maar dat heeft hij ruimschoots toegegeven.”
Deuk in geloofwaardigheid boa’s
De justitieminister is beschadigd, maar blijft aan als minister. Hij ging gisteravond door het stof in het debat over de foto’s van zijn huwelijk. Volgens de oppositie zijn die foto’s funest voor zijn geloofwaardigheid als hoofdhandhaver van de coronaregels.
Gisteravond bood een emotionele Grapperhaus tijden het debat in de Tweede Kamer opnieuw zijn excuses aan.
Emotionele Grapperhaus schiet vol: ‘Het is die dag niet goed gegaan’
De deuk in de geloofwaardigheid van boa’s, handhavers en politiemensen is volgens Gerrits al voor de discussie over Grapperhaus’ huwelijk ontstaan. “Deze barst ontstond toen burgemeester Halsema door de demonstranten heen liep op de Dam”, zegt hij, verwijzend naar het Black Lives Matters-protest van 1 juni.
De voorzitter van de vakbond wil beleid dat uit te leggen valt in Nederland. “Dit beleid moet door de bevolking worden gedragen en uitvoerbaar zijn voor handhavers”, benadrukt Gerrits. Hiermeer moet de geloofwaardigheid van de handhaving worden hersteld. “Want daar zit wel een flinke barst in.”
Onduidelijkheid over strafblad
Volgens Gerrits is er onduidelijkheid over de boetes en een eventuele aantekening op hun strafblad, waardoor mensen mogelijk geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunnen krijgen en een baan kunnen mislopen. “Dat is in het debat gisteren ook meerdere malen aangegeven, dat dit alles anders in elkaar zit.”
Daarnaast willen boa’s al langer een wapenstok en pepperspray voor veiligheid en handhaving. Minister Grapperhaus heeft volgens Gerrits toegezegd dat er volgende week een gesprek volgt om hierover verder te praten.
BEKIJK OOK
Boa- en politiebonden blijven Grapperhaus steunen na huwelijksfoto’s
MSN 03.09.2020 Boa- en politievakbonden blijven de minister van Justitie Ferd Grapperhaus steunen na de ophef over zijn huwelijksfoto’s. Ze willen vooral dat er meer aandacht komt voor de moeilijkheden die er zijn bij het handhaven van de coronaregels.
Grapperhaus overleefde woensdagavond een zwaar kamerdebat, dat volgde op het verschijnen van nieuwe huwelijksfoto’s. Hierop was duidelijk te zien dat de minister zelf ook niet altijd de juiste afstand hield. Grapperhaus bood zijn excuses aan en blijft, “met een deuk in zijn imago”, op zijn ministerspost.
De huwelijksfoto’s hebben het voor de buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) lastiger gemaakt om coronaboetes uit te delen, zeggen verschillende politie- en boavakbonden.
Eerder zei BOA-ACP-voorzitter Richard Gerritsen dat boa’s nu minder coronaboetes zouden uitschrijven vanwege de huwelijksfoto’s. De nieuwe excuses van Grapperhaus zullen hier voorlopig weinig aan veranderen.
“Die geloofwaardigheid van de coronaregels was al eerder een topic”, zegt Gerritsen woensdag in gesprek met NU.nl. “Met de bruiloft van Grapperhaus is het een optelsom geworden. Het is de grootste barst”, aldus Gerritsen.
Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politievakbond (NPB), zei woensdag in het NPO-programma Op1: “Politiemensen hebben het een stuk moeilijker gekregen op straat hierdoor. Er wordt verwezen naar de bruiloft en dan krijg je pittige discussies”
Meer duidelijkheid rondom coronaregels
Hoewel politie- en boa-vakbonden balen van de huwelijksfoto van Grapperhaus, zien ze het niet als reden om het vertrouwen in de minister op te zeggen.
“We zijn al een tijdje met deze minister onderweg en hij heeft veel goede dingen gedaan. Daarom hebben we het vertrouwen om met hem verder te gaan”, zegt Gerritsen.
Een NPB-woordvoerder zegt dat het belangrijk is dat Grapperhaus aanblijft, omdat er momenteel veel dingen spelen binnen de politieorganisatie die moeten worden opgelost, zoals de werkbelasting die al jaren onder druk staat.
Bonden: Geef aandacht aan handhavingsproblemen
De vakbonden willen wel dat er aandacht komt voor hoe de coronaregels gehandhaafd kunnen worden.
Volgens de vakbonden is het al langer moeilijk om de coronaregels op straat te handhaven, met name sinds de verdere versoepelingen. Ook ligt er veel vrijheid bij gemeentes om de handhaving zelf in te vullen.
Sinds begin juni zouden er zeer weinig coronaboetes uitgedeeld zijn, zei voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls maandag nog.
“Voor het overgrote deel houden mensen zich aan de coronaregels. En een waarschuwing is vaak genoeg”, zegt voorzitter van de Nederlandse Boabond (NBB) Ruud Kuin. Maar het gaat mis bij drukke stranden, straten en parken waar handhaving niet meer kan, zegt hij.
De vakbonden hebben dinsdag in gesprek met Grapperhaus nogmaals opgeroepen tot landelijke en eenduidige regelgeving.
Volgens Kuin wordt het “tijd dat er een pas op de plaats gemaakt wordt en meer aandacht komt voor de handhaafbaarheid van de regels”.
Grapperhaus verder als gedeukte minister
Elsevier 03.09.2020 Een van de eerste ministers die als aangeschoten wild door het leven gingen, was Gijs van Aardenne (VVD). Die had op Economische Zaken de noodlijdende scheepsbouw zo ruimhartig gesteund dat een parlementaire-enquêtecommissie in 1985 een vernietigend oordeel velde.
Ook al omdat de minister de Kamer verkeerd had voorgelicht. Hij mocht van het parlement blijven, maar had voortaan wel het etiket ‘aangeschoten wild’ op zijn voorhoofd.
Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA) loopt datzelfde risico. De man die verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid van het kabinet en daarmee ook voor de handhaving van de coronaregels, mocht ondanks het schenden daarvan op zijn bruiloft, van een Kamermeerderheid toch blijven.
Lees ook: De CDA-minister die niet trouwde
Grapperhaus bleek in het debat erover flink aangeslagen, getuige zijn getoonde emoties. Hij haperde met spreken en schoot vol.
Die emoties kunnen natuurlijk ook instrumenteel zijn geweest. Een topadvocaat, zijn vorige vak, is meestal ook een uitstekend acteur. Maar in dit geval moest hij zich verantwoorden voor het gedrag van zijn gasten en zichzelf op nota bene zijn eigen bruiloft. Dat is andere koek dan een kwestie op het terrein van het arbeidsrecht, zijn specialisatie als advocaat.
Spanning in parlement was voelbaar
De spanning in het parlement was dan ook groot toen hij zijn mea culpa uitsprak. Dat was ook zo later op de avond toen Geert Wilders (PVV) bleef hameren op het gebutste gezag van Grapperhaus en premier Mark Rutte (VVD) zijn minister gepassioneerd verdedigde. Grapperhaus, wrijvend over zijn hoofd en achter Rutte gezeten, kroop bijna in zijn bankje.
Rutte sprak over mildheid en genade en hoe iedereen de regels weleens overtreedt, en herinnerde eraan hoe hij en Jaap van Dissel abusievelijk handen schudden. ‘Ik merk een zekere mildheid bij veel mensen die zeggen: het is soms verschrikkelijk lastig om je daaraan te houden.’
Is het terecht dat hij mag blijven? Politiek gezien wel. Hij verloor immers niet de steun van de Kamermeerderheid. Rutte wilde de man die relatieve rust heeft gebracht op het doorgaans onrustige departement van Justitie en Veiligheid, niet laten gaan.
Ook al omdat een minister van Justitie het hele terrein van openbare orde en veiligheid onder zijn hoede heeft. Daaronder vallen ook zaken als terreurbestrijding. Taken die hij volgens vriend en vijand uitstekend uitvoert. Voordat een vervanger het hele spectrum beheerst, is er een half jaar verstreken en dan zijn er alweer Kamerverkiezingen.
Huwelijk dat politieke kwestie werd
In de Tweede Kamer kreeg Grapperhaus politieke steun. Aan de inbreng van de Kamer was te merken dat ook bij de oppositie meespeelt dat het om een huwelijk ging. Niet bepaald een politieke kwestie. Niemand misgunde de minister de plechtige bestendiging van zijn relatie en zijn geluk. Hij is van alle kanten gefeliciteerd.
Maar de bruiloft werd natuurlijk wel politiek door de geschonden coronaregels. De anderhalve meter afstand werd niet altijd in acht genomen. Ook niet door hemzelf.
Lees ook: Grapperhaus excuseert zich na ophef over 1,5 meter op bruiloft
Het verlies van geloofwaardigheid en gezag liep als een rode draad door het debat. Grapperhaus is de handhaver van de coronaregels en is verantwoordelijk voor de handhavers die hun werk op straat moeten doen. Hij zei dat te beseffen en zei herhaaldelijk dat hij voor zijn mensen – boa’s en politie – gaat staan.
Grapperhaus beseft dat hij gedeukt verder moet
De minister betuigde diepe spijt voor de gang van zaken. ‘Voorzitter. We hebben er thuis over gesproken. We zeiden tegen elkaar: hadden we het maar met z’n tweeën gedaan.’
Hij beseft dat hij niet zomaar vrolijk door kan en gedeukt verder moet. ‘Iets meer dan honderd jaar geleden zei Abraham Kuyper in uw parlement: “Het boetekleed siert de man.” Maar de SDAP antwoordde daarop: “Zolang hij er niet mee gaat pronken.” Zo zie ik dat ook bij het uitdeuken en weer volledig krijgen van mijn gezag: het boetekleed, maar dat is niet hetzelfde als “alles is vergeten of vergeven”.’
SGP steunde de coalitie
De motie van wantrouwen van Thierry Baudet (FVD) en Wybren van Haga kreeg alleen de steun van de PVV, Femke Merel van Kooten-Arissen en Henk Krol. De motie van afkeuring van Lodewijk Asscher (PvdA) haalde het nipt niet. De SGP schaarde zich aan de kant van de regeringsfracties VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.
De handelwijze van Grapperhaus, hoewel de intenties bij zijn bruiloft goed waren, blijft laakbaar. Hij heeft flink aan gezag ingeboet. Iets waarvan de handhavers op straat zeker last zullen hebben.
De veelgehoorde constatering dat de burger de coronaregels nu ook niet meer in acht hoeft te nemen, is echter apekool. De regels zijn bedoeld om de veiligheid van alle burgers te bevorderen. Niet alleen van de burger zelf, maar vooral ook van de medeburger. Waarom zouden die regels opeens niet meer gelden nadat een minister ze schond?
Parlement en samenleving zullen hem op de vingers kijken
Strafrechtelijk krijgt de hele affaire nog een staartje doordat de Kamer afwil van de bepaling dat wie op de bon wordt geslingerd, automatisch een strafblad krijgt. Maar daar gaat de op dit punt onwillige Grapperhaus in alle rust een brief over componeren. Die komt in de Kamer later aan de orde.
Voorlopig kan de CDA’er beschadigd en wel zijn politieke loopbaan voortzetten. Parlement en samenleving zullen hem op de vingers kijken.
Grapperhaus blijft aan, coronaboetes mogelijk niet meer op strafblad
NOS 03.09.2020 Ferdinand Grapperhaus (CDA) mag zich minister van Justitie blijven noemen. Een motie van wantrouwen van Forum voor Democratie en een motie van afkeuring van de PvdA kregen geen meerderheid in de Tweede Kamer. De motie van afkeuring kreeg steun van de voltallige oppositie behalve de SGP. De moties werden ingediend vanwege de gang van zaken op en na het huwelijk van Grapperhaus, waar bruiloftsgasten niet voldoende afstand hielden.
Dat de geloofwaardigheid van Grapperhaus een deuk heeft opgelopen onderschrijven vrijwel alle partijen, maar een meerderheid gunt de minister een kans die deuk te herstellen. Daarbij heeft de minister wel moeten beloven dat hij gaat kijken of mensen die een coronaboete krijgen dat niet in een strafblad terugzien.
Vrij snel nadat hij woensdagavond in de Kamer aan het woord kwam betuigde Grapperhaus, net als vorige week, spijt. De minister zei dat in de voorbereiding van zijn huwelijk alles was gedaan om de regels na te leven, maar dat hij zich op de avond van de bruiloft zelf had laten meeslepen. “Ik heb het verkeerd ingeschat. Ik heb mezelf verkeerd ingeschat. Het is niet goed gegaan”, aldus Grapperhaus, die daarna zichtbaar emotioneel werd en brak.
Emotionele Grapperhaus schiet vol: ‘Het is die dag niet goed gegaan’
Grapperhaus erkent dat zijn vertrouwen een deuk heeft opgelopen en dat hij daaraan zal moeten werken. Hij begrijpt dat de situatie het lastig maakt voor boa’s om hun werk te doen en boetes uit te delen. “Ik ben en blijf daarom met hen in gesprek.”
Het kabinet zal – na aandringen van de Kamer – onderzoeken of een coronaboete niet meer automatisch in een strafblad komt. SP-leider Marijnissen vindt het “niet proportioneel” als overtreders door zo’n aantekening mogelijk geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) krijgen als ze een nieuwe baan vinden.
Maar overtreders die anderen in het gezicht spugen, agressief zijn of met opzet coronaregels aan hun laars lappen, hoeven er niet op te rekenen dat de aantekening uit het strafblad verdwijnt, benadrukt het kabinet.
Felle kritiek
Van een meerderheid in de Kamer kreeg Grapperhaus het vertrouwen, maar niet voordat zowel oppositie-als coalitiepartijen felle kritiek hadden geuit. Volgens zijn eigen partij, het CDA, had hij het goede voorbeeld moeten geven. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff sprak van een flinke “impact” op “gezag en geloofwaardigheid”. D66-leider Jetten begeep de verontwaardiging in de samenleving goed, nu de minister “zijn bruiloft wel vierde, waar veel anderen dat noodgedwongen hadden uitgesteld”.
Voor de oppositiepartijen, behalve de SGP, waren de antwoorden van Grapperhaus niet overtuigend. PVV-leider Wilders zei dat Grapperhaus wel kan vinden dat hij nog gezag heeft, “maar u heeft het niet. Denkt u daar nog eens over na. Nederland kan zich geen minister van Justitie veroorloven die het vertrouwen kwijt is”.
Forum voor Democratie-leider Baudet ziet in de gang van zaken het bewijs dat het kabinet de strenge coronamaatregels zelf eigenlijk ook niet meer steunt. “Het virus is ook niet zo levensgevaarlijk als we dachten.” Baudet denkt dat Grapperhaus dat eigenlijk met hem eens is. “Anders had hij nooit zijn zeer op leeftijd zijnde schoonmoeder aan de arm genomen en in gevaar gebracht.”
Grapperhaus spreekt tegen dat hij er zo over denkt. “De meeste mensen houden zich aan de maatregelen. Mijn tekortschieten mag het belang van die maatregelen niet doorkruisen. Ik wil aan de mensen laten zien dat het beleid echt belangrijk is om dat levensgevaarlijke virus eronder te krijgen.”
Kijk hier het debat terug:
Grapperhaus: uitdeuken vertrouwen niet eenvoudig
Oppositie hard over Grapperhaus: ‘Minister is geloofwaardigheid volledig kwijt’
Baudet: laten we dit theaterstuk stoppen
Emotionele Grapperhaus betuigt spijt
PVV: Grapperhaus was bonnenkampioen, nu alle bonnen kwijtschelden
Gesprekje met Grapperhaus na afloop van het debat
PvdA-leider Asscher, de indiener van de motie van afkeuring, vindt dat het hele kabinet een geloofwaardigheidsprobleem heeft. De vraag is volgens hem hoe het kabinet dat vertrouwen gaat herstellen. “Het gezag van dit kabinet is aangetast. Het is keihard tegen de samenleving, maar zacht voor zichzelf. Dat steekt.”
Premier Rutte begrijpt het als er mensen zijn die naar de foto’s van het huwelijk van Grapperhaus kijken en nog niet vinden dat het kabinet en de minister weer geloofwaardig zijn. Maar Rutte is ervan overtuigd dat Grapperhaus het vertrouwen kan herstellen. “Gezag zit in meer factoren, het zit ‘m ook in de persoon. Ik ben onder de indruk met welk gezag de minister zijn werk doet.”
Correctie van de redactie: in een eerdere versie van dit artikel stond dat de motie van wantrouwen was ingediend door de PVV. Dat klopt niet, de motie was ingediend door Forum voor Democratie. Het artikel is aangepast.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8e105384-ed64-11ea-b184-02d1dbdc35d1.jpg)
’Zichtbare deuk’ door bruiloft Grapperhaus
Telegraaf 02.09.2020 Een aangeslagen minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) is in de Tweede Kamer door het stof gegaan nadat op nieuwe foto’s te zien is dat op zijn bruiloft coronaregels zijn overtreden. Tijdens zijn spijtbetuiging schoot hij vol. „Ik heb het verkeerd ingeschat.” Bovendien overweegt de bewindsman na zijn eigen misser plotseling straffen voor overtredingen te versoepelen.
De CDA-minister zei dat hij de oorspronkelijke opzet van de bruiloft heeft afgezegd om het klein en veilig te houden. „Ik heb het verkeerd ingeschat. Mensen zijn te dicht bij elkaar gekomen”, zei Grapperhaus. „Ik heb ook mezelf verkeerd ingeschat. Toen ik de foto’s zag drong bij mij het besef door: ik heb het zelf niet goed gedaan.” De minister zegt dat hij tegen zijn vrouw heeft gezegd: „Hadden we het maar met z’n tweeën gevierd.” Daarna brak zijn stem.
De justitieminister vertelde desondanks ’geloofwaardig’ te kunnen blijven opereren. „Ik sta onverkort achter het coronabeleid.” Grapperhaus heeft spijt, vertelde hij. „Als minister hoor ik het goede voorbeeld te geven. Alle voorbereidingen waren erop gericht om er een veilige en mooie dag van te maken.” Grapperhaus moet de komende maanden beschadigd in gesprek met handhavers. „En dat zal ik blijven doen.”
Premier Rutte schaarde zich ’vol achter’ Grapperhaus: „Ik ben ervan overtuigd dat hij – juist ook omdat hij de fout toegeeft – het gezag zal herstellen.” De minister-president gelooft dat Grapperhaus niemand heeft willen misleiden met zijn eerdere verklaring.
De Tweede Kamer is kritisch over de kwestie. De coalitie maakte tijdens het debat vooral een punt van zijn geloofwaardigheid. De oppositie zette het kabinet onder druk om straffen voor overtredingen te versoepelen. Grapperhaus zei dat er oplossingen ’denkbaar’ zijn voor de aantekening op iemands strafblad na een overtreding.
Hij wil daarover met de Kamer ’om tafel’. Ook is een optie om de boete te verlagen tot onder de 100 euro. Daardoor komt er sowieso geen aantekening op iemands strafblad. Voor jongeren geldt al dat de boete onder de 100 euro ligt. Grapperhaus zegt toe dat hij serieus wil onderzoeken of het bedrag van de coronaboete voor iedereen omlaag kan. Hij zet daarmee de deur op een kier voor verandering.
Geloofwaardigheid
Kritische Kamerleden menen wel dat het iedereen een keertje kan overkomen dat de 1,5 meter afstand uit het oog wordt verloren. De pijn zit er volgens hen juist in dat het nu de minister betreft die het coronabeleid geloofwaardig moet kunnen verantwoorden en aan anderen oplegt. Grapperhaus had het over ’een zichtbare deuk’ die hij heeft opgelopen. „We hebben een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, daarin ben ik tekortgeschoten.”
PVV-leider Wilders vindt dat de minister zijn gezag kwijt is: „Niet bij de boa’s, maar bij heel veel mensen in Nederland. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.” De voorman van de grootste oppositiepartij vindt dat Grapperhaus zijn portefeuille op het gebied van coronazaken moet opgeven. „Het landsbelang vergt een minister die niet dag in dag uit het vertrouwen moet terugwinnen.”
SP-leider Marijnissen heeft er moeite mee dat de minister na het opduiken van de foto’s niet meteen de waarheid heeft gesproken. De CDA-bewindsman liet weten dat omhelzingen op zijn bruiloft waren vervangen door ellebogen. Op foto’s is echter te zien hoe de minister zijn schoonmoeder omhelst.
Foto’s
Vorige week kwamen de eerste foto’s van de bruiloft naar buiten, die plaatsvond op 22 augustus in Bloemendaal. Dinsdagavond bleek uit nieuwe foto’s dat de minister zelf ook de coronaregels aan zijn laars heeft gelapt. Het huwelijk van Grapperhaus en Liesbeth Wytzes werd voltrokken door staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie). De minister zei tijdens het debat dat er nog wel meer foto’s zullen opduiken die aantonen dat de coronaregels op zijn huwelijk zijn overtreden. „Maar op een gegeven moment moet ik me afstoffen en door.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8e480c8e-ed64-11ea-b184-02d1dbdc35d1.jpg)
Een hand op de schouder betekent onvoldoende afstand…
Ⓒ FOTO’S FERRY DE KOK
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8e662d4a-ed64-11ea-b184-02d1dbdc35d1.jpg)
…en een omhelzing tussen bruidegom en schoonmoeder schendt de regels ook.
BEKIJK MEER VAN; overheid rechtshandhaving Grapperhaus Corona
Emotionele Grapperhaus biedt Kamer excuses aan, vindt zichzelf nog wel geloofwaardig
NU 02.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) ging woensdagavond diep door het stof tijdens een debat in de Tweede Kamer vanwege het overtreden van de coronamaatregelen op zijn eigen bruiloft en bood opnieuw zijn excuses aan. De bewindsman vindt zich nog wel geloofwaardig als minister die het coronabeleid uitvoert.
Volg het debat in ons liveblog
“Tijdens mijn huwelijk is het misgegaan met de naleving van de coronamaatregelen. Ik heb daarover mijn spijt betuigd en dat doe ik vandaag aan de Kamerleden weer”, zei Grapperhaus.
“Ik heb het zelf niet goed gedaan. Ik liet me meeslepen in de gebeurtenissen van die dag.”
De bewindsman werd aan het begin van zijn inleidende woorden overmand door emoties en moest even pauzeren. “We hebben er thuis over gesproken. We zeiden tegen elkaar: hadden we het maar met zijn tweeën gedaan.”
Van links tot rechts en van oppositie tot coalitie waren er vragen in de Kamer over de geloofwaardigheid van Grapperhaus na zijn misser op zijn eigen bruiloft.
Emotionele Grapperhaus over bruiloft: ‘Ik liet me meeslepen’
‘Ik sta onverkort achter het coronabeleid’
Grapperhaus zelf vindt dat hij nog wel geloofwaardig is, al is het eindoordeel daarover aan de Kamer, weet ook de bewindsman. “Laat een ding duidelijk zijn: ik sta onverkort achter het coronabeleid dat we met dit kabinet hebben afgesproken en uitvoeren en dat zal ik ook in de toekomst blijven uitdragen.”
De afgelopen week heeft Grapperhaus gesproken met burgemeesters, de korpsleiding en vakbonden die de handhavers van het coronabeleid vertegenwoordigen.
Hij geniet bij die organisaties naar eigen zeggen nog steeds vertrouwen, maar er zijn ook de komende tijd gesprekken nodig om dat vertrouwen in stand te houden.
Lees meer over: Politiek Ferd Grapperhaus Coronavirus
Minister Grapperhaus breekt tijdens debat over coronamisser bruiloft
RTL 02.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus is zwaar geëmotioneerd tijdens het debat waarin hij moet knokken voor zijn baan als minister na zijn coronamisser. “Het spijt me dat ik in de fout ben gegaan”, zei hij terwijl hij een traantje wegpinkte. De minister vindt nog wel dat hij geloofwaardig is om zijn functie uit te voeren.
Grapperhaus moet in de Tweede Kamer verantwoording afleggen voor zijn coronablunder. Aanleiding zijn foto’s die zijn opgedoken van zijn bruiloft vorige maand, waarop te zien is dat de coronaregels worden overtreden. Grapperhaus heeft vorige week daarover zijn spijt betuigd en doet dat vandaag weer.
Weer door het stof
“Ik ben tekortgeschoten. Dat is een pijnlijke les”, zei een geëmotioneerde minister terwijl hij een traantje wegpinkte. Hij heeft een verkeerde inschatting gemaakt, zei hij. “Ik heb het zelf beslist niet goed gedaan. Ik ben tekort geschoten in het goede voorbeeld zijn”, zegt hij.
De oppositie is kritisch op de minister en vraagt zich af of hij nog wel geloofwaardig is.
Onderwerp van gesprek
De bruiloftfoto’s van Grapperhaus zijn al een week onderwerp van gesprek. Vorige week donderdag kwamen er al foto’s naar buiten waarop te zien is dat de bruiloftsgasten niet voldoende afstand houden op het bordes.
Gisteravond bleek uit nieuwe foto’s dat de minister zelf ook de coronaregels aan zijn laars lapt. Zo lijkt Grapperhaus handenschuddend op de foto te staan, wordt niet voldoende afstand gehouden en omhelst hij zijn schoonmoeder.
Harde verwijten na coronablunder Grapperhaus: ‘Bent u nog geloofwaardig?’
RTL Nieuws; Ferdinand Grapperhaus Coronacrisis in Nederland Link in bio
Huilende Grapperhaus treedt niet zelf af om rel rond bruiloft
AD 02.09.2020 Minister Grapperhaus (CDA) vertrekt niet op eigen houtje als minister van Justitie en Veiligheid, ondanks dat hij en zijn gasten de coronaregels hebben overtreden op zijn eigen bruiloft. Premier Rutte blijft ‘voluit’ achter zijn minister staan.
Grapperhaus maakte zijn besluit om te blijven vanavond bekend tijdens een groot debat in de Tweede Kamer over de coronacrisis. ,,Tijdens mijn huwelijk is het misgegaan. Dat spijt me, als minister hoor ik het goede voorbeeld te geven.”
Hij heeft zichzelf en de situatie tijdens zijn huwelijk verkeerd ingeschat, aldus een emotionele Grapperhaus. ,,Ik liet me meeslepen door de gebeurtenissen. Mijn tekortschieten mag het coronabeleid niet beïnvloeden. Ik zal dat beleid blijven uitdragen. Maar kan ik dat nog geloofwaardig en met gezag blijven doen? Ik zeg daarop: ja.”
Bij de uitspraak ‘Mijn vrouw en ik zeiden tegen elkaar: hadden we het maar met zijn tweeën gedaan’ schoot Grapperhaus vol. Volgens de minister gaat hij met alle partijen aan de slag om zijn gezag weer ‘uit te deuken’, nadat hij het boetekleed heeft aangetrokken.
Vorige week kwamen via weekblad Privé de eerste foto’s van de bruiloft naar buiten, die plaatsvond op 22 augustus in Bloemendaal. Het huwelijk van Grapperhaus en Liesbeth Wytzes werd voltrokken door staatssecretaris Ankie Broekers-Knol.
Erg rommelig
Uit de beelden bleek dat een fotomoment op het bordes van de trouwlocatie erg rommelig was verlopen; enkele gasten hielden zich niet aan de coronaregel dat mensen uit verschillende huishoudens 1,5 meter afstand moeten houden.
Grapperhaus, ministerieel verantwoordelijk voor de handhaving van de coronaregels, bood zijn excuses aan voor die misstap en zei dat het een incident betrof. Gisteravond liet Shownieuws echter andere foto’s van de dag zien waaruit bleek dat Grapperhaus zijn schoonmoeder omarmde en handen schudde.
Dit staat haaks op het kabinetsbeleid. Daardoor werd zijn politieke positie door velen onhoudbaar geacht. Vooral de oppositiepartijen oordeelden hard over het gedrag van Grapperhaus. Wilders: ,,Hij moet niet de minister van Klassenjustitie zijn, maar de minister van Justitie.”
Toch kwam Grapperhaus er gisteravond af met een motie van afkeuring, die door vrijwel de hele oppositie werd gesteund. En dat is geen Kamermeerderheid.
Genade
Rutte zei nog tijdens het debat vierkant achter Grapperhaus te staan. ,,Leiderschap is ook je fouten toegeven’’, meldde hij. ,,Ik ben er van overtuigd dat hij zijn gezag zal herstellen.’’ De premier vindt dat er ruimte moet zijn voor mildheid en genade voor mensen die een fout maken.
Trouwfeest Grapperhaus: van ‘voorbeeldig’ tot ‘met de minuut ongeloofwaardiger’
NOS 02.09.2020 Van ‘Busted Grappie!’ en ‘Aftreden!!’ tot ‘Beetje dom’ en ‘Laat hem, het was zijn huwelijk’. Over de foto’s waarop minister Grapperhaus tijdens zijn trouwerij de coronaregels overtreedt lopen de meningen op Facebook uiteen.
De nieuwe foto’s, waarop Grapperhaus onder meer een hand lijkt te geven en zijn schoonmoeder omarmt, maken het er niet makkelijker op voor de minister. Vanmiddag moet hij in de Tweede Kamer verantwoording afleggen. Hoe kon een huwelijksfeest de minister van Justitie zo in de problemen brengen? Een reconstructie:
- Maandag 23 maart: minister Grapperhaus kondigt in een persconferentie aan dat mensen die de coronaregels overtreden beboet zullen worden. Hij laakt mensen die zich “met veel te veel en veel te dicht op elkaar” buitenshuis begeven. “Ik zeg het keihard: dat is een slordige, laconieke en daarmee asociale manier van omgaan met maatregelen. Het kost levens. Onnodig.”
Minister Grapperhaus: geen afstand houden is slordig, laconiek en asociaal
Ook in latere persconferenties gebruikt hij dat soort harde woorden. Op 22 juli waarschuwt hij dat mensen hun gedrag niet mogen laten verslappen. “Ook niet als u deze zomer gezellig op een strand zit, met uw kinderen een pretpark bezoekt of een goed glas wijn bestelt op een terras.” Wat betreft de anderhalvemetermaatregel zegt hij: “Daar doe ik geen concessies in.”
- Zaterdag 22 augustus : Het huwelijk van Grapperhaus en Liesbeth Wytzes in Bloemendaal. Het wordt voltrokken door staatssecretaris van Justitie en veiligheid Ankie Broekers-Knol. Media melden twee dagen later kort dat het huwelijk heeft plaatsgevonden in de Noord-Hollandse badplaats.
- Woensdag 26 augustus: Privé publiceert vier dagen na het huwelijk de ‘exclusieve’ foto’s, gemaakt door societyfotograaf Ferry de Kok. Volgens het begeleidende artikel werden de coronaregels voorbeeldig nageleefd: “De afgelopen maanden kwamen Grapperhaus en zijn kinderen geregeld bij elkaar over de vloer, liefst in de tuin op anderhalve meter afstand. Dat minister Grapperhaus de coronaregels ook bij zijn huwelijk afgelopen zaterdag heeft gerespecteerd, was voor zijn omgeving dan ook geen verrassing.”
’s Avonds toont het programma Shownieuws van SBS6 beelden van de bruiloft, eveneens gemaakt door fotograaf Ferry de Kok. Daarop is te zien dat de 35 bruiloftsgasten toch niet allemaal de hele tijd de anderhalvemeterregel hebben gerespecteerd. Grapperhaus reageert de volgende dag. Hij zegt op Twitter spijt te hebben “dat er helaas momenten zijn geweest waar de 1,5 meter afstand niet in acht genomen is”.
Ferd Grapperhaus @ferdgrapperhaus
Hierbij mijn reactie op de foto’s van mijn huwelijk.
- Vrijdag 28 augustus: Premier Rutte erkent dat er dingen fout zijn gegaanop het huwelijk van Grapperhaus, maar hij vindt niet dat de geloofwaardigheid van de minister op het spel staat. Hij meldt ook dat Grapperhaus als boetedoening voor zijn vrouw en hemzelf twee keer het coronaboete-bedrag van 390 euro heeft overgemaakt aan het Rode Kruis.
Rutte: fouten bij huwelijk Grapperhaus, geloofwaardigheid niet op spel
In de Tweede Kamer vinden de meeste partijen het goed dat Grapperhaus spijt heeft betuigd, en is er begrip voor de minister. “Iedereen snapt dat mensen weleens in de fout gaan met de anderhalve meter”, zegt SP-Kamerlid Maarten Hijink. “Niets menselijks is ons vreemd. Maar in het geval van Grapperhaus is het ingewikkeld omdat hij nadrukkelijk andere ‘aso’s’ noemde. Hij nam anderen de maat, dan is het de vraag of je als minister nog geloofwaardig kunt zeggen dat ze zich aan de afspraken houden.”
Grapperhaus’ partijgenoot Hugo de Jonge noemt zijn collega-minister nog steeds “zeer geloofwaardig”. Alleen Femke Merel van Kooten-Arissen, die een eenmansfractie vormt, stelt Kamervragen.
Er komen ook andere reacties, zoals die van een advocaat die vindt dat er een generaal pardon moet komen voor alle coronaboetes na de misstap van Grapperhaus. Columnist Marianne Zwagerman pleit in De Telegraaf voor het loslaten van de coronamaatregelen (‘Laat ons vrij, Ferd’). En de Trouwbranche, een verbond van weddingprofessionals, zegt dat “ook met de beste wil ter wereld 1,5 meter niet te doen is”.
- Maandag 31 augustus: Voorzitter Gerrits van de vakbond BOA ACP laat weten dat buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) minder coronaboetes uitschrijvenvanwege de commotie over de bruiloft van minister Grapperhaus. “Het is ingewikkeld om uit te leggen waarom mensen een coronaboete kunnen krijgen als de verantwoordelijke minister zich zelf niet aan de regels houdt”, aldus Gerrits. Grapperhaus reageert diezelfde dag en zegt dat hij wil praten met de boa’s en politiebonden om verantwoording af te leggen.
Grapperhaus: ‘Nog verantwoording afleggen aan de boa- en politiebonden’
- Dinsdag 1 september: De Kamer besluit om op 2 september met het kabinet te spreken over de coronamaatregelen. In het debat zal ook aandacht worden besteed aan het overtreden van de regels op Grapperhaus’ huwelijk. Naast premier Rutte en minister De Jonge moet ook Grapperhaus aanwezig zijn.’s Middags meldt de Telegraafdat twee van de vier kinderen van Grapperhaus in juli het coronavirus hebben gehad. Bij de bruiloft waren de kinderen van de minister aanwezig.’s Avonds toont Shownieuws weer nieuwe foto’s van de bruiloft, wederom gemaakt door fotograaf Ferry de Kok. Daarop is te zien dat de minister meer coronaregels overtrad dan enkel de anderhalvemeter-maatregel. Hij zou volgens het programma onder meer zijn schoonmoeder omarmen. De Kok zegt op Radio 538 dat hij “nog honderden foto’s” van het huwelijk heeft liggen, waarop dingen “in dezelfde trant” zijn te zien. Hij zegt bewust niet alle foto’s in één keer te publiceren. “Als ik alle foto’s in een keer naar buiten gooi, verdien ik maar één keer wat.”
FERRY DE KOK
De reacties van de oppositie zijn nu een stuk feller. Fractievoorzitter Thierry Baudet van Forum voor Democratie spreekt van klassenjustitie. Volgens PVV-leider Geert Wilders wordt de positie van Grapperhaus “met de minuut ongeloofwaardiger”.
Geert Wilders @geertwilderspvv
Ook de SP en GroenLinks zeggen dat het nu een ander verhaal is dan vorige week. “Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen. Maar handen schudden dat doe je gewoon niet, zeker niet als minister van Justitie. Het was de eerste afspraak die we in maart met zijn allen maakten”, aldus GroenLinks-leider Jesse Klaver.
BEKIJK OOK;
Grapperhaus vergelijkbaar met jokkende Halbe Zijlstra en vreemdganger Jack de Vries
AD 02.09.2020 Wat een minister in de privésfeer uitspookt, kan evengoed zijn vertrek inluiden als falend beleid of het onjuist informeren van de Kamer. ,,De vertrouwensregel staat los van de ministeriële verantwoordelijkheid.”
De Tweede Kamer is tot dusver opvallend terughoudend geweest ten opzichte van de spraakmakende bruiloftsfoto’s van Justitieminister Ferd Grapperhaus. Zelfs PVV-leider Geert Wilders, die toch menig Kamerdebat ingaat met een motie van wantrouwen in zijn achterzak, houdt het erop dat Grapperhaus ‘met de minuut ongeloofwaardiger wordt’, zonder daar een direct dreigement aan te koppelen.
Lees ook;
FvD-Kamerlid Theo Hiddema – die net als Grapperhaus vanuit de advocatuur in de politiek belandde – maakte dinsdagavond bij Op1 evenmin een bloeddorstige indruk: ,,Wij hoeven hem niet te laten vallen want hij is politiek niet over de schreef gegaan. Maar Grapperhaus moet nu vooral bij zichzelf te rade gaan of hij nog wel door kan.”
Ofwel: Kamerleden leggen de bal nadrukkelijk bij Grapperhaus zelf, óf doen er vooralsnog het zwijgen toe, zoals de regeringspartijen. Niettemin, zélfs als de CDA-minister vandaag zou besluiten dat hij door kan, zal de Kamer de vraag moeten beantwoorden of zij dat ook vindt.
Regel ligt niet precies vast
De vraag in hoeverre de minister politiek kan worden aangesproken op zijn daden doet er daarbij niet per se toe, legt hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert uit. ,,De vertrouwensregel staat los van de ministeriële verantwoordelijkheid”, stelt hij. Het is een open regel, die niet precies vastligt. ,,Dat betekent dat de Kamer om welke reden dan ook het vertrouwen kan opzeggen, bijvoorbeeld omdat de minister niet geloofwaardig is, want hij kan zijn beleid niet goed uitvoeren.”
Of iets in de privésfeer heeft plaatsgevonden doet daarbij niet ter zake. Bovend’Eert: ,,Stel dat de minister van Justitie winkeldiefstallen pleegt of de belastingdienst bedondert, dan is hij niet te handhaven, ook al is hij daar als minister niet voor verantwoordelijk.”
Datsja van Poetin
Bovend’Eert ziet in de kwestie-Grapperhaus overeenkomsten met het datsja-verhaal dat Halbe Zijlstra de kop kostte. Die vertrok als minister van Buitenlandse Zaken nadat was gebleken dat hij eerder had gelogen over een ontmoeting met Vladimir Poetin in het buitenhuis van de Russische president. ,,Hij had dat niet als minister gezegd, maar het gaat ook om integriteit. Je kunt wel zeggen: we zijn allemaal mensen, maar je hebt als minister een voorbeeldfunctie.”
Ook CDA’er Jack de Vries moest als staatssecretaris van Defensie zijn biezen pakken vanwege een privékwestie. Ook die affaire is vergelijkbaar met Grapperhaus, meent parlementair historicus Anne Bos, eveneens verbonden aan de Radboud Universiteit. ,,Hij had als staatssecretaris een buitenechtelijke relatie met iemand die bij defensie werkte, terwijl hij eerder als spindoctor in de kabinetten-Balkenende het thema normen en waarden op de kaart zette.”
Dat Grapperhaus jongeren eerder ‘aso’ noemde omdat zij bij huisfeestjes geen afstand bewaarden maakt het er voor de CDA-minister niet makkelijker op, denkt Bos. ,,Dit gaat om de vertrouwensregel: kunnen we iemand die het ene zegt en het andere doet handhaven?”
Druk van de verkiezingen
Dat er verkiezingen aankomen, vergroot Grapperhaus’ kansen niet, stelt Bos. ,,Het vertrek van Jack de Vries was een maand voordat Nederland naar de stembus ging. Ook nu beginnen partijen uit de startblokken te komen voor de campagne. Die druk speelt zeker ook mee.”
Tegelijkertijd is er ook nog zoiets als het coalitiebelang, vult Bovend’Eert aan. ,,Als de minister valt is dat een flinke deuk in de coalitie. En de coalitie heeft al een heel krappe meerderheid.” Bovendien was VVD-staatssecretaris Ankie Broekers-Knol ook aanwezig tijdens de trouwerij, waardoor ook zij in de wind kan komen te staan en ook de VVD een probleem heeft.
Volgens Bos past Grapperhaus maar één reactie. ,,Je moet echt heel deemoedig zijn wil je dit overleven. Maar de vraag is of hij dat wil. Het kan ook zijn dat hij zich niet in de spiegel kan aankijken en zelf opstapt.”
Advocaat: ‘Zet streep door alle coronaboetes na nieuwe foto’s Grapperhaus’
AD 02.09.2020 Er moet een generaal pardon komen voor alle coronaboetes nu op nieuwe foto’s is te zien dat minister Ferd Grapperhaus zeer dicht bij zijn gasten staat, handen schudt en knuffelt. Dat vindt advocaat Frank van Ardenne die vier Schiedammers bijstaat nadat ze een coronaboete kregen omdat ze een gebakje aten op een bankje bij hen voor de deur.
,,Er waren al genoeg juridische argumenten om dat te doen, maar als het ook goed mis gaat bij de hoeder van de rechtsstaat en de bedenker en uitvoerder van de regels, dan is dit het moment om echt een streep te zetten door alle corona-boetes.’’
De nieuwe foto’s die Shownieuws gisteren naar buiten bracht, maken de aanleiding om dat te doen alleen nog maar sterker, vindt Van Ardenne. Op die foto’s is te zien hoe de minister van Justitie en Veiligheid op zijn huwelijk zeer dicht bij zijn gasten staat en handen schudt. Ook omhelst hij zijn schoonmoeder en wordt op een lunch geen anderhalve meter afstand gehouden.
Lees ook;
Justitieminister Ferd Grapperhaus sprak eerder mensen aan als ze te dicht bij elkaar waren. © Robin Utrecht
Justitieminister Ferd Grapperhaus ging eerder met de politie mee tijdens een fietstocht door het Vondelpark en sprak mensen aan als ze te dicht naast elkaar liepen. © Robin Utrecht
Van Ardenne vindt deze nieuwe foto’s veel stuitender dan de beelden die opdoken van koning Willem-Alexander en koningin Máxima tijdens hun vakantie in Griekenland. Daarop was te zien dat ze in een restaurant ook geen afstand hielden toen ze spontaan met iemand op de foto gingen. ,,Maar dat gebeurde in een onbewaakt moment. Dat is anders dan in deze tijd met deze regels beslissen om zo’n feest te geven. Als burger moet je weten waar je je aan moet houden, maar dat wordt zo alleen maar onduidelijker.’’
Volgens Van Ardenne kan de minister het Openbaar Ministerie een aanwijzing geven om alle coronaboetes te seponeren.
Ook Fvd-kamerlid en advocaat Theo Hiddema vindt dat Grapperhaus alle coronaboetes zou moeten seponeren.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7d5ba288-ed40-11ea-b224-02d2fb1aa1d7.jpg)
Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid, bij aankomst op het Binnenhof voorafgaand aan een debat in de Tweede Kamer over de aanpak van de coronacrisis. Ⓒ ANP
Volg live: ’We hebben geen aparte regels voor ministers’
Telegraaf 02.09.2020 Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) zal moeten knokken voor zijn plek in het kabinet na de nieuwe onthullingen over het schenden van coronaregels tijdens zijn bruiloft. De oppositie is zeer kritisch. PVV-leider Geert Wilders wil dat alle coronaboetes worden kwijtgescholden.
De geloofwaardigheid van de CDA-bewindsman staat op het spel na nieuw beeldmateriaal van het huwelijksfeest in villadorp Bloemendaal. Te zien is hoe Grapperhaus zelf het niet zo nauw neemt met de coronaregels.
PvdA-leider Lodewijk Asscher zegt met tegenzin te spreken over ’beelden van het privéleven van de minister’. „Iedereen maakt wel fouten. Dat moet niet het punt zijn, maar het is wel een politiek probleem. Deze minister is de baas van de politie die de regels moeten handhaven.”
’Klassenjustitie’
SP-leider Lilian Marijnissen noemt de kwestie ’heel ernstig’. Ze vraagt zich af of de minister zijn bruiloftsgasten als aso’s ziet. Grapperhaus noemde overtreders van coronaregels zelf eerder ’aso’s’. Kamerlid Merel Femke van Kooten spreekt van ’klassenjustitie’. Ze las voor uit een boek van Grapperhaus over het belang van het gelijkheidsbeginsel.
CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma vindt dat Grapperhaus verantwoording moet afleggen. Hij vindt het ’verstandig en nodig’ dat zijn partijgenoot excuses heeft gemaakt. „De minister heeft een voorbeeldfunctie.”
Daad
Meerdere oppositiepartijen willen een daad zien: óf minder gevolgen voor het overtreden van de coronaregels óf consequenties voor de minister zelf. „Het kabinet moet kiezen voor een andere strategie, anders voorzie ik een groot probleem voor de minister en weet ik niet of hij nog door kan gaan”, zegt Jesse Klaver van GroenLinks. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zinspeelt eveneens op een versoepeling van de aantekening op het strafblad: „Kan het niet voor een paar maanden? Het gaat om normaal gedrag wat nu even ongewenst is. Het zou raar zijn als het blijft staan als het virus onder controle is.”
PVV-voorman Geert Wilders hekelt de hypocrisie van de minister. „Dit is niet de minister van klassenjustitie, hoop ik. Dit is de minister van Justitie. Hij komt weg met een donatie aan het Rode Kruis. Als hij die boete niet hoeft te betalen, hoeven andere mensen dat ook niet. Alle boetes moeten worden kwijtgescholden en terugbetaald, de aantekening in het strafblad moet worden geschrapt. We hebben geen aparte regels voor ministers en het klootjesvolk.”
Thierry Baudet van FvD gooit het over een andere boeg. Hij ziet in de foto’s het bewijs dat het kabinet geen geloof meer heeft in de noodzaak van coronamaatregelen. „Laten we er dan mee ophouden”, concludeert hij. „Per direct stoppen met al die absurde maatregelen.”
BEKIJK OOK:
Werd Rutte door Grapperhaus misleid?
Vorige week heeft de minister al excuses aangeboden en ’coronaboetes’ overgemaakt aan het Rode Kruis. Het is de vraag of de Tweede Kamer na de nieuwe foto’s genoegen neemt met nog een spijtbetuiging.
BEKIJK OOK:
Weer foto’s van Grapperhaus die coronaregels schond
Tweets by @IngeLengton
Oppositie fel over publicatie nieuwe foto’s Grapperhaus
NOS 02.08.2020 De positie van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid is er niet beter op geworden, nu Shownieuws opnieuw foto’s heeft gepubliceerd van zijn bruiloft. Daarop is te zien dat hij meerdere coronaregels overtreedt. De linkse oppositie vindt dat hij hierdoor ongeloofwaardiger wordt. De PVV en Forum voor Democratie vonden van het begin af aan al dat de minister zijn eigen gezag had ondermijnd.
SP-leider Marijnissen zegt dat het er op de nieuwe foto’s nog duidelijker op lijkt dat de anderhalvemeterregel niet is nageleefd. “Dat is niet even een moment per ongeluk te dicht bij elkaar, zoals de verklaring was. Het is niet alleen zo dat anderen zich niet aan de regels houden; hij loopt zelf handen te schudden.” Marijnissen vindt dat Grapperhaus zich hier uitgebreid over moet verantwoorden. “Want hij brengt hiermee boa’s en agenten in een heel lastig parket en ondermijnt het draagvlak voor zijn eigen beleid.”
FERRY DE KOK
GroenLinks-leider Klaver vindt ook dat dit een ander verhaal is dan vorige week. “Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen. Maar handen schudden dat doe je gewoon niet, zeker niet als minister van Justitie. Het was de eerste afspraak die we in maart met zijn allen maakten.”
Asscher van de PvdA vindt dat hiermee duidelijk wordt “dat er een probleem is met het gezag en de geloofwaardigheid van het kabinet. Boa’s en politie merken dat op straat.” Hij is benieuwd hoe het kabinet dit denkt te kunnen herstellen.
50Plus-fractievoorzitter Van Brenk vindt dat de geloofwaardigheid van de minister “een lastige zaak” is geworden. Ze wijst erop dat de minister van Justitie en Veiligheid een voorbeeldfunctie heeft. “In het hele land mogen opa’s en oma’s hun kleinkinderen niet knuffelen. En hier worden de regels met voeten getreden.”
‘Alle strafzaken schrappen’
Volgens Baudet (Forum voor Democratie) is er sprake van klassenjustitie, omdat Grapperhaus zelf geen boete heeft gekregen voor het overtreden van de regels. “Hoe kan er nu nog één coronaboete worden uitgedeeld als de verantwoordelijke minister geen boete krijgt, terwijl heel Nederland heeft gezien dat hij de regels aan zijn laars lapt? Nu moet Grapperhaus alle strafzaken tegen corona-overtreders schrappen. En nu duidelijk is dat zelfs de minister van Justitie en Veiligheid helemaal niet in de anderhalvemetersamenleving gelooft, is het hoog tijd om terug te gaan naar het oude normaal.”
PVV-leider Wilders stelt dat Grapperhaus “met de minuut ongeloofwaardiger” wordt. Het gaat mij niet eens over de anderhalve meter en het maken van een fout, maar voor iemand als Grapperhaus, die anderen stevig de maat neemt en aso’s noemt en forse boetes uitdeelt aan gewone mensen, is dit een totale afgang.”
FERRY DE KOK
Vanmiddag is er een debat in de Tweede Kamer over het coronabeleid. Daarin zal het ook over de positie van Grapperhaus gaan. Volgens politiek verslaggever Wilco Boom is die er door de nieuwe foto’s niet beter op geworden. Tot vandaag waren de coalitiepartijen en de linkse oppositie “niet uit op het politieke hoofd van de minister”, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.
Hij zei daarbij dat de minister van Justitie en Veiligheid tot nu toe “best wat krediet in de Kamer” had. “In tegenstelling tot zijn voorgangers heeft hij niet heel veel problemen op zijn ministerie veroorzaakt. Maar het wordt nu moeilijker om hem op zijn plek te houden.”
Minister De Jonge wilde vanmorgen niet reageren op de nieuwe publicatie over Grapperhaus:
CDA-minister Hugo de Jonge zwijgt over nieuwe foto’s Grapperhaus
De coalitiepartijen hebben nog niet gereageerd. De grootste regeringspartij, de VVD, verwijst naar het debat vanmiddag. Dat begint om 15.45 uur en is rechtstreeks te volgen op NOS.nl en NPO Politiek.
BEKIJK OOK;
Kritiek van oppositie op Grapperhaus zwelt aan in aanloop naar coronadebat
NU 02.09.2020 De kritiek op minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus klinkt steeds luider in aanloop naar het debat dat woensdagmiddag om 15.45 uur begint. De bewindsman wordt opnieuw geconfronteerd met foto’s van zijn bruiloft waarop hij en zijn gasten zich niet houden aan de coronamaatregelen.
“Op de foto’s lijkt nóg duidelijker dan we al wisten dat de 1,5 meter niet is nageleefd”, zegt SP-leider Lilian Marijnissen.
“Dat is niet even een moment per ongeluk te dicht bij elkaar, zoals de verklaring was. Niet anderen houden zich niet aan de regels. Hij loopt zelf handen de schudden”, aldus de SP’er.
Volgens Marijnissen brengt Grapperhaus boa’s en agenten in een lastige positie en ondermijnt hij het draagvlak van zijn eigen beleid.
Ook voor GroenLinks-leider Jesse Klaver is de situatie anders dan toen vrijdag voor het eerst foto’s naar buiten kwamen van Grapperhaus’ feest.
“Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen. Maar handen schudden, dat doe je gewoon niet. Zeker niet als minister van Justitie. Het was de eerste afspraak die we in maart met zijn allen maakten”, aldus Klaver.
PvdA-leider Lodewijk Asscher trekt het voorval breder dan enkel de minister van Justitie en Veiligheid. “Het is duidelijk dat er een probleem is met het gezag en de geloofwaardigheid van het kabinet. Boa’s en de politie merken dat op straat”, laat de sociaaldemocraat weten. Hij wil van het kabinet weten hoe het gezag kan worden hersteld.
FVD-leider Thierry Baudet vindt dat er door de misser van de minister geen coronaboetes meer uitgedeeld moeten worden. “Nu moet Grapperhaus alle strafzaken tegen corona-overtreders schrappen”, laat Baudet weten.
Coalitiepartijen houden zich vooralsnog stil in aanloop naar het debat.
Rutte stond vorige week nog achter Grapperhaus
Vorige week werden door Shownieuws enkele foto’s van de bruiloft van Grapperhaus naar buiten gebracht. Daarop was duidelijk te zien dat de gasten tijdens het nemen van een groepsfoto geen 1,5 meter afstand hielden. De bewindsman noemde eerder het niet naleven van de regels “asociaal”.
Grapperhaus bood vorige week donderdag schriftelijk zijn excuses aan. “Ondanks alle genomen maatregelen zijn er helaas momenten geweest waarop de 1,5 meter afstand niet in acht genomen is”, schreef hij.
Woensdag verschenen er beelden van intensiever contact tussen de gasten en onder anderen Grapperhaus.
Premier Mark Rutte, woensdag ook aanwezig bij het debat, staat achter zijn minister. “Het kan weleens fout gaan”, zei de premier vrijdag, dus nog voordat de tweede serie foto’s naar buiten was gekomen. Toen zei Rutte dat de geloofwaardigheid van Grapperhaus niet ter discussie staat.
Zie ook: ‘Bruiloft Grapperhaus ondermijnt coronaboodschap van kabinet’
Zie ook: Nieuwe foto’s huwelijk Grapperhaus: knuffelen en handen schudden
Zie ook: Grapperhaus gaat met politie en boa’s in gesprek vanwege huwelijksfoto
Lees meer over: Politiek Ferd Grapperhaus Coronavirus
Advocaat Frank van Ardenne. © Gratis
Oppositie: Hoe gaat kabinet geloofwaardigheid herstellen?
AD 02.09.2020 Het kabinet moet aangeven hoe het, na de coronablunder van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), de eigen geloofwaardigheid gaat herstellen. Dat zeggen oppositiepartijen vanmiddag tijdens een verhit Kamerdebat.
PvdA-leider Lodewijk Asscher vindt het naar om over de kwestie-Grapperhaus te praten, toch een privézaak, maar wel nodig. ,,Want dit steekt. Ik wil een boodschap van het kabinet nu richting handhavers, richting Nederlanders die ook moeite hebben met de regels, richting mensen die een coronaboete niet zo makkelijk kunnen betalen. Hoe gaat u de geloofwaardigheid herstellen?” vroeg hij vanmiddag aan premier Rutte en minister Grapperhaus
Lees ook;
Lilian Marijnissen (SP) wil benadrukken dat het niet gaat om een keertje in de fout gaan. ,,We kunnen allemaal wel op die manier worden gefotografeerd. Maar het gaat hier om een minister die verantwoordelijk is voor de 1,5 meter en dat uit wil dragen. Die overtreders ‘aso’ noemt. Ik ben benieuwd hoe hij dan denkt over zijn eigen bruiloftsgasten.”
Onafhankelijk Kamerlid Femke Merel van Kooten vindt dat de minister zijn voorbeeldfunctie serieus had moeten nemen, ook op zijn eigen huwelijk. ,,Nu is hij gezagloos geworden.”
In het epicentrum van de spanning
Fractievoorzitter Pieter Heerma van het CDA, de partij van Grapperhaus, stelt dat de beelden van het huwelijk van minister Grapperhaus zich ‘in het epicentrum bevinden’ van de spanning in de samenleving over de coronaregels. Volgens hem moet de minister daarom verantwoording afleggen over de kwestie tegenover de boa’s en mensen thuis.
Maar Heerma gaf ook aan dat Grapperhaus meteen spijt heeft betuigd van zijn misstap. Daarnaast zouden in de praktijk helemaal geen boetes worden uitgedeeld voor de fouten die de minister tijdens zijn huwelijksdag heeft gemaakt, aldus de CDA’er.
,,Dit kabinet moet de moed hebben om een volledige bekentenis af te leggen over alle dingen die fout zijn gegaan”, pareert Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Zij vindt dat de minister zijn fouten ook niet ruiterlijk heeft toegegeven, maar moest worden ‘betrapt’ met de tweede serie foto’s. ,,Dat wegmoffelen, daar houden wij niet van.”
Volgens PVV-leider Wilders gaat het debat over de hypocrisie van de minister, die zelf de regels overtrad op zijn feestje maar wel anderen de maat neemt. ,,Hij moet niet de minister van Klassenjustitie zijn, maar de minister van Justitie.”
Wilders vindt de bewindsman niet met zijn gedrag weg moet komen. Hij vindt dat uitgedeelde coronaboetes onmiddellijk moeten worden geschrapt of terugbetaald.
Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) besloot vandaag, ondanks de kritiek van de afgelopen dagen, eerst in debat met de Tweede Kamer te gaan voordat hij een besluit neemt over zijn positie. Dat debat is nu bezig en Grapperhaus zal straks zelf reageren.
Minister Grapperhaus bij binnenlopen Tweede Kamer, op de vraag of hij gaat aftreden: ,,We gaan eerst het debat met de Kamer doen, zo hoort het.”
4:41 PM · Sep 2, 2020 18 28 people are Tweeting about
Houdbaar
President Mark Rutte zei eerder vanmiddag bij het Catshuis dat de positie van de onder vuur liggende minister Grapperhaus ‘houdbaar’ is. Hij zei dit na een overleg met vertegenwoordigers van Black Lives Matter en Kick Out Zwarte Piet.
In hoeverre dat werkelijk goed nieuws is, valt te bezien. Rutte bleef eerder tot het bittere einde achter uiteindelijk vertrekkende bewindslieden staan. Dat patroon werd zichtbaar bij minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra, minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten, diens staatssecretaris Fred Teeven, Opsteltens opvolger Ard van der Steur en minister van Defensie Jeanine Hennis.
Vooralsnog hangt de positie van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) aan een zijden draadje. Publicatie van nieuwe foto’s waarop Grapperhaus zelf de anderhalve meter schendt hebben de coalitiepartijen in verlegenheid gebracht.
Op foto’s van de huwelijksdag van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) is te zien dat hij zelf de coronaregels overtrad. Eerder zei hij juist dat hij de hele dag ánderen erop had gewezen zich aan de richtlijnen te houden. © Ferry de Kok
Grapperhaus knuffelt op nieuwe foto’s, Kamer reageert ontzet
AD 02.09.2020 De bruiloft van CDA-minister Ferd Grapperhaus blijft onderwerp van gesprek. Op nieuwe foto’s, vrijgegeven door Shownieuws, is te zien hoe Grapperhaus op zijn huwelijk zeer dicht bij zijn gasten staat en vermoedelijk ook handen schudt. Ook omhelst hij zijn schoonmoeder en wordt op een lunch geen anderhalve meter afstand gehouden.
Vorige week raakte Grapperhaus (61) al in opspraak door eerdere beelden van zijn bruiloft waarop te zien is dat er op de trappen van het stadhuis waar hij net getrouwd is, niet genoeg afstand wordt gehouden onder de gasten. Nu blijkt dat Grapperhaus zélf die afstand ook niet in acht heeft genomen, dat te zien is dat hij waarschijnlijk zelf handen heeft geschud en fysiek contact heeft gehad met gasten, waarvan sommige aardig op leeftijd.
Lees ook;
De minister van Justitie en Veiligheid bood hier uitvoerig zijn excuses voor aan. Volgens hem heeft hij zijn gasten meerdere malen ‘uitdrukkelijk’ verzocht zich te houden aan de geldende coronaregels. Dat dit niet is gebeurd, spijt hem ten zeerste, aldus de minister. Ook maakte de minister 780 euro over aan het Rode Kruis, een bedrag dat tweemaal gelijk staat aan de boete die geldt als de coronaregels worden overtreden. Het bedrag staat symbool voor hem en zijn kersverse echtgenote.
Beelden van de bruiloft van Ferdinand Grapperhaus. © Ferry de Kok
Schoonmoeder
Op nieuwe beelden in de handen van Shownieuws was gisteravond te zien hoe Grapperhaus tijdens zijn bruiloftslunch in een restaurant in Bloemendaal dichtbij zijn gasten staat. Onder de gasten zijn ook veel vijftig- en zestigplussers. Daarnaast omhelst hij zijn (naar verluidt) schoonmoeder en schudt hij handen.
Eind vorige week leek de bruiloftsrel nog met een politieke sisser af te lopen: de meeste oppositiepartijen wilden de minister de uitglijder niet inwrijven. ,,Er ligt een schaduw over zijn huwelijk’’, zei ook premier Rutte, die vond dat Grapperhaus al genoeg was gestraft door alle beroering.
Gisteren werd daarentegen bekend dat de Tweede Kamer vandaag in debat gaat met het kabinet over het geloofwaardigheidsprobleem van de minister. De nieuwe beelden van een handenschuddende Grapperhaus zullen daar hoogstwaarschijnlijk ook aan bod komen. Ook liet de vakbond van de BOA’s weten dat zij minder boetes gaan uitdelen omdat zij verontwaardigd zijn over het gedrag van de minister. Onder het mom ‘maar Grapperhaus houdt zich ook niet aan de regels’ vinden de BOA’s dat hun geloofwaardigheid en gezag wordt ondermijnd.
Eerste reacties Kamer
Veel partijen reageerden vorige week, toen vooral de gasten op de bruiloft het niet altijd even nauw leken te nemen met de regels, nog terughoudend. Dat is vandaag anders. ,,Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. ,,Maar handen schudden dat doe je gewoon niet, zeker niet als minister van Justitie. Het was de eerste afspraak die we in maart met zijn allen maakten.”
Volgens PVV-voorman Geert Wilders wordt Grapperhaus ‘met de minuut ongeloofwaardiger’. ,,Het gaat mij niet eens over de anderhalve meter (want wij waren altijd tegen de anderhalve metersamenleving) of het maken van een fout”, laat hij in een reactie weten. ,,Voor iemand als Grapperhaus die anderen stevig de maat neemt en aso’s noemt en forse boetes uitdeelt aan gewone mensen en bedrijven, is dit een totale afgang.”
Lilian Marijnissen (SP) reageert: ,,Op de foto’s lijkt nóg duidelijker dan we al wisten dat de 1,5 meter niet is nageleefd”, zegt van de SP. ,,Dat is niet even een moment per ongeluk te dicht bij elkaar zoals de verklaring was. Niet anderen houden zich niet aan de regels. Hij loopt zelf handen te schudden.”
Beelden van de bruiloft van Ferdinand Grapperhaus. © Ferry de Kok
Generaal pardon
Advocaat Frank van Ardenne, die vier Schiedammers bijstaat nadat ze een coronaboete kregen omdat ze een gebakje aten op een bankje bij hen voor de deur, vindt dat er een generaal pardon moet komen voor alle coronaboetes nu de foto’s van Grapperhaus bekend zijn geworden. ,,Er waren al genoeg juridische argumenten om dat te doen, maar als het ook goed mis gaat bij de hoeder van de rechtsstaat en de bedenker en uitvoerder van de regels, dan is dit het moment om echt een streep te zetten door alle corona-boetes’’, aldus Van Ardenne. Lees hier meer.
Minister Ferd Grapperhaus © ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8c1b9a3e-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Weer foto’s van Grapperhaus die coronaregels schond
Telegraaf 02.09.2020 Er zijn nieuwe foto’s van de bruiloft van minister Ferdinand Grapperhaus opgedoken waaruit blijkt dat hij het tijdens de plechtigheden niet al te nauw nam met de 1,5 meter regel.
Shownieuws liet beelden zien dat de veelal vijftig plus bezoekers ook op andere momenten dan de officiële groepsfoto erg dicht bij elkaar stonden. Ook is de CDA-minister te zien terwijl hij de hand schudt van een bezoeker. Verder omhelst hij zijn schoonmoeder.
Vanuit de Tweede Kamer wordt verbaasd gereageerd. „De man die half Nederland aso’s noemt, “chickies” in het park arrogant benadert en verantwoordelijk is voor duizenden boetes voor gewone Nederlanders wordt met die minuut ongeloofwaardiger”, zegt PVV-leider Wilders in een reactie.
Ook volgens PvdA-voorman Asscher heeft de CDA-bewindsman wat uit te leggen. „Het is een onderstreping dat kabinet straks in debat duidelijk moet maken hoe ze het gezag denken te gaan herstellen.”
SP-fractieleider Marijnissen stelt zelfs dat de minister ’draagvlak voor zijn eigen beleid ondermijnt’. „Op de foto’s lijkt nóg duidelijker dan we al wisten dat de 1,5 meter niet is nageleefd. Dat is niet even een moment per ongeluk te dicht bij elkaar zoals de verklaring was. Niet anderen houden zich niet aan de regels. Hij loopt zelf handen de schudden.”
Haagse bronnen melden dat premier Rutte zijn minister moest overtuigen om een excuusbrief te schrijven, want daar wilde Grapperhaus aanvankelijk niet aan. De premier nam het vervolgens tijdens de persconferentie op vrijdag op zijn CDA-collega. Rutte vermeldde dat hem ’van alle kanten was verzekerd’ dat de 1,5 meter-regel onbedoeld was geschonden. Nu er nieuwe foto’s opduiken die tonen dat 1,5 meter afstand niet toevallig is geschonden, lijkt de premier misleid, wat de zaak verder op scherp zet.
Intussen klinkt elders in kabinetskringen dat VVD-staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie) voorop liep om te stellen dat er niets aan de hand was. De bewindsvrouw was als ambtenaar van de burgerlijke stand aanwezig bij het huwelijk. Over haar betrokkenheid bij de dag zou stress zijn geweest bij de VVD.
De justitieminister stapte 22 augustus 2020 met zijn vriendin Elisabeth Wytzes in Bloemendaal in het huwelijksbootje.
De Tweede Kamer spreekt vandaag over de foto’s die vorige week voor het eerst uitlekten.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8ce86320-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Ⓒ FERRY DE KOK
De misser werd aanvankelijk door de minister weggewuifd. Toen er op sociale media meer en meer foto’s van de bruiloft verschenen, ging hij alsnog door het stof. Grapperhaus bood zijn excuses aan. Hij maakte verder als genoegdoening 780 euro over aan het Rode Kruis.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8d0c0014-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Ⓒ FERRY DE KOK
Hoorde dat Rutte zijn minister moest bewegen tot excuusbrief, want daar wilde Grapperhaus niet aan. Daarna Rutte voor hem in de bres. Nieuwe foto’s laten geen toevallige maar gezochte schending 1,5 meter zien. Premier lijkt misleid. telegraaf.nl/t/292964299/ via @telegraaf
Weer foto’s van Grapperhaus die coronaregels schendt
telegraaf.nl 9:22 AM · Sep 2, 2020 172 147 people are Tweeting about this
De vakbond van BOA’s zei onlangs ook dat de publicatie van de beelden aanleiding was om minder boetes op straat uit te delen. Het zou niet meer uit te leggen zijn aan het publiek.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8d2c0e54-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Ⓒ FERRY DE KOK
BEKIJK OOK:
Kinderen Grapperhaus hadden corona
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8cc830aa-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Luister ook naar onze Wouter de Winther in de wekelijkse parlementaire podcast ’Afhameren’ over de uitglijder van minister Grapperhaus:
Ⓒ FERRY DE KOK
BEKIJK OOK:
’Wie oordeelt zou eens in de spiegel moeten kijken’
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8d49dcc2-ecf6-11ea-9e96-02d1dbdc35d1.jpg)
Ⓒ FERRY DE KOK
.BEKIJK MEER VAN; overheid Ferd Grapperhaus
Nieuwe foto’s van Grapperhaus die coronaregels overtreedt
NOS 02.09.2020 Er zijn opnieuw foto’s gepubliceerd van de bruiloft van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). Daarop is te zien dat de minister meer coronaregels overtreedt dan enkel de anderhalvemetermaatregel. SBS Shownieuws toonde gisteravond foto’s waarop de minister onder meer een hand lijkt te geven en zijn schoonmoeder omarmt.
Vorige week donderdag raakte Grapperhaus in opspraak door beelden die werden verspreid van zijn bruiloft. Daarop was te zien dat hijzelf en ook zijn gasten zich niet hielden aan de anderhalvemeterregel op de trappen van het stadhuis in Bloemendaal.
‘Niks toe te voegen’ aan eerdere verklaring
De minister bood zijn excuses aan en voegde daaraan toe dat hij vóór en tijdens de huwelijksdag de mensen er voortdurend op heeft gewezen dat ze afstand moeten houden als ze niet tot hetzelfde huishouden horen en dat ze ook de andere coronaregels moeten respecteren.
Shownieuws vroeg Grapperhaus om een reactie op de recentste foto’s, waarop hij dus meerdere regels lijkt te overtreden. Via een woordvoerder laat hij weten “niks toe te voegen” aan zijn eerdere verklaring.
FERRY DE KOK
De foto’s van de bruiloft van Grapperhaus leidden tot verontwaardiging, omdat hij als justitieminister het gezicht is van de handhaving van de coronamaatregelen. Zo besloten boa’s na de misstap van Grapperhaus de afgelopen dagen minder boetes uit te delen. Vandaag wil de Kamer de minister ondervragen over zijn bruiloft.
Premier Rutte erkende vorige week dat er dingen fout zijn gegaan op het huwelijk, maar hij vond niet dat de geloofwaardigheid van de minister op het spel stond.
Volgens politiek verslaggever Wilco Boom maakt de publicatie van de nieuwe foto’s de positie van Grapperhaus er niet beter op. Tot nu toe waren de coalitiepartijen en de linkse oppositie “niet uit op het politieke hoofd van de minister”, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. “Hij heeft best wat krediet in de Kamer. In tegenstelling tot zijn voorgangers heeft hij niet heel veel problemen op zijn ministerie veroorzaakt. Het wordt nu moeilijker om hem op zijn plek te houden.”
FERRY DE KOK
Fotograaf Ferry de Kok heeft nog veel meer foto’s van Grapperhaus die gepubliceerd gaan worden, vertelde hij vanochtend in de ochtendshow van Radio 538. “Ik heb nog honderden foto’s liggen, er komen nog wel een paar naar buiten.” Op die foto’s zijn ook dingen te zien die nog niet naar buiten zijn gekomen, vertelt hij. “Wel allemaal een beetje in dezelfde trant als de vorige foto’s.”
De Kok ging afgelopen weekend naar de bruiloft in Bloemendaal om foto’s van Grapperhaus en zijn vrouw te maken. “Toen zag ik opeens de hele groep naar buiten komen. Ik zag aanwezigen op schouders slaan, handjes geven: dat moest ik vastleggen. Ze stonden de hele tijd bij elkaar, het was niet maar één momentje. Ook op het terras bij het afgehuurde restaurant stonden ze de hele tijd bij elkaar. Als je de foto’s ziet, denk je niet dat het coronatijd is.”
De Kok publiceert bewust niet alle foto’s in één keer. “Als ik dat doe, verdien ik maar één keer wat.”
BEKIJK OOK;
Nieuwe foto’s bruiloft Grapperhaus: ‘Hij is gezagloos geworden’
RTL 02.09.2020 De nieuwe foto’s van de bruiloft van minister Grapperhaus hebben zijn gezag ontoelaatbaar aangetast, zegt politiek commentator Frits Wester. “Er rest hem nu nog maar één ding: dat is opstappen.”
Gisteravond zijn nieuwe foto’s opgedoken van de bruiloft van minister van Justitie Ferd Grapperhaus, waarop te zien is hoe de minister zelf zich ook niet aan de coronaregels houdt.
Uit de nieuwe beelden, in handen van Shownieuws, lijkt Grapperhaus op een van de foto’s de hand te schudden van een van zijn gasten. Ook omhelst hij zijn schoonmoeder.
‘Gaat om ambt van minister’
Volgens de politiek commentator werpen de nieuwe foto’s een nieuwe visie op de kwestie: het gaat nu niet meer om een menselijke fout van de bruidegom. “Het gaat nu om het aanzien van het ambt van de minister. Dat is hard, maar wel zuiver “, zegt Wester.
Nieuwe foto’s van handenschuddende Grapperhaus op bruiloft
“Hoe sneu ook, Grapperhaus heeft de pech minister van Justitie te zijn. De man die ons in grote woorden toegesproken heeft dat wij ons echt aan de regels moeten houden. Nu hij dat zelf niet doet, kan hij anderen er ook niet meer op aanspreken.”
“Rutte heeft het de afgelopen dagen nog voor Grapperhaus opgenomen. Maar die komt ook steeds meer in een lastig parket. En hij worstelt met de menselijke kant van het verhaal en de politieke realiteit. Ook in het CDA proefde je de afgelopen dagen het groeiend ongemak. Prominente partijleden begonnen zich steeds meer zorgen te maken.”
“Hoe sneu ook, Grapperhaus heeft de pech minister van Justitie te zijn. De man die ons in grote woorden toegesproken heeft dat wij ons echt aan de regels moeten houden. Nu hij dat zelf niet doet, kan hij anderen er ook niet meer op aanspreken.”
“Rutte heeft het de afgelopen dagen nog voor Grapperhaus opgenomen. Maar die komt ook steeds meer in een lastig parket. En hij worstelt met de menselijke kant van het verhaal en de politieke realiteit. Ook in het CDA proefde je de afgelopen dagen het groeiend ongemak. Prominente partijleden begonnen zich steeds meer zorgen te maken.”
Gezagloos
Grapperhaus betuigde eerder al spijt voor de bordesfoto, die vorige week donderdag naar buiten kwam Ook doneerde hij 780 euro aan het Rode Kruis om zijn spijtbetuiging kracht bij te zetten.
Wester: “Deze nieuwe foto’s laten zien dat Grapperhaus zelf ook knuffelt en met mensen handen schudt. Dat maakt de kwestie nog pijnlijker. Hoe kun je nog van jongeren vragen om oma niet te knuffelen, om maar een voorbeeld te noemen? Deze minister is nu echt gezag- en tandeloos.”
Kabinet heeft er last van
Volgens Wester krijgt daar niet alleen het kabinet last van, maar ook zijn uitvoerders. “Er rest hem eigenlijk maar één ding en dat is opstappen”, concludeert Wester.
“Als hij dat zelf niet ziet, is het nu het moment voor zijn nieuwe partijleider Hugo de Jonge om op te treden. Want die moet ook wel zien dat hij hier met zijn partij het CDA hier veel last van gaat krijgen”.
Politiebonden eisen ander coronabeleid: ‘Regels zijn niet meer uit te leggen’
Oppositie kritisch over nieuwe foto’s: ‘Handen schudden? Dat doe je gewoon niet’
In de aanloop naar het Kamerdebat reageren oppositiepartijen vanochtend kritisch op de nieuwe foto’s die zijn verschenen. “Een vergissing maken en even te dicht bij een ander staan, kan ons allemaal overkomen”, vindt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Maar handen schudden dat doe je gewoon niet, zeker niet als minister van Justitie.”
Geert Wilders doet er nog een schepje bovenop en vindt dat Grapperhaus ‘met de minuut ongeloofwaardiger wordt’. “Voor iemand als Grapperhaus die anderen stevig de maat neemt en aso’s noemt en forse boetes uitdeelt aan gewone mensen en bedrijven, is dit een totale afgang”, laat de PVV-leider in een reactie weten.
De PvdA wil vanmiddag van het kabinet horen hoe de minister denkt zijn gezag te herstellen. Nu boa’s op straat steeds minder boetes uit kunnen schrijven is er volgens de partij een ‘gezagsprobleem’ ontstaan.
SP’er Lilian Marijnissen sluit zich daarbij aan. “Het zou goed zijn als Grapperhaus zich hier uitgebreid over verantwoordt, want hij brengt hierbij boa’s en agenten in een heel lastig parket en ondermijnt het draagvlak voor zijn eigen beleid.”
RTL Nieuws; Ferdinand Grapperhaus
Grapperhaus is nog niet af van bruiloftsrel: Tweede Kamer roept hem op het matje
AD 01.09.2020 De Tweede Kamer gaat morgen in debat met het kabinet over het geloofwaardigheidsprobleem van minister Ferd Grapperhaus (Jusititie), die tijdens zijn huwelijk de 1,5 meterregel overtrad. De minister, die vorige week excuses aanbood, kan de kwestie nog niet achter zich laten.
Eind vorige week leek de bruiloftsrel rond Grapperhaus met een politieke sisser af te lopen: de meeste oppositiepartijen wilden de uitglijder de minister niet inwrijven. ,,Er ligt een schaduw over zijn huwelijk’’, zei ook premier Rutte, die vond dat Grapperhaus al genoeg was gestraft door alle beroering.
Lees ook;
Maar alles is anders geworden, nu blijkt dat boa’s minder coronaboetes zeggen uit te delen vanwege de commotie rond Grapperhaus. ,,Het is ingewikkeld om uit te leggen waarom mensen een coronaboete kunnen krijgen als de verantwoordelijke minister zich niet aan de regels houdt’’, zegt een woordvoerder van vakbond BOA ACP.
Asscher
PvdA-leider Lodewijk Asscher reageert verbolgen. ,,We zien dat het gezag van het kabinet lijdt onder het feit dat de handhavingsminister zelf een fout heeft gemaakt’’, zegt hij in de Tweede Kamer. Hij heeft daarom gevraagd om een debat met het kabinet, waarin ook de andere problemen rond de coronacrisis aan bod zullen komen.
Het debat begint morgenmiddag om 15.45 uur. Naast premier Rutte en coronaminister Hugo de Jonge moet ook Grapperhaus bij het debat aanwezig zijn. De Tweede Kamerleden Femke Merel van Kooten en PVV-leider Geert Wilders hebben op de aanwezigheid van Grapperhaus aangedrongen.
Excuses
De minister van Justitie bood vorige week zijn excuses aan, nadat beelden van zijn bruiloft waren opgedoken. ,,Ondanks alle genomen maatregelen, zijn er helaas momenten geweest waar de 1,5 meter afstand niet in acht genomen is. Dat spijt me, juist een minister moet altijd het goede voorbeeld geven’’, zei hij in een verklaring. Hij maakte afgelopen vrijdag twee keer 390 euro over naar het Rode Kruis, ook namens zijn vrouw, als boetedoening.
Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 7
Advies commissie Remkes
De nieuwe aanpak van het kabinet van het stikstofprobleem schiet tekort. Er is onvoldoende garantie dat de natuur genoeg zal herstellen. Ook juridisch zijn er te veel onzekerheden. Dat staat in het eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek.
In 2030 zou de stikstofuitstoot niet 26 procent minder moeten zijn, zoals het kabinet wil, maar 50 procent. Dat moet bovendien een verplichting zijn en geen streven, adviseert Remkes.
AD 22.09.2020
AD 08.09.2020
Telegraaf 28.08.2020
Het Adviescollege concludeert dat het huidige kabinetsbeleid nog te veel op het oude beleid lijkt. De Raad van State oordeelde een jaar geleden dat het oude beleid kwetsbare natuurgebieden niet genoeg beschermt.
AD 09.07.2020
Telegraaf 09.06.2020
Meer natuurgebieden
Schouten kwam eind april 2020 met de nieuwe Structurele Aanpak Stikstof. Met 5 miljard euro in tien jaar wil het kabinet natuurgebieden herstellen en bedrijven (waaronder boeren) helpen met stikstofmaatregelen dan wel uitkopen.
Het streven van het kabinet om te onderzoeken of het aantal Natura-2000 gebieden omlaag kan, kan ook niet op goedkeuring van de commissie rekenen. De commissie stelt juist voor om meer natuurgebieden aan te wijzen.
AD 10.06.2020
PAS
In mei 2019 haalde de Raad van State een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS) waarmee Nederland aan Europese regels wilde voldoen om te natuur te beschermen. Met de maatregelen zou Nederland de doelen niet halen en niet aan de Europese regels voldoen, oordeelde de Raad van State.
Telegraaf 18.09.2020
AD 18.09.2020
Telegraaf 15.09.2020
AD 15.09.2020
Telegraaf 19.06.2020
Telegraaf 16.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 10.06.2020
Biomassa
Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie willen dat er geen subsidie meer beschikbaar wordt gesteld voor nieuwe biomassacentrales. De lat voor dergelijke centrales moet zo hoog mogelijk komen te liggen, vinden ze. In biomassacentrales wordt onder andere hout verbrand om energie op te wekken.
Telegraaf 02.07.2020
Telegraaf 01.07.2020
Telegraaf 11.06.2020
Er zijn plannen voor het realiseren van honderden nieuwe biomassacentrales. Een deel daarvan kan gewoon gebouwd worden, omdat de subsidie al is toegekend. Maar door de opstelling van D66 en ChristenUnie is de kans erg klein geworden dat nieuwe aanvragen voor subsidie nog gehonoreerd zullen worden.
Telegraaf 11.06.2020
Subsidie sanering varkenshouderij
Van de 502 aanmeldingen voor de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv), voldoen er 407 aan de gestelde eisen. Om alle aanvragen die voldoen aan de gestelde vereisten, te kunnen toewijzen, verhoogt minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het subsidiebedrag met € 275 miljoen waarmee het totaalbedrag voor de Srv € 455 miljoen wordt.
Ruim 400 varkensboeren die willen stoppen met hun bedrijf krijgen hiervoor ‘stopsubsidie’. Minister Schouten meldt aan de Tweede Kamer dat 502 boeren zich hadden aangemeld voor de saneringsregeling en dat er 407 aan de eisen voldoen. Deze groep houdt samen bijna een miljoen varkens.
Het kabinet had aanvankelijk 180 miljoen euro voor de regeling uitgetrokken, maar dat blijkt lang niet genoeg om alle aanvragen te kunnen honoreren van boeren die onder de voorwaarden vallen. Daarom komt er 275 miljoen bij, waardoor het totale bedrag 455 miljoen euro wordt. Voor de verhoging heeft de Europese Commissie toestemming gegeven.
Telegraaf 18.06.2020
AD 10.06.2020
Stikstofuitstoot
De door het kabinet aangekondigde maatregelen om de stikstofuitstoot te reduceren, zijn lang niet ambitieus genoeg. Vraag is ook of ze juridisch standhouden, stelt het Adviescollege Stikstofproblematiek in zijn eindrapport. Strenge stikstofafspraken per provincie zijn nodig en moeten ook in de wet worden vastgelegd.
AD 16.06.2020
Telegraaf 09.06.2020
Ruim een jaar nadat de Raad van State rigoureus een streep zette door de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) presenteerde het Adviescollege Stikstofproblematiek vanmiddag voorstellen om de stikstofcrisis definitief op te lossen. ,,Hoewel het kabinet de aanpak van de stikstofcrisis volgens het Adviescollege absoluut serieus neemt, is de reductie van de stikstofuitstoot van 26 procent in 2030 die minister Schouten (Landbouw) voorstelt te laag”, stelt voorzitter Johan Remkes.
Lees ook;
Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) ontvangt uit handen van voorzitter Johan Remkes het eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek. © ANP
Volgens het Adviescollege zijn de plannen te vrijblijvend en blijven de belangrijkste problemen onopgelost. ,,Ik wil een resultaatsverplichting, geen inspanningsverbintenis. Remkes ziet nog steeds overeenkomsten tussen de nieuwe kabinetsplannen en de gewraakte PAS.
,,Het kabinet blijft ruimte zoeken in de huidige regelgeving om zo spoedig mogelijk toestemming (voor meer uitstoot) te verlenen.” Vraag blijft of de nieuwe plannen juridisch wel houdbaar zijn. In de woorden van Remkes: ,,De juridische borging is onvoldoende.” Onder meer Greenpeace kondigde gisteren al aan om naar de rechter te stappen.
Telegraaf 09.06.2020
‘Strenge meetbare doelen’
Het Adviescollege stelt daarom voor om niet alleen strengere uitstoot-afspraken te nemen, maar om die ook in de wet vast te leggen. Zo moet de stikstofuitstoot in 2030 halveren ten opzichte van vorig jaar.
Telegraaf 09.06.2020
Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof de ontwikkelingen niet onnodig hindert, aldus Johan Remkes, Adviescollege Stikstofproblematiek.
Verder wil het Adviescollege maatregelen rond de uitstoot van stikstof en ammoniak gaan scheiden. Om de ammoniakuitstoot terug te dringen wil Remkes het Nederlandse mestbeleid grondig moderniseren. Verder moet er een geavanceerd meetsysteem komen voor ammoniak, zodat exact duidelijk is welke agrarische bedrijven voor uitstoot zorgen.
Tegelijk moet de landbouw ook de uitstoot van stikstof zien te verminderen. Dat kan door veehouders veel gerichter uit te kopen, stelt het Adviescollege. ,,Het kabinet richt zich te veel op vrijwilligheid, waardoor de uitstoot onvoldoende zal dalen. Beter is om gericht bedrijven uit te kopen die in de buurt van natuurgebieden voor de meeste uitstoot zorgen.”
Tegelijk wil Remkes boeren tegemoet komen door de regelgeving flink te vereenvoudigen. ,,Ze moeten nu wel aan heel veel regelgeving voldoen en ik begrijp de ergernis daarover.” Dat kan onder meer door de komst van een zogenaamde ‘afrekenbare stoffenbalans’ die voor alle agrariërs moet gelden. Die moet zorgen dat de uitstoot van alle mogelijke schadelijke stoffen van de landbouw in balans blijft.
Voorzitter Johan Remkes van het Adviescollege Stikstofproblematiek. © ANP/Koen van Weel
Coronacrisis
Al met al kan de uitstoot slechts met duidelijke, in de wet vastgelegde maatregelen omlaag. ,,Alleen met voldoende juridische borging kan geloofwaardig uitvoering worden gegeven aan de PAS-uitspraak van de Raad van State”, stelt Remkes.
Het is al het vierde rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek. Vorig jaar september adviseerde Remkes al de maximumsnelheid op Nederlandse wegen te verlagen, iets wat daarna ook gebeurde. Drie maanden later volgde een advies voor de landbouw (Beweiden en bemesten), terwijl de commissie in januari stelde dat ook het vliegverkeer veel duurzamer moet worden.
Tijdelijk
Remkes bestrijdt de veel gehoorde suggestie dat de coronacrisis het stikstofprobleem afgelopen maanden als het ware vanzelf heeft opgelost. ,,De abrupte afname van emissies van stikstofoxiden is naar verwachting tijdelijk en de ammoniakemissies van de landbouw zijn afgelopen maanden niet afgenomen”, aldus Remkes. ,,Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof de ontwikkelingen niet onnodig hindert.”
Het Adviescollege Stikstofproblematiek wil goed in de gaten houden of de uitstoot inderdaad omlaag gaat. Blijkt over tien jaar dat dit niet hard genoeg gaat, dan zijn meer maatregelen nodig. Remkes: ,,ik lees in de plannen van het kabinet te vaak het woord ‘streven’. Terwijl de Raad van State wel duidelijk heeft gemaakt dat dat onvoldoende is.”
lees: Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) 10.06.2020
lees: Niet alles kan overal’ eindadvies over structurele aanpak Stikstofproblematiek aanbiedingsbrief 08.06.2020
lees: Eindadvies ‘Niet alles kan overal’ 08.06.2020
lees: Kamerbrief Voortgang stikstofproblematiek structurele aanpak bijlage 1 en 2 24.04.2020
lees: Bijlage 3
meer: Klimaat NU
Lees: Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe NU
Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen
Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik
Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2021 ??? – deel 6
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1
Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3
Rapport: ‘Kernenergie niet duurder dan zon en wind’
Elsevier 23.09.2020 Kernenergie is betaalbaar en een geschikte energiebron voor de toekomstige stroomvoorziening, concludeert een nieuw rapport. Gelijktijdig pleit de VVD ervoor drie tot tien nieuwe kerncentrales te bouwen. Kernenergie heeft het tij mee, maar komen er nu ook echt concrete bouwplannen?
Kernenergie is CO2-neutraal, betaalbaar en kan variabele energiebronnen als wind- en zonne-energie aanvullen door de stroomvoorziening te stabiliseren. Het kan daarom een nuttige rol spelen in de toekomstige energievoorziening van Nederland.
Dat concludeert het Oostenrijkse consultancybureau ENCO in een rapport dat minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) op 22 september naar de Tweede Kamer stuurde.
Kernenergie kan goed concurreren op kosten
Tot het rapport werd opdracht gegeven nadat een Kamermeerderheid in juli 2019 een motie van Dilan Yesilgöz (VVD) en Agnes Mulder (CDA) steunde. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie stemden tegen. De consultants voerden geen nieuw onderzoek uit, maar bundelden de huidige kennis over kernenergie.
ENCO merkt op dat kernenergie niet duurder is dan andere CO2-neutrale energiebronnen. Per opgewekte kilowattuur lijkt de energiebron duurder dan wind- en zonne-energie. Maar zulke vergelijkingen nemen veelal niet alle kosten van wind en zon mee en schetsen een te rooskleurig beeld.
Zo leidt het gebruik van zonnepanelen en windturbines ertoe dat elders in het energiesysteem meer kosten moeten worden gemaakt. Deze leveren bijvoorbeeld stroom in pieken en dalen – meer als de zon schijnt en het waait, minder als het bewolkt is en windstil. Om deze verschillen op te vangen worden kosten gemaakt. Door stroomnetten te verbinden, energieopslag te realiseren en gascentrales als achtervang te houden. Dit zijn zogenoemde systeemkosten.
Nadelen van wind en zon groeien met het marktaandeel
Zeker naarmate het aandeel wind en zon oploopt – Nederland mikt in 2030 op een aandeel van circa 70 procent in de stroomvoorziening – lopen deze extra kosten voor een stabiel energiesysteem op. Kernenergie kan het net juist stabiliseren omdat het voorspelbaar en schakelbaar stroom levert. Wanneer je die voor- en nadelen eerlijk meerekent, concludeert ENCO, is kernenergie juist goedkoper.
De consultants zien kernenergie en hernieuwbare energie overigens niet per se als concurrenten. Gunstige combinaties zijn mogelijk. Ze prikken terloops nog wat mythes door; zo is kernenergie bij een vergelijking van schade per opgewekte kilowattuur juist heel veilig.
Potentie in kleine modulaire reactoren
Het financieren van nieuwe centrales blijft wel een uitdaging. Er is veel kapitaal nodig, en in het recente verleden zijn er veel kostenoverschrijdingen geweest. ENCO ziet de oplossing vooral in het steeds efficiënter bouwen van gestandaardiseerde ontwerpen. Ook zijn de kapitaalkosten te drukken door overheden geld te laten lenen tegen rentes die voor bedrijven niet beschikbaar zijn. In het Verenigd Koninkrijk wordt over die aanpak gedacht.
Alles wat u wilt weten over kernenergie in 64 vragenVerder noemt het rapport kleine modulaire reactoren als een veelbelovende optie. Deze kunnen in serie worden geproduceerd in een fabriek om ze dan naar een locatie te brengen. Dit drukt de kosten en vermindert het risico van kostenoverschrijding. Alleen zijn dit type reactoren, en veel andere innovaties als Thoriumcentrales, nog niet commercieel verkrijgbaar.
‘Bouw drie tot tien nieuwe kerncentrales’
Het is tijd om drie tot tien kerncentrales te gaan bouwen in Nederland, zei VVD-Kamerlid Mark Harbers (VVD) vanmorgen in een interview met het Algemeen Dagblad dat samenviel met de publicatie van het ENCO-rapport. Harbers wil zo klimaatdoelen halen, voorkomen dat Nederland verrommelt en de afhankelijkheid van energie-import uit bijvoorbeeld Rusland en het Midden-Oosten verminderen.
Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag pleitten CDA en VVD, gesteund door SGP en PVV, al voor een marktconsultatie onder energiebedrijven. Onder welke voorwaarden willen zij kernreactoren bouwen? En hoe kan de overheid daarbij helpen? Ook die motie kreeg een meerderheid.
Positief nieuws, maar nog lang geen concrete bouwplannen
Het toont dat kernenergie het tij mee heeft. Sinds twee jaar is in opiniepeilingen een kleine meerderheid van de Nederlanders voor het gebruik van deze energiebron. Ook in de Tweede Kamer kunnen moties voor nader onderzoek telkens rekenen op een – rechtse – meerderheid.
Toch lijken concrete plannen nog ver weg. In de Kamerbrief bij het rapport uit energieminister Wiebes (VVD) – zelfverklaard lid van de fanclub van kernenergie – zich maar zeer zuinigjes positief over de mogelijkheden. ‘Deze studie bevestigt dat […] kernenergie één van de kosteneffectieve opties is’. En ‘een positieve businesscase [kan] tot de mogelijkheden […] behoren’.
Overheid stuurde bedrijven een andere richting op
Ook bedrijven reageren nog niet erg enthousiast. Door aangescherpte veiligheidsnormen is het bouwen van kerncentrales afgelopen jaren erg moeilijk gemaakt. Terwijl wind- en zonne-energie juist stevig werden gestimuleerd. Energiebedrijven hebben zich hierop ingesteld en zetten in Nederland vaak juist in op hernieuwbaar.
Wat ook niet helpt, is dat de meeste grote energiebedrijven in buitenlandse handen zijn. Daar wordt besloten waar investeringsgeld heen gaat. Sowieso zwalkte het energiebeleid de afgelopen twintig jaar nogal hevig in Nederland. Denk aan de wens om kolencentrales te bouwen. Toen bedrijven hieraan voldeden, waren de centrales bij oplevering ongewenst – en een blok aan het been voor bedrijven.
Steeds meer zicht op langer openblijven ‘Borssele’
Een miljardeninvestering in een kerncentrale is een enorm risico voor een bedrijf. Een reactor moet decennia draaien voor een rendabele investering. Energiereuzen zullen dus echt willen weten welke koers Nederland gaat varen en of de overheid hierachter blijft staan.
Het langer openhouden van de kerncentrale in Borssele lijkt wel een steeds realistischer plan. De Tweede Kamer stemde er al voor om juridische obstakels weg te nemen. Minister Wiebes onderzoekt nu het draagvlak van dit plan. De consultants van ENCO vinden het een uitstekend idee. Kerncentrales langer openhouden is één van de goedkoopste manieren om minder CO2 uit te stoten.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4f28eaa8-fd6a-11ea-a2ec-02d2fb1aa1d7.jpg)
Onderzoekers van ENCO stellen dat atoomstroom niet duurder is dan elektriciteit uit wind en zon als alle kosten op dezelfde manier worden meegenomen. Ⓒ ANP/HH
Onderzoekers weerleggen kritiek: ’Kernenergie is betaalbaar’
Telegraaf 23.09.2020 Een nieuwe kerncentrale in Nederland is goed betaalbaar. Onderzoekers van ENCO stellen dat atoomstroom niet duurder is dan elektriciteit uit wind en zon als alle kosten op dezelfde manier worden meegenomen.
De bijkomende kosten voor de aansluiting van windmolenparken en zonneweides, zo stelt het bureau uit Wenen, worden onvoldoende meegenomen. Die kosten nemen met miljarden toe als er meer stroom uit wind en zon wordt opgewekt. Ze concluderen dat als die investeringen wel worden meegenomen, kernenergie niet duurder is.
Struikelblok
ENCO, gespecialiseerd in nucleaire energie, heeft in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoek gedaan naar de opties en beperkingen voor kernenergie in Nederland voor 2040. Het kostenplaatje is politiek een van de belangrijkste struikelblokken. De Algemene Rekenkamer wees minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) eerder ook al terecht voor zijn ’claim’ met subsidieloze windmolenparken op zee. Onjuist, zo stelt de waakhond, want netbeheerder TenneT draait op voor mega-investeringen om de parken aan te sluiten op het stroomnet. Daarbij wordt gebruikgemaakt van subsidies die consumenten en bedrijven betalen door een belasting op de energienota.
Een warmtepomp, zonnepanelen of de veestapel halveren? Er zijn zoveel goedkopere en eenvoudigere manieren om het milieu ‘een kickstart te geven’, stelt documentairemaker Marijn Poels in een bijzondere aflevering van de podcast Het Land van Wierd Duk.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid kernenergie Nederland Den Haag ENCO Economische Zaken en Klimaat
Kernenergie volgens Wiebes betaalbaar, experts twijfelen
NU 23.09.2020 De inzet van kernenergie naast wind- en zonne-energie kan een serieuze optie zijn voor Nederland, concludeert minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) woensdag uit een onderzoek van ENCO, een in nucleaire energie gespecialiseerd adviesbureau. Volgens het onderzoek zouden de kosten van kernenergie namelijk te vergelijken zijn met die van wind- en zonne-energie.
Eerder werd gedacht dat de kosten van kernenergie relatief hoog waren vergeleken met die van wind- en zonne-energie. ENCO, dat het onderzoek uitvoerde in opdracht van de Tweede Kamer, stelde echter dat bij het vaststellen van de kosten voor energie uit wind en zon bepaalde kosten zoals aansluitingskosten en extra netwerkkosten, niet worden meegenomen in de berekeningen.
De levensduur van een kerncentrale zorgt er daarnaast voor dat nucleaire energie relatief goedkoper is. Daarvoor moeten nieuw te bouwen kerncentrales in het land wel worden gebouwd volgens de bestaande seriebouw.
“Deze studie bevestigt dat voor CO2-vrij regelbaar vermogen na 2030 kernenergie een van de kosteneffectieve opties is”, aldus Wiebes.
Zie ook: Klimaatvraag: Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?
Kritiek van experts
Verscheidene wetenschappelijke experts laten in een reactie aan NU.nl echter weten vraagtekens te hebben bij de aannames in het rapport. Zij stellen dat elektriciteit uit zon en wind nu al goedkoper is dan nucleaire stroom. Bovendien zou dit prijsverschil tegen de tijd dat een eventuele nieuwe kerncentrale operationeel zou zijn – “mogelijk pas in 2040” – alleen nog maar groter zijn geworden.
Kernenergie-expert Wim Turkenburg van de Universiteit Utrecht is uiterst kritisch op het rapport: “Er zit geen complexe simulatiestudie onder het rapport, zoals wij aan de Universiteit Utrecht en bijvoorbeeld het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in de VS wel hebben gedaan. Je krijgt dan heel andere cijfers.”
Volgens Turkenburg geeft het rapport “te optimistische conclusies” over het economisch renderen van investeringen in nieuwe kerncentrales. “Wel moet ik er dan bij zeggen dat naast zon en wind ook ander vermogen als back-up nodig is. Bijvoorbeeld biomassacentrales of gasgestookte centrales met CO2-opslag. Als we die niet willen, komen kerncentrales economisch gezien wél weer in beeld.”
Overheid zou moeten bijspringen
Heleen de Coninck, hoogleraar klimaatbeleid aan de Technische Universiteit Eindhoven: “Het is bij dergelijke energie-investeringen ook belangrijk om niet alleen te kijken naar de elektriciteitskosten, maar ook naar de financiële risico’s voor de bank. Bij kernenergie zijn die risico’s hoog, omdat de looptijd van bouw wel twintig jaar kan bedragen, en de levensduur van een kerncentrale wel zestig jaar kan zijn.”
Daarom zijn het volgens De Coninck ook vooral landen waar de energievoorziening in handen is van de overheid, zoals China en de Verenigde Arabische Emiraten, die nog kerncentrales bouwen. “Anders moet de overheid flink bijspringen, zoals in Groot-Brittannië, en draagt de belastingbetaler dus het risico.”
‘Inzet kernenergie om verdere klimaatverandering tegen te gaan’
Volgens het adviesbureau zouden veel belangrijke internationale organisaties, waaronder de IPCC van de Verenigde Naties en het IEA, kernenergie als een belangrijk deel zien van de “energiemix die nodig is om verdere klimaatverandering tegen te gaan”.
Heleen de Coninck, zelf IPCC-hoofdauteur van het bewuste hoofdstuk, waarin kernenergie wordt genoemd, zegt dat dit een onjuiste voorstelling van zaken is. “Het IPCC doet daarover ten eerste geen uitspraken, dat zou beleidsoverschrijdend zijn. Daarnaast werken we met verschillende scenario’s voor de energiemix. Er zijn VN-scenario’s waarin kernenergie toeneemt, maar zelfs scenario’s waarin het volledig uit de mix verdwijnt.”
Het kabinet gaat nu onderzoek doen of en in welke regio’s er belangstelling is voor de bouw van kerncentrales.
Zie ook: Klimaatvraag: Kunnen we het klimaatprobleem oplossen met kernenergie?
Lees meer over: Klimaat Politiek
De kerncentrale in Borssele ANP
Wiebes: kernenergie betaalbare optie naast zonne- en windenergie
NOS 23.09.2020 Kernenergie kan gezien worden als een serieuze optie om Nederland van energie te voorzien. Dat schrijft minister Wiebes aan de Tweede Kamer. Uit onderzoek van ENCO, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in nucleaire energie, blijkt dat kernenergie toch niet duurder is dan energie uit wind en zon.
Wiebes liet ENCO in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek doen naar de mogelijkheden en beperkingen voor kernenergie in Nederland voor 2040. Er is onder meer gekeken naar de kosten van de bouw van nieuwe kerncentrales. Tot nu toe werd verondersteld dat dit in vergelijking met energie uit wind en zon veel duurder was.
Klimaatverandering
Het bureau rapporteert dat belangrijke internationale organisaties kernenergie als noodzakelijk onderdeel zien “van de energiemix die nodig is om verdere klimaatverandering tegen te gaan”. Het gaat dan onder meer om het IEA (International Energy Agency) en om de VN-organisatie IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change).
Bovendien, stellen de onderzoekers, is in eerdere onderzoeken te weinig gekeken naar de bijkomende kosten voor de aansluiting van windmolenparken en zonneweides. Daardoor kwam de bouw van nieuwe kerncentrales als een relatief dure mogelijkheid uit de bus. Als die kosten, “die onevenredig toenemen bij een hoger percentage zon en wind”, wel worden meegenomen is kernenergie ongeveer even duur, schrijft Wiebes.
De minister van Economische Zaken en Klimaat concludeert dat “deze studie bevestigt dat voor CO2-vrij regelbaar vermogen na 2030 een van de kosteneffectieve opties is”.
Kamermeerderheid
Er is al langer een Kamermeerderheid voor de bouw van nieuwe kerncentrales. Vorige week, bij de Algemene Politieke Beschouwingen, werd een motie van VVD, CDA, PVV en SGP aangenomen. Daarin wordt het kabinet gevraagd om te kijken hoe bedrijven kunnen worden overgehaald om daarin te investeren. In de praktijk is daar tot nu toe geen commerciële belangstelling voor. Ook moet worden uitgezocht in welke regio’s er belangstelling is voor de bouw van een kerncentrale.
De motie werd gesteund door Forum voor Democratie en de Kamerleden Krol en Van Haga. De linkse oppositiepartijen stemden niet voor. Zij voelen niet voor kernenergie vanwege de mogelijke risico’s van deze energiebron en van de opslag van kernafval. Bovendien is niet gebleken dat commerciële partijen bereid zouden zijn de noodzakelijke aanzienlijke investeringen te doen.
VVD en CDA: kernenergie nodig
Regeringspartij VVD wil dat er drie tot tien nieuwe kerncentrales worden gebouwd. VVD-Kamerlid Harbers denkt dat de klimaatdoelen in 2050 niet worden gehaald zonder kernenergie: “Je kunt inzetten op zon en wind, maar dan heb je achtervang nodig. Als je een paar kerncentrales toevoegt, heb je net wat meer stabiliteit.” Harbers wijst erop dat er ook steeds meer weerstand is tegen bijvoorbeeld kolencentrales, biomassa en gas uit Rusland.
Coalitiepartner CDA komt met een soortgelijke reactie. Kamerlid Mulder vindt het goede van het vandaag gepresenteerde rapport dat ook bijkomende kosten voor windmolenparken en zonneweides zijn meegerekend. “Normaal gebeurt dat niet; wij vermoedden deze uitkomst al.” Volgens Mulder toont het rapport aan dat kernenergie een reële optie is. “We moeten richting 2050 klimaatneutraal worden en dan hebben we gewoon alles nodig: wind, zonnepanelen en dus ook kernenergie”, zegt ze.
D66 en GroenLinks zeer kritisch
D66 is niet overtuigd door het onderzoek dat Wiebes heeft laten doen. “Dit staat haaks op een onafhankelijk rapport uit april, waaruit blijkt dat kernenergie overbodig is en het systeem alleen maar duurder maakt”, zegt Kamerlid Sienot van de regeringspartij. Hij wil een verklaring voor dat verschil. Sienot voegt eraan toe dat D66 de kans niet wil laten lopen, als kernenergie betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam kan. “Maar op dit moment zijn we daar absoluut niet van overtuigd. We moeten nu CO2 reduceren en we moeten inzetten op de beschikbare schone technologie.”
Kamerlid Van der Lee van oppositiepartij GroenLinks vindt dat het onderzoek van vandaag mensen op het verkeerde been zet. “In het rapport staat duidelijk dat de prijs van elektriciteit uit kernenergie 40 procent hoger is dan die van energie uit wind en zon.” Volgens GroenLinks zijn de door de onderzoekers genoemde correctiefactoren niet reëel. “Bovendien geldt nog steeds: bij kernenergie produceer je radioactief afval, dat duizenden jaren gevaarlijk blijft. Het is gewoon gevaarlijk materiaal”, zegt Van der Lee.
Is kernenergie inderdaad een optie? NPO Focus zet in deze special de voor- en nadelen op een rij.
BEKIJK OOK;
Ook bij lokale overheden interesse voor kernenergie
NOS 23.09.2020 Nu de energietransitie steeds meer mensen bezig houdt, en er overal in het land klimaatplannen worden gemaakt, vragen ook lokale overheden zich af of kernenergie een optie kan zijn. Het nucleaire onderzoeksinstituut NRG in Petten heeft al uit meerdere regio’s vragen gekregen. En ook kernenergiedeskundige Wim Turkenburg vertelt door verschillende provincies om informatie te zijn gevraagd. Maar de antwoorden die de experts geven, zijn wisselend.
De VVD pleitte eerder vandaag voor de bouw van drie tot tien nieuwe kerncentrales in Nederland. De partij verwees naar een nieuwe studie, van het nucleaire adviesbureau ENCO, waaruit blijkt dat kernenergie niet duurder is dan zonne- en windenergie, als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.
Geert Jan de Haas van het Pettense instituut onderstreept het belang van het meenemen van àlle kosten voor iedere technologie, waardoor de kosten van kernenergie vergelijkbaar zijn met die voor zon en wind. Hij vertelt dat NRG met name uit het oosten van het land vragen heeft gekregen van mensen die bezig zijn met het maken van de zogenoemde Regionale Energie Strategieën. Ze gaven daarbij als reden dat ze niet hun hele gebied vol willen zetten met windmolens en zonneparken.
Bouwpakket
“Wij hebben geantwoord dat een besluit tot het bouwen van een kerncentrale op landelijk niveau wordt genomen. Maar als er bijvoorbeeld een nieuwe centrale in Zeeland komt, leidt dat er wel toe dat er elders minder zonne- en windenergie hoeft te komen.”
Volgens De Haas zijn er kernreactoren in alle soorten en maten, in Frankrijk bijvoorbeeld hele grote, terwijl die in Borssele van bescheiden omvang is. Tegenwoordig wordt gewerkt aan de ontwikkeling van nog kleinere reactoren. “Die kun je dan als het ware in blokken kopen, als een soort bouwpakket. Daarmee kun je er dan zoveel neerzetten als je op een bepaalde locatie nodig hebt. Bijvoorbeeld op de plekken waar veel energie wordt gebruikt, zoals in de Botlek, in Pernis of bij Chemelot.”
Omdat het productieproces van die modules is gestandaardiseerd, wordt de prijs ervan lager. Volgens De Haas kan kernenergie een goede rol spelen, naast zonne- en windenergie. “Vooral omdat een kerncentrale altijd elektriciteit kan leveren, ook op momenten dat de zon niet schijnt en de wind niet waait.”
Thorium-reactor
De provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Brabant hebben zich gewend tot onder anderen Wim Turkenburg. “Er komen bijvoorbeeld geregeld vragen over de zogenoemde thorium-reactor, die veiliger is dan de huidige kerncentrales en bovendien minder radioactief afval produceert. Maar dan moet ik ze teleurstellen”, zegt Turkenburg. “Het zal nog zeker dertig jaar duren, voordat de kennis hierover en de techniek ver genoeg gevorderd zijn om ze in ons land daadwerkelijk te kunnen bouwen.”
Turkenburg zit in de Raad van Toezicht van NRG, en ook van een nieuw te bouwen kleinere reactor in Petten, genaamd Pallas. Nieuwe reactoren in serie bouwen zal er inderdaad toe leiden dat ze goedkoper worden, verwacht ook hij. “Maar de eerste zal waarschijnlijk wel duur zijn. Tot nu toe zegt de politiek: iedereen mag een nieuwe centrale bouwen, maar je moet het zelf betalen. Dat doet dus geen enkel bedrijf. Ik vermoed dat de politiek een bedrag van vijf miljard euro op tafel zal moeten leggen om energiebedrijven zover te krijgen.”
Prijsdaling zonnecellen en windmolens
Eén van de barrières voor bedrijven is volgens Turkenburg de prijsdaling van zonne- en windenergie. “Als er veel zon en wind is, keldert de prijs van elektriciteit. Dat maakt dat kernenergie daar heel moeilijk nog mee kan concurreren.” De nieuwe studie van ENCO beschrijft dit soort ontwikkelingen onvoldoende, vindt hij. “De prijzen van zonnecellen en windturbines die zij noemen voor 2040, worden nu al ongeveer bereikt. Het ministerie zou dat toch ook moeten weten. En de prijsdaling gaat naar verwachting verder.”
Ook heeft de Universiteit Utrecht onderzoek gedaan, waarbij de toekomstige elektriciteitsvoorziening in Nederland en West-Europa in de periode 2040-2050 van uur tot uur is gesimuleerd. “Dit soort onderzoek is ook in de VS gedaan. Dat geeft inzichten die pessimistischer zijn voor kernenergie. Jammer dat in het ENCO-rapport dergelijke studies niet zijn meegenomen.”
Toch denkt ook Turkenburg dat zon en wind alleen onvoldoende zijn. Daarom vindt er net als naar kernenergie veel onderzoek plaats naar geothermie, waterstof, duurzame biomassa en het ondergronds opslaan van CO2.
BEKIJK OOK;
- klimaatakkoord-leidt-tot-flinke-ingrepen-in-het-landschap
- plannen-energieregio-s-liever-niet-meer-windturbines-maar-zonne-energie
- kerncentrale-borssele-blijft-mogelijk-langer-open
De kolencentrale aan de Amsterdamse Hemweg is al gesloten ANP
Kolencentrales mogen plan indienen om vervroegd te sluiten
NOS 18.09.2020 Het kabinet bekijkt wat voor mogelijkheden er zijn om toch een kolencentrale te sluiten om zo dit jaar aan de klimaatdoelen te voldoen. Dat schrijft minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat in een brief aan de Tweede Kamer.
Nederland telt drie kolencentrales. De minister wil die drie zelf laten onderzoeken wat ervoor nodig is om te sluiten. Als een van de drie stopt, hoeven de andere centrales hun productie minder te beperken dan eerder werd gesteld. Wiebes stelt dat de leveringszekerheid blijft gewaarborgd wanneer een centrale dichtgaat.
Als een centrale stopt, levert dat volgens Wiebes een “significante” bijdrage aan het totale streven om minstens 5 megaton CO2 minder uit te stoten. “Ik grijp dan voor de overige centrales minder in hun bedrijfsvoering in”, schrijft hij.
Sociaal plan
Aan het voorstel dat de centrales kunnen indienen, stelt de minister een aantal eisen. Zo moet er een goed sociaal plan komen voor werknemers. De sluiting moet kosteneffectief zijn en het subsidiebedrag mag niet hoger zijn dan wat de centrale nog zou hebben opgebracht in de jaren tot en met 2029.
Na dat jaar is het sowieso gedaan met de opwekking van energie met behulp van kolen. Dit najaar moet duidelijk zijn of er animo is voor de regeling, en wat de eventuele kosten zijn. De Tweede Kamer moet een eventuele deal nog goedkeuren.
BEKIJK OOK;
Europa dwingt Nederland tot meer actie tegen klimaatverandering
NOS 14.09.2020 Nog meer elektrische auto’s, geïsoleerde huizen, windparken en zonnepanelen. Nieuwe regels voor luchtvaartmaatschappijen en scheepvaartbedrijven. De chemische industrie moet meer gaan betalen voor het uitstoten van CO2. Dat zijn de gevolgen voor Nederland van het door de Europese Commissie aangescherpte klimaatbeleid. Ook zal de discussie over het aantal koeien in Nederland voortduren, zo is de verwachting.
Het Nederlandse Klimaatakkoord gaat uit van het verminderen van de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent. Europa wil nu met steun van Nederland naar 55 procent. Dat is volgens de commissie nodig om verdere opwarming van de aarde te voorkomen, en het kan Europa een technologische voortrekkersrol in de wereld geven. Het kabinet laat nu uitzoeken hoe Nederland aan de nieuwe eisen kan voldoen.
Eind volgende maand zal het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) onderzoek presenteren, waaruit volgens bronnen blijkt dat de uitvoering van het Klimaatakkoord niet snel genoeg gaat. Er moet dus ook nóg een tandje bij om de nieuwe Europese doelstelling te halen, het PBL zal hiervoor een eerste technische aanzet geven.
Goed nieuws voor de industrie
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar de uitgelekte plannen van de Europese Commissie lijken goed nieuws voor de industrie. Weliswaar moeten de meest vervuilende bedrijven meer gaan betalen voor de CO2 die ze uitstoten, maar de regels in Europa zijn dan wel voor alle bedrijven gelijk.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat verwacht dat de Nederlandse CO2-heffing geen extra effect meer heeft als de Europese regels goed werken. Het concurrentienadeel voor Nederlandse bedrijven op de Europese markt valt dan weg. Om Europese bedrijven te beschermen tegen oneerlijke concurrentie uit bijvoorbeeld China of de VS wordt er belasting geheven op ‘vuile producten’ die van buiten de EU worden geïmporteerd.
NIEUWSUUR
Geen uitzondering meer voor lucht- en scheepvaart
Zowel in het internationale Klimaatakkoord van Parijs als in de Nederlandse afspraken, blijven lucht- en scheepvaart zo goed als buiten schot. De Europese Commissie wil hier verandering in brengen. Dat betekent minder vluchten binnen Europa en het stimuleren van bio- en synthetische kerosine als brandstof voor vliegtuigen.
De Europese Commissie wil ook dat er gekeken wordt naar duurzame alternatieven voor de scheepvaart. Er bestaan al elektrische binnenvaartschepen en veerboten, maar voor grote zeeschepen is alleen LNG een alternatief. De Europese Commissie wil dat er nu ook wordt gekeken naar duurzame alternatieven voor de zeescheepvaart, zoals waterstof en ammoniak.
Verdubbeling windmolens en zonnepanelen
De meeste CO2-vermindering in het Nederlandse Klimaatakkoord wordt gerealiseerd door over te schakelen van kolen en gas naar zon en wind, voor de productie van elektriciteit. Hierdoor moet in 2030 zeventig procent van de elektriciteit duurzaam zijn.
Nu de doelstelling van 49 naar 55 procent gaat, is er ook meer elektriciteit nodig voor de industrie en de transportsector. Dat betekent volgens berekeningen van de elektriciteitstafel van het Klimaatakkoord dat er in de nieuwe plannen ieder jaar twee keer zo veel windmolens en zonnepanelen bij moeten komen als nu is gepland.
NOS
Elektrische auto’s
Het kabinet besloot eerder dat nieuwe auto’s vanaf 2030 elektrisch moeten zijn. Europese autofabrikanten krijgen strengere CO2-regels opgelegd, waardoor er meer elektrische auto’s geproduceerd gaan worden. Als die hierdoor goedkoper worden, zou de doelstelling van het aantal elektrische auto’s (1,9 miljoen) en laadpalen ( 1,7 miljoen) in 2030 omhoog kunnen. Ook pleit de Commissie voor een vorm van rekeningrijden waar Nederland al onderzoek naar doet.
Verwarming huizen en kantoren
De verwarming van huizen en kantoren duurzaam maken is het moeilijkste onderdeel van het Klimaatakkoord. De doelstelling op dat gebied bleef daarom beperkt. Ter vergelijking: de hoeveelheid CO2 die er hier in 2030 verminderd moet zijn, is de helft van wat Tata Steel in IJmuiden uitstoot. In totaal moeten er in 2030 zo’n twee miljoen huizen verduurzaamd zijn. Met extra subsidie zou de CO2-vermindering door huishoudens In Nederland nog wat omhoog kunnen, maar de klimaatwinst is beperkt.
Verkiezingen
Ambtenaren maken nu in opdracht van minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat een lijst van mogelijke extra maatregelen die ervoor kunnen zorgen dat Nederland de nieuwe doelstelling van 55 procent in 2030 haalt. Dat gebeurt onder leiding van Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten. Aan het eind van het jaar gaat dit pakket zonder kabinetsreactie naar de Tweede Kamer.
Het pakket aan maatregelen ligt dan klaar voor de formatie van een volgend kabinet. Het is dus niet de bedoeling dat het huidige kabinet na Prinsjesdag nog met grote aanvullende maatregelen op het Klimaatakkoord komt. Eerst zijn er in maart Tweede Kamerverkiezingen.
BEKIJK OOK;
Europees klimaatplan: strengere eisen aan uitstoot auto’s, huizen energiezuiniger
NOS 14.09.2020 De eisen aan de uitstoot voor nieuwe auto’s worden volgend jaar verder aangescherpt. Dat staat in het klimaatactieplan dat deze week door de Europese Commissie wordt gepresenteerd. Ook moeten huizen de komende tien jaar massaal gerenoveerd worden, zodat ze energiezuiniger worden. En kolencentrales moeten dicht, omdat ze te veel CO2 uitstoten.
De precieze eisen voor autofabrikanten worden de komende maanden uitgewerkt. Vaststaat dat auto’s die op fossiele brandstoffen rijden, nog zuiniger moeten worden, zeker nu grote en zware auto’s zoals SUV’s steeds populairder worden.
Het zijn de maatregelen die passen bij het streven van Eurocommissaris Frans Timmermans om in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent terug te dringen. Uiteindelijk wil de Europese Unie toe naar klimaatneutraliteit in 2050.
We moeten de komende jaren vooral minder energie gaan gebruiken, daar kunnen forse besparingen worden gehaald, zo staat in het rapport. Vooral energie-slurpende industrieën in de chemie en de metaal zullen fors op hun energieverbruik moeten besparen. Ook de transportsector moet vol aan de bak. Nog steeds wil de Europese Commissie een vorm van rekeningrijden zodat meer nagedacht wordt over andere, schonere vormen van vervoer.
Biobrandstof en biomassa
Zo staat te lezen in het rapport dat er meer bijgemengd kan worden. Dus biobrandstof, die dan wel milieuvriendelijk moet zijn. Timmermans is ook voorstander van biomassa, maar schrijft er nadrukkelijk bij dat biomassa vooral moet bestaan uit restafval of hoogwaardige biomassa. Daarbij valt te denken aan synthetische kerosine. “Er moeten geen bomen speciaal voor worden gekapt.”
Hij doelt daarmee op onder meer de discussie in Nederland, waar verzet ontstond tegen biomassacentrales omdat bossen uit de Baltische staten werden gebruikt om zogenaamd schone energie op te wekken.
In het actieplan valt verder te lezen dat de uitstoot van vliegtuigen de komende tijd fors moet verminderen en dat er de komende tijd heel veel nieuwe zonnepanelen, windmolens en andere vormen van hernieuwbare energie bij moeten komen.
Import
De Europese Unie moet verder de komende tien jaar minder afhankelijk worden van energie-importen uit het buitenland. Nu komt nog de helft van alle energie die de EU nodig heeft van buiten de Unie. Door meer te investeren in onder meer zonne- en windenergie hoopt de commissie twee vliegen in één klap te slaan. Het geld voor de import kan in de schatkist blijven en het levert werkgelegenheid op.
Hoeveel banen erbij komen valt uit het klimaatactieplan niet af te leiden. Er is wel geld beschikbaar voor bedrijven die willen vergroenen. Uit het nieuwe coronafonds, dat de EU-leiders voor de zomer overeenkwamen, moet ongeveer een derde aan groene investeringen worden uitgegeven. Dus 250 miljard van de in totaal 750 miljard euro moet groen zijn.
Zorgen zijn er ook, en dan met name voor mensen met lage inkomens. Uit onderzoek is gebleken dat een groot deel van hun geld aan de energierekening opgaat. Ze wonen vaak in slecht geïsoleerde huizen en hebben geen geld om aan energiebesparing te doen, laat staan dat ze een zonnepaneel kunnen kopen. Volgens Timmermans moeten die groepen financieel gecompenseerd worden.
Nadat de plannen deze week zijn gepresenteerd moeten ze de komende maanden worden goedgekeurd door het Europees Parlement. De regeringsleiders bespreken tijdens hun top in december de klimaatplannen.
Europese Commissie scherpt klimaatdoelstellingen voor 2030 aan
NOS 08.09.2020 De Europese Commissie scherpt de maatregelen aan om de doelstelling van klimaatneutraliteit in 2050 te halen. Over tien jaar, in 2030, moet de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent gedaald zijn. Volgende week zal commissievoorzitter Ursula von der Leyen dit plan officieel bekend maken, bevestigen verschillende bronnen aan de NOS.
Uit een studie, uitgevoerd door het team van eurocommissaris Frans Timmermans, blijkt dat de Europese Unie als geheel een tandje bij moet zetten. Volgens de analyses zou dat ook kunnen. Tot op heden was het doel om in 2030 minstens 40 procent minder uit te stoten, maar Timmermans zei al bij zijn aantreden al dat hij mikte op een terugdringing van 50 tot 55 procent. De Nederlandse vicevoorzitter van de Europese Commissie wilde niet meteen overgaan tot die maatregel, omdat hij eerst de uitkomsten van de studie wilde afwachten.
En die zijn er nu.
De doelstelling zal worden opgenomen in een speciale klimaatwet. De plannen moeten nog worden goedgekeurd door de regeringsleiders, die ze gaan bespreken op een top in oktober. Ook het Europees Parlement moet de aanscherping goedkeuren.
De Europese leiders spraken op de top van begin juli af dat ongeveer 30 procent van de nieuwe begroting de komende tijd gebruikt gaat worden voor klimaatvriendelijke projecten en terugdringing van de uitstoot. Er is vooral veel geld voor projecten in Midden- en Oost Europese landen beschikbaar.
Protesten
Wat de aanscherping in de praktijk gaat betekenen, is nog niet bekend. De laatste maanden waren er al wel protesten. Zo wil de auto-industrie ontzien worden, en ook sectoren als de bouw en de landbouw willen liever niet dat de doelstellingen worden aangescherpt.
In het Europees Parlement bepleiten met name de Groenen om nog scherper aan de wind te zeilen. Volgens de fractie moet de uitstoot de komende jaren al met 65 procent worden teruggedrongen, omdat anders de doelstelling ‘beperking van de opwarming van de aarde’ niet gehaald kan worden.
Eind vorig jaar bleek uit een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving dat Nederland met het huidige beleid de doelstelling niet haalt. Volgens de berekeningen van het planbureau kan ons land de uitstoot met 43 tot 48 procent verlagen. Wat tegenvalt is dat de aardgasprijs daalde, terwijl de verkoop van het aantal minder zuinige auto’s (SUV’s) steeg.
Soort troonrede
Formeel worden de plannen van Timmermans volgende week woensdag aangekondigd. Dan houdt voorzitter Ursula von der Leyen haar State of the Union, waarin de Europese Commissie de plannen voor het nieuwe politieke jaar bekendmaakt. Vanwege corona gebeurt dat dit keer in Brussel en niet in Straatsburg.
BEKIJK OOK;
Europese Commissie: waterstof broodnodig om klimaatdoelen te halen
NOS 08.07.2020 De Europese Commissie wil dat de komende jaren op grote schaal wordt overgeschakeld op waterstof als energiebron. Zonder waterstof halen we de klimaatdoelen niet, zegt Eurocommissaris Frans Timmermans.
Timmermans legde de waterstofplannen vandaag op tafel. Volgens hem is waterstof niet alleen nodig om klimaatneutraal te worden, maar is de technologie ook goed voor heel veel banen. “Het is schone technologie waar we juist nu in moeten investeren, zodat we na de economische coronacrisis moderner en milieuvriendelijker uit het dal kunnen klimmen.”
De Europese Commissie wil over tien jaar 40 gigawatt opwekken, goed om 40 miljoen huishoudens van stroom voorzien volgens berekeningen van energiebedrijf Eneco.
De grootste CO2-winst (minder uitstoot) valt te halen bij de industrie. “Als je Tata Steel en Schiphol aan de waterstof kan krijgen dan maak je echt grote stappen, want dat zijn de energieslurpers”, zegt Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA).
Waterstoffabriek
Nederland wil een belangrijke rol spelen bij de productie van waterstof. Er zijn nu al proeven met bussen die op deze brandstof rijden. In Noord-Nederland wordt de grootste waterstoffabriek van Europa gebouwd en ook de haven van Rotterdam gaat een proef van start met vrachtwagens die de nieuwe brandstof gaan gebruiken voor ritten naar Duitsland en België.
Probleem is wel dat slechts een deel van de waterstof in Nederland geproduceerd kan worden. Er zit een grens aan wat er opgewekt kan worden, waardoor de rest uit landen buiten de Europese Unie gehaald moet worden. Duitsland is een groot voorstander van waterstofproductie in Marokko, Tunesië en Algerije, landen met een potentieel voor uitgebreide parken met zonnepanelen die aan de basis staan van de waterstof.
Subsidiegeld
Voorlopig zijn het nog plannen. In heel Nederland kan er maar bij drie tankstations waterstof worden getankt en de prijs is nog lang niet concurrerend met die van gewone benzine. Volgens de berekeningen moet waterstof tot 2040 zwaar worden gesubsidieerd om te kunnen concurreren met fossiele brandstoffen. “Er moet een markt komen”, zegt Chahim. “Nu ligt de prijs nog boven de drie euro. Om het echt van de grond te laten komen, hebben we Europa nodig, zodat de voorwaarden overal gelijk zijn.
Hij wijst erop dat Duitsland nu al heel veel geld uittrekt om het gebruik van waterstof te ontwikkelen. “Nederland moet niet te zuinig zijn, anders gaan de Duitsers ons voorbij of zie je opeens grote installaties in de haven van Antwerpen.”
Grijze, groene en blauwe waterstof;
- Grijze waterstof wordt tot nu toe vooral gemaakt met aardgas. Daarbij komt CO2 vrij. De waterstof kan vervoerd worden en op een andere plaats als energiebron worden gebruikt.
- Bij blauwe waterstof is de bron nog steeds aardgas, maar wordt de CO2 eruit gehaald en onder de grond opgeslagen.
- Bij groene waterstof is de energiebron geen aardgas, maar bijvoorbeeld windenergie. Bij deze variant komt dus helemaal geen CO2 meer vrij.
In een recente studie in opdracht van de Rotterdamse haven is de beschikbaarheid voor Nederland in kaart gebracht:
NOS
NOS
NOS
NOS
NOS
SER adviseert om biomassa niet meer te gebruiken voor stroom en warmte
NU 08.07.2020 Het verbranden van biomassa om stroom op te wekken en warmte te genereren, moet worden afgebouwd. Dat schrijft de Sociaal-Economische Raad (SER) woensdag in een advies aan de regering over het gebruik van biomassa. De laatste weken kwam er steeds meer kritiek vanuit de Tweede Kamer over het gebruik van biomassa, omdat biomassacentrales ook vervuilend zijn.
De SER raadt aan om het gebruik van biogrondstoffen, zoals bijvoorbeeld hout, voor laagwaardig gebruik als elektriciteitsproductie af te bouwen, omdat “de klimaatdoelen anders in de knel komen”, schrijft de adviesraad. Bij het opstoken van houtkorrels wordt er CO2 en stikstof uitgestoten, wat de luchtkwaliteit verslechtert. In plaats van het verbranden van hout voor de verwarming, moet het kabinet zich volgens de adviesraad meer gaan richten op duurzame alternatieven als warmtepompen en geothermie.
In het rapport Biomassa in balans. Een duurzaamheidskader voor hoogwaardige inzet van biogrondstoffen stelt de SER dat het kabinet zich meer moet richten op het gebruik van biogrondstoffen voor chemie en materialen. Daarmee zou biomassa grondstoffen als olie en gas deels kunnen vervangen.
De biogrondstoffen kunnen volgens de SER nog wel gebruikt worden voor brandstof in bijvoorbeeld de luchtvaart en in het vrachtvervoer. Dat is een overgangsmaatregel, omdat er nog geen bruikbaar duurzaam alternatief als een bestaat. De SER gebruikt de elektrische vrachtwagen als voorbeeld, maar die zijn nu nog veel te beperkt beschikbaar en beschikken over een te kleine actieradius. Op den duur moet het gebruik van biomassa voor dit type vervoer ook afgebouwd worden.
De SER legt de bal nadrukkelijk bij het kabinet neer. “Het ligt nu in handen van het kabinet de strategie voor de toepassing in Nederland te bepalen, de kaders vast te leggen en de regie te nemen”, aldus de adviesraad.
Lees meer over: Energie Politiek Economie
Kunnen nog meer zonnepanelen en windmolens houtige biomassa vervangen?
NOS 08.07.2020 Het gebruik van houtige biomassa voor het opwekken van elektriciteit of voor het verwarmen van gebouwen en woningen is geen goede oplossing voor het klimaat. Subsidies moeten dan ook worden afgebouwd. Dat staat in het SER-advies dat vandaag is gepresenteerd, en vorige week al uitlekte bij de NOS.
De grote vraag is nu: maar wat dan wel, als Nederland toch de klimaatdoelen wil halen? De NOS vroeg aan verschillende energie-experts hoe zij denken over de gevolgen van het schrappen van biomassa als energiebron. Zijn er voldoende alternatieven te bedenken, waardoor de klimaatdoelen niet in gevaar komen? De meningen hierover zijn verdeeld. Waar wel overeenstemming over bestaat, is dat de opgave er niet bepaald eenvoudiger op wordt.
Russisch gas
Op verzoek van de NOS hebben de experts uitgerekend wat de opties zijn als biomassa in de ban wordt gedaan. Het gaat hierbij vooral over verwarming van gebouwen en woningen, want al eerder is besloten om te stoppen met het subsidiëren van biomassa om stroom mee te maken. Het nieuwe ‘gat’ kan eventueel worden opgevuld met aardgas, maar dat moet dan wel geïmporteerd worden. In eigen land is immers besloten om te stoppen met de aardgaswinning in Groningen en de winning van gas uit kleinere velden kan niet verder omhoog.
Import uit Noorwegen ligt niet voor de hand, omdat dat land niet meer gas wil exporteren dan het nu al doet. Daarom zou het gas waarschijnlijk uit Rusland komen. Een bezwaar van import uit Rusland is dat er door methaanlekkages bij het transport over lange afstanden veel broeikasgassen vrijkomen. Het vervangen van biomassa door gas is daarom volgens veel experts geen optie.
Miljoenen extra zonnepanelen
Wordt gekozen voor duurzame bronnen, dan kan dat betekenen dat er miljoenen zonnepanelen of honderden windmolens bij moeten komen. Maar met het huidige aantal windturbines en zonnepanelen zijn er al problemen met het elektriciteitsnet. Een nog sterkere groei zal ook de inpassing ervan op daken en in het landschap moeilijker maken. Daarom is de vraag hoe reëel dit is, zegt bijvoorbeeld energiedeskundige Martien Visser.
Energiebesparing is ook een optie. Maar de opgave daarvoor in het klimaatakkoord is al enorm, zeggen experts. Extra afvangen en opslaan van CO2 onder de grond is volgens Visser wel een kansrijke mogelijkheid. “De doelstelling voor 2030 die daarvoor in het klimaatakkoord staat, zou met een kwart omhoog kunnen. Dit is denk ik de meest reële optie. Dat moet dan wel snel worden besloten, zodat de techniek en opschaling in 2030 gereed kunnen zijn.”
Onverantwoord
In datzelfde klimaatakkoord staat dat in 2030 van alle elektriciteit 70 procent uit duurzame bronnen moet komen. “Met de plannen die er nu zijn, is de kans groter dat we dat niet halen dan wel”, zegt prof Gert Jan Kramer van de Universiteit Utrecht. Hij was vorig jaar betrokken bij de doorrekening van het klimaatakkoord.
“Terwijl die uitdaging dus al enorm is, gooien we er nog een schep bovenop door biomassa in de ban te doen. Dit is eigenlijk onverantwoord.” Kramer schreef samen met een aantal collega’s een brandbrief aan de SER. Daarmee hopen ze “de ratio” terug te brengen in het debat.
Biomassa is niet heilig, stellen zij. Maar het intrekken van al afgegeven vergunningen en subsidies kan leiden tot “de absurde situatie” van toch weer meer aardgas. “Resultaat: méér CO2-uitstoot in plaats van minder, en het klimaatakkoord staat op losse schroeven.”
Duurzame alternatieven
Er bestaan al andere duurzame alternatieven voor biomassa dan zonne- en windenergie, zegt Kramer. Aardwarmte en groene waterstof bijvoorbeeld. Maar zulke opties staan nog in de kinderschoenen en het zeer de vraag is of ze op tijd opgeschaald kunnen worden. Een verschuiving van biomassa naar de opslag van CO2 ziet ook Kramer daarom in technische zin als het meest logische alternatief. Maar hij vraagt zich af hoe kansrijk deze optie is, omdat deze technologie net als biomassa niet erg populair is.
“We moeten oppassen dat we niet elk jaar een andere optie ongewenst verklaren. Want bedrijven krabben zich nu al achter de oren. Heeft het zin om te investeren in bijvoorbeeld opslag van CO2 als dat over een paar jaar ook weer afgeschoten wordt?”
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0a6f56b6-bd52-11ea-802f-0218eaf05005.jpg)
Biomassa-advies SER op losse schroeven
Telegraaf 03.07.2020 Het is onzeker of de Sociaal-Economische Raad (SER) woensdag een advies over biomassa kan presenteren. Het overleg met de achterban van milieuorganisaties heeft vrijdag niet tot overeenstemming geleid over het conceptadvies. Een deel van de groene clubs vindt het advies niet ver genoeg gaan.
Het kabinet heeft de SER gevraagd om met een advies te komen over hoe om te gaan met biomassa. Deze week lekte het conceptadvies uit. In het stuk staat dat Nederland op termijn moet stoppen met biomassa, maar er staat geen harde deadline in of pleidooi voor een onmiddellijke subsidiestop.
BEKIJK OOK:
SER: Stop subsidie voor energie uit verbrand omgekapt bos
Een deel van de groene organisaties die strijden tegen biomassacentrales wil per direct een subsidiestop en een concrete einddatum. Dat is voor onder andere Comité Schone Lucht, MOB, Dogwood Alliance, Biofuelwatch en Estonian Forest Aid een minimumeis richting een akkoord. Verder willen de organisaties dat bestaande subsidies worden teruggedraaid in combinatie met compensatie en ze vinden dat de EU moet stoppen met het label ‘klimaatneutraal’ voor houtige biomassa.
Tijd dringt
Als de vertegenwoordigers van groene organisaties niet binnen de SER tot een akkoord kunnen komen wankelt het SER-advies. De officiële overhandiging aan staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) staat gepland voor woensdag.
„We zijn verheugd dat Natuur en Milieu en Milieudefensie eindelijk tot het inzicht zijn gekomen dat de houtige biomassa moet stoppen. Tegelijkertijd zijn er nog steeds een aantal grote verschillen met wat onze organisaties willen”, legt voorzitter Fenna Swart van het Comité Schone Lucht uit.
Het stoken van houtige biomassa ligt steeds meer onder vuur. Milieuorganisaties stellen dat de verbranding van hout juist slecht is voor het klimaat, de luchtkwaliteit en biodiversiteit. Maandag gaat de hoofdonderhandelaar van de groene organisaties in gesprek met vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Als er geen oplossing komt voor de splijtzwam kan het SER-overleg klappen.
Lees meer artikelen, columns en reportages die De Telegraaf over biomassa heeft geschreven:
BEKIJK OOK:
De ecologische ramp achter biomassa
BEKIJK OOK:
Zo weet je of jouw groene energie vrij is van biomassa
BEKIJK OOK:
’Ook consument is biomassa nu beu’
BEKIJK OOK:
Biomassa: bijna niemand ziet er iets groens in
BEKIJK OOK:
Opmerkelijke draai Urgenda-boegbeeld: ’Beter aardgas dan biomassa’
BEKIJK OOK:
Klimaatdoelen enkel behaald door truc
BEKIJK MEER VAN; energie en hulpbronnen milieuvervuiling politiek SER Comité Schone Lucht Sociaal-Economische Raad Europese Unie
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/181168c2-bab9-11ea-a026-0217670beecd.jpg)
Minister: eigen stikstofvoorstel melkveehouders te vrijblijvend
Telegraaf 30.06.2020 Een voorstel vanuit de melkveehouderij om door middel van een vrijwillige aanpassing van het veevoer de stikstofuitstoot te verminderen, is onvoldoende om de vergunningverlening voor de woningbouw vlot te trekken. Dat meldt landbouwminister Carola Schouten aan de Tweede Kamer.
De Raad van State oordeelde vorig jaar dat de overheid kwetsbare natuurgebieden onvoldoende beschermt tegen neerslag van schadelijke stikstofverbindingen. De stikstofuitstoot moet eerst omlaag voordat weer toestemming kan worden verleend voor veel bouwprojecten. De melkveehouderij is de grootste vervuiler, door de ammoniak die vrijkomt uit mest.
Schouten wil tijdelijk dwingende maatregelen nemen om het eiwitgehalte van veevoer te verlagen, zodat de mest van koeien minder ammoniak bevat. Enkele brancheorganisaties uit de melkveehouderij waren met een tegenvoorstel gekomen, maar dat is volgens Schouten te vrijblijvend. Maatregelen moeten „juridisch hard” zijn, anders bestaat het risico dat verleende vergunningen opnieuw sneuvelen bij de rechter.
BEKIJK MEER VAN; landbouw overheid milieuvervuiling Carola Schouten
Kamer ingenomen met SER-advies om te stoppen met biomassa
NOS 30.06.2020 Kamerleden van verschillende partijen zijn blij met het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) om zo snel mogelijk te stoppen met het subsidiëren van het gebruik van biomassa voor het opwekken van elektriciteit en warmte. Biomassa is waardevol als grondstof voor de chemische industrie, maar verbranden is zonde, zegt de SER.
“Dit is einde verhaal voor biomassa als energiebron”, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. “Het is heel goed dat dit advies er ligt. We moeten er zo snel mogelijk mee stoppen.” Het advies van de SER is nog niet definitief, maar de NOS heeft een concept ingezien.
Ook regeringspartij D66 ziet veel haken en ogen aan het verbranden van hout om energie op te wekken. Het is slecht voor de luchtkwaliteit en er is veel twijfel over de vraag of het wel duurzaam is. Kamerlid Matthijs Sienot pleit ervoor in andere alternatieve energiebronnen te investeren.
“Wind- en zonne-energie is heel snel veel goedkoper geworden. Als we nu op de juiste manier investeren kan groene waterstof ook snel goedkoper worden.”
Opslaan van CO2
Veel Kamerleden zien in het SER-advies een bevestiging van het eigen standpunt. Vandaag nam een ruime meerderheid al een motie van de regeringspartijen aan, waarin het kabinet wordt opgeroepen de subsidies voor nieuwe biomassa-initiatieven af te bouwen.
Kamerlid Mark Harbers van de VVD wijst eveneens op die wens van de Kamer: “Onze lijn is om zo snel als mogelijk met een uitfasering en einddatum voor verbranding van houtige biomassa te komen.”
Ook de Partij voor de Dieren steunde de motie. Kamerlid Lammert van Raan: “We hebben de natuur hard nodig voor het opslaan van CO2. Het laatste wat je moet doen is die verbranden.”
Het kabinet wil pas reageren als het SER-rapport officieel aangeboden wordt. Waarschijnlijk is dat volgende week.
In het conceptadvies van de SER staat dat biomassa in de toekomst vooral nodig is in de chemie en als grondstof voor materialen. In Rotterdam maken ze bijvoorbeeld al diesel van oud frituurvet !!
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2c5f6b4e-baff-11ea-8312-0217670beecd.jpg)
SER: subsidies voor biomassa zo snel mogelijk afbouwen
Telegraaf 30.06.2020 Biomassa moet steeds minder worden ingezet voor het opwekken van energie, omdat het in de toekomst vooral nodig is in de chemie en als grondstof voor materialen. Subsidies voor biomassa als bron van elektriciteit of warmte moeten dan ook zo snel mogelijk worden afgebouwd.
Dat staat in een vertrouwelijk conceptadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER).
Als sneller afscheid wordt genomen van biomassa als energiebron, moeten bedrijven die al hebben geïnvesteerd in biomassa worden gecompenseerd, vindt de SER. Anders zou sprake zijn van een onbetrouwbare overheid.
Daarnaast pleit de Raad ervoor dat voortaan wordt gesproken over biogrondstoffen in plaats van biomassa, omdat dat de lading beter dekt.
BEKIJK MEER VAN; alternatieve energie hernieuwbare energie SER Sociaal-Economische Raad
SER: subsidies voor biomassa als energiebron zo snel mogelijk afbouwen
NOS 30.06.2020 Biomassa moet steeds minder worden ingezet voor het opwekken van energie, omdat het in de toekomst vooral nodig is in de chemie en als grondstof voor materialen. Subsidies voor biomassa als bron van elektriciteit of warmte moeten dan ook zo snel mogelijk worden afgebouwd.
Dat staat in een vertrouwelijk conceptadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER), dat de NOS heeft ingezien.
Als sneller afscheid wordt genomen van biomassa als energiebron, moeten bedrijven die al hebben geïnvesteerd in biomassa worden gecompenseerd, vindt de SER. Anders zou sprake zijn van een onbetrouwbare overheid.
Daarnaast pleit de Raad ervoor dat voortaan wordt gesproken over biogrondstoffen in plaats van biomassa, omdat dat de lading beter dekt. Er zijn volgens de SER veel toepassingsmogelijkheden buiten energieopwekking die nuttig en nodig zijn.
Het advies van de SER moet een einde maken aan een steeds hoger oplopende discussie over biomassa. De raad ziet dat het debat steeds gepolariseerder raakt, omdat er veel onenigheid is over de vraag wat precies de winst op het gebied van duurzaamheid zou zijn.
Discussie over houtpellets
Voor de subsidie voor biomassa zijn miljarden euro’s uitgetrokken. In het vorig jaar gesloten Klimaatakkoord voor Nederland speelt biomassa een belangrijke rol, in meerdere sectoren. Maar de discussie heeft volgens de SER een steeds nauwere betekenis gekregen. Biomassa en toepassingsmogelijkheden zijn teruggebracht tot ‘houtpellets’ [staafjes samengeperst hout] en ‘verbranding’, zo valt te lezen in het conceptadvies.
Voor- en tegenstanders bestoken elkaar met argumenten over biodiversiteit, kaalslag van bossen, luchtkwaliteit en wel of geen klimaatwinst. De discussie speelt niet alleen in de politiek. Actiegroepen proberen de komst van biomassacentrales te verhinderen, gemeenten spreken zich erover uit en ook wetenschappers zijn het onderling niet eens. Vorige week nog maakte energiebedrijf Vattenfall bekend niet meer zeker te weten of het de grootste biomassacentrale in Diemen gaat bouwen. Eerst wil het bedrijf dat de politiek meer duidelijkheid geeft over biomassa.
Het kabinet had daartoe vorig jaar al de SER om dit advies gevraagd. Om duidelijkheid te geven over de rol die biogrondstoffen in de toekomst kunnen spelen, is het de bedoeling dat er een zogeheten duurzaamheidskader wordt opgesteld. Het doel daarvan is om aanvullende duurzaamheidseisen te stellen aan biogrondstoffen, aanvullend op al bestaande wettelijke criteria.
De SER wijst er daarbij op dat biomassa over veel meer gaat dan het verbranden van houtpellets. “Biomassa omvat echter alle plantaardig of dierlijk materiaal, of materiaal van plantaardige of dierlijke herkomst. Biomassa kan dus afkomstig zijn uit gewassen, bomen en planten, algen en dierlijke producten.”
Geadviseerd wordt om de rol van biogrondstoffen te herzien. Toepassingen zoals in de chemische industrie zijn belangrijk, daarom moeten die beter worden benut en gestimuleerd.
Voorbeelden zijn biobeton (op basis van olifantsgras) of biocomposiet. Maar bijvoorbeeld verbranding voor het opwekken van elektriciteit of warmte, of bijmenging in brandstoffen voor lichte voertuigen moeten juist worden teruggebracht.
Hierbij is gekeken of er alternatieven bestaan, zoals bij stroomopwekking. Zonne- en windenergie zijn de afgelopen jaren veel goedkoper geworden en zijn zelfs sneller dan verwacht zonder subsidies rendabel, aldus de SER.
Maar als er in sectoren op korte termijn te weinig alternatieve, duurzamere technologieën beschikbaar zijn, kan biomassa wel een rol spelen. Zoals biobrandstoffen voor zwaar wegtransport en lucht- en zeescheepvaart.
Nog niet definitief
De discussie over biomassa is volgens de SER voor een belangrijk deel terug te voeren op keuzes die in het verleden zijn gemaakt en die “tot eenzijdige toepassing van biomassa hebben geleid”.
Negen jaar geleden was iets meer dan 4 procent van alle in Nederland gebruikte energie afkomstig uit hernieuwbare bronnen, stelt de SER vast. Dat moest op basis van Europese afspraken worden vergroot tot 14 procent dit jaar. Daarom werd het gebruik van biomassa gestimuleerd en ontstond een importstroom van houtige brandstoffen.
Maar de inzet van biomassa op grote schaal voor hernieuwbare energie (elektriciteit en warmte) en de subsidies daarvoor passen niet meer in het huidige energiebeleid, aldus de SER. De Raad pleit er ook voor om “zo min mogelijk onderscheid te maken tussen productie- en nevenstromen en de term reststroom te vermijden”.
De SER zegt dat het advies nog niet definitief is. Aan het stuk hebben werkgevers, werknemers en milieuorganisaties gewerkt; zij bespreken het concept nu met hun achterban.
BEKIJK OOK;
SER: subsidies voor biomassa zo snel mogelijk afbouwen
AD 30.06.2020 Biomassa moet steeds minder worden ingezet voor het opwekken van energie, omdat het in de toekomst vooral nodig is in de chemie en als grondstof voor materialen. Subsidies voor biomassa als bron van elektriciteit of warmte moeten dan ook zo snel mogelijk worden afgebouwd.
Dat staat in een vertrouwelijk conceptadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER), dat de NOS heeft ingezien.
Als sneller afscheid wordt genomen van biomassa als energiebron, moeten bedrijven die al hebben geïnvesteerd in biomassa worden gecompenseerd, vindt de SER. Anders zou sprake zijn van een onbetrouwbare overheid.
Daarnaast pleit de Raad ervoor dat voortaan wordt gesproken over biogrondstoffen in plaats van biomassa, omdat dat de lading beter dekt.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/be289686-b79e-11ea-bce0-0255c322e81b.jpg)
Nederland loopt voorop bij schonere lucht
Telegraaf 26.06.2020 Nederland is een van de maar vier EU-lidstaten die over tien jaar, in 2030, hun nationale doelstellingen zullen halen voor betere luchtkwaliteit.
Slechts tien van de 27 landen halen hun doelen voor 2020 om de uitstoot van schadelijke stoffen in de lucht terug te dringen. Volgens de Europese Commissie doen de meeste lidstaten onvoldoende om te zorgen dat hun inwoners schone lucht inademen en om luchtwegaandoeningen en voortijdige sterfte door luchtvervuiling te voorkomen.
In een eerste rapport over de uitvoering van EU-beleid voor schonere lucht stelt het dagelijks EU-bestuur dat alleen Nederland, Cyprus, Kroatië en Finland over tien jaar de lucht voldoende zullen hebben gezuiverd van vervuilende stoffen als zwaveldioxide, fijnstof en stikstofoxiden.
Landbouw
De uitstoot van ammoniak in de landbouw, door de verspreiding van mest en het gebruik van kunstmest, is volgens Brussel de grootste boosdoener. Ze heeft vorige maand voorgesteld het gebruik van kunstmest met 20 procent terug te dringen in 2030. Dat zal de EU-landen de goede kant op sturen maar, aldus de commissie, de lidstaten moeten zich meer inspannen voor schonere lucht.
Volgens Brussel zijn er jaarlijks 400.000 vroegtijdige sterfgevallen in de EU door vuile lucht.
BEKIJK MEER VAN; luchtvervuiling overheidsbeleid Brussel Nederland Europese Commissie
Behoefte aan waterstof groot, maar productiecapaciteit beperkt
NOS 26.06.2020 Om voldoende waterstof in Nederland te kunnen opwekken, moeten er ten minste tien windparken op de Noordzee bij komen. Daarnaast zal Nederland ook veel waterstof moeten importeren. Dat stelt een rapport over de toekomstige energievoorziening van DRIFT, transitieonderzoeksinstituut aan de Erasmus Universiteit, in opdracht van de haven in Rotterdam.
Het is voor het eerst dat in kaart is gebracht op hoeveel waterstof Nederland in de toekomst kan rekenen en hoeveel er uit het buitenland zal moeten komen. Waterstof wordt als schone, groene belofte gezien. Het kan dienen als brandstof en grondstof voor de toekomstige CO2-arme industrie en ook als opslag voor stroom omdat de wind niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt.
Politici en bedrijven zitten vol waterstofplannen. Minister Wiebes van Economische Zaken deed vorige week een oproep aan de EU om deze energiebron een grote rol te geven. In Nederland lopen op dit moment een kleine honderd verschillende onderzoeksprojecten met waterstof. Van woningen die ermee verwarmd worden, tot auto’s die erop rijden, projecten in de elektriciteitssector, chemie en industrie. Veel waterstof zal in de toekomst worden vervoerd in de Rotterdamse haven.
Niet rijk rekenen
Het nieuwe rapport laat de kansen zien voor waterstof, maar ook de beperkingen. Bijvoorbeeld dat Nederland hooguit een derde zelf op kan wekken, en de rest uit het buitenland moet halen. “Het valt op dat politici en bedrijven zich soms te gemakkelijk rijk rekenen”, zegt onderzoeksleider Jan Rotmans van de Erasmus Universiteit.
“Waterstof wordt op den duur belangrijk, vooral voor de industrie, als vervanging van olie en aardgas, maar er zit duidelijk een grens aan wat we zelf kunnen opwekken. Daardoor kan Nederland nog afhankelijker worden van andere landen, dan we nu al zijn met de import van aardgas en aardolie, en wellicht van politiek gevoelige regio’s als Noord-Afrika en het Midden-Oosten.”
Grijze, groene en blauwe waterstof
* Grijze waterstof wordt tot nu toe vooral gemaakt met aardgas. Daarbij komt CO2 vrij. De waterstof kan vervoerd worden en op een andere plaats als energiebron worden gebruikt.
* Bij blauwe waterstof is de bron nog steeds aardgas, maar wordt de CO2 eruit gehaald en onder de grond opgeslagen.
* Bij groene waterstof is de energiebron geen aardgas, maar bijvoorbeeld windenergie. Bij deze variant komt dus helemaal geen CO2 meer vrij.
NOS
NOS
NOS
NOS
NOS
Jörg Gigler van de Topsector Energie is positiever over de toekomst van waterstof. De Topsector, een verband waarin bedrijfsleven, onderzoekscentra en overheid samenwerken, heeft alle waterstofprojecten op een rij gezet. “Daarmee willen we Nederland in de etalage zetten, zowel nationaal als internationaal”, zegt Gigler.
“De kracht van waterstof is dat je er elektriciteit mee kunt omzetten in moleculen. Dus net als in een accu kun je er energie in opslaan. Elektriciteit is maar twintig procent van onze totale energie, de overige 80 procent bestaat uit moleculen. Dat is het aardgas waarmee we onze huizen verwarmen en de benzine of diesel waar we op rijden. Ook die moeten we vanwege het klimaat vervangen, en daarbij kan waterstof een grote rol spelen.”
Veel toepassingsmogelijkheden
De lijst van de Topsector maakt duidelijk hoe divers de mogelijkheden van waterstof zijn. In Stad aan ’t Haringvliet is de bedoeling dat honderden huizen van aardgas overgaan op waterstof. Vrachtwagens, bussen en vuilniswagens kunnen erop rijden. In Noord-Nederland wordt de grootste groene waterstoffabriek van Europa gebouwd, en in Noord-Holland start een proef met een windmolen die direct waterstof produceert in plaats van stroom.
Volgens Gigler is het prima om een nieuwbouwwijk van elektrische warmtepompen te voorzien. Maar in een oude woonwijk, waar geen warmtenet komt, is waterstof volgens hem een goed alternatief. Dat geldt ook voor verkeer en vervoer over lange afstanden, verwacht hij, omdat accu’s daarvoor ontoereikend zijn en oplaadtijden lang.
Hoogleraar Rotmans vindt het op grote schaal verwarmen van huizen en het laten rijden van auto’s op waterstof onverstandig. “Experimenteren hiermee is leuk, maar als je gaat opschalen wordt het problematisch. Het is vooral nodig in de industrie, want die stoot de meeste CO2 uit. We moeten waterstof van de hype ontdoen: het wordt belangrijk, maar op grote schaal pas na 2030. En we moeten het eerst nog met fossiele bronnen maken, dus het zal ook niet direct tot CO2-reductie leiden. ”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/575ee75a-b6f6-11ea-b084-02c309bc01c1.jpg)
Coalitie is het eens over biomassa
Telegraaf 25.06.2020 De spelregels rond biomassa moeten strenger worden. Er mogen geen nieuwe subsidies meer komen voor verbranding van houtachtige biomassacentrales voor de opwekking van uitsluitend stroom. Daar zijn de coalitiepartijen het over eens geworden.
Nu VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens zijn geworden keert voor het eerst een meerderheid van de Tweede Kamer zich tegen de ontwikkelingen rond biomassa. Deze vorm van ’groene’ energie ligt steeds meer onder vuur in de maatschappij. Bovendien staat het bouwen van de centrales haaks op de aanpak om stikstof te verminderen. De oppositie is al langer van mening dat het zo niet langer kan.
De politieke stap betekent niet het einde van biomassacentrales en bestaande subsidies. De coalitie wil vooral duidelijkheid scheppen voor de toekomst en richting gemeenten die nog plannen hebben voor de bouw van een biomassacentrale.
De regeringspartijen stellen voor om eerst een ’duurzaamheidskader’ in het leven te roepen voor er nieuwe subsidies worden uitgedeeld. In dat document komt te staan wat nog acceptabel is. Bepaalde vormen van biomassa -zoals restproducten uit de landbouw- vinden de vier coalitiepartijen wel acceptabel.
Subsidies
Er mogen in elk geval geen nieuwe subsidies komen voor verbranding van houtige biomassa voor nieuwe centrales voor de opwekking van stroom. Subsidies voor kleine biomassacentrales (minder dan 5MW) moeten van de Kamer in de wacht worden gezet tot er aangescherpte eisen zijn voor schone lucht.
Uiteindelijk wil de coalitie af van de situatie waarbij houtsnippers en pellets gesubsidieerd worden verbrand. Het kabinet moet daarom met een eindjaar komen en een afbouwpad.
D66 en ChristenUnie kwamen onlangs al met stevige woorden in een persbericht over een subsidiestop, maar een week later stemden de twee partijen tegen een voorstel van GroenLinks met een vergelijkbare strekking. Achter de schermen valt te horen dat coalitiegenoten VVD en CDA onaangenaam verrast waren. Minister Wiebes (Klimaat) zei in een debat dat hij niet zomaar even het ’klimaatakkoord door de plee kon spoelen’.
Binnenkort komt de SER met een advies over biomassa. Wiebes heeft al aangekondigd dat hij dit rapport wil gebruiken om opnieuw te kijken naar omgang met deze vorm van ’groene’ energie.
Gascentrales
CDA-Kamerlid Agnes Mulder is blij dat er nu alvast een beetje duidelijkheid kan worden gegeven. Coalitiegenoot Matthijs Sienot van D66 spreekt van ’winst voor klimaat, natuur en schone lucht’. „Het verbranden van biomassa is niet de toekomst”, zegt hij. CU-Kamerlid Dik-Faber is opgelucht: „De subsidie voor biomassa draagt bij aan een papieren werkelijkheid. Als het gaat om zorg voor de schepping, dan moeten we dingen doen die écht werken.”
De coalitiepartijen erkennen dat een andere koers rond biomassa gevolgen heeft voor gascentrales. Die moeten waarschijnlijk meer worden ingezet.
BEKIJK MEER VAN; milieupolitiek natuurlijke hulpbronnen energie en hulpbronnen overheidsbeleid Eric Wiebes Christen-Democratisch Appèl Democraten 66 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie ChristenUnie
Vattenfall zet plan voor biomassacentrale voorlopig in de ijskast
NOS 25.06.2020 Vattenfall stelt de plannen voor de komst van de grootste biomassacentrale van Nederland voorlopig uit. Aanleiding is de aanhoudende discussie over biomassa. Zowel de lokale politiek als veel omwonenden in Diemen, waar de centrale is gepland, verzetten zich tegen de komst ervan.
Het is “voor Vattenfall essentieel dat de Nederlandse overheid na de zomer met een duidelijk duurzaamheidskader voor biomassa komt”, stelt het bedrijf in een persbericht. Met de uitkomsten daarvan wil het bedrijf opnieuw met alle partijen om tafel, vóórdat een definitief besluit wordt genomen over de bouw van de centrale.
Vattenfall zegt graag de overstap te willen maken van het fossiele aardgas naar duurzame energiebronnen. Zo werkt het bedrijf bijvoorbeeld aan geothermie, de inzet van restwarmte uit datacenters, waterstof en biomassa. “Van deze duurzame opties is enkel biomassa op korte termijn op grote schaal beschikbaar. In Zweden heeft Vattenfall als bedrijf jarenlange ervaring met de inzet van deze brandstof”, zegt het bedrijf.
Mogelijk niet duurzaam
Biomassa wordt als tijdelijke energiebron beschouwd, totdat de andere bronnen voldoende ontwikkeld zijn om op grote schaal te kunnen inzetten. Maar tegenstanders vrezen dat biomassa helemaal niet duurzaam is. Als de duurzaamheidscriteria niet goed worden nageleefd, is de uitstoot van CO2 bij biomassa groter dan van fossiele energiebronnen. Bovendien zijn omwonenden bang dat de luchtkwaliteit erdoor verslechtert.
Topman Martijn Hagens van Vattenfall Nederland zegt: “We zien de publieke discussie rond biomassa toenemen. We zijn niet doof voor dit geluid, maar we missen wel de nuance in het debat. Bovendien ontbreekt het op dit moment aan een duidelijke stem van de Nederlandse overheid en de ondertekenaars van het klimaatakkoord vóór biomassa.”
Een woordvoerder voegt daaraan toe dat het debat over biomassa “lijkt te zijn verworden tot een gesprek tussen doven”. In de media worden volgens Vattenfall vooral tegenstanders aan het woord gelaten en uitingen op sociale media aan het adres van voorstanders “zijn niet mals”.
Klappen opvangen
Het bedrijf zegt verder te signaleren dat ook ondertekenaars van het Klimaatakkoord, waarin biomassa een belangrijke rol speelt, zich er nu openlijk tegen uitspreken.
“Dus enerzijds volgen wij het Klimaatakkoord, dat hebben we immers zo afgesproken, en willen we voldoen aan de vraag van de landelijke en gemeentelijke overheid om onze warmtenetten te verduurzamen. Maar anderzijds trekken andere ondertekenaars van het Klimaatakkoord een ander plan en vangen wij de klappen daarvan op.”
De discussie zal duidelijkheid moeten opleveren of biomassa nou wel of niet acceptabel is, zegt Vattenfall. Als die acceptatie er niet komt, dan heeft dat volgens de topman grote gevolgen. In de podcast Studio Energie zegt Hagens: “Als die acceptatie er niet komt, dan zullen we echt het Klimaatakkoord moeten gaan aanpassen en ook de doelstellingen van de Nederlandse overheid richting Europa moeten dan bijgesteld worden.”
Dit voorjaar rondde het Planbureau voor de Leefomgeving een onderzoek naar biomassa af en de SER komt naar verwachting binnen enkele weken met een advies aan het kabinet. Vattenfall denkt een definitief besluit over de biomassacentrale te kunnen nemen na volgend jaar zomer.
BEKIJK OOK;
Coalitie wil verbranding biomassa aan banden leggen
NOS 25.06.2020 De Tweede Kamer wil af van nieuwe subsidies voor de verbranding van hout voor biomassacentrales waar alleen stroom mee wordt opgewekt. De regeringspartijen willen nieuwe subsidie-aanvragen van zulke centrales niet honoreren en daarmee is er een meerderheid in de Kamer.
Op termijn zou het financieel steunen van verbranding van “houtachtige biomassa” helemaal moeten verdwijnen en het kabinet moet daarvoor met voorstellen komen. Sommige vormen van biomassa, zoals restproducten uit de landbouw en het bijmengen van brandstof, zouden dan nog wel kunnen.
Er is steeds meer twijfel over de toekomst van biomassa, omdat het niet duurzaam genoeg zou zijn. Onlangs lieten de regeringspartijen D66 en ChristenUnie zich er ook al zeer kritisch over uit. En een deel van de oppositie heeft ook grote vraagtekens.
Vattenfall
Naar aanleiding van de discussie maakte Vattenfall vandaag bekend dat het de plannen voor de komst van de grootste biomassacentrale van Nederland voorlopig uitstelt. Het energiebedrijf wil dat de Nederlandse overheid met een “duidelijk duurzaamheidskader” voor biomassa komt. Pas daarna wil Vattenfall de knoop doorhakken over de bouw van de centrale.
Minister Wiebes zei vandaag dat hij werkt aan zo’n kader. Daarin komt te staan hoe verstandig met biomassa kan worden omgegaan. Hij herhaalde dat biomassa op korte termijn nodig blijft. De minister houdt tot nu toe vast aan biomassa als tussenoplossing in de overgang naar schonere energiebronnen.
Wiebes snapt dat Vattenfall wil wachten met een besluit: “Ik vind het een goed teken dat ook grote partijen die in de energietransitie investeren afwachten totdat ze weten dat het op een duurzame manier kan.”
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a4664bbe-b6de-11ea-8063-0217670beecd.jpg)
Tik voor Timmermans om klimaatplannen
Telegraaf 25.06.2020 Nederland accepteert de ’groene machtsgreep’ van Frans Timmermans niet. Zowel het kabinet als een meerderheid van de Tweede Kamer vinden dat de eurocommissaris te ver gaat met zijn klimaatplannen.
Het is al even geleden dat Timmermans zijn groene plannen aankondigde, maar vanwege de coronacrisis was er pas donderdag een debat in de Tweede Kamer. Heet hangijzer blijft nog steeds de wens van de Europese Commissie om lidstaten en het Europees Parlement te passeren om tussentijds klimaatdoelen aan te scherpen.
Minister Eric Wiebes (Klimaat) noemt het ’geen goed idee’. Hij kan rekenen op brede steun vanuit de Kamer. „Dit willen we niet in Nederland”, zegt VVD-Kamerlid Mark Harbers. Het CDA spreekt van een ’machtsgreep’. Eurokritische partijen PVV, SP, SGP en FvD zien in de zet van Timmermans een nieuwe poging in de richting van een ’Europese superstaat’.
Kernenergie
Ook over andere elementen zijn Kamerleden kritisch. „In de krochten van Brussel dreigt kernenergie weer naar zijlijn gebracht vanwege het afval. Als dat gaat gebeuren moeten zonnepanelen en windmolens ook tot toekomstig afval worden gerekend”, stelt VVD-Kamerlid Harbers.
PVV-Kamerlid Alexander Kops spreekt van een ’monsterlijke greendeal’. „Timmermans wil drie miljard bomen planten, terwijl bossen worden gekapt voor biomassacentrales”, sneert de parlementariër. Thierry Baudet van FvD vreest dat Brussel meer controle krijgt over het leven van mensen: „Het is communisme via de achterdeur.”
De plannen van Timmermans krijgen bijval van partijgenoot Kamerlid William Moorlag. De PvdA’er vindt dat het kabinet wel wat enthousiaster mag zijn over de groene ambities.
BEKIJK MEER VAN; partijen en bewegingen overheidsbeleid internationale betrekkingen Frans Timmermans
Oppositie woest: ‘Kabinet gooit rapport Remkes over stikstof de prullenbak in’
AD 18.06.2020 Het stikstofrapport van de commissie Remkes zorgde vandaag voor vuurwerk in de Tweede Kamer. Volgens de oppositie worden de aanbevelingen van Remkes in twee A4-tjes afgeserveerd. Minister Schouten (Landbouw) betwist dat stellig.
,,Volgens mij lijkt iedereen wel boos vanmorgen”, verzuchtte voorzitter Khadija Arib halverwege het Kamerdebat over het eindrapport van het AdviesCollege Stikstofproblematiek. En toen moest haar clash met Thierry Baudet van Forum voor Democratie nog volgen.
Lees ook;
GroenLinks-kamerlid Laura Bromet zette meteen bij de start de toon. Zij beklaagde zich bij voorzitter Arib dat minister Carola Schouten (Landbouw) de kabinetsreactie op het rapport van Remkes woensdagavond om 23.15 uur naar de Tweede Kamer had gestuurd, minder dan twaalf uur voor het debat. ,,Hoe kunnen wij dan als Tweede Kamer goed ons werk doen?” stelde Bromet. ,,Ik probeer me altijd grondig voor te bereiden. Dit kan echt niet.”
50 aanbevelingen
Niet alleen het tijdstip, ook de inhoud van Schoutens brief zorgde voor ergernis. ,,Remkes presenteerde een advies van 175 pagina’s. Als reactie komt het kabinet met twee A4-tjes met drie minipuntjes”, sneerde Bromet. Volgens de oppositie neemt het kabinet bovendien vrijwel niets van Remkes aanbevelingen over. Terwijl diens commissie met forse kritiek kwam: de stikstofplannen van het kabinet gaan lang niet ver genoeg en zijn veel te vrijblijvend. De VVD-coryfee vreest dat de rechter de politiek opnieuw terugfluit als er niets gebeurt.
Volgens de PvdA schoffeert het kabinet de Tweede Kamer met de ultrakorte reactie. ,,Remkes is niet zomaar een commissie, het is een breed samengestelde club met zwaargewichten van vele kanten”, zei William Moorlag. De sociaal-democraat wijst er op dat de commissie maar liefst vijftig aanbevelingen doet. ,,Wat vindt de minister daarvan? De commissie heeft het wel verdiend dat de minister daar op ingaat.”
De Groot probeert een olifant kreukvrij achter het behang te plakken, aldus William Moorlag tegen D66-collega Tjeerd de Groot.
De coalitiepartijen zien dat uiteraard totaal anders. Zij wijzen er op dat het kabinet belangrijke aanbevelingen van Remkes overneemt: de stikstofinspanningen worden bijvoorbeeld in de wet verankerd, waardoor ze niet langer vrijblijvend zijn. ,,Van een inspanningsverbintenis gaat het kabinet naar een resultaatsverplichting, zoals Remkes voorstelt”, zei CDA’er Jaco Geurts. ,,Dat zijn geen kleine puntjes, dat is huge!”
Volgens de VVD betekent een korte brief ‘niet automatisch dat daar niks in staat’. Landbouw-woordvoerder Mark Harbers stelde dat het kabinet wel degelijk op meerdere belangrijke punten naar Remkes luistert. ,,Het kabinet wil met een drempelwaarde voor de bouw komen, als de stikstofuitstoot onder een bepaalde grens blijft kunnen bouwprojecten weer door. Ook wordt ingezet op meer innovatie in de landbouw.”
Thierry Baudet (Forum voor Democratie) zorgde voor tumult toen hij minister Schouten (Landbouw) ‘de sluipmoordenaar van de agrarische sector’ noemde. © ANP
Druiven zuur
D66’er De Groot wees er op dat het kabinet in tien jaar tijd 6 miljard euro in de natuur investeert, plus 1,5 miljard euro in de reductie van het aantal dieren. ,,U kunt niet ontkennen dat dat geen grote stappen zijn,” zei hij tegen GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en SP.
Tegelijk weigert Schouten de misschien wel voornaamste aanbeveling van Remkes op te volgen om de stikstofuitstoot komende tien jaar te halveren. Het kabinet wil niet verder gaan dan 26 procent. Voor de oppositie zijn de druiven dan ook zuur. Met name D66 en het CDA kregen veel verwijten. Volgens SP’er Frank Futselaar is zijn normaal zo kritische D66-collega Tjeerd de Groot ‘getemd’ door het kabinet. ,,De Groot probeert een olifant kreukvrij achter het behang te plakken,” sneerde PvdA’er Moorlag.
Het CDA werd betiteld als de partij die het stikstofprobleem creëerde en telkens opnieuw wegloopt voor maatregelen. ,,De houding van het CDA tegenover het Remkes-rapport is identiek aan de houding tegenover stikstof. Het CDA doet alsof het probleem niet bestaat en hoopt dat het dan wel weg gaat.”
Bromet van GroenLinks beklaagde zich over het al jaren gepolariseerde landbouwdebat ,,Daardoor wordt er helemaal niks bereikt en zit ik in feite mijn tijd te verdoen. Dan komt een breed samengestelde commissie met een advies, wordt het advies binnen een week in de prullenbak gegooid.”
Baudet: Schouten is sluipmoordenaar
Het meeste venijn zat uiteindelijk in de bijdrage van Thierry Baudet. De leider van Forum voor Democratie begon zijn debatbijdrage door minister Schouten ‘de sluipmoordenaar van de agrarische sector’ te noemen. Daarop greep voorzitter Arib in en eiste dat Baudet zijn woorden terugnam. Zowel de oppositie als de coalitie viel haar bij. Het was het enige moment van unanieme eensgezindheid. Baudet paste daarop zijn eerste zin aan. ,,Er wordt een sluipmoord gepleegd op de agrarische sector.”
De FvD-leider zorgde daarna voor ergernis door massa-immigratie te koppelen aan stikstof. Volgens Baudet en ook de PVV is de stikstofcrisis een door de politiek gemaakte crisis. Nederland heeft er namelijk zelf voor gekozen om talloze natuurgebieden de Europese Natura2000 status te geven, waardoor de verplichting ontstond de stikstofuitstoot terug te dringen. ,,Andere landen hebben helemaal geen stikstofprobleem”, stelde PVV’er Barry Madlener. ,,Hoe kan dat?”
Schouten: Kamer krijgt uitgebreide reactie op Remkes
Minister Schouten stelt dat haar korte brief slechts ‘een reactie op hoofdlijnen’ is. Ze belooft nader op alle aanbevelingen van Remkes in te gaan. ,,Daar is het kabinet nu mee bezig.” Eerst wil ze overigens met een reactie op het eindrapport van een andere stikstofcommissie te komen, die van hoogleraar Leen Hordijk. Dit Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof concludeerde maandag dat de wijze waarop de stikstofuitstoot bij nieuwe bouwprojecten wordt berekend niet deugt.
Al met al is het laatste woord over Remkes nog lang niet gezegd, beloofde Schouten. ,,We hopen de Tweede Kamer straks een integraal overzicht te kunnen geven over onze aanpak van de stikstofproblematiek.” Volgens Schouten maakt het kabinet in de weliswaar korte brief fundamentele keuzes. ,,Het feit dat het Rijk provincies doelen gaat opleggen raakt ons bestel echt, dat is niet niks.” De bewindsvrouw hoopt dat de stikstofmaatregelen van het kabinet er meer ‘Raad van State-proof’ door worden.
Kabinet bekijkt of bouw bij lage stikstofuitstoot zonder natuurvergunning kan
NU 18.06.2020 Het kabinet gaat onderzoeken of een bouwproject zonder speciale natuurvergunning kan als de stikstofuitstoot bij dat project onder een bepaald niveau blijft, zo heeft minister Carola Schouten (Landbouw) woensdagavond laten weten aan de Tweede Kamer.
Daarmee reageert het kabinet op kritiek uit het eindrapport over het stikstofprobleem van de commissie-Remkes. Die stelde een drempelwaarde voor de bouw voor, omdat de sector relatief weinig stikstof uitstoot, maar wel hard wordt geraakt door de afkeuring van het stikstofbeleid. Doordat het beleid moet worden herzien, kwam de verlening van bouwvergunningen stil te liggen.
Het ministerie van Landbouw gaat nu onderzoeken of zo’n drempelwaarde ingevoerd kan worden. In ruil daarvoor zou de bouwsector de eigen stikstofuitstoot moeten verminderen.
Verder wil minister Schouten het terugdringen van de stikstofuitstoot wettelijk vastleggen. De adviescommissie oordeelde eerder dat de juridische verankering van het huidige beleid “onvoldoende” is en dat het om veel maatregelen op basis van vrijwilligheid gaat.
Stikstofbeleid vorig jaar afgewezen
Vorig jaar werd het stikstofbeleid van het kabinet door de Raad van State afgekeurd, omdat er te weinig werd gedaan om de stikstofneerslag en -uitstoot bij beschermde natuurgebieden te verlagen. Op basis van dat beleid, het zogenoemde Programma Aanpak Stikstof (PAS), werden bouwvergunningen afgegeven. Die werden door de uitspraak in één klap ongeldig en daardoor volgde een totale bouwstop.
Inmiddels zijn maatregelen genomen, mede op basis van eerdere tussentijdse adviezen van de commissie-Remkes. Zo is de maximumsnelheid op snelwegen overdag verlaagd naar 100 kilometer per uur en mag de luchtvaart alleen groeien als er verdere verduurzaming tegenover staat.
Zie ook: Commissie-Remkes: Stikstofuitstoot moet in 2030 gehalveerd zijn
Lees meer over: Politiek Johan Remkes Carola Schouten
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3666677c-b0e2-11ea-a049-0255c322e81b.jpg)
Kabinet past stikstofplannen aan om bouw op gang te houden
Telegraaf 17.06.2020 De stikstofplannen van het kabinet worden aangepast om de bouw aan de gang te houden in deze economische crisis en het nijpende woningtekort niet nog verder op te laten lopen.
Het kabinet koerst af op de invoering van een drempelwaarde. Voor bouwprojecten waar weinig stikstof bij komt kijken hoeft dan geen natuurvergunning meer te worden aangevraagd. De bouwsector moet als tegenpresentatie wel zelf zorgen voor minder stikstofuitstoot. Dat kan door bijvoorbeeld meer gebruik te maken van elektrisch materieel. Het kabinet kijkt nog naar financiële compensatie.
Verder worden stikstofmaatregelen steviger in de wet vastgelegd. Dit gebeurt op advies van de commissie Remkes. Het kabinet hoopt zo een nieuw juridisch drama te voorkomen.
Verder heeft minister Schouten (Landbouw en Natuur) aan de Kamer laten weten dat de stoppersregeling voor boeren in twee periodes zal worden opgeknipt. Volgend jaar komt er een bedrag van 750 miljoen euro beschikbaar en in 2024 is er een tweede ronde met een bedrag van 250 miljoen euro.
De aanpassing van de stikstofaanpak ging niet zonder slag of stoot. De vier coalitiepartijen hebben de afgelopen dagen opnieuw moeten onderhandelen over het pakket aan maatregelen. Donderdag is er een debat in de Tweede Kamer.
BEKIJK MEER VAN; huisvesting en stedenbouw bouw en vastgoed overheid economie Schouten Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Landbouw en Natuur stikstof
Kabinet reageert op rapport Remkes: bouwen makkelijker onder stikstofgrens
NOS 17.06.2020 Het kabinet neemt maatregelen om de bouwsector te ontzien bij de aanpak van de stikstofuitstoot. Ook wordt het terugdringen van de uitstoot wettelijk vastgelegd. Dat schrijft minister Schouten aan de Tweede Kamer in een reactie op het onderzoek van het Adviescollege Stikstofproblematiek.
De commissie, onder leiding van oud-minister Remkes, uitte vorige week flinke kritiek op de kabinetsplannen: ze zijn niet ambitieus genoeg en lijken op onderdelen te veel op het eerdere beleid. Daar haalde de Raad van State vorig jaar een streep door, waardoor economische- en bouwactiviteiten werden stilgelegd.
Schouten komt de bouw nu enigszins tegemoet door projecten die onder een bepaalde drempelwaarde blijven vrij te stellen van een speciale natuurvergunning. Daardoor wordt het voor bouwprojecten eenvoudiger om toestemming te krijgen.
De commissie van Remkes stelde zo’n drempelwaarde voor, omdat de bouw relatief weinig stikstof uitstoot, maar wel hard geraakt werd toen de vergunningverlening stil kwam te liggen.
Wettelijk vastleggen
Verder neemt het kabinet van de commissie over dat het terugdringen van stikstofuitstoot geen streven moeten zijn, maar een wettelijke verplichting. Remkes waarschuwde dat de plannen, die het kabinet in april presenteerde, te vrijblijvend waren en daardoor juridisch niet solide genoeg.
Remkes had ook kritiek op het streven van het kabinet om de stikstofuitstoot in 2030 met 26 procent te verminderen. Dat zou volgens hem 50 procent moeten zijn. In haar brief schrijft Schouten daar niets over. Het kabinet gaat ervan uit dat door de streefwaarde van 26 procent vast te leggen in de wet, de rechter ermee akkoord zal gaan.
Kritiek oppositie
Een aantal oppositiepartijen heeft al gereageerd. SP noemt het “niet genoeg”. GroenLinks en Partij voor de Dieren willen dat het kabinet alsnog voor 50 procent vermindering kiest.
Later vandaag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofaanpak.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a5a06620-b08c-11ea-84fc-02c309bc01c1.jpg)
Coalitie kijkt opnieuw naar stikstofplannen
Telegraaf 17.06.2020 De stikstofplannen van het kabinet worden mogelijk aangepast. Om de bouw aan de gang te houden in deze economische crisis en het nijpende woningtekort niet nog verder op te laten lopen zijn de coalitiepartijen opnieuw aan het onderhandelen.
De juridische stikstofcrisis zorgt er op dit moment voor dat de overheid al dwars ligt als een bouwproject een klein beetje en/of tijdelijke stikstofuitstoot veroorzaakt. Door een hogere drempelwaarde in te stellen hoeven dit soort projecten geen natuurvergunning meer aan te vragen.
De commissie-Remkes heeft vorige week geadviseerd om zo’n drempelwaarde in te stellen. Ook werkgeversorganisaties hebben woensdag in een brandbrief aan politiek Den Haag een pleidooi gehouden voor meer ruimte om te ontwikkelen. Ze vrezen anders dat de overheid de economische crisis door stikstofregels gaat verlengen.
Alles moet wel juridisch kloppen. Remkes stelt dat zo’n drempelwaarde daarom goed onderbouwd moet worden met maatregelen die zorgen voor minder stikstofuitstoot in Nederland.
Splijtzwam
Het kabinet heeft in mei al een groot stikstofplan gepresenteerd. Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU hebben hier lang over moeten onderhandelen. Dat de partijen nu opnieuw in gesprek met elkaar gaan heeft te maken met de veranderende omstandigheden die het coronavirus heeft veroorzaakt in ons land. Of de vier partijen een nieuw politiek akkoord bereiken is nog onzeker. Het hoofdpijndossier vormt een splijtzwam in de coalitie.
Daarnaast speelt de juridische werkelijkheid dus een hoofdrol. Als een drempelwaarde strandt bij de rechter is iedereen weer terug bij af. De commissie-Remkes heeft vorige week ook geadviseerd om de stikstofuitstoot in Nederland gehalveerd te hebben in 2030. Volgens Haagse bronnen ziet de coalitie hier geen heil in. Het kabinet streeft naar een daling van 26 procent en dat wordt als zeer ambitieus gezien.
Het is hard nodig om regels voor woningbouw te versoepelen. Volgens D66-minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) moeten er tussen 2020 en 2030 namelijk 845.000 nieuwe woningen komen om aan de groeiende vraag te voldoen.
BEKIJK MEER VAN; huisvesting en stedenbouw overheid economische sector Den Haag Nederland commissie-Remkes
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cb8f9c90-b044-11ea-a049-0255c322e81b.jpg)
’Stikstofregels verlengen economische crisis’
Telegraaf 17.06.2020 Stikstofregels dreigen de economische crisis die het coronavirus heeft veroorzaakt te verlengen. Daarvoor waarschuwen werkgeversorganisaties in een brandbrief aan politiek Den Haag.
Het kabinet wil dat Nederland zich uit de economische crisis investeert, maar volgens VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland kan dat niet nu Nederland grotendeels op slot zit door de stikstofcrisis.
Ruim een jaar na de vernietigende stikstofuitspraak van de Raad van State gaan nog steeds veel investeringen niet door vanwege vergunningen die stranden door de juridische stikstofregels. Het kabinet heeft geprobeerd om de boel in beweging te krijgen, maar volgens de werkgeverskoepels helpen de maatregelen lang niet iedereen en komen vergunningen van provincies niet op gang.
Alternatieve weg
VNO NCW, MKB Nederland en LTO Nederland vinden dat het kabinet op zoek moet gaan naar een andere manier om stikstofuitstoot terug te dringen en de natuur te herstellen, eentje zónder de economie te schaden.
De drie organisaties pleiten verder voor een realistische kijk op de Europese natuurdoelen. De commissie-Remkes wil dat in 2040 alle kwetsbare natuurgebieden ’schadevrij’ zijn. Het Planbureau voor de Leefomgeving rekende eerder al uit dat dit onmogelijk is door onder andere stikstofuitstoot uit het buitenland.
Stikstofdebat
De werkgevers vinden dat het kabinet naar Brussel moet om een oplossing te vinden voor de specifieke problemen waar Nederland mee kampt. Tot nu toe heeft minister Schouten nog geen enkele beweging gemaakt richting de Europese Commissie. Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de stikstofaanpak van het kabinet.
BEKIJK OOK:
D66 en ChristenUnie pauzeren verzet tegen biomassa
BEKIJK OOK:
LTO: rapport bevestigt dat stikstofdrempel omhoog moet
BEKIJK OOK:
Commissie: rekensysteem stikstof voldoet niet voor vergunningen
BEKIJK MEER VAN; macro-economie Nederland Den Haag VNO-NCW
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/da7bcbe2-afdc-11ea-8063-0217670beecd.JPG)
D66 en ChristenUnie pauzeren verzet tegen biomassa
Telegraaf 16.06.2020 D66 en ChristenUnie hebben hun aangekondigde verzet tegen subsidies voor nieuwe biomassacentrales niet doorgezet. De twee regeringspartijen kondigden vorige week een politieke draai aan, maar bij de stemmingen op dinsdag hielpen ze de Kamer niet aan een meerderheid om einde te maken aan de omstreden subsidies.
In een ronkend persbericht kondigden D66 en ChristenUnie vorige week dinsdag aan dat ze vinden dat er ‘nu’ gestopt moet worden met nieuwe subsidies ‘om duidelijkheid te geven’. Een opmerkelijke politieke draai. Maar van korte duur: een week later stemmen de twee coalitiepartijen tegen een voorstel van GroenLinks om te stoppen met nieuwe subsidies voor biomassacentrales.
Stroom
Een eigen voorstel van D66 en ChristenUnie om per direct te stoppen met nieuwe subsidies voor verbranding van houtige biomassa voor nieuwe centrales voor de opwekking van uitsluitend stroom -iets genuanceerder dan het voorstel van GroenLinks- is door de twee partijen niet in stemming gebracht, maar aangehouden.
De twee coalitiepartijen wijzen afzonderlijk van elkaar naar minister Eric Wiebes (Economische Zaken). De VVD-bewindsman heeft vorige week gezegd dat hij nog niet wil stoppen met biomassasubsidies vanwege afspraken in het klimaatakkoord. Tegelijkertijd wil de minister wel werken aan een afbouwplan.
Trendbreuk
Zowel D66 en ChristenUnie zien deze toezegging als een trendbreuk. Eerder was een gesprek over beëindiging van biomassa niet mogelijk in de coalitie en het kabinet, stellen de partijen. Komend najaar staat een nieuwe uitdeelronde met subsidies voor biomassa in de planning. Het is onduidelijk of de twee partijen de oppositie aan een meerderheid helpen om dit te voorkomen. D66-Kamerlid Matthijs Sienot wil daar nog niet op vooruitlopen: „We willen een goed plan voor afbouw. Zodra dat er is kunnen we daar meer over zeggen.”
Het gebruik van biomassa voor energieopwekking ligt behoorlijk onder vuur. In de maatschappij is steeds meer weerstand tegen het verbranden van geïmporteerd hout voor ’groene’ stroom en warmte. Daarnaast speelt de uitstoot van stikstof een rol bij het verzet. De commissie-Remkes vindt dat het kabinet de subsidies moet heroverwegen.
BEKIJK MEER VAN; energie en hulpbronnen milieupolitiek overheidsbeleid Democraten 66 ChristenUnie
Minister Wiebes pleit in Europa voor waterstof
NOS 15.06.2020 De Europese Commissie moet meer aandacht hebben voor waterstof, vindt minister Wiebes. Hij denkt dat de grootschalige opwekking en het grootschalige gebruik van waterstof nodig zijn om de klimaatdoelen in 2050 te halen. Daarom doet hij vandaag samen met Duitsland, Frankrijk, België, Luxemburg, Oostenrijk en niet EU-lid Zwitserland een klemmend beroep op de EU om waterstof een grotere rol te geven.
Wiebes vindt dat er concrete doelen moeten worden gesteld en dat de technische standaarden in Europa op elkaar moeten worden afgestemd. “Om meer waterstof te kunnen produceren moeten we opschalen”, zegt Wiebes. “Dat kan alleen door meer internationale samenwerking binnen de Europese Unie.”
Nederland wil koploper worden op het gebied van groene waterstof, die wordt geproduceerd met hernieuwbare bronnen zoals water, zon en wind. Onlangs werden in Groningen plannen gepresenteerd om op termijn miljoenen huishoudens en fabrieken met waterstof van energie te voorzien.
Grijze, groene en blauwe waterstof
* Grijze waterstof wordt vooral gemaakt met aardgas. Daarbij komt CO2 vrij. De waterstof kan vervoerd worden en op een andere plaats als energiebron worden gebruikt.
* Bij blauwe waterstof is de bron nog steeds aardgas, maar wordt de CO2 eruit gehaald en onder de grond opgeslagen.
* Bij groene waterstof is de energiebron geen aardgas, maar bijvoorbeeld windenergie. Bij deze variant komt dus helemaal geen CO2 meer vrij.
Het gaat om het project NorthH2, waarbij een enorm windpark op zee de stroom gaat opwekken, waarna er waterstof van wordt gemaakt. Over twintig jaar moet er 10 gigawatt worden geproduceerd.
Dat is gunstig voor het klimaat, want door waterstof te produceren gaat er minder CO2 de lucht in. Volgens berekeningen scheelt het ongeveer zeven megaton per jaar, wat neerkomt op een verlaging van 3,7 procent van de Nederlandse uitstoot.
Klimaatdoelen
Ook de Oostenrijkse minister Leonore Gewessler, mede-initiatiefnemer van het plan, denkt dat de klimaatdoelen (klimaatneutraliteit in 2050) niet worden gehaald als niet ook vol op waterstof wordt ingezet. Volgens haar kan het mooi gekoppeld worden aan de plannen om de economie er weer bovenop te helpen na de coronacrisis.
“Nu is het tijd voor stevige investeringen, waardoor de industrie, auto’s, het openbaar vervoer minder vervuilend zullen worden.”
Vandaag vergaderen de ministers van energie per video over de plannen. Volgende maand komt de Europese Commissie met een waterstofstrategie.
BEKIJK OOK;
Urgenda-activist Minnesma: ‘Stop subsidie biomassa’
NOS 15.06.2020 Het kabinet moet stoppen met investeren in biomassacentrales, vindt Urgenda-directeur Marjan Minnesma. Ze reageert op minister Wiebes, die eerder deze week niet wilde toezeggen dat er geen subsidie meer gaat naar de bouw van nieuwe biomassacentrales.
“Je kan beter aardgas gebruiken en bomen planten, dan biomassa gebruiken en bomen planten”, zei Minnesma van de duurzaamheidsorganisatie Urgenda vanavond in het NPO Radio 1 programma Dit is de Dag. Ze wil niet terug naar aardgas, maar vindt biomassacentrales geen goed alternatief.
Minnesma wil dat het kabinet de komende jaren geen extra subsidie meer geeft aan biomassacentrales. Het gaat haar vooral om de centrales die hout als grondstof gebruiken. Die hebben volgens haar alleen nut als “je een kringloop van dertig jaar aanhoudt”. “Maar die tijd hebben we niet. De komende tien jaar zijn cruciaal.”
“Als je een boom verstookt, stoot je twee keer zoveel uit als je zou doen met gas”, aldus Marjan Minnesma, Urgenda.
Wiebes zei woensdag te begrijpen dat er zorgen zijn om het gebruik van biomassa voor energieopwekking. “Maar als we de klimaatopgave willen halen, hebben we biomassa voorlopig nodig”, zei hij in de Tweede Kamer.
Wiebes wees er in het debat op dat in het klimaatakkoord door zo’n honderd organisaties is afgesproken dat biomassa belangrijk is. Ook zei hij binnenkort met een lijst aan duurzaamheidsregels te komen waaraan biomassa moet voldoen.
Bezwaren
De laatste tijd rijzen er steeds meer bezwaren tegen biomassa. In plaats van gebruikte houtpellets wordt er boshout uit het buitenland verbrand. Daar komt bij dat het stoken van biomassa tot luchtvervuiling leidt. Al met al zou het gebruik van de brandstof geen winst opleveren voor het klimaat.
Eerder meldden regeringspartijen D66 en ChristenUnie dat ze niet meer willen dat er subsidie wordt gegeven voor de realisatie van nieuwe biomassacentrales.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f677c2ce-af23-11ea-ab6a-02d2fb1aa1d7.jpg)
LTO: rapport bevestigt dat stikstofdrempel omhoog moet
Telegraaf 15.06.2020 Het kritische rapport van de commissie-Hordijk over stikstofberekeningen is wat LTO Nederland betreft een bevestiging van „eerder aangekaarte tekortkomingen.”
De land- en tuinbouworganisatie ziet zich gesteund in het pleidooi voor verhoging van de zogeheten drempelwaarde. Uitstoot van stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3) onder de drempelwaarde geldt als verwaarloosbaar, daar is geen vergunning voor nodig.
Tot nog toe is de drempelwaarde zo laag dat in de praktijk voor vrijwel iedere activiteit waarbij stikstof in de natuur kan terechtkomen een vergunning vereist is. De commissie-Hordijk ziet zelf ook ruimte voor een verhoging, mits „door stikstofbeleid aantoonbaar substantieel minder stikstof op Natura 2000-gebieden neerkomt.”
„Met een drempelwaarde wordt recht gedaan aan de onzekerheid in de stikstofmodellen”, reageert LTO. „Het Nederlandse beleid is er te vaak op gericht om zaken tot achter de komma dicht te regelen. Het is geen verassing dat de commissie nu bevestigt dat dit niet werkt bij vergunningverlening op basis van modellen die daar te onnauwkeurig voor zijn”, aldus Trienke Elshof van de boerenbelangenorganisatie.
Het Mesdag Zuivelfonds, een andere boerenorganisatie die het stikstofbeleid vaak heeft bekritiseerd, is blij met het rapport. Volgens het fonds kan het zogeheten Aerius-systeem van het RIVM gezien de aanmerkingen „niet meer geloofwaardig worden ingezet om de uitvoering van de spoedwet Stikstof te ondersteunen.”
Voorzitter Jan Cees Vogelaar spreekt van „stappen in de goede richting” in het stikstofdossier. De commissie-Hordijk zelf stelt overigens dat op korte termijn wel aanpassingen gedaan kunnen worden die Aerius „geschikter maken.”
Ook het voorstel van de commissie om stikstofneerslag niet meer per hectare te berekenen, maar voor grotere gebieden, kan op instemming van LTO rekenen. Net als de voorstellen om meer metingen te verrichten en een einde te maken aan het hanteren van een afzonderlijke rekenmethode om de uitstoot van stikstofoxiden door het verkeer te bepalen.
Al met al is LTO een stuk positiever over het werk van de commissie-Hordijk dan over het werk van de commissie-Remkes, die zich over het toekomstige stikstofbeleid heeft gebogen en vorige week in een advies voorstelde om halvering van de stikstofuitstoot in 2030 wettelijk vast te leggen.
Om dat voor elkaar te krijgen, zou in de landbouw vooral het mestbeleid drastisch op de schop moeten. Volgens LTO zijn de doelen die de overheid volgens Remkes zou moeten stellen niet realistisch.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid landbouw milieu Remkes Den Haag LTO Nederland commissie-Hordijk
Commissie: Meetmethode voor stikstofberekeningen ongeschikt
NU 15.06.2020 De rekenmethode om stikstofuitstoot en -neerslag te berekenen die door het RIVM wordt gebruikt bij de vergunningverlening, de AERIUS Calculator, is niet geschikt en moet worden verbeterd. Dat concludeert een commissie van experts onder leiding van Leen Hordijk.
Het adviescollege, voluit Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof adviseert in een maandag gepresenteerd eindrapport om het rekenmodel op korte termijn aan te passen zodat het geschikt is vergunningen mee te verlenen.
Het belangrijkste bezwaar bij de AERIUS Calculator is volgens Hordijk de “onbalans” tussen het kabinetsbeleid dat op basis van gedetailleerde informatie wordt gemaakt en de onzekerheid van de stikstofberekeningen die daaraan ten grondslag liggen.
Die onzekerheid zit hem onder meer in het bepalen van de totale omvang van de stikstofuitstoot en in hoeveel stikstof er precies neerslaat per hectare.
Daarnaast noemt Hordijk als bezwaar dat de stikstofuitstoot van het verkeer met een ander model wordt berekend dan van bijvoorbeeld de landbouw en de industrie. In de toekomst moet een rekenmethode voor alle uitstoot worden gebruikt.
De rekenmethode moet volgens Hordijk “gelijkwaardiger, robuuster en transparanter” worden gemaakt. Daarvoor is onder meer een uitbreiding van het aantal metingen nodig. Als aanvulling op de grondmetingen, adviseert Hordijk om ook satellietmetingen te gebruiken.
Stikstofberekeningen wel voldoende voor heel Nederland
De stikstofberekeningen over heel Nederland, op lokaal niveau en voor de berekeningen hoeveel stikstof er per sector wordt uitgestoten voldoen wel, zei Hordijk. Hoewel ook daarin verbeteringen nodig zijn. Tot die conclusie kwam de adviescommissie al in een tussenrapport in maart.
Sinds het stikstofbeleid van het kabinet vorig jaar door de Raad van State werd afgekeurd, kwam er ook kritiek op de manier hoe de uitstoot en neerslag werd berekend door het RIVM, de cijfers waarop het kabinet beleid maakte.
Naast belangenclubs uit de landbouw, de sector die het meeste stikstof uitstoot in Nederland, uitten ook VVD, CDA en SGP hun twijfels. Dat leidde ertoe dat minister Carola Schouten (Landbouw) Hordijk om een advies vroeg om de meetmethode van het RIVM door te lichten.
Lees meer over: Politiek Stikstofuitspraak
Commissie: Stikstofuitstoot bij bouwprojecten nauwelijks goed te bepalen
AD 15.06.2020 De manier waarop de stikstofuitstoot bij vergunningen voor nieuwe bouwprojecten of wegenbouw wordt vastgesteld, deugt niet. Dat zegt het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof vandaag in zijn eindrapport.
Een week nadat de commissie-Remkes al de aanpak van de stikstofcrisis door het kabinet fileerde, was het vandaag de beurt aan een andere stikstofcommissie: minister Carola Schouten (Landbouw) wilde van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof weten of de wijze waarop de overheid de stikstofuitstoot berekent wetenschappelijk van voldoende kwaliteit is.
Lees ook;
Dat blijkt niet zo te zijn, waar het het verlenen van vergunningen voor nieuwe economische activiteiten betreft, zoals de uitbreiding van boerenbedrijven of bouw- en infrastructurele projecten. Belangrijkste probleem is volgens voorzitter Leen Hordijk dat de overheid bij een vergunningsaanvraag tot op microniveau de toekomstige stikstofuitstoot wil weten.
Die valt echter wetenschappelijk onmogelijk met hoge zekerheid vast te stellen. In de woorden van emeritus hoogleraar milieusysteemanalyse Hordijk: ,,Er is een onbalans tussen het detail dat het beleid vraagt en de wetenschappelijke onzekerheid in het berekenen van de hoeveelheid stikstof die neerkomt.”
Verkeer
Met name de rekenmethode van het RIVM die hiervoor wordt gehanteerd – een rekentool met de naam AERIUS – voldoet niet. Zo wordt de stikstofuitstoot van verkeer anders vastgesteld dan emissie van landbouw en industrie.
Zo wordt bij wegverkeer slechts tot 5 kilometer ver gekeken. Daar is echter de schade voor natuur en milieu verwaarloosbaar, aldus Hordijk. Slechts tien procent van de stikstof slaat binnen twintig kilometer neer. De rest pas tot ruim 200 kilometer verderop.
Het adviescollege stelt voor de uitstoot op identieke wijze te berekenen, ongeacht het soort vervuiler. Ook dient er naast grondmetingen veel meer gebruik te worden gemaakt van satellietmetingen. Met meer metingen wordt de betrouwbaarheid van de uitkomsten beduidend groter.
Het is nu aan het kabinet om het rapport ‘Meer Meten. robuuster rekenen’ van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof over te nemen. Eerder concludeerde Hordijk op 5 maart in een tussenadvies al dat de stikstofmetingen van het RIVM op zich deugen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu concludeerde terecht dat de landbouw een grote bijdrage levert aan het stikstofprobleem. Tegelijk plaatste Hordijk enkele kritische noten; zo kan de rol van stikstof uit het buitenland wel eens onderbelicht zijn.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3b5e97c8-aef2-11ea-a5f2-0217670beecd.jpg)
Commissie: rekensysteem stikstof voldoet niet voor vergunningen
Telegraaf 15.06.2020 Het rekensysteem van de overheid dat wordt gebruikt om stikstofberekeningen uit te voeren, moet worden aangepast. Het is in zijn huidige vorm niet geschikt om vergunningen op te baseren, oordeelt een commissie van wetenschappers die daar onder leiding van econometrist Leen Hordijk onderzoek naar heeft gedaan.
Met het zogeheten Aerius-systeem van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kan de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden én de neerslag van die stikstofverbindingen op beschermde natuurgebieden worden berekend.
De uitkomst van dat soort berekeningen is belangrijk, want die bepaalt bijvoorbeeld of een boer zijn stal mag uitbreiden en of Rijkswaterstaat een snelweg mag verbreden.
Hordijk heeft twee problemen met het huidige gebruik van het systeem. Het grootste probleem is dat de stikstofberekeningen waar de overheid vergunningaanvragers om vraagt dusdanig gedetailleerd moeten zijn, dat ze eigenlijk niet op een betrouwbare manier zijn te produceren.
In Aerius moet nu voor iedere zeshoek van een hectare groot de stikstofneerslag worden uitgerekend. Op zo’n klein niveau is de uitkomst niet betrouwbaar genoeg. „Deze onbalans is wel te verbeteren zodat Aerius beter toepasbaar is voor het verlenen van vergunningen”, aldus Hordijk. De commissie adviseert over te stappen op berekeningen voor grotere gebieden. Dat kan op korte termijn.
Een tweede punt is dat voor de uitstoot vanaf wegen een ander onderliggend model wordt gebruikt dan voor alle andere activiteiten, van landbouw tot industrie. Wanneer een weg wordt aangelegd, worden alleen de stikstofoxiden die binnen 5 kilometer van die weg neerdalen meegeteld.
Die kunstmatige grens geldt alleen voor verkeersberekeningen. Dat is „niet verdedigbaar”, aldus de commissie, aangezien stikstofverbindingen veel verder door de wind wordt meegevoerd. Dat geldt voor zowel stikstofoxiden (NH3), die onder meer in uitlaatgassen zitten, als voor ammoniak (NH3), dat opstijgt uit dierlijke mest.
Hordijk maakt dit duidelijk met cijfers: „Op 20 kilometer van de bron is grofweg slechts 30 procent van de uitgestoten ammoniak neergeslagen. Voor stikstofoxiden is dit zo’n 10 procent.”
Minister Carola Schouten (Landbouw) stelde de commissie-Hordijk in na felle kritiek op de stikstofberekeningen van boeren en politici. De kritiek spitst zich toe op het Aerius-systeem. Het algehele oordeel over de stikstofmetingen en -berekeningen is wel positief: die zijn van voldoende wetenschappelijke kwaliteit.
In een eerder rapport pleitte Hordijk wel voor verdere verbeteringen. Zo moeten meer meetpunten worden opgesteld en raden de deskundigen aan ook satellietmetingen te gaan gebruiken.
BEKIJK MEER VAN; milieuvervuiling economische sector overheidsbeleid Leen Hordijk Carola Schouten Hordijk Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
‘Overheid moet rekensysteem stikstofberekeningen aanpassen’
NOS 15.06.2020 Het rekensysteem dat wordt gebruikt voor stikstofberekeningen om vergunningen te verlenen moet worden aangepast. Dat concludeert de commissie-Hordijk die het kabinet adviseert.
Met het zogenoemde Aerius-systeem berekent het RIVM de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden, en wat daarvan neerkomt in natuurgebieden. De neerslag wordt ook wel “stikstofdepositie”genoemd.
De berekeningen zijn bepalend voor het verlenen van vergunningen in onder meer landbouw en de bouw.
De commissie stelt dat de berekeningen waar de overheid om vraagt zo gedetailleerd zijn, dat het “niet meer in balans is met de mate van wetenschappelijke onzekerheid over de neerslag van stikstof”. Zo wordt de neerslag weergegeven voor één hectare, maar de wetenschappelijke zekerheid op zo’n kleine schaal is volgens de commissie onzeker.
Ook wordt onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de stikstofneerslag op een bepaald gebied ook verschillende oorzaken kan hebben. Het dringende advies is dan ook de Aerius-tool aan te passen.
“Er is meer onderzoek nodig naar de onzekerheden binnen het Aerius-systeem”, schrijft de commissie.
‘Ook satellietmetingen inzetten’
Bij de metingen voor vergunningen voor wegen wordt bovendien een ander systeem gehanteerd dan voor stallen of woningen. Bij wegen wordt met een grens van 5 kilometer gerekend, waar dat voor andere sectoren niet gebeurt. Dat moet volgens de commissie gelijkgetrokken worden.
Verder raadt de commissie het kabinet aan om meer meetsystemen in te zetten voor landbouw, industrie, bouwactiviteiten en transport. Daarbij wordt met name gedacht aan satellietmetingen.
“De twee belangrijke componenten van stikstof, NO2 en NH3, worden beide waargenomen vanuit de ruimte. Satellieten geven dagelijks informatie voor Nederland over gebieden van ongeveer 5 tot 10 kilometer.”
Minister Schouten stelde het adviescollege in, nadat de Raad van State vorig jaar een streep zette door het Nederlandse stikstofbeleid. Sindsdien neemt het kabinet maatregelen om het beleid aan te passen. Vorige week kwam de commissie-Remkes met een kritisch rapport over dat beleid.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bbacd836-abd2-11ea-a4fc-0218eaf05005.jpg)
Timmermans tegen Tweede Kamer: ’Klimaatcrisis is niet weg’
Telegraaf 11.06.2020 Door de coronacrisis zijn prioriteiten verschoven, maar de ’klimaatcrisis’ is zeker niet weg. Met die waarschuwing vraagt Frans Timmermans aandacht van de Tweede Kamer voor Europese groene plannen.
Via een videoverbinding ging de Europese topbestuurder met Kamerleden in debat over de zogeheten ’green deal’, het miljarden kostende plan waarmee EU-lidstaten duurzamer moeten worden.
De vicevoorzitter van de Europese Commissie vindt dat de luchtvaart een grotere bijdrage moet leveren aan de verduurzaming van de samenleving. Dat moet volgens hem onder meer gebeuren met extra belasting voor de sector. „Een kerosinebelasting is eerlijker en makkelijker uit te leggen dan een ticketbelasting. Bovendien moeten we kijken naar het wel heel makkelijk uitdelen van vrije rechten in de luchtvaart.” Timmermans wil bovendien korte vluchten terugdringen. „De trein is het beste alternatief. We zijn druk bezig om netwerk van nachttreinen te herstellen in Europa.”
Landbouw
Als het aan de PvdA’er ligt gaat het roer ook om in de landbouwsector. Timmermans vindt dat zowel boeren als consumenten er nu te bekaaid vanaf komen. „Het landbouwbeleid heeft te weinig oog voor het inkomen van de boeren, geld komt teveel terecht bij eigenaren van grote landerijen.” Bovendien ziet hij een kentering bij consumenten door de coronacrisis. „Consumenten moeten zien wat de milieubelasting is, waar hun product vandaan komt en ook wat het doet met de gezondheid. Mensen zijn zich daar door de coronacrisis meer bewust van.”
Het is volgens de vicevoorzitter van de Europese Commissie niet de enige les die getrokken moet worden na de uitbraak van het coronavirus. Voor opwekken van zonne- en windenergie moet minder worden gekeken naar industrie buiten Europa. „De industriële weerbaarheid van Europa moet omhoog.”
Timmermans uitte zich kritisch over het gebruik van biomassa, nadat PVV-Kamerlid Kops wees op de nadelen. De vicevoorzitter van de Europese Commissie gaf toe dat het gebruik daarvan zeker niet per definitie duurzaam is. „Dat heeft erg te maken met welke biomassa, we proberen zo goed mogelijk studies te verrichten om te kijken naar nadelen die er zijn. Als het de juiste biomassa is, draagt het wel degelijk bij. Bij de verkeerde zijn de nadelen groter dan de voordelen.”
BEKIJK OOK:
De ecologische ramp achter biomassa
BEKIJK OOK:
Groene biomassa volksverlakkerij
Kernenergie
Waterstof heeft de toekomst, zei de PvdA’er tegen Kamerleden. In kernenergie ziet hij veel minder heil. „Kernenergie zal onderdeel blijven van de middellange termijn. Maar het is niet duurzaam en heel erg duur.”
De kosten van de Europese green deal worden geraamd op zo’n duizend miljard euro tot 2030. Timmermans sprak zich ook nog lovend over figuren die geen gelegenheid onbenut laten om verduurzaming te vragen. „Zonder mensen als Greta Thunberg hadden we helemaal niks bereikt.”
BEKIJK OOK:
Brandbrief aan SER tegen biomassa
BEKIJK MEER VAN; milieupolitiek Frans Timmermans Europese Commissie Tweede Kamer der Staten-Generaal
Ruim 400 boeren met samen een miljoen varkens krijgen ‘stopsubsidie’
NOS 10.06.2020 Ruim 400 varkensboeren die willen stoppen met hun bedrijf krijgen hiervoor subsidie. Minister Schouten meldt aan de Tweede Kamer dat 502 boeren zich hadden aangemeld voor de saneringsregeling en dat er 407 aan de eisen voldoen. Deze groep houdt samen bijna een miljoen varkens.
Het kabinet had aanvankelijk 180 miljoen euro voor de regeling uitgetrokken, maar dat blijkt lang niet genoeg om alle aanvragen te kunnen honoreren van boeren die onder de voorwaarden vallen. Daarom komt er 275 miljoen bij, waardoor het totale bedrag 455 miljoen euro wordt. Voor de verhoging heeft de Europese Commissie toestemming gegeven.
Compensatie waardeverlies
Het doel van de subsidie is om stankoverlast te bestrijden en het terugdringen van de uitstoot van stikstof en broeikasgassen. De boeren krijgen een bedrag voor het “laten doorhalen van hun varkensrechten” en ze ontvangen ook een vergoeding voor het waardeverlies van de stallen.
Het overgrote deel van de betrokken bedrijven ligt in het zuiden van Nederland. De eerste varkensboeren hebben al subsidie gekregen. Schouten hoopt dat alle 407 gehonoreerde aanvragen in de loop van volgende maand zijn afgedaan.
De minister overlegt nog met provincies en gemeenten over de vraag of nog meer varkensboeren ondersteund kunnen worden om te stoppen met hun bedrijf. Het gaat dan om boeren die aan de meeste vereisten van de subsidieregeling voldoen, maar die net niet genoeg stank veroorzaken.
BEKIJK OOK;
Subsidieplafond sanering varkenshouderijen verhoogd naar € 455 miljoen
RO 10.06.2020 Van de 502 aanmeldingen voor de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv), voldoen er 407 aan de gestelde eisen. Om alle aanvragen die voldoen aan de gestelde vereisten, te kunnen toewijzen, verhoogt minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het subsidiebedrag met € 275 miljoen waarmee het totaalbedrag voor de Srv € 455 miljoen wordt.
Hierdoor kunnen alle varkenshouders die zich hebben ingeschreven voor de regeling en voldoen aan de eisen ook worden gehonoreerd. Varkenshouders ontvangen voor eind juli 2020 een subsidiebeschikking.
Varkenshouderijlocaties die geuroverlast voor omwonenden veroorzaken en die willen stoppen, konden zich tot 15 januari 2020 aanmelden voor deelname aan de Srv. Met deze regeling kunnen varkenshouders een subsidie ontvangen voor het laten doorhalen van hun varkensrechten.
Daarmee beëindigen zij de betreffende bedrijfslocatie. Daarnaast ontvangen boeren een vergoeding voor het waardeverlies van de stallen. Aan deelname zijn een aantal voorwaarden verbonden, zo moet een bedrijf onder andere voldoen aan een drempelwaarde voor geuroverlast.
Eerder dit jaar bleek dat het aantal inschrijvingen voor de regeling hoger lag dan verwacht. Minister Schouten gaf aan te zullen kijken naar de mogelijkheid om alle aanvragen die aan de Srv-eisen voldoen te honoreren. Met de verhoging van het subsidiebedrag en de verleende goedkeuring vanuit de Europese Commissie, is dit nu mogelijk.
Op dit moment is het ministerie van LNV in gesprek met de betrokken provincies en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over de vraag of en hoe veehouders die zich hebben ingeschreven maar niet aan de drempelwaarde van de geurscore voldoen, kunnen faciliteren en ondersteunen bij het stoppen met hun bedrijfs(locatie).
De Srv is opgesteld met provincies, gemeenten en de sector en draagt bij aan het verminderen van geuroverlast in veedichte gebieden en het verbeteren van de leefomgeving. Daarnaast draagt de Srv bij aan het terugdringen van uitstoot van stoffen zoals ammoniak.
Documenten;
Stand van zaken Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv)
Kamerstuk: Kamerbrief | 10-06-2020
Zie ook;
Kamer kritisch op biomassa, Wiebes wil klimaatakkoord niet ‘door plee spoelen’
NU 10.06.2020 De Tweede Kamer maakt zich in toenemende mate zorgen over de biomassacentrales, bleek woensdagmiddag tijdens een debat over het klimaat met minister Eric Wiebes (Klimaat). Deze energieopwekkers zijn cruciaal om de klimaatdoelen te halen, maar zijn ook vervuilend. Een meerderheid in het parlement wil inmiddels af van de miljardensubsidies voor deze sector.
Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie lieten de avond voor het debat weten dat wat hen betreft een einde komt aan de subsidies voor nieuwe biomassacentrales. Voor dit jaar heeft het kabinet daar 11,4 miljard euro voor uitgetrokken.
Wiebes erkende in het debat met de Kamer dat hij “zoekende” is in de discussie over de geplande bouw van nieuwe biomassacentrales. Maar helemaal stoppen zou betekenen dat de klimaatdoelen niet worden gehaald.
“Ik ga niet op een woensdagmiddag even een belangrijk onderdeel van het klimaatakkoord door de plee spoelen”, zei Wiebes.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeerde onlangs dat ondanks de discussie over de duurzaamheid, de biomassacentrales een “belangrijke rol” spelen om tot een klimaatneutrale economie te komen. De helft minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 is een belangrijke pijler in het klimaatakkoord. De inzet van biomassa is volgens het kabinet daar “noodzakelijk” bij.
Wiebes: ‘Ben behoedzaam, niet rücksichtslos’
Oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, Forum voor Democratie en Partij voor de Dieren vragen al langer om een stop van biomassacentrales. PvdA-Kamerlid William Moorlag wees er onder andere op dat het maatschappelijk draagvlak weg is. “Als de luchtkwaliteit en de innovatie niet op orde is, dan is er geen geloofwaardig verhaal.”
Tom van der Lee (GroenLinks) ziet het liefst dat de bouw van nieuwe centrales direct worden stopgezet.
Maar Wiebes ziet daar nog te veel bezwaren voor. Het draagvlak voor het energiebeleid zal ook snel verdwijnen als de energiekosten miljarden duurder worden als er wordt overgestapt naar een andere verwarmingstechniek. De bewindsman zei “terughoudend” te zijn met het gebruik van biomassa.
“Ik ben behoedzaam, maar niet rücksichtslos”, zei Wiebes meerdere keren. “Ik heb hier een klimaatakkoord te verdedigen.”
Toch leek Wiebes’ toon veranderd vergeleken met het debat in de Kamer van afgelopen november over dit onderwerp. De bewindsman noemde het gebruik van biomassacentrales destijds “uiterst verdedigbaar”, nu lijkt het een noodzakelijk kwaad om het klimaatakkoord niet op te blazen.
Zie ook: Wiebes snapt zorgen over biomassa, maar vindt energiebron verdedigbaar
Lees meer over: Klimaat Politiek
Wiebes: biomassa voorlopig nodig om klimaatdoelen te halen
NOS 10.06.2020 Minister Wiebes wil niet toezeggen dat er geen subsidie meer gaat naar de bouw van nieuwe biomassacentrales. Hij begrijpt de zorgen die inmiddels zijn gerezen over het gebruik van biomassa voor energieopwekking. “Maar als we de klimaatopgave willen halen, hebben we biomassa voorlopig nodig”, zei hij in de Tweede Kamer.
“Ik wil ervoor hoeden dat we op een woensdagmiddag een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord door de plee spoelen”, zei de minister van Economische Zaken en Klimaat. Hij wees erop dat in dat akkoord door zo’n honderd organisaties is afgesproken dat biomassa belangrijk is.
De brandstof werd vorig jaar nog gezien als duurzame energiebron en zou het doel om in 2030 49 procent minder CO2 uit te stoten dichterbij brengen.
Evolutie in denken
De laatste tijd rijzen er steeds meer bezwaren tegen biomassa. In plaats van gebruikte houtpallets wordt er boshout uit het buitenland verbrand. Daar komt bij dat het stoken van biomassa tot luchtvervuiling leidt. Al met al zou het gebruik van de brandstof geen winst opleveren voor het klimaat.
Wiebes erkent dat er een evolutie in het denken over biomassa gaande is. Hij denkt dat er op de langere termijn misschien niet meer voor deze manier van energieopwekking wordt gekozen, maar “in de tussentijd” en “tijdens de energietransitie” zitten we er aan vast, zei hij.
De minister komt binnenkort met een lijst aan duurzaamheidsregels waaraan biomassa moet voldoen. “We moeten het knettergoed inregelen”, zei Wiebes in de Kamer.
Gemeenten verlenen de subsidies
Gisteren melden de regeringspartijen D66 en ChristenUnie dat ze niet meer willen dat er subsidie wordt gegeven voor de realisatie van nieuwe biomassacentrales. Er liggen op dit moment zeker vierhonderd plannen. De minister zei dat hij niet over de vergunning- en subsidieverlening gaat. “Dat is aan de gemeenten.” Wel wil hij bekijken of er naast een verplicht opbouwplan ook een afbouwplan moet komen. “Dat is een zinvolle vraag: niet alleen, hoe komen we eraan, maar ook hoe komen we er weer vanaf?”
Kabinet wil nog niet stoppen met subsidie biomassa
AD 10.06.2020 Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) wil niet nu al toezeggen te stoppen met subsidies voor nieuwe biomassacentrales. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie spoorden hem middels een motie aan die subsidiekraan dicht te draaien, maar daar wil Wiebes nog niet aan.
Volgens de minister is er nog niet voldoende gediscussieerd en nagedacht over het onderwerp. Wel erkent hij ermee aan de slag te moeten. ,,Wij zijn er nog niet over uitgedacht.” Eerder vorige maand zei de minister wel dat het gebruik van biomassa een ‘inherent tijdelijke’ maatregel is. Toen gaf hij aan het alleen in te willen zetten als er geen alternatieven zijn, zoals in de chemie.
Lees ook;
Matthijs Sienot (D66), mede-indiener van de motie, zegt de groei van de biomassa-industrie ‘een halt toe te willen roepen’. Liever ziet hij dat er meer wordt ingezet op het isoleren van huizen. Carla Dik-Faber (ChristenUnie) zei gisteren dat ‘biomassa geen onderdeel kan zijn van een duurzame toekomst’. Volgens haar leidt de benodigde houtkap tot een verlies aan biodiversiteit.
Protest tegen een biomassacentrale in Diemen. © Jean-Pierre Jans
Omstreden
Biomassa is omstreden, ook vanwege de CO2-uitstoot die de verbranding ervan oplevert. De commissie-Remkes was eerder deze week dan ook erg kritisch over subsidie hiervoor. Hoewel ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waarschuwde voor de nadelen, dichtte het biomassa wel een belangrijke rol toe in de energietransitie.
Het afgelopen jaar uitten wetenschappers, inwoners en natuurbeschermingsorganisaties in binnen- en buitenland massaal kritiek op de Nederlandse subsidiëring van biomassa-installaties. Vooral tegen het importeren van houtige biomassa (van gekapte bomen en takken) uit andere continenten, zoals bijvoorbeeld Noord-Amerika, is veel weerstand.
Andere experts wijzen erop dat de biomassa nodig is om af te komen van andere fossiele brandstoffen, zoals steenkool.
Nee, de stikstofcrisis is niet weg: wat gaat het kabinet doen?
AD 10.06.2020 Na bijna een jaar studeren, presenteerde het Adviescollege Stikstofproblematiek maandag een serie oplossingen voor de stikstofcrisis. Hoe groot is het probleem ook weer en wat gaat het kabinet doen? Zes vragen.
1) Wat is stikstof?
Stikstof (N) is overal om ons heen, liefst 80 procent van de lucht bestaat eruit. Het vormt een voorname voedselbron voor bomen en planten. Door veeteelt (mest) belandt een deel als ammoniak (NH3) in de natuur, een ander deel wordt door verkeer en industrie als stikstofoxiden (NOx) uitgestoten. Daardoor gaan onder meer grassen en brandnetels harder groeien en die overwoekeren kwetsbare planten. Met hen verdwijnen ook insecten en dieren. Ammoniak verzuurt bovendien de grond.
Hoewel de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden sinds de jaren 90 ruim is gehalveerd, moeten landen de uitstoot van de EU verder verlagen om natuurgebieden te redden.
Lees ook;
2) Waardoor hebben we ook weer een stikstofcrisis?
Voordat het coronavirus toesloeg was het stikstof die de economische motor van Nederland deed haperen. Vorig jaar mei zette de Raad van State een streep door de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), waarmee het vorige kabinet sinds 2015 economie en natuur probeerde te verenigen.
Hoewel bijna 120 van de 160 Natura2000-gebieden zuchten onder te hoge stikstofconcentraties konden bouwprojecten, de aanleg van wegen en uitbreiding van vervuilende bedrijven dankzij de PAS toch doorgaan. De wet schreef namelijk tegelijk voor dat natuur in de toekomst gecompenseerd zou worden.
Dat natuurherstel blijkt echter boterzacht, stelde de Raad van State, die er een stokje voor stak. Zo kwamen liefst 18.000 bouw- en infrastructurele projecten door de uitspraak stil te liggen, inclusief prestigieuze voorbeelden als de ingebruikname van Lelystad Airport en de verbreding van snelwegen als de A1, N35 en de Utrechtse ring.
Jan Vergeer (fractievoorzitter CDA) en nog een aantal boeren doen hun verhaal over stikstof in het Groene Hart – stikstofcrisis, nabij natura 2000. Foto: Frank de Roo © Frank de Roo
3) Wat heeft het kabinet sindsdien gedaan?
Volgens beproefd Haags recept zette minister Carola Schouten (Landbouw) in juli vorig jaar een commissie onder leiding van VVD’er Johan Remkes aan het werk. Mede op basis van zijn eerste voorlopige advies presenteerde het kabinet in november een eerste serie noodmaatregelen: de maximumsnelheid op snelwegen ging overdag naar 100 kilometer per uur. Verder werd de opkoopregeling voor varkensbedrijven uitgebreid.
Eind april kwam Schouten met een wetsvoorstel dat voorziet in 5 miljard euro om de stikstofcrisis te tackelen. Het geld is bedoeld voor natuurherstel en vrijwillige uitkoopregelingen voor boeren. In 2030 moet de stikstofuitstoot met 30 procent zijn gedaald.
4) Wat stelt de commissie-Remkes nu voor?
Na drie deeladviezen overhandigde Remkes maandag zijn definitieve rapport aan minister Schouten. De kritiek liegt er niet om: de kabinetsplannen gaan niet ver genoeg én zijn veel te vrijblijvend. Voor de landbouw, goed voor ruim veertig procent van de stikstofuitstoot, zouden er strengere regels moeten komen. Anders blijft de kans reëel dat het stikstofbeleid opnieuw sneuvelt voor de rechter. De commissie wil dat boerenbedrijven bij natuurgebieden verdwijnen en er geen kunstmest meer wordt gebruikt.
5) Wat zijn de reacties op de adviezen?
Nogal wisselend. Het Wereld Natuur Fonds spreekt van een ‘stevige waarschuwing aan het kabinet’. Greenpeace noemt het kabinetsbeleid ondermaats. ,,Het kabinet laat onze unieke en kwetsbare natuur letterlijk stikken”, zegt directeur Nederland Joris Thijssen. Maar boerenorganisatie LTO Nederland is juist boos. ,,Als enige oplossing wordt nog meer regelgeving voorgesteld”, klaagt de belangenclub. ,,Laat de boeren boeren. Botweg reducties van deposities opleggen, slaat innovatie dood.”
Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) maandag met het rapport van het Adviescollege Stikstofproblematie dat ze net van voorzitter Johan Remkes (links) heeft gekregen. © ANP
6) Wat gaat het kabinet nu doen?
De grootste kans is: tijd rekken. Minister Schouten weigerde maandag inhoudelijk op Remkes voorstellen in te gaan. Ze heeft advies gevraagd of de nieuwe stikstofregels nu ‘Raad van State-proof’ zijn. Maar voor die tijd lijken de nieuwe regels al getest te worden door de rechter: Greenpeace kondigde gisteren al een rechtszaak aan.
De kans dat het kabinet de boeren harder gaat aanpakken, lijkt desalniettemin klein. Zowel regeringspartijen CDA, VVD en ChristenUnie als oppositiepartijen PVV, FvD en SGP zien daar niets in. De boerenprotesten van vorig najaar liggen nog vers in het geheugen. Alleen coalitiepartner D66, die eerder pleitte voor een halvering van de veestapel, hoopt dat het kabinet met dit rapport-Remkes het beleid aanscherpt. Ook de linkse oppositie wil dat. Maar samen hebben zij lang geen meerderheid.
D66 en ChristenUnie: geen geld voor nieuwe biomassacentrales
NOS 09.06.2020 Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie willen dat er geen subsidie meer beschikbaar wordt gesteld voor nieuwe biomassacentrales. De lat voor dergelijke centrales moet zo hoog mogelijk komen te liggen, vinden ze. In biomassacentrales wordt onder andere hout verbrand om energie op te wekken.
Er zijn plannen voor het realiseren van honderden nieuwe biomassacentrales. Een deel daarvan kan gewoon gebouwd worden, omdat de subsidie al is toegekend. Maar door de opstelling van D66 en ChristenUnie is de kans erg klein geworden dat nieuwe aanvragen voor subsidie nog gehonoreerd zullen worden.
Stikstof
Het kabinet houdt tot nu toe vast aan biomassa, als tussenoplossing in de overgang naar nog schonere energiebronnen.
Maar volgens de partijen moet er nu al duidelijkheid gegeven worden: biomassacentrales zijn niet duurzaam genoeg. Door het kappen van bossen gaat er biodiversiteit verloren en verarmt de bodem. Bovendien komt er bij de verbranding stikstof vrij en dat is slecht voor de natuur. “Het is verstandiger om in te zetten op echte schone energie.”
Er is steeds meer kritiek op biomassa, ziet ook D66-Kamerlid Matthijs Sienot. “Het klimaat wordt er niet zo veel mee geholpen. We willen dit niet aanmoedigen met extra subsidies, wat nu wel gebeurt waardoor er veel centrales gepland worden.” Hij ziet meer in groene waterstof en zonnepanelen.
Straal van 100 kilometer
Carla Dik-Faber van de ChristenUnie denkt dat hout uit duurzame bosbouw beter gebruikt kan worden voor meubels of in de bouw, Pas als hout geen andere toepassing meer heeft, zou het in een biomassacentrale verstookt mogen worden. Uiteindelijk zou in die centrale alleen lokale biomassa, zoals groenafval van de gemeente, verbrand mogen worden.
Nu komt het hout nog vaak uit Oost-Europa of Noord-Amerika. D66 en ChristenUnie willen dat er alleen nog biomassa van binnen een straal van 100 kilometer rond de centrale gebruikt wordt.
BEKIJK OOK;
Bijna driekwart Nederlanders maakt zich zorgen over klimaat
AD 09.06.2020 Bijna driekwart van de Nederlanders maakt zich zorgen over de verandering van het klimaat. Dat blijkt uit een onderzoek dat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft laten uitvoeren door onderzoeksbureau Kantar.
Bijna 80 procent van de gepeilde hoogopgeleiden maakt zich zorgen of ernstige zorgen. Hetzelfde geldt voor een op de zes lager opgeleide Nederlanders.
Toch voelt minder dan de helft van de Nederlanders zich verantwoordelijk voor het tegengaan van klimaatverandering. ,,Er lijkt dus een kloof te bestaan in het hebben van zorgen over het klimaat en verantwoordelijkheid hierover”, concluderen de onderzoekers.
Lees ook;
Minister Eric Wiebes (Klimaat) heeft het onderzoek laten doen omdat het kabinet zoveel mogelijk burgers wil betrekken bij de energietransitie. Daarvoor is vorig jaar ook een campagne gestart.
Coronacrisis
Door de coronacrisis zal de campagne om mensen tot klimaatactie te bewegen de komende tijd anders worden vormgegeven. ,,Mensen maken zich nu in de eerste plaats zorgen over hun gezondheid en die van hun dierbaren, hun inkomen en hun baan”, zegt Wiebes. ,,Het belang van meedoen aan de transitie blijft, maar heeft voor veel mensen minder prioriteit.”
Uit het onderzoek blijkt overigens dat de meeste mensen door de coronacrisis niet structureel anders over klimaatverandering zijn gaan denken. Zo’n 13 procent vindt het klimaat nu nog belangrijker, een kleinere groep (6 procent) vindt het minder belangrijk.
De stikstofuitstoot halveren, hoe moet dat?
Trouw 09.06.2020 Om stikstof te reduceren, moeten alle sectoren bijdragen, volgens de commissie-Remkes.
Om de Nederlandse natuur weer in een goede staat te brengen, is het nodig om de uitstoot van stikstof de komende tien jaar te halveren. Dat verstrekkende advies bracht de commissie-Remkes maandag uit aan de regering. Remkes doet tal van aanbevelingen om de uitstoot van ammoniak (stikstof die ontstaat als dierlijke mest en urine zich mengen) en van stikstofoxiden (die vrijkomen bij verbranding van fossiele brandstoffen) fors te verminderen. Een overzicht per economische sector.
Industrie
Nederland stoot ongeveer 250 kiloton (ofwel 250 miljoen kilogram) stikstofoxide uit per jaar. Verbrandingsprocessen in de industrie zorgen voor ruim 10 procent daarvan. Tata Steel is in zijn eentje verantwoordelijk voor bijna een vijfde daarvan, dus ongeveer 2 procent van alle stikstofoxiden.
Doordat schoorsteenpijpen de stikstofoxiden hoog de lucht in blazen, verspreiden ze zich ver en komt er relatief weinig terecht op Nederlandse natuur. Volgens eerder ingevoerde maatregelen zal de industrie tot 2030 zijn uitstoot met 8 procent verminderen. Dat is te weinig, volgens Remkes. Zijn commissie adviseert daarom ‘verregaande elektrificatie’, en waterstof als energiebron.
Wegverkeer
Het wegverkeer stoot jaarlijks ongeveer 75 kiloton stikstofoxiden uit. Naar aanleiding van een eerder advies van Remkes heeft het kabinet de maximumsnelheid op snelwegen overdag verlaagd naar honderd kilometer per uur. Het effect van deze maatregel is door de coronacrisis in de praktijk niet vast te stellen.
Naar verwachting zal de uitstoot van stikstofoxiden door het wegverkeer in 2030 de helft lager liggen dan nu door strengere Europese emissiewetgeving en de elektrificatie van het wagenpark. Extra maatregelen acht Remkes daarom niet nodig.
Beeld Louman & Friso
Energiecentrales
Energiebedrijven stoten ongeveer 12 kiloton stikstofoxiden uit, een kleine 4 procent van het totaal. In de energiesector wordt vooral gas gestookt en daarnaast kolen of biomassa. Die biomassa (zoals houtsnippers of pellets) levert een probleem op.
Ze worden als duurzaam beschouwd, er is subsidie voor beschikbaar en voor een kleine biomassacentrale is geen vergunning nodig. Daarom neemt hun aantal snel toe; er zijn al meer dan tweehonderd van in Nederland. Deze installaties stoten uit op lage hoogte en liggen ook regelmatig in de nabijheid van natuurgebieden waardoor zij voor een toename van de stikstofneerslag in deze gebieden zorgen.
Waar de uitstoot van gas- en kolencentrales zal afnemen doordat er meer wind- en zonne-energie wordt opgewekt, verwacht Remkes dat de uitstoot van biomassacentrales alleen maar zal toenemen. Hij adviseert de subsidie voor biomassacentrales te stoppen, ook al betekent dit dat Nederland langer zal doorgaan met aardgas verstoken.
Luchtvaart
De luchtvaart stoot ongeveer 4 kiloton stikstofoxiden uit per jaar. Vliegen staat te boek als vervuilend, maar Remkes stelde eerde al: “De beeldvorming over de luchtvaart als grote vervuiler voor stikstof is niet in overeenstemming met de werkelijkheid.”
De uitstoot kan volgens Remkes omlaag door elektrisch taxiën, efficiëntere en lichtere vliegtuigen, het verminderen van het aantal vluchten en het weren van vervuilende vliegtuigen. Voor de uitstoot van vliegtuigen die over Nederland vliegen moet volgens Remkes internationaal naar een oplossing gezocht worden.
Scheepvaart
Meer dan vliegtuigen zijn schepen vervuilend. Scheepvaart is goed voor 77 procent van de uitstoot van stikstofoxiden. Volgens eerder gemaakte afspraken zal de uitstoot door strengere eisen aan scheepsmotoren met 12 procent dalen voor de binnenvaart en met 23 procent voor de zeevaart in Nederlandse wateren.
Dat is te weinig reductie, volgens Remkes. Het kabinet wil dat aangemeerde schepen niet stationair hun motor laten draaien maar elektriciteit van de wal gebruiken. Dat vindt de commissie-Remkes een goed idee. Verder zou er een internationale heffing moeten komen op de uitstoot van schepen.
De bouw
De bouw heeft het meest last van de huidige stikstofcrisis. Tijdens het bouwen van bijvoorbeeld een woonwijk is er tijdelijk veel stikstofuitstoot, die na afloop van het werk weer verdwijnt. Remkes stelt voor dat de bouwsector zelf schoner gaat werken: over tien jaar 80 procent minder uitstoot van stikstofoxiden. Wagens en werktuigen moeten daarvoor elektrisch worden.
Landbouw
De landbouw produceert vooral stikstof in de vorm van ammoniak, dat ontstaat als de mest en urine van koeien of varkens zich mengen. Van alle ammoniakuitstoot in Nederland (ongeveer 130 kiloton) komt 88 procent uit de landbouw.
Halvering daarvan in tien jaar is een enorme opgave, maar er zijn al boeren die hun ammionakuitstoot in vijf jaar hebben gehalveerd. Remkes adviseert minder stikstof aan te voeren op de boerderij. Dat wil zeggen: minder kunstmest en minder eiwitrijk veevoer dat voor veel ammoniak zorgt. De kunstmestkwestie is lastig, want veel Europese regels stimuleren juist het gebruik ervan.
Remkes adviseert ook veestallen aan te passen, zodat mest en urine zich niet kunnen mengen op de vloer. Verder zou de regering moeten kijken welk type landbouw op welke plek het meest geschikt is: intensieve veehouderij met hoge uitstoot niet te dicht bij een natuurgebied, en gewassen juist daar verbouwen waar de grond minder mest nodig heeft. Nu is dat niet te praktijk. De regering zou ‘piekbelasters’ gericht kunnen uitkopen.
Lees ook:
Johan Remkes: De uitstoot van stikstof moet drastisch omlaag
De huidige plannen van de regering zullen de natuur in Nederland niet in een goede staat brengen, stelt stikstofadviseur Johan Remkes.
Meer over; milieu economie, business en financiën economische sector landbouw klimaatverandering transport opwarming van de aarde Johan Remkes Emiel Hakkenes
Remkes oordeelt snoeihard over stikstofplannen
Elsevier 09.06.2020 De stikstofplannen van het kabinet gaan niet ver genoeg. Ze lijken ook te veel op eerder stikstofbeleid dat sneuvelde bij de rechter. Dat concludeert het Adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van oud-commissaris van de Koning in Noord-Holland Johan Remkes (VVD). Het college pleit voor ambitieuzere doelen die wettelijk bindend zijn.
Alleen zo zou de natuur zich kunnen herstellen en zou de vergunningverlening voor de bouw niet meer in gevaar komen.
Op 29 mei was het een jaar geleden dat de Raad van State een streep zette door het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Hierdoor kwam de vergunningverlening in de bouw tot stilstand, met de zogenoemde stikstofcrisis als gevolg. Het kabinet werkt sinds die tijd aan een oplossing.
Economie moest hand in hand gaan met natuur
PAS is ooit juist bedacht om economische ontwikkeling hand in hand te laten gaan met natuur. Op veel natuurgebieden dwarrelen meer stikstofverbindingen neer dan ecologen wenselijk achten. Vooral natuur met schrale ondergronden, zoals heide, heeft het moeilijk omdat door stikstof de bodem verzuurt en voedselrijker wordt. Ook in gebieden die Nederland in EU-verband beloofde te beschermen – de Natura2000-gebieden.
Geen simpele oplossing voor problemen ‘stikstofvonnis’
Het PAS voorzag in maatregelen om de uitstoot te verlagen en de gevolgen van neerslaand stikstof te verlichten. Daardoor konden wegen worden aangelegd, stallen worden gebouwd en kregen bedrijven de ruimte. Tot de Raad van Staat stelde dat er geen garanties waren dat de beloofde reducties er ook echt kwamen. Op grond van het PAS mochten niet langer vergunningen worden verleend.
Stikstofplannen kabinet zijn ambitieus maar niet voldoende
Door de uitbraak van het coronavirus verdween de stikstofcrisis uit de aandacht. Het kabinet werkte in betrekkelijke rust aan een pakket maatregelen dat eind april werd gepresenteerd. Uitgesmeerd over tien jaar is er zo’n 5 miljard euro mee gemoeid. Dit investeert het kabinet onder meer in natuur en het uitkopen van boeren, om de uitstoot van stikstof terug te brengen.
Remkes’ eindrapport is uiterst kritisch over de kabinetsplannen. Het pijnlijkste kritiekpunt is dat het beleid ‘overeenkomsten vertoont met het PAS’. Het kabinet zou te gretig op zoek zijn naar ‘rek en ruimte’ en het snel weer verlenen van vergunningen. Remkes wil juist dat er flink wordt geïnvesteerd in natuur en de uitstoot van stikstofverbindingen flink wordt teruggeschroefd. Anders zou het plan weer kunnen sneuvelen bij de rechter.
Scherpere doelen, wettelijk bindend
De doelen hiervoor zijn volgens Remkes nog niet scherp genoeg. Het kabinet voorziet in een daling van 26 procent stikstofuitstoot in 2030. Volgens Remkes moet de uitstoot 50 procent dalen ten opzichte van 2019. Nog eens tien jaar later moet deze zo ver zijn teruggedrongen dat in geen enkel natuurgebied de maximale waarde voor neerslaand stikstof nog wordt overschreden. Dit alles moet wettelijk bindend worden vastgelegd. Dat lijkt enigszins op de Stikstofwet die GroenLinks voorstelt.
De man achter het ‘stikstofvonnis’ dat Nederland platlegt
Al eerder, en ook nu weer, benadrukt Remkes dat het nieuwe beleid er niet op uit moet zijn te zoeken naar ‘een juridische list’, zoals het terugbrengen van het aantal Natura2000-gebieden. Op de vraag van een journalist hiernaar reageerde Remkes bij de presentatie van het eindrapport sterk afwijzend. Zo’n juridische truc zou slechts leiden tot een jarenlange ruzie met Brussel, terwijl de bouw op slot blijft.
‘Nederland is een doodlopende tunnel ingelopen’
Landbouworganisatie LTO reageerde teleurgesteld op het rapport. Volgens LTO is Nederland al decennia geleden een ‘doodlopende tunnel in gelopen’ door zich als dichtbevolkt land te binden aan strenge EU-natuurwetgeving. Volgens de belangenbehartiger zou het beter zijn als het Adviescollege erkent dat de stikstofdoelen onhaalbaar zijn in Nederland, en dat het een ‘realistische balans’ zoekt.
LTO Nederland pleit voor een goede balans tussen natuur, wonen, werken, infrastructuur en landbouw. Het advies van de commissie Remkes gaat niet in op de volhoudbaarheid van de #stikstof doelen in onze dichtbevolkte, vruchtbare delta.https://www.lto.nl/advies-remkes-gaat-voorbij-aan-onmogelijkheid-stikstofdoelstellingen/ …
Advies-Remkes gaat voorbij aan onmogelijkheid stikstofdoelstellingen – LTO
Opvallend genoeg bevat het rapport een soortgelijke overpeinzing. Een ‘beleidsreconstructie’ blikt terug op het ontstaan van het PAS, en het Nederlandse natuurbeleid. Daarin merkt het Adviescollege onder andere op dat Nederland zich vaak committeerde aan EU-regelgeving, zoals de vogel- en habitatrichtlijn, zonder de gevolgen te overzien.
Toen de consequenties duidelijk werden, schoof Nederland de uitvoering vooruit of greep naar een kortetermijnoplossing. Het PAS is daarvan een goed voorbeeld: Nederland verfde zich in de hoek, koos een kortetermijnoplossing die kool en geit spaart en belandde in nog grotere problemen.
D66 ziet dit advies als steun in de rug.
Het lijkt erop de @minlnv er een flinke schep bovenop moet doen om de natuur beter te beschermen. Op naar de volgende stap in de goede richting.
Harde kritiek adviescommissie Remkes op nieuwe stikstofaanpak kabinet https://nos.nl/l/2336574
148 15:10 – 8 jun. 2020 68 mensen praten hierover
‘Ferme adviezen’ voor geplaagde minister Carola Schouten
De reacties op het rapport van met name linkse politieke partijen en natuurorganisaties zijn een stuk positiever. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot twitterde dat hij het advies als een ‘steun in de rug’ ziet. GroenLinks wees op de eigen concept-Stikstofwet en Natuurmonumenten riep het ministerie op het rapport mee te nemen. Actiegroepen Greenpeace en Mobilisation for the environment dreigen allebei dat zij het kabinetsbeleid in de huidige vorm zullen aanvechten bij de rechter.
Minder prettig was de boodschap voor minister van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie). De stikstofcrisis was tot dusver een ‘intens traject’ zei ze eufemistisch nadat zij het rapport in ontvangst had genomen. En daar kwamen nu deze ‘ferme adviezen’ bij. Schouten benadrukte dat het nieuwe stikstofbeleid stand moet houden bij de rechter en dat de natuur echt moet opknappen. Het zal voor het huidige en het komende kabinet een heidens karwei worden om de stikstofcrisis echt op te lossen.
TAGS; D66 Johan Remkes LTO Natura 2000 PAS Raad van State stikstof
Boeren noemen stikstofadvies ‘weinig effectief’, natuurorganisaties en bouw positief
NOS 08.06.2020 Natuur- en milieuorganisaties en de bouwsector zijn blij met de kritiek op het kabinetsbeleid voor het verminderen van de stikstofuitstoot in ons land. Ze kunnen zich vinden in de aanbevelingen van het Adviescollege Stikstofproblematiek, onder leiding van oud-minister Remkes. Boerenorganisaties vinden het advies daarentegen “ernstig tekortschieten”.
In 2030 zou de stikstofuitstoot niet 26 procent minder moeten zijn, zoals het kabinet wil, maar 50 procent. Dat moet bovendien een verplichting zijn en geen streven, adviseert Remkes.
Het Adviescollege concludeert dat het huidige kabinetsbeleid nog te veel op het oude beleid lijkt. De Raad van State oordeelde een jaar geleden dat het oude beleid kwetsbare natuurgebieden niet genoeg beschermt. De plannen moesten daarom van tafel, maar “het college kan zich niet aan de indruk onttrekken dat de voorgestelde structurele aanpak overeenkomsten vertoont met het PAS (het oude systeem).”
Te vrijblijvend
Milieudefensie spreekt van “een belangrijk en gezaghebbend advies waaruit blijkt dat kringlooplandbouw noodzakelijk is”. Volgens de organisatie leidt het huidige “vrijblijvende” beleid niet tot “een klimaateconomie waarin natuur en bedrijvigheid elkaar versterken”. Ook het Wereld Natuur Fonds is blij met de constatering dat de stikstofaanpak van het kabinet te vrijblijvend is.
Greenpeace Nederland voelt zich door het advies gesterkt en bereidt een rechtszaak tegen de Staat voor om betere natuurbescherming af te dwingen. “Het advies verrast niet”, zegt directeur Joris Thijssen. “De stikstofaanpak van het kabinet is ondermaats en laat onze unieke en kwetsbare natuur letterlijk stikken.”
Op het gebied van natuurherstel adviseert Remkes om Natura 2000-gebieden in stand te houden en nieuwe natuurgebieden te ontwikkelen. De nieuwe gebieden zouden niet aan Europese regelgeving hoeven te voldoen (zoals de Natura 2000-gebieden), maar moeten wel passen bij de bestaande natuur in Nederland. Ook zouden natuurgebieden meer met elkaar verbonden moeten worden.
“Minister Schouten heeft geen enkel excuus meer om niet zo snel mogelijk een drempelwaarde in te stellen”, aldus Maxime Verhagen, voorzitter Bouwend Nederland.
Bij de presentatie van het advies vanmiddag zei Remkes dat de bouw zwaar geleden heeft onder de stikstofbeperkingen die sinds de uitspraak van de Raad van State van kracht zijn. Volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland heeft het kabinet tot nu toe weinig gedaan om het verlenen van vergunningen voor bouwprojecten weer op gang te brengen.
Het advies van het college is om een drempelwaarde voor de stikstofuitstoot in te stellen; alle bouwprojecten die daaronder zitten zouden een vergunning moeten krijgen.
“We hebben een jaar op dit advies gewacht en we zijn er erg blij mee”, zegt voorman Maxime Verhagen. “Minister Schouten heeft geen enkel excuus meer om niet zo snel mogelijk een drempelwaarde in te stellen.”
In het advies wordt ook gesproken over een stimuleringsregeling voor de bouwsector. Met subsidies zou het voor bouwbedrijven makkelijker moeten worden om over te stappen op materieel dat minder uitstoot, zoals elektrische machines en generatoren op waterstof.
Anders dan de bouw heeft de industrie de verplichting om verouderde en zeer vervuilende installaties te vervangen door schonere technieken, als dat ook maar enigszins mogelijk is. Het Adviescollege stelt voor om het verminderen van de stikstofuitstoot met 50 procent op te nemen in de afspraken die al met de industrie gemaakt zijn, in het kader van het Klimaatakkoord.
ANP
Boerenorganisatie LTO is een stuk minder enthousiast over de aanbevelingen van het adviescollege. Met de bestaande plannen komt het kabinet volgens hen enigszins tegemoet aan de aanpak die boeren graag willen toepassen: stikstofuitstoot verminderen met zoveel mogelijk innovatieve landbouw.
“Remkes gaat een stap verder, met zijn suggestie om twee keer zo veel emissiereductie als harde verplichting in de wet vast te leggen. Botweg reducties van deposities opleggen slaat innovatie dood”, zegt portefeuillehouder Trienke Elshof.
De aanbeveling van het Adviescollege is om boerenbedrijven in de buurt van zwaar belaste natuur uit te kopen of te verplaatsen. Dat zou niet meer vrijwillig moeten gaan, zoals nu het geval is. Maar volgens Elshof is dat “duur en weinig effectief.”
Ook over nieuwe mestwetgeving wordt gerept. Boeren zouden zo min mogelijk kunstmest moeten gebruiken en zoveel mogelijk hoogwaardige dierlijke mest. Overschotten zouden niet meer voor mogen komen.
De boeren verenigd in Farmers Defence Force beraden zich nog op een reactie op het stikstofadvies.
BEKIJK OOK;
D66: kabinet moet er flinke schep bovenop doen bij stikstof
NOS 08.06.2020 Regeringspartij D66 vindt dat het kabinet er een flinke schep bovenop moet doen bij het beschermen van de natuur. Kamerlid Tjeerd de Groot reageert daarmee op het eindrapport van de commissie-Remkes. Die oordeelde vandaag hard over het stikstofbeleid van het kabinet.
Volgens Remkes is er onvoldoende garantie dat door het nieuwe stikstofbeleid, dat is opgesteld door minister Schouten van Landbouw, de natuur genoeg zal herstellen. Hij pleit ervoor om boerenbedrijven die in de buurt van natuurgebieden liggen en veel stikstof uitstoten, niet langer op basis van vrijwilligheid uit te kopen.
“D66 ziet dit advies als steun in de rug”, zegt De Groot, die eerder pleitte voor een halvering van de veestapel. “Op naar de volgende stap in de goede richting.”
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver kunnen de stikstofplannen van het kabinet na het advies van Remkes de prullenbak in. “Opnieuw een dikke onvoldoende voor het kabinet”, vindt Klaver. Hij wil een halvering van de uitstoot, meer natuurgebieden en boeren die natuurvriendelijk gaan werken.
Hete brei
PvdA-Kamerlid William Moorlag noemt het een evenwichtig en degelijk advies. “Ik roep het kabinet op te stoppen met om de hete brei heendraaien. Neem dit advies over om woningbouw op gang te brengen en herstel van de natuur.” Door de stikstofproblematiek kwam ook de bouw grotendeels stil te liggen.
Ook de SP en de Partij voor de Dieren zijn tevreden over het rapport. Remkes doet Frank Futselaar van de SP denken aan “een leraar die uitlegt dat je met de schoolresultaten tot nu toe zeker gaat blijven zitten”. Volgens Esther Ouwehand van de PvdD haalt het kabinet hooguit een 3. “Dat wordt een zomer huiswerk overdoen.”
Niet alleen op papier
De ChristenUnie, de partij van minister Schouten, benadrukt dat dit kabinet het eerste kabinet is dat echt aan de slag gaat met het verminderen van de hoeveelheid stikstof in de natuur. Daarvoor is drie miljard euro uitgetrokken, zegt Kamerlid Carla Dik-Faber.
Verder wil Dik-Faber dat het kabinet zich richt op maatregelen die niet alleen op papier, maar ook in de praktijk werken. Vooral van het verduurzamen van de bouwsector verwacht ze veel. Maar alle sectoren moeten wat haar betreft een steentje bijdragen. “De rekening mag niet alleen bij burgers of boeren worden neergelegd, ook industrie en luchtvaart moeten zorgen voor minder stikstofuitstoot.”
De PVV is ronduit negatief over het advies van Remkes. Volgens Geert Wilders kan het rapport “linea recta de prullenbak in”. Strengere stikstofregels zijn alleen nodig om “slaafs aan de Brusselse regeltjes te voldoen. En onze boeren verder kapot te maken”, zegt hij.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/acb6b9e8-a982-11ea-858a-02c309bc01c1.jpg)
Remkes wil nog strengere stikstofregels
Telegraaf 08.06.2020 Nederland moet de uitstoot van stikstof in 2030 gehalveerd hebben ten opzichte van vorig jaar. Dat stelt de commissie Remkes in een laatste adviesrapport over de stikstofcrisis. De deskundigen vinden dat het kabinet natuurdoelen en de reductie van stikstof wettelijk moet vastleggen. De bestuurder vindt de aanpak van het kabinet ’onvoldoende’.
Het kabinet heeft onlangs al een miljardenpakket aangekondigd voor de komende tien jaar, maar als het aan Remkes en zijn deskundigen ligt, worden de spelregels nog wat strenger. ’Streven naar’ is niet genoeg. „Alleen met voldoende juridische borging kan geloofwaardig uitvoering worden gegeven aan de uitspraak van de Raad van State”, stelt de commissie. De aanpak van het kabinet is volgens hem ’onvoldoende’.
Hij stelt dat de belangrijkste problemen niet worden opgelost door het kabinet. Het is in zijn ogen nog te veel gericht op het weer mogelijk maken van economische activiteiten.
Van een coronavoordeel hoeven we volgens Remkes weinig te verwachten. „De abrupte afname van emissies van stikstof is naar verwachting tijdelijk en de ammoniakuitstoot uit de landbouw zijn de afgelopen maanden niet afgenomen”, stelt Remkes. „Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof de ontwikkelingen niet onnodig hindert.”
Boeren
Remkes wil dat boeren hun werkwijze gaan veranderen. „Het moet anders en het kan anders”, zegt hij. Wel is er duidelijk beleid nodig en voldoende financiële middelen om de sector te helpen. „Boeren kunnen nu eenmaal niet groen zijn als ze rood staan.”
Uitkoop van boeren op vrijwillige basis draait volgens Remkes niet automatisch uit op een landbouwsector die zorgt voor minder uitstoot. Daar moet het kabinet volgens de VVD-prominent op gaan letten.
De commissie komt na de omstreden verlaging van de maximumsnelheid op alle wegen niet met aanvullende maatregelen voor automobilisten. De scheepvaart krijgt wel een standje. Remkes pleit voor strengere handhaving van de regels op zee.
Biomassa
De deskundigen hebben ook gekeken naar de omstreden biomassacentrales. In het advies staat dat het kabinet moet stoppen met het uitdelen van subsidie. De eisen aan grote stookinstallaties zouden moeten gelijk worden getrokken met kleinere installaties. De discussie over deze verbrandingsovens voor ’groene energie’ ligt politiek zeer gevoelig. Het kabinet stelt deze energiebronnen nodig te hebben om Europese energiedoelen te halen.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid milieupolitiek Remkes
D66: kabinet moet er een flinke schep bovenop doen bij stikstof
NOS 08.06.2020 Regeringspartij D66 vindt dat het kabinet er een flinke schep bovenop moet doen bij het beschermen van de natuur. Kamerlid Tjeerd de Groot reageert daarmee op het eindrapport van de commissie-Remkes. Die oordeelde vandaag hard over het stikstofbeleid van het kabinet.
Volgens Remkes is er onvoldoende garantie dat door het nieuwe stikstofbeleid, dat is opgesteld door minister Schouten van Landbouw, de natuur genoeg zal herstellen. Hij pleit ervoor om boerenbedrijven die in de buurt van natuurgebieden liggen en veel stikstof uitstoten, niet langer op basis van vrijwilligheid uit te kopen.
“D66 ziet dit advies als steun in de rug”, zegt De Groot, die eerder pleitte voor een halvering van de veestapel. “Op naar de volgende stap in de goede richting.”
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver kunnen de stikstofplannen van het kabinet na het advies van Remkes de prullenbak in. “Opnieuw een dikke onvoldoende voor het kabinet”, vindt Klaver. Hij wil een halvering van de uitstoot, meer natuurgebieden en boeren die natuurvriendelijk gaan werken.
Hete brei
PvdA-Kamerlid William Moorlag noemt het een evenwichtig en degelijk advies. “Ik roep het kabinet op te stoppen met om de hete brei heendraaien. Neem dit advies over om woningbouw op gang te brengen en herstel van de natuur.” Door de stikstofproblematiek kwam ook de bouw grotendeels stil te liggen.
Ook de SP en de Partij voor de Dieren zijn tevreden over het rapport. Remkes doet Frank Futselaar van de SP denken aan “een leraar die uitlegt dat je met de schoolresultaten tot nu toe zeker gaat blijven zitten”. Volgens Esther Ouwehand van de PvdD haalt het kabinet hooguit een 3. “Dat wordt een zomer huiswerk overdoen.”
Niet alleen op papier
De ChristenUnie, de partij van minister Schouten, benadrukt dat dit kabinet het eerste kabinet is dat echt aan de slag gaat met het verminderen van de hoeveelheid stikstof in de natuur. Daarvoor is drie miljard euro uitgetrokken, zegt Kamerlid Carla Dik-Faber.
Verder wil Dik-Faber dat het kabinet zich richt op maatregelen die niet alleen op papier, maar ook in de praktijk werken. Vooral van het verduurzamen van de bouwsector verwacht ze veel. Maar alle sectoren moeten wat haar betreft een steentje bijdragen. “De rekening mag niet alleen bij burgers of boeren worden neergelegd, ook industrie en luchtvaart moeten zorgen voor minder stikstofuitstoot.”
De PVV is ronduit negatief over het advies van Remkes. Volgens Geert Wilders kan het rapport “linea recta de prullenbak in”. Strengere stikstofregels zijn alleen nodig om “slaafs aan de Brusselse regeltjes te voldoen. En onze boeren verder kapot te maken”, zegt hij.
BEKIJK OOK;
Commissie Remkes: ‘stikstofprobleem komt na corona keihard terug’
AD 08.06.2020 De door het kabinet aangekondigde maatregelen om de stikstofuitstoot te reduceren, zijn lang niet ambitieus genoeg. Vraag is ook of ze juridisch standhouden, stelt het Adviescollege Stikstofproblematiek in zijn eindrapport. Strenge stikstofafspraken per provincie zijn nodig en moeten ook in de wet worden vastgelegd.
Ruim een jaar nadat de Raad van State rigoureus een streep zette door de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) presenteerde het Adviescollege Stikstofproblematiek vanmiddag voorstellen om de stikstofcrisis definitief op te lossen. ,,Hoewel het kabinet de aanpak van de stikstofcrisis volgens het Adviescollege absoluut serieus neemt, is de reductie van de stikstofuitstoot van 26 procent in 2030 die minister Schouten (Landbouw) voorstelt te laag”, stelt voorzitter Johan Remkes.
Lees ook;
Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) ontvangt uit handen van voorzitter Johan Remkes het eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek. © ANP
Volgens het Adviescollege zijn de plannen te vrijblijvend en blijven de belangrijkste problemen onopgelost. ,,Ik wil een resultaatsverplichting, geen inspanningsverbintenis. Remkes ziet nog steeds overeenkomsten tussen de nieuwe kabinetsplannen en de gewraakte PAS.
,,Het kabinet blijft ruimte zoeken in de huidige regelgeving om zo spoedig mogelijk toestemming (voor meer uitstoot) te verlenen.” Vraag blijft of de nieuwe plannen juridisch wel houdbaar zijn. In de woorden van Remkes: ,,De juridische borging is onvoldoende.” Onder meer Greenpeace kondigde gisteren al aan om naar de rechter te stappen.
‘Strenge meetbare doelen’
Het Adviescollege stelt daarom voor om niet alleen strengere uitstoot-afspraken te nemen, maar om die ook in de wet vast te leggen. Zo moet de stikstofuitstoot in 2030 halveren ten opzichte van vorig jaar.
Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof de ontwikkelingen niet onnodig hindert, aldus Johan Remkes, Adviescollege Stikstofproblematiek.
Verder wil het Adviescollege maatregelen rond de uitstoot van stikstof en ammoniak gaan scheiden. Om de ammoniakuitstoot terug te dringen wil Remkes het Nederlandse mestbeleid grondig moderniseren. Verder moet er een geavanceerd meetsysteem komen voor ammoniak, zodat exact duidelijk is welke agrarische bedrijven voor uitstoot zorgen.
Tegelijk moet de landbouw ook de uitstoot van stikstof zien te verminderen. Dat kan door veehouders veel gerichter uit te kopen, stelt het Adviescollege. ,,Het kabinet richt zich te veel op vrijwilligheid, waardoor de uitstoot onvoldoende zal dalen. Beter is om gericht bedrijven uit te kopen die in de buurt van natuurgebieden voor de meeste uitstoot zorgen.”
Tegelijk wil Remkes boeren tegemoet komen door de regelgeving flink te vereenvoudigen. ,,Ze moeten nu wel aan heel veel regelgeving voldoen en ik begrijp de ergernis daarover.” Dat kan onder meer door de komst van een zogenaamde ‘afrekenbare stoffenbalans’ die voor alle agrariërs moet gelden. Die moet zorgen dat de uitstoot van alle mogelijke schadelijke stoffen van de landbouw in balans blijft.
Voorzitter Johan Remkes van het Adviescollege Stikstofproblematiek. © ANP/Koen van Weel
Coronacrisis
Al met al kan de uitstoot slechts met duidelijke, in de wet vastgelegde maatregelen omlaag. ,,Alleen met voldoende juridische borging kan geloofwaardig uitvoering worden gegeven aan de PAS-uitspraak van de Raad van State”, stelt Remkes.
Het is al het vierde rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek. Vorig jaar september adviseerde Remkes al de maximumsnelheid op Nederlandse wegen te verlagen, iets wat daarna ook gebeurde. Drie maanden later volgde een advies voor de landbouw (Beweiden en bemesten), terwijl de commissie in januari stelde dat ook het vliegverkeer veel duurzamer moet worden.
Tijdelijk
Remkes bestrijdt de veel gehoorde suggestie dat de coronacrisis het stikstofprobleem afgelopen maanden als het ware vanzelf heeft opgelost. ,,De abrupte afname van emissies van stikstofoxiden is naar verwachting tijdelijk en de ammoniakemissies van de landbouw zijn afgelopen maanden niet afgenomen”, aldus Remkes. ,,Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof de ontwikkelingen niet onnodig hindert.”
Het Adviescollege Stikstofproblematiek wil goed in de gaten houden of de uitstoot inderdaad omlaag gaat. Blijkt over tien jaar dat dit niet hard genoeg gaat, dan zijn meer maatregelen nodig. Remkes: ,,ik lees in de plannen van het kabinet te vaak het woordt ‘streven’. Terwijl de Raad van State wel duidelijk heeft gemaakt dat dat onvoldoende is.”
Commissie kraakt nieuwe stikstofaanpak kabinet
NOS 08.06.2020 De nieuwe aanpak van het kabinet van het stikstofprobleem schiet tekort. Er is onvoldoende garantie dat de natuur genoeg zal herstellen. Ook juridisch zijn er te veel onzekerheden. Dat staat in het eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek.
De commissie, onder leiding van oud-minister Remkes, heeft flinke kritiek op de kabinetsplannen: ze zijn niet ambitieus genoeg en lijken op onderdelen te veel op eerder beleid, waar de Raad van State een jaar geleden een streep door haalde (zie kader onderaan).
Zo is het streven van het kabinet om de stikstofuitstoot in 2030 met 26 procent te verminderen volgens de commissie niet genoeg. Dat zou 50 procent moeten zijn, en dan niet als streven maar als verplichting. “Het college kan zich niet aan de indruk onttrekken dat de voorgestelde structurele aanpak overeenkomsten vertoont met het PAS (het oude systeem). Er lijkt sprake van het zoeken naar rek en ruimte”.
Remkes waarschuwt het kabinet niet dezelfde fout te maken als in het verleden, minister Schouten zegt dat er gezocht moet worden naar evenwicht.
Volgens Remkes heeft de corona-crisis het stikstofprobleem niet opgelost, “integendeel”. Hij wees erop dat er nog een lange weg met flinke maatregelen te gaan is. Herstel van natuur zonder stikstofreductie is geen optie, dat zou dweilen met de kraan open zijn, aldus Remkes.
Boerenuitkoop niet vrijwillig
Ook het vrijwillig uitkopen van boeren zal niet genoeg zijn om de problemen op te lossen, zegt de commissie. Met name bij veehouderijen in de buurt van kwetsbare natuur kan uitkopen niet op basis van vrijwilligheid, aldus de commissie. Verder moet de landbouw flink op de schop. “De grootste inspanning moet komen van de landbouw, die voor ruim 40 procent verantwoordelijk is voor de stikstofuitstoot in de vorm van ammoniak.”
Dat het kabinet andere maatregelen moet nemen om aan Europese natuurregels te voldoen werd vorig jaar duidelijk toen de Raad van State een streep haalde door het tot dan toe gebruikte Programma Aanpak Stikstof (PAS).
De commissie-Remkes kwam al eerder met tussenrapporten en het kabinet nam al maatregelen gebaseerd op die adviezen, zoals het terugbrengen van de maximumsnelheid op snelwegen overdag naar 100 kilometer per uur en uitkoopregelingen voor veehouders. Ook bouwactiviteiten liggen stil en de opening van Lelystad Airport is uitgesteld.
Meer natuurgebieden
Schouten kwam eind april met de nieuwe Structurele Aanpak Stikstof. Met 5 miljard euro in tien jaar wil het kabinet natuurgebieden herstellen en bedrijven (waaronder boeren) helpen met stikstofmaatregelen dan wel uitkopen.
Het streven van het kabinet om te onderzoeken of het aantal Natura-2000 gebieden omlaag kan, kan ook niet op goedkeuring van de commissie rekenen. De commissie stelt juist voor om meer natuurgebieden aan te wijzen.
Minister Schouten van Landouw zegt in een reactie de “ferme adviezen” te gaan lezen. “We zijn steeds verder aan het leren hoe we dingen moeten aanpakken.” De minister zei dat dit dossier geen gemakkelijke oplossingen kent en dat de discussie over stikstof na vandaag niet voorbij is.
PAS
In mei 2019 haalde de Raad van State een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS) waarmee Nederland aan Europese regels wilde voldoen om te natuur te beschermen. Met de maatregelen zou Nederland de doelen niet halen en niet aan de Europese regels voldoen, oordeelde de Raad van State.
Sindsdien zijn economische- en bouwactiviteiten stilgelegd, mogen veebedrijven niet uitbreiden, ligt de opening van Lelystad Airport stil en is de snelheid op snelwegen overdag naar maximaal 100 kilometer per uur teruggebracht.
Johan Remkes is vanavond te gast in Nieuwsuur om zijn eindrapport toe te lichten. Later zit hij ook nog bij Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1.
BEKIJK OOK;
Remkes over het stikstofbeleid: ‘Weg met de vrijblijvendheid’
NU 08.06.2020 Johan Remkes adviseerde het kabinet maandag in een eindadvies over het stikstofprobleem. Het oordeel is hard: het kabinet doet te weinig om de uitstoot te verlagen en de plannen zijn te veel op basis van vrijwilligheid. NU.nl sprak er met de oud-minister en tijdelijk burgemeester van Den Haag over.
Wat is volgens u het belangrijkste advies aan het kabinet?
“Het harde doel om de stikstofuitstoot in 2030 ten opzichte van 2019 met 50 procent te verlagen is wat ons betreft de kern. Dat moet er in 2040 voor zorgen dat de uitstoot onder de kritische depositiewaarde is gebracht zodat de natuur in 2050 volledig is hersteld.”
“Je moet die doelen hard, wettelijk borgen en vastleggen. Inclusief de komst van een fonds om de maatregelen mee te kunnen betalen. Weg met de vrijblijvendheid.”
Ik heb niet de indruk dat minister Carola Schouten van Landbouw uw advies direct overneemt. Er wordt gewacht op een advies van de Raad van State over de juridische houdbaarheid van het stikstofbeleid.
“Ik vind het op zich niet vreemd dat de minister het advies van de Raad van State afwacht. De kern van de kritiek van de Raad van State van vorig jaar zit hem in de term ‘borgen’. Dat gebeurt in het huidige stikstofbeleid niet.”
“Daarom zeggen wij nu: wil je de zekerheid dat de bouwvergunningen niet weer vastlopen en dat er daadwerkelijk stappen op het gebied van natuurherstel worden gezet, zal je er toch een tandje bij moeten zetten.”
“Ik snap best dat dat politiek gevoelig ligt in de coalitie. Ik sluit ook helemaal niet uit dat een deel van de discussie volgend jaar bij de kabinetsformatie terugkomt.”
Minister Schouten en Johan Remkes bij de presentatie van het eindadvies Niet alles kan overal . (Foto:Pro Shots).
Is dat frustrerend nadat u met een vrij stevig advies bent gekomen?
“Nee. Als je dat frustrerend vindt, dan moet je niet aan dit soort commissievoorzitterschappen beginnen.”
Was u verrast dat er geen harde doelen werden vastgelegd in het nieuwe stikstofbeleid van het kabinet?
“Daar was ik wel verbaasd over. Ik heb ook de indruk dat de coalitiepartners met de minister de pen hebben vastgehouden bij het schrijven van dat beleid. Dan weet je ook dat er een compromis uitrolt.”
Als uw adviezen niet worden overgenomen, wie is dan de grote verliezer in deze discussie die al ruim een jaar duurt?
“Dat is wat mij betreft dan de Kamer. Die is dan verantwoordelijk voor een juridische situatie die tot grote problemen kan leiden.”
Beginnen we dan weer van voor af aan?
“Ik kan geen koffiedik kijken. Wij hebben opgeschreven wat volgens ons de beste oplossing is. De politiek moet hier zijn voordeel mee doen.”
Er is een nieuwe burgemeester voor Den Haag voorgedragen en u bent klaar met het schrijven van rapporten over stikstof en het parlementair stelsel. Wat gaat u nu eigenlijk doen?
“Ik was al met pensioen! Ik ga er maar van uit dat ik nooit helemaal achter de geraniums verdwijn.”
Waarom zorgt stikstof voor zo veel problemen in Nederland?
Lees meer over: Politiek Stikstofuitspraak
Commissie-Remkes: Stikstofuitstoot moet in 2030 gehalveerd zijn
NU 08.06.2020 De stikstofuitstoot moet in 2030 zijn gehalveerd ten opzichte van 2019 en tegelijkertijd moet er worden geïnvesteerd in natuurherstel. Alleen dan kunnen de doelen om de natuur voldoende te beschermen worden gehaald, stelt Johan Remkes maandag in zijn eindrapport met advies aan het kabinet voor de oplossing van de stikstofproblemen.
De doelen moeten wettelijk worden vastgelegd, het kabinet wordt opgeroepen met een “voortvarende aanpak” te komen.
Remkes oordeelt hard over de aanpak van het kabinet tot nu toe. De juridische verankering van het huidige beleid is “onvoldoende” en veel maatregelen zijn op basis van vrijwilligheid.
De adviescommissie maakt de pijnlijke vergelijking met het vorige beleid, het Programma Aanpak Stikstof (PAS), dat vorig jaar door de Raad van State werd afgekeurd.
“Het is onvoldoende om op de lange termijn voldoende stikstofreductie te garanderen”, aldus Remkes in een toelichting op het advies.
Remkes: ‘Klopt niet dat problemen door corona vanzelf oplossen’
De adviescommissie, onder leiding van oud-minister Remkes, adviseerde het kabinet al eerder over welke stappen genomen moeten worden. Het advies van maandag, met de titel Niet alles kan overal, is het eindrapport dat aan minister Carola Schouten (Landbouw) werd overhandigd.
Remkes waarschuwde dat er onterecht wordt gedacht dat het stikstofprobleem zich vanzelf oplost vanwege de coronacrisis waardoor er een stuk minder economische activiteiten zijn. “Het stikstofprobleem is er nog steeds en is alleen maar urgenter geworden.”
“De natuur kan zich in 2050 hersteld hebben”, aldus Johan Remkes.
De afname van stikstof is naar verwachting tijdelijk en de afname van ammoniak, ook een vorm van stikstof, is bij de landbouw de laatste maanden helemaal niet afgenomen, concludeerde Remkes.
De halvering van de stikstofuitstoot zou per provincie moeten worden geregeld, afhankelijk van de staat van de Natura 2000-gebieden. Vóór 2040 moet de uitstoot bij alle beschermde natuurgebieden tot onder een bepaalde grens zijn gedaald, zodat de stikstof geen schade meer kan aanbrengen aan de natuur.
Remkes: “Als dat lukt, dan kan de natuur zich in 2050 hersteld hebben.”
Schouten: Advies Raad van State wordt cruciaal
Schouten noemde het advies in een eerste reactie “een indrukwekkend boekwerk”. Het belangrijkste voor het kabinet, is de juridische houdbaarheid van het beleid, maar juist daarvoor waarschuwde Remkes. “Er zijn geen makkelijke oplossingen”, zei Schouten.
De Raad van State zal nog een advies uitbrengen, dat wordt voor het kabinet “essentieel”, zei Schouten. Ze wilde hier nog niet op vooruitlopen.
Ambitieuzere doelen betekenen ook meer maatregelen, waarschuwde Schouten. “Dat vraagt veel van de samenleving”. Naar dat evenwicht gaat Schouten verder op zoek.
“Wij hebben nu maatregelen voorgesteld. Als blijkt dat die niet houdbaar zijn, dan gaan we daar weer naar kijken”, aldus de bewindsvrouw.
Meer werk voor landbouwsector
Vooral de landbouw, de sector die het meeste stikstof uitstoot in Nederland, “moet echt een transitie maken” naar een werkwijze met weinig stikstofuitstoot, zei Remkes. “Het trekt een te zware wissel op de natuur.”
De commissie was ook kritisch op de vrijwillige uitkoopregeling voor boeren. Hier zouden alleen ondernemers voor in aanmerkingen moeten komen die te veel stikstof uitstoten en dicht bij Natura 2000-gebieden zitten.
Er moet ook beter moeten worden gemeten. “Boeren kunnen niet groen zijn als ze rood staan”, aldus Remkes.
Remkes licht zijn rapport toe. (Foto: Pro Shots)
Kabinet zet niet in op harde doelen
Vorig jaar werd het stikstofbeleid van het kabinet door de Raad van State afgekeurd. Er werd te weinig gedaan om de stikstofneerslag en -uitstoot bij beschermde natuurgebieden te verlagen. Met dat beleid, het Programma Aanpak Stikstof (PAS), werden bouwvergunningen afgegeven. Die werden met de rechterlijke uitspraak in één klap ongeldig waardoor een totale bouwstop volgde.
Inmiddels zijn er maatregelen genomen, mede op basis van eerdere tussenadviezen van de commissie-Remkes. Zo is de maximumsnelheid op snelwegen overdag verlaagd naar 100 kilometer per uur en mag de luchtvaart alleen groeien als er verdere verduurzaming tegenover staat.
Waarom zorgt stikstof voor zo veel problemen in Nederland?
Eind april volgde een “structurele aanpak” die de stikstofuitstoot bij de bron moest aanpakken. Er werd geld vrijgemaakt om de natuur te herstellen en boeren die in de buurt van beschermd natuurgebied zaten, werden met een financiële regeling verleid te stoppen met hun bedrijf. De landbouw is in Nederland verantwoordelijk voor het grootste deel van de stikstofuitstoot: 41 procent.
Het kabinet stelde zichzelf de opgave om in 2030 bij ten minste de helft van de beschermde natuurgebieden de stikstofuitstoot onder een kritische grens te krijgen. Dit is alleen opgeschreven als “streefwaarde” en niet als hard doel, waardoor critici denken dat ook dit beleid net als de PAS uiteindelijk juridisch niet houdbaar is.
MOBilisation for the Environment (MOB), de milieuclub die met succes de PAS bij de rechter aanvocht, liet al direct weten ook vanwege het nieuwste stikstofbeleid naar de rechter te stappen.
Lees meer over: Politiek Stikstofuitspraak
Kabinet Rutte 3 en de Begroting versus Voorjaarsnota 2020
Zelfs met lege handen zullen we het probleem oplossen !!!
Begrotingstekort
Het kabinet verwacht dat het begrotingstekort in 2020 oploopt tot 92 miljard euro, 11,8 procent van het bruto binnenlands product. Dat is het grootste tekort sinds de Tweede Wereldoorlog.
Het kabinet denkt dit jaar maar liefst 92 miljard euro te kort te komen. Met een geschat begrotingstekort van 11,8 procent is sprake van een naoorlogs record. De staatsschuld explodeert eveneens en komt uit op 65,2 procent.
Telegraaf 25.04.2020
Volgens premier Rutte kan ons land deze slechte vooruitzichten aan. ,,Hier helpt het enorm dat we spaarzaam zijn geweest de afgelopen jaren. We hebben een enorme appel voor de dorst. We hebben de ruimte om dit op te vangen.’’
Lees ook;
Geen bezuinigingen
Hij stelt dat Nederland zich niet hoeft op te maken voor nieuwe bezuinigingen. De tekorten zijn volgens hem geen reden voor grote bezuinigingen. ,,Nee, dat zou ik niet doen. We hebben ruimte op de financiële markten. Die nemen we ook. Dat leidt wel tot een oplopend tekort, maar veel belastinginkomsten komen ook weer terug. Ik denk dat we dat niet hoeven op te lossen door een nieuwe bezuinigingsronde.”
Telegraaf 25.04.2020
Eind vorig jaar was er nog een overschot van 1,7 procent. De staatsschuld zal dit jaar vermoedelijk stijgen naar 65 procent van het bbp, ofwel van een kleine 400 miljard eind vorig jaar (48,8 procent bbp) naar ruim 500 miljard. Dat blijkt uit de voorlopige, voorzichtige berekeningen die het ministerie van Financiën voor de jaarlijkse Voorjaarsnota heeft gemaakt.
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data57621800-df13d2.png)
Het is een ongekende verslechtering van de overheidsfinanciën. Bij de vorige grote economische crisis, die eind 2008 begon, daalde het begrotingssaldo van plus 0,2 procent naar min 5,4 procent. Dat was destijds een daling van ruim 21 miljard euro. De daling nu bedraagt 105,8 miljard euro.
Grote onzekerheden
Minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) schrijft in een begeleidend persbericht dat de dieprode cijfers vermoedelijk nog veel slechter worden. Het enorme begrotingstekort is volgens hem „de beste inschatting die nu te maken is, maar is met grote onzekerheden omgeven en we weten dat die lopende het jaar nog zal veranderen”. Voor de coronacrisis uitbrak rekende Financiën nog op een begrotingsoverschot van ruim 9 miljard euro.
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data57621816-8861b6.png)
Ook de inschatting van de toename van de staatsschuld is nog maar voorlopig, zegt Hoekstra: „De enige zekerheid die we daarvan hebben, is dat ook deze weer zal worden bijgesteld.” De staatsschuld overschrijdt met 65 procent de begrotingsnorm die geldt in de eurozone (van 60 procent). In maart kwamen de lidstaten al overeen om door de uitzonderlijke situatie soepel om te gaan met de Brusselse begrotingsregels. „In Europees verband is afgesproken dat landen, gedwongen door de uitzonderlijke omstandigheden, boven de grens van 60 procent bbp aan staatsschuld mogen uitkomen”, schrijft Hoekstra.
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/data57621822-1af62c.png)
Hetzelfde geldt voor het begrotingstekort dat in de eurozone hooguit 3 procent mag bedragen; Nederland stevent nu af een tekort van 11,8 procent.
Economie daalt met 7,5 procent
De oorzaken voor de grote gaten in de rijksfinanciën zijn evident: de economie wordt hard geraakt door de coronamaatregelen die het land en vele sectoren grotendeels plat hebben gelegd. Daarnaast heeft het kabinet voor ruim 20 miljard aan economische steunmaatregelen toegezegd, voor een eerste periode van drie maanden. En veel bedrijven en ondernemers in nood hebben uitstel van belastingbetaling gekregen.
Het kabinet volgt de inschatting die het IMF vorige week al deed, dat de Nederlandse economie dit jaar met 7,5 procent zal krimpen. Het Centraal Planbureau rekende eind maart vier scenario’s voor de lopende coronacrisis door. Die liepen uiteen van een economische krimp van 4,5 procent tot min 9,4 procent.
Voorjaarsnota 2020
De rode cijfers komen naar voren in de Voorjaarsnota die minister van Financiën Wopke Hoekstra op vrijdag 24.04.2020 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Volgens de bewindsman is sprake van een ‘eerste grove schatting’ en kan het saldo uiteindelijk hoger of lager uitvallen: ,, De enige zekerheid die we daarvan hebben, is dat ook deze weer zal worden bijgesteld”, stelt hij.
CPB publiceerde vier Corona-scenario’s
Het Centraal Planbureau (CPB) publiceerde eind maart vier scenario’s over wat deze crisis voor de economie betekent. In het gunstigste geval is er in 2020 een krimp van 1,2 procent, in het zwartste scenario is er sprake van min 7,3 procent. Eind februari werd er nog van uitgegaan dat de overheidsfinanciën er dit en volgend jaar kerngezond bij zouden liggen.
In het voorjaar dacht het Centraal Planbureau dat de begroting dit jaar nog een overschot van 9 miljard euro zou vertonen. In dat cijfer was echter nog geen rekening gehouden met de gevolgen van de coronacrisis. Doordat dit overschot compleet verdampt rest onder de streep een tekort van 92 miljard euro, ofwel 11,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Tweede Wereldoorlog
Dat percentage is in de naoorlogse geschiedenis nooit eerder zo groot geweest. Het grootste begrotingstekort dat Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog had, stamt uit 1995. Toen kwam de overheid 9,2 procent van het bbp te kort, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Dat er veel geld zou worden uitgegeven was al duidelijk. Er werd vanwege het Corona-virus een noodpakket opgetuigd van ruim 20 miljard euro om mensen aan het werk te houden (NOW) en om ondernemers (TOGS) en zzp’ers (TOZO) tegemoet te komen.
Geplande uitgaven gaan gewoon door. Zo wordt er voor de komende tien jaar 5 miljard euro uitgetrokken om de stikstofuitstoot en -neerslag terug te dringen.
Ook gaan de investeringen in het klimaat door. De staat moet zich houden aan het Urgenda-vonnis om voor het einde van dit jaar minimaal een kwart minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1990. Daarvoor wordt onder meer de productie van de kolencentrales flink teruggeschroefd, werd onlangs bekendgemaakt.
lees: aanbiedingsbrief voorjaarsnota 2020 24.04.2020
lees: Bijlagen
lees: voorjaarsnota
Zie ook: Op weg naar de miljoenennota versus rijksbegroting 2020 Kabinet Rutte-3 – deel 2
Zie ook: Op weg naar de begroting 2020 van kabinet Rutte 3 deel 1
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fa2d9f32-849f-11ea-a63a-0218eaf05005.jpg)
Rutte over economische klap: ‘Nu geen grote bezuinigingsronde’
NU 24.04.2020 Ondanks de enorme economische klap als gevolg van de coronacrisis, gaat het kabinet op korte termijn niet bezuinigen. Dat betekent niet dat er helemaal niet gesneden wordt op de overheidsuitgaven. “We houden alle opties open”, zei premier Mark Rutte vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
“Het heeft niet zoveel zin om nu bij de begroting van 2021 een enorme bezuinigingsronde te gaan doen”, zei Rutte.
Nederland stevent af op het grootste overheidstekort sinds de Tweede Wereldoorlog van ongeveer 12 procent, de staatsschuld loopt op tot ruim 65 procent. Het gaat om een verlies van zo’n 92 miljard euro, een combinatie van uitgaven aan noodmaatregelen, uitgestelde belastingen en economische krimp.
Hoewel deze cijfers met grote onzekerheden zijn omgeven, staat vast dat de financiële gevolgen van de coronacrisis gigantisch zijn.
Rutte: “De zorg in Nederland is het begrotingstekort morgen weer naar 0 procent te brengen. Dat gaat natuurlijk niet gebeuren.”
Overheidsfinanciën stonden er goed voor
De overheidsfinanciën stonden er goed voor met een begrotingsoverschot en een lage staatsschuld. Daarom is er nu ruimte voor de vele extra miljarden die het kabinet uitgeeft, zei Rutte. “Je ziet het tekort oplopen, maar de staatsschuld blijft een van de laagste van Europa.”
Daar komt bij dat Nederland onder gunstige voorwaarden geld kan lenen. De staat krijgt soms negatieve rente op staatsleningen, dat betekent dat je geld toe krijgt.
De premier verwacht dat de overheidsfinanciën weer op orde komen als de maatregelen worden versoepeld, de economie weer op gang komt en er weer belastinginkomsten zijn. “De komende tijd zullen er tekorten zijn. Maar het lijkt me niet verstandig dat nu op te lossen met een grote bezuinigingsronde”
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) liet eerder op de dag weten dat het kabinet deze zomer gaat bekijken wat verstandig is voor de korte en maar juist ook de langere termijn. “Alle opties liggen op tafel”, aldus Hoekstra.
Lees meer over: Politiek Coronavirus
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/64bb5a38-863f-11ea-812c-0255c322e81b.jpg)
Rutte: tekort betekent niet direct bezuinigen
Telegraaf 24.04.2020 Het sterk oplopende begrotingstekort betekent niet dat er direct een nieuwe bezuinigingsronde aankomt. Dat zei premier Rutte tijdens zijn wekelijkse persmoment. „Er is niemand die denkt: we gaan nu eens een grote bezuinigingsronde beginnen.”
Toch deelde de premier de opvatting van minister Hoekstra (Financiën) dat alle opties wel op tafel liggen. Alleen is het volgens hem niet verstandig om al tijdens de komende Prinsjesdag te gaan snoeien.
Het begrotingstekort loopt door de coronacrisis aan het einde van het jaar op tot duizelingwekkende hoogte. Volgens een eerste schatting heeft minister Hoekstra eind dit jaar een gapend gat van 92 miljard euro in zijn huishoudboekje, het grootste tekort ’buiten oorlogstijden’.
BEKIJK OOK:
Duizelingwekkend begrotingstekort: €92 miljard!
Rutte waarschuwt dat er nog wel meer tekorten kunnen komen, maar zegt ook dat Nederland wel een stootje kan hebben. „Bovendien komt er ook weer belastinggeld terug als de economie weer op gang komt.”
Het kabinet ondersteunt de economie nu in coronatijd met onder meer looncompensatie, bijstand voor zelfstandigen en allerlei garanties, giften en leningen. Dat kost voor de maanden maart, mei en april al 20 miljard euro. Daarnaast komt er in eerste instantie 35 tot 45 miljard euro minder aan belasting binnen. Dat steunpakket zal waarschijnlijk met drie maanden verlengd worden, over de exacte invulling wordt nu nog nagedacht.
„Zelfs het zwartste scenario voor dit jaar kan de prullenbak in”, zegt Martin Visser in de podcast Kwestie van Centen. Samen met Herman Stam bespreekt hij hoe diep de zakken zijn van minister Hoekstra. Luister ‘m hier.
BEKIJK MEER VAN; staatsbegroting overheidsbeleid economisch beleid Mark Rutte
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/375336e0-862d-11ea-8b50-0217670beecd.jpg)
Coronacrisis slaat overheidsfinanciën diep in het rood
NU 24.04.2020 De noodhulp om de economische klappen van de coronacrisis op te vangen, heeft een gigantisch negatief effect op de overheidsfinanciën.
Uit een eerste grove schatting blijkt dat het begrotingssaldo op een tekort uitkomt van 11,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp), zo’n 92 miljard euro. De staatsschuld loopt op tot ruim 65 procent. Dat staat in de Voorjaarsnota die vrijdag naar de Tweede Kamer is verstuurd.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) beklemtoont dat de precieze impact van de crisis, waar we nog middenin zitten, uiterst onzeker is. “Hele voorzichtige berekeningen laten zien dat we naar een tekort toegaan van bijna 12 procent, Dat is enorm en komt buiten oorlogstijd eigenlijk niet voor”, zei hij na afloop van de ministerraad.
Het is niet eerder voorgekomen dat het tekort zo hoog opliep. Tijdens de financiële crisis in 2008 bleef het tekort ‘beperkt’ tot ruim 5 procent. Een tekort van bijna 12 procent is het hoogste ooit sinds het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) sinds 1995 de gegevens bijhoudt. Daarmee is deze economische klap ongekend.
De afgelopen jaren kreeg het kabinet de overheidsfinanciën juist op orde dankzij de economische groei, bezuinigingen en hervormingen. Het begrotingstekort sloeg in 2016 om in een overschot, het kabinet kreeg miljarden meer binnen dan er werd uitgegeven. Sommige ministeries kregen de afgelopen jaren hun geld niet opgemaakt.
De schuld daalde in 2017 onder de Brusselse norm van 60 procent van het bbp. Die komt daar nu dus waarschijnlijk weer boven, maar de EU liet al snel weten dat de begrotingsregels opzij worden geschoven in deze tijden.
CPB publiceerde vier scenario’s
Het Centraal Planbureau (CPB) publiceerde eind maart vier scenario’s over wat deze crisis voor de economie betekent. In het gunstigste geval is er in 2020 een krimp van 1,2 procent, in het zwartste scenario is er sprake van min 7,3 procent. Eind februari werd er nog van uitgegaan dat de overheidsfinanciën er dit en volgend jaar kerngezond bij zouden liggen.
Dat er veel geld zou worden uitgegeven was al duidelijk. Er werd een noodpakket opgetuigd van ruim 20 miljard euro om mensen aan het werk te houden (NOW) en om ondernemers (TOGS) en zzp’ers (TOZO) tegemoet te komen.
Daarbovenop loopt de schatkist tot 45 miljard euro mis omdat ondernemers hun belastingen mogen uitstellen. Dat geld wordt in principe dus later terugbetaald. Hoekstra moet tot 65 miljard euro extra lenen om de klappen van de maanden maart, april en mei op te vangen.
Dat zijn de uitgaven, daar komt de economische krimp als gevolg van de lockdown nog bovenop. Het kabinet schat de totale kosten uiteindelijk op zo’n 92 miljard euro.
Kabinet gaat ondanks crisis nog niet bezuinigen
Er wordt ondanks de enorme crisis vooralsnog niet bezuinigd. Dat heeft te maken met het begrotingsbeleid van het kabinet. Als er extra geld binnenkomt, dan wordt daarmee de staatsschuld afgelost. Moet er juist extra geld worden uitgegeven, dan loopt die staatsschuld weer op.
“Het lijkt mij niet verstandig om deze crisis met forse bezuinigingen op te lossen”, zei premier Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
Hoekstra was iets voorzichtiger. “Het kabinet zal deze zomer bekijken wat verstandig is voor de korte, maar juist ook de langere termijn”. Volgens de bewindsman liggen alle opties op tafel.
Geplande uitgaven gaan gewoon door. Zo wordt er voor de komende tien jaar 5 miljard euro uitgetrokken om de stikstofuitstoot en -neerslag terug te dringen.
Ook gaan de investeringen in het klimaat door. De staat moet zich houden aan het Urgenda-vonnis om voor het einde van dit jaar minimaal een kwart minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1990. Daarvoor wordt onder meer de productie van de kolencentrales flink teruggeschroefd, werd onlangs bekendgemaakt.
Lees meer over: Economie Europese politiek Coronavirus
Coronacrisis is dreun voor de schatkist: grootste tekort sinds Tweede Wereldoorlog
AD 24.04.2020 Het kabinet denkt dit jaar maar liefst 92 miljard euro te kort te komen. Met een geschat begrotingstekort van 11,8 procent is sprake van een naoorlogs record. De staatsschuld explodeert eveneens en komt uit op 65,2 procent. Ondanks de ‘enorme dreun’ hoeft Nederland niet te vrezen voor een flinke bezuinigingsronde, aldus premier Mark Rutte vanmiddag in een reactie.
De rode cijfers komen naar voren in de Voorjaarsnota die minister van Financiën Wopke Hoekstra naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Volgens de bewindsman is sprake van een ‘eerste grove schatting’ en kan het saldo uiteindelijk hoger of lager uitvallen: ,, De enige zekerheid die we daarvan hebben, is dat ook deze weer zal worden bijgesteld”, stelt hij.
Lees ook;
De schatkist wordt in vele opzichten hard geraakt door de coronacrisis. Zo is er al 20 miljard euro uitgegeven aan allerlei steunmaatregelen en zorgt uitstel van belastingen en premies ervoor dat er dit jaar circa 32 miljard euro minder binnenkomt. Hiervan is de hoop dat een deel in volgende jaren alsnog kan worden betaald.
Krimp
De grootste klap wordt echter toegebracht door de economische neergang. Hoekstra volgt de inschatting van het Internationaal Monetair Fonds, dat voor Nederland in 2020 uitgaat van 7,5 procent krimp. Door minder economische activiteit komen er bijvoorbeeld veel minder opbrengsten uit de btw en de inkomstenbelasting binnen. Ook zijn er hogere uitgaven aan onder meer WW en bijstand. Reken je de gevolgen daarvan door, dan is sprake van een extra gat van 45 miljard euro.
In het voorjaar dacht het Centraal Planbureau dat de begroting dit jaar nog een overschot van 9 miljard euro zou vertonen. In dat cijfer was echter nog geen rekening gehouden met de gevolgen van de coronacrisis. Doordat dit overschot compleet verdampt rest onder de streep een tekort van 92 miljard euro, ofwel 11,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Tweede Wereldoorlog
Dat percentage is in de naoorlogse geschiedenis nooit eerder zo groot geweest. Het grootste begrotingstekort dat Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog had, stamt uit 1995. Toen kwam de overheid 9,2 procent van het bbp te kort, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Dit negatieve saldo tijdens het eerste kabinet Kok is enigszins vertekend, omdat het voor een belangrijk deel werd veroorzaakt door de eenmalige afkoop van subsidies aan woningcorporaties. Tijdens de meer recente grote recessie als gevolg van de kredietcrisis kwam het overheidstekort nooit tot zulke hoge niveaus. Het piekjaar was 2009 toen het tekort op 5,6 procent uitkwam, pakweg de helft van het percentage waar Hoekstra nu rekening mee houdt.
Staatsschuld
De combinatie van stijgende tekorten en een krimpende economie zorgt ervoor dat de staatsschuld hard oploopt. Eind vorig jaar bedroeg de nationale schuld nog 49 procent. Als gevolg van de coronacrisis stijgt dit getal mogelijk in één klap naar 65,2 procent.
Zowel het tekort- als het schuldniveau overstijgt dit jaar de kritische grens van het Europese Stabiliteits- en Groeipact. Daarin is afgesproken dat het tekort maximaal 3 procent mag bedragen en de schuld 60 procent. Nederland heeft echter eerder al met de andere Europese lidstaten afgesproken dat deze grenzen, vanwege de ‘uitzonderlijke omstandigheden’, overschreden mogen worden. Er hoeft voorlopig dus niet bezuinigd te worden.
Geen bezuinigingen
Volgens premier Rutte kan ons land de slechte vooruitzichten aan. ,,Hier helpt het enorm dat we spaarzaam zijn geweest de afgelopen jaren. We hebben een enorme appel voor de dorst. We hebben de ruimte om dit op te vangen.’’
De tekorten zijn volgens hem dan ook geen reden voor grote bezuinigingen. ,,Nee, dat zou ik niet doen. We hebben ruimte op de financiële markten. Die nemen we ook. Dat leidt wel tot een oplopend tekort, maar veel belastinginkomsten komen ook weer terug. Ik denk dat we dat niet hoeven op te lossen door een nieuwe bezuinigingsronde.”
Tegelijk ziet hij ook dat het tekort oploopt, vooral door coronamaatregelen. ,,We zien de risico’s voor bedrijven, de hinder die gezinnen hebben, maatschappelijk ook. Maar we moeten dit enorm voorzichtig doen. Ik zou dolgraag de maatregelen willen versoepelen. Maar de versoepeling nu, kan ook enorme effecten hebben en de druk verhogen op de zorg. De effecten van wat we vandaag doen, zien we pas echt over twee of drie weken.”
Rutte: bezuinigen niet nodig, ondanks ‘dreun’ voor economie door corona
AD 24.04.2020 De coronacrisis geeft de Nederlandse economie een ‘enorme dreun’, maar Nederland hoeft niet te vrezen voor een flinke bezuinigingsronde. Dat heeft premier Mark Rutte gezegd tijdens een persconferentie, na de wekelijkse ministerraad.
Het kabinet verwacht dat het begrotingstekort in 2020 oploopt tot 92 miljard euro, 11,8 procent van het bruto binnenlands product. Dat is het grootste tekort sinds de Tweede Wereldoorlog.
Volgens Rutte ‘kan ons land dat aan’. ,,Hier helpt het enorm dat we spaarzaam zijn geweest de afgelopen jaren. We hebben een enorme appel voor de dorst. We hebben de ruimte om dit op te vangen.”
Lees ook;
Hij stelt dat Nederland zich niet hoeft op te maken voor nieuwe bezuinigingen. ,,Nee, dat zou ik niet doen. We hebben ruimte op de financiële markten. Die nemen we ook. Dat leidt wel tot een oplopend tekort, maar veel belastinginkomsten komen ook weer terug. Ik denk dat we dat niet hoeven op te lossen door een nieuwe bezuinigingsronde.”
Tegelijk ziet hij ook dat het tekort oploopt, vooral door coronamaatregelen. ,,We zien de risico’s voor bedrijven, de hinder die gezinnen hebben, maatschappelijk ook. Maar we moeten dit enorm voorzichtig doen. Ik zou dolgraag de maatregelen willen versoepelen. Maar de versoepeling nu, kan ook enorme effecten hebben en de druk verhogen op de zorg. De effecten van wat we vandaag doen, zien we pas echt over twee of drie weken.”
‘Geen heilige datum’
Wel zei Rutte dat 20 mei, de nieuwe dag tot wanneer veel van de maatregelen zijn gaan gelden, ‘geen heilige datum’ is. ,,Als iets eerder blijkt te kunnen, gaan we niet wachten. Het kan best zijn dat eerder een verruiming mogelijk is, maar ik kan niets beloven.”
Rutte: ,,Ik snap caféhouders die zeggen: ik heb allang een plan klaar. Of bioscopen die claimen dat ze het klaar hebben liggen. Dan is mijn reactie: ik zou dat ontzettend graag willen. Maar je moet meewegen dat meer mensen op straat lopen, of gebruikmaken van het openbaar vervoer. Waarmee de kans dat het virus zich verspreidt ook groeit.
Waar contacten zijn, zijn overdrachten van het virus. We moeten het zo zien te plooien dat de zorg het aan kan. Daar moeten we heel voorzichtig mee zijn. Ik wil het ook dolgraag, ik heb dat virus ook niet bedacht, maar het kan echt nog niet.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fda0951c-8633-11ea-b955-02d2fb1aa1d7.jpg)
Duizelingwekkend begrotingstekort: €92 miljard!
Telegraaf 24.04.2020 Het begrotingstekort loopt door de coronacrisis aan het einde van het jaar op tot duizelingwekkende hoogte. Volgens een eerste schatting heeft minister Wopke Hoekstra (Financiën) eind dit jaar een gapend gat van 92 miljard euro in zijn huishoudboekje, het grootste tekort ’buiten oorlogstijden’.
De staatsschuld komt daardoor uit op ruim 65 procent van het nationaal inkomen. Dat is maar net lager dan de hoogste piek die in de nasleep van de kredietcrisis werd bereikt. De voorzichtige afbouw van de schuld in de afgelopen jaren is daardoor in één klap bijna helemaal tenietgedaan.
Het gaat nog om grove schattingen, zegt Hoekstra, omdat de crisis nog in volle gang is. Zo is het nog onduidelijk hoe lang en in welke mate het kabinet de economie de komende tijd blijft steunen. Ook weet de minister nog niet precies hoeveel van de uitgestelde belastingbetalingen uiteindelijk toch nog zullen binnenkomen. De economische krimp wordt voor dit jaar geschat op 7,5 procent.
In de berekeningen gaat Hoekstra alleen nog maar uit van het eerste steunpakket voor maart, april en mei. Dat gaat hoogstwaarschijnlijk nog wel verlengd worden. Ondanks alle onzekerheden in de berekeningen gaat Hoekstra er wel van uit dat het tekort ook aan het eind van het jaar wel meer dan 10 procent is.
Steunpakket
Het kabinet ondersteunt de economie nu met onder meer looncompensatie, bijstand voor zelfstandigen en allerlei garanties, giften en leningen. Dat kost voor de maanden maart, mei en april al 20 miljard euro. Daarnaast komt er in eerste instantie 35 tot 45 miljard euro minder aan belasting binnen. Dat steunpakket zal waarschijnlijk met drie maanden verlengd worden, over de exacte invulling wordt nu nog nagedacht.
Door de tientallen miljarden die uit worden getrokken, komt de staatsschuld weer uit boven de Europese norm van 60 procent van het nationaal inkomen. Binnen Europa zijn al afspraken gemaakt dat landen door de uitzonderlijke omstandigheden boven die grens uit mogen komen.
Dat geldt ook voor de grens van 3 procent voor het begrotingstekort die normaal geldt. Met ruim 90 miljard euro zou Nederland eind dit jaar op een tekort van bijna 12 procent afstevenen.
Bezuinigen is voorlopig nog niet aan de orde, maar Hoekstra stipt al wel aan dat hij richting de zomer wel kritischer zal kijken naar de uitgaven van de overheid.
Andere investeringen
Naast alle maatregelen rondom corona doet het kabinet ook nog de nodige andere investeringen. Zo gaan er bijvoorbeeld structureel honderden miljoenen euro’s naar de Belastingdienst. Voor de uitvoering van toeslagen en het opsplitsen van de fiscus wordt dit jaar 80 miljoen euro en structureel 130 miljoen uitgetrokken.
Nog eens ruim 60 miljoen per jaar wordt beschikbaar gemaakt voor het verbeteren van de dienstverlening, zoals het aannemen van 200 extra mensen bij de Belastingtelefoon. En voor het ’borgen van de continuïteit’ komt er 182 miljoen euro per jaar. Dat geld komt bovenop de eenmalige 500 miljoen euro voor compensatie van de gedupeerde toeslagouders.
Het kabinet trekt ook 150 miljoen euro structureel uit voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit en daarnaast 232 miljoen euro per jaar om de oplopende kosten bij justitie te dekken. Voor de aanpak van het lerarentekort komt er structureel 32 miljoen euro. Daarnaast gaat er 450 miljoen euro extra per jaar naar onderwijs omdat er de komende jaren meer leerlingen dan verwacht zullen zijn.
Stikstof
Ook wordt er in totaal 5,1 miljard euro beschikbaar gemaakt voor de stikstofaanpak voor de periode tot 2030. Het kabinet gaat later nog apart geld reserveren voor het sluiten van kolencentrales.
„Zelfs het zwartste scenario voor dit jaar kan de prullenbak in”, zegt Martin Visser in de podcast Kwestie van Centen. Samen met Herman Stam bespreekt hij de diepe zakken van minister Hoekstra. Luister ‘m hier.
BEKIJK MEER VAN; macro-economie staatsbegroting belastingen Wopke Hoekstra Den Haag Nederland
Historisch hoog begrotingstekort verwacht: 92 miljard euro
NOS 24.04.2020 Het kabinet houdt dit jaar rekening met een historisch hoog begrotingstekort van 92 miljard euro. Dat is 11,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp), staat in de Voorjaarsnota.
“Dat is enorm, dit komt buiten oorlogstijd eigenlijk niet voor. Dit is een crisis zonder precedent”, zegt minister Hoekstra van Financiën.
Vorig jaar hield Hoekstra nog 14 miljard euro over. Volgens de Europese begrotingsregels mag het tekort normaal niet oplopen boven de 3 procent, maar binnen Europa is afgesproken dat vanwege de coronacrisis die grens nu mag worden overschreden.
Een tekort van meer dan 10 procent is nog nooit voorgekomen:
NOS
De Voorjaarsnota geeft voor het eerst een beeld van de veranderingen in de lopende begroting door de coronacrisis. Het kabinet weet één ding zeker: er zullen dit jaar nog fikse aanpassingen volgen en het verwachte tekort zal later weer worden bijgesteld. Hoekstra benadrukt dat dit een grove inschatting is en dat er allerlei grote onzekerheden zijn.
Het kabinet voorziet door het virus een flinke economische krimp. Het gaat uit van veel lagere belastinginkomsten en is ook nog enorme bedragen kwijt aan steunmaatregelen. Hoekstra rekent met een staatsschuld van 65,2 procent van het bbp. Volgens de gangbare EU-regels is de toegestane grens 60 procent, maar ook die is versoepeld.
Een tekort van 92 miljard dus, we zetten het even in perspectief:
NOS
Volgens de Voorjaarsnota worden de slechte cijfers voor een heel groot deel veroorzaakt door de verminderde belasting- en premieontvangsten die weer een gevolg zijn van de financiële steunmaatregelen. Financiën gaat ervan uit dat de drie maanden die het noodpakket geldt 35 tot 45 miljard euro kosten aan gemiste opbrengst van premies en belastingen.
Het merendeel daarvan komt door uitstel van belastingbetaling. Zo kunnen particulieren en ondernemers onder meer uitstel aanvragen van de inkomsten-, vennootschaps-, omzet- en loonbelasting. Het is de bedoeling dat uitgestelde belastingen later alsnog worden betaald, maar het kabinet erkent dat niet te verwachten is dat dat in alle gevallen zal gebeuren, omdat bedrijven failliet zullen gaan.
Buikpijn
Hoekstra voegt eraan toe dat de overheidsfinanciën goed op orde waren en dat we “de bandbreedte hebben om deze lastige fase door te komen”. Over de gevolgen voor de begroting op de lange termijn wil de minister nog niet veel zeggen. “Daar kijken we in de zomer naar en dan liggen alle opties op tafel.”
Hij wil dan afwegen hoe de economie het best kan worden geholpen, hoe de werkgelegenheid op peil blijft en je bijvoorbeeld politieagenten, agenten, defensie en scholen kan blijven betalen.
Hoekstra erkent dat iedereen buikpijn heeft van de hele situatie, omdat veel mensen weer aan het werk willen.
In de Voorjaarsnota staat verder dat er dit jaar 125 miljoen euro extra wordt besteed aan stikstofmaatregelen en voor de periode tot 2030 bij elkaar opgeteld 5,1 miljard euro.
Ook is er extra geld uitgetrokken voor onder meer de uitvoering van de Urgenda-uitspraak, voor de compensatie van ouders die de dupe zijn van de fouten bij de kinderopvangtoeslag, voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit en voor het terugdringen van het lerarentekort.
Bekijk ook;
Begroting 2020 flink negatief bijgesteld: een eerste beeld
RO 24.04.2020 Het jaar is nog niet half voorbij en toch is de begroting voor 2020 door toedoen van het coronavirus al grondig bijgesteld. Daarbij weten we één ding zeker: er zullen dit jaar nog fikse aanpassingen volgen.
De Voorjaarsnota, die het kabinet vandaag naar de Kamer heeft gestuurd, geeft een eerste beeld van de veranderingen in de begroting van het lopende jaar. Hierin zit ook een eerste grove inschatting van het saldo waar Nederland aan het eind van het jaar op uit zal komen. De enige zekerheid die we daarvan hebben, is dat ook deze weer zal worden bijgesteld.
Het corona-virus grijpt diep in in het leven van alle Nederlanders. In de eerste plaats doordat mensen ziek worden of een naaste verliezen. Maar ook doordat mensen in hun werk worden getroffen, omdat er geen opdrachten meer binnenkomen, ze geen werk meer hebben voor hun personeel of niet zeker zijn of ze hun baan kunnen houden. Het kabinet heeft daarom forse noodmaatregelen getroffen die op hun beurt een flinke invloed hebben op de overheidsfinanciën.
Dit alles maakt dat de Voorjaarsnota een ander karakter heeft dan voorgaande jaren. Het kabinet verwacht een flinke economische krimp, kan rekenen op fors lagere belastinginkomsten en is daarnaast veel geld kwijt aan steunmaatregelen. Hoe groot de krimp zal zijn, welke deuk er in de belastinginkomsten wordt geslagen en wat er uiteindelijk wordt uitgegeven aan steun is op dit moment, in het oog van de storm, uiterst onzeker.
Er is nog geen raming van het CPB beschikbaar die rekening houdt met de actuele economische situatie. Wel hebben we een aantal handvatten om een grove inschatting te maken van hoe de overheidsfinanciën er eind dit jaar uit zouden kunnen zien.
We kunnen hiervoor gebruik maken van de scenario’s uit maart van CPB, het IMF heeft een eerste inschatting van de economische krimp van dit jaar en we weten wat er nu begroot is voor de noodsteun in de eerste drie maanden. In de Voorjaarsnota wordt dan ook een grove inschatting gegeven van het EMU-saldo in 2020. Dit is nadrukkelijk geen gebruikelijke raming en is met grote onzekerheden omgeven.
De eerste grove schatting voor 2020 komt uit op een tekort van 11,8 procent van het BBP (92 miljard euro). Dat is de beste inschatting die nu te maken is maar is met grote onzekerheden omgeven en we weten dat die lopende het jaar nog zal veranderen. De grove inschatting van de EMU-schuld komt uit op 65,2 procent van het BBP.
Daarmee zouden we dus, ondanks de goede uitgangspositie die we aan de start van het jaar hadden, boven de 60 procent BBP uitkomen. In Europees verband is afgesproken dat landen, gedwongen door de uitzonderlijke omstandigheden, boven de grens van 60 procent BBP aan staatsschuld mogen uitkomen.
Noodpakket
Op 17 maart heeft het kabinet een noodpakket naar de Tweede Kamer gestuurd dat als doel heeft de economische gevolgen van het coronavirus voor mensen en bedrijven zo beperkt mogelijk te houden. Dit pakket richt zich in eerste instantie op de eerste drie maanden van de gezondheidscrisis.
Het is bedoeld om zo veel mogelijk te voorkomen dat in de kerngezonde ondernemingen omvallen, dat mensen hun baan verliezen en dat zelfstandigen zo weinig mogelijk in grote financiële problemen komen en hun werkzaamheden na de crisis niet meer op kunnen pakken. Na 17 maart zijn op dit pakket verschillende uitbreidingen gekomen.
De grootste impact op de financiën die we nu kennen, hebben de 35 tot 45 miljard euro aan verminderde belasting- en premieontvangsten over de drie maanden dat het noodpakket geldt. Het grootste deel hiervan komt door uitstel van belastingbetaling. Zo kunnen mensen en ondernemers onder meer uitstel aanvragen van de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonbelasting.
Over de uitgestelde belastingen wordt geen rente gerekend en worden geen boetes geïnd. Net als voor de uitgaven geldt ook hier dat de hoogte van het bedrag sterk afhangt van het aantal mensen en bedrijven dat gebruik maakt van de mogelijkheid. In beginsel worden uitgestelde belastingen op een lager moment alsnog betaald, in het geval van faillissementen is dat niet volledig te verwachten.
De drie belangrijkste regelingen uit het pakket zijn een regeling om ondernemers te helpen loonkosten door te betalen terwijl ze fors omzetverlies verwachten (de NOW), een regeling waar ondernemers een beroep op kunnen doen als ze door de crisis grote moeite hebben met het doorbetalen van de vaste lasten (TOGS) en een tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandigen (TOZO). De begrote uitgaven tellen op tot ruim 20 miljard euro. Een overzicht van de begrote uitgaven is hieronder te vinden.
Lopend kabinetsbeleid
Dan zijn er natuurlijk ook nog de uitgaven van het lopende kabinetsbeleid. Hierbij springen de extra uitgaven aan het terugdringen van het neerslaan van stikstof en het herstel van natuur, de lagere gaswinning in Groningen, de uitvoering van het Urgendavonnis en de compensatie van ouders die de dupe zijn geworden van fouten bij de kinderopvangtoeslag het meest in het oog.
Bij stikstof gaat het dit jaar om 125 miljoen euro en voor de periode tot 2030 bij elkaar opgeteld om 5,1 miljard euro. De grootste maatregel die verband houdt met de uitvoering van het Urgendavonnis gaat over het substantieel terugdringen van de uitstoot van kolencentrales.
De maatregelen die daartoe leiden worden nog uitgewerkt, geld hiervoor zal op een later moment beschikbaar worden gesteld. Voor compensatie van ouders bij de kinderopvangtoeslag en uitvoering daarvan is over drie jaar verspreid 500 miljoen euro gereserveerd.
Ook is er structureel geld (80 miljoen in 2020, structureel 130 miljoen) beschikbaar om de uitvoering van het uitkeren van toeslagen te verbeteren en voor het ontvlechten van de Belastingdienstonderdelen Douane en Toeslagen.
Daarnaast gaat er 61,6 miljoen euro structureel naar het verbeteren van de dienstverlening van de belastingdienst. Dat wordt onder meer gebruikt voor het verbeteren van de bereikbaarheid van de Belastingtelefoon door middel van 200 extra fte. Tot slot wordt voor het borgen van de continuïteit structureel 182 miljoen uitgetrokken
Daarnaast trekt het kabinet structureel 150 miljoen euro uit voor de aanpak van ondermijning. Dat komt onder meer ten goede aan Justitie, FIOD en Douane. Verder wordt er extra geld uitgetrokken om de oplopende uitgaven in de justitiële keten te dekken. Dat gaat in 2020 om 113 miljoen en structureel om 232 miljoen.
Voor de aanpak van het lerarentekort trekt het kabinet in 2020 29 miljoen euro extra uit en structureel 32 miljoen. Ook wordt er extra geld uitgetrokken voor de hoger dan geraamde aantallen leerlingen en studenten die dit jaar en de komende jaren te verwachten zijn. Hiervoor wordt structureel circa 450 miljoen euro extra beschikbaar gesteld en wordt het restant binnen de onderwijsbegroting zelf gevonden.
Het tekort van 550 miljoen euro, veroorzaakt door een toenemende vraag naar langdurige zorg, wordt ook gedekt in de Voorjaarsnota. Daarnaast gaat er in 2020 en 2021 samen 200 miljoen euro extra naar gemeenten voor de opvang van dak- en thuislozen. En om de nieuwe inburgeringswet uit te kunnen gaan voeren ontvangen gemeenten structureel 35 miljoen euro extra.
Ten slotte zijn er in de Voorjaarsnota nog enkele kleinere investeringen en technische verschuivingen terug te vinden.
©Ministerie van Financiën
Voorjaarsnota 2020
Aanbiedingsbrief Voorjaarsnota 2020
Minister Hoekstra biedt de Tweede Kamer de Voorjaarsnota 2020 aan.
Kamerstuk: Kamerbrief | 24-04-2020
Zie ook;
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data57617784-d6207a.jpg)
Corona duwt begrotingstekort naar ruim 90 miljard
NRC 24.04.2020 De economische schade door de corona-uitbraak zorgt voor een ongekende verslechtering van de overheidsfinanciën. Het begrotingsoverschot slaat om in een tekort van 11,8 procent.
De overheidsfinanciën komen diep in het rood te staan ten gevolge van de coronacrisis. Het ruime begrotingsoverschot dat Nederland al enige jaren kent, zal omslaan in een tekort van 92 miljard euro, ofwel 11,8 procent van het bruto binnenlands product.
Eind vorig jaar was er nog een overschot van 1,7 procent. De staatsschuld zal dit jaar vermoedelijk stijgen naar 65 procent van het bbp, ofwel van een kleine 400 miljard eind vorig jaar (48,8 procent bbp) naar ruim 500 miljard. Dat blijkt uit de voorlopige, voorzichtige berekeningen die het ministerie van Financiën voor de jaarlijkse Voorjaarsnota heeft gemaakt.
Het is een ongekende verslechtering van de overheidsfinanciën. Bij de vorige grote economische crisis, die eind 2008 begon, daalde het begrotingssaldo van plus 0,2 procent naar min 5,4 procent. Dat was destijds een daling van ruim 21 miljard euro. De daling nu bedraagt 105,8 miljard euro.
Grote onzekerheden
Minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) schrijft in een begeleidend persbericht dat de dieprode cijfers vermoedelijk nog veel slechter worden. Het enorme begrotingstekort is volgens hem „de beste inschatting die nu te maken is, maar is met grote onzekerheden omgeven en we weten dat die lopende het jaar nog zal veranderen”. Voor de coronacrisis uitbrak rekende Financiën nog op een begrotingsoverschot van ruim 9 miljard euro.
Ook de inschatting van de toename van de staatsschuld is nog maar voorlopig, zegt Hoekstra: „De enige zekerheid die we daarvan hebben, is dat ook deze weer zal worden bijgesteld.” De staatsschuld overschrijdt met 65 procent de begrotingsnorm die geldt in de eurozone (van 60 procent). In maart kwamen de lidstaten al overeen om door de uitzonderlijke situatie soepel om te gaan met de Brusselse begrotingsregels. „In Europees verband is afgesproken dat landen, gedwongen door de uitzonderlijke omstandigheden, boven de grens van 60 procent bbp aan staatsschuld mogen uitkomen”, schrijft Hoekstra.
Hetzelfde geldt voor het begrotingstekort dat in de eurozone hooguit 3 procent mag bedragen; Nederland stevent nu af een tekort van 11,8 procent.
Economie daalt met 7,5 procent
De oorzaken voor de grote gaten in de rijksfinanciën zijn evident: de economie wordt hard geraakt door de coronamaatregelen die het land en vele sectoren grotendeels plat hebben gelegd. Daarnaast heeft het kabinet voor ruim 20 miljard aan economische steunmaatregelen toegezegd, voor een eerste periode van drie maanden. En veel bedrijven en ondernemers in nood hebben uitstel van belastingbetaling gekregen.
Het kabinet volgt de inschatting die het IMF vorige week al deed, dat de Nederlandse economie dit jaar met 7,5 procent zal krimpen. Het Centraal Planbureau rekende eind maart vier scenario’s voor de lopende coronacrisis door. Die liepen uiteen van een economische krimp van 4,5 procent tot min 9,4 procent.
Het begrotingstekort loopt op naar historische hoogte, maar Nederland kan een stootje hebben
Trouw 24.04.2020 We stevenen af op een historisch begrotingstekort van 11,8 procent. Spaarzaam Nederland kan die klap voorlopig wel opvangen, zegt het kabinet.
De coronacrisis slaat dit jaar een gat in de schatkist zonder precedent. Het begrotingstekort gaat de kant op van min 11,8 procent, in harde euro’s een tekort van 92 miljard, is de verwachting. “Dit komt buiten oorlogstijd eigenlijk niet voor, de begroting kan de prullenbak in”, zegt minister Wopke Hoekstra van financiën. Dit jaar zijn enorme extra uitgaven nodig om bedrijven te hulp te schieten en de economie te stutten.
Nederland heeft genoeg financiële armslag, verzekert het kabinet. Premier Rutte zegt dat het helpt “dat we de afgelopen jaren spaarzaam zijn geweest en een appel voor de dorst hebben”. Nederland is een van de weinige landen in Europa met een lage staatsschuld, waardoor een jaar van grote tekorten niet tot een spiraal naar beneden hoeven leiden.
Vorig jaar was het gat in de schatkist bijna te klein om doorheen te kijken
Een begrotingstekort van 11,8 procent ligt wel ver af van de percentage die in normale economische in Nederland gewend is. Vorig jaar was het gat in de schatkist bijna te klein om doorheen te kijken: 1,7 procent. Binnen Europa is de afspraak dat 3 procent het maximum is, in gewone tijden. Die afspraak is door de coronacrisis sowieso al losgelaten.
Het kabinet brengt de schatting naar buiten in een aangepaste Voorjaarsnota. Het gaat nu nog maar om een hele ruwe inschatting gebaseerd op cijfers van het Internationaal Monetaire Fonds (IMF). Het werkelijke begrotingstekort kan lager, maar ook hoger uitvallen, afhankelijk van de coronaepidemie, aldus minister Hoekstra.
Een tekort van 11,8 procent is één keer eerder benaderd, in 1922. Dichterbij in de herinnering van veel Nederlanders ligt het tekort uit de jaren tachtig, toen een golf van massawerkloosheid het land trof. Op het dieptepunt was in 1982 het begrotingstekort 5,9 procent.
Beeld Louman & Friso
Premier Rutte verzekert dat er geen bezuinigingen aan komen
Het grote verschil is dat nu de schatkist veel zwaardere klappen kan opvangen dan toen. Premier Rutte verzekert dat bezuinigingen er niet aan zitten te komen. “Dat zou niet helpen”, zei hij gisteren. Het is ook niet nodig, vanwege de eerder genoemde gezonde uitgangssituatie van de staatsfinanciën. Daar zit het grote verschil met de eerdere keren.
Het verwachte tekort van 92 miljard euro voor dit jaar wordt vooral veroorzaakt door de economische krimp die eraan zit te komen. Daardoor komt er waarschijnlijk 45 miljard euro minder binnen in de schatkist. Het uitstel van belastingbetalingen kost waarschijnlijk 36 miljard euro.
Voor noodsteun aan bedrijven is 20 miljard nodig. Dat bedrag is alleen nog maar voor de eerste drie maanden en kan dus nog oplopen. Enig soelaas is er omdat de rest van de begroting zo op orde is, dat een eerder verwacht overschot van 9 miljard euro ingezet kan worden.
Hoewel de bedragen astronomisch zijn, komen ze niet als een complete verrassing. Al in maart zei minister van financiën Hoekstra dat hij desnoods 90 miljard euro kan uitgeven aan noodpakketten, voordat Nederland met de staatsschuld in een kritische fase komt. Volgens de oude Europese begrotingsnormen mag een land 60 procent staatsschuld hebben. Nederland zat voor de coronacrisis op 48,8 procent, maar gaat nu richting 65 procent.
Lees ook:
Ook kleine plastic flesjes krijgen statiegeld
Een doorbraak: Het kabinet neemt een onvermijdelijk besluit: er komt ook statiegeld op kleine plastic flesjes. Maar voorlopig blijven blikjes buiten schot.
Het leiderschap van Rutte
Mark Rutte weet niet wat hij meemaakt. Ineens is hij premier in een ongekende crisis. Wat zegt dit over het leiderschap van Rutte? Wordt hij er een andere leider door?
MEER OVER; ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN ECONOMIE POLITIEK EUROPA HOEKSTRA IMF INTERNATIONAAL MONETAIRE FONDS NEDERLAND WILMA KIESKAMP
Raming kabinet: begrotingstekort dit jaar naar 11,8 procent, staatsschuld explodeert
VK 24.04.2020 De Nederlandse overheidsfinanciën storten dit jaar in een ravijn. De tussentijdse begrotingsbijstelling, de Voorjaarsnota, schetst vrijdag een dramatisch kostenplaatje van de coronacrisis.
Minister Wopke Hoekstra van Financiën gaat ervan uit dat hij eind dit jaar de boeken zal sluiten met een begrotingstekort van maar liefst 11,8 procent, oftewel 92 miljard euro. Dat zou het op een na slechtste resultaat sinds het jaar 1900 zijn. Alleen 1918, het laatste jaar van de Eerste Wereldoorlog, eindigde met een nog groter begrotingstekort van 15 procent.
De Nederlandse staatsschuld zal dit jaar in één klap stijgen van 48,3 naar 65,2 procent van het bbp. De extra uitgaven die het kabinet tot dusver heeft gedaan om de medische kosten en de economische schade van de corona-uitbraak op te vangen, tellen op tot een kostenpost van 20,1 miljard euro, zo blijkt uit een financieel overzicht dat Hoekstra bij de Voorjaarsnota heeft gevoegd.
Nog meer steun nodig
Dit is de eerste inschatting van de coronaschade voor de schatkist die het kabinet zelf naar buiten brengt. De nattevingerberekening zal later dit jaar zeker bijgesteld moeten worden. Dat kan in positieve zin zijn, maar het tekort kan ook nóg groter uitvallen. Hoekstra erkende vrijdag na de ministerraad dat in deze eerste schatting een aantal voorziene extra uitgaven niet is meegenomen.
Zo ziet het ernaar uit dat het kabinet het huidige noodpakket zal moeten uitbreiden. Hoogstwaarschijnlijk moet Hoekstra de portemonnee binnenkort weer trekken om Air France-KLM overeind te houden; minister Koolmees van Sociale Zaken werkt aan een extra steunregeling voor flexwerkers en het kabinet overweegt ook een steunregeling voor bedrijven met een sterk seizoensafhankelijke omzet in te stellen.
Ook zal de noodsteun aan zzp’ers en bedrijven die in eerste instantie voor drie maanden was gepland (maart, april en mei), waarschijnlijk verlengd moeten worden. Het is op dit moment bijvoorbeeld niet waarschijnlijk dat horecagelegenheden en culturele instellingen op 1 juni alweer open kunnen. In de kostenraming die het kabinet eind maart publiceerde, ging de regering er nog van uit dat het noodpakket drie maanden van kracht zou zijn.
Uitstel belastingbetaling
De grootste onzekerheid is de post belastinginkomsten. Veel bedrijven hoeven de winst-, omzet- en loonbelasting over 2019 voorlopig niet te betalen. Het kabinet heeft het bedrijfsleven grootschalig uitstel van betaling gegeven om bedrijven door de crisis heen te helpen.
In principe moeten ondernemers die belasting later alsnog betalen, maar een deel van die 35 tot 45 miljard euro kan de overheid op zijn buik schrijven omdat de bedrijven failliet gaan. Ook zal het kabinet volgend jaar weinig belasting kunnen innen, omdat de winsten en omzetten dit jaar zijn gekelderd. Daardoor daalt de verwachte belastingopbrengst over 2020 die in 2021 betaald moet worden.
Opmerkelijk genoeg is het kabinet aanzienlijk somberder over de overheidsfinanciën dan onder andere het IMF (begin deze maand) en het Centraal Planbureau (CPB) in maart. Het IMF voorspelde drie weken geleden dat het Nederlandse begrotingstekort dit jaar zou uitkomen op 6,2 procent en de staatsschuld op 58,3 procent.
Het CPB voorzag in zijn worstcasescenario een begrotingsgat van 7,3 procent in 2020. Volgens Hoekstra is dit te verklaren doordat een aantal steunmaatregelen pas vrij recent zijn aangekondigd en dus niet door het IMF en CPB zijn meegenomen. Daarnaast is inmiddels wel duidelijk dat deze recessie niet zal verlopen als een ‘snelle dip met snel herstel’, maar dat de wereldwijde lockdown een langduriger karakter zal hebben dan in eerste instantie gehoopt.
MEER OVER; ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN ECONOMIE POLITIEK AIR FRANCE CPB CENTRAAL PLANBUREAU EERSTE WERELDOORLOG FINANCIËN CORONAVIRUS YVONNE HOFS
Aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 6 – KLM
Telegraaf 20.04.2020
Bananenschil bonus versus Belastingontduiking
Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Telegraaf 09.12.2020
02.11.2020
31.10.2020
Telegraaf 30.10.2020
Telegraaf 28.10.2020
Telegraaf 24.10.2020
23.10.2020
Telegraaf 20.10.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”
Tweede Kamerleden hebben geen goed woord over voor de KLM-piloten die de aanvullende voorwaarden niet willen tekenen om de staatssteun van 3,4 miljard euro aan goedkope leningen veilig te stellen.
“De toekomst van KLM staat op het spel en daarmee de toekomst van tienduizenden banen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer dinsdag tijdens het Vragenuur.
Telegraaf 04.11.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”, aldus de PvdA’er.
De piloten, die als enige groep werknemers binnen KLM niet akkoord zijn met de afspraken die het kabinet stelt als voorwaarde voor de steun, zijn volgens Nijboer “volledig de weg kwijt.”
De irritatie werd Kamerbreed gedeeld. “80 procent van een topsalaris is nog altijd beter dan een WW-uitkering”, zei VVD’er Roald van der Linde. Farid Azarkan van DENK: “Dit is een middelvinger naar de belastingbetalers.”
Hoekstra: ‘Maatregelen niet onderhandelbaar’
Maandagavond maakte de FNV bekend in te stemmen met de voorwaarden die het kabinet stelt aan de overheidssteun. Van de piloten wordt het grootste loonoffer gevraagd, zij verdienen ook het meest.
Er was begin oktober al een akkoord dat zij 20 procent per jaar zouden inleveren, maar die afspraak duurde tot maart volgend jaar. Dat blijft wat de VNV betreft ook zo, liet voorzitter Willem Schmid zondag in een brief aan Hoekstra weten.
Telegraaf 03.10.2020
Telegraaf 02.10.2020
Telegraaf 01.10.2020
15.09.2020
Telegraaf 04.09.2020
Telegraaf 02.09.2020
AD 24.08.2020
Telegraaf 11.07.2020
Telegraaf 07.07.2020
Telegraaf 02.07.2020
AD 27.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 23.06.2020
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
Telegraaf 30.09.2020
Telegraaf 29.09.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 30.06.2020
AD 21.04.2020
KLM zal sterker uit de huidige coronacrisis komen. “Doelgericht, maatschappelijk verantwoord en duurzaam”, schrijft bestuursvoorzitter Pieter Elbers van de maatschappij in een e-mail aan de klanten.
Telegraaf 25.05.2020
Toch Bonus voor topman Ben Smith
De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om Air France-KLM-topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen.
Telegraaf 27.05.2020
Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
AD 27.04.2020
Telegraaf 21.04.2020
KLM lag de afgelopen tijd behoorlijk onder vuur. Tijdens de coronacrisis werden tijdelijke contracten niet verlengd, terwijl wel een beroep werd gedaan op financiële steun van de overheid. En eind vorige week bleek dat een hogere beloning voor topman Elbers ondanks deze crisis op de agenda van de aandeelhoudersvergadering was gezet.
Telegraaf 24.04.2020
Lees ook;
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Vorig jaar verraste Wopke Hoekstra zijn Franse collega Bruno Le Maire nog met een belang in Air France – KLM, op dit moment werkt het duo aan een reddingsplan voor het bedrijf. Door de coronacrisis zit de luchtvaart in zwaar weer. © EPA
Vangnet
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Telegraaf 08.05.2020
Telegraaf 30.04.2020
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Doordat een groot deel van de vloot aan de grond staat, verliest Air France- KLM volgens CEO Ben Smith 25 miljoen euro per dag. KLM-baas Pieter Elbers heeft een beroep gedaan op de compensatieregeling van de overheid om de salarissen door te kunnen blijven betalen. © ANP
Garanties
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Regeringspartij D66 oefent druk uit op Hoekstra: ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan”, aldus fractieleider Rob Jetten. © ANP
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
AD 24.04.2020
Beloningsbeleid
Rob Jetten D-66 wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”,liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elbers zei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
De Tweede Kamer dwong eerder bankiers in het gareel. GroenLinks-leider Jesse Klaver kwam vanwege het beloningsbeleid hard in aanvaring met toenmalig president-commissaris Rik van Slingelandt van ABN AMRO. Ook ING-baas Ralph Hamers moest het onlangs ontgelden. © ANP
Offers
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
Belastingontwijking
Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom vanwege belastingontwijking veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag 18.04.2020. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
Telegraaf 24.04.2020
Wolters Kluwers
Nancy McKinstry, topvrouw bij databedrijf Wolters Kluwer, heeft de beloning over 2019 bijna zien verdubbelen. Een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index krijgt voor de prestaties in 2019 een bedrag van opgeteld 8 miljoen euro. Vorig jaar ontving ze 4,7 miljoen euro.
Telegraaf 23.04.2020
KLM wilde bonus verhogen
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Ceo Benjamin Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Telegraaf 24.04.2020
Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France-KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond 22.04.2020 met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat ook Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM in aanmerking kwam voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Al eerder kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Pieter Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt zou op 23 april 2020 op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Lees ook;
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Tijdelijke contracten
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
lees: kamerbrief steunmaatregelen klm 26.06.2020
lees: Financien IXB Zesde incidentele suppletoire begroting 2020 Steunmaatregelen KLM
lees: Financien IXB Garantiekader KLM
zie ook: Wet normering topinkomens
zie ook: PvdA is boos over de aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 5
zie ook: Aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 4
zie ook: Aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 3
zie ook: Aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 2
zie ook: Aanpak Topsalaris publieke en semi-publieke sector – deel 1
zie ook: Topinkomens Haagse publieke instellingen alsnog aanpakken – deel 2
zie ook: Topinkomens Haagse publieke instellingen alsnog aanpakken – deel 1
zie ook: Gedonder met topbestuurders in de zorg, het onderwijs, woningcorporaties en toezichthouders
zie ook: Gedonder in de top ook bij de woningcorporaties
Binnenhof woedend over bonus Air France KLM-topman Ben Smith
MSN 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
© Aangeboden door De Telegraaf
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f4062050-9945-11eb-8a67-0218eaf05005.jpg)
Binnenhof woedend over bonus Air France KLM-topman Ben Smith
Telegraaf 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
BEKIJK OOK:
Miljoenenbonus topman Air France KLM, ondanks recordverlies en staatssteun
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
BEKIJK OOK:
’Bonus Smith is een slag in gezicht KLM’ers’
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid luchtvaart Wopke Hoekstra Ben Smith Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
KLM technisch failliet na dramatisch jaar: meer schuld dan bezittingen
RTL 09.04.2021 KLM heeft financieel flink water gemaakt door de coronacrisis. Van de ruim 1,5 miljard euro aan eigen vermogen die de luchtvaartmaatschappij eind 2019 had, is helemaal niks meer over. KLM sloot 2020 af met een negatief eigen vermogen van 115 miljoen euro.
Dat betekent dat KLM nu meer schulden heeft dan bezittingen en dus technisch failliet is. Dat klinkt trouwens erger dan het is. Zolang de rekeningen betaald kunnen worden, bijvoorbeeld met de miljarden aan overheidssteun die het bedrijf vorig jaar ontving, blijft KLM in de lucht.
Diep weggezakt
Dat het bedrijf zo diep weggezakt is, komt niet echt als een verrassing. De omzet van het bedrijf daalde van ruim 11 miljard euro in 2019 naar 5,1 miljard vorig jaar. En de winst van 449 miljoen euro verdampte helemaal: KLM leed een verlies van ruim 1,5 miljard euro.
Dat verlies was overigens een stuk forser uitgevallen zonder de overheidssteun. KLM kon de salarissen van het personeel blijven doorbetalen dankzij 1 miljard euro NOW-steun. Daarnaast hield het 764 miljoen euro in kas door gebruik te maken van de mogelijkheid om later belasting te betalen.
Topman levert in, houdt 7 ton over
De top van het bedrijf heeft in het rampjaar flink ingeleverd op het salaris en de bonussen. Voorwaarde aan de staatssteun die KLM vorig jaar kreeg was dat de directie geen bonussen mocht krijgen. Bovendien heeft ceo Pieter Elbers in de tweede helft van het jaar 20 procent van zijn vaste salaris ingeleverd.
Dat betekent trouwens niet dat Elbers nu op een houtje moet bijten. Aan vast salaris hield hij nog altijd ruim 535.000 euro over. Daar komt nog eens meer dan 183.000 euro bovenop voor in zijn pensioenpotje. Bij elkaar verdiende de topman 722.818 euro in 2020.
Minder erg dan bij Air France
Toch is de financiële nood nog niet zo ‘acuut’ dat het bedrijf nieuwe staatssteun nodig heeft. Frankrijk schoot zustermaatschappij Air France deze week te hulp door een lening van 3 miljard euro een eeuwigdurende looptijd te geven.
Vier miljard euro extra noodsteun voor Air France-KLM
Omdat de geldschieter zo’n lening niet kan opeisen, telt deze niet mee als schuld. En hoe lager je schulden zijn, hoe makkelijker het is om nieuw geld te lenen als dat nodig is. Ook gaat het moederbedrijf Air France-KLM voor een miljard aan extra aandelen uitgeven. De opbrengst hiervan is bedoeld voor Air France.
KLM kan nog even zonder
Bij KLM is dat nog niet nodig. Het bedrijf kan nog geld lenen dankzij het pakket aan maatregelen waarmee de Nederlandse staat het bedrijf vorig jaar te hulp kwam. Van de 3,4 miljard euro aan directe lening en garanties voor bankleningen, heeft KLM pas 900 miljoen euro opgenomen.
KLM heeft dus nog 2,5 miljard euro op de plank liggen om de rekeningen mee te kunnen betalen. Het bedrijf denkt het daar in ieder geval nog 12 maanden mee uit te kunnen zingen.
Waarom er (nog) geen nieuw belastinggeld naar KLM gaat
Al houdt het bedrijf wel een gigantische slag om de arm. KLM gaat er namelijk vanuit dat de luchtvaart de komende maanden zal herstellen, omdat er dankzij het vaccineren meer gereisd kan worden. Maar dat is natuurlijk absoluut geen zekerheid.
Om tafel met geldschieters
Stel dat dit niet het geval is, dan moet KLM opnieuw onderhandelen met de Nederlandse staat en de banken die het bedrijf geld uitlenen over aangepaste voorwaarden.
Hobbel bij nieuwe staatssteun aan KLM: inleveren vluchten op Schiphol
Ook blijft de kans aanzienlijk dat KLM, net als Air France, uiteindelijk toch extra hulp van de staat nodig heeft in de vorm van een kapitaalinjectie. Mogelijkheden om dat te doen zijn bijvoorbeeld uitgifte van extra aandelen of het omzetten van leningen in aandelen of eeuwigdurende obligaties. De overheid is al maanden in overleg met de Europese Commissie onder welke voorwaarden dit mag gebeuren.
Slots in gevaar
Zeker is wel dat er start- en landingsrechten, zogenoemde slots, ingeleverd moeten worden op Schiphol. Voor KLM is dat een gruwel, omdat het daardoor moeilijker wordt om het internationale netwerk in stand te houden. Bovendien mag Schiphol niet groeien, waardoor er ook geen nieuwe slots beschikbaar beschikbaar komen. KLM kan de kwijtgeraakte slots dus niet compenseren door te proberen nieuwe slots te bemachtigen.
Michaël Niewold en Matthias Pauw; Pieter Elbers Air France KLM Luchtvaart Coronacrisis in Nederland
Akkoord tussen FNV en KLM over loonmatiging tot 2025
RTL 02.11.2020 FNV stemt alsnog in met de langere periodes van loonmatigingen bij KLM. De vakbond en luchtvaartmaatschappij hebben maandag aanvullende afspraken gemaakt. Tot 2025 levert iedereen loon in. Maar over twee jaar kunnen wel nieuwe afspraken gemaakt worden over de arbeidsvoorwaarden, zoals eindejaarsuitkering, salaris en vakantiedagen.
Dat zegt een woordvoerder van FNV. Het akkoord geldt zowel voor FNV Grond en FNV Cabine.
Het akkoord van de bonden was noodzakelijk om nog verdere staatssteun te krijgen. Die was per direct stopgezet, omdat FNV en pilotenvakbond VNV zaterdag geen clausule wilden tekenen over de lagere lonen. Alleen pilotenvakbond VNV ligt nu nog dwars.
KLM riep de vakbonden vorige week vrijdag bijeen voor een crisisoverleg. De miljardensteun (3,4 miljard) van de overheid was in gevaar. In ruil voor die steun moet KLM de kosten omlaag brengen. Het huidige reorganisatieplan wil het kabinet niet goedkeuren. Daarin staat namelijk dat er slechts tot uiterlijk 2023 loonoffers worden gebracht. Het kabinet wil de toezegging dat de werknemers tot 2025 geld inleveren.
Ruzie
Vijf vakbonden gingen akkoord en FNV had het in beraad. Nu er een akkkoord ligt, ligt de bal bij de piloten. Pilotenvakbond VNV wil nog altijd geen geen handtekening zetten. De piloten moeten 20 procent inleveren en vinden het niet eerlijk dat ze, als het over twee jaar wellicht weer goed gaat met de luchtvaart, ze nog zo lang voor een lager loon moeten werken.
RTL Z; Air France KLM
KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer, omdat de vakbond voor piloten niet voor vijf jaar een loonoffer wil doen. Daarmee staat de toekomst van KLM op het spel. © EPA
Waarom brengen tot 2,5 ton verdienende piloten KLM in gevaar?
AD 01.11.2020 De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, omdat de vakbond van de piloten niet bereid is voor zeker vijf jaar salaris in te leveren. Waarom weigeren de piloten, en hoeveel verdienen ze eigenlijk?
Keihard was de mededeling van minister van Financiën Wopke Hoekstra, zaterdagavond. Als de piloten van de KLM niet akkoord gaan met het inleveren van salaris voor liefst vijf jaar, dan is het uit met de staatssteun. En daarmee staat de toekomst van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, die één van de grootste werkgevers van Nederland is, op losse schroeven.
Lees ook;
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zou volgens onderhandelaars en experts ineens met een loonoffer van vijf jaar op de proppen zijn gekomen. © ANP
Wat is er aan de hand?
Vakbonden moesten van de CDA-bewindsman een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders gaat een financiële injectie van 3,4 miljard euro voor de geplaagde vliegmaatschappij niet door. Zonder die steun dreigt faillissement. Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben de clausule inmiddels ondertekend. Twee bonden van de FNV beraden zich nog.
Maar één club, de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV), gooit de kont tegen de krib. De piloten zijn wél akkoord met het maken van afspraken tot maart 2022, waarbij piloten tot 20 procent van hun salaris inleveren. Maar om voor vijf jaar loonafspraken te maken, dat gaat de vliegeniers te ver.
Waarom gooien de piloten de kont tegen de krib?
De weigering van de piloten leverde gisteren massale kritiek op. Ook in de Tweede Kamer. ,,Ik snap dat je bij onderhandeligen tot het gaatje gaat, maar in de situatie waarin KLM zich bevindt, is dit onverantwoorde powerplay van piloten”, zei CU-Kamerlid Eppo Bruins.
Maar vakbondsvoorzitter Reinier Castelein, die namens vakbond De Unie wél een krabbel zette onder het voorstel, snapt de bezwaren van de piloten wel. ,,Ik vind het niet zo gek wat die piloten doen. Een cao spreek je normaal af voor één jaar of twee jaar. Minister Hoekstra wil nu dat die piloten voor een looptijd van vijf jaar tekenen.’’
Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
Castelein heeft geen goed woord over voor het voorstel van het kabinet. Volgens hem was er al een akkoord tot en met 2022, maar kwam de CDA-minister vrijdag ineens met een nieuwe eis om vijf jaar lang bereid te zijn in te leveren. ,,Ik vind het echt een non-document. Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra.’’ De Unie-voorzitter vindt dat de CDA-minister veel te ver vooruit wil kijken.
,,Stel dat Hugo de Jonge in januari ineens een vaccin heeft, de economie de komende jaren aantrekt en we met zijn allen weer gaan vliegen, dan zitten die piloten voor vijf jaar aan die afspraken vast! We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn.’’
Bovendien, zegt Castelein: de KLM is bepaald niet het enige bedrijf dat staatssteun krijgt. ,,In Nederland krijgen nu 2,2 miljoen mensen salarissteun van de overheid. Alleen KLM’ers moeten inleveren. Ook bij de NS zijn er mensen die drie keer modaal verdienen.
Waarom hoeven die niet in te leveren? Ik vind het goedkoop om die piloten zo te bashen.’’ Daarbij moet wel worden opgemerkt dat Nederlanders die steun krijgen van de overheid, gebonden zijn aan een maximum van twee keer het dagloon. Als werknemers meer verdienen moeten bedrijven dat bijleggen en dat kán KLM simpelweg niet meer.
KLM-topman Pieter Elbers vraagt de piloten om alsnog akkoord te gaan met de eisen van de piloten. © EPA
Wat verdient een KLM-piloot?
Hoeveel een KLM-piloot verdient, hangt af van leeftijd, ervaring en welk vliegtuig ze vliegen. Aan het begin van hun carrière verdienen piloten tussen de 25.000 en 50.000 euro, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft. ,,Een gezagvoerder zit aan het eind van de piramide bij KLM op 2,5 ton. Van gezagvoerders op intercontinentale vluchten wordt zelfs gezegd dat zij vlak voor hun pensioen 275.000 euro verdienen, maar er zijn maar heel weinig die dat halen.’’
We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
KLM-piloten verdienen daarmee wel veel meer dan vliegeniers van goedkope vliegtuigmaatschappijen. Melkert tekent daarbij wel aan dat piloten forse kosten moeten maken voor hun opleiding. ,,In het begin van je carrière weegt die studielening van een piloot zwaar. De opleiding kost één à anderhalve ton. Die leningen zul je op een gegeven moment toch een keer terug moeten betalen.
Als je begint met startsalaris van tussen 25.000 en 50.000 euro hou je niet veel over, zeker niet als je ook een jong gezin of studerende kinderen hebt. Je moet naar schatting vijftien à twintig jaar in het vak zitten, om die schuld volledig te hebben afbetaald.’’ Dat zou volgens Melkert kunnen verklaren ‘waarom die piloten nu zo moeilijk doen’. ,,Dat piloten proberen hun huid duur te verkopen, daar kan ik me van alles bij voorstellen.’’
Hoe loopt dit af?
Hoe hoog de nood is, bleek zaterdag wel uit een publieke smeekbede van KLM-topman Elbers aan de VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door”, schreef Elbers. ,,Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Als dit mis gaat kunnen de belastingbetalers dat geld ophoesten, aldus Luchtvaartdeskundige Joris Melkert TU Delft.
Minister Hoekstra zelf noemde de situatie gisteravond ‘teleurstellend en risicovol’. Zonder de miljarden aan staatssteun zou KLM deze crisis niet overleven. Maar de minister legde de bal duidelijk bij de pilotenvakbond. ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden.”
Volgens luchtvaartexpert Melkert staat de toekomst van KLM inderdaad op het spel. ,,Als de piloten voet bij stuk houden spelen ze echt met vuur! Technisch was KLM zonder staatssteun al failliet geweest.” En hij verwacht dat de crisis door corona ‘echt nog wel langer aanhoudt’. Volgens Melkert zitten de piloten en KLM in een duivels dilemma.
,,Waar kiezen we voor? Voortbestaan en voorlopig een baangarantie, of de harde lijn en kijken wat er nog te redden valt? Het gaat nu hard tegen hard in dat proces. Ik kan de piloten niet kwalijk nemen dat ze eerst even kijken hoe ver zij kunnen gaan. De minister heeft nu duidelijk gezegd: tot hier en niet verder.’’ Hij verwacht dat de piloten geen keus hebben en binnen een paar dagen alsnog overstag zullen gaan.
De positie van Hoekstra is volgens luchtvaarteconoom Hans Heerkens van de TU Twente ‘niet te benijden’. ,,Geeft de minister niet toe, dan heeft hij een probleem met de piloten. Geeft hij wel toe, dan krijgt hij al die andere vakbonden die akkoord zijn over zich heen.’’
Heerkens erkent dat met name ervaren piloten in ons land veel verdienen. ,,Tweeënhalve ton vind ik veel, het is ook meer dan in bijvoorbeeld de VS. Maar als de piloten nu toegeven, staat vast dat de KLM binnenkort weer op de stoep staat met een volgende bezuiniging.”
Luchtvaarteconoom Hans Heerkens noemt de positie van Hoekstra ‘niet te benijden’. © Rikkert Harink
Volgens Heerkens is de tijd aangebroken ‘om na te denken over of de luchtvaart wel op deze weg kan doorgaan’. ,,Je gaat je oprecht afvragen of al die bestemmingen de BV Nederland zoveel opleveren. Nederland, Amerika en Azië zijn plaatsen die daarvoor heel belangrijk zijn. Wij moeten ons afvragen of wij wel naar de hele wereld toe willen blijven vliegen.’’
Dit is waarom KLM voorlopig geen staatssteun krijgt
NU 01.11.2020 KLM hoeft nog even niet te rekenen op groen licht voor de resterende 2,5 miljard euro aan staatsleningen. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het loonoffer van het KLM-personeel nog te mager in ruil voor het belastinggeld. Maar hij weet ook: het luchtvaartbedrijf houdt het niet lang vol zonder overheidssteun.
Hoekstra zit in een spagaat. Enerzijds is KLM met Schiphol als uitvalsbasis belangrijk voor de Nederlandse economie. De bewindsman laat geen kans onbenut om dat te benadrukken.
Anderzijds zitten er wel voorwaarden aan de steun. Dus hoe hard KLM het geld ook nodig heeft, Hoekstra houdt voorlopig de hand op de knip.
KLM heeft al een eerste deel ontvangen. Eind augustus maakte de overheid 277 miljoen euro over, via bankleningen waar de staat garant voor staat kwam daar nog eens 665 miljoen euro bij. Het luchtvaartbedrijf is daarmee de grootste gebruiker van de loonsubsidie (NOW) uit de noodpakketten.
Hoekstra: ‘Redelijk dat er iets wordt terugverlangd’
Maar daar blijft het voorlopig bij. Het loonoffer van het personeel moet van Hoekstra net zo lang duren als de gehele looptijd van de staatssteun. Dat is waarschijnlijk vijf jaar. Het grond- en cabinepersoneel heeft voor twee jaar afspraken gemaakt, de piloten voor anderhalf jaar.
Deze plannen waren op 1 oktober al ingeleverd. De FNV, een van de bonden waarmee wordt onderhandeld, zegt dan ook verbaasd te zijn door deze “last-minute” extra voorwaarde van het kabinet. Niets van waar, zei Hoekstra vrijdag. De afspraken waren volgens hem helder.
“KLM heeft van alle bedrijven het meest gebruikgemaakt van de NOW, het is de enige onderneming waarin het kabinet fors aandelen heeft gekocht en het enige bedrijf waar we op het punt staan een miljardenlening uit te schrijven. Dat er iets wordt terugverlangd, vind ik redelijk”, aldus de bewindsman vlak na de ministerraad.
Het signaal: KLM is de vragende partij, zij moeten over de brug komen.
Veel vliegtuigen van KLM staan aan de grond, omdat er door de coronacrisis veel minder passagiers willen vliegen. (Foto: Pro Shots)
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond
Dat is zaterdag niet gebeurd. Naast FNV ging ook pilotenvakbond VNV niet akkoord met de extra loonoffers. De vraag is wat het kabinet gaat doen als dat zo blijft. Welke opties zijn er?
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond en het was Hoekstra zelf die dit voorjaar bij de bekendmaking van de miljardensteun zei: “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen.”
Als je het bedrijf zo belangrijk maakt, dan verzwakt dat ook je onderhandelingspositie om eisen te stellen. Op de vraag of het kabinet de portemonnee met belastinggeld op zak houdt, en KLM daarmee de facto de afgrond in duwt, gebruikte Hoekstra vrijdag een bekende Haagse truc: “Ik ga niet in op als-dan-vragen.”
Lees meer over: KLM Politiek Economie Coronavirus
Kabinet neemt geen genoegen met plan KLM, voorlopig geen staatssteun
NU 31.10.2020 KLM krijgt voorlopig geen staatssteun meer. Dat heeft minister Wopke Hoekstra van Financiën zaterdag laten weten in een brief aan de Tweede Kamer. KLM is het zaterdag niet eens geworden met de vakbonden over een akkoord over de langere looptijd van de bezuinigingen, liet de luchtvaartmaatschappij weten in een verklaring. Pilotenvakbond VNV en FNV, de vakbond voor het grondpersoneel, besloten de clausule niet te ondertekenen. Hoekstra noemt de opstelling van de bond “teleurstellend”.
“Eerder vandaag heeft het kabinet de directie van KLM laten weten dat de Nederlandse staat het aangeboden herstructureringsplan gezien het bovenstaande niet kan goedkeuren en KLM dus geen volgende trekking kan doen van de door de staat beschikbaar gestelde directe lening en van de kredietfaciliteit van banken”, schrijft Hoekstra.
“Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden”, aldus de minister.
Begin oktober bereikte KLM overeenstemming met verschillende vakbonden over loonmatiging tot 2022. Deze bezuinigingen duren echter minder lang dan de door de overheid geboden staatssteun van ongeveer vijf jaar. Het kabinet wil deze looptijden gelijktrekken. “De recente afspraken over de arbeidsvoorwaardenverlaging gelden slechts voor een deel van de looptijd van het steunpakket”, schrijft Hoekstra.
Staatssteun is essentieel voor KLM
Een nieuw akkoord tussen de luchtvaartmaatschappij en de vakbonden vormt een belangrijke voorwaarde voor de miljardensteun van het kabinet.
De staatssteun is essentieel voor het luchtvaartbedrijf, dat zeer hard is getroffen door de reisbeperkingen vanwege de coronacrisis. De steun bestaat uit een lening van 1 miljard euro en een garantstelling van 2,4 miljard euro.
Voor minister Hoekstra was een deal over een zogeheten commitment clausule tussen KLM en de werknemersclubs een vereiste voor de miljardensteun van het kabinet. De vakbonden bereikten eerder op 1 oktober al een akkoord met de KLM-directie, maar eerder deze week liet Hoekstra echter weten toch niet akkoord te gaan met de eerder gestelde voorwaarden.
Zo eist de minister nu onder meer dat de looptijd van de loonoffers kan worden verlengd. Middels de commitment clausule moeten de bonden zich verbinden aan loonafspraken voor de komende vijf jaar. De pilotenbond en FNV willen echter liever vasthouden aan het eerder gesloten akkoord.
Kabinet weigert nu staatssteun aan KLM, Hoekstra eist vijf jaar loonoffers
NOS 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer. Dit heeft minister Hoekstra van Financiën laten weten, ook in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het zeer teleurstellend, maar we kunnen nu niet door met die lening”, aldus de minister.
Het bedrijf is door het coronavirus en het nagenoeg stilleggen van het internationale vliegverkeer in grote financiële problemen gekomen en zegt het zonder overheidssteun niet te kunnen redden.
Het kabinet wil KLM geen geld meer geven, als niet alle KLM-medewerkers voor vijf jaar salaris inleveren. Deze vijf jaar durende termijn had het kabinet eerder al als voorwaarde gesteld aan het geven van steun. Maar de pilotenvakbond VNV weigert dit. Vandaag was er weer een overleg tussen KLM en de vakbonden, zonder resultaat. Het kabinet weigert te zwichten voor de opstelling van de pilotenbond.
Minister Hoekstra noemt dat ‘risicovol’ voor het voorbestaan van KLM !!
‘Dit is zeer teleurstellend en risicovol’
KLM heeft al 1 miljard aan steun gekregen en kan de komende vijf jaar nog 2,4 miljard euro staatssteun krijgen, maar dan moet het bedrijf in die periode stevig bezuinigen. Het kabinet vindt dit een redelijke eis. KLM heeft in vergelijking met andere Nederlandse bedrijven al veel steun gekregen. “Wat we doen is in het belang van Nederland, maar het moet wel in balans zijn. Het gaat wel om geld van de belastingbetaler.”
De VNV wil zich niet vastleggen op bezuinigingen tot 2025. “Deze specifieke aanpassing van ons akkoord is op deze termijn niet realiseerbaar”, schrijft de pilotenvakbond in een verklaring. Het cabinepersoneel en de luchtvaarttechnici zijn wel bereid om vijf jaar loon in te leveren.
Elbers: ‘Ik begrijp conclusie niet’
De directie van KLM deed vanmiddag nog een oproep om in te stemmen met het verzoek van het kabinet. “In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van het bedrijf”, liet de KLM-top weten. Als er geen staatssteun komt, gaat het bedrijf met 30.000 werknemers vrijwel zeker failliet.
In een boodschap aan het personeel zei KLM-baas Pieter Elbers dat het bedrijf zonder de staatssteun “een ongelooflijk groot probleem” heeft. “Het is geen luxe, maar een noodzaak dat we deze leningen krijgen.”
Elbers riep de pilotenvakbond nogmaals op om alsnog in te stemmen met de voorwaarden. “Hoewel ik een aantal van de overwegingen begrijp, begrijp ik de conclusie niet. Want ook hiervoor staat voor mij centraal: wat dient uiteindelijk alle KLM’ers het beste?” De KLM-topman wil voorkomen dat zijn bedrijf uiteenvalt in verschillende groepen. “We moeten het samen doen.”
Minister Hoekstra wil overigens nog niet van een faillissement spreken. KLM heeft nog wat geld. “Maar ze kunnen het niet meer maanden uitzingen”, aldus Hoekstra.
‘Slikken of stikken’
NOS-verslaggever Ron Fresen zegt dat het kabinet zich snoeihard opstelt met deze “slikken-of-stikken-houding”. “Het kabinet laat geen enkele ruimte voor verdere onderhandelingen.” De bal ligt nu bij KLM en de piloten. “De piloten spelen met vuur.”
Hoekstra maakt duidelijk dat het kabinet KLM niet tegen elke prijs overeind wil houden, aldus Fresen. In het kabinet wordt hij volledig gesteund. “Daar is ook de frustratie gegroeid over de houding van KLM. Het gaat wel over 3,4 miljard euro
Achter de schermen onderzoekt het kabinet scenario’s waarin KLM failliet kan gaan, zo melden bronnen aan de NOS. Het kabinet bekijkt zelfs of er een andere nationale luchtvaartmaatschappij opgericht kan worden. In kabinetskringen is er in elk geval grote ergernis over de opstelling van met name de piloten.
Niet geslapen
Vakbond FNV, die ook nog geen handtekening onder de deal heeft gezet, vindt dat er onnodig onrust onder het KLM-personeel wordt veroorzaakt met de stevige opstelling van beide kanten.
“Honderden mensen hebben vannacht niet geslapen, omdat ze door de berichten in de media bang waren dat ze vandaag hun baan kwijt waren”, zegt Joost van Doesburg, campagneleider Schiphol bij de vakbond.
FNV vindt dat er nu alleen te veel onduidelijkheid is om groen licht te geven. Van Doesburg: “Maar wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
BEKIJK OOK;
Hoekstra: KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer
AD 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer, omdat de vakbond voor piloten niet voor vijf jaar een loonoffer wil doen. Dat heeft minister Hoekstra (Financiën) vanavond gezegd.
,,Het is teleurstellend en risicovol en ik had hier graag gezegd dat we gewoon door konden gaan, maar dat is nu niet het geval”, aldus Hoekstra. De minister noemt het ‘redelijk om wat terug te vragen’ voor alle steun die KLM de afgelopen maanden heeft ontvangen vanuit de overheid.
Lees ook;
KLM-topman Pieter Elbers roept de pilotenvakbond VNV nogmaals op zich wél te committeren aan een langere periode van loonoffers. ,,In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van ons bedrijf”, aldus Elbers.
Hoekstra: ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden. Mocht op een later moment alsnog aan de voorwaarden worden voldaan, dan zal het kabinet uw Kamer nader informeren.”
Aan een zijden draadje
De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, nu begin vanmiddag een deadline van minister Hoekstra (Financiën) is verstreken voor personeelsvakbonden van de luchtvaartmaatschappij. Die moesten een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders krijgt KLM geen toegang tot essentiële staatssteun.
Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben deze clausule ondertekend. FNV (Cabine en Grond) beraadt zich nog, maar heeft aangegeven de toekomst van KLM nooit op het spel te zullen zetten. Alleen pilotenvakbond VNV weigert zich vooralsnog te committeren aan de eis van de minister, al zegt de bond wel ‘verantwoordelijkheid te zullen nemen’.
Dus kwam er tegen de avond nogmaals een smeekbede van topman Elbers richting VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door. Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Van het positieve antwoord van alle bonden hangt veel af. Mogelijk komt het kabinet bij het uitblijven van algemene instemming niet over de brug met financiële noodsteun voor de noodlijdende luchtvaartmaatschappij. In dat geval kan KLM omvallen.
Vrijdag kwamen de bedrijfstop en de vakbonden voor crisisoverleg bijeen. Minister Hoekstra had eerdere voorstellen voor bezuinigingen bij de maatschappij afgekeurd. Groen licht uit Den Haag is nodig voor een tweede tranche uit het pakket van noodleningen en kredietgaranties van 3,4 miljard euro.
Loonmatiging tot 2025
Hoekstra vindt de looptijd van afspraken tussen KLM en vakbonden over de versobering van de arbeidsvoorwaarden te kort. Die overeenkomsten beslaan slechts een periode van anderhalf tot twee jaar. De bewindsman eist dat loonmatiging voor alle KLM’ers moeten duren zolang het steunpakket loopt, namelijk tot 2025. Daarbij wordt tot 20 procent aan arbeidsvoorwaarden ingeleverd.
Elbers prijst de flexibiliteit van de vakbeweging. ,,Dit zijn ongekende tijden die ook ongekende en ongebruikelijke stappen en aanpak vereisen. De recente cao-akkoorden op hoofdlijnen tussen KLM en bonden, zoals gesloten op 1 oktober, laten zien dat dit met elkaar ook lukt.”
Gisteren liet de maatschappij al in een persbericht weten: ,,KLM zit in de ergste crisis van haar 101-jarige bestaan. COVID-19 heeft de goede resultaten van de afgelopen jaren onderuitgehaald. Om de toekomst van het bedrijf en haar netwerk voor Nederland veilig te stellen, zijn de lening en garantiestellingen op bankleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro cruciaal.”
Overigens voelt de FNV zich nogal onder druk gezet door de eis van Hoekstra, meldt de bond in een persbericht. ,,Er is nu veel onduidelijkheid ontstaan omdat het kabinet ter elfder ure met aanvullende wensen is gekomen. Wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. We begrijpen dan ook niet waarom KLM en het kabinet last-minute extra commitment verlangt. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
Kabinet weigert staatssteun KLM, Hoekstra wil eerst loonoffers
RTL 31.10.2020 KLM krijgt de komende tijd geen geld meer overgemaakt van de overheid. De staatssteun is ingetrokken nu niet alle KLM-medewerkers tot 2025 salaris inleveren.
KLM was eerder een steunpakket van 3,4 miljard euro toegezegd. Het gaat om een directe lening van 1 miljard en een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro.
227 miljoen van die lening is al overgemaakt. Van de 2,4 miljard aan garanties heeft de eerste trekking onder de doorlopende kredietfaciliteit plaatsgevonden ter hoogte van 665 miljoen euro. KLM wacht nog op 2,4 miljard aan lening en garanties.
Om dat geld te krijgen moesten de vakbonden ermee instemmen dat er tot 2025 loon ingeleverd wordt en niet tot 2023, zo stelde gisteren KLM bij een crisisberaad. Zes vakbonden gingen akkoord, de FNV heeft het nog in beraad en de pilotenvakbond stemde tegen.
‘Teleurstellend’
Dat overheidsgeld komt er dus nog niet, stelt het kabinet. “Het is teleurstellend dat de piloten niet meedoen, het is redelijk om iets terug te vragen voor de miljardensteun,” zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën).
“We willen afspraken maken over de lengte van de lening. Dat commitment heeft de overheid nodig en dat is ook redelijk als je ziet wat we allemaal al voor KLM hebben gedaan en als je ziet hoeveel problemen andere bedrijven in Nederland hebben.”
Aantal bonden akkoord met KLM-clausule, piloten tekenen niet
Een faillissement van KLM dreigt nu. KLM-baas Pieter Elbers roept pilotenvakbond VNV op alsnog de clausule te ondertekenen waarmee ze akkoord gaan met een langere periode van loonmatiging dan eerder afgesproken. Doet de bond dat niet, dan is de toekomst van KLM in gevaar, aldus KLM, dat spreekt van een “zorgelijke impasse”.
Hoekstra: “Er is niet meteen morgen een probleem, maar duidelijk is dat KLM dit geen maanden kan uitzingen.”
Pilotenvakbond VNV wil na vandaag met KLM verder in gesprek om tot aanvullende afspraken over de loonmatiging te komen. Volgens de VNV is op 1 oktober een overeenkomst met KLM gesloten die voldoet aan de overheidsvoorwaarden en die een bezuiniging van 20 procent op jaarbasis betekent voor vliegers. De vakbond wil naar eigen zeggen graag de plooien glad te strijken.
KLM-baas: ‘Uiterst zorgelijke impasse, toekomst KLM in gevaar’
‘Ongekende tijden’
In een videoboodschap aan het personeel laat KLM-topman Pieter Elbers weten een aantal van de overwegingen van de pilotenbond te begrijpen. “Maar ik begrijp de conclusie niet. Vraag die centraal staat: wat dient alle KLM’ers het beste? Wat we nu moeten voorkomen is dat we als KLM uiteenvallen in verschillende groepen”, aldus Elbers.
De KLM-baas zei verder nogmaals dat KLM het geld keihard nodig heeft. “Ongekende tijden vragen om ongekende processen en ongekende maatregelen”, zei Elbers. Hij riep andermaal de pilotenvakbond op alsnog in te stemmen met de voorwaarden.
meer: Malini Witlox Air France KLM
KLM en grond- en cabinepersoneel bereiken overeenstemming over sociaal plan
NOS 01.10.2020 KLM heeft overeenstemming bereikt met de vakbonden van het cabinepersoneel en het grondpersoneel over arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan, melden de partijen. De afspraken zijn nodig om de staatslening van 3,4 miljard euro aan KLM zeker te stellen, die nodig is om de coronacrisis te overleven.
KLM presenteert vandaag zijn herstructureringsplannen aan het ministerie van Financiën. De onderhandelingen duurden tot vroeg in de ochtend, zegt FNV Cabine.
Met het cabinepersoneel zijn “rechtvaardige afspraken” gemaakt over een tijdelijke versobering van arbeidsvoorwaarden, verbetering van de ontslagvergoeding en een terugkeergarantie van vijf jaar.
De afspraken op hoofdlijnen met de bonden van het grondpersoneel gaan over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden.
Naar Den Haag
Met deze afspraken kan KLM naar Den Haag, zegt FNV Cabine. De hoofdlijnen worden de komende weken verder uitgewerkt en de leden kunnen zich binnenkort uitspreken over de plannen.
KLM is er met de pilotenbonden nog niet uit, deze onderhandelingen zijn nog gaande.
Eind juni kwam het kabinet met het steunpakket voor KLM om de coronacrisis te kunnen overleven. Het bestaat uit een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. KLM moet reorganiseren om te voldoen aan de voorwaarden die de regering aan de steun stelt.
BEKIJK OOK:
Akkoord tussen KLM en bonden cabinepersoneel over loonoffer
AD 01.10.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM heeft op hoofdlijnen overeenstemming bereikt met vakbonden voor cabinemedewerkers en grondpersoneel over de versobering van de arbeidsvoorwaarden. Met piloten is er nog geen principeakkoord, zo meldt de vliegmaatschappij.
KLM heeft tot donderdag om bij het kabinet een pakket bezuinigingsplannen in te dienen. Dit herstelplan was een voorwaarde voor de 3,4 miljard euro aan steun die KLM krijgt van de overheid, in de vorm van leningen en kredietgaranties. Door de coronacrisis stond de luchtvaartmaatschappij op omvallen.
Lees ook;
KLM heeft met bonden voor grond- en cabinepersoneel afgesproken dat medewerkers die tot één keer modaal verdienen er nog iets op vooruitgaan, laten FNV en CNV weten. Medewerkers die meer dan anderhalf keer modaal verdienen gaan juist salaris inleveren. Dat kan stapsgewijs oplopen tot 20 procent minder loon.
KLM moet naar verwachting duizenden personeelsleden ontslaan om te bezuinigen. In juli sprak de luchtvaartmaatschappij van 4500 tot 5000 van de circa 33.000 banen bij KLM die zullen verdwijnen.
Sociaal plan
Met cabinebonden zijn nu ook afspraken gemaakt over een sociaal plan voor vertrekkend personeel. Birte Nelen, van FNV Cabine, noemt het daarbij positief dat boventallig personeel langer begeleiding naar nieuw werk krijgt dan aanvankelijk werd aangeboden. Ook kwam KLM personeel tegemoet met een betere minimumvergoeding voor mensen die relatief kort in dienst zijn.
KLM heeft nu overeenstemming bereikt met de cabinebonden VNC en FNV Cabine en de vakbonden FNV Luchtvaart, CNV, De Unie, VKP en NVLT voor grondpersoneel.
Volgens de bond FNV Cabine liggen er nu rechtvaardige afspraken met het cabinepersoneel over een tijdelijke reductie van arbeidsvoorwaarden, een sterk verbeterde beëindigingsvergoeding bij boventalligheid en een terugkeergarantie van vijf jaar.
Tot vroeg in de ochtend was het volgens de vakbond ‘spannend of wij als cabinebonden met KLM op één lijn konden komen’. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een doorbraak op het sociaal plan en op het tijdelijke loonoffer.
Protocollen
‘Wij gaan de komende week de hoofdlijnen verder uit te werken in protocollen. Uiteraard kunnen alle leden op korte termijn hun stem uitbrengen over onze arbeidsvoorwaarden en het sociaal plan’, aldus de bond in een verklaring op de website.
De bonden moeten de afspraken nog voorleggen aan hun achterban.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) is blij dat een deel van de vakbonden overeenstemming heeft bereikt, maar benadrukt dat ‘vandaag wel het moment’ is voor een akkoord met de piloten. ,,Het gaat heel slecht in de luchtvaart en met KLM. We moeten daar gewoon de bakens verzetten, linksom of rechtsom’’, zegt Hoekstra.
Als het personeel niet instemt met loonoffers en ontslagen, is faillissement volgens de minister de enige andere optie. ,,Het goede nieuws is dat een aantal bonden ziet dat het nodig is.’’
KLM
Om te bezuinigen, wil KLM eerdere in cao’s afgesproken loonsverhogingen niet door laten gaan. Vakbonden eisten dat cabinepersoneel dat tot één keer modaal verdient er nog wel op vooruit gaat. Ook is beloofd dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient zo veel mogelijk wordt ontzien.
In hoofdlijnen is ook afgesproken dat werknemers tot vijf jaar na hun ontslag vooraan in de rij staan om terug te keren in hun oude functie, mocht het beter gaan met de luchtvaartmaatschappij. Dat betekent dat als ze carrière hebben gemaakt niet opnieuw onderaan beginnen. Wat dit betekent voor de salarissen bij terugkeer is nog onderwerp van verdere uitwerkingen.
‘Kostenreductieplan KLM komt er met of zonder bonden’
AD 30.09.2020 KLM stuurt hoe dan ook op 1 oktober 2020 een plan hoe de luchtvaartmaatschappij geld gaat besparen naar politiek Den Haag. Liefst doet het bedrijf dat met een akkoord met de vakbonden over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden, maar als dat er niet is, gaat het eigen plan van KLM naar Den Haag, zegt Kim Bruggeman. Als vicepresident voor sectorrelaties en compensatie was hij de laatste maanden een van de onderhandelaars met de vakbonden.
Inzet van het overleg met de bonden is te voldoen aan de eisen die Den Haag stelde aan een steunpakket ter waarde van 3,4 miljard euro. Om de 2,4 miljard euro aan leningen en 1 miljard euro aan garanties voor leningen te krijgen, moet KLM van de overheid de kosten met zeker 15 procent terug brengen. Ook moet het aantal nachtvluchten omlaag en zijn er eisen gesteld aan een minimaal gebruik van biobrandstof. Aan werknemers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt bovendien een loonoffer van minstens 20 procent gevraagd.
Bruggeman benadrukt dat de gesprekken met de bonden geen normale cao-gesprekken zijn, maar dat beide zijden het risico lopen in ‘klassieke patronen’ te vervallen. ,,Normaal knok je een beetje over hoeveel erbij komt, nu gaat het om het inleveren van arbeidsvoorwaarden en staat het voortbestaan van het bedrijf op het spel.”
Ook de traditionele onderhandelingstactiek van ‘voor wat hoort wat’, werkt volgens Bruggeman niet meer. ,,Dat past niet bij de situatie van het bedrijf. Het gaat echt heel slecht, de vliegtuigen zijn halfvol”, verwijst hij naar de coronacrisis waardoor het aantal geboekte vliegreizen gekelderd is.
Loonsverhoging
Belangrijk struikelblok is de invulling van het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en de eis van verschillende bonden dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient, wordt ontzien. Bruggeman en KLM menen dat als verdieners van een modaal inkomen hun in de cao afgesproken loonsverhogingen niet krijgen, ze verder niets hoeven in te leveren. Volgens sommige vakbonden zouden zij echter helemaal niet moeten lijden onder de kostenbesparingen en dus wel gewoon loonsverhoging moeten krijgen.
De ondernemingsraad heeft al wel een positief advies gegeven voor de plannen. Bruggeman hoopt in een laatste onderhandelingsronde er ook met de bonden uit te komen. ,,We hebben vannacht nieuwe voorstellen rondgestuurd en gaan vanmiddag om de tafel. Als het nodig is, maken we er nachtwerk van.”
KLM-topman Pieter Elbers bij een deel van z’n vliegtuigvloot op Schiphol, april 2020.
Cruciale dagen voor KLM: akkoord over reorganisatie en loonoffer nodig
RTL 29.09.2020 Het is een cruciale week voor KLM. Op donderdag moet topman Pieter Elbers een bezuinigingsplan indienen bij minister van Financiën Wopke Hoekstra. Het bedrijf moet inkrimpen en het personeel moet inleveren in ruil voor de miljardensteun van de overheid.
KLM heeft tot 1 oktober om het reorganisatieplan in te leveren bij Hoekstra. Pas als dat plan is goedgekeurd, maakt hij een nieuwe tranche van de noodlening van maximaal 1 miljard euro over.
KLM heeft hier al 277 miljoen van ontvangen, meldde minister Hoekstra onlangs aan de Tweede Kamer.
Kogel door de kerk: KLM krijgt steunpakket van 3,4 miljard euro
Daarnaast heeft het bedrijf al 665 miljoen euro kunnen lenen van banken dankzij de bankgarantie die de staat heeft afgegeven voor maximaal 2,4 miljard. Aan dit financiële noodpakket van in totaal 3,4 miljard euro heeft de overheid wel voorwaarden gesteld.
KLM moet afslanken, omdat het de komende jaren veel minder vluchten zal uitvoeren. Het bedrijf schrapt hiervoor in totaal 5000 banen, maakte het eind juli bekend. Een deel hiervan vertrekt vrijwillig, maar 1500 fte zal gedwongen ander werk moeten zoeken.
Zo wil Air France-KLM de coronacrisis te lijf
Het personeel dat zijn baan houdt, moet inleveren. Met Hoekstra is afgesproken dat KLM de kosten met 15 procent verlaagt.
Grootverdieners moeten 20 procent inleveren
Om dit te bereiken, moet het personeel een loonoffer brengen, waarbij het kabinet het credo ‘sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’ heeft gebruikt. KLM’ers die meer dan drie keer modaal verdienen moeten minstens 20 procent inleveren. Ook de rest van het personeel moet inleveren, afhankelijk van wat ze verdienen. Personeel dat minder dan modaal verdient, wordt ontzien.
Het bedrijf is al weken aan het onderhandelen met de vakbonden hoe het deze eisen omzet in een akkoord. Dat is geen sinecure, want er zitten maar liefst acht vakbonden aan tafel.
Die bonden vertegenwoordigen grofweg drie soorten personeel van het bedrijf: piloten, grond- en kantoorpersoneel en stewards, stewardessen en pursers. Iedere groep heeft weer een andere cao, wat de onderhandelingen ingewikkeld maakt.
Sociaal plan en loonoffer
Die onderhandelingen gaan over twee zaken. Aan de ene kant moet er een sociaal plan komen voor het personeel dat op straat komt te staan door de reorganisatie. Aan de andere kant moeten de verschillende personeelsgroepen inleveren.
Dat het kabinet eisen heeft gesteld hoeveel er ingeleverd moet worden, maakt het er niet makkelijker op. Er is wel begrip voor de eisen van de overheid, maar dat die wil bepalen wie wat inlevert ‘gaat een stap te ver’, zegt Dario Fucci. Hij was als bestuurder van de ondernemingsraad van KLM de afgelopen 21 dagen non-stop bezig met het beoordelen van de plannen van het bedrijf.
“Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Hij denkt wel dat de bonden er met KLM uit gaan komen. “Misschien dat een of twee bonden langer de tijd nodig hebben, maar uiteindelijk gaat het lukken”, vertelt hij.
Dat er nu nog geen akkoord is tussen KLM en vakbonden snapt Fucci wel. “Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Voorstel vakbonden
Vakbonden zijn ook wel bereid water bij de wijn te doen, blijkt uit een voorstel dat dit weekend werd gedaan. Onderdeel van het voorstel, dat wordt gesteund door de machtige pilotenvakbond VNV, is dat wordt afgezien van een beloofde loonsverhoging. Het is alleen de vraag of afzien van iets wat er nog niet was, voldoende is.
Nee, aldus minister Hoekstra in het wekelijkse gesprek met RTL Z. “Alleen op korte termijn de salarissen verlagen is niet genoeg”, reageert hij.
Hoekstra: ook op lange termijn moeten lonen omlaag #KLM #herstructureringsplan
4:53 PM · Sep 29, 2020 6 See Roel Schreinemachers’s other Tweets
“Er liggen niet zo veel smaken op tafel: een loonoffer, massaal ontslag of naar de rand van een faillissement”, verwijst hij naar wat er bij andere luchtvaartmaatschappijen in Europa gebeurt.
Of KLM’s plan voldoende is, wordt overigens niet alleen door Hoekstra’s ministerie gecheckt. Hij heeft er een Brits bureau voor ingeschakeld, PA Consulting. Hoe deze check afloopt, meldt Hoekstra in oktober aan de Kamer.
Deadline of uitstel?
KLM zelf laat weten geen commentaar te geven zolang de onderhandelingen lopen. Binnen het bedrijf gaat men er nog steeds vanuit dat de deadline van 1 oktober gewoon gehaald wordt, aldus woordvoerder Gerrie Brandt.
“Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Op uitstel hoeft het bedrijf ook niet te rekenen, vertelt Hoekstra. “Het gaat om geld van de belastingbetaler, we hebben afspraken gemaakt en er een aantal maanden de tijd voor gegeven. Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Hij voert de druk nog verder op door een besluit over een eventuele kapitaalinjectie aan moederbedrijf Air France-KLM mede te laten afhangen van hoe goed KLM zich nu houdt aan de afspraken. Het verschaffen van extra kapitaal aan de holding is sowieso nog ‘geen uitgemaakte zaak’, zegt hij.
Hoekstra: KLM kan rekenen op meer steun
meer; Michaël Niewold Air France KLM FNV VNV CAO Luchtvaart
KLM-baas Elbers donderdag met plan naar Den Haag
AD 29.09.2020 KLM-baas Pieter Elbers gaat donderdag met een herstructureringsplan naar het ministerie van Financiën. Volgens de ondernemingsraad (or) van KLM is het hele bedrijf doorgelicht en liggen verschillende plannen op tafel om de kosten te drukken. Een akkoord met de vakbonden ontbreekt nog.
Minister Wopke Hoekstra beloofde eerder 3,4 miljard euro steun om KLM door de crisis te helpen. Hij verbond wel een aantal voorwaarden aan het noodpakket, waaronder het terugbrengen van de kosten en een herstructurering. De deadline werd gezet op donderdag 1 oktober. Klagers menen dat de minister met zijn eisenpakket deels op de stoel van het bestuur van KLM is gaan zitten.
Lees ook;
Met bonden wordt momenteel onderhandeld over het inleveren van arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan. Verschillende bonden verwijten KLM een gebrek aan urgentie.
Daar staat tegenover dat bepaalde vakbonden op een ouderwetse manier onderhandelen met een mentaliteit van voor wat, hoort wat, aldus bronnen rond de onderhandelingen, hoewel er momenteel niet zoveel te halen valt. Dat werknemers ook in crisistijd gewoon doorbetaald kregen via de loonsubsidie van de overheid, zou de ernst van de situatie enigszins maskeren.
Wrevel
Or-bestuurder Dario Fucci is blij met de steun voor KLM maar erkent dat de opstelling van Hoekstra voor wrevel heeft gezorgd binnen KLM. Dit omdat de minister zich direct met de bedrijfsvoering van KLM heeft bemoeid door met harde eisen te komen. Fucci bestempelt die opstelling als ‘onorthodox’, maar zegt er tevens bij dat KLM in zware nood verkeert. ,,Ik snap heel goed dat er wat tegenover de noodsteun moet staan. Maar ik snap ook dat het bijvoorbeeld bij de vakbonden wringt dat je op deze wijze richtlijnen opgelegd krijgt.”
Fucci denkt dat de meest bonden ook voor donderdag akkoord zullen zijn. Bij KLM wordt volgens hem vaker een doorbraak geforceerd als de druk het hoogst is. Mogelijk dat de onderhandelingen met een aantal bonden iets langer duren, maar dat weerhoudt Elbers er niet van met een plan naar Den Haag te gaan.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f43093aa-fd8f-11ea-be14-02c309bc01c1.JPG)
Jeroen Kremers vooruitgeschoven pion van staat bij Air France KLM
Telegraaf 23.09.2020 Jeroen Kremers wordt de vooruitgeschoven pion van de staat bij Air France KLM. Het noodlijdende luchtvaartbedrijf heeft inmiddels de eerste honderden miljoenen aan leningen van banken en de overheid ontvangen.
Dat schrijft minister Hoekstra (Financiën) aan de Tweede Kamer. Bij het in elkaar zetten van het steunpakket heeft het kabinet bedongen dat er een zogenoemde ’state agent’ namens de Nederlandse staat mag aanschuiven bij Air France KLM. Dat wordt Jeroen Kremers, die nu onder meer commissaris bij Robeco is. Hoekstra noemt hem een ’ervaren bestuurder’ die ’goed bekend met de overheid’ is. Kremers werkte in het verleden bij het ministerie van Financiën en had veel functies in de financiële sector.
Kremers krijgt geen zeggenschap bij de luchtvaartmaatschappij en komt niet in het bestuur of de raad van commissarissen, maar mag namens de staat toezicht houden op de afspraken die Nederland heeft gemaakt rond het steunpakket. Dat gaat onder meer om de reorganisatie die KLM moet doorvoeren voor de steun. Als de afspraken niet worden nageleefd, kan Kremers ’escaleren’ naar het ministerie van Financiën.
Eerste miljoenen overgemaakt
De luchtvaartmaatschappij heeft eind augustus al de eerste honderden miljoenen steun ontvangen. Dat gaat om 665 miljoen euro aan leningen van de banken, waar de staat voor 90 procent garant voor staat. Ook heeft Hoekstra zelf al 277 miljoen euro aan directe leningen van de staat overgemaakt.
In totaal krijgt KLM 3,4 miljard euro: 2,4 miljard aan leningen van banken en 1 miljard van de staat. De rest van het geld wordt pas overgemaakt als het reorganisatieplan van KLM ’naar tevredenheid van de staat is opgesteld’. De luchtvaartmaatschappij moet dat plan uiterlijk 1 oktober aanleveren.
„Zo hebben we het afgesproken en afspraak is afspraak”, zegt Hoekstra. „Die eerste tranche is beschikbaar, meteen in de eerste fase. Dat was ook nodig en daarmee gaan we niet wachten.” Voor de tweede tranche wil Hoekstra meer zekerheid. „Tegelijkertijd wil je ook quid pro quo. Dus ik vind dit afgewogen.”
BEKIJK MEER VAN; luchtvaart bedrijfsinformatie Financiën Koninklijke Luchtvaart Maatschappij Hoekstra Jeroen Kremers
Hoekstra bereid te praten over meer steun voor Air France-KLM
NOS 23.09.2020 Minister Hoekstra van Financiën is bereid te praten over een kapitaalinjectie voor Air France-KLM, als blijkt dat de toegezegde leningen niet genoeg zijn om het hoofd boven water te houden. Dat zegt hij nadat topman Ben Smith van het luchtvaartbedrijf afgelopen weekend had gezegd dat er naast de toegezegde miljardenleningen waarschijnlijk veel meer steun nodig is.
Om de coronacrisis te overleven, kan KLM aanspraak maken op een lening van de Nederlandse staat van 1 miljard euro. Daarnaast hebben elf banken een krediet van maximaal 2,4 miljard euro beschikbaar gesteld, waar de staat dan weer voor 90 procent garant voor staat. Ook aan Franse kant wordt het bedrijf ondersteund, met 7 miljard euro aan leningen.
“We hebben steeds gezegd dat het in de eerste fase om leningen gaat, maar dat de mogelijkheid wel degelijk bestaat dat er ook echt geld, dus niet een lening, in de onderneming gestopt moet worden”, zegt Hoekstra, die er meteen wel bij meldt dat daar voorwaarden aan verbonden zullen zijn. Welke dat precies worden, daar wil hij de komende weken en maanden over praten. “We doen dit allemaal om de onderneming te laten overleven en zo veel mogelijk banen te behouden.”
Herstructureringsplan
Eind augustus zijn de eerste bedragen van de leningen overgemaakt aan KLM; 277 miljoen euro van de staat en 665 miljoen van de banken, schrijft Hoekstra vandaag aan de Tweede Kamer. Om voor een volgend deel in aanmerking te komen moet het bedrijf uiterlijk 1 oktober een herstructureringsplan hebben ingediend bij het kabinet. Het personeel dat het meeste verdient, moet daarbij ook de zwaarste klappen opvangen.
Air France-KLM moet snijden in de kosten, vindt Hoekstra, zeker ook aan Franse kant. Die kosten zijn nu gebaseerd op het pre-coronatijdperk. “Maar inmiddels staat de halve vloot aan de grond.” Om toezicht te houden op die herstructurering, die mogelijk duizenden banen zal kosten, stelt het kabinet een zogeheten ‘state agent’ aan. Die functionaris gaat namens de staat controleren of het bedrijf zich wel aan de afspraken houdt.
Jeroen Kremers
“Het gaat om heel veel geld, dus willen we iemand heel dicht bij het vuur hebben”, zegt Hoekstra. Hij heeft Jeroen Kremers, commissaris bij verschillende financiële instellingen en in het verleden topambtenaar op zijn ministerie, bereid gevonden die rol op zich te nemen.
Volgens Hoekstra heeft Kremers de juiste ervaring voor die functie. “En hij spreekt vloeiend Frans.”
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d3e9a96-bc6d-11ea-99fd-02c309bc01c1.jpg)
Linkse partijen stemmen tegen redding KLM
Telegraaf 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
BEKIJK OOK:
Geen gehoor voor smeekbede KLM’ers
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Een van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
BEKIJK MEER VAN; luchtvaart overheidsbeleid Den Haag Koninklijke Luchtvaart Maatschappij Luchthaven Schiphol
© Hollandse Hoogte Een toestel van KLM stijgt op van de luchthaven, terwijl toestellen van de KLM geparkeerd staan tijdens de coronacrisis.
Linkse partijen stemmen tegen redding KLM
MSN 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Eén van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
Hoekstra: ‘Maak me meer zorgen over Air France dan over KLM’
NU 01.07.2020 Hoewel minister Wopke Hoekstra van Financiën ziet dat KLM de vruchten heeft geplukt van het huwelijk met Air France, ziet hij dat het Nederlandse deel in de luchtvaartcombinatie beter presteert dan het Franse, zei de bewindsman woensdagavond in de Kamer tijdens het debat over de noodsteun aan KLM.
“Eerlijk is eerlijk, mijn zorgen over het Franse deel van de onderneming zijn groter dan over het Nederlandse deel”, zei Hoekstra. “Er is economisch veel werk aan de winkel.”
KLM was in 2003 verliesgevend en moest daarom op zoek naar een partner om te kunnen overleven. Dat lukte na een moeizame zoektocht uiteindelijk met Air France.
“De hele onderneming, en zeker ook het Nederlandse deel, heeft aanzienlijke stappen vooruit gemaakt. KLM is hard gegroeid, harder dan het Franse zusterbedrijf en vooral de afgelopen jaren is KLM meer winstgevend geworden dan Air France.”
De combinatie Air France-KLM noemt de bewindsman “heel logisch”. KLM heeft een goede verbinding met Azië en de Verenigde Staten, Air France heeft een grote thuismarkt en vliegt daarnaast veel naar Afrika. “Daaruit kun je concluderen dat er veel te zeggen is voor dit type huwelijk. Tegelijkertijd is er wel substantieel werk aan de winkel om het beter te laten functioneren”, zei Hoekstra.
Dat werk zit hem bijvoorbeeld in het contact met de Franse collega’s. Hoekstra: “Vanwege de cultuurverschillen, de afstand en de perceptie op het verleden gaat dat niet zonder slag of stoot. Daar ligt nog wel een opdracht.”
Vooralsnog is de beste kaart van Hoekstra het huwelijk beter maken, vindt hij. In welke vorm precies, bijvoorbeeld meer onafhankelijk van elkaar maar nog wel in dezelfde onderneming, zal moeten blijken. Maar uit elkaar gaan wil de bewindsman in alle gevallen uitsluiten. “Experts zeggen dat KLM en Air France meer zijn dan een plus een. Dat verlies je dan.”
KLM-personeel moet loonoffer brengen
Vorige week maakte het kabinet bekend dat KLM noodleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro ontvangt. Aan die hulp zitten wel voorwaarden. Het luchtvaartbedrijf moet verduurzamen, het aantal nachtvluchten moet omlaag, bonussen en het opkopen van dividend wordt verboden en personeel dat het meest verdient moet salaris inleveren.
In totaal moet KLM de kosten met 15 procent verlagen om na de coronacrisis weer concurrerend te zijn.
Het kabinet heeft een aantal “piketpalen” geslagen in de onderhandelingen met de KLM-directie over de miljardenleningen. Bijvoorbeeld dat werknemers die minstens drie keer modaal verdienen (ongeveer een ton bruto per jaar) minimaal 20 procent salaris moeten inleveren.
De vakbonden vinden dat zij onterecht zijn gepasseerd in de onderhandelingen tussen het kabinet en KLM, zo lieten verschillende werknemersorganisaties eerder op de dag weten. Maar Hoekstra vindt dat hij genoeg ruimte heeft overgelaten voor de ondernemingsraad en de vakbonden om de plannen verder uit te werken.
Lees meer over: Air France-KLM KLM Politiek Economie Coronavirus
Gemengde reacties in Kamer op steunpakket KLM
NOS 26.06.2020 De regeringspartijen reageren positief op het steunpakket voor KLM, dat het kabinet vanochtend bekendmaakte. De oppositie is zeer kritisch. Onder diverse voorwaarden schiet het kabinet de luchtvaartmaatschappij met 3,4 miljard euro te hulp om de coronacrisis te overleven.
Kamerlid Van der Linde van regeringspartij VVD noemt het grote winst dat de functie van KLM als overstapluchthaven wordt gegarandeerd. “Het gaat om tienduizenden mensen die daar hun brood verdienen”, voegt hij eraan toe. De VVD heeft nog wel vragen over de uitwerking van allerlei afspraken.
Coalitiegenoot CDA spreekt van een positief afgewogen pakket, dat KLM in staat stelt om duizenden banen te behouden. Kamerlid Amhaouch benadrukt dat de luchtvaartmaatschappij duurzamer wordt en dat de functie van Schiphol als overstapluchthaven langer gegarandeerd blijft.
Afspraken nachtvluchten onvoldoende
D66-woordvoerder Paternotte vindt het positief dat de lening beperkt is gebleven tot 1 miljard euro en dat er afspraken zijn gemaakt over het verminderen van de kosten en een loonoffer. De afspraken over vermindering van de nachtvluchten vindt hij onvoldoende.
Kamerlid Bruins van coalitiepartner ChristenUnie is er vooral tevreden over dat de steun wordt gegeven onder de voorwaarde dat de KLM de omslag maakt naar “minder overlast, minder vervuiling en minder hoge beloningen aan de top”.
KLM los van Air France
De PVV zegt in een reactie dat de KLM weer los moet komen van Air France. Volgens het Kamerlid Graus gaan de bezuinigingen van Air France en KLM niet gelijk op. “De Fransen blijven de rijkelijke en smeuïge oer-Hollandse kaas van het kurkdroge Franse stokbrood vreten”, zegt Graus,
Ook de SP is zeer ontevreden over de afspraken. Kamerlid Alkaya van de oppositiepartij vindt het “opvallend dat de KLM overeind wordt gehouden met extra staatsleningen, terwijl zorgverleners van het kabinet geen structurele loonsverhoging hoeven te verwachten”.
Volgens de SP kiest het kabinet voor doorgaan op de huidige weg. De partij vindt meer zeggenschap voor de overheid en uiteindelijk nationalisatie de manier om de banen en de toekomst van de KLM blijvend veilig te stellen.
Reset van de luchtvaart
GroenLinks-Kamerlid Kröger vindt dat het kabinet met het pakket kansen voor een “reset van de luchtvaart” laat liggen. Volgens haar hadden er scherpere klimaateisen moeten worden gesteld en hadden er ook concrete afspraken moeten worden gemaakt over het vervangen van korte afstandsvluchten door de trein.
Ook de PvdA heeft nog veel vragen. “Hoeveel werkgelegenheid wordt met deze afspraken structureel behouden, waarom zijn alleen leningen verstrekt en geen aandelen gekocht, zoals in Duitsland, en wordt er wel genoeg gedaan aan verduurzaming van de luchtvaart?”, zegt Kamerlid Nijboer.
De Partij voor de Dieren heeft weinig goede woorden over voor het akkoord. Kamerlid Van Raan vindt dat er miljarden belastinggeld naar “een failliet businessmodel gaan, met een paar doekjes voor het bloeden”.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/46ba72dc-b7c0-11ea-96dd-02c309bc01c1.jpg)
Gemengde reacties uit Kamer op steun voor KLM
Telegraaf 26.06.2020 Partijen in de Tweede Kamer reageren verdeeld op de aankondiging dat het kabinet 3,4 miljard aan staatssteun verleent aan KLM. Dat gebeurt deels door leningen en deels door garantstellingen.
Volgens GroenLinks laat het kabinet een „reset voor de luchtvaart” liggen. „Dit zijn geen strenge voorwaarden, maar de greenwash die we bij luchtvaart gewend zijn”, reageert Kamerlid Suzanne Kröger. De oppositiepartij laakt het gebrek aan strenge eisen in ruil voor het pakket voor de luchtvaartmaatschappij.
De ChristenUnie is juist „tevreden” dat tegenover de steun staat dat KLM „de omslag maakt naar minder overlast, minder vervuiling en lagere topbeloningen.” De partij „steunt de voorwaarden die het kabinet stelt aan de leningen en garanties voor KLM”, zegt Kamerlid Eppo Bruins. „Minder nachtvluchten, geen bonussen en dividend en belangrijk nieuws is dat Nederland de garantie heeft gekregen dat KLM op Schiphol blijft – iets wat sinds de fusie met Air France onzeker was. De Nederlandse staat krijgt hiermee weer meer controle over de toekomst van KLM.”
D66: stapje vooruit
Ook coalitiepartij D66 vindt het „goed dat met lening en garantie op banklening grootste faillissement uit onze geschiedenis is voorkomen”, laat Kamerlid Joost Sneller weten. „Stevigere staatsgaranties zijn positief voor onze open economie.” De duurzaamheidseisen noemt hij een „stapje vooruit”, maar de verlaging van het aantal nachtvluchten „is nog mager”, vindt Sneller.
VVD’er Roald van der Linde noemt het een „goede stap van het kabinet.” Het steunpakket „biedt duizenden werknemers in de luchtvaart perspectief in deze moeilijke tijden.”
SP wil terug naar de onderhandeltafel
De SP is op haar beurt uiterst kritisch. „Als een organisatie echt niet failliet mag gaan, dan kan het ook niet overgelaten worden aan de markt”, zegt SP-Kamerlid Mahir Alkaya. „Wat de SP betreft is veel meer zeggenschap, of uiteindelijk nationalisatie, de manier om de banen en toekomst van KLM structureel veilig te stellen”, stelt de socialistische politicus. Hij „roept daarom het kabinet op om terug naar de onderhandelingstafel te gaan om de toekomst van KLM en de mensen die daar werken echt veilig te stellen.”
BEKIJK MEER VAN; luchtvaart overheidsbeleid bedrijfsinformatie Luchthaven Schiphol Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
AD 26.06.2020 Minder nachtvluchten, personeel dat salaris moet inleveren, flink snijden in de kosten en veel milieuvriendelijker vliegen. De eisen voor de 3,4 miljard euro steun aan KLM zijn fors, maar voelen voor KLM-topman Pieter Elbers niet als een molensteen om de nek. ,,Als je ziet hoe slecht het nu gaat en de enorme onzekerheden die er nog zijn dan is het belangrijk dat we financiële stabiliteit hebben.’’
Toch kan ook de KLM-baas zich voorstellen dat medewerkers op de werkvloer hun wenkbrauwen fronsen bij de afspraken die nu zijn gemaakt. Iedereen die bij de luchtvaartmaatschappij meer dan modaal verdiend moet salaris inleveren; piloten minstens 20 procent. Maar bij partner Air France – die Franse staatssteun krijgt – is die eis niet gesteld. ,,Ik snap dat gevoel. Maar ik ga niet over de Franse piloten.
Ook niet over wat de Franse staat aan hun belastingbetaler moet verantwoorden. De Nederlandse overheid legt ons deze voorwaarde op. Ik kan mij voorstellen dat de neiging er is om naar andere bedrijven binnen de groep te kijken, maar ik kijk naar KLM. Het is aan ons om die lening zo beperkt mogelijk te houden en zo snel mogelijk terug te betalen’’, reageert Elbers.
Lees ook;
Veel KLM-toestellen staan nog steeds werkeloos aan de grond door de coronacrisis. © REUTERS
Vastigheid
De topman is opgelucht dat er na maanden onderhandelen een resultaat is dat de komende periode stabiliteit geeft aan het bedrijf. KLM krijgt een lening van de staat van 1 miljard euro. Ook staat de overheid garant voor 90 procent van de 2,4 miljard aan aanvullende leningen die door 11 banken worden verstrekt.
,,Ik ben heel blij dat we vaste grond onder de voeten hebben nu. Daarmee kunnen we deze moeilijke periode doorkomen. Het zou zonde zijn geweest als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis. KLM was voor Covid-19 gezond. We moeten er nu voor zorgen dat dit zo snel mogelijk weer gebeurt.
Als het herstel de komende maanden sneller gaat dan verwacht is dat hartstikke mooi. Dan kunnen we de leningen sneller terug betalen. Als het tegenzit hebben we in elk geval continuïteit.’’
Het zou zonde zijn als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis, aldus Pieter Elbers, Ceo KLM.
De komende maanden worden gebruikt om fors te reorganiseren. In oktober moet er een uitgewerkt plan liggen om het bedrijf aan te passen aan de nieuwe economische situatie, die volgens Elbers nog altijd dramatisch is. Binnen Europa trekken de verkochte vluchten weer enigszins aan, maar intercontinentaal is er nog altijd bijna geen vliegverkeer.
Het staat vast dat KLM met veel minder personeel door moet, maar Elbers wil niet zeggen hoeveel banen van de in totaal 30.000 er moeten verdwijnen. Er is inmiddels een vertrekregeling geopend voor medewerkers die vrijwillig het bedrijf willen verlaten.
Milieuvriendelijker
KLM moet door deze miljardensteun ook milieuvriendelijker worden. Zo moet er vanaf 2030 met 14 procent duurzame brandstof worden gevlogen. En moet de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent omlaag. Elbers noemt dat ambitieuze eisen, maar volgens hem sluiten ze aan bij hun eigen ambities voor de toekomst. Of het daadwerkelijk lukt om die eisen te halen, moet blijken. Vooral over het gebruik van biobrandstof is nog veel onduidelijk. ,,Als er een beperkte vraag is omdat er minder vluchten zijn dan is dat relatief duur.’’
KLM krijgt een state agent aangewezen die erop toe gaat zien dat het bedrijf zich houdt aan de voorwaarden. Elbers heeft daar geen moeite mee. ,,Het logisch dat wanneer je geld verstrekt je ook iemand stuurt om daar toezicht op te houden. Dat gebeurt bij anderen ook, zeker als je praat over dit soort bedragen. Het moet publiek verantwoord worden.’’
Frankrijk heeft inmiddels een steunpakket toegezegd van 7 miljard euro voor Air France. Daarmee komt het totale bedrag voor de reddingsoperatie van Air France-KLM uit op 10,4 miljard euro. Het toegezegde geld leidt tot scheve gezichten bij concurrenten. De Ierse prijsvechter Ryanair wil dat de Europese Commissie voor het steunpakket gaat liggen omdat er sprake is illegale staatssteun en zo de concurrentie wordt verstoord.
Maar volgens KLM-baas Elbers voldoet de steun aan de voorwaarden van Brussel en is geenszins sprake van een “free ride”.
3,4 miljard staatssteun voor KLM, best betaald personeel levert 20 procent in
NU 26.06.2020 Het kabinet heeft met luchtvaartmaatschappij KLM een akkoord bereikt over staatssteun ter waarde van 3,4 miljard euro, maken ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdag bekend op een persconferentie. Het miljardenbedrag komt in de vorm van bankgaranties en leningen.
De steun bestaat uit twee delen: een directe lening van 1 miljard euro en een lening van 2,4 miljard euro die KLM direct ontvangt van elf banken. De overheid staat garant voor de laatstgenoemde lening.
In ruil voor de staatssteun wordt in het salaris van het personeel gesneden. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen (109.500 euro), is gevraagd ten minste 20 procent van het salaris in te leveren. Werknemers die minder verdienen, wordt verzocht een kleiner deel in te leveren. Zolang KLM steun ontvangt, mag het bedrijf geen dividend aan aandeelhouders uitkeren en geen bonussen uitbetalen.
Verder moet de luchtvaartmaatschappij in het personeelsbestand snijden om zo de kosten met 15 procent te verlagen. “Het is een positieve boodschap voor het bedrijf, maar een moeilijke boodschap voor het personeel”, zegt minister Hoekstra over de maatregelen. “We moeten KLM niet alleen door de crisis loodsen, maar ook sterker uit de crisis laten komen.”
20 procent minder nachtvluchten, vertrouwenspersoon in KLM-bestuur
Verder belooft KLM 20 procent minder nachtvluchten vanaf luchthaven Schiphol uit te voeren. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. Hier is de laatste jaren veel over te doen geweest, vanwege de overlast die deze vluchten veroorzaken. Ook zou KLM zo aan de milieueisen van het kabinet voldoen.
Ook stelt het kabinet in het KLM-bestuur een vertrouwenspersoon aan. Die moet erop toezien dat het Nederlandse belastinggeld ook daadwerkelijk bij KLM terechtkomt en niet bij het Franse moederbedrijf Air France-KLM.
Topman Elbers: ‘Dit is een zeer belangrijke stap’
KLM-topman Pieter Elbers is blij met het steunpakket. “Dit is een zeer belangrijke stap en ik spreek namens alle KLM-collega’s mijn dank aan de Nederlandse Staat en de banken uit voor het vertrouwen in onze organisatie en onze toekomst”, aldus Elbers.
Hoekstra onderstreepte vrijdag bij de persconferentie de grote rol die KLM speelt in de Nederlandse economie. “Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie”, aldus de minister. KLM is goed voor zo’n 30.000 banen in Nederland.
KLM in de problemen geraakt door coronacrisis
KLM heeft het geld hard nodig, omdat het bedrijf door de coronacrisis in de afgelopen maanden nauwelijks heeft kunnen vliegen. Hierdoor is de kaspositie van de luchtvaartmaatschappij ernstig verzwakt. Inmiddels is KLM weer aan het opschalen, maar voert het concern nog altijd aanzienlijk minder vluchten uit dan voor de corona-uitbraak.
Het steunpakket werd twee maanden geleden aangekondigd. Op 24 april maakten dezelfde ministers al bekend aan een steunpakket van 2 tot 4 miljard euro te werken. Dat deden ze kort nadat de Franse regering een steunpakket van 7 miljard euro voor Air France had gepresenteerd.
Lees meer over: Politie KLM Luchtvaart Economie
‘Steunpakket van 3,4 miljard euro voor KLM’
AD 26.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM ontvangt een steunpakket van 3,4 miljard euro om de coronacrisis te overleven. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een melding op de site van zustermaatschappij Air France, die inmiddels is verwijderd.
De Nederlandse regering zou in ruil voor de steun een vertrouwenspersoon in het bestuur van KLM mogen benoemen, meldt Reuters op basis van ingewijden. Die moet erop toezien dat de financiële hulp uitsluitend naar KLM gaat, en niet naar het bredere concern Air France-KLM.
Lees ook;
Eerder werd al bekend dat de Nederlandse vliegmaatschappij en andere betrokken partijen een akkoord hadden bereikt over financiële steun om de luchtvaartmaatschappij door de crisis te helpen. De ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) lichten het steunpakket vrijdagochtend toe. KLM wilde niet reageren voorafgaand aan die bekendmaking door het kabinet.
De regering maakte in april al bekend dat het bereid was tussen de 2 miljard en 4 miljard euro uit te trekken voor KLM, in de vorm van directe leningen en garanties op leningen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
De afgelopen tijd is druk onderhandeld over de voorwaarden voor het aanvullende steunpakket, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e38f864c-b7c0-11ea-93e2-02c309bc01c1.jpg)
Piloten moeten zeker 20 procent salaris inleveren
Telegraaf 26.06.2020 KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om voorlopig de coronacrisis te kunnen uitzingen. Daarvan is 1 miljard een directe lening van de Staat en 2,4 miljard bestaat uit garanties op leningen van banken.
Dat melden ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdagochtend. Ze stellen ook voorwaarden aan de steun voor KLM. Dat moet de kosten met 15 procent reduceren, het aantal nachtvluchten verlagen en een ’actieve bijdrage aan duurzaamheid ’leveren’. Het kabinet heeft ook een ’state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het overheidsgeld.
Salarisoffer piloten
De grootverdieners, vooral piloten, bij KLM zullen een salarisoffer moeten doen. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd minstens 20 procent in te leveren. Werknemers met een lager salaris hoeven ook een lager percentage in te leveren. Het aantal nachtvluchten moet van 32.000 naar 25.000.
De gevolgen van de coronacrisis zijn volgens Hoekstra ’nog erger dan gedacht’. Toch duurde het lang voor het definitieve steunpakket er kwam, omdat de ministers ’zwaarwegende voorwaarden’ aan het pakket wilden hangen.
Het salarisoffer noemt Hoekstra een ’moeilijke boodschap voor het personeel’. Dat staat volgens de minister ’onder zware druk’. En de pijn voor het personeel zal nog even duren. „Ondanks de steun zal het bedrijf moeten reorganiseren”, zegt Hoekstra. „We hebben nu geprobeerd de pijn zo eerlijk mogelijk verdelen.”
Mogelijk meer steun nodig
Hoekstra sluit niet uit dat het kabinet later nog meer geld in de luchtvaartmaatschappij moet steken: „Het is nog niet zo dat we er met dit pakket al zijn. Mocht er opnieuw steun nodig zijn, zullen we opnieuw kijken naar de voorwaarden.”
De kans is groot dat aandeelhouders dan geld bij zullen storten in het bedrijf. „Een kapitaalinjectie van de aandeelhouders lijkt de meest logische oplossing”, schrijven de ministers ook over verdere steun. Ze laten nog in het midden of Nederland daar dan aan mee zal doen.
Met het huidige steunpakket is de verwachting dat KLM het in elk geval tot in volgend jaar kan volhouden.
Positie KLM in Nederland
In de onderhandelingen over het miljardenpakket heeft het kabinet ook een aantal zaken geregeld om de positie van KLM in Nederland te versterken. Zo kon Frankrijk altijd afspraken over Nederland als thuisbasis voor KLM en het niet overhevelen van Nederlandse activiteiten naar Frankrijk annuleren met een opzegtermijn van slechts negen maanden. Die termijn gaat nu naar vijf jaar, waardoor de Nederlandse positie van KLM, maar ook de belangrijke hubfunctie van Schiphol, veel steviger verankerd liggen.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen maakten eind april al bekend dat het kabinet Air France KLM wilde gaan steunen, voor een bedrag van 2 tot 4 miljard euro. De mededeling volgde kort op een persconferentie van Hoekstra’s Franse collega Le Maire, die 7 miljard euro beschikbaar stelde voor de luchtvaartmaatschappij.
Vervolgens bleef het ruim twee maanden stil. De ministers moesten nog verder met de uitwerking van de steun: het precieze bedrag, welk deel daarvan garanties of directe leningen zouden worden en welke voorwaarden het kabinet zou stellen aan de steun voor KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen namen daar uitgebreid de tijd voor. Ze kregen nog extra lucht omdat de kas van KLM niet al half juni leeg bleek te zijn, zoals eerder wel de verwachting was.
Gecompliceerde gesprekken
De gesprekken waren heel gecompliceerd, klonk het in Den Haag. Veel partijen schoven aan bij de ministeries. Die moesten het gesprek aangaan met de Franse regering, de Nederlandse en Franse tak van de luchtvaartmaatschappij, banken, de vakbonden, maar ook de Europese Commissie die goedkeuring moet geven aan de staatssteun.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen wilden ook voorkomen dat ze net als eind april met een verhaal kwamen dat nog lang niet af was. Daar kwam destijds veel kritiek op. Pas als het pakket helemaal afgetimmerd was, wilden ze het naar buiten brengen, klonk het in Den Haag.
De gesprekken werden de afgelopen tijd op het hoogste niveau gevoerd. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vlogen eerder deze maand naar Parijs voor een gesprek met de top van Air France KLM. Daarna schoof Hoekstra nog aan voor een gesprek bij Le Maire. En de Franse president Macron kwam deze week nog langs bij premier Rutte.
BEKIJK OOK:
BEKIJK OOK:
’KLM leent €3,4 miljard van de Staat’
BEKIJK OOK:
Piloot kost KLM ruim €20.000 per maand
BEKIJK MEER VAN; luchtvaart bedrijfsinformatie Hoekstra Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
KLM-piloten moeten minstens 20 procent salaris inleveren voor steun overheid
AD 26.06.2020 KLM krijgt in totaal 3,4 miljard euro aan leningen om de coronacrisis door te komen. Maar de steun is niet gratis: piloten en ander personeel dat drie keer modaal verdient moeten minstens 20 procent van hun salaris inleveren.
Voor personeel in lagere salarisschalen gelden lagere percentages. Het is aan KLM en de vakbonden om hier afspraken over te maken. Daarnaast zal er de komende tijd 15 procent in de kosten worden gesneden. Zolang KLM financiële steun ontvangt, mag het bedrijf geen bonussen of dividend uitkeren.
Lees ook;
De overheid gaat KLM 1 miljard euro lenen en geeft daarnaast een garantie van 90 procent af voor 2,4 miljard euro aan aanvullende leningen, die door 11 banken worden verstrekt. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra was het kabinet alleen bereid om steun te verlenen ‘onder zwaarwegende voorwaarden’. ,,Het gaat immers om belastinggeld van ons allemaal.”
Om erop toe te zien dat KLM zich aan de afspraken houdt, wordt er namens de overheid een state agent aangesteld, die direct toegang heeft tot informatie en aanwezig mag zijn bij relevante vergaderingen van het bestuur van KLM.
Behalve financiële voorwaarden zijn er ook andere afspraken gemaakt. Zo zal het aantal nachtvluchten op Schiphol met 20 procent worden verminderd, van 32.000 naar 25.000. Ook belooft KLM eraan bij te dragen dat de luchtvaartsector de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent vermindert. Ook zorgt het bedrijf ervoor dat vanaf 2030 14 procent van de brandstof duurzaam is. Verder neemt KLM deel in de nieuwe biokerosinefabriek in Delfzijl.
Schiphol
Nederland steunt KLM omdat het bedrijf volgens de regering veel werkgelegenheid biedt en tevens cruciaal is voor de internationale hubfunctie van Schiphol. Om ervoor te zorgen dat KLM en Schiphol een grote speler in het wereldwijde vliegverkeer blijft, zijn er ook afspraken gemaakt met moederbedrijf Air France-KLM. Zo zijn er hardere toezeggingen dat KLM in Nederland gevestigd blijft en Nederlandse verkeersrechten houdt.
Volgens minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) zijn deze garanties het belangrijkste dat Nederland heeft binnengehaald. De toekomst van Schiphol als internationale hub is volgens haar veiliggesteld. ,,Dat is een strategisch belang dat we absoluut niet wilden kwijtraken.”
Aandelen
Volgens Hoekstra kan KLM met het steunpakket ‘tot ver in het volgende kalenderjaar vooruit’. Of er uiteindelijk meer nodig is, zal volgens hem afhangen van de ontwikkeling van de economische omstandigheden.
Hoekstra stelt dat nu niet is overwogen om meer aandelen in het luchtvaartbedrijf te kopen. ,,Daar was geen vraag naar vanuit de onderneming en er was geen behoefte of noodzaak bij de staat”, aldus de minister.
Toch kan in de toekomst het verwerven van een groter belang toch aan de orde zijn, temeer omdat het bedrijf relatief veel schulden ten opzichte van het eigen vermogen heeft. Hoekstra: ,,Het kan zijn dat de onderneming ons vraagt deel te nemen. We zullen dan opnieuw moeten wegen of dat verstandig is.”
Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep. De Franse regering kondigde eerder aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro.
KLM-topman Elbers: eind juli meer duidelijk over personele gevolgen
NOS 26.06.2020 Een positieve en tegelijkertijd moeilijke boodschap. Zo omschrijft KLM-topman Pieter Elbers in een eerste reactie het steunpakket van het kabinet voor zijn concern. Het is de bedoeling dat de eerste “contouren” van de personele gevolgen voor KLM eind volgende maand duidelijk worden. Er verdwijnen banen, maar hoeveel is nog niet duidelijk.
Elbers zei in het NOS Radio 1 Journaal dat de steun die zijn onderneming krijgt betekent dat KLM’ers moeten inleveren. “Onze verwachtingen voor volgend jaar zijn dat we ook nog fors minder zullen vliegen dan dat we dat voor corona deden”, zei de topman.
“Dat betekent uiteindelijk dat je – hoe vervelend ook – de omvang van je bedrijf moet aanpassen. Ons doel is zoveel mogelijk baanbehoud.”
Duizenden banen op de tocht
Vervolgens zal het nog tot oktober duren tot het herstructureringsplan van de onderneming helemaal klaar is. KLM zal hier samen met de bonden naar kijken. Mogelijk staan er duizenden banen op de tocht.
KLM verwacht dat het in augustus op 90 procent van de Europese bestemmingen weer zal vliegen, maar nog lang niet op de maximale capaciteit. Die blijft steken op 30 procent. “We moeten van ver komen, we hebben dit nog nooit in de luchtvaart meegemaakt”, zei Elbers.
Steunpakket
Het kabinet maakte vanochtend bekend dat KLM 3,4 miljard euro aan steun krijgt. 1 miljard hiervan komt in de vorm van een lening van de overheid, de rest van het bedrag (2,4 miljard euro) komt in de vorm van een garantie. Hierover heeft het luchtvaartconcern zelf afspraken gemaakt met elf banken.
KLM heeft het steunpakket nodig om de coronacrisis te overleven. Aan het geld zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moet het aantal nachtvluchten worden teruggebracht met 20 procent.
BEKIJK OOK;
Steunpakket KLM voor 3,4 miljard, banenverlies onvermijdelijk
NOS 26.06.2020 Het kabinet heeft overeenstemming bereikt over een steunpakket voor KLM van 3,4 miljard euro. Het gaat om een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. Over dat laatste gedeelte heeft KLM zelf afspraken gemaakt met banken, maakten de ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vanochtend bekend. Aan de steun zijn diverse voorwaarden verbonden.
Het pakket is bedoeld om de coronacrisis te overleven, Meer steun is niet uitgesloten, zei Hoekstra. De gevolgen van de crisis voor de luchtvaart zijn nog erger dan al werd aangenomen, voegde hij eraan toe. Hoekstra benadrukte het belang van KLM voor de Nederlandse economie.
Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie, zegt Hoekstra:
Hoekstra over waarom KLM een steunpakket krijgt van 3,4 miljard
Het kabinet kondigde al op 24 april aan dat het KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro zou steunen. Maar de details moesten nog worden uitgewerkt. Daarover is onderhandeld met alle betrokken partijen en dat heeft dus twee maanden geduurd. Hoekstra zei dat dat kwam doordat het kabinet KLM alleen wilde steunen onder zwaarwegende voorwaarden.
15 procent minder kosten
Als voorwaarde voor de steun eist het kabinet onder meer dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen de kosten verlagen door te reorganiseren. De kosten van KLM moeten met 15 procent omlaag.
Hoekstra noemde het onvermijdelijk dat de operatie banen gaat kosten, maar hoe veel is nog niet duidelijk. Het kabinet wil dat medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd zeker 20 procent van hun salaris in te leveren. Medewerkers met een lager salaris moeten ook inleveren, maar minder. Tijdens de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd en ook bonussen zijn niet toegestaan.
Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet worden verlaagd van 32.000 naar 25.000.
“En KLM is hier als grootste gebruiker van Schiphol aan gebonden”, lichtte minister Van Nieuwenhuizen toe.
‘Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet omlaag’
Verder moet KLM een “actieve bijdrage” leveren aan duurzaamheid. De luchtvaartmaatschappij heeft zich gebonden aan een afname van de CO2-uitstoot van 50 procent per ‘passagier kilometer’ in 2030 ten opzichte van 2005.
Hubfunctie
De eerdere afspraken over staatsgaranties voor de betekenis van Schiphol als luchtvaartknooppunt (‘hubfunctie’) konden tot nu worden opgezegd met een termijn van negen maanden. Het kabinet heeft nu afgesproken dat dat vijf jaar wordt. Hoekstra noemde dat een belangrijke stap, want dat was al een langere wens van het kabinet en van de KLM zelf.
“KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland”, benadrukt het kabinet. Van Nieuwenhuizen voegde eraan toe dat is vastgelegd dat KLM gevestigd blijft in Nederland en met Nederlandse vergunningen blijft opereren.
State agent
Om de uitwerking van de afspraken te controleren is door het kabinet een ‘state agent’ een (soort vertrouwenspersoon) aangesteld, die toezicht moet houden op de besteding van het geld.
De lening van de staat aan KLM loopt tot eind 2025 en wordt in gedeelten verstrekt. Steeds wordt pas een nieuw gedeelte betaald als de voorwaarden naar tevredenheid zijn vervuld.
De Franse regering kondigde al eerder een steunpakket voor Air France aan ter waarde van zo’n 7 miljard.
BEKIJK OOK;
Kabinet biedt financiële steun aan KLM als gevolg van de coronacrisis
RO 26.06.2020 Het kabinet steunt KLM voor een bedrag van 3,4 miljard euro. De steun bestaat uit een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro en een directe lening door de staat van maximaal 1 miljard euro.
Tevens is er met Air France-KLM afgesproken dat de eenzijdige opzegtermijn voor de hubfunctie van Schiphol, de zogenoemde staatsgaranties, wordt verlengd van negen maanden naar vijf jaar. KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland.
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun, zoals een kostenreductie van vijftien procent bij KLM, verlaging van het aantal nachtvluchten en een actieve bijdrage aan duurzaamheid.
Om ervoor te zorgen dat de uitvoering van de gemaakte afspraken gecontroleerd wordt, is door het kabinet een zogenoemde ‘state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het geld. Het steunpakket voor KLM is formeel voor goedkeuring ingediend bij de Europese Commissie.
Ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat hebben de Tweede Kamer vandaag hierover geïnformeerd. Het kabinet verleent deze steun vanwege het belang van KLM voor het internationale netwerk op Schiphol. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie en werkgelegenheid.
Voorwaarden
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun voor KLM. Zo wordt bij medewerkers die meer dan driemaal modaal verdienen gevraagd ten minste twintig procent van het salaris in te leveren, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Werknemers die minder verdienen wordt gevraagd een lager percentage in te leveren.
Gedurende de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders, worden geen bonussen uitgekeerd. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. KLM committeert zich aan afname CO2-uitstoot van de luchtvaartsector met 50 procent per passagier kilometer in 2030 ten opzichte van 2005.
Verder vindt het kabinet het noodzakelijk dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen KLM en Air France maatregelen nemen om kosten te verlagen door te reorganiseren.
Garantiestelling en directe lening
De leningen worden zo veel mogelijk door de markt gefinancierd. De Nederlandse staat garandeert maximaal negentig procent van het te lenen bedrag dat door 11 Nederlandse en internationale banken wordt gefinancierd.
De directe lening door de Nederlandse staat loopt tot eind 2025 en wordt in tranches verstrekt. De tranches zijn afhankelijk van de voortgang van vervulling van de voorwaarden. Pas nadat de voorwaarden naar tevredenheid van de Nederlandse staat zijn vervuld, zal een volgende tranche van de lening beschikbaar worden gesteld.
Er zijn in de afgelopen periode intensieve gesprekken gevoerd met Air France-KLM, KLM en de Franse staat over de financiële steun en de toekomst van de onderneming. Er is al veel werk verzet, maar er is desondanks nog veel werk te verrichten om ervoor te zorgen dat Air France en KLM belangrijke spelers blijven in een zwaar concurrerende luchtvaartmarkt.
Documenten
Kamerbrief Steunmaatregelen KLM
Kamerstuk: Kamerbrief | 26-06-2020
Financiën IXB – Garantiekader KLM
Financiën IXB – Zesde incidentele suppletoire begroting 2020 – Steunmaatregelen KLM
Zie ook;
‘KLM krijgt steunpakket van 3,4 miljard euro’, later persconferentie
NOS 25.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om door de coronacrisis heen te komen. Dat is het kabinet overeengekomen met de Franse regering, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Het bedrag zou ook kort te zien zijn geweest in een inmiddels verwijderde melding op de website van Air France-KLM.
In ruil voor de noodsteun zou Nederland een toezichthouder in het bestuur van KLM mogen benoemen. Twee bronnen zeggen tegen Reuters dat die erop gaat toezien dat het Nederlandse steunpakket alleen naar KLM gaat, en niet naar Air France-KLM.
Het kabinet komt vanochtend zelf met details over het steunpakket voor KLM. Om 08.00 uur geven de ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur een persconferentie.
Voorwaarden
Op 24 april werd bekend dat het kabinet bereid is 2 tot 4 miljard euro uit te trekken in de vorm van garantstellingen en leningen om KLM te ondersteunen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France tegemoet te komen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
Het was al duidelijk dat Den Haag voorwaarden stelt aan de steun. “Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra toen. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.”
Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen noemden nog meer voorwaarden:
Ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen op 24 april over de voorwaarden aan KLM
KLM deed al een beroep op de loonkostenregeling van het kabinet, maar heeft meer nodig om de crisis het hoofd te bieden. De afgelopen tijd is druk onderhandeld, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid, over de voorwaarden voor dat aanvullende steunpakket. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
In ruil voor deze financiële reddingsboei zal KLM flink moeten snijden in de kosten, zodat het bedrijf in de toekomst weer op eigen benen kan staan.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dab84548-9f0d-11ea-8764-0217670beecd.jpg)
’Bonus Air France-KLM-topman moet van de baan’
Telegraaf 26.05.2020 Nederland moet zich als aandeelhouder van Air France-KLM verweren tegen de langetermijnbonus van topman Ben Smith. De Tweede Kamer roept minister Wopke Hoekstra (Financiën) op tegen dat bonusplan te stemmen.
Nederland heeft een belang van bijna 15 procent in het bedrijf en mag bij de aandeelhoudersvergadering van de luchtvaartmaatschappij dinsdag ook stemmen over de bonus van Smith, die nog altijd op de rol staat. Eerder gaf hij, net als KLM-baas Pieter Elbers, wel een bonus voor de korte termijn op. Maar die voor de lange termijn staat nog wel op de agenda. De hoogte van de bonus hangt af van de prestaties in de komende tijd.
Wat de coalitie en een deel van de oppositie betreft gaat ook die bonus van tafel. „We hebben ons als Kamer uitgesproken tegen bonussen bij een reddingsoperatie, ook in het belang van het bedrijf”, zegt VVD-Kamerlid Roald van der Linde. „Daar zat geen woord Spaans bij, dus ik reken op Hoekstra.”
BEKIJK OOK:
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid luchtvaart management Ben Smith Wopke Hoekstra Nederland
Nederland stemt tegen langetermijnbonus topman Air France-KLM
MSN 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen.
“Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. “Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
Toch bonus van bijna acht ton voor topman Air France-KLM, ondanks bezwaar staat
AD 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Lees ook;
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
Inleveren
Het door de Nederlanders betwiste voorstel ging over zowel het vaste salaris, de jaarbonus als de langetermijnbonus voor Smith. De Air France-KLM-topman liet in april al weten af te zien van zijn variabele beloning voor het boekjaar 2020, na heftige reacties vanuit de Nederlandse politiek. Eerder zei Smith al 25 procent van zijn jaarsalaris in te leveren vanwege de crisis.
De langetermijnbonus blijft nu echter staan. Die voorziet in de periode van 2019 tot en met 2022 in een jaarlijkse beloning die kan oplopen tot 2 miljoen euro per jaar, waarvan een deel in aandelen wordt uitbetaald.
De bonus, die Smith pas in 2022 kan ontvangen, hangt af van het behalen van meerdere doelen op het vlak van financiën en duurzaamheid. Vorig jaar waren volgens Air France-KLM de prestaties dusdanig dat Smith voor 2019 de volledige langetermijnbeloning – 768.000 euro – kreeg toegewezen.
Kamer steunt noodpakket voor KLM, VVD en CDA willen geen extra eisen
NU 06.05.2020 Een meerderheid in de Tweede Kamer is akkoord met de 2 tot 4 miljard euro noodhulp voor KLM. De VVD en het CDA willen daar vanuit de politiek nadrukkelijk geen extra voorwaarden aan stellen, oppositiepartijen vragen juist om extra garanties.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie konden in ieder geval op steun van SGP rekenen, bleek woensdag tijdens het Kamerdebat over het noodpakket voor KLM.
“Er is geen plaats voor extra politieke wensen”, zei VVD-Kamerlid Roald van der Linde.
Op 24 april 2020 maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) en Wopke Hoekstra (Financiën) bekend te werken aan een noodpakket van 2 tot 4 miljard euro om KLM door de coronacrisis te loodsen.
Daar werden wel voorwaarden aan gesteld, zoals verduurzaming, geen bonussen, geen dividenduitkering, een loonoffer van het personeel dat het meest verdient en bezuinigingen.
Van der Linde wil best meedenken over verdere verduurzaming in ruil voor steun, maar KLM mag daarbij “niet op achterstand komen met voorwaarden die niet gelden voor andere luchtvaartbedrijven”.
Verder vraagt de VVD’er om respect in de discussie over het inleveren van salaris van de ruim dertigduizend KLM-medewerkers. “Het is een reddingsoperatie, geen strafexpeditie”, aldus Van der Linde.
Ook coalitiepartner CDA waakt voor de balans tussen voorwaarden en de continuïteit van KLM. “Het is niet opportuun om de duurzaamheidseisen in één keer te eisen”, zei CDA’er Erik Ronnes.
Het is wat Ronnes betreft prima om discussies over verduurzaming en geluidshinder van nachtvluchten te voeren, maar hij wil daar wel voorzichtig mee zijn. “Je kunt je afvragen of straffe voorwaarden in het belang van KLM zijn.”
Het CDA kan zich wel goed vinden in het loonoffer en een verbod op bonussen en dividenduitkeringen.
PvdA: ‘Steun is geen vanzelfsprekendheid’
Voor PvdA-Kamerlid Henk Nijboer gaan die eisen juist niet ver genoeg, De rechten van werknemers, vooral die met een flexcontract, moeten zoveel mogelijk worden beschermd, vindt Nijboer. KLM maakte juist bekend de contracten van deze werknemers niet te verlengen.
Daarbij zou de topman van het moederconcern Air France-KLM aanvankelijk een bonus krijgen. “Steun aan een vliegmaatschappij is geen vanzelfsprekendheid”, aldus Nijboer.
GroenLinks-Kamerlid Bart Snels vraagt om een zogenoemde bail-in. Met zo’n steunoperatie is het verlies voor de aandeelhouder. Dat is volgens Snels veel eerlijker, want nu wordt het bedrijf met belastinggeld overeind gehouden.
Ook SP’er Mahir Alkaya is kritisch op de in zijn ogen te slappe voorwaarden. PVV-Kamerlid Tony van Dijck ziet deze crisis als kans om uit het huwelijk met Air France te stappen. “De Fransen willen de baas spelen, terwijl ze er zelf een zooitje van maken”, aldus Van Dijck.
KLM zonder steun in juni technisch failliet
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hielden het erop dat KLM, in overleg met betrokken partijen zoals de vakbonden, zelf moet voorstellen hoe de voorwaarden uitgewerkt kunnen worden. De bewindspersonen gaven wel schoten voor de boeg.
“Bij de Lufthansa-piloten gaat er 40 procent van het salaris af”, zei Hoekstra. Bij KLM denkt hij aan loonoffers van de medewerkers die vier tot vijf keer modaal verdienen. “Dat er iets moet gebeuren en fors zal worden ingegrepen, is zonneklaar”, aldus Hoekstra.
Het kan volgens Hoekstra nog maanden duren voordat het complete pakket helemaal is uitgewerkt. Dat er iets moet gebeuren, is volgens het kabinet evident. Zonder hulp zou KLM namelijk halverwege juni feitelijk failliet gaan.
Lees meer over: KLM Politiek Economie Coronavirus
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6e0a3942-8fae-11ea-ba2e-0217670beecd.jpg)
De Tweede Kamer debatteert met ministers Wopke Hoekstra en Cora van Nieuwenhuizen over de miljardensteun die KLM van het kabinet krijgt om de coronacrisis het hoofd te bieden. De meeste Kamerleden zijn het eens met het besluit om de luchtvaartmaatschappij te helpen, maar willen wel graag meepraten over de voorwaarden. Ⓒ ANP
Telegraaf 06.05.2020 Aan het reddingsplan voor Air France-KLM worden duurzaamheidsvoorwaarden gekoppeld, maar er moeten geen groene eisen worden opgelegd die de luchtvaartmaatschappij nog verder in een crisis duwen.
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) in debat met de Tweede Kamer. „Ik kan niet in detail praten over duurzaamheid zolang de gesprekken lopen. Maar we zijn minstens zo ambitieus als de Franse collega’s.”
De bewindsvrouw benadrukt dat het niet de bedoeling is om de luchtvaartmaatschappij het werk te bemoeilijken, terwijl KLM door de coronacrisis al flink in de penarie zit. „We hebben er niks aan om irreële eisen te stellen als dat vervolgens geen onderneming meer overlaat.” KLM moet vooral een concurrerend bedrijf blijven, vindt ze. „Zeker met het oog op het internationale speelveld.”
BEKIJK OOK:
Steun KLM: ‘Operatie straks geslaagd, maar patiënt overleden’
Het is niet de verwachting dat aan de luchtvaartmaatschappij groene eisen worden opgelegd die niet voor concurrenten gelden, al kan het kabinet daar nu dus nog niet openlijk wat over zeggen. Grote vraag is wat dat betekent voor korte vluchten van KLM. Die vluchten van de Franse tak van de luchtvaartmaatschappij (Air France) moeten in eigen land plaats maken voor de trein. Binnenlandse vluchten moeten worden geschrapt.
Het reddingsplan voor Air France-KLM zorgt voor onenigheid tussen coalitiepartijen in de Tweede Kamer, die woensdag debatteerde over een noodpakket van tussen de 2 en 4 miljard euro. VVD en CDA waarschuwen dat politieke partijen de handreiking niet moeten aangrijpen om nieuwe groene eisen op te leggen.
Coalitiegenoten D66 en CU willen juist extra de nadruk leggen op verduurzaming en beperken van overlast en staan lijnrecht tegenover hun partners. Zij krijgen steun van de linkse oppositie.
BEKIJK OOK:
Oplossing schoner vliegen dichterbij door corona
Over sommige voorwaarden zijn partijen het wel eens. Bonussen en winstdeling zijn voorlopig uit den boze. Ook over het feit dat er snel geld beschikbaar moet zijn voor KLM bestaat overeenstemming. Het reddingsplan wordt nog uitgewerkt. Minister Hoekstra (Financiën) waarschuwt dat de luchtvaartmaatschappij straks fors zal moeten bezuinigen.
„De herstructurering die de onderneming nog voor de boeg heeft, zal niet mals zijn.” Volgens Hoekstra is er nog geduld nodig voor het reddingsplan gereed is. „Voordat alles duidelijk is ben je maanden verder.” Hij zegt dat liquiditeitstekort in ieder geval tot medio juni niet aan de orde is.
BEKIJK MEER VAN; luchtvaart Hoekstra Cora van Nieuwenhuizen Koninklijke Luchtvaart Maatschappij Air France-KLM
Hoekstra: redden KLM gaat voor politieke wensenlijstjes
AD 06.05.2020 Minister Wopke Hoekstra van Financiën gaat KLM geen lange lijst met gedetailleerde voorwaarden opleggen in ruil voor miljardensteun aan het bedrijf. De redding van het luchtvaartbedrijf staat volgens hem nu voorop.
Een aantal Tweede Kamerfracties wil dat het kabinet alleen financieel bijspringt als KLM belooft groener te worden en zich aan specifieke, afrekenbare doelen committeert. Daarnaast zouden ook oliehandelaren en leasemaatschappijen verplicht moeten bijdragen aan de redding van KLM en hun verlies moeten nemen. Verder zouden piloten en andere hoge functionarissen salaris moeten inleveren.
Lees ook;
Hoekstra stelde eerder al dat steun van de overheid niet gratis is en dat hij voorwaarden stelt aan bijvoorbeeld het beloningsbeleid (geen bonussen of dividend). Maar hij deinst ervoor terug om tot achter de komma precies voor te schrijven wat KLM wel en niet mag. Hij is niet van plan een lange lijst met bindende voorwaarden op te stellen aan de 2 tot 4 miljard euro steun die hij bereid is te geven. ,,Politieke wensen kunnen op gespannen voet komen te staan met het floreren van de onderneming”, zei hij vanmiddag in het Kamerdebat over de voorgenomen steunoperatie voor KLM.
Extra voorwaarden kosten bovendien meer tijd, terwijl volgens de minister rond half juni de kas van het luchtvaartbedrijf leeg is. ,,De continuïteit staat voorop”, meent hij.
Realistisch
Volgens Hoekstra is het aan het bedrijf zelf om met het personeel en leveranciers te onderhandelen over de bijdrage die zij kunnen leveren. Hij juicht toe dat belanghebbenden hun verlies nemen (bail-in), maar de manier waarop dat gebeurt is aan het bedrijf. ,,Ik ga niet zelf aan tafel zitten om contracten te heronderhandelen”, aldus Hoekstra. Hij is het ermee eens dat de rekening ‘niet alleen bij de staat’ neergelegd kan worden, maar zegt wel ‘realistisch’ te willen blijven. ,,Ik deel de wens, en leg die met scherpte neer bij KLM, maar zij zijn aan zet.”
Ook op het gebied van duurzaamheid dringt het kabinet aan op maatregelen om hinder te beperken en de CO2-uitstoot terug te dringen. Maar tegelijkertijd deinst het ervoor terug om specifiek aan KLM allerlei voorwaarden te stellen. Luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen vindt dat eisen voor de gehele luchtvaartsector moeten gelden en niet alleen voor KLM. Daar komt ze in een aparte luchtvaartnota op terug.
Het kabinet krijgt bijval van regeringspartijen VVD en CDA. Volgens VVD-Kamerlid Roald van der Linde gaat het er in de eerste plaats om dat KLM financieel gezond en concurrerend kan blijven. ,,We moeten nu eerst proberen zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden”, stelt hij.
Wie rood staat kan niet groen zijn, aldus Chris Stoffer, SGP.
Ook oppositiepartijen PVV, SGP, FvD en Van Haga menen dat het overeind blijven van KLM nu het allerbelangrijkste is. ,,Wie rood staat kan niet groen zijn”, aldus SGP-Kamerlid Chris Stoffer.
Chagrijn
De opstelling van het kabinet en de rechtse partijen – die samen een meerderheid vormen – leidt tot chagrijn bij linkse oppositiepartijen. Volgens GroenLinks wordt de onderhandelingspositie van Nederland ondermijnd door geen harde voorwaarden aan de steun te formuleren. ,,Marktpartijen kunnen rustig achterover leunen”, vreest Kamerlid Bart Snels. ,,De zogenaamde ‘blauwe trots’ wordt toch wel gered en de belastingbetaler mag de portemonnee trekken.”
Miljardensteun voor ‘dominosteen’ KLM, hoe staan de zaken ervoor?
NU 06.05.2020 Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het noodpakket voor KLM. De luchtvaartmaatschappij kan rekenen op miljardenleningen van 2 tot 4 miljard euro van de overheid om de coronacrisis door te komen. Ook de Franse partner Air France ontving miljarden van de staat. Wat speelt er momenteel bij het Frans-Nederlandse concern Air France-KLM?
Hoe belangrijk is KLM voor de Nederlandse economie?
KLM en Schiphol vormen een “essentiële schakel” voor de Nederlandse infrastructuur, zei minister Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) op 24 april toen zij het noodpakket van 2 tot 4 miljard euro aankondigde.
De luchtvaartmaatschappij is als een dominosteen, vulde minister Wopke Hoekstra (Financiën) aan. “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, waarschuwde de bewindsman.
Het kabinet heeft de liefde voor de luchtvaart nooit onder stoelen of banken gestoken. Van Nieuwenhuizen had het zelfs over “onze blauwe trots”.
De cijfers ondersteunen in eerste instantie het economische belang voor Nederland. Schiphol en KLM zijn goed voor zo’n 114.000 (indirecte) banen en hebben samen een toegevoegde waarde van ruim 10 miljard euro, somde Van Nieuwenhuizen op. Vanaf de luchthaven kun je direct naar ruim driehonderd bestemmingen over de hele wereld vliegen.
Maar in Den Haag is lang niet iedereen meer gecharmeerd van een alsmaar uitdijende luchtvaartsector. In coalitie- en oppositiekringen klinken kritische geluiden. Schiphol mag groeien, maar daar moet milieu- en geluidswinst tegenover staan.
Er worden ook kanttekeningen geplaatst bij het economisch belang. Er is geen bewijs dat de Nederlandse economie schade oploopt als Schiphol niet verder groeit, concludeerde CE Delft na onderzoek in opdracht van Stichting Natuur en Milieu. De luchtvaart levert Nederland volgens hetzelfde onderzoek een kleine 6 miljard euro op, een stuk minder dan de 10 miljard euro waarmee het kabinet rekent.
Zie ook: Groei van de luchtvaart is steeds minder sexy in Den Haag
Trekken de Nederlanders en Fransen nog gezamenlijk op?
Air France-KLM is uit nood geboren. Beide luchtvaartmaatschappijen hadden een partner nodig om te kunnen overleven. Er zijn veel hobbels geweest de laatste jaren.
Een kleine greep uit de reeks ongemakken: kostenbeheersing aan Franse zijde, het overmaken van overtollig kasgeld van KLM naar het moederconcern, het tevergeefs proberen te lozen van KLM-CEO Pieter Elbers. In zijn algemeenheid is er regelmatig bezorgdheid over de zelfstandigheid van KLM binnen de luchtvaartgroep.
De bekendmaking van de overheidssteun droeg niet bepaald bij aan een beeld van gezamenlijk optrekken. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hadden het over “mogelijke steunmaatregelen”. Eerder die dag hadden hun Franse ambtsgenoten op eigen houtje een gedetailleerd noodpakket van 7 miljard euro voor Air France en Air France-KLM gepresenteerd.
Werd het Nederlandse kabinet overvallen en moest er halsoverkop een persconferentie worden ingelast? Dat was niet het geval, bezwoer Hoekstra. Een fysieke gezamenlijke bijeenkomst was volgens hem vanwege de lockdowns in beide landen überhaupt niet mogelijk. Het kabinet trekt “zo veel mogelijk gezamenlijk op met de Franse staat”, luidt de officiële lezing aan de Tweede Kamer.
Het Franse pakket was ook niet specifieker, volgens Hoekstra. “Wij zijn iets minder concreet over de leningen, maar wel concreter over de voorwaarden.”
Zie ook: KLM nationaliseren? Alleen met harde voorwaarden
Welke voorwaarden wil het kabinet voor de miljarden?
Over die voorwaarden gesproken. Daar werd in Den Haag al flink op voorgesorteerd, nog voordat het bericht van noodsteun officieel bekend was. Zonder voorwaarden geen steun, vonden veel partijen. Er gingen toen al geruchten dat een noodpakket in de maak was.
Het kabinet stelt eisen aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden, hinderbeperking, duurzaamheid en de kwaliteit van de bestemmingen. Concreet betekent dat: geen bonussen en geen dividenduitkeringen zolang de staatssteun niet is terugbetaald.
Ook zal het kabinet “offers” van het KLM-personeel vragen waarbij de breedste schouders – lees: piloten en het management – de zwaarste lasten moeten dragen.
Toch blijft het de vraag hoe hard deze voorwaarden zijn. Want als de KLM-directie hier niet mee akkoord gaat, komt er dan ook geen miljardensteun? Dat is slechts een “theoretische situatie”, liet Hoekstra weten. Zeker ook gezien “de goede gesprekken” die hij binnenskamers met KLM-baas Elbers heeft gehad.
Het kabinet heeft zo de contouren van de staatssteun geschetst. Het is woensdag aan de Kamerleden om te bepalen hoe tevreden zij zijn met het gebrek aan details.
Lees meer over: KLM Luchtvaart Politiek Economie
Kamer wil stevig loonoffer piloten in ruil voor steun KLM
RTL 05.05.2020 KLM-piloten moeten een deel van hun salaris inleveren als de overheid de luchtvaartmaatschappij te hulp schiet. Het is één van de voorwaarden die de Tweede Kamer stelt aan de miljardensteun voor KLM. Verder zijn bonussen en dividend uit den boze zolang KLM aan het overheidsinfuus ligt.
“Het voelt ongemakkelijk als de staat nu garant staat voor de salarissen van grootverdienende piloten”, zegt CDA-Kamerlid Erik Ronnes. “Daar kunnen wat ons betreft harde eisen aan worden gesteld.” Ook de ChristenUnie vindt een loonoffer niet onredelijk. “Zeker in het hogere segment”, zegt Kamerlid Eppo Bruins.
KLM gered door overheid met steunpakket van 2 tot 4 miljard, Fransen redden Air France
Minister Hoekstra van Financiën is nog in gesprek met KLM over de precieze voorwaarden voor steun. Daar hoort ook een offer bij van het KLM-personeel, zei de minister vorige maand al. Pilotenvakbond VNV wil daar wel met KLM over praten, maar roept de politiek op zich niet in deze discussie te mengen.
Meer dan minister
Toch gaan Kamerleden uitdrukkelijk om een loonoffer van piloten vragen in een debat morgen over steun aan KLM. De bestbetaalde piloten verdienen salarissen van ver boven de 200.000 euro. “Waarom zouden we met publiek geld piloten financieren die twee keer zo veel verdienen als de premier?”, vraagt SP-Kamerlid Mahir Alkaya zich hardop af.
Ook andere belanghebbenden moeten een steentje bijdragen, vinden Kamerleden. D66-Kamerlid Sneller vindt dat bijvoorbeeld leasemaatschappijen, die nog steeds geld verdienen aan de verhuur van vliegtuigen aan KLM, niet mogen worden ontzien. “Het is niet de bedoeling dat we speculanten uit de brand helpen”, vindt ook PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.
KLM-topman Elbers verliest alleen laatste loonsverhoging
GroenLinks heeft al een motie klaarliggen die oproept dat alle marktpartijen die een financieel belang hebben in KLM meebetalen aan de redding. “Nu leunen ze achterover omdat de overheid de ‘blauwe trots’ toch wel gaat redden”, zegt Kamerlid Bart Snels. “Maar als KLM failliet gaat zijn zij ook hun geld kwijt.”
Groener
Verschillende partijen willen de staatssteun aangrijpen om KLM te dwingen om snel groener te worden. De VVD vindt het er nu niet het moment voor. “We staan aan de vooravond van een diepe recessie”, zegt Kamerlid Roald van der Linde. “Wij willen dat er na die tijd een concurrerende luchtvaartonderneming staat.”
RTL Nieuws; Air France KLM Tweede Kamer Overheidssteun
KLM-topman Elbers verliest alleen laatste loonsverhoging
RTL 05.05.2020 Het loonoffer dat KLM-topman Pieter Elbers eind april aankondigde, pakt anders uit dan eerder werd gedacht. Omdat hij in 2019 een flinke salarisverhoging kreeg, gaat hij er ten opzichte van 2018 nauwelijks op achteruit.
Eind vorige maand liet Elbers weten tegen de achtergrond van de noodzakelijke overheidssteun als gevolg van de coronacrisis een loonoffer te zullen brengen. Dat offer behelst dat hij vanaf die maand 20 procent van zijn vaste salaris inlevert.
In de media, ook bij RTL Z, werden destijds berekeningen gemaakt, waarbij werd uitgegaan van het salaris dat Elbers in 2018 had verdiend. In die berekeningen zou hij dit jaar uitkomen op een vast salaris van 452.000 euro bruto.
Topmannen Air France-KLM buigen voor druk: leveren bonus en salaris in
Maar uit het inmiddels gepubliceerde jaarverslag van KLM blijkt dat het vaste salaris van Elbers in 2019 fors is verhoogd, te weten met 65.000 euro tot 585.000 euro. Met de verlaging over de resterende 8 maanden van het lopende jaar komt de topman van KLM in 2020 uit op een brutosalaris van 507.000 euro.
Dat is veel hoger dan aanvankelijk gedacht, en slechts 13.000 euro onder het niveau van 2018. Ten opzichte van 2019 gaat Elbers er wel fors op achteruit, te weten met 78.000 euro.
Reddingsboei KLM komt met prijs: politiek krijgt het voor het zeggen
Geen verhoging
Het moet gezegd dat Elbers ten opzichte van een ‘normaal’ jaar honderdduizenden euro’s misloopt. Hij zal zijn variabel salaris – in de volksmond: bonus – over 2020 in ieder geval niet ontvangen.
Dat zou een bedrag zijn van maximaal 75 procent van zijn basissalaris. In het geval dat hij zijn eerdere salaris had kunnen blijven behouden, dus 438.750 euro. Exclusief pensioenbijdrage zou zijn totale beloning in 2020 dan zijn uitgekomen op 1.023.750 euro.
Streep door variabel inkomen 2020
Het bedrijf heeft al toegezegd over 2020 geen bonussen uit te keren. Dat is een vrij overbodige toezegging: als de bedrijfsprestaties onder de maat zijn – KLM heeft vrijwel alle vliegtuigen aan de grond staan – komt er sowieso geen bonus.
En zodra er overheidssteun komt, gaat er zeker een streep door de bonus. Het lijkt erop dat het salaris van Elbers voor dit jaar dus op maximaal 507.000 euro bruto blijft staan.
Over 2019 zat er voor Elbers nog een flinke bonus aan te komen: een bedrag van in totaal 342.000 euro. Het is niet waarschijnlijk dat de topman dat bedrag nog kan verwachten. De betaling is nog niet afgesteld, maar in ieder geval uitgesteld naar oktober 2020. Mogelijk wordt het nog geschrapt.
Air France-KLM: vrijwillige vertrekregeling mogelijk eerste stap in reeks maatregelen
‘Relatief laag inkomen’
KLM heeft al langer het voornemen om het salaris van Elbers op te krikken, omdat het bedrijf en de aandeelhouders vinden dat een ceo van een beursgenoteerd bedrijf met 30.000 werknemers meer zou moeten verdienen.
Volgens KLM heeft Elbers een relatief laag inkomen, vergeleken met andere bestuursvoorzitters van grote beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Die kregen in 2018 gemiddeld 2,8 miljoen uitbetaald, meldde de NOS eerder.
KLM wil dat de beloning van Elbers meer in lijn brengen met die van Air France-KLM-topman Ben Smith. Smith kreeg vorig jaar een basissalaris van 900.000 euro en zijn bonus in cash over 2019 is 768.456 euro. Die bonus is nu ook uitgesteld en die over 2020 wordt niet uitgekeerd. Smith levert 25 procent van zijn salaris in.
KLM ziet toch af van bonus topman Elbers
Plan voor bonusverhoging ingetrokken
Er lag een plan om de maximale bonushoogte van Elbers omhoog te brengen naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris. Dat plan werd snel van tafel gehaald na woeste reacties vanuit het publiek en politiek.
Overigens is het niet uitgesloten dat de KLM-topman er nog verder op achteruit gaat dan de salarisverlaging van 20 procent en het verlies van zijn bonus. Morgen is er in de Tweede Kamer een debat over de voorwaarden waartegen KLM een steunpakket van 2 miljard tot 4 miljard euro in directe leningen en bankgaranties ontvangt van de staat. In dat debat kunnen ook de salarissen van de bestuurstop ter discussie komen.
Voorwaarden worden besproken
De exacte voorwaarden zijn nog niet duidelijk, maar KLM heeft de steun al gretig geaccepteerd. Het bedrijf moest wel, want kan zonder steun niet lang blijven voortbestaan. Het accepteren van de steun betekent in ieder geval wel dat er voorlopig geen dividend wordt uitgekeerd en dat bonussen en salarisverhogingen volstrekt uitgesloten zijn.
Mogelijk moet er door de hele bedrijfstop geld worden ingeleverd. Er moet ook een plan gemaakt worden voor hoe KLM op een duurzame manier – zonder staatssteun – kan overleven na de crisis. Hoogstwaarschijnlijk worden er ook voorwaarden gesteld om overlast te verminderen en CO2-uitstoot te reduceren.
KLM wordt gered, maar hoe belangrijk is KLM voor onze economie?
Duizenden mensen thuis
Het gaat erg slecht met KLM. Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voerde KLM wekenlang nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen. Recentelijk wordt er binnen Europa weer iets meer gevlogen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
meer: Pepijn Nagtzaam Pieter Elbers Air France KLM Luchtvaart
Air France-KLM kan door extra overheidssteun ook uiteenvallen in twee aparte bedrijven
MSN 27.04.2020 De miljarden aan overheidssteun die Frankrijk en Nederland aan respectievelijk Air France en KLM geven, zorgen ervoor dat overheden een stevige vinger in de pap krijgen bij de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Dat kan er in de praktijk toe leiden dat het huwelijk tussen de twee vliegbedrijven uiteen valt.
Dit stellen goed ingevoerde bronnen maandag op anonieme basis tegenover Het Financieele Dagblad.
Bij de top van KLM wordt er rekening mee gehouden dat de Nederlandse tak van Air France-KLM het steungeld anders gaat in zetten dan de Fransen.
Al langer leeft de indruk dat KLM veel beter in staat is om kostenbesparingen door te voeren dan Air France. Als in de coronacrisis blijkt dat KLM er relatief minder slecht voor komt te staan dan Air France, kan dit de kloof tussen de twee onderdelen van Air France-KLM vergroten.
Tweede-Kamerlid Henk Nijboer van de PvdA merkt tegenover de krant op dat er bij de afgelopen vrijdag aangekondigde steunoperaties geen sprake leek van een gecoördineerde aanpak: “Wat ik dan verwacht is dat Nederland en Frankrijk als grote aandeelhouders en het bedrijf een gezamenlijk reddingsplan presenteren.”
Topman Air France-KLM: vrijwillige vertrekregeling personeel
Intussen denkt Air France-KLM-topman Ben Smith aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zei hij zondag in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith. De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Wat er precies van het bedrijf gevraagd zal worden, is nog niet duidelijk. Vakbond CNV zei eerder al zich zorgen te maken. “Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies.”
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.” Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
Lees meer over de coronacrisis:
- Kabinet trekt 2 tot 4 miljard euro uit om KLM door coronacrisis te helpen – Frankrijk schiet Air France te hulp
- In mei kan de wereld te maken krijgen met een reeks faillissementen van luchtvaartbedrijven – deze vliegmaatschappijen zijn al omgevallen
Air France-KLM: vrijwillige vertrekregeling mogelijk eerste stap in reeks maatregelen
RTL 26.04.2020 Air France-KLM-topman Ben Smith denkt aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zegt in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith.
De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Miljarden overheidssteun
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Pas over twee jaar weer normale situatie
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.”
Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
Lees ook: KLM gered door overheid met steunpakket van 2 tot 4 miljard, Fransen redden Air France
RTL Z/ ANP; Ben Smith Air France KLM
Topman Air France-KLM: ‘Miljardensteun zal bedrijf overeind houden’
NU 26.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM denkt dat de toegezegde financiële steun van de Nederlandse en Franse overheid ervoor zorgt dat het luchtvaartbedrijf de coronacrisis kan doorstaan, zegt hij in een zaterdag verschenen interview met de Franse krant Les Echos.
In het interview bedankt Smith specifiek de Franse overheid en banken die hebben toegezegd financiële steun te verlenen.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en minister Wopke Hoekstra (Financiën) kondigden vrijdag aan dat de Nederlandse overheid tussen de 2 en 4 miljard euro aan steun aan KLM zal verlenen. Het gaat om garantstellingen en leningen. De precieze vorm en omvang van de steun worden nog uitgewerkt.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France.
Overheidssteun is een ‘teken van vertrouwen’
Smith noemt de overheidssteun een “teken van vertrouwen” in de toekomst van Air France-KLM. De topman stelt dat het geld hard nodig is om de crisis door te komen.
Net zoals de andere luchtvaartbedrijven lijdt Air France-KLM onder de maatregelen die de verdere verspreiding van het coronavirus moeten tegengaan. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staat aan de grond, terwijl de kosten blijven oplopen.
Eerder deze week kwam de topman van Air France-KLM in opspraak. Aanvankelijk zou de topman een hogere bonus krijgen als het hem zou lukken noodsteun binnen te halen. Dat leidde tot veel kritiek van onder anderen Hoekstra. Smith maakte donderdag bekend af te zien van zijn bonus voor dit jaar. Ook levert hij 25 procent van zijn vaste salaris is.
Lees meer over:
Air France-KLM Economie Coronavirus
Reddingsboei KLM komt met prijs: politiek krijgt het voor het zeggen
RTL 26.04.2020 Wat is KLM waard? Of beter: wat is KLM óns waard? Sinds gisteren weten we: tussen de 2 en 4 miljard euro. Geen steun waar KLM mee kan doen wat het wil, integendeel. In ruil voor de miljardensteun krijgt de staat het nog meer voor het zeggen bij het bedrijf.
“Linksom of rechtsom zijn ze gered, maar die redding zal een prijs hebben”, stelt sectorspecialist Henry Steenbergen van Rabobank. “Nu zitten ze wel in de tang. Minister Hoekstra is nu de baas, en daarna de Tweede Kamer. En dan is het ook nog maar de vraag hoe de verkiezingen volgend jaar uitpakken.”
Reddingsboei gegrepen, voorwaarden komen later
Eigenlijk is vrijwel niemand nu negatief over de komst van een steunpakket voor KLM vanuit de Nederlandse overheid en de steun voor Air France en het moederbedrijf vanuit de Fransen. Er wordt niet of amper gediscussieerd over óf de steun er moet komen en over de – nog vast te stellen – hoogte van het bedrag.
De discussie speelt zich al weken af over iets heel anders: de voorwaarden waartegen KLM de steun kan incasseren. KLM dreigde te zinken, kreeg een reddingsboei toegeworpen en accepteerde die gretig. Maar er moet nog bepaald worden aan welke eisen voldaan moet worden, en hoe KLM er in de nabije toekomst uit moet gaan zien. Met andere woorden: wat de reddingsboei kost.
“De voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden.”
Zo moet KLM zich gaan houden aan sociale duurzaamheidseisen, zegt GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. “KLM moet zijn doelen in lijn brengen met het Klimaatverdrag van Parijs, en korte afstandsvluchten vervangen voor treinen”, zegt Kröger. “Het huidige businessmodel heeft een erg hoge CO₂-voetafdruk, dat moet echt veranderen.”
De luchtvaart gaat er ‘na corona’ echt anders uitzien, stelt Kröger. “Voor corona lag de luchtvaart ook al op ramkoers met het klimaat en moest het veranderen. Nu vertaalt dat zich in de voorwaarden aan steun. Dat willen we ook omdat het nu kán. Vanuit stilstand moet er opnieuw gebouwd worden, dus je kan het veel duidelijker vormgeven zoals je het wil hebben.”
Een waslijst aan eisen
Een aantal van de andere eisen die vanuit het kabinet worden opgelegd zijn ook duidelijk: geen bonus, geen dividend, geen loonsverhogingen in de top. Mogelijk worden ook loonoffers gevraagd. En worden eisen gesteld aan het verminderen van overlast, aan duurzaamheid en aan CO₂-reductie. En er zal een plan moeten komen om op eigen benen te staan na de crisis.
Ondertussen vindt vrijwel iedereen iets van KLM en de steun van het bedrijf. Vakbonden uiten zich over de werknemers van KLM, milieuclubs focussen zich op vervuiling en uitstoot, omwonenden kijken juist naar de overlast.
KLM gered door overheid met steunpakket van 2 tot 4 miljard, Fransen redden Air France
“Een ding is zeker: KLM komt complexer uit de crisis dan ze erin gaan”, zegt Steenbergen. “We weten nog helemaal niet waar de luchtvaartsector in deze crisis heen gaat. Ze zijn gered en dat was absoluut nodig, maar waarvan ze precies gered zijn weet nog niemand.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
En toch zal KLM in alle onduidelijkheid toekomstplannen moeten maken, benadrukt luchtvaarteconoom Eric Pels. “Als KLM zou vallen zouden we het gat niet kunnen opvangen. Mijn hoop is – en dit klinkt gek – dat dit een goede casestudy blijkt. Dat we heel goed gaan onderzoeken wat er gebeurt als je niet vliegt en het daarna weer moet opbouwen.”
Pels vindt het niet onlogisch dat er eisen worden gesteld aan KLM. “Ze moeten hier uiteindelijk sterker uitkomen en we kunnen een bedrijf niet eeuwig steunen. Laat nu maar zien wat je in de toekomst wil gaan doen.”
Daarbij heeft de regering een grote verantwoordelijkheid om duidelijk aan te geven wat zij verlangen van een luchtvaartmaatschappij, merkt Pels op. “KLM biedt samen met Schiphol bereikbaarheid aan de BV Nederland. Het is in het voordeel dat KLM een sterk bestemmingennetwerk heeft, maar misschien hoef je niet zo vaak op korte afstanden te vliegen”, zegt hij. Maar die keuzes moeten dan wel gemaakt worden, en niet steeds op de lange baan worden geschoven, vindt de econoom.
Positieve reacties op steunpakket KLM, veel vragen over uitwerking
KLM essentieel voor Schiphol en andere sectoren
Verder is KLM essentieel voor Schiphol, benadrukt Rico Luman, senior transporteconoom van ING. “Als KLM weg zou vallen heeft dat enorme gevolgen voor het grote netwerk van Schiphol. De luchtvaartinfrastructuur is het fundament van het Nederlandse vestigingsklimaat en dus erg belangrijk voor de economie”, zegt Luman. “En wat Hoekstra gisteren zei klopt ook: het domino-effect is erg groot.”
Daarmee wordt bedoeld dat het belang van KLM niet stopt bij de eigen 30.000 medewerkers. Luchthaven Schiphol is goed voor ruim 113.000 banen (93.200 FTE) en 10,4 miljard aan inkomsten voor de BV Nederland, blijkt uit onderzoek.
‘Niet te verwaarlozen factor’
Die ruim 10 miljard komt neer op 0,8 procent van het bruto binnenlands product, ‘een niet te verwaarlozen factor’, meldt economisch onderzoeksbureau Decisio in het onderzoek dat januari 2020 – dus ruim voor de coronacrisis de luchtvaart lamlegde – werd gepubliceerd.
Ter vergelijking: de andere mainport, de haven van Rotterdam, is – naar eigen zeggen – goed voor 384.500 fte en een toegevoegde waarde van ruim 45 miljard euro. Een stuk groter, maar Schiphol is zeker geen kleine jongen.
Belangrijke toegevoegde waarde
Uit het onderzoek blijkt ook hoezeer de luchtvaart afhankelijk is van het economisch getij. In 2013 ging het een stuk minder goed, omdat vliegmaatschappijen kampten met de naweeën van de crisis. In 2018 gaat het de bedrijven weer voor de wind: ze maken weer veel meer winst en dat stuwt de toegevoegde waarde van de luchtvaart omhoog.
Het onderzoek maakt verder een eind aan een hardnekkig misverstand dat vooral Air France profiteert van het samengaan met KLM. Van de directe vluchten van het bedrijf vertrekt iets meer dan de helft vanaf Schiphol. Wel wordt er vanuit Parijs meer vracht vervoerd door het concern, maar minder vracht vanaf Schiphol heeft ook weer voordelen: dan kunnen er weer meer passagiersvluchten uitgevoerd worden.
Die vracht moeten we niet onderschatten, zegt econoom Rico Luman. “Het gaat maar om 3 tot 4 procent van het aantal vluchten, maar als je kijkt naar de toegevoegde waarde gaat het om een kwart. Er zijn veel bedrijven die met air cargo werken of ervan afhankelijk zijn”, zegt hij. Dan valt te denken aan de logistiek, de bloemensector en de high-tech sector.
Topmannen Air France-KLM buigen voor druk: leveren bonus en salaris in
Plus- en minpunten
“De combinatie KLM en Schiphol is sterk, daar is niets tegenin te brengen”, vindt oud-docent Aviation aan de Hogeschool van Amsterdam Raymond Teunissen. “Het maakt niet uit welke standpunten je hebt, er zijn altijd legitieme argumenten te bedenken om ze te onderschrijven”, stelt hij.
“Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kán het om zeep helpen, maar je betaalt er een hoge prijs voor.”
“KLM, Schiphol en de overheid zijn drie handen op één buik. Bij alle goede dingen die je kan opsommen – goede bereikbaarheid, vestigingsklimaat – kan je ook kwade kanten bedenken, zoals milieuvervuiling, overlast, geluid. Dat is de prijs die je betaalt voor zo’n activiteit”, zegt Teunissen.
Teunissen merkt op dat er in het verleden al gekozen is voor de ambitie om wereldspeler en knooppunt in de luchtvaart te zijn. “En die keuze heeft goed uitgepakt, zowel voor Schiphol als voor KLM. Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kan het om zeep helpen”, zegt hij.
“Het kán. Maar je betaalt er een hoge prijs voor, dat is evident. Op een gegeven moment word je een tweedehands uithoekje. Schiphol blijft wel bestaan, ook met een kleinere KLM is luchtvervoer nodig. Of een kleine KLM bestaansrecht heeft is nog maar de vraag”, zegt de ingenieur-vlieger, die vroeger voor KLM heeft gewerkt al gezagvoerder.
“Iedereen ziet nu kans om stokpaardjes van stal te halen en eisen te stellen.”
“Er worden economische argumenten aangevoerd voor een sentimentele discussie die niet direct bedrijfseconomisch is”, vindt sectorspecialist Henry Steenbergen. “KLM stond er prima voor en het is logisch dat je het steunt. Schiphol draagt veel bij aan de economie, en als we deze mainport op de been willen houden kan je KLM niet laten vallen”, zegt hij.
Maar hij ziet ook een dubbele moraal. “Niemand wil dat de ‘blauwe trots’ – die niet meer helemaal van ons is – omvalt. Natuurlijk moet je optimaliseren en zorgen dat het op eigen benen kan staan, maar iedereen ziet nu ook kans om het eigen stokpaardje van stal te halen en eisen te stellen”, zegt Steenbergen. “Het bedrijf zit straks vol met schuld en is behangen met wensenlijstjes. Dan komt het gehavend uit de strijd.”
Meer:
KLM gered door overheid: steunpakket van 2 tot 4 miljard
Tijd dringt voor KLM, geld raakt op in derde kwartaal
Positieve reacties op steunpakket KLM, ook veel vragen en kritiek
Kijk mee: persconferentie kabinet over steun overheid aan KLM
Pepijn Nagtzaam en Michaël Niewold; Air France KLM Staatsdeelnemingen Coronacrisis in Nederland Luchtvaart
Miljardensteun voor KLM, maar hoe belangrijk is de luchtvaartmaatschappij?
NOS 25.04.2020 In de persconferentie over de staatssteun aan KLM benadrukte minister Hoekstra meermaals het grote belang van de luchtvaartmaatschappij voor onze economie. Volgens het kabinet rechtvaardigt dat het overeind houden van KLM met 2 tot 4 miljard euro aan garantstellingen en leningen. Maar hoe groot is de bijdrage van de luchtvaartmaatschappij precies?
Bij KLM werken 35.000 mensen, maar de indirecte werkgelegenheid in combinatie met luchthaven Schiphol is een stuk groter. Eind 2019 wordt in een onderzoek van Decisio in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gesproken over 113.900 banen. Daarin worden werknemers van KLM, Schiphol en ook toeleveranciers meegerekend.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra gisteravond in de persconferentie. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor Schiphol, voor de hoofdkantoren die we in Nederland hebben, voor de laders en lossers, voor distributiecentra, toerisme en congressen. Allemaal sectoren die veel baat hebben bij de goede verbindingen die we in Nederland hebben.”
Betere positie in de wereld
Juist in het KLM-netwerk, dat Nederland met de rest van de wereld verbindt, zit volgens luchtvaarteconomen de meeste waarde.
“Als dat internationale routenetwerk verdwijnt, is Nederland een stuk minder aantrekkelijk als vestigingsland”, zei luchtvaarteconoom Jaap de Wit eerder tegen de NOS. “Kijk maar naar België en Zwitserland. Toen maatschappijen Sabena en Swiss failliet gingen zijn die landen een groot deel van het intercontinentale netwerk kwijtgeraakt en dat is door andere luchtvaartmaatschappijen maar mondjesmaat opgevuld.”
Met andere woorden: het routenetwerk van KLM versterkt de positie van de Nederlandse economie op het wereldtoneel. Daarom komt de luchtvaartmaatschappij eerder in aanmerking voor staatssteun dan andere grote, toonaangevende bedrijven.
Twintigste-eeuwse technologie
Ook luchtvaarteconoom Eric Pels van de Vrije Universiteit van Amsterdam ziet het belang van de bereikbaarheid waar KLM voor zorgt, voor de Nederlandse economie en voor Schiphol als luchthaven.
Maar dat wil volgens hem niet zeggen dat Schiphol niet zonder het bedrijf zou kunnen. Andere vliegmaatschappijen zouden het gat kunnen opvullen als KLM wegvalt. “Zolang Amsterdam en omgeving een grote aantrekkingskracht blijven houden, komt dat wel goed. De vraag kan met de tijd wel weer groeien. Maar het zou wel een aderlating zijn.”
Toch zijn er volgens Nieuwsuur-econoom Mathijs Bouman ook andere geluiden. “Er zijn ook mensen die zeggen: vliegen is een beetje twintigste-eeuwse technologie, moeten we in plaats hiervan niet juist de maakindustrie in Eindhoven helpen? Er wordt minder verdiend in de luchtvaart en je kunt je afvragen of zo’n hubfunctie echt het wonder is voor onze economie.”
‘Niet terug naar het oude’
Milieuorganisaties zijn kritisch op het steunplan, en vinden dat het kabinet harde milieueisen aan KLM moet stellen. “De luchtvaartmaatschappij kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten”, zeggen onder andere Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Natuur & Milieu en Milieudefensie in een gezamenlijke reactie.
Greenpeace is nog feller. “Wij zijn boos en ontsteld over het feit dat er met miljarden wordt gesmeten naar een bedrijf dat geen klimaatplan heeft en dus niet toekomstbestendig is”, aldus een woordvoerder, die de steun een ‘blanco cheque’ noemt.
In plaats daarvan zouden er drie concrete voorwaarden gesteld moeten worden, vindt de milieuorganisatie. Zo zou KLM met een CO2-plafond moeten komen dat in lijn is met de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs, zou het bedrijf korteafstandsvluchten moeten schrappen en moet het aantal vluchten naar beneden.
Winstuitkering nu onzeker
Over de voorwaarden voor de miljarden zijn minister Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen nog in gesprek met KLM en moederbedrijf Air France-KLM. Er zullen hoe dan ook milieu-eisen worden gesteld en de geluidshinder moet beperkt zijn. Hoe streng die eisen zijn moet blijken.
Verder moeten de beloningen binnen het bedrijf aan banden, te beginnen aan de top. Daar was afgelopen weken al veel discussie over. Er leek sprake van een mogelijke verhoging van de beloningen van de KLM-baas Pieter Elbers en Air France-KLM topman Ben Smith, maar die zijn nu toch van de baan. Ook leveren ze allebei een deel van hun vaste salaris in.
Daarnaast stond het personeel van KLM dit voorjaar een winstuitkering te wachten. KLM maakte in 2019 minder winst dan het jaar ervoor, maar de omzet steeg met 1,7 procent naar 11 miljard euro. Topman Elbers noemde dat een “relatief goed resultaat”. Nu de staat bijspringt om KLM door de coronacrisis te helpen, is het hoogst onzeker wat er met die winstuitkering gaat gebeuren.
Bekijk ook;
Positieve reacties op steunpakket KLM, veel vragen over uitwerking
MSN 25.04.2020 De reacties op de gisterenavond aangekondigde overheidssteun voor KLM zijn overwegend positief. Er zijn ook twijfels en er wordt kritiek geuit. Verschillende partijen hebben vragen over de voorwaarden van de steun en de vereiste herstructureringsplannen.
Het kabinet liet gisteren weten 2 tot 4 miljard euro uit te trekken om KLM door de coronacrisis te helpen. Frankrijk besloot tegelijkertijd om de portemonnee te trekken voor Air France en moederbedrijf van de twee luchtvaartmaatschappijen Air France-KLM.
Het concern kan rekenen op tussen de 9 en 11 miljard euro in totaal van de twee grootste aandeelhouders, de twee overheden. Hoe hoog het precieze bedrag wordt en welke vorm de steun krijgt is nog niet helemaal duidelijk.
Lees ook: KLM gered door overheid met steunpakket van 2 tot 4 miljard, Fransen redden Air France
De bonden zijn blij. Werkgeversorganisatie VNO-NCW noemt een sterk KLM een ‘basisvoorwaarde voor onze welvaart en het herstel na de coronacrisis. “Met deze steun kunnen we die verbondenheid in tact houden. Wij hopen dat het kabinet en KLM tot werkbare, nog uit te werken, voorwaarden komen.”
Over die voorwaarden wordt nog gesteggeld. En dat roept ook nog vragen op, zegt onderhandelaar Michiel Wallaard van CNV vakmensen. De vakbond is positief over de miljardensteun en heeft er begrip voor dat de overheid voorwaarden stelt aan het omvangrijke steunpakket.
Kijk ook: Minister Wopke Hoekstra over de staatssteun voor KLM
Strenge voorwaarden aan steun
Zolang KLM steun krijgt mag er geen dividend worden uitgekeerd, is er geen winstdelingsregeling, moeten de lonen gematigd worden, zijn bonussen uitgesloten en er worden eisen gesteld aan de verduurzaming binnen het bedrijf en de overlast die het veroorzaakt. Ook moet KLM een herstructureringsplan opstellen om ook zonder overheidssteun uiteindelijk weer te kunnen functioneren.
Daar zullen KLM-medewerkers veel vragen over hebben, verwacht Wallaard. “Er is nog veel onduidelijk. Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies. Daar maken we ons natuurlijk zorgen over.”
Lees ook: Topmannen Air France-KLM buigen voor druk: leveren bonus en salaris in
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer wil zo snel mogelijk een debat voeren over de overheidssteun. Hij wil vooral dat er strenge voorwaarden worden gesteld. Nijboer vindt dat de nadruk moet liggen op het behoud van werkgelegenheid en het voorkomen van bonussen en beloningen aan aandeelhouders. Ook wil hij dat er een einde wordt gemaakt aan belastingconstructies van piloten.
Milieuclubs zijn kritisch
Verschillende milieuclubs, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, zijn kritisch. Ze wijzen erop dat KLM nu beroep doet op steun van de overheid, terwijl de luchtvaartmaatschappij al gematst wordt door geen belasting op kerosine en geen btw over vliegtickets te betalen
Als de overheid KLM dan toch helpt, is het ook tijd voor concrete afspraken, vinden de milieuclubs. Ze vinden het goed dat de overheid KLM dwingt om het lawaai en de luchtvervuiling in te perken en de CO₂-uitstoot omlaag te brengen. “KLM kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten.”
Concreet en afrekenbaar
GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger zit ook op die lijn, laat zij weten. “Na alle ophef over de bonussen stelt het kabinet nu duidelijk voorwaarden aan steun. CO2-reductie, minder nachtvluchten, de top moet salarissen inleveren en geen bonussen en dividend. Die voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden, zodat KLM toekomstbestendig uit deze crisis komt”, stelt het Kamerlid.
KLM toonde zich gisteren logischerwijs dankbaar. “Air France en KLM gaan momenteel door een storm van ongekende omvang”, liet KLM-topman Pieter Elbers weten in een verklaring. “De Nederlandse overheid levert een steun aan KLM die van net zo’n ongekende omvang is. Nederland mag rekenen op onze volledige inzet en op het waarmaken van het vertrouwen in ons bedrijf.”
Gerelateerde artikelen;
Bedrijven KLM gered door overheid: steunpakket van 2 tot 4 miljard
Bedrijven Kijk mee: persconferentie kabinet over steun overheid aan KLM
Bedrijven Tijd dringt voor KLM, geld raakt op in derde kwartaal
Bron • RTL Z / ANP; Air France KLM Luchtvaart Vliegveld Coronacrisis in Nederland
Reddingsboei voor KLM valt goed, Kamer steunt voorwaarden
AD 25.04.2020 Het kabinetsplan om tussen de twee en vier miljard euro aan financiële steun aan KLM te verlenen als reddingsboei tijdens deze coronacrisis, valt in goede aarde bij de Tweede Kamer. Vooral de strenge voorwaarden aan de steun zijn terecht, vinden veel Kamerleden.
Tijdens de periode van steunverlening zal KLM geen dividend uitkeren en geen bonussen toekennen. Verder zal het kabinet om een loonoffer van het personeel vragen, waarbij de sterkte schouders de zwaarste lasten dragen. KLM moet ook een bijdrage leveren aan duurzaamheid en beperking van overlast, bijvoorbeeld door het aantal nachtvluchten terug te brengen.
Lees ook;
ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins: ,,Goed dat het kabinet op dit moment aan het personeel van KLM laat zien: wij steunen jullie. Minister Hoekstra laat dat terecht gepaard gaan met het signaal dat staatssteun nooit zonder voorwaarden komt. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de Franse staat ook dergelijke voorwaarden zal stellen aan steun voor Air France.”
VVD‘er Roald van der Linde noemt KLM ‘van vitaal belang voor de Nederlandse economie’. ,,Tienduizenden mensen verdienen er direct of indirect hun brood mee.”
Opluchting
Jan Paternotte (D66) constateert dat de bereidheid vanuit het kabinet om een lening te geven, een opluchting moet zijn voor heel veel KLM’ers. Hij prijst de economische en groene eisen. ,,En net zo belangrijk: KLM en Air France moeten de CO2-uitstoot terugdringen, de kern van het netwerk blijft behouden voor Nederlandse economie en er komen minder nachtvluchten op Schiphol.”
GroenLinks-Tweede Kamerlid Suzanne Kröger vindt de financiële voorwaarde extra belangrijk na alle ophef over de bonussen. Het zag er even uit dat KLM-topman Pieter Elbers en de topman van Air France-KLM, Ben Smith, een verhoging van hun beloningspakket tegemoet konden zien, maar die stap werd na maatschappelijke verontwaardiging snel teruggedraaid.
Hoger aandelenbelang
Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”, aldus Geert Wilders (PVV).
De SP begrijpt niet waarom de Staat niet een hoger aandelenbelang in de luchtvaartmaatschappij heeft bedongen in ruil voor de miljarden. Kamerlid Cem Laçin: ,,KLM mag blijkbaar niet failliet gaan van minister Hoekstra (Financiën). Ons mantra is dan: wat niet failliet mag gaan, hoort ook niet thuis op de markt.”
Laçin wil weten hoe de twee tot vier miljard tot stand is gekomen en of Air France-KLM wel eerst de reserves voldoende heeft aangesproken.
Geert Wilders (PVV) vindt het ook prima om KLM te helpen, maar hij wil dat het kabinet in deze tijden ook oog heeft voor de financiële problemen van Jan Modaal. Wilders: ,,Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”
Ministers Wopke Hoekstra van Financiën en Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat tijdens een persconferentie op het ministerie van Veiligheid en Justitie over het reddingspakket voor Air France-KLM.Beeld ANP
Kabinet geeft KLM paar miljard staatssteun
VK 24.04.2020 Het kabinet gaat 2 tot 4 miljard euro steun verlenen aan KLM. Dat hebben de ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) vrijdagavond bekendgemaakt op een ingelaste persconferentie.
De staatssteun zal waarschijnlijk deels bestaan uit staatsgaranties op bankleningen en deels uit directe leningen van de staat aan KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen willen wel voorwaarden verbinden aan de staatssteun. Zo wil Hoekstra een verbod op bonussen, dividenduitkeringen en winstdeling totdat KLM alle staatssteun heeft terugbetaald.
Ook zouden de grootverdieners in het bedrijf, zoals de raad van bestuur en de KLM-piloten, een salarisoffer moeten brengen. Van Nieuwenhuizen zou graag zien dat KLM zijn CO2-uitstoot sneller reduceert en zich meer inspant om de geluidhinder te beperken. Tot slot moet KLM een herstructureringsplan opstellen om de onderneming ook in de toekomst gezond te houden. Dat is ‘noodzakelijk om de financiële positie van KLM te versterken’, aldus Hoekstra.
Over deze voorwaarden onderhandelen Hoekstra en Van Nieuwenhuizen nog met de KLM-top. Daarom kan het kabinet nu nog niet zeggen hoeveel staatssteun KLM precies kan verwachten.
Franse steun
Nederland lijkt meer voorwaarden te stellen aan de noodhulp voor Air France-KLM dan Frankrijk. Beide staten zijn grootaandeelhouder van de luchtvaartcombinatie, maar Frankrijk lijkt al akkoord met staatssteun zonder noemenswaardige voorwaarden. Vlak voordat de persconferentie van Hoekstra en Van Nieuwenhuizen begon, maakte Air France-KLM bekend dat de Franse staat 7 miljard euro beschikbaar stelt.
Die Franse staatssteun bestaat uit 4 miljard euro aan staatsgaranties op bankleningen voor het moederconcern en dochtermaatschappij Air France, en 3 miljard euro aan directe staatsleningen aan Air France-KLM. Over de Nederlandse steun aan KLM vermeldt het persbericht alleen ‘dat de gesprekken over de voorwaarden van die steun nog gaande zijn.’
De steun is noodzakelijk om te voorkomen dat KLM omvalt, zei de minister. Het kabinet vreest dat ook andere bedrijven in Nederland omvallen als de luchtvaartmaatschappij verdwijnt. Volgens Hoekstra is KLM te vergelijken met de eerste dominosteen van een lange reeks; als KLM omvalt zou dat een hele keten van faillissementen in gang kunnen zetten. ‘We kunnen het ons niet veroorloven om zo’n essentiële schakel kwijt te raken’, aldus Van Nieuwenhuizen.
Volgens Hoekstra ‘zou het kunnen’ dat het kabinet de komende tijd nog meer financiële steun moet geven. Hij wilde niet ingaan op de omvang, noch op de manier waarop het kabinet in zo’n tweede ronde zou helpen. Air France-KLM vermeldt in zijn persverklaring dat de raad van bestuur aan een aandelenemissie denkt. Frankrijk zou in dat geval ‘willen overwegen’ een flink aantal aandelen bij te kopen.
Hoekstra sloot desgevraagd niet uit dat ook Nederland zijn aandelenpakket dan uitbreidt. Dat zou opnieuw een investering van honderden miljoenen of miljarden euro leiden en mogelijk kunnen uitmonden in een Frans-Nederlandse nationalisatie van het concern. Momenteel bezit Frankrijk 14,3 procent van de aandelen van het moederconcern en Nederland 14 procent. Nederland bezit daarnaast zo’n 5 procent van dochtermaatschappij KLM.
De luchtvaart krijgt enorme klappen door de coronacrisis. Pas over anderhalf jaar verwachten experts de eerste tekenen van herstel. Hoe gaat het tot die tijd? De scenario’s voor vliegtuigbouwers, luchtvaartmaatschappijen, reizigers en het milieu.
Nu het vliegverkeer met een dreun tot stilstand is gekomen komen er miljarden los om luchtvaartmaatschappijen overeind te houden. In tal van landen klinkt zelfs de roep om nationalisatie. Maar wat is wijsheid? Het antwoord in zeven vragen.
KLM haalde zich de verontwaardiging van velen op de hals door aan te kondigen in deze crisistijd de bonus van topman Elbers – in theorie – te verhogen. Vanwege de ontstane onrust zag de vliegmaatschappij later toch maar af van de beoogde verhoging. De gebaren van Smith en Elbers veranderen weinig aan het feit dat Air France KLM dus twee keer in een week de publieke opinie verkeerd heeft ingeschat.
MEER OVER; ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN ECONOMISCHE SECTOR TRANSPORT LUCHTVAART BEDRIJFSINFORMATIE AIR FRANCE FINANCIËN FRANKRIJK CORONAVIRUS YVONNE HOFS DION MEBIUS
Miljarden steun voor KLM, een ‘dominosteen die niet mag omvallen’
Trouw 24.04.2020 De Nederlandse overheid trekt 2 tot 4 miljard euro uit voor de redding van KLM. De Franse staat trekt 7 miljard uit voor Air France, de maatschappij die met KLM één groep vormt.
Beide overheden hebben een aandeel van ongeveer 14 procent in de holding Air France-KLM. Het reddingsplan werd vrijdagavond bekend gemaakt op een persconferentie. De steun heeft waarschijnlijk de vorm van directe leningen en garantstelling voor bankkredieten. Daarover moet nog verder worden gesproken met KLM.
Minister Wopke Hoekstra van financiën zei dat de luchtmaatschappijen zwaar worden getroffen door de coronacrisis. “Wij willen er alles aan doen om KLM te helpen. Dit bedrijf is vitaal voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid.” Er werken 35.000 mensen. Volgens Hoekstra zou het best kunnen dat er op termijn meer dan vier miljard naar KLM gaat.
Geen dividend en geen bonussen
Het kabinet vraagt ook iets terug voor steun, zei Hoekstra. Zolang de overheid KLM helpt, mag er geen dividend worden uitgekeerd en ook geen bonussen worden verstrekt. Verder worden er met KLM afspraken gemaakt over duurzaamheid en het inperken van (geluids)overlast. Het kabinet wil van KLM ook een plan om na de crisis overeind te blijven.
Volgens Hoekstra is KLM is ‘een eerste dominosteen’ die niet om mag vallen. “Als die valt, vallen er meer. KLM is belang voor de toekomst van Schiphol, voor verladers, voor hoofdkantoren, toerisme en congressen. Nederland heeft enorm veel baat bij goede verbindingen met andere delen van de wereld.”
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur voegde eraan toe: “We kunnen ons niet veroorloven zo’n belangrijke schakel te verliezen”.
Bijna alle vliegtuigen van Air France en KLM staan aan de grond en zonder hulp kunnen de bedrijven niet overleven. KLM, zei Van Nieuwenhuizen, vervoert op het moment slechts 5 procent van het aantal passagiers dat normaal met de luchtvaartmaatschappij vliegt.
Lees ook:
KLM, honderdjarige die zichzelf opnieuw moet uitvinden
Vorig jaar vierde KLM de honderdste verjaardag. Het bedrijf moet zich, zoals altijd, opnieuw blijven uitvinden.
MEER OVER; ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN ECONOMISCHE SECTOR TRANSPORT LUCHTVAART BEDRIJFSINFORMATIE ECONOMIE AIR FRANCE CORA VAN NIEUWENHUIZEN HET NIEUWE CORONAVIRUS JELLE BRANDSMA
Nederland steunt KLM met 2 tot 4 miljard euro, Frankrijk geeft 7 miljard euro
NOS 24.04.2020 De Nederlandse regering steunt KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro. Hoe de steun er precies gaat uitzien, moet nog worden uitgewerkt. Minister van Financiën Hoekstra denkt aan garantstellingen en leningen. “KLM is van vitaal belang voor de Nederlandse economie en de Nederlandse werkgelegenheid”, zegt hij.
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de Nederlandse miljardensteun. De salarissen van het personeel moet worden gematigd, te beginnen aan de top. Ook mag er geen dividend of winst worden uitgekeerd, bonussen worden gegeven en moet er gewerkt worden aan duurzaamheid en geluidshinder, zoals het terugbrengen van het aantal nachtvluchten.
“Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.” Het is niet uitgesloten dat ook salarissen van piloten omlaag moeten.
Hoekstra: ‘Tussen 2 en 4 miljard euro steun voor AirFrance-KLM’
De steun van 2 tot 4 miljard is nadrukkelijk voor KLM en niet voor het moederbedrijf Air France-KLM. Het Nederlandse luchtvaartbedrijf wordt zwaar getroffen door de coronacrisis. Door de reisbeperkingen staat 90 procent van de vloot aan de grond.
Het kabinet benadrukt het economisch belang van KLM, vooral in verband met thuishaven Schiphol. Bij KLM werken 35.000 mensen, maar er zijn ook veel Nederlandse bedrijven indirect afhankelijk van het luchtvaartbedrijf en van Schiphol.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor bedrijven in laden en lossen, distributiecentra, evenementen en het toerisme. Bedrijven in allerlei soorten en maten.”
Ook Franse steun
De Franse regering komt met eigen een steunpakket ter waarde van 7 miljard euro voor Air France. Dat heeft minister van Financiën Le Maire gezegd.
Het bedrag bestaat uit 4 miljard euro aan bankleningen, waarvoor de Franse staat garantstaat. Verder krijgt Air France drie miljard aan directe steun. Volgens Le Maire wordt de luchtvaartmaatschappij niet genationaliseerd.
Bekijk ook;
- Topman Air France-KLM ziet af van bonus
- Passagiersstroom KLM afgelopen maand gehalveerd door coronacrisis
Kabinet komt met noodsteun voor KLM van maximaal 4 miljard euro
NU 24.04.2020 De Nederlandse overheid werkt aan noodsteun voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Het gaat om garantstellingen en leningen, maar de precieze vorm en de omvang worden nog uitgewerkt. De luchtvaartmaatschappij is zwaar getroffen door de coronacrisis en klopte al eerder aan voor staatssteun. Dat maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en Wopke Hoekstra (Financiën) vrijdagavond bekend.
KLM is zwaar getroffen door de reisbeperkingen als gevolg van het coronavirus. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staan aan de grond terwijl de kosten doorlopen. “Het kabinet heeft steeds gezegd er alles aan te doen om KLM door deze crisis te helpen”, zei Hoekstra in een toelichting.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France. Beide maatschappijen behoren tot het Frans-Nederlandse concern Air France – KLM. In totaal gaat het om een steunpakket van ongeveer 10 miljard euro.
Met deze stappen kan Air France – KLM “het echt wel uitzingen de komende jaren”, denkt Hoekstra.
Naast de gesprekken met de luchtvaartmaatschappijen, heeft het kabinet ook contact met de Franse overheid en de Europese Commissie. Brussel moet uiteindelijk toestemming geven als er sprake is van staatssteun.
KLM van ‘vitaal belang’ voor Nederlandse economie
De bewindsman stipte het “vitale belang” van KLM in combinatie met Schiphol aan voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid. Samen zorgen de organisaties voor zo’n 114.000 banen.
“Je kunt het zien als de eerste dominosteen aan het begin van een lange rij. Als KLM omvalt, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, lichtte Hoekstra toe.
Dat geldt volgens hem niet alleen voor Schiphol, maar ook voor het vestigingsklimaat, het toerisme en andere sectoren die profiteren van een goede internationale verbinding. “Door te voorkomen dat KLM omvalt, voorkomen we dat een hele rij bouwstenen van onze economie en van onze maatschappij in grote problemen komen”, aldus Hoekstra.
“We kunnen het ons niet verantwoorden zo’n essentiële schakel van onze infrastructuur kwijt te raken”, vulde Van Nieuwenhuizen aan.
Voorwaarden voor steun zoals lagere salarissen en geen bonussen
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de miljardensteun. Dat betekent geen dividenduitkering aan de aandeelhouders, geen bonussen en geen winstdeling voor het personeel. Ook worden er eisen gesteld aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden en duurzaamheid.
Hoekstra: “Als je zoveel steun geeft, dan mag je ook wat terug verwachten.” Daarbij geldt: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Dat betekent dat met name het management en de piloten salaris zullen moeten inleveren en dat bijvoorbeeld het grondpersoneel zo veel mogelijk wordt ontzien. “Het is evident dat het Nederlandse deel iets moet doen aan de kosten”, aldus Hoekstra.
Van Nieuwenhuizen stelt “duurzaamheid en hinder beperking” als voorwaarden. Concreet denkt de bewindsvrouw aan minder nachtvluchten en een verlaging van de CO2-uitstoot, maar ook dit moet nog verder worden uitgewerkt.
Steun hing al even in de lucht
De steun hing al even in de lucht. Vorige week werd de Tweede Kamer in het geheim door Hoekstra bijgepraat over de situatie van KLM. Partijen lieten enkele weken geleden al weten dat er voorwaarden moeten zitten aan staatssteun.
Ben Smith, de topman van Air France – KLM, had aanvankelijk de voorwaarde dat zijn bonus afhing van de steun die het luchtvaartconcern zou krijgen. Dat leidde tot veel kritiek, onder anderen van Hoekstra. Smith zag uiteindelijk af van de bonus en leverde 25 procent van zijn salaris in.
De Nederlandse overheid is al voor een kleine 6 procent aandeelhouder van KLM en sinds een jaar voor 14 procent van het concern Air France – KLM.
Lees meer over: Air France-KLM KLM Politiek Coronavirus
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/76cb227c-865c-11ea-8241-02d1dbdc35d1.jpg)
’Miljardensteun voor Air France KLM’
Telegraaf 24.04.2020 Air France KLM krijgt miljardensteun van de Nederlandse en Franse overheid. De Fransen trekken 7 miljard euro uit om de luchtvaartmaatschappij te redden. Ministers Hoekstra (Financiën) en Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vertellen vrijdagavond hoe groot de Nederlandse steun is. Nationalisatie is niet aan de orde.
De Franse minister van Financiën Le Maire zegt dat Frankrijk in elk geval 7 miljard steun biedt aan de Nederlands-Franse luchtvaartmaatschappij. Daarvan is 4 miljard euro bedoeld als garanties voor staatsleningen, 3 miljard is rechtstreekse staatssteun. In Franse media circuleert een bedrag van 3 tot 3,5 miljard euro voor het Nederlandse deel van de steun, Hoekstra en Van Nieuwenhuizen organiseren later op de avond een persconferentie met een toelichting.
Nationalisatie is volgens Le Maire niet aan de orde, dit pakket moet Air France KLM door de crisis heen slepen. In ruil voor de steun moet het bedrijf werk maken van het terugdringen van de CO2-uitstoot.
Bekijk meer van; luchtvaart bedrijfsinformatie Air France-KLM
Nederland en Frankrijk schieten Air France en KLM met miljarden te hulp
AD 24.04.2020 Luchtvaartconcern Air France-KLM krijgt miljarden euro’s van de Franse en Nederlandse staat om tijdens de coronacrisis overeind te blijven. De Fransen trekken 7 miljard euro uit, de Nederlandse bijdrage wordt later vanavond bekend.
Ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) geven om 21 uur een persconferentie namens het kabinet. De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire maakte eerder vanavond al bekend dat de Franse tak in totaal zeven miljard euro toegeworpen krijgt. Drie miljard daarvan is directe staatssteun, de andere vier miljard wordt afgegeven via staatsgaranties op bankleningen.
Lees ook;
Het luchtvaartbedrijf zit te springen om geld, nu het overgrote deel van de vloot al weken aan de grond staat. Afgelopen weken is er achter de schermen druk onderhandeld over een vorm van liquiditeitssteun.
Vitaal belang
Hoekstra heeft eerder gezegd dat het kabinet ‘alles op alles’ zet om de nationale trots op de been te houden. Nederland bezit sinds vorig jaar circa 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Volgens Hoekstra is KLM van ‘vitaal belang’ voor de Nederlandse economie. Het bedrijf telt bijna 30.000 werknemers. Daarnaast is KLM de grootste klant van Schiphol, dat voor het overgrote deel in overheidshanden is. De luchthaven is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 banen.
Top Air France-KLM levert bonus, salaris én goodwill in
AD 23.04.2020 Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France–KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
‘Verstandig en terecht’, zo noemt minister van Financiën Wopke Hoekstra het besluit van Air France-KLM-baas Ben Smith om in 2020 zijn bonus en 25 procent van zijn loon in te leveren. Ook Pieter Elbers, baas van het Nederlandse onderdeel, neemt tot en met het eind van het jaar genoegen met een vijfde minder salaris.
Lees ook;
,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het managent en personeel”, aldus de CDA-bewindsman. Hij herhaalde de woorden die hij eerder sprak: ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd.”
Omstreden voorstel
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Toch was er opnieuw veel politieke druk voor nodig om de topmannen tot dit inzicht te laten komen. De Raad van Commissarissen van het Frans-Nederlandse concern verraste woensdagavond vriend en vijand met een omstreden voorstel: ceo Smith zou dit jaar toch in aanmerking kunnen komen voor een bonus, als hij erin zou slagen voldoende financiële steun binnen te halen om de coronacrisis te doorstaan.
Voor die steun is het concern echter compleet afhankelijk van Frankrijk en Nederland, die bereid zijn het bedrijf met miljarden euro’s aan het infuus van de staat te leggen. In Den Haag en Parijs wordt hierover al weken onderhandeld. De verwachting is dat beide landen garant zullen staan voor leningen die het bedrijf overeind moeten houden, nu een groot deel van de vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer stond dan ook op haar achterste benen toen zij lucht kreeg van het bonusvoorstel. Regeringspartij D66 vroeg zich openlijk af of de top van het bedrijf soms ‘van een andere planeet’ was: ,,Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen”, brieste Kamerlid Jan Paternotte. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer liet zich nog ondiplomatieker uit: ,,Zijn ze helemaal gek geworden!?”
Knieval
Toen ook Hoekstra zijn gewicht in de schaal gooide en zei dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’, was het snel gedaan met het voorstel. Smith liet een verklaring uitgaan waarin hij zei af te zullen zien van de bonus en een deel van zijn salaris. Ook Elbers kwam met het bericht dat hij vrijwillig loon inlevert.
Volgens de Nederlandse KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt Elbers.
Met deze knieval houdt het concern uitzicht op de noodzakelijke steun van de staat. Tegelijkertijd bewijzen de topmannen zichzelf en hun collega-ceo’s geen dienst. Multinationals staan er in politiek Den Haag toch al gekleurd op.
Sms’je
Regeringspartijen denken met het schaamrood op de kaken terug aan het debacle met de dividendbelasting, in het geheugen gegrift door het beruchte sms’je van voormalig Unilever-baas Paul Polman aan premier Mark Rutte.
Dat Shell en Philips in eigen land niet of nauwelijks belasting betalen vinden ook niet zo linkse Kamerleden moeilijk uit te leggen. Om nog maar te zwijgen over de aanhoudende discussie over de beloningen voor topbankiers, nadat de staat tijdens de kredietcrisis redding moest bieden.
Dit is dan ook de reden dat de Kamer aanvullende eisen wil stellen aan bedrijven die tijdens de coronacrisis hun hand ophouden bij de overheid. Bij de verlenging van de steunpakketten is het kabinet opgedragen aanvullende voorwaarden te stellen. Zo krijgt een bedrijf dat tijdens de coronacrisis bonussen en dividend blijft uitkeren of aandelen inkoopt straks geen geld meer.
En ook moet er worden gekeken naar belastingconstructies, zodat bedrijven die in slechte tijden worden geholpen in goede een grotere bijdrage gaan leveren. Wie niet horen wil, moet maar voelen, lijkt de boodschap.
Bonusverhoging topman Air France-KLM gaat niet door: ‘Past niet in deze zware crisis’
AD 23.04.2020 Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM zal dit jaar geen bonus ontvangen. Dat heeft de baas van de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij laten weten. De Nederlandse KLM-topman Pieter Elbers levert daarnaast tot eind van 2020 20 procent van zijn salaris in. Minister van Financiën Wopke Hoekstra spreekt van een ‘verstandig’ besluit.
In een verklaring stelt Smith dat hij op 16 maart al heeft toegezegd genoegen te nemen met een salarisvermindering van 25 procent tijdens de coronacrisis. ,,In de context van de zeer moeilijke periode die Air France-KLM Group op dit moment doormaakt, houdt deze vermindering duidelijk ook in dat de variabele tegemoetkoming (‘bonus’) in het financiële jaar 2020 zal vervallen.”
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd, aldus Minister Wopke Hoekstra.
Hoekstra noemt het ‘verstandig en terecht’ dat het bonusvoorstel snel van tafel is gegaan. ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, stelt hij. ,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France-KLM.”
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat Smith in aanmerking komt voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Ook de Tweede Kamer stond op zijn achterste benen. D66-Kamerlid Jan Paternotte noemde het voorstel ‘van een andere planeet’. PvdA’er Henk Nijboer sprak van ‘hoogmoed bij de top’. Een grote Kamermeerderheid eiste dan ook dat Hoekstra geen steun zou geven, zolang de bonus op tafel lag. Hoekstra legde daarop de bal bij het luchtvaartbedrijf: ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
Topman Air France-KLM ziet af van bonus
NOS 23.04.2020 Ben Smith, de topman van luchtvaartmaatschappij Air France-KLM ziet af van zijn bonus voor dit jaar. Hij zou een extra bonus krijgen als Air France-KLM erin zou slagen miljarden aan noodsteun binnen te halen wegens de coronacrisis. Daarop ontstond ophef.
Ook ziet KLM-topman Pieter Elbers af van 20 procent van zijn vaste salaris. Smith heeft eerder al toegezegd daarvan een kwart in te leveren. De beslissing nu ook af te zien van zijn bonus is volgens Smith een logisch gevolg daarvan.
“Ik wil de belofte van 16 maart om mijn salaris tijdens de coronacrisis met een kwart te verminderen, nog eens herhalen”, schrijft Smith. “Die hield uiteraard ook in dat ik dit jaar afzie van mijn bonus.”
Minister Hoekstra noemt het in een reactie verstandig en terecht dat het bonusvoorstel voor Smith van tafel is. “Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, zegt Hoekstra. Hij voegt eraan toe dat als de staat steun geeft aan bedrijven die door de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, er ook offers worden gevraagd van het management en personeel.
Voordat bekend werd dat Smith van zijn bonus afziet, zei de minister al dat de discussie rondom de bonus de gesprekken over staatssteun ‘bemoeilijkt’. Achter de schermen wordt al weken gesproken over een steunpakket om het luchtvaartbedrijf overeind te houden. Ingewijden melden dat die gesprekken in de laatste fase zijn, maar zwaar onder vuur kwamen te liggen.
“Als een bedrijf staatssteun krijgt, dan kan er op dat moment geen sprake zijn van bonussen,” zei de minister. Of de Nederlandse steun ook echt van tafel zou gaan als de bonus zou worden doorgezet, wilde de minister niet hardop zeggen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Staat als aandeelhouder
De Nederlandse staat heeft 14 procent van de aandelen. Hoekstra zei eerder die positie te willen gebruiken. “We hebben het bedrijf laten weten tegen te zijn en zullen tegenstemmen als het in stemming wordt gebracht op de aandeelhoudersvergadering”.
Ook in de Tweede Kamer werd van links tot rechts verontwaardigd gereageerd op de plannen van Air France KLM.
© FOTO BLOOMBERG KLM-topman Pieter Elbers (links) krijgt geen bonus en ziet af van 20% van zijn beloning. De Air France KLM-topman Ben Smith (rechts) zag donderdag af van zijn bonus.
Toch geen bonus Air France KLM-topman Ben Smith
MSN 23.04.2020 Air France KLM-topman Ben Smith krijgt dit jaar toch geen bonus. Hij ziet daar zelf na zware druk vanaf. ’Verstandig en terecht’, vindt minister Hoekstra (Financiën). Dat meldt de topman donderdagmiddag in een verklaring.
De bonus was omstreden. Woensdag werd bekend dat Smith op 3 april de bonusvoorwaarden, in afstemming met de Franse staat heeft gewijzigd. Zijn variabele beloning werd daardoor dit jaar afhankelijk van het binnenhalen van financiële steun en het op peil houden van de kaspositie van het luchtvaartconcern.
Die wordt echter grotendeels gevoed door belastinggeld van de Franse en Nederlandse staat, waarmee ook de lonen worden doorbetaald. De ondernemingsraad van KLM reageerde daarop verbijsterd en vakbonden vreesden dat het voortbestaan van KLM onzeker zou worden door de bonustoekenning.
’Verstandig en terecht’
Minister Hoekstra (Financiën) en de Tweede Kamer stelden dat er van staatssteun geen sprake kan zijn, indien er bonussen of dividenden uitgekeerd zouden worden. Donderdagmiddag zag Smith alsnog af van de bonus.
„Verstandig en terecht dat dit bonusvoorstel snel van tafel is gegaan”, zegt Hoekstra. „Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd. Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France KLM.”
Salarisbeperking Elbers
Topman Pieter Elbers van luchtvaartmaatschappij KLM Elbers levert 20% salaris in, zo liet hij tijdens de aandeelhoudersvergadering van de vliegmaatschappij weten. Volgens Elbers vraagt de crisis om extra inspanningen van iedereen binnen het bedrijf.
De KLM-topman had al in maart laten weten dat uitbetalingen van bonussen dit jaar niet door zouden gaan.
Hoekstra: Bonus voor topman Air-France moet van tafel, anders geen steun
AD 23.04.2020 Air France-KLM kan waarschijnlijk fluiten naar steun van de staat, als het bedrijf de plannen doorzet om CEO Ben Smith toch een bonus te geven. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra zijn bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’.
Woensdagavond werd bekend dat topman Smith van Air France-KLM dit jaar toch een bonus kan opstrijken. Een van de doelen die hij moet halen, is het verwerven van financiële steun waardoor het bedrijf overeind kan blijven. De ondernemingsraad heeft met ‘verbijstering’ kennis genomen van het voorstel.
Lees ook;
Hoekstra is momenteel volop in onderhandeling met het bedrijf om ervoor te zorgen dat er voldoende geld in kas blijft, nu bijna de gehele vloot aan de grond staat. Volgens Hoekstra ‘bemoeilijkt’ het bonusvoorstel ‘de gesprekken over het verlenen van steun aan het bedrijf’. Hoewel hij stelt dat bonussen en staatssteun ‘onverenigbaar’ zijn, legt hij de bal bij het luchtvaartbedrijf. ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
Frankrijk
Hoekstra trekt samen op met zijn Franse evenknie Bruno Le Maire. Die heeft zich nog niet uitgelaten over de bonusrel. Wel heeft Le Maire gezegd dat bedrijven die aandelen inkopen of dividend uitkeren niet zullen profiteren van staatssteun.
Ook banken zijn bij het overleg aangeschoven. Het is de verwachting dat Frankrijk en Nederland uiteindelijk voor vele miljarden euro’s garant zullen staan voor leningen aan het luchtvaartbedrijf.
Hoekstra zal zijn onvrede over het beloningsvoorstel niet alleen binnenskamers, maar ook tijdens de aandeelhoudersvergadering van komende maand kenbaar maken. Nederland bezit sinds vorig jaar 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Eerder verzette Hoekstra zich ook al tegen een voorstel om de bonus voor KLM-baas Pieter Elbers te verhogen. Dat plan is inmiddels ingetrokken.
De Hoop Scheffer
Pikant detail: Hoekstra’s partijgenoot Jaap De Hoop Scheffer is lid van de zogeheten remuneratiecommissie van Air France – KLM. Deze commissie is binnen de raad van commissarissen verantwoordelijk voor het beloningsbeleid. De Hoop Scheffer wil desgevraagd niet reageren op de bonusrel. ,,Ik voer geen woord, dat doet de holding”, stelt hij.
Andere planeet
Tweede Kamerleden zijn blij met de stellingname van Hoekstra. ,,Het is goed dat hij hier zo duidelijk over is”, zegt D66-Kamerlid Jan Paternotte. ,,Dit is een voorstel van een andere planeet, waar blijkbaar geen coronacrisis is en luchtvaartmaatschappijen nog winst maken.”
Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen, stelt Paternotte. ,, Wie dat niet snapt, is niet geschikt om een groot bedrijf door een crisis te leiden.” CDA-Kamerlid Erik Ronnes sluit zich daarbij aan. ,,Hoe kun je dit nou met droge ogen uitleggen? Dat gaat toch niet? Ik ben heel blij dat de minister er strak in zit en vertrouw erop dat hij er werk van maakt.”
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Motie”
De Kamer nam op 25 maart al een motie aan, waarin het kabinet werd opgeroepen in het geval van ‘bedrijfsspecifieke steun’ voorwaarden te stellen aan topbeloningen en bonussen. Volgens PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, die de motie indiende, staat het bonusvoorstel voor Smith op gespannen voet met de uitspraak van de Kamer. ,,Zijn ze helemaal gek geworden!? Ze kloppen aan voor staatssteun om te overleven en willen de bonus verhogen. Zo verliezen ze elk draagvlak en de medewerkers zijn straks de dupe van de ongekende hoogmoed van deze top”, stelt hij.
Volgens Nijboer is het ‘volledig onacceptabel’ als Air France-KLM ‘ook maar één cent steun’ krijgt, als het bedrijf bonussen uitkeert.
De Franse topman (rechts) tijdens de bekendmaking van de jaarcijfers van Air France-KLM. © ANP
Wopke Hoekstra hekelt nieuwe bonus Air France-KLM-topman Smith
AD 23.04.2020 Minister Hoekstra wil niets weten van de mogelijke nieuwe bonusstructuur van de hoogste man bij Air France-KLM. Hoekstra zegt dat duidelijk te gaan maken op de aandeelhoudersvergadering. Het luchtvaartbedrijf maakte woensdag bekend zijn topman Ben Smith een nieuwe bonus te willen geven. Ondanks dat het bedrijf in een financieel benarde situatie zit, wil de luchtvaartcombinatie Smith extra belonen op basis van hoeveel noodsteun hij kan lospeuteren bij de overheid.
Een bonus voor de topman van Air France-KLM is ‘niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’, vindt minister Wopke Hoekstra. De Staat zal het dat bedrijf ‘duidelijk maken’ op de aandeelhoudersvergadering aankomende maand. De Nederlandse staat is voor 14 procent aandeelhouder van de Frans-Nederlandse luchtvaartgroep.
Lees ook;
Air France-KLM zit financieel aan de grond door de coronacrisis. De luchtvaartmaatschappij heeft bij Nederland en Frankrijk, de andere belangrijke aandeelhouder, aangeklopt voor noodsteun. Als topman Ben Smith die los krijgt, strijkt hij mogelijk een bonus op.
Ontsteld
Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct, aldus Dario Fucci, voorzitter ondernemingsraad KLM.
De ondernemingsraad van KLM is ontsteld over de bonus van Ben Smith. ,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt Dario Fucci, bestuurder van de ondernemingsraad. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
Maar bedrijven die overeind worden gehouden met belastinggeld kunnen geen bonussen of dividend uitkeren, vindt de Nederlandse regering. Dat gaf zij ook KLM al te verstaan toen het bedrijf het variabele loon van topman Pieter Elbers wilde verhogen. KLM zag daar vervolgens vanaf.
Het Rijk betaalt nu al een flink deel van de salarissen van het KLM-personeel. Als het bedrijf ook na 1 juni aanspraak wil blijven maken op die zogeheten NOW-regeling, dan zijn onder meer bonussen, dividend en de inkoop van eigen aandelen taboe.
Wopke Hoekstra is tegen het plan om de bonus van de Franse topman van de luchtvaartcombinatie te verhogen. © EPA
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c224f2c6-84e9-11ea-812c-0255c322e81b.jpg)
Hoekstra boos over coronabonus Air France KLM-topman Smith
Minister Wopke Hoekstra is boos over een mogelijke bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM.
Telegraaf 23.04.2020 De hoogste baas van de luchtvaartcombinatie strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het bedrijf erin slaag om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Nederland -aandeelhouder in Air France KLM- onderhandelt met Frankrijk over een noodpakket.
Bekijk ook:
Air France KLM gunt topman Smith dit jaar bonus
Bekijk ook:
Ondernemingsraad KLM ‘verbijsterd’ over bonus Franse topman
Minister Hoekstra vindt de coronabonus onacceptabel. „Wij vinden bonussen in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler”, reageert de CDA-bewindsman. „Dat zullen we het bedrijf duidelijk maken, ook tijdens de aandeelhoudersvergadering.”
Bekijk meer van; luchtvaart Wopke Hoekstra Ben Smith Air France-KLM
Verbijstering bij KLM ondernemingsraad over bonus Franse topman
AD 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM.
,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Gevolgen
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Noodsteun
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
Ondernemingsraad KLM ‘verbijsterd’ over bonus Franse topman
MSN 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM, na berichtgeving hierover door De Telegraaf.
“Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou ik graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Noodsteun
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
Op 17 maart kondigen de ministers Koolmees, Hoekstra en Wiebes de steunmaatregelen aan ANP
Kabinet: geen nieuwe steun bedrijven die bonussen uitkeren
NOS 22.04.2020 Het kabinet wil steunmaatregelen voor bedrijven verlengen “zolang dat nodig is”, maar is bezig om extra voorwaarden in te bouwen voor een tweede ronde aan steunmaatregelen. Daarmee moet onder andere voorkomen worden dat bedrijven o.a. bonussen of dividend uitkeren zolang ze overheidssteun krijgen.
Ook wordt gekeken of het omscholen van personeel een voorwaarde zou moeten zijn, voordat ondernemers in aanmerking komen voor alle steun. En er wordt gekeken of het voor alle sectoren wel wenselijk is dat de overheid maximaal tot wel 90 procent van het salaris betaalt voor werknemers voor wie geen werk is. De tweede week van mei wordt daar een knoop over doorgehakt.
Doorn in het oog
Het is het kabinet een doorn in het oog dat bedrijven die steun krijgen nu bonussen en dividend uit kunnen keren. Onderzocht wordt hoe dat soort zaken aan banden kan worden gelegd. Dat moet voorkomen dat steungeld, bedoeld voor het behoud van banen, naar aandeelhouders en de top van het bedrijfsleven gaat.
De uitvoering daarvan is niet eenvoudig. Vooral bij kleinere ondernemers is het lastig te controleren of ze zichzelf winst hebben uitgekeerd, bijvoorbeeld omdat zij een deel van het bedrijf hebben verkocht. Bij beursgenoteerde bedrijven is dat makkelijker te controleren.
Ook veel partijen in de Tweede Kamer hebben de wens om eisen te stellen voordat bedrijven weer steun krijgen. Eerder stelden GroenLinks, SP en PvdA in het openbaar al eisen aan nieuwe steun. Nu zegt ook D66 eisen te willen stellen. Bedrijven die voor de tweede ronde noodsteun krijgen van de overheid mogen dit en volgend jaar geen bonussen en dividend uitkeren, zegt D66-Kamerlid Van Weyenberg.
De VVD twijfelt over extra voorwaarden aan bedrijven, omdat die lastig uit te voeren zouden zijn. Die partij wil het liever bij een moreel appel houden.
64 miljard
De financiële maatregelen die tot nu toe zijn aangekondigd gelden tot eind mei. Voor al die maatregelen heeft het kabinet tot nu toe 19 miljard euro uitgegeven om de economie overeind te helpen. Daarbovenop komt er nog eens voor 45 miljard euro minder aan belastingen binnen waarvoor uitstel is verleend. De verwachting is dat grofweg 80 procent daarvan alsnog later binnenkomt.
Opgeteld mist de overheid dus dit jaar al 64 miljard euro aan inkomsten. Dat geld leent Nederland extra bij op de kapitaalmarkt.
Dat het totaalbedrag de komende maanden verder zal oplopen is dus een feit. De vraag is hoe hoog het bedrag zal worden.
Welke steunmaatregelen zijn er?
Er wordt dus gedacht aan voorwaarden voor de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Dat is de regel waarbij het grootste deel van de loonkosten wordt doorbetaald door de overheid.
Dan is er nog de maatregel waarbij zzp’ers een inkomen tot bijstandsniveau krijgen. Inmiddels hebben 300.000 zzp’ers zich gemeld voor deze steunmaatregel. Ook deze blijft verlengd, zolang dat nodig is.
De tegemoetkoming van 4000 euro voor bedrijven die zijn getroffen door de crisis was eenmalig.
De vraag is of er de komende tijd nieuwe specifieke maatregelen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan de organisatoren van evenementen, die tot 1 september zijn afgelast.
Bekijk ook;
Bye bye bonus: KLM moet offers brengen voor steun
AD 20.04.2020 Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
Lees ook;
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Vorig jaar verraste Wopke Hoekstra zijn Franse collega Bruno Le Maire nog met een belang in Air France – KLM, op dit moment werkt het duo aan een reddingsplan voor het bedrijf. Door de coronacrisis zit de luchtvaart in zwaar weer. © EPA
Vangnet
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Doordat een groot deel van de vloot aan de grond staat, verliest Air France- KLM volgens CEO Ben Smith 25 miljoen euro per dag. KLM-baas Pieter Elbers heeft een beroep gedaan op de compensatieregeling van de overheid om de salarissen door te kunnen blijven betalen. © ANP
Garanties
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Regeringspartij D66 oefent druk uit op Hoekstra: ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan”, aldus fractieleider Rob Jetten. © ANP
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
Beloningsbeleid
Jetten wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”, liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elbers zei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
De Tweede Kamer dwong eerder bankiers in het gareel. GroenLinks-leider Jesse Klaver kwam vanwege het beloningsbeleid hard in aanvaring met toenmalig president-commissaris Rik van Slingelandt van ABN AMRO. Ook ING-baas Ralph Hamers moest het onlangs ontgelden. © ANP
Offers
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
KLM weer onder vuur, nu vanwege belastingontwijking piloten
MSN 19.04.2020 Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
KLM wilde bonus verhogen
Eerder op de dag kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
Minister Hoekstra: verstandig dat KLM afziet van hogere bonus
MSN 18.04.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het “verstandig” dat het noodlijdende KLM zijn topman toch geen hogere bonus toekent. Hij had de luchtvaartmaatschappij eerder vandaag nog eens laten weten dat hij het plan afkeurde, zegt hij. Een bonusverhoging “past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”.
KLM ziet toch af van verhoging variabel loon topman Elbers
AD 18.04.2020 KLM ziet af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze langetermijnbeloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000. Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Lees ook;
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
Steunpakket
Minister Wopke Hoekstra van Financiën (CDA). © ANP
KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om Air France-KLM door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden. Hoekstra noemde de verhoging eerder ,,onverstandig”, waarbij hij al had aangegeven dat hij het voorstel met KLM zou bespreken. Dat deed hij. De minister noemt het besluit van KLM nu ,,verstandig’’. Een bonusverhoging ,,past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, aldus Hoekstra die de KLM-aandelen van het Rijk onder zijn hoede heeft.
Tweede Kamer ‘tevreden’
Ook een flink deel van de Tweede Kamer is blij dat KLM afziet van de verhoging van het variabele loon van Elbers. Een hogere bonus voor de top past niet bij een bedrijf dat aanspraak maakt op staatssteun, vinden veel partijen.
CDA-Kamerlid Erik Ronnes spreekt van het ,,enige juiste” besluit. Ook luchtvaartspecialist Jan Paternotte van coalitiepartner D66 vindt het ,,verstandig” dat KLM de bonusverhoging schrapt. Bedrijven die aankloppen bij de overheid om ze door de coronacrisis te helpen kunnen ook geen dividend uitkeren en eigen aandelen opkopen, vindt hij.
Oppositiepartijen GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK merken op dat KLM pas zwichtte na zware druk. Het imago van de luchtvaartmaatschappij ,,is besmeurd en het enige wat restte was onder druk de keutel in te trekken”, zegt DENK-fractieleider Farid Azarkan.
Wat GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger betreft moet KLM ook vergroenen en werknemers meer rechten geven om in aanmerking te komen voor overheidssteun. Lammert van Raan van de PvdD vindt dat het Rijk de vliegmaatschappij met de huidige leiding überhaupt niet uit de brand moet helpen.
Hamerstuk
KLM zei eerder dat de agendering van de loonsverhoging een sluitstuk is van een proces dat al meer dan een jaar geleden is ingezet. Dus ruimschoots ook voor de coronacrisis KLM en de gehele sector lam legde. Daarbij gaat het om het gelijktrekken van beloningen binnen Air France-KLM. Het agendapunt was in de ogen van KLM een hamerstuk, ook omdat het gaat om beloningen over de lange termijn die sowieso geen invloed hebben op de uitbetalingen dit jaar.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus zou krijgen was overigens al nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis tot nader order uitgesteld. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
KLM ziet toch af van bonus topman Elbers
MSN 18.04.2020 KLM ziet toch af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Er was flinke onrust ontstaan rondom het bonusplan van de topman.
Het was de bedoeling om het salaris van Elbers meer in lijn te brengen met dat van Air France-KLM-topman Ben Smith.
Onrust over het voorstel
Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze beloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000.
Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM. Het plan is ingetrokken op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen van KLM.
Lees ook: Minister Hoekstra verzet zich tegen hogere bonus voor KLM-topman
‘Onverstandig’
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers zou worden verhoogd zorgde voor veel kritiek. KLM moet namelijk vrezen voor het voortbestaan en hoopt op overheidssteun. Het bedrijf gaat zwaar gebukt onder de coronacrisis en er worden enorme verliezen gemaakt. Minister Wopke Hoekstra noemde het ‘onverstandig’.
Ook verschillende Kamerleden waren boos over het feit dat er überhaupt wordt nagedacht over het verhogen van bonussen in dit soort tijden.
Aan de grond
Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voert KLM nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
Lees ook: Kabinet steunt KLM bij besluit tijdelijke contracten niet te verlengen
Bron • RTL Nieuws; Pieter Elbers Air France KLM Coronavirus
Financiën: bonus KLM-baas nu niet verhogen, voorwaarden aan staatssteun
NOS 17.04.2020 Minister Hoekstra van Financiën is tegen het voorstel van KLM om de bonus van topman Pieter Elbers te verhogen tot 100 procent van zijn vaste salaris. “Wij vinden het verhogen van bonussen op dit moment onverstandig. Dat zullen we KLM, ook volgende week op de aandeelhoudersvergadering, laten weten”, zegt het ministerie tegen de NOS. De Nederlandse staat is aandeelhouder van moederbedrijf Air France-KLM met een belang van 14 procent.
Bovendien, zegt het ministerie, zullen bij eventuele overheidssteun voor KLM voorwaarden worden gesteld aan lonen en bonussen. KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen.
Hoekstra en zijn Franse collega Le Maire zijn naar verluidt bereid om deels garant te staan voor miljardenleningen, zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
Geparkeerde KLM-vliegtuigen op Schiphol, het grootste deel van de vloot staat aan de grond ANP
Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt op 23 april op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Het bedrijf wil niet reageren op de afwijzing van het voorstel door het ministerie van Financiën.
Dit jaar geen bonus
Voor dit jaar zal er overigens geen bonus zijn, zegt KLM. De betaling van winstdeling en bonussen is uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarissen van directieleden worden niet verhoogd en er wordt geen dividend uitgekeerd.
Eerder vroeg het kabinet al opheldering aan KLM omdat flexkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, ondanks een oproep van de overheid om dat niet te doen, worden ontslagen. Na een gesprek concludeerde minister Koolmees dat het verlies van ongeveer 2000 banen “in de geest van de regels” is.
KLM verhoogt variabele beloning topman Elbers
AD 17.04.2020 KLM-baas Pieter Elbers kan vanaf dit jaar rekenen op een hogere variabele beloning. De kans dat Elbers in 2020 ook echt een hogere bonus krijgt is overigens nul: KLM heeft de betaling van alle bonussen stopgezet vanwege de coronacrisis.
Het voornemen om Elbers’ bonusregeling te verruimen stamt van ver voor de coronacrisis, meldt KLM. © ANP
De variabele beloning van Elbers gaat omhoog van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris van 525.000 euro. Dat valt op te maken uit de agenda van de aandeelhouders waar De Telegraaf de hand op heeft weten te leggen. Het bericht wordt bevestigd door KLM en door Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad.
Fucci zegt dat het gaat om de langetermijnbonus van Elbers, die met de aanpassing meer in lijn komt met de beloningen die binnen Air France-KLM worden uitgedeeld. Volgens de or-voorzitter is het proces van die ophoging al meer dan een jaar geleden ingezet, ruimschoots voor de coronacrisis KLM lam legde. Ook KLM benadrukt dat het gaat om het gelijktrekken van beloningen.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zegt nog niet van het voornemen van KLM op de hoogte te zijn. Wel noemt hij het ‘ontzettend belangrijk dat we ons er allemaal van vergewissen in wat voor crisis we zitten.’ Bedrijven dienen er volgens hem voor te zorgen ‘dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dan ook nog op een manier die redelijk en verdedigbaar is naar de belastingbetaler.’
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus krijgt is overigens nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij de KLM uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
Financiën wil ‘onverstandige’ verhoging bonus KLM-baas bespreken
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers wordt verhoogd van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn jaarsalaris, is ‘onverstandig’, vindt het ministerie van Financiën. Het ministerie gaat dit aankaarten bij KLM en zal het volgende week op de aandeelhoudersvergadering ook laten weten.
KLM hoopt op staatssteun nu de reisbranche volledig stil ligt wegens de coronacrisis. Bij steun worden voorwaarden gesteld aan lonen en bonussen, laat het departement weten.
BREXIT ??? “Can we do it ?? Yes we can !!!” en verder – deel 9 – de (Corona)Nasleep
Telegraaf 13.03.2020
Herstart onderhandelingen
De Britse premier Boris Johnson hervat volgende maand de onderhandelingen over de brexit met de Europese Unie. Hij vliegt dan voor het eerst in vier maanden naar Brussel om met de Europese leiders te praten, meldt de krant The Times.
Volgens de hoofdonderhandelaar van Johnson, David Frost, zal de premier dan de voortgang van de onderhandelingen bespreken met de Europese Commissie en de Europese Raad. Die onderhandelingen hadden door de coronapandemie vertraging opgelopen.
Boris Johnson gaat exit-strategie lanceren
De Britse premier Boris Johnson komt volgende week met een exit-plan om de economie weer aan te zwengelen, en het normale leven weer op te bouwen. Dat zei de premier in de eerste coronaupdate die hij weer gaf na zijn eigen besmetting met Covid-19.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/556f61d4-8b0b-11ea-ae67-0217670beecd.jpg)
Na onzekere jaren vol onderhandelingen en politieke crises stapte het Verenigd Koninkrijk op 31 januari 2020 definitief uit de Europese Unie. Feitelijk is er nog weinig veranderd, want tot eind 2020 geldt een transitieperiode. Er gaat nu onderhandeld worden, aan het eind van het jaar moeten nieuwe afspraken vastgelegd zijn in een handelsverdrag.
Maandag 30.03.2020 zullen de onderhandelingen weer hervat worden, maar de ogen zijn echter al gericht op 30 juni 2020, de zoveelste deadline in het Brexit-proces en de uiterste datum waarop de Britse premier om uitstel van de transitieperiode kan vragen.
Trouw 16.04.2020
Coronamaatregelen
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hadden de geplande onderhandelingen over hun toekomstige relatie na de Brexit opgeschort vanwege de coronavirus. Dat lieten de beide partijen weten in een verklaring. Er wordt gekeken naar alternatieve manieren om te overleggen, waaronder videoconferenties.
Telegraaf 16.05.2020
Telegraaf 15.05.2020
Onderhandelingen weer verder
Een nieuwe ronde onderhandelingen over de Brexit tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie heeft weinig opgeleverd, afgezien van irritatie. Na vijf dagen per videoverbinding brexitgesprekken beschuldigden de twee partijen elkaar ervan dwars te liggen.
Michel Barnier, de Brexit-onderhandelaar van de Europese Commissie, klaagde dat de Britse regering de onderhandelingen probeert te rekken, terwijl de Britten tegelijk vasthouden aan hun voornemen eind dit jaar met of zonder akkoord een punt te zetten achter de relaties met de EU.
Momenteel geldt er nog een overgangsfase, maar de regering van premier Boris Johnson weigert die te verlengen. De twee partijen kunnen de overgangsperiode met twee jaar verlengen, maar daarover moet uiterlijk eind juni een besluit worden genomen.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hervatte maandag 20.04.2020 na een paar weken vertraging en onder flinke tijdsdruk hun Brexit-onderhandelingen. De leiders komen niet fysiek bijeen, maar gaan videobellen.
De agenda is nog niet bekendgemaakt, maar waarschijnlijk wordt er over sleutelonderwerpen zoals handel, veiligheidsbeleid en het visserijbeleid gesproken. De onderhandelingen duren de hele week. Op 11 mei 2020 en 1 juni 2020 beginnen nog twee onderhandelingsrondes.
De onderhandelingen verlopen tot dusver nog niet erg soepel. Na de eerste onderhandelingsronde in maart waarschuwde EU-onderhandelaar Michel Barnier voor het gigantische verschil van inzicht aan de onderhandelingstafel.
Na die eerste ronde gooide de coronacrisis roet in het eten. Zowel EU-onderhandelaar Barnier als zijn Britse evenknie David Frost raakte vorige maand besmet met het coronavirus. Beiden zijn inmiddels weer aan het werk.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn het tijdens de vrijhandelsgesprekken eens geworden over de data waarop er over een vrijhandelsakkoord gesproken kan worden. Dat maakte de partijen woensdag 15.04.2020 in een gezamenlijke verklaring bekend.
Telegraaf 20.04.2020
Johnson bleef vijf keer weg
Premier Johnson lag in de krant onder vuur. Hij zou vijf crisisvergaderingen van zijn kabinet over de virusuitbraak hebben overgeslagen. Een anonieme bron zegt dat Johnson “niet in het weekend werkte” en was hij niet doordrongen van de ernst van de situatie.
Alle aandacht voor de brexit
Volgens de artsenvereniging heeft de regering aan het begin van de pandemie de verzekering gegeven dat er genoeg middelen op voorraad waren. “En we dachten dat we goed verzorgd werden. Maar daarna hoorden we dat het niet goed ging, dat er te weinig spullen zijn. Nu hebben we ze niet en krijgen we geen informatie.
De noodkreet van de artsen staat niet op zichzelf. De Britse regering ligt in toenemende mate onder vuur over de maatregelen die zijn genomen in de strijd tegen het coronavirus. In een reconstructie schrijft de Britse krant The Sunday Times dat de regering in het beginstadium van de crisis te weinig heeft gedaan om voorbereidingen te treffen.
Zo importeerde het Verenigd Koninkrijk in februari maar een kleine hoeveelheid beschermingsmiddelen, terwijl er intussen 279.000 mondkapjes, handschoenen en andere middelen naar China werden geëxporteerd.
De Britse minister Gove wijst de beschuldigingen van de hand. Hij bestrijdt dat Johnson verstek liet gaan bij het crisisoverleg en noemt de beschuldigingen grotesk. “De premier heeft alle belangrijke besluiten genomen.” Volgens Gove werkt Johnson met hart en ziel aan het indammen van het coronavirus.
Telegraaf 27.04.2020
Boris weer aan het werk
De Britse premier Boris Johnson gaat komende maandag 27.04.2020 weer aan het werk. Dat bevestigt een woordvoerder van Downing Street 10. Deze week meldde de krant The Daily Telegraph al dat Johnson binnen enkele dagen weer aan het werk zou gaan. De minister-president is zo goed als hersteld van een besmetting met het coronavirus.
Telegraaf 06.04.2020
Boris Johnson uit het ziekenhuis
De Britse premier Boris Johnson is zondag 12.04.2020 ontslagen uit het ziekenhuis in Londen waar hij een week lang onder meer op intensive care werd verpleegd aan de longaandoening die het nieuwe coronavirus veroorzaakt.
Hij trekt zich terug op het officiële buitenverblijf van de premier, Chequers, om verder te herstellen. Hij gaat niet onmiddellijk weer werken.
Volgens hem dankt hij zijn leven aan de mensen die hem verzorgden na zijn coronabesmetting, vertelt hij aan de BBC. Johnson heeft artsen en verpleegkundigen geprezen voor de „voorbeeldige” zorg die hij tijdens zijn coronavirusbehandeling kreeg, en zei: „Ik heb mijn leven aan hen te danken. Ik kan ze niet genoeg bedanken.”
Vrienden, ambtenaren en ministers hebben achter de schermen onthuld hoe de situatie van de premier daadwerkelijk was: bijzonder ernstig, zo beschrijft de Mail on Sunday.
Uit reconstructies in Britse media valt op te maken dat de zorgen over Johnsons gezondheid groot waren. “Het is fiftyfifty”, zou afgelopen maandag binnen de regering de inschatting zijn geweest over zijn overlevingskansen, schrijft The Sunday Times. De kwaliteitskrant meldt net als The Mail on Sunday dat kabinetsleden hebben gebeden voor de 55-jarige Johnson.
‘Morele zwakte’
The Guardian sprak met kennissen en (oud-)collega’s van Johnson. Uit die gesprekken valt op te maken dat Johnson er zelf op aanstuurde dat de regering zijn ziekbed zo veel mogelijk relativeerde. Hij heeft ziekte altijd gezien als uiting van morele zwakte, zegt de conservatieve oud-parlementariër Paul Goodman tegen de krant.
Vervanger Boris Johnson
De Britse premier Boris Johnson is na drie nachten op de intensive care vandaag 09.04.2020 overgebracht naar een reguliere verpleegafdeling van het St. Thomas Hospital in Londen. Dat heeft zijn woordvoerder laten weten. Johnson lag op de ic omdat hij zuurstofondersteuning nodig had na complicaties die het gevolg zijn van een coronabesmetting. Hij wordt tijdens de volgende fase van zijn herstel nauwlettend in de gaten gehouden.
Zijn aangewezen plaatsvervanger, minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab, zei dat hij binnenkort weer aan het roer zal staan.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab neemt definitief de taken van premier Boris Johnson tijdelijk waar, nu die met ernstige COVID-19-verschijnselen in het ziekenhuis ligt.
Net voordat Johnson gisteravond 06.04.2020 werd overgebracht naar de ic vroeg hij Dominic Raab, de minister van Buitenlandse Zaken, om zijn taken waar nodig over te nemen. Als eerste minister is hij de logische en aangewezen vervanger van de premier.
Telegraaf 08.04.2020
Dominic Raab heeft tijdens de afwezigheid van Johnson de bevoegdheid om te reageren op een eventuele aanval op het Verenigd Koninkrijk, maar mag geen ministers aanstellen of ontslaan en zal koningin Elizabeth niet wekelijks bijpraten, zoals de premier gewoonlijk doet.
De Britse premier Boris Johnson is op 06.04.2020 overgeplaatst naar de intensivecare afdeling van het ziekenhuis waar hij was opgenomen wegens een besmetting met het coronavirus. Zijn toestand verslechterde, waardoor de intensieve zorg nodig werd, blijkt uit een verklaring van Downnig Street, schrijft de BBC
De Britse premier Boris Johnson heeft een “stabiele nacht” achter de rug en “houdt de moed erin”, heeft zijn woordvoerder dinsdag 06.04.2020 gezegd. Johnson werd maandagavond opgenomen op een intensivecare afdeling met ernstige verschijnselen van het coronavirus.
De regeringszaken gaan door, verzekert de tijdelijk vervanger van premier Boris Johnson, minister Dominic Raab van Buitenlandse Zaken. Raab springt in omdat Johnson naar de intensive care van een ziekenhuis is overgebracht.
Raab is ’plan B’
Wat moet er gebeuren als de Britse eerste minister Boris Johnson (55) het land niet langer kan leiden? Het is een vraag die heel wat Britten stellen nadat de premier zondagavond 05.04.2020 opgenomen werd in het ziekenhuis met “aanhoudende symptomen” van het nieuwe coronavirus, waaronder hoge koorts. Volgens experts staat er in de Britse grondwet echter geen duidelijk antwoord.
Downing Street heeft inmiddels wel al aangegeven dat buitenlandminister Dominic Raab het werk van Johnson zal overnemen mocht dat nodig zijn. Raab zit maandag 06.04.2020 sowieso al de vergadering van het Britse crisiscomité voor.
“De premier heeft de macht om verantwoordelijkheden door te geven naar om het even welke minister”, aldus de woordvoerder van Johnson.
De ziekenhuisopname van Boris Johnson roept namelijk vragen op of de premier op dit moment wel in staat is om zijn land door de coronacrisis te leiden.
De Britse regering is van plan de besprekingen met de Europese Unie over de toekomstige relatie na de brexit gewoon voort te zetten. Ook wordt niet overwogen de overgangsperiode te verlengen. Dat maakte een woordvoerder van premier Johnson bekend.
“In de wet is vastgelegd dat de overgangsperiode afloopt op 31 december 2020″, zei Johnsons woordvoerder. De gesprekken met de EU-onderhandelaar worden telefonisch gevoerd. “We zijn vastbesloten de onderhandelingen voort te zetten.”
Hoewel de 55-jarige premier nog steeds in functie is, kan hij de belangrijke dagelijkse topbijeenkomst over de coronacrisis niet voorzitten. Dat wordt volgens een bron gedaan door minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab. Die moet Johnson ook vervangen als de premier zijn taken niet meer kan vervullen.
De Britse premier Boris Johnson is op 05.04.2020 naar het ziekenhuis overgebracht. Johnson testte anderhalve week geleden al positief op het coronavirus en verbleef sindsdien in thuisquarantaine.
Telegraaf 06.04.2020
Zijn woordvoerder zegt tegen de BBC dat Johnson voor tests naar het ziekenhuis is gebracht. Het zou gaan om een voorzorgsmaatregel op doktersadvies, omdat Johnson ‘hardnekkige symptomen’ blijft houden.
AD 28.03.2020
De Britse premier Boris Johnson was reeds eerder positief getest op het coronavirus. Boris Johnson heeft in een video op Twitter op 27.03.2020 bekendgemaakt dat hij is besmet met het coronavirus. Hij heeft koorts en een hardnekkige hoest; hij omschrijft het zelf als “milde symptomen”.
Ook Michel Barnier heeft het coronavirus onder de leden. De hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie, die de uittredingsgesprekken met het Verenigd Koninkrijk leidt, meldde dat op Twitter.
En ook de Britse minister van Gezondheid Matt Hancock is positief getest. “Gelukkig zijn mijn symptomen mild”, twittert Matt Hancock. Hij zit ook in thuisisolatie en werkt vandaar uit.
Ook zijn Britse evenknie David Frost zit thuis vanwege coronaverschijnselen. Premier Boris Johnson liet weten dat hij zijn werkzaamheden vanuit huis onverstoord voort zal zetten. Dat is volgens de premier mogelijk dankzij de ‘betoverende moderne technologie’. Johnson heeft de test afgenomen in zijn ambtswoning.
Vertraging door Corona
Het virus zorgt dus voor vertraging, terwijl de klok maar blijft tikken. Er moet namelijk uiterlijk voor 31 december 2020 een akkoord liggen. Dan loopt de transitieperiode af; de periode tussen de Brexit en de nieuwe relatie, waarin het VK nog Europese regels hanteert om de overgang voor bedrijven te vergemakkelijken.
Wat het nog ingewikkelder maakt, is een wens vanuit de regering van Boris Johnson. De premier wil eind juni al “een brede schets” van een handelsakkoord zien. Zo niet, dan “zal de regering moeten beslissen of het VK zich nog wel op onderhandelingen moet richten of zich volledig moet voorbereiden op een ordelijk einde van de transitieperiode“.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d82295aa-687a-11ea-a98b-02d2fb1aa1d7.jpg)
Harde Brexit lijkt aannemelijker !!!
Kort samengevat;
Er was al weinig tijd om tot een handelsakkoord te komen en door het coronavirus verliezen beide kampen nog meer kostbare tijd.
Het wordt dus aannemelijker dat het de twee kampen niet gaat lukken om voor het eind van het jaar tot een akkoord te komen. Dit zou als gevolg hebben dat de Britten afscheid nemen zonder handelsakkoord, het rampscenario met de grootste economische schade.
Telegraaf 06.04.2020
Sir Keir Starmer opvolger Jeremy Corbyn
Keir Starmer (57) heeft gisteren 04.04.2020 met overmacht de verkiezingen om het leiderschap van Labour gewonnen. Kan deze bedachtzame eurofiel de partij na jaren ellende uit het slop trekken?
De nieuwe leider van de Britse Labourpartij, Keir Starmer, zegt goed te willen samenwerken met de regering-Johnson in de strijd tegen corona. Ook zal hij een eventuele aanscherping van de beperkende maatregelen steunen, zo schrijft hij in een ingezonden stuk in The Sunday Times na zijn verkiezing, gisteren.
AD 03.04.2020
De Britse Labourpartij maakte zaterdag 04.04.2020 bekend wie Jeremy Corbyn gaat opvolgen als partijleider. Leden van de grootste oppositiepartij konden de afgelopen weken per post of via internet stemmen op drie kandidaten: Keir Starmer, Rebecca Long-Bailey en Lisa Nandy.
Keir Starmer is de nieuwe leider van de Britse Labour-partij. Hij volgt Jeremy Corbyn op, die na de desastreus verlopen verkiezingen van afgelopen december zijn vertrek had aangekondigd. Starmer wacht de zware taak om de diep verdeelde partij weer bij elkaar te brengen en daarnaast om de weggelopen Labour-kiezers weer terug te winnen.
De Britse politicus Keir Starmer volgt Jeremy Corbyn op als leider van de Labourpartij. Hij won de stemming onder de leden van de grootste oppositiepartij van de twee andere kandidaten, Rebecca Long-Bailey en Lisa Nandy.
In totaal brachten 785.000 Labour-leden hun stem uit, schrijft The Guardian. Meer dan de helft van de stemmen waren voor Starmer, waarmee hij naaste belagers Rebecca Long-Bailey en Lisa Nandy ver achter zich liet.
AD 06.04.2020
Starmer moet Labour politiek weer op de kaart gaan zetten. De partij leed eind vorig jaar een zware nederlaag bij de parlementsverkiezingen. De Conservatieve Partij van premier Boris Johnson won die overtuigend en loodste het Verenigd Koninkrijk vervolgens snel de Europese Unie uit.
Transitieperiode verlengen? Nee, zegt Johnson
En dus klinkt er een dringende oproep vanuit het Britse bedrijfsleven om de transitieperiode te verlengen om een harde Brexit te voorkomen. De regering-Johnson wil daar echter niet aan. De premier, die inmiddels ook is geveld door het coronavirus, zei vorige week tegen journalisten dat deze optie “verbannen” is en hij niet van plan is om de wetgeving te veranderen.
Een van de redenen daarvoor is dat de Britten dan alsnog moeten meebetalen aan de Europese meerjarenbegroting die loopt van 2021 tot 2027, iets wat Johnson moeilijk aan zijn kiezers kan verkopen. De vraag is echter of deze kosten opwegen tegen het mogelijke effect van een harde Brexit voor de Britse economie, die al hard wordt geraakt door de coronacrisis.
Kosten voor regering zijn slechts kleine fractie van totale kosten
De Britse overheid had al zo’n 6.3 miljard pond (7.2 miljard euro) vrijgemaakt voor de voorbereiding van de Brexit. Volgens de eerste schatting is daar dus slechts 70 procent van uitgegeven.
De schatting richt zich alleen op de kosten van de regering om de Brexit voor te bereiden. De kosten van onder meer de Brexit-deal zelf zijn in deze schatting niet meegenomen. Die deal kostte zeker 39 miljard pond (ruim 45 miljard euro).
De gehele Brexit heeft de Britse economie volgens onderzoek van Bloomberg uit januari 2020 zo’n 130 miljard pond (153 miljard euro) gekost. Daar komen de kosten van 2020 nog bij. Mogelijk komen die neer op zo’n 70 miljard pond.
Meer over de Britse verkiezingen: In ons liveblog volgt u de uitslagen van minuut tot minuut.
Lees alles over het vertrek van de Britten uit de EU in het Brexit-dossier
Dossier Brexit Trouw
dossier “Op weg naar Brexit” AD
Meer: Brexit: de klok tikt RTL
Lees hier het laatste nieuws over de brexit
Meer: Brexit NU
lees: With Or Without EU: De haat-liefdeverhouding tussen de Britten en Brussel NU 31.01.2020
Lees: Brexit is een feit: feest, berusting en nog een hoop te doen Elsevier 31.01.2020
Zie ook: Op weg naar Yes/No-BREXIT !! – deel 8 – de Nasleep
Zie dan ook: Op weg naar Yes/No-BREXIT !! – deel 7 – de Nasleep
Zie ook nog: Op weg naar Pro-BREXIT !!?? – deel 6 – de Nasleep
Zie verder ook: Op weg naar Pro-BREXIT !!?? – deel 5 – de Nasleep
Zie dan ook hier nog: Op weg naar Pro-BREXIT ???? – deel 4 – de Nasleep
Zie ook verder hier dan: Van EXIT naar Pro-BREXIT ???? – deel 3 – de Nasleep
Zie verder ook: Van No-BREXIT naar Pro-NEXIT ???? – deel 2 – de Nasleep
Zie dan ook nog: Van No-BREXIT naar Pro-NEXIT ???? – deel 1
Johnson hervat volgende maand brexit-gesprekken
NOS 28.05.2020 De Britse premier Boris Johnson hervat volgende maand de onderhandelingen over de brexit met de Europese Unie. Hij vliegt dan voor het eerst in vier maanden naar Brussel om met de Europese leiders te praten, meldt de krant The Times.
Volgens de hoofdonderhandelaar van Johnson, David Frost, zal de premier dan de voortgang van de onderhandelingen bespreken met de Europese Commissie en de Europese Raad. Die onderhandelingen hadden door de coronapandemie vertraging opgelopen.
De tijd dringt
Het Verenigd Koninkrijk stapte op 31 januari uit de EU, maar tot 31 december van dit jaar geldt er een overgangsperiode voor het sluiten van een nieuwe handelsovereenkomst. Tot die tijd blijven voor de Britten alle EU-regels en -wetten van kracht.
Eind juni moet duidelijk zijn of de deadline van 31 december wordt gehaald. Volgens de Britse hoofdonderhandelaar Frost is het uitgesloten dat zijn land om uitstel zal vragen. De brexit-onderhandelaar van de Europese Unie, Michel Barnier, liet eerder nog weten dat Brussel openstaat voor een verlenging tot twee jaar, zolang het Verenigd Koninkrijk aan de Europese begrotingen blijft meebetalen.
BEKIJK OOK;
Britten willen minder en lagere importheffingen na brexit
NOS 19.05.2020 Het Verenigd Koninkrijk wil na de brexit zo min mogelijk en lagere importheffingen. Veel van de huidige tarieven, die door Brussel zijn bepaald, komen met het vertrek van de Britten uit de EU te vervallen, en de Britten willen liefst ook geen nieuwe.
De heffingen die er nu zijn voor onder meer lams-, kippen- en rundvlees blijven staan. Ook voor auto’s wordt de importheffing van 10 procent gehandhaafd, hetzelfde tarief als de EU hanteert.
Maar het Britse ministerie voor Handel wil dat 60 procent van de handel vrij van importtarieven is. Dat geldt dan voor tientallen miljarden euro’s en dollars aan goederen, van kerstbomen tot vaatwassers. Nu geldt de vrije import nog voor minder dan de helft van alle handelswaar.
Het Verenigd Koninkrijk wil zelf vrijhandelsafspraken maken met landen. Een belangrijk motief voor de brexit is wat in Londen werd gezien als het uitbesteden van de handelspolitiek aan Brussel.
Het Britse importtarief is simpeler en lager dan het Europese, voor landen met wie geen handelsakkoord is afgesloten nog geen 2 procent. Dat moet dus breder worden toegepast wat Londen betreft. “Het is in het voordeel van Britse consumenten en huishoudens en maakt duizenden alledaagse producten goedkoper”, aldus minister Liz Truss van Buitenlandse Handel.
Soeverein land
De brexit moet eind dit jaar een feit zijn, met of zonder handelsafspraken met de EU. Zonder deal zal in Groot-Brittannië de prijs van sommige voedingswaren en chemische producten die uit de EU moeten worden ingevoerd sterk stijgen, zo is de verwachting.
In de onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk zit weinig schot. Minister van Kabinetszaken Michael Gove legt de verantwoordelijkheid bij Europa, dat zich volgens hem te weinig realiseert dat er wordt onderhandeld met een land dat over zichzelf gaat. “Succes hangt af van de erkenning door de EU dat het Verenigd Koninkrijk een soeverein land is.”
Aantrekkelijke partner
De Britse regering wil met deze tarievenlijst laten zien dat ze zich ondanks de coronacrisis blijft voorbereiden op het geval er met de EU voor het eind van het jaar geen handelsakkoord wordt gesloten.
En zonder zo’n akkoord kunnen ze er wel alles aan doen om een zo aantrekkelijk mogelijke handelspartner te worden voor landen buiten de EU. Londen wil dolgraag handelsverdragen sluiten met landen als Zuid-Korea of de Verenigde Staten. Als de ze zich niet langer aan EU-regels hoeven te houden zal dat hun internationale concurrentiepositie alleen maar versterken, denken brexitgezinde ministers.
Economische malaise
Tot nu toe toont Downing Street zich ook niet onder de indruk van de vele stemmen die erop aandringen om de deadline van de onderhandelingen met de EU te verplaatsen. 31 december blijft 31 december, ondanks het coronavirus.
Daarmee hoopt de Britse regering dat de Europese Unie zich realiseert dat het menens is en dat Brussel meer bereidheid toont om toe te geven aan verschillende Britse eisen; ook zij zitten immers niet op zo’n no-deal te wachten. Al wijst er weinig op dat de EU-onderhandelaars willen bewegen.
Het gevreesde no-dealscenario heeft verreweg de grootste economische gevolgen. Zonder afspraken zullen er per direct grenscontroles komen op alles wat de Britten de EU in- en uitvoeren.
En gezien de toch al zware recessie die dreigt, zal dat tot nog meer economische malaise leiden. Vooral in Groot-Brittannië, maar zeker ook in verschillende EU-landen die veel met Groot-Brittannië handeldrijven, zoals Nederland.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5083670c-8740-11ea-8b02-0218eaf05005.jpg)
Boris Johnson hervat maandag zijn werk
Telegraaf 26.04.2020 De Britse premier Boris Johnson gaat komende maandag weer aan het werk. Dat bevestigt een woordvoerder van Downing Street 10. Deze week meldde de krant The Daily Telegraph al dat Johnson binnen enkele dagen weer aan het werk zou gaan. De minister-president is zo goed als hersteld van een besmetting met het coronavirus.
De premier werd 5 april opgenomen in het ziekenhuis vanwege de coronabesmetting en een dag later naar de intensive care overgebracht toen zijn situatie verslechterde. Precies een week later werd hij uit het ziekenhuis ontslagen. Sindsdien herstelde hij thuis van Covid-19.
Bekijk ook:
Britse premier Boris Johnson ontslagen uit ziekenhuis
Bekijk ook:
Boris Johnson was ’gewoon een patiënt als alle anderen’
In Groot-Brittannië zijn nu een maand lockdown-maatregelen van kracht vanwege het virus. Onlangs werden die verlengd tot 7 mei. Zaterdag maakte de regering bekend dat iedereen die vanuit het buitenland naar Groot-Brittannië reist, verplicht twee weken in quarantaine moet.
Bekijk meer van; ziekten Boris Johnson Verenigd Koninkrijk Londen Corona
Britse premier Johnson terug in ambtswoning Downing Street 10
MSN 26.04.2020 De na zijn coronabesmetting zo goed als herstelde Britse premier Boris Johnson is zondag teruggekeerd in zijn ambtswoning op Downing Street 10 in Londen. Dat meldden diverse media. Zaterdag laat werd bekend dat Johnson, die geveld was door het coronavirus, maandag weer aan het werk gaat.
De premier werd 5 april opgenomen in het ziekenhuis vanwege de coronabesmetting en een dag later naar de intensive care overgebracht toen zijn situatie verslechterde. Precies een week later werd hij uit het ziekenhuis ontslagen. Sindsdien herstelde op zijn privéadres van Covid-19.
In Groot-Brittannië zijn nu een maand lockdown-maatregelen van kracht vanwege het virus. Onlangs werden die verlengd tot 7 mei. Zaterdag maakte de regering bekend dat iedereen die vanuit het buitenland naar Groot-Brittannië reist, verplicht twee weken in quarantaine moet.
Boris Johnson is zo goed als hersteld van het coronavirus en gaat maandag weer aan het werk
MSN 26.04.2020 De Britse premier Boris Johnson gaat komende maandag weer aan het werk. Dat bevestigt een woordvoerder van Downing Street 10.
Deze week meldde de krant The Daily Telegraph al dat Johnson binnen enkele dagen weer aan het werk zou gaan. De minister-president is zo goed als hersteld van een besmetting met het coronavirus.
De premier werd 5 april opgenomen in het ziekenhuis vanwege de coronabesmetting en een dag later naar de intensive care overgebracht toen zijn situatie verslechterde. Precies een week later werd hij uit het ziekenhuis ontslagen. Sindsdien herstelde hij thuis van Covid-19.
In Groot-Brittannië zijn nu een maand lockdown-maatregelen van kracht vanwege het virus. Onlangs werden die verlengd tot 7 mei. Zaterdag maakte de regering bekend dat iedereen die vanuit het buitenland naar Groot-Brittannië reist, verplicht twee weken in quarantaine moet.
Britse premier Boris Johnson maandag weer aan het werk na coronabesmetting
NU 26.04.2020 De Britse premier Boris Johnson gaat maandag weer aan het werk, meldt een woordvoerder van Downing Street 10 zaterdagavond. Johnson testte vorige maand positief op het coronavirus en lag enige tijd op de intensive care (ic).
Johnson zal vanaf maandag de controle over de Britse regering weer overnemen van de Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab, die hem sinds zijn opname op de ic tijdelijk verving.
De 55-jarige premier testte eind maart positief op het coronavirus. In eerste instantie had hij alleen milde symptomen. Vanuit thuisisolatie bleef Johnson de regering leiden.
Op 5 april werd Johnson naar het ziekenhuis vervoerd, omdat zijn klachten na twee weken niet waren verminderd. Een dag later werd hij opgenomen op de ic, omdat hij moeite had met ademen. Hij kreeg korte tijd zuurstof toegediend. Vanwege zijn opname op de ic droeg Johnson zijn taken over aan Raab.
Drie dagen na de opname werd hij weer overgebracht naar een reguliere afdeling. Op 12 april werd de premier ontslagen uit het ziekenhuis.
De Britse krant The Telegraph wist donderdag al te melden dat Johnson zijn taken aankomende week weer zou oppakken. Johnson zou medewerkers hebben gevraagd vergaderingen met ministers in te plannen, zodat zij de premier kunnen bijpraten over de stand van zaken in het Verenigd Koninkrijk.
Britten willen versoepeling van maatregelen
De kritiek op de Britse regering neemt ondertussen toe. Er zou te weinig getest worden en een tekort aan beschermingsmiddelen voor zorgmedewerkers zijn.
Daarnaast neemt de druk op Raab toe om de Britse bevolking in te lichten over de stappen die het land wil zetten om de huidige maatregelen te versoepelen. Raab vroeg de Britten zaterdag nadrukkelijk de regels te blijven naleven, maar veel wetgevers willen een versoepeling om de economie vooruit te helpen.
In het Verenigd Koninkrijk zijn op dit moment 20.319 mensen overleden aan COVID-19. Bijna 150.000 Britten zijn besmet met het coronavirus.
Lees meer over: Verenigd Koninkrijk Boris Johnson Buitenland Coronavirus
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2889fd9a-85ee-11ea-9d0d-0218eaf05005.jpg)
Boris Johnson volgende week weer aan het werk
Telegraaf 24.04.2020 De Britse premier Boris Johnson verwacht komende week weer aan het werk te gaan, mogelijk al op maandag. Dat meldt The Telegraph. De minister-president is herstellende van een besmetting met het coronavirus.
Johnson heeft volgens de krant zijn assistenten opgedragen volgende week afspraken in te plannen met ministers uit zijn kabinet. Daarin zou hij bijgepraat willen worden over de stand van zaken in het land.
BEKIJK OOK:
Boris Johnson niet meer op intensive care
BEKIJK OOK:
Johnson op ic: gelukkig geen longontsteking
De premier werd 5 april opgenomen in het ziekenhuis vanwege de coronabesmetting en een dag later naar de intensive care overgebracht toen zijn situatie verslechterde. Op 12 april werd hij uit het St. Thomasziekenhuis ontslagen. Sindsdien is hij herstellende.
In Groot-Brittannië zijn nu een maand lockdown-maatregelen van kracht vanwege het virus. Onlangs werden die verlengd tot 7 mei. Volgens The Telegraph vrezen meerdere ministers dat de lockdown onherstelbare schade toebrengt aan de Britse economie en tienduizenden bedrijven de kop zal kosten. De kabinetsleden rekenen erop dat Johnson met een exit-strategie komt, schrijft de krant.
BEKIJK MEER VAN; overheid ziekten Boris Johnson Londen St. Thomasziekenhuis Corona
Nieuwe ronde Brexit-onderhandelingen levert alleen irritatie op
VK 24.04.2020 Een nieuwe ronde onderhandelingen over de Brexit tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie heeft weinig opgeleverd, afgezien van irritatie. Na vijf dagen per videoverbinding onderhandelen beschuldigden de twee partijen elkaar ervan dwars te liggen.
Michel Barnier, de Brexit-onderhandelaar van de Europese Commissie, klaagde dat de Britse regering de onderhandelingen probeert te rekken, terwijl de Britten tegelijk vasthouden aan hun voornemen eind dit jaar met of zonder akkoord een punt te zetten achter de relaties met de EU. Momenteel geldt er nog een overgangsfase, maar de regering van premier Boris Johnson weigert die te verlengen. De twee partijen kunnen de overgangsperiode met twee jaar verlengen, maar daarover moet uiterlijk eind juni een besluit worden genomen.
Op zijn beurt beschuldigde een Britse woordvoerder de EU ervan dat die wat betreft een toekomstige handelsrelatie veel minder biedt dan andere landen, zoals Canada, hebben gekregen. Daardoor is er voor Groot-Brittannië weinig verschil met een ‘no deal’-scenario, waarbij de twee partijen eind dit jaar definitief uit elkaar gaan zonder een vrijhandelsverdrag.
Nultarief voor onderlinge handel
Een van de voornaamste geschilpunten is dat de EU eist dat Londen akkoord gaat met de regels van de EU wat betreft het milieu, arbeidsnormen en staatssubsidies om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Alleen op die voorwaarde is de EU bereid een nultarief voor de onderlinge handel in te voeren en af te zien van andere handelsbelemmeringen. Maar dat gaat de Britten te ver.
De Britse woordvoerder liet weten dat Londen ook niet akkoord kan gaan met de EU-eis dat Europese vissers toegang houden tot de Britse wateren. Volgens hem houden de eisen van de EU ‘geen rekening met het feit dat wij de EU als een onafhankelijke staat verlaten hebben’.
Op zijn beurt waarschuwde Barnier dat de EU niet zal instemmen met een vrijhandelsakkoord met Groot-Brittannië zonder een ‘evenwichtige, duurzame en lange-termijn oplossing voor de visserij’. ‘Dat moet kristalhelder zijn voor Groot-Brittannië.’ Volgens hem proberen de Britten ook de onderhandelingen op te knippen in deelakkoorden, maar dat is iets waarvan de EU-landen niets willen weten.
Hij trapte de Britten op hun ziel door hen eraan te herinneren dat het geen onderhandelingen tussen twee gelijkwaardige partijen zijn. ‘De realiteit is de best mogelijke relatie te vinden tussen een markt met 66 miljoen consumenten aan de ene kant van het Kanaal en de markt met 450 miljoen consumenten aan de andere kant. Dat is de werkelijkheid.’
Barnier ziet kansen op akkoord somber in
Het was pas de tweede ronde van onderhandelingen tussen de twee partijen sinds Groot-Brittannië de EU begin dit jaar verliet. De besprekingen worden bemoeilijkt door het opduiken van het coronavirus, dat ook nog eens twee hoofdrolspelers, Barnier én de Britse premier Boris Johnson tijdelijk velde. Johnson is nog steeds herstellende na een zware tijd in het ziekenhuis.
Barnier klonk tamelijk somber over de kansen op een akkoord. De Britse regering lijkt weinig animo te hebben veel water bij de wijn te doen om een akkoord te bereiken. De verdeeldheid binnen de EU over een steunpakket voor de zwaar door de coronacrisis getroffen zuidelijke landen speelt daarbij een rol, maar ook de omvang van de economische neergang door de coronacrisis. Vergeleken valt de schade van een ‘no deal’-Brexit volgens de Britse voorstanders van de harde lijn sowieso in het niet.
Boris Johnson keert terug in Downing Street, nu als coronaduif
Na zijn bijna-doodervaring op een Londense ic-afdeling gaat de Britse premier Boris Johnson maandag weer aan het werk. Zijn nonchalance over het coronavirus is omgeslagen in een behoedzame houding.
MEER OVER; POLITIEK INTERNATIONALE BETREKKINGEN INTERNATIONALE ORGANISATIES ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN ECONOMIE BORIS JOHNSON BREXIT CANADA BERT LANTING
Zorg en teleurstelling bij EU over opstelling Britten in brexitgesprekken
NOS 24.04.2020 EU-brexitonderhandelaar Barnier is teleurgesteld na de eerste volle week in de nieuwe ronde van onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) over het onderlinge handelsverkeer na de brexit.
Het VK vertraagt de onderhandelingen op vier hoofdpunten, zei Barnier op een persconferentie in Brussel. Ook houdt het vast aan het vertrek uit de EU op 31 december van dit jaar, ondanks zijn herhaalde advies om de huidige overgangsperiode te verlengen.
Het land, met 66 miljoen consumenten, lijkt niet te beseffen dat het onderhandelt met een blok van 450 miljoen consumenten, meent Barnier. Toegang voor de Britten tot de Europese interne markt moet volgens hem gepaard gaan met heldere afspraken. Het VK zou proberen die afspraken uit te hollen.
Tegenwerking
De topdiplomaat signaleert op vier belangrijke punten tegenwerking van de Britse kant. Het gaat om het gelijke speelveld voor bedrijven, afspraken over transport, arbitrage en toezicht op naleving van het handelsakkoord en de visserij.
De EU wil bijvoorbeeld één organisatie die toeziet op de naleving van het toekomstige handelsakkoord. Daarbij moeten gemeenschappelijke waarden als democratie, rechtsstaat en zorg voor het klimaat centraal staan en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moet leidend blijven. Het VK wil op deelterreinen veel minder toezicht.
Het VK wil toegang tot de interne markt zonder importtarieven, wat betekent dat de EU daarin verdergaat dan in welk ander handelsverdrag dan ook. Maar dat kan alleen als het VK zich aan regels blijft houden die tegen die van de EU aanzitten, zegt Barnier. En in een toekomstig handelsakkoord moeten langetermijnafspraken staan over de visserij en toegang tot elkaars territoriale wateren. Daarover is de afgelopen week geen vooruitgang geboekt.
Grens Ierland en Noord-Ierland
Europese zorgen zijn er ook over de haalbaarheid van afspraken over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Dat mag geen harde fysieke grens met controles bij slagbomen worden.
Barnier twijfelt eraan of het VK aan het einde van het jaar wel in staat is om controles op afstand uit te voeren. Met name over de controles op planten en vee bij import van producten naar Noord-Ierland van buiten de EU maakt Barnier zich zorgen.
Tijd dringt
De brexitonderhandelingen hebben door de coronacrisis vertraging opgelopen. De regeringen hebben hun handen vol en de twee hoofdonderhandelaars, naast Barnier ook David Frost (VK), zijn allebei besmet geweest.
Voor 1 juli, de datum waarop het VK een verlenging van de overgangsperiode moet aanvragen, zijn nog maar twee onderhandelingsweken gepland. Als er geen verlenging wordt aangevraagd, wat de Britten per se niet willen doen, rest nog maar een half jaar om de onderhandelingen af te ronden.
Geen politieke wil
Met “politieke wil en moed” is dat haalbaar, zei Barnier. Maar aan die wil ontbreekt het aan de andere kant van de onderhandelingstafel, vindt hij. Hij noemt dat zorgelijk.
Het VK zou zelfs terugkomen op afspraken die al gemaakt zijn. Een “nieuwe relatie” is volgens hem alleen mogelijk als de EU erop kan vertrouwen dat bestaande afspraken worden nageleefd.
Het Verenigd Koninkrijk heeft na de onderhandelingsronde gezegd dat die beperkte vooruitgang heeft opgeleverd en dat de gesprekken op een constructieve manier moeten doorgaan.
MSN 21.04.2020 De coronacrisis maakt het extreem lastig om verder dan enkele maanden vooruit te kijken. Hoe de wereld er dit najaar uitziet, wat de schade is voor de economie, of er zicht is op een medicijn of vaccin om het coronavirus te beteugelen: de onzekerheden zijn extreem groot.
Formeel loopt de transitieperiode waarbij het VK onder de Europese interne markt valt, eind dit jaar af.
De Britse regering wil nog altijd eind dit jaar de banden met de EU verbreken, met of zonder nieuw handelsakkoord.
Door de coronacrisis zijn de risico’s van een no deal-Brexit alleen maar groter geworden.
Uit praktische overwegingen kan het noodzakelijk worden om de transitieperiode voor de Brexit te verlengen, stellen analisten van ING.
Intussen staat voor 31 december 2020 dit jaar nog altijd de échte Brexit op de agenda: het Verenigd Koninkrijk wil dan de transitieperiode beëindigen. Dit komt erop neer dat er ofwel een akkoord moet zijn met de EU over een handelsdeal, ofwel er is geen handelsakkoord en dan volgt een zogenoemde no deal-Brexit.
In het laatste geval stapt het VK uit de Europese Unie zonder nadere afspraken en vallen beide partijen terug op de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), met wederzijds invoerheffingen.
Onder meer economen van de VN becijferden dat de Britse export naar de EU met 30 miljard euro kan dalen bij een no deal-Brexit.
Toch lijkt de Britse regering van Boris Johnson vastbesloten om de breuk met de EU eind dit jaar te voltooien, met of zonder deal.
De coronacrisis kan echter ook de Brexit in een ander perspectief plaatsen. Zowel het Verenigd Koninkrijk als tal van landen in de Europese Unie hebben te maken met een zware gezondheidscrisis én een diepe economische recessie dit jaar.
Formeel houdt de Britse regering nog altijd vast aan de Brexit-deadline van eind dit jaar. Maar de vraag is of die houdbaar blijft.
Analisten van ING noemen in een deze week verschenen rapport drie redenen waarom het voor zowel de Britse regering als de EU onvermijdelijk kan worden om de transitieperiode te verlengen.
1. Gebrek aan tijd om een goede handelsdeal af te sluiten
Vóór de coronacrisis uitbrak werd het tijdsschema van minder dan een jaar voor het bereiken van een handelsakkoord tussen de EU en het VK al als krap gezien.
Inmiddels zijn beleidsmakers aan beide zijden van het Kanaal vooral bezig met één ding: crisismanagement, zowel wat betreft de gezondheidszorg als de economie. Daardoor is er simpelweg veel minder tijd om weloverwogen besluiten te nemen over de toekomstige handelsverhoudingen tussen de EU en het VK.
Brexit staat voorlopig een stuk lager op het prioriteitenlijstje in Londen en Brussel.
2. Bedrijven zijn met andere dingen bezig dan voorbereiding op een nieuw handelsakkoord of een no deal-Brexit
Een nieuwe handelsrelatie met de EU of handelen op basis van de WTO-regels vraagt om veel aanpassingen van bedrijven. Douane-regels veranderen en de administratie van exporterende bedrijven moet worden aangepast.
Van bedrijven zou onder normale omstandigheden al het nodige worden gevraagd. Maar de coronacrisis plaatst dit in een totaal ander perspectief. Veel bedrijven zijn bezig met één ding: overleven.
Voor de komende maanden komt daar de aanpassing aan de 1,5-meter-economie bij. Ook hier geldt: de kans dat bedrijven goed voorbereid zullen zijn als de handelsbetrekkingen tussen de EU en het VK per 1 januari 2021 drastisch veranderen, is klein.
3. Het risico van nieuwe lockdowns rond de Brexit-deadline
Zolang er geen werkend medicijn is tegen het coronavirus of een vaccin, blijft het schipperen tussen de noodzaak om de zorg niet overbelast te laten raken én het op gang krijgen van de economie.
De kans op tussentijdse verscherping van lockdownmaatregelen in het najaar blijft aanwezig, zolang er geen andere manier is om de corona-uitbraak afdoende te beteugelen.
Als de overgang rond de jaarwisseling naar een nieuw handelsregime tussen de EU en het VK gepaard gaat met verscherpte lockdownmaatregelen, kan dat voor ernstige ontregeling van logistieke aanvoerlijnen zorgen. Zo is de Britse zorg sterk afhankelijk van bijvoorbeeld beschermende medische kleding uit de Europese Unie.
Gelet op de praktische complicaties die het beëindigen van de transitieperiode eind dit jaar kan meebrengen, achten de analisten van ING het goed mogelijk dat de transitie wordt opgerekt en dat de Britten begin 2021 nog steeds vastgeklonken zitten aan de EU.
Brexit-onderhandelingen na weken vertraging weer van start, via videobellen
NU 20.04.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hervatten maandag na een paar weken vertraging en onder flinke tijdsdruk hun Brexit-onderhandelingen. De leiders komen niet fysiek bijeen, maar gaan videobellen.
De agenda is nog niet bekendgemaakt, maar waarschijnlijk wordt er over sleutelonderwerpen zoals handel, veiligheidsbeleid en het visserijbeleid gesproken. De onderhandelingen duren de hele week. Op 11 mei en 1 juni beginnen nog twee onderhandelingsrondes.
De onderhandelingen verlopen tot dusver nog niet erg soepel. Na de eerste onderhandelingsronde in maart waarschuwde EU-onderhandelaar Michel Barnier voor het gigantische verschil van inzicht aan de onderhandelingstafel.
Na die eerste ronde gooide de coronacrisis roet in het eten. Zowel EU-onderhandelaar Barnier als zijn Britse evenknie David Frost raakte vorige maand besmet met het coronavirus. Beiden zijn inmiddels weer aan het werk.
Tijd tikt, harde Brexit dreigt
Er zit flink wat druk achter de onderhandelingen. De twee partijen hebben nog tot het einde van dit jaar om tot een goed handelsakkoord te komen – een tijdpad dat al erg krap is vergeleken met andere omvangrijke handelsverdragen.
Wordt er niet op tijd een handelsakkoord gesloten, dan dreigt er een ‘harde Brexit’ zonder afspraken over de handel en het verkeer van goederen, mensen en kapitaal, met grote economische en maatschappelijke gevolgen. Willen de Britten en de EU-landen die deadline verschuiven, dan moeten ze dat uiterlijk in juni bepalen.
De regering van de Britse premier Boris Johnson heeft al een paar keer duidelijk laten weten geen uitstel te zullen aanvragen. De Britse onderhandelaar Frost herhaalde dit deze maand.
Zie ook: Hoe het coronavirus alsnog tot een harde Brexit kan leiden
Lees meer over: Economie Brexit Coronavirus
Britse artsen wanhopig over tekort aan beschermingsmiddelen
NOS 19.04.2020 Britse artsen zijn radeloos over het aanhoudende tekort aan beschermingsmiddelen tegen het coronavirus. Er is nog steeds een nijpend tekort aan mondkapjes, handschoenen en andere beschermingsmiddelen. Dat zegt de voorzitter van de Britse beroepsvereniging voor artsen, de British Medical Association, tegen Sky News.
“De regering weet ervan”, zegt voorzitter Nagpaul. “We hebben ze gewaarschuwd. Van artsen in het hele land hebben we gehoord dat er een tekort aan beschermingsmiddelen is. En uit een enquête van ons blijkt dat 51 procent van de artsen zich niet gehoord en gesteund voelt door de regering.”
Volgens de artsenvereniging heeft de regering aan het begin van de pandemie de verzekering gegeven dat er genoeg middelen op voorraad waren. “En we dachten dat we goed verzorgd werden. Maar daarna hoorden we dat het niet goed ging, dat er te weinig spullen zijn. Nu hebben we ze niet en krijgen we geen informatie. Artsen moeten iedere dag aan het werk, zonder dat ze weten of de beschermende middelen er zijn. We praten over spullen die levens van artsen en patiënten redden.”
Vandaag zou een grote partij hulpmiddelen vanuit Turkije aankomen in het Verenigd Koninkrijk, met onder meer 400.000 beschermende jassen. Sky News meldt dat die levering in ieder geval niet vandaag meer arriveert, de reden is niet bekend. Wel is er in Schotland een vliegtuig vanuit China aangekomen met 10 miljoen mondkapjes.
Alle aandacht voor de brexit
De noodkreet van de artsen staat niet op zichzelf. De Britse regering ligt in toenemende mate onder vuur over de maatregelen die zijn genomen in de strijd tegen het coronavirus. In een reconstructie schrijft de Britse krant The Sunday Times dat de regering in het beginstadium van de crisis te weinig heeft gedaan om voorbereidingen te treffen.
Zo importeerde het Verenigd Koninkrijk in februari maar een kleine hoeveelheid beschermingsmiddelen, terwijl er intussen 279.000 mondkapjes, handschoenen en andere middelen naar China werden geëxporteerd.
Ook was de regering voornamelijk bezig met het vertrek uit de Europese Unie, de eerste gesprekken over een handelsakkoord en de voorbereidingen op een eventuele no-deal De Britse handelsvereniging bood al in februari hulp aan bij het importeren van beschermingsmiddelen, maar dat aanbod werd pas op 1 april geaccepteerd.
Johnson bleef vijf keer weg
Ook premier Johnson ligt in de krant onder vuur. Hij zou vijf crisisvergaderingen van zijn kabinet over de virusuitbraak hebben overgeslagen. Een anonieme bron zegt dat Johnson “niet in het weekend werkte” en was hij niet doordrongen van de ernst van de situatie.
De Britse minister Gove wijst de beschuldigingen van de hand. Hij bestrijdt dat Johnson verstek liet gaan bij het crisisoverleg en noemt de beschuldigingen grotesk. “De premier heeft alle belangrijke besluiten genomen.” Volgens Gove werkt Johnson met hart en ziel aan het indammen van het coronavirus.
Het Verenigd Koninkrijk telt ruim 15.000 coronadoden. Er zijn ruim 115.000 besmettingsgevallen vastgesteld. Johnson zelf raakte besmet en lag enkele dagen op de intensive care. Hij is uit het ziekenhuis maar heeft nog tijd nodig om te herstellen.
Bekijk ook;
- Boris Johnson ontslagen uit ziekenhuis, ‘zijn lot was dubbeltje op z’n kant’
- In Londen staat ook de ziekenhuisdirecteur aan het bed
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/38742164-8011-11ea-bdf0-02d1dbdc35d1.jpg)
IMF: overgangsperiode brexit verlengen
Telegraaf 16.04.2020 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) dringt er bij de Britse regering op aan om de deadline voor een akkoord over de nieuwe handelsrelatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie te verlengen.
Dat zou nodig zijn vanwege de grote onzekerheid door de coronapandemie, heeft IMF-topvrouw Kristalina Georgieva gezegd tegen de Britse omroep BBC.
„Het is al moeilijk, laat ons het niet nog moeilijker maken”, aldus Georgieva. Door de coronacrisis is de druk op de Britse premier Boris Johnson om uitstel te vragen van de overgangsperiode tot 31 december toegenomen. Verscheidene Britse oppositieleden pleiten al langer voor uitstel.
Dat moet voor 1 juli 2020. Johnson heeft tot nu toe gezegd dat hij dat niet zal doen en nog dit jaar een akkoord wil. Als dat niet lukt stappen de Britten volgens hem zonder een deal definitief uit de EU.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2d86f7f2-7037-11ea-8966-02d1dbdc35d1.jpg)
EU en VK bereiken akkoord over vrijhandelsgesprekken
NU 15.04.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn het eens geworden over de data waarop er over een vrijhandelsakkoord gesproken kan worden. Dat maken de partijen woensdag in een gezamenlijke verklaring bekend.
De gesprekken over de onderhandelingsrondes zijn “constructief” verlopen, zo geven de partijen in de verklaring aan. Vanwege de uitbraak van het coronavirus worden de onderhandelingen gevoerd per videoverbinding.
Er zal worden begonnen met drie gespreksrondes. De eerste staat gepland voor 20 april, de tweede voor 11 mei. De derde en vooralsnog laatste onderhandelingsronde zal op 1 juni plaatsvinden. Dan zal tevens de voortgang geëvalueerd worden.
De Britse premier Boris Johnson heeft de deadline voor een nieuwe handelsdeal op eind december 2020 gezet. Tijdens de overgangsperiode geldt de huidige status quo: de EU-regels gelden het komende jaar ook nog in het VK. Hierdoor hebben bedrijven en organisaties de tijd om zich voor te bereiden op de mogelijk nieuwe regels die vanaf 2021 gelden.
Zie ook: Brexit klaar en nu een vrijhandelsakkoord binnen een jaar? ‘Pure bluf’
Lees meer over: EU Verenigd Koninkrijk Brexit
Premier Johnson op intensive care, maar niet aan beademing
Elsevier 07.04.2020 Boris Johnson ligt sinds maandagavond op de intensive care van het St. Thomas’ Hospital in Londen. Bij de conservatieve Britse premier werd eind maart het coronavirus vastgesteld. Afgelopen weekeinde verslechterde zijn gezondheid en belandde hij in het ziekenhuis. Vier vragen en antwoorden over het ontstane machtsvacuüm.
Hoe maakt Johnson het?
Na zijn eerste nacht in het ziekenhuis leek het goed te gaan met de premier. Zijn kantoor aan Downing Street 10 meldde dat hij gewoon zou doorwerken. Maandagavond kwam het bericht dat Johnson was opgenomen op de intensive care.
Last night, on the advice of my doctor, I went into hospital for some routine tests as I’m still experiencing coronavirus symptoms. I’m in good spirits and keeping in touch with my team, as we work together to fight this virus and keep everyone safe.
Ook de minister van Gezondheid, Matt Hancock, is besmet met het coronavirus. Johnsons belangrijkste adviseur, Dominic Cummings, heeft eveneens symptomen en is thuis in isolatie.
Is er een vervanger voor Johnson?
Dominic Raab neemt tijdelijk de taken van de premier waar, al is onduidelijk in hoeverre Raab Johnsons taken kan overnemen. Wat er moet gebeuren bij het tijdelijk wegvallen van de premier, is niet vastgelegd. Het Verenigd Koninkrijk heeft geen geschreven Grondwet.
Raab is door Johnson zelf gevraagd om hem te vervangen bij ziekte. Onduidelijk is of het waarnemen alleen geldt voor het leiden van kabinetsoverleg, of dat Raab bevoegd is om alle taken van Johnson over te nemen.
Wie is Dominic Raab?
Raab heeft snel carrière gemaakt. Het 46-jarige lid van de Conservatieve Partij was een felle brexiteer en werd door voormalig premier Theresa May aangesteld als Brexit-minister. Hij vervulde die rol slechts vier maanden. Raab was het niet eens met Mays voorzichtige koers en opteerde voor een harde Brexit.
Nadat premier May aftrad als leider van de Conservatieven stelde Raab zichzelf kandidaat voor die functie en daarmee voor het premierschap. Raab haalde de tweede ronde, waarna hij zich achter Johnson schaarde. Die beloonde hem vorig jaar juli met de belangrijke post van minister van Buitenlandse Zaken.
Lees ook Roelof Bouwman: ‘Groenlinks, hou eens op met kapittelen Hongarije’
Hoe wordt er gereageerd op Johnsons opname?
Het verdeelde Verenigd Koninkrijk reageert eensgezind met steunbetuigingen aan de zieke premier. De kersverse oppositieleider Keir Starmer zei dat de premier in zijn gedachten is. Ook beloofde de nieuwe leider van Labour zich constructief op te stellen tijdens de ‘nationale crisis’:
All of our thoughts are with the Prime Minister and his family at this difficult time. This is a national crisis and the Labour Party will act in the national interest, working constructively with the government. pic.twitter.com/xkPiNDAgSf
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) April 7, 2020
Aan de overkant van de Atlantische Oceaan uitte president Donald Trump zijn steun aan Johnson. Volgens Trump bidden Amerikanen voor het spoedige herstel van zijn ‘goede vriend’.
Geen vertraging brexit-onderhandelingen door coronavirus
NOS 06.04.2020 De Britse regering is van plan de besprekingen met de Europese Unie over de toekomstige relatie na de brexit gewoon voort te zetten. Ook wordt niet overwogen de overgangsperiode te verlengen. Dat maakte een woordvoerder van premier Johnson bekend.
“In de wet is vastgelegd dat de overgangsperiode afloopt op 31 december”, zei Johnsons woordvoerder. De gesprekken met de EU-onderhandelaar worden telefonisch gevoerd. “We zijn vastbesloten de onderhandelingen voort te zetten.”
Boris Johnson ligt sinds gisteren in het ziekenhuis. Tien dagen geleden werd vastgesteld dat hij besmet is met het coronavirus. In het ziekenhuis ondergaat hij een aantal tests. Een voorzorgsmaatregel op advies van zijn huisarts, zegt de regering.
Johnson leidt de regering vanuit zijn ziekenhuisbed. “De premier had een goede nacht en heeft een goed humeur. Hij volgt de aanwijzingen van het personeel op.” Mocht hij toch uitvallen, dan zal minister Raab van Buitenlandse Zaken de zaken behartigen. Hij leidde vanochtend ook de corona-bijeenkomst.
Boris Johnson #StayHomeSaveLives @BorisJohnson
Bekijk ook;
- Nieuwe brexitonderhandelingen: wat kunnen we verwachten?
- Britten gaan voor ander immigratiebeleid, veel minder seizoenswerkers welkom
Keir Starmer verkozen tot nieuwe leider van Britse Labourpartij
MSN 04.04.2020 Keir Starmer volgt Jeremy Corbyn op als nieuwe leider van de Britse Labourpartij. De voormalige, pro-Europese brexitwoordvoerder van de linkse oppositiepartij werd verkozen door partijgenoten, meldt persbureau Reuters zaterdag. Corbyn vertrok na de landelijke verkiezingen van december 2019, die voor Labour slecht waren verlopen.
Naast Starmer hadden ook Rebecca Long Bailey, Lisa Nandy, Jess Phillip en Emily Thornberry zich kandidaat gesteld, maar Starmer werd al langere tijd gezien als favoriet. Van de vijf kandidaten kreeg Starmer de meeste steun van (Euro)parlementariërs van Labour tijdens de eerste ronde van de leiderschapsstrijd.
Eerder op zaterdag nodigde Boris Johnson de leiders van de Britse oppositiepartijen al uit om de handen ineen te slaan in „dit moment van nationale nood”. De Britse premier wil hun ideeën horen over een effectieve bestrijding van de coronapandemie, zei hij. Johnson heeft zijn politieke tegenstanders uitgenodigd om volgende week aanwezig te zijn bij een overleg met de medische top van het land.
Hoe Corbyn Labour achterliet vol open wonden, nu wacht de grote schoonmaak
AD 03.04.2020 Weinigen in het Verenigd Koninkrijk zullen een traan laten als Jeremy Corbyn morgen na vijf jaar vertrekt als leider van Labour. Zijn erfenis vormt een zwarte bladzijde binnen de partij.
Tienduizenden muziekliefhebbers dromden in de zomer van 2017 samen op het grasveld voor de Pyramid Stage, het hoofdpodium van het jaarlijkse festival Glastonbury, om Jeremy Corbyn te horen spreken. Met vlaggen en T-shirts met zijn beeltenis erop wachtten ze op de bejaarde politicus. Toen hij eindelijk zijn gezicht liet zien, zong de menigte hem toe als ware hij een sportheld. ,,Oh, Jeremy Corbyn.”
Lees ook;
Het publiek at uit zijn hand na een onverwacht politiek succes. Drie weken eerder had Labour tijdens de tussentijdse verkiezingen toenmalig premier Theresa May een geweldige optater verkocht. De Conservatieve Partij moest noodgedwongen gedoogsteun zoeken bij de Noord-Ierse DUP om de macht te behouden. De Corbyn-mania hield geen stand. Als de minst geliefde leider van de oppositie ooit stapt hij morgen op.
Cultfiguur
Van een cultfiguur veranderde Corbyn in een man die weerzin opwekt. Toen het Verenigd Koninkrijk afgelopen december opnieuw naar de stembus ging, kwam dit op pijnlijke wijze naar voren. Labour leed de grootste nederlaag sinds 1935. De uitslag bevestigde wat tijdens de campagne al naar voren kwam. Zolang Corbyn de partij leidde, weigerden voorheen trouwe aanhangers hun steun nog langer aan de sociaaldemocraten te geven.
Tijdschrift The Spectator, waarvan premier Boris Johnson enkele jaren hoofdredacteur was, ving één van de redenen van de vrije val van Corbyn in een sportmetafoor. Onder zijn leiding veranderde Labour volgens het gerenommeerde blad van een club in de Premier League in een lokaal kroegelftal “dat er steevast van overtuigd is, dat de scheidsrechter in het voordeel van Hapoel Tel Aviv fluit”.
© AFP
Kwaad bloed
Rachael Swindon @Rachael_Swindon
Zijn onvermogen (en onwil) om kordaat op te treden tegen antisemitisme binnen Labour heeft veel kwaad bloed gezet. Hoe ernstig het probleem is, maakte uitgelekte documenten van de Jewish Labour Movement duidelijk. Wie kritiek leverde op Corbyn, kreeg van anonieme personen de meest vreselijke dingen gemaild. ‘Zionistisch tuig’, ‘Hitler had gelijk’, ‘kindermoordenaar’ en doodsbedreigingen.
Een opgedoken foto van Corbyn uit 2014 naast een krans op een begraafplaats voor Palestijnse strijders in Tunesië droeg niet bij aan zijn geloofwaardigheid. Tijdens de ceremonie werden onder meer gesneuvelde terroristen van Zwarte September herdacht. Deze militante organisatie gijzelde en vermoorde elf Israëlische atleten en officials tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München.
Linkse denkbeelden
© –
,,Ik was aanwezig, maar ik denk niet dat ik actief deelnam”, verdedigde Corbyn zich. In zijn lange loopbaan als parlementslid voor Islington North (Londen) stond hij regelmatig in contact met twijfelachtige groeperingen. De man, vanwege zijn uiterst linkse denkbeelden door cartoonisten in kranten steevast afgebeeld als Leon Trotski, de oprichter van het Rode Leger, noemde Hezbollah en Hamas zelfs eens ‘vrienden’.
Toen Corbyn dankzij de hulp van activistengroep Momentum uit het niets in 2015 leider van Labour werd, gold dit tegendraadse karakter als iets positiefs. Anders dan het establishment verloochende hij zichzelf nooit volgens zijn volgelingen. Zijn radicale ideeën, niet veranderd sinds de jaren zeventig, klonken velen opwindend in de oren. De nationalisering van voormalige staatsbedrijven, een 30-urige werkweek. Socialisme in zijn puurste vorm.
Kritiek
Binnen de partij konden veel prominente politici hem niet luchten of zien. Corbyn liet zich echter niet afzetten. Zelfs na een verloren motie van wantrouwen bleef hij zitten. De kritiek loog er niet om. Parlementslid Jess Phillips gaf aan: ,,Ik heb dit recht in zijn gezicht en dat van zijn staf gezegd: ‘Als je ons meer schade toebrengt dan ons helpt, dan steek ik je geen mes in de rug maar in de buik’.”
Corbyn zorgde veelvuldig voor averij. Na de vergiftiging van de voormalige Russische dubbelspion Sergei Skripal in Salisbury wilde hij niet aanvaarden dat het Kremlin achter de aanslag zat. Over de bestrijding van ISIS liet hij zich onhandig uit. En tijdens de impasse over de brexit bracht hij de kiezers in verwarring door geen helder standpunt in te nemen. Corbyn hield zich, tot het te laat was, op de vlakte.
© AP
Landverrader
,,Hij zou zo slecht zijn voor jullie land”, zei de Amerikaanse president Donald Trump in een interview met Brexit Party-leider Nigel Farage op de radio in november. Minister Michael Gove omschreef hem in een roemruchte toespraak in Westminster als een landverrader, zonder dat woord letterlijk in de mond te nemen. ,,Geen denken aan dat we hem premier van dit land kunnen laten worden.”
Als de gematigde Keir Starmer, pro-EU en favoriet in de peilingen voor Lisa Nandy en Rebecca Long-Bailey, morgenochtend om 11.45 uur wordt benoemd tot zijn opvolger, wacht een grote schoonmaak. Voormalig premier Tony Blair hoopt hierop. ,,Extreem-links heeft Labour overgenomen”, zei hij. ,,Als zij de controle behouden, is de partij uitgespeeld.”
Onderhandelingen Brexit gaan volgende week gewoon verder
Telegraaf 27.03.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie gaan volgende week gewoon verder. Dat heeft een woordvoerder van de Britse premier Boris Johnson laten weten. De onderhandelingen worden via een videoverbinding gevoerd.
Er was even onduidelijkheid over het doorgaan omdat de Europese onderhandelaar Michel Barnier het coronavirus heeft. Zijn Britse evenknie David Frost zit in zelfisolatie.
De coronapandemie haalt de aandacht weg bij de Brexit-onderhandelingen en de Britse logistiek sector riep de regering in Londen dan ook op om de overgangsperiode die tot eind december loopt, te verlengen. Daar ziet Johnson nog altijd niets in, aldus zijn woordvoerder.
BEKIJK MEER VAN; internationale organisaties Boris Johnson Londen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/92992fae-69cd-11ea-9ef8-02c309bc01c1.jpg)
Brexitonderhandelaar Barnier besmet
Telegraaf 19.03.2020 Michel Barnier heeft het coronavirus onder de leden. De hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie, die de uittredingsgesprekken met het Verenigd Koninkrijk leidt, meldde dat op Twitter.
Barnier schreef: „Het gaat goed met me en ik heb goede moed. Ik volg alle instructies en mijn team doet dat ook. Aan hen die eveneens zijn besmet en alle anderen die momenteel in isolatie zitten: we zullen hier samen doorheen komen.”
Groot-Brittannië wil Brexit vooralsnog doorzetten, ondanks de coronacrisis. Of de besmetting van Barnier invloed zal hebben op het uittredingsproces, is nog onduidelijk.
MSN 18.03.2020 De Britse staatssecretaris van Financiën Stephen Barclay stelt dat de voorbereiding op de Brexit gunstig is bij de uitbraak van het coronavirus. De toeleveringsketen van Britse supermarkten wordt op de proef gesteld, maar Britse supermarkten zouden dat goed aankunnen.
Britse supermarkten hebben te kampen met hamstergedrag, net als in Nederland, en stellen restricties in bij bestellingen. De Britse regering houdt vast aan het voornemen om de EU op 1 januari 2021 te verlaten, ook als dat een economisch schadelijke no deal-Brexit met zich meebrengt.
De voorbereidingen voor de Brexit helpen Britse supermarkten nu de coronacrisis toeslaat. Volgens de Britse staatssecretaris van Financiën Steve Barclay kennen de ketens hun toeleveringsketen nu beter en zijn ze daardoor beter voorbereid op de toegenomen vraag naar sommige producten.
“We weten door de Brexit nu precies waar alle goederen vandaan komen en welke route ze nemen.” Minister van Milieu George Eustice heeft volgens Barclay regelmatig contact met de supermarkten en de geluiden zijn volgens Barclay “bijzonder positief, ze zijn zeer goed voorbereid”. De bewindsman maakt zich dan ook geen zorgen dat voedsel op rantsoen moet.
Supermarkten in het VK hebben, net als in Nederland, te kampen met hamstergedrag en tijdelijke tekorten van specifieke producten zoals toiletpapier en houdbare conserven. Daarom leggen ook Britse supermarkten restricties op bij bestellingen van bepaalde producten.
Britse regering wil geen verlenging overgangsperiode voor de Brexit
Barclay denkt ook dat de overgangsperiode na de Brexit niet verlengd hoeft te worden tot na 31 december. De Britse onderhandelaar David Frost en zijn Europese evenknie Michel Barnier zijn namelijk niet betrokken bij de aanpak van het coronavirus. “Er kan heel veel worden gedaan met videovergaderingen.”
De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.
Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU.
Bij zo’n no deal-Brexit gaan de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gelden, en komen er wederzijds invoertarieven. Een no deal-Brexit wordt door economen gezien als het slechtste scenario voor het VK, zowel op de korte termijn als de lange termijn.
De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel, als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.
Onderhandelingen Brexit uitgesteld om coronavirus
Telegraaf 17.03.2020 De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.
Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU. Tot eind 2020 zullen de Britten zich aan de geldende regels moeten houden.
De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.
Als er geen overeenstemming wordt bereikt, zullen het Verenigd Koninkrijk en de EU handel gaan drijven volgens de voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven en quota gaan gelden.
Bekijk meer van; internationale handel internationale organisaties Boris Johnson Verenigd Koninkrijk Londen Europese Unie
Brexit-onderhandelingen uitgesteld om coronavirus
MSN 17.03.2020 De gesprekken tussen handelsvertegenwoordigers van de Europese Unie en die van het Verenigd Koninkrijk die voor woensdag op de agenda stonden zijn vanwege het nieuwe coronavirus uitgesteld. Volgens ingewijden wordt de geplande videoconferentie mogelijk later deze week gehouden.
Nu de gesprekken over de handelsovereenkomst tussen de economische machtsblokken zijn vertraagd, neemt de druk toe op de Britse premier Boris Johnson om mogelijk toch uitstel te vragen. Johnson heeft altijd geroepen dat hij voor het einde van het jaar een handelsakkoord wil. Zo niet stappen de Britten zonder een deal uit de EU. Tot eind 2020 zullen de Britten zich aan de geldende regels moeten houden.
De Britse regering meldt in een verklaring dat beide partijen zich volledig inzetten bij de onderhandelingen en dat naar manieren wordt gezocht om de gesprekken op gang te houden. Johnson dregde eerder om in juni weg te lopen van de onderhandelingstafel als hij denkt dat hij geen goede kans heeft op een deal.
Als er geen overeenstemming wordt bereikt, zullen het Verenigd Koninkrijk en de EU handel gaan drijven volgens de voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven en quota gaan gelden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ab96d3ee-6491-11ea-b1f6-02c309bc01c1.jpg)
Brexitoverleg EU en Britten geschrapt
Telegraaf 12.03.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de geplande onderhandelingen van volgende week in Londen over hun toekomstige relatie na de Brexit opgeschort vanwege de virusepidemie. Dat laten beide partijen weten in een verklaring. Er wordt gekeken naar alternatieve manieren om te overleggen, waaronder videoconferenties.
De eerste overlegronde werd vorige week gehouden in Brussel. Die verliep volgens EU-onderhandelaar Michel Barnier constructief, maar er zijn onderwerpen, zoals de toegang tot de Britse viswateren, waarover Brussel en Londen ver uit elkaar liggen. In april staan twee rondes gepland en in mei een.
De Britten verlieten de EU op 1 februari, maar zijn gedurende een overgangsperiode nog tot 1 januari gebonden aan EU-regelgeving. In juni wordt bekeken hoe de onderhandelingen vorderen. De tijd is dus beperkt, zo wordt keer op keer benadrukt.
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.