Maar wordt het nu dan toch Minder, minder en nog veel minder Geert Wilders PVV ????
Het rommelt binnen de PVV na weer een verkiezingsnederlaag. Drie PVV’ers in Noord-Holland schermen met het oprichten van een alternatieve partij’, een ’democratische PVV’, de DPV. Dit tot woede van Geert Wilders die inmiddels lucht heeft gekregen van de plannen, waarna ze – al dan niet voorlopig – de tent verlaten… Zie ook: En weer gedonder in de tent van de PVV – deel 22
Opstappen na Europees verkiezingsdebacle geen optie voor Wilders: ‘U zult me nooit zien gaan’
Zijn partij verloor deze maand wéér een verkiezing, hij haalt zelden nog de journaals en vandaag kreeg hij ook nog een (tijdelijk) Twitter-verbod. “De magic van Geert Wilders werkt niet meer vanzelf”, stellen (oud-)PVV’ers tegen NRC.
AD 12.06.2019
De PVV ging bij de Europese verkiezingenvan vier naar nul zetels, hoewel de partij na de brexit waarschijnlijk wel een zetel krijgt.
Als uiteindelijk toch vast komt te staan dat Opstelten het OM heeft beïnvloed, kan dat grote gevolgen hebben voor het proces. Dan zou de politiek zich namelijk hebben bemoeid met de rechterlijke macht, een doorbreking van de trias politica (scheiding der machten).
AD 04.07.2019
AD 03.07.2019
AD 28.06.2019
Telegraaf 26.06.2019
AD 26.06.2019
AD 12.06.2019
„Het laten vervolgen van een parlementariër omdat die de regering ’teveel voor de voeten loopt’, is corrupt en een bananenrepubliek waardig”, twittert Wilders zondag. „Dit politieke proces moet worden gestopt. Een parlementaire enquête naar de politieke beïnvloeding van dit proces is zeer op zijn plaats.”
Opdracht
Advocaat Geert-Jan Knoops heeft een verklaring van een ambtenaar, die in een notariële akte liet vastleggen dat hij dit hoorde uit de mond van toenmalig minister Opstelten van Veiligheid en Justitie. Opstelten stuurde secretaris-generaal Demmink van het departement naar een overleg met de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie met de opdracht Wilders te vervolgen „omdat hij ons te veel voor de voeten loopt”.
Proces tegen Wilders
Het Openbaar Ministerie besloot in december 2014 Wilders te vervolgen voor zijn ‘Minder Marokkanen’-uitspraken. Twee jaar later werd hij door de rechtbank veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Van het aanzetten tot haat werd hij vrijgesproken. Hij kreeg geen straf opgelegd. Wilders en het OM stelden hoger beroep in.
In een gesprek met de NOS bevestigt Knoops berichtgeving hierover van de Telegraaf. Volgens de advocaat ontstaat er “als je alle factoren bij elkaar optelt” een beeld van bemoeienis.
Knoops doelt niet alleen op de verklaring van de oud-ambtenaar die hij in handen heeft, maar ook op bronnen van RTL Nieuws die in dezelfde richting zouden wijzen. Ook verwijst de advocaat naar nieuwe informatie die gisteren naar voren kwam in een Kamerbrief van minister Grapperhaus van Justitie.
Geen formele aanwijzingen
In die brief houdt Grapperhaus vol dat er “geen (formele) aanwijzingen” voor bemoeienis zijn, maar dat hij de inhoud van interne documenten over de zaak niet openbaar wil maken. Die documenten hebben betrekking op overleg tussen oud-minister Opstelten en de toenmalige baas van het OM, Herman Bolhaar.
“Volgens Grapperhaus is er geen bewijsstuk gevonden van formele aanwijzingen van Opstelten”, zegt Knoops. “Daar moet je inderdaad een document voor vinden. Maar je kunt natuurlijk ook op andere manieren kenbaar maken dat je het prettig vindt als iemand wordt vervolgd.”
Overleggen
Dat er regelmatig overleg was tussen Opstelten en de OM-top, was overigens al langer bekend. Afgelopen november antwoordde minister Grapperhaus nog op vragen van PVV-leider Wilders dat er van een overleg op 2 april 2014 een korte aantekening bestaat, die luidt: “Wilders – procedure besproken – 1000 aangiften”.
Getuigen
Op 25 juni 2019 begint de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep dat Wilders heeft aangespannen. Daarbij mag de PVV-leider Opstelten en Bolhaar als getuigen oproepen. Het gerechtshof kan overigens bepalen dat de interne documenten die Grapperhaus nu niet openbaar wil maken, wel aan het strafdossier moeten worden toegevoegd.
Terugblik
Tot nu toe ontkende het Openbaar Ministerie en het Ministerie van Justitie en Veiligheid glashard dat er ooit overleg was gevoerd over het aanpakken van Wilders. Tegenover de rechters, ook in het hoger beroep, dat eind deze maand wordt vervolgd, is altijd gezegd dat er geen enkel overleg is geweest.
De nieuwe informatie kan grote gevolgen hebben voor de vervolging van Wilders, omdat het Openbaar Ministerie niet de waarheid heeft gesproken tegenover de rechters. Mogelijk sneuvelt daardoor de hele rechtszaak.
Telegraaf 08.06.2019
Opstelten – als minister de hoogste politieke baas van het OM – zou zijn mening hebben geformuleerd als ‘verzoek’ om tot strafvervolging over te gaan. Publiekelijk zei de minister destijds dat hij de uitspraken ‘walgelijk’ vond.
Omdat dit geen harde, duidelijke ontkenning was, begon RTL Nieuws een procedure op grond van de Wet openbaarheid bestuur (Wob). In de beslissing van augustus stelt het ministerie dat er geen documenten zijn gevonden ‘waaruit enigerlei betrokkenheid vanuit mijn ministerie bij dat besluit blijkt’. Wat opvalt is dat het ministerie geen besluit heeft genomen over documenten waar RTL Nieuws naar vroeg, zoals memo’s aan de minister, en verslagen van contacten van minister, ambtenaren en OM.
Oud-minister van Justitie Opstelten (VVD) heeft zich namelijk dus wel degelijk bemoeid met het proces tegen PVV-leider Geert Wilders, vanwege zijn ‘minder-Marokkanen’– uitspraak. Na jaren van officiële ontkenningen tegenover parlement en rechters, geeft de opvolger van Opstelten, minister Grapperhaus, dit nu officieel toe.
Telegraaf 08.06.2019
Dat blijkt uit antwoorden van Grapperhaus op vragen van Wilders, die vanavond naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. RTL Nieuws meldde vorig jaar dat Opstelten gesprekken had gevoerd met de top van het Openbaar Ministerie over dat proces-Wilders. Hij zou daarin hebben gezegd dat hij voorstander was van vervolging van Wilders. De zaak ligt extreem gevoelig, omdat het hier gaat om politieke betrokkenheid bij de strafrechtelijke vervolging van een volksvertegenwoordiger.
Stukken bleven geheim
Na de onthulling van RTL Nieuws bleek dat dat overleg er wel degelijk was. Bijvoorbeeld over het ‘aangiftetraject’ tegen Wilders. Er dook een notitie op van 2 april 2014, waaruit bleek dat de zaak tussen Ivo Opstelten en de toenmalige baas van het OM wél was besproken.
Eind november werd bekend dat Bolhaar, destijds voorzitter van het college van procureursgeneraal, het ‘minder-Marokkanen-proces’ tegen Wilders destijds wél besproken had met de toenmalige VVD-minister. Dat bleek uit antwoorden van minister Grapperhaus (Justitie) op Kamervragen van Geert Wilders naar aanleiding van berichtgeving van RTL Nieuws.
Bolhaar besprak onder meer de aangiftes tegen Wilders op 2 april 2014. ”Wilders – procedure besproken – 1000 aangiftes”, zo staat in een document.
Maar de inhoud van de onderzochte documenten blijft geheim, schrijft Grapperhaus in zijn brief. Het gaat onder andere om twee nota’s van ambtenaren van het ministerie, ter voorbereiding op een overleg tussen de minister van Justitie en de top van het OM. Zulke nota’s worden vaker verstuurd, want dat overleg vindt regelmatig plaats, schreef Grapperhaus in november 2018 al aan de Tweede Kamer.
Veroordeling
De rechtbank veroordeelde Wilders in december 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM tekende hoger beroep aan tegen het vonnis.
Het hof begint aan de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep tegen Wilders op 25 juni 2019 en duurt in totaal twaalfdagen: 27 juni 2019, 2, 3 en 4 juli 2019 en 3, 5, 6, 10, 13, 23 en 27 september 2019.
Dan wordt ook duidelijk wat de uitkomst is van de gesprekken met de getuigen. Advocaat Knoops is nog altijd hoopvol dat het proces wordt afgeblazen: ‘Als blijkt dat er sprake is van politieke inmenging door oud-minister Opstelten, kan dat alsnog.’
De definitieveuitspraak wordt dan uiteindelijk verwacht op 11 oktober 2019.
NOS 03.07.2019 Geert Wilders moet een boete krijgen van 5000 euro voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraken van maart 2014. Dat eist het Openbaar Ministerie in het hoger beroep tegen de PVV-leider. Volgens de advocaten-generaal heeft Wilders zich schuldig gemaakt aan groepsbelediging, aanzetten tot discriminatie en tot haat van Marokkanen. Voor de eerste twee punten werd Wilders eerder veroordeeld, voor het laatste niet.
De zaak draait om uitspraken die Wilders deed rond de gemeenteraadsverkiezingen van vijf jaar geleden. Hij vroeg op de uitslagenavond aan zijn publiek in een Haags café of zij meer of minder Marokkanen wilden hebben in Den Haag en in Nederland. Het publiek antwoordde “minder, minder”, waarna Wilders zei dat hij dat zou regelen. Een week daarvoor had hij op een Haagse markt ook gesproken over minder Marokkanen “als het even kan”.
Speech was ‘doordacht en gepland’
De politicus maakte daarmee volgens het OM een duidelijke tweedeling tussen Nederlanders en Marokkanen. “Het is kennelijk winst voor Nederland als er minder Marokkanen zijn. Hiermee wordt impliciet gezegd dat Nederlanders de dupe zijn van Marokkanen. Zonder enige nuancering, zonder enige motivering”, zei advocaat-generaal Gerard Sta vandaag. Volgens hem zette Wilders zo een groep mensen als inferieur neer.
De speech van Wilders was doordacht en zo gepland, zei de aanklager verder. “Er was bewust gekozen voor ‘minder Marokkanen’, niet ‘minder criminele Marokkanen’. Het publiek was geïnstrueerd door een PVV-medewerker om de woorden te herhalen.” Volgens Sta hitste Wilders zijn publiek op en spoorde hij ze aan. “Dat heeft de verdachte opzettelijk gedaan. Aanzetten tot haat kan daarom bewezen worden.”
Zijn collega Birgit van Roessel zei dat de boodschap van Wilders “insloeg als een bom” en ze gaf een toelichting op de strafeis:
OM: ‘Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar geen onbeperkte vrijbrief’
“Het was een boodschap die onverdraagzaamheid tegen Marokkanen aanwakkert en tot verdeeldheid in onze samenleving leidt”, aldus de officier van justitie. “Een hele bevolkingsgroep werd als tweederangs weggezet.” Als politicus had Wilders volgens haar juist de verantwoordelijkheid “om de democratische rechtsstaat niet te ondermijnen”.
De PVV’er noemt de strafeis krankzinning. “Ga echte boeven vangen”, twittert hij.
Wilders werd in december 2016 door de rechtbank schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie vanwege zijn uitspraken op de verkiezingsavond. Van enkele andere aanklachten, waaronder het aanzetten tot haat, werd hij vrijgesproken.
De PVV-voorman kreeg geen straf opgelegd, omdat hij volgens de rechtbank met de veroordeling voldoende was gestraft. Het Openbaar Ministerie had toen eenzelfde geldboete geëist. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep.
Begin september is de verdediging van Wilders aan de beurt. Volgens advocaat Geert-Jan Knoops zal de politicus mogelijk zelf een deel van het pleidooi voeren. De uitspraak volgt op 11 oktober.
OmroepWest 03.07.2019 Geert Wilders moet voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak een geldboete van 5000 euro krijgen. Dat eiste het Openbaar Ministerie woensdag in het hoger beroep tegen de PVV-voorman. Volgens het OM heeft Wilders met zijn gewraakte uitspraak aangezet tot haat en discriminatie.
In eerste aanleg werd door het OM ook een geldboete van 5000 euro geëist. De rechtbank achtte de PVV-voorman destijds wel schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar legde hem geen straf op.
Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep. De politicus wordt vervolgd omdat hij in 2014 zijn aanhangers ertoe aanzette te roepen dat ze ‘minder Marokkanen’ wilden en dat hij dat zou gaan regelen. Volgens het OM was de speech van Wilders ‘doordacht en gepland’. ‘Hij heeft bewust gekozen voor de woorden ‘minder Marokkanen’ en niet voor ‘minder criminele Marokkanen”, zei de advocaat-generaal.
OM: ‘Wilders zet aan tot haat’
Wilders stelde zijn publiek tijdens de bijeenkomst op 19 maart 2014 drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en tenslotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder ‘Minder! Minder! als antwoord op deze vragen. Hiermee zet de politicus volgens het OM aan tot haat. ‘Het sloganachtig karakter van de speech, uitgedragen in verkiezingstijd met veel retorische stijlfiguren, de interactie met de zaal en het gebruik van de media dragen daartoe bij.’
Vrijheid van meningsuiting is volgens de advocaat-generaal een belangrijk goed en het debat mag scherp worden gevoerd. Maar: ‘Vrijheid van meningsuiting is geen onbeperkte vrijbrief’.
Wilders: ‘Vijf jaar van mijn werk gehouden’
In een reactie na de eis liet Wilders zijn ongenoegen horen. “Ik had hier sowieso niet moeten staan. Zo veel weggegooide tijd en geld. Ik word al vijf jaar van mijn werk gehouden hierdoor, ga echte boeven vangen”, aldus de PVV’er.
NU 03.07.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft ook in hoger beroep een boete van 5.000 euro geëist vanwege de uitspraken van Geert Wilders over minder Marokkanen in 2014. Volgens het OM is de PVV-leider schuldig aan groepsbelediging en aanzetten tot haat en discriminatie.
Het OM merkte dinsdag al op in het requisitoir dat de uitspraken van Wilders “mensen door de ziel sneden” en hij “de juridische grenzen en grenzen van fatsoen heeft overschreden”.
De PVV-voorman zei in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 12 maart 2014 tegen een verslaggever van de NOS dat hij minder lasten wilde voor de mensen “en als het even kan ook minder Marokkanen”.
Een week later sprak hij op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen PVV-aanhang toe en stelde hun onder andere de vraag of ze meer of minder Marokkanen wilden. Die vraag werd beantwoord met het scanderen van ‘minder, minder, minder’. “Nou, dan gaan we dat regelen”, reageerde Wilders.
In de ogen van het OM maakte Wilders zich met de uitspraak van 12 maart schuldig aan groepsbelediging. Met zijn speech van 19 maart zou de politicus ook hebben aangezet tot haat en discriminatie.
Volgens het OM was de uitspraak van Wilders op 12 maart niet van tevoren bedacht, maar deed hij dit wel opzettelijk. “Hij heeft ook geen spijt betuigd of zijn woorden teruggenomen.”
De uitspraken van Wilders op 19 maart waren volgens justitie wel gepland. De speech was van tevoren besproken en er werd bewust gekozen voor “minder Marokkanen en niet minder criminele Marokkanen”, aldus het OM.
“Alle nuances ontbraken”, vervolgde de advocaat-generaal (benaming van de officier van justitie in hoger beroep). Daarnaast waren de mensen in de zaal geïnstrueerd om de vraag van Wilders met ‘minder, minder, minder’ te beantwoorden.
De aanwezigheid van verschillende cameraploegen zorgde ervoor dat de woorden van Wilders wijdverspreid werden. Iets waar Wilders zich volgens het OM bewust van was.
De advocaat-generaal zegt dat de woorden van Wilders niet uitgelegd kunnen worden als een bijdrage aan het publieke debat. “Hij stelt dat het huidige aantal Marokkanen in Nederland schadelijk is en dat deze groep moet krimpen.”
Wilders tijdens de bewust toespraak. (foto: ANP)
Wilders in 2016 deels schuldig bevonden
Wilders werd in december 2016 schuldig bevonden aan groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie door zijn uitspraken van 19 maart. In de andere gevallen werd hij vrijgesproken.
De rechtbank oordeelde dat een schuldigverklaring volstond en legde geen boete op. Beide partijen gingen in hoger beroep.
Wilders heeft altijd bepleit dat zijn rechtszaak een politiek proces is, gericht tegen zijn persoon. Het OM zegt de vervolgbeslissing zelfstandig te hebben genomen en dat van politieke beïnvloeding geen sprake is.
Wilders wil deel pleidooi zelf voordragen
De verdediging van Wilders komt vanaf 3 september aan het woord. De advocaat van de politicus, Geert-Jan Knoops, vroeg het gerechtshof of het mogelijk is dat Wilders een deel van dat pleidooi zelf voert.
Wilders moet hier nog een beslissing over nemen. Hij zegt in een reactie dat hij de eis “belachelijk” vindt. “Ik had gehoopt dat ze bij het OM bij hun zinnen waren gekomen en om vrijspraak hadden gevraagd.”
“Laat mij met rust en ga de boeven vangen”, vervolgde Wilders die liet weten het nog steeds niet eens te zijn met de verwijten die hem worden gemaakt. “Ik heb niets verkeerds gezegd.”
Telegraaf 03.07.2019 In hoger beroep heeft Geert Wilders weer een straf tegen zich horen eisen van 5000 euro voor zijn Minder Marokkanenuitspraken vijf jaar geleden.
Volgens advocaten-generaal Birgit van Roessel en Gerard Sta heeft Wilders zich schuldig gemaakt aan groepsbelediging, en aanzetten tot haat en discriminatie op 12 en 19 maart 2014. Wilders werd eerder door de rechtbank vrijgesproken van het aanzetten tot haat, en alleen veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Hij werd schuldig bevonden, maar kreeg geen straf opgelegd.
Volgens de advocaten-generaal heeft Wilders bewust een complete bevolkingsgroep weggezet als minderwaardig, en heeft hij daardoor bewust het risico genomen dat haat jegens Marokkanen in de samenleving werd aangewakkerd.
’Geen onbeperkte vrijbrief’
De PVV-leider koos er nadrukkelijk voor om het niet te hebben over uitsluitend criminele Marokkanen, om de impact van zijn woorden te vergroten, aldus Van Roessel en Sta. Het OM zegt dat een politicus een grote mate van vrijheid heeft om standpunten te verkondigen, „maar dat ook een politicus niet álles mag zeggen. De vrijheid van meningsuiting is geen onbeperkte vrijbrief.” Juist een politicus heeft volgens Van Roessel en Sta een grotere verantwoordelijkheid om de democratische rechtsstaat niet te ondermijnen, en een hele bevolkingsgroep als minderwaardig weg te zetten.
De advocaten-generaal bestreden de stelling van Wilders dat hij niets anders deed dan uitdragen wat al jaren in het partijprogramma van de PVV staat. Daar staat niets in over Marokkanen, zeggen zij. Dat het geen breed gedragen partijstandpunt is bleek volgens hen bovendien uit het feit dat meerdere PVV’ers uit de partij stapten na de Minder Marokkanenuitspraken.
Voortgang
Volgens advocaten-generaal Birgit van Roessel en Gerard Sta heeft Wilders zich schuldig gemaakt aan groepsbelediging, en aanzetten tot haat en discriminatie op 12 en 19 maart 2014. Wilders werd eerder door de rechtbank vrijgesproken van het aanzetten tot haat, en alleen veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Hij werd schuldig bevonden, maar kreeg geen straf opgelegd.
Volgens de advocaten-generaal heeft Wilders bewust een complete bevolkingsgroep weggezet als minderwaardig, en heeft hij daardoor bewust het risico genomen dat haat jegens Marokkanen in de samenleving werd aangewakkerd.
Geert Wilders zei na afloop van de zitting de eis „belachelijk” te vinden, en noemt het „ongelooflijk dat er überhaupt een eis ligt. Ik vind dat ik hier niet had moeten staan en moet worden vrijgesproken.”
“Al jarenlang te veel tijd en geld aan dit proces besteed”
Volgens Wilders wordt er al jarenlang te veel tijd en geld aan dit proces besteed. Tijd en geld die beter kan worden uitgegeven aan het veilig maken van zwembaden, zei hij in een verwijzing naar het wangedrag van Marokkaanse jongeren. „Voor het geld dat is uitgegeven aan dit proces, had je heel wat agenten kunnen aanstellen”, aldus Wilders.
’Slechts een vraag gesteld’
De PVV-leider blijft erbij dat hij in 2014 slechts een vraag heeft gesteld „die volgens Maurice de Hond door 42 procent van de Nederlanders met ja zou worden beantwoord.”
Wilders blijft erbij dat hij niets verkeerds heeft gezegd, en dat hij tussen de uitspraken door in meerdere interviews heeft gezegd wat hij er precies mee bedoelde: de grenzen dicht voor nieuwe Marokkanen, maar ook andere buitenlanders, vrijwillige remigratie en het uitzetten van criminele Marokkanen nadat hen de Nederlandse nationaliteit is afgenomen. „Het OM is moedwillig kwaadwillend bezig als het die context niet wil zien.”
De zaak gaat pas na de zomer op 3 september verder, met het pleidooi van de verdediging van Wilders. Advocaat Geert-Jan Knoops zei niet uit te sluiten dat Wilders een deel van het pleidooi zelf zal voordragen.
AD 03.07.2019 Het Openbaar Ministerie heeft na een slotpleidooi van liefst 8 uur (!) een boete geëist van 5000 euro in het hoger beroep tegen Geert Wilders. Het OM vindt dat de PVV-leider met zijn gewraakte uitspraak heeft aangezet tot haat en discriminatie. De advocaat-generaal gelooft niet dat Wilders eigenlijk criminele Marokkanen zou hebben bedoeld. ,,Dat vergt wel erg veel lenigheid, zeker van de tv-kijker.”
De voorman van de PVV wordt vervolgd omdat hij in 2014 zijn aanhangers liet scanderen dat ze ‘minder Marokkanen’ wilden, hierna belooft hij dat ‘te gaan regelen’. Niet alleen Nederland was in rep en roer door die ‘racistische uitspraak’, ook het buitenland reageerde verontwaardigd. Premier Rutte liet destijds weten ‘een vieze smaak’ van zijn woorden te krijgen.
Het Openbaar Ministerie eiste eind 2016 in de rechtbank ook al een onvoorwaardelijke geldboete van 5000 euro van Wilders. De rechtbank ging daar toen niet in mee, maar bevond de PVV-voorman wel schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen. De rechtbank legde hem geen straf op.
Het duurt nog wel even voordat definitief vast staat of de PVV-leider die straf ook daadwerkelijk krijgt. De advocaat van Wilders krijgt op 3 september de kans om hem te verdedigen. De uitspraak van het gerechtshof volgt dan op 11 oktober 2019.
Het OM vindt dat Wilders als politicus weliswaar meer mág zeggen, maar dat de wet hem ook begrenst. Juist als leider van de PVV heeft hij ook meer verantwoordelijkheid omdat zijn boodschap bij een groot publiek belandde.
Grenzen overschreden
Volgens advocaat-generaal van het OM Gerard Sta kunnen ‘haatdragende, opruiende uitingen’ het publieke debat vervuilen. Hij benadrukt dat strafbaarheid begint ‘waar het gaat om aanzetten tot haat’. Het OM vindt dat Wilders de ‘juridische grenzen’ en ‘grenzen van fatsoen en beleefdheid’ is overgegaan. De OM’er zegt dat Wilders met zijn woorden aangaf dat ‘Nederlanders de dupe worden van dé Marokkanen.’’
Het was volgens het OM een ‘bewuste keus’ van Wilders om te gaan voor het woord ‘Marokkanen’, en niet voor de woorden ‘criminele Marokkanen’. Er zat bovendien opbouw in de vraagstelling rond minder-Marokkanen, zo betoogt OM’er Sta. En het PVV-publiek in de zaal werd volgens hem geïnstrueerd. ,,Kortom, aanzetten tot haat kan bewezen worden.”
Verslaggever Tobias den Hartog doet via Twitter verslag van de rechtszitting: Tweets door @TobiasdenHartog
MSN 03.07.2019 Het Openbaar Ministerie eist in hoger beroep 5000 euro boete tegen PVV-leider Geert Wilders vanwege zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraak. In de rechtszaak had het OM eerder ook al een geldboete van 5000 euro geëist. Hij werd toen wel veroordeeld maar kreeg geen straf.
De rechtbank achtte de PVV-voorman destijds wel schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar legde hem geen straf op. Zowel Wilders als het OM gingen in hoger beroep.
De politicus wordt vervolgd omdat hij in 2014 zijn aanhangers liet roepen dat ze ‘minder Marokkanen’ wilden en dat hij dat zou gaan regelen.
Reactie in september
Het gerechtshof in Den Haag – voor deze zaak uitgeweken naar de extra beveiligde rechtbank op Schiphol – heeft in totaal twaalf zittingsdagen uitgetrokken voor de behandeling. Het requisitoir van het OM begon dinsdag en gaat vandaag verder.
In september krijgt de advocaat van Wilders de kans om te reageren op de strafeis. De uitspraak staat gepland op 11 oktober. Het hoger beroep liep al vertraging op doordat het hof vorig jaar succesvol werd gewraakt door de advocaat van Wilders.
NU 02.07.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft dinsdag in het requisitoir duidelijk gemaakt dat Geert Wilders de rechtszaak tegen zijn persoon aan zichzelf te danken heeft, en dat er niet een zaak tegen hem is opgebouwd zoals de PVV-voorman en zijn advocaten stellen.
“Wie scherp formuleert, snijdt mensen in de ziel”, aldus de advocaat-generaal (benaming van de officier van justitie in hoger beroep). “Wilders is met zijn uitspraken een juridische grens overgegaan.”
De uitspraken waarop de advocaat-generaal doelt, zijn die van 12 en 19 maart 2014. Deze uitspraken zijn de reden dat Wilders in hoger beroep terechtstaat.
De PVV-voorman zei op 12 maart 2014 op een markt in Den Haag, in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, dat als het aan hem ligt er minder lasten komen voor de Nederlandse bevolking, en als het even kan ook minder Marokkanen.
Een week later sprak Wilders op de uitslagenavond van de gemeenteraadsverkiezingen PVV-aanhang toe op een besloten bijeenkomst, waarbij ook de pers aanwezig was. Op de vraag van Wilders of de aanwezigen meer of minder Marokkanen wilden, scandeerde het publiek ‘minder, minder, minder’. “Nou, dan gaan we dat regelen”, klonk het antwoord.
OM benadrukt zelfstandig nemen van vervolgbeslissing
Het was de reden voor het OM om Wilders te vervolgen voor groepsbelediging op basis van ras en aanzetten tot discriminatie en haat. “Een beslissing die zelfstandig is genomen”, benadrukte de advocaat-generaal nog maar eens. “Van politieke invloed is geen sprake geweest.”
Volgens de verdediging van Wilders heeft de toenmalige minister van Justitie, Ivo Opstelten, mogelijk aangedrongen op vervolging van de PVV-leider.
Opstelten en de toenmalige voorzitter van het college van procureurs-generaal, Herman Bolhaar, zijn hier allebei over gehoord en herkennen zich niet in dit beeld.
“Er stond niemand aan ons bureau toen wij de vervolgbeslissing namen”, herhaalde de advocaat-generaal de woorden van de officieren van justitie die het besluit destijds namen.
“De gedachte dat de zaak tegen Wilders is opgebouwd is onjuist”, vervolgde de advocaat-generaal. “Het is juist andersom.”
Het OM wees erop dat de toespraak van Wilders voorbereid was en bewust scherp was aangezet zodat de speech zou worden overgenomen door de media. Het publiek was van tevoren geïnstrueerd de woorden ‘minder, minder, minder’ te scanderen.
“Mensen voelden zich gekwetst, onveilig, aangevallen en als minder weggezet”, stelt de advocaat-generaal. “Daarom is er aangifte gedaan. Niet om de overheid een plezier te doen.”
De verdediging betoogt dat het OM het doen van aangifte heeft gestimuleerd.
Strafeis mogelijk dinsdag al uitgesproken
Later op de dag of in de loop van woensdagochtend komt het OM met de strafeis. Voor de rechtbank werd er een boete van 5.000 euro geëist.
De rechtbank achtte Wilders in december 2016 schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie op 19 maart 2014, maar legde geen straf op. Beide partijen gingen in hoger beroep.
Telegraaf 02.07.2019 Geert Wilders is „niet alleen juridische grenzen” maar ook „de grenzen van fatsoen en beleefdheid” overgegaan. Dat zei de advocaat-generaal dinsdag in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. Hij is bezig met zijn requisitoir waarin aan het einde de strafeis wordt geformuleerd.
Het requisitoir duurt ongeveer 6,5 tot zeven uur, de strafeis volgt daarom waarschijnlijk woensdag. De PVV-voorman staat in hoger beroep terecht voor zijn ’minder-Marokkanen’-uitspraak.
Ruim 6400 aangiftes werden er gedaan na de gewraakte uitspraken van Wilders op 19 maart 2014. „De verdachte heeft de aangiften als een schertsvertoning willen wegzetten. Dat doet geen recht aan de aangevers. Zij voelen zich als minderwaardig weggezet, gebrandmerkt als een zondebok.” Volgens de advocaat-generaal heeft Wilders de mensen die aangifte hebben gedaan „een trap na gegeven” door ze niet serieus te nemen.
De politicus wordt vervolgd omdat hij in 2014 zijn aanhangers liet roepen dat ze „minder Marokkanen” wilden en dat hij dat zou gaan regelen. Het Openbaar Ministerie eiste eind 2016 in de rechtbank een onvoorwaardelijke geldboete van 5000 euro van Wilders. De rechtbank bevond de PVV-voorman wel schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar legde hem geen straf op.
Vanaf september krijgt de advocaat van Wilders de kans om te reageren op de strafeis. De uitspraak van het gerechtshof staat gepland op 11 oktober.
AD 02.07.2019 In het minder-Marokkanenproces hebben de aanklagers Geert Wilders vandaag flink de maat genomen. Het Openbaar Ministerie (OM) haalde in het slotpleidooi, het zogeheten requisitoir, hard uit naar de PVV-leider.
Waar de behandeling van de feiten, het bespreken van Wilders’ uitspraken, in luttele minuten werd afgewerkt, nam het OM langer de tijd voor haar slotpleidooi. Het trok ruimt 6 uur uit om de zaak te bespreken.
Volgens het Openbaar Ministerie ging Wilders met zijn minder-Marokkanen uitspraak ‘niet alleen juridische grenzen’, maar ook ‘de grenzen van fatsoen en beleefdheid’ over..
Het stond verder vooral stil bij wetgeving, zowel Europese als Nederlandse, waaruit het OM opmaakt dat Wilders als politicus weliswaar veel mag zeggen, maar niet alles. De vrijheid van meningsuiting is in die lezing niet absoluut, zeker niet omdat Wilders ‘onnodig grievend’ zou zijn geweest. Als politicus heeft hij bovendien niet alleen een groot publiek tot zijn beschikking, maar dat geeft hem ook een grotere verantwoordelijkheid zijn woorden zorgvuldig te kiezen, vindt het OM.
Het OM komt waarschijnlijk woensdag met een strafeis. Eind 2016, toen de zaak nog voor de rechtbank werd behandeld, kwam het met een onvoorwaardelijke geldboete van 5000 euro. De rechtbank bevond de PVV-voorman uiteindelijk wel schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar legde hem geen straf op.
Schertsvertoning
Het OM haalde vandaag en passant nog wel een paar keer uit naar Wilders. Zo hekelden de aanklagers het dat Wilders sprak van een ‘aangiftecircus’, omdat boze burgers voorgedrukte aangiften konden invullen. Volgens justitie was dat alleen maar omdat dit praktisch handiger was en zette Wilders dit onterecht weg als een ‘schertsvertoning’
,,Dat doet geen recht aan de aangevers. Zij voelen zich als minderwaardig weggezet, gebrandmerkt als een zondebok.” Volgens de advocaat-generaal heeft Wilders de mensen die aangifte hebben gedaan ‘een trap na gegeven’ door ze niet serieus te nemen.
Opgezet
Hij zei bovendien dat het OM geen zaak ‘heeft opgebouwd’ tegen Wilders, omdat hij een politieke tegenstander zou zijn geweest van toenmalig Justitieminister Ivo Opstelten. ,,Het was andersom.” De speech en uitspraken van Wilders waren ‘opgezet’, omdat PVV-medewerkers op 19 maart 2014 het publiek in het Haagse café waar zijn speech was, instrueerden om ‘minder, minder’ te scanderen op de vraag van Wilders of ze meer of minder Marokkanen in de stad wilden.
,,Het moest veel aandacht van de pers krijgen. Dat is allemaal gelukt. Maar wie kaatste kan de bal verwachten,” aldus de aanklager.
Verslaggever Tobias den Hartog deed via Twitter verslag van de rechtszitting. Lees zijn tweets hieronder terug. Tweets door @TobiasdenHartog
AD 02.07.2019 In het minder-Marokkanenproces is het woord vandaag aan de aanklagers in de zaak. Het Openbaar Ministerie begint aan haar slotpleidooi, het zogeheten requisitoir.
Waar de behandeling van de feiten, het bespreken van Wilders’ uitspraken, in luttele minuten werd afgewerkt, neemt het OM langer de tijd.
Het verwacht zowel vandaag als morgen aan het woord te zijn over waarom het vindt dat Wilders de wet overtrad. Naar verwachting komt dan morgen, aan het einde van de dag, de strafeis tegen de PVV-leider. Hij en zijn advocaat Geert-Jan Knoops reageren overigens pas in september.
Wilders is zelf aanwezig, laat hij via Twitter weten. Ook stuurt hij vandaag een brief en een boek aan alle Kamerleden om het belang van meningsuiting te benadrukken.
Het Openbaar Ministerie eiste eerder, toen de zaak nog bij de rechtbank werd behandeld, een geldboete betalen van 5000 euro. Het vroeg die straf op te leggen voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie en haat. De rechtbank achtte dat uiteindelijk wel bewezen, maar legde geen straf op.
Naar verwachting zal het OM veel tijd uittrekken om te betogen dat het een vooropgezet plan was van Wilders om in maart 2014 Marokkanen te grieven.
Met zijn uitspraken heeft Wilders ‘bewust een groep mensen op basis van hun afkomst in de hoek gezet en discriminatie van die groep aangewakkerd’, vond het OM destijds. ,,In het eerste geval lijkt het een ‘slip of the tongue’, maar Wilders’ speech in de Haagse kroeg is van tevoren goed doordacht en zorgvuldig opgebouwd.
Het publiek was op voorhand geïnstrueerd wat het moest antwoorden op de drie vragen die Wilders zou stellen,’’ aldus het OM, wijzend op de vraag van Wilders of het publiek meer of minder Marokkanen in de stad wilde.
Verslaggever Tobias den Hartog doet via Twitter verslag van de rechtszitting: Tweets door@TobiasdenHartog
NU 27.06.2019 Op de tweede inhoudelijke zittingsdag in de zogenoemde ‘minder Marokkanen-zaak’ hebben de zogenoemde benadeelde partijen hun vorderingen tot schadevergoeding toegelicht. Enkelen van hen zeggen bang te zijn geworden door de uitspraken van PVV-voorman Geert Wilders.
Een deel van de benadeelde partijen zegt verder angstig te zijn geweest Nederland te worden uitgezet. Een van de benadeelden zegt zich gedwongen te voelen Nederland te verlaten en eiste vergoeding van de kosten hiervoor.
Dit was een gevolg van de uitspraken van Wilders op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014. “Willen jullie in deze stad en in Nederland meer of minder Marokkanen?”, vroeg de politicus destijds.
De zaal antwoordde door “minder, minder, minder” te scanderen. “Nou, dan gaan we dat regelen”, zei Wilders toen.
De partijen zeggen recht te hebben op een vergoeding voor immateriële schade. Dit wordt ook wel smartengeld genoemd en is een schadevergoeding voor pijn en leed.
De vorderingen lopen uiteen van excuses tot symbolische bedragen van 1 euro tot meer dan 30.000 euro.
De rechtbank oordeelde eerder dat de benadeelde partijen niet ontvankelijk waren en dus geen vergoeding kregen.
Wilders ontbrak op zitting
Wilders zelf ontbrak donderdag. De PVV-voorman was volgens zijn advocaat niet aanwezig wegens werkzaamheden in de Tweede Kamer.
De politicus zelf liet op Twitter weten dat hij vooral geen zin had om de “onzin” van de benadeelde partijen te horen.
Donderdag zou ook de zogenoemde feitenbehandeling plaatsvinden. Delen van het dossier kunnen dan aan Wilders worden voorgehouden die daarop mag reageren.
Door het ontbreken van de politicus “ziet de feitenbehandeling er echter anders uit”, aldus de voorzitter van het Haagse gerechtshof. Het hof zei ervan uit te gaan dat iedereen het dossier kent en zowel de verdediging als het Openbaar Ministerie (OM) koos ervoor om geen stukken uit het dossier voor te houden.
Zaak vindt doorgang ondanks verzoek tot aanhouding
Wilders wordt om zijn uitspraken vervolgd voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van en haat tegen Marokkanen.
Dinsdag besloot het hof dat de zaak doorgang kon vinden ondanks het verzoek tot uitstel van de advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops. Met het uitstel wilde Knoops nader onderzoek mogelijk maken naar mogelijke politieke beïnvloeding door de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten.
AD 27.06.2019 Naar de ‘onzin’ van de ‘slachtoffers’ van zijn minder-Marokkanen-uitspraken, wilde Geert Wilders vandaag niet luisteren. Hij bleef weg bij zijn proces. En miste zo beschuldigingen dat Wilders ‘een Holocaust in gang wil zetten’.
Vandaag gaan alle zogenaamde “benadeelde partijen” – moskeeverenigingen enz – die geld van me willen zien ivm minder minder, huilie huilie doen bij het Hof.
Als het gerechtshof ’s ochtend aanschuift in de rechtszaal bij Schiphol, blijkt de stoel van de PVV-leider leeg. De rechters moeten het doen met een tweet van Wilders. ,,Ik ga vandaag gewoon aan het werk in de Tweede Kamer.’’ Want Wilders heeft geen trek om ‘de onzin’ aan te horen van ‘zogenaamde benadeelde partijen’.
Dat zijn voornamelijk ‘keurige burgers’, geworteld geraakte Turkse en Marokkaanse Nederlanders, die kijkend naar de televisie in maart 2014 ‘diep gegriefd’ werden door Wilders’ uitspraken, zeggen hun advocaten.
Maar het proces heeft ook aangiftes opgeleverd met opmerkelijker motieven. Zo krijgt ook Jeroen de Kreek het woord. Die betoogt dat Wilders het woord Marokkanen eigenlijk ‘eufemistisch’ gebruikte. Wilders woorden waren, zegt hij, eerder gericht tegen joden. ,,Het is terrorisme gerelateerd bedrog. Zijn grote helden zijn Jodenhaters.’’ Ze zaten ‘achter de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust’. Sterker, betoogt De Kreek, de uitspraken van Wilders zouden een ‘volgende Holocaust in gang kunnen zetten’.
De Kreek zegt dat hij, vanwege zijn joodse komaf, dus ook benadeeld is. Wilders uitlatingen staan immers gelijk aan ‘Juden raus’, betoogt hij.
Het gerechtshof hoort het allemaal onbewogen aan, maar de advocaten van de andere benadeelden zuchten. ,,Hier willen we niet mee in één kamp zitten’’, zal er een later op de gang zeggen.
Joden
De Kreek is immers geen onbekende, ook niet in het Wilders-proces. De ex-advocaat werd nota bene zelf al eens veroordeeld wegens belediging van joden. Hij ontkende de Holocaust zelf eerder, via zijn websites en werd door de rechtbank in Amsterdam zelfs volledig ontoerekeningsvatbaar geacht nadat hij toenmalig minister Jeanine Hennis had bedreigd. Zijn uitlatingen konden ‘het best worden genegeerd’, vanwege zijn narcistische persoonlijkheidsstoornis en chronische psychoses.
In het eerste Wilders-proces mengde hij zich ook al door getuige Hans Jansen te bedreigen. De arabist vroeg zelfs of De Kreek uit de zaal gevist kon worden, omdat hij hem niet graag ‘achter hem wilde hebben zitten’. Jansen wist namelijk dat De Kreek ook al eens was veroordeeld voor het stalken van premier Balkenende.
Knoops
Het is niet de enige opvallende aangever die het podium pakt. Ook de ‘succesvolle’ Karim zegt volgens zijn advocaat geraakt te zijn geweest door de uitspraken van Wilders. Hij schetst Karim als het ijverigste jongetje van de klas, een selfmade-man die door de uitspraken op zijn werk, ‘een gerenommeerde firma’ mailtjes van collega’s kreeg als: ,,Minder minder. Kun jij dat regelen?’’
Zo blijkt de zaak, in afwezigheid van Wilders, vooral even het domein van onverwachte ‘procesdeelnemers’.
De afwezigheid van Wilders stoort het Openbaar Ministerie wel, geeft de advocaat-generaal aan. ,,Hij lijkt een discussie over de inhoud van de zaak uit de weg te gaan.’’
Ogenblik
En omdat Wilders ontbreekt, is het gerechtshof in minder dan een minuut klaar met het bespreken van de gewraakte uitspraken. Ze kunnen immers geen vragen stellen. Wat normaal de kern van een rechtszaak is, wordt nu in een ogenblik afgerond.
Voor Wilders was er, zo zal hij redeneren, toch niet veel te halen. Het hof wees namelijk dinsdag verder onderzoek af naar de ‘politieke druk’ die voormalig minister Opstelten zou hebben gezet op het OM om Wilders te vervolgen.
Het woord is nu aan het Openbaar Ministerie, dat dinsdag begint aan haar slotpleidooi. En daarmee nadert – dit drie jaar na de start van de zaak – het einde.
AD 27.06.2019 Nu het PVV-leider Geert Wilders niet is gelukt zijn proces gestaakt te krijgen, besprak het hof vandaag de gewraakte uitspraken zélf. Ook kwanen de advocaten aan het woord die burgers bijstaan die aangifte deden tegen Wilders.
Vandaag gaan alle zogenaamde “benadeelde partijen” – moskeeverenigingen enz – die geld van me willen zien ivm minder minder, huilie huilie doen bij het Hof.
Het gaat echter vooral om de zogeheten ‘ten laste gelegde feiten’, inmiddels overigens meer dan 1900 dagen geleden. Wilders zei op 12 maart 2014 tijdens een verkiezingscampagne op een Haagse markt van ‘een stad met minder lasten’. ,,En als het even kan wat minder Marokkanen.’’
Een week later, op verkiezingsavond, vroeg hij in een Haags café aan zijn aanhang of ze meer of minder Marokkanen in de staf wilden. ,,Minder, minder’’, scandeerde het publiek daarna. Wilders daarop: ,,Dan gaan we dat regelen.’’
Wilders werd voor die uitspraken veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie.
De PVV-leider probeerde dinsdag nog het hoger beroep in de zaak uitgesteld te krijgen. Hij wilde hoge ambtenaren horen, omdat hij vermoedt dat voormalig minister Ivo Opstelten druk zette op het Openbaar Ministerie om Wilders te vervolgen. Die ontkennen dat overigens. Het hof vond extra onderzoek ook niet nodig.
Wilders was vandaag niet aanwezig. Hij liet vanmorgen via Twitter weten dat hij geen zin heeft om ‘onzin aan te horen’ van ‘benadeelde partijen’ die ‘huilie huilie doen bij het Hof’.
NOS 25.06.2019 Het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen’-zaak tegen PVV-leider Geert Wilders gaat door. De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, zei vanmorgen bij het begin van het hoger beroep dat hij vier getuigen wil horen, voordat de zaak inhoudelijk wordt behandeld.
Het hof wees het horen van een getuige af en oordeelde dat het eventueel horen van de andere drie een verdere behandeling niet in de weg hoeft te staan. Hetzelfde geldt voor de lopende Wob-procedure die RTL Nieuws tegen het Openbaar Ministerie voert. De zaak gaat donderdag verder.
Geen extra regiezitting
Na een schorsing vroeg Knoops het hof om in september een regiezitting in te lassen over de vraag wat er met de uitkomst van de getuigenverhoren moet gebeuren en ook met de uitkomst van het Wob-verzoek van RTL Nieuws over documenten met betrekking tot de vervolging van Wilders. Het hof houdt vooralsnog vast aan de planning, maar de voorzitter zei open te staan voor nieuwe ontwikkelingen.
Knoops zei ook dat Wilders zich “erg zorgen” maakt over de overweging van het hof dat het maatschappelijk belang van een snelle afdoening van de zaak zwaarder weegt dan het belang van Wilders. Wilders zal geen wrakingsverzoek indienen, omdat zo’n verzoek gezien een uitspraak van de Hoge Raad niet gehonoreerd zal worden.
Politieke druk
Volgens Knoops kunnen de getuigen verklaren dat de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie Opstelten druk heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie om Wilders te vervolgen. Het OM ontkent dat dit is gebeurd.
Ook zei Knoops dat Opstelten en andere getuigen door het ministerie van Justitie op het afleggen van een verklaring zijn voorbereid. Ook dat zou een vorm van politieke beïnvloeding zijn.
In 2016 oordeelde de rechtbank dat de PVV-voorman schuldig was aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen. Hij werd veroordeeld zonder straf.
AD 25.06.2019 Hij wilde zijn proces gestaakt of gestopt hebben, maar Geert Wilders moet ‘teleurgesteld’ verder. Er komt in de strafzaak geen nader onderzoek naar ‘politieke beïnvloeding’.
Met een klap op de tafel zette Wilders zijn woorden vandaag kracht bij. ,,Ik heb veel belangrijkere dingen te doen dan hier te zitten. Het is belachelijk dat ik al vijf jaar in rechtbanken sta. Zeker als dit proces politiek gemotiveerd is.’’
Want dat vermoeden is precies waardoor het hoger beroep in zijn minder-Marokkanenproces – toch al 1924 dagen na de gewraakte uitspraken – vandaag wéér vertraging opliep.
Wilders denkt dat zijn toch al ‘politieke proces’ is ingegeven door voormalig minister van Justitie Ivo Opstelten. Die zou bij het Openbaar Ministerie hebben aangedrongen op vervolging, denkt de PVV-leider. ,,Een aanranding van de trias politica.’’
Hoewel justitie en Opstelten ontkennen, moesten de oud-ministers en wat hoge ambtenaren de afgelopen maanden getuigen van de overleggen achter de schermen. Vooral die tussen Opstelten en oud-OM-baas Herman Bolhaar. Zijzelf houden het erop dat er slechts ‘regulier’ periodiek overleg was, maar Wilders hecht er geen geloof aan.
Advocaat Geert-Jan Knoops vroeg daarom vandaag om nog eens drie hoge ambtenaren te laten horen als getuige, omdat ze bij die gesprekken waren of kennis hebben van vertrouwelijk gebleven notities (of ambtsberichten) aan de minister.
Maar na lang soebatten ging het gerechtshof daar niet in mee. Wilders was kort na dat besluit vertrokken. ,,Teleurgesteld’’, aldus Knoops. Vanuit de auto twitterde Wilders direct: ,,Zo dat was weer een dagje Noord-Korea. Alle verzoeken afgewezen. Waarheidsvinding onbelangrijk.’’
Tactiek Wilders
De zaak kan nu de facto inderdaad verder zonder nog meer oponthoud. Iets waar het Openbaar Ministerie maar wat blij mee is. Al dat extra onderzoek en verhoren: het is slechts tactiek om ‘ruis te creëren’, vindt het OM. ,,Er is nog niets gewisseld over de woorden waar het hier om zou moeten gaan: minder en Marokkanen’’, aldus de advocaat-generaal.
Opsteltens rol doet er verder niet toe, vindt deze. Het was het Openbaar Ministerie dat zelfstandig besloot Wilders te vervolgen. De minister kreeg slechts ‘de mededeling’ dat het ging gebeuren.
Klein lichtpuntje voor Wilders is dat de verklaring van een getuige die zich recent meldde in het dossier belandt. Dat betreft een voormalig ambtenaar die zegt dat hij in 2011 in het voorbijgaan Opstelten hoorde zeggen dat Wilders vervolgd zou moeten worden ‘omdat hij ons te veel voor de voeten loopt’.
Streep door rekening
Nu is hij bang, aldus Advocaat Geert-Jan Knoops over een voormalig ambtenaar die afziet van getuigen.
Het is wel een streep door de rekening dat het slechts bij een verklaring van die ambtenaar blijft. De ex-ambtenaar had achter gesloten deuren willen getuigen, maar zou zijn afgehaakt omdat er recent onderzoek is gestart naar andere klokkenluiders in een affaire met het ministerie van Justitie. ,,Nu is hij bang’’, aldus Knoops.
Wilders zal het ermee moeten stellen, al is er misschien nog munitie onderweg om te bepleiten dat er ‘een politieke afrekening’ gaande is. RTL Nieuws heeft nog een rechtszaak lopen tegen het ministerie om vertrouwelijk gebleven correspondentie tussen het OM en het ministerie openbaar te krijgen. Omdat die altijd geheim is, weigert de staat deze af te staan. De PVV-leider hoopt er aanwijzingen in te vinden voor politieke druk.
Tot die tijd, morgen al, zal het proces doorgaan zonder verder onderzoek in politieke hoek. Daarom overwogen Knoops en Wilders nog het hof te wraken vanavond, maar zagen er toch te weinig kans in. Wilders moet dus, zij het mokkend, voort.
AD 25.06.2019 Geert Wilders wilde vandaag alles op alles zetten om het hoger beroep in zijn minder-Marokkanenproces te torpederen. De PVV-leider claimt dat zijn zaak door politieke druk tot stand kwam en dat een belangrijke getuige is afgehaakt door – eveneens – politieke druk. Wilders wilde vier topambtenaren horen over de vermeende invloed van de politiek. Het Hof heeft zijn verzoeken vandaag echter grotendeels afgewezen. Hierdoor gaat de strafzaak gewoon door. Lees alles hieronder terug in ons liveblog.
Voor de mensen die het zijn vergeten, even een opfrisser: Wilders staat momenteel in hoger beroep terecht. De rechtbank bevond de PVV-voorman eerder schuldig aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar legde hem geen straf op.
Het Hof komt Wilders dus ‘tegemoet’ op paar zaken. De verklaring van de anonieme getuige gaat in het dossier, stukken uit de WOB-procedure van RTL kunnen later worden toegevoegd en voor drie getuigen zal worden bekeken of ze later nodig zijn.
Het Hof wijst bijna alle verzoeken van Wilders af. Een van de gevraagde getuigen is niet nodig. De noodzaak voor de andere drie kan nu nog niet worden beoordeeld. Mogelijk later.
Het Hof ziet er niets in om de zaak tegen Wilders helemaal te stoppen. Het Openbaar Ministerie is volgens het Hof ook ontvankelijk in de zaak en mag Wilders dus vervolgen.
Er is enige vertraging. Het Hof heeft nog wat extra tijd nodig om de verzoeken van Wilders te behandelen en komt om 17.30 uur met de beslissingen.
Wilders is klaar: kort en bondig dus. Maar nu de vraag: hoe reageert het OM?
Wilders wil eigenlijk maar een ding: onderzoek naar de vraag of en welke politieke druk er is geweest.
Wilders haalt de breuk van de gedoogconstructie in 2011 aan, waardoor het kabinet viel. ,,Er was grote onenigheid tussen het kabinet en de PVV-fractie en dat heeft tot enorm veel frictie geleid.”
Wilders: ,,Er zijn stukken en data van overleggen weggemoffeld. Ze hebben aan collectief geheugenverlies geleden.” Hij hekelt dat de getuige die wel wilde verklaren, geïntimideerd zou worden. ,,Dat is toch niet des Nederland.”
Wilders krijgt nu – voor het eerst vandaag – het woord. Hij begint meteen stevig: ,,Dit hele proces vind ik een grote schande.”
Het OM voelt er niets voor – zoals eerder vanmiddag ook al bleek – om te wachten tot de uitspraak van de RTL-zaak.
Telegraaf 25.06.2019 Het hoger beroep in de ‘Minder Marokkanen’-zaak tegen Geert Wilders ging vandaag inhoudelijk van start. Rechtbankverslaggever Saskia Belleman vertelt waarom Wilders wilde dat het proces werd uitgesteld, en waarom het hof anders besliste.
NU 25.06.2019 Het Haagse gerechtshof heeft dinsdag besloten dat de behandeling van de zaak tegen politicus Geert Wilders, die draait om de uitspraak ‘minder Marokkanen’ uit 2014, gewoon zal doorgaan zoals gepland. De verdediging vroeg om het aanhouden van de zaak om meer onderzoek te doen naar vermeende politieke bemoeienis.
Eerste dag zaak-Wilders;
Hof wijst verzoek tot aanhouden zaak af
Enkele getuigenverhoren kunnen later nog plaatsvinden volgens hof
Verdediging wilde zaak stoppen of stilleggen vanwege vermeende politieke bemoeienis
Het hof oordeelt dat twee getuigenverhoren waar de verdediging om vroeg, niet noodzakelijk zijn voor de zaak.
Op een later moment zal nog worden besloten over het verhoor van drie topambtenaren, maar dit hoeft volgens het hof niet te leiden tot het aanhouden van de zaak.
De verdediging is van mening dat het horen van deze ambtenaren meer helderheid kan verschaffen over de aard van de gesprekken tussen toenmalig justitieminister Ivo Opstelten en de top van het OM. Wilders denkt dat Opstelten heeft aangedrongen op zijn vervolging en dat het gaat om een politiek proces.
Knoops wil mogelijkheid tot heropening onderzoek in september
Advocaat Geert-Jan Knoops wilde daarom ook dat het hof de zaak nog niet inhoudelijk zou behandelen, maar meer onderzoek zou toestaan. Hij heeft na het oordeel van het hof verzocht om op 3 september, als het OM de strafeis al heeft uitgesproken, opnieuw te kijken of het onderzoek heropend moet worden.
In september is namelijk bekend wat de bestuursrechter in Utrecht heeft geoordeeld in een procedure die is aangespannen door RTL Nieuws over een afgewezen Wob-verzoek. De bestuursrechter kan namelijk besluiten dat documenten over de vervolging van Wilders alsnog moeten worden overhandigd, wat volgens Knoops het “juridisch speelveld” in de strafzaak tegen de politicus kan veranderen.
Het hof heeft dinsdagavond na een zitting van tien uur lang ook dit laatste verzoek afgewezen, omdat het al “open staat voor nieuwe ontwikkelingen”.
OM: Wij hebben vervolgbeslissing zelf genomen
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft dinsdag weer herhaald dat het de beslissing om Wilders te vervolgen voor zijn uitspraken zelf heeft genomen, en niet onder vermeende druk van Opstelten. Justitie verweerde zich dan ook tegen de onderzoekswensen van de verdediging.
De advocaat-generaal (zo heet de officier van justitie in hoger beroep, red.) raakte op een aantal punten geagiteerd toen hij reageerde op het betoog van de verdediging. “Het OM is boos over het verwijt van de verdediging dat je ons niet kunt vertrouwen.”
Ook stelde het OM dat de zaak moet draaien over de twee woorden, namelijk ‘minder Marokkanen’, die Wilders in 2014 uitsprak in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen destijds.
“Ofwel: hoe verhoudt de vrijheid van meningsuiting zich tot discriminatie?”, schetst de advocaat-generaal, die meent dat de verdediging deze discussie uit de weg gaat en voor ruis zorgt. Hij hekelde dat hij nu weer geconfronteerd werd met een herhaling van zetten vanuit de verdediging.
Wilders arriveert bij het justitieel complex bij Schiphol. (Foto: ANP)
Verdediging wilde uitstel van behandeling hoger beroep
Knoops wilde ook een anonieme ambtenaar laten verklaren in de zaak over een uitspraak die Opstelten in 2011 zou hebben gedaan over dat Wilders hem voor de voeten zou lopen. Het hof acht dit niet noodzakelijk en heeft dit verzoek afgewezen.
De zaak sleept zich al enige tijd voort, mede door een succesvol wrakingsverzoek van de verdediging.
Telegraaf 25.06.2019Het ’minder-Marokkanen’-proces tegen Geert Wilders wordt gewoon voortgezet. Een verzoek om uitstel van Wilders en zijn advocaten heeft het gerechtshof dinsdag afgewezen. De PVV-leider is zeer ontevreden over de beslissing.
Na langdurig beraad tussen Wilders en zijn raadslieden meldde advocaat Geert-Jan Knoops dat hij geen mogelijkheid zag het hof te wraken, omdat de Hoge Raad de regels hiervoor onlangs heeft aangescherpt. Knoops vindt de beslissing van het hof „onbegrijpelijk”, maar dat is volgens de raad geen grond meer voor wraking.
De raadsman wil later in het proces wel de kans krijgen opnieuw met verzoeken tot nader onderzoek en dus opschorting van de rechtszaak kunnen komen. Het hof houdt „vooralsnog vast aan de planning” en deed geen harde toezeggingen.
Wilders boos in strafzaak
„Stop de heksenjacht op Geert Wilders.” Met die woorden riep de PVV-leider het gerechtshof bij de start van het hoger beroep in de Minder Marokkanenzaak op om zijn strafproces te stoppen.
Dat strafproces is politiek gemotiveerd om hem als politicus uit te schakelen, daarvan is Geert Wilders overtuigd. Aan het eind van urenlange debatten tussen zijn advocaat en het Openbaar Ministerie zei Wilders dat zijn proces „een grote schande en een smet op de rechtsstaat is. Ik heb slechts een vraag gesteld die de helft van Nederland met ’ja’ zou beantwoorden.”
Wilders noemde het op z’n minst opvallend dat premier Rutte in november-december 2011 vroeg hem niet voor de voeten te lopen tijdens onderhandelingen met de oppositie. Dat was in de periode dat de PVV deel uitmaakte van een gedoogconstructie die kort erna misliep. Met de val van het kabinet als gevolg.
Anonieme ambtenaar
Het kan volgens Wilders bijna geen toeval zijn dat in diezelfde periode een anonieme ambtenaar op het ministerie van justitie een gesprek afluisterde tussen toenmalig minister Opstelten en secretaris-generaal Joris Demmink, waarin Opstelten dezelfde woorden gebruikte als partijgenoot Rutte: „Wilders moet worden vervolgd omdat hij ons te veel voor de voeten loopt.”
Advocaat Geert-Jan Knoops wil die anonieme ambtenaar als getuige laten horen, maar het OM ziet dat niet zitten. Een verband tussen die opmerking in 2011, en de beslissing om Wilders te vervolgen voor zijn Minder Marokkanenuitspraken drie jaar later valt volgens het OM niet aan te tonen. Bovendien zeiden de advocaten-generaal dat ze de anonimiteit van de getuige niet willen garanderen. „Daarmee jaagt het OM de getuige weg. Dat is Zimbabwe”, vond een boze Wilders.
De verdediging van Wilders wil dat het hof in ieder geval besluit om het hoger beroep aan te houden om naast de anonieme ambtenaar, nog drie andere ambtenaren als getuigen te kunnen horen over de vermeende beïnvloeding van het OM door minister Opstelten.
Ook wil hij de uitspraak afwachten in een procedure die RTL aanspande bij de bestuursrechter om stukken te krijgen waaruit die politieke beïnvloeding zou kunnen blijken.
Volgens Knoops is de laatste maanden duidelijk geworden dat het Openbaar Ministerie zowel de rechtbank als het gerechtshof op het verkeerde been heeft gezet door steeds vol te houden dat er geen overleg is geweest tussen de top van het OM en het ministerie over de vervolging van Wilders.
Topambtenaren die erover werden gehoord, en ook ex-minister Opstelten, bleken tijdens getuigenverhoren allemaal aan opmerkelijk ernstig geheugenverlies te lijden, merkte advocaat Geert-Jan Knoops droogjes op. Ondanks dat ze door het ministerie dat hij verdenkt van politieke beïnvloeding waren voorbereid op hun getuigenverhoren. „Misschien juist met de bedoeling dat ze zich niets zouden herinneren?”
Knoops noemt de verklaringen van de anonieme ambtenaar „ernstig, omdat eruit blijkt dat de minister al in 2011, nadat Wilders in het eerste proces over zijn film Fitna werd vrijgesproken, zocht naar een nieuwe aanleiding om de politicus uit te schakelen.” De ambtenaar liet zijn verklaring vastleggen door een notaris, maar durft niet lijfelijk te getuigen , onder meer uit vrees voor represailles van tegenstanders van het gedachtegoed van de PVV.
Dat er ondanks eerdere ontkenningen van het Openbaar Ministerie wel degelijk meermalen overleg is gevoerd tussen de top van het OM en het ministerie, blijkt volgens Knoops ook uit de antwoorden van minister Grapperhaus van Justitie op Kamervragen. Eerst meldde de minister dat er één ontmoeting was geweest.
Later bleken het er twee te zijn, en Grapperhaus schreef dat zijn overzicht vermoedelijk niet compleet is. Reden voor Knoops om te denken dat er nog wel meer boven water zal komen. Tegen het hof: „U heeft al kunnen zien dat er voortdurend nieuwe stukken opduiken.”
Om die reden wil hij dat het hof met de behandeling van het hoger beroep wacht totdat de bestuursrechter een beslissing neemt over de verstrekking van stukken die RTL in het kader van de Wet Openbaarheid Bestuur opvroeg. Die stukken zijn van belang voor de waarheidsvinding en kunnen cruciaal zijn voor het proces tegen Wilders, aldus Knoops.
Daarnaast wil de verdediging drie topambtenaren horen die ofwel destijds betrokken waren bij het vastleggen van gesprekken tussen Opstelten en OM-topman Herman Bolhaar, ofwel bij het voorbereiden van de eerdere getuigen op hun verhoor.
Het gaat om de topambtenaren Hennie Vreugdenhil, Martin Bruinsma en de huidige secretaris-generaal van Justitie Siebe Riedstra. De anonieme ex-ambtenaar zou schriftelijk vragen voorgelegd kunnen krijgen via een notaris, opperde Knoops.
Uiteindelijk is de verdediging erop uit dat het OM niet ontvankelijk wordt verklaard in de vervolging van Wilders. Volgens advocaat Geert-Jan Knoops heeft het OM de rechters verkeerd en onvolledig geïnformeerd, waardoor Wilders is geschaad in zijn recht op een eerlijk proces.
Het OM ziet geen enkele aanwijzing voor politieke beïnvloeding en vindt dat de zaak gewoon kan doorgaan. Volgens advocaat-generaal Van Roessel is er niets verdachts aan de twee overleggen die de minister en de top van het OM met elkaar hadden in april en september 2014.
Dat waren reguliere, periodieke gesprekken waarin de minister werd geïnformeerd over zaken die zijn ministeriële verantwoordelijkheid kunnen raken, aldus de AG. „Zodat Opstelten die niet eerst via de krant zou lezen.”
Van Roessel benadrukte dat het OM de beslissing om Wilders te vervolgen zelfstandig nam, en daarover Opstelten slechts informeerde.
Geert Wilders werd in december 2016 door de rechtbank Den Haag schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Hij kreeg geen straf opgelegd.
De komende zittingsdagen heeft het hof gereserveerd voor onder meer de benadeelde partijen. Daarna zal het OM zijn visie op de strafzaak geven en met een eis komen. In september is het de beurt aan Knoops en de zijnen voor het pleidooi.
Telegraaf 25.06.2019Het Openbaar Ministerie wil dat het proces in hoger beroep tegen PVV-leider Geert Wilders wordt voortgezet. Een verzoek tot uitstel van Wilders en zijn advocaten moet worden afgewezen, aldus het OM dinsdag, in reactie op een verzoek van Wilders en zijn advocaten. Zij willen dat het proces voorlopig wordt opgeschort.
Wilders wil dat tot de bodem wordt uitgezocht of voormalig justitieminister Ivo Opstelten invloed heeft uitgeoefend op de beslissing van het OM Wilders te vervolgen voor zijn ’minder-Marokkanen’-uitspraak in 2014. Dat is volgens het OM al gedaan. Van enige beïnvloeding door Opstelten is niets gebleken, aldus het OM. Dat hebben Wilders’ aanklagers van meet af aan gezegd, sinds de discussie erover losbarstte. De bewindsman werd destijds slechts geïnformeerd over de besluitvorming, herhaalde het OM.
Wilders’ raadsman Geert-Jan Knoops betoogde dat hij een viertal getuigen wil horen om „de onderste steen” over de vermeende politiek beïnvloeding boven te krijgen. Het OM ziet het nut daarvan niet in, onder meer omdat de getuigen niet relevant zouden zijn. Ook wil Knoops een WOB-procedure van RTL Nieuws afwachten, omdat die belangrijke stukken zou kunnen opleveren. Het OM vindt die procedure van een andere orde dan de strafzaak.
NU 25.06.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) herhaalt dat justitie de beslissing tot het vervolgen van PVV’er Geert Wilders zelf heeft genomen en dat hier geen politieke bemoeienis bij kwam kijken, zegt de advocaat-generaal van het OM dinsdag in de zaak rond Wilders’ uitspraak over minder Marokkanen.
In een uitgebreid betoog liet advocaat Geert-Jan Knoops dinsdagochtend weten dat hij meer onderzoek wil naar de vermeende politieke invloed van de toenmalige justitieminister Ivo Opstelten op de vervolging van zijn cliënt Wilders.
Dit is niet nodig volgens het OM, dat weer heeft herhaald dat er geen sprake was van politieke invloed. “De verdediging beschikt over alle relevante informatie.”
De advocaat-generaal betoogt dat Knoops ruis veroorzaakt in de strafzaak door te suggereren dat het OM niet zelf heeft besloten Wilders te vervolgen. Justitie maakt zich ook boos over het feit dat Knoops schetste dat je het OM niet op zijn woord kan vertrouwen.
Knoops kwam dinsdagochtend met een aantal nieuwe wensen die moeten leiden tot het uitstellen van de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep in de zaak.
Verdediging wil nog drie getuigen laten horen over notitie
Zo wil hij nog eens vier getuigen laten verhoren, onder wie Hennie Vreugdenhil, destijds plaatsvervangend hoofd afdeling bestuurlijke en juridische zaken van het parket-generaal. Hij zou volgens Knoops meer informatie kunnen geven over een notitie van een gesprek tussen de top van het OM en Opstelten. Dit gesprek zou drie weken na Wilders’ uitspraak hebben plaatsgevonden.
Het OM zegt echter dat er alleen “informatief” is gesproken over bijvoorbeeld het aantal aangiften tegen Wilders en vindt het daarom ook niet nodig dat de extra verhoren gaan plaatsvinden.
“Opstelten hanteerde altijd de lijn dat het OM zelf verantwoordelijk is voor het nemen van vervolgbeslissingen”, aldus de advocaat-generaal.
Verdediging: Wob-verzoek RTL Nieuws van belang
Knoops wil dat de zaak nu nog niet inhoudelijk wordt behandeld, omdat de rechtbank in Utrecht ook nog moet beslissen over een afwijzing van een Wob-verzoek. RTL Nieuws vecht aan dat er bepaalde documenten over de vervolging van Wilders niet zijn gedeeld na hun Wob-verzoek.
De advocaat van Wilders is van mening dat het “juridische speelveld” in deze zaak verandert als de stukken alsnog worden vrijgegeven en wil daarom wachten op de uitspraak in die procedure. Het OM ziet dit anders en vindt dat die procedure niet van belang is voor de strafzaak tegen Wilders, omdat al meerdere keren is gemeld dat er geen politieke bemoeienis heeft plaatsgevonden.
Anonieme ambtenaar wil niet fysiek verklaring afleggen
Knoops wil ook een anonieme ambtenaar laten verklaren. Deze ambtenaar heeft eerder gezegd dat hij of zij in een gesprek tussen Opstelten en het OM opving dat Wilders het kabinet te veel voor de voeten liep. Deze persoon wil niet meer fysiek getuigen, omdat er angst is voor represailles.
Het OM vindt ook dit verzoek niet relevant, omdat dit gesprek jaren voor Wilders’ uitspraak zou hebben plaatsgevonden.
Het hof zal hier mogelijk dinsdag nog een besluit over nemen, evenals over de andere wensen van de verdediging.
Wilders in eerste aanleg schuldig bevonden aan groepsbelediging
In de eerste aanleg werd Wilders schuldig bevonden aan groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie. Hij kreeg door de rechtbank geen straf opgelegd. Zowel het OM als Wilders is in hoger beroep gegaan.
De zaak wordt behandeld door het hof van Den Haag, maar de zittingen vinden plaats op de extra beveiligde locatie bij Schiphol.
NOS 25.06.2019 De advocaat van PVV-leider Wilders in de ‘minder Marokkanen’-zaak wil dat het hoger beroep dat vanochtend is begonnen, direct weer wordt uitgesteld. Knoops wil vier getuigen horen “om de onderste steen boven te krijgen”. De rechter besluit vandaag of dat gaat gebeuren.
Volgens Knoops is er bewijs dat toenmalig minister van Justitie Opstelten druk heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie om de PVV-leider te vervolgen voor zijn uitspraak op de uitslagenavond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014. De vier getuigen, onder wie ambtenaren van het ministerie, hebben daar volgens Knoops weet van. Hij vindt dat dat eerst moet worden onderzocht, voordat de zaak inhoudelijk kan worden behandeld.
Politieke beïnvloeding
De advocaat vindt ook dat het proces politiek is beïnvloed. Volgens hem zijn enkele getuigen die eerder dit jaar al zijn verhoord, onder wie Opstelten en enkele topambtenaren, daarop voorbereid door het ministerie van Justitie. Knoops noemt dat bedenkelijk.
Ook wil hij een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) van RTL Nieuws afwachten. In die procedure heeft het medium alle documenten opgeëist over het besluit van het OM om Wilders te vervolgen. Volgens Knoops wil het OM sommige stukken niet vrijgeven.
Zelfstandig besluit
Het OM ontkent dat Opstelten invloed heeft uitgeoefend en zegt dat het zelfstandig heeft besloten Wilders te vervolgen. De advocaat-generaal vindt het onnodig om extra getuigen te horen, omdat ze volgens hem niets relevants toe kunnen voegen aan het dossier.
Ook is het volgens het OM volstrekt gebruikelijk dat Opstelten geregeld overleg heeft gehad met de hoogste baas van het OM. “Dat staat gewoon in de wet. Van bemoeienis door de politiek is dus ook geen sprake.” Van die gesprekken zijn volgens het OM geen verslagen gemaakt.
Vertraging
Het hoger beroep liep al eerder vertraging op, doordat het gerechtshof vorig jaar door de verdediging werd gewraakt. Wilders vond dat de rechters vooringenomen waren en dat hij geen eerlijk proces zou krijgen. De wrakingskamer wees dat verzoek toe.
Wilders werd in 2016 door de rechtbank veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep.
Het gerechtshof in Den Haag is voor het hoger beroep uitgeweken naar de extra beveiligde rechtbank op Schiphol en heeft twaalf zittingsdagen uitgetrokken voor de inhoudelijke behandeling van de zaak. De uitspraak staat gepland op 11 oktober.
NU 25.06.2019 De inhoudelijke behandeling van het hoger beroep in de zaak tegen Geert Wilders is dinsdag begonnen, maar het is de vraag of het niet meteen stilgelegd zal worden. De verdediging vindt dat het proces aangehouden moet worden.
De verdediging denkt namelijk dat toenmalig justitieminister Ivo Opstelten invloed heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie (OM) om vervolging af te dwingen.
Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops vindt dat dit verder moet worden onderzocht. Nog liever ziet hij dat het proces helemaal wordt stilgelegd door het OM niet-ontvankelijk te verklaren.
“Het OM bleef het argument zelfstandig tot een beslissing te zijn gekomen als een hangende grammofoonplaat herhalen”, zo stelt Knoops dinsdag in een uitgebreid betoog bij het hof.
Ook wijst de advocaat op een notitie die zou uitwijzen dat er een kleine drie weken na de uitspraak van Wilders een gesprek was tussen Opstelten en de top van het OM. Hiernaar gevraagd, had de voormalige OM-topman Herman Bolhaar “opvallend veel last van amnesiemomenten”, aldus Knoops.
Hij wil drie andere getuigen laten verhoren over deze notitie, onder wie Hennie Vreugdenhil, destijds plaatsvervangend hoofd afdeling bestuurlijke en juridische zaken van het parket-generaal.
‘Juridisch speelveld kan geheel veranderen’
Ook wijst Knoops op het feit dat RTL Nieuws een uitspraak van de rechtbank in Utrecht betreffende een afgewezen Wob-procedure verwacht. Daarin worden mogelijk alsnog stukken vrijgegeven die “aantonen wat de aard van het overleg tussen het OM en Opstelten is geweest”, aldus de advocaat.
“Het juridisch speelveld kan geheel veranderen in deze zaak”, zo schetst Knoops.
De zaak draait om de uitspraak over minder Marokkanen, die Wilders in 2014 deed. De vraag of Nederland meer of minder Marokkanen wil, veroorzaakte flink wat ophef. In de weken na de raadsverkiezingen hebben meerdere mensen aangifte tegen Wilders gedaan. Ook spraken andere politici hun afkeur uit.
Uiteindelijk besloot justitie Wilders te vervolgen, maar volgens de verdediging gebeurde dit omdat het kabinet hem te lastig vond worden. Dit heeft een anonieme getuige verklaard op basis van een afgeluisterd gesprek. Daarmee zou Wilders’ vervolging meer een politiek doel dienen dan een strafrechtelijk doel.
Deze anonieme getuige wil uiteindelijk niet fysiek verklaren, omdat de ambtenaar bang is voor represailles. Dit kan wel bij de notaris gedaan worden, aldus Knoops.
Wilders in eerste aanleg schuldig bevonden aan groepsbelediging
In de eerste aanleg werd Wilders schuldig bevonden aan groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar hem werd geen straf opgelegd. Zowel het OM als Wilders is in hoger beroep gegaan. Justitie vindt een straf passend, maar de PVV’er meent dat hij onschuldig is.
Het hoger beroep sleept zich al enige tijd voort, mede door een geslaagd wrakingsverzoek van de verdediging.
Er zijn twaalf dagen uitgetrokken voor de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep in de zaak. De zittingen vinden plaats bij het extra beveiligde justitieel complex bij Schiphol.
MSN 25.06.2019 Geert-Jan Knoops, advocaat van PVV-leider Geert Wilders, wil dat het hof het proces in hoger beroep voorlopig uitstelt. Knoops wil vier getuigen horen en de uitkomst van een WOB-procedure van RTL Nieuws afwachten. In die procedure heeft RTL Nieuws alle documenten opgeëist die het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft over de beslissing om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak’ uit 2014.
Wilders staat voor die uitspraken in hoger beroep terecht. Eerder veroordeelde de rechtbank hem daarvoor, maar legde geen straf op.
De PVV-voorman en zijn raadslieden betogen al maanden dat de politiek zich ontoelaatbaar heeft gemengd in de beslissing hem voor zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraak te vervolgen. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft dat steeds ontkend. Volgens Knoops is “de onderste steen” over deze kwestie nog niet boven en belemmert het OM onderzoek hiernaar.
De afgelopen maanden zijn er door de onderzoeksrechter van het hof getuigen gehoord, onder wie oud-justitieminister Ivo Opstelten en oud-topman van het OM Herman Bolhaar. Beiden leden tijdens die verhoren veelvuldig aan geheugenverlies, schetste Knoops.
AD 21.06.2019 Een voormalig ambtenaar die wilde getuigen in de strafzaak tegen Geert Wilders, ziet daar nu toch vanaf. Dat zegt advocaat Geert-Jan Knoops.
De man zou bang zijn geworden om te worden vervolgd door het Openbaar Ministerie (OM).
De getuige zou in 2011 werkzaam zijn geweest bij het departement Veiligheid en Justitie. De voor het publiek anonieme ambtenaar zegt destijds een gesprek te hebben opgevangen tussen toenmalig minister Ivo Opstelten en de secretaris-generaal van het ministerie destijds, Joris Demmink.
Wat een vuiligheid van Grapperhaus. De getuige die bij de notaris verklaarde gehoord te hebben dat Opstelten zei dat ik vervolgd moet worden omdat ik ze “teveel voor de voeten liep”, durft vanwege het besluit WODC-bronnen te gaan vervolgen nu niet meer te getuigen. #wildersgate624 9:49 AM – Jun 21, 2019
Opstelten zei volgens de ambtenaar expliciet dat het OM Wilders zou moeten vervolgen ‘omdat hij ons te veel voor de voeten loopt’. Demmink zou die instructie hebben meegekregen omdat hij Opstelten zou vervangen tijdens een overleg met de landelijke leiding van het OM.
De ambtenaar stapte uiteindelijk met dit verhaal naar Wilders en legde het vast in een verklaring bij een notaris. Hij had achter gesloten deuren willen verklaren voor de rechtbank, maar volgens Knoops ziet hij daar nu vanaf.
Volgens de advocaat heeft dit ermee te maken dat onlangs bleek dat het OM een strafrechtelijk onderzoek was gestart naar bronnen die informatie hadden gelekt in een andere affaire. Daarin stapten bronnen naar Nieuwsuur om te onthullen dat er bij het wetenschappelijk bureau van het ministerie, het WODC, misstanden waren. Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) had eerder bezworen niet op zoek te gaan naar de bronnen, maar legde het OM niets in de weg toen het alsnog een onderzoek startte.
,,Dat zorgt voor deze getuige natuurlijk ook voor een groot gevoel van onveiligheid’’, zegt Knoops.
Gevolgen
Het gevolg zou kunnen zijn dat de getuigenis van de ambtenaar in de Wilders-zaak geen waarde meer heeft. Zijn verklaring ligt er weliswaar, maar die is anoniem en het OM gaat geen kans krijgen hem hierop ook te bevragen. Of om de waarheid ervan vast te stellen of te betwisten. Het gerechtshof zal volgende week, als de zaak verdergaat, moeten bepalen hoe het verder moet, denkt Knoops.
Eerder deze maand liet Wilders al weten dat hij een onderzoek wil instellen naar mogelijke bemoeienis van het ministerie van Justitie en Veiligheid met de rechtszaak tegen hem. Bekijk de video.
DN 21.06.2019 Een getuige die PVV-leider Geert Wilders mogelijk kon ontlasten in het ‘minder Marokkanen’-proces, durft niet meer te getuigen in de rechtszaak. Dat twittert Wilders, die zich baseert op zijn advocaat Geert-Jan Knoops.
Die getuige zou bij een notaris hebben verklaard dat voormalig justitieminister Ivo Opstelten druk zou hebben uitgeoefend om Wilders te vervolgen. Hij durft nu niet meer omdat huidig justitieminister Ferd Grapperhaus stappen laat ondernemen tegen lekkende ambtenaren in een affaire rond beïnvloeding van onderzoek. ”Wat een vuiligheid van Grapperhaus”, zegt Wilders.
De PVV-leider vindt zijn vervolging een politiek proces. De getuige zou hebben gehoord dat Opstelten zei dat Wilders ze ”te veel voor de voeten liep”. Volgens het Openbaar Ministerie heeft Opstelten zich niet bemoeid met de beslissing om de PVV-voorman te vervolgen.
Volgende week begint de zaak in hoger beroep. Wilders werd voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak in 2014 twee jaar later veroordeeld, maar hij kreeg geen straf.
RTL 20.06.2019 Tussen het Openbaar Ministerie en het ministerie van Justitie is vaker en intensiever overleg gevoerd over de strafzaak tegen PVV-leider Geert Wilders dan tot dusver toegegeven. Dit blijkt uit antwoorden op Kamervragen die minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) zojuist naar de Tweede Kamer heeft gestuurd
Het Openbaar Ministerie heeft tegenover de rechtbank en het hof altijd officieel ontkend dat er overleg was over de strafzaak over de ‘minder Marokkanen’-uitspraak die Wilders deed in 2014. Vorig jaar bleek dat oud-minister Opstelten het ‘aangiftetraject’ tegen Wilders toch besprak met de hoogste OM-baas.
Deze maand kwam boven tafel dat hij de strafzaak ook heeft besproken op 25 september 2014, nadat het OM hem had gemeld Wilders te willen vervolgen.
‘Voortgang en planning’
Vandaag blijkt dat ook voorafgaand aan het vervolgingsbesluit nog meer overleg was. Zo was er ‘interne communicatie’ tussen ministerie en OM in juni en juli 2014 over de ‘voortgang en planning’ van de strafzaak tegen Wilders. Ook spraken ze over een mogelijk proces tegen Wilders in maart 2014, bij de voorbereiding van een Kamerdebat. Opvallend is dat Grapperhaus spreekt van een tijdlijn van contacten ‘voor zover die mij op dit moment bekend zijn’.
Verder geeft Grapperhaus toe dat oud-minister Opstelten en OM-baas Bolhaar de beschikking kregen over deze ambtelijke stukken. Die kregen ze in opdracht van de secretaris-generaal van het ministerie. Opstelten en Bolhaar werden de afgelopen maanden achter gesloten deuren door het gerechtshof gehoord over de mogelijke bemoeienis van
Opstelten met dat proces. Beiden leden daar aan ‘geheugenverlies’. Zij hebben tegenover de raadsheer-commissaris geen melding gemaakt van de overleggen, waarmee het erop lijkt dat zij informatie hebben achtergehouden.
Geen verslag van overleg
Uit de antwoorden wordt niet duidelijk waarom Opstelten en Bolhaar de strafvervolging op 25 september 2014 nog bespraken, nadat het OM daartoe al zou hebben besloten. Grapperhaus zegt dat er geen verslag is van dat overleg. “Wat er tijdens dit overleg is besproken is mij niet bekend.” Hij zegt dat hij zelf pas recent op de hoogte is gesteld van dit overleg, en dat het daarom niet eerder is gemeld aan de Kamer.
Opvallend is ook dat Grapperhaus zegt dat hij zichzelf nooit bemoeit met strafzaken. In antwoord op vragen of hij zijn opvatting wel eens ‘kenbaar’ maakt aan het OM, zegt hij: “Het is aan het OM te beslissen over het al dan niet vervolgen. Ik meng mij als minister van Justitie niet in de behandeling van individuele strafzaken.” Er zijn aanwijzingen dat Opstelten dat in de zaak-Wilders wel heeft gedaan.
‘Het stinkt steeds meer’
PVV-leider Geert Wilders zegt in een eerste reactie: “Het stinkt steeds meer. Geheugenverlies. Nog meer overleg. Geen ontkenning van uitspraken van Opstelten dat ik ze voor de voeten liep en vervolgd moest worden. Geen stukken openbaar. De beerput van dit politieke proces gaat steeds verder open.”
Dinsdag wordt de behandeling van het hoger beroep in de zaak-Wilders hervat. Zijn advocaat Knoops zal dan vragen om nader onderzoek naar politieke bemoeienis. Eerder deze week behandelde de rechtbank Midden-Nederland een procedure van RTL Nieuws, op basis van de Wet openbaarheid van bestuur.
De rechters lieten toen doorschemeren dat het ministerie mogelijk alsnog een beslissing moet nemen over alle documenten over de zaak-Wilders.
NRC 20.06.2019 Gaf minister Opstelten een ‘aanwijzing’ aan het OM om Wilders te vervolgen? Voor het strafproces heeft dat waarschijnlijk geen gevolgen, denkt Gerard Spong.
Is de vervolging van Geert Wilders om zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak een politiek proces? Wilders en zijn verdediging hebben met deze klacht wel een punt. Iedere handhaving van de strafwet is immers een voortzetting van de politieke besluitvorming neergelegd in een wet. Een strafrechtelijke vervolging is zo bezien geabstraheerde politiek. Geabstraheerd, wel te verstaan, van willekeur en andere onedele motieven.
Gerard Spong is advocaat.
In de komende procesronden staat naar het zich laat aanzien de vraag centraal of de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten (VVD), een ‘aanwijzing’ heeft gegeven die ertoe strekt PVV-leider Wilders voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak strafrechtelijk te vervolgen.
Op grond van artikel 127 van de Wet op de rechterlijke organisatie mag de minister dat doen. Zo’n aanwijzing verplicht degene tot wie de aanwijzing zich richt om de aanwijzing op te volgen en deze ten uitvoer te brengen. Vanwege deze verplichting – een zwaarwegend rechtsgevolg – is de uitoefe¬ning van deze aanwijzingsbevoegdheid aan strikte regels gebonden.
De minister moet het College van procureurs-generaal, de leiding van het OM, in de gelegenheid stellen zijn zienswijze kenbaar te maken vóórdat hij in een concreet geval een aanwijzing geeft. En zo’n aanwijzing wordt schriftelijk en gemotiveerd gegeven. De uiteindelijke aanwijzing, het concept van de minister en de zienswijze van het College worden door de officier van justitie of de advocaat-generaal bij de processtukken gevoegd, tenzij het belang van de staat zich tegen zo’n voeging verzet.
Een behoorlijke procesgang
Vooralsnog lijkt het erop dat in de zaak-Wilders geen sprake is van zo’n voeging. Dat kan twee oorzaken hebben: of er is geen aanwijzing, of het Openbaar Ministerie vond dat het belang van de staat zich tegen toevoeging aan het dossier verzette. Indien dit laatste het geval is, is het nu aan de rechter te bepalen of dat belang van de staat inderdaad zo zwaarwegend was dat voeging achterwege moest blijven.
Komt de rechter tot het oordeel dat dit niet het geval was, dan is de conclusie onontkoombaar dat het beginsel van interne openbaarheid in ernstige mate is geschonden. Dit beginsel waarborgt een eerlijk proces voor iedere verdachte. Ook dus voor de heer Wilders.
De Hoge Raad en ook het Europese Hof voor de Rechten van de Mens tillen zwaar aan dit beginsel. Zo spreekt de Hoge Raad in dit verband over het fundamentele beginsel van een behoorlijke procesorde. Een opmerkelijke formulering, omdat beginselen altijd fundamenteel zijn.
Vernietiging van een veroordeling die door een lagere rechtbank is opgelegd is op grond hiervan wel eens voorgevallen. Terecht, want als essentiële processtukken aan de verdediging worden onthouden kan er geen sprake zijn van ‘Waffengleichheit’ zoals de Duitsers dat zo prachtig uitdrukken, of in het Engels ‘equality of arms’.
Schending van het interne openbaarheidsbeginsel zou dus voor de vervolging van Wilders fataal kunnen zijn. Vooral omdat zo’n aanwijzing een precair en uitzonderlijk machtsmiddel is. Het verdoezelen daarvan zou ronduit schokkend zijn. Het Openbaar Ministerie kan dan niet-ontvankelijk worden verklaard; het proces voldoet dan niet aan alle formele voorwaarden en strafvervolging is dan van de baan.
Is er echter helemaal geen aanwijzing, of is er een voldoende zwaarwegend belang tegen voeging, dan staat niets de ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie in de weg. Gelet op de tamelijk strenge rechtspraak van de Hoge Raad met betrekking tot de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie zal het op correcte wijze uitoefenen van een publiekrechtelijke rechtshandeling, het geven van een aanwijzing door de minister, rechtens aanvaardbaar geacht worden.
Hoe heeft de Hoge Raad eerder geoordeeld? Grosso modo dat alleen wanneer geen redelijk denkende officier van justitie tot zijn vervolgingsbeslissing heeft kunnen komen de sanctie van niet-ontvankelijkverklaring op zijn plaats is. Oftewel: het vervolgingsrecht komt slechts in uitzonderlijke gevallen, bij aperte en evidente onredelijkheid, te vervallen. Met een naar de regelen der kunst uitgevaardigde ministeriële aanwijzing op zak zit het Openbaar Ministerie in zoverre op rozen.
Het onschuldbeginsel
Als reddingsboei voor Wilders en zijn verdediging rest dan nog een beroep op het onschuldbeginsel te doen. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft wel eens beslist dat dit onschuldbeginsel ook kan worden geschonden door publieke autoriteiten die publieke uitlatingen doen. De onschuld van een verdachte wordt dan al in twijfel getrokken, nog voor het proces voltooid is. Verdedigbaar is een ‘aanwijzing’ van de minister van Justitie gelijk te stellen met een publieke uitlating. Vroeg of laat moet zo’n aanwijzing als het goed zit immers publiek worden. Maar ook in dat geval is op basis van de rechtspraak aanvaard dat zo’n inbreuk op het onschuld¬beginsel niet tot een zo ingrijpend rechtsgevolg als de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie kan leiden. Wel tot strafvermindering. Maar daar is het Wilders en zijn verdediging natuurlijk niet om te doen.
De slotsom luidt dan ook dat de heisa over een eventuele ministeriële aanwijzing strafproces-technisch gezien mogelijk weinig om het lijf heeft. De ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie blijft onaangetast.
Daarmee is de kous echter nog niet af. Want een eventueel gelegitimeerd maar deels heimelijk strafproces roept zoveel vragen op dat de waarheidsvinding in dit proces vergaande politieke gevolgen kan hebben, zowel voor Wilders als voor de huidige minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus (CDA). Die verkeert immers in de weinig benijdenswaardige positie ministeriële verantwoordelijkheid te dragen voor de daden van zijn ambtsvoorganger.
Telegraaf 19.06.2019 RTL Nieuws heeft voor de rechter alle documenten opgeëist die het ministerie van Justitie heeft over de beslissing om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ’minder Marokkanen’-uitspraak’ uit 2014. Het ministerie heeft geweigerd het ambtsbericht openbaar te maken waaruit zou blijken dat toenmalige minister Ivo Opstelten was geïnformeerd over de vervolging en stelt dat er geen andere documenten zijn.
RTL betwijfelt dat en deed een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Het ministerie wees dat af en RTL stapte daarop naar de rechter. De rechtbank in Utrecht heeft wel beschikking over het betwiste ambtsbericht, maar had dat voor de zitting woensdagochtend nog niet gelezen, om te voorkomen dat hij zich zou verspreken. De inhoud weegt wel mee in de beslissing over het Wob-verzoek.
Vorige week bleek uit uitspraken van de huidige minister Ferd Grapperhaus dat er zeker nog een tweede overleg tussen Opstelten en het Openbaar Ministerie is geweest over de vervolging.
MSN 19.06.2019 RTL Nieuws heeft voor de rechter alle documenten opgeëist die het ministerie van Justitie heeft over de beslissing om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak’ uit 2014. Het ministerie heeft geweigerd het ambtsbericht openbaar te maken waaruit zou blijken dat toenmalige minister Ivo Opstelten was geïnformeerd over de vervolging en stelt dat er geen andere documenten zijn.
RTL betwijfelt dat en deed een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Het ministerie wees dat af en RTL stapte daarop naar de rechter. De rechtbank in Utrecht heeft wel beschikking over het betwiste ambtsbericht, maar had dat voor de zitting woensdagochtend nog niet gelezen, om te voorkomen dat hij zich zou verspreken. De inhoud weegt wel mee in de beslissing over het Wob-verzoek.
Vorige week bleek uit uitspraken van de huidige minister Ferd Grapperhaus dat er zeker nog een tweede overleg tussen Opstelten en het Openbaar Ministerie is geweest over de vervolging.
Beïnvloeding
RTL vermoedt dat er sprake was van beïnvloeding van het OM-besluit om Wilders te vervolgen. “Als er ook maar een zweem is dat de trias politica wordt overschreden, weegt dat heel zwaar, dat is het fundament van onze rechtsstaat”, zo verwees de advocaat van RTL naar de onafhankelijkheid van de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke machten.
De landsadvocaat stelt dat er niets gevonden kan worden als er niets is. “De minister onthoudt zich van bemoeienis met individuele zaken. Dat het Wob-verzoek geen bevestiging oplevert van een vooronderstelling van RTL, is geen bewijs dat er informatie wordt achtergehouden.”
Uitspraak
Volgens de RTL-advocaat is de rechtszaak over het Wob-verzoek “het derde schaakbord in dit spel”. “Er is de strafzaak waar niet alle documenten opduiken, de Tweede Kamer waar niet alle vragen worden beantwoord en dit is het derde forum, waarin geprobeerd wordt de waarheid boven tafel te krijgen.”
Volgende week wordt de hogerberoepszaak tegen Wilders hervat, maar de rechtbank gaf al aan dat er voor die tijd nog geen uitspraak kan worden gedaan. Die volgt binnen zes weken.
AD 17.06.2019 De rechtszaak tegen Geert Wilders, die vanaf volgende week op de planning staat, kan volgens zijn advocaat niet doorgaan. Advocaat Geert-Jan Knoops vindt dat de nieuwe ontwikkelingen in het hoger beroep eerst onderzocht moeten worden. Volgens Wilders heeft toenmalig justitieminister Ivo Opstelten druk uitgeoefend op het Openbaar Ministerie om de PVV’er te vervolgen voor zijn ‘minder-Marokkanen’-uitspraak in 2014.
Het hoger beroep tegen Wilders begint volgende week dinsdag. Dan staat het bespreken van de verdenkingen tegen Wilders op de planning. Het gerechtshof in Den Haag – voor deze zaak uitgeweken naar de extra beveiligde rechtbank op Schiphol – heeft twaalf zittingsdagen uitgetrokken voor de behandeling.
De uitspraak staat gepland op 11 oktober. Als het hof het met Knoops eens is dat aanvullend onderzoek nodig is, zal de zaak worden uitgesteld. Het hoger beroep liep al vertraging op doordat het hof vorig jaar succesvol werd gewraakt door Knoops.
,,Wij beslissen deze week wat we gaan doen op de zitting dinsdag’’, meldt Knoops. De beslissing hangt samen met twee zaken die deze week spelen: het beantwoorden van Kamervragen door de huidige justitieminister Ferd Grapperhaus over de kwestie en een rechtszaak over het openbaar maken van stukken over de vervolging van de Wilders.
RTL Nieuws heeft via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) geprobeerd ambtelijke adviezen over de vervolging van Wilders openbaar te krijgen, deze zaak dient woensdag in de rechtbank in Utrecht.
Uitspraak
Wanneer de rechter in Utrecht hierover uitspraak doet is niet duidelijk, maar de kans is groot dat dat voor het begin van het hoger beroep zal zijn. Wilders en de andere Kamerleden die Grapperhaus vragen hebben gesteld hebben gevraagd uiterlijk woensdag antwoord te krijgen.
De rechtbank veroordeelde de politicus in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie tekende hoger beroep aan tegen het vonnis.
Telegraaf 13.06.2019 PVV-leider Geert Wilders doet een hulpverzoek in de affaire rond de rechtszaak tegen zijn ’minder Marokkanen’-uitspraak. Hij roept (oud-)ambtenaren en anderen op zich te melden als zij iets weten over beïnvloeding van de zaak door voormalig justitieminister Ivo Opstelten (VVD). Hij vindt dat hij slachtoffer is van een politiek proces.
Iedereen kan zich desnoods anoniem melden bij Wilders’ advocaat Knoops. Volgens Wilders, die in hoger beroep is gegaan tegen zijn veroordeling voor zijn ’minder Marokkanen’-uitlating, zijn er inmiddels meerdere bronnen die verklaren dat Opstelten voorstander was van vervolging.
Wilders pleitte eerder deze week voor een parlementaire enquête naar mogelijke bemoeienis van de minister. Maar de meesten van Wilders’ collega’s in de Tweede Kamer willen de uitkomst van het proces afwachten.
MSN 13.06.2019 PVV-leider Geert Wilders doet een hulpverzoek in de affaire rond de rechtszaak tegen zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak. Hij roept (oud-)ambtenaren en anderen op zich te melden als zij iets weten over beïnvloeding van de zaak door voormalig justitieminister Ivo Opstelten (VVD). Hij vindt dat hij slachtoffer is van een politiek proces.
Iedereen kan zich desnoods anoniem melden bij Wilders’ advocaat Knoops. Volgens Wilders, die in hoger beroep is gegaan tegen zijn veroordeling voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitlating, zijn er inmiddels meerdere bronnen die verklaren dat Opstelten voorstander was van vervolging.
Wilders pleitte eerder deze week voor een parlementaire enquête naar mogelijke bemoeienis van de minister. Maar de meesten van Wilders’ collega’s in de Tweede Kamer willen de uitkomst van het proces afwachten.
NOS 11.06.2019 Het verzoek van PVV-leider Wilders om een parlementaire enquête te houden naar mogelijke politieke beïnvloeding van zijn ‘minder Marokkanen’-proces wordt niet gesteund door een Kamermeerderheid. Dat blijkt uit een rondgang langs de politieke partijen in de Tweede Kamer.
VVD, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en D66 hebben weliswaar vragen, maar willen eerst de uitkomst van het hoger beroep afwachten. Forum voor Democratie geeft aan Wilders’ enquêteverzoek wel te steunen.
Rol van Opstelten
De PVV-leider is ervan overtuigd dat in 2014 toenmalig minister Opstelten heeft aangestuurd op vervolging. Aanleiding zijn berichten van De Telegraaf en RTL Nieuws en een Kamerbrief van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.
In die brief schreef Grapperhaus dat toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Opstelten in september 2014 overleg heeft gehad met de top van het Openbaar Ministerie over Wilders en zijn uitspraken. Volgens de minister is uit onderzoek verder niet gebleken dat Opstelten daarbij zijn mening heeft gegeven over vervolging van Wilders.
‘Politieke beïnvloeding’
De PVV-leider heeft de collega-fractievoorzitters om steun gevraagd voor een parlementaire enquête naar de kwestie, omdat hij vindt dat het gaat om politieke beïnvloeding bij het vervolgen van een Kamerlid, de rechtsstaat en de scheiding der machten.
Bij zo’n enquête kunnen betrokkenen onder ede worden gehoord.
Elsevier 11.06.2019 Geert Wilders krijgt geen steun van de Tweede Kamer voor een parlementair onderzoek naar de rechtszaak die tegen hem loopt. Volgens de PVV-leider is er sprake van ‘een politiek proces’. Vier vragen en antwoorden over de potentiële politieke inmenging in de zaak-Wilders.
Waarom wil Wilders een onderzoek naar zijn eigen rechtszaak?
Vrijdag onthulde De Telegraaf dat er al in 2011 gesproken is over het vervolgen van PVV-leider Geert Wilders. Dat baseert de krant informatie van een anonieme ambtenaar. Voor Wilders was dat aanleiding om het onderzoek aan te vragen.
De anonieme ambtenaar zegt dat hij in 2011 een gesprek opving tussen toenmalig minister van Justitie, Ivo Opstelten, en zijn hoogste ambtenaar, Joris Demmink. Volgens die ambtenaar zou de VVD’er Opstelten tegen Demmink hebben gezegd dat Wilders ‘ons te veel voor de voeten loopt’.
Opstelten zou zich zo hebben uitgelaten net nadat de PVV-leider was vrijgesproken van onder meer groepsbelediging en aanzetten tot haat in zijn film Fitna.
Zijn er meer aanwijzingen voor politieke bemoeienis?
De anonieme ambtenaar is niet de enige die wijst op politieke bemoeienis in rechtszaken tegen Wilders. Ook RTL Nieuws heeft bronnen die melden dat er sprake is van beïnvloeding door Opstelten. Die gaan over een ander gesprek, op 25 september 2014, tussen Opstelten en Herman Bolhaar, toen de hoogste baas van het Openbaar Ministerie.
De toenmalige minister van Justitie zou daarin hebben gezegd dat de PVV-leider vervolgd moest worden voor zijn ‘Minder Marokkanen’-uitspraak. Die deed Wilders in maart van dat jaar, na de uitslagenavond van de gemeenteraadsverkiezingen. Bijna 6.500 mensen deden vervolgens aangifte tegen de PVV-leider.
Dat Opstelten en Bolhaar hierover spraken, was tot afgelopen vrijdag onbekend. De huidige minister van Justitie, Ferd Grapperhaus (CDA), onthulde het bestaan van het gesprek in zijn antwoorden op Kamervragen van Wilders.
Wat er tijdens dat gesprek in precieze bewoordingen is gezegd, wordt niet duidelijk uit de antwoorden van Grapperhaus. Wel blijkt dat er ondersteuning van ambtenaren was tijdens het gesprek en dat er aantekeningen zijn gemaakt. Maar die aantekeningen weigert Grapperhaus te openbaren.
Hoe reageert de PVV-leider?
Wilders vroeg dinsdag om steun voor een parlementaire enquête naar de mogelijke bemoeienis van Opstelten in zijn proces. Hij is ervan overtuigd dat Opstelten heeft aangedrongen op zijn vervolging. Een brief met de vraag om zijn verzoek te steunen, stuurde hij vandaag aan collega-fractievoorzitters.
In die brief schrijft de PVV-leider dat er sprake is van ‘een politiek proces waar afgerekend wordt met een politiek leider van de oppositie’. Hij noemt de berichtgeving ‘ronduit schokkend’.
Geert Wilders
✔@geertwilderspvv
Zojuist steun gevraagd aan alle collega-fractievoorzitters uit de Tweede Kamer voor een parlementaire enquête over de politieke beïnvloeding van mijn proces.
Want dit gaat veel verder dan mijn rechtszaak.
Een corrupte rechtsstaat is Nederland onwaardig.#PVV#Wilders1.457
Voor een parlementaire enquête had Wilders de steun nodig van ten minste de helft van de Tweede Kamer. Alleen Forum voor Democratie steunde Wilders’ verzoek. Andere partijen willen het hoger beroep in de zaak afwachten voor zij een onderzoek steunen.
Hoe gaat het nu verder met de rechtszaak van Wilders?
Nadat Geert Wilders in 2014 zijn ‘Minder Marokkanen’-uitspraak deed, werd hij door het Openbaar Ministerie vervolgd. Uiteindelijk werd hij eind 2016 door de rechter veroordeeld voor groepsbelediging van Marokkanen, en het aanzetten tot discriminatie. Hij werd vrijgesproken van aanzetten tot haat en kreeg ondanks zijn veroordeling geen straf opgelegd.
Wilders ging tegen zijn veroordeling in hoger beroep. Dat begint over twee weken. Tijdens het proces zullen onder anderen Opstelten en Bolhaar worden gehoord als getuigen.
Telegraaf 11.06.2019 Er komt voorlopig geen parlementaire enquête naar mogelijke bemoeienis van het ministerie van Justitie en Veiligheid met de rechtszaak tegen Geert Wilders. De meesten van Wilders’ collega’s in de Tweede Kamer steunen zo’n diepgaand onderzoek niet.
Wilders denkt dat toenmalig minister Ivo Opstelten het Openbaar Ministerie heeft gemaand de PVV-leider te vervolgen voor zijn uitlatingen over „Minder Marokkanen.” Hij schermt met een nieuwe verklaring van een ambtenaar, die zou beweren dat zelf van Opstelten te hebben gehoord.
Daardoor is de rechtszaak „een politiek proces” en een „afrekening met een politiek leider van de oppositie” gebleken, vindt Wilders. Het proces moet dan ook meteen worden gestaakt en de Kamer moet een enquête instellen.
Maar daarvoor vinden onder andere VVD, CDA, GroenLinks, ChristenUnie en 50PLUS het te vroeg. Zij willen eerst de rechter laten spreken. Ook SP en PvdA zijn nog niet toe aan een enquête. „Wij steunen Wilders zeker in zijn verzoek om opheldering, maar een parlementaire enquête is het uiterste middel”, zegt Marijnissen. PvdA-leider Lodewijk Asscher wil eveneens „antwoorden”, maar noemt een enquête „nu niet aan de orde.” Forum voor Democratie steunt de oproep van Wilders „uiteraard” wel.
De Kamer kan bij een enquête betrokkenen verplichten onder ede hun verhaal te komen doen.
AD 11.06.2019 Er komt voorlopig geen parlementaire enquête naar mogelijke bemoeienis van het ministerie van Justitie en Veiligheid met de rechtszaak tegen Geert Wilders. De meesten van Wilders’ collega’s in de Tweede Kamer steunen zo’n diepgaand onderzoek niet.
Wilders denkt dat toenmalig minister Ivo Opstelten het Openbaar Ministerie heeft gemaand de PVV-leider te vervolgen voor zijn uitlatingen over ‘Minder Marokkanen’. Hij schermt met een nieuwe verklaring van een ambtenaar, die zou beweren dat zelf van Opstelten te hebben gehoord.
Daardoor is de rechtszaak ‘een politiek proces’ en een ‘afrekening met een politiek leider van de oppositie’ gebleken, vindt Wilders. Het proces moet dan ook meteen worden gestaakt en de Kamer moet een enquête instellen.
Maar daarvoor vinden onder andere VVD, CDA, GroenLinks, SP, ChristenUnie en 50Plus het te vroeg. Zij willen eerst de rechter laten spreken. Forum voor Democratie steunt de oproep van Wilders ‘uiteraard’ wel.
De Kamer kan bij een enquête betrokkenen verplichten onder ede hun verhaal te komen doen..
Zojuist steun gevraagd aan alle collega-fractievoorzitters uit de Tweede Kamer voor een parlementaire enquête over de politieke beïnvloeding van mijn proces. Want dit gaat veel verder dan mijn rechtszaak.
Telegraaf 11.06.2019 PVV-leider Geert Wilders heeft per brief andere fractievoorzitters gevraagd om steun te geven aan zijn plan om een parlementaire enquête op te starten over zijn ’Minder, minder’-rechtszaak.
Hij wil de parlementaire enquête om uit te zoeken of politieke motieven een rol hebben gespeeld bij het aanspannen van de beroemde rechtszaak.
De advocaat van Geert Wilders onthulde dit weekend in De Telegraaf dat hij over bewijs beschikt dat er wel degelijk forse politieke druk is uitgeoefend om de PVV-voorman te vervolgen.
„Ik vraag jullie steun om een parlementaire enquête te starten om betrokkenen onder ede te kunnen horen en de volledige waarheid te achterhalen”, schrijft Wilders aan zijn politieke collega’s. „Een corrupte rechtstaat is Nederland onwaardig.”
Advocaat Geert-Jan Knoops heeft een verklaring van een ambtenaar, die in een notariële akte liet vastleggen dat hij dit hoorde uit de mond van toenmalig minister Opstelten van Veiligheid en Justitie. Opstelten stuurde secretaris-generaal Demmink van het departement naar een overleg met de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie met de opdracht Wilders te vervolgen „omdat hij ons te veel voor de voeten loopt.”
Opstelten zegt dat hij „zich niets kan herinneren.” Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) heeft na onderzoek geen aanwijzing gevonden dat er politieke bemoeienis is geweest.
Telegraaf 09.06.2019 PVV-leider Geert Wilders wil een parlementaire enquête naar politieke beïnvloeding in het Minder Marokkanenproces.
„Het laten vervolgen van een parlementariër omdat die de regering ’teveel voor de voeten loopt’, is corrupt en een bananenrepubliek waardig”, twittert Wilders zondag. „Dit politieke proces moet worden gestopt. Een parlementaire enquête naar de politieke beïnvloeding van dit proces is zeer op zijn plaats.”
De advocaat van Geert Wilders onthulde dit weekend in De Telegraaf dat hij over bewijs beschikt dat er wel degelijk forse politieke druk is uitgeoefend om de PVV-voorman te vervolgen.
Advocaat Geert-Jan Knoops heeft een verklaring van een ambtenaar, die in een notariële akte liet vastleggen dat hij dit hoorde uit de mond van toenmalig minister Opstelten van Veiligheid en Justitie. Opstelten stuurde secretaris-generaal Demmink van het departement naar een overleg met de landelijke leiding van het Openbaar Ministerie met de opdracht Wilders te vervolgen „omdat hij ons te veel voor de voeten loopt”.
Opstelten zegt dat hij „zich niets kan herinneren”. Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) heeft na onderzoek geen aanwijziging gevonden dat er politieke bemoeienis is geweest.
Waarheid
Een parlementaire enquête is het zwaarste middel dat de Tweede Kamer kan inzetten. Getuigen die worden opgeroepen zijn verplicht om te verschijnen en staan onder ede. Dat betekent dat ze strafrechtelijk vervolgd kunnen worden wegens meineed als blijkt dat ze niet de waarheid spreken. De verhoren zijn bovendien openbaar.
Het ziet er voorlopig niet naar uit dat Wilders veel steun zal krijgen voor een parlementaire enquête. Zijn zaak is nog onder de rechter. Politici van andere partijen zijn vanwege de scheiding der machten zeer terughoudend met reageren.
NOS 09.06.2019 PVV-leider Wilders wil dat er een parlementaire enquête wordt ingesteld naar politieke beïnvloeding van zijn ‘Minder Marokkanen’-proces. Hij is ervan overtuigd dat minister Opstelten in 2014 heeft aangestuurd op vervolging.
Aanleiding zijn onthullingen door De Telegraaf en RTL Nieuws, en een Kamerbrief van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.
Grapperhaus schreef voor het weekend een brief aan de Kamer waarin werd erkend dat toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Opstelten in september van 2014 overleg had met de top van het Openbaar Ministerie over Wilders en zijn uitspraken. Die erkenning was voor het eerst, tegen de achtergrond van berichtgeving van RTL dat er meerdere overleggen waren gevoerd. In de Kamerbrief schrijft Grapperhaus overigens ook dat hem uit het onderzoek niet is gebleken dat Opstelten zijn mening over vervolging heeft gegeven.
Waarheidsvinding
Verder heeft De Telegraaf gesproken met een oud-ambtenaar op het ministerie, die zegt in 2011 een gesprek te hebben opgevangen tussen Opstelten en een topambtenaar. Opstelten zou daarin hebben aangedrongen op vervolging van Wilders. De minister zou hebben gezegd dat er vervolging moet komen “omdat hij ons te veel voor de voeten loopt”. Het gesprek zou hebben plaatsgevonden kort nadat Wilders was vrijgesproken van het aanzetten tot haat of discriminatie of groepsbelediging vanwege zijn film Fitna.
De ambtenaar waarmee De Telegraaf sprak, heeft zijn verklaring eerder dit jaar laten vastleggen bij een notaris. Hij zegt “een bijdrage te willen leveren aan de waarheidsvinding”. Verder wil hij anoniem blijven. De ambtenaar vertrouwt er niet op dat het OM zijn anonimiteit kan waarborgen. “Er gaat te veel mis bij het OM”, zegt hij tegen de krant.
Geert Wilders
@geertwilderspvv
Het laten vervolgen van een parlementariër omdat die de regering “teveel voor de voeten loopt”, is corrupt en een bananenrepubliek waardig. Dit politieke proces moet worden gestopt. Een parlementaire enquête naar de politieke beïnvloeding van dit proces is zeer op zijn plaats.
De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, vindt dat “met de bronnen die er nu zijn” het proces tegen zijn cliënt “eigenlijk gestopt moet worden”. Knoops zei gisteren in reactie op de Kamerbrief: “Volgens Grapperhaus is er geen bewijsstuk gevonden van formele aanwijzingen van Opstelten. Daar moet je inderdaad een document voor vinden. Maar je kunt natuurlijk ook op andere manieren kenbaar maken dat je het prettig vindt als iemand wordt vervolgd.”
Proces tegen Wilders
Het Openbaar Ministerie besloot in december 2014 Wilders te vervolgen voor zijn ‘Minder Marokkanen’-uitspraken. Twee jaar later werd hij door de rechtbank veroordeeld voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Van het aanzetten tot haat werd hij vrijgesproken. Hij kreeg geen straf opgelegd. Wilders en het OM stelden hoger beroep in. De inhoudelijke behandeling van die zaak begint over ruim twee weken, op 25 juni.
AD 09.06.2019 Geert Wilders wil een parlementaire enquête naar mogelijke politieke bemoeienis met het besluit om de PVV-leider te vervolgen. ,,Het laten vervolgen van een parlementariër omdat die de regering “te veel voor de voeten loopt”, is corrupt en een bananenrepubliek waardig. Dit politieke proces moet worden gestopt. Een parlementaire enquête naar de politieke beïnvloeding van dit proces is zeer op zijn plaats’’, twitterde Wilders vandaag.
Wilders toonde zich gister al verbolgen dat het ministerie van Justitie niet eerder heeft gemeld dat er in 2014 meer gesprekken zijn geweest over zijn vervolging. Toenmalig minister Ivo Opstelten blijkt zeker een tweede keer te hebben overlegd met het Openbaar Ministerie (OM). Een woordvoerder van het ministerie liet zaterdag aan de NOS weten dat het bewuste overleg van 25 september 2014 eerder niet door justitie-minister Ferd Grapperhaus is genoemd, omdat daar niet expliciet naar werd gevraagd.
Volgens Wilders zou er steeds meer bewijs zijn dat Opstelten invloed uitoefende op het OM om Wilders aan te pakken wegens zijn ‘Minder Marokkanen’-uitspraken.
De Telegraaf meldde eerder dat advocaat Geert-Jan Knoops een verklaring van een ambtenaar heeft over Opstelten. Die zou secretaris-generaal Demmink naar een overleg met de landelijke leiding van het OM hebben gestuurd met de opdracht Wilders te vervolgen “omdat hij ons te veel voor de voeten loopt’’. Die opmerking zou hij hebben gemaakt in 2011. Dat is drie jaar voor hij zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak deed, waar hij later voor vervolgd werd.
Het laten vervolgen van een parlementariër omdat die de regering “teveel voor de voeten loopt”, is corrupt en een bananenrepubliek waardig.
Dit politieke proces moet worden gestopt. Een parlementaire enquête naar de politieke beïnvloeding van dit proces is zeer op zijn plaats. 1,323 10:39 AM – Jun 9, 2019
De politicus spreekt al sinds zijn vervolging van een politiek proces. Het gerechtshof heeft voor het hoger beroep vanaf 25 juni twaalf zittingsdagen uitgetrokken voor de behandeling van de zaak. De uitspraak staat gepland op 11 oktober.
Eerder dit jaar werd bekend dat oud-minister Opstelten gehoord zou worden in het strafproces.
NOS 08.06.2019 Advocaat Geert-Jan Knoops, die PVV-leider Wilders verdedigt in de ‘minder Marokkanen-zaak’, zegt meer bewijs te hebben voor bemoeienis van oud-minister Opstelten met de beslissing van het Openbaar Ministerie om Wilders te vervolgen.
Het gaat om een notariële verklaring van een oud-ambtenaar van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Die zou in 2011 een gesprek hebben opgevangen tussen Opstelten en een topambtenaar van het ministerie. Volgens de verklaring van de ex-medewerker heeft Opstelten in dat gesprek gezegd dat het OM Wilders moest vervolgen “omdat hij ons te veel voor de voeten loopt”.
In een gesprek met de NOS bevestigt Knoops berichtgeving hierover van de Telegraaf. Volgens de advocaat ontstaat er “als je alle factoren bij elkaar optelt” een beeld van bemoeienis.
Knoops doelt niet alleen op de verklaring van de oud-ambtenaar die hij in handen heeft, maar ook op bronnen van RTL Nieuws die in dezelfde richting zouden wijzen. Ook verwijst de advocaat naar nieuwe informatie die gisteren naar voren kwam in een Kamerbrief van minister Grapperhaus van Justitie.
Geen formele aanwijzingen
In die brief houdt Grapperhaus vol dat er “geen (formele) aanwijzingen” voor bemoeienis zijn, maar dat hij de inhoud van interne documenten over de zaak niet openbaar wil maken. Die documenten hebben betrekking op overleg tussen oud-minister Opstelten en de toenmalige baas van het OM, Herman Bolhaar.
“Volgens Grapperhaus is er geen bewijsstuk gevonden van formele aanwijzingen van Opstelten”, zegt Knoops. “Daar moet je inderdaad een document voor vinden. Maar je kunt natuurlijk ook op andere manieren kenbaar maken dat je het prettig vindt als iemand wordt vervolgd.”
Overleggen
Dat er regelmatig overleg was tussen Opstelten en de OM-top, was overigens al langer bekend. Afgelopen november antwoordde minister Grapperhaus nog op vragen van PVV-leider Wilders dat er van een overleg op 2 april 2014 een korte aantekening bestaat, die luidt: “Wilders – procedure besproken – 1000 aangiften”.
“Maar in de brief van gisteren wordt gesproken over nóg een overleg”, zegt Knoops. Grapperhaus noemt een overleg op 25 september 2014. “Er is nogal een verschil tussen één of twee overleggen”, vindt Knoops. “Dat roept vragen op.”
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie laat weten dat het overleg van 25 september 2014 inderdaad niet eerder door Grapperhaus is genoemd, omdat daar in november niet expliciet naar werd gevraagd. “Er is toen alleen gevraagd naar overleggen tussen maart 2014 en het moment dat besloten werd om Wilders te vervolgen. Dat was vóór 25 september.”
Trias politica
Verder wil de woordvoerder niet inhoudelijk op de kwestie reageren, omdat het gaat om een lopende strafzaak.
Als uiteindelijk toch vast komt te staan dat Opstelten het OM heeft beïnvloed, kan dat grote gevolgen hebben voor het proces. Dan zou de politiek zich namelijk hebben bemoeid met de rechterlijke macht, een doorbreking van de trias politica (scheiding der machten).
Het OM heeft bemoeienis van Opstelten altijd ontkend.
Getuigen
Op 25 juni begint de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep dat Wilders heeft aangespannen. Daarbij mag de PVV-leider Opstelten en Bolhaar als getuigen oproepen. Het gerechtshof kan overigens bepalen dat de interne documenten die Grapperhaus nu niet openbaar wil maken, wel aan het strafdossier moeten worden toegevoegd.
MSN 07.06.2019 Oud-minister van Justitie Opstelten (VVD) heeft zich wel degelijk bemoeid met het proces tegen PVV-leider Geert Wilders, vanwege zijn ‘minder-Marokkanen’- uitspraak. Na jaren van officiële ontkenningen tegenover parlement en rechters, geeft de opvolger van Opstelten, minister Grapperhaus, dit nu officieel toe.
Dat blijkt uit antwoorden van Grapperhaus op vragen van Wilders, die vanavond naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. RTL Nieuws meldde vorig jaar dat Opstelten gesprekken had gevoerd met de top van het Openbaar Ministerie over dat proces-Wilders. Hij zou daarin hebben gezegd dat hij voorstander was van vervolging van Wilders. De zaak ligt extreem gevoelig, omdat het hier gaat om politieke betrokkenheid bij de strafrechtelijke vervolging van een volksvertegenwoordiger.
Zaak kan sneuvelen
Tot nu toe ontkende het Openbaar Ministerie en het Ministerie van Justitie en Veiligheid glashard dat er ooit overleg was gevoerd over het aanpakken van Wilders. Tegenover de rechters, ook in het hoger beroep, dat eind deze maand wordt vervolgd, is altijd gezegd dat er geen enkel overleg is geweest.
De nieuwe informatie kan grote gevolgen hebben voor de vervolging van Wilders, omdat het Openbaar Ministerie niet de waarheid heeft gesproken tegenover de rechters. Mogelijk sneuvelt daardoor de hele rechtszaak.
Stukken blijven geheim
Na de onthulling van RTL Nieuws bleek dat dat overleg er wel degelijk was. Bijvoorbeeld over het ‘aangiftetraject’ tegen Wilders. Er dook een notitie op van 2 april 2014, waaruit bleek dat de zaak tussen Opstelten en de toenmalige baas van het OM wél was besproken.
Nu blijkt bovendien dat het voornemen van het OM om Wilders te vervolgen onderwerp van gesprek was tussen Opstelten en de voorzitter van het college van procureurs-generaal, Herman Bolhaar, op 25 september 2014. Alle stukken die hiermee te maken hebben, worden door het ministerie geheimgehouden.
Dit geldt ook voor alle ambtelijke adviezen over de vervolging van Wilders, op basis van stukken van het Openbaar Ministerie. Tot dusver werd gesuggereerd dat dergelijke stukken er niet waren. Grapperhaus biecht nu op dat er toch meerdere ambtelijke notities zijn. Deze stukken zijn tot dusver achtergehouden voor rechters, voor de Tweede Kamer, en in een procedure van RTL Nieuws op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Geheugenverlies
Op 19 juni 2019 behandelt een rechtbank deze procedure. Een week later, op 25 juni 2019, wordt het hoger beroep in de strafzaak tegen Wilders hervat. Het OM en het ministerie van Justitie blijven overigens benadrukken dat het OM ‘zelfstandig’ een besluit heeft genomen om Wilders te vervolgen.
Opmerkelijk is verder dat Opstelten en Bolhaar – die de de afgelopen maanden achter gesloten deuren zijn gehoord – last hadden van ‘geheugenverlies’. Volgens bronnen van RTL Nieuws verklaarden zij daar dat zij geen herinneringen’ hadden aan hun overleg over de vervolging van Wilders.
NOS 07.06.2019 Minister Grapperhaus van Justitie is niet van plan om interne documenten openbaar te maken die betrekking hebben op de ‘minder Marokkanen-zaak’ tegen PVV-leider Wilders. Dat schrijft de minister aan de Tweede Kamer, na vragen van Wilders.
Volgens de PVV-leider heeft de voorganger van Grapperhaus, oud-minister Opstelten, zich persoonlijk bemoeid met de beslissing van het Openbaar Ministerie om hem te vervolgen. Het OM heeft dat altijd ontkend.
Ook Grapperhaus houdt nu vol dat er “geen (formele) aanwijzingen” voor bemoeienis zijn. Dat zou blijken uit een onderzoek binnen het ministerie van Justitie, waarbij relevante documenten zijn bestudeerd en navraag is gedaan bij toenmalig betrokkenen.
Maar de inhoud van de onderzochte documenten blijft geheim, schrijft Grapperhaus in zijn brief. Het gaat onder andere om twee nota’s van ambtenaren van het ministerie, ter voorbereiding op een overleg tussen de minister van Justitie en de top van het OM. Zulke nota’s worden vaker verstuurd, want dat overleg vindt regelmatig plaats, schreef Grapperhaus in november 2018 al aan de Tweede Kamer
Onbelast informatie delen
In het geval van Opstelten was het periodieke topoverleg met Herman Bolhaar, de toenmalige baas van het OM. Tijdens zulke besprekingen is ook de kwestie-Wilders aan de orde geweest. De twee nota’s waarvan Grapperhaus de inhoud niet wil prijsgeven, waren bedoeld als voorbereiding op dat overleg.
“Vanwege de vertrouwelijkheid van de inhoud van deze nota’s heeft slechts een beperkt aantal ambtenaren van mijn departement toegang tot deze nota’s”, aldus de minister. Ook benadrukt Grapperhaus dat “ambtenaren zich veilig moeten weten om onbelast informatie met elkaar en de politieke leiding van het departement te delen”.
Getuige
Op 25 juni 2019 begint de inhoudelijke behandeling van het hoger beroep tegen Wilders. De PVV-leider mag daarbij ook oud-minister Opstelten en voormalig OM-baas Bolhaar als getuige oproepen, bepaalde het hof in Den Haag in januari.
Mark Harbers (VVD) trad af als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. De bewindsman die verantwoordelijk is voor asielzaken vertrekt nadat bekend is geworden dat zijn ministerie cijfers over criminaliteit onder asielzoekers bewust onvolledig heeft weergegeven in een rapportage.
“Dat de cijfers op deze wijze gerapporteerd zijn, valt onder mijn bestuurlijke verantwoordelijkheid“, zei Harbers dinsdag 21.05.2019 tijdens een debat in de Kamer. “Niet alleen ben ik daarvoor in staatsrechtelijke zin verantwoordelijk, ik voel me daar verantwoordelijk voor.”
Eerder deze week gaf staatssecretaris Mark Harbers (Asiel, VVD) politiecijfers vrij van de criminaliteit die asielzoekers plegen, maar deze vormen van criminaliteit bleven daarin onbenoemd.
Probleem was echter dat Harbers zeer ernstige incidenten zoals (pogingen) moord en doodslag, mishandelingen en zedendelicten bleek te hebben ondergebracht onder het kopje ‘overige’. Hierdoor was het niet lezen in het overzicht dat het om deze vormen van criminaliteit ging. Het gaat in ieder geval om 79 zedenmisdrijven, 51 zware mishandelingen en 31 verdenkingen van (poging) moord en doodslag.
Harbers liet al snel weten dat de fouten niet bewust waren gemaakt, maar in de Tweede Kamer werd wel degelijk gezegd dat het er alle schijn van had dat zaken waren ‘verdoezeld’.
Harbers rekent zichzelf aan dat hij niet heeft gevraagd wat er onder de verhullende noemer ‘overig’ was geschaard vóór de misdaadcijfers naar de Kamer werden gestuurd. ,,Ik was al erg geschrokken van de andere categorieën.’’ Toen aan het licht kwam dat daaronder ernstige misdrijven vielen, had hij moeten doorvragen of dat bekend was en daar bewust voor was gekozen.
De staatssecretaris tilt des te zwaarder aan de gemaakte fouten omdat wangedrag door asielzoekers ‘het belangrijkste en grootste probleem in mijn portefeuille’ is. Dan ‘moeten de feiten op z’n minst inzichtelijk zijn’, zei hij, en juist daar schortte het aan.
AD 25.05.2019
Nawoord
In de criminaliteitscijfers over asielzoekers zit geen verdenking in verband met moord. Het enige misdrijf met fatale afloop werd gepleegd uit zelfverdediging. Dat blijkt uit onderzoek van het AD dat door de politie is bevestigd aan de NOS.
Staatssecretaris Harbers stapte deze week op omdat hij in een rapport misdrijven gepleegd door asielzoekers had ‘weggemoffeld’ onder het kopje ‘overig’. Daarbij ging het om verdenkingen wegens moord, doodslag en zedenzaken.
Zelfverdediging
Omdat er op de lijst 31 registraties van moord en doodslag stonden, leek het te gaan om 31 moorden die onder het tapijt waren geveegd, maar dat klopt niet. In één geval was sprake van doodslag, maar de verdachte werd ontslagen van rechtsvervolging. De rechter oordeelde dat de man had gehandeld uit zelfverdediging toen hij werd mishandeld.
In de andere gevallen ging het om meldingen waarin sprake was van poging tot moord of doodslag, een sepot, een dna-afname en een mishandeling.
Het geval van doodslag vond plaats in juli vorig jaar in een slagerij in de Haagse Schilderswijk. Twee werknemers kregen daar ruzie met elkaar. Een van hen, de Afghaanse verdachte, stak daarbij vijf keer met een fileermes in de zij van het slachtoffer.
Leesnog eens rustig alles terug over de aanstelling en politieke carrière van Harbers in zijn profiel.
Harbers is de vierde VVD-bewindsman op het ministerie van Justitie die tussentijds opstapt. Zijn partijgenoten Opstelten, Teeven en Van der Steur gingen hem voor. Kamerleden pleitten naar aanleiding van de eerdere affaires voor een grondig onderzoek en het maken van schoon schip.
Eerder geblunder bij ministerie van Justitie en Veiligheid:
Het aftreden van Harbers stemt overeen met de theorie van de zweepslag: door de eer aan zichzelf te houden, stelt de vertrekkend bewindsman zijn opvolger in staat om krachtig de leiding te nemen en de zaak eens flink uit te mesten. Maar helaas sneuvelt op dit departement gemiddeld elk jaar wel een VVD’er – Ivo Opstelten, Fred Teeven, Ard van der Steur, en nu dus Harbers – zodat het personeel heus niet meer opschrikt van een nieuwe portretfoto in de galerij van oud-ministers en ex-staatssecretarissen.
De VVD-kandidaten 2, 3, 8 en 9 sneuvelden
Wie de VVD nu naar voren schuift voor deze hoofdpijn-vacature is meteen weer enorm boeiend. Van de tien hoogste VVD’ers op de kandidatenlijst voor de laatste Kamerverkiezingen, moesten inmiddels de nummers 2, 3, 8 en 9 het veld ruimen, en dat ging niet zachtzinnig: Halbe Zijlstra, Jeanine Hennis, Han ten Broeke en Harbers.
Markus Gerardus Jozef (Mark) Harbers (Ede, 19 april 1969) is een Nederlands politicus van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Hij was van 26 …
NOS 01.07.2019 Staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer informatie naar buiten gebracht over zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord door asielzoekers. Daaruit blijkt dat er vorig jaar sprake was van twaalf aanrandingen. Eén asielzoeker werd veroordeeld wegens ontucht met kinderen en één keer was sprake van doodslag, in een steekpartij. Verder zijn er twee asielzoekers veroordeeld voor een poging tot doodslag.
Onder de voorganger van Broekers-Knol, Harbers, waren meldingen van deze misdrijven terechtgekomen onder de noemer ‘overig’. Dat kostte Harbers de kop omdat de indruk werd gewekt dat ernstige misdrijven werden weggemoffeld.
Staatssecretaris Broekers-Knol biedt in haar brief openheid van zaken over veroordelingen voor zedendelicten en pogingen tot doodslag en moord. Een aantal rechtszaken loopt nog, dus mogelijk neemt het aantal veroordelingen nog toe.
Arbeidsintensief
Onder de categorie ‘overig’ vielen in totaal duizend geregistreerde delicten, ook misdrijven als huisvredebreuk en diefstal. Hoeveel veroordelingen er voor dit soort andere ‘overige’ delicten zijn geweest, is niet bekend. Volgens Broekers-Knol is nadere duiding van de cijfers erg arbeidsintensief, omdat dat handmatig moet gebeuren.
Meer strafbare feiten dan eerder gemeld
Naar aanleiding van de ophef die eerder dit jaar ontstond over de criminaliteitscijfers heeft het Openbaar Ministerie opnieuw onderzocht hoeveel asielzoekers vorig jaar van een misdrijf werden verdacht. Eerder dit jaar ging het OM uit van 2.610 strafbare feiten door 1.712 asielzoekers, op basis van een geautomatiseerde zoekopdracht. Dat aantal is nu bijgesteld naar 3.702 feiten door 1.813 asielzoekers, een toename dus van meer dan duizend strafbare feiten.
Volgens het OM komt dat doordat nu handmatig is gezocht in de OM-systemen, waardoor bijvoorbeeld aan het licht kwam dat identificatienummers soms op verschillende wijze waren overgenomen of voor- en achternamen anders geschreven werden. Volgens het OM is dat niet van invloed geweest op de strafrechtelijke afdoening van de feiten: “Er zijn nooit zaken uit beeld van het OM geweest.”
Daarom is ervoor gekozen om alleen de cijfers over “een tweetal grote en/of ernstige categorieën delicten” verder uit te diepen, namelijk doodslag en moord en zedendelicten, schrijft de staatssecretaris aan de Tweede Kamer. Broekers-Knol wijst erop dat daar ook de meeste vragen over zijn gesteld in het Kamerdebat en door de media.
Informatievoorziening
Broekers-Knol zegt het “zeer” te betreuren dat door de gekozen weergave van de cijfers “een negatief beeld is ontstaan over de informatievoorziening van het ministerie van Justitie en Veiligheid op dit punt”. Ze wil de informatievoorziening aan de Tweede Kamer daarom verbeteren.
‘Asielbus’
Om overlast met asielzoekers in het openbaar vervoer tegen te gaan, is in mei een speciale pendelbus voor asielzoekers gaan rijden tussen het azc in Ter Apel en station Emmen. Chauffeurs en passagiers van de reguliere buslijn 73 klaagden namelijk regelmatig over problemen. De ‘asielbus’ is onderdeel van een proef die nog tot en met augustus duurt. Staatssecretaris Broekers-Kol schrijft vandaag aan de Tweede Kamer dat de eerste ervaringen met de proef positief zijn, “in die zin dat er zich geen incidenten hebben voorgedaan”. Na afloop van de pilot wordt die geëvalueerd.
AD 01.07.2019 Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft meer duidelijkheid gegeven over de incidenten met asielzoekers, die in een overzicht voor de Tweede Kamer onder de rubriek ‘overige’ stonden. De onduidelijkheid hierover kostte haar voorganger Mark Harbers de kop.
Volgens critici leek het erop alsof de overheid mogelijke misdrijven door vreemdelingen wilde verdoezelen door ‘overige’ te gebruiken, terwijl het hier om de ernstigste gevallen ging. Van de 4600 gerapporteerde asielincidenten, waren duizend incidenten in de rubriek ‘overig’ gezet.
Harbers benadrukte dat er niet opzettelijk fouten in de rapportage waren gemaakt, maar erkende wel dat de Kamer niet goed was geïnformeerd. Bij de 31 registraties van (poging tot) doodslag bleek in één geval een verdachte ontslagen van rechtsvervolging, maar het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.
Bij tien andere gevallen betrof het poging tot doodslag, poging tot zware mishandeling, mishandeling of bedreiging. In zeven zaken moet de rechter nog uitspraak doen. Wat de zestig zedendelicten betreft, gaat het vooral om aanrandingen. Een persoon is veroordeeld wegens ontucht met kinderen.
Harbers stapte na de rel over de ‘verdoezelde cijfers’ op als staatssecretaris. ,,Ik voel me daarvoor verantwoordelijk. Aangezien dit alles het vertrouwen raakt tussen de Kamer en mij, zal ik mijn ontslag aanbieden aan zijne majesteit de koning.’’ Broekers-Knol volgde hem begin juni op.
Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
Elsevier 22.05.2019 Mark Harbers (50) verliet met opgeheven hoofd het strijdperk, zag Eric Vrijsen. De VVD-staatssecretaris van Vreemdelingenzaken trad dinsdag af, nadat hij zich in de Kamer verantwoordde voor zijn ambtenaren die… ja, die wat eigenlijk?
In elk geval hadden ze tientallen zware misdrijven door asielzoekers ‘niet opzettelijk verdoezeld’, zei Harbers. Ze lieten hem in de Kamer wel een lijstje presenteren met de Top-10 Misdrijven onder ‘veiligelanders’ en andere kansloze vreemdelingen. Die verblijven hier ten onrechte, rekken hun procedures, weten dat ze door hun thuisland worden geweerd en hebben dus overal lak aan. Ze vullen hun tijd met zakkenrollerij, winkeldiefstalletjes en nog zo wat.
Opgeteld ging het bij de justitiële verdenkingen tegen asielzoekers om 4.600 zaken in 10 categorieën. Op zich is dat al een onthutsend cijfer. Maar nou komt het: Harbers’ ambtenaren stopten de zwaarste misdrijven – 31 verdenkingen van moord, doodslag en poging tot moord, plus 41 verdenkingen van verkrachting en aanranding – in de categorie ‘overig’.
Sommige ambtenaren bestreden het wegmoffelen
Daarmee werd de Kamer op het verkeerde been gezet. De zware criminaliteit werd ‘weggemoffeld’. Harbers en zijn politiek leider, VVD-premier Mark Rutte, zeiden afgelopen weekend nog dat het geen bewuste poging was om het wangedrag onder asielzoekers te verdoezelen. Harbers bleef dat ook dinsdag volhouden. Maar hij had een feitenrelaas laten maken over hoe zijn ambtenaren de crimi-top-10 hadden bekokstoofd en toen was hem helder geworden dat sommige ambtenaren achter de schermen toch bezwaar opperden tegen dat wegmoffelen.
Op een vage manier waren die bezwaren echter ook weer weggenuanceerd, zodat het er toch op begon te lijken dat de volksvertegenwoordiging doelbewust was misleid. Een politieke doodzonde. Harbers wist dat hij dit niet zou overleven.
Een voetnoot met ‘Let op, onder de categorie overig vallen ook de levensdelicten’ had volstaan. Een kort staatje met een uitsplitsing van ‘overige delicten’ en er was niks aan de hand geweest. Maar nu was het te laat.
Harbers leek opgelucht dat hij kon aftreden
Harbers nam de schuld grootmoedig op zich. Hij zei dat hij zijn personeel scherpere vragen had moeten stellen. Hij leek bijna opgelucht dat hij kon aftreden. Alsof hij eindelijk verlost was van het wegkijkdepartement dat heel veel geld spendeert aan nieuwe visitekaartjes en e-mailadressen met ‘Justitie & Veiligheid’ in plaats van ‘Veiligheid en Justitie’, maar dat het niet zo nauw neemt met de harde cijfers over moord, doodslag en verkrachting.
Een andere mogelijkheid is natuurlijk dat de ijverige ambtenaren de bewindsman overvloedige informatie aanreikten, maar merkten dat hij niet alles wilde weten. Want ja, naarmate je meer details kent van die netelige asielproblematiek, wordt het eigenlijk steeds lastiger en kun je in het parlement struikelen over je eigen eerlijkheid. Eenmaal daarop ingespeeld, voegen de ambtenaren zich in hun rol. Ze bedienen een politicus die zich maar al te graag met een kluitje in het riet laat sturen: ‘Hoofdlijnen graag, mijn tijd is beperkt!’
Het aftreden van Harbers stemt overeen met de theorie van de zweepslag: door de eer aan zichzelf te houden, stelt de vertrekkend bewindsman zijn opvolger in staat om krachtig de leiding te nemen en de zaak eens flink uit te mesten. Maar helaas sneuvelt op dit departement gemiddeld elk jaar wel een VVD’er – Ivo Opstelten, Fred Teeven, Ard van der Steur, en nu dus Harbers – zodat het personeel heus niet meer opschrikt van een nieuwe portretfoto in de galerij van oud-ministers en ex-staatssecretarissen.
De VVD-kandidaten 2, 3, 8 en 9 sneuvelden
Wie de VVD nu naar voren schuift voor deze hoofdpijn-vacature is meteen weer enorm boeiend. Van de tien hoogste VVD’ers op de kandidatenlijst voor de laatste Kamerverkiezingen, moesten inmiddels de nummers 2, 3, 8 en 9 het veld ruimen, en dat ging niet zachtzinnig: Halbe Zijlstra, Jeanine Hennis, Han ten Broeke en Harbers.
Zo langzamerhand doet de krapte op de arbeidsmarkt zich ook in de hoogste regionen van ’s lands grootste partij voelen. De nieuwe staatssecretaris komt van buiten de top-10.
NOS 22.05.2019 De top van het ministerie van Justitie en Veiligheid roept al zijn medewerkers op kritisch te blijven op elkaar. “Fouten maken mag, maar we moeten ook kritisch blijven en vragen stellen aan elkaar.”
Dat staat in een intern memo dat de op één na hoogste ambtenaar, een dag na het opstappen van staatssecretaris Harbers, aan alle medewerkers van zijn departement heeft gestuurd.
Maar het was wel gebeurd en Harbers zei gisteren verantwoordelijk te zijn en zich ook zo te voelen. Al voor het Kamerdebat gisteren verbond hij er zijn conclusies aan: dit zou zijn laatste dag in deze functie zijn. Rond half zeven trad hij af.
“Een moedig besluit, dat we moeten respecteren”, aldus de top van het departement in het interne memo dat vandaag werd verstuurd.
Harbers is de vierde VVD-bewindsman op het ministerie van Justitie die tussentijds opstapt. Zijn partijgenoten Opstelten, Teeven en Van der Steur gingen hem voor. Kamerleden pleitten naar aanleiding van de eerdere affaires voor een grondig onderzoek en het maken van schoon schip.
CDA-leider Buma sprak in 2015 van “een sfeer op het ministerie waardoor ambtenaren denken dat zij een minister niet hoeven te informeren”. Er werd een veranderprogramma op touw gezet. Over de inzet van ambtenaren daarbij was Harbers in het debat vol lof.
Maar ook gisteren hekelden Kamerleden de cultuur op het ministerie en spraken van een “structureel probleem”.
Volhard als je twijfelt aan de keuzes die we maken en zorg dat we het aan de juiste tafel bespreken, aldus ministerie van Justitie en Veiligheid.
In het interne memo worden ook de lovende woorden van Harbers in het Kamerdebat over de werkwijze bij Justitie aangehaald. “Harbers prees de stappen die wij de afgelopen jaren hebben gezet evenals de inspanning om te komen tot een organisatie met maximale openheid en transparantie”.
De top schrijft verder dat “manier waarop wij criminaliteitscijfers gepresenteerd hebben” met de “beste bedoelingen is doordacht” maar niet tot “de gewenste openheid heeft geleid”.
“We willen als J en V een organisatie zijn waarin het veilig werken is en waarin fouten maken mag. Maar we moeten ook kritisch blijven. Volhard als je twijfelt aan keuzes die we maken en zorg dat we het aan de juiste tafel bespreken.”
Telegraaf 22.05.2019Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet „heel erg oppassen” niet weer terug te schieten in de reflex om „de luiken dan maar dicht te houden”, vindt minister Ferd Grapperhaus. Dat zou volgens hem kunnen dreigen door het aftreden van staatssecretaris Mark Harbers, die dinsdag zijn conclusies trok omdat zijn departement informatie voor de Tweede Kamer onzichtbaar had gemaakt.
Het enorme Haagse ministerie kwam de afgelopen jaren meermaals in opspraak doordat onwelgevallige zaken voor de Kamer werden verzwegen. Dat kostte de liberale partij in vijf jaar tijd al twee ministers en, Harbers inbegrepen, twee staatssecretarissen de kop. Oppositie- én coalitiepartijen vragen zich af of het departement zijn leven wel heeft gebeterd.
Er wordt al jaren gewerkt aan een verandering van de cultuur en de mentaliteit op het ministerie, zei Grapperhaus in talkshow M. Die verandering is volgens hem „echt op gang” en ambtenaren doen „hun stinkende best.”
Het ministerie gaat volgens Grapperhaus nog na wat er nu precies is misgegaan bij het opstellen van de misdaadcijfers voor asielzoekers, waarover Harbers dinsdag struikelde. De CDA-minister houdt vol dat van boze opzet en „doofpotten” geen sprake was.
MSN 22.05.2019 Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet „heel erg oppassen” niet weer terug te schieten in de reflex om „de luiken dan maar dicht te houden”, vindt minister Ferd Grapperhaus. Dat zou volgens hem kunnen dreigen door het aftreden van staatssecretaris Mark Harbers, die dinsdag zijn conclusies trok omdat zijn departement informatie voor de Tweede Kamer onzichtbaar had gemaakt.
Het enorme Haagse ministerie kwam de afgelopen jaren meermaals in opspraak doordat onwelgevallige zaken voor de Kamer werden verzwegen. Dat kostte de liberale partij in vijf jaar tijd al twee ministers en, Harbers inbegrepen, twee staatssecretarissen de kop. Oppositie- én coalitiepartijen vragen zich af of het departement zijn leven wel heeft gebeterd.
Er wordt al jaren gewerkt aan een verandering van de cultuur en de mentaliteit op het ministerie, zei Grapperhaus in talkshow M. Die verandering is volgens hem „echt op gang” en ambtenaren doen „hun stinkende best.”
Het ministerie gaat volgens Grapperhaus nog na wat er nu precies is misgegaan bij het opstellen van de misdaadcijfers voor asielzoekers, waarover Harbers dinsdag struikelde. De CDA-minister houdt vol dat van boze opzet en „doofpotten” geen sprake was.
AD 21.05.2019 Staatssecretaris Mark Harbers stapt op vanwege de rel rond verdoezelde cijfers over criminele asielzoekers. De VVD-bewindsman legde vanmiddag in de Tweede Kamer verantwoording af over de grote misser op zijn ministerie. Aan het einde van het debat maakte hij zijn vertrek bekend.
Geblunder bij ministerie van Justitie en Veiligheid:
2015: minister Opstelten (VVD)
2015: staatssecr. Teeven (VVD)
2017: minister v.d. Steur (VVD)
2019: staatssecr. Harbers (VVD)
De rel draait allemaal om vorig week vrijgegeven cijfers over incidenten waarbij asielzoekers betrokken waren. Daarbij waren de zware delicten – zoals (pogingen) moord en doodslag, mishandelingen en zedendelicten – ondergebracht onder het kopje ‘overig’. Het gaat in ieder geval om 79 zedenmisdrijven, 51 zware mishandelingen en 31 verdenkingen van (poging) moord en doodslag.
Hoewel Harbers direct benadrukte dat er niet opzettelijk fouten waren gemaakt, erkende hij vanavond wel dat de Kamer niet goed is geïnformeerd. ,,Ik voel me daarvoor verantwoordelijk. Aangezien dit alles het vertrouwen raakt tussen de Kamer en mij, zal ik mijn ontslag aanbieden aan zijne majesteit de koning.’’
Omdat de fout onder zijn verantwoordelijkheid is gemaakt, pakt Harbers het zwaar op. ‘De verkeerde afweging weegt politiek zwaar, zeker ook in het licht van het belang dat uw Kamer terecht aan dit onderwerp hecht’, aldus Harbers vanmiddag al in een brief aan de Kamer. Dat geldt ook voor de oppositie, die voorafgaand aan het debat al liet weten dat Harbers moest vertrekken.
Harbers rekent zichzelf aan dat hij niet heeft gevraagd wat er onder de verhullende noemer ‘overig’ was geschaard vóór de misdaadcijfers naar de Kamer werden gestuurd. ,,Ik was al erg geschrokken van de andere categorieën.’’ Toen aan het licht kwam dat daaronder ernstige misdrijven vielen, had hij moeten doorvragen of dat bekend was en daar bewust voor was gekozen.
De staatssecretaris tilt des te zwaarder aan de gemaakte fouten omdat wangedrag door asielzoekers ‘het belangrijkste en grootste probleem in mijn portefeuille’ is. Dan ‘moeten de feiten op z’n minst inzichtelijk zijn’, zei hij, en juist daar schortte het aan.
Lees nog eens rustig alles terug over de aanstelling en politieke carrière van Harbers in ons profiel.
NU 21.05.2019 Mark Harbers (VVD) treedt af als staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. De bewindsman die verantwoordelijk is voor asielzaken vertrekt nadat bekend is geworden dat zijn ministerie cijfers over criminaliteit onder asielzoekers bewust onvolledig heeft weergegeven in een rapportage.
“Dat de cijfers op deze wijze gerapporteerd zijn, valt onder mijn bestuurlijke verantwoordelijkheid“, zei Harbers dinsdag tijdens een debat in de Kamer. “Niet alleen ben ik daarvoor in staatsrechtelijke zin verantwoordelijk, ik voel me daar verantwoordelijk voor.”
In het rapport werden verdenkingen van zedendelicten, moord en pogingen tot doodslag onder de noemer ‘overige’ opgeschreven. Zaken als winkeldiefstal en fietsendiefstal werden wel met precieze cijfers weergegeven.
Uit een reconstructie die Harbers liet uitvoeren, is gebleken dat ambtenaren op zijn ministerie meerdere keren aan de bel trokken. De ambtenaren waarschuwden ervoor dat de categorisering van verdenkingen van ernstige misdrijven onder de noemer ‘overig’ tot vragen zou leiden, maar met die kritiek is niets gedaan.
Harbers zei na afloop van het debat dat hij hier maandagavond van op de hoogte is gesteld. “De zorgen zijn besproken, maar uiteindelijk niet aan mij voorgelegd”, aldus de bewindsman.
‘Niet doelbewust verhuld’
De commotie die daarna is ontstaan, noemt de VVD’er “terechte kritiek”. Harbers gaf aan dat hij er met openheid over de cijfers juist voor wilde zorgen dat er meer transparantie in het vreemdelingenbeleid zou ontstaan.
Dat is volgens de bewindsman noodzakelijk om het draagvlak voor het asielbeleid te behouden. “Dat streven is verkeerd uitgepakt, waarbij de Kamer verkeerd is geïnformeerd”, aldus Harbers, die benadrukte dat er geen “sprake is geweest van opzettelijk verdoezelen van de cijfers”.
Hij wees erop dat de cijfers namelijk “een wereld van vragen oproepen”. Zo zijn er 31 meldingen van moord en doodslag geweest, maar gaat het om verdenkingen en meldingen van incidenten waarbij nog geen sprake is van een onherroepelijke rechterlijke uitspraak.
Harbers stak ook de hand in eigen boezem. “Ik heb de rapportage goedgekeurd. Ik had zeker op dit punt moeten doorvragen.”
Vierde VVD’er die voortijdig vertrekt
Met het vertrek komt er een einde aan de lange politieke carrière van Harbers, die in 1992 als deelraadslid bij de VVD in Rotterdam begon. Wie zijn plek zal innemen, is nog niet bekend.
Harbers’ exit betekent dat de VVD opnieuw een bewindsman op het ministerie van Justitie en Veiligheid verliest. Ivo Opstelten, Fred Teeven en later ook Ard van der Steur traden allen af in de politieke nasleep van de Teevendeal.
Dat oud-minister Opstelten zich helemaal niet met de zaak heeft bemoeid, zegt de woordvoerster niet. „Het OM is op basis van een uitvoerige juridische analyse tot de conclusie gekomen dat de heer Wilders zich vermoedelijk schuldig heeft gemaakt aan strafbare feiten.”
AD 01.12.2018
Het OM handelde vervolgens zelfstandig, beweert de zegsvrouw. „Het OM heeft een vervolgingsbeslissing genomen op basis van eigen afwegingen.” Ivo Opstelten ontkent overigens zelf wel dat hij het Openbaar Ministerie heeft beïnvloed.
Telegraaf 29.11.218
Er moet derhalve nader onderzoek komen naar de vraag of toenmalig minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie invloed heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie (OM) om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’ uitspraken in 2014, zegt Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops.
Een verzoek daarvoor is ingediend bij het gerechtshof in Den Haag, zo bevestigt de advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, volgens berichtgeving hierover door RTL Nieuws.
Glashelder
,,Het antwoord is nee’’, meldt Opstelten glashelder tegen deze site als hem telefonisch wordt gevraagd of de beschuldiging klopt. Verder verwijst de oud-bewindspersoon van de VVD naar de huidige justitieminister voor antwoorden op Kamervragen die hierover zijn gesteld door de PVV.
De verdediging van Wilders heeft vrijdag al een verzoek ingediend bij het Gerechtshof in Den Haag om ‘nader onderzoek’ te doen naar eventuele inmenging door Opstelten in de veelbesproken rechtszaak, waarbij de PVV-leider werd veroordeeld zonder straf. Inmiddels loopt een hoger beroep.
Wilders liet vanmorgen via Twitter weten Nederland ‘een corrupte bananenrepubliek’ te vinden, als de verdenkingen tegen Opstelten blijken te kloppen. Het Openbaar Ministerie heeft altijd benadrukt zelfstandig te hebben besloten over vervolging van Wilders.
Losse eindjes
Een van de losse eindjes die men bezighoudt, betreft de ‘zaak-Wilders’. U weet wel, de omstreden ‘minder, minder-Marokkanen’-uitspraak van de PVV-leider, gedaan tijdens de verkiezingscampagne voor de gemeenteraad in maart 2014. Namens de hoofdredactie van RTL Nieuws verscheen toen een vrij pittige column, onder het motto ‘Geert, ga je schamen’.
Ergo: de vrijheid van meningsuiting heeft slechts dan betekenis als die ruimte laat voor uitspraken die je verafschuwt. Degenen die me kennen – of deze columns volgen – weten dat ik die vrijheid eigenlijk absoluut vind. Ik krijg van velen op mijn kop als ik het zeg – en mijn moeder zal het er niet mee eens zijn – maar, zoals ik eerder schreef: ik denk dat het bijna een recht op beledigen omvat. Immers, als er geen ruimte is voor splijtende provocatie of smakeloze satire, wat stelt die vrijheid dan voor?
Uiteraard verhoudt polarisatie zich slecht tot wellevendheid, respect, fatsoensnormen of morele grenzen. Om die reden schreef de hoofdredactie van RTL Nieuws die uitzonderlijke ‘Doe effe normaal man’-open brief aan Geert Wilders, onder het motto: ‘Geert, ga je schamen‘. PVV-Kamerlid Martin Bosma kwalificeerde die brief gisteren als ‘walgelijk‘. (Wát er nou exact walgelijk was, werd niet geheel duidelijk, mede gezien de uittocht uit de PVV die Wilders zelf veroorzaakte).
En toen was er een curieuze speling van het lot.
Daar nemen ze geen woord van terug. Later schreef hij dat hij ten principale geen voorstander was van strafvervolging van een volksvertegenwoordiger.
En toen was er een curieuze speling van het lot. In mei van dit jaar, ruim vier jaar later, raakte hij geïntrigeerd door nieuwe informatie die zijn collega Stephan Koole (chef politieke redactie RTL Nieuws) kreeg.
Een bron die meldde dat toenmalig VVD-minister Ivo Opstelten, voordat het Openbaar Ministerie een beslissing nam, bij het OM had aangedrongen op het instellen van strafvervolging. Hij zou zijn opvatting persoonlijk – of via een topambtenaar – kenbaar hebben gemaakt aan de top van het OM. De bron was een hoge ambtenaar, die dit soort dingen beroepsmatig kon weten.
En de bron noemde het typisch Opstelten om geen aanwijzing te geven, maar een bestuurlijk handige zet te kiezen: een ‘verzoek’. Deze bron, die de oud-minister goed kent, imiteerde Opstelten met z’n basstem: “Me dunkt dat het in deze zaak bepaald onfortuinlijk zou zijn als ik in de positie zou komen te verkeren dat ik van mijn wettelijke bevoegdheden gebruik zou moeten maken.”
Ivo Opstelten – toen nog als minister de hoogste politieke baas van het OM – zou zijn mening hebben geformuleerd als ‘verzoek’ om tot strafvervolging over te gaan. Publiekelijk zei de minister destijds dat hij de uitspraken ‘walgelijk’ vond.
Omdat dit geen harde, duidelijke ontkenning was, begon RTL Nieuws een procedure op grond van de Wet openbaarheid bestuur (Wob). In de beslissing van augustus stelt het ministerie dat er geen documenten zijn gevonden ‘waaruit enigerlei betrokkenheid vanuit mijn ministerie bij dat besluit blijkt’.
Zo legden ze vanaf 31 mei 2018 reeksen vragen voor aan het ministerie, het OM, Opstelten, en de toenmalige baas van het OM, Bolhaar. Wat volgde was wat we in de journalistiek een non-denial denialnoemen. Een ontkenning die geen ontkenning is. Een ontkenning die geen antwoord geeft op de vraag.
Weer geen finale duidelijkheid. Een ontkenning van ‘bemoeienis’.
Ze legden een nieuwe reeks schriftelijke vragen voor. Andermaal geen finale duidelijkheid. Ze begonnen een procedure op grond van de Wet openbaarheid bestuur (Wob): weer geen finale duidelijkheid. Een ontkenning van ‘bemoeienis’. En tegelijk niet toelichten waarom niet is gezocht naar en beslist over documenten waarom werd gevraagd.
Vooralsnog lijkt het duidelijk dat Opstelten en Bolhaar onder ede zullen moeten worden gehoord. Sommige vragen kunnen in een rechtstaat niet onbeantwoord blijven.
Is het daarmee waar dat Opstelten het OM beïnvloedde? Nee, want we weten het niet.
Is het daarmee niet waar? Nee, dat weten we ook niet.
De rechtbank in Den Haag veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep.
Lees de volledige uitspraak van de rechtbank hier.
30 november 2018 wordt de zaak vervolgd en worden ook de wensen van Knoops, namens Wilders, behandeld.
,,Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland ‘een corrupte bananenrepubliek’ twittert Wilders. ,,Snel opheldering dus.”
Kamervragen
De PVV heeft over de kwestie inmiddels ook Kamervragen gesteld aan huidig minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus.
30 Vragen van Geert Wilders (PVV) aan de ministers van Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat oud-minister Opstelten het ‘minder Marokkanen-proces’ zou hebben beïnvloed.
1.) Heeft u kennis genomen van het bericht “Beïnvloedde oud-minister Opstelten het ‘minder Marokkanen’-proces?”
2.) Heeft u ook kennisgenomen van de e-mail die door RTL Nieuws op 31 mei aan u is gestuurd via een medewerker van uw departement en waarin staat dat “meerdere bronnen tegen RTL Nieuws gezegd hebben dat de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie, de heer Opstelten, zich destijds tegenover (de voorzitter van) het College van Procureurs-Generaal voorstander heeft getoond van het instellen van strafvervolging” en dat de toenmalige Minister “een verzoek heeft gedaan om te besluiten tot het instellen van strafvervolging” en dat “dit gegeven overigens schriftelijk is vastgelegd, onder meer in notulen van het College van Procureurs-Generaal, en meerdere personen binnen het OM en het ministerie hiervan op de hoogte zijn”?
3.) Waarom heeft RTL Nieuws op de door haar gestelde vragen, die zij onder andere in de vorm van een Wob-verzoek heeft gesteld welke procedure daardoor nu al bijna een half jaar duurt , louter onvolledige en ontwijkende antwoorden ontvangen?
Wat is de reden dat veel vragen voor en lopende het Wob- verzoek niet direct – en concreet en volledig – zijn beantwoord?
4.) Indien RTL Nieuws uw departement in een e-mail aan u vraagt of het correct is dat de toenmalig minister zijn opvatting als een verzoek en niet als een aanwijzing heeft ingekleed en dat dat is vastgelegd in onder meer de notulen van het College van Procureurs-Generaal, deelt u dan de mening dat het uw navolgende antwoord van uw ministerie namens u zoals gegeven op 6 juni 2018 middels een mail van een van uw medewerkers volstrekt ontwijkend is: “Het OM heeft een zelfstandig vervolgingsbeslissing genomen op basis van eigen afwegingen.
Voor de achtergronden hiervan verwijs ik naar het OM. Voor uw vraag over de notulen van het College verwijs ik u eveneens aan het OM”? Kunt u nu alsnog deze vragen klip en klaar beantwoorden in antwoord op deze kamervragen?
5.) Bent u zich er van bewust dat een dergelijke onvolledige en ontwijkende beantwoording op de terechte vragen die RTL Nieuws zowel het ministerie als het OM heeft voorgelegd, de schijn wekt dat er iets te verbergen valt en de bronnen van RTL Nieuws de waarheid spreken, zeker gelet op de uitspraken die de voormalig minister van Veiligheid en Justitie, de heer Opstelten deed op 21 maart 2014: ‘Dit zijn uitspraken die echt niet kunnen, walgelijk. Dit past niet in een land als Nederland. Intrekken, dat moet hij doen.’?
6.) Indien de informatie van RTL Nieuws over het verzoek van de voormalig minister of het bestaan van notulen onjuist zou zijn, waarom heeft u dit in in antwoord op alle verzoeken van RTL Nieuws sinds mei van dit jaar, dan niet ontkend?
7.) Deelt u mijn mening dat het volstrekt onaanvaardbaar zou zijn indien een minister het Openbaar Ministerie verzoekt een kamerlid, tevens leider en fractievoorzitter van een oppositiepartij, strafrechtelijk te vervolgen of op welke wijze dan ook zou aangeven dat wenselijk te vinden?
8.) Is er vanuit het ministerie contact geweest met de voormalig minister van Veiligheid en Justitie, de heer Opstelten, naar aanleiding van de verzoeken om informatie van RTL?
Zo ja, waaruit bestond dit contact en wat is er precies besproken met de heer Opstelten? Wat was zijn reactie? Zo nee, waarom niet? Is er contact geweest met de oud voorzitter van het College?
Zo ja, waaruit bestond dat contact precies en wat is precies met hem besproken? Wat was zijn reactie?
9.) Heeft de voormalige minister van Veiligheid en Justitie , de heer Opstelten, of een van zijn ambtenaren, zich destijds tegenover de Voorzitter of andere leden of medewerkers van het College van Procureurs-Generaal of tegenover anderen werkzaam bij het OM, voorstander getoond van het instellen van strafvervolging tegen mij vanwege de uitspraken die ik heb gedaan over Marokkanen op 12/19 maart 2014, dan wel op enigerlei manier kenbaar gemaakt wat zijn standpunt daarover was, dan wel om strafvervolging heeft verzocht, nog vóór het OM – naar eigen zeggen zelfstandig en op basis van eigen afwegingen- een vervolgingsbeslissing had genomen?
Zo ja, op welke manier en in welke vorm is dit gebeurd en wat is er precies gezegd?
10.) Is het u bekend dat toen de heer Opstelten hiernaar werd gevraagd door RTL Nieuws hij voor een reactie verwees naar de reactie van het OM? Is het u voorts bekend dat de oud-voorzitter van het College de heer Bolhaar eerst ook via zijn woordvoerder verwees maar het OM maar na aandringen van RTL Nieuws zei dat het commentaar van het OM niet leidend was en zich ineens onthield van commentaar? Hoe verklaart u dit?
11.) Zijn eventuele uitlatingen van de heer Opstelten, of een van zijn ambtenaren, zoals hiervoor bij vraag 9 genoemd op enigerlei manier schriftelijk vastgelegd, zoals bijvoorbeeld in (ambtelijke) notities, gespreksverslagen, agenda’s, besluitenlijsten of notulen van uw ministerie of het Collega van Procureurs-Generaal of elders bij het OM?
Zo ja, kunt u die stukken toevoegen als bijlage bij de beantwoording van deze Kamervragen?
12.) Op basis van artikel 6 lid 1 jo. artikel 6 lid 6 van het Reglement van Orde College van procureurs-generaal ontwerpt de secretaris ‘zo spoedig mogelijk na een vergadering een besluitenlijst, waarin de conclusies en afspraken worden opgenomen’ en worden ‘de vastgestelde notulen, met uitzondering van onderdelen van personeelsvertrouwelijke en van (dienst)- vertrouwelijke aard, zo spoedig mogelijk ter kennis gebracht van de parkethoofden en van de Minister van Justitie.’ Heeft de Minister van Justitie destijds notulen ontvangen van het College van procureurs-generaal die op enigerlei te maken hebben met (overwegingen omtrent de) vervolgingsbeslissing cq. onderhavige strafzaak?
Zo ja, kunt u deze stukken toevoegen als bijlage bij beantwoording van deze Kamervragen? Indien het antwoord op de laatste vraag ontkennend is, waarom niet?
13.) Heeft de minister destijds informatie ontvangen omtrent de (overwegingen omtrent de) vervolgingsbeslissing cq. deze strafzaak van het College van procureurs-generaal die voortvloeit uit de verplichtingen van artikel 11 lid 1 jo. lid 3 Reglement van Orde College van procureurs-generaal?
Zo ja, kunt u deze informatie met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet?
14.) Heeft de minister destijds aangegeven aan het College danwel aan het OM dat de Minister op de hoogte wenste te worden gehouden van ontwikkelingen, onderzoek en besluiten aangaande de (overwegingen omtrent de) vervolgingsbeslissing cq. deze strafzaak?
15.) Bent u bekend met het doen van een zogenaamd ‘verzoek’ omtrent strafvervolging ipv het geven van een ‘aanwijzing’ aan het College? Zo ja, hoe vaak heeft het College ooit een dergelijk ‘verzoek’ ontvangen?
Kan de minister met 100% zekerheid uitsluiten dat er in onderhavige zaak een dergelijk ‘verzoek’ is gedaan aan het College? Zo nee, waarom niet?
16.) Kunt u voor 100% uitsluiten dat er sprake is geweest van enig ‘verzoek’, advies, opvatting enz die vanuit het ministerie van V&J of BZK of enig ander departement richting College danwel richting het OM, op wat voor manier dan ook, is kenbaar gemaakt omtrent de te nemen vervolgingsbeslissing?
17.) Klopt het dat het College van procureurs-generaal (of leden daarvan, functionarissen) regulier overleg heeft met de Minister van Justitie of de Secretaris-Generaal?
Zo ja, is er na de uitspraken op 12/19 maart 2014 en voor de beslissing tot het instellen van strafvervolging een dergelijk overleg geweest?
Zo ja, is dat overleg op enigerlei wijze schriftelijk vastgelegd of voorbereid d.m.v notities en/of agenda’s? Indien dit het geval is, kunt u de passages uit deze verslaglegging en agenda’s en notities e.d. die op enige manier te maken hebben met onderhavige zaak openbaar maken? Zo nee, waarom niet?
18.) Klopt het dat het Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving (DGRR) indertijd één of meerdere notities heeft opgesteld of heeft laten opstellen over (opties van) het wel of niet strafrechtelijk vervolgen van mij voor bovengenoemde uitspraken?
Zo ja, kunt u die stukken toevoegen als bijlage bij de beantwoording van deze Kamervragen? Zo nee, waarom niet?
19.) Klopt het dat het Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving (DGRR) indertijd contact heeft gehad met de Directie Constitutionele Zaken en Wetgeving (CZW) over (opties van) het wel of niet strafrechtelijk vervolgen van mij voor bovengenoemde uitspraken? Zo ja, was de toenmalige minister van BZK ook van dit contact op de hoogte?
Zo ja, kunt u die stukken toevoegen als bijlage bij de beantwoording van deze Kamervragen?
20.) Kunt u alle schriftelijke stukken zoals bijvoorbeeld (ambtelijke) notities, gespreksverslagen, agenda’s, besluitenlijsten en notulen waaruit blijkt dat de eventuele vervolging van mij ter sprake is gekomen dan wel anderszins aan de orde is gekomen toevoegen als bijlage bij de beantwoording van deze Kamervragen? Zo nee, waarom niet?
21.) Klopt het dat het OM de minister heeft geïnformeerd over de strafzaak en over de voorgenomen vervolgingsbeslissing?
Zo ja, op welke wijze en wanneer en kunt u een afschrift hiervan voegen bij de beantwoording van deze Kamervragen? Zo nee, waarom niet?
22.) Kunt u (de relevante passages van) het ambtsbericht van het OM van 10 september 2014, waarnaar in het Besluit inzake het WOB-verzoek dd. 23 augustus 2018 wordt verwezen, als bijlage voegen bij de beantwoording van deze Kamervragen? Zo nee, waarom niet?
23.) Volgens pag. 4 van het Besluit inzake het WOB-verzoek van dd.23 augustus 2018 bevat dit ambtsbericht ‘persoonlijke beleidsopvattingen’. Betreft dit alleen ‘persoonlijke beleidsopvattingen’, standpunten, onderliggende argumenten en de weging van relevante feiten en omstandigheden bij het te nemen besluit over het instellen van strafvervolging van (functionarissen van) het college van procureurs-generaal? Kunt u deze openbaar maken?
Bevat dit ambtsbericht ook (verwijzingen naar of delen van) ‘persoonlijke beleidsopvattingen’, standpunten, onderliggende argumenten en de weging van relevante feiten en omstandigheden bij het te nemen besluit over het instellen van strafvervolging van de toenmalig minister van V&J, danwel functionarissen van het ministerie van V&J?
Zo ja, kunt u die openbaar maken? Zo nee, waarom niet?
24.) Volgens pag. 4 van het Besluit inzake het WOB-verzoek van dd.23 augustus 2018 bevat dit ambtsbericht ‘persoonlijke beleidsopvattingen’.
Betreft dit alleen ‘persoonlijke beleidsopvattingen’, standpunten, onderliggende argumenten en de weging van relevante feiten en omstandigheden bij het te nemen besluit over het instellen van strafvervolging van in van de (toenmalig) Minister van Veiligheid en Justitie of andere functionarissen van het Ministerie van (toen) V&J?
Zo ja, kunt u die openbaar maken?
25.) Kunt u (de relevante passages van) de ambtsberichten van het OM van 7 oktober 2014 en 17 december 2014 waarnaar in het Besluit inzake het WOB-verzoek dd. 23 augustus 2018 wordt verwezen, als bijlage voegen bij de beantwoording van deze Kamervragen? Zo nee, waarom niet?
26.) Indien het niet mogelijk is om enig, via de hierboven gestelde vragen, document als bijlage bij de beantwoording van de Kamervragen te openbaren, is het dan mogelijk om op een andere wijze (vertrouwelijke) inzage te krijgen in deze stukken? Zo nee, waarom niet?
27.) Sinds wanneer precies was u als huidig minister op de hoogte van deze kwestie?
28.) Wie heeft u hierover op de hoogte gesteld?
29.) Wilt u al deze vragen afzonderlijk beantwoorden?
30.) Kunt u de beantwoording van deze vragen vóór dinsdag 20 november 2018 12.00 uur naar de Kamer sturen?
AD 03.12.2018 Niet alleen het ministerie van Justitie en Veiligheid maar ook dat van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft zich bemoeid met de vervolgingsbeslissing in de zaak-Wilders.
Dat zei advocaat Geert-Jan Knoops vandaag op de tweede dag van de regiezitting van het strafproces in hoger beroep tegen PVV-voorman Geert Wilders.
Wilders staat in de extra-beveiligde rechtszaal op Schiphol terecht voor zijn omstreden uitspraken over Marokkanen, die hij in 2014 tijdens een verkiezingsfeest in een Haagse kroeg deed.
Wilders vroeg aan zijn publiek of ze meer of minder Marokkanen wilden in Nederland. Het publiek scandeerde vervolgens massaal ‘minder’. De rechtbank veroordeelde hem voor onder meer groepsbelediging.
Knoops heeft vorige week al uitvoerig betoogd dat er politieke druk op het Openbaar Ministerie (OM) is uitgeoefend om tot vervolging van Wilders over te gaan. Oud-minister Opstelten ontkende dat met klem.
Ook het OM heeft dat tegengesproken, het zegt die beslissing geheel zelfstandig te hebben genomen. Duizenden mensen deden aangifte tegen de PVV-voorman.
NU 30.11.2018 Geert-Jan Knoops, de advocaat van Geert Wilders, heeft vrijdag in een uitvoerig betoog kritiek geuit op de eerdere veroordeling van de PVV-voorman door de rechtbank. De rechter is zich te buiten gegaan aan een “politiek waardeoordeel” over een partijprogramma, vindt de raadsman.
In het kort
Geert Wilders vervolgd voor uitspraken die hij in 2014 heeft gedaan
Samengevat kwamen die erop neer dat hij minder Marokkanen wenst in Nederland.
PVV-voorman werd in 2016 schuldig bevonden, maar kreeg geen straf
Hoger beroep liep vertraging op door succesvolle wraking van hof door Wilders
Wilders staat in het hoger beroep terecht voor uitspraken over Marokkanen die hij in 2014 deed. Samengevat kwamen die erop neer dat hij minder Marokkanen in Nederland wenst. De rechtbank veroordeelde het Kamerlid in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM tekende hoger beroep aan tegen het vonnis.
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft daar om gevraagd. Ten onrechte, aldus Knoops, want dat zou in strijd zijn met het principe van de scheiding der machten. De discussie over de uitspraken van Wilders hoort niet thuis in de rechtszaal, maar in het parlement, meent Knoops.
Het OM benadrukte vrijdag nog maar eens dat de politieke kleur van Wilders en zijn partij, de PVV, geen rol heeft gespeeld bij de beslissing om over te gaan tot strafvervolging. Het gaat louter om wat hij gezegd heeft, beklemtoonde het OM.
Het hoger beroep liep zeven maanden oponthoud op omdat Wilders in mei het Haagse hof wraakte, omdat dat de schijn van partijdigheid over zich zou hebben afgeroepen. De PVV-fractievoorzitter kreeg daarin gelijk, waardoor het hof nieuwe rechters op de zaak moest zetten, met maanden vertraging tot gevolg.
Advocaat Knoops vindt dat vervolging gestaakt moet worden
Volgens Knoops kan het gerechtshof Den Haag al snel tot de conclusie komen dat de strafvervolging ongeldig is. Politieke bemoeienis met het besluit van het OM zou daarvoor de reden kunnen zijn.
Knoops drong vrijdag bij het hof aan op nader onderzoek naar de rol van voormalig VVD-minister Ivo Opstelten (Justitie en Veiligheid). Hij zou er in 2014 op hebben aangedrongen Wilders strafrechtelijk aan te pakken wegens diens omstreden uitspraken over Marokkanen. Daarmee zou het principe van de scheiding der machten geschonden zijn en zou de PVV-leider geen eerlijk proces krijgen.
Geert Wilders met zijn advocaten in de rechtbank (Foto: ANP).
Uit Kamervragen zou overleg tussen OM en ministerie blijken
Uit recente beantwoording van Kamervragen door de huidige minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus, wordt deze zogenoemde ‘aanwijzing’ tot vervolging door Opstelten juist ontkend.
“Zoals reeds meermalen is aangegeven, is niet gebleken van een (formele) aanwijzing of een verzoek van dien aard van de toenmalig minister”, aldus Grapperhaus.
Uit diezelfde Kamerbrief blijkt volgens Knoops dat er in tegenstelling tot beweringen van het OM wel degelijk sprake is geweest van overleg tussen ministerie en OM over de zaak-Wilders.
“Tussen 12 en 19 maart 2014 en de beslissing van het OM om tot vervolging over te gaan in september 2014, is er regulier overleg geweest tussen de toenmalig minister van Veiligheid en Justitie en de toenmalig voorzitter van het College van procureurs-generaal”, schrijft Grapperhaus.
Knoops wil naast oud-minister Opstelten ook voormalig OM-topman Herman Bolhaar en oud-topambtenaar Gerard Roes als getuige horen om zijn stellingen hard te maken.
Telegraaf 30.11.2018 De rechtbank die PVV-leider Geert Wilders schuldig bevond aan groepsbelediging vanwege zijn Minder Marokkanenuitspraak, heeft een politiek waardeoordeel gegeven en zich schuldig gemaakt aan schending van de scheiding van de wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht.
Dat betoogde advocaat Geert-Jan Knoops vandaag tijdens de start van het hoger beroep in de strafzaak. De rechtbank oordeelde volgens hem ook ten onrechte dat Wilders een bevolkingsgroep wegzette als minderwaardig, en dat zijn uitspraken niet stroken met het partijprogramma van de PVV. Knoops: ,,Wat matigt de rechtbank zich aan door dat te stellen?”
Ook aan het hof wordt nu door het Openbaar Ministerie gevraagd om een politiek oordeel, vindt Knoops. Alleen al om die reden zou het hof het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk moeten verklaren in de vervolging vanwege een schending van de scheiding der machten.
Maar ook omdat in de ogen van de verdediging inmiddels is aangetoond dat toenmalig minister Opstelten van Veiligheid en Justitie druk heeft uitgeoefend op het OM om Wilders te vervolgen, terwijl het OM altijd heeft ontkend dat dat het geval zou zijn.
Zowel de rechtbank als het hof zijn daardoor onjuist voorgelicht en zelfs misleid, zegt de verdediging, die vindt dat Wilders daardoor is geschaad in zijn recht op een eerlijk proces. De advocaat vraagt het hof om Opstelten op te roepen als getuige, en ook de voormalige baas van het OM Herman Bolhaar en ex-directeur-generaal van het ministerie Gerard Roes.
Volgens Knoops is sinds de veroordeling van Wilders door de rechtbank, een uitspraak gedaan door het Amsterdamse hof in een vergelijkbare zaak van Thierry Baudet tegen minister Kajsa Ollongren. De minister beschuldigde Baudet in een lezing van racisme.
Op zijn beurt deed Baudet aangifte van smaad en laster. Het OM wilde de minister niet vervolgen, en ook het hof oordeelde dat Ollongren haar uitspraken deed in het kader van een politiek debat. Als Baudet haar ter verantwoording wilde roepen, dan is het parlement daarvoor de geëigende plek, aldus het hof.
Knoops en Wilders hebben steeds betoogd dat de discussie over de Minder Marokkanenuitspraak ook thuishoort in het parlement, en niet in de rechtszaal. Waarom wordt dat van Ollongren wel aangenomen, en van Wilders niet, vroeg Knoops, die steeds benadrukte dat de uitspraken van Wilders uit hun context zijn gerukt.
Het OM zei bij aanvang van de zaak ervan overtuigd te zijn dat Wilders zich wel degelijk schuldig maakte aan strafbare discriminatie. Het OM zegt ,,de wettelijke norm te willen markeren door de PVV-leider in het openbaar ter verantwoording te roepen, en is het oneens met het besluit van de rechtbank om Wilders geen straf op te leggen.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel (vanaf circa 9.30 uur).
Trouw 30.11.2018 Een nieuw trio van rechters moet direct uitzoeken of het ministerie van justitie zich heeft bemoeid met de beslissing om PVV-voorman Geert Wilders te vervolgen, vindt advocaat Geert-Jan Knoops.
“Wilders – procedure besproken – 1000 aangiften.”
Dat zinnetje uit de notulen van een overleg uit 2014 tussen Ivo Opstelten en de top van het Openbaar Ministerie bewijst volgens de PVV-leider dat de toenmalig justitieminister zich actief bemoeide met de vraag of Wilders moest worden vervolgd voor discriminatie en haatzaaien na zijn minder-Marokkanen-uitspraken dat jaar.
De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, vroeg daarom opnieuw om onmiddellijke stopzetting van de rechtszaak tegen de politicus. Hij sprak over een ‘ernstige schending’ van de scheiding der staatsmachten. “De rechten van mijn cliënt op een eerlijk proces zijn geschonden.”
Minister Grapperhaus trekt juist de conclusie dat het OM geheel zelfstandig heeft besloten om Wilders te vervolgen
Eerder kreeg Knoops nul op het rekest met hetzelfde verzoek. Maar volgens de advocaat biedt het zinnetje uit de notulen nieuwe informatie. Het komt uit antwoord op Kamervragen die de huidige minister Ferd Grapperhaus donderdag verstuurde. Antwoord op vragen van het lid Geert Wilders.
Gevoelige zaken
Grapperhaus trekt in diezelfde Kamerbrief juist de conclusie dat het Openbaar Ministerie geheel zelfstandig heeft besloten om Wilders te vervolgen. Dat er contact was met het ministerie, is gebruikelijk in gevoelige rechtszaken, want de minister is politiek verantwoordelijk voor het OM.
Wilders werd twee jaar geleden veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie. Hij kreeg geen straf. Het Openbaar Ministerie wil dat hij alsnog wordt veroordeeld, ook voor andere uitspraken in die tijd van verkiezingen voor de gemeenteraad. Wilders, die van meet af aan heeft gezegd dat dit een politiek proces is, wil in hoger beroep vrijspraak.
Een half jaar terug wraakte Knoops met succes de drie Haagse raadsheren die Wilders’ zaak behandelden. De wrakingskamer was het met hem eens dat het trio te haastig een verzoek had afgewezen om onderzoek te doen naar een uitspraak van D66-leider Alexander Pechtold. Die had gezegd dat Russen hun fouten niet toegeven. Volgens Knoops was die uitspraak vergelijkbaar met die van Wilders over Marokkanen. Hij vond dat de rechtbank met twee maten mat.
Slogan
De nieuwe rechters zullen die zaak naar verwachting opnieuw moeten beoordelen. En dat is niet het enige. Knoops haalde ook er opmerkingen bij van minister van binnenlandse zaken Kajsa Ollongren. Die zei dat Thierry Baudet, leider van Forum voor Democratie, geobsedeerd is door het begrip ras en verdergaat dan Wilders. Allemaal discussies het Openbaar Ministerie, net als de uitspraak van Pechtold, beschouwt als politiek debat. Dat moet voor Wilders ook gelden, betoogde Knoops.
Het Openbaar Ministerie hield vol dat de uitlatingen van Wilders (‘willen jullie minder Marokkanen – dan gaan we dat regelen’) discriminerend waren. Officier van justitie Birgit van Roessel noemde ze ‘sloganachtig’, met bewust gebruik van nationale media. “Wij benadrukken dat de politieke kleur van verdachte geen rol speelt.”
Het nieuwe onderzoek is voor haar niet nodig, liet ze alvast weten. Later krijgt ze de gelegenheid uit te leggen waarom. De zaak is nog in de fase van de onderzoekswensen, de inhoudelijke behandeling wordt pas volgend jaar verwacht.
NOS 30.11.2018 Geert-Jan Knoops, de advocaat van PVV-leider Geert Wilders, denkt dat het gerechtshof in Den Haag al snel kan besluiten dat Wilders onterecht is vervolgd. Knoops zei dat in het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen-zaak’, dat vandaag voor de tweede keer is begonnen.
Volgens de advocaat is het proces ongeldig vanwege de politieke bemoeienis met het besluit van het Openbaar Ministerie om Wilders te vervolgen. De verdediging van de PVV-leider wil dat de rechters onderzoeken of toenmalig minister van Justitie Ivo Opstelten bij het OM heeft aangedrongen op een strafzaak.
“Het gaat in deze zaak om een woordenspel”, zegt verslaggever Marc Hamer. “Ging het tussen de minister en het OM om informeren of afstemmen?” Knoops citeerde bij de regiezitting uit een korte notitie waaruit volgens hem blijkt dat er sprake was van afstemming. Daardoor zou Wilders het recht op een eerlijk proces zijn ontnomen.
Opstelten als getuige
Daarom wil Knoops dat oud-minister Opstelten en de toenmalige baas van het OM, Herman Bolhaar, net als twee topambtenaren als getuigen worden ondervraagd. Opstelten ontkent dat hij op vervolging heeft aangedrongen. Ook de officier van justitie die besloot Wilders voor de rechter te brengen, spreekt tegen dat hij onder druk is gezet.
Het hof besluit pas in januari of Opstelten, Bolhaar en de twee andere topambtenaren als getuige worden gehoord. De rechters horen vandaag en maandag eerst advocaat Knoops aan, daarna mag ook het OM nog een dag het woord voeren.
‘Politiek waardeoordeel’
Dit voorjaar strandde het eerste hoger beroep na een succesvolle wraking van het hof door Wilders’ advocaten. Het hof had geweigerd het proces uit te stellen om nader onderzoek te doen naar de beslissing van het OM om toenmalig D66-leider Pechtold niet te vervolgen voor uitspraken over Russen.
De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie voor uitspraken die hij in 2014 deed op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen. Hij kreeg geen straf opgelegd.
Advocaat Knoops zei vanochtend in zijn betoog dat de rechter met die uitspraak een “politiek waardeoordeel” heeft geveld over een partijprogramma. De discussie over de woorden van Wilders zou niet in de rechtszaal, maar in het parlement gevoerd moeten worden, zei hij. Het OM spreekt tegen dat het om een politieke zaak gaat.
Wilders vroeg aan zijn aanhangers of zij meer of minder Marokkanen wilden. Het publiek in een Haags café scandeerde daarop “minder, minder”. Zowel Wilders als het OM is tegen de uitspraak van de rechtbank in beroep gegaan.
AD 30.11.2018 Bijna vijf jaar na zijn ‘minder Marokkanen’-oproep zat Geert Wilders vandaag weer in de rechtbank. Zijn advocaat Geert-Jan Knoops wil alle 6.474 mensen die aangifte deden tegen de PVV-leider laten horen. Wilders werd twee jaar geleden veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar kreeg geen straf. De politicus wil van zijn veroordeling af en ging in hoger beroep. Verslaggever Chris van Mersbergen volgde de zaak, die maandag wordt voortgezet.
Met het oproepen van alle mensen die aangifte hebben gedaan hoopt Knoops aan te tonen dat er heel veel onregelmatigheden zijn in het aangifteproces. ,,Ik hoor u zeggen: Is dat echt nodig?’’, aldus de raadsman, om die vraag zelf bevestigend te beantwoorden.
Volgens Knoops waren aangiftes voorgedrukt, werden ze als reclamefolders uitgedeeld. Daarom wil hij alle 6474 mensen die aangifte deden vragen naar de omstandigheden waarin ze aangifte deden.
Knoops liet eerder vandaag al weten oud-minister Opstelten, voormalig OM-topman Herman Bolhaar en oud-topambtenaar Gerard Roes als getuige te willen horen. Volgens de advocaat was er sprake van politieke bemoeienis met het besluit van het Openbaar Ministerie (OM), dat is door Opstelten tegenover deze site stellig ontkend.
Daarnaast wil Knoops dat er opnieuw gekeken wordt naar het aangiftetraject. Hij meent dat er gerommeld is met de aangiftes. De raadsman denkt dat het gerechtshof Den Haag al snel tot de conclusie kan komen dat de strafvervolging van Geert Wilders ongeldig is.
Strafzaak
De strafzaak rust op het inmiddels bekende incident in een kroeg in Den Haag tijdens een verkiezingsfeest van de PVV. Tijdens het feest vroeg Wilders doelbewust aan zijn publiek of ze meer of minder Marokkanen wilden in Nederland. Het publiek scandeerde vervolgens massaal ‘minder’.
Volgens de rechtbank zette de PVV-politicus een hele bevolkingsgroep bewust apart en werd de groep collectief in haar eigenwaarde aangetast en beledigd. Wat de rechtbank betreft was er sprake van een ‘opruiend karakter’ waardoor ook anderen worden aangezet tot discriminatie van personen met een Marokkaanse afkomst.
De rechtbank kwam weliswaar tot een veroordeling, maar legde geen straf op. Volgens de rechters was het vaststellen van waar de grens ligt voldoende. Wilders zelf was niet tevreden over zijn veroordeling en stelde hoger beroep in. Ook het Openbaar Ministerie ging in beroep omdat Wilders werd vrijgesproken van aanzetten tot haat.
Beïnvloeding
Het Hof in Den Haag start vandaag met drie zogenaamde regie-zittingen. Dat zijn dagen waarop de agenda wordt bepaald en eventuele wensen van de verdediging van Wilders naar voren kan worden gebracht. Bekend is dat de advocaat van de politicus, Geert-Jan Knoops, helder wil krijgen of de voormalige minister van Justitie Ivo Opstelten invloed heeft proberen uit te oefenen op de strafzaak.
Knoops wil vandaag en maandag aantonen dat het OM niet-ontvankelijk is. Volgens hem zijn rechtbank en gerechtshof door OM onjuist voorgelicht, onder meer door bemoeienis politiek (Opstelten) met de aangifte. Hij wil dan ook dat de voormalige minister als getuige onder ede wordt gehoord.
Onlangs werd duidelijk dat de hoogste baas van het Openbaar Ministerie de strafzaak tegen Wilders wel heeft besproken met de toenmalige VVD-minister. Dat bleek uit antwoorden die minister Grapperhaus gisteren naar de Tweede Kamer stuurde.
Grapperhaus ontkent echter dat er daarbij sprake is geweest van beïnvloeding. Het OM heeft volgens hem eigenstandig de beslissing gemaakt om tot vervolging over te gaan.
Politieke kleur
Het OM liet vandaag aan het begin van de zaak weten dat de politieke kleur van Geert Wilders of van zijn partij, de PVV, geen rol heeft gespeeld bij de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) over te gaan tot strafvervolging. Het gaat louter om wat hij heeft gezegd, aldus het OM.
Knoops wijst er nog maar eens op dat (zegt hij) aangiftes voorgedrukt waren, ze als reclamefolders werden uitgedeeld, etc. Vanwege al die onregelmatigheden moeten de 6.474 mensen die aangifte deden bevraagd worden naar de omstandigheden waarin ze aangifte deden. #AD#Wilders
In mei wraakte Wilders het Haagse hof, omdat dat de schijn van partijdigheid over zich had afgeroepen. Hij kreeg daarin gelijk, waardoor het hof nieuwe rechters op de zaak moest zetten, met maanden vertraging als gevolg.
NOS 30.11.2018 Voor de tweede keer start vandaag het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen’-zaak tegen Geert Wilders. Zijn advocaten gaan de rechters vragen onderzoek te doen naar aanwijzingen dat toenmalig minister van Justitie Ivo Opstelten er bij het Openbaar Ministerie op heeft aangedrongen om de PVV-leider te vervolgen.
Dit voorjaar strandde het eerste hoger beroep na een succesvolle wraking van het hof door Wilders’ advocaten. Het hof had geweigerd het proces uit te stellen om nader onderzoek te doen naar de beslissing van het OM om toenmalig D66-leider Alexander Pechtold niet te vervolgen voor uitspraken over Russen.
Advocaat Geert-Jan Knoops gaat het nieuwe hof vandaag tijdens een zogeheten regiezitting in de extra beveiligde rechtszaal op Schiphol opnieuw vragen om hier onderzoek naar te doen. Ook wil de raadsman onderzoek naar aanwijzingen dat Opstelten zich persoonlijk heeft bemoeid met de beslissing van het OM om Wilders te vervolgen voor de ‘minder Marokkanen’-uitspraak.
Niet ontvankelijk
Knoops baseert zich daarbij onder meer op uitlatingen van Pieter Klein van RTL Nieuws. Die schreef onlangs in een column dat “volgens bronnen” Opstelten het OM heeft beïnvloed.
Als dat vast komt te staan, kan dat grote gevolgen hebben voor het proces. Knoops kan het gebruiken om het hof volgend jaar na de zomer, als het proces inhoudelijk van start gaat, te vragen om het OM niet-ontvankelijk te verklaren.
Het probleem voor de advocaten van Wilders is dat er niets op papier terug te vinden is en dat Opstelten het al heeft ontkend. Ook officier van justitie Wouter Bos, die besloot om Wilders voor de rechter te brengen, heeft weersproken dat hij daarbij van bovenaf onder druk is gezet.
OM-baas
Daarom wil Knoops dat oud-minister Opstelten en de toenmalige baas van het OM, Herman Bolhaar, net als twee topambtenaren als getuige worden ondervraagd. Voor de regiezitting zijn drie dagen uitgetrokken. In januari maakt het hof pas de beslissing over de verzoeken van Wilders’ advocaten bekend.
De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie voor uitspraken die hij in 2014 deed op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen.
Wilders vroeg aan zijn aanhangers of zij meer of minder Marokkanen wilden. Het publiek in een Haags café scandeerde daarop “minder, minder”. Zowel Wilders als het OM is tegen de uitspraak van de rechtbank in beroep gegaan.
AD 30.11.2018 PVV-leider Geert Wilders wil voormalig minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten als getuige horen in zijn strafzaak. Dit omdat de minister op vervolging van Wilders zou hebben aangedrongen. Dat bleek vandaag tijdens de start van de zaak in hoger beroep.
Wilders werd twee jaar geleden veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar kreeg geen straf. De politicus wil echter van zijn veroordeling af en ging daarom in hoger beroep. Verslaggever Chris van Mersbergen volgt de zaak.
Knoops wil naast oud-minister Opstelten ook voormalig OM-topman Herman Bolhaar en oud-topambtenaar Gerard Roes als getuige horen om zijn stellingen hard te maken. De raadsman denkt dat het gerechtshof Den Haag al snel tot de conclusie kan komen dat de strafvervolging van Geert Wilders ongeldig is. Politieke bemoeienis met het besluit van het Openbaar Ministerie (OM) zou daarvoor de reden kunnen zijn.
Strafzaak
De strafzaak rust op het inmiddels bekende incident in een kroeg in Den Haag tijdens een verkiezingsfeest van de PVV. Tijdens het feest vroeg Wilders doelbewust aan zijn publiek of ze meer of minder Marokkanen wilden in Nederland. Het publiek scandeerde vervolgens massaal ‘minder’.
Volgens de rechtbank zette de PVV-politicus een hele bevolkingsgroep bewust apart en werd de groep collectief in haar eigenwaarde aangetast en beledigd. Wat de rechtbank betreft was er sprake van een ‘opruiend karakter’ waardoor ook anderen worden aangezet tot discriminatie van personen met een Marokkaanse afkomst.
De rechtbank kwam weliswaar tot een veroordeling, maar legde geen straf op. Volgens de rechters was het vaststellen van waar de grens ligt voldoende. Wilders zelf was niet tevreden over zijn veroordeling en stelde hoger beroep in. Ook het Openbaar Ministerie ging in beroep omdat Wilders werd vrijgesproken van aanzetten tot haat.
Beïnvloeding
Het Hof in Den Haag start vandaag met drie zogenaamde regie-zittingen. Dat zijn dagen waarop de agenda wordt bepaald en eventuele wensen van de verdediging van Wilders naar voren kan worden gebracht. Bekend is dat de advocaat van de politicus, Geert-Jan Knoops, helder wil krijgen of de voormalige minister van Justitie Ivo Opstelten invloed heeft proberen uit te oefenen op de strafzaak. Knoops wil vandaag en morgen aantonen dat het OM niet-ontvankelijk is.
Volgens hem zijn rechtbank en gerechtshof door OM onjuist voorgelicht, onder meer door bemoeienis politiek (Opstelten) met de aangifte. Hij wil dan ook dat de voormalige minister als getuige onder ede wordt gehoord.
Onlangs werd duidelijk dat de hoogste baas van het Openbaar Ministerie de strafzaak tegen Wilders wel heeft besproken met de toenmalige VVD-minister. Dat bleek uit antwoorden die minister Grapperhaus gisteren naar de Tweede Kamer stuurde.
Grapperhaus ontkent echter dat er daarbij sprake is geweest van beïnvloeding. Het OM heeft volgens hem eigenstandig de beslissing gemaakt om tot vervolging over te gaan.
Politieke kleur
Het OM liet vandaag aan het begin van de zaak weten dat de politieke kleur van Geert Wilders of van zijn partij, de PVV, geen rol heeft gespeeld bij de beslissing van het Openbaar Ministerie (OM) over te gaan tot strafvervolging/ Het gaat louter om wat hij heeft gezegd, aldus het OM.
In mei wraakte Wilders het Haagse hof, omdat dit de schijn van partijdigheid over zich had afgeroepen. Hij kreeg daarin gelijk, waardoor het hof nieuwe rechters op de zaak moest zetten, met maanden vertraging als gevolg.
AD 29.11.2018 De hoogste baas van het Openbaar Ministerie heeft de strafzaak rond het ‘minder-Marokkanen-proces’ tegen Wilders wel besproken met de toenmalige VVD-minister Opstelten van Justitie. Een en ander blijkt uit antwoorden die minister Grapperhaus vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Herman Bolhaar, de toenmalige voorzitter van het college van procureursgeneraal, besprak in elk geval de aangiftes tegen Wilders op 2 april 2014. ‘Wilders – procedure besproken – 1000 aangiftes’, zo staat in een document, waarvan het bestaan nu voor het eerst wordt bevestigd.
Grapperhaus ontkent echter dat er daarbij sprake is geweest van beïnvloeding. Het OM heeft volgens hem eigenstandig de beslissing gemaakt om tot vervolging over te gaan.
Er is regelmatig overleg tussen de minister van Justitie en Veiligheid en de top van het OM. Daar is volgens Grapperhaus niets vreemds aan. Met verwijzing naar het Reglement van Orde van het College van procureurs-generaal wijst de minister erop dat de minister vaker over gevoelige onderwerpen wordt geïnformeerd. Van die overleggen wordt geen verslag opgemaakt. Wel is er nu een korte aantekening teruggevonden waaruit blijkt dat er over de aangiftes tegen de PVV-politicus is gesproken.
Oud-minister Ivo Opstelten ontkende eerder deze maand bij hoog en bij laag dat hij in 2014 heeft geprobeerd het Openbaar Ministerie te beïnvloeden om Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak. ,,Het antwoord is nee’’, melde Opstelten glashelder tegen deze site toen hem telefonisch wordt gevraagd of de beschuldiging klopt.
PVV-leider Geert Wilders zegt tegen RTL Nieuws: ,,Er is dus wel degelijk contact geweest. Het wordt steeds onfrisser. Reden temeer om Opstelten en Bolhaar en andere topambtenaren onder ede te laten getuigen.’’ Het hoger beroep in de rechtszaak begint morgen. Zowel Wilders als het OM hebben beroep ingesteld tegen het eerdere vonnis na de geruchtmakende ‘minder minder’- uitspraak. Wilders werd daarin wel veroordeeld, maar kreeg geen straf opgelegd.
Telegraaf 12.11.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft op basis van een eigen afweging besloten om over te gaan tot vervolging van Wilders om zijn omstreden ’minder Marokkanen’ uitspraak. Dat meldt een woordvoerster van het ministerie van Justitie en Veiligheid na vragen van De Telegraaf.
De advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, zegt tegenover RTL Nieuws dat oud-minister Opstelten gehoord moet worden omdat hij zich met de zaak zou hebben bemoeid. De verdediging van Wilders heeft vrijdag al een verzoek ingediend bij het gerechtshof in Den Haag om ’nader onderzoek’ te doen naar eventuele inmenging door Opstelten in de veelbesproken rechtszaak.
Dat oud-minister Opstelten zich helemaal niet met de zaak heeft bemoeid, zegt de woordvoerster niet. „Het OM is op basis van een uitvoerige juridische analyse tot de conclusie gekomen dat de heer Wilders zich vermoedelijk schuldig heeft gemaakt aan strafbare feiten.”
Het OM handelde vervolgens zelfstandig, beweert de zegsvrouw. „Het OM heeft een vervolgingsbeslissing genomen op basis van eigen afwegingen.” Ivo Opstelten ontkent overigens zelf wel dat hij het Openbaar Ministerie heeft beïnvloed.
AD 12.11.2018 Oud-minister Ivo Opstelten ontkent bij hoog en bij laag dat hij in 2014 heeft geprobeerd het Openbaar Ministerie te beïnvloeden om Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak.
,,Het antwoord is nee’’, meldt Opstelten glashelder tegen deze site als hem telefonisch wordt gevraagd of de beschuldiging klopt. Verder verwijst de oud-bewindspersoon van de VVD naar de huidige justitieminister voor antwoorden op Kamervragen die hierover zijn gesteld door de PVV.
De verdediging van Wilders heeft vrijdag al een verzoek ingediend bij het Gerechtshof in Den Haag om ‘nader onderzoek’ te doen naar eventuele inmenging door Opstelten in de veelbesproken rechtszaak, waarbij de PVV-leider werd veroordeeld zonder straf. Inmiddels loopt een hoger beroep.
Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland een corrupte bananenrepubliek. Snel opheldering dus. 986 7:29 AM – Nov 12, 2018
Wilders liet vanmorgen via Twitter weten Nederland ‘een corrupte bananenrepubliek’ te vinden, als de verdenkingen tegen Opstelten blijken te kloppen. Het Openbaar Ministerie heeft altijd benadrukt zelfstandig te hebben besloten over vervolging van Wilders.
Telegraaf 12.11.2018 Er moet nader onderzoek komen naar de vraag of toenmalig minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie invloed heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie (OM) om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ’minder Marokkanen’ uitspraken in 2014. Een verzoek daarvoor is ingediend bij het gerechtshof in Den Haag, zo bevestigt de advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, berichtgeving hierover door RTL Nieuws.
Volgens Knoops is er nieuwe informatie beschikbaar die erop wijst dat Opstelten destijds invloed heeft uitgeoefend. „Als dat waar is, dan kan dit de consequentie hebben dat de rechter beslist dat de rechtszaak tegen Wilders niet geldig is. Omdat politieke besluitvorming en invloed buiten een strafzaak gehouden moeten worden”, aldus Knoops.
Knoops wil dat Opstelten over de kwestie onder ede moet getuigen. Ook wil hij de toenmalige hoogste baas van het OM, Herman Bolhaar, onder ede laten verklaren en een aantal oud-topambtenaren.
RTL Nieuws zegt, op basis van bronnen, dat Opstelten wilde dat strafvervolging zou plaatsvinden wegens de grote maatschappelijke impact van de uitspraken van Wilders. Afgelopen juni lieten het ministerie en het OM in reactie hierop weten dat het OM een ’eigenstandig’ besluit had genomen over de vervolging.
De rechtbank in Den Haag veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep. 30 november wordt de zaak vervolgd en worden ook de wensen van Knoops, namens Wilders, behandeld.
„Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland een corrupte bananenrepubliek” twittert Wilders. „Snel opheldering dus.” De PVV heeft over de kwestie ook Kamervragen gesteld aan huidig minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus.
Het OM kon desgevraagd nog niet reageren op de kwestie.
AD 12.11.2018 Er moet nader onderzoek komen naar de vraag of toenmalig minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie invloed heeft uitgeoefend op het Openbaar Ministerie (OM) om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn ‘minder Marokkanen’ uitspraken in 2014, zegt Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops.
Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland een corrupte bananenrepubliek. Snel opheldering dus. 516 7:29 AM – Nov 12, 2018
Een verzoek tot het uitvoeren van zo’n onderzoek is ingediend bij het gerechtshof in Den Haag, bevestigt de advocaat van Wilders, na berichtgeving hierover door RTL Nieuws. Knoops wil dat Opstelten over de kwestie onder ede moet getuigen. Ook wil hij de toenmalige hoogste baas van het OM, Herman Bolhaar, onder ede laten verklaren en een aantal oud-topambtenaren.
RTL Nieuws zegt, op basis van bronnen, dat Opstelten wilde dat strafvervolging zou plaatsvinden wegens de grote maatschappelijke impact van de uitspraken van Wilders. Afgelopen juni lieten het ministerie en het OM in reactie hierop weten dat het OM een ‘eigenstandig’ besluit had genomen over de vervolging.
Volgens Knoops is er nieuwe informatie beschikbaar die erop wijst dat Opstelten destijds wel invloed heeft uitgeoefend. ,,Als dat waar is, dan kan dit de consequentie hebben dat de rechter beslist dat de rechtszaak tegen Wilders niet geldig is. Omdat politieke besluitvorming en invloed buiten een strafzaak gehouden moeten worden”, aldus Knoops.
‘Bananenrepubliek’
De rechtbank in Den Haag veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie van Marokkanen, maar hij kreeg geen straf opgelegd. Zowel Wilders als het OM ging in hoger beroep. 30 november wordt de zaak vervolgd en worden ook de wensen van Knoops, namens Wilders, behandeld.
,,Als het waar is dat Minister Opstelten het OM heeft beïnvloed om mij als leider van een oppositiefractie te vervolgen dan is Nederland een corrupte bananenrepubliek” twittert Wilders. ,,Snel opheldering dus.” De PVV heeft over de kwestie ook Kamervragen gesteld aan huidig minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus.
Het OM kon desgevraagd nog niet reageren op de kwestie.
RTL 12.11.2018 Er moet een ‘nader onderzoek’ komen naar de vraag of oud-minister Ivo Opstelten invloed heeft uitgeoefend op het besluit van het Openbaar Ministerie om PVV-leider Geert Wilders te vervolgen voor zijn omstreden ‘minder Marokkanen’-uitspraak. De verdediging van Wilders heeft dit verzoek vrijdag ingediend bij het Gerechtshof in Den Haag.
Dit bevestigt de advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, aan RTL Nieuws. Volgens Knoops zijn er ‘aanwijzingen’ dat de toenmalig minister van Justitie en Veiligheid, VVD’er Ivo Opstelten, er in 2014 vooraf bij het Openbaar Ministerie (OM) op heeft aangedrongen om Wilders strafrechtelijk te vervolgen.
Knoops wil Opstelten in het hoger beroep over deze zaak alsnog onder ede laten getuigen over die mogelijke beïnvloeding. Ook heeft de verdediging van Wilders gevraagd om de voormalige hoogste baas van het OM, Herman Bolhaar, onder ede te laten verklaren. Verder vraagt Knoops het Hof om een aantal oud-topambtenaren te mogen horen. In het proces voor de rechtbank werden verzoeken van Knoops om ministers te horen afgewezen.
De advocaat van Wilders was sowieso al van plan om in hoger beroep nogmaals te vragen om onderzoek naar politieke bemoeienis: zowel met het besluit om vervolging in te stellen, als naar de rol van de overheid bij het ‘aangiftetraject’. Bijna 6500 mensen deden destijds aangifte.
De rechtbank Den Haag veroordeelde Wilders voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel Wilders als het OM gingen in hoger beroep. De behandeling daarvan begint eind deze maand.
‘Opstelten voorstander van strafvervolging’
Knoops voelt zich nu gesterkt door nog lopend onderzoek van RTL Nieuws. Sinds mei beschikt RTL over informatie dat Opstelten invloed uitoefende. Bronnen meldden dat hij voorafgaand aan het besluit van het OM duidelijk maakte dat deze zaak tot strafvervolging moest leiden. OM en ministerie hebben deze informatie niet bevestigd. Volgens de bronnen meende Opstelten dat vanwege de grote maatschappelijke impact strafvervolging moest worden ingesteld.
Opstelten – als minister de hoogste politieke baas van het OM – zou zijn mening hebben geformuleerd als ‘verzoek’ om tot strafvervolging over te gaan. Publiekelijk zei de minister destijds dat hij de uitspraken ‘walgelijk’ vond.
‘Minder-minder-proces’ van Geert Wilders, dit ging eraan vooraf:
In juni stelde RTL Nieuws het ministerie, het OM, Ivo Opstelten en Herman Bolhaar een reeks vragen over de zaak. In de antwoorden van het ministerie en het OM werd toen benadrukt dat het OM een ‘eigenstandig’ besluit heeft genomen en werd gezegd: “We herkennen ons niet in het geschetste beeld.”
Omdat dit geen harde, duidelijke ontkenning was, begon RTL Nieuws een procedure op grond van de Wet openbaarheid bestuur (Wob). In de beslissing van augustus stelt het ministerie dat er geen documenten zijn gevonden ‘waaruit enigerlei betrokkenheid vanuit mijn ministerie bij dat besluit blijkt’. Wat opvalt is dat het ministerie geen besluit heeft genomen over documenten waar RTL Nieuws naar vroeg, zoals memo’s aan de minister, en verslagen van contacten van minister, ambtenaren en OM.
RTL Nieuws gaf de verdediging van Wilders inzage in deze correspondentie. Knoops concludeert dat het uitblijven van een harde, categorische ontkenning ‘nieuw licht’op de zaak werpt: “Het is informatie die op zijn minst nader onderzoek nodig maakt naar de vraag of er sprake is geweest van politieke invloed. De zaak is te serieus om níet te onderzoeken.” Volgens Knoops heeft Wilders als verdachte een ‘redelijk belang’ om het Hof dit onderzoek te vragen.
PVV-leider Wilders laat RTL Nieuws weten dat hij het ‘volstrekt onaanvaardbaar’ zou vinden als Opstelten er vooraf bij het OM inderdaad op zou hebben aangedrongen om vervolging in te stellen tegen een volksvertegenwoordiger die ‘tevens leider en fractievoorzitter van een oppositiepartij is’.
Wilders zal vandaag een reeks schriftelijke vragen indienen bij de ministers van Justitie en Veiligheid en van Binnenlandse Zaken. Hij wil dat het kabinet binnen een week alles op tafel legt, inclusief alle mogelijke documenten.
RTL 12.11.2018 Sommige mensen kunnen het goed: losse eindjes negeren. Een onbevredigd gevoel van je af zetten als je uiteindelijk niet exact te weten komt hoe een affaire, een schandaal, een kwestie exact in elkaar stak. Ik kan dat slecht. Losse eindjes intrigeren me mateloos. Ik ben dol op reconstructie, en sommige vragen achtervolgen me jaren.
In de journalistiek heeft het argwanend ontwarren van kluwens informatie en losse eindjes voordelen; het leidt – soms – tot nieuws, soms tot nieuw inzicht. Maar argwaan kan je ook op het verkeerde spoor zetten. Er ontstaat tunnelvisie, die ertoe leidt dat je ieder woord – en ieder woord dat niet gezegd wordt – op jouw manier interpreteert en opvat als bevestiging van je eigen vermoedens. Terwijl soms achteraf blijkt dat je niet gelijk had, dat de feiten nét anders lagen. Of dat iedereen zijn eigen waarheid had.
Een van de losse eindjes die me bezighoudt, betreft de ‘zaak-Wilders’. U weet wel, de omstreden ‘minder, minder-Marokkanen’-uitspraak van de PVV-leider, gedaan tijdens de verkiezingscampagne voor de gemeenteraad in maart 2014. Namens de hoofdredactie van RTL Nieuws schreef ik toen een vrij pittige column, onder het motto ‘Geert, ga je schamen’.
En toen was er een curieuze speling van het lot.
Daar nemen we geen woord van terug. Later schreef ik dat ik ten principale geen voorstander was van strafvervolging van een volksvertegenwoordiger.
En toen was er een curieuze speling van het lot. In mei van dit jaar, ruim vier jaar later, raakte ik geïntrigeerd door nieuwe informatie die mijn collega Stephan Koole (chef politieke redactie RTL Nieuws) kreeg. Een bron meldde dat toenmalig VVD-minister Ivo Opstelten, voordat het Openbaar Ministerie een beslissing nam, bij het OM had aangedrongen op het instellen van strafvervolging. Hij zou zijn opvatting persoonlijk – of via een topambtenaar – kenbaar hebben gemaakt aan de top van het OM. De bron was een hoge ambtenaar, die dit soort dingen beroepsmatig kon weten.
De informatie stond op zeer gespannen voet met alles wat Openbaar Ministerie en het ministerie van Justitie tot dusver hadden gezegd. Het OM was ‘zelfstandig’ tot de vervolgingsbeslissing gekomen, en er was geen bemoeienis met besluitvorming ‘binnen het Openbaar Ministerie’. In zijn requisitoir voor de Haagse rechtbank wees de Officier van Justitie, Wouter Bos, er destijds nadrukkelijk op dat de minister het OM géén formele ‘aanwijzing’ had gegeven om strafvervolging in te stellen. Alle verzoeken van de advocaat van Wilders, Geert-Jan Knoops, om ministers en topambtenaren hierover te horen, werden toen afgewezen.
Het is politiek explosief, wat de bron beweerde.
Opmerkelijk wat de bron verder zei, was niet alleen dat de minister er vanwege de grote maatschappelijke impact van overtuigd was dat strafvervolging nodig was, maar ook dat Opstelten zijn opvatting en mededeling aan het OM inkleedde als een ‘verzoek’ van de minister aan het OM. En: de opvatting van de minister en het ‘verzoek’ zouden zijn vastgelegd in documenten op het ministerie, waaronder in verslagen van het College van procureurs-generaal.
Het is politiek explosief, wat de bron beweerde. Ook de opmerking over het ‘verzoek’ van de minister. Het OM is onafhankelijk. De minister van Justitie kan als hoogste politieke baas het OM wel een opdracht geven. Hij kan het OM een ‘aanwijzing’ geven om in een bepaalde zaak níet tot vervolging over te gaan; in dat geval moet het parlement schriftelijk worden geïnformeerd.
Dit raakt namelijk aan de kern van de rechtstaat. De scheiding der machten.
Hij kan ook de opdracht geven wel strafvervolging in te stellen – in dat geval moet hij niet alleen de Kamer op de hoogte stellen. Het moet ook blijken uit de stukken die het OM inbrengt in de rechtszaak, zodat de onafhankelijk rechter ervan weet.
Dit raakt namelijk aan de kern van de rechtstaat. De scheiding der machten. De onafhankelijkheid van het Openbaar Ministerie.
Deze bron, die de oud-minister goed kent, imiteerde Opstelten met z’n basstem
We spraken een andere, goed geïnformeerde Haagse bron. Die vertelde zeker te weten dat Opstelten vanaf de dag van de uitspraken van Wilders voorstander was van strafvervolging: dat was volgens de minister onontkoombaar. Deze bron wist niet met zekerheid of Opstelten dit vooraf expliciet aan het OM had gemeld. Betrokkene wist nog wel dat Opstelten destijds om een ambtelijk advies vroeg over de kwestie.
En de bron noemde het typisch Opstelten om geen aanwijzing te geven, maar een bestuurlijk handige zet te kiezen: een ‘verzoek’. Deze bron, die de oud-minister goed kent, imiteerde Opstelten met z’n basstem: “Me dunkt dat het in deze zaak bepaald onfortuinlijk zou zijn als ik in de positie zou komen te verkeren dat ik van mijn wettelijke bevoegdheden gebruik zou moeten maken.”
We legden vanaf 31 mei 2018 reeksen vragen voor aan het ministerie, het OM, Opstelten, en de toenmalige baas van het OM, Bolhaar. Wat volgde was wat we in de journalistiek een non-denial denial noemen. Een ontkenning die geen ontkenning is. Een ontkenning die geen antwoord geeft op de vraag.
Weer geen finale duidelijkheid. Een ontkenning van ‘bemoeienis’.
We legden een nieuwe reeks schriftelijke vragen voor. Andermaal geen finale duidelijkheid. We begonnen een procedure op grond van de Wet openbaarheid bestuur (Wob): weer geen finale duidelijkheid. Een ontkenning van ‘bemoeienis’. En tegelijk niet toelichten waarom niet is gezocht naar en beslist over documenten waarom werd gevraagd.
Is het daarmee waar dat Opstelten het OM beïnvloedde? Nee, want we weten het niet.
Is het daarmee niet waar? Nee, dat weten we ook niet.
We tastten en tasten in het duister.
Kan het zijn dat we lijden aan tunnelvisie? Ja, het kan: het niet antwoord geven op een heldere vraag betekent nog niet dat wat bronnen zeggen klopt.
We hebben niets te verbergen, we stellen een simpele vraag, en er volgt geen antwoord.
In de zomer deelden we de correspondentie en de stukken uit de Wob-procedure met de verdediging van Wilders, met advocaat Knoops. Hij vroeg toestemming de informatie te gebruiken. We aarzelden. Maar de informatie zou toch openbaar worden bij de publicatie van de beslissing op bezwaar (die procedure loopt nog) door het ministerie.
De hoofdredactie van RTL Nieuws ging akkoord: we hebben niets te verbergen, we stellen een simpele vraag, en er volgt geen antwoord. Het deelbelang van Wilders valt hier samen met een journalistiek en algemeen belang: waarheidsvinding.
Sommige losse eindjes zouden niet mogen blijven voortbestaan. Dat geldt ook de vraag óf er toch sprake is geweest van beïnvloeding, of niet.
Als er niets van waar is, als Opstelten niet vond dat het OM strafvervolging moest instellen, als Opstelten dat niet voor de beslissing duidelijk heeft gemaakt aan het OM, als dat niet is vastgelegd in documenten – dan kan de huidige minister dat vandaag per kerende post (alsnog) antwoorden in reactie op de Kamervragen van Geert Wilders. Beschouw in dat geval deze column als mijn excuus voor een geval van journalistieke tunnelvisie.
Als het langer duurt, als je de schijnwerpers straks weer moet zetten op ieder woord, op iedere formulering, als het categorisch antwoord niet gegeven wordt, dan, tsja, dan weet u alvast waarom ik argwanend was.
Vooralsnog lijkt mij duidelijk dat Opstelten en Bolhaar onder ede zullen moeten worden gehoord. Sommige vragen kunnen in een rechtstaat niet onbeantwoord blijven.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2db53008-9d8e-11e9-bf3b-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d233bacc-9cf4-11e9-a4a4-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a878b9fc-98fe-11e9-978b-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cfe96a06-9776-11e9-ad7a-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d1debac8-9771-11e9-8d11-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/71a35852-9745-11e9-958f-0217670beecd.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/06/data46203535-1a321c.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data82766-291181.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data21273637-18402d.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/12/data82766.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ddc76502-9270-11e9-a955-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bcce3d74-8dea-11e9-8a38-02d1dbdc35d1.jpg)
Waarom wil Wilders een onderzoek naar zijn eigen rechtszaak?
Zijn er meer aanwijzingen voor politieke bemoeienis?
Hoe reageert de PVV-leider?
Hoe gaat het nu verder met de rechtszaak van Wilders?:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3143917a-8c4e-11e9-a7d0-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b7008832-8c48-11e9-9964-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d82ddf64-8a9a-11e9-b76d-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/11f0a7dc-895f-11e9-983a-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d97a275a-7cc2-11e9-b60b-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/43ac685c-f49e-11e8-9364-4f7bb3e4e596.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9cfcdfbc-e699-11e8-962d-eb7d3fdb810c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0296b0d2-e663-11e8-a580-872c628ededa.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.