De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Overheid neemt private schuld over van circa 900 ouders toeslagenaffaire
NOS 20.04.2021 De overheid gaat de private schulden overnemen van een groep ouders die gedupeerd is door de toeslagenaffaire. Het gaat om circa 900 ouders die in een schuldtraject zitten. Door de schuld bij bijvoorbeeld de huisbaas en het energiebedrijf over te nemen wil de overheid voorkomen dat schuldeisers de 30.000 euro compensatiegeld van de ouders kunnen opeisen.
Dat laat demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) weten in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het onacceptabel dat deze toeslagouders nog steeds tegen een bestaansminimum leven”, schrijft Van Huffelen over de ouders die in een schuldtraject zitten.
Deze week contact met ouders
Met de gedupeerde ouders wordt nog deze week contact opgenomen over de financiële compensatie, belooft de demissionair staatssecretaris in de brief. “Gedupeerden die uiterlijk 22 april bereikt kunnen worden, zullen op 30 april worden uitbetaald en in de week van 2 mei het geld op hun rekening hebben staan.” Eerder deed Van Huffelen de belofte dat alle gedupeerden voor 1 mei het compensatiebedrag zouden krijgen.
De 30.000 euro genoegdoening werd eind december toegezegd na een vernietigend rapport van de parlementaire ondervragingscommissie. Die concludeerde dat de ouders ongekend onrecht is aangedaan door de uit de hand gelopen fraudejacht van de Belastingdienst.
Toen al zei Van Huffelen dat ze hoopte te kunnen vermijden dat de compensatie van ouders die in een schuldtraject zitten direct naar de schuldeisers zou gaan. Om dat te voorkomen werden eerder al alle schulden bij overheidsinstanties kwijtgescholden.
Nog geen oplossing voor iedereen
Nu heeft Van Huffelen dus ook een oplossing gevonden voor de schulden bij private schuldeisers zoals energiebedrijven, huurbazen en zorgverzekeraars. Deze oplossing kost de overheid circa 56 miljoen euro.
Ondanks deze stap is er nog een groep waarbij schuldeisers de compensatie dreigen op te eisen: ouders in een faillissement. “Deze ouders en hun curator worden door ons persoonlijk op de hoogte gesteld dat, indien zij gedupeerd zijn, een eventuele oplossing later zal volgen”, schrijft Van Huffelen.
BEKIJK OOK;
Overheid neemt schulden over van 900 toeslagenouders in schuldsanering
RTL 20.04.2021 Goed nieuws voor 900 toeslagenouders die in de schuldsanering zitten. Het kabinet neemt huur-, energie- en andere private schulden van deze groep gedupeerden over, zodat ook aan hen de beloofde compensatie kan worden overgemaakt.
Alle slachtoffers van de toeslagenaffaire krijgen ten minste 30.000 euro aan compensatie, beloofde het kabinet begin dit jaar. Mensen die in de schulden zitten, dreigden een deel van het geld meteen weer kwijt te zijn aan schuldeisers.
Om ervoor te zorgen dat ook deze groep snel kan worden gecompenseerd, neemt het kabinet de private schulden over van zo’n 900 gedupeerden die in de schuldsanering zitten. Daarna kunnen ze de 30.000 euro in de eerste week van mei op hun rekening verwachten.
Paar tientjes
Eerder besloot staatssecretaris Van Huffelen van Financiën al om alle overheidsschulden kwijt te schelden van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De Tweede Kamer wilde dat ze nog een stap verder ging en ook schulden bij private partijen zou overnemen.
Schuldeisers die nog rekeningen open hebben staan, hebben de garantie gekregen dat de volledige schuld wordt overgenomen. Dat voorkomt dat zij een claim leggen op het compensatiebedrag. En het geeft gedupeerden die nog steeds moeten rondkomen van een paar tientjes per week snel extra lucht.
Toeslagenschandaal bij Belastingdienst veel groter dan gedacht
meer; Alexandra van Huffelen Ministerie van Financiën Belastingdienst Toeslagenaffaire Belastingdienst Schulden Schuldsanering
Belastingdienst schiet gedupeerden in schuldsanering extra te hulp door overname schulden
Trouw 20.04.2021 Nadat de Belastingdienst eerder al de publieke schulden van gedupeerden in de toeslagenaffaire had kwijtgescholden, neemt hij nu ook de private schulden van mensen in de schuldsanering over.
De Belastingdienst trekt nog eens 56 miljoen euro uit om gedupeerden in de toeslagenaffaire tegemoet te komen. Het gaat om een groep van zo’n 900 ouders die in een schuldsaneringstraject zitten. Zij liepen het risico dat compensatie door de Belastingdienst direct ten goede zou komen aan hun schuldeisers. Om dat te voorkomen neemt de fiscus de vorderingen op de ouders nu volledig over.
In januari besloot het kabinet dat alle gedupeerden in de toeslagenaffaire in elk geval 30.000 euro compensatie zouden krijgen. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft toegezegd dat alle gedupeerden die half februari bij de Belastingdienst bekend waren, voor 1 mei uitbetaald zouden zijn. Na lang getouwtrek tussen gemeenten, bewindvoerders en schuldeisers besloot het kabinet al alle publieke schulden van gedupeerden kwijt te schelden. Voor het grootste deel betrof dit overigens schulden aan de Belastingdienst zelf, die de fiscus eerder niet wilde kwijtschelden.
Streng regime
Voor de ouders die in een schuldhulpverleningstraject zitten, komen daar nu de private schulden bij. Van Huffelen erkent dat dit rechtsongelijkheid oplevert ten opzichte van mensen die niet in de schuldsanering zitten en die dus te maken blijven houden met externe schuldeisers. “Gedupeerden in schuldentrajecten hebben echter vaak al een lange periode in een streng regime geleefd, met als uitzicht een schone lei zonder schulden”, schrijft zij in een brief aan de Tweede Kamer. Dat maakt dat zij toch een uitzonderingspositie wil voor deze specifieke groep. Voor ouders die in faillissement zitten, is nog geen oplossing gevonden – die hoopt de staatssecretaris later nog te vinden.
Bewindvoerders spelen de komende tijd een belangrijke rol in het slagen van dit plan. Van Huffelen kan vooralsnog alleen een garantie geven dat zij daadwerkelijk de schulden gaat overnemen. De bewindvoerders moeten vervolgens de beëindiging van de schuldsanering alvast in gang zetten om ervoor te zorgen dat ouders op korte termijn ook daadwerkelijk kunnen beschikken over de 30.000 euro compensatie.
Of dat voor 1 mei nog gaat lukken, is zeer de vraag. De komende week wil de Belastingdienst contact opnemen met de betreffende ouders, maar alleen diegenen die uiterlijk donderdag zijn bereikt kunnen nog in april worden uitbetaald.
Regie bij de ouders
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) laat weten blij te zijn met de oplossing voor deze specifieke groep gedupeerden, maar de Belastingdienst zou voor de VNG verder moeten gaan. “Wat ons betreft is deze oplossing maatgevend voor hoe álle gedupeerden geholpen gaan worden”, zegt wethouder Peter Heijkoop van Dordrecht namens de VNG. “Met regie bij de ouders, en een schone lei door het overnemen van schulden en het volledig kunnen beschikken over de 30.000 euro.”
“Gedupeerden van de toeslagenaffaire mogen zélf niet belast worden met deze oplossing: de overheid moet de uitvoering voortvarend oppakken samen met de schuldeisers. Belangrijk aandachtspunt voor de hulp aan alle gedupeerden is de gegevensuitwisseling tussen belastingdienst, gemeenten en andere betrokken partijen: deze moet snel en vlekkeloos verlopen”, aldus Heijkoop.
Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP) waarschuwt ook dat voor een andere groep gedupeerden nog altijd problemen dreigen. “Ik ben blij dat de gedupeerden in schuldhulptrajecten nu geholpen worden, dat was onvermijdelijk. Tegelijkertijd is er nog een grote groep gedupeerden met schulden die niet in een traject zitten. Hun schulden zijn gepauzeerd tot 1 mei, maar zij dreigen onmiddellijk daarna weer schuldeisers op de stoep te hebben.”
Lees ook:
Van Huffelen: toeslagencompensatie voor 1 mei 2021 is haalbaar
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) gaat er nog steeds van uit dat alle slachtoffers van het schandaal rond de kinderopvangtoeslag, voor 1 mei het beloofde compensatiebedrag van 30.000 euro op hun rekening hebben staan.
MEER OVER; POLITIEK ECONOMIE, BUSINESS EN FINANCIËN OVERHEIDSBELEID BELASTINGEN BELASTINGDIENST VNG ALEXANDRA VAN HUFFELEN DORDRECHT JAN KLEINNIJENHUIS
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Raad van State neemt eigen rol in toeslagenaffaire onder de loep
NU 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling Bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van de affaire.
De Raad van State zal onder meer de gemaakte keuzes van de afgelopen jaren tegen het licht houden en de interne cultuur bespreken. De afdeling Bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand.
“Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State, die als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord heeft over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend. De commissie-Van Dam concludeerde in december dat vrijwel alle instituties in de rechtsstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak.
Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op mensen die fraudeerden met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
In januari kondigde Van Ettekoven al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?”, vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire, die ergens in de komende jaren plaatsvindt. Die zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
Lees meer over: Toeslagenaffaire
‘Stevig’ zelfonderzoek Raad van State naar rol toeslagenaffaire
MSN 15.04.2021 De Raad van State is een “stevig zelfreflectieprogramma” gestart wegens de rol van de afdeling bestuursrechtspraak in het toeslagenschandaal. De voorzitter van die afdeling, Bart Jan van Ettekoven, zegt dat dit onderzoek tot oktober zal duren. Er zullen “heel veel gesprekken intern worden gehouden over onze cultuur” en over de keuzes die de afgelopen jaren zijn gemaakt. Daarnaast gaat de afdeling in gesprek met verschillende groepen, zoals advocaten en de slachtoffers van het overheidsschandaal.
Slachtoffers van die toeslagenaffaire is “ongekend onrecht” aangedaan, oordeelde de Kamercommissie die dit onderzocht. Door strenge wetgeving en snoeiharde uitvoering van de jacht op fraudeurs met de kinderopvangtoeslag, moesten duizenden mensen ten onrechte grote bedragen aan toeslagen terugbetalen. Zij kregen geen betaalregeling en kwamen hierdoor in grote financiële problemen, die de toeslagenouders vaak nog vele jaren achtervolgden.
De commissie-Van Dam concludeerde dat vrijwel alle instituties in de rechtstaat hebben gefaald, zo ook de rechtspraak. De afdeling bestuursrechtspraak hield de strenge interpretatie van de toeslagenregels jarenlang in stand. “Dat trek ik me enorm aan”, aldus Van Ettekoven bij de presentatie van het jaarverslag van de Raad van State. De Raad van State heeft als hoogste Nederlandse bestuursrechter in principe het laatste woord over de invulling van wetten waartegen bezwaar wordt aangetekend.
Kritisch
In januari kondigde hij al aan kritisch naar uitspraken van de afdeling in het verleden te kijken. Het onderzoek dat nu loopt, gaat verder dan dat. De Raad van State veranderde pas in oktober 2019 van oordeel over de wetgeving. Van Ettekoven wil weten waarom dat toen pas is gebeurd. “Was er aanleiding dit eerder te wijzigen?” vraagt hij zich af.
De bevindingen van het onderzoek moeten in november worden gepresenteerd. Van Ettekoven hoopt dat zijn afdeling daarmee ook goed is voorbereid op de parlementaire enquête die ergens in de komende jaren wordt gehouden naar de toeslagenaffaire. Die enquête zal breder zijn dan het onderzoek van de commissie-Van Dam.
Zware externe begeleidingscommissie
Op de vraag waarom er niet is gekozen voor een onderzoek door een organisatie van buitenaf, zegt Van Ettekoven dat volgens hem veel werk intern kan worden verricht. Wel benadrukt hij dat er een “zware externe begeleidingscommissie” in het leven is geroepen en dat “een externe review periodiek plaatsvindt”. Daarnaast wil hij nagaan of de afdeling bestuursrechtspraak “voldoende tegenspraak van de buitenwereld” krijgt.
Ook heeft de Raad van State onder meer aan advocaten gevraagd naar zaken die vergelijkbaar zijn met het toeslagenschandaal. Onder meer vreemdelingenadvocaten slaan nu al alarm aan wegens onrecht dat volgens hen wordt aangedaan in de asielketen. Wel merkt Van Ettekoven daarbij op dat “wel erg veel mensen mensen menen dat hen ongekend onrecht is aangedaan”. Bij het meldpunt van de Raad van State wordt ook aan de bel getrokken over zaken waar de afdeling bestuursrecht helemaal niet over gaat.
Belastingdienst opnieuw in de fout met toeslagen
AD 15.04.2021 De Belastingdienst is opnieuw in de fout gegaan met toeslagen. Tweehonderd Nederlanders kregen vorige week ten onrechte bericht dat ze toeslagen moeten terugbetalen. Zo klopte een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden huilend aan bij haar buurtcoach toen ze 10.000 euro terug moest storten. Dat meldt het Leidsch Dagblad.
De Belastingdienst geeft toe dat tweehonderd Nederlanders vorige week ten onrechte een bericht hebben gekregen dat ze hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en die tussen 2014 en 2020 zijn uitgekeerd, moeten terugbetalen. SP-Kamerlid Renske Leijten, die met Pieter Omtzigt de kindertoeslagenaffaire aan het licht bracht, reageert geschokt. ,,Niets geleerd van het toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast?”
Lees ook;
Buurtcoach Ilonka van Rijn ving de huilende Nederlands-Marokkaanse vrouw op tijdens haar spreekuur, daags na Pasen. ,,Mevrouw is gescheiden en woont in een flat met haar dochter. Ze kan dat geld onmogelijk terugbetalen”, zegt Van Rijn die meteen op onderzoek uitging. De vrouw kreeg al die jaren huur- en zorgtoeslag en heeft een uitkering.
Verblijfstatus
De Belastingdienst stelt in een bericht op de site ‘dat in sommige gevallen gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst niet goed zijn verwerkt’. In de brief staat daarom dat het recht op toeslag vervalt, ‘omdat er geen verblijfstatus is’. ,,Hoe dit precies is gegaan, kan ik nu nog niet zeggen. Nadat het is ontdekt, zijn we ouders zoveel mogelijk gaan bellen om het recht te zetten en duidelijk te maken dat ze niets hoeven terug te betalen”, zegt een woordvoerder. ,,Het spijt ons zeer. Mensen die nog niets hebben gehoord, kunnen de brief als niet verzonden beschouwen. Er komt een nieuwe brief aan.”
Belastingdienst Toeslagen joeg afgelopen weken opnieuw zeker honderden mensen de stuipen op het lijf met het bericht dat er toeslagen moeten worden terugbetaald. Op basis van foute gegevens dus mensen kregen een “foutje, sorry bedankt”… 1/2
Belastingdienst weer in de fout: Nederlands-Marokkaanse alleenstaande moeder krijgt een aanslag van…
Opnieuw een automatisch gemaakte brief. Opnieuw door (verkeerd) gebruik te maken van gegevens van andere overheidsdiensten (IND). Niets geleerd van #toeslagenschandaal? Wat zijn excuses waard als werkwijze 0,0 is aangepast? 2/2 #kamervragen met @MahirAlkaya
Het kan zijn dat mensen de ‘foute’ brief nog ontvangen, want het gaat om brieven met een datum tussen 5 maart en 24 april. Hoe dat precies zit, met een datum in de toekomst, is nog onduidelijk.
Belastingdienst weer in de fout met toeslagen
NOS 15.04.2021 Door een fout van de Belastingdienst hebben zo’n 200 mensen de afgelopen tijd ten onrechte te horen gekregen dat ze duizenden euro’s aan toeslagen moesten terugbetalen. Een woordvoerder van de dienst bevestigt een bericht daarover van het Leidsch Dagblad en De Telegraaf.
Volgens de woordvoerder gaat het om mensen van wie de gegevens van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet goed zijn verwerkt. Daardoor kregen ze een automatisch aangemaakte brief van de fiscus, waarin stond dat ze hun toeslagen over dit jaar kwijtraakten en dat ze de bedragen die tussen 2014 en 2020 waren uitgekeerd moesten terugbetalen.
De kranten schrijven over een Nederlands-Marokkaanse vrouw uit Leiden die 10.000 euro moest terugbetalen, iets wat ze volgens haar buurtcoach onmogelijk kan. Ze leeft van een uitkering en krijgt al jaren zorg- en huurtoeslag. Door haar is de zaak nu aan het rollen gebracht.
Brief met excuses
De woordvoerder van de Belastingdienst zegt dat de fout vorige week is ontdekt. “We zijn het nu aan het rechtzetten. Iedereen wordt persoonlijk gebeld en krijgt later nog een brief van ons, met excuses. Ze hoeven helemaal niets terug te betalen.”
SP-Kamerlid Renske Leijten, die samen met andere Kamerleden het toeslagenschandaal aan het licht bracht, reageert verbolgen. Volgens haar blijkt hieruit dat de Belastingdienst niets geleerd heeft en nog steeds dezelfde werkwijze hanteert. “Wat zijn excuses dan waard?”
Leijten gaat samen met haar SP-collega Mahir Alkaya vragen stellen aan staatssecretaris Van Huffelen.
Belastingdienst vraagt weer bij 200 Nederlanders onterecht toeslagen terug
NU 15.04.2021 De Belastingdienst heeft tweehonderd Nederlanders vorige week onterecht laten weten dat zij hun toeslagen voor dit jaar kwijtraken en het geld dat tussen 2014 en 2020 is uitgekeerd moeten terugbetalen. Een woordvoerder van de fiscus heeft een bericht van De Telegraaf hierover bevestigd.
Het verhaal kwam naar buiten doordat een Nederlands-Marokkaanse moeder uit Leiden zich bij haar buurtcoach had gemeld, omdat zij 10.000 euro moest terugbetalen.
Volgens de Belastingdienst is de fout te wijten aan informatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die verkeerd verwerkt is. “Op basis van die informatie hebben wij deze brieven verstuurd”, stelt een zegsman. “We gaan de fout op korte termijn herstellen. De mensen krijgen bericht dat de informatie die ze gekregen hebben niet klopt.”
Het gaat om Nederlanders met een biculturele achtergrond. Om wat voor informatie van de IND het precies ging, kan de woordvoerder niet zeggen.
Rutte over rapport toeslagenaffaire: ‘Kunnen ons er alleen voor schamen’
In de toeslagenaffaire werden tienduizenden ouders gedupeerd
De Belastingdienst lag in de afgelopen jaren onder vuur, omdat tienduizenden ouders – veelal met een biculturele achtergrond – als fraudeur werden aangemerkt. De zaak kwam pas aan het licht na grondig onderzoek van RTL Nieuws, Trouw en Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP).
Het kabinet-Rutte III viel over de affaire en beloofde beterschap. Ook zouden alle getroffen ouders op korte termijn een vergoeding krijgen. De compensatie wordt voor 1 mei uitgekeerd.
Rutte verklaart aftreden kabinet: ‘Het was de ultieme conclusie’
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
MSN 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Toeslagenaffaireadvocaat González Pérez: ‘Behandel gedupeerden individueel’
NU 10.04.2021 De slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten voor 1 mei bericht hebben gekregen van de Belastingdienst. Of ze krijgen 30.000 euro compensatie, of hun aanvraag wordt na een zogenoemde ‘lichte toets’ afgewezen. Volgens demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën ligt alles op schema. In een interview met NU.nl zegt advocaat Eva González Pérez, die de affaire aan het rollen bracht, grote twijfels te hebben over de gang van zaken.
Ouders komen in aanmerking voor 30.000 euro. Is dat een logisch bedrag?
“Het is een magisch getal. Ik heb geen idee waarop het is gebaseerd. Het was veel beter geweest als ze per geval hadden bekeken waar mensen recht op hebben. Dan kan je met een schade-expert netjes vaststellen hoe het zit. De Ombudsman legt precies uit hoe de overheid om moet gaan met schade. Hij geeft daar zestien spelregels voor, dát moet de leidraad zijn. Het gaat hier om individuele zaken, behandel ze dan ook zo.”
Ook als ouders achteraf op minder geld recht blijken te hebben, mogen ze het bedrag houden. Wat vindt u daarvan?
“Dat is raar toch, waarom gaat het zo? Je moet toch weten of iemand recht heeft op dat geld of niet. Mensen moeten hun recht niet worden afgepakt als ze het wel hebben, maar andersom moeten mensen die er geen recht op hebben er niet mee weg kunnen komen. Het gaat er toch om dat er recht wordt gedaan aan ieders individuele situatie?”
De 30.000 euro is bedoeld voor geleden financiële schade. Is dat voldoende?
“Het ergert me enorm dat nu met name wordt gekeken naar de directe materiële schade. Er wordt wel immateriële schade vergoed, maar hoe zit het met de jarenlange discriminatie? Komt daar een compensatie voor?”
“Of het feit dat mensen op een zwarte lijst hebben gestaan, waardoor ze werden bestempeld en behandeld als mogelijke fraudeur. Daarvoor wordt nu wel een aanvullende compensatieregeling toegezegd, maar we weten nog niet hoe of wat. Als je het correct en volledig doet, kom dan in één keer met een totaalpakket. Nu gaat het in delen en dat is verwarrend.”
“De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Hoe zit het ondertussen met het vertrouwen in de rechtsstaat bij de slachtoffers?
“Hoe je dat vertrouwen gaat terugwinnen bij die ouders, is voor mij misschien wel het belangrijkste. De transparante overheid is wel heel ver weg. Geld kan je zo overboeken, maar dit is veel ingewikkelder.”
Naast de ouders van de toeslagenaffaire zijn meer dan 200.000 mensen opgenomen op de zwarte lijst, de Fraude Signaleringsvoorziening. Die mensen krijgen allemaal een standaardbrief. Het is volgens de Belastingdienst niet mogelijk om iedereen op korte termijn een persoonlijke toelichting te geven. Wat vindt u daarvan?
“Dat begrijp ik niet. Het lijkt wel of we in dit land helemaal niets meer kunnen. Zeg dan eerlijk: ik heb niet de juiste mensen in dienst.”
Op dit moment zijn in de toeslagenaffaire vierduizend ouders afgewezen na een zogenoemde ‘lichte toets’. Dat betekent dat hun aanvraag na data-analyse en mogelijk een ‘handmatige toets’ terzijde is gelegd. Er ontbreekt een nadere motivering in de brief die ze ontvangen. Wat vindt u daarvan?
“Een lichte toets? Deze brief aan de ouders heeft juridische gevolgen. Een burger dient een beslissing voorzien van een motivering te ontvangen en moet weten waar hij binnen een bepaalde termijn tegen die beslissing in bezwaar kan als hij het er niet mee eens is. Zo hoort het. Zoals het nu gaat is het onzorgvuldig, niet conform de wet.”
“Waarom ook nu weer een standaardbrief zonder dat gezegd wordt dat bezwaar mogelijk is? Dat irriteert me enorm. Ik denk niet dat deze beslissing zal standhouden bij de rechter. En ik vraag me dan ook echt af of iedereen bij de Belastingdienst het er mee eens is geweest dat de brief in deze vorm de deur uit is gegaan, zonder de juiste waarborgen en rechtsbescherming.”
Eva González Pérez tijdens een hoorzitting van de ondervragingscommissie. Foto: ANP
De Belastingdienst voert nu ook de hersteloperatie uit. Is dat verstandig?
“Het was beter geweest als een andere organisatie het had gedaan. Dat even een stap opzij was gezet, en de zaken in alle rust konden worden afgehandeld conform de Algemene Wet Bestuursrecht. Het is nu allemaal met elkaar verweven. Dezelfde instantie die mensen jarenlang heeft gediscrimineerd, het leven moeilijk heeft gemaakt en op een zwarte lijst heeft gezet, kan nu ook weer zonder motivering besluiten dat je geen recht hebt op die 30.000 euro. Dat heeft iets ongemakkelijks.”
“Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen.”
Jurist Janet van der Bunt stelt in NRC Handelsblad dat er sprake is van systeemfalen. Bent u het daarmee eens?
“Dat heeft de fiscalist Dieter Brüll decennia geleden ook aangekaart. Het systeem klopte niet en klopt nog steeds niet. Bij de Belastingdienst denken ze in processen en eenheden in plaats van in mensen. En omdat ze zo fabrieksmatig denken, zijn ze niet in staat om een doos uit te pakken en eens per stuk te bekijken wat erin zit. Het blijkt dat de gedupeerden afwijken. Die moet je dan individueel behandelen. En de oplossingen zijn nu toch weer procesmatig door iedereen dezelfde brief te sturen.”
Informateur Herman Tjeenk Willink schreef in zijn verslag bij de vorige formatie in 2017: “Individuele burgers passen vaak niet in de standaardmodellen en hebben moeite gehoor te krijgen voor problemen die één loket overstijgen.” Profetische woorden?
“Dat is helemaal raak. Het kan niet anders of Tjeenk Willink was destijds al op de hoogte van de problemen bij de Belastingdienst, anders doe je deze observatie niet. En als het nou om tien of twintig gevallen gaat, maar het zijn 26.000 ouders. Dan is het geen foutje meer. Ik vraag mij af wat de Belastingdienst heeft geleerd van het rapport van de Ombudsman uit 2017 en alles wat daarna is gebeurd.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Van Huffelen biedt klokkenluider toeslagenaffaire excuus aan
NOS 08.04.2021 Staatssecretaris Van Huffelen heeft haar excuus aangeboden aan een oud-ambtenaar van de Belastingdienst. De ambtenaar, Pierre Niessen, waarschuwde jaren voor de misstanden van de dienst bij het terugvorderen van kinderopvangtoeslag. Die waarschuwingen werden in de wind geslagen en dat was niet goed, zegt de staatssecretaris in een Voortgangsrapportage over de toeslagenaffaire.
Niessen maakte voor en na zijn pensioen diverse meldingen van het overtreden van de wet- en regelgeving. Hij probeerde aan de kaak te stellen dat de Belastingdienst bij zo’n 40.000 mensen geld terugvroeg, hoewel ze nog recht hadden op uitstel van betaling omdat hun bezwaar nog niet was behandeld.
Gesprek
De werkgever is niet goed omgegaan met de meldingen, constateert Van Huffelen. “Dit is niet goed geweest, er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken.” Ze heeft een persoonlijk gesprek gehad met Niessen. Er is ook een extern onderzoek naar gedaan.
De oud-ambtenaar wordt nu betrokken bij het project om de cultuur bij de Belastingdienst te verbeteren.
BEKIJK OOK;
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0e25f630-9898-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Telegraaf 06.03.2021
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
De Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
“Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland.
“Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.”
Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
AD 06.03.2021
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al 15 jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
Mensen met schulden niet goed beschermd
De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiele situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
Jos Silvis, procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor strafrechtelijk vervolging tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Duizenden zelfstandigen de dupe van fout Belastingdienst met leenbijstand
Duizenden zelfstandigen hebben door een fout van de Belastingdienst duizenden euro’s aan huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moeten terugbetalen, terwijl ze er wel recht op hadden. Dat schrijft de Volkskrant.
Het gaat om zelfstandigen die zogeheten leenbijstand (Bbz) hadden aangevraagd. Met die regeling konden uitkeringsgerechtigden vanaf 2004 een eigen bedrijf starten met een renteloze lening van de overheid. De lening werd kwijtgescholden als met de eigen zaak niet meer dan de bijstandsnorm werd verdiend.
De Belastingdienst heeft de lening in het jaar dat die werd kwijtgescholden ten onrechte bij het toetsingsinkomen van ontvangers opgeteld, waardoor ze zogenaamd te veel ontvangen huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget moesten terugbetalen.
Omtzigt wil opheldering
In 2017 paste de toenmalige staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, de regeling op aandringen van de Nationale ombudsman en de Tweede Kamer aan, maar alleen voor burgers die in de periode 2014-2016 werden gedupeerd. Zij kregen compensatie, maar anderen niet. Mogelijk vielen meer dan tienduizend gedupeerden buiten de boot. Sommigen leenden bij derden geld om de vorderingen van de Belastingdienst te kunnen betalen, schrijft de krant.
De Belastingdienst zou ook nauwelijks moeite hebben gedaan om mensen die recht hadden op compensatie op te sporen. Het ministerie van Financiën zou in zijn administratie niet kunnen zien wie de gedupeerde ondernemers zijn. Van de 17 miljoen euro die ervoor was begroot, is 2,6 miljoen euro besteed.
De krant schrijft dat CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die zich eerder vastbeet in de kinderopvangtoeslagaffaire, het kabinet om opheldering wil vragen. “De zaak toont veel parallellen met de toeslagenaffaire.”
Kamer noemt nieuwe toeslagenblunder Belastingdienst ‘ongelooflijk’
‘Pijnlijk en ongelofelijk’. De Tweede Kamer heeft geen goed woord over voor de nieuwste fout van de Belastingdienst. Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat de Belastingdienst arbeidsmigranten al sinds 2015 onterecht duizenden euro’s aan kindgebonden budget geeft.
Dat komt omdat de Belastingdienst toeslagen toekent op basis van foute en onvolledige informatie. “Dit kost de Nederlandse staat en dus de belastingbetaler veel geld”, zegt Helma Lodders van de VVD.
Maar Lodders ziet ook opnieuw dat burgers buiten hun schuld om in de problemen komen en klem komen te zitten tussen de verschillende overheidsorganisaties. “Deze fouten lijken in eerste instantie in het voordeel van de mensen uit te pakken, maar als zij dit moeten terugbetalen, komen ze natuurlijk in grote problemen”, zegt Lodders.
Pak signalen op
Renske Leijten van de SP kan er met haar hoofd niet bij dat de Belastingdienst, die aan de ene kant keihard optrad tegen fraude zoals in de kinderopvangtoeslagenaffaire, nu automatisch te veel verstrekt. “Ongelofelijk”, noemt ze het. Helemaal als de arbeidsmigranten zelf aangeven dat ze te veel ontvangen en dat de Belastingdienst dan geen thuis geeft.
Belastingdienst weer in de fout: veel te veel toeslag voor arbeidsmigranten
“Opnieuw zien we dat de Belastingdienst signalen niet oppakt als er iets fout gaat”, zegt Pieter Omtzigt van het CDA. “Niet van de migranten die waarschuwen en niet van de eigen medewerkers die waarschuwen. Zelfs niet naar aanleiding van interne rapporten.”
Als de Belastingdienst die signalen niet structureel serieus gaat nemen is het volgens Omtzigt wachten op het volgende schandaal.
‘Het is niet te verantwoorden dat mensen in de problemen komen, omdat de Belastingdienst haar zaken niet op orde heeft’, vindt Eppo Bruins van de ChristenUnie. ‘Het is al lange tijd bekend , maar nog steeds niet gerepareerd’.
De partijen verbazen zich er vooral ook over dat het probleem al zo lang speelt en noemen het zorgelijk dat het sinds 2016 nog altijd niet is opgelost. Ze willen daarover opheldering van de staatsecretaris van Financiën.
Het CDA en de ChristenUnie willen af van het huidige en complexe toeslagensysteem.
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben.
De lijst is niet volledig, merken ze op !!!
Deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
In antwoord op kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief;
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
Telegraaf 17.03.2021
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp
De gemeente Den Haag schiet gedupeerde gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
De slachtoffers kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL
meer: Van affaire tot val kabinet NOS
Meer: Menno Snel RTL
Meer: Belastingdienst RTL
Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL
Meer: belastingen Telegraaf
Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf
Meer: Belastingdienst Telegraaf
Meer: Toeslagenaffaire NU
dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw
lees: Amendement van de Leden Lodders en Van Weyenberg ter vervanging van nr. 3 over een moratorium 10.02.2021
Lees: Algoritmes zoeken naar bijstand-fraudeurs, welke rol speelt etnisch profileren? NOS
Lees: Fraude opsporen of gevaar van discriminatie? Gemeenten gebruiken ‘slimme’ algoritmes NOS
lees: Ontslagaanvraag kabinet 15.01.2021
lees: Reactie op rapport ‘Ongekend Onrecht’ van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag 15.01.2021
lees: Toelichting Catshuisregeling Kinderopvangtoeslag
lees: Budgettair kader maatregelen
lees: Overzicht _en_toelichting specifieke maatregelen Toeslagen en Belastingdienst
lees: Besluit forfaitair bedrag en verruiming compensatieregeling
lees: Managementteam van de_belastingdienst toeslagen, stukken die 2,5 jaar voor bijna iedereen zijn achtergehouden_ 23.12.2020
lees: vragen Verslag_van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag ‘Ongekend onrecht’ 23.12.2020
lees: brief 2e kamer Herstel_Toeslagen 22.12.2020
lees: eindverslag parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 17.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (1) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (2) 15.12.2020
lees: Kamermotie Kwint en Leijten (3) 15.12.2020
lees: 0a eindrapportage alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: 0b beleidsopties h5 voor alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: Aanbiedingsbrief Eindrapportage Alternatieven voor het toeslagenstelsel voor de Tweede Kamer 14.12.2020
lees: bijlage 1 verantwoording onderzoek doenvermogen
lees: bijlage 2 rapportage toeslagen en doenvermogen
lees: bijlage 3 achtergrond bij integrale vereenvoudiging belastingen en toeslagen
lees: bijlage 4 aanbiedingsbrief weging op de hand alternatieven toeslagenstelsel 19.11.2020
lees: bijlage 5 wegingen op de hand
lees: bijlage 6 cpb notitie doorrekening beleidsopties voor een alternatief toeslagenstelsel
lees: Infographic Alternatieven voor het toeslagenstelsel
lees: brief signalen ten aanzien opzet grove schuld 27.11.2020
lees: bijlage memo tg 304 versnellingsmaatregelen 09.01.2016
lees: Kamer onderzoekt terecht eigen rol in Toeslagenaffaire Elsevier 14.02.2021
Lees: Kabinet opnieuw bijeen over toeslagenaffaire. Treedt de regering af? Elsevier 12.01.2021
Lees: Natuurlijk moet het kabinet aftreden om de toeslagenaffaire. En wel hierom ! Elsevier 12.01.2021
Lees: Geachte Lodewijk Asscher, verscheur uw brief en treedt terug Elsevier 09.01.2021
Lees: Is 30.000 euro compensatie eerste stap of koopt kabinet aftreden af? Elsevier 23.12.2020
lees: ‘Rutte-doctrine’ onder vuur: proloog verkiezingsstrijd Elsevier 22.12.2020
lees: Keihard rapport toeslagenaffaire: zijn er consequenties? Elsevier 21.12.2020
lees: De toeslagenaffaire kent één hoofdschuldige: het parlement Elsevier 20.12.2020
lees: Verhoren toeslagendrama klaar: niemand wist van of deed iets aan ontspoorde aanpak Elsevier 27.11.2020
lees: Toeslagenstelsel is absurd, blijkt uit gehaspel bij enquête. Stop ermee Elsevier 27.11.2020
Zie: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 1
Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3
Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2
Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1
Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep
Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep
Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep
Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner
Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner
Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner
Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9
Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8
Zie verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7
En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6
Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner
Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner
en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3
en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2
en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1
Excuses staatssecretaris aan ambtenaar die vergeefs toeslagenzaak aankaartte
NU 08.04.2021 Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) heeft voormalig ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen haar excuses aangeboden. Hij vroeg jarenlang tevergeefs aandacht voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De fiscus is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent zij.
Van Huffelen sprak Niessen vorige maand. “Ik heb in het gesprek aangegeven dat ik hem zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral dankbaar ben voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was”, schrijft zij aan de Tweede Kamer.
Vijf van de zes keer ‘volledig gelijk’
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen over de misstanden “volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld een verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
Niessen wees er eveneens terecht op dat de Belastingdienst als werkgever niet goed is omgegaan met zijn meldingen. “Dit is niet goed geweest. Er had eerder diepgravender naar zijn meldingen moeten worden gekeken”, aldus Van Huffelen. “Ik heb daar mijn excuses voor gemaakt en dit zal ook formeel vastgelegd worden.”
Verder is met de oud-ambtenaar afgesproken dat zijn ervaringen gebruikt zullen worden bij het traject dat moet leiden tot een cultuurverandering bij de Belastingdienst en Toeslagen. Dergelijke meldingen moeten voortaan serieuzer worden genomen.
Nog altijd op koers voor compensatie vóór 1 mei
Van Huffelen meldt verder dat de uitbetaling van compensatie aan de nu bekende slachtoffers van de toeslagenaffaire voor 1 mei afgerond kan zijn. In totaal komen zo’n 25.000 ouders in aanmerking voor 30.000 euro.
Het kabinet heeft daarnaast beloofd alle schulden van deze ouders bij de overheid kwijt te schelden. Daarmee is de komende vier jaar in totaal nog eens 750 miljoen euro gemoeid. Met private schuldeisers wordt nog gesproken over kwijtschelding. Het doel is om de gedupeerden met een schone lei te laten beginnen.
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Belastingdienst Toeslagenaffaire
Kabinet zet 750 miljoen opzij voor streep door schulden toeslagouders
Telegraaf 08.04.2021 In een poging gedupeerde toeslagenouders weer op gang te helpen, gaat de overheid de komende jaren zo’n 750 miljoen euro aan publieke schulden kwijtschelden. De gesprekken met andere schuldeisers lopen nog.
Dat meldt demissionair staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. Het kwijtschelden van de schulden volgde op de val van het kabinet vanwege het toeslagenschandaal, waarbij ouders onterecht als toeslagfraudeurs werden aangemerkt of onterecht te hoge bedragen terug moesten betalen.
Het wegstrepen was volgens Van Huffelen nodig zodat ouders met ’een schone lei’ konden beginnen. Veel van de schulden die ouders hadden, werden veroorzaakt door de soms tienduizenden euro’s die zij aan de Belastingdienst terug moesten betalen. Alle gedupeerde ouders krijgen sowieso al in elk geval 30.000 euro compensatie. Toen dreigde dat zij dat geld meteen weer konden inleveren bij allerlei overheidsinstanties waar ze nog een schuld open hadden, besloot Van Huffelen ook een streep door die schulden te zetten.
Eerste rekensommen
Het was nog onduidelijk hoeveel dat de overheid zou kosten, maar inmiddels is er een voorzichtige eerste rekensom gemaakt. Het kabinet schat dat het om zo’n 750 miljoen euro gaat in de periode 2021-2024. Ook dat bedrag is nog met onzekerheden omgeven, omdat nog altijd niet duidelijk is hoeveel gedupeerde ouders er precies zijn.
De ouders blijken vooral schulden te hebben bij de gemeenten, waterschappen en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), daar wordt bijna 500 miljoen weggestreept. De schuld van de kinderopvangtoeslag zelf is zo’n 80 miljoen euro.
BEKIJK OOK:
Ruttes loyaliteit blijkt niet wederkerig
BEKIJK OOK:
CDA-bestuur op de grill na verkiezingen
BEKIJK OOK:
Van Huffelen: compensatie toeslagen zal ook bij fraudeurs komen
Compensatie
Inmiddels hebben ruim 30.000 mensen zich als gedupeerde ouders gemeld bij de Belastingdienst. Ongeveer 10 procent van hen blijkt (voorlopig) niet in aanmerking te komen voor compensatie. Ruim 7000 ouders hebben inmiddels in elk geval de 30.000 euro gekregen. Van Huffelen gaat ervan uit dat ze de belofte gaat waarmaken om iedere gedupeerde die zich voor 15 februari heeft gemeld in elk geval voor 1 mei de 30.000 euro over te maken.
Klokkenluider
Ook is er excuses aangeboden aan oud-ambtenaar van de Belastingdienst Pierre Niessen, die jarenlang tevergeefs aandacht vroeg voor misstanden bij de afhandeling van bezwaarschriften in de toeslagenaffaire. De dienst is niet goed met die meldingen omgegaan, erkent Van Huffelen. Ze sprak Niessen vorige maand. „Ik heb hem in het gesprek aangegeven dat ik zeer dankbaar ben dat hij zijn meldingen heeft gedaan en vooral voor zijn vasthoudendheid om deze aan te kaarten voor en nadat hij gepensioneerd was.”
Extern onderzoek door adviesbureau KPMG heeft uitgewezen dat Niessen bij vijf van de zes meldingen van misstanden „volledig gelijk” had. Het ging daarbij onder meer om het niet naleven van wet- en regelgeving bij de behandeling van bezwaren van ouders tegen bijvoorbeeld verlaging of terugvordering van hun kinderopvangtoeslag.
BEKIJK MEER VAN; economie overheid Van Huffelen
Slachtoffers toeslagenaffaire willen Belastingdienst laten vervolgen
NU 07.04.2021 Een groep van 139 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire heeft woensdag bij het gerechtshof in Den Haag een klacht ingediend, om de Belastingdienst alsnog te laten vervolgen. In januari besloot het Openbaar Ministerie (OM) daarvan af te zien.
Volgens Vasco Groeneveld, advocaat van de groep, moet de dienst worden vervolgd voor knevelarij, misbruik van gezag, beroepsmatige discriminatie en lasterlijke aanklacht. Knevelarij houdt in dat een ambtenaar in strijd met de regels geld vordert, ontvangt of niet uitbetaalt omdat dat verschuldigd zou zijn “aan enige openbare kas”.
Na het besluit van het OM zijn meerdere gedupeerden zo’n klachtprocedure begonnen. Het hof kan na beoordeling van de klacht het OM bevelen alsnog tot vervolging over te gaan.
Na een aangifte van de staatssecretarissen van Financiën tegen de Belastingdienst vorig jaar mei, deed de Rijksrecherche een uitgebreid oriënterend feitenonderzoek. Het OM concludeerde op basis daarvan dat er geen reden is tot vervolging.
Daarnaast is de Belastingdienst, als onderdeel van de Staat, immuun voor strafrechtelijke vervolging, aldus justitie. Over verwijtbare handelingen die de staat zijn toe te rekenen, moet verantwoording worden afgelegd in het politieke domein en niet in het strafrecht, oordeelde het OM.
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a43f79be-8d91-11eb-b760-02d1dbdc35d1.jpg)
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
/https://cdn.pijper.io/2021/03/piSFutVXsDzSP11615281873.jpg)
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1fdccaac-7df9-11eb-900c-02c309bc01c1.jpg)
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a9b3f950-7dcf-11eb-9752-02c309bc01c1.jpg)
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/68d2acf8-7d96-11eb-9e2e-0217670beecd.jpg)
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Van Huffelen: op koers met compensatie toeslagenaffaire
Telegraaf 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een „lichte toets” beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels. Al deze mensen krijgen voor 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
BEKIJK OOK:
Beerput fiscus blijkt nog dieper: waslijst aan regels niet nageleefd
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid economische sector Den Haag Alexandra van Huffelen
Bijna 5000 gedupeerden toeslagenaffaire hebben eindelijk schadevergoeding
AD 25.03.2021 Circa 4800 gedupeerden in het toeslagenschandaal hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die hen eind december was beloofd. Daarmee ligt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) naar eigen zeggen op koers om alle ouders die zich gemeld hebben, uiterlijk 1 mei dat bedrag te hebben uitbetaald.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 ouders gemeld voor de compensatieregeling. Van de ruim de helft is de aanvraag al met een ‘lichte toets’ beoordeeld. Daarbij is bijvoorbeeld bekeken of zij inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen. De overige dossiers worden de komende weken behandeld.
Tot nu toe is van 4000 aanvragers vastgesteld dat zij geen recht hebben op 30.000 euro. Bijvoorbeeld omdat zij nooit kinderopvangtoeslag hebben aangevraagd, of zelfs geen kinderen hebben. Ook kan het zijn dat zij toeslagen moesten terugbetalen om een reden die niets te maken heeft met vooringenomenheid of een te strenge toepassing van de regels.
Beoordeeld
Al deze mensen krijgen na 1 mei een brief. Een definitieve afwijzing is dat overigens nog niet, hun zaak wordt later nog volledig beoordeeld.
De regeling werd ingesteld naar aanleiding van een vernietigend rapport van een parlementaire ondervragingscommissie over de toeslagenaffaire. Vele duizenden mensen werden als gevolg van vooringenomenheid bij de Belastingdienst of een te strenge uitleg van regels jarenlang ten onrechte gebrandmerkt en behandeld als fraudeurs. Politiek, uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht deden volgens de commissie nagenoeg niets om dit ‘ongekende onrecht’ te voorkomen.
Een al lopende compensatieregeling bleek veel te ingewikkeld en tijdrovend. Daarom besloot het kabinet alle gedupeerden snel 30.000 euro te geven. Mensen die meer schade hebben geleden krijgen de rest alsnog vergoed. Wie meer krijgt dan de daadwerkelijke schade, hoeft de rest niet terug te betalen. Uiteindelijk trad wegens de affaire het voltallige kabinet af.
5000 toeslagenouders hebben 30 mille binnen, 4000 aanvragen afgewezen
NOS 25.03.2021 Ongeveer 5000 gedupeerden uit de toeslagenaffaire hebben de schadevergoeding van 30.000 euro ontvangen die ze eind vorig jaar was beloofd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft aan de Tweede Kamer dat ze daarmee op koers ligt om alle ouders die zich hebben gemeld uiterlijk op 1 mei uitbetaald te hebben.
In totaal hebben zich een kleine 25.000 gedupeerde ouders gemeld voor de regeling. Volgens Van Huffelen is de helft daarvan inmiddels beoordeeld via een zogeheten ‘lichte toets’. Daarbij is gekeken of ze inderdaad kinderopvangtoeslag hebben ontvangen en of ze kinderen hebben. Dat heeft ertoe geleid dat in 8500 gevallen is vastgesteld dat er recht is op compensatie.
In zo’n 4000 gevallen is vastgesteld dat ze geen recht hebben op de 30.000 euro, bijvoorbeeld omdat niet gebleken is dat ze kinderen hebben. Soms gaat het om mensen die gecompenseerd willen worden omdat ze in de problemen zijn gekomen door andere vormen van toeslag, zoals huur- of zorgtoeslag.
Rest handmatig beoordelen
De overige ruim 12.000 dossiers worden de komende weken behandeld. Dan gaat het om ingewikkeldere zaken, waarbij handmatig moet worden vastgesteld of er recht is op het compensatiebedrag.
De toezegging dat alle gedupeerden 30.000 euro zouden krijgen, kwam na het vernietigende rapport van een parlementaire commissie over de toeslagenaffaire. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs bestempeld door de fiscus en moesten hun toeslagen terugbetalen. “Ongekend onrecht”, vond de commissie. Het kabinet trad om die reden af.
Omdat de al lopende compensatieregelingen veel te ingewikkeld en tijdrovend bleken, besloot het kabinet in december dat alle gedupeerden snel 30.000 euro zouden krijgen. Mensen met meer schade krijgen die ook vergoed en mensen met minder schade hoeven niets terug te betalen.
BEKIJK OOK;
Kinderopvang van 0 tot en met 12 jaar is cruciaal
AD 19.03.2021 Het stelsel van kinderopvang moet rigoureus op de schop. Financieel zit het ingewikkeld in elkaar. Kinderen van laagopgeleide ouders vallen vaak uit de boot, stellen zeven organisaties.
De toeslagenaffaire heeft pijnlijk duidelijk gemaakt voor welke ellende dit zorgt. Het kabinet heeft in reactie op de toeslagenproblematiek aangegeven dat ‘de stap naar een ander stelsel noodzakelijk is’. Wij zijn het hiermee eens.
Een stelselwijzing moet allereerst het belang van het kind voorop stellen
Een stelselwijziging moet volgens ons allereerst het belang van het kind voorop stellen, zodat alle kinderen bereikt worden. Daarnaast moeten we stoppen met het rondpompen van geld; de overheid betaalt rechtstreeks aan de kinderopvang. Dit beperkt terugvorderingen en maakt het systeem begrijpelijk voor ouders.
Het is nú tijd voor verandering. Kinderopvang, onderwijs, jeugdhulp, sociaal werk en gemeenten slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op álle kinderen een kansrijke start te geven en tot een toekomstbestendig stelsel te komen.
In de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen (SVK) verkent het kabinet scenario’s voor een stelselherziening. Wij hebben hier op gereageerd: het is een belangrijke stap vooruit dat dit rapport het toegangsrecht voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar tot de kinderdagverblijven, BSO en gastouders adresseert.
We willen de kansenongelijkheid, die door de impact van de pandemie schrikbarend toeneemt, tegengaan. Het kabinet heeft voor het onderwijs een Nationaal Plan gepresenteerd, met aandacht voor voorschoolse educatie vanaf 2 jaar.
Kinderopvang is echter goed voor álle kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Zij verdienen maximale ontwikkelkansen, of hun ouders werken of niet. Inclusieve voorzieningen, waarin we achterstanden voorkomen en waar kinderen samen leren, spelen en zich ontwikkelen, leveren een bijdrage aan het vergroten van gelijke kansen.
Ze gaan segregatie tegen en dragen bij aan burgerschapsvorming. Belemmeringen die samenwerking in de weg staan, zoals aparte vormen van toezicht en verschillende financiering, moeten worden weggenomen.
De mogelijkheid om kindcentra te vormen waarin we vanuit gelijkwaardigheid nauw samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen, moet wettelijk worden verankerd door een nieuw kabinet. Een sterke basis is nodig voor kinderen. Zet nu haalbare stappen. Ieder jaar dat we er niet in slagen die basis op orde te hebben, is zonde.
Maak pedagogische voorzieningen voor alle kinderen toegankelijk en laat de arbeidseis vallen. Bied de komende kabinetsperiode twee dagen toegang tot het ontwikkelrecht voor alle kinderen en verlaag de administratieve en financiële drempels. Zet nu stappen voor een toekomstbestendig stelsel; het jonge kind van nu speelt straks een belangrijke rol. Onze kinderen verdienen het.
Rinda den Besten (PO-Raad), Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland), Leonard Geluk (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Gjalt Jellesma (Belangenvereniging Ouders in de Kinderopvang), Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020), Hans Spigt (Jeugdzorg Nederland) en Loes Ypma (Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang).
Den Haag gaat 1600 slachtoffers kinderopvangtoeslagaffaire helpen
Den HaagFM 17.03.2021 De gemeente gaat zo’n 1600 slachtoffers van de kinderopvangtoeslag helpen. De gezinnen kunnen de gemeente aankloppen voor hulp bij schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress.
Het vertrouwen in de overheid is door de jarenlange stress ernstig gedaald, schrijft de gemeente. ‘Duizenden gezinnen zijn jarenlang als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Wij zetten extra dienstverlening in’, aldus wethouder Bert van Alphen.
De impact van de situatie op de ouders en kinderen is groot, door de schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen, aldus de gemeente. Daardoor groeien de kinderen op met grote spanningen thuis en hebben zij emotionele schade. ‘Deze gezinnen verdienen onze steun. Wij vinden het belangrijk dat er weer rust komt binnen het gezin en willen daarbij helpen’, zegt de wethouder.
Gedupeerden krijgen deze week een brief van de gemeente. Zij kunnen ook zelf contact opnemen met de gemeente via deze site.
Kinderopvangtoeslagaffaire
In de kinderopvangtoeslagaffaire kwamen veel ouders in de problemen doordat zij door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur werden behandeld. Ouders moesten toeslagen terugbetalen en kregen een boete. De bedragen liepen op tot tienduizenden euro’s.
Tot voor kort kon de gemeente vanwege de privacyregels de ouders niet zelf benaderen. Toch heeft Den Haag afgelopen zomer al zo’n 70 meldingen van gedupeerden ontvangen. De gemeente onderzocht 35 van die gezinnen. Daaruit blijkt dat ruim 20 procent te maken heeft met zogeheten ‘multiproblematiek’, waarbij er naast financieel-juridische vraagstukken ook kwesties spelen op het gebied van gezin en welzijn van de kinderen, (sociale) huisvesting en geestelijke gezondheid. Een derde van de ‘zelfmelders’ heeft een schuldregeling of lening bij de gemeentelijke kredietbank. De meeste gedupeerden hebben volgens de gemeente één of meerdere vorderingen openstaan bij de gemeentelijke belastingen of de dienst SZW.
LEES OOK: Gedupeerde Janet Ramesar over toeslagenaffaire: ‘Kabinet moet verantwoordelijkheid nemen’
Gemeente Den Haag schiet gedupeerden toeslagenaffaire te hulp: ‘Belangrijk dat er rust komt’
AD 16.03.2021 De gemeente Den Haag schiet gezinnen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst te hulp. Het gaat om hulp bij hun schulden en andere problemen als gevolg van de jarenlange stress. In Den Haag gaat het om minimaal 1600 gedupeerden.
,,Duizenden gezinnen zijn jarenlang onterecht als fraudeurs aangemerkt. Er zijn grote fouten gemaakt door de Belastingdienst met het toekennen, stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag.
Medewerkers van de gemeente staan voor ze klaar om snel met ze in gesprek te gaan en naar hun verhaal te luisteren. Alle Hagenaars kunnen terecht bij de gemeente voor hulp bij schulden. Als zij door de Belastingdienst als gedupeerde worden erkend, zetten wij daar extra dienstverlening en inzet op”, zegt wethouder Bert van Alphen.
Analyse
Het stadsbestuur heeft de slachtoffers afgelopen zomer al opgeroepen zich te melden. 70 gedupeerden gaven daar gehoor aan. Van de eerste 35 zelfmelders is een analyse gemaakt. In ruim 20 procent van de gevallen is er sprake van multiproblematiek. Dan spelen er niet alleen financieel-juridische problemen, maar ook problemen rond het gezin en welzijn van kinderen, huisvesting en geestelijke gezondheid.
Depressies
De impact van de situatie op deze ouders en hun kinderen is volgens de gemeente groot: schulden, depressies, scheidingen en huisuitzettingen. ,,Kinderen uit deze gezinnen groeiden op met grote spanningen thuis en we zien bij hen emotionele schade. Deze gezinnen verdienen onze steun”, aldus Van Alphen. Ouders die kampen met schulden krijgen nu een adempauze waarin schuldeisers geen oude schulden bij ze kunnen innen.
Tot voor kort konden gemeenten de gedupeerden niet zelf te benaderen. Vanwege privacyregels mocht de Belastingdienst geen gegevens doorgeven aan gemeenten. Nu kan dat wel en krijgen gedupeerden een brief van de gemeente en worden ze stapsgewijs uitgenodigd.
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
RTL 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst, die vrijdag naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Dat zei hij in het televisieprogramma Buitenhof.
“Helaas past het in wat we anderhalf jaar geleden aan de weet zijn gekomen”, zei Hoekstra. Er wordt ‘met man en macht’ gewerkt aan het oplossen van de problemen die aan het licht kwamen door de affaire met de kinderopvangtoeslag. “Maar denk dat je ook zo eerlijk moet zijn, dat je niet kan beloven dat het helemaal tot het verleden behoort.”
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met SP’er Renske Leijten een sleutelrol speelde in het onthullen van de affaire, had om de lijst gevraagd. De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten.
Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan. Volgens Hoekstra is het ‘verschrikkelijk’ hoe de slachtoffers van de affaire ‘onder de wielen van de overheid terecht zijn gekomen’.
Lees ook: Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Hoekstra: schaamrood op de kaken over werkwijze Belastingdienst
MSN 14.03.2021 Minister van Financiën en CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra kreeg het ‘schaamrood op de kaken’ van de lijst van wetsovertredingen door de Belastingdienst. Dat zei hij in het tv-programma Buitenhof.
Lange lijst naar de Kamer van regels die de fiscus schond
MSN 13.03.2021 Het kabinet heeft een lange lijst naar de Kamer gestuurd van wetten en regels waar de Belastingdienst zich de afgelopen jaren niet aan heeft gehouden. In de elf pagina’s tellende brief komen allerlei voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief “meer systematisch” voorkwamen.
De fiscus handelde in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen”, valt in de brief te lezen.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen, en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de affaire met de kinderopvangtoeslag aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, zegt hij op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Advocaat Eva González Perez BABETTE VAN DER VELDE
Ministerie van Financiën: deze wetten en regels overtrad de Belastingdienst
NOS 13.03.2021 In antwoord op Kamervragen heeft het ministerie van Financiën een overzicht gestuurd van wetten waar de Belastingdienst zich de afgelopen zeven jaar niet aan heeft gehouden. De brief van 11 pagina’s bevat een greep uit gevallen die in strijd zijn met de wet of de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, schrijven demissionair staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen. Het is geen compleet overzicht.
De brief vloeit voort uit een motie van CDA-Kamerlid Omtzigt.
De voorbeelden in de Kamerbrief gaan onder meer om het achterhouden van stukken of het te laat verstrekken van stukken aan burgers of rechters. Ook wordt beschreven hoe het ouders onnodig moeilijk wordt gemaakt om hun recht op een toeslag aan te tonen. Het ministerie van Financiën stelt dat de Belastingdienst in het algemeen handelt volgens wet- en regelgeving, maar dat dit “helaas niet altijd het geval is geweest”.
Opsomming
De zaken die in de brief worden genoemd zijn al eerder aan bod zijn gekomen, onder meer in debatten in de Tweede Kamer. Het overzicht van de overtredingen is nieuw. “Een ernstige en lange lijst”, zegt advocaat Eva González Perez. En: “Niet nieuw, wel schokkend.” Zij ondersteunt sinds 2014 gedupeerde ouders van de kindertoeslagaffaire.
De brief bevat onder meer een “niet-limitatieve opsomming” van situaties waarin de Belastingdienst zich niet aan de wet en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gehouden heeft. “Dat betekent dat er nog meer is of nog aan zit te komen over wat de Belastingdienst heeft gedaan of doet in strijd met de wet”, zegt González Perez. “Er staat dus nog steeds geen streep onder.”
Ruim zes jaar ondervond de advocaat naar eigen zeggen geregeld dat de fiscus zich niet aan de regels hield. “Het recht werd niet gehanteerd. Deze lijst bevat alles waar ze de afgelopen jaren schriftelijk op zijn gewezen. Niks onthullends dus: het zijn de media en politici die hier al jaren mee bezig zijn. Het is een constante graafmachine in documenten en het naar buiten brengen daarvan.”
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, aldus Kamerlid Pieter Omtzigt.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageert geschokt op de inhoud van de brief. Op Twitter noemt hij het “dwingend leesvoer om het gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”. Hij benadrukt in een toelichting dat dit opnieuw bevestigt dat de wet niet alleen te hard is uitgevoerd door de Belastingdienst, zoals soms de uitleg was, maar dat de wet zelfs niet is gevolgd.
“In een rechtsstaat dient de Belastingdienst zich aan de wet te houden. Dat vraagt de dienst ook van alle burgers. Ik wil nu heel goed weten hoeveel schade dit voor burgers en bedrijven heeft opgeleverd”, zegt Omtzigt. “Een aantal mensen heeft dit de hele huurtoeslag gekost. Die zijn duizenden euro’s per jaar misgelopen doordat de interpretatie van de wet door de Belastingdienst niet was hoe die moest zijn volgens de hoogste rechter.”
Hij hekelt ook hoe lang het heeft geduurd voordat deze informatie de Kamer heeft bereikt. “We hadden deze brief weken geleden al verwacht, nog voor het verkiezingsreces. Nu is het een onhandig moment, want we kunnen het er nu niet over hebben met de regering.”
Uit de brief blijkt ook dat de informatie nog niet compleet is. Ook dat laakt Omtzigt nadrukkelijk. “Ik vraag al jaren om een overzicht en deze brief geeft nu geen uitputtende lijst.” Die lijst wil hij zo snel mogelijk. Ook wil hij dat zo snel mogelijk duidelijk wordt hoe lang het kabinet hier al van wist.
Beslagvrije voet
Vorige week concludeerde RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten dat de werkwijze van de Belastingdienst, die leidde tot de toeslagenaffaire, veel eerder begon dan tot nu toe bekend was.
In de Kamerbrief van vrijdagavond wordt ook gereageerd op het verhaal over de beslagvrije voet van de NOS. Hieruit blijkt dat de Belastingdienst er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee houdt of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari van kracht werd wel zou moeten.
De Belastingdienst bevestigde de werkwijze en zei dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan.
Het ministerie van Financiën zegt onderzoek te doen naar de vraag hoe de handelwijze van de Belastingdienst moet worden geduid. Ze willen in gesprek met de Nationale Ombudsman en sociaal raadlieden.
Onderstaande voorbeelden betreffen overtredingen van wetten die zich hebben voorgedaan bij de Belastingdienst, zoals beschreven in de Kamerbrief.
- Mondeling intrekken van bezwaren
- Opzet/Grove Schuld en minnelijke schuldsanering (Invordering)
- Ten onrechte niet-verminderde vervolgingskosten
- Vergoeden invorderingsrente
- Stuiten van verjarende schulden
- AVG en Archiefwet
- Strijdig handelen met de AVG bij de verwerking van persoonsgegevens.
- Herstelorganisatie Toeslagen. Situaties die zich hierin hebben voorgedaan zijn onder meer:
– niet (tijdig) vaststellen van de definitieve beschikking kinderopvangtoeslag;
– niet of onvoldoende in acht nemen van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet komen;
– niet of onvoldoende motiveren van beslissingen inzake de toekenning of afwijzing van de kinderopvangtoeslag;
– onvoldoende duidelijk maken aan de ouder welke informatie van hem/haar wordt verwacht;
- 21-punten lijst
- Vaktechnische waarborgen
- Toeslagpartnerschap
- Onterechte kwalificatie
- Kindgebonden Budget
BEKIJK OOK;
Belastingdienst ging volgens kabinet afgelopen jaren vaker over de schreef
NU 13.03.2021 De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren op momenten in strijd “met verschillende wetten en beginselen van behoorlijk bestuur gehandeld”. Dat staat zaterdag in een brief die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De elf pagina’s tellende brief bevat een lijst met wetten en regels waar de fiscus zich niet aan heeft gehouden.
De bewindslieden sommen een breed scala aan overtredingen op, maar schrijven ook dat de fiscus zich “in het algemeen” aan wetten en regels houdt en dat niet alle overtredingen even zware consequenties voor burgers hebben. De lijst is niet volledig, merken ze op.
In de brief komen echter ook voorbeelden langs van overtredingen door de fiscus die volgens staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (Financiën) “meer systematisch” voorkwamen en waarmee zoals gezegd afgeweken werd met de beginselen van behoorlijk bestuur. Deze beginselen vormen de gedragsregels over hoe de overheid zich tegenover een burger dient te gedragen.
De Belastingdienst overschreed beslistermijnen, handelde in strijd met privacywetgeving en nam zonder of met slechte motivatie besluiten. Ook werden stukken achtergehouden voor burgers en rechters, werd het ouders onnodig moeilijk gemaakt om hun recht op toeslag aan te tonen en werd toeslag stopgezet of teruggevorderd zonder dat vooraf onderzoek was gedaan.
Als een huishouden verandert, stuurt de afdeling Toeslagen een brief. Als deze niet getekend wordt teruggestuurd, wordt de uitbetaling van de toeslag automatisch stopgezet. In 2019 besliste een rechter al dat deze werkwijze “onrechtmatig” is, maar toch gaat dit nog altijd door. “In de systemen van Toeslagen is deze uitspraak nog niet verwerkt en wordt de werkwijze dus nog steeds gevolgd”, schrijven de staatssecretarissen.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten van de SP de kinderopvangtoeslagenaffaire aan het licht bracht, had om de lijst gevraagd. “Dwingend leesvoer om gebrek aan rechtsstatelijkheid te begrijpen”, schrijft Omtzigt op Twitter. “Ik blijf wacht op de volledige lijst. Deze is nog heel incompleet.”
Lees meer over: Belastingdienst
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
MSN 09.03.2021Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
Belastingdienst gaat opnieuw de fout in: duwt mensen onder bestaansminimum
Panorama 09.03.2021 Het drama lijkt nog lang niet over bij de belastingdienst. Volgens de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR) houden ze bij terugvorderingen weinig rekening met de financiële problemen van burgers. LOSR zegt dat mensen daardoor meer dan eens onder het bestaansminimum terechtkomen.
Vanaf de start van dit jaar is er een nieuwe wet aangenomen die burgers met financiële problemen moet beschermen. Er is een bepaald deel van ieders inkomen waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo heeft iedereen die in de schulden terecht komt toch de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Vroeger moesten mensen zelf bij schuldeisers aangeven dat ze die grens bereikt hadden. De zogenaamde ‘Wet vereenvoudiging beslagvrije voet’ legt die verantwoordelijkheid bij de schuldeisers. Zij moeten die beslagvrije voet op voorhand berekenen.
De Belastingdienst hield bij het berekenen van terugvorderingen van toeslagen echter weinig rekening met die wet. Mensen kregen gewoon een brief op de mat waarin stond dat ze moesten gaan betalen. Alleen als burgers van de nieuwe wet afwisten, konden ze de terugbetaling tegengaan door zelf aan de bel trekken bij de Belastingdienst. Deden ze dat niet? Dan kon huur- of zorgtoeslag stopgezet worden.
André Moerman, voorzitter van LOSR, is er niet over te spreken: “Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet.”
Moerman stuurde een brief naar demissionair staatssecretaris Van Huffelen, die volgens nu.nl aangaf met LOSR in gesprek te gaan.
’Burgers onder bestaansminimum door Belastingdienst’
MSN 09.03.2021 De Belastingdienst past niet uit eigen beweging de beslagvrije voet toe bij de verrekening van toeslagen. Het kan daarom voorkomen dat burgers onder het bestaansminimum terechtkomen.
Daarvoor waarschuwt de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Zij roepen staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën op om dit zo snel mogelijk alsnog te regelen.
De invoering van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou moeten voorkomen dat burgers nog onder de beslagvrije voet – het bestaansminimum – terechtkomen.
Bestaansminimum
Schuldeisers mogen niet aan het deel van het inkomen van een schuldenaar komen dat diegene echt nodig heeft voor zijn of haar levensonderhoud. Dit is afhankelijk van de gezinssamenstelling, maar meestal even hoog als een bijstandsuitkering. Op de website van het Juridisch Loket kun je je beslagvrije voet berekenen.
Burgers die door een invordering onder het bestaansminimum terecht dreigen te komen, moesten tot voor kort zelf aan de bel trekken. Sinds januari 2021 zou hier verandering in moeten zijn gekomen, maar volgens de LOSR is dat nog niet op orde.
Geldstress
„Het aanleveren van de benodigde gegevens om de beslagvrije voet te berekenen was in praktijk voor veel mensen een probleem. Wetenschappelijk onderzoek over schaarste, geldstress en beperkt ’doenvermogen’ bevestigde dit beeld. Mensen willen wel, maar kúnnen niet”, zegt André Moerman voorzitter signaleringscommissie LOSR.
De instantie wil dat de fiscus de wet toepast en bij verrekening van toeslagen de beslagvrije voet proactief toepast. Een verzoek om een persoonlijke betalingsregeling moet volledig en met terugwerkende kracht worden toegepast. Ook moeten burgers en de medewerkers van de Belastingtelefoon beter worden voorgelicht over de beslagvrije voet.
Kamer vraagt opheldering
Zo ongeveer de voltallige Tweede Kamer vraagt in Kamervragen om opheldering over de kwestie. De Kamer wekt, onder aanvoering van CDA’er Pieter Omtzigt, de suggestie dat bij toeslagen en verrekening ’effectief een wassen neus is’. De Kamer wil ook dat de staatssecretaris op ’zeer, zeer korte termijn’ met de ombudsman en de sociale raadslieden in gesprek gaat over de problematiek.
Reactie ministerie
Het ministerie reageert dat mensen altijd een brief krijgen als ze een deel van de toeslagen moeten terugbetalen, en dat ze daarin worden opgeroepen contact op te nemen als betalen niet lukt. „Dan zoeken we naar een oplossing”, aldus een woordvoerder. Die zegt dat daarbij ook rekening wordt gehouden met hoeveel men kan betalen. Als iemand daarna nog niet betaalt, volgt een dwangverrekening. Daarvoor geldt wel automatisch de beslagvrije voet. Het ministerie wil in gesprek met LOSR over de brief.
Belastingdienst weer onder vuur: mensen met schulden niet goed beschermd
NU 09.03.2021 De Belastingdienst houdt bij het terugvorderen van toeslagen te weinig rekening met de financiële situatie van burgers, zegt de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden (LOSR). Regelmatig belanden mensen daardoor onder het bestaansminimum. De organisatie schreef een brief aan demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën. Ook de Nationale ombudsman dringt aan op een oplossing.
Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.
Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.
Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.
“Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde ‘piepsysteem’, waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet”, zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.
De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. “Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen.”
Lees meer over: belastingen Toeslagen Economie
Ombudsman zegt dat overheid hem jarenlang negeerde in Toeslagenaffaire
NU 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
Zie ook: Opnieuw kritisch rapport over functioneren Tweede Kamer
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Meldpunt geopend voor zzp’ers in de knel
- Gemiddeld krijgt de ombudsman tussen de 25-30.000 klachten per jaar
- 10 procent daarvan gaat nu over coronagerelateerde kwesties
- Veel zpp’ers die op het punt van omvallen staan bellen
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Zie ook: Dit wil het kabinet: nieuw toeslagensysteem en overheid die niet discrimineert
Lees meer over: Ombudsman Reinier van Zutphen Toeslagenaffaire
Ombudsman: ‘Plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven’
MSN 07.03.2021 Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen speelde een sleutelrol bij de toeslagenaffaire. Al in 2017 waarschuwde hij dat er grote problemen waren, die drie jaar later leidden tot het aftreden van het kabinet Rutte III. “We hebben jarenlang geroepen dat er iets moest gebeuren, maar we werden niet gehoord.”
Van Zutphen (60) is nu bijna zes jaar Nationale ombudsman en zal in april beginnen aan zijn tweede termijn van nog eens zes jaar. “Vijf jaar geleden, toen ik aantrad, verzette ik mij tegen het fraudedenken. Ik heb toen gezegd dat als de overheid naar de burger kijkt als een fraudeur er geen goede oplossingen komen.”
Hij noemt het ‘zuur’ dat hijzelf, de Rekenkamer en de afdeling advies van de Raad van State waarschuwden dat er dingen fout liepen, maar ze niet gehoord werden. “Het heeft lang geduurd voordat het kwartje viel.”
In korte tijd zijn er twee parlementaire onderzoeken geweest, die naar de toeslagenaffaire en onlangs presenteerde de commissie die onderzoek deed naar problemen bij uitvoeringsorganisaties als het UWV en het Centraal Bureau Rijvaardigheid haar bevindingen.
In dat laatste rapport keek de Tweede Kamer ook uitdrukkelijk naar haar eigen functioneren. Van Zutphen: “De boodschap verbaast mij niet, zeker niet als ik naar al onze rapporten kijk die we de afgelopen jaren hebben gemaakt. Wat me wel aangenaam verrast is dat de Kamer tot zelfreflectie in staat blijkt te zijn.”
De commissie adviseerde de Tweede Kamer de Ombudsman te zien als ‘een belangrijke partner’ en dat de samenwerking ‘moet worden geïntensiveerd’. Van Zutphen: “Dat is natuurlijk een mooie opsteker, het voelt als waardering voor wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.”
‘Sla die klachtenprocedure maar over’
In februari 2016 kreeg Van Zutphen de eerste melding over problemen met de kinderopvangtoeslagen toen de Eindhovense advocaat Eva González Pérez hem benaderde. Zij vertegenwoordigde een groep ouders van wie de kinderopvangtoeslag volgens haar volkomen onterecht was afgenomen.
Van Zutphen adviseerde González Pérez eerst een klacht in te dienen bij Toeslagen, zoals de regels voorschrijven. Er gingen maanden overheen, waarbij die ouders in grote nood zaten, voordat hij zelf in november van dat jaar een onderzoek kon starten.
“Ik ben me toen helemaal rot geschrokken.” Hij zou nu eerder in actie zijn gekomen. “Ik zal eerder zeggen: sla die klachtenprocedure maar over, we gaan zelf aan de slag. Daartoe ben ik ook aangemoedigd door het kabinet.”
Onderzoek belandde in een la
En er is nog iets dat Van Zutphen anders zou doen: toen hij in 2017 zijn onderzoek naar de misstanden bij de toeslagen had afgerond, stuurde hij dat per post naar toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Achteraf bleek dat het in een la was beland. “Ik had bij hem langs moeten gaan. Zijn ambtenaren geven het wel aan hem, dacht ik, maar ik was te goed van vertrouwen.” Ook stuurde Van Zutphen het rapport niet naar de Tweede Kamer. “Daar had ik ook naartoe moeten gaan.”
Inmiddels zijn we twee jaar verder, hebben zowel de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire als de commissie die de problemen bij de uitvoeringsorganisaties onderzocht hun rapporten uitgebracht, is het kabinet afgetreden en zal in de loop van 2022 de parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire worden gehouden.
Sleutelfiguren zullen onder ede worden gehoord, waaronder ook demissionair premier Mark Rutte. Hij was tussen 2013 en 2016 voorzitter van de Ministeriële Commissie Aanpak Fraude die besloot tot intensivering van de jacht op vermeende fraude. “Ik snap wel dat de Kamer daar nog naar wil kijken”, zegt Van Zutphen.
‘Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit’
Voor Van Zutphen is een ding duidelijk: het hele idee van de zelfredzame burger als maat der dingen is voorbij. “Zelfredzaamheid betekent eigenlijk: zoek het maar uit. Bij 80 procent van de bevolking werkt dat, maar bij 20 procent dus helemaal niet. En de overheid moet er ook voor die mensen zijn.”
Regels moeten volgens Van Zutphen eenvoudiger en mensen die in de problemen komen moeten weten waar ze naartoe kunnen. Twee jaar geleden pleitte Van Zutphen ervoor om per gemeente één loket te openen waar burgers met hun problemen naar toe kunnen. “Destijds werd ik een beetje voor gek versleten, maar nu staat het in verkiezingsprogramma’s. De overheid moet altijd de deur open hebben staan.”
Van Zutphen zal regering nauwgezet volgen
De rol van de Nationale ombudsman zal de komend regeringsperiode een iets andere zijn. Natuurlijk, burgers kunnen zich bij hem melden met klachten, maar hij zal ook nauwgezet volgen of de komende regering alle beloftes die nu zijn gedaan ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
“Al die plannen moeten geen papieren werkelijkheid blijven.” Hij heeft er alle vertrouwen in dat zaken ten goede kunnen keren. “De problemen zijn serieus, maar we zijn niet reddeloos. Maar wat me wel bezighoudt: We zijn zo’n rijk land, veel rijker dan wij is er niet. En toch gaat het altijd over geldgebrek. Geld zou het probleem niet moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om mensen die niet veel hebben toch mee te laten doen.”
Rutte en andere kabinetsleden niet strafrechtelijk vervolgd vanwege toeslagenaffaire
AD 05.02.2021 De regering zal geen opdracht geven om premier Mark Rutte en andere politieke kopstukken strafrechtelijk te vervolgen voor hun rol in de toeslagenaffaire. Dat heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zojuist geschreven aan de Tweede Kamer.
Behalve tegen Rutte deden 87 gedupeerde toeslagouders begin dit jaar aangifte tegen (oud-)bewindslieden Lodewijk Asscher, Eric Wiebes, Wopke Hoekstra, Tamara van Ark en Menno Snel. Zij zouden zich volgens advocaat Vasco Groeneveld schuldig hebben gemaakt aan ambtsmisdrijven.
Lees ook;
De procureur-generaal van de Hoge Raad, Jos Silvis, heeft de aangiften onderzocht en is een oriënterend onderzoek gestart. Doel hiervan was uit te vinden of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een opsporingsonderzoek.
Die aanknopingspunten zijn niet gevonden, zo laat Grapperhaus de Kamer weten. ,,Dat betekent dat er vanwege de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”, aldus de minister. Hij benadrukt dat de Tweede Kamer zelf nog wel opdracht tot vervolging kan geven.
Tachtig slachtoffers
Advocaat Vasco Groeneveld deed namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de bewindslieden. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
Ferdinand Grapperhaus, demissionair minister van Justitie en Veiligheid. © ANP
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen. Indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe dus nog wel besluiten.
Wettelijke tekortkomingen
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan ‘is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend’. Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. ‘De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.’ Hij geeft aan dat ‘in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan’.
Grapperhaus: wij gaan geen ministers vervolgen om toeslagen
Telegraaf 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door „de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven.” Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
BEKIJK OOK:
Organisatie die toeslagouders compenseert kan werk amper aan
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK MEER VAN; overheidsbeleid Ferd Grapperhaus Tweede Kamer der Staten-Generaal
Grapperhaus: geen opdracht van regering om ministers te vervolgen
MSN 05.03.2021 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zal geen opdracht geven om de ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal bij de Hoge Raad.
Procureur-generaal Jos Silvis maakte eerder op vrijdag bekend dat hij na een oriënterend onderzoek geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek ziet. Naar aanleiding van dat advies schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer dat er door “de regering geen opdracht tot vervolging zal worden gegeven”. Alleen de Tweede Kamer kan nu nog besluiten tot strafvervolging.
Advocaat Vasco Groeneveld deed in januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de betrokken (oud-)ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. In februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers voor toeslagenaffaire
RTL 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire.
Advocaat Vasco Groeneveld heeft namens 80 gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte gedaan tegen ministers van Ark, Hoekstra en Wiebes, premier Rutte, staatssecretaris Snel en oud-minister Asscher.
Beroepsmatige discriminatie
Zij hebben strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld, vindt Groeneveld. De bewindslieden hadden moeten voorkomen dat de Belastingdienst zich schuldig maakte aan zogeheten knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Ook zijn artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind geschonden.
De procureur-generaal stelt dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van ‘wettelijke tekortkomingen’. Advocaat Groeneveld noemt dat advies van vandaag ‘teleurstellend’.
Protocol
Bij aangifte tegen ministers of staatssecretaris schrijft het protocol voor dat procureur-generaal bij de Hoge Raad een onderzoek start en advies uitbrengt aan de minister van Justitie. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer het laatste woord of er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
RTL Nieuws; Toeslagenaffaire Belastingdienst
Advies PG Hoge Raad: bewindslieden toeslagenaffaire niet vervolgen
NOS 05.03.2021 De procureur-generaal (PG) bij de Hoge Raad adviseert de regering om geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten doen naar ministers en staatssecretarissen die betrokken waren bij de kinderopvangtoeslagaffaire.
Volgens de PG, Jos Silvis, zijn er geen aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek, meldt de Hoge Raad. De regering neemt het advies over en geeft geen opdracht tot vervolging, schrijft minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Als de Tweede Kamer wil dat er wél een opsporingsonderzoek wordt gedaan, kan de Kamer dat aan dezelfde procureur-generaal opdragen.
Silvis deed het oriënterende onderzoek naar aanleiding van de aangifte tegen zes (oud-)bewindslieden, onder wie demissionair premier Rutte en minister Hoekstra van Financiën, door twintig gedupeerden.
Volgens hun advocaat Vasco Groeneveld hebben de zes zich schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf en nalatigheid. De aangifte werd begin vorige maand aangevuld.
Politieke verantwoording
De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging van de bewindslieden door de parlementaire ondervragingscommissie, schrijft de Hoge Raad. Die ondervraging mag wettelijk niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.
“De procureur-generaal geeft aan dat in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan. Voor een strafrechtelijk onderzoek zijn er volgens hem geen aanknopingspunten.”
Geen pauzeknop
Advocaat Groeneveld reageert teleurgesteld. Een belangrijk argument was dat het kabinet in juni 2019 al de volle omvang van deze zaak kende, zegt hij.
“Toen wist men al dat het ging om tienduizenden gedupeerden, en was de diepte waarmee de onrechtmatigheden hadden plaatsgevonden bekend. Toch heeft men toen niet op de pauzeknop gedrukt en de vorderingen bijna een half jaar door laten lopen. Dat is kwalijk, en daarover zie ik in dit advies niks terug.”
Kabinet gevallen
Vanwege de affaire trad staatssecretaris Snel van Financiën in december af en viel kabinet Rutte-III half januari. Het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie regeert demissionair door, maar zonder minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat).
Wiebes was in het vorige kabinet als staatssecretaris van Financiën verantwoordelijk voor de Belastingdienst. De fiscus beschuldigde duizenden ouders ten onrechte van fraude met toeslagen, waarop zij soms tienduizenden euro’s moesten terugbetalen en omvangrijke schulden opbouwden.
Ook trok Kamerlid Lodewijk Asscher zich terug als lijsttrekker van de PvdA. Asscher was vicepremier en minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet.
De procureur-generaal geeft leiding aan het parket bij de Hoge Raad. Dat is een zelfstandig, onafhankelijk onderdeel van de rechterlijke organisatie en behoort niet tot het Openbaar Ministerie.
Bewindslieden en voormalig bewindslieden worden voor ambtsmisdrijven berecht door de Hoge Raad. De PG bij de Hoge Raad kan niet zelf tot strafvervolging overgaan.
Bron: Hoge Raad
BEKIJK OOK;
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
Telegraaf 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Groeneveld vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Protocol
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Silvis schrijft in zijn onderzoeksverslag dat de problemen in de toeslagenaffaire het gevolg zijn van wettelijke tekortkomingen. Dat voor ouders in het toeslagensysteem grote problemen kunnen ontstaan „is bij het opstellen van de wetgeving niet onderkend.” Belangrijke juridische middelen voor rechtsbescherming zijn door de wetgever indertijd niet in de wet opgenomen, schrijft Silvis.
’Problemen hangen niet samen met vervolgbare ambtsdelicten’
De problemen hangen volgens de leider van het parket bij de Hoge Raad niet samen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen. „De aangifte is grotendeels gebaseerd op de ondervraging door een parlementaire commissie. Wettelijk mag die ondervraging niet als bewijs worden gebruikt in een strafvervolging.” Hij geeft aan dat „in een systeem van parlementaire democratie de politieke verantwoording voorop hoort te staan.”
BEKIJK OOK:
De Belastingdienst lijkt een ontembaar monster
BEKIJK OOK:
’Neoliberalisme is handig maar hol klaagwoord’
Luister ook naar verkiezingspodcast ’De Stembus’ van De Telegraaf, met deze aflevering: hoe nieuw zijn de nieuwe partijen nou eigenlijk echt, en heeft Wopke Hoekstra de muzieksmaak van Mark Rutte gekopieerd?
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Hoge Raad
Hoge Raad ziet geen reden tot vervolging van ministers in toeslagenaffaire
NU 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag.
Volgens de procureur-generaal draait het in de aangifte vooral om de problemen die voortvloeien uit de manier waarop de wetgever in 2005 te werk is gegaan bij het het opstellen van de wetgeving. Daardoor zijn dit zaken die volgens Silvis “niet samenhangen met vervolgbare ambtsdelicten van bewindspersonen”.
Daarnaast is de aangifte met name gebaseerd op de sessies van de parlementaire commissie. Dergelijke ondervragingen mogen wettelijk niet als bewijs worden opgevoerd.
PC dient opdracht te krijgen van regering of Tweede Kamer
Bovendien geldt er voor aangifte tegen bewindspersonen een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De minister gaf vrijdag te kennen geen opdracht te zullen geven om de ministers en staatssecretarissen te vervolgen. Hij volgt daarmee het advies op van de procureur-generaal.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Aangifte tegen groot aantal bewindspersonen
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Lees meer over: Toeslagenaffaire
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
MSN 05.03.2021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang. Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden.
Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad vrijdag. Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken).
Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte.
Advies Hoge Raad: geen vervolging ministers toeslagenaffaire
AD 05.03.3021 De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jos Silvis, ziet geen aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek tegen ministers en staatssecretarissen in de toeslagenaffaire rond de kinderopvang.
Silvis adviseert geen strafrechtelijk opsporingsonderzoek te laten verrichten naar aanleiding van een aangifte tegen de bewindslieden. Dat is de uitkomst van een door hem uitgevoerd oriënterend onderzoek, meldt de Hoge Raad.
Lees ook;
Advocaat Vasco Groeneveld deed op 12 januari namens een groep gedupeerden van de kinderopvangtoeslagzaak aangifte tegen de ministers Tamara van Ark (Medische Zorg), Wopke Hoekstra (Financiën) en Eric Wiebes (Economische Zaken). Daarnaast werden voormalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel en oud-minister Lodewijk Asscher in die aangifte betrokken. Op 3 februari deed de advocaat ook aangifte tegen premier Mark Rutte. Hij vertegenwoordigt tachtig slachtoffers.
Strafvervolging
Voor aangifte tegen bewindspersonen geldt een protocol. Dat schrijft voor dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad een oriënterend onderzoek begint, gericht op de vraag of er aanknopingspunten zijn voor een opsporingsonderzoek. Als deze oriënterende fase klaar is, informeert de procureur-generaal bij de Hoge Raad de minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.
De procureur-generaal kan niet naar eigen inzicht tot strafvervolging overgaan. Hij dient daarvoor opdracht te krijgen van de regering of de Tweede Kamer. Grapperhaus kan als vertegenwoordiger van de regering de procureur-generaal opdracht geven tot het verrichten van een opsporingsonderzoek. Vervolgens is het aan de regering om de vervolgingsbeslissing te nemen.
Ook indien de regering geen opdracht geeft tot strafvervolging, kan de Tweede Kamer daartoe nog wel besluiten.
Bonnetje
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Slachtoffer
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari. Eerder werd duidelijk dat het Openbaar Ministerie de Belastingdienst niet strafrechtelijk zal vervolgen vanwege de affaire. Meerdere ouders spanden daarop procedures aan om die vervolging alsnog gedaan te krijgen.
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
MSN 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
Telegraaf 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
„Dit is zeer ernstig”, vindt CDA-Kamerlid Omtzigt. „Het wordt steeds duidelijker dat de belastingdienst zich heel lang niet aan heel veel wetten hield, zodat burgers en bedrijven zich niet konden verweren bij een fraudeverdenking.”
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
BEKIJK MEER VAN; overheid belastingen Van Huffelen Omtzigt Nijboer Kamer Belastingdienst
Kamerleden vol ongeloof over ‘triest inkijkje’ in werkwijze Toeslagen
RTL 05.03.2021 SP-kamerlid Renske Leijten en haar CDA-collega Pieter Omtzigt reageren vol ongeloof op werkinstructies en handleidingen van de afdeling Toeslagen. Het geeft volgens hen een triest inkijkje in de gebrekkige manier waarop met rechten van burgers werd omgegaan.
“Het toeslagenschandaal is veel groter, en heeft ook langer geduurd dan gedacht”, zegt Omtzigt. Uit de stukken blijkt dat de omstreden werkwijze al begint bij de invoering van het toeslagenstelsel. “Dat is ver maar dan ook heel ver voor de zogenaamde Bulgarenfraude.”
Strikte naleving van de regels en fraudejacht blijft niet beperkt tot kinderopvangtoeslag, maar strekt zich ook uit naar huur- en zorgtoeslag. “Ik denk dat de vraag is hoeveel gedupeerden er zitten bij huur- en zorgtoeslag”, reageert Leijten. De Tweede Kamer heeft daar al een aantal keer naar gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen.
De stukken leggen volgens Leijten pijnlijk bloot hoe rechten van burgers werden geschonden door de werkwijze van de afdeling Toeslagen. “De instructies geven aan hoe iemand op papier moet worden beoordeeld om tot afwijzing te komen. Nergens staat: we nodigen mensen uit voor een gesprek.”
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
Ernstig
“Het lijkt wel alsof er niemand is geweest die heeft gezegd: mag het wel wat we doen?” vervolgt Leijten. “Als deze instructies gevolgd zijn, heeft de Belastingdienst moedwillig de rechtsbescherming van burgers en bedrijven uitgeschakeld”, zegt Omtzigt. “Dat betekent dat je je niet kunt verweren tegen de Belastingdienst als die je verdenkt van fraude. Dat is heel ernstig in een rechtsstaat.”
De SP en het CDA roepen het kabinet op om nu echt snel volledige openheid te geven over wat er allemaal mis is gegaan.
Meer: Roel Schreinemachers Renske Leijten Pieter Omtzigt Belastingdienst Tweede Kamer Toeslagenaffaire Belastingdienst
Kamer schrikt van uitbreiding toeslagenschandaal: ’Nieuw dieptepunt’
MSN 05.03.2021 Nieuw opgedoken documenten in de toeslagenaffaire zorgen voor opschudding bij Kamerleden. Zij maken zich zorgen hoe breed het schandaal eigenlijk speelt bij andere toeslagen dan die voor de kinderopvang.
De Kamer reageert op berichten van RTL Nieuws, dat stelt dat de fraudejacht bij de Belastingdienst al ver voor de ’Bulgarenfraude’ in 2013 speelde. Al kort na het invoeren van het toeslagstelsel, zo’n 15 jaar geleden, werd er volgens RTL gesproken over het niet uitkeren van toeslagen bij twijfel en worden mensen op een ’uitsluitlijst’ geplaatst. Mensen die als fraudeur worden aangemerkt, zouden niet meer zomaar van dat stempel af komen.
’Zeer ernstig’
PvdA-Kamerlid Nijboer spreekt van een ’nieuw dieptepunt’, wijzend op een document waarin ambtenaren zichzelf tot ’de rechters’ bombarderen: „Het minste wat je verwacht: de beginselen van de rechtsstaat respecteren. Maar niets bleek minder waar.”
Niet alleen de kinderopvangtoeslag
De werkwijze gold niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, van waaruit het toeslagenschandaal ontstaat dat uiteindelijk tot de val van het kabinet-Rutte III leidt, maar ook bij huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget. Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën) schreef eind vorig jaar al dat de fiscus bij andere toeslagen mogelijk ook over de schreef is gegaan.
’Hardvochtig behandelen van burgers’
Het baart de Kamer zorgen. „Het hardvochtig behandelen van burgers gebeurde niet alleen bij kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen”, ziet CU-Kamerlid Bruins. GL-Kamerlid Snels sluit zich daarbij aan: „Het ging niet alleen mis bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij andere toeslagen. En het begon al ten tijde van kabinetten van Balkenende.” SP-Kamerlid Leijten wil al langer weten hoeveel gedupeerden er zijn bij andere toeslagen.
’Wetten te streng nageleefd’
Een woordvoerder van Van Huffelen erkent in een reactie dat de Belastingdienst wetten al vanaf het begin van het toeslagenstelsel te streng heeft nageleefd. Het beeld dat er ook meteen streng op fraude gejaagd is, herkent hij niet. „In de eerste jaren na de invoering van het toeslagenstelsel lag de focus op het zo snel mogelijk uitbetalen van toeslagen en controle achteraf”, zegt de woordvoerder, die de te strenge fraude-aanpak pas vanaf 2010 ziet ontstaan.
‘Fiscus werkte al veel langer met zwarte lijsten, en bij meer toeslagen’
NOS 05.03.2021 De werkwijze die leidde tot de toeslagenaffaire wordt al veel langer gevolgd dan tot dusver bekend was. Dat meldt RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke documenten die de nieuwszender heeft ingezien.
Het gaat om documenten van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, zoals handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven. Daaruit blijkt volgens RTL dat de werkwijze waardoor mensen onterecht als potentieel fraudeur bestempeld konden worden en in grote financiële problemen kwamen, al in 2006 begon.
Tot nu toe was de veronderstelling dat de ontspoorde fraudejacht in 2013 van start ging als gevolg van de zogeheten Bulgarenfraude.
Massaal op de uitsluitlijst
Ook blijken er volgens RTL veel meer werkinstructies voor ambtenaren van de Belastingdienst te zijn geweest die in strijd waren met de wet- en regelgeving. Het gaat om aanwijzingen voor het stopzetten van niet alleen de kinderopvangtoeslag, maar ook van de zorgtoeslag, de huurtoeslag en het kindgebonden budget.
Mensen over wie twijfel bestond, kwamen op een ‘uitsluitlijst’ waarna ze geen toeslagen meer kregen. Hun werd niet verteld dat ze op deze lijst stonden, waardoor ze dat ook niet konden aanvechten. Ze zouden vervolgens automatisch nog jaren als fraudeur behandeld zijn. Dat gebeurde op grote schaal, concludeert RTL op basis van werkinstructies met de titel ‘Massaal’.
De Belastingdienst laat in een reactie weten dat er wel altijd een handmatige toets werd gedaan voordat iemand op de lijst kwam. En, zegt de dienst, de toeslag werd voor mensen die op de uitsluitlijst kwamen niet automatisch stopgezet. Ze konden extra gecontroleerd worden.
‘Verschillende versies documenten’
In een vijf pagina’s tellende reactie, die RTL heeft gepubliceerd, zegt het ministerie van Financiën dat het niet alle documenten heeft teruggevonden waarop de nieuwszender zich baseert. ‘De documenten waar RTL naar verwijst zijn goeddeels teruggevonden maar hierbij werd wel duidelijk dat van deze documenten meerdere versies bestonden, waarvan nu niet met zekerheid kan worden gezegd of beide (RTL/Toeslagen) van dezelfde versies zijn uitgegaan.’
Verder zegt het ministerie dat het niet zo is dat mensen die verdacht werden van fraude automatisch in het vervolg ook zo behandeld blijven worden door de Belastingdienst. Dat gebeurt alleen voor een “specifieke periode”, die handmatig door een behandelaar wordt ingesteld en handmatig weer verlengd moet worden. “Na een tijdsperiode voor afwijkende behandeling komt de toeslaggerechtigde weer in het normale behandelproces terecht.”
“Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen”, aldus Het ministerie van Financiën.
Daarnaast deelt het ministerie niet de conclusie dat de fraudejacht, zoals RTL het noemt, al vijftien jaar geleden begon. “Voor zover we kunnen nagaan, lag hier in de eerste jaren niet de nadruk op.”
Wel beaamt het ministerie dat de toeslagenregels vanaf het het begin af aan ‘zeer strikt geïnterpreteerd’ werden. “Kleine fouten zoals het ontbreken van een handtekening of datum op een contract, konden leiden tot hoge terugvorderingen of stopzetting van toeslagen.” Die problemen zijn “bekend, en dat is ook onderkend”, aldus het ministerie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
‘Bevestigt beeld’
Advocaat Vasco Groeneveld zegt dat de vertrouwelijke documenten die RTL naar buiten heeft gebracht het beeld bevestigen dat de historie die zijn klanten hebben met de Belastingdienst teruggaat tot 2006. “Gedupeerden vertellen mij dat de ellende toen al begon. Dit gaat zeker een rol spelen bij mijn verzoek aan het Gerechtshof om alsnog het Openbaar Ministerie te gelasten om medewerkers van de Belastingdienst te vervolgen.”
Groeneveld wil deze maand nog een klacht bij het hof indienen. “Het beeld dat medewerkers van de Belastingdienst onrechtmatig hebben gehandeld, wordt met deze documenten versterkt. En daarmee ook de nalatigheid van ministers om ertegen op te treden.”
Groeneveld zegt na het weekend vijftig nieuwe deelnemers aan de aangifte toe te voegen tegen zes (oud-)ministers die hij verantwoordelijk houdt voor het toeslagenschandaal. Het totaal aantal deelnemers aan deze aangifte komt daarmee op 130.
BEKIJK OOK;
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
NU 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Het medium heeft ontdekt dat een werkinstructie van de fiscus uit 2006 al spreekt over het “afwijkend behandelen” van mensen bij een vermoeden van fraude. Deze mensen zouden op een zogenaamde “uitsluitlijst” zijn gekomen, waarop de toeslagen zouden zijn stilgezet.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
Zie ook: Tijdlijn toeslagenaffaire: Van harde aanpak naar kwijtschelden schulden
Lees meer over: Politiek Toeslagenaffaire
‘Belastingdienst houdt zich al 15 jaar niet aan de wet bij terugvordering toeslagen’
AD 05.03.2021 Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is veel groter dan tot nu toe gedacht, concludeert RTL Nieuws op basis van vertrouwelijke stukken. De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend, blijkt uit duizenden documenten van de dienst Toeslagen die de nieuwszender in handen kreeg.
Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Deze praktijk bestond echter al veel langer. Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Handleidingen, werkinstructies, excelbestanden en verzonden brieven, bieden een ‘onthullend inkijkje’, klinkt het.
Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. De handleidingen die de dienst Toeslagen bij de toepassing van relevante regels en wetten hanteert, zouden naar verluidt niet juridisch zijn getoetst.
Lees ook;
Vinkje achter de naam
Bij vermoedens van fraude komen mensen op een zogenoemde ‘uitsluitlijst’ te staan. ‘Afwijkend behandelen’ luidt een werkinstructie uit 2006. Toeslagen worden onder de noemer ‘nihilstelling’ stopgezet. Uit de documenten blijkt dat dit massaal gebeurt. Volgens de Belastingdienst was het beleid erop gericht bewuste of onbewuste fouten bij de aanvraag of wijziging van het grote aantal uitgekeerde toeslagen te voorkomen.
Wie eenmaal op de uitsluitlijst terechtkomt, komt daar niet meer van af. Er is sprake van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’, zo blijkt uit stukken uit 2007. Elk contact met de Belastingdienst resulteert in behandeling als fraudeur, schrijft RTL. Bovendien worden mensen met een ‘vinkje achter hun naam’ hiervan door de Belastingdienst niet op de hoogte gesteld, waardoor verweer niet mogelijk is.
Ministerie
Het ministerie van Financiën stelt in een reactie niet alle stukken te hebben kunnen achterhalen die door de nieuwszender zijn aangevoerd. Desondanks bevestigt ze dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. “Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie aan de nieuwszender. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
De zogenoemde ‘toeslagenaffaire’ kwam aan het licht dankzij onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Daaruit bleek dat de Belastingdienst in 2014 voor circa 300 ouders – de tellingen lopen uiteen – de kinderopvangtoeslag volledig stopzette en terugvorderde. Dit na een onderzoek door een antifraudeteam. Dat was bij controle van het Eindhovense gastouderbureau Dadim op ‘onregelmatigheden’ gestuit.
Zo bleek dat ouders onvolledige of onjuiste informatie hadden aangeleverd toen zij de toeslag aanvroegen. Soms ging het om een verkeerd ingevuld getal of een ontbrekend bonnetje. Dat werd keihard bestraft. Doordat gezinnen opeens honderden euro’s per maand misliepen en daarnaast ook bedragen uit jaren ervoor moesten terugbetalen, kwamen zij in grote financiële problemen terecht.
Grondbeginselen rechtsstaat
De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag constateerde in december vorig jaar in haar eindverslag. dat de ouders die slachtoffer werden van de harde aanpak ‘ongekend onrecht’ was aangedaan. De ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’ en ouders hebben jarenlang ‘geen schijn van kans’ gehad, luidde het. De commissie-Donner wees met een beschuldigende vinger naar het politieke klimaat tijdens de vorige twee kabinetten, waarbij de nadruk meer en meer op fraudebestrijding kwam te liggen.
De oprichting van het Combiteam Aanpak Facilitators was hier een reactie op. De zogeheten ‘Bulgarenfraude’ in 2013 bracht toenmalig staatssecretaris Frans Weekers in grote problemen. Hij wist een motie van wantrouwen, ingediend door de oppositie, ternauwernood te overleven. Vanaf dat moment werd iedere misslag, overtreding of onjuiste aangifte van een toeslag als fraude aangeduid, aldus Donner.
De ‘toeslagenaffaire’ kostte staatssecretaris van Financiën Menno Snel de kop, leidde tot het vertrek van Lodewijk Asscher als PvdA-lijsttrekker van de PvdA en tot het aftreden van het kabinet Rutte, medio januari.
MSN 05.03.2021 Al veel langer dan gedacht keert de Belastingdienst niet uit bij ‘vermoedens van fraude’. En dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor de zorg- en huurtoeslag en het kindgebonden budget. Dat blijkt uit documenten die RTL Nieuws inzag.
Tot nu toe werd gedacht dat de affaire een gevolg is van de Bulgarenfraude uit 2013, maar het verrotte systeem is vlak na de oprichting ervan, vijftien jaar geleden, al ontstaan. Er is een werkinstructie uit 2006 over het ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude.
De Rechters
Zij komen op een ‘uitsluitlijst’ waarna toeslagen worden stopgezet. Dat gebeurt ‘massaal’ zoals een ander document heet. Verder is er een memo uit 2016 getiteld ‘De Rechters’. Een groep ambtenaren noemt zich zo, omdat zij het oordeel vellen over wie in ‘een hoog risicogroep’ terechtkomt.
Zij bepalen willekeurig en zonder juridische grondslag wie het stempel fraudeur krijgt. Diegene komt daar dan moeilijk meer van af. In een stuk uit 2007 wordt gesproken van het ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’.
Zwarte lijst
Ook houdt de Belastingdienst een zwarte lijst bij van gastouderbureaus die verdacht worden van fraude. Zowel de mensen op de uitsluitlijst als de bureaus op de zwarte lijst zijn daar niet van op de hoogte en kunnen zich dus ook niet verweren.
Topambtenaren verweren zich in de toeslagenaffaire door de wetten en regels de schuld te geven: die waren te streng, stellen zij. Maar uit deze documenten blijkt iets anders: ambtenaren schonden juist bewust de regels.
Bron(nen): RTL Nieuws
Toeslagenaffaire begon mogelijk al jaren eerder
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst die bekendstaat als de toeslagenaffaire, begon veel eerder dan tot nu toe gedacht werd, meldt RTL Nieuws vrijdag op basis van vertrouwelijke documenten van de fiscus.
Door het schandaal rond de kinderopvangtoeslagen werden duizenden ouders gedupeerd, doordat de Belastingdienst hen ten onrechte als fraudeurs zag. Dit drama speelde sinds 2013. Uit stukken die RTL Nieuws heeft ingezien, zou echter blijken dat ambtenaren zich vijftien jaar geleden al niet aan de wet hielden bij het terugvorderen van toeslagen.
Dat dit handelen destijds op grote schaal gebeurde, blijkt volgens RTL Nieuws uit werkinstructies met de titel “massaal”.
Daarnaast zouden mensen die eenmaal op een uitsluitlijst stonden, ook de jaren erna zijn behandeld als fraudeur. Ambtenaren zouden zelf hebben bepaald wie in de categorie “hoog risico” vielen en onderworpen moesten worden aan strengere controles.
De ambtenaren betitelden zichzelf daarom ook wel als “de rechters”, zou blijken uit een van de documenten.
‘Term rechters met kennis van nu een wat ongelukkige aanduiding’
De Belastingdienst laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het “logisch” was dat handmatig werd getoetst of mensen mogelijk fraudeerden. Het beleid was er namelijk op gericht om fouten bij aanvragen of veranderingen van toeslagen te voorkomen.
De fiscus zegt uiteindelijk niet te zijn doorgegaan met deze manier van risicoselectie. Verder noemt de Belastingdienst de term ‘rechters’ “met de kennis van nu” een “wat ongelukkige aanduiding”.
Vorig jaar kwam een snoeihard rapport uit over de toeslagenaffaire. Dat leidde op 15 januari tot de val van het kabinet. Voor de gedupeerde ouders is een compensatieregeling in het leven geroepen.
© Aangeboden door RTL Nieuws Interne werkinstructies en handleidingen Belastingdienst Toeslagen.
Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal veel groter
MSN 05.03.2021 De omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. Dat blijkt uit duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen die RTL Nieuws in handen kreeg.
Handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brieven geven een onthullend inkijkje in de werkwijze van de fiscus. Lang is ervan uitgegaan dat de strikte handhaving van de regels en de harde fraudejacht het gevolg waren van de Bulgarenfraude in 2013. Maar deze praktijk bestond al veel langer.
Al vijftien jaar houden ambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Kort na de invoering van het toeslagenstelsel worden al instructies opgesteld om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren. Dat gebeurt niet alleen met kinderopvangtoeslag, maar ook met zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
Uitsluitlijst
Een werkinstructie uit 2006 spreekt al over ‘afwijkend behandelen’ van mensen bij vermoedens van fraude. Zij komen op een zogenaamde ‘uitsluitlijst’. Toeslagen worden dan stopgezet. ‘Nihilstelling’ heet dat in het jargon van de fiscus. Dit gebeurt op grote schaal, blijkt uit werkinstructies met de titel ‘Massaal’. Volgens de Belastingdienst ging daar wel altijd een handmatige toets aan vooraf.
Volgens de Belastingdienst is het logisch dat dit gebeurde, gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd, en was het beleid erop gericht onbewuste of bewuste fouten bij aanvragen of wijzigingen van toeslagen te voorkomen. Daarom werd ook in de beginjaren al ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.
‘De Rechters’
De laatste jaren wordt de fraudejacht verder opgevoerd. Tussen de documenten zit een memo uit 2016 met de titel ‘De Rechters’. In het stuk wordt geschetst hoe ambtenaren die zichzelf ‘De Rechters’ hebben gedoopt, gaan bepalen wie in de categorie ‘hoog risico’ valt en aan strengere controle wordt onderworpen.
Ook hier ontbreekt gedegen juridische grondslag en lijkt sprake van willekeur. De Belastingdienst zegt dat uiteindelijk niet is doorgegaan met deze manier van risicoselectie en dat de benaming ‘De Rechters’ met de kennis van nu ‘een wat ongelukkige aanduiding’ is.
Afwijkende behandeling
Heb je eenmaal het stempel fraudeur, dan kom je daar niet meer van af. In stukken uit 2007 wordt al gesproken over ‘automatisch continueren van de afwijkende behandeling’. Met andere woorden: als je er eenmaal uit bent gepikt, blijft ook voor de jaren daarna een vinkje achter je naam staan. Bij elk volgend contact met de Belastingdienst gaat een alarmbelletje af en word je weer als fraudeur behandeld.
Mensen die op een uitsluitlijst belanden, worden daar niet van op de hoogte gesteld. In een werkinstructie uit 2010 wordt als reden aangevoerd ‘dat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek’. Omdat mensen niet weten dat ze als fraudeur te boek staan, kunnen ze zich ook niet verweren of hun onschuld bewijzen.
Ambtenaren worden geacht zich te houden aan het Handboek Toeslagen, waar alle relevante wetten en regels in staan over het al dan niet stopzetten van toeslagen. Daarnaast hanteert de afdeling Toeslagen ook werkinstructies en handleidingen, die vaak niet juridisch zijn getoetst. Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn.
Zwarte lijsten
De Belastingdienst houdt ook zwarte lijsten bij van gastouderbureaus die worden verdacht van fraude, blijkt uit de stukken die RTL Nieuws heeft ingezien. Bureaus die op zo’n lijst belanden, wordt niet verteld dat ze extra onder de loep liggen.
Sommige bureaus overleven het jarenlange juridische gevecht dat volgt niet en gooien het bijltje erbij neer. Andere bureaus bestaan nog steeds en hebben jarenlang te maken gehad met dit soort beschuldigingen zonder dat ze het wisten.
Tijdens de parlementaire verhoren over de toeslagenaffaire zeggen topambtenaren dat de regels rond toeslagen te streng waren. Ze konden niet anders dan deze strikt handhaven. De interne documenten vertellen een ander verhaal. Juist het niet-naleven van de regels en het schenden van fundamentele rechten van burgers leidden tot de toeslagenaffaire.
Reactie ministerie
Het ministerie van Financiën zegt in een reactie niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen.
“Dat is bekend, en dat is ook onderkend”, staat in een schriftelijke reactie. “Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.”
Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 23
Schuldig bevonden
PVV-leider Geert Wilders is op Vrijdag 04.09.2020 door het gerechtshof in Den Haag schuldig bevonden aan groepsbelediging op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014, maar vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie.
Gerechtshof veroordeelt Wilders voor ‘minder Marokkanen’ uitspraak
PVV-leider Geert Wilders tekent beroep aan tegen zijn nieuwe veroordeling voor groepsbelediging. Hij gaat in cassatie bij de Hoge Raad in de ‘minder Marokkanen’-zaak. Hij blijft erbij dat de politiek en ambtenarij hebben geholpen om hem veroordeeld te krijgen en dat er daarom sprake was van een politiek proces.
Telegraaf 05.09.2020
“Nederland is een corrupt land geworden”, zei de PVV-leider na de uitspraak. “Ik zal altijd doorgaan. Dit zal mij en de PVV sterker maken.”
AD 04.09.2020
Geen straf
Net als van de rechtbank in 2016 krijgt de PVV-leider geen straf. Het hof vindt dat hij als democratisch gekozen politicus met zijn jarenlange beveiliging een hoge prijs betaalt voor zijn uitlatingen.
De zaak draaide om de vraag van Wilders op de verkiezingsavond of zijn aanhangers in Nederland meer of minder Marokkanen wilden. “Minder!”, scandeerden zijn aanhangers, waarop de PVV-leider zei: “Dan gaan we dat regelen”.
Volgens het hof gingen zijn uitlatingen te ver en waren ze “onnodig grievend” voor alle Marokkanen. Het gerechtshof zegt dat uitlatingen wel provocerend mogen zijn, maar niet bepaalde grenzen mogen overschrijden, vooral waar het gaat om het respect voor de eer en goede naam en de rechten van anderen.
Telegraaf 12.09.2020
Telegraaf 04.09.2020
“De ruime uitingsvrijheid ontbreekt in het bijzonder bij het belasteren van minderheidsgroepen, omdat daarmee de pluriforme democratische samenleving wordt ondergraven. Verdraagzaamheid en respect voor de gelijkwaardigheid van alle mensen vormen immers het fundament van een democratische en pluriforme samenleving”, zei de rechter.
VK 05.09.2020
‘Verdachte heeft zich negatief uitgelaten over een minderheid en is te ver gegaan’
Wilders zegt dat hij alleen problemen heeft benoemd en oplossingen heeft aangedragen die ook in zijn verkiezingsprogramma stonden. Hij vindt dat hij zich in de Tweede Kamer moet verantwoorden en niet in de rechtbank.
Zijn belangrijkste verdediging was dat hij vindt dat de beslissing om hem te vervolgen politiek gemotiveerd was. De top van het Openbaar Ministerie heeft met toenmalig justitieminister Opstelten gesproken over de aangiften tegen de PVV-leider. Volgens het hof was dat tijdens een regulier overleg en paste het bij de informatieplicht die het OM tegenover de minister van Justitie heeft. Er was van een structurele, inhoudelijke bemoeienis geen sprake.
De PVV-leider blijft erbij dat Opstelten en zijn ambtenaren zich nadrukkelijk met het proces bemoeiden.
In de uitspraak werd ook ingegaan op de persoonlijke omstandigheden van Geert Wilders:
‘Verdachte betaalt al lange tijd een hoge prijs voor het uitdragen van zijn mening’
Duizenden mensen deden na de uitspraken van Wilders aangifte van discriminatie bij het Openbaar Ministerie. In december 2014 werd besloten om hem te vervolgen. De PVV-leider heeft altijd gezegd dat hij niet alle Marokkanen bedoelde, maar alleen criminele overlastgevende Marokkanen.
De rechtbank veroordeelde Wilders vervolgens voor groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie, maar ook de rechtbank legde geen straf op. Zowel Wilders als het OM ging daarop in hoger beroep. Dat werd behandeld door het gerechtshof Den Haag, maar vanwege de veiligheid waren de zittingen en de uitspraak in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
Telegraaf 09.09.2020
Terugblik
Hoe zag de weg naar het vonnis eruit en wat was de kans dat de PVV-leider zou worden veroordeeld?
Vrijdag 04.09.2020 hoorde Geert Wilders het vonnis in het proces om zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak.
De rechter heeft PVV-leider Geert Wilders schuldig bevonden aan groepsbelediging wegens zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak. Wilders werd niet schuldig bevonden aan haatzaaien en discriminatie. Voor zijn veroordeling voor groepsbelediging krijgt Wilders geen straf, omdat is meegewogen dat Wilders al jarenlang wordt bedreigd en beveiligd wegens zijn uitlatingen.
Op de verkiezingsavond van 19 maart 2014 stond Geert Wilders tijdens een bijeenkomst in Den Haag het aanwezige publiek te woord.
‘Willen jullie, in deze stad en in de rest van Nederland, meer of minder Marokkanen?’ vroeg de PVV-leider. Waarop de zaal ‘minder, minder minder’ scandeerde.
Bekijk het fragment hieronder:
Na die uitspraak op de verkiezingsavond zijn duizenden aangiften tegen Wilders gedaan. Zijn woorden zouden een oproep zijn tot discriminatie. In 2016 veroordeelde de Haagse rechtbank Wilders voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Na de uitspraak ging Wilders in hoger beroep.
Onthulling tijdens hoger beroep
Tijdens het hoger beroep onthulde RTL Nieuws vorig jaar dat topambtenaren op het ministerie van Veiligheid en Justitie in 2014 aandrongen op een harde aanpak van Wilders.
Lees ook deze column van Afshin Ellian: Geloofwaardigheid OM op het spel in proces-Wilders
In stukken die zijn opgesteld in het najaar van 2014 is te lezen hoe ambtenaren het Openbaar Ministerie (OM) voedden met argumenten vóór vervolging van de PVV-leider. Zo werden zijn uitspraken betiteld als ‘kwaadaardig’ en ‘racistisch’.
Ook de reactie van Wilders op de oproep ‘minder, minder, minder’ vanuit het publiek, was volgens het ministerie noemenswaardig. ‘Ik zal de appreciatie van “dat gaan we regelen” bij het OM onder de aandacht brengen,’ schrijft een ambtenaar.
Aanvankelijk zag het Openbaar Ministerie in de uitlatingen van Wilders geen reden voor een strafzaak, omdat die uitspraken ‘niet onnodig grievend’ zouden zijn. Op 12 maart 2014, een week voordat de PVV-leider op de verkiezingsavond de vraag om ‘meer of minder Marokkanen’ stelde, had hij tijdens een campagnebezoek aan de Haagse wijk Loosduinen ook al gezegd dat Den Haag een stad met ‘als het even kan wat minder Marokkanen’ moet worden. Het Openbaar Ministerie achtte ook die uitspraak destijds niet strafbaar, en wilde de zaak in eerste instantie seponeren.
Wilders vindt proces onterecht
De PVV-leider heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij het proces ‘een enorme bende’ en ‘een farce’ vindt.
‘Het blijft onwerkelijk om hier te staan, achter dit gestoelte in hetzelfde gebouw als waar niet zo lang geleden de criminelen van de mocro-maffia voor de rechter moesten verschijnen en het MH17-proces wordt gehouden. Waar normaliter maffiabazen en terroristen terechtstaan,’ zei hij op 8 juli van dit jaar in zijn slotbetoog.
‘Al vijf jaar lang word ik afgeleid van mijn werk door deze rechtszaak. Terwijl collega-fractievoorzitters belangrijke debatten aan het voorbereiden waren in de Tweede Kamer zat ik hier in de rechtszaal of bij mijn advocaat de zittingen voor te bereiden. Al vijf jaar lang is dat mijn werkelijkheid. Vijf jaar van zittingen, wrakingen, onderzoekingen en verhoren. Ontelbare uren voorbereiding en keihard werk van mijzelf, maar vooral van mijn advocaat.’ Al die tijd en moeite had het justitiële apparaat volgens Wilders beter ergens anders aan kunnen besteden.
Lees ook: Laat proces-Wilders niet beïnvloeden door racisme-debat
‘Natuurlijk sta ik niet boven de wet, maar wat heb ik dan gedaan?’ vroeg hij zich af. ‘Ik heb niemand beroofd of vermoord, ik heb geen bank overvallen, ik heb niet in cocaïne gehandeld, maar ik heb op een markt in Den Haag gesproken over Marokkanen en op een verkiezingsavond de vraag aan mijn kiezers gesteld of men meer of minder Marokkanen wilde. Ik heb mijn vak als volksvertegenwoordiger uitgeoefend, als leider van de oppositie en dan ook nog een keer in verkiezingstijd.’
Bekijk hier het volledige laatste woord:
Uitspraak
Door de onthullingen van RTL Nieuws duurde het proces langer dan gepland. De rechtbank had extra tijd nodig om de stukken te onderzoeken. In maart zou het proces verder gaan, maar door de uitbraak van het coronavirus ontstond verdere vertraging. In juni werd het proces hervat, waarna Wilders in juli zijn slotwoorden uitsprak.
De rechter doet vrijdag in de loop van de middag uitspraak in de zaak. Wilders hoopt op vrijspraak. Zoals hij in zijn slotbetoog zei, heeft hij niks misdaan. Zijn advocaat Geert-Jan Knoops vindt dat Wilders moet worden vrijgesproken. Ook zei Wilders’ verdediging dat het Openbaar Ministerie ‘niet ontvankelijk’ moet worden verklaard. Als het gerechtshof daartoe besluit, zegt de rechtbank dat het OM de zaak niet aan de rechter had moeten voorleggen.
meer: Proces Wilders NU
Bekijk ook: Zaak-Wilders
Zie dan ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 22
En zie ook; Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 21
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 20
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 19
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 18
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 17
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 16
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 15
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 14
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 13
Zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 12
Zie ook nog: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 11
En zie dan ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 10
zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 9
zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 8
nog verder dan: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 7
en dan ook weer: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 6
zie ook: Uitspraak rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder Marokkanen
zie ook: Haagse Islam Democraten doen aangifte tegen Haatzaaier Geert Wilders PVV
en dan ook nog: Rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 5
zie verder ook: Rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 4
zie dan ook nog: Rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder, minder – deel 3
zie verder ook: Rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder minder – deel 2
zie ook verder: Rechtzaak Geert Wilders PVV – Minder, minder minder deel 1
zie ook: Geert Wilders PVV strafvervolging met uitspraak Minder Marokkanen
‘Wilders gaf donatie van 175.000 euro voor rechtszaak niet door aan Kamer’
NU 15.01.2021 PVV-leider Geert Wilders ontving in 2017 een donatie van ruim 213.000 dollar (omgerekend ruim 175.000 euro), waarmee hij de advocaatkosten in zijn “minder Marokkanen”-zaak financierde. Dit bedrag gaf hij niet op in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl hij dat wel had moeten doen, meldt onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) vrijdag.
FTM bekeek de belastingaangifte van de Amerikaanse International Freedom Alliance Foundation (IFAF), een door Wilders zelf opgerichte stichting.
Het onderzoeksplatform ontdekte een aangifte voor een vergoeding van juridische kosten voor “een individu in zijn strijd voor de vrijheid van meningsuiting”. Hoewel Wilders’ strafzaak niet direct genoemd wordt, wijst dit er volgens FTM op dat het geld bedoeld was voor zijn zaak.
Wilders bevestigt dat hij uit binnen- en buitenland “tonnen” heeft ontvangen om zijn advocaatkosten te dekken, maar gaat niet in op de vraag waarom hij die kosten niet opgaf in het geschenkenregister van de Tweede Kamer.
De enige bestuurder van IFAF, de Amerikaanse filantroop Robert Shillman, weigert vragen te beantwoorden of een interview te geven. Shillman stond in het verleden bekend om zijn giften aan Democratische politici in zijn land, maar leunde in de afgelopen jaren meer naar de Republikeinen en uiteindelijk radicalere politici.
Ook Geert-Jan Knoops, Wilders’ advocaat in de strafzaak, wilde niet reageren op vragen van het onderzoeksplatform.
Alles vanaf 50 euro moet in register
Tweede Kamerleden moeten in principe alle geschenken vanaf 50 euro opgeven in het geschenkenregister. Uit eerder onderzoek van FTM bleek echter al dat dit zeer wisselend wordt gedaan.
Wilders werd in september door het gerechtshof in Den Haag schuldig bevonden aan groepsbelediging vanwege zijn uitspraken over “minder Marokkanen”. Hij werd vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie. De PVV-leider kreeg geen straf opgelegd.
Lees meer over: Geert Wilders Politiek
‘Stichting VS doneerde 2 ton voor verdediging Wilders in ‘minder Marokkanen’-zaak’
NOS 15.01.2021 Het advocatenkantoor dat Geert Wilders bijstond in zijn ‘minder Marokkanen’-zaak ontving in 2017 213.686 dollar (op dit moment omgerekend ruim 175.000 euro) van een Amerikaanse stichting, schrijft Follow the Money (FTM). Hoe Wilders zijn verdediging betaalt, was volgens FTM tot nu toe niet bekend.
De betaling staat niet in het geschenkenregister van de Tweede Kamer. In dat register geven Kamerleden geschenken op van meer dan 50 euro. Dat gebeurt om transparant te zijn en mogelijke belangenverstrengeling te voorkomen. In september heeft de Kamer de regels verduidelijkt en daarvoor een gedragscode ingesteld. Dat is geen wet, maar een eigen regeling van de Kamer. Ook komt er een speciaal college dat klachten onderzoekt over het niet naleven van de regels, maar dat gaat pas na de verkiezingen van maart aan de slag.
In het reizenregister staat wel dat de stichting in 2016 Wilders’ vliegtickets en hotels betaalde toen hij toespraken hield in de Verenigde Staten.
De PVV-leider reageert op Twitter dat het “politieke proces” hem “tonnen aan advocaatkosten” kost en dat hij blij is met de “steun van velen uit binnen- en buitenland”. Hij zegt zelf “nooit één cent” te hebben ontvangen.
Geert Wilders @geertwilderspvv
Het onderzoeksplatform ontdekte de betalingen in de belastingaangifte van de International Freedom Alliance Foundation (IFAF), volgens FTM in 2014 opgericht door de PVV-leider. Daarin staat een vergoeding van juridische kosten voor ‘een individu in zijn strijd voor de vrijheid van meningsuiting’. FTM concludeert dat het geld bedoeld was voor de zaak van Wilders.
Wilders’ advocaat Geert-Jan Knoops wil geen vragen beantwoorden van Follow The Money, en IFAF-bestuurder Robert Shillman ook niet. “Ik heb er geen interesse in om te worden geïnterviewd door iemand van jullie linksgeoriënteerde ‘nieuws’-organisatie”, reageerde Shillman.
RTL Nieuws meldde eerder dat de PVV advocaat Knoops niet heeft betaald en dat Wilders voor het proces geen financiële steun aan de Tweede Kamer heeft gevraagd.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0289879a-eec2-11ea-8ab0-02d1dbdc35d1.jpg)
Zaak-Wilders: ‘We zijn er voorlopig nog niet vanaf’
Telegraaf 04.09.2020 Geert Wilders werd vrijdag in hoger beroep schuldig bevonden aan groepsbelediging. Volgens de PVV-leider is Nederland een corrupt land geworden en hij gaat in cassatie. Rechtbankverslaggever Saskia Belleman zegt dat de zaak nog weleens jaren kan gaan duren.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/ab93bd0e-eeba-11ea-acba-02c309bc01c1.jpg)
Terugkijken: uitspraak hof in hoger beroep Wilders
Telegraaf 04.09.2020 PVV-leider Geert Wilders is door het hof in het hoger beroep in de ‘minder Marokkanen’-zaak schuldig bevonden aan groepsbelediging. Hij krijgt geen straf. Kijk hier de uitspraak terug.
Wat betekent dit voor Wilders? En vier andere vragen over de veroordeling
AD 04.09.2020 De rechtszaak van Wilders is uniek en doet veel stof opwaaien. Toch zijn de gevolgen van de veroordeling beperkt.
Wat betekent dit voor Wilders?
Lees ook;
Om te beginnen dat hij met een strafblad door het leven moet. Het strafblad hoeft hem niet te hinderen in zijn werk. Hooguit zou het lastiger kunnen worden om naar de VS te reizen, maar in politiek Den Haag bewees Mark Rutte al dat je premier kunt worden met een veroordeling op je naam. De kwestie was een andere, uiteraard, maar Rutte werd nog als staatssecretaris veroordeeld voor discriminatie van Somaliërs. Hij riep gemeenten op strenger op die groep te letten als het om bijstandsfraude ging.
De politieke gevolgen van de uitspraak zullen voor Wilders ook beperkt zijn. Voor zijn achterban was hij al de hoeder van het vrije woord geworden, zijn tegenstanders zullen de veroordeling terecht vinden. Tijdens het slepende proces dat zes jaar voortduurde, werd al duidelijk dat het zijn achterban groter noch kleiner maakte. Hij won én verloor verkiezingen in die periode. Zijn PVV is ook in de peilingen nog steeds de tweede partij van het land.
Waar is hij nou precies voor veroordeeld?
Wilders is vrijgesproken voor ‘aanzetten tot haat en discriminatie’ maar veroordeeld voor groepsbelediging. Hoogleraar Henny Sackers benadrukt dat het verschil tussen de twee aan Wilders ten laste gelegde zaken niet heel helder is. ,,Als Wilders niet alleen ‘minder minder’ had gezegd maar ook ‘pak een stok en ga de straat op’, was het duidelijk geweest. Nu niet en de rechter achtte het dan ook niet bewezen. Groepsbelediging is duidelijker. Je mag niet hele groepen over één kam scheren. De Hoge Raad heeft eerder bepaald dat daar ook nationaliteit onder valt.’’
PVV-leider Geert Wilders is veroordeeld voor groepsbelediging. © ANP
Hoe uniek is deze uitspraak?
Politici worden zelden veroordeeld om hun uitspraken. Hans Janmaat (Centrum Democraten) is in de jaren ’90 veroordeeld voor leuzen als ‘Vol is vol’. Dat ging om aanzetten tot discriminatie, iets waar Wilders nu juist van is vrijgesproken. Om dezelfde reden werden ook de Franse politicus Jean-Marie Le Pen en de Belgische politicus Daniel Féret ooit veroordeeld.
Bij Wilders gaat het om groepsbelediging. Maar de veroordelingen van die andere politici zijn wel relevant nu de PVV-voorman in cassatie gaat bij de Hoge Raad, of zelfs besluit door te procederen tot het Europese Hof. Volgens strafrechtgeleerde Theo de Roos tonen de zaken van Le Pen en Féret aan dat het hof zulke veroordelingen vaak in stand houdt. ,,In die zaken zei het Europees Hof: hier mogen rechters in die lidstaten zelf over oordelen. Daarmee lijkt de zaak mij nu dus eigenlijk wel afgedaan.”
Overigens benadrukt Sackers dat de veroordeling van Janmaat plaatsvond in een tijd dat er nog weinig jurisprudentie was. ,,Nu zou zijn veroordeling anders hebben uitgepakt.’’
De vrijheid van meningsuiting is beschermd door zowel de grondwet als het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Echter: er zijn grenzen aan
Is de vrijheid van meningsuiting nu verder beperkt?
Nee. De vrijheid van meningsuiting is beschermd door zowel de grondwet als het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Echter: er zijn grenzen aan. In eerdere strafzaken, zoals die tegen Le Pen, zette het Europese Hof een lijn uit. In het kort komt die er op neer dat politici enerzijds méér mogen zeggen dan gewone burgers, omdat zij problemen in de maatschappij moeten kunnen aankaarten. Maar als het gaat om ‘minderheidsgroepen’, mogen zij niet te ver gaan. Juist omdat zij als politicus ook de taak hebben hen tot op zekere hoogte te beschermen, vond het hof. Om die laatste reden is Wilders nu veroordeeld.
Wat betekent deze uitspraak voor mij als burger?
Het gerechtshof put zich in het vonnis uit om te vertellen hoe uniek deze zaak is. Omdat het om Wilders gaat, om een verkiezingsavond, een leider van een politieke partij. De Roos benadrukt dat dat niet te vergelijken is met wat gewone burgers wel of niet mogen zeggen. ,,Dit oordeel is een bevestiging van het geldende recht.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/38db01dc-eee7-11ea-9088-0255c322e81b.jpg)
Geert Wilders legt zich niet neer bij de veroordeling van het hof. Na afloop sprak hij de media ferm toe. Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / ANP
Wilders na veroordeling: ’Nederland is corrupt geworden’
Telegraaf 04.09.2020 „Nederland is een corrupt land geworden”, zei PVV’er Geert Wilders direct na afloop van de uitspraak in hoger beroep in de strafzaak tegen hem. Wilders werd vrijdag wel schuldig bevonden aan groepsbelediging, maar het hof besloot hem geen straf op te leggen.
„Juich niet te vroeg. Ik zal altijd doorgaan, ik zal altijd de waarheid blijven spreken, wat de consequenties ook zijn”, vervolgde hij strijdvaardig. „Dit zal mij en de PVV alleen maar sterker maken.”
Wilders herhaalde dat hij het middelpunt is geworden van een politiek proces. „Het ministerie en ambtenaren hebben geholpen om tot een veroordeling te komen.” Het hof heeft in zijn uitspraak expliciet gesteld dat er geen sprake is geweest van een politiek proces. Volgens Wilders heeft de rechter de vrijheid van meningsuiting „bij het grofvuil gezet”.
BEKIJK OOK:
Hof: Wilders schuldig aan groepsbelediging, geen straf
De PVV-voorman zei wel blij te zijn dat hij van twee punten op de aanklacht – het aanzetten tot haat en discriminatie – is vrijgesproken.
BEKIJK MEER VAN; rechtbank partijen en bewegingen Geert Wilders Partij voor de Vrijheid
Wilders in beroep tegen schuldigverklaring en spreekt van corruptie
NU 04.09.2020 Geert Wilders heeft vrijdag direct na de uitspraak van het gerechtshof Den Haag laten weten in beroep te gaan tegen de uitspraak en spreekt van corruptie. De PVV-voorman werd door het hof schuldig bevonden aan groepsbelediging wegens zijn “minder Marokkanen”-uitspraak in 2014. Hij werd vrijgesproken van het aanzetten tot discriminatie en haat.
“Nederland is een corrupt land geworden”, aldus de politicus tegenover de verzamelde pers. Volgens Wilders heeft het hof “de vrijheid van meningsuiting bij het grofvuil gezet”.
Wilders blijft ervan overtuigd dat de strafzaak tegen hem politiek gemotiveerd is geweest. Zijn advocaten hebben meerdere documenten overhandigd waaruit volgens Wilders duidelijk blijkt dat politici en ambtenaren zich hebben bemoeid met zijn vervolging.
Het hof heeft de stukken bestudeerd en komt juist tot de conclusie dat het niet aannemelijk is geworden dat de minister van Justitie destijds, Ivo Opstelten, zich heeft bemoeid met het besluit om over te gaan tot vervolging. “Bij het informeren van de minister op 10 september (2014, red.) blijkt juist duidelijk dat de beslissing tot vervolging zelfstandig is genomen”, aldus het hof.
“Ook is er in het dossier geen aanwijzing gevonden dat het ministerie zich heeft bemoeid met de verdere vervolging”, voegde het hof daaraan toe. Wilders schuift dit aan de kant en zegt dat de rechter weet dat er politieke bemoeienis is geweest, maar “eigenlijk zegt: het is allemaal wel goed”, laat de politicus weten.
Wilders hoort uitspraak Hof: ‘De verdachte is te ver gegaan’
Hoge Raad oordeelt of alles juridisch juist is verlopen
Wilders stapt nu naar de Hoge Raad die de zaak niet opnieuw inhoudelijk behandeld, maar oordeelt of juridisch alles juist verlopen is. Mocht dit niet het geval zijn, dan kan de Hoge Raad zelf uitspraak doen of bepalen dat de zaak opnieuw moet worden gedaan bij een ander gerechtshof.
Een besluit van de Hoge Raad laat vaak even op zich wachten. De veroordeling van Wilders heeft geen verdere gevolgen voor zijn functioneren als politicus.
Lees meer over: Politiek Proces Geert Wilders
Geert Wilders legt zich niet neer bij de veroordeling van het hof ANP
Geert Wilders in cassatie tegen veroordeling: ‘Het is een corrupt land’
NOS 04.09.2020 PVV-leider Geert Wilders tekent beroep aan tegen zijn nieuwe veroordeling voor groepsbelediging. Hij gaat in cassatie bij de Hoge Raad in de ‘minder Marokkanen’-zaak. Hij blijft erbij dat de politiek en ambtenarij hebben geholpen om hem veroordeeld te krijgen en dat er daarom sprake was van een politiek proces.
“Het hof is blind. Het had kunnen zien wat er gebeurd is”, zei Wilders na de uitspraak. Ik had gehoopt dat de rechterlijke macht zou zeggen: ‘dit accepteren we niet’. Dat hebben ze wel gedaan.”
Wilders noemde Nederland een “corrupt land”, omdat “Marokkanen die steden en wijken in de fik steken daar meestal mee wegkomen”, net als een “minister van Justitie die zijn eigen regels overtreedt”. Hij vindt dat het hof de vrijheid van meningsuiting bij het “grofvuil” heeft gezet.
Bekijk Wilders’ volledige reactie op Twitter:
Geert Wilders @geertwilderspvv
https://twitter.com/i/status/1301866341058707458
MIJN REACTIE OP VONNIS HOF #Wilderproces #Wilders #corruptnederland #vrijheidvanmeningsuiting
Hij had ook een boodschap voor politieke tegenstanders: “Juich niet te vroeg. Ik ga altijd door. Ik zal altijd, veroordelingen voor groepsbelediging of niet, de waarheid blijven spreken, wat de consequenties ook zijn. Het zal mij en de PVV alleen maar sterker maken.”
Het gerechtshof in Den Haag veroordeelde hem vandaag voor groepsbelediging op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014, maar sprak hem vrij van het aanzetten tot haat en discriminatie. Met die vrijspraak is hij blij.
De PVV-leider kreeg van het hof geen straf, omdat hij volgens de rechters als democratisch gekozen politicus al jaren een hoge prijs betaalt voor zijn uitlatingen. Wilders wordt al jaren permanent bewaakt, omdat hij herhaaldelijk met de dood is bedreigd.
OM heel tevreden
Het Openbaar Ministerie (OM) is “heel tevreden” met de uitspraak. “Omdat er een duidelijk signaal is afgegeven dat ook een politicus onder het mom van vrijheid van meningsuiting niet maar kan zeggen wat hij wil, dat hij niet zomaar groepen in de Nederlandse samenleving mag wegzetten”, zei persadvocaat-generaal Jan Hoekman op NPO Radio 1. “Dat was voor ons de belangrijkste inzet.”
Het OM is ook blij dat het hof duidelijk heeft gemaakt dat er geen sprake is geweest van politieke bemoeienis, zei Hoekman. “Het heeft alle stukken bekeken en gezegd: er zit geen begin van aannemelijkheid in dat dit een politiek proces is geweest. Het is een proces zoals dat in de Nederlandse rechtstaat thuishoort.” Hoekman verwacht niet dat het OM in beroep gaat.
Zes jaar
Het ‘minder Marokkanen’-proces loopt al zes jaar. Het begon in maart 2014 toen Wilders bij de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen aan zijn aanhangers vroeg of zij in Nederland meer of minder Marokkanen wilden. “Minder!”, scandeerden zij. Daarop zei Wilders: “Dan gaan we dat regelen”.
Duizenden mensen deden aangifte van discriminatie. Het OM besloot in december 2014 om Wilders voor deze uitspraak te vervolgen.
Rol Opstelten
Tijdens het proces kwam RTL Nieuws met stukken naar buiten waaruit zou blijken dat minister Opstelten van Justitie met het OM zou hebben gesproken over de vervolging.
Volgens Wilders was dat het bewijs voor politieke inmenging en beïnvloeding. Het hof is het daar niet mee eens, bleek vandaag bij de uitspraak.
BEKIJK OOK;
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9f234f06-eea8-11ea-91a2-02d2fb1aa1d7.jpg)
Meerderheid Nederlanders voor vrijspraak Wilders
Telegraaf 04.09.2020 Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat Geert Wilders moet worden vrijgesproken voor zijn ’minder Marokkanen’-uitspraak. Dat blijkt uit onderzoek van Motivaction in een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van het programma Dit vindt Nederland! van SBS.
55 procent van de ondervraagden vindt dat de PVV’er vrijspraak verdient, omdat politici een grote vrijheid van meningsuiting moeten hebben. 35 procent is het daarmee oneens en 11 procent heeft geen mening.
46 procent van de ondervraagden is van mening dat Wilders in 2014 te ver ging met zijn ’minder Marokkanen’-toespraak. Een deel vindt dus dat hij evengoed moet worden vrijgesproken, omdat hij een politicus is.
Voor het onderzoek hebben 517 deelnemers aangegeven of ze het met de stellingen eens of oneens waren, of dat ze geen mening hadden.
Wilders is opgetogen over de resultaten van de enquête. „Geweldig nieuws dat een meerderheid van Nederland kiest vóór de waarheid, vóór de vrijheid van meningsuiting en tégen politieke processen”, laat hij het programma weten.
BEKIJK OOK:
Hof: Wilders schuldig aan groepsbelediging, geen straf
BEKIJK MEER VAN; politiek proces Geert Wilders
Hof: Wilders schuldig aan groepsbelediging om uitspraken over Marokkanen
NU 04.09.2020 Het gerechtshof in Den Haag heeft Geert Wilders vrijdag schuldig bevonden aan groepsbelediging vanwege zijn uitspraken over “minder Marokkanen”, maar vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie. Hem wordt geen verdere straf opgelegd. Er zijn geen aanwijzingen dat politieke bemoeienis heeft geleid tot de vervolging van de PVV-voorman.
Volgens het hof was de uitspraak van Wilders op 19 maart 2014 “ook al is die gedaan in de context van het politieke debat onnodig grievend” en “moet daarbij in het bijzonder in aanmerking worden genomen dat de heer Wilders zich zonder nadere uitleg of nuancering negatief heeft uitgelaten over een minderheidsgroep”.
De uitspraak van het gerechtshof volgt ruim zes jaar nadat Wilders zijn uitlatingen over Marokkanen had gedaan. Wilders heeft laten weten tegen de veroordeling in cassatie te gaan. Dat betekent dat de zaak wordt voorgelegd aan de Hoge Raad, die alleen oordeelt of de zaak juridisch juist is verlopen.
Op 12 maart 2014 stelde de politicus zich te willen inzetten voor mensen die minder Marokkanen in Den Haag willen. Na de verkiezingsoverwinning op 19 maart herhaalde Wilders zijn uitspraak in een zaal vol met PVV-aanhangers. Hij vroeg: “Willen jullie in deze stad en in Nederland meer of minder Marokkanen?”, waarna het publiek “minder, minder” scandeerde. Wilders reageerde met: “Dan gaan we dat regelen.”
Wilders hoort uitspraak Hof: ‘De verdachte is te ver gegaan’
Vrijspraak voor aanzetten tot discriminatie en haat
Voor de uitspraken op 12 maart is Wilders in zijn geheel vrijgesproken. Als het gaat om de uitspraken op 19 maart, is er volgens het hof dus alleen sprake van groepsbelediging.
Voordat de betreffende speech werd gegeven, was er al gesproken over de inhoud en of men zou spreken van criminele Marokkanen of alleen Marokkanen. Het werd dat laatste. De bedoeling was de toespraak zo scherp mogelijk aan te zetten om nieuwswaarde te creëren.
Naar het oordeel van het hof was er geen sprake van aanzetten tot haat of discriminatie “omdat het opzet van Wilders niet erop was gericht zijn publiek daartoe aan te sporen”.
Hof: Politieke bemoeienis is niet aannemelijk
Volgens het OM was er sprake van groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie. Justitie eiste een boete van 5.000 euro. Wilders heeft altijd volgehouden slechts een vraag te hebben gesteld. De PVV-voorman is ervan overtuigd dat de reden om hem te vervolgen politiek is ingegeven, maar het hof gaat daar niet in mee.
“Dat er sprake is geweest van politieke bemoeienis is niet aannemelijk geworden”, aldus het hof. Ook is niet aannemelijk geworden dat het OM bewust onwaarheden heeft verteld. Het recht op een eerlijk proces is daarom niet in gevaar gekomen.”
Wilders werd in 2016 wel schuldig bevonden aan het aanzetten tot discriminatie.
Zie ook: Wilders in beroep tegen schuldigverklaring en spreekt van corruptie
Lees meer over: Politiek Proces Geert Wilders
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3f2e7270-eebb-11ea-a949-0217670beecd.jpg)
Advocaat Geert-Jan Knoops en PVV-leider Geert Wilders in de rechtbank van Schiphol. Ⓒ ANP/HH
Hof: Wilders schuldig aan groepsbelediging, geen straf
Telegraaf 04.09.2020 Ruim zes jaar na de omstreden ’minder Marokkanen’-uitspraak heeft het hof vrijdag uitspraak gedaan in het proces tegen PVV’er Geert Wilders. Wilders werd schuldig bevonden aan groepsbelediging tijdens de uitslagenavond, hij krijgt echter geen straf. De politicus werd vrijgesproken voor aanzetten tot discriminatie en haat en voor groepsbelediging op de markt.
De PVV-leider liet weten tegen de uitspraak in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. „Nederland is een corrupt land geworden”, zei PVV’er Geert Wilders direct na afloop van de uitspraak in hoger beroep in de strafzaak tegen hem. „Het ligt niet voor de hand dat het OM ook in cassatie gaat”, liet de woordvoerder van de aanklager weten.
Ook is de redelijke termijn van berechting overschreden, zegt het hof. Wordt er nog een doel gediend met het opleggen van een boete? Nee, zegt het hof. #Wilders is dus schuldig aan groepsbelediging, maar krijgt geen straf. #Wilders
2:10 PM · Sep 4, 2020 73 76 people are Tweeting about this
MIJN REACTIE OP VONNIS HOF #Wilderproces #Wilders #corruptnederland #vrijheidvanmeningsuiting
2:54 PM · Sep 4, 2020 3.4K 1.6K people are Tweeting about this
Het hof oordeelde dat de Marokkanen-uitlatingen van Wilders onnodig grievend waren. „Hij deed zijn uitlating over een minderheidsgroep, zonder uitleg of nadere motivering. En hij liet zich negatief uit voor het oog van de camera’s”, aldus de rechter. „Bovendien wist Wilders na zijn woorden op de markt al dat zijn uitspraken tot beroering zouden leiden.” Hij is te ver gegaan, concludeert het hof.
De uitlatingen van Wilders vond het hof op zichzelf niet beledigend. „Dat zijn ze wel in de context waarin ze werden geuit. Het ging om het in diskrediet brengen van een hele bevolkingsgroep”, las de rechter voor in de verklaring. „Wilders heeft de groep Marokkanen collectief getroffen.” Het beledigende karakter van de uitspraken staat volgens justitie vast.
’Vrijheid van meningsuiting heeft grenzen’
Een politicus moet in het kader van het maatschappelijk debat uitlatingen kunnen doen die kwetsend, shockerend of verontrustend zijn, zei het hof. „Maar een politicus heeft ook een bijzondere verantwoordelijkheid en vrijheid van meningsuiting heeft grenzen.” Wilders deed zijn uitlatingen als volksvertegenwoordiger en wordt al lange tijd beveiligd vanwege zijn partijpolitieke standpunten. „Hij betaalt al jaren een hoge prijs voor het uitdragen van zijn mening”, aldus de rechter.
De stelling van de verdediging en Wilders dat dit een politiek proces is en dat daarom het OM niet ontvankelijk zou zijn in de vervolging, wordt door het hof verworpen. Het hof oordeelde dat de beslissing voor de vervolging van Wilders bij het OM lag en niet bij het ministerie of de minister.
Er kleven inderdaad politieke aspecten aan de zaak, zei het hof. De uitspraken zijn gedaan in verkiezingstijd en de verdachte is een politicus.
Willekeur?
Het hof ging ook in op de vermeende schending van het gelijkheidsbeginsel, omdat andere politici niet worden vervolgd voor door hen gedane uitlatingen. Dat andere politici ook uitspraken deden, wil niet zeggen dat ze te vergelijken zijn. Er is geen sprake van soortgelijke gevallen, zegt het hof. En dus ook niet van willekeur door Wilders wel en andere politici niet te vervolgen.
De PVV-voorman staat terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 deed. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder „Minder! Minder!” als antwoord. Daarmee zette de PVV’er volgens het OM aan tot haat.
Het proces duurde langer dan gebruikelijk door onder meer steeds nieuw ingebrachte stukken en een wraking. Ook kenmerkte het proces zich door een ongekend felle strijd tussen Openbaar Ministerie en Wilders en zijn advocaat.
BEKIJK OOK:
Zaak Wilders: martelgang van 6,5 jaar
In hoger beroep is een geldboete van 5000 euro geëist. De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep.
#Wilders verliet de zaal meteen na de uitspraak. Hij is nu nog in gesprek met zijn advocaten.
2:30 PM · Sep 4, 2020 17 See Saskia Belleman’s other Tweets
Botsingen
Het OM en Wilders botsten geregeld flink met elkaar in de rechtszaal. Volgens Wilders is er sprake van politieke beïnvloeding. Hij is ervan overtuigd dat toenmalig justitieminister Ivo Opstelten een stevige vinger in de pap heeft gehad om hem strafrechtelijk aan te pakken. Het OM heeft dat keer op keer met klem tegengesproken.
Een aantal mensen deed ook een schadeclaim. De benadeelden werden niet ontvankelijk verklaard. Zij zullen met hun claims naar de burgerlijke rechter moeten. „Of, en in welke mate mensen schade hebben geleden door de uitlatingen van Wilders, kan niet simpel worden vastgesteld”, lichtte het hof toe.
BEKIJK MEER VAN; racisme proces partijen en bewegingen Geert Wilders Hof OM Openbaar Ministerie
Wilders veroordeeld voor groepsbelediging, maar krijgt geen straf
NOS 04.09.2020 PVV-leider Geert Wilders is door het gerechtshof in Den Haag schuldig bevonden aan groepsbelediging op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014, maar vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie. Net als van de rechtbank in 2016 krijgt de PVV-leider geen straf. Het hof vindt dat hij als democratisch gekozen politicus met zijn jarenlange beveiliging een hoge prijs betaalt voor zijn uitlatingen.
De zaak draaide om de vraag van Wilders op de verkiezingsavond of zijn aanhangers in Nederland meer of minder Marokkanen wilden. “Minder!”, scandeerden zijn aanhangers, waarop de PVV-leider zei: “Dan gaan we dat regelen”.
Volgens het hof gingen zijn uitlatingen te ver en waren ze “onnodig grievend” voor alle Marokkanen. Het gerechtshof zegt dat uitlatingen wel provocerend mogen zijn, maar niet bepaalde grenzen mogen overschrijden, vooral waar het gaat om het respect voor de eer en goede naam en de rechten van anderen.
“De ruime uitingsvrijheid ontbreekt in het bijzonder bij het belasteren van minderheidsgroepen, omdat daarmee de pluriforme democratische samenleving wordt ondergraven. Verdraagzaamheid en respect voor de gelijkwaardigheid van alle mensen vormen immers het fundament van een democratische en pluriforme samenleving”, zei de rechter.
‘Verdachte heeft zich negatief uitgelaten over een minderheid en is te ver gegaan’
Wilders zegt dat hij alleen problemen heeft benoemd en oplossingen heeft aangedragen die ook in zijn verkiezingsprogramma stonden. Hij vindt dat hij zich in de Tweede Kamer moet verantwoorden en niet in de rechtbank.
Zijn belangrijkste verdediging was dat hij vindt dat de beslissing om hem te vervolgen politiek gemotiveerd was. De top van het Openbaar Ministerie heeft met toenmalig justitieminister Opstelten gesproken over de aangiften tegen de PVV-leider. Volgens het hof was dat tijdens een regulier overleg en paste het bij de informatieplicht die het OM tegenover de minister van Justitie heeft. Er was van een structurele, inhoudelijke bemoeienis geen sprake.
De PVV-leider blijft erbij dat Opstelten en zijn ambtenaren zich nadrukkelijk met het proces bemoeiden.
In de uitspraak werd ook ingegaan op de persoonlijke omstandigheden van Geert Wilders:
‘Verdachte betaalt al lange tijd een hoge prijs voor het uitdragen van zijn mening’
Duizenden mensen deden na de uitspraken van Wilders aangifte van discriminatie bij het Openbaar Ministerie. In december 2014 werd besloten om hem te vervolgen. De PVV-leider heeft altijd gezegd dat hij niet alle Marokkanen bedoelde, maar alleen criminele overlastgevende Marokkanen.
De rechtbank veroordeelde Wilders vervolgens voor groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie, maar ook de rechtbank legde geen straf op. Zowel Wilders als het OM ging daarop in hoger beroep. Dat werd behandeld door het gerechtshof Den Haag, maar vanwege de veiligheid waren de zittingen en de uitspraak in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
Wilders heeft laten weten dat hij in cassatie gaat bij de Hoge Raad. “Nederland is een corrupt land geworden”, zei de PVV-leider na de uitspraak. “Ik zal altijd doorgaan. Dit zal mij en de PVV sterker maken.”
BEKIJK OOK;
Wilders schuldig aan belediging Marokkanen als groep, maar hof legt geen straf op
AD 04.09.2020 Zes jaar na de omstreden ‘minder Marokkanen’-uitspraak van Geert Wilders moet de PVV-leider opnieuw als een veroordeeld man door het leven. Het gerechtshof vindt dat hij Marokkanen heeft beledigd, maar niet heeft aangezet tot haat. Hij krijgt geen straf. We volgden de zaak live. Lees ons verslag onderin dit artikel terug.
De reactie van Wilders na afloop van de uitspraak liet zich raden. Voor tientallen journalisten in een perscentrum net buiten de zwaar beveiligde rechtbank op Schiphol herhaalde hij wat hij tijdens dit proces al zo vaak heeft gezegd. Nederland is volgens hem ‘een corrupt land geworden’. ,,Marokkanen die onze steden en wijken in de fik steken, komen er meestal mee weg. De minister van Justitie die zijn eigen regels overtreedt, komt er mee weg. Maar de leider van de grootste oppositiepartij die een vraag stelt over Marokkanen waar miljoenen Nederlanders het mee eens zijn, wordt veroordeeld”, zei Wilders.
Het gerechtshof motiveerde in een arrest van 42 pagina’s waarom het vindt dat Geert Wilders Marokkanen heeft beledigd met zijn uitspraak op de verkiezingsavond van 19 maart 2014. In het café waar de partij bijeen kwam stelde Wilders drie vragen waaronder de omstreden vraag: ‘Willen jullie in deze stad en in Nederland meer of minder Marokkanen?’ De bezoekers scandeerden ‘minder, minder’, waarop Wilders toezegde dat te zullen regelen.
Geert Wilders tijdens de uitspraak in de rechtbank op Schiphol. © EPA
Volgens het gerechtshof zijn de twee gekozen woorden ‘minder Marokkanen’ op zichzelf niet beledigend, maar gaat het hier om de context. Wilders sprak op de bewuste avond de hele bevolkingsgroep aan zonder onderscheid te maken naar bijvoorbeeld criminele Marokkanen. Iets waar hij het in zijn verkiezingscampagne wel vaak over had. En daarmee heeft Wilders volgens de raadsheren een hele groep getroffen. De eigenwaarde van deze mensen is aangetast en Wilders heeft geen respect getoond voor hun eer en goede naam.
De uitlating is zonder meer beledigend, oordeelt het gerechtshof, en grievend bovendien. Te meer omdat Wilders in de week voorafgaand aan de verkiezingsavond meermaals door journalisten was geconfronteerd met ophef die was ontstaan nadat hij in een tv-item vergelijkbare uitspraken had gedaan. Daarbij sprak hij nadrukkelijk over criminele Marokkanen, een duiding die hij volgens het gerechtshof bewust wegliet op de verkiezingsavond. Hij sprak daarover met medewerkers. Het doel was om een zo sterk mogelijke speech te bedenken waarbij de zaak zo scherp mogelijk zou worden benoemd om nieuwswaarde te creëren en er zeker van te zijn dat media het zouden overnemen. Ook werd het publiek door een medewerker geïnstrueerd hoe te reageren. De actie was volgens het hof weldoordacht. ,,Daarmee is de verdachte te ver gegaan.’’
Wilders wist volgens de raadsheren heel goed waar hij mee bezig was. Vooral omdat hij voor zijn gewraakte uitspraak het publiek meedeelde dat hij dit eigenlijk niet mocht zeggen en dat hij er rekening mee hield dat hij hiervoor strafrechtelijk vervolgd zou gaan worden.
MIJN REACTIE OP VONNIS HOF #Wilderproces #Wilders #corruptnederland #vrijheidvanmeningsuiting
2:54 PM · Sep 4, 2020 3.2K 1.5K people are Tweeting about this
De PVV-leider werd niet alleen vervolgd voor groepsbelediging maar ook voor het aanzetten tot haat, maar dat is niet aan de orde, oordeelt het hof. De raadsheren geloven dat Wilders enkel uit was op politiek gewin. Ze vinden geen aanwijzingen dat hij anderen wilde aansporen Marokkanen te haten en te discrimineren. Ook niet dat hij Marokkanen wilde laten uitzetten of deporteren.
Het Openbaar Ministerie had een geldboete van 5000 euro geëist, maar het gerechtshof legt Wilders geen straf op. Hierbij speelt vooral mee dat hij al jaren wordt bedreigd en zwaar wordt beveiligd. Hij betaalt daarmee al een hoge prijs voor het uitdragen van zijn mening.
Politiek
De afgelopen jaren ging het vaak over de vraag of dit een politiek gemotiveerde vervolging was. Wilders en zijn advocaten vonden van wel en probeerden dat op allerlei manieren aan te tonen. Toenmalig minister Opstelten van Justitie en zijn ambtenaren zouden zich ermee hebben bemoeid en hebben aangestuurd op vervolging. Ook zouden ze invloed hebben gehad op de manier waarop dat moest worden ingestoken.
Maar het gerechtshof gaat daar niet in mee. Volgens de raadsheren nam het Openbaar Ministerie op 10 september 2014 zelfstandig een beslissing om tot vervolging over te gaan. De minister is met een ambtsbericht daarover geïnformeerd. Het is niet aannemelijk dat de officieren van justitie direct of indirect zijn beïnvloed, ook niet na die datum. Er is na 10 september weliswaar overleg geweest, maar het gerechtshof vindt dat geen politieke of ambtelijke beïnvloeding.
Wilders reageerde ontzet op dit deel van de uitspraak. Hij blijft erbij dat het een politiek proces was, waarbij politici en ambtenaren hebben geholpen om tot een veroordeling te komen. ,,De rechter wist dat. Had de bewijzen en vindt dat allemaal maar goed. Dat betekent dat de rechters de vrijheid van meningsuiting bij het grof vuil hebben gezet en niet alleen voor mij maar voor iedereen.’’
Wilders kondigde aan de uitspraak te zullen aanvechten bij de Hoge Raad, het allerhoogste rechtsorgaan.
Wilders tijdens de bewuste verkiezingsavond. © ANP
Grootste oppositiepartij
Hoewel Wilders als beklaagde in het verdachtenbankje belandde, heeft hij daar in de peilingen nooit onder geleden. Zijn PVV is nog steeds de grootste oppositiepartij voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart. In de zwaarbeveiligde rechtbank wist Wilders van het strafbankje namelijk ook een podium te maken. Dat deed hij voor een groot deel via Twitter.
Via datzelfde kanaal bedankte hij vanochtend zijn volgers en gaf nogmaals aan dat een eventuele veroordeling voor hem de corruptie van de Nederlandse rechtsstaat aan zou tonen. ‘Iedereen bedankt voor de steun! We zullen het vandaag zien’, schrijft Wilders. ‘Is Nederland nog een rechtsstaat waar politici de waarheid mogen spreken? Of een corrupt land zonder scheiding der machten waar politici van de oppositie in een politiek proces veroordeeld worden?’
Liveblog:
- 15:35
Politieke partij Denk vindt het ,,meer dan terecht” dat Geert Wilders in hoger beroep schuldig is bevonden aan groepsbelediging. ,,Het is voor Nederland van groot belang dat politici als Wilders gestraft worden voor hun grievende en beledigende uitspraken die veel Nederlanders tot op het bot pijn hebben gedaan.”
Volgens Denk, een partij die veel kiezers met een migratieachtergrond heeft, is met de veroordeling ,,helder dat racisme geen plek heeft in Nederland en minderheden niet vogelvrij zijn in ons land.” Denk-fractievoorzitter Farid Azarkan wil een debat in de Tweede Kamer om ,,te bespreken wat de politieke gevolgen zijn”.
- 14:52
Geert Wilders legt zich niet neer bij de veroordeling van het hof. Hij kondigde direct aan in cassatie te gaan bij de Hoge Raad tegen de uitspraak.
Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie laat weten dat ,,het niet voor de hand ligt” dat het OM ook in cassatie gaat.
- 14:51
,,Nederland is een corrupt land geworden”, zei PVV’er Geert Wilders direct na afloop van de uitspraak. ,,Juich niet te vroeg. Ik zal altijd doorgaan, ik zal altijd de waarheid blijven spreken, wat de consequenties ook zijn”, vervolgde hij strijdvaardig. “Dit zal mij en de PVV alleen maar sterker maken.”
Wilders herhaalde dat hij het middelpunt is geworden van een politiek proces. ,,Het ministerie en ambtenaren hebben geholpen om tot een veroordeling te komen.” Het hof heeft in zijn uitspraak expliciet gesteld dat er geen sprake is geweest van een politiek proces. Volgens Wilders heeft de rechter de vrijheid van meningsuiting ,,bij het grofvuil gezet”.
De PVV-voorman zei wel blij te zijn dat hij van twee punten op de aanklacht – het aanzetten tot haat en discriminatie – is vrijgesproken.
- 14:10
Het hof legt geen verdere straf op, omdat de veroordeling op zich al voldoende zou moeten zijn. ,,Hij betaalt al jaren een hoge prijs voor het uitdragen van zijn mening”, aldus de voorzitter van het hof.
- 14:08
Wilders heeft zich dus alleen schuldig gemaakt aan groepsbelediging tijdens de uitslagenavond. Hij is vrijgesproken voor zijn uitspraken op de markt in Den Haag en voor het aanzetten tot haat en discriminatie.
- 14:06
Ook voor de uitspraken die Wilders deed op de markt in Den Haag wordt hij vrijgesproken. Deze uitspraken waren niet voorbereid.
- 14:03
Wat betreft discriminatie en haat vindt het hof niet dat Wilders daartoe heeft aangezet. Wilders wordt dan ook vrijgesproken van deze beschuldiging.
- 13:59
Het hof oordeelt dat de uitspraken van Wilders onnodig grievend zijn geweest en dat ze op weldoordachte wijze en voor het oog van de camera zijn gedaan. Dit, terwijl Wilders wist dat deze eerder al tot ophef hadden geleid. Wilders heeft zich dus volgens het hof inderdaad schuldig gemaakt aan groepsbelediging.
- 13:56
Volgens het hof moet een politicus vergaande uitspraken kunnen doen, maar daar zijn wel grenzen aan. Een politicus heeft immers ook een belangrijke verantwoordelijkheid.
- 13:52
De uitspraken van Wilders waren voor het hof op zichzelf niet beledigend, maar wel in de context waarin ze zijn gedaan. Daarbij was het doel volgens het hof om een volledige bevolkingsgroep in diskrediet te brengen. Daarbij was wel sprake van een partijpolitieke context, die het beledigende karakter zou kunnen wegnemen.
- 13:50
Volgens het hof moeten de wet en internationale regels wat betreft het thema ‘ras’ ruimer worden opgevat dan in het normale spraakgebruik. Huidskleur en afkomst vallen daar ook onder.
- 13:47
Het hof gaat nu in op de ‘minder Marokkanen’-uitspraken in maart 2014, die Wilders deed op een markt in Den Haag en tijdens een uitslagenavond.
- 13:45
De verdediging wees verder nog op een schending van het gelijkheidsbeginsel, omdat andere politici niet zouden worden vervolgd voor door hen gedane uitlatingen. Volgens het hof zijn die uitspraken niet te vergelijken met die van Wilders.
- 13:42
Ook topambtenaren zouden zich volgens de verdediging van Wilders in de zaak gemengd hebben. Het hof oordeelt dat dat niet het geval is geweest en dat het schenden van een goede procesgang dus niet aan de orde is.
- 13:39
Het hof stelt dat het gesprek dat minister Opstelten had met de voorzitter van het college van procureurs-generaal en de top van het OM valt onder de normale werkzaamheden. De minister zou zich daar verder niet inhoudelijk mee bemoeid hebben.
- 13:35
Het hof noemt de uitspraken van Wilders een juridische vraag, geen politieke. Alhoewel het hof wel vindt dat er politieke aspecten aan de zaak kleven.
- 13:34
Alleen in uitzonderlijke omstandigheden wordt het OM niet ontvankelijk verklaard. Dat is hier het geval aldus de verdediging van Wilders. Maar hoe kijkt het hof daar naar?
- 13:31
Het arrest zal niet woordelijk worden voorgelezen. De rechtbank gaat voor een uitgebreide samenvatting. Het volledige arrest zal wel online worden gepubliceerd.
- 12:40
Geert Wilders is inmiddels aangekomen bij de rechtbank. Ook dit moment grijpt hij aan om op Twitter nog eens uit te halen naar Marokkanen.
Aankomst extra beveiligde rechtbank Schiphol voor uitspraak Hof. Terwijl Marokkanen die onze steden in de fik zetten er meestal mee weg komen en nooit een rechtbank van binnen zien net als Minister van Grapperhaus die ongestraft zijn eigen regels overtreedt. #Wildersproces
12:40 p.m. · 4 sep. 2020 2,2K 875 mensen tweeten hierover
Hof: Geert Wilders wel schuldig aan groepsbelediging, maar geen straf
OmroepWest 04.09.2020 PVV-leider Geert Wilders is door het gerechtshof in Den Haag schuldig bevonden aan groepsbelediging op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014, maar vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie. De PVV-leider krijgt geen straf, omdat hij volgens het hof als democratisch gekozen politicus al jaren een hoge prijs betaalt voor zijn uitlatingen. Wilders gaat bij de Hoge Raad in cassatie tegen de uitspraak.
Wilders stond terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 deed. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder ‘Minder! Minder!‘ als antwoord, waarop Wilders zei: ‘Dan gaan we dat regelen.’ Daarmee zette de PVV’er volgens het Openbaar Ministerie (OM) aan tot haat. Het hof heeft hem daar vrijdag van vrijgesproken, ‘omdat de opzet van Wilders niet erop was gericht zijn publiek daartoe aan te sporen’. Het hof noemde de uitspraken ‘onnodig grievend.’
De uitspraak volgt na een juridisch proces van zes jaar tegen Wilders om de ‘minder Marokkanen’-uitspraak. Het proces duurde langer dan gebruikelijk door onder meer steeds nieuw ingebrachte stukken en een wraking. Ook kenmerkte het proces zich door een ongekend felle strijd tussen OM en Wilders en zijn advocaat.
Geert Wilders op de verkiezingsavond , maart 2014 | Beeld: Omroep West
Hoger beroep
De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep. In hoger beroep werd een geldboete van 5000 euro geëist.
Het OM en Wilders botsten geregeld flink met elkaar in de rechtszaal. Volgens Wilders is er sprake van politieke beïnvloeding. Hij is ervan overtuigd dat toenmalig justitieminister Ivo Opstelten een stevige vinger in de pap heeft gehad om hem strafrechtelijk aan te pakken. Het OM heeft dat keer op keer met klem tegengesproken.
‘Nederland is corrupt’
‘Nederland is een corrupt land geworden’, zei PVV’er Geert Wilders direct na afloop van de uitspraak in hoger beroep. ‘Ik zal altijd doorgaan’, vervolgde hij strijdvaardig. ‘Dit zal mij en de PVV sterker maken.’ Hij herhaalde nogmaals dat hier volgens hem sprake was van een politiek proces. In de uitspraak zei het hof dat daar absoluut geen sprake van is. Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie laat weten dat ‘het niet voor de hand ligt’ dat het OM ook in cassatie gaat.
MIJN REACTIE OP VONNIS HOF #Wilderproces #Wilders #corruptnederland #vrijheidvanmeningsuiting
14:54 – 4 sep. 2020 Andere Tweets van Geert Wilders bekijken
Meer over dit onderwerp: ‘MINDER MAROKKANEN’ DEN HAAG GEERT WILDERS
Hof: Wilders is wel schuldig, maar hij krijgt geen straf
Den HaagFM 04.09.2020 Het hof heeft Geert Wilders wel schuldig verklaard aan groepsbelediging vanwege zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak, maar hij krijgt geen straf opgelegd. De uitspraken dateren van inmiddels ruim zes jaar geleden. “Het recht op de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder dat van een politicus, staat in dit geval niet aan een veroordeling in de weg”, aldus het hof.
De PVV-voorman stond terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 had gedaan. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder “Minder! Minder!” als antwoord. “Dan gaan we dat regelen”, reageerde Wilders daarop. “Onnodig grievend”, zegt het hof over deze uitspraak. “Ook al is die gedaan in de context van het politieke debat.”
De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep. Het hof sprak de politicus nu vrij van aanzetten tot haat of discriminatie “omdat de opzet van Wilders niet erop was gericht zijn publiek daartoe aan te sporen”. Het OM had in hoger beroep een geldboete van 5000 euro geëist.
Het strafproces duurde langer dan gebruikelijk, door onder meer steeds nieuw ingebrachte stukken en een wraking. Ook kenmerkte het proces zich door een ongekend felle strijd tussen Openbaar Ministerie en Wilders en zijn advocaat.
Volgens Wilders was er sprake van politieke beïnvloeding. Hij is ervan overtuigd dat toenmalig justitieminister Ivo Opstelten een stevige vinger in de pap heeft gehad om hem strafrechtelijk aan te pakken. Het OM heeft dat keer op keer met klem tegengesproken. Het hof was het met het OM eens dat er geen sprake is van een politiek proces. “Het hof ziet geen inmenging van de minister of ambtenaren in de vervolgingsbeslissing of in de strafzaak.”
Wilders hoort uitspraak Hof: ‘De verdachte is te ver gegaan’
NU 04.09.2020 Het gerechtshof in Den Haag heeft Geert Wilders vrijdag schuldig bevonden aan groepsbelediging, maar vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie vanwege zijn uitspraken over “minder Marokkanen” in maart 2014.
Hof: Wilders is schuldig aan groepsbelediging, maar krijgt geen straf
RTL 04.09.2020 Geert Wilders is met zijn ‘minder Marokkanen’-toespraak in 2014 te ver gegaan, maar niet schuldig aan het aanzetten tot haat of discriminatie. Dat oordeelde het Gerechtshof Den Haag zojuist. Met zijn speech heeft Wilders zich wél schuldig gemaakt aan groepsbelediging, vindt het hof. Toch krijgt hij geen straf of boete.
Het hof heeft Wilders vrijgesproken van het aanzetten tot haat en discriminatie, maar dus wel veroordeeld voor groepsbelediging. “Onnodig grievend”, zegt het hof over deze uitspraken. “Ook al is die gedaan in de context van het politieke debat.”
“Hij heeft de eer en waardigheid van Marokkanen aangetast. Dergelijke uitspraken kunnen een bijdrage leveren aan polarisatie binnen de samenleving”, zei het hof vanmiddag.
Reactie Wilders: ‘Ik zal altijd doorgaan’
“Nederland is een corrupt land geworden”, zei PVV’er Geert Wilders direct na afloop. “Juich niet te vroeg. Ik zal altijd doorgaan, ik zal altijd de waarheid blijven spreken, wat de consequenties ook zijn”, vervolgde hij strijdvaardig. “Dit zal mij en de PVV alleen maar sterker maken.”
Wilders herhaalde dat hij het middelpunt is geworden van een politiek proces. “Het ministerie en ambtenaren hebben geholpen om tot een veroordeling te komen.”
Het hof heeft in zijn uitspraak expliciet gesteld dat er geen sprake is geweest van een politiek proces. Volgens Wilders heeft de rechter de vrijheid van meningsuiting ‘bij het grofvuil gezet’. De PVV-voorman zei wel blij te zijn dat hij van twee punten op de aanklacht – het aanzetten tot haat en discriminatie – is vrijgesproken.
In cassatie
Geert Wilders legt zich niet neer bij de veroordeling van het hof. Hij kondigde direct aan in cassatie te gaan bij de Hoge Raad tegen de uitspraak. “Nederland is een corrupt land geworden”, zei Wilders direct na afloop van de uitspraak.
“Ik zal altijd doorgaan”, vervolgde hij strijdvaardig. “Dit zal mij en de PVV sterker maken.”
Geen politiek proces
Er was volgens het gerechtshof geen sprake van een politiek proces, zoals de PVV-leider zelf telkens heeft betoogd. Het Openbaar Ministerie heeft zelfstandig de beslissing genomen tot vervolging over te gaan, wegens de omstreden uitspraken van Wilders over ‘minder Marokkanen’.
Wilders was ervan overtuigd dat toenmalig minister Ivo Opstelten van Justitie invloed heeft uitgeoefend op die beslissing, maar volgens het hof is dat niet gebleken. Ook heeft de minister of zijn ministerie zich volgens het hof niet bemoeid met de strafzaak.
‘Minder, minder!’
De PVV-leider stond terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 deed. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden.
Het publiek scandeerde steeds harder “Minder! Minder!” als antwoord.
Eis: 5000 euro boete
De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep. In hoger beroep is in juli 2019 een geldboete van 5000 euro geëist, maar daar ging het gerechtshof dus niet in mee. Ook werd Wilders dus opnieuw vrijgesproken voor het aanzetten tot discriminatie.
Het was nog niet duidelijk of Wilders, danwel het OM, in cassatie gaat.
Komt vandaag eindelijk een eind aan ‘minder Marokkanen’-proces Wilders?
RTL Nieuws; Geert Wilders Rechtszaak Wilders-proces Link in bio
Uitspraak in proces tegen Wilders: veroordeling zonder straf
Elsevier 04.09.2020 Vrijdag 04.09.2020 hoorde Geert Wilders het vonnis in het proces om zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak. Hoe zag de weg naar het vonnis eruit en wat is de kans dat de PVV-leider wordt veroordeeld?
De rechter heeft PVV-leider Geert Wilders schuldig bevonden aan groepsbelediging wegens zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak. Wilders werd niet schuldig bevonden aan haatzaaien en discriminatie. Voor zijn veroordeling voor groepsbelediging krijgt Wilders geen straf, omdat is meegewogen dat Wilders al jarenlang wordt bedreigd en beveiligd wegens zijn uitlatingen.
Op de verkiezingsavond van 19 maart 2014 stond Geert Wilders tijdens een bijeenkomst in Den Haag het aanwezige publiek te woord.
‘Willen jullie, in deze stad en in de rest van Nederland, meer of minder Marokkanen?’ vroeg de PVV-leider. Waarop de zaal ‘minder, minder minder’ scandeerde.
Bekijk het fragment hieronder:
Na die uitspraak op de verkiezingsavond zijn duizenden aangiften tegen Wilders gedaan. Zijn woorden zouden een oproep zijn tot discriminatie. In 2016 veroordeelde de Haagse rechtbank Wilders voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. Na de uitspraak ging Wilders in hoger beroep.
Onthulling tijdens hoger beroep
Tijdens het hoger beroep onthulde RTL Nieuws vorig jaar dat topambtenaren op het ministerie van Veiligheid en Justitie in 2014 aandrongen op een harde aanpak van Wilders.
Lees ook deze column van Afshin Ellian: Geloofwaardigheid OM op het spel in proces-Wilders
In stukken die zijn opgesteld in het najaar van 2014 is te lezen hoe ambtenaren het Openbaar Ministerie (OM) voedden met argumenten vóór vervolging van de PVV-leider. Zo werden zijn uitspraken betiteld als ‘kwaadaardig’ en ‘racistisch’.
Ook de reactie van Wilders op de oproep ‘minder, minder, minder’ vanuit het publiek, was volgens het ministerie noemenswaardig. ‘Ik zal de appreciatie van “dat gaan we regelen” bij het OM onder de aandacht brengen,’ schrijft een ambtenaar.
Aanvankelijk zag het Openbaar Ministerie in de uitlatingen van Wilders geen reden voor een strafzaak, omdat die uitspraken ‘niet onnodig grievend’ zouden zijn. Op 12 maart 2014, een week voordat de PVV-leider op de verkiezingsavond de vraag om ‘meer of minder Marokkanen’ stelde, had hij tijdens een campagnebezoek aan de Haagse wijk Loosduinen ook al gezegd dat Den Haag een stad met ‘als het even kan wat minder Marokkanen’ moet worden. Het Openbaar Ministerie achtte ook die uitspraak destijds niet strafbaar, en wilde de zaak in eerste instantie seponeren.
Wilders vindt proces onterecht
De PVV-leider heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij het proces ‘een enorme bende’ en ‘een farce’ vindt.
‘Het blijft onwerkelijk om hier te staan, achter dit gestoelte in hetzelfde gebouw als waar niet zo lang geleden de criminelen van de mocro-maffia voor de rechter moesten verschijnen en het MH17-proces wordt gehouden. Waar normaliter maffiabazen en terroristen terechtstaan,’ zei hij op 8 juli van dit jaar in zijn slotbetoog.
‘Al vijf jaar lang word ik afgeleid van mijn werk door deze rechtszaak. Terwijl collega-fractievoorzitters belangrijke debatten aan het voorbereiden waren in de Tweede Kamer zat ik hier in de rechtszaal of bij mijn advocaat de zittingen voor te bereiden. Al vijf jaar lang is dat mijn werkelijkheid. Vijf jaar van zittingen, wrakingen, onderzoekingen en verhoren. Ontelbare uren voorbereiding en keihard werk van mijzelf, maar vooral van mijn advocaat.’ Al die tijd en moeite had het justitiële apparaat volgens Wilders beter ergens anders aan kunnen besteden.
Lees ook: Laat proces-Wilders niet beïnvloeden door racisme-debat
‘Natuurlijk sta ik niet boven de wet, maar wat heb ik dan gedaan?’ vroeg hij zich af. ‘Ik heb niemand beroofd of vermoord, ik heb geen bank overvallen, ik heb niet in cocaïne gehandeld, maar ik heb op een markt in Den Haag gesproken over Marokkanen en op een verkiezingsavond de vraag aan mijn kiezers gesteld of men meer of minder Marokkanen wilde. Ik heb mijn vak als volksvertegenwoordiger uitgeoefend, als leider van de oppositie en dan ook nog een keer in verkiezingstijd.’
Bekijk hier het volledige laatste woord:
Uitspraak
Door de onthullingen van RTL Nieuws duurde het proces langer dan gepland. De rechtbank had extra tijd nodig om de stukken te onderzoeken. In maart zou het proces verder gaan, maar door de uitbraak van het coronavirus ontstond verdere vertraging. In juni werd het proces hervat, waarna Wilders in juli zijn slotwoorden uitsprak.
De rechter doet vrijdag in de loop van de middag uitspraak in de zaak. Wilders hoopt op vrijspraak. Zoals hij in zijn slotbetoog zei, heeft hij niks misdaan. Zijn advocaat Geert-Jan Knoops vindt dat Wilders moet worden vrijgesproken. Ook zei Wilders’ verdediging dat het Openbaar Ministerie ‘niet ontvankelijk’ moet worden verklaard. Als het gerechtshof daartoe besluit, zegt de rechtbank dat het OM de zaak niet aan de rechter had moeten voorleggen.
Wilders na de uitspraak.Beeld REUTERS
Wilders is schuldig aan groepsbelediging Marokkanen, maar krijgt geen straf
Trouw 04.09.2020 PVV-leider Geert Wilders is schuldig bevonden aan groepsbelediging van Nederlanders van Marokkaanse afkomst, maar krijgt geen straf opgelegd. Het hof spreekt hem vrij van aanzetten tot discriminatie of haat.
In zijn uitspraak legt de rechter van het hof de vrijheid van meningsuiting voor een politicus ruim uit, maar er zijn wel degelijk grenzen. Wilders heeft die overschreden. “Verdachte is te ver gegaan”, aldus de rechter. Uit het arrest zijn weinig algemene conclusies te trekken over wat gekozen volksvertegenwoordigers precies mogen zeggen. Veel hangt af van de omstandigheden en context waarin de uitlatingen zijn gedaan, legde de rechter uit.
De strafzaak heeft jaren geduurd. Wilders deed de gewraakte uitspraken over Marokkanen op de avond van de verkiezingsuitslag, op 19 maart 2014, in een Haags café. Hij vroeg het aanwezige PVV-publiek achtereenvolgens of ze minder Europese Unie, minder PvdA en minder Marokkanen wilden. De aanwezigen scandeerden telkens ‘minder, minder’, waarop Wilders zei: ‘Dan gaan we dat regelen’. “Onnodig grievend”, oordeelt de rechter nu. Daarbij was Wilders volgens het hof vooral uit op politiek gewin, er blijkt niet uit dat hij opzettelijk zijn toehoorders aanspoorde tot haat of discriminatie.
De langverwachte uitspraak in de zaak-Wilders is milder dan die in eerdere aanleg. De rechtbank veroordeelde de politicus in 2016 voor groepsbelediging én aanzetten tot discriminatie, maar legde ook toen geen straf op. Zowel het openbaar ministerie als Wilders gingen in hoger beroep; het OM had 5000 euro boete geëist.
Geen politieke bemoeienis
Het proces duurde extra lang vanwege een wraking en omdat Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops telkens nieuwe stukken inbrachten. Met het OM vochten ze bovendien een bittere strijd uit of het proces politiek beïnvloed was, zoals Wilders stelde. Uit documenten en e-mails zou blijken dat toenmalig minister van justitie Ivo Opstelten zich actief met de vervolging had bemoeid. Ook zou de politie of het OM de vele aangiftes van burgers georkestreerd hebben. Ook de Tweede Kamer maakte zich hier bezorgd over.
Maar het hof is hier helder over: er heeft geen politieke bemoeienis plaatsgevonden. De minister mocht zich volgens de wet laten informeren, en het OM heeft zelfstandig besloten tot vervolging. Daarmee is Wilders’ recht op een eerlijk proces niet geschonden.
Geeft deze uitspraak nu houvast aan andere politici die provocerende of grievende uitlatingen (willen) doen? Wilders zelf wees tijdens het proces op de uitspraken van toenmalig D66-leider Pechtold (die zei: “Ik moet de eerste Rus nog tegenkomen die zijn fouten zelf rechtzet”). Volgens het hof mag veel in het publieke debat, en hebben politici een gerechtvaardigd belang om zaken aan de orde te stellen, ook onwelgevallige meningen.
Maar het hof benadrukt dat ook een gekozen volksvertegenwoordiger een verantwoordelijkheid heeft voor de wet. Zeker als hij of zij met zijn uitlatingen de “eer en goede naam van andere mensen aantast, in het bijzonder een minderheidsgroep.” Daarmee wordt volgens de rechter “de pluriforme samenleving ondergraven”, die belangrijk is voor de democratische rechtsstaat.
Een hoge prijs voor het uitdragen van zijn menig
De rechter rekende het Wilders verder aan dat hij zijn uitlatingen welbewust deed, voor het oog van de camera’s, en dat zowel de vorm van de toespraak als de reactie van het publiek zorgvuldig was voorbereid. Een week eerder had namelijk zijn opmerking over ‘minder Marokkanen’ bij het flyeren op de markt al veel ophef veroorzaakt.
Dat Wilders geen straf krijgt, komt omdat de rechter rekening houdt met het feit dat hij jaren een “hoge prijs betaalt voor het uitdragen van zijn mening”. De PVV-leider leeft onder strenge bewaking sinds de moord op Theo van Gogh in 2013, toen ook zijn leven gevaar liep. Ook een aangekondigde cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed leverde hem internationale doodsbedreigingen op.
In een eerder proces in 2010-2011 werd Geert Wilders volledig vrijgesproken van groepsbelediging, haatzaaien en discriminatie. Hij had toen in een interview gezegd dat de koran verboden moet worden en dat de islam een fascistische ideologie zou zijn.
Wilders kondigde meteen na afloop aan dat hij in cassatie gaat bij de Hoge Raad.
Lees ook:
Partijen: Grapperhaus moet klare wijn schenken over politieke bemoeienis met zaak-Wilders
Heeft oud-minister Ivo Opstelten (VVD) van Justitie zich persoonlijk bemoeid met de strafzaak tegen PVV-leider Geert Wilders? Politieke partijen eisen uitleg van Opsteltens opvolger Ferd Grapperhaus na nieuwe onthullingen van RTL-nieuws in deze zaak. D66 eist dat Grapperhaus, van CDA-huize, een einde maakt aan de “VVD-chaos op Justitie”.
MEER OVER; POLITIEK MISDAAD, RECHT EN JUSTITIE CDA D66 EUROPESE UNIE FERD GRAPPERHAUS GEERT GEERT WILDERS WENDELMOET BOERSEMA
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4266d450-eea7-11ea-9bdf-0255c322e81b.jpg)
Hof: zaak-Wilders geen politiek proces
Telegraaf 04.09.2020 De strafzaak tegen Geert Wilders is geen politiek proces, zoals de PVV-leider zelf bij voortduring heeft betoogd. Het Openbaar Ministerie heeft zelfstandig de beslissing genomen tot vervolging over te gaan, wegens de omstreden uitspraken van Wilders over „minder Marokkanen.” Dat zei de voorzitter van het hof vrijdag tijdens het voorlezen van de uitspraak in de strafzaak tegen Wilders.
Wilders is ervan overtuigd dat toenmalig minister Ivo Opstelten van Justitie invloed heeft uitgeoefend op die beslissing, maar volgens het hof is dat niet gebleken. Ook heeft de minister of zijn ministerie zich volgens het hof niet bemoeid met de strafzaak.
Het slepende proces heeft lang in de greep verkeerd van de vermeende politieke bemoeienis. Het hof gelastte eerder een uitgebreid onderzoek naar documenten die die bewering konden staven. Het verwerpen van het verweer is een overwinning voor het Openbaar Ministerie, dat altijd heeft volgehouden dat het geheel onafhankelijk van de minister heeft geopereerd. Wilders en zijn advocaten hebben betoogd dat de bemoeienis de vervolging ongeldig maken.
In hoger beroep is een geldboete van 5000 euro geëist. De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep.
BEKIJK MEER VAN; rechtbank Geert Wilders Openbaar Ministerie Justitie
Hof doet uitspraak in ‘minder Marokkanen-proces’ Wilders
Den HaagFM 04.09.2020 Ruim zes jaar na de omstreden ‘minder Marokkanen’-uitspraak doet het hof vrijdag uitspraak in het proces tegen PVV’er Geert Wilders. Het proces duurde langer dan gebruikelijk door onder meer steeds nieuw ingebrachte stukken en een wraking. Ook kenmerkte het proces zich door een ongekend felle strijd tussen Openbaar Ministerie en Wilders en zijn advocaat.
De PVV-voorman staat terecht voor uitspraken die hij in maart 2014 deed. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Den Haag stelde de politicus zijn publiek drie vragen: of ze meer of minder Europese Unie, Partij van de Arbeid en ten slotte Marokkanen wilden. Het publiek scandeerde steeds harder “Minder! Minder!” als antwoord. Daarmee zette de PVV’er volgens het OM aan tot haat.
In hoger beroep is een geldboete van 5000 euro geëist. De rechtbank veroordeelde Wilders in 2016 voor groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie, maar legde geen straf op. Zowel het OM als de politicus ging in beroep.
Het OM en Wilders botsten geregeld flink met elkaar in de rechtszaal. Volgens Wilders is er sprake van politieke beïnvloeding. Hij is ervan overtuigd dat toenmalig justitieminister Ivo Opstelten een stevige vinger in de pap heeft gehad om hem strafrechtelijk aan te pakken. Het OM heeft dat keer op keer met klem tegengesproken.
Na zes jaar uitspraak in ‘minder Marokkanen’-proces
NOS 04.09.2020 Vanmiddag doet het hof uitspraak in het ‘minder Marokkanen’-proces van Geert Wilders. Een zaak die al zes jaar duurt. Een ingewikkelde zaak ook, die gaat over principiële kwesties, over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Wat is er in de zes jaar die het proces al duurt ook alweer gebeurd? Eerst even een terugblik.
Het begon in maart 2014 toen PVV-voorman Geert Wilders bij de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen aan zijn aanhangers vroeg of zij in Nederland meer of minder Marokkanen wilden. “Minder!”, scandeerden zij. Daarop zei Wilders: “Dan gaan we dat regelen”.
Dit is het moment waar het in de rechtszaak om draait;
‘Willen jullie minder Marokkanen?’
Duizenden mensen deden aangifte van discriminatie bij het Openbaar Ministerie dat in december 2014 besloot om Wilders voor deze uitspraak te vervolgen. In 2016 werd Wilders door de rechtbank in Den Haag veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar hij kreeg daarvoor geen straf.
Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie ging in beroep tegen de uitspraak. “Het OM omdat de rechters Wilders niet op alle punten in de aanklacht schuldig verklaarden”, zegt verslaggever Mattijs van de Wiel die de zaak zes jaar lang volgde. “Hij werd namelijk niet veroordeeld voor haatzaaien en ook niet voor de uitspraken die hij een week voor die verkiezingsavond deed op een Haagse markt. Toen vroeg hij ook om minder Marokkanen.”
De uitspraak is live te zien op NPO nieuws en via deze livestream.
Tijdens de eerste inhoudelijke zitting van het hoger beroep op 17 mei 2018 diende Wilders een wrakingsverzoek in. Hij deed dat nadat het hof een verzoek van Wilders had afgewezen om meer onderzoek te doen naar een besluit van het OM om politicus Alexander Pechtold niet te vervolgen. Die had, in de ogen van Wilders, een vergelijkbare uitspraak gedaan over Russen. Het verzoek werd toegewezen en 5 juni werd het proces met nieuwe rechters voortgezet.
Tijdens het proces kwam RTL Nieuws met stukken naar buiten waaruit zou blijken dat minister Opstelten van Justitie met het Openbaar Ministerie zou hebben gesproken over de vervolging. Volgens Wilders was er sprake van politieke beïnvloeding en hij wilde hier meer onderzoek naar. In afwachting van een Wob-verzoek van RTL naar meer documenten waaruit dit zou kunnen blijken, werd de zaak stilgelegd.
Weer uitstel door coronacrisis
Toen die documenten in februari van dit jaar openbaar werden gemaakt, laste de rechtbank extra tijd in om de nieuwe stukken te bestuderen. Het proces zou worden hervat op 23 maart, maar toen begon de coronacrisis en werden zittingen een aantal keer uitgesteld. Eind juni werd het proces pas hervat.
Vorige week kreeg Wilders als verdachte het laatste woord en vanmiddag doet het hof dus uitspraak in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
“Wat Wilders hoopt, is dat het hof niet tot een oordeel komt”, zegt Van de Wiel. “Wat zijn advocaat en hij hebben gedaan in met name de laatste fase van het hoger beroep, is proberen aan te tonen dat dit hele proces nooit had mogen plaatsvinden. Dat het een politiek gemotiveerde vervolging was, dat toenmalig minister Opstelten van Justitie en zijn ambtenaren zich ermee hebben bemoeid, dat ze erop hebben aangestuurd dat Wilders vervolgd werd en dat ze zich hebben bemoeid met de manier waarop.”
Criminele Marokkanen
Als het hof toch tot een oordeel komt, vindt Wilders dat hij moet worden vrijgesproken. Hij zegt dat hij alleen problemen benoemd heeft en oplossingen aandroeg die ook in zijn verkiezingsprogramma stonden. Ook zegt hij dat hij kort na het ‘minder, minder’-moment toelichtte dat hij niet alle Marokkanen bedoelde maar alleen criminele overlastgevende Marokkanen. En hij vindt dat hij zich daarvoor moet verantwoorden in de Tweede Kamer en niet voor de rechter.
“Omdat deze zaak raakt aan de grenzen van de vrijheid van meningsuiting is het ingewikkeld en zijn er weinig rechterlijke uitspraken waar het hof op terug kan vallen”, zegt Van de Wiel. “Daarom is de kans groot dat er vanmiddag ook nog geen einde aan deze zaak komt. Ik sluit niet uit dat uiteindelijk de Hoge Raad, de hoogste rechter, zich over de zaak zal buigen om aan te geven waar die grenzen liggen.”
BEKIJK OOK;
Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 5
Uitspraak Hoge Raad 20.12.2019
De Staat moet volgens deze uitspraak eind 2020 minimaal een kwart minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990.
Het oordeel van de Hoge Raad in het kort samengevat:
- De Staat moet definitief eind 2020 de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990 met 25 procent hebben verminderd.
- Klimaatverandering wordt gezien als reëel gevaar waar burgers tegen beschermd moeten worden.
- Uit berekeningen lijkt de overheid het gestelde doel niet te gaan halen.
- De zaak werd in 2013 door burgerplatform Urgenda aangespannen.
De eerdere uitspraak van het gerechtshof in Den Haag dat de Staat verplicht is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, blijft dus in stand. Dat heeft de Hoge Raad vrijdag 20.12.2019 bepaald. De uitspraak uit het Urgenda-vonnis, over een reductie van minimaal 25 procent in 2020 ten opzichte van 1990, is daarmee definitief.
Telegraaf 03.01.2020
Telegraaf 30.12.2019
AD 21.12.2019
Het halen van die 25 procent minder uitstoot is geen eenvoudige opgave. Uit recent onderzoek blijkt dat de reductie vorig jaar nog maar 15 procent was. Daar is bijna dertig jaar over gedaan. De onderzoekers denken dat het volgend jaar 23 procent kan zijn, maar de onzekerheden zijn erg groot. Begin deze week stelden ze de verwachting bij naar 20 à 21 procent. Als het nog meer tegenzit, wordt het 19 procent.
AD 30.12.2019
Klimaatakkoord
Het kabinet heeft bij herhaling laten weten de uitspraak van de rechter te willen naleven, ook al was er wel cassatie ingesteld bij de Hoge Raad. Het gaat de regering daarbij om het principiële punt dat de rechter niet de op de stoel van de politiek mag gaan zitten. De uitspraak van het gerechtshof beperkt de vrijheid van het kabinet om beleid te maken, en “dat kan grote gevolgen hebben voor de vrijheid van kabinetten bij het maken van klimaatbeleid en op andere beleidsterreinen”, zo stelde de regering eerder.
Als de Staat de uitspraak van de rechter wil naleven, zijn er verschillende opties. Het kabinet kan ertoe besluiten om alle kolencentrales te sluiten, maar het kan ook de kaasschaafmethode toepassen: veel maatregelen nemen die allemaal kleine beetjes helpen. Een combinatie van beide is ook mogelijk.
Telegraaf 21.12.2019
Vorig jaar bekrachtigde het gerechtshof het eerdere spraakmakende vonnis in de zaak van klimaatorganisatie Urgenda tegen de staat. Het hof oordeelde dat deze klimaatmaatregelen behoren tot de zorgplicht van de overheid en sprak van een reële dreiging door klimaatverandering.
AD 21.12.2019
Klimaat-minister Wiebes ging daartegen in cassatie. Niet omdat hij bezwaar maakte tegen de inhoud van de uitspraak, maar om het principe. “We willen in hoogste instantie weten of de rechter op de stoel van de politiek kan gaan zitten.”
De Hoge Raad is een rechterlijke instantie die niet inhoudelijk naar een zaak kijkt, maar oordeelt of de wet en procesregels juist zijn toegepast. Die vraag kan in dit geval met ‘ja’ beantwoord worden.
Het hof zei daar eerder over dat Nederland zich gebonden heeft aan internationale verdragen, die rechtsgeldig zijn en dus juridisch getoetst kunnen worden door de Nederlandse rechter. De Hoge Raad onderschrijft dit.
Reactie kabinet
Er komen op dit moment geen extra klimaatmaatregelen nadat de Hoge Raad het Urgenda-vonnis vrijdag 20.12.2019 definitief maakte, schrijft minister Eric Wiebes (Klimaat) aan de Tweede Kamer. Er zijn namelijk al maatregelen genomen, benadrukt Wiebes. In juni werd het Klimaatakkoord gesloten dat moet uiteindelijk leiden tot de CO2-reductie.
In november kondigde het kabinet hierop aanvullende klimaatmaatregelen aan omdat het CO2-doel niet zou worden gehaald volgens berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
“Het doel blijft om het doel te halen”, zei de premier. Dat waren dezelfde woorden die hij begin dit jaar gebruikte toen het PBL een eerste waarschuwing gaf dat het Urgenda-doel waarschijnlijk niet wordt gehaald.
Kabinet trof extra klimaatmaatregelen
Het kabinet worstelt al jaren met het Urgenda-vonnis. Sinds het PBL begin dit jaar voor het eerst waarschuwde dat het CO2-doel niet wordt gehaald, wordt er nagedacht over welke klimaatmaatregelen getroffen kunnen worden.
Zo wordt de Hemwegcentrale eerder gesloten en komt er een CO2-belasting voor grote bedrijven, een van de afspraken uit het Klimaatakkoord.
Daar kwam het recente besluit om de maximumsnelheid overdag op alle snelwegen naar 100 kilometer per uur te verlagen bovenop. Dat is een maatregel om de stikstofuitstoot te verlagen, maar het helpt ook bij CO2–reductie.
“Het doel is om het doel te halen”, zei premier Mark Rutte in januari toen hij werd geconfronteerd met de PBL-cijfers. Voor Rutte is het belangrijk dat CO2-reducerende maatregelen die hier worden genomen, niet tot een uitstootstijging in het buitenland (‘weglekeffect‘) leiden. Ze mogen ook niet ten koste gaan van werkgelegenheid.
40-puntenplan
Urgenda heeft samen met ruim 700 andere organisaties afgelopen zomer al een 40-puntenplan gepresenteerd waarmee het doel gehaald kan worden.
Elektromotoren
Daarin staat bijvoorbeeld dat 70 procent van het elektriciteitsverbruik in de industrie wordt gebruikt door elektromotoren. Als die worden vervangen door zuiniger modellen die al op de markt zijn, kan er veel stroom bespaard worden. Bedrijven zouden daar subsidie voor moeten krijgen.
“Je kunt dit vergelijken met de aanschaf van een nieuwe koelkast, op een moment dat je oude nog niet kapot is. Dit leidt vrijwel altijd tot besparingen, omdat nieuwe modellen veel zuiniger zijn geworden. Zo zijn bedrijven eigenlijk verplicht om alle maatregelen te nemen, die zichzelf binnen vijf jaar terugverdienen. Alleen wordt dit beleid niet gehandhaafd, daarom houden veel bedrijven zich er niet aan”, aldus Minnesma. Als bedrijven wel zuiniger motoren aanschaffen, valt daar 2 megaton aan CO2 mee te besparen.
Een andere maatregel voorziet in een nieuwe bandenpomp, die werkt op zonnepanelen. Met het apparaat kunnen burgers de banden van hun auto op spanning brengen. Als je dit vier keer per jaar doet, bespaar je volgens Urgenda honderd euro en 0,2 megaton aan uitstoot. De apparaten worden onder meer bij supermarkten geplaatst.
Een andere categorie maatregelen gaat over het eten van vlees. Tot 2030 wordt verwacht dat ruim zestig procent van alle varkenshouders gaan stoppen met hun bedrijf. “De overheid kan deze sanering versnellen, door de varkensrechten op te kopen en uit de markt te halen. Want anders worden ze verkocht aan steeds groter wordende varkensbedrijven”, zegt Minnesma. Het minder eten van vlees is een belangrijke manier om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.
24 megaton
Het is een kleine greep uit de veertig maatregelen, die vanmiddag worden gepresenteerd. “Wat wij ermee willen bereiken, is laten zien dat het kan, en dat het kabinet snelheid gaat maken.” Eerder dit jaar kwam het Planbureau voor de Leefomgeving tot de conclusie dat het doel uit de Urgenda-rechtszaak met het huidige beleid niet gehaald wordt.
Het gat is volgens het Planbureau gemiddeld 9 megaton. Maar volgens Urgenda is de opgave eigenlijk nog veel groter. “Ja, want volgens de laatste cijfers van het CBS zitten we nu op ruim 14 procent minder broeikasgassen dan in 1990, terwijl we over een jaar op 25 procent moeten zitten. Omgerekend gaat dat om 24 megaton, die nog bespaard moet worden.”
Daarom vreest Urgenda dat alleen het sluiten van de kolencentrales niet voldoende is, en het kabinet sowieso op zoek moet naar andere aanvullende maatregelen.
Unieke zaak
Onder juristen heeft de Urgenda-rechtszaak tot veel discussie geleid. De uitspraak was dan ook uniek, want niet eerder stelde een rechter dat een regering meer moet doen tegen klimaatverandering. De Hoge Raad heeft laten weten de zaak nog voor het eind van dit jaar te willen afhandelen.
Terugblik
Zo kwam het klimaat de afgelopen tien jaar in het nieuws
Over één ding zijn de meeste mensen het wel eens: een van de belangrijkste sleutelmomenten op het gebied van het klimaat vond plaats in 2015 in Parijs. Daar sloten 195 landen een mondiaal akkoord over klimaatverandering, waarin ze afspraken de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden (het liefst zelfs tot 1,5 graad).
‘Klimaatdepressie’
Hoewel aanvankelijk nog maar langzaam leek door te dringen hoe groot de consequenties ervan waren, werd het akkoord van Parijs al meteen ‘historisch’ genoemd. En dat terwijl we dit decennium begonnen met depressieve onderhandelaars die nergens meer in geloofden, vertelt klimaatbeleidsonderzoeker Heleen de Coninck van de Radboud Universiteit.
“Nadat de klimaattop in Kopenhagen eind 2009 was mislukt, zag je dat de aandacht voor het klimaat even helemaal weg was. De onderhandelaars waren zo teleurgesteld, er trad een soort algehele klimaatdepressie in. En daardoor dachten veel mensen: we kunnen er blijkbaar niks aan doen.”
Breuk
Toch stond het denken over het klimaat in die periode niet stil. Zo werd in Nederland in 2013 het Energieakkoord gesloten, met afspraken over bijvoorbeeld oude kolencentrales (die moeten weg) en windparken (die moeten er juist bij).
Ed Nijpels, die in de jaren 80 milieuminister was, zag toe op de naleving van het Energieakkoord. “Het akkoord vormde een doorbraak in het denken over het klimaat”, zegt hij er nu over. “Een breuk in het tot dan toe warrige en inconsistente energiebeleid dat Nederland voerde. De urgentie werd tot dan toe niet gevoeld, het klimaat stond helemaal niet op de agenda.” (Urgenda)
NOS
In de tweede helft van dit decennium kregen we in Nederland een Klimaatwet, een Klimaatakkoord en vorige maand voor het eerst een nationale Klimaat- en Energieverkenning.
Duurzaamheidsorganisatie Urgenda dwong de Nederlandse Staat om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, we zagen verschillende klimaatmarsen en tienduizenden klimaatspijbelaars. Het moge duidelijk zijn: het klimaat heeft de politieke en maatschappelijke agenda inmiddels wel bereikt.
Hete zomers en meer aardbevingen
Volgens onderzoeker De Coninck komt dat door een combinatie van factoren. “De wetenschappelijke zekerheid neemt toe, maar mensen zien klimaatverandering ook bevestigd in hun eigen omgeving.” Ze doelt op de afgelopen twee hete zomers in Nederland. “Die zijn geen signaal voor klimaatverandering, want het klimaat is het gemiddelde weer over dertig jaar. Maar door die hete zomers zijn mensen wel vaker gaan denken: er is misschien iets aan de hand.”
Ook de toename van aardbevingen in Groningen heeft meegespeeld, zegt De Coninck. “Die komen natuurlijk niet door klimaatverandering, maar hebben wel heel veel invloed gehad op de rol van gas in Nederland. Gas was altijd onaantastbaar. Maar nu werd het uitfaseren van gas bespreekbaar in de politiek.”
“Je kunt er beter met de vrouw van je vriend vandoor gaan dan met zijn auto”, aldus oud-milieuminister Ed Nijpels (VVD)
Met de aandacht voor het klimaat nam ook de weerstand toe. Want al die klimaatplannen kosten geld, en wie gaat dat betalen? Hoe moet dat straks zonder gasfornuis? En mogen we straks nog wel vlees eten of autorijden?
Oud-VVD-minister Nijpels haalt een van zijn stokpaardjes van stal: “Je kunt er beter met de vrouw van je vriend vandoor gaan dan met zijn auto.” Klimaatmaatregelen op het gebied van automobiliteit liggen gevoelig, zegt hij. “Dat was dertig jaar geleden zo en nu nog steeds. Hetzelfde geldt voor duurzame investeringen in je eigen huis. Dat moet je wel kunnen betalen.”
Over de kosten van het verduurzamen van je woning doen verschillende cijfers de ronde. Hoe zit het? Lees erover in dit artikel.‘Geldklopperij’
De betaalbaarheid van klimaatmaatregelen staat in de politiek regelmatig ter discussie. Volgens Thierry Baudet van Forum voor Democratie kosten de geplande maatregelen “astronomisch” veel geld, terwijl ze “niet-renderend” zijn. PVV-leider Geert Wilders spreekt van “ideologische geldklopperij“.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekende eerder dit jaar dat de extra kosten van het (toen nog concept-)klimaatakkoord oplopen tot bijna 2 miljard per jaar in 2030. De kosten van het definitieve akkoord liggen waarschijnlijk iets hoger, voegde het PBL daar in november aan toe.
‘Banger voor klimaatverandering’
Volgens onderzoekers van demografisch instituut NIDI is het aantal klimaatsceptici in Nederland het afgelopen decennium afgenomen. Vond in 2009 nog bijna een kwart van de Nederlanders de verhalen over klimaatverandering sterk overdreven, in 2018 was dat gedaald tot 11 procent.
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat het aantal mensen dat zich zorgen maakt over de opwarming van de aarde in die periode juist is toegenomen van 35 naar 58 procent. Recent onderzoek van de Europese Investeringsbank geeft eenzelfde beeld: bijna de helft van de 30.000 ondervraagden gaf aan banger te zijn voor klimaatverandering dan voor baanverlies of een terroristische aanslag.
Verbeterpunten
Volgens hoogleraar Linda Steg, die aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doet naar het milieugedrag van consumenten, gelooft maar 2 procent van de inwoners van Europa dat klimaatverandering niet bestaat. Ze baseert zich op een groot onderzoek waaraan zij met andere Europese collega’s werkte. “Hetzelfde aantal zegt dat wij mensen er niets mee te maken hebben.”
Volgens Steg is het draagvlak voor klimaatmaatregelen veel groter dan gedacht. Maar er zijn nog wel verbeterpunten, ziet ze. “Voor draagvlak is het bijvoorbeeld belangrijk dat de kosten en baten eerlijk zijn verdeeld. En dat mensen het gevoel hebben dat ze inspraak hebben. Dat kan beter.”
Klimaatpanel
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de VN verzamelt en beoordeelt alle wetenschappelijke klimaatkennis. Sinds 2018 publiceerde het IPCC daar drie rapporten over, de laatste ging over de zeespiegel (conclusie: die stijgt sneller dan verwacht).
Wie zegt er eigenlijk dat de aarde opwarmt?
Bekijk ook;
- NPO Focus: Een klimaatakkoord, heeft dat zin?
- Hoe 30 jaar geleden op een haar na in Noordwijk het klimaat werd gered
- Het klimaat: wat kost dat jou in 2030?
- Minimaal akkoord op klimaattop Madrid, grootste probleem doorgeschoven
2010
In de jaren 2010 veranderde de opwarming van de aarde van een ietwat abstracte statistiek tot voelbare werkelijkheid. Het is nog maar net begonnen, zeggen de kenners eenstemmig.
Het leek wel oorlog, zeiden de mensen die erbij waren. In Boxtel scheurde het asfalt en werden majestueuze bomen ‘met wortel en al’ uit de grond gerukt. In Vught knapten gasleidingen en ontsnapte een baby aan de dood toen er twee bomen op een huis vielen. In Den Bosch kwam het water omhoog uit de wc’s waardoor winkels en woningen blank kwamen te staan.
Dat was 28 juni 2011, de dag dat het extreemste buienfront ooit in ons land gemeten over Brabant trok. Honderden bomen sneuvelden, straten en tunnels stonden blank. Hulpverleners noemden het een wonder dat er niemand gewond was geraakt. Een zeldzame uitschieter? Op 28 juli 2014 was het weer raak. En op 23 juni 2016 weer. En op 4 juni 2019 dit jaar wéér.
De jaren 2010 waren het decennium waarin klimaatverandering tastbaar werd. Was de opwarming van de aarde voorheen een ietwat abstract begrip, inmiddels vinden wetenschappers overal meetbaar bewijs. Van de smeltende polen tot de opdrogende Amazone en van de westpunt van Antarctica tot winkelcentrum De Helftheuvel in Den Bosch.
In 2010 leek het allemaal nog mee te vallen. Merkwaardig genoeg liep de wereldtemperatuur al een jaar of tien nauwelijks meer verder op, terwijl de uitstoot van broeikasgassen gewoon doorging. Dat kon toeval zijn, een kwestie van de extra energie van de broeikasgassen die tijdelijk ergens anders belandde, zoals een tochtig oud huis ook niet overal gelijkmatig opwarmt als je de verwarming aanzet.
Maar het kon ook betekenen dat er ergens in het klimaat een nog onbekende rem zit, die warmte wegvoert of absorbeert. Misschien werken broeikasgassen uiteindelijk minder hard door in de temperatuur dan in de jaren tachtig en negentig het geval leek, opperden sommigen voorzichtig.
Maar toen kwam 2014. En 2015, 2016 – en de jaren daarna. De wereldtemperatuur schoot verder omhoog. In de grafieken is de ‘pauze’ in de opwarming tussen ongeveer 1998 en 2013 inmiddels niet meer dan een tamelijk onbetekenend kreukeltje in een stijgende temperatuurreeks, met het blote oog zie je het niet eens:
Beeld Berkeley Earth
De opwarming blijft weliswaar iets achter bij de prognoses, maar ligt nog steeds in lijn met wat de klimaatmodellen voorzien. ‘Dat de polen sterker opwarmen, dat de stratosfeer afkoelt, dat er meer waterdamp in de dampkring komt: alles wat men in de jaren zeventig al voorspelde, is in feite uitgekomen’, signaleert Pier Siebesma, hoogleraar aardwetenschap aan de TU Delft.
Waarnemingen (zwart) en prognoses zoals gedaan in 2013. Beeld Climate Lab Book
Intussen veegden diverse grote studies de laatste restjes twijfel van tafel. Want wacht eens: was het in de Middeleeuwen, toen men in Engeland wijn verbouwde en de Vikingen zich vestigden op Groenland, niet net zo warm of zelfs warmer dan nu? Toch niet, bleek afgelopen zomer uit een grote overzichtsstudie. Destijds was de warmte plaatselijk, terwijl de opwarming vandaag de dag overal ter wereld tegelijk toeslaat:
De Romeinse, middeleeuwse en huidige warmte en hun verdeling over de aardbol. Beeld Nature
En is het niet denkbaar dat er ergens in het systeem een nog onontdekte, heel andere aandrijver van de opwarming zit? Reken er niet te hard op: statistische analyses van de temperatuurstijging wijzen uit dat zelfs zo’n ‘onbekende onbekende’ zeer onwaarschijnlijk is. ‘En reken maar dat we ons allemaal gek hebben gezocht naar zo’n extra variabele’, zoals klimaatwetenschapper Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI eerder dit jaar verwoordde, ‘want als je hierin een gat kunt schieten, sta je meteen in Nature.’
Intussen werd het voor het eerst mogelijk om statistiek te bedrijven met het warmere klimaat en afzonderlijke weerincidenten toe te schrijven aan klimaatverandering. Neem de hitte die afgelopen zomer 2019 in heel Europa voor records zorgde en in Nederland het kwik opdreef tot voorbij de symbolische recordhoogte van 40 graden.
Uit een kansanalyse uitgevoerd door een Europees onderzoeksteam blijkt dat zoiets eens in de vijftig jaar kan voorkomen. Maar een eeuw geleden was dat nog eens in de duizenden jaren – zeg maar gewoon: zo goed als uitgesloten.
Of neem het noodweer dat op 28 juli 2014 delen van Noord-Brabant en de Randstad blank zette. Zulke regen komt inmiddels eens in de vijftien jaar voor, becijferde het KNMI, maar in 1951 was die kans eens in de paar honderd jaar. De klimaatverandering heeft een soort dakkapel boven op de weerstatistieken gebouwd.
Neerslagrecords in Nederland, en de kans erop. Beeld KNMI
Een hele trits satellieten, zeeboeien en andere meetapparatuur zorgden intussen voor betere aardwaarnemingen dan ooit. Met als gevolg dat men beter vat kreeg op een aantal belangrijke verschijnselen die tot voor kort ongrijpbaar bleven. Het effect van wolken. De energieopslag in de oceanen.
De smeltsnelheid van de ijskappen. De convectie hoog in de dampkring. ‘De veranderingen komen steeds meer aan het licht’, zegt poolkaponderzoeker Roderik van der Wal van de Universiteit Utrecht. ‘Wat zich tot tien jaar geleden vooral afspeelde in de hoofden van de mensen, zien we nu echt.’
En zichtbaar werd het. Op de Groenlandse ijskap is het massaverlies tegenwoordig twee keer zo groot als tien jaar eerder, wezen de metingen uit. Bij West-Antarctica is het massaverlies zelfs verdrievoudigd. Het zee-ijs dat resteert aan het eind van de zomer op de Noordpool slonk in ongekend tempo, met records in 2012, 2018 en 2019. En de zeespiegelstijging versnelde in de satellietmetingen, van 2,1 millimeter per jaar in de periode 1970-2015 en 3,6 millimeter per jaar voor het tijdvak 2006-2015.
Zo vielen de puzzelstukjes het afgelopen decennium steeds meer op hun plaats. De aarde warmt op in een tijdvak waarin het, afgaand op zaken zoals de zonneactiviteit, eigenlijk juist iets koeler zou moeten worden. En de enige factor die dat redelijkerwijs kan verklaren, is de stuwende hand van de broeikasgassen die de mens heeft losgestookt uit olie en steenkool en indirect uit de bodem.
Beeld Hilde Harshagen
Geconfronteerd met zoveel bewijs begon ook de politiek zowaar enigszins in actie te komen: een mooie belofte hier, een subsidie daar. Dat culmineerde vijf jaar geleden in het klimaatakkoord van Parijs, in feite een belofte om de planeet niet verder op te warmen dan 1,5 graad (we zitten inmiddels op 1,1).
Maar eerlijk is eerlijk, veel kans om dat doel te halen is er niet. Zelfs als alle aan ‘Parijs’ deelnemende landen hun beloften nakomen, zal de wereldtemperatuur naar verwachting zo’n 3 graden oplopen. Dat betekent zoveel als de vernietiging van de ondiepe koralen, uitdroging van grote delen van de Amazone en 275 miljoen mensen die moeten verhuizen voor de stijgende zee, volgens de inzichten die het VN-klimaatpanel IPCC samenbrengt in zijn rapporten.
Om onder de anderhalve graad te blijven, zouden buitensporige maatregelen nodig zijn, zoals vervijfvoudiging van de hoeveelheid kernenergie, massale ondergrondse opslag van CO2 en de beplanting van een gebied zo groot als West-Europa met bos en biogewassen. Een lastige spagaat: we weten dat het klimaat opwarmt door toedoen van de mens, maar een overtuigend antwoord heeft niemand nog gevonden.
Niet vreemd dus dat uitvogelen wat precies de gevolgen van klimaatverandering zijn de grote nieuwe uitdaging is voor veel klimaatwetenschappers. Want hoewel de klimaatmodellen de grote lijnen van de opwarming aardig nabootsen, zijn ze op regionaal niveau nog erg onnauwkeurig: wat gebeurt er met de grote luchtstromingen in de dampkring, wordt het in ons land nou droger of juist steeds natter?
‘Zuid-Europa wordt droger, Noord-Europa natter en wij zitten daar precies tussenin’, schetst klimaatonderzoeker Rob van Dorland van het KNMI. ‘Het blijkt bijzonder moeilijk om greep te krijgen op wat dat voor ons land betekent.’
Om zulke puzzels op te lossen zijn eigenlijk nieuwe modellen nodig, zeggen betrokkenen, die het aardsysteem tot op de kilometer nauwkeurig nabootsen. Maar zulke modellen vergen rekenkracht die er eenvoudigweg nog niet is, alle moderne supercomputers ten spijt.
Kleine lichtpuntjes zijn er intussen ook. Zo daalde de prijs van zonnepanelen sneller dan verwacht, draaiden de eerste windparken subsidievrij en begon de CO2-uitstoot van onder meer Japan, de VS en het Verenigd Koninkrijk zowaar te dalen.
Intussen voorziet het Internationaal Energie Agentschap een stijging van de olieprijs en begint zelfs Koning Steenkool barstjes te vertonen: zo werden er in het Verenigd Koninkrijk dit jaar voor het eerst sinds de 19de eeuw twee weken lang geen kolen verstookt. Misschien heeft ook verduurzaming ‘omslagpunten’ waarboven alles opeens sneller en soepeler verloopt, signaleerde een studie eerder dit jaar.
Maar misschien nog belangrijker is de aanpassing door de mens. Toen Europa in 2003 werd getroffen door een hevige hittegolf, kostte dat in Frankrijk alleen al 15 duizend mensen vroegtijdig het leven. Voor de recordhittegolf van afgelopen juli staat dat aantal op 868: nog steeds schokkend, maar toch liefst 95 procent minder dan vijftien jaar geleden.
Ook voor bosbranden, overstromingen, stormen, extreme neerslag en ander klimaatgerelateerd onheil is dat de trend. Meer voorvallen, maar minder schade, gewonden en sterfte – domweg omdat waarschuwingscodes, voorzorgsmaatregelen en bouwaanpassingen helpen. De veerkracht van de mens is misschien wel de belangrijkste variabele die in de klimaatgrafieken ontbreekt.
Niet dat we er daarmee zijn. Op het oog ingeschat passeren we rond 2040 de anderhalve graad opwarming en rond het jaar 2070 de twee – de grens die niemand zegt te willen passeren. Het verhaal van de mens die zijn planeet opwarmde, is nog maar net begonnen.
Meer klimaatverandering
Het klimaat, vijftig jaar later: een min of meer hoopgevend bericht uit 2069
Loopt het wel zo mis met het klimaat als het lijkt? Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans blikt terug vanuit het jaar 2069 – en ziet dat de schade eigenlijk best meevalt.
Duidelijker wordt het niet: de klimaatverandering van nu is uniek
Twijfelen of de mens het klimaat wel opwarmt, is nu toch echt een achterhoedegevecht geworden. Een reeks nieuwe analyses laat geen spaan heel van het argument dat klimaatverandering van alle tijden is.
Warmt CO2 het klimaat echt wel op?
We vroegen ons af: wat klopt er al dan niet van drie knellende vragen die klimaatsceptici vaak stellen?
Wat hebben we geleerd? 16 wetenschappelijke lessen uit het afgelopen decennium
Het klimaat begint voelbaar te veranderen en insecten leggen massaal het loodje. Traditiegetrouw zetten we aan het eind van elk jaar de opmerkelijkste lessen op een rij – deze keer blikken we meteen maar terug op het hele decennium. Er is ook vrolijker nieuws: de duurzame revolutie komt op gang, traumatherapie werkt echt en we gaan niet meer dood aan ziekten die tien jaar geleden nog fataal waren. Bekijk hier de zestien lessen.
Hitterecords, lichtende nachtwolken en tornado’s: 2019 was uniek weerjaar NOS 26.12.2019
2019 in top vijf warmste jaren ooit gemeten AD 26.12.2019
lees: Britse koningin onder de indruk van jonge klimaatactivisten NU 25.12.2019
lees: 2019 het weer in Nederland: heet en nat, maar niet nat genoeg RTL 22.12.2019
lees: Zacht winterweer: hooikoorts tijdens kerst AD 21.12.2019
lees: Winter? Hoogste temperatuur op 20 december ooit gemeten AD 20.12.2019
lees: 15 graden in december: het is hier morgen warmer dan in Madrid AD 16.12.2019
Dossier klimaat – NU
dossier “Klimaatmaatregelen” – AD
lees: kamerbrief over uitvoering urgenda-vonnis 28.06.2019
lees: kamerbrief-voorstel-voor-een-klimaatakkoord 28.06.2019
lees: klimaatakkoord 28.06.2019
lees: Het Klimaatakkoord in (meer dan) 70 vragen 28.06.2019
Zie ook: Klimaatspanningen niet alleen in de Tweede kamer opgelopen
Zie ook: Klimaatmars 10.03.2019 van de Dam naar Museumplein Amsterdam – terugblik
Zie ook: Klimaatdemonstratie 07.02.2019 op het Malieveld – terugblik
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 4
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 3
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 2
Zie ook: Haalt het Klimaatkabinet Rutte 3 het jaar 2020 ??? – deel 1
Zie ook: 2019 – Het jaar van de waarheid voor kabinet Rutte 3
Stikstof: geduld oppositie raakt op, dit besloot het kabinet tot nu toe
NU 10.02.2020 Het is inmiddels bijna negen maanden geleden dat de Raad van State oordeelde dat het stikstofbeleid de Natura 2000-gebieden volgens Europese regels onvoldoende beschermt. Vorige week kondigde het kabinet langverwachte maatregelen aan, maar oppositiepartijen en belangenclubs zijn ontevreden over de aanpak. Wat is er tot nu toe afgesproken?
Waar minister Carola Schouten, als landbouwminister coördineert zij de stikstofaanpak, en premier Mark Rutte waarschuwen dat een simpele en snelle oplossing voor de stikstofcrisis niet bestaat, wordt de oppositie steeds ongeduldiger.
Enkele partijen vinden het beleid te langzaam en te weinig. GroenLinks werkt daarom zelf aan een stikstofwet. Ook belangenorganisaties Bouwend Nederland, MKB-Nederland en verschillende natuurorganisaties steunen voor een deel dit initiatief.
De PVV is juist van mening dat er helemaal geen probleem met stikstof is. Ook die partij komt met een eigen wet, maar dan met de strekking om even helemaal geen maatregelen te nemen.
Wat heeft het kabinet tot nu toe besloten? Een overzicht:
Spoedwet met veel tegenzin goedgekeurd door parlement
Na veel overleg en een lijvig advies van de Commissie-Remkes, kondigt het kabinet de eerste maatregelen aan die vooral de woning- en wegenbouw weer op gang moeten krijgen. Veel projecten liggen sinds de Raad van State-uitspraak noodgedwongen stil en nieuwe bouwvergunningen worden nauwelijks afgegeven.
Omdat er haast is, bouwbedrijven komen in de financiële problemen en dijken moeten worden verstevigd, komt het kabinet met een spoedwet die nog net voor de Kerst door het parlement wordt aangenomen.
Zo worden er voorbereidingen getroffen voor een drempelwaarde. Zo kunnen bouwvergunningen voor projecten die onder een bepaalde stikstofnorm blijven direct worden afgegeven.
Wat valt er nog meer onder de spoedwet
- Het veevoer wordt aangepast zodat er minder eiwitten in zitten. Overtollig eiwit zorgt namelijk voor extra stikstofuitstoot dat via de mest naar buiten komt.
- De maximumsnelheidsverlaging op alle snelwegen gaat overdag naar 100 kilometer per uur. In maart worden de verkeersborden aangepast.
Het zijn allemaal maatregelen die de stikstofuitstoot op de korte termijn verlagen. Die zogenoemde ‘stikstofwinst’ gaat voor het grootste gedeelte naar de bouw, een kleiner deel gaat naar natuurherstel.
Opkopen en verduurzamen boerenbedrijven
Nu de bouwsector voorlopig is gered, denkt het kabinet na over maatregelen voor de lange termijn.
Die komen begin februari. Het kabinet maakt dan bekend dat er geld beschikbaar komt om boerenbedrijven die dichtbij Natura 2000-gebieden staan en veel stikstof uitstoten, worden opgekocht. Het gaat om de zogenoemde ‘piekbelasters’. Het opkopen gebeurt op vrijwillige basis.
Er komt ook geld voor boeren die willen blijven. Zij krijgen hulp om hun stallen te verduurzamen en te innoveren.
Dan is er nog het opkoopprogramma voor de varkenshouderij. Die maatregel bestond al lang voor de Raad van State-uitspraak en is eigenlijk vooral bedoeld om stankoverlast tegen te gaan. Maar omdat het opkopen van varkensboeren ook helpt bij het verlagen van de stikstofuitstoot, wordt de maatregel betrokken in het totaalplaatje.
77
Waarom zorgt stikstof voor zo veel problemen in Nederland?
Wat kosten al die stikstofmaatregelen?
Het kabinet maakt eenmalig 522 miljoen euro vrij om stikstofcrisis aan te pakken.
Het grootste gedeelte, 350 miljoen euro, is bestemd voor de opkoop van boerenbedrijven. De overige 172 gaat naar de verduurzaming en innovatie van stallen. Dat is allemaal nog lang niet genoeg, maar dit is waar de boeren het voor nu mee moeten doen.
Voor de sanering van de varkenshouderij was in het regeerakkoord al 180 miljoen euro gereserveerd. De regeling blijkt alleen zo populair, dat het bedrag hoger uitvalt. Het kabinet belooft die extra kosten te zullen betalen.
Alle extra, nog niet bekende kosten – en die zijn er – worden allemaal opgenomen in de Voorjaarsnota die medio mei naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.
Wat staat er nog te gebeuren?
Met deze maatregelen is het kabinet er nog lang niet. Er staat dan ook nog veel op de agenda voor de komende tijd.
Zo komt er een fonds dat boeren moet ondersteunen in de omschakeling naar kringlooplandbouw. Hoe dat fonds er precies uit komt te zien, is nog niet duidelijk. Is er sprake van subsidie of komt er een vorm van overheidsfonds? Die vraag blijft onbeantwoord.
Er komen nog afspraken over extern salderen, een middel voor bedrijven om extra stikstof uit te stoten en dat elders te compenseren.
De natuur moet door alle stikstofuitstoot versterkt en verbeterd worden. De precieze aanpak en het bijbehorende kostenplaatje wordt naar verwachting dit voorjaar bekendgemaakt.
Verder komt het kabinet nog met een reactie op het recente advies van de al eerder genoemde Commissie-Remkes over de luchtvaart. In dat advies staat dat de luchtvaart alleen kan groeien, als stikstofuitstoot in die sector omlaag gaat. Dat kan gevolgen hebben voor de voorgenomen groei van Schiphol en de opening van Lelystad Airport.
Remkes komt dit voorjaar met nog twee stikstofadviezen: voor de industrie en scheepvaart en voor maatregelen voor de langere termijn.
Zie ook: Commissie-Remkes: Lelystad Airport alleen open bij lagere stikstofuitstoot
Lees meer over: Politiek Stikstofuitspraak
Stikstof: geduld oppositie raakt op, wat het kabinet tot nu toe besloot
MSN 10.02.2020 Het is inmiddels bijna negen maanden geleden dat de Raad van State oordeelde dat het stikstofbeleid de Natura 2000-gebieden volgens Europese regels onvoldoende beschermt. Vorige week kondigde het kabinet langverwachte maatregelen aan, maar oppositiepartijen en belangenclubs zijn ontevreden over de aanpak. Wat is er tot nu toe afgesproken?
Waar minister Carola Schouten, als landbouwminister coördineert zij de stikstofaanpak, en premier Mark Rutte waarschuwen dat een simpele en snelle oplossing voor de stikstofcrisis niet bestaat, wordt de oppositie steeds ongeduldiger.
Enkele partijen vinden het beleid te langzaam en te weinig. GroenLinks werkt daarom zelf aan een stikstofwet. Ook belangenorganisaties Bouwend Nederland, MKB-Nederland en verschillende natuurorganisaties steunen voor een deel dit initiatief.
De PVV is juist van mening dat er helemaal geen probleem met stikstof is. Ook die partij komt met een eigen wet, maar dan met de strekking om even helemaal geen maatregelen te nemen.
Wat heeft het kabinet tot nu toe besloten? dit besloot het kabinet tot nu toe
Een overzicht:
Spoedwet met veel tegenzin goedgekeurd door parlement
Na veel overleg en een lijvig advies van de Commissie-Remkes, kondigt het kabinet de eerste maatregelen aan die vooral de woning- en wegenbouw weer op gang moeten krijgen. Veel projecten liggen sinds de Raad van State-uitspraak noodgedwongen stil en nieuwe bouwvergunningen worden nauwelijks afgegeven.
Omdat er haast is, bouwbedrijven komen in de financiële problemen en dijken moeten worden verstevigd, komt het kabinet met een spoedwet die nog net voor de Kerst door het parlement wordt aangenomen.
Zo worden er voorbereidingen getroffen voor een drempelwaarde. Zo kunnen bouwvergunningen voor projecten die onder een bepaalde stikstofnorm blijven direct worden afgegeven.
Het zijn allemaal maatregelen die de stikstofuitstoot op de korte termijn verlagen. Die zogenoemde ‘stikstofwinst’ gaat voor het grootste gedeelte naar de bouw, een kleiner deel gaat naar natuurherstel.
Opkopen en verduurzamen boerenbedrijven
Nu de bouwsector voorlopig is gered, denkt het kabinet na over maatregelen voor de lange termijn.
Die komen begin februari. Het kabinet maakt dan bekend dat er geld beschikbaar komt om boerenbedrijven die dichtbij Natura 2000-gebieden staan en veel stikstof uitstoten, worden opgekocht. Het gaat om de zogenoemde ‘piekbelasters’. Het opkopen gebeurt op vrijwillige basis.
Er komt ook geld voor boeren die willen blijven. Zij krijgen hulp om hun stallen te verduurzamen en te innoveren.
Dan is er nog het opkoopprogramma voor de varkenshouderij. Die maatregel bestond al lang voor de Raad van State-uitspraak en is eigenlijk vooral bedoeld om stankoverlast tegen te gaan. Maar omdat het opkopen van varkensboeren ook helpt bij het verlagen van de stikstofuitstoot, wordt de maatregel betrokken in het totaalplaatje.
Wat kosten al die stikstofmaatregelen?
Het kabinet maakt eenmalig 522 miljoen euro vrij om stikstofcrisis aan te pakken.
Het grootste gedeelte, 350 miljoen euro, is bestemd voor de opkoop van boerenbedrijven. De overige 172 gaat naar de verduurzaming en innovatie van stallen. Dat is allemaal nog lang niet genoeg, maar dit is waar de boeren het voor nu mee moeten doen.
Voor de sanering van de varkenshouderij was in het regeerakkoord al 180 miljoen euro gereserveerd. De regeling blijkt alleen zo populair, dat het bedrag hoger uitvalt. Het kabinet belooft die extra kosten te zullen betalen.
Alle extra, nog niet bekende kosten – en die zijn er – worden allemaal opgenomen in de Voorjaarsnota die medio mei naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.
Wat staat er nog te gebeuren?
Met deze maatregelen is het kabinet er nog lang niet. Er staat dan ook nog veel op de agenda voor de komende tijd.
Zo komt er een fonds dat boeren moet ondersteunen in de omschakeling naar kringlooplandbouw. Hoe dat fonds er precies uit komt te zien, is nog niet duidelijk. Is er sprake van subsidie of komt er een vorm van overheidsfonds? Die vraag blijft onbeantwoord.
Er komen nog afspraken over extern salderen, een middel voor bedrijven om extra stikstof uit te stoten en dat elders te compenseren.
De natuur moet door alle stikstofuitstoot versterkt en verbeterd worden. De precieze aanpak en het bijbehorende kostenplaatje wordt naar verwachting dit voorjaar bekendgemaakt.
Verder komt het kabinet nog met een reactie op het recente advies van de al eerder genoemde Commissie-Remkes over de luchtvaart. In dat advies staat dat de luchtvaart alleen kan groeien, als stikstofuitstoot in die sector omlaag gaat. Dat kan gevolgen hebben voor de voorgenomen groei van Schiphol en de opening van Lelystad Airport.
Remkes komt dit voorjaar met nog twee stikstofadviezen: voor de industrie en scheepvaart en voor maatregelen voor de langere termijn.
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat ANP
Kabinet overlegt met Urgenda over verlaging CO2-uitstoot
NOS 07.02.2020 Het kabinet heeft vanmorgen met directeur Minnesma van stichting Urgenda gesproken over uitvoering van het zogenoemde Urgenda-vonnis. Het was volgens minister Wiebes een heel plezierig gesprek.
In december oordeelde de Hoge Raad dat de uitstoot van broeikasgassen voor het einde van dit jaar ten minste 25 procent omlaag moet ten opzichte van 1990, zoals Urgenda heeft geëist
Wiebes zegt dat het kabinet nu vaker met Minnesma om de tafel wil. Hij noemt de uitvoering van het vonnis een buitengewoon grote opdracht. “Maar er is een vonnis, dus daar moet ik me natuurlijk wel aan houden.”
‘Energierekening omlaag’
Hij zegt dat het kabinet en Urgenda samen kijken naar “maatregelen die voor Nederlanders prettig zijn en die tegelijkertijd CO2 besparen”.
Welke dat zijn, staat nog niet vast. “Maar we zien dat er allerlei maatregelen denkbaar zijn die de energierekening omlaag kunnen krijgen, en dat vindt iedereen natuurlijk prettig.”
Het kabinet had vanmorgen ook overleg met boerenorganisaties over de stikstofcrisis,
Bekijk ook;
- ‘Goed gesprek’ tussen kabinet en boerenorganisaties
- Hoge Raad houdt Urgenda-vonnis in stand: kabinet moet uitstoot terugdringen
Rijk en provincies streven naar circa 185 miljoen nieuwe bomen in 2030
NU 05.02.2020 In 2030 moet er in Nederland 10 procent meer bos zijn, vinden landbouwminister Carola Schouten en de provincies. In een brief aan de Tweede Kamer zetten ze hun visie voor een nieuwe bossenstrategie uiteen.
Een uitbreiding van het Nederlandse bosgebied met ongeveer 37.000 hectare is volgens Schouten nodig om onder meer afspraken in het Klimaatakkoord na te komen. Nederland moet de totale CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent verminderd hebben ten opzichte van 1990.
Bossen nemen CO2 op en kunnen daarom volgens experts een belangrijke bijdrage leveren in de strijd tegen klimaatverandering.
In nieuw Nederlands bosgebied staan op 1 hectare doorgaans ongeveer vijfduizend bomen, laat Staatsbosbeheer-woordvoerder Imke Boerma weten. Het gaat daarom om ongeveer 185 miljoen nieuwe bomen.
De Kamerbrief van Schouten betreft een eerste visie, die uiteindelijk moet leiden tot een volwaardige bossenstrategie. De stap is van belang, omdat Nederland sinds 1986 geen landelijke visie voor bossen heeft gehad, zegt woordvoerder Boerma.
Ook buiten natuurgebied komt bos
Schouten en de provincies willen al die nieuwe bomen onderbrengen binnen bestaande natuurgebieden, maar ook daarbuiten. Nieuw bos moet gecombineerd worden met andere functies, zoals het opwekken van energie of landbouw. Daarbij moeten bossen bestendiger gemaakt worden tegen klimaatverandering én moet de biodiversiteit vergroot worden. In landelijke gebieden komen volgens de plannen meer struiken, heggen en houtwallen.
“Wij zijn blij dat de regie wordt genomen om meer bossen te planten en duurzaam met hout om te gaan”, zegt Boerma. Hij wijst erop dat Nederland wat betreft bebossing achterligt op onze buurlanden. “De landen om ons heen hebben ongeveer 30 procent bos, terwijl wij al jaren op 10 procent zitten.”
Bossen aanplanten op koeienweiden en kippenuitlopen
“Eigenlijk ben ik heel tevreden met deze visie”, zegt Bas Lerink, onderzoeker Europees bos aan Wageningen University & Research. “Als je kijkt naar de extreme claim op ruimte die er in Nederland ligt, dan is dit een hele mooie stap.”
“Het is ook absoluut nodig, gezien de problemen die het bos al heeft”, voegt hij toe. “Door klimaatverandering is er bijvoorbeeld nu al veel sterfte onder Nederlandse bomen.”
Lerink is positief over het combineren van bos met andere functies. “Denk aan nieuw bos op koeienweiden, kippenuitlopen en langs infrastructuur. Dit is extra interessant, omdat de oude functies van dat gebied dan behouden worden. Ook hoeven andere vormen van natuur dan niet verder in te krimpen.”
Hout kan plastic en beton vervangen
In de visie staat dat er ruimte moet zijn voor een lichte stijging van de houtkap. Duurzaam gebruik van hout, zoals het bouwen van huizen, krijgt dan wel de voorkeur.
“Dit is een van de andere belangrijke manieren waarop klimaatverandering tegengegaan kan worden met bomen”, zegt Lerink. “Hout houdt CO2 vast, ook na de kap. Wanneer het dan vervuilende materialen zoals beton of plastic vervangt, is dat helemaal mooi.”
“Er wordt al gezegd dat dit het decennium van het bos wordt: het houten decennium”, voegt hij toe. “Vanaf 2020 komt er veel meer focus op bosuitbreiding, omdat er weinig nadelen aan kleven en mensen er positief naar kijken.”
Zie ook: Bomen planten en nog vier opties voor CO2-opslag: geen magische knop
Lees meer over: Klimaat Binnenland
Van depressie tot akkoord: zo zag dit ‘klimaatdecennium’ eruit
NOS 29.12.2019 In 2010 kregen we in de winkel nog een gratis plastic tasje, reden er nauwelijks elektrische auto’s rond en hadden we van ‘klimaatspijbelaars’ nog nooit gehoord.
Inmiddels zijn we tien jaar verder. Een decennium met nieuwe klimaatconferenties, drukbezochte klimaatmarsen en blijvende klimaatscepsis.
Zo kwam het klimaat de afgelopen tien jaar in het nieuws
Over één ding zijn de meeste mensen het wel eens: een van de belangrijkste sleutelmomenten op het gebied van het klimaat vond plaats in 2015 in Parijs. Daar sloten 195 landen een mondiaal akkoord over klimaatverandering, waarin ze afspraken de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden (het liefst zelfs tot 1,5 graad).
‘Klimaatdepressie’
Hoewel aanvankelijk nog maar langzaam leek door te dringen hoe groot de consequenties ervan waren, werd het akkoord van Parijs al meteen ‘historisch’ genoemd. En dat terwijl we dit decennium begonnen met depressieve onderhandelaars die nergens meer in geloofden, vertelt klimaatbeleidsonderzoeker Heleen de Coninck van de Radboud Universiteit.
“Nadat de klimaattop in Kopenhagen eind 2009 was mislukt, zag je dat de aandacht voor het klimaat even helemaal weg was. De onderhandelaars waren zo teleurgesteld, er trad een soort algehele klimaatdepressie in. En daardoor dachten veel mensen: we kunnen er blijkbaar niks aan doen.”
Breuk
Toch stond het denken over het klimaat in die periode niet stil. Zo werd in Nederland in 2013 het Energieakkoord gesloten, met afspraken over bijvoorbeeld oude kolencentrales (die moeten weg) en windparken (die moeten er juist bij).
Ed Nijpels, die in de jaren 80 milieuminister was, zag toe op de naleving van het Energieakkoord. “Het akkoord vormde een doorbraak in het denken over het klimaat”, zegt hij er nu over. “Een breuk in het tot dan toe warrige en inconsistente energiebeleid dat Nederland voerde. De urgentie werd tot dan toe niet gevoeld, het klimaat stond helemaal niet op de agenda.” (Urgenda)
NOS
In de tweede helft van dit decennium kregen we in Nederland een Klimaatwet, een Klimaatakkoord en vorige maand voor het eerst een nationale Klimaat- en Energieverkenning.
Duurzaamheidsorganisatie Urgenda dwong de Nederlandse Staat om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, we zagen verschillende klimaatmarsen en tienduizenden klimaatspijbelaars. Het moge duidelijk zijn: het klimaat heeft de politieke en maatschappelijke agenda inmiddels wel bereikt.
Hete zomers en meer aardbevingen
Volgens onderzoeker De Coninck komt dat door een combinatie van factoren. “De wetenschappelijke zekerheid neemt toe, maar mensen zien klimaatverandering ook bevestigd in hun eigen omgeving.” Ze doelt op de afgelopen twee hete zomers in Nederland. “Die zijn geen signaal voor klimaatverandering, want het klimaat is het gemiddelde weer over dertig jaar. Maar door die hete zomers zijn mensen wel vaker gaan denken: er is misschien iets aan de hand.”
Ook de toename van aardbevingen in Groningen heeft meegespeeld, zegt De Coninck. “Die komen natuurlijk niet door klimaatverandering, maar hebben wel heel veel invloed gehad op de rol van gas in Nederland. Gas was altijd onaantastbaar. Maar nu werd het uitfaseren van gas bespreekbaar in de politiek.”
“Je kunt er beter met de vrouw van je vriend vandoor gaan dan met zijn auto”, aldus oud-milieuminister Ed Nijpels (VVD)
Met de aandacht voor het klimaat nam ook de weerstand toe. Want al die klimaatplannen kosten geld, en wie gaat dat betalen? Hoe moet dat straks zonder gasfornuis? En mogen we straks nog wel vlees eten of autorijden?
Oud-VVD-minister Nijpels haalt een van zijn stokpaardjes van stal: “Je kunt er beter met de vrouw van je vriend vandoor gaan dan met zijn auto.” Klimaatmaatregelen op het gebied van automobiliteit liggen gevoelig, zegt hij. “Dat was dertig jaar geleden zo en nu nog steeds. Hetzelfde geldt voor duurzame investeringen in je eigen huis. Dat moet je wel kunnen betalen.”
Over de kosten van het verduurzamen van je woning doen verschillende cijfers de ronde. Hoe zit het? Lees erover in dit artikel.‘Geldklopperij’
De betaalbaarheid van klimaatmaatregelen staat in de politiek regelmatig ter discussie. Volgens Thierry Baudet van Forum voor Democratie kosten de geplande maatregelen “astronomisch” veel geld, terwijl ze “niet-renderend” zijn. PVV-leider Geert Wilders spreekt van “ideologische geldklopperij“.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekende eerder dit jaar dat de extra kosten van het (toen nog concept-)klimaatakkoord oplopen tot bijna 2 miljard per jaar in 2030. De kosten van het definitieve akkoord liggen waarschijnlijk iets hoger, voegde het PBL daar in november aan toe.
‘Banger voor klimaatverandering’
Volgens onderzoekers van demografisch instituut NIDI is het aantal klimaatsceptici in Nederland het afgelopen decennium afgenomen. Vond in 2009 nog bijna een kwart van de Nederlanders de verhalen over klimaatverandering sterk overdreven, in 2018 was dat gedaald tot 11 procent.
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat het aantal mensen dat zich zorgen maakt over de opwarming van de aarde in die periode juist is toegenomen van 35 naar 58 procent. Recent onderzoek van de Europese Investeringsbank geeft eenzelfde beeld: bijna de helft van de 30.000 ondervraagden gaf aan banger te zijn voor klimaatverandering dan voor baanverlies of een terroristische aanslag.
Verbeterpunten
Volgens hoogleraar Linda Steg, die aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doet naar het milieugedrag van consumenten, gelooft maar 2 procent van de inwoners van Europa dat klimaatverandering niet bestaat. Ze baseert zich op een groot onderzoek waaraan zij met andere Europese collega’s werkte. “Hetzelfde aantal zegt dat wij mensen er niets mee te maken hebben.”
Volgens Steg is het draagvlak voor klimaatmaatregelen veel groter dan gedacht. Maar er zijn nog wel verbeterpunten, ziet ze. “Voor draagvlak is het bijvoorbeeld belangrijk dat de kosten en baten eerlijk zijn verdeeld. En dat mensen het gevoel hebben dat ze inspraak hebben. Dat kan beter.”
Klimaatpanel
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de VN verzamelt en beoordeelt alle wetenschappelijke klimaatkennis. Sinds 2018 publiceerde het IPCC daar drie rapporten over, de laatste ging over de zeespiegel (conclusie: die stijgt sneller dan verwacht).
Wie zegt er eigenlijk dat de aarde opwarmt?
Bekijk ook;
- NPO Focus: Een klimaatakkoord, heeft dat zin?
- Hoe 30 jaar geleden op een haar na in Noordwijk het klimaat werd gered
- Het klimaat: wat kost dat jou in 2030?
- Minimaal akkoord op klimaattop Madrid, grootste probleem doorgeschoven
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/13ba94f0-23d9-11ea-90a3-02d1dbdc35d1.jpg)
Minister Schouten heeft het zwaar met stikstofcrisis: ’Nauwelijks ontspanning’
Telegraaf 21.12.2019 Minister Carola Schouten (Landbouw) zegt het zwaar te hebben met de stikstofcrisis. Zij is binnen het kabinet verantwoordelijk voor de afhandeling van de stikstofproblemen.
„Aan ontspanning kom ik nauwelijks toe. Ik ben deze weken zo met stikstof bezig. Ik merk dat het mentaal heel zwaar is. Het risico is dat ik het overzicht kwijtraak”, aldus Schouten in het AD.
Moeite met beslissingen
Ze zegt soms moeite te hebben met de beslissingen die ze moet nemen, „omdat ik het nooit echt goed kan doen. Dan kies ik het minst kwade. Dat zijn momenten waarop ik het zwaar heb.”
BEKIJK MEER VAN; milieu overheid landbouw Carola Schouten Den Haag Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Schouten is ‘zó met stikstof bezig’: Aan ontspanning kom ik nauwelijks toe
AD 21.12.2019 We blikken dagelijks terug of kijken vooruit met twintig verhalen. Deze keer: Carola Schouten. Sinds twee maanden komt de minister thuis in een leeg huis. Dat valt haar soms zwaar. In het tumult van de stikstofcrisis snakt ze naar tijd met de mensen van wie ze houdt.
De laatste maanden werkt ze bijna dag en nacht. Carola Schouten (42) is chef stikstof van het kabinet. Als vicepremier en minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit moet ze een oplossing vinden voor de crisis waarin het land afgelopen mei terechtkwam. De Raad van State zette een streep door het vergunningenbeleid van de overheid: met de natuur werd te weinig rekening gehouden, en dat is illegaal.
Lees ook;
Nu staat Schouten soms lijnrecht tegenover boeren die vrezen dat zij hun bedrijf moeten opdoeken. De mest van Nederlandse boerderijen zorgt voor bijna de helft van de schadelijke stikstofneerslag in de natuur. ‘Met Carola aan de macht wordt elke boer verkracht’, stond deze week op een protestbord op een van de honderden tractoren die het verkeer ontregelden.
,,Die nare teksten, daar kan ik wel tegen’’, zegt Schouten op haar werkkamer in Den Haag. ,,Daar lig ik niet wakker van. Ik snap wel dat er boosheid is. Ik ben niet boos over hun boosheid, integendeel. Ik zie vooral uitingen van onzekerheid. Boeren vragen zich af hoe hun toekomst eruit ziet. Ze weten niet of hun kinderen het bedrijf wel kunnen overnemen. Ik zou niets liever willen dan die onzekerheid wegnemen.’’
Dat het kabinet de portemonnee trekt voor stikstofarm veevoer, stalsubsidies en regelingen om boeren uit te kopen, staat vast. Maar hoe die regelingen er precies uit gaan zien, is nog onbekend. ,,We zetten nu stappen in dit dossier, maar we zijn er nog niet’’, zegt Schouten. ,,Ik denk dat het helpt als steeds duidelijker wordt wat we aan het doen zijn. Dat we dit écht met het oog op de boeren doen. Ik hoop dat we de onrust volgend jaar kunnen wegnemen.’’
2019: stikstofcrisis
Op 29 mei verraste de Raad van State het kabinet met een vernietigende uitspraak over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Opeens kon voor allerlei projecten geen vergunning meer worden afgegeven. Volgens de rechter moet de natuur in Nederland eerst herstellen, voordat méér stikstof mag worden uitgestoten. Critici vonden het te lang duren voordat verantwoordelijk minister Schouten maatregelen aankondigde.
2020: duurzaam
In maart gaat de maximumsnelheid op snelwegen overdag omlaag naar 100 kilometer per uur, om de woningbouw in Nederland vlot te trekken. Ook de landbouw moet veranderen, vindt minister Schouten. ,,De Nederlandse boer is innovatief en heeft altijd voorop gelopen. Ik wil dat de boer voorop blijft lopen, maar dan met een duurzame manier van produceren. Meer in balans met het milieu en de natuur.’’
Met hun tractoren leggen de boeren het land grotendeels lam. Zit er wat u betreft een grens aan de acties?
,,Je mag je stem laten horen, dat is een groot recht in Nederland. Maar besef wel dat je anderen met je acties kan schaden. Met het blokkeren van distributiecentra of supermarkten kun je draagvlak verliezen, het schaadt je eigen zaak. De actievoerders moeten ervoor zorgen dat ze die lijn niet oversteken.’’
Het is verboden om met een tractor op de snelweg te rijden. Daar hebben veel mensen last van. Waarom zegt u daar niet wat van?
,,Ja, maar daar geldt wel: hoe massaal en hoe lang? Daarin zitten nuanceverschillen. Als men een stukje de snelweg opgaat, en ook weer eraf, dan is dat wat anders dan dat je uren op de snelweg rijdt en het hele land lamlegt. Daar zit een verschil in weging in. De ordediensten proberen daar verstandig mee om te gaan. In het algemeen geldt volgens mij dat je ervoor moet zorgen dat je de sympathie van de mensen niet verliest.’’
© Pim Ras
Bent u zelf bedreigd?
,,Ik spreek nooit over dat soort zaken. Dat is beleid, om daar niets over te zeggen.’’
U bent een Brabantse boerendochter. Toen u 9 jaar oud was, overleed uw vader bij een ongeluk op de boerderij. Denkt u de laatste tijd vaker aan hem?
,,Nee. Ik denk sowieso wel aan hem, maar niet in relatie tot mijn werk. Het is niet zo dat ik steeds denk: wat zou hij ervan vinden? Ik weet wel hoe dingen kunnen landen op een boerenbedrijf. Toen ik jong was, werd het melkquotum ingevoerd.
Dat gaf ook veel onzekerheid. Ik kan me herinneren dat mijn vader daar met andere boeren over sprak in studieclubjes. Dat boeren met nieuwe regels werden geconfronteerd, had een enorme impact op hun leven. Ook bij ons lag het vraagstuk op tafel: gaan we grote investeringen in onze stal doen om het bedrijf te kunnen voortzetten? Die vraag speelde na het overlijden van mijn vader mee bij het besluit om de boerderij te verkopen.’’
Was dat een ingrijpend besluit?
,,Na het overlijden van mijn vader hielpen mijn zussen en ik nog een paar jaar om de boerderij draaiende te houden. Meehelpen met melken, de melktank schoonmaken, hokken uitmesten, het voer aanvegen. Ik heb een oudere zus en een jonger zusje. Wij hadden alle drie niet de behoefte om het bedrijf over te nemen. Ik was 14 jaar, onze moeder was op dat moment ziek. Na lange gesprekken besloten we te stoppen. Er was geen opvolger.’’
Kunt u zich voorstellen dat boeren niet willen stoppen?
,,Ja, zeker. Daar spelen allerlei gedachten en gevoelens bij. Daar beslis je niet in een dag over. Het is ook niet alsof je even van baan wisselt. Het is meer dan dat. Mensen wonen op een boerderij, leven er, het zit soms generaties in de familie. Ook mijn leven speelde zich lang af op die boerderij. Na de verkoop ben ik nooit meer terug geweest. Ik rijd er nog wel eens langs. Maar het is nu mijn herinnering, hoe het was. Zo is het goed.’’
De stikstofcrisis slokt al uw tijd op. Wat doet u om te ontspannen?
,,Aan ontspanning kom ik nauwelijks toe. Vrienden hebben mij wel eens meegesleurd om wat te gaan drinken. Veel meer is er sinds de zomer niet gebeurd. Ik heb een stapel boeken liggen die ik graag wil lezen. Ik begin er soms wel aan, maar ik merk dat ik niet de concentratie heb om het uit te lezen. Ik ben deze weken zó met stikstof bezig.
Ik merk dat het mentaal heel zwaar is. Het risico is dat ik het overzicht kwijt raak. Ik mis de momenten om er even boven te gaan hangen, momenten waarop ik met mensen spreek en nieuwe inzichten krijg, werkbezoeken. Ik heb dat nodig om de grote lijnen te zien en creatieve inzichten te krijgen.’’
Door de blokkade van vorige week vrijdag van Eindhoven Airport en de aankondiging distributiecentra te willen treffen, dreigen de boeren de sympathie van veel Nederlanders te verliezen…
Valt het ministerschap u zwaar?
,,Ik ken wel momenten van zwaarmoedigheid. Omdat ik de verantwoordelijkheid echt voel. Omdat de keuzes die ik maak, impact hebben op gezinnen. Ik moet afwegingen maken waarbij ik het eigenlijk nooit echt goed kan doen. Dan kies ik het minst kwade. Dat zijn wel momenten waarop ik het zwaar heb. Ik kijk daarom uit naar de kerstvakantie. Ik snak wel naar rust en reflectie. En vooral naar tijd met de mensen van wie ik hou.’’
U heeft geen relatie en uw enige zoon is sinds kort het huis uit. Hoe is het dan om na een lange werkdag thuis te komen?
,,Mijn zoon is 18 jaar, hij studeert en is in oktober op zichzelf gaan wonen. Om eerlijk te zijn heb ik wel een klein beetje last van het legenestsyndroom. Het was toch wel fijn om, als je thuiskomt, even zijn verhalen te horen.
Over waar hij mee bezig is: een totale andere wereld dan de mijne. Dat mis ik nu wel. Maar ik heb de deal met hem dat hij op zondag bij mij komt. Hij heeft geen televisie in zijn nieuwe huis, dus dan kan hij bij mij op de bank sport kijken. Ik kook dan voor hem. Hollandse pot, zijn lievelingskostje. Dan sta ik gewoon gehaktballen te draaien.
Wij zijn altijd met z’n tweetjes geweest. Daardoor hebben we een bijzondere band. Hoe druk ik het ook heb, als hij één krimp geeft, laat ik alles uit mijn handen vallen en ga ik naar hem toe.’’
Marjan Minnesma (rechts) wordt gefeliciteerd met het arrest van de Hoge Raad. De Nederlandse overheid móet meer maatregelen nemen om de uitstoot van broeikasgassen terug tet dringen. © EPA
Kwart minder CO2 in 2020, volgens Urgenda kan het nog
AD 21.12.2019 Nederland heeft nog één jaar om aan de vereiste 25 procent minder CO2-uitstoot te voldoen. Het kan nog. Eén kolencentrale dicht en tientallen kleine maatregelen, en we zijn er.
Althans, dat stelt Urgenda-directeur Marjan Minnesma. Ze werd gisteren bij het verlaten van de Hoge Raad door tientallen sympathisanten toegejuicht als een popster. Vier jaar na de eerste juridische overwinning is Urgenda geen groep milieugekkies meer, maar een duurzaamheidsorganisatie die tot aan de hoogste rechter gelijk krijgt.
Lees ook;
Haar fans en andere milieuorganisaties zijn door het dolle heen. De Hoge Raad stelt dat ‘de levens, het welzijn en de leefomgeving van velen worden bedreigd’ en dat het kabinet daarom maatregelen móet nemen om de reductie broeikasgas CO2 alsnog te halen. De redenering van het kabinet dat de politiek over het tempo van de maatregelen gaat en niet de rechter, hield geen stand.
Minister Wiebes van Klimaat schreef deze week aan de Kamer dat het Planbureau voor de Leefomgeving verwacht dat de CO2 -uitstoot in 2020 maar 20 tot 21 procent lager ligt dan in 1990. Niet voldoende, maar wel flink in de goede richting.
Hoe dan?
Hoe zijn die resterende procenten te behalen? Wiebes wil nog niet zeggen wat hij in petto heeft, maar Minnesma legt aan iedereen die het wil horen uit hoe de juridische overwinning in daden is om te zetten. De gewenste CO2-reductie volgend jaar is nog steeds haalbaar. Urgenda heeft met zevenhonderd organisaties vijftig kleine en grote maatregelen opgesteld om CO2 te besparen. ,,Sluit daarnaast nog één kolencentrale en je bent er.’’
Er zitten in de lijst veel maatregelen die alleen zoden aan de dijk zetten als iedereen meedoet. Led-lampen gebruiken bijvoorbeeld, of het op de juiste spanning houden van de autobanden. ,,Als je dat vier keer per jaar doet, bespaar je 100 euro aan brandstof en veel CO2. Ik denk dat mensen dat niet weten. Zet die boodschap – vier keer pompen is 100 euro – dan boven de snelweg, dan doen mensen het wel.’’
Veestapel
Wij willen geen enkele boer dwingen om te stoppen, aldus Marjan Minnesma.
Verkleinen van de veestapel is ook een van de actiepunten. De kans dat het kabinet snel met regelingen voor boeren die willen stoppen komt, is groot, want dat lost ook een stikstofprobleem op. Minnesma is niet bang voor weer protesterende boeren op de snelwegen. ,,Van de veehouders heeft 30 tot 40 procent geen opvolger. Die willen wel stoppen. Dan gaat het erom: ben je als overheid bereid een goede prijs te bieden? Wij willen niemand dwingen om te stoppen. En als boeren dan stoppen dan moet je die rechten ook uit de markt halen, zodat een ander niet kan groeien.’’
De verlaging van de maximumsnelheid helpt ook en die pijnlijke beslissing heeft het kabinet al genomen in de stikstofcrisis. Halverwege maart is het zover. Minnesma: ,,Wij rekenden op een verlaging naar 120, dat zou 0,2 megaton CO2 schelen. Nu de snelheid naar 100 gaat, bespaart dat 1,2 megaton. Als we dat na 19.00 uur doen dan zelfs 1,5 megaton. We hebben zo wel tien maatregelen waarbij het twee voor de prijs van één is; stikstofreductie én minder CO2. Ik raad de overheid aan die maatregelen te bekijken op de uitkomsten voor beide dossiers.’’ Premier Rutte heeft al gezegd dat hij dat gaat doen.
Miljarden
De maatregelen gaan hoe dan ook miljarden kosten. 100.000 huizen energieneutraal maken – een van de actiepunten van Urgenda – kan gefinancierd worden door het afschaffen van de verhuurdersheffing van 2 miljard die woningcorporaties jaarlijks betalen, oppert Minnesma. En het sluiten van een kolencentrale kan gefinancierd worden doordat er dan minder subsidie nodig is voor biomassa. Alle overige kleine maatregelen die Urgenda voorstelt, kosten naar schatting zo’n 2,5 miljard euro.
Als het níet lukt genoeg maatregelen te nemen, heeft Urgenda nog een noodpakket voor het kabinet in de aanbieding: autoloze zondagen. Een heleboel. ,,Maar dat is niet onze optie. Ons vijftigpuntenplan kan zonder veel weerstand uitgevoerd worden.’’ Als het moet, dan stapt Urgenda weer naar de rechter. ,,Ik ga er niet vanuit dat we in een bananenrepubliek leven, dat het kabinet doet wat de rechter zegt.’’
Minister Schouten heeft het zwaar met stikstofcrisis
MSN 21.12.2019 Minister Carola Schouten (Landbouw) zegt in een interview in het AD het zwaar te hebben met de stikstofcrisis. Zij is binnen het kabinet verantwoordelijk voor de afhandeling van de stikstofproblemen.
“Aan ontspanning kom ik nauwelijks toe. Ik ben deze weken zo met stikstof bezig. Ik merk dat het mentaal heel zwaar is. Het risico is dat ik het overzicht kwijtraak”, aldus Schouten.
Ze zegt soms moeite te hebben met de beslissingen die ze moet nemen, “omdat ik het nooit echt goed kan doen”. “Dan kies ik het minst kwade. Dat zijn momenten waarop ik het zwaar heb.”
De klimaatverandering is nu echt begonnen
Trouw 20.12.2019 In de jaren 2010 veranderde de opwarming van de aarde van een ietwat abstracte statistiek tot voelbare werkelijkheid. Het is nog maar net begonnen, zeggen de kenners eenstemmig.
Het leek wel oorlog, zeiden de mensen die erbij waren. In Boxtel scheurde het asfalt en werden majestueuze bomen ‘met wortel en al’ uit de grond gerukt. In Vught knapten gasleidingen en ontsnapte een baby aan de dood toen er twee bomen op een huis vielen. In Den Bosch kwam het water omhoog uit de wc’s waardoor winkels en woningen blank kwamen te staan.
Dat was 28 juni 2011, de dag dat het extreemste buienfront ooit in ons land gemeten over Brabant trok. Honderden bomen sneuvelden, straten en tunnels stonden blank. Hulpverleners noemden het een wonder dat er niemand gewond was geraakt. Een zeldzame uitschieter? Op 28 juli 2014 was het weer raak. En op 23 juni 2016 weer. En op 4 juni dit jaar wéér.
De jaren 2010 waren het decennium waarin klimaatverandering tastbaar werd. Was de opwarming van de aarde voorheen een ietwat abstract begrip, inmiddels vinden wetenschappers overal meetbaar bewijs. Van de smeltende polen tot de opdrogende Amazone en van de westpunt van Antarctica tot winkelcentrum De Helftheuvel in Den Bosch.
In 2010 leek het allemaal nog mee te vallen. Merkwaardig genoeg liep de wereldtemperatuur al een jaar of tien nauwelijks meer verder op, terwijl de uitstoot van broeikasgassen gewoon doorging. Dat kon toeval zijn, een kwestie van de extra energie van de broeikasgassen die tijdelijk ergens anders belandde, zoals een tochtig oud huis ook niet overal gelijkmatig opwarmt als je de verwarming aanzet.
Maar het kon ook betekenen dat er ergens in het klimaat een nog onbekende rem zit, die warmte wegvoert of absorbeert. Misschien werken broeikasgassen uiteindelijk minder hard door in de temperatuur dan in de jaren tachtig en negentig het geval leek, opperden sommigen voorzichtig.
Maar toen kwam 2014. En 2015, 2016 – en de jaren daarna. De wereldtemperatuur schoot verder omhoog. In de grafieken is de ‘pauze’ in de opwarming tussen ongeveer 1998 en 2013 inmiddels niet meer dan een tamelijk onbetekenend kreukeltje in een stijgende temperatuurreeks, met het blote oog zie je het niet eens:
Beeld Berkeley Earth
De opwarming blijft weliswaar iets achter bij de prognoses, maar ligt nog steeds in lijn met wat de klimaatmodellen voorzien. ‘Dat de polen sterker opwarmen, dat de stratosfeer afkoelt, dat er meer waterdamp in de dampkring komt: alles wat men in de jaren zeventig al voorspelde, is in feite uitgekomen’, signaleert Pier Siebesma, hoogleraar aardwetenschap aan de TU Delft.
Waarnemingen (zwart) en prognoses zoals gedaan in 2013. Beeld Climate Lab Book
Intussen veegden diverse grote studies de laatste restjes twijfel van tafel. Want wacht eens: was het in de Middeleeuwen, toen men in Engeland wijn verbouwde en de Vikingen zich vestigden op Groenland, niet net zo warm of zelfs warmer dan nu? Toch niet, bleek afgelopen zomer uit een grote overzichtsstudie. Destijds was de warmte plaatselijk, terwijl de opwarming vandaag de dag overal ter wereld tegelijk toeslaat:
De Romeinse, middeleeuwse en huidige warmte en hun verdeling over de aardbol. Beeld Nature
En is het niet denkbaar dat er ergens in het systeem een nog onontdekte, heel andere aandrijver van de opwarming zit? Reken er niet te hard op: statistische analyses van de temperatuurstijging wijzen uit dat zelfs zo’n ‘onbekende onbekende’ zeer onwaarschijnlijk is. ‘En reken maar dat we ons allemaal gek hebben gezocht naar zo’n extra variabele’, zoals klimaatwetenschapper Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI eerder dit jaar verwoordde, ‘want als je hierin een gat kunt schieten, sta je meteen in Nature.’
Intussen werd het voor het eerst mogelijk om statistiek te bedrijven met het warmere klimaat en afzonderlijke weerincidenten toe te schrijven aan klimaatverandering. Neem de hitte die afgelopen zomer in heel Europa voor records zorgde en in Nederland het kwik opdreef tot voorbij de symbolische recordhoogte van 40 graden.
Uit een kansanalyse uitgevoerd door een Europees onderzoeksteam blijkt dat zoiets eens in de vijftig jaar kan voorkomen. Maar een eeuw geleden was dat nog eens in de duizenden jaren – zeg maar gewoon: zo goed als uitgesloten.
Of neem het noodweer dat op 28 juli 2014 delen van Noord-Brabant en de Randstad blank zette. Zulke regen komt inmiddels eens in de vijftien jaar voor, becijferde het KNMI, maar in 1951 was die kans eens in de paar honderd jaar. De klimaatverandering heeft een soort dakkapel boven op de weerstatistieken gebouwd.
Neerslagrecords in Nederland, en de kans erop. Beeld KNMI
Een hele trits satellieten, zeeboeien en andere meetapparatuur zorgden intussen voor betere aardwaarnemingen dan ooit. Met als gevolg dat men beter vat kreeg op een aantal belangrijke verschijnselen die tot voor kort ongrijpbaar bleven. Het effect van wolken. De energieopslag in de oceanen.
De smeltsnelheid van de ijskappen. De convectie hoog in de dampkring. ‘De veranderingen komen steeds meer aan het licht’, zegt poolkaponderzoeker Roderik van der Wal van de Universiteit Utrecht. ‘Wat zich tot tien jaar geleden vooral afspeelde in de hoofden van de mensen, zien we nu echt.’
En zichtbaar werd het. Op de Groenlandse ijskap is het massaverlies tegenwoordig twee keer zo groot als tien jaar eerder, wezen de metingen uit. Bij West-Antarctica is het massaverlies zelfs verdrievoudigd. Het zee-ijs dat resteert aan het eind van de zomer op de Noordpool slonk in ongekend tempo, met records in 2012, 2018 en 2019. En de zeespiegelstijging versnelde in de satellietmetingen, van 2,1 millimeter per jaar in de periode 1970-2015 en 3,6 millimeter per jaar voor het tijdvak 2006-2015.
Zo vielen de puzzelstukjes het afgelopen decennium steeds meer op hun plaats. De aarde warmt op in een tijdvak waarin het, afgaand op zaken zoals de zonneactiviteit, eigenlijk juist iets koeler zou moeten worden. En de enige factor die dat redelijkerwijs kan verklaren, is de stuwende hand van de broeikasgassen die de mens heeft losgestookt uit olie en steenkool en indirect uit de bodem.
Beeld Hilde Harshagen
Geconfronteerd met zoveel bewijs begon ook de politiek zowaar enigszins in actie te komen: een mooie belofte hier, een subsidie daar. Dat culmineerde vijf jaar geleden in het klimaatakkoord van Parijs, in feite een belofte om de planeet niet verder op te warmen dan 1,5 graad (we zitten inmiddels op 1,1).
Maar eerlijk is eerlijk, veel kans om dat doel te halen is er niet. Zelfs als alle aan ‘Parijs’ deelnemende landen hun beloften nakomen, zal de wereldtemperatuur naar verwachting zo’n 3 graden oplopen. Dat betekent zoveel als de vernietiging van de ondiepe koralen, uitdroging van grote delen van de Amazone en 275 miljoen mensen die moeten verhuizen voor de stijgende zee, volgens de inzichten die het VN-klimaatpanel IPCC samenbrengt in zijn rapporten.
Om onder de anderhalve graad te blijven, zouden buitensporige maatregelen nodig zijn, zoals vervijfvoudiging van de hoeveelheid kernenergie, massale ondergrondse opslag van CO2 en de beplanting van een gebied zo groot als West-Europa met bos en biogewassen. Een lastige spagaat: we weten dat het klimaat opwarmt door toedoen van de mens, maar een overtuigend antwoord heeft niemand nog gevonden.
Niet vreemd dus dat uitvogelen wat precies de gevolgen van klimaatverandering zijn de grote nieuwe uitdaging is voor veel klimaatwetenschappers. Want hoewel de klimaatmodellen de grote lijnen van de opwarming aardig nabootsen, zijn ze op regionaal niveau nog erg onnauwkeurig: wat gebeurt er met de grote luchtstromingen in de dampkring, wordt het in ons land nou droger of juist steeds natter?
‘Zuid-Europa wordt droger, Noord-Europa natter en wij zitten daar precies tussenin’, schetst klimaatonderzoeker Rob van Dorland van het KNMI. ‘Het blijkt bijzonder moeilijk om greep te krijgen op wat dat voor ons land betekent.’
Om zulke puzzels op te lossen zijn eigenlijk nieuwe modellen nodig, zeggen betrokkenen, die het aardsysteem tot op de kilometer nauwkeurig nabootsen. Maar zulke modellen vergen rekenkracht die er eenvoudigweg nog niet is, alle moderne supercomputers ten spijt.
Kleine lichtpuntjes zijn er intussen ook. Zo daalde de prijs van zonnepanelen sneller dan verwacht, draaiden de eerste windparken subsidievrij en begon de CO2-uitstoot van onder meer Japan, de VS en het Verenigd Koninkrijk zowaar te dalen.
Intussen voorziet het Internationaal Energie Agentschap een stijging van de olieprijs en begint zelfs Koning Steenkool barstjes te vertonen: zo werden er in het Verenigd Koninkrijk dit jaar voor het eerst sinds de 19de eeuw twee weken lang geen kolen verstookt. Misschien heeft ook verduurzaming ‘omslagpunten’ waarboven alles opeens sneller en soepeler verloopt, signaleerde een studie eerder dit jaar.
Maar misschien nog belangrijker is de aanpassing door de mens. Toen Europa in 2003 werd getroffen door een hevige hittegolf, kostte dat in Frankrijk alleen al 15 duizend mensen vroegtijdig het leven. Voor de recordhittegolf van afgelopen juli staat dat aantal op 868: nog steeds schokkend, maar toch liefst 95 procent minder dan vijftien jaar geleden.
Ook voor bosbranden, overstromingen, stormen, extreme neerslag en ander klimaatgerelateerd onheil is dat de trend. Meer voorvallen, maar minder schade, gewonden en sterfte – domweg omdat waarschuwingscodes, voorzorgsmaatregelen en bouwaanpassingen helpen. De veerkracht van de mens is misschien wel de belangrijkste variabele die in de klimaatgrafieken ontbreekt.
Niet dat we er daarmee zijn. Op het oog ingeschat passeren we rond 2040 de anderhalve graad opwarming en rond het jaar 2070 de twee – de grens die niemand zegt te willen passeren. Het verhaal van de mens die zijn planeet opwarmde, is nog maar net begonnen.
Meer klimaatverandering
Het klimaat, vijftig jaar later: een min of meer hoopgevend bericht uit 2069
Loopt het wel zo mis met het klimaat als het lijkt? Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans blikt terug vanuit het jaar 2069 – en ziet dat de schade eigenlijk best meevalt.
Duidelijker wordt het niet: de klimaatverandering van nu is uniek
Twijfelen of de mens het klimaat wel opwarmt, is nu toch echt een achterhoedegevecht geworden. Een reeks nieuwe analyses laat geen spaan heel van het argument dat klimaatverandering van alle tijden is.
Warmt CO2 het klimaat echt wel op?
We vroegen ons af: wat klopt er al dan niet van drie knellende vragen die klimaatsceptici vaak stellen?
Wat hebben we geleerd? 16 wetenschappelijke lessen uit het afgelopen decennium
Het klimaat begint voelbaar te veranderen en insecten leggen massaal het loodje. Traditiegetrouw zetten we aan het eind van elk jaar de opmerkelijkste lessen op een rij – deze keer blikken we meteen maar terug op het hele decennium. Er is ook vrolijker nieuws: de duurzame revolutie komt op gang, traumatherapie werkt echt en we gaan niet meer dood aan ziekten die tien jaar geleden nog fataal waren. Bekijk hier de zestien lessen.
Meer over; KNMI milieu klimaatverandering opwarming van de aarde Den Bosch Verenigd Koninkrijk Europa Parijs Maarten Keulemans
Minister Schouten: ‘Ik kan de boeren niet alles geven wat ze willen’
NU 20.12.2019 Niemand uit het kabinet kreeg dit jaar met zo’n explosief dossier te maken als minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid). Het stikstofprobleem slokt bijna al haar tijd op. In gesprek met NU.nl blikt ze terug. “Ik zit er in dit dossier met alles wat ik heb in.”
Is de uitspraak van de Raad van State op 29 mei die leidde tot het einde van het stikstofbeleid nu een zegen of een vloek voor de natuur? Schouten (42) worstelt weleens met die vraag, erkent ze. “Een zegen omdat we ons realiseren dat we meer voor de natuur en natuurherstel moeten doen.”
“Aan de andere kant een vloek. Mensen denken: ja hallo, is de natuur het allerhoogste goed? Het gaat ons ook in de weg zitten. Ik zou het jammer vinden als de natuur de schuld krijgt van dit verhaal.”
Het liefst had Schouten haar tijd vooral besteed aan het promoten van haar visie op de kringlooplandbouw, een nieuwe manier van boeren die beter is voor mens, dier en milieu. Maar daar gaan de meeste gesprekken al lang niet meer over. “Het stikstofdossier beheerst momenteel alles wat ik aan het doen ben”, zegt de vicepremier van ChristenUnie-huize. De stikstofcrisis onderstreept volgens Schouten de noodzaak om over te stappen op kringlooplandbouw.
De boeren, verantwoordelijk voor de meeste stikstofuitstoot, zagen de bui al hangen dat de stikstofmaatregelen vooral op hun bordje terecht zouden komen. Moet de veestapel inkrimpen? Worden boeren uitgekocht? Veel onzekerheid en woede leidde in oktober tot een groot en imposant protest op een steenworp afstand van het Binnenhof.
“Als ik aan mezelf twijfel, gaan de alarmbellen af. Ik ben vrij genadeloos voor mezelf”, aldus Minister Carola Schouten.
Stel, er is een boer die met zijn bedrijf veel stikstof uitstoot in de buurt van een Natura 2000-gebied, maar die wil hoe dan ook niet wijken. Wat kunt u dan doen om die boer te overtuigen om toch te vertrekken?
“Deze discussies bestaan al. Die Natura 2000-gebieden liggen er al een tijdje.”
De discussie is nu urgenter geworden.
“Die boeren merken nu ook al dat ze vlakbij beschermd natuurgebied zitten waar ze soms geen kant op kunnen.”
Maar hoe beweegt u die persoon ertoe om uiteindelijk te vertrekken?
“Als je boer wil blijven, dan moet je boer kunnen blijven. Het kan wel betekenen dat je iets aan je stal of aan je manier van boeren moet doen.”
Dat verplicht u dan?
“Nou ja, verplichten. Je gaat het gesprek met elkaar aan. We moeten het er samen over hebben hoe we dat precies gaan doen.”
Maar als die boer nou niets wil aanpassen?
“Dan ga je er heel erg vanuit dat mensen niet willen. Dat is echt niet mijn ervaring tot nu toe. Ik ben zelf opgegroeid in de buurt van een Natura 2000-gebied, die gesprekken waren er toen ook al, die waren best intensief.
Zo’n boer zei niet direct: ‘fantastisch aanbod, dankjewel, we gaan’. Ze weten dat er opties zijn. Je kunt op een andere plek verder boeren, misschien pas je je stal aan, misschien wil je stoppen.
U vliegt het nu heel erg aan alsof boeren niets willen. Begin eerst met wat iemand wél wil.”
Ik begrijp dat u niet direct met die stok wil slaan. Maar die hebt u op een gegeven moment toch wel nodig?
“Er zijn eerst nog heel veel stappen te zetten zonder in dat soort termen te denken. Dat lijkt me ook productiever dan als overheid te zeggen wat het beste voor de boer is. Zo wil ik niet werken.”
Schouten en premier Rutte in gesprek met boeren over de gevolgen van de stikstofuitspraak bij het Catshuis op 13 november. (Pro Shots)
Vreest u die discussie om het over verplichten te hebben?
“Nee. Dit gaat over het levenswerk van mensen. Sommige bedrijven zijn al jaren in de familie. De overheid onderschat weleens wat mensen ervaren wanneer je macht uitoefent op iets dat heel dicht bij hen staat.”
Maar een transitie naar een andere manier van boeren kan toch niet zonder pijn? Er zijn altijd mensen die niet mee kunnen of mee willen.
“Dat klopt. Maar dan heb je dus de optie om vrijwillig iemand uit te kopen zoals bij de varkenshouderij. Dan geef je iemand perspectief. Zo moet een overheid functioneren. Niet van: we leggen je regels op, veel succes ermee.”
Gelooft u dat een overgang naar minder stikstofuitstoot in de landbouw zonder pijn mogelijk is?
“De een is al met verandering bezig, de ander zegt: wat gebeurt er nu weer? Voor die laatste groep snap ik dat verandering niet altijd eenvoudig is. Er is de laatste tijd nogal wat gebeurd op het gebied van landbouw.
Denk aan de fosfaatproblemen, meer regels voor stallen en mest. Boeren ervaren dat alsof ze steeds meer worden ingeperkt. Dat snap ik, omdat ze elke keer te maken hebben met weer een gewijzigde situatie.
We zitten tegen de rand van wat mogelijk is aan. Zodra je over het randje gaat, is een soort crashactie nodig om alles weer te herstellen. Dat gaat vaak gepaard met heel veel pijn en leed.”
“De overheid onderschat weleens wat mensen ervaren wanneer je macht uitoefent”, aldus Minister Carola Schouten
Heeft u een ander gezicht gezien van de boeren in het afgelopen half jaar?
“De eerste keer op het Malieveld waren er nog geen maatregelen vanuit de overheid over de stikstof. Dat was eigenlijk naar aanleiding van de uitspraak dat de veestapel gehalveerd moest worden [door D66, red.].”
Maar u had er een puinhoop van gemaakt, werd er op het podium gezegd.
“Dat mag iedereen zo vinden. Ik snap die emoties. Ik zag vooral boeren die om waardering vroegen en zich afzetten tegen een eenzijdig beeld. Die boeren zorgen voor voedsel van een hoge kwaliteit. Maar als je dat afzet met wat zij ervoor terugkrijgen, is dat uit het lood geslagen.
Zij produceren tegen de laagste kosten en betalen daar soms zelf de rekening voor. Een van mijn meest taaie opdrachten is hoe het verdienvermogen van die boeren verbetert.”
Dan moet u naar de consument.
“Ook. En naar de keten. Er zijn weinig sectoren waar de producent zo’n klein deel van de totale marge van de keten krijgt.”
Rutte 3 Vreemd boodschappenmandje
Avatar
Auteur
LodewijkA
Moment van plaatsen
07:46 – 17 juni 2019
Toen u pleitte voor een eerlijkere prijs voor het voedsel, werd tegelijkertijd bekend dat boodschappen in de afgelopen tien jaar bijna 15 procent duurder waren geworden.
“Niet iedereen heeft de mogelijkheid om meer voor zijn voedsel te betalen. Ik kan niet in ieders portemonnee kijken. Dat verschilt per huishouden. Aan de andere kant is het percentage van ons inkomen dat we uitgeven aan eten echt laag. Dat is de afgelopen jaren gedaald en is nu ongeveer 10 procent.”
Hoe zou u uw relatie met de boeren omschrijven?
“Dat zijn heel veel algemeenheden. ‘Dé boeren’. Ik spreek er veel. Die gesprekken zijn intens, soms mooi, soms emotioneel.”
Plannen van de boeren
De boeren, inmiddels met dertien organisaties verenigd in het Landbouw Collectief, presenteerde eigen plannen om de stikstofuitstoot te verlagen. Toen Schouten zei dat ze niet alle plannen kon overnemen, werd daar aanvankelijk door de boeren fel op gereageerd. Schouten was “bedreigend voor de rechtszekerheid” door het een te zeggen en het ander te doen.
Dat was de situatie voor dit interview, daarna volgde er weer een gesprek tussen Schouten en het Landbouw Collectief waarin de partijen het eens werden over een aantal zaken, al worden de plannen van de boeren nog steeds niet één op één overgenomen.
“De boeren willen dat alle stikstofrechten in de sector blijven, maar dat kan niet helemaal. Ik heb te maken met een rechterlijke uitspraak dat de stikstofuitstoot omlaag moet”, zegt Schouten.
“Ik heb extra geld vrijgemaakt. Misschien niet het bedrag dat zij vragen, maar het is wel in die richting. Ze willen hetzelfde stikstofbeleid van provincies en van het Rijk. Daar heb ik weken hard aan gewerkt en dat is nu gelukt.”
“Ik neem steeds stappen die ook hun kant op komen, maar het is niet zo dat ik de boeren alles kan geven.”
Vlnr: Ministers Cora van Nieuwenhuizen (Verkeer), Schouten, premier Mark Rutte en Stientje van Veldhoven (Wonen) presenteren de stikstofmaatregelen, waaronder de snelheidsverlaging naar 100 km/u. (Pro Shots)
Trekt u zich die kritiek persoonlijk aan?
“Ik zit er in dit dossier met alles wat ik heb in. Voor mij is het belangrijkste dat ik mezelf in de spiegel kan aankijken en mezelf kan verantwoorden. Als ik daar aan twijfel, gaan de alarmbellen af. Ik ben vrij genadeloos voor mezelf.”
Kunt u ook genadeloos voor anderen zijn?
“Nou ja, ik weet niet of het genadeloos is. Ik kijk op heel veel punten waar ik boeren wel tegemoet kan komen binnen de kaders van die gerechtelijke uitspraak. Ik zou dat realistisch noemen.
Als ik ooit een keer terugkijk op deze periode, hoop ik dat ik ervoor heb gezorgd dat landbouw en natuur écht met elkaar samengaan. Op zo’n manier zodat wij genieten van ons voedsel en de boeren daar de waardering voor krijgen.”
Zie ook: Rutte: ‘Snelheid verlagen naar 100 kilometer per uur is een rotmaatregel’
Lees meer over: Politiek Stikstofuitspraak
Nederland moet CO2-uitstoot verlagen, maar hoe dan (en wat als het niet lukt)?
NOS 20.12.2019 De rechtbank, het gerechtshof en vandaag ook de Hoge Raad. Allemaal hebben ze geoordeeld dat de Nederlandse Staat eind volgend jaar de CO2-uitstoot met 25 procent moet hebben verminderd ten opzichte van de uitstoot in 1990.
Al een tijd is duidelijk dat dit een erg lastige klus wordt voor het kabinet. In 2017 zat Nederland nog op 12,6 procent reductie en in 2018 op 15 procent. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekenden onlangs dat de reductie in 2020 in het gunstige geval op 21 procent zal uitkomen.
“Er ligt een hele grote taak”, is de reactie van minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat op de uitspraak vandaag. Hij zegt dat het kabinet doorgaat met het “stap voor stap” nemen van maatregelen om eind volgend jaar de CO2-uitstoot met 25 procent te verminderen.
Premier Rutte zei niet te kunnen garanderen dat het doel gehaald wordt, maar dat het kabinet er alles aan zal doen!!
Het kabinet heeft maatregelen genomen om minder broeikasgassen uit te stoten. Sommige maatregelen stammen uit het in 2013 gesloten Energieakkoord, bijvoorbeeld de sluiting van verschillende kolencentrales. Overigens tellen de aangekondigde maatregelen in het afgelopen zomer gesloten Klimaatakkoord nog niet mee. Dat akkoord gaat pas in 2023 in.
Vorige maand presenteerde het kabinet wel extra maatregelen om de klimaatdoelen te halen. Er komt een nieuwe subsidieronde voor projecten die hernieuwbare energie produceren. Ook gaat er 60 miljoen euro extra naar de aanschaf van warmtepompen en zonneboilers en wordt de plaatsing van zonnepanelen op overheidsgebouwen en scholen versneld.
Toch is het nog niet genoeg om het doel in 2020 te halen. “Minister Wiebes heeft al gezegd dat hij eind januari opnieuw extra maatregelen bekend gaat maken om de Urgenda-uitspraak te kunnen naleven”, zegt verslaggever Henrik-Willem Hofs.
Volgens Urgenda is het wel haalbaar om volgend jaar naar 25 procent te gaan. “Het gaat om de uitstoot over het hele jaar 2020 dus we moeten nu gaan beginnen”, zegt Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. “Er gaat een kolencentrale dicht in januari. Er kunnen er nog meer dicht en er zijn nog heel veel maatregelen waar je gewoon vanaf januari mee kunt beginnen en dan kan je het nog steeds halen.”
40-puntenplan
Urgenda heeft samen met ruim 700 andere organisaties afgelopen zomer al een 40-puntenplan gepresenteerd waarmee het doel gehaald kan worden. Daarin staat bijvoorbeeld dat 70 procent van het elektriciteitsverbruik in de industrie wordt gebruikt door elektromotoren. Als die worden vervangen door zuiniger modellen die al op de markt zijn, kan er veel stroom bespaard worden. Bedrijven zouden daar subsidie voor moeten krijgen.
Het is maar de vraag of het kabinet deze route zal kiezen, zegt Hofs. “We zien dat veel van dit soort maatregelen weerstand oproepen in de samenleving, dat hebben we gezien aan de stikstofcrisis.”
En wat als het toch niet lukt?
Het kabinet moet van de Hoge Raad dus actie ondernemen, maar wat er gebeurt als eind volgend jaar het doel niet wordt gehaald is niet helemaal duidelijk.
Volgens Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden, kan Urgenda een kort geding aanspannen om uitvoering van de CO2-reductie te eisen. “De Hoge Raad heeft gezegd: 25 procent is 25 procent, dat hebben we afgesproken en er moet dus echt een extra inspanning worden geleverd.”
Urgenda kan ook bij de rechter vragen om de Staat dwangsommen op te leggen, maar dat is de organisatie naar eigen zeggen niet van plan.
‘Risico op gevaarlijke klimaatverandering die Nederlanders kan treffen’
Bekijk ook;
- Ook internationaal veel belangstelling voor uitspraak Urgenda-zaak
- Urgenda-activist Minnesma: ‘Niet halen klimaatdoelen is onwil’
- Hoge Raad houdt Urgenda-vonnis in stand: kabinet moet uitstoot terugdringen
Ook internationaal veel belangstelling voor uitspraak Urgenda-zaak
NOS 20.12.2019 Aan het einde van de uitspraak in de Urgenda-zaak zei de voorzitter van de Hoge Raad iets opmerkelijks. “Ten behoeve van de voorlichting van de internationale pers, die hier ook aanwezig is, zal ik nu een uiterst korte samenvatting van de beslissing in het Engels geven”, zei rechter Kees Streefkerk. Er volgde gelach en applaus, daarna begon Streefkerk te lezen:
Voorzitter Hoge Raad geeft samenvatting in het Engels, publiek applaudiseert
De interesse van buitenlandse media voor de uitspraak is groot. Het gaat om een unieke rechtszaak, waarbij de rechter bepaalt dat een land meer maatregelen moet nemen om klimaatverandering tegen te gaan.
Dutch court says government must cut greenhouse gases faster, verstuurde persbureau Reuters na de uitspraak als breaking news. Ook persbureau AP kwam met een breaking news-alert: Climate activists final victory in Dutch court ruling. Tal van buitenlandse media, waaronder The New York Times, The Washington Post en Buzzfeed berichten over de zaak.
‘Wereldwijd steun in de rug’
Ook Duitse, Belgische, Franse en Britse media schrijven erover. En dat is niet zo gek, want de uitspraak is volgens Urgenda niet alleen belangrijk voor Nederland, maar ook voor de rest van de wereld.
“Sinds 2015, toen de rechter Urgenda gelijk gaf, zijn er in de hele wereld rechtszaken opgestart waarbij organisaties proberen om overheden te dwingen om meer te doen om klimaatverandering tegen te gaan”, zegt verslaggever Henrik-Willem Hofs. “Dat het vonnis van het Hof nu onherroepelijk is in Nederland, betekent natuurlijk ook voor die andere organisaties wereldwijd een steun in de rug om door te gaan met dit soort zaken.”
Stoel van de politiek
Minister Wiebes van Economische Zaken ging in cassatie tegen een eerdere uitspraak van het gerechtshof. Wiebes wilde weten “of de rechter op de stoel van de politiek kan gaan zitten” en de staat dus kan verplichten maatregelen te nemen om de uitstoot van broeikasgassen verder te verminderen.
Ja dus, zegt nu ook de Hoge Raad. “Het Hof heeft op grond van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens kunnen en mogen oordelen dat de staat verplicht is die reductie te behalen. Die verplichting bestaat vanwege het risico van gevaarlijke klimaatverandering die ook de inwoners van Nederland ernstig kan treffen in hun recht op leven en welzijn.”
Hoe de Nederlandse staat dat moet doen, daar gaat de rechter niet over. “Het geven van een bevel laat het aan de staat over met welke concrete maatregelen hij zal voldoen. Als daar wetgevende maatregelen voor nodig zijn, is het aan de staat om te bepalen hoe”, oordeelde de Hoge Raad. De uitspraak van het hoogste Nederlandse rechtsorgaan is definitief.
Is het haalbaar?
Wat Urgenda betreft is het haalbaar om de CO2-uitstoot met 25 procent te verminderen aan het eind van 2020, ten opzichte van 1990. “Het gaat over de uitstoot over het hele jaar 2020 dus we moeten nu gaan beginnen”, zegt Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. “Er gaat een kolencentrale dicht in januari. Er kunnen er nog meer dicht en er zijn nog heel veel maatregelen waar je gewoon vanaf januari mee kunt beginnen en dan kan je het nog steeds halen. Het is gewoon onwil dat het niet gebeurt.”
Om het kabinet te helpen heeft Urgenda, samen met ruim 700 andere organisaties, een 40-puntenplan opgesteld waarmee het doel gehaald kan worden. “Wij gaan er nog steeds van uit dat we in een rechtsstaat leven, dus we kunnen de overheid helpen om dit plan uit te voeren en dan zijn we al een heel eind”, vertelt Minnesma.
Ook het Planbureau voor de Leefomgeving kwam in november met cijfers waaruit bleek dat het misschien wel haalbaar was. “Maar afgelopen weken werd duidelijk dat daar toch wat te rooskleurige bekeringen waren gemaakt en dat het niet haalbaar is”, zegt Hofs. “Minister Wiebes schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat hij in januari toch nog met extra maatregelen komt om CO2-uitstoot verder te reduceren.”
Bekijk ook;
- Urgenda-activist Minnesma: ‘Niet halen klimaatdoelen is onwil’
- Hoge Raad houdt Urgenda-vonnis in stand: kabinet moet uitstoot terugdringen
Ontknoping in klimaatzaak Urgenda voor Hoge Raad
AD 20.12.2019 De klimaatzaak tegen de Nederlandse Staat komt vandaag tot een definitief besluit. De Hoge Raad spreekt zich uit over de vraag of de Staat verplicht is ervoor te zorgen dat de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met minimaal 25 procent is verminderd ten opzichte van 1990.
Het kabinet vindt dat dit aan de politiek is en niet aan de rechter, maar verloor vooralsnog elke slag. Duurzaamheidsorganisatie Urgenda nam het initiatief om de overheid te dwingen tot meer inspanningen om de doelstellingen te halen. In 2015 kreeg Urgenda gelijk van de rechtbank.
Lees ook;
Klimaatadvocaat: De staat faalt ons te beschermen tegen het gevaar
De Staat ging in beroep, maar de uitspraak bleef ook vorig jaar bij het gerechtshof in stand. De rechters van het hof erkenden de gevaren van klimaatverandering en verwezen naar fundamentele mensenrechten: de overheid moet zich inspannen voor bescherming van het leven en het gezinsleven van burgers.
Dwingen
Het hoogste rechtscollege van het land bepaalt nu of rechters in Nederland inderdaad de macht hebben om de overheid te dwingen tot het nemen van meer maatregelen. De procureur-generaal en de advocaat-generaal hebben de Hoge Raad geadviseerd de uitspraak in stand te houden.
De klimaatzaak baarde wereldwijd opzien. Het was de eerste rechtszaak in zijn soort. In navolging van Urgenda spanden burgers en organisaties in veel andere landen rechtszaken aan om hun overheid via de rechter tot meer actie aan te zetten.
-
Archief
- mei 2024 (3)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.