Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1

Verkennende gesprekken over de Formatie

Op donderdag 18.03.2021, de dag na de verkiezingen, kwamen de 17 gekozen lijsttrekkers bijeen in de Tweede Kamer. Met Kamervoorzitter Khadija Arib zijn ze overeengekomen dat Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma de verkenners worden die een nieuwe coalitie moeten onderzoeken.

Verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren denken maandag 22.03.2021 te kunnen beginnen met de verkennende gesprekken voor een nieuw kabinet. Dat zei Kajsa Ollongren donderdag na een eerste gesprek dat zij en Jorritsma hadden met Kamervoorzitter Khadija Arib.

Telegraaf 19.03.2021

AD 19.03.2021

Jorritsma en Ollongren gaan aan de slag als verkenners

Annemarie Jorritsma (VVD) en de in Oegstgeest opgegroeide Kajsa Ollongren (D66) zijn door de lijsttrekkers aangewezen als verkenner. Dat maakte voorzitter Khadija Arib van de Tweede Kamer bekend na overleg met de lijsttrekkers. De verkenners moeten uitzoeken welke coalitie de meeste kans maakt.

En wie wordt de nieuwe Premier ????

Jorritsma is voorzitter van de VVD-fractie in de Eerste Kamer. Ollongren is demissionair minister van Binnenlandse Zaken. Ze moeten uiterlijk op 30 maart 2021 hun verslag inleveren bij de Tweede Kamer, zei Arib. De dag erna worden de leden van de nieuw gevormde Tweede Kamer geïnstalleerd. En komen ze voor het eerst samen om te debatteren over het verslag. De Kamer wijst dan een of meerdere informateurs aan.

Telegraaf 19.03.2021

Overleg 1e kamer 

De verkenners Jorritsma en Ollongren hadden vrijdagmiddag 19.03.2021 hun eerste officiële gesprek in de kabinetsformatie gevoerd. Ze ontvingen Eerste Kamervoorzitter Bruijn.

Die heeft bij de verkenners gewezen op het belang van een coalitie met ook een meerderheid in de Eerste Kamer. “Met het oog op de voortgang en stabiliteit”, zei Bruijn na afloop van het gesprek. Maar in het verleden zijn er ook geregeld periodes geweest dat de regeringscoalitie geen meerderheid in de senaat had, en dat heeft niet tot grote problemen geleid, zei hij. Zijn advies komt vrijwel overeen met dat van zijn voorganger Broekers in 2017.

Verder is Bruijn te spreken over de “voortvarendheid” waarmee Jorritsma en Ollongren te werk willen gaan. De twee werden gisteren door de Tweede Kamer aangewezen als verkenner. Ze moeten uitzoeken welke coalitie de meeste kans maakt.

Maandag 22.03.2021 fractievoorzitters 2e kamer

Bij de verkiezingen van woensdag waren VVD, D66, Forum voor Democratie, Volt en JA21 de grootste winnaars.

De meeste fractievoorzitters vinden dat VVD en D66 het voortouw moeten nemen in de formatie. Maandag 22.03.2021 beginnen Jorritsma (VVD) en Ollongren (D66) met hun gesprekken met fractievoorzitters. Ze moeten uiterlijk 30 maart 2021 een verslag klaar hebben.

In de formatie gaat het er meestal vooral om of een kabinet kan rekenen op steun van een meerderheid van de Tweede Kamer. Maar er wordt ook gekeken naar de positie in de Eerste Kamer. Het huidige, inmiddels demissionaire, kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, had bij de start in 2017 een kleine meerderheid in de senaat, maar verloor die na de Provinciale Statenverkiezingen van 2019.

Geplande gesprekken op maandag en dinsdag

Maandag 22 maart: Mark Rutte (VVD), Sigrid Kaag (D66), Geert Wilders (PVV), Wopke Hoekstra (CDA), Lilian Marijnissen (SP), Lilianne Ploumen (PvdA), Jesse Klaver (GroenLinks), Thierry Baudet (FvD)

Dinsdag 23 maart:Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren), Gert-Jan Segers (ChristenUnie), Laurens Dassen (Volt), Joost Eerdmans (JA21), Kees van der Staaij (SGP), Farid Azarkan (Denk), Liane den Haan (50Plus), Caroline van der Plas (BBB), Sylvana Simons (BIJ1)

Winnende partijen:

1 VVD op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

2 D66 op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

3 PVV op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

4 CDA op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

5 SP op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

6 PvdA op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

7 GL op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

8 FvD op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

9 PvdD op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

10 CU op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

11 SGP op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

12 Denk NL op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

13 JA21 op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

14 Partij Volt op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

15 50 plus op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

16 Partij BIJ1 op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

17 BBB (BoerBurgerBeweging) op weg naar de 2e kamerverkiezingen op 17 maart 2021

Partijprogramma’s;

Door een klik op een partij komt u automatisch bij het verkiezingsprogramma van die partij:

1 VVD

2 D66 

3 PVV (Partij voor de Vrijheid)

4 CDA

5 SP (Socialistische Partij)

6 Partij van de Arbeid (P.v.d.A.)

7 GROENLINKS

8 Forum voor Democratie

9 Partij voor de Dieren

10 ChristenUnie

11 Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)

12 DENK

13 JA21

14 Volt

15 50PLUS

16 BIJ1

17 BBB

Oud-informateur Tjeenk Willink: niet eerst kijken wie met wie

Eerst de problemen dan de Formatie !!!!

Minister van Staat Tjeenk Willink vindt dat in de formatie niet eerst moet worden gekeken welke partijen precies met elkaar in een kabinet willen gaan samenwerken. Volgens hem moet eerst aan de orde komen wat de grote problemen zijn die moeten worden opgelost, in plaats van de machtsvraag wie met wie regeert.

Tjeenk Willink, die lid is van de PvdA, heeft een zeer lange ervaring met formaties. Hij was als secretaris al in 1972 betrokken bij de vorming van het kabinet-Den Uyl en hij is vier keer informateur geweest, ook nog in 2017. Die laatste keer hielp hij mee aan de totstandkoming van het derde kabinet-Rutte.

Kamerdebat

Hij wil dat partijen die bereid zijn in een kabinet te gaan zitten en die elkaar niet uitsluiten, eerst afbakenen welke onderwerpen in elk geval moeten worden aangepakt. Daarover zou dan tijdens de formatie een debat in de Kamer kunnen worden gevoerd, zei Tjeenk Willink in het televisieprogramma Buitenhof.

De oud-informateur wees erop dat in een formatie altijd enige tijd nodig is. “Maar wat doe je als je die tijd niet hebt?”, vroeg hij zich af: “De gevolgen van de pandemie wachten niet, omdat wij hier met een formatie bezig zijn en er zijn maatschappelijke problemen die echt moeten worden opgelost.”

Als voorbeeld noemde hij de stikstofcrisis. Volgens hem moet eerst duidelijk worden wat precies de feiten zijn en of de partijen het daarover eens zijn. Dat ze verschillend over de oplossing denken, hoeft dan minder een probleem zijn, vindt Tjeenk Willink: “Je hoeft niet tot dezelfde oplossing te komen om toch dezelfde vragen te kunnen stellen.”

Kwaliteit van wetten

Tjeenk Willink deelt de recente analyses dat de Kamer meer aandacht moet hebben voor de kwaliteit van wetten en voor de controle op de uitvoering (onder meer de parlementaire ondervragingscommissie uitvoeringsorganisaties kwam tot die conclusie). Dat er zoveel relatief kleine partijen in de Kamer zijn gekozen, vindt de minister van Staat een ‘zorgpunt’. Hij betwijfelt of die partijen genoeg capaciteit hebben om aan alle taken toe te komen.

Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen

Nederland loopt met klimaatbeleid achter in Europa, en die achterstand dreigt toe te nemen. Voor de noodzakelijke inhaalslag moet al in de formatie een helder nieuw klimaatdoel gesteld worden, zegt voormalig VVD-minister Ed Nijpels in Nieuwsuur: onze uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 55 lager liggen, in lijn met het nieuwe EU-gemiddelde.

Nijpels heeft een belangrijke functie in het onder het demissionaire kabinet tot stand gekomen Nationale Klimaatakkoord, waar hij als voorzitter van het voortgangsoverleg de progressie van Nederlands klimaatbeleid moet bewaken.

Op die progressie valt het een en ander aan te merken. Het klimaatdoel voor 2020 is waarschijnlijk niet gehaald, en om het bestaande klimaatdoel voor 2030 te halen (een 49 procent lagere uitstoot ten opzichte van 1990) is al een verdubbeling van de jaarlijkse inspanning nodig, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Nijpels schuwt daarbij ook kritiek op zijn eigen partij niet – specifiek op een recent tv-optreden van demissionair premier Rutte, die stelde dat we moeten oppassen dat we niet gaan ‘overtoepen’.

“Ik denk dat Rutte niet goed heeft opgelet in de klas. We gaan zo niet overtoepen. We zijn achterstallig huiswerk aan het maken en we weten daarnaast ook al dat we nieuw huiswerk krijgen vanuit Europa.”

55 procent lagere uitstoot Europees gemiddelde en nationaal compromis

De 55 procent zou een logisch compromis kunnen worden met de tweede partij, D66, die voor de verkiezingen opriep tot een nieuw klimaatdoel van een 60 procent lagere uitstoot in 2030, ten opzichte van het vaste basisjaar 1990. D66 stelde daarbij ook een pakket van maatregelen voor die volgens doorrekening van het PBL precies op die 60 procent lagere uitstoot zou uitkomen.

De VVD deed aan die doorrekening niet mee, maar sprak zich eerder uit voor het nieuwe Europese klimaatdoel van een 55 procent lagere uitstoot.

In de nationale energietransitie zijn er volgens Nijpels veel spelers die helderheid nodig hebben, ook over maatregelen die volgens hem sowieso nodig zullen zijn, zoals rekeningrijden en prijsprikkels om het gasgebruik sneller terug te dringen. Nu aansluiten bij het Europese klimaatdoel geeft volgens Nijpels “zekerheid aan al die partijen die bezig zijn met de energietransitie. En juist die zekerheid en consistentie, dat is waar die partijen op dit moment om vragen.”

Terugblik  verkenningsronde;

Telegraaf 22.03.2021

22.03.2021 – Dag 1 verkenning formatie

De verkenning is begonnen! Alle fractieleiders komen langs bij Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66), die onderzoeken hoe een volgend kabinet eruit zou kunnen komen te zien.

VVD-leider Mark Rutte schermt met JA21, D66 wil er juist helemaal niets van weten. En ondertussen ligt de sleutel bij het CDA van Wopke Hoekstra.

Alle partijen wilden een snelle formatie vanwege corona, maar bij de verkennende gesprekken voltrekt zich de oude, rituele dans. ‘Sleutelpartij’ CDA houdt de boot af, terwijl VVD-leider Mark Rutte uit tactisch oogpunt ineens JA21 noemt. De formatie is moeilijker dan hij op het eerste oog lijkt.

Noem het speeddaten-voor-politici: maandag trokken de acht grootste partijen uit de Tweede Kamer langs bij verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66). Allen legden ze hun gedachten neer over welke partijen bondgenoten moeten worden in het kabinet Rutte-4.

AD 22.03.2021

Vandaag zijn de leiders van de acht grootste partijen aan de beurt, op volgorde van meeste naar minste zetels.

Zodoende mocht demissionair premier Mark Rutte als eerste aantreden. Zijn partij, de VVD, won tijdens de verkiezingen 35 zetels en werd daarmee veruit de grootste partij. De meeste partijen stellen dan ook dat het initiatief voor het vormen van een coalitie bij hem ligt.

“D66 is een logische deelnemer vanwege hun overwinning, CDA willen we er ook graag bij en daarna wordt het even zoeken.” Dat zei VVD-partijleider Rutte na zijn gesprek met verkenners Jorritsma en Ollongren in de Stadhouderskamer aan het Binnenhof.

Telegraaf 22.03.2021

De VVD wil “serieus kijken” naar een coalitie met JA21, zei demissionair premier Mark Rutte maandagochtend na afloop van een gesprek met verkenners Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma. Maar D66-leider Sigrid Kaag vindt regeren met die partij “moeilijk voorstelbaar”.

Haar partij staat lijnrecht tegenover de oud-FVD’ers als het gaat over belangrijke punten als het klimaat en de Europese Unie. In gesprek met journalisten wees Kaag op diverse standpunten van haar partij en die van Eerdmans, die lijnrecht tegenover elkaar staan. “JA21 wil uit de EU en het Klimaatakkoord van Parijs opzeggen, dat lijkt mij geen optie”, citeert het ADhaar.

JA21?

Rutte sluit niet uit een poging te wagen met nieuwkomer JA21 om aan de benodigde meerderheid te komen in de Tweede Kamer. Vooral omdat die partij een flink aantal zetels in de Eerste Kamer heeft, overgestapte oud-FVD-leden. “Dus we moeten serieus kijken naar JA21, maar goed we kennen die partij verder niet, dus we moeten onderzoeken waar ze nou precies voor staan.”

De combinatie VVD-D66-CDA-JA21 zou in de Tweede Kamer op 76 zetels uitkomen. De VVD-leider noemde ook het voortzetten van de huidige coalitie met de ChristenUnie als optie. “We hebben heel goed samengewerkt.” Deze combinatie zou uitkomen op 78 zetels.

De terughoudendheid van Hoekstra rondom de liberale partijen komt niet uit de lucht vallen. In verkiezingstijd hekelde de CDA-leider in gesprek met NU.nl het “richtingloze liberalisme” van voormalig coalitiepartner VVD.

Hoekstra stelt tevens niet te willen aanschuiven omdat de liberale partijen het nog niet eens zijn over mogelijke coalitiepartners.

Hoekstra: niet aan zet

CDA-leider Hoekstra komt Rutte voorlopig niet tegemoet. Hij zei na zijn gesprek dat het niet voor de hand ligt dat het CDA aanschuift bij een “liberaal motorblok” van VVD en D66. CDA verloor bij de verkiezingen vier zetels. “Wij zijn niet aan zet.” Hoekstra zei dat de twee liberale partijleiders het eerst maar onderling eens moesten worden.

Hoekstra doelde daarmee op D66-leider Kaag, die vanochtend zei dat de combinatie met JA21 haar “moeilijk voorstelbaar” lijkt. “Het is in deze fase belangrijk om te kijken wat iedereen wil bereiken in dit land”, zei Kaag. En wat betreft klimaat en Europa past JA21 niet bij D66, benadrukte ze.

CDA-leider Wopke Hoekstra “voelt er niet voor” om alvast aan te sluiten bij een liberaal ‘motorblok’ met VVD en D66, om vervolgens op zoek te gaan naar een vierde coalitiepartij. Dat zegt hij maandagmiddag na een eerste gesprek met Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66), die verkennen welke partijencombinaties mogelijk tot een coalitie kunnen leiden.

De nieuwe Tweede Kamer komt pas op 31 maart 2021 voor het eerst samen. Daarna wordt gedebatteerd over het verslag van de verkenners en worden één of meer informateurs aangewezen.

AD 23.03.2021

23.03.2021 – Dag 2 verkenning formatie

Na de eerste kopjes koffie met de lijsttrekkers van alle partijen zullen verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) snel een nieuwe ronde inboeken met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag. De twee komen, afzonderlijk van elkaar, donderdag opnieuw op bezoek.

De eerste ronde aan formatiegesprekken levert nog veel onduidelijkheid op. Veel partijen houden de boot af en zetten hun pokergezichten op.

Rutte gaf na zijn eerste gesprek met de verkenners aan dat hij naast D66 graag in een kabinet wil met CDA. Hij ziet daar nieuwkomer JA21, geraamd op drie zetels, wel bij aanschuiven. De doorstart van een kabinet met CU is wat hem betreft ook een optie. Pas daarna wil hij kijken naar SP, PvdA en GL.

JA21 wil regeren met VVD, D66 en CDA: ‘Wij kunnen Nederland naar rechts trekken’

Vandaag 23.03.2021 was het de beurt aan de kleinere partijen om hun wensen voor een nieuw kabinet kenbaar te maken bij de verkenners. Met name ChristenUnie en JA21 lijken kans te maken op een plekje aan de onderhandelingstafel. JA21-leider Joost Eerdmans wil dolgraag regeren: ,,Wij kunnen Nederland naar rechts trekken.’’

Joost Eerdmans van JA21 (3 zetels) is enthousiast over regeringsdeelname. ,,Ik heb geadviseerd om een kabinet te verkennen van VVD, D66, CDA en JA21’’, zegt hij na afloop van het gesprek met de verkenners. ,,Wij kunnen Nederland naar rechts trekken. Voor ons is het cruciaal dat we dingen veranderen op migratie, klimaat en de Europese Unie.

Dat zal misschien niet allemaal tegelijk kunnen, of allemaal zoals wij het zien. Maar in ieder geval op het gebied van migratie zal er iets wezenlijks moeten veranderen. Als dat niet mogelijk blijkt, wordt het lastig.’’

ChristenUnie

Gert-Jan Segers van de ChristenUnie (5 zetels) zei na afloop van het gesprek met de verkenners nu niet te willen onderhandelen over een nieuw kabinet. ,,Het is ingewikkeld geworden met deze uitslag’’, zegt Segers. ,,De grootste verantwoordelijkheid ligt bij de grootste partijen. Je moet de rij af. En wij zijn de tiende partij. Ik zou het heel vreemd vinden als ze nu bij ons aankloppen.’’

Partij voor de Dieren

Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren (6 zetels) was vanochtend de eerste gast in de Stadhouderskamer op het Binnenhof. Na afloop van het gesprek zei Ouwehand een voorkeur te hebben voor een kabinet met VVD, D66, PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren.

,,Ik stel als randvoorwaarde dat er een kabinet wordt gevormd met partijen die de rechtsstaat respecteren’’, zegt Ouwehand. ,,Tot nu toe zijn dat niet de VVD en het CDA. Maar ik kan mij niet voorstellen dat de minister-president blijft volhouden dat hij de rechtsstaat aan zijn laars kan lappen. De VVD kan een beweging maken.’’

GroenLinks

Jesse Klaver van GroenLinks heeft bij de verkenners gepleit voor een “zo progressief mogelijk” kabinet. Dat zei hij na afloop van het gesprek met Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66). Maar hij stelt niet de voorwaarde dat er per se ook een andere linkse partij in een nieuw kabinet moet zitten zoals de PvdA wil.

Volgens Klaver, wiens partij bijna werd gehalveerd tijdens de verkiezingen, moet de “formatie gaan over de grote uitdagingen van deze tijd”. Het gaat dan om de aanpak van de coronacrisis, stikstof, klimaatverandering en de ongelijkheid. “Er moet een kabinet gevormd worden van partijen die bereid zijn hierop samen te werken.”

Hij sluit deelname van GroenLinks aan een kabinet niet uit. “Alle partijen moeten verantwoordelijkheid dragen in deze tijd.” Maar het initiatief ligt bij de winnaars van de verkiezingen VVD en D66, benadrukt Klaver.

Vier jaar geleden schoof GroenLinks aan bij de formatie. Dat liep op niks uit omdat Klaver het met de leider van VVD, CDA en D66 toen niet eens konden worden op op het vlak van migratie.

AD 23.03.2021

Volt

Ook Laurens Dassen van Volt (3 zetels) kan voor een meerderheid zorgen, maar hij lijkt er niet voor te voelen om als nieuwe partij meteen in een kabinet te stappen. ,,Het is wenselijk dat een coalitie zowel vertegenwoordiging in de Tweede Kamer als de Eerste Kamer heeft’’, zegt Dassen.

Daarmee lijkt hij zichzelf uit te sluiten: Volt heeft momenteel geen zetels in de Eerste Kamer. ,,Wij willen graag dat er een stabiele regering komt: het liefst een duurzaam, progressief en Europees kabinet. Voor Volt kan het belangrijk zijn om eerst hier in Den Haag onze weg goed te leren kennen.’’

SGP

SGP-leider Kees van der Staaij ziet het liefst een centrumrechts kabinet. Hij zou het een goed idee vinden als het huidige kabinet doorgaat, eventueel ‘versterkt met JA21’.

,,Ik verwacht niet dat het balletje richting de SGP rolt’’, zegt Van der Staaij over de kans om zelf te gaan meeregeren.

Telegraaf 23.03.2021

Denk

Ook Farid Azarkan (Denk), Liane den Haan (50Plus), Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) en Sylvana Simons (Bij1) zijn bij de verkenners op gesprek geweest. Denk-leider Azarkan pleitte voor een kabinet zónder VVD.

Vooral de leiders van ChristenUnie en JA21 lijken kans te maken om ergens tijdens de komende formatie mee te doen aan de coalitieonderhandelingen. Een van die partijen kan nodig zijn om een eventuele coalitie met VVD, D66 en CDA aan een meerderheid van 76 zetels in de Tweede Kamer te helpen.

PVV

Geert Wilders kan zich goed voorstellen dat het gewoon weer oppositie gaat worden voor de PVV, maar hij vindt dat een rechts kabinet zeker onderzocht mag worden: “Niet alleen hebben een miljoen mensen op de PVV gestemd, maar centrum-rechts heeft een meerderheid gehaald. Kiezers verdienen daarvan iets terug te zien in een nieuw kabinet”, liet hij weten.

Hoe zou zo’n kabinet er dan uit gaan zien? De grote jongens zouden VVD en PVV zijn, met CDA, FvD en hun afgebroken tak JA21 als aanvulling. Met SGP en 50Plus erbij ziet Wilders ook nog een meerderheid in de eerste kamer als een mogelijkheid.

FvD

FVD-leider Thierry Baudet ziet voor zijn partij geen rol weggelegd in een nieuw kabinet. “Het lijkt me duidelijk dat de kiezer ietsje meer richting rechts wil”, zei hij voor zijn gesprek met de verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66). “Maar zoals het er nu ligt zie ik niet echt een coalitiemogelijkheid voor ons.”

Ook na het gesprek zag Baudet weinig kansen om mee te gaan regeren, en benadrukte hij vooral de tegenstellingen met VVD, D66 en CDA. “Zij willen gewoon die Klimaatwet, ze willen de EU, ze willen de massale immigratie en ze willen die coronamaatregelen”, stelt hij. FVD wil juist het tegenovergestelde.

Baudet zou naar eigen zeggen zelf de voorkeur geven aan een minderheidskabinet, dat voor elk besluit op zoek moet naar voldoende draagvlak. “Of een kabinet over rechts, want dat zijn toch de partijen die winnen.”

25.03.2021 – Dag 3 verkenning formatie

Een kabinetsformatie komt altijd traag op gang. Twee verkenners werken aan een verslag van mogelijkheden en onmogelijkheden. Feitelijk is het uitsluiten van PVV en Forum voor Democratie begonnen.

Hoe staat het formatieproces er nu voor en hoe gaat het verder?

Een week na de verkiezingen hebben de ‘verkenners’ Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) hun intrek genomen in de Stadhouderskamer in het oude deel van de parlementsgebouwen. Het is een prachtige zaal uit 1790 die het werk van het duo Jorritsma-Ollongren allure geeft, maar veel heeft het natuurlijk nog niet om het lijf. Donderdagmorgen 25.03.2021 spreken ze voor de tweede keer met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag.

Ze maken een lijstje van mogelijkheden en onmogelijkheden, doen misschien procedurele aanbevelingen voor de verdere voortgang en schrijven dat op in een rapportje dat volgende week dinsdag 30.03.2021 klaar moet zijn. Woensdag 31 maart wordt de nieuwe Kamer geïnstalleerd. Dan volgt een debat over de verkiezingsuitslag en de richting van de kabinetsformatie. Dan begint het echte werk.

VVD en D66 mogen als grote winnaars van de verkiezingen het voortouw nemen bij de vorming van een nieuw kabinet. Beide partijen lijken bijna zeker van kabinetsdeelname, maar hoe zit dat wat betreft hun standpunten?

VVD-voorman Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag worden donderdag voor afzonderlijke gesprekken verwacht bij verkenners Jorritsma en Ollongren, heeft een woordvoerder bekendgemaakt.

De afgelopen dagen ontvingen de verkenners de leiders van alle 17 partijen die vanaf 31 maart in de Tweede Kamer zitten. Bijna allemaal wezen ze naar de winnaars VVD en D66 om het voortouw te nemen in de kabinetsformatie.

Maar die twee partijen zitten niet op één lijn. Rutte wil eerst een coalitie over rechts onderzoeken met CDA en JA21, terwijl Kaag meer voelt voor een kabinet met één of meer linkse partijen.

De eerste twee dagen van de verkenning zijn achter de rug. VVD-leider Mark Rutte wil het liefst in gesprek met JA21, maar D66 ziet een samenwerking met deze nieuwe partij niet direct voor zich. Waar staat JA21 voor? En waarom heeft de partij de voorkeur van demissionair premier Rutte?

Rutte kijkt om twee redenen naar de nieuwe partij van Joost Eerdmans, die drie zetels krijgt in de Tweede Kamer. In zijn brief aan de verkenners schrijft hij allereerst dat de VVD een voorkeur heeft voor een coalitie die “zoveel mogelijk zicht heeft op een meerderheid in de Eerste Kamer”.

Verder;

Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag

zie ook: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021

meer: TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN – Bing

meer: Kiesraad.nl

Meer: Verkenners brengen Kamer uiterlijk 30 maart verslag uit | Tweede Kamer der Staten-Generaal

Meer: Kabinetsformatie | Tweede Kamer der Staten-Generaal

Meer: Verkiezingen 2021: volg het hier | Tweede Kamer der Staten-Generaal

meer: Tweede Kamer der Staten-Generaal

meer: Tweede Kamerverkiezingen 2021

meer: Tweede Kamerverkiezingen 2021

Lees: VVD en D66 vrijwel zeker van deelname kabinet, maar verschillen zijn aanzienlijk RTL 24.03.2021

Lees: VVD en D66 vrijwel zeker van deelname kabinet, maar verschillen zijn aanzienlijk MSN 24.03.2021

Lees: Nieuwkomer JA21 wordt genoemd in de formatie, waarvoor staat deze partij? NU 24.03.2021

Lees: Rutte en Kaag donderdag apart langs bij verkenners over formatie MSN 23.03.2021

Lees: Formatie dag 6: De kleinere partijen komen langs NOS 23.03.2021

Lees: Rutte en Kaag donderdag afzonderlijk naar verkenners nos 23.03.2021

Lees: Rutte en Kaag in conclaaf over coalitiepartners: JA21 wil wel, ChristenUnie houdt de boot af AD 23.04.2021

Lees: Nieuwe verkenningsronde met Rutte en Kaag: partijen zetten pokergezicht op Telegraaf 23.03.2021

Lees: Nieuwe verkenningsronde met Rutte en Kaag: partijen zetten pokergezicht op MSN 23.03.2021

Lees: Rutte: Eerst formeren met JA21, dan ChristenUnie, dan pas met links AD 23.03.2021

Lees: Rutte wil eerst formeren met JA21, dan met CU, daarna pas met links NU 23.03.2021

Lees: Eerdmans (JA21) wil wel met VVD, D66 en CDA Telegraaf  23.03.2021

Lees: JA21 wil in centrumrechts kabinet met VVD, D66 en CDA NOS 23.03.2021

Lees: JA21 wil regeren met VVD, D66 en CDA: ‘Wij kunnen Nederland naar rechts trekken’  AD 23.03.2021

Lees: JA21-lijsttrekker Eerdmans wil coalitie met VVD, D66 en CDA onderzoeken NU 23.03.2021

Lees: Van der Staaij: huidige coalitie aanvullen met centrumrechts MSN 23.03.2021

Lees: Dassen (Volt) wil kabinet met ook meerderheid in Eerste Kamer MSN 23.03.2021

Lees: Segers vindt dat coalitie met ChristenUnie niet voor de hand ligt NU 23.03.2021

Lees: Segers vindt dat coalitie met ChristenUnie niet voor de hand ligt MSN 23.03.2021

Lees: Segers: zorgen over tegenstellingen na verkiezingsuitslag MSN 23.03.2021

Lees: Ouwehand wil groene coalitie ‘die rechtsstaat respecteert’ MSN 23.03.2021

Lees: Klaver pleit voor een zo progressief mogelijke coalitie MSN 23.03.2021

Lees: Baudet ziet geen rol voor FVD in nieuwe coalitie MSN 23.03.2021

Lees: Wilders ziet een rechts kabinet wel zitten MSN 23.03.2021

Lees: Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen NU 23.03.2021

Lees: Nijpels: Nederland moet tijdens formatie helder, hoger klimaatdoel stellen MSN 23.03.2021

Lees: Wie volgt Dijkhoff op: ‘empathische’ Hermans of ‘blind loyale’ Harbers? AD 23.03.2021

Lees: Geen verschuivingen in definitieve prognose: 34 zetels voor VVD, 24 voor D66 NU 23.03.2021

Lees: Zetelverdeling in definitieve prognose hetzelfde na tellen alle stemmen NOS 23.03.2021

Lees: Forum behoudt achtste zetel, geen meerderheid voor Paars-plus kabinet AD 23.03.2021

Lees: Van Haga krijgt bijna evenveel stemmen als lijsttrekker Baudet Telegraaf 23.03.2021

Lees: Laatste uitslagen: VVD grootste in Den Haag Telegraaf 23.03.2021

Lees: Formatie wordt moeilijker dan gedacht: ‘We hebben niet zoveel te kiezen’ AD 23.03.2021

Lees: Formatie dag 5: Iedereen kijkt naar VVD en D66 NOS 23.03.2021

Lees: Formatie wordt moeilijker dan gedacht: ‘We hebben niet zoveel te kiezen’ AD 22.03.2021

Lees: Hoekstra (CDA) wil nog niet aansluiten bij liberaal motorblok MSN 22.03.2021

Lees: CDA wil nog niet aanschuiven bij liberaal motorblok van D66 en VVD NU 22.03.2021

Lees: Partijen op ‘speeddate’ met verkenners: sleutelpartij CDA voelt weinig voor ‘liberaal motorblok’  AD 22.03.2021

Lees: Rutte wil ‘serieus kijken’ naar JA21, Kaag noemt het ‘moeilijk voorstelbaar’ NOS 22.03.2021

Lees: Rutte voelt voor coalitie met JA21, Kaag ziet het niet gebeuren Telegraaf 22.03.2021

Lees: Rutte bij start onderhandelingen: ‘Ook serieus kijken naar JA21’ MSN 22.03.2021

Lees: Rutte bij start onderhandelingen: ‘Ook serieus kijken naar JA21’ RTL 22.03.2021

Lees: Rutte: serieus kijken naar regeren met JA21 MSN 22.03.2021

Lees: Rutte: ‘Serieus kijken naar JA21’ Telegraaf 22.03.2021

Lees: Wilders wil ‘centrumrechts’ met VVD, CDA, PVV, Forum, JA21 MSN 22.03.2021

Lees: De puzzel ligt op tafel: formeren maar! AD 22.03.2021

Lees: Het geheim achter slim formeren: ‘Ik word er soms nog zwetend wakker van’ RTL 22.03.2021

Lees: Verkenners gaan de stemming peilen bij de fractievoorzitters NOS 22.03.2021

Lees: Zetel erbij voor D66, ten koste van VVD NOS 22.03.2021

Lees: D66 krijgt er nog een Kamerzetel bij, VVD verliest een zetel RTL 22.03.2021

Lees: Nieuwe tussenstand: D66 krijgt er een Kamerzetel bij ten koste van VVD NU 22.03.2021

Lees: Zetelverdeling schuift nog wat, nek-aan-nekrace bij FvD AD 22.03.2021

Lees: Oud-informateur Tjeenk Willink: niet eerst kijken wie met wie NOS 21.03.2021

Lees: Dit zijn de ingewikkelde dossiers die het aanstaande kabinet op zijn bordje krijgt NOS 20.03.2021

Lees: Na het weekend staan er zeventien gesprekken op de agenda NU 19.03.2021

Lees: Jorritsma en Ollongren trappen af met gesprek Eerste Kamervoorzitter Bruijn NOS 19.03.2021

Lees: Na het weekend staan er zeventien gesprekken op de agenda NU 19.03.2021

Lees: Arib: ‘Verkenners krijgen opdracht om alle fractievoorzitters te spreken’ NU 19.03.2021

Lees: Verkenners praten maandag en dinsdag met fracties MSN 19.03.2021

Lees: Verkenners willen vaart maken, maar puzzel is complex NOS 19.03.2021

Lees: Koolmees, Kaag of toch Hoekstra: wie wordt de nieuwe minister van Financiën? MSN 18.03.2021

Lees: Koolmees, Kaag of toch Hoekstra: wie wordt de nieuwe minister van Financiën? RTL 18.03.2021

Lees: Ollongren: maandag begin verkennende gesprekken over formatie MSN 18.03.2021

Lees: Verkiezingen: Maandag begin verkennende gesprekken over formatie OmroepWest 18.03.2021

Lees: Jorritsma en Ollongren beginnen maandag verkennende formatiegesprekken NU 18.03.2021

Lees: Verkenners Jorritsma (VVD) en Ollongren (D66) starten maandag met gesprekken: ‘Uitslag is complex’ AD 18.03.2021

Lees: Met Jorritsma en Ollongren politieke zwaargewichten als verkenner AD 18.03.2021

Lees: Jorritsma (VVD) en Ollongren (D66) aangesteld als verkenners: ‘Voor de zomer nieuw kabinet’ NOS 18.03.2021

Lees: Formatie is een puzzel met veel mitsen en maren AD 18.03.2021

Lees: Jorritsma (VVD) en Ollongren (D66) aan de slag als verkenners in kabinetsformatie RTL 18.03.2021

Lees: Ollongren en Jorritsma verkenners van nieuwe coalitie met VVD en D66 NU 18.03.2021

Lees: Verkenner moet snel aan de slag, maar formatie wordt lastig NOS 18.03.2021

Lees: Na de verkiezingen moet turboformatie volgen: ‘Je wil hier niet in oktober nog mee bezig zijn’ AD 18.03.2021

Lees: Baudet zegt dat partijen ‘niet meer om FVD heen kunnen’ en wil meeregeren NU 18.03.2021

Lees: Baudet wil initiatief nemen in formatie Telegraaf 18.03.2021

Lees: Baudet verwacht dat hij ‘met open armen wordt ontvangen’ bij formatie NOS 18.03.2021

Lees: Rutte kan zijn borst natmaken voor nieuwe krachtproef  AD 18.03.2021

Lees: Winnaars VVD en D66 aan zet bij formatie NOS 18.03.2021

Lees: Rutte ‘supertrots’ op winst VVD: ‘Agenda die voor ons ligt is enorm’ NU 18.03.2021

Lees: Verkiezingsblog: winst D66 1 zetel minder in nieuwe prognose ANP • Verkenners willen vaart NOS 18.03.2021

Lees: Rutte: Praten met D66 over formatie, liefst ook samenwerken met CDA AD 17.03.2021

Lees: Verkiezingsblog: winst D66 1 zetel minder in nieuwe prognose ANP • Verkenners willen vaart NOS 18.03.2021

Lees: Rutte kan zijn borst natmaken voor nieuwe krachtproef AD 17.03.2021

Lees: Arib aan onderhandelaars: ‘Belangrijk dat nieuwe Tweede Kamer meer ruimte krijgt’ AD 17.03.2021