Hoe gaat de Tweede Kamer onderzoek doen?
De parlementariërs grijpen naar een nieuw middel: de mini-enquête. Of officiëler: de parlementaire ondervraging. Het is eigenlijk een flitsversie van zijn bekendere broertje: de parlementaire enquête.
Op zes dagen komen negentien betrokkenen en deskundigen aan bod. Het gaat om AIVD-baas Dick Schoof, maar ook terreurdeskundigen en vooral: de leiding van diverse moskeeën. Aan de hand van de ondervragingen maakt de commissie een verslag dat de Kamer kan gebruiken als achtergrondinformatie bij het nog te voeren Kamerdebat.
AD 10.02.2020
Waar draait het om?
Door het ondervragen van negentien deskundigen en betrokkenen wil de Tweede Kamer onderzoeken of de financiering van islamitische instellingen tot radicalisering leidt.
Telegraaf 12.02.2020
De vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land?
Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië,Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag 10.02.2020 beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
Telegraaf 11.02.2020
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
AD 17.02.2020
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn. Dat heeft AIVD-directeur Schoof gezegd in zijn verhoor door de Tweede Kamer-commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Telegraaf 11.02.2020
Invloed van extreme moslimpredikers is moeilijk in tabellen te vatten, maar de AIVD maakt zich bijvoorbeeld al langer zorgen over de invloed vanuit Golfstaten. In Utrecht bijvoorbeeld ligt de alFitrah-moskee al jaren onder vuur, waar kinderen geleerd wordt te leven volgens de orthodoxe islam.
AD 01.04.2020
AD 01.04.2020
En de Haagse as-Soennah-moskee zou gefinancierd worden door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Vorig jaar nog berichtte NRC dat op zo’n vijftig moskeescholenkinderen leerden dat zij afvallige moslims dood zouden moeten wensen.
Homo’s zouden de doodstraf verdienen. Vooral het salafisme zou aan terrein winnen door de financiering van ver. Die geloofsuitleg van de islam verwerpt democratie en bestempelt de omgang met niet-moslims als verwerpelijk. Ook de Nederlandse Syriëgangers hangen vaak deze stroming aan.
Hoe reageren moskeeën?
Een aantal is verbolgen en spreekt van een hetze. Het bestuur van de as-Soennah-moskee weigerde aanvankelijk te komen opdraven voor de ondervraging. De geldstroom ontkennen ze niet altijd. Zo doneerde Koeweit 1,3 miljoen euro voor de financiering van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart.
Een topambtenaar van het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken werd later voorzitter van het bestuur van de Blauwe Moskee. Volgens een vertrouwelijke memo van de antiterrorismecoördinator NCTV, in handen van Nieuwsuur, waren er vier jaar geleden nog 13salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27.
Het aantal salafistische predikers verdubbelde van 50 naar 110. Toch ontkennen veel moskeeën dat er met de geldstromen invloed ‘gekocht’ wordt. Dat zullen zij dan ook voor de commissie getuigen, is de verwachting.
Wat gaat de commissie dan achterhalen?
Volgens commissievoorzitter Michiel Rog (CDA) zijn er ook ‘relevante’ documenten gevorderd bij een aantal ministeries en islamitische instellingen. Die zouden geldstromen in kaart kunnen brengen, al wilde hij dat vorige week nog niet prijsgeven.
Daarnaast worden deskundigen, maar ook de (voormalige) burgemeesters van Den Haag en Utrecht gehoord die van dichtbij kunnen hebben gezien wat de uitwerking van giften is geweest.
Komt er daarmee duidelijkheid?
Dat valt te betwijfelen. De commissie vroeg ook om de boekhouding van de alFitrah-moskee, die ook een islamles verzorgt. Maar die weigert tot dusver de documenten over te dragen. Ook worden er geen geldschieters, bijvoorbeeld medewerkers van ambassadeurs van de onderzochte landen, verhoord.
Of dit te maken heeft met diplomatieke betrekkingen, wilde commissieleider Rog niet zeggen. Die vroeg evenmin gegevens op bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl daar al jarenlang een lijst ligt van de door de Golfregio gefinancierde moskeeën.
Telegraaf 22.02.2020
Telegraaf 22.02.2020
Waar draait het om?
Grote vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land? Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië, Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
AD 14.02.2020
Wat kinderen op salafistische moskeescholen leren
Nieuwsuur en NRC deden vorig jaar onderzoek naar het lesmateriaal van informele salafistische scholen. De kinderen leren welke mensen ‘vijanden’ of ‘ongelovigen’ zijn. Ook gaat het over de doodstraf voor mensen die vreemdgaan, homoseksuelen en afvalligen. Kinderen krijgen hierbij invuloefeningen en multiple choice vragen. Ze moeten bijvoorbeeld kiezen welke straf de juiste is: a. zweepslagen, b. stenigen, c. doden met een zwaard.
Telegraaf 14.02.2020
Diplomatiek
Diplomatiek overleg heeft wel nut gehad, zegt hij. Sommige ambassadeurs die optraden als bemiddelaar tussen de geldschieters en Nederlandse moskee-organisaties zijn daar na gesprekken mee opgehouden.
Ook bepaalde landen die al dan niet via stichtingen hier geld uitdeelden, zagen daar vanwege de goede betrekkingen met Nederland van af. Om welke landen en ambassadeurs het gaat wilde Schoof niet zeggen.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Ook het toelaten van moskeeën van de Turkse overheid met door Turkije betaalde imams is naïef, vindt hij. Daar zit een politieke en religieuze strategie achter, namelijk het beïnvloeden van Nederlandse Turken. Sandee: “Het zou helpen als Nederland af en toe zegt ‘Tot hier en niet verder’.”
De Tweede Kamercommissie wil van Schoof weten wat er aan te doen is. Als voorbeeld noemt de commissie de aanpak van problemen op het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam.
De overheid is verschillende keren teruggefloten vanwege de eigen regels. Minister Slob had volgens de rechter de geldkraan niet mogen dichtdraaien. En de AIVD had volgens de toezichthouder de waarschuwing voor de school niet zorgvuldig genoeg opgeschreven.
Telegraaf 19.02.2020
Wet
De Raad van State buigt zich op korte termijn over een wetsvoorstel van het kabinet om ongewenste financiering uit ‘onvrije landen’ te kunnen beperken. Dit vertelde topambtenaar Mark Roscam Abbing vandaag. Hij werd gehoord in het parlementaire onderzoek naar buitenlandse financiering van met name islamitische instellingen.
Vorig jaar meldde het kabinet al zo’n wet te overwegen, maar dat dit complex is vanwege de grondwettelijke godsdienstvrijheid. Ook is het lastig te bewijzen dat geld bedoeld is voor onwenselijke uitingen. Uit Roscam Abbings opmerkingen valt op te maken dat het kabinet nu toch een wettelijke formule denkt te hebben gevonden, al zei hij ook: ,,Het is echt een zoektocht.” Het advies van de Raad van State is doorgaans de voorbode van het naar de Tweede Kamer sturen van een wetsvoorstel.
Verhoordagen
Maandag 10.02.2020, woensdag 12.02.2020 en donderdag 13.02.2020 waren de eerste verhoordagen.
Van de burgemeesters wil de commissie weten hoe een stad met problematische moskeeën moet omgaan en of de burgemeesters wel voldoende kunnen ingrijpen als bijvoorbeeld kinderen op Koranscholen leren dat niet-moslims vijanden zijn.
Die vijandigheid werd donderdag 13.02.2020 duidelijk, door de bedreigingen en verdachtmakingen van mensen die hun verhaal aan de commissie vertelden. De verhoren met bepaalde moskeebesturen liepen stroef.
Politiek verslaggever Arjan Noorlander: “Om die reden vraagt de commissie zich af of de verhoren wel nieuwe informatie gaan opleveren. Sluiten de betrokken moskee-besturen niet juist de luiken door alle aandacht? Aan de andere kant toont juist die weigerachtigheid aan dat er wel degelijk problemen zijn met salafistische moskeeën.”
Telegraaf 30.05.2020
Edgar Mulder PVV trekt zich terug uit de ondervragingscommissie
PVV-Kamerlid Edgar Mulder stapt uit de parlementaire ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt. Hij wil geen verantwoordelijkheid nemen voor het rapport, dat volgende maand verschijnt.
De commissie heeft begin dit jaar negentien mensen ondervraagd. De commissie onder leiding van CDA’er Rog wilde erachter komen of Nederlandse moskeeën beïnvloed worden door “onvrije landen” en of de overheid moet ingrijpen.
Dreigementen
De AIVD waarschuwt er al langer voor. De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn, zei directeur Schoof. De mensen die vorige week werden verhoord bevestigden dit beeld.
Vanaf maandag 17.02.2020 staan er weer spannende verhoren op de agenda van de Tweede Kamercommissie die ongewenste, buitenlandse beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“De commissie voelt de spanning. Deze week komen bestuurders van moskeeën langs die bepaald niet staan te springen om informatie te delen. Sterker nog, zij beschuldigen de Tweede Kamer van een heksenjacht,” zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander van Nieuwsuur:
AD 18.02.2020
Vandaag 17.02.2020 gaat het om de As-Soenah-moskee in Den Haag, die onlangs opnieuw in opspraak kwam omdat een medewerker wordt vervolgd voor het aanbevelen van vrouwenbesnijdenis.
Telegraaf 18.02.2020
Oud-burgemeester Krikke van Den Haag werd ook verhoord.
Woensdag 19.02.2020 staat de alFitrah-moskee in Utrecht op de agenda. Die begon weken geleden al een strijd met de Tweede Kamer. Het moskeebestuur weigerde informatie te geven, waarop de Kamer het bestuur voor de rechter daagde. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari. Toch moet het bestuur woensdag verschijnen. De Utrechtse burgemeester Van Zanen komt ook.
Het is dus de vraag of het deze week vanaf 17.02.2020 beter gaat. Donderdag 20.02.2020 komt de moskeeketen Diyanet van de Turkse overheid aan bod. Hier gaat het niet over rechtstreekse financiering uit Koeweit of Qatar, maar over religieuze en politiekeinvloed van de Turkse overheid, die de meeste imams opleidt en betaalt.
Voormalig PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vertelde de commissie eerder dat Turkije via de moskeeën religieus nationalisme verspreidt onder Turkse Nederlanders. “Al zijn ze op Nederlands grondgebied, mentaal zijn ze in Turkije”, zei zij. Andersdenkenden worden bedreigd. Ook de laatste verhoren zullen dus zeker tot discussie leiden.
Politiek verslaggever Arjan Noorlander: “Maar zelfs als het laatste verhoor achter de rug is, hebben we nog geen volledig beeld van wat de commissie weet. Want in de voorbereiding zijn bij verschillende bronnen grote hoeveelheden informatie opgevraagd. Dan gaat het over bankgegevens en netwerken van personen in binnen en buitenland die de gang van zaken binnen de Nederlandse moskeeën naar hun hand willen zetten. Het blijft dus spannend.”
De commissie wil het eindrapport in april 2020 af hebben.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
De hoorzittingen (schema) van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag.
De commissie, die uit negen Kamerleden bestaat, heeft de ondervraging grofweg opgesplitst in twee onderdelen. De commissie heeft tijdens een persconferentie op donderdag 6 februari 2020 bekend gemaakt wie zij heeft opgeroepen voor verhoor en wanneer. Dit is het verhoorschema. Updates kunt u regelmatig vinden op de commissiepagina van deze site.
De Laatste verhoordag van de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt is achter de rug. Grote vraag is wat de conclusie van de commissie zal zijn: is er sprake van die beïnvloeding uit “onvrije landen”, en zo ja, moet de overheid ingrijpen?
Telegraaf 20.02.2020
Een terugblik op twee weken verhoren onder ede.
Het meest spraakmakende verhoor was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht, gisteren. Hij weigerde meteen al op te staan bij het afleggen van de belofte en noemde het verhoor een poppenkast.
Telegraaf 20.02.2020
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Het verhoor van Salam krijgt een juridisch staartje. Hij wilde nauwelijks antwoord geven op vragen over zijn moskeescholen, waar kinderen leren dat andersgelovigen slecht zijn en dat homoseksualiteit bestraft moet worden. Ook wilde hij niet zeggen of er niet-wettige islamitische huwelijken worden gesloten.
De commissie onderzoekt of hij voor meineed kan worden vervolgd. Zulke juridische stappen moeten wel kans van slagen hebben, want het proces verliezen zou schadelijk kunnen zijn voor het aanzien van de commissie.
AD 20.02.2020
En dan is er morgen het hoger beroep van de stichting alFitrah van dezelfde imam Salam. Die moet volgens een uitspraak van de rechter informatie en documenten aan de Tweede Kamer geven, op straffe van een dwangsom. De stichting vecht dat aan.
Geen invloed in ruil voor geld
Dan de centrale onderzoeksvraag. Uit geen van de verhoren is gebleken dat er een direct verband is tussen geld uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië en religieuze invloed. Er zijn geen contracten boven water gekomen waarin een geldschieter eist dat er bepaalde religieuze lessen worden gegeven, of bepaalde imams moeten preken.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom haalde bijvoorbeeld miljoenen binnen uit Qatar en Koeweit. Maar hij bestrijdt dat daar religieuze invloed voor werd teruggevraagd. Ook El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven, Taheri van de As-Soennah-moskee in Den Haag en Salam van alFitrah zeggen dat hun geldschieters geen invloed hebben op de religieuze koers.
Toch worden er soms mensen uit deze landen benoemd in moskeebesturen, bijvoorbeeld vlak nadat er een grote financiële donatie is gedaan. Maar de betekenis daarvan is onduidelijk.
AD 21.02.2020
Van discussie tot bedreigingen
Wat de onderzoekscommissie ook heeft opgeleverd is veel discussie buiten de verhoorzaal. Vier islamitische organisaties stuurden een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib. Zij vinden het niet eerlijk dat alleen moskeeën en hun geldstromen worden onderzocht.
En op sociale media discussiëren mensen over de vraag welke islamitische organisaties eigenlijk welke moslims en moskeeën vertegenwoordigen.
Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, werd na zijn verhoor aangevallen op sociale media. Hij had gezegd dat de AIVD terecht waarschuwt voor de negatieve invloed van een kleine groep jongere, fundamentalistische moslims.
Hajer Harzi kreeg via haar dochter dreigvideo’s toegestuurd. “Een kogel is zo besteld”, riepen gemaskerde jongens in een filmpje. Zij had de commissie verteld over de invloed van extremistisch gedachtengoed in de moskee Al Houda in Geleen.
Bouharrou en Harzi worden op sociale media door sommige mensen voor leugenaar of verrader uitgemaakt, terwijl anderen hen juist dapper vinden en het voor ze opnemen.
Telegraaf 20.02.2020
Hoe gaat het dan wel?
Uit verschillende verhoren kwam naar voren dat sommige Nederlandse moslims zich laten beïnvloeden door buitenlandse ultra-orthodoxe stromingen. Dat gaat via informele internationale netwerken en via sociale media zoals YouTubefilmpjes, niet zozeer via formele financiële overeenkomsten. De groep salafistische en ultra-orthodoxe moslims in Nederland is hierdoor gegroeid, blijkt uit onderzoek van de AIVD.
Islamitische organisaties die geen problemen hebben met salafisme of juist kiezen voor een orthodoxere koers, zoeken zelf hun financiers op in de Golfstaten. Zij weten via hun netwerk hoe zij dat moeten doen.
Met het geld worden koranscholen bekostigd en nieuwe moskeeën gebouwd door steeds professioneler opererende Nederlandse organisaties. Die hebben een aantrekkingskracht voor bepaalde jonge moslims en gezinnen die er zelf voor lijken te kiezen strenger in de leer te zijn dan hun ouders.
De commissie moet een voorzet geven aan de Tweede Kamer of hier wel of niet moet worden ingegrepen. Bijvoorbeeld door de Onderwijsinspectie zeggenschap te geven over informele weekendscholen, of door openbaarheid van donaties uit het buitenland te verplichten. Maar elke maatregel die de vrijheid van godsdienst in gevaar brengt, zal moeilijk bespreekbaar zijn.
In april 2020 wil de commissie het eindrapport klaar hebben.
NOS 29.05.2020 PVV-Kamerlid Edgar Mulder stapt uit de parlementaire ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt. Hij wil geen verantwoordelijkheid nemen voor het rapport, dat volgende maand verschijnt.
De commissie heeft begin dit jaar negentien mensen ondervraagd. De commissie onder leiding van CDA’er Rog wil erachter komen of Nederlandse moskeeën beïnvloed worden door “onvrije landen” en of de overheid moet ingrijpen.
Het is de bedoeling dat de commissie eind volgende maand met haar eindrapport komt, maar volgens Mulder wordt het zo slecht dat hij geen andere optie ziet dan uit de commissie te stappen.
Teken van zwakte
“Terwijl heel Nederland tijdens de verhoren heeft kunnen zien dat moskeeën rechtstreeks aangestuurd worden uit islamitische landen weigert de commissie hierover een oordeel te geven”, zegt Mulder.
Volgens hem is het een teken van zwakte dat de commissie “geen conclusies wil verbinden aan de schokkende openbare verhoren, maar uiteindelijk slechts komt met een rapport dat bestaat uit gespreksverslagen”.
“Wat bijvoorbeeld niet in het rapport komt, is dat in Utrecht bij kleine kinderen ieder weekend 14 uur lang de islam erin wordt geramd op basis van schoolmateriaal uit Saudi-Arabië en dat wij daar niet de conclusie aan verbinden dat dat in Nederland moet worden verboden”, zegt het PVV-Kamerlid. Volgens Mulder zijn binnen de commissie veel discussies gevoerd en kan zijn opstappen voor de overige leden geen verrassing zijn.
PVV’er Mulder: rapport van ondervragingscommissie te slecht
Reactie Rog
Voorzitter Rog zegt het in een reactie te betreuren dat de commissie het onderzoek niet gezamenlijk kan afronden. “De commissie heeft de opdracht van de Kamer gekregen onderzoek te doen naar beïnvloeding uit onvrije landen en de bevindingen van dit onderzoek aan te bieden. Aan deze opdracht heeft de voltallige commissie zich gecommitteerd.”
Rog benadrukt dat Mulder zich ruim een jaar lang heeft ingezet voor de commissie en zegt verder dat het politieke debat hierover wordt gevoerd na de overhandiging van het eindverslag aan de Kamer.
Telegraaf 29.05.2020 Uit grote onvrede over het resultaat stapt de PVV uit de ondervragingscommissie die ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen in kaart moet brengen.
Volgens PVV-Kamerlid Edgar Mulder dreigt het een flop te worden. „Het rapport dat eind juni gepresenteerd wordt is zo slecht dat ik er geen verantwoordelijkheid voor wil en kan dragen”, zegt hij. „Dit is geen makkelijke stap maar ik zie helaas geen andere optie.”
De verhoren kregen veel aandacht toen het verhoor van bestuursvoorzitter Salam van de Utrechtse alFitrah moskee uitliep op een ruzie met de Tweede Kamerleden die hem bevroegen. De getuige wenste niet onderbroken te worden en beschuldigde de Tweede Kamer ervan mee te doen met het demoniseren van moslims.
De PVV laat in een persverklaring weten dat heel Nederland heeft kunnen zien dat moskeeën rechtstreeks worden aangstuurd vanuit islamitische landen. „De commissie weigert hierover een oordeel te geven. Het is een teken van zwakte dat de commissie geen conclusies wil verbinden aan de schokkende openbare verhoren.”
Den HaagFM 06.04.2020 Het verslag van de parlementaire ondervragingscommissie naar ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen laat nog even op zich wachten. De commissie zou het eindverslageigenlijk eind april 2020aan de Kamer aanbieden.
Door de coronamaatregelen kunnen er geen vergaderingen plaatsvinden om zo het verslag af te ronden. Ook wacht de commissie nog op documenten van een aantal organisaties en stichtingen.
De Kamercommissie doet onderzoek naar ongewenste geldstromen vanuit het buitenland naar Nederlandse moskeeën. Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit.
Het zou gaan om miljoenen euro’s. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
De commissie wil het verslag uiterlijk voor het zomerreces aan de Kamer aanbieden.
NU 24.03.2020 Het gerechtshof in Den Haag heeft dinsdag bepaald dat de alFitrah-moskee en stichtingen daaromheen financiële documenten moeten verstrekken aan de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer. Deze doet onderzoek naar de financiering van verschillende moskeeën in Nederland.
De beslissing in hoger beroep is gelijk aan die van de rechtbank in januari van dit jaar, met het verschil dat er alleen documenten verstrekt hoeven te worden over personen of gelden uit zogenoemde onvrije landen.
De parlementaire ondervragingscommissie doet onderzoek naar mogelijke buitenlandse beïnvloeding van moskeeën in Nederland. Geldschieters uit Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije zouden invloed kopen door islamitische instellingen te financieren en af te dwingen dat er een orthodoxe interpretatie van de islam verspreid wordt.
Het bestuur van de alFitrah-moskee in Utrecht weigerde financiële stukken vrij te geven en zei niet aan de vorderingen te kunnen voldoen, omdat zij veel documenten niet meer hebben nadat hun administratie in 2016 in beslag werd genomen.
3,5 jaar geleden viel de FIOD binnen in het pand van de moskee, omdat de belastingdienst vermoedde dat de organisatie geld witwaste en terrorisme financierde.
Het gerechtshof is van oordeel dat dit geen reden is om niet aan het onderzoek mee te werken. “Wanneer de stichtingen bepaalde documenten niet meer hebben, kunnen zij dat concreet aan de commissie laten weten en zo veel mogelijk informatie geven zonder documenten”, aldus het hof Den Haag.
NOS 24.03.2020 De AlFitrah-moskee in Utrecht moet meewerken aan het onderzoek van de Tweede Kamer naar ongewenste buitenlandse financiering. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag bepaald. Het hoger beroep was aangespannen door de moskee-stichting.
AlFitrah moet nu alsnog overzichten geven van bankrekeningen, donaties en mensen die kwamen preken of lesgeven uit landen als Koeweit en Saudi-Arabië. De stichting krijgt hier twee weken de tijd voor. Volgt de stichting de uitspraak niet op, dan bedraagt de dwangsom duizend euro per week, per gelieerde stichting, voor elk informatieonderdeel dat niet wordt gegeven.
De rechter geeft alFitrah op een punt gelijk. De onderzoeksvraag van de parlementaire commissie, “ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen” is te ruim. De stichtingen hoeven geen informatie te verstrekken over personen of financiële transacties die alleen afkomstig zijn uit vrije landen, zoals Nederland.
Poppenkast
Imam Salam van de alFitrah-moskee is tegen het Kameronderzoek maar verscheen wel bij zijn verhoor door de commissie. Dat liep uit op een ruzieachtige situatie die weinig informatie opleverde. Salam noemde het verhoor een schijnvertoning en een poppenkast.
AD 10.03.2020 De mini-enquête in Tweede Kamer over buitenlandse geldstromen naar Nederlandse moskeeën heeft aangetoond dat het tijd is imams hier op te leiden die passen bij onze rechtsstaat, stelt Yasemin Cegerek (PvdA), wethouder in Heerde.
Met de migratiegolf in de jaren 60 en 70 hebben zich in Nederland veel moslims gevestigd. Op kousenvoeten kwam de islam het land binnen. Mensen hielden gebedsdiensten in provisorische ruimten, in achterafzaaltjes of een verlaten kantoor.
Later werden dat imposante gebedshuizen. En in veel gevallen was daar niks mis mee. Maar soms ook wel. Want uiterst orthodoxe stromingen binnen de islam zagen kans om invloed te kopen.
Door dure gebedshuizen in Nederland te financieren met als doel radicale imams uit bijvoorbeeld de Golfstaten te laten prediken. De mini-enquête van de Tweede Kamer over de ongewenste buitenlandse financiering van moskeeën laat zien hoe dat soms gaat.
Terecht waarschuwt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch voor een nieuwe generatie salafisten
Zo vestigde behalve de gematigde islam ook de radicale islam zich. Via internet, bijeenkomsten in huiskamers en in de omgeving van moskeeën worden jongeren geronseld.
Terecht waarschuwen de Arnhemse burgemeester Marcouch en de AIVD voor een nieuwe generatie salafisten die de regels van de Nederlandse rechtsstaat verwerpt. Er is nog een probleem: de lange arm van Ankara. Hoogleraar Erik-Jan Zürcher constateert dat via Diyanet de Turkse staat controle houdt op wat er gebeurt in Turkse moskeeën.
Hier gaat het niet om salafisme, maar om een buitenlandse mogendheid die migranten en hun nakomelingen – die Turkije ten onrechte nog beschouwt als onderdanen – politiek probeert te sturen en te beïnvloeden. Diyanet is in 1924 door Atatürk opgericht om islam te moderniseren. Nu lijkt er een omgekeerde beweging gaande.
De opkomst van de radicale islam en de lange arm van Ankara zijn twee verschillende problemen. Maar hebben dezelfde oplossing: imams uit het buitenland weren. De Franse president Macron kondigde onlangs aan dat hij deze imams niet meer in zijn land aan het werk wil zien.
Dat verdient navolging. Er moet ons alles aan gelegen zijn om hier voorgangers op te leiden die de leer van de islam nastreven die past bij een democratische rechtsstaat. Geen radicale variant.
Veel mensen denken dat moslims alleen maar radicaliseren, maar de tegengestelde ontwikkeling, liberalisering, is óók gaande en even belangrijk. Moslimfeminisme, ontkerkelijking, gemengde huwelijken, bekering en de positie van de LHBTI-gemeenschap; het speelt er ook allemaal. Als je hiermee te maken hebt, dan lijkt het me een eenzame worsteling. En juist die ontwikkeling moeten we steunen.
Dat kan door duidelijke en transparante regels voor de financiering van moskeeën. Door te komen met een verbod op salafistische organisaties, die regels van de democratische rechtsstaat verwerpen en waar wordt aangezet tot geweld en martelaarschap.
En door de Fransen te volgen: zelf imams opleiden en buitenlandse imams weren. Met die maatregelen steunen we gematigde krachten en bestrijden we radicalisering.
Yasemin Cegerek (PvdA) is wethouder in Heerde.
Vanaf Yahya Bouyafa’s mail- en Facebook-account werd steun betuigd aan terreurorganisatie Hamas.
Telegraaf 03.03.2020 De voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN) treedt terug na berichtgeving in De Telegraaf. Zowel vanaf het e-mailadres van voorzitter Yahia Bouyafa als vanaf zijn Facebook-account bleken antisemitische berichten te zijn verstuurd met een steunbetuiging aan terreurgroep Hamas.
Joodse organisaties waren woedend en eisten opheldering van de voorzitter van de RMMN. De vicevoorzitter van die organisatie hield twee weken geleden in de Tweede Kamer juist een gloedvol betoog tégen extremisme bij moslims.
Die week dook ook een e-mailbericht op uit 2014, waarin voorzitter Bouyafa stelt dat Hitler een Jood was en Hamas een legitieme verzetsgroep die steeds sterker wordt. Ook schreef hij dat alle Joden zullen worden verdreven uit Israël. De RMMN stelde aanvankelijk dat de e-mail ’niet authentiek was’, maar toen dook een Facebook-bericht op uit 2015 waarin Bouyafa ook stelde dat Hitler een Jood was.
Antisemitische complottheorie
Joodse organisaties noemden dat een kwaadaardige, antisemitische complottheorie. „Die drukt de gedachte uit dat Joden de Holocaust zelf hebben veroorzaakt om de oprichting van Israël te bewerkstelligen”, stelde Aron Vrieler van het CIDI. „Puur antisemitisme, en bovendien een regelrechte aanval op onze herinnering aan de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog.”
Vicevoorzitter Saïd Bouharrou is twee weken geleden een onderzoek begonnen naar de herkomst van de antisemitische berichten. Dat heeft voor zover bekend nog geen resultaten opgeleverd.
Alle vertrouwen in de uitkomst
Yahia Bouyafa reageerde twee weken lang niet op een verzoek tot toelichting. Maandag liet hij weten dat de berichten niet van hem zijn en dat hij ze verafschuwt. „Maar omdat de berichten aan mij zijn toegeschreven is na onderling overleg besloten dat ik tijdelijk terugtreed als voorzitter zodat het onderzoek in alle rust en transparantie kan worden uitgevoerd. Ik heb alle vertrouwen in de uitkomst daarvan.”
“Omdat de berichten aan mij zijn toegeschreven is na onderling overleg besloten dat ik tijdelijk terugtreed als voorzitter”
Vicevoorzitter Bouharrou zei dat hij gruwde van de teksten. „Bizar, dit staat mijlenver van alles wat wij doen. De Raad neemt hier afstand van en ik distantieer me van elke komma. De Joodse gemeenschap dragen wij een warm hart toe. Ik wil niets weten van dit soort flauwekul.”
Bouyafa gold jaren als invloedrijk bestuurder in islamitisch Nederland, maar hij treedt zelden in de schijnwerpers. Hij bestuurde allerlei landelijke moslimclubs, waaronder de Federatie Islamitische Organisaties Nederland (FION). Die club geldt als zusterorganisatie van de fundamentalistische Moslim Broederschap. Bouyafa ontkende dat hij betrokken was bij de broederschap.
NU 21.02.2020 Worden Nederlandse moskeeën door buitenlandse financiers onder druk gezet om orthodoxe boodschappen te verspreiden en radicale predikers uit te nodigen? Op die vraag hoopte de parlementaire ondervragingscommissie de afgelopen twee weken antwoord op te krijgen. Is dat gelukt?
Waarom onderzoekt de Kamer mogelijke ongewenste beïnvloeding van moskeeën?
De commissie wil inzicht krijgen in de mogelijke buitenlandse beïnvloeding van moskeeën in Nederland. Geldschieters uit Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije zouden invloed kopen door islamitische instellingen te financieren en af te dwingen dat er een orthodoxe interpretatie van de islam verspreid wordt.
Aanleiding voor de ondervraging zijn berichten van NRC en Nieuwsuur waaruit bleek dat het ministerie van Buitenlandse Zaken over een lijst beschikt van moskeeën die geld hebben aangevraagd bij buitenlandse geldschieters. De lijst is geheim gehouden, terwijl de Kamer al jarenlang om inzicht vraagt.
Parlementaire ondervraging, wat is dat?
De parlementaire ondervraging is een iets lichtere versie van de parlementaire enquête. Het wordt ook wel de flits enquête genoemd. Dat betekent dat de voorbereiding minder intensief is, en het onderzoek van kortere duur. Wel zijn getuigen verplicht te verschijnen en worden zij onder ede verhoord.
Wat zijn we nu te weten gekomen?
De commissie sprak onder meer met AIVD-baas Dick Schoof, de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen en vertegenwoordigers van de Haagse as-Soennah-moskee en de Utrechtse stichting alFitrah.
Inlichtingenchef Schoof waarschuwde voor een nieuwe generatie salafisten, orthodoxe moslims, die hun visie op de islam in moskeeën en islamitische instellingen doordrukken. Vicevoorzitter van Raad van Marokkaanse Moskeeën Said Bouharrou beaamde dat. Volgens hem gaat het om ongeveer twintig moskeeën waar de strenge leer de overhand heeft gekregen. Volgens Bouharrou dringt een kleine groep moslims de orthodoxe interpretatie op bij andere moskeegangers.
Hajer Harzi, oud-penningmeester van de Geleense Al Houda-moskee vertelde de commissie hoe radicale moslims de moskee overnamen. Na het verhoor ontving zij naar eigen zeggen bedreigingen.
Er zijn duidelijk zorgen over de invloed van de salafistische leer op sommige moskeeën. Volgens Schoof mag de invloed van de orthodoxe stroming niet onderschat worden: ze spreken goed Nederlands, kennen hun weg op sociale media en willen een parallelle samenleving optuigen waar de salafistische leer naast de Nederlandse rechtstaat komt te staan. Hoe groot deze nieuwe generatie is, is volgens Schoof niet te zeggen.
Waarom is er zoveel te doen rond salafisme?
Is de commissie erachter gekomen of er sprake is van ongewenste beïnvloeding?
Ondanks alle aanwijzingen dat het salafisme voet aan de grond krijgt in Nederland, is niet bewezen dat Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en Turkije invloed zouden inkopen om moskeeën tot een orthodoxe koers te dwingen.
Aanwijzingen zijn er wel, maar die kunnen niet hard gemaakt worden. Moskeeën as-Soennah en alFitrah erkennen geld te hebben ontvangen uit de Golf, maar bestrijden met klem dat de geldschieters zich bemoeien met de koers van de moskee.
Wettelijk gezien is financiering vanuit het buitenland ook niet verboden en de politiek wil zelf ook niet aan een verbod. Een exclusief verbod op buitenlandse financiering van moskeeën kan niet, omdat dit in strijd is met de vrijheid van godsdienst.
Bovendien zou het verbod voor alle religieuze instellingen moeten gelden, en dat willen de christelijke partijen niet. In het regeerakkoord is afgesproken om geldstromen vanuit onvrije landen zoveel mogelijk te beperken. Drie jaar later onderzoekt het kabinet nog steeds of dat juridisch wel haalbaar is.
Tot nieuwe inzichten lijkt de commissie niet gekomen te zijn. De commissie heeft geen stukken bij het ministerie van Buitenlandse Zaken opgevraagd.
Wel zijn er stukken opgevraagd bij de moskeeën, maar ook daar kwam geen hard bewijs uit naar voren. De stukken van alFitrah ontbraken, omdat de stichting die niet wil vrijgeven. De commissie heeft geprobeerd de documenten via de rechter te krijgen, maar het hoger beroep diende pas op vrijdag, een dag na het laatste verhoor.
De commissie komt naar verwachting eind april met een eindverslag.
NOS 21.02.2020 Het kabinet wil geldstromen uit “onvrije landen” naar moskeeën, religieuze en maatschappelijke organisaties verbieden. Ook wil het kabinet dat deze organisaties verplicht worden grote donaties van buiten de Europese Unie openbaar te maken.
In een brief aan de Tweede Kamer omschrijft het kabinet wat wordt bedoeld met onvrije landen: “Het betreft landen waar normen gelden die haaks staan op de kernwaarden van onze democratische rechtsstaat. Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen, en niet, of slechts in beperkte mate, voldoen aan de normen van rechtsstatelijkheid.”
Omdat de twee maatregelen juridisch erg ingewikkeld zijn, wordt eerst advies gevraagd aan de Raad van State. Het verbod op geldstromen mag niet in strijd zijn met “grondwettelijke en Europees-rechtelijke vrijheden”. Voor de verplichte transparantie van donaties is al een wetsvoorstel in de maak.
Parlementair onderzoek
Gisteren was de laatste verhoordag van het parlementaire onderzoek naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën. Het ging daarbij vooral over geldstromen van miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië naar Nederlandse salafistische en ultra-orthodoxe moskeeën.
Directeur van de AIVD Schoof zei in zijn verhoor dat financiering vanuit de Golfstaten op zichzelf geen probleem hoeft te zijn, maar wel als daarmee salafistische ‘aanjagers’ worden gesteund. De politieke stroming van het salafisme wil zich volgens de AIVD bemoeien met de politiek in Nederland.
Verschillende organisaties, zoals het Contactorgaan Moslims en Overheid en de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, hebben tegen de commissie gezegd een convenant te willen sluiten over openheid over donaties. Maar volgens die instanties willen nog niet genoeg organisaties meewerken.
Telegraaf 21.02.2020 In de week van het omstreden verhoor van imam Salam in de Tweede Kamer, sorteert het kabinet voor op het aanpakken van buitenlandse financiering van moskeeën.
Hiermee wordt een voornemen uit het regeerakkoord verder vormgegeven. Het kabinet wil een verbod van financiering uit onvrije landen richting maatschappelijke en religieuze organisaties. „Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen”, aldus minister Koolmees (Sociale Zaken).
Of het voornemen ook in daden kan worden omgezet is nog onduidelijk. Koolmees wil eerst advies van de Raad van State ’gezien de complexiteit van dergelijke maatregelen’.
Ordinaire ruzie
Een speciale ondervragingscommissie van Kamerleden doet momenteel onderzoek naar ongewenste geldstromen naar moskeeën. Het verhoor van imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee leidde tot een ordinaire ruzie, waar de geestelijke geen respect toonde voor de volksvertegenwoordiging en geen antwoorden gaf op een aantal gestelde vragen.
In het parlement wordt gevreesd dat golfstaten via forse donaties extremistisch islamitisch gedachtegoed proberen te verspreiden in Nederland. De commissie houdt verhoren en doet eigen onderzoek om met voorstellen te komen deze geldstromen en invloeden aan te pakken.
Het feit dat Koolmees tweeënhalf jaar na zijn aantreden niet zelf met een plan komt om de geldstromen aan te pakken, geeft aan dat het kabinet grote moeite heeft om de wensen uit het regeerakkoord in daden om te zetten.
Dit komt onder meer vanwege grondwettelijke vrijheden rond vereniging en godsdienst. Zo is het Den Haag al lange tijd een doorn in het oog dat er door moskeeën Koranlessen kunnen worden aangeboden aan kinderen, zonder dat de overheid in de gaten kan houden of die wel conform Nederlandse wetgeving plaatshebben. Een Koranles is officieel geen onderwijs en valt dus buiten de bevoegdheid van de Inspectie van het Onderwijs.
Koranles
In de Kamerverhoren van deze week werd duidelijk dat kinderen op de alFitrah-moskee maar liefst veertien uur Koranles krijgen, waar ze onder meer te horen krijgen dat het vieren van Sinterklaas en Kerstmis niet goed is.
Deze vieringen zouden immers christelijk zijn en daarmee taboe. Ook heeft de Kamer zorgen over wat kinderen wordt aangeleerd over homoseksualiteit, polygamie en uithuwelijking. Aangetroffen lesmateriaal uit Saudie-Arabië beloofde niet veel goeds.
De Utrechtse burgemeester Van Zanen heeft eens verkend of de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op de moskee afgestuurd kon worden, maar dit bleek niet mogelijk. Hij raadde de commissie aan met een voorstel te komen om een dienst in te stellen die toch kan meekijken bij de Koranlessen.
Aanpakken bestuurders
Tot nu toe komt het kabinet niet verder dan het aanpakken van bestuurders in moskeeën die zich niet aan regels houden. Ook is er een wet in de maak waarmee er meer transparantie rond buitenlandse financiering moet komen.
Dit is volgens Koolmees ’een eerste stap’ op weg naar inzicht krijgen in aard en omvang van de geldstromen. Het aanpakken ervan is een tweede en daartoe wordt nu advies gevraagd aan de Raad van State.
MSN 21.02.2020 In de week van het omstreden verhoor van imam Salam in de Tweede Kamer, sorteert het kabinet voor op het aanpakken van buitenlandse financiering van moskeeën.
Hiermee wordt een voornemen uit het regeerakkoord verder vormgegeven. Het kabinet wil een verbod van financiering uit onvrije landen richting maatschappelijke en religieuze organisaties. „Het gaat daarbij om landen die geen godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van vereniging kennen”, aldus minister Koolmees (Sociale Zaken).
Of het voornemen ook in daden kan worden omgezet is nog onduidelijk. Koolmees wil eerst advies van de Raad van State ’gezien de complexiteit van dergelijke maatregelen’.
Ordinaire ruzie
Een speciale ondervragingscommissie van Kamerleden doet momenteel onderzoek naar ongewenste geldstromen naar moskeeën. Het verhoor van imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee leidde tot een ordinaire ruzie, waar de geestelijke geen respect toonde voor de volksvertegenwoordiging en geen antwoorden gaf op een aantal gestelde vragen.
In het parlement wordt gevreesd dat golfstaten via forse donaties extremistisch islamitisch gedachtegoed proberen te verspreiden in Nederland. De commissie houdt verhoren en doet eigen onderzoek om met voorstellen te komen deze geldstromen en invloeden aan te pakken.
Grote moeite
Het feit dat Koolmees twee-en-een-halfjaar na zijn aantreden niet zelf met een plan komt om de geldstromen aan te pakken, geeft aan dat het kabinet grote moeite heeft om de wensen uit het regeerakkoord in daden om te zetten.
Dit komt onder meer vanwege grondwettelijke vrijheden rond vereniging en godsdienst. Zo is het Den Haag al lange tijd een doorn in het oog dat er door moskeeën Koranlessen kunnen worden aangeboden aan kinderen, zonder dat de overheid in de gaten kan houden of die wel conform Nederlandse wetgeving plaatshebben. Een Koranles is officieel geen onderwijs en valt dus buiten de bevoegdheid van de Inspectie van het Onderwijs.
Koranles
In de Kamerverhoren van deze week werd duidelijk dat kinderen op de alFitrah-moskee maar liefst veertien uur Koranles krijgen, waar ze onder meer te horen krijgen dat het vieren van Sinterklaas en Kerstmis niet goed is.
Deze vieringen zouden immers christelijk zijn en daarmee taboe. Ook heeft de Kamer zorgen over wat kinderen wordt aangeleerd over homoseksualiteit, polygamie en uithuwelijking. Aangetroffen lesmateriaal uit Saudie-Arabië beloofde niet veel goeds.
De Utrechtse burgemeester Van Zanen heeft eens verkend of de inspectie Jeugdzorg op de moskee afgestuurd kon worden, maar dit bleek niet mogelijk. Hij raadde de commissie aan met een voorstel te komen om een dienst in te stellen die toch kan meekijken bij de Koranlessen.
Aanpakken bestuurders
Tot nu toe komt het kabinet niet verder dan het aanpakken van bestuurders in moskeeën die zich niet aan regels houden. Ook is er een wet in de maak waarmee er meer transparantie rond buitenlandse financiering moet komen.
Dit is volgens Koolmees ’een eerste stap’ op weg naar inzicht krijgen in aard en omvang van de geldstromen. Het aanpakken ervan is een tweede en daartoe wordt nu advies gevraagd aan de Raad van State.
NOS 20.02.2020 De laatste verhoordag van de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt is achter de rug. Grote vraag is wat de conclusie van de commissie zal zijn: is er sprake van die beïnvloeding uit “onvrije landen”, en zo ja, moet de overheid ingrijpen?
Een terugblik op twee weken verhoren onder ede.
Het meest spraakmakende verhoor was dat met imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht, gisteren. Hij weigerde meteen al op te staan bij het afleggen van de belofte en noemde het verhoor een poppenkast.
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Het verhoor van Salam krijgt een juridisch staartje. Hij wilde nauwelijks antwoord geven op vragen over zijn moskeescholen, waar kinderen leren dat andersgelovigen slecht zijn en dat homoseksualiteit bestraft moet worden. Ook wilde hij niet zeggen of er niet-wettige islamitische huwelijken worden gesloten.
De commissie onderzoekt of hij voor meineed kan worden vervolgd. Zulke juridische stappen moeten wel kans van slagen hebben, want het proces verliezen zou schadelijk kunnen zijn voor het aanzien van de commissie.
En dan is er morgen het hoger beroep van de stichting alFitrah van dezelfde imam Salam. Die moet volgens een uitspraak van de rechter informatie en documenten aan de Tweede Kamer geven, op straffe van een dwangsom. De stichting vecht dat aan.
Geen invloed in ruil voor geld
Dan de centrale onderzoeksvraag. Uit geen van de verhoren is gebleken dat er een direct verband is tussen geld uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië en religieuze invloed. Er zijn geen contracten boven water gekomen waarin een geldschieter eist dat er bepaalde religieuze lessen worden gegeven, of bepaalde imams moeten preken.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom haalde bijvoorbeeld miljoenen binnen uit Qatar en Koeweit. Maar hij bestrijdt dat daar religieuze invloed voor werd teruggevraagd. Ook El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven, Taheri van de As-Soennah-moskee in Den Haag en Salam van alFitrah zeggen dat hun geldschieters geen invloed hebben op de religieuze koers.
Toch worden er soms mensen uit deze landen benoemd in moskeebesturen, bijvoorbeeld vlak nadat er een grote financiële donatie is gedaan. Maar de betekenis daarvan is onduidelijk.
Van discussie tot bedreigingen
Wat de onderzoekscommissie ook heeft opgeleverd is veel discussie buiten de verhoorzaal. Vier islamitische organisaties stuurden een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib. Zij vinden het niet eerlijk dat alleen moskeeën en hun geldstromen worden onderzocht.
En op sociale media discussiëren mensen over de vraag welke islamitische organisaties eigenlijk welke moslims en moskeeën vertegenwoordigen.
Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, werd na zijn verhoor aangevallen op sociale media. Hij had gezegd dat de AIVD terecht waarschuwt voor de negatieve invloed van een kleine groep jongere, fundamentalistische moslims.
Hajer Harzi kreeg via haar dochter dreigvideo’s toegestuurd. “Een kogel is zo besteld”, riepen gemaskerde jongens in een filmpje. Zij had de commissie verteld over de invloed van extremistisch gedachtengoed in de moskee Al Houda in Geleen.
Bouharrou en Harzi worden op sociale media door sommige mensen voor leugenaar of verrader uitgemaakt, terwijl anderen hen juist dapper vinden en het voor ze opnemen.
Hoe gaat het dan wel?
Uit verschillende verhoren kwam naar voren dat sommige Nederlandse moslims zich laten beïnvloeden door buitenlandse ultra-orthodoxe stromingen. Dat gaat via informele internationale netwerken en via sociale media zoals YouTubefilmpjes, niet zozeer via formele financiële overeenkomsten. De groep salafistische en ultra-orthodoxe moslims in Nederland is hierdoor gegroeid, blijkt uit onderzoek van de AIVD.
Islamitische organisaties die geen problemen hebben met salafisme of juist kiezen voor een orthodoxere koers, zoeken zelf hun financiers op in de Golfstaten. Zij weten via hun netwerk hoe zij dat moeten doen.
Met het geld worden koranscholen bekostigd en nieuwe moskeeën gebouwd door steeds professioneler opererende Nederlandse organisaties. Die hebben een aantrekkingskracht voor bepaalde jonge moslims en gezinnen die er zelf voor lijken te kiezen strenger in de leer te zijn dan hun ouders.
De commissie moet een voorzet geven aan de Tweede Kamer of hier wel of niet moet worden ingegrepen. Bijvoorbeeld door de Onderwijsinspectie zeggenschap te geven over informele weekendscholen, of door openbaarheid van donaties uit het buitenland te verplichten. Maar elke maatregel die de vrijheid van godsdienst in gevaar brengt, zal moeilijk bespreekbaar zijn.
In april 2020 wil de commissie het eindrapport klaar hebben.
Telegraaf 20.02.2020 Tegen beïnvloeding van Turkse Nederlanders vanuit Ankara is niet meer te doen. Volgens hoogleraar Erik-Jan Zürcher heeft de Turkse gemeenschap ook behoefte aan bemoeienis uit het moederland.
„Beïnvloeding vanuit Turkije in Europa is er zeker”, zei de hoogleraar Turkse talen en culturen op de laatste dag van de parlementaire verhoren over ongewenste buitenlandse beïnvloeding. Donderdag stond de beïnvloeding vanuit Turkije centraal. Zürcher schetste een beeld van sterke wisselwerking tussen de Turkse regering en de gemeenschappen binnen Nederland en andere Europese landen.
De hoogleraar stipt aan dat de Turkse bemoeienis in Europa een behoefte vervult. „De Turken in Europa voelen de ’successen’ die Erdogan heeft geboekt ook echt als iets waardoor zij zelf steviger in hun schoenen staan.”
Erik-Jan Zurcher, hoogleraar Turkse talen en culturen aan de universiteit van Leiden, tijdens de de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie over moskeeën en islamitische organisaties. Ⓒ ANP
Aan die Turkse beïnvloeding valt volgens Zürcher weinig te doen. Volgens hem zijn de instrumenten die nodig zijn om in te grijpen er al. „Anders dan goed monitoren wat er gebeurt en bestaande wetgeving handhaven, is er niet veel meer wat je kan doen.”
Diyanet-moskeeën
De commissie wilde in het tweede verhoor van Murat Türkmen, secretaris van de omstreden Islamitische Stichting Nederland, weten of via de zogeheten Diyanet-moskeeën ook politieke invloed op Turkse Nederlanders wordt uitgeoefend. Die stipte in zijn openingsstatement al aan dat zijn organisatie alleen een religieus doel heeft.
Maar de commissie confronteerde hem met allerlei incidenten die op heel andere doelen wezen. Zo was er een imam die een jihadpreek gaf in Hoorn. Een gratis busreis naar Almelo om te protesteren tegen de onthulling van een monument voor de Armeense genocide, waarvoor geïnteresseerden zich bij Diyanet konden aanmelden. Of de voormalige ISN-voorzitter Yusuf Acar die een lijst van Gülenisten in Nederland doorspeelde aan Ankara.
Ottomaanse marsmuziek
Volgens Türkmen waren het ’incidenten’. Hij zei vaak dat hij niet veel van de zaken af wist, omdat het voor zijn benoeming in het ISN-bestuur gebeurd was. Dat er bij het protest in Almelo Ottomaanse marsmuziek werd gespeeld, dat had volgens Türkmen ’misschien niet mogen gebeuren’. Dat een Gülenist die op de doorgespeelde lijst stond aan de commissie had verklaard dat hij vreesde voor zijn familie in Turkije, vond Türkmen ’wel vervelend’.
De verhoren van Zürcher en Türkmen waren de laatste in een reeks van de afgelopen twee weken. De commissie, onder leiding van CDA-Kamerlid Michel Rog gaat nu aan de slag met alle informatie. In de loop van april hoopt hij de bevindingen te kunnen presenteren. Maar het kan zijn dat de commissie besluit extra verhoren af te nemen.
Imam Suhayb Salam
Rog reageerde nog kort op de vraag of zijn commissie onderzoek doet naar meineed door imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee. Hij schoffeerde woensdag de Kamer tijdens een onheilspellend verhoor en weigerde, ook al stond hij onder ede, op sommige vragen antwoord te geven.
„We gaan de schriftelijke informatie naast de verklaringen onder ede leggen”, zei Rog over het mogelijke meineed. „Dat gaan we heel zorgvuldig wegen.”
NOS 20.02.2020 De 148 Turkse moskeeën van Islamitische Stichting Nederland (ISN) bedrijven geen politiek en geven geen politieke boodschappen door namens de regering-Erdogan, zegt secretaris Türkmen. Hij werd verhoord op de laatste verhoordag van de Tweede Kamer-commissie die onderzoek doet naar beïnvloeding van moskeeën.
Aan Türkmen had de commissie geen vragen over salafisme of geldstromen uit Qatar of Koeweit, maar over nationalistische invloed van de Turkse regering via de stichting ISN, ook bekend als Hollanda Diyanet Vakfi.
Alle imams zijn in Turkije opgeleid en worden betaald door de Turkse overheid. Ook moeten zij verantwoording afleggen aan de Turkse attaché in Rotterdam en komen zij regelmatig bij elkaar om over preken te praten. Maar politieke instructies krijgen zij niet, denkt Türkmen. “Het gaat bijvoorbeeld over orgaandonatie, roken en alcohol, trouwstoeten die zich moeten gedragen of andere maatschappelijke ontwikkelingen.”
Na de coup
Türkmen verzekerde de commissie dat de acties van oud-bestuurder Acar fout waren en niet meer voorkomen. Acar verzamelde vlak na de couppoging in Turkije namen van Nederlandse Gülen-aanhangers en gaf die door aan de Turkse regering.
“Dat is spionage”, zei Türkmen. “We leven hier in Nederland, dat had nooit mogen gebeuren.” Acar was zowel diplomaat als bestuurder van de moskee-organisatie. Dat kan nu niet meer, zei Türkmen tegen de Kamercommissie. Volgens hem is ISN een Nederlandse organisatie, die alleen maar gebruikmaakt van de diensten van het Turkse ministerie van godsdienstzaken.
De commissie van de Tweede Kamer zei regelmatig dat er al een uitgebreid vooronderzoek was geweest. Of de commissie ook de conclusie trekt dat er van nationalistische of politieke beïnvloeding geen sprake is moet in het eindrapport blijken.
AD 20.02.2020 De Turkse gemeenschap in Nederland staat dagelijks bloot aan propaganda waarin het Westen de vijand is. Die boodschap had de hoogleraar Turkse talen en culturen Erik-Jan Zürcher vanmorgen in zijn verhoor in de mini-enquête naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
De boodschap is: je leeft in een land dat Turkije slecht gezind is, Erik-Jan Zürcher , Universiteit Leiden.
,,De boodschap is: je leeft in een vijandig land. Je leeft in een land dat Turkije slecht gezind is,’’ vatte Zürcher het samen. Zo’n 70 procent van de Turkse gemeenschap in Nederland is daar volgens hem vatbaar voor.
Volgens hem gaat de beïnvloeding niet via de Turkse moskeeën in Nederland, hoewel het overgrote deel is aangesloten bij de Turkse overheidsorganisatie Diyanet, dat imams en de vrijdagpreken aanlevert. Daarmee zijn in feite Turkse ambtenaren hier actief, beaamde Zürcher.
Diyanet valt rechtstreeks onder president Erdogan en voegt zich naar de wensen van de Turkse regering. Maar, stelde Zürcher, de organisatie verspreidt niet stelselmatig een anti-Europese of anti-Nederlandse boodschap. Diyanet focust op religieuze boodschappen en die zijn doorgaans gematigd van toon. ,,Radicalisering is geen issue bij Diyanet.’’
Propaganda
De antiwesterse propaganda verspreidt Turkije via sociale media en tv en kranten, die bijna allemaal het standpunt van de regering-Erdogan uitdragen. Sinds 2010 bestaat daarnaast het ‘Presidium voor Turken in het Buitenland en Verwante Gemeenschappen’, dat vooral via uitwisselingsprogramma’s en beurzen de band met de Turkse diaspora van 6,5 miljoen mensen te versterken.
Dat een groot deel van de Turkse Nederlanders open staat voor Ankara’s propaganda, komt omdat zij met Erdogan het gevoel hebben dat moslims niet welkom zijn in het Westen. ‘Dat maakt het probleem niet kleiner maar groter,’ schrijft Zürcher in een notitie ten behoeve van zijn verhoor.
Verbieden
Zürcher staat afwijzend tegen het verbieden van Diyanetin Nederland, waardoor de Turkse imams zouden moeten vertrekken. ,,Het probleem is: waar vervang je de mensen dan door?’’ Hij denkt dat er geen draagvlak is in de Turks-Nederlandse gemeenschap voor Nederlandse imams, nog los van het feit dat een Nederlandse imamopleiding nog steeds niet goed van de grond is gekomen.
Hij acht het effectiever wanneer Nederland in Europees verband de beïnvloeding van eigen onderdanen aan de kaak stelt.
‘Lange arm’
Het doorspelen van namen van Nederlandse sympathisanten van Fethullah Gülen, de grootste tegenstander van de Turkse president, aan Turkije had nooit mogen gebeuren. Dat zei Murat Türkmen, secretaris van de Turkse overheidsinstantie Diyanet, vanmiddag in een ander verhoor. Die organisatie, waar ook veel Nederlandse moskeeën aan zijn verbonden, wordt regelmatig ‘de lange arm van Turkije’ genoemd.
Het Turkse staatspersbureau Anadolu publiceerde in 2016 een lijst met Nederlandse organisaties die de omstreden prediker Gülen zouden steunen. De Turkse regering beschuldigt Gülen ervan achter de mislukte staatsgreep van 2016 te zitten. Sindsdien vervolgt president Erdogan de Gülenisten, aanhangers van de predikant. Türkmen benadrukt dat de schuldige oud-voorzitter deze lijst verspreidde op persoonlijke titel, niet uit naam van de stichting.
Diyanet wordt vaak verweten een verlengstuk van de regering in Ankara te zijn, die invloed uitoefent op Turkse Nederlanders. Türkmen werd hierover gehoord in een onderzoek naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van Nederlandse moskeeën.
Of een Turkse imam in Nederland wat hem betreft loyaal zou moet zijn aan Nederland of Turkije, wilde Türkmen niet zeggen. Wel zegt hij dat ‘het gewoon niet kan’ als de Turkse overheid aan een imam vraagt om namen door te geven.
De verhoren van de Tweede Kamer zijn vandaag afgesloten. De onderzoekscommissie verwacht eind april de resultaten aan de Kamervoorzitter aan te bieden.
Telegraaf 20.02.2020 De secretaris van de omstreden Islamitische Stichting Nederland (Hollanda Diyanet Vakfi), de koepelorganisatie van Nederlandse moskeeën, wordt donderdag door de Tweede Kamer gehoord. Hiermee worden de twee weken durende verhoren over buitenlandse beïnvloeding van Nederlandse moskeeën afgesloten.
Eind 2016 kwam deze stichting in het nieuws omdat de voorzitter ervan werd beschuldigd informatie te hebben doorgespeeld aan Turkije. Hij zou namen van zogenoemde Gülenisten hebben doorgespeeld aan Ankara. De Turkse regering ziet aanhangers van de Turkse geleerde Fethullah Gülen als terroristen.
Ook hoogleraar Turkse talen en culturen Erik-Jan Zürcher neemt op de laatste dag plaats bij de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer.
Eerder deze week werden een voormalige bestuursvoorzitter van de As-Soennah-moskee uit Den Haag en de bestuursvoorzitter van de Utrechtse alFitrah-moskee al gehoord.
Eind april 2020 publiceert de onderzoekscommissie de uitkomst van het onderzoek.
RTL 20.02.2020 Heeft imam Suhayb Salam gisteren gelogen terwijl hij onder ede stond? De Kamercommissie die hem ondervroeg over ongewenste financiering van moskeeën, onderzoekt of er sprake is geweest van meineed. Als dat zo is, is dat een enorm pittig misdrijf, zegt hoogleraar Henny Sackers.
De verhoren voor de parlementaire onderzoekscommissie gebeuren allemaal onder ede: alle mensen die gehoord worden, moeten voorafgaand aan het verhoor verklaren dat ze de waarheid spreken.
Niet de waarheid
Over één zaak kan alvast vastgesteld worden dat imam Salam van de Utrechtse alFitrah-moskee in ieder geval niet de waarheid sprak. Hij zei onder ede tegen de commissie dat hij de financiële stukken van de moskee, die de fiscale opsporingsdienst FIOD eerder in beslag had genomen, niet heeft teruggekregen.
Maar in een eerder stuk van de rechtbank (van 17 januari), zit een bijlage waarin de stichting aangeeft de stukken in januari 2017 terug te hebben gekregen.
Salam zei onder ede dat hij de stukken van de moskee niet heeft teruggekregen.
Voor het onderzoek naar meineed vergelijkt de Kamercommissie informatie uit het vooronderzoek met wat Salam heeft gezegd heeft op het verhoor.
Hoogleraar: ‘Pittig misdrijf’
Als daaruit blijkt dat de imam inderdaad meineed heeft gepleegd, is dat volgens hoogleraar sanctierecht Henny Sackers een ‘schoffering van de rechtsstaat’. Daarom zijn de sancties niet mals. “Als je meineed hebt gepleegd kun je een maximale gevangenisstraf van zes jaar krijgen en een geldboete van maximaal 20.000 euro. Afhankelijk van de ernst van de valse verklaringen.”
Heb je als getuige of deskundige gelogen tijdens een strafzaak en heeft dit gevolgen gehad voor de verdachte? Dan kan volgens de hoogleraar die celstraf zelfs oplopen tot negen jaar en een maximale geldboete van ongeveer 76.000 euro.
Sackers: “Het komt ook voor dat je in bepaalde situaties je beroep niet meer mag uitvoeren en je hebt bovendien een zwaar strafblad.”
NOS 19.02.2020 In de verhoorzaal in de Tweede Kamer is onenigheid ontstaan tussen de parlementaire onderzoekscommissie en bestuurder en imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee in Utrecht. Het verhoor is inmiddels afgerond. “Schijnvertoning. Poppenkast”, waren de laatste woorden van Salam.
De commissie wilde weten hoe Salam de financiën van de moskee en de koranscholen heeft geregeld. In een vragensessie hierover gaf de commissie aan dat een bepaald antwoord van Salam voldoende was. De commissie stelde een volgende vraag, maar Salam bleef doorpraten.
Salam stelde enkele malen dat hij gaat over hoe hij antwoord wil geven, en niet de commissie. Die heeft veel vragen en wil een bepaalde snelheid en volgorde van onderwerpen aanhouden. Commissievoorzitter Rog greep in: “Wij bepalen hier de orde. Als het zo gaat, moet ik dit verhoor afbreken en dat wil ik niet.”
Commissie krijgt ruzie met ondervraagde Salam
Regelmatig herhaalde zich de situatie dat de commissie een vraag stelde en Salam daar doorheen bleef praten. Hij zei: “U gaat hier niet de hogere over mij spelen.” Voorzitter Rog schakelde op een gegeven moment de microfoon van Salam uit. Die reageerde boos en zei dat de commissie hem de mond wilde snoeren. Uiteindelijk ging het verhoor toch verder.
Salam wilde geen antwoord geven op de vraag of er in zijn moskee islamitische huwelijken worden gesloten zonder voorafgaand burgerlijk huwelijk. Salam antwoordde dat het aan een vader is om zijn dochter weg te geven. Commissievoorzitter Rog vindt dit geen antwoord op de vraag en beraadt zich op volgende stappen.
De commissie stelde hem ook vragen over het vieren van kinderverjaardagen, of Salam zegt dat gelovigen niet naar ‘ongelovige’ psychologen mogen, en andere vermeende uitspraken en theologische voorschriften. Daar gaf hij ook geen rechtstreeks antwoord op maar zegt dat de stichting zelf zorgt voor gelovigen die in nood zijn.
De bestuursvoorzitter van alFitrah heeft volgens zijn islamitische principes bezwaar tegen de commissie en het onderzoek. De Kamer spande eerder een rechtszaak aan tegen de stichting alFitrah omdat deze geen informatie wilde geven. Het hoger beroep dient op 21 februari.
Imam Suhayb Salam: wie wordt hier nu ongewenst beïnvloed
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
Telegraaf 19.02.2020 Het verhoor van de geestelijke en bestuursvoorzitter Salam van de Utrechtse alFitrah moskee is woensdagmiddag uitgelopen op een ruzie met de Tweede Kamerleden die hem bevroegen. De getuige wenste niet onderbroken te worden en beschuldigde de Tweede Kamer ervan mee te doen met het demoniseren van moslims.
Het begin van het verhoor had voorspellende waarde, toen commissievoorzitter Rog aankondigde dat Salam ‘ervoor had gekozen niet te gaan staan bij het afleggen van de eed.’
Het wekte de indruk dat de getuige weinig respect had voor zijn aanstaande ondervragers. Dat bleek inderdaad het geval. Het gesprek verliep in grimmige sfeer, omdat Salam de vragen van de gekozen volksvertegenwoordigers niet, onvolledig of onduidelijk beantwoordde.
De commissie doet onderzoek naar buitenlandse geldstromen richting moskeeën in Nederland en mag onder ede getuigen horen om de waarheid boven tafel te krijgen. Maar dat ging lastig bij dit verhoor, omdat Salam antwoorden gaf die niet pasten bij de vragen die gesteld werden. Andere antwoorden wilde hij echter niet geven.
„Of ik geef antwoord, of we gaan naar de rechter”, dreigde Salam. Hij trof de commissie al eerder in de rechtszaal, want zijn moskee weigert interne documenten over mogelijke geldstromen te verstrekken aan de commissie. De rechter gaf de commissie gelijk.
Gesprek ontspoort
Voorzitter Rog probeerde de orde te herstellen, maar ook daarna ontspoorde het gesprek nog regelmatig na onduidelijke of wisselende antwoorden. Op de vraag of hij kinderen aanleert om geen Sinterklaas te vieren, zoals het Verweij Jonker instituut constateerde, kwam bijvoorbeeld het antwoord dat Noord-Nederland geen carnaval viert.
Waarom had hij al vijf jaar geen jaarverslag bij de Kamer van Koophandel ingeleverd? Jaarverslagen kunnen ook mondeling, zei de bestuursvoorzitter.
En hoe zit het met de financiële geldstromen in zijn moskee? „Dat weet de penningmeester.”
Wie bepaalt de inhoud van de Koranlessen die de moskee 14 uur per week aan kinderen geeft? „Dat bepaalt de islam”, zei Salam.
„Alle mensen zijn welkom bij ons” sprak hij vervolgens spottend tegen Kamerlid Stoffer van de streng-christelijke SGP. „Als u geïnteresseerd bent, bent u welkom.”
Op de publieke tribune zat een groepje mannelijke fans van de geestelijke, waarvan eentje net als Salam zelf in een gewaad en met een mutsje op. Zij konden zijn grappen en het gesar wel waarderen.
Des te groter waren hun vernietigende blikken richting een meisje elders op de tribune dat het waagde zachtjes te klappen toen voorzitter Rog de orde probeerde te herstellen. Ook viel op dat Kamerlid Kuzu (Denk), die ook in de commissie zit, af en toe glimlachend de confrontatie tussen zijn collega’s en de moskeebestuurder gadesloeg. Onderzoekster Pels had eerder woensdag verklaard dat bezoekers van de alFitrah moskee aangespoord zijn om op Denk te stemmen.
Nadat Salam ook nog had gezegd dat vicevoorzitter Bouharrou van de Marokkaanse moskeeën eerder deze week bij de commissie had gelogen en tien keer meineed had gepleegd, noemde hij het werk van de commissie ’een beetje schofterig’, ‘een schijnvertoning’ en diens leden zouden ‘meerdere leugens’ hebben verteld.
„Als moslims laten we ons niet demoniseren. Het is een hetze waar u ook aan bijdraagt.”
De commissie zegt zich te beraden over wat ze doet met het feit dat Salam op bepaalde vragen geen antwoorden wilde geven. Ook leek de commissie te suggereren dat ze over informatie beschikt, waaruit zou blijken Salam zelf niet de waarheid heeft verteld.
AD 19.02.2020 Bestuursvoorzitter en Imam Suhayb Salam van de alFitrah-moskee heeft mogelijk gelogen terwijl hij onder ede stond. De ondervragingscommissie beraadt zich na bestudering van zijn antwoorden op stappen tegen Salam, die vandaag hard botste met de commissie tijdens zijn verhoor.
De parlementaire ondervragingscommissie onderwierp Salam vandaag urenlang aan een verhoor en denkt dat hij tijdens antwoorden op verschillende vragen mogelijk niet de waarheid heeft gesproken. ,,We bestuderen zorgvuldig de antwoorden die de heer Salam onder ede heeft gegeven.” Dat laat de commissie weten in een statement.
Een woordvoerder van de Kamercommissie legt uit dat niet alleen uitvoerig gekeken wordt naar antwoorden die Salam vandaag gaf bij de ondervragingscommissie. Ook uitlatingen die hij eerder al bij de rechter onder ede deed liggen onder een vergrootglas. ,,We beoordelen alle antwoorden en beslissen daarna over mogelijke vervolgstappen.”
Invloed
Tijdens het verhoor door de commissie vandaag werd duidelijk dat de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen niet heeft kunnen vaststellen dat buitenlandse financiers invloed uitoefenen op de gang van zaken binnen alFitrah. Dat verklaarde hij persoonlijk voor de commissie, die namens de Tweede Kamer ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen onderzoekt.
Van Zanen vertelde de commissie dat al kort na zijn aantreden in 2014 hem verontrustende berichten bereikten over de moskee. Het contact tussen de gemeente en alFitrah staat op een laag pitje sinds het kritische onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. Volgens Van Zanen houdt imam Suhayb Salam de boot af. Verder zei Van Zanen dat hij de stellige indruk heeft dat Salam ook buiten Utrecht actief is.
Tumultueus
Het verhoor van Salam ontaardde eerder vanmiddag in een tumultueuze sessie, waarin de beschuldigingen over de tafel vlogen.
Aan het einde leek commissievoorzitter en CDA-Kamerlid Michel Rog te zinspelen op meineed gepleegd door Salam, omdat deze verklaarde geen stukken te bezitten over financiën van zijn moskeeorganisatie. ,,U beschikt wel degelijk over de stukken. U ontkent nu dat u daarover beschikt”, zei Rog. Salam ontkende ook dat zijn stichting een bankrekening heeft, wat volgens Rog wel het geval is.
Meteen na afloop van het verhoor, met de microfoon nog aan, deed Salam het geheel af als ‘een poppenkast’. Eerder sprak hij van een schijnvertoning, waarbij hij niet de kans kreeg leugens te weerleggen.
Flitsenquête
We zitten hier niet in een rechtbank. Ik hoop dat u weet wat uw grenzen en mijn grenzen zijn, aldus Suhayb Salam.
Salam was opgeroepen als getuige in de flitsenquête naar buitenlandse geldstromen richting islamitische instellingen. Later vandaag verschijnt de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen.
Salam betichtte D66-Kamerlid Rutger Schonis van ‘schofterig gedrag’ toen hij hem niet liet uitpraten. Rog dreigde het verhoor te schorsen toen Salam erop stond dat hij kon uitpraten: ,,Of u laat mij uitpraten of ik ga naar de rechter.” En: ,,We zitten hier niet in een rechtbank. Ik hoop dat u weet wat uw grenzen en mijn grenzen zijn.”
Wij moslims bepalen mede de normen en waarden. Of het u bevalt of niet
De stemming werd al voor aanvang gezet, toen Salam weigerde te staan bij het afleggen van de eed. Vervolgens las hij een verklaring voor waarin hij stelde dat grondrechten van moslims ‘stelsel- en planmatig worden ondermijnd.’ Een aantal politici heeft ‘heropvoeding nodig’, zei hij. Later in het verhoor stelde hij dat de overheid ‘onderdrukkend’ bezig is. ,,Wij moslims bepalen mede de normen en waarden. Of het u bevalt of niet.”
Salam zei circa 1,5 miljoen euro uit Koeweit te hebben ontvangen, onder andere voor de aankoop van een pand in Utrecht. Volgens hem zijn ‘bemoeials’ van de AIVD de afgelopen jaren tot zes keer toe in Koeweit geweest met vragen over mogelijke donaties aan de Al Fitrahmoskee van Salam in Utrecht.
Alarmerend beeld
Eerder op de dag schetste onderzoeker Trees Pels van het Verweij-Jonker Instituut een alarmerend beeld van de organisatie van Salam, waar kinderen tijdens buitenschoolse lessen aangeleerd zou worden zich van de samenleving af te keren. Volgens Salam is dat ver verwijderd van de waarheid. Zijn organisatie doceert op jaarbasis honderden kinderen. ,,Er is zelfs een jaar geweest dat we de duizend haalden.”
Hij zei ‘100 procent’ transparant te zijn over de financiële gang van zaken bij Al Fitrah. Jaarverslagen worden volgens hem mondeling afgehandeld en niet schriftelijk vastgelegd. Hij beschuldigde een eerdere getuige, Saïd Bouharrou, van meineed. De vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse moskeeën verklaarde maandag dat mensen van Al-Fitrah hebben geprobeerd in Nijmegen voet aan de grond te krijgen.
Islamitisch huwelijk
Salam weigerde ja of nee te zeggen op de vraag of hij islamitische huwelijken heeft afgesloten. ,,We begeleiden de mensen in hoe zij volgens de islam behoren te leven. Als ze ons vragen: doen jullie aan huwelijken, dan is ons antwoord heel simpel: als deze meid een vader heeft, dan kan hij haar zelf huwen.”
Voorzitter Rog wees hem op zijn medewerkingsplicht. ,,U heeft de commissie meerdere keren geen antwoord gegeven op de vraag of het voorgekomen is dat u of anderen binnen Al Fitrah islamitische huwelijken hebben gesloten.” Hij ontkende dat zo’n huwelijk strafbaar is, hoewel commissielid Chris Stoffer hem artikel 449 uit het wetboek van Strafrecht voorhield.
Ook op de vraag of hij moslims doceert niet mee te doen aan Nederlandse feestdagen en hen aanraadt niet-gelovigen niet aan te kijken, kwam geen simpel ja of nee. Zijn omstandige antwoorden klonken wel als een bevestiging, al benadrukte hij dat het de kinderen vrij staat zelf te beslissen.
In de verhoren van de ondervragingscommissie van de Tweede Kamer staat vandaag de Utrechtse alFitrah-moskee centraal. We volgden de verhoren in dit liveblog, dat inmiddels is afgesloten.
MSN 19.02.2020 “Schijnvertoning. Poppenkast.” Deze woorden klonken in de verhoorzaal van de Tweede Kamer uit de mond van de omstreden Utrechtse imam Suhayb Salam. De imam stond voor een speciale commissie die onderzoek doet naar ongewenste buitenlandse financiering van moskeeën.
Al voordat het verhoor begon, had imam Salam al ruzie met de parlementaire onderzoekscommissie. “Ik weiger te staan bij het afleggen bij de eed”, sprak de imam van de Utrechtse alFitrah-moskee. Die moskee ligt onder een vergrootglas, onder andere omdat de kinderen bang gemaakt zouden worden voor Nederlandse tradities.
1,5 miljoen uit Koeweit
Vooraf wilde Salam geen inzicht geven in de boekhouding van zijn ultra-orthodoxe moskee. Onder ede gaf de imam toe: zijn moskee kreeg 1,5 miljoen uit Koeweit. “Zonder voorwaarden.”
Over de rest van de financiën van zijn moskee kon hij weinig zeggen. “Ik heb geen inzicht in onze jaarverslagen. Ik ben niet echt een financieel expert. Dat heeft onze penningmeester”. Zijn verweer was dat de Fiod de stukken in beslag heeft genomen. Eerder deze week zei de oud-voorzitter van de As-Soennah moskee in Den Haag dat zij 2,5 miljoen kregen uit Koeweit. Ook zonder voorwaarden.
‘We laten ons door niemand domineren’
De commissie onder leiding van CDA’er Michel Rog had veel vragen aan de imam. Regelmatig kwam het tot een flinke clash. Zo vond de imam dat hij ging over hoe hij antwoord wilde geven, en niet de commissie. “Ik bepaal wanneer u geantwoord hebt en niet u”, zei Salam met ferme toon.
“Ik wil niet dat mijn antwoorden afgehakt worden. We zitten hier niet in een rechtbank.” Bij een van de clashes moest per ongeluk een glas water van de imam het ontgelden. Volgens de imam heeft de moskeestichting een breed scala aan activiteiten. “We hebben een hele brede inzet. Het programma wordt bepaald door de islam.”
Hij vond verder dat de overheid ‘onderdrukkend bezig is.’ “Moslims bepalen mede de normen en waarden. Of u dat nu bevalt of niet.”
Verjaardag vieren?
De ondervragingscommissie wilde ook weten of de imam de kinderen doceerde dat zij geen verjaardagen, kerst, of Sinterklaas mogen vieren. “Wat ik doceer, is dat wij moslims zijn en dat wij vrijheden hebben. En wij laten ons door niemand domineren”, antwoordde de imam.
Op de vraag of de vrouw een man de hand kan schudden zei hij: “Als de vrouw ervoor kiest de man geen hand te schudden dan is dat gewaarborgd in de wet. Dat is vrijheid van godsdienst.”
‘Vader huwt de vrouw’
De ondervragingscommissie wilde verder weten of de imam ook islamitische huwelijken buiten de Nederlandse wet om sluit. “Wij begeleiden mensen. Degene die de vrouw huwt, is haar vader.”
De commissie concludeerde: er kwam geen antwoord op de vraag. Dat gold voor meerdere vragen die aan de imam werden gesteld. Die eindigde het tumultueuze verhoor met de woorden: “Schijnvertoning. Poppenkast.”
Verhoren over ongewenste financiering moskeeën
Een speciale commissie van de Tweede Kamer doet onderzoek naar ongewenste buitenlandse financiering van moskeeorganisaties.
En of dat leidt tot radicale beïnvloeding.
Uit de verhoren wordt vooral duidelijk dat er achter moskeemuren dingen gebeuren die misschien onwenselijk zijn,maar daarmee zijn ze nog niet onwettig.
De commissie onder leiding van CDA-Kamerlid Michel Rog ondervraagt daarvoor allerlei betrokkenen onder ede.
Vandaag was dat onder meer de Utrechtse imam Suhayb Salam.
Telegraaf 19.02.2020 De islamitische hogeschool IUASR in Rotterdam neemt vlak voor een door het kabinet gestelde deadline afstand van een deel van de omstreden uitspraken van haar eigen rector, Ahmet Akgündüz. De vraag is nu of minister Van Engelshoven (Onderwijs) hiermee genoegen neemt.
Rector Akgündüz ligt bij de D66-bewindsvrouw onder een vergrootglas sinds hij discriminerende en opruiende uitspraken heeft gedaan. Hij zei op de Turkse televisie dat tegenstanders van de Turkse president Erdogan volgens de Koran afgeslacht mogen worden. Ook sprak hij zijn walging uit over een ’Europese islam’ die ruimte biedt voor homo’s en vrouwelijke imams.
Van het kabinet kreeg de islamitische hogeschool de opdracht om via een advertentie in een landelijke krant afstand te nemen van de uitspraken. Dat lijkt de school woensdag te hebben gedaan in het Nederlands Dagblad, een krant met een relatief kleine oplage en een betaalmuur.
„De IUASR neemt afstand van voornoemde uitlatingen van Prof. Dr. A. Akgündüz voor zover die zijn opgevat als rechtvaardiging voor het oproepen tot geweld”, luidt de verklaring.
’Juristen kijken ernaar’
Het ministerie van Onderwijs laat weten dat juristen de advertentie momenteel bestuderen en wegen. Als het door minister Van Engelshoven te licht wordt bevonden dan dreigt de hogeschool haar accreditatie te verliezen. De studenten hebben dan geen recht meer op studiefinanciering en kunnen geen bachelor meer halen. „Er wordt nu gekeken of ze voldaan hebben aan het verzoek. En hoe dit juridisch zit”, aldus een woordvoerder van de D66-bewindsvrouw.
VVD-Kamerlid Dennis Wiersma zit op het vinkentouw. Hij vraagt zich af waarom de school zo lang wacht met het afstandnemen van de de uitspraken van Akgündüz. „En waarom sturen ze hem niet de laan uit?”
De procedure die nodig is om de school de duimschroeven aan te draaien en de accreditatie te omtnemen vindt hij sowieso te lang. Een Kamermeerderheid is dat met hem eens. Minister Van Engelshoven moet met een plan komen om dat te verkorten.
Trees Pels, emeritus hoogleraar en senior onderzoeken bij het Verweij-Jonker instituut, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 19.02.2020 De Tweede Kamer kreeg woensdagochtend een duister beeld over de invloed op kinderen van orthodoxe Koranlessen in de Utrechtse alFitrah moskee.
Onderzoekster Trees Pels van het Verwey-Jonker Instituut vertelde aan de parlementaire ondervragingscommissie dat er intimidatie plaatsheeft en fundamentalisme hoogtij viert. De lessen zouden ’riskant’ zijn en ’afstand tot de samenleving bevorderen’.
„De boodschap is zeer fundamentalistisch en dogmatisch”, vertelde Pels, die twee onderzoeken deed naar de pedagogische kwaliteiten van wat er aan Koranlessen wordt aangeboden in de moskee.
Kinderen krijgen al op jonge leeftijd les. Dit gebeurt buiten het zicht van de onderwijsinspectie, want die houdt op dit soort ’onderwijs’ geen toezicht.
Streng-islamitische norm
Volgens Pels gaat het om veertien uur per week. Daar leert men niet alleen maar de Koran te lezen, maar doet men aan religieuze en morele vorming naar streng-islamitische norm. Kinderen kunnen er al op zeer jonge leeftijd mee in aanraking komen.
„Kinderen krijgen te horen dat Allah hen zal straffen als ze zich niet aan de norm houden”, aldus Pels. Ze noemde als voorbeeld dat meisjes wordt aangeleerd om niet alleen uit te gaan of op schoolreisje mee te gaan. Daar moest dan een chaperonne mee. „Ze kregen op hun kop en werden geïntimideerd als dat wel was gebeurd.”
Sinterklaas
De moskeelessen ondermijnen wat men op Nederlandse scholen leert, verklaarde Pels. „Kinderen kunnen ontmoedigd raken om mee te doen met regulier basisonderwijs.” De onderzoekster noemde als voorbeeld deelname aan vieringen, zoals Sinterklaas. „Kinderen worden angstig gemaakt om mee te doen.”
Weliswaar zou gezegd worden dat kinderen een eigen keuze moeten maken, maar Pels signaleerde dat druk van de moskee en ouders zwaar kan wegen voor kinderen. Ze waarschuwde dat de Koranlessen het kritisch denkvermogen van kinderen ondermijnen.
De aantrekkingskracht van de moskee komt volgens haar bijvoorbeeld voort uit het feit dat moslims zich in de moskee veilig zouden voelen om zichzelf te zijn. Tot een paar jaar geleden werd stemmen bij verkiezingen ontmoedigd, hoorde de commissie. Tegenwoordig is men daar wat gematigder over, maar wel met een duidelijk stemadvies. „Denk”, zei Pels.
Later woensdag spreekt de commissie die onderzoek doet naar buitenlandse geldstromen richting moskeeën in Nederland, met alFitrah-bestuursvoorzitter en geestelijk leider Salam en de Utrechtse burgemeester Van Zanen.
Den HaagFM 17.02.2020 De as-Soennah moskee krijgt geld uit het buitenland, maar volgens voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri hebben de financiers geen invloed op het beleid van de moskee. Taheri werd maandag onder ede gehoord naar aanleiding van berichten over geldstromen naar moskeeën in Nederland vanuit dubieuze golfstaten. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke moest voor de commissie verschijnen.
Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit. Het zou gaan om miljoenen euro’s.
Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
Het moskeebestuur liet eerder weten weleens geld te hebben gekregen vanuit Koeweit, maar dat er ‘op geen enkele wijze invloed is uitgeoefend’. De moskee zou de weldoeners nadrukkelijk hebben gezegd op geen enkele wijze bemoeienis te dulden.
Taheri vertelde dat de moskee geld uit diverse bronnen krijgt. Voor de dagelijkse gang van zaken komt het geld volgens de moskee uit Nederland, bijvoorbeeld door inzamelingen tijdens het vrijdaggebed. Alleen voor bijzondere uitgaven wordt er subsidie in het buitenland gevraagd.
OmroepWest 17.02.2020 De as-Soennah moskee krijgt geld uit het buitenland, maar volgens voormalig voorzitter Abdelhamid Taheri hebben de financiers geen invloed op het beleid van de moskee.
Taheri werd maandag onder ede gehoord naar aanleiding van berichten over geldstromen naar moskeeën in Nederland vanuit dubieuze golfstaten. Ook ex-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke moest voor de commissie verschijnen.
Aanleiding voor de parlementaire ondervraging is een onderzoek van NRC Handelsblad en tv-programma Nieuwsuur. Daaruit blijkt dat islamitische instellingen, waaronder de as-Soennah moskee, in Nederland subsidie hebben aangevraagd en ontvangen uit Golfstaten als Saudi-Arabie en Koeweit.
Het zou gaan om miljoenen euro’s. Inlichtingendienst AIVD waarschuwde de gemeente Den Haag in 2017 al voor een omstreden financier van de as-Soennah moskee. Het islamitische centrum ontving volgens de dienst steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling die in verband wordt gebracht met terrorisme. Ook zouden met de geldstroom extremistische ideeën kunnen mee vloeien.
Het moskeebestuur liet eerder weten weleens geld te hebben gekregen vanuit Koeweit, maar dat er ‘op geen enkele wijze invloed is uitgeoefend’. De moskee zou de weldoeners nadrukkelijk hebben gezegd op geen enkele wijze bemoeienis te dulden.
Taheri vertelde dat de moskee geld uit diverse bronnen krijgt. Voor de dagelijkse gang van zaken komt het geld volgens de moskee uit Nederland, bijvoorbeeld door inzamelingen tijdens het vrijdaggebed. Alleen voor bijzondere uitgaven wordt er subsidie in het buitenland gevraagd.
Bemiddelaar
Deze buitenlandse subsidies waren het onderwerp van de parlementaire ondervraging. Taheri vertelde een bemiddelaar in Koeweit te hebben die voor de Haagse moskee in het land op zoek ging naar fondsen en donaties.
Hierbij ging het om bedragen tot 2,5 miljoen euro. Bij vragen moest Taheri toegeven dat hij niet wist waar het geld precies vandaan kwam. Hij kon niet garanderen dat er geen sprake is geweest van inmenging door deze buitenlandse financiers.
De berichten waren voor een meerderheid van de gemeenteraad reden om af te willen van de samenwerking met de moskee. De as-Soennah-moskee kreeg tussen 2013 en 2017 nog ruim 43.000 euro van Den Haag voor onder meer taallessen en het vrijwilligersproject rond de jaarwisseling. Daar ging een streep doorheen.
Pauline Krikke
Ook voormalig burgemeester Pauline Krikke moest verschijnen voor de commissie. Zij verklaarde dat gemeenten en andere overheden meer mogelijkheden moeten krijgen om de financiering van kerken en moskeeën te controleren. Ook moet een minister geld kunnen laten terugstorten of bevriezen, mocht dit met een ‘giftige boodschap’ vanuit het buitenland geschonken zijn.
Verder wilde de voormalig burgemeester niet veel kwijt. Zo wilde ze geen antwoorden geven op vragen over hoe de informatie over de financiering van de as-Soennah moskee tot haar kwam. ‘Ik weet niet zeker of ik dit mag delen, dus daar wil ik niets over zeggen’, verklaarde ze.
Onder ede
De onderzoekscommissie startte vorige week met de openbare verhoren onder ede. De tweede week begon maandag met het verhoor van Saïd Bouharrou, vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland. Verschijnen voor de onderzoekscommissie is verplicht.
Abdelhamid Taheri, voormalig bestuursvoorzitter van de moskee As-Soennah, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 17.02.2020 De omstreden moskee As-Soennah in Den Haag kreeg in 2014 en 2015 in totaal bijna 2,5 miljoen euro uit Koeweit zonder dat er speciale voorwaarden zijn gesteld. Dat zegt Abdelhamid Taheri, tot september vorig jaar bestuursvoorzitter van het gebedshuis.
Het geld was aangevraagd voor speciale projecten, zoals het drukken van de koran, aldus Taheri tegen de Tweede Kamer. Een commissie van de Kamer onderzoekt of moskeeën worden beïnvloed door buitenlands geld. De vrees bestaat dat streng islamitische landen met hun geld hier de radicalisering van jongeren aanjagen.
„We zijn onafhankelijk”, benadrukte Taheri. Volgens hem zijn er geen eisen aan de donaties verbonden. „Daar maak ik me geen zorgen om. Absoluut niet. Op geen enkele manier.” Er zou dan ook geen link zijn met extremistische organisaties.
Volgens hem komen de schenkingen uit islamitische inzamelingen, en gaat het om aalmoezen. De aanvragen zouden zijn geregeld via een contactpersoon in Koeweit, een sjeik die ook in As-Soennah predikte.
Oud-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke, die te maken had met As-Soennah, zei in haar verhoor dat er te weinig bevoegdheden voor gemeenten zijn. Ze vindt dat er een landelijk expertisecentrum moet komen. Ook moet een minister geld kunnen laten terugstorten of bevriezen, mocht dit met een „giftige boodschap” vanuit het buitenland geschonken zijn. „Als dit geregeld is, is dat een hele forse stap.”
AD 17.02.2020 Vragen naar de achtergrond van de partijen die tonnen beschikbaar stelden aan de As-Soennah moskee? Dat deed het bestuur niet, totdat Nieuwsuur over dubieuze donors berichtte, stelde ex-voorzitter Taheri vandaag. Daar is de Tweede Kamer, die hem onder ede hoorde, nog niet klaar mee.
Taheri was tot een half jaar geleden de aanvoerder van de salafistische moskee aan de Haagse Fruitweg, die door leden van de Hofstadgroep bezocht werd in de jaren voordat een lid hiervan Theo van Gogh vermoordde. In de jaren daarna baarde imam Fawaz Jineid opzien met zijn preken vol boodschappen die recht ingingen tegen wat goed gebruik is in Nederland.
De imam werd in 2012 aan de kant gezet, waarna het leek of de moskee liberaler werd. Tot bleek dat in online religieuze lessen meisjesbesnijdenis werd gepromoot.
Opmerkelijk
Toen hierover ophef ontstond, haalde As-Soennah het filmpje offline. Vandaag tijdens de parlementaire mini-enquête naar buitenlandse beïnvloeding vertelde Taheri dat er intern iets was misgegaan, toevallig juist net deze ene keer waar ophef over ontstond. ,,Wij hebben een religieuze commissie die alle docenten van de juiste informatie en stencils voorziet. Maar die was net deze ene keer niet geweest.” Een opmerkelijk relaas, het filmpje stond toen namelijk al twee jaar online.
Dit naar de Nederlandse samenleving toe tolerantie prediken, maar binnen de eigen kring iets heel anders verkondigen werd vorige week door AIVD-baas Dick Schoof ‘façadepolitiek’ gedoopt. Taheri wierp verre van zich dat As-Soennah zich van zulke praktijken zou bedienen. ,,Dat kan je als imam niet maken, daar prikken jongeren doorheen.”
Dubieuze stichtingen
Dat kan zijn, maar na de woorden van Schoof prikt de onderzoekscommissie van de Kamer ook door dubbele boodschappen uit de moskee heen. En die kwamen er, juist toen het verhoor van Taheri richting de kern ging: financiering van dubieuze stichtingen uit golfstaten, die contact zouden hebben met terreurorganisaties.
In 2014 en 2015 werd door zo’n club uit Koeweit een bedrag van 2,5 miljoen overgemaakt naar As-Soennah. Niet ineens, maar in meerdere stortingen, maar in vier. Of Taheri dat niet gek vond? Waar hij eerst zei dat niet hij, maar de penningmeester verstand van financiën had, antwoordde hij nu dat ‘er soms wel eens nabetalingen komen, omdat een collecte langer voortduurt’. Maar, riposteerde Kamerlid Aukje de Vries: ‘Deze stortingen werden allen op dezelfde dag overgemaakt’. Toen bleef Taheri het antwoord schuldig.
De moskee was volgens Taheri aanvankelijk niet geïnteresseerd in de herkomst van dit grote bedrag, bestemd voor de aankoop van een gebouw aan de Radarstraat waar de As -Soennah Holding BV ‘maatschappelijke activiteiten’ zou gaan ontplooien. Pas na berichtgeving hierover in opnieuw Nieuwsuur, werd dit onderzocht.
De naam van de stichting? Taheri zou het niet weten, zegt hij als hem de naam wordt voorgehouden. ‘Ik ken alleen de Arabische naam’. Het geld bestaat uit aalmoezen, iedereen in de islamitische staten is gehouden 2 procent van zijn inkomsten aan deze ‘za’kaat’ te besteden. Speciale commissies selecteren als bestemming doelen in landen die qua islam nog ‘ontwikkelingslanden’ zijn, zoals Nederland.
Aalmoezen
Van dit geld maakte As-Soennah gebruik voor de aanschaf van het pand. Van de herkomst van het geld zei Taheri niets te weten, wel wist hij weer precies dat er een speciale vastgoedtruc werd uitgehaald bij de aanschaf van het pand aan de Radarstraat. Dat verdubbelde hierdoor op slag in waarde.
De verkoper verkocht het pand op papier voor één miljoen aan een tussenpersoon, die het pand dezelfde dag voor 1,9 miljoen aan As-Soennah doorverkocht. Hoe die winst (betaald met de ‘aalmoezen’ uit Koeweit) is verdeeld, wil de parlementaire onderzoekscommissie graag weten.
Stampij
Gek genoeg ontbraken alle notulen en bestuursverslagen van As-Soennah uit de jaren dat deze giften binnenkwamen, althans toen deze door de Kamer met een gerechtelijke vordering werden opgevraagd. Werd er in die jaren dan niets genotuleerd, was de vraag aan Taheri. ‘O zeker wel. Maar niet alles’.
Die stukken zijn ondanks een gerechtelijk bevel niet aan de Tweede Kamer gegeven. Taheri’s advocaat maakte hierover stampij, daarna werden de antwoorden weer vaag. Zo vaag, dat het niet uitgesloten is dat binnenkort ook de penningmeester van de moskee nog onder ede uitleg mag komen geven.
Na Taheri werd ex-burgemeester Krikke gehoord. Zij bleek niets te weten over de geldstromen en de gemeente was ook niet bij machte er iets aan te doen.
AD 17.02.2020 De Haagse As Soennah moskee staat vandaag centraal bij de parlementaire verhoren over de financiering van moskeeën door buitenlandse mogendheden. Behalve de oud-voorzitter zal ook ex-burgemeester Krikke onder ede worden ondervraagd.
Daarbij draait het met name om de bedragen die de moskee volgens inlichtingendienst AIVD ontving van de Revival of Islamic Heritage Society (RIHS). Dat is een liefdadigheidsinstelling uit Koeweit die door de Verenigde Staten in verband wordt gebracht met het financieren van terroristen.
RIHS gaf in Nederland geld voor het verspreiden van de islam en de bouw van moskeeën, maar zou daarnaast ook Jahbat Al Nusra hebben gefinancierd. Dat is een van de strijdende partijen in Syrië en Irak. De militie geldt als de lokale tak van Al Qaeda, het terreurnetwerk dat achter de aanslagen van 11 september 2001 in de VS zat.
De financiering van de As Soennah door RIHS is daarmee brisant want de circa 60 jongeren uit Den Haag die geronseld werden voor de jihad en ten strijde trokken in het Midden-Oosten, sloten zich na hun uitreis bijna allemaal aan bij Al Nusra.
Het parlementaire onderzoek dat nu loopt, een ‘light-versie’ van een parlementaire enquête, richt zich op de vraag of met de buitenlandse oliedollars ook invloed in de Nederlandse moskeeën is gekocht. Sinds een aantal jaren maakt het salafisme, een van de meest orthodoxe stromingen binnen de islam, een grote opmars door in Nederland. De aanhangers zijn zó fanatiek, dat ze liberalere moslims de les lezen dat zij niet gelovig genoeg zouden zijn. Hierdoor raakte deze groep in de verdrukking en kon het salafisme nog verder groeien.
De omstreden imam Fawaz Jneid riep vanaf het spreekgestoelte van het gebedshuis aan de Fruitweg openlijk op om ten strijde te trekken in Syrië. De moskee nam afscheid van hem, waarna Jneid zijn toevlucht zocht tot onder meer een boekwinkel. Hierop nam burgemeester Krikke een onorthodoxe maatregel: ze legde de imam een gebiedsverbod op voor zowel de Schilderswijk als Transvaal. Jneid vocht dit aan bij de rechter, maar die gaf Krikke gelijk.
De in oktober opgestapte burgemeester brak in haar benadering van de As Soennah pontificaal met het beleid van haar voorganger Jozias van Aartsen. Die zocht de samenwerking op met de moskee, onder meer om in de wijk de rust te bewaren tijdens oud en nieuw. Dat was zó succesvol, dat de gemeente ook na de dagenlange rellen vanwege de dood van Mitch Henriquez in 2015 haar toevlucht tot de moskee zocht, om de geest weer in de fles te krijgen.
Hierop verschenen vrijwilligers van de As Soennah getooid in gele hesjes in de straten. Op slag keerde de rust terug. Daar was iedereen blij mee, maar het riep tegelijk de vraag op wie nu echt de baas was in de Schilderswijk: het bevoegd gezag of de moskee. Na de onthullingen over de verdachte geldstromen van Nieuwsuur verbrak de gemeente de samenwerking met de buurtvaders.
Verslaggever Jan-Willem Navis is bij de zitting aanwezig en twittert live mee.
NOS 17.02.2020 Er moet een landelijk expertisecentrum komen dat de buitenlandse financiering onderzoekt van organisaties die “giftige boodschappen” verspreiden. Oud-burgemeester van Den Haag Pauline Krikke deed die oproep tegenover de Tweede Kamercommissie die zich buigt over de buitenlandse beïnvloeding van moskeeën.
Krikke doelt niet alleen op moskeeën, maar ook op christelijke en niet-religieuze organisaties. Die kunnen ook ongewenste boodschappen verspreiden, benadrukte ze. “Bijvoorbeeld het ontkennen van de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw, het ontkennen van homoseksualiteit of het belemmeren van de keuzevrijheid bij abortus.”
Het landelijke expertisecentrum moet signalen verzamelen en organisaties onderzoeken. Daarbij moeten er geen verschillen zijn tussen gemeenten, zoals nu wel het geval is. Ze deed de oproep twee jaar geleden ook al, na het nieuws dat de Haagse As-Soennah-moskee een omstreden Koeweitse investeerder had.
Besnijdenis
Krikke was uitgenodigd door de commissie omdat zij als burgemeester van Den Haag te maken had met deze As-Soennah-moskee. Ze heeft uiteindelijk de subsidiekraan van de stichting helemaal dichtgedraaid.
Ook heeft ze de bestuurders aangesproken op een video op de website waarin vrouwenbesnijdenis werd aangeprezen. “Vrouwenbesnijdenis is zo’n ernstige verminking van een vrouwenlichaam, daar kun je niet zo lichtvaardig over zijn”, zei Krikke.
Abdelhamid Taheri, tot voor kort bestuursvoorzitter van As-Soennah, vertelde de commissie dat hij de besnijdenisvideo er vervolgens “direct heeft afgehaald”. Daarop vroeg de commissie hoelang de video dan online heeft gestaan. “Ik denk een of twee jaar”, antwoordde Taheri.
“De man is eindverantwoordelijk voor het gezin, net als in het christelijke geloof”, aldus Abdelhamid Taheri, oud-bestuursvoorzitter van de As-Soennah-moskee.
De commissie vroeg ook naar een filmpje waarin wordt gezegd dat vrouwen niet zonder begeleiding van een man op straat mogen. Volgens Taheri moet de commissie kijken naar de context. “Er is een onderscheid tussen de theologische uitleg en de maatschappelijke uitleg”, zei hij.
Mensen moeten het niet zo letterlijk nemen, was de boodschap van Taheri. “De man is eindverantwoordelijk voor het gezin, net als in het christelijke geloof.” Hij vindt dat mannen de keus moeten hebben vrouwen wel of geen hand te geven.
As-Soennah kreeg miljoenen uit Koeweit, maar veel kon Taheri daar niet over zeggen. Hij verwees regelmatig naar de penningmeester. Taheri ontkent dat de geldschieters invloed op de religieuze koers van de moskee hebben gekocht.
Mogelijk geld terugstorten
Krikke zei dat burgemeesters bij signalen van ultraorthodoxe invloeden geen enkele mogelijkheid hebben om de buitenlandse financiering te onderzoeken. Het expertisecentrum waarvoor zij pleit, zou die mogelijkheden wel moeten hebben. De verantwoordelijke minister kan daarna besluiten dat het geld moet worden teruggestort.
Eerder vandaag zei de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland dat de bevindingen van inlichtingendienst AIVD kloppen, dat een kleine groep jongere, orthodoxe moslims steeds meer invloed krijgt. Vicevoorzitter Saïd Bouharrou vindt ondersteuning van de overheid belangrijk, maar zei dat vooral moslims zelf weerbaarder moeten worden.
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd. (Verhoorschema)
OmroepWest 17.02.2020 Met grote tegenzin verschijnt de Haagse as-Soennah moskee maandag voor de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland en heeft voormalig moskeevoorzitter Abdelhamid Taheri opgeroepen voor een openbaar verhoor onder ede. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt maandag verhoord. De relatie tussen Den Haag en de as-Soennah moskee is al jaren stroef.
Een deel van de Nederlandse politiek heeft het op moslims gemunt. Dat is de stellige overtuiging van het bestuur van de as-Soennah moskee. De parlementaire mini-enquête naar ‘ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen’ zou daar een voorbeeld van zijn. De commissie wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland komen die leiden tot deze ongewenste beïnvloeding.
‘Deze parlementaire ondervraging onderzoekt enkel en alleen de financiële geldstromen van moskeeën. Het is de zoveelste poging om de islam en moslims in de verdachtenbank te duwen’, is de reactie van het moskeebestuur nadat Taheri door de onderzoekscommissie is opgeroepen voor verhoor. Maar iedereen die wordt opgeroepen, is verplicht om te komen en dus zal Taheri er ook aan moeten geloven.
Bekijk hier het verhoor terug van Adelhamid Taheri:
Het Haagse stadsbestuur worstelt al jaren met de moskee. Zo ligt voormalig burgemeester Wim Deetman geregeld in de clinch met de omstreden imam Fawaz Jined, de toenmalige voorganger van de as-Soennah. In 2004 wenst de imam Theo van Gogh een ongeneselijke ziekte toe. Een paar maanden later wordt Van Gogh vermoord. Ook kreeg Fawaz boetes voor het sluiten van sharia-huwelijken en zou hij voorstander zijn van vrouwenbesnijdenis. In 2012 wordt hij na een ruzie uit het moskeebestuur van de as-Soennah gezet.
Na het vertrek van imam Fawaz ontspant de relatie tussen de gemeente en de as-Soennah zich. Volgens burgemeester Jozias van Aartsen, de opvolger van Deetman, bestrijdt het nieuwe moskeebestuur in tegenstelling tot Fawaz, terrorisme wel. Van Aartsen zet vrijwilligers van de as-Soennah zelfs in als troef tegen de overlast tijdens de jaarwisseling. In de Schilderswijk en Transvaal gaan groepen moskeevrijwilligers de straat op om de rust in de wijken te houden.
Salafistische ordetroepen
Partijen als de VVD, het CDA en de PVV in de Haagse gemeenteraad en later ook een meerderheid van de Tweede Kamer veroordelen de inzet van deze vrijwilligers. De PVV spreekt van ‘salafistische ordetroepen’ die de gemeente tijdens de jaarwisseling de straat op stuurt. De partijen en een Kamermeerderheid willen dat de samenwerking verbroken wordt.
Maar dat weigert Van Aartsen keer op keer. Hij blijft vasthouden aan de vrijwilligers omdat ze geen preken houden of mensen bekeren, maar slechts de politie helpen. ‘Dat zouden meer mensen moeten doen’, zegt hij in januari 2016.
Gedachtepolitie
Bovendien verdedigt hij het salafisme. Uit AIVD-rapporten blijkt volgens hem dat salafisme een orthodoxe beleving van het geloof is en ‘nul komma nul te maken heeft met terrorisme’. Ook wil hij geen gedachtepolitie zijn. ‘In de Oudejaarsnacht zijn honderden mensen actief. Ik kan niet aan iedereen vragen wat hij of zij denkt. Dat valt onder de vrijheid van godsdienst en meningsuiting’, reageert hij. De as-Soennah-vrijwilligers blijven daarom met oud en nieuw de straat op gaan.
Pauline Krikke die in 2017 Van Aartsen opvolgt, volgt deze lijn in eerste instantie. Maar in mei 2018 worden de banden tussen de gemeente en de moskee alsnog definitief verbroken.
Dubieuze golfstaten
Aanleiding zijn berichten van NRC Handelsblad en het tv-programma Nieuwsuur waarin wordt gesteld dat onder meer de as-Soennah moskee geld kreeg van dubieuze golfstaten. In 2011 zou de moskee om geld gevraagd hebben in Saoedi-Arabië en in 2017 zou geld zijn ontvangen vanuit Koeweit. Voormalig bestuursvoorzitter Taheri heeft dit altijd ontkend.
Maar de berichten zijn voor een meerderheid van de gemeenteraad reden om af te willen van de samenwerking met de moskee. De as-Soennah moskee krijgt tussen 2013 en 2017 nog ruim 43.000 euro van Den Haag voor onder meer taallessen en het vrijwilligersproject rond de jaarwisseling. Maar daar gaat voortaan een streep door. Ook stopt de jaarlijkse inzet van vrijwilligers van de as-Soennah moskee tijdens de jaarwisseling.
Parlementaire ondervraging
Bovendien leiden de berichten tot een parlementaire ondervraging die vorige week is gestart met de openbare verhoren. De tweede week begint maandag met het verhoor van Saïd Bouharrou, de vice-voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland en daarna volgen voormalig voorzitter van de as-Soennah moskee Abdelhamid Taheri om 13.00 uur en Pauline Krikke om 15.30 uur.
NOS 17.02.2020 De Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland onderschrijft de bevindingen van inlichtingendienst AIVD dat een kleine groep jongere, orthodoxe moslims voor problemen zorgt in moskeeën. De andere gelovigen worden door hen onder druk gezet om mee te doen met de ‘strenge’ koers.
“Er wordt tegen hen gezegd ‘je bent geen goede moslim'”, zegt vicevoorzitter Saïd Bouharrou. Ook worden de mensen die niet willen meedoen beschuldigd van het zaaien van verdeeldheid onder moslims. Hij ondervond dit zelf na zijn medewerking aan een onderzoek van tv-programma Nieuwsuur.
Bouharrou werd vanmorgen verhoord door de parlementaire onderzoekscommissie die onderzoek doet naar beïnvloeding door onvrije landen van moskeeën en andere islamitische organisaties.
Ongewenst
Hij zei dat de invloeden uit de golfstaten aangepakt moeten worden. De alFitrah-moskee probeert bijvoorbeeld bij andere moskeeën te infiltreren, vertelde Bouharou. “We moeten iets doen om die invloeden kleiner te maken.” Hij vindt het “per definitie” ongewenst als mensen uit het buitenland in Nederlandse moskeebesturen zitten.
Bouharrou is geschrokken van de bedreigingen aan het adres van Hajer Harzi, die voor de Tweede Kamercommissie beschreef hoe dreigend het eraan toeging in de Al Houda-moskee in Geleen. Hij vindt de getuigenis van Harzi dapper: “Zulke helden hebben we meer nodig in het land.”
Bouharrou legde een verklaring af, waarin hij afstand nam van de buitenlandse invloeden:
Marokkaanse moskeeën: een minderheid veroorzaakt problemen
Volgens Bouharrou zijn er vijftien tot twintig moskeeën die ultra-orthodox zijn en waar de problemen spelen. De stille meerderheid laat niet van zich horen, zei hij. Toch denkt hij dat de moslimgemeenschap door sterker op te treden, zelf het probleem kan oplossen.
“De oplossing zit erin dat zij het openbare debat aangaan.” Dat betekent ook op sociale media tegen orthodoxe of extremistische predikers ingaan. De rol van de overheid is beperkt denkt Bouharrou, omdat je al snel op het terrein van de vrijheid van godsdienst komt.
Maar bepaalde verplichtingen tot openbaarheid en transparantie, en het ondersteunen van de “weerbaarheid” van moslims kan helpen, verwacht hij.
Spanning
Vandaag is de vierde dag dat de Tweede Kamercommissie mensen onder ede verhoort. De spanning voor de commissie loopt op. Deze week komen vertegenwoordigers van moskeeën langs die liever niets prijsgeven, zoals de As-Soenah-moskee in Den Haag en de alFitrah-moskee in Utrecht.
Achter de schermen heeft de commissie ook veel informatie over bankgegevens en netwerken opgevraagd. In april moet het eindrapport klaar zijn.
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd. (Verhoorschema)
Telegraaf 17.02.2020 Vrijwel alle naar schatting 500 moskeeën in Nederland krijgen geld uit het buitenland: uit Europa, Marokko of de Golfstaten. Dat is niet per definitie ongewenst, zei Saïd Bouharrou van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland in de Tweede Kamer.
Hij getuigde daar in het grote onderzoek van de Kamer naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën door uiterst orthodoxe landen. Het parlement vreest radicalisering van jongere moslims. Moskeeën als alFitrah in Utrecht en As-Soennah (Den Haag) kwamen al in opspraak.
Volgens Bouharrou kan het bij geldstromen om inzamelingen voor het goede doel gaan. Daar kan een stichting van profiteren die onvoldoende geld heeft om een moskee te bouwen.
Maar buitenlandse financiering is wel ongewenst als er voorwaarden aan een gift worden verbonden. Als bijvoorbeeld een organisatie uit de golfstaat Koeweit een bepaalde ultra-orthodoxe prediker eist, die “verwerpelijk” dingen zegt over vrouwen of joden. Of als een gulle gever invloed wil hebben op lesmateriaal voor islamonderwijs. “Niet altijd wordt goed gekeken naar wat er in staat. De bewustwording moet groter worden”, aldus Bouharrou.
Salafistische aanjagers
De bestuurder van de Marokkaanse moskeekoepel onderschreef de woorden van AIVD-baas Dick Schoof dat er een groeiende groep ’salafistische aanjagers’ is die andere gelovigen onder druk zet en met financiële en ideologische steun uit de Golstaten. Hij benadrukte dat het om een beperkte groep gaat, waarvan de moslimgemeenschap zelf ’het grootste slachtoffer’ is.
Bouharrou nam stellig afstand van de bedreigingen die de Geleense moskeebestuurder Hajer Harzi ten deel vielen na haar getuigenis voor de ondervragingscommissie van de Kamer. Hij prees haar stellingname. „Zulke helden hebben we meer nodig.” Bouarrou pleitte voor meer transparantie bij de financiering van moskeeën. En verbod op geldstromen uit het buitenland ziet hij niet zitten. „Een paardenmiddel.”
NOS 16.02.2020 Vanaf vandaag staan er weer spannende verhoren op de agenda van de Tweede Kamercommissie die ongewenste, buitenlandse beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“De commissie voelt de spanning. Deze week komen bestuurders van moskeeën langs die bepaald niet staan te springen om informatie te delen. Sterker nog, zij beschuldigen de Tweede Kamer van een heksenjacht,” zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander van Nieuwsuur:
Vandaag gaat het om de As-Soenah-moskee in Den Haag, die onlangs opnieuw in opspraak kwam omdat een medewerker wordt vervolgd voor het aanbevelen van vrouwenbesnijdenis. Oud-burgemeester Krikke van Den Haag wordt ook verhoord.
Woensdag staat de alFitrah-moskee in Utrecht op de agenda. Die begon weken geleden al een strijd met de Tweede Kamer. Het moskeebestuur weigerde informatie te geven, waarop de Kamer het bestuur voor de rechter daagde. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari. Toch moet het bestuur woensdag verschijnen. De Utrechtse burgemeester Van Zanen komt ook.
Zorgen
Van de burgemeesters wil de commissie weten hoe een stad met problematische moskeeën moet omgaan en of de burgemeesters wel voldoende kunnen ingrijpen als bijvoorbeeld kinderen op Koranscholen leren dat niet-moslims vijanden zijn.
Die vijandigheid werd donderdag duidelijk, door de bedreigingen en verdachtmakingen van mensen die hun verhaal aan de commissie vertelden. De verhoren met bepaalde moskeebesturen liepen stroef.
Noorlander: “Om die reden vraagt de commissie zich af of de verhoren wel nieuwe informatie gaan opleveren. Sluiten de betrokken moskee-besturen niet juist de luiken door alle aandacht? Aan de andere kant toont juist die weigerachtigheid aan dat er wel degelijk problemen zijn met salafistische moskeeën.”
Dreigementen
Terug naar afgelopen week. De AIVD waarschuwt er al langer voor. De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn, zei directeur Schoof.
De mensen die vorige week werden verhoord bevestigden dit beeld.
Bestuurders Laaouej en Harzi van gebedshuis Al Wasatia werden in Geleen hun moskee uitgewerkt door jongere, orthodoxe geloofsgenoten. Die lieten imams met terroristische contacten preken. Na hun verhoor door de Tweede Kamer werden zij bedreigd.
Harzi vertelde er over in Op1. De commissie vindt de bedreigingen onacceptabel !!
Dat het moeilijk wordt om achter de oorzaak van toenemend salafisme in Nederland te komen bleek donderdag. De Blauwe Moskee en de Al-Fourqaan moskee zijn betaald met miljoenen euro’s uit Qatar en Koeweit. Hebben die landen daardoor invloed, wil de commissie weten.
Nee, zei de tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom van de Blauwe Moskee in Amsterdam. De geldschieters stellen volgens hem geen eisen. Dat er extremistische sprekers in de moskee komen heeft te maken met “open staan” voor alle meningen, zei hij.
Van der Blom vindt het niet verdacht dat de betalingen soms via vier tussenpersonen in Nederland terecht kwamen. “Zo willen zij dat regelen.”
Nasr El Damanhoury van de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven en van de stichting Al Waqf was betrokken bij diverse omstreden salafistische projecten. Hoe dat zit wilde El Damanhoury niet kwijt. Hij had vooral kritiek op de Tweede Kamer-commissie.
Eerdere verhoordagen
Maandag, woensdag en donderdag waren de eerste twee verhoordagen.
Het is dus de vraag of het deze week beter gaat. Donderdag komt de moskeeketen van de Turkse overheid aan bod. Hier gaat het niet over rechtstreekse financiering uit Koeweit of Qatar, maar over religieuze en politieke invloed van de Turkse overheid, die de meeste imams opleidt en betaalt.
Voormalig PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vertelde de commissie eerder dat Turkije via de moskeeën religieus nationalisme verspreidt onder Turkse Nederlanders. “Al zijn ze op Nederlands grondgebied, mentaal zijn ze in Turkije”, zei zij. Andersdenkenden worden bedreigd. Ook de laatste verhoren zullen dus zeker tot discussie leiden.
Noorlander: “Maar zelfs als het laatste verhoor achter de rug is, hebben we nog geen volledig beeld van wat de commissie weet. Want in de voorbereiding zijn bij verschillende bronnen grote hoeveelheden informatie opgevraagd. Dan gaat het over bankgegevens en netwerken van personen in binnen en buitenland die de gang van zaken binnen de Nederlandse moskeeën naar hun hand willen zetten. Het blijft dus spannend.”
De commissie wil het eindrapport in april 2020 af hebben.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren miljoenen euro’s uit Qatar, Koeweit en Saudi-Arabië hebben aangevraagd.
De hoorzittingen (schema) van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag.
BB 16.02.2020 ‘Salafistische organisaties infiltreren moskeeën en nemen ze over. Het is vijf voor twaalf’, zegt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Donderdag was hij gastheer van een kennisbijeenkomst in zijn stad over het tegengaan van radicalisering en extremisme. Marcouch weet zelf hoe het is om te radicaliseren en waarschuwt voor verminderde aandacht. ‘Rust is schijn en verslapping levensgevaarlijk.’
‘Iedereen doordrongen van ernst’
‘De bijeenkomst was geslaagd’, aldus Marcouch. ‘Gelukkig zijn zowel minister Grapperhaus, de NCTV en burgemeesters als de andere deelnemers doordrongen van de ernst. Er is een duidelijke behoefte aan kennis en daarom krijgt dit een vervolg.’
Marcouch wijst erop dat radicalisering van jongeren een gevaar blijft dat voortdurend op de loer ligt, hoewel het dreigingsniveau is gedaald van 4 naar 3 en er minder uitreizigers zijn. ‘Salafistische organisaties zijn sluw en sterk gedreven voor hun gewelddadige machtsideologie onze jongeren te mobiliseren, met kinderen en al.
Investeren in vitale aanpak
In hun antidemocratische, antiwesterse ideologie, die streeft naar een superieure natie met aanhangers van het salafisme, de sharia en één leider (Khalif), wordt geweld niet geschuwd. ‘We hebben onze handen vol aan jonge mensen, soms hele jonge kinderen, die geïnfecteerd zijn met dit gedachtegoed en worden geronseld als IS-strijder in het Midden-Oosten of voor aanslagen bij ons.’
Marcouch waarschuwt dat zij straks terugkeren of vanuit de gevangenis in onze steden en dorpen komen. ‘Daar moeten we de samenleving voor beschermen, dus moeten wij als bestuurders blijven investeren in de vitaliteit van onze aanpak.
Dat betekent: het salafisme kennen, het gevaar beseffen, overal bovenop zitten, korte lijnen, een goede informatiepositie, opsporen en bestraffen en dit uiteraard voor zijn met heel veel aandacht voor opvoeding en vooruitzicht op een waardevolle plek in onze samenleving.’
Jonge kinderen weerbaar maken
Ook minister Grapperhaus liet tijdens de bijeenkomst weten het belangrijk te vinden dat de aandacht niet verslapt. Marcouch memoreert dat het kabinet Rutte-1 de aanpak van radicalisering in 2010 beëindigde en later alles halsoverkop weer moest worden opgetuigd toen de salafisten door Den Haag marcheerden. ‘Te laat. Honderden jongeren waren al uitgereisd. Veel gemeenten hadden geen idee van het fenomeen. Dat moet ons niet weer overkomen.’
Volgens Marcouch dient de preventieve aanpak onderdeel te zijn van het reguliere jeugdbeleid. ‘Wij dienen jonge kinderen weerbaar te maken tegen de dagelijkse salafistische indoctrinatie via de ouders. We moeten hen corrigeren en ervan doordringen dat zij niet van doen hebben met een edele religieuze islamrichting, maar met een vijandige gewelddadige machtsideologie.’
Lokroep jihadisme
In zijn toespraak van afgelopen donderdag zei Marcouch dat tijdig de helpende hand bieden hem zelf indertijd ‘als worstelende jongeman die zijn identiteit zocht’ ook terug op het juiste pad heeft gebracht. ‘Ik dreef af, radicaliseerde in mijn opvattingen. Wie mij kende, kon de eerste tekenen zien. Wij allen kunnen dit, mits wij ons verdiepen, het gevaar zien en aandacht hebben.
Ik raakte als jongeman zo begaan met verdrukte moslims in oorlogsgebieden, dat ik dacht: ‘ik moet niet alleen weten en voelen, maar ook doén: een daad stellen, actie ondernemen, reisplannen maken’. Ik kwam hieruit dankzij mijn omgeving. Mijn nieuwe studievrienden brachten mij ertoe een kritische geest te ontwikkelen die nadenkt over mijn geloof, mijn omgeving en mijzelf.’
Aan de telefoon noemt Marcouch dat ‘de lokroep van het jihadisme’. ‘Je krijgt dat binnen via predikanten, in mijn tijd nog via cassettebandjes: de dood boven het leven verheerlijken, hunkeren naar een snelle dood in de strijd, martelaarschap, de heilstaat, één leider, superioriteit, andersgelovigen en -denkenden afwijzen en als minderwaardig afschilderen.’
Neem als bestuurder stelling tegen salafisme
Het salafisme een ‘sterk gewelddadig machtsbeluste ideologie’, benadrukt Marcouch. ‘Deze politieke ideologie gebruikt de orthodoxe religie als masker. Mensen schieten te vaak in de ‘scheiding kerk-en-staat reflex’, maar je moet als bestuurder wel degelijk stelling nemen tegen het antidemocratische salafisme, want het ondermijnt de samenleving.’
De ideologie stelt dat joden en christenen jouw vijanden zijn en dat Nederland niet jouw samenleving is. ‘Dat is de islamitische staat. We hebben met ISIS gezien hoe dat is. Dit is geen theorie. Dit is geen boekenkastwijsheid. Jongens en meisjes worden geronseld en de dood ingelokt. Het is ernstig en gevaarlijk. Laat je geen rad voor ogen draaien door salafisten met sussende praatjes over geweldloze terugkeer naar een zuivere religie.’
‘Dat doen wij. Het is heel belangrijk om dogma’s en theologische concepten die salafisten misbruiken theologisch te weerleggen. Dat heeft mij toen als radicaliserende jongeling geholpen. Je hebt dan gereedschap, gaat vragen stellen. Je leert autonoom te denken en verantwoordelijkheid te nemen voor je daden. De islamitische gemeenschap is daarbij cruciaal.’
Redelijke imams opleiden
Maar de Arnhemse burgemeester ziet deze gemeenschap worstelen met de radicale salafistische organisaties. ‘Hun predikanten uit Saoedi-Arabië hebben gemakkelijk toegang tot Nederland, terwijl evenwichtige imams uit Marokko moeilijk een visum krijgen.
Er is een schrijnend tekort aan goede imams. Moskeeën zitten met gaten en salafistische imams springen daarin. Als gemeente werken wij goed samen door de gemeenschap te steunen en hen ervan te weerhouden om salafistische imams aan te stellen en activiteiten te ontplooien die radicalisering aanmoedigen.
De rijksoverheid moet deze gemeenschap ook bijstaan, zodat ze weerbaarder worden. Er is krapte op de arbeidsmarkt. Een goede gezaghebbende imamopleiding is er nog niet in Europa. Redelijke imams opleiden helpt tegen de opkomst van salafisten in moskeeën. Daar moeten we nu mee beginnen, want het is vijf voor twaalf.’
OmroepWest 14.02.2020 Het onderzoek van een Tweede Kamercommissie naar buitenlandse financiering van sommige moskeeën moet het salafisme niet in een hoek drijven. Dat vindt onder anderen Abdel Bouzzit van de Leidse Imam Malik Moskee. Hij vindt dat kwade invloeden van buiten bestreden moeten worden. Maar de manier waarop de Kamercommissie nu te werk gaat vindt hij een gemiste kans.
Samen met een aantal gematigde moslims neemt Bouzzit, ook bestuurder van de regionale moskeekoepel, het op voor hun meer orthodoxe geloofsgenoten. Bouzzit zegt het een kwalijke zaak te vinden dat het onderzoek zich vooral richt op de moslims en de islam.
‘Het onderzoek is wat mij betreft op een verkeerde manier gestart’, zegt Bouzzit. ‘Als er beïnvloeding van buitenaf is, dan is dat kwalijk. Maar het is even kwalijk als dat gebeurt bij andere geloofsstromingen of bij politieke organisaties. Daar zien we ook beïnvloeding.’
Definitie salafisme
Daarmee ontkent hij niet dat er binnen het orthodox salafisme, waar het in het onderzoek veel over gaat, anti-democratisch gedachtegoed leeft. ‘Daar gaat het wat mij betreft mis, maar dat gedachtegoed kun je ook vinden bij andere moslims.’
Bouzzit pleit er dan ook vooral voor te kijken naar het gedrag van mensen en organisaties. En hij vindt dat een term als ‘salafisme’ eerst goed gedefinieerd moet worden. ‘Dan weten we in ieder geval waar we het over hebben als we in gesprek gaan met elkaar.’
Geen buitenlandse invloed in Leidse en Haagse regio
Volgens Bouzzit is er in de Leidse regio en Den Haag geen reden voor bezorgdheid over buitenlandse financiering van moskeeën. ‘Ik heb heel veel contacten, maar ik merk op geen enkele manier dat hier invloed is gekocht door het buitenland.’
Dat komt volgens Bouzzit omdat de koepelorganisatie de laatste jaren stevig heeft ingezet op het professionaliseren en weerbaar maken moskeeën en hun imams. ‘In onze regio hebben we bestuursleden aan het roer die weten wat de gevaren zijn en die weten hoe je die buiten de deur houdt. Dat zien we helaas niet in heel Nederland, maar hier werken we er keihard aan.’
Maandag moet de Haagse As-Soennah moskee voor de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer komen, om te praten over financiering van moskeeën in Nederland. Ook ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt dan verhoord daarover.
NOS 14.02.2020 Een moskeebestuurslid dat in de Tweede Kamer is gehoord, wordt naar eigen zeggen hevig bedreigd. “Dit gun je niemand”, zei Hajer Harzi in talkshow Op1, waar duidelijk werd dat ze ook aangifte heeft gedaan.
Harzi getuigde voor de Kamercommissie over de groeiende invloed van extremistisch gedachtegoed in moskee Al Houda in Geleen. Vlak daarna kreeg haar dochter bedreigende video’s toegestuurd.
“Een kogel is zo besteld”, riepen de jongens in het filmpje, vertelde Harzi in de talkshow:
‘Ze stuurden naar mijn kind: een kogel is zo besteld’
In de toegestuurde video werd het bestuurslid naar eigen zeggen ook uitgemaakt voor ongelovige, jood en allerlei “vreselijke dingen. Mijn dochter is boos en zegt het niet meer aan te kunnen. Ik heb haar ervan moeten overtuigen dat het tegen mij is gericht en niet tegen haar.”
Ook op sociale media is Harzi uitgescholden vanwege haar getuigenis. Ze wordt onder meer uitgemaakt voor leugenaar. Ondanks alle kritiek en beledigingen blijft Harzi achter haar getuigenis staan.
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
Abdallah Laaouej, voorzitter van gebedshuis Al Wasatia, en penningmeester Hajer Harzi, tijdens de openbare verhoren van de parlementaire ondervragingscommissie. Ⓒ ANP
Telegraaf 13.02.2020 De bedreiging van getuigen uit Geleen die voor de ondervragingscommissie vertelden over dubieuze financiering van moskeeën is ’onacceptabel’. Dat zegt voorzitter Michel Rog van de commissie.
De bedreigingen waren vooral gericht tegen Hajer Harzi, die een dag eerder tegenover de commissie had verteld hoe een ’gewoon moskeetje’, Al Houda in Geleen, was overgenomen door salafisten. Die werkten de oude imam eruit omdat die niet streng genoeg in de leer was, trokken miljoenen aan uit de Golf en programmeerden predikers die de moskeegangers stimuleerden zich af te keren van de Nederlandse samenleving.
Harzi vertelde hoe ze erover vruchteloos aan de bel had getrokken bij de gemeente en hoe ze later haar vrees zag bevestigd toen twee moskeebestuurders werden gearresteerd voor witwassen, lidmaatschap van een criminele organisatie en ronselen voor de jihad.
En waarvoor integratiedeskundige en voormalig PvdA-Kamerlid Kelik Yücel als getuige na Harzi al had gewaarschuwd, gebeurde nog geen dag later: er kwamen doodsbedreigingen binnen die rechtstreeks verwezen naar de stichting achter de nieuwe, gematigde moskee die Harzi had opgericht. De bedreigingsvideo, waarin de boodschap werd verkondigd door gemaskerde mannen, zou zelfs zijn gericht aan haar dochtertje, zo berichtte De Limburger.
„Als dit klopt, wil ik namens de hele commissie aangeven dat we dit zorgelijk vinden”, reageerde Rog na een dag van verhoren. „En dat het niet acceptabel is dat iemand die onder ede getuigt voor de Tweede Kamer slachtoffer wordt van bedreigingen of intimidatie.”
Harzi toonde zich tijdens het verhoor strijdbaar, en lijkt ook nu niet van haar stuk gebracht. Donderdagavond doet ze haar relaas nog eens in tv-programma Op1.
Ook de voormalig directeur van de omstreden stichting Waqf, Nasr el Damanhoury, moest donderdag komen opdraven. Zijn stichting kwam negatief in het nieuws nadat hij voor een stichting gevestigd in Duitsland 1,7 miljoen euro uit Qatar had geregeld om een Rotterdams ROC-gebouw op te kopen.
Na ophef kwam de voorziene koranschool er niet, maar volgens de beleggingsadviseur was dat nooit de bedoeling. „Het was gewoon een investeringsobject”, zo zei El Damanhoury in een stekelig verhoor.
Onmacht
Het toonde de onmacht bij de opdracht waartoe de Tweede Kamer zich met de parlementaire ondervragingen heeft gesteld: uitzoeken wat er tegen ongewenste buitenlandse beïnvloeding kan worden gedaan. De voorlopige conclusie luidt: bar weinig.
Om te beginnen is buitenlandse financiering van religieuze instellingen niet verboden. Opsporingsdiensten kunnen dus ook niet handhaven, stelde Maarten Rijssenbeek van het Financieel Expertisecentrum (FEC), gehoord als deskundige.
Het samenwerkingsverband van de opsporingsdiensten en financiële toezichthouders doet een proef op dit onderwerp, ziet de miljoenen vanuit de Golfstaten op rekeningen van stichtingen of imams voorbij komen, een spoor dat geregeld doodloopt als bedragen contant worden opgenomen.
Maar informatie doorgeven aan gemeenten mag het FEC niet. „Bovendien hebben we problemen met het in kaart brengen van stichtingen, vooral als ze geen goede-doelenstatus hebben. Ze hebben amper administratieplicht. Toezicht en transparantie ontbreken.”
Is die openheid er wel, dan is er nog amper gereedschap om op te treden. Bekeerling en fondsenwerver Jacob van der Blom maakt er tijdens het verhoor geen geheim van dat hij voor de financiering voor de Blauwe Moskee in Amsterdam 2,6 miljoen euro uit Koeweit regelde en 3 ton uit Qatar.
Dat het geld vanaf het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken via nogal wat tussenstations bij Europe Trust Nederland dat de moskee aankocht, vindt Blom niet gek. Dat een jaar na de financiering vanuit Koeweit een topambtenaar van dat religie-ministerie voorzitter werd van die Europe Trust, vond hij evenmin opmerkelijk. De bank noch de gemeente stelde volgens Blom ooit een vraag over de financiering
NOS 13.02.2020 De parlementaire onderzoekscommissie van de Tweede Kamer die ongewenste beïnvloeding van moskeeën en islamitische organisaties onderzoekt heeft een lastige derde dag achter de rug. De verhoren van vandaag over de geldstromen en wat de geldschieters ervoor terug willen, liepen stroef en leverden weinig nieuwe informatie op.
De tot de islam bekeerde Nederlander Jacob van der Blom bestrijdt dat er sprake is van religieuze bemoeienis door Qatar en Koeweit met Nederlandse moskeeën. “Je hoeft maar één keer te laten zien dat je met het geld hebt gedaan wat is beloofd en daarna ben je helemaal klaar”, zei hij.
Van der Blom haalde in Qatar en Koeweit miljoenen euro’s binnen voor de financiering van drie islamitische instellingen in Nederland: de Blauwe Moskee in Amsterdam, Stichting Sociaal Cultureel Centrum Nederland in Den Haag en de moskee De Middenweg in Rotterdam.
Als er in de Blauwe Moskee omstreden predikers worden uitgenodigd, zoals Umair Bantvawala en Haitham al-Haddad, dan is dat volgens Van der Blom uit vrije keus. “Bantvawala was uitgenodigd door de jongerenorganisatie. Die zijn daar vrij in, anders ben je ook weer zo betuttelend bezig.”
Foutje
Tijdens het verhoor maakte Kamerlid Van den Berge een foutje. In plaats van tesquia, wat aanbevelingsbrief betekent, zei hij taqqiya. Dat betekent in grote lijnen dat een moslim de waarheid mag verhullen als de islam in gevaar komt.
Van der Blom reageerde daar boos op. Na het verhoor zei hij dat de commissie wat hem betreft de scheiding tussen kerk en staat met voeten treedt. “Ik ben bang dat de schade die de commissie op deze manier aanricht een grotere impact zal hebben op radicalisering dan je met miljoenen uit het buitenland kunt doen.”
Een andere getuige van vandaag, de voormalig directeur van Stichting Waqf El Damanhoury, stak zijn ongenoegen ook niet onder stoelen of banken. Hij vindt het onterecht dat alleen islamitische organisaties worden onderzocht.
Damanhoury werd als Egyptenaar door de Saudische oprichters van Waqf naar Nederland gehaald. Hij haalde voor verschillende projecten geld op of adviseerde daar over. Ook over de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven. Dat mede-oprichter imam Bakri dubieuze contacten had met extremisten en terroristen wist hij niet. “Ik heb goede herinneringen aan de samenwerking.”
Getuigen bekritiseerd en bedreigd
Twee getuigen die gisteren aan het woord kwamen, voorzitter Laaouej en penningmeester Harzi van gebedshuis Al Wasatia in Geleen, hebben dreigementen ontvangen na hun verhoor door de Tweede Kamer.
Dagblad De Limburger meldt dat de dochter van Harzi een video kreeg waarin drie vermomde jongens zeggen: ‘Op een dag een molotovcocktail door die kankerkerk van jullie’.” Laaouej en Harzi richtten een eigen gebedshuis op nadat zij en de imam door een nieuw bestuur van orthodoxe moslims uit hun vorige moskee waren gepest.
Dagblad Trouw liet vanmorgen twee bestuurders van moslimorganisaties aan het woord die erg kritisch waren over een andere belangrijke getuige van gisteren. Die sprak over de invloed van jonge, orthodoxe moslims op de gang van zaken in moskeeën en hun contacten met buitenlandse geldschieters.
Volgens hen is vicevoorzitter El Boujoufi van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) niet goed op de hoogte. “Hij spreekt duidelijk niet toereikend Nederlands om zonder tolk verhoord te worden over zo’n ingewikkelde kwestie.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
NOS 13.02.2020 Burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem is bezorgd over de invloed van het salafisme. Dat zei hij op een congres over radicalisering in Arnhem. Het oud-Tweede Kamerlid voor de PvdA ziet de invloed van de fundamentalistische stroming groeien in Nederland. Hij wil dat de islamitische gemeenschap weerbaar wordt gemaakt om salafisten buiten de deur te houden.
“Mijn oproep is vooral: laten we alert en waakzaam zijn”, lichtte Marcouch toe in het radioprogramma Nieuws en Co. “Radicalisering is gevaarlijk en hardnekkig. En het heeft langjarige investeringen nodig om te voorkomen dat onze samenleving wordt ontwricht en ondermijnd. En ook om te voorkomen dat salafistische organisaties nog meer kinderen en jongeren infecteren met dit gedachtegoed.”
Op de bijeenkomst in Arnhem zei Marcouch dat hij een verdubbeling ziet van het aantal salafistische moskeeën in Nederland. “Dat heeft er vooral mee te maken dat de islamitische gemeenschap kampt met schrijnende tekorten aan goede imams. En wat je ziet is dat salafistische organisaties vaak imams aandragen, waardoor ze via de imam de moskee in hun macht krijgen.”
“Het gaat hier over een machtsideologie die antidemocratisch is en geweld predikt”, aldus Burgemeester Marcouch van Arnhem over het salafisme.
Het is niet voor het eerst dat Marcouch zich hard uitspreekt tegen het salafisme. Na berichtgeving van Nieuwsuur en NRC over salafistisch lesmateriaal op islamitische basisscholen sprak hij van “het voorportaal van de gewelddadige jihad”. Ook als Kamerlid, wat hij tot 2017 was, noemde Marcouch de geloofsstroming een “kweekvijver voor het jihadisme” en “een gewelddadige ideologie”.
De burgemeester staat niet alleen. AIVD-directeur Schoof getuigde begin deze week voor een Tweede Kamercommissie die onderzoek doet naar ongewenste beïnvloeding van moskeeën. Hij waarschuwde daar voor de nieuwe generatie “salafistische aanjagers” die op een professionele manier en met steun uit Golfstaten druk uitoefent op moskeeën, scholen en gematigde gelovigen.
“Ze kunnen dus het preekgestoelte betreden en zo ook hun gedachtegoed in moskeeën krijgen”, waarschuwt Marcouch. “Het is heel belangrijk om naast de islamitische gemeenschap te gaan staan, om ze weerbaar te maken. We moeten ze mobiliseren om zich uit te spreken tegen dit salafisme en om te voorkomen dat de moskee wordt overgenomen.”
Scheiding kerk en staat
Daarom pleit de burgemeester voor een nieuwe aanpak. “We zeggen te vaak als overheden: er is hier een scheiding van kerk en staat, dus zoek het zelf maar uit. Maar het gaat hier niet zozeer erover dat je je bemoeit met de inhoud van religie. Het gaat hier over een machtsideologie die antidemocratisch is en geweld predikt als middel om een heilstaat en superioriteit vorm te geven.”
“We zien waar het toe leidt. We hebben op dit moment honderden jongeren in beeld die we gevaarlijk vinden. We hebben gezinnen in onze samenleving die een zoon of dochter verloren zijn aan dat gedachtegoed. Sommigen zijn gesneuveld, anderen proberen terug te keren en weer anderen zitten in de gevangenis en komen daarna ook weer onze samenleving in.”
Daarom wil Marcouch dat er meer kennis wordt uitgewisseld over het salafisme en dat er een scherpe definitie wordt opgesteld. “We weten veel meer sinds de moord op Theo van Gogh, maar we zijn er nog lang niet. Er is nog heel veel discussie over de definitie van het salafisme en intussen worden onze wijken geïnfecteerd met dit gedachtegoed.”
AD 13.02.2020 De invloed van salafisme groeit. Zelfs op kinderdagverblijven is deze fundamentalistische stroming binnen de islam al merkbaar. Dat zegt de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch.
Marcouch maakt zich grote zorgen over de groeiende invloed van salafisme, dat zei hij donderdag tijdens een congres over radicalisering in Arnhem ,,Via moskeeën, scholen en zelfs al op kinderdagverblijven is sprake van een groeiende invloed op onze kinderen.’’
De Arnhemse burgervader wees er op dat het aantal salafistische moskeeën in Nederland de afgelopen vier jaar is verdubbeld. Marcouch: ,,Predikers van een tweede generatie staan op. Die nieuwe aanjagers spreken vaardig Nederlands, kennen het rechtssysteem en domineren nieuwe media. Het gedachtegoed drukt de goedwillende moslims, moskeebesturen en imams weg.’’
Salafisme?
Het salafisme is een ultraorthodoxe-stroming binnen de islam uit Saoedi-Arabië. Salafisten streven naar een tijdperk zoals die bestond tijdens het leven van de profeet Mohammed. Waarin de wetten van de Koran letterlijk worden toegepast.
Marcouch staat bekend om zijn stevige kritiek op het salafisme en staat daarin zeker niet alleen. Zo liet Dick Schoof, directeur van de AIVD, afgelopen week weten signalen te krijgen dat op speciale weekendscholen en kinderdagverblijven kinderen worden geïndoctrineerd met salafistisch gedachtegoed.
Daar zouden ze onder meer te horen krijgen dat homoseksualiteit met de dood bestraft moet worden. Volgens Marcouch is het van levensbelang dat jongerenwerkers, gematigde imams en docenten tijdig de signalen opvangen en aan de bel trekken.
,,Radicalisering ontstaat snel, maar zeker niet in één nacht. Wie zich erin verdiept heeft, kan het zien aankomen. Wie op de hoogte is van de signalen, en met interesse en aandacht kijkt, ziet: andere vrienden, verandering in kleding en taalgebruik, inhuizige sessies in plaats van hangen op straat, en plotseling conservatieve opvattingen over mannen en vrouwen, over andersgelovigen en andersdenkenden.’’
Predikers van een tweede generatie staan op. Die nieuwe aanjagers spreken vaardig Nederlands, kennen het rechtssysteem en domineren nieuwe media, aldus Ahmed Marcouch, Burgemeester van Arnhem.
Grapperhaus: ,,In Arnhem is door vroegtijdig ingrijpen erger voorkomen. Laat dat een les voor de rest van het land zijn: het feit dat al lang geen aanslag is gepleegd, betekent niet dat geen dreiging meer bestaat. Ondergronds blijft het altijd nog borrelen, de dreiging is niet verdwenen.’’
Volgens Micha de Winter, hoogleraar pedagogiek van de Universiteit Utrecht, kan salafisme in het onderwijs het best worden bestreden door de dialoog aan te gaan.
,,Het is heel makkelijk om meteen alle luiken dicht te trekken. Maar juist door open te staan voor de ander, bereik je meer. Iemand die zegt dat homoseksualiteit strafbaar is, moet je wijzen op de de Nederlandse normen en waarden en grondwet. Dat kan zorgen voor conflict, maar dat is beter dan iedereen zomaar z’n gang te laten gaan.’’
AD 13.02.2020 De overheid mist slagkracht bij het toezicht op stichtingen die betrokken kunnen zijn bij terreurfinanciering, zo zei een financieel expert in de ‘flitsenquête’ naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
Financieel expert Maarten Rijssenbeek stelt dat er ‘nu vaak weinig financiële informatie beschikbaar is ten aanzien van maatschappelijke en religieuze organisaties’. Het gaat vaak om stichtingen die niet verplicht zijn een jaarrekening met de inkomsten en uitgaven te openbaren.
Rijssenbeek werkte bij het Financieel Expertise Centrum (FEC), waarin justitie, politie en toezichthouders met elkaar samenwerken, onder meer op het gebied van terreurbestrijding.
Tegenover de parlementaire commissie – die onderzoek doet naar de gevolgen van buitenlandse geldstromen uit met name de Golfregio en Turkije naar islamitische instellingen – zei hij dat het FEC soms bevoegdheden mist om in actie te komen.
Zo gebeurt het dat een buitenlandse financiering als risicovol wordt gezien, en er niet of nauwelijks juridische middelen zijn om deze tegen te houden. ,,Je loopt al snel tegen grondwettelijke vrijheden aan’’, zoals de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting.
Het FEC signaleert dat soms grote bedragen vanuit het Midden-Oosten naar stichtingen in Nederland of predikers gaan. ,,Soms om vastgoed mee te kopen om er een moskee in te vestigen. Maar soms worden er grote bedragen opgenomen en raken we het spoor kwijt.’’
Rijssenbeek was de derde en laatste getuige die donderdag onder ede werd gehoord. Eerder op de dag verschenen Jacob van der Blom, voorzitter van de Amsterdamse Blauwe Moskee, en Nasr el Damanhoury, tot ruim een jaar geleden directeur van de orthodox-islamitische stichting Al Waqf uit Eindhoven. Beiden waren betrokken bij fondsenwerving in Golfstaten.
Grimmig
Hun verhoren verliepen in soms grimmige sfeer. El Damanhoury antwoordde vaak alleen met een afgemeten ‘ja’ of ‘nee’. Hij zei uitstekend te hebben samengewerkt met een andere bestuurder van Al Waqf en niets te weten van diens vermeende connectie met terreurgroepen.
Het gebouw moest per se naar niet-moslims, aldus Nasr el Damanhoury, ex-directeur Al Waqf.
Hij keek teleurgesteld terug op de mislukte vastgoedtransactie met geld uit Qatar in Rotterdam, waar hij in 2016 mee bezig was geweest. De gemeente stak daar destijds een stokje voor, uit angst dat er een fundamentalistisch islamitisch centrum zou komen. Die angst was ongegrond, aldus El Damanhoury, want er zou helemaal geen religieus centrum komen. ,,Dat hebben de media ervan gemaakt.’’
Hij was het slachtoffer geworden van de gemeente Rotterdam en de Nederlandse overheid, die Qatar onder druk zetten om af te zien van de transactie. Zo maakten ze ‘misbruik van mijn transparantie’, aldus El Damanhoury. ,,Het gebouw moest per se naar niet-moslims.’’
Hij kon zich niet meer herinneren of hij in 2016 een aanbevelingsbrief had geschreven waarmee een omstreden moskeebestuurder uit Geleen donaties uit de Golfregio wilde werven.
AD 13.02.2020 In een grimmig verhoor kreeg Jacob van der Blom, voorzitter van de Amsterdamse Blauwe Moskee en oprichter van de Rotterdamse moskee De Middenweg, vanochtend het vuur na aan de schenen gelegd in de flits-enquête naar beïnvloeding van islamitische instellingen door buitenlandse geldstromen.
De parlementaire commissie die het onderzoek uitvoert naar ongewenste beïnvloeding vanuit de Golfregio bevroeg Van der Blom uitvoerig over contacten met controversiële Arabische voormannen en eventuele banden met de Moslimbroederschap.
Kamerlid Niels van den Berge (GroenLinks) vroeg naar contacten met de Britse shariageleerde Haitam al-Haddad, die heeft verkondigd dat afvallige moslims de doodstraf verdienen en overspel met steniging moet bestraft. Al-Haddad is onder meer in de Blauwe Moskee uitgenodigd.
Op de vraag hoe dat te rijmen valt met Van der Bloms wens een ‘tolerante islam’ te verspreiden, zei hij dat hij ruimte wil bieden aan allerlei verschillende meningen. Zolang er geen antidemocratisch gedachtegoed wordt uitgedragen en geestelijken bereid zijn mediavragen te beantwoorden, is iedereen welkom, aldus Van der Blom.
Moslimbroederschap
Op de vraag of hij banden heeft met de Moslimbroederschap – een internationale organisatie die volgens een aantal kenners islamisering van de samenleving nastreeft – zei hij dat dat ‘afhangt van de definitie van Moslimbroederschap’. ,,Ik ken alleen de Moslimbroederschap als Egyptische partij. Daarbuiten heb ik geen idee wat Moslimbroederschap zou moeten zijn.’’
Afgelopen maandag stelde een andere getuige, terreurdeskundige Ronald Sandee, dat Van der Blom banden heeft met de broederschap. Van der Blom was nauw betrokken bij het werven van gelden in Qatar en Koeweit voor de bouw van de Blauwe Moskee en De Middenweg. Hij is tevens voorzitter van de stichting Ontdek Islam, die in 2013 100.000 korans weggaf. Van der Blom vertelde de commissie dat dat werd gefinancierd dankzij een gift van een stichting uit Egypte.
Hij ontkende ooit te maken te hebben gehad met ongewenste buitenlandse beïnvloeding. Van der Blom was eerder adjunct-directeur van de Rotterdamse Essalammoskee, de grootste van Nederland, die is neergezet met miljoenen uit de Verenigde Arabische Emiraten.
Ik heb geen idee wat Moslimbroederschap zou moeten zijn, aldus Jacob van der Blom.
Trouw 12.02.2020 De eerste twee dagen van de verhoren over buitenlandse financiering van moskeeën in de Tweede Kamer zitten erop. In de islamitische gemeenschap klinkt kritiek.
“Ik heb mijn popcorn al bijna op”, grapt Halil Karaaslan, oud-voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). Hij volgde woensdag de tweede verhoordag van de Tweede Kamercommissie die de buitenlandse financiering van moskeeën onderzoekt. Hij bedoelt ermee te zeggen: ik heb met kromme tenen gekeken.
Ook Abdelhamid Bouzzit, bestuurder van de regionale moskeekoepel Stichting Islamitische Organisaties Regio Haaglanden (SIORH), is uiterst kritisch. Zowel de insteek van de commissie als het optreden van woordvoerders namens de islamitische gemeenschap baren hen zorgen.
Transparantie
Maandag en woensdag ondervroeg de commissie een zestal hoge ambtenaren, moskeebestuurders, en ondernemers met terrorisme- en radicaliseringsbureau’s. Inhoudelijk leverde dat weinig nieuwe inzichten op. Er kwamen vooral mensen aan het woord die al eens rapporten hebben geschreven of eerder in de media zijn verschenen. “Zonde”, zegt Bouzzit. “Nu er een commissie is die de onderste steen boven moet halen, hoop je dat ze een goed beeld krijgen van wat de moslimgemeenschap allemaal doet om dat transparant te maken en kwade invloeden buiten te houden. En dan krijg je dit.”
Van enkele personen die zijn uitgenodigd trekken Karaaslan en Bouzzit de deskundigheid in twijfel. “Waar zijn de academici die al jaren onderzoek doen naar de islam in Nederland?”, vraagt Bouzzit zich af. Ze betwijfelen daarnaast de geschiktheid van degenen die namens de gemeenschap spreken. Steen des aanstoots was het optreden van CMO-voorzitter Driss El Boujoufi. Bouzzit: “Zijn verhaal rammelde aan alle kanten.”
Gebrekkig Nederlands
El Boujoufi vertelde over het convenant buitenlandse financiering, dat de overheid en moskeeorganisaties twee jaar geleden wilden opstellen. Hierin moesten bindende afspraken met moskeeën komen te staan. Volgens El Boujoufi stond het CMO daar pal achter, en lag een enkele andere moskeeorganisatie dwars.
Dat is echter onjuist: het CMO stapte zelf uit het overleg, samen met andere moskeeorganisaties, omdat ze vonden dat de afspraken voor alle religieuze gemeenschappen zouden moeten gelden, en niet alleen voor de islamitische gemeenschap. Eén moskeeorganisatie zag wel iets in het convenant. “Het is kwalijk en pijnlijk om te zien dat hij kennelijk niet goed op de hoogte is”, zegt Karaaslan.
“Maar ook helpt het een verkeerd beeld de wereld in, alsof er een meerderheid zou zijn geweest voor zo’n convenant. Dat klopt niet.”
Ook El Boujoufi’s gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal is een probleem, zeggen de twee. Bouzzit: “Hij spreekt duidelijk niet toereikend Nederlands om zonder tolk verhoord te worden over zo’n ingewikkelde kwestie.”
De onprofessionaliteit bij het CMO wijt Bouzzit vooral aan een gebrek aan contact met de achterban. “Daardoor is er niemand die hen terugfluit of terechtwijst.” Voor Karaaslan, die er korte tijd voorzitter was, speelde dit gegeven mee bij zijn besluit om zich binnen een jaar terug te trekken. “Het CMO functioneert gewoon niet. En vandaag was wel weer een bevestiging dat ze in ieder geval niet mijn stem vertegenwoordigen.”
Lees ook:
Afspraak over buitenlandse financiering moet gelden voor moskee én kerk, vinden moslims
Het klopt niet dat afspraken over financiering van gebedshuizen alleen gaan over moskeeën, vinden vier moslimorganisaties. Dus praten ze niet langer over een convenant dat buitenlandse financiering inzichtelijk moet maken.
Is de buitenlandse financiering van Nederlandse moskeeën per se ongewenst?
De overheid worstelt al jaren met buitenlandse financiering van islamitische organisaties in Nederland. Wat maakt het vraagstuk zo lastig?
NOS 12.02.2020 Gematigde moslims hebben in verschillende moskeeën in Nederland last van overheersing door orthodoxe geloofsgenoten en hun buitenlandse geldschieters. Dat blijkt uit verschillende verhoren door de Tweede Kamercommissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
Vicevoorzitter El Boujoufi van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) vertelt dat een nieuwe generatie gelovigen en Nederlandse bekeerlingen de besturen van een aantal moskeeën heeft overgenomen en vergaande veranderingen doorvoert.
Zij hebben contacten gelegd in Saudi-Arabië, Qatar, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten om geld in te zamelen. Soms komen vertegenwoordigers van deze buitenlandse geldschieters in het moskeebestuur. El Boujoufi: “Die hebben helemaal niets met de Nederlandse samenleving, dus dan denk ik: waarom?”
Veel weerstand
El Boujoufi wilde een convenant sluiten met alle moskeeën om buitenlandse financiering te weren of openbaar te maken. Maar hij kwam veel weerstand tegen. Bedreigingen wil hij het niet noemen, hij spreekt van meningsverschillen.
De ouderen willen het houden zoals het is, legt El Boujoufi uit. Die zijn naar Nederland gekomen om te werken en begonnen bijvoorbeeld met eigen spaargeld in een oud schoolgebouw een moskee om te kunnen bidden. De jonge generatie die hier is geboren wil grotere, nieuwe moskeeën en heeft geen bezwaar tegen geld en invloed van salafistische geldschieters.
De vicevoorzitter van het CMO vindt dat er iets moet worden gedaan tegen de inmenging van buitenlandse geldschieters. Door de overheid, maar ook door de moslims zelf. “De oude generatie zegt: ‘Er is rook, we moeten de ramen openzetten, dan weten we waar de rook vandaan komt’,” zegt El Boujoufi. “De jonge generatie zegt: ‘Er is helemaal geen rook.'”
Jongens en meisjes leren op sommige islamscholen om zich tegen de samenleving te keren, zegt hij. “Ik maak me zorgen over de jeugd. Ik ben ook vader en grootvader. Ik wil niet dat er een negatief beeld van moslims ontstaat.”
Weggepest
Voorzitter Laaouej en penningmeester Harzi van gebedshuis Al Wasatia in Geleen hebben deze ervaring ook. Zij richtten het gebedshuis op nadat zij door een nieuw bestuur van orthodoxe moslims uit hun vorige moskee waren gewerkt.
Dit nieuwe bestuur van de Al Houda-moskee ging contacten aan met onduidelijke geldschieters. De imam werd weggepest en vervangen door buitenlandse imams uit onder meer Egypte. Toen er een terroristische imam met banden met al-Qaida kwam preken, trok Harzi aan de bel bij de burgemeester.
“Maar die deed helemaal niets”, zegt ze. Pas na een jaar vond er een gesprek plaats, maar omdat het moskeebestuur helemaal geen openheid gaf, wilde de burgemeester niet verder praten.
‘Blanke meesters’
Harzi werd geregeld bedreigd. “Ik heb me teruggetrokken omdat ik dacht: het wordt gevaarlijk.” Ook voor dit verhoor werd zij aangesproken door een gelovige. “Hij zei: ga je bij je blanke meesters getuigen?”
Laaouej: “Er is echt vijandigheid. Na vandaag krijgen we weer van alles over ons heen. Maar wij hebben de waarheid gesproken en wij zijn daar trots op. Dan zou je eigenlijk steun moeten krijgen.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen twee weken in beslag. In de eerste week worden onder anderen deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
AD 12.02.2020 Een poging van moskeeorganisaties om afspraken te maken over regels voor het aanvaarden van buitenlands geld, is afgeketst op onderlinge onenigheid. Dit vertelde een voorman van de belangrijkste koepelorganisatie van Nederlandse moskeeën woensdag in de flits-enquête naar buitenlandse beïnvloeding.
In zijn verhoor in het parlementaire onderzoek naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding uit onvrije landen sprak Driss el Boujoufi over een vergevorderde poging om een convenant te sluiten met de overheid over regels en voorwaarden aan buitenlandse financiering van islamitische instellingen.
El Boujoufi is vicevoorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), de koepelorganisatie waar het overgrote deel van de moskeeën in Nederland bij is aangesloten.
Vanwege de aanhoudende berichten over ongewenste inmenging uit het buitenland, nam het CMO met de Raad van Marokkaanse Moskeeën het initiatief voor een convenant over de condities rond het aanvaarden van buitenlands geld. Hierover is 2,5 jaar lang onderhandeld binnen het CMO, aldus El Boujoufi. Het ministerie van Sociale Zaken haalde een extern bureau erbij om het te begeleiden.
Dwars
Volgens El Boujoufi lagen vorig jaar echter ‘twee of drie’ islamitische bestuurders dwars, met steun van een hoogleraar. Ze menen dat een convenant impliceert dat ze iets te verbergen hebben, aldus El Boujoufi. Ook vinden ze het principieel onjuist dat buitenlandse financiering alleen voor moslims aan voorwaarden zou zijn verbonden. Eventuele beperkingen zouden volgens hen moeten gelden voor álle religies en daarvoor moet de regering dan maar een wet maken.
El Boujoufi wilde niet zeggen welke moskeebesturen het verzet leidden, maar zei wel dat de vorige voorzitter van het CMO tegenstander was. Begin 2019 trad Halil Karaaslan af als voorzitter, na nog geen jaar in functie te zijn geweest. El Boujoufi zei geen voorstander te zijn van een compleet verbod op buitenlandse financiering. ,,Wel van een verbod op financiering die de eenheid in de samenleving belemmert.’’
Volgens hem telt Nederland op een totaal van 500 moskeeën ‘niet meer dan’ 10 tot 12 salafistische gebedshuizen, die een fundamentalistische islam aanhangen. Tot frustratie van de onderzoekscommissie weigerde hij namen te noemen.
Salafistisch
Hij onderschreef wel de waarschuwingen die de topman van de AIVD, Dick Schoof, maandag uitte over een toenemende invloed van ‘salafistische aanjagers’. ,,Als we stil blijven, neemt het alleen maar toe,’’ aldus El Boujoufi.
Daarbij zei hij – naar het voorbeeld van de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb – dat iedere belijdende moslim salafist is, hijzelf incluis. Het probleem zit hem met name bij de ‘politieke salafisten’, die het isolement opzoeken.
Hij vertelde drie jaar geleden zelf geld te hebben opgehaald in Marokko, voor een conferentie van het CMO in Nederland met andere religieuze stromingen. Daarbij had hij overlegd met de Nederlandse ambassadeur in Rabat en in Nederland met de ministeries van Sociale Zaken, Justitie en Buitenlandse Zaken. ,,Alleen op voorwaarde van transparantie wilden we het geld aanvaarden. En de andere kant stelde geen voorwaarden. Anders had ik het niet geaccepteerd.’’
Weerspreken
Bestuurders van moskeeorganisaties die betrokken waren bij de gesprekken over een convenant, weerspreken de lezing van Driss el Boujoufi. Halil Karaaslan, tot begin vorig jaar voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), stelt dat de koepelorganisatie helemaal geen voorstander was van het maken van afspraken rondom buitenlandse geldstromen. ,,Tijdens mijn voorzitterschap was de meerderheid van het CMO tegen een convenant. Dat gold ook voor drie andere moskeeorganisaties waarmee we hierover spraken.’’
Volgens Karaaslan was sprake van een generatiekloof. ,,Oudere moskeebestuurders zeiden: laten we nou maar doen wat de overheid wil. Ik vond het principieel onjuist om alleen voor moslims beperkingen af te kondigen. Er lag ook helemaal geen convenant. Het ging steeds om de vraag óf dat er moest komen.’’
Abdel Bouzzit, woordvoerder namens een aantal Haagse moskeeën, valt Karaaslan bij. ,,Alleen de Raad van Marokkaanse Moskeeën was voorstander van een convenant. Alle anderen waren tegen.
AD 12.02.2020 Turks-Nederlandse jongeren worden in hun denken en doen beïnvloed door een uit Turkije geëxporteerde ‘giftige mix’ van nationalisme en religie. Dit stelde integratiedeskundige en oud-PvdA-Kamerlid Keklik Yücel vanmiddag tijdens de flitsenquête naar ongewenste beïnvloeding vanuit onvrije landen.
In een notitie die ze schreef met het oog op haar verhoor, waarschuwt Yücel dat Turks-Nederlandse jongeren kwetsbaar zijn voor ‘religieus fanatisme’. Dit ‘Turks salafisme’ heeft nauwe banden met het nationalisme van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, aldus Yücel. Ze wijst erop dat één op de tien jihadgangers uit Nederland Turkse roots heeft.
De Turkse invloed in Nederland neemt volgens haar toe. ,,Er is een te grote groep die zich helemaal identificeert met de Turkse identiteit.” Dat komt doordat de Turkse regering via bijvoorbeeld Diyanet (het ministerie van Religieuze Zaken) in Nederland moskeeën bezit, maar ook omdat Turkse Nederlanders zich niet welkom voelen in Nederland. Ze spreekt van discriminatie en uitsluiting. ,,Als Nederland doen we het niet goed.”
Gebrek aan maatregelen
Bent u joods, juf? Want dan wil ik geen les van u, aldus Leerlingen van Turks-Nederlandse afkomst tegen docenten, aldus Yücel.
Yücel klaagt over het gebrek aan maatregelen in Nederland nadat in 2014 Turkse Nederlanders een brief op hun deurmat vonden die hen maande op de AKP van Erdogan te stemmen. ,,Die mensen voelen zich in de kou staan.”
Ze werd ook bevraagd over de angst in de Nederlands-Turkse gemeenschap om kritisch te zijn op de Turkse regering en refereerde aan de vele bedreigingen die Turks-Nederlandse politici krijgen wanneer ze kritische vragen stellen over ‘de lange arm van Ankara’. Yücel is voorstander van een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen.
Pikant is dat ze in haar notitie schrijft dat de huidige fractievoorzitter van Denk, Tunahun Kuzu, toen hij nog in de PvdA-fractie zat met Yücel – haar voortdurend probeerde te dwarsbomen. Kuzu is lid van de onderzoekscommissie die haar verhoorde, maar was zelf niet betrokken bij haar ondervraging. Daarin werd niet gerept van haar kritiek op Kuzu.
Invloed Koranscholen
Yücel uit zich negatief over de invloed van Koranscholen, die in het weekend leerlingen onderwijzen en hen ‘soms behoorlijk hardhandig’ inprenten dat vragen stellen zeer onbetamelijk is. Ze krijgen ‘ontspoorde opvattingen’ mee. Ter illustratie somt ze citaten van leerlingen op: ,,Bent u joods, juf? Want dan wil ik geen les van u.” En: ,,De doden van Charlie Hebdo zijn verdiend meester, zij hebben Mohammed besmeurd.”
Terreurdeskundige Ronald Sandee wordt door een speciale commissie van de Tweede Kamer verhoordover de beïnvloeding uit onvrije landen van Nederlandse moskeeën en islamitische organisaties. Foto Robin van Lonkhuijsen/ANP
NRC 10.02.2020 Eerste dag parlementaire ondervraging Deskundigen waarschuwden maandag voor een speciale commissie voor buitenlandse financiering van Nederlandse moskeeën.
Onder twaalf fel schijnende lampen en tegenover vier scherp kijkende Kamerleden verklaarden maandag de eerste deskundigen in de parlementaire ondervraging over beïnvloeding uit onvrije landen op – voornamelijk – moskeeën en islamitische organisaties.
De baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Dick Schoof, terreurdeskundige Ronald Sandee en ambtenaar Mark Roscam Abbing waarschuwden alle drie dat de invloed van salafisten op Nederlandse moskeeën toeneemt. Zij krijgen steun uit met name de Golfstaten.
De commissie, bestaande uit Tweede Kamerleden, onderzoekt die buitenlandse beïnvloeding na publicaties van Nieuwsuur en NRC. Daaruit bleek dat zeker dertig Nederlandse moskeeën en islamitische organisaties financiering hadden aangevraagd in ‘onvrije landen’ als Saoedi-Arabië en Koeweit. De komende twee weken worden in totaal achttien deskundigen en getuigen, zoals moskeebestuurders, gehoord.
Volgens inlichtingenchef Schoof kunnen salafistische „aanjagers”, mensen binnen de islamitische gemeenschappen die verdere invloed van hun beweging promoten, een steeds dominantere positie verwerven dóór de buitenlandse steun die ze ontvangen.
Het gaat om een kleine groep die een „disproportionele rol” heeft in moskeeën. „Ze duwen concurrerend aanbod weg. Op sociale media beheersen ze de markt, omdat ze een stevige uitgangspositie hebben door die buitenlandse steun.”
Die dominantere positie verwerven salafisten ook omdat ze steeds „professioneler” zouden opereren. „Het zijn mensen die de Nederlandse samenleving goed kennen, de taal spreken, de wetten kennen, weten hoe ze onlinemassamedia moeten gebruiken”, aldus Schoof.
Facadepolitiek
Jongeren die online zoeken naar informatie over de islam komen daardoor vaak terecht bij salafistische organisaties en aanjagers, zei Mark Roscam Abbing. Hij leidt een ambtelijke taskforce die gemeenten adviseert bij de aanpak van ‘problematisch anti-democratisch gedrag’ en ‘ongewenste beïnvloeding’. Die ‘aanjagers’ zoeken volgens de deskundigen vaak de randen van de wet op, zonder eroverheen te gaan. Schoof: „Ze kennen de bandbreedte van de Nederlandse rechtsstaat.”
Zo lijken die organisaties naar buiten toe vaak modern en vreedzaam, maar prediken ze binnenskamers antidemocratische en soms gewelddadige ideeën, aldus Schoof. Hij noemt dat „facadepolitiek”: „Men zegt het een, maar het doet het ander.
De publieke kant ziet er prima uit, op de statuten van zo’n stichting is niks aan te merken. Maar in de beslotenheid van de eigen kring wordt dan bijvoorbeeld gepredikt dat het oké is om homo’s te vermoorden. Of dat je bij een strafbaar feit geen aangifte bij de politie moet doen, maar het binnen de eigen islamitische kring moet oplossen.”
Die beïnvloeding met „antidemocratisch gedachtegoed” vindt volgens Schoof al plaats bij buitenschoolse schoollessen en de opvang van peuters en kleuters. „Ze krijgen daar gedachtegoed te horen dat intrinsiek strijdig is met waar de democratische rechtsstaat voor staat, bijvoorbeeld over homoseksuelen. Daarin zit vaak een impliciete afwijzing van die rechtsstaat”, aldus Schoof.
Een organisatie die zich sluipenderwijs met antidemocratische ideeën vestigt in Nederlandse moskeeën is bijvoorbeeld het Moslimbroederschap, waarschuwde terreurdeskundige Ronald Sandee, die jarenlang voor de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) werkte.
Volgens hem staan onder meer de Blauwe Moskee in Amsterdam en Centrum de Middenweg in Rotterdam onder invloed van die organisatie, die een shariastaat wil vestigen en waarvan leden geheimzinnigheid beloven. Zo zou de bouw van die moskeeën deels gefinancierd zijn vanuit aan het Moslimbroederschap gelieerde stichtingen. Ook spreken er volgens Sandee regelmatig predikers uit die hoek.
Ondermijning rechtsstaat
Het risico van de toenemende invloed van salafisten, aldus Schoof: het ontstaan van een parallelle samenleving „die de Nederlandse rechtsstaat ondermijnt”. „Ze jagen antidemocratisch gedachtegoed aan, dat de democratische rechtsstaat ondermijnt en bedreigt.
Als zo’n parallelle structuur ontstaat, is het risico dat de democratische rechtsstaat op termijn conform die parallelle samenleving moet worden gestructureerd.” Daarmee komen burgerlijke en democratische vrijheden onder druk te staan, waarschuwde Schoof.
Maar de aanpak van buitenlandse beïnvloeding kan lastig zijn, temperde ambtenaar Roscam Abbing de verwachtingen. „Een verbod op financiering uit onvrije landen kan tot gevolg hebben dat geld vaker via Europese landen naar Nederland komt.”
En omdat ‘problematisch gedrag’ vaak niet strafbaar is – het prediken van antidemocratische ideeën is in een liberale rechtsstaat niet verboden – is informatie over geldstromen vaak moeilijk te delen binnen de overheid.
Roscam Abbing pleitte er daarom voor dat de overheid ook inzet op het versterken van „weerbaarheid” van kwetsbare groepen binnen Nederlandse moskeeën tegen radicalere stromingen. Ook zou het aanbod aan islamitische organisaties „pluriformer” moeten zijn, om bijvoorbeeld te voorkomen dat islamitische ouders hun kind enkel bij een salafistische organisatie geloofsonderwijs kunnen bieden. „Je moet voorkomen dat mensen alleen naar moskeeën kunnen waar zorgelijk gedrag plaatsvindt.”
Woensdag hoort de commissie deskundigen over de „gevolgen voor de gemeenschap” van ongewenste buitenlandse beïnvloeding.
AD 10.02.2020 De Raad van State buigt zich op korte termijn over een wetsvoorstel van het kabinet om ongewenste financiering uit ‘onvrije landen’ te kunnen beperken. Dit vertelde topambtenaar Mark Roscam Abbing vandaag. Hij werd gehoord in het parlementaire onderzoek naar buitenlandse financiering van met name islamitische instellingen.
Vorig jaar meldde het kabinet al zo’n wet te overwegen, maar dat dit complex is vanwege de grondwettelijke godsdienstvrijheid. Ook is het lastig te bewijzen dat geld bedoeld is voor onwenselijke uitingen. Uit Roscam Abbings opmerkingen valt op te maken dat het kabinet nu toch een wettelijke formule denkt te hebben gevonden, al zei hij ook: ,,Het is echt een zoektocht.” Het advies van de Raad van State is doorgaans de voorbode van het naar de Tweede Kamer sturen van een wetsvoorstel.
Roscam Abbing werd maandag als derde en laatste gehoord, op de eerste dag van de openbare verhoren in de enquête naar buitenlandse financiering. Hij is voorzitter van een taskforce die zich bezighoudt met ongewenste buitenlandse financiering.
Verschillende ministeries werken samen met de politie om gemeenten en gemeenschappen te adviseren over onder andere problematisch gedrag van salafisten. Die taskforce speelde een voorname rol bij de omgang met het islamitische Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam. Onderwijsminister Arie Slob wilde de bekostiging van de school staken, maar is door de rechter teruggefloten.
Podium
Achteraf gezien is er misschien te weinig aan de buitenwacht uitgelegd waarom overheidsoptreden in dit geval gerechtvaardigd was, aldus Roscam Abbing. In bedekte termen riep hij de politiek op zich minder te focussen op repressie en het onderdrukken van ongewenste geluiden, en meer op het weerbaar maken van de welwillende meerderheid van de moslimgemeenschap.
Eerder schreef Roscam Abbing dat nogal wat politieke partijen nadenken over een verbod op buitenlandse financiering en trachten te voorkomen dat ‘aanjagers’ van salafistische geluiden een podium krijgen.
Hij waarschuwde dat ‘bovenmatig repressief handelen’ averechts kan uitpakken en ongewenste buitenlandse beïnvloeding juist in de hand werkt. In zijn verhoor bepleitte Roscam Abbing ‘het versterken van de weerbaarheid’. ,,Mensen met rare ideeën houd je altijd. Als je mensen zover kan krijgen dat ze zich niet laten overtuigen, zouden we echt aan de winnende hand zijn.”
Hij bepleitte ook een speciale wet voor de taskforce, om het nemen van maatregelen een betere basis te geven. Dat zou er ook toe kunnen leiden financieel gevoelige informatie die nu niet met de taskforce mag worden gedeeld, daar wel op tafel belandt.
NOS 10.02.2020 De nieuwe generatie salafistische moslims in Nederland vormt een serieuze bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat op de lange termijn. Dat heeft AIVD-directeur Schoof gezegd in zijn verhoor door de Tweede Kamer-commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën onderzoekt.
“Op dit moment zien we een tweede generatie ontstaan”, zegt Schoof. “Ze schrijven en spreken goed Nederlands. Ze kennen het rechtssysteem. Op sociale media domineren ze de markt, om het zo te noemen. Ze streven naar een parallelle samenleving waar de regels van de Nederlandse rechtsstaat niet gelden.”
Deze jonge Nederlandse salafisten krijgen financiële en andere steun uit Golfstaten. Zij proberen met professionele methoden invloed te krijgen in moskeeën, op scholen en zetten gematigde gelovigen onder druk, blijkt uit AIVD-onderzoek.
Kinderopvang
Ook in het onderwijs en de kinderopvang krijgen salafisten steeds meer voet aan de grond, zegt Schoof. “Heel jonge kinderen tussen 0 en 4 jaar krijgen daar al dat gedachtegoed te horen.”
De organisaties maken gebruik van façadepolitiek, zoals Schoof het noemt. Naar buiten gematigd en extremisme afkeuren, maar vervolgens in eigen kring prediken dat je homo’s mag vermoorden.
Wat kinderen op salafistische moskeescholen leren
Nieuwsuur en NRC deden vorig jaar onderzoek naar het lesmateriaal van informele salafistische scholen. De kinderen leren welke mensen ‘vijanden’ of ‘ongelovigen’ zijn. Ook gaat het over de doodstraf voor mensen die vreemdgaan, homoseksuelen en afvalligen. Kinderen krijgen hierbij invuloefeningen en multiple choice vragen. Ze moeten bijvoorbeeld kiezen welke straf de juiste is: a. zweepslagen, b. stenigen, c. doden met een zwaard.
De Tweede Kamercommissie wil van Schoof weten wat er aan te doen is. Als voorbeeld noemt de commissie de aanpak van problemen op het Cornelius Haga Lyceum in Amsterdam.
De overheid is verschillende keren teruggefloten vanwege de eigen regels. Minister Slob had volgens de rechter de geldkraan niet mogen dichtdraaien. En de AIVD had volgens de toezichthouder de waarschuwing voor de school niet zorgvuldig genoeg opgeschreven.
Schoof wilde als AIVD-directeur niet zeggen hoe de wetgeving veranderd zou moeten worden. Wel denkt hij dat het dwingen van organisaties tot openheid over wat zij doen een stuk zou helpen. “Maar wetten verzinnen voor de geldstromen is heel ingewikkeld. Die lopen via tussenpersonen, dus je kunt alles verhullen wat je wilt.”
Diplomatiek
Diplomatiek overleg heeft wel nut gehad, zegt hij. Sommige ambassadeurs die optraden als bemiddelaar tussen de geldschieters en Nederlandse moskee-organisaties zijn daar na gesprekken mee opgehouden.
Ook bepaalde landen die al dan niet via stichtingen hier geld uitdeelden, zagen daar vanwege de goede betrekkingen met Nederland van af. Om welke landen en ambassadeurs het gaat wilde Schoof niet zeggen.
Terreurdeskundige Ronald Sandee vertelde in zijn verhoor dat de Moslimbroederschap, gefinancierd door Qatar, veel invloed heeft in de Blauwe moskee in Amsterdam. Jonge Nederlandse en Engels sprekende imams prediken daar met succes een soort “Nedersalafisme” voor een jong publiek. Dat toelaten is naïef, zegt Sandee.
Ook het toelaten van moskeeën van de Turkse overheid met door Turkije betaalde imams is naïef, vindt hij. Daar zit een politieke en religieuze strategie achter, namelijk het beïnvloeden van Nederlandse Turken. Sandee: “Het zou helpen als Nederland af en toe zegt ‘Tot hier en niet verder’.”
Het parlementaire onderzoek
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van NRC en Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië.
De hoorzittingen van de Tweede Kamer nemen in totaal twee weken in beslag. In de eerste week worden deskundigen gehoord. In de tweede week worden de besturen van de omstreden As-Soennah-moskee en de alFitrah-moskee onder ede gehoord.
Telegraaf 10.02.2020 De baas van de geheime dienst AIVD Dick Schoof ziet een nieuwe generatie ’salafistische aanjagers’ aan invloed winnen die op sociale media ’de markt overheersen’. Zij prenten al bij hele jonge kinderen de boodschap in dat de Nederlandse rechtstaat niet deugt.
Dat zei de AIVD-baas als eerste deskundige die werd gehoord door de parlementaire ondervragingscommissie over buitenlandse financiering van moskeeën. De Kamer wil weten waar dat tot radicalisering leidt. Het gaat daarbij niet alleen om moskeeën, maar ook om koranscholen.
Vaak lijkt vanaf de buitenkant alles in orde, zei Schoof, die in dit verband spreekt van facadepolitiek. „Ze kennen de grenzen van de Nederlandse rechtstaat goed, dus naar buiten toe zullen ze nooit over die grens heen gaan. In de beslotenheid van een preek wordt expliciet gezegd dat je homo’s mag vermoorden.”
De gevolgen van die invloed zijn zorgelijk, zegt Schoof. Gewone moslims worden onder druk gezet en beperkt in hun vrije geloofsbeleving. Bovendien kan er een ’parallelle samenleving’ ontstaan die de Nederlandse samenleving met al haar vrijheden ondermijnt.
De financiering vanuit de Golfregio loopt via stichtingen en tussenpersonen en is vaak lastig te achterhalen, zei de AIVD-directeur. Bovendien blijkt uit de praktijk dat het lastig is er iets tegen te doen, zeker strafrechtelijk. Het mislukte optreden van onderwijsminister Slob en de gemeente Amsterdam tegen het Cornelius Haga Lyceum onderstreept dat. Toch blijkt de waarschuwing van de AIVD over antidemocratische elementen in de school staan, zei Schoof.
Moslimbroeders
Terreurdeskundige Ronald Sandee sprak over de invloed van de Moslimbroederschap. Landen als Koewet, Qatar en Turkije kopen met miljoenen invloed bij moskeeën als de Blauwe Moskee in Amsterdam en de Essalam Moskee in Rotterdam. „Wie betaalt, bepaalt.” De financiering loopt vaak via trustfondsen als de Europe Trust Nederland (uit Qatar). Soms komt het volgens Sandee ook op ’pallets met bankbiljetten in privévliegtuigen’, waarna het via tussenpersonen met duffelbags naar moskeeën in Nederland en Duitsland wordt gebracht.
Of de bank over dergelijke hoeveelheden contanten geen vragen stelt, zo wilde de ondervragingscommissie weten. Sandee: „De bank wel, maar een notaris misschien niet.”
Waar Saudi-Arabië en de Emiraten zich minder zijn gaan inlaten met de Moslimbroeders, zijn Qatar en Turkije juist actiever geworden, zegt Sandee.
De Kamercommissie gaat de komende weken negentien personen ondervragen. Dick Schoof van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst is de eerste die wordt gehoord. Daarna volgen onder anderen terreurdeskundigen, integratiedeskundigen en moslimorganisaties. Volgende week staan de omstreden moskeeën As-Soennah (Den Haag) en alFitrah (Utrecht) in de schijnwerpers. De laatste verhoren zijn donderdag 20 februari.
Het onderzoek wordt gedaan door een zogenoemde parlementaire ondervragingscommissie. Het is een kortere variant van een parlementaire enquête. Maar ook bij deze mini-enquête staan ondervraagden onder ede en zijn ze verplicht mee te werken.
AD 10.02.2020 Met een nieuwe generatie ‘salafistische aanjagers’, gefinancierd vanuit de Golfregio, wint deze (zeer) orthodoxe stroming binnen de islam aan invloed. Dit zei AIVD-topman Dick Schoof maandag in het eerste openbare verhoor van de van de parlementaire ‘mini-enquête’ naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van vooral islamitische instellingen.
,,We zien een soort tweede generatie ontstaan die goed de Nederlandse wetgeving kent, goed Nederlands spreekt en gemakkelijk de weg vindt, waardoor hun invloed groeiende is,’’ zei Schoof, die om operationele redenen geen namen wilde noemen.
Door de financiële steun uit het buitenland duwen de salafisten concurrerend aanbod weg, aldus Schoof. ,,In markttermen gesproken overheersen ze bijna de markt op internet en social media, omdat ze een stevige uitgangspositie hebben dankzij de financiering.’’
De groep is relatief klein, maar sterk georganiseerd en daardoor ‘disproportioneel aanwezig’. ,,We maken ons meer zorgen over salafistische aanjagers dan enige tijd geleden.’’
Façadepolitiek
Men zegt het één en doet het ander, aldus Dick Schoof, AIVD.
De problematische gevallen onder de aanjagers stimuleren ‘antidemocratisch gedachtegoed’, via gesprekken, onderwijs en bijvoorbeeld kinderopvang. Zo zijn er moskeeën waar kinderen tussen de 0 en 4 jaar ‘op hele eenvoudige manieren gedachtegoed te horen krijgen dat intrinsiek strijdig is met de rechtsstaat’.
In de openbaarheid is daar dan doorgaans niets van te merken. Schoof sprak over ‘façadepolitiek’. ,,Men zegt het één en doet het ander.’’ Als voorbeeld noemde hij een preek waarin expliciet wordt gezegd dat je homoseksuelen kan vermoorden. ,,Dat zal men aan de buitenkant nooit zeggen, sterker nog men zal er afstand van nemen.’’
Doel is het creëren van een ‘parallelle samenleving’. Op langere termijn is dat een dreiging die een halt moet worden toegeroepen, aldus Schoof.
Haga Lyceum
Schoof kreeg ook vragen over het Amsterdamse Cornelius Haga Lyceum, waarvoor de inlichtingendienst vorig jaar waarschuwde vanwege vermeende salafistische invloeden. Volgens de rechter zijn daar onvoldoende ernstige indicaties voor. Schoof houdt vol dat de AIVD terecht aan de bel trok. Maar vervolgens was het voor de gemeente Amsterdam en andere overheidsinstanties lastig om de juiste maatregelen te kunnen treffen, aldus de AIVD-chef.
Met de mini-enquête wil een meerderheid van de Tweede Kamer deze week en volgende week de gevolgen blootleggen van – met name Arabische – geldstromen naar moskeeën. Hiervoor worden in totaal 19 mensen gehoord.
Later maandag wordt nog terreurdeskundige Ronald Sandee gehoord, naast Mark Roscam Abbing, voorzitter van de Taskforce Problematisch gedrag en ongewenste buitenlandse financiering. In de Taskforce werken verschillende ministeries samen met de politie om gemeenten en gemeenschappen te adviseren over onder andere problematisch gedrag van salafisten.
AD 10.02.2020 De Rotterdamse moskee De Middenweg en de Amsterdamse Blauwe Moskee zijn in de greep van Moslimbroeders. Die boodschap had terreurdeskundige en onderzoeker Ronald Sandee maandag tijdens zijn verhoor in de mini-enquête van de Tweede Kamer naar ongewenste buitenlandse beïnvloeding van islamitische instellingen.
Hoewel beiden dat zelf steevast ontkennen, noemde Sandee bestuursvoorzitter Jacob van der Blom en imam Yassin Elforkani van de Blauwe Moskee als Moslimbroeders. Van der Blom is ook oprichter van De Middenweg.
Hard bewijs heeft Sandee niet, maar: ,,Als het loopt als een eend, kwaakt als een eend, dan kan het een eend zijn.’’ Van der Blom en Elforkani ‘volgen de ideologie’ van de Moslimbroeders.
De moskee in Nieuw-West, neergezet met geld uit Koeweit en Qatar, speelde een grote rol in het verhoor. Sandee, oud-medewerker van de militaire inlichtingendienst, vertelde ook uitvoerig over de internationale Moslimbroederschap. Volgens hem streeft die organisatie een ‘shariastaat’ na, waarin de islam leidend is.
Sluiers
Moslimbroeders zijn in het algemeen hoogopgeleid, welsprekend en ‘anti-integratief’, aldus Sandee. Ze stimuleren volgens hem vrouwen om sluiers te dragen en hameren op ‘islamofobe’ tendensen in de samenleving.
Sandee noemde de Blauwe Moskee als pregnant voorbeeld van beïnvloeding vanuit de Golfregio. Toen Koeweit rond 2006 instapte als financier, trad bij het bedrijf dat het vastgoed in eigendom heeft een hoge Koeweitse functionaris aan die volgens Sandee ook nu nog de koers van de moskee mede bepaalt.
Sandee zei ook verhalen te hebben gehoord over jonge bekeerlingen in de Blauwe Moskee die ‘behoorlijk intimiderend’ hun opvattingen opdringen. ,,Maar dat is alleen hear say.’’
Middenweg
In de Blauwe Moskee, maar ook bij De Middenweg (eveneens vanuit de Golfregio gefinancierd en met dezelfde eigenaar als de Blauwe Moskee) zie je volgens Sandee aan de sprekers en trainingen de invloed van de Moslimbroeders. In dat verband noemde hij ook de Essalammoskee in Rotterdam, de grootste van Nederland.
Ten aanzien van de geldstromen uit de Golf is Nederland ‘een beetje te naïef, misschien goedgelovig’. ,,Ik heb het gevoel dat landen als Turkije en Qatar een hele bewuste strategie volgen om moslimgemeenschappen in het buitenland te beïnvloeden. Maar we zitten vast aan die vrijheid van religie.’’
Hij bepleitte maatregelen om buitenlandse financiering aan banden te leggen. Hij noemde de islamwet uit Oostenrijk als voorbeeld, die een verbod op buitenlandse financiering bevat. Ook opperde hij een Europees verbod. ,,Dat zou een mogelijkheid zijn om in 1 klap van ongewenste beïnvloeding af te komen.’’
Vastgoed
De parlementaire commissie stelde de nodige vragen over Jacob van der Blom, ex-directeur bij de Essalammoskee die volgens Sandee op goede verkeert met Qatar Charity, een voorname donateur van islamitische instellingen in Europa. Van der Blom is al jaren bestuurder van Europe Trust Nederland, de eigenaar van de Middenweg en Blauwe Moskee. Volgens Sandee is dat de Nederlandse vastgoedtak van de Moslimbroeders, die dient als filiaal van het in Birmingham moederbedrijf gevestigde Europe Trust. ,,Ik heb het gevoel dat als Europe Trust in Birmingham het vastgoed opeist, dat ook gebeurt.’’
De laatste tijd signaleert Sandee een kruisbestuiving tussen Moslimbroeders en salafisten. ,,Een soort nedersalafisme of nederbroederschap.’’
Sandee werd ook bevraagd over een uitvoerig artikel dat hij vorig jaar schreef voor een Amerikaanse onderzoekssite, waarin hij de vloer aanveegde met het Amsterdamse deradicaliseringsbeleid, dat volgens hem aan de leiband loopt van dubieuze figuren. Signalen over radicaliserende mensen zijn onder het tapijt geveegd, aldus Sandee.
AD 10.02.2020 Door het ondervragen van negentien deskundigen en betrokkenen wil de Tweede Kamer onderzoeken of de financiering van islamitische instellingen tot radicalisering leidt. Maar of de commissie veel boven water zal krijgen, valt te bezien. Zes vragen over de kwestie.
Waar draait het om?
Grote vraag is: wat willen andere landen in ruil voor de financiering van islamitische instellingen in ons land? Het gaat hierbij vooral om geld uit ‘onvrije landen’, als Saoedi-Arabië, Golfstaten, of Turkije. Volgens deskundigen kleeft aan het geld ook de verspreiding van fundamentalisme. Het kabinet werkt aan een wet om de geldstromen transparanter te maken, maar de Tweede Kamer hoopt via de ondervragingen (onder ede) die vandaag beginnen meer ‘efficiënte maatregelen’ te bedenken.
Hoe groot is het probleem?
Invloed van extreme moslimpredikers is moeilijk in tabellen te vatten, maar de AIVD maakt zich bijvoorbeeld al langer zorgen over de invloed vanuit Golfstaten. In Utrecht bijvoorbeeld ligt de alFitrah-moskee al jaren onder vuur, waar kinderen geleerd wordt te leven volgens de orthodoxe islam.
En de Haagse as-Soennah-moskee zou gefinancierd worden door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Vorig jaar nog berichtte NRC dat op zo’n vijftig moskeescholen kinderen leerden dat zij afvallige moslims dood zouden moeten wensen.
Homo’s zouden de doodstraf verdienen. Vooral het salafisme zou aan terrein winnen door de financiering van ver. Die geloofsuitleg van de islam verwerpt democratie en bestempelt de omgang met niet-moslims als verwerpelijk. Ook de Nederlandse Syriëgangers hangen vaak deze stroming aan.
Hoe gaat de Tweede Kamer onderzoek doen?
De parlementariërs grijpen naar een nieuw middel: de mini-enquête. Of officiëler: de parlementaire ondervraging. Het is eigenlijk een flitsversie van zijn bekendere broertje: de parlementaire enquête.
Op zes dagen komen negentien betrokkenen en deskundigen aan bod. Het gaat om AIVD-baas Dick Schoof, maar ook terreurdeskundigen en vooral: de leiding van diverse moskeeën. Aan de hand van de ondervragingen maakt de commissie een verslag dat de Kamer kan gebruiken als achtergrondinformatie bij het nog te voeren Kamerdebat.
Hoe reageren moskeeën?
Een aantal is verbolgen en spreekt van een hetze. Het bestuur van de as-Soennah-moskee weigerde aanvankelijk te komen opdraven voor de ondervraging. De geldstroom ontkennen ze niet altijd. Zo doneerde Koeweit 1,3 miljoen euro voor de financiering van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart.
Een topambtenaar van het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken werd later voorzitter van het bestuur van de Blauwe Moskee. Volgens een vertrouwelijke memo van de antiterrorismecoördinator NCTV, in handen van Nieuwsuur, waren er vier jaar geleden nog 13 salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27.
Het aantal salafistische predikers verdubbelde van 50 naar 110. Toch ontkennen veel moskeeën dat er met de geldstromen invloed ‘gekocht’ wordt. Dat zullen zij ook voor de commissie getuigen, is de verwachting.
Wat gaat de commissie dan achterhalen?
Volgens commissievoorzitter Michiel Rog (CDA) zijn er ook ‘relevante’ documenten gevorderd bij een aantal ministeries en islamitische instellingen. Die zouden geldstromen in kaart kunnen brengen, al wilde hij dat vorige week nog niet prijsgeven.
Daarnaast worden deskundigen, maar ook de (voormalige) burgemeesters van Den Haag en Utrecht gehoord die van dichtbij kunnen hebben gezien wat de uitwerking van giften is geweest.
Komt er daarmee duidelijkheid?
Dat valt te betwijfelen. De commissie vroeg ook om de boekhouding van de alFitrah-moskee, die ook een islamles verzorgt. Maar die weigert tot dusver de documenten over te dragen. Ook worden er geen geldschieters, bijvoorbeeld medewerkers van ambassadeurs van de onderzochte landen, verhoord.
Of dit te maken heeft met diplomatieke betrekkingen, wilde commissieleider Rog niet zeggen. Die vroeg evenmin gegevens op bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl daar al jarenlang een lijst ligt van de door de Golfregio gefinancierde moskeeën.
Den HaagFM 07.02.2020 Oud-burgemeester Pauline Krikke wordt binnenkort gehoord door een speciale commissie van de Tweede Kamer. Ook bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari. Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
Het bestuur van de as-Soennah moskee is ook opgeroepen voor verhoor onder ede. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee zei eerder nog niet te weten of het op komt dagen. De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Twee verhoorweken
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
OmroepWest 06.02.2020 De Haagse oud-burgemeester Pauline Krikke wordt binnenkort gehoord door een speciale commissie van de Tweede Kamer. Ook bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd. De commissie onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari. Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
Het bestuur van de as-Soennah moskee is ook opgeroepen voor verhoor onder ede. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee zei eerder nog niet te weten of het op komt dagen. De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Twee verhoorweken
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari 2020. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
NOS 06.02.2020 Maandag begint de parlementaire commissie die ongewenste beïnvloeding van moskeeën, islamitische scholen en andere organisaties gaat onderzoeken. “We willen weten hoe we deze beïnvloeding kunnen doorbreken”, zegt voorzitter Michel Rog (CDA).
In zes dagen tijd, tussen 10 en 20 februari, worden vertegenwoordigers van moskee-organisaties, onderzoekers en terreurdeskundigen gehoord. Het eerste verhoor is met directeur Schoof van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Moskeeën
In de tweede week worden de besturen van de As-Soennah-moskee in Den Haag en de alFitrah-moskee in Utrecht verhoord. As-Soennah heeft vooraf informatie aangeleverd die de commissie had opgevraagd.
AlFitrah maakte daar bezwaar tegen en wil de commissie geen documenten sturen. De Tweede Kamer begon daar een rechtszaak over en kreeg gelijk. Op 21 februari 2020 dient het hoger beroep van de moskee-stichting.
“Maar”, zegt commissievoorzitter Rog, “dit ontslaat het bestuur van alFitrah niet van medewerking aan het verhoor.” Dat staat gepland voor woensdag 19 februari 2020.
Het bestuur van de Utrechtse alFitrah-moskee vindt dat de commissie buiten zijn bevoegdheden treedt met het opvragen van alle stukken. “De zaak ligt bij het gerechtshof en we willen dat eerst voorleggen aan een hogere rechter”, zegt de advocaat van het bestuur in het radioprogramma Nieuws en Co.
Miljoenen euro’s
De aanleiding van het onderzoek door de Tweede Kamer is berichtgeving van Nieuwsuur. Daaruit bleek dat zeker dertig islamitische organisaties in Nederland de afgelopen jaren financiering hebben aangevraagd in Golfstaten of daadwerkelijk geld hebben ontvangen uit deze landen.
Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saudi-Arabië. Van dat geld worden onder meer ultraorthodoxe imams ingehuurd.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken bleek jarenlang in het geheim lijstjes bij te houden over deze geldstromen, gebaseerd op vrijwillig verstrekte informatie van de ambassades van Koeweit en Saudi-Arabië. De Tweede Kamer kreeg deze informatie niet, en besloot daarom tot dit parlementaire onderzoek.
Brandbrief
Vier islamitische organisaties maakten deze week bezwaar tegen de opzet van het onderzoek. In een brandbrief aan Tweede Kamervoorzitter Arib stelden zij dat de onderzoekscommissie ook moet kijken naar buitenlandse geldstromen voor christelijke politieke partijen, kerken en synagoges.
“De brief is een laatste poging om te wijzen op wat er volgens ons fout is aan het onderzoek”, zei Abdelhamid Bouzzit, moskeebestuurder van het Islamitisch Centrum Imam Malik in Leiden.
Maar de onderzoekscommissie houdt zich aan het oorspronkelijke plan:
Onderzoek Tweede Kamer buitenlandse financiering moskeeën van start
Onder ede
De verhoren vinden onder ede plaats. De eed wordt afgenomen met de zin “Zo waarlijk helpe mij God Almachtig” en de belofte “Dat verklaar en beloof ik”. Moslims die de eed moeten afleggen mogen van de commissie zelf een zin bedenken, bijvoorbeeld: “Zo waarlijk helpe mij Allah Almachtig.”
De commissieleden zijn voorzitter Michel Rog (CDA), ondervoorzitter Ronald van Raak (SP), Gert-Jan Segers (ChristenUnie), Mark Harbers (VVD), Edgar Mulder (PVV), Rutger Schonis (D66), Niels van den Berge (GroenLinks), Chris Stoffer (SGP) en Tunahan Kuzu (Denk).
Telegraaf 06.02.2020 De Tweede Kamer begint volgende week gemankeerd aan de ondervragingen over ongewenste geldstromen naar moskeeën vanuit onvrije landen als Saoedi-Arabië, Koeweit en Qatar. Moskeeschool AlFitrah weigert namelijk nog altijd om gevorderde documenten aan de Kamer te overhandigen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is niet eens om medewerking gevraagd.
Vanaf volgende week worden onder meer bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht onder ede ondervraagd door de Tweede Kamer, evenals de Islamitische Stichting Nederland, de Nederlandse tak van het Turkse moskeenetwerk Diyanet. Doel van de verhoren is uiteindelijk om maatregelen te kunnen nemen om de ongewenste beïnvloeding vanuit het buitenland te kunnen stoppen.
De Kamer debatteert er al jaren vrijwel vruchteloos over. Wetgeving om geldstromen naar moskeeën uit ’onvrije landen’ aan banden te leggen, laat nog op zich wachten. De openbare verhoren, onder ede, moeten leiden tot ’effectieve maatregelen om deze invloed te doorbreken’.
Moskeeschool zet hakken in zand
AlFitrah weigerde de door de ondervragingscommissie gevorderde documenten te overhandigen. En hoewel de rechter de commissie in het gelijk stelde, komt de moskeeschool nog altijd niet over de brug. Het hoger beroep dient op vrijdag 21 februari, een dag na het laatste verhoor van de ondervragingscommissie.
„Ook zonder de stukken heeft de commissie voldoende informatie om de verhoren te kunnen beginnen”, zegt commissievoorzitter Michel Rog (CDA). De ondervragingscommissie vorderde ook documenten van banken en van de ministeries van Financiën, Justitie en Veiligheid, en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Waarom Buitenlandse Zaken niet om informatie is gevraagd, wilde Rog niet zeggen.
Openbare lijst geldstromen
Minister Blok (Buitenlandse Zaken) heeft de roep van de Kamer om openbaarmaking van de lijsten met moskeeën die financiering krijgen uit Golfstaten altijd willen tegenhouden. Juist door diplomatieke vertrouwelijkheid, gaf een land als Saudi-Arabië informatie over de moskeeën, zo redeneerde de bewindsman.
Behalve moskeebestuurders en burgemeesters verhoort de Kamer ook AIVD-baas Dick Schoof en terreurdeskundige Ronald Sandee.
AD 06.02.2020 Bestuurders en ex-bestuurders van de omstreden moskeeën As-Soennah in Den Haag en alFitrah in Utrecht worden ondervraagd door de Tweede Kamer. Het onderzoek naar illegale geldstromen vanuit het buitenland begint maandag 10 februari.
Er wordt afgetrapt met een verhoor van Dick Schoof, hoofd van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Ook onder anderen ex-burgemeester Pauline Krikke van Den Haag wordt gehoord.
Een speciale commissie van de Tweede Kamer onderzoekt de financiering van moskeeën in Nederland. Ze wil erachter komen of er geldstromen uit het buitenland vloeien die leiden tot ‘ongewenste beïnvloeding’.
De alFitrah-moskee weigerde aanvankelijk inzage in de financiën, maar de rechtbank dwong de stichting mee te werken. De moskee heeft tot op heden de benodigde documenten niet aangeleverd aan de Kamercommissie.
Verhoren
Ook terreurdeskundige Ronald Sandee, integratiedeskundige en voormalig Kamerlid Keklik Yücel en vicevoorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) Saïd Bouharrou zijn opgeroepen. De ondervraging is opgesplitst in twee delen. In de eerste week worden deskundigen en mensen uit de gemeenschap gehoord over beïnvloeding en gevolgen. De tweede verhoorweek richt zich op de moskeeën en de Islamitische Stichting Nederland.
De verhoren duren tot en met 20 februari. Er wordt een verslag gemaakt met daarin de maatregelen en oplossingen die de commissie aandraagt. Dit verslag biedt de commissie naar verwachting eind april aan de Tweede Kamer aan.
In 2016 deed de FIOD een inval bij de Al-Fitrah-moskee ANP
NOS 17.01.2020 De alFitrah-moskee uit Utrecht moet een onderzoekscommissie van de Tweede Kamer inzage geven in de financiën. Dat heeft de voorzieningenrechter in een kort geding besloten. De documenten moeten de parlementaire ondervragingscommissie helpen bij het onderzoek naar financiering van salafistische moskeeën.
De rechtbank beveelt alFitrah en aanverwante stichtingen om de administratie en financiële gegevens aan de commissie over te dragen. Als zij blijven weigeren, kan er een dwangsom volgen.
De alFitrah-moskee is een van de islamitische organisaties die door de commissie worden onderzocht. Het onderzoek werd ingesteld na de onthulling van Nieuwsuur en NRC dat verschillende islamitische organisaties miljoenen euro’s uit de Golfregio hebben ontvangen. Er bestaan vermoedens dat daarmee religieus fundamentalisme wordt gestimuleerd en integratie in de Nederlandse samenleving wordt tegengewerkt.
Verdwenen documenten
De stichting alFitrah en de Kamercommissie stonden tegenover elkaar voor de rechter omdat de stichting weigert opening van zaken te geven. Imam Suhayb Salam zei gisteren in de rechtszaal dat hij de stukken niet meer heeft, omdat die in beslag zijn genomen door de FIOD en het Openbaar Ministerie bij een inval in 2016. De advocaat van de Kamercommissie stelde daarop dat de moskee die stukken inmiddels terug heeft.
AlFitrah wordt nu gedwongen medewerking te verlenen in de zoektocht naar de ‘verdwenen’ documenten. De rechtbank vindt dat de stichting een betere onderbouwing van de verdwijning moet geven. Ook moet zowel de Kamercommissie als alFitrah nagaan of er bij de FIOD documenten voorhanden zijn.
Vrijheid van godsdienst
Het moskeebestuur stelde in de zitting dat het onderzoek in strijd is met de vrijheid van godsdienst, maar daar gaat de rechter niet in mee. Het verstrekken van gegevens brengt de belijdenis van een godsdienst niet in het geding, oordeelt de rechtbank.
Volgens CDA-Kamerlid Michel Rog, die de ondervragingscommissie voorzit, zijn de opgevraagde documenten noodzakelijk om het onderzoek voort te zetten. Zodra de gegevens beschikbaar zijn, hoopt de commissie verder te kunnen met de voorbereiding voor de openbare verhoren. Die moeten volgende maand plaatsvinden.
Voor die eerste verhoren zijn al mensen uitgenodigd, maar niet de salafistische prediker Salam.
NOS 16.01.2020 De islamitische Stichting alFitrah heeft wel degelijk de documenten in bezit die door de Tweede Kamer worden opgeëist. Dat zei advocaat Van Uden van de parlementaire ondervragingscommissie vanochtend bij een zitting bij de rechtbank in Den Haag.
De Tweede Kamer wil de stukken hebben voor het onderzoek van een Kamercommissie naar de financiering van salafistische moskeeën. Omdat de Utrechtse stichting weigert stukken over te dragen, is de commissie naar de rechter gestapt.
De Utrechtse imam Suhayb Salam zegt de stukken niet meer te hebben, omdat die 3,5 jaar geleden in beslag zijn genomen door de FIOD en het OM. Dat gebeurde bij een inval in zijn islamitisch centrum in de Utrechtse wijk Overvecht. Maar volgens de advocaat van de Kamercommissie heeft hij die stukken inmiddels weer terug. Bovendien wil de commissie ook de stukken van daarna.
De Kamer vermoedt onder meer dat de stichting geld uit het buitenland heeft gekregen, waarmee religieus fundamentalisme wordt gestimuleerd en de integratie in de Nederlandse samenleving wordt tegengewerkt. Onder de stichting vallen een moskee en andere organisaties waarvan Salam de leiding heeft.
Verhoren
Op 10 februari beginnen in de Tweede Kamer de verhoren waarmee het parlement meer zicht probeert te krijgen op “ongewenste beïnvloeding van maatschappelijke en religieuze organisaties in Nederland, zoals moskeeën, uit onvrije landen”.
Voor die eerste verhoren zijn al mensen uitgenodigd, maar niet de salafistische prediker Salam. Toch eist de commissie wel dat hij alle stukken aanlevert over een periode van 10 jaar.
Geen parlementaire enquête
Volgens de advocaat van Salam, Boumanjal. gaat de commissie zijn boekje te buiten. Hij wees er vandaag op dat de ondervragingscommissie niet de status heeft van een parlementaire enquête.
De commissie zou geen nieuw onderzoek mogen doen, maar enkel mogen putten uit al bestaande onderzoeken, zoals die van de FIOD en wetenschappelijke studies. Advocaat van Uden van de Tweede Kamercommissie wierp tegen dat de verzoeken om informatie te krijgen van alFitrah wel degelijk passen bij een parlementaire ondervraging.
Imam Salam zei tijdens de zitting dat er geen stukken van na de inval van 2016 meer zijn. Allereerst omdat er geen notulen meer worden gemaakt. En ook omdat alFitrah en stichtingen die daaraan zijn verbonden nauwelijks nog actief zijn. De advocaat zei wel dat er in het verleden geld is geaccepteerd uit Koeweit. Dat ging volgens hem om “liefdadigheidsgeld”.
Er kwam geen geld uit Turkije en Saudi-Arabië, benadrukte hij.
Onveilige landen
Tijdens de zitting was er veel discussie over een lijst met “onveilige landen” en “deels onveilige landen”. De Kamercommissie wil weten of er geldstromen uit die landen gaan naar islamitische organisaties.
Advocaat Boumanjal vindt het slordig dat er geen duidelijke definitie is van die deels onveilige landen. “Want welke landen vallen daaronder?”, zo vroeg hij zich hardop af. “Is Polen ook een onvrij land omdat rechters daar hun werk niet vrijelijk kunnen doen?”.
Niet duidelijk werd tijdens de zitting of andere islamitische organisaties gevraagde documenten wel hebben gegeven aan de Kamercommissie. In het belang van het onderzoek wilde de advocaat van de commissie niet laten weten wie er verder wordt onderzocht. De rechter doet vrijdag uitspraak.
AD 14.01.2020 De Haagse VVD roept de gemeente op om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om de As-Soennah moskee van haar plek te krijgen. Het gebedshuis staat op grond die de gemeente in erfpacht heeft uitgegeven.
Als de gemeente het voor elkaar krijgt om de moskee die erfpacht te ontnemen, kan het gebedshuis de grond niet meer gebruiken en moet het verhuizen.
Aanleiding voor de oproep van de VVD is de kritiek van het moskeebestuur op het parlementaire onderzoek naar buitenlandse geldstromen richting Nederlandse gebedshuizen. Met oliedollars uit bijvoorbeeld Qatar en Saoedi-Arabië wordt zo het salafisme verspreid, een orthodoxe stroming binnen de islam die wordt aangehangen door veel jihadisten. De As-Soennah werd hier vaak mee in verband gebracht, ze staat bekend als een van de meest omstreden moskeeën van het land.
Verhoren
In februari moeten de verhoren gaan plaatsvinden in de Tweede Kamer. Verschijnen is verplicht voor getuigen die worden opgeroepen. Zij staan ook onder ede. Een uitnodiging voor dit gesprek wekte felle toorn van het As-Soennah-bestuur, blijkt uit een vorige week verspreid persbericht. De islamitische kerkleiders onderzoeken of ze onder het verhoor kunnen uitkomen.
Wij willen dat de gemeente kijkt of hier sprake is van ondermijning, aldus De Graaf.
,,Deze organisatie laat nu voor de zoveelste keer zien lak te hebben aan onze rechtsstaat”, zegt VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf. ,,Wij willen dat de gemeente kijkt of hier sprake is van ondermijning.”
Voorbeelden die de VVD opsomt van die houding, zijn het promoten van meisjesbesnijdenis en gastsprekers die de oorlog in Syrië en Irak verheerlijkten. ,,En zo heeft As-Soennah een veel langer trackrecord opgebouwd”, vindt de voorman van de liberalen in de gemeenteraad. Hij noemt de driedelige documentaire De Lokroep, waarin As-Soennah veelvuldig voorkomt, ‘ontluisterend’.
Anbi-status
De moskee genoot tot 2018 een officiële anbi-status van de Belastingdienst. Daarmee kan belastingvrij geschonken worden door donateurs, de fiscus erkent hiermee organisaties van algemeen nut. Maar toen na een wetswijziging verplicht werd gesteld dat anbi’s op hun website moesten publiceren hoeveel inkomsten en uitgaven er jaarlijks zijn, bleef As-Soennah in gebreke. In 2018 is de belastingvrijstelling stopgezet.
Mogelijk kan via de gemeente wel openheid worden afgedwongen over de geldstromen, oppert de VVD in vragen aan het stadsbestuur. Dit omdat de gemeente eigenaar is van de grond, die verhuurt ze, via erfpacht, aan de stichting achter de moskee. Vorig jaar besloot de gemeenteraad dat Den Haag actieve grondpolitiek mag inzetten om ongewenste ontwikkelingen te stoppen.
Ondermijning valt onder die ongewenste ontwikkelingen, aldus De Graaf.
,,Ondermijning valt onder die ongewenste ontwikkelingen”, legt De Graaf uit, ,,daarom vragen we om uit te zoeken welke mogelijkheden er juridisch zijn.”
De grond onder de moskee afpakken door de erfpacht op te zeggen, is voor de overheid een kwestie van lange adem. Erfpacht kent ingewikkelde algemene voorwaarden. Bij het opzeggen van de pacht moet de gemeente altijd de gebouweigenaar uitkopen.
Het bedrijventerrein rond de Fruitweg waar de moskee staat, is volgens Haagse misdaadbestrijders een knooppunt van criminele activiteiten. Dat staat in het Ondermijningsbeeld dat vorige maand verscheen.
AD 09.01.2020 Het bestuur van de extreem orthodoxe as-Soennah moskee overweegt niet te verschijnen bij een parlementaire ondervraging over financiering vanuit oliestaten. Dit omdat ze het onderzoek naar deze dubieuze financieringen vanuit landen als Qatar en Saoedi-Arabië ‘een vuile campagne’ tegen de islamitische gemeenschap vinden.
Uit onderzoek van NRC en Nieuwsuur in 2018 blijkt dat de moskee gefinancierd wordt door een organisatie uit Koeweit met sprekers die de jihad goedpraten. Toen bleek dat ook tientallen andere islamitische organisaties miljoenen subsidie ontvingen uit Saoedi-Arabië en Koeweit, besloot het kabinet over te gaan op een parlementaire ondervraging. Deze verhoren beginnen in februari.
In ruil voor de oliedollars zou in Nederland de salafistische leer gepredikt, die ook wordt aangehangen door de meeste van de honderden polderjihadi’s die voor IS en Al-Qaeda vechten. De as-Soennah moskee ontkende na het verschijnen van het onderzoek direct dat dit bij hen gebeurd was. Er zou wel geld zijn binnengekomen maar geen bemoeienis zijn geduld vanuit het Midden-Oosten.
De moskee twijfelt om gehoor te geven aan de oproep mee te werken aan de ondervraging. ‘De hele opzet is doordrenkt met vooringenomenheid en is een aanfluiting voor de Tweede Kamer. Geert Wilders heeft in het verleden honderdduizenden dollars van neoconservatieve organisaties in Amerika gekregen om zijn anti-moslimboodschap te zaaien.
Wat de politiek nu oogst is een samenleving waar moslimhaat eerder de norm is dan uitzondering.’ schrijft de religieuze instelling in een verklaring op Facebook. Verschijnen voor de parlementaire commissie is echter verplicht. Wie niet kom, riskeert te worden gegijzeld door justitie.
Den HaagFM 09.01.2020 Het bestuur van de as-Soennah moskee is opgeroepen voor verhoor onder ede door de parlementaire commissie die de financiering van moskeeën in Nederland onderzoekt. Verschijnen is verplicht, maar het bestuur van de moskee weet nog niet of het op komt dagen.
De parlementaire ondervraging werd ingesteld na berichtgeving van Nieuwsuur en NRC dat tientallen islamitische organisaties financiering hadden aangevraagd in Saoedi-Arabië of Koeweit en miljoenen euro’s zouden hebben ontvangen uit deze landen. Nieuwsuur en NRC ontdekten dat de as-Soennah moskee gefinancierd werd door een Koeweitse organisatie wiens predikers de jihad goedpraten.
Het moskeebestuur liet toentertijd weten weleens geld te hebben gekregen vanuit het buitenland. “Maar er is op geen enkele wijze invloed uitgeoefend. Sterker nog, er is expliciet met de weldoeners afgesproken dat Stichting as-Soennah op geen enkele wijze bemoeienis duldt.” Het begin van de verhoren staat gepland voor februari.
OmroepWest 18.12.2019 ‘Ik vind dat mij onrecht is aangedaan’, aldus een 32-jarige medewerker van de as-Soennah moskee in Den Haag. Hij heeft zich woensdag voor het eerst moeten verantwoorden voor de rechter. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van opruiing en het aanzetten tot geweld. De verdachte zou in een video op de website van de moskee vrouwenbesnijdenis hebben aanbevolen.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar.
Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. In de bewuste video zou de verdachte (een oud-docent van de moskee) hebben gezegd dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. ‘De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.’
De zaak komt aan het rollen als Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom naar aanleiding van de video als eerste aangifte doet tegen de moskee. Musa: ‘Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden.
Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.’ Velen volgden haar voorbeeld, want volgens de officier van justitie liggen er nu 138 aangiften tegen de verdachte.
‘Vervolging onder druk van de media’
De moskee heeft de bewuste video inmiddels verwijderd. Advocaat Yasar Özdemir staat de verdachte woensdag bij. Tijdens de zitting spreekt hij het vermoeden uit dat het Openbaar Ministerie onder meer onder druk van de media tot vervolging is overgegaan. De verdachte: ‘Ik vind dat mij onrecht is aangedaan.’
Eerder zei de oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, dat het niet de eigen mening van de verdachte was. ‘Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.’ Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
De advocaat van verdachte krijgt het woord. Hij heeft het vermoeden dat het OM onder meer door druk in de media heeft besloten tot vervolging #vrouwenbesnijdenis
Daar is advocaat Carene van Vliet het niet mee eens. ‘De moskee heeft nooit expliciet afstand gedaan. Van ontkenning is geen sprake.’ Van Vliet staat de eerste aangeefster Musa bij. ‘Ons doel is dat mensen weten dat je dit niet mag zeggen. We willen voorkomen dat er ook maar een vader is die naar aanleiding van die video tegen zijn dochter zegt: dit moeten we doen. De gezondheid van de burgers is in het geding.’
De Haagse zaak is woensdag nog niet inhoudelijk behandeld. Tijdens de regiezitting konden de partijen hun onderzoekswensen aangeven. Zowel het OM als de verdediging, ‘voor ons is het helder’, had deze niet. Dat betekent dat het onderzoek nu is afgerond en de zaak binnenkort inhoudelijk wordt behandeld.
RTL 14.12.2019 Er zijn de afgelopen maanden tussen de 75 en 125 aangiften gedaan tegen de As-Soennah-moskee in Den Haag, meldt het Openbaar Ministerie. De moskee kwam onder vuur te liggen omdat die in 2015 een video op hun website deelde waarin vrouwenbesnijdenis werd aanbevolen.
De 32-jarige medewerker van de moskee die in de video te zien is, moet woensdag voor de rechter verschijnen. In de video uit 2015 zei de man: “Besnijdenis is verplicht voor de mannen en aanbevolen voor de vrouwen.” De video is inmiddels verwijderd. De prediker wordt vervolgd voor opruiing en het aanzetten van geweld tot vrouwen.
Genitale verminking
De aangifteactie is in gang gezet door vrouwenrechtenorganisatie Femmes for Freedom. Die deed de eerste aangifte en riep iedereen op om hetzelfde te doen. “We zijn heel blij dat is besloten de man te vervolgen”, zegt oprichter Shirin Musa. “Het liefste zou ik het hele moskeebestuur woensdag zien zitten bij de rechter. Dat is verantwoordelijk voor wat ze online zetten.”
Op vrouwenbesnijdenis staat in Nederland maximaal 12 jaar cel. Musa noemt de aanbevelingen van de prediker geen besnijdenis, maar genitale verminking. “De ingreep beperkt je hele functioneren in de samenleving. Ik merk aan de meisjes aan wie ik les geef hoeveel last ze ervan hebben”, zegt ze.
Niet op grond van geloof
“Het is heel belangrijk dat hiertegen wordt opgetreden. Het is een gevaar voor de Nederlandse samenleving. Dit is niet op grond van geloof, dit is gewoon het aanbevelen van verminking”, zegt Musa. Haar organisatie roept iedereen nog steeds op aangifte te doen.
OmroepWest 14.12.2019 Er liggen zo’n 100 aangiften tegen de as-Soennah moskee in Den Haag wegens opruiing en het aanzetten tot geweld. Dat zegt het Openbaar Ministerie (OM). Woensdag moet een 32-jarige medewerker uit diezelfde stad zich verantwoorden voor de rechter, omdat hij vrouwenbesnijdenis zou hebben aanbevolen in een filmpje op de website van de moskee.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar. Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom deed als eerste aangifte tegen de moskee. Zij noemt het trouwens geen besnijdenis, maar spreekt van genitale verminking.
Musa: ‘Want het is geen snee die je ervan krijgt. Nee je wordt echt verminkt. Je kan dan moeilijk plassen, moeilijk menstrueren, je kunt niet goed zitten. Seks gaat moeizaam. Het is echt een verminking voor het leven, zowel geestelijk als lichamelijk.’
As-Soennah moskee: ‘De docent deelde niet zijn eigen mening’
In de video op de site van de moskee zegt de verdachte (een oud-docent van de moskee) dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. ‘De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.’ De bewuste video is inmiddels verwijderd.
Oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, zei eerder dat het niet de eigen mening van de verdachte was. ‘Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.’ Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
Bedoeling moskee ‘klip en klaar’
Aangeefster Musa gelooft niets van deze argumentatie. Volgens haar is het klip en klaar dat de moskee vrouwelijke genitale verminking aanbeveelt. ‘Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden. Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.’
Nadat de organisatie Femmes for Freedom vorig jaar aangifte deed, volgden velen haar voorbeeld. In totaal dus zo’n honderd. Woensdag is de eerste zittingsdag, maar dan wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. De verdediging en het OM kunnen dan hun eventuele onderzoekswensen kenbaar maken. Advocaat Yasar Özdemir staat de 32-jarige verdachte bij. Hij wil graag nog een aantal getuigen horen. ‘En mogelijk ook een deskundige.’
Sticker scare bear Femmes for Freedom
Özdemir ziet de zitting met vertrouwen tegemoet. Hij denkt namelijk dat de rechter tot een andere oordeel komt dan het Openbaar Ministerie. ‘Het is in deze zaak heel belangrijk de uitingen van mijn cliënt te zien in de context waarin ze zijn gedaan.’
Aangeefster Musa is woensdag ook aanwezig. ‘We hebben speciaal stickers van een scare bear laten maken die we gaan uitdelen. Ik hoop dat de man wordt veroordeeld. Zodat het duidelijk is dat je in naam van religie of de vrijheid van meningsuiting of wat dan ook, geweld tegen vrouwen niet mag prediken.’
Den HaagFM 14.12.2019 Er liggen zo’n 100 aangiften tegen de as-Soennah moskee wegens opruiing en het aanzetten tot geweld. Dat zegt het Openbaar Ministerie (OM). Woensdag moet een 32-jarige medewerker uit diezelfde stad zich verantwoorden voor de rechter, omdat hij vrouwenbesnijdenis zou hebben aanbevolen in een filmpje op de website van de moskee.
Vrouwenbesnijdenis is strafbaar. Bij de ingreep wordt een deel van de clitoris weggesneden en wordt de ingang van de vagina grotendeels dichtgenaaid. Shirin Musa van vrouwenrechten organisatie Femmes for Freedom deed als eerste aangifte tegen de moskee. Zij noemt het trouwens geen besnijdenis, maar spreekt van genitale verminking.
In de video op de site van de moskee zegt de verdachte (een oud-docent van de moskee) dat besnijdenis verplicht is voor mannen en wordt aanbevolen voor vrouwen. “De wijsheid die hier achter zit, is dat de penis wordt gereinigd van de onreinheden en bij de vrouw worden haar lusten minder.” De bewuste video is inmiddels verwijderd.
Oud-voorzitter van de moskee, Abdelhamid Taheri, zei eerder dat het niet de eigen mening van de verdachte was. “Hij heeft gewoon een tekst voorgelezen tijdens een les over islamitische jurisprudentie.” Taheri vraagt zich af of je in Nederland dan niet uit een geschiedenisboek iets mag voorlezen wat niet jouw mening is? De moskee zou vrouwenbesnijdenis dus niet aanbevelen.
Aangeefster Musa gelooft niets van deze argumentatie. Volgens haar is het klip en klaar dat de moskee vrouwelijke genitale verminking aanbeveelt. “Net zoals ze prediken dat je geen varkensvlees mag eten en vijf keer per dag moet bidden, doceren zij ook dat vrouwen genitaal verminkt moeten worden. Nou, en ik ben een moslimvrouw en ik kan u één ding vertellen: dit is niet wat de islam voorschrijft.”
Nadat de organisatie Femmes for Freedom vorig jaar aangifte deed, volgden velen haar voorbeeld. In totaal dus zo’n honderd. Woensdag is de eerste zittingsdag, maar dan wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. De verdediging en het OM kunnen dan hun eventuele onderzoekswensen kenbaar maken. Advocaat Yasar Özdemir staat de 32-jarige verdachte bij. Hij wil graag nog een aantal getuigen horen. ‘En mogelijk ook een deskundige.’
Gert-Jan Segers, partijleider van de ChristenUnie, kan zich niet vinden in een antihomopamflet dat is ondertekend door zo‘n 250 predikers en andere orthodoxe christenen.
AD 11.01.2019
Ik zie ook niet hoe homo’s – binnen en buiten de kerk – met deze verklaring geholpen worden, aldus Gert-Jan Segers !!!
Segers schrijft in een verklaring op Facebook: ,,Ik heb de Nashville-verklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit niet is gediend met deze Verklaring. Ik zie ook niet hoe homo’s – binnen en buiten de kerk – met deze verklaring geholpen worden.’’
AD 14.05.2019
De leider van de ChristenUnie vindt het gesprek over geloof en homoseksualiteit ‘belangrijk’. ,,Het raakt mensen en moet daarom – wat je opvatting ook is – respectvol en open gevoerd worden.’’
Het manifest is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. Die verklaring gaat over Bijbelse Mannelijkheid en Vrouwelijkheid. In de verklaring staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Het zou in strijd zijn met ‘Gods heilige bedoelingen wanneer mensen zichzelf bewust zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
Segers stelt dat Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is dat iedereen welkom is bij Hem. ,,Wie je ook bent. Ik hoop dat wij als christenen in onze samenleving niet allereerst een opgeheven vinger laten zien, maar vooral een luisterend oor en een helpende hand.’’
Overigens neemt Segers desgevraagd niet expliciet afstand van Orlando Bottenbley, voormalig lijstduwer voor de ChristenUnie. Bottenbley tekende de verklaring wél en heeft die handtekening volgens de initiatiefnemers vooralsnog onder het stuk laten staan. Segers daarover: ,,Het staat iedereen vrij zijn eigen opvattingen te ventileren.’’
Wat heb ik nou weer verkeerd gedaan ???
Woede
In politiek Den Haag, maar ook op sociale media, is met verbazing en afkeuring gereageerd op de verklaring tegen homoseksualiteit die door honderden protestantse predikanten en voorgangers is ondertekend. Naast Kees van der Staaij tekende SGP-senator Diederik van Dijk. .
In de zogenoemde Nashville-verklaring – met als ondertitel ‘Een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit’ – staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Het zou in strijd zijn met ‘Gods heilige bedoelingen wanneer mensen zichzelf bewust zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
Ook minister van Engelshoven (Emancipatie) sprak haar ongenoegen uit en noemt het op Twitter ‘stappen terug in de tijd’. ‘We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af.’
De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af. 1,152 9:54 PM – Jan 6, 2019
Dominee Wilco Veltkamp, een van de ondertekenaars van de verklaring, heeft spijten heeft zijn naam inmiddels teruggetrokken, meldt het Noordhollands Dagblad.
,,Ik heb de ondertekening teruggenomen en heb er spijt van dat de dingen zo gelopen zijn’’, zegt hij.
Veltkamp is namelijk enorm geschrokken door de ophef die ontstaan is over het tekenen van de verklaring en heeft daarom direct weer afstand genomen. Over de reden waarom hij getekend heeft doet hij er het zwijgen toe.
AD 14.01.2019
,,Kern blijft dat ik dienaar van Gods woord ben en wil zijn”, stelt de dominee op de website van Geestelijk verzorgers van de krijgsmacht. ,,Ik ben de Here dankbaar dat ik zowel de gereformeerde kerk en haar theologie als de samenleving mag dienen.”
Een van de Nederlandse initiatiefnemers, dominee Van Reenen, laat weten dat er inmiddels ‘een handvol’ handtekeningen onder het pamflet is weggehaald, vanwege ‘de gevoeligheid die het oproept’. Daar staat volgens hem tegenover dat er ook weer nieuwe handtekeningen bij zijn gekomen.
AD 11.01.2019
Voet bij stuk
Een van de ondertekenaars is SGP-voorman Kees van der Staaij. Hij laat in reactie op alle ophef weten nog altijd achter het manifest te staan. De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. Dat schrijft hij op de website van de christelijke politieke partij.
“In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.” De SGP wijst homoseksualiteit al 100 jaar expliciet af”, aldus Kees van der Staaij, SGP.
Volgens de SGP-leider geeft het pamflet ‘de klassiek-christelijke noties weer over relaties en seksualiteit’. ,,Deze noties worden over grenzen van kerken en landen gedeeld.”
30.01.2019
AD 23.01.2019
Opmerkelijk is dat de partij het standpunt weer zo actief uitdraagt.
Notabene amper twee jaar geleden had de SGP-top er genoeg van. Altijd maar weer die vragen over het homohuwelijk; alsof de partij geen andere standpunten had! Zodoende ontbrakin het nieuwe verkiezingsprogramma het pleidooi voor afschaffing van het homohuwelijk opeens, samen met zo’n ander kroonjuweel van de partij, de herinvoering van de doodstraf.
Genezing
Ook stelt de verklaring dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’; geen homohuwelijk dus. Verder zou genezing van homoseksualiteit mogelijk zijn: ,,De genade Gods stelt een volgeling van Jezus in staat om zondige verlangens te doden en te leven op een wijze die de Heere waardig is.”
Van der Staaij voegt nog wel toe dat in de Nederlandse versie terecht de grote verantwoordelijkheid wordt benadrukt voor ‘een zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en geslacht’. Dat noemt hij een ‘essentiële’ toevoeging.
De kritiek is desondanks niet mals. ,,Ik ken u als een kundige collega’’, richt D66-Kamerlid Rutger Schonis zich op Twitter rechtstreeks tot de SGP’er. ,,Daarom valt uw steun voor de Nashville-verklaring mij zo vies van u tegen. U ontkent hiermee het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders.’’
Walgelijk
CDA-partijvoorzitter en voormalig predikant Ruth Peetoom twittert: ,,Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God.” Fractievoorzitter Henk Krol50PLUS: ,,Als God bestaat, hoop ik maar dat hij niet gelukkig is met volgelingen van dat soort”. Kamerlid Femke Merel van Kooten van de Partij voor de Dieren is verbijsterd: ,,Hoe walgelijk en intens verdrietig. Om je kapot te schamen.”
Dilan Yeşilgöz van de VVD richt haar pijlen op de Vrije Universiteit, waarvan meerdere docenten de verklaring, die vier pagina’s telt, hebben ondertekend. ,,Ik zou graag trots zijn op mijn universiteit. Maar met docenten die deze belachelijke verklaring ondertekenen, wordt dat bijzonder lastig.’’
Astrid Oosenbrug van belangenorganisatie COC spreekt van een ,,schadelijk document voor orthodox-protestante LHBT’ers en een onbarmhartige en ongevoelige actie van de ondertekenaars”. Op sociale media verwijzen mensen naar artikel 1 van de Nederlandse Grondwet, waarin discriminatie ,,op welke grond dan ook niet is toegestaan”.
AD 09.01.2019
Aangifte
De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen Van der Staaij. ,,Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers’’, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. ,,Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.’’
Ook kinderboeken- en scenarioschrijfster Lizzy Koppe-van Pelt uit Woudrichem heeft aangifte gedaan bij het College van de Mensenrechten om de verklaring. ,,Ik begrijp niet hoe het kan dat een Nederlandse politiek leider artikel 1 van onze Grondwet(Gelijke behandeling en discriminatieverbod, red.) overtreedt. Ik heb bij het College van de Mensenrechten aangifte gedaan van discriminatie’’, aldus Koppe-van Pelt, die ‘boos, bang en verdrietig’ is.
AD 18.02.2019
Strafbaar?
In deze zaak draait het om de vraag of de teksten vallen onder het strafbare groepsbeledigring of (aanzetten tot) discriminatie. In beide gevallen moet een rechter toetsen aan drie criteria:
– Zijn de woorden beledigend/discriminerend? – Neemt de context het beledigende/discriminerende karakter weg? – Is de uitlating onnodig grievend?
De context speelt hier een grote rol. Vrijheid van meningsuiting is niet onbeperkt, maar kent een grote vrijheid toe aan teksten die vallen onder het maatschappelijk debat of iemands geloofsovertuiging. Rechters staan uitlatingen gedaan vanuit een bepaalde geloofsovertuiging dan ook toe, ook wanneer die uitlatingen andere groepen binnen de samenleving mogelijk kunnen kwetsen, choqueren of verontrusten. Het gegeven dat de opstellers van het pamflet dicht bij de Bijbel blijven, doet sterk vermoeden dat er een succesvol beroep kan worden gedaan op de vrijheid van meningsuiting.
Terugblik
Nashville verklaring
Enkele honderden orthodox-protestantse predikanten en prominenten hebben hun handtekening gezet onder de Nashville-verklaring, een Amerikaans document dat zich stevig uitspreekt tegen homoseksualiteit en betoogt dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’.
AD 08.01.2019
Bijbelgetrouwe christenen ervaren dat zij leven in een historische overgangssituatie. Terwijl de westerse cultuurin toenemende mate postchristelijk is geworden, is zij bezig om op ingrijpende wijze een nieuwe invulling te geven aan wat het betekent mens te zijn. Over het geheel genomen ziet de geest van onze eeuw niet langer de schoonheid van Gods bedoeling met het mensenleven en verblijdt zij zich daar ook niet meer in.
Menigeen ontkent dat God mensen heeft geschapen tot Zijn eer en dat Zijn goede doeleinden voor ons ook betrekking hebben op ons persoonlijke en lichamelijke ontwerp als mannelijk en vrouwelijk. Het is inmiddels gemeengoed ervan uit te gaan dat het menselijke zelfverstaan als mannelijk en vrouwelijk geen deel vormt van Gods mooie plan, maar dat deze veeleer een uiting is van iemands eigen autonome voorkeur.
AD 08.01.2019
Op deze wijze wordt de weg tot volle en blijvende vreugde middels Gods goede ontwerp voor Zijn schepselen vervangen door het pad van kortzichtige alternatieven die vroeg of laat het menselijk leven ruïneren en God onteren.
Deze seculiere geest van onze eeuw brengt een grote uitdaging mee voor de christelijke kerk. Zal de kerk van de Heere Jezus Christus haar Bijbelse overtuiging, duidelijkheid en moed verliezen en opgaan in de tijdgeest?
AD 08.01.2019
Of zal zij vasthouden aan het Woord van het leven, moed putten bij Jezus vandaan en zonder schaamte Zijn weg verkondigen als de weg des levens?
Zal ze, dwars tegen de cultuur in, haar heldere getuigenis bewaren en dit getuigenis doen horen aan een wereld die langs een hellend vlak op weg lijkt naar de ondergang?
Schriftgedeelten
De volgende Schriftgedeelten in de Bijbel kunt u erop na lezen:
Deze Schriftgedeelten maken geen deel uit van het originele document, maar zijn later als referentie toegevoegd.
Naschrift
Met de Nederlandse versie van de Nashvilleverklaring willen wij onverkort belijden wat Gods Woord ons verklaart en onverkort ontkennen wat tegen Gods Woord in gaat. Tegelijk voelen wij ons gedrongen de verklaring van een naschrift te voorzien, gericht op de pastorale praktijk.
Juist in het licht van deze principiële stellingname past ons belijdenis van schuld. Als christenen in Nederland hebben wij in dezen niet altijd duidelijk en publiek, en zeker niet met één mond gesproken, en zijn daarom mede-oorzaak van de verwarring in de samenleving. Ook hebben wij onze principes niet altijd met het voorbeeld van ons leven versierd.
Christelijke huwelijken toonden vaak niet het beeld van de manier waarop Christus omgaat met Zijn bruid. Kerkelijk leidinggevenden zijn soms helaas mede-verantwoordelijk geweest voor de praktijk of het toedekken van (seksueel) misbruik.
Principiële stellingnames hebben niet zelden geresulteerd in machtsmisbruik jegens hen die een homoseksuele gerichtheid kennen. De pastorale zorg naar deze gemeenteleden in nood is te vaak onder de maat geweest.
Dit geeft ons een des te grotere verantwoordelijkheid voor pastorale nabijheid en zorg. Wij hebben de mond van een profeet nodig, maar ook het hart van een herder. Zij die bij zichzelf een homoseksuele gerichtheid herkennen of worstelen met hun geslachtelijkheid, mogen weten in de christelijke gemeente een volwaardige plaats te hebben.
Niemand kan zich immers laten voorstaan op iets goeds van zichzelf, maar allen moeten leven van genade. Ieders hart kent van nature een zondige gerichtheid en ieder mens kent zondige verlangens, die zich ook op seksueel gebied uiten.
Strijden tegen de zonde betekent daarom altijd zelfverloochening. Dat is een gave van Gods genade. Ten diepste is ze slechts mogelijk vanuit Christus en door de Heilige Geest. Jezus Christus is gekomen niet om rechtvaardigen maar om zondaren te roepen tot bekering en hen zalig te maken.
Dat bepaalt het christenleven. Hierin wordt beleefd, dat onze identiteit niet ligt in onze seksualiteit, maar in onze verhouding tot Christus. Dit in de wetenschap dat hier op aarde het leven naar Gods Woord en in gemeenschap met Hem de grootste vreugde geeft, maar ook dat dit altijd ten dele zal zijn.
De volle overwinning over onze zondige oude natuur is weggelegd voor straks, als alle ware gelovigen eeuwig met Christus zullen zijn. Dan zijn zij met lichaam en ziel geheel aan Hem gewijd en zal Hij zijn alles en in allen.
AD 14.05.2019 Tijdens de aanbieding van een anti-homopetitie in de Tweede Kamer is een PVV-parlementariër in aanvaring gekomen met collega-Kamerleden van de PvdA, GroenLinks, D66 en 50Plus.
Drie vrouwelijke Kamerleden (Kirsten van den Hul, Nevin Özütok en Vera Bergkamp) van die partijen en 50Plus-leider Henk Krol, zelf openlijk homoseksueel, stonden vanmiddag hand in hand tijdens de uitreiking van de petitie. De dames waren demonstratief gekleed in een roze outfit
In de Tweede Kamer werd een petitie overhandigd om steun te betuigen aan indieners van de zeer omstreden Nashville-verklaring. In de verklaring staat dat christenen homoseksualiteit moeten afwijzen.
Ik verbaas me over de theatrale manier waarop die dames in het roze menen deze petitie-overhandiging tegemoet te moeten treden, aldus Kamerlid Harm Beertema (PVV)
PVV-Kamerlid Harm Beertema weigerde zich actief bij het protest van collega-Kamerleden tegen deze verklaring te voegen. ,,Laat ik beginnen te zeggen dat ik zelf geen voorstander ben van de kille en afstandelijke Nashville-verklaring. Waar ik me echter over verbaas is de theatrale manier waarop die dames in het roze menen deze petitie-overhandiging tegemoet te moeten treden.”
Beertema hekelt de ‘gemakzucht’ waarmee de andere Kamerleden de christenen ‘te lijf gaan’. ,,Ik zou ook graag zien dat ze dat doen bij de echte bedreiging van de LHBTI-gemeenschap, de islam.”
Kamerlid Vera Bergkamp (D66) is oud-voorzitter van homo-organisatie COC. Zij zegt zich te verzetten tegen elke vorm van geweld of uitsluiting waarmee deze gemeenschap wordt geconfronteerd. ,,De Nashville-verklaring heeft nu heel veel reacties veroorzaakt, dus ik vind het belangrijk dat we daartegen in protest komen. Maar ik maak geen onderscheid. Overal waar geweld vandaan komt, moeten we hand in hand staan.”
AD 14.05.2019 Vandaag wordt in de Tweede Kamer een petitie overhandigd om steun te betuigen aan indieners van de zeer omstreden Nashvilleverklaring. In de verklaring staat dat christenen homoseksualiteit moeten afwijzen.
Twee dagen voordat de Tweede Kamer debatteert over de Nashvilleverklaring dient Marcel Bas (49) uit Voorschoten een petitie in waarmee hij ondertekenaars van de Nashvilleverklaring een hart onder de riem wil steken. De uit Amerika overgewaaide verklaring leidde in januari tot geschokte reacties.
,,Blijkbaar zien veel Nederlanders homoseksualiteit niet meer als zonde, terwijl de bijbel daar toch heel duidelijk over is’’, zegt Bas. Volgens hem krijgt ‘de wereld’ steeds meer invloed op het christelijke geloof. ,,Dat leidt tot steeds meer acceptatie van onbijbelse zaken.’’
Dat de verklaring wordt gezien als discriminatie komt omdat sommige mensen zich vereenzelvigen met hun zonde. Dat is jammer
Bas haalde met zijn petitie een kleine 2500 handtekeningen op. ,,Ik had op meer gehoopt. De Nashvilleverklaring is bedoeld voor volgers van Jezus Christus. Zij moeten zich ervan bewust zijn dat je bepaalde dingen niet kunt doen. Homoseksualiteit is een zonde. Dat de verklaring wordt gezien als discriminatie komt omdat sommige mensen zich vereenzelvigen met hun zonde. Dat is jammer.’’
Bas werkt als vertaler en staat bekend als omstreden blogger. Zo wordt hij in verband gebracht met Voorpost, een nationalistische organisatie die zich verzet tegen de multiculturele samenleving. ,,Ten onrechte’’, zegt Bas daarover. ,,Ik zie mijzelf niet als extreemrechts. Ja, ik vind dat de islam als religie niet thuishoort in Nederland. Die mening vinden anderen extreem.’’
Breivik
Bas was een van de drie Nederlanders die in 2011 het manifest van de Noorse massamoordenaar Anders Breivik in zijn mailbox kreeg. ,,Waarom Breivik dat manifest ook naar mij stuurde, weet ik nog altijd niet”, zegt Bas. ,,Ik vond dat heel erg. Ik ben het niet eens met zijn doorgeslagen ideeën.’’
Een afvaardiging van de Tweede Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap neemt dinsdag de petitie van Bas in ontvangst. ,,Dat is een goed gebruik in de Kamer, ook al ben je het niet eens met de inhoud, zoals in dit geval’’, zegt D66-Kamerlid Vera Bergkamp van de commissie. ,,Al is het alleen maar om de discussie aan te gaan.’’
De Nashvilleverklaring werd mede ondertekend door SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij. Daarop werd tegen hem aangifte gedaan van discriminatie. Het Openbaar Ministerie onderzoekt nog altijd of de Nashvilleverklaring strafbare elementen bevat. ,,Het betreft gecompliceerde materie’’, zegt een woordvoerder van het OM. ,,Dat kost tijd.’’
Pater Frans van der Lugt bij het jezuïtische klooster in Homs, weken voor zijn doodAFP
NOS 06.04.2019 Het is vijf jaar geleden dat de Nederlandse pater Frans van der Lugt werd doodgeschoten in de Syrische stad Homs. De geestelijke wordt vandaag herdacht en zal waarschijnlijk zalig worden verklaard. Dat zou een terechte eer zijn voor een “buitengewoon indrukwekkend man”, zegt de Vlaamse pater Nikolaas Sintobin.
De jezuïet Van der Lugt (75) woonde bijna vijftig jaar bij het klooster in Homs, waar hij mensen opving met een beperking. In de jaren voor zijn dood lag die stad in oorlogsgebied. De pater zag zijn buurt verwoest worden en hij leed honger, maar weigerde Homs te verlaten.
In filmpjes op YouTube vroeg hij om hulp voor de Syriërs, die dat volgens hem dringend nodig hadden. “Hij heeft in daad en woord getoond dat je mens kunt zijn in de meest extreme omstandigheden”, vertelt pater Sintobin. Op 7 april 2014 werd Van der Lugt voor zijn woning doodgeschoten door gewapende mannen.
Bekijk hier de animatiefilm die de jezuïetenorde maakte over de pater:
De moordenaar is nooit gepakt en dat gaat waarschijnlijk ook niet meer gebeuren, denkt pater Sintobin. De katholieke orde van jezuïeten in Homs wil dat ook zo laten, uit angst voor repercussies tegen de christelijke bevolking als de dader wordt gearresteerd. De jezuïeten denken dat Van der Lugt dat ook zelf zo zou hebben gewild.
In de weken voor zijn dood maakte de pater veel ellende mee in Homs. “Dat zag je ook aan hem”, zegt Sintobin. “Hij was niet dik, maar zat altijd goed in zijn vlees. Toen het einde naderde, werd hij magerder en magerder. Het was aangrijpend. Het was daar ook nog erg koud, zelfs in huis had hij warme kleren aan. Het ontbrak hem aan alles, maar toch bleef hij.”
In het NOS Radio 1 Journaal vertelde de Vlaamse pater dat hij nog vaak aan de doodgeschoten Van der Lugt denkt.
Met zijn dood werd Van der Lugt een martelaar voor de jezuïeten. Zijn graf, in de tuin van het klooster, is uitgegroeid tot een bedevaartsoord voor christenen en moslims in Syrië. Zij voelen zich zo aangesproken door zijn levensvoorbeeld, dat hij ook na zijn dood impact heeft, zegt Sintobin. “Dat was ook zijn grote droom.”
Vandaag zijn in Amsterdam en in Homs speciale herdenkingsdiensten. De kans is groot dat de zaligverklaring van Van der Lugt dan wordt aangekondigd. De jezuïtische ordegenoot van Van der Lugt, Zaïd Hilal, zei deze week tegen het Katholiek Nieuwsblad dat het proces al is begonnen. Bovendien is de geestelijke die hierover gaat naar Homs gereisd om de dienst bij te wonen.
De Vlaamse pater Sintobin begrijpt dat Van der Lugt deze eer krijgt toebedeeld. Hij heeft hem nooit persoonlijk gekend, maar weet veel van de pater. “Als je over die man leest en je verdiept in wat hij heeft geschreven, kun je alleen maar van hem gaan houden. Hij heeft letterlijk zijn leven gegeven voor dat waar hij voor stond.”
Een zaligverklaring kan de eerste stap zijn op weg naar een heiligverklaring, al moeten daarvoor nog twee wonderen aan iemand worden toegeschreven. Na lang onderzoek voltrekt de paus de zaligverklaring. De huidige paus, Franciscus, is de eerste jezuïet die leider van de kerk werd. Hij sprak in 2014 zijn afschuw uit over de dood van Van der Lugt.
De Mount Pleasant Baptist Church in Opelousas is ernstig beschadigd door de brandAP
NOS 06.04.2019 In het zuiden van de Verenigde Staten zijn in tien dagen tijd drie zwarte kerken afgebrand. De kerken liggen op een paar kilometer afstand van elkaar in de staat Louisiana.
De brandweer gaat uit van brandstichting, hoewel het bewijs daarvoor nog niet is geleverd. Ook over de dader of daders en hun motief is nog niets bekend.
Een van de verwoeste kerken is de Greater Union Baptist Church:
‘Het is geen toeval dat er in korte tijd drie branden zijn’
“Er is hier zeker iets aan de hand”, zegt de brandweercommissaris van Louisiana. “Daarom is het uitermate belangrijk dat de burgers ons helpen om uit te vinden hoe het zit. We weten dat er mensen zijn die iets hebben gezien.” De lokale autoriteiten worden bij hun onderzoek ondersteund door de federale politiediensten zoals de FBI.
In het verleden werden zwarte kerken in het zuiden in brand gestoken om de Afro-Amerikaanse kerkgangers te intimideren. In die gevallen waren de daders witte racisten, zoals leden van de Ku Klux Klan.
NOS 03.04.2019 De verhoudingen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) staan op scherp. Vooral de discussies over vrouwen in het ambt en homoseksualiteit leiden tot grote verdeeldheid.
Rector van de Theologische Universiteit Apeldoorn Herman Selderhuis sprak dit weekend van “een crisis” tijdens een bijeenkomst. Het gebeurt zelden dat een gezaghebbend persoon binnen een kerk zich zo openlijk uitspreekt en dus leiden die woorden al een paar dagen tot veel debat en opiniestukken, zoals vandaag weer in het Nederlands Dagblad.
Visies
Al meer dan een eeuw slaagt het protestantse kerkgenootschap erin om ondanks verschillende opvattingen een geheel te blijven. De CGK telt ongeveer 185 kerken en bijna 75.000 leden. Tegenstellingen binnen de kerk zijn niet nieuw, maar de afgelopen jaren kwamen die steeds meer aan de oppervlakte.
“Kerkverbanden met wie de CGK samenwerkt, herkennen elkaar steeds minder in verschillende visies”, legt Maarten Stolk uit, kerkredacteur bij het Reformatorisch Dagblad. “Door samenwerking van gemeenten uit verschillende kerkverbanden, de zogenoemde samenwerkingsgemeenten, is dat actueel geworden.”
Binnen kerkverbanden waartoe deze samenwerkingsgemeenten behoren, wordt verschillend gedacht over bijvoorbeeld vrouwen als dominee. “Veel kerken erkennen vrouwen op die posities, maar sommige ook niet. Omdat die samenwerkingsgemeenten lid zijn van meerdere kerkverbanden, botst dat dus”, zegt Stolk.
Het feit dat deze hoogleraar dat zegt, laat wel zien dat er echt sprake is van een crisis, aldus Maarten Stolk, kerkredacteur Reformatorisch Dagblad.
Steeds meer samenwerkingsgemeenten willen vrouwen in het ambt erkennen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot, zegt Stolk. “Je hebt de wat meer behoudende kerkleden die het absoluut niet zouden accepteren als een vrouw ambtsdrager zou worden. Niet omdat ze tegen vrouwen zijn, maar omdat regeerambt volgens de bijbel aan de man toekomt.”
Selderhuis keurde het niet goed dat gemeenten op eigen houtje besluiten wel vrouwen aan te stellen. “Je kunt niet zomaar bepaalde dingen toelaten of gedogen. Daarmee ondermijn je de huidige stand van zaken en drijf je de kerken uit elkaar”, zei hij zaterdag.
Homoseksualiteit
Maar ook over het onderwerp homoseksualiteit heerst verdeeldheid. In 2017 werd tijdens een synode van de CGK, de belangrijkste kerkelijke vergadering, een rapport opgesteld waarin het praktiseren van homoseksualiteit wordt afgewezen.
Stolk: “Niet alle leden van de CGK kunnen zich in de strekking van dit rapport vinden. Waar ze het allemaal wel over eens zijn, is dat homoseksuelen een veilige plek in de kerk moeten kunnen vinden.”
Oplossing
De scherpe analyse van Selderhuis wordt volgens Stolk breed gedeeld binnen de kerken. “Het feit dat deze hoogleraar dat zegt, laat wel zien dat er echt sprake is van een crisis. Tegelijk is het waar dat we met elkaar een kerkverband vormen en elkaar willen blijven vasthouden. De CGK zal er alles aan doen om een oplossing te vinden voor deze vraagstukken.”
NOS 01.04.2019 Het bisdom Haarlem eist dat de homoseksuele Amsterdamse priester Pierre Valkering zijn priesterlijke taken voorlopig neerlegt. Hij kwam gisteren uit de kast tijdens een mis ter ere van zijn 25-jarig jubileum in de Vredeskerk.
Valkering (57) sloot zijn mis af met een betoog over de “grote roze olifant” in de katholieke kerk. In roze pij, die hij aan mocht omdat de kleur hoort bij de vierde zondag van de vastentijd, bekritiseerde Valkering de zwijgcultuur rond homoseksualiteit. “Ik heb daar veel onder te lijden gehad”, zegt hij aan het einde van zijn mis die is terug te kijken op YouTube.
Darkrooms
De roze priester presenteerde gelijk zijn biografie, waarin hij verhaalt over zijn leven als latente homoseksueel en ook bezoeken aan gaysauna’s en darkrooms beschrijft. Omdat hieruit valt op te maken dat hij zich niet heeft gehouden aan het celibaat eist het bisdom dat Valkering zijn taken voorlopig neerlegt.
Valkering zegt zelf dat hij door het te publiceren de porno juist los kon laten:
‘Dit heeft gemaakt dat ik die porno los kon laten’
“Hij geeft nu publiekelijk onmiskenbaar aan dat hij zijn celibaatsbelofte niet heeft gehouden, en ook niet kan en wil houden”, schrijft het bisdom. “Meer nog dat hij zich ook andere seksuele vrijheden veroorlooft. Dit is voor de Rooms Katholieke Kerk met een waardige uitoefening van het priesterschap niet verenigbaar.”
Valkerings geaardheid was in kleine kring bekend. Ook brak hij regelmatig een lans voor homoseksuele ambtsdragers in de katholieke kerk.
In 2016 wilde hij meevaren met de World Religion Boat op de botenparade van de Europride in Amsterdam. Daar kreeg hij toen geen toestemming voor van het bisdom, schreef Het Parool destijds.
‘Veel priesters homoseksueel’
Priesters komen zelden uit voor hun geaardheid. Toch is volgens een recent verschenen onderzoek van socioloog Frédéric Martel een groot deel van de geestelijken in het Vaticaan homoseksueel.
Ook Valkering, die nog verwees naar het onderzoek van Martel, meent dat homoseksuele mannen vaker kiezen voor het priesterschap dan hetero’s. Voor hemzelf was het priesterschap een “ontsnappingsmogelijkheid voor zijn homoseksualiteit”, zegt hij in een interview met De Gaykrant. De keuze voor het ambt noemt hij “ontkenning en verdringing van eigen homoseksualiteit”.
De bekentenis van Valkering is bijzonder, zegt hoogleraar Kerkgeschiedenis Paul van Geest. Volgens hem komt het hoogstzelden voor dat iemand met welke geaardheid dan ook openlijk ervoor uitkomt dat hij niet celibatair leeft.
“Dat de kerk hem op non-actief zet, is logisch, want je belooft celibatair te leven. Maar de eerlijkheid van Valkering wordt op deze manier afgestraft. Het signaal dat de kerk daarmee afgeeft is dat je eruit ligt als je uit de school klapt. Priesters die minder moedig zijn zien dat ook en zullen dus hun mond houden.”
Van Geest meent dat de kerk bij priesters in opleiding veel meer moet benadrukken wat het betekent om celibatair te leven, en dat wie twijfelt beter geen priester kan worden. “Dat doet de kerk nu niet.”
Telegraaf 27.03.2019De Rooms-Katholieke kerk moet een schadevergoeding betalen aan drie slachtoffers van seksueel misbruik in Chili. Een hof van beroep in Santiago oordeelde dat ze ieder omgerekend een kleine 130.000 euro moeten krijgen.
De drie beschuldigen de voormalige Chileens priester Fernando Karadima ervan dat hij hen tientallen jaren geleden seksueel heeft misbruikt. Karadima wordt gezien als de spil in het omvangrijke misbruikschandaal dat in het Zuid-Amerikaanse land aan het licht is gekomen.
AD 23.03.2019 Paus Franciscus heeft het ontslag van kardinaal Ricardo Ezzati, de aartsbisschop van Santiago, Chili, aanvaard. Hij zou schandalen over kindermisbruik, vooral met jongens jarenlang met de mantel der liefde hebben bedekt. Hij is de achtste hoge geestelijke in het land die het veld moet ruimen.
De paus zette in oktober twee gepensioneerde bisschoppen uit Chili uit hun ambt wegens het seksueel misbruiken van jongeren. Eind september verdween priester Fernando Karadima van het kerkelijk toneel. Hij wordt gezien als de spil in het omvangrijke misbruikschandaal dat in het Zuid-Amerikaanse land aan het licht is gekomen.
De Chileense politie onderzoekt honderden gevallen van seksueel misbruik van minderjarigen binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Eén van de grootste zaken van seksueel misbruik in het land is die van een assistent van een hoge geestelijke, Oscar Munoz. Hij wordt beschuldigd van het misbruiken van zeker vijf minderjarigen.
Philippe Barbarin werd deze maand veroordeeld tot een half jaar voorwaardelijke celstraf omdat hij te weinig had gedaan met beschuldigingen van seksueel misbruik in Lyon.
NOS 19.03.2019 Paus Franciscus heeft het ontslag van de aartsbisschop van Lyon niet aanvaard. De aartsbisschop, kardinaal Philippe Barbarin, diende eerder deze maand zijn ontslag in.
De 68-jarige Barbarin werd op 7 maart veroordeeld tot een half jaar voorwaardelijke celstraf omdat hij te weinig had gedaan met beschuldigingen van seksueel misbruik in zijn bisdom. Een priester zou zich in de jaren 80 en 90 hebben vergrepen aan tientallen scouts.
De veroordeling kwam als een verrassing. De meeste zaken waren verjaard en de aanklager had gepleit voor vrijspraak. Barbarin ging in hoger beroep, maar diende desondanks zijn ontslag in.
‘Niet overtuigd van schuld’
Bij een bezoek aan het Vaticaan kreeg de Fransman echter te horen dat paus Franciscus het ontslag niet accepteert. Volgens Barbarin was dat omdat de paus niet overtuigd is van zijn schuld. Een woordvoerder van het Vaticaan bevestigt het besluit van de paus, zonder in te gaan op de reden.
De paus heeft Barbarin gevraagd om “te doen wat hij zelf het best vindt voor het aartsbisdom”, zegt de woordvoerder. Daarop heeft de aartsbisschop besloten om zich voor onbepaalde tijd terug te trekken uit zijn functie. De dagelijkse leiding draagt hij tijdelijk over aan zijn rechterhand, de vicaris-generaal.
AD 19.03.2019 Paus Franciscus heeft het ontslag van de aartsbisschop van Lyon, kardinaal Philippe Barbarin, niet aanvaard, omdat de schuld van de bisschop niet vaststaat. Barbarin ging naar de paus om zijn ontslag aan te bieden, nadat hij 7 maart door een rechter in Lyon was veroordeeld wegens het verzuim gevallen van kindermisbruik door een priester aan te geven.
Priester Bernard Preynat, die in de jaren 70 en 80 minstens zeventig jongetjes uit een scoutinggroep misbruikte, kon dankzij het zwijgen van onder anderen kardinaal Barbarin jarenlang ongestoord zijn gang gaan. De aanklacht tegen de geestelijk leider luidde: het in gevaar brengen van derden.
Barbarin houdt vol dat hij er na een ontmoeting met de priester in 2014 heilig van overtuigd was dat die inmiddels tot inkeer was gekomen. Daarom mocht de priester van hem aanblijven. Vorig jaar, op aandringen van inmiddels volwassen slachtoffers die de openbaarheid zochten, werd de pedopriester alsnog uit zijn ambt gezet.
De bisschop kreeg door zijn zwijgen een half jaar cel voorwaardelijk. De uitspraak was voor zowel de aanklagers als de verdediging van Barbarin een verrassing. De aanklagers hadden helemaal geen veroordeling of straf geëist, onder meer omdat belangrijke feiten verjaard zijn. Vijf medebeklaagden, ook geestelijken, werden allemaal vrijgesproken.
De advocaten van de 68-jarige Barbarin hebben het proces een showproces genoemd, waar justitie zich liet leiden door media. Ze zijn in hoger beroep gegaan.
AD 14.03.2019 De Poolse katholieke kerk zegt dat zij weet heeft van 382 priesters die minderjarigen hebben misbruikt sinds 1990. In 198 gevallen ging het om kinderen onder de vijftien jaar, in 184 gevallen waren de slachtoffers tussen de 15 en 18 jaar.
Dat schrijft persbureau AP op basis van uitspraken van Wojciech Sadlon, het hoofd van het Instituut van Statistiek van de katholieke kerk in Polen. Het misbruik vond plaats vanaf 1990 tot halverwege vorig jaar. Aartsbisschop Wojciech Polak, een van de belangrijkste personen binnen de kerk, zegt dat hij ‘pijn, schaamte en schuldgevoel’ voelt dat zulke dingen zijn gebeurd.
De cijfers komen naar buiten na een driedaagse sessie waarin de kerk sprak over misbruik en hoe kinderen daar tegen beschermd kunnen worden.
Kerkleiders in het voornamelijk katholieke Polen hadden eerder al gezegd af te weten van misbruik door priesters, maar om hoeveel zaken het ging was onduidelijk.
NU 13.03.2019 De Australische kardinaal George Pell, de voormalige financieel adviseur van het Vaticaan, heeft een gevangenisstraf van zes jaar gekregen voor het seksueel misbruiken van twee dertienjarige jongens.
De in Australië en Vaticaanstad lange tijd gerespecteerde ex-aartsbisschop van Sydney en Melbourne misbruikte de jongens in de Saint Patrick’s Cathedral in Melbourne in 1996.
Een Australische jury had Pell eerder al schuldig bevonden. De rechter in Melbourne noemde het misbruik woensdag “een brutale en gewelddadige seksuele aanval”. Volgens de rechter was het gedrag van de kardinaal “doorspekt met onthutsende arrogantie”.
De rechtbank in de staat Victoria bepaalde dat Pell de komende drie jaar en acht maanden niet in aanmerking komt voor vervroegde vrijlating. Daarnaast wordt hij voor de rest van zijn leven geregistreerd als dader van seksueel misbruik.
Paus-vertrouweling cel in voor misbruik: Wie is George Pell
Rechter hield rekening met leeftijd en gezondheid kardinaal
De straf voor Pell valt desondanks veel lager uit dan de maximale straf van vijftig jaar, die hij had kunnen krijgen. De rechter had daarbij rekening gehouden met zijn leeftijd en gezondheid en het feit dat hij verder een leven zonder overtredingen had geleid.
De ex-aartsbisschop blijft volhouden dat hij onschuldig is en gaat in beroep tegen zijn veroordeling.
Pell is veroordeeld op grond van verklaringen van één persoon die het slachtoffer zegt te zijn van door Pell gepleegd misbruik in een volle kathedraal van Melbourne. Het ‘tweede slachtoffer’ heeft niet verklaard te zijn misbruikt of lastiggevallen, heeft daar nooit een klacht over geuit en is ook niet gehoord door de politie of aanklagers. Hij overleed in 2014, maar is toch als slachtoffer van Pell opgevoerd.
De twee dertienjarige jongens zouden door Pell betrapt zijn met sacramentele wijn in een achterkamer van de Saint Patrick’s Cathedral in Melbourne.
Hoogste katholieke geestelijke die veroordeeld is voor misbruik
De 77-jarige Pell is de hoogste geestelijke in de rooms-katholieke kerk die wegens seksueel misbruik is veroordeeld. Pell was de belangrijkste financieel adviseur van paus Franciscus en tevens minister van Economische Zaken van het Vaticaan. Nog steeds geniet hij veel aanzien binnen het Vaticaan.
Het Vaticaan heeft ook een onderzoek ingesteld naar de Australische kardinaal, die in 2017 zijn functie neerlegde na de beschuldigingen.
NOS 13.03.2019 De Australische kardinaal George Pell (77) is veroordeeld tot zes jaar cel voor het misbruiken van twee 13-jarige misdienaars. Een rechter noemde het misbruik opportunistisch, giftig en vernederend.
Een van de slachtoffers liet via zijn advocaat weten dat hij blij is met de uitspraak. Wel vindt hij het moeilijk om troost te vinden in de uitkomst.
Na de uitspraak klonk buiten de rechtbank gejuich. Onder de aanwezigen waren ook familieleden van de slachtoffers.
Slachtoffers en demonstranten volgden de zaak buiten de rechtbank:
‘Geen straf is lang genoeg voor het ontnemen van de onschuld van een kind’
Pell blijft het misbruik ontkennen. Zijn advocaten vinden het vonnis onredelijk, omdat het gebaseerd is op de getuigenis van een van de twee slachtoffers. De ander is in 2014 op 31-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne overleden. Pell gaat in beroep tegen de uitspraak.
Het misbruik vond plaats in 1996 in de kathedraal van Melbourne. Pell was daar aartsbisschop. Een van de slachtoffers verklaarde dat ze werden betrapt toen ze stiekem van de miswijn dronken. Pell dwong de twee daarop tot seksuele handelingen.
‘Extra vernederend’
Volgens de rechter waren de omstandigheden extra vernederend omdat de jongens getuige waren van elkaars misbruik. Hij zei dat Pell dacht dat hij ermee weg kon komen vanwege zijn functie. “De gemeenschap moet tegen u worden beschermd”, zei de rechter.
Verder bepaalde rechter Peter Kidd dat Pell de komende drie jaar en acht maanden niet in aanmerking komt voor vervroegde vrijlating. Daarnaast wordt hij voor de rest van zijn leven geregistreerd als dader van seksueel misbruik.
Kardinaal Pell was een van de machtigste mensen in het Vaticaan. Hij werd in 2014 benoemd tot penningmeester en ging in 2017 met verlof. Het is voor het eerst dat binnen de katholieke kerk zo’n hoge geestelijke schuldig is bevonden aan kindermisbruik.
Telegraaf 13.03.2019 De Australische kardinaal George Pell (77), eerder een zeer invloedrijke man in het Vaticaan, is in Australië veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Hij was door de jury van een rechtbank in Melbourne schuldig bevonden wegens misbruik van twee 13-jarige koorleden eind jaren negentig.
De 77-jarige Pell is de hoogste geestelijke in de rooms-katholieke kerk die wegens seksueel misbruik is veroordeeld. Rechter Peter Kidd van de rechtbank in de staat Victoria bepaalde dat Pell de komende drie jaar en acht maanden niet in aanmerking komt voor vervroegde vrijlating. Daarnaast wordt hij geregistreerd als dader van seksueel misbruik.
’Schaamteloze en gewelddadige aanval op slachtoffers’
De kardinaal, die in 2017 zijn functies neerlegde, heeft de beschuldigingen altijd met kracht ontkend. De rechter omschreef het misbruik als een „schaamteloze en gewelddadige aanval op de slachtoffers.” „In mijn ogen was uw gedrag doorspekt van een verbluffende arrogantie”, zei de rechter. Het misbruik had volgens de rechter een ingrijpend en langdurende impact op het welzijn van een van de slachtoffers en gezien diens uitspraken zeer waarschijnlijk ook op het andere slachtoffer.
De straf voor Pell, die sinds eind februari vastzit, valt lager uit dan de maximale straf van vijftig jaar, die hij had kunnen krijgen. De rechter had daarbij rekening gehouden met zijn leeftijd en zijn gezondheid en het feit dat hij verder een leven zonder overtredingen had geleid.
Vrijspraak in hoger beroep?
Het is volgens Australische media goed mogelijk dat Pell in hoger beroep wordt vrijgesproken, want het oordeel van de jury is fel omstreden en wordt omschreven als een veroordeling zonder enig bewijs. Pell is veroordeeld op grond van verklaringen van één persoon die het slachtoffer zegt te zijn van misbruik door Pell gepleegd in een volle kathedraal van Melbourne. Het ’tweede slachtoffer’ heeft nooit verklaard te zijn misbruikt of lastig te zijn gevallen, heeft geen klacht daarover geuit en is ook niet gehoord door de politie of aanklagers. Hij overleed uiteindelijk in 2014, maar is toch als slachtoffer van Pell opgevoerd.
Philippe Barbarin werd eerder vandaag veroordeeld. Hij is de hoogste geestelijke die in Frankrijk voor een misbruikschandaal is veroordeeld.
NOS 07.03.2019 De Franse kardinaal Philippe Barbarin heeft bekendgemaakt dat hij aftreedt als aartsbisschop van Lyon na zijn veroordeling over het toedekken van seksueel misbruik. Hij zal zijn ontslag aanbieden aan de paus.
Een rechter legde Barbarin een voorwaardelijke gevangenisstraf van een half jaar op omdat hij te weinig had gedaan met beschuldigingen van seksueel misbruik in zijn bisdom. Hij was daarmee de hoogste geestelijke die in Frankrijk voor een misbruikschandaal wordt veroordeeld.
Het schandaal dateert uit de jaren 80 en 90. Een priester zou in de rijke wijken van Lyon meer dan 70 en waarschijnlijk 83 jongens van de scouting hebben misbruikt. Drie jaar geleden sprak de paus met Barbarin over de zaak.
Toen Barbarin in 2002 aantrad als aartsbisschop van Lyon waren de meeste zaken al verjaard en was de priester al overgeplaatst. Voorafgaand aan het proces werd gedacht dat Barbarin daarom zou worden vrijgesproken en ook de openbaar aanklager zag geen juridische grond.
De kardinaal verscheen vanochtend bij de rechtbank van Lyon:
Franse kardinaal veroordeeld voor verdoezelen misbruik
De rechter oordeelt echter dat Barbarin toen een geval van misbruik in 2014 en 2015 aan het licht kwam naar de autoriteiten had moeten stappen. Dat hij de priester in de zomer van 2015 uit zijn functie zette, was voor de rechter niet voldoende. De advocaten van de kardinaal hebben meteen gezegd dat ze in beroep gaan.
Eerder werden twee andere bisschoppen veroordeeld tot voorwaardelijke celstraffen van enkele maanden voor het toedekken van het misbruik van de priester uit Lyon.
Afstandelijk
Barbarin is niet geliefd in Frankrijk, zei theoloog en Vacticaankenner Hendro Munsterman in het NOS Radio 1 Journaal vanochtend. “Hij staat bekend als een wat afstandelijke en wat koele, kerkelijke prins van de kerk. Hij is de hoogste bisschop hier in Frankrijk, die zich verschuilt achter zijn kerkelijke status en een beetje neerbuigend naar de slachtoffers heeft gedaan, zeker in het begin. Dat gebrek aan empathie heeft hem veel krediet gekost.”
Enkele misbruikzaken tegen de priester zijn nog niet verjaard. De rechtszaak daarover is nog niet gepland, maar vindt naar verwachting aan het einde van het jaar plaats.
In Australië is recent ook een kardinaal veroordeeld in verband met misbruik in de kerk. De nu 77-jarige kardinaal George Pell vergreep zich in 1996 in de kathedraal van Melbourne aan twee 13-jarige misdienaars. Hij zit vast tot de lengte van zijn straf bekend wordt.
Telegraaf 07.03.2019 De aartsbisschop van Lyon, kardinaal Philippe Barbarin, is door een rechter veroordeeld tot een half jaar voorwaardelijke celstraf wegens nalatigheid in een geval van kindermisbruik. Barbarin had volgens de rechter aangifte moeten doen van misbruik en mishandeling van een kind door een priester in een zaak die speelde van halverwege 2014 tot halverwege 2015.
Barbarin heeft in een reactie gezegd dat hij in de komende dagen zijn ontslag zal aanbieden aan paus Franciscus.
De uitspraak is een verrassing omdat de aanklagers geen veroordeling of straf hadden geëist, onder meer omdat belangrijke feiten verjaard zijn. Vijf medebeklaagden, ook geestelijken, zijn allemaal vrijgesproken. De advocaten van de 68-jarige Barbarin noemen het een showproces, waar justitie onder invloed van media staat. Ze gaan in hoger beroep.
De priester die het misbruik zou hebben gepleegd, wordt vervolgd in een ander proces.
AD 07.03.2019 Kardinaal Philippe Barbarin (68), aartsbisschop van Lyon, is veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden omdat hij jarenlang heeft gezwegen over de misbruikpraktijken van een pedofiele priester. Volgens justitie heeft Barbarin verzuimd aangifte te doen tegen geestelijke Bernard Preynat die seksueel contact had met tientallen minderjarige jongens.
Priester Bernard Preynat, die in de jaren 70 en 80 minstens zeventig jongetjes uit een scoutinggroep misbruikte, kon dankzij het zwijgen van onder anderen kardinaal Barbarin jarenlang ongestoord zijn gang gaan. De aanklacht tegen de geestelijk leider luidde: het in gevaar brengen van derden.
Barbarin houdt vol dat hij er na een ontmoeting met de priester in 2014 heilig van overtuigd was dat die inmiddels tot inkeer was gekomen. Daarom mocht de priester van hem aanblijven. Vorig jaar, op aandringen van inmiddels volwassen slachtoffers die de openbaarheid zochten, werd de pedopriester alsnog uit zijn ambt gezet.
Verdoezeld
Volgens Barbarin heeft hij de pedofiele daden van priesters nooit ‘verdoezeld’. Hij verleende de afgelopen tijd ‘volledige medewerking’ aan justitie, zo liet de Franse Bisschoppenconferentie afgelopen weekend weten. In een verklaring stelden de bisschoppen dat ze een ‘politiek van kordaatheid’ toepassen als het gaat om seksueel misbruik. De geestelijken zeiden de aangeklaagde kardinaal te voorzien van ‘steun en gebeden’.
Preynat zelf is pas sinds kort officieel verdacht van aanrandingen van kinderen, ruim 25 jaar geleden. De slachtoffers verwijten verscheidene verantwoordelijken van het diocees van Lyon, onder wie kardinaal Barbarin, dat ze geen aangifte tegen de priester deden nadat ze tussen juli 2014 en juni 2015 op de hoogte waren gebracht van bepaalde aanrandingen. En ook dat Barbarin hem op zijn post liet onder het ‘valse voorwendsel’ dat hij spijt had betuigd.
Bernard Preynat (de priester) heeft inmiddels bekend. Zijn strafzaak dient later dit jaar.
NU 27.02.2019 Het Vaticaan gaat een onderzoek instellen naar de beschuldigingen tegen de Australische kardinaal George Pell. De in Australië en Vaticaanstad lange tijd gerespecteerde ex-aartsbisschop van Sydney en Melbourne is in Australië schuldig bevonden aan misbruik van twee jongens van een kerkkoor in 1996 en in 1997.
Pell zit sinds woensdag in de cel. Hij krijgt op 13 maart 2019 te horen tot welke straf hij wordt veroordeeld.
Zijn advocaten proberen hem op borgtocht vrij te krijgen tot de behandeling van het hoger beroep dat een jaar kan duren. De 77-jarige Pell is de hoogste geestelijke in de rooms-katholieke kerk die wegens seksueel misbruik is veroordeeld.
Hij was een belangrijk adviseur van de paus en gold als de nummer drie van het Vaticaan. Hij was aangesteld als corruptiebestrijder in het Vaticaan toen de beschuldigingen kwamen.
Pell is veroordeeld op grond van verklaringen van één persoon die het slachtoffer zegt te zijn van misbruik door Pell gepleegd in een volle kathedraal van Melbourne.
Het ‘tweede slachtoffer’ heeft niet verklaard te zijn misbruikt of lastig bevallen, heeft nooit een klacht daarover geuit en is ook niet gehoord door de politie of aanklagers. Hij overleed in 2014, maar is toch als slachtoffer van Pell opgevoerd.
Pell weerspreekt de beschuldigingen en gaat in hoger beroep.
NOS 27.02.2019 De voor seksueel misbruik veroordeelde Australische kardinaal George Pell moet in de cel blijven tot de dag dat hij zijn straf hoort. Dat is over twee weken. Pell was tot nu toe op borgtocht vrij.
Voor de rechtbank staat vast dat de nu 77-jarige Pell in 1996 twee 13-jarige misdienaars misbruikte in de kathedraal van Melbourne. Pell was daar aartsbisschop.
Een van de slachtoffers verklaarde dat ze werden betrapt toen ze stiekem van de miswijn dronken. Pell dwong de twee daarop tot seksuele handelingen.
De schuld van de kardinaal was in december al vastgesteld door een jury. Op last van de rechtbank werd daar tot gisteren niets over bekendgemaakt, om het verloop van het proces en een tweede rechtszaak tegen Pell niet te beïnvloeden. Die tweede zaak is inmiddels geseponeerd.
‘Harteloos en brutaal’
De kardinaal heeft de beschuldigingen altijd tegengesproken. De advocaat van Pell zat daarmee naar eigen zeggen in een lastige positie. Hij kon vandaag tijdens de rechtszitting over de strafmaat alleen voor een lagere straf pleiten op basis van het vonnis van de jury, niet op basis van de bewering van Pell dat hij onschuldig is.
Advocaat Richter probeerde het misbruik te bagatelliseren. Hij zei dat de seks niet zoveel voorstelde en dat het slachtoffer “niet actief meedeed”. Het in het kruis grijpen van een van de jongens duurde bovendien maar een paar seconden.
“Het zal u duidelijk zijn dat ik daar moeite mee heb,” reageerde de rechter. Hij noemde het misbruik harteloos en brutaal.
Overdosis heroïne
Kardinaal Pell was een van de machtigste mensen in het Vaticaan. Hij werd in 2014 benoemd tot penningmeester en ging in 2017 met verlof. Het is voor het eerst dat binnen de katholieke kerk zo’n hoge geestelijke schuldig is bevonden aan kindermisbruik.
Een woordvoerder twitterde gisteren dat George Pell niet meer werkzaam is voor het Vaticaan.
Een van de twee slachtoffers stierf in 2014 op 31-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne. De ander verklaarde dat hij door het misbruik te maken kreeg met schaamte, eenzaamheid en depressie.
Pell kan maximaal vijftig jaar cel krijgen voor in totaal vijf aanklachten. De verwachting is dat de kardinaal na het vonnis in beroep gaat.
Gisteren stonden slachtoffers en pers buiten de rechtbank de kardinaal op te wachten:
AD 27.02.2019 Het Vaticaan stelt een onderzoek in naar de beschuldigingen aan het adres van de Australische kardinaal George Pell. De in Australië en Vaticaanstad lange tijd gerespecteerde ex-aartsbisschop van Sydney en Melbourne is in Australië schuldig bevonden aan misbruik van twee jongens van een kerkkoor in 1996 en in 1997.
Pell zit sinds vandaag in de cel. Hij krijgt op 13 maart te horen tot welke straf hij wordt veroordeeld, maar weerspreekt de beschuldigingen en gaat in hoger beroep. Zijn advocaten proberen hem op borgtocht vrij te krijgen tot de behandeling van het hoger beroep dat een jaar kan duren.
De 77-jarige Pell is de hoogste geestelijke in de rooms-katholieke kerk die wegens seksueel misbruik is veroordeeld. Hij was een belangrijk adviseur van de paus en gold als de nummer drie van het Vaticaan. Hij was aangesteld als corruptiebestrijder in het Vaticaan toen de beschuldigingen kwamen.
Hetze tegen kerk
Het oordeel van de rechter in Melbourne is omstreden. Toen Pell vandaag naar de rechtbank ging schreeuwden boze omstanders dat hij een monster, een misdadiger en het kwaad was. Maar veel Australiërs zien in het proces de vervolging van zijn conservatieve opvattingen en een hetze tegen de kerk.
Pell is veroordeeld op grond van verklaringen van één persoon die het slachtoffer zegt te zijn van misbruik door Pell gepleegd in een volle kathedraal van Melbourne. Het ‘tweede slachtoffer’ heeft niet verklaard te zijn misbruikt of lastig bevallen, heeft nooit een klacht daarover geuit en is ook niet gehoord door de politie of aanklagers. Hij overleed in 2014, maar is toch als slachtoffer van Pell opgevoerd.
ANP 27.02.2019 Het Vaticaan gaat een onderzoek instellen naar de beschuldigingen tegen de Australische kardinaal George Pell. De in Australië en Vaticaanstad lange tijd gerespecteerde ex-aartsbisschop van Sydney en Melbourne is in Australië schuldig bevonden aan misbruik van twee jongens van een kerkkoor in 1996 en in 1997. Pell weerspreekt de beschuldigingen en gaat in hoger beroep.
Pell zit sinds woensdag in de cel. Hij krijgt op 13 maart te horen tot welke straf hij wordt veroordeeld. Zijn advocaten proberen hem op borgtocht vrij te krijgen tot de behandeling van het hoger beroep dat een jaar kan duren. De 77-jarige Pell is de hoogste geestelijke in de rooms-katholieke kerk die wegens seksueel misbruik is veroordeeld. Hij was een belangrijk adviseur van de paus en gold als de nummer drie van het Vaticaan. Hij was aangesteld als corruptiebestrijder in het Vaticaan toen de beschuldigingen kwamen.
Het oordeel van de rechter in Melbourne is omstreden. Toen Pell woensdag naar de rechtbank ging schreeuwden boze omstanders dat hij een monster, een misdadiger en het kwaad was. Maar veel Australiërs zien in het proces de vervolging van zijn conservatieve opvattingen en een hetze tegen de kerk.
Pell is veroordeeld op grond van verklaringen van één persoon die het slachtoffer zegt te zijn van misbruik door Pell gepleegd in een volle kathedraal van Melbourne. Het ‘tweede slachtoffer’ heeft niet verklaard te zijn misbruikt of lastig bevallen, heeft nooit een klacht daarover geuit en is ook niet gehoord door de politie of aanklagers. Hij overleed in 2014, maar is toch als slachtoffer van Pell opgevoerd.
Telegraaf 26.02.2019 Kardinaal George Pell (77), een zeer invloedrijke man in het Vaticaan, is in Australië door de rechtbank op vijf aanklachten schuldig bevonden voor misbruik van twee 13-jarige misdienaren eind jaren negentig.
Pell zou de jongens hebben misbruikt, toen hij als aartsbisschop diende in Melbourne. Eén van de slachtoffers is in 2014 overleden. Op elk van de aanklachten staat een gevangenisstraf van tien jaar. De kardinaal, die in 2017 zijn functie neerlegde, heeft de beschuldigingen altijd met kracht ontkend.
Het oordeel van de jury was al in december vorig jaar gevallen, maar op last van de rechtbank was de beslissing destijds niet openbaar gemaakt. Al sinds het begin is er een publicatieverbod ingesteld. Dit om het verloop van het proces en een tweede rechtszaak tegen Pell niet te beïnvloeden. Dat verbod werd dinsdagmorgen (lokale tijd) opgeheven.
De Australische kardinaal is de hoogste geestelijke ooit, tegen wie een aanklacht is ingediend wegens seksueel misbruik. Pell, die vanwege de beschuldigingen in december uit de Raad van Kardinalen was gezet, was een van de belangrijkste adviseurs van de paus.
De rechter zal woensdag de veroordeling uitspreken en ook zeer waarschijnlijk een gevangenisstraf opleggen. Pell is sinds de uitspraak in december op borgtocht vrij vanwege een knie-operatie. Zijn advocaat heeft aangegeven dat hij in hoger beroep gaat.
AD 26.02.2019 Kardinaal George Pell, voormalig financieel adviseur van paus Franciscus en kardinaal-prefect voor Economische Zaken van het Vaticaan, is in Australië schuldig bevonden aan het seksueel misbruiken van twee misdienaars. De 77-jarige kardinaal hoort woensdag zijn straf. Hij kan veroordeeld worden tot vijftig jaar cel.
Pell is de hoogste katholieke vertegenwoordiger ooit tegen wie een aanklacht is ingediend wegens seksueel misbruik. De rechtszaak diende al op 11 december, maar de rechtbank had tot vandaag verboden om erover te publiceren.
De jury achtte Pell schuldig aan de verkrachting van twee dertienjarige jongens in de St. Patrick’s kathedraal in Melbourne in 1996 en 1997, kort nadat hij was geïnaugureerd als aartsbisschop van Melbourne. Een van hen is in 2014 overleden. Pell heeft de beschuldigingen altijd ontkend. Zijn advocaat heeft laten weten dat Pell in beroep gaat.
Pells vijfjarige termijn als kardinaal-prefect voor Economische Zaken eindigde zondag. In die hoedanigheid was hij de op twee na belangrijkste vertegenwoordiger van het Vaticaan en een van de belangrijkste adviseurs van paus Franciscus. Gedurende de rechtszaak had hij verlof opgenomen van zijn taken voor het Vaticaan. Vorig jaar werd hij vanwege de beschuldigingen tegen hem verwijderd uit de Raad van Kardinalen, een belangrijk adviesorgaan voor de paus. Pell is sinds de uitspraak in december op borgtocht vrij vanwege een knie-operatie.
NRC 26.02.2019 De Australische kardinaal George Pell is door een jury in Melbourne veroordeeld wegens misbruik van twee 13-jarige misdienaren in 1996. Dat meldt persbureau AP. De rechter zal woensdag zijn straf uitspreken.
De 77-jarige Pell, een invloedrijke adviseur van Paus Franciscus die diende als minister van Financiën van het Vaticaan, is de hoogste geestelijke in de Katholieke Kerk die schuldig is bevonden aan seksueel misbruik – een klap voor de kerk, die kampt met een reeks schandalen rond seksueel misbruik.
Pell, die zegt onschuldig te zijn, is door een jury van twaalf personen unaniem schuldig bevonden aan misbruik van de minderjarige jongens na afloop van een mis in Melbourne, toen hij aartsbisschop was. In totaal is hij schuldig bevonden aan vijf aanklachten, waaronder aanranding van een van de jongens, een maand later.
De bekendmaking van het vonnis volgt op een historische driedaagse conferentie in Rome onder leiding van Paus Franciscus over het voorkomen van seksueel misbruik door priesters en de bescherming van kinderen.
Het vonnis werd in december bereikt, maar kon pas dinsdag openbaar worden gemaakt omdat een einde kwam aan een publicatieverbod. Dat publicatieverbod liep af naar aanleiding van een besluit van aanklagers om geen tweede proces tegen Pell te starten wegens beschuldigingen van misbruik. Tientallen journalisten in Australië worden mogelijk aangeklaagd wegens het schenden van dit verbod, schrijft The Sydney Morning Herald.
Pell, die in 2017 zijn functie heeft neergelegd, kan maximaal vijftig jaar celstraf krijgen. Woensdag 27.02.2019 begint een hoorzitting voor de strafbepaling. Zijn advocaat heeft aangegeven dat hij tegen het vonnis in beroep gaat.
De Australische bisschoppenconferentie zegt dinsdag in een verklaring dat de veroordeling van Pell “velen in Australië en in de rest van de wereld geschokt heeft, inclusief de bisschoppen van Australië”. De kerkleiders zeggen dat “iedereen voor de wet gelijk is, en we respecteren de Australische rechtsstaat”.
De Australische ex-bisschop is de hoogste katholieke geestelijke die is aangeklaagd wegens seksueel misbruik. Pell, die als kardinaal heeft meebeslist over pausbenoemingen, is in december uit de Raad van Kardinalen gezet.
De bekendmaking van het vonnis volgt op een historische driedaagse conferentie in Rome onder leiding van Paus Franciscus over het voorkomen van seksueel misbruik door priesters en de bescherming van kinderen.
Correctie (26 februari 2019): in een eerdere versie van dit artikel viel te lezen dat Pell is veroordeeld. Hij is nu alleen nog schuldig bevonden, een kenmerkende stap in jury-rechtspraak. Het oordeel wordt woensdag uitgesproken. Dat is hierboven aangepast.
Frans Schaars werd misbruikt op een katholiek jongensinternaatNOS
NOS 24.02.2019 Drie dagen lang waren de ogen van de internationale pers gericht op Vaticaanstad. Onder leiding van paus Franciscus waren daar 190 deelnemers, onder wie 140 bisschoppen, van over heel de wereld bij elkaar voor wat ook wel de ‘misbruiktop’ is gaan heten. Drie dagen lang is er gepraat, geluisterd en overlegd.
Misbruikslachtoffer Frans Schaars heeft vanuit zijn huiskamer in Didam geen nieuwtje gemist over de conferentie. Hoewel hij niet is teleurgesteld over de uitkomst, had hij wel graag meer verandering en meer aandacht voor misbruikslachtoffers gezien. “Het gaat het Vaticaan om de schade die de kerk heeft opgelopen en niet om de slachtoffers”, zegt hij.
Uitkomst bijeenkomst
In zijn slotrede zei de paus vandaag dat er een nieuwe houding moet komen tegenover misbruik, waarbij de bescherming van het kind voorop moet staan. Ook wil hij dat kandidaten voor het priesterambt beter gescreend worden en dat de zorg voor slachtoffers van misbruik wordt verbeterd.
Het Vaticaan wil daarnaast een handboek opstellen met daarin verplichtingen voor bisschoppen die in hun bisdom geconfronteerd worden met misbruik. Ter ondersteuning van bisschoppen met weinig geld en personeel wordt een speciale taskforce in het leven geroepen.
De paus haalde weliswaar hard uit naar de plegers van seksueel misbruik, maar de aangekondigde maatregelen worden als weinig concreet gezien.
Celibaat
Ook Schaars had liever een andere uitkomst gezien. “De discussie rond het celibaat is heel nadrukkelijk niet aangezwengeld op de conferentie, terwijl het celibaat naar mijn idee één van de redenen is dat er zoveel misbruik is en is geweest.”
Schaars werd in de jaren zestig seksueel misbruikt door twee paters van een katholiek jongensinternaat in ‘s-Heerenberg. Pedopaters noemt hij ze. Met één van hen moest hij regelmatig mee naar de werkkamer. Het begon met het bekijken van pornografische afbeeldingen in een atlas van de pater. Schaars wist niet goed wat hem overkwam. “Ik wist niet wat homo’s waren, ik wist niet wat seks was en ook niet hoe kinderen gemaakt werden. Ik was zo groen als gras”, vertelt hij.
Het misbruik begon toen Schaars elf was. In onderstaande video doet hij zijn verhaal:
‘Het had niks met mij als kind te maken. Ik was gewoon een makkelijke prooi’
Teleurgesteld in de top in Vaticaanstad is hij niet. “Ik had er ook niet meer van verwacht namelijk.” Maar dat er niet nadrukkelijk is gepraat over het celibaat noemt Schaars wel een “gemiste kans”. Toch blijft hij mild. “Ik kan me het dilemma van de paus wel voorstellen. Als je het celibaat afschaft, haal je een oerwaarde van de katholieke kerk onderuit. Ik zou niet weten wat er dan gebeurt.”
Schaars vindt dat de kerk vooral is gericht op zelfbehoud en te weinig oog heeft voor slachtoffers. “Als je alle punten bij elkaar optelt, zie je dat ze vooral willen voorkomen dat de kerk nog verder beschadigd wordt. Het gaat ze niet om schade die de slachtoffers is toegebracht. Ze vragen God om vergiffenis, maar niet de misbruikte mensen zelf.”
NU 24.02.2019 Paus Franciscus heeft aan het slot van een driedaagse conferentie over de bestrijding van kindermisbruik onder geestelijken gezegd dat er geen gevallen meer verhuld mogen worden.
Het mag niet meer voorkomen dat het misbruik wordt verdoezeld of gebagatelliseerd, aldus de kerkvorst. Hij riep op tot een “frontaal gevecht” tegen misdrijven die “van de aarde moet worden weggevaagd”.
De paus zei in de slottoespraak dat er binnen de Kerk relatief weinig misbruikschandalen zijn, maar dat elk geval van kindermisbruik er één te veel is.
Volgens de paus is pedofilie duivels en wreed en doet het denken aan de gruwelijke mensenoffers die in sommige voorbije culturen werden gebracht. In veel gevallen werden kinderen geofferd.
Paus noemt kindermisbruik ‘universeel probleem’
“We staan hier tegenover een universeel probleem, dat tragisch genoeg overal aanwezig is en iedereen treft. Maar we moeten er duidelijk over zijn dat, hoewel het onze hele samenleving treft, dit kwaad op geen enkele wijze minder monsterlijk is wanneer het plaatsvindt binnen de Kerk.”
De paus zei dat kindermisbruik veel voorkomt binnen families of in verhoudingen tussen leerkrachten en leerlingen. Hij benadrukte echter dat “dit kwaad” binnen de Kerk zwaarder weegt en schandaliger is, “omdat dit het tegendeel is van morele autoriteit en ethische geloofwaardigheid” die de Kerk zou moeten uitstralen.
Slachtoffers teleurgesteld in paus
Slachtoffers van kindermisbruik door katholieke geestelijken lieten via belangenorganisaties weten teleurgesteld te zijn over de toespraak van de paus.
Anne Barrett-Doyle van de Amerikaanse organisatie bishopaccountability.org, die kerkelijk misbruik in kaart brengt, noemde het optreden van de paus een “verpletterende teleurstelling”.
“Terwijl katholieken wereldwijd oproepen tot concrete veranderingen, levert de paus in plaats daarvan lauwe beloften, die we allemaal al eerder hebben gehoord”, schreef Barrett-Doyle in een verklaring.
‘Hij gaf ons defensieve, hergebruikte retoriek’
“Bijzonder schrijnend was de bekende rationalisatie van de paus dat misbruik in alle kringen van de samenleving voorkomt. We wilden dat hij een dapper en beslissend plan zou bieden, maar hij gaf ons defensieve, hergebruikte retoriek.”
Het Vaticaan gaf te kennen met aanvullende maatregelen te zullen komen. De maatregelen moeten ervoor zorgen dat alle bij de conferentie aanwezige bisschoppen weten hoe ze antimisbruikprocedures moeten instellen.
Vaticaan-correspondent Andrea Vreede denkt dat misbruikslachtoffers teleurgesteld zijn over de uitkomst van de conferentie over misbruik door geestelijken.
NOS 24.02.2019 Ter afsluiting van de driedaagse conferentie over bescherming van minderjarigen tegen misbruik binnen de kerk heeft paus Franciscus hard uitgehaald naar plegers van seksueel misbruik.
Zij zijn volgens de paus werktuigen van de duivel en slachtoffers dienen tegen hen beschermd te worden. Ook zei hij in zijn slotrede dat de “toorn van God” de daders zal treffen. Hij bezwoer dat de katholieke kerk alles zal doen om hen voor de rechter te brengen en dat hij kerkleiders zal aanpakken die misbruik verborgen proberen te houden.
Paus: ‘Plegers van seksueel misbruik zijn werktuigen van de duivel’
Maatregelen
Ook kondigde Franciscus een reeks maatregelen aan die misbruik in de kerk, maar ook daarbuiten, moeten terugdringen. Er moet een nieuwe houding komen tegenover misbruik, waarbij de bescherming van het kind voorop moet staan. Ook wil hij een betere screening van kandidaten voor het priesterambt en betere zorg voor slachtoffers van misbruik.
Verder wil de paus dat de katholieke kerk zich meer inzet voor het terugdringen van pornografie, met name op internet, en sekstoerisme.
In een persconferentie van het Vaticaan, later vanmiddag, werd bekendgemaakt dat er een handboek komt met taken en plichten voor bisschoppen die in hun bisdom geconfronteerd worden met misbruik. Ook komt er een speciale taskforce ter ondersteuning van bisschoppen met weinig geld en personeel.
De eucharistieviering in de Regia-zaal van het Vaticaan AFP
De paus begon zijn toespraak met het noemen van cijfers, waaruit blijkt dat misbruik binnen de kerk een gering aantal slachtoffers treft, vergeleken met misbruik binnen gezinnen, in familiekring, op scholen en bij sportverenigingen.
Dat maakt misbruik binnen de kerk niet minder erg, zei hij. “In de kerk is het veel monsterachtiger omwille van de geloofwaardigheid en het moreel gezag van het instituut. Tegen dit kwaad moet gevochten worden.”
Vaticaan-correspondent Andrea Vreede noemt de aangekondigde maatregelen niet concreet. “Ik denk dat veel mensen, vooral misbruikslachtoffers, teleurgesteld zijn.”
Reacties op Twitter wijzen daar inderdaad op. De kritische Amerikaanse priester Thomas Reese ziet een aantal goede punten. “Maar al met al is het teleurstellend”, twittert hij. Hij betwijfelt, net als Vreede, of de paus de toespraak zelf heeft geschreven.
De voorzitter van de Duitse organisatie van misbruikslachtoffers binnen de kerk noemt de toespraak een “schaamteloze poging” om zichzelf tot leider van de beweging tegen misbruik te maken, zonder schuld op zich te nemen of het tekortschieten van de kerk te erkennen en werkelijke veranderingen in gang te zetten.
In één opzicht is er wel winst geboekt, zegt Andrea Vreede. “In delen van de wereld waar misbruik niet bespreekbaar is en priesters nog enorm op een voetstuk staan, zoals Afrika en Azië, kunnen ze er nu ook niet meer omheen.”
Vooraf werd de conferentie gezien als een leiderschapstest voor de paus. Het is nog te vroeg om te beoordelen of hij geslaagd is, vindt Vreede. “Maar op dit moment nog niet heel erg.”
Telegraaf 24.02.2019 Paus Franciscus heeft aan het slot van een vierdaagse conferentie over de bestrijding van kindermisbruik onder geestelijken gezegd dat dit niet meer mag voorkomen en er geen gevallen meer verhuld mogen worden.
Volgens de paus is pedofilie duivels en wreed en doet het denken aan de gruwelijke mensenoffers die in sommige voorbije culturen vaak met kinderen als offers werden gebracht. Volgens de leider van de Rooms-Katholieke Kerk volgen concrete maatregelen na deze conferentie, maar slachtoffers hebben al teleurgesteld gereageerd.
De paus zei dat kindermisbruik veel voorkomt binnen families of in verhoudingen tussen leerkracht en leerling, maar „binnen de kerk weegt dit kwaad zwaarder en is het schandaliger, omdat het het tegendeel is van morele autoriteit en ethische geloofwaardigheid” die de kerk zou moeten uitstralen.
De Rooms-Katholieke Kerk is wereldwijd geteisterd door schandalen waarbij priesters minderjarigen hebben misbruik. De slachtoffers vielen in handen van „folteraars in plaats van vaders of geestelijke gidsen”, aldus de paus.
AD 24.02.2019 Paus Franciscus heeft aan het slot van een driedaagse conferentie over de bestrijding van kindermisbruik onder geestelijken gezegd dat er geen gevallen meer verhuld mogen worden. Het mag niet meer voorkomen dat het misbruik wordt verdoezeld of gebagatelliseerd.
De paus zei in de slottoespraak dat er binnen de kerk relatief weinig misbruikschandalen zijn, maar elk geval van kindermisbruik is er één te veel. Deze vreselijke misdaad mag niet meer voorkomen, aldus de paus, die ruim drie dagen de tijd nam om 190 bisschoppen, kardinalen en religieuzen ervan te overtuigen dat ook zij medeverantwoordelijkheid dragen voor de bestrijding van misbruik van minderjarigen door geestelijken.
Meerdere geestelijken staken in ieder geval de hand in eigen boezem. ,,We moeten erkennen dat de vijand in ons midden is’’, zei kardinaal Rubén Salazar Gómez uit Bogota.
Duivels
Volgens de paus is pedofilie duivels en wreed en doet het denken aan de gruwelijke mensenoffers die in sommige voorbije culturen vaak met kinderen als offers werden gebracht. Volgens de leider van de Rooms-Katholieke Kerk volgen concrete maatregelen na deze conferentie, maar slachtoffers hebben al teleurgesteld gereageerd.
De paus zei dat kindermisbruik veel voorkomt binnen families of in verhoudingen tussen leerkracht en leerling, maar ,,binnen de kerk weegt dit kwaad zwaarder en is het schandaliger, omdat het het tegendeel is van morele autoriteit en ethische geloofwaardigheid’’ die de kerk zou moeten uitstralen.
De Rooms-Katholieke Kerk is wereldwijd geteisterd door schandalen waarbij priesters minderjarigen hebben misbruik. De slachtoffers vielen in handen van ,,folteraars in plaats van vaders of geestelijke gidsen’’, aldus de paus.
Schrijnende slachtofferverklaringen
De top over seksueel misbruik in de katholieke kerk begon drie dagen geleden in Vaticaanstad met schrijnende slachtofferverklaringen. Zo was er de Afrikaanse vrouw die drie keer zwanger raakte van een bisschop en onder dwang abortussen onderging, evenals de Chileense man die bisschoppen de ‘heelmeesters van de ziel’ noemde. ,,Maar jullie werden de moordenaars ervan – en van het geloof.’’
De anonieme Afrikaanse vrouw was pas vijftien jaar toen de bisschop zich voor het eerst aan haar vergreep. Ze vertrouwde zo blind op hem, dat ze aanvankelijk helemaal niet besefte dat ze werd misbruikt.
,,Hij gaf me alles wat ik wilde als ik instemde met seks’’, zei ze volgens persbureau AP. ,,En anders sloeg hij me. Ik raakte drie keer in verwachting en hij liet me drie keer een abortus plegen, gewoon omdat hij geen voorbehoedsmiddelen wilde gebruiken.’’
De verklaringen illustreerden een van de punten die paus Franciscus wilde maken tegenover de aanwezige bisschoppen, kardinalen en religieuzen: seksueel misbruik in de kerk is een wereldwijd probleem.
En alleen praten daarover is niet genoeg; er moeten oplossingen komen. ,,De heilige mensen van God kijken mee en verwachten niet alleen simpele en voor de hand liggende veroordelingen van het gedrag, maar efficiënte en concrete maatregelen’’, zei hij eerder.
Laat
Daarom presenteerde de paus 21 aandachtspunten, waaronder een idee voor een handboek voor het afhandelen van misbruikincidenten. Zo’n boek zou er ‘lachwekkend laat’ komen, oordeelde Peter Isely, die zelf als kind werd misbruikt en nu een belangengroep leidt, tegenover persbureau Reuters.
Talloze slachtoffers hebben zich in Rome verzameld om de top bij te wonen. Hoewel sommigen de bijeenkomst als een stap in de goede richting zien, vinden anderen haar vooral mosterd na de maaltijd.
Critici vrezen dat de katholieke kerk het evenement vooral organiseerde om de eigen reputatie op te poetsen. Die lijdt al jaren flink onder de talloze schandalen, terwijl geestelijken overal ter wereld het misbruik nog steeds ontkennen of bagatelliseren.
,,Waarom mag de kerk zich bezighouden met de pedofilievraag?’’, zei de leider van de belangrijkste belangengroep voor slachtoffers in het Italiaanse parlement. ,,De pedofiliekwestie gaat niet over religie, maar over misdaad.’’
Weggekeken en gezwegen
Nog niet eerder was er een wereldwijde conferentie over kindermisbruik. De top is voor initiatiefnemer paus Franciscus een uitgelezen kans te laten zien dat hij daadwerkelijk anders is dan zijn voorgangers, die vooral wegkeken en zwegen.
Ondertussen lijkt het einde van de reeks pedofilieschandalen nog altijd niet in zicht. Schandalen die laten zien hoe seriemisbruikers decennialang ongestraft hun gang konden gaan, doordat de kerk ze de hand boven het hoofd hield. Hooguit werden pedofiele priesters overgeplaatst, waarna ze regelmatig opnieuw in de fout gingen.
Duizenden kinderen misbruikt
Afgelopen zomer werd bekend dat in Duitsland duizenden kinderen zijn misbruikt door 1670 priesters. Een groep Chileense bisschoppen heeft collectief ontslag genomen vanwege het jarenlange misbruik in hun kerken.
In de Amerikaanse staat Pennsylvania hebben volgens het Openbaar Ministerie honderden priesters gedurende zeventig jaar ‘als roofdieren zeker duizend kinderen misbruikt en verkracht’. In andere Amerikaanse staten lopen de onderzoeken nog. In veel landen is er nog altijd geen onafhankelijke onderzoekscommissie geweest, zoals in Italië.
Het was voor de Verenigde Naties eerder deze maand reden een oproep te doen die commissies zo snel mogelijk in te stellen. Volgens de VN blijft het in Italië ‘verontrustend stil’ op het gebied van kindermisbruik binnen de kerk.
Paus Franciscus tijdens een dienst in het Vaticaan zondag op de laatste dag van een speciale top over misbruik in de Katholieke Kerk. Foto Giuseppe Lami/AFP
NRC 24.02.2019 Bisschoppen uit heel de wereld krijgen na een unieke misbruiktop een boodschap mee: altijd samenwerken met justitie, nooit meer geheimhouding.
De laatste spreker sloot af met een enorme knal. „Hoe meer jullie geheimhouden, hoe meer jullie je als een oester gedragen en niet de massamedia en daarmee de gelovigen en de publieke opinie informeren, des te groter zal het schandaal zijn. Als iemand een tumor heeft, geneest die niet door dat voor familie of vrienden te verbergen.’’
De Mexicaanse journalist Valentina Alazraki, al decennia Vaticaan-correspondent, herhaalde zaterdag op de speciale misbruiktop in het Vaticaan nog eens in klare taal wat kardinalen vóór haar met iets meer omhaal van woorden hadden gezegd.
De Katholieke Kerk moet zijn falen onder ogen zien, een einde maken aan de cultuur van geheimhouding en samenwerken met de civiele autoriteiten, en maatregelen nemen om nieuw misbruik te voorkomen. Bisschoppen die hierbij in gebreke blijven, zullen hierop worden aangesproken.
Nooit eerder heeft de Katholieke Kerk zo intens gesproken, met zo’n grote en uiteenlopende groep mensen, over het schandaal van minderjarigen die zijn misbruikt door geestelijken, en over het schandaal van bisschoppen en kardinalen die hebben geprobeerd dit op de een of andere manier onder de pet te houden.
Stil luisterden 114 kerkleiders uit heel de wereld, leiders van religieuze ordes en leiders van oosters-katholieke kerken, naar getuigenissen van slachtoffers, op iedere dag van de driedaagse top. Sommige daarvan waren opgenomen, andere werden ter plekke uitgesproken in de conferentiezaal, de zogeheten Nieuwe Synode-aula.
Moordenaars van de ziel
„Jullie zijn dokters van de ziel, en toch […] zijn jullie in een aantal gevallen veranderd in moordenaars van de ziel, moordenaars van het geloof”, zei Juan Carlos Cruz, een Chileens slachtoffer van misbruik.
Een Afrikaanse vrouw vertelde dat een priester haar begon te verkrachten toen ze 15 was en dat dit 13 jaar en drie abortussen door is gegaan. Een man vertelde dat hij honderd keer seksueel is misbruikt door een priester, een trauma voor het leven. Een vrouw zei dat ze graag over haar jeugd had willen vertellen. „Maar dat is zinloos, want toen ik elf jaar was, heeft een priester uit mijn parochie mijn leven vernietigd.”
Buiten, in de omgeving van de Sint Pieter, demonstreerden organisaties van slachtoffers en deden zij hun verhaal. Leden van Ending Clergy Abuse droegen borden met een grote nul mee, om te onderstrepen dat zij zero tolerance voor misbruik eisen: wie zich schuldig heeft gemaakt aan misbruik moet uit het priesterambt worden gezet. Wie misbruik verzwijgt, moet worden bestraft.
Binnen hekelde een prominente Nigeriaanse zuster, Veronica Openibo, de „hypocrisie en zelfingenomenheid”. „We verkondigen de Tien Geboden en ‘paraderen’ als de bewakers van morele waarden en goed gedrag. Hypocrieten soms? Ja! Waarom bleven we zo lang stil?”
De paus had een groep vertrouwelingen de taak gegeven om op deze unieke misbruiktop de lijnen uit te zetten. Aartsbisschop Charles Scicluna nam, bijna stap voor stap, het protocol door dat zou moeten worden gevolgd als misbruik aan het licht komt, met als belangrijk element daarin vanaf het begin samenwerking met justitie.
Huiswerk voor de kardinalen
De Duitse kardinaal Reinhard Marx onderstreepte dat openheid de beste remedie is tegen eventuele valse beschuldigingen – waarbij hij en passant onthulde dat in Duitsland, waar onder zijn regie een diepgaand onderzoek is ingesteld, een aantal documenten over misbruikzaken blijkt te zijn vernietigd.
Misschien wel de hardste woorden kwamen van kardinaal Rubén Salazar Gómez, uit Colombia. Hij hekelde de „clericale mentaliteit” die voorrang geeft aan het vermeende belang van de Kerk boven dat van het slachtoffer. Hierdoor is de „afschuwelijke realiteit” van het misbruik vaak weggemoffeld.
De toon van de kardinalen die door de paus waren uitgezocht, kon niet worden misverstaan. Veel van de naar Rome ontboden bisschoppen maakten aantekeningen tijdens de interventies. Toch zorgde paus Franciscus zelf op de eerste dag nog voor enige verwarring, door een lijstje te laten uitdelen met 21 suggesties die waren geselecteerd uit antwoorden van verschillende landelijke kerken.
Daarin werd onder andere gesuggereerd om de naam van een verdachte pas na een definitieve veroordeling bekend te maken. In de VS is afgesproken dat die naam naar buiten komt als de beschuldiging geloofwaardig is bevonden.
Betere bescherming
In een toespraak zondagmorgen na een gezamenlijke mis met de deelnemers aan de misbruiktop, beloofde Franciscus een strijd op alle fronten tegen misbruik. Hij hekelde de „plaag van het clericalisme” en presenteerde een achtpuntenplan. Bovenaan stond een meer pro-actieve opstelling bij de bescherming van minderjarigen.
Andere elementen uit dit plan: altijd samenwerken met de civiele justitie, vergaande zuivering van de kerk, betere controles bij de opleiding van priesters, betere begeleiding van slachtoffers en meer eensgezindheid bij de aanpak van misbruik.
Deze richtlijnen vanuit Rome kunnen moeilijk worden genegeerd door lokale kerken, maar het blijft een open vraag hoe bisschoppen in verschillende landen ermee omgaan. Ook is duidelijk dat organisaties van slachtoffers de nul-tolerantie meer onderstreept hadden willen zien.
Paus Franciscus heeft, ook met de openheid van deze top, die vrijwel volledig via het web te volgen was, willen laten zien dat het misbruik bovenaan zijn prioriteitenlijst staat.
Is het voldoende om de geschonden geloofwaardigheid van de kerk enigszins te herstellen? De Mexicaanse Alazraki had nog wel een tip. Het ging de afgelopen dagen in Rome over misbruik van minderjarigen, niet over bijvoorbeeld het misbruik van zusters van religieuze ordes. De afgelopen periode komt daarover meer naar buiten.
Rome zou bij het onderzoek hiernaar het voortouw moeten nemen, zei Alazraki. ,,Ik zou willen dat, bij deze gelegenheid, de kerk in de aanval gaat en niet in de verdediging, zoals is gebeurd bij het misbruik van minderjarigen.”
NU 23.02.2019 Een hooggeplaatste kardinaal zegt dat rapporten over priesters die beschuldigd werden van kindermisbruik soms nooit opgesteld werden. In andere gevallen zouden de documenten zelfs bewust zijn vernietigd door de top van de kerk.
Hierdoor konden de priesters ongehinderd doorgaan, stelt de Duitse kardinaal Reinhard Marx volgens persbureau AFP zaterdag tijdens een top in Vaticaanstad over het beschermen van minderjarigen tegen misbruik.
De kardinaal zegt dat de pogingen van de top van de kerk om de schandalen te doen laten verdwijnen, het geloof in een slecht daglicht zet.
Vorig jaar zag de kardinaal, het hoofd van de rooms-katholieke kerk in Duitsland, zich genoodzaakt zijn excuses aan te bieden nadat een omvangrijke studie in het land had aangetoond dat tussen 1946 en 2014 3.677 minderjarigen werden misbruikt door 1.670 kerkelijke functionarissen.
“Veel te lang is binnen de kerk gelogen over misbruik, is er weggekeken en in de doofpot gestopt. Voor al het falen en alle pijn, bied ik excuses aan”, zei de kardinaal toen.
‘Concrete maatregelen nodig binnen kerk’
Ook zaterdag heeft hij weer opgeroepen tot concrete maatregelen tegen het misbruik binnen de katholieke kerk. Bij de top zijn ook misbruikslachtoffers aanwezig. Zij hebben eerder gemeld dat ze het mooie woorden vinden, maar dat ze daden willen zien.
De bijeenkomst duurt tot en met 24 februari. De top werd in september aangekondigd na een reeks nieuwe misbruikschandalen binnen de kerk.
Paus Franciscus zal zondag afsluiten met een toespraak.
Telegraaf 23.02.2019 Onderzoeken naar priesters van de katholieke kerk die kinderen misbruikten, zijn vernietigd of zelfs nooit opgesteld.
Dat zei kardinaal Reinhard Marx tijdens de top in het Vaticaan. Bijna tweehonderd bisschoppen en kardinalen zijn sinds donderdag bijeen en praten over het bestrijden van seksueel misbruik door geestelijken.
„De dossiers die deze verschrikkelijke daden hadden kunnen documenteren of de verantwoordelijken konden benoemen, werden vernietigd of niet eens gemaakt”, zegt Marx in het Vaticaan.
„In plaats van de daders werden de slachtoffers het stilzwijgen opgelegd”, zegt Marx. „De vastgelegde procedures voor de vervolging van misdrijven zijn opzettelijk niet nageleefd, maar aan de kant geschoven.”
De Rooms-Katholieke Kerk is de afgelopen jaren herhaaldelijk opgeschrikt door misbruikschandalen, waardoor paus Franciscus zich genoodzaakt zag een grote top te organiseren.
AD 23.02.2019 Dossiers over priesters van de katholieke kerk die kinderen misbruikten, zijn vernietigd of zelfs nooit opgesteld. Dat zei kardinaal Reinhard Marx tijdens de top in het Vaticaan. Bijna tweehonderd bisschoppen en kardinalen zijn sinds donderdag bijeen en praten over het bestrijden van seksueel misbruik door geestelijken.
,,De dossiers die deze verschrikkelijke daden hadden kunnen documenteren of de verantwoordelijken konden benoemen, werden vernietigd of niet eens gemaakt’’, zegt Marx in het Vaticaan. ,,In plaats van de daders werd de slachtoffers het stilzwijgen opgelegd’’, zegt Marx. ,,De vastgelegde procedures voor de vervolging van misdrijven zijn opzettelijk niet nageleefd, maar aan de kant geschoven.’’
De Rooms-Katholieke Kerk is de afgelopen jaren herhaaldelijk opgeschrikt door misbruikschandalen.
Drie dagen
De vastgelegde procedures voor de vervolging van misdrijven zijn opzettelijk niet nageleefd, maar aan de kant geschoven, aldus Kardinaal Reinhard Marx.
Paus Franciscus neemt ruim drie dagen de tijd om 190 bisschoppen, kardinalen en religieuzen ervan te overtuigen dat ook zij medeverantwoordelijkheid dragen voor de bestrijding van misbruik van minderjarigen door geestelijken. Als voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie neemt Hans van den Hende, bisschop van Rotterdam, deel aan de kerktop.
Paus Franciscus heeft Federico Lombardi gevraagd de conferentie in goede banen te leiden. De 71-jarige Lombardi zei dat bisschoppen van landen die protocollen hebben opgesteld om misbruik tegen te gaan, hun kennis en ervaringen zullen delen met vertegenwoordigers van landen die nog niet zover zijn.
Schandalen
Het einde van de reeks pedofilieschandalen lijkt nog altijd niet in zicht. Schandalen die laten zien hoe seriemisbruikers decennialang ongestraft hun gang konden gaan, doordat de kerk ze de hand boven het hoofd hield. Hooguit werden pedofiele priesters overgeplaatst, waarna ze regelmatig opnieuw in de fout gingen. Afgelopen zomer werd bekend dat in Duitsland duizenden kinderen zijn misbruikt door 1670 priesters.
Een groep Chileense bisschoppen heeft collectief ontslag genomen vanwege het jarenlange misbruik in hun kerken. In de Amerikaanse staat Pennsylvania hebben volgens het Openbaar Ministerie honderden priesters gedurende zeventig jaar ‘als roofdieren zeker duizend kinderen misbruikt en verkracht’. In andere Amerikaanse staten lopen de onderzoeken nog.
Het lijkt er vooralsnog niet op dat de conferentie revolutionaire resultaten zal opleveren. Het was Paus Franciscus zelf die eind vorige maand sprak over ‘opgepompte verwachtingen’ rond de top. Volgens Paus Franciscus moesten de verwachtingen worden bijgesteld, omdat ‘het probleem van misbruik een menselijk probleem is dat altijd zal blijven bestaan’.
Ook slachtoffers zijn naar het Vaticaan gekomen. Bekijk hier hun reacties op de top:
Telegraaf 22.02.2019 Bisschop van Rotterdam Hans van den Hende hoopt op een gezamenlijke aanpak binnen de wereldkerk van het grote probleem van seksueel misbruik van minderjarigen door geestelijken.
Hij is als voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie aanwezig op een kerktop in Rome over dit onderwerp. Op de top zijn ruim 190 bisschoppen, kardinalen en religieuzen uit de Rooms-Katholieke Kerk tot en met zondag bijeen.
Volgens Van den Hende werden aan het begin van de conferentie getuigenissen voorgelezen door slachtoffers van seksueel misbruik vanuit alle delen van de wereld. De boodschap daarvan: „Niemand in de wereldkerk kan het probleem van seksueel misbruik van minderjarigen beschouwen als iets dat niet in hun regio of kerkprovincie kan voorkomen.”
Van den Hende stelt dat hiermee duidelijk werd gemaakt dat „het een gezamenlijk probleem is en dat paus Franciscus samen met bisschoppen en religieuzen het probleem tegemoet wil treden, om de slachtoffers te horen en te zien en te werken aan preventie.”
Volgens hem heeft de paus een belangrijke drijfveer om de conferentie te houden: „Gezamenlijke erkenning, gezamenlijke aanpak en gebed. Die drie pijlers zijn fundamenteel voor deze bijeenkomst.”
Van den Hende zelf heeft op de conferentie verteld over het Nederlandse onderzoek door de commissie-Deetman en over hoe in Nederland wordt gewerkt aan preventie. Hij heeft benadrukt dat onafhankelijkheid en zorgvuldigheid de drijfveren moeten zijn in de gesprekken met de slachtoffers.
Deetman deed onderzoek naar seksueel misbruik door geestelijken in de Nederlandse katholieke kerk. De commissie stelde vast dat door falend toezicht tussen 10.000 en 20.000 kinderen in katholieke internaten en instellingen konden worden misbruikt.
Op de top zijn ruim 190 bisschoppen, kardinalen en religieuzen tot en met zondag bijeen in Rome. Volgens Van den Hende is het voor het eerst dat het probleem van misbruik van minderjarigen door geestelijken in een speciale bijeenkomst van de wereldwijde kerk aan de orde komt. De Rooms-Katholieke Kerk is de afgelopen jaren herhaaldelijk opgeschrikt door grote misbruikschandalen.
AD 22.02.2019 De top over seksueel misbruik in de katholieke kerk begon vandaag in Vaticaanstad met schrijnende slachtofferverklaringen. Zo was er de Afrikaanse vrouw die drie keer zwanger raakte van een bisschop en onder dwang abortussen onderging, evenals de Chileense man die bisschoppen de ‘heelmeesters van de ziel’ noemde. ,,Maar jullie werden de moordenaars ervan – en van het geloof.’’
De anonieme Afrikaanse vrouw was pas vijftien jaar toen de bisschop zich voor het eerst aan haar vergreep. Ze vertrouwde zo blind op hem, dat ze aanvankelijk helemaal niet besefte dat ze werd misbruikt.
,,Hij gaf me alles wat ik wilde als ik instemde met seks’’, zei ze volgens persbureau AP. ,,En anders sloeg hij me. Ik raakte drie keer in verwachting en hij liet me drie keer een abortus plegen, gewoon omdat hij geen voorbehoedsmiddelen wilde gebruiken.’’
De verklaringen illustreerden een van de punten die paus Franciscus vandaag wilde maken tegenover de 190 aanwezige bisschoppen, kardinalen en religieuzen: seksueel misbruik in de kerk is een wereldwijd probleem.
En alleen praten daarover is niet genoeg; er moeten oplossingen komen. ,,De heilige mensen van God kijken mee en verwachten niet alleen simpele en voor de hand liggende veroordelingen van het gedrag, maar efficiënte en concrete maatregelen’’, zei hij.
Daarom presenteerde de paus 21 aandachtspunten, waaronder een idee voor een handboek voor het afhandelen van misbruikincidenten. Zo’n boek zou er ‘lachwekkend laat’ komen, oordeelde Peter Isely, die zelf als kind werd misbruikt en nu een belangengroep leidt, tegenover persbureau Reuters.
Talloze slachtoffers hebben zich in Rome verzameld om de top bij te wonen. Hoewel sommigen de bijeenkomst als een stap in de goede richting zien, vinden anderen haar vooral mosterd na de maaltijd.
Critici vrezen dat de katholieke kerk het evenement vooral organiseert om de eigen reputatie op te poetsen. Die lijdt al jaren flink onder de talloze schandalen, terwijl geestelijken overal ter wereld het misbruik nog steeds ontkennen of bagatelliseren.
,,Waarom mag de kerk zich bezighouden met de pedofilievraag?’’, zei de leider van de belangrijkste belangengroep voor slachtoffers in het Italiaanse parlement. ,,De pedofiliekwestie gaat niet over religie, maar over misdaad.’’
Bij de top, die nog drie dagen duurt, staken meerdere geestelijken in ieder geval de hand in eigen boezem. ,,We moeten erkennen dat de vijand in ons midden is’’, zei kardinaal Rubén Salazar Gómez uit Bogota.
NU 21.02.2019 Katholieken verwachten “concrete en efficiënte” maatregelen tegen misbruik binnen de katholieke kerk, zei paus Franciscus donderdag tijdens de opening van de top in Vaticaanstad over het beschermen van minderjarigen tegen seksueel misbruik.
Voorzitters van bisschoppenconferenties zijn op verzoek van de paus bijeengekomen in Vaticaanstad. Onder de circa tweehonderd aanwezigen zijn ook experts en slachtoffers.
De paus ziet de top als een mogelijkheid om “het kwade om te vormen in een kans op begrip en zuivering”. Hij verklaarde ook dat de kerk zich verantwoordelijk voelt voor het misbruik door geestelijken en die last met zich meedraagt.
Donderdag komen meerdere sprekers aan het woord, onder wie de aartsbisschoppen van Malta en de Colombiaanse stad Bogota. Paus Franciscus benadrukte dat er ook geluisterd moet worden naar misbruikslachtoffers.
De slachtoffers worden tijdens de top vertegenwoordigd door een groep van twaalf. Zij zijn groot voorstander van een zerotolerancebeleid voor geestelijken die zich schuldig maken aan misbruik.
Top werd aangekondigd na reeks nieuwe schandalen
De bijeenkomst duurt tot en met 24 februari 2019. De top werd in september aangekondigd na een reeks nieuwe misbruikschandalen binnen de kerk.
In aanloop naar de top zei paus Franciscus dat hij hoopt dat de bisschoppen naar huis terugkeren met “duidelijke protocollen” over hoe ze misbruik kunnen voorkomen en slachtoffers kunnen helpen.
“We moeten de verwachtingen verlagen”, benadrukte hij ook destijds. “Het probleem van misbruik zal blijven bestaan en is een menselijk probleem. Het is overal.”
Voor het eerst zijn alle voorzitters van alle bisschoppenconferenties ter wereld bij elkaar om drie dagen lang over een pijnlijk onderwerp te spreken.
NOS 21.02.2019 In het Vaticaan is vandaag de met veel publiciteit aangekondigde conferentie bezig over ‘de bescherming van minderjarigen binnen de kerk’. Dat wil zeggen: bescherming van kinderen tegen seksueel misbruik door priesters, paters, bisschoppen en kardinalen.
De paus opende de conferentie vanochtend. Hij zei dat de “diepe wonden die de schandalen onder jongeren en gelovigen hebben veroorzaakt, moeten worden geheeld”. Volgens Franciscus kijken gelovigen en slachtoffers mee met de conferentie. Zij rekenen volgens hem niet op “voorspelbare veroordelingen”, maar willen concrete en doeltreffende maatregelen.
Paus opent misbruiktop: ‘Diepe wonden moeten worden geheeld’
Ongeveer 190 deelnemers, onder wie 140 bisschoppen uit de hele wereld, buigen zich samen met Franciscus over wat volgens velen de grootste crisis binnen de kerk is sinds de Reformatie. Sommige Vaticaankenners beschouwen de uitkomsten van deze ontmoeting als bepalend voor de geloofwaardigheid van de kerk en van Franciscus als paus. Het is de ultieme test voor zijn pontificaat, zeggen zij.
Systematisch toedekken misbruik
Reden voor het organiseren van deze wereldwijde top zijn de schandalen rond seksueel misbruik in de westerse wereld. Vooral die in Ierland en in de Verenigde Staten, waar in 2002 in Boston na grondig journalistiek onderzoek het systematisch toedekken van misbruik aan het licht kwam.
Daar bleef het niet bij. Vorig jaar werd in een onthutsend Grand Jury-onderzoeksrapport uit Pennsylvania seksueel misbruik door honderden priesters onthuld. Volgens berichten zijn in zeker tien andere staten vergelijkbare onderzoeksrapporten in voorbereiding.
Ook in andere landen, zoals Frankrijk, Spanje en Australië, lopen onderzoeken en zelfs processen tegen leden van de clerus. In Nederland heeft de commissie-Deetman indertijd de zaken onderzocht en hebben de bisschoppen procedures ontwikkeld hoe om te gaan met misbruik. In Italië blijft door een alom aanwezige zwijgcultuur de deksel op de misbruikput vrijwel dicht.
Eis van zero tolerance
Misbruikslachtoffers uit de VS, Latijns-Amerika en Europa, of misbruik-survivors zoals ze vaak liever genoemd willen worden, eisen actie. Ze nemen geen genoegen meer met de vele krachtige veroordelingen van misbruik door eerst paus Benedictus XVI en nu paus Franciscus. De Kerk moet de gepredikte zero tolerance in daden omzetten. Bisschoppen moeten misbruikende priesters aangeven bij justitie.
Er moeten sancties komen als zij dat niet doen of, nog erger, wanneer ze het misbruik toedekken en de betrokken priesters overplaatsen. Sommige survivors pleiten voor een aanpassing van het kerkelijk recht en de instelling van een speciale, onafhankelijke rechtbank binnen de Kerk om deze praktijken hard aan te pakken. Aansprakelijkheid, is het kernpunt van hun betoog.
Paus Franciscus wil daar niet aan. Volgens hem heeft de kerk genoeg instanties en instrumenten om seksueel misbruik naar behoren aan te pakken. Meerdere keren hebben de media-afdeling van het Vaticaan en Franciscus zelf geprobeerd de in hun ogen veel te hoge verwachtingen te temperen. Het doel van deze driedaagse vergadering is bewustwording. Seksueel misbruik is een universeel menselijk verschijnsel dat niet met een dergelijke korte ontmoeting uitgebannen kan worden, aldus de paus.
Slachtoffer Brigitte Kicken: ‘Nooit antwoord van de paus ontvangen’
Tijdens de conferentie in het Vaticaan zullen ook slachtoffers aan het woord komen. Tot zover bekend zullen daar geen Nederlandse slachtoffers bij zijn. Ook Brigitte Kicken niet, die in de jaren 60 als meisje werd misbruikt door een kapelaan in Maastricht. Dat kwam in 1969 uit, maar het bisdom Roermond bleef de dader herbenoemen, waardoor naar later bleek dat hij tot 1991 slachtoffers kon blijven maken.
Kicken heeft geen enkel vertrouwen dat de conferentie iets concreets oplevert. “Wat moet ik daar in godsnaam gaan doen? Ik stuurde de paus in 2015 een brief over mijn zaak. Met de vraag of hij er zorg voor kon dragen dat het bisdom openlijk zou erkennen dat de dader na een melding van misbruik in bescherming was genomen en daarmee vele kinderen aan hun lot waren overgelaten.
Er kwam geen antwoord. Een jaar later heb ik diezelfde brief bij het Vaticaan gepost. Binnen vier weken kwam er antwoord van de nuntius dat hij voor mij in gebed was en erop terug zou komen. Dat is nooit gebeurd.”
“Een conferentie als deze zorgt alleen maar voor nieuwe emotie en onrust. Ik zal blij zijn als het weer voorbij is.”
De top is een briefing om bisschoppen te doen beseffen dat misbruik een probleem van de hele kerk is. Ze moeten leren hoe misbruik te herkennen en hoe ermee om te gaan. Het is onduidelijk of ook aan de orde zal komen wat de gevolgen zijn als ze, eenmaal terug in eigen land, de aanbevelingen naast zich neerleggen.
Slotspeech
Iedere dag van de misbruiktop is opgebouwd rond een specifiek thema: verantwoordelijkheid, aansprakelijkheid en transparantie. Enkele misbruik-survivors mogen hun verhaal komen vertellen. Kardinalen en deskundigen houden lezingen. In kleine werkgroepen kunnen de bisschoppen met elkaar van gedachten wisselen. Zaterdag is er een speciale religieuze bijeenkomst in het teken van boetedoening. Zondag volgt nog een afsluitende mis.
Franciscus is twee keer aanwezig tijdens de top. Vanochtend hield hij een openingstoespraak. Zondagochtend houdt hij de slotspeech. Die zou wel eens de belangrijkste van zijn pausschap kunnen worden, want dan zal blijken wat voor leiderschap hij laat zien.
De Nederlandse bisschop: ‘Je schaamt je ook tegenover God’
Namens de Nederlandse kerkprovincie gaat bisschop Van den Hende van Rotterdam naar de conferentie. In zijn tas heeft hij de Engelse vertaling van het rapport-Deetman en het eindrapport van het Meldpunt Seksueel Misbruik, dat bijna duizend slachtoffers schadevergoedingen toekende van gemiddeld 33.000 euro.
Niet dat de Nederlandse kerk zichzelf op de borst wil slaan of het vingertje wil heffen richting collega’s uit andere landen, benadrukt Van den Hende. Dat zou niet gepast zijn. Het gaat er meer om informatie te delen op een conferentie die voor een belangrijk deel in het teken zal staan van bewustwording van een levensgroot wereldwijd probleem dat door sommige Afrikaanse bisschoppen wordt gezien als vooral iets van het decadente Westen.
“Daarnaast wil de paus kennis van de regels bevorderen en commitment van iedereen dat we dit aan gaan pakken. We gaan ook bidden voor vergeving. Want je schaamt je niet alleen diep tegenover de slachtoffers, je schaamt je ook tegenover God. Misbruik staat haaks op het evangelie.”
AD 21.02.2019 Behalve bisschoppen zijn ook slachtoffers naar Rome afgereisd voor de top over kindermisbruik in de katholieke kerk die vandaag begint. De verwachtingen zijn hooggespannen. ,,Ze kunnen een kind ergens op de wereld redden.”
Paus Franciscus neemt ruim drie dagen de tijd om 190 bisschoppen, kardinalen en religieuzen ervan te overtuigen dat ook zij medeverantwoordelijkheid dragen voor de bestrijding van misbruik van minderjarigen door geestelijken.
Als voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie neemt Hans van den Hende, bisschop van Rotterdam, deel aan de kerktop. Paus Franciscus heeft Federico Lombardi gevraagd de conferentie in goede banen te leiden.
De 71-jarige Lombardi zei dat bisschoppen van landen die protocollen hebben opgesteld om misbruik tegen te gaan, hun kennis en ervaringen zullen delen met vertegenwoordigers van landen die nog niet zover zijn.
Nog niet eerder was er een wereldwijde conferentie over kindermisbruik. De top is voor initiatiefnemer paus Franciscus een uitgelezen kans te laten zien dat hij daadwerkelijk anders is dan zijn voorgangers, die vooral wegkeken en zwegen.
Aanvankelijk leek de Argentijnse Jorge Bergoglio, sinds 2013 paus Franciscus, een revolutionaire paus. Zo zei hij over homoseksualiteit in een van zijn eerste persconferenties : ,,Wie ben ik om daarover te oordelen?”
Hij leek pedofilie binnen de katholieke kerk te willen aanpakken en een einde te willen maken aan de doofpotcultuur. Bij zijn aantreden kondigde hij een zerotolerancebeleid aan. Zes jaar later is daar nog weinig van te zien.
Zo bestaat de door hem ingestelde commissie voor kindermisbruik, waarin twee slachtoffers plaatsnamen, alleen nog op papier. De twee slachtoffers zijn opgestapt, teleurgesteld in de daadkracht van de commissie en van de paus zelf. Zo is het door Franciscus beloofde tribunaal voor bisschoppen die niet adequaat hebben gereageerd op misbruikzaken, er nooit gekomen.
Ondertussen lijkt het einde van de reeks pedofilieschandalen nog altijd niet in zicht. Schandalen die laten zien hoe seriemisbruikers decennialang ongestraft hun gang konden gaan, doordat de kerk ze de hand boven het hoofd hield. Hooguit werden pedofiele priesters overgeplaatst, waarna ze regelmatig opnieuw in de fout gingen.
Afgelopen zomer werd bekend dat in Duitsland duizenden kinderen zijn misbruikt door 1670 priesters. Een groep Chileense bisschoppen heeft collectief ontslag genomen vanwege het jarenlange misbruik in hun kerken. In de Amerikaanse staat Pennsylvania hebben volgens het Openbaar Ministerie honderden priesters gedurende zeventig jaar ‘als roofdieren zeker duizend kinderen misbruikt en verkracht’.
In andere Amerikaanse staten lopen de onderzoeken nog. In veel landen is er nog altijd geen onafhankelijke onderzoekscommissie geweest, zoals in Italië. Het was voor de Verenigde Naties eerder deze maand reden een oproep te doen die commissies zo snel mogelijk in te stellen. Volgens de VN blijft het in Italië ‘verontrustend stil’ op het gebied van kindermisbruik binnen de kerk.
Paus Franciscus zelf wordt er ook van beschuldigd kindermisbruik onder het tapijt te vegen. Aartsbisschop Viganò schreef afgelopen herfst een brief met de aantijging dat hij de paus in 2013 persoonlijk vertelde over de Amerikaanse kardinaal Theodore McCarrick, die meerdere minderjarigen had misbruikt. Vorige week zette de paus hem definitief uit het priesterambt. Hij is de hoogste kerkbestuurder bij wie dit ooit is gebeurd.
Tijdens een persconferentie afgelopen maandag zei Alessandro Gisotti, een van de woordvoerders van de paus: ,,We moeten samenwerken om dit monster in het gezicht te kijken.” Hij bedankte de slachtoffers die de moed hadden gehad om de stilte te verbreken.
Voorafgaand aan de top waren er verschillende ontmoetingen met slachtoffers die vanuit de hele wereld naar Rome zijn afgereisd. Een van hen is Peter Isely, voorzitter van de stichting End of Clergy Abuse. Als jongetje werd hij jarenlang misbruikt door een priester in Wisconsin.
Hij hoopt dat niet alleen de daders, maar ook alle priesters die misbruik hebben verzwegen en de andere kant op hebben gekeken uit de kerk worden gezet. ,,Dat zou echt zero tolerance zijn, zoals de paus heeft beloofd. Daar wachten we al jaren op.”
De naar het Vaticaan gereisde slachtoffers willen ook dat het wereldwijd verplicht wordt misbruik te melden, niet alleen binnen de kerk maar ook door aangifte te doen bij de politie. Isely: ,,Tijdens deze top kunnen ze echt iets veranderen. Ze kunnen een kind ergens op deze wereld redden. Dat vraagt de hele wereld, en niet alleen wij.”
Het lijkt er vooralsnog niet op dat de conferentie de komende dagen revolutionaire resultaten zal opleveren. Het was Paus Franciscus zelf die eind vorige maand sprak over ‘opgepompte verwachtingen’ rond de top. Volgens Paus Franciscus moesten de verwachtingen worden bijgesteld, omdat ‘het probleem van misbruik een menselijk probleem is dat altijd zal blijven bestaan’.
Tim Lennon op twaalfjarige leeftijd, toen hij misbruikt werd door een priester NOS | Koen Soete
NOS 20.02.2019 “Dit is pater Coyle, hij bekende vijftig jongens seksueel misbruikt te hebben. De kerk deed er niets aan”, vertelt Tim Lennon (71). In zijn handen houdt hij het jaarboek van zijn katholieke middelbare school in de Amerikaanse staat Iowa vast. Een voor een wijst hij aan welke geestelijken zich vergrepen aan hun leerlingen.
Ook Lennon werd misbruikt. Pater Murphy nam hem als 12-jarige jongen mee naar sportwedstrijden, de film of het park. Zijn ambtswoning was de vaste afsluiting van de dagjes uit. Andere priesters waren op de hoogte. Twee keer zette de pater hem in een biechtstoel om zijn ‘zonden’ op te biechten.
Tientallen jaren zweeg Lennon over wat er gebeurde, tot het moment dat hij verhalen van andere slachtoffers hoorde. Tegenwoordig leidt hij SNAP, een organisatie met ruim 25.000 leden die wereldwijd slachtoffers van kerkelijk misbruik samenbrengt en helpt. Door de grootte van de groep kunnen zij eindelijk een vuist maken. Lennon zal namens hen de komende dagen met deze vuist op tafel slaan in Rome bij de hoogste leiders van het Vaticaan.
Bijeenkomst in Rome
Voor het eerst houdt de katholieke kerk een grote bijeenkomst over misbruik door priesters. Voorzitters van alle bisschoppenconferenties en slachtoffers van misbruik zijn de komende vier dagen in Rome voor een speciale top. Ondanks het hervormingsgezinde karakter van paus Franciscus’ werk, deed hij nog weinig aan de misbruikkwestie.
Bekijk hieronder de reportage die correspondent Arjen van der Horst maakte over Tim Lennon:
‘Ik ben teleurgesteld over hoe de paus het seksueel misbruik heeft aangepakt’
De toenemende kritiek op de paus onderstreept de harde maatregelen die critici verwachten. De aansprakelijkheid van de kerkleiding is dan ook een centraal thema van de bijeenkomst. Te vaak en te lang hebben bisschoppen en kardinalen de misbruikschandalen doodgezwegen en ze in de doofpot gestopt, zo luidt het verwijt.
‘Zero tolerance’
Een van de bekendste critici is de Amerikaanse priester Thomas Reese, die ook aanwezig is in Rome. Hij wil dat bisschoppen misbruik van hun priesters niet binnen de kerk houden, maar direct doorspelen aan de politie en justitie. Op strijdvaardige toon stelt Reese voor: “We eisen zero tolerance voor bisschoppen die kinderen niet beschermen.”
Reese schrijft al tientallen jaren kritische verhalen over misbruik voor de toonaangevende katholieke krant National Catholic Reporter. In zijn stukken benadrukt hij het belang van het verzamelen van bewijs om geestelijken strafrechtelijk te veroordelen. “Net als in Pennsylvania moet je goede en echt onafhankelijke onderzoekers hebben met volledige toegang. Alle dossiers. Alle documenten.”
Bijzondere aandacht vanuit Amerika
Reese doelt op het onderzoek van de openbaar aanklager in Pennsylvania dat in augustus 2018 openbaar werd. Voor het eerst werd duidelijk hoe groot de omvang van het misbruik was in de Amerikaanse staat. In Pennsylvania maakten ruim 300 priesters meer dan 1000 slachtoffers, zo bleek uit interne documenten van de kerk.
Het onderzoeksrapport van Pennsylvania staat vol gedetailleerde beschrijvingen van verkrachtingen en hoe deze vervolgens onder het tapijt werden geschoven. Er staat onder meer in beschreven hoe een bisschop opdroeg om geen verklaring naar buiten te brengen over de plotse verwijdering van een misbruikpriester. Ook gaat het over een priester die vijf zusjes misbruikte. Daarnaast verzamelde hij urine, schaamhaar en menstruatiebloed van zijn slachtoffers.
Sinds het onderzoek in Pennsylvania is een reeks nieuwe schandalen geopenbaard. De golf van verontwaardiging leidde ertoe dat justitie in zestien andere staten onderzoeken instelde. Nadat de schandalen aan het licht waren gekomen, is de roep om transparantie in de kerk alleen maar luider geworden. Amerikaanse katholieken volgen de speciale bijeenkomst in Rome dan ook op de voet.
Wat moet er veranderen volgens SNAP-leider Tim Lennon? “De paus kan vandaag al in actie komen. Hij kan zeggen: van elke beschuldiging van misbruik moet je aangifte doen bij de politie. Hij kan elke bisschop dwingen om volledig mee te werken met justitie.”
Maar ondanks zijn aanwezigheid in Rome heeft Lennon weinig vertrouwen in constructieve oplossingen. “Eén korte bijeenkomst organiseren en dan verwachten dat er veel verandert, is onmogelijk”, sombert hij.
Tim Lennon is bestuurslid van SNAP, een Amerikaanse belangenorganisatie voor misbruikslachtoffersNOS | Koen Soete
Lennons pessimisme is ingegeven door zijn eigen ervaringen met de kerk na zijn misbruik. Geen van de priesters in Lennons jaarboek is veroordeeld, ook niet de man die hem verkrachtte. Later bleek deze pater Murphy een geschiedenis van misbruik te hebben waar de bisschop al van afwist.
Lennon vindt het tekenend voor de manier waarop de kerk omgaat met misbruik. “Als de bisschop goed had gehandeld en zijn verleden had gerapporteerd, had mijn misbruik en dat van vele anderen voorkomen kunnen worden.”
Ook in Nederland zijn veel gevallen van misbruik bekend. De commissie-Deetman onderzocht het misbruik namens de kerk. Uit zijn onderzoek bleek dat 10.000 tot 20.000 minderjarigen te maken gehad hebben met ‘lichte, ernstige of zeer ernstige vormen van grensoverschrijdend seksueel gedrag’.
In aanloop naar de misbruikbijeenkomst is Deetman in december 2018 uitgenodigd door paus Franciscus. Deetman liet na afloop weten dat het gesprek vooral ging over “opzet, aanpak en uitkomst” van zijn onderzoek. Volgens Andrea Vreede, Vaticaancorrespondent van de NOS, was de uitnodiging voor de audiëntie onder meer bedoeld als blijk van erkentelijkheid voor het uitvoerige onderzoek dat de protestant Deetman op verzoek van de Nederlandse kerk had gedaan.
In Rome is morgen een speciale bijeenkomst over misbruik door priesters. Katholieken in de VS volgen de top op de voet. Onder hen Tim Lennon, die zelf werd misbruikt.
NOS 20.02.2019 Twee vooraanstaande kardinalen hebben in een open brief felle kritiek geleverd op het Vaticaan en de paus. Het seksueel misbruik binnen de kerk komt volgens hen doordat “de plaag” van homoseksualiteit steeds meer de agenda bepaalt binnen het Vaticaan.
Volgens de twee ultraconservatieve kardinalen, de Amerikaan Raymond Burke en de Duitser Walter Brandmüller, verkondigt de paus ten onrechte dat het misbruik komt door klerikalisme, oftewel de manier waarop sommige leden van de geestelijkheid zichzelf als een superieure groep boven de wet stellen.
De kritiek komt aan de vooravond van een grote bisschoppenbijeenkomst in het Vaticaan, die morgen begint. Daar zullen op verzoek van paus Franciscus zo’n 140 bisschoppen uit de hele wereld samenkomen om te spreken over het probleem van kindermisbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Zondag sluit Franciscus de bijeenkomst af met een toespraak.
Katholieken in de Verenigde Staten zullen de top op de voet volgen. In verschillende Amerikaanse staten kwamen recent veel nieuwe gevallen aan het licht:
‘Ik ben teleurgesteld over hoe de paus het seksueel misbruik heeft aangepakt’
Diepe morele crisis
NOS-Vaticaancorrespondent Andrea Vreede zegt dat volgens Burke en Brandmüller de kerk in een diepe morele crisis verkeert en dat de homoseksuelen in de kerk daarvoor grotendeels verantwoordelijk zijn. “Zij wilden dat de bijeenkomst ook zou gaan over het seksueel misbruik van jongvolwassen mannen door homoseksuele priesters. Volgens hen is dat onderwerp van de agenda gehaald.”
Burke en Brandmüller betogen dat de kerk stuurloos is geworden omdat er van de juiste leer wordt afgeweken. In 2016 leverden zij samen met twee andere kardinalen felle kritiek op de paus, nadat hij een mogelijkheid had gecreëerd voor gescheiden katholieken die voor de wet zijn hertrouwd om toch ter communie te gaan.
Daarmee had de paus volgens de kardinalen de heiligheid van het huwelijk aangetast en de leer verkwanseld. Paus Franciscus heeft nooit rechtstreeks op deze kritiek gereageerd.
NU 19.02.2019 De Ierse psychotherapeut Vincent Doyle heeft een document ontdekt waarin richtlijnen staan over hoe priesters volgens het Vaticaan moeten handelen wanneer zij ontdekken vader van een kind te zijn, zegt hij maandag in een interview met de The New York Times.
Een woordvoerder van het Vaticaan bevestigt het bestaan van deze richtlijnen na vragen van de krant. Volgens de kerk gaat het om een intern document.
Priesters behoren naar het celibaat te leven, zonder te trouwen en seks te hebben. Volgens het document moet een priester, als hij vader blijkt te zijn, worden gevraagd het priesterschap op te geven en zijn verantwoordelijkheid te nemen.
Volgens een andere vertegenwoordiger van het Vaticaan is dit verzoek echter slechts een formaliteit en is het “onmogelijk om ontslag op te leggen”.
Doyle was 28 toen hij van zijn moeder hoorde dat de rooms-katholieke priester die hij kende in werkelijkheid zijn vader is. Na die ontdekking richtte hij een wereldwijde steungroep op om mensen in vergelijkbare situaties te helpen met verwerking. Inmiddels kent deze groep 50.000 leden uit 175 verschillende landen.
Dat heeft het Vaticaan toegegeven tegenover The New York Times. Het document is geheim, maar is gezien door de zoon van een priester in Ierland.
NOS 19.02.2019 Hoewel priesters zich moeten houden aan het celibaat, bestaat er in het Vaticaan een interne richtlijn hoe moet worden omgegaan met priesters die een kind hebben verwekt. Dat ontdekte de Ier Vincent Doyle, die zelf kind is van een priester. Het Vaticaan heeft het bestaan van het document bevestigd tegenover The New York Times.
Doyle was 28 jaar toen hij van zijn moeder hoorde dat de rooms-katholieke priester die zijn peetvader was, ook zijn biologische vader is. Hij zette een hulpgroep op voor kinderen van priesters, die net als hij worstelen met hun ongewilde rol in een kerkschandaal. Die groep, Coping International, wordt gevolgd door 50.000 mensen in 175 landen.
In zijn strijd voor erkenning van kinderen van priesters kreeg Doyle in 2017 van een aartsbisschop het interne document met richtlijnen te zien. Kopiëren mocht hij het niet, maar voor Doyle was het bestaan ervan bewijs voor een nieuw schandaal in de katholieke kerk. “Want er zijn overal kinderen van priesters.”
Die kinderen komen voort uit een relatie van een priester met een non of een vrouw van buiten de kerk, of zijn het gevolg van misbruik of verkrachting.
Verantwoordelijkheden
Bescherming van het kind staat in het interne document voorop. Een priester met een kind krijgt het “verzoek” uit te treden en zijn verantwoordelijkheden als vader op zich te nemen. Maar tegelijkertijd kan dat verzoek worden genegeerd, omdat een priester niet kan worden gedwongen het ambt te verlaten.
“Dat zou wel moeten gebeuren om de kerk transparant en integer te houden”, zegt Paul van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Universiteit van Tilburg. “Je zou denken dat de Heilige Stoel middelen ontwikkelt om die uittreding mogelijk te maken en de priesters bijvoorbeeld helpt met het opbouwen van een bestaan buiten het priesterschap.”
Ierse richtlijnen
De Ierse katholieke kerk heeft inmiddels eigen richtlijnen, die zijn opgesteld in samenwerking met Vincent Doyle. Volgens die richtlijnen zijn priesters niet verplicht uit te treden, maar moeten ze wel hun verantwoordelijkheden als vader dragen, zowel persoonlijk als wettelijk, moreel en financieel.
De Rooms-Katholieke Kerk wordt al jaren geteisterd door schandalen, zoals het misbruik van minderjarige kinderen. Deze week vindt in het Vaticaan een bijeenkomst van alle bisschoppen plaats over bescherming van minderjarigen. Ook Vincent Doyle zal daarbij zijn om te praten over kinderen van priesters.
Telegraaf 18.02.2019 De Nederlandse overheid moet zich veel harder inspannen om misstanden bij sektes tegen te gaan. „We raken de grip kwijt”, stelt Fokko Oldenhuis, hoogleraar recht en religie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ook Sektesignaal, het meldpunt voor misstanden binnen gesloten groepen, waarschuwt.
Nederland is een gewilde vestigingsplaats voor sektes. Dat komt voornamelijk door onze tolerantie, uitgebreide vrijheid van meningsuiting en geloof, en het gebrek aan effectieve wetgeving om misbruik aan te pakken, stellen experts.
Strenger
Oldenhuis benadrukt dat er in de ons omringende landen als België, Duitsland en Frankrijk veel intensiever is gekeken naar sektes en sneller wordt ingegrepen.
Sektesignaal vermoedt ook dat er veel meer sektes in ons land actief zijn dan bekend is. Het laatste onderzoek naar het probleem, in opdracht van het ministerie van Justitie, stamt al uit 2013. Toen werd geconcludeerd dat het om honderden groepen moet gaan. Oldenhuis pleit dringend voor nieuw en grondig onderzoek naar sektes.
AD 16.02.2019 Arnold-Jan Prinsen (65) was slachtoffer van seksueel misbruik in de rooms-katholieke kerk. Vijftig jaar lang drukte hij het verleden weg, maar nu zwijgt hij niet meer. ,,De slachtoffers moeten de verandering in gang zetten, want de kerk gaat het zelf niet doen.’’
,,Bijna vijf jaar geleden, in het voorjaar van 2014, kreeg ik een uitnodiging voor een reünie van het kleinseminarie van de paters van de Heilige Geest in Weert. Ik had in de loop van de jaren al vaker zo’n uitnodiging gekregen, maar was nooit gegaan. Ik bladerde het boekje bij de uitnodiging door en schrok. Twee mannen schreven waarom ze niet naar de reünie kwamen en twee woorden sprongen eruit: seksueel misbruik.
NOS 16.02.2019 De Amerikaanse oud-kardinaal Theodore McCarrick is nu ook uit het priesterambt gezet. Volgens het Vaticaan heeft hij zich schuldig gemaakt aan het misbruik van minderjarigen en seminarieleden. De 88-jarige McCarrick is de hoogste kerkleider in bijna honderd jaar die het priesterschap verliest.
The New York Times ontdekte vorig jaar dat slachtoffers van McCarrick, toen hij in de jaren 80 bisschop was in de Amerikaanse staat New Jersey, waren afgekocht. Sommige kerkleiders waren al jaren op de hoogte van het misbruik.
McCarrick werd vervolgens door het Vaticaan gedwongen tot ontslag als kardinaal. Nu verliest hij ook zijn titel als priester. De beslissing van de paus komt een paar dagen voor een buitengewone bijeenkomst van kardinalen van over de hele wereld over de misbruikcrisis in de Rooms-Katholieke Kerk.
In een verklaring heeft een van de slachtoffers gezegd dat hij opgelucht is dat de paus de beschuldigingen gelooft. James Grein heeft tegen een onderzoeker van het Vaticaan verklaard dat hij bijna twintig jaar lang is misbruikt door McCarrick. “Ik hoop dat de kracht van de kerk van Jezus niet langer misbruikt wordt om families te manipuleren en kinderen te misbruiken. Het is tijd om schoon schip te maken”, aldus Grein.
‘Prins van de kerk’
Kardinalen worden ook wel de ‘prinsen van de kerk’ genoemd. Ze hebben na de paus de hoogste rang in de Rooms-Katholieke Kerk. Ze adviseren de paus en hebben het recht om in een conclaaf een nieuwe paus te kiezen.
AD 16.02.2019 Het Vaticaan heeft de omstreden oud-kardinaal Theodore McCarrick uit zijn ambt gezet. De Amerikaanse geestelijke is teruggebracht tot de lekenstand, meldt de Heilige Stoel.
McCarrick raakte in opspraak door beschuldigingen over seksueel misbruik. Meerdere mannen hebben aangegeven het slachtoffer te zijn geworden van de Amerikaan. Het Vaticaan liet in 2017 een onderzoek naar hem instellen. Hij verloor de titel van kardinaal een jaar later en is nu ook geen priester meer.
De 88-jarige McCarrick woont tegenwoordig in een klooster in Kansas. Hij heeft publiekelijk maar op één van de beschuldigingen gereageerd. Hij zei ,,absoluut geen herinneringen” te hebben aan het vermeende misbruik van een zestienjarige, dat een halve eeuw geleden zou hebben plaatsgevonden.
De Rooms-Katholieke Kerk is de afgelopen jaren herhaaldelijk opgeschrikt door grote misbruikschandalen, onder meer in de Verenigde Staten. De autoriteiten in Pennsylvania maakten vorig jaar bekend dat minstens driehonderd priesters en andere geestelijken sinds 1940 betrokken zijn geweest bij kindermisbruik.
Paus Franciscus heeft slachtoffers van misbruik door geestelijken ontmoet. De kerkvorst beloofde ook dat opgetreden zal worden tegen de daders. McCarrick is voor zover bekend de eerste oud-kardinaal die het priesterschap is ontnomen vanwege vanwege seksueel misbruik.
Niet alleen kinderen werden het slachtoffer van priesters en bisschoppen, maar ook nonnen werden misbruikt, zo biechtte de kerkvader deze week op. Sommige van de kloosterzusters werden, en worden nog, zelfs als seksslavinnen behandeld, zei de paus. Zijn voorganger, Benedictus, zag zich in 2005 zelfs genoodzaakt een hele Franse kloosterorde te sluiten.
Franciscus zei dat ook tegenwoordig nog nonnen worden misbruikt. Hij gaf geen details, maar eerder werd al beschuldigend gewezen naar kerkelijk leiders in India en ook in Chili, waar de schandalen over kindermisbruik, vooral jongens, zich aaneenrijgen. Jarenlang sloot de kerk de ogen en zweeg over de uitwassen.
Marie Collins tijdens een nachtwake in de St. Ignatiuskerk in Rome in 2012, waar toen een symposium over seksueel misbruik in de katholieke kerk werd gehouden. Beeld AFP
VK 15.02.2019 Marie Collins werd in haar jeugd misbruikt door een priester. De paus vroeg haar voor een commissie die voorstellen moet doen om misbruik te voorkomen. Ze is eruit gestapt, gedesillusioneerd over wat de katholieke kerk bereid is te doen.
Als er iemand is die weet waarom de vierdaagse misbruiktop in het Vaticaan van aanstaande donderdag gedoemd is te mislukken, dan is het Marie Collins wel. Het was immers Marie Collins die vijf jaar geleden door paus Franciscus werd gevraagd de o-zo-belangrijke Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen vorm te geven en het was Marie Collins die drie jaar later weer opstapte uit diezelfde commissie uit pure frustratie.
‘Ik ben zeer teleurgesteld in deze paus’, zegt Collins (70). ‘Terwijl hij nog best goed begon.’
Inderdaad, lange tijd stond Jorge Bergoglio, die sinds 2013 door het leven gaat als paus Franciscus, bekend als een ongekend progressieve kerkleider die ten strijde trok tegen de geldverspilling van sommige kardinalen, opkwam voor daklozen en bootmigranten en die tijdens nota bene zijn eerste persconferentie over homoseksuelen zei: ‘Wie ben ik om daarover te oordelen?’
Het kwam de Argentijn op jubelcommentaren te staan, vooral omdat hij van plan leek – en dit was echt een gigantische doorbraak – het wereldwijde misbruikschandaal aan te pakken; de grootste crisis van de katholieke kerk sinds de Reformatie.
Waar paus Johannes Paulus II alle beschuldigingen nog ‘gewelddadige aanvallen op de eerbiedwaardigheid’ van de kerk noemde en paus Benedictus XVI vooral grossierde in zwijgen en nietsdoen, beloofde Franciscus al bij zijn aanstelling in 2013 een ‘zerotolerancebeleid’.
Het moest definitief afgelopen zijn met alle zonden en misdaden, alle nalatigheid en medeplichtigheid, herhaalde hij keer op keer. Het aloude uitgangspunt binnen de kerk – hoe kunnen we reputatieschade zoveel mogelijk beperken? – leek onder hem eindelijk te worden vervangen door: hoe kunnen we het leed van de slachtoffers verzachten?
Marie CollinsBeeld Marlena Waldthausen
Een van zijn belangrijkste wapenfeiten bij die ambitie was een expertcommissie die toekomstige gevallen van misbruik moest helpen voorkomen: de Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen. Geheel in strijd met de geldende mores binnen het Vaticaan, vroeg hij vooral leken in die commissie zitting te nemen.
Geen priesters, bisschoppen of kardinalen dus, maar gewone burgers zonder boord. Een kinderpsychiater uit Frankrijk bijvoorbeeld, een internationaal advocaat uit Polen, een criminoloog, een theoloog, een kerkrechtgeleerde. En Marie Collins.
Waarom Marie Collins? Omdat Collins haar leven wijdde aan het bestrijden van kindermisbruik. De kiem daarvoor werd gelegd toen ze zelf 12 of 13 jaar oud was en ze drie weken werd opgenomen in een katholiek kinderziekenhuis in Dublin wegens een infectie aan haar arm. Ze werd daar meermaals misbruikt door de kapelaan van dienst, Paul McGennis.
‘Je weet hoe die mannen te werk gaan’, zegt Collins in haar kleine, grijze huis in een al even grijze buitenwijk van Dublin. Door alles wat er sinds die drie weken gebeurde, lukte het haar nooit een carrière op te bouwen en veel geld te verdienen. In haar kamer staan twee leren stoelen en een bank, en dat is het wel zo’n beetje.
Extra aandacht
‘De kapelaan palmde mij in, gaf mij extra aandacht – ik was zijn speciale vriendinnetje, zei hij – en ’s avonds kwam hij me voorlezen. Op die momenten misbruikte hij mij en maakte daar bovendien foto’s van. Ik weet nog dat ik hem probeerde tegen te houden, maar hij zei: ‘Ik ben een priester, ik kan toch niets verkeerds doen?’
Je moet begrijpen dat ik een kind van de jaren vijftig was; er was mij geleerd dat een priester bijna boven God stond, zo belangrijk was hij. Je mocht een priester nooit of te nimmer tegenspreken. En nu was er opeens een priester die tegen mij zei: ‘Als je dit niet prettig vindt, is er iets mis met jou. Dan ben jij niet normaal.’ Dat zei hij tegen mij.’
De drie weken in Our Lady’s Hospital for Sick Children beëindigden Collins’ jeugd. ‘Ervoor was ik een zelfverzekerd, populair kind. Erna wist ik zeker dat ik in werkelijkheid een slecht persoon was. Ik probeerde er alles aan te doen die inborst verborgen te houden. Ik speelde niet meer buiten, hield al mijn vrienden op afstand en vervreemde mijzelf van mijn familie. Ik was bang dat als iemand te dichtbij zou komen, er iets slechts zou gebeuren en dat dan mijn schuld was.’
Vanaf haar 17de kreeg ze paniekaanvallen. Rond haar 20ste kreeg ze haar eerste depressie en vanaf haar 27ste ontwikkelde ze een hevige vorm van pleinvrees. ‘Ik heb jarenlang thuis gezeten – in dit huis waar we nu ook zijn.
Samen met mijn man Ray had ik een zoon van toen 6 en omdat ik niets durfde, was Ray zowel zijn vader als zijn moeder. Overdag werkte Ray, ’s avonds deed hij boodschappen, ’s ochtends bracht hij ons kleine mannetje naar school en ik deed al die tijd niets. Als Ray ’s avonds thuiskwam, zat ik nog steeds in dezelfde stoel als waarin ik die ochtend ook al zat en was de vieze vaat in de keuken onaangeraakt.’
Collins had op dat moment geen idee dat het de schuld was van kapelaan McGennis; ze had het hele kinderziekenhuis diep weggestopt en dacht er nooit aan. Pas toen ze na weer een serie nieuwe paniekaanvallen bij een psychotherapeut terecht kwam, sprak ze – vijfentwintig jaar na het misbruik – voor het eerst in haar leven over de kapelaan.
Aangemoedigd door de psychotherapeut, die zei dat McGennis misschien nog steeds actief was, ging ze naar haar kerk om hem aan te geven. Het antwoord van haar lokale priester: ‘Je hebt de arme man waarschijnlijk verleid. Maar maak je geen zorgen, je zonden zijn vergeven.’
‘Dat antwoord’, zegt Collins, ‘voelde alsof iemand een steen door een ruit gooide, maar dan binnen in mijn lichaam. Alles viel in kleine stukjes uiteen. Die woorden braken mij volledig af. Ze wierpen mij jaren terug de tijd in. Ik wilde onder geen beding meer terug naar de psychotherapeut en ik heb tien jaar lang met niemand meer over McGennis gesproken. Met geen woord.’
Ook de psychische klachten namen weer toe bij Collins, die sinds haar misbruik zeker tien keer werd opgenomen in psychiatrische klinieken. Pas toen McGennis, veertig jaar na het misbruik van Collins – veertig jaar waarin hij bovendien carrière maakte binnen de kerk en ondertussen jonge kinderen bleef verkrachten en fotograferen – werd aangehouden en opgesloten, pas toen hielden de depressies en de paniekaanvallen definitief op.
Marie Collinsfoundation
Collins besloot de rest van haar leven te wijden aan het bestrijden van kindermisbruik binnen de kerk. Ze richtte de Marie Collinsfoundation op voor kinderen die, net als zij, slachtoffer werden van kinderporno. Ze schreef mee aan nieuwe kinderbeschermingsprotocollen binnen de Ierse Kerk – een van de strengste protocollen binnen de katholieke wereld – en het zogenoemde Murphy Report, een diepgaand onderzoek naar seksueel misbruik binnen de Ierse rooms-katholieke kerk, roemde in 2009 haar ‘moedige, en vaak eenzame campagne’ tegen het aartsbisdom van Dublin.
Toen paus Franciscus aantrad in 2013, vroeg hij Collins naar Rome te komen om hem te helpen. Ze zei ja omdat ze, net als iedereen, hoopte dat er nu eindelijk een frisse wind door het Vaticaan zou waaien.
‘Maar al tijdens onze eerste vergadering in Rome merkte ik dat er iets niet klopte’, zegt Collins. ‘We zaten in een achterafzaaltje in Vaticaanstad waar niet eens een glaasje water aanwezig was. Er lag niet eens een stukje papier op tafel.’
Er was de Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen in Rome beloofd dat het Vaticaan kosten noch moeite zou sparen zodat zij hun werk kon doen, ‘maar iedere keer als we om geld vroegen om iets gerealiseerd te krijgen, was het antwoord: nee, te duur, nee, te duur, nee, te duur’.
‘We mochten bijvoorbeeld maar drie keer per jaar vergaderen omdat de tickets naar Rome te duur waren. In Rome sliepen we vaak op plekken die ver van het Vaticaan af lagen. Maar we mochten geen gebruik maken van de dienstauto’s – die waren bestemd voor kardinalen – en we mochten ook geen taxi’s declareren.
Verder moesten we onze eigen koffie betalen, onze eigen lunch, ons eigen avondeten. En toen we om een klein beetje zakgeld vroegen, alleen voor de leden die nauwelijks geld hadden – we deden ons werk gratis en ik had zelf bijvoorbeeld geen inkomsten op dat moment – was het antwoord: nee, te duur.’ Hoeveel geld de kerk precies beheert, is onduidelijk. Volgens schattingen heeft alleen al het Vaticaan – dat is dus exclusief bisdommen elders in de wereld – zeker 10 miljard euro te besteden.
Geen respect van de curie
Het was een puur gebrek aan respect, zegt Collins. Niet zozeer van de paus – die zich niet op dat niveau met de commissie bemoeide – maar van de curie. Dat is de hofhouding van de paus bestaande uit geestelijken die al een leven lang in Rome wonen en daardoor een bepaalde kijk op de wereld hebben, zegt Collins.
‘Die mannen leven in een bubbel. Ze kijken niet naar buiten, ze kijken alleen maar naar binnen. Het zijn carrièrejagers die zo snel mogelijk naar boven willen en daarom alleen maar met zichzelf bezig zijn. Ze denken niet aan de kinderen. Ze denken niet eens aan het imago van hun eigen instituut.’
En daar was opeens mevrouw Marie Collins die deze mannen vertelde hoe ze zich voortaan moesten gedragen. ‘Ik weet helaas hoe deze mannen denken, want ik heb het jarenlang van heel dichtbij meegemaakt. Ze geloven oprecht dat je alleen iets van het leven begrijpt als je onderdeel bent van de kerk. Daarom zullen ze ook nooit iets van een buitenstaander aannemen, al is het de grootste expert op aarde.
Ze geloven alleen in hun eigen manier van doen en weigeren in te zien dat juist dat voor een immense rotzooi heeft gezorgd. Je wil niet weten hoe vaak ik aan deze mensen heb uitgelegd dat ze hun eigen kerk kapot aan het maken zijn, maar ze namen het gewoon niet van mij aan. U en ik leven in de echte wereld, dus wij zien hoe absurd dat is, maar die mannen leven letterlijk in een andere wereld.’
Marie Collins Beeld Waldthausen Marlena
Vandaar dat de commissie niet alleen op praktische pesterijtjes stuitte, zoals het gebrek aan schrijfpapier in hun vergaderzaal, maar dat er ook inhoudelijke obstakels werden opgeworpen. ‘Het was zo verschrikkelijk frustrerend’, zegt Collins. ‘Alles wat we deden, bleek totaal nutteloos. Ze zetten de beste experts ter wereld om een tafel en negeren vervolgens al hun adviezen.’
Zo pleitte de commissie voor het oprichten van een tribunaal dat bisschoppen kon straffen die hadden verzuimd op te treden tegen misbruik van anderen – een belangrijke eerste stap in het beëindigen van de doofpotcultuur. De paus was vol lof over het voorstel, hij accepteerde het, waarna het in een la belandde en er nooit meer iets mee gebeurde.
Een ander voorbeeld: misbruikslachtoffers sturen vaak brieven naar de paus, bijvoorbeeld om te vragen wat er met een pedofiele priester is gebeurd, of om, vaak op aanraden van hun psychiater, hun kant van het verhaal te vertellen. Het was beleid van de curie die brieven niet te beantwoorden.
Collins stelde voor dat beleid aan te passen en voortaan in elk geval een standaardantwoord te sturen – zij wist hoe belangrijk zo’n klein gebaar kan zijn voor slachtoffers. ‘De paus vond het wederom een goed idee en accepteerde het’, zegt Collins, ‘maar iets later werd ons door de curie medegedeeld dat ze er toch niet aan konden beginnen. Ze zeiden dat het van weinig respect zou getuigen voor een lokale bisschop om achter zijn rug om met gelovigen te corresponderen.’
Het was voor Collins uiteindelijk een reden op te stappen uit de commissie. Ze vond haar werk nutteloos en de tegenwerking vanuit de curie onacceptabel. Die hele commissie was in haar ogen een wassen neus. Dat bleek bijvoorbeeld toen een ander lid, misbruikslachtoffer Peter Saunders, op non-actief werd gesteld nadat hij in het openbaar kritiek had geuit en ook toen andere experts gaandeweg werden vervangen door priesters en nonnen.
Geen slechte man
‘Franciscus zelf is geen slechte man’, zegt Collins. ‘Hij is erg bescheiden, heeft geen kapsones en vindt zichzelf oprecht niet beter dan anderen. Hij is niet neerbuigend, geeft je nooit klopjes op je schouder en zegt geen troostende woorden omdat hij denkt dat je die wil horen. Hij luistert vooral veel. Nogmaals, hij is geen slechte man. Maar als je aan het hoofd staat van de kerk – van een groep mensen dus die walgt van verandering – is die opstelling te slap.’
Franciscus is inderdaad geen hiërarchische paus. Alles behalve zelfs. Hij weigert aan het hoofd te staan van een almachtig instituut dat vanuit Rome bepaalt hoe de kerk in bijvoorbeeld Madagascar zich moet gedragen. Franciscus wil dat lokale kerken van onderop tot bloei komen en zal ze daarom niet snel verplichten een bepaalde maatregel toe te passen.
Daar is wat voor te zeggen, aldus Collins, maar het heeft ook nadelige gevolgen. Zo is zijn macht in Vaticaanstad hierdoor zeer beperkt, zegt ze. En vooral: hij is niet de juiste paus om de misbruikcrisis te stoppen. Franciscus zal nooit tegen een Poolse of Italiaanse bisschop zeggen hoe ze hun priesters dienen te vervolgen.
Precies die opstelling is volgens Collins de reden dat de vierdaagse, groots aangekondigde conferentie over kindermisbruik van aanstaande donderdag – wanneer meer dan honderd voorzitters van de Bisschoppenconferenties uit heel de wereld naar Rome komen om de belangrijkste crisis van hun tijd te bezweren – geen snars zal opleveren.
‘In de landen waar de afgelopen jaren al een crisis was, zoals in Ierland, Amerika en Australië, heeft de lokale kerk al heel goede controlesystemen opgetuigd om toekomstig misbruik te voorkomen. Maar als Franciscus blijft weigeren die maatregelen op te leggen aan andere landen, komen we nergens.’
Want vergis je niet, zegt Collins. Misbruik komt in elk land ter wereld voor en dat weten ze in het Vaticaan dondersgoed. Ze weten dat er honderdduizenden kinderen zijn misbruikt door geestelijken, om nog maar te zwijgen van de enorme hoeveelheid volwassenen die zijn verkracht. Kijk bijvoorbeeld naar het recente nieuws over nonnen, die op grote schaal door priesters zouden zijn gebruikt als seksslaven.
‘Ondank al die kennis, lijkt het realiteitsbesef in de top van de kerk volledig te ontbreken. Ze snappen niet dat ze hun vertrouwen en hun respect aan het verliezen zijn. Ze begrijpen niet dat ze zichzelf kwaad doen. Laat staan dat ze begrijpen dat ze kinderen kwaad doen.’
‘Toen ik ooit tegen de paus zei dat we niet meer alleen over misbruik moeten praten, maar er ook echt iets tegen moeten doen, antwoordde hij: ‘Ik doe er al wat aan. Als bisschoppen schuldig worden bevonden, verwijder ik ze uit hun functie.’ ‘Nee’, zei ik. ‘U laat ze ontslag nemen.
U laat ze weglopen. Ze mochten van u opschrijven dat ze ziek waren en u zei tegen niemand wat ze werkelijk hadden misdaan. Het enige wat u doet, is uw kerk beschermen tegen schandaal.’ En weet je wat de paus mij toen antwoordde? Ik weet het nog letterlijk, want het waren de enige woorden die ik hem ooit in het Engels hoorde spreken. Hij zei: ‘You are right’. Een week later liet hij opnieuw een bisschop op dezelfde manier opstappen.’
En iedere keer als die geschiedenis zich herhaalt, breekt ook het hart van Collins opnieuw. ‘Want als die Ierse priester aan wie ik alles in 1985 vertelde actie had ondernomen in plaats van mij de schuld te geven, dan was ik die tien jaar van mijn leven niet verloren en vooral: dan waren er tien jaar lang geen nieuwe kinderen misbruikt. En omdat ik zeker weet dat de kerk, op dit moment en in talloze landen, precies hetzelfde doet, blijf ik mijn verhaal vertellen. Ik doe dit niet voor de kerk, ik doe dit voor de kinderen.’
Misbruiktop
Tussen 21 en 24 februari 2019 wordt in Vaticaanstad een internationale top georganiseerd over misbruik binnen de katholieke kerk. Dat is speciaal, want nooit eerder riep een paus de voorzitters van alle bisschoppenconferenties ter wereld bijeen, laat staan over zo’n gevoelig onderwerp.
Toch zijn de verwachtingen zeer laag. Niet in de laatste plaats omdat Franciscus zelf onlangs sprak over de ‘opgepompte verwachtingen’over over de top. ‘We moeten die verwachtingen naar beneden bijstellen (…) omdat het probleem van misbruik zal blijven bestaan. Dat is namelijk een menselijk probleem.’ Namens Nederland zal de Rotterdamse bisschop Hans van den Hende aanwezig zijn in Rome.
VK 15 februari 2019 Vaticaanstad is de gay capital of the world. Het vermoeden bestond al langer, maar in een boek van de Franse socioloog en journalist Frédéric Martel, Sodoma, het geheim van het Vaticaan, wordt een en ander nader belicht. Martel deed vier jaar lang onderzoek, sprak over de hele wereld met kardinalen, bisschoppen, nuntiussen, priesters en escortjongens en kwam tot de conclusie dat het door schandalen geteisterde instituut wordt geregeerd door homofobe homo’s.
Dat er veel homoseksuele priesters zijn in de rk-kerk is niet zo verrassend, een religieuze carrière vormde voor jonge homoseksuele katholieke mannen lang een respectabele levensweg. Hoefden ze niet te trouwen en met een beetje vindingrijkheid en dichte gordijnen was een homoseksuele relatie mogelijk. Het boek was ook niet nieuwswaardig geweest, wanneer de kerk een tolerante gemeenschap vormde waarin seksuele geaardheid geen rol speelt.
Maar dat is niet het geval. Ondanks de relatieve vrijzinnigheid van de huidige paus Franciscus (‘Wie ben ik om te oordelen?’) is het instituut sterk homofoob en zijn de meeste van haar werknemers hoeders van een bekrompen moraal – luister naar het gluiperige gelispel van kardinaal Eijk.
Het boek draait om een vreemde paradox. De rooms-katholieke kerk wordt gedomineerd door homoseksuele mannen die een sterk homofobe boodschap uitdragen. Volgens Martel doen ze dat omdat ze hun geheime dubbelleven alleen kunnen voortzetten door een fanatieke anti-homoboodschap uit te dragen.
‘Hij is van de parochie’, zegt een bisschop tegen Martel. ‘De parochie’, dat is de homoseksuele gemeenschap in Vaticaanstad waarvan volgens de auteur zeker de helft van alle kardinalen deel uitmaken, maar misschien ook wel 70 of 80 procent. En die zijn vaak horny as hell. Zelfs leden van de Zwitserse garde blijven niet gevrijwaard van de avances van geile kerkdienaren. De auteur zelf ook niet: de seksuele honger onder vertegenwoordigers van de kerk is groot.
Martel formuleert een aantal ‘wetten van Sodom’. Een daarvan luidt: ‘hoe hoger je komt in de kerkelijke hiërarchie, hoe meer gays’. Veel van de weerstand tegen de in hun ogen te liberale paus Franciscus is afkomstig van hooggeplaatste gays; hij bedreigt de comfortabele status quo. Een andere wetmatigheid: juist de meest uitgesproken homoseksuele hoogwaardigheidsbekleders behoren tot de meest homofobe. Paus Franciscus: ‘Achter rigiditeit zit altijd iets verborgen en in veel gevallen is dat een dubbelleven.’
Die rigiditeit leidde er in het begin van deze eeuw toe, dat de kerk gebruik van condooms als middel tegen hiv-besmetting afwees. Dat gebeurde door de Colombiaanse kardinaal Alfonso López Trujillo, tevens voorzitter van de Pauselijke Raad voor het Gezin.
Volgens Trujillo zetten condooms alleen maar aan tot promiscuïteit en bovendien ging volgens hem het hiv-virus dwars erdoorheen. Hoeveel onnodige aidsdoden die onzin tot gevolg heeft gehad weet alleen de baas van de Paus. Trujillo is in het boek de belichaming van de hypocriete houding jegens homoseksualiteit.
In de zoektocht naar de ware Trujillo wordt Sodoma een soort thriller à la de Da Vinci Code. De puissant rijke en radicaal homofobe curiekardinaal Trujillo, een extreemrechtse relatie van drugsbaron Pablo Escobar, vatte zelfs het plan op een ‘Lexicon voor dubbelzinnige woorden voor het gezin’ samen te stellen, met als doel woorden als ‘safe seks’, ‘gendertheorie’ en ‘gezinsplanning’ voorgoed uit te bannen. Wanneer Martel voor onderzoek naar Bogota afreist, treft hij daar talloze getuigen van Trujillo’s gewelddadige seksuele roofdierengedrag: de latere Vaticaanse homohater dwong seminaristen (liefst blond met blauwe ogen) het bed met hem te delen en gaf kapitalen uit aan jongens-prostitués.
In Martels verbijsterende boek tart de schizofrene Vaticaanse werkelijkheid elke verbeelding. Hij beschrijft een oorlog van heimelijke homo’s tegen openlijke gays. Zijn Italiaanse uitgever waarschuwt hem voor hij aan het boek begint: ‘Ze zullen je niet geloven.’
‘Dit is de sleutel om het functioneren en de ideologie van de kerk te begrijpen’, zegt Martel in zijn proloog.
Na vier jaar onderzoekconcludeert de Franse socioloog Frédéric Martel dat een meerderheid van de kardinalen homo is. Dit zou onder andere een verklaring zijn voor het verdoezelen van misbruikschandalen.
NRC 15.02.2019 Frédéric Martel onderzocht de Katholieke Kerk: „Hoe homofober een kardinaal is, des te groter de kans dat hij homoseksueel is.”
NU 14.02.2019 Opnieuw is in de Verenigde Staten een lijst met namen van priesters die worden verdacht van seksueel misbruik van minderjarigen vrijgegeven. Bisschoppen in de staten Virginia en New Jersey hebben in totaal 246 namen bekendgemaakt.
Twee bisschoppen in Virginia publiceerden 58 namen, terwijl in New Jersey vijf katholieke bisschoppen 188 namen bekendmaakten.
Officiële instanties, die zich baseren op de bevindingen van een onafhankelijk onderzoek, stellen dat de beschuldigingen aan het adres van de priesters zeer geloofwaardig zijn. Geen van de geestelijken is nog actief, een groot aantal van hen is inmiddels overleden.
De nieuwe lijst volgt op een golf van bekendmakingen van verdachte geestelijken in de VS. Begin februari maakte de katholieke kerk in Texas nog een lijst met bijna driehonderd namen van verdachte priesters openbaar.
Telegraaf 14.02.2019 Opnieuw is in de VS een lijst met priesters die worden verdacht van seksueel misbruik van minderjarigen vrijgegeven. Bisschoppen in de staten Virginia en New Jersey hebben in totaal 246 namen bekendgemaakt.
Twee bisschoppen in Virginia publiceerden 58 namen, terwijl in New Jersey vijf katholieke bisschoppen 188 namen bekendmaakten. Officiële instanties, die zich baseren op de bevindingen van een onafhankelijk onderzoek, geven aan dat de beschuldigingen aan het adres van de priesters zeer geloofwaardig zijn. Geen van de geestelijken is nog actief, een groot aantal van hen is inmiddels overleden.
De nieuwe lijst volgt op een golf van bekendmakingen van verdachte geestelijken in de VS. Begin februari maakte de katholieke kerk in Texas nog een lijst met bijna driehonderd namen van verdachte priesters openbaar.
AD 14.02.2019 Opnieuw is in de VS een lijst met priesters die worden verdacht van seksueel misbruik van minderjarigen vrijgegeven. Bisschoppen in de staten Virginia en New Jersey hebben in totaal 246 namen bekendgemaakt.
Twee bisschoppen in Virginia publiceerden 58 namen, terwijl in New Jersey vijf katholieke bisschoppen 188 namen bekendmaakten. Officiële instanties, die zich baseren op de bevindingen van een onafhankelijk onderzoek, geven aan dat de beschuldigingen aan het adres van de priesters zeer geloofwaardig zijn. Geen van de geestelijken is nog actief, een groot aantal van hen is inmiddels overleden.
De nieuwe lijst volgt op een golf van bekendmakingen van verdachte geestelijken in de VS. Begin februari maakte de katholieke kerk in Texas nog een lijst met bijna driehonderd namen van verdachte priesters openbaar.
Eerder bleek in de staat Illinois dat de kerk de namen van 500 verdacht priesters heeft achtergehouden. De procureur-generaal in de staat zegt dat de kerk niet genoeg gedaan heeft om het misbruik te bestrijden.
Paus Franciscus probeert misbruik binnen zijn kerk aan de kaak te stellen: hij benoemt de gruweldaden van priesters en andere geestelijken en ontmoet slachtoffers en beroemdheden als zanger Bono, die misbruik in zijn geboorteland Ierland onder de aandacht wilde brengen.
AD 12.02.2019 Honderden kerkleiders en medewerkers van de Southern Baptist Convention in de Verenigde Staten zijn de afgelopen 20 jaar beschuldigd van seksueel misbruik. Tientallen beschuldigden konden desondanks hun kerkelijke taken gewoon weer oppakken, zo heeft een onderzoek van twee Amerikaanse kranten onthuld.
Volgens de Houston Chronicle en de San Antonio Express-nieuws is uit hun zes maanden durende onderzoek gebleken dat ongeveer 380 kerkleiders, vrijwilligers, diakenen en leraren van de zondagsschool zich sinds 1998 schuldig hebben gemaakt aan seksueel wangedrag. Zij maakten bij elkaar ruim 700 slachtoffers. Sommige slachtoffers waren pas 3 jaar oud, zo blijkt uit het onderzoek.
De slachtoffers zeggen dat binnen de kerk niet naar hen is geluisterd en dat klachten onder de pet zijn gehouden. Door het onderzoek van de twee kranten is nu pas zichtbaar geworden hoe omvangrijk het schandaal is in de Southern Baptist Convention, met meer dan 15 miljoen leden het op een na grootste kerkgenootschap in de VS.
Van de beklaagden zijn er 220 veroordeeld of wisten een deal te sluiten met justitie. Bijna 100 veroordeelden zitten nog steeds vast in de gevangenis. Een groot deel wist echter uit de gevangenis te blijven door spijt te betuigen. Daaronder zijn ook minimaal 35 beklaagden die toch weer werk binnen een kerkgemeente vonden.
In de afgelopen jaren hebben verschillende slachtoffers van misbruik gestreden voor een betere behandeling van hun zaak en een harder optreden tegen de overtreders. Er werd daarop weliswaar in juli een commissie in het leven geroepen, maar onder de slachtoffers heerst grote scepsis over de daadkracht van die studiecommissie.
AD 09.02.2019
Telegraaf 09.02.2019
AD 04.02.2019
Telegraaf 28.01.2019
De Deense Jehovah’s Getuige Dennis Christensen in de rechtbank in OrjolAFP
Het kerkgenootschap is sinds 2017 verboden in Rusland.
NOS 06.02.2019 Een Deens lid van kerkgenootschap Jehovah’s Getuigen is in Rusland veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar. De rechtbank in Orjol, in het zuidwesten van Rusland, oordeelde dat de 46-jarige Dennis Christensenzich schuldig heeft gemaakt aan extremisme. Hij werd in mei 2017 opgepakt toen de politie binnenviel bij een bijeenkomst waar de Deen voorging in gebed.
“Ik ben het oneens met dit oordeel. Dit is een grote fout”, zei Christensen over het vonnis. “Het is ontzettend verdrietig dat dit in Rusland gebeurt. Dit kan ons allemaal overkomen”, aldus zijn vrouw. Zijn Russische advocaat gaat met Christensen in gesprek over vervolgstappen en verwacht dat de Deen in beroep gaat tegen de uitspraak.
In 2017 verbood Rusland de Jehovah’s Getuigen. Het hooggerechtshof omschreef de beweging destijds als een extremistische sekte. Justitie in Rusland vindt dat het kerkgenootschap gezinnen verwoest, haat zaait en levens bedreigt. Op het moment van het verbod waren er zo’n 175.000 aanhangers van de Jehovah’s Getuigen in het land.
Godsdienstvrijheid
“Deze uitspraak laat zien hoe kwetsbaar godsdienstvrijheid is geworden in Rusland”, zegt een internationale woordvoerder van de Jehovah’s Getuigen.
Niet eerder werd een lid van het kerkgenootschap ook echt veroordeeld in Rusland. Zo’n 100 leden dreigen wel aangeklaagd te worden en ruim 20 leden komen later nog voor de rechter.
Telegraaf 05.02.2019 Nonnen hebben te lijden gehad van misbruik door priesters en bisschoppen, die hen zelfs behandelden als seksslavinnen.
Dat heeft paus Franciscus dinsdag gezegd op de terugweg van zijn bezoek aan de Verenigde Arabische Emiraten. In een geval was de situatie zo ernstig dat in 2005 een hele kloosterorde in het Franse Saint Jean werd opgeheven door zijn voorganger Benedictus.
„Hij had de moed om de orde te ontmantelen, omdat het op een dergelijk niveau was, dat er zelfs slavernij van vrouwen aan de hand was – op enig punt zelfs seksslavernij – door de priesters”, aldus de paus.
De omvang van de mishandeling en aanranding van nonnen door geestelijken kwam aan het licht door een publicatie in het februarinummer van Women Church World, een maandelijkse bijlage van de Vaticaan-krant L’Osservatore Romano.
In het pauselijk vliegtuig kreeg Franciscus opnieuw vragen over de vele schandalen in de rooms-katholieke kerk wereldwijd. Hij benadrukte dat het probleem niet nieuw is en dat hij er alles aan doet misbruik uit te bannen.
Franciscus zei dat ook tegenwoordig nog nonnen worden misbruikt. Hij gaf geen details, maar eerder werd al beschuldigend gewezen naar kerkelijk leiders in India en ook in Chili, waar de schandalen over kindermisbruik, vooral jongens, zich aaneenrijgen.
AD 05.02.2019 Nonnen hebben te lijden gehad van misbruik door priesters en bisschoppen, die hen zelfs behandelden als seksslavinnen, en die kwalijke praktijken vinden ook nu nog plaats. Dat heeft paus Franciscus vandaag gezegd op de terugweg van zijn bezoek aan de Verenigde Arabische Emiraten.
De omvang van de mishandeling en aanranding van nonnen door geestelijken kwam aan het licht door een publicatie in het februarinummer van Women Church World, een maandelijkse bijlage van de Vaticaan-krant L’Osservatore Romano.
In het pauselijk vliegtuig kreeg Franciscus opnieuw vragen over de vele schandalen in de rooms-katholieke kerk wereldwijd. Hij benadrukte dat het probleem niet nieuw is en dat hij er alles aan doet misbruik uit te bannen.
NU 01.02.2019 De katholieke kerk in Texas heeft donderdag de namen van bijna driehonderd geestelijken die van kindermisbruik worden beschuldigd openbaar gemaakt. Sommige zaken gaan bijna tachtig jaar terug.
Volgens kardinaal Daniel DiNardo was het publiceren van de namen “het enige juiste om te doen”, schrijft The New York Times. Volgens de krant is Texas een van de meest katholieke staten van de Verenigde Staten, met 8,5 miljoen katholieken.
Vijftien verschillende bisdommen maakten de namen openbaar. Sommige zaken gaan zo ver terug als de jaren vijftig, andere zijn recenter. Veel van de beschuldigden zijn inmiddels overleden.
Het besluit van Texas volgt op meerder misbruikschandalen die de afgelopen jaren in de Verenigde Staten aan het licht kwamen. Vorig jaar verscheen onder meer een rapport over Pennsylvania, waar uit een vernietigend rapport bleek dat ook daar geestelijken zich schuldig hadden gemaakt aan kindermisbruik.
Zeker duizend mensen zijn in de loop van decennia slachtoffer geworden van het wangedrag van zo’n driehonderd priesters en andere geestelijken. De beschuldigingen werden destijds onder het tapijt geveegd. Veel van die feiten zijn al verjaard. Het schandaal zorgde ervoor dat er een aartsbisschop opstapte. Hij werd ervan beschuldigd van het misbruik geweten te hebben, al ontkent hij dat zelf.
Ook bleek in december dat de kerk in Illinois de namen van zeker vijfhonderd priesters, die waren beschuldigd van seksueel misbruik, had achtergehouden. Daarnaast werden veel meldingen van misbruik niet behoorlijk onderzocht door de kerk. Dat concludeerde de hoofdaanklager van de staat, Lisa Madigan, die sinds augustus onderzoek heeft gedaan naar misbruik binnen de kerk naar aanleiding van het onderzoek in Pennsylvania.
De kerk, die zegt alle informatie over misbruik met de autoriteiten te delen, had zelf de namen van 185 priesters bekendgemaakt. Deze zijn niet meegeteld door Madigan.
“Door ervoor te kiezen om aantijgingen niet zorgvuldig te onderzoeken, heeft de katholieke kerk gefaald in haar morele verplichting om voor overlevenden, parochieleden en het publiek volledige rekenschap af te leggen over alle seksueel onacceptabele gedragingen waarbij priesters zijn betrokken in Illinois”, aldus de aanklager.
Veel geestelijken die worden genoemd, zijn al overleden.
NOS 01.02.2019 De leiding van de Rooms-Katholieke Kerk in Texas heeft de namen vrijgegeven van 286 geestelijken die ervan worden beschuldigd dat ze kinderen seksueel hebben misbruikt. Ze waren werkzaam bij veertien bisdommen in de Amerikaanse staat.
De openbaarmaking volgt op een vergelijkbare publicatie in de staat Pennsylvania. In augustus vorig jaar gaven de autoriteiten in die staat een rapport vrij waaruit bleek dat de afgelopen 70 jaar in Pennsylvania meer dan duizend kinderen zijn misbruikt door 300 priesters. In navolging van dat rapport traden zo’n 50 bisdommen in het hele land zelf naar buiten met verdenkingen tegen geestelijken.
Kardinaal Dinardo van het bisdom Galveston-Houston benadrukt dat de lijst ook bedoeld is voor nog onbekende gevallen van misbruik:
‘De lijst is er voor de jonge mensen die hebben geleden’
Net als in Pennsylvania gaan sommige verdenkingen in Texas ruim zeventig jaar terug. Veel geestelijken die worden genoemd zijn inmiddels overleden. De namen zijn ook doorgegeven aan justitie in de staat.
‘Kerk verscheurd’
“De bisschoppen van Texas hebben besloten de namen van deze priesters vrij te geven omdat het juist en rechtvaardig is”, zegt kardinaal DiNardo van het bisdom Galveston-Houston. “Namens iedereen die nalatig is geweest, bied ik mijn excuses aan. Onze kerk is verscheurd door deze wond en we moeten stappen ondernemen voor herstel.”
Volgende maand reizen bisschoppen vanuit de hele wereld naar Rome voor een bijeenkomst met paus Franciscus over misbruik in de kerk. Een van de doelen van dat overleg is het opstellen van algemeen geldende protocollen waarin is vastgelegd hoe moet worden omgegaan met misbruik.
Telegraaf 01.02.2019 Leiders van de katholieke kerk in Texas hebben de namen van bijna driehonderd priesters bekendgemaakt die worden verdacht van seksueel misbruik.
Kardinaal Daniël DiNardo van het bisdom Galveston-Houston noemde het vrijgeven van de namen ’het enige juiste wat ons te doen staat’. Het misbruik gaat terug tot halverwege de vorige eeuw. Een aantal van de beschuldigde priesters is inmiddels overleden.
De actie volgt op een golf van onthullingen in andere Amerikaanse staten. „Uit naam van iedereen die in deze zaken nalatig is geweest, bied ik mijn nederige excuses aan”, aldus DiNardo. „De kerk wordt geraakt door de wonden die zijn veroorzaakt en wil er alles aan doen om deze wonden te helen.”
Vijftien verschillende bisdommen gaven de namen vrij. Zeker duizend mensen zijn het slachtoffer geworden van seksueel misbruik.
NU 27.01.2019 Door een dubbele bomaanslag bij een rooms-katholieke kathedraal op het zuidelijke eiland Sulu van de Filipijnen zijn zeker 27 mensen omgekomen. Minstens 77 mensen zijn gewond geraakt.
Dat meldt een woordvoerder van het leger in gesprek met persbureau Reuters. Eerder werd gesproken over zeven of acht doden.
De eerste bom ging in of net buiten de kathedraal af in de plaats Jolo. Daarbij zijn zeker veertien kerkgangers omgekomen en tientallen gewond geraakt.
Op het moment dat de bom afging, was de mis in de kathedraal in volle gang. Daardoor waren veel mensen op de plaats van de aanval.
Op de eerste knal kwamen hulpdiensten af. Toen die eenmaal waren gearriveerd, ging een tweede bom af, waardoor zeven militairen omkwamen en veertien gewond raakten.
De aanval volgt op de mededeling van vrijdag dat het eiland in de hoop op vrede meer zelfbesturend wordt. Maandag stemde 85 procent van de bewoners van de regio Bangsamoro voor meer autonomie. Het eiland Sulu, dat daar onderdeel van uitmaakt, stemde juist tegen meer zelfstandigheid.
Islamitische Staat (IS) heeft de aanslag opgeëist.
NOS 27.01.2019 Op de Filipijnen zijn 20 mensen om het leven gekomen bij twee explosies bij een kathedraal. Dat gebeurde op het eiland Jolo, in het zuiden van het land. Ook raakten 81 mensen gewond. In de verwarring na de aanslagen werden aanvankelijk meer doden gemeld, maar later bleek dat slachtoffers dubbel waren geteld.
De terroristische groepering Islamitische Staat heeft de aanslag op de rooms-katholieke gelovigen opgeëist.
Volgens lokale veiligheidsfunctionarissen ontplofte de eerste bom in of bij de kathedraal tijdens de zondagsmis. Niet veel later ging een tweede bom af op het terrein van de kerk, toen veiligheidstroepen na de eerste explosie toesnelden om hulp te bieden.
De doden zijn volgens de politie en het leger 15 burgers en vijf militairen.
Abu Sayyaf
Het eiland Jolo wordt al jaren geteisterd door de aanwezigheid van islamitische strijders van Abu Sayyaf die enkele jaren geleden trouw aan IS hebben gezworen. Onder meer de Filipijnen en de VS hebben de groep van Abu Sayyaf op een lijst van terreurorganisaties gezet vanwege bomaanslagen, ontvoeringen en onthoofdingen.
Gewonden worden behandeld in een ziekenhuis Armed Forces of the Philippines
De explosies komen kort nadat bekend is gemaakt dat een deel van de eilandengroep Mindanao, waar het eiland Jolo onder valt, juist meer autonomie krijgt. In een referendum koos het overwegend islamitische zuidwesten van de verder grotendeels katholieke Filipijnen voor de oprichting van een nieuwe autonome regio.
De strijd tussen separatisten en het regeringsleger kostte de afgelopen veertig jaar aan zo’n 150.000 mensen het leven.
Volgens lokale veiligheidsfunctionarissen ontplofte de eerste bom in of bij de kerk tijdens een mis. Even later ging een tweede bom af.
AD 24.01.2019 Hoe leuk! Je kunt binnenkort lekker ontbijten en lunchen in de Jeruzalemkerk op het Pomonaplein. Er komt zelfs een lekker terrasje aan de zuidkant van de kerk. Eigenaren Dafne Stephenson en Erik Peters kunnen niet wachten tot ze open gaan.
Naast de lunchroom komen er zes tot acht units voor ambachtslieden, kunstenaars en creatieve start-ups, een koffie- en chocoladespeciaalzaak, een yogaschool, vergaderruimtes in de oude kerk. Aan de kopse kant, richting de Laan van Meerdervoort komt het woonhuis van de nieuwe eigenaren.
Hopen op lokale bierbrouwer
Momenteel zijn er nog drie units beschikbaar voor verhuur. Hier wilt een lokale bierbrouwer graag zijn intrek nemen, maar het is even wachten op toestemming van de gemeente vertelt eigenaar Erik. Er wordt nog druk verbouwd in de kerk maar de eigenaren hopen voor de zomer ‘de boel draaiende’ te hebben.
Zuid Afrika
Dafne en Erik kwamen op het idee tijdens een vakantie in Zuid Afrika, Johannesburg. ”We kwamen terecht in een grote fabriekshal waar van alles gebeurde toen dachten we: dat is gaaf! Maar waar vind je zoiets? Toen we net een maandje terug waren van vakantie vonden we deze kerk en we waren meteen verkocht.” vertelt Erik.
Lunchroom
Dafne en Erik gaan de lunchroom zelf draaien. De twee hebben al een restaurant in Rotterdam, dus de klap van de zweep kennen ze al. Wij kunnen niet wachten tot we bij deze nieuwe spot kunnen aanschuiven. Het eten zal vast hemels smaken 😉
AD 19.01.2019 Advocaat Jan Booneheeft vrijdag aangifte gedaan tegen de Rooms-Katholieke Kerk, de paus en de bisschoppen in Nederland. Boone heeft dat gedaan namens Theo Bruyns, die in zijn tienerjaren regelmatig is verkracht door een pater van het seminarie Christus Koningin Helmond.
Boone zegt tegen NRC dat de kerk een ‘criminele organisatie is die de aanpak van seksueel misbruik van kinderen blokkeert’. „Door zich de ‘erfgenamen’ van Jezus en de apostelen te noemen, heeft de RKK zich het recht toegeëigend een totaal eigen positie in te nemen als het gaat om bestraffing van seksueel misbruik dan wel verkrachting, met uitsluiting van het strafrecht”, aldus de aangifte.
Theo Bruyns vertelt tegen de krant de ‘rampzalige, verwoestende werking van het nalaten van adequate maatregelen van de Paus, de RKK Nederland en de Nederlandse bestuurders’ te hebben ondervonden. Boone hoopt dat de aangifte wordt beoordeeld door niet-katholieken zodat ‘de schijn van vooringenomenheid’ voorkomen wordt.
Vorig jaar wilde de Paus niet reageren op beschuldigingen dat hij misbruikschandalen binnen de Katholieke Kerk in de doofpot had gestopt.
NOS 17.01.2019 Een nu 65-jarige man die het Kleinseminarie van de Heilige Geestin Weert aansprakelijk stelde voor seksueel misbruik in zijn jeugd, heeft geen genoegdoening gekregen van de rechter. De rechter acht de zaak verjaard.
De man claimt in het schooljaar 1964-1965 te zijn misbruikt door een pater van het Kleinseminarie van de Heilige Geest. Volgens hem was de congregatie al in 1960 of 1961 op de hoogte van een andere misbruikzaak door dezelfde pater. Hij gaat er daarom van uit dat als er toen meteen was ingegrepen, hij geen slachtoffer had hoeven te worden.
Niet verjaard
Omdat de man pas in 2015 ontdekte dat de congregatie wist van het eerdere geval van misbruik, is hij niet eerder naar de rechter gestapt. Zijn advocaat was daarom van mening dat de zaak nog niet verjaard was, maar daar oordeelde de rechtbank in Roermond anders over. Volgens de rechter is er geen sprake van een uitzonderlijke situatie die nodig is om af te wijken van de gebruikelijke verjaringstermijn van dertig jaar.
De man neemt daar geen genoegen mee en gaat in hoger beroep. Volgens zijn advocaat, Liesbeth Zegveld, zal nog een tweede man zich bij het hoger beroep aansluiten. Ook hij zegt destijds misbruikt te zijn op het seminarie in Weert.
NU 16.01.2019 Christenen worden in 73 landen op extreme wijze vervolgd vanwege hun geloof, meldt de organisatie Open Doors, die wereldwijd strijdt tegen christenvervolging. Het gaat naar schatting om ongeveer 245 miljoen mensen.
Voor de jaarlijkse ranglijst van de organisatie zijn 150 landen onderzocht. Open Doors schat dat nu één op de negen christenen wordt vervolgd. Twee jaar geleden ging het om één op de elf.
Open Doors-directeur Maarten Dees maakt zich zorgen om de nieuwe cijfers. “Vervolging wordt intenser en gruwelijker”, vertelt hij. “Tegelijkertijd blijft het aantal christenen dat wordt vervolgd stijgen.”
In China is een wet aangenomen waardoor alle geloofszaken nu onder het beheer van de Communistische Partij vallen. Volgens Dees is dat geen goede ontwikkeling. “Mensen worden onder druk gezet om afstand te nemen van de kerk. Ouderen worden onder druk gezet door hen sociale voordelen te ontzeggen als ze hun geloof in God trouw blijven.”
Ook in Vietnam zijn zulke maatregelen genomen, waardoor gelovigen daar minder ruimte krijgen om zich te uiten. Noord-Korea blijft echter koploper wat betreft het aantal vervolgde christenen. Ook in Afrika en het Midden-Oosten worden veel mensen vervolgd vanwege hun geloof, aldus Open Doors.
Ook grote stijging van aantal doden
Meer dan vierduizend christenen werden in 2018 gedood vanwege hun geloof. Dat een grote stijging ten opzichte van een jaar eerder. Toen ging het wereldwijd om 3.066 christenen.
Zeker 3.700 van de in 2018 gedode christenen kwam om in Nigeria. Het aantal doden in dat land is bijna verdubbeld ten opzichte van 2017. Dorpen werden volgens de Open Doors gezuiverd van christenen en ingenomen door de aanvallers. Volgens de organisatie zijn de daders hier niet voor gestraft.
Pakistanen protesteren tegen de vrijlating van Asia Bibi. (Foto: AFP)
Grote ophef over vrijspraak Asia Bibi
Afghanistan staat op de tweede plek van de ranglijst, gevolgd door Somalië en Libië. Pakistan staat op de vijfde plaats. In dat overwegend islamitische land ontstond vorig jaar grote ophef over de christelijke vrouw Asia Bibi.
Bibi zat negen jaar in de gevangenis in afwachting van de doodstraf die ze opgelegd had gekregen voor het beledigen van de profeet Mohammed. Nadat ze werd vrijgesproken van godslastering, werd ze vanwege de grote ophef op een geheime locatie ondergebracht. Haar advocaat vluchtte naar Nederland.
AD 15.01.2019 De Westlandse katholieke kerk wil met haar leden in gesprek over seksueel misbruik. Dat staat op de website van de parochiefederatie Sint Franciscus. Op 6 februari zijn twee bijeenkomsten waarin het pastoraal team ‘deze donkere pagina’s uit ons kerkverleden’ wil bespreken.
Het misbruik, waar de commissie Deetmanin 2011 een rapport over uitbracht, heeft de kerk, haar pastores en parochianen ‘diep geraakt’, meldt de parochie. Een artikel in deze krant over misbruik dat zich in Poeldijk afspeelde, heeft ook veel ophef veroorzaakt, zo staat in de uitleg over de bijeenkomsten.
De gesprekken worden geleid door pastoraal psycholoog Anke Bisschops, die ook nauw betrokken was bij het rapport van de commissie Deetman
NU 20.12.2018 De katholieke kerk in de Amerikaanse staat Illinois heeft de namen van zeker vijfhonderd priesters die van seksueel misbruik beschuldigd zijn achtergehouden.
Ook zijn veel meldingen van misbruik niet behoorlijk onderzocht door de kerk. Dat concludeert de hoofdaanklager van de staat, Lisa Medigan, die sinds augustus onderzoek heeft gedaan naar misbruik binnen de kerk.
De kerk, die zegt alle informatie over misbruik met de autoriteiten te delen, had zelf de namen van 185 priesters bekendgemaakt. Deze zijn niet meegeteld door Madigan.
“Door ervoor te kiezen om aantijgingen niet zorgvuldig te onderzoeken, heeft de katholieke kerk gefaald in haar morele verplichting om voor overlevenden, parochieleden en het publiek volledige rekenschap af te leggen over alle seksueel onacceptabele gedragingen waarbij priesters zijn betrokken in Illinois”, aldus de aanklager.
Madigan begon haar onderzoek, nadat een soortgelijk onderzoek in de staat Pennsylvania had uitgewezen dat de kerk daar duizenden gevallen van seksueel misbruik onder het tapijt had geveegd.
NOS 16.02.2019 De tekst van de omstreden Nashville-verklaring, waarin homoseksualiteit wordt afgewezen, wordt aangepast. Volgens een woordvoerder blijft de inhoud overeind, maar is de nieuwe versie bedoeld om misverstanden weg te nemen. Het gaat volgens hem om een vereenvoudigde versie, met een betere uitleg voor mensen die verder afstaan van de kerk. De verwachting is dat de nieuwe Nederlandse versie deze maand verschijnt.
Inhoudelijk blijft de boodschap overeind staan, benadrukt Rinie van Reenen, dominee en woordvoerder van de werkgroep die de tekst bekijkt. “In de huidige tekst wordt in een passage gesproken over ‘zondige verlangens die je kunt doden’. In de kerk bedoelen wij daarmee niet het letterlijk doden van verlangens, dat suggereert misschien dat verlangens met een klap weg zouden zijn. Mensen die verder afstaan van de kerk kunnen dit wel zo opvatten. Wij passen nu de formulering aan, om misverstanden te voorkomen.”
Van Reenen wil nog niet citeren uit de nieuwe tekst, omdat die op dit moment nog wordt bekeken. De bestaande versie blijft volgens hem ook overeind: “Onze nieuwe versie moet de bestaande verduidelijken.”
In de Nashville-verklaring worden homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen. Het pamflet is ondertekend door honderden Nederlandse orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici. Er kwam begin dit jaar veel kritiek op. Op veel plekken, waaronder bij kerken, werden ook regenboogvlaggen opgehangen om afstand te nemen van de tekst. Het OM kondigde aan het document te beoordelen op strafbaarheid. Premier Rutte noemde de verklaring “echt verschrikkelijk”.
AD 16.02.2019 De omstreden orthodox-christelijke Nashville-verklaring komt terug in een vereenvoudigde versie. Dat meldt de woordvoerder van de werkgroep. De als anti-homopamflet bestempelde tekst verdween vorige maand in de lade na een karrenvracht aan kritiek van onder meer politici, geloofsgenoten en lhbt-ers.
Binnenkort komt er een nieuwe, toegankelijke versie, daarna volgen nog andere varianten. ,,Bijvoorbeeld een vereenvoudigde versie voor de jeugd”, zegt woordvoerder en dominee Rinie van Reenen tegen deze website. ,,Binnen de groep van ondertekenaars is er grote eenstemmigheid, hooguit is de vraag of de vertaling wel eenduidig genoeg is en vooral of deze duidelijk genoeg is richting hen die weinig van de Bijbel weten.”.
Volgens Van Reenen blijft de verklaring inhoudelijk overeind, maar is er betere toelichting nodig omdat ‘niet alles wat in de kerk begrepen wordt ook zó geïnterpreteerd wordt bij hen die daar wat verder vandaan staan’. ,,De vorige keer werd de tekst opgevat op een wijze die nadrukkelijk niet onze bedoeling was. Het is goed om te weten hoe teksten door andermans ogen gelezen worden. Dus we gaan er zorgvuldig mee om, we willen misverstanden voorkomen.”
Ophef
De Nashville-verklaring waaide over uit de Verenigde Staten, de publicatie van de Nederlandse vertaling leidde begin dit jaar tot enorme verontwaardiging, binnen en buiten de kerk. In de tekst worden homo’s en transgenders afgewezen en bevestigen de ondertekenaars de ‘traditionele christelijke leer over seksuele ethiek en gender’.
,,Dit is een stap erger dan we tot nu toe hoorden van de strenggelovigen”, zei theoloog Alain Verheij. ,,Artikel 7 suggereert bijvoorbeeld dat je niet homo of transgender mag zijn omdat het een kéuze is. Alsof geaardheid niet bestaat!’’
De verklaring leverde verschillende tegenreacties op, waarna de werkgroep uiteindelijk excuses aanbood voor de manier waarop handtekeningen verzameld werden en voor de gebrekkige communicatie.
Wanneer de nieuwe versies klaar zijn, is nog onbekend.
De Nashville-verklaring deed veel stof opwaaien. In de Ochtend Show to go reageerde dominee Marcel Oostenbrink.
OmroepWest 14.02.2019 Het ministerie van Onderwijs heeft het bestuur van het orthodox-christelijke Driestar College in Gouda aangesproken op de omstreden Nashville-verklaring, die door één van de bestuurders was ondertekend. De door honderden behoudende christenen onderschreven verklaring bevat harde woorden over homo’s en transgenders.
D66 en PvdA hadden op zo’n gesprek met de school aangedrongen omdat ze vreesden dat transgender- en homoseksuele leerlingen zich er daardoor niet meer veilig voelden. Dat konden ook de beide onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven zich voorstellen.
Daarom heeft het ministerie met het schoolbestuur gesproken over wat het Driestar College doet om lhbt-jongeren een veilige plaats te bieden. ‘Daar wordt aan gewerkt’, constateert het ministerie. Pesten komt op het Driestar weinig voor en leerlingen en ouders zijn tevreden.
Telegraaf 14.02.2019 Het ministerie van Onderwijs heeft het bestuur van het orthodox-christelijke Driestar College in Goudaaangesproken op de omstreden Nashville-verklaring, die door een van de bestuurders was ondertekend. De door honderden behoudende christenen onderschreven verklaring bevat harde woorden over homo’s en transgenders.
D66 en PvdA hadden op zo’n gesprek met de school aangedrongen omdat ze vreesden dat transgender- en homoseksuele leerlingen zich er daardoor niet meer veilig voelden. Dat konden ook de beide onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven zich voorstellen. Daarom heeft het ministerie met het schoolbestuur gesproken over wat het Driestar College doet om lhbt-jongeren een veilige plaats te bieden.
,,Daar wordt aan gewerkt”, constateert het ministerie. Pesten komt op het Driestar weinig voor en leerlingen en ouders zijn tevreden.
AD 18.01.2019 Veel regenboogvlaggen en hartjes vanavond voor het hoofdkantoor van de SGP in de Rotterdamse wijk Zevenkamp. Onder de noemer ‘Mannenliefde met Van der Staaij’ demonstreren zo’n honderd actievoerders tegen de Nasville-verklaring. Dat doen ze met toespraken, spoken word én stoepkrijt.
Kees van der Staaij, fractieleider van de SGP is een van de ondertekenaars van de Nashville-verklaring. Ook vele honderden predikanten en andere prominenten hebben zich achter de verklaring, waarin de voorkeuren van lhbtqi+ers worden veroordeeld, geschaard. ,,Die verklaring raakt mensen in mijn omgeving recht in hun bestaan’’, vertelt Lisa Boender. ,,Om te laten zien dat ik die hele Nashville-verklaring belachelijk vind ben ik nu hier.’’
,,Dit is een belangrijk tegengeluid’’, legt organisator Olaf Kemerink van Facebookpagina Memes voor de Massa’s uit. ,,We hopen dat de SGP van gedachten verandert. Maar we willen vooral ook mensen sterken op wie de Nasville-verklaring een aanval is.’’
Cem Laçin, Tweede Kamerlid voor de SP is ook op de protestactie afgekomen. ,,Ik ben hier omdat ik vind dat we een vuist moeten maken tegen discriminatie en uitsluiting. Onze jongerenbeweging Rood heeft geholpen bij het organiseren van dit evenement, zij staan op tegen uitsluiting. Iets waar ik me als Rotterdams Kamerlid geroepen door voel, dit is iets waar ik graag mijn steun voor uitspreek.’’
Naast de regenboogvlaggen, wapperen ook vlaggen in lichtblauw, lichtroze en wit, deze vlag staat symbool voor de transbeweging. De Nasville-verklaring is ook een aanval op transgenders vertelt spoken word-artiest Jeff.
,,Daarom wilde ik hier graag spreken. Zelf ben ik ook trans en daarnaast ben ik katholiek. Geloven gaat om zoveel meer dan oordelen. Ik vind het belangrijk dat mensen zich daar bewust van zijn. Of we de SGP echt gaan bereiken, daar twijfel ik aan, ik denk eigenlijk van niet. Maar ik vind dit wel een heel belangrijk signaal. Er staan hier toch maar mooi veel mensen. Dat sterkt ons.’’
De SGP was op de hoogte van de actie, maar op het moment van het protest niet aanwezig. ,,We hebben al tekst en uitleg gegeven’’, aldus een woordvoerder die het protest een ‘nabrander’ noemt.
NU 18.01.2019 Bij het partijkantoor van de SGP in de Rotterdamse wijk Zevenkamp hebben honderdvijftig actievoerders zich verzameld voor een protest tegen de Nashvilleverklaring. In die verklaring worden de seksuele voorkeuren van lhbt’ers afgekeurd door gereformeerde geestelijken.
De demonstratie heeft de naam ‘Mannenliefde met Van der Staaij’. De fractieleider uit de Tweede Kamer is een van de ondertekenaars van de verklaring. Ook vele honderden predikanten en andere prominenten hebben zich achter de verklaring geschaard.
“We vonden het belangrijk om een tegengeluid te laten horen”, zegt organisator Olaf Kemerink. “We hopen vooral te bereiken dat de SGP inziet dat homofobie meer is dan alleen maar een mening.” De demonstranten hebben met krijt regenbogen op de stoep aangebracht en er waren diverse sprekers.
Volgens een SGP-woordvoerder was de partij op de hoogte, omdat aan de demonstranten een vergunning was verstrekt. Er was volgens hem politie aanwezig. “We waren niet verbaasd. Iedereen heeft het recht te demonstreren. Wij hebben alle vragen over de Nashville-kwestie beantwoord. Die discussie is goed gelopen. We hebben tekst en uitleg gegeven. Dit is daarom een nabrander”, aldus de zegsman over de demonstratie in Rotterdam.
Telegraaf 18.01.2019 Bij het partijkantoor van de SGP in Rotterdam heeft vrijdagavond een actiegroep gedemonstreerd vanwege de Nashville-verklaring. Volgens een woordvoerder van de groep, de zogeheten Memes voor de Massa’s, waren er ongeveer 150 activisten op de been.
SGP-fractieleider Kees van der Staaij kwam onlangs onder vuur te liggen omdat hij de verklaring heeft ondertekend. Daarin worden homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen en wordt de suggestie gewekt dat mensen hiervan kunnen genezen.
Met de demonstratie wilde de groep een tegengeluid laten horen. „Laat zien hoeveel liefde mensen aan elkaar kunnen geven en spreek je uit tegen haat en christenfundamentalisme”, zo meldt de organisatie op Facebook. De demonstranten hebben met krijt regenbogen op de stoep aangebracht en er waren diverse sprekers.
SGP niet verbaasd
Volgens een SGP-woordvoerder was de partij op de hoogte, omdat aan de demonstranten een vergunning was verstrekt. Er was volgens hem politie aanwezig. „We waren niet verbaasd. Iedereen heeft het recht te demonstreren. Wij hebben alle vragen over de Nashville-kwestie beantwoord. Die discussie is goed gelopen. We hebben tekst en uitleg gegeven. Dit is daarom een nabrander”, aldus de zegsman over de demonstratie in Rotterdam.
In Ermelo stond een dominee bij de Nashville-verklaring door een anekdote te vertellen over een homo die vanuit Nashville naar Nederland reisde en in elkaar werd geslagen.
NOS 13.01.2019 Veel dominees hebben zich in de aanloop naar de zondagse kerkdienst ongetwijfeld afgevraagd of ze het moesten hebben over de Nashville-verklaring, het pamflet dat is ondertekend door honderden predikanten uit de orthodox-protestantse kerk.
In de Maranathakerk in Ermelo bijvoorbeeld besloot dominee Sjaak Teuwissenom er vanochtend bij stil te staan in zijn preek. Hij vertelt dat veel mensen vonden dat hij zich erover moest uitspreken en zegt dat hij het belangrijk vindt dat hij recht doet aan alle opvattingen die er heersen in de kerk.
In het begin van de dienst vertelde hij een anekdote over een homoseksuele man die vanuit Nashville naar Nederland reisde en in elkaar werd geslagen.
Aandacht voor Nashville in de kerkdienst, of juist niet?
Ook dominee Joost Schelling van de Gereformeerde Kerk in Woerden heeft vandaag aandacht aan de verklaring besteed, onder andere in het openingsgebed:
“Hier in dit huis oefenen we ons
in het spreken van inclusieve woorden.
‘Onze hulp’ wordt uit uw naam ontvangen.
Vergeef ons spreken in wij en zij.
Vergeef ons onze boosheid op hen
die – soms ook in onze naam – mensen buiten sluiten op grond van geloof, afkomst, geslacht of geaardheid.”
Ook hield hij de preek ‘Ester 1’ over de Perzische koning Ahasveros en zijn vrouw Wasti, die in de problemen komt als ze weigert tentoongesteld te worden bij een drinkgelag van haar man. Vervolgens wordt er een verklaring afgegeven waarin staat dat Wasti de bevelen van haar man niet heeft opgevolgd en daarmee alle mannen te schande heeft gemaakt.
In die verklaring valt een parallel te ontdekken met de Nashville-verklaring, zegt Schelling. “Een voorbeeld van hoe een verklaring met woorden vooral tot doel heeft om grenzen en inperkingen te geven: zwart-wit.”
Volgens Schelling, die het verhaal al voor ‘Nashville’ had uitgekozen, werd er goed op gereageerd. “Na afloop hebben we veel goede gesprekken gehad over de preek en vooral over de aandacht voor de commotie rond Nashville.”
Ook in het centrum van Amersfoort was er vandaag volop aandacht voor de kwestie. Op het plein de Hof was een knalroze opblaaskerk herrezen, waar een homo-organisatie een bijeenkomst hield om te praten over Nashville-verklaring.
Geen kerkdienst, benadrukken de organisatoren, maar ze wilden het glas heffen op een diverse en kleurrijke samenleving en “diversiteit, verbinding en liefde vieren”. Er waren onder meer toespraken van de wethouder, iemand van het COC, de dominee van de stadsparochie en een transgender.
Panorama 13.01.2019 Het vertrouwen dat Nederlanders hebben in SGP-fractieleider Kees van der Staaij is fors gedaald sinds hij zijn handtekening zette onder de Nashville-verklaring. Daarin worden homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen en wordt de suggestie gewekt dat mensen hiervan kunnen genezen.
Van alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer heeft hij nu ongeveer het minste vertrouwen. Vergeleken met september vorig jaar is zijn vertrouwensscore onder VVD-kiezers afgenomen van 5,6 naar 4,0, onder D66-kiezers van 5,3 naar 2,6. Bij de achterban van het CDA nam het vertrouwen in de SGP-voorman minder af: van 5,6 naar 5,3. Wel is het zo dat vrijwel alle SGP-kiezers vierkant achter zowel Van der Staaij als de Nashville-verklaring staan, blijkt uit onderzoek van opiniepeiler Maurice de Hond.
Uit de peiling blijkt dat een op de tien Nederlanders achter de verklaring staat. Onder CDA-kiezers is dat iets meer (18 procent). Vrijwel iedereen die op D66 stemt (98 procent) noemt de verklaring harteloos tegenover homo’s en transgenders. Bij de achterban van Forum voor Democratie (69 procent) en PVV (66 procent) leeft dat gevoel minder.
Vrijwel alle SGP-kiezers blijven vierkant achter zowel Van der Staaij als de Nashville-verklaring staan. Ⓒ ANP
Telegraaf 13.01.2019 Het vertrouwen dat Nederlanders hebben in SGP-fractieleider Kees van der Staaij is fors gedaald sinds hij zijn handtekening zette onder de Nashville-verklaring. Daarin worden homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen en wordt de suggestie gewekt dat mensen hiervan kunnen genezen.
Van alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer heeft hij nu ongeveer het minste vertrouwen. Vergeleken met september vorig jaar is zijn vertrouwensscore onder VVD-kiezers afgenomen van 5,6 naar 4,0, onder D66-kiezers van 5,3 naar 2,6. Bij de achterban van het CDA nam het vertrouwen in de SGP-voorman minder af: van 5,6 naar 5,3. Wel is het zo dat vrijwel alle SGP-kiezers vierkant achter zowel Van der Staaij als de Nashville-verklaring staan, blijkt uit onderzoek van opiniepeiler Maurice de Hond.
Uit de peiling blijkt dat een op de tien Nederlanders achter de verklaring staat. Onder CDA-kiezers is dat iets meer (18 procent). Vrijwel iedereen die op D66 stemt (98 procent) noemt de verklaring harteloos tegenover homo’s en transgenders. Bij de achterban van Forum voor Democratie (69 procent) en PVV (66 procent) leeft dat gevoel minder.
Elsevier 12.01.2019 Het was een pittig weekje voor SGP-leider Kees van der Staaij en andere prominenten van conservatief gereformeerd Nederland. Opeens blies een ijzige wind hen in het gezicht.
In opspraak geraakt door de Nashville-verklaring, een uit Amerika overgenomen, daar door 22.000 ‘bijbelgetrouwe’ christenen ondertekend theologisch traktaat ‘over Bijbelse seksualiteit’ dat de homoseksuele ‘gerichtheid’ an sich niet, maar de homoseksuele praktijk wel afwijst, kregen de mannenbroeders een vloedgolf van woede over zich heen. Ketters zijn ze!
In sommige commentaren waren de brandstapels niet ver weg. NRC-columniste Clarice Gargard, een Amerikaans-Nederlandse programmamaker met School voor Journalistiek en Liberiaanse roots, prees de Nederlanders om hun vurige boosheid jegens de ‘haatchristenen’, door haar consequent als ‘oude, witte mannen’ omschreven, het racistische taaltje dat zo populair is bij zwarte activisten. Gargard: ‘We moeten deze vurigheid vasthouden om ook de wortel van haat en niet enkel de excessen te vernietigen.’ Knetter, knetter, knetter. En dat in de krant van licht en vrijheid.
Maatregelen tegen Piet de Vries
De Vrije Universiteit in Amsterdam, ooit gesticht als bolwerk van orthodox-gereformeerden, gaat ‘passende maatregelen’ nemen tegen Piet de Vries, docent aan de VU en een van de verspreiders van het pamflet. De Vries – oud-predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente Boven-Hardinxveld – had zich in het AD bezondigd aan een volgens de VU al te gewaagde analogie. ‘Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op en zwijgen de kerken weer.’
Verder gaat het Openbaar Ministerie onderzoek doen naar de strafbaarheid van de Nashville-verklaring. Dat zal wel met een sisser aflopen, maar intimiderend is het wel, net als die ‘passende maatregelen’ van de VU. Het duidt er op dat er een sterke politieke wil is om ketterse overtuigingen via de rechter te bestrijden. Dat wisten we al van het immigratiedebat (Janmaat, Wilders); nu begint het gedonder bij het identiteitsdebat. Na Zwarte Piet zijn de Zwarte Kousen aan de beurt.
Omgekeerde wereld?
Ironisch is dat wel. Een halve eeuw geleden, in 1968, eindigde het roemruchte ‘Ezel-proces’ tegen de schrijver Gerard Reve, een van de eerste openlijke homo’s. Nu zou hij voor de rechter worden gesleept wegens dierenmishandeling. Toen was het de, zoals Reve zei, ‘ultrarechtse reformatorische orthodoxie’ die een felle campagne tegen hem voerde wegens godslastering. Nu is het omgekeerd en klagen de homo’s de orthodoxen aan.
De bordjes zijn verhangen. De orthodoxen van toen zijn een piepkleine minderheid geworden, die op haar beurt onder vuur ligt van wat je gerust de nieuwe orthodoxie mag noemen: de links-liberale Artikel 1-orthodoxie die predikt dat iedereen gelijk is, behalve degene die juist dat bestrijdt. Types als Clarice Gargard zijn de nieuwe mannenbroeders van deze nieuwe zwartekousenkerk. Ogenschijnlijk tolerant, want begaan met elke minderheid. Maar o zo intolerant jegens de ketters van hun eigen orthodoxe geloof.
Nashville-verklaring is een mening – niet meer, niet minder
O ja, zeker. De Nashville-verklaring verdient het te worden weersproken. De opvattingen erin over homo’s en transgenders zijn zonder meer reactionair. Het pamflet zelf is verder een vorm van uit Amerika geïmporteerde christelijke identiteitspolitiek. En net als bij die andere vormen van geïmporteerde identiteitspolitiek wordt Nederland er niet verdraagzamer van.
Als er één groep is die in vijftig jaar geleerd heeft te ‘tolereren’ – in de aloude betekenis van ‘verdragen’ – dan zijn het wel de orthodox-gereformeerden !!!!
Maar het beweert niet dat homo’s ‘minder dan varkens zijn’, of dat ze van de hoogste kerktoren van Hardinxveld moeten worden gegooid. Het is een theologische mening over homo’s in de orthodox-gereformeerde kerk. Niet minder, niet meer. Dissident wellicht in het Nederland van 2019, maar volkomen vreedzaam, zelfs gespeend van elke bekeringsdrang.
Wie het traktaat leest, proeft zelfs een zekere gelatenheid jegens de tijdgeest; jegens ‘een wereld die langs een hellend vlak op weg lijkt naar de ondergang’. Die gelatenheid is geen wonder. Als er één groep is die in vijftig jaar geleerd heeft te ‘tolereren’ – in de aloude betekenis van ‘verdragen’ – dan zijn het wel de orthodox-gereformeerden.
Steeds minder mensen delen hun overtuigingen; wetgeving en inrichting van de maatschappij trekken zich – abortus, euthanasie, homohuwelijk – nauwelijks nog iets van hun opvattingen aan. Toch roepen ze niet op tot ‘vernietiging’ van al die andersdenkenden om hen heen. De nieuwe orthodoxen kunnen iets van dit tolereren leren.
De premier wil niet zeggen of hij nu ook niet meer met de SGP wil samenwerken.
NOS 11.01.2019 Premier Rutte vindt de Nashville-verklaring verschrikkelijk. “Mij liepen de rillingen over de rug, toen ik die las.”
Rutte zei op zijn wekelijkse persconferentie dat hij zelf gelovig is, maar dat hij niks heeft met het conservatief-christelijke document dat homoseksualiteit afwijst. Hij vindt dat de Nashville-verklaring, waar ook de handtekening van SGP-leider Van der Staaij onder staat, niet past bij het Nederland waarin hij zich thuis voelt.
Of dit betekent dat de coalitie niet wil samenwerken met de SGP als de vier regeringspartijen hun meerderheid in de Eerste Kamer kwijtraken, wil hij niet zeggen.
“Dat is ingewikkeld. Je werkt natuurlijk met allerlei soorten partijen samen, waarmee je het over heel veel dingen oneens bent. We moeten hier eerst maar eens als samenleving iets van vinden.”
Telegraaf 10.01.2019 Nederland stond op z’n kop toen bleek dat Kees van der Staaij zijn handtekening had gezet onder de Nederlandse vertaling van de omstreden Nashville-verklaring. Maar is die ophef wel terecht? En: in Nederland werd door kordaat optreden van de veiligheidsdiensten misschien wel een Bataclan-achtige aanslag voorkomen.
Wekelijks analyseert verslaggever Wierd Duk nieuwsgebeurtenissen die hem bezig houden in de podcast ‘Het Land van Wierd Duk’. Meer podcasts van De Telegraaf? Abonneer je dan via iTunes.
Inwoners waren een petitie tegen zijn komst begonnen. Die is door meer dan 200 mensen ondertekend.
NOS 10.01.2019 De Grote Kerk in Gorinchem laat dominee Maarten Klaassen, een van de initiatiefnemers van de Nederlandse Nashville-verklaring, zondag vervangen door een andere voorganger. De kerk laat weten dat het “alles te maken heeft” met het omstreden pamflet.
Een petitie tegen de komst van Klaassen is de afgelopen dagen door meer dan 200 mensen ondertekend. In het verzoekschrift staat dat Klaassens komst door de inwoners wordt gezien als een “belediging voor de LGBTI-gemeenschap”. “Als tolerante stad zitten we daar niet op te wachten in Gorinchem!”
dominee Maarten Klaassen NOS
Klaassen is predikant van de Hervormde Gemeente in Arnemuiden en spreekt geregeld in andere kerken in het land. De Grote Kerk in Gorinchem heeft momenteel geen vaste predikant en meldt dat er voor zondag een vervanger is geregeld.
Dominee Klaassen is een van de initiatiefnemers van de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring. Daarin worden homoseksualiteit en transseksualiteit afgewezen.
Afgelopen maandag zei Klaassen dat de verklaring in eerste instantie helemaal niet is bedoeld als anti-homo, maar dat hij wil opkomen voor het klassiek-christelijke standpunt over man en vrouw.
Nu zegt hij dat hij er al rekening mee hield dat dit kon gebeuren en dat in goed overleg is besloten dat hij dit keer niet naar Gorinchem komt. Hij heeft al vaker in de kerk gepredikt en is naar eigen zeggen volgende keer weer gewoon welkom.
Over de Nashville-verklaring zegt Klaassen dat hij nog achter zijn handtekening onder het document staat. “Het is een overtuiging die je hebt en die mag je uitdragen.”
Wat is de Nashville-verklaring?
In het pamflet (via deze link te lezen) wordt beschreven dat “God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.” De tekst is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse origineel. Dat document werd in 2017 opgesteld in de VS en beschrijft volgens de opstellers hoe christenen moeten omgaan met het geloof, het huwelijk en seksualiteit. Honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici hebben hun handtekening eronder gezet, onder wie SGP-voorman Kees van der Staaij. Aan de vertaling is een naschrift toegevoegd, waarin het belang van pastorale begeleiding van homo’s wordt benadrukt.
De Nashville-verklaring leidde tot een storm van kritiek. Homobelangenorganisaties en minister Van Engelshoven spraken van een stap terug in de tijd. Het Openbaar Ministerie onderzoekt of het pamflet strafbaar is.
Telegraaf 10.01.2019 Dominee Maarten Klaassen, mede-initiatiefnemer van de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring, zal zondag niet voorgaan als gastpredikant in de Grote Kerk van Gorinchem, zoals aanvankelijk de bedoeling was. De kerkenraad van de wijkgemeente Grote Kerk weigert hem op de kansel te laten spreken.
Klaassen had al een onverwacht bewogen week, maar komende zondag kan hij het in ieder geval wat rustiger aan doen. Een petitie tegen de komst van Klaassen naar Gorinchem is de afgelopen dagen door ruim tweehonderd mensen ondertekend. In de tekst bij de petitie wordt de Nashville-verklaring een belediging voor onder meer homo’s, lesbiennes en transgenders genoemd. „Als tolerante stad zitten we daar niet op te wachten in Gorinchem”, aldus de initiatiefnemers van de petitie.
Eerder wees ik op de fnuikende invloed van de domme #Nashvilleverklaring op de vrijheid van meningsuiting en godsdienst en dat gaat sneller dan gedacht. Zondag mag dr. Klaassen niet voorgaan bij @PKNnl in @StadGorinchem . De deugmensen hebben weer een nieuw deugthema gevonden.Eng
Het manifest tegen homoseksualiteit heeft veel reacties opgeroepen. Meerdere politici, organisaties, de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en een aantal gemeenten spraken hun afkeur uit over de Nederlandse bewerking van de eerder in het Amerikaanse Nashville opgestelde verklaring. Daarin worden homoseksualiteit en transgenderisme expliciet afgewezen.
Anderen wijzen juist op de vrijheid van meningsuiting en godsdienst, ook wanneer een standpunt of mening afwijkend is van de heersende opvattingen. Op sociale media zijn de meningen over het kerkbesluit dan ook flink verdeeld.
AD 10.01.2019 Honderden dominees staan voor een dilemma. Wat doen ze met hun preek na een week vol nieuws over de Nashvilleverklaring, waarin staat dat homoseksualiteit en transgenderisme zondig zijn. ,,Nu moet ik er wel iets over zeggen. Dit raakt mensen zó.”
Niet eerder preekte dertiger Wim de Bruin in zijn Christelijke Gereformeerde Kerk in Zutphen over homoseksualiteit of het homohuwelijk. Het thema is er niet geschikt voor, vindt de in Nunspeet geboren voorganger. ,,In een preek ben ik minutenlang alleen aan het woord, kan ik niet tegengesproken worden. Daar lenen zulke onderwerpen zich niet voor.”
AD 10.01.2019 De Vrije Universiteit (VU) van Amsterdam heeft vanmiddag ‘een stevig en duidelijk gesprek’ gehad met docent Piet de Vries, initiator van het Nederlandse Nashville-pamflet. De predikant vergeleek het ‘opdringen van de genderideologie’ deze week met dat van de nazifilosofie. Hij mag wel blijven werken bij de VU.
,,Het was een stevig en duidelijk gesprek, maar over de inhoud en uitkomst doen we geen mededelingen’’, aldus een woordvoerder van de VU. De Vries zelf is niet bereikbaar voor commentaar. Of en welke maatregelen zijn genomen, blijft onduidelijk.
De theologiedocent (62) is een van de initiatiefnemers van de verspreiding van de Nederlandse vertaling van de fel bekritiseerde Nashville-verklaring.
Dinsdag haalde de voormalige voorganger van de Hersteld Hervormde Gemeente Boven-Hardinxveld op deze site de Tweede Wereldoorlog erbij in de discussie: ,,Er wordt te weinig onderwijs gegeven over wat de Bijbel zegt over het huwelijk en seksualiteit. We moeten ons geluid laten horen. Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op en zwijgen de kerken weer te vaak.’’
Het universiteitsbestuur noemde de vergelijking ‘onaanvaardbaar’, De Vries, docent aan het Hersteld Hervormd Seminarium van de VU, betuigde spijt.
Ruard Ganzevoort is decaan van de faculteit waaraan De Vries verbonden is. Hij wil niet op de eventuele maatregelen ingaan, maar vindt wel dat de hele Vrije Universiteit aan de slag moet met ‘Nashville’. ,,Los van de buitengewoon ongepaste vergelijking laat de Nashville-verklaring ook zien dat we één faculteit moeten vormen, één universiteit’’, aldus Ganzevoort, zelf homoseksueel. ,,Het is mijn taak als decaan om iedereen zich veilig te laten voelen: alle studenten, homo’s, lesbiennes en transgenders.’’ Tegelijkertijd wil de VU-top geen ‘meningenpolitie’ zijn: ,,De verschillen van inzicht zijn er, daar moeten we mee dealen.’’ De komende tijd houdt de universiteit een debat over de thema’s uit de Nashville-verklaring.
Weggestuurd
Ganzevoort ervoer zelf hoe in orthodoxe kring wordt omgesprongen met homoseksualiteit. Toen hij in de jaren 90 uit de kast kwam, was hij predikant in de Nederlands Gereformeerde Kerk. Hij werd uit zijn ambt gezet. ,,Ik weet heel goed hoe de visie is van een deel van de orthodoxe protestanten. Zij vinden heel principieel dat homoseksualiteit niet kan. Maar voor mij is dat het begin van een gesprek, niet het einde. Daarbij moeten we ook niet doen alsof heel Nederland supertolerant is tegenover LHBTI’ers. Vergeet niet wat Johan Derksen niet zo lang geleden zei.’’
Telegraaf 10.01.2019 De christelijke initiatiefnemers van de Nederlandse Nashville-verklaring stoppen met het verder inzamelen van handtekeningen onder het omstreden pamflet. Ze gaan nu eerst werken aan een nadere verklaring, vertelt dominee Maarten Klaassen aan dagblad Trouw.
Ook wordt een studiedag voor predikanten en voorgangers uit de protestantse wereld voorbereid. De Nederlandse Nashville-verklaring was eigenlijk bedoeld als opmaat voor die studiedag, aldus de krant.
„De verklaring heeft heel erg veel losgemaakt, het zijn zeer bewogen dagen geweest. We merkten dat verschillende passages uit de tekst verwarring hebben opgeroepen en anders gelezen werden dan we bedoelden. Dat vraagt dus om een nadere verklaring. Daar gaan we aan werken”, aldus Klaassen in Trouw.
Genezing
De geestelijke zei eerder tegen de NOS dat het manifest in eerste instantie niet bedoeld is als ’antihomopamflet’ en dat er „helaas onduidelijkheid is ontstaan over het stuk dat homoseksualiteit kan worden genezen.” „Wij vinden dat we onze homoseksuele medemens moeten begrijpen en naast ze moeten staan.”
De verklaring kwam eerder onder de aandacht nadat twee hoogleraren uit de Christelijk Gereformeerde Kerken meldden waarom ze het pamflet niet wilden ondertekenen. Daarna volgden veel vooral afkeurende reacties en lieten bijvoorbeeld gemeenten de regenboogvlag wapperen, het kleurige symbool voor de lhbti-gemeenschap. Woensdagavond hielden honderden progressieven een ’Viering van de Liefde’ in de Amsterdamse Westerkerk met burgemeester Femke Halsema.
AD 10.01.2019 De groep predikanten die de Nederlandse Nashville-verklaring verspreidde, heeft zonder expliciete toestemming ondertekenaars toegevoegd. ,,Dat had niet mogen gebeuren’’, melden de dominees vanochtend in een persverklaring. Zij organiseren nu eerst een ‘studiedag’. Totdat daar iets uitkomt, verdwijnt de Nashville-verklaring weer in de lade.
Het zwaar omstreden pamflet waarin homoseksuelen en transgenders worden afgewezen, was ondertekend door ruim tweehonderd orthodoxe protestanten. Maar nu blijkt dat de initiatiefnemers ook supporters hebben toegevoegd zonder duidelijke instemming: ,,De lijst met ondertekenaars is op onzorgvuldige wijze tot stand gekomen’’, meldt dominee Rinie van Reenen namens de Nederlandse Nashville-groep. ,,Het had niet mogen gebeuren dat er mensen op stonden die daar niet expliciet toestemming voor hadden gegeven. Daarom zien wij voorlopig af van het publiceren van ondertekenaars.’’
In de persverklaring melden de initiatiefnemers verder dat de communicatie ‘beter had gekund’ en ze betreuren dat hun vertaling is opgevat als antihomopamflet: ,,Dat trekken wij ons aan. Sommigen hebben het document gelezen alsof met de juiste aanpak een homoseksuele gerichtheid ‘genezen’ kan worden. Of dat het erkennen of uitspreken van het homoseksueel gericht-zijn zonde is. Hoewel wij een homoseksuele praktijk afwijzen, wij aanvaarden onze homoseksuele medemens.’’
De Nashville-verklaring gaat voorlopig in de lade, eerst willen de predikanten nog een ‘studiedag’ houden over de thema’s.
Het pamflet uit de VS waaide over naar Nederland. Toen de tekst vorig weekend werd gepubliceerd, barstte de bom, met aangiftes en een hausse aan steunbetuigingen voor de homogemeenschap tot gevolg. Tegenstanders kraakten de verklaring die volgens hen homoseksuelen en transgenders wegzet als zondig en ‘te genezen’. ,,Dit is een stap erger dan we tot nu toe hoorden van de strenggelovigen’’, zei theoloog Alain Verheij. ,,Artikel 7 van het manifest suggereert dat je niet homo of transgender mag zijn omdat het een kéuze is. Alsof geaardheid niet bestaat!’’
Telegraaf 10.01.2019 De werkgroep die de Nederlandse vertaling van de veelbesproken Nashville-verklaring naar buiten bracht erkent dat fouten zijn gemaakt. Volgens de werkgroep had de communicatie rondom de publicatie beter gekund.
„De verwoording in de verklaring kon op sommige punten aanleiding geven tot misverstanden. Dat trekken wij ons aan. Sommigen hebben het document gelezen alsof met de juiste aanpak een homoseksuele gerichtheid ’genezen’ kan worden. Of dat het erkennen of uitspreken van het homoseksueel gericht zijn zonde is. Dat was en is onze intentie niet. Want hoewel wij een homoseksuele praktijk afwijzen, wij aanvaarden onze homoseksuele medemens.”
Volgens de werkgroep is de lijst met ondertekenaars op onzorgvuldige wijze tot stand gekomen en gepubliceerd. „Het had niet mogen gebeuren dat er mensen op stonden die daar niet expliciet toestemming voor hadden gegeven. Daarom zien wij voorlopig af van het publiceren van ondertekenaars.”
NU 09.01.2019 De initiatiefnemers van de Nederlandse Nashvilleverklaring stoppen met het inzamelen van handtekeningen. Ze gaan nu eerst werken aan een nadere verklaring, vertelt dominee Maarten Klaassen aan Trouw.
“We hebben als initiatiefnemers gisteravond bij elkaar gezeten en besloten dat het nu eerst tijd is voor reflectie”, zegt Klaassen tegen de krant.
Ook wordt een studiedag voor predikanten en voorgangers voorbereid. De Nederlandse Nashvilleverklaring was eigenlijk bedoeld als opmaat voor die studiedag, aldus Trouw.
De verklaring kwam eerder in de publiciteit, doordat twee hoogleraren uit Christelijk Gereformeerden Kerken meldden waarom ze het pamflet niet wilden ondertekenen. Daarna volgden veel vooral afkeurende reacties en lieten bijvoorbeeld gemeenten de regenboogvlag wapperen, het kleurige symbool voor de lhbt-gemeenschap.
“De verklaring heeft heel erg veel losgemaakt, het zijn zeer bewogen dagen geweest. We merkten dat verschillende passages uit de tekst verwarring hebben opgeroepen en anders gelezen werden dan we bedoelden. Dat vraagt dus om een nadere verklaring. Daar gaan we aan werken”, aldus Klaassen in Trouw.
Hij zei eerder tegen de NOS dat het manifest in eerste instantie niet bedoeld is als antihomoverklaring en dat er “helaas onduidelijkheid is ontstaan over het stuk dat homoseksualiteit kan worden genezen”. “Wij vinden dat we onze homoseksuele medemens moeten begrijpen en naast ze moeten staan”, aldus de dominee.
AD 09.01.2019 De opstellers van de Nederlandse Nashville-verklaring stoppen met het inzamelen van handtekeningen onder dat manifest. ,,We gaan eerst werken aan een nadere verklaring,” zegt dominee Maarten Klaassen tegen Trouw.
Een van de zeven initiatiefnemers heeft zich teruggetrokken, bevestigt Klaassen. Het gaat om de Christelijke Gereformeerde predikant Sonnevelt. ,,Om persoonlijke redenen.”
,,We hebben als initiatiefnemers gisteravond bij elkaar gezeten, en besloten dat het nu eerst tijd is voor reflectie”, aldus Klaassen tegen Trouw. ,,De verklaring heeft heel erg veel losgemaakt, we merkten dat verschillende passages uit de tekst verwarring hebben opgeroepen. Dat vraagt dus om een nadere verklaring. Daar gaan we aan werken. We verspreiden vandaag of morgen nog een persbericht en daarna wordt het tijd voor radiostilte en verdere bezinning.”
‘Homohaat’
De Nashville-verklaring is een vertaling van het Nashville Statement, waarin onder meer staat hoe christenen moeten omgaan met zaken als het huwelijk en seks. De makers van het document vonden dat er een te losse moraal bestond rond thema’s als homoseksualiteit, genderneutraliteit en transgenderisme. De Nederlandse vertaling van het document werd begin dit jaar gepubliceerd. Omdat de gelovigen in het manifest homoseksuele relaties afwijzen, noemen critici het een ‘homohaatmanifest’. Het Openbaar Ministerie gaat de Nashville-verklaring onderzoeken op eventuele strafbaarheid.
De verklaring werd zaterdag online gezet, met de namen van zo’n 250 ondertekenaars. Dat zorgde voor veel commotie en negatieve reacties. Ook de namen van SGP-voorman Van der Staaij en SGP-senator Van Dijk stonden onder de tekst. Dat leidde tot stevige kritiek van andere politieke partijen.
Burgemeester Halsema bij de Viering van de LiefdeANP
NOS 09.01.2019 In Amsterdam waren vanavond enkele honderden mensen bijeen voor de Viering van de Liefde. Met dat samenzijn wilden de deelnemers bij het Homomonument een signaal afgeven tegen de “afwijzing en uitsluiting” van de Nashville-verklaring. Na toespraken van onder anderen burgemeester Halsema en de initiatiefnemers van de bijeenkomst zijn kaarsen gebrand bij het monument.
“Het is vooral de bedoeling dat we laten zien dat we het niet eens zijn met de Nashville-verklaring. Dit is niet wat Nederland is”, zegt COC-voorzitter Astrid Oosenbrug. “Mensen hebben in groten getale laten merken dat ze het niet eens zijn met deze manier van met elkaar omgaan. En we zijn hier ook om de liefde te vieren”, zei ze, omringd door regenboogvlaggen.
De Viering van de Liefde werd geopend door initiatiefnemer Hans Verhoeven, die door de christelijke verklaring voor het traditionele gezin vooral inziet “dat er nog een wereld te winnen is” voor de acceptatie van de lhbt-gemeenschap. “Juist nu is het zaak om als atheïsten en niet-gelovigen solidair te zijn met de mensen die wel geloven en verscheurd zijn door de Nashville-verklaring.”
Burgemeester Halsema legde uit waarom ze de verklaring van Nashville niet wil negeren:
‘We zetten iets liefdevollers tegenover de Nashville-verklaring’
De homoseksuele predikant Wielie Elhorst uit Bussum begon zijn toespraak met een voordracht uit de Bijbel. “Al sprak ik de talen van alle mensen, en die van engelen – had ik de liefde niet, ik zou niets meer zijn dan een dreunende gong of schelle cimbaal”, citeerde hij 1 Korinthiërs 13.
Elhorst noemt de taal van de Nashville-verklaring nietsontziend en gevoelloos. “Het getuigt van zo weinig respect voor de integriteit en eigenheid van ieder afzonderlijk mens. Als één ding de laatste dagen duidelijk is geworden, is het dat we dat niet meer willen.” Hij roemde onder meer minister Van Engelshoven voor haar afwijzing van het pamflet, en vertegenwoordigers van de kerk voor hun steun.
Dagblad Trouw meldt dat een van de initiatiefnemers van de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring, predikant Sonnevelt van de Gereformeerde Gemeenten, zich heeft teruggetrokken. Ook stoppen de opstellers met het verzamelen van handtekeningen onder het manifest.
1/3 ‘Bij homoliefde hoort vrijen’ is te lezen op een van de borden van de deelnemersANP
2/3 Een stel bij de Viering van de LiefdeANP
3/3 Een stel bij de Viering van de Liefde ANP
‘Om de haverklap verliefd’
Burgemeester Halsema droeg een paar regels voor uit het gedicht De intiemste zichtlijn van dichter Willem-Jan Otten. “Ik wilde jou en dat ik missen zou, wist ik al voor het begonnen was. Jou willen is je missen. Het was missen op het eerste gezicht.” Halsema noemde het gedicht haar mantra “toen ik heel lang geleden om de haverklap verliefd was”.
“Er wordt gezegd dat mensen hun verliefdheid moeten verbergen”, voegde ze daaraan toe. “En dat de keuze voor een geslachtsverandering een ideologie is. Natuurlijk kunnen we ervoor kiezen om de liefdeloze Nashville-verklaring te negeren. Maar we kiezen ervoor om te praten.”
“We zijn hier samen om het vooroordeel te loochenen dat alle gelovigen homofoob of intolerant zijn”, zei Halsema. Ze riep daarbij op om in gesprek te blijven met andersdenkenden. “Maar we zijn ook onvermurwbaar. De liefde heeft geen toetssteen of moreel oordeel nodig. De liefde kunnen we gewoon niet missen.”
Onder anderen burgemeester Halsema van Amsterdam en de homoseksuele predikant Wielie Elhorst spraken zich uit voor de liefde en tegen de verklaring.
Telegraaf 09.01.2019 Enige honderden mensen kwamen woensdagavond in Amsterdam bijeen voor de ’Viering van de Liefde’. Ze hadden veel regenboogvlaggen bij zich, lieten zich op de foto zetten in een hartvormig bord met de tekst ’Ik kus je voor de liefde’ en er werd gezongen door mensen van de Westerkerk.
Het samenzijn bij het Homomonument was een signaal tegen de afwijzing en uitsluiting van de christelijke Nashville-verklaring, aldus de initiatiefnemers.
In de zogeheten Nashville-verklaring, die is overgewaaid uit de VS, wordt ervoor gepleit om alle seksualiteit binnen huwelijken tussen man en vrouw te houden. Homoseksualiteit wordt op bijbelse gronden afgewezen. „Wij bevestigen dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren”, aldus het pamflet, waar veel ophef over is ontstaan.
Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam zei in haar toespraak dat zij en de andere aanwezigen er bewust voor kiezen om „die liefdeloze Nashville-verklaring te negeren.” „Maar wij spreken wel, omdat niemand mag worden gedwongen de liefde te missen.” En: „Wij blijven in gesprek met andersdenkenden, maar we zijn ook onvermurwbaar. Omdat liefde geen moreel oordeel nodig heeft.”
De ’Viering van de Liefde’ is bedoeld om te laten zien dat ieder mens het verdient om zich in de kerk en daarbuiten geliefd en welkom te voelen, aldus de organisatoren, waaronder belangenorganisatie COC, vertegenwoordigers van kerken en de lhbti-gemeenschap.
Vanavond wordt de Viering van de Liefde bij het Homomonument in Amsterdam georganiseerd. Het protest is een reactie op de Nashville-verklaring.
NOS 09.01.2019Elkaar niet aanpakken met haat, maar gesprekken voeren met liefde. Dat is de bedoeling vanavond tijdens het vreedzame protest ‘de Viering van de Liefde’ bij het Homomonument in Amsterdam. De demonstratie is een reactie op de “afwijzing en uitsluiting” van de Nashville-verklaring. De organisatie wil ermee laten zien “dat ieder mens het verdient om zich in de kerk en daarbuiten geliefd en welkom te voelen.”
Volgens homobelangenorganisatie COC, een van de organisatoren van de viering, worden er honderden mensen verwacht. Meer dan 2500 mensen hebben op Facebook aangegeven geïnteresseerd te zijn. Wielie Elhorst, Jolanda Molenaar en Hans Verhoeven leggen uit waarom zij het zo belangrijk vinden om erbij te zijn.
Wielie ElhorstPeter van der Wal
“De Nashville-verklaring is een inhoudelijke stap terug in hoe we willen omgaan met homoseksualiteit en genderidentiteit in de kerken. We moeten verder gaan met het gesprek tussen kerk en lhbt.”
De verklaring is een streep door wat we tot nu toe hebben bereikt, zegt Wielie Elhorst, homoseksueel en predikant in Bussum. “Ik maak me zorgen om dit soort verklaringen. Het draagt niet bij aan het gesprek dat we voeren binnen de kerk.”
Elhorst maakt zich vooral druk om jongeren in de gemeenschappen van predikanten die de verklaring hebben ondertekend. “Er zullen vast wel 16-jarige jongens of meisjes zijn, die worstelen met vragen en vervolgens door deze confrontatie weer terug de kast in worden gejaagd. Juist onder christelijk-orthodoxe jongeren wordt vaker aan zelfmoord gedacht en zo isoleer je ze”, zegt Elhorst. “Het voelt als een zwaard van Damocles.”
Wat zou de liefde moeten zijn?
Elhorst spreekt vanavond tijdens de bijeenkomst. Hij gaat voorlezen uit de Bijbel. “Het is een passage over wat de liefde zou moeten zijn. Geloof, hoop en liefde is het belangrijkst, maar het meest belangrijke van deze drie is liefde. De passage werd vroeger geschreven aan een gemeenschap die nogal overhoop lag.”
Ook burgemeester Femke Halsema spreekt bij de bijeenkomst die om 19.00 uur begint. Na de toespraken mogen de aanwezigen een licht voor liefde aansteken. Daarna wordt de Westerkerk geopend voor geïnteresseerden die na willen praten.
Jolanda MolenaarEigen foto
“Ik heb ontdekt in mijn worsteling dat God mij accepteert zoals ik ben. Deze verklaring zorgt weer voor een stap terug. Ik wil mensen bemoedigen weer verder te praten.”
De verklaring heeft Jolanda Molenaar, een gelovige transgender, in het hart geraakt, vertelt ze. “De ondertekenaars kiezen radicaal voor de letterlijke lezing van de bijbel en geven je geen millimeter ruimte om jezelf te zijn.”
Ook zij spreekt vanavond tijdens de viering. “Ik wil mensen bemoedigen en de fundamentalistische mannen achter deze verklaring vragen om niet óver ons maar mét ons te praten om meer ruimte te creëren voor lhbt’ers die banger dan ooit zijn om uit te kast te komen.”
Molenaar leest ook voor uit de bijbel. Het vers gaat over de heilige Stefanus, die werd gestenigd vanwege zijn geloof in Jezus. Daardoor wordt hij beschouwd als eerste martelaar van het christendom. “Eigenlijk worden wij nu ook gestenigd door fundamentalistische mannen die denken Gods bedoelingen te kennen.” De oplossing ligt volgens haar in een dialoog. “Ik wil mensen oproepen om de mannen die ons stenigen de hand te reiken.”
Hans VerhoevenEigen foto
“In de lhbt-community is een hele sterke negatieve reactie richting religie te zien. Vanavond wil ik laten zien dat ook religieuze lhbt’ers zich niet meer verscheurd hoeven te voelen.”
Hans Verhoeven, initiatiefnemer van Viering van de Liefde, wil vanavond laten zien dat religie niet gestraft moet worden vanwege de verklaring. “Er zijn heel veel diep religieuze mensen die ook homoseksueel zijn en die voelen zich de laatste dagen verscheurd. Ik wil duidelijk maken dat je mag houden van wie je wil, dat je mag zijn wie je wil en dat je mag geloven wat je wil.”
Verhoeven vindt het vooral belangrijk dat er respectvol met elkaar wordt omgegaan. “We zijn het niet altijd met elkaar eens, maar we willen er ook zijn voor mensen die ons buitensluiten.”
Hij zou het geweldig vinden als er een duidelijke reactie vanuit de politiek komt, gaat Verhoeven verder. “Dat de regering zegt: ‘de Nashville-verklaring is net een stap te ver’. Dat Rutte zich een staatsman toont en SGP-leider Van der Staaij een draai om de oren geeft.”
Respect?
Want dat vindt Verhoeven het ergst, dat Van der Staaij de verklaring heeft ondertekend. “Dit is een politieke partij, niet zomaar een predikant in Appelscha. De consequenties kunnen veel verder reiken. Dit kan het regeringsbeleid raken en dan raakt het mij ook.”
De verklaring past in een trend waarin minderheden steeds vaker gemarginaliseerd worden, zegt Verhoeven. “Het lijkt erop dat dit steeds vanzelfsprekender wordt. We raken het respect kwijt.”
De Vrije Universiteit in Amsterdam gaat in gesprek met een theologiedocent die de Nashville-verklaring in het Nederlands vertaalde. Omdat deze Piet de Vries de genderideologie vergelijkt met die van de nazi’s, heeft hij volgens het bestuur een grens overschreden.
Hij heeft inmiddels spijt betuigd, maar toch worden er “passende maatregelen” tegen hem genomen, schrijft RTV Rijnmond.
NU 09.01.2019 De vraag naar zogenoemde ‘regenboogvlaggen’, het internationale symbool voor de lhbt-gemeenschap, is de afgelopen dagen flink toegenomen. Honderden scholen, gemeenten, bedrijven en kerken hebben zich gemeld bij de Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC).
Directeur Robert-Jan Hageman heeft een bericht daarover van De Telegraaf woensdag bevestigd aan NU.nl.
De DVC is de grootste producent van vlaggen in Nederland en onder meer de officiële leverancier van regenboogvlaggen voor homobelangenorganisatie COC. In totaal produceert het bedrijf meer dan één miljoen vlaggen per jaar.
“Normaal krijgen we in deze periode nauwelijks aanvragen voor regenboogvlaggen”, stelt Hageman. “De piek ligt duidelijk rond de Gay Pride en andere homo-evenementen in de zomer. Maar de afgelopen dagen zijn we overstroomd door aanvragen.”
De vlaggen worden besteld door gemeenten, bedrijven, scholen en kerkgenootschappen. “Vooral dat laatste is opvallend”, aldus de directeur, die een verband legt tussen de stijgende vraag naar regenboogvlaggen en de ondertekening van de zogenoemde Nashvilleverklaring door gereformeerde predikanten en politici.
Veel politici, prominenten en gemeenten keren zich af van manifest
De Nashvilleverklaring werd in 2017 opgesteld in de Verenigde Staten, maar afgelopen zondag werd een Nederlandse vertaling gepubliceerd. In het omstreden document wordt betoogd dat homoseksualiteit iets is dat genezen kan worden en dat het huwelijk alleen een verbintenis tussen man en vrouw kan zijn.
Het manifest leidde tot veel ophef; talloze politici, prominenten en gemeenten hebben zich nadrukkelijk tegen de verklaring uitgesproken. Ook het kabinet heeft de suggestie dat lhbt’ers niet zichzelf zouden mogen zijn verworpen; minister Ingrid van Engelshoven sprak van “een stap terug in de tijd”.
Telegraaf 09.01.2019 De vraag naar zogenoemde regenboogvlaggen, het kleurige symbool voor de lhbt-gemeenschap, is deze week enorm toegenomen sinds de Nashville-verklaring. De Dokkumer Vlaggen Centrale is helemaal door zijn voorraad heen en zet alle zeilen bij om die weer snel aan te vullen. Er zijn in enkele dagen al honderden bestellingen gedaan. „De vraag naar de regenboogvlaggen is verviervoudigd ten opzichte van vorig jaar deze tijd”, zei een woordvoerster.
Vooral gemeentes en overheidsinstellingen bestellen een vlag. De gemeente Weesp heeft alle regionale overheden en instellingen opgeroepen om vrijdag massaal de regenboogvlag de hijsen en een foto te plaatsen op sociale media met de hashtag #SayNoToNashville.
De vlaggencentrale hoopt dat dan het kleurige dundoek weer leverbaar is. „We streven ernaar om de voorraad deze week weer aan te vullen”, zei de woordvoerster.
Normaal is er de vraag naar de regenboogvlag in deze tijd van het jaar niet zo groot, „maar het loopt nu wel storm”, zegt de woordvoerster. Normaal ligt de verkooppiek rond evenementen zoals de Coming Out Day in oktober en de Pride Amsterdam in de zomer.
De Vrije Universiteit Amsterdam neemt afstand van de Nashville-verklaring, die medeondertekend is door vier medewerkers van de VU. Als statement heeft de universiteit voor het hoofdgebouw de regenboogvlag gehesen.Ⓒ Foto ANP
Telegraaf 09.01.2019 De discussie over de Nashville-verklaring zorgt voor een enorme toename van de verkoop van regenboogvlaggen.
De Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC), Nederlands grootste vlaggenproductiebedrijf, is extra vlaggen aan het drukken. ,,De afgelopen dagen kregen we tientallen bestellingen per dag, maar vandaag zijn het er al honderden’’, zegt directeur Robert-Jan Hageman.
Het ondertekenen van de vertaling van de Amerikaanse Nashville-verklaring door tweehonderd Nederlanders, onder wie SGP-voorman Kees van der Staaij, zorgt voor felle discussie. Vooral de passages over homoseksualiteit zijn omstreden. Op meerdere plekken in Nederland wordt als reactie de regenboogvlag, symbool van de lhbt-beweging, gehesen.
,,Normaal gesproken begint de verkoop van themavlaggen als de Nederlandse vlag, de regenboogvlag en carnavalsvlaggen, pas ergens in maart of april te lopen en verkopen we buiten die periode van alle vlaggen samen een paar honderd per dag.’’ Nu zijn het er dus dagelijks van de regenboogvlag alleen al honderden.
Volgens Hageman zijn veel kopers gemeenten. ,,Maar er zitten ook kerkgenootschappen tussen. Dat verwacht je niet zo snel.’’
In De Wereld Draait Door werd gisteren een parodie uitgezonden van LuckyTV. Daarop leek het of SGP-leider Van der Staaij een homoseksuele relatie aanging met iemand.
NOS 08.01.2018 Een filmpje van LuckyTV waarin de spot wordt gedreven met SGP-leider Van der Staaij, die samen met andere SGP’ers zingt over homoseksualiteit, doet het goed op internet. Het filmpje is gemaakt omdat Van der Staaij onder vuur ligt vanwege het ondertekenen van de zogenoemde Nashville-verklaring.
“De pater fluistert, Kees, nou jij bij mij. Dat ik u kus, maakt mij geen homofiel. Heer, ‘k zal u zuigen. Maar verraad mij niet”, heeft LuckyTV van een eerdere bijeenkomst in een kerk gemaakt. Op sites als Dumpert, Facebook en YouTube hebben veel mensen de video uit het programma De Wereld Draait Door van gisteravond al gezien.
De maker van de originele beelden, de uit Kinderdijk afkomstige Cees van der Wal, is boos. “Het zijn inderdaad mijn beelden die gebruikt zijn en daar ben ik niet blij mee”, zegt hij. Van der Wal, zelf christen, verklaart niet om de video te kunnen lachen. Voor de rest onthoudt hij zich van een reactie, omdat hij niet meer aan zijn werk toekomt. “Ik word platgebeld.” Tegen RTL zegt hij een auteursrechtdeskundige in de arm te hebben genomen.
Duidelijke parodie
Maar auteursrechtdeskundige Raoul van de Laak van het Amsterdamse bureau ICTRecht denkt dat Van der Wal geen kans maakt als hij hier een zaak van maakt. “Het auteursrecht geldt op alles wat je creatief maakt. Dus de maker van het filmpje heeft iets creatiefs gemaakt en dan geldt het auteursrecht. Dat betekent dat als je iets jat, je een schadevergoeding kunt eisen.” Een uitzondering daarop is echter het maken van een parodie.
Van de Laak: “Er zijn in de wet een aantal uitzonderingscategorieën. Bij parodieën, karikaturen en satire is het eigenlijk heel simpel: het is geen inbreuk op het auteursrecht.”
Bekende mensen hebben een hele hoop te dulden, aldus Raoul van de Laak.
En dat is in dit geval duidelijk, vindt de deskundige. “De enige grens daarbij is dat de parodie een beetje maatschappelijk geoorloofd moet zijn. Het mag niet te ver gaan en er mag geen sprake van smaad en laster zijn. Dat lijkt mij hier niet het geval. Bekende mensen hebben gewoon een hele hoop te dulden, met name politici. En zeker Van der Staaij, die met dit soort onderwerpen vaak prominent naar voren treedt.”
Het is volgens Van de Laak overduidelijk dat hier sprake is van een grap. “De ‘uitspraken’ in dit filmpje maken het des te meer een parodie. Ik denk niet dat iemand door deze video de geloofwaardigheid van de SGP-leider in twijfel zal trekken.”
Max Verstappen
Er zijn meer voorbeelden van parodieën die prima konden. Cartoons waarin Nijntje in verband werd gebracht met drugs en terrorisme vond de rechter een aantal jaar geleden geen probleem, ook al had Nijntje-maker wijlen Dick Bruna daar een zaak van gemaakt.
Toch zijn er ook voorbeelden van parodieën en karikaturen die niet door de beugel konden. In september 2017 oordeelde de rechter dat onlinesupermarkt Picnic geen lookalike van Formule 1-coureur Max Verstappen mocht gebruiken voor een reclame. En de toenmalige Gouden Gids won met succes een rechtszaak tegen concurrent iLocal, dat een lookalike van Katja Schuurman voor de cover had gebruikt.
“Het maakt een behoorlijk verschil of een grap uit commercieel oogpunt wordt gebruikt of niet”, zegt Van de Laak. “Het huidige filmpje van Lucky TV wordt echter niet gebruikt om iets te verkopen. Van der Staaij zal er niet blij mee zijn en dat is begrijpelijk. Maar in de rechtspraak is dat geen criterium.”
BB 09.01.2019 Meer dan 100 gemeenten en zes provincies hebben deze week de regenboogvlag gehesen of hebben bekendgemaakt dat ze dat gaan doen.
Nashvilleverklaring
Het hijsen van de regenboogvlag is een reactie op de zogenaamde Nashvilleverklaring. In de Nederlandse vertaling van de in het Amerikaanse Nashville opgestelde verklaring staat onder meer te lezen dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat daar genezing voor mogelijk is. Onder meer SGP-leider in de Tweede Kamer Kees van der Staaij zette er zijn handtekening onder, net als senator Diederik van Dijk van die partij.
Onverantwoord
Veel maatschappelijke organisaties en politieke partijen lieten duidelijk weten de verklaring onverantwoord en discriminerend te vinden. Ook veel christelijke groeperingen en organisaties, waaronder de EO, de ChristenUnie en de Protestantse Kerk, lieten hun uitdrukkelijke afkeuring blijken.
Regenboogvlag
Gemeenten voelen zich geroepen duidelijk te maken dat ze zich tegen de verklaring keren door een regenboogvlag te hijsen. Op basis van berichten die gemeenten op twitter hebben geplaatst blijkt dat er inmiddels 99 gemeentehuizen zijn die deze vlag hebben gehesen. Ook voor de deur van de provincies Drenthe, Gelderland, Utrecht, Groningen, Noord-Holland en Zuid-Holland wappert de regenboogvlag.
Vraag naar vlaggen
Bij de Dokkumer Vlaggen Centrale is de vraag naar regenboogvlagen enorm toegenomen. De centrale is helemaal door zijn voorraad heen en zet alle zeilen bij om die weer snel aan te vullen. Er zijn in enkele dagen al honderden bestellingen gedaan. ‘De vraag naar de regenboogvlaggen is verviervoudigd ten opzichte van vorig jaar deze tijd’, zei een woordvoerster. Die vraag komt vooral van gemeenten en overheidsinstellingen.
Rotterdam hijst de regenboogvlag op het stadhuis als protest tegen de Nashville-verklaring, het Amerikaanse manifest waarin christenen homoseksualiteit afwijzen Hollandse Hoogte| Robin Utrecht
NOS 08.01.2019 In tal van dorpen en steden wapperen regenboogvlaggen als reactie op de Nashville-verklaring. Die verklaring heeft de afgelopen dagen tot veel ophef geleid.
De stadsbesturen van zowat alle grote steden, waaronder Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag hesen de regenboogvlag die symbool staat voor de homobeweging. Naast de stadhuizen hangt de vlag ook bij verschillende universiteiten en kerken.
Het hijsen van regenboogvlaggen in steden en dorpen tijdens bijvoorbeeld de Gay Pride werd gisteren nog door een van de initiatiefnemers van de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring een voorbeeld genoemd van de enorme invloed van “de homo-lobby op de samenleving”. De initiatiefnemer, dominee Maarten Klaassen, noemde het vlagvertoon “onderdeel van een behoorlijke agressieve campagne”.
De regenboogvlag heeft ook het Instagramaccount van SGP-leider Van der Staaij bereikt. Duizenden mensen hebben onder diverse berichten van hem regenboogvlaggetjes geplaatst.
Niet gehesen
Overigens zijn er ook verschillende steden en dorpen die vanwege de Nashville-verklaring bewust niet de regenboogvlag hijsen. In bijvoorbeeld Zutphen, Zwolle en Deventer wappert de vlag niet, schrijft De Stentor. Zwolle en Zutphen laten het omdat zij zich niet willen mengen in het debat. Deventer stelt dat de gemeente al 365 dagen per jaar een regenbooggemeente is.
Hier een overzicht van de regenboogvlaggen die wapperen in verschillende Nederlandse gemeenten:
Vandaag wappert de #regenboogvlag op het #stadhuis van #Rotterdam. 🏳️🌈 In onze stad mag je zijn wie je bent en houden van wie je wil. 💚 #NashevilleVerklaring
Het pamflet werd in 2017 opgesteld in het Amerikaanse Nashville door predikanten van de evangelische kerk. Het is een reactie op de samenleving van nu, zeggen ze. Het document spreekt zich uit vóór het traditionele gezin en tegen homoseksualiteit en transgenders.
Er staat in dat God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange relatie tussen één man en één vrouw, dat het huwelijk niet is bedoeld als een homoseksuele relatie en dat homoseksuelen en transgenders genezen kunnen worden.
Afgelopen vrijdag verscheen een Nederlandse vertaling van het pamflet. Een paar honderd predikanten, voorgangers en politici hebben hun handtekening gezet onder de tekst
AD 08.01.2018 De SGP wijst homoseksualiteit al honderd jaar expliciet af. Opmerkelijk is dat de partij het standpunt weer zo actief uitdraagt.
Amper twee jaar geleden had de SGP-top er genoeg van. Altijd maar weer die vragen over het homohuwelijk; alsof de partij geen andere standpunten had! Zodoende ontbrak in het nieuwe verkiezingsprogramma het pleidooi voor afschaffing van het homohuwelijk opeens, samen met zo’n ander kroonjuweel van de partij, de herinvoering van de doodstraf.
Niet dat de partij van standpunt was veranderd, maar het mocht ook weleens over andere, meer haalbare SGP-speerpunten gaan. Dat had wat weg van hoe aartsrivaal D66 besloot om te springen met het kroonjuweel democratische vernieuwing: ‘niet meer in de etalage, nog wel op voorraad leverbaar’.
Pamflet
Desondanks prijkt opeens de naam van SGP-leider Kees van der Staaij onder het Nashville-pamflet, waarin homoseksualiteit (en transgenderiteit) expliciet wordt afgewezen. De SGP-leider wil aan deze krant niet toelichten waarom hij heeft gekozen de afwijzing van homoseksualiteit weer zo nadrukkelijk op de agenda te zetten. In het radioprogramma Dit is de dag zei hij gisteren dat het niet zijn bedoeling was om ‘heel Nederland te laten weten dat ik hier achter sta’.
Desondanks prijkt opeens de naam van SGP-leider Kees van der Staaij onder het Nashville-pamflet, waarin homoseksualiteit (en transgenderiteit) expliciet wordt afgewezen. De SGP-leider wil aan deze krant niet toelichten waarom hij heeft gekozen de afwijzing van homoseksualiteit weer zo nadrukkelijk op de agenda te zetten. In het radioprogramma Dit is de dag zei hij gisteren dat het niet zijn bedoeling was om ‘heel Nederland te laten weten dat ik hier achter sta’.
Ook op de website van de partij meldt Van der Staaij dat er niets nieuws onder de zon is. ,,De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit”, schrijft hij. ,,In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
Puberzoon
Gevraagd naar hoe hij zou reageren als hij zijn eigen puberzoon zoenend aan zou treffen met een andere jongen zei Van der Staaij al eens dat hij in dat geval eerst zou benadrukken ‘dat hij de zoon is van wie ik heel veel houd’.
Opvallend, maar niet verrassend, is dat Van der Staaij zegt te hechten aan het ‘nawoord’ dat aan de in het Nederlands vertaalde versie is toegevoegd. ,,Daarin wordt terecht de grote verantwoordelijkheid benadrukt voor een zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en geslacht.”
Die compassie heeft in SGP-kringen echter wel haar grenzen, bleek in november. Toen verscheen een opmerkelijk opinieartikel in het Reformatorisch Dagblad dat was ondertekend door kopstukken van de bevindelijke zuil, onder wie SGP-senator Diederik van Dijk.
De naam van Van der Staaij ontbrak. In het artikel werd gepleit voor een heldere en besliste lijn in het ‘debat over homoseksualiteit’: ,,We kunnen en willen (…) niet meegaan in de gedachtegang dat er in het geloof niets mis mee kan zijn als twee mensen van hetzelfde geslacht, twee mannen, twee vrouwen, van elkaar houden.”
Zoenende mannen
De opvallendste passage in de ingezonden brief ging echter over de ‘ruis’ die daarvoor was ontstaan. De schrijvers refereerden daarmee aan de grote ophef in het voorjaar, toen het Reformatorisch Dagblad een folder van de stichting Gezin in Gevaar meestuurde naar de lezers.
Daarin werden zij opgeroepen een petitie te ondertekenen tegen een advertentiecampagne met zoenende mannen van pakkenmaker Suitsupply. RD-hoofdredacteur Steef de Bruijn zei de ophef te betreuren en was maanden zoet met uitleggen wat de krant had bezield.
Daar was het misgegaan, aldus de briefschrijvers, onder wie De Bruijn: ,,In het RD heeft de hoofdredacteur een briefwisseling gevoerd en zijn artikelen verschenen waarin sterk de nadruk lag op zorgvuldigheid en bewogenheid in het omgaan met jongeren met homoseksuele gevoelens.
Daardoor kan – ongewild en onbedoeld – de indruk zijn ontstaan dat het RD tegenwoordig een meer tolerante positie inneemt ten opzichte van homoseksualiteit dan in het verleden.”
De handtekening onder het Nashville-pamflet komt niet uit de lucht vallen. De SGP vindt wat ze altijd al vond, maar moet daar de achterban soms even aan herinneren.
Telegraaf 08.01.2019 Johan Derksen heeft tijdens de eerste uitzending van radioprogramma Veronica Inside uitgehaald naar SGP-leider Kees van der Staaij, die een manifest tegen homoseksualiteit ondertekende.
Telegraaf 08.01.2019 Christelijke jongerenorganisaties die zich inzetten voor lhbt’ers, ervaren de Nashville-verklaring als „een afwijzing en een slag in ons gezicht.” Het bestuur van ChristenQueer en het Landelijk KoördinatiePunt groepen kerk en homoseksualiteit (LKP) laten dat weten in een reactie.
De Nashville-verklaring, een manifest tegen homoseksualiteit, doet de organisaties „intens pijn” en baart ze zorgen. Maar tegelijk geven ze nadrukkelijk aan de mening van de ondertekenaars van de Nashville-verklaring te respecteren.
Ze stellen: „Wij kennen allemaal de worsteling tussen ons christen-zijn en onze seksuele identiteit. Veroordeling, afwijzing en zelfmoordpogingen zijn ons niet vreemd. In onze zoektocht en worsteling is de Bijbel tegelijk een hard gelag en een troost gebleken. Het toepassen van een oude tekst naar het hier en nu is moeilijk, maar niet onmogelijk.”
In het manifest staat hoe de Bijbel denkt over het huwelijk en (homo)seksualiteit. Dat laatste wordt als zonde bestempeld, net als het ’transgenderisme’. Vooral orthodoxe dominees hebben het manifest ondertekend. Ook Kees van der Staaij van de SGP is voor.
Dat neemt niet weg dat we ons grote zorgen moeten maken voor alle mensen die nu in de kast in zo’n kerk van een Nashville-verklaring ondertekenaar zitten. We moeten er zijn voor hen, en ze moeten ons kunnen vinden. Oa @wijdekerkNL en @WielieElhorst spelen hier een grote rol in.
„Predikanten mogen dit vinden, dat is vrijheid van godsdienst”, zegt theoloog Wouter Beinema dinsdag in De Telegraaf. Hij is zelf homo en opgegroeid in een reformatorische kerk. „Maar de toon is zo keihard en bruut. Het is bijna een oorlogsverklaring. Dit is de taal van polarisatie en stemmingmakerij.”
NU 08.01.2019 De Vrije Universiteit (VU) roept theologiedocent Piet de Vries ter verantwoording, omdat hij de genderdiscussie vergeleek met de situatie in de Tweede Wereldoorlog, toen de nazi-ideologie “aan Nederland werd opgedrongen”.
Het bestuur van de VU heeft aangekondigd een stevig gesprek met De Vries te zullen voeren.
De Vries, een van de initiatiefnemers van de Nashvilleverklaring, zei eerder tegen het AD dat volgens hem seksualiteit is bedoeld “voor een man en vrouw die elkaar een leven lang trouw blijven”. Hij stelde dat die opvatting onder druk staat door “aspecten als vreemdgaan, echtscheidingen, seks voor het huwelijk en homoseksuele relaties”.
In de Nashvilleverklaring staat dat het huwelijk alleen bedoeld is als verbond tussen één man en één vrouw.
De Vries maakte daarna de vergelijking met de situatie in de Tweede Wereldoorlog. “Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op, zwijgen de kerken weer te vaak. We moeten ons geluid laten horen”, aldus De Vries tegen de krant.
Die uitlatingen waren voor het bestuur van de VU aanleiding om een stevig gesprek met De Vries te willen voeren. Daarnaast zal de Amsterdamse universiteit “passende maatregelen” nemen tegen de voormalige predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente in Boven-Hardinxveld.
‘Er is een grens overschreden’
Hoewel De Vries volgens de VU inmiddels spijt heeft van zijn uitlatingen, is het volgens het VU-bestuur duidelijk “dat er een grens is overschreden”.
Het bestuur van de VU verduidelijkt daarnaast nog eens afstand te nemen van de uitspraken van de docent. “Bij de VU mag je zijn wie je bent, zeggen wat je vindt en houden van wie je houdt. Omdat hier enige twijfel over leek te bestaan, hebben we gisteren en vandaag (maandag en dinsdag, red.) de regenboogvlag gehesen om te zeggen: ‘Wees welkom op de VU.'”
Honderden protestantse predikanten en politici ondertekenden afgelopen weekend de zogeheten Nashvilleverklaring. De tekst komt eigenlijk uit de Verenigde Staten, waar die in 2017 is opgesteld. De Nederlandse versie is een vertaling daarvan.
Ook SGP-leider Kees van der Staaij ondertekende de Nashvilleverklaring. Dat leidde tot veel kritiek in Den Haag.
AD 08.01.2019 De Vrije Universiteit (VU) Amsterdam roept docent en supporter van de Nashville-verklaring Piet de Vries op het matje omdat hij de genderideologie vergelijkt met de nazi-filosofie. ,,Wij zijn geschokt. Er is een grens overschreden. Het faculteitsbestuur zal in een pittig gesprek passende maatregelen aankondigen.”
Dat meldt het bestuur van de VU vanmiddag in een persverklaring. Of de theologiedocent bij de universiteit kan blijven, wil een woordvoerder niet zeggen. ,,We lopen niet vooruit op het gesprek.”.
De Vries is een van de twee initiatiefnemers van de verspreiding van de Nederlandse vertaling van het Amerikaanse stuk. Vanochtend haalde De Vries in deze krant de Tweede Wereldoorlog erbij in de verhitte discussie over het manifest. ,,Er wordt te weinig onderwijs gegeven over wat de Bijbel zegt over het huwelijk en seksualiteit. We moeten ons geluid laten horen. Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op en zwijgen de kerken weer te vaak.”
Het faculteitsbestuur noemt deze uitspraak ‘onaanvaardbaar’. ,,Het mag duidelijk zijn dat er een grens is overschreden”, meldt ook het universiteitsbestuur. Volgens de VU heeft De Vries inmiddels spijt betuigd en afstand genomen van zijn woorden. Maar later deze week volgt het gesprek waarin ‘passende maatregelen’ worden aangekondigd.
Bij de VU hangt al sinds gisteren de regenboogvlag als steunsymbool voor transgenders en homoseksuelen die in het Nashville-pamflet bekritiseerd worden. ,,Van alle kanten hebben we complimenten en natuurlijk ook enkele kritische reacties ontvangen op deze actie”, schrijft het universiteitsbestuur. ,,Dat is voer voor een stevig debat dat we binnenkort gaan organiseren voor studenten en medewerkers van de VU, want we zien dat veel mensen hun mening willen geven.”
In de uit de VS overgewaaide Nashville-verklaring wordt homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen: ,,Wij bevestigen dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren’’, aldus de tekst waar veel ophef over is ontstaan. Er is aangifte gedaan tegen SGP-leider Kees van der Staaij, die het pamflet ondersteunt. Het OM bekijkt of de tekst strafbaar is.
Den HaagFM 08.01.2019 Als het aan wethouder Bert van Alphen ligt blijft de regenboogvlag het hele jaar wapperen bij het stadhuis. Dinsdagochtend werd de vlag gehesen als protest tegen de zogeheten Nashvilleverklaring. De verklaring werd afgelopen dagen door zo’n 250 predikanten en politici ondertekend en staat bekend als anti-homoverklaring.
De wethouder is erg verdrietig over de oorspronkelijk Amerikaanse verklaring die vorige week in het Nederlands werd vertaald en verspreid. “Het is onbegrijpelijk dat in je in deze tijd door sommige mensen wordt weggezet als tweederangs burger”, zegt Van Alphen op Den Haag FM. “Door de vlag te hijsen laten we weten dat Den Haag open staat voor alles en iedereen en dat je in onze stad kan zijn wie je wil zijn.”
Bert van Alphen laat weten dat de vlag sowieso deze week blijft hangen. “Als het aan mij ligt hangt hij het hele jaar. Maar daar zijn we met de gemeenteraad nog niet uit. Er zijn meer zaken die een vlag verdienen, ik kom er nog op terug.”
AD 08.01.2019 Met een ‘Viering van de Liefde’ bij het Homomonument in Amsterdam willen de initiatiefnemers morgenavond laten zien dat ‘ieder mens het verdient om zich in de kerk en daarbuiten geliefd en welkom te voelen’. De bijeenkomst is een signaal tegen de ‘afwijzing en uitsluiting van de Nashville-verklaring’, aldus de organisatoren, waaronder belangenorganisatie COC, vertegenwoordigers van kerken en de LHBTI-gemeenschap.
Burgemeester Femke Halsema is een van de sprekers op de bijeenkomst. De homoseksuele predikant Wielie Elhorst presenteert de manifestatie, die om 19.00 uur begint.
Verder is er muziek en mogen de aanwezigen een ‘licht voor liefde’ aansteken op de granieten roze driehoek aan de Prinsengracht. De naastgelegen Westerkerk opent na afloop de deuren voor de deelnemers om na te praten.
De zogenoemde Nashville-verklaring, die is overgewaaid uit de VS, pleit ervoor om alle seksualiteit binnen het huwelijk tussen man en vrouw te houden. Homoseksualiteit wordt afgewezen. ,,Wij bevestigen dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren’’, aldus het pamflet, waar veel ophef over is ontstaan.
Christelijke jongeren: slag in ons gezicht
Christelijke jongerenorganisaties die zich inzetten voor LHBTI’ers, ervaren de Nashville-verklaring als ‘een afwijzing en een slag in ons gezicht’. Het bestuur van ChristenQueer en het Landelijk KoördinatiePunt groepen kerk en homoseksualiteit (LKP) laten dat weten in een reactie.
De Nashville-verklaring doet de organisaties ‘intens pijn’ en baart ze zorgen. Maar tegelijk geven ze nadrukkelijk aan de mening van de ondertekenaars van de Nashville-verklaring te respecteren. Ze stellen: ,,Wij staan op om te laten zien dat geloof en een andere seksuele oriëntatie dan wel genderidentiteit hand in hand kunnen gaan. Wij staan met deze verklaring op om naast het geluid van de Nashville-verklaring een ander geluid te laten horen dat oog heeft voor de realiteit van LHBTI’ers met een christelijke achtergrond.’’
,,Wij kennen allemaal de worsteling tussen ons christen-zijn en onze seksuele identiteit. Veroordeling, afwijzing en zelfmoordpogingen zijn ons niet vreemd. In onze zoektocht en worsteling is de Bijbel tegelijk een hard gelag en een troost gebleken. Het toepassen van een oude tekst naar het hier en nu is moeilijk, maar niet onmogelijk.’’
AD 08.01.2019 Theo Hettema, voorman van de Protestantse Gemeente Den Haag (PGG), spreekt zich uit tegen de Nashville-verklaring. Samen met René de Reuver, voorzitter van de Protestantse Kerk Nederland (PKN), heeft hij een boodschap voor de Nederlandse politici die de uit de Verenigde Staten afkomstige verklaring steunen.
,,De Nashville-verklaring is theologisch eenzijdig en gesloten en pastoraal onverantwoord. Ze is daarom niet wenselijk in het gesprek in gemeenten over gender, seksualiteit en zegen”, laat de Reuver weten. Hettema is het met die stelling roerend eens. ,,In Den Haag staat de kerk open voor iedereen met wie hij of zij is.‘’
Volgens de Haagse prediker is een gesprek voeren altijd beter dan simpelweg een verklaring afgeven. zeker als die zo polariserend werkt en mensen in hun wezen aantast. We voelen mee met wie zich door de Nashville-verklaring verdrietig of boos voelt en zich niet erkend voelt binnen de kerk. We willen er met elkaar aan werken dat de kerk voor iedereen een veilige plek vormt.”
De Nashville-verklaring is een brief die zich stevig uitspreekt tegen homoseksualiteit en transgenders. Daarin staat een conservatieve visie beschreven op geloof, het huwelijk en seksualiteit. De verklaring wordt door honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en enkele politici ondersteund.
AD 08.01.2019 Een van de Nederlandse initiatiefnemers van de Nashville-verklaring haalt de Tweede Wereldoorlog erbij in de verhitte discussie over het fel bekritiseerde pamflet: ,,We moeten ons geluid laten horen. Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op en zwijgen de kerken weer te vaak”, zegt voormalig predikant Piet de Vries (62), ook verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
De Vries was voorheen predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente Boven-Hardinxveld en nam samen met evangelist Arjan Baan dit najaar het initiatief om de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring te verspreiden. Het Amerikaanse stuk werd in de zomer van 2017 opgesteld door een van de grootste protestantse kerkgenootschappen in de VS, bedoeld als tegengeluid voor ‘de seculiere tijdgeest van de 21ste eeuw’.
,,Seksualiteit is bedoeld voor man en vrouw die elkaar een leven lang trouw blijven”, zegt De Vries tegen deze website. ,,Maar die opvatting staat onder zware druk, ook binnen de kerk, door aspecten als vreemdgaan, echtscheidingen, seks voor het huwelijk en homoseksuele relaties.”
Een groep van tweehonderd predikanten en SGP-prominenten als Kees van der Staaij zetten hun handtekening onder de verklaring. De Vries: ,,Eerder dit jaar publiceerden we ook al een wake up call over het thema. Er wordt te weinig onderwijs gegeven over wat de Bijbel zegt over het huwelijk en seksualiteit.
We moeten ons geluid laten horen. Toen de nazi-ideologie zich opdrong, zwegen de kerken. Nu dringt de genderideologie zich op en zwijgen de kerken weer te vaak.” Predikant Rinie van Reenen uit Oldebroek (Gelderland) hielp ook bij het opstellen van de vertaling en het naschrift. ,,Ik heb dit zonder aarzelen ondertekend.
Dit is de klassiek-christelijke visie op het huwelijk, daar sta ik pal voor. Met het homohuwelijk en de transgenderdiscussies de afgelopen twintig jaar is er veel veranderd, het is goed dat de kerk zich uitspreekt.”
De woede over de Nashville-verklaring is groot, van politiek links tot rechts, van gelovigen tot atheïsten: de tekst deugt niet, vinden critici. De uit Amerika overgewaaide lijst met ‘geboden’ jaagt gelovige homo’s zo ongeveer terug in de kast, ontkent seksuele geaardheid en het bestaan van transgenders en werkt polariserend, klinkt het binnen én buiten de kerk. ,,Dit is een stap erger dan we tot nu toe hoorden van de strenggelovigen”, zegt theoloog Alain Verheij.
,,Artikel zeven van het manifest suggereert bijvoorbeeld dat je niet homo of transgender mag zijn omdat het een kèuze is. Alsof geaardheid niet bestaat!? Ik kom zelf uit een gereformeerd nest, ik ken mensen die uit de kast kwamen, waardoor hun familie werd verscheurd. Dit is echt teleurstellend. Het is een preek voor eigen ‘parochie’. Volgens mij is het de angst voor nieuwe generaties gelovigen, die inmiddels opgroeien met het homohuwelijk als feit.
Dit is dan spierballentaal in reactie, zo van: we laten eventjes zien hoe het echt zit.” Ook Mechteld Jansen, rector van de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam en Groningen heeft geen goed woord over voor de Nashville-tekst: ,,Iedereen is welkom in de kerk, deze artikelen zijn gebaseerd op angst, en ze werken ontwrichtend. Wat hebben we eraan als we een loopgravenoorlog importeren uit Amerika!?”
Ik heb met instemming gelezen dat mensen uitlegden waarom ze de Nashvilleverklaring niet willen tekenen. Niet pastoraal genoeg, import van Amerikaanse culturewar etc.
Allemaal waar. 83 12:29 PM – Jan 5, 201949 people are talking about this
Gereformeerd
Tegelijkertijd kan het strenge geluid van de gereformeerden niet verbazen. In de strook van pakweg het Overijsselse Staphorst tot het Zeeuwse Scherpenisse leven deze dogma’s over het huwelijk tussen man en vrouw en homoseksualiteit. ,,En in heel Nederland zal een veel grotere groep nog steeds vinden dat het huwelijk slechts tussen een man en vrouw kan gelden”, zegt Henk van den Belt, hoogleraar Theologie aan de Vrije Universiteit, de plek waar ook De Vries en een aantal andere ondertekenaars werken.
,,Maar dit statement werkt averechts. Zo’n artikel zeven, dat stelt dat het een keuze is om homo of transgender te zijn: mensen lezen dit als een veroordeling, ze voelen zich afgewezen. Het was zoveel vruchtbaarder geweest als ze gewoon een gesprek binnen de eigen gemeente waren aangegaan, dit blokkeert de boel.”
In de kerken van Van Reenen en De Vries zijn homo’s of transgenders heus welkom, benadrukken ze. ,,In kerkdiensten is ìedereen natuurlijk welkom”, zegt De Vries. ,,Maar ze kunnen niet ingeschreven worden bij de gemeente, als praktiserend homo kun je geen belijdend lid van de gemeente zijn.”
AD 08.01.2019 Wat me altijd positief aan de SGP opvalt: hoe gedateerd en verknipt hun wereldbeeld op een aantal fronten ook is, ze verloochenen zelden tot nooit hun idealen.
Daar kunnen andere politieke partijen nog van leren.
Sommige politici verkochten hun ziel om maar mee te kunnen regeren, wat uiteindelijk resulteerde in een totale vervreemding van de achterban, met een electorale kaalslag tot gevolg – bij de PvdA kunnen ze erover meepraten.
Nee, neem dan de SGP, bij wie vrouwen nog steeds bij voorkeur van de kieslijst worden geweerd en de Bijbel als leidraad voor het leven dient, ondanks alle aardse verleidingen en nieuw verworven kennis dankzij de wetenschap.
Dus toen de namen van factievoorzitter Kees van der Staaij en senator Diederik van Dijk tussen de ondertekenaars van het inmiddels beruchte Nashville-statement stonden, keek ik daar helemaal niet raar van op. We kennen onze pappenheimers wel.
Ze geloven heilig dat homoseksualiteit te genezen is, en dat een man alleen een relatie kan hebben met een vrouw. Transgenders zouden de wil van God saboteren.
Ze geloven heilig dat homoseksualiteit te genezen is, en dat een man alleen een relatie kan hebben met een vrouw
Hoewel mijn eerste reflex was om deze vreemde oprisping te bagatelliseren – ze zullen toch nooit andersdenkenden aan een hijskraan hangen of van een gebouw gooien – is het toch goed om de ideologische tijdreis van de SGP naar de middeleeuwen wél serieus te nemen.
De partij schoffeert alle christenen die niet ‘klassiek’ hetero zijn en bezorgt jongeren uit een gereformeerd milieu geestelijke problemen. Want hoe kan je hierna nog uit de kast komen als je ouders op de SGP stemmen? Opperbroeder Kees wil het niet!
Hij wijst ons regelmatig en terecht op de gevaren van de radicale islam, maar op zijn eigen manier schuift hij ook steeds meer richting extremisme, met een droombeeld van een maatschappij waarin iedereen hetzelfde denkt en doet. Dat is doodeng.
Er is aangifte gedaan tegen de gristenfanatici. Dat gaat mijns inziens te ver: iedereen heeft recht op zijn godsbeeld, achterhaalde opvattingen en de vrijheid van meningsuiting. Maar we weten nu in elk geval wel dat de SGP niet is opgericht voor een beter Nederland.
Elsevier 07.01.2019 De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft maandag aangifte gedaan tegen SGP-voorman Kees van der Staaij. Van der Staaij kreeg dit weekeinde een storm van kritiek over zich heen omdat hij de Nederlandse versie van de omstreden Nashville-verklaring heeft ondertekend. Daarin keren honderden predikanten en voorgangers zich tegen homoseksualiteit.
‘Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van LHBTI’ers,’ zei operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. ‘Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de Pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.’
Het document bestaat uit 14 artikelen waarin ondertekenaars onderschrijven dat het huwelijk alleen bedoeld is als verbond tussen één man en één vrouw, en homoseksualiteit te genezen is. Ook valt te lezen dat ‘het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren’.
Zijn steun voor de verklaring kwam de SGP-leider op scherpe reacties te staan. Haast archaïsche opvattingen over LHBTI, schrijft D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld. Ook Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, sprak zich uit tegen de verklaring.
Ingrid van Engelshoven
✔@ivanengelshoven
De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af. 1.721
Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God. Zo geloven en kerk zijn is voor mij #helderbelijden. De #NashvilleVerklaring staat daar haaks op. Voor mij en vele anderen, schrijft CDA-partijvoorzitter Ruth Peetoom.
In een reactie laat Van Der Staaij maandag weten dat hij nog steeds achter ondertekening van het document staat.
‘De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring,’ schrijft hij in een reactie op de site van de partij.
Wat vindt u? Is Van der Staaij te ver gegaan en roept hij op tot discriminatie van homo’s? Of moet hij dit gewoon kunnen zeggen in een vrij land als Nederland?
NOS 07.01.2019 Ze zijn zeker niet anti-homo, maar ze wilden laten horen dat er een “ander geluid is”. Predikant Maarten Klaassen, een van de initiatiefnemers van de Nederlandse Nashville-verklaring, zegt dat het omstreden pamflet deels een reactie is op de “eenzijdige” discussie over het onderwerp. En de “verwarring” die dat veroorzaakt bij de achterban van de ondertekenaars.
Volgens Miranda Klaver, antropoloog en theoloog aan de Vrije Universiteit, laat het uitgeven van de verklaring zien dat er binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) erg verschillend wordt gedacht over homoseksualiteit. “Vooral mensen die zich identificeren met de reformatorische traditie ondertekenden dit pamflet”, zegt Klaver.
De SGP in het Zuid-Hollandse Hardinxveld steunt bijvoorbeeld de Nashville-verklaring. Maar verderop in onderstaande video keurt de secretaris van de PKN de omstreden tekst juist af:
‘Dat er afwijkende meningen zijn, wordt niet meer getolereerd’
In de Nederlandse Nashville-verklaring is homoseksualiteit en transgenderisme bestempeld als zondig. Geen nieuw standpunt, maar de openlijke veroordeling heeft geleid tot een storm van kritiek, ook vanuit christelijke stromingen.
Verschillende protestantse kerken hebben de regenboogvlag gehesen om te laten zien dat iedereen welkom is, ook lhbti’ers. Het OM onderzoekt de mogelijke strafbaarheid van de tekst.
Een regenboogvlag hangt uit bij de Oranjekerk in Amsterdam, als statement tegen het pamflet ANP
Volgens theoloog Klaver zijn de voorstanders van het pamflet een groep conservatieve christenen die het gevoel hebben dat de traditionele familiewaarden op het spel staan. De achterban van die groep bestaat naar schatting uit zo’n 200.000 mensen. De voorstanders van de verklaring wijzen erop dat het gaat om een interkerkelijke en wereldwijd gedragen, christelijk statement.
“Wij vinden dat het gesprek over dit onderwerp nu heel eenzijdig gevoerd wordt door de enorme invloed van de homolobby op de samenleving”, zei predikant Klaassen in Nieuws en Co op NPO Radio 1. Hij is predikant van de Hervormde Gemeente in Arnemuiden, een conservatieve stroming binnen de PKN.
“Wij willen opkomen voor het klassiek-christelijke standpunt, wat de kerk al 20 eeuwen heeft.” Voor zijn gereformeerde stroming is dat volgens de prediker “het heteroseksuele, monogame huwelijk”. “Maar wij vinden ook dat we onze homoseksuele medemens moeten begrijpen en naast ze moeten staan.”
In het pamflet staat echter dat “homoseksuele onreinheid of transgenderisme goedkeuren zondig is. Klaver: “Het is heel duidelijk dat met de verklaring afstand wordt genomen van de mogelijkheid dat je homo én christen kunt zijn.”
‘Mening van een klein groepje’
De Protestantse Kerk Amsterdam distantieert zich van deze boodschap. “Het lijkt misschien dat ook protestantse kerken achter de verklaring staan, maar het is de mening van een klein orthodox groepje”, zegt een woordvoerder van de kerk tegen AT5.
Zeker 250 predikanten, voorgangers en politici uit de streng-protestantse hoek hebben het pamflet ondertekend. “Wij betreuren het”, zei René Reuver van de PKN in een reactie vandaag tegen de NOS.
Reuver wil in gesprek gaan met de dertig PKN-predikanten die het pamflet hebben ondertekend:
‘Zet elkaar niet vast en weg, maar zoek het gesprek’
Predikant Klaassen zegt dat hij graag in gesprek wil gaan met Reuver over het pamflet. Volgens Klaassen is de Nederlandse Nashville-verklaring vooral een reactie op de hevige interne discussie over het onderwerp.
‘De progressieve flank’
Klaasen verwijst naar een advertentie in Trouw van een aantal maanden geleden. “De meer progressieve flank van de Protestantse Kerk Nederland vroeg daarin juist meer ruimte voor homoseksuele relaties en inzegening binnen de kerk. Door zo’n verklaring nemen de vragen binnen de kerk toe.” Daarom wilden de ondertekenaars hun achterban “een stukje duidelijkheid geven”.
SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij is een van de meest prominente ondertekenaars. Ondanks felle kritiek – verschillende mensen dreigden aangifte tegen hem te doen – blijft hij de strekking van de omstreden tekst steunen. Wel zei hij in EO-programma Dit is de dag dat het niet zijn bedoeling was om als politicus en met zijn naam gekoppeld te worden aan deze verklaring.
ChristenUnie en CDA hebben afstand genomen van het pamflet. Minister van Emancipatie Van Engelshoven zei gisteren dat “er stappen terug in de tijd” worden gezet met de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring.
Verenigde Staten
De originele Nashville-verklaring is in 2017 opgesteld door Conservatieve evangelisten in de Verenigde Staten. “Ze verdedigen wat zij zien als de Bijbelse visie op seksualiteit en relatievorming”, zegt Klaver.
Inmiddels is de Engelstalige verklaring volgens het Reformatorisch Dagblad vertaald in het Duits, Spaans, Chinees en Nederlands.
Als reactie op het Nederlandse pamflet is er inmiddels een zogeheten Liefdesverklaring opgezet. In het document wordt opgeroepen om elke geaardheid of geslacht evenveel te respecteren. Volgens initiatiefnemer Boris van der Ham, van het Humanistisch Verbond, hebben zo’n 10.000 bekende en onbekende Nederlanders hun handtekening eronder gezet.
Nashville-verklaring
Het draait allemaal om de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring, een document dat in 2017 werd opgesteld in de Verenigde Staten. Er wordt beschreven dat “God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw”. Homoseksualiteit wordt daarom sterk afgekeurd en het is ook niet iets waar christenen onderling van mening over mogen verschillen. Verder staat er de facto in dat homoseksuelen en transgenders van hun geaardheid kunnen ‘genezen’.
De eerste 250 ondertekenaars zijn verbonden aan onder andere de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten en de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Een link naar de namenlijst is inmiddels offline gehaald.
AD 07.01.2019 Talloze bekende en onbekende Nederlanders hebben vandaag hun handtekening gezet onder de Liefdesverklaring, een antwoord op de omstreden Nashville-verklaring. De liefdesversie is een initiatief van Boris van der Ham (voorzitter van het Humanistisch Verbond) en Joost Röselaers, predikant van de Remonstranten.
Zij vragen iedereen die ‘vrijheid en liefde een warm hart toedraagt’ het document te tekenen. Dat hebben tientallen prominenten inmiddels gedaan, onder wie Tweede Kamerleden Lilianne Ploumen (PvdA) en Dilan Yesilgöz (VVD). Ook regisseur Eddy Terstall staat op de lijst, evenals actrice Jennifer Hofman, presentator Cornald Maas en oud-politicus Frits Huffnagel.
De initiatiefnemers spreken van een ‘liefdesverklaring aan mensen en een liefdesverklaring aan de vrijheid’. ,,Het is van belang de vrijheid te verdedigen om lief te hebben naar eigen wens’’, schrijven ze.
Boven de verklaring staat een tiental stellingen, waar ondertekenaars mee instemmen. ,,Wij bevestigen dat ieder vrij is in het vormgeven van het eigen leven’’, begint de laatste stelling. ,,En dat er zowel in wetgeving als in sociaal verkeer geen directe of indirecte dwang of uitsluiting plaatsvindt.’’
Een van de bekendste ondertekenaars van de oorspronkelijke Nashville-verklaring is SGP-leider Kees van der Staaij. Meerdere mensen deden vandaag aangifte tegen hem. Hij vindt dat ‘een zwaktebod’, zei hij vanavond in het radioprogramma Dit is de Dag.
In de van oorsprong Engelstalige Nashville-verklaring wordt uiteengezet dat orthodoxe christenen homoseksualiteit en transgenderisme niet mogen accepteren. Ook wordt gesuggereerd dat mensen die met zulke gevoelens worstelen in het geloof genezing kunnen vinden.
Mogen wij ook nog vinden wat wij altijd hebben gevonden, mogen wij ook nog christen zijn?, aldus Kees van der Staaij.
Van der Staaij zei de boze reacties op de Nederlandse vertaling wel te begrijpen. Maar hij toonde weinig begrip voor mensen die zich tot de politie hebben gewend. ,,Mogen wij ook nog vinden wat wij altijd hebben gevonden, mogen wij ook nog christen zijn?’’, aldus de SGP-leider.
Andere fracties in de Tweede Kamer (D66, VVD, PvdA, 50Plus en GroenLinks) hebben op initiatief van Kamerlid Vera Bergkamp vragen gesteld aan verschillende ministers over de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring. De parlementariërs willen onder meer weten hoe het manifest zich verhoudt tot de grondwet, de strafwet en de wet gelijke behandeling.
Op 18 januari 2019vindt een protestactie plaats voor het hoofdkantoor van de SGP in Rotterdam. Met de actie ‘Mannenliefde met Van Der Staaij’ wil de organisator, de Facebookpagina Memes voor de Massa’s, zich afzetten tegen de Nashville-verklaring. ,,Van der Staaij heeft mannenliefde nodig om zijn verdorven hart op te warmen’’, aldus de groep.
De manier waarop we nu tegen seksuele geaardheid aankijken, bestond in de tijd van de Bijbel helemaal niet, aldus Nederlands Bijbelgenootschap.
Het Nederlands Bijbelgenootschap distantieerde zich vanavond overigens van de Nashville-verklaring. ,,De manier waarop we nu tegen seksuele geaardheid aankijken, en de kennis die we er nu over hebben, bestonden in [de tijd van de Bijbel] helemaal niet”, aldus de organisatie. ,,Wie Bijbelteksten één-op-één toepast in de discussie van vandaag, zonder oog te hebben voor de verschillen tussen de situatie van toen en die van nu, loopt het gevaar de Bijbel te laten buikspreken.”
NOS 07.01.2019 Een van de initiatiefnemers van de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring, dominee Maarten Klaassen, zegt dat de verklaring “in eerste instantie” helemaal niet bedoeld is als anti-homo. Hij zegt in de eerste plaats alleen te willen opkomen voor het klassiek-christelijke standpunt over man en vrouw.
Het is de eerste keer dat Klaassen, predikant van de Hervormde Gemeente in Arnemuiden, zich uitlaat over de omstreden Nashville-verklaring. De predikant noemt in het programma Nieuws en Co op NPO Radio 1 de discussie over homoseksualiteit goed en zegt dat het belangrijk is om daar binnen de kerk over te praten. Volgens hem wordt dat gesprek nu eenzijdig gevoerd.
‘Het is zeker niet bedoeld als anti-homo’
Presentatrice Lara Rense ging in radioprogramma Nieuws en Co in gesprek met dominee Maarten Klaassen, een van de initiatiefnemers van de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring.
“Dat komt door de enorme invloed van de homo-lobby op de samenleving en wij willen een ander geluid laten horen, namelijk wat de kerk altijd heeft voorgestaan”, zegt de predikant. Hij doelt daarmee op de volgens hem buitenproportionele aandacht die een klein percentage van de samenleving de laatste decennia krijgt, via bijvoorbeeld het COC, door “een behoorlijke agressieve campagne”, waar onder meer het hijsen van regenboogvlaggen in steden en dorpen deel van uitmaakt.
Volgens hem was de Nashville-verklaring in de eerste plaats bedoeld als een stuk van vertegenwoordigers van verschillende kerken om “een stukje duidelijkheid” te scheppen, en “een stukje positionering”. Overigens staat in de vertaling dat “de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme” geen “moreel neutrale zaak is”. “Getrouwe” christenen zouden er dan ook niet over van mening mogen verschillen, staat erin.
In het pamflet (via deze link te lezen) wordt beschreven dat “God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.” De tekst is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse origineel.
Dat document werd in 2017 opgesteld in de VS en beschrijft volgens de opstellers hoe christenen moeten omgaan met het geloof, het huwelijk en seksualiteit. Honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici hebben hun handtekening eronder gezet, onder wie SGP-voorman Kees van der Staaij. Aan de vertaling is een naschrift toegevoegd, waarin het belang van pastorale begeleiding van homo’s wordt benadrukt.
Klaassen zegt dat de Nashville-verklaring nu in de media wordt neergezet als een soort anti-homomanifest, maar volgens hem willen de opstellers juist begrip tonen voor degenen die worstelen met hun homoseksualiteit. Hij benadrukt dat in de protestante gemeentes ook homo’s zijn, die het vaak heel lastig hebben.
Volgens de predikant is onduidelijkheid ontstaan en is homoseksualiteit niet iets dat je kan veranderen of waarvan je moet genezen. “Homoseksualiteit is een gegeven, net zoals heteroseksualiteit.” Hij tekent daarbij aan dat je er niet naar kunt leven en dat de weg die de kerk daarin voorschrijft het celibatair leven is.
Nu er deining is, ga ik niet ingewikkeld doen, aldus Kees van der Staaij, SGP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer.
Eerder vandaag liet SGP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Van der Staaij het nog bij een korte verklaring. In het EO-programma Dit is de dag ging hij vanavond dieper in op zijn beweegredenen om de Nashville-verklaring te steunen. Van der Staaij herhaalde dat hij zich in de strekking van de verklaring kan vinden omdat er bepaalde klassiek christelijke noties over huwelijk en gezin en seksualiteit in worden verwoord.
Dat deed hij naar eigen zeggen op basis van de Engelse versie waarna hij bij de initiatiefnemers heeft aangegeven het een goed idee te vinden om de tekst te vertalen. Volgens hem wilde hij niet bewust zijn handtekening onder de Nashville-verklaring zetten “zodat heel Nederland weet dat ik hier achter sta”.
Dat laatste hebben de initiatiefnemers volgens Van der Staaij op eigen houtje gedaan. “Vervolgens heb ik gezegd: ‘Ik ga er nu niet, juist nu er deining is, ingewikkeld over doen.’ Normaal zou ik zeggen ik zie dit soort theologische verklaringen meer als iets voor voorgangers en theologen.”
SGP-leider Van der StaaijANP
Het was volgens hem dan ook niet de bedoeling om als politicus aan deze verklaring gekoppeld te worden. Hij zag de vertaling meer als een middel om voorgangers met elkaar in contact te brengen over het onderwerp.
Van der Staaij benadrukt dat het naschrift bij de Nederlandse vertaling essentieel is omdat daarin meer staat over “de zorgvuldige omgang met mensen die met deze problematiek worstelen”. Hij zei erbij dat het absoluut niet de bedoeling is om een stap achteruit te zetten. “Mensen die bij zichzelf een homoseksuele gerichtheid herkennen of worstelen met hun geslacht, mogen weten in de christelijke gemeente een volwaardige plaats te hebben.”
‘Aangifte is zwaktebod’
De gang naar het OM noemt hij “jammer” en een zwaktebod. “Ik vind het ook wel eens, eerlijk gezegd, wat verbazingwekkend dat de klassiek christelijke noties hierover als iets bijzonder crimineels wordt gezien.” Volgens hem hebben deze zienswijzen toch ook hun stempel gedrukt op de Nederlandse beschaving en de Europese cultuur en zijn het homohuwelijk en de transgender-ideologie pas iets van de laatste decennia,
Hij zegt dat het geen verbazing kan wekken dat er mensen zijn die achter de bijbelse noties staan en gebruikmaken van hun vrijheid van meningsuiting. “Mogen wij ook nog vinden wat wij altijd hebben gevonden, mogen wij ook nog christen zijn?”
In de video hieronder is te zien dat er binnen de Protestantse Kerk verschillend wordt gedacht over de Nashville-verklaring:
Trouw 07.01.2019 Het OM gaat de Nashville-verklaring beoordelen op strafbaarheid en er zijn aangiftes gedaan. Is er enige kans op vervolging?
“Vrijdag werden drie mannen beboet omdat ze homo’s hadden beledigd. Zij hadden folders verspreid waarin ze homoseksualiteit koppelden aan seksueel misbruik. Daar zat een plan achter om te beledigen, aldus de rechter.
Dat is met de Nashville-verklaring totaal niet aan de orde. Mijn eerste spontane reactie is dat ik de kans zeer gering acht dat het strafrecht is overtreden. Dat is het punt ook niet. Wat hier gebeurt, is pastoraal wel heel ernstig. Een predikant hoort een lam te zijn en geen wolf. Je zult maar homo zijn in ‘zijn’ kerk.”
Het evangelistenechtpaar Goeree zei dat joden de Tweede Wereldoorlog aan zichzelf hadden te danken
Toch zijn er eerdere zaken geweest waarbij de vrijheid van godsdienst niet onbeperkt bleek. Valt daaruit iets te leren?
“Eind jaren 80 was er de zaak met het evangelistenechtpaar Goeree. Volgens hen hadden de Joden de Tweede Wereldoorlog aan zichzelf te wijten. Ze riepen iedereen op zich te bekeren. Als je dat zegt, in een kerk of op straat, dan mag dat. De Goerees verspreidden hun boodschap ook ongevraagd via de brievenbussen.
Het Cidi (Centrum Informatie en Documentatie Israël) spande een privaatrechtelijke procedure aan en won. Daarnaast kwam er een strafrechtelijke procedure. De rechter veroordeelde het echtpaar. Niet om wat zij zeiden, maar vanwege de vorm, de vlugschriften die zij in de bus deden. We zijn wel opgeschoven sinds die tijd. Je mag tegenwoordig meer zeggen. Of je daar als predikant in mee moet gaan, is een andere vraag.
“Tien jaar na de Goerees kwam de rechtszaak tegen Leen van Dijke (oud-Kamerlid voor de Reformatorische Politieke Federatie, dat nu is opgegaan in de ChristenUnie, red.). Het weekblad Nieuwe Revu interviewde hem. Van Dijke vergeleek homo’s met dieven.
De rechtbank veroordeelde hem. Uiteindelijk kwam de zaak voor de Hoge Raad, die vond dat Van Dijke strafrechtelijk niet over de schreef ging. Hij legde zijn geloof uit, wat zijn standpunt was. Als je meent dat uit de Schrift of de Koran valt af te leiden dat een homo in eenzaamheid en stilte moet leven, dan mag je dat zeggen.”
Hebben die aangiftes dan wel zin?
“Ik zou zeggen: stop met de aangiftes. Als mensen iets willen, kunnen ze beter een civiele procedure beginnen. Maar dan nog denk ik dat de kans op succes gering is. Met het grondrecht van geloof en belijden mag je juridisch best ver gaan. Maar pastoraal zeg ik: predikanten moeten zich diep schamen als je impliciet van de daken schreeuwt dat homo’s zijn te genezen.”
Niet elke discriminatie is verboden. Als iemand een privékamer verhuurt, kan zo’n persoon zeggen: ik wil dat type mens niet in mijn huis.
Waarom is de kans op succes groter in een civiele procedure?
“De strafrechter komt pas aan bod als de rechtsorde in het geding is. Bij een civiele procedure is het burger tegen burger. Dan maak je meer kans omdat het ene belang tegen het andere wordt afgewogen. Het COC kan bijvoorbeeld zeggen dat belangen van homo’s worden geschaad. Dan kan de rechter de belangen van het COC afwegen tegen de rechten van de ondertekenaars van de verklaring.”
Ombudsman: maak melding
De ombudsman van de gemeente Den Haag, Peter Heskes, raadt iedereen die zich gediscrimineerd voelt aan om daarvan melding te doen bij een van de anti-discriminatiebureaus in Nederland. De ombudsman die zich onder meer met discriminatie bezighoudt, wil eerst de verklaring goed bestuderen voordat hij kan zeggen of hier sprake is van verboden discriminatie.
Verboden discriminatie? “Ja, niet elke discriminatie is verboden”, zegt Heskes. “Als iemand een privékamer verhuurt, kan zo’n persoon zeggen: ik wil dat type mens niet in mijn huis. In zo’n privésituatie is discriminatie niet fijn, maar niet verboden.”
Lees ook:
Kritiek op orthodox anti-homo-manifest, OM doet onderzoek naar strafbaarheid
Het debat over homo’s en religie lijkt te verharden door ruime steun aan een erg behoudende mening. Nu is het geen verrassing dat er door velen in het orthodoxe protestantisme zo wordt gedacht. Maar terwijl er in grote delen van protestants-christelijk Nederland sprake is van een soms langzame maar wel zekere emancipatie van homoseksuelen, bevat de Nashville-verklaring teksten die het tegenovergestelde lijken te beogen.
Trouw 07.01.2019 Een zondagochtend met uitgestelde huiver. Eerst maar eens ontbeten met de vredige muziek van ‘Tussen hemel en aarde’. Daarna zeer sterke koffie.
Toen de stukken geprint die ik online had verzameld, voornamelijk uit het Reformatorisch Dagblad. Vervolgens uit zelfbescherming cantates van Buxtehude opgezet: ‘Membra Jesu Nostri’. Half uurtje lopen dralen. Dan toch begonnen te lezen over de Nashville-verklaring, waarmee honderden reformatorische en evangelische predikanten en voorgangers zich keren tegen homoseksualiteit.
De taal is ernstig en gedragen: men oordeelt ‘met een verslagen hart en een gebroken stem, maar op onwrikbare Grond’. Door ruimte te geven aan homoseksuele liefde en het onderscheid tussen mannen en vrouwen te relativeren, geeft ‘de westerse en postchristelijke cultuur een nieuwe invulling aan wat het betekent mens te zijn’. Dit zal ‘vroeg of laat het menselijk leven ruïneren’, en dus is de kerk geroepen een ‘helder getuigenis laten horen aan een wereld die op weg lijkt naar de ondergang’.
Verloochend
Dit getuigenis – oh, de heilige woorden van de orthodoxie – is komen overwaaien uit de VS en met een behoorlijke dreun geland in Nederland. De 14 geloofsartikelen van Nashville, opgesteld door 150 evangelische leiders en in Amerika ondertekend door 22.000 anderen, beschrijven homoseksualiteit als een ‘bewuste positionering’ en wijzen erop dat ‘zondige verlangens gedood kunnen worden’. Verder zijn de geslachtsorganen ‘integraal onderdeel van Gods doel voor ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk’, het ‘transgender zelfverstaan’ moet daarom worden ‘verloochend’.
De Nederlandse ondertekenaars, allen onwankelbaar mannelijk, voegen er in een ‘pastoraal nawoord’ aan toe dat ‘onze identiteit niet ligt in onze seksualiteit’. Intussen wijst de hele verklaring precies op het tegendeel: een totale fixatie op het tussenbeense. Het complete menszijn wordt eraan opgehangen. Nu zou je kunnen zeggen: laat ze, iedereen heeft het recht op zijn eigen fixatie, en het is geen nieuws dat in behoudende kring zo wordt gedacht.
Mannenbroeders
Daar zit iets in, maar dat neemt niet weg dat het gesprek over geloof en seksualiteit nu dreigt te worden bepaald door het oordeel van Nashville. Homo’s en transgenders in strikte kerken worden erdoor in het nauw gebracht, degenen die zich inzetten voor openheid in de verdediging gedrongen. En die mensen zijn er: predikant Willem Smouter bijvoorbeeld, Nederlands-gereformeerd, riep meteen via Twitter: “Geloof dit niet! Wat je identiteit ook is, man of vrouw, jood of heiden, homo of hetero, je bent welkom in Gods huis.”
Let wel: vroeger zeiden ze “je mag het wel zijn maar niet doen” maar dit is nog erger: je mag het niet zijn. Je mag jezelf niet beschouwen als een persoon met homo-identiteit.
Ik wil zo duidelijk mogelijk zeggen: geloof dit niet! Wat je identiteit ook is, man of vrouw, Jood of heiden, homo of hetero, je bent welkom in Gods huis. 439 12:29 – 5 jan. 2019126 mensen praten hierover
De remonstranten baarden een paar jaar geleden opzien door posters met vrolijke teksten als ‘Mijn God trouwt ook homo’s’. Dat leidde her en der tot de niet-onterechte reactie dat hun God wel verdacht veel op henzelf leek. Maar het is onvermijdelijk dat de God in wie wij verkiezen te geloven, bekende trekken zal vertonen. De mannenbroeders die zich achter Nashville scharen, vertellen via hun beeld van de Allerhoogste veel over zichzelf.
Drie keer per week schrijft Stevo Akkerman een column waarin hij de ‘keiharde nuance’ en het ‘onverbiddelijke enerzijds-anderzijds’ preekt. Lees meer op trouw.nl/stevoakkerman.
Lees ook
Orthodox anti-homo-manifest krijgt kritiek van politici en protestanten
Homoseksualiteit was, zacht gezegd, altijd al een zwaar beladen onderwerp in de orthodoxe hoek van het protestantisme, maar daar is dit weekeinde nog eens een flinke schep bovenop gedaan.
Een telefoon met daarop de website van de omstreden Nashville-verklaring. Ⓒ Hollandse Hoogte / Joris van Gennip
Telegraaf 07.01.2019 Tientallen mensen hebben zich maandag gemeld bij een van de antidiscriminatiebureaus in ons land over de zogenoemde Nashville-verklaring van christelijke leiders wereldwijd. Mensen voelen zich gediscrimineerd en buitengesloten op grond van hun seksuele gerichtheid.
In het pamflet worden homoseksualiteit en ’transgenderisme’ expliciet afgewezen. Ook wordt de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen genezen.
„Ook hebben zich mensen gemeld die zich zorgen maken en die opkomen voor de rechten van mensen die direct geraakt zijn door de inhoud van de verklaring: lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgenders en intersekse personen”, aldus Frederique Janss, voorzitter van de Landelijke Vereniging tegen Discriminatie (LVtD).
De organisatie noemt het „bijzonder spijtig en pijnlijk dat talloze vertegenwoordigers van kerken en politieke partijen de verklaring hebben ondertekend. Wij menen dat het belang om jezelf te kunnen zijn en de gelijkwaardigheid van mensen hierdoor geschonden worden.”
Kees van der Staaij van de orthodox-christelijke SGP ondertekende de verklaring en reageerde vandaag in een bericht dat „de SGP er nooit een geheim van heeft gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit.” Hij kan zich daardoor „vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
Telegraaf 07.01.2019 SGP-leider Kees van der Staaij vindt de aangiftes die tegen hem zijn gedaan in verband met zijn handtekening onder de omstreden Nashville-verklaring „een zwaktebod.” Dat zei hij maandagavond in het EO-radioprogramma Dit is de Dag.
In de van oorsprong Engelstalige Nashville-verklaring wordt betoogd dat christenen niet achter homoseksualiteit en ’transgenderisme’ kunnen staan. Het huwelijk is volgens de Bijbel uitsluitend bedoeld tussen man en vrouw, aldus de opstellers.
Van der Staaij zegt de boze reacties op de Nederlandse vertaling, waar hij zich achter heeft geschaard, wel te begrijpen. De orthodox-christelijke voorman kreeg de afgelopen dagen een stortvloed aan kritiek over zich heen. Maar hij toonde weinig begrip voor mensen die aangifte hebben gedaan. „Mogen wij ook nog vinden wat wij altijd hebben gevonden, mogen wij ook nog christen zijn?”, aldus de SGP-leider.
’In tekst schuilt schuldbekentenis’
Overigens merkte Van der Staaij juist een soort schuldbekentenis in de tekst. „Ik heb nog niet eerder zo’n expliciete tekst gezien door deze kerken, waarbij ze toegeven dat we een schuld hebben, omdat we in het verleden onbarmhartig met deze mensen zijn omgegaan”, aldus de SGP-leider later in Jinek.
Hij wees nog op het nawoord, waarin wordt gesteld dat mensen met homoseksuele gevoelens wel een volwaardige plaats hebben in de kerk. „Dat die elementen in het debat zijn onderbelicht, is jammer.”
Genezen?
Minister Van Engelshoven wees erop dat óók in de tekst staat dat mensen van homoseksualiteit kunnen genezen. Dat is overigens niet waar, maar er staat wel in dat ’verlangens kunnen worden gedood’. „Dat is een algemeen aanvaarde christelijke waarheid”, counterde Van der Staaij, die het niet eens werd met Van Engelshoven.
Van der Staaij wist overigens niet dat zijn naam bij de tekst zou worden gezet. Hij heeft de tekst destijds in een mail positief becommentarieerd, maar vond het ’flauw om nu ervan weg te lopen omdat het niet helemaal was zoals ik bedacht had’. Uiteindelijk is zo’n pamflet ’meer iets voor theologen’, benadrukt Van der Staaij desondanks.
NU 07.01.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat beoordelen of de zogeheten Nashvilleverklaring strafbaar is. Zondag ondertekenden honderden protestantse predikanten en voorgangers het antihomopamflet.
Een woordvoerder van het OM laat weten dat wordt uitgezocht of strafrechtelijk onderzoek mogelijk is. Het is niet bekend hoelang het beoordelen daarvan gaat duren.
De ondertekenaars betogen in de Nashvilleverklaring dat het huwelijk alleen bedoeld is als verbond tussen één man en één vrouw. Het pamflet is in 2017 in de VS opgesteld. De tekst waar zondag de handtekeningen onder zijn gezet, is een vertaling daarvan.
In de tekst staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat dit te ‘genezen’ is.
“Wij ontkennen dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen”, zo is te lezen.
Onder meer SGP-leider Kees van der Staaij heeft het pamflet ondertekend. “De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashvilleverklaring”, aldus het Tweede Kamerlid.
‘Verklaring is theologisch eenzijdig’
René de Reuver, de Nederlandse inhoudelijk leider van de Protestantse Kerk, noemt de verklaring maandag theologisch eenzijdig en pastoraal onverantwoord. Volgens hem is de verklaring niet “dienstbaar aan het gesprek in gemeenten over gender, seksualiteit en zegen”.
“Dit gesprek is sowieso niet gediend met verklaringen en statements over en weer, maar komt alleen verder als het op een veilige manier gevoerd wordt op de plek waar het thuishoort, namelijk in de gemeente”, aldus De Reuver. “Het kan alleen in een open houding waarin ruimte is voor ieder om zich uit te spreken en gehoord te worden.”
‘In eerste instantie niet bedoeld als antihomo’
Volgens een van de iniatiefnemers van de Nederlandse versie is het pamflet “in eerste instantie niet bedoeld als antihomo”. Dominee Maarten Klaassen zei maandag tegen de NOS: “Wij vinden dat we onze homoseksuele medemens moeten begrijpen en naast ze moeten staan.”
Klaassen zegt dat er “helaas onduidelijkheid is ontstaan over het stuk dat homoseksualiteit kan worden genezen. We willen opkomen voor het klassiek-christelijke standpunt over het huwelijk tussen man en vrouw.”
Volgens hem is homoseksualiteit niet iets dat je kan veranderen of waarvan je moet genezen. “Homoseksualiteit is een gegeven, net zoals heteroseksualiteit.”
Vier punten uit de verklaring;
Het huwelijk is bedoeld als verbintenis tussen een man en een vrouw
Het huwelijk is niet bedoeld als homoseksuele, polygame of polyamoreuze relatie
Het is zondig om homoseksualiteit of transgenderisme goed te keuren
Goedkeuren van homoseksualiteit is iets waar christenen niet van mening over mogen verschillen
NOS 07.01.2019 Het Openbaar Ministerie gaat de Nashville-verklaring beoordelen op eventuele strafbaarheid. Dat heeft een woordvoerder gezegd. Op basis van de beoordeling moet duidelijk worden of er een strafrechtelijk onderzoek komt.
Hoelang de beoordeling van het OM gaat duren, is niet bekend.
Het OM neemt deze stap omdat de verklaring enorm leeft in de samenleving, zegt een woordvoerder. Bovendien hebben meerdere mensen aangekondigd aangifte te gaan doen.
In de Nashville-verklaring worden homoseksualiteit en transgenderisme afgewezen. Het pamflet is ondertekend door honderden Nederlandse orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici.
Telegraaf 07.01.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat de Nashville-verklaring beoordelen op eventuele strafbaarheid. Dat heeft een woordvoerder laten weten. Op basis daarvan wordt bekeken of er mogelijk een strafrechtelijk onderzoek komt. Hoe lang het beoordelen gaat duren, is niet bekend.
In de in de Amerikaanse stad Nashville opgestelde verklaring worden homoseksualiteit en ’transgenderisme’ expliciet afgewezen. In de Nederlandse vertaling staat onder meer te lezen dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat daar genezing voor mogelijk is.
Het pamflet is overgewaaid uit de Verenigde Staten en ondertekend door honderden protestantse predikanten en voorgangers, onder wie diverse Nederlanders. SGP-voorman Kees van der Staaij wordt fel bekritiseerd vanwege het ondertekenen van de tekst. Ondanks de kritiek, blijft hij wel achter zijn verklaring staan: „De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
AD 07.01.2019 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat de omstreden Nashville-verklaring beoordelen op eventuele strafbaarheid. Dat maakt het OM vanmiddag bekend nadat er ophef is ontstaan over het antihomopamflet, dat inmiddels is ondertekend door ongeveer 250 predikers en andere orthodoxe christenen.
Op basis van die beoordeling wordt bekeken of er mogelijk een strafrechtelijk onderzoek komt. Hoelang het beoordelen gaat duren, is niet bekend.
In de Nashville-verklaring worden homoseksualiteit en transgenderisme expliciet afgewezen. Zo staat er onder meer in dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen en dat het in strijd zou zijn met ‘Gods heilige bedoelingen wanneer mensen zichzelf bewust zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’ Ook wordt de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen ‘genezen’.
Het OM zal moeten beoordelen of de teksten vallen onder het strafbare groepsbelediging of (aanzetten tot) discriminatie. Daar speelt een drietal criteria: (1) Zijn de woorden beledigend/discriminerend? (2) Neemt de context het beledigende/discriminerende karakter weg? (3) Is de uitlating onnodig grievend
De strafbaarheid valt of staat met de context. Vrijheid van meningsuiting is niet onbeperkt, maar kent een grote vrijheid toe aan teksten die vallen onder het maatschappelijk debat of iemands geloofsovertuiging.
Rechters staan uitlatingen gedaan vanuit een bepaalde geloofsovertuiging doorgaans dan ook toe, ook wanneer die uitlatingen andere groepen binnen de samenleving mogelijk kunnen kwetsen, choqueren of verontrusten. Het feit dat de opstellers van het pamflet dicht bij de Bijbel blijven, doet sterk vermoeden dat er een succesvol beroep kan worden gedaan op de vrijheid van meningsuiting.
De grens ligt in dit soort gevallen bij ‘onnodig grieven’, wanneer de uitlatingen bewust zijn gedaan om iemand te kwetsen of te beschadigen. De rechtbank in Amsterdam veroordeelde onlangs drie mannen voor het verspreiden van een anti-homopamflet.
Het trio gaf aan vanuit hun islamitische geloofsovertuiging homoseksualiteit af te keuren, maar stelde bijvoorbeeld ook dat homoseksuelen zich vaker schuldig maken aan kindermisbruik. De rechtbank beoordeelde die koppeling als verwerpelijk en ‘onnodig grievend’ en veroordeelde het drietal mede hierdoor tot een boete van vijfhonderd euro.
Politiek
De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit, aldus Kees van der Staaij, SGP.
Een van de ondertekenaars van het manifest is SGP-voorman Kees van der Staaij. Ondanks alle kritiek uit zowel Den Haag als op sociale media, staat hij achter die handtekening. ‘De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit.
In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring’, schreef hij vanmorgen in een verklaring op de partijwebsite.
Gert-Jan Segers, partijleider van de ChristenUnie, kan zich juist niet vinden in het pamflet. ‘Ik heb de Nashville-verklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit niet is gediend met deze Verklaring.
Ik zie ook niet hoe homo’s – binnen en buiten de kerk – met deze verklaring geholpen worden’, schrijft hij op Facebook. Volgens hem is Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is dat iedereen welkom is bij Hem. ‘Wie je ook bent. Ik hoop dat wij als christenen in onze samenleving niet allereerst een opgeheven vinger laten zien, maar vooral een luisterend oor en een helpende hand.’
VVD-Kamerlid Dilan Yeşilgöz richt haar pijlen op de Vrije Universiteit, waarvan meerdere docenten de verklaring hebben ondertekend. ,,Ik zou graag trots zijn op mijn universiteit. Maar met docenten die deze belachelijke verklaring ondertekenen, wordt dat bijzonder lastig.’’ Ze heeft samen samen met D66, PvdA, 50Plus en GroenLinks Kamervragen gesteld.
De gemeente Amsterdam heeft vanmiddag de regenboogvlag gehesen uit protest tegen de verklaring. ‘In onze stad mag je zijn wie je bent en houden wie je wil’, aldus de gemeente in een bericht op Twitter.
Ik begrijp niet hoe het kan dat een Nederlandse politiek leider artikel 1 van onze Grondwet overtreedt, aldus Lizzy Koppe-van Pelt, schrijfster.
Inmiddels is er meerdere keren aangifte gedaan tegen het manifest, een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. Een daarvan kom via de ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, die aangifte heeft gedaan tegen Van der Staaij.
,,Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers’’, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. ,,Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.’’
Ook kinderboeken- en scenarioschrijfster Lizzy Koppe-van Pelt uit Woudrichem heeft aangifte gedaan bij het College van de Mensenrechten om de verklaring. ,,Ik begrijp niet hoe het kan dat een Nederlandse politiek leider artikel 1 van onze Grondwet (Gelijke behandeling en discriminatieverbod, red.) overtreedt. Ik heb bij het College van de Mensenrechten aangifte gedaan van discriminatie’’, aldus Koppe-van Pelt, die ‘boos, bang en verdrietig’ is.
Politica Riene Verburgh van Hart voor Alle Kernen in de Zuid-Hollandse gemeente Hoeksche Waard doet zelfs twee keer aangifte tegen de SGP’er. Zowel bij het College van de Mensenrechten als bij de politie doet ze namens de partij haar beklag. ,,Hij heeft trouw gezworen aan de grondwet en hiermee overtreedt hij direct Artikel 1. Dat vind ik echt niet kunnen’’, zegt Verburgh. ,,Ik hoop dat ze er ook daadwerkelijk iets mee doen.’’
OmroepWest 07.01.2019 De Nashville-verklaring, het orthodox-protestants pamflet tegen onder meer het homohuwelijk, is ook ondertekend door diverse predikanten uit de regio. In het document wordt gesuggereerd dat homoseksuele gevoelens te ‘genezen’ zijn.
Afgelopen weekend stak er een storm van protest op over de Nashville-verklaring, die vernoemd is naar een gelijksoortig document uit Amerika. Onder andere parlementariër Kees van der Staaij, voorman van de streng gereformeerde SGP, bleek zijn handtekening te hebben gezet onder het document. Uit protest tegen het pamflet wappert op het gemeentehuis in Leiderdorp deze hele week de regenboogvlag, meldt mediapartner Unity FM.
Ook wij hangen de regenboogvlag uit, in reactie op de Nashville-verklaring. Burgemeester Van der Velde: “Ik ben een burgemeester voor alle inwoners in Kaag en Braassem. Ik vind het belangrijk dat iedereen zich welkom blijft voelen en daar blijf ik voor staan.” 35 16:24 – 7 jan. 201915 mensen praten hierover
In het document staat onder meer: ‘Wij bevestigen dat ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk bepaald moet worden door Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing, zoals Hij die openbaart in de Bijbel. Wij ontkennen dat het in overeenstemming met deze heilige bedoelingen is wanneer mensen zichzelf bewust willen zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’ Met andere woorden: homo’s moeten terug de kast in. Ook wordt er gesuggereerd dat homo’s en transgenders kunnen genezen van hun geaardheid.
Predikanten uit de regio
Onder de honderden mannen die het pamflet hebben ondertekend, zijn ook enkele reformatorische en evangelische predikanten uit onze regio. Een onderzoek van Omroep West naar de namen onder de verklaring leert dat er in ieder geval drie ondertekenaars in Katwijk preken, twee in Scheveningen, ’s Gravenzande, Bodegraven en Gouda en één in Waddinxveen.
Omroep West heeft een aantal van deze mannen gevraagd om een reactie, maar de meesten waren niet bereikbaar voor commentaar, wilden niet reageren of mochten niet met de media praten van hun kerkenraad. Een uitzondering hierop is predikant Rein Kempeneers, die voornamelijk preekt in de Bethelkerk te Katwijk.
Ophef overdreven
Kempeneers verbaast zich over de grote ophef die is ontstaan rond de verklaring. ‘Ik vind het eerlijk gezegd wat overdreven dat er zo massaal gereageerd wordt op een verklaring van een groep mensen die zo’n klein deel vormt van de samenleving.’ Dat betekent niet dat Kempeneers de verklaring niet van belang vindt. ‘In een tijd met zo veel seculiere ontwikkelingen is het goed om na te gaan wat de bijbel zegt, en dat als antwoord te gebruiken op die ontwikkelingen.’
Op de vraag of het pamflet dan vooral bedoeld is voor de eigen orthodoxe achterban, antwoordt Kempeneers met ja en nee. ‘Het document is bedoeld om duidelijkheid te scheppen richting de gemeenschap over wat de bijbel zegt over seksualiteit, maar dit kan net zo goed fungeren als ijkpunt voor anderen.’
Maandag werd bekend dat het Openbaar Ministerie de verklaring gaat beoordelen op eventuele strafbaarheid.
Telegraaf 07.01.2019 De gemeente Amsterdam heeft maandag de regenboogvlag gehesen om afstand te nemen van de Nashville-verklaring.
In de omstreden verklaring worden homoseksualiteit en ’transgenderisme’ expliciet afgewezen en wordt ook de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen ’genezen’. De stad wijst die zienswijze nadrukkelijk van de hand. „Vandaag hijsen we de regenboogvlag om een statement te maken tegenover de Nashville-verklaring. In onze stad mag je zijn wie je bent en houden van wie je wil”, stelt de gemeente in een tweet.
Eerder op de dag hees de Vrije Universiteit Amsterdam al de regenboogvlag als protest tegen de verklaring, die medeondertekend is door enkele medewerkers van de VU.
Telegraaf 07.01.2019 SGP-Kamerlid Roelof Bisschop wil eerst over de Nashville-verklaring discussiëren voordat hij die ondertekent. Bisschop zegt de strekking te onderschrijven van de verklaring die motiveert waarom homoseksualiteit ’zondig’ is. Toch zitten er volgens hem ook nog ’een heleboel haken en ogen’ aan de tekst. „Hij kan nogal veroordelend overkomen. Terwijl dat niet de bedoeling is geweest van de opstellers.”
Volgens Bisschop, de tweede man van de SGP in de Tweede Kamer, is de Nashville-verklaring onderwerp van studiedagen komende zomer. Hij wil die discussie afwachten voordat hij zich achter de verklaring schaart.
Zo verwijzen de Nederlandse vertalers van het Amerikaanse document naar de bijbeltekst Leviticus 20:13, waarin staat dat mannen die seks hebben met mannen een ’gruwel’ hebben begaan en gedood zullen worden. „Is dat een relevante verwijzing? Precies hierover moet de discussie gaan”, zegt Bisschop. „Het gaat erom hoe de Bijbel zich afgelopen eeuwen heeft ontwikkeld. Soms kan een dergelijke verwijzing wat kort door de bocht zijn.”
SGP-Kamerlid Chris Stoffer ondertekende de Nashville-verklaring evenmin, al was dat naar eigen zeggen omdat hij pas sinds gisteren van het bestaan ervan op de hoogte is. „Ik kan me vinden in de strekking.” Gaat hij de verklaring dus alsnog ondertekenen? „Ik heb die vraag niet gekregen.”
De verwijzing naar de bijbeltekst over het doden van homo’s vindt Stoffer niet van toepassing. „Dat is nooit een lijn geweest die de SGP voorstaat.”
De orthodox-christelijke partij, die drie Kamerzetels heeft, laat het verder bij een verklaring op de website. Daarin staat dat fractieleider Kees van der Staaij achter de verklaring blijft staan. „De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
Bisschop zegt zich enorm geërgerd te hebben aan de tweet die minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) plaatste, waarin ze de Nashville-verklaring ’stappen terug in de tijd’ noemt.
Politiek roert zich
Inmiddels hebben VVD, D66, GroenLinks, PvdA en 50Plus Kamervragen gesteld over de Nashville-verklaring. De partijen willen van het kabinet weten of het pamflet kan worden gezien als een vorm van haatzaaien, waarmee het strafbaar zou zijn. CU-leider Gert-Jan Segers heeft openlijk afstand genomen van de Nashville-verklaring, net als CDA-partijvoorzitter Ruth Peetoom en VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff en D66-leider Rob Jetten.
PVV-leider Geert Wilders keert zich op Twitter tegen de Nashville-verklaring, maar ook tegen de mogelijke vervolging door het Openbaar Ministerie. „Oneens met #NashvilleVerklaring, maar vervolgen door OM is totale waanzin. Ga de (predikers van de) Koran maar vervolgen die oproept tot geweld.”
Den HaagFM 07.01.2019 De Haagse predikant Axel Wicke, van de Protestantse Kerk Nederland, neemt nadrukkelijk afstand van de zogeheten Nashvilleverklaring. De verklaring werd afgelopen dagen door zo’n 250 predikanten en politici ondertekend en staat bekend als anti-homoverklaring.
“Zoals de LHBTI-community wordt weggezet vind ik gevaarlijk en onverantwoord”, zegt Wicke op Den Haag FM. “Homoseksualiteit wordt volledig afgekeurd, dat kan niet meer in 2019. Ik zou heel graag in gesprek met mede-predikanten die dit verdrag hebben ondertekend.”
De van oorsprong Duitse predikant zegt dat nergens in de bijbel iets staat over homoseksualiteit. “Iedereen mag houden van wie hij of zij wil. Waar liefde is daar is god.”
OmroepWest 07.01.2019 Pieter Grinwis, de fractievoorzitter van de ChristenUnie/SGP in Den Haag, hekelt de Nashville-verklaring, het orthodox-protestants pamflet tegen homoseksualiteit en transgenderisme. Ondanks dat SGP-leider Kees van der Staaij achter de verklaring blijft staan, neemt Grinwis fel afstand. ‘Ik vraag me echt af: wat bereik je hiermee?’
Afgelopen weekend stak er een storm van protest op over de van origine Amerikaanse Nashville-verklaring. In het document wordt duidelijk gesteld dat je als homoseksueel of transgender niet welkom bent in de kerk. Het pamflet werd in Nederland ondertekend door honderden mannen, waaronder de SGP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Kees van der Staaij en enkele reformatorische en evangelische predikanten uit onze regio. Maandag werd bekend dat het Openbaar Ministerie de verklaring gaat beoordelen op eventuele strafbaarheid.
Ondanks dat Van der Staaij achter de verklaring blijft staan, laat Pieter Grinwis van de Haagse fractie Christenunie/SGP weten de verklaring ‘erg jammer’ te vinden. ‘Ik vind dit zo spijtig voor mijn broeders en zusters in de kerk. Zij krijgen echt het lid op de neus. Dit is heel pijnlijk.’
‘Amerikaanse manier van debatteren’
Volgens Grinwis gaat het christendom niet over een rijtje regels, maar over dat iedereen zich welkom moet voelen in de kerk. ‘Iedereen mag vinden wat hij wil, maar ik vraag me echt af: wat bereik je hiermee? Met zulke verklaringen schieten we niks op. Ik vind het jammer dat zulke Amerikaanse manieren van debatteren worden geïmporteerd.’
Dat leden van zijn achterban mogelijk wel achter de Nashville-verklaring staan, lijkt Grinwis, die afkomstig is uit de koker van de ChristenUnie, niets te doen. ‘Ik spreek hier allereerst als christen, en niet als politicus. Mijn achterban zal het moeten doen met mij. Ik ben gekozen om mijn politieke opvattingen, en niet om mijn theologische, dus ik moet ook op mijn politieke prestaties worden afgerekend.’
Telegraaf 07.01.2019 Dominee Wilco Veltkamp, een van de ondertekenaars van de Nashville-verklaring, heeft spijt en heeft zijn naam inmiddels teruggetrokken. Dat meldt het Noordhollands Dagblad.
,,Ik heb de ondertekening teruggenomen en heb er spijt van dat de dingen zo gelopen zijn”, reageert Veltkamp. Ondertekenaars van de Nashville-verklaring betuigen dat zij geloven dat het huwelijk is ’bedoeld als een levenslange verbintenis tussen één man en één vrouw’ en dat het verbond bovendien wordt gesloten met God. In de loop van zondag ontstond onrust in de media over de verklaring, waarna Veltkamp besloot zijn steun in te trekken.
Telegraaf 07.01.2019 De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen SGP-voorman Kees van der Staaij. In de zogenaamde Nashville-verklaring, die ook door Van der Staaij werd ondertekend, worden homoseksualiteit en transgenderisme expliciet afgewezen en wordt ook de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen ’genezen’.
Van der Staaij blijft achter de tegen homo’s en transgenders gekante Nashville-verklaring staan. De gereformeerde politicus werd dit weekeinde fel bekritiseerd vanwege het ondertekenen van de uit de Verenigde Staten overgewaaide tekst.
„Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers”, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. „Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.”
Ondanks de felle kritiek, onder meer vanuit de Tweede Kamer en van minister Ingrid van Engelshoven (Emancipatie) blijft Van der Staaij vierkant achter de verklaring staan. „De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
Vooral artikel 10 is stellig en pikant. Terwijl er de laatste tijd meer tolerantie voor homoseksualiteit komt binnen de kerk, wordt in dit document stellig beschreven dat het ’zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren’.
Vrije Universiteit
De Vrije Universiteit Amsterdam neemt afstand van de Nashville-verklaring, die medeondertekend is door vier medewerkers van de VU. Als statement heeft de universiteit voor het hoofdgebouw de regenboogvlag gehesen.
,,Op de VU voeren we graag een academisch debat over de meest uiteenlopende onderwerpen. De Nashville-verklaring is geen debat, maar een statement waar we als universiteit die haar diversiteit waardeert verre van blijven”, twittert VU-voorzitter Mirjam van Praag. De VU-ondertekenaars zijn docenten, verbonden aan de Faculteit Religie en Theologie.
In de Nashville-verklaring worden homoseksualiteit en transgenderisme expliciet afgewezen en wordt ook de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen ‘genezen’. SGP-voorman Kees van der Staaij werd dit weekeinde fel bekritiseerd vanwege het ondertekenen van de uit de Verenigde Staten overgewaaide tekst.
In politiek Den Haag, maar ook op sociale media, is met verbazing en afkeuring gereageerd op de verklaring.
Telegraaf 07.01.2019 Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie heeft maandag afstand genomen van de zogenoemde Nashville-verklaring. „Ik heb de Nashville-verklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit niet is gediend met deze verklaring.”
Volgens Segers is de verklaring voor geen enkele homo behulpzaam, „binnen of buiten de kerk”.
„Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is niet een lijst met do’s en don’ts, maar een hartelijke uitnodiging die duidelijk maakt dat iedereen welkom is bij Hem”, schrijft Segers. „Wie je ook bent. Ik hoop dat wij als christenen in onze samenleving niet allereerst een opgeheven vinger laten zien, maar vooral een luisterend oor en een helpende hand.”
Trouw 07.01.2019 SGP-leider Kees van der Staaij zegt dat hij slechts ‘de strekking’ van de Nashville-verklaring onderschrijft. “Ik heb er in januari vorig jaar naar gekeken en heb een reactie op hoofdlijnen gegeven. Ik ben verrast dat mijn naam eronder staat, maar loop er niet voor weg.”
Van der Staaij reageerde gisteren in het radioprogramma ‘Dit is de dag’ op de commotie die is ontstaan door zijn handtekening onder de verklaring. Boze reacties zijn jammer, meent hij. “Het is toch verbazingwekkend dat klassieke christelijke opvattingen als iets crimineels worden opgevat.”
Het is toch verbazingwekkend dat klassieke christelijke opvattingen als iets crimineels worden opgevat, Aldus Kees van der Staaij.
De SGP-leider wilde eerder gisteren niet reageren en verwees naar een verklaring op de website van de partij. Daarin staat dat de SGP ‘er nooit een geheim van heeft gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit’. Hij bepleit ‘zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en hun geslacht’.
De Nashville-verklaring wijst erop dat een mens tegenover God een man of een vrouw is. Een mens mag zichzelf niet positioneren als homoseksueel of als transgender. De mens beslist niet zelf, God wikt en beschikt: ‘Hij heeft ons gemaakt’, staat boven de verklaring.
‘De Bijbel is heel duidelijk’
Een paar jaar geleden kwam voor het eerst een SGP-vrouw in de gemeenteraad, de Vlissingse Lilian Janse. Zij verwoordde in NRC Handelsblad het homo-standpunt van haar partij als volgt: “Als iemand zo geaard is, zal ik die persoon niet negeren. Wel zal ik in liefde uitleggen wat ik ervan vind. Namelijk dat zulke mensen geen seksualiteit mogen hebben en hun geaardheid niet mogen uitdragen. De Bijbel is daar heel duidelijk over. Maar ook zonder de Bijbel ziet iedereen dat het niet normaal is.”
De ChristenUnie wijst de Nashville-verklaring af. “Het gesprek over geloof en homoseksualiteit is hier niet mee gediend. Iedereen is welkom ongeacht geslacht of seksuele geaardheid”, zegt voorman Gert-Jan Segers.
Lees ook:
Kritiek op orthodox anti-homo-manifest, OM doet onderzoek naar strafbaarheid
Enkele honderden orthodox-protestantse predikanten en prominenten hebben hun handtekening gezet onder de Nashville-verklaring, een Amerikaans document dat zich stevig uitspreekt tegen homoseksualiteit en betoogt dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’.
Is de Nashville-verklaring discriminerend én strafbaar?
De Nashville-verklaring is discriminerend en in strijd met artikel 1 van de Grondwet, zeggen critici. Operazangeres en ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, doet daarom aangifte tegen SGP-voorman Kees van der Staaij. Heeft een rechtszaak kans van slagen?
Sinds de Nashville-verklaring vrijdag is gepubliceerd nemen verschillende christelijke organisaties afstand van het pamflet.
NOS 07.01.2019 Het anti-lhbti pamflet dat is ondertekend door honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici brengt grote verontwaardiging teweeg. In de zogenoemde Nashville-verklaring staat beschreven hoe christenen moeten omgaan met het geloof, het huwelijk en seksualiteit.
De kritiek richt zich vooral op SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij, een van de prominente ondertekenaars van het pamflet. Verschillende mensen hebben gezegd aangifte tegen hem te gaan doen.
Van der Staaij heeft inmiddels een korte reactie doen uitgaan. Daarin schrijft hij zich te kunnen vinden in de strekking van de Nashville-verklaring omdat de SGP staat “voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit”. Hij was verder niet bereikbaar voor commentaar.
Nashville-verklaring
Het draait allemaal om de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring, een document dat in 2017 werd opgesteld in de Verenigde Staten. De toon in het pamflet is sterk anti-lhbti. Er wordt beschreven dat “God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.” Homoseksualiteit wordt daarom sterk afgekeurd en het is ook niet iets waar christenen onderling van mening over mogen verschillen. Verder staat er dat homoseksuelen en transgenders van hun geaardheid kunnen genezen.
De eerste 250 ondertekenaars zijn verbonden aan onder andere de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten en de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Sinds de verklaring vrijdag is gepubliceerd in het Reformatorisch Dagblad hebben verschillende christelijke organisaties er afstand van genomen. De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) noemt de verklaring onverantwoord en schrijft dat iedereen zich thuis mag voelen in de kerk.
René de Reuver wil dat mensen het gesprek opzoeken, maar zo’n verklaring helpt daar niet bij, zegt hij:
‘Zet elkaar niet vast en weg, maar zoek het gesprek’
Bij verschillende protestantse kerken in Amsterdam wordt vandaag of morgen de regenboogvlag gehesen om te laten zien dat iedereen in de kerken van harte welkom is. De vlag wappert ook op het gemeentehuis van Amsterdam. “In onze stad mag je zijn wie je bent en houden van wie je wil”, meldt het twitteraccount.
Niet gediend
Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie, neemt ook afstand van de Nashville-verklaring. “Ik heb de verklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit hiermee niet is gediend”, schrijft hij op Facebook. “Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is niet een lijst met do’s en don’ts, maar een hartelijke uitnodiging die duidelijk maakt dat iedereen welkom is bij Hem.”
Dominee Wilco Veltkamp was een van de ondertekenaars van de verklaring, maar heeft zich inmiddels teruggetrokken. “Ik heb er spijt van dat de dingen zo gelopen zijn”, zegt hij tegen het Noordhollands Dagblad. Hij is geschrokken van de ophef die is ontstaan over het tekenen van de verklaring. Waarom hij die verklaring eerst wel heeft getekend, wil hij niet zeggen.
Ook de Vrije Universiteit Amsterdam heeft afstand genomen van de Nashville-verklaring, die door vier medewerkers van de Faculteit Religie en Theologie is ondertekend. Als statement is bij de universiteit de regenboogvlag gehesen.
Bij de Vrije Universiteit is de regenboogvlag gehesen.
CDA-Tweede Kamerlid Hanke Bruins Slot twittert dat haar partij kiest voor elke relatievorm waarin mensen duurzaam samenleven en voor elkaar zorgen. “#Liefde staat centraal!”
Minister Van Engelshoven van Emancipatie zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat de opvattingen in de verklaring weliswaar mogen – “we hebben in dit land vrijheid van geloof” – maar noemt het ook een stap terug in de tijd. “Je zult maar die jonge gelovige zijn die twijfelt over zijn seksualiteit en uit de kast moet komen, en die dit dan hoort.”
NU 07.01.2019 SGP-voorman Kees van der Staaij SGP blijft ondanks een stroom aan kritiek achter de Nashvilleverklaring staan.
Dat heeft hij laten weten op de site van de SGP. Na het ondertekenen van de verklaring kwam er felle kritiek vanuit de Tweede Kamer en minister van Emancipatie Ingrid van Engelshoven.
“De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashvilleverklaring”, aldus Van der Staaij.
“Bijzonder waardevol vind ik het uitvoerige nawoord in de Nederlandse versie”, vervolgt de SGP-voorzitter. “Daarin wordt terecht de grote verantwoordelijkheid benadrukt voor een zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en geslacht. Die noties vormen voor mij een essentiële aanvulling op de verklaring.”
Segers van CU neemt afstand van verklaring
Leider van de ChristenUnie Gert-Jan Segers heeft laten weten afstand te nemen van de verklaring. “Ik heb de Nashvilleverklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit niet is gediend met deze verklaring.”
“Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is niet een lijst met do’s en don’ts, maar een hartelijke uitnodiging die duidelijk maakt dat iedereen welkom is bij Hem”, schrijft Segers.
“Wie je ook bent. Ik hoop dat wij als christenen in onze samenleving niet allereerst een opgeheven vinger laten zien, maar vooral een luisterend oor en een helpende hand”, stelt de CU-leider.
In de verklaring worden homoseksualiteit en transgenders expliciet afgewezen en wordt ook de suggestie gewekt dat dit zaken zijn waarvan mensen kunnen “genezen”.
Aangifte tegen Van der Staaij
De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen Van der Staaij. “Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’s”, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4.
“Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.”
“We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af”, schrijft minister Van Engelshoven op Twitter.
NOS 07.01.2019 Minister Van Engelshoven van Emancipatie vindt dat met de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring “stappen terug in de tijd” worden gezet. “We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af”, schrijft ze op Twitter over de tekst waarin homoseksualiteit wordt veroordeeld.
COC Nederland noemt de verklaring, die door honderden orthodox-protestantse predikanten en ook door politici is ondertekend, schadelijk en onbarmhartig. De homobelangenclub spreekt eveneens van een stap terug. “Met deze verklaring worden lhbt’s terug de kast in gestuurd.”
“De verklaring wekt de indruk dat homoseksuele gevoelens kunnen worden veranderd. Uit tal van onderzoeken is inmiddels gebleken dat homoseksualiteit niet met therapieën of behandelingen kan worden veranderd en dat dergelijke behandelingen buitengewoon schadelijk zijn.”
50Plus-voorman Henk Krol hoopt dat, mocht God bestaan, “hij niet gelukkig is met volgelingen van dat soort”, schrijft hij op Twitter. Kamerlid Femke Merel van Kooten (Partij voor de Dieren) vraagt zich af hoe mensen kunnen geloven dat “God mensen buitensluit vanwege hun liefde voor een ander”.
Volgens de Nashville Verklaring heeft God het huwelijk bedoeld als levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw. “Wij ontkennen dat God het huwelijk heeft bedoeld als een homoseksuele, polygame of polyamoreuze relatie.”
In de verklaring staat dat het “zondig” is om “homoseksuele onreinheid of transgenderisme” goed te keuren. En ook: “Wij ontkennen dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen.”
AD 07.01.2018 Gert-Jan Segers, partijleider van de ChristenUnie, kan zich niet vinden in een antihomopamflet dat is ondertekend door zo‘n 250 predikers en andere orthodoxe christenen.
Ik zie ook niet hoe homo’s – binnen en buiten de kerk – met deze verklaring geholpen worden, aldus Gert-Jan Segers.
Segers schrijft in een verklaring op Facebook: ,,Ik heb de Nashville-verklaring niet ondertekend omdat ik bang ben dat het gesprek over geloof en homoseksualiteit niet is gediend met deze Verklaring. Ik zie ook niet hoe homo’s – binnen en buiten de kerk – met deze verklaring geholpen worden.’’
De leider van de ChristenUnie vindt het gesprek over geloof en homoseksualiteit ‘belangrijk’. ,,Het raakt mensen en moet daarom – wat je opvatting ook is – respectvol en open gevoerd worden.’’
Het manifest is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. Die verklaring gaat over Bijbelse Mannelijkheid en Vrouwelijkheid. In de verklaring staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Het zou in strijd zijn met ‘Gods heilige bedoelingen wanneer mensen zichzelf bewust zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
Segers stelt dat Jezus’ eerste boodschap voor deze wereld is dat iedereen welkom is bij Hem. ,,Wie je ook bent. Ik hoop dat wij als christenen in onze samenleving niet allereerst een opgeheven vinger laten zien, maar vooral een luisterend oor en een helpende hand.’’
Overigens neemt Segers desgevraagd niet expliciet afstand van Orlando Bottenbley, voormalig lijstduwer voor de ChristenUnie. Bottenbley tekende de verklaring wél en heeft die handtekening volgens de initiatiefnemers vooralsnog onder het stuk laten staan. Segers daarover: ,,Het staat iedereen vrij zijn eigen opvattingen te ventileren.’’
Woede
De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit, aldus Kees van der Staaij, SGP.
In politiek Den Haag, maar ook op sociale media, is met verbazing en afkeuring gereageerd op de verklaring tegen homoseksualiteit die inmiddels door honderden protestantse predikanten en voorgangers is ondertekend. Ook minister van Engelshoven (Emancipatie) sprak haar ongenoegen uit en noemt het op Twitter ‘stappen terug in de tijd’. ‘We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af.’
Een van de ondertekenaars is SGP-voorman Kees van der Staaij. Hij laat in reactie op alle ophef weten nog altijd achter het manifest te staan. ,,De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.’’
Aangifte
De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen Van der Staaij. ,,Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers’’, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. ,,Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.’’
Ook kinderboeken- en scenarioschrijfster Lizzy Koppe-van Pelt uit Woudrichem heeft aangifte gedaan bij het College van de Mensenrechten om de verklaring. ,,Ik begrijp niet hoe het kan dat een Nederlandse politiek leider artikel 1 van onze Grondwet (Gelijke behandeling en discriminatieverbod, red.) overtreedt. Ik heb bij het College van de Mensenrechten aangifte gedaan van discriminatie’’, aldus Koppe-van Pelt, die ‘boos, bang en verdrietig’ is.
Spijt
Dominee Wilco Veltkamp, een van de ondertekenaars van de verklaring, heeft spijt en heeft zijn naam inmiddels teruggetrokken, meldt het Noordhollands Dagblad. ,,Ik heb de ondertekening teruggenomen en heb er spijt van dat de dingen zo gelopen zijn’’, zegt hij.
Een van de Nederlandse initiatiefnemers, dominee Van Reenen, laat aan deze krant weten dat er inmiddels ‘een handvol’ handtekeningen onder het pamflet is weggehaald, vanwege ‘de gevoeligheid die het oproept’. Daar staat volgens hem tegenover dat er ook weer nieuwe handtekeningen bij zijn gekomen.
AD 07.01.2019 SGP-leider Kees van der Staaij blijft, ondanks felle kritiek, achter een antihomopamflet staan. Dat schrijft hij vanmorgen op de website van de christelijke politieke partij.
De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit, aldus Kees van der Staaij.
Van der Staaij: ,,De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de Bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit. In lijn daarmee heb ik aangegeven dat ik me kan vinden in de strekking van de Nashville-verklaring.”
Volgens de SGP-leider geeft het pamflet ‘de klassiek-christelijke noties weer over relaties en seksualiteit’. ,,Deze noties worden over grenzen van kerken en landen gedeeld.”
De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af. 1,152 9:54 PM – Jan 6, 2019
In politiek Den Haag, maar ook op sociale media, is met verbazing en afkeuring gereageerd op de verklaring tegen homoseksualiteit die door honderden protestantse predikanten en voorgangers is ondertekend.
Naast Kees van der Staaij tekende SGP-senator Diederik van Dijk. Minister Ingrid van Engelshoven (Emancipatie) sprak op Twitter van ‘stappen terug in de tijd’ en ‘nog een lange weg te gaan’.
In de zogenoemde Nashville-verklaring – met als ondertitel ‘Een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit’ – staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Het zou in strijd zijn met ‘Gods heilige bedoelingen wanneer mensen zichzelf bewust zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
Ook stelt de verklaring dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’; geen homohuwelijk dus. Verder zou genezing van homoseksualiteit mogelijk zijn: ,,De genade Gods stelt een volgeling van Jezus in staat om zondige verlangens te doden en te leven op een wijze die de Heere waardig is.”
Van der Staaij voegt nog wel toe dat in de Nederlandse versie terecht de grote verantwoordelijkheid wordt benadrukt voor ‘een zorgvuldige omgang met mensen die indringende vragen hebben bij hun seksuele gerichtheid en geslacht’. Dat noemt hij een ‘essentiële’ toevoeging.
De kritiek is desondanks niet mals. ,,Ik ken u als een kundige collega’’, richt D66-Kamerlid Rutger Schonis zich op Twitter rechtstreeks tot de SGP’er. ,,Daarom valt uw steun voor de Nashville-verklaring mij zo vies van u tegen. U ontkent hiermee het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders.’’
Walgelijk
CDA-partijvoorzitter en voormalig predikant Ruth Peetoom twittert: ,,Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God.” Fractievoorzitter Henk Krol (50PLUS): ,,Als God bestaat, hoop ik maar dat hij niet gelukkig is met volgelingen van dat soort”. Kamerlid Femke Merel van Kooten van de Partij voor de Dieren is verbijsterd: ,,Hoe walgelijk en intens verdrietig. Om je kapot te schamen.”
Dilan Yeşilgöz van de VVD richt haar pijlen op de Vrije Universiteit, waarvan meerdere docenten de verklaring, die vier pagina’s telt, hebben ondertekend. ,,Ik zou graag trots zijn op mijn universiteit. Maar met docenten die deze belachelijke verklaring ondertekenen, wordt dat bijzonder lastig.’’
Astrid Oosenbrug van belangenorganisatie COC spreekt van een ,,schadelijk document voor orthodox-protestante LHBT’ers en een onbarmhartige en ongevoelige actie van de ondertekenaars”. Op sociale media verwijzen mensen naar artikel 1 van de Nederlandse Grondwet, waarin discriminatie ,,op welke grond dan ook niet is toegestaan”.
Aangifte
Kinderboeken- en scenarioschrijfster Lizzy Koppe-van Pelt uit Woudrichem heeft aangifte gedaan bij het College van de Mensenrechten om de verklaring. ,,Ik begrijp niet hoe het kan dat een Nederlandse politiek leider artikel 1 van onze Grondwet (Gelijke behandeling en discriminatieverbod, red.) overtreedt. Ik heb bij het College van de Mensenrechten aangifte gedaan van discriminatie’’, aldus Koppe-van Pelt, die ‘boos, bang en verdrietig’ is.
De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen Van der Staaij. ,,Dat hele pamflet is een oproep van toch weer discrimineren van lhbti’ers’’, aldus operazangeres Van Broekhuizen tegen NPO Radio 4. ,,Ik voelde mij echt gekwetst en heel verdrietig. Je gaat terug in de tijd. Als ambassadeur van de pride heb ik hiermee een signaal willen afgeven.’’
Strafbaar?
In deze zaak draait het om de vraag of de teksten vallen onder het strafbare groepsbeledigring of (aanzetten tot) discriminatie. In beide gevallen moet een rechter toetsen aan drie criteria:
– Zijn de woorden beledigend/discriminerend?
– Neemt de context het beledigende/discriminerende karakter weg?
– Is de uitlating onnodig grievend?
De context speelt hier een grote rol. Vrijheid van meningsuiting is niet onbeperkt, maar kent een grote vrijheid toe aan teksten die vallen onder het maatschappelijk debat of iemands geloofsovertuiging. Rechters staan uitlatingen gedaan vanuit een bepaalde geloofsovertuiging dan ook toe, ook wanneer die uitlatingen andere groepen binnen de samenleving mogelijk kunnen kwetsen, choqueren of verontrusten. Het gegeven dat de opstellers van het pamflet dicht bij de Bijbel blijven, doet sterk vermoeden dat er een succesvol beroep kan worden gedaan op de vrijheid van meningsuiting.
RTL 07.01.2019 Kees van der Staaij, SGP-leider in de Tweede Kamer, lijkt verbaasd over de ophef die is ontstaan over zijn naam onder de omstreden Nashvilleverklaring. “De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit.”
In de zogenoemde Nashvilleverklaring – met als ondertitel ‘een gezamenlijke verklaring over bijbelse seksualiteit’ – staat onder meer dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat daar genezing voor mogelijk is.
Op sociale media wordt boos gereageerd op het manifest. Omdat de gelovigen in het manifest homoseksuele relaties afwijzen, noemen critici het een ‘homohaatmanifest’.
Klassiek-christelijke noties
Van der Staaij is van mening dat de Nashvilleverklaring de ‘klassiek-christelijke noties’ weergeeft over relaties en seksualiteit. Hij zegt zich te kunnen vinden in de strekking van het manifest. “Deze noties worden over grenzen van kerken en landen gedeeld”, aldus Van der Staaij in een verklaring op de site van de SGP.
Van der Staaij noemt het nawoord in de Nederlandse versie (pdf) ‘bijzonder waardevol’. Dat gaat onder meer in op het toedekken van seksueel misbruik door de kerk en mensen met een ‘afwijkende’ seksualiteit. “Zij mogen weten in de christelijke gemeente een volwaardige plaats te hebben.”
De Nashvilleverklaring is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. In de verklaring staat hoe christenen moeten omgaan met het geloof, maar ook met zaken als het huwelijk en seks.
Trouw 06.01.2019 Het debat over homo’s en religie lijkt te verharden door ruime steun aan een erg behoudende mening.
Homoseksualiteit was, zacht gezegd, altijd al een zwaar beladen onderwerp in de orthodoxe hoek van het protestantisme, maar daar is dit weekeinde nog eens een flinke schep bovenop gedaan. Alles wijst erop dat het debat over homoseksualiteit in protestants Nederland verder verhardt en polariseert.
Enkele honderden orthodox-protestantse predikanten en prominenten hebben hun handtekening gezet onder de Nashville-verklaring, een Amerikaans document dat zich stevig uitspreekt tegen homoseksualiteit en betoogt dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’.
Nu is het geen verrassing dat er door velen in het orthodoxe protestantisme zo wordt gedacht. Maar terwijl er in grote delen van protestants-christelijk Nederland sprake is van een soms langzame maar wel zekere emancipatie van homoseksuelen, bevat de Nashville-verklaring teksten die het tegenovergestelde lijken te beogen.
Terug de kast in
In de verklaring staat onder meer: ‘Wij bevestigen dat ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk bepaald moet worden door Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing, zoals Hij die openbaart in de Bijbel. Wij ontkennen dat het in overeenstemming met deze heilige bedoelingen is wanneer mensen zichzelf bewust willen zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
Waar in het orthodox-protestantisme over homoseksualiteit vaak werd gezegd ‘Je mag het wel zijn, maar je mag het niet in de praktijk brengen’, wijst die laatste zin in een heel andere richting: terug de kast in. Elders in de tekst wordt impliciet gesuggereerd dat homo’s en transgenders kunnen genezen van hun geaardheid.
Het zou zomaar kunnen dat de lijst met ondertekenaars nog langer wordt: de tekst is dit weekend toegestuurd aan nog eens honderden predikanten
Op sociale media reageerden veel predikanten en theologen dit weekeinde uitgesproken negatief op de verklaring. Ook Theoloog des Vaderlands Stefan Paas weigert te ondertekenen: “Publieke stoerdoenerij ten koste van kwetsbare mensen”, stelde hij op Twitter. En predikant en EO-voorzitter Willem Smouter: “Ik wil zo duidelijk mogelijk zeggen: geloof dit niet! Wat je identiteit ook is, man of vrouw, jood of heiden, homo of hetero, je bent welkom in Gods huis.”
‘Belachelijke verklaring’
Ook in politiek Den Haag is met afkeuring gereageerd. Dat heeft alles te maken met twee van de ondertekenaars: SGP-leider Kees van der Staaij en SGP-senator Diederik van Dijk. “U ontkent hiermee het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders”, richtte D66-Kamerlid Rutger Schonis zich op Twitter tot Van der Staaij.
Ook CDA-partijvoorzitter en predikant Ruth Peetom reageerde kritisch: “Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God. Zo geloven en kerk zijn is voor mij helder belijden. De Nashville-verklaring staat daar haaks op. Voor mij en vele anderen.” VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz richt zich op de Vrije Universiteit. Meerdere VU-docenten hebben de verklaring ondertekend. Yesilgöz: “Ik zou graag trots zijn op mijn universiteit. Maar met docenten die deze belachelijke verklaring ondertekenen, wordt dat bijzonder lastig.”
De vraag is welke predikanten uit de behoudende vleugel van de PKN hun handtekening zullen zetten.
Tot nu toe is de in het Nederlands vertaalde verklaring zo’n 250 keer ondertekend. De ondertekenaars, allemaal mannen, komen onder andere uit kerkgenootschappen als de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Het zou zomaar kunnen dat de lijst met ondertekenaars nog langer wordt: de tekst is toegestuurd aan honderden predikanten. Daarmee maken de initiatiefnemers het onderwerp nog meer tot sjibbolet: de verklaring niet ondertekenen kan immers ook als een statement worden beschouwd.
PKN betreurt verklaring
Een paar maanden geleden is in de PKN uitgebreid over homoseksualiteit gediscussieerd. Het PKN-bestuur boog zich over de vraag of het onderscheid dat in die kerk wordt gemaakt tussen homo- en heterohuwelijk moest worden opgeheven. Dat gebeurde uiteindelijk niet. Tot onvrede van de progressievere vleugel van de brede PKN. ‘Wij staan voor een open kerk waarin geen onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende relatievormen’, schreven honderden predikanten uit die hoek van de kerk in een open brief.
Onder de ondertekenaars van de Nashville-verklaring zijn zo’n dertig PKN’ers. Hun handtekening is opvallend omdat de verklaring stelt dat maar op één manier over homoseksualiteit kan worden gedacht. Een van de kenmerken van de PKN is juist dat over allerlei zaken verschillend wordt gedacht, zeker over homoseksualiteit. PKN-voorman René de Reuver betreurt het dat de Nashville-verklaring naar Nederland is overgewaaid, liet hij gisteravond weten. Hij noemt de tekst ‘theologisch eenzijdig en pastoraal onverantwoord’. De tekst helpt volgens hem het gesprek in kerkelijke gemeenten over gender, seksualiteit en het al dan niet kerkelijk zegenen van homoseksuele relaties niet verder.
Geen waardeoordeel
“Dit gesprek is sowieso niet gediend met verklaringen en statements over en weer, maar komt alleen verder als het op een veilige manier wordt gevoerd op de plek waar het thuishoort, namelijk in de gemeente. Het kan alleen in een open houding waarin ruimte is voor ieder om zich uit te spreken en te worden gehoord.”
De Reuver wijst op de synodevergadering van november: toen heeft de synode ‘uitgesproken dat in de kerk van Jezus Christus ieder mens als beelddrager van de Schepper, aangeraakt door de liefde van Christus, van harte welkom is en zich thuis mag voelen’. De PKN-voorman stelt dat de synode toen, ‘in tegenstelling tot de verklaring van Nashville’, heeft uitgesproken dat de kerk ‘een waardeoordeel uitspreekt over de seksuele geaardheid van haar leden noch over het huwelijk of andere levensverbintenissen’. Die terughoudendheid is volgens hem ‘noodzakelijk voor een veilig en open gesprek over seksualiteit en gender in de gemeenten’.
Nashville Statement
Het Nashville Statement werd in de zomer van 2017 opgesteld door zo’n 150 Amerikaanse conservatieve evangelische voormannen en werd sindsdien door zo’n 22.000 anderen ondertekend. De verklaring komt voort uit The Council on Biblical Manhood and Womanhood, een organisatie die zich inzet voor ‘de verspreiding van wat de Bijbel leert over de verschillen tussen man en vrouw’. De verspreiding van dat denken is volgens de CBMW ‘essentieel voor het gehoorzamen van de Schrift en voor de gezondheid van gezin en kerk’. Onder de 150 opstellers van het Nashville Statement zijn prominente theologen als John Piper en James Packer.
De initiatiefnemers voor de Nederlandse vertaling van het Nashville Statement zijn Arjan Baan en Piet de Vries. Baan is evangelist en directeur van de stichting Heart Cry. Die stichting, aldus haar website, wil ‘dat de naam van Jezus in Nederland in al zijn rijkdom verheerlijkt wordt’. En: ‘We verlangen naar voortdurende persoonlijke en nationale herleving van gelovigen en onderscheidingsvermogen om niet meegevoerd te worden door de geest van de tijd’. De Vries is docent aan de predikantenopleiding van de Hersteld Hervormde Kerk.
Lees ook:
PKN stelt het homohuwelijk niet gelijk uit angst voor scheuring door nieuwe debatten
Homohuwelijken houden een status aparte binnen de PKN. Op papier dan; lokale kerken zijn vrij om te doen wat ze willen.
‘Als de PKN homo’s veroordeelt, wat zegt dat dan over ons?’
Het domineespaar Theo Pieter de Jong en Maarten Diepenbroek is in de kerk getrouwd. Het wikt en weegt de voorstellen voor het homohuwelijk waarover het bestuur van de Protestantse Kerk in Nederland heeft beslist.
AD 06.01.2018 Al ruim 200 predikanten, voorgangers en prominenten van de orthodox-protestantse kerk in Nederland hebben een manifest ondertekend tegen homoseksualiteit. Onder hen SGP-boegbeeld Kees van der Staaij en partijgenoot en senator Diederik van Dijk. De ondertekenaars en hun Nashvilleverklaring krijgen felle kritiek.
Het manifest is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. Die verklaring gaat over Bijbelse Mannelijkheid en Vrouwelijkheid. Ze werd in augustus 2017 in Nashville (Tennessee) gelanceerd door de gelijknamige Raad. Ruim 20.000 evangelische leiders, theologen en activisten in de Verenigde Staten ondertekenden de verklaring.
Protest
De Nashvilleverklaring bevestigt de traditionele christelijke leer over seksuele ethiek en gender, spreekt zich uit tegen homoseksualiteit en betoogt dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’.
Ook de Nederlandse vertaling is letterlijk en figuurlijk een statement tegen de huidige samenleving. ‘De geest van onze eeuw ziet niet langer de schoonheid van Gods bedoeling met het mensenleven. Bijbelgetrouwe christenen ervaren dat zij leven in een historische overgangssituatie. Terwijl de westerse cultuur in toenemende mate postchristelijk is geworden, zijn zij bezig om op ingrijpende wijze een nieuwe invulling te geven aan wat het betekent mens te zijn.’
Met de Nederlandse versie van de Nashvilleverklaring willen de ondertekenaar ‘onverkort belijden wat Gods Woord ons verklaart en onverkort ontkennen wat tegen Gods Woord in gaat.’
Ondertekenaars
Wie de vertaling al ondertekenden, maakt de Nederlandse werkgroep van de Nashvilleverklaring pas bekend als de termijn voor ondertekening is afgelopen. Daarna zullen de namen van de eerste ondertekenaars gepubliceerd worden op de website, belooft ze.
Volgens dagblad Trouw werd de Nederlandse versie al zo’n 250 keer ondertekend. In tegenstelling tot in Amerika – waar ook vrouwen ondertekenden – zijn het in Nederland louter mannen. Ze komen volgens de krant uit onder andere de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Naast SGP-leider en Kamerlid Kees van der Staaij en partijgenoot Diederik van Dijk (Eerste Kamer) zette ook voormalig lijstduwer van de ChristenUnie en prominent baptisten-predikant Orlando Bottenbley zijn handtekening onder de verklaring. Het manifest krijgt ook de steun van landelijk voorzitter Willem Pos van de SGP-Jongeren.
Die #NashvilleVerklaring verdient onze volle steun. Een heldere onderbouwing van een standpunt dat weliswaar weerstand oproept, maar ook vraagt om een helder belijden. Daarom: goed dat deze verklaring er is.
De Nashvilleverklaring en haar ondertekenaars krijgen felle kritiek op sociale media. ‘De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af’, schrijft minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) op Twitter.
‘Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God. Zo geloven en kerk zijn is voor mij #helderbelijden. De #NashvilleVerklaring staat daar haaks op. Voor mij en vele anderen’, reageert CDA-partijvoorzitter Ruth Peetoom.
‘Wat een ongelofelijk lange lijst Achterlijke predikanten heb je in Nederland. #NashvilleVerklaring’, tweet Barbara Barend.
Voormalig D66-Kamerlid Boris van der Ham, nu voorzitter van het Humanistisch verbond, schrijft: ‘Wat een naargeestige visie op de mens en de liefde in die #nashvilleverklaring. Als voorzittter van het @humanverbond trek ik graag op met iedereen die ook zich verzet tegen dit soort kortzichtigheid.’
Van der Staaij
Ook de ondertekenaars krijgen er flink van langs. SGP-voorman Kees van der Staaij is een favoriet mikpunt. ‘Veel mensen vragen of het niet weer eens tijd wordt voor een kopje koffie met @keesvdstaaij vanwege de #NashvilleVerklaring. Nou nee. Ik kan deze onzin zó niet serieus nemen, evenmin als islam-gedreven of andere homohaat. Jullie betekenen niks. Liefde is alles. #lovewins’, schrijft Claudia de Breij.
,,Ik ken u als een kundige collega’’, richt D66-Kamerlid Rutger Schonis zich op Twitter rechtstreeks tot de SGP’er. ,,Daarom valt uw steun voor de Nashville-verklaring mij zo vies van u tegen. U ontkent hiermee het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders.’’
Kamerlid Femke Merel van Kooten van de Partij voor de Dieren is verbijsterd. ,,Hoe kun je geloven dat God mensen buitensluit vanwege hun liefde (liefde!) voor een ander’’, twittert zij. ,,Hoe walgelijk en intens verdrietig. Om je kapot te schamen.’’
Dilan Yeşilgöz van de VVD richt haar pijlen op de Vrije Universiteit, waarvan meerdere docenten de verklaring hebben ondertekend. ,,Ik zou graag trots zijn op mijn universiteit. Maar met docenten die deze belachelijke verklaring ondertekenen, wordt dat bijzonder lastig.’’
Astrid Oosenbrug, voorzitter van belangenorganisatie COC, noemt de ‘Nashville-verklaring’ een ,,schadelijk document voor orthodox-protestante LHBT’ers en een onbarmhartige en ongevoelige actie van de ondertekenaars”. Met deze verklaring worden mensen die lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender zijn, terug de kast in gestuurd, vindt zij.
Rutte
Sommige Twitteraars richten zich tot of verwijzen naar premier Rutte. ‘Tsja, ik geloof niet dat Rutte III straks na de #PS2019 steun voor coalitie in Eerste Kamer gaat vragen aan #SGP Positie #Groenlinks sterker’, reageert politiek verslaggever Jan Hoedeman van het AD.
‘@MinPres Wij leven in NL, waar plaats is voor mooie en minder mooie gebruiken, verschillende opvattingen, afkomst en seksuele voorkeur dat is ons recht! U zei dat recht te zullen beschermen. Nou Mark begin er dan NU mee.Sta op en neem stelling! #NashvilleVerklaring’
‘In Nederland is geen plaats voor mensen die onze fundamentele waarden en (homo)rechten niet erkennen.’ Aldus Mark Rutte in zijn open brief aan alle Nederlanders. Nou, ondertekenaars van de #NashvilleVerklaring … Toedeloe, he!’
Veertien artikelen
De Nashvilleverklaring bestaat uit veertien artikelen over het huwelijk en over seksualiteit. Seks buiten het huwelijk, seks tussen mensen van hetzelfde geslacht en ook transmensen wordt gezien als in strijd met de wil van hun god. Homoseksualiteit is volgens de verklaring zelfs te genezen.
‘WIJ BEVESTIGEN dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren. Wie deze wel goedkeurt wijkt fundamenteel af van de standvastigheid die van christenen verwacht mag worden en van het getuigenis waartoe zij geroepen zijn’
‘WIJ ONTKENNEN dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen.’
‘WIJ ONTKENNEN dat het in overeenstemming met deze heilige bedoelingen is wanneer mensen zichzelf bewust willen zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’
‘WIJ BEVESTIGEN dat de genade van God in Christus zowel vergeving als levensveranderende kracht geeft, en dat deze vergeving en kracht een volgeling van Jezus in staat stellen om zondige verlangens te doden en te leven op een wijze die de Heere waardig is.
De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af. 2419:54 PM – Jan 6, 2019
Veel mensen vragen of het niet weer eens tijd wordt voor een kopje koffie met @keesvdstaaij vanwege de #NashvilleVerklaring. Nou nee. Ik kan deze onzin zó niet serieus nemen, evenmin als islam-gedreven of andere homohaat. Jullie betekenen niks. Liefde is alles. #lovewins1,973 8:08 PM – Jan 6, 2019
Zeer geschokt van wat er in #NashvilleVerklaring staat. In artikel 12 staat zelfs inmpliciet dat homo’s en transgenders kunnen genezen van hun geaardheid. Deze verkaring druist in tegen fundamentele rechten van de mens, tegen NLse Grondwet, tegen onze rechtsstaat. #MENSENRECHTEN41
RTL 06.01.2019 Op sociale media wordt boos gereageerd op een manifest van een groep Nederlandse christenen. Predikanten en prominenten van de orthodox-protestantse kerk beschrijven in het manifest dat het huwelijk bedoeld is als een ‘levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw’.
Het manifest is een Nederlandse vertaling van het Amerikaanse Nashville Statement. In deze verklaring staat hoe christenen moeten omgaan met zaken als het geloof, maar ook het huwelijk en seks.
Homohaatmanifest
De gelovigen wijzen in het manifest homoseksuele relaties en ‘transgenderisme’ af. Critici noemen het daarom een ‘homohaatmanifest’.
“Wat een naargeestige visie op de mens en de liefde”, twittert oud-D66-Kamerlid Boris van der Ham. “Ik weet niet wat ik lees”, schrijft een ander.
14artikelen
Het manifest bestaat uit 14 artikelen. Veel mensen vallen over het eerste artikel in de verklaring:
WIJ BEVESTIGEN dat God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw, waarbinnen seksualiteit een plaats heeft en waaruit kinderen kunnen voortkomen. Het doel van het huwelijk is de verbondsliefde tussen Christus en Zijn bruid, de Kerk, zichtbaar te maken. WIJ ONTKENNEN dat God het huwelijk heeft bedoeld als een homoseksuele, polygame of polyamoreuze relatie. Wij ontkennen ook dat het huwelijk een louter menselijk contract is in plaats van een verbond gesloten voor God.
Over ‘transgenderisme’ meldt het manifest het volgende:
WIJ BEVESTIGEN dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren. Wie deze wel goedkeurt wijkt fundamenteel af van de standvastigheid die van christenen verwacht mag worden en van het getuigenis waartoe zij geroepen zijn. WIJ ONTKENNEN dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen.
Kees van der Staaij
Onder de ondertekenaars ook Tweede Kamerlid Kees van der Staaij. Veel mensen reageren met afschuw op de SGP-voorman. “Een Tweede Kamerlid dat een verklaring tekent die indruist tegen de grondwet en tegen de universele verklaring voor de rechten van de mens, hoort niet thuis in ons parlement”, klinkt het.
Cabaretière Claudia de Breij twittert: “Veel mensen vragen of het niet weer eens tijd wordt voor een kopje koffie met Kees van der Staaij vanwege de NashvilleVerklaring. Nou nee. Ik kan deze onzin zó niet serieus nemen, evenmin als islam-gedreven of andere homohaat. Jullie betekenen niks. Liefde is alles.”
Kees van der Staaij is de meest bekende ondertekenaar van het manifest.
Telegraaf 06.01.2019 Een pamflet dat duidelijk maakt dat het huwelijk tussen een man en vrouw hoort te zijn en het goedkeuren van homoseksualiteit zondig is, is ondertekend door honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici, onder wie SGP-voorman Kees van der Staaij.
Het document is een Nederlandse versie van de Nashville-verklaring, die werd gelanceerd in de Verenigde Staten. Het geldt volgens de ondertekenaars als gids over de omgang met homoseksualiteit in de huidige tijd.
De opstellers spreken van een ’historische’ overgangssituatie. „Terwijl de westerse cultuur in toenemende mate postchristelijk is geworden, is zij bezig om op ingrijpende wijze een nieuwe invulling te geven aan wat het betekent mens te zijn.”
’Dit polariseert debat’
Vooral artikel 10 is stellig en pikant. Terwijl er de laatste tijd meer tolerantie voor homoseksualiteit komt binnen de kerk, wordt in dit document stellig beschreven dat het ’zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren’.
Dagblad Trouw, van christelijke signatuur, stelt dat het document ’het debat over homoseksualiteit in protestants Nederland verder verhardt en polariseert’.
Verschil homo en homoseksualiteit
De verklaring maakt overigens onderscheid tussen homo’s en homoseksualiteit. Dat laatste is slecht, de mensen zelf hebben wel een plaats in de kerk, aldus de predikanten. „Zij die bij zichzelf een homoseksuele gerichtheid herkennen of worstelen met hun geslachtelijkheid, mogen weten in de christelijke gemeente een volwaardige plaats te hebben.”
Minister Ingrid van Engelshoven heeft in een tweet gereageerd op de Nashville-verklaring. „Emancipatie is nog lang niet af”, stelt ze. „Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan.”
Kees van der Staaij is een van de eerste ondertekenaars van de verklaringANP
Ook SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij zette zijn handtekening onder de zogenoemde Nashville-verklaring.
NOS 06.01.2019 Honderden orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici hebben hun handtekening gezet onder een tekst die zich stevig uitspreekt tegen homoseksualiteit en transgenders. In het pamflet wordt beschreven dat “God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.”
Naast voornamelijk voorgangers is de verklaring ook ondertekend door SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij. Vanwege de zondagsrust was hij niet bereikbaar voor commentaar. SGP-senator Diederik van Dijk en voormalig lijstduwer van de ChristenUnie Orlando Bottenbley tekenden ook.
Volgens Trouw komen de 250 mannelijke ondertekenaars uit onder andere de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten en de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Het gaat om de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring, een document dat in 2017 werd opgesteld in de Verenigde Staten. Daarin staat beschreven hoe christenen moeten omgaan met het geloof, het huwelijk en seksualiteit.
De toon in de Nederlandse versie, met de titel Een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit, is sterk anti-lhbti. In artikel 10 van het document staat bijvoorbeeld: “Wij bevestigen dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren.”
De volledige Nashville-verklaring kun je hier lezen.
Dominee Rinie van Reenen uit Oldebroek, van de hersteld-hervormde stroming binnen de protestantse kerk, is een van de predikanten die de verklaring ondertekenden. Hij zegt tegen het Nederlands Dagblad dat het pamflet veel steun krijgt. “Het is niet maar een enkeling die dit vindt. Het is een interkerkelijk en wereldwijd statement.”
De verklaring komt op een moment dat er juist sprake was van enige emancipatie van homoseksuelen binnen de protestantse kerk. Eind november vorig jaar schreven honderden predikanten en kerkelijk werkers een open brief waarin ze stelden dat het homohuwelijk in hun kerk geen enkel probleem was. Dagblad Trouw schrijft dat door de Nederlandse Nashville-verklaring “het debat over homoseksualiteit in protestants Nederland verder verhardt en polariseert”.
De discussie over homo’s doet helemaal niet ter zake, vinden de schrijvers van die verklaring. Zij stellen dat homoseksualiteit niet iets is waarover christenen onderling van mening mogen verschillen. Ook staat erin dat homoseksuelen en transgenders van hun geaardheid kunnen genezen.
Op sociale media krijgt het pamflet bijval, maar vooral heel veel kritiek. Verschillende predikanten en andere prominente protestanten zeggen het nooit te zullen ondertekenen. Bij de tegenstanders zitten ook mensen uit de kerkgemeenschappen die deels voor de verklaring zijn.
Een van de tegenstanders van het pamflet is Willem Smouter, predikant in Apeldoorn en voorzitter bij de EO. Hij schrijft op Twitter: “Ik wil zo duidelijk mogelijk zeggen: geloof dit niet! Wat je identiteit ook is, man of vrouw, Jood of heiden, homo of hetero, je bent welkom in Gods huis.”
Vele anderen laten op Twitter weten dat ze boos zijn, onder wie een raadslid van GroenLinks in Alkmaar:
De Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring is gemaakt door evangelist Arjan Baan en Piet de Vries van de Hersteld Hervormde Kerk. De verklaring is gisteren verder verspreid onder protestantse predikanten en voorgangers.
NU 06.01.2019 Honderden protestantse predikanten en voorgangers hebben zich met het ondertekenen van de zogeheten Nashville-verklaring uitgesproken tegen lhbt’ers. Ze betogen dat het huwelijk alleen bedoeld is als verbond tussen één man en één vrouw.
De Nashville-verklaring is in 2017 in Amerika opgesteld, het pamflet waar nu de handtekeningen onder zijn gezet is een vertaling hiervan.
In de Nashville-verklaring staat onder meer te lezen dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat daar genezing voor mogelijk is.
“Wij ontkennen dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen”, zo is te lezen.
Overigens is de verklaring alleen ondertekend door mannen.
SGP-leider Van der Staaij heeft ondertekend
Een van de ondertekenaars is SGP-leider in de Tweede Kamer Kees van der Staaij, net als senator Diederik van Dijk van diezelfde partij. Dit zorgt voor veel kritiek in Den Haag.
“Ik ken u als een kundige collega”, richt D66-Kamerlid Rutger Schonis zich op Twitter rechtstreeks tot SGP’er Van der Staaij. “Daarom valt uw steun voor de Nashville-verklaring mij zo vies van u tegen. U ontkent hiermee het bestaan van een fundamenteel grondrecht voor vele duizenden Nederlanders.”
Ook CDA-partijvoorzitter en voormalig predikant Ruth Peetoom is erg kritisch. “Waar liefde is en zorg voor elkaar, daar is God”, twittert zij. “Zo geloven en kerk zijn is voor mij helder belijden. De Nashville-verklaring staat daar haaks op. Voor mij en vele anderen.”
Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) stelt dat de Nashville-verklaring een stap terug in de tijd is.
De NL versie van #NashvilleVerklaring maakt helaas één ding heel duidelijk. Dit zijn stappen terug in de tijd. We hebben nog een lange weg te gaan. Emancipatie is nog lang niet af.
Astrid Oosenbrug, voorzitter van belangenorganisatie COC, noemt de ‘Nashville-verklaring’ een “schadelijk document voor orthodox-protestante LHBT’ers en een onbarmhartige en ongevoelige actie van de ondertekenaars”.
Met deze verklaring worden mensen die lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender zijn, terug de kast in gestuurd, vindt zij.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/23bbfdae-a1aa-11ea-b003-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3803a68c-5d34-11ea-b0dc-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4f985a46-54d2-11ea-bea3-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2904330c-5408-11ea-ac8f-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2958ffa4-5408-11ea-ac8f-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/29acf0bc-53c4-11ea-8e8f-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1b07152e-5342-11ea-a1a4-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/465366a8-5354-11ea-9ccb-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a2caa50c-531f-11ea-b321-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/353741ba-51a0-11ea-8424-02d2fb1aa1d7.jpg)
JW Navis @jwnavis
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3be07682-5180-11ea-b0f6-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a3950e5e-4e89-11ea-a593-02d1dbdc35d1.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55113250-fa500b.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/04/data30697586-44d681.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2018/04/data30697542-a15afd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bf61a68c-4c19-11ea-b3c4-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/30b43e2c-4908-11ea-870c-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/47912740-50b1-11e9-a56a-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b7314f22-4566-11e9-8c97-f5b8ddea5d62.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c0efa6b0-40d6-11e9-85c6-ff84f5ae1891.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c0655c3e-39a2-11e9-a0f6-47a9b3469c5a.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/02/topshot-vatican-religion-pope-children-assault-summit23563393.jpg)
/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2019/02/australia-vatican-assault-trial-pell23600240.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c86c0ac6-382c-11e9-869a-51c1a9aa1ca0.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/02/topshot-vatican-religion-pope-children-assault-summit23563393.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data35112376-b58f03.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/26631cd4-3763-11e9-bcd3-abd01b3ab6bd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/65411650-36a9-11e9-9edf-9b42e225e743.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e96215c2-3359-11e9-9e43-2b81a71c82ac.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cc5dc31e-301f-11e9-95b1-39e2ad6409b1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1b5e81fc-2985-11e9-917f-f5b5909ceb2e.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6d8e6458-25ff-11e9-919f-c56aabf36538.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d706eea2-3089-11e9-9b84-9fc303167ef8.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3415f612-1b61-11e9-a234-89c08f415ee5.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6480deb0-1711-11e9-aadb-11c7520fa25d.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7bdb7006-14e7-11e9-908f-852b69c53278.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6d3e8988-151a-11e9-b2e3-b952488fff22.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fff3dce0-1463-11e9-b3ca-31f598bdf958.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a9d37292-14c4-11e9-a6b2-b735cf2dc66d.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d2a1b610-1448-11e9-ae63-3b919fc037d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d2d89aea-1448-11e9-ae63-3b919fc037d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0da9812c-1410-11e9-8ec1-272e19ebc600.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/57bae838-13e7-11e9-8ec1-272e19ebc600.jpg)
Rotterdam
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0201ce14-1385-11e9-a387-c7ae32302c37.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b8995fae-135b-11e9-8659-2fc6f06680d9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6ea94506-1295-11e9-9b34-5bd70e0d43d0.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0d6513ec-12b8-11e9-b604-a3ccfac891ed.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c83cdabc-1284-11e9-92d4-17874474dafc.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5d017f54-1285-11e9-b76d-333e9190549b.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f8a98312-1289-11e9-a981-278746086bd9.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/372a68dc-126b-11e9-ad1b-4f443fb53865.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9b737d40-126d-11e9-8ec1-272e19ebc600.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fb71b398-1285-11e9-b604-a3ccfac891ed.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7798d924-11fa-11e9-8abc-fdb9299804ae.JPG)
Debat in de Digitale Hofstad 
%20voor?%20%0d){kind=link}
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.