Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Telegraaf 09.12.2020
02.11.2020
31.10.2020
Telegraaf 30.10.2020
Telegraaf 28.10.2020
Telegraaf 24.10.2020
23.10.2020
Telegraaf 20.10.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”
Tweede Kamerleden hebben geen goed woord over voor de KLM-piloten die de aanvullende voorwaarden niet willen tekenen om de staatssteun van 3,4 miljard euro aan goedkope leningen veilig te stellen.
“De toekomst van KLM staat op het spel en daarmee de toekomst van tienduizenden banen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer dinsdag tijdens het Vragenuur.
Telegraaf 04.11.2020
“Met de houding van de piloten die alleen denken aan hun eigen voordeeltjes, hun eigen topsalarissen, maar het brede maatschappelijke belang uit het oog zijn verloren, komen we er niet”, aldus de PvdA’er.
De piloten, die als enige groep werknemers binnen KLM niet akkoord zijn met de afspraken die het kabinet stelt als voorwaarde voor de steun, zijn volgens Nijboer “volledig de weg kwijt.”
De irritatie werd Kamerbreed gedeeld. “80 procent van een topsalaris is nog altijd beter dan een WW-uitkering”, zei VVD’er Roald van der Linde. Farid Azarkan van DENK: “Dit is een middelvinger naar de belastingbetalers.”
Hoekstra: ‘Maatregelen niet onderhandelbaar’
Maandagavond maakte de FNV bekend in te stemmen met de voorwaarden die het kabinet stelt aan de overheidssteun. Van de piloten wordt het grootste loonoffer gevraagd, zij verdienen ook het meest.
Er was begin oktober al een akkoord dat zij 20 procent per jaar zouden inleveren, maar die afspraak duurde tot maart volgend jaar. Dat blijft wat de VNV betreft ook zo, liet voorzitter Willem Schmid zondag in een brief aan Hoekstra weten.
Telegraaf 03.10.2020
Telegraaf 02.10.2020
Telegraaf 01.10.2020
15.09.2020
Telegraaf 04.09.2020
Telegraaf 02.09.2020
AD 24.08.2020
Telegraaf 11.07.2020
Telegraaf 07.07.2020
Telegraaf 02.07.2020
AD 27.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 26.06.2020
Telegraaf 23.06.2020
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
Telegraaf 30.09.2020
Telegraaf 29.09.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 09.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 06.05.2020
Telegraaf 30.06.2020
AD 21.04.2020
KLM zal sterker uit de huidige coronacrisis komen. “Doelgericht, maatschappelijk verantwoord en duurzaam”, schrijft bestuursvoorzitter Pieter Elbers van de maatschappij in een e-mail aan de klanten.
Telegraaf 25.05.2020
Toch Bonus voor topman Ben Smith
De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om Air France-KLM-topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen.
Telegraaf 27.05.2020
Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
AD 27.04.2020
Telegraaf 21.04.2020
KLM lag de afgelopen tijd behoorlijk onder vuur. Tijdens de coronacrisis werden tijdelijke contractenniet verlengd, terwijl wel een beroep werd gedaan op financiële steun van de overheid. En eind vorige week bleek dat een hogere beloning voor topman Elbers ondanks deze crisis op de agenda van de aandeelhoudersvergadering was gezet.
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Telegraaf 08.05.2020
Telegraaf 30.04.2020
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
AD 24.04.2020
Beloningsbeleid
Rob Jetten D-66 wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”,liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elberszei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
Belastingontwijking
Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom vanwege belastingontwijking veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag 18.04.2020. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
Telegraaf 24.04.2020
Wolters Kluwers
Nancy McKinstry, topvrouw bij databedrijf Wolters Kluwer, heeft de beloning over 2019 bijna zien verdubbelen. Een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index krijgt voor de prestaties in 2019 een bedrag van opgeteld 8 miljoen euro. Vorig jaar ontving ze 4,7 miljoen euro.
Telegraaf 23.04.2020
KLM wilde bonus verhogen
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Ceo Benjamin Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Telegraaf 24.04.2020
Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France-KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond 22.04.2020 met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat ook Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM in aanmerking kwam voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Al eerder kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Pieter Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt zou op 23 april 2020 op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Tijdelijke contracten
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
Telegraaf 09.04.2021 De goudgerande bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM zorgt voor een golf van verontwaardiging in politiek Den Haag. Niemand kan begrip opbrengen voor het belonen van het ’binnenhalen’ van staatssteun in een rampjaar.
„Wij zijn tegen die bonus”, reageert demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën). „Bonussen en uitkeren van dividend vinden wij niet verenigbaar met steun.”
Nederland is aandeelhouder van Air France KLM, maar een eerdere poging om het uitdelen van royale beloningen aan de top in Parijs te voorkomen is gestrand. In eigen land heeft Hoekstra wel een harde afspraak met KLM: geen bonussen, geen dividend. De actie van het moederconcern heeft volgens de CDA-bewindsman geen gevolgen voor eventuele toekomstige hulp aan KLM.
De Tweede Kamer eist opheldering. VVD-Kamerlid Eelco Heinen vraagt zich af of het niet indruist tegen Europese steunregels. De liberaal heeft er geen goed woord voor over: „Mayday mayday roepen en bonus toepen, dat is totaal ongepast in deze moeilijke economische tijd voor het bedrijf en personeel.”
De SP wil de blauwe zwaan het liefst afscheiden van de Fransen en KLM nationaliseren. SP-leider Lilian Marijnissen is woest: „Duizenden ontslagen, onzekerheid op de werkvloer, maar de bonussen aan de top gaan natuurlijk gewoon door.”
’Hoekstra aandeelhouder?’
De PvdA vraagt zich af wat de invloed van Hoekstra is als aandeelhouder . „Er is niks van te merken”, zegt Kamerlid Henk Nijboer. „Bonussen uitdelen aan de top terwijl medewerkers worden ontslagen is amoreel en onverdedigbaar.”
RTL 09.04.2021 KLM heeft financieel flink water gemaakt door de coronacrisis. Van de ruim 1,5 miljard euro aan eigen vermogen die de luchtvaartmaatschappij eind 2019 had, is helemaal niks meer over. KLM sloot 2020 af met een negatief eigen vermogen van 115 miljoen euro.
Dat betekent dat KLM nu meer schulden heeft dan bezittingen en dus technisch failliet is. Dat klinkt trouwens erger dan het is. Zolang de rekeningen betaald kunnen worden, bijvoorbeeld met de miljarden aan overheidssteun die het bedrijf vorig jaar ontving, blijft KLM in de lucht.
Diep weggezakt
Dat het bedrijf zo diep weggezakt is, komt niet echt als een verrassing. De omzet van het bedrijf daalde van ruim 11 miljard euro in 2019 naar 5,1 miljard vorig jaar. En de winst van 449 miljoen euro verdampte helemaal: KLM leed een verlies van ruim 1,5 miljard euro.
Dat verlies was overigens een stuk forser uitgevallen zonder de overheidssteun. KLM kon de salarissen van het personeel blijven doorbetalen dankzij 1 miljard euro NOW-steun. Daarnaast hield het 764 miljoen euro in kas door gebruik te maken van de mogelijkheid om later belasting te betalen.
Topman levert in, houdt 7 ton over
De top van het bedrijf heeft in het rampjaar flink ingeleverd op het salaris en de bonussen. Voorwaarde aan de staatssteun die KLM vorig jaar kreeg was dat de directie geen bonussen mocht krijgen. Bovendien heeft ceo Pieter Elbers in de tweede helft van het jaar 20 procent van zijn vaste salaris ingeleverd.
Dat betekent trouwens niet dat Elbers nu op een houtje moet bijten. Aan vast salaris hield hij nog altijd ruim 535.000 euro over. Daar komt nog eens meer dan 183.000 euro bovenop voor in zijn pensioenpotje. Bij elkaar verdiende de topman 722.818 euro in 2020.
Minder erg dan bij Air France
Toch is de financiële nood nog niet zo ‘acuut’ dat het bedrijf nieuwe staatssteun nodig heeft. Frankrijk schoot zustermaatschappij Air France deze week te hulp door een lening van 3 miljard euro een eeuwigdurende looptijd te geven.
Omdat de geldschieter zo’n lening niet kan opeisen, telt deze niet mee als schuld. En hoe lager je schulden zijn, hoe makkelijker het is om nieuw geld te lenen als dat nodig is. Ook gaat het moederbedrijf Air France-KLM voor een miljard aan extra aandelen uitgeven. De opbrengst hiervan is bedoeld voor Air France.
KLM kan nog even zonder
Bij KLM is dat nog niet nodig. Het bedrijf kan nog geld lenen dankzij het pakket aan maatregelen waarmee de Nederlandse staat het bedrijf vorig jaar te hulp kwam. Van de 3,4 miljard euro aan directe lening en garanties voor bankleningen, heeft KLM pas 900 miljoen euro opgenomen.
KLM heeft dus nog 2,5 miljard euro op de plank liggen om de rekeningen mee te kunnen betalen. Het bedrijf denkt het daar in ieder geval nog 12 maanden mee uit te kunnen zingen.
Al houdt het bedrijf wel een gigantische slag om de arm. KLM gaat er namelijk vanuit dat de luchtvaart de komende maanden zal herstellen, omdat er dankzij het vaccineren meer gereisd kan worden. Maar dat is natuurlijk absoluut geen zekerheid.
Om tafel met geldschieters
Stel dat dit niet het geval is, dan moet KLM opnieuw onderhandelen met de Nederlandse staat en de banken die het bedrijf geld uitlenen over aangepaste voorwaarden.
Ook blijft de kans aanzienlijk dat KLM, net als Air France, uiteindelijk toch extra hulp van de staat nodig heeft in de vorm van een kapitaalinjectie. Mogelijkheden om dat te doen zijn bijvoorbeeld uitgifte van extra aandelen of het omzetten van leningen in aandelen of eeuwigdurende obligaties. De overheid is al maanden in overleg met de Europese Commissie onder welke voorwaarden dit mag gebeuren.
Slots in gevaar
Zeker is wel dat er start- en landingsrechten, zogenoemde slots, ingeleverd moeten worden op Schiphol. Voor KLM is dat een gruwel, omdat het daardoor moeilijker wordt om het internationale netwerk in stand te houden. Bovendien mag Schiphol niet groeien, waardoor er ook geen nieuwe slots beschikbaar beschikbaar komen. KLM kan de kwijtgeraakte slots dus niet compenseren door te proberen nieuwe slots te bemachtigen.
RTL 02.11.2020 FNV stemt alsnog in met de langere periodes van loonmatigingen bij KLM. De vakbond en luchtvaartmaatschappij hebben maandag aanvullende afspraken gemaakt. Tot 2025 levert iedereen loon in. Maar over twee jaar kunnen wel nieuwe afspraken gemaakt worden over de arbeidsvoorwaarden, zoals eindejaarsuitkering, salaris en vakantiedagen.
Dat zegt een woordvoerder van FNV. Het akkoord geldt zowel voor FNV Grond en FNV Cabine.
Het akkoord van de bonden was noodzakelijk om nog verdere staatssteun te krijgen. Die was per direct stopgezet, omdat FNV en pilotenvakbond VNV zaterdag geen clausule wilden tekenen over de lagere lonen. Alleen pilotenvakbond VNV ligt nu nog dwars.
KLM riep de vakbonden vorige week vrijdag bijeen voor een crisisoverleg. De miljardensteun (3,4 miljard) van de overheid was in gevaar. In ruil voor die steun moet KLM de kosten omlaag brengen. Het huidige reorganisatieplan wil het kabinet niet goedkeuren. Daarin staat namelijk dat er slechts tot uiterlijk 2023 loonoffers worden gebracht. Het kabinet wil de toezegging dat de werknemers tot 2025 geld inleveren.
Ruzie
Vijf vakbonden gingen akkoord en FNV had het in beraad. Nu er een akkkoord ligt, ligt de bal bij de piloten. Pilotenvakbond VNV wil nog altijd geen geen handtekening zetten. De piloten moeten 20 procent inleveren en vinden het niet eerlijk dat ze, als het over twee jaar wellicht weer goed gaat met de luchtvaart, ze nog zo lang voor een lager loon moeten werken.
AD 01.11.2020 De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, omdat de vakbond van de piloten niet bereid is voor zeker vijf jaar salaris in te leveren. Waarom weigeren de piloten, en hoeveel verdienen ze eigenlijk?
Keihard was de mededeling van minister van Financiën Wopke Hoekstra, zaterdagavond. Als de piloten van de KLM niet akkoord gaan met het inleveren van salaris voor liefst vijf jaar, dan is het uit met de staatssteun. En daarmee staat de toekomst van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, die één van de grootste werkgevers van Nederland is, op losse schroeven.
Wat is er aan de hand?
Vakbonden moesten van de CDA-bewindsman een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders gaat een financiële injectie van 3,4 miljard euro voor de geplaagde vliegmaatschappij niet door. Zonder die steun dreigt faillissement. Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben de clausule inmiddels ondertekend. Twee bonden van de FNV beraden zich nog.
Maar één club, de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV), gooit de kont tegen de krib. De piloten zijn wél akkoord met het maken van afspraken tot maart 2022, waarbij piloten tot 20 procent van hun salaris inleveren. Maar om voor vijf jaar loonafspraken te maken, dat gaat de vliegeniers te ver.
Waarom gooien de piloten de kont tegen de krib?
De weigering van de piloten leverde gisteren massale kritiek op. Ook in de Tweede Kamer. ,,Ik snap dat je bij onderhandeligen tot het gaatje gaat, maar in de situatie waarin KLM zich bevindt, is dit onverantwoorde powerplay van piloten”, zei CU-Kamerlid Eppo Bruins.
Maar vakbondsvoorzitter Reinier Castelein, die namens vakbond De Unie wél een krabbel zette onder het voorstel, snapt de bezwaren van de piloten wel. ,,Ik vind het niet zo gek wat die piloten doen. Een cao spreek je normaal af voor één jaar of twee jaar. Minister Hoekstra wil nu dat die piloten voor een looptijd van vijf jaar tekenen.’’
Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
Castelein heeft geen goed woord over voor het voorstel van het kabinet. Volgens hem was er al een akkoord tot en met 2022, maar kwam de CDA-minister vrijdag ineens met een nieuwe eis om vijf jaar lang bereid te zijn in te leveren. ,,Ik vind het echt een non-document. Ik vind de tekeningen van mijn 3-jarige dochter waardevoller dan het voorstel van Hoekstra.’’ De Unie-voorzitter vindt dat de CDA-minister veel te ver vooruit wil kijken.
,,Stel dat Hugo de Jonge in januari ineens een vaccin heeft, de economie de komende jaren aantrekt en we met zijn allen weer gaan vliegen, dan zitten die piloten voor vijf jaar aan die afspraken vast! We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn.’’
Bovendien, zegt Castelein: de KLM is bepaald niet het enige bedrijf dat staatssteun krijgt. ,,In Nederland krijgen nu 2,2 miljoen mensen salarissteun van de overheid. Alleen KLM’ers moeten inleveren. Ook bij de NS zijn er mensen die drie keer modaal verdienen.
Waarom hoeven die niet in te leveren? Ik vind het goedkoop om die piloten zo te bashen.’’ Daarbij moet wel worden opgemerkt dat Nederlanders die steun krijgen van de overheid, gebonden zijn aan een maximum van twee keer het dagloon. Als werknemers meer verdienen moeten bedrijven dat bijleggen en dat kán KLM simpelweg niet meer.
Wat verdient een KLM-piloot?
Hoeveel een KLM-piloot verdient, hangt af van leeftijd, ervaring en welk vliegtuig ze vliegen. Aan het begin van hun carrière verdienen piloten tussen de 25.000 en 50.000 euro, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft. ,,Een gezagvoerder zit aan het eind van de piramide bij KLM op 2,5 ton. Van gezagvoerders op intercontinentale vluchten wordt zelfs gezegd dat zij vlak voor hun pensioen 275.000 euro verdienen, maar er zijn maar heel weinig die dat halen.’’
We weten niet eens of we volgende maand kerst kunnen vieren. Laat staan dat we weten waar we over jaren aan toe zijn, aldus Reinier Castelein, onderhandelaar van De Unie.
KLM-piloten verdienen daarmee wel veel meer dan vliegeniers van goedkope vliegtuigmaatschappijen. Melkert tekent daarbij wel aan dat piloten forse kosten moeten maken voor hun opleiding. ,,In het begin van je carrière weegt die studielening van een piloot zwaar. De opleiding kost één à anderhalve ton. Die leningen zul je op een gegeven moment toch een keer terug moeten betalen.
Als je begint met startsalaris van tussen 25.000 en 50.000 euro hou je niet veel over, zeker niet als je ook een jong gezin of studerende kinderen hebt. Je moet naar schatting vijftien à twintig jaar in het vak zitten, om die schuld volledig te hebben afbetaald.’’ Dat zou volgens Melkert kunnen verklaren ‘waarom die piloten nu zo moeilijk doen’. ,,Dat piloten proberen hun huid duur te verkopen, daar kan ik me van alles bij voorstellen.’’
Hoe loopt dit af?
Hoe hoog de nood is, bleek zaterdag wel uit een publieke smeekbede van KLM-topman Elbers aan de VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door”, schreef Elbers. ,,Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Als dit mis gaat kunnen de belastingbetalers dat geld ophoesten, aldus Luchtvaartdeskundige Joris Melkert TU Delft.
Minister Hoekstra zelf noemde de situatie gisteravond ‘teleurstellend en risicovol’. Zonder de miljarden aan staatssteun zou KLM deze crisis niet overleven. Maar de minister legde de bal duidelijk bij de pilotenvakbond. ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden.”
Volgens luchtvaartexpert Melkert staat de toekomst van KLM inderdaad op het spel. ,,Als de piloten voet bij stuk houden spelen ze echt met vuur! Technisch was KLM zonder staatssteun al failliet geweest.” En hij verwacht dat de crisis door corona ‘echt nog wel langer aanhoudt’. Volgens Melkert zitten de piloten en KLM in een duivels dilemma.
,,Waar kiezen we voor? Voortbestaan en voorlopig een baangarantie, of de harde lijn en kijken wat er nog te redden valt? Het gaat nu hard tegen hard in dat proces. Ik kan de piloten niet kwalijk nemen dat ze eerst even kijken hoe ver zij kunnen gaan. De minister heeft nu duidelijk gezegd: tot hier en niet verder.’’ Hij verwacht dat de piloten geen keus hebben en binnen een paar dagen alsnog overstag zullen gaan.
De positie van Hoekstra is volgens luchtvaarteconoom Hans Heerkens van de TU Twente ‘niet te benijden’. ,,Geeft de minister niet toe, dan heeft hij een probleem met de piloten. Geeft hij wel toe, dan krijgt hij al die andere vakbonden die akkoord zijn over zich heen.’’
Heerkens erkent dat met name ervaren piloten in ons land veel verdienen. ,,Tweeënhalve ton vind ik veel, het is ook meer dan in bijvoorbeeld de VS. Maar als de piloten nu toegeven, staat vast dat de KLM binnenkort weer op de stoep staat met een volgende bezuiniging.”
Volgens Heerkens is de tijd aangebroken ‘om na te denken over of de luchtvaart wel op deze weg kan doorgaan’. ,,Je gaat je oprecht afvragen of al die bestemmingen de BV Nederland zoveel opleveren. Nederland, Amerika en Azië zijn plaatsen die daarvoor heel belangrijk zijn. Wij moeten ons afvragen of wij wel naar de hele wereld toe willen blijven vliegen.’’
NU 01.11.2020 KLM hoeft nog even niet te rekenen op groen licht voor de resterende 2,5 miljard euro aan staatsleningen. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het loonoffer van het KLM-personeel nog te mager in ruil voor het belastinggeld. Maar hij weet ook: het luchtvaartbedrijf houdt het niet lang vol zonder overheidssteun.
Hoekstra zit in een spagaat. Enerzijds is KLM met Schiphol als uitvalsbasis belangrijk voor de Nederlandse economie. De bewindsman laat geen kans onbenut om dat te benadrukken.
Anderzijds zitten er wel voorwaarden aan de steun. Dus hoe hard KLM het geld ook nodig heeft, Hoekstra houdt voorlopig de hand op de knip.
KLM heeft al een eerste deel ontvangen. Eind augustus maakte de overheid 277 miljoen euro over, via bankleningen waar de staat garant voor staat kwam daar nog eens 665 miljoen euro bij. Het luchtvaartbedrijf is daarmee de grootste gebruiker van de loonsubsidie (NOW) uit de noodpakketten.
Hoekstra: ‘Redelijk dat er iets wordt terugverlangd’
Maar daar blijft het voorlopig bij. Het loonoffer van het personeel moet van Hoekstra net zo lang duren als de gehele looptijd van de staatssteun. Dat is waarschijnlijk vijf jaar. Het grond- en cabinepersoneel heeft voor twee jaar afspraken gemaakt, de piloten voor anderhalf jaar.
Deze plannen waren op 1 oktober al ingeleverd. De FNV, een van de bonden waarmee wordt onderhandeld, zegt dan ook verbaasd te zijn door deze “last-minute” extra voorwaarde van het kabinet. Niets van waar, zei Hoekstra vrijdag. De afspraken waren volgens hem helder.
“KLM heeft van alle bedrijven het meest gebruikgemaakt van de NOW, het is de enige onderneming waarin het kabinet fors aandelen heeft gekocht en het enige bedrijf waar we op het punt staan een miljardenlening uit te schrijven. Dat er iets wordt terugverlangd, vind ik redelijk”, aldus de bewindsman vlak na de ministerraad.
Het signaal: KLM is de vragende partij, zij moeten over de brug komen.
Veel vliegtuigen van KLM staan aan de grond, omdat er door de coronacrisis veel minder passagiers willen vliegen. (Foto: Pro Shots)
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond
Dat is zaterdag niet gebeurd. Naast FNV ging ook pilotenvakbond VNV niet akkoord met de extra loonoffers. De vraag is wat het kabinet gaat doen als dat zo blijft. Welke opties zijn er?
KLM staat letterlijk en figuurlijk aan de grond en het was Hoekstra zelf die dit voorjaar bij de bekendmaking van de miljardensteun zei: “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen.”
Als je het bedrijf zo belangrijk maakt, dan verzwakt dat ook je onderhandelingspositie om eisen te stellen. Op de vraag of het kabinet de portemonnee met belastinggeld op zak houdt, en KLM daarmee de facto de afgrond in duwt, gebruikte Hoekstra vrijdag een bekende Haagse truc: “Ik ga niet in op als-dan-vragen.”
NU 31.10.2020 KLM krijgt voorlopig geen staatssteun meer. Dat heeft minister Wopke Hoekstra van Financiën zaterdag laten weten in een brief aan de Tweede Kamer. KLM is het zaterdag niet eens geworden met de vakbonden over een akkoord over de langere looptijd van de bezuinigingen, liet de luchtvaartmaatschappij weten in een verklaring. Pilotenvakbond VNV en FNV, de vakbond voor het grondpersoneel, besloten de clausule niet te ondertekenen. Hoekstra noemt de opstelling van de bond “teleurstellend”.
“Eerder vandaag heeft het kabinet de directie van KLM laten weten dat de Nederlandse staat het aangeboden herstructureringsplan gezien het bovenstaande niet kan goedkeuren en KLM dus geen volgende trekking kan doen van de door de staat beschikbaar gestelde directe lening en van de kredietfaciliteit van banken”, schrijft Hoekstra.
“Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden”, aldus de minister.
Begin oktober bereikte KLM overeenstemming met verschillende vakbonden over loonmatiging tot 2022. Deze bezuinigingen duren echter minder lang dan de door de overheid geboden staatssteun van ongeveer vijf jaar. Het kabinet wil deze looptijden gelijktrekken. “De recente afspraken over de arbeidsvoorwaardenverlaging gelden slechts voor een deel van de looptijd van het steunpakket”, schrijft Hoekstra.
Staatssteun is essentieel voor KLM
Een nieuw akkoord tussen de luchtvaartmaatschappij en de vakbonden vormt een belangrijke voorwaarde voor de miljardensteun van het kabinet.
De staatssteun is essentieel voor het luchtvaartbedrijf, dat zeer hard is getroffen door de reisbeperkingen vanwege de coronacrisis. De steun bestaat uit een lening van 1 miljard euro en een garantstelling van 2,4 miljard euro.
Voor minister Hoekstra was een deal over een zogeheten commitment clausule tussen KLM en de werknemersclubs een vereiste voor de miljardensteun van het kabinet. De vakbonden bereikten eerder op 1 oktober al een akkoord met de KLM-directie, maar eerder deze week liet Hoekstra echter weten toch niet akkoord te gaan met de eerder gestelde voorwaarden.
Zo eist de minister nu onder meer dat de looptijd van de loonoffers kan worden verlengd. Middels de commitment clausule moeten de bonden zich verbinden aan loonafspraken voor de komende vijf jaar. De pilotenbond en FNV willen echter liever vasthouden aan het eerder gesloten akkoord.
NOS 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer. Dit heeft minister Hoekstra van Financiën laten weten, ook in een brief aan de Tweede Kamer. “Ik vind het zeer teleurstellend, maar we kunnen nu niet door met die lening”, aldus de minister.
Het bedrijf is door het coronavirus en het nagenoeg stilleggen van het internationale vliegverkeer in grote financiële problemen gekomen en zegt het zonder overheidssteun niet te kunnen redden.
Het kabinet wil KLM geen geld meer geven, als niet alle KLM-medewerkers voor vijf jaar salaris inleveren. Deze vijf jaar durende termijn had het kabinet eerder al als voorwaarde gesteld aan het geven van steun. Maar de pilotenvakbond VNV weigert dit. Vandaag was er weer een overleg tussen KLM en de vakbonden, zonder resultaat. Het kabinet weigert te zwichten voor de opstelling van de pilotenbond.
Minister Hoekstra noemt dat ‘risicovol’ voor het voorbestaan van KLM !!
‘Dit is zeer teleurstellend en risicovol’
KLM heeft al 1 miljard aan steun gekregen en kan de komende vijf jaar nog 2,4 miljard euro staatssteun krijgen, maar dan moet het bedrijf in die periode stevig bezuinigen. Het kabinet vindt dit een redelijke eis. KLM heeft in vergelijking met andere Nederlandse bedrijven al veel steun gekregen. “Wat we doen is in het belang van Nederland, maar het moet wel in balans zijn. Het gaat wel om geld van de belastingbetaler.”
De VNV wil zich niet vastleggen op bezuinigingen tot 2025. “Deze specifieke aanpassing van ons akkoord is op deze termijn niet realiseerbaar”, schrijft de pilotenvakbond in een verklaring. Het cabinepersoneel en de luchtvaarttechnici zijn wel bereid om vijf jaar loon in te leveren.
Elbers: ‘Ik begrijp conclusie niet’
De directie van KLM deed vanmiddag nog een oproep om in te stemmen met het verzoek van het kabinet. “In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van het bedrijf”, liet de KLM-top weten. Als er geen staatssteun komt, gaat het bedrijf met 30.000 werknemers vrijwel zeker failliet.
In een boodschap aan het personeel zei KLM-baas Pieter Elbers dat het bedrijf zonder de staatssteun “een ongelooflijk groot probleem” heeft. “Het is geen luxe, maar een noodzaak dat we deze leningen krijgen.”
Elbers riep de pilotenvakbond nogmaals op om alsnog in te stemmen met de voorwaarden. “Hoewel ik een aantal van de overwegingen begrijp, begrijp ik de conclusie niet. Want ook hiervoor staat voor mij centraal: wat dient uiteindelijk alle KLM’ers het beste?” De KLM-topman wil voorkomen dat zijn bedrijf uiteenvalt in verschillende groepen. “We moeten het samen doen.”
Minister Hoekstra wil overigens nog niet van een faillissement spreken. KLM heeft nog wat geld. “Maar ze kunnen het niet meer maanden uitzingen”, aldus Hoekstra.
‘Slikken of stikken’
NOS-verslaggever Ron Fresen zegt dat het kabinet zich snoeihard opstelt met deze “slikken-of-stikken-houding”. “Het kabinet laat geen enkele ruimte voor verdere onderhandelingen.” De bal ligt nu bij KLM en de piloten. “De piloten spelen met vuur.”
Hoekstra maakt duidelijk dat het kabinet KLM niet tegen elke prijs overeind wil houden, aldus Fresen. In het kabinet wordt hij volledig gesteund. “Daar is ook de frustratie gegroeid over de houding van KLM. Het gaat wel over 3,4 miljard euro
Achter de schermen onderzoekt het kabinet scenario’s waarin KLM failliet kan gaan, zo melden bronnen aan de NOS. Het kabinet bekijkt zelfs of er een andere nationale luchtvaartmaatschappij opgericht kan worden. In kabinetskringen is er in elk geval grote ergernis over de opstelling van met name de piloten.
Niet geslapen
Vakbond FNV, die ook nog geen handtekening onder de deal heeft gezet, vindt dat er onnodig onrust onder het KLM-personeel wordt veroorzaakt met de stevige opstelling van beide kanten.
“Honderden mensen hebben vannacht niet geslapen, omdat ze door de berichten in de media bang waren dat ze vandaag hun baan kwijt waren”, zegt Joost van Doesburg, campagneleider Schiphol bij de vakbond.
FNV vindt dat er nu alleen te veel onduidelijkheid is om groen licht te geven. Van Doesburg: “Maar wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
AD 31.10.2020 KLM krijgt van het kabinet voorlopig geen staatssteun meer, omdat de vakbond voor piloten niet voor vijf jaar een loonoffer wil doen. Dat heeft minister Hoekstra (Financiën) vanavond gezegd.
,,Het is teleurstellend en risicovol en ik had hier graag gezegd dat we gewoon door konden gaan, maar dat is nu niet het geval”, aldus Hoekstra. De minister noemt het ‘redelijk om wat terug te vragen’ voor alle steun die KLM de afgelopen maanden heeft ontvangen vanuit de overheid.
KLM-topman Pieter Elbers roept de pilotenvakbond VNV nogmaals op zich wél te committeren aan een langere periode van loonoffers. ,,In het belang van haar leden, alle KLM-werknemers en de toekomst van ons bedrijf”, aldus Elbers.
Hoekstra: ,,Het is aan KLM en de vakbonden om er voor te zorgen dat alsnog voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden. Mocht op een later moment alsnog aan de voorwaarden worden voldaan, dan zal het kabinet uw Kamer nader informeren.”
Aan een zijden draadje
De toekomst van KLM hangt aan een zijden draadje, nu begin vanmiddag een deadline van minister Hoekstra (Financiën) is verstreken voor personeelsvakbonden van de luchtvaartmaatschappij. Die moesten een clausule tekenen waarin ze toezeggen om tot 2025 akkoord te gaan met loonoffers. Anders krijgt KLM geen toegang tot essentiële staatssteun.
Vijf vakbonden – CNV, De Unie, NVLT, VNC en VKP – hebben deze clausule ondertekend. FNV (Cabine en Grond) beraadt zich nog, maar heeft aangegeven de toekomst van KLM nooit op het spel te zullen zetten. Alleen pilotenvakbond VNV weigert zich vooralsnog te committeren aan de eis van de minister, al zegt de bond wel ‘verantwoordelijkheid te zullen nemen’.
Dus kwam er tegen de avond nogmaals een smeekbede van topman Elbers richting VNV. ,,Zonder deze lening komt KLM deze moeilijke tijd niet door. Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk. Ik heb maar één doel voor ogen en dat is om KLM deze crisis te laten overleven. Dat lukt alleen als we met elkaar het algemeen belang in het vizier houden en bereid zijn daar een bijdrage aan te leveren die de eigen positie overstijgt.”
Van het positieve antwoord van alle bonden hangt veel af. Mogelijk komt het kabinet bij het uitblijven van algemene instemming niet over de brug met financiële noodsteun voor de noodlijdende luchtvaartmaatschappij. In dat geval kan KLM omvallen.
Vrijdag kwamen de bedrijfstop en de vakbonden voor crisisoverleg bijeen. Minister Hoekstra had eerdere voorstellen voor bezuinigingen bij de maatschappij afgekeurd. Groen licht uit Den Haag is nodig voor een tweede tranche uit het pakket van noodleningen en kredietgaranties van 3,4 miljard euro.
Loonmatiging tot 2025
Hoekstra vindt de looptijd van afspraken tussen KLM en vakbonden over de versobering van de arbeidsvoorwaarden te kort. Die overeenkomsten beslaan slechts een periode van anderhalf tot twee jaar. De bewindsman eist dat loonmatiging voor alle KLM’ers moeten duren zolang het steunpakket loopt, namelijk tot 2025. Daarbij wordt tot 20 procent aan arbeidsvoorwaarden ingeleverd.
Elbers prijst de flexibiliteit van de vakbeweging. ,,Dit zijn ongekende tijden die ook ongekende en ongebruikelijke stappen en aanpak vereisen. De recente cao-akkoorden op hoofdlijnen tussen KLM en bonden, zoals gesloten op 1 oktober, laten zien dat dit met elkaar ook lukt.”
Gisteren liet de maatschappij al in een persbericht weten: ,,KLM zit in de ergste crisis van haar 101-jarige bestaan. COVID-19 heeft de goede resultaten van de afgelopen jaren onderuitgehaald. Om de toekomst van het bedrijf en haar netwerk voor Nederland veilig te stellen, zijn de lening en garantiestellingen op bankleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro cruciaal.”
Overigens voelt de FNV zich nogal onder druk gezet door de eis van Hoekstra, meldt de bond in een persbericht. ,,Er is nu veel onduidelijkheid ontstaan omdat het kabinet ter elfder ure met aanvullende wensen is gekomen. Wij brengen als FNV nooit de toekomst van de KLM in gevaar. We begrijpen dan ook niet waarom KLM en het kabinet last-minute extra commitment verlangt. Mocht er na 2022 noodzaak zijn om kosten langer verder te verlagen, dan zullen wij ons zoals altijd weer constructief opstellen.”
RTL 31.10.2020 KLM krijgt de komende tijd geen geld meer overgemaakt van de overheid. De staatssteun is ingetrokken nu niet alle KLM-medewerkers tot 2025 salaris inleveren.
KLM was eerder een steunpakket van 3,4 miljard euro toegezegd. Het gaat om een directe lening van 1 miljard en een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro.
227 miljoen van die lening is al overgemaakt. Van de 2,4 miljard aan garanties heeft de eerste trekking onder de doorlopende kredietfaciliteit plaatsgevonden ter hoogte van 665 miljoen euro. KLM wacht nog op 2,4 miljard aan lening en garanties.
Om dat geld te krijgen moesten de vakbonden ermee instemmen dat er tot 2025 loon ingeleverd wordt en niet tot 2023, zo stelde gisteren KLM bij een crisisberaad. Zes vakbonden gingen akkoord, de FNV heeft het nog in beraad en de pilotenvakbond stemde tegen.
‘Teleurstellend’
Dat overheidsgeld komt er dus nog niet, stelt het kabinet. “Het is teleurstellend dat de piloten niet meedoen, het is redelijk om iets terug te vragen voor de miljardensteun,” zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën).
“We willen afspraken maken over de lengte van de lening. Dat commitment heeft de overheid nodig en dat is ook redelijk als je ziet wat we allemaal al voor KLM hebben gedaan en als je ziet hoeveel problemen andere bedrijven in Nederland hebben.”
Een faillissement van KLM dreigt nu. KLM-baas Pieter Elbers roept pilotenvakbond VNV op alsnog de clausule te ondertekenen waarmee ze akkoord gaan met een langere periode van loonmatiging dan eerder afgesproken. Doet de bond dat niet, dan is de toekomst van KLM in gevaar, aldus KLM, dat spreekt van een “zorgelijke impasse”.
Hoekstra: “Er is niet meteen morgen een probleem, maar duidelijk is dat KLM dit geen maanden kan uitzingen.”
Pilotenvakbond VNV wil na vandaag met KLM verder in gesprek om tot aanvullende afspraken over de loonmatiging te komen. Volgens de VNV is op 1 oktober een overeenkomst met KLM gesloten die voldoet aan de overheidsvoorwaarden en die een bezuiniging van 20 procent op jaarbasis betekent voor vliegers. De vakbond wil naar eigen zeggen graag de plooien glad te strijken.
In een videoboodschap aan het personeel laat KLM-topman Pieter Elbers weten een aantal van de overwegingen van de pilotenbond te begrijpen. “Maar ik begrijp de conclusie niet. Vraag die centraal staat: wat dient alle KLM’ers het beste? Wat we nu moeten voorkomen is dat we als KLM uiteenvallen in verschillende groepen”, aldus Elbers.
De KLM-baas zei verder nogmaals dat KLM het geld keihard nodig heeft. “Ongekende tijden vragen om ongekende processen en ongekende maatregelen”, zei Elbers. Hij riep andermaal de pilotenvakbond op alsnog in te stemmen met de voorwaarden.
NOS 01.10.2020 KLM heeft overeenstemming bereikt met de vakbonden van het cabinepersoneel en het grondpersoneel over arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan, melden de partijen. De afspraken zijn nodig om de staatslening van 3,4 miljard euro aan KLM zeker te stellen, die nodig is om de coronacrisis te overleven.
KLM presenteert vandaag zijn herstructureringsplannen aan het ministerie van Financiën. De onderhandelingen duurden tot vroeg in de ochtend, zegt FNV Cabine.
Met het cabinepersoneel zijn “rechtvaardige afspraken” gemaakt over een tijdelijke versobering van arbeidsvoorwaarden, verbetering van de ontslagvergoeding en een terugkeergarantie van vijf jaar.
De afspraken op hoofdlijnen met de bonden van het grondpersoneel gaan over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden.
Naar Den Haag
Met deze afspraken kan KLM naar Den Haag, zegt FNV Cabine. De hoofdlijnen worden de komende weken verder uitgewerkt en de leden kunnen zich binnenkort uitspreken over de plannen.
KLM is er met de pilotenbonden nog niet uit, deze onderhandelingen zijn nog gaande.
Eind juni kwam het kabinet met het steunpakket voor KLM om de coronacrisis te kunnen overleven. Het bestaat uit een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. KLM moet reorganiseren om te voldoen aan de voorwaarden die de regering aan de steun stelt.
AD 01.10.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM heeft op hoofdlijnen overeenstemming bereikt met vakbonden voor cabinemedewerkers en grondpersoneel over de versobering van de arbeidsvoorwaarden. Met piloten is er nog geen principeakkoord, zo meldt de vliegmaatschappij.
KLM heeft tot donderdag om bij het kabinet een pakket bezuinigingsplannen in te dienen. Dit herstelplan was een voorwaarde voor de 3,4 miljard euro aan steun die KLM krijgt van de overheid, in de vorm van leningen en kredietgaranties. Door de coronacrisis stond de luchtvaartmaatschappij op omvallen.
KLM heeft met bonden voor grond- en cabinepersoneel afgesproken dat medewerkers die tot één keer modaal verdienen er nog iets op vooruitgaan, laten FNV en CNV weten. Medewerkers die meer dan anderhalf keer modaal verdienen gaan juist salaris inleveren. Dat kan stapsgewijs oplopen tot 20 procent minder loon.
KLM moet naar verwachting duizenden personeelsleden ontslaan om te bezuinigen. In juli sprak de luchtvaartmaatschappij van 4500 tot 5000 van de circa 33.000 banen bij KLM die zullen verdwijnen.
Sociaal plan
Met cabinebonden zijn nu ook afspraken gemaakt over een sociaal plan voor vertrekkend personeel. Birte Nelen, van FNV Cabine, noemt het daarbij positief dat boventallig personeel langer begeleiding naar nieuw werk krijgt dan aanvankelijk werd aangeboden. Ook kwam KLM personeel tegemoet met een betere minimumvergoeding voor mensen die relatief kort in dienst zijn.
KLM heeft nu overeenstemming bereikt met de cabinebonden VNC en FNV Cabine en de vakbonden FNV Luchtvaart, CNV, De Unie, VKP en NVLT voor grondpersoneel.
Volgens de bond FNV Cabine liggen er nu rechtvaardige afspraken met het cabinepersoneel over een tijdelijke reductie van arbeidsvoorwaarden, een sterk verbeterde beëindigingsvergoeding bij boventalligheid en een terugkeergarantie van vijf jaar.
Tot vroeg in de ochtend was het volgens de vakbond ‘spannend of wij als cabinebonden met KLM op één lijn konden komen’. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een doorbraak op het sociaal plan en op het tijdelijke loonoffer.
Protocollen
‘Wij gaan de komende week de hoofdlijnen verder uit te werken in protocollen. Uiteraard kunnen alle leden op korte termijn hun stem uitbrengen over onze arbeidsvoorwaarden en het sociaal plan’, aldus de bond in een verklaring op de website.
De bonden moeten de afspraken nog voorleggen aan hun achterban.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) is blij dat een deel van de vakbonden overeenstemming heeft bereikt, maar benadrukt dat ‘vandaag wel het moment’ is voor een akkoord met de piloten. ,,Het gaat heel slecht in de luchtvaart en met KLM. We moeten daar gewoon de bakens verzetten, linksom of rechtsom’’, zegt Hoekstra.
Als het personeel niet instemt met loonoffers en ontslagen, is faillissement volgens de minister de enige andere optie. ,,Het goede nieuws is dat een aantal bonden ziet dat het nodig is.’’
KLM
Om te bezuinigen, wil KLM eerdere in cao’s afgesproken loonsverhogingen niet door laten gaan. Vakbonden eisten dat cabinepersoneel dat tot één keer modaal verdient er nog wel op vooruit gaat. Ook is beloofd dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient zo veel mogelijk wordt ontzien.
In hoofdlijnen is ook afgesproken dat werknemers tot vijf jaar na hun ontslag vooraan in de rij staan om terug te keren in hun oude functie, mocht het beter gaan met de luchtvaartmaatschappij. Dat betekent dat als ze carrière hebben gemaakt niet opnieuw onderaan beginnen. Wat dit betekent voor de salarissen bij terugkeer is nog onderwerp van verdere uitwerkingen.
AD 30.09.2020 KLM stuurt hoe dan ook op 1 oktober 2020 een plan hoe de luchtvaartmaatschappij geld gaat besparen naar politiek Den Haag. Liefst doet het bedrijf dat met een akkoord met de vakbonden over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden, maar als dat er niet is, gaat het eigen plan van KLM naar Den Haag, zegt Kim Bruggeman. Als vicepresident voor sectorrelaties en compensatie was hij de laatste maanden een van de onderhandelaars met de vakbonden.
Inzet van het overleg met de bonden is te voldoen aan de eisen die Den Haag stelde aan een steunpakket ter waarde van 3,4 miljard euro. Om de 2,4 miljard euro aan leningen en 1 miljard euro aan garanties voor leningen te krijgen, moet KLM van de overheid de kosten met zeker 15 procent terug brengen. Ook moet het aantal nachtvluchten omlaag en zijn er eisen gesteld aan een minimaal gebruik van biobrandstof. Aan werknemers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt bovendien een loonoffer van minstens 20 procent gevraagd.
Bruggeman benadrukt dat de gesprekken met de bonden geen normale cao-gesprekken zijn, maar dat beide zijden het risico lopen in ‘klassieke patronen’ te vervallen. ,,Normaal knok je een beetje over hoeveel erbij komt, nu gaat het om het inleveren van arbeidsvoorwaarden en staat het voortbestaan van het bedrijf op het spel.”
Ook de traditionele onderhandelingstactiek van ‘voor wat hoort wat’, werkt volgens Bruggeman niet meer. ,,Dat past niet bij de situatie van het bedrijf. Het gaat echt heel slecht, de vliegtuigen zijn halfvol”, verwijst hij naar de coronacrisis waardoor het aantal geboekte vliegreizen gekelderd is.
Loonsverhoging
Belangrijk struikelblok is de invulling van het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en de eis van verschillende bonden dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient, wordt ontzien. Bruggeman en KLM menen dat als verdieners van een modaal inkomen hun in de cao afgesproken loonsverhogingen niet krijgen, ze verder niets hoeven in te leveren. Volgens sommige vakbonden zouden zij echter helemaal niet moeten lijden onder de kostenbesparingen en dus wel gewoon loonsverhoging moeten krijgen.
De ondernemingsraad heeft al wel een positief advies gegeven voor de plannen. Bruggeman hoopt in een laatste onderhandelingsronde er ook met de bonden uit te komen. ,,We hebben vannacht nieuwe voorstellen rondgestuurd en gaan vanmiddag om de tafel. Als het nodig is, maken we er nachtwerk van.”
KLM-topman Pieter Elbers bij een deel van z’n vliegtuigvloot op Schiphol, april 2020.
RTL 29.09.2020 Het is een cruciale week voor KLM. Op donderdag moet topman Pieter Elbers een bezuinigingsplan indienen bij minister van Financiën Wopke Hoekstra. Het bedrijf moet inkrimpen en het personeel moet inleveren in ruil voor de miljardensteun van de overheid.
KLM heeft tot 1 oktober om het reorganisatieplan in te leveren bij Hoekstra. Pas als dat plan is goedgekeurd, maakt hij een nieuwe tranche van de noodlening van maximaal 1 miljard euro over.
KLM heeft hier al 277 miljoen van ontvangen, meldde minister Hoekstra onlangs aan de Tweede Kamer.
Daarnaast heeft het bedrijf al 665 miljoen euro kunnen lenen van banken dankzij de bankgarantie die de staat heeft afgegeven voor maximaal 2,4 miljard. Aan dit financiële noodpakket van in totaal 3,4 miljard euro heeft de overheid wel voorwaarden gesteld.
KLM moet afslanken, omdat het de komende jaren veel minder vluchten zal uitvoeren. Het bedrijf schrapt hiervoor in totaal 5000 banen, maakte het eind juli bekend. Een deel hiervan vertrekt vrijwillig, maar 1500 fte zal gedwongen ander werk moeten zoeken.
Het personeel dat zijn baan houdt, moet inleveren. Met Hoekstra is afgesproken dat KLM de kosten met 15 procent verlaagt.
Grootverdieners moeten 20 procent inleveren
Om dit te bereiken, moet het personeel een loonoffer brengen, waarbij het kabinet het credo ‘sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’ heeft gebruikt. KLM’ers die meer dan drie keer modaal verdienen moeten minstens 20 procent inleveren. Ook de rest van het personeel moet inleveren, afhankelijk van wat ze verdienen. Personeel dat minder dan modaal verdient, wordt ontzien.
Het bedrijf is al weken aan het onderhandelen met de vakbonden hoe het deze eisen omzet in een akkoord. Dat is geen sinecure, want er zitten maar liefst acht vakbonden aan tafel.
Die bonden vertegenwoordigen grofweg drie soorten personeel van het bedrijf: piloten, grond- en kantoorpersoneel en stewards, stewardessen en pursers. Iedere groep heeft weer een andere cao, wat de onderhandelingen ingewikkeld maakt.
Sociaal plan en loonoffer
Die onderhandelingen gaan over twee zaken. Aan de ene kant moet er een sociaal plan komen voor het personeel dat op straat komt te staan door de reorganisatie. Aan de andere kant moeten de verschillende personeelsgroepen inleveren.
Dat het kabinet eisen heeft gesteld hoeveel er ingeleverd moet worden, maakt het er niet makkelijker op. Er is wel begrip voor de eisen van de overheid, maar dat die wil bepalen wie wat inlevert ‘gaat een stap te ver’, zegt Dario Fucci. Hij was als bestuurder van de ondernemingsraad van KLM de afgelopen 21 dagen non-stop bezig met het beoordelen van de plannen van het bedrijf.
“Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Hij denkt wel dat de bonden er met KLM uit gaan komen. “Misschien dat een of twee bonden langer de tijd nodig hebben, maar uiteindelijk gaat het lukken”, vertelt hij.
Dat er nu nog geen akkoord is tussen KLM en vakbonden snapt Fucci wel. “Als het gaat om deadlines is er altijd druk bij en die is extreem hoog aan beide kanten.”
Voorstel vakbonden
Vakbonden zijn ook wel bereid water bij de wijn te doen, blijkt uit een voorstel dat dit weekend werd gedaan. Onderdeel van het voorstel, dat wordt gesteund door de machtige pilotenvakbond VNV, is dat wordt afgezien van een beloofde loonsverhoging. Het is alleen de vraag of afzien van iets wat er nog niet was, voldoende is.
Nee, aldus minister Hoekstra in het wekelijkse gesprek met RTL Z. “Alleen op korte termijn de salarissen verlagen is niet genoeg”, reageert hij.
“Er liggen niet zo veel smaken op tafel: een loonoffer, massaal ontslag of naar de rand van een faillissement”, verwijst hij naar wat er bij andere luchtvaartmaatschappijen in Europa gebeurt.
Of KLM’s plan voldoende is, wordt overigens niet alleen door Hoekstra’s ministerie gecheckt. Hij heeft er een Brits bureau voor ingeschakeld, PA Consulting. Hoe deze check afloopt, meldt Hoekstra in oktober aan de Kamer.
Deadline of uitstel?
KLM zelf laat weten geen commentaar te geven zolang de onderhandelingen lopen. Binnen het bedrijf gaat men er nog steeds vanuit dat de deadline van 1 oktober gewoon gehaald wordt, aldus woordvoerder Gerrie Brandt.
“Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Op uitstel hoeft het bedrijf ook niet te rekenen, vertelt Hoekstra. “Het gaat om geld van de belastingbetaler, we hebben afspraken gemaakt en er een aantal maanden de tijd voor gegeven. Er zal gewoon ingegrepen moeten worden.”
Hij voert de druk nog verder op door een besluit over een eventuele kapitaalinjectie aan moederbedrijf Air France-KLM mede te laten afhangen van hoe goed KLM zich nu houdt aan de afspraken. Het verschaffen van extra kapitaal aan de holding is sowieso nog ‘geen uitgemaakte zaak’, zegt hij.
AD 29.09.2020 KLM-baas Pieter Elbers gaat donderdag met een herstructureringsplan naar het ministerie van Financiën. Volgens de ondernemingsraad (or) van KLM is het hele bedrijf doorgelicht en liggen verschillende plannen op tafel om de kosten te drukken. Een akkoord met de vakbonden ontbreekt nog.
Minister Wopke Hoekstra beloofde eerder 3,4 miljard euro steun om KLM door de crisis te helpen. Hij verbond wel een aantal voorwaarden aan het noodpakket, waaronder het terugbrengen van de kosten en een herstructurering. De deadline werd gezet op donderdag 1 oktober. Klagers menen dat de minister met zijn eisenpakket deels op de stoel van het bestuur van KLM is gaan zitten.
Met bonden wordt momenteel onderhandeld over het inleveren van arbeidsvoorwaarden en een sociaal plan. Verschillende bonden verwijten KLM een gebrek aan urgentie.
Daar staat tegenover dat bepaalde vakbonden op een ouderwetse manier onderhandelen met een mentaliteit van voor wat, hoort wat, aldus bronnen rond de onderhandelingen, hoewel er momenteel niet zoveel te halen valt. Dat werknemers ook in crisistijd gewoon doorbetaald kregen via de loonsubsidie van de overheid, zou de ernst van de situatie enigszins maskeren.
Wrevel
Or-bestuurder Dario Fucci is blij met de steun voor KLM maar erkent dat de opstelling van Hoekstra voor wrevel heeft gezorgd binnen KLM. Dit omdat de minister zich direct met de bedrijfsvoering van KLM heeft bemoeid door met harde eisen te komen. Fucci bestempelt die opstelling als ‘onorthodox’, maar zegt er tevens bij dat KLM in zware nood verkeert. ,,Ik snap heel goed dat er wat tegenover de noodsteun moet staan. Maar ik snap ook dat het bijvoorbeeld bij de vakbonden wringt dat je op deze wijze richtlijnen opgelegd krijgt.”
Fucci denkt dat de meest bonden ook voor donderdag akkoord zullen zijn. Bij KLM wordt volgens hem vaker een doorbraak geforceerd als de druk het hoogst is. Mogelijk dat de onderhandelingen met een aantal bonden iets langer duren, maar dat weerhoudt Elbers er niet van met een plan naar Den Haag te gaan.
Telegraaf 23.09.2020 Jeroen Kremers wordt de vooruitgeschoven pion van de staat bij Air France KLM. Het noodlijdende luchtvaartbedrijf heeft inmiddels de eerste honderden miljoenen aan leningen van banken en de overheid ontvangen.
Dat schrijft minister Hoekstra (Financiën) aan de Tweede Kamer. Bij het in elkaar zetten van het steunpakket heeft het kabinet bedongen dat er een zogenoemde ’state agent’ namens de Nederlandse staat mag aanschuiven bij Air France KLM. Dat wordt Jeroen Kremers, die nu onder meer commissaris bij Robeco is. Hoekstra noemt hem een ’ervaren bestuurder’ die ’goed bekend met de overheid’ is. Kremers werkte in het verleden bij het ministerie van Financiën en had veel functies in de financiële sector.
Kremers krijgt geen zeggenschap bij de luchtvaartmaatschappij en komt niet in het bestuur of de raad van commissarissen, maar mag namens de staat toezicht houden op de afspraken die Nederland heeft gemaakt rond het steunpakket. Dat gaat onder meer om de reorganisatie die KLM moet doorvoeren voor de steun. Als de afspraken niet worden nageleefd, kan Kremers ’escaleren’ naar het ministerie van Financiën.
Eerste miljoenen overgemaakt
De luchtvaartmaatschappij heeft eind augustus al de eerste honderden miljoenen steun ontvangen. Dat gaat om 665 miljoen euro aan leningen van de banken, waar de staat voor 90 procent garant voor staat. Ook heeft Hoekstra zelf al 277 miljoen euro aan directe leningen van de staat overgemaakt.
In totaal krijgt KLM 3,4 miljard euro: 2,4 miljard aan leningen van banken en 1 miljard van de staat. De rest van het geld wordt pas overgemaakt als het reorganisatieplan van KLM ’naar tevredenheid van de staat is opgesteld’. De luchtvaartmaatschappij moet dat plan uiterlijk 1 oktober aanleveren.
„Zo hebben we het afgesproken en afspraak is afspraak”, zegt Hoekstra. „Die eerste tranche is beschikbaar, meteen in de eerste fase. Dat was ook nodig en daarmee gaan we niet wachten.” Voor de tweede tranche wil Hoekstra meer zekerheid. „Tegelijkertijd wil je ook quid pro quo. Dus ik vind dit afgewogen.”
NOS 23.09.2020 Minister Hoekstra van Financiën is bereid te praten over een kapitaalinjectie voor Air France-KLM, als blijkt dat de toegezegde leningen niet genoeg zijn om het hoofd boven water te houden. Dat zegt hij nadat topman Ben Smith van het luchtvaartbedrijf afgelopen weekend had gezegd dat er naast de toegezegde miljardenleningen waarschijnlijk veel meer steun nodig is.
Om de coronacrisis te overleven, kan KLM aanspraak maken op een lening van de Nederlandse staat van 1 miljard euro. Daarnaast hebben elf banken een krediet van maximaal 2,4 miljard euro beschikbaar gesteld, waar de staat dan weer voor 90 procent garant voor staat. Ook aan Franse kant wordt het bedrijf ondersteund, met 7 miljard euro aan leningen.
“We hebben steeds gezegd dat het in de eerste fase om leningen gaat, maar dat de mogelijkheid wel degelijk bestaat dat er ook echt geld, dus niet een lening, in de onderneming gestopt moet worden”, zegt Hoekstra, die er meteen wel bij meldt dat daar voorwaarden aan verbonden zullen zijn. Welke dat precies worden, daar wil hij de komende weken en maanden over praten. “We doen dit allemaal om de onderneming te laten overleven en zo veel mogelijk banen te behouden.”
Herstructureringsplan
Eind augustus zijn de eerste bedragen van de leningen overgemaakt aan KLM; 277 miljoen euro van de staat en 665 miljoen van de banken, schrijft Hoekstra vandaag aan de Tweede Kamer. Om voor een volgend deel in aanmerking te komen moet het bedrijf uiterlijk 1 oktober een herstructureringsplan hebben ingediend bij het kabinet. Het personeel dat het meeste verdient, moet daarbij ook de zwaarste klappen opvangen.
Air France-KLM moet snijden in de kosten, vindt Hoekstra, zeker ook aan Franse kant. Die kosten zijn nu gebaseerd op het pre-coronatijdperk. “Maar inmiddels staat de halve vloot aan de grond.” Om toezicht te houden op die herstructurering, die mogelijk duizenden banen zal kosten, stelt het kabinet een zogeheten ‘state agent’ aan. Die functionaris gaat namens de staat controleren of het bedrijf zich wel aan de afspraken houdt.
Jeroen Kremers
“Het gaat om heel veel geld, dus willen we iemand heel dicht bij het vuur hebben”, zegt Hoekstra. Hij heeft Jeroen Kremers, commissaris bij verschillende financiële instellingen en in het verleden topambtenaar op zijn ministerie, bereid gevonden die rol op zich te nemen.
Volgens Hoekstra heeft Kremers de juiste ervaring voor die functie. “En hij spreekt vloeiend Frans.”
Telegraaf 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Een van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
MSN 02.07.2020 Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft donderdag ingestemd met de redding van KLM. Alleen GroenLinks, de Socialistische Partij en de dierenpartij zijn tegen het pakket waarmee moet worden voorkomen dat tienduizenden mensen hun baan verliezen.
Ook het voormalig lid van de dierenpartij Van Kooten-Arissen, inmiddels met Krol en Otten verenigd in de Partij voor de Toekomst, stemde tegen het steunpakket. Maar dat was een vergissing, die ze kort daarna herstelde.
In tegenstelling tot de sierteelt- en culturele sector krijgt KLM geen subsidiehulp, maar een pakket van leningen. In totaal gaat het om een bedrag van 3,4 miljard euro. De linkse tegenstemmers zijn het niet eens met de voorwaarden die de overheid stelt.
Zonder hulp van Den Haag zou het 101-jarige bedrijf omvallen. Bij KLM werken ruim 30.000 mensen. Als de luchtvaartmaatschappij omvalt, komt Schiphol in de problemen. Schiphol en KLM zijn samen direct goed voor 114.000 banen.
Eén van de voorwaarden aan steun is dat medewerkers met een hoog salaris een deel van hun beloning moeten inleveren. De ingreep in de arbeidsvoorwaarden door het kabinet zorgde voor ongemak in de Kamer. Een voorstel van CDA en SGP om inkomens tot anderhalf keer modaal zoveel mogelijk te ontzien kreeg voldoende steun in de Kamer.
NU 01.07.2020 Hoewel minister Wopke Hoekstra van Financiën ziet dat KLM de vruchten heeft geplukt van het huwelijk met Air France, ziet hij dat het Nederlandse deel in de luchtvaartcombinatie beter presteert dan het Franse, zei de bewindsman woensdagavond in de Kamer tijdens het debat over de noodsteun aan KLM.
“Eerlijk is eerlijk, mijn zorgen over het Franse deel van de onderneming zijn groter dan over het Nederlandse deel”, zei Hoekstra. “Er is economisch veel werk aan de winkel.”
KLM was in 2003 verliesgevend en moest daarom op zoek naar een partner om te kunnen overleven. Dat lukte na een moeizame zoektocht uiteindelijk met Air France.
“De hele onderneming, en zeker ook het Nederlandse deel, heeft aanzienlijke stappen vooruit gemaakt. KLM is hard gegroeid, harder dan het Franse zusterbedrijf en vooral de afgelopen jaren is KLM meer winstgevend geworden dan Air France.”
De combinatie Air France-KLM noemt de bewindsman “heel logisch”. KLM heeft een goede verbinding met Azië en de Verenigde Staten, Air France heeft een grote thuismarkt en vliegt daarnaast veel naar Afrika. “Daaruit kun je concluderen dat er veel te zeggen is voor dit type huwelijk. Tegelijkertijd is er wel substantieel werk aan de winkel om het beter te laten functioneren”, zei Hoekstra.
Dat werk zit hem bijvoorbeeld in het contact met de Franse collega’s. Hoekstra: “Vanwege de cultuurverschillen, de afstand en de perceptie op het verleden gaat dat niet zonder slag of stoot. Daar ligt nog wel een opdracht.”
Vooralsnog is de beste kaart van Hoekstra het huwelijk beter maken, vindt hij. In welke vorm precies, bijvoorbeeld meer onafhankelijk van elkaar maar nog wel in dezelfde onderneming, zal moeten blijken. Maar uit elkaar gaan wil de bewindsman in alle gevallen uitsluiten. “Experts zeggen dat KLM en Air France meer zijn dan een plus een. Dat verlies je dan.”
KLM-personeel moet loonoffer brengen
Vorige week maakte het kabinet bekend dat KLM noodleningen van de overheid van in totaal 3,4 miljard euro ontvangt. Aan die hulp zitten wel voorwaarden. Het luchtvaartbedrijf moet verduurzamen, het aantal nachtvluchten moet omlaag, bonussen en het opkopen van dividend wordt verboden en personeel dat het meest verdient moet salaris inleveren.
In totaal moet KLM de kosten met 15 procent verlagen om na de coronacrisis weer concurrerend te zijn.
Het kabinet heeft een aantal “piketpalen” geslagen in de onderhandelingen met de KLM-directie over de miljardenleningen. Bijvoorbeeld dat werknemers die minstens drie keer modaal verdienen (ongeveer een ton bruto per jaar) minimaal 20 procent salaris moeten inleveren.
De vakbonden vinden dat zij onterecht zijn gepasseerd in de onderhandelingen tussen het kabinet en KLM, zo lieten verschillende werknemersorganisaties eerder op de dag weten. Maar Hoekstra vindt dat hij genoeg ruimte heeft overgelaten voor de ondernemingsraad en de vakbonden om de plannen verder uit te werken.
NOS 26.06.2020 De regeringspartijen reageren positief op het steunpakket voor KLM, dat het kabinet vanochtend bekendmaakte. De oppositie is zeer kritisch. Onder diverse voorwaarden schiet het kabinet de luchtvaartmaatschappij met 3,4 miljard euro te hulp om de coronacrisis te overleven.
Kamerlid Van der Linde van regeringspartij VVD noemt het grote winst dat de functie van KLM als overstapluchthaven wordt gegarandeerd. “Het gaat om tienduizenden mensen die daar hun brood verdienen”, voegt hij eraan toe. De VVD heeft nog wel vragen over de uitwerking van allerlei afspraken.
Coalitiegenoot CDA spreekt van een positief afgewogen pakket, dat KLM in staat stelt om duizenden banen te behouden. Kamerlid Amhaouch benadrukt dat de luchtvaartmaatschappij duurzamer wordt en dat de functie van Schiphol als overstapluchthaven langer gegarandeerd blijft.
Afspraken nachtvluchten onvoldoende
D66-woordvoerder Paternotte vindt het positief dat de lening beperkt is gebleven tot 1 miljard euro en dat er afspraken zijn gemaakt over het verminderen van de kosten en een loonoffer. De afspraken over vermindering van de nachtvluchten vindt hij onvoldoende.
Kamerlid Bruins van coalitiepartner ChristenUnie is er vooral tevreden over dat de steun wordt gegeven onder de voorwaarde dat de KLM de omslag maakt naar “minder overlast, minder vervuiling en minder hoge beloningen aan de top”.
KLM los van Air France
De PVV zegt in een reactie dat de KLM weer los moet komen van Air France. Volgens het Kamerlid Graus gaan de bezuinigingen van Air France en KLM niet gelijk op. “De Fransen blijven de rijkelijke en smeuïge oer-Hollandse kaas van het kurkdroge Franse stokbrood vreten”, zegt Graus,
Ook de SP is zeer ontevreden over de afspraken. Kamerlid Alkaya van de oppositiepartij vindt het “opvallend dat de KLM overeind wordt gehouden met extra staatsleningen, terwijl zorgverleners van het kabinet geen structurele loonsverhoging hoeven te verwachten”.
Volgens de SP kiest het kabinet voor doorgaan op de huidige weg. De partij vindt meer zeggenschap voor de overheid en uiteindelijk nationalisatie de manier om de banen en de toekomst van de KLM blijvend veilig te stellen.
Reset van de luchtvaart
GroenLinks-Kamerlid Kröger vindt dat het kabinet met het pakket kansen voor een “reset van de luchtvaart” laat liggen. Volgens haar hadden er scherpere klimaateisen moeten worden gesteld en hadden er ook concrete afspraken moeten worden gemaakt over het vervangen van korte afstandsvluchten door de trein.
Ook de PvdA heeft nog veel vragen. “Hoeveel werkgelegenheid wordt met deze afspraken structureel behouden, waarom zijn alleen leningen verstrekt en geen aandelen gekocht, zoals in Duitsland, en wordt er wel genoeg gedaan aan verduurzaming van de luchtvaart?”, zegt Kamerlid Nijboer.
De Partij voor de Dieren heeft weinig goede woorden over voor het akkoord. Kamerlid Van Raan vindt dat er miljarden belastinggeld naar “een failliet businessmodel gaan, met een paar doekjes voor het bloeden”.
Telegraaf 26.06.2020 Partijen in de Tweede Kamer reageren verdeeld op de aankondiging dat het kabinet 3,4 miljard aan staatssteun verleent aan KLM. Dat gebeurt deels door leningen en deels door garantstellingen.
Volgens GroenLinks laat het kabinet een „reset voor de luchtvaart” liggen. „Dit zijn geen strenge voorwaarden, maar de greenwash die we bij luchtvaart gewend zijn”, reageert Kamerlid Suzanne Kröger. De oppositiepartij laakt het gebrek aan strenge eisen in ruil voor het pakket voor de luchtvaartmaatschappij.
De ChristenUnie is juist „tevreden” dat tegenover de steun staat dat KLM „de omslag maakt naar minder overlast, minder vervuiling en lagere topbeloningen.” De partij „steunt de voorwaarden die het kabinet stelt aan de leningen en garanties voor KLM”, zegt Kamerlid Eppo Bruins. „Minder nachtvluchten, geen bonussen en dividend en belangrijk nieuws is dat Nederland de garantie heeft gekregen dat KLM op Schiphol blijft – iets wat sinds de fusie met Air France onzeker was. De Nederlandse staat krijgt hiermee weer meer controle over de toekomst van KLM.”
D66: stapje vooruit
Ook coalitiepartij D66 vindt het „goed dat met lening en garantie op banklening grootste faillissement uit onze geschiedenis is voorkomen”, laat Kamerlid Joost Sneller weten. „Stevigere staatsgaranties zijn positief voor onze open economie.” De duurzaamheidseisen noemt hij een „stapje vooruit”, maar de verlaging van het aantal nachtvluchten „is nog mager”, vindt Sneller.
VVD’er Roald van der Linde noemt het een „goede stap van het kabinet.” Het steunpakket „biedt duizenden werknemers in de luchtvaart perspectief in deze moeilijke tijden.”
SP wil terug naar de onderhandeltafel
De SP is op haar beurt uiterst kritisch. „Als een organisatie echt niet failliet mag gaan, dan kan het ook niet overgelaten worden aan de markt”, zegt SP-Kamerlid Mahir Alkaya. „Wat de SP betreft is veel meer zeggenschap, of uiteindelijk nationalisatie, de manier om de banen en toekomst van KLM structureel veilig te stellen”, stelt de socialistische politicus. Hij „roept daarom het kabinet op om terug naar de onderhandelingstafel te gaan om de toekomst van KLM en de mensen die daar werken echt veilig te stellen.”
AD 26.06.2020 Minder nachtvluchten, personeel dat salaris moet inleveren, flink snijden in de kosten en veel milieuvriendelijker vliegen. De eisen voor de 3,4 miljard euro steun aan KLM zijn fors, maar voelen voor KLM-topman Pieter Elbers niet als een molensteen om de nek. ,,Als je ziet hoe slecht het nu gaat en de enorme onzekerheden die er nog zijn dan is het belangrijk dat we financiële stabiliteit hebben.’’
Toch kan ook de KLM-baas zich voorstellen dat medewerkers op de werkvloer hun wenkbrauwen fronsen bij de afspraken die nu zijn gemaakt. Iedereen die bij de luchtvaartmaatschappij meer dan modaal verdiend moet salaris inleveren; piloten minstens 20 procent. Maar bij partner Air France – die Franse staatssteun krijgt – is die eis niet gesteld. ,,Ik snap dat gevoel. Maar ik ga niet over de Franse piloten.
Ook niet over wat de Franse staat aan hun belastingbetaler moet verantwoorden. De Nederlandse overheid legt ons deze voorwaarde op. Ik kan mij voorstellen dat de neiging er is om naar andere bedrijven binnen de groep te kijken, maar ik kijk naar KLM. Het is aan ons om die lening zo beperkt mogelijk te houden en zo snel mogelijk terug te betalen’’, reageert Elbers.
De topman is opgelucht dat er na maanden onderhandelen een resultaat is dat de komende periode stabiliteit geeft aan het bedrijf. KLM krijgt een lening van de staat van 1 miljard euro. Ook staat de overheid garant voor 90 procent van de 2,4 miljard aan aanvullende leningen die door 11 banken worden verstrekt.
,,Ik ben heel blij dat we vaste grond onder de voeten hebben nu. Daarmee kunnen we deze moeilijke periode doorkomen. Het zou zonde zijn geweest als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis. KLM was voor Covid-19 gezond. We moeten er nu voor zorgen dat dit zo snel mogelijk weer gebeurt.
Als het herstel de komende maanden sneller gaat dan verwacht is dat hartstikke mooi. Dan kunnen we de leningen sneller terug betalen. Als het tegenzit hebben we in elk geval continuïteit.’’
Het zou zonde zijn als we over vijf of tien jaar terugblikken en moeten vaststellen dat we de luchtvaart in Nederland uit onze handen hebben laten glippen door deze crisis, aldus Pieter Elbers, Ceo KLM.
De komende maanden worden gebruikt om fors te reorganiseren. In oktober moet er een uitgewerkt plan liggen om het bedrijf aan te passen aan de nieuwe economische situatie, die volgens Elbers nog altijd dramatisch is. Binnen Europa trekken de verkochte vluchten weer enigszins aan, maar intercontinentaal is er nog altijd bijna geen vliegverkeer.
Het staat vast dat KLM met veel minder personeel door moet, maar Elbers wil niet zeggen hoeveel banen van de in totaal 30.000 er moeten verdwijnen. Er is inmiddels een vertrekregeling geopend voor medewerkers die vrijwillig het bedrijf willen verlaten.
Milieuvriendelijker
KLM moet door deze miljardensteun ook milieuvriendelijker worden. Zo moet er vanaf 2030 met 14 procent duurzame brandstof worden gevlogen. En moet de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent omlaag. Elbers noemt dat ambitieuze eisen, maar volgens hem sluiten ze aan bij hun eigen ambities voor de toekomst. Of het daadwerkelijk lukt om die eisen te halen, moet blijken. Vooral over het gebruik van biobrandstof is nog veel onduidelijk. ,,Als er een beperkte vraag is omdat er minder vluchten zijn dan is dat relatief duur.’’
KLM krijgt een state agent aangewezen die erop toe gaat zien dat het bedrijf zich houdt aan de voorwaarden. Elbers heeft daar geen moeite mee. ,,Het logisch dat wanneer je geld verstrekt je ook iemand stuurt om daar toezicht op te houden. Dat gebeurt bij anderen ook, zeker als je praat over dit soort bedragen. Het moet publiek verantwoord worden.’’
Frankrijk heeft inmiddels een steunpakket toegezegd van 7 miljard euro voor Air France. Daarmee komt het totale bedrag voor de reddingsoperatie van Air France-KLM uit op 10,4 miljard euro. Het toegezegde geld leidt tot scheve gezichten bij concurrenten. De Ierse prijsvechter Ryanair wil dat de Europese Commissie voor het steunpakket gaat liggen omdat er sprake is illegale staatssteun en zo de concurrentie wordt verstoord.
Maar volgens KLM-baas Elbers voldoet de steun aan de voorwaarden van Brussel en is geenszins sprake van een “free ride”.
NU 26.06.2020 Het kabinet heeft met luchtvaartmaatschappij KLM een akkoord bereikt over staatssteun ter waarde van 3,4 miljard euro, maken ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdag bekend op een persconferentie. Het miljardenbedrag komt in de vorm van bankgaranties en leningen.
De steun bestaat uit twee delen: een directe lening van 1 miljard euro en een lening van 2,4 miljard euro die KLM direct ontvangt van elf banken. De overheid staat garant voor de laatstgenoemde lening.
In ruil voor de staatssteun wordt in het salaris van het personeel gesneden. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen (109.500 euro), is gevraagd ten minste 20 procent van het salaris in te leveren. Werknemers die minder verdienen, wordt verzocht een kleiner deel in te leveren. Zolang KLM steun ontvangt, mag het bedrijf geen dividend aan aandeelhouders uitkeren en geen bonussen uitbetalen.
Verder moet de luchtvaartmaatschappij in het personeelsbestand snijden om zo de kosten met 15 procent te verlagen. “Het is een positieve boodschap voor het bedrijf, maar een moeilijke boodschap voor het personeel”, zegt minister Hoekstra over de maatregelen. “We moeten KLM niet alleen door de crisis loodsen, maar ook sterker uit de crisis laten komen.”
20 procent minder nachtvluchten, vertrouwenspersoon in KLM-bestuur
Verder belooft KLM 20 procent minder nachtvluchten vanaf luchthaven Schiphol uit te voeren. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. Hier is de laatste jaren veel over te doen geweest, vanwege de overlast die deze vluchten veroorzaken. Ook zou KLM zo aan de milieueisen van het kabinet voldoen.
Ook stelt het kabinet in het KLM-bestuur een vertrouwenspersoon aan. Die moet erop toezien dat het Nederlandse belastinggeld ook daadwerkelijk bij KLM terechtkomt en niet bij het Franse moederbedrijf Air France-KLM.
Topman Elbers: ‘Dit is een zeer belangrijke stap’
KLM-topman Pieter Elbers is blij met het steunpakket. “Dit is een zeer belangrijke stap en ik spreek namens alle KLM-collega’s mijn dank aan de Nederlandse Staat en de banken uit voor het vertrouwen in onze organisatie en onze toekomst”, aldus Elbers.
Hoekstra onderstreepte vrijdag bij de persconferentie de grote rol die KLM speelt in de Nederlandse economie. “Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie”, aldus de minister. KLM is goed voor zo’n 30.000 banen in Nederland.
KLM in de problemen geraakt door coronacrisis
KLM heeft het geld hard nodig, omdat het bedrijf door de coronacrisis in de afgelopen maanden nauwelijks heeft kunnen vliegen. Hierdoor is de kaspositie van de luchtvaartmaatschappij ernstig verzwakt. Inmiddels is KLM weer aan het opschalen, maar voert het concern nog altijd aanzienlijk minder vluchten uit dan voor de corona-uitbraak.
Het steunpakket werd twee maanden geleden aangekondigd. Op 24 april maakten dezelfde ministers al bekend aan een steunpakket van 2 tot 4 miljard euro te werken. Dat deden ze kort nadat de Franse regering een steunpakket van 7 miljard euro voor Air France had gepresenteerd.
AD 26.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM ontvangt een steunpakket van 3,4 miljard euro om de coronacrisis te overleven. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een melding op de site van zustermaatschappij Air France, die inmiddels is verwijderd.
De Nederlandse regering zou in ruil voor de steun een vertrouwenspersoon in het bestuur van KLM mogen benoemen, meldt Reuters op basis van ingewijden. Die moet erop toezien dat de financiële hulp uitsluitend naar KLM gaat, en niet naar het bredere concern Air France-KLM.
Eerder werd al bekend dat de Nederlandse vliegmaatschappij en andere betrokken partijen een akkoord hadden bereikt over financiële steun om de luchtvaartmaatschappij door de crisis te helpen. De ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) lichten het steunpakket vrijdagochtend toe. KLM wilde niet reageren voorafgaand aan die bekendmaking door het kabinet.
De regering maakte in april al bekend dat het bereid was tussen de 2 miljard en 4 miljard euro uit te trekken voor KLM, in de vorm van directe leningen en garanties op leningen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
De afgelopen tijd is druk onderhandeld over de voorwaarden voor het aanvullende steunpakket, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
Telegraaf 26.06.2020 KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om voorlopig de coronacrisis te kunnen uitzingen. Daarvan is 1 miljard een directe lening van de Staat en 2,4 miljard bestaat uit garanties op leningen van banken.
Dat melden ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vrijdagochtend. Ze stellen ook voorwaarden aan de steun voor KLM. Dat moet de kosten met 15 procent reduceren, het aantal nachtvluchten verlagen en een ’actieve bijdrage aan duurzaamheid ’leveren’. Het kabinet heeft ook een ’state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het overheidsgeld.
Salarisoffer piloten
De grootverdieners, vooral piloten, bij KLM zullen een salarisoffer moeten doen. Medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd minstens 20 procent in te leveren. Werknemers met een lager salaris hoeven ook een lager percentage in te leveren. Het aantal nachtvluchten moet van 32.000 naar 25.000.
De gevolgen van de coronacrisis zijn volgens Hoekstra ’nog erger dan gedacht’. Toch duurde het lang voor het definitieve steunpakket er kwam, omdat de ministers ’zwaarwegende voorwaarden’ aan het pakket wilden hangen.
Het salarisoffer noemt Hoekstra een ’moeilijke boodschap voor het personeel’. Dat staat volgens de minister ’onder zware druk’. En de pijn voor het personeel zal nog even duren. „Ondanks de steun zal het bedrijf moeten reorganiseren”, zegt Hoekstra. „We hebben nu geprobeerd de pijn zo eerlijk mogelijk verdelen.”
Mogelijk meer steun nodig
Hoekstra sluit niet uit dat het kabinet later nog meer geld in de luchtvaartmaatschappij moet steken: „Het is nog niet zo dat we er met dit pakket al zijn. Mocht er opnieuw steun nodig zijn, zullen we opnieuw kijken naar de voorwaarden.”
De kans is groot dat aandeelhouders dan geld bij zullen storten in het bedrijf. „Een kapitaalinjectie van de aandeelhouders lijkt de meest logische oplossing”, schrijven de ministers ook over verdere steun. Ze laten nog in het midden of Nederland daar dan aan mee zal doen.
Met het huidige steunpakket is de verwachting dat KLM het in elk geval tot in volgend jaar kan volhouden.
Positie KLM in Nederland
In de onderhandelingen over het miljardenpakket heeft het kabinet ook een aantal zaken geregeld om de positie van KLM in Nederland te versterken. Zo kon Frankrijk altijd afspraken over Nederland als thuisbasis voor KLM en het niet overhevelen van Nederlandse activiteiten naar Frankrijk annuleren met een opzegtermijn van slechts negen maanden. Die termijn gaat nu naar vijf jaar, waardoor de Nederlandse positie van KLM, maar ook de belangrijke hubfunctie van Schiphol, veel steviger verankerd liggen.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen maakten eind april al bekend dat het kabinet Air France KLM wilde gaan steunen, voor een bedrag van 2 tot 4 miljard euro. De mededeling volgde kort op een persconferentie van Hoekstra’s Franse collega Le Maire, die 7 miljard euro beschikbaar stelde voor de luchtvaartmaatschappij.
Vervolgens bleef het ruim twee maanden stil. De ministers moesten nog verder met de uitwerking van de steun: het precieze bedrag, welk deel daarvan garanties of directe leningen zouden worden en welke voorwaarden het kabinet zou stellen aan de steun voor KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen namen daar uitgebreid de tijd voor. Ze kregen nog extra lucht omdat de kas van KLM niet al half juni leeg bleek te zijn, zoals eerder wel de verwachting was.
Gecompliceerde gesprekken
De gesprekken waren heel gecompliceerd, klonk het in Den Haag. Veel partijen schoven aan bij de ministeries. Die moesten het gesprek aangaan met de Franse regering, de Nederlandse en Franse tak van de luchtvaartmaatschappij, banken, de vakbonden, maar ook de Europese Commissie die goedkeuring moet geven aan de staatssteun.
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen wilden ook voorkomen dat ze net als eind april met een verhaal kwamen dat nog lang niet af was. Daar kwam destijds veel kritiek op. Pas als het pakket helemaal afgetimmerd was, wilden ze het naar buiten brengen, klonk het in Den Haag.
De gesprekken werden de afgelopen tijd op het hoogste niveau gevoerd. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vlogen eerder deze maand naar Parijs voor een gesprek met de top van Air France KLM. Daarna schoof Hoekstra nog aan voor een gesprek bij Le Maire. En de Franse president Macron kwam deze week nog langs bij premier Rutte.
AD 26.06.2020 KLM krijgt in totaal 3,4 miljard euro aan leningen om de coronacrisis door te komen. Maar de steun is niet gratis: piloten en ander personeel dat drie keer modaal verdient moeten minstens 20 procent van hun salaris inleveren.
Voor personeel in lagere salarisschalen gelden lagere percentages. Het is aan KLM en de vakbonden om hier afspraken over te maken. Daarnaast zal er de komende tijd 15 procent in de kosten worden gesneden. Zolang KLM financiële steun ontvangt, mag het bedrijf geen bonussen of dividend uitkeren.
De overheid gaat KLM 1 miljard euro lenen en geeft daarnaast een garantie van 90 procent af voor 2,4 miljard euro aan aanvullende leningen, die door 11 banken worden verstrekt. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra was het kabinet alleen bereid om steun te verlenen ‘onder zwaarwegende voorwaarden’. ,,Het gaat immers om belastinggeld van ons allemaal.”
Om erop toe te zien dat KLM zich aan de afspraken houdt, wordt er namens de overheid een state agent aangesteld, die direct toegang heeft tot informatie en aanwezig mag zijn bij relevante vergaderingen van het bestuur van KLM.
Behalve financiële voorwaarden zijn er ook andere afspraken gemaakt. Zo zal het aantal nachtvluchten op Schiphol met 20 procent worden verminderd, van 32.000 naar 25.000. Ook belooft KLM eraan bij te dragen dat de luchtvaartsector de CO2-uitstoot per passagierskilometer met 50 procent vermindert. Ook zorgt het bedrijf ervoor dat vanaf 2030 14 procent van de brandstof duurzaam is. Verder neemt KLM deel in de nieuwe biokerosinefabriek in Delfzijl.
Schiphol
Nederland steunt KLM omdat het bedrijf volgens de regering veel werkgelegenheid biedt en tevens cruciaal is voor de internationalehubfunctie van Schiphol. Om ervoor te zorgen dat KLM en Schiphol een grote speler in het wereldwijde vliegverkeer blijft, zijn er ook afspraken gemaakt met moederbedrijf Air France-KLM. Zo zijn er hardere toezeggingen dat KLM in Nederland gevestigd blijft en Nederlandse verkeersrechten houdt.
Volgens minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) zijn deze garanties het belangrijkste dat Nederland heeft binnengehaald. De toekomst van Schiphol als internationale hub is volgens haar veiliggesteld. ,,Dat is een strategisch belang dat we absoluut niet wilden kwijtraken.”
Aandelen
Volgens Hoekstra kan KLM met het steunpakket ‘tot ver in het volgende kalenderjaar vooruit’. Of er uiteindelijk meer nodig is, zal volgens hem afhangen van de ontwikkeling van de economische omstandigheden.
Hoekstra stelt dat nu niet is overwogen om meer aandelen in het luchtvaartbedrijf te kopen. ,,Daar was geen vraag naar vanuit de onderneming en er was geen behoefte of noodzaak bij de staat”, aldus de minister.
Toch kan in de toekomst het verwerven van een groter belang toch aan de orde zijn, temeer omdat het bedrijf relatief veel schulden ten opzichte van het eigen vermogen heeft. Hoekstra: ,,Het kan zijn dat de onderneming ons vraagt deel te nemen. We zullen dan opnieuw moeten wegen of dat verstandig is.”
Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep. De Franse regering kondigde eerder aan zusterbedrijf Air France te ondersteunen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro.
NOS 26.06.2020 Een positieve en tegelijkertijd moeilijke boodschap. Zo omschrijft KLM-topman Pieter Elbers in een eerste reactie het steunpakket van het kabinet voor zijn concern. Het is de bedoeling dat de eerste “contouren” van de personele gevolgen voor KLM eind volgende maand duidelijk worden. Er verdwijnen banen, maar hoeveel is nog niet duidelijk.
Elbers zei in het NOS Radio 1 Journaal dat de steun die zijn onderneming krijgt betekent dat KLM’ers moeten inleveren. “Onze verwachtingen voor volgend jaar zijn dat we ook nog fors minder zullen vliegen dan dat we dat voor corona deden”, zei de topman.
“Dat betekent uiteindelijk dat je – hoe vervelend ook – de omvang van je bedrijf moet aanpassen. Ons doel is zoveel mogelijk baanbehoud.”
Duizenden banen op de tocht
Vervolgens zal het nog tot oktober duren tot het herstructureringsplan van de onderneming helemaal klaar is. KLM zal hier samen met de bonden naar kijken. Mogelijk staan er duizenden banen op de tocht.
KLM verwacht dat het in augustus op 90 procent van de Europese bestemmingen weer zal vliegen, maar nog lang niet op de maximale capaciteit. Die blijft steken op 30 procent. “We moeten van ver komen, we hebben dit nog nooit in de luchtvaart meegemaakt”, zei Elbers.
Steunpakket
Het kabinet maakte vanochtend bekend dat KLM 3,4 miljard euro aan steun krijgt. 1 miljard hiervan komt in de vorm van een lening van de overheid, de rest van het bedrag (2,4 miljard euro) komt in de vorm van een garantie. Hierover heeft het luchtvaartconcern zelf afspraken gemaakt met elf banken.
KLM heeft het steunpakket nodig om de coronacrisis te overleven. Aan het geld zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moet het aantal nachtvluchten worden teruggebracht met 20 procent.
NOS 26.06.2020 Het kabinet heeft overeenstemming bereikt over een steunpakket voor KLM van 3,4 miljard euro. Het gaat om een lening van 1 miljard en 2,4 miljard als garantie voor commerciële leningen. Over dat laatste gedeelte heeft KLM zelf afspraken gemaakt met banken, maakten de ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen vanochtend bekend. Aan de steun zijn diverse voorwaarden verbonden.
Het pakket is bedoeld om de coronacrisis te overleven, Meer steun is niet uitgesloten, zei Hoekstra. De gevolgen van de crisis voor de luchtvaart zijn nog erger dan al werd aangenomen, voegde hij eraan toe. Hoekstra benadrukte het belang van KLM voor de Nederlandse economie.
Omvallen van de maatschappij zou een bedreiging vormen voor onze open en op export gerichte economie, zegt Hoekstra:
Hoekstra over waarom KLM een steunpakket krijgt van 3,4 miljard
Het kabinet kondigde al op 24 april aan dat het KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro zou steunen. Maar de details moesten nog worden uitgewerkt. Daarover is onderhandeld met alle betrokken partijen en dat heeft dus twee maanden geduurd. Hoekstra zei dat dat kwam doordat het kabinet KLM alleen wilde steunen onder zwaarwegende voorwaarden.
15 procent minder kosten
Als voorwaarde voor de steun eist het kabinet onder meer dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen de kosten verlagen door te reorganiseren. De kosten van KLM moeten met 15 procent omlaag.
Hoekstra noemde het onvermijdelijk dat de operatie banen gaat kosten, maar hoe veel is nog niet duidelijk. Het kabinet wil dat medewerkers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt gevraagd zeker 20 procent van hun salaris in te leveren. Medewerkers met een lager salaris moeten ook inleveren, maar minder. Tijdens de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd en ook bonussen zijn niet toegestaan.
Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet worden verlaagd van 32.000 naar 25.000.
“En KLM is hier als grootste gebruiker van Schiphol aan gebonden”, lichtte minister Van Nieuwenhuizen toe.
‘Het aantal nachtvluchten op Schiphol moet omlaag’
Verder moet KLM een “actieve bijdrage” leveren aan duurzaamheid. De luchtvaartmaatschappij heeft zich gebonden aan een afname van de CO2-uitstoot van 50 procent per ‘passagier kilometer’ in 2030 ten opzichte van 2005.
Hubfunctie
De eerdere afspraken over staatsgaranties voor de betekenis van Schiphol als luchtvaartknooppunt (‘hubfunctie’) konden tot nu worden opgezegd met een termijn van negen maanden. Het kabinet heeft nu afgesproken dat dat vijf jaar wordt. Hoekstra noemde dat een belangrijke stap, want dat was al een langere wens van het kabinet en van de KLM zelf.
“KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland”, benadrukt het kabinet. Van Nieuwenhuizen voegde eraan toe dat is vastgelegd dat KLM gevestigd blijft in Nederland en met Nederlandse vergunningen blijft opereren.
State agent
Om de uitwerking van de afspraken te controleren is door het kabinet een ‘state agent’ een (soort vertrouwenspersoon) aangesteld, die toezicht moet houden op de besteding van het geld.
De lening van de staat aan KLM loopt tot eind 2025 en wordt in gedeelten verstrekt. Steeds wordt pas een nieuw gedeelte betaald als de voorwaarden naar tevredenheid zijn vervuld.
De Franse regering kondigde al eerder een steunpakket voor Air France aan ter waarde van zo’n 7 miljard.
RO 26.06.2020 Het kabinet steunt KLM voor een bedrag van 3,4 miljard euro. De steun bestaat uit een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro en een directe lening door de staat van maximaal 1 miljard euro.
Tevens is er met Air France-KLM afgesproken dat de eenzijdige opzegtermijn voor de hubfunctie van Schiphol, de zogenoemde staatsgaranties, wordt verlengd van negen maanden naar vijf jaar. KLM is als grootste gebruiker van Schiphol cruciaal voor de luchthaven. Met de verlenging van de opzegtermijn is er meer zekerheid voor KLM en Schiphol en dus het publieke belang van Nederland.
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun, zoals een kostenreductie van vijftien procent bij KLM, verlaging van het aantal nachtvluchten en een actieve bijdrage aan duurzaamheid.
Om ervoor te zorgen dat de uitvoering van de gemaakte afspraken gecontroleerd wordt, is door het kabinet een zogenoemde ‘state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het geld. Het steunpakket voor KLM is formeel voor goedkeuring ingediend bij de Europese Commissie.
Ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat hebben de Tweede Kamer vandaag hierover geïnformeerd. Het kabinet verleent deze steun vanwege het belang van KLM voor het internationale netwerk op Schiphol. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie en werkgelegenheid.
Voorwaarden
Het kabinet stelt voorwaarden aan de financiële steun voor KLM. Zo wordt bij medewerkers die meer dan driemaal modaal verdienen gevraagd ten minste twintig procent van het salaris in te leveren, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Werknemers die minder verdienen wordt gevraagd een lager percentage in te leveren.
Gedurende de looptijd van de steun wordt geen dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders, worden geen bonussen uitgekeerd. Het aantal nachtvluchten wordt teruggebracht van 32.000 naar 25.000. KLM committeert zich aan afname CO2-uitstoot van de luchtvaartsector met 50 procent per passagier kilometer in 2030 ten opzichte van 2005.
Verder vindt het kabinet het noodzakelijk dat moedermaatschappij Air France-KLM en beide dochtermaatschappijen KLM en Air France maatregelen nemen om kosten te verlagen door te reorganiseren.
Garantiestelling en directe lening
De leningen worden zo veel mogelijk door de markt gefinancierd. De Nederlandse staat garandeert maximaal negentig procent van het te lenen bedrag dat door 11 Nederlandse en internationale banken wordt gefinancierd.
De directe lening door de Nederlandse staat loopt tot eind 2025 en wordt in tranches verstrekt. De tranches zijn afhankelijk van de voortgang van vervulling van de voorwaarden. Pas nadat de voorwaarden naar tevredenheid van de Nederlandse staat zijn vervuld, zal een volgende tranche van de lening beschikbaar worden gesteld.
Er zijn in de afgelopen periode intensieve gesprekken gevoerd met Air France-KLM, KLM en de Franse staat over de financiële steun en de toekomst van de onderneming. Er is al veel werk verzet, maar er is desondanks nog veel werk te verrichten om ervoor te zorgen dat Air France en KLM belangrijke spelers blijven in een zwaar concurrerende luchtvaartmarkt.
NOS 25.06.2020 Luchtvaartmaatschappij KLM krijgt een steunpakket van 3,4 miljard euro om door de coronacrisis heen te komen. Dat is het kabinet overeengekomen met de Franse regering, zeggen ingewijden tegen persbureau Reuters. Het bedrag zou ook kort te zien zijn geweest in een inmiddels verwijderde melding op de website van Air France-KLM.
In ruil voor de noodsteun zou Nederland een toezichthouder in het bestuur van KLM mogen benoemen. Twee bronnen zeggen tegen Reuters dat die erop gaat toezien dat het Nederlandse steunpakket alleen naar KLM gaat, en niet naar Air France-KLM.
Het kabinet komt vanochtend zelf met details over het steunpakket voor KLM. Om 08.00 uur geven de ministers Hoekstra van Financiën en Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur een persconferentie.
Voorwaarden
Op 24 april werd bekend dat het kabinet bereid is 2 tot 4 miljard euro uit te trekken in de vorm van garantstellingen en leningen om KLM te ondersteunen. De Franse regering kondigde toen aan zusterbedrijf Air France tegemoet te komen met een pakket ter waarde van zo’n 7 miljard euro. De luchtvaartgroep is zwaar getroffen door de coronacrisis, die de vloot nog altijd grotendeels aan de grond houdt.
Het was al duidelijk dat Den Haag voorwaarden stelt aan de steun. “Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra toen. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.”
Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen noemden nog meer voorwaarden:
Ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen op 24 april over de voorwaarden aan KLM
KLM deed al een beroep op de loonkostenregeling van het kabinet, maar heeft meer nodig om de crisis het hoofd te bieden. De afgelopen tijd is druk onderhandeld, ook met banken, moederbedrijf Air France-KLM en de Franse overheid, over de voorwaarden voor dat aanvullende steunpakket. Zowel Nederland als Frankrijk heeft een aandelenbelang van circa 14 procent in de luchtvaartgroep.
In ruil voor deze financiële reddingsboei zal KLM flink moeten snijden in de kosten, zodat het bedrijf in de toekomst weer op eigen benen kan staan.
Telegraaf 26.05.2020 Nederland moet zich als aandeelhouder van Air France-KLM verweren tegen de langetermijnbonus van topman Ben Smith. De Tweede Kamer roept minister Wopke Hoekstra (Financiën) op tegen dat bonusplan te stemmen.
Nederland heeft een belang van bijna 15 procent in het bedrijf en mag bij de aandeelhoudersvergadering van de luchtvaartmaatschappij dinsdag ook stemmen over de bonus van Smith, die nog altijd op de rol staat. Eerder gaf hij, net als KLM-baas Pieter Elbers, wel een bonus voor de korte termijn op. Maar die voor de lange termijn staat nog wel op de agenda. De hoogte van de bonus hangt af van de prestaties in de komende tijd.
Wat de coalitie en een deel van de oppositie betreft gaat ook die bonus van tafel. „We hebben ons als Kamer uitgesproken tegen bonussen bij een reddingsoperatie, ook in het belang van het bedrijf”, zegt VVD-Kamerlid Roald van der Linde. „Daar zat geen woord Spaans bij, dus ik reken op Hoekstra.”
MSN 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen.
“Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. “Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
AD 26.05.2020 De Nederlandse staat heeft op de aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM tegen een voorstel gestemd om topman Ben Smith een langetermijnbonus toe te kennen. Het voorstel werd desondanks aangenomen, met een ruime meerderheid van 84 procent van de stemmen. Het levert Smith over 2019 een kleine acht ton op.
,,Zoals we steeds hebben gezegd: we zitten in een crisis en er is veel belastinggeld nodig om bedrijven en werknemers door deze crisis te loodsen”, zegt minister Wopke Hoekstra (Financiën) in een toelichting op zijn tegenstem. ,,Dit is daarom niet de tijd voor bonussen voor bestuurders van bedrijven die we moeten steunen.”
Nederland heeft sinds februari vorig jaar een aandelenbelang van 14 procent in Air France-KLM. Dat is net zoveel als de Franse overheid, die het bonusvoorstel wel steunt. De Fransen hebben meer stemrecht, omdat ze al langer dan twee jaar aandeelhouder zijn.
Het kabinet kondigde onlangs een steunpakket aan voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Een van de voorwaarden daarvoor is dat de Nederlandse poot van de luchtvaartgroep even geen bonussen uitkeert.
Inleveren
Het door de Nederlanders betwiste voorstel ging over zowel het vaste salaris, de jaarbonus als de langetermijnbonus voor Smith. De Air France-KLM-topman liet in april al weten af te zien van zijn variabele beloning voor het boekjaar 2020, na heftige reacties vanuit de Nederlandse politiek. Eerder zei Smith al 25 procent van zijn jaarsalaris in te leveren vanwege de crisis.
De langetermijnbonus blijft nu echter staan. Die voorziet in de periode van 2019 tot en met 2022 in een jaarlijkse beloning die kan oplopen tot 2 miljoen euro per jaar, waarvan een deel in aandelen wordt uitbetaald.
De bonus, die Smith pas in 2022 kan ontvangen, hangt af van het behalen van meerdere doelen op het vlak van financiën en duurzaamheid. Vorig jaar waren volgens Air France-KLM de prestaties dusdanig dat Smith voor 2019 de volledige langetermijnbeloning – 768.000 euro – kreeg toegewezen.
NU 06.05.2020 Een meerderheid in de Tweede Kamer is akkoord met de 2 tot 4 miljard euro noodhulp voor KLM. De VVD en het CDA willen daar vanuit de politiek nadrukkelijk geen extra voorwaarden aan stellen, oppositiepartijen vragen juist om extra garanties.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie konden in ieder geval op steun van SGP rekenen, bleek woensdag tijdens het Kamerdebat over het noodpakket voor KLM.
“Er is geen plaats voor extra politieke wensen”, zei VVD-Kamerlid Roald van der Linde.
Op 24 april 2020 maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) en Wopke Hoekstra (Financiën) bekend te werken aan een noodpakket van 2 tot 4 miljard euro om KLM door de coronacrisis te loodsen.
Daar werden wel voorwaarden aan gesteld, zoals verduurzaming, geen bonussen, geen dividenduitkering, een loonoffer van het personeel dat het meest verdient en bezuinigingen.
Van der Linde wil best meedenken over verdere verduurzaming in ruil voor steun, maar KLM mag daarbij “niet op achterstand komen met voorwaarden die niet gelden voor andere luchtvaartbedrijven”.
Verder vraagt de VVD’er om respect in de discussie over het inleveren van salaris van de ruim dertigduizend KLM-medewerkers. “Het is een reddingsoperatie, geen strafexpeditie”, aldus Van der Linde.
Ook coalitiepartner CDA waakt voor de balans tussen voorwaarden en de continuïteit van KLM. “Het is niet opportuun om de duurzaamheidseisen in één keer te eisen”, zei CDA’er Erik Ronnes.
Het is wat Ronnes betreft prima om discussies over verduurzaming en geluidshinder van nachtvluchten te voeren, maar hij wil daar wel voorzichtig mee zijn. “Je kunt je afvragen of straffe voorwaarden in het belang van KLM zijn.”
Het CDA kan zich wel goed vinden in het loonoffer en een verbod op bonussen en dividenduitkeringen.
PvdA: ‘Steun is geen vanzelfsprekendheid’
Voor PvdA-Kamerlid Henk Nijboer gaan die eisen juist niet ver genoeg, De rechten van werknemers, vooral die met een flexcontract, moeten zoveel mogelijk worden beschermd, vindt Nijboer. KLM maakte juist bekend de contracten van deze werknemers niet te verlengen.
Daarbij zou de topman van het moederconcern Air France-KLM aanvankelijk een bonus krijgen. “Steun aan een vliegmaatschappij is geen vanzelfsprekendheid”, aldus Nijboer.
GroenLinks-Kamerlid Bart Snels vraagt om een zogenoemde bail-in. Met zo’n steunoperatie is het verlies voor de aandeelhouder. Dat is volgens Snels veel eerlijker, want nu wordt het bedrijf met belastinggeld overeind gehouden.
Ook SP’er Mahir Alkaya is kritisch op de in zijn ogen te slappe voorwaarden. PVV-Kamerlid Tony van Dijck ziet deze crisis als kans om uit het huwelijk met Air France te stappen. “De Fransen willen de baas spelen, terwijl ze er zelf een zooitje van maken”, aldus Van Dijck.
KLM zonder steun in juni technisch failliet
Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hielden het erop dat KLM, in overleg met betrokken partijen zoals de vakbonden, zelf moet voorstellen hoe de voorwaarden uitgewerkt kunnen worden. De bewindspersonen gaven wel schoten voor de boeg.
“Bij de Lufthansa-piloten gaat er 40 procent van het salaris af”, zei Hoekstra. Bij KLM denkt hij aan loonoffers van de medewerkers die vier tot vijf keer modaal verdienen. “Dat er iets moet gebeuren en fors zal worden ingegrepen, is zonneklaar”, aldus Hoekstra.
Het kan volgens Hoekstra nog maanden duren voordat het complete pakket helemaal is uitgewerkt. Dat er iets moet gebeuren, is volgens het kabinet evident. Zonder hulp zou KLM namelijk halverwege juni feitelijk failliet gaan.
De Tweede Kamer debatteert met ministers Wopke Hoekstra en Cora van Nieuwenhuizen over de miljardensteun die KLM van het kabinet krijgt om de coronacrisis het hoofd te bieden. De meeste Kamerleden zijn het eens met het besluit om de luchtvaartmaatschappij te helpen, maar willen wel graag meepraten over de voorwaarden. Ⓒ ANP
Telegraaf 06.05.2020 Aan het reddingsplan voor Air France-KLM worden duurzaamheidsvoorwaarden gekoppeld, maar er moeten geen groene eisen worden opgelegd die de luchtvaartmaatschappij nog verder in een crisis duwen.
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) in debat met de Tweede Kamer. „Ik kan niet in detail praten over duurzaamheid zolang de gesprekken lopen. Maar we zijn minstens zo ambitieus als de Franse collega’s.”
De bewindsvrouw benadrukt dat het niet de bedoeling is om de luchtvaartmaatschappij het werk te bemoeilijken, terwijl KLM door de coronacrisis al flink in de penarie zit. „We hebben er niks aan om irreële eisen te stellen als dat vervolgens geen onderneming meer overlaat.” KLM moet vooral een concurrerend bedrijf blijven, vindt ze. „Zeker met het oog op het internationale speelveld.”
Het is niet de verwachting dat aan de luchtvaartmaatschappij groene eisen worden opgelegd die niet voor concurrenten gelden, al kan het kabinet daar nu dus nog niet openlijk wat over zeggen. Grote vraag is wat dat betekent voor korte vluchten van KLM. Die vluchten van de Franse tak van de luchtvaartmaatschappij (Air France) moeten in eigen land plaats maken voor de trein. Binnenlandse vluchten moeten worden geschrapt.
Het reddingsplan voor Air France-KLM zorgt voor onenigheid tussen coalitiepartijen in de Tweede Kamer, die woensdag debatteerde over een noodpakket van tussen de 2 en 4 miljard euro. VVD en CDA waarschuwen dat politieke partijen de handreiking niet moeten aangrijpen om nieuwe groene eisen op te leggen.
Coalitiegenoten D66 en CU willen juist extra de nadruk leggen op verduurzaming en beperken van overlast en staan lijnrecht tegenover hun partners. Zij krijgen steun van de linkse oppositie.
Over sommige voorwaarden zijn partijen het wel eens. Bonussen en winstdeling zijn voorlopig uit den boze. Ook over het feit dat er snel geld beschikbaar moet zijn voor KLM bestaat overeenstemming. Het reddingsplan wordt nog uitgewerkt. Minister Hoekstra (Financiën) waarschuwt dat de luchtvaartmaatschappij straks fors zal moeten bezuinigen.
„De herstructurering die de onderneming nog voor de boeg heeft, zal niet mals zijn.” Volgens Hoekstra is er nog geduld nodig voor het reddingsplan gereed is. „Voordat alles duidelijk is ben je maanden verder.” Hij zegt dat liquiditeitstekort in ieder geval tot medio juni niet aan de orde is.
AD 06.05.2020 Minister Wopke Hoekstra van Financiën gaat KLM geen lange lijst met gedetailleerde voorwaarden opleggen in ruil voor miljardensteun aan het bedrijf. De redding van het luchtvaartbedrijf staat volgens hem nu voorop.
Een aantal Tweede Kamerfracties wil dat het kabinet alleen financieel bijspringt als KLM belooft groener te worden en zich aan specifieke, afrekenbare doelen committeert. Daarnaast zouden ook oliehandelaren en leasemaatschappijen verplicht moeten bijdragen aan de redding van KLM en hun verlies moeten nemen. Verder zouden piloten en andere hoge functionarissen salaris moeten inleveren.
Hoekstra stelde eerder al dat steun van de overheid niet gratis is en dat hij voorwaarden stelt aan bijvoorbeeld het beloningsbeleid (geen bonussen of dividend). Maar hij deinst ervoor terug om tot achter de komma precies voor te schrijven wat KLM wel en niet mag. Hij is niet van plan een lange lijst met bindende voorwaarden op te stellen aan de 2 tot 4 miljard euro steun die hij bereid is te geven. ,,Politieke wensen kunnen op gespannen voet komen te staan met het floreren van de onderneming”, zei hij vanmiddag in het Kamerdebat over de voorgenomen steunoperatie voor KLM.
Extra voorwaarden kosten bovendien meer tijd, terwijl volgens de minister rond half juni de kas van het luchtvaartbedrijf leeg is. ,,De continuïteit staat voorop”, meent hij.
Realistisch
Volgens Hoekstra is het aan het bedrijf zelf om met het personeel en leveranciers te onderhandelen over de bijdrage die zij kunnen leveren. Hij juicht toe dat belanghebbenden hun verlies nemen (bail-in), maar de manier waarop dat gebeurt is aan het bedrijf. ,,Ik ga niet zelf aan tafel zitten om contracten te heronderhandelen”, aldus Hoekstra. Hij is het ermee eens dat de rekening ‘niet alleen bij de staat’ neergelegd kan worden, maar zegt wel ‘realistisch’ te willen blijven. ,,Ik deel de wens, en leg die met scherpte neer bij KLM, maar zij zijn aan zet.”
Ook op het gebied van duurzaamheid dringt het kabinet aan op maatregelen om hinder te beperken en de CO2-uitstoot terug te dringen. Maar tegelijkertijd deinst het ervoor terug om specifiek aan KLM allerlei voorwaarden te stellen. Luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen vindt dat eisen voor de gehele luchtvaartsector moeten gelden en niet alleen voor KLM. Daar komt ze in een aparte luchtvaartnota op terug.
Het kabinet krijgt bijval van regeringspartijen VVD en CDA. Volgens VVD-Kamerlid Roald van der Linde gaat het er in de eerste plaats om dat KLM financieel gezond en concurrerend kan blijven. ,,We moeten nu eerst proberen zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden”, stelt hij.
Wie rood staat kan niet groen zijn, aldus Chris Stoffer, SGP.
Ook oppositiepartijen PVV, SGP, FvD en Van Haga menen dat het overeind blijven van KLM nu het allerbelangrijkste is. ,,Wie rood staat kan niet groen zijn”, aldus SGP-Kamerlid Chris Stoffer.
Chagrijn
De opstelling van het kabinet en de rechtse partijen – die samen een meerderheid vormen – leidt tot chagrijn bij linkse oppositiepartijen. Volgens GroenLinks wordt de onderhandelingspositie van Nederland ondermijnd door geen harde voorwaarden aan de steun te formuleren. ,,Marktpartijen kunnen rustig achterover leunen”, vreest Kamerlid Bart Snels. ,,De zogenaamde ‘blauwe trots’ wordt toch wel gered en de belastingbetaler mag de portemonnee trekken.”
NU 06.05.2020 Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het noodpakket voor KLM. De luchtvaartmaatschappij kan rekenen op miljardenleningen van 2 tot 4 miljard euro van de overheid om de coronacrisis door te komen. Ook de Franse partner Air France ontving miljarden van de staat. Wat speelt er momenteel bij het Frans-Nederlandse concern Air France-KLM?
Hoe belangrijk is KLM voor de Nederlandse economie?
KLM en Schiphol vormen een “essentiële schakel” voor de Nederlandse infrastructuur, zei minister Cora van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) op 24 april toen zij het noodpakket van 2 tot 4 miljard euro aankondigde.
De luchtvaartmaatschappij is als een dominosteen, vulde minister Wopke Hoekstra (Financiën) aan. “Valt KLM om, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, waarschuwde de bewindsman.
Het kabinet heeft de liefde voor de luchtvaart nooit onder stoelen of banken gestoken. Van Nieuwenhuizen had het zelfs over “onze blauwe trots”.
De cijfers ondersteunen in eerste instantie het economische belang voor Nederland. Schiphol en KLM zijn goed voor zo’n 114.000 (indirecte) banen en hebben samen een toegevoegde waarde van ruim 10 miljard euro, somde Van Nieuwenhuizen op. Vanaf de luchthaven kun je direct naar ruim driehonderd bestemmingen over de hele wereld vliegen.
Maar in Den Haag is lang niet iedereen meer gecharmeerd van een alsmaar uitdijende luchtvaartsector. In coalitie- en oppositiekringen klinken kritische geluiden. Schiphol mag groeien, maar daar moet milieu- en geluidswinst tegenover staan.
Er worden ook kanttekeningen geplaatst bij het economisch belang. Er is geen bewijs dat de Nederlandse economie schade oploopt als Schiphol niet verder groeit, concludeerde CE Delft na onderzoek in opdracht van Stichting Natuur en Milieu. De luchtvaart levert Nederland volgens hetzelfde onderzoek een kleine 6 miljard euro op, een stuk minder dan de 10 miljard euro waarmee het kabinet rekent.
Trekken de Nederlanders en Fransen nog gezamenlijk op?
Air France-KLM is uit nood geboren. Beide luchtvaartmaatschappijen hadden een partner nodig om te kunnen overleven. Er zijn veel hobbels geweest de laatste jaren.
Een kleine greep uit de reeks ongemakken: kostenbeheersing aan Franse zijde, het overmaken van overtollig kasgeld van KLM naar het moederconcern, het tevergeefs proberen te lozen van KLM-CEO Pieter Elbers. In zijn algemeenheid is er regelmatig bezorgdheid over de zelfstandigheid van KLM binnen de luchtvaartgroep.
De bekendmaking van de overheidssteun droeg niet bepaald bij aan een beeld van gezamenlijk optrekken. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hadden het over “mogelijke steunmaatregelen”. Eerder die dag hadden hun Franse ambtsgenoten op eigen houtje een gedetailleerd noodpakket van 7 miljard euro voor Air France en Air France-KLM gepresenteerd.
Werd het Nederlandse kabinet overvallen en moest er halsoverkop een persconferentie worden ingelast? Dat was niet het geval, bezwoer Hoekstra. Een fysieke gezamenlijke bijeenkomst was volgens hem vanwege de lockdowns in beide landen überhaupt niet mogelijk. Het kabinet trekt “zo veel mogelijk gezamenlijk op met de Franse staat”, luidt de officiële lezing aan de Tweede Kamer.
Het Franse pakket was ook niet specifieker, volgens Hoekstra. “Wij zijn iets minder concreet over de leningen, maar wel concreter over de voorwaarden.”
Welke voorwaarden wil het kabinet voor de miljarden?
Over die voorwaarden gesproken. Daar werd in Den Haag al flink op voorgesorteerd, nog voordat het bericht van noodsteun officieel bekend was. Zonder voorwaarden geen steun, vonden veel partijen. Er gingen toen al geruchten dat een noodpakket in de maak was.
Het kabinet stelt eisen aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden, hinderbeperking, duurzaamheid en de kwaliteit van de bestemmingen. Concreet betekent dat: geen bonussen en geen dividenduitkeringen zolang de staatssteun niet is terugbetaald.
Ook zal het kabinet “offers” van het KLM-personeel vragen waarbij de breedste schouders – lees: piloten en het management – de zwaarste lasten moeten dragen.
Toch blijft het de vraag hoe hard deze voorwaarden zijn. Want als de KLM-directie hier niet mee akkoord gaat, komt er dan ook geen miljardensteun? Dat is slechts een “theoretische situatie”, liet Hoekstra weten. Zeker ook gezien “de goede gesprekken” die hij binnenskamers met KLM-baas Elbers heeft gehad.
Het kabinet heeft zo de contouren van de staatssteun geschetst. Het is woensdag aan de Kamerleden om te bepalen hoe tevreden zij zijn met het gebrek aan details.
RTL 05.05.2020 KLM-piloten moeten een deel van hun salaris inleveren als de overheid de luchtvaartmaatschappij te hulp schiet. Het is één van de voorwaarden die de Tweede Kamer stelt aan de miljardensteun voor KLM. Verder zijn bonussen en dividend uit den boze zolang KLM aan het overheidsinfuus ligt.
“Het voelt ongemakkelijk als de staat nu garant staat voor de salarissen van grootverdienende piloten”, zegt CDA-Kamerlid Erik Ronnes. “Daar kunnen wat ons betreft harde eisen aan worden gesteld.” Ook de ChristenUnie vindt een loonoffer niet onredelijk. “Zeker in het hogere segment”, zegt Kamerlid Eppo Bruins.
Minister Hoekstra van Financiën is nog in gesprek met KLM over de precieze voorwaarden voor steun. Daar hoort ook een offer bij van het KLM-personeel, zei de minister vorige maand al. Pilotenvakbond VNV wil daar wel met KLM over praten, maar roept de politiek op zich niet in deze discussie te mengen.
Meer dan minister
Toch gaan Kamerleden uitdrukkelijk om een loonoffer van piloten vragen in een debat morgen over steun aan KLM. De bestbetaalde piloten verdienen salarissen van ver boven de 200.000 euro. “Waarom zouden we met publiek geld piloten financieren die twee keer zo veel verdienen als de premier?”, vraagt SP-Kamerlid Mahir Alkaya zich hardop af.
Ook andere belanghebbenden moeten een steentje bijdragen, vinden Kamerleden. D66-Kamerlid Sneller vindt dat bijvoorbeeld leasemaatschappijen, die nog steeds geld verdienen aan de verhuur van vliegtuigen aan KLM, niet mogen worden ontzien. “Het is niet de bedoeling dat we speculanten uit de brand helpen”, vindt ook PvdA-Kamerlid Henk Nijboer.
GroenLinks heeft al een motie klaarliggen die oproept dat alle marktpartijen die een financieel belang hebben in KLM meebetalen aan de redding. “Nu leunen ze achterover omdat de overheid de ‘blauwe trots’ toch wel gaat redden”, zegt Kamerlid Bart Snels. “Maar als KLM failliet gaat zijn zij ook hun geld kwijt.”
Groener
Verschillende partijen willen de staatssteun aangrijpen om KLM te dwingen om snel groener te worden. De VVD vindt het er nu niet het moment voor. “We staan aan de vooravond van een diepe recessie”, zegt Kamerlid Roald van der Linde. “Wij willen dat er na die tijd een concurrerende luchtvaartonderneming staat.”
RTL 05.05.2020 Het loonoffer dat KLM-topman Pieter Elbers eind april aankondigde, pakt anders uit dan eerder werd gedacht. Omdat hij in 2019 een flinke salarisverhoging kreeg, gaat hij er ten opzichte van 2018 nauwelijks op achteruit.
Eind vorige maand liet Elbers weten tegen de achtergrond van de noodzakelijke overheidssteun als gevolg van de coronacrisis een loonoffer te zullen brengen. Dat offer behelst dat hij vanaf die maand 20 procent van zijn vaste salaris inlevert.
In de media, ook bij RTL Z, werden destijds berekeningen gemaakt, waarbij werd uitgegaan van het salaris dat Elbers in 2018 had verdiend. In die berekeningen zou hij dit jaar uitkomen op een vast salaris van 452.000 euro bruto.
Maar uit het inmiddels gepubliceerde jaarverslag van KLM blijkt dat het vaste salaris van Elbers in 2019 fors is verhoogd, te weten met 65.000 euro tot 585.000 euro. Met de verlaging over de resterende 8 maanden van het lopende jaar komt de topman van KLM in 2020 uit op een brutosalaris van 507.000 euro.
Dat is veel hoger dan aanvankelijk gedacht, en slechts 13.000 euro onder het niveau van 2018. Ten opzichte van 2019 gaat Elbers er wel fors op achteruit, te weten met 78.000 euro.
Het moet gezegd dat Elbers ten opzichte van een ‘normaal’ jaar honderdduizenden euro’s misloopt. Hij zal zijn variabel salaris – in de volksmond: bonus – over 2020 in ieder geval niet ontvangen.
Dat zou een bedrag zijn van maximaal 75 procent van zijn basissalaris. In het geval dat hij zijn eerdere salaris had kunnen blijven behouden, dus 438.750 euro. Exclusief pensioenbijdrage zou zijn totale beloning in 2020 dan zijn uitgekomen op 1.023.750 euro.
Streep door variabel inkomen 2020
Het bedrijf heeft al toegezegd over 2020 geen bonussen uit te keren. Dat is een vrij overbodige toezegging: als de bedrijfsprestaties onder de maat zijn – KLM heeft vrijwel alle vliegtuigen aan de grond staan – komt er sowieso geen bonus.
En zodra er overheidssteun komt, gaat er zeker een streep door de bonus. Het lijkt erop dat het salaris van Elbers voor dit jaar dus op maximaal 507.000 euro bruto blijft staan.
Over 2019 zat er voor Elbers nog een flinke bonus aan te komen: een bedrag van in totaal 342.000 euro. Het is niet waarschijnlijk dat de topman dat bedrag nog kan verwachten. De betaling is nog niet afgesteld, maar in ieder geval uitgesteld naar oktober 2020. Mogelijk wordt het nog geschrapt.
KLM heeft al langer het voornemen om het salaris van Elbers op te krikken, omdat het bedrijf en de aandeelhouders vinden dat een ceo van een beursgenoteerd bedrijf met 30.000 werknemers meer zou moeten verdienen.
Volgens KLM heeft Elbers een relatief laag inkomen, vergeleken met andere bestuursvoorzitters van grote beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Die kregen in 2018 gemiddeld 2,8 miljoen uitbetaald, meldde de NOS eerder.
KLM wil dat de beloning van Elbers meer in lijn brengen met die van Air France-KLM-topman Ben Smith. Smith kreeg vorig jaar een basissalaris van 900.000 euro en zijn bonus in cash over 2019 is 768.456 euro. Die bonus is nu ook uitgesteld en die over 2020 wordt niet uitgekeerd. Smith levert 25 procent van zijn salaris in.
Er lag een plan om de maximale bonushoogte van Elbers omhoog te brengen naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris. Dat plan werd snel van tafel gehaald na woeste reacties vanuit het publiek en politiek.
Overigens is het niet uitgesloten dat de KLM-topman er nog verder op achteruit gaat dan de salarisverlaging van 20 procent en het verlies van zijn bonus. Morgen is er in de Tweede Kamer een debat over de voorwaarden waartegen KLM een steunpakket van 2 miljard tot 4 miljard euro in directe leningen en bankgaranties ontvangt van de staat. In dat debat kunnen ook de salarissen van de bestuurstop ter discussie komen.
Voorwaarden worden besproken
De exacte voorwaarden zijn nog niet duidelijk, maar KLM heeft de steun al gretig geaccepteerd. Het bedrijf moest wel, want kan zonder steun niet lang blijven voortbestaan. Het accepteren van de steun betekent in ieder geval wel dat er voorlopig geen dividend wordt uitgekeerd en dat bonussen en salarisverhogingen volstrekt uitgesloten zijn.
Mogelijk moet er door de hele bedrijfstop geld worden ingeleverd. Er moet ook een plan gemaakt worden voor hoe KLM op een duurzame manier – zonder staatssteun – kan overleven na de crisis. Hoogstwaarschijnlijk worden er ook voorwaarden gesteld om overlast te verminderen en CO2-uitstoot te reduceren.
Het gaat erg slecht met KLM. Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voerde KLM wekenlang nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen. Recentelijk wordt er binnen Europa weer iets meer gevlogen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
MSN 27.04.2020 De miljarden aan overheidssteun die Frankrijk en Nederland aan respectievelijk Air France en KLM geven, zorgen ervoor dat overheden een stevige vinger in de pap krijgen bij de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Dat kan er in de praktijk toe leiden dat het huwelijk tussen de twee vliegbedrijven uiteen valt.
Bij de top van KLM wordt er rekening mee gehouden dat de Nederlandse tak van Air France-KLM het steungeld anders gaat in zetten dan de Fransen.
Al langer leeft de indruk dat KLM veel beter in staat is om kostenbesparingen door te voeren dan Air France. Als in de coronacrisis blijkt dat KLM er relatief minder slecht voor komt te staan dan Air France, kan dit de kloof tussen de twee onderdelen van Air France-KLM vergroten.
Tweede-Kamerlid Henk Nijboer van de PvdA merkt tegenover de krant op dat er bij de afgelopen vrijdag aangekondigde steunoperaties geen sprake leek van een gecoördineerde aanpak: “Wat ik dan verwacht is dat Nederland en Frankrijk als grote aandeelhouders en het bedrijf een gezamenlijk reddingsplan presenteren.”
Topman Air France-KLM: vrijwillige vertrekregeling personeel
Intussen denkt Air France-KLM-topman Ben Smith aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zei hij zondag in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith. De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Wat er precies van het bedrijf gevraagd zal worden, is nog niet duidelijk. Vakbond CNV zei eerder al zich zorgen te maken. “Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies.”
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.” Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
RTL 26.04.2020 Air France-KLM-topman Ben Smith denkt aan een vrijwillige vertrekregeling als eerste stap in een reeks maatregelen om de kosten bij het luchtvaartconcern omlaag te brengen. Dat zegt in een interview met de Franse krant Les Echos.
“Sommige medewerkers van Air France zijn waarschijnlijk bereid om vrijwillig te vertrekken als ze de kans krijgen”, aldus Smith.
De topman denkt er ook over om de grote Airbus A380-toestellen van Air France eerder dan gepland uit de vloot te halen. Ook dat zou een kostenbesparing opleveren.
Miljarden overheidssteun
Air France-KLM verkeert door de coronacrisis in grote problemen. Air France kreeg vrijdag 7 miljard euro steun toegezegd van de Franse regering en KLM kreeg van de Nederlandse regering 2 miljard tot 4 miljard euro aan hulp toegezegd.
De leningen zijn bedoeld om het concern door de moeilijke periode te helpen. Er zitten wel voorwaarden verbonden aan de overheidssteun. Zo moet er behoorlijk worden gesneden in de kosten.
Pas over twee jaar weer normale situatie
Smith zei tegen de krant ook dat hij verwacht dat het “minimaal twee jaar, maar wellicht langer gaat duren voordat de situatie in de luchtvaartbranche weer genormaliseerd zal zijn.”
Eerst moeten wereldwijd alle coronamaatregelen worden opgeheven en dan duurt het volgens Smith waarschijnlijk nog een tijd voordat mensen weer in het vliegtuig durven te stappen.
Smith hoopt dat begin juli weer ongeveer 15 procent van het normale vliegschema kan worden uitgevoerd, heeft hij gezegd tegen de Franse krant Le Journal du Dimanche. Tegen het einde van het jaar zouden de activiteiten in een gunstig scenario weer op bijna 70 procent van hun normale niveau kunnen zitten en eind 2021 op meer dan 80 procent.
NU 26.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM denkt dat de toegezegde financiële steun van de Nederlandse en Franse overheid ervoor zorgt dat het luchtvaartbedrijf de coronacrisis kan doorstaan, zegt hij in een zaterdag verschenen interview met de Franse krant Les Echos.
In het interview bedankt Smith specifiek de Franse overheid en banken die hebben toegezegd financiële steun te verlenen.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en minister Wopke Hoekstra (Financiën) kondigden vrijdag aan dat de Nederlandse overheid tussen de 2 en 4 miljard euro aan steun aan KLM zal verlenen. Het gaat om garantstellingen en leningen. De precieze vorm en omvang van de steun worden nog uitgewerkt.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France.
Overheidssteun is een ‘teken van vertrouwen’
Smith noemt de overheidssteun een “teken van vertrouwen” in de toekomst van Air France-KLM. De topman stelt dat het geld hard nodig is om de crisis door te komen.
Net zoals de andere luchtvaartbedrijven lijdt Air France-KLM onder de maatregelen die de verdere verspreiding van het coronavirus moeten tegengaan. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staat aan de grond, terwijl de kosten blijven oplopen.
Eerder deze week kwam de topman van Air France-KLM in opspraak. Aanvankelijk zou de topman een hogere bonus krijgen als het hem zou lukken noodsteun binnen te halen. Dat leidde tot veel kritiek van onder anderen Hoekstra. Smith maakte donderdag bekend af te zien van zijn bonus voor dit jaar. Ook levert hij 25 procent van zijn vaste salaris is.
RTL 26.04.2020 Wat is KLM waard? Of beter: wat is KLM óns waard? Sinds gisteren weten we: tussen de 2 en 4 miljard euro. Geen steun waar KLM mee kan doen wat het wil, integendeel. In ruil voor de miljardensteun krijgt de staat het nog meer voor het zeggen bij het bedrijf.
“Linksom of rechtsom zijn ze gered, maar die redding zal een prijs hebben”, stelt sectorspecialist Henry Steenbergen van Rabobank. “Nu zitten ze wel in de tang. Minister Hoekstra is nu de baas, en daarna de Tweede Kamer. En dan is het ook nog maar de vraag hoe de verkiezingen volgend jaar uitpakken.”
Reddingsboei gegrepen, voorwaarden komen later
Eigenlijk is vrijwel niemand nu negatief over de komst van een steunpakket voor KLM vanuit de Nederlandse overheid en de steun voor Air France en het moederbedrijf vanuit de Fransen. Er wordt niet of amper gediscussieerd over óf de steun er moet komen en over de – nog vast te stellen – hoogte van het bedrag.
De discussie speelt zich al weken af over iets heel anders: de voorwaarden waartegen KLM de steun kan incasseren. KLM dreigde te zinken, kreeg een reddingsboei toegeworpen en accepteerde die gretig. Maar er moet nog bepaald worden aan welke eisen voldaan moet worden, en hoe KLM er in de nabije toekomst uit moet gaan zien. Met andere woorden: wat de reddingsboei kost.
“De voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden.”
Zo moet KLM zich gaan houden aan sociale duurzaamheidseisen, zegt GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. “KLM moet zijn doelen in lijn brengen met het Klimaatverdrag van Parijs, en korte afstandsvluchten vervangen voor treinen”, zegt Kröger. “Het huidige businessmodel heeft een erg hoge CO₂-voetafdruk, dat moet echt veranderen.”
De luchtvaart gaat er ‘na corona’ echt anders uitzien, stelt Kröger. “Voor corona lag de luchtvaart ook al op ramkoers met het klimaat en moest het veranderen. Nu vertaalt dat zich in de voorwaarden aan steun. Dat willen we ook omdat het nu kán. Vanuit stilstand moet er opnieuw gebouwd worden, dus je kan het veel duidelijker vormgeven zoals je het wil hebben.”
Een waslijst aan eisen
Een aantal van de andere eisen die vanuit het kabinet worden opgelegd zijn ook duidelijk: geen bonus, geen dividend, geen loonsverhogingen in de top. Mogelijk worden ook loonoffers gevraagd. En worden eisen gesteld aan het verminderen van overlast, aan duurzaamheid en aan CO₂-reductie. En er zal een plan moeten komen om op eigen benen te staan na de crisis.
Ondertussen vindt vrijwel iedereen iets van KLM en de steun van het bedrijf. Vakbonden uiten zich over de werknemers van KLM, milieuclubs focussen zich op vervuiling en uitstoot, omwonenden kijken juist naar de overlast.
“Een ding is zeker: KLM komt complexer uit de crisis dan ze erin gaan”, zegt Steenbergen. “We weten nog helemaal niet waar de luchtvaartsector in deze crisis heen gaat. Ze zijn gered en dat was absoluut nodig, maar waarvan ze precies gered zijn weet nog niemand.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
En toch zal KLM in alle onduidelijkheid toekomstplannen moeten maken, benadrukt luchtvaarteconoom Eric Pels. “Als KLM zou vallen zouden we het gat niet kunnen opvangen. Mijn hoop is – en dit klinkt gek – dat dit een goede casestudy blijkt. Dat we heel goed gaan onderzoeken wat er gebeurt als je niet vliegt en het daarna weer moet opbouwen.”
Pels vindt het niet onlogisch dat er eisen worden gesteld aan KLM. “Ze moeten hier uiteindelijk sterker uitkomen en we kunnen een bedrijf niet eeuwig steunen. Laat nu maar zien wat je in de toekomst wil gaan doen.”
Daarbij heeft de regering een grote verantwoordelijkheid om duidelijk aan te geven wat zij verlangen van een luchtvaartmaatschappij, merkt Pels op. “KLM biedt samen met Schiphol bereikbaarheid aan de BV Nederland. Het is in het voordeel dat KLM een sterk bestemmingennetwerk heeft, maar misschien hoef je niet zo vaak op korte afstanden te vliegen”, zegt hij. Maar die keuzes moeten dan wel gemaakt worden, en niet steeds op de lange baan worden geschoven, vindt de econoom.
Verder is KLM essentieel voor Schiphol, benadrukt Rico Luman, senior transporteconoom van ING. “Als KLM weg zou vallen heeft dat enorme gevolgen voor het grote netwerk van Schiphol. De luchtvaartinfrastructuur is het fundament van het Nederlandse vestigingsklimaat en dus erg belangrijk voor de economie”, zegt Luman. “En wat Hoekstra gisteren zei klopt ook: het domino-effect is erg groot.”
Daarmee wordt bedoeld dat het belang van KLM niet stopt bij de eigen 30.000 medewerkers. Luchthaven Schiphol is goed voor ruim 113.000 banen (93.200 FTE) en 10,4 miljard aan inkomsten voor de BV Nederland, blijkt uit onderzoek.
‘Niet te verwaarlozen factor’
Die ruim 10 miljard komt neer op 0,8 procent van het bruto binnenlands product, ‘een niet te verwaarlozen factor’, meldt economisch onderzoeksbureau Decisio in het onderzoek dat januari 2020 – dus ruim voor de coronacrisis de luchtvaart lamlegde – werd gepubliceerd.
Ter vergelijking: de andere mainport, de haven van Rotterdam, is – naar eigen zeggen – goed voor 384.500 fte en een toegevoegde waarde van ruim 45 miljard euro. Een stuk groter, maar Schiphol is zeker geen kleine jongen.
Belangrijke toegevoegde waarde
Uit het onderzoek blijkt ook hoezeer de luchtvaart afhankelijk is van het economisch getij. In 2013 ging het een stuk minder goed, omdat vliegmaatschappijen kampten met de naweeën van de crisis. In 2018 gaat het de bedrijven weer voor de wind: ze maken weer veel meer winst en dat stuwt de toegevoegde waarde van de luchtvaart omhoog.
Het onderzoek maakt verder een eind aan een hardnekkig misverstand dat vooral Air France profiteert van het samengaan met KLM. Van de directe vluchten van het bedrijf vertrekt iets meer dan de helft vanaf Schiphol. Wel wordt er vanuit Parijs meer vracht vervoerd door het concern, maar minder vracht vanaf Schiphol heeft ook weer voordelen: dan kunnen er weer meer passagiersvluchten uitgevoerd worden.
Die vracht moeten we niet onderschatten, zegt econoom Rico Luman. “Het gaat maar om 3 tot 4 procent van het aantal vluchten, maar als je kijkt naar de toegevoegde waarde gaat het om een kwart. Er zijn veel bedrijven die met air cargo werken of ervan afhankelijk zijn”, zegt hij. Dan valt te denken aan de logistiek, de bloemensector en de high-tech sector.
“De combinatie KLM en Schiphol is sterk, daar is niets tegenin te brengen”, vindt oud-docent Aviation aan de Hogeschool van Amsterdam Raymond Teunissen. “Het maakt niet uit welke standpunten je hebt, er zijn altijd legitieme argumenten te bedenken om ze te onderschrijven”, stelt hij.
“Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kán het om zeep helpen, maar je betaalt er een hoge prijs voor.”
“KLM, Schiphol en de overheid zijn drie handen op één buik. Bij alle goede dingen die je kan opsommen – goede bereikbaarheid, vestigingsklimaat – kan je ook kwade kanten bedenken, zoals milieuvervuiling, overlast, geluid. Dat is de prijs die je betaalt voor zo’n activiteit”, zegt Teunissen.
Teunissen merkt op dat er in het verleden al gekozen is voor de ambitie om wereldspeler en knooppunt in de luchtvaart te zijn. “En die keuze heeft goed uitgepakt, zowel voor Schiphol als voor KLM. Móet het zo groot zijn? Dat hoeft niet. Je kan het om zeep helpen”, zegt hij.
“Het kán. Maar je betaalt er een hoge prijs voor, dat is evident. Op een gegeven moment word je een tweedehands uithoekje. Schiphol blijft wel bestaan, ook met een kleinere KLM is luchtvervoer nodig. Of een kleine KLM bestaansrecht heeft is nog maar de vraag”, zegt de ingenieur-vlieger, die vroeger voor KLM heeft gewerkt al gezagvoerder.
“Iedereen ziet nu kans om stokpaardjes van stal te halen en eisen te stellen.”
“Er worden economische argumenten aangevoerd voor een sentimentele discussie die niet direct bedrijfseconomisch is”, vindt sectorspecialist Henry Steenbergen. “KLM stond er prima voor en het is logisch dat je het steunt. Schiphol draagt veel bij aan de economie, en als we deze mainport op de been willen houden kan je KLM niet laten vallen”, zegt hij.
Maar hij ziet ook een dubbele moraal. “Niemand wil dat de ‘blauwe trots’ – die niet meer helemaal van ons is – omvalt. Natuurlijk moet je optimaliseren en zorgen dat het op eigen benen kan staan, maar iedereen ziet nu ook kans om het eigen stokpaardje van stal te halen en eisen te stellen”, zegt Steenbergen. “Het bedrijf zit straks vol met schuld en is behangen met wensenlijstjes. Dan komt het gehavend uit de strijd.”
NOS 25.04.2020 In de persconferentie over de staatssteun aan KLM benadrukte minister Hoekstra meermaals het grote belang van de luchtvaartmaatschappij voor onze economie. Volgens het kabinet rechtvaardigt dat het overeind houden van KLM met 2 tot 4 miljard euro aan garantstellingen en leningen. Maar hoe groot is de bijdrage van de luchtvaartmaatschappij precies?
Bij KLM werken 35.000 mensen, maar de indirecte werkgelegenheid in combinatie met luchthaven Schiphol is een stuk groter. Eind 2019 wordt in een onderzoek van Decisio in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gesproken over 113.900 banen. Daarin worden werknemers van KLM, Schiphol en ook toeleveranciers meegerekend.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra gisteravond in de persconferentie. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor Schiphol, voor de hoofdkantoren die we in Nederland hebben, voor de laders en lossers, voor distributiecentra, toerisme en congressen. Allemaal sectoren die veel baat hebben bij de goede verbindingen die we in Nederland hebben.”
Betere positie in de wereld
Juist in het KLM-netwerk, dat Nederland met de rest van de wereld verbindt, zit volgens luchtvaarteconomen de meeste waarde.
“Als dat internationale routenetwerk verdwijnt, is Nederland een stuk minder aantrekkelijk als vestigingsland”, zei luchtvaarteconoom Jaap de Wit eerder tegen de NOS. “Kijk maar naar België en Zwitserland. Toen maatschappijen Sabena en Swiss failliet gingen zijn die landen een groot deel van het intercontinentale netwerk kwijtgeraakt en dat is door andere luchtvaartmaatschappijen maar mondjesmaat opgevuld.”
Met andere woorden: het routenetwerk van KLM versterkt de positie van de Nederlandse economie op het wereldtoneel. Daarom komt de luchtvaartmaatschappij eerder in aanmerking voor staatssteun dan andere grote, toonaangevende bedrijven.
Twintigste-eeuwse technologie
Ook luchtvaarteconoom Eric Pels van de Vrije Universiteit van Amsterdam ziet het belang van de bereikbaarheid waar KLM voor zorgt, voor de Nederlandse economie en voor Schiphol als luchthaven.
Maar dat wil volgens hem niet zeggen dat Schiphol niet zonder het bedrijf zou kunnen. Andere vliegmaatschappijen zouden het gat kunnen opvullen als KLM wegvalt. “Zolang Amsterdam en omgeving een grote aantrekkingskracht blijven houden, komt dat wel goed. De vraag kan met de tijd wel weer groeien. Maar het zou wel een aderlating zijn.”
Toch zijn er volgens Nieuwsuur-econoom Mathijs Bouman ook andere geluiden. “Er zijn ook mensen die zeggen: vliegen is een beetje twintigste-eeuwse technologie, moeten we in plaats hiervan niet juist de maakindustrie in Eindhoven helpen? Er wordt minder verdiend in de luchtvaart en je kunt je afvragen of zo’n hubfunctie echt het wonder is voor onze economie.”
‘Niet terug naar het oude’
Milieuorganisaties zijn kritisch op het steunplan, en vinden dat het kabinet harde milieueisen aan KLM moet stellen. “De luchtvaartmaatschappij kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten”, zeggen onder andere Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Natuur & Milieu en Milieudefensie in een gezamenlijke reactie.
Greenpeace is nog feller. “Wij zijn boos en ontsteld over het feit dat er met miljarden wordt gesmeten naar een bedrijf dat geen klimaatplan heeft en dus niet toekomstbestendig is”, aldus een woordvoerder, die de steun een ‘blanco cheque’ noemt.
In plaats daarvan zouden er drie concrete voorwaarden gesteld moeten worden, vindt de milieuorganisatie. Zo zou KLM met een CO2-plafond moeten komen dat in lijn is met de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs, zou het bedrijf korteafstandsvluchten moeten schrappen en moet het aantal vluchten naar beneden.
Winstuitkering nu onzeker
Over de voorwaarden voor de miljarden zijn minister Hoekstra en minister Van Nieuwenhuizen nog in gesprek met KLM en moederbedrijf Air France-KLM. Er zullen hoe dan ook milieu-eisen worden gesteld en de geluidshinder moet beperkt zijn. Hoe streng die eisen zijn moet blijken.
Verder moeten de beloningen binnen het bedrijf aan banden, te beginnen aan de top. Daar was afgelopen weken al veel discussie over. Er leek sprake van een mogelijke verhoging van de beloningen van de KLM-baas Pieter Elbers en Air France-KLM topman Ben Smith, maar die zijn nu toch van de baan. Ook leveren ze allebei een deel van hun vaste salaris in.
Daarnaast stond het personeel van KLM dit voorjaar een winstuitkering te wachten. KLM maakte in 2019 minder winst dan het jaar ervoor, maar de omzet steeg met 1,7 procent naar 11 miljard euro. Topman Elbers noemde dat een “relatief goed resultaat”. Nu de staat bijspringt om KLM door de coronacrisis te helpen, is het hoogst onzeker wat er met die winstuitkering gaat gebeuren.
MSN 25.04.2020 De reacties op de gisterenavond aangekondigde overheidssteun voor KLM zijn overwegend positief. Er zijn ook twijfels en er wordt kritiek geuit. Verschillende partijen hebben vragen over de voorwaarden van de steun en de vereiste herstructureringsplannen.
Het kabinet liet gisteren weten 2 tot 4 miljard euro uit te trekken om KLM door de coronacrisis te helpen. Frankrijk besloot tegelijkertijd om de portemonnee te trekken voor Air France en moederbedrijf van de twee luchtvaartmaatschappijen Air France-KLM.
Het concern kan rekenen op tussen de 9 en 11 miljard euro in totaal van de twee grootste aandeelhouders, de twee overheden. Hoe hoog het precieze bedrag wordt en welke vorm de steun krijgt is nog niet helemaal duidelijk.
De bonden zijn blij. Werkgeversorganisatie VNO-NCW noemt een sterk KLM een ‘basisvoorwaarde voor onze welvaart en het herstel na de coronacrisis. “Met deze steun kunnen we die verbondenheid in tact houden. Wij hopen dat het kabinet en KLM tot werkbare, nog uit te werken, voorwaarden komen.”
Over die voorwaarden wordt nog gesteggeld. En dat roept ook nog vragen op, zegt onderhandelaar Michiel Wallaard van CNV vakmensen. De vakbond is positief over de miljardensteun en heeft er begrip voor dat de overheid voorwaarden stelt aan het omvangrijke steunpakket.
Zolang KLM steun krijgt mag er geen dividend worden uitgekeerd, is er geen winstdelingsregeling, moeten de lonen gematigd worden, zijn bonussen uitgesloten en er worden eisen gesteld aan de verduurzaming binnen het bedrijf en de overlast die het veroorzaakt. Ook moet KLM een herstructureringsplan opstellen om ook zonder overheidssteun uiteindelijk weer te kunnen functioneren.
Daar zullen KLM-medewerkers veel vragen over hebben, verwacht Wallaard. “Er is nog veel onduidelijk. Er wordt gesproken over personeelskosten, dat daar wat aan gedaan kan worden. En over een herstructurering, zodat KLM in de toekomst een financieel gezond bedrijf kan blijven. Dat roept vragen op, want in feite praat je dan al gauw over een reorganisatie en banenverlies. Daar maken we ons natuurlijk zorgen over.”
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer wil zo snel mogelijk een debat voeren over de overheidssteun. Hij wil vooral dat er strenge voorwaarden worden gesteld. Nijboer vindt dat de nadruk moet liggen op het behoud van werkgelegenheid en het voorkomen van bonussen en beloningen aan aandeelhouders. Ook wil hij dat er een einde wordt gemaakt aan belastingconstructies van piloten.
Milieuclubs zijn kritisch
Verschillende milieuclubs, waaronder Greenpeace en Milieudefensie, zijn kritisch. Ze wijzen erop dat KLM nu beroep doet op steun van de overheid, terwijl de luchtvaartmaatschappij al gematst wordt door geen belasting op kerosine en geen btw over vliegtickets te betalen
Als de overheid KLM dan toch helpt, is het ook tijd voor concrete afspraken, vinden de milieuclubs. Ze vinden het goed dat de overheid KLM dwingt om het lawaai en de luchtvervuiling in te perken en de CO₂-uitstoot omlaag te brengen. “KLM kan hierna niet terugkeren naar het oude en zal een nieuw pad in moeten slaan met minder vluchten.”
Concreet en afrekenbaar
GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger zit ook op die lijn, laat zij weten. “Na alle ophef over de bonussen stelt het kabinet nu duidelijk voorwaarden aan steun. CO2-reductie, minder nachtvluchten, de top moet salarissen inleveren en geen bonussen en dividend. Die voorwaarden moeten snel concreet en afrekenbaar worden, zodat KLM toekomstbestendig uit deze crisis komt”, stelt het Kamerlid.
KLM toonde zich gisteren logischerwijs dankbaar. “Air France en KLM gaan momenteel door een storm van ongekende omvang”, liet KLM-topman Pieter Elbers weten in een verklaring. “De Nederlandse overheid levert een steun aan KLM die van net zo’n ongekende omvang is. Nederland mag rekenen op onze volledige inzet en op het waarmaken van het vertrouwen in ons bedrijf.”
AD 25.04.2020 Het kabinetsplan om tussen de twee en vier miljard euro aan financiële steun aan KLM te verlenen als reddingsboei tijdens deze coronacrisis, valt in goede aarde bij de Tweede Kamer. Vooral de strenge voorwaarden aan de steun zijn terecht, vinden veel Kamerleden.
Tijdens de periode van steunverlening zal KLM geen dividend uitkeren en geen bonussen toekennen. Verder zal het kabinet om een loonoffer van het personeel vragen, waarbij de sterkte schouders de zwaarste lasten dragen. KLM moet ook een bijdrage leveren aan duurzaamheid en beperking van overlast, bijvoorbeeld door het aantal nachtvluchten terug te brengen.
ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins: ,,Goed dat het kabinet op dit moment aan het personeel van KLM laat zien: wij steunen jullie. Minister Hoekstra laat dat terecht gepaard gaan met het signaal dat staatssteun nooit zonder voorwaarden komt. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de Franse staat ook dergelijke voorwaarden zal stellen aan steun voor Air France.”
VVD‘er Roald van der Linde noemt KLM ‘van vitaal belang voor de Nederlandse economie’. ,,Tienduizenden mensen verdienen er direct of indirect hun brood mee.”
Opluchting
Jan Paternotte (D66) constateert dat de bereidheid vanuit het kabinet om een lening te geven, een opluchting moet zijn voor heel veel KLM’ers. Hij prijst de economische en groene eisen. ,,En net zo belangrijk: KLM en Air France moeten de CO2-uitstoot terugdringen, de kern van het netwerk blijft behouden voor Nederlandse economie en er komen minder nachtvluchten op Schiphol.”
GroenLinks-Tweede Kamerlid Suzanne Kröger vindt de financiële voorwaarde extra belangrijk na alle ophef over de bonussen. Het zag er even uit dat KLM-topman Pieter Elbers en de topman van Air France-KLM, Ben Smith, een verhoging van hun beloningspakket tegemoet konden zien, maar die stap werd na maatschappelijke verontwaardiging snel teruggedraaid.
Hoger aandelenbelang
Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”, aldus Geert Wilders (PVV).
De SP begrijpt niet waarom de Staat niet een hoger aandelenbelang in de luchtvaartmaatschappij heeft bedongen in ruil voor de miljarden. Kamerlid Cem Laçin: ,,KLM mag blijkbaar niet failliet gaan van minister Hoekstra (Financiën). Ons mantra is dan: wat niet failliet mag gaan, hoort ook niet thuis op de markt.”
Laçin wil weten hoe de twee tot vier miljard tot stand is gekomen en of Air France-KLM wel eerst de reserves voldoende heeft aangesproken.
Geert Wilders (PVV) vindt het ook prima om KLM te helpen, maar hij wil dat het kabinet in deze tijden ook oog heeft voor de financiële problemen van Jan Modaal. Wilders: ,,Doe ook wat voor de gewone Nederlander in deze moeilijke tijden, minister Hoekstra! Verlaag de huren en de btw op boodschappen, of schaf het eigen risico in de zorg af. Help bedrijven én burgers!”
Ministers Wopke Hoekstra van Financiën en Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat tijdens een persconferentie op het ministerie van Veiligheid en Justitie over het reddingspakket voor Air France-KLM.Beeld ANP
VK 24.04.2020 Het kabinet gaat 2 tot 4 miljard euro steun verlenen aan KLM. Dat hebben de ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Luchtvaart) vrijdagavond bekendgemaakt op een ingelaste persconferentie.
De staatssteun zal waarschijnlijk deels bestaan uit staatsgaranties op bankleningen en deels uit directe leningen van de staat aan KLM. Hoekstra en Van Nieuwenhuizen willen wel voorwaarden verbinden aan de staatssteun. Zo wil Hoekstra een verbod op bonussen, dividenduitkeringen en winstdeling totdat KLM alle staatssteun heeft terugbetaald.
Ook zouden de grootverdieners in het bedrijf, zoals de raad van bestuur en de KLM-piloten, een salarisoffer moeten brengen. Van Nieuwenhuizen zou graag zien dat KLM zijn CO2-uitstoot sneller reduceert en zich meer inspant om de geluidhinder te beperken. Tot slot moet KLM een herstructureringsplan opstellen om de onderneming ook in de toekomst gezond te houden. Dat is ‘noodzakelijk om de financiële positie van KLM te versterken’, aldus Hoekstra.
Over deze voorwaarden onderhandelen Hoekstra en Van Nieuwenhuizen nog met de KLM-top. Daarom kan het kabinet nu nog niet zeggen hoeveel staatssteun KLM precies kan verwachten.
Franse steun
Nederland lijkt meer voorwaarden te stellen aan de noodhulp voor Air France-KLM dan Frankrijk. Beide staten zijn grootaandeelhouder van de luchtvaartcombinatie, maar Frankrijk lijkt al akkoord met staatssteun zonder noemenswaardige voorwaarden. Vlak voordat de persconferentie van Hoekstra en Van Nieuwenhuizen begon, maakte Air France-KLM bekend dat de Franse staat 7 miljard euro beschikbaar stelt.
Die Franse staatssteun bestaat uit 4 miljard euro aan staatsgaranties op bankleningen voor het moederconcern en dochtermaatschappij Air France, en 3 miljard euro aan directe staatsleningen aan Air France-KLM. Over de Nederlandse steun aan KLM vermeldt het persbericht alleen ‘dat de gesprekken over de voorwaarden van die steun nog gaande zijn.’
De steun is noodzakelijk om te voorkomen dat KLM omvalt, zei de minister. Het kabinet vreest dat ook andere bedrijven in Nederland omvallen als de luchtvaartmaatschappij verdwijnt. Volgens Hoekstra is KLM te vergelijken met de eerste dominosteen van een lange reeks; als KLM omvalt zou dat een hele keten van faillissementen in gang kunnen zetten. ‘We kunnen het ons niet veroorloven om zo’n essentiële schakel kwijt te raken’, aldus Van Nieuwenhuizen.
Volgens Hoekstra ‘zou het kunnen’ dat het kabinet de komende tijd nog meer financiële steun moet geven. Hij wilde niet ingaan op de omvang, noch op de manier waarop het kabinet in zo’n tweede ronde zou helpen. Air France-KLM vermeldt in zijn persverklaring dat de raad van bestuur aan een aandelenemissie denkt. Frankrijk zou in dat geval ‘willen overwegen’ een flink aantal aandelen bij te kopen.
Hoekstra sloot desgevraagd niet uit dat ook Nederland zijn aandelenpakket dan uitbreidt. Dat zou opnieuw een investering van honderden miljoenen of miljarden euro leiden en mogelijk kunnen uitmonden in een Frans-Nederlandse nationalisatie van het concern. Momenteel bezit Frankrijk 14,3 procent van de aandelen van het moederconcern en Nederland 14 procent. Nederland bezit daarnaast zo’n 5 procent van dochtermaatschappij KLM.
Nu het vliegverkeer met een dreun tot stilstand is gekomen komen er miljarden los om luchtvaartmaatschappijen overeind te houden. In tal van landen klinkt zelfs de roep om nationalisatie. Maar wat is wijsheid? Het antwoord in zeven vragen.
Trouw 24.04.2020 De Nederlandse overheid trekt 2 tot 4 miljard euro uit voor de redding van KLM. De Franse staat trekt 7 miljard uit voor Air France, de maatschappij die met KLM één groep vormt.
Beide overheden hebben een aandeel van ongeveer 14 procent in de holding Air France-KLM. Het reddingsplan werd vrijdagavond bekend gemaakt op een persconferentie. De steun heeft waarschijnlijk de vorm van directe leningen en garantstelling voor bankkredieten. Daarover moet nog verder worden gesproken met KLM.
Minister Wopke Hoekstra van financiën zei dat de luchtmaatschappijen zwaar worden getroffen door de coronacrisis. “Wij willen er alles aan doen om KLM te helpen. Dit bedrijf is vitaal voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid.” Er werken 35.000 mensen. Volgens Hoekstra zou het best kunnen dat er op termijn meer dan vier miljard naar KLM gaat.
Geen dividend en geen bonussen
Het kabinet vraagt ook iets terug voor steun, zei Hoekstra. Zolang de overheid KLM helpt, mag er geen dividend worden uitgekeerd en ook geen bonussen worden verstrekt. Verder worden er met KLM afspraken gemaakt over duurzaamheid en het inperken van (geluids)overlast. Het kabinet wil van KLM ook een plan om na de crisis overeind te blijven.
Volgens Hoekstra is KLM is ‘een eerste dominosteen’ die niet om mag vallen. “Als die valt, vallen er meer. KLM is belang voor de toekomst van Schiphol, voor verladers, voor hoofdkantoren, toerisme en congressen. Nederland heeft enorm veel baat bij goede verbindingen met andere delen van de wereld.”
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur voegde eraan toe: “We kunnen ons niet veroorloven zo’n belangrijke schakel te verliezen”.
Bijna alle vliegtuigen van Air France en KLM staan aan de grond en zonder hulp kunnen de bedrijven niet overleven. KLM, zei Van Nieuwenhuizen, vervoert op het moment slechts 5 procent van het aantal passagiers dat normaal met de luchtvaartmaatschappij vliegt.
Lees ook:
KLM, honderdjarige die zichzelf opnieuw moet uitvinden
Vorig jaar vierde KLM de honderdste verjaardag. Het bedrijf moet zich, zoals altijd, opnieuw blijven uitvinden.
NOS 24.04.2020 De Nederlandse regering steunt KLM met een bedrag tussen de 2 en 4 miljard euro. Hoe de steun er precies gaat uitzien, moet nog worden uitgewerkt. Minister van Financiën Hoekstra denkt aan garantstellingen en leningen. “KLM is van vitaal belang voor de Nederlandse economie en de Nederlandse werkgelegenheid”, zegt hij.
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de Nederlandse miljardensteun. De salarissen van het personeel moet worden gematigd, te beginnen aan de top. Ook mag er geen dividend of winst worden uitgekeerd, bonussen worden gegeven en moet er gewerkt worden aan duurzaamheid en geluidshinder, zoals het terugbrengen van het aantal nachtvluchten.
“Het gaat om belastinggeld”, zei minister Hoekstra. “Het is redelijk dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.” Het is niet uitgesloten dat ook salarissen van piloten omlaag moeten.
Hoekstra: ‘Tussen 2 en 4 miljard euro steun voor AirFrance-KLM’
De steun van 2 tot 4 miljard is nadrukkelijk voor KLM en niet voor het moederbedrijf Air France-KLM. Het Nederlandse luchtvaartbedrijf wordt zwaar getroffen door de coronacrisis. Door de reisbeperkingen staat 90 procent van de vloot aan de grond.
Het kabinet benadrukt het economisch belang van KLM, vooral in verband met thuishaven Schiphol. Bij KLM werken 35.000 mensen, maar er zijn ook veel Nederlandse bedrijven indirect afhankelijk van het luchtvaartbedrijf en van Schiphol.
“KLM is als een dominosteen aan het begin van een lange rij”, zei Hoekstra. “Als die steen omvalt, heeft dat gevolgen voor bedrijven in laden en lossen, distributiecentra, evenementen en het toerisme. Bedrijven in allerlei soorten en maten.”
Ook Franse steun
De Franse regering komt met eigen een steunpakket ter waarde van 7 miljard euro voor Air France. Dat heeft minister van Financiën Le Maire gezegd.
Het bedrag bestaat uit 4 miljard euro aan bankleningen, waarvoor de Franse staat garantstaat. Verder krijgt Air France drie miljard aan directe steun. Volgens Le Maire wordt de luchtvaartmaatschappij niet genationaliseerd.
NU 24.04.2020 De Nederlandse overheid werkt aan noodsteun voor KLM van tussen de 2 en 4 miljard euro. Het gaat om garantstellingen en leningen, maar de precieze vorm en de omvang worden nog uitgewerkt. De luchtvaartmaatschappij is zwaar getroffen door de coronacrisis en klopte al eerder aan voor staatssteun. Dat maakten ministers Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) en Wopke Hoekstra (Financiën) vrijdagavond bekend.
KLM is zwaar getroffen door de reisbeperkingen als gevolg van het coronavirus. Ruim 90 procent van de vliegtuigen staan aan de grond terwijl de kosten doorlopen. “Het kabinet heeft steeds gezegd er alles aan te doen om KLM door deze crisis te helpen”, zei Hoekstra in een toelichting.
De Franse overheid maakte enkele uren eerder bekend in totaal 7 miljard euro uit te trekken voor Air France. Beide maatschappijen behoren tot het Frans-Nederlandse concern Air France – KLM. In totaal gaat het om een steunpakket van ongeveer 10 miljard euro.
Met deze stappen kan Air France – KLM “het echt wel uitzingen de komende jaren”, denkt Hoekstra.
Naast de gesprekken met de luchtvaartmaatschappijen, heeft het kabinet ook contact met de Franse overheid en de Europese Commissie. Brussel moet uiteindelijk toestemming geven als er sprake is van staatssteun.
KLM van ‘vitaal belang’ voor Nederlandse economie
De bewindsman stipte het “vitale belang” van KLM in combinatie met Schiphol aan voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid. Samen zorgen de organisaties voor zo’n 114.000 banen.
“Je kunt het zien als de eerste dominosteen aan het begin van een lange rij. Als KLM omvalt, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het bedrijf en het personeel, maar voor alle steentjes die erna nog komen”, lichtte Hoekstra toe.
Dat geldt volgens hem niet alleen voor Schiphol, maar ook voor het vestigingsklimaat, het toerisme en andere sectoren die profiteren van een goede internationale verbinding. “Door te voorkomen dat KLM omvalt, voorkomen we dat een hele rij bouwstenen van onze economie en van onze maatschappij in grote problemen komen”, aldus Hoekstra.
“We kunnen het ons niet verantwoorden zo’n essentiële schakel van onze infrastructuur kwijt te raken”, vulde Van Nieuwenhuizen aan.
Voorwaarden voor steun zoals lagere salarissen en geen bonussen
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de miljardensteun. Dat betekent geen dividenduitkering aan de aandeelhouders, geen bonussen en geen winstdeling voor het personeel. Ook worden er eisen gesteld aan de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden en duurzaamheid.
Hoekstra: “Als je zoveel steun geeft, dan mag je ook wat terug verwachten.” Daarbij geldt: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Dat betekent dat met name het management en de piloten salaris zullen moeten inleveren en dat bijvoorbeeld het grondpersoneel zo veel mogelijk wordt ontzien. “Het is evident dat het Nederlandse deel iets moet doen aan de kosten”, aldus Hoekstra.
Van Nieuwenhuizen stelt “duurzaamheid en hinder beperking” als voorwaarden. Concreet denkt de bewindsvrouw aan minder nachtvluchten en een verlaging van de CO2-uitstoot, maar ook dit moet nog verder worden uitgewerkt.
Steun hing al even in de lucht
De steun hing al even in de lucht. Vorige week werd de Tweede Kamer in het geheim door Hoekstra bijgepraat over de situatie van KLM. Partijen lieten enkele weken geleden al weten dat er voorwaarden moeten zitten aan staatssteun.
Ben Smith, de topman van Air France – KLM, had aanvankelijk de voorwaarde dat zijn bonus afhing van de steun die het luchtvaartconcern zou krijgen. Dat leidde tot veel kritiek, onder anderen van Hoekstra. Smith zag uiteindelijk af van de bonus en leverde 25 procent van zijn salaris in.
De Nederlandse overheid is al voor een kleine 6 procent aandeelhouder van KLM en sinds een jaar voor 14 procent van het concern Air France – KLM.
Telegraaf 24.04.2020 Air France KLM krijgt miljardensteun van de Nederlandse en Franse overheid. De Fransen trekken 7 miljard euro uit om de luchtvaartmaatschappij te redden. Ministers Hoekstra (Financiën) en Nieuwenhuizen (Infrastructuur) vertellen vrijdagavond hoe groot de Nederlandse steun is. Nationalisatie is niet aan de orde.
De Franse minister van Financiën Le Maire zegt dat Frankrijk in elk geval 7 miljard steun biedt aan de Nederlands-Franse luchtvaartmaatschappij. Daarvan is 4 miljard euro bedoeld als garanties voor staatsleningen, 3 miljard is rechtstreekse staatssteun. In Franse media circuleert een bedrag van 3 tot 3,5 miljard euro voor het Nederlandse deel van de steun, Hoekstra en Van Nieuwenhuizen organiseren later op de avond een persconferentie met een toelichting.
Nationalisatie is volgens Le Maire niet aan de orde, dit pakket moet Air France KLM door de crisis heen slepen. In ruil voor de steun moet het bedrijf werk maken van het terugdringen van de CO2-uitstoot.
AD 24.04.2020 Luchtvaartconcern Air France-KLM krijgt miljarden euro’s van de Franse en Nederlandse staat om tijdens de coronacrisis overeind te blijven. De Fransen trekken 7 miljard euro uit, de Nederlandse bijdrage wordt later vanavond bekend.
Ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) geven om 21 uur een persconferentie namens het kabinet. De Franse minister van Financiën Bruno Le Maire maakte eerder vanavond al bekend dat de Franse tak in totaal zeven miljard euro toegeworpen krijgt. Drie miljard daarvan is directe staatssteun, de andere vier miljard wordt afgegeven via staatsgaranties op bankleningen.
Het luchtvaartbedrijf zit te springen om geld, nu het overgrote deel van de vloot al weken aan de grond staat. Afgelopen weken is er achter de schermen druk onderhandeld over een vorm van liquiditeitssteun.
Vitaal belang
Hoekstra heeft eerder gezegd dat het kabinet ‘alles op alles’ zet om de nationale trots op de been te houden. Nederland bezit sinds vorig jaar circa 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Volgens Hoekstra is KLM van ‘vitaal belang’ voor de Nederlandse economie. Het bedrijf telt bijna 30.000 werknemers. Daarnaast is KLM de grootste klant van Schiphol, dat voor het overgrote deel in overheidshanden is. De luchthaven is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 banen.
AD 23.04.2020 Pas na grote politieke druk ziet de top van Air France–KLM af van de jaarlijkse bonus en een deel van het salaris. Het noodlijdende concern mag daardoor blijven hopen op een staatsinfuus, maar verspeelt Haagse welwillendheid.
‘Verstandig en terecht’, zo noemt minister van Financiën Wopke Hoekstra het besluit van Air France-KLM-baas Ben Smith om in 2020 zijn bonus en 25 procent van zijn loon in te leveren. Ook Pieter Elbers, baas van het Nederlandse onderdeel, neemt tot en met het eind van het jaar genoegen met een vijfde minder salaris.
,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het managent en personeel”, aldus de CDA-bewindsman. Hij herhaalde de woorden die hij eerder sprak: ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd.”
Omstreden voorstel
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Toch was er opnieuw veel politieke druk voor nodig om de topmannen tot dit inzicht te laten komen. De Raad van Commissarissen van het Frans-Nederlandse concern verraste woensdagavond vriend en vijand met een omstreden voorstel: ceo Smith zou dit jaar toch in aanmerking kunnen komen voor een bonus, als hij erin zou slagen voldoende financiële steun binnen te halen om de coronacrisis te doorstaan.
Voor die steun is het concern echter compleet afhankelijk van Frankrijk en Nederland, die bereid zijn het bedrijf met miljarden euro’s aan het infuus van de staat te leggen. In Den Haag en Parijs wordt hierover al weken onderhandeld. De verwachting is dat beide landen garant zullen staan voor leningen die het bedrijf overeind moeten houden, nu een groot deel van de vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer stond dan ook op haar achterste benen toen zij lucht kreeg van het bonusvoorstel. Regeringspartij D66 vroeg zich openlijk af of de top van het bedrijf soms ‘van een andere planeet’ was: ,,Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen”, brieste Kamerlid Jan Paternotte. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer liet zich nog ondiplomatieker uit: ,,Zijn ze helemaal gek geworden!?”
Knieval
Toen ook Hoekstra zijn gewicht in de schaal gooide en zei dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’, was het snel gedaan met het voorstel. Smith liet een verklaring uitgaan waarin hij zei af te zullen zien van de bonus en een deel van zijn salaris. Ook Elbers kwam met het bericht dat hij vrijwillig loon inlevert.
Volgens de Nederlandse KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt Elbers.
Met deze knieval houdt het concern uitzicht op de noodzakelijke steun van de staat. Tegelijkertijd bewijzen de topmannen zichzelf en hun collega-ceo’s geen dienst. Multinationals staan er in politiek Den Haag toch al gekleurd op.
Sms’je
Regeringspartijen denken met het schaamrood op de kaken terug aan het debacle met de dividendbelasting, in het geheugen gegrift door het beruchte sms’je van voormalig Unilever-baas Paul Polman aan premier Mark Rutte.
Dat Shell en Philips in eigen land niet of nauwelijks belasting betalen vinden ook niet zo linkse Kamerleden moeilijk uit te leggen. Om nog maar te zwijgen over de aanhoudende discussie over de beloningen voor topbankiers, nadat de staat tijdens de kredietcrisis redding moest bieden.
Dit is dan ook de reden dat de Kamer aanvullende eisen wil stellen aan bedrijven die tijdens de coronacrisis hun hand ophouden bij de overheid. Bij de verlenging van de steunpakketten is het kabinet opgedragen aanvullende voorwaarden te stellen. Zo krijgt een bedrijf dat tijdens de coronacrisis bonussen en dividend blijft uitkeren of aandelen inkoopt straks geen geld meer.
En ook moet er worden gekeken naar belastingconstructies, zodat bedrijven die in slechte tijden worden geholpen in goede een grotere bijdrage gaan leveren. Wie niet horen wil, moet maar voelen, lijkt de boodschap.
AD 23.04.2020Ceo Benjamin Smith van Air France – KLM zal dit jaar geen bonus ontvangen. Dat heeft de baas van de Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij laten weten. De Nederlandse KLM-topman Pieter Elbers levert daarnaast tot eind van 2020 20 procent van zijn salaris in. Minister van Financiën Wopke Hoekstra spreekt van een ‘verstandig’ besluit.
In een verklaring stelt Smith dat hij op 16 maart al heeft toegezegd genoegen te nemen met een salarisvermindering van 25 procent tijdens de coronacrisis. ,,In de context van de zeer moeilijke periode die Air France-KLM Group op dit moment doormaakt, houdt deze vermindering duidelijk ook in dat de variabele tegemoetkoming (‘bonus’) in het financiële jaar 2020 zal vervallen.”
Ook KLM-baas Pieter Elbers heeft inmiddels besloten tot het einde van dit jaar een vijfde van zijn salaris in te leveren. Eerder zette de Nederlandse tak al een streep door het plan om Elbers een bonus te geven. Volgens de KLM-baas is inmiddels duidelijk dat de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappij niet alleen groot zijn, maar ook langer zullen duren. ,,Dat zal fors meer focus op kosten leggen en extra inspanningen van iedereen vragen”, stelt hij.
Door te onderstrepen af te zien van zijn bonus maakt Smith de weg vrij voor staatssteun aan het luchtvaartbedrijf, dat zwaar lijdt onder de coronacrisis. Minister Wopke Hoekstra van Financiën zei vanochtend nog dat bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen zijn met steun van de belastingbetaler’.
Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd, aldus Minister Wopke Hoekstra.
Hoekstra noemt het ‘verstandig en terecht’ dat het bonusvoorstel snel van tafel is gegaan. ,,Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, stelt hij. ,,Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France-KLM.”
Verbijstering
De ondernemingsraad van KLM zei gisteravond met ‘verbijstering’ kennis te hebben genomen van het beloningsvoorstel dat eind mei aan de aandeelhouders vergadering wordt voorgelegd. Daarin staat onder meer dat Smith in aanmerking komt voor een bonus als hij erin slaagt steun binnen te halen vanwege de coronacrisis.
Ook de Tweede Kamer stond op zijn achterste benen. D66-Kamerlid Jan Paternotte noemde het voorstel ‘van een andere planeet’. PvdA’er Henk Nijboer sprak van ‘hoogmoed bij de top’. Een grote Kamermeerderheid eiste dan ook dat Hoekstra geen steun zou geven, zolang de bonus op tafel lag. Hoekstra legde daarop de bal bij het luchtvaartbedrijf: ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
NOS 23.04.2020 Ben Smith, de topman van luchtvaartmaatschappij Air France-KLM ziet af van zijn bonus voor dit jaar. Hij zou een extra bonus krijgen als Air France-KLM erin zou slagen miljarden aan noodsteun binnen te halen wegens de coronacrisis. Daarop ontstond ophef.
Ook ziet KLM-topman Pieter Elbers af van 20 procent van zijn vaste salaris. Smith heeft eerder al toegezegd daarvan een kwart in te leveren. De beslissing nu ook af te zien van zijn bonus is volgens Smith een logisch gevolg daarvan.
“Ik wil de belofte van 16 maart om mijn salaris tijdens de coronacrisis met een kwart te verminderen, nog eens herhalen”, schrijft Smith. “Die hield uiteraard ook in dat ik dit jaar afzie van mijn bonus.”
Minister Hoekstra noemt het in een reactie verstandig en terecht dat het bonusvoorstel voor Smith van tafel is. “Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, zegt Hoekstra. Hij voegt eraan toe dat als de staat steun geeft aan bedrijven die door de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, er ook offers worden gevraagd van het management en personeel.
Voordat bekend werd dat Smith van zijn bonus afziet, zei de minister al dat de discussie rondom de bonus de gesprekken over staatssteun ‘bemoeilijkt’. Achter de schermen wordt al weken gesproken over een steunpakket om het luchtvaartbedrijf overeind te houden. Ingewijden melden dat die gesprekken in de laatste fase zijn, maar zwaar onder vuur kwamen te liggen.
“Als een bedrijf staatssteun krijgt, dan kan er op dat moment geen sprake zijn van bonussen,” zei de minister. Of de Nederlandse steun ook echt van tafel zou gaan als de bonus zou worden doorgezet, wilde de minister niet hardop zeggen.
Meer steun, hogere bonus
Uit een document dat in aanloop naar de aandeelhoudersvergadering is gepubliceerd, blijkt dat Air France-KLM de bonus van topman Ben Smith vanwege de coronacrisis wilde aanpassen. Naast het vaste salaris van 900.000 euro per jaar krijgt de topman een variabele beloning die kan oplopen tot 122 procent van die negen ton, oftewel ruim een verdubbeling van zijn beloning.
Het bedrijf wilde dat het variabele deel onder meer zou worden bepaald door de steun en financiering die Smith zou weten binnen te behalen. Of het om private of publieke steun gaat werd in het midden gelaten. Duidelijk was wel: hoe hoger de steun, hoe hoger de bonus van Smith.
Staat als aandeelhouder
De Nederlandse staat heeft 14 procent van de aandelen. Hoekstra zei eerder die positie te willen gebruiken. “We hebben het bedrijf laten weten tegen te zijn en zullen tegenstemmen als het in stemming wordt gebracht op de aandeelhoudersvergadering”.
Ook in de Tweede Kamer werd van links tot rechts verontwaardigd gereageerd op de plannen van Air France KLM.
MSN 23.04.2020 Air France KLM-topman Ben Smith krijgt dit jaar toch geen bonus. Hij ziet daar zelf na zware druk vanaf. ’Verstandig en terecht’, vindt minister Hoekstra (Financiën). Dat meldt de topman donderdagmiddag in een verklaring.
De bonus was omstreden. Woensdag werd bekend dat Smith op 3 april de bonusvoorwaarden, in afstemming met de Franse staat heeft gewijzigd. Zijn variabele beloning werd daardoor dit jaar afhankelijk van het binnenhalen van financiële steun en het op peil houden van de kaspositie van het luchtvaartconcern.
Die wordt echter grotendeels gevoed door belastinggeld van de Franse en Nederlandse staat, waarmee ook de lonen worden doorbetaald. De ondernemingsraad van KLM reageerde daarop verbijsterd en vakbonden vreesden dat het voortbestaan van KLM onzeker zou worden door de bonustoekenning.
’Verstandig en terecht’
Minister Hoekstra (Financiën) en de Tweede Kamer stelden dat er van staatssteun geen sprake kan zijn, indien er bonussen of dividenden uitgekeerd zouden worden. Donderdagmiddag zag Smith alsnog af van de bonus.
„Verstandig en terecht dat dit bonusvoorstel snel van tafel is gegaan”, zegt Hoekstra. „Een bonusverhoging past niet in deze zware crisis waarin iedereen om offers wordt gevraagd. Als we steun geven aan bedrijven, die als gevolg van de coronacrisis in de problemen zijn gekomen, zullen we ook offers vragen van het management en personeel. Dat hebben we ook steeds kenbaar gemaakt bij Air France KLM.”
Salarisbeperking Elbers
Topman Pieter Elbers van luchtvaartmaatschappij KLM Elbers levert 20% salaris in, zo liet hij tijdens de aandeelhoudersvergadering van de vliegmaatschappij weten. Volgens Elbers vraagt de crisis om extra inspanningen van iedereen binnen het bedrijf.
De KLM-topman had al in maart laten weten dat uitbetalingen van bonussen dit jaar niet door zouden gaan.
AD 23.04.2020 Air France-KLM kan waarschijnlijk fluiten naar steun van de staat, als het bedrijf de plannen doorzet om CEO Ben Smith toch een bonus te geven. Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra zijn bonussen ‘in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’.
Woensdagavond werd bekend dat topman Smith van Air France-KLM dit jaar toch een bonus kan opstrijken. Een van de doelen die hij moet halen, is het verwerven van financiële steun waardoor het bedrijf overeind kan blijven. De ondernemingsraad heeft met ‘verbijstering’ kennis genomen van het voorstel.
Hoekstra is momenteel volop in onderhandeling met het bedrijf om ervoor te zorgen dat er voldoende geld in kas blijft, nu bijna de gehele vloot aan de grond staat. Volgens Hoekstra ‘bemoeilijkt’ het bonusvoorstel ‘de gesprekken over het verlenen van steun aan het bedrijf’. Hoewel hij stelt dat bonussen en staatssteun ‘onverenigbaar’ zijn, legt hij de bal bij het luchtvaartbedrijf. ,,Laten we die gesprekken binnenskamers voeren en niet vooruitlopen op als-dan-scenario’s.”
Frankrijk
Hoekstra trekt samen op met zijn Franse evenknie Bruno Le Maire. Die heeft zich nog niet uitgelaten over de bonusrel. Wel heeft Le Maire gezegd dat bedrijven die aandelen inkopen of dividend uitkeren niet zullen profiteren van staatssteun.
Ook banken zijn bij het overleg aangeschoven. Het is de verwachting dat Frankrijk en Nederland uiteindelijk voor vele miljarden euro’s garant zullen staan voor leningen aan het luchtvaartbedrijf.
Hoekstra zal zijn onvrede over het beloningsvoorstel niet alleen binnenskamers, maar ook tijdens de aandeelhoudersvergadering van komende maand kenbaar maken. Nederland bezit sinds vorig jaar 14 procent van de aandelen in het moederconcern. Eerder verzette Hoekstra zich ook al tegen een voorstel om de bonus voor KLM-baas Pieter Elbers te verhogen. Dat plan is inmiddels ingetrokken.
De Hoop Scheffer
Pikant detail: Hoekstra’s partijgenoot Jaap De Hoop Scheffer is lid van de zogeheten remuneratiecommissie van Air France – KLM. Deze commissie is binnen de raad van commissarissen verantwoordelijk voor het beloningsbeleid. De Hoop Scheffer wil desgevraagd niet reageren op de bonusrel. ,,Ik voer geen woord, dat doet de holding”, stelt hij.
Andere planeet
Tweede Kamerleden zijn blij met de stellingname van Hoekstra. ,,Het is goed dat hij hier zo duidelijk over is”, zegt D66-Kamerlid Jan Paternotte. ,,Dit is een voorstel van een andere planeet, waar blijkbaar geen coronacrisis is en luchtvaartmaatschappijen nog winst maken.”
Bij een bedrijf dat alleen kan voortbestaan door hulp van de belastingbetaler passen absoluut geen bonussen, stelt Paternotte. ,, Wie dat niet snapt, is niet geschikt om een groot bedrijf door een crisis te leiden.” CDA-Kamerlid Erik Ronnes sluit zich daarbij aan. ,,Hoe kun je dit nou met droge ogen uitleggen? Dat gaat toch niet? Ik ben heel blij dat de minister er strak in zit en vertrouw erop dat hij er werk van maakt.”
Zijn ze helemaal gek geworden!?, aldus Henk Nijboer, PvdA.
Motie”
De Kamer nam op 25 maart al een motie aan, waarin het kabinet werd opgeroepen in het geval van ‘bedrijfsspecifieke steun’ voorwaarden te stellen aan topbeloningen en bonussen. Volgens PvdA-Kamerlid Henk Nijboer, die de motie indiende, staat het bonusvoorstel voor Smith op gespannen voet met de uitspraak van de Kamer. ,,Zijn ze helemaal gek geworden!? Ze kloppen aan voor staatssteun om te overleven en willen de bonus verhogen. Zo verliezen ze elk draagvlak en de medewerkers zijn straks de dupe van de ongekende hoogmoed van deze top”, stelt hij.
Volgens Nijboer is het ‘volledig onacceptabel’ als Air France-KLM ‘ook maar één cent steun’ krijgt, als het bedrijf bonussen uitkeert.
AD 23.04.2020 Minister Hoekstra wil niets weten van de mogelijke nieuwe bonusstructuur van de hoogste man bij Air France-KLM. Hoekstra zegt dat duidelijk te gaan maken op de aandeelhoudersvergadering. Het luchtvaartbedrijf maakte woensdag bekend zijn topman Ben Smith een nieuwe bonus te willen geven. Ondanks dat het bedrijf in een financieel benarde situatie zit, wil de luchtvaartcombinatie Smith extra belonen op basis van hoeveel noodsteun hij kan lospeuteren bij de overheid.
Een bonus voor de topman van Air France-KLM is ‘niet te verenigen met steun van de belastingbetaler’, vindt minister Wopke Hoekstra. De Staat zal het dat bedrijf ‘duidelijk maken’ op de aandeelhoudersvergadering aankomende maand. De Nederlandse staat is voor 14 procent aandeelhouder van de Frans-Nederlandse luchtvaartgroep.
Air France-KLM zit financieel aan de grond door de coronacrisis. De luchtvaartmaatschappij heeft bij Nederland en Frankrijk, de andere belangrijke aandeelhouder, aangeklopt voor noodsteun. Als topman Ben Smith die los krijgt, strijkt hij mogelijk een bonus op.
Ontsteld
Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct, aldus Dario Fucci, voorzitter ondernemingsraad KLM.
De ondernemingsraad van KLM is ontsteld over de bonus van Ben Smith. ,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees, is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt Dario Fucci, bestuurder van de ondernemingsraad. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
Maar bedrijven die overeind worden gehouden met belastinggeld kunnen geen bonussen of dividend uitkeren, vindt de Nederlandse regering. Dat gaf zij ook KLM al te verstaan toen het bedrijf het variabele loon van topman Pieter Elbers wilde verhogen. KLM zag daar vervolgens vanaf.
Het Rijk betaalt nu al een flink deel van de salarissen van het KLM-personeel. Als het bedrijf ook na 1 juni aanspraak wil blijven maken op die zogeheten NOW-regeling, dan zijn onder meer bonussen, dividend en de inkoop van eigen aandelen taboe.
Minister Wopke Hoekstra is boos over een mogelijke bonus voor topman Ben Smith van Air France KLM.
Telegraaf 23.04.2020 De hoogste baas van de luchtvaartcombinatie strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het bedrijf erin slaag om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Nederland -aandeelhouder in Air France KLM- onderhandelt met Frankrijk over een noodpakket.
Minister Hoekstra vindt de coronabonus onacceptabel. „Wij vinden bonussen in deze tijd van crisis niet verstandig en niet te verenigen met steun van de belastingbetaler”, reageert de CDA-bewindsman. „Dat zullen we het bedrijf duidelijk maken, ook tijdens de aandeelhoudersvergadering.”
AD 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM.
,,Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou hij graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Gevolgen
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Noodsteun
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
MSN 22.04.2020 Topman Ben Smith van Air France-KLM strijkt dit jaar mogelijk een bonus op als het luchtvaartconcern erin slaagt om miljarden aan noodsteun binnen te halen vanwege de coronacrisis. Dat bevestigt Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad van KLM, na berichtgeving hierover door De Telegraaf.
“Ik ben verbijsterd, maar zoals ik de stukken voor de aandeelhoudersvergadering in mei nu lees is er inderdaad sprake van zo’n bonusconstruct”, zegt hij. Volgens hem is het opvallend hoe anders er over bonussen wordt gedacht bij KLM zelf en bij de top van het concern in Frankrijk. Daar zou ik graag uitleg over willen.
De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis juist tot nader order uitgesteld. KLM kondigde afgelopen weekend tevens aan af te zien van een eerder beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Het bedrijf kon woensdagavond geen commentaar geven.
Noodsteun
De Telegraaf oppert dat de opstelling van Air France-KLM over de bonus van Smith gevolgen kan hebben voor de zogeheten NOW-regeling bij KLM, waarmee de luchtvaartmaatschappij in deze crisistijd de salarissen van het personeel kan doorbetalen.
Het Nederlandse kabinet vindt dat bedrijven die overheidssteun ontvangen om de coronacrisis door te komen, geen bonussen aan de top zouden moeten uitkeren. Als de steunregelingen voor het bedrijfsleven na 1 juni worden verlengd, ligt het volgens premier Mark Rutte “voor de hand” om daaraan die voorwaarden te verbinden.
Los van die NOW-regeling is Air France-KLM al langer met onder meer de Franse overheid in gesprek over miljarden aan noodsteun. Volgens ingewijden staat het concern op het punt om 10 miljard euro aan noodleningen met overheidsgaranties te ontvangen.
Dat zou ook hard nodig zijn, benadrukte Air France-KLM woensdag nog aan de Franse senaat. Door de crisis staat het leeuwendeel van de vloot aan de grond. Het bedrijf gaat flink in de kosten en investeringen snijden om de situatie het hoofd te bieden. Als er geen financiële steun komt vreest het bedrijf binnen afzienbare tijd een geldtekort.
Op 17 maart kondigen de ministers Koolmees, Hoekstra en Wiebes de steunmaatregelen aan ANP
NOS 22.04.2020 Het kabinet wil steunmaatregelen voor bedrijven verlengen “zolang dat nodig is”, maar is bezig om extra voorwaarden in te bouwen voor een tweede ronde aan steunmaatregelen. Daarmee moet onder andere voorkomen worden dat bedrijven o.a. bonussen of dividend uitkeren zolang ze overheidssteun krijgen.
Ook wordt gekeken of het omscholen van personeel een voorwaarde zou moeten zijn, voordat ondernemers in aanmerking komen voor alle steun. En er wordt gekeken of het voor alle sectoren wel wenselijk is dat de overheid maximaal tot wel 90 procent van het salaris betaalt voor werknemers voor wie geen werk is. De tweede week van mei wordt daar een knoop over doorgehakt.
Doorn in het oog
Het is het kabinet een doorn in het oog dat bedrijven die steun krijgen nu bonussen en dividend uit kunnen keren. Onderzocht wordt hoe dat soort zaken aan banden kan worden gelegd. Dat moet voorkomen dat steungeld, bedoeld voor het behoud van banen, naar aandeelhouders en de top van het bedrijfsleven gaat.
De uitvoering daarvan is niet eenvoudig. Vooral bij kleinere ondernemers is het lastig te controleren of ze zichzelf winst hebben uitgekeerd, bijvoorbeeld omdat zij een deel van het bedrijf hebben verkocht. Bij beursgenoteerde bedrijven is dat makkelijker te controleren.
Ook veel partijen in de Tweede Kamer hebben de wens om eisen te stellen voordat bedrijven weer steun krijgen. Eerder stelden GroenLinks, SP en PvdA in het openbaar al eisen aan nieuwe steun. Nu zegt ook D66 eisen te willen stellen. Bedrijven die voor de tweede ronde noodsteun krijgen van de overheid mogen dit en volgend jaar geen bonussen en dividend uitkeren, zegt D66-Kamerlid Van Weyenberg.
De VVD twijfelt over extra voorwaarden aan bedrijven, omdat die lastig uit te voeren zouden zijn. Die partij wil het liever bij een moreel appel houden.
64 miljard
De financiële maatregelen die tot nu toe zijn aangekondigd gelden tot eind mei. Voor al die maatregelen heeft het kabinet tot nu toe 19 miljard euro uitgegeven om de economie overeind te helpen. Daarbovenop komt er nog eens voor 45 miljard euro minder aan belastingen binnen waarvoor uitstel is verleend. De verwachting is dat grofweg 80 procent daarvan alsnog later binnenkomt.
Opgeteld mist de overheid dus dit jaar al 64 miljard euro aan inkomsten. Dat geld leent Nederland extra bij op de kapitaalmarkt.
Dat het totaalbedrag de komende maanden verder zal oplopen is dus een feit. De vraag is hoe hoog het bedrag zal worden.
Welke steunmaatregelen zijn er?
Er wordt dus gedacht aan voorwaarden voor de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Dat is de regel waarbij het grootste deel van de loonkosten wordt doorbetaald door de overheid.
Dan is er nog de maatregel waarbij zzp’ers een inkomen tot bijstandsniveau krijgen. Inmiddels hebben 300.000 zzp’ers zich gemeld voor deze steunmaatregel. Ook deze blijft verlengd, zolang dat nodig is.
De tegemoetkoming van 4000 euro voor bedrijven die zijn getroffen door de crisis was eenmalig.
De vraag is of er de komende tijd nieuwe specifieke maatregelen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan de organisatoren van evenementen, die tot 1 september zijn afgelast.
AD 20.04.2020 Het kabinet haalt alles uit de kast om de KLM in de lucht te houden. Maar de nationale trots moet net als de bankensector eerder wél door een hoepeltje springen. Zonder voorwaarden komt er geen miljardeninfuus.
Mogelijk deze week maakt minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend hoe de staat bijspringt om KLM te redden. ,,We zetten alles op alles”, belooft hij. Wanneer precies is de vraag. Omdat moederbedrijf Air France-KLM een beursgenoteerde onderneming is en alle informatie koersgevoelig is, praat het ministerie van Financiën steevast met een slot op de mond.
,,De gesprekken voeren we binnenskamers, zodra er een uitkomst is, komen we daarmee naar buiten”, luidt Hoekstra’s mantra dezer dagen. Pas als de belangrijkste beurzen gesloten zijn, zal Hoekstra op enig moment met mededelingen komen.
Toch is al wel één ding zeker: Hoekstra zal met miljarden smijten. In Franse en Nederlandse media wordt al volop gespeculeerd over het vangnet dat gespannen wordt. Genoemde bedragen zijn de afgelopen week hard opgelopen, van 6 tot wel 18 miljard euro, waarvan het grootste deel voor Air France bestemd is. Bevestigd zijn die getallen echter niet. Hoewel de Franse minister Le Maire niet uitsloot dat de holding zelfs genationaliseerd wordt, is daar volgens bronnen geen sprake van.
Dat de nood hoog is, blijkt zonneklaar. Doordat zo’n 90 procent van de vloot aan de grond staat verliest de holding momenteel 25 miljoen euro per dag, zou CEO Ben Smith zijn personeel hebben toevertrouwd. Het bedrijf kan weliswaar een beroep doen op de noodregelingen die in beide landen zijn opgetuigd – KLM doet bijvoorbeeld een beroep op looncompensatie door de overheid (NOW) – maar die bieden maar ten dele en slechts tijdelijk soelaas.
Wat ook doorsijpelt is dat er een voorkeur is om banken de benodigde miljarden te laten lenen aan de luchtvaartmaatschappijen, en dat Nederland en Frankrijk vervolgens garant staan. In dat geval gaat er dus niet meteen geld uit de schatkist, maar moet de staat wel betalen als het bedrijf in gebreke blijft.
Ook voor ‘gewone’ bedrijven heeft het kabinet inmiddels voor ruim 10 miljard euro aan garanties afgegeven, maar vanwege de omvang en het belang van KLM zijn aparte afspraken nodig. Hoekstra benadrukt keer op keer dat hij de luchtvaartsector (inclusief Schiphol) als een ‘vitaal onderdeel’ van de economie beschouwt. Vanwege de werkgelegenheid – KLM heeft 30.000 werknemers in dienst, Schiphol is volgens het kabinet goed voor bijna 100.000 voltijdsbanen – wordt het bedrijf als te belangrijk geacht om aan zijn lot over te laten.
Too big to fail
Net als de banken destijds is KLM too big to fail. De reddingsoperatie doet in zekere zin dan ook herinneren aan de redding van ABN Amro en de kapitaalsteun aan andere financiële instellingen tijdens de kredietcrisis. De banken die hun hand ophielden bij de staat kregen destijds strenge voorwaarden opgelegd. Zij moesten voortaan hogere buffers aanhouden en kregen het strengste bonusbeleid in Europa voor hun kiezen.
Vooral groene, progressieve partijen zien nu hun kans schoon om ook het luchtvaartbedrijf in een soberder en duurzamer korset te dwingen. Vanuit de regeringscoalitie oefent vooral D66 druk uit. De partij is het een doorn in het oog dat de luchtvaart bij de klimaataanpak ‘telkens de dans ontspringt’, zei fractieleider Rob Jetten zaterdag nog in deze krant. ,,Dit is het moment om strakke afspraken te maken, net zoals we dat in de bankencrisis hebben gedaan.”
Beloningsbeleid
Jetten wil onder meer dat KLM de plannen voor een duurzame kerosinefabriek versnelt. Tegelijkertijd gaan er in Den Haag stemmen op om het beloningsbeleid bij het bedrijf strenger te maken. Dat KLM op de komende aandeelhoudersvergadering een verhoging van de salarissen van de top wilde voorleggen, schoot ook Hoekstra in het verkeerde keelgat. ,,Onverstandig”, liet de minister weten.
Het voorstel werd afgelopen weekend ijlings van de agenda gehaald. KLM-baas Pieter Elbers zei de ‘ontstane onrust’ zeer te betreuren: ,, Alle focus van mij, en mijn KLM collega’s is op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen.”
Het kwaad is echter al geschied. Want al is er politieke steun voor Hoekstra’s pogingen KLM overeind te houden, de scheve schaats die Elbers en co reden, wakkert in Den Haag twijfel aan over de maatschappelijke antenne van de bedrijfstop. En als de steun aan banken één ding heeft geleerd is het wel dat Kamerleden in dergelijke gevallen niet aarzelen om topmannen middels een parlementair standje in het gareel te dwingen.
Hoekstra liet in het verleden eveneens al eens zijn tanden zien, toen ING het salaris van topman Ralph Hamers met 50 procent wilde verhogen naar drie miljoen euro. Dat voorstel moest ‘echt van tafel’, zei hij toen, hetgeen uiteindelijk gebeurde.
Voor KLM heeft Hoekstra een soortgelijke boodschap. ,,Het gaat wel om geld van de belastingbetaler”, zei hij tegen de NOS over het aanstaande reddingsplan. ,,Dat betekent dat wij zullen vragen om forse offers. Van aandeelhouders, van het management en waar nodig ook van het personeel.”
MSN 19.04.2020 Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
KLM wilde bonus verhogen
Eerder op de dag kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 18.04.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het “verstandig” dat het noodlijdende KLM zijn topman toch geen hogere bonus toekent. Hij had de luchtvaartmaatschappij eerder vandaag nog eens laten weten dat hij het plan afkeurde, zegt hij. Een bonusverhoging “past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”.
AD 18.04.2020 KLM ziet af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze langetermijnbeloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000. Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om Air France-KLM door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden. Hoekstra noemde de verhoging eerder ,,onverstandig”, waarbij hij al had aangegeven dat hij het voorstel met KLM zou bespreken. Dat deed hij. De minister noemt het besluit van KLM nu ,,verstandig’’. Een bonusverhoging ,,past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, aldus Hoekstra die de KLM-aandelen van het Rijk onder zijn hoede heeft.
Tweede Kamer ‘tevreden’
Ook een flink deel van de Tweede Kamer is blij dat KLM afziet van de verhoging van het variabele loon van Elbers. Een hogere bonus voor de top past niet bij een bedrijf dat aanspraak maakt op staatssteun, vinden veel partijen.
CDA-Kamerlid Erik Ronnes spreekt van het ,,enige juiste” besluit. Ook luchtvaartspecialist Jan Paternotte van coalitiepartner D66 vindt het ,,verstandig” dat KLM de bonusverhoging schrapt. Bedrijven die aankloppen bij de overheid om ze door de coronacrisis te helpen kunnen ook geen dividend uitkeren en eigen aandelen opkopen, vindt hij.
Oppositiepartijen GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK merken op dat KLM pas zwichtte na zware druk. Het imago van de luchtvaartmaatschappij ,,is besmeurd en het enige wat restte was onder druk de keutel in te trekken”, zegt DENK-fractieleider Farid Azarkan.
Wat GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger betreft moet KLM ook vergroenen en werknemers meer rechten geven om in aanmerking te komen voor overheidssteun. Lammert van Raan van de PvdD vindt dat het Rijk de vliegmaatschappij met de huidige leiding überhaupt niet uit de brand moet helpen.
Hamerstuk
KLM zei eerder dat de agendering van de loonsverhoging een sluitstuk is van een proces dat al meer dan een jaar geleden is ingezet. Dus ruimschoots ook voor de coronacrisis KLM en de gehele sector lam legde. Daarbij gaat het om het gelijktrekken van beloningen binnen Air France-KLM. Het agendapunt was in de ogen van KLM een hamerstuk, ook omdat het gaat om beloningen over de lange termijn die sowieso geen invloed hebben op de uitbetalingen dit jaar.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus zou krijgen was overigens al nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis tot nader order uitgesteld. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
MSN 18.04.2020 KLM ziet toch af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Er was flinke onrust ontstaan rondom het bonusplan van de topman.
Het was de bedoeling om het salaris van Elbers meer in lijn te brengen met dat van Air France-KLM-topman Ben Smith.
Onrust over het voorstel
Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze beloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000.
Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM. Het plan is ingetrokken op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen van KLM.
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers zou worden verhoogd zorgde voor veel kritiek. KLM moet namelijk vrezen voor het voortbestaan en hoopt op overheidssteun. Het bedrijf gaat zwaar gebukt onder de coronacrisis en er worden enorme verliezen gemaakt. Minister Wopke Hoekstra noemde het ‘onverstandig’.
Ook verschillende Kamerleden waren boos over het feit dat er überhaupt wordt nagedacht over het verhogen van bonussen in dit soort tijden.
Aan de grond
Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voert KLM nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
NOS 17.04.2020 Minister Hoekstra van Financiën is tegen het voorstel van KLM om de bonus van topman Pieter Elbers te verhogen tot 100 procent van zijn vaste salaris. “Wij vinden het verhogen van bonussen op dit moment onverstandig. Dat zullen we KLM, ook volgende week op de aandeelhoudersvergadering, laten weten”, zegt het ministerie tegen de NOS. De Nederlandse staat is aandeelhouder van moederbedrijf Air France-KLM met een belang van 14 procent.
Bovendien, zegt het ministerie, zullen bij eventuele overheidssteun voor KLM voorwaarden worden gesteld aan lonen en bonussen. KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen.
Hoekstra en zijn Franse collega Le Maire zijn naar verluidt bereid om deels garant te staan voor miljardenleningen, zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
Geparkeerde KLM-vliegtuigen op Schiphol, het grootste deel van de vloot staat aan de grond ANP
Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt op 23 april op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Het bedrijf wil niet reageren op de afwijzing van het voorstel door het ministerie van Financiën.
Dit jaar geen bonus
Voor dit jaar zal er overigens geen bonus zijn, zegt KLM. De betaling van winstdeling en bonussen is uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarissen van directieleden worden niet verhoogd en er wordt geen dividend uitgekeerd.
Eerder vroeg het kabinet al opheldering aan KLM omdat flexkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, ondanks een oproep van de overheid om dat niet te doen, worden ontslagen. Na een gesprek concludeerde minister Koolmees dat het verlies van ongeveer 2000 banen “in de geest van de regels” is.
AD 17.04.2020 KLM-baas Pieter Elbers kan vanaf dit jaar rekenen op een hogere variabele beloning. De kans dat Elbers in 2020 ook echt een hogere bonus krijgt is overigens nul: KLM heeft de betaling van alle bonussen stopgezet vanwege de coronacrisis.
De variabele beloning van Elbers gaat omhoog van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris van 525.000 euro. Dat valt op te maken uit de agenda van de aandeelhouders waar De Telegraaf de hand op heeft weten te leggen. Het bericht wordt bevestigd door KLM en door Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad.
Fucci zegt dat het gaat om de langetermijnbonus van Elbers, die met de aanpassing meer in lijn komt met de beloningen die binnen Air France-KLM worden uitgedeeld. Volgens de or-voorzitter is het proces van die ophoging al meer dan een jaar geleden ingezet, ruimschoots voor de coronacrisis KLM lam legde. Ook KLM benadrukt dat het gaat om het gelijktrekken van beloningen.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zegt nog niet van het voornemen van KLM op de hoogte te zijn. Wel noemt hij het ‘ontzettend belangrijk dat we ons er allemaal van vergewissen in wat voor crisis we zitten.’ Bedrijven dienen er volgens hem voor te zorgen ‘dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dan ook nog op een manier die redelijk en verdedigbaar is naar de belastingbetaler.’
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus krijgt is overigens nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij de KLM uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
Financiën wil ‘onverstandige’ verhoging bonus KLM-baas bespreken
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers wordt verhoogd van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn jaarsalaris, is ‘onverstandig’, vindt het ministerie van Financiën. Het ministerie gaat dit aankaarten bij KLM en zal het volgende week op de aandeelhoudersvergadering ook laten weten.
KLM hoopt op staatssteun nu de reisbranche volledig stil ligt wegens de coronacrisis. Bij steun worden voorwaarden gesteld aan lonen en bonussen, laat het departement weten.
Na zeven jaar trekt het kabinet de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken. Dit schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag 28.10.2019 in een brief aan de Eerste Kamer.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
Winstuitkering in de zorg: terug van weggeweest
De VWS-bewindslieden gingen op 16 jul 2018 de mogelijkheid voor zorginstellingen om winst te mogen uitkeren aan aandeelhouders, serieus onderzoeken. Ze dachten aan een gedifferentieerd model met verschillende regels per sector. Dat schreven zij toen aan de Tweede Kamer.
Daarmee was het onderwerp winstuitkering ineens weer terug op de agenda. In juli 2014 had de Tweede Kamer het wetsvoorstel “Vergroten Investeringsmogelijkheden in Medisch Specialistische Zorg” aangenomen. Dit maakt het voor ziekenhuizen en medisch specialisten mogelijk om onder strikte voorwaarden winst uit te keren.
Deze voorwaarden zouden ook gaan gelden voor dochterondernemingen en derden waaraan de zorg wordt uitbesteed. Voormalig VWS–minister Schippers liet haar adviesaanvraag in december 2014 echter van de agendaschrappen, omdat zij onvoldoende steun leek te krijgen van de partijen in de Eerste Kamer. Sindsdien lag de behandeling stil.
Verbod winstuitkering
Op dit moment geldt er een verbod op winstuitkering in de intramurale zorg: voor medisch specialistische zorg, verpleging, verzorging, begeleiding of behandeling van gedragswetenschappelijke aard in combinatie met Wlz-verblijf (intramurale Wlz en intramurale GGZ), erfelijkheidsadvisering en ADL-assistentie. Zorgaanbieders in de extramurale zorg mogen wel winst maken, zoals: huisartsencentra, verloskundigen, kraamzorg, wijkverpleging, mondzorg, ziekenvervoer en kleinschalige woonvoorzieningen.
Bouwregime
Het onderscheid tussen intramuraal en extramuraal komt voort uit het toenmalige bouwregime in de zorg, waarbij de overheid de kapitaallasten volledig vergoedde. Omdat niet de zorgaanbieder maar de overheid alle kosten en risico’s inzake zorgvastgoed droeg, werd winstuitkering door aanbieders van intramurale zorg onwenselijk geacht.
Intussen dragen zorgaanbieders zelf alle kosten en risico’s van zorgvastgoed, ongeacht of zij intramurale of extramurale zorg verlenen. Bovendien zijn de traditionele grenzen tussen intramurale en extramurale zorg de afgelopen jaren steeds meer vervaagd, onder meer door de verschuiving van zorg en de opkomst van nieuwe initiatieven zoals e-health.
Financiering
Ziekenhuizen kunnen geen risicodragend kapitaal aantrekken, omdat zij daarover op grond van het huidige winstverbod geen vergoeding mogen betalen, terwijl juist zij een grotere behoefte hebben aan alternatieve financieringsbronnen naast bankleningen. Instellingen met een winstoogmerk, krijgen geen WTZi-toelating en zijn dus niet in staat contracten af te sluiten met zorgverzekeraars.
Dit verbod kan echter gemakkelijk worden omzeild. Het staat een WTZi-toegelaten instelling vrij om activiteiten uit te besteden aan derden, zoals een dochter van de WTZi-toegelaten instelling of een derde partij. Wettelijk gezien is de zorginstelling met de WTZi-toelating altijd verantwoordelijk voor de geleverde zorg en kan daarop worden aangesproken door toezichthouders, zorgverzekeraars, zorgkantoren of patiënten.
Wetsvoorstel
Het oorspronkelijke wetsvoorstel schrapte de verplichting voor zorgaanbieders om de verkoop en verhuur van zorgvastgoed te laten goedkeuren door het College Sanering Zorginstellingen (CSZ). De Tweede Kamer heeft in 2014 echter een amendement aangenomen dat dit toezicht behoudt en uitbreidt naar huur en koop.
Op 31 januari 2017 is een motie aangenomen die de regering verzoekt om met voorstellen te komen om ook winstuitkering in de extramurale langdurige zorg te verbieden. Het nieuwe kabinet moet hierover oordelen. De nieuwe regering wil gelijkgerichtheid in het ziekenhuis bevorderen door medisch specialisten te stimuleren over te stappen naar het participatiemodel. Het verbod op winstuitkering lijkt echter het belangrijkste obstakel hiervoor.
VWS
De drie bewindslieden bogen zich over de vraag of het huidige onderscheid tussen intramurale en extramurale zorg bepalend moet zijn of dat de regelgeving meer zou moeten aansluiten bij de effecten op de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg. De ministers en staatssecretaris hinten in de brief op verschillen in regelgeving over winstuitkering per zorgsector. Maar voor het tot een besluit komt, willen de bewindslieden willen nader onderzoek laten doen naar de huidige praktijk, financiering, effecten van winstuitkering en juridische aspecten. Begin 2019 zegde zij toe de Kamer te zullen informeren.
Promotieonderzoek winst in de zorg
Jurist en arts Emke Plomp deed onderzoek naar winstuitkering in de zorg. Haar conclusie was dat dit juridisch houdbaar is maar dat wel aanvullende maatregelen nodig zijn om de publieke belangen in de gezondheidszorg te beschermen. Plomp ontving voor haar proefschrift de Goudsmitprijs.
NU 28.10.2019 Het kabinet trekt na zeven jaar de stekker uit een voorstel dat winstuitkering in de ziekenhuiszorg mogelijk had moeten maken, schrijft minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport maandag in een brief aan de Eerste Kamer.
Bruins schrijft dat het kabinet eerst meer inzicht wil krijgen in de kwaliteit van de ziekenhuiszorg, voordat een verruiming van de mogelijkheden voor dividenduitkering mogelijk kan zijn. Ook is het geen goed moment om nu over te gaan op winstuitkeringen binnen de ziekenhuiszorg, in een periode waar er juist veel gesproken wordt over het beperken van de winsten van zorginstellingen, aldus Bruins.
Het wetsvoorstel stamt uit 2012 en werd geïntroduceerd door de toenmalige minister Edith Schippers. Het kunnen uitkeren van winsten aan aandeelhouders zou investeringen in de zorg aantrekkelijker maken, argumenteerde zij destijds. Dit geld zou interessant zijn, gezien de stijgende zorgkosten.
Het wetsvoorstel werd in 2014 al aangenomen door de Tweede Kamer, maar bleef hangen in de Eerste Kamer, omdat er geen meerderheid voor leek te zijn.
Het is momenteel overigens wel mogelijk voor private partijen om te investeren in de ziekenhuiszorg. Het is sinds 2006 echter verboden om winst aan hen uit te keren.
1E kamer28.10.2019 Minister Bruins voor Medische Zorg en Sport (MZS) heeft het wetsvoorstel Vergroten investeringsmogelijkheden in medisch-specialistische zorg bij brief van 25 oktober 2019 ingetrokken.
De Eerste Kamer heeft eerder, op 9 december 2014, de plenaire behandeling van het voorstel aangehouden. Dit gebeurde op verzoek van de toenmalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in afwachting van aan de Raad van State te vragen voorlichting over de implicaties van het amendement Bruins Slot bij artikel 18 van de Wet toelating zorginstellingen.
Bij het nader uitwerken van maatregelen om excessieve winsten te voorkomen, heeft minister Bruins vastgesteld dat het ‘niet logisch’ is om hierop vooruit te lopen met het aangehouden wetsvoorstel. Daarom heeft hij besloten het wetsvoorstel in te trekken.
PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstrazegt na 35 jaar op bij omroep BNNVARA. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
Zojuist heb na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beeindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen! 19:36 – 2 mei 2019
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoffvindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Leander Broere, fractievoorzitter van de PvdA in Dalfsen deelt op Twitter zelfs het bericht om actief je lidmaatschap van BNNVARA op te zeggen:
Kabinet: WNL- en PowNed-bazen moeten salaris inleveren
Het kabinet wil dat de directeurssalarissen bij de publieke omroep aan banden worden gelegd. Vooral de bazen van de kleine omroepen, zoals WNL en PowNed, moeten fors salaris inleveren. Dat bevestigen Haagse bronnen aan deze nieuwssite.
AD 24.10.2020
Nu mogen omroepdirecteuren bij de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) nog maximaal 201.000 euro per jaar verdienen. Als het aan het kabinet ligt, gaat het salarisplafond voor de kleine omroepen – zoals WNL en PowNed – omlaag naar 148.000 euro.
Dat hakt er flink in bij de directeuren van die omroepen. Zo verdiende WNL-baas Bert Huisjes in 2018 nog 178.750 euro. Volgens de nieuwe kabinetsplannen moet hij per 1 januari dus 17 procent salaris inleveren. De directeur van PowNed – Dominique Weesie – zou er ruim 21 procent op achteruit gaan.
Afbouwregeling
Het kabinet maakt onderscheid tussen grote en kleine omroepen. De bazen van de drie grote fusieomroepen – BNNVara, AvroTros en KRO-NCRV – mogen wél 201.000 euro blijven verdienen. Maar de directeuren van de kleinere omroepen, zoals Omroep Max en de NOS, gaan er iets op achteruit. Des te minder leden een omroep heeft, des te minder salaris. De regeling gaat ook gelden voor de regionale omroepen.
Voor bestaande salarissen komt er waarschijnlijk wel een afbouwregeling, waardoor directeuren als Huisjes en Weesie niet direct een grote hap uit hun inkomen krijgen. Minister Arie Slob (Media) komt in november naar buiten met de precieze plannen. Aanstaande maandag is er een debat in de Tweede Kamer over de publieke omroep.
Bij staatsbedrijven verdient de hele directie meer dan de minister-president
In de semipublieke sector en bij de overheid liggen de topsalarissen aan banden. Maar bij staatsbedrijven ligt dat heel anders. In veel gevallen verdient de volledige directie meer dan een minister. De bedragen lopen op tot meer dan een half miljoen euro per jaar.
Dat blijkt uit een inventarisatie van RTL Nieuws van de staatsdeelnemingen die voor 100 procent in handen zijn van de overheid. Het gaat om de NS, investeringsbedrijf InvestNL, De Nederlandse Loterij (99 procent), Holland Casino, Gasunie en nucleairafvalbedrijf COVRA.
Koolmees verdient bijna half miljoen bij de NS
Bij de Nederlandse Spoorwegen verdient de voltallige directie een veelvoud van een ministerssalaris en ook ruim boven het wettelijk maximum voor topfunctionarissen bij de overheid van 223.000 euro, dat – voor het goede begrip – niet geldt voor staatsdeelnemingen.
De top van de NS verdiende samen ruim 2 miljoen euro. Topman Wouter Koolmees verdiende afgelopen jaar ruim 88.000 euro in twee maanden tijd. Hij trad namelijk pas aan per 1 november. Op jaarbasis gaat hij zo’n 490.000 euro verdienen. Dat is ongeveer drie keer zo veel als hij ontving als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De vier overige bestuurders van de NS verdienden tussen de 414.615 euro en 431.535 euro, blijkt uit het jaarverslag.
En daarmee blijkt de NS nog niet eens de meest gulle beloner van de staatsbedrijven. Han Fennema, de baas van Gasunie, ging in 2022 zelfs met 515.000 euro naar huis. Zijn drie mede-directieleden moesten het doen met bedragen van 403.851 euro, 422.351 euro en 432.759 euro.
Nog een ex-minister
Dat het werken voor staatsbedrijven lucratiever is dan minister zijn, ondervindt niet alleen Wouter Koolmees, maar merkte ook oud-minister van Financiën Wouter Bos. Hij stond tot vorig jaar aan het roer van InvestNL, een investeringsmaatschappij van het rijk die geld stopt in innovatieve en duurzame bedrijven.
Bos verdiende daar in 2021 243.581 euro. De vier andere directieleden verdienen allemaal ruim 2 ton.
Goede gok
En ook bij de staatsgokbedrijven verdient de top een rijkelijk belegde boterham. Bij de Nederlandse Loterij, waar onder andere de staatsloterij onder valt, verdiende de CEO 274.000 euro. De financieel directeur kreeg 246.000 euro voor zijn werk.
Bij Holland Casino mag het nog een onsje meer zijn. De baas verdiende daar in 2021, het laatste jaar waarover een jaarverslag beschikbaar is, ruim 295.000 euro. Het andere directielid verdiende bijna 260.000 euro.
Tenslotte verdient bij COVRA, de club die verantwoordelijk is voor het veilig opslaan en afvoeren van nucleair afval, de directeur 218.000 euro.
Concurreren
De beloningen bij de staatsdeelnemingen mogen flink afwijken van de salarissen bij de echte overheid. Dat komt omdat ze op papier moeten kunnen concurreren met andere bedrijven, ook bij het aantrekken van toppersoneel.
ABN AMRO heeft maandag 15.03.2021 een Harde tik gekregen op de beurs na berichten dat het witwasonderzoek tegen de bank is uitgebreid. Desondanks steeg de Amsterdamse AEX-index licht, vooruit geholpen door techfondsen. Elders in Europa werden overwegend kleine minnen genoteerd.
Het witwasonderzoek van de Nederlandse justitie tegen ABN AMRO is uitgebreid en de bank wordt nu ook verdacht van schuldwitwassen. Dit vergrijp is veel ernstiger en houdt in dat de bank vermoedens zou hebben gehad dat bepaalde geldstromen niet deugden, maar niets of te weinig heeft gedaan om dat te bestrijden. De kans dat ABN AMRO een forse boete krijgt is daarmee toegenomen, maar de bank heeft daarvoor nog geen geld opzij gezet. ABN AMRO was de hekkensluiter in de AEX met een min van 5,2 procent.
Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde Balkenendenorm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. Het is niet bekendgemaakt om wie het gaat.
Van de elf presentatoren verdienden er volgens de NPO twee fors hoger dan de vastgestelde norm van 189.000 euro bruto per jaar. Zij vallen onder een uitzonderingsregeling. Deze regeling is inmiddels afgeschaft, maar geldt nog wel voor lopende contracten.
Terugdraaien regel
Het verzoek van mediadirecteur Gert-Jan Hox – het terugdraaien van de regel dat binnen de publieke omroep straks geen enkele presentator méér mag verdienen dan de zogeheten balkenendenorm – wordt niet gehoord door de NPO.
Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara wil namelijk dat er uitzonderingen komen op de salarisregel binnen de publieke omroep. Hij vreest anders Matthijs van Nieuwkerk kwijt te raken aan een commerciële omroep.
De presentator van De Wereld Draait Door verdiende vorig jaar 363.000 euro. Een salaris wat Van Nieuwkerk waard is, stelt Hox in een interview met het AD. ‘Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld (via de STER). Hij heeft zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdiend. Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Binnen de publieke omroep mag straks geen enkele presentator meer verdienen dan de zogeheten balkenendenorm (194.000 euro). ‘Ik zou willen dat een aantal uitzonderingen gehandhaafd wordt’, aldus Hox.
,,Er wordt steeds gesuggereerd dat Matthijs zijn zakken vult met belastinggeld. Dat is gewoon niet waar’’, wil Gert-Jan Hox van BNNVara even kwijt. Het salaris van de DWDD-presentator (vorig jaar 363.000 euro) is volgens hem opgebouwd uit de balkenendenorm (van 194.000 euro) plus geld uit de verenigingskas van de omroep. ,,Dat is mogelijk dankzij de contributie van onze bijna 500.000 leden.’’
Van Nieuwkerks salaris bestaat momenteel uit de balkenendenorm, aangevuld met een bedrag dat de contributieleden van de omroep betalen. Dat was een uitzonderingsregel voor ‘uitzonderlijke talenten’ die publieke omroepen mochten hanteren. De regel is inmiddels afgeschaft, maar geldt voor de DWDD-presentator nog tot na de zomer van 2020 als zijn contract afloopt.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
MSN 19.11.2020 De salarissen van topbestuurders bij de publieke omroep gaan vanaf 1 januari 2021 omlaag. Volgens minister Arie Slob van Media zijn de huidige salarissen “niet goed uit te leggen”.
Nu geldt er voor bestuurders van alle omroepen een maximum van 209.000 euro, maar die vergoeding wordt afhankelijk van onder meer het ledenaantal. De salarissen worden maximaal 148.000 euro bij PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro bij onder meer de NTR en Omroep Brabant en 193.000 bij omroepen als de VPRO, MAX en de EO.
De salarissen van bestuurders die vanaf volgend jaar nog boven die grenzen zitten, worden in maximaal zeven jaar afgebouwd. Zo’n 25 van de 40 topmensen zitten hierboven, schrijft het ministerie. Nieuwe topbestuurders krijgen de lagere salarissen direct bij hun aantreden.
RO 19.11.2020 Topbestuurders van publieke omroepen gaan vanaf 1 januari 2021 minder verdienen. Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) verlaagt hun maximumsalaris met tienduizenden euro’s zodat deze binnen maatschappelijk verantwoorde grenzen valt.
Passende salarissen
Op dit moment geldt voor hen nog het algemene maximum van de Wet normering topinkomens (209.000 euro in 2021). Alle omroepbestuurders kunnen nu evenveel verdienen, ongeacht de omvang van de omroep, het bereik en het aantal leden. Minister Slob: ,,Dit is de samenleving niet goed uit te leggen. Met publiek geld moet je zorgvuldig omgaan. Daarom heb ik passendere en lagere maxima vastgesteld. Zo is het ook in andere sectoren geregeld.’’
In de praktijk betekent dit dat zo’n 25 van de bijna 40 topbestuurders de komende jaren salaris moeten inleveren.
Vier maxima
De publieke omroepen worden voortaan verdeeld in vier verschillende categorieën met bijpassende salarissen. In welke categorie een omroep thuishoort, hangt af van de complexiteit ervan. Daarvoor wordt onder meer gekeken naar het bereik van de omroep en het aantal leden. Hoe complexer, hoe zwaarder de bestuursfunctie en hoe hoger het maximumsalaris. Het gaat in 2021 om 148.000 euro voor bestuurders van bijvoorbeeld PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro voor onder meer NTR en Omroep Brabant en 193.000 euro voor EO, MAX, STER en VPRO.
Afbouwen salarissen
De salarissen van zittende bestuurders die straks de nieuwe grenzen overschrijden, moeten in maximaal 7 jaar worden afgebouwd. Nieuwe topbestuurders vallen direct onder de verlaagde maxima.
Het verlagen van de maximumsalarissen is een onderdeel van de plannen van minister Slob om het publieke bestel toekomstbestendig te maken.
Telegraaf 19.11.2020 – De salarissen van topbestuurders bij de publieke omroep gaan vanaf 1 januari 2021 omlaag. Volgens minister Arie Slob van Media zijn de huidige salarissen ’niet goed uit te leggen’.
Nu geldt er voor bestuurders van alle omroepen een maximum van 209.000 euro, maar die vergoeding wordt afhankelijk van onder meer het ledenaantal. De salarissen worden maximaal 148.000 euro bij PowNed en Omrop Frylân, 176.000 euro bij onder meer de NTR en Omroep Brabant en 193.000 bij omroepen als de VPRO, MAX en de EO.
De salarissen van bestuurders die vanaf volgend jaar nog boven die grenzen zitten, worden in maximaal zeven jaar afgebouwd. Zo’n 25 van de 40 topmensen zitten hierboven, schrijft het ministerie. Nieuwe topbestuurders krijgen de lagere salarissen direct bij hun aantreden.
AD 23.10.2020 Het kabinet wil dat de directeurssalarissen bij de publieke omroep aan banden worden gelegd. Vooral de bazen van de kleine omroepen, zoals WNL en PowNed, moeten fors inleveren. Dat bevestigen Haagse bronnen aan deze nieuwssite.
Nu mogen omroepdirecteuren bij de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) nog maximaal 201.000 euro per jaar verdienen. Als het aan het kabinet ligt, gaat het salarisplafond voor de kleine omroepen – zoals WNL en PowNed – omlaag naar 148.000 euro.
Dat hakt er flink in bij de directeuren van die omroepen. Zo verdiende WNL-baas Bert Huisjes in 2018 nog 178.750 euro. Volgens de nieuwe kabinetsplannen moet hij per 1 januari dus 17 procent salaris inleveren. De directeur van PowNed – Dominique Weesie – zou er ruim 21 procent op achteruit gaan.
Afbouwregeling
Het kabinet maakt onderscheid tussen grote en kleine omroepen. De bazen van de drie grote fusieomroepen – BNNVara, AvroTros en KRO-NCRV – mogen wél 201.000 euro blijven verdienen. Maar de directeuren van de kleinere omroepen, zoals Omroep Max en de NOS, gaan er iets op achteruit. Des te minder leden een omroep heeft, des te minder salaris. De regeling gaat ook gelden voor de regionale omroepen.
Voor bestaande salarissen komt er waarschijnlijk wel een afbouwregeling, waardoor directeuren als Huisjes en Weesie niet direct een grote hap uit hun inkomen krijgen. Minister Arie Slob (Media) komt in november naar buiten met de precieze plannen. Aanstaande maandag is er een debat in de Tweede Kamer over de publieke omroep.
MSN 19.04.2020 Honderden KLM-piloten wonen in het buitenland en betalen daarom veel minder inkomstenbelasting aan de Nederlandse staat, meldt Nieuwsuur zaterdag. Eerder kwam KLM al in opspraak omdat het de bonus van topman Pieter Elbers wilde verhogen, terwijl de overheid spreekt over miljarden euro’s aan staatsteun voor het bedrijf.
Ongeveer één op de tien KLM-piloten woont in het buitenland en vliegt goedkoop naar Schiphol om daar te werken, blijkt uit navraag van Nieuwsuur bij het luchtvaartbedrijf. KLM laat weten dat het zo’n 350 piloten betreft van de ruim drieduizend.
Meerdere belastingadviseurs zeiden in gesprek met Nieuwsuur dat ze piloten helpen met hun vestiging in het buitenland. Spanje zou met name populair zijn bij vliegers, die daar vrijstelling kunnen krijgen van tienduizenden euro’s op hun inkomstenbelasting.
De constructie wordt zo regelmatig gebruikt, dat een Amsterdamse belastingadviseur een vaste samenwerking heeft met een kantoor in Spanje, om Nederlandse piloten bij te staan, meldt Nieuwsuur.
Kamerleden kritisch op ontwijking
In de Tweede Kamer klonk felle kritiek op de belastingontwijking, onder meer van de PvdA, SP en Partij voor de Dieren.
Volgens de partijleden is het niet de bedoeling dat KLM de vruchten plukt van staatsteun, terwijl het met goedkope woon-werkvluchten belastingontwijking faciliteert.
“Ze wonen met honderden in het buitenland om belasting in Nederland te ontwijken en daar gaan we wat ons betreft als staat niet aan meebetalen”, zei PvdA-Kamerlid Henk Nijboer
KLM wilde bonus verhogen
Eerder op de dag kwam het luchtvaartbedrijf onder vuur omdat het van plan was het bonusplafond van KLM-topman Pieter Elbers te verhogen.
Verschillende partijen, waaronder regeringspartij D66, willen KLM alleen maar steunen als er harde voorwaarden aan het miljardenbedrijf worden gesteld.
Bedrag van 18 miljard wordt besproken
AirFrance-KLM staat op het punt gered te worden door de Franse en Nederlandse overheid vanwege de enorme terugloop aan vluchten door de coronacrisis.
Momenteel zou een bedrag van 18 miljard euro aan bankleningen besproken worden. Nederland en Frankrijk zouden dan voor deze leningen garant staan.
MSN 18.04.2020 Minister Wopke Hoekstra (Financiën) vindt het “verstandig” dat het noodlijdende KLM zijn topman toch geen hogere bonus toekent. Hij had de luchtvaartmaatschappij eerder vandaag nog eens laten weten dat hij het plan afkeurde, zegt hij. Een bonusverhoging “past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”.
AD 18.04.2020 KLM ziet af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze langetermijnbeloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000. Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM.
De raad van commissarissen nam de beslissing nu in overleg met Elbers. Laatstgenoemde betreurt de ophef die is ontstaan en noemt deze ongelukkig. ,,Alle focus van mij en mijn KLM-collega’s is gericht op de continuïteit van de onderneming en het behoud van KLM voor Nederland. Daar moet het over gaan en niet over beloningen”, aldus de KLM-baas.
Volgens president-commissaris Cees ’t Hart van KLM is een verkeerd beeld gegeven, ook met oog op de steunmaatregelen die aan KLM worden verleend om het bedrijf overeind te houden. ,,Het was beter geweest dit onderwerp niet te agenderen en het is nu dan ook van tafel.” Ook de ondernemingsraad van KLM steunt de beslissing.
KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om Air France-KLM door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden. Hoekstra noemde de verhoging eerder ,,onverstandig”, waarbij hij al had aangegeven dat hij het voorstel met KLM zou bespreken. Dat deed hij. De minister noemt het besluit van KLM nu ,,verstandig’’. Een bonusverhoging ,,past niet in deze moeilijke en onzekere tijd waarin iedereen om offers wordt gevraagd”, aldus Hoekstra die de KLM-aandelen van het Rijk onder zijn hoede heeft.
Tweede Kamer ‘tevreden’
Ook een flink deel van de Tweede Kamer is blij dat KLM afziet van de verhoging van het variabele loon van Elbers. Een hogere bonus voor de top past niet bij een bedrijf dat aanspraak maakt op staatssteun, vinden veel partijen.
CDA-Kamerlid Erik Ronnes spreekt van het ,,enige juiste” besluit. Ook luchtvaartspecialist Jan Paternotte van coalitiepartner D66 vindt het ,,verstandig” dat KLM de bonusverhoging schrapt. Bedrijven die aankloppen bij de overheid om ze door de coronacrisis te helpen kunnen ook geen dividend uitkeren en eigen aandelen opkopen, vindt hij.
Oppositiepartijen GroenLinks, Partij voor de Dieren en DENK merken op dat KLM pas zwichtte na zware druk. Het imago van de luchtvaartmaatschappij ,,is besmeurd en het enige wat restte was onder druk de keutel in te trekken”, zegt DENK-fractieleider Farid Azarkan.
Wat GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger betreft moet KLM ook vergroenen en werknemers meer rechten geven om in aanmerking te komen voor overheidssteun. Lammert van Raan van de PvdD vindt dat het Rijk de vliegmaatschappij met de huidige leiding überhaupt niet uit de brand moet helpen.
Hamerstuk
KLM zei eerder dat de agendering van de loonsverhoging een sluitstuk is van een proces dat al meer dan een jaar geleden is ingezet. Dus ruimschoots ook voor de coronacrisis KLM en de gehele sector lam legde. Daarbij gaat het om het gelijktrekken van beloningen binnen Air France-KLM. Het agendapunt was in de ogen van KLM een hamerstuk, ook omdat het gaat om beloningen over de lange termijn die sowieso geen invloed hebben op de uitbetalingen dit jaar.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus zou krijgen was overigens al nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij KLM vanwege de coronacrisis tot nader order uitgesteld. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
MSN 18.04.2020 KLM ziet toch af van de beoogde verhoging van het variabele loon van topman Pieter Elbers. Er was flinke onrust ontstaan rondom het bonusplan van de topman.
Het was de bedoeling om het salaris van Elbers meer in lijn te brengen met dat van Air France-KLM-topman Ben Smith.
Onrust over het voorstel
Tijdens de komende aandeelhoudersvergadering stond op de agenda dat deze beloning omhoog zou gaan van 75 procent naar maximaal 100 procent van Elbers’ basissalaris van 525.000.
Maar vanwege de onrust die is ontstaan door het voorstel is het punt nu van de agenda geschrapt, meldt KLM. Het plan is ingetrokken op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen van KLM.
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers zou worden verhoogd zorgde voor veel kritiek. KLM moet namelijk vrezen voor het voortbestaan en hoopt op overheidssteun. Het bedrijf gaat zwaar gebukt onder de coronacrisis en er worden enorme verliezen gemaakt. Minister Wopke Hoekstra noemde het ‘onverstandig’.
Ook verschillende Kamerleden waren boos over het feit dat er überhaupt wordt nagedacht over het verhogen van bonussen in dit soort tijden.
Aan de grond
Vrijwel alle vliegtuigen staan aan de grond. Door de corona crisis voert KLM nog maar tussen de 5 en 10 procent van het normale aantal vluchten uit. Dat zijn vooral vluchten om gestrande reizigers naar huis te krijgen, of vrachtvluchten voor (medische) goederen.
Van de 30.000 mensen die KLM in dienst heeft zit een groot deel thuis. Het bedrijf heeft een beroep gedaan op de NOW-regeling, waarbij de staat tot maximaal 90 procent van de loonkosten overneemt. Van ongeveer 1500 tot 2000 mensen, vooral tijdelijke krachten, neemt het bedrijf afscheid.
NOS 17.04.2020 Minister Hoekstra van Financiën is tegen het voorstel van KLM om de bonus van topman Pieter Elbers te verhogen tot 100 procent van zijn vaste salaris. “Wij vinden het verhogen van bonussen op dit moment onverstandig. Dat zullen we KLM, ook volgende week op de aandeelhoudersvergadering, laten weten”, zegt het ministerie tegen de NOS. De Nederlandse staat is aandeelhouder van moederbedrijf Air France-KLM met een belang van 14 procent.
Bovendien, zegt het ministerie, zullen bij eventuele overheidssteun voor KLM voorwaarden worden gesteld aan lonen en bonussen. KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen.
Hoekstra en zijn Franse collega Le Maire zijn naar verluidt bereid om deels garant te staan voor miljardenleningen, zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat.
Geparkeerde KLM-vliegtuigen op Schiphol, het grootste deel van de vloot staat aan de grond ANP
Elbers verdient een vast salaris van 525.000 euro per jaar, waar hij nu tot 75 procent bonus over kan krijgen. Het voorstel tot verhoging naar maximaal 100 procent wordt op 23 april op een aandeelhoudersvergadering besproken. KLM stelt dat het gaat om een wijziging van het beloningsbeleid die vorig jaar al in gang is gezet, om het gelijk te trekken met het beleid van Air France-KLM.
Het bedrijf wil niet reageren op de afwijzing van het voorstel door het ministerie van Financiën.
Dit jaar geen bonus
Voor dit jaar zal er overigens geen bonus zijn, zegt KLM. De betaling van winstdeling en bonussen is uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarissen van directieleden worden niet verhoogd en er wordt geen dividend uitgekeerd.
Eerder vroeg het kabinet al opheldering aan KLM omdat flexkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, ondanks een oproep van de overheid om dat niet te doen, worden ontslagen. Na een gesprek concludeerde minister Koolmees dat het verlies van ongeveer 2000 banen “in de geest van de regels” is.
AD 17.04.2020 KLM-baas Pieter Elbers kan vanaf dit jaar rekenen op een hogere variabele beloning. De kans dat Elbers in 2020 ook echt een hogere bonus krijgt is overigens nul: KLM heeft de betaling van alle bonussen stopgezet vanwege de coronacrisis.
De variabele beloning van Elbers gaat omhoog van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn basissalaris van 525.000 euro. Dat valt op te maken uit de agenda van de aandeelhouders waar De Telegraaf de hand op heeft weten te leggen. Het bericht wordt bevestigd door KLM en door Dario Fucci, voorzitter van de ondernemingsraad.
Fucci zegt dat het gaat om de langetermijnbonus van Elbers, die met de aanpassing meer in lijn komt met de beloningen die binnen Air France-KLM worden uitgedeeld. Volgens de or-voorzitter is het proces van die ophoging al meer dan een jaar geleden ingezet, ruimschoots voor de coronacrisis KLM lam legde. Ook KLM benadrukt dat het gaat om het gelijktrekken van beloningen.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zegt nog niet van het voornemen van KLM op de hoogte te zijn. Wel noemt hij het ‘ontzettend belangrijk dat we ons er allemaal van vergewissen in wat voor crisis we zitten.’ Bedrijven dienen er volgens hem voor te zorgen ‘dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dan ook nog op een manier die redelijk en verdedigbaar is naar de belastingbetaler.’
Steunpakket
Moederbedrijf Air France-KLM is met de Nederlandse en Franse overheid in gesprek over een steunpakket om het bedrijf door de coronacrisis te loodsen. Naar verluidt zijn Hoekstra en zijn Franse collega Bruno Le Maire bereid deels garant te staan voor miljardenleningen zodat de vaste lasten kunnen worden betaald, ook nu vrijwel de gehele vloot aan de grond staat. De Tweede Kamer wil wel dat aan die steun harde voorwaarden worden verbonden.
Eerder wekte KLM al wrevel in politiek Den Haag door vast te houden aan het plan om afscheid te nemen van 2000 werknemers met een tijdelijk contract. Dat terwijl het bedrijf wel een beroep doet op een regeling waarbij de overheid de loonkosten grotendeels overneemt, míts er geen mensen om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Uiteindelijk oordeelde minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) dat KLM toch ‘in de geest van’ de afspraken handelt.
De kans dat Elbers dit jaar daadwerkelijk een hogere bonus krijgt is overigens nul. De betaling van winstdeling en bonussen is bij de KLM uitgesteld tot nader order vanwege de coronacrisis. Ook salarisverhogingen zijn voorlopig niet aan de orde. Verder keert KLM geen dividend uit.
Financiën wil ‘onverstandige’ verhoging bonus KLM-baas bespreken
Dat het bonusplafond van KLM-baas Pieter Elbers wordt verhoogd van 75 procent naar maximaal 100 procent van zijn jaarsalaris, is ‘onverstandig’, vindt het ministerie van Financiën. Het ministerie gaat dit aankaarten bij KLM en zal het volgende week op de aandeelhoudersvergadering ook laten weten.
KLM hoopt op staatssteun nu de reisbranche volledig stil ligt wegens de coronacrisis. Bij steun worden voorwaarden gesteld aan lonen en bonussen, laat het departement weten.
MSN 11.03.2020 Nancy McKinstry, topvrouw bij databedrijf Wolters Kluwer, heeft de beloning over 2019 bijna zien verdubbelen. Een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index krijgt voor de prestaties in 2019 een bedrag van opgeteld 8 miljoen euro. Vorig jaar ontving ze 4,7 miljoen euro.
McKinstry kreeg een vaste beloning van in totaal 1,6 miljoen euro en een variabele beloning van 6,3 miljoen euro.
Verder ontving de topvrouw, al jaren een van de bestbetaalde bestuurders in de AEX-index, een vergoeding van 157.000 euro voor belastinggerelateerde kosten. Hiermee bestaat ongeveer vier vijfde van haar beloning uit variabele beloningen.
Het verschil met 2018 ontstaat doordat toen nog ruim 3 miljoen euro loonbelasting moest worden betaald over de jaren 2016 en 2017.
MSN 03.09.2019 DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk vindt het terecht dat hij bij de Publieke Omroep een hoog salaris krijgt. Dat stelde hij dinsdagavond in het programma Sterren op het doek van omroep Max. De VARA-coryfee geeft zelden interviews, en zeker niet over de discussie over zijn salaris.
Van Nieuwkerk verdiende in 2018 ruim 360.000 euro. Bijna de helft hiervan is publiek geld, de rest wordt opgebracht door BNNVARA. Een aantal jaar terug verdiende Van Nieuwkerk 6 ton. Zijn contract loopt af medio 2020; daarna zou hij genoegen moeten nemen met 2 ton per jaar. De Tweede Kamer heeft de regels voor salariëring van presentatoren inmiddels strenger aan banden gelegd
“Mijn salaris is een achtergrondmuziek waar ik al heel lang mee leef”, stelde Van Nieuwkerk in het programma. “Maar ik ben verbaasd over de felheid van de discussie, en het wordt feller. Elke keer als iemand het voor mij opneemt, dan laait het vuur weer op.” Hij zegt over zijn salaris “nooit verlegen te zijn geweest. Ik verdien meer dan anderen. Maar dat is in elk bedrijfstak zo. Als je meer succes hebt, dan verdien je meer dan anderen.”
Olifantenhuid
De discussie en de kritiek raakt Van Nieuwkerk soms nog wel. “Ik lees het, soms raakt het me. Maar ik slaap er geen nacht minder om. Je krijgt er een olifantenhuid van.” Hij is blij dat de kwaliteit van DWDD zelden ter discussie wordt gesteld. “Maar wel het geld dat je verdient, en dat je meent daar recht op te hebben. Ik leg uit dat ik met de inzet die ik heb, de volume van het aantal uitzendingen dat ik maak, dat daar een hogere beloning bij hoort.”
De presentator liet in recente interviews erg in het midden of hij in 2020 een overstap naar de commerciëlen overweegt. “Maar als ik dat doe, dan speelt geld zeker een rol. Dat is niet zo gek, toch?”
AD 29.08.2019 Bestuurders van grote pensioenfondsen en pensioenbeleggers hebben vorig jaar hun salarissen fors zien toenemen. SP-Kamerlid Bart van Kent vindt dat niet uit te leggen aan pensioendeelnemers die vergeefs hopen op indexatie en met kortingen worden bedreigd. Het wordt tijd om ook deze bestuurders onder de balkenendenorm te brengen, meent hij.
De grootverdieners in de pensioensector waren vorig jaar vooral actief bij pensioenuitvoerders, die het vermogen van de fondsen beheren. Uitschieter is de begin dit jaar opgestapte Liesbeth Sinke van pensioenuitvoerder MN, die onder meer actief is voor de met kortingen bedreigde metaalfondsen PME en PMT. Zij zag haar beloning volgens het jaarverslag als gevolg van een vertrekvergoeding stijgen van 360.000 euro in 2017, naar 721.000 euro in 2018.
Nummer twee op de lijst is Gerard van Olphen van APG, die de pensioenen van ambtenaren en onderwijzers vanuit het ABP beheert. Hij ging vorig jaar van 586.107 naar 595.961 euro, een stijging van 1,7 procent. De eind 2017 aangetreden CEO Edwin Velzel van PGGM sloot zijn eerste jaar bij de pensioenuitvoerder af met een beloning van 522.000 euro.
Ook bij de grote pensioenfondsen zelf liggen de salarissen van directeuren veelal boven de balkenendenorm, die in 2018 op 187.000 euro lag. Zo toucheerde Peter Borgdorff van zorgfonds PFZW vorig jaar 272.000 euro, 2,6 procent meer dan het jaar ervoor. Inge van den Doel van PMT streek volgens het jaarverslag 268.009 euro op. De relatief grootste stijging van het salaris was voor PME-directeur Eric Uijen, die er in 2018 4,8 procent op vooruit ging en uitkwam op 252.263 euro, exclusief de kosten van een leaseauto.
SP-Kamerlid Bart van Kent snapt niet dat directeuren van fondsen die met kortingen worden bedreigd hebben ingestemd met een hoger salaris. ,,Ik zou me de ogen uit de kop schamen als ik er geld bij zou krijgen terwijl van deelnemers het pensioen al jaren niet is verhoogd.”
Omdat in de pensioensector geld van werknemers en werkgevers wordt beheerd en er geen sprake is van risico op verlies voor eigen rekening is het volgens Van Kent logisch dat bestuurders onder de balkenendenorm worden gebracht. ,,De wet is eerder al uitgebreid, waardoor bestuurders in de zorgsector en bij woningcorporaties er nu ook onder vallen. De pensioensector kan prima aan dat rijtje worden toegevoegd”, aldus Van Kent.
RTL 23.08.2019 Er moet een einde komen aan constructies waardoor sommige medewerkers bij de publieke omroep meer verdienen dan formeel toegestaan. Dat vinden VVD en SP in de Tweede Kamer. De NPO valt onder de wet normering topinkomens en dat betekent dat niemand daar meer mag verdienen dan de minister-president.
De bijzondere combinatie van liberalen en socialisten wil dat minister Slob (Media) ingrijpt. Dat blijkt uit Kamervragen die de Kamerleden Aartsen (VVD) en Kwint (SP) hebben gesteld.
“De discussie loopt al een tijdje”, zegt VVD’er Aartsen. “Er zijn rare sjoemelconstructies zoals de bv van Jeroen Pauw en de constructie rond Matthijs van Nieuwkerk. We willen de onderste steen boven.”
Hoeveel constructies?
De Kamerleden willen van de minister weten hoeveel van die constructies er zijn. Ook willen ze weten hoeveel programma’s door BV’s worden geproduceerd die mede eigendom zijn van presentatoren.
Ook Jeroen Pauw wordt door Aartsen genoemd
Met zo’n constructie kan het salarisplafond worden omzeild. Aartsen: “Ze moeten ophouden John de Mol te spelen met belastinggeld. Als je veel geld wil verdienen, prima, ga dan naar de commerciële omroep.”
‘Het stinkt’
Ook vragen VVD en SP zich af of het register voor nevenfuncties van journalistieke functionarissen, dat sinds 2018 verplicht is, wel goed werkt.
Ze willen van Slob weten hoeveel presentatoren of andere medewerkers van de publieke omroep ook geld krijgen van zelfstandige producenten. Op die manier zouden ze van twee werkgevers salaris krijgen. Ze vragen zich af of die betalingen wel worden geregistreerd. “We willen precies weten hoe het zit want het stinkt aan alle kanten”, zegt Aartsen.
MSN 10.08.2019 Al in 2007 wist de Belastingdienst dat de bestuurders van de Amersfoortse thuiszorgorganisatie PrivaZorg zorggeld gebruikte om zichzelf te belonen. Dat blijkt uit onderzoek van dagblad Trouw en nieuwssite Follow the Money.
In een geheime notitie schreef de Belastingdienst dat PrivaZorg zorggeld gebruikte voor betaling van achterstallig loon, management-bonussen en pensioengelden aan de eigenaren/bestuurders. Die wetenschap is destijds niet gedeeld met de Inspectie voor de Gezondheidszorg, tegenwoordig de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
De IGJ kreeg in 2015 via een klokkenluider ook al een melding over schimmige constructies, toen is de PrivaZorg kort onder verscherpt toezicht gesteld, maar daar is verder weinig uitgekomen.
Leiding verdiende boven wettelijke norm
Anderhalve maand geleden kwam het thuiszorgbedrijf in het nieuws toen onder meer bleek dat de leiding boven de wettelijke norm verdiende en bestuurders 12 miljoen euro aan het toezicht wilden onttrekken. Ook was via een omstreden manier 6 miljoen euro overgemaakt naar de twee aandeelhouders om hun aandelen over te nemen. PrivaZorg is toen door de IGJ opnieuw onder verscherpt toezicht gesteld.
Volgens een berekening van Follow the Money en Trouw hebben de twee aandeelhouders van 1996 tot en met 2013 in totaal minstens 14,2 miljoen euro uit het bedrijf gehaald.
‘Vooral geconcentreerd op de zorg’
Een van de aandeelhouders laat via haar advocaat weten dat zij zich vooral op de zorg heeft geconcentreerd. Alle boekhoudkundige, fiscale en andere juridische zaken hadden ze uitbesteed aan de adviseurs van accountantskantoor Grand Thornton. Met hun hulp werd er vanaf 2003 een zo complexe structuur aan bv’s en stichtingen opgetuigd dat de buitenwereld, inclusief de IGJ, geen enkel zicht had op hoe het zorgbedrijf in elkaar stak.
PrivaZorg is een landelijk werkende thuiszorgorganisatie die zorg biedt vanuit regionale steunpunten. Het gaat om verzorging, verpleging, begeleiding en huishoudelijke ondersteuning en geboortezorg. Het hoofdkantoor van de organisatie zit in Amersfoort.
MSN 15.07.2019 De best verdienende zorgbestuurder van 2017 ontving jarenlang veel te veel salaris. Het Universitair Medisch Centrum Groningen betaalde bestuursvoorzitter Jos Aartsen in totaal ruim 124.000 euro méér dan wettelijk is toegestaan. Dat blijkt uit onderzoek door RTL Z.
Jos Aartsen werd in de zomer van 2012 bestuursvoorzitter van het UMC Groningen (UMCG), met een omzet van bijna 1,4 miljard euro en ruim 12.000 werknemers een van de grootste ziekenhuizen van Nederland.
Topverdiener
In 2017 bleek Aartsen de best verdienende zorgbestuurder van Nederland, met een inkomen van ruim 310.000 euro. Dat was fors méér dan de Wet Normering Topinkomens (WNT) uit 2013 toestaat. Maar omdat Van Aartsen al een jaar eerder bestuursvoorzitter was geworden, kon hij profiteren van een overgangsregeling.
Nu blijkt dat het Groningse ziekenhuis de bestuurder de afgelopen jaren toch fors méér betaalde dan de overgangsregeling aan ruimte geeft. Uit stukken blijkt dat Aartsen tussen 2013 en 2016 ruim 103.000 euro méér opstreek dan is toegestaan. In 2017 ging het om ruim 12.000 euro. Vorig jaar ontving de zorgbestuurder ruim 9000 euro te veel. In totaal gaat het om bijna 124.000 euro.
Onjuiste interpretatie
De te royale beloning werd niet ontdekt door het ziekenhuis zelf of de externe accountant KPMG, maar kwam aan het licht door een onderzoek van externe toezichthouder CIBG. Het UMC Groningen wijt het overschot aan ‘een onjuiste interpretatie van de regelgeving WNT inzake de bezoldiging van de voorzitter van de raad van bestuur.’
Hoe het precies mogelijk was dat het academische ziekenhuis haar topman jarenlang tienduizenden euro’s méér betaalde dan de wettelijke norm, is nog onduidelijk. Een woordvoerder kon daar vanochtend nog geen antwoord op geven.
Terugbetalen
Aartsen moet het te veel ontvangen bedrag aan het ziekenhuis terugbetalen. Het UMC Groningen zegt dat het met hem heeft afgesproken dat de terugbetaling ‘binnen één jaar’ zal plaatsvinden. Aartsen kondigde in februari aan eind van dit jaar op te stappen als topman.
Het UMCG raakte afgelopen jaren in opspraak door extreem royale vertrekregelingen voor zorgbestuurders Bert Bruggeman en Frans Jaspers. In de jaren daarvoor moest het ziekenhuis in het kader van een bezuinigingsoperatie enkele honderden banen schrappen.
AD 24.06.2019Altijd goed voor opwinding: loonsverhoging voor ministers. Maar met bruto nog geen twee ton per jaar steken hun salarissen schril af bij die van de top van het bedrijfsleven. Minister Ollongren kijkt of een plusje haalbaar is.
Mark Rutte wiebelt ongemakkelijk heen en weer. Hij worstelt met de vraag die hij zojuist kreeg: of het écht nodig is om te onderzoeken of Kamerleden, wethouders, ministers en staatssecretarissen (en dus ook hijzelf) meer zouden moeten verdienen.
Dus zegt de premier eerst: ,,Ik verdien een waanzinnig salaris en ben heel tevreden.’’
En dan: ,,Het is een ongelofelijk teer onderwerp. En de ophef gaat verder dan wat gedoe op Twitter als die salarissen zouden stijgen.’’
Toch, zegt hij, is het ‘goed’ om te kijken hoe de beloning van benoemde en gekozen politici ‘zich verhoudt tot andere beroepen’. En in de hoop verdere vragen voor te zijn: ,,Maar voor mij hoeft het niet.’’
AD 19.06.2019 Vincent van Woerkom, topman van afvalverwerker Avalex, kreeg vorig jaar in totaal 193.000 euro. Dat is veel te veel vindt een aantal gemeenteraadsleden in het gebied waar Avalex het vuilnis ophaalt. ,,De burgemeester van Rijswijk verdient minder.”
Raadslid Jan Peter de Wit van Onafhankelijk Delft heeft het stadsbestuur vragen gesteld over de hoogte van het honorarium van de ad interim topman. Volgens het jaarverslag bedroeg dit 193.000 euro in 2018, zo meldde De Telegraaf dinsdag. Dat is, zo stelt De Wit, meer dan mag volgens de Wet normering topinkomens. Dat maximum lag in 2018 op 189.000 euro.
Navraag bij Avalex leert overigens dat in het honorarium ook een detacheringvergoeding van 32.000 euro is opgenomen voor de gemeente Amsterdam, die hem tijdelijk ‘uitleende’ aan Avalex. Het ‘kale’ salaris van Van Woerkom was 161.000 euro en valt daarmee binnen de wet.
Uiteindelijk wordt Amsterdam dus rijker van de belastingbetaler in het Avalex-gebied, aldus Jan Peter de Wit, Raadslid in Delft.
De Wit blijft dit een te hoog bedrag vinden en verbaast zich erover dat de gemeente Amsterdam kosten in rekening breng voor detachering. ,,Uiteindelijk wordt Amsterdam dus rijker van de belastingbetaler in het Avalex-gebied.”
Kleine organisatie
Ook raadslid Ed Roeling van Mijn Partij in Midden-Delfland vindt het bedrag dat Van Woerkom in 2018 toucheerde te hoog. ,,Zeker als je bedenkt dat we recent van het gemeentebestuur hebben gehoord dat de tarieven voor afvalverwerking per huishouden vanaf 2020 gemiddeld met 50 euro per jaar stijgen. Dan kun je het niet verkopen dat de topman 161.000 euro per jaar krijgt.”
Raadslid Ed Braam van Beter voor Rijswijk vindt het een ‘absurd bedrag’ in verhouding tot ‘de relatief kleine’ organisatie die Avalex is. ,,De burgemeester van Rijswijk verdient minder. Dat is toch niet uit te leggen?” Daarnaast vindt hij dat Avalex al jaren slecht presteert. ,,Van Woerkom was de vijfde directeur in zeven jaar tijd en er zijn daarnaast veel externe adviseurs ingehuurd. Desondanks is de organisatie nog steeds niet stabiel.”
Henri Hendrickx van Hart voor Wassenaar vindt de prestaties van Avalex onder de maat. ,,Hoewel ik een hoge beloning voor iemand die zijn werk goed uitvoert op zich geen probleem vind.”
Vanaf 1 september heeft Avalex een nieuwe directeur: Nicolet Dukker. Volgens de woordvoerder gaat zij 120.000 euro per jaar verdienen.
Telegraaf 15.06.2019 Grote bedrijven moeten binnen een jaar de cao’s van werknemers verbeteren, anders gaat de overheid die bedrijven opzadelen met zwaardere lasten.
Dat kondigt VVD-partijleider Mark Rutte aan op het congres van zijn partij. Het is een opmerkelijke aanval van de voorman van de partij, omdat hij naar eigen zeggen concludeert dat grote bedrijven werknemers onvoldoende laten meedelen in bedrijfswinst. „Winsten klotsen tegen de plinten op en de salarissen van de topmannen gaan omhoog. Cao’s veranderen niet en dat kan niet”, aldus de liberaal.
Rutte dreigt dat de overheid ingrijpt, als de bedrijven niet zelf snel actie ondernemen. Dat wil de premier in dat geval voor elkaar krijgen door de grote bedrijven zwaarder te belasten. „Er gaat nu namelijk iets helemaal mis.”
VVD-fractieleider Dijkhoff vertelt dat beloofde lastenverlichting bijvoorbeeld kan worden teruggedraaid, waardoor de grote bedrijven het in hun portemonnee gaan voelen. Hij vindt dat er binnen een jaar iets moet worden veranderd aan de cao’s. Namen van bedrijven wil hij niet noemen.
NOS 15.06.2019 Premier en VVD-leider Rutte dreigt lastenverlichtingen voor het bedrijfsleven niet door te laten gaan als grote bedrijven de salarissen van het personeel niet fors verhogen. Op een partijbijeenkomst in Aalsmeer zei hij dat de winsten van grote ondernemingen tegen de plinten op klotsen. “Maar het enige wat echt stijgt in die grote bedrijven zijn de salarissen van de topmannen, niet de cao’s. Die gaan onvoldoende omhoog en dat vind ik niet acceptabel”,voegde hij eraan toe.
De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zeggen in een gezamenlijke reactie dat ze zich ook zorgen maken over de koopkracht van de middengroepen en hierover graag in gesprek gaan met de minister-president en de VVD.
Wel wijzen ze erop dat de cao-lonen nu flink stijgen: gemiddeld met bijna 3 procent. “Het is lang geleden dat we deze stijgingen hadden”. De werkgevers geven naar eigen zeggen inmiddels ruim loonsverhogingen, maar de middengroepen schieten er netto weinig mee op. Dat komt volgens hen doordat mede door het kabinetsbeleid ook de prijzen en de collectieve lasten stijgen.
Ongeschreven regel
Rutte zei in zijn toespraak voor de VVD-leden dat het helemaal mis gaat. Hij noemde het een ongeschreven regel dat het als het met grote bedrijven goed gaat het ook goed gaat met het personeel.
Rutte benadrukte dat de cao-lonen van grote bedrijven bepalend zijn voor de rest van Nederland. “Ze zijn trendsettend.” De premier en VVD-voorman zei dat er een “fundamentele wederkerigheid” moet zijn tussen wat het bedrijf verdient en wat de mensen verdienen. Hij onderstreepte dat het laatste wat hij wil is om bedrijven tegen te werken, maar dat dit een heel fundamenteel punt is. Volgens hem moet deze “basale naoorlogse deal” hersteld worden.
Rutte zei dat hij er over nadenkt de tarieven in de vennootschapsbelasting niet of minder te verlagen als de lonen bij grote bedrijven de komende tijd niet aanzienlijk stijgen. Hij overweegt “als zij het niet doen dat geld via een lagere inkomstenbelasting terug te geven aan de werknemers. Dat is het risico dat ze daarmee lopen.”
Rutte benadrukte dat zijn partij in het strijdperk komt voor hardwerkende mensen, die vroeg opstaan en vooruit willen komen. De grote groep Nederlanders met een heel normaal salaris, die voelt dat in gevallen van tegenslag de buffers uitgeput raken, heeft volgens Rutte een bondgenoot in de VVD.
Politiek verslaggever Wilma Borgman van de NOS noemt de uitspraken van Rutte heel opmerkelijk. “Een liberale premier die tegen het bedrijfsleven blaft. Dit kabinet stelt keer op keer koopkrachtstijgingen in het vooruitzicht en keer op keer blijken die tegen te vallen. Rutte zal toch iets moeten. Bovendien is dit ook een reactie op de hele discussie over de afschaffing de dividendbelasting. Toen kreeg het kabinet steeds de kritiek dat het er alleen maar zit voor het bedrijfsleven. Daar zijn deze uitspraken een antwoord op.”
RO 14.06.2019 De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) wordt voor een belangrijk deel reclamevrij, de programmering dient meer naar online te verschuiven en er moet meer samenwerking komen. Dit staat in nieuwe plannen van minister Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media om de publieke omroep meer toekomstbestendig te maken. De ministerraad heeft hier mee ingestemd.
De inkomsten van de NPO uit reclame zijn instabiel en de afgelopen jaren fors teruggelopen. De verwachting is dat deze neergaande tendens de komende jaren doorzet. Daarom wil het kabinet de NPO meer financiële stabiliteit bieden door de afhankelijkheid van reclame af te bouwen.
Televisiereclame wordt alleen toegestaan na 20.00 uur en er zal niet langer online reclame worden gemaakt. Kinderen worden hierdoor minder met reclame geconfronteerd. Bovendien passen de waarden van een publiek gefinancierde omroep niet bij de trend om persoonlijke data te gebruiken bij de exploitatie van online reclame.
Meer samenwerking
Het kabinet wil dat lokale, regionale en landelijke omroepen elkaar beter gaan versterken. Het derde net wordt op termijn een platform voor regionale omroepen: NPO Regio. Regionaal tv-aanbod krijgt hierdoor een groter bereik. De wet wordt aangepast zodat regionale omroepen toestemming krijgen hun regionale aanbod mede te ontwikkelen voor of beschikbaar te stellen aan de landelijke publieke omroep.
De aandacht die er is op het derde net voor kinderprogrammering en experimentprogrammering dient een passende plek binnen het aanbod te krijgen, zowel op de landelijke zenders als online.
Ook wil het kabinet meer samenwerking tussen Nederlandse mediapartijen om Nederlandse content gezamenlijk aan te bieden. Over het vergemakkelijken en stimuleren van deze en andere publiek-private samenwerkingen worden nadere afspraken gemaakt.
Pluriformiteit door omroepen
De organisatie via omroepen blijft de wijze waarop het bestel in de basis invulling geeft aan diversiteit, de zogeheten externe pluriformiteit. Dit systeem wordt wel gemoderniseerd. Het aantal leden dat nodig is voor een licentie gaat naar beneden, maar omroepen zullen beter moeten laten zien hoe ze vanuit hun identiteit invulling aan pluriformiteit geven. Zo blijft er een open systeem met kansen voor nieuwe omroepen.
Inhoud leidend
De publieke omroep moet mee kunnen bewegen met het mediagebruik van zijn kijkers. Daarom vervalt de verplichting om programmering te verzorgen voor een verplicht aantal landelijke tv- en radiozenders. Ook kunnen omroepen kiezen om naast het merk NPO hun eigen merk of die van programmatitels te gebruiken. Via eigen kanalen en platforms, maar ook via kanalen en platforms van derden.
Beloning van topfunctionarissen en presentatoren
Het kabinet constateert dat de beloning van topfunctionarissen en presentatoreneen voortdurende bron is van discussie en toenemende irritatie. Om hier een einde aan te maken zal het kabinet met de NPO spreken over verdere afbouw van het aantal medewerkers boven de gestelde maxima en over hoe om te gaan met constructies waarbij presentatoren zich laten inhuren via een bedrijf.
Een inrichting van de bestuurlijke organisatie en beloningsgebouw die passend zijn bij de omvang van de organisatie worden zwaar gewogen bij het verlenen van concessies.
MSN 14.06.2019 Er gaat een hoop veranderen bij de publieke omroep. In de toekomst is er tot 20:00 uur geen reclame meer te zien op tv en NPO 3 wordt grotendeels een regiozender.
Daarvoor hebben de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU na maandenlang overleg een akkoord bereikt. De kabinetsplannen lekten vorige week al grotendeels uit via RTL Nieuws.
Reclamevrij
De publieke omroep wordt per 1 januari 2021 tot 20:00 uur ’s avonds reclamevrij op tv. Online is er straks helemaal geen reclame meer te zien. Het kabinet wil dat minder kinderen met reclame worden geconfronteerd.
De overheid zal die daling van inkomsten deels gaan compenseren met 40 miljoen, maar de publieke omroep zal ook moeten gaan bezuinigen.
NPO 3 wordt regiozender
NPO 3 krijgt een nieuwe naam en heet voortaan NPO regio. Op het slecht bekeken derde net gaan landelijke en regionale omroepen programma’s aanbieden. De wet wordt zo aangepast dat regionale omroepen hun programma-aanbod verder kunnen ontwikkelen.
Omroepen hoeven straks niet meer alleen uit te zenden via de NPO, ze kunnen bijvoorbeeld ook gaan uitzenden via onder andere YouTube.
Ledenaantal omlaag
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben verder besloten de ledenaantallen die nodig zijn om als omroep te kunnen blijven bestaan, te verlagen tot 50.000.
Dat was 150.000 leden. De verlaging is goed nieuws voor omroepen als WNL, PowNed en Human.
Toezicht op beloning presentatoren
Het kabinet constateert verder dat de beloning van topfunctionarissen en presentatoren een voortdurende bron is van discussie en toenemende irritatie.
Om hier een einde aan te maken zal het kabinet met de NPO spreken over het aantal medewerkers dat boven de gestelde maxima verdient, af te bouwen. Ook komt er meer toezicht op constructies waarbij presentatoren zich laten inhuren via een bedrijf.
Premier is enthousiast
De plannen moeten per 1 januari 2021 ingaan. De Eerste en Tweede Kamer moeten nog wel instemmen met de nieuwe wet.
Premier Rutte zei tijdens zijn wekelijkse persconferentie dat hij enthousiast is over het plan. “Ik vind het heel logisch dat NPO 3 een regiozender wordt. Ik wil ook graag dat regionale zenders zich landelijk meer kunnen manifesteren.”
Elsevier 04.05.2019Onno Aerden geeft in zijn zaterdagblog wekelijks ongevraagd communicatieadvies. Dit keer aan mediadirecteur Gert-Jan Hox: maak u sterk voor normaalbetaalde mensen die uitzonderlijk mooie programma’s maken.
Daar gaan we weer. Dat dacht ik toen ik uw oproep in het Algemeen Dagblad las, deze week. Ik begrijp dat u, mediadirecteur van fusieomroep VARA/BNN, bang bent dat uw presentator Matthijs van Nieuwkerk vertrekt naar een commerciële omroep zodra zijn salaris tot de balkenendenorm wordt teruggebracht. En dat is héél erg, want dat scheelt reclame-inkomsten.
Een paar dingen. Ten eerste: het beleid van de NPO is dat salarissen van omroepmedewerkers maximaal de balkenendenorm bedragen: 194.000 euro. Zonder uitzondering. Een kleine twee ton – er zijn mensen die dat best veel geld vinden.
Onno Aerden
Onno Aerden is schrijver en geeft wekelijks in een blog ongevraagd communicatie-advies aan iemand (m/v) die de publiciteit haalde.
Ze gaan vrijwel niet weg
Dan: al vaker hebben omroepbonzen luidruchtig geklaagd over de ingreep, die – zoals alle bezuinigingen in Hilversum – mondjesmaat en met frisse tegenzin wordt uitgevoerd. Telkens was het argument: maar anders gaan ze wég! Wat vrijwel niemand deed.
Voorts: publieke omroepen krijgen jaarlijks ruim 0,75 miljard euro belastinggeld uit de staatskas. Den Haag wil dat bedrag onder toenemende druk vanuit het volk fors omlaag brengen. Toen de exorbitante salarissen van sommige ‘onmisbare’ presentatoren, tot een half miljoen euro per jaar, een kleine tien jaar geleden voor het eerst naar buiten kwamen, bleek het vooral om VARA- en BNN-sterren te gaan.
NOS 03.05.2019 Nederland raakt niet uitgepraat over het salaris van Matthijs van Nieuwkerk. Minister Slob wil dat publieke omroepen stoppen met het uitbetalen van hoge salarissen, maar de omroep van Van Nieuwkerk vreest de commerciële concurrentie. Bij een nieuw contract mag hij nog maximaal het ministerssalaris verdienen van ruim 190.000 euro.
Als je over de grens kijkt, lijkt dit een typisch Nederlandse discussie. Onze correspondenten in België, Italië en het Verenigd Koninkrijk vertellen in het Met het Oog op Morgen hoeveel de collega’s van Van Nieuwkerk elk jaar bij mogen schrijven.
Verenigd Koninkrijk – BBC
“Er zijn bij de BBC zestien presentatoren die meer verdienen dan Van Nieuwkerk”, weet correspondent Tim de Wit. “Er wordt over het algemeen veel gemopperd over de BBC, maar dat gaat niet over de salarissen. Britten moeten elk jaar 190 euro per huishouden aan kijk- en luistergeld betalen. Daardoor heeft de BBC een budget van vier miljard per jaar en daar is veel discussie over.”
“De enige ophef die er was, ging over het feit dat mannen veel meer verdienen dan vrouwen. Dat heeft ertoe geleid dat de salarissen nu openbaar zijn geworden. In meerdere gevallen is dat verschil inmiddels gelijk getrokken.”
Swipe hier door Britse grootverdieners:
1/3 Gary Lineker: bijna twee miljoen euro per jaar AFP
2/3 Graham Norton: zeven ton per jaar EPA
3/3 Huw Edwards: zes ton per jaar BBC
België – VRT
“We weten eigenlijk niet wie hier het meeste krijgt”, vertelt Sander van Hoorn, correspondent in België. “Dat is niet openbaar en er wordt ook weinig over gespeculeerd. Presentatoren vallen hier niet onder de cao dus je hebt dan ook te maken met marktwerking.”
Veel bekende Belgen op televisie zijn ook niet in dienst van de omroep, maar werken voor productiebedrijven die de programma’s in opdracht van de omroep maken. Van Hoorn: “Jan Jaap van der Wal heeft hier bijvoorbeeld een satirisch programma. Dat wordt gemaakt door Woestijnvis en daar kan hij krijgen wat hij wil. Hoeveel dat is, is niet bekend.”
In België wordt weinig geklaagd over salarissen van presentatoren. Maar een paar jaar geleden was dat wel anders. “Toen is er een soort balkenendenorm ingevoerd. De Geert Bourgeois-norm, hij is minister-president van Vlaanderen. Dat ging meer over salarissen in het bestuur. Toen ging het gerucht dat een omroepbestuurder die uit de bankwereld kwam een veer heeft moeten laten. Over presentatoren was toen weinig discussie.” Naar de Waalse televisie wordt volgens Van Hoorn te weinig gekeken om torenhoge salarissen uit te kunnen delen.
Italië – RAI
In Italië is het Fabio Fazio die wat carrière betreft het meest lijkt op Matthijs van Nieuwkerk. Correspondent Mustafa Marghadi: “Fazio presenteert Che tempo che fa, een late-night talkshow met meer dan vijf miljoen kijkers per aflevering. Hij verdient twee miljoen euro per jaar. En omdat hij ook nog producent is en een deel van de rechten heeft, loopt dat op tot drie miljoen euro.”
“Hier wordt jaarlijks bijgehouden wie de meestverdienende mensen zijn bij de RAI, er zijn er meerdere die miljoenen of tonnen per jaar krijgen. En daar zijn eigenlijk geen politieke debatten over. Fazio krijgt weinig kritiek, behalve als hij een politiek statement maakt. En omdat mensen weten dat je bij de commerciëlen nog veel meer kunt verdienen. Paolo Bonolis van Canale 5 krijgt per jaar zes miljoen euro.”
RAI is niet helemaal vergelijkbaar met de NPO, legt Marghadi uit. “Een onafhankelijke koers vaart de omroep hier niet. De netmanagers worden direct gekozen door de regering en het is een traditie dat de regeringspartijen hier zich goed gezinde poppetjes neerzetten.”
“De Vijfsterrenbeweging was daar altijd fel op tegen, maar nu zitten ze zelf in de regering en plots was de oprichter van de Vijfsterrenbeweging te zien in een eigen talkshow. Dus het is hier meer een staatsomroep dan een publieke omroep.”
1/2 Paolo Bonolis, de absolute grootverdiener met zes miljoen euro per jaar EPA
Telegraaf 03.05.2019 PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstra zegt zijn lidmaatschap bij omroep BNNVARA na 35 jaar op. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoff vindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „Ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Elsevier 03.05.2019 BNNVara-mediadirecteur Gert-Jan Hox wil dat Den Haag een uitzondering maakt op het salarisplafond voor De Wereld Draait Door-presentator Matthijs van Nieuwkerk. Hij is bang dat Van Nieuwkerk anders naar de commerciëlen vertrekt. Moet de politiek de balkenendenorm links laten liggen voor ‘toppresentatoren’, vroegen we u.
In de rubriek Lezersreacties lichten we een aantal reacties uit. Alleen reacties die onder eigen naam zijn achtergelaten, komen hiervoor in aanmerking.
‘Balkenendenorm voor publieke omroep is niet heilig’
Er is weer ophef ontstaan over het salaris van Matthijs van Nieuwkerk, presentator van televisieprogramma De Wereld Draait Door (DWDD). De directeur van omroep BNNVARA, Gert-Jan Hox, ergert zich aan de ‘eeuwige discussie’, omdat Van Nieuwkerk volgens hem ‘gewoon een keiharde werker en een fenomenale presentator’ is.
Hox zegt donderdag in het AD dat hij voorstander is van een uitzondering op de regel over wat presentatoren mogen verdienen, omdat hij bang is dat Van Nieuwkerk anders overstapt naar een commerciële omroep. De NPO wil af van de ‘veelverdieners’ bij de publieke omroep en laat dus alle presentatoren een nieuw contract ondertekenen waarbij ze niet méér mogen verdienen dan is vastgelegd in de Wet normering topinkomens – beter bekend als de balkenendenorm, die dit jaar 194.000 euro bedraagt. Eind volgend jaar moet de DWDD-presentator zo’n contract ondertekenen.
BNNVARA-directeur: Van Nieuwkerk haalt veel geld binnen voor schatkist
‘Dat vind ik heel lastig te verteren,’ zegt Hox, sinds een half jaar mediadirecteur van BNNVARA. ‘Ik pleit ervoor dat de NPO dit heroverweegt.’ Volgens hem haalt Van Nieuwkerk via de reclames rondom zijn programma zo veel geld binnen ‘voor de schatkist’, dat hij zijn salaris na twee weken DWDD presenteren al heeft terugverdiend. ‘Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Een veelgehoord bezwaar luidt dat het salaris van Van Nieuwkerk (vorig jaar 363.000 euro) van belastinggeld wordt betaald. Het geld dat hij boven op de balkenendenorm verdient, wordt betaald uit de verenigingskas van de omroep, die 50.000 contributiebetalende leden heeft.
De NPO reageerde donderdagochtend op de oproep van Hox. ‘Wij doen (…) ons uiterste best om uitzonderlijke toppresentatoren zoals Matthijs te behouden. Uitgangspunt is uiteraard dat er zorgvuldig met publiek geld wordt omgegaan,’ aldus de NPO in een verklaring.
‘Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel waarbij sommige presentatoren boven de norm mochten verdienen, in stand te houden.’ Wel wil de publieke omroep graag het gesprek aangaan ‘als de politiek die ruimte wel ziet’.
Nog elf presentatoren NPO verdienen boven de balkenendenorm
Woensdag maakte de NPO bekend dat afgelopen jaar elf presentatoren boven de balkenendenorm (destijds 189.000 euro per jaar) verdienden, zes minder dan het jaar daarvoor. Vanwege de privacywet maakt de publieke omroep niet bekend om wie het gaat, al zegt een woordvoerder wel dat het op drie ‘uitzonderlijke gevallen’ na gaat om medewerkers die ‘maar iets’ boven de norm verdienen.
Wat vindt u? Moet de politiek de balkenendenorm links laten liggen voor ‘toppresentatoren’ als Matthijs van Nieuwkerk? Of mag onder geen beding worden afgeweken van het salarisplafond voor publieke instellingen?
Marten de Vries: Ik word ook moe van die ‘eeuwige discussie’ van Matthijs zijn salaris. Laat hem alsjeblieft zo snel mogelijk naar de commerciële omroep gaan. Daar mag hij zoveel verdienen als mogelijk,is, maar niet bij de publieken.
W.M. Vermeeren: Ik vraag mij af wat het publiek het eerste merkt: een staking van deze elf presentatoren voor het behoud van hun salaris of een staking van de vuilnisophaaldienst voor verhoging van hun salaris.
Maria van Bommel: Kijk al jaren niet meer naar deze narcist, heeft het veel te hoog in zijn bol en denkt alles te weten.
Als hij in moet leveren krijgt hij nog steeds een veel te hoge gage, van ons zuur verdiende belastinggeld.
R. Knikman: Veel te veel geld voor zo’n programma. De helft is nog teveel. Ga maar naar de commerciële omroep.
Geert Nielander: Er gaat veel te veel belastinggeld naar de NPO. Een drastische sanering is nodig, onder meer op de salarissen. Zie het programma van Forum voor Democratie.
Annette Schols: Wij praten hier wel over ONS belastinggeld, dat voor die grote schreeuwlelijk over de balk wordt gesmeten. Laat hem lekker opzouten naar de commerciële omroep. Ik keek nooit naar deze kwal, kijk niet en zal ook nooit naar deze vent gaan kijken.
Ik ben van mening dat er wat zorgvuldiger met publiek geld moet worden omgesprongen. Het mooiste zou zijn als alle mensen die nu nog kijken, daarmee stoppen. Dan is het gauw afgelopen met dat feest en zal ook de commerciële omroep hem niet meer willen. Een over het paard getilde hansworst.
Liesbeth de Vogel: Ja Matthijs van Nieuwkerk zou beter naar de commerciëlen kunnen gaan als hij beslist zoveel wil verdienen. Maar misschien wil hij dat niet eens. Alle mensen die ik ken die dat programma leuk vinden kijken alléén naar de NPO, ze vinden de commerciëlen ordinair. De kans bestaat dus dat van Nieuwkerk veel kijkers verliest bij zo’n overstap.
Maar belangrijker is de vraag, waarom de NPO zoveel oppervlakkige praatprogramma’s uitzendt, en dan ook nog zo ontzettend vaak. Beter zou zijn als ze diepgravende programma’s zou uitzenden, en het oppervlakkige gekletskoek tot maximaal één keer per week gereduceerd zou worden.
AD 03.05.2019 Matthijs van Nieuwkerk moet volgend jaar in salaris terug naar de balkenendenorm van 194.000 euro. Het gezicht van DWDD verdient dan evenveel als sommige presentatoren die minder vaak op de buis zijn. Dat deugt niet, klinkt het her en der stellig.
Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara pleitte gisteren in deze krant tevergeefs voor het behoud van Van Nieuwkerks huidige uitzonderingspositie. De presentator, die vorig jaar 363.000 euro salaris verdiende, moet eind volgend jaar – wanneer zijn contract afloopt – terug naar de balkenendenorm van 194.000 euro. Dat verlies van bijna twee ton drijft de DWDD-coryfee volgens Hox in de handen van de commerciëlen, waar hij ‘zo twee à drie keer zoveel kan verdienen’.
NOS 03.05.2019 Minister Slob ziet niets in het pleidooi van BNNVARA om uitzonderingen te maken op de salarisregels. Mediadirecteur Hox zegt in het AD dat sommige NPO-presentatoren meer moeten kunnen verdienen dan de balkenendenorm. Maar Slob is het daar absoluut niet mee eens.
Hij wijst erop dat functionarissen bij de publieke omroep hun salaris vanuit belastinggeld betaald krijgen. “We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Commerciële zender
Omroep BNNVARA vreest dat Van Nieuwkerk naar een commerciële zender vertrekt vanwege de salarisregels. Volgens directeur Hox is het salaris van Van Nieuwkerk de afgelopen jaren al gedaald van ruim een half miljoen naar 363.000 euro. In 2020 loopt zijn contract af en de NPO-regels schrijven voor dat alle presentatoren bij een nieuw contract terug moeten naar het ministerssalaris van ruim 190.000 euro.
De kans bestaat dat de presentator van De Wereld Draait Door dan vertrekt, zegt Hox. “Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.”
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is het met de omroep eens dat Van Nieuwkerk van grote waarde is, maar zegt in een reactie dat er geen ruimte is om het beleid te veranderen. Een woordvoerder wijst op het publieke debat in de maatschappij en politiek. “Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag dat gesprek aan.”
Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen, aldus BNNVARA-mediadirecteur Hox over Matthijs van Nieuwkerk.
BNNVARA wil dat de salarisregels deels worden teruggedraaid, waardoor er enkele uitzonderingen mogelijk blijven. Volgens directeur Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de NPO vaak onderschat. “Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de hele culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars.”
De omroepdirecteur zegt in het AD dat Van Nieuwkerk zijn eigen salaris na twee weken al met reclamegeld heeft terugverdiend. “Zijn beloning is dus verre van marktconform.” Ook benadrukt hij dat een groot deel van het salaris is betaald met geld uit de kas van de omroep. Hij zegt dat het bedrag tot de balkenendenorm uit belastinggeld afkomstig is en dat de omroep de rest aanvult.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
MSN 03.05.2019 PvdA-raadslid Jan Pieter Loopstra zegt na 35 jaar op bij omroep BNNVARA. Reden: hij ergert zich groen en geel aan het mega-salaris van Matthijs van Nieuwkerk.
Ook andere PvdA’ers steunen hem openlijk.
Groninger Loopstra is woedend. „Zojuist heb ik na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beëindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” Dat schrijft hij op Twitter.
Zojuist heb na 35 jaar mijn lidmaatschap van de VARA beeindigd. Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen! 19:36 – 2 mei 2019
De irritatie leeft ook bij de fractievoorzitter van de PvdA in zijn stad. Julian Boshoff vindt dat het salaris ’veel te ver gaat’. „Past niet bij van oorsprong sociaal democratische omroep.”
BNNVARA is bang dat Van Nieuwkerk naar een commerciële omroep vertrekt als zijn contract in 2020 afloopt.
Het PvdA-raadslid Loopstra zegt in het Dagblad van het Noorden: „ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen. Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
Leander Broere, fractievoorzitter van de PvdA in Dalfsen deelt op Twitter zelfs het bericht om actief je lidmaatschap van BNNVARA op te zeggen:
DN 02.05.2019 Drieënhalf ton salaris voor de presentator van het BNNVARA-programma De Wereld Draait Door, dat schiet bij sommigen in het verkeerde keelgat. Raadslid van de PvdA in Groningen Jan Pieter Loopstra beëindigde er zijn lidmaatschap om.
Hij was 35 jaar lid van de VARA (sinds 2014 BNNVARA, vanwege een fusie). Maar dat mediadirecteur Gert-Jan Hox het megasalaris van presentator Matthijs van Nieuwkerk verdedigt en zelfs pleit voor een uitzondering op het salarisplafond bij de publieke omroep. Dat gaat raadslid Jan Pieter Loopstra van de PvdA Groningen echt veel te ver.
„Een zogenaamde sociaal democratische omroep die zich sterk maakt voor iemand die 363.000 euro verdient, past niet bij mij! Wegwezen!” stelt de politicus op Twitter.
Tijdens de verzuiling was de VARA de omroep van de socialistische en sociaaldemocratische zuil. Tot 1980 waren de PvdA en vakbond FNV zelfs vertegenwoordigd in het bestuur van de VARA. Tegenwoordig zijn de omroepen niet meer verbonden met een politieke stroming.
Discussie
Het salaris van Van Nieuwkerk staat ter discussie. Door een uitzonderingsregel voor ,,uitzonderlijke talenten” kan de omroep meer salaris betalen dan de balkenendenorm (194.000 euro). Hiervoor wordt geld gebruikt dat de contributieleden van de omroep betalen.
Deze regel is afgeschaft, maar geldt nog tot het contract van Van Nieuwkerk in 2020 afloopt. Hox is bang dat de presentator zonder het geld uit deze regeling zal vertrekken. Dat zou volgens Hox een aderlating zijn, omdat Van Nieuwkerk middels reclamegelden „zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdient.”
Daar heeft Loopstra geen boodschap aan. „Ik weet niet hoe hij het in zijn hoofd haalt een dergelijk salaris te verdedigen”, zegt Loopstra. „Het argument is absurd en vergelijkbaar met het verdedigen van gouden handdrukken voor bankbestuurders. Als Matthijs van Nieuwkerk echt zoveel moet verdienen, dan gaat hij toch naar SBS6 of RTL? Dit is een vrij land, dat mag hij doen. Maar zoveel betaald krijgen van ons belastinggeld, dat niet.”
NOS 02.05.2019 “Verkeerd betoog op het verkeerde moment”. Of: “Logisch dat ze het proberen”. Een opvallende oproep van BNNVara vandaag: de omroep wil meer salaris voor Matthijs van Nieuwkerk.
Is de presentator van onder meer DWDD inderdaad goud waard?
Eerst het betoog van BNNVara-mediadirecteur Gert-Jan Hox in het AD vanochtend. Vorig jaar ontving Van Nieuwkerk 363.000 euro salaris. Zijn contract loopt nog tot en met de zomer van 2020. Vanaf dat moment zou hij zich moeten houden aan het NPO-beleid: het salaris mag dan niet meer boven de balkenendenorm van 194.000 euro liggen. Hox is bang dat Van Nieuwkerk vertrekt naar de commerciëlen en vindt dat de presentator meer moet kunnen verdienen.
Een belangrijk argument: “Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld. Hij heeft zijn eigen salaris na twee weken DWDD terugverdiend beloning is dus verre van marktconform.”
Klopt dat?
Verdient Van Nieuwkerk zijn salaris inderdaad binnen twee weken terug? Ster-directeur Frank Volmer laat er een simpele rekensom op los: “Zijn programma heeft gemiddeld 1,5 miljoen kijkers. Een commercial kost dan 3000 euro. Zet er tien voor en tien achter, dan levert dat op een avond 60.000 euro op. En doe je dat dan tien dagen, dan zit je dus op 600.000 euro.”
NPO-presentatoren boven Balkenendenorm
Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde norm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. In dat jaar werd bepaald dat het salarisplafond voor presentatoren zou worden verlaagd.
Is het daarom een logische oproep van BNNVara? Daarover verschillen de meningen (nogal). Oud-mediadirecteur van de KRO Ton Verlind is duidelijk: dit is het verkeerde betoog op het verkeerde moment. “Dat de directeur van BNNVara zich zorgen maakt over een vertrek van Van Nieuwkerk begrijp ik, maar dit pleidooi nu houden, dan snap je niet wat er speelt in de samenleving. Daar spreekt toch een zekere wereldvreemdheid uit.”
Mediajournalist Maarten Hafkamp, die onder meer schrijft voor Adformatie, begrijpt het wel: “Ze willen zo’n icoon niet kwijt. Logisch dat de omroep hem probeert te behouden. Hij is een uitzonderlijk talent. Wat hij doet is topsport, elke avond presteren op hoog niveau. Van mij mag er een uitzondering gemaakt worden.”
Hoe erg is het?
Hoe erg zou het zijn voor BNNVara als Van Nieuwkerk zou vertrekken? Hox zou het dus zeker zonde vinden. Hij prees de DWDD-presentator uitgebreid in het AD: “Een keiharde werker en een fenomenale presentator”. En: “Creatieve oerkracht, ook achter de camera”.
Ondanks deze superlatieven denken Hafkamp en Verlind toch dat de omroep er wel overheen komt. Mocht de presentator gaan dan komt er wel weer iemand anders. “Alsof er geen nieuw talent is, dat is flauwekul. Ik hoop dat hij blijft, want het is een goede presentator. Maar laten we er niet zo dramatisch over doen”, zegt Verlind.
“BNNVara is naar eigen zeggen jong en vooruitstrevend, waarom zou er dan geen nieuw talent kunnen komen?,” vraagt Verlind zich af.
‘Niet ineens nul kijkers’
STER-directeur Volmer laat verdere conclusies voor rekening van Hox. “Maar het is natuurlijk niet zo dat als je Matthijs van Nieuwkerk daar weghaalt, zo’n programma ineens nul kijkers heeft. Matthijs van Nieuwkerk is al jaren een voorspelbare en betrouwbare programmamaker. Alles wat hij maakt heeft veel kijkers. Maar Margriet van der Linden doet het op die plek nu een stuk beter dan vorig jaar, en wie weet hoe goed zij volgend jaar scoort.”
Wat Van Nieuwkerk ervan vindt, is onduidelijk. De veelbesproken presentator reageert niet op het nieuws vandaag. Mocht hij per se niet minder willen verdienen, dan had minister Slob dus slecht nieuws. Hij is het absoluut niet eens met het pleidooi van BNNVara: de balkendenorm blijft dus de grens.
AD 02.05.2019 Wat moeten we vinden van het salaris van Matthijs van Nieuwkerk? In vergelijking met sommige andere bekende personen verdient hij een schijntje, maar de burgemeester van de grootste stad van ons land krijgt minder. Om over een kapper nog maar te zwijgen. Een aantal loonstrookjes op een rij.
Gary Lineker: 2 miljoen euro
Veel dingen die voor Van Nieuwkerk gelden, gaan ook op voor de Britse oud-voetballer Gary Lineker, presentator van BBC’s Match of the Day. Ook Lineker is een charmante, vlotgebekte 58-jarige man die veel geld verdient bij de publieke omroep. De oud-spits staat bij de BBC voor omgerekend 2 miljoen euro per jaar op de begroting, bijna zes keer zoveel dus als zijn Nederlandse evenknie. Ook op het salaris van Lineker is veel kritiek, maar omlaag gaat het voorlopig niet, schreef The Guardian. Volgens de directeur van de BBC zijn de salarissen in de voetbalwereld nu eenmaal hoog en moet de omroep haar ster daarom wel vorstelijk betalen.
Kapper: 27.540 euro
Ongewild is Matthijs van Nieuwkerk opeens weer voer voor de roddelbladen, die sinds jaar en dag te vinden zijn op de leestafel van elke zichzelf respecterende kapperszaak. Maar wat verdient een kapper eigenlijk? In het beste geval 2125 euro, omgerekend jaarlijks ruim 27.500 euro, blijkt uit gegevens van de Nationale Beroepengids. Dat bedrag wordt alleen door ervaren kappers gehaald. Een junior stylist moet het in de meeste gevallen met een derde minder doen.
Kylie Jenner: 150 miljoen euro
Ze is met 21 jaar de jongste miljardair ooit, Kylie Jenner. De halfzus van Kim Kardashian maakt een fortuin met haar cosmeticabedrijf Kylie Cosmetics. Dat ze wereldwijd bekendheid geniet door haar optredens in realityseries als Keeping Up With The Kardashians én miljoenen volgers heeft op sociale media helpt daarbij natuurlijk een handje. Jenner was in 2017 de meest verdienende vrouwelijke celebrity ter wereld, vond Forbes uit. Ze moest twee mannen voorrang geven: bokser Floyd Mayweather (255 miljoen euro) en acteur George Clooney (214 miljoen).
Ben van Beurden: 20,1 miljoen euro
2018 was een prima jaar voor Shell-topman Ben van Beurden. De CEO van de Brits-Nederlandse oliereus mocht liefst 20,1 miljoen euro bijschrijven, meer dan twee keer zoveel als in 2017, toen hij ‘slechts’ 8,9 miljoen euro kreeg. RTLZ rekende uit dat Van Beurden 143 keer zoveel verdiende als de gemiddelde Shell-werknemer. Overigens was er een Nederlands bedrijf dat zijn topman in 2018 meer betaalde. NXP Semiconductors, de voormalige halfgeleidersdivisie van Philips, betaalde de Amerikaanse CEO Rick Clemmer 77(!) miljoen euro.
Femke Halsema: 150.000 euro
De burgemeester van de grootste stad van Nederland verdient, net als bijvoorbeeld haar Rotterdamse collega Ahmed Aboutaleb, bijna 12.000 euro per maand. Met nog wat vakantiegeld erbij zal het jaarloon van Femke Halsema uitkomen rond de 150.000 euro.
Ook wethouders in de grote steden komen maandelijks boven de 10.000 euro uit. Daarmee krijgen ze ruim twee keer zoveel als hun collega’s in de kleinste gemeenten, met een inwoneraantal tot 8000. Tweede Kamerleden ontvangen jaarlijks een ‘schadeloosstelling’ van 120.000 euro. Daarbovenop komen nog allerlei aanvullende vergoedingen.
Max Verstappen: 20 miljoen euro
Helemaal zeker weten doen we het niet, maar het lijkt erop dat Max Verstappen de bestbetaalde sporter van Nederland is. Verschillende internationale media denken dat het inkomen van de Formule 1-coureur, nog zonder zijn sponsordeals, in 2018 boven de 20 miljoen euro uitkwam.
Zijn basissalaris zou al hoger zijn dan 10 miljoen euro, en bonussen per overwinning en WK-punt zouden hem een bijna even groot bedrag hebben opgeleverd. Goede tweede is honkballer Xander Bogaerts. Die krijgt bij de Boston Red Sox 16,7 miljoen euro per jaar. Ajax-voetballer Frenkie de Jong gaat na zijn transfer naar Barcelona 16 miljoen euro verdienen, meldden Spaanse media.
Telegraaf 02.05.2019Het pleidooi van BNNVARA-directeur Gert-Jan Hox voor een hoger salaris voor Matthijs van Nieuwkerk kan in politiek Den Haag rekenen op een dikke vette ’nee’. „Ik denk er niet aan om een uitzondering te maken”, laat minister Arie Slob (Media) weten.
Omroepbons Hox wil juist wel een uitzondering op de door de NPO zelf vastgestelde salarisregels. Dit omdat hij bang is dat Van Nieuwkerk anders overstapt naar de commerciëlen. De presentator verdient nu nog meer dan een ministerssalaris, maar moet vanaf 2020 inleveren.
Op een houtje hoeft hij ook dan bepaald niet te bijten. In plaats van de 363.000 euro die hij vorig jaar verdiende, wordt dat dan zo’n 194.000 euro. Het is geld dat door de belastingbetaler bijeen wordt gebracht.
Minister Slob moet uit grond van de Mediawet zijn goedkeuring geven voor de NPO-salarisregels. Daarbij gaat hij uit van de Wet Normering Topinkomens (WNT), oftewel de Balkenende-norm. Slob: „De WNT geldt voor alle sectoren waar functionarissen vanuit belastinggeld hun salaris betaald krijgen. We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Andere planeet
„Hilversum blijkt echt een andere planeet”, zegt VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. „Het gaat hier om belastinggeld. Als je meer wil verdienen dan de minister-president, dan ga je naar de commerciëlen toe. Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren.”
Ook wat het CDA betreft komt er geen uitzondering op de Balkenende-norm voor Van Nieuwkerk. „Mocht hij komend jaar alsnog naar de commerciëlen gaan, dan biedt dat ruimte voor nieuwe programma’s. Het lijkt mij een goede strategie daarover alvast na te denken”, geeft Kamerlid Harry van der Molen fijntjes als tip mee.
’Helemaal de weg kwijt’
Coalitiegenoot Joost Sneller (D66) proestte haast zijn koffie uit toen hij de redenering van de omroepbons in het AD las. Volgens hem is de omroep helemaal de weg kwijt. „V.A.R.A. was oorspronkelijk een acroniem voor ’Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs’”, zegt hij hoofdschuddend.
Op diezelfde lijn zit PVV’er Martin Bosma. „De VARA (Vereniging Arbeiders Radio-Amateurs) viert 1 mei, de Dag van de Arbeid, door te pleiten voor het megasalaris van een van haar werknemers. Socialisme”, twittert hij.
De coalitiepartijen broeden juist op het korten van de publieke omroep nu de populariteit van lineaire televisie tanende is en de reclame-inkomsten teruglopen. Minister Slob (Media) werkt momenteel aan het moderniseren van het omroepbestel. Zijn plan wordt deze maand nog verwacht.
NOS 02.05.2019 Minister Slob ziet niets in het pleidooi van BNNVARA om uitzonderingen te maken op de salarisregels. Mediadirecteur Hox zegt in het AD dat sommige NPO-presentatoren meer moeten kunnen verdienen dan de balkenendenorm. Maar Slob is het daar absoluut niet mee eens.
Hij wijst erop dat functionarissen bij de publieke omroep hun salaris vanuit belastinggeld betaald krijgen. “We willen als kabinet juist af van allerlei uitzonderingen. Ik denk er dan ook niet aan om een uitzondering te maken voor Matthijs van Nieuwkerk. Daarover ben ik ook steeds glashelder geweest.”
Commerciële zender
Omroep BNNVARA vreest dat Van Nieuwkerk naar een commerciële zender vertrekt vanwege de salarisregels. Volgens directeur Hox is het salaris van Van Nieuwkerk de afgelopen jaren al gedaald van ruim een half miljoen naar 363.000 euro. In 2020 loopt zijn contract af en de NPO-regels schrijven voor dat alle presentatoren bij een nieuw contract terug moeten naar het ministerssalaris van ruim 190.000 euro.
De kans bestaat dat de presentator van De Wereld Draait Door dan vertrekt, zegt Hox. “Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.”
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is het met de omroep eens dat Van Nieuwkerk van grote waarde is, maar zegt in een reactie dat er geen ruimte is om het beleid te veranderen. Een woordvoerder wijst op het publieke debat in de maatschappij en politiek. “Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag dat gesprek aan.”
Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen, aldus BNNVARA-mediadirecteur Hox over Matthijs van Nieuwkerk.
BNNVARA wil dat de salarisregels deels worden teruggedraaid, waardoor er enkele uitzonderingen mogelijk blijven. Volgens directeur Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de NPO vaak onderschat. “Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de hele culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars.”
De omroepdirecteur zegt in het AD dat Van Nieuwkerk zijn eigen salaris na twee weken al met reclamegeld heeft terugverdiend. “Zijn beloning is dus verre van marktconform.” Ook benadrukt hij dat een groot deel van het salaris is betaald met geld uit de kas van de omroep. Hij zegt dat het bedrag tot de balkenendenorm uit belastinggeld afkomstig is en dat de omroep de rest aanvult.
College Tour
Boven op zijn BNNVARA-salaris verdient Van Nieuwkerk ook aan zijn werkzaamheden voor het nieuwe College Tour van NTR. Dat leidde eerder dit jaar tot kritiek, onder meer van minister Slob voor Media en de Tweede Kamer. De NPO concludeerde na een onderzoek dat de honorering binnen de regels valt. Hox noemt de extra inkomsten verdedigbaar
Ook vanuit de Tweede Kamer klinkt kritiek op het voorstel van de omroep. “Om de reclame-inkomsten op peil te houden moet Van Nieuwkerk tonnen meer verdienen, kort samengevat. Als we die logica volgen is de publieke omroep geen publieke omroep meer. Beter: wees creatief als je het niet kunt kopen”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
“Ze zijn in Hilversum vergeten dat het bij de publieke omroep gaat om het maken van mooie programma’s, niet om de beste presentatoren”, vindt VVD-Kamerlid Aartsen.
VK 02.05.2019 Mediadirecteur Gert-Jan Hox van BNNVara wil dat er uitzonderingen komen op de salarisregel binnen de publieke omroep. Hij vreest anders Matthijs van Nieuwkerk kwijt te raken aan een commerciële omroep.
De presentator van De Wereld Draait Door verdiende vorig jaar 363.000 euro. Een salaris wat Van Nieuwkerk waard is, stelt Hox in een interview met het AD. ‘Als je ziet wat Matthijs betekent voor de schatkist, wat hij binnenhaalt aan reclamegeld (via de STER). Hij heeft zijn eigen salaris al na twee weken DWDD terugverdiend. Zijn beloning is dus verre van marktconform.’
Binnen de publieke omroep mag straks geen enkele presentator meer verdienen dan de zogeheten balkenendenorm (194.000 euro). ‘Ik zou willen dat een aantal uitzonderingen gehandhaafd wordt’, aldus Hox. Presentatoren bij commerciële omroepen kunnen een stuk meer verdienen. ‘De kans bestaat dat we Matthijs kwijtraken. Dat is een grote zorg.’
Balkenendenorm
Het stoort Hox dat het salaris telkens weer ter sprake komt, terwijl Van Nieuwkerk ‘een harde werker en een fenomenale presentator’ is. Ook Van Nieuwkerk ergert zich daaraan, stelt de mediadirecteur. ‘Hij kiest voor de koers om daar telkens niet op te reageren en dat siert hem, maar hij voelt het wel. Het zit hem dwars.’
Van Nieuwkerks salaris bestaat momenteel uit de balkenendenorm, aangevuld met een bedrag dat de contributieleden van de omroep betalen. Dat was een uitzonderingsregel voor ‘uitzonderlijke talenten’ die publieke omroepen mochten hanteren. De regel is inmiddels afgeschaft, maar geldt voor de DWDD-presentator nog tot na de zomer van 2020 als zijn contract afloopt. Van Nieuwkerk is de best betaalde presentator van de publieke omroep.
De Wereld Draait Door wordt sinds 2005 uitgezonden. In 2017 werd bekendgemaakt dat seizoenen korter zouden gaan duren, om Van Nieuwkerk meer tijd en ruimte te geven voor andere projecten.
AD 02.05.2019 Het verzoek van mediadirecteur Gert-Jan Hox – het terugdraaien van de regel dat binnen de publieke omroep straks geen enkele presentator méér mag verdienen dan de zogeheten balkenendenorm – wordt niet gehoord door de NPO. ‘Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel in stand te houden’, laat de overkoepelende organisatie van de publieke omroepen vandaag in een reactie weten.
Volgens Gert-Jan Hox wordt de waarde van Van Nieuwkerk voor de publieke omroep nog vaak onderschat. ,,Hij brengt enorme STER-inkomsten binnen voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en is van zeer grote waarde voor de complete culturele sector. Dat dit onvoldoende wordt gesignaleerd, zit me dwars”, beargumenteerde hij in een interview dat vandaag te lezen is op deze site.
De NPO stelt nu dat ze wel degelijk weten dat Matthijs van Nieuwkerk van zeer grote waarde is voor de gehele publieke omroep ,,Wij doen dan ook ons uiterste best om uitzonderlijke toppresentatoren zoals Matthijs te behouden. Uitgangspunt is uiteraard dat er zorgvuldig met publiek geld wordt omgegaan”, laten ze in een verklaring weten.
,,Toch zagen én zien wij gezien de maatschappelijke en politieke discussie geen ruimte om de uitzonderingsregel waarbij sommige presentatoren boven de norm mochten verdienen, in stand te houden. Daarom hebben we als NPO in 2017 een versobering van het beloningsbeleid ingezet. Als de politiek die ruimte wel ziet, gaan we hierover natuurlijk graag het gesprek aan.”
Hox pleitte voor het terugdraaien van die regelgeving. De mediadirecteur van BNNVara spreekt zijn zorgen uit over het mogelijke verlies van succesvolle presentatoren bij de omroep. ,,De kans bestaat dat we Matthijs kwijtraken. Dat is een grote zorg. Aan dit soort mensen, ook aan Eva Jinek bijvoorbeeld, wordt dagelijks getrokken door commerciële partijen. Daar kunnen ze zo 2 à 3 keer meer verdienen.’’
NOS 30.04.2019 Het aantal presentatoren dat bij de publieke omroep een salaris verdient dat boven de vastgestelde norm ligt, is afgenomen. Volgens de jaarverslagen van de omroepen waren het er vorig jaar elf. In 2017 waren het er zeventien. Het is niet bekendgemaakt om wie het gaat.
Van de elf presentatoren verdienden er volgens de NPO twee fors hoger dan de vastgestelde norm van 189.000 euro bruto per jaar. Zij vallen onder een uitzonderingsregeling. Deze regeling is inmiddels afgeschaft, maar geldt nog wel voor lopende contracten.
Salarisplafond
In 2017 werd bepaald dat het salarisplafond voor presentatoren zou worden verlaagd. De omroepen zouden voortaan de salarissen aanhouden voor topinkomens in de semi-publieke sector, de zogenoemde balkenendenorm.
Hoewel er geen namen bekend zijn gemaakt, is wel duidelijk dat Matthijs van Nieuwkerk bij de grootverdieners van de NPO hoort. Dat bleek toen er onlangs ophef ontstond over het salaris dat hij gaat verdienen voor de presentatie van het programma College Tour.
Telegraaf 30.04.2019 Bij de publieke omroep kregen afgelopen jaar nog elf presentatoren een hoger salaris dan een minister. Dat staat in de jaarverslagen die dinsdag zijn gepubliceerd, meldt de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). In 2017 verdienden nog zeventien presentatoren boven de afgesproken norm.
Van de elf presentatoren zijn er op dit moment nog twee die fors meer verdienen dan het maximum dat in 2017 is afgesproken volgens de zogenoemde Wet Normering Topinkomens (WNT). Zij vielen onder een uitzonderingsregel voor ,,uitzonderlijke talenten” die omroepen eerder boven de norm met verenigingsgeld mochten betalen. In 2017 waren dit er nog vijf . Deze regel is inmiddels ook afgeschaft, maar de contracten zijn nog niet afgelopen.
De WNT-norm (of balkenendenorm) was vorig jaar 189.000 euro. Als de betreffende presentatoren hun contract verlengen, wordt hun salaris volgens de NPO aangepast aan de huidige afspraken.
De NPO maakt niet bekend om welke presentatoren het gaat, maar onlangs werd wel duidelijk dat Matthijs van Nieuwkerk hierbij zit toen ophef ontstond over zijn salaris nu hij binnenkort ook College Tour gaat presenteren.
Op de hoogte blijven van al het nieuws over de sterren? Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief.
Geen andere koers, wel een andere leider. Bij de SP heeft Lilian Marijnissen (32) het roer overgenomen van Emile Roemer. De overdracht verliep soepel; zonder politiek bloedvergieten. Dat moet SP’ers bemoedigen: hun partij zat de laatste jaren op dood spoor. Nu is er in elk geval weer even perspectief op een groter aantal zetels.
Roemer stapt nú, drie maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018, op om „het stokje over te dragen aan een nieuwe lichtingdie een nieuwe impuls gaat geven”. Roemer: „Ik wil niet de politicus zijn die te laat gaat.”
Na 11 jaar Kamervoorzitterschap is het de hoogste tijd dat een ander het stokje gaat overnemen”, aldus een geëmotioneerde Roemer. ,,Ik wil de weg vrijmaken voor een nieuwe lichting SP’ers.” Roemer verlaat in januari ook de Tweede Kamer.
AD 16.12.2017
Roemer is er trots op dat hij aan het roer van de partij heeft mogen staan. ,,Ik mocht leiding geven aan een stabiele en grote partij die steeds meer actief is in verschillende plekken. We maken op veel plekken het verschil.”
Volgens hem is het nu het juiste moment om te vertrekken. ,,Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging. Mijn deel van de missie zit erop.” Mijn slogan is : ‘Het is niet de vraag of de SP gaat regeren, maar wanneer’ !!!!
AD 14.12.2017
Lilian Marijnissen
Sadet Karabulut en Lilian Marijnissen hebben zich gemeld als mogelijke opvolger. Uiteindelijk koos de fractie voor Lilian Marijnissen (32), die vanmorgen onder groot applaus van de SP-fractie het leiderschap overnam. ,,Ik ben vereerd dat ik het partijleiderschap over mag nemen.
Wij treffen aan de deur mensen die PVV of Baudet stemmen. Maar wie staat er op voor de gewone mensen? De SP”, begon ze haar speech stevig. ,,We knokken binnen en buiten het parlement voor 90 procent van de gewone Nederlanders.” Lilian Marijnissen (haar vader was jarenlang het gezicht van de SP), die pas sinds maart in de Kamer zit, bedankte Roemer uitvoerig voor de afgelopen jaren. ,,De meeste betrouwbare politicus van het Binnenhof”, noemde ze hem.
Roemer verkeerde al langere tijd in een lastige positie. Hij wist al drie verkiezingen op rij niet boven de 15 zetels uit te komen en staat er in de peilingen niet rooskleurig voor. Al voor de verkiezingen probeerde Roemer de schuld voor de slechte peilingen in de schoenen van de sociaaldemocraten te schuiven: ‘De PvdA heeft links aardig verkwanseld’, sprak de geplaagde lijsttrekker in het FD. ‘Daar heb ik ook last van.’ Terwijl half Den Haag wist dat er maar één reden was waarom de SP zo matig presteerde, ondanks het harde werken van duizenden SP’ers in het hele land: de partijleider zelf.
AD 14.12.2017
Half Den Haag wist dat er maar één reden was waarom de SP zo matig presteerde, ondanks het harde werken van duizenden SP’ers in het hele land: de partijleider zelf.
Dat werd al pijnlijk duidelijk bij de verkiezingen van 2012. Tijdens de campagne steeg de SP naar recordhoogte in de peilingen, geholpen door het feit dat de PvdA na de roemloze aftocht van Job Cohen in de kreukels lag, zodat Roemer zich al bijna in het Torentje waande. Maar na een wankel optreden in het eerste televisiedebat werd de SP-leider in de media steeds harder aangepakt en zakte de partij terug naar vijftien zetels.
Filmmaker Coen Verbraak, die Roemer tijdens de hele campagne op de voet volgde, bracht in Tussen pieken en peilenprachtig in beeld hoe de lijsttrekker langzaam ten onder ging in het mediageweld, met als treurig dieptepunt een aflevering van De Wereld Draait Door, waarin een aangeslagen Roemer werd vernederd door Peter R. de Vries.
Bijna op de dag af een jaar geleden moest hij anonieme kritiek vanuit zijn fractie incasseren. Want ook in zijn eigen fractie geloofden ze er zo langzamerhand niet meer in. In december 2016 klaagde een aantal SP- Kamerleden anoniem in het AD over Roemers leiderschap – een unicum voor een partij waarin loyaliteit boven alles gaat. Een lang spoedberaad volgde, maar Roemer hield het vertrouwen van de fractie. De campagne naar de Tweede Kamerverkiezingen kwam eraan. Emile Roemers derde als partijleider.
Afgelopen zomer zei hij in gesprek met deze krant nog dat hij zijn klus wil afmaken en dat hij zich geen zorgen maakte over zijn houdbaarheidsdatum.
De politicus werd in 1980 lid van de SP, waarna hij tot 2007 aan de slag ging als voorzitter van de afdeling Boxmeer. Daarna ging hij de Kamer in als woordvoerder Verkeer en Waterstaat. Hij werd in 2010 fractievoorzitter nadat Agnes Kant opstapte. Tijdens de verkiezingen in juni van dat jaar behaalde de SP 15 zetels, een verlies van 10 ten opzichte van vier jaar eerder.
Met harde hand
In de partij werd zijn komst gezien als verademing. Onder Kant en Marijnissen werd fractie met harde hand geleid en was er zelden plaats voor afwijkende meningen. Van Roemer kregen Kamerleden veel meer ruimte en vertrouwen. „Je moet niet autoritair zijn, je moet een autoriteit zijn”, zei hij zelf in een interview met Vrij Nederland. Collega’s, ook van andere partijen, waren dol op hem. Het kritische oud-SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen schrijft in haar onlangs gepubliceerde memoires lovend over Roemers stijl van leiding geven.
OmroepWest 30.01.2018 Een vroegere penningmeester van de Leidse afdeling van de SP heeft volgens het Openbaar Ministerie (OM) ruim 20.000 euro uit de lokale partijkas gestolen. Hij deed dat tussen 2011 en 2014, zo heeft het OM bekendgemaakt.
De man heeft een werkstraf van 180 uur gekregen en moet daarnaast ruim 24.000 euro terugbetalen, dat is het verduisterde bedrag vermeerderd met de rente. Hij heeft de boete geaccepteerd. De zaak is daarmee afgedaan en komt nu niet meer voor de rechter.
Telegraaf 30.01.2018 Een vroegere penningmeester van de Leidse afdeling van de SP heeft volgens het Openbaar Ministerie (OM) ruim 20.000 euro uit de lokale partijkas gestolen. Hij deed dat tussen 2011 en 2014, zo heeft het OM bekendgemaakt.
De man heeft een werkstraf van 180 uur gekregen en moet daarnaast ruim 24.000 euro terugbetalen, dat is het verduisterde bedrag vermeerderd met de rente. Hij heeft deze strafbeschikking van het OM geaccepteerd. De zaak is daarmee afgedaan en komt nu niet meer voor de rechter.
NOS 30.01.2018 Een voormalige penningmeester van de Leidse afdeling van de SP krijgt een taakstraf van 180 uur opgelegd en moet ruim 24.000 euro terugbetalen.
Volgens het Openbaar Ministerie heeft hij tussen 2011 en 2014 ruim 20.000 euro uit de lokale partijkas verduisterd. Dat bedrag plus de wettelijke rente moet hij terugbetalen.
De man heeft de straf van het OM geaccepteerd. Daardoor hoeft de zaak niet voor de rechter te komen.
De SP in Leiden deed in 2015 aangifte tegen de oud-penningmeester. De lokale voorzitter zei toen dat gesprekken tussen bestuursleden en de oud-penningmeester niets hadden opgeleverd. Daarom stapte het bestuur naar de politie.
VK 22.01.2018 Harry van Bommel was jarenlang een boegbeeld van de SP. Nu heeft het ex-Kamerlid zijn lidmaatschap opgezegd. Over zijn motieven zwijgt Van Bommel, maar zijn verwijdering van de SP was al langer zichtbaar.
In zijn 18 jaar durende loopbaan als Kamerlid stond van Bommel bekend om zijn eigenzinnigheid. Een partijcollega omschreef hem eerder liefdevol als ‘een satelliet’ die zijn eigen baan volgde rond het SP-moederschip. Heel veel grip leek de partijtop nooit op hem te hebben.
Nu blijkt de satelliet bijna volledig losgekoppeld. Het ex-Kamerlid heeft eind vorig jaar zijn lidmaatschap opgezegd, zo bevestigde partijvoorzitter Ron Meyer maandag in het AD. De partijtop wil wel nog een poging wagen om hem op andere gedachten te brengen, maar het is de vraag of dat lukt.
Cameraschuw
Van Bommel is tegenwoordig strategische adviseur bij de gemeente Zwolle, de stad waar hij zijn lerarenopleiding volgde. Hij wil zich om die reden nu niet uitlaten over zijn motieven om de SP te verlaten, laat hij per sms weten. ‘Mijn nieuwe functie staat perscontacten niet toe.’
Het is even wennen, want Van Bommel was tot voor kort alles behalve cameraschuw. Een klein jaar voor de verkiezingen liet hij aan iedereen die het wilde horen, weten dat hij nog vier jaar verder zou gaan als Kamerlid. Hij genoot veel te veel van de politiek om te stoppen. Kort voordat de SP-lijst naar buiten zou komen, kwam hij plotseling terug op zijn besluit. Van Bommel (55) wilde naar eigen zeggen toch graag nog een keer een carrièresprong maken.
Die uitleg stuitte meteen op scepsis. Had hij van de partijtop te horen gekregen dat er geen plekje meer voor hem was op de lijst? Van Bommel, die in de strijd om het partijvoorzitterschap de kant koos van de verliezende kandidaat Sharon Gesthuizen, ontkende in alle toonaarden. Hij zou tijdens een vakantie tot inkeer zijn gekomen.
Wij en zij
Van Bommel hield zich na zijn vertrek uit de Kamer op de vlakte, al gaf hij wel nog een kritisch interview in de Volkskrant. De SP-verkiezingscampagne was in zijn ogen te eenzijdig gericht geweest op de zorg.
Het afgelopen jaar wekte hij bij zijn omgeving wel vaker de indruk dat de relatie met de partij was bekoeld. Als hij nog sprak over de SP dan had hij het over ‘zij’. De SP, waar hij sinds de jaren tachtig voor werkte, was voor Van Bommel blijkbaar niet meer ‘wij’.
Onder leiding van de nieuwe partijvoorzitter Ron Meyer wordt de SP snel verjongd. Van Bommel en andere oudgedienden menen dat er ‘vriendjes van Meyer’ op cruciale posities komen. De manier waarop Lilian Marijnissen als opvolger van Emile Roemer is aangewezen, heeft eveneens wrevel gewekt.
Van Bommel heeft laten doorschemeren dat het opvolgingsproces ‘niet eerlijk’ is verlopen
Ook Van Bommel heeft achter de schermen laten doorschemeren dat het opvolgingsproces in zijn ogen ‘niet eerlijk’ is verlopen. Marijnissen wist twee maanden eerder dan haar rivaal Sadet Karabulut dat Roemer zou vertrekken. Ook had ze toen al de steun van het fractiebestuur binnen. Het hele proces zou volgens de critici zijn georkestreerd.
Na het bericht dat Van Bommel zijn SP-lidmaatschap heeft opgezegd, kwamen er meteen speculaties over een mogelijke overstap naar de PvdA, ook omdat hij dinsdag in zijn woonplaats Diemen het verkiezingsprogramma van de lokale PvdA in ontvangst zou nemen. Inmiddels heeft Van Bommel zijn optreden afgezegd.
Volgens Lex Scholten, PvdA-lijsttrekker in Diemen, was Van Bommel alleen ‘als bekende Diemenaar’ uitgenodigd. ‘Dat leek ons wel leuk. Hij komt niet bij ons op de lijst en Harry is ook geen lid.’
Lees hier het interview met Harry van Bommel terug;
De straat is de plek waar de SP altijd haar mandaat vandaan haalde. De partijtop wil dat graag zo houden. Maar onder leden klinkt steeds meer kritiek op het verplichte actievoeren. Zij vinden besturen zeker zo belangrijk. (+)
Telegraaf 22.01.2018 Harry van Bommel heeft zijn lidmaatschap van de SP opgezegd omdat de partij volgens hem niet kritisch heeft gekeken naar de verkiezingsuitslag. Bij de verkiezingen verloor de partij een zetel en werd er niet geprofiteerd van het megaverlies van concurrent PvdA.
Hij is opgestapt vanwege de kritiek die hij in maart al had geuit.
Van Bommel (1962) zat van 1998 tot vorig jaar voor de SP in de Tweede Kamer. Hij was buitenlandwoordvoerder en een van de prominente politici van de partij.
Na zijn vertrek als Kamerlid in maart vorig jaar gaf hij een interview in de Volkskrant waarin hij kritisch was over partijvoorzitter Meyer en hij zijn teleurstelling uitte over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen voor de SP.
NOS 22.01.2018 Oud-SP-Kamerlid Harry van Bommel stapt uit de SP omdat hij vindt dat de partij te weinig zelfkritiek aan de dag legt. Gisteravond meldde het AD dat hij van plan is de partij te verlaten. Van Bommel wilde zelf vandaag weinig kwijt over zijn motieven. Hij verwees alleen naar een gesprek dat hij maart vorig jaar had met de Volkskrant.
Daarin pleitte hij onder meer voor zelfreflectie. Van Bommel zei dat de SP zich moet afvragen waarom de partij bij de Kamerverkiezingen van maart geen zetels heeft gewonnen, terwijl de PvdA er 29 heeft verloren. Hij wilde ook weten waarom de SP geen nieuwe kiezers heeft bereikt en hoe het komt dat jongeren niet voor de partij hebben gekozen.
Te veel nadruk op zorg
Van Bommel zei in de Volkskrant verder dat de SP in de verkiezingscampagne zo veel nadruk heeft gelegd op de zorg, dat bijvoorbeeld het huurbeleid, de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de inkomenspolitiek te weinig aandacht hebben gekregen. Hij pleitte in maart ook voor een ‘herbronning’ van links.
Van Bommel zat bijna 19 jaar onafgebroken in de Kamer voor de SP. Hij voerde vooral het woord over het buitenlands beleid.
Partijvoorzitter Meyer wil nog met Van Bommel om de tafel om hem voor de SP te behouden.
NOS 21.01.2018 Oud-SP-Kamerlid Harry van Bommel wil zijn partij verlaten, schrijft het AD. In de krant bevestigt partijvoorzitter Meyer het verhaal; hij nodigt Van Bommel uit voor een gesprek.
Van Bommel (55) maakte in augustus 2016 bekend dat hij na de verkiezingen van maart niet zou terugkeren in de Kamer. “Als ik in mijn werkzame leven nog iets anders wil doen dan fulltime politicus zijn, dan heb ik nu nog de kans om van koers te wijzigen”, zei hij toen. Van een conflict was geen sprake, zei de politicus.
Eind vorig jaar werd bekend dat Van Bommel een nieuwe baan had gevonden als strategisch bestuursadviseur voor de gemeente Zwolle.
Om tafel
Waarom Van Bommel nu zijn lidmaatschap heeft opgezegd, is niet duidelijk. Hij is niet bereikbaar voor commentaar. Tegen het AD zegt hij niet met de pers te mogen praten omdat hij ambtenaar is.
Ook Meyer weet niet wat er speelt, maar hij zegt dat hij Van Bommel nog niet heeft uitgeschreven bij de partij. “Als Harry uiteindelijk wil gaan, kunnen we hem natuurlijk niet tegenhouden. Alleen, laten we eerst eens om tafel gaan met hem. Er is volop ruimte voor interne kritiek bij ons.”
Partijleider Lilian Marijnissen heeft volgens het AD meerdere keren contact gehad om hem een gesprek aan te bieden. Dat is er nog niet van gekomen vanwege Van Bommels drukke baan.
AD 21.01.2018 Harry van Bommel (55), die tot afgelopen maart ruim 18 jaar lang een prominent Kamerlid was voor de Socialistische Partij, heeft zijn SP-lidmaatschap plotsklaps opgezegd. Dat bevestigt partijvoorzitter Ron Meyer vanavond tegen deze krant. Maar de top laat hem niet zomaar vertrekken.
We laten een man van zijn statuur niet zomaar gaan, aldus SP-voorzitter Ron Meyer over Harry van Bommel.
Zaterdag gonsde het op het congres van de socialisten al van de geruchten dat Van Bommel, een van de bekendste SP-gezichten, zou zijn vertrokken. ,,Het klopt inderdaad dat Harry een verzoek tot opzegging heeft ingediend”, bevestigt Meyer nu. ,,Maar we laten een man van zijn statuur niet zomaar gaan.”
De SP heeft Van Bommel vooralsnog niet uitgeschreven. Partijleider Lilian Marijnissen heeft sinds de opzegging binnenkwam meermaals contact gehad met Van Bommel en hem verzocht om een gesprek. Dat is er nog niet van gekomen, omdat hij inmiddels een drukke baan heeft als bestuursadviseur in Zwolle.
Meyer: ,,Ik weet niet wat er precies speelt, maar als Harry uiteindelijk wil gaan, kunnen we hem natuurlijk niet tegenhouden. Alleen, laten we eerst eens om tafel gaan met hem. Er is volop ruimte voor interne kritiek bij ons.”
Van Bommel zelf liet vanmiddag aan deze krant weten niet meer met de pers te mogen praten, omdat hij sinds november ambtenaar is. Verder reageerde hij niet op verzoeken om een toelichting op zijn verzoek tot uitschrijving als SP-lid.
Uiteindelijk was Van Bommel namens de SP van 19 mei 1998 tot en met 22 maart 2017 lid van de Tweede Kamer. Hij deed de portefeuille Buitenlandse Zaken en nam bijna twee decennia lang deel aan duizenden debatten, onder meer over de NAVO-bombardementen op Joegoslavië, de toekomst van de EU en de Irak-oorlog.
Eind maart 2017, net na de landelijke verkiezingen, uitte Van Bommel in een interview met de Volkskrant nog forse kritiek op de top van de SP. Die zou een fout hebben gemaakt in de verkiezingscampagne door de focus te leggen op het Nationaal Zorgfonds en daarmee geen nieuwe kiezers hebben bereikt.
Opmerkelijk is nog dat Van Bommel volgens de website van de PvdA Diemen komende dinsdag het plaatselijke verkiezingsprogramma van deze partij in ontvangst zal nemen. De SP doet bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart niet mee in Diemen. Ingewijden ontkennen echter de suggestie dat Van Bommel wellicht is overgestapt naar de PvdA.
NU 21.01.2018 Partijprominent Harry van Bommel wil weg bij de SP. Hij heeft bij het bestuur een verzoek ingediend om zijn partijlidmaatschap op te zeggen.
Het bestuur wil met Van Bommel in gesprek over zijn verzoek. “We gaan met Harry in gesprek. Iemand met zijn verdienste in de partij laten wij niet zomaar gaan, laat partijvoorzitter Ron Meyer weten.
Het AD bracht zondagavond het nieuws van het dreigende vertrek van de SP-coryfee.
Van Bommel (1962) zat van 1998 tot vorig jaar voor de SP in de Tweede Kamer. Hij was buitenlandwoordvoerder en een van de prominente politici van de partij. Het is niet bekend waarom Van Bommel de partij wil verlaten.
Na zijn vertrek als Kamerlid in maart vorig jaar gaf hij een interview in de Volkskrant waarin hij kritisch was over partijvoorzitter Meyer en hij zijn teleurstelling uitte over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen voor de SP.
Telegraaf 20.01.2018 Gerommel binnen de partij moet binnenskamers blijven. Daar hamerde SP-voorzitter Ron Meyer zaterdag op ten overstaan van zijn leden.
De afgelopen jaren lekte er verscheidene malen kritiek uit op de koers van de partij en het leiderschap. Zo klapten SP-Kamerleden uit de school over hun frustraties over het functioneren van de onlangs afgetreden partijleider Emile Roemer. Ook stonden SP’ers tegenover elkaar in de strijd om het voorzitterschap tussen Sharon Gesthuizen en Ron Meyer.
„Te vaak waren er interne discussies die een podium kregen. Ik baalde ervan, omdat er binnen de partij juist alle ruimte is voor discussie”, zei Meyer daar zaterdag over op het SP-congres in Hilversum. Hij wil dat de gelederen naar buiten toe voortaan gesloten blijven. „Ik zal daar mensen op blijven aanspreken. Dat is nodig voor eenheid. Discussies voeren we binnen, strijd voeren we buiten.”
Op het congres wordt onder meer het nieuwe partijbestuur gekozen en wordt er afscheid genomen van Roemer.
VK 13.01.2018 De nieuwe SP-leider Lilian Marijnissen heeft geen principiële bezwaren tegen vluchtelingendeals met Afrikaanse landen. Eerder noemde de SP een vergelijkbare deal met Turkije ‘smerig’, maar volgens Marijnissen is het ‘idioot’ om op voorhand uit te sluiten dat ook asielaanvragen van Afrikanen voortaan alleen buiten de EU worden afgehandeld.
Onder haar voorganger Roemer was er weinig helderheid over het standpunt van de SP. Nadat de formatiegesprekken met GroenLinks waren stukgelopen op mogelijke vluchtelingenakkoorden met Afrikaanse landen, weigerde Roemer te vertellen of zijn partij wel te porren was voor zulke deals.
Duidelijkheid
Of wij instemmen met een vluchtelingendeal hangt af van de context. Met welke regering sluit je zo’n deal? Dat maakt nogal uit, aldus Lilian Marijnissen.
Marijnissen geeft nu meer duidelijkheid. Volgens haar is het geen principieel bezwaar dat asielaanvragen alleen buiten de EU plaatsvinden, maar hangt alles af van de omstandigheden. ‘Het zou toch idioot zijn als je daar niet voor bent? Ik bedoel, in principe wil je natuurlijk dat mensen in de regio worden opgevangen… Of wij instemmen met een vluchtelingendeal hangt af van de context. Met welke regering sluit je zo’n deal? Dat maakt nogal uit.’
Het kabinet-Rutte III gaat ervan uit dat er op termijn akkoorden worden gesloten met ‘veilige landen’ in Afrika. Als voorbeeld dient ‘de Turkijedeal’ uit 2016, waardoor Syrische vluchtelingen nu alleen nog in het ‘veilige land’ Turkije een asielaanvraag kunnen doen. De instroom van vluchtelingen is sindsdien sterk teruggelopen in de EU.
De SP stemde destijds tegen die ‘smerige deal’, die volgens Roemer ‘niet voor mensen in nood, maar voor politici in nood’ was gemaakt. ‘
Gevoelige thema’s
We moeten ervoor zorgen dat zo’n continent gelijke kansen krijgt. Dat is nu niet het geval, aldus Lilian Marijnissen.
Immigratie en integratie zijn gevoelige thema’s in de SP. In de jaren tachtig was de SP sceptisch over immigratie, maar onder leiding van ex-Kamerlid Gesthuizen pleitte de partij de afgelopen jaren voor een ruimhartig asielbeleid. Tegelijk waren er ook twijfels over het draagvlak onder het eigen electoraat. Om de twee kampen tevreden te houden, hield de SP zich vaak afzijdig in het publieke debat.
Om de migratie uit Afrika te stoppen, meent Marijnissen dat er op de lange termijn welvaartsverdeling nodig is. ‘Uiteindelijk is het toch ook een verdelingsvraagstuk. Die mensen komen het hier halen als er niks verandert…Dat wij daar de grondstoffen weghalen. Dat wij daar in de lagelonenlanden de fabrieken neerzetten. De race naar beneden die je globaal organiseert. We moeten ervoor zorgen dat zo’n continent gelijke kansen krijgt. Dat is nu niet het geval.’
Lilian Marijnissen, vanzelfsprekende leider van de SP
In de kamer van de nieuwe fractievoorzitter van de SP hangen nog de posters van haar voorgangers. Hoe wil Lilian Marijnissen haar leiderschap gestalte geven? Welke koers gaat ze varen? Lees hier het interview met de nieuwe SP-leider.
VK 23.12.2017 ‘Een groot talent’, noemt oud-SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen (41) de nieuwe partijleider van de SP Lilian Marijnissen. Maar, zegt ze ook: ‘Was er nou werkelijk niemand anders binnen de SP die de nieuwe politiek leider had kunnen worden? Natuurlijk speelt het een rol dat ze de dochter is van Jan Marijnissen. Er zijn welgeteld twee jaar geweest dat Jan Marijnissen geen formele rol had. Emile Roemer wordt nu al een tussenpaus genoemd.’
Sharon Gesthuizen verliet in 2017 de politiek. Enkele maanden later verscheen haar boek Schoonheid, macht, liefde, in het leven en in de politiek, waarin ze een kritisch geluid liet horen over de partij waarvoor ze 11 jaar lang in de Kamer had gezeten. ‘Een schrikbewind’, noemt ze het leiderschap van Jan Marijnissen in een interview met Volkskrant magazine. In discussie gaan was niet mogelijk, in vergaderingen werd je afgebrand, zegt ze. ‘Iedereen met macht heeft tegengeluid nodig. Maar dat werd niet gepruimd.’
Gesthuizen reageert in het interview ook op de reacties die ze kreeg na publicatie van het boek. Die waren niet mals: voormalig SP-collega’s verweten haar natrappen – zij wisten niet dat wat zij destijds deden of zeiden in een boek terecht kon komen. All in the game, zegt Gesthuizen, die haar boek vergelijkt met de #Me Too-onthullingen. ‘Er zijn heel veel mensen die in een bepaalde situatie hebben gezeten en daarmee later naar buiten komen. Vrouwen die mishandeld werden, de zus van Holleeder. Als je vindt dat het geen pas geeft dingen terug te lezen in een boek, waarom heb je ze dan gedaan?’
Hier leest u het hele interview met Gesthuizen;
Oud-Kamerlid Sharon Gesthuizen deed dit een jaar een boekje open over de SP. Dat werd haar niet in dank afgenomen. ‘Hoezo natrappen? Waarom mag ik niet opschrijven wat ik heb meegemaakt?’ U leest het hele interview hier. (+)
Telegraaf 20.12.2017 Het naar voren schuiven van Lilian Marijnissen als politiek leider van de SP lijkt een goede zet. In een peiling van deze week haalt de SP twaalf zetels. Vorige maand waren dat er in de peiling nog negen. Dat blijkt uit de woensdag verschenen Politieke Barometer van Ipsos.
In de Tweede Kamer heeft de partij veertien zetels.
Marijnissen volgde eerder deze maand Emile Roemer op. In de week van haar aantreden kennen zeven op de tien kiezers haar al. Haar rapportcijfer is met 5,6 al hoger dan dat van Roemer.
Verder blijkt uit de peiling dat drie van de vier regeringspartijen al twee tot vijf zetels verlies moeten incasseren. Alleen de ChristenUnie heeft daar geen last van. De regeringscoalitie zou hierdoor geen meerderheid meer hebben en kan aan het einde van dit verkiezingsjaar nog rekenen op 67 zetels.
Mahir Alkaya (SP) is nu nog ambtenaar internationale zaken op het ministerie van Economische Zaken.
Telegraaf 15.12.2017 Mahir Alkaya komt in januari voor de SP in de Tweede Kamer. Hij neemt dan de plaats in van Emile Roemer. Eric Smaling, die als eerste recht had op de zetel, heeft sinds een paar maanden een baan op de universiteit in Wageningen en vindt het ,,niet correct” om daar nu al weer te vertrekken. De Amsterdammer Alkaya (1988) is momenteel ambtenaar internationale zaken op het ministerie van Economische Zaken. Hij is aan de technische Universiteit van Delft opgeleid tot industrieel ontwerper.
Roemer kondigde deze week zijn vertrek aan als fractieleider en als Kamerlid. Hij zit sinds 2006 in de Tweede Kamer en heeft ruim zeven jaar leiding gegeven aan partij en fractie. Lilian Marijnissen is hem opgevolgd als SP-leider.
Elsevier 14.12.2017 Geen andere koers, wel een andere leider. Bij de SP heeft Lilian Marijnissen (32) het roer overgenomen van Emile Roemer. De overdracht verliep soepel; zonder politiek bloedvergieten. Dat moet SP’ers bemoedigen: hun partij zat de laatste jaren op dood spoor. Nu is er in elk geval weer even perspectief op een groter aantal zetels.
Onder Roemer beleefde de SP in 2011 een enorme opleving, althans in de peilingen. Het leek er sterk op dat de protestpartij bij de verkiezingen van 2012 de grootste partij zou worden. De campagne zou een tweestrijd Roemer versus VVD-lijsttrekker Mark Rutte worden. Maar in de televisiedebatten opereerde Roemer onhandig en de socialistische kiezers stroomden toch weer weg naar de PvdA.
Roemer kwam debacle niet te boven
Roemer verspeelde hierdoor de unieke kans om de SP regeringsmacht te bezorgen. Hij kwam dat debacle nooit meer te boven. Op het Binnenhof bleef hij de man die faalde, ook al had hij de uitstraling van een politieke teddybeer.
Roemer had het tij kunnen keren door strenge meningen over het migratiebeleid te gaan verkondigen. Tussen SP en de PVV van Geert Wilders zit nogal wat electorale overloop. Maar Roemer weigerde die kiezers te gaan bedienen. Hij voelde zich ook helemaal niet thuis bij een ‘grenzen dicht’-verhaal. De consequentie was wel dat de PVV bij de verkiezingen van maart dit jaar als tweede en dat de SP als zesde partij eindigde.
Nieuwe koers SP onwaarschijnlijk
Eens ventileerde de maoïstische SP standpunten die neerkwamen op ‘eigen volk eerst’. Maar dat is al lang niet meer aan de orde. De academisch gevormde professionals in de partij vertolken min of meer dezelfde standpunten als GroenLinks. Onder Lilian Marijnissen zal dat niet anders worden. Er is althans geen enkel teken dat zij het roer omgooit. Marijnissen blijft met PvdA en GroenLinks concurreren; niet met de PVV.
Daar komt nog bij dat de SP nu met PvdA en GroenLinks wil samenwerken als linkse oppositie. Dat maakt het al helemaal onmogelijk om linkse sociaal-economische standpunten te combineren met anti-immigratievoorstellen. De SP zal niet veranderen in een linkse tegenhanger van de PVV.
Als politicologe specialiseerde Marijnissen zich in nieuwe actievormen voor de vakbeweging. In de Tweede Kamer heb je weinig aan ‘organizing’ en andere actiemodellen, behalve als de fractieleider zich vooral in de Rotterdamse haven of bij stakende vuilnismannen wil manifesteren. Maar in het welvarende Nederland van nu zijn de barricaden met een lampje te zoeken.
Hooguit kan de SP inspelen op de brede sympathie die schoonmakers, verpleegkundigen, onderwijzers, buschauffeurs en treinmachinisten nu eenmaal genieten. Maar electoraal is dat ook dun ijs. Je kunt met de retoriek uit het industriële tijdperk nu eenmaal niet de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer op orde krijgen. En dat is toch eigenlijk waar een linkse partij voor staat.
Politiek verslaggever Redacteur Eric Vrijsen (1957) volgt voor Elsevier Weekblad sinds 1994 de Nederlandse politiek.
AD 14.12.2017 Lilian Marijnissen (32), de dochter van SP-coryfee Jan Marijnissen, maakt razendsnel carrière binnen haar partij. Ze zit amper negen maanden in de Tweede Kamer of de fractie heeft haar al gebombardeerd tot partijleider. Deze benoeming roept bij critici de vraag op of Lilian haar topfunctie niet vooral te danken heeft aan haar beroemde achternaam.
Dacht u niet: ‘Deze kans komt wel erg snel!’?
,,Ja, ik moet toegeven dat ik dit niet had verwacht toen ik op de lijst ging staan voor de Tweede Kamer. Maar Emile heeft zijn beslissing genomen. Voor ons rest niets anders dan er een goede opvolger neer te zetten. Ik heb best wel even nagedacht of ik dat moest worden. Je moet nooit over één nacht ijs gaan. Ben ik de beste vrouw op deze plek? Is het moment juist? Gaat het allemaal goed komen? Hoe wordt mijn achtergrond ontvangen? Al die overwegingen hebben meegespeeld.”
,,Ja, u bent niet de eerste die over mijn achternaam begint. Ik heb een vader en een moeder. Daar kan ik ook niets aan doen. Nooit heb ik met mijn vader samengewerkt, al ben ik wel supertrots op wat hij heeft bereikt. Hij steunt mij, maar vooral omdat het mijn vader is.”
Nooit heb ik met mijn vader samengewerkt, al ben ik wel supertrots op wat hij heeft bereikt
U had een tegenstander voor het leiderschap, Sadet Karabulut. Was zij geen mooie keus geweest?
,,Wij hebben vanmorgen in de Kamerfractie gestemd. Daar kwam een duidelijke uitslag naar voren, en daar ben ik door vereerd. Maar ik ben Sadet ook heel erg dankbaar voor haar kandidatuur. Ik denk dat het goed is, ook voor een partij als de SP, dat er iets te kiezen valt. Er wordt wel eens gezegd dat wij een gesloten bolwerk zouden zijn, maar vandaag blijkt eens te meer dat dit niet zo is.”
Gaat u een andere koers varen met de SP? Want onder Roemer boekte de partij landelijk geen zetelwinst.
,,Zoals ik geen Jan Marijnissen ben, ben ik ook geen Emile Roemer. Dus ik zal het vast anders gaan doen. Op uw vraag over een nieuwe koers kan ik zeggen dat in januari ons congres bijeen komt. Daar beslissen de leden welke kant het opgaat. Dat hangt bij de SP niet af van één gezicht.”
Komt u dan zelf niet met concrete voorstellen?
,,Daar komen we continu mee. Afgelopen vrijdag heb ik nog een initiatief gelanceerd voor een zorgbuurthuis; een radicaal andere visie op de ouderenzorg. Dat gaat door.”
Hoe zit het eigenlijk met de beloofde vernieuwing binnen de SP?
,,We hebben twee jaar geleden een nieuwe voorzitter gekozen, in januari komt er een nieuw partijbestuur. En ook binnen de fractie in de Tweede Kamer is er vers bloed bijgekomen. Wij vertrouwen nu op de mix van ervaren mensen en nieuwe gezichten.”
U wordt in de Tweede Kamer nu de tweede vrouwelijke fractievoorzitter, naast Marianne Thieme. Is dat belangrijk?
,,Deels. Natuurlijk is het goed dat er een betere balans komt tussen mannelijke en vrouwelijke fractievoorzitters in de Tweede Kamer. Maar ik ben hopelijk gekozen omdat ik wat kan bereiken voor de SP. Niet omdat ik Marijnissen heet en niet omdat ik een vrouw ben.”
AD 13.12.2017 Prominente SP’ers uit Brabant zijn apetrots op ‘hun’ Lilian Marijnissen, die binnenkort Emile Roemer opvolgt als partijleider en zo in de voetsporen treedt van vader Jan. Maar er is ook kritiek: ,,Dit helpt niet om van de SP een moderne, linkse partij te maken.”
Jules Iding, voormalig wethouder in Oss en later ook gedeputeerde, vroeg Lilian Marijnissen als tiener om zich aan te sluiten bij de Osse SP-fractie. ,,Een groot talent, toen al. Ze is vasthoudend, komt inhoudelijk altijd goed beslagen ten ijs en praat tegelijkertijd vanuit haar hart. Daarom heb ik er ook heel veel vertrouwen in dat ze het gaat redden. Dat de SP nu weer een partijleider uit Oss heeft, maakt me stiekem wel een beetje trots.”
CDA-Kamerlid René Peters kreeg jarenlang met Marijnissen te maken in zijn rol als wethouder van Oss. De twee vertrokken in maart dit jaar gelijktijdig naar de Haagse politiek. Peters: ,,Ze is de perfecte vrouw om de SP te leiden. Met haar achtergrond in de politiek en de vakbond heeft ze van jongs af een prima cv opgebouwd voor deze lastige baan.” Dat ze nu in de diepe voetsporen van haar vader treedt wil Peters niet horen. ,,Ze heeft het helemaal op eigen kracht gedaan. Daar kan ik alleen maar bewondering voor hebben.”
Moeder Mari-Anne Marijnissen
Pfff, geen commentaar. Maar natuurlijk vind ik het als moeder spannend voor haar, aldus Mari-Anne Marijnissen.
Moeder Mari-Anne Marijnissen voelt zich een beetje overvallen als een verslaggever voor de deur staat. Wat vindt zij ervan? ,,Pfff, geen commentaar. Daarvoor moet je bij Lilian zijn”, houdt ze de boot af. ,,Maar natuurlijk vind ik het als moeder spannend voor haar. Ik ben ook reuze trots. Ik heb net naar de uitzending gekeken. Ze houdt zich goed staande in de politiek. Het gaat snel met haar politieke loopbaan, maar te snel? We zullen zien. Daar wou ik het maar bij laten.”
Veerle Slegers, die namens de SP in de Tilburgse gemeenteraad en Provinciale Staten zat, liet de afgelopen jaren geregeld kritisch uit over oud-partijleider Jan Marijnissen, de vader van Lilian. Afgelopen maart zegde Slegers haar partijlidmaatschap op uit onvrede met de koers van de partij.
Ze wil zich niet nog een keer laten verleiden tot SP-bashen – ,,Dat kan de partij zelf veel beter dan ik ooit zou kunnen.” Slegers noemt de keuze voor Lilian Marijnissen als nieuwe partijleider strategisch een slechte zet. ,,Het heeft veel weg van geregelde erfopvolging. Dit bevestigt alleen maar het beeld van een centralistische geleide partij, die alleen maar op de eigen mensen vertrouwt. Het helpt niet om van de SP een moderne, linkse partij te maken, iets dat nu juist zo hard nodig is.”
Nico Heijmans
Nico Heijmans, SP-fractievoorzitter in de Brabantse Provinciale Staten en al jaren actief op het partijkantoor in Amersfoort, bestrijdt het beeld dat de benoeming van Marijnissen een door vader Jan voorgekookt plan is. ,,Ik kan je met de hand op het hart bezweren dat zijn directe invloed hier zeer beperkt is. Als hij één keer per halfjaar op het hoofdkantoor komt, is het veel. En daarbij: als SP zijn wij toch veel meer voor de familiebedrijven dan de beursgenoteerde ondernemingen, haha.”
Nico Heijmans, namens de SP Nico Heijmans in de Provinciale Staten van Brabant.
,,Het is een vakvrouw die ontzettend gefocust is”, beschrijft de Osse burgemeester Wobine Buijs voormalig raadslid Lilian Marijnissen. ,,Ze heeft een heel goed gevoel wanneer ze zich in een discussie mengt en is sterk in het debat. Soms als een kat die met een muis speelt. Haar inbreng steunt altijd op een groot strategisch doel en als ze ergens voor gaat laat ze niet los.”
Speld 13.12.2017 Direct na haar aantreden als fractievoorzitter van de SP heeft Lilian Marijnissen haar speerpunten voor de komende tijd bekend gemaakt. De kersverse SP-leidster pleit voor een Nederland waar je achternaam niet je kansen bepaalt.
“Nog te vaak worden belangrijke functies in Nederland verdeeld onder mensen die toevallig in de juiste familie zijn geboren. Als het aan de SP ligt wordt Nederland een land met kansen voor iedereen.”
Marijnissen hoopt met haar eigen verhaal kansarme Nederlanders te inspireren: “Mijn vader werkte nog als simpele arbeider in een worstenfabriek, maar dat heeft me er nooit van weerhouden hogerop te klimmen en nu sta ik hier als fractievoorzitter van een politieke partij.” Lees Verder
Lilian Marijnissen zal de SP een volgend kabinet in loodsen
VK 13.12.2017 De potentie van Emile Roemer is vijftien Kamerzetels. Dat is ook hem duidelijk na drie landelijke verkiezingen. Het was niet genoeg om zijn droom te verwezenlijken: regeren. Dat is de volgende stap, benadrukt hij woensdag bij de aankondiging van zijn afscheid. ‘Het is niet de vraag of de SP gaat regeren, maar wanneer.’ Lilian Marijnissen moet de meest linkse partij van Nederland een volgend kabinet in loodsen.
Hoezeer Roemer ook zijn best doet de positieve ontwikkeling van zijn partij te onderstrepen – significante groei in gemeenten, provincies en Europees Parlement, collegedeelname in vier van de zes grote steden – woensdag moet hij toch keer op keer die ene vraag beantwoorden: heeft hij gefaald? Onder zijn leiding is de SP op landelijk niveau gestagneerd. Twee keer vijftien, een keer veertien zetels, drie kabinetsperiodes veroordeeld tot de oppositie.
De tragiek van Roemer is de tragiek van zijn partij: altijd in de oppositie
De tragiek van Roemer is de tragiek van zijn partij: altijd in de oppositie. Het tijdperk-Jan Marijnissen kenmerkte zich door stormachtige groei. Van twee zetels in 1994 naar vijf, naar negen, naar 25 in 2006. Na die recorduitslag deed Marijnissen een eerste stroeve poging tot coalitiedeelname.
Toen kwam Roemer, in 2010, en ook hij wilde regeren. Echt waar, zei hij, de SP was een constructieve partij. ‘Wij zijn er klaar voor’, verkondigde het programma. ‘Lokaal hebben we laten zien dat we goed kunnen besturen.’ De lijsttrekker, voormalig wethouder in Boxmeer, was het levende bewijs.
De kiezer vond Roemer sympathiek, leek in 2012 even te geloven in zijn leiderschap, maar beloonde hem nooit met meer dan vijftien zetels. Sinds de onstuimige opmars en ruwe duikelpartij in de peilingen vijf jaar geleden hing een vraagteken boven zijn hoofd. Ook dit voorjaar bleef een comeback uit van ‘Rocky Roemer’, zoals partijvoorzitter Ron Meyer hem noemde.
Een strategische keuze in campagnetijd om de VVD uit te sluiten, kwam als een boemerang terug tijdens de formatie. Was de SP gaan regeren, dan was Roemer nu niet vertrokken, zegt hij woensdag. Nu staat er een man die bij een volgende ronde van zichzelf geen beter resultaat verwacht. Hem rest een troostprijs: de titel van meest betrouwbare politicus, volgens opinieonderzoeken. Wel een man die kiezers de sleutel van hun huis toevertrouwen, niet de sleutel van het Torentje.
In Lilian Marijnissen, pas tien maanden Kamerlid, ziet hij de potentie om het tij te keren. Woensdagochtend koos de fractie haar als nieuwe leider. Zij wist in oktober al van Roemers aanstaande vertrek. Hij nam toen het fractiebestuur, waar zij deel van uitmaakte, in vertrouwen. De rest van de fractie hoorde het nieuws dinsdag en had slechts 24 uur om na te denken over de functie. Alleen Sadet Karabulut stak ook haar vinger op. Bij de stemming, waar ook de vertrekkend voorzitter aan meedeed, legde zij het af tegen Marijnissen.
Tussen twee Marijnissens in
Door het stokje aan haar door te geven, wordt Roemer de SP-leider tussen twee Marijnissens in. Maar zo zien SP’ers dat niet. Ze is 32 en heeft er een half leven in de politiek opzitten.
Dat ze Marijnissen heet is bovenal een voordeel, denkt Peter Kanne, onderzoeker van peilingbureau I&O Research. ‘Haar naam spreekt tot de verbeelding. Jan Marijnissen past in het rijtje Joop den Uyl en Hans van Mierlo.’ Dochter Marijnissen gaat de SP een boost geven in de peilingen, verwacht hij. ‘Kiezers houden van jong, nieuw en fris. Dat zagen we ook bij Klaver.’
Haar geslacht zal haar daarentegen weinig helpen, denkt Kanne. ‘Het effect van vrouwen die uit sympathie op een vrouw stemmen is zeer beperkt.’
Marijnissen zal zich moeten onderscheiden. Dat kan ze op sociaal-culturele thema’s
Familie in de politiek, het komt vaker voor;
Twee aanvoerders van dezelfde partij uit één gezin is een primeur voor Nederland. Wel zijn er meer familielijntjes in de politiek. Enkele voorbeelden:
Joop den Uyl (PvdA-leider 1966-1986) – dochter Saskia Den Uyl (PvdA-Kamerlid 1994-2006)
Jan van Aartsen (enkele keren minister voor de ARP in de jaren ‘50) – zoon Jozias van Aartsen (fractieleider en minister voor de VVD tussen 1994 en 2006)
Henk Korthals (vice-premier voor de VVD 1959-1963) – zoon Benk Korthals (minister voor de VVD 1998-2003)
Charles van Rooy (minister voor de KVP 1959-1961) – dochter Yvonne van Rooy (twee keer staatssecretaris voor het CDA tussen 1986 en 1994)
Theo Bot (staatssecretaris en minister voor de KVP in diverse kabinetten in de jaren ‘60) – zoon Ben Bot (minister voor het CDA, 2003-2007)
Willem Drees (premier voor de PvdA 1948-1958) – zoon Willem Drees jr (partijleider en minister voor DS’70 in de jaren ‘70)
Gerrit Bolkestein (minister voor de VDB 1939-1945) – kleinzoon Frits Bolkestein (partijleider VVD in de jaren ‘90)
Jan Donner (minister voor de ARP 1926-1933) – kleinzoon Piet Hein Donner (minister voor het CDA 2002-2010)
De SP heeft niettemin de papieren om de grootste partij van Nederland te worden, stelt Kanne. ‘De partij combineert een sociaal-economisch linkse agenda met conservatieve opvattingen over sociaal-culturele thema’s als Europa en migranten. Op dat snijvlak zitten de meeste kiezers.’ Marijnissen zal dat scherpe sociaal-culturele profiel dan wel moeten oppoetsen. De SP leek onder Roemer vaak afwezig in het migratiedebat.
Als dit kabinet de rit uitzit, heeft Marijnissen drieënhalf jaar om ervaring op te doen tussen haar linkse concurrenten Asscher (PvdA) en Klaver (GroenLinks). Ook zij zijn pas kort leiders van hun partijen. Niet alleen de SP, heel links verkeert in electoraal zwaar weer. Opgeteld hebben de drie partijen slechts 37 zetels. Nu zoeken ze elkaar in de oppositie op, maar rivaliteit is onvermijdelijk. Klaver richt zich met zijn ‘kantinetour’ op de kiezers van de SP. Asscher zoekt in de linkse PvdA-beginselen naar een recept voor wederopstanding. Marijnissen zal zich moeten onderscheiden. Dat kan ze op sociaal-culturele thema’s, suggereert Kanne.
Partijvoorzitter Meyer maakte onlangs al de weg vrij voor toekomstige formatiebesprekingen. Het uitsluiten van de VVD was geen principiële keuze voor de eeuwigheid, zei hij in een interview. Als Marijnissen Roemers ‘volgende stap’ wil zetten, zal ze bij volgende verkiezingen de optie van samenwerken met alle partijen openhouden.
Dit is de nieuwe leider van de SP;
‘Ik hoop dat ik authentiek kan blijven, dat mensen denken: verrek, die zegt waar het op staat’
Haar ouders waren altijd aan het werk en nu doet Lilian Marijnissen hetzelfde. Het ‘SP-lid van geboorte’ ziet het niet als een offer. ‘Ik ben blij dat ik dit mág doen.’
NU 13.12.2017 Emile Roemer wilde per se wachten totdat het nieuwe kabinet er was en ieder fractielid zijn plek in de Tweede Kamer had gevonden voordat hij het parlement zou verlaten, maar nu zit zijn werk erop. “Hier is het stokje, maak het maar waar”, aldus Roemer in een interview met NU.nl.
“De sfeer in de partij was zoals ik het graag wil”, zei Roemer woensdag in een Haags café nadat hij zijn aftreden publiekelijk had gemaakt.
Alles moest in stelling worden gebracht om een nieuwe periode als oppositiepartij aan de slag te gaan. Nieuwe fractieleden hebben het Kamerwerk onder de knie en de medewerkers hebben hun juiste plek gevonden.
Roemer: “Ik word bijna aan alle kanten voorbij gerend in enthousiasme. Toen dacht ik: aan het eind van het jaar is een heel mooi moment”.
Dat was voor de socialist belangrijk: rust in de tent. Want voor Roemer, inmiddels een van de meest ervaren Kamerleden, was het afgelopen jaar misschien wel zijn meest tumultueuze.
Bijna op de dag af een jaar geleden moest hij anonieme kritiek vanuit zijn fractie incasseren. Een lang spoedberaad volgde, maar Roemer hield het vertrouwen van de fractie. De campagne naar de Tweede Kamerverkiezingen kwam eraan. Roemers derde als partijleider.
Driemaal is scheepsrecht, zei hij tijdens het verkiezingsdebat in Carré, maar nadat de goedlachse Brabander al inmiddels twee verkiezingen had verloren kwamen er ook in maart geen zetels bij.
Roemer speelde afgelopen zomer al met het idee het fractievoorzitterschap neer te leggen. Maar, zoals dat gaat in Den Haag, zodra je bekendmaakt dat je met die gedachte speelt, is het besluit voor de buitenwereld al genomen.
Stond uw leiderschap onder druk?
“Nee. Dan was het uitgelekt en hadden jullie er wel iedere dag een artikel over geschreven.”
Dat was vorig jaar ook het geval.
“Dat gebeurt altijd als er in een partij wat gebeurt.”
U hebt geen druk gevoeld vanuit de partij?
“Nee, absoluut niet. Dat merkte ik ook aan de warme reacties binnen de partij.”
Afgelopen zomer vroeg ik u nog: wat is de houdbaarheid van een lijsttrekker. Toen zei u: politiek moet niet te vluchtig worden.
“Ik moet u nu heel eerlijk bekennen dat ik toen, ondanks dat ik de meest betrouwbare politicus ben, toch tegen u een klein beetje heb gejokt.”
U wist toen al dat u wilde vertrekken?
“Nee, maar ik was er wel over aan het nadenken. Heel soms mag een leugentje om bestwil. Als je dan zegt dat je daar over nadenkt, dan ben je ook weg.”
Doet het pijn?
“Rationeel niet. Ik ben trots en neem met een goed gevoel afscheid.”
“Maar emotioneel doet het wel wat. Ik ben 38 jaar zeer actief geweest voor de partij op alle mogelijke niveaus. Ik kan me haast geen leven zonder prominent SP’er te zijn voorstellen. Ik ben heel erg benieuwd wat de komende tijd gaat brengen.”
U benadrukt steeds dat u als meest betrouwbare politicus wordt gezien.
“Ik vind het veel waard en ik heb er heel veel aan gehad. Mijn moeder zei altijd: jongen, wie veel liegt, moet veel onthouden.”
Maar in de wandelgangen wordt ook wel gezegd: misschien is Emile Roemer te aardig geweest om een fractievoorzitter te zijn.
“Met dat soort duidingen kan ik helemaal niets. Ik ben het er ook niet mee eens. Sterker nog: waren er maar wat meer aardige mensen in de politiek.”
VN 13.12.2017 Na Agnes Kant vertrekt nu ook Emile Roemer, na jaren van vruchteloos geploeter, als opvolger van de monumentale Jan Marijnissen. Nu is de beurt aan dochter Lilian. Wordt de SP gerund als een ‘Noord-Koreaans familiebedrijf’ of gloort eindelijk dan toch de socialistische dageraad?
Eindelijk is de kogel door de kerk: Emile Roemer treedt af als leider van de SP. Daarmee komt een einde aan jaren van dapper maar vruchteloos geploeter. Sinds het begin van de crisis in 2008 hadden de socialisten in veel opzichten het maatschappelijk tij mee, maar ondanks de grote maatschappelijke woede over de bezuinigingen van de afgelopen kabinetten en de groeiende populariteit van ouderwets links gedachtengoed (zoals dat van de Franse econoom Piketty en de Britse Labourleider Jeremy Corbyn) wist de SP er electoraal niet van te profiteren.
Zelfs toen de PvdA bij de laatste verkiezingen 29 zetels verloor, raakte de SP er óók een kwijt. Al voor de verkiezingen probeerde Roemer de schuld voor de slechte peilingen in de schoenen van de sociaaldemocraten te schuiven: ‘De PvdA heeft links aardig verkwanseld’, sprak de geplaagde lijsttrekker in het FD. ‘Daar heb ik ook last van.’ Terwijl half Den Haag wist dat er maar één reden was waarom de SP zo matig presteerde, ondanks het harde werken van duizenden SP’ers in het hele land: de partijleider zelf.
Half Den Haag wist dat er maar één reden was waarom de SP zo matig presteerde, ondanks het harde werken van duizenden SP’ers in het hele land: de partijleider zelf.
Dat werd al pijnlijk duidelijk bij de verkiezingen van 2012. Tijdens de campagne steeg de SP naar recordhoogte in de peilingen, geholpen door het feit dat de PvdA na de roemloze aftocht van Job Cohen in de kreukels lag, zodat Roemer zich al bijna in het Torentje waande. Maar na een wankel optreden in het eerste televisiedebat werd de SP-leider in de media steeds harder aangepakt en zakte de partij terug naar vijftien zetels.
Filmmaker Coen Verbraak, die Roemer tijdens de hele campagne op de voet volgde, bracht in Tussen pieken en peilenprachtig in beeld hoe de lijsttrekker langzaam ten onder ging in het mediageweld, met als treurig dieptepunt een aflevering van De Wereld Draait Door, waarin een aangeslagen Roemer werd vernederd door Peter R. de Vries.
Na de verkiezingen probeerden ze de neergang bij de SP te verklaren door de ‘karaktermoord’ die ‘de media’ op Roemer zouden hebben gepleegd, maar de werkelijkheid was anders: de goeiige oud-leraar uit Boxmeer was simpelweg niet tegen de beproevingen van het lijsttrekkerschap opgewassen. De onvermijdelijke vraag was of de SP hem bij de volgende verkiezingen wéér voor de leeuwen zou gooien.
Maar Roemer mocht aanblijven als partijleider, waarna de trouwe partijsoldaat dapper voortploeterde. Bij ieder Kamerdebat was het voelbaar. Terwijl onder Jan Marijnissen nog lichte opwinding door de Kamerzaal ging als de gehaaide fractievoorzitter van de SP zich naar de interruptiemicrofoon begaf, zakte de aandacht bij de brave Roemer juist weg. Bij de verkiezingsdebatten ging het niet veel beter. En zo kon het gebeuren dat de SP bij de laatste verkiezingen weer een zetel moest inleveren.
Daar wreekte zich het monumentale voorbeeld van Jan Marijnissen, de man die de SP groot maakte: in de schaduw van een eik wil weinig groeien. Diens opvolger Agnes Kant bleek niet bestand tegen de harde realiteit van het fractievoorzitterschap en het bijbehorende mediacircus, en Emile Roemer uiteindelijk evenmin.
Nu is de beurt aan Lilian Marijnissen, zoals de Telegraaf al in september vorig jaar voorspelde, toen bekend werd dat ‘de dochter van’ plek drie op de SP-lijst had gekregen. Volgens het hoofdredactioneel commentaar van de ochtendkrant was dat een schande, want: ‘In een democratie dient een politieke partij niet te worden gerund als een Noord-Koreaans familiebedrijf. Zelfs niet als de wortels liggen in het Maoïsme.’
Het onzinnige verwijt van coöptatie daargelaten (Jan Marijnissen was al lang vertrokken als partijvoorzitter, en bovendien: waarom zou je als ‘kind van’ níet de politiek in mogen gaan, zoals VVD’er Sophie Hermans en PvdA’er Schelto Patijn ook deden?): het aantreden van Lilian Marijnissen zou best eens een zegen voor de partij kunnen blijken. In tegenstelling tot de andere fractievoorzitters – op Marianne Thieme na – is ze jong en vrouw. Dat is niet slecht voor het beeld. En ze heeft haar strepen verdiend als actievoerder tegen de marktwerking en de verschraling in de zorg, voor de Nederlanders één van de belangrijkste politieke thema’s.
In de media zal Lilian Marijnissen de komende tijd ongetwijfeld lastige vragen krijgen over de invloed van haar vader, maar voor veel SP’ers en SP-kiezers geeft de familierelatie haar juist de glans die Emile Roemer miste. En waar Roemer in de media door het hardnekkige verwijt werd achtervolgd dat hij nog altijd aan het touwtje van zijn grote voorganger zou lopen, staat Lilian juist bekend als vrijgevochten type, ook ten opzichte van haar vader. Misschien gloort voor de SP na al het geploeter eindelijk dan toch de socialistische dageraad.
NRC 13.12.2017 Hij wilde „geen politicus zijn waarvan de mensen zeggen: die is te laat gegaan,” zei Emile Roemer toen hij woensdag bekend maakte op te stappen als SP-leider. „Je moet op tijd het stokje overdragen.”
Niet te laat? Al ruim voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart was het een publiek geheim aan het Binnenhof: Roemer gáát. Zijn gezag in de Tweede Kamer was hij al jaren kwijt, verkiezingsuitslagen vielen keer op keer tegen. En ook in de top van de SP maakten ze er allang geen geheim meer van dat aan Roemer werd getwijfeld. De vraag was alleen: wanneer gaat-ie?
Bij zijn aantreden was het heel anders. Emile Roemer (Boxmeer, 1962) beleefde een vliegende start als SP-leider. In maart 2010 volgde hij de afgetreden Agnes Kant op, die er niet in was geslaagd uit de schaduw te treden van haar bejubelde voorganger Jan Marijnissen. De partij stond op zwaar verlies in de peilingen.
Maar met strijdbaarheid en ontwapenende humor („u kunt mij veel verwijten, maar niet dat ik te vroeg gepiekt heb”) wist Roemer de nederlaag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 beperkt te houden. Het voelde, zo zei op verkiezingsavond, als „een verlies met een gouden randje”.
In de partij werd zijn komst gezien als verademing. Onder Kant en Marijnissen werd fractie met harde hand geleid en was er zelden plaats voor afwijkende meningen. Van Roemer kregen Kamerleden veel meer ruimte en vertrouwen. „Je moet niet autoritair zijn, je moet een autoriteit zijn”, zei hij zelf in een interview met Vrij Nederland. Collega’s, ook van andere partijen, waren dol op hem. Het kritische oud-SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen schrijft in haar onlangs gepubliceerde memoires lovend over Roemers stijl van leiding geven.
In de twee jaar na 2010 steeg de SP in de peilingen tot boven de dertig zetels. Roemer werd een serieuze premierskandidaat. De vervroegde verkiezingen van september 2012 leken zelfs lange tijd uit te draaien op een tweestrijd tussen hem en Mark Rutte (VVD).
Totdat Roemer zich in tv-debatten liet afbluffen door Rutte, en de PvdA van Diederik Samsom er met de linkse kiezers vandoor ging. Een documentaire van journalist Coen Verbraak liet op pijnlijke wijze zien hoe onprofessioneel en onvoorbereid de SP met Roemer de verkiezingen was ingegaan.
Eigenlijk herstelde hij nooit meer van die desastreuze campagne. Er was een Roemer van vóór augustus 2012, en er was een Roemer van erna. De eerste was goedlachs, strijdbaar en vol zelfvertrouwen. De tweede was onzeker, verongelijkt en verbeten.
In de crisis- en bezuinigingsjaren onder Rutte I en II hadden de denkbeelden van de SP het tij mee. Compassie met de ‘gewone man’, kleinschaligheid in de zorg, kritiek op ‘superstaat Brussel’ en de euro, verzet tegen het marktdenken in de publieke sector – de partij had het zo’n beetje uitgevonden.
Maar het lukte Roemer niet die thema’s naar zich toe te trekken. Terwijl de krediet-, euro- en vluchtelingencrises elkaar in rap tempo opvolgden, slaagde hij er telkens maar niet in te profiteren van het kantelende maatschappelijke klimaat.
In debatten werd hij afgetroefd door gehaaide collega-politici als Mark Rutte en Alexander Pechtold. Vaak had hij zijn cijfers en feiten niet paraat. Onder fractievoorzitters in de Tweede Kamer werd het een soort running gag: even een lullig vraagje aan Roemer stellen over de cijfers, hij gaat gegarandeerd onderuit. Dieptepunt waren de Algemene Beschouwingen van 2014, toen Roemer door het voltallige parlement werd uitgelachen.
Ook in zijn eigen fractie geloofden ze er zo langzamerhand niet meer in. In december 2016 klaagde een aantal SP- Kamerleden anoniem in het AD over Roemers leiderschap – een unicum voor een partij waarin loyaliteit boven alles gaat.
Niet meedoen in een kabinet
Buiten de Tweede Kamer wist Roemer wél doorbraken bewerkstelligen. De afgelopen jaren ging de SP in een groot aantal steden en provincies meebesturen. In Amsterdam intervenieerde Roemer persoonlijk, samen met Pechtold, om te zorgen dat zijn partij de PvdA verving in het stadsbestuur.
Maar de belangrijkste stap, meedoen in een kabinet, bleef uit. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart wist Roemer op geen enkele wijze te profiteren van de ineenstorting van de PvdA: de SP verloor een zetel, als enige oppositiepartij. Meeregeren was tijdens de formatie nooit een serieuze optie, omdat de SP op voorhand samenwerking met verkiezingswinnaar VVD had uitgesloten. Roemer lobbyde nog wel voor een centrum-linkse zespartijencoalitie zonder de VVD. Maar de beoogde premier van dat kabinet, CDA’er Sybrand Buma, deed zijn voorstel grappend af als ‘Buma en de zeven dwergen’.
Deze zomer nam Roemer een besluit: hij zou niet nog een keer lijsttrekker worden. Afgelopen vrijdag lichtte hij het partijbestuur in dat hij er per januari mee ophoudt. De fractie hoorde dat dinsdag.
Tijdens de persconferentie maakte Roemer een ontspannen, bevrijde indruk. Hij maakte grapjes en lachte weer. Hier stond de SP-leider die we na augustus 2012 zelden meer hadden gezien.
Telegraaf 13.12.2017 Politiek Den Haag reageert op het vertrek van Emile Roemer als partijleider van de SP. De reacties op een rij.
Premier Mark Rutte noemt het jammer dat SP-leider Emile Roemer vertrekt. Hij spreekt over een verrassing. ,,Emile Roemer geeft het stokje door, zoals hij zelf zegt. Ik respecteer natuurlijk zijn afweging, maar vind het ook jammer dat hij afscheid neemt.”
Zijn fractievoorzitterschap valt bijna samen met de periode waarin Rutte premier is. ,,Hoewel we het op de inhoud vaak hartgrondig oneens waren, zijn de persoonlijke verhoudingen altijd heel goed geweest. We zijn zelfs wel eens samen op werkbezoek geweest.”
Rutte noemt Roemer een man met overtuigingen, een knokker en hij heeft humor ,,en dat is een mooie combinatie.” Hij wenst hem alle goeds toe voor de toekomst en zijn opvolger, Lilian Marijnissen, heel veel succes.
Humor
Sybrand Buma, fractievoorzitter van het CDA (via Twitter): ,,In de Tweede Kamer en daarbuiten was Emile Roemer de afgelopen jaren een gewaardeerde en collegiale politicus met passie voor het algemeen belang. Het ga je goed @emileroemer, veel succes @marijnissenL.”
Alexander Pechtold, fractievoorzitter van D66 (via Twitter): ,,Dank voor @emileroemer voor je jarenlange inzet voor @SPnl en Nederland. Altijd collegiaal, met humor en op de inhoud voerden we mooie debatten!”
Klaas Dijkhoff, fractievoorzitter van de VVD (via Twitter): ,,Emile Roemer vertrekt. Een van de aardigste mensen waar ik het zelden mee eens was. Het is nu aan Lilian Marijnissen. Dan blijft het in elk geval Brabants.”
Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks (via Twitter): ,,Bijzonder moment. Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor. Emile bedankt voor de mooie samenwerking! Gefeliciteerd @MarijnissenL. Ik kijk er naar uit om samen verder te strijden voor een eerlijke, empathische en rechtvaardige samenleving!”
Kees van der Staaij, fractievoorzitter van de SGP (via Twitter): ,,Emile, bedankt voor je altijd vriendelijke collegialiteit! Hartelijk welkom aan @MarijnissenL in nieuwe rol. Veel succes, Lilian!”
NOS 13.12.2017 De fractievoorzitters in de Tweede Kamer feliciteren de opgestapte SP-leiderRoemer op Twitter en bedanken hem.
PvdA-leider Asscher: “Dank voor de prettige samenwerking en gezamenlijke strijd voor een socialer Nederland. Ook bedankt voor je vriendelijkheid en humor in dit vak”.
Ook D66-leider Pechtold is lovend over Roemer en zegt over hem: “Altijd collegiaal, met humor en op de inhoud voerden we mooie debatten!” ChristenUnie-leider Segers twittert: “Dank voor je inzet voor ons land Emile Roemer, en dank voor je collegialiteit. Het ga je goed!”
Een van de aardigste tegenstanders
Volgens VVD-leider Dijkhoff is Roemer “een van de aardigste mensen waar ik het zelden mee eens was”. Hij twittert: “Het is nu aan Lilian Marijnissen. Dan blijft het in elk geval Brabants.”
“Emile, bedankt voor je altijd vriendelijke collegialiteit! Hartelijk welkom aan Lilian Marijnissen in haar nieuwe rol. Veel succes, Lilian!”, aldus SGP-leider Van der Staaij.
GroenLinks-leider Klaver noemt het afscheid een bijzonder moment. “Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.” Hij bedankt hem voor de samenwerking en wens Lilian Marijnissen succes.
Rutte
Premier Rutte schrijft op Facebook dat het voor hem een verrassing is dat Roemer het stokje doorgeeft en dat hij het jammer vindt dat hij afscheid neemt.
“Zijn fractievoorzitterschap valt bijna samen met de periode waarin ik premier ben en hoewel we het op de inhoud vaak hartgrondig oneens waren, zijn de persoonlijke verhoudingen altijd heel goed geweest”, aldus de minister-president.
“Emile Roemer is een man met overtuigingen, een knokker en hij heeft humor en dat is een mooie combinatie. Ik wens hem alle goeds toe voor de toekomst en zijn opvolger, Lilian Marijnissen, heel veel succes!”
Telegraaf 13.12.2017 Lilian Marijnissen, dochter van Jan Marijnissen, volgt Emile Roemer op als leider van de SP. Roemer kondigde vanmorgen aan ermee te stoppen.
Telegraaf 13.12.2017 Wat vriend en vijand al vijf jaar dachten, is nu officieel: Emile Roemer heeft zichzelf ongeschikt bevonden voor het verdere leiderschap van de Socialistische Partij. Hij wil plaats maken voor een nieuwe generatie.
NU 13.12.2017 Voor Lilian Marijnissen is het snel gegaan. Na krap tien maanden in de Kamer mag ze leiding geven aan de veertienkoppige SP-fractie nadat Emile Roemer opstapte. “Ik had dit niet zo verwacht toen ik dit jaar voor het eerst op de kandidatenlijst stond.”
Marijnissen krijgt woensdag in Café Dudok waar Roemer zijn aftreden bekendmaakte vooral vragen over haar vader. Jan Marijnissen is een begrip bij de socialisten.
Hij was in 1994 het eerste SP-Kamerlid en wordt fractieleider. Daar zette hij pas in 2008 na vijftien jaar een punt achter. Hij bleef vervolgens nog wel tot 2015 aan als partijvoorzitter.
Een last voor zijn dochter die nu in zijn voetsporen treedt? Ze vindt zelf van niet. “Ik ben supertrots op wat hij heeft bereikt”, legt Lilian uit. “Ik kan niets aan mijn achternaam doen.”
Bovendien, benadrukt Marijnissen, is vader Jan al een tijd geleden uit Den Haag vertrokken. Ze heeft nooit met hem op het Binnenhof samengewerkt. “Hij heeft zijn steun uitgesproken, dat vind ik belangrijk. Maar vooral omdat het mijn vader is.”
Pretentieus
De wisseling van de wacht werd in alle stilte en vliegensvlug voorbereid. Roemer informeerde deze week zijn fractie, dinsdagochtend wezen zij Marijnissen aan. Sadet Karabulut was de enige andere kandidaat, maar de uitslag was volgens Marijnissen duidelijk. “Daar voel ik me erg vereerd over.”
Als oud vakbondsbestuurder in de zorg en als prille zorgwoordvoerder in de Kamer, is ze nauw verbonden met dat thema. “De zorg zit in mijn hart”, zegt ze. Als fractievoorzitter komen vanaf nu ook alle andere belangrijke politieke onderwerpen op haar bordje.
Ze vindt het nog te vroeg om haar leiderschapsstijl te definiëren. “Dat is moeilijk als je net een uur in functie bent.” Bovendien vindt Marijnissen dat in dit stadium ook “een beetje pretentieus.”
“Ik ben geen Emile Roemer, ik ben geen Jan Marijnissen en ik ben ook geen Agnes Kant. Allemaal voormalige partijleiders, op die erfenissen bouwen wij voort.”
Natuurlijk waren er ook de twijfels, zegt ze. “Ben ik de juiste vrouw voor deze functie? Is dit het juiste moment? Hoe ontvangen mensen mijn achtergrond?” Het spookte even door haar hoofd de afgelopen twee dagen.
Het is ook opvallend dat Marijnissen na Marianne Thieme pas de tweede vrouwelijke partijleider is tussen de overige elf mannen. “Ik heb enorm veel zin om tussen die stropdassen het debat aan te gaan.”
Emile Roemer wijst vaak op onderzoeken dat hij de meest betrouwbare politicus is. Op welke kwalificatie hoop jij?
“Poeh. Nou, als ik ooit de betrouwbaarste politicus zou zijn, zou dat natuurlijk fantastisch zijn. Vertrouwen in politici is in deze tijd heel belangrijk.”
“Dit kabinet is er voor de mensen die het toch al goed hebben. Het eerste wat Rutte deed is een streep zetten door de strijd tegen topsalarissen, om maar eens wat te noemen. Het tweede is een cadeautje van 1,4 miljard aan buitenlandse beleggers.”
“Dus als je het vertrouwen wilt winnen van de gewone man, is dat heel belangrijk.”
Wilt u het niet anders gaan doen? U bent niet voor niets de nieuwe leider van de SP.
“Ik ben niet zozeer de nieuwe fractievoorzitter geworden omdat ik het anders wil gaan doen, dat is omdat ik voor een voldongen feit wordt gesteld: namelijk dat Emile Roemer zijn vertrek heeft aangekondigd.”
“Ik vind het belangrijk om krachtige oppositie te combineren met alternatieven waarbij niet het grote geld het voor het zeggen heeft, maar de mensen.”
Roemer zei tijdens de formatie dat hij de VVD uitsluit vanwege de grondbeginselen van de partij. Denkt u daar ook zo over?
“Ik denk dat het verstandig was om de VVD uit te sluiten bij de verkiezingen. Dit kabinet is daar het meest schrikbarende resultaat van. Ik sta vierkant achter die uitspraak van Emile Roemer.”
“De VVD onder Rutte is pakken wat je pakken kan-mentaliteit. Dat is niet een partij waar wij bij willen aanschuiven.”
VK 13.12.2017 Emile Roemer stopt als politiek leider van de Socialistische Partij, zo maakte hij vanochtend bekend. Roemer was sinds 2010 lijsttrekker en fractieleider van de SP. Kamerlid Lilian Marijnissen neemt het leiderschap over. Wat betekent dit voor de SP? Onze chef in Den Haag legt het uit in uw politieke nieuwsbrief.
Goedemiddag. Op haar 18e werd Lilian Marijnissen al gezien als een politiek talent, veertien jaar later leidt zij de SP. Loodst zij die partij het kabinet binnen?
Bijzonder moment. Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.
Nog niet vaak nam een politiek leider zo stralend afscheid van het Binnenhof als Emile Roemer woensdag: ‘Ik kijk terug op fantastische jaren’, glunderde hij, nadat hij iedereen had verrast met zijn aankondiging. Ook waren er nog niet veel politici die bij hun afscheid werden bedolven onder zoveel waardering van de andere partijen in de Tweede Kamer. ‘Een van de aardigste mensen waar ik het zelden mee eens was’, in de woorden van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff.
Roemer zal er met gemengde gevoelens kennis van hebben genomen. Wie al te gul lof krijgt van concurrenten, was kennelijk geen grote bedreiging. In zijn acht jaar als partijleider wist hij niet weg te komen van de zijlijn. Het blijft voor eeuwig Roemers tragiek dat hij niet kon profiteren van het enorme verval van de PvdA, de grootste electorale concurrent. Toen het erop aankwam, bleken D66 en GroenLinks voor veel teleurgestelde kiezers een aantrekkelijker vluchtheuvel.
Toch gaat Roemer ook de politieke geschiedenisboeken in als de man die de SP na jaren van geharnaste oppositie voorsorteerde als bestuurspartij. Dat gebeurde even zelfs landelijk – totdat één moeizaam televisiedebat in 2012 pardoes een einde maakte aan zijn premiersaspiraties – maar veel overtuigender nog op lokaal en provinciaal niveau. Daar stootte de SP dit decennium door tot in het centrum van de macht.
Niet voor niets liet Roemer zich er woensdag op voorstaan dat zijn partij inmiddels bestuurt in de helft van de provincies en in vier van de zes grootste steden. In veel verschillende combinaties bovendien. Maar juist daarom oogstte hij eerder dit jaar zoveel onbegrip met zijn halsstarrige weigering om zelfs maar te praten over regeringsdeelname zolang de VVD aan de formatietafel zat. Een grotere kans om landelijk de macht te grijpen kwam er in de hele partijgeschiedenis immers niet voorbij.
Zoals Lilian Marijnissen negen maanden geleden al poseerde met de SP-fractie. Als de nieuwe leider. Zoek Emile #Roemer. 1:50 PM – Dec 13, 2017
EN DE VROUW DIE KOMT……..Lilian Marijnissen
Dat lijkt de partij inmiddels ook zelf te beseffen, want de regeeraspiraties zijn weer helemaal terug. ‘Het is tijd voor de volgende stap’, aldus Roemer woensdag. Maar die zal hij zelf niet meer gaan zetten: ‘Het is tijd voor een volgende lichting.’
Lilian Marijnissen wordt van die lichting het gezicht. Daarmee verdubbelt het aantal vrouwelijke fractievoorzitters in de Tweede Kamer en krijgt Nederland de primeur van twee partijleiders uit hetzelfde gezin binnen één partij.
Marijnissen won woensdagochtend de interne verkiezing van collega-Kamerlid Sadet Karabulut. Daarmee neemt de fractie een gok, want Marijnissen heeft veel minder ervaring op het Binnenhof. Maar haar naam, haar veelgeprezen werk in de vakbond en haar eerste goede optredens in de Kamer wegen kennelijk zwaar genoeg.
En Roemer? Die kon woensdag nog niet zeggen wat hij nu van plan is te gaan doen. ‘Meer thuis zijn’, daar houdt hij het voorlopig even op.
NOS 13.12.2017 Lilian Marijnissen is alleen al vanwege haar achternaam vaak genoemd als nieuwe partijleider van de SP. Zij is de dochter van Jan Marijnissen, de man die jarenlang de partij aanvoerde en die verantwoordelijk was voor de groei van de SP. Vandaag werd bekend dat ze inderdaad de nieuwe fractievoorzitter wordt, als opvolger van Roemer. SP-voorzitter Meyer typeerde haar eerder als een geboren leider.
Lilian Marijnissen, die 32 jaar is, zit sinds maart in de Tweede Kamer. Ze haalde bij de verkiezingen ruim genoeg stemmen om op eigen kracht een zetel te veroveren: 124.626. In de Kamer heeft ze zich de afgelopen tijd vooral beziggehouden met zorg.
Met 16 jaar in gemeenteraad gekozen
Op haar vijftiende werd Marijnissen al lid van de jongerenorganisatie van de SP en ze werd in de gemeenteraad van Oss gekozen toen ze zestien was. Ze moest wachten tot na haar achttiende verjaardag totdat ze de zetel kon innemen. Marijnissen, die politicologie studeerde, bleef dertien jaar in de raad van Oss.
Verder was ze jarenlang bestuurslid van Abvakabo FNV. Ze voerde daar onder meer actie tegen de bezuinigingen in de zorg. Lilian Marijnissen staat bekend als een harde werker en een gedreven politicus. In een gesprek met de Volkskrant zei ze begin dit jaar dat het absoluut niet haar persoonlijke ambitie is om partijleider te worden. “Als het gebeurt, zou dat moeten zijn omdat de partij denkt dat dat het juiste is.”
VK 13.12.2017 Emile Roemer stopt als politiek leider van de Socialistische Partij. Dat heeft hij vanmorgen bekendgemaakt. Roemer was sinds 2010 lijsttrekker en fractieleider van de SP. Kamerlid Lilian Marijnissen neemt het leiderschap over. Zij werd vanmorgen door de fractie gekozen en treedt zo in de voetsporen van haar vader Jan.
Emile Roemer was het gezicht van de partij tijdens drie Tweede Kamerverkiezingen, opeenvolgend haalde de partij onder zijn leiding twee keer 15 zetels (2010 en 2012) en de laatste keer (2017) 14 zetels.
Roemer stopt na zeven bewogen jaren. Begin januari vertrekt hij ook uit de Tweede Kamer. Uit eigen beweging, benadrukt hij: ‘Ik neem afscheid van de mooiste hondenbaan die je je kunt wensen en kijk terug op fantastische jaren. De politiek ingaan is niet zo moeilijk. Eruitgaan is veel moeilijker. Ik vertrek niet omdat ik uitgekeken ben. Maar omdat ik vind dat het tijd is om het stokje over te dragen aan een nieuwe lichting. We gaan een nieuwe fase in, met een nieuw kabinet. We willen blijven vernieuwen. Een nieuwe lichting kan een nieuwe impuls geven. Ik wil niet de politicus zijn die te laat is gegaan.’
Agnes Kant
In 2010 werd Roemer fractieleider in een voor de SP tumultueuze tijd. Zijn voorganger Agnes Kant was pas een kleine twee jaar eerder aangetreden. Zij slaagde er niet in om uit de schaduw van founding father Jan Marijnissen te komen, die onder haar leiding nog lid was van de fractie. In maart 2010 vertrok Kant en stapte Roemer naar voren. De voormalig leraar uit Boxmeer zat sinds 2006 in de Kamer. Drie maanden later was hij lijsttrekker bij de verkiezingen. Tegelijkertijd kondigde Marijnissen zijn vertrek uit de Kamer aan, hij zou nog wel partijvoorzitter blijven tot 2015.
Het tumult in de eigen gelederen deed de partij geen goed. De SP slonk van 25 naar 15 zetels. In de fractie werd Roemer gewaardeerd om zijn betrokken en tegelijkertijd losse stijl van leidinggeven. Het contrast met de strenge stijl van Marijnissen was groot. De SP’er verwierf ook buiten zijn partij het imago van een betrouwbare en vriendelijke man, iemand die wars was van de politieke spelletjes waar het Binnenhof om bekendstaat.
Twee jaar later stuwde hij met die vriendelijke uitstraling zijn partij in de peilingen naar grote hoogten. In de aanloop naar de verkiezingen van september 2012 groeide hij plots uit tot premierskandidaat. De SP steeg naar bijna 40 virtuele zetels. Aan die opmars kwam een ruw einde toen linkse concurrent Diederik Samsom van de PvdA langszij kwam en Roemer in televisiedebatten enkele moeilijke momenten beleefde. Uiteindelijk haalde Samsom met de PvdA 38 zetels en bleef de SP steken op de 15 zetels die de partij al had.
Bij de aankondiging van zijn afscheid zei Roemer vanmorgen vooral trots te zijn op de metamorfose die de SP onder zijn leiding heeft doorgemaakt. De partij had de nadruk lang liggen op de oppositie in de Tweede Kamer, maar timmerde onder Roemer vooral lokaal en provinciaal nadrukkelijk aan de weg als bestuurspartij. Inmiddels bestuurt de partij in de helft van de provincies en in vier van de zes grootste steden. ‘Daar ben ik heel erg trots op’, aldus Roemer.
In de Tweede Kamer en daarbuiten was Emile Roemer de afgelopen jaren een gewaardeerde en collegiale politicus met passie voor het algemeen belang. Het ga je goed @emileroemer, veel succes @marijnissenL11:55 AM – Dec 13, 2017
Marijnissen
Lilian Marijnissen (32) – de dochter van oud- partijleider Jan Marijnissen – kwam pas bij de verkiezingen in maart in de Tweede Kamer maar geldt al jaren als een grote belofte in de partij. Ze maakte als 18-jarige naam als raadslid voor de SP in Oss en als bestuurder van Abvakabo FNV, de vakbond voor onder meer de zorgsector. ‘Ik lijk op mijn vader. Wij delen een gevoel voor rechtvaardigheid, houden allebei van duidelijkheid en hebben een bloedhekel aan vriendjespolitiek, mooie woorden en loze beloften’, zei ze tegen het blad Binnenlands Bestuur.
Nadat Roemer dinsdag intern bekendmaakte dat hij zou vertrekken, stond er één tegenkandidaat op, het Kamerlid Sadet Karabulut. ‘Twee vrouwen zijn opgestaan’, aldus het Kamerlid Renske Leijten. ‘Vanochtend zij we bij mekaar gaan zitten. We hebben gesproken met beide vrouwen en daarna in harmonie een besluit genomen.’
Dit schreven wij eerder over Roemer, Marijnissen en de SP;
Lilian Marijnissen: ‘Ik hoop dat ik authentiek kan blijven, dat mensen denken: verrek, die zegt waar het op staat’ Haar ouders waren altijd aan het werk en nu doet Lilian Marijnissen hetzelfde. Het ‘SP-lid van geboorte’ ziet het niet als een offer. ‘Ik ben blij dat ik dit mág doen.’ (+)
AD 13.12.2017 Lilian Marijnissen (32) is de opvolger van Emile Roemer, als leider van de SP. Als dochter-van werd ze zo’n beetje gemaakt voor die plek.
NOS 13.12.2017 Emile Roemer gaat zoals hij kwam. Hij volgde in 2010 Agnes Kant op, die vertrok na kritiek op haar optreden in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. Ze zou een te schelle toon hebben en te verbeten overkomen.
Nu vertrekt Roemer zelf na kritiek op zijn rol als partijleider. Maar de klachten waren ditmaal van heel andere aard. De Noord-Brabander zou juist te goedmoedig en te weinig fel zijn.
Een paar maanden voor de Tweede Kamer-verkiezingen op 15 maart klaagden enkele SP-Kamerleden anoniem over de partijleider. Ze waren bang voor een slecht resultaat. Eén van hen zei: “Hij kan geen fractie leiden, laat staan Nederland”. Hij noemde Roemer een “aardige vent”, maar dat iedereen om hem heen wist dat hij het niet zou gaan redden. “Na de verkiezingen wordt hij gewoon geslachtofferd.”
Zetelverlies
Roemer zei steeds dat hij het niet eens was met de kritiek op zijn leiderschap. “Dan had ik hier niet al zes jaar gezeten, dan hadden zich wel tegenkandidaten voor het lijsttrekkerschap gemeld, dan had niet 95 procent van de leden zich achter mij geschaard.”
Maar de SP verloor inderdaad bij de Kamerverkiezingen. Voor de derde keer op rij en drie keer onder lijsttrekker Roemer. Van de 25 zetels die de fractie onder oud-partijleider Marijnissen had, zijn er nu nog 14 over.
Terwijl de hoop juist was dat hij het elan weer terug zou brengen in de partij, die na het vertrek van Jan Marijnissen, ‘mister SP’, in een vacuüm was beland. Roemer koppelt zijn vertrek zelf trouwens niet met zoveel woorden aan het zetelverlies. Hij vindt het genoeg geweest en wil niet bekend komen te staan als “politicus die te laat vertrok”.
SP buitenspel
Lijsttrekker Roemer kreeg rond de verkiezingen felle kritiek op zijn houding tegenover de VVD. Hij zei dat het uitgesloten was dat de SP met de VVD in een regering zou gaan. Daarmee zette hij zijn partij volgens critici buitenspel. Omdat de VVD opnieuw de grootste partij werd en de uitslag van de verkiezingen versnipperd was, was het aantal opties om te mee gaan regeren vrijwel nihil door zijn opstelling.
Terwijl Roemer steeds heeft gezegd dat hij de ambitie had om van de SP de grootste partij te maken en dan zelf premier te worden. Dat had hij prachtig gevonden, de derde naoorlogse premier worden die uit Noord-Brabant kwam (na Jan de Quay en Dries van Agt).
Zachtaardige bourgondiër
Emile Roemer werd in 2006 Kamerlid voor de SP. Hij was eerder onderwijzer en wethouder van Boxmeer. Verder was hij voorzitter van de SP in Noord-Brabant. Zijn verdienste was dat hij de kleine SP in zijn Brabantse gemeente liet uitgroeien tot de grootste partij. Hij smeedde er een succesvolle coalitie, ook met zijn latere aartsvijand de VVD.
Roemer was een heel ander type dan de charismatische Jan Marijnissen. Hij staat bekend als zachtaardige bourgondiër, iemand bij wie je zo een tweedehands auto zou kopen. Maar hij had te weinig uitstraling en was niet de gewiekste politicus, die zijn tegenstrevers kon overtroeven.
NOS 13.12.2017 Emile Roemer stopt als fractievoorzitter en partijleider van de SP. Dat heeft hij bekendgemaakt in Den Haag. Hij verlaat begin januari ook de Tweede Kamer. Lilian Marijnissen volgt hem op als fractievoorzitter.
“Ik vind het de juiste tijd om het stokje over te dragen aan de nieuwe lichting. Mijn deel van de missie zit erop. Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging”, zei Roemer.
Hij deelde zijn voornemen gisteren al met de fractie. Twee fractieleden hebben zich toen gemeld als opvolger: Sadet Karabulut en Lilian Marijnissen. Uiteindelijk koos de fractie voor de 32-jarige dochter van partijboegbeeld Jan Marijnissen. Zij zit pas sinds maart in de Tweede Kamer.
Joviaal
Roemer was onderwijzer in Boxmeer en Beuningen voordat hij in 2006 in de Tweede Kamer kwam. Vier jaar later volgde hij Agnes Kant op als fractievoorzitter en partijleider.
De hoop was dat met Roemer aan het roer de SP weer het elan zou krijgen dat de partij had onder Jan Marijnissen. Aanvankelijk deed de joviale Roemer het goed in de peilingen, maar bij verkiezingen viel de uitslag toch steeds tegen.
Onder Jan Marijnissen telde de fractie nog 25 zetels, sinds de verkiezingen van maart 2017 zijn dat er nog maar 14. Roemer leed drie keer op rij een verkiezingsnederlaag.
Emile Gerardus Maria Roemer
* Boxmeer, 24 augustus 1962
* Onderwijzer
* Lid gemeenteraad Boxmeer
* Wethouder Boxmeer
* Tweede Kamerlid, woordvoerder verkeer
* Fractievoorzitter SP sinds 2010
Niet uitgekeken
Roemer maakte een opgeluchte indruk tijdens de persconferentie over zijn aftreden. Eerst grapte hij nog tegen de aanwezige pers dat hij een initiatief-voorstel kwam toelichten, maar daarna kwam het hoge woord eruit.
“Ik ben niet uitgekeken op deze prachtige, eervolle baan, maar het is tijd om het laatste stokje over te geven aan de nieuwe generatie. We gaan een nieuwe fase in, met een nieuw kabinet.” Volgens Roemer wil de SP grote stappen voorwaarts blijven zetten.
Roemer is er trots op dat de SP onder zijn leiding heeft kunnen laten zien dat ze kan besturen. Op lokaal en provinciaal niveau zit de partij in colleges. Landelijk is dat niet gelukt, al had Roemer dat graag gewild. “Maar onze tijd komt nog.”
Lilian Marijnissen ANP
De nieuwe fractievoorzitter, Lilian Marijnissen, heeft het SP-gedachtegoed met de paplepel ingegoten gekregen. Ze stond als kind al op een verkiezingsposter voor de partij, samen met haar vader.
Als 18-jarige was ze al lid van de gemeenteraad van Oss. Voordat ze in maart in de Tweede Kamer kwam, werkte ze bij de Rabobank en bij ambtenarenvakbond AbvaKabo FNV.
Als kind stond Lilian Marijnissen al op een verkiezingsposter voor de partij SP
Elsevier 13.12.2017 SP-leider Emile Roemer stapt op. Hij stopt er begin januari mee, en verlaat dan ook de Tweede Kamer. Dat meldt hij tijdens een onverwachte persconferentie in restaurant Dudok in Den Haag. Hij draagt het stokje over aan Lilian Marijnissen. Ook Kamerlid Sadet Karabulut had zich beschikbaar gesteld als kandidaat fractievoorzitter.
Het zou geen unanieme keuze zijn geweest voor Marijnissen, maar ze behaalde toch wel een ‘overduidelijke meerderheid’ van de stemmen, liet Karabulut naderhand weten.
Twijfels over Roemers kwaliteiten
Roemer (1962) zat sinds 2006 voor de SP in de Tweede Kamer. Sinds 2010 was hij fractievoorzitter en politiek leider. Bij de laatste verkiezingen, toen Roemer opnieuw lijsttrekker was, verloor zijn partij één zetel. Kort voor de stembusronde uitten sommige SP-collega’s in de media ernstige twijfels over zijn kwaliteiten.
Roemer noemde de afgelopen jaren een behoorlijke uitdaging, waarbij zijn partij ‘tegen de stroom in’ moest zwemmen. Het is de mooiste hondenbaan die je kunt wensen, met pieken en dalen, zei de vertrekkende SP-leider.
Onder Jan Marijnissen telde de fractie nog 25 zetels, sinds de verkiezingen van maart 2017 zijn dat er nog maar 14. Roemer moest drie keer achter elkaar een verkiezingsnederlaag ondergaan.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Telegraaf 13.12.2017De 32-jarige Lilian Marijnissen volgt Emile Roemer op als leider van de SP. Zij zit sinds maart in de Tweede Kamer en is de dochter van Jan Marijnissen, onder wiens leiding de partij groot werd.
Roemer maakte bekend begin januari op te stappen. Hij zei dat het de juiste tijd was om het leiderschap over te dragen aan een nieuwe lichting binnen de partij. Hij zit sinds 2006 in de Tweede Kamer en was sinds 2010 fractievoorzitter en politiek leider.
Ze zei „supertrots” te zijn dat de fractie haar heeft gekozen. Marijnissen is jarenlang raadslid geweest in haar woonplaats Oss en werkte lang voor de vakbond FNV.
Gefeliciteerd @MarijnissenL – zie uit naar de samenwerking. Laten we samen links weer groter maken en mensen een progressief alternatief bieden
In haar speech haalde Marijnissen uit naar het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. „Dit nieuwe kabinet is er voor de mensen die het toch al goed hebben. Wij weten als SP wat wij te doen hebben.” Ze wil werken aan een „menselijkere en socialere samenleving waar niet het grote geld, maar de gewone mensen het voor het zeggen hebben.”
Ze dankte ook Emile Roemer. „De meeste betrouwbare politicus van het Binnenhof”, noemde ze hem.
Sadet Karabulut was de enige tegenkandidaat voor het leiderschap, maar ze verloor met duidelijke cijfers. Karabulut blijft lid van de fractie van de Tweede Kamer.
Meyer op vraag of dit niet te veel een dynastie begint te worden: “Bij onze partij maakt het juist niet uit waar je vandaan komt, uit welk nest je komt.” Die vraag doet volgens hem Lilian tekort. 12:00 PM – Dec 13, 2017
AD 13.12.2017 Emile Roemer (55) stapt in januari op als leider van de SP. Dat heeft hij vanmorgen bekendgemaakt tijdens een ingelaste persconferentie in Den Haag. Lilian Marijnissen neemt het partijleiderschap over. Verslaggever Jan Hoedeman is aanwezig en twittert live mee.
Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging. Mijn deel van de missie zit erop, aldus Emile Roemer.
,,Beste mensen, ik wil meedelen wat u al zag aankomen. Na 11 jaar Kamervoorzitterschap is het de hoogste tijd dat een ander het stokje gaat overnemen”, aldus een geëmotioneerde Roemer. ,,Ik wil de weg vrijmaken voor een nieuwe lichting SP’ers.” Roemer verlaat in januari ook de Tweede Kamer.
Roemer is er trots op dat hij aan het roer van de partij heeft mogen staan. ,,Ik mocht leiding geven aan een stabiele en grote partij die steeds meer actief is in verschillende plekken. We maken op veel plekken het verschil.” Volgens hem is het nu het juiste moment om te vertrekken. ,,Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging. Mijn deel van de missie zit erop.”
Sadet Karabulut en Lilian Marijnissen hebben zich gemeld als mogelijke opvolger. Uiteindelijk koos de fractie voor Marijnissen (32), die vanmorgen onder groot applaus van de SP-fractie het leiderschap overnam. ,,Ik ben vereerd dat ik het partijleiderschap over mag nemen. Wij treffen aan de deur mensen die PVV of Baudet stemmen. Maar wie staat er op voor de gewone mensen? De SP”, begon ze haar speech stevig. ,,We knokken binnen en buiten het parlement voor 90 procent van de gewone Nederlanders.” Marijnissen, die pas sinds maart in de Kamer zit, bedankte Roemer uitvoerig voor de afgelopen jaren. ,,De meeste betrouwbare politicus van het Binnenhof”, noemde ze hem.
Bijzonder moment. Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.
Ook andere partijen spreken hun waardering uit voor de goedlachse Brabander. ,,Een gewaardeerde en collegiale politicus met passie voor het algemeen belang. Het ga je goed”, zegt CDA-leider Sybrand Buma. Hij krijgt bijval van de andere coalitiepartijen. ,,Dank voor je inzet voor ons land. En dank voor je collegialiteit. Het ga je goed!”, aldus Gert-Jan Segers (CU). VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff: ,,Een van de aardigste mensen waar ik het zelden mee eens was. Het is nu aan Lilian Marijnissen. Dan blijft het in elk geval Brabants.” Alexander Pechtold (D66) prijst Roemers houding en inzet. ,,Altijd collegiaal, met humor en op de inhoud voerden we mooie debatten!”
Jesse Klaver (GroenLinks) spreekt van een bijzonder moment. ,,Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.” Hij feliciteert Marijnissen met haar benoeming. ,,Ik kijk er naar uit om samen verder te strijden voor een eerlijke, empathische en rechtvaardige samenleving!”
Moeilijk
Roemer verkeerde al langere tijd in een lastige positie. Hij wist al drie verkiezingen op rij niet boven de 15 zetels uit te komen en staat er in de peilingen niet rooskleurig voor. Ook intern is er veel kritiek op de SP-top. Afgelopen zomer zei hij in gesprek met deze krant nog dat hij zijn klus wil afmaken en dat hij zich geen zorgen maakte over zijn houdbaarheidsdatum.
De politicus werd in 1980 lid van de SP, waarna hij tot 2007 aan de slag ging als voorzitter van de afdeling Boxmeer. Daarna ging hij de Kamer in als woordvoerder Verkeer en Waterstaat. Hij werd in 2010 fractievoorzitter nadat Agnes Kant opstapte. Tijdens de verkiezingen in juni van dat jaar behaalde de SP 15 zetels, een verlies van 10 ten opzichte van vier jaar eerder.
Telegraaf 13.12.2017 Emile Roemer treedt af als fractievoorzitter en leider van de SP. Dat heeft hij woensdag tijdens een persconferentie bekend gemaakt. Tweede Kamerlid Lilian Marijnissen volgt hem op.
„Het is de hoogste tijd dat iemand anders het stokje overneemt”, zei Roemer tijdens zijn toespraak. Hij betreurt het dat zijn partij nog niet aan een kabinet heeft deelgenomen. Roemer: „Dat is nu niet gelukt. Nu niet, want onze tijd, die komt.”
Tegenover een bomvolle zaal waar journalisten, SP’ers en ook zijn vrouw aanwezig waren, memoreerde de SP’er zijn tijd als partijleider. „Fractievoorzitter zijn, partijleider zijn, is misschien wel de mooiste hondenbaan die je je kan wensen.” Tegenover de fractie heeft hij zijn besluit dinsdag al bekend gemaakt, vertelde hij.
Marijnissen
Over het moment van zijn aftreden, per januari, zei Roemer: „Ik wil niet de politicus zijn, die te laat is gegaan. Maar die een weg heeft gebaand, voor zijn opvolging. Ik denk dat ik daar aardig in geslaagd ben.” Hij besloot met: „Mijn deel zit erop”. Waarop een luid applaus klonk.
Woensdagochtend heeft de fractie besloten om Lilian Marijnissen (32) aan te stellen als nieuwe fractievoorzitter. Ook Tweede Kamerlid Sadet Karabulut had zich daarvoor opgeworpen, maar de fractie koos voor de dochter van voormalig SP-leider Jan Marijnissen. „Wij weten als SP wat ons te doen staat. We knokken voor een socialer Nederland”, sprak Marijnissen de zaal toe.
Haar naam gonsde al een tijdje als potentiële opvolger van Roemer, zeker sinds ze bij de laatste verkiezingen in de Tweede Kamer kwam. Ze is populair bij de achterban en draait al lange tijd mee in de partij. In een toelichting ontkennen Roemer en Marijnissen dat het moment van leiderschapswisseling iets te maken heeft met de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen.
Ingewijden melden dat de verkiezing van Marijnissen als nieuwe leider overigens niet anoniem was.
Positie
Roemer (55) zat al een tijdje in een lastige positie. Zijn partij blijft kwakkelen in de peilingen en er is veel kritiek op zijn publieke optredens. Ook binnen de SP rommelde het.
Toch werd tot nu toe door SP-voorzitter Ron Meyer stug volgehouden dat Roemer de juiste man voor de positie was. Meyer zegt dat hij niet verwacht dat met de wisseling van leider ook de koers van de partij verandert, „we zijn immers een ledenpartij”.
Over de vraag of met opnieuw een Marijnissen aan het roer, het bij de SP niet op een dynastie begint te lijken, reageerde hij geërgerd. Die vraag doet volgens hem Lilian te kort. „Bij onze partij maakt het juist niet uit waar je vandaan komt, uit welk nest je komt.”
De voormalig onderwijzer Roemer zat sinds 2006 in de Tweede Kamer, waar hij in 2010 zijn voorganger Agnes Kant als leider opvolgde.
NU 13.12.2017 SP-leider en fractievoorzitter Emile Roemer treedt af als partijleider en vertrekt uit de politiek. Dat heeft hij woensdagochtend bekendgemaakt in café Dudok in Den Haag.
Roemer draagt het stokje begin januari over aan Lilian Marijnissen, de dochter van oud-partijleider Jan Marijnissen. Zij zit pas sinds de Kamerverkiezingen van afgelopen maart voor de SP in de Tweede Kamer.
Roemer zei met zijn opstappen de weg vrij te willen maken voor een nieuwe generatie SP’ers. “Ik vertrek niet omdat ik ben uitgekeken, maar omdat dit de juiste tijd is om het stokje over te dragen aan een nieuwe lichting”, zei hij. “Ik wil niet een politicus zijn die te laat is gegaan. Mijn deel van de missie zit erop.”
Met het aantreden van een nieuw kabinet en de gemeenteraadsverkiezingen in zicht is het de taak aan Marijnissen om de partij een nieuwe impuls te geven.
Uitdaging
Roemer noemde de afgelopen jaren een behoorlijke uitdaging, waarbij zijn partij “tegen de stroom in” moest zwemmen. Het is de mooiste hondenbaan die je kunt wensen, met pieken en dalen, zei de vertrekkende SP-leider.
Premier Mark Rutte laat in een reactie weten het jammer te vinden dat Roemer afscheid neemt. “Emile Roemer is een man met overtuigingen, een knokker en hij heeft humor en dat is een mooie combinatie”, aldus de premier. En Lodewijk Asscher (PvdA) op Twitter: “Ongelooflijk jammer dat @emileroemer stopt. Aardige, eerlijke en vrolijke collega.”
Marijnissen
Na de bekendmaking aan de fractie dat hij zou vertrekken dinsdag bleek dat twee fractieleden bereid waren Roemer op te volgen. Naast Marijnissen was dit Sadet Karabulut. Volgens Marijnissen was er sprake van een “duidelijke uitslag” toen woensdagochtend in de fractie gesproken werd over wie de SP-leiding op zich zou nemen.
Marijnissen zei “supertrots” te zijn dat de fractie haar heeft gekozen. Marijnissen is jarenlang raadslid geweest in haar woonplaats Oss en werkte lang voor de vakbond FNV. In de Tweede Kamer had ze zorg als haar portefeuille. Zorg was bij de laatste Kamerverkiezingen het hoofdthema voor de SP.
Ze zal het anders doen dan Roemer, maar over de koers gaan de leden, zei ze. Ze verwacht trouwens geen fundamentele wijziging van de koers. De partij komt in januari weer bijeen voor een congres.
In haar speech haalde Marijnissen uit naar het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. “Dit nieuwe kabinet is er voor de mensen die het toch al goed hebben. Wij weten als SP wat wij te doen hebben.” Ze wil werken aan een “menselijkere en socialere samenleving waar niet het grote geld, maar de gewone mensen het voor het zeggen hebben”.
Pieken
Roemer nam na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 het stokje over van Agnes Kant. Daarvoor was hij als Kamerlid, wethouder in Boxmeer en lid van het partijbestuur geweest.
Nauwelijks twee maanden na zijn aantreden als partijleider viel Roemer bij de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen op door de onbevangen en ontspannen manier waarop hij de strijd aanging met de concurrenten op links en op rechts.
In aanloop naar de verkiezingen van 2012 groeide de SP verder in de peilingen. De socialisten leken een tweestrijd aan te gaan met de VVD van Mark Rutte en bij de SP droomden ze hardop van een premierschap van Roemer.
Maar Roemer “piekte te vroeg”, zou hij later zeggen. De strijd ging uiteindelijk tussen de PvdA en de VVD die later met elkaar een kabinet zouden vormen.
Niet profiteren
In de jaren die volgden wist Roemer zich niet te ontpoppen tot de oppositieleider van links en tijdens de laatste verkiezingen wist hij met zijn SP niet te profiteren van de regeringsdeelname van de PvdA.
De laatste tijd nam de kritiek op het leiderschap van Roemer toe. Vorig jaar december zochten SP-Kamerleden anoniem contact met het AD om hun beklag te doen over het leiderschap van Roemer. Zij vroegen zich af of Roemer nog wel kon aanblijven.
Het was voor de SP een hoogst ongebruikelijke gang van zaken. De partij staat erom bekend dat er weinig naar de media gelekt wordt.
Roemer zei destijds dat de kritiek hem niet “in de koude kleren” is gaan zitten.
AD 13.12.2017 Emile Roemer (55) stapt in januari op als leider van de SP. Dat heeft hij vanmorgen bekendgemaakt tijdens een ingelaste persconferentie in Den Haag. Lilian Marijnissen neemt het partijleiderschap over. Verslaggever Jan Hoedeman is aanwezig en twittert live mee.
Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging. Mijn deel van de missie zit erop, Aldus Emile Roemer.
,,Beste mensen, ik wil meedelen wat u al zag aankomen. Na 11 jaar Kamervoorzitterschap is het de hoogste tijd dat een ander het stokje gaat overnemen”, aldus een geëmotioneerde Roemer. ,,Ik wil de weg vrijmaken voor een nieuwe lichting SP’ers.” Roemer verlaat in januari ook de Tweede Kamer.
Roemer is er trots op dat hij aan het roer van de partij heeft mogen staan. ,,Ik mocht leiding geven aan een stabiele en grote partij die steeds meer actief is in verschillende plekken. We maken op veel plekken het verschil.” Volgens hem is het nu het juiste moment om te vertrekken. ,,Ik wil niet bekend staan als de politicus die te laat wegging. Mijn deel van de missie zit erop.”
Sadet Karabulut en Lilian Marijnissen hebben zich gemeld als mogelijke opvolger. Uiteindelijk koos de fractie voor Marijnissen (32), die vanmorgen onder groot applaus van de SP-fractie het leiderschap overnam. ,,Ik ben vereerd dat ik het partijleiderschap over mag nemen. Wij treffen aan de deur mensen die PVV of Baudet stemmen. Maar wie staat er op voor de gewone mensen? De SP”, begon ze haar speech stevig. ,,We knokken binnen en buiten het parlement voor 90 procent van de gewone Nederlanders.” Marijnissen, die pas sinds maart in de Kamer zit, bedankte Roemer uitvoerig voor de afgelopen jaren. ,,De meeste betrouwbare politicus van het Binnenhof”, noemde ze hem.
Bijzonder moment. Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.
Ook andere partijen spreken hun waardering uit voor de goedlachse Brabander. ,,Een gewaardeerde en collegiale politicus met passie voor het algemeen belang. Het ga je goed”, zegt CDA-leider Sybrand Buma. Hij krijgt bijval van de andere coalitiepartijen. ,,Dank voor je inzet voor ons land. En dank voor je collegialiteit. Het ga je goed!”, aldus Gert-Jan Segers (CU). VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff: ,,Een van de aardigste mensen waar ik het zelden mee eens was. Het is nu aan Lilian Marijnissen. Dan blijft het in elk geval Brabants.” Alexander Pechtold (D66) prijst Roemers houding en inzet. ,,Altijd collegiaal, met humor en op de inhoud voerden we mooie debatten!”
Jesse Klaver (GroenLinks) spreekt van een bijzonder moment. ,,Roemer neemt afscheid zoals hij politiek bedreef: strijdbaar voor zijn idealen, met een groot rechtvaardigheidsgevoel en altijd met humor.” Hij feliciteert Marijnissen met haar benoeming. ,,Ik kijk er naar uit om samen verder te strijden voor een eerlijke, empathische en rechtvaardige samenleving!”
Moeilijk
Roemer verkeerde al langere tijd in een lastige positie. Hij wist al drie verkiezingen op rij niet boven de 15 zetels uit te komen en staat er in de peilingen niet rooskleurig voor. Ook intern is er veel kritiek op de SP-top. Afgelopen zomer zei hij in gesprek met deze krant nog dat hij zijn klus wil afmaken en dat hij zich geen zorgen maakte over zijn houdbaarheidsdatum.
De politicus werd in 1980 lid van de SP, waarna hij tot 2007 aan de slag ging als voorzitter van de afdeling Boxmeer. Daarna ging hij de Kamer in als woordvoerder Verkeer en Waterstaat. Hij werd in 2010 fractievoorzitter nadat Agnes Kant opstapte. Tijdens de verkiezingen in juni van dat jaar behaalde de SP 15 zetels, een verlies van 10 ten opzichte van vier jaar eerder.
Telegraaf 13.12.2017 Emile Roemer kondigt op humoristische wijze zijn afscheid aan als leider van de SP. Tweede Kamerlid Lilian Marijnissen volgt hem op.
NOS 13.12.2017 SP-leider Emile Roemer komt vanochtend met een mededeling. In Den Haag wordt er rekening mee gehouden dat hij opstapt als fractievoorzitter en partijleider.
Voor 11.30 uur is een persconferentie aangekondigd. Die is live te zien op NOS.nl en op de NOS-Facebookpagina.
Dure nieuwe gebouwen bij de stations Leiden Centraal (2013) en Lammenschans (2011) leidden bijna tot de ondergang van de mbo-school. ROC Leiden werd gered door een financiële bijdrage van 40 miljoen euro, opgebracht door alle andere mbo-scholen samen.
Nadat de Tweede Kamer afgelopen zomer met een kleine meerderheid akkoord ging met de redding van de school, probeert ROC Leiden zich op de toekomst te richten. Voor de dure huisvesting is een oplossing gevonden. En ROC Leiden wil per 1 augustus 2018 samen met het ID College één organisaties met 17.000 studenten gaan vormen.
Bij de bouw van de twee nieuwe gebouwen zijn grote fouten gemaakt, beschrijft de ‘Commissie onderzoek huisvesting ROC Leiden’ in het rapport ‘Ontspoorde Ambitie’. Zo zijn belangrijke besluiten rond de nieuwbouw ‘ondeugdelijk voorbereid’.
Het bestuur van het ROC Leiden, onder leiding van Jacques van Gaal, heeft zich volgens de commissie vertild aan de ambitieuze nieuwbouwplannen. De kosten vallen uiteindelijk ruim vijf keer zo hoog uit als geraamd: 220 miljoen in plaats van circa 40 miljoen euro. Het rapport: ‘risico’s, complexiteit en de hoeveelheid open einden’ zijn te groot geworden bij de bouw van de schoolpanden.
Raad van toezicht hield geen toezicht
De raad van toezicht, die het handelen van de directie hoort te controleren, is volgens de commissie ‘te weinig effectief sturend’ geweest. De raad van toezicht heeft ‘steeds achter de feiten aangelopen’.
Oud-directeur Van Gaal zat mogelijk fout
Dat geldt dus wel voor het voormalige college van bestuur. De toenmalige bestuursvoorzitter Jacques van Gaal, directeur van 2001 tot 2010, geldt als de initiator van de nieuwbouw. De commissie ‘ziet aanknopingspunten voor nader onderzoek naar de bestuurlijke aansprakelijkheid van de toenmalige bestuurders’.
Van Gaal heeft voor zijn aftreden met de raad van toezicht afgesproken dat hij na zijn vertrek niet meer verantwoordelijk kon worden gehouden voor de beslissingen die hij als bestuursvoorzitter heeft genomen. Onduidelijk is of dat soort afspraken stand houden in een eventuele rechtszaak.
Ook externe adviseurs onder vuur
Van Gaal zelf deed er de afgelopen tijd vooral het zwijgen toe. Wel zei hij in november 2014 tegen hetLeidsch Dagblad dat hij zich niet aangesproken voelt over de financiële malaise bij ROC Leiden. ‘Als er iets is misgegaan, moeten mijn opvolgers het oplossen.’
De commissie-Meurs is ook kritisch op de rol van externe adviseurs bij de nieuwbouw van de schoolgebouwen. Adviesbureaus als Ilfa en Fakton lieten zich vooral leiden door de ‘doelstellingen van de bestuurder’. Omroep West berichtte maandag over de dubbele rol van de adviseurs.
De adviseurs beschikten over een ‘onvoldoende kritische en onafhankelijke opstelling’. Dat komt volgens de commissie onder meer door de provisie die de adviseurs kregen bij de bouw van de twee panden. Dat heeft hun ‘kritisch vermogen in de advisering’ van het college van bestuur ‘waarschijnlijk niet versterkt’.
‘Inspectie onderwijs moet beter’
Ook het financieel toezicht van de Inspectie van het Onderwijs schoot tekort. De inspectie is volgens de commissie-Meurs ‘nu niet in staat om financiële problemen tijdig te signaleren en daar een adequate aanpak op af te stemmen’. Een nieuw op te richten afdeling ‘bijzonder beheer’ zou de mogelijkheid moeten hebben om een instelling onder curatele te stellen. Minister Bussemaker zegt daar niets in te zien.
Nader onderzoek
Een van de vragen die de commissie wil beantwoorden is of oud-bestuurders van het ROC Leiden persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de problemen bij de mbo-school. De commissie vindt nader onderzoek nodig om te concluderen of bestuursleden persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de financiële problemen bij het roc.
Een beslissing daarover moet genomen door de huidige raad van toezicht van de mbo-instelling. Minister Bussemaker (PvdA) van Onderwijs wil graag dat de toezichthouders van ROC Leiden onderzoek doen naar ‘mogelijk persoonlijk verwijtbaar handelen door voormalige bestuurders’.
Volgens de commissie “zijn onverantwoorde risico’s genomen. De commissie vindt dan ook dat het College van Bestuur in de periode 2001 tot 2011 onverantwoord en verwijtbaar heeft gehandeld.” Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeert de commissie. Belangrijkste les: “Blijf bij je leest en bouw geen parkeergarages, callcenters of supermarkten.”
Bussemaker vraagt de nu zittende toezichthouders dus nadrukkelijk om een diepgaand onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemde het dinsdag “onacceptabel” dat voormalige bestuurders “onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s” namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen. Ze namen beslissingen met “verregaande of onoverzienbare financiële consequenties zonder deugdelijke voorbereiding”.
Er wordt al gewerkt aan maatregelen om eerder te kunnen ingrijpen bij wanbeheer en het nemen van bepaalde risico’s, ook naar aanleiding van de eerdere toestanden met financiën en kwaliteit bij de Amarantis Onderwijsgroep.
RTVWEST 25.08.2016 Vijftien oud-bestuurders van ROC Leiden zijn door de mbo-instelling samen aansprakelijk gesteld voor 40 miljoen euro. Dat is precies het bedrag dat het ministerie van Onderwijs overmaakte om de school te redden.
ROC Leiden kwam in de financiële problemen toen de bouw van twee nieuwe schoolgebouwen veel duurder uitviel dan gedacht. Onderwijsminister Bussemaker besloot 40 miljoen over te maken om de school te redden van een faillissement.
Een onderzoekscommissie concludeerde vorig jaar dat het ROC-bestuur ‘onverantwoord en verwijtbaar’ heeft gehandeld. De uitkomst van het onderzoek was voor het ROC de reden om 15 oud-bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen. Het gaat om dertien ex-leden van de Raad van Toezicht en twee oud-leden van het College van Bestuur.
Misstanden aan de kaak stellen
In februari maakte minister Bussemaker van Onderwijs al bekend dat de school naar de rechter stapt. Nu is bekend geworden dat de oud-bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de verbraste 40 miljoen. De dagvaardingen liggen bij de rechter.
‘De Stichting ROC Leiden neemt hierbij haar verantwoordelijkheid om het onbehoorlijk bestuur van oud-bestuurders en voormalige Raad van Toezicht-leden te corrigeren en misstanden aan de kaak te stellen’, zo luidt een statement op de site van ROC Leiden. De rechter buigt zich vanaf september over de zaak. De procedure kan jaren gaan duren.
Telegraaf 25.08.2016 Het ROC Leiden wil 40 miljoen euro terughalen bij dertien oud-bestuurders. Die zijn daarvoor aansprakelijk gesteld. De procedure gaat waarschijnlijk jaren duren, meldt het Leidsch Dagblad.
Het ROC was in grote problemen gekomen door een duur nieuwbouwproject en riskante financiële constructies. Het ministerie van Onderwijs sprong bij met 40 miljoen euro om de instelling te redden. Dat bedrag wil het roc nu dus krijgen van de ex-bestuurders.
Als de rechter de oud-bestuurders aansprakelijk stelt, hoeven die niet zelf te betalen. Het roc heeft een aansprakelijkheidsverzekering.
NOS 25.08.2016 Dertien oud-bestuurders van ROC Leiden zijn aansprakelijk gesteld voor 40 miljoen euro, precies het bedrag dat vanuit de overheid in de school werd gestoken om een faillissement te voorkomen.
De oud-bestuurders werden door de school in februari al aansprakelijk gesteld voor de geleden schade. Het Leidsch Dagblad heeft de dagvaarding tegen de ex-bestuurders ingezien, die onlangs is ingediend.
De procedure gaat naar verwachting jaren duren. De bestuurders hebben strafrechtelijk niets verkeerd gedaan en worden daarom niet vervolgd door justitie. Het ROC kwam in grote financiële problemen bij een nieuwbouwproject. Een commissie concludeerde dat de schoolleiding onverantwoorde risico’s heeft genomen.
VK 04.02.2016 ROC Leiden gaat proberen de schade die is geleden door de bouw van megalomane nieuwbouwprojecten te verhalen op voormalige bestuurders en toezichthouders. Dit liet minister Jet Bussemaker (Onderwijs) donderdag weten aan de Tweede Kamer. Ze zal de instelling ‘zo goed mogelijk’ ondersteunen bij het aanspannen van een procedure.
Megalomane nieuwbouw kostte ROC Leiden bijna de kop. Uit onderzoek moet dinsdag blijken wat er fout ging. Hoe komt voormalig collegevoorzitter Jacques van Gaal ervan af? Lees hier een profiel (+).
ROC Leiden kwam door de nieuwbouw in grote financiële problemen. Vorig jaar moest Bussemaker de school redden door 40 miljoen euro beschikbaar te stellen. Dat bedrag komt ten laste van de mbo-sector. Een commissie onder leiding van Pauline Meurs concludeerde in december dat het toenmalige bestuur ‘onverantwoord en verwijtbaar’ had gehandeld. Ook de toezichthouders hadden hun taak niet naar behoren vervuld.
Bussemaker wilde toen al dat ROC Leiden zou proberen de verantwoordelijken te vervolgen. Daartoe zou school de oud-bestuurders aansprakelijk moeten stellen en een zaak moeten aanspannen bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam. Die kan oordelen of sprake is geweest van wanbeleid.
Deze procedure is nu in gang gezet. Rond de jaarwisseling heeft ROC Leiden een aansprakelijkheidsstelling verzonden aan twee voormalige leden van het college van bestuur en dertien voormalige leden van de raad van toezicht. Zij stonden tussen 2001 en 2011 aan het roer van ROC Leiden, toen de instelling twee enorme gebouwen liet neerzetten naast de stations Leiden Centraal en Leiden Lammenschans.
Jacques van Gaal
Motor achter die plannen was de toenmalige collegevoorzitter Jacques van Gaal. Hij zou volgens Meurs ‘verliefd’ zijn geweest op de nieuwbouw. In een reactie zegt Van Gaal dat hij nog geen aansprakelijkheidsstelling heeft ontvangen en niet telefonisch op de hoogte is gesteld door ROC Leiden. Hij wil nog niet inhoudelijk reageren.
Onder de dertien oud-toezichthouders die ROC Leiden aansprakelijk stelt, zitten nog een aantal andere opvallende namen. Zo ontvingen de Leidse oud-wethouder Tjeerd van Rij, de huidige collegevoorzitter Ron Bormans van de Hogeschool Rotterdam en wethouder Kees den Ouden van Zoeterwoude een brief.
De verzonden aansprakelijkheidsstellingen hebben een algemeen karakter, schrijft Bussemaker aan de Tweede Kamer. ‘Op dit moment is de Stichting ROC Leiden bezig met de voorbereiding van individuele dagvaardingen. Voor de dagvaardingen moet voor elke persoon de noodzakelijke informatie worden verzameld over diens handelen in de periode 2001-2011 en de schade die ten gevolge daarvan is geleden.’ Dat zal vermoedelijk nog enkele maanden in beslag nemen.
Trouw 04.02.2016 ROC Leiden heeft vijftien oud-bestuurders aansprakelijk gesteld voor de grote problemen bij de onderwijsinstelling. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de wilde bouwplannen van voormalige bestuurders. Minister Bussemaker (PvdA, Onderwijs), zal de eisers ‘zo goed mogelijk’ ondersteunen.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) meldt donderdag aan de Tweede Kamer dat Stichting ROC Leiden de aansprakelijkstelling eind december en begin januari heeft verstuurd. Het gaat om dertien voormalige leden van de raad van toezicht en twee oud-leden van het college van bestuur.
Alle oud-bestuurders bekleedden tussen 2001 en 2011 functies bij de school in Leiden, die door megalomane bouwprojecten bijna kopje onder ging. De school van 9000 leerlingen balanceerde op de rand van faillissement toen Bussemaker besloot de opleiding te redden met maximaal 40 miljoen euro. Ze kreeg de Tweede Kamer maar op het nippertje mee.
Wat ging er precies mis bij de bouw van de nieuwe schoolgebouwen? Een onafhankelijke commissie kwam in december met harde conclusies. Het hele project werd gekenmerkt door te grote ambities, gebrek aan deskundigheid en onvoldoende inzicht in de gevolgen van genomen besluiten. Het bestuur nam daardoor onverantwoordelijke risico’s genomen, zo werd geschreven in het rapport ‘Ontspoorde ambities’.
ROC Leiden bereidt individuele dagvaardingen voor tegen de oud-bestuurders. De verwachting is dat dit enkele maanden gaat duren. Een van de vijftien bestuurders is Jacques van Gaal, oud-voorzitter van het college van bestuur. Hij werd enkele jaren geleden benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Tweede Kamerfractie van de VVD vindt dat de bestuurder zijn lintje terug moet geven.
NU 04.02.2016 ROC Leiden heeft vijftien oud-bestuurders aansprakelijk gesteld voor de grote problemen bij de onderwijsinstelling. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de wilde bouwplannen van voormalige bestuurders.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) meldt donderdag aan de Tweede Kamer dat Stichting ROC Leiden de aansprakelijkstelling eind december en begin januari heeft verstuurd. Dertien voormalige leden van de raad van toezicht en twee oud-leden van het college van bestuur worden aangesproken voor geleden schade.
ROC Leiden bereidt individuele dagvaardingen voor tegen de oud-bestuurders. De verwachting is dat dit enkele maanden gaat duren.
De raad van toezicht van ROC Leiden zegt in een verklaring de uitkomsten en aanbevelingen in het rapport buitengewoon serieus te nemen. ”De komende periode zullen wij ons richten op het nadere onderzoek en de uitkomsten met het ministerie delen.”
Faillissement
De school van 9000 leerlingen balanceerde op de rand van faillissement toen Bussemaker besloot de opleiding te redden met maximaal 40 miljoen euro. Ze kreeg de Tweede Kamer maar op het nippertje mee.
Een van de vijftien bestuurders is Jacques van Gaal, oud-voorzitter van het college van bestuur. Hij werd enkele jaren geleden benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Tweede Kamerfractie van de VVD vindt dat de bestuurder zijn lintje terug moet geven.
De liberalen zijn vooral verbolgen over de uitspraak van Van Gaal dat hij geen spijt heeft van de omstreden deal. Hij zou de afspraken weer maken, zei hij een tijd geleden tegen het Leidsch Dagblad. Ook oud-voorzitter van de raad van toezicht Tjeerd van Rij verdedigde de deal. Hij sprak in de krant over “prachtige afspraken”.
Telegraaf 04.02.2016 ROC Leiden heeft vijftien oud-bestuurders aansprakelijk gesteld voor de grote problemen bij de onderwijsinstelling. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de wilde bouwplannen van voormalige bestuurders.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) meldt donderdag aan de Tweede Kamer dat Stichting ROC Leiden de aansprakelijkstelling eind december en begin januari heeft verstuurd. Dertien voormalige leden van de raad van toezicht en twee oud-leden van het college van bestuur worden aangesproken voor geleden schade.
ROC Leiden bereidt individuele dagvaardingen voor tegen de oud-bestuurders. De verwachting is dat dit enkele maanden gaat duren. De raad van toezicht van ROC Leiden zegt in een verklaring de uitkomsten en aanbevelingen in het rapport buitengewoon serieus te nemen. ,,De komende periode zullen wij ons richten op het nadere onderzoek en de uitkomsten met het ministerie delen.”
De school van 9000 leerlingen balanceerde op de rand van faillissement toen Bussemaker besloot de opleiding te redden met maximaal 40 miljoen euro. Ze kreeg de Tweede Kamer maar op het nippertje mee.
Een van de vijftien bestuurders is Jacques van Gaal, oud-voorzitter van het college van bestuur. Hij werd enkele jaren geleden benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Tweede Kamerfractie van de VVD vindt dat de bestuurder zijn lintje terug moet geven.
De liberalen zijn vooral verbolgen over de uitspraak van Van Gaal dat hij geen spijt heeft van de omstreden deal. Hij zou de afspraken weer maken, zei hij een tijd geleden tegen het Leidsch Dagblad. Ook oud-voorzitter van de raad van toezicht Tjeerd van Rij verdedigde de deal. Hij sprak in de krant over ,,prachtige afspraken”.
Wat ging er mis?
Een grote school die per se nog groter wilde worden. Dat is het verhaal van het ROC Leiden in een notendop. Een speciale commissie onderzocht hoe de instelling in de problemen kon komen. Op basis van dat onderzoek heeft het ROC besloten vijftien voormalige bestuurders aansprakelijk te stellen. Een overzicht van de belangrijkste conclusies, die in december werden gepresenteerd:
– De gebouwen van het ROC Leiden waren rond 2000 sterk verouderd. Daarom besloot de instelling tot nieuwbouw. Die keuze was ,,passend”, aldus de commissie, maar het project werd steeds groter en complexer. Eerst werd alleen bij station Leiden Lammenschans gebouwd, daarna ook bij station Leiden Centraal. De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De oppervlakte groeide van 32.000 vierkante meter naar 100.000 vierkante meter.
– Het college van bestuur heeft bij de bouw ,,onverantwoorde risico’s” genomen, belangrijke signalen genegeerd en besluiten niet goed voorbereid en gecontroleerd. Goed onderwijs was ondergeschikt aan nieuwbouw. Daarom betwijfelt de commissie of het bestuur wel ,,behoorlijk” heeft bestuurd. Er is genoeg aanleiding voor een onderzoek naar verwijtbaar handelen.
– In 2011 kreeg het ROC Leiden een nieuwe bestuursvoorzitter. Die heeft geprobeerd de instelling te redden, maar de problemen waren te groot geworden.
– De raad van toezicht hield geen toezicht. Dat gebeurde sinds 2006 wel, maar toen was het eigenlijk al te laat.
– Ook de gemeente Leiden kreeg kritiek. Die heeft de verouderde gebouwen van het ROC gekocht. Daarbij kreeg de instelling te maken met allerlei eisen en risico’s. De gemeente ,,had zich wellicht iets terughoudender kunnen opstellen”.
– De Onderwijsinspectie hield niet genoeg financieel toezicht op het ROC. De commissie noemt het ,,onbegrijpelijk” dat de inspectie pas tien jaar na de belangrijkste beslissingen zich met het ROC ging bemoeien.
– Het ministerie van Onderwijs heeft geen heldere aanpak voor scholen in financiële problemen. ROC Leiden vroeg begin 2012 om hulp, maar die kwam pas in 2015. Dat heeft ,,onnodig lang” geduurd.
AD 04.02.2016 ROC Leiden heeft vijftien oud-bestuurders aansprakelijk gesteld voor de grote problemen bij de onderwijsinstelling. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de wilde bouwplannen van voormalige bestuurders.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) meldt donderdag aan de Tweede Kamer dat Stichting ROC Leiden de aansprakelijkstelling eind december en begin januari heeft verstuurd. Dertien voormalige leden van de raad van toezicht en twee oud-leden van het college van bestuur worden aangesproken voor geleden schade.
ROC Leiden bereidt individuele dagvaardingen voor tegen de oud-bestuurders. De verwachting is dat dit enkele maanden gaat duren.
De school van 9000 leerlingen balanceerde op de rand van faillissement toen Bussemaker besloot de opleiding te redden met maximaal 40 miljoen euro. Ze kreeg de Tweede Kamer maar op het nippertje mee.
Een kort portretje van de onderwijsinstelling: – Ruim 9000 studenten
– ROC Leiden biedt volgens de gegevens uit 2013 219 beroepsopleidingen (mbo), voor jongeren en volwassenen in verschillende categorieën zoals bouw, horeca, ICT, toerisme en zorg.
– Ook is er volwassenenonderwijs op de niveau’s vmbo-TL, havo en vwo.
– Het onderwijs is op meerdere locaties in Leiden; onder meer bij Leiden Centraal Station, Lammenschans en in het gebouw van Hogeschool Leiden.
– Dure nieuwbouw heeft het ROC in zware problemen gebracht. In 2012 werd ruim 12 miljoen euro verlies gemaakt. In 2013 was het verlies op de balans 139.000 euro.
– De onderwijskwaliteit laat te wensen over. De Onderwijsinspectie volgt de instelling ,,intensief” en noemt de kwaliteit onvoldoende. Van de 51 mbo-opleidingen die de inspectie de afgelopen drie jaar beoordeelde, zijn er 21 met tekortkomingen.
Telegraaf 17.12.2015 Het is niet uitgesloten dat een deel van de noodsteun die ROC Leiden heeft gekregen om een faillissement af te wenden, moet worden gebruikt om een megalomaan schoolplein aan te leggen voor het onderwijspaleis van de opleider bij station Lammenschans.
“Dat is nog een open eindje in de gesprekken die nu lopen”, gaf minister Bussemaker (Onderwijs) donderdagochtend toe in de Tweede Kamer. Ze benadrukte daarbij wel dat wat betreft het ROC en haar er eigenlijk geen cent van dit geld moet worden besteed aan het plein.
Bij het gigantische schoolgebouw moet een niet minder groot plein komen, van tienduizend vierkante meter groot. Eigenaar Green Real Estate van het pand bood eerder al vijf miljoen euro aan de eigenaars van een autogarage om hen uit te kopen. Nu zij daar niet op ingingen, probeert de gemeente Leiden de vastgoedbezitters te onteigenen.
Gisteren zei Bussemaker in een algemeen overleg met de Kamer dat ROC Leiden op geen enkele wijze betrokken is bij die al jaren slepende affaire. Maar PVV-Kamerlid Beertema kwam donderdag met een vaststellingsovereenkomst op de proppen, waarin het ROC wel degelijk haar handtekening had gezet onder een overeenkomst die mede tot doel had het royale schoolplein naast het onderwijspaleis te ontwikkelen.
Die overeenkomst is inmiddels vervangen door een andere, maar daarin is de kwestie van het plein nog niet opgelost. Wanneer die impasse blijft, dan kan ROC Leiden gevraagd worden maximaal ruim 9 ton bij te dragen aan de ontwikkeling van het zogeheten Betaplein.
Beertema hekelde de grootte van het plein, die in zijn ogen voortkomt uit de megalomane ideeën van voormalige bestuurders van ROC Leiden. Enkele weken terug bleek uit onderzoek dat zij meer met het bouwen van imposant vastgoed bezig waren dan met de kwaliteit van onderwijs op het ROC.
RTVWEST 17.12.2015 Het CDA en de SP in de Tweede Kamer willen dat er een onderzoek komt naar de rol van externe adviseurs bij de nieuwbouw van ROC Leiden. Minister Bussemaker (PvdA) van Onderwijs heeft donderdag laten weten dat ze een motie van de twee partijen gaat uitvoeren.
Tweede Kamerleden Michel Rog (CDA) en Jasper van Dijk (SP) willen dat een ‘daartoe toegeruste’ onafhankelijke organisatie onderzoek doet naar betalingen van ROC Leiden aan externe adviseurs. De Leidse mbo-instelling ging eerder dit jaar bijna ten onder aan de financiële last van te grote en te dure nieuwe schoolgebouwen bij de stations Leiden Centraal en Leiden Lammenschans.
In de periode 2003 tot en met 2013 zou ROC Leiden zo’n 9,4 miljoen euro hebben uitgegeven aan adviseurs die een rol speelden bij de nieuwbouwprojecten. Volgens de twee Kamerleden moeten alle bankafschriften en ‘uitgaande geldstromen’ worden onderzocht, schrijven zij in hun donderdag ingediende motie. Uit het onderzoek moet blijken of er sprake is van ‘ongeoorloofde belangenverstrengeling’.
Dubbele rollen externe adviseurs
Omroep West meldde onlangs dat zeker twee adviseurs tegelijkertijd werkten voor zowel ROC Leiden als voor Green Real Estate, het bedrijf dat de twee nieuwe schoolgebouwen uiteindelijk kocht. Het bureau Ilfa declareerde in de periode 2004 – 2013 bedragen van in totaal ruim een miljoen euro bij de Leidse mbo-school. Daaronder een succesfee van 150.000 euro voor de deal rond het schoolgebouw bij Leiden Centraal.
Minister Bussemaker zei woensdag in de Tweede Kamer nog dat ze geen grond ziet voor juridische stappen tegen de externe adviseurs van ROC Leiden. ‘Moreel kan je iets verwerpelijk vinden, maar dat is iets anders dan het juridisch aantonen.’ Bussemaker wil wel bekijken hoe kansrijk een onderzoek naar de externe adviseurs is en welke kosten dat met zich meebrengt. Eind januari hoopt de minister daar meer duidelijkheid over te kunnen geven.
Mogelijke aansprakelijkheid oud-bestuurders
De kosten van de twee nieuwe schoolgebouwen vielen ongeveer vijf keer zo hoog uit als geraamd: bijna 223 miljoen in plaats van circa 46 miljoen euro. ROC Leiden moest gered worden met een financiële injectie van 40 miljoen euro – opgebracht uit het budget van alle mbo-scholen.
Het voormalige bestuur van ROC Leiden handelde ‘onverantwoord en verwijtbaar’ bij de bouw van de schoolgebouwen, concludeerde een onderzoekscommissie onder leiding van Pauline Meurs eerder deze maand. Volgens de commissie lieten de schoolbestuurders zich te veel leiden door ‘een beperkt gezelschap van enkele externe adviseurs’ en organiseerden zij niet of nauwelijks tegenspraak.
Ook oud-toezichtouders mogelijk aansprakelijk gesteld
De huidige raad van toezicht van de Leidse mbo-school onderzoekt nu of de oud-bestuurders persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden. Tijdens een Kamerdebat bleek woensdag dat ook oud-toezichthouders op de korrel worden genomen. Daarnaast onderzoekt de Algemene Onderwijsbond of een juridische procedure tegen oud-bestuurders mogelijk is.
RTVWEST 16.12.2015 Bij ROC Leiden worden mogelijk ook oud-toezichthouders persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor de financiële problemen bij de mbo-school. Dat zei minister Bussemaker woensdag in de Tweede Kamer. Eerder werd al duidelijk dat oud-bestuursleden zich misschien voor de rechter moeten verantwoorden voor hun handelen bij de bouw van twee veel te dure schoolgebouwen.
Volgens een eerder verschenen rapport heeft het bestuur ‘onverantwoord en verwijtbaar’ gehandeld bij de bouw. Voormalig bestuursvoorzitter Jacques van Gaal wordt gezien als de initiator van de nieuwbouw. De kosten daarvan vielen uiteindelijk ongeveer vijf keer zo hoog uit als geraamd: bijna 223 miljoen in plaats van circa 46 miljoen euro.
Direct nadat het onderzoeksrapport uitkwam steunde minister Bussemaker de conclusie van de commissie dat er ‘aanknopingspunten voor nader onderzoek naar de bestuurlijke aansprakelijkheid van de voormalige bestuurders’ zijn. Zij vroeg de huidige Raad van Toezicht om dat onderzoek naar zijn eigen oud-bestuurders in te stellen. De Tweede Kamer nam daar vanmiddag ternauwernood genoegen mee. ‘Veel te vrijblijvend’, zei PvdA-kamerlid Jadnanansing daarover.
Onderwijsbond AOb onderzoekt mogelijke aangifte
Pauline Meurs, voorzitter van de onderzoekscommissie, vindt dat het tot een rechtszaak moet komen, zei ze eerder tegen de Volkskrant. ‘Met de feiten die nu op tafel liggen, denk ik wel: als hier geen zaak van wordt gemaakt, wanneer gebeurt dat dan wel?’
Volgens de minister houdt de huidige Raad van Toezicht de mogelijkheid open om, naast de oud-leden van het College van Bestuur, ook de eigen voorgangers van de Raad van Toezicht aansprakelijk te stellen. Bussemaker sluit zelfs niet uit dat zowel de Raad als de bond als zijzelf naar de rechter stappen.
‘Draaiboek faillissement ligt klaar’
Een meerderheid van de Tweede Kamer geeft het reddingsplan van ROC Leiden opnieuw het voordeel van de twijfel. De Leidse mbo-school wil per 1 augustus 2018 één organisatie vormen met het ID College.
De Onderwijsinspectie heeft geen vertrouwen in het reddingsplan van ROC Leiden, zo bleek vorige week. Volgens de inspectie kan de mbo-school beter haar onderwijsactiviteiten beter afbouwen en gecontroleerd overdragen aan andere instellingen in de regio.
De kamer is het eens met de minister dat een faillissement op dit moment alleen maar nadelen heeft. Maar volgens de minister ligt het draaiboek daarvoor wel klaar. Voorlopig krijgt het ROC opnieuw 5 miljoen euro steun.
Anonieme brief medewerkers
ROC Leiden heeft inmiddels al 38 opleidingen gesloten. Er zijn nu ongeveer 1.600 studenten minder dan de 9.000 van vorig jaar. In een anonieme brief, die in handen is van Omroep West, schrijven medewerkers van ROC Leiden dat zij zich zorgen maken over de toekomst van de mbo-school. ‘Wij zien dat de school waar wij jaren voor hebben gewerkt en gevochten hebben nu in enkele maanden kapot gaat.’
Volgens de medewerkers hebben dit jaar zich ‘zogenaamd 7.000 leerlingen’ aangemeld. ‘Zogenaamd want je ziet ze nu al weer vertrekken. Je merkt ook dat jonge docenten aan het solliciteren zijn. Er is onrust en veel willen weg.’
VK 16.12.2015 Vervolging wegens wanbeleid van oud-bestuurders van ROC Leiden is een stap dichterbij gekomen. De onderwijsinstelling heeft daartoe een advocatenkantoor in de arm genomen. Onderwijsvakbond AOb werkt aan een eigen juridische procedure. De Tweede Kamer roept minister Bussemaker (Onderwijs) op tot actie.
Reddingsplan
In hoeverre is er vertrouwen in het reddingsplan? Lees het stuk van Bart Dirks en Rik Kuiper hier
‘De megalomane bestuurders met grootheidswaan moeten worden aangepakt’, zei SP-Kamerlid Jasper van Dijk dinsdag tijdens een Kamerdebat over ROC Leiden. ‘Wat mij betreft krijgt dat soort boeven nooit meer een publieke functie.’ Ook PvdA, D66 en CDA willen dat Bussemaker de oud-bestuurders financieel aansprakelijk stelt. ‘Dat kan je niet aan ROC Leiden overlaten’, aldus Paul van Meenen (D66). ‘Daar hebben ze wel wat anders te doen.’
Haast bij vervolging
De megalomane bestuurders met grootheidswaan moeten worden aangepakt. Wat mij betreft krijgt dat soort boeven nooit meer een publieke functie, aldus Jasper van Dijk – SP-Kamerlid.
ROC Leiden zit in grote financiële problemen door de bouw van twee te grote en te dure gebouwen. Het toenmalige bestuur heeft tussen 2001 en 2011 ‘onverantwoord en verwijtbaar’ gehandeld, aldus begin deze maand de commissie-Meurs. Terwijl de aandacht uitging naar het vastgoed, ging de onderwijskwaliteit hard achteruit.
Er is haast geboden bij vervolging, de kwestie verjaart in 2017. Wanbeleid kan worden vastgesteld door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam. Opvallend is dat de raad van toezicht van ROC Leiden naast oud-bestuurder Jacques van Gaal ook oud-toezichthouders aansprakelijk wil stellen. Volgens de commissie-Meurs heeft dat laatste minder kans.
Reddingsplan
Het reddingsplan tegen het faillissement van ROC Leiden heeft geen nut. De minister deelt een aspirientje uit terwijl de patiënt al op sterven ligt, aldus Anne-Wil Lucas – VVD.
Bussemaker juicht de stappen van ROC Leiden en onderwijsbond AOb toe. Ze acht het echter ‘niet kansrijk’ als ook zij een procedure begint tegen de oud-bestuurders. ‘De commissie-Meurs acht dat niet zinnig en we moeten elkaar ook niet in de weg gaan lopen.’ Het ROC moet de juridische procedure zelf betalen, aldus de minister.
Wel zal Bussemaker nog voor de kerst 5 miljoen euro over maken aan ROC Leiden, een tweede tranche van een reddingsplan van in totaal 40 miljoen euro. Een Kamermeerderheid stemt daar mee in. Ook het CDA, dat in juni de instelling nog failliet wilde laten gaan. ‘Er zijn veel verbeteringen ingezet’, aldus Michel Rog (CDA). ‘Het reddingsplan is nu het beste voor personeel en studenten.’ VVD en PVV blijven voor het faillissement. ‘De minister deelt nog een aspirientje uit terwijl de patiënt op sterven ligt’, aldus Anne-Wil Lucas (VVD).
RTVWEST 16.12.2015 De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil dat de oud-bestuurders van het ROC Leiden worden aangepakt. Zij zouden aansprakelijk gesteld moeten worden voor de schade die zij met hun ‘financiële avonturen’ aanrichtten. De bond hoopt dat onderwijsbestuurders dergelijke avonturen niet meer aangaan als ze weten dat ze persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden.
Het ROC Leiden, dat 9000 leerlingen telt, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond na de onverantwoorde bouw van twee nieuwe, dure schoolgebouwen. Het ging het bestuur meer om het imago en de concurrentiestrijd dan om goed onderwijs, concludeerde de commissie-Meurs die het debacle onderzocht. De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De commissie oordeelde dat de ambities te groot waren en inzicht en de regie onvoldoende was.
LEES OOK:Geen vertrouwen Onderwijsinspectie in reddingsplan ROC Leiden
De AOb onderzoekt of het mogelijk is om bij het gerechtshof in Amsterdam een procedure te beginnen die ertoe leidt dat de voormalige bestuurders voor de civiele rechter komen. Voordat er een zaak bij de rechter kan komen, moet eerst een andere rechter vaststellen dat er wanbeleid is geweest.
Kritiek Jet Bussemaker
Minister Jet Bussemaker stelde eerder al vast dat goed onderwijs op het ROC ‘geheel uit het oog is verloren‘.
NU 16.12.2015 De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil dat de oud-bestuurders van het ROC Leiden worden aangepakt.
Zij zouden aansprakelijk gesteld moeten worden voor de schade die zij met hun ”financiële avonturen” hebben aangericht.
De bond hoopt dat onderwijsbestuurders dergelijke avonturen niet meer aangaan als ze weten dat ze persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden, zegt de bond woensdag.
Het ROC Leiden, met negenduizend leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond door veel te wilde nieuwbouw. Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeerde de commissie-Meurs die de kwestie onderzocht.
De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De commissie oordeelde dat de ambities te groot waren en inzicht en regie onvoldoende.
De AOb onderzoekt of het mogelijk is om bij het gerechtshof in Amsterdam een procedure te beginnen die ertoe leidt dat de voormalige bestuurders voor de civiele rechter komen.
Voordat er een zaak bij de rechter kan komen, moet eerst een andere rechter vaststellen dat er wanbeleid is geweest.
Voorzitter Pauline Meurs van de onderzoekscommissie zei eerder: ”Als hier geen zaak van wordt gemaakt, wanneer gebeurt dat dan wel?” De conclusie van Meurs was dat de oud-bestuurders, onder wie oud-voorzitter Jacques van Gaal, mogelijk aansprakelijk zijn te stellen.
NU 16.12.2015 De raad van toezicht van het ROC Leiden onderzoekt of oud-bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de grote problemen bij de mbo-instelling. Dat zei minister Jet Bussemaker (Onderwijs) woensdag in de Tweede Kamer.
Een advocaat is inmiddels aan de slag gegaan. Een onderzoek van de commissie-Meurs naar de gang van zaken bij het ROC wees eerder uit dat de voormalige bestuurders verwijtbaar en onverantwoord gehandeld hebben. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de ‘megalomane’ bouwplannen van oud-bestuurders.
Het ministerie neemt op advies van de commissie-Meurs deze zaak zelf ter hand. ”De meeste kans maakt het als de raad van toezicht het doet”, aldus Bussemaker. Ze vindt het goed als het tot een rechtszaak zou komen om zo ”een goed voorbeeld te stellen voor de sector”.
Als het plan van voor een rechtszaak door de raad van toezicht spaak loopt, gaat haar ministerie kijken of het alsnog hiermee aan de slag kan. Een deel van de Kamer (PvdA, SP, CDA, PVV en D66) wilde dat de minister zich op dit vlak actiever zou gaan opstellen.
40 miljoen euro
Bussemaker heeft eerder maximaal 40 miljoen euro beschikbaar gesteld om de school met 9000 leerlingen te redden. Daarvan moet binnenkort de tweede tranche van 5 miljoen worden overgemaakt. De VVD en PVV zijn hier tegen. ”Het is niet gelukt een robuust herstelplan op te stellen”, stelde Anne-Wil Lucas (VVD).
De minister gaat door met de reddingsactie. Een meerderheid van onder meer PvdA, CDA, D66, SP steunt haar. Een faillissement heeft volgens Bussemaker veel nadelen voor leerlingen en docenten. Ook zijn de kosten daarvan hoog. Ze ”hoopt” dat het ROC uiteindelijk minder steun nodig zal hebben.
De Onderwijsinspectie meldde onlangs weinig vertrouwen te hebben in het herstelplan, maar is ook geen voorstander van een faillissement. De inspectie had in eerdere jaren kritisch moeten zijn, aldus D66’er Paul van Meenen. Ook CDA’er Michel Rog krijgt het gevoel dat de inspectie zijn eigen straatje probeert schoon te vegen.
Telegraaf 16.12.2015 De raad van toezicht van het ROC Leiden onderzoekt of oud-bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de grote problemen bij de mbo-instelling. Dat zei minister Jet Bussemaker (Onderwijs) woensdag in de Tweede Kamer.
Een advocaat is inmiddels aan de slag gegaan. Een onderzoek van de commissie-Meurs naar de gang van zaken bij het ROC wees eerder uit dat de voormalige bestuurders verwijtbaar en onverantwoord gehandeld hebben. Het ROC is langs de rand van de afgrond gegaan door de ‘megalomane’ bouwplannen van oud-bestuurders.
Het ministerie neemt op advies van de commissie-Meurs deze zaak zelf niet ter hand. ,,De meeste kans maakt het als de raad van toezicht het doet”, aldus Bussemaker. Ze vindt het goed als het tot een rechtszaak zou komen om zo ,,een goed voorbeeld te stellen voor de sector”.
Als het plan van voor een rechtszaak door de raad van toezicht spaak loopt, gaat haar ministerie kijken of het alsnog hiermee aan de slag kan. Een deel van de Kamer (PvdA, SP, CDA, PVV en D66) wilde dat de minister zich op dit vlak actiever zou gaan opstellen.
Bussemaker heeft eerder maximaal 40 miljoen euro beschikbaar gesteld om de school met 9000 leerlingen te redden. Daarvan moet binnenkort de tweede tranche van 5 miljoen worden overgemaakt. De VVD en PVV zijn hier tegen. ,,Het is niet gelukt een robuust herstelplan op te stellen”, stelde Anne-Wil Lucas (VVD).
De minister gaat door met de reddingsactie. Een meerderheid van onder meer PvdA, CDA, D66, SP steunt haar. Een faillissement heeft volgens Bussemaker veel nadelen voor leerlingen en docenten. Ook zijn de kosten daarvan hoog. Ze ,,hoopt” dat het ROC uiteindelijk minder steun nodig zal hebben.
De Onderwijsinspectie meldde onlangs weinig vertrouwen te hebben in het herstelplan, maar is ook geen voorstander van een faillissement. De inspectie had in eerdere jaren kritisch moeten zijn, aldus D66’er Paul van Meenen. Ook CDA’er Michel Rog krijgt het gevoel dat de inspectie zijn eigen straatje probeert schoon te vegen.
AD 16.12.2015 ROC Leiden wordt niet alsnog failliet verklaard. Een meerderheid van de Tweede Kamer gaat – zij het schoorvoetend – akkoord dat er opnieuw een deel wordt overgemaakt van de 40 miljoen euro die is vrijgemaakt om de mbo-school te redden.
Zij zitten nu met een mojito in de hand in hun leunstoel naar dit debat te kijken, aldus SP’er Jasper van Dijk over verantwoordelijke oud-bestuurders ROC Leiden.
De VVD en PVV willen de stekker uit ROC Leiden trekken. Het CDA wilde in juni ook zo’n ‘gecontroleerd faillissement’, maar weigert de studenten midden in het schooljaar voor het blok te zetten. ,,Dan zijn zij de dupe”, vindt Kamerlid Michel Rog. Ook SP’er Jasper van Dijk vindt dat niet in het belang van de studenten.
Expansiedrift
ROC Leiden kwam in 2012 in financiële problemen door wanbeleid. Er werden nieuwe panden gebouwd waarvan de kosten opliepen van 46 miljoen euro naar 223 miljoen euro. Niemand bekommerde zich meer om het onderwijs en de studenten, zo concludeerde een commissie die onderzoek deed naar de expansiedrift.
Nog altijd laat de onderwijskwaliteit veel te wensen over, zo constateerde de onderwijsinspectie recent in een kritisch rapport over het herstelplan voor de school. Dat oordeel viel minister Jet Bussemaker van Onderwijs ‘eerlijk gezegd nogal tegen’, erkende ze in het debat. ,,Maar ik constateer ook dat er verschil zit tussen het oordeel van de inspectie en de ervaringen van bestuur, docenten en studenten.”
Mojito in de hand
De Kamer wil dat de bestuurders die het toen bij ROC Leiden voor het zeggen hadden, persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor hun wanbeleid. ,,Zij zitten nu met een mojito in de hand in hun leunstoel naar dit debat te kijken”, stelde Van Dijk, die wil dat de verantwoordelijken nooit meer een bestuursfunctie krijgen. PvdA-Kamerlid Tanja Jadnanansing viel hem bij: ,,Zij denken: pak me dan, als je kan.”
De kans dat zij zich inderdaad moeten verantwoorden voor hun rol in het debacle, is groot. De huidige raad van toezicht onderneemt nu stappen om het oude bestuur aansprakelijk te stellen. Ook Bussemaker en onderwijsbond AOb kunnen dat doen. Volgens Bussemaker is de route via de raad van toezicht het meest kansrijk. ,,Het lijkt me niet verstandig als er drie procedures door elkaar gaan lopen.”
NU 16.12.2015 De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil dat de oud-bestuurders van het ROC Leiden worden aangepakt.
Zij zouden aansprakelijk gesteld moeten worden voor de schade die zij met hun ”financiële avonturen” hebben aangericht.
De bond hoopt dat onderwijsbestuurders dergelijke avonturen niet meer aangaan als ze weten dat ze persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden, zegt de bond woensdag.
Het ROC Leiden, met negenduizend leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond door veel te wilde nieuwbouw. Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeerde de commissie-Meurs die de kwestie onderzocht.
De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De commissie oordeelde dat de ambities te groot waren en inzicht en regie onvoldoende.
De AOb onderzoekt of het mogelijk is om bij het gerechtshof in Amsterdam een procedure te beginnen die ertoe leidt dat de voormalige bestuurders voor de civiele rechter komen.
Voordat er een zaak bij de rechter kan komen, moet eerst een andere rechter vaststellen dat er wanbeleid is geweest.
Voorzitter Pauline Meurs van de onderzoekscommissie zei eerder: ”Als hier geen zaak van wordt gemaakt, wanneer gebeurt dat dan wel?” De conclusie van Meurs was dat de oud-bestuurders, onder wie oud-voorzitter Jacques van Gaal, mogelijk aansprakelijk zijn te stellen.
AD 16.12.2015 De VVD wil dat er geen noodsteun meer gaat naar het ROC Leiden. De partij ziet geen toekomst meer voor de school. ,,Het is niet gelukt een robuust herstelplan op te stellen”, zei Anne-Wil Lucas woensdag in de Tweede Kamer.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) heeft eerder 40 miljoen euro beschikbaar gesteld om de school te redden. Daarvan moet binnenkort de tweede tranche van 5 miljoen worden overgemaakt. ,,Het is een puinhoop rond het dossier ROC Leiden”, meent Lucas en daarom moet volgens haar de hulp aan de instelling worden gestopt.
De VVD wilde de school in eerste instantie al failliet laten gaan. Het ROC kwam in grote financiële problemen door bouwplannen van de bestuurders. Ook de PVV wil er geen geld meer in pompen. D66 en de SP willen de reddingsactie niet stoppen. ,,Dan pak je de studenten en docenten”, aldus Jasper van Dijk (SP).
Kapot
In een anonieme brief die deze krant ontving, luiden medewerkers de noodklok. Zij constateren een forse terugloop van het aantal studenten en zien dat jonge docenten op zoek zijn naar een nieuwe baan. ,,Wij zien dat de school waar wij al die jaren voor gewerkt en gevochten hebben, nu in enkele maanden kapot gaat,” schrijven ze.
De Algemene Onderwijsbond (AOb) vindt dat het ROC moet onderzoeken wie aansprakelijk is voor het financiële debacle. ,,Bestuurders in het onderwijs kunnen niet zo maar met gemeenschapsgeld doen wat ze willen,” betoogt bestuurder Ben Hoogenboom. ,,Dat gaat ten koste van studenten en leraren. Er moet een signaal worden afgegeven.”
Telegraaf 16.12.2015 De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil dat de oud-bestuurders van het ROC Leiden worden aangepakt. Zij zouden aansprakelijk gesteld moeten worden voor de schade die zij met hun “financiële avonturen” hebben aangericht. De bond hoopt dat onderwijsbestuurders dergelijke avonturen niet meer aangaan als ze weten dat ze persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden, zegt de bond woensdag.
Het ROC Leiden, met 9000 leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond door veel te wilde nieuwbouw. Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeerde de commissie-Meurs die de kwestie onderzocht. De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De commissie oordeelde dat de ambities te groot waren en inzicht en regie onvoldoende.
De AOb onderzoekt of het mogelijk is om bij het gerechtshof in Amsterdam een procedure te beginnen die ertoe leidt dat de voormalige bestuurders voor de civiele rechter komen. Voordat er een zaak bij de rechter kan komen, moet eerst een andere rechter vaststellen dat er wanbeleid is geweest. Voorzitter Pauline Meurs van de onderzoekscommissie zei eerder: “Als hier geen zaak van wordt gemaakt, wanneer gebeurt dat dan wel?” De conclusie van Meurs was dat de oud-bestuurders, onder wie oud-voorzitter Jacques van Gaal, mogelijk aansprakelijk zijn te stellen.
AD 16.12.2015 Kan er uit de puinhopen van ROC Leiden nog goed onderwijs komen? Minister Bussemaker moet daar ja op zeggen, anders gaat woensdag de stekker eruit.
Bestuurders in het onderwijs kunnen niet zo maar met gemeenschapsgeld doen wat ze willen, aldus Ben Hoogenboom.
Voor de VVD is het al duidelijk: ROC Leiden moet zo snel mogelijk dicht. PVV en CDA denken er net zo over. De 8000 studenten moeten naar een ander mbo. ,,Wij willen niet de boeman zijn, maar wie komt er op voor de leerlingen?” vraagt VVD-Kamerlid Anne-Wil Lucas zich af. ,,Wij vinden dat we pas echt opkomen voor de studenten als we zeggen: dit kan niet meer.”
Lucas benadrukt dat de Onderwijsinspectie het herstelplan van de onderwijsinstelling heeft afgekeurd. De Tweede Kamer is verdeeld in twee kampen. VVD, PVV en CDA sturen al sinds het voorjaar aan op een faillissement. PvdA, SP en D66 willen de mbo-school nog een kans geven, maar dan moet ROC Leiden op 1 augustus 2017 samengaan met de andere mbo-scholen in de regio.
De SP wil van minister Jet Bussemaker van Onderwijs weten of haar oplossing perspectief biedt. ,,Zo niet, dan houdt het op.” ROC Leiden is al jaren onderwerp van hevig debat. Aanleiding is de veel te duur uitgevallen nieuwbouw die de mbo-school op de rand van de afgrond bracht. Volgens een onderzoeksrapport in opdracht van het ministerie valt dit de bestuurders en in inspectie te verwijten: de school handelde onverantwoord, het ministerie greep te laat in.
Kapot
In een anonieme brief die deze krant ontving, luiden medewerkers de noodklok. Zij constateren een forse terugloop van het aantal studenten en zien dat jonge docenten op zoek zijn naar een nieuwe baan. ,,Wij zien dat de school waar wij al die jaren voor gewerkt en gevochten hebben, nu in enkele maanden kapot gaat,” schrijven ze.
De Algemene Onderwijsbond (AOb) vindt dat het ROC moet onderzoeken wie aansprakelijk is voor het financiële debacle. ,,Bestuurders in het onderwijs kunnen niet zo maar met gemeenschapsgeld doen wat ze willen,” betoogt bestuurder Ben Hoogenboom. ,,Dat gaat ten koste van studenten en leraren. Er moet een signaal worden afgegeven.”
Vervolgd
Dat signaal lijkt een Kamermeerderheid in ieder geval op te pikken: de bestuurders moeten persoonlijk aansprakelijk worden gesteld en vervolgd kunnen worden. De AOb onderzoekt of het mogelijk is om bij het gerechtshof in Amsterdam een procedure te beginnen die ertoe leidt dat de voormalige bestuurders voor de civiele rechter komen. Voordat er een zaak bij de rechter kan komen, moet eerst een andere rechter vaststellen dat er wanbeleid is geweest.
Telegraaf 15.12.2015 Nadat tientallen miljoenen euro’s belastinggeld nodig waren om ROC Leiden overeind te houden, wil het mbo nu een tienduizend vierkante meter groot schoolplein aanleggen naast het megalomane onderwijspaleis bij station Lammenschans.
Kamerleden zijn hier hier verbijsterd over. Donderdag moet PvdA-minister Bussemaker (Onderwijs) zich in het parlement verdedigen na de kritiek die de onderzoekscommissie van Pauline Meurs op haar departement, het ROC en de Onderwijsinspectie had. De minister greep veel te laat in: pas afgelopen juni zette ze de Tweede Kamer voor het blok. Zonder 40 miljoen euro noodsteun zouden alle leerlingen plotseling op straat komen te staan. Die steun kreeg ze maar net.
De noodsteun zou voor het onderwijs gebruikt zou worden, maar gaat voor een flink deel op aan huurlasten. En dan moet er nog een schoolplein komen van niet minder dan tienduizend vierkante meter.
Daarvoor moet de familie Heemskerk, die naast het ROC een garagebedrijf verhuurt, haar bezit verkopen. “Vijf miljoen euro is er door de eigenaar van het ROC geboden voor de grond en de garage”, vertelt Kristel Heemskerk. Dat is evenveel geld als Bussemaker nog voor de kerst als noodsteun wil overboeken naar het ROC.
Slecht bruikbaar
Haar onderwijspaleis is door constructiefouten alleen slecht bruikbaar voor onderwijs. Toch moet er een schoolplein van tienduizend vierkante meter komen; de gemeente wil de Heemskerks zelfs onteigenen. Alternatieven van de familie worden niet bekeken, “omdat e r allerlei dealtjes zijn tussen gemeente en school”, stelt Heemskerk op basis van accountantsrapporten van PWC.
De gemeente is zo star, dat de Heemskerks zich nu in arren moede tot de Tweede Kamer richten. De VVD, PVV en de SP willen Bussemaker erover bevragen. Het is een nieuwe angel in het debat, dat voor Bussemaker toch al lastig wordt omdat de voormalig bestuurders van het ROC partijgenoten van haar zijn.
Bovendien houdt de minister een rapport achter van de Onderwijsinspectie, nadat ze wel opbiechtte dat die instantie nauwelijks vertrouwen heeft in de oplossing die Bussemaker en het ROC bedachten. De VVD is daar boos over. “Zo kan ik mijn werk niet doen”, zegt Kamerlid Lucas.
Vingerwijzen
Extra ellendig is het voor Bussemaker dat alle hoofdrolspelers PvdA’ers zijn. Zelfs de kritische onderzoeker Meurs is oud-senator voor die partij, net als de wethouders die belangrijke besluiten namen en de oud-bestuurders van de mbo.
Het vingerwijzen beperkt zich echter niet tot de linkse regeringspartij. Ook D66-leider Pechtold wordt genoemd. Hij was onderwijswethouder in Leiden toen de besprekingen over de nieuwbouw begonnen. “Ik weet daar niks meer van, dat deed mijn PvdA-collega van Ruimtelijke Ordening”, zegt Pechtold daar nu over. Het Leids college wil vragen van deze krant niet beantwoorden.
RTVWEST 08.12.2015 ROC Leiden is het niet eens met de kritiek van de Onderwijsinspectie. De inspectie vindt dat ROC Leiden verkeerde prioriteiten stelt en dat de plannen voor verbetering van het onderwijs onvoldoende zijn uitgewerkt. Daarnaast zet collegevoorzitter Ricardo Winter vraagtekens bij de objectiviteit van de inspectie.
De onderwijsinspectie wil dat de veranderingen die nodig zijn om het onderwijs te verbeteren van bovenaf worden opgelegd. ROC Leiden wil juist de meningen van het personeel meenemen: ‘Vanaf de conciërge tot aan de leidinggevende neem je mee in het verbeteren van je organisatie. Dat is een methodiek die zichzelf bewezen heeft en ook op langere termijn beter gedragen wordt dan een top-down besturing’, aldus Winter. ‘Wij hebben voor het eerste gekozen, maar dit staat haaks op wat de inspectie wil.’
Winter vindt de kritiek van de inspectie overigens vreemd omdat ROC Leiden in 2013 nog door de inspectie op de vingers werd getikt dat de directie te veel het beleid oplegde en de medewerkers niet meekreeg.
Steken laten vallen
De collegevoorzitter vindt dat de onderwijsinspectie zeker kritiek mag hebben op ROC Leiden, maar zet wel zijn vraagtekens bij de objectiviteit van de inspectie. In het rapport dat vorige week verscheenover de financiële problemen bij de onderwijsinstelling kreeg de onderwijsinspectie er ook flink van langs omdat ze steken hebben laten vallen in het toezicht.
Winter zegt daarover: ‘Als het gaat om de kritiek die je hebt opgedaan bij het inspecteren van een instelling als ROC Leiden, ben je dan na het verschijnen van het rapport nog wel objectief in staat om dezelfde instelling, waar je kritiek op hebt gekregen, te beoordelen?’
Jaar sneller
De inspectie heeft ook aangegeven dat het verbeterplan sneller doorgevoerd moet worden. Er stond drie jaar voor en dat moet twee jaar worden. Dit advies heeft Onderwijsminister Bussemakerovergenomen. Voor ROC Leiden zal dit geen probleem opleveren, zij wilden zelf al het programma versneld doorvoeren.
Het verbeterplan houdt in dat alle opleidingen van het ROC Leiden worden doorgelicht. Daarna wordt bepaald welke opleidingen blijven, gestopt worden of worden afgestoten naar andere MBO’s als het ID-college, ROC Mondriaan of het NOVA college.
RTVWEST 08.12.2015 De Onderwijsinspectie heeft er geen vertrouwen in dat het reddingsplan van ROC Leiden soelaas biedt. De mbo-instelling kan volgens de inspectie haar onderwijsactiviteiten beter afbouwen en gecontroleerd overdragen aan andere instellingen in de regio, blijkt dinsdag uit een brief van minister Jet Bussemaker van Onderwijs.
De minister geeft de herstelplannen van het ROC vooralsnog het voordeel van de twijfel, maar neemt het advies van de inspectie wel ter harte. Een speciaal op te richten taskforce moet er voor zorgen dat studenten geen last krijgen van een afbouw van de onderwijsactiviteiten van de in de problemen geraakte instelling.
LEES OOK:Minister Bussemaker over rapport ROC Leiden: ‘Goed onderwijs is men geheel uit oog het verloren’
Het bestuur van het ROC handelde bij de bouw van twee nieuwe schoolgebouwen ‘onverantwoord en verwijtbaar’, concludeerde de commissie die de oorzaken van het Leidse vastgoeddebacle onderzocht vorige week. Bussemaker vindt het ‘onacceptabel’ dat de voormalige bestuurders ‘onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s’ namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen.
VK 08.12.2015 De Onderwijsinspectie heeft geen vertrouwen in het reddingsplan van ROC Leiden. Volgens de inspectie moet de mbo-instelling haar onderwijsactiviteiten afbouwen en ‘gecontroleerd overdragen’ aan andere mbo-instellingen in de regio.
Minister houdt vast aan herstel en kondigt ‘task force’ aan
Minister Bussemaker (Onderwijs) neemt het oordeel en het advies van de inspectie ‘ter harte’, schrijft ze maandag aan de Tweede Kamer. Een op te richten ‘task force’ moet voorkomen dat studenten ‘de dupe worden van deze versnelde afbouw van opleidingen’.
Toch geeft de minister de ‘herstelplannen’ van ROC Leiden het voordeel van de twijfel. Wel eist ze meer tempo: niet over drie jaar, zoals in juni is afgesproken, maar al over twee jaar moet de onderwijskwaliteit op alle fronten op orde zijn gebracht.
De Onderwijsinspectie maakt gehakt van het verbeterplan van ROC Leiden. Onterecht, meent collegevoorzitter Ricardo Winter. ‘Ik ben ernstig teleurgesteld en ongelooflijk verbaasd.’ Lees hier het interview (+).
Half november diende ROC Leiden een herstelprogramma voor 2015-2018 in, maar dat biedt volgens de inspectie ‘onvoldoende basis’ om tijdig de onderwijskwaliteit te verhogen. De instelling zou de verkeerde prioriteiten stellen. Veel plannen zouden onvoldoende zijn uitgewerkt, zoals dat om de kwaliteit van de examens op peil te brengen.
Ricardo Winter, sinds een half jaar bestuursvoorzitter van ROC Leiden, zegt ‘ernstig teleurgesteld’ te zijn over de brief van de minister, en dan vooral over het oordeel van de inspectie. ‘Ik snap hun rol heel goed, ze moeten streng zijn. Maar tegelijkertijd vraag ik me af of deze inspectie wel in staat is om een goed oordeel over ROC Leiden te vellen.’
Hij verwijst naar de kritiek op de Onderwijsinspectie van de commissie-Meurs. Die presenteerde vorige week een onderzoek over de hoe ROC Leiden door de bouw van twee grote en te dure onderwijsgebouwen in problemen raakte. Dat was in de eerste plaats te wijten aan ROC Leiden zelf, vinden de onderzoekers, maar ook aan gebrekkig optreden van de inspectie.
Dit jaar zijn al 38 opleidingen van ROC Leiden gestopt omdat de kwaliteit van het onderwijs en de examinering onder de maat was. ROC Leiden is met het ID College uit Gouda bezig alle opleidingen door te lichten. Een aantal zal worden opgeheven, andere worden samengevoegd of overgedragen. Over de afstemming van het onderwijsaanbod in de regio wordt verder overlegd met ROC Mondriaan (Den Haag) en het Nova College (Haarlem).
Anders dan de inspectie heeft Bussemaker ‘voldoende vertrouwen’ in de samenwerking tussen ROC Leiden en ID College. Wel eist ze dat de overgangsperiode sneller en scherper wordt uitgewerkt. Studenten en docenten hebben volgens de minister ‘een heftige periode doorgemaakt en ook zij werken hard aan de toekomst van hun opleidingen’.
Bussemaker stelde in juni 40 miljoen euro ter beschikking voor de redding van ROC Leiden, anders was de instelling failliet gegaan. Daarvan is al 18 miljoen euro uitgekeerd. Voor de Kerst volgt een uitbetaling van 5 miljoen euro. De overige 17 miljoen zijn gereserveerd voor 2016 en 2017. Het bedrag is afkomstig uit het budget voor alle mbo’s.
NU 08.12.2015 De Onderwijsinspectie denkt niet dat het ROC Leiden een doorstart kan maken. Volgens de inspectie heeft een reddingsplan geen zin.
De mbo-instelling kan volgens de inspectie haar onderwijsactiviteiten beter afbouwen en gecontroleerd overdragen aan andere instellingen in de regio, meldt de Volkskrant dinsdag.
Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) neemt het advies van de inspectie ter harte, maar geeft het ROC nog een kans.
Een speciaal op te richten taskforce moet ervoor zorgen dat studenten geen last krijgen van een afbouw van de onderwijsactiviteiten van de in de problemen geraakte instelling.
Wel moet het ROC het tempo van de reddingsoperatie opvoeren: de onderwijsinstelling krijgt twee jaar de tijd om de kwaliteit van het onderwijs te herstellen.
Wat de VVD betreft moet minister Bussemaker nu doorpakken, in plaats van “doorgaan met pappen en nathouden”, zegt Kamerlid Anne-Wil Lucas-Smeerdijk. “Dit rapport bevestigt wat wij dachten. Dit gebeurt er als je de belangen van de bobo’s en de instellingen boven die van de leerlingen stelt.”
Volgens de VVD moet Bussemaker zich alsnog gaan voorbereiden op een faillissement. De partij wijst erop dat er alleen geld naar de onderwijsinstelling mag gaan als het onder andere een positief oordeel zou krijgen van de inspectie. Die ligt er niet, dus zou er geen cent meer naar het ROC moeten gaan.
Aansprakelijkheid
In een vorige week gepresenteerd rapport staat dat er voldoende aanleiding is voor een onderzoek naar de aansprakelijkheid voor de bijna-ondergang van het ROC. Dit advies heeft Bussemaker overgenomen. Bovendien wil ze de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen.
Het ROC Leiden, met negenduizend leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond als gevolg van veel te wilde nieuwbouw. De instelling werd op het nippertje door de politiek gered met vele miljoenen.
RTVWEST 03.12.2015 Kan het vroegere schoolbestuur van het ROC Leiden aansprakelijk worden gesteld voor de financiële malaise waarin de school verkeert? Dat gaat het Leidse advocatenkantoor TeekensKarstens (TK) onderzoeken, in opdracht van de raad van toezicht van het ROC Leiden. Minister Jet Bussemaker (PvdA) van Onderwijs heeft daarom gevraagd.
Een onderzoekscommissie concludeerde dinsdag dat de twee bestuurders uit de periode 2001-2011 ‘onverantwoord en verwijtbaar’ hebben gehandeld. Als gevolg daarvan raakte de mbo-instelling in grote financiële problemen. Belangrijkste boosdoeners waren de ‘megalomane’ nieuwe panden, die toenmalige bestuurders lieten bouwen, bij de stations Leiden Centraal en Lammenschans.
‘Door te hoog opgelopen kosten voor de bouw van twee panden dreigde een faillissement’, schrijft het huidige college van bestuur van ROC Leiden eerder deze maand in een toelichting op de jaarrekening 2014. Daarin is een forse waardevermindering van de gebouwen opgenomen. ‘Het jaar eindigt daardoor met een negatief resultaat van € 48,9 miljoen.’ ROC Leiden moest afgelopen zomer worden gered met een financiële injectie van 40 miljoen euro, opgebracht door alle andere mbo-scholen.
Weinig zin in
Veel zin lijken de toezichthouders niet te hebben in een procedure tegen de oud-bestuurders. In het Leidsch Dagblad zegt voorzitter van de raad van toezicht René van Leeuwen: ‘We moeten er wel iets aan hebben. Als de kosten hoger worden dan wat het opbrengt, dan heeft het geen nut.’ Voorlopig zal het advocatenkantoor de handen vol hebben aan het onderzoek of, waarvoor en voor welke bedragen ROC Leiden de oude leiding aansprakelijk gaat stellen.
Tot dan blijft het stil bij de raad van toezicht, blijkens een summiere verklaring. ‘De komende periode zullen wij ons richten op dit nadere onderzoek en de uitkomsten met het ministerie van OCW delen. Tot die tijd zal de raad van toezicht niet inhoudelijk op de zaak ingaan.’
Schade
De onderzoekscommissie heeft geen berekening gemaakt van de ‘schade’ die het ROC heeft geleden door het verwijtbaar handelen van de toenmalige bestuurders Jacques van Gaal en Marieke Jas. De meest relevante bedragen zijn: de plannen begonnen met één nieuwbouwpand voor 46 miljoen euro, eindigden met twee panden – die overigens 60 procent te groot zijn voor alleen het ROC – voor in totaal bijna 223 miljoen euro.
Daarvoor was een constructie bedacht met onder meer de investeringspoot van de textielfamilie Zeeman, Green Real Estate. Grof gezegd zou het ROC de panden aan Green verkopen, terughuren en na 20 jaar voor ongeveer hetzelfde geld terugkopen. Die constructie werd de molensteen om de nek van ROC Leiden.
‘Als hier geen zaak van wordt gemaakt…’
Minister Bussemaker wil met een aansprakelijkstelling ook een waarschuwing afgeven aan andere bestuurders. Dat vindt Van Leeuwen geen taak voor ROC Leiden, zegt hij in het Leidsch Dagblad. ‘Onze taak is leerlingen opleiden, niet rechtszaken voeren.’ Dat lijkt een verwijzing naar één van de andere aanbevelingen van de onderzoekscommissie, over rolvastheid van toezichthouders: ‘Onderwijs geven. En niet: garages en supermarkten bouwen.’
Maar de voorzitter van de onderzoekscommissie, Pauline Meurs, vindt dat het wel degelijk tot een rechtszaak zou moeten komen. In de Volkskrant zegt Meurs: ‘Met de feiten die nu op tafel liggen, denk ik wel: als hier geen zaak van wordt gemaakt, wanneer gebeurt dat dan wel?’
VK 02.12.2015 Het ministerie van Onderwijs en de Onderwijsinspectie hebben drie jaar verloren laten gaan bij de redding van ROC Leiden. De mbo-instelling vroeg in het voorjaar van 2012 om hulp, maar pas begin 2015 greep minister Jet Bussemaker van Onderwijs in.
Interview Pauline Meurs
De conclusies over het wanbeheer bij ROC Leiden zijn snoeihard. Lees hier het interview met Pauline Meurs, voorzitter van de onderzoekscommissie.
Dit oordeelde dinsdag een commissie onder leiding van de Rotterdamse hoogleraar Pauline Meurs. Ze heeft onderzoek gedaan naar de financiële problemen bij ROC Leiden. Die instelling verhuisde de afgelopen jaren van circa twintig kleine locaties naar twee nieuwe gebouwen, naast de Leidse stations Lammenschans en Centraal.
Door de ambitieuze nieuwbouw stegen de huisvestingskosten zo hard dat een faillissement aanstaande leek. In juni van dit jaar besloot Bussemaker financieel bij te springen. De 40 miljoen euro voor de redding van ROC Leiden komt ten laste van de mbo-sector.
Het had strakker, scherper en sneller gemoeten, aldus Minister van Onderwijs Jet Bussemaker.
Al in 2012 vroeg toenmalig collegevoorzitter Jeroen Knigge, die was aangesteld om puin te ruimen, het ministerie om hulp, maar het departement verwees naar de Onderwijsinspectie. De inspectie plaatste ROC Leiden onder verscherpt financieel toezicht, maar daar bleef het bij. De inspectie verwarde vervolgens de rol van toezichthouder en helper. Die periode heeft ‘onnodig lang geduurd’, aldus Meurs.
‘Het had strakker, scherper en sneller gemoeten’, erkent Bussemaker. ‘De maatregelen die we hebben ingevoerd om dit soort problemen aan te pakken, waren toen nog niet uitgekristalliseerd.’ Bussemaker nam het rapport Ontspoorde ambitie in ontvangst. Ze memoreerde dat ze ‘op de kop af drie jaar geleden’ een vergelijkbaar onderzoek had gekregen, over de ondergang van het roc Amarantis. ‘Opnieuw een rapport over falend bestuur en toezicht op een groot roc.’
‘De financiële maalstroom achtervolgt ROC Leiden tot op de dag van vandaag’, aldus de minister. ‘Imago, concurrentie voerden de boventoon, niet het onderwijs. Dat is schokkend en onaanvaardbaar. Eerder heb ik het toenmalige bestuur van ROC Leiden amateuristisch en naïef genoemd. Uit het oordeel van de commissie blijkt dat die conclusie te mild was.’
Volgens Meurs hebben de bestuurders van ROC Leiden tussen 2001 en 2011 ‘onverantwoord en verwijtbaar’ gehandeld. De bestuurders lieten zich te veel leiden door ‘een beperkt gezelschap van enkele externe adviseurs’. Er werd niet of nauwelijks tegenspraak georganiseerd. Dat leidde tot ‘onverantwoorde risico’s’.
Verjaring
Imago, concurrentie voerden de boventoon, niet het onderwijs. Dat is schokkend en onaanvaardbaar, aldus Minister van Onderwijs Jet Bussemaker.
Meurs ziet aanleiding voor nader onderzoek naar ‘mogelijk persoonlijk verwijtbaar handelen’ van het toenmalige college van bestuur. Minister Bussemaker kan dat niet zelf in gang zetten, maar roept de raad van toezicht van ROC Leiden ertoe op. ROC Leiden wilde gisteren nog niet reageren. De kwestie verjaart vermoedelijk in 2017.
Toenmalig topman Jacques van Gaal reageert laconiek. ‘Ik ga dat rapport eerst eens rustig lezen. Voorlopig vind ik er niks van. Ik wacht de ontwikkelingen met vertrouwen af’, zegt hij desgevraagd. Zijn voormalige collega-bestuurder Marieke Jas zegt ‘dat de conclusies van de commissie mij raken. Ik heb behoefte het rapport goed te bestuderen, zeker ook omdat ik een andere rol had dan de toenmalige voorzitter.’
RTVWEST 02.12.2015 Dat bestuurders van ROC Leiden bij de nieuwbouw van twee megalomane schoolgebouwen te veel hun oren hebben laten hangen naar externe adviseurs is ‘pijnlijk’. Dat zegt minister Bussemaker (PvdA) tegen Omroep West.
Op de rol van de adviseurs had eerder zicht moeten zijn, ook door de raad van toezicht, vindt Bussemaker. Dinsdag oordeelde een onderzoekscommissie onder leiding van Pauline Meurs dat voormalige bestuurders van ROC Leiden ‘onverantwoord en verwijtbaar’ hebben gehandeld bij de nieuwbouw van twee panden bij de stations Leiden Centraal en Lammenschans. De dure gebouwen leidden bijna tot de ondergang van de mbo-school.
Volgens de onderzoekers liep de raad van toezicht bij de totstandkoming van de schoolpanden achter de feiten aan. Bussemaker wil dat de huidige toezichthouders van het Leidse regionale opleidingscentrum (roc) onderzoek doen naar ‘mogelijk persoonlijk verwijtbaar handelen door voormalige bestuurders’. De raad van toezicht heeft daar nog geen besluit over genomen.
‘Adviseurs niet kritisch en onafhankelijk genoeg’
Het college van bestuur in de periode 2001 – 2011, onder leiding van Jacques van Gaal, liet zich bijstaan door verschillende externe adviesbureaus. Omroep West berichtte maandag over de dubbelrol van adviseurs. De commissie-Meurs oordeelt hard over de externe adviesbureaus, die zich vooral lieten leiden door de ‘doelstellingen van de bestuurder’. De adviseurs beschikten over een ‘onvoldoende kritische en onafhankelijke opstelling’.
Dat valt mede te verklaren door de provisie die zij kregen bij de financiering van de nieuwbouw. Afhankelijk van de gekozen variant kregen de bureaus Ilfa en Fakton een provisie van 0,7 of 0,4 procent over de waarde van de overeenkomst, zo staat in het rapport ‘Ontspoorde Ambitie’ van de commissie-Meurs.
Miljoenen gedeclareerd
De variant met het hoogste percentage – en dus het grootste belang voor de adviseurs – had indertijd ‘de voorkeur’, zo stellen de onderzoekers vast. De provisie die de adviseurs kregen bij de bouw van de twee panden heeft hun ‘kritisch vermogen in de advisering’ van het college van bestuur ‘waarschijnlijk niet versterkt’, schrijven de onderzoekers.
Omroep West berichtte maandag dat alleen al het bureau Ilfa in een periode 9 jaar voor ruim een miljoen euro declareerde bij ROC Leiden. Ilfa werkte bovendien gelijktijdig voor de belegger Green Real Estate, dat de schoolgebouwen bij Leiden Centraal en Lammenschans kocht.
‘Dit mag nooit meer gebeuren’
Voor het binnenhalen van Green als koper van het schoolgebouw naast station Lammenschans declareerde het bureau in 2007 bijna een ton bij ROC Leiden, en een klein jaar later nog eens ruim 142.000 euro, ‘volgens afspraak uit 2007’. Eind 2009 kreeg Ilfa nog een succesfee van 150.000 euro – voor de deal rond het pand bij Leiden Centraal.
Minister Bussemaker: ‘Goede huisvesting is belangrijk voor studenten. Maar het moet allereerst gaan om goed onderwijs en dat is men hier geheel uit het oog verloren. Dit mag nooit meer gebeuren.’
RTVWEST 01.12.2015 Het ROC Leiden is ‘een heel dure, wijze en laatste les voor de minister en voor bestuurders van scholen’. Dat vindt Tweede Kamerlid Anne-Wil Lucas (VVD). Ook SP-Kamerlid Jasper van Dijk is kritisch: ‘Vastgoed moet uit de handen van onderwijsbestuurders’.
‘Ongelukkig huwelijk’
‘Vastgoed moet uit de handen van onderwijsbestuurders’, zei Jasper van Dijk van de SP in een reactie op het rapport-Meurs. ‘Vastgoed en onderwijsbestuurders vormen een ongelukkig huwelijk.’ Verantwoordelijk minister Jet Bussemaker (Onderwijs) vraagt de nu zittende toezichthouders om onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemt het ‘onacceptabel’ dat voormalige bestuurders ‘onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s’ namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen. Ze namen beslissingen met ‘verregaande of onoverzienbare financiële consequenties zonder deugdelijke voorbereiding’.
RTVWEST 01.12.2015 De onderwijswereld wacht in spanning af: dinsdagmiddag verschijnt het rapport over het vastgoedfiasco van het ROC Leiden. Een commissie onder leiding van Pauline Meurs heeft in opdracht van minister Bussemaker van Onderwijs de oorzaken van het debacle met de nieuwe schoolgebouwen van het ROC onderzocht.
Een van de vragen die de commissie wil beantwoorden is of oud-bestuurders van het ROC Leiden persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de problemen bij de mbo-school.
De persconferentie van de commissie-Meurs is vanaf 16.00 uur rechtstreeks te volgen via deze website.
VK 01.12.2015 De bestuurders van ROC Leiden hebben tussen 2001 en 2011 ‘onverantwoord en verwijtbaar’ gehandeld. Dat harde oordeel velt een commissie die twee grote nieuwbouwprojecten onderzocht. Minister Bussemaker (Onderwijs) wil dat ROC Leiden onderzoekt of de toenmalige bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor het debacle.
Bussemaker neemt daarmee het advies over van een commissie onder leiding van de Rotterdamse hoogleraar Pauline Meurs. In het rapport Ontspoorde ambitie, dat dinsdag gepresenteerd werd, schrijft Meurs dat de toenmalige bestuurders ‘verliefd waren’ op de vastgoedplannen. Daardoor verdwenen ‘overwegingen van onderwijskwaliteit in de besluitvorming over de nieuwbouw naar de achtergrond’.
‘Dit vind ik onacceptabel’, aldus Bussemaker over de risico’s en verplichtingen rond de nieuwbouw.
40 miljoen euro
ROC Leiden
De Tweede Kamer heeft in juni een motie van de VVD verworpen om de geldkraan voor de noodlijdende onderwijsinstelling dicht te draaien.
ROC Leiden verhuisde de afgelopen jaren van circa twintig kleine onderwijslocaties naar twee nieuwe gebouwen naast de stations Leiden Lammenschans en Leiden Centraal. Door de nieuwbouw stegen de huisvestingslasten dermate dat een faillissement dreigde. In juni besloot Bussemaker de portemonnee te trekken. De 40 miljoen euro voor de redding van ROC Leiden komt ten laste van de mbo-sector.
Het college van bestuur van ROC Leiden had tussen 2001 en 2011 meer aandacht voor de nieuwbouw dan voor het onderwijs, oordeelt de commissie-Meurs. Bestuurders lieten zich te veel leiden door ‘een beperkt gezelschap van enkele externe adviseurs’. Er werd niet of nauwelijks tegenspraak georganiseerd. Dat leidde tot ‘onverantwoorde risico’s’.
‘Verwijtbaar handelen’
Als ware men verliefd geworden op het concept, verdwijnen overwegingen van onderwijskwaliteit in de besluitvorming over de nieuwbouw naar de achtergrond
Onderzoekscommissie naar ROC Leiden
De bevindingen kunnen gevolgen hebben voor twee oud-bestuurders van ROC Leiden, collegevoorzitter Jacques van Gaal (inmiddels gepensioneerd) en collegelid Marieke Jas (nu manager bij de Rotterdamse scholenstichting LMC Voortgezet Onderwijs). Volgens de commissie is er voldoende aanleiding voor een nader onderzoek naar ‘mogelijk persoonlijk verwijtbaar handelen’. Zo’n onderzoek moet ROC Leiden zelf instellen. Daar is wel enige haast bij, want de kwestie verjaart vermoedelijk in 2017. Of de instelling dat ook daadwerkelijk gaat doen, wil de huidige collegevoorzitter Ricardo Winter nog niet zeggen.
Ook de voormalige raad van toezicht van ROC Leiden krijgt er van de commissie-Meurs van langs. Tot 2006 is de raad ‘feitelijk noch formeel aanwezig geweest als interne toezichthouder’. Daarna stelden de toezichthouders wel kritische vragen, ‘maar deze komen veelal net iets te laat’. De commissie ziet echter geen aanleiding voor een onderzoek naar verwijtbaar handelen van de leden van de raad van toezicht.
De commissie is ook kritisch over de rol van de Onderwijsinspectie, het ministerie van Onderwijs, de gemeente Leiden en accountant KPMG.
Aanvankelijk was het de bedoeling dat ROC Leiden één nieuwe locatie zou krijgen, bij station Leiden Lammenschans. De onderwijsinstelling zou dat gebouw zelf in bezit krijgen. De kosten waren geraamd op 46 miljoen euro, de omvang 32.000 vierkante meter. Uiteindelijk werden twee gebouwen gerealiseerd van in totaal 100.000 vierkante meter. De totale kosten kwamen uit op 222,8 miljoen euro. ROC Leiden werd geen eigenaar, maar huurder van de gebouwen en werd verplicht om ‘Lammenschans’ op termijn te kopen.
AD 01.12.2015 Minister van onderwijs Jet Bussemaker wil dat wordt uitgezocht of de bijna-ondergang van het ROC Leiden persoonlijk te verwijten valt aan de toenmalige bestuurders. Dat zei ze dinsdag bij de presentatie van een rapport over de gang van zaken.
Blijf bij je leest en bouw geen parkeergarages, callcenters of supermarkten
Commissie
In het rapport, dat is opgesteld door de commissie-Meurs, staat dat er voldoende aanleiding is voor zo’n onderzoek. De bewindsvrouw wil bovendien de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen. Ze wil bovendien de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen.
In dat rapport, opgesteld door de commissie-Meurs, staat dat er voldoende aanleiding is voor zo’n onderzoek naar de aansprakelijkheid en dat onderschrijft de bewindsvrouw.
Gebrek
Het ROC Leiden, met 9000 leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond als gevolg van veel te wilde nieuwbouw. ‘Het hele project wordt gekenmerkt door te grote ambities, onvoldoende inzicht in de gevolgen van genomen besluiten en een gebrek aan regie’, aldus de commissie.
De instelling werd op het nippertje door de politiek gered met vele miljoenen euro’s staatssteun. Een meerderheid van de Tweede Kamer wilde leerlingen en leerkrachten niet laten opdraaien voor de gevolgen van wat het bestuur had uitgespookt.
Volgens de commissie ‘zijn onverantwoorde risico’s genomen. De commissie vindt dan ook dat het College van Bestuur in de periode 2001 tot 2011 onverantwoord en verwijtbaar heeft gehandeld.’
Onacceptabel
Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeert de commissie. Belangrijkste les: ,,Blijf bij je leest en bouw geen parkeergarages, callcenters of supermarkten.”
Bussemaker vraagt de nu zittende toezichthouders om onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemde het dinsdag onacceptabel dat voormalige bestuurders onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen. Ze namen beslissingen met ,,verregaande of onoverzienbare financiële consequenties zonder deugdelijke voorbereiding”.
Geen reactie
ROC Leiden wil niet reageren op de kritiek. Het huidige bestuur en de toezichthouders vinden ,,dat het hen niet past te spreken over het verleden”, laat de instelling in een verklaring weten. ,,Het voormalige college van bestuur en raad van toezicht hebben hierin naar eigen inzicht gehandeld en keuzes gemaakt. De keuzes van toen moeten in ieder geval in die tijdsgeest worden geplaatst.”
Er wordt gewerkt aan maatregelen om eerder te kunnen ingrijpen bij wanbeheer en het nemen van bepaalde risico’s, ook naar aanleiding van de eerdere toestanden met financiën en kwaliteit bij de Amarantis Onderwijsgroep.
,,Het ROC Leiden is een hele dure, wijze en laatste les voor de minister en voor bestuurders van scholen. Financieel verwijtbaar wanbeleid van bestuurders beloon je niet met een doorstart, maar straf je keihard af”, aldus VVD’er Lucas in de Tweede Kamer. ,,Vastgoed moet uit de handen van onderwijsbestuurders”, zei Jasper van Dijk van de SP in een reactie op het rapport-Meurs. ,,Vastgoed en onderwijsbestuurders vormen een ongelukkig huwelijk.”
Conclusies van commissie over ROC Leiden
– De gebouwen van het ROC Leiden waren rond 2000 sterk verouderd. Daarom besloot de instelling tot nieuwbouw. Die keuze was ,,passend”, aldus de commissie, maar het project werd steeds groter en complexer. Eerst werd alleen bij station Leiden Lammenschans gebouwd, daarna ook bij station Leiden Centraal. De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De oppervlakte groeide van 32.000 vierkante meter naar 100.000 vierkante meter.
– Het college van bestuur heeft bij de bouw ,,onverantwoorde risico’s” genomen, belangrijke signalen genegeerd en besluiten niet goed voorbereid en gecontroleerd. Goed onderwijs was ondergeschikt aan nieuwbouw. Daarom betwijfelt de commissie of het bestuur wel ,,behoorlijk” heeft bestuurd. Er is genoeg aanleiding voor een onderzoek naar verwijtbaar handelen.
– In 2011 kreeg het ROC Leiden een nieuwe bestuursvoorzitter. Die heeft geprobeerd de instelling te redden, maar de problemen waren te groot geworden.
– De raad van toezicht hield geen toezicht. Dat gebeurde sinds 2006 wel, maar toen was het eigenlijk al te laat.
– Ook de gemeente Leiden kreeg kritiek. Die heeft de verouderde gebouwen van het ROC gekocht. Daarbij kreeg de instelling te maken met allerlei eisen en risico’s. De gemeente ,,had zich wellicht iets terughoudender kunnen opstellen”.
– De Onderwijsinspectie hield niet genoeg financieel toezicht op het ROC. De commissie noemt het ,,onbegrijpelijk” dat de inspectie pas tien jaar na de belangrijkste beslissingen zich met het ROC ging bemoeien.
– Het ministerie van Onderwijs heeft geen heldere aanpak voor scholen in financiële problemen. ROC Leiden vroeg begin 2012 om hulp, maar die kwam pas in 2015. Dat heeft ,,onnodig lang” geduurd.
Trouw 01.12.2015 Onderwijsminister Jet Bussemaker wil dat wordt uitgezocht of de bijna-ondergang van het ROC Leiden aan de toenmalige bestuurders daarvan persoonlijk te verwijten valt. Dat zei ze dinsdag bij de presentatie van een rapport over de gang van zaken.
In dat rapport, opgesteld door de commissie-Meurs, staat dat er voldoende aanleiding is voor zo’n onderzoek naar de aansprakelijkheid en dat onderschrijft de bewindsvrouw. Ze wil bovendien de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen.
Het ROC Leiden, met 9000 leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond als gevolg van veel te uitbundige nieuwbouw. ,,Het hele project wordt gekenmerkt door te grote ambities, onvoldoende inzicht in de gevolgen van genomen besluiten en een gebrek aan regie”, aldus de commissie.
De instelling werd op het nippertje door de politiek gered met vele miljoenen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wilde leerlingen en leerkrachten niet laten opdraaien voor de gevolgen van wat het bestuur had uitgespookt.
Volgens de commissie ,,zijn onverantwoorde risico’s genomen. De commissie vindt dan ook dat het College van Bestuur in de periode 2001 tot 2011 onverantwoord en verwijtbaar heeft gehandeld.” Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeert de commissie. Belangrijkste les: ,,Blijf bij je leest en bouw geen parkeergarages, callcenters of supermarkten.”
Bussemaker vraagt de nu zittende toezichthouders om onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemde het dinsdag ,,onacceptabel” dat voormalige bestuurders ,,onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s” namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen. Ze namen beslissingen met ,,verregaande of onoverzienbare financiële consequenties zonder deugdelijke voorbereiding”.
Pauline Meurs (L) van de onafhankelijke commissie onderzoek huisvesting ROC Leiden biedt het rapport aan minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Er wordt al gewerkt aan maatregelen om eerder te kunnen ingrijpen bij wanbeheer en het nemen van bepaalde risico’s, ook naar aanleiding van de eerdere toestanden met financiën en kwaliteit bij de Amarantis Onderwijsgroep.
Anne-Wil Lucas van de VVD in de Tweede Kamer noemt het wanbeleid bij ROC Leiden ‘een hele dure les’. “Het ROC Leiden is een hele dure, wijze en laatste les voor de minister en voor bestuurders van scholen. Financieel verwijtbaar wanbeleid van bestuurders beloon je niet met een doorstart, maar straf je keihard af.”
De liberalen vonden de miljoenen kostende reddingsplan voor ROC Leiden in juni al niks en stelden voor om de school maar failliet te laten gaan. Met het CDA en de PVV vonden ze dat de fouten van het bestuur moesten worden afgestraft met een faillissement. Maar andere partijen wilden leerkrachten en leerlingen niet laten opdraaien voor de fouten van het bestuur.
De doorslaggevende stem was toen van Jasper van Dijk van de SP. Hij wilde leerlingen en leerkrachten niet de straat opsturen, maar was woedend over wat er was gebeurd. Hij zei dinsdag dat is aangetoond dat het systeem niet deugt.
“Als dat niet verandert, blijft het dweilen met de kraan open. Vastgoed moet uit de handen van onderwijsbestuurders. Vastgoed en onderwijsbestuurders vormen een ongelukkig huwelijk”, aldus Van Dijk. “Die bestuurders hadden in Leiden miljoenen voor hun megalomane nieuwbouw. De Raad van toezicht was passief. De taken van die raden kunnen beter naar de medezeggenschapsraden, dat zijn de echte controleurs.”
Van Dijk zal dit nader toelichten bij de behandeling van een eigen voorstel voor democratisering in het hoger onderwijs.
ROC Leiden wil niet reageren op de kritiek die een speciale commissie dinsdag naar buiten bracht. Het huidige bestuur en de toezichthouders vinden ,,dat het hen niet past te spreken over het verleden”, laat de instelling in een verklaring weten.
Bouwen is ,,ingewikkeld, tijdrovend en duur”, zei het ROC leiden dinsdag. Het voegt er aan toe: ,,Het voormalige college van bestuur en raad van toezicht hebben hierin naar eigen inzicht gehandeld en keuzes gemaakt. De keuzes van toen moeten in ieder geval in die tijdsgeest worden geplaatst.”
Conclusies Commissie-Meurs
Onverantwoord en verwijtbaar. Dat was het beleid van ROC Leiden tussen 2001 en 2011, concludeert een speciale commissie na onderzoek. Een overzicht van de belangrijkste bevindingen over beslissingen die een grote instelling aan de rand van de afgrond brachten;
– De gebouwen van het ROC Leiden waren rond 2000 sterk verouderd. Daarom besloot de instelling tot nieuwbouw. Die keuze was ,,passend”, aldus de commissie, maar het project werd steeds groter en complexer. Eerst werd alleen bij station Leiden Lammenschans gebouwd, daarna ook bij station Leiden Centraal. De kosten liepen op van 40 miljoen naar 220 miljoen euro. De oppervlakte groeide van 32.000 vierkante meter naar 100.000 vierkante meter.
– Het college van bestuur heeft bij de bouw ,,onverantwoorde risico’s” genomen, belangrijke signalen genegeerd en besluiten niet goed voorbereid en gecontroleerd. Goed onderwijs was ondergeschikt aan nieuwbouw. Daarom betwijfelt de commissie of het bestuur wel ,,behoorlijk” heeft bestuurd. Er is genoeg aanleiding voor een onderzoek naar verwijtbaar handelen.
– In 2011 kreeg het ROC Leiden een nieuwe bestuursvoorzitter. Die heeft geprobeerd de instelling te redden, maar de problemen waren te groot geworden.
– De raad van toezicht hield geen toezicht. Dat gebeurde sinds 2006 wel, maar toen was het eigenlijk al te laat.
– Ook de gemeente Leiden kreeg kritiek. Die heeft de verouderde gebouwen van het ROC gekocht. Daarbij kreeg de instelling te maken met allerlei eisen en risico’s. De gemeente ,,had zich wellicht iets terughoudender kunnen opstellen”.
– De Onderwijsinspectie hield niet genoeg financieel toezicht op het ROC. De commissie noemt het ,,onbegrijpelijk” dat de inspectie pas tien jaar na de belangrijkste beslissingen zich met het ROC ging bemoeien.
– Het ministerie van Onderwijs heeft geen heldere aanpak voor scholen in financiële problemen. ROC Leiden vroeg begin 2012 om hulp, maar die kwam pas in 2015. Dat heeft ,,onnodig lang” geduurd.
NU 01.12.2015 Onderwijsminister Jet Bussemaker wil dat wordt uitgezocht of de bijna-ondergang van het ROC Leiden aan de toenmalige bestuurders daarvan persoonlijk te verwijten valt. Dat zei ze dinsdag bij de presentatie van een rapport over de gang van zaken.
In dat rapport, opgesteld door de commissie-Meurs, staat dat er voldoende aanleiding is voor zo’n onderzoek naar de aansprakelijkheid en dat onderschrijft de bewindsvrouw. Ze wil bovendien de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen.
Het ROC Leiden, met 9000 leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond als gevolg van veel te wilde nieuwbouw.
”Het hele project wordt gekenmerkt door te grote ambities, onvoldoende inzicht in de gevolgen van genomen besluiten en een gebrek aan regie”, aldus de commissie.
Vele miljoenen
De instelling werd op het nippertje door de politiek gered met vele miljoenen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wilde leerlingen en leerkrachten niet laten opdraaien voor de gevolgen van wat het bestuur had uitgespookt.
Volgens de commissie ”zijn onverantwoorde risico’s genomen. De commissie vindt dan ook dat het College van Bestuur in de periode 2001 tot 2011 onverantwoord en verwijtbaar heeft gehandeld.”
Onderzoek
Bussemaker vraagt de nu zittende toezichthouders om onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemde het dinsdag ”onacceptabel” dat voormalige bestuurders ”onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s” namen en verplichtingen aangingen waarvan het eigenlijk wel duidelijk was dat die niet konden worden nagekomen.
Ze namen beslissingen met ”verregaande of onoverzienbare (financiële) consequenties zonder deugdelijke voorbereiding”.
Er wordt al gewerkt aan maatregelen om eerder te kunnen ingrijpen bij wanbeheer en het nemen van bepaalde risico’s, ook naar aanleiding van de eerdere toestanden met financiën en kwaliteit bij de Amarantis Onderwijsgroep.
CNV
CNV Onderwijs wil naar aanleiding van het rapport dat er verscherpt toezicht komt op scholen. ”De huidige manier werkt niet, bestuurders van scholen moeten beter in de gaten gehouden worden”, aldus een woordvoerder.
De onderwijsbond wil ook dat er een discussie komt over de verdeling van het geld dat scholen te besteden hebben. Volgens CNV moet 90 procent van de geldmiddelen naar onderwijs gaan, en niet meer dan 10 procent naar ‘overhead’, zoals onderhoudskosten en beveiliging.
ROC Leiden wil niet reageren op de kritiek die een speciale commissie dinsdag naar buiten bracht. Het huidige bestuur en de toezichthouders vinden ”dat het hen niet past te spreken over het verleden”, laat de instelling in een verklaring weten.
Telegraaf 01.12.2015 ROC Leiden wil niet reageren op de kritiek die een speciale commissie dinsdag naar buiten bracht. Het huidige bestuur en de toezichthouders vinden “dat het hen niet past te spreken over het verleden”, laat de instelling in een verklaring weten.
ROC Leiden kwam aan de rand van de afgrond door peperdure nieuwbouw. Die viel 180 miljoen euro duurder uit dan gepland. Het project was onverantwoord, concludeerde de commissie-Meurs na onderzoek. De commissie adviseert om te kijken of het bestuur van toen aansprakelijk kan worden gesteld voor de schade.
Bouwen is “ingewikkeld, tijdrovend en duur”, zei het ROC leiden dinsdag. Het voegt er aan toe: “Het voormalige college van bestuur en raad van toezicht hebben hierin naar eigen inzicht gehandeld en keuzes gemaakt. De keuzes van toen moeten in ieder geval in die tijdsgeest worden geplaatst.”
Telegraaf 01.12.2015 “Het ROC Leiden is een hele dure, wijze en laatste les voor de minister en voor bestuurders van scholen. Financieel verwijtbaar wanbeleid van bestuurders beloon je niet met een doorstart, maar straf je keihard af. ” Zo reageert Anne-Wil Lucas van de VVD in de Tweede Kamer op het vernietigende oordeel van de commissie-Meurs over het voormalige bestuur van de school, dat grote financiële problemen veroorzaakte met te uitbundige nieuwbouw.
Onderwijsminister Jet Bussemaker moest de school redden met vele miljoenen euro’s. De liberalen vonden dat in juni al niks en stelden voor om de school maar failliet te laten gaan. Met het CDA en de PVV vonden ze dat de fouten van het bestuur moesten worden afgestraft met een faillissement. Maar andere partijen wilden leerkrachten en leerlingen niet laten opdraaien voor de fouten van het bestuur.
Telegraaf 01.12.2015 Onderwijsminister Jet Bussemaker wil dat wordt uitgezocht of de bijna-ondergang van het ROC Leiden aan de toenmalige bestuurders daarvan persoonlijk te verwijten valt. Dat zei ze dinsdag bij de presentatie van een rapport over de gang van zaken.
In dat rapport, opgesteld door de commissie-Meurs, staat dat er voldoende aanleiding is voor zo’n onderzoek naar de aansprakelijkheid en dat onderschrijft de bewindsvrouw. Ze wil bovendien de financiële controle op onderwijsinstellingen verstevigen.
Het ROC Leiden, met 9000 leerlingen, stond aan het begin van de zomer aan de rand van de financiële afgrond als gevolg van veel te wilde nieuwbouw. “Het hele project wordt gekenmerkt door te grote ambities, onvoldoende inzicht in de gevolgen van genomen besluiten en een gebrek aan regie”, aldus de commissie.
De instelling werd op het nippertje door de politiek gered met vele miljoenen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wilde leerlingen en leerkrachten niet laten opdraaien voor de gevolgen van wat het bestuur had uitgespookt.
Volgens de commissie “zijn onverantwoorde risico’s genomen. De commissie vindt dan ook dat het College van Bestuur in de periode 2001 tot 2011 onverantwoord en verwijtbaar heeft gehandeld.” Het ging het bestuur meer om imago en concurrentie dan om goed onderwijs, concludeert de commissie. Belangrijkste les: “Blijf bij je leest en bouw geen parkeergarages, callcenters of supermarkten.”
Bussemaker vraagt de nu zittende toezichthouders om onderzoek naar de aansprakelijkheid. Ze noemde het dinsdag “onacceptabel” dat voormalige bestuurders “onnodige en niet te rechtvaardigen risico’s” namen en verplichtingen aangingen waarvan eigenlijk wel duidelijk was dat ze niet konden worden nagekomen. Ze namen beslissingen met “verregaande of onoverzienbare financiële consequenties zonder deugdelijke voorbereiding”.
Er wordt al gewerkt aan maatregelen om eerder te kunnen ingrijpen bij wanbeheer en het nemen van bepaalde risico’s, ook naar aanleiding van de eerdere toestanden met financiën en kwaliteit bij de Amarantis Onderwijsgroep.
Energienetwerkbeheerder Alliander ontduikt de wet die topsalarissen aan banden legt, schrijft het AD maandag. De krant ontdekte dat de bestuursvoorzitter en de financiële topman vier ton per jaar krijgen.
Dat bedrag moet volgens de wet afgebouwd worden naar 178.000 euro, gelijk aan het salaris van een minister. Alliander vindt dat te weinig en wil niet verder zakken dan 230.000 euro. Bovendien mogen de topbestuurders zelf bepalen of ze geld willen inleveren.
Alliander zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte topmensen aan te trekken en vond een maas in de wet. Dochterbedrijven Liander en Edinet zijn wel aan de beloningswet gehouden, het moederbedrijf niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat die lezing juridisch klopt.
Dat blijkt uit onderzoek van deze krant. Nu verdienen bestuursvoorzitter Peter Molengraaf en financieel topman Mark van Lieshout beiden ruim 4 ton per jaar. Volgens de Wet normering topinkomens (WNT) die sinds 2013 van kracht is, moet dat binnen een paar jaar worden afgebouwd naar het niveau van een ministerssalaris, 178.000 euro.
Alliander vindt dat te weinig. Het bedrijf wil niet verder zakken dan 230.000 euro, 30 procent boven de norm. De top mag bovendien zelf besluiten of het wil inleveren. ,,Onbestaanbaar,” stelt John Kerstens, Tweede Kamerlid voor de PvdA. Hij eist dat het kabinet ingrijpt.
Alliander zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte bestuurders aan te trekken en te behouden. Alliander distribueert stroom en gas in ruim een derde van Nederland onder meer Gelderland, Noord-Holland en Friesland. Dochterbedirjf Liander verzorgt het netwerk van een groot deel van Zuid-Holland.
Maas in de wet
Hoewel minister Plasterk vorig jaar expliciet stelde dat Alliander zich aan de norm moet houden, zocht en vond het nutsbedrijf een maas in de wet. Alliander bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder Liander en Endinet, twee regionale netbeheerders. Het moederbedrijf stelt dat de beloningswet alleen voor de dochters geldt. Dochterbedrijf Liander en Edinet zijn wel aan de beloningswet gehouden, echter het moederbedrijf niet.
Het lijkt te gaan om een constructie die enkel is opgetuigd om de wet te omzeilen, aldus PvdA’er John Kerstens. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat die lezing juridisch klopt en bekijkt of dat lek moet worden gedicht.
Saillant detail is dat topman Molengraaf tot mei vorig jaar bestuurder was van Liander, een van de dochters. Een nieuwe topvrouw nam die functie over. Molengraaf viel daardoor niet meer onder de WNT. Alliander ontkent dat diens taakverschuiving bedoeld was om hem buiten de WNT te plaatsen.
Gebrek aan moraal
Kamerleden van PvdA, PVV en SP reageren verbolgen. ,,Het is om boos en moedeloos van te worden,” zegt SP’er Ronald van Raak. ,,Het getuigt van een gebrek aan moraal.” PvdA’er John Kerstens: ,,Het lijkt te gaan om een constructie die enkel is opgetuigd om de wet te omzeilen.”
,,Het heeft er alle schijn van dat er niet in de geest van de wet gehandeld is,” zegt Boudewijn de Bruin, hoogleraar financiële ethiek in Groningen. ,,Voor een bedrijf dat eigendom is van provincies en gemeenten, is dat onacceptabel.”
Lees vandaag in het AD: Hoe de top van Alliander zich handig (steen)rijk rekent
Wet Normering Topinkomens.
Vanaf 1 januari 2015 is de nieuwe Wet Normering Topinkomens van kracht voor functionarissen in de publieke en semipublieke sector. Volgens de NVZD was een wettelijk maximum niet nodig, omdat de branche zelf al een zogeheten ‘Beloningscode’ had ingesteld.
Wet topinkomens aangenomen door Senaat ondanks tegenstem VVD – De Eerste Kamer heeft zojuist de wet normering topinkomens aangenomen, ondanks een tegenstem van coalitiepartij VVD. Het voorstel kreeg 38 stemmen voor en 33 stemmen tegen. In de Tweede Kamer stemde de VVD nog wel voor het wetsvoorstel.
BB 27.01.2016 Terwijl de salarissen voor topfunctionarissen onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) aan banden zijn gelegd, hebben externen in de laag eronder vrij spel. Tot voor kort vielen deze ingehuurde adviseurs wel onder de WNT, maar om administratieve redenen zijn ze achteraf uit de wet geschrapt. PvdA, SP, CDA, D66 en GroenLinks vragen vandaag om opheldering aan minister Plasterk.
179 duizend bruto
Vanaf januari mogen de topfunctionarissen in alle (semi-) publieke sectoren niet meer dan 179.000 euro bruto per jaar verdienen. Dit maximumbedrag gold sinds begin 2015 al, maar nog niet voor de topmensen in de zorg, woonsector en het wetenschappelijk onderwijs.
Overgangsrecht
De maatregel geldt voor nieuwe benoemingen. Voor de huidige bestuurders in de overheidssector met een hoger topsalaris geldt een overgangsrecht. Hun loon wordt de komende jaren in fases teruggebracht naar maximaal 179.000 euro, evenveel als een ministerssalaris. Voorheen mochten publieke topmensen nog 130 procent van een ministerssalaris verdienen. Dat werd in 2015 verlaagd naar 100 procent. De WNT wordt later verder uitgebreid zodat nog meer medewerkers een lager maximumloon ontvangen
Geen limiet
Voor consultants, communicatieadviseurs, interim-managers, juristen en andere door de overheid ingehuurde specialisten is er momenteel geen limiet wat betreft hun beloning. Soms gaat het om enkele tonnen per persoon per jaar. Zo was er vorig jaar de kwestie waarbij twee consultants de ICT-problemen bij de politie moesten oplossen. Tussen 2012 en 2014 werden zij ingezet voor 1,6 miljoen euro. De WNT zou uitwassen als deze juist moeten voorkomen. Verschillende partijen uit de Tweede Kamer willen dat de minister ook de externen onder de wet schaart.
Gat in wet
D66 is een van de partijen die vandaag uitleg van de minister wil. ‘Er zit een gat in de wet en het is gek dat juist voor deze groep adviseurs ruimere regels gelden,’ zegt een D66-woordvoerder. ‘Om hoeveel het gaat is ook niet duidelijk, want omdat ze niet onder de regeling vallen hoeft er ook niet gerapporteerd te worden. Dit is wat ons betreft nu net precies niet wat er met deze wet beoogd werd.’
Telegraaf 14.01.2016 Commissarissen bij bedrijven dik betaald? Valt erg mee, stelt hun belangenvereniging: ze verdienen €30 bruto per uur.
Hun belangenvereniging NCD, de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren, liet onderzoek doen naar alle in Nederland actieve commissarisen.
Advocaten
Afgezet tegen advocaten, die volgens dit onderzoek bij bedrijven voor €450 bruto per uur langs komen en adviseurs die voor €250 bruto per uur diensten aanbieden, zouden de toezichthouders op de raad van bestuur relatief schamel beloond worden.
De onderzoekers noemen het beeld van de duur betaalde commissaris daarom ’een mythe’. ,,Het aantal uren dat men besteedt staat in geen verhouding tot de vergoeding”, onderbouwen de onderzoekers de beloning van €30 per uur.
Adviseur duurder
Ter vergelijking: over 2014 kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek voor heel Nederland gemiddeld uit op bruto €33 per uur.
Zoals een commissaris enigszins verbolgen opmerkte: „Als adviseur van de raad van commissarissen verdien je een veelvoud, terwijl wij de beslissingen moeten nemen.”
Forse verschillen
Uit het beloningsonderzoek onder haar leden blijkt ook dat beloningen uiteen lopen. De topverdieners behoren tot een klein deel van de groep commissarissen.
Meer dan 90% van die toezichthouders op het dagelijks bestuur is actief in kleine bedrijven, met lage betalingen. Hun gewicht is daar groot, maar de betalingen niet navenant, aldus de NCD.
Telegraaf 29.12.2015 Staatssecretaris Jetta Klijnsma zwengelt de discussie aan over hoge beloningen in de pensioensector. Het salaris van de nieuwe baas van pensioenreus APG, dat de pensioenen van 4,5 miljoen met name (ex)-ambtenaren beheert, moet omlaag. Dat zegt de PvdA-politica in een interview met deze krant.
Het inkomen van de vertrekkende pensioenbaas Dick Sluimers is met ruim 6 ton veel te hoog en zijn opvolger zou minder moeten verdienen. Sluimers is eindverantwoordelijk voor het beheer van de pensioenen van ambtenaren, die al jaren geen indexatie ontvangen en daar ook in de nabije toekomst niet op hoeven rekenen.
Het salaris van Sluimers is nu bijna vier keer zoveel als een ministersalaris. Ook strijkt de oud-ambtenaar jaarlijks fors meer op dan Klaas Knot, president van de Nederlandsche Bank. Knot, die ondermeer toezicht moet houden op de hele pensioensector, verdient ’slechts’ 4 ton.
Wat wel een acceptabel inkomen is voor de pensioenbaas wil Klijnsma niet zeggen, maar „het zou heel goed zijn als het APG nog eens gaat kijken naar de neerwaartse bijstelling van het salaris van de opvolger van Sluimers,” aldus de sociaal-democrate. „6 ton is een zeer hoog salaris.”
Eind van het jaar neemt Sluimers afscheid van het APG. Wie hem opvolgt is nog niet bekend. Tot die tijd is er een interim-directeur aangesteld. Pensioenfonds ABP, dat eigenaar is van APG, was gisteren niet bereikbaar voor een inhoudelijke reactie. In een schriftelijke verklaring laat APG weten „kennis te hebben genomen van de uitspraken van Klijnsma”. De pensioenuitvoerder wijst er verder op dat het salaris van Sluimers in lijn is met de Regeling Beheerst Beloningsbeleid van DNB.
Telegraaf 20.12.2015 Een bestuurder van de noodlijdende zorginstelling Saxenburgh Groep in Overijssel heeft ruim 88.165 euro te veel uitbetaald gekregen.
Dat meldt RTL Z zondag op basis van een lijst van bestuurders in de (semi-)publieke sector die boven de norm van de Wet normering topinkomens (WNT) verdienen. De bestuurder, wiens identiteit onbekend is, heeft het geld terug moeten betalen.
Volgens de zender viel de betaling niet onder een overgangsregeling. Saxenburgh Groep boekte vorig jaar een verlies van 1,8 miljoen op een omzet van ruim 112 miljoen euro. Als gevolg van financiële problemen moest Saxenburgh de afgelopen jaren 375 medewerkers ontslaan.
Telegraaf 16.12.2015 Het regende afgelopen jaar bonussen voor bobo’s van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. Dat blijkt uit onderzoek van Vlerick Business School.
De Belgische onderwijsinstelling nam het beloningsbeleid van ceo’s onder de loep bij 669 beursgenoteerde ondernemingen in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Daaruit bleek dat bijna driekwart (74 procent) van de onderzochte Nederlandse bedrijven de beloning van hun bestuurders verhoogde. Dat is veel meer dan in bijvoorbeeld Frankrijk (57 procent), België (56 procent) en Duitsland (46 procent).
Een opvallende uitkomst, volgens de onderzoekers, want vorig jaar stegen de bonussen van ceo’sbij Nederlandse bedrijven nog het minst. ,,Het is gissen naar de oorzaak”, zegt onderzoeksleider professor dr. Baeten, ,,maar het kan komen door de economische opleving met ‘jubel’-gedrag tot gevolg.”
Een ander opvallend verschil met omringende landen is de manier waarop Nederlandse bedrijven buitenlandse bestuurders belonen. Ceo’s met een andere nationaliteit verdienen gemiddeld genomen meer dan ceo’s uit eigen land. In Nederland heeft een kwart van de bestuurders van de beursgenoteerde bedrijven een andere nationaliteit. In Frankrijk en Duitsland komt slechts 9 procent en 11 procent uit het buitenland, concluderen de onderzoekers van Vlerick.
Telegraaf 16.12.2015 Driekwart van de bestuursvoorzitters van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven ontvangt dit jaar een hogere bonus. Dat blijkt uit het jaarlijkse beloningsonderzoek van Vlerick Business School onder 669 beursgenoteerde bedrijven in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië.
Volgens het onderzoek gaan daarmee in Nederland de bonussen van bestuursvoorzitters (ceo’s) het meest omhoog. Een jaar geleden was juist in Nederland sprake van de geringste stijging van de beloningen van ceo’s. De onderzoekers denken dat de opvallende stijging in Nederland kan komen door de economische opleving met ,,jubelgedrag” tot gevolg.
Verder meldde Vlerick dat in Nederland werkende ceo’s met een andere nationaliteit gemiddeld meer verdienen dan een bestuursvoorzitter uit eigen land. Een kwart van de ceo’s van Nederlands beursgenoteerd bedrijven heeft een buitenlandse nationaliteit.
Vlerick gaf verder aan dat in Nederland 3,3 procent van de beursgenoteerde bedrijven een vrouw als ceo heeft. In België is dat 8,3 procent, het hoogste niveau. In Frankrijk gaat het om slechts 2,4 procent van de beursgenoteerde ondernemingen.
Telegraaf 14.12.2015 De omstreden loonsverhoging van de toezichthouders van de Friese verpleeg- en thuiszorgorganisatie Patyna is van de baan. De zorgbobo’s hadden hun eigen salaris verdubbeld, terwijl in de thuiszorgsector uiterst pijnlijke bezuinigingen worden doorgevoerd. Het kwam hen op zoveel verontwaardiging te staan, dat ze deze beslissing nu terugdraaien.
Patyna is deze maand wegens bezuiniging geboren uit de gefuseerde zorggroepen Tellens en Plantein. De Telegraaf berichtte tien dagen geleden dat de vier bestuurders desondanks flink veel meer gaan verdienen, terwijl ze in het dagelijks leven ook nog eens goedbetaalde banen bij de (semi)overheid hebben. Voorzitter Henk Wilbers verhoogde zijn eigen loon bijvoorbeeld van 11.000 euro naar bijna 25.000 euro.
Na de publicatie in De Telegraaf en de Kamervragen die de PvdA over de kwestie stelde, is Wilbers tot inkeer gekomen, laat hij de Leeuwarder Courant weten. ,,Het is achteraf duidelijk dat wij onvoldoende rekening hebben gehouden met wie we nu zijn als organisaties en de gevoelens in onze directe omgeving. Dat betreuren we’.’
Telegraaf 09.12.2015 Toezichthouders van zorginstellingen hebben nu al zicht op een vette nieuwjaarsbonus: vanaf januari kunnen zij namelijk een salarisverhoging van 100% tegemoet zien.
Pijnlijke salariskortingen bij thuiszorgers zijn dagelijks in het nieuws en diverse zorgorganisaties zoals TSN balanceren op de rand van een bankroet, maar toezichthouders in de zorg kunnen op oudjaarsavond een extra champagneflesje opentrekken. Dankzij nieuwe wetgeving maken zij in 2016 een enorme salarissprong, ter compensatie voor dalende lonen bij de zorgbestuurders waar ze geacht worden toezicht op te houden. Hun vergoedingen, die bovenop het salaris van hun reguliere banen komen, zijn gekoppeld aan de hoogte van die van de bestuurders.
Ondanks een oproep van de overkoepelende toezichthoudersorganisatie NVTZ aan zijn leden om niet direct gebruik te maken van de nieuwe salarisruimte, wordt gevreesd dat dit toch op grote schaal zal gebeuren. Toezichthouders van de Friese thuiszorgorganisatie Patyna bleken zichzelf afgelopen week al de maximale verhoging te hebben gegund.
Sinds het faillissement van thuiszorgorganisatie Meavita in 2009, waarbij het toezicht jammerlijk faalde, worden hogere eisen aan de toezichthouders gesteld. Daar past een hogere vergoeding bij. PvdA-kamerlid Bouwmeester weet dat instellingen de mogelijkheid is geboden om het salaris te verhogen, maar ze wil dat daar wel iets tegenover staat. Als ze de vergoeding verhogen, moet daar wel beter toezicht tegenover staan.
Telegraaf 04.12.2015 De splinternieuwe Friese verpleeg- en thuiszorgorganisatie Patyna, deze maand wegens bezuiniging geboren uit de gefuseerde zorggroepen Tellens en Plantein, is van start gegaan met een verdubbeling van het salaris van de zittende toezichthouders.
Henk Wilbers
Irene Barends
Sjoukje Faber
Het samenvoegen van de twee zorggroepen, met op dit moment 2800 medewerkers en dertig locaties in Friesland, moet op termijn forse besparingen opleveren door dubbele werkzaamheden te vermijden en afdelingen samen te voegen. Op die manier zou de zorg voor ruim zeshonderd senioren in de noordelijke provincie beter betaalbaar blijven. Voor vier leden van de nieuwe raad van toezicht, die in het dagelijks leven goedbetaalde banen bij de (semi)overheid hebben, gelden de voorgenomen bezuinigingen blijkbaar niet.
De vergoeding van raadsleden Avine Fokkens en Sjoukje Faber gaat namelijk van zo’n 7000 euro naar ruim 16.000 euro. Fokkens, die ook nog fractievoorzitter van de VVD in Friesland, werkt daarnaast als juridisch medewerker bij de rechtbank Leeuwarden. Haar toezichtcollega Faber is rayondirecteur bij de Kinderbescherming.
Het loon van vicevoorzitter van de raad, Irene Barends, is na de fusie zelfs van 11.000 euro verhoogd naar bijna 25.000 euro, evenals als dat van voorzitter Henk Wilbers. Barends is in het dagelijks leven directeur van de GGZ Friesland en Wilbers directeur bij onderwijsinstelling Cedin.
In ruil voor hun salarisverdubbeling dienen de toezichthouders voortaan wel beschikbaar te zijn voor de zes tot tien bijeenkomsten die de raad van toezicht jaarlijks houdt. In het verleden lieten de raadsleden namelijk nogal eens verstek gaan, weten ingewijden.
De duizenden medewerkers van Patyna hoeven niet te rekenen op een salarisverhoging na de fusie, laat staan een verdubbeling.
Aangezien het totale aantal toezichthouders na de fusie gehalveerd wordt, is de salarisverdubbeling volgens de zorgorganisatie ‘kostenneutraal’. Bestuurder Arend Schenkel reageert koeltjes. Eerst beweert hij niet van de verdubbeling van de vergoeding te weten en vervolgens noemt hij de salaris-ingreep “geheel volgens de geldende regelgeving. Verder heb ik er geen mening over.”
Thuiszorgorganisaties in Nederland hebben het moeilijk doordat er al jaren bezuinigd wordt op de thuiszorg. Voor TSN, een van de grootste thuiszorgorganisaties van ons land, dreigt sinds afgelopen week zelfs een faillissement.
VK 27.11.2015 Muziekrechtenorganisatie Buma/Stemra is verwikkeld geraakt in een kostbare beloningsrel. Directievoorzitter Hein van der Ree weigert zijn salaris van vier ton te matigen tot onder het plafond voor de semipublieke sector en moet daarom van het bestuur weg. Hij krijgt 484.861 euro vertrekpremie mee, ofwel vijftien maandsalarissen.
Dat heeft Buma/Stemra vrijdag bekend gemaakt. De organisatie valt sinds 2013 onder de Wet Normering Topinkomens, de WNT. Daarin is vastgelegd dat bestuurders in de semipublieke sector vier jaar hun huidige salaris mogen houden, om het vervolgens in drie jaar af te bouwen naar het semipublieke plafond. Dat betekent dat Van der Ree eind volgend jaar had moeten beginnen met in drie stappen inleveren tot de ‘balkenendenorm’ van 230 duizend euro. De Buma/Stemra-baas weigerde dat en dreigde vorig jaar zelfs naar de rechter te stappen, als het bestuur zijn contract niet verdedigde.
Dat bestuur houdt vast aan de WNT. Na een half jaar vruchteloos praten is een ‘niet goed werkbare situatie’ ontstaan, waardoor de in 2010 begonnen Van der Ree per 1 februari moet vertrekken. Volgens zijn contract – van voor de WNT – krijgt hij bijna vijf ton mee. Doe ‘beëindigingsvergoeding’ van bijna een half miljoen euro leidde vrijdag tot boze reacties, omdat het betaald moet worden uit geld dat is bestemd voor de componisten, tekstdichters en muziekuitgevers.
Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) vindt het ‘onbegrijpelijk dat je zo’n functie niet voor een ministerssalaris zou kunnen doen’. Als iemand dat niet wil dan is het ‘terecht’ dat hij weggaat, voegde hij er vrijdagmiddag aan toe.
AUTEURSRECHTEN
Vicevoorzitter Henk Westbroek van Buma/Stemra heeft begrip voor die reacties. ‘Maar als goed werkgever moeten we ons ook aan de contracten houden. We hebben een dubbel gevoel, want we waren zeer op Van der Ree gesteld. Hij deed zijn werk heel goed.’ Volgens Westbroek is bekeken of Buma/Stemra onder de vertrekpremie uit kon, maar dat was volgens juristen niet mogelijk.
Buma/Stemra int met 160 werknemers ruim 150 miljoen euro aan auteursrechten. Van der Ree verdiende vorig jaar 395 duizend euro, naast een pensioenvoorziening van 65 mille. Dat zulke salarissen mogelijk zijn bij een dergelijke organisatie leidde al eerder tot ophef. ‘Het waren de bedragen die blijkbaar toen betaald werden’, zegt Westbroek. ‘De overheid heeft inmiddels besloten dat het te veel is. Daar leggen wij ons als bestuur bij neer.’ Volgens de vicevoorzitter gaf Van der Ree op het laatste moment aan toch na te willen denken over inleveren. ‘Maar toen we konden niet meer terug. De bloemen waren al besteld.’
De rel komt op een pikant moment. Minister Plasterk komt binnenkort met een evaluatie van de WNT. De PvdA-bewindsman zei eerder geen problemen te verwachten met het semipublieke plafond.’Er zal een enkeling naar Wall Street vertrekken. Dat moet dan maar’, zei hij voorjaar 2014. De nieuwe directeur van Buma/Stemra gaat nog niet de helft van Van der Ree verdienen. Sinds dit jaar is het WNT-plafond 178 mille, een ministersalaris plus onkosten en vergoedingen.
Telegraaf 27.11.2015 Topman Hein van der Ree van Buma/Stemra neemt geen genoegen met een salaris dat beknot wordt door de Wet normering topinkomens. Hij vertrekt daarom per 1 februari bij de auteursrechtenorganisatie. Van der Ree krijgt 484.861 euro mee, ofwel vijftien maandsalarissen.
Buma/Stemra moet bij de beloning van de top de balkenendenorm van 230.000 euro toepassen. Dat vindt ook het bestuur, maar Van der Ree, die daar ruim boven zit, is het er niet mee eens. Het bleek niet mogelijk tot overeenstemming te komen. Daarmee is een “niet goed werkbare situatie” ontstaan.
Van der Ree werkt sinds 2010 bij Buma/Stemra. De arbeidsovereenkomst waarvan zijn beëindigingsvergoeding deel uitmaakt, is afgesloten voordat de Wet normering topinkomens werd ingevoerd. Buma/Stemra respecteert en honoreert de daarin vastgelegde afspraken.
Trouw 24.11.2015 Sinds de kredietcrisis lijden veel banken verlies en moeten banen schrappen. Toch blijven de bonussen van bankiers vaak onverminderd hoog. John Cryan, bestuursvoorzitter van Deutsche Bank, vindt dat bankiers nog steeds te veel verdienen en te hoge bonussen krijgen. “Ik zou geen dag harder werken, alleen omdat ik een bonus krijg.”
Je moet een kind geen snoep laten zien voordat duidelijk is dat hij dat ook echt heeft verdiend, aldus John Cryan.
“Bankiers vinden dat ze een ondernemersloon moeten krijgen. Maar het enige wat ze doen is komen opdagen, een normaal salaris en pensioen ontvangen. En daarvoor spelen ze elke dag met andermans geld”, zei Cryan maandag tijdens een conferentie in Frankfurt.
Cryan, die sinds afgelopen zomer bestuursvoorzitter is bij Deutsche Bank, zei verder dat managers hun personeel pas moeten belonen als het werk goed wordt uitgevoerd. “Er moet een langere periode besteed worden aan het toetsen van het personeel.” Die periode beslaat nu meestal maar één jaar, waarna een medewerker meteen een bonus krijgt. “Als managers bij voorbaat een bonus beloven, dan krijg je een vreemde situatie”, zei Cryan. “Je moet een kind geen snoep laten zien voordat duidelijk is dat hij dat ook echt heeft verdiend.”
Grootse plannen
Cryan staat sceptisch tegenover mensen die alleen gemotiveerd raken als ze extra betaald krijgen. Zelf heeft hij geen idee waarom er een bonus verwerkt is in zijn contract, want: “Of ik een bonus krijg of niet, ik ga niet harder of minder hard werken voor een beetje extra geld.”
Hoeveel Cryan zelf verdient, wil Deutsche Bank overigens niet bekendmaken. Vorig jaar kregen bestuursvoorzitters van de topbank nog een bonus van 2,9 miljoen, bovenop hun salaris van 3,8 miljoen.
Dat roer gaat vermoedelijk om, want Cryan heeft grootse plannen met Deutsche Bank. Sinds zijn aantreden heeft hij stevige ingrepen aangekondigd bij de geplaagde bank, die in het derde kwartaal een miljardenverlies leed. De komende drie jaar verdwijnen duizenden banen bij het grootste financiële concern van Duitsland.
BB 17.11.2015 Vanaf januari 2016 gaan de topfunctionarissen in alle (semi-) publieke sectoren niet meer dan 179.000 euro bruto per jaar verdienen. Dit maximumbedrag gold sinds begin 2015 al, maar nog niet voor de topmensen in de zorg, woonsector en het wetenschappelijk onderwijs.
Lagere loonschalen
In deze drie sectoren moesten eerst nog andere, lagere schalen worden vastgesteld. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat dinsdag aan de Tweede Kamer weten dat de Wet Normering Topinkomens (WNT) binnenkort ook voor hen geldt.
Nieuwe benoemingen
De maatregel geldt voor nieuwe benoemingen. Voor de huidige bestuurders in de overheidssector met een hoger topsalaris geldt een overgangsrecht. Hun loon wordt de komende jaren in fases teruggebracht naar maximaal 179.000 euro, evenveel als een ministerssalaris. Voorheen mochten publieke topmensen nog 130 procent van een ministerssalaris verdienen. Dat werd in 2015 verlaagd naar 100 procent. De WNT wordt later verder uitgebreid zodat nog meer medewerkers een lager maximumloon ontvangen. (ANP)
VK 17.11.2015 Vanaf 2016 zullen ook bestuurders in de zorg, op de woningmarkt en in het wetenschappelijk onderwijs moeten geloven aan de nieuwe inkomensnorm. Dat schrijft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. Iedereen in een semi-publieke functie mag volgend jaar maximaal 179 duizend euro verdienen.
De wet is al van kracht sinds ingang van dit jaar, maar volledige invoeren ‘vereist op enkele punten nadere regelgeving’, schrijft Plasterk. Enkele sectoren konden dit jaar nog salarissen uitbetalen van maximaal 230 duizend euro. Dat maximum gold per 2013. Per 2016 gaat voor alle (semi)publieke instellingen een maximum gelden van 179 duizend euro.
Ook het salaris van externen wordt aan banden gelegd. Iemand die wordt ingehuurd door een publieke instelling mag het eerste halfjaar hooguit 24 duizend euro per maand krijgen en het tweede halfjaar maximaal 18 duizend euro per maand. Na een jaar geldt het algemene toptarief.
In 2006 ontstond de Balkenendenorm, die voorschreef dat bestuurders in publieke functies maximaal 130 procent van een ministerssalaris zouden moeten verdienen. De norm was vrijwillig, maar werd in 2013 verankerd in de Wet normering topinkomens. In 2015 kwam daar de Wet verlaging bezoldigingsmaximum overheen.
NU 17.11.2015 Vanaf januari 2016 gaan de topfunctionarissen in alle (semi-) publieke sectoren niet meer dan 179.000 euro bruto per jaar verdienen.
Dit maximumbedrag gold sinds begin 2015 al, maar nog niet voor de topmensen in de zorg, woonsector en het wetenschappelijk onderwijs.
In deze drie sectoren moesten eerst nog andere, lagere schalen worden vastgesteld. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat dinsdag aan de Tweede Kamer weten dat de Wet Normering Topinkomens (WNT) binnenkort ook voor hen geldt.
De maatregel geldt voor nieuwe benoemingen. Voor de huidige bestuurders in de overheidssector met een hoger topsalaris geldt een overgangsrecht. Hun loon wordt de komende jaren in fases teruggebracht naar maximaal 179.000 euro, evenveel als een ministerssalaris.
Voorheen mochten publieke topmensen nog 130 procent van een ministerssalaris verdienen. Dat werd in 2015 verlaagd naar 100 procent.
De WNT wordt later verder uitgebreid zodat nog meer medewerkers een lager maximumloon ontvangen.
Telegraaf 17.11.2015 Vanaf januari 2016 gaan de topfunctionarissen in alle (semi-) publieke sectoren niet meer dan 179.000 euro bruto per jaar verdienen. Dit maximumbedrag gold sinds begin 2015 al, maar nog niet voor de topmensen in de zorg, woonsector en het wetenschappelijk onderwijs.
In deze drie sectoren moesten eerst nog andere, lagere schalen worden vastgesteld. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat dinsdag aan de Tweede Kamer weten dat de Wet Normering Topinkomens (WNT) binnenkort ook voor hen geldt.
De maatregel geldt voor nieuwe benoemingen. Voor de huidige bestuurders in de overheidssector met een hoger topsalaris geldt een overgangsrecht. Hun loon wordt de komende jaren in fases teruggebracht naar maximaal 179.000 euro, evenveel als een ministerssalaris.
Voorheen mochten publieke topmensen nog 130 procent van een ministerssalaris verdienen. Dat werd in 2015 verlaagd naar 100 procent.
De WNT wordt later verder uitgebreid zodat nog meer medewerkers een lager maximumloon ontvangen.
AD 13.11.2015 Dat een stafmedewerker van de Haagse Hogeschool vier ton mee kreeg bij zijn ontslag valt niet in goede aarde bij onderwijsminister Jet Bussemaker. Ze had er graag een stokje voor gestoken, maar ‘helaas’ deed de hogeschool niets tegen de wet, zo laat de minister aan de Tweede Kamer weten.
Bestuurders in de publieke en semi-publieke sector mogen volgens de wet maximaal 75.000 euro meekrijgen bij hun ontslag. Maar omdat het in dit geval ging om een medewerker in een lagere functie gold dat maximum niet. De Onderwijsinspectie heeft de kwestie onderzocht naar aanleiding van kritische vragen van het CDA over de riante vergoeding.
AD 13.11.2015 De Haagse Hogeschool heeft wettelijk niets fout gedaan door een stafmedewerker vier ton mee te geven als vertrekregeling. Omdat het niet om een topfunctionaris gaat, is de wet die de hoogte van het salaris en de ontslagvergoedingen beperkt, niet van toepassing.
Dat heeft minister Jet Bussemaker (Onderwijs) vrijdag aan de Tweede Kamer laten weten in antwoord op vragen van het CDA. De Inspectie van het Onderwijs heeft de kwestie onderzocht en geconcludeerd dat deze wet niet van toepassing is op deze medewerker. Bussemaker schrijft dat ze zich daarbij neer moet leggen.
Desondanks vindt ze dat de toegekende ontslagvergoeding ‘op gespannen voet staat met het doel en de geest van de wet’. De vertrekregeling zou hooguit 75.000 euro zijn geweest als de medewerker wel onder de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (WNT) was gevallen.
Bussemaker wijst erop dat het kabinet al werkt aan een uitbreiding van de WNT, zodat meer medewerkers onder de wet gaan vallen.
Telegraaf 11.11.2015 Onkostenvergoedingen, declaraties, gratificaties en ontslagvergoedingen. Ze zouden volgens de SP eigenlijk allemaal meegerekend moeten worden als inkomen van de topmensen in de onderwijsbesturen, om te beginnen die van het mbo. Het zijn volgens de partij alleen maar “mooie woorden voor een extra zakcentje.” De SP wil daarom een ‘graaigrens’.
Als de vele extra vergoedingen worden meegerekend, zitten de topmensen eerder aan het maximumsalaris van 178.000 euro. Daar kan zo’n bestuurder best zijn lunch van betalen, vindt de SP. Uit eigen onderzoek maakt de SP op dat mbo-bestuurders met name door hoge ontslagvergoedingen de salarisnorm in het onderwijs omzeilen.
“Geld bedoeld voor onderwijs moet naar onderwijs. Het is onacceptabel dat dit geld op de bankrekening van bestuurders wordt geparkeerd”, aldus SP-Kamerlid Tjitske Siderius. De Tweede Kamer praat woensdag over het mbo.
VK 30.10.2015 Een primeur bij de semipublieke topsalarissen: het kabinet gaat met de Wet normering topinkomens (WNT) in de hand voor het eerst geld terughalen bij een bestuurder die te veel heeft verdiend.
Het gaat om een voormalig interimmer van de ArtEZ Hogeschool. Hijzelf en het adviesbureau dat hem regelde (Boer & Croon) moeten in totaal 85 mille terugbetalen. Berichtgeving hierover van De Telegraaf werd donderdag in Den Haag bevestigd.
Het betreft interimbestuurder Gerben Eggink, die in 2013 werd aangetrokken om een crisis bij ArtEZ te bezweren. De kunstenhogeschool met vestigingen in Arnhem, Zwolle en Enschede kampte met een reeks bestuurlijke problemen. De aan Boer & Croon verbonden Eggink moest orde op zaken stellen. Omdat hij als interimmer langer mocht blijven, liep zijn beloning op tot boven de WNT-norm die geldt voor de semipublieke sector. Die ‘balkenendenorm’ – voor dit jaar vastgesteld op 178 duizend euro – geldt naast het onderwijs ook voor bijvoorbeeld de zorg en de woningcorporaties.
De Onderwijsinspectie – die over de de financiën van de hogescholen waakt – gaf ArtEZ eerder de opdracht 154 duizend euro terug te betalen. Dat bedrag is naar beneden bijgesteld. Op last van minister Bussemaker (PvdA) moet Boer & Croon nu 26.184 euro betalen en Eggink zelf 58.279 euro.
Telegraaf 30.10.2015 Voor het eerst gebruikt het kabinet de Wet Normering Topinkomens (WNT) om een topsalaris van een bestuurder in de publieke dienst terug te halen.
Voormalig interimbestuurder Gerben Eggink van kunstenhogeschool ArtEZ is de eerste die geld terug moet betalen wegens het overschrijden van wat in de volksmond de balkenendenorm heet. Minister Bussemaker (Onderwijs) vordert bijna 85.000 euro terug, van hem persoonlijk en adviesbureau Boer & Croon, dat hem uitzendt.
Het geld moet binnen drie weken worden terugbetaald, anders komt er een boete bovenop van 4250 euro. Eggink werd voorjaar 2013 ingehuurd om een bestuurscrisis op de hogeschool te bezweren, die vestigingen heeft in Arnhem, Zwolle en Enschede. Hij wist een stevige vergoeding te krijgen voor zijn werk. Maar omdat hij langer dan voorzien in dienst bleef, oversteeg zijn inkomen het wettelijk maximum.
Boer & Croon zal het besluit van Bussemaker aanvechten, zegt Eggink. „Mijn beloning kwam namelijk maar 1900 euro uit boven de norm, dat dit wordt teruggevorderd is begrijpelijk. De rest van het bedrag is een vergoeding die Boer & Croon heeft gekregen voor de bemiddeling bij mijn inhuur en begeleiding”, legt hij uit.
„Dat geld heb ik niet gekregen en zal ik ook nooit krijgen. Ik snap dat de overheid wat wil doen aan te hoge inkomens in de publieke sector, maar dan moeten daar wel eenduidige regels voor komen. Die zijn er nu niet.”
Telegraaf 13.02.2015 Voormalig interim-directeur Gerben Eggink van kunstenhogeschool Artez stapt naar de rechter om onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) uit te komen. De hogeschool met vestigingen in Arnhem en Enschede vordert op last van minister Bussemaker (Onderwijs) in totaal anderhalve ton terug. Dat geld zou hij hebben gekregen boven de het geldende maximum voor salarissen in de (semi-)publieke sector.
Daarbij gaat het om 70.000 euro teveel betaald loon en nog eens 80.000 euro bureaukosten, geld dat naar Boer en Croon ging, het bedrijf waar Eggink partner is. Via een kennis bij dat bedrijf, die in de raad van toezicht van Artez zat, werd hij in 2013 aangesteld om schoon schip te maken. Eggink zou dat een paar maanden doen, maar het duurde uiteindelijk langer. Daardoor kwam hij boven het maximum uit.
Eggink laat het er niet bij zitten, hij stapt naar de rechter. „Het is een goede zaak dat er bij de wetgever aandacht is voor de bezoldiging van topfunctionarissen in de (semi-)publieke sector. Er is echter sprake van een onzorgvuldig wetgevingstraject”, geeft hij als reden op. De regels zijn zo vaak aangepast, „vaak met terugwerkende kracht”, dat zijn rechtszekerheid is geschonden, vindt de manager. Als de regels worden toegepast die golden op het moment dat hij in Arnhem puinruimde, „kan de conclusie alleen maar zijn dat mijn bezoldiging binnen de WNT-norm is gebleven.”
NU 27.10.2015 Een gemiste kans en onverstandig. Zo noemt minister Edith Schippers (Volksgezondheid) het dat zorgbestuurders geen openheid geven over hun declaraties. “Zeker omdat in de zomermaanden al eerder discussie is geweest over vermeende excessieve declaraties door ziekenhuisbestuurders.”
Schippers reageert hiermee op Kamervragen over het bericht van RTL Nieuwseerder deze maand dat zorginstellingen massaal weigeren inzage te geven in declaraties van bestuurders en bestuurskosten.
“Ik betreur dat zorgbestuurders deze kans niet hebben aangegrepen om transparant te zijn”, aldus de minister. “Hiermee ontstaat het beeld dat bestuurders in de zorg iets te verbergen hebben. Dat is jammer en naar mijn mening onnodig.”
Telegraaf 27.10.2015 Een gemiste kans en onverstandig, vindt minister Edith Schippers (Volksgezondheid) het dat zorgbestuurders geen openheid geven over hun declaraties. “Zeker omdat in de zomermaanden al eerder discussie is geweest over vermeende excessieve declaraties door ziekenhuisbestuurders.”
Schippers reageert hiermee op Kamervragen over het bericht van RTL Nieuws eerder deze maand dat zorginstellingen massaal weigeren inzage te geven in declaraties van bestuurders en bestuurskosten.
“Ik betreur dat zorgbestuurders deze kans niet hebben aangegrepen om transparant te zijn”, aldus de minister. “Hiermee ontstaat het beeld dat bestuurders in de zorg iets te verbergen hebben. Dat is jammer en naar mijn mening onnodig.”
De minister kan bestuurders niet dwingen om hun declaratiegedrag openbaar te maken. Zorginstellingen zijn namelijk onafhankelijke private instellingen. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het naleven van declaratieregels door de raad van bestuur. “Ik zou het toejuichen als de raad van toezicht ook als het gaat om publieke verantwoording haar rol pakt.”
Telegraaf 27.10.2015 De IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord hebben liquiditeitsproblemen. Dat meldt RTL Z op basis van de onlangs gedeponeerde jaarrekening. De toezichthouders schrijven in het verslag dat de liquiditeitspositie een risico voor de komende drie jaar blijft. De post liquide middelen daalde de afgelopen twee jaar van ruim 1,3 miljoen euro tot 29.435 euro eind vorig jaar. De kasstroom was vorig jaar 4,2 miljoen euro negatief. De ziekenhuizen willen onderdelen als vastgoed en medische apparatuur verkopen om meer geld in het laatje te brengen om te kunnen voldoen aan kortlopende verplichtingen als salarisbetalingen.
De IJsselmeerziekenhuizen stonden in 2008 op de rand van een faillissement, maar werden een jaar later overgenomen door de MC Groep van zorgondernemer Loek Winter. De ziekenhuisgroep werd vervolgens winstgevend en het eigen vermogen positief.
Telegraaf 18.10.2015 Een linkse coalitie van PvdA en SP gaat proberen om voor eens en voor altijd te voorkomen dat premiegeld voor zorg verdwijnt in de zakken van aandeelhouders van zorgverzekeringen. Daartoe gaan beide partijen samen een wet schrijven.
De samenwerking op links is opmerkelijk, omdat de twee partijen elkaar de afgelopen jaren continu in de haren vlogen in de zorgpolitiek. Des te opvallender is dat het VVD-minister Schippers (Volksgezondheid) is die de partijen bij elkaar bracht.
De bewindsvrouw weigerde tot nu toe in de Eerste Kamer een wet te verdedigen, die de SP eerder ingrijpend had gewijzigd. Daarmee werd voorkomen dat alle zorgverzekeraars die afstammen van een ziekenfonds, zorggeld als winst mogen uitkeren. De impact van die wijziging was groot: op ONVZ en ASR na hebben namelijk alle verzekeraars een voormalig ziekenfonds in de gelederen.
Telegraaf 13.10.2015 De Autoriteit Woningcorporaties (Aw) onderzoekt de vertrekpremies van drie voormalige directeuren van woningcorporatie Woonzorg. Dat schrijft woonminister Stef Blok aan de Tweede Kamer. De woningcorporatie heeft volgens RTL Z na een reorganisatie driekwart miljoen euro in totaal betaald aan het drietal.
De SP had vragen gesteld over de kwestie, omdat de bedragen de grenzen van de Wet normering topinkomens overstijgen. De partij is vooral geïnteresseerd in iets wat op een foefje lijkt. Een van de drie bestuurders zou zijn gedegradeerd, waardoor hij geen echte topfunctionaris meer was. Dat betekende echter ook dat hij niet meer aan de wet hoefde te voldoen.
Het onderzoek van de Aw zal uitwijzen of er bij de getroffen vertrekregelingen sprake is van overtreding van de regelgeving, aldus Blok. Mocht dat zo zijn dan wordt de corporatie gewezen op de verplichting tot terugvordering.
BB 05.10.2015 Het salaris van tijdelijk ingehuurde topfunctionarissen in de publieke en semi-publieke sector wordt beperkt. Nu geldt deze beperking alleen nog voor tijdelijke krachten die langer dan een half jaar werken. Minister Plasterk gaat deze regeling aanpassen zodat de normering vanaf de eerste dag geldt.
130 procent
Voor topfunctionarissen in de publieke sector geldt volgens de Wet Normering Topinkomens een maximum salaris van 178.000 euro per jaar. Maar voor ingehuurde topfunctionarissen geldt nog norm van 130 procent van een ministersalaris als zij langer dan 6 maanden werken in een periode van 18 maanden.
Balkenendenorm
Als de nieuwe regeling ingaat, mag het salaris van ingehuurde topfunctionarissen niet meer bedragen dan 24.000 euro per maand voor de eerste zes maanden en 18.000 euro voor het tweede half jaar. In totaal komt dat neer op 252.000 euro per jaar. Na een jaar valt deze groep onder dezelfde norm als andere topfunctionarissen in de (semi)-publieke sector, de balkenendenorm van 178.000 euro per jaar. Het is de bedoeling dat de regeling per 1 januari 2016 ingaat.
Telegraaf 02.10.2015 Het kabinet wil geen nieuwe regels invoeren voor declaraties van bestuurders in de (semi-)publieke sector. Het doet wel een dringende oproep aan bestuurders om sober, doelmatig en transparant te declareren. Om excessen te voorkomen moeten de sectoren normen en gedragscodes hanteren waar bestuurders zich goed aan moeten houden.
Dat blijkt vrijdag uit een brief van de ministers Jet Bussemaker (Onderwijs), Stef Blok (Wonen en Rijksdienst) en Edith Schippers (Volksgezondheid). Hun brief is een antwoord op een oproep uit de Tweede Kamer om een onderzoek te doen naar declaraties van bestuurders bij (semi-)publieke organisaties als universiteiten, woningcorporaties en ziekenhuizen.
Aanleiding voor de oproep uit de Kamer was berichtgeving deze zomer dat verschillende bestuurders in de onderwijswereld de declaratieregels omzeilden.
NU 01.10.2015 De balkenendenorm zorgt ervoor dat de overheid faalt bij grote overheidsprojecten zoals de Fyra en ICT-projecten. Dat zegt oud-ombudsman en huidig lid van de Europese Rekenkamer Alex Brenninkmeijer donderdag.
De maximering van de salarissen in de publieke en semi-publieke sector zorgt ervoor dat de overheid niet de deskundigheid in huis heeft die nodig is om grote projecten in goede banen te leiden.
“De balkenendenorm is dom. Wij zijn niet bereid te betalen voor deskundigheid en kwaliteit”, aldus Brenninkmeijer.
Volgens hem lopen grote infrastructurele en ICT-projecten bij de overheid te vaak uit de hand. Dikwijls met als gevolg dat er miljoenen in de projecten wordt gestoken, waar op een later tijdstip de stekker uit wordt getrokken.
Telegraaf 30.09.2015 Het is een schande dat de eigenaresse van thuiszorgorganisatie Breederzorg in Uden zichzelf trakteerde op een winstuitkering van een miljoen euro.
Dat zegt Lilian Marijnissen van de vakbond FNV tegen Omroep Brabant. De bonus komt boven op het jaarsalaris van 250.000 euro van Marion Duvivier, zo bleek dinsdag uit onderzoek van het Brabants Dagblad.
“Schandalig. En dan te bedenken dat het bedrijf met 93 procent door overheidsgeld wordt gefinancierd. Het geld dat we met z’n allen aan belasting afdragen is bedoeld voor zorg en niet voor een winstuitkering”, aldus Marijnissen tegen de regio-omroep. “En dat in een tijd dat er enorm wordt bezuinigd op de zorg en dat honderdduizenden hun baan verliezen of salaris moeten inleveren.”
Duvivier zou het geld in drie jaar tijd hebben uitgekeerd aan zich zelf. Daarmee komt het gemiddelde bruto-inkomen van Duvivier over de afgelopen drie jaar uit op ruim 400.000 euro, bijna drie keer zoveel als het salaris van de premier.
Volgens Duvivier, die de dividenduitkeringen bevestigt, zijn de bedragen aangewend voor investeringen in onroerend goed, waarvan Breederzorg gebruik maakt. Ze voert aan dat er vanaf de oprichting in 2006 tot aan 2012 ‘niet of nauwelijks’ dividend is uitgekeerd. „Daarnaast heb ik 150.000 euro privé geïnvesteerd,” liet ze de krant weten.
De PvdA heeft in de Tweede Kamer vragen gesteld over de bonus. Naar aanleiding daarvan is toezichthouder CIBG een onderzoek gestart.
VK 24.09.2015 Directies moeten niet alleen de beloningsverschillen in het bedrijf met de ondernemingsraad bespreken, maar de OR moet ook instemmingsrecht krijgen over het salaris van de directie. Dit stelt de SP vandaag voor in een debat met minister Asscher van Sociale Zaken.
Werknemers mee laten praten is niet genoeg. Zij moeten ook zeggenschap krijgen, aldus SP-Kamerlid Sadet Karabulut
Centraal in het debat staat de rol van de ondernemingsraad in het beloningsdebat. Het kabinet heeft een wijziging van de Wet op de ondernemingsraden aangekondigd. Die beoogt dat jaarlijks de ontwikkeling van de beloningsverhoudingen, inclusief de beloning van het bestuur, met de OR moet worden besproken. Asscher wil zo het gesprek binnen organisaties bevorderen over ‘de gewenste beloningsverhoudingen’.
Dit gaat de SP lang niet ver genoeg. De OR moet instemmingsrecht krijgen over het salaris van de directie. ‘Werknemers mee laten praten is niet genoeg. Zij moeten ook zeggenschap krijgen’, zegt SP-Kamerlid Sadet Karabulut. Zij hoopt op steun van GroenLinks en de PvdA maar dat is niet genoeg voor een meerderheid in de Tweede Kamer.
BB 15.09.2015 Opnieuw wordt de bezem door de topsalarissen in de (semi-)publieke sector gehaald. Het kabinet wil dat de overheid qua salariëring een toonbeeld vormt. ‘Het functioneren van politici, bestuurders en ambtenaren speelt een grote rol in de waardering van ons openbaar bestuur. Hun veiligheid en integriteit is daarbij een voorwaarde, net als een passende beloning. Om in de publieke sector het goede voorbeeld te geven, worden de topinkomens verder beperkt,’ aldus het kabinet in de rijksbegroting.
Kwaliteit
Ook de kwaliteit van het topmanagement heeft prioriteit, de minister vindt dat een belangrijke factor voor het goed functioneren van de Rijksdienst. Het Bureau Algemene Bestuursdienst bevordert en waarborgt de kwaliteit van de ambtelijke leiding op de departementen en de top van de Nationale Politie. Ook vindt structureel uitwisseling plaats met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het management development (MD) wordt versterkt en gemoderniseerd, mede door een nauwere samenwerking tussen de verschillende ministeries.
BB 20.08.2015 Energienetbeheerder Alliander NV wordt door provincies Fryslân en Gelderland kritisch bevraagd over de beloningen van twee topbestuurders bij Liander, het dochterbedrijf van Alliander NV. De directie wil tegenover Binnenlands Bestuur nog niet reageren.
Forse betalingen
Fryslâns gedeputeerde van Financiën Sander de Rouwe wil weten waarom het bedrijf twee bestuurders erg fors betaalt en heeft samen met provincie Gelderland een grootaandeelhoudersoverleg bijeen geroepen, waarin de relevante feiten en de zienswijze van de vennootschap besproken worden.
Balkende-norm overschreden
Energienetbeheerder Alliander NV betaalt zijn topbestuurders boven de zogenaamde Balkenende-norm. Dit toont het jaarverslag over 2014, wat landelijk voor commotie zorgt. Provincie Fryslân (12,6 procent) behoort samen met de provincies Gelderland (44,7 procent) en Noord-Holland (9,1 procent) en de gemeente Amsterdam (9,1 procent) tot de individuele grootaandeelhouders van Alliander NV.
NU 19.08.2015 De provincie Friesland vraagt opheldering van energienetbeheerder Alliander na berichten dat het bedrijf twee topbestuurders ver boven de wettelijk toegestane topinkomens betaalt.
”Dit is een publiek bedrijf dat dienend is aan de samenleving”, aldus gedeputeerde van Financiën Sander de Rouwe woensdag.
Het AD berichtte maandag dat bestuursvoorzitter Peter Molengraaf en financieel topman Mark van Lieshout beiden ruim 400.000 euro per jaar verdienen, ruim meer dan het ministerssalaris van 178.000 euro, de wettelijke bovengrens in de publieke sector.
Volgens een provinciewoordvoerder lijken de aantijgingen in het AD te kloppen. Friesland zal daarom samen met andere grootaandeelhouders als Gelderland de raad van commissarissen van Alliander op de hoge beloningen aanspreken.
Alliander laat energienetwerken beheren door de regionale dochters Liander, Endinet en Liandon.
Telegraaf 19.08.2015 De provincie Friesland vraagt opheldering van energienetbeheerder Alliander na berichten dat het bedrijf twee topbestuurders ver boven de wettelijk toegestane topinkomens betaalt. „Dit is een publiek bedrijf dat dienend is aan de samenleving”, aldus gedeputeerde van Financiën Sander de Rouwe woensdag.
Het AD berichtte maandag dat bestuursvoorzitter Peter Molengraaf en financieel topman Mark van Lieshout beiden ruim 4 ton per jaar verdienen, ruim meer dan het ministerssalaris van 178.000 euro, de wettelijke bovengrens in de publieke sector. Volgens een provinciewoordvoerder lijken de aantijgingen in het AD te kloppen. Friesland zal daarom samen met andere grootaandeelhouders als Gelderland de raad van commissarissen van Alliander op de hoge beloningen aanspreken.
Alliander laat energienetwerken beheren door de regionale dochters Liander, Endinet en Liandon.
AD 18.08.2015 Minister Plasterk vermoedt dat de constructie waarmee netbeheerder Alliander zijn top betaalt, is opgetuigd om de wet te omzeilen. Hij laat, naar aanleiding van onthullingen in het AD, zijn inspectie onderzoek doen. ‘Ik zie niet in waarom deze mensen 4 ton moeten verdienen.’
Netbeheerder Alliander betaalt twee topmensen 4 ton per jaar en wil niet zakken naar de norm die u in de wet heeft vastgelegd.
Wat gaat u doen?
,,Ik heb de toezichthouder die de uitvoering van de Wet Normering Topinkomens in de gaten houdt opdracht gegeven deze constructie te onderzoeken. We gaan bekijken of Alliander de wet overtreedt. Wat ik zie is dat de heren Molengraaf (bestuursvoorzitter van Alliander, red.) en Van Lieshout (financieel topman) in 2013 nog leiding gaven aan een van de netbeheerders, en in 2014 plots in dienst zijn van de holding die daarboven zit. En daarom zouden ze niet meer onder de wet vallen. Zo zijn we niet getrouwd.”
NU 18.08.2015 Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat onderzoeken of netbeheerder Alliander zich houdt aan de wet met de salarissen die het betaalt aan de twee topmensen in het bedrijf.
Plasterk zegt dat dinsdag in het AD, na ophef maandag over de salarissen van rond de 4 ton.
Plasterk heeft de toezichthouder op de uitvoering van de Wet Normering Topinkomens in de (semi-) publieke sector gevraagd goed te kijken naar de constructie waarmee Alliander zijn top nu betaalt. ”We gaan bekijken of Alliander de wet overtreedt”, aldus de minister in het AD.
Hij wijst er op dat de twee topbestuurders “in 2013 nog leiding gaven aan een van de netbeheerders, en in 2014 plots in dienst zijn van de holding die daarboven zit. En daarom zouden ze niet meer onder de wet vallen. Zo zijn we niet getrouwd.”
Telegraaf 18.08.2015 Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat onderzoeken of netbeheerder Alliander zich houdt aan de wet met de salarissen die het betaalt aan de twee topmensen in het bedrijf. Plasterk zegt dat dinsdag in het AD, na ophef maandag over de salarissen van rond de 4 ton.
Plasterk heeft de toezichthouder op de uitvoering van de Wet Normering Topinkomens in de (semi-) publieke sector gevraagd goed te kijken naar de constructie waarmee Alliander zijn top nu betaalt. „We gaan bekijken of Alliander de wet overtreedt”, aldus de minister in het AD.
Hij wijst er op dat de twee topbestuurders „in 2013 nog leiding gaven aan een van de netbeheerders, en in 2014 plots in dienst zijn van de holding die daarboven zit. En daarom zouden ze niet meer onder de wet vallen. Zo zijn we niet getrouwd.”
Volgens de minister lijkt het er op dat die constructie is opgezet om de wet te omzeilen en de topmensen 4 ton te kunnen betalen. Als de top onder de WNT valt, is de Balkenende-norm van 178.000 euro het maximale salaris. Alliander moet dan de topsalarissen afbouwen naar 178.000 euro.
Volgens Plasterk is het leiden van een regionale netbeheerder geen ‘rocket science’. „Ik zie niet in waarom je daar 4 ton voor moet krijgen.”
RTVWEST 17.08.2015 Energietnetwerkbeheerder Alliander ontduikt de wet die topsalarissen aan banden legt. De bestuursvoorzitter en de financiële topman krijgen vier ton per jaar. Dat schrijft het AD maandag.
Volgens de wet moet dat worden afgebouwd naar 178.000 euro, gelijk aan het salaris van een minister.
Alliander vindt dat te weinig en wil niet verder zakken dan 230.000 euro. Bovendien mogen de topbestuurders zelf bepalen of ze geld willen inleveren. Alliander zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte topmensen aan te trekken. Het bedrijf vond een maas in de wet waardoor het toch mogelijk is dit bedrag te betalen.
Beloningswet
Dochterbedrijf Liander en Edinet zijn wel aan de beloningswet gehouden, het moederbedrijf niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat die lezing juridisch klopt. Alliander distribueert stroom en gas in ruim een derde van Nederland. Dochterbedirjf Liander verzorgt het netwerk van een groot deel van Zuid-Holland. Lees verder
Trouw 17.08.2015 Energietnetwerkbeheerder Alliander ontduikt de wet die topsalarissen aan banden legt, schrijft het AD maandag. De krant ontdekte dat de bestuursvoorzitter en de financiële topman vier ton per jaar krijgen.
Dat bedrag moet volgens de wet afgebouwd worden naar 178.000 euro, gelijk aan het salaris van een minister. Alliander vindt dat te weinig en wil niet verder zakken dan 230.000 euro. Bovendien mogen de topbestuurders zelf bepalen of ze geld willen inleveren.
Alliander zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte topmensen aan te trekken en vond een maas in de wet. Dochterbedrijven Liander en Edinet zijn wel aan de beloningswet gehouden, het moederbedrijf niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat die lezing juridisch klopt.
Telegraaf 17.08.2015 Energienetwerkbeheerder Alliander ontduikt de wet die topsalarissen aan banden legt. De bestuursvoorzitter en de financiële topman krijgen vier ton per jaar.
Dat moet volgens de wet afgebouwd worden naar 178.000 euro, gelijk aan het salaris van een minister, schrijft het AD vandaag.
Alliander vindt dat te weinig en wil niet verder zakken dan 230.000 euro. Bovendien mogen de topbestuurders zelf bepalen of ze geld willen inleveren. Alliander zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte topmensen aan te trekken en vond een maas in de wet.
Dochterbedrijven Liander en Edinet zijn wel aan de beloningswet gehouden, het moederbedrijf niet. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat die lezing juridisch klopt.
AD 17.08.2015 Alliander, Nederlands grootste bedrijf voor het onderhoud van het energienetwerk, ontduikt de wet die topsalarissen beknot. Het wil zelf de beloning bepalen en wringt zich daarvoor in allerlei bochten.
Dat blijkt uit onderzoek van deze krant. Nu verdienen bestuursvoorzitter Peter Molengraaf en financieel topman Mark van Lieshout beiden ruim 4 ton per jaar. Volgens de Wet normering topinkomens (WNT) die sinds 2013 van kracht is, moet dat binnen een paar jaar worden afgebouwd naar het niveau van een ministerssalaris, 178.000 euro.
Alliander vindt dat te weinig. Het bedrijf wil niet verder zakken dan 230.000 euro, 30 procent boven de norm. De top mag bovendien zelf besluiten of het wil inleveren. ,,Onbestaanbaar,” stelt John Kerstens, Tweede Kamerlid voor de PvdA. Hij eist dat het kabinet ingrijpt.
Alliander, dat de stroom- en gasnetten beheert in onder meer Gelderland, Noord-Holland en Friesland, zegt dat een ministerssalaris te laag is om geschikte bestuurders aan te trekken en te behouden.
Maas in de wet
Hoewel minister Plasterk vorig jaar expliciet stelde dat Alliander zich aan de norm moet houden, zocht en vond het nutsbedrijf een maas in de wet. Alliander bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder Liander en Endinet, twee regionale netbeheerders. Het moederbedrijf stelt dat de beloningswet alleen voor de dochters geldt.
Binnenlandse Zaken bevestigt dat die uitleg juridisch gezien klopt en bekijkt of dat lek moet worden gedicht.
Het lijkt te gaan om een constructie die enkel is opgetuigd om de wet te omzeilen, aldus PvdA’er John Kerstens.
Saillant detail is dat topman Molengraaf tot mei vorig jaar bestuurder was van Liander, een van de dochters. Een nieuwe topvrouw nam die functie over. Molengraaf viel daardoor niet meer onder de WNT. Alliander ontkent dat diens taakverschuiving bedoeld was om hem buiten de WNT te plaatsen.
Gebrek aan moraal
Kamerleden van PvdA, PVV en SP reageren verbolgen. ,,Het is om boos en moedeloos van te worden,” zegt SP’er Ronald van Raak. ,,Het getuigt van een gebrek aan moraal.” PvdA’er John Kerstens: ,,Het lijkt te gaan om een constructie die enkel is opgetuigd om de wet te omzeilen.”
,,Het heeft er alle schijn van dat er niet in de geest van de wet gehandeld is,” zegt Boudewijn de Bruin, hoogleraar financiële ethiek in Groningen. ,,Voor een bedrijf dat eigendom is van provincies en gemeenten, is dat onacceptabel.”
Lees vandaag in het AD: Hoe de top van Alliander zich handig (steen)rijk rekent
Telegraaf 13.02.2015 Voormalig interim-directeur Gerben Eggink van kunstenhogeschool Artez stapt naar de rechter om onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) uit te komen. De hogeschool met vestigingen in Arnhem en Enschede vordert op last van minister Bussemaker (Onderwijs) in totaal anderhalve ton terug. Dat geld zou hij hebben gekregen boven de het geldende maximum voor salarissen in de (semi-)publieke sector.
Daarbij gaat het om 70.000 euro teveel betaald loon en nog eens 80.000 euro bureaukosten, geld dat naar Boer en Croon ging, het bedrijf waar Eggink partner is. Via een kennis bij dat bedrijf, die in de raad van toezicht van Artez zat, werd hij in 2013 aangesteld om schoon schip te maken. Eggink zou dat een paar maanden doen, maar het duurde uiteindelijk langer. Daardoor kwam hij boven het maximum uit.
Eggink laat het er niet bij zitten, hij stapt naar de rechter. „Het is een goede zaak dat er bij de wetgever aandacht is voor de bezoldiging van topfunctionarissen in de (semi-)publieke sector. Er is echter sprake van een onzorgvuldig wetgevingstraject”, geeft hij als reden op. De regels zijn zo vaak aangepast, „vaak met terugwerkende kracht”, dat zijn rechtszekerheid is geschonden, vindt de manager. Als de regels worden toegepast die golden op het moment dat hij in Arnhem puinruimde, „kan de conclusie alleen maar zijn dat mijn bezoldiging binnen de WNT-norm is gebleven.”
Na discussies over misstanden bij onderwijsgigant Amarantis en woningcorporatie Vestia die het vertrouwen in de sector en het aanzien van de overheid hebben aangetast, pleit Buijink voor effectievere sturing. Die moet zorgen voor sterke organisaties die hoge kwaliteit leveren en verspilling voorkomen. Ook dient de rol van het parlement bij privatisering duidelijker te worden.
Betrokkenen bij de semipublieke debacles wijzen erop dat politiek en samenleving destijds juist stonden te juichen bij de projecten. Semipublieke instellingen moesten groter en goedkoper worden, en innovatief gaan werken om maatschappelijke problemen op te lossen. Daarbij werd vergeten te regelen wie het publieke belang van deze organisaties in het schemergebied tussen staat en markt in de gaten moest houden. Inmiddels is er een kentering gaande en zijn, na de strategische managers, de inhoud en de interne organisatie weer belangrijker geworden in zorg en onderwijs.
Maar volgens interim-bestuurder Gerard Erents, puinruimer bij Rochdale en Vestia, is het gevaar niet geweken. Hij verwijst naar de vluchtelingencrisis, waarbij de overheid snel tijdelijke sociale huurwoningen wil. Financieel is dat eigenlijk onverstandig, zegt Erents, maar toch is straks dat de corporatiedirecteur die de meeste tijdelijke huurwoningen kan neerzetten de held van de politiek. ‘Het geheugen van de politiek is kort, dan is de oude dynamiek snel weer terug.’
VK 07.11.2015 Bij het invoeren van meer marktwerking in de (semi)publieke sector heeft ongeveer een op vijf ‘ondernemende bestuurders’ de afgelopen jaren de grenzen opgezocht. Een op de twintig (5 procent) van die bestuurders ontspoorde, doordat het toezicht gebrekkig was.
De cowboy-bestuurders geofferd
De schandalen bij semipublieke organisaties als Rochdale, Meavita en NS zijn eenvoudig te doorgronden: er zaten megalomane managers achter en falende toezichthouders met te veel bijbanen. Of is er toch meer aan de hand? Lees hier het verhaal uit de zaterdagkrant. (+)
Dat schat hoogleraar Rienk Goodijk, die al jarenlang onderzoek doet naar het bestuur in de semipublieke sector, vandaag in de Volkskrant naar aanleiding van de schandalen bij onder meer zorgmoloch Meavita, woningcorporatie Rochdale en de NS, met de Fyra.
Goodijk denkt op basis van zijn praktijkervaringen dat grofweg een derde van de semipublieke topfunctionarissen niet geschikt bleek om ‘ondernemend bestuurder’ te worden: ze konden alle veranderingen en de toenemende complexiteit niet aan en ruimden het veld of lieten zich overnemen. Ongeveer de helft wist de slag wel te maken en de resterende 20 procent zocht juist de grenzen op. Zo’n 5 procent ontspoorde echt doordat ze te veel ruimte kregen van het falende toezicht, aldus Goodijk, die donderdag zijn oratie houdt als bijzonder hoogleraar aan de VU.
De semipublieke schandalen zijn weer actueel nu de Ondernemingskamer deze week wanbeleid vaststelde bij Meavita. Toenmalig president-commissaris Loek Hermans, bekritiseerd om zijn vele bijbanen, stapte na de uitspraak op als fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer. Verder stond oud-topman Hubert Möllenkamp van de Amsterdamse woningcorporatie Rochdale voor de rechter. De ‘Maserati-man’ wordt verdacht van corruptie, vervalsing, witwassen en belastingfraude. Daarnaast bleek deze week dat een commercieel avontuur in Chili voormalig staatbedrijf De Koninklijke Munt in grote problemen heeft gebracht. Ook hier moet de staat reddend optreden.
RTVWEST 13.06.2016 Voorzitter Lettie van Atteveld van de raad van bestuur van de Haagse thuiszorgorganisatie HWW Zorg is definitief ontslagen. De kantonrechter heeft maandag bepaald dat de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden. Volgens de rechter was er onder meer sprake van een verstoorde arbeidsverhouding.
Ook zou Van Atteveld niet serieus hebben gereageerd op een kritisch rapport van de Inspectie van de Gezondheidszorg over HWW Zorg.
Ruwaard van Putten Ziekenhuis
In 2010 moest van Atteveld als bestuursvoorzitter stoppen bij het voormalige Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse. Het slechte imago van het ziekenhuis en het ontbreken van steun van het ziekenhuispersoneel werden haar toen fataal.
Den HaagFM 13.06.2016 Voorzitter Lettie van Atteveld van de Raad van Bestuur van de thuiszorgorganisatie Haagse Wijk en Woon Zorg (HWW) is definitief ontslagen. De kantonrechter heeft maandag bepaald dat de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden. Volgens de rechter was er onder meer sprake van een verstoorde arbeidsverhouding.
Atteveld was ontslag aangezegd na meerdere aanvaringen met de Raad van Bestuur van HVW. De financiën van de organisatie zouden niet op orde zijn. Ook zou Van Atteveld niet serieus hebben gereageerd op een kritisch rapport van de Inspectie van de Gezondheidszorg over HWW.
De voorzitter was al eerder op non-actief gezet door een zorginstelling. In 2010 moest van Atteveld als bestuursvoorzitter stoppen bij het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse. Het slechte imago van het ziekenhuis en het ontbreken van steun van het ziekenhuispersoneel werden haar toen fataal. …lees meer
Telegraaf 15.04.2016 Het onder verscherpt toezicht geplaatste UMC Utrecht zegt sinds enige tijd dubbel zoveel geneeskundige incidenten en calamiteiten te melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) als twee jaar geleden.
Dat stelt een woordvoerder van het universiteitsziekenhuis. ,,Ons beleid is nu: bij twijfel melden!” Precieze cijfers over de omvang van het aantal medische onvolkomenheden wil het ziekenhuis echter niet kwijt, ook al zegt het ’transparant(er)’ te willen zijn. Maar het zou volgens zegsman Paul Geurts gaan om ,,tientallen” extra rapportages.
Het Utrechtse academisch ziekenhuis wordt nu juist aangepakt door de IGZ, ómdat het sinds eind 2013 de inspectie doelbewust onwetend hield over zeker twee zeer ernstige calamiteiten. In beide gevallen stierven de patiënten. Het ging respectievelijk om een per abuis doorgesneden halsslagader en een slagaderlijke bloeding bij een neusoperatie in maart 2015. De drama’s werden eerst afgedaan als onfortuinlijke complicaties dan wel een ’natuurlijk overlijden’. Dat bleek onwaar.
’Definitieprobleem’
Volgens het UMC Utrecht was er te lang sprake van een definitieprobleem over ’wáár het medische incident ophoudt en de geneeskundige calamiteit begint’. ,,Vanwege die bestaande vaagheid is besloten ook de ’twijfelgevallen’ te melden, naast natuurlijk de overduidelijke meldingsplichtige calamiteiten.”
In kringen van de inspectie wordt met enige verbazing gereageerd op de plotseling nauwgezettere melding van ook de twijfelkwesties. ,,Dat dient altijd te gebeuren, het behoort dagelijks beleid te zijn.” Het ziekenhuis is per 6 april 2016 voor een periode van maximaal zes maanden onder verscherpt toezicht gesteld. Het UMC Utrecht beweert dat de uitgebreidere melding reeds is ingezet voordat de tumultueuze media-aandacht de losbrak op de afdelingen Keel-, Neus- en Oorheelkunde (KNO) en Hoofd-Hals Chirurgische Oncologie.
VK 11.04.2016 Twee directeuren van thuiszorgbedrijf Alliade zouden zichzelf voor miljoenen euro’s hebben verrijkt door namens Alliade bedrijven in te huren waarvan ze zelf eigenaar waren. Dat staat gelijk aan belangenverstrengeling, stelt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.
Het in Heerenveen gevestigde Alliade is een landelijk actieve thuiszorgstichting die ongeveer zevenduizend cliënten bedient. Beide directeuren hielden er naast hun functie bij Alliade ook een serie zorgbedrijven op na, die opereerden onder een holding die ze ‘Freya Groep’ noemden. Bij Alliade waren zij in dienst, van de Freya Groep de eigenaren.
Opdrachten die Alliade kreeg van gemeenten voor bijvoorbeeld de verzorging van thuiszorgcliënten of verstandelijk beperkte jongeren, gaven de twee door aan hun eigen zorgbedrijven. Op die manier kwamen er jaarlijks tonnen aan extra omzet binnen bij de Freya Groep. In het topjaar 2014 ging het om in totaal 730 duizend euro, aldus RTL. Soms gebeurde het doorsluizen van opdrachten zonder dat de opdrachtgevers dit zelf wisten.
‘Geen belangenverstrengeling’
Volgens RTL zouden de directeuren bovendien namens Alliade loodgieters en schoonmakers hebben ingehuurd die vervolgens moesten werken voor hun eigen bedrijven. Ook zou Alliade jaarlijks bijna 200 duizend euro betalen aan de huur van kantoorruimte van de Freya Groep.
Alliade bevestigt tegenover RTL de constructies en de genoemde bedragen. Dat er sprake zou zijn van belangenverstrengeling weerspreekt het bedrijf. ‘In de berichtgeving van RTL Nieuws wordt een beeld geschetst van Alliade waarin we ons niet herkennen en dat in onze ogen geen recht doet aan de werkelijkheid’, aldus het thuiszorgbedrijf in een schriftelijke reactie. De daadwerkelijke reden van de constructies zou liggen in de noodzaak om de zorg ‘anders en veel efficiënter’ te organiseren.
Alliade heeft wel besloten een onafhankelijke partij onderzoek te laten doen naar de twee directeuren, van wie een inmiddels ex-directeur is, officieel om onrust bij cliënten en andere betrokkenen weg te nemen. VVD en PvdA willen dat ook het ministerie van VWS de zaak gaat onderzoeken.
VK 07.04.2016 Het UMC Utrecht is opnieuw in verlegenheid gebracht door een uitgelekte affaire op de kno-afdeling. Een al eerder in opspraak geraakte kno-arts heeft geprobeerd een dodelijke calamiteit op de operatietafel te verdoezelen. Een arts-assistent kreeg opdracht het overlijden van de patiënt te melden als een natuurlijke dood.
Dit stelt het tv-programma Zembla op basis van eigen onderzoek. De arts was vorige week weer aan het werk gegaan, maar het UMC heeft nu ijlings besloten dat de specialist alsnog geen operaties mag uitvoeren.
Het dodelijke incident ging om een ingreep bij een patiënt met een kleine tumor in de neus. Bij de kijkoperatie brak de kno-arts per ongeluk door de schedelbasis en raakte de hersenen, aldus Zembla. Door het hersenvocht dat daarbij vrijkwam, overleed de patiënt niet veel later.
Arts nog steeds aan het werk
Wij hebben het ziekenhuis laten weten dat we daarover graag waren ingelicht, aldus Woordvoerster Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Volgens zijn collega’s heeft de kno-arts een verklaring van natuurlijk overlijden laten opstellen door een arts-assistent. Toen dat uitkwam werd de fout in het verslag rechtgezet. Maar het lichaam was al vrijgegeven aan de familie, waardoor er geen onderzoek meer kon plaatsvinden.
De jongste onthulling betreft een zaak uit 2010. Het gaat om dezelfde arts die afgelopen november al in opspraak raakte door een Zembla-uitzending over misstanden op de kno-afdeling van UMC Utrecht. Toen ging het om zijn betrokkenheid bij twee dodelijke calamiteiten die door het ziekenhuis niet werden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Als gevolg van de publiciteit werden de arts en zijn afdelingshoofd door het ziekenhuis ‘vrijgesteld van patiëntenzorg’.
Opmerkelijk is dat de medisch specialist vorige week weer aan het werk mocht in het UMC, terwijl er nog een onderzoek loopt. Het ziekenhuis passeerde hierbij de Inspectie, die de zaak hoog opneemt. Een woordvoerster van de IGZ: ‘Wij hebben het ziekenhuis laten weten dat we daarover graag waren ingelicht.’
Wij hebben de inspectie hierover geïnformeerd. Dat wil niet zeggen dat het precies is gegaan zoals Zembla schetst, aldus Monique Matze, woordvoerster van het UMC Utrecht.
De IGZ heeft een externe commissie ingesteld die de patiëntveiligheid op de kno-afdeling in het UMC Utrecht onderzoekt. Het is uitzonderlijk dat de inspectie daarvoor experts van buiten inschakelt. Deze commissie is gevraagd voor 1 juli met een rapport te komen.
‘We kennen deze casuïstiek’, zegt Monique Matze, woordvoerster van het UMC Utrecht in een reactie op de nieuwe zaak. ‘Wij hebben de inspectie hierover geïnformeerd. Dat wil niet zeggen dat het precies is gegaan zoals Zembla schetst. Maar zolang er inspectieonderzoek loopt, kunnen wij niet op deze zaak ingaan.’
Oordeel inspectie
In de tussentijd is het kno-afdelingshoofd uit zijn functie ontheven. ‘Dat had inderdaad eerder moeten gebeuren’, aldus de woordvoerster van UMC Utrecht. Pas nadat er commotie ontstond in de pers over de terugkeer van de kno-arts, is deze week alsnog besloten dat hij voorlopig niet als hoofdbehandelaar fungeert en geen operaties zal uitvoeren. Wel ziet hij patiënten op de polikliniek. ‘We wachten het oordeel van de inspectie af.’
Op de vraag of het dan niet voorbarig is dat de kno-arts alweer aan de slag is, antwoordt ze: ‘Deze arts heeft zijn werk onderbroken door alle druk die er was ontstaan. Door de commotie vorige week over zijn terugkeer, kan hij niet de concentratie op brengen die nodig is voor operaties. Dat wil niet zeggen dat hij verder niet in staat is zijn werk te doen.’ De Inspectie zegt dat dit een besluit is van het ziekenhuisbestuur ‘dat wij voor kennisgeving hebben aangenomen’.
Volgens zijn collega’s heeft de kno-arts een verklaring van natuurlijk overlijden laten opstellen door een arts-assistent. Toen dat uitkwam werd de fout in het verslag rechtgezet. Maar het lichaam was al vrijgegeven aan de familie, waardoor geen onderzoek meer kon plaatsvinden. ‘Deze man zou nooit meer een scalpel mogen vasthouden’, heeft een collega van de chirurg volgens Zembla verklaard.
Over de incidenten en het beleid in het UMC Utrecht zijn al diverse Kamervragen gesteld aan minister Schippers.
’Artsen erkennen fouten niet uit angst claims en ontslag’
AD 07.04.2016 De vorig jaar in opspraak geraakte kno-chirurg van het UMC Utrecht blijkt ook in 2010 een operatie met dodelijke afloop te hebben uitgevoerd. Na onthullingen van tv-programma Zembla over twee andere dodelijke incidenten in 2013 en 2014 is de arts nu geschorst.
Als het UMC schoon schip wil maken kan het ook een daad stellen en zelf aangifte doen, aldus Yme Drost, letselschadejurist.
De chirurg was juist vorige week weer begonnen met zijn werkzaamheden in afwachting van het onderzoek van de inspectie, maar stopt donderdag per direct weer met opereren na de nieuwe onthulling van Zembla. Volgens het ziekenhuis kan de man zijn werk niet doen door de golf van negatieve publiciteit.
Juist het feit dat hij weer aan de slag ging terwijl het onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg IGZ) naar misstanden op zijn afdeling nog niet was afgerond, leidde tot veel ophef. In de uitzending van Zembla was sprake van een angstcultuur op de afdeling en medische missers die niet gemeld waren bij de inspectie.
Onderzoek
Het UMC bevestigt de eerdere incidenten bij de hoofd-hals oncologisch chirurgie-afdeling, maar wil niet ingaan op de afhandeling daarvan omdat die onderwerp van onderzoek is bij de inspectie. Volgens een woordvoerder zijn de casussen daar al in de zomer vorig jaar aangeleverd en maken ze deel uit van het grote inspectie-onderzoek. Volgens de woordvoerder waren de aangeleverde gegevens voor de inspectie geen aanleiding maatregelen te nemen tegen de chirurg. Bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg loopt nog altijd het onderzoek naar de kno-afdeling. Dat is naar verwachting tegen de zomer klaar.
Maatregelen
Een woordvoerder van de IGZ bevestigt dat ook de oudere voorvallen al sinds vorig jaar deel uitmaken van het onderzoek en geen aanleiding geven vooruitlopend op de uitkomsten maatregelen te nemen tegen de chirurg.
Letselschadespecialist Yme Drost ziet in de aanvankelijke melding van een natuurlijke dood bij de operatie in 2010 mogelijk valsheid in geschrifte waarvan nabestaanden, maar ook het ziekenhuis zelf aangifte kunnen doen bij het openbaar ministerie. ,,Als het UMC schoon schip wil maken kan het ook een daad stellen en zelf aangifte doen.”
Schrikken
Drost zegt niet te schrikken van het beeld rond het UMC en de kno-afdeling in het bijzonder. ,,Ik heb helaas met regelmaat te maken met artsen die fouten maken en die zaken onder de tafel vegen. Dat blijft doorgaan als wij onze ogen blijven sluiten voor het feit dat artsen dit soort dingen doen. Dat is een cynische constatering, de goeden niet te na gesproken.”
Volgens Drost heerst onder veel artsen de gedachte dat het erkennen van een fout hen werkloos maakt of tot grote schadeclaims leidt. ,,Er wordt geknoeid, in operatieverslagen staat vaak niet hoe de operatie is verlopen, maar hoe het had moeten gaan. Ze kunnen beter eerlijk zijn en met de gedupeerden in gesprek gaan, vaak komt het dan wel tot een oplossing.”
Drie doden
De op non-actief gezette chirurg veroorzaakte in 2010 een hersenbloeding tijdens een neusoperatie die de patiënt het leven kostte. Twee andere dodelijke incidenten die eerder bekend werden, speelden zich af in 2013 en 2014. In die gevallen werd per ongeluk een slagader geraakt. Het ziekenhuisneemt afstand van de berichtgeving van Zembla omdat die is gebaseerd op anonieme uitspraken en daarom niet controleerbaar zijn.
AD 07.04.2016De KNO-arts die vorige week zijn operaties in het UMC Utrecht hervatte, heeft dat werk weer neergelegd. Volgens het ziekenhuis kan de man zijn werk niet doen door de golf van publiciteit hierover. Vooral het feit dat hij weer aan de slag ging terwijl het onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg IGZ) was afgerond leidde tot veel onbegrip.
De arts legde in november vorig jaar ook al zijn werk als chirurg neer nadat de KNO-afdeling in opspraak kwam na een uitzending van Zembla waarin sprake was van een angstcultuur op de afdeling en medische missers die niet gemeld waren bij de inspectie. Het televisieprogramma onthult donderdag dat dezelfde chirurg ook in 2010 al betrokken was bij een operatie met dodelijke afloop.
Ook die calamiteit werd aanvankelijk niet gemeld bij de inspectie en afgedaan als een natuurlijke dood. Het UMC bevestigt de eerdere incidenten bij de hoofd-hals oncologisch chirurgie-afdeling, maar wil niet ingaan op de afhandeling daarvan omdat die onderwerp van onderzoek is bij de inspectie.
Geen aanleiding voor maatregelen
Volgens een woordvoerder zijn de casussen daar al in de zomer vorig jaar aangeleverd en maken ze deel uit van het grote inspectie-onderzoek. Volgens de woordvoerder waren de aangeleverde gegevens voor de inspectie geen aanleiding maatregelen te nemen tegen de chirurg.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg loopt nog altijd het onderzoek naar de KNO-afdeling. Dat is naar verwachting tegen de zomer klaar. Een woordvoerder van de IGZ bevestigt dat ook de oudere voorvallen al sinds vorig jaar deel uitmaken van het onderzoek en geen aanleiding geven vooruitlopend op de uitkomsten maatregelen te nemen tegen de chirurg.
AD 07.04.2016Een van de kno-artsen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht die betrokken was bij twee dodelijke incidenten, zal voorlopig toch niet gaan opereren. Dat meldt het UMC op zijn website.
Vorige week werd bekend dat de arts zijn werk zou hervatten. Alle media-aandacht die daaop ontstond, leverde hem opnieuw veel druk op. Daarom besloot het ziekenhuis om hem voorlopig geen operaties te laten uitvoeren. Wel zal de arts patiënten poliklinisch behandelen.
Eind vorig jaar kwamen de problemen op de kno-afdeling in het nieuws na een uitzending van het televisieprogramma Zembla. Behalve dat het overlijden van twee patiënten op de operatietafel niet was gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, zou er ook sprake zijn van eenangstcultuur.
AD 01.04.2016 De politie vermoedt dat de voormalige zorgorganisatie Fundament, Dragers in Zorg grootschalige fraude heeft gepleegd met pgb’s.
Omdat het Fundament ook hun bewindvoerder was, hebben de cliënten het geld nooit gezien en weten ze niet wat ermee gebeurd is, aldus Advocaat Arjan Boer.
Volgens advocaat Arjan Boer, die zo’n 70 voormalige cliënten van Fundament bijstaat, gaat het om een bedrag van 2 tot 2,5 miljoen euro. De voormalige eigenaar ontkent fraude met klem en vindt dat zijn bedrijf om zeep is geholpen.
Afgelopen woensdag deed de politie invallen in een woning met kantoor in Amersfoort en een woning/kantoor aan de Battutalaan in Kanaleneiland. Er werden administratie, computers en gegevensdragers in beslag genomen.
Beheer
Fundament was gevestigd in ’t Goy in Houten en verleende zorg en begeleiding aan huis bij mensen met een verstandelijke beperking in de provincie Utrecht. Daarnaast bezat de organisatie zorgwoningen in Houten. Ook beheerde Fundament de pgb’s van cliënten.
Het zorgkantoor, dat de persoonsgebonden budgetten verstrekt, vermoedde enkele jaren geleden dat opgegeven zorg niet werd verleend. Ook zou de administratie niet kloppen. In 2014 nam het zorgkantoor een ingrijpende maatregel door de pgb’s van de kleine 100 cliënten van Fundament te stoppen.
De zorg werd overgedragen aan Reinaerde. Fundament en enkele cliënten stapten naar de rechter om het stopzetten van de pgb’s terug te draaien, maar kregen ongelijk.
Het zorgkantoor wilde daarna volgens wettelijke regels de pgb’s terugvorderen op de cliënten. Het gaat om duizenden tot tienduizenden euro’s per budgethouder, zegt advocaat Arjan Boer. ,,Dit zijn mensen met een IQ tussen de 40 en 70. Velen zijn analfabeet. Omdat het Fundament ook hun bewindvoerder was, hebben de cliënten het geld nooit gezien en weten ze niet wat ermee gebeurd is. Nadat duidelijk werd dat de budgetten niet goed besteed waren, werd het bij hen teruggevorderd.”
Vertrouwen
Volgens Boer hebben de cliënten grote emotionele schade geleden. ,,Ze zijn vertrouwen kwijt in mensen die hen zouden moeten helpen.”
De voormalig mede-eigenaar van het Fundament ontkent fraude te hebben gepleegd en is boos op het zorgkantoor en de politie. ,,Er is tien jaar lang aantoonbaar goede zorg geleverd. Van fraude is geen sprake.” Hij wil niet met naam in de krant vanwege privacy van zijn familie.
De man zegt dat enkele ontevreden klanten het zorgkantoor hebben benaderd en dat hun verhaal ‘klakkeloos’ is aangenomen. ,,Ik heb aangeboden dat alles onderzocht mocht worden, maar daar is geen gebruik van gemaakt. Van het zorgkantoor kreeg ik geen antwoorden. Pas een paar weken geleden heb ik er voor het eerst een gesprek gehad.”
Volgens hem waren veel budgethouders jarenlang tevreden. ,,Fraudeurs moeten worden aangepakt. Maar in dit geval heeft het zorgkantoor een professioneel zorgbedrijf ten onrechte om zeep geholpen en de budgethouders in de kou gezet.” Hij heeft staatssecretaris Van Rijn een brief gestuurd en gevraagd om een onafhankelijk onderzoek.
Bezorgd
Tweede Kamerleden uitten vorig jaar grote bezorgdheid over het feit dat de bewindvoering over de pgb’s en de zorg die daarvan betaald wordt, in één hand liggen. Inmiddels zijn er nieuwe, strengere regels die moeten voorkomen dat cliënten persoonlijk moeten opdraaien voor niet-geleverde zorg.
Woordvoerder Christine Rompa van Zorgkantoor Zilveren Kruis zegt dat de dossiers op dit moment opnieuw worden beoordeeld. Als blijkt dat de verstandelijk gehandicapten niets te verwijten is, hoeven ze er niet voor op te draaien.
AD 31.03.2016 Een van de kno-artsen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht die betrokken was bij twee dodelijke incidenten gaat donderdag weer aan het werk in het ziekenhuis. Dat meldt het UMC Utrecht naar aanleiding van berichtgeving van het televisieprogramma Zembla.
Volgens het UMC is in overleg met de arts een reïntegratieplan opgesteld. ‘Het tijdelijk terugtreden van de arts was vooral omdat het hem aan rust en concentratie ontbrak, die nodig is voor het doen van complexe operaties. We zijn nu een aantal maanden verder en de betrokken arts is weer in staat om zijn werkzaamheden geleidelijk te hervatten. Het reïntegratieplan voorziet in die geleidelijkheid. De Inspectie voor de Gezondheidszorg is hierover geïnformeerd,’ schrijft het ziekenhuis in een verklaring.
Zembla besteedde eind vorig jaar ook aandacht aan de problemen bij de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde van het UMC Utrecht. Behalve dat het overlijden van twee patiënten op de operatietafel niet was gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, zou er ook sprake zijn van eenangstcultuur.
VVD-Kamerlid Leendert de Lange zegt dat hij het onverstandig vindt dat de arts weer gaat opereren. Ook Henk van Gerven (SP) wil dat minister Schippers er een stokje voor steekt.
Telegraaf 31.03.2016 De kno-arts van het UMC Utrecht die betrokken was bij medische missers waarbij twee doden vielen, begint donderdag weer met opereren. Het UMC Utrecht heeft dit bevestigd tegen het VARA-programma ZEMBLA.
Het ziekenhuis had hem en het afdelingshoofd in november vorig jaar op non-actief gezet na een uitzending van het programma over misstanden op de afdeling. De Inspectie voor de Gezondheidszorg onderzoekt de verzwegen calamiteiten en de cultuur op de afdeling nog. Kamerleden en patiëntenorganisatie NPCF vinden het besluit van het ziekenhuis verkeerd.
AD 25.03.2016 De weggestuurde topvrouw Lettie van Atteveld van HWW Zorg heeft het kort geding tegen de Raad van Toezicht van de zorginstelling verloren. Ze eiste bij de rechter dat ze haar baan als bestuurder zou terugkrijgen.
De Raad van Toezicht stelde Van Atteveld in februari op non-actief en is ook al een ontslagprocedure tegen haar gestart. Vorige week stapte ze naar de rechter om die beslissingen ongedaan te maken.
Volgens haar advocaat was het totaal onduidelijk waarom Van Atteveld weg moest. HWW Zorg, dat is voortgekomen uit het failliet gegane Meavita, zou er financieel goed voor staan.
Kritisch rapport
De Raad van Toezicht bestreed dat tijdens het kort geding. Van Atteveld zou geld dat bestemd is voor huisvesting gebruiken voor de exploitatie van de zorginstelling. Dat zou op de langere termijn HWW Zorg in de problemen kunnen brengen. Verder zou Van Atteveld de Raad van Toezicht niet meteen op de hoogte gebracht hebben van een kritisch conceptrapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Die had vorig jaar november onderzoek gedaan in het verpleeghuis Houtwijk van HWW Zorg.
De kortgedingrechter vindt dat een goede samenwerking tussen Van Atteveld en haar Raad van toezicht door de conflicten niet meer mogelijk lijkt.
RTVWEST 25.03.2016 De klachtencommissie van zorginstelling Florence velt een hard oordeel over de verzorging van een 83-jarige bewoonster, die vorig jaar overleed in zorgcentrum Loosduinse Hof in Den Haag. Volgens dochter Magda overleed haar moeder door een opeenstapeling van fouten.
Magda diende na de dood van haar moeder een uitgebreide klacht in bij de klachtencommissie van het zorgcentrum. Ze was ontevreden over de wondverzorging, de pijnbestrijding en de voeding die haar bejaarde moeder kreeg. Verder klaagde ze over de hoeveelheid douchebeurten en de gebrekkige communicatie over haar moeders toestand.
De klachtencommissie geeft dochter Magda op meerdere punten gelijk. De 83-jarige mevrouw Landveld wilde geen brood meer eten, maar kreeg van het verzorgde personeel geen bijvoeding. Dochter Magda kocht dat zelf voor haar moeder. Volgens de klachtencommissie had het personeel proactiever moeten reageren en zelf alternatieve voeding moeten aanbieden.
Gebrek aan daadkracht
De klachtencommissie stelt ook dat de doorligwonden van de bejaarde bewoonster beter hadden moeten worden verzorgd. In het eindrapport schrijft de commissie dat ‘er sprake is geweest van een gebrek aan daadkrachtig handelen, onvoldoende afstemming en coördinatie’. Dochter Magda denkt dat haar moeder uiteindelijk is overleden aan bloedvergiftiging, vanwege de doorligwonden die te laat werden ontdekt.
Uiteindelijk komt de klachtencommissie met drie aanbevelingen voor zorgcentrum Loosduinse Hof. Er moet in bepaalde gevallen sneller een specialist worden ingeschakeld, er moet duidelijker worden bepaald waar zorgmedewerkers voor verantwoordelijk zijn en familie van bewoners moet twee keer per jaar worden bijgepraat.
Geschillencommissie
Dochter Magda is ‘positief verrast’ door het oordeel van de klachtencommissie. Toch laat ze het hier niet bij: ‘Niet alle klachten zijn gegrond verklaard, dus we stappen alsnog naar de Geschillencommissie.’
Florence laat aan Omroep West weten dat ze de aanbevelingen van de commissie zeer serieus neemt om herhaling in de toekomst te voorkomen. ‘We zullen kritischer gaan kijken of de zorg in een woonzorgcentrum nog toereikend is voor de zorgbehoefte van de cliënt of dat wellicht een verhuizing naar één van onze expertisecentra noodzakelijk is.’
RTVWEST 17.03.2016 Lettie van Atteveld is ontslagen door de Haagse thuiszorgorganisatie HWW Zorg. Van Atteveld was sinds 2011 voorzitter van de Raad van Bestuur. Van Atteveld, die eerder het Ruwaard van Putten Ziekenhuis leidde, is naar de rechter gestapt om haar ontslag aan te vechten.
Volgens vakblad Zorgvisie stuurde de Raad van Toezicht Van Atteveld de laan uit na meerdere aanvaringen. De Raad vindt dat er sprake was van een onhoudbare situatie, zo zouden de financiën van de organisatie niet op orde zijn. Ook zou Van Atteveld niet serieus hebben gereageerd op een kritisch rapport van de Inspectie van de Gezondheidszorg over HWW Zorg.
Van Atteveld snapt niet waarom ze aan de kant is gezet. ‘Het is totaal onduidelijk waarom ze weg moet’, aldus haar advocaat. Volgens hem staat HWW Zorg er met een winst van drie miljoen over het boekjaar 2015 juist goed voor.
Ruwaard van Putten Ziekenhuis
In 2010 moest van Atteveld als bestuursvoorzitter stoppen bij het voormalige Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse. Het slechte imago van het ziekenhuis en het ontbreken van steun van het ziekenhuispersoneel werden haar toen fataal.
Telegraaf 15.03.2016 Een cardioloog van het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel is voorwaardelijk geschorst voor de tijd van een jaar, met een proeftijd van twee jaar. Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Den Haag legt de arts de maatregel op na twee fatale fouten bij een meisje van vijftien jaar en een jongen van negentien.
De jongen en het meisje hadden levensbedreigende hartritmestoornissen, maar deze werden niet door de arts als acuut geïnterpreteerd. Zij hadden direct opgenomen en moeten worden, maar dit gebeurde niet. De jonge mensen zijn daarna plotseling overleden.
Het college legde vorig jaar al tuchtrechtelijke maatregelen op aan drie collega’s van de arts, die in hetzelfde ziekenhuis bij de behandeling van het meisje waren betrokken en onvoldoende kritisch de bevindingen van de cardioloog hadden gevolgd.
AD 15.03.2016 Minister Edith Schippers (Zorg) heeft tegenover de Tweede Kamer de suggestie gewekt dat miljoenenwinsten die het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis maakte met de productie van heroïne openbaar beschikbare informatie was. Die informatie stond echter in een geheim jaarverslag, weet NRC Handelsblad na eigen onderzoek.
De geheime versie van het jaarverslag was alleen op het ministerie en binnen het ziekenhuis bekend. De minister antwoordde de Kamer echter tot tweemaal toe dat de omstreden winstuitkering gewoon in het jaarverslag staat. In de openbare gedeponeerde jaarrekening is een uitkering van winst die met de heroïne werd behaald niet gemeld. Volgens Slotervaart is het gangbaar om naast openbare verslagen te werken met geheime uitgebreidere jaarverslagen.
AD 12.03.2016 Bestuursvoorzitter Lettie van Atteveld van HWW Zorg daagt in een kort geding haar eigen zorginstelling voor de rechter. Ze is het er niet mee eens dat ze op non-actief is gesteld en eist onmiddellijk terugkeer tot haar werk.
Conclusie was dat het in het belang van HWW zorg het beste is om afscheid te nemen van de organisatie, aldus Woordvoerder HWW Zorg.
Van Atteveld zit sinds 22 februari thuis. Volgens een woordvoerder van HWW zorg is dat het gevolg van een besluit van de Raad van Toezicht na een ‘heel zorgvuldig proces’. Daarin zou ‘meermalen’ met de bestuursvoorzitter zijn gesproken. ,,Conclusie was dat het in het belang van HWW Zorg het beste is om afscheid te nemen van de organisatie.”
Meer wil de zegsman niet kwijt vanwege de privacy en omdat er een juridische procedure loopt. Ook de advocaat van Van Atteveld wil niets kwijt zolang de rechtszaak loopt.
Opvallend is dat zowel de cliëntenraad als de ondernemingsraad tegen het vertrek van de bestuursvoorzitter is. De Centrale Cliëntenraad laat weten ‘zeer tevreden’ te zijn over haar functioneren. ,,Ze heeft goede resultaten geboekt.”
Onder vuur
Nog maar vier jaar geleden, in 2012, lag Van Atteveld onder vuur van haar eigen personeelsleden. Ze stelden openlijk misstanden aan de kaak over een hoge werkdruk en als gevolg daarvan slechte zorg. ,,Ze reageert als een despoot, die alleenheerschappij wil,” tekende deze krant destijds op uit de mond van een oud-leidinggevende.
RTVWEST 09.03.2016 Twee leidinggevenden van zorginstelling Middin in Den Haag mogen niet meer als zorgmanager werken. Dat staat in een brief die de organisatie woensdag intern verspreid heeft. Dat gebeurt naar aanleiding van misstanden die hebben plaatsgevonden in de vestiging Binnenklingen.
Eind vorig jaar werd al bekend dat twee medewerkers zich schuldig hebben gemaakt aan‘grensoverschrijdend gedrag’ en werden daarom geschorst. Een van die twee stopt per 1 mei, de ontslagprocedure van de ander loopt nog, zo valt in de brief te lezen.
De zorgmedewerkers hebben zich schuldig gemaakt aan ‘ruwe bejegening, zoals hardhandigheid en het gebruik van pijnprikkels, verbaal geweld en het pesten van cliënten’. Vader Henk Kruik deed eerder zijn verhaal bij Omroep West.
Registratie medewerkers waar aangifte tegen is gedaan
De organisatie heeft aangifte gedaan. De politie doet momenteel aanvullend onderzoek naar de zaak. Middin is aangesloten bij het waarschuwingsregister zorg en welzijn. In dit register worden medewerkers tegen wie aangifte is gedaan geregistreerd. Bovendien kan de inspectie voor de gezondheidszorg maatregelen nemen tegen de medewerkers om te voorkomen dat zij weer aan de slag gaan in de zorg.
Middin zegt een plan van aanpak te hebben gemaakt om verbeteringen ‘zo snel en goed mogelijk’ door te voeren. Zo gaat de zorginstelling dossiers aanleggen van haar medewerkers en wordt meer geïnvesteerd in opleiding en training.
VK 09.03.2016 Bestuurders van de mede door wanbestuur ten onder gegane antroposofische zorginstelling Zonnehuizen worden persoonlijk aansprakelijk gesteld voor het faillissement eind 2011, als het aan curator Marie-José Cools ligt.
Cools wil voormalig directeur Frans Broekhuizen en een tiental voormalige leden van de raad van toezicht laten opdraaien voor het gat van zeker 10 miljoen euro. Zij verwacht deze zomer haar onderzoek te hebben afgerond, waarna het procederen kan beginnen.
Omdat Broekhuizen een miljoenenclaim boven het hoofd hangt die hij misschien niet kan betalen, wil de curator de destijds toegezegde vertrekpremie van 189 duizend euro nu niet aan hem uitkeren, betoogde haar advocaat Van Dalen dinsdag voor de rechtbank.
Broekhuizen had een kort geding aangespannen omdat hij vindt dat de curator hem zijn vertrekpremie hoe dan ook meteen moet uitbetalen. Eerder had de rechter hem gelijk gegeven op het punt dat hij een vordering heeft. Maar de curator wil de vertrekpremie verrekenen met de schadeclaim waarvan de hoogte nu nog niet bekend is.
Slecht bestuur
Honderden medewerkers zijn hun baan kwijt geraakt. Gehandicapte cliënten wisten niet waar zij aan toe waren
Zonnehuizen was een landelijke instelling voor geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en speciaal onderwijs met 2.300 medewerkers en duizenden cliënten, die de laatste jaren voor het faillissement stormachtig was gegroeid. Onder druk van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en zorgkantoor Agis moest Broekhuizen in het voorjaar van 2011 aftreden. Een half jaar later ging Zonnehuizen failliet, een van de grootste faillissementen uit de zorg van de afgelopen jaren.
Volgens de curator is er sprake geweest van slecht bestuur. De financiële processen waren niet onder controle en de kwaliteit van de zorg liep gevaar. De administratie was niet op orde. De risico’s van de aangegane fusies werden niet onderkend.
‘De curator heeft daarom redenen om aan te nemen dat Broekhuizen zijn taak als bestuurder onvoldoende heeft vervuld en dat hem een persoonlijk ernstig verwijt te maken valt, reden waarom zij hem aansprakelijk heeft gesteld voor de schade hierdoor geleden’, aldus haar advocaat. ‘Honderden medewerkers zijn hun baan kwijt geraakt. Gehandicapte cliënten wisten niet waar zij aan toe waren.’ Eerder werden bestuurders van het failliete Meavita persoonlijk aansprakelijk gesteld voor het faillissement van die zorginstelling.
Broekhuizen zelf zei tegen de rechter dat hij niet verantwoordelijk is voor het faillissement. ‘Toen ik vertrok was er een gat van 8,5 miljoen euro en lag er een herstelplan klaar. Als dat was uitgevoerd was Zonnehuizen niet ten onder gegaan. Mijn opvolgers hebben het verlies opgepompt.’
VK 02.03.2016 Het Universitair Medisch Centrum Utrecht heeft opnieuw ernstige fouten gemaakt. Het televisieprogramma Zembla toonde woensdagavond dat minder ervaren chirurgen eind 2014 gekozen hebben voor goedkopere, volgens deskundigen minder effectieve methodes bij het plaatsen van hoorimplantaten bij dove kinderen. Van de negen operaties moeten er nu vijf over.
Ook heeft het ziekenhuis geen melding gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) van drie misgelopen operaties van zeer jonge kinderen met een zeldzame schedelafwijking. Na de operaties hadden de kinderen een scheef, asymmetrisch gezicht.
In november vorig jaar meldde Zembla dat het ziekenhuis ook eerder had verzuimd calamiteiten te melden bij de Inspectie. Het ging toen om twee operaties met dodelijke afloop door artsen op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde (kno). Volgens anonieme medisch specialisten zou op de kno-afdeling een ‘angstcultuur’ heersen en moesten artsen onder grote stress en tijdsdruk opereren. Het ziekenhuis heeft in januari het hoofd van de afdeling KNO en een chirurg ‘met verlof’ gestuurd.
Margriet Schneider, sinds november voorzitter van de raad van bestuur van het UMC Utrecht, trekt het boetekleed aan. ‘Er zijn fouten gemaakt, en elke fout is er één te veel. Voor patiënten is het vaak zwaar en verdrietig’. Het ziekenhuis heeft volgens haar de zaak van de gehoorimplantaten ‘uitgebreid onderzocht’ en het rapport naar de Inspectie gestuurd. ‘Over de misgelopen schedelcorrecties heeft de IGZ ons laten weten dat wij deze hadden moeten melden. Op aanwijzing van de Inspectie zijn we in juni 2015 definitief gestopt met deze ingrepen.’
Incidenten schedeloperaties niet gemeld
Het UMC Utrecht voerde schedeloperaties uit terwijl alleen Rotterdam en Nijmegen deze operaties mogen doen volgens de landelijke richtlijnen.
Ook heeft het ziekenhuis geen melding gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) van drie misgelopen operaties van zeer jonge kinderen met een zeldzame schedelafwijking. Na de operaties hadden de kinderen een scheef, asymmetrisch gezicht. In november vorig jaar meldde Zembla dat het ziekenhuis ook eerder had verzuimd calamiteiten te melden bij de Inspectie.
Het ging toen om twee operaties met dodelijke afloop door artsen op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde (kno). Volgens anonieme medisch specialisten zou op de kno-afdeling een ‘angstcultuur’ heersen en moesten artsen onder grote stress en tijdsdruk opereren. Het ziekenhuis heeft in januari het hoofd van de afdeling KNO en een chirurg ‘met verlof’ gestuurd.
Diepgaand onderzoek
De Inspectie voor de Gezondheidszorg is eind vorig jaar een groot onderzoek begonnen naar de KNO-afdeling van het UMC Utrecht, na de eerste uitzending van Zembla. ‘Wij kijken daarin ook naar hoe het ziekenhuis wordt bestuurd en hoe er wordt omgegaan met calamiteiten’, zegt een woordvoerster van de Inspectie. Het is volgens haar uitzonderlijk dat hiervoor een externe onderzoekscommissie is aangesteld.
‘Met het grote, lopende onderzoek hebben we het toezicht al geïntensiveerd, onder meer door onaangekondigde bezoeken. We leggen verscherpt toezicht op als de Raad van Bestuur niet zou meewerken aan het onderzoek of noodzakelijke verbeteringen niet zou doorvoeren. Daar is op dit moment geen sprake van.’ De Patiëntenfederatie NPCF eist diepgaand onderzoek. Volgens de organisatie is dit het zoveelste bewijs dat het systeem met maximale vergoedingen per ziekenhuis niet werkt.
Schneider zegt namens de raad van bestuur dat het ziekenhuis als hard bezig is de organisatie te verbeteren. ‘Het is voor medewerkers nu gemakkelijker om mogelijke misstanden te melden. De richtlijnen zijn verduidelijkt, wanneer een incident bij de inspectie moet worden gemeld. Op de uitvoering ziet de raad van bestuur toe.’
Telegraaf 02.03.2016 Een chirurg van het UMC Utrecht heeft schedeloperaties uitgevoerd bij drie baby’s, terwijl die volgens een landelijke richtlijn door gespecialiseerde centra gedaan moesten worden. Daarbij heeft de chirurg een techniek bij de operatie toegepast, die niet wordt voorgeschreven door de richtlijn. De operaties gingen niet goed, waardoor de baby’s opnieuw onder het mes moesten. Dit keer wel door het juiste centra: het Erasmus MC in Rotterdam.
Dat blijkt uit de correspondentie tussen de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de betrokken ouders die in handen is van ZEMBLA. De IGZ heeft twee gevallen onderzocht en deze aangemerkt als calamiteiten. Het UMC Utrecht heeft nagelaten deze calamiteiten zelf te melden. De IGZ heeft het ziekenhuis opgedragen met deze behandeling te stoppen.
Vertrouwen
Volgens een woordvoerder van het Erasmus MC wist het UMC Utrecht af van de richtlijn. Hij laat ZEMBLA weten: “Alle specialisten zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van de landelijke afspraken. De specialisten in Utrecht zijn volledig op de hoogte en van die afspraken en zijn er ook op gewezen.” Het UMC Utrecht laat weten dat de landelijke afspraken niet bindend waren.
Marcel Daniëls, voorzitter Raad Kwaliteit van de Federatie van Medisch Specialisten, zegt dat patiënten erop moeten kunnen vertrouwen dat behandelrichtlijnen worden nageleefd: “Als jij denkt dat je naar een centrum of dokter gaat waar je vertrouwen in hebt dat daar een ingreep gaat gebeuren, dan moet je er ook op kunnen vertrouwen dat die dokter de kennis en kunde met zich meebrengt zoals we met z’n allen in Nederland hebben afgesproken.”
Het UMC Utrecht meldde haar gemaakte fout niet. Hoogleraar Patiëntveiligheid Jan Klein, verbonden aan de TU Delft: “Als ziekenhuis heb je de plicht om te leren van je fouten. En in dat kader is het heel belangrijk dat je je eigen fouten onderzoekt en probeert om herhaling van fouten te voorkomen. Daarnaast heb je de plicht om de Inspectie te informeren.”
Trouw 02.03.2016 Het Universitair Medisch Centrum Utrecht heeft meer fouten gemaakt bij operaties. Het ging mis bij zeker vijf dove kinderen. Hun implantaat werd niet goed geplaatst. Vier van hen hebben een hersteloperatie gekregen, een vijfde corrigerende ingreep staat in de planning.
Onderzoeksprogramma Zembla meldt dat woensdag. Volgens de uitzending kregen ouders te horen dat een ervaren chirurg de operatie zou doen, maar werd de ingreep in werkelijkheid uitgevoerd door een minder ervaren arts. Bovendien zouden de ouders geen voorgesprek hebben gehad met de behandelend arts.
Het gaat om kinderen die een zogeheten cochleair implantaat moesten krijgen, een hulpmiddel waarmee ze beter konden horen. Die moet achter het oor worden aangebracht. Dat zou in het Erasmus MC in Rotterdam gebeuren, maar dat ziekenhuis had er geen geld voor. Daarom bood het UMCU aan de ingrepen over te nemen.
Het UMCU erkent in een reactie dat ‘dingen niet goed zijn gegaan bij operaties en rond de intake. Dat vinden wij natuurlijk ongelofelijk vervelend en naar voor de kinderen.’ Het ziekenhuis zegt dat de operaties zijn gebeurd ‘onder supervisie’ van een ervaren arts maar dat toezicht was niet voldoende. Volgens het UMCU zijn maatregelen op dit moment niet aan de orde, het ziekenhuis wacht een inspectie-onderzoek af.
Zembla besteedde eind vorig jaar ook aandacht aan de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde (kno) van het UMCU. De afdeling zou twee dodelijke incidenten tijdens operaties hebben verzwegen. Ook zou er sprake zijn van een angstcultuur. Kort erna kwam naar buiten dat een andere afdeling een tumor bij een patiënt over het hoofd had gezien. De vrouw werd daardoor ongeneeslijk ziek.
Toezicht
Patiëntenfederatie NPCF eist dat de zaak tot op de bodem wordt uitgezocht. “Verschrikkelijk. Dit had nooit mogen gebeuren. Een patiënt die planbare zorg krijgt, moet altijd vooraf zijn gezien door de dokter die hem of haar opereert”, zegt Dianda Veldman, directeur van NPCF. Volgens haar is dit het zoveelste bewijs dat het systeem met maximale vergoedingen per ziekenhuis niet werkt. “Het geld voor de zorg moet de patiënt volgen. Het moet niet zo zijn dat de patiënt naar een ander ziekenhuis moet omdat in het eigen ziekenhuis het plafond van een behandeling is bereikt”, stelt Veldman.
VVD-Kamerlid Leendert de Lange wil dat het Universitair Medisch Centrum Utrecht onder verscherpt toezicht wordt geplaatst en van onder tot boven wordt doorgelicht.
Telegraaf 02.03.2016 Het Universitair Medisch Centrum Utrecht heeft meer fouten gemaakt bij operaties. Het ging mis bij zeker vijf dove kinderen. Hun implantaat werd niet goed geplaatst. Vier van hen hebben een hersteloperatie gekregen, een vijfde corrigerende ingreep staat in de planning.
Onderzoeksprogramma Zembla meldt dat woensdag. Volgens de uitzending kregen ouders te horen dat een ervaren chirurg de operatie zou doen, maar werd de ingreep in werkelijkheid uitgevoerd door een minder ervaren arts. Bovendien zouden de ouders geen voorgesprek hebben gehad met de behandelend arts.
Het gaat om kinderen die een zogeheten cochleair implantaat moesten krijgen, een hulpmiddel waarmee ze beter konden horen. Die moet achter het oor worden aangebracht. Dat zou in het Erasmus MC in Rotterdam gebeuren, maar dat ziekenhuis had er geen geld voor. Daarom bood het UMCU aan de ingrepen over te nemen.
Het UMCU erkent in een reactie dat ,,dingen niet goed zijn gegaan bij operaties en rond de intake. Dat vinden wij natuurlijk ongelofelijk vervelend en naar voor de kinderen.” Het ziekenhuis zegt dat de operaties zijn gebeurd ,,onder supervisie” van een ervaren arts maar dat toezicht was niet voldoende. Volgens het UMCU zijn maatregelen op dit moment niet aan de orde, het ziekenhuis wacht een inspectie-onderzoek af.
Zembla besteedde eind vorig jaar ook aandacht aan de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde (kno) van het UMCU. De afdeling zou twee dodelijke incidenten tijdens operaties hebben verzwegen. Ook zou er sprake zijn van een angstcultuur. Kort erna kwam naar buiten dat een andere afdeling een tumor bij een patiënt over het hoofd had gezien. De vrouw werd daardoor ongeneeslijk ziek.
Telegraaf 23.02.2016 Het bestuur van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam heeft de leiding van de kno-afdeling in zijn geheel vervangen. Dit in de hoop een einde te maken aan al jaren heersende spanningen daar.
Het afdelingshoofd van Keel-, Neus- en Oorheelkunde, prof. dr. Wytske Fokkens, heeft haar functie met onmiddellijke ingang neergelegd. Zij bleek niet in staat, na een periode van betrekkelijke rust, de opnieuw toeslaande neerwaartse spiraal in de relatie tussen staf en artsen-in-opleiding (aio’s) te beteugelen. Sterker nog, volgens huidige en oud-medewerkers was Fokkens daaraan deels debet. Ook de chef de clinique van de afdeling, dr. Erik van Spronsen, verlaat zijn post. Zijn functie is opgeheven.
Fokkens wordt gehandhaafd als hoogleraar en gaat zich meer richten op patiëntenzorg, Van Spronsen blijft aan als arts-otoloog. De Raad van Bestuur van AMC geef daarmee vorm aan naar verluid kritische adviezen van het organisatieadviesbureau Ernst & Young. Dat lichtte op verzoek van de ziekenhuisleiding de al sinds 2008 heersende spanningen door.
Het adviesbureau sprak in de voorbije maanden met 64 medewerkers en oud-medewerkers. Uit hun verklaringen kwam een beeld naar voren van pesterijen en uitbanning van medewerkers, scheldpartijen, bedreiging en manipulatie. Het kno-opleidingsklimaat raakte daardoor ernstig verstoord. Het nu verschenen rapport meldt dat er ’sprake was van een ongunstig en onveilig opleidingsklimaat’.
AMC-woordvoerder Frank van den Bosch zegt echter dat de patiëntveiligheid onder de personele spanningen nimmer in gevaar is geweest. Bovendien zou, aldus het AMC, een recente calamiteit rond een strottenhoofdingreep bij een pasgeboren baby geheel losstaan van de problemen op de kno-afdeling.
Den HaagFM 05.02.2016 Het Openbaar Ministerie (OM) doet onderzoek naar een huisarts die een bewoonster van zorginstelling het Loosduinse Hof behandelde. De 83-jarige mevrouw Landveld overleed vorig jaar oktober in het verzorgingshuis van gezondheidsorganisatie Florence. Volgens haar dochter heeft de huisarts fouten gemaakt.
Dochter Magda Caffé deed aangifte tegen de huisarts. Ze zou zonder overleg de hartmedicatie van haar moeder hebben afgebouwd. In plaats daarvan kreeg mevrouw Landveld zware pijnstillers waar ze heftig op reageerde. Mevrouw Landveld overleed officieel aan hartfalen. Magda denkt dat haar moeder uiteindelijk is overleden aan bloedvergiftiging, vanwege de doorligwonden die te laat werden ontdekt. “De huisarts heeft wekelijks aan haar bed gestaan, maar die wonden nooit gezien,” zegt de dochter.
De PVV heeft kamervragen gesteld over de zorgverlening in het Loosduinse Hof. De klachtencommissie van zorginstelling Florence is eveneens met de zaak bezig. De nabestaanden van mevrouw Landveld hebben ook een klacht ingediend over de huisarts bij het medisch tuchtcollege.…lees meer
RTVWEST 04.02.2016 Het Openbaar Ministerie (OM) doet onderzoek naar een huisarts die een bewoonster van zorginstelling het Loosduinse Hof in Den Haag behandelde. De 83-jarige mevrouw Landveld overleed vorig jaar oktober in het verzorgingshuis van gezondheidsorganisatie Florence. Volgens haar dochter heeft de huisarts fouten gemaakt.
Dochter Magda Caffé deed aangifte tegen de huisarts. Ze zou zonder overleg de hartmedicatie van haar moeder hebben afgebouwd. In plaats daarvan kreeg mevrouw Landveld zware pijnstillers waar ze heftig op reageerde.
Mevrouw Landveld overleed officieel aan hartfalen. Magda denkt dat haar moeder uiteindelijk is overleden aan bloedvergiftiging, vanwege de doorligwonden die te laat werden ontdekt. ‘De huisarts heeft wekelijks aan haar bed gestaan, maar die wonden nooit gezien,’ zegt Magda.
PVV stelt kamervragen
De PVV heeft kamervragen gesteld over de zorgverlening in het Loosduinse Hof in Den Haag. De klachtencommissie van zorginstelling Florence is eveneens met de zaak bezig. De nabestaanden van mevrouw Landveld hebben ook een klacht ingediend over de huisarts bij het medisch tuchtcollege.
RTVWEST 01.02.2016 PVV-kamerlid Fleur Agema heeft kamervragen gesteld aan staatssecretaris Van Rijn over zorginstelling Loosduinse Hof in Den Haag. Mevrouw Landveld woonde jarenlang in de zorginstelling van Florence, maar overleed volgens haar dochter aan medische fouten die zijn gemaakt door de Florence en de huisarts.
Agema wil van de staatssecretaris weten of het klopt dat het Loosduinse Hof te weinig kennis, middelen en personeel heeft om zorg te leveren aan zieke ouderen. Ook vraagt het PVV-kamerlid zich af of ouderen die in een verzorgingshuis verblijven en achteruit gaan in hun gezondheid, niet beter naar een verpleeghuis kunnen worden overgeplaatst.
Telegraaf 01.02.2016 Zorgbestuurders wringen zich in allerlei bochten om maar niet hun declaraties openbaar te hoeven maken. De Tweede Kamer neemt daar geen genoegen mee.
Met name vanuit de ziekenhuisdirecties is er felle kritiek op het verzoek van RTL Nieuws om gedeclareerde studiereizen, diners en andere bonnetjes openbaar te maken. De bestuurders hebben de pech dat de coalitiepartijen VVD en PvdA zich ook ergeren aan de geheimzinnigheid. „Het lijkt wel of er iets te verbergen is”, zegt liberaal Kamerlid De Lange.
Een dozijn vertegenwoordigers van de zorgbobo’s moest daarom maandag in een hoorzitting in de Kamer uitleggen waarom ze geen openheid van zaken willen geven. De bestuurders namen de vlucht naar voren, door te stellen dat er aan een nieuwe code wordt gewerkt. Daarin wordt voor de totale raad van bestuur de omvang van de declaraties openbaar gemaakt, op het niveau van kostenposten, zoals reizen, eten en drinken of studiekosten. Dit moet dan in het jaarverslag van het ziekenhuis gebeuren.
„Als ik alle bonnen zonder context openbaar maak, worden mijn bestuurders loslopend wild. Ik moet opkomen voor hun privacy”, verdedigde president-commissaris Boele Staal van het St.-Antoniusziekenhuis in Nieuwegein het besluit dat alle ziekenhuisbestuurders samen namen om de declaraties geheim te houden. „En dit mag ook niet leiden tot extra regelgeving”, zei hij.
De coalitie denkt daar anders over. Zeker nadat directeur Yvonne van Rooy namens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen woedend reageerde op de vraag van de SP of een fles wijn van 100 euro normaal is, net als op de vraag van de VVD hoe in de nieuwe code bijvoorbeeld 100.000 euro aan reiskosten verantwoord zou worden. „Voor wat voor instelling kan dat wel niet zijn”, brieste ze richting liberaal De Lange.
Hij zegt: „Voor een groot ziekenhuis is zo’n bedrag heel normaal.” De fles wijn van 100 euro kwam uit bonnetjes van bestuurders van universitaire ziekenhuizen, die wel publiek verantwoording moeten afleggen. Desondanks zei voorzitter Jacobien Geel van GGZ Nederland dat „dit soort voorbeelden tegenwerking van bestuurders tegen transparantie in de hand werken”.
De coalitie laat het er daarom ook niet bij zitten. Minister Schippers (Volksgezondheid) moet nog een standpunt innemen over de opstelling van de ziekenhuizen. Maar namens de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland heeft voorzitter Femke Halsema al laten uitzoeken dat de wet het Schippers toestaat om zélf alle declaraties op te eisen. „Wij hebben er dan ook geen enkele moeite mee om ze openbaar te maken”, zei ze.
Telegraaf 01.02.2016 Zorgbestuurders kunnen via de wet gedwongen worden tot het afgeven van hun declaraties. Dat staat in een memo die hoogleraar recht en gezondheidsadvocaat Jaap Sijmons heeft gemaakt in opdracht van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland.
Minister Schippers (Volksgezondheid) heeft deze bevoegdheid, staat in het gelekte bericht dat ook is besproken in overleggen van zorgbestuurders. Dat betekent volgens PvdA-Kamerlid Bouwmeester ook dat deze kennis in de hoofden zit van de ziekenhuisdirecteuren die zich verweren tegen het openbaar maken van de bonnetjes.
In de Tweede Kamer vindt maandagmiddag een hoorzitting plaats waarin de zorgbobo’s moeten uitleggen waarom ze weigeren om hun declaraties openbaar te maken. RTL Nieuws heeft hier een verzoek naar gedaan. ,,Ridicuul”, noemde bestuursvoorzitter Ponsioen van het Wilhelminaziekenhuis in Assen dat.
Boele Staal, oud-bankiersvoorman en nu president-commissaris van het Antoniusziekenhuis in Nieuwegein, is dit in ieder geval niet van plan. ,,Er is al een stapeling van toezicht in het publieke domein. Mijn Raad van Bestuur wordt gecontroleerd door de raad van commissarissen, de ondernemingsraad en de cliëntenraad.”
De PvdA vindt dit maar een rare gedachte. ,,Wat maakt uw ziekenhuis zo uniek dat u daar geen verantwoording over hoeft af te leggen?”
Telegraaf 01.02.2016 Ziekenhuisdirecteuren en andere zorgbestuurders moeten maandag met de billen bloot over hun declaratiegedrag.
De Tweede Kamer wil dat de bestuurders uit zichzelf openheid geven over hun gedeclareerde etentjes, cursussen en hotelovernachtingen. De zorgsector staat tot nu toe stevig op de rem.
Coalitiepartijen VVD en PvdA zijn daar klaar mee. Het is de zorgbestuurders eerst achter de schermen gevraagd om alsnog hun declaratieadministratie openbaar te maken. Sommige instanties doen dat inmiddels ook, maar het gros blijft weigeren, zien VVD en PvdA. Vandaar dat ze nu in het openbaar tekst en uitleg willen. Dat gebeurt maandag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer.
PvdA-Kamerlid Bouwmeester vindt het gedrag van de weigerende zorgdirecteuren onuitstaanbaar. „In heel veel sectoren is transparantie over declaraties inmiddels al de norm. De zorg is achtergebleven, zit nog een beetje in de jaren ’80 met hun reflex van ’vertrouw ons nou maar’.”
Volgens Bouwmeester is die tijd echter voorbij. Ze hoopt dat de sector dat ook inziet. „Want waar geen wil is, is een wet”, zegt ze dreigend.
Ook coalitiepartner VVD draait de koppige zorgbestuurders de duimschroeven aan. „Het lijkt wel of ze iets te verbergen hebben”, zegt Kamerlid De Lange. „Maar deze discussie gaat wel over publiek geld. Meer transparantie doet heus geen pijn.”
Telegraaf 29.01.2016 De zorg in het Prader-Willi Huis in het Friese dorp Mûnein (Moleneind) is sterk verbeterd. Het tehuis staat daarom niet meer onder toezicht, meldde de Inspectie voor de Gezondheidszorg vrijdag.
Het Prader-Willi Huis is een kleinschalige 24 uurswoonvorm voor mensen met het Prader-Willi syndroom. Dat is een aangeboren combinatie van onder andere spierzwakte, onbedwingbare eetlust en een aantal verschillende uiterlijke kenmerken. Het huis telt veertien bewoners, voornamelijk kinderen en tieners.
Het huis stond sinds juli onder toezicht. Verzorgers wisten niet goed hoe ze moesten zorgen voor mensen met het zeldzame syndroom. De patiënten kregen hun medicijnen van mensen die geen medicijnen mochten verstrekken. Slaapkamers gingen ’s nachts op slot en sommige bewoners droegen handschoenen die aan hun pyjama’s waren vastgetapet. Het tehuis is in september en december weer gecontroleerd en nu blijkt dat de kennis van de medewerkers is verbeterd, dat de dossiers zijn vooruitgegaan en dat het beleid voor vrijheidsbeperking op orde is.
RTVWEST 28.01.2016 Nurten Albayrak – voormalig baas van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) – is donderdag veroordeeld tot een werkstraf van 140 uur. Albayrak heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte, omdat ze niet eerlijk heeft verklaard over het privégebruik van haar dienstauto, oordeelde de rechtbank in Den Haag. Twee weken geleden had de aanklager ook 140 uur werkstraf geëist.
De oud-COA-baas heeft haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet het geval was. Volgens de rechtbank moesten deze afspraken dienen om leugens over het privégebruik van de dienstauto verhullen.
VK 28.01.2016 Voormalig COA-topvrouw Nurten Albayrak heeft een werkstraf van 140 uur gekregen. Volgens de Haagse rechtbank maakte ze zich schuldig aan valsheid in geschrift. Albayrak heeft opdracht gegeven aan haar secretaresse en chauffeur om fictieve afspraken in haar agenda te zetten. Op deze manier probeerde ze ‘eerdere leugens’ over het privégebruik van haar dienstauto te maskeren en ‘in het weekend opgelopen verkeersboetes een zakelijk karakter te geven’.
Gesjoemel deed haar de das om
Ooit gold ze als een gevierde allochtone carrièrevrouw. Nu krijgt Nurten Albayrak een werkstraf van 140 uur opgelegd. Reden: gesjoemel met haar werkagenda (+).
De rechter verwijt het Albayrak (50) dat ze telkens de schuld bij anderen legt. Tijdens de zitting – twee weken eerder – zei de voormalige COA-topvrouw nog dat haar chauffeur en secretaresse op eigen houtje met de agenda hadden geknoeid.
De rechter gelooft dat niet en oordeelt dat Albayrak wel degelijk een motief had om in het najaar van 2011 haar agenda te wijzigen. ‘Uit mails en stukken blijkt dat zij vanaf 2011 telkens gecommuniceerd heeft dat ze geen privé gebruik maakte van haar dienst auto’, aldus de rechter. In praktijk gebruikte ze de dienstauto wel buiten werktijd. Ze kreeg bovendien een vergoeding voor de fiscale bijtelling van haar werkgever – 23.790 euro op jaarbasis.
Jarenlang stond Albayrak bekend als een gevierde allochtone carrièrevrouw die leiding gaf aan het COA, de organisatie die verantwoordelijk is voor de opvang van asielzoekers. In interviews omschreef ze zichzelf als een ‘dienend leider’. In september 2011 kantelde dat beeld na berichtgeving in het NOS Journaal. Daarin omschreven anonieme medewerkers Albayrak als een ‘zonnekoningin’ en hekelden ze haar hoge salaris en haar dienstauto, een ‘goudkleurige’ Mercedes. Kort daarna werd ze op non-actief gezet, en enkele maanden later – na onderzoek van de commissie-Scheltema – werd ze ontslagen.
Afgelopen augustus accepteerde Albayraks echtgenoot eveneens een werkstraf van 140 uur. Hij werd beschuldigd van het bedreigen van een getuige in de rechtszaak tegen zijn vrouw.
‘Waarom zou iedereen zo’n hekel aan u hebben gehad? Waarom moest juist uw hoofd op het hakblok? Uw secretaresse, uw chauffeur, de secretaris-generaal, de directeur-generaal. Volgens u hebben ze u allemaal vals beschuldigd en was u degene die haar werk goed deed’, vroeg de rechter twee weken geleden aan de gevallen carrièrevrouw. ‘Het was mijn hoofd of dat van de minister. Er was nou eenmaal al een beeld gecreëerd. Ik heb zeven jaar excellent gefunctioneerd als algemeen directeur van een uiterst complexe organisatie. Maar de minister had al in de media gezegd dat ik hem bedonderd had. En ook al klopte dat niet, mijn kop moest rollen’, antwoordde zij.
Sfeer verziekend
In augustus 2015 kreeg haar echtgenoot eveneens een werkstraf van 140 uur opgelegd….
Albayrak werd op 1 april 2012 op non-actief gezet en ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele-en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was. Volgens medewerkers van de COA zou ze de sfeer verzieken en te veel geld verdienen. Bovendien zou ze niet luisteren naar mensen in het veld en zo geld verkwanselen.
Vorig jaar oordeelden twee rechters dat het COA Albayrak terecht had ontslagen. Volgens de civiele rechter en de kantonrechter in Den Haag was er daarom geen reden voor het toewijzen van een vergoeding voor het beëindigen van haar contract en immateriële schade voor Albayrak.
NU 28.01.2016 Voormalig COA-baas Nurten Albayrak is donderdag veroordeeld tot een werkstraf van 140 uur. Albayrak heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte.
Albayrak heeft niet eerlijk verklaard over het privégebruik van haar dienstauto, oordeelde de rechtbank in Den Haag. Twee weken geleden had de aanklager ook 140 uur werkstraf geëist.
De voormalige baas van het COA heeft haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda laten zetten. Zo wekte ze de schijn dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet het geval was.
Volgens de rechtbank moesten deze afspraken dienen om leugens over het privégebruik van de dienstauto verhullen.
Albayrak werd in 2012 ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was.
AD 28.01.2016 Oud-COA-baas Nurten Albayrak is donderdag veroordeeld tot een werkstraf van 140 uur. Albayrak heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte, omdat ze niet eerlijk heeft verklaard over het privégebruik van haar dienstauto, oordeelde de rechtbank in Den Haag.
Twee weken geleden had de aanklager ook 140 uur werkstraf geëist.
De oud-COA-baas heeft haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet het geval was. Volgens de rechtbank moesten deze afspraken dienen om leugens over het privégebruik van de dienstauto te verhullen.
Albayrak werd in 2012 ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was.
Telegraaf 28.01.2016 Oud-COA-baas Nurten Albayrak is donderdag veroordeeld tot een werkstraf van 140 uur. Albayrak heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte, omdat ze niet eerlijk heeft verklaard over het privégebruik van haar dienstauto, oordeelde de rechtbank in Den Haag.
Twee weken geleden had de aanklager ook 140 uur werkstraf geëist….
De oud-COA-baas heeft haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet het geval was. Volgens de rechtbank moesten deze afspraken dienen om leugens over het privégebruik van de dienstauto verhullen.
Albayrak werd in 2012 ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was.
Telegraaf 27.01.2016 Een ziekenhuis heeft mogelijk gesjoemeld. De instelling zou te hoge kosten voor medicijnen hebben opgegeven en dus ten onrechte te veel geld hebben gekregen. Dat zegt de waakhond, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), die woensdag een onderzoek is begonnen. De toezichthouder noemt de naam van het ziekenhuis niet.
Het is het vijfde ziekenhuis in een jaar tijd dat mogelijk heeft gerommeld met declaraties. Eerder begon de NZa onderzoeken naar zowel het HagaZiekenhuis als het Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag, het VieCurie Medisch Centrum in Venlo en het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis in Vlissingen.
Als het ziekenhuis inderdaad foute declaraties heeft ingediend, kan de NZa een boete of een last onder dwangsom opleggen of een zogeheten aanwijzing geven.
Telegraaf 26.01.2016 De Limburgse zorginstelling Pergamijn is opnieuw onder verscherpt toezicht gesteld door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Volgens de inspectie zijn er structurele tekortkomingen op het gebied van huisvesting, deskundigheid van medewerkers en de zorg voor verstandelijk gehandicapte patiënten.
Het verscherpt toezicht geldt voor een periode van zes maanden. ,,Een zorgelijke situatie, met hoge risico’s voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg voor de cliënten”, zo typeert de IGZ een instelling in Echt. De IGZ constateerde tijdens een controle onder meer dat tien patiënten waren vastgebonden met beruchte onrustbanden, ook wel bekend als de ‘Zweedse band’. Door het verkeerde gebruik van deze banden zijn er in het verleden bij Nederlandse zorginstellingen meerdere patiënten overleden.
In 2012 trof de inspectie ook al allerlei tekortkomingen aan bij Pergamijn. Zo werden patiënten met een verstandelijke beperking langdurig afgezonderd. Een viertal zat het grootste deel van de dag opgesloten op hun kamer en had nauwelijks contact met de buitenwereld. Ook bleek de begeleiding van andere patiënten met een hoog zorgrisico nog te wensen over te laten.
De IGZ riep Pergamijn meermaals op in te grijpen, maar dat gebeurde pas veel later. Pergamijn biedt behandeling en begeleiding aan mensen met een verstandelijke beperking in Midden-Limburg, Westelijke Mijnstreek, Parkstad (Oostelijk Zuid-Limburg) en Heuvelland.
RTVWEST 14.01.2016 De aanklager heeft donderdag 140 uur werkstraf geëist tegen oud-COA-baas Nurten Albayrak. Justitie verdenkt haar ervan dat ze valse afspraken in haar agenda heeft laten zetten en daarmee valsheid in geschrifte heeft gepleegd.
De zaak draait om het gebruik van haar dienstauto en boetes die ze kreeg toen ze in privétijd met die auto reed. Ze zou door haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda hebben laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet zo was, stelt het Openbaar Ministerie (OM).
Albayrak zou contractueel afgesproken hebben dat ze haar auto alleen zakelijk zou gebruiken. Op die manier zou ze geen compensatie meer ontvangen voor fiscale bijtelling en zou haar salaris onder de balkenendenorm blijven.
Niet-bestaande afspraken
Door niet-bestaande afspraken in haar agenda te laten zetten, wilde ze volgens de aanklager verdoezelen dat ze de auto toch privé gebruikte. Albayrak zelf heeft verklaard dat ze niets wist van valse afspraken die in haar agenda werden gezet.
VK 14.01.2016 De aanklager heeft donderdag 140 uur werkstraf geëist tegen oud-COA-baas Nurten Albayrak. Justitie verdenkt haar ervan dat ze valse afspraken in haar agenda heeft laten zetten en daarmee valsheid in geschrifte heeft gepleegd.
De zaak draait om het gebruik van haar dienstauto en boetes die ze kreeg toen ze in privétijd met die auto reed. Ze zou door haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda hebben laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet zo was, stelt het OM.
Albayrak zou contractueel afgesproken hebben dat ze haar auto alleen zakelijk zou gebruiken. Op die manier zou ze geen compensatie meer ontvangen voor fiscale bijtelling en zou haar salaris onder de balkenendenorm blijven. Door niet-bestaande afspraken in haar agenda te laten zetten, wilde ze volgens de aanklager verdoezelen dat ze de auto toch privé gebruikte. Albayrak zelf heeft verklaard dat ze niets wist van valse afspraken die in haar agenda werden gezet.
Sfeer verziekend
Albayrak werd op 1 april 2012 op non-actief gezet en ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele-en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was. Volgens medewerkers van de COA zou ze de sfeer verzieken en te veel geld verdienen. Bovendien zou ze niet luisteren naar mensen in het veld en zo geld verkwanselen.
Vorig jaar oordeelden twee rechters dat het COA Albayrak terecht had ontslagen. Volgens de civiele rechter en de kantonrechter in Den Haag was er daarom geen reden voor het toewijzen van een vergoeding voor het beëindigen van haar contract en immateriële schade voor Albayrak.
In augustus 2015 kreeg haar echtgenoot een werkstraf van 140 uur. Het OM besloot hem te vervolgen voor het bedreigen van een getuige in de rechtszaak over het ontslag van zijn omstreden vrouw.
NU 14.01.2016 Het OM heeft donderdag 140 uur werkstraf geëist tegen voormalig COA-baas Nurten Albayrak. Justitie verdenkt haar ervan dat ze valse afspraken in haar agenda heeft laten zetten en daarmee valsheid in geschrifte heeft gepleegd.
De zaak draait om het gebruik van haar dienstauto en boetes die ze kreeg toen ze in privétijd met die auto reed. Ze zou door haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda hebben laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet zo was, stelt het OM.
Albayrak zou contractueel afgesproken hebben dat ze haar auto alleen zakelijk zou gebruiken. Op die manier zou ze geen compensatie meer ontvangen voor fiscale bijtelling en zou haar salaris onder de balkenendenorm blijven.
Door niet-bestaande afspraken in haar agenda te laten zetten, wilde ze volgens de aanklager verdoezelen dat ze de auto toch privé gebruikte. Albayrak zelf heeft verklaard dat ze niets wist van valse afspraken die in haar agenda werden gezet.
Albayrak werd op 1 april 2012 op non-actief gezet en ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was.
Telegraaf 14.01.2016 Nurten Albayrak, de gevallen directeur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers heeft zich nog lang niet neergelegd bij haar publieke afgang. Ze voerde al een reeks juridische procedures om haar ontslag aan te vechten, en ook vandaag in de rechtbank van Den Haag toonde ze zich onverminderd strijdbaar.
Albayrak hoorde 140 uur werkstraf tegen zich eisen wegens valsheid in geschrifte, maar ontkent in alle toonaarden. Ze is het slachtoffer geworden van een samenzwering, betoogde ze. ,,Het was mijn hoofd eraf, of dat van de minister. Het mijne was makkelijker.”
Nurten Albayrak zou haar secretaresse en chauffeur opdracht hebben gegeven om achteraf haar digitale agenda aan te passen. Op dagen dat zij de dienstauto privé gebruikte en bekeuringen opliep, moesten er werkafspraken worden genoteerd. Op die manier hoefde zij de boetes niet zelf te betalen, maar deed het COA dat.
De negen afspraken in de agenda hebben inderdaad nooit plaatsgehad, zo gaf Albayrak toe. ,,Alleen heb ik nooit opdracht gegeven om die te noteren.” Waarmee ze haar ex-secretaresse en ex-chauffeur in feite neerzette als leugenaars en plegers van meineed.
In de rechtszaal verklaarde Albayrak dat zij tot september 2011 onbeperkt privé gebruik mocht maken van de dienstauto. ,,Al ga je er mee naar de maan, hij is van jou”, zou baas Loek Hermans hebben gezegd.
Het COA compenseerde vanaf 2007 de fiscale bijtelling. Volgens Albayrak was de afspraak dat die compensatie vanaf september 2011, na haar herbenoeming, zou komen te vervallen. Dat was noodzakelijk om ervoor te zorgen dat haar salaris zou stroken met de Balkenendenorm, die bepaalt dat openbare bestuurders niet meer dan 130 procent van een ministerssalaris mogen verdienen. Ze zou vanaf dat moment ook privé geen gebruik meer maken van de dienstauto.
Daar ging het mis, zegt Albayrak. Een en ander werd nooit geformaliseerd, terwijl in allerlei mails wel steeds werd geschreven dat altijd louter het zakelijk gebruik van de dienstauto was toegestaan. ,,Bewijzen van het tegendeel zijn achteraf gefabriceerd”, beweert Albayrak. ,,Je kunt me alleen verwijten dat ik mijn werkgever niet genoeg achter de vodden heb gezeten. Ik heb mezelf ongelooflijk tekort gedaan door uit te gaan van vertrouwen.”
Waarom ze zelf tegenover de commissie Scheltema die onderzoek deed naar beschuldigingen dat ze tiranniek leiding gaf verklaarde dat ze de auto nooit privé gebruikte, was niet zo gek, vond Albayrak. ,,Ik heb niet goed geluisterd door de spanning. De commissie was mijn laatste strohalm om rehabilitatie te krijgen. Ik dacht dat de vragen alleen gingen over de nieuwe situatie, na september 2011. Het is een misverstand. Ik had nimmer de intentie om te liegen.”
De af en toe door emoties overmande Albayrak zei tegen de rechtbank dat ze tot op de dag van vandaag moeite heeft met haar ontslag. ,,Ik heb niks verkeerd gedaan. Ik moet al viereneenhalf jaar gissen om te begrijpen wat hier is gebeurd. Mensen prezen me eerst de hemel in, en van de ene op de andere dag was het over.”
Albayrak zit nu werkloos thuis en heeft schulden door de hele affaire, zegt ze. ,,Ik kan niet eens meer caissiére bij Albert Heijn worden.”
AD 14.01.2016 De aanklager heeft donderdag 140 uur werkstraf geëist tegen oud-COA-baas Nurten Albayrak. Justitie verdenkt haar ervan dat ze valse afspraken in haar agenda heeft laten zetten en daarmee valsheid in geschrifte heeft gepleegd.
De zaak draait om het gebruik van haar dienstauto en boetes die ze kreeg toen ze in privétijd met die auto reed. Ze zou door haar secretaresse en chauffeur werkafspraken in haar agenda hebben laten zetten om de schijn te wekken dat ze ergens zakelijk geweest was, terwijl dat niet zo was, stelt het OM.
Albayrak zou contractueel afgesproken hebben dat ze haar auto alleen zakelijk zou gebruiken. Op die manier zou ze geen compensatie meer ontvangen voor fiscale bijtelling en zou haar salaris onder de balkenendenorm blijven. Door niet-bestaande afspraken in haar agenda te laten zetten, wilde ze volgens de aanklager verdoezelen dat ze de auto toch privé gebruikte.
Albayrak zelf heeft verklaard dat ze niets wist van valse afspraken die in haar agenda werden gezet. Albayrak werd op 1 april 2012 op non-actief gezet en ontslagen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De civiele en kantonrechter in Den Haag hebben eerder al geoordeeld dat dat terecht was.
Telegraaf 14.01.2016 Nurten Albayrak (50), de ex-directeur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) die in 2012 in opspraak raakte en werd ontslagen, moet zich vandaag in de rechtbank van Den Haag verantwoorden wegens valsheid in geschrifte.
Volgens het Openbaar Ministerie liet zij in september 2011 acht werkbezoeken en een lunchafspraak in haar digitale agenda noteren, die in werkelijkheid niet plaatsvonden. Dat deed ze om het privégebruik van haar dienstauto achteraf te verhullen. Haar directiesecretaresse en chauffeur maakte zij medeplichtig aan het bedrog door misbruik te maken van haar positie, zegt het OM. Zo liet ze onder meer afspraken noteren in de digitale agenda rondom tijdstippen in het weekeinde waarin verkeersovertredingen waren begaan met de dienstauto.
Op de valsheid in geschrifte die ze pleegde, staat een maximum gevangenisstraf van zes jaar, maar dat wordt in de praktijk niet snel opgelegd.
De val van directeur Nurten Albayrak werd in september 2011 ingeluid door personeelsleden van het COA die uit de school klapten over het ‘schrikbewind’ dat Albayrak zou voeren en de volledig verziekte werksfeer bij het COA. Ook zou ze zichzelf een jaarsalaris hebben toegekend dat de balkenendenorm ver te boven ging: 273.000 euro. Toenmalig minister Gerd Leers zette haar op non-actief omdat Albayrak hem verkeerd zou hebben geïnformeerd over de kwestie.
Albayrak, nichtje van voormalig PvdA-Kamerlid Nebahat Albayrak, ging strijdend ten onder. Ze vocht zo ongeveer iedere voor haar nadelige beslissing aan, maar moest uiteindelijk het onderspit delven. De nekslag vormde het zeer negatieve rapport dat een commissie onder leiding van oud-staatssecretaris Scheltema in april 2012 presenteerde. Haar functioneren als directeur had geleid tot een gevoel van sociale onveiligheid en een cultuur van verdeel en heers binnen het COA, aldus de commissie. Albayrak was dominant, stond niet open voor kritiek en gaf bewust onjuiste informatie over haar salaris en het privégebruik van de dienstauto. Albayrak wees alle conclusies van de commissie van de hand. Ze kon niet voorkomen dat ze werd ontslagen.
De strafzaak tegen de ex-COA-directeur is live te volgen via onze verslaggeefster Saskia Belleman; Tweets door @SaskiaBelleman
NU 11.01.2016 Het afdelingshoofd van de omstreden kno-afdeling van het UMC Utrecht, Wilko Grolman, legt zijn leidinggevende taken definitief neer.
De hoogleraar otologie (oorheelkunde) blijft wel verbonden aan het ziekenhuis, onder meer als wetenschappelijk onderzoeker. Dat werd maandag bekend.
Eind november werd al bekend dat twee omstreden kno-artsen van het Utrechtse ziekenhuis voorlopig geen operaties meer zouden uitvoeren.
Het UMC raakte vorig jaar in opspraak nadat het programma Zemblamisstanden op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde aan het licht had gebracht. Op de afdeling zou een angstcultuur heersen. Ook zouden er medische missers zijn gemaakt waardoor twee patiënten zijn overleden.
AD 11.01.2016 Het voormalig hoofd van de KNO-afdeling van het UMC Utrecht keert niet terug in zijn leidinggevende functie. Hij was daarvan in novemberontheven na een uiterst kritische uitzending van Zembla over zijn functioneren.
Daarin schetsten voormalig collega’s en anonieme medewerkers van de afdeling het beeld dat sprake was van een angstcultuur. Ook was hetoverlijden van twee patiënten niet gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Nu blijkt dat ook artsen in opleiding geen vertrouwen hebben in de man. Het ziekenhuisbestuur concludeert nu dat behoefte is aan een ander type leiderschap waarbij verbinding centraal staat.
De hoogleraar oorheelkunde gaat zich concentreren op onderzoek en behandeling van patiënten. Vooral op het terrein van oorimplantaten verrichtte hij baanbrekend werk.
Telegraaf 11.01.2016 Het afdelingshoofd van de omstreden kno-afdeling van het UMC Utrecht, Wilko Grolman, legt zijn leidinggevende taken definitief neer. De hoogleraar otologie (oorheelkunde) blijft wel verbonden aan het ziekenhuis, onder meer als wetenschappelijk onderzoeker. Dat werd maandag bekend.
Eind november werd al bekend dat twee omstreden kno-artsen van het Utrechtse ziekenhuis voorlopig geen operaties meer zouden uitvoeren. Het UMC raakte vorig jaar in opspraak nadat het programma Zembla misstanden op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde aan het licht had gebracht. Op de afdeling zou een angstcultuur heersen. Ook zouden er medische missers zijn gemaakt waardoor twee patiënten zijn overleden.
NU 02.01.2016 Het AMC in Amsterdam heeft anderhalf jaar geleden een ernstig incident na een operatie niet bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gemeld.
De NOSis in het bezit van het calamiteitenonderzoek van het AMC.
Bij een operatie in de keel van een drie maanden oude baby zou verkeerde hechtdraad zijn gebruikt. De baby moest worden geopereerd omdat hij problemen had met ademhalen. Toen de hechtingen loslieten moest de wond opnieuw worden gehecht.
Maar de situatie van de baby verslechterde. Er zat een scheurtje in zijn strottenklepje en moest acuut opnieuw geopereerd worden. Als gevolg van de complicaties moest de baby maandenlang per sonde worden gevoed. Hij kan nu weer gepureerd voedsel eten.
Verkeerde diagnose
Volgens het onderzoek waar de NOS uit citeert, is in eerste instantie ook een verkeerde diagnose gesteld en had de baby helemaal niet geopereerd hoeven worden.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bevestigt dat de zaak in onderzoek is. Het AMC stelt in een reactie aan de NOS dat het om een complicatie ging en niet om een calamiteit. Complicaties hoeven niet bij IGZ gemeld te worden.
Het is het tweede incident in korte tijd op de kno-afdeling van een ziekenhuis. Onlangs kwam naar buiten dat het UMC in Utrecht onlangs heeft verzuimd tweesterfgevallen tijdens operaties van een kno-arts te melden.
VK 02.01.2016 Het Amsterdamse ziekenhuis AMC heeft anderhalf jaar geleden een medische calamiteit niet bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gemeld. Dat blijkt uit gegevens in handen van de NOS. Na het UMC Utrecht is het weer een ziekenhuis dat in de fout zou zijn gegaan.
De zaak betreft een operatie van een pasgeboren baby met ademhalingsproblemen. Tijdens de behandeling heeft een KNO-arts het strottenhoofd iets verruimd en het strottenklepje opgetrokken, een ongebruikelijke ingreep. Naderhand ging het mis toen een hechting losliet. Er was een verkeerd hechtdraad gebruikt, zo bleek.
Volgens het AMC was in de zaak sprake van een complicatie en niet van een calamiteit. Medische complicaties, die nu eenmaal kunnen voorvallen, hoeven niet gemeld te worden, in tegenstelling tot calamiteiten. Nadat de IGZ om meer informatie had gevraagd is door een interne commissie van het AMC een onderzoek verricht waar zes tekortkomingen en tien verbeterpunten werden genoemd. Naast het gebruiken van het verkeerde hechtdraad blijkt ook dat er geen echte harde reden was om de operatie uit te voeren. Het IGZ bevestigt aan de NOS dat de zaak wordt onderzocht.
Destijds is het geval beoordeeld als complicatie en niet als calamiteit en hoefden wij het dus niet te melden, aldus Reactie AMC.
Gepureerd voedsel
De baby heeft de medische problemen als gevolg van de misgelopen operatie overleefd, maar meerdere operationele ingrepen waren daarvoor nodig. Na de constatering dat een hechting had losgelaten, is de wond acuut opnieuw gehecht. Dat bleek niet toereikend. Vervolgens is bij een operatie een deel van het strottenklepje verwijderd. Hierdoor heeft de baby lange tijd voedsel toegediend gekregen via een sonde. Nu eet hij gepureerd voedsel.
‘Hij kokhalsde alleen maar, hoestte en spuugde vervolgens reactief daarop’, vertelt de vader van de baby tegen de NOS. ‘Het was voor mijn vrouw en mij een vreselijke tijd.’
AMC betreurt uitkomst
In een reactie zegt het AMC dat er sprake is geweest ‘van een ernstige ongewenste uitkomst, die wij vanzelfsprekend betreuren, maar die destijds is beoordeeld als complicatie en niet als calamiteit en die wij dus niet hoefden te melden’. Eerder stapten de ouders van de baby naar de klachtencommissie van het AMC, maar die verklaarde hun klacht grotendeels ongegrond.
Telegraaf 02.01.215 Het AMC in Amsterdam heeft anderhalf jaar geleden een medische calamiteit niet bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gemeld. Dat blijkt uit gegevens in handen van de NOS.
Na het UMC Utrecht is het weer een ziekenhuis dat in de fout zou zijn gegaan. Volgens het AMC was in de zaak, een operatie aan de strottenklep van een drie maanden oude baby, sprake van een complicatie en niet van een calamiteit. Complicaties hoeven niet gemeld te worden. Nadat de IGZ om meer informatie had gevraagd is door een interne commissie van het AMC een onderzoek verricht waar 6 tekortkomingen en 10 verbeterpunten werden genoemd. Het IGZ bevestigt aan de NOS dat de zaak in onderzoek is.
NOS 01.01.2016 Het Amsterdamse ziekenhuis AMC had de problemen die ontstonden na de operatie van een drie maanden oude baby meteen moeten melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Dat zegt Martin Buijsen, hoogleraar recht en gezondheid.
“Elke gebeurtenis die onverwacht of onvoorzien is, moet gemeld worden”, aldus Buijsen. Het AMC deed dat niet, omdat er sprake zou zijn van een complicatie. Die hoeven niet aangekaart te worden.
Maar het onderscheid tussen een complicatie en een calamiteit is soms erg arbitrair, zegt Buijsen. “En bij twijfel zouden incidenten altijd gemeld moeten worden. Beter een keer te veel dan een keer te weinig naar de IGZ.”
Fouten
Dat het AMC niet naar de inspectie is gestapt is volgens Buijsen, die zitting heeft in een aantal raden van toezicht van ziekenhuizen, niet uitzonderlijk. “Er lopen altijd wel een paar dossiers met calamiteiten. Harde cijfers zijn er niet, maar uit een onderzoek van een aantal jaar geleden blijkt bijvoorbeeld dat 20 procent van de ziekenhuizen die incidenten niet meldt in het jaarverslag. Dat moet wel.”
Het zijn volgens hem allemaal indicaties dat er in ziekenhuizen niet over fouten wordt gesproken. “Een incident dat ernstige gevolgen heeft voor patiënten dient altijd gemeld te worden. Na onderzoek kan alsnog blijken dat het om een complicatie gaat, maar dan is het in ieder geval goed onderzocht.”
Rangen en standen
Ziekenhuizen zijn volgens Buijsen vaak bang voor reputatieschade of aansprakelijkheid. Daarbij is het moeilijk om artsen aan te spreken op fouten. “Er heerst nog steeds een cultuur van rangen en standen. De gesprekscultuur is niet helemaal optimaal.”
Het is aan het ziekenhuisbestuur om daar iets aan te doen, vindt Buijsen. Verder zou er in de opleiding van artsen en verpleegkundigen meer aandacht moeten komen voor gesprekken over mogelijke fouten en moet de IGZ boetes opleggen aan ziekenhuizen die calamiteiten niet melden.
Van excuses dat een melding te veel gedoe zou zijn, wil Buijsen niets weten. “Dat is helemaal niet zo bewerkelijk. Dan moet je vervolgens goed onderzoek doen, maar dat mag je na een ernstig incident ook verwachten.”
RTVWEST 27.12.2015 Psychologenpraktijk Ichthus uit Katwijk heeft voor meer dan 200 uur gedeclareerd bij zorgverzekeraars, op naam van een psychiater die deze uren nooit heeft gemaakt. Dat meldt de NOS na een onderzoek van PriceWaterhouseCoopers (PWC).
De psychiater in kwestie heeft veel van de patiënten zelfs nog nooit heeft gezien, zo zegt hij zelf. Hij werkte als freelancer maar een beperkt aantal uren voor de Katwijkse praktijk. Maar in de dossiers werd hij, zonder dat de psychiater het wist, opgevoerd als behandelaar van honderden patiënten.
De psychiater laat aan de NOS weten geschokt te zijn. ‘Ichthus lijkt honderdduizenden euro’s te hebben gedeclareerd door mijn naam te misbruiken voor het stellen van diagnoses en voor behandelingen waar ik niets van weet. Ik ben daar echt van geschrokken. Mijn angst is dat er bijvoorbeeld uit een behandeling waar ik niet verantwoordelijk voor ben een suïcide voortkomt. En dat er dan mijn kant op wordt gekeken, terwijl ik nog nooit van de patiënt in kwestie heb gehoord.’
Stappen ondernemen
De praktijk uit Katwijk declareerde de behandelingen bij de verzekeraars via de grotere ggz-instelling Lelie Zorggroep. Eerder deze maand werd bekend dat de Lelie Zorggroep voor 187.000 euro verkeerd heeft gedeclareerd. Dat bedrag wordt terugbetaald.
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft de NOS laten weten geen verdere maatregelen te nemen tegen de Lelie Zorggroep, omdat zij snel reageerden op de foutieve declaraties. De NZa wil niet zeggen of er maatregelen tegen de Katwijkse praktijk worden genomen.
Reacties
Ook de eigenaar van de psychologenpraktijk wilde niet reageren. Hij erkent in het rapport van PWC dat er administratief zaken zijn misgegaan, maar zegt dat het niet aan hem ligt. Volgens de eigenaar zou de Lelie Zorggroep hem hebben opgedragen de psychiater in bepaalde dossiers te schrijven, zodat die uren gedeclareerd konden worden.
De Lelie Zorggroep wil niet op deze specifieke zaak ingaan. Maar in algemeenheid: ‘we zullen nooit iemand vragen een werkwijze te hanteren die in strijd is met de regels.’
AD 23.12.2015 De lokale cliëntenraad van Middin is ‘diep getroffen’ door de misstanden bij de zorgorganisatie. Dat laat het orgaan weten in een brief aan de redactie van deze krant. ,,Helaas is het in een aantal woningen, zo blijkt, de afgelopen jaren behoorlijk misgegaan”, aldus de raad, die namens de bewoners spreekt (vaak via de ouders of een andere betrokkene).
,,Dat heeft ons diep getroffen. Er zijn dus blijkbaar ook medewerkers die zich enorm misdragen. Zoiets is onvergeeflijk en mag niet gebeuren.” De brief is een reactie op een artikel in deze krant van afgelopen vrijdag, waarin een familielid van een ex-bewoner zijn beklag doet. De raad zegt zich te ‘verbazen over de woordkeus, de suggesties en de bij het artikel geplaatste foto’s’.
Het familielid stelt dat ‘de beerput open moet’. Hierin herkent de cliëntenraad zich niet. Volgens het orgaan bekijkt Middin nu of andere medewerkers en leidinggevenden van de locatie Binnenklingen op de hoogte waren van de misstanden, aldus de cliëntenraad. ,,In dat kader zijn passende maatregelen beloofd. Hierbij zijn voor zover wij kunnen beoordelen geen pogingen gedaan om zaken goed te praten, of te versluieren.”
Wel leeft de raad mee met de getroffen cliënten en hun familie. ,,Wij begrijpen uiteraard de boosheid van de betrokken ouders en vertegenwoordigers.” De raad heeft zich in het artikel ‘ook geërgerd aan de diskwalificatie van de medewerkers in de zorg’. ,,Dat verdienen zij beslist niet. Bijna altijd ervaren wij de warmte die men naar onze familieleden uitstraalt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat men altijd goed handelt, maar in elk geval vanuit betrokkenheid.”
Onacceptabel gedrag
In november bleek dat twee medewerkers van een beschermde woongroep voor verstandelijk beperkten op non-actief waren gezet vanwege ‘onacceptabel gedrag’. Uit onderzoek bleek dat het ging om pesten en mishandeling. De medewerkers zijn inmiddels ontslagen.
NU 22.12.2015 Drie cardiologen van het voormalige Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse mogen als arts blijven werken.
Ze krijgen geen beroepsverbod. Ze hebben dinsdag ook in hoger beroep een berisping gekregen van het Centraal Tuchtcollege, de hoogste tuchtrechter voor medische zaken in Nederland.
De cardiologen werden vorig jaar nog door het Regionaal Tuchtcollege berispt. Op de afdeling cardiologie in Spijkenisse stierven bovengemiddeld veel patiënten, zo werd in 2010 bekend.
Volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) kwam dat door chaos. Dossiers werden niet goed bijgehouden, de artsen lieten de kliniek over aan een assistent en vaak was het onduidelijk welke arts verantwoordelijk was voor welke patiënt.
Hoger beroep
De cardiologen gaven iedereen de schuld, behalve zichzelf, aldus de inspectie. Toen het tuchtcollege de berisping oplegde ging de inspectie in hoger beroep.
Vanwege de problemen wilde de IGZ dat de drie artsen een beroepsverbod zouden krijgen. Daarvoor moeten ze uit het zogeheten BIG-register worden geschrapt.
Telegraaf 22.12.2015 Drie cardiologen van het voormalige Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse mogen als arts blijven werken. Ze krijgen geen beroepsverbod. Ze hebben dinsdag ook in hoger beroep een berisping gekregen van het Centraal Tuchtcollege.
De drie werkten voor de afdeling cardiologie in Spijkenisse. Daar stierven bovengemiddeld veel patiënten, kwam in 2010 naar buiten. Volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) kwam dat door chaos. Daarom eiste de dienst een beroepsverbod. Daarvoor zouden ze uit het zogeheten BIG-register moeten worden geschrapt.
Het Regionaal Tuchtcollege hield het vorig jaar bij een waarschuwing. De chaos was wel bewezen, maar de gevolgen voor de patiënten niet, zeiden de tuchtrechters. Daarom ging de IGZ in beroep, maar de hoogste tuchtrechter bevestigde de straf dinsdag.
“Ze moesten opereren binnen een ziekenhuis waar de zaken ook niet echt heel goed georganiseerd waren. De klachten waren wel ernstig, maar niet zo dat je direct kon zeggen dat de patiëntenbelangen zijn geschonden”, aldus het Centraal Tuchtcollege. Bovendien zijn er “nogal wat persoonlijke consequenties” geweest voor de artsen, omdat hun namen naar buiten zijn gekomen en “op die manier zijn ze ook al voor een deel gestraft”. Wel verdienen de cardiologen een berisping “voor de slechte organisatie van de maatschap en de daardoor verleende zorg”.
Telegraaf 22.12.2015 Mogen drie cardiologen van het voormalige Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse ooit nog als arts werken? Dat beslist het Centraal Tuchtcollege dinsdag. Het college is de hoogste tuchtrechter voor medische zaken in Nederland.
Op de afdeling cardiologie in Spijkenisse stierven bovengemiddeld veel patiënten. Volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) kwam dat door chaos. Dossiers werden niet goed bijgehouden, de artsen lieten de kliniek over aan een assistent en vaak was het onduidelijk welke arts verantwoordelijk was voor welke patiënt. De cardiologen gaven iedereen de schuld, behalve zichzelf, aldus de inspectie.
Vanwege de problemen wilde de IGZ dat de drie artsen een beroepsverbod zouden krijgen. Daarvoor moeten ze uit het zogeheten BIG-register worden geschrapt. Het Regionaal Tuchtcollege hield het vorig jaar bij een berisping. De chaos was wel bewezen, maar de gevolgen voor de patiënten niet, zeiden de tuchtrechters. Daarom ging de IGZ in beroep.
Telegraaf 21.12.2015 De zorg bij Stichting Driezorg in Zwolle is weer in orde. De instelling staat niet meer onder toezicht. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft dat maandag laten weten.
Stichting Driezorg biedt ouderenzorg op elf locaties in Zwolle en omgeving. Er wonen ongeveer 1600 dementerende cliënten en er werken zo’n 1200 mensen. Een van de vestigingen stond tussen december 2013 en juni 2014 onder toezicht. De IGZ eiste daarom verbeteringen bij het moederbedrijf. Toen de inspecteurs ook bij een andere vestiging problemen zagen, kwam heel Driezorg onder toezicht.
Volgens de IGZ wist Driezorg niet goed hoe het moest omgaan met demente mensen. Ook waren er problemen met de dossiers van cliënten. Inmiddels heeft Driezorg genoeg verbeteringen doorgevoerd.
Telegraaf 20.12.2015 Een bestuurder van de noodlijdende zorginstelling Saxenburgh Groep in Overijssel heeft ruim 88.165 euro te veel uitbetaald gekregen.
Dat meldt RTL Z zondag op basis van een lijst van bestuurders in de (semi-)publieke sector die boven de norm van de Wet normering topinkomens (WNT) verdienen. De bestuurder, wiens identiteit onbekend is, heeft het geld terug moeten betalen.
Volgens de zender viel de betaling niet onder een overgangsregeling. Saxenburgh Groep boekte vorig jaar een verlies van 1,8 miljoen op een omzet van ruim 112 miljoen euro. Als gevolg van financiële problemen moest Saxenburgh de afgelopen jaren 375 medewerkers ontslaan.
RTVWEST 18.12.2015 Familieleden van gehandicapte bewoners van zorginstelling Middin gaan aangifte doen tegen de directie. De familieleden houden de directie verantwoordelijk voor de misstanden bij zorglocatie Binnenklingen in Kijkduin.
In een onafhankelijk onderzoek dat eerder deze maand werd gepubliceerd kwam naar voren dat twee medewerkers van de zorginstelling zich schuldig hebben gemaakt aan ‘grensoverschrijdend gedrag’. Het onderzoek was ingesteld nadat een collega aan de bel trok.
‘Onderzoek niet genoeg’
Een aantal ouders neemt geen genoegen met het onderzoek. ‘We gaan ze gewoon aanklagen. We zijn het helemaal zat met die lui,’ zegt Henk Kruik over de Middin-directie. Kruiks zoon is één van de bewoners die onder verantwoordelijkheid viel van de hardhandige medewerkers.
Ook Albert van der Pluym Dekker, wiens zus in Binnenklingen heeft gewoond, wil openheid van de directie. Hij heeft een klacht ingediend bij de klachtencommissie van Middin tegen de directie en het bestuur, en wil ook aangifte doen bij de politie.
Den HaagFM 18.12.2015 Familieleden van gehandicapte bewoners van zorginstelling Middin gaan aangifte doen tegen de directie. De familieleden houden de directie verantwoordelijk voor de misstanden bij zorglocatie Binnenklingen in Kijkduin.
In een onafhankelijk onderzoek dat eerder deze maand is gepubliceerd staat dat twee medewerkers van de zorginstelling zich schuldig hebben gemaakt aan ‘grensoverschrijdend gedrag‘, zoals “ruwe bejegening, hardhandigheid en het gebruik van pijnprikkels, verbaal geweld en het pesten van cliënten”.
Een aantal ouders neemt geen genoegen met het onderzoek. “We gaan ze gewoon aanklagen. We zijn het helemaal zat met die lui,” zegt Henk Kruik over de Middin-directie. Kruiks zoon is één van de bewoners die onder verantwoordelijkheid viel van de hardhandige medewerkers. De zorginstelling heeft de betrokken medewerkers ontslagen en aangifte gedaan bij de politie. …lees meer
AD 18.12.2015 Familieleden van gehandicapten doen aangifte tegen de directie van zorginstelling Middin. Zij houden het management verantwoordelijk voor de ernstige misstanden, die onlangs aan het licht kwamen bij locatie Binnenklingen in Kijkduin. Cliënten zijn daar jarenlang mishandeld en getreiterd.
Iedereen die verantwoordelijk is, moet strafrechtelijk worden vervolgd, aldus Albert van der Pluym Dekker.
Binnen broeide het jarenlang bij Binnenklingen, maar ‘van buiten’ ligt het complex er vredig bij. Het is een beschut dorpje, met lage gebouwtjes rond een binnentuin met geitjes, op loopafstand van het Kijkduinse strand. Bewoners schuifelen vrolijk in groepjes voorbij, één of meer begeleiders in hun kielzog. Een oudere man, voorovergebogen, maakt een ommetje. Een jonge vrouw begeleidt hem. Over de misstanden kan ze niets zeggen. ,,Ik ben hier net begonnen als stagiair. Alles wat ik weet, heb ik uit de media. Maar hier word je niet blij van.”
Voor Albert van der Pluym Dekker is dat een understatement. Hij kookt van woede. Gisteren diende hij bij de klachtencommissie van Middin een klacht in tegen de directie en het bestuur. Vanmiddag gaat hij ook aangifte doen bij het politiebureau. Hij wil dat álle verantwoordelijken voor de mishandelingen strafrechtelijk worden vervolgd. De Delftenaar zal bovendien niet eerder rusten, voordat hij precies weet wat er met zijn zus is gebeurd.
Zij woonde in de Haagse instelling in de periode dat twee medewerkers hun boekje ver te buiten gingen. De (zwaar) gehandicapte bewoners zijn jarenlang door hen gepijnigd, gepest en uitgescholden. Leidinggevenden wisten ervan, maar deden (te) weinig.
Informatiebriefje
,,Er ligt een uitgebreid rapport over de misstanden, maar Middin stuurt alleen een informatiebriefje rond,” zegt Van der Pluym Dekker. ,,Bovendien moest ik de kwestie uit de media vernemen. Schandalig, zeker gezien de historie die wij hebben met de instelling. In 2002 is mijn zus seksueel misbruikt door een medebewoner. Dan verwacht je nu toch dat de directie alles doet om de bezorgdheid van haar familie weg te nemen.” Met de informatie die Middin tot nu toe heeft vrijgegeven, kan Van der Pluym Dekker niet vaststellen of zijn zus onder de slachtoffers was. ,,Ook al woonde ze in een ander gebouwtje op het complex, die bewuste medewerkers hadden ook toegang tot háár kamer.”
Hij eist volledige openheid van de directie. ,,Deze beerput móet open.” Daarvoor boort bij ook zijn contacten in de landelijke politiek aan. ,,Ik wil dat er onderzoek wordt gedaan naar de situatie in álle gehandicapteninstellingen in Nederland. Ik kan me niet voorstellen dat dit alleen bij Binnenklingen gebeurt. Ik heb vanwege mijn zus al zoveel instellingen van binnen gezien. Personeelsleden zijn vaak niet geschikt voor de baan. Ik ken er veel die dit werk niet doen uit liefde, maar uit narcistische overwegingen; ‘Kijk mij nou goed zijn voor die gehandicapten’.”
NU 14.12.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft een externe commissie ingesteld ter ondersteuning van een lopend onderzoek naar mogelijke misstanden bij het UMC Utrecht.
Jan Willem Leer, voormalig hoogleraar en hoofd van de afdeling radiotherapie aan het Radboudumc, is aangesteld als voorzitter, maakte de IGZ maandag bekend.
De inspectie kondigde begin november een onderzoek aan naar de patiëntveiligheid en het bestuur, naar aanleiding van twee calamiteiten en klachten over een angstcultuur op de kno-afdeling van het Utrechtse ziekenhuis. Aanleiding was het tv-programma Zembla waar de misstanden aan het licht kwamen.
De externe commissie moet onder meer onderzoeken of er sprake is van verhoogde risico’s voor de patiëntveiligheid op de afdeling kno. Daarnaast wordt de invloed van de bestuurscultuur op de kwaliteit en de veiligheid van de zorg onderzocht.
Het UMC liet begin november weten zelf ook een onderzoek te laten doen door een onafhankelijke, externe commissie. De IGZ noemde deze beslissing van het bestuur hoogst ongebruikelijk.
Telegraaf 14.12.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft een externe commissie ingesteld ter ondersteuning van een lopend onderzoek naar mogelijke misstanden bij het UMC Utrecht. Jan Willem Leer, voormalig hoogleraar en hoofd van de afdeling radiotherapie aan het Radboudumc, is aangesteld als voorzitter, maakte de IGZ maandag bekend.
De inspectie kondigde begin november een onderzoek aan naar de patiëntveiligheid en het bestuur, naar aanleiding van twee calamiteiten en klachten over een angstcultuur op de kno-afdeling van het Utrechtse ziekenhuis. Aanleiding was het tv-programma Zembla waar de misstanden aan het licht kwamen.
De externe commissie moet onder meer onderzoeken of er sprake is van verhoogde risico’s voor de patiëntveiligheid op de afdeling kno. Daarnaast wordt de invloed van de bestuurscultuur op de kwaliteit en de veiligheid van de zorg onderzocht.
Het UMC liet begin november weten zelf ook een onderzoek te laten doen door een onafhankelijke, externe commissie. De IGZ noemde deze beslissing van het bestuur hoogst ongebruikelijk.
Telegraaf 09.12.2015 Het Openbaar Ministerie wil een voormalig directeur van Achmea Health Centers (AHC) en een oud-directievoorzitter van de Achmea-tak Zorg en Gezondheid vervolgen. Zij worden verdacht van belastingfraude of het faciliteren van onrechtmatigheden.
De toenmalig directeur van AHC zou een eenmalige bonus hebben gekregen vanwege zijn rol in de uitbouw van de fitnesscentra. Het OM verdenkt hem ervan dat hij heeft geprobeerd de loonbelasting te omzeilen door de bonus als huur te laten uitbetalen. Hij zou daarvoor onder meer de huur en de contractduur van meerdere panden hebben aangepast.
Het plan om op deze wijze de loonbelasting te omzeilen werd vervolgens goedgekeurd door de oud-directievoorzitter van de Achmea-tak Zorg en Gezondheid. Die hield het in ieder geval niet tegen. Daarmee is volgens het OM sprake van valsheid in geschrifte.
AD 07.12.2015 Het Slotervaartziekenhuis heeft een lening van 4,6 miljoen euro aan de gemeente Amsterdam afgelost, waarmee een punt is gezet achter een jaren slepende kwestie, schrijft Het Parool. Dit blijkt uit de jaarrekening over 2014. Ook beschikt het ziekenhuis met ingang van maandag niet meer over een volwaardige afdeling kindergeneeskunde.
De lening bedroeg oorspronkelijk 10 miljoen gulden. De gemeente Amsterdam verstrekte de lening in 1997 toen het ziekenhuis zelfstandig werd. Voor die tijd was het ziekenhuis een gemeentelijke instelling.
De lening is de afgelopen periode een bron van conflict geweest. Vooral toen Aysel Erbudak directeur was van het ziekenhuis, van 2006 tot 2013, was dit het geval. Zij vond de rente van zes procent te hoog en schortte op eigen houtje de afbetaling op, schrijft de Amsterdamse krant. Amsterdam daagde het ziekenhuis voor de rechter en kreeg in verschillende instanties gelijk, maar Erbudak hield aan.
Toen het ziekenhuis eind 2013 aan de MC Groep werd verkocht, werd door de toenmalige wethouder van Financién, Peter Hilhorst, op een nieuwe afbetalingsregeling aangedrongen. Het ziekenhuis heeft versneld aan deze regeling voldaan.
Kindergeneeskunde
Het MC Slotervaart, zoals het ziekenhuis sinds juni officieel heet, verwijst kinderen voor opname voortaan door naar het VUmc, waarmee het ook gaat samenwerken op het gebied van verloskunde, gynaecologie, cardiologie en chirurgie. De polikliniek kindergeneeskunde van het Slotervaart blijft wel open, met ruimere openingstijden en twee keer zoveel spreekuren als voorheen, aldus Het Parool.
Er wordt vermoed dat de sluiting van een volwardige afdeling kindergeneeskunde een nieuwe stap is in het streven van de MC Groep om verlieslijdende delen af te stoten.
Heroïne
Het ziekenhuis kwam eerder dit jaar in het nieuws vanwege het wel of niet verdoezelen van opbrengsten van de productie van medicinale heroïne. Het ziekenhuis ontkent dit. Dat er geen ruchtbaarheid aan is gegeven, komt voort uit veiligheidsoverwegingen, zei het ziekenhuis eerder.
Telegraaf 04.12.2015 Het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis heeft vorig jaar een verlies van 1,4 miljoen euro geleden. Het is het derde achtereenvolgende jaar dat het ziekenhuis rode cijfers schrijft, meldt RTL Z.
Het voortbestaan van het Slotervaartziekenhuis blijft onzeker. Het werd in 2006 overgenomen door investeerders Jan Schram en Aysel Erbudak en kwam in 2013 in handen van zorgondernemer Loek Winter. In 2014 daalde de omzet met bijna 28 procent.
Telegraaf 04.12.2015 De Amsterdamse ziekenhuizen VUmc en MC Slotervaart willen samenwerken op het gebied van verloskunde, gynaecologie, kindergeneeskunde, cardiologie en chirurgie. Er worden momenteel verkennende gesprekken gevoerd, hebben de ziekenhuizen laten weten.
,,Hoe de samenwerking er precies uit komt te zien is onderwerp van gesprek tussen de raad van bestuur van VUmc en de directie van Slotervaart, in afstemming met de betrokken afdelingen”, staat in een schriftelijke toelichting.
De twee ziekenhuizen werken al jaren samen op diverse gebieden.
NU 01.12.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht voeren voorlopig geen operaties meer uit. Ze waren vorige week al met verlof gegaan.
Nu zijn ze ook “vrijgesteld van patiëntenzorg”, meldt het ziekenhuis maandag. De artsen geven wel colleges aan studenten en krijgen ook gewoon hun salaris.
Het gaat om het hoofd van de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde en een chirurg. Volgens het UMC hebben ze door alle commotie niet de rust die ze nodig hebben voor complexe operaties.
Het programma Zembla had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling. Anonieme bronnen klaagden over een angstcultuur op de afdeling. Bovendien zou de chirurg tot twee keer toe een slagader hebben doorgesneden.
Geen natuurlijke dood
Beide patiënten overleden. In een van de dossiers stond dat de lijkschouwer een natuurlijke dood had geconstateerd, maar de lijkschouwer zegt dat het stoffelijk overschot helemaal niet is onderzocht.
De sterfgevallen hadden moeten worden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, maar dat gebeurde pas onlangs. De inspectie doet nu onderzoek naar het UMC. Volgens het UMC zijn er geen schikkingen betaald aan nabestaanden en lopen daar ook geen onderhandelingen over.
Telegraaf 01.12.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft het verscherpt toezicht bij kliniek voor plastische chirurgie EMC Bosch en Duin opgeheven. De instelling biedt geen zorg meer.
In april 2015 stelde de inspectie EMC Bosch en Duin onder verscherpt toezicht. Tijdens de periode van het verscherpt toezicht heeft de bestuurder maandelijks voortgangsrapportages opgesteld.
Faillissement
De inspectie heeft meerdere onaangekondigde bezoeken gebracht. Tijdens het onaangekondigde bezoek van 14 oktober 2015 bleek dat er geen operatieve ingrepen meer werden uitgevoerd. De inspectie werd gemeld dat een dag eerder officieel het faillissement was uitgesproken.
“Nu in en door EMC Bosch en Duin geen zorg meer wordt geleverd houdt het verscherpt toezicht feitelijk op en kan het worden opgeheven”, aldus de inspectie.
EMC Bosch en Duin is een gespecialiseerde kliniek op het gebied van plastische chirurgie, huidverbetering en leefstijladvies.
Telegraaf 01.12.2015 Het Diakonessenhuis in Utrecht heeft zijn problemen verholpen en staat daarom niet meer onder toezicht. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft dat dinsdag gemeld. Het ziekenhuis werd sinds november vorig jaar extra in de gaten gehouden.
Het Diakonessenhuis wil een cultuurverandering in het hospitaal doorvoeren.
De inspectie had vorig jaar geconcludeerd dat het Diakonessenhuis niet genoeg leerde van medische fouten en dat het bestuur dat niet snel genoeg kon verbeteren. Bovendien gingen het bestuur en de medisch specialisten niet goed met elkaar om. Inmiddels heeft het ziekenhuis enkele nieuwe bestuurders.
AD 30.11.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht voeren voorlopig geen operaties meer uit. Ze waren vorige week al met verlof gegaan en nu zijn ze ook ,,vrijgesteld van patiëntenzorg”, meldde het ziekenhuis maandag. De artsen geven wel colleges aan studenten en krijgen ook gewoon hun salaris.
Het gaat om het hoofd van de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde en een chirurg. ,,Door de media-aandacht en de commotie die is ontstaan – en die beide artsen uiteraard persoonlijk enorm heeft geraakt – ontbreekt het hen aan rust om de concentratie op te brengen die nodig is voor het doen van complexe operaties,” stelt het UMC in een verklaring.
Het programma Zembla had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling. Anonieme bronnen klaagden over een angstcultuur op de afdeling. Bovendien zou de chirurg tot twee keer toe een slagader hebben doorgesneden. Beide patiënten overleden. In een van de dossiers stond dat de lijkschouwer een natuurlijke dood had geconstateerd, maar de lijkschouwer zegt dat het stoffelijk overschot helemaal niet is onderzocht.
De sterfgevallen hadden moeten worden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, maar dat gebeurde pas onlangs. De inspectie doet nu onderzoek naar het UMC. Volgens het UMC zijn er geen schikkingen betaald aan nabestaanden en lopen daar ook geen onderhandelingen over.
NU 30.11.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht voeren voorlopig geen operaties meer uit. Ze waren vorige week al met verlof gegaan.
Nu zijn ze ook “vrijgesteld van patiëntenzorg”, meldt het ziekenhuis maandag. De artsen geven wel colleges aan studenten en krijgen ook gewoon hun salaris.
Het gaat om het hoofd van de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde en een chirurg. Volgens het UMC hebben ze door alle commotie niet de rust die ze nodig hebben voor complexe operaties.
Het programma Zembla had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling. Anonieme bronnen klaagden over een angstcultuur op de afdeling. Bovendien zou de chirurg tot twee keer toe een slagader hebben doorgesneden.
Geen natuurlijke dood
Beide patiënten overleden. In een van de dossiers stond dat de lijkschouwer een natuurlijke dood had geconstateerd, maar de lijkschouwer zegt dat het stoffelijk overschot helemaal niet is onderzocht.
De sterfgevallen hadden moeten worden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, maar dat gebeurde pas onlangs. De inspectie doet nu onderzoek naar het UMC. Volgens het UMC zijn er geen schikkingen betaald aan nabestaanden en lopen daar ook geen onderhandelingen over.
Telegraaf 30.11.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht voeren voorlopig geen operaties meer uit. Ze waren vorige week al met verlof gegaan en nu zijn ze ook “vrijgesteld van patiëntenzorg”, meldde het ziekenhuis maandag. De artsen geven wel colleges aan studenten en krijgen ook gewoon hun salaris.
Het gaat om het hoofd van de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde en een chirurg. Volgens het UMC hebben ze door alle commotie niet de rust die ze nodig hebben voor complexe operaties.
Het programma Zembla had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling. Anonieme bronnen klaagden over een angstcultuur op de afdeling. Bovendien zou de chirurg tot twee keer toe een slagader hebben doorgesneden. Beide patiënten overleden. In een van de dossiers stond dat de lijkschouwer een natuurlijke dood had geconstateerd, maar de lijkschouwer zegt dat het stoffelijk overschot helemaal niet is onderzocht.
De sterfgevallen hadden moeten worden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, maar dat gebeurde pas onlangs. De inspectie doet nu onderzoek naar het UMC. Volgens het UMC zijn er geen schikkingen betaald aan nabestaanden en lopen daar ook geen onderhandelingen over.
Trouw 23.11.2015 Twee omstreden KNO-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht zijn ‘met verlof’. Dat heeft het universitaire centrum maandag gezegd na een bericht van Zembla. Het programma had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling.
Het gaat om het afdelingshoofd en een chirurg. Volgens het UMC blijven de twee in dienst. “Ze hebben het een en ander voor hun kiezen gehad. Je wilt dat ze daar ook van herstellen. Als ze terugkomen van hun verlof, pakken ze hun normale werk weer op”, aldus een woordvoerder.
Anonieme bronnen klaagden tegen Zembla over een angstcultuur op de afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Bovendien zou de chirurg tijdens een operatie per ongeluk een halsslagader hebben doorgesneden, waardoor de patiënt later overleed.
De misstanden in het ziekenhuis waren bovendien te laat gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Het onderzoek dat daarop volgde, strandde omdat niemand voorbeelden wilde geven.
NU 23.11.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht zijn ”met verlof”.
Dat heeft het universitaire centrum maandag gezegd na een bericht van Zembla. Het programma had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling.
Het gaat om het afdelingshoofd en een chirurg. Volgens het UMC blijven de twee in dienst. ”Ze hebben het een en ander voor hun kiezen gehad. Je wilt dat ze daar ook van herstellen. Als ze terugkomen van hun verlof, pakken ze hun normale werk weer op”, aldus een woordvoerder.
Anonieme bronnen klaagden tegen Zembla over een angstcultuur op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde. Bovendien zou de chirurg tijdens een operatie per ongeluk een halsslagader hebben doorgesneden, waardoor de patiënt later overleed.
Telegraaf 23.11.2015 Twee omstreden kno-artsen van het ziekenhuis UMC Utrecht zijn ‘met verlof’. Dat heeft het universitaire centrum maandag gezegd na een bericht van Zembla. Het programma had onlangs een bericht over misstanden op de afdeling.
Het gaat om het afdelingshoofd en een chirurg. Volgens het UMC blijven de twee in dienst. “Ze hebben het een en ander voor hun kiezen gehad. Je wilt dat ze daar ook van herstellen. Als ze terugkomen van hun verlof, pakken ze hun normale werk weer op”, aldus een woordvoerder.
Anonieme bronnen klaagden tegen Zembla over een angstcultuur op de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde. Bovendien zou de chirurg tijdens een operatie per ongeluk een halsslagader hebben doorgesneden, waardoor de patiënt later overleed.
VK 20.11.2015 Winst die het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam maakt met de productie van medicinale heroïne, wordt sinds 2012 niet meer uitgekeerd. Er is twee keer dividend uitbetaald, maar daarmee is gestopt op aandringen van het ministerie van Volksgezondheid waarvoor de drugs worden geproduceerd.
Dat schrijven minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn van VWS vrijdag aan de Kamer. Eerder deze maand ontstond ophef over de kwestie nadat in een boek was gemeld dat het ziekenhuis grote winst zou maken op de productie van heroïne en dit stil zou hebben gehouden.
Heroïneproductie
Vorige week kwam in het nieuws dat het Slotervaartziekenhuis jarenlang miljoenen euro’s verdiende met de productie van heroïne. De drug werd door een dochterbedrijf van het ziekenhuis geproduceerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. De heroïne werd gebruikt voor drugsverslaafden die het onder begeleiding van hulpverleners krijgen toegediend.
NU 20.11.2015 Winst die het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam maakt met de productie van medicinale heroïne, wordt sinds 2012 niet meer uitgekeerd.
Het dochterbedrijf dat de drugs produceert heeft twee keer dividend uitbetaald aan Slotervaart Participaties BV, maar is daarmee gestopt op aandringen van het ministerie van Volksgezondheid waarvoor de drugs worden geproduceerd.
Dat schrijven minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn van VWS vrijdag aan de Kamer. Eerder deze maand ontstond ophef over de kwestie nadat in een boek was gemeld dat het ziekenhuis grote winst zou maken op de productie van heroïne en dit stil zou hebben gehouden.
”De suggestie dat het Slotervaart Ziekenhuis winst heeft gemaakt met de productie van medicinale heroïne en deze zou hebben uitgekeerd, geeft een vertekend beeld”, aldus de bewindslieden. VWS geeft jaarlijks 3 miljoen uit voor de heroïne.
Telegraaf 20.11.2015 Een zorginstelling in het Gelderse Lunteren moet onmiddellijk stoppen met haar werkzaamheden. Als LunterenZorg dat niet doet, volgt een boete, meldde de Inspectie voor de Gezondheidszorg vrijdag.
LunterenZorg heeft dezelfde eigenaar als instelling Zorgbruurs uit Groesbeek. Die had in september een tik op de vingers gekregen van de inspectie. Zorgbruurs gaf de gehandicapte cliënten niet de intensieve zorg die ze nodig hadden. Zo bleek een vrouw met haar kind in een caravan te wonen. Daarom moest Zorgbruurs binnen vier weken stoppen met werken en alle cliënten overdragen aan een andere zorgaanbieder.
De instelling in Lunteren had dezelfde problemen. Zo was er ’s nachts geen begeleiding, in noodgevallen waren verzorgers alleen telefonisch bereikbaar. Zorgbruurs en LunterenZorg mogen pas weer cliënten aannemen als de inspectie vindt dat de problemen zijn verholpen.
AD 20.11.2015 Dat het ziekenhuis UMC Utrecht openlijk toegeeft dat het heeft gefaald en excuses aanbiedt, heeft Adrienne Cullen (55) goed gedaan. Ze is terminaal ziek, omdat het ziekenhuis haar baarmoederhalskanker over het hoofd zag. ,,Uit de verklaring van vrijdagochtend blijkt heel veel menselijkheid. Daar is mijn cliënte door geraakt”, zei haar advocaat August Van vrijdag. Cullen heeft de hoogste letselschadevergoeding in de Nederlandse geschiedenis gekregen. Het UMC Utrecht heeft in totaal 545.000 euro overgemaakt. Daarvan is ongeveer 350.000 euro bedoeld voor haar immateriële schade. Haar echtgenoot kreeg 192.000, omdat haar inkomen wegvalt als ze overlijdt.
Pas twee jaar later kwam de uitslag bij toeval boven water. Ze werd alsnog behandeld, maar een paar maanden geleden bleek dat de tumor was uitgezaaid en dat ze nog maar kort te leven heeft. ,,Ik ga niet dood aan kanker, ik sterf aan medische nalatigheid”, zegt Cullen vrijdag in een interview met het NRC. Ze is ook boos dat het ziekenhuis zo weinig van zich heeft laten horen.
NU 20.11.2015 Het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC) betaalt een schadevergoeding van 350.000 euro aan een vrouw die slachtoffer is geworden van een ernstig medische fout. Het gaat om het hoogste bedrag aan smartengeld dat ooit in Nederland is betaald. Dat meldt NRC Next vrijdag.
De medische fout werd door het ziekenhuis ruim twee jaar te laat gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), blijkt uit onderzoek van de krant.
Het UMC Utrecht heeft in totaal 545.000 euro overgemaakt. Daarvan is ongeveer 350.000 euro bedoeld voor haar immateriële schade. Haar echtgenoot kreeg 192.000, omdat haar inkomen wegvalt als ze overlijdt.
Onderzoekscommissie
Eerder meldde het onderzoeksprogramma Zembla al dat er vaker medische fouten in het Utrechtse ziekenhuis bij de KNO-afdeling zijn achtergehouden voor de inspectie. Het UMC Utrecht heeft daarop een onderzoekscommissie ingesteld. De zaak Cullen wordt daar nu in meegenomen.
Als oorzaak van de fout noemt het UMC Utrecht onder andere de overgang van papieren naar digitale patiëntendossiers. Er zouden inmiddels maatregelen genomen zijn om herhaling te voorkomen. Behandelaars krijgen nu automatisch een digitale melding bij nieuwe diagnostische uitslagen.
Telegraaf 18.11.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft het verscherpt toezicht op twee steunpunten van thuiszorginstelling PrivaZorg AWBZ opgeheven. Er zijn op deze locaties, in Houten en Amersfoort, geen structurele tekortkomingen meer in de zorg. Bij PrivaZorg Rivierenland is het toezicht verlengd, hier gaan de verbeteringen nog te langzaam.
De inspectie stelde de instelling eind april 2015 onder verscherpt toezicht. De beschikbaarheid en inzet van deskundig en bekwaam personeel was niet goed geregeld, de dossiervoering bleek niet op orde en er waren er tekortkomingen op het gebied van medicatieveiligheid.
Hertoetsing
Begin oktober bracht de inspectie hertoetsbezoeken aan de verschillende locaties om te kijken of er voldoende verbeteringen waren doorgevoerd. Bij PrivaZorg Eemland in Amersfoort en PrivaZorg Utrecht in Houten bleek dit het geval. Dat gold niet voor het steunpunt PrivaZorg Rivierenland in Maurik.
De inspectie verlengt haar verscherpt toezicht voor dit steunpunt daarom met zes maanden.
Telegraaf 17.11.2015 Het Rotterdamse verpleeghuis Akropolis is voor zes maanden onder verscherpt toezicht gesteld, wegens “structurele tekortkomingen” in de zorg. Daarnaast worden verbeteringen te langzaam doorgevoerd, meldt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) dinsdag.
Akropolis, onderdeel van Stichting Humanitas, biedt complexe zorg voor kwetsbare oudere patiënten. In het verpleeghuis verblijven ongeveer 300 mensen.
De IGZ constateerde tijdens controles bij de instelling dat er aanhoudende problemen waren met de kwaliteit en veiligheid van zorg. Zo waren dossiers van patiënten niet in orde en ontbrak het aan deskundigheid bij de medewerkers. Daarnaast zaten er gevaarlijke kranen in het verpleeghuis, waardoor een bewoner zich eerder dit jaar had verbrand.
“Akropolis moet de komende periode structurele maatregelen nemen om de zorg verder te verbeteren en de inspectie hierover informeren”, aldus de IGZ.
NU 11.11.2015 Het MC Slotervaart (voorheen Slotervaartziekenhuis) in Amsterdam ontkent dat de miljoenenwinst die is gemaakt met de productie en distributie van heroïne is verzwegen.
Het geld is bovendien ten goede gekomen aan onderzoek en gezondheidszorg, aldus het ziekenhuis woensdag in een verklaring.
De heroïne werd door een dochterbedrijf, Di-AcetylM, van het ziekenhuis gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid (VWS) en is bestemd voor drugsverslaafden die het onder begeleiding door een hulpverlener krijgen toegediend.
Jaarlijks ontvangt de zogenoemde heroïne-bv van VWS 3 miljoen euro als vergoeding voor zijn werkzaamheden, meer dan 1 miljoen daarvan is winst.
In het boek De kraak van het Slotervaartziekenhuis – en de avonturen van Aysel Erbudakvan twee journalisten van Het Parool en NRC Handelsblad staat dat de winst naar het eigen vermogen van het ziekenhuis ging.
Het ministerie van Volksgezondheid wilde woensdag nog geen inhoudelijk commentaar geven. De Tweede Kamer wil wel een debat over de kwestie.
NU 11.11.2015 Het MC Slotervaart (voorheen Slotervaartziekenhuis) in Amsterdam ontkent dat de miljoenenwinst die is gemaakt met de productie en distributie van heroïne is verzwegen.
Het geld is bovendien ten goede gekomen aan onderzoek en gezondheidszorg, aldus het ziekenhuis woensdag in een verklaring.
De heroïne werd door een dochterbedrijf, Di-AcetylM, van het ziekenhuis gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid (VWS) en is bestemd voor drugsverslaafden die het onder begeleiding door een hulpverlener krijgen toegediend.
Jaarlijks ontvangt de zogenoemde heroïne-bv van VWS 3 miljoen euro als vergoeding voor zijn werkzaamheden, meer dan 1 miljoen daarvan is winst.
In het boek De kraak van het Slotervaartziekenhuis – en de avonturen van Aysel Erbudak van twee journalisten van Het Parool en NRC Handelsblad staat de winst naar het eigen vermogen van het ziekenhuis ging.
Telegraaf 11.11.2015 Het Slotervaart-ziekenhuis ontkent dat opbrengsten van de productie van medicinale heroïne zijn verdoezeld. Dat er geen ruchtbaarheid aan gegeven is komt voort uit veiligheidsoverwegingen. “Bovendien komt het geld rechtstreeks ten goede aan onderzoek en de gezondheidszorg”, liet het ziekenhuis woensdag weten, naar aanleiding van berichtgeving van Het Parool en NRC Handelsblad op basis van het boek De Kraak van het Slotervaartziekenhuis.
De heroïneproductie door een dochterbedrijf van het ziekenhuis is volgens Slotervaart een rechtstreeks gevolg van een politiek besluit. “Een besluit dat een belangrijk maatschappelijk doel dient in het kader van de verslavingszorg.”
Volgens het ziekenhuis is de bv die zich bezighield met de heroïneproductie niet expliciet en onder een andere naam in de jaarverslagen verwerkt. “Bekendheid van locatie en betrokken personen bij deze productie kan namelijk leiden tot uitlokking van criminele activiteiten gericht op deze locaties en personen”, meldt het MC Slotervaart, voorheen Slotervaartziekenhuis.
De Tweede Kamer besloot in 2004 om de behandeling van heroïneverslaafden met heroïne als geneesmiddel toe te staan en de harddrug als geneesmiddel te registreren. Na een Europese aanbesteding vanuit het ministerie van Volksgezondheid ging de opdracht uiteindelijk naar Di-AcetylM, de heroïne bv van het Slotervaart. Het contract met het ministerie liep van juli 2006 tot juni 2015.
Elsevier 11.11.2015 Het Amsterdamse ziekenhuis MC Slotervaart verdient al jaren miljoenen aan de productie en doorverkoop van heroïne.
Het Amsterdamse ziekenhuis MC Slotervaart verdient al jaren miljoenen aan heroïneproductie. De overheid vroeg het ziekenhuis om heroïne te produceren voor verslaafden, die het onder begeleiding van hulpverleners in afkickcentra gebruiken.
Dat maakten journalisten Bas Soetenhorst en Jeroen Wester vandaag bekend. Vrijdag verschijnt hun boek De Kraak van het Slotervaartziekenhuis – en de avonturen van Aysel Erbudak, waarover Het Parool en NRC berichten.
Een dochterbedrijf van het ziekenhuis – ‘de heroïne-bv’ – zou de heroïne produceren in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid voor drie miljoen euro per jaar. Jaarlijks maakt de bv daarop meer dan één miljoen euro winst, die doorstroomt naar MC Slotervaart en een kwart is van zijn totale vermogen.
Winst
Opmerkelijk aan de winstmarge van 30 procent is dat deze niet is vermeld in jaarrekeningen van het ziekenhuis. Volgens de accountant van het ziekenhuis KPMG was die melding niet nodig: het zou voldoende zijn om MC Slotervaart te noemen als houdstermaatschappij van heroïne-bv.
Het is ziekenhuizen verboden om winst uit te keren, maar de heroïne-bv keerde wel winst uit aan een andere bv. Eigenaar van die bv is dezelfde als de bestuurder van heroïne-bv: Jos Beijnen. Hij weigerde commentaar te geven.
Het ministerie onderzocht in 2010 of de heroïneprijs niet te hoog was, maar verlaagde de prijs pas in 2013 met 22 procent. Voor die prijsverlaging maakte heroïne-bv nog meer winst, met medeweten van het ministerie.
Reacties
Een woordvoerder van het ziekenhuis gaf aan in de loop van woensdagmiddag met een reactie te komen. CDA-Kamerlid Hanke Bruins Slot vindt het ‘bizar dat winst wordt gemaakt op een medische voorziening’.
Ex-bestuursvoorzitter van het ziekenhuis Aysel Erbudak zei: ‘Als journalisten daarover schrijven, zal het wel waar zijn.’ Zij werd in 2013 ontslagen, nadat ze was geschorst omdat ze te weinig overlegde met andere bestuurders. Na die schorsing bleek dat Erbudak het ziekenhuis ‘aanzienlijke bedragen‘ afhandig had gemaakt. Zo zou ze het ziekenhuis € 61.535 aan eigen facturen hebben laten betalen.
Het ministerie levert de heroïne aan afkickcentra, waar hulpverleners kleine hoeveelheden heroïne toedienen aan de drugsgebruikers om de verslaving af te bouwen.
VK 11.11.2015 Het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis heeft jarenlang miljoenen euro’s verdiend met de productie van heroïne. De drug werd door een dochterbedrijf van het ziekenhuis geproduceerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. De heroïne werd gebruikt voor drugsverslaafden die het onder begeleiding van hulpverleners krijgen toegediend.
Ik ken de afspraken met VWS niet, aldus voormalig bestuursvoorzitter Aysel Erbudak
De heroïne-inkomsten van het ziekenhuis worden beschreven door journalisten Bas Soetenhorst (Het Parool) en Jeroen Wester (NRC Handelsblad) in het boek ‘De kraak van het Slotervaartziekenhuis en de avonturen van Aysel Erbudak’, dat vandaag verschijnt. Volgens hen heeft het ministerie jarenlang te veel betaald voor de productie.
Het Slotervaartziekenhuis zegt dat de heroïneproductie een rechtstreeks gevolg is van een politiek besluit. ‘Een besluit dat een belangrijk maatschappelijk doel dient in het kader van de verslavingszorg.’ Verslaafden zouden daardoor niet meer afhankelijk zijn van het criminele circuit. De winst ging volgens het ziekenhuis naar onderzoek en naar de gezondheidszorg.
Trouw 11.11.2015 Het Slotervaart-ziekenhuis in Amsterdam heeft grote winsten gemaakt op het produceren van heroïne in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. De drugs waren bestemd voor drugsverslaafden die het onder begeleiding van hulpverleners kregen toegediend. De inkomsten zijn stilgehouden.
Dat schrijven de Het Parool en NRC Handelsblad op basis van het boek De Kraak van het Slotervaartziekenhuis, dat is geschreven door journalisten van de kranten.
Een dochterbedrijf van het ziekenhuis maakt de heroïne in opdracht van het ministerie. Volgens de kranten was van iedere 3 miljoen euro die het jaarlijks als vergoeding kreeg een miljoen euro winst.
Een woordvoerder van het ziekenhuis kon woensdagmiddag nog geen inhoudelijk commentaar geven. “Wij komen in de loop van de middag met een reactie.”
NU 11.11.2015 Het MC Slotervaart (voorheen Slotervaartziekenhuis) in Amsterdam maakt al jaren miljoenenwinst met de productie en distributie van heroïne. De inkomsten ervan zijn al die tijd verzwegen.
Dat concluderen twee journalisten van Het Parool en NRC Handelsblad in het boek De kraak van het Slotervaartziekenhuis – en de avonturen van Aysel Erbudak dat vrijdag verschijnt.
De heroïne wordt door een dochterbedrijf van het ziekenhuis gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid (VWS) en is bestemd voor drugsverslaafden die het onder begeleiding door een hulpverlener krijgen toegediend.
Jaarlijks ontvangt de zogenoemde heroïne-bv van VWS 3 miljoen euro als vergoeding voor zijn werkzaamheden, meer dan 1 miljoen daarvan is winst. Die winst ging naar het eigen vermogen van het ziekenhuis en tot 2013 verdiende het Slotervaartziekenhuis op die manier een kwart van z’n eigen vermogen aan heroïne.
AD 11.11.2015 Het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis verzwijgt dat het jarenlang miljoenen winst maakte met legale productie van heroïne. Dat melden de NRC en Het Parool.
Het Ministerie van Volksgezondheid besteedde de productie en distributie van de drug uit aan een besloten vennootschap die onder het ziekenhuis viel. De winst van deze dochteronderneming staat echter niet als zodanig vermeld in financiële rapporten. Dit zou volgens accountant KPMG niet nodig zijn geweest, omdat de houdstermaatschappij staat vermeld in de financiële rapportage. De heroïne-bv zou echter ook winst hebben uitgekeerd aan een andere bv van ziekenhuisapotheker en bestuurder Jos Beijnen. Het is ziekenhuizen verboden winst uit te keren.
Telegraaf 11.11.2015 Het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis verdoezelt dat het al jaren miljoenen winst maakt met productie van heroïne. Een dochterbedrijf van het ziekenhuis maakt de heroïne in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
at blijkt uit het boek De kraak van het Slotervaartziekenhuis en de avonturen van Aysel Erbudak van journalisten Bas Soetenhorst en Jeroen Wester. De drugs zijn bedoeld voor verslaafden die het onder begeleiding van zorgverleners krijgen toegediend.
Winstmarge
De winst van de heroïneprodcutie bedraagt jaarlijks een miljoen euro. Dat is een winstmarge van maar liefst dertig procent- vergelijkbaar met de winst die Apple maakt op de iPhone.
De inkomsten staan echter niet als zodanig vermeld in financiële rapporten van het Slotervaartziekenhuis. Dit zou volgens accountant KPMG niet nodig zijn geweest, omdat de houdstermaatschappij staat vermeld in de financiële rapportage. De heroïne-bv zou echter ook winst hebben uitgekeerd aan een andere bv van ziekenhuisapotheker en bestuurder Jos Beijnen. Het is ziekenhuizen verboden winst uit te keren.
Een woordvoerder van het ziekenhuis kon woensdagmiddag nog geen inhoudelijk commentaar geven. ,,Wij komen in de loop van de middag met een reactie”.
NU 12.08.2015 De sluiting van de afdeling cardiologie van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in november 2012 was terecht. De minister heeft met de sluiting juist gehandeld, omdat de veiligheid van patiënten niet gegarandeerd was.
Dat meldt de Raad van State woensdag. De minister heeft het bevel voor de sluiting wel te laat gegeven, zegt de hoogste bestuursrechter in zijn uitspraak.
De cardiologen van het ziekenhuis, dat inmiddels is Spijkenisse Medisch Centrum heet, waren naar de Raad van State gestapt omdat zij vonden dat de afdeling nooit gesloten had mogen worden.
Volgens hen waren er alleen administratieve problemen en bestond geen gevaar voor patiënten.
Telegraaf 31.07.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft het verscherpt toezicht op Stichting Hermes Huis in Bosch en Duin met vier maanden verlengd. Er zijn wel verbeteringen aangebracht, maar het tempo waarmee deze worden doorgevoerd is onvoldoende om het verscherpt toezicht op te heffen.
Overleg, medicatieveiligheid en dossiers zijn beter in orde, maar er is nog steeds te veel ziekteverzuim. Ook is nog niet voldoende zichtbaar dat de uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen is verbeterd, aldus de IGZ.
In het Hermes Huis krijgen twaalf bewoners met een verstandelijke beperking verzorging en begeleiding op antroposofische basis. De inspectie stelde de stichting eind vorig jaar onder verscherpt toezicht omdat cliënten risico zouden lopen op gezondheidsschade, de cliëntdossiers niet op orde waren en de dagbestedingsactiviteiten niet genoeg toegesneden waren op de wensen en behoeften van cliënten.
De inspectie sprak toen ook van een „dramatische personeelsbezetting tijdens de zomerperiode” en van tekortkomingen bij het nachtelijk toezicht.
Trouw 24.07.2015 Voer vaste prijzen in en laat patiënten direct zelf betalen voor bijvoorbeeld bloedonderzoek, recept of polibezoek, betogen Eric van der Hijden en Douwe Lycklama.
Als patiënt weet je niet wie of welke instelling geselecteerd is en kost het vaak moeite dat te achterhalen
Als consument heb je geen instructie nodig om iets te kopen. Wil je korting op je kopje koffie, dan neem je je klantenkaart mee. Heb je een kortingsbon op internet besteld, dan gaat die mee naar het pretpark. Extra bagage in het vliegtuig, betaal je vooraf per kilo. Intuïtief weten we hoe transacties en hoe financiële prikkels werken.
Ook in de zorg zijn er dagelijks honderdduizenden transacties: bij een huisartsconsult, afhalen van medicijnen of bloedonderzoek. We ‘betalen’ op vertoon van ons verzekeringspasje, de nota gaat naar de zorgverzekeraar. Om kosten te verlagen, werkt die verzekeraar ook steeds meer met financiële prikkels. Dan heet het de budgetpolis, het verplichte eigen risico en niet-gecontracteerde zorg. Het doel is ‘zorggedrag’ te beïnvloeden. Maar werkt het ook?
NU 15.07.2015 De kwaliteit van de zorg bij de elf instellingen van Stichting Driezorg in Zwolle is weliswaar iets verbeterd, maar nog steeds niet goed genoeg. De stichting blijft daarom de komende zes maanden onder verscherpt toezicht staan van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).
Begin dit jaar kwam de stichting onder verscherpt toezicht wegens ernstige tekortkomingen in de kwaliteit van de zorg en problemen met het bestuur.
Er is de laatste maanden volgens de IGZ hard gewerkt om de zorg te verbeteren en het bestuur heeft ”voortvarend” verbeteringen uitgevoerd. Toch was nog volgens de inspectie nog te veel beleid in ontwikkeling en niet doorgevoerd.
Telegraaf 15.07.2015 Het Albert Schweitzerziekenhuis in Dordrecht en de Rivas Zorggroep met een ziekenhuis Gorinchem mogen niet fuseren. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) geeft geen toestemming voor de fusie omdat dit prijzen en kwaliteit niet ten goede zou komen. Het is voor het eerst bij tientallen fusieverzoeken dat de mededingingswaakhond een samensmelting niet goedkeurt.den haag
Volgens ACM-bestuurder Anita Vegter zijn de twee ziekenhuizen elkaars grootste concurrent. “De fusie zou zorgen voor onvoldoende concurrentiedruk. Patiënten zouden minder keus krijgen en verzekeraars zouden minder tegenwicht kunnen bieden bij onderhandelingen over contracten.”
NRC 15.07.2015 De voorgenomen fusie tussen het Albert Schweitzer Ziekenhuis en Riva Zorggroep mag van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) niet doorgaan. Het is de eerste keer dat de ACM een fusie tussen ziekenhuizen verbiedt.
Volgens de mededingsautoriteit heeft een fusie tussen Rivas (Gorinchem) en het Schweitzer Ziekenhuis (Dordrecht) negatieve gevolgen voor de patiënten. De concurrentiedruk zou bij een samengaan minder worden, wat kan leiden tot “hogere prijzen, minder kwaliteit en minder innovatie”, zo schrijft de ACM.
Daarnaast denkt de ACM dat bij een fusie van de twee partijen de nieuwe instelling moeilijker te disciplineren zal zijn voor de verzekeraars. Daarnaast nemen de alternatieven om scherp in te kopen bij een fusie af.
HELFT FUSIES HADDEN NIET GEMOGEN
Het besluit van de ACM is opmerkelijk omdat niet eerder een fusie tussen twee ziekenhuizen werd verboden. In april dit jaar stuurde de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een brief aan de Tweede Kamer waarin forse kritiek werd geleverd op fusies tussen ziekenhuizen die in de afgelopen paar jaar plaats hebben gevonden. Volgens de NZa hadden zeker de helft van die fusies niet mogen doorgaan. De toezichthouder sprak de vrees uit dat de fusies de komende jaren tot prijsstijgingen gaan leiden.
VK 14.07.2015 Drie verdachten van een miljoenenfraude met zorggeld (persoonsgebonden budgetten) zijn dinsdag aangehouden. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM). Voorlopig wordt het buitgemaakte bedrag geschat op minimaal 2 miljoen euro. Omdat het onderzoek nog loopt, kan dit bedrag nog toenemen, laat justitie weten.
De Inspectie SZW heeft ook tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij zijn onder meer vier auto’s en vuurwapens en munitie in beslag genomen. Ook is er beslag gelegd op bankrekeningen.
‘Het onderzoek richt zich op drie zorgbureaus’, zegt het OM. De zorgbureaus leverden vermoedelijk minder zorg dan werd aangegeven of zij leverden geen zorg.
NU 14.07.2015 Drie verdachten van een miljoenenfraude met zorggeld (persoonsgebonden budgetten) zijn dinsdag aangehouden. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM).
Het buitgemaakte bedrag wordt voorlopig geschat op minimaal 2 miljoen euro. Omdat het onderzoek nog loopt, kan dit bedrag nog toenemen, laat justitie weten.
De Inspectie SZW heeft ook tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij zijn onder meer vier auto’s en vuurwapens en munitie in beslag genomen. Ook is er beslag gelegd op bankrekeningen.
”Het onderzoek richt zich op drie zorgbureaus”, zegt het OM. De zorgbureaus leverden vermoedelijk minder zorg dan werd aangegeven of zij leverden geen zorg.
NRC 14.07.2015 Opsporingsambtenaren hebben vandaag drie verdachten aangehouden van miljoenenfraude met zorggeld. De personen hebben naar schatting 2 miljoen euro verdiend aan fraude met Persoonsgebonden Budgetten, schrijft het Openbaar Ministerie (OM). Dat bedrag kan hoger uitvallen, aangezien het onderzoek nog niet is afgerond.
In verband met de zaak heeft de inspectie SZW van het Nederlandse ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij is beslag gelegd op bankrekeningen en op vier auto’s. Bij de doorzoekingen zijn ook vuurwapens en munitie aangetroffen. LEES VERDER
AD 14.07.2015 Drie verdachten van miljoenenfraude met persoonsgebonden budgetten zijn dinsdag gearresteerd. Met de fraude met zorggelden zou zeker twee miljoen euro gemoeid zijn, meldt het Openbaar Ministerie. Omdat het onderzoek nog loopt, kan dit bedrag oplopen.
In het onderzoek zijn tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij zijn onder meer vuurwapens en munitie gevonden. Ook is er beslag gelegd op bankrekeningen en vier auto’s.
Aangifte
De zaak kwam aan het rollen na aangifte van een zorgverzekeraar. Het onderzoek richt zich op drie zorgbureaus. Die zouden hebben gefraudeerd door minder of geen zorg te leveren dan waar ze geld voor kregen. Ook zou er zijn gesjoemeld met indicaties. Verder waren er nepcontracten met Turkse zorgverleners, die daardoor met hun partner naar Nederland konden komen.
Telegraaf 14.07.2015 Drie verdachten van een miljoenenfraude met zorggeld (persoonsgebonden budgetten) zijn dinsdag aangehouden. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM). Het buitgemaakte bedrag wordt voorlopig geschat op minimaal 2 miljoen euro. Omdat het onderzoek nog loopt, kan dit bedrag nog toenemen, laat justitie weten.
De Inspectie SZW heeft ook tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij zijn onder meer vier auto’s en vuurwapens en munitie in beslag genomen. Ook is er beslag gelegd op bankrekeningen.
„Het onderzoek richt zich op drie zorgbureaus”, zegt het OM. De zorgbureaus leverden vermoedelijk minder zorg dan werd aangegeven of zij leverden geen zorg.
AD 14.07.2015 Drie verdachten van miljoenenfraude met persoonsgebonden budgetten zijn dinsdag gearresteerd. Met de fraude met zorggelden zou zeker twee miljoen euro gemoeid zijn, meldt het Openbaar Ministerie. Omdat het onderzoek nog loopt, kan dit bedrag oplopen.
In het onderzoek zijn tien woningen en bedrijfspanden in Rotterdam, Schiedam en Roosendaal doorzocht. Daarbij zijn onder meer vuurwapens en munitie gevonden. Ook is er beslag gelegd op bankrekeningen en vier auto’s.
De drie verdachten zijn twee vrouwen (40 en 34 jaar) en een man (39) uit Schiedam. Ze zouden hulp hebben gekregen van medewerkers van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), dat vaststelt hoeveel zorg iemand nodig heeft. Op basis van deze foute indicaties zouden persoonsgebonden budgetten (pgb’s) zijn uitgekeerd die te hoog waren of waar iemand helemaal geen recht op had. Met het geld werd dan ook te weinig of helemaal geen zorg betaald, zo stelt het OM. Verder zouden Turkse zorgverleners een fictief arbeidscontract hebben gekregen, zodat zij en hun partner naar Nederland konden komen.
Telegraaf 07.07.2015 Bestuurders van academische ziekenhuizen declareren ver boven de afgesproken norm. Dat meldt RTL Nieuws dinsdag op basis van eigen onderzoek. Op de bonnetjes van bestuurders van de acht universitair medische centra staan onder meer dure wijnen, overnachtingen in sterrenhotels en snoepreisjes. Zo huurde een bestuurder van het Erasmus MC in Rotterdam een privévliegtuig om bij een afspraak te komen en betaalde het UMC Groningen een reis naar Suriname inclusief dolfijnentrip en meerdaagse excursie.
Ook opvallend is een declaratie in het VUmc. Dat ziekenhuis betaalde sneeuwkettingen voor de wintersportvakantie van bestuurder Wouter Bos. Volgens VUmc, die later reageerde, horen de sneeuwkettingen bij het leasecontract.
Samen declareerden de ziekenhuisbestuurders in 2013 en 2014 meer dan 17.500 euro aan alcoholische dranken. Het Leids UMC had de grootste drankrekening met 4100 euro in twee jaar tijd.
Elsevier 07.07.2015 Dure flessen wijn, hotels en sterrenrestaurants: bestuurders van academische ziekenhuizen houden zich niet altijd aan de regels voor declaraties. De soberheid die voor ministers zo gewenst is, geldt niet voor ziekenhuisbestuurders.
Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws naar de declaraties van bestuurders van acht universitair medische centra in Nederland.
Wintersport
Een van de declaraties die opvalt, is die van sneeuwkettingen(pdf) die VUmc-bestuurder Wouter Bos nodig had voor zijn wintersportvakantie. Het ziekenhuis betaalde 119,25 euro voor de sneeuwkettingen van de oud-PvdA-minister. De declaratie zou het gevolg zijn van een fout in het leasecontract van Bos,meldt het ziekenhuis.
Verder is het VUmc sober als het gaat om declareren, in vergelijking met de andere ziekenhuizen, concludeert RTL. In twee jaar tijd heeft het ziekenhuis amper 200 euro gedeclareerd voor alcohol.
Dolfijnentour
Een bestuurder van het UMC Groningen mocht tijdens zijn verblijf in Suriname op kosten van het ziekenhuis een citytour maken door Paramaribo, een dolfijnentour en een trip naar het binnenland. Deze ‘studiereis’ kostte 1.189 euro, zonder de vliegreis. De bestuurder in kwestie was in Suriname voor een congres en nam deel aan een vergadering.
Een andere opvallende declaratie van het UMC Groningen. Tijdens een diner met dertien personen werden tien flessen wijn, negen amsterdammertjes bier, drie glazen wijn en vijftien jonge Jenever gedronken. De wijn kostte 30 euro per fles.
Drank
Bij het LUMC in Leiden lusten de bestuurders ook wel een glaasje. Het ziekenhuis heeft met 4.100 euro de grootste drankrekening over twee jaar.
In Utrecht werd met 120 euro voor een fles Priorat, de duurste fles wijn gedeclareerd. Het UMC Utrecht is bovendien ook erg goed voor gasten. Zeven buitenlandse gasten kregen een diner aangeboden in Bridges, een sterrenrestaurant in Amsterdam. Kosten hiervoor waren 839,50. Volgens het ziekenhuis waren bij het diner geen afgevaardigden van het UMC Utrecht aanwezig.
De dertig ziekenhuisbestuurders declareerden vorig jaar en het jaar daarvoor samen meer dan 17.500 euro aan alcoholische dranken.
Telegraaf 30.06.2015 Een proefschrift van een promovendus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam die vorig jaar was berispt wegens plagiaat, wordt uit de universiteitsbibliotheek verwijderd. De vrouw is er niet in geslaagd alsnog wetenschappelijk verantwoord werk af te leveren, liet de universiteit dinsdag weten.
De vrouw kreeg een nieuwe kans omdat niet bleek „dat het om plagiaat gaat met de intentie deze overgenomen teksten tot eigen teksten te maken”. Ze had nu het plagiaat wel verwijderd, maar het werk voldeed niet. Haar is gevraagd afstand te doen van haar doctorsgraad.
De begeleidende promotor heeft gefaald, stelt de universiteit verder. In de andere proefschriften die hij toen begeleidde is geen plagiaat gevonden. De promotor mag geen promovendi meer begeleiden of in promotiecommissies zitten. Hij heeft de pensioenleeftijd bereikt en werkt er niet meer.
NRC 30.06.2015 De Erasmus Universiteit in Rotterdam (EUR) wil dat psycholoog Ans van Ass afstand doet van haar doctorstitel en verwijdert haar proefschrift uit de bibliotheek. Haar gepensioneerde promotor Teun Hardjono mag geen promovendi meer begeleiden en geen afscheidsrede houden. De universiteit geeft het ministerie de promotiepremie van 90.000 euro terug. Deze maatregelen heeft de EURvandaag bekendgemaakt.
De universiteit berispte Van Ass vorig jaar vanwege plagiaat, na een klacht van de Nijmeegse socioloog Floor Basten. Van Ass bleek in haar proefschrift over leiderschap zeventien pagina’s te hebben overgeschreven van andere auteurs.
Telegraaf 01.07.2015 Ex-topman Theo van Kroonenburg van de Helmondse zorginstelling Atlant moet bijna een ton aan onterecht ontvangen ontslagvergoeding terugbetalen.
Dat heeft de Centrale Raad van Beroep bepaald, meldt RTL Nieuws woensdag. De instelling en de ex-directeur hebben hun hoger beroep tegen terugbetaling verloren.
Van Kroonenburg moest in 2013 vertrekken na een conflict, wat in totaal bijna een miljoen euro kostte, meldde RTL in oktober. Atlant is een reïntegratiebedrijf met sociale werkplaatsen in Helmond en omstreken. Het bedrijf zegt over de terugbetaling „in gesprek te gaan” met Van Kroonenburg.
Huidig directeur René Walenberg benadrukt dat de uitspraak gevolgen heeft voor veel organisaties en bestuurders.„ Dit vonnis kan landelijk veel discussie opleveren.”
VK 30.06.2015 De overheid moet zelf dure medicijnen gaan inkopen, het liefst samen met andere Europese landen. Zo kunnen de prijzen van deze medicijnen, die vaak tienduizenden euro’s per jaar per patiënt kosten, in de hand worden gehouden. Een andere manier kan zijn verzekeraars en ziekenhuizen te laten samenwerken bij de inkoop van die medicijnen.
Volgens de NZa worden de hoge prijzen van de medicijnen veroorzaakt door het patentrecht van de medicijnfabrikanten.
Dit zijn de belangrijkste adviezen van de Nederlandse Zorgautoriteit aan minister Schippers van Volksgezondheid. De NZa stelt dat er een ‘reële kans’ is dat de toegankelijkheid van deze dure medicijnen ‘onder druk komt te staan’.
NRC 29.06.2015 De beschikbaarheid van dure medicijnen dreigt voor patiënten in de knel te komen, omdat de Nederlandse samenleving de kosten ervoor steeds moeilijker kan opbrengen. Dit schrijft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een onderzoek naar de toegankelijkheid en betaalbaarheid van medicijnen in de specialistische zorg.
Minister Schippers (Zorg, VVD) heeft het rapport aangevraagd nadat vorig jaar zomer grote zorgen waren ontstaan over de mogelijkheid om patiënten dure kankermedicatie toe te dienen. KWF Kankerbestrijding publiceerde destijds een rapport waarin oncologen pleitten voor een kostenplafond bij kankerbehandelingen, omdat de medicatie te duur dreigde te worden. Volgens de KWF-onderzoekers moet het stoppen met een behandeling geen taboe meer zijn als de duur van de levensverlenging niet opweegt tegen de kosten. LEES VERDER›
NRC 25.06.2015 De komst van het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker zorgt voor verdeeldheid onder Nederlandse pathologen. Ruim tachtig pathologen pleiten “met klem” voor een onafhankelijke commissie die de totstandkoming van het nieuwe bevolkingsonderzoek tegen het licht houdt en onderzoekt op mogelijke belangenverstrengeling.
Dit schrijven ze in een brief aan het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP), die in handen is van NRC. LEES VERDER
Vrouwen tussen de dertig en zestig jaar krijgen eens in de vijf jaar een uitnodiging voor het laten maken van een cervixuitstrijkje in het kader van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Ruim 78 procent van de vrouwen in deze leeftijd heeft een uitstrijkje laten maken. Bijna 9 procent heeft dit nog nooit laten doen.
ONDERZOEK NAAR KANKER STILGELEGD
Vorige week werd een groot wetenschappelijk onderzoek onder 30.000 vrouwen in de aanloop naar het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker per direct stilgelegd. Aanleiding hiervoor zijn verzwegen zakelijke belangen van emeritus hoogleraar pathologie Chris Meijer (VUmc) bij dat bevolkingsonderzoek, die NRC eerder onthulde. Meijer is inmiddels onder druk opgestapt als lid van de Gezondheidsraad, het belangrijkste adviesorgaan op het gebied van zorg van het kabinet. Zijn werkgever VUmc onderzoekt momenteel Meijers zakelijke belangen. Tot dat onderzoek is afgerond, ligt de studie stil.
AD 25.06.2015 Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) heeft met onder meer huisartsen en ziekenhuizen afspraken gemaakt om problemen aan te pakken die ontstaan doordat steeds meer bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica. Over vijf jaar moet de hoeveelheid verkeerd voorgeschreven antibiotica zijn gehalveerd.
Ook het aantal te vermijden infecties in de hele zorg moet dan flink zijn verminderd. Verder is meer onderzoek nodig naar nieuwe antibiotica en alternatieven daarvoor.
Dat staat in het plan dat het kabinet donderdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Schippers wijst er al langer op dat steeds meer bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica, waardoor ziektes als blaasontsteking die nu eenvoudig zijn te behandelen weer levensbedreigend kunnen worden. Om beter te weten hoe resistent geworden bacteriën zich via voedsel naar de mens verspreiden, kondigt het kabinet extra onderzoek aan.
NRC 25.06.2015 Minister Schippers van Volksgezondheid heeft met ziekenhuizen en huisartsen afspraken gemaakt om problemen aan te pakken die ontstaan doordat steeds meer bacteriën resistent zijn tegen antibiotica. Er wordt nog te vaak verkeerde antibiotica voorgeschreven en er vinden in de zorg volgens de minister nog te veel infecties plaats.
Over vijf jaar moet het aantal foutief voorgeschreven antibioticakuren gehalveerd zijn en moet ook het aantal infecties in ziekenhuizen flink zijn teruggebracht. Dat staat in het planvan de minister, dat vandaag naar de Tweede Kamer is verstuurd.
VK 23.06.2015 Pijnlijke keuzes over dure medicijnen moeten niet op het niveau van ziekenhuizen worden gemaakt. Een helder afwegingskader biedt uitkomst. Dure geneesmiddelen staan volop in de aandacht. Onlangs werd bericht dat 80 procent van de ziekenhuizen geld tekort komt voor deze geneesmiddelen. Omdat niet alle kosten van deze dure geneesmiddelen worden vergoed, ontstaan belangrijke problemen bij de optimale behandeling van vaak ernstig zieke patiënten. Wij betogen dat deze keuzen niet op het niveau van een ziekenhuis moeten worden gemaakt en geven een beter alternatief.
NU 23.06.2015 Professor Chris Meijer stapt op als lid van de Gezondheidsraad. De hoogleraar raakte in opspraak vanwege vermeende belangenverstrengeling rond het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Dat meldt NRC Handelsblad.
Meijer zou de drijvende kracht zijn achter dit vernieuwde bevolkingsonderzoek maar hij meldde niet dat hij ook zakelijke belangen had bij het onderzoek.
Het VUmc, waar Meijer werkt als hoogleraar en klinisch patholoog, kondigde eerder onderzoek aan naar de kwestie.
Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) wil dat deskundigen die banden hebben met een industrie of belangen hebben bij een onderwerp voortaan niet meer worden betrokken bij een advies van de Gezondheidsraad. Iemand kan dan wel als deskundige worden geraadpleegd, maar heeft geen vaste adviserende rol meer. Schippers schrijft dinsdag aan de Tweede Kamer dat zij zo belangenverstrengeling wil voorkomen.
AD 23.06.2015 Professor Chris Meijer stapt op als lid van de Gezondheidsraad. De hoogleraar raakte in opspraak vanwege vermeende belangenverstrengeling rond het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Meijer zou de drijvende kracht zijn achter dit vernieuwde bevolkingsonderzoek maar hij meldde niet dat hij ook zakelijke belangen had bij het onderzoek.
Het VUmc waar Meijer werkt als hoogleraar en klinisch psycholoog, kondigde eerder onderzoek aan naar de kwestie. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) wil dat deskundigen die banden hebben met een industrie of belangen hebben bij een onderwerp voortaan niet meer worden betrokken bij een advies van de Gezondheidsraad. Iemand kan dan wel als deskundige worden geraadpleegd maar heeft geen vaste adviserende rol meer.
Telegraaf 23.06.2015 Professor Chris Meijer stapt op als lid van de Gezondheidsraad. De hoogleraar raakte in opspraak vanwege vermeende belangenverstrengeling rond het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Meijer zou de drijvende kracht zijn achter dit vernieuwde bevolkingsonderzoek maar hij meldde niet dat hij ook zakelijke belangen had bij het onderzoek.
Het VUmc waar Meijer werkt als hoogleraar en klinisch psycholoog, kondigde eerder onderzoek aan naar de kwestie. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) wil dat deskundigen die banden hebben met een industrie of belangen hebben bij een onderwerp voortaan niet meer worden betrokken bij een advies van de Gezondheidsraad. Iemand kan dan wel als deskundige worden geraadpleegd maar heeft geen vaste adviserende rol meer. Schippers schrijft dinsdag aan de Tweede Kamer dat zij zo belangenverstrengeling wil voorkomen.
NRC 23.06.2015 Emeritus hoogleraar pathologie Chris Meijer (VUmc) is onder druk opgestapt als lid van de Gezondheidsraad, het belangrijkste adviesorgaan op het gebied van zorg van het kabinet. Meijer deed dit afgelopen vrijdag na een gesprek met de voorzitter van de raad. Dat blijkt uit een brief die minister Schippers van Volksgezondheid (VVD) vanmiddag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Meijer was adviseur van de commissie Bestrijding Baarmoederhalskanker van de Gezondheidsraad. Die adviseerde de minister in 2011 over te stappen op een nieuw bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker. Uit onderzoek van NRC bleek dat hij meerdere zakelijke belangen had die hij voor de raad verzweeg. Schippers wil nu dat de raad haar adviseurs op grotere afstand zet bij de totstandkoming van adviezen. Ze noemt het “cruciaal” dat “slordigheden of onvoldoende transparantie geen kans krijgen door strikte procedures”.
AANBESTEDING OPGESTART
Een vorige week door Schippers stopgezette aanbesteding in aanloop naar het nieuwe bevolkingsonderzoek dat in april 2016 moet ingaan, wordt nu weer opgestart. Het gaat om de gunning van een virustest voor dat bevolkingsonderzoek. Een lucratieve klus waarvoor Meijer ook een van de gegadigden is met Self-Screen, één van zijn bedrijven. Schippers schrijft dat “verdere vertraging kan leiden tot afbreken van het huidige traject, waarna het hele proces opnieuw opgestart moet worden”. Dat vindt ze “niet verantwoord”.
Een grote wetenschappelijke studie die voortvloeide uit het advies van de Gezondheidsraadwerd vorige week stilgelegd om Meijers handelswijze, wordt voorlopig niet opnieuw opgestart. De in opspraak geraakte hoogleraar is een van de mensen die de studie onder 30.000 vrouwen leidt. Zijn werkgever VUmc onderzoekt momenteel Meijers zakelijke belangen. Tot dat onderzoek is afgerond, ligt de studie stil. LEES VERDER›
NU 20.06.2015 Een groot onderzoek naar baarmoederhalskanker is vrijdag per direct stilgelegd. Dit vanwege de verzwegen zakelijke belangen van hoogleraar pathologie Chris Meijer van het VUmc. Dat bevestigen de onderzoekers en minister Schippers van volksgezondheid aan het NRC.
Het onderzoek onder 30.000 vrouwen is voor onbepaalde tijd stopgezet. Wetenschappers “betreuren de ontstane commotie” over hun onderzoek.
NRC 20.06.2015 Een groot wetenschappelijk onderzoek onder 30.000 vrouwen in de aanloop naar het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, is gisteren per direct stilgelegd. Dat bevestigen de onderzoekers en minister Schippers van Volksgezondheid (VVD) aan NRC Handelsblad. Aanleiding hiervoor zijn verzwegen zakelijke belangen van emeritus hoogleraar pathologie Chris Meijer (VUmc) bij dat bevolkingsonderzoek, dat NRC vorige week onthulde. Het onderzoek dat nu voor onbepaalde tijd is gestopt, staat mede onder zijn leiding. In een schriftelijke verklaring stellen de wetenschappers “de ontstane commotie” over hun onderzoek “te betreuren”.
ZAKELIJKE BELANGEN
Eerder deze week legde minister Schippers al een aanbesteding voor het nieuwe bevolkingsonderzoek voor onbepaalde tijd stil. Ook dit gebeurde vanwege de verzwegen belangen. Self-Screen, weer een ander bedrijf van Meijer, doet mee aan die aanbesteding.
Telegraaf 18.06.2015 Zorginstelling Rinette Zorg in Best heeft de kwaliteit van de geleverde zorg weer op orde. Dat heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) donderdag gemeld. De instelling werd eind vorig jaar voor zes maanden onder verscherpt toezicht geplaatst, omdat er structurele tekortkomingen waren en het doorvoeren van verbeteringen veel te traag ging.
Het verscherpt toezicht is nu opgeheven omdat de Brabantse instelling volgens de IGZ onder meer veiliger met medicatie omgaat en duidelijke regels heeft om te bepalen welke cliënten wel en niet zorg kunnen ontvangen. Ook zijn er afspraken gemaakt met andere thuiszorgorganisaties voor de overdracht van cliënten.
Rinette Zorg biedt persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding. Ongeveer veertig mensen ontvangen verpleging of persoonlijke verzorging van de instelling. Ook wordt hulp bij het huishouden geboden.
NU 17.06.2015 Malafide bestuurders van bedrijven worden straks harder en effectiever aangepakt. Zo komen in het strafrecht meer mogelijkheden om fraudeurs te vervolgen, ook als een bedrijf nog niet daadwerkelijk failliet is. Bovendien kan een bestuursverbod worden opgelegd aan betrokkenen zodat zij maximaal vijf jaar lang geen rechtspersoon meer mogen besturen.
De Tweede Kamer steunt twee wetsvoorstellen daartoe van minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie), bleek woensdag tijdens een debat over faillissementsfraude.
Telegraaf 17.06.2015 Een malafide bestuurder van een bedrijf wordt harder en effectiever aangepakt. Zo komen in het strafrecht meer mogelijkheden om fraudeurs te vervolgen, ook als een bedrijf nog niet daadwerkelijk failliet is. Bovendien kan een bestuursverbod worden opgelegd aan betrokkenen zodat zij maximaal vijf jaar lang geen ‘rechtspersoon’ meer mogen besturen.
De Tweede Kamer steunt twee wetsvoorstellen daartoe van minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie), bleek woensdag tijdens een debat over faillissementsfraude. De partijen willen de witteboordencriminaliteit graag beter kunnen bestrijden. Ze wezen erop dat faillissementen niet alleen schadelijk zijn voor de economie maar ook voor veel mensen die hun baan kwijtraken. Als er fraude in het spel is, is dat extra schadelijk en pijnlijk, vinden ze.
RTVWEST 16.06.2015 Het Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag heeft mogelijk te hoge kosten voor dure medicijnen gedeclareerd. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) doet onderzoek en duikt dinsdag en woensdag in de administratie van het ziekenhuis.
Het opgeven van te hoge kosten voor dure medicijnen leidt tot onnodig hogere zorgkosten, die de consument vervolgens moet betalen in de premie voor de zorgverzekering en via de belastingen. De NZa heeft niet de indruk dat dit sectorbreed speelt.
De NZa zegt aanwijzingen te hebben voor fraude en gaat die onderzoeken. Dat onderzoek is gericht op de jaren 2012 en 2013. Het MCH heeft in een reactie laten weten dat het zich niet herkent in de aanleiding tot het onderzoek. ‘Maar we verlenen hieraan uiteraard alle medewerking.’
Toezichthouder in de zorg
De NZa is toezichthouder in de zorg en kan een onderzoek starten wanneer het fraude vermoedt. Heeft het ziekenhuis inderdaad onjuiste informatie gegeven, dan kan de NZa handhaven. Bijvoorbeeld door een aanwijzing te geven, of een last onder dwangsom of boete op te leggen.
Ook kan de NZa de informatie doorgeven aan andere toezichthouders zoals de Inspectie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW), de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) of het Openbaar Ministerie (OM). Lees verder
Den HaagFM 16.06.2015 Het Medisch Centrum Haaglanden (MCH) heeft mogelijk te hoge kosten voor dure medicijnen gedeclareerd. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoekt dinsdag en woensdag de administratie van het ziekenhuis.
Het opgeven van te hoge kosten voor dure medicijnen leidt tot onnodig hogere zorgkosten, die de consument vervolgens moet betalen in de premie voor de zorgverzekering en via de belastingen. De NZa heeft niet de indruk dat dit sectorbreed speelt en zegt de aanwijzingen die ze voor fraude hebben te onderzoeken. Dat onderzoek is gericht op de jaren 2012 en 2013.
Het MCH laat in een reactie weten zich niet te herkennen in de aanleiding tot het onderzoek. “Maar we verlenen hieraan uiteraard alle medewerking.” …lees meer
Telegraaf 16.06.2015 De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gaat de administratie van ziekenhuis Medisch Centrum Haaglanden (MCH) in Den Haag doorlichten. Aanleiding voor het onderzoek zijn aanwijzingen dat de instelling mogelijk te hoge kosten voor dure medicijnen heeft opgegeven. Dat maakte de NZa dinsdag bekend.
„De NZa onderzoekt de juistheid van de informatie van het ziekenhuis om na te gaan of de vermoedens terecht zijn of niet. Het opgeven van te hoge kosten voor dure medicijnen leidt tot onnodig hogere zorgkosten, die de consument vervolgens moet betalen in zijn premie voor de zorgverzekering en via de belastingen”, stelt de toezichthouder. De zorg aan patiënten kan volgens de NZa tijdens het onderzoek gewoon doorgaan.
Als blijkt dat het ziekenhuis inderdaad onjuiste informatie heeft gegeven kan de NZa een aanwijzing geven, of een last onder dwangsom of boete opleggen. Ook kan de zorgwaakhond de informatie doorgeven aan andere toezichthouders zoals de Inspectie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW), de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) of het Openbaar Ministerie (OM).
„MCH herkent zich niet in de aanleiding tot dit onderzoek, maar verleent hieraan uiteraard alle medewerking”, laat het ziekenhuis weten.
Telegraaf 16.06.2015 De raad van bestuur van een Nederlands ziekenhuis verbiedt artsen vanwege de hoge kosten reguliere kankermedicijnen te verstrekken. Dat zegt een oncoloog die anoniem wil blijven dinsdag in Nieuwsuur.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de zorgverzekeraars stellen volgens de nieuwsrubriek dat alle kankerpatiënten in elk ziekenhuis een reguliere behandeling krijgen.
Afgelopen weekend bleek dat kankerpatiënten om financiële redenen niet altijd de beste behandeling krijgen Zo krijgt de helft van de darmkankerpatiënten het dure geneesmiddel Avastin niet. AMC-hoogleraar Kees Punt wijst erop dat artsen een zorgplicht hebben en patiënten reguliere medicijnen moeten geven, ook als ze duur zijn. Hij zegt dat een krap ziekenhuisbudget geen reden kan zijn om patiënten goedgekeurde kankermedicatie te onthouden.
NRC 16.06.2015 Kankerpatiënten krijgen niet altijd of niet direct de beste behandeling omdat deze te duur is. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar Interne Geneeskunde van het Amsterdams Medisch Centrum (AMC) Kees Punt, dat vanavond in Nieuwsuur wordt besproken. De raad van bestuur van één Nederlands ziekenhuis verbiedt het artsen zelfs om diverse dure kankermedicijnen voor te schrijven, omdat deze te duur zijn.
De helft van de darmkankerpatiënten krijgt het geneesmiddel Avastin niet, omdat dit te duur is. De kosten bedragen zo’n 5.000 per maand en worden gemiddeld voor een periode van negen maanden voorgeschreven. Kees Punt reageert verbolgen op de gang van zaken. Hij wijst erop dat artsen een zorgplicht hebben en patiënten ongeacht de kosten reguliere medicijnen moeten geven. Eerder deze week beklaagde hij zich in een ingezonden brief in NRC Handelsblad al over de kwestie. LEES VERDER
Telegraaf 16.06.2015 Ggz-instelling Stichting Altrecht in Den Dolder heeft een boete van 700.000 euro gekregen omdat het de administratie niet op orde had en verkeerd declareerde. Het gaat om de periode tussen 2009 en 2013. Dat heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dinsdag laten weten.
Uit dat onderzoek, dat begin vorig jaar begon, blijkt onder meer dat Altrecht mogelijk voor ruim 10 miljoen euro aan onjuiste uren heeft geregistreerd. Ook werden diagnoses die niet onder de basisverzekering vielen aangepast, zodat zij toch vergoed konden worden.
De instelling heeft zelf na uitvoerig onderzoek maatregelen genomen om in het vervolg correct te declareren. Ook heeft Altrecht met verzekeraars afspraken gemaakt om het teveel gedeclareerde terug te betalen.
Volgens een woordvoerder van de NZa is er geen sprake van fraude. „Bij Altrecht is er verkeerd gedeclareerd en de administratie is slordig uitgevoerd. Maar dat is iets anders dan doelbewust sjoemelen.”
Altrecht is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, waar mensen met psychiatrische ziekten terechtkunnen voor specialistische hulpverlening.
Trouw 16.06.2015 Gek eigenlijk, dacht bestuurskundige Patrick Overeem. Gek dat wat eerst in Nederland wel kon, op een ander moment volstrekt ontoelaatbaar is. Dat ministers vroeger gewoon met hun dienstauto naar Albert Heijn konden. ‘Natuurlijk’, dachten de mensen, ‘hoe moesten ze anders boodschappen doen?’ Overeem: “Ondenkbaar, nu.”
Toen opeens moest Verheijen zeggen dat een dergelijke uitgave ‘niet past bij de sobere levensstijl die van een bestuurder verwacht wordt. In Duitsland en Frankrijk lachen ze daarom
Overeem, universitair docent, houdt zich bij de Universiteit Leiden bezig met ethische kwesties. Vandaag presenteert hij met zijn collega Toon Kerkhoff een ‘database corruptieschandalen’ op een bijeenkomst in Den Haag. Tientallen zaken verzamelden ze, vooral van integriteitskwesties waarbij opeens de normen veranderd bleken.
BB 16.06.2015 De VVD wil dat het declaratiegedrag van bestuurders in de publieke sector onderzocht wordt. Dat meldt VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg aan NU.nl.
Onder de loep
De PvdA steunt het voorstel, dat gedaan werd door Duisenberg. Hij wil weten of en hoe declaratienormen worden gehandhaafd. Duisenberg gaf aan dat OCT, VWS, Wonen en Rijksdienst hun publieke diensten onder de loep moeten nemen. De politicus kwam met het voorstel nadat RTL Nieuws aantoonde dat universiteitsbesturen buitensporige bedragen declarareren aan business class-reizen en auto’s met chauffeur.
Duisenberg vindt de declaraties van de universiteitsbesturen ongepast: ‘Dit is niet uit te leggen. Nu is het onderwijs, maar ook in andere publieke sectoren als zorg, woningcorporaties, cultuur en media zijn geregeld vragen geweest over declaraties’, constateert Duitsenberg. ‘Declaraties zijn niet verboden, maar gepaste soberheid met publiek geld is geboden.’
“Dit is niet uit te leggen”, aldus Duisenberg, die er op wijst dat hij een aantal jaar geleden dit probleem al aan de kaak had gesteld.
“Nu is het onderwijs, maar ook in andere publieke sectoren als zorg, woningcorporaties, cultuur en media zijn geregeld vragen geweest over declaraties”, constateert hij.
“Declaraties zijn niet verboden, maar gepaste soberheid met publiek geld is geboden.”
NU 16.06.2015 Dat laat VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg weten aan NU.nl. De PvdA steunt zijn voorstel. Duisenberg wil dat in ieder geval de ministeries van OCW, VWS en Wonen en Rijksdienst naar hun onderliggende publieke en semi-publieke diensten gaan kijken. Ook wil hij weten of en hoe declaratienormen worden gehandhaafd.
Duisenberg komt met dit voorstel nadat RTL Nieuws maandag onthulde dat bij diverse universiteitsbesturen buitensporig werd gedeclareerd aan business class-reizen en auto’s met chauffeur.
Binnenkort debatteert de Kamer over het declaratiegedrag van de onderwijsbestuurders.
RTVWEST 16.05.2015 De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is geschokt door de zeer hoge declaraties van bestuurders van universiteiten, waaronder de Universiteit Leiden en de TU Delft. De Onderwijsinspectie moet onderzoek doen, vindt de LSVb. ‘Alle bonnetjes moeten boven water komen en worden beoordeeld.’
RTL Nieuws bracht maandag een onderzoek naar buiten waaruit onder meer duidelijk werd dat de TU in Delft per jaar 180.000 euro uitgeeft voor twee dienstauto’s met chauffeur. Bij de Leidse universiteit werden twee businessclassvluchten en zeven dure overnachtingen ontdekt. Lees verder
RTVWEST 15.06.2015 Bestuurders van universiteiten omzeilen regelmatig declaratieregels en geven veel geld uit aan auto’s met chauffeur. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws, die de opgevoerde onkosten onderzocht. Zo betaalt de TU Delft per jaar 180.000 euro voor twee dienstauto’s met chauffeur.
In 2012 is het bestuur van de TU volgens RTL Nieuws op de vingers getikt door de inspectie en het ministerie wegens ‘niet sober’ declareren. Er zijn volgens de universiteit maatregelen genomen, maar niet genoeg, zo blijkt uit het onderzoek. Bestuurders overnachten in te dure hotels, waar alleen mondeling toestemming voor is gegeven door de raad van toezicht. Ook zijn er zestien vluchten gevonden waarbij business class gevlogen is, terwijl dit alleen bij uitzondering mag.
De TU Delft heeft twee Mercedessen E350, inclusief chauffeurs, brandstof en onderhoud, voor de universiteitsbestuurders ter beschikking. Deze kosten 180.000 euro per jaar. De universiteit zegt de dienstauto’s te zullen heroverwegen. Lees verder
NRC 15.06.2015 Universiteitsbestuurders omzeilen regelmatig declaratieregels en geven forse bedragen uit aan bijvoorbeeld auto’s. Dat meldtRTL Nieuws op basis van onderzoek naar declaraties van universiteitsbestuurders uit 2013 en 2014.
Zo bekeek RTL Nieuws het jaarverslag van de Universiteit Utrecht over 2013, waarin een declaratie van 2.734 euro wordt opgegeven. Maar uit opgevraagde bonnetjes bleek dat het bestuur voor duizenden euro’s aan reizen maakt. Bij de Universiteit Leiden mogen bestuurders alleen business class reizen bij hoge uitzondering en met schriftelijke toestemming, maar bestuurders van die universiteit zouden zich daar niet aan houden, zo wijst het onderzoek uit.
De Vereniging van Universiteiten (VSNU) heeft geen reden aan te nemen dat universiteitsbestuurders de fout in gaan. De regels verschillen per universiteit, zegt de VSNU tegen persdienst ANP: “Een bedrag kan wellicht hoog lijken, maar dat betekent nog niet dat het in strijd is met de richtlijnen. We gaan er natuurlijk van uit dat daar waar richtlijnen gelden de universiteiten zich eraan houden. Dat de regels per universiteit verschillen, maakt reageren op specifieke gevallen moeilijk.”
Telegraaf 13.06.2015 De Drentse zorginstelling Senior Assist laat forensisch onderzoek doen naar de handel en wandel van de twee ex-managers Pieter Leeflang en Bertie van Musscher. De geliefden zouden „jarenlang en stelselmatig” geld aan thuiszorg hebben onttrokken.
De twee zijn vorige maand weggestuurd. De directie erkent dat er ’substantiële’ bedragen zouden zijn ontvreemd. Het exacte bedrag moet uit het onderzoek naar voren komen.
Geruchten dat het om tonnen verdwenen zorggeld gaat wil de directie bevestigen noch ontkennen. Wel is „het sterke vermoeden gerezen dat er gelden op meerdere wijzen en via diverse constructies zijn onttrokken”. Saillant is dat twee toezichthouders, politiefunctionaris Poppe Kloen en Uilko Hofste , hun commissariaat hebben neergelegd. Volgens de directeur omdat zij ter verantwoording waren geroepen, volgens Kloen wegens ’privéredenen’.
RTVWEST 11.06.2015 Ex-topman van het Medisch Centrum Haaglanden Willem Geerlings is door het ziekenhuis nog tien maanden na zijn vertrek doorbetaald. Dat kostte het ziekenhuis in Den Haag ruim een kwart miljoen euro.
‘Door de fusie in 2014 met het Bronovo ziekenhuis is Geerlings gestopt als bestuursvoorzitter van het MCH. Bij zijn vertrek zijn afspraken gemaakt waaronder dat Geerlings nog zo aanblijven als adviseur’, vertelt een woordvoerder van het MCH in reactie op berichtgeving van RTL Nieuws.
Ook dit jaar krijgt de ex-topman, die volgens het ziekenhuis onder meer adviezen geeft over de kwaliteit van de zorg, nog zijn volledige salaris inclusief premies doorbetaald, tot aankomende maandag dan gaat hij met pensioen.
Den HaagFM 11.06.2015 Ex-topman van het Medisch Centrum Haaglanden Willem Geerlings is door het ziekenhuis nog tien maanden na zijn vertrek doorbetaald. Dat kostte het ziekenhuis ruim een kwart miljoen euro.
“Door de fusie in 2014 met het Bronovo ziekenhuis is Geerlings gestopt als bestuursvoorzitter van het MCH. Bij zijn vertrek zijn afspraken gemaakt waaronder dat Geerlings nog zo aanblijven als adviseur”, vertelt een woordvoerder van het MCH in reactie op berichtgeving van RTL Nieuws.
Ook dit jaar krijgt de ex-topman, die volgens het ziekenhuis onder meer adviezen geeft over de kwaliteit van de zorg, nog zijn volledige salaris inclusief premies doorbetaald, tot aankomende maandag dan gaat hij met pensioen. …lees meer
Telegraaf 11.06.2015 Ex-topman bij het Medisch Centrum Haaglanden Willem Geerlings is door het ziekenhuis nog tien maanden na zijn vertrek doorbetaald. Dat kostte het ziekenhuis in Den Haag ruim een kwart miljoen euro.
Dat meldt RTL Nieuws donderdag na onderzoek. Geerlings legde in augustus zijn functie als bestuursvoorzitter neer. Nog tot het einde van het jaar werd hij echter doorbetaald als adviseur. Hij streek daarbij zijn oude voorzitterssalaris op. Ook dit jaar krijgt de ex-topman, die volgens het ziekenhuis onder meer adviezen geeft over de kwaliteit van de zorg, nog zijn volledige salaris inclusief premies doorbetaald, tot aankomende maandag.
Telegraaf 09.06.2015 Het VU Medisch Centrum blijkt opnieuw een flinke afkoopsom te hebben moeten betalen. Een vertrekkend medisch specialist kreeg ruim een kwart miljoen euro mee. Dat meldt RTL Nieuws op basis van de onlangs gedeponeerde jaarstukken van het Amsterdamse academisch ziekenhuis.
De arts ontving bij zijn vertrek in april vorig jaar 283.951 euro. Om welke arts of welk specialisme het gaat en waarom de specialist weg moest, is nog onbekend. Vorige week werd bekend dat het ziekenhuis ruim 217 duizend euro meegaf aan de laatst zittende bestuurder uit het crisisjaar 2012. Zijn collega-bestuurders Elmer Mulder en Wouter van Ewijk ontvingen destijds bij hun ontslag ruim een half miljoen euro.
NU 03.06.2015 De problemen in verzorgingshuis Huize Valckenbosch in Zeist zijn opgelost. De instelling was vorig jaar zomer onder verscherpt toezicht geplaatst omdat de kwaliteit van de zorg te wensen overliet, maar dat is nu opgelost. Dat meldt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) woensdag.
De IGZ greep vorig jaar juli in, omdat er onder meer niet op de juiste manier werd omgegaan met de medicatie en de verstrekking daarvan aan de cliënten. Bij een nieuwe controle afgelopen maart waren de problemen nog steeds niet voldoende opgelost, maar inmiddels zijn volgens de inspectie de gewenste verbeteringen wel doorgevoerd.
RTVWEST 03.06.2015 De ontslagen bestuursvoorzitter Paul Ansems van het noodlijdende Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer heeft bijna een half miljoen euro meegekregen. Dat schrijft RTL Nieuws woensdag. En dat is veel meer dan tot nu toe bekend is geweest.
Paul Ansems werd in 2011 ontslagen, nadat het Zoetermeerse Langeland Ziekenhuis onder zijn leiding bijna failliet was gegaan. Uit twee vonnissen die dinsdag openbaar werden, blijkt dat het Langeland Ziekenhuis Ansems ook nog het volledige jaar 2012 heeft moeten doorbetalen.
Ook kreeg hij in dat jaar nog eens pensioenpremies en verschillende financiële extraatjes. Daardoor liep de vertrekregeling uiteindelijk op tot bijna een half miljoen euro. Lees verder
Telegraaf 03.06.2015 De ontslagen bestuursvoorzitter Paul Ansems van het noodlijdende Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer heeft bijna een half miljoen euro meegekregen.
Dat schrijft RTL Nieuws woensdag. Dat zijn enkele tonnen meer dan tot nu toe bekend was. Ansems werd in 2011 ontslagen, eind 2013 bleek uit de jaarstukken dat hij een halfjaar door was betaald en een ontslagpremie had ontvangen.
Uit vonnissen die dinsdag bekendwerden bleek dat Ansems ook heel 2012 doorbetaald is waardoor de vertrekregeling flink duurder was.
AD 31.05.2015 De in 2011 opgestapte bestuursvoorzitter van de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) heeft sindsdien ruim 370.000 euro aan wachtgeld ontvangen, meldt RTL Nieuws. Jan Cooijmans zei destijds geen wachtgeld nodig te hebben omdat hij genoeg zou verdienen met nieuwe klussen. Dat blijkt dus niet het geval.
De wachtgeldregeling werd pas een jaar na het vertrek van Cooijmans bekend. Het Groningse ziekenhuis heeft vestigingen in Delfzijl en Winschoten.
NU 31.05.2015 De in 2011 opgestapte bestuursvoorzitter van de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) heeft sindsdien ruim 370.000 euro aan wachtgeld ontvangen. Dat meldt RTL Nieuws zondag na eigen onderzoek.
Cooijmans nam in 2011 zelf ontslag bij het Groningse ziekenhuis. Een jaar later werd bekend dat hij alsnog aanspraak kon maken op een riant bedrag aan wachtgeld.
Jan Cooijmans zei destijds geen wachtgeld nodig te hebben omdat hij genoeg zou verdienen met nieuwe klussen. Dat blijkt dus niet het geval. In augustus vorig jaar liep de wachtgeldregeling voor Cooijmans af. De teller stond toen op 370.419 euro.
Telegraaf 31.05.2015 De in 2011 opgestapte bestuursvoorzitter van de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) heeft sindsdien ruim 370.000 euro aan wachtgeld ontvangen. Dat meldt RTL Nieuws zondag na eigen onderzoek. Jan Cooijmans zei destijds geen wachtgeld nodig te hebben omdat hij genoeg zou verdienen met nieuwe klussen. Dat blijkt dus niet het geval.
De wachtgeldregeling werd pas een jaar na het vertrek van Cooijmans bekend. Het Groningse ziekenhuis heeft vestigingen in Delfzijl en Winschoten.
VK 27.05.2015 De Nederlandse Zorgautoriteit heeft voor het eerst een boete opgelegd aan een instelling in de geestelijke gezondheidszorg. De inmiddels opgeheven Stichting More moet 115 duizend euro betalen omdat drie jaar lang zorg werd gedeclareerd die nooit werd geleverd.
De NZa bestudeerde 41 declaraties van de ggz-instelling uit de periode 2010-2012. Zeven patiëntendossiers werden helemaal uitgediept. Alleen al daaruit bleek dat de stichting, die zich vooral richtte op Turkse cliënten, voor zeker 71 duizend euro onterecht declareerde.
‘Zo werd een cliënt op papier behandeld voor angstaanvallen en depressie terwijl het in werkelijkheid ging om pedagogische begeleiding, dat niet onder de ggz-zorg valt.’ Daarnaast ontbraken verwijsbrieven en bleek de administratie een chaos. ‘De meeste dossiers waren incompleet. Het totale fraudebedrag ligt waarschijnlijk hoger’, aldus een woordvoerder.
Telegraaf 27.05.2015 De Rotterdamse ggz-instelling Stichting More moet een boete van 115.000 euro betalen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft de boete opgelegd omdat More onder meer zorg declareerde die niet geleverd was en informatie voor de NZa achterhield. Dit gebeurde tussen 2010 en 2012.
De ggz-instelling is inmiddels opgeheven, aldus de NZa, vandaar dat ze de boete ook oplegt aan de voormalig bestuurster. Zij was in die periode de enige die beslissingen nam over de bedrijfsvoering. De NZa kwam de kwestie op het spoor door een tip van een zorgverzekeraar.
Trouw 19.05.2015 Ex-bestuursvoorzitter Aysel Erbudak van het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis is vandaag door de rechtbank in Amsterdam persoonlijk failliet verklaard. Dat bevestigde een woordvoerder van de rechtbank.
Het faillissement is uitgesproken op verzoek van het Slotervaartziekenhuis. Erbudak moet het ziekenhuis nog 1,7 miljoen euro terugbetalen.
Door het bankroet kan Erbudak niet meer over haar privévermogen beschikken. De door de rechtbank benoemde curator gaat nu onder meer uitzoeken wat de verhaalsmogelijkheden van de schuldeisers zijn.
Ontslagen
Erbudak werd in maart 2103 wegens conflicten ontslagen. In januari van dit jaar besliste de rechter dat zij het Slotervaartziekenhuis 1,7 miljoen euro moet terugbetalen. Het gaat om geld dat zij volgens de rechter ‘onrechtmatig aan het ziekenhuis heeft onttrokken’.
NU 19.05.2015 Ex-bestuursvoorzitter Aysel Erbudak van het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis is dinsdag door de rechtbank in Amsterdam persoonlijk failliet verklaard. Dat bevestigt een woordvoerder van de rechtbank na berichtgeving door Het Parool.
Het faillissement is uitgesproken op verzoek van het Slotervaartziekenhuis. Erbudak moet het ziekenhuis nog 1,7 miljoen euro terugbetalen.
Telegraaf 19.05.2015 Ex-bestuursvoorzitter Aysel Erbudak van het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis is dinsdag door de rechtbank in Amsterdam persoonlijk failliet verklaard. Dat bevestigde een woordvoerder van de rechtbank na berichtgeving door Het Parool.
Het faillissement is uitgesproken op verzoek van het Slotervaartziekenhuis. Erbudak moet het ziekenhuis nog 1,7 miljoen euro terugbetalen.
Door het bankroet kan Erudak niet meer over haar privévermogen beschikken. De door de rechtbank benoemde curator gaat nu onder meer uitzoeken wat de verhaalsmogelijkheden van de schuldeisers zijn.
Parool 19.05.2015 Aysel Erbudak, de oud-directeur van het Slotervaartziekenhuis, is vandaag persoonlijk failliet verklaard.
Ik beloof dat ik een comeback maak waarbij de successen die ik in het Slotervaartziekenhuis heb behaald, zullen verbleken, aldus Aysel Erbudak.
Het faillissement is uitgesproken op verzoek van het Amsterdamse ziekenhuis. Dat krijgt nog 1,7 miljoen euro van de begin 2013 ontslagen bestuursvoorzitter.
Erbudak ontbrak vanmorgen bij de zitting en had evenmin een advocaat gestuurd. Volgens advocaat Mark Elkhuizen, die het Slotervaartziekenhuis vertegenwoordigt, wordt morgen de naam van de curator bekendgemaakt. Deze krijgt volgens Elkhuizen verregaande bevoegdheden om voor de schuldeisers ‘de verhaalsmogelijkheden in kaart te brengen’. Door het faillissement kan ze niet bij haar privé vermogen in Nederland, met uitzondering van geld voor ‘primaire levensbehoeften’.
NU 14.05.2015 Er is geen sprake geweest van wanbeleid bij het Slotervaartziekenhuis toen door de uitgifte van nieuwe aandelen de familie van oud-bestuursvoorzitter Aysel Erbudak en haar kinderen als minderheidsaandeelhouders buiten spel werden gezet. Dat oordeelde de Ondernemingskamer van het gerechtshof woensdag.
Met een omstreden aandelenuitgifte wist de meerderheidsaandeelhouder, de familie Schram, het eigendom over het Slotervaartziekenhuis naar zich toe te trekken door voor 5 miljoen euro aan nieuwe aandelen uit te geven. Het belang van de minderheidsaandeelhouders verwaterde daardoor tot praktisch nul.
Volgens de Ondernemerskamer was het begrijpelijk dat het bestuur van het ziekenhuis dacht dat de uitgifte van aandelen een wezenlijke bijdrage kon leveren aan de oplossing van de crisis waarin het ziekenhuis zich bevond.
NRC 13.05.2015 In de ruzie tussen aandeelhouders van het Slotervaartziekenhuis is er bij de moedermaatschappijen van het ziekenhuis geen wanbeleid gepleegd. De schorsing door de rechter van Pim Schram, een van de betrokken bestuurders, wordt per direct opgeheven. De tijdelijk door de rechter aangestelde bewindvoerder legt zijn taken neer.
Lees ook: Twee jaar geleden werd Aysel Erbudak ontslagen als directeur van het Slotervaartziekenhuis. Van de rechter moet ze het ziekenhuis 1,7 miljoen terugbetalen. „Er was niks geregeld. Ik heb het over mezelf afgeroepen.” Lees hier het NRC-interview met Erbudak terug uit februari van dit jaar.
Telegraaf 09.05.2015 De Drentse zorginstelling Senior Assist verdenkt twee managers van „jarenlang en stelselmatig onttrekken van geld” dat bedoeld was voor thuiszorg. Het duo is inmiddels op straat gezet.
De directie van Senior Assist bevestigt noch ontkent geruchten dat er tonnen zouden zijn verduisterd door de managers Pieter L. en Bertie van M., die ook als elkaars geliefden door het leven gaan. Wel wil directeur Frenk Melis kwijt dat het om substantiële bedragen gaat. Dat onderzoek is nog steeds niet afgerond, zegt Melis.
VK 07.05.2015 Het toezicht op nieuwe zorgorganisaties wordt verscherpt. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) kondigt donderdag strengere regels aan, waaronder een meldplicht zodat exact duidelijk is wanneer een aanbieder daadwerkelijk zorg gaat verlenen.
De minister wil een betrouwbare, landelijke registratie waardoor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) beter toezicht op nieuwe zorgaanbieders kan houden. Daarbij moet onder meer worden gelet of de te leveren zorg aan alle voorwaarden voor goede kwaliteit voldoet maar ook of een behandelaar een beroepsverbod heeft. Nu geldt alleen voor bepaalde zorgaanbieders, bijvoorbeeld voor ziekenhuizen en zelfstandige klinieken, een registratieplicht.
NU 07.05.2015 Het toezicht op nieuwe zorgorganisaties wordt verscherpt. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) kondigt donderdag strengere regels aan, waaronder een meldplicht zodat exact duidelijk is wanneer een aanbieder daadwerkelijk zorg gaat verlenen.
De minister wil een betrouwbare, landelijke registratie waardoor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) beter toezicht op nieuwe zorgaanbieders kan houden.
Daarbij moet onder meer worden gelet of de te leveren zorg aan alle voorwaarden voor goede kwaliteit voldoet maar ook of een behandelaar een beroepsverbod heeft.
Telegraaf 07.05.2015 Het toezicht op nieuwe zorgorganisaties wordt verscherpt. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) kondigt donderdag strengere regels aan, waaronder een meldplicht zodat exact duidelijk is wanneer een aanbieder daadwerkelijk zorg gaat verlenen.
De minister wil een betrouwbare, landelijke registratie waardoor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) beter toezicht op nieuwe zorgaanbieders kan houden.
AD 07.05.2015 Een arts in een instelling voor dementen in Venray heeft zonder overleg met de familie medicijnen van zijn patiënten aangepast en stopgezet. Daardoor werden ze onrustig, agressief of leden onnodig pijn. De instelling laat onderzoek doen naar de misstanden en angstcultuur op de verpleegafdeling.
Veel cliënten en families durven geen klacht in te dienen of andere stappen te nemen.
Een klacht en meldingen van familieleden van cliënten over medische misstanden en het wangedrag van een arts zijn aanleiding voor het onderzoek op de afdeling Ouderen van geestelijke zorginstelling Vincent van Gogh. Daar worden ouderen met dementie in combinatie met zware gedragsproblemen behandeld. In Nederland zijn slechts drie van zulke afdelingen.
Telegraaf 06.05.2015 De kwaliteit van de zorg bij Stichting Diaphora Zorgverlening in Velp is dusdanig verbeterd, dat de organisatie niet langer onder verscherpt toezicht staat. Er zijn geen structurele tekortkomingen meer in de zorg, meldt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) woensdag. Stichting Diaphora levert zorg aan mensen met dementie op de locatie Villa Saesveldt in Velp.
September vorig jaar melde de IGZ dat er structurele tekortkomingen waren bij de organisatie. De problemen zaten vooral in het niet naleven van wet- en regelgeving en normen en richtlijnen. De medewerkers hadden volgens de IGZ te weinig kennis en vaardigheden en het bestuur toonde een gebrek aan verbeterkracht, sturing en toezicht.
In de afgelopen maanden zijn er voldoende verbeteringen doorgevoerd, vindt de Inspectie. De IGZ blijft de vorderingen wel volgen.
Telegraaf 06.05.2015 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft thuiszorginstelling PrivaZorg AWBZ onder verscherpt toezicht gesteld wegens problemen met de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Dat maakte de inspectie woensdag bekend.
Het verscherpt toezicht geldt voor de instellingen PrivaZorg Eemland in Amersfoort, PrivaZorg Rivierenland in Maurik en PrivaZorg Utrecht in Houten. Volgens de inspectie zijn er bij die instellingen „structurele tekortkomingen” en worden verbeteringen te langzaam doorgevoerd. Zo wordt er onvoldoende bekwaam personeel ingezet en zijn er problemen met de medicatieveiligheid en dossiervoering.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f4062050-9945-11eb-8a67-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f43093aa-fd8f-11ea-be14-02c309bc01c1.JPG)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d3e9a96-bc6d-11ea-99fd-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/46ba72dc-b7c0-11ea-96dd-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e38f864c-b7c0-11ea-93e2-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dab84548-9f0d-11ea-8764-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6e0a3942-8fae-11ea-ba2e-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/76cb227c-865c-11ea-8241-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c224f2c6-84e9-11ea-812c-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/200a3a4a-2a80-11eb-b04e-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e2b4e0bc-8f9b-11e9-b7b5-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3ba1252e-6d81-11e9-b843-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e484a1be-6cd9-11e9-bf44-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8781aa40-6b4c-11e9-8d7a-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/86a3a288-05cf-11e8-b4de-87b3bd95c813.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/da0d9b4e-ff9f-11e7-8935-156c04c3bfa4.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4bcef5f2-fdcf-11e7-95c5-2d5e55ec9e61.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/93ce654e-e5b1-11e7-8e0e-99474e7a086a.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/93ce2af6-e189-11e7-bbbe-b1dc1b4d92b2.jpg)
Politiek verslaggever Redacteur 
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9404ac22-e033-11e7-bf64-6394fa531040.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/872a8f8c-e022-11e7-9a05-05c2a807ceb1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/14df3c3e-dffa-11e7-8d03-ef240fa6fe62.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9404ac22-e033-11e7-bf64-6394fa531040.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a3c6d66-dffd-11e7-8a0b-3f1511c347da.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/dc5109da-e00b-11e7-9a05-05c2a807ceb1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b899d774-e00b-11e7-a6ad-77797ccfc69b.jpg)
![IMG_1463[1]](https://digitalehofstad.files.wordpress.com/2015/08/img_14631.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.