Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 4 – voortgangsoverleg 06.04.2021

Tjeenk Willink (PvdA) nieuwe Informateur

PvdA’er Herman Tjeenk Willink wordt de nieuwe informateur. Dat is besloten na het overleg dinsdag 06.04.2021 tussen de 17 fractievoorzitters en Kamervoorzitter Khadija Arib. Er is een informateur nodig nadat partijen vorige week aangaven niet met de vorige twee verkenners, Koolmees en Van Ark, door te willen vanwege het geschonden vertrouwen.

Tjeenk Willink (PvdA) is minister van Staat en heeft zeer veel ervaring met formaties. Hij was als informateur ook betrokken bij het huidige kabinet.

In de Rooksalon in het Tweede Kamergebouw bogen Arib en de fractievoorzitters zich vanochtend over de profielschets voor de nieuwe informateur, die het formatieproces vlot moet trekken.

Tjeenk Willink en zijn opvatting over de geloofwaardigheid van de overheid

Tjeenk Willink was vier jaar geleden ook informateur bij de vorming van het huidige kabinet. Toen schreef hij een persoonlijke brief aan het nieuwe kabinet om toch vooral aandacht te hebben voor de uitvoering van beleid. Volgens hem is het ‘voor de geloofwaardigheid van de overheid’ noodzakelijk dat de politiek stelselmatig oplet hoe beleid wordt uitgevoerd. En er voor zorgt dat obstakels die burgers in hun contacten met overheid en semipublieke diensten ondervinden ook daadwerkelijk worden weggenomen.

Die is ook de kern van de herhaalde pleidooien van het CDA-Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. De voordracht van Tjeenk Willink kan dus ook als een signaal naar hem worden gezien. 

Nieuwe start verkenning Formatie

Kamervoorzitter Khadija Arib neemt de komende dagen contact op met alle zeventien fractievoorzitters “en komt na het Paasweekend met een voorstel voor het verdere proces” van de formatie, laat haar woordvoerder weten. De Tweede Kamer besloot donderdag dat een nieuwe verkenner, die verder afstaat van het centrum van de macht, moet onderzoeken hoe het vertrouwen hersteld kan worden.

Voortgang formatie

De formatie is terug bij af. Sterker: de situatie is inmiddels vele malen ingewikkelder dan op de ochtend na de verkiezingen. Het is de vraag of de vorming van een stabiel kabinet nog mogelijk is, gezien de ontwikkelingen van afgelopen week.

Het is de bedoeling dat de fractievoorzitters het overleg van dinsdag en een daaropvolgend Kamerdebat gebruiken om een informateur aan te stellen. Dat moet iemand worden die op grotere afstand van het Binnenhof staat dan de vier – inmiddels afgetreden – verkenners. Die informateur moet een huzarenstukje leveren om de formatie vlot te trekken.

De formatie wordt na de compleet misgelopen verkenning van de afgelopen weken dinsdag 06.04.2021  weer opgepakt. Dan schuiven de leiders van de 17 fracties in de Tweede Kamer aan bij Kamervoorzitter Khadija Arib.

De fractievoorzitters van de Tweede Kamer gaan dinsdag met Kamervoorzitter Khadija Arib om de tafel om te bepalen welke personen geschikt zouden zijn als informateur. De voltallige Kamer liet eerder al weten dat zij iemand zoeken die “gezag heeft, en ver afstaat van de actuele politiek”.

Marijnissen (SP) roept partijen op duidelijkheid te verschaffen: ‘Wil je samenwerken met Rutte?’

Volgens Marijnissen heeft Nederland de afgelopen dagen een heel lelijk inkijkje gekregen in de oude machtspolitiek van de VVD. Wat hier is gebeurd, mogen wij niet accepteren. Marijnissen stelt dat de komende tijd cruciaal is over hoe het nu verder moet met de formatie van een nieuw kabinet. “De Tweede Kamer moet nu een grens trekken. Het is hoog tijd dat we breken met deze foute machtspolitiek.”

SP-leider Lilian Marijnissen roept daarom andere partijen om hom of kuit te geven: willen ze wel of niet met Mark Rutte om tafel? ,,De SP doet dat in elk geval niet, dat hebben we in het debat van donderdagnacht wel duidelijk gemaakt.”

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zei gisteren dat zijn partij niet in een kabinet-Rutte IV stapt. Bij talkshow WNL op Zondag noemde Marijnissen het ‘heel goed’ dat Segers gisteren ‘duidelijkheid’ verschafte. ,,Ik zou andere partijen willen oproepen hetzelfde te doen.” Ze wil dat met name van de PvdA en GroenLinks horen, maar ook van D66.

Stoere woorden

,,D66 zei in het debat ‘onze wegen scheiden hier’ en dat er sprake was van een patroon van vergeetachtigheid. Dan is de vraag om duidelijkheid een gerechtvaardigde vraag om te stellen.” Marijnissen vreest dat partijen ‘stoere woorden’ uiten in het debat. ,,Dan steunen ze een motie van wantrouwen en helpen ze Rutte straks toch aan een meerderheid.”

Rutte toonde zich gisteren strijdbaar. Hij wil doorgaan als VVD-leider en blijft de premierskandidaat van zijn partij. Dat bevestigde ook de partijtop van de VVD. Volgens Rutte gaan andere partijen niet over ‘het personeelsbeleid’ van de VVD.

Personeelsbeleid

Bij WNL op Zondag zeiden zowel oud-politici Uri Rosenthal (VVD) en Onno Ruding (CDA) dat het ‘goed gebruik’ dat partijen zich niet bemoeien met ‘het personeelsbeleid van de buren’. Marijnissen noemde het daarop ‘hoogst ongemakkelijk’ dat Rutte dat argument gebruikt terwijl hij zich tijdens zijn gesprek met de eerste verkenners wél bemoeide met politici van andere partijen. Toen had hij het over een mogelijke ministerspost voor CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.

Rosenthal en Ruding uitten kritiek op de snelle beslissing van Segers. Rosenthal wees erop dat Segers zelf tijdens het debat over de Ollongren-notitie een motie heeft ondersteund die de nieuwe informateur opriep om te kijken of en hoe het vertrouwen hersteld kan worden. ,,Dan ben ik verbaasd over dit besluit.”

Uit de verslagen van de informateur moet blijken of er nog kansen zijn om een coalitie te smeden. Zaterdag 03.04.2021 maakte de ChristenUnie bekend dat de partij niet met de VVD van demissionair premier Mark Rutte wil regeren, waarmee de opties voor een meerderheidskabinet met de VVD opdrogen. Eerder had namelijk al de voltallige oppositie het vertrouwen in Rutte opgezegd en laten weten dat zij niet met hem willen regeren.

https://www.nu.nl/politiek/6125727/welke-opties-voor-een-nieuw-kabinet-liggen-er-nu-nog-op-tafel.html?jwsource=cl

Een minderheidskabinet met de voormalige coalitiepartners CDA en D66 – in totaal 73 zetels – behoort nog steeds tot de mogelijkheden, maar Rutte heeft meermaals herhaald dat deze optie niet zijn voorkeur geniet. CDA en D66 kunnen samen ook nog besluiten een coalitie te vormen zonder de grootste partij van Nederland, maar dit is in de geschiedenis slechts drie keer eerder voorgekomen.

Formatie muurvast na ‘snelle conclusie’ ChristenUnie

De dag na de verkiezingen leek het zo duidelijk als wat: Mark Rutte zou opnieuw premier van Nederland worden. Maar nu ook de ChristenUnie (CU) niet meer wil, lijken de opties voor een nieuw kabinet waarover Rutte de leiding heeft te slinken. “Daarvoor is er gewoon te veel gebeurd”, zegt Segers in het Nederlands Dagblad.

Nu de ChristenUnie de deur naar nog eens regeren met Mark Rutte dichtgooit, wordt de formatie wel heel gecompliceerd. De ‘snelle conclusie’ van de kleinste regeringspartij zorgt voor ergernis.

Andere partijleiders houden zich stil over samenwerking met Rutte
Vooralsnog houden veel andere partijleiders zich stil. D66, CDA, SP, GroenLinks en PvdA hebben nog niets van zich laten horen.

De oppositiepartijen steunden donderdag een motie van wantrouwen. De kans dat ze aanschuiven bij de premierskandidaat die ze eigenlijk weg willen hebben, is heel klein. De partijleiders hebben zich echter niet zo expliciet als CU-leider Segers uitgesproken. D66 en CDA zijn zeer kritisch op Rutte, maar hebben samenwerking vooralsnog niet uitgesloten.

Nasleep

Tijdens het debat 01/02.04.2021 verspeelden Sigrid Kaag, Wopke Hoekstra en Gert-Jan Segers de kans om met één donderende klap een einde te maken aan tien jaar achterkamertjespolitiek van Rutte.

Met een ik-lieg-écht-niet-verdediging redde Mark Rutte zijn baan als demissionair premier, maar als het aan andere partijen ligt, verliest hij wel het VVD-leiderschap. Zo merkte D66-leider Sigrid Kaag op dat het ‘niet vanzelfsprekend is’ dat een VVD met Rutte nog langer ‘het voortouw zal krijgen’ in de formatie. De komende weken zal blijken hoe recht de rug van Kaag met haar ‘nieuwe leiderschap’ is.

Ayfer Koç, de vrouw van Pieter Omtzigt, die zich thuis in Enschede tijdens het debat ongetwijfeld urenlang had zitten verbijten, sloeg de spijker op z’n kop toen ze vrijdagochtend  twitterde: ‘Het moet afgelopen zijn met brandjes blussen, fouten wegmoffelen, liegen, de Kamer belangrijke informatie onthouden, het tegenwerken van Kamerleden, en met imago bezig zijn.’ En: ‘Het wordt steeds erger en stuitender die arrogantie van de macht. Deze premier kan toch nooit meer het vertrouwen in de rechtsstaat herstellen?’

Zie ook:  Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 3 – Debat 31.03.2021– 01.04.2021

Zie ook:  Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2

Zie ook:  Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1

Zie ook:  Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag

Zie ook: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021

Dossier; Kabinetsformatie artikelen – Elsevier

Lees: Welke opties voor een nieuw kabinet liggen er nu nog op tafel? NU 06.04.2021

Lees: Door met Rutte als premier of niet? Niet alle partijen sluiten hem uit NOS 06.04.2021

Lees: Toch weer ‘De Tjeenk’ – al vindt hij het zelf armoedig: ‘Dat je alleen bij een 79-jarige kan uitkomen’ AD 06.04.2021

Lees: Formatie dag 20: opnieuw beginnen met oudgediende Tjeenk Willink NOS 06.04.2021

Lees: Tjeenk Willink: morgen nog geen gesprekken• Meerderheid steunt benoeming informateur NOS 06.04.2021

Lees: Kamer deels morrend akkoord met Tjeenk Willink, vertrouwensvraag op tafel NOS 06.04.2021

Lees: PvdA’er Herman Tjeenk Willink wordt informateur kabinetsformatie RTL 06.04.2021

Lees: Herman Tjeenk Willink (PvdA) wordt informateur die formatie moet redden Telegraaf 06.04.2021

Lees: Ervaren Tjeenk Willink moet als informateur de dramatische verkenning doen vergeten AD 06.04.2021

Lees: Tweede Kamer wil minister van Staat Tjeenk Willink (PvdA) als informateur NU 06.04.2021

Lees: Herman Tjeenk Willink nieuwe informateur: ‘Het is armoede als je alleen bij een 79-jarige kan uitkomen’ Den HaagFM 06.04.2021

Lees: Verslagen van komende verkenningsgesprekken worden openbaar NU 06.04.2021

Lees: Hoe moet het verder met de formatie? Tweede Kamer debatteert RTL 06.04.2021

Lees: Rutte eventueel bereid om met VVD oppositie in te gaan NU 06.04.2021

Lees: Jesse Klaver sluit samenwerking met Rutte in nieuw kabinet niet uit RTL 06.04.2021

Lees: Kaag en Hoekstra houden deur op een kier voor samenwerking met Rutte NU 06.04.2021

Lees: Jongerenpartijen willen geen nieuw kabinet met Rutte AD 06.04.2021

Lees: Politieke jongeren doen oproep: kabinet met Rutte géén optie MSN 06.04.2021

Lees: Politieke jongeren doen oproep: kabinet met Rutte géén optie RTL 06.04.2021

Lees: Rutte blijft, maar is er nog vertrouwen? Formatie stap voor stap verder RTL 06.04.2021

Lees: Debat over rampzalige formatie: Kaag sprak met Rutte over positie Kamervoorzitter Telegraaf 06.04.2021

Lees: Kabinetsformatie wordt hervat, protest tegen Rutte op Lange Voorhout Den HaagFM 06.04.2021

Lees: Kamer zoekt weg uit formatiechaos Telegraaf 06.04.2021

Lees: Kamer vervolgt zoektocht naar nieuwe informateur MSN 06.04.2021

Lees: Wat heeft zich donderdag in Den Haag en daarna afgespeeld? Een reconstructie van de formatie Elsevier 06.04.2021

Lees: Slotsom ‘bezinningsweekeinde’: D66 en CDA sluiten Rutte (nog) niet uit, ChristenUnie en SP doen dat wel AD 05.04.2021

Lees: VVD zal zijn sterkste politicus niet aan de dijk zetten, er staat voor Rutte ook geen opvolger klaar AD 05.04.2021

Lees: Bolkestein en Zalm steunen Rutte: ’Hij moet vooral doorgaan’ MSN 05.04.2021

Lees: Bolkestein en Zalm steunen Rutte: ’Hij moet vooral doorgaan’ Telegraaf 05.04.2021

Lees: Van Aartsen, Tjeenk Willink of Remkes? Nieuwe informateur moet ‘niet te dicht op de macht zitten’ Den HaagFM 04.04.2021

Lees: Marijnissen (SP) roept partijen op duidelijkheid te verschaffen: ‘Wil je samenwerken met Rutte?’ AD 04.04.2021

Lees: SP roept partijen op kleur te bekennen: met Rutte door of niet NOS 04.04.2021

Lees: Marijnissen (SP) roept partijen op: wees expliciet over Rutte-samenwerking NU 04.04.2021

Lees: En toen was alles anders (de electorale aardbeving van 1 april 2021) – Peilingen (maurice.nl) 04.04.2021

Lees: Peiling De Hond: ‘VVD verliest zes zetels als er nu verkiezingen zouden zijn’ AD 04.04.2021

Lees: Peiling: Ruttes ‘verkeerde herinnering’ rond Omtzigt kost VVD zes zetels MSN 04.04.2021

Lees: VVD verliest 6 zetels na roerige week, ’lijst Omtzigt’ zou grootste zijn Telegraaf 04.04.2021

Lees: Peiling: Ruttes ‘verkeerde herinnering’ rond Omtzigt kost VVD zes zetels RTL 04.04.2021

Lees: De oorzaak van de formatiechaos ligt al vóór de mislukte verkenning AD 04.04.2021

Lees: Voor wie de draad kwijt is: tien tumultueuze formatiedagen kort samengevat NU 03.04.2021

Lees: Welke opties voor een nieuw kabinet liggen er nu nog op tafel? NU 03.04.2021

Lees: Fractievoorzitters dinsdag bijeen om informateurskandidaten te bespreken NU 03.04.2021

Lees: Partijleiders gaan dinsdag weer in gesprek met Arib Telegraaf 03.04.2021

Lees: Andere partijleiders blijven stil over samenwerken met Rutte NU 03.04.2021

Lees: Druk op Rutte om op te stappen als VVD-leider neemt toe nu opties opdrogen NU 03.04.2021

Lees: Formatie muurvast na ‘snelle conclusie’ ChristenUnie in wat bezinningsweekend moest zijn AD 03.04.2021

Lees: VVD laat Rutte niet vallen, VVD-leider wil zelf ook door: ‘Ik ben strijdbaar’ NU 03.04.2021

Lees: VVD wil door met Rutte Telegraaf 03.04.2021

Lees: VVD: wij gaan door met Rutte NOS 03.04.2021

Lees: Rutte wil door: ‘Ik ben strijdbaar’ AD 03.04.2021

Lees: Rutte gaat door, ondanks breuk in coalitie: ‘Ik ben strijdbaar’ MSN 03.04.2021

Lees: Rutte gaat door, ondanks breuk in coalitie: ‘Ik ben strijdbaar’ RTL 03.04.2021

Lees: Druk neemt toe: CU wil niet met Rutte in nieuwe coalitie, meerderheidsregering uit zicht AD 03.04.2021

Lees: Rutte wil door: ‘Dit alles laat me niet onbewogen, maar ik ben strijdbaar’ NOS 03.04.2021

Lees: Rutte: ’Dit raakt me, maar ik blijf strijdbaar’ Telegraaf 03.04.2021

Lees: Rutte over telefoontje Segers: ‘Natuurlijk raakt me dit’ RTL 03.04.2021

Lees: ChristenUnie-leider Segers: er is iets geknapt, niet met Rutte in nieuw kabinet NOS 03.04.2021

Lees: Segers over breuk met Rutte: ‘Toetreden tot kabinet niet geloofwaardig’ RTL 03.04.2021

Lees: Segers sluit kabinetsdeelname ChristenUnie met Rutte uit Telegraaf 03.04.2021

Lees: ChristenUnie niet verder onder Rutte: ‘Wij keuren dit gedrag ten zeerste af’ Den Haag FM 03.04.2021

Lees: ChristenUnie-leider Segers: ‘Wij stappen niet in kabinet-Rutte IV’ RTL 03.04.2021

Lees: ChristenUnie zet VVD onder druk, Segers wil niet verder onder Rutte NOS 03.04.2021

Lees: ChristenUnie sluit kabinetsformatie met Rutte als premier uit: ‘Te veel gebeurd’ NU 03.04.2021

Lees: ChristenUnie keert zich af van Rutte: ‘Een explosieve ontwikkeling’ RTL 03.04.2021

Lees: Teeven: ‘Als Kaag denkt te kunnen regeren met 7 linkse partijtjes moet ze dat maar lekker gaan doen’  AD 03.04.2021

Lees: Wat tien jaar macht met iemand als Rutte doet (en hoe je dan nog verandert) NU 02.04.2021