De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 6

Raad van State zegt na zelfonderzoek sorry tegen toeslagenouders

De Raad van State (RvS) heeft te lang volgehouden dat het juridisch noodzakelijk was dat de Belastingdienst zelfs bij hele kleine overtredingen de complete kinderopvangtoeslag terugvorderde van ouders. Deze alles-of-niets-lijn had eerder teruggedraaid kunnen en moeten worden, stelt de Afdeling bestuursrechtspraak van de RvS in een rapport nav. een zelfonderzoek waarin de eigen rol in de toeslagenaffaire tegen het licht wordt gehouden.

“Ouders die in de problemen zijn gekomen omdat wij te lang de strenge lijn hebben toegepast, bieden wij onze excuses aan. We hadden deze ouders betere rechtsbescherming moeten bieden”, zegt voorzitter Bart Jan van Ettekoven van de Afdeling bestuursrechtspraak.

Veel toeslagenouders die in de problemen kwamen door de aanpak van de Belastingdienst wendden zich tot de bestuursrechter en eventueel daarna tot de Raad van State. Zowel lagere rechters als de RvS stelden de Belastingdienst vaak in het gelijk.

Volgens de Belastingdienst schreef de wet voor dat elke overtreding van de regels moest leiden tot het terugvorderen van de complete kinderopvangtoeslag. Daardoor ontstonden situaties waarin ouders bijvoorbeeld vanwege een schuld van een kleine 80 euro 27.500 euro moesten terugbetalen.

Lijn vaststellen in rechtspraak

De Raad van State is zowel een adviseur van de overheid als de hoogste bestuursrechter van Nederland. Een van de taken van de RvS is om te zorgen voor rechtseenheid en rechtsgelijkheid. De interpretatie van de Afdeling bestuursrechtspraak van bepaalde wetten levert een lijn op die lagere rechters vaak volgen. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de wettekst en naar wat de bedoeling van een wet is.

In de toeslagenaffaire heeft de Raad van State de interpretatie gevolgd van de Belastingdienst, die een alles-of-niets-lijn voorstond. Maar uit zowel de wet als de behandeling van de wet in het parlement bleek niet dat die alles-of-niets-lijn de bedoeling was en dat er voor rechters geen ruimte was om daar van af te wijken, concludeerde de parlementaire commissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire.

Binnen de overheid en binnen de RvS werd al jarenlang intern kritiek geuit op de alles-of-niets-benadering die in de periode 2011-2012 is vastgesteld. Toch paste de RvS pas in 2019 die lijn aan en kwam er ruimte voor rechters om rekening te houden met proportionaliteit.

De RvS “zat vast in een zelf gecreëerde juridische ‘fuik’ “, staat in het rapport ‘Lessen uit de kinderopvangtoeslagzaken’. Het met een duidelijke lijn bieden van rechtseenheid en rechtsgelijkheid vond de RvS lange tijd belangrijker dan per geval te bekijken wat evenredig was. Maar, zo stelt de RvS nu, “rechtseenheid en rechtsgelijkheid zijn geen doelen op zich als de uitkomst in het individuele geval niet (meer) overtuigt”.

Meer interne tegenspraak nodig

Eerder bracht het overlegorgaan voor bestuursrechters (LOVB) al een rapport uit over hoe zij met toeslagenzaken zijn omgegaan. Het LOVB concludeerde dat te makkelijk de lijn van de RvS gevolgd is. Veel rechters zeiden ook ongemak te hebben gevoeld bij de strenge interpretatie van de regels. In de toekomst moeten rechters meer hun eigen rechtsgevoel durven volgen, was een van de aanbevelingen. Een andere aanbeveling was om meer interne tegenspraak te organiseren.

Dat laatste is ook een les die de RvS trekt uit de evaluatie van het eigen handelen in de toeslagenaffaire. “De reflectie heeft geleerd hoe belangrijk voldoende ruimte voor het intern debat is”, zegt de RvS. Het uitzetten van lijnen blijft belangrijk, maar “bij het uitzetten van lijnen moeten deze niet meteen worden ‘dichtgetimmerd’ “, is een andere les. “Lijnen moeten ruimte laten voor een rechtvaardige uitkomst in het individuele geval.”,

‘Medeplichtig aan discriminatie’

Ook zegt de RvS zich kritischer op te stellen tegenover overheidsorganen, omdat burgers door de machtsverhouding per definitie in het nadeel zijn. De rechter moet er minder snel op vertrouwen dat de informatie die bijvoorbeeld de Belastingdienst aanlevert compleet en juist is en de burger “de helpende hand bieden” door als rechter zelf ook actief onderzoek te doen.

De RvS heeft veel kritiek gekregen om de jarenlange starre houding. Voorzitter Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens noemde de RvS woensdag “medeplichtig aan discriminatie”. In veel gevallen hadden slachtoffers in de toeslagenaffaire een dubbele nationaliteit. “Als je dat niet hebt gezien, is er iets mis met je waarnemingsvermogen”, aldus Wolfsen.

Lees: Belastingdienst krijgt op 1 januari eigen toezichthouder MSN 26.11.2021

Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders AD 26.11.2021

Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders Telegraaf 26.11.2021

Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire MSN 26.11.2021

Lees: Inspectie onderzoekt hoe jeugdbescherming omging met ouders toeslagenaffaire NU 26.11.2021

Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021

Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken MSN 26.11.2021

Lees: Inspecties gaan uithuisplaatsingen kinderen toeslagenouders onderzoeken RTL 26.11.2021

Lees: Inspecties onderzoeken omgang jeugdbescherming met toeslagenouders MSN 26.11.2021

Lees: Schuldsanering van duizenden mensen mogelijk ten onrechte door fiscus geweigerd NOS 25.11.2021

Lees: Fiscus weigerde mogelijk 15.000 mensen onterecht schuldsanering MSN 25.11.2021

Lees: Duizenden schuldenaren eerder geholpen door nieuwe wet NOS 25.11.2021

Lees: Soepeler regels voor mensen die misstap maken bij aanvraag uitkering: ‘Soms te hard’ NOS 24.11.2021

Lees: Ouders toeslagenaffaire eisen vervolging Belastingdienst DH070 24.11.2021

Lees: Ouders toeslagenaffaire eisen bij hof vervolging Belastingdienst MSN 24.11.2021

Lees: Belastingdienst koos voor extra controle vooral burgers met lage inkomens NU 23.11.2021

Lees: ‘Fiscus controleerde lage inkomens extra bij controle op toeslagen’ NOS 23.11.2021

Lees: ’Belastingdienst ging jarenlang achter burgers met lage inkomens aan’ Telegraaf 23.11.2021

Lees: Belastingdienst controleerde extra bij lage inkomens in jacht op fraude RTL 22.11.2021

Lees: Hoogste bestuursrechter: ‘De toeslagenaffaire heeft ons diep geraakt’ NU 20.11.2021

Lees: Hoogste bestuursrechter: ‘De toeslagenaffaire heeft ons diep geraakt’ MSN 20.11.2021

Lees: Kamerleden: wat kopen toeslagengedupeerden voor nog meer excuses?  MSN 19.11.2021

Lees: Advocaat: Excuses goed, maar cliënten staan nog met lege handen MSN 19.11.2021

Lees: Raad van State over toeslagenzaak: ‘We hebben niet gediscrimineerd’ NU 19.11.2021

Lees: Raad van State diep door het stof voor toeslagenslachtoffers MSN 19.11.2021

Lees: Raad van State diep door het stof voor toeslagenslachtoffers RTL 19.11.20921

Lees: Raad van State door het stof in toeslagenaffaire: ‘Rechters waren te lang te streng’ AD 19.11.2021

Lees: Raad van State zegt na zelfonderzoek sorry tegen toeslagenouders NOS 19.11.2021

Lees: Raad van State biedt excuses aan: rechters hadden toeslagenouders beter moeten beschermen NU 19.11.2021

zie ook; Kinderopvangtoeslag RO

Bekijk hier; ons dossier over de toeslagenaffaire. RTL

meer: Van affaire tot val kabinet NOS

Meer: Menno Snel RTL

Meer: Belastingdienst RTL

Meer: Toeslagenaffaire Belastingdienst RTL

Meer: belastingen Telegraaf

Meer: Jaap Uijlenbroek Telegraaf

Meer: Belastingdienst Telegraaf

Meer: Toeslagenaffaire NU

dossier: Kinderopvangtoeslag Trouw

Zie ook: Minister Wopke Hoekstra CDA rommelde zelf ook met de belastingdienst

Zie ook: De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 5

Zie ook: De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 4

Zie ook: De erfenis van demissionair kabinet Rutte 3 – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 3

Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer gewoon vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 2

Zie verder ook: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!! – de nasleep – deel 1

Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – en weer gaat het gedonder met de belastingdienst maar weer vrolijk verder !!!

Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – een nieuwe stap

zie dan nog verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst gaat maar weer verder !!!

zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 5 – kamerdebat 29.04.2021 – terugblik

Zie dan ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 4 – kamerdebat 29.04.2021

zie ook nog verder dan: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is nog steeds onderweg – deel 3

Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg – deel 2

Zie verder: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de parlementaire enquête is onderweg  – deel 1

Zie ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 3

Zie ook nog: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep deel 2

Zie dan ook: De erfenis van Rutte III – het gedonder met de belastingdienst – de nasleep – deel 1

Zie verder: De val van Rutte III vanwege het gedonder met de belastingdienst

Zie meer: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 31 – nasleep POK eindverslag – deel 7

Zie nog meer: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 30 – nasleep POK eindverslag – deel 6

Zie ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 29 – nasleep POK eindverslag – deel 5

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 28 – nasleep POK eindverslag – deel 4

Zie verder: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 27 – nasleep POK – deel 3

Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 26 – nasleep POK – deel 2

Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 25 – nasleep POK – deel 1

Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 24 – nasleep

Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 23 – nasleep

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 22 – nasleep

Zie verder : De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 21 – nasleep

Zie dan verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 20 – nasleep

Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 19 – nasleep

Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 18 – nasleep

Zie ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 17 – nasleep – Parlementaire ondervraging

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 16 – nasleep rapport commissie Donner

Zie verder dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 15 – nasleep rapport commissie Donner

Zie nog meer: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 14 – nasleep rapport commissie Donner

Zie ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 13 – nasleep rapport commissie Donner

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 12 – nasleep rapport commissie Donner

Zie dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 11 – nasleep rapport commissie Donner

Zie verder ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 10 – rapport commissie Donner

Zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 9

Zie verder ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) met de belastingdienst – deel 8

Zie  verder dan ook nog: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 7

En zie dan ook: De erfenis van (ex) Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 6

Zie dan ook nog verder: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 5 – commissie Donner

Zie verder dan ook: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 4 – commissie Donner

en zie dan ook nog: Staatssecretaris Menno Snel D66 (Financiën) en het verdere gedonder met de belastingdienst – deel 3

en zie verder dan ook: Voorheen Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) het Gedonder met de belastingdienst – deel 2

en verder zie dan ook nog: Staatssecretaris Eric Wiebes VVD en het Gedonder met de belastingdienst deel 1