Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 3 – Debat 31.03.2021– 01.04.2021

Rutte opperde ministerspost voor Omtzigt

De gisteren 31.03.2021 geïnstalleerde nieuwe Tweede Kamer wilde van de nieuwe verkenners, Koolmees en Van Ark, alle verslagen, appjes en mailtjes van de verkenningen ontvangen alvorens in debat te gaan. Die zijn niet op tijd aangeleverd en daarom reden voor uitstel van het debat.

Het vervolgdebat op 01.04.2021 begon niet voor 12 uur vanmiddag. Eerst mochten namelijk de fractievoorzitters hun eigen gespreksverslagen inzien, voordat deze naar de 2e Kamer werden gestuurd.

Premier en VVD-leider Rutte wilde CDA-Kamerlid Omtzigt minister maken. Dat blijkt nu uit de aantekeningen van de ex-verkenners Ollongren en Jorritsma die naar buiten zijn gekomen.

D66 wil het liefst een coalitie met vijf partijen, blijkt o.a. uit het gespreksverslag. Namelijk VVD, D66, CDA, PvdA en GL. CDA wordt ’een heel belangrijke partij’ genoemd. En Kaag heeft ’grote vraagtekens’ bij de SP ’vanwege standpunten over handel, internationale verdragen en studie naar uittreden uit de EU.

Volgens Rutte zou hij een kabinet met PvdA én GroenLinks ‘niet trekken’. ,,Waarom dat linkse wolk? Je hebt ze niet allebei nodig voor een meerderheid naast het CDA.”

„Het wordt heel ingewikkeld zonder het CDA”, wordt opgetekend uit de mond van Rutte. „Als Wopke meer stemmen heeft dan Omtzigt, gaat dat helpen. Je moet wat met Omtzigt: minister maken.”

Echter niet alleen de positie Omtzigt, maar de ‘stabiliteit’ van de CDA-fractie stond ter discussie voor de verkenners. 

De onthulling is opmerkelijk omdat Rutte eerder zei dat hij het ‘in ieder geval niet gehad over Pieter Omtzigt’. 

Dat blijkt uit de vertrouwelijke verslagen van de voormalige verkenners in de formatie, Kajsa Ollongren (D66) en Annemarie Jorritsma (VVD) die alsnog op verzoek van de Tweede Kamer zijn vrijgegeven. 

,,Ik heb naar eer en geweten de pers te woord gestaan. Ik heb me dat gesprek achteraf verkeerd herinnerd. Ik betreur dat ten zeerste”, begon Rutte zijn verweer vanmiddag in de Tweede Kamer. De VVD-leider en premier hield vol dat hij weliswaar wist dat het in zijn gesprek is gegaan over de stabiliteit binnen het CDA, maar dat hij Omtzigt niet heeft genoemd.  

Nieuwe start verkenning Formatie

Kamervoorzitter Khadija Arib neemt de komende dagen contact op met alle zeventien fractievoorzitters “en komt na het Paasweekend met een voorstel voor het verdere proces” van de formatie, laat haar woordvoerder weten. De Tweede Kamer besloot donderdag dat een nieuwe verkenner, die verder afstaat van het centrum van de macht, moet onderzoeken hoe het vertrouwen hersteld kan worden.

Er zijn twee weken verstreken sinds de verkiezingen. Nederland hoopte vanwege de coronacrisis op een snelle formatie, maar inmiddels is het een grotere chaos dan ooit tevoren.

De Tweede Kamer debatteerde donderdag tot diep in de nacht over de mislukte verkenning en de rol die VVD-leider Mark Rutte hierin speelde. Daarbij werd erop aangedrongen afscheid te nemen van verkenners Wouter Koolmees (D66) en Tamara van Ark (VVD), die tevens intimi van hun partijleiders zijn. Zij legden daarop vrijdagmiddag officieel hun taken neer.

Een nieuwe “gezaghebbende, onafhankelijke verkenner met een grote afstand tot de actuele politiek en de partijen” moet van de Kamer nu onderzoeken hoe het geschonden vertrouwen hersteld kan worden. Het is nog onduidelijk wie deze rol zal gaan invullen.

zie ook: Hoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie?

Onafhankelijke verkenner wacht enorm zware opgave

Een ding is duidelijk: de nieuwe verkenner wacht een enorm zware opgave. Rutte liep donderdag grote politieke schade op door zijn rol in de notitie “positie Omtzigt, functie elders” in de aantekeningen van oud-verkenner Kajsa Ollongren.

Een motie van wantrouwen, waarmee een bewindspersoon wordt opgeroepen te vertrekken, haalde geen meerderheid maar werd wel door maar liefst 72 Kamerleden gesteund. Alleen D66, CDA en CU steunden de motie niet.

D66-leider Kaag zei daarbij dat het niet meer vanzelfsprekend is dat Rutte het voortouw zou moeten nemen in de vorming van een nieuw kabinet. De VVD-leider zei na afloop dat hij “vreselijk hard zal gaan werken” om het vertrouwen terug te winnen.

De nieuwe verkenner zal moeten uitzoeken wie van de partijen nog samen met Rutte aan de formatietafel wil plaatsnemen.

Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 2

Zie ook: Op weg naar Kabinet Rutte 4 – de Formatie van de nieuwe coalitie – deel 1

Zie ook: Aftrap Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021 – op weg naar de uitslag

Zie ook: Verkiezingen 2e kamer op 17 maart 2021

Lees: Kamervoorzitter Arib komt na Pasen met voorstel voor verdere formatieproces NU 02.04.2021

Lees: Debat na stemming om 03.00 uur voorbij, lees hier alle gebeurtenissen terug NOS 02.04.2021

Lees: Komt het vaak voor dat de grootste partij níét de premier levert? NU 02.04.2021

Lees: Is een coalitie zonder de VVD mogelijk? NU 02.04.2021

Lees: Drie miljoen tv-kijkers zagen formatiedebat NOS 02.04.2021

Lees: Miljoenen mensen keken naar formatiedebat: ‘We schreeuwden naar de tv’ NOS 02.04.2021

Lees: Nu is het tijd voor verzoening in Den Haag AD 02.04.2021

Lees: Hoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie? NU 02.04.2021

Lees: Wat tien jaar macht met iemand als Rutte doet (en hoe je dan nog verandert) NU 02.04.2021

Lees: Henk Kamp: ‘Wat meer respect voor de VVD en VVD-kiezers mag best’ AD 02.04.2021

Lees: Ferry Mingelen over politieke veldslag: ‘Ik had sympathie voor Rutte, maar ik geloof hem niet meer’ OmroepWest 02.04.2021

Lees: Rutte eerlijk: ‘Blij dat ouders mij dát meegaven’ | Video | Telegraaf 02.04.2021

Lees: Rutte blijft: deze drie redenen houden de premier in het Torentje AD 02.04.2021

Lees: Rutte na het debat: ‘Ja, ik vind mijzelf nog geloofwaardig’ NU 02.04.2021

Lees: ‘Vertrouwen herstel je met ander gedrag, niet alleen met excuses’ NOS 02.04.2021  

Lees: Nieuwe informateur wordt ‘gezaghebbend en onafhankelijk’, met afstand tot Binnenhof  NOS 02.04.2021

Lees: Verkenners Van Ark en Koolmees stoppen AD 02.04.2021

Lees: Koolmees en Van Ark stappen officieel op als verkenners Telegraaf 02.04.2021

Lees: Kamer wil nieuwe verkenner, Koolmees en Van Ark moeten taken neerleggen NU 02.04.2021

Lees: Zwaar gehavende Rutte overleeft de Omtzigt-leugen Elsevier 02.04.2021

Lees: Nog geen aangiften bij OM na lekken informatie uit verkenningsfase naar Rutte NU 02.04.2021

Lees: Lekken richting Rutte niet onderzocht door Rijksrecherche RTL 02.04.2021

Lees: Jongeren D66, CDA en ChristenUnie zien regeren met Rutte niet meer zitten NOS 02.04.2021

Lees: Jongeren CU, D66 en CDA: Rutte mag niet aan formatietafel Telegraaf 02.04.2021

Lees: Veelgestelde vragen: waarom zit Rutte er nog, en hoe nu verder? NOS 02.04.2021

Lees: Rutte meer onder vuur dan ooit, maar zijn vierde kabinet is nog niet uitgesloten NOS 02.04.2021

Lees: Kabinet Rutte-4 is ver weg, onderling wantrouwen te groot AD 02.04.2021

Lees: Rutte telt zijn zegeningen: ’Natuurlijk had het kunnen eindigen in aftreden’ Telegraaf 02.04.2021

Lees: Rutte stapt niet opzij: ‘Ik heb 1,9 miljoen stemmen, formatie weer vlot trekken’ RTL 02.04.2021

Lees: Rutte na het debat: ‘Ja, ik vind mijzelf nog geloofwaardig’ NU 02.04.2021

Lees: Hoe komt politiek uit deze impasse? De bal ligt nu bij Arib AD 02.04.2021

Lees: Wil Kaag nog met Rutte? ‘Te vroege vraag, eerst periode van bezinning’ RTL 02.04.2021

Lees: Rutte kan vertrouwen volgens echtgenote van Pieter Omtzigt niet herstellen NU 02.04.2021

Lees: Echtgenote Omtzigt: stuitende arrogantie van de macht Telegraaf 02.04.2021

Lees: Echtgenote Omtzigt over aanblijven Rutte: ‘Stuitende arrogantie van de macht’ RTL 02.04.2021

Lees: Frits Wester: ‘De achilleshiel van Rutte is zwakker geworden’ RTL 02.04.2021

Lees: Rutte na pijnlijk debat: ‘Geheugentrainer? Alleen serieuze vragen, graag’ RTL 02.04.2021

Lees: Rutte afgestraft in Kamer, maar wil vertrouwen terugwinnen NOS 02.04.2021

Lees: Rutte door het stof in debat: ‘Hoop vertrouwen te kunnen herstellen’ RTL 02.04.2021

Lees: Kamervoorzitter Arib praat met koning Willem-Alexander over formatie NU 02.04.2021

Lees: Kamervoorzitter Arib informeert koning over situatie rond verkenning NOS 02.04.2021

Lees: Kamervoorzitter Arib sprak koning over situatie formatie Telegraaf 02.04.2021

Lees: Reactie Rutte: Geen moment aan opstappen gedacht NU 02.04.2021

Lees: Rutte na debat: ‘Ik ga door als minister-president’ Telegraaf 02.04.2021

Lees: Teruglezen: Kamer keurt optreden Rutte af, oppositie zegt vertrouwen op RTL 02.04.2021

Lees: Rutte wil ondanks vertrouwenscrisis door als premier Telegraaf 02.04.2021

Lees: Motie van wantrouwen tegen Rutte, D66 en CDA waarschuwen de premier Telegraaf 02.04.2021

Lees: Buitenlandse media analyseren ‘bits’ debat: ‘Niemand gelooft Rutte nog’ NU 02.04.2021

Lees: Wereld kijkt mee naar Rutte: ’Al jaren slecht geheugen’ Telegraaf 02.04.2021

Lees: Rutte zwaar beschadigd na debat over Omtzigt-notitie NU 02.04.2021

Lees: Rampdag voor Rutte: ‘Heb ik u in al die jaren dat wij samenwerken ooit belazerd?’ AD 01.04.2021

Lees: Oud-verkenners: ‘functie elders’ was afkomstig van ambtenaar NOS 01.04.2021

Lees: Emotionele Ollongren: ‘Ik had niet zo overhaast moeten handelen’ NU 01.04.2021

Lees: ‘Voortaan maar één verkenner, en die moet slechts twee dingen vragen’ NOS 01.04.2021

Lees: Tijdlijn: hoe zichtbare notities van Ollongren leidden tot crisis voor Rutte NOS 01.04.2021

Lees: Dit gebeurde er tot nu toe in het debat over de mislukte eerste formatiepoging NU 01.04.2021

Lees: ‘Voortaan maar één verkenner, en die moet slechts twee dingen vragen’ NOS 01.04.2021

Lees: Rampdag voor Rutte: ‘Heb ik u in al die jaren dat wij samenwerken ooit belazerd?’ AD 01.04.2021

Lees: Verkenners Van Ark en Koolmees gearriveerd in Kamer voor debat ETL 01.04.2021

Lees: Koolmees en Van Ark naar Kamer voor uitleg over ’bron’ Rutte Telegraaf 01.04.2021

Lees: LIVE | Ook verkenners Van Ark en Koolmees naar Kamer geroepen, positie Rutte wankelt AD 01.04.2021

Lees: Ook Jorritsma kan gesprek over Omtzigt niet herinneren • Van Ark en Koolmees naar Lees: Kamer geroepen NOS 01.04.2021

Lees: Oud-verkenner Jorritsma: ‘Het is geen House of Cards’ NU 01.04.2021

Lees: Geëmotioneerde Ollongren snapt zelf ook niet hoe ‘functie elders’ op Omtzigt-notitie kwam NU 01.04.2021  

Lees: Ollongren emotioneel in debat: ’Het spijt me’ | Video | Telegraaf 01.04.2021

Lees: Emotionele Ollongren: ‘Ik heb overhaast gehandeld’ RTL 01.04.2021

Lees: Ollongren door het stof na mislukte verkenning, nu Jorritsma aan het woord NOS 01.04.2021

Lees: Live: Verkenners aan het woord in debat over ‘functie elders’ NU 01.04.2021

Lees: Kijk live mee: (oud-)verkenners aan het woord in Kamerdebat NOS 01.04.2021

Lees: Kijk mee: debat in Kamer over uitgelekte notities formatie RTL 01.04.2021

Lees: Live: Oud-verkenners aan het woord in debat over ‘functie elders’ NU 01.04.2021

Lees: Alle stukken op tafel, goed idee? ‘Onderhandelen in openbaarheid gaat niet’ AD 01.04.2021

Lees: Ollongren biedt excuses aan Omtzigt en CDA aan • Fracties willen nieuwe verkenner  NOS 01.04.2021

Lees: Wilders valt Ollongren aan op haar geloofwaardigheid NU 01.04.2021

Lees: LIVE | Woeste Kamer eist kraakheldere antwoorden van oud-verkenners Jorritsma en Ollongren AD 01.04.2021

Lees: Wat gebeurt er als de motie van wantrouwen tegen Rutte wordt aangenomen? NU 01.04.2021

Lees: Hoe premier/VVD-leider Rutte vecht voor het vertrouwen om door te kunnen NOS 01.04.2021

Lees: Rutte in het nauw, vertrouwensvraag hangt boven debat NOS 01.04.2021

Lees: Rutte wilde Omtzigt minister maken: is onderste steen boven na explosieve onthulling? Elsevier 01.04.2021

Lees: Verbijstering om ‘via via’-uitspraak Rutte: ‘Dit is corruptie!’ Telegraaf 01.04.2021

Lees: Wilders tegen Rutte: ‘U staat totaal alleen’ RTL 01.04.2021

Lees: Wilders: liegende Rutte moet opstappen, en daarna nieuwe verkiezingen NOS 01.04.2021

Lees: Wilders: Rutte heeft Nederland voorgelogen, hij moet opstappen en dan nieuwe verkiezingen AD 01.04.2021

Lees: Hoekstra en Kaag willen niet zomaar op oude voet verder met Rutte NU 01.04.2021

Lees: Hoekstra aan Kaag: verkenningschaos is D66 niet overkomen MSN 01.04.2021

Lees: LIVE | Rutte vecht voor zijn politieke leven, Kamer wil nieuwe verkenner ‘op afstand van politiek’ AD 01.04.2021

Lees: Kan formatie ook onpartijdig? ‘Vroeger was staatshoofd formateur’  MSN 01.04.2021

Lees: Frits Wester over formatiedebat: ‘Rutte worstelt in de modder’ MSN 01.04.2021

Lees: Frits Wester over formatiedebat: ‘Rutte worstelt in de modder’ RTL 01.04.2021

Lees: Kaag tegen Rutte: ‘Hier scheiden onze wegen’ RTL 01.04.2021

Lees: Rutte wil bron eerder gekregen memo niet onthullen RTL 01.04.32021

Lees: Ollongren geïnformeerd over opduiken Omtzigt in gespreksverslag Rutte Telegraaf 01.04.2021

Lees: Rutte zwaar onder vuur bij start debat uitgelekte notities RTL 01.04.2021

Lees: Rutte keihard aangepakt: ‘U bent een leugenaar!’ Telegraaf 01.04.2021

Lees: SP en DENK woest: Rutte houdt land in zijn greep met leugen MSN 01.04.2021

Lees: Hoekstra vol ongeloof over verklaring Rutte MSN 01.04.2021

Lees: Oppositie ziedend over uitleg Rutte: ‘Ik weet werkelijk niet wat ik hoor’ MSN 01.04.2021

Lees: Oppositie ziedend over uitleg Rutte: ‘Ik weet werkelijk niet wat ik hoor’  RTL 01.04.2021

Lees: LIVE | Rutte houdt vol: ik probeerde Omtzigt er niet uit te werken Telegraaf 01.04.2021

Lees: Rutte heeft zich gesprek over Omtzigt met verkenners ‘verkeerd herinnerd’ NU 01.04.2021

Lees: Rutte over notitie Omtzigt: ‘Ik heb het me achteraf verkeerd herinnerd’ RTL 01.04.2021

Lees: Rutte: heb niet gelogen over Omtzigt, herinnerde het verkeerd MSN 01.04.2021

Lees: ’Verkennersgate’: oppositie ziedend over verdediging Rutte Telegraaf 01.04.2021

Lees: Rutte bij uitkomen vergadering: eerst Kamer toespreken over notities RTL 01.04.2021

Lees: Zo reageert Rutte op commotie in ‘verkennersgate’ Telegraaf  01.04.2021

Lees: Rutte opperde andere functie voor CDA-Kamerlid Omtzigt: ‘Minister maken’ NU 01.04.2021

Lees: Rutte zei tegen verkenners: ‘Je moet wat met Omtzigt: minister maken’ NOS 01.04.2021

Lees: Kamerdebat komt er vanochtend dan toch, ‘laat elkaar een beetje heel’, vraagt Rutte  NOS 01.04.2021

Lees: Dit zei Rutte een paar dagen geleden over de situatie rond Omtzigt RTL 01.04.2021

Lees: Rutte: heb niet gelogen over Omtzigt, herinnerde het verkeerd  MSN 01.04.2021

Lees: Rutte onder druk na uitspraak over Omtzigt Telegraaf  01.04.2021

Lees: Rutte hoorde ’s ochtends vroeg ‘via via’ over Omtzigt-aantekening MSN 01.04.2021

Lees: Sigrid Kaag (D66) wil een nieuwe verkenner RTL 01.04.2021

Lees: Met de billen bloot: mislukte verkenning geeft uniek inkijkje in formatie AD 01.04.2021

Lees: Dit geheime formatiedossier bracht Rutte in de problemen  AD 01.04.2021

Lees: Kijk mee op RTL Z: debat in Kamer over uitgelekte notities formatie RTL 01.04.2021

Lees: Nieuwe Tweede Kamer debuteert met debat over notitie Ollongren en vastgelopen formatie Elsevier 31.03.2021

Lees: Partijleiders mogen gespreksverslag inzien en goedkeuren voor openbaring in Kamer AD 31.03.2021

Lees: Fracties mogen gespreksverslag eerst goedkeuren voor openbaarmaking NU 31.03.2021

Lees: Stukken mislukte verkenning naar Kamer, na goedkeuring fractievoorzitters NOS 31.03.2021

Lees: Gespreksverslagen uit eerste verkenningsronde donderdagochtend openbaar Telegraaf 31.03.2021

Lees: Debat uitgesteld naar morgen, Kamer wil ‘volledige transparantie’ NOS 31.03.2021

Lees: Chaos rond gevraagde verkenningsstukken, Kamerdebat naar donderdag NU 31.03.2021

Lees: Debat uitgesteld naar morgen, Kamer wil ‘volledige transparantie’ NOS 31.03.2021

Lees: Debat over verkenning uitgesteld naar donderdag, Rutte waarschuwt voor emoties NOS 31.03.2021

Lees: Debat over mislukte verkenning uitgesteld naar morgen, documenten niet op tijd RTL 31.03.2021

Lees: Kamerdebat ’verkennersgate’ uitgesteld naar morgen Telegraaf  31.03.2021

Lees: Chaos compleet: debat over blunder bij formatie uitgesteld naar morgen AD 31.03.2021

Lees: Kamer heeft extra stukken nog niet binnen, debat naar donderdag NU 31.03.2021