De Surinaamse president Desi Bouterse heeft duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ‘Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen’, riep hij donderdagavond (lokale tijd) tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag 20 jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ‘U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen’, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering ‘de nodige regelingen zal treffen’ over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ‘We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen’, verzekerde de president zijn toehoorders.
Ik ben het Zwarte Pieten een beetje zat heren daar in Den Haag !!!!
Best kept secret
Het is Surinames best bewaarde geheim: de strafeis die de militaire aanklager in 2012 wilde uitspreken tegen hoofdverdachte ‘D.D. Bouterse’. Waarom is de ex-legerleider toch zo bang voor Roy Elgins woorden? Lees ook dit verhaal van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie of is bewezen dat Desi Bouterse schuldig is aan moord.
Zij heeft de zaak waarin president Desi Bouterse terecht staat als hoofdverdachte voor de Decembermoorden verdaagd naar 30 november 2017. Die tijd heeft de krijgsraad nodig om zich te buigen over het verdere verloop van het 8 Decemberproces, nu de aanklager heeft gevraagd de rechtszaak stop te zetten.
Artikel 148 van de Surinaamse grondwet geeft hem het recht om in het belang van de staatsveiligheid de rechterlijke macht op te dragen te stoppen met vervolging. Uiteindelijk gaf de Surinaamse Krijgsraad de openbaar aanklager de opdracht om het proces over de Decembermoorden te hervatten.
Fort Zeelandia
Op 8 december 1982 martelde en vermoordde het toenmalige militaire regime van Bouterse vijftien tegenstanders van het bewind in Fort Zeelandia. Dat was toen het hoofdkwartier van de militaire machthebbers. Sindsdien proberen de nabestaanden de betrokkenen voor de rechter te krijgen.
Tijdlijn
30 november 2007: start proces 8 Decembermoorden tegen 25 verdachten, onder wie hoofdverdachte Desi Bouterse.
4 april 2012: parlement van Suriname stemt in met omstreden amnestiewet, die de verdachten ontslaat van rechtsvervolging. Proces wordt geschorst, vlak voordat de aanklager de strafeis zou formuleren.
2 december 2015:Hof van Justitie beslist dat het OM toch tot vervolging van Bouterse moet overgaan.
9 juni 2016:Krijgsraad verklaart amnestiewet ongeldig en gelast voortzetting van het proces.
30 juni 2016: aanklager Roy Elgin verzoekt de Krijgsraad het proces te stoppen, conform het bevel van Bouterse die zegt dat proces staatsveiligheid in gevaar brengt (artikel 148 Grondwet).
30 januari 2017: Krijgsraad veegt het verzoek van tafel en gelast opnieuw hervatting proces. Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep.
11 mei 2017:Hof van Justitie verklaart het hoger beroep ongegrond. Voor de Krijgsraad is de weg vrij om door te gaan met het proces.
De slachtoffers om wie alles in deze zaak draait, waren:
Soerendre Rambocus (29): voormalige legerofficier die zich tegen Bouterse had verzet en een tegencoup pleegde in maart 1982. Rambocus werd in november 1982 veroordeeld tot twaalf jaar cel.
John Baboeram (31): advocaat, onder meer in de zaak-Rambocus
Bram Behr (31): journalist.
Cyrill Daal (46): voorzitter grootste vakcentrale, De Moederbond. Leidde protesten en stakingen tegen militair bewind. Bouterse kondigt kort voor Decembermoorden aan dat Daal de rekening gepresenteerd zal krijgen.
Kenneth Gonçalves (42): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Eddy Hoost (48): advocaat en ex-minister van Justitie, eveneens advocaat in zaak-Rambocus.
André Kamperveen (58): eigenaar Radio ABC en ex-minister van Cultuur en Sport.
Gerard Leckie (39): universitair docent.
Sugrim Oemrawsingh (42): universitair docent, verdacht van voorbereiding van coup tegen Bouterse.
Leslie Rahman (28): journalist.
Harold Riedewald (49): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Jiwansingh Sheombar (25): sergeant, kompaan en ondergeschikte van Rambocus, medeverdachte in proces rond tegencoup 1982.
Jozef Slagveer (42): journalist
Robby Sohansingh (37): zakenman, door militairen verdacht van betrokkenheid bij tegencoup
Frank Wijngaarde (43): journalist en Nederlands staatsburger, werkzaam bij Radio ABC.
NU 12.10.2018Het strafproces rond de Decembermoorden in Suriname is vrijdag niet hervat. De president van de krijgsraad Cynthia Valstein-Montnor heeft de zitting in de militaire kamer verschoven naar 30 oktober, zo heeft de griffier van de krijgsraad bekendgemaakt.
Er is geen reden voor de andere datum gegeven. Vrijdag zou het Openbaar Ministerie (OM) reageren op de pleidooien die de advocaten van de verdachten de afgelopen maanden hebben gehouden.
Eind juli sprak Roy Elgin, de vertegenwoordiger van het OM, zijn repliek al uit in de krijgsraad. Hij stelde toen dat hij, ondanks het verzoek om vrijspraak, nog steeds vindt dat hoofdverdachte Desi Bouterse twintig jaar de gevangenis in moet.
Na de reactie van het OM mogen de advocaten nog een keer hun mening geven. Daarna krijgen de verdachten zelf de kans een laatste woord uit te spreken. Vervolgens bepaalt de krijgsraad het vonnis.
Bouterse, nu president van Suriname, en 24 anderen worden verdacht van de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van Bouterse in december 1982.
NU 30.04.2018 In het strafproces over de Decembermoorden heeft advocaat Irwin Kanhaimaandag voor drie verdachten vrijspraak gevraagd. Volgens hem is er onvoldoende bewijs is dat Stephanus Dendoe, Ernst Gefferie en Iwan Dijksteel in december 1982 nauw betrokken waren bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers.
Het Openbaar Ministerie eiste eind vorig jaar twintig jaar gevangenisstraf tegen de drie.
Kanhai vroeg de krijgsraad het OM niet ontvankelijk te verklaren omdat het Surinaamse parlement in 2012 een Amnestiewet heeft aangenomen. Deze wet had als doel het strafproces stop te zetten zodat alle verdachten vrijuit zouden gaan. De krijgsraad heeft deze wet echter ongeldig verklaard.
De raadsman betoogde verder dat verdachte Dendoe helemaal niet aanwezig was tijdens de nacht van 8 december 1982 toen de moorden in fort Zeelandia gepleegd werden. Wat betreft Ernst Gefferie en Iwan Dijksteel zei Kanhai dat zij latere slachtoffers wel thuis hadden opgehaald, maar niet betrokken waren bij het doodschieten van deze mensen.
Bouterse
In de zaak van hoofdverdachte Desi Bouterse, de huidige president van Suriname, hield Kanhai 29 januari hetzelfde pleidooi. Ook voor hem eiste Kanhai toen vrijspraak, omdat er volgens hem niet voldoende bewijs is dat Bouterse schuldig is. Het zou niet zijn bedoeling zijn geweest dat de Surinamers werden gedood.
De rechtszaak is al sinds 2007 bezig, maar werd meerdere malen voor lange tijd onderbroken.
NOS 05.04.2018 President Desi Bouterse heeft zes ministers van zijn kabinet vervangen. Het is de tweede keer sinds het aantreden van de regering Bouterse II in 2015 dat het Surinaamse staatshoofd een wisseling van bewindslieden doorvoert.
Bouterse geeft als reden dat er in de tweede helft van deze regeerperiode andere kwaliteiten nodig zijn. “De vorige ministers hebben goede plannen gemaakt en nu hebben we mensen nodig die die plannen uitvoeren”, zegt de president.
De geruchten over een ministerswisseling deden al weken de ronde. President Bouterse zou ontevreden zijn over een deel van de regering. Een van de ministers zou zich na een ‘slechtnieuwsgesprek’ bij de president thuis hebben ziekgemeld en niet meer op zijn kantoor zijn verschenen.
Bouterse zegt dat hij tevreden is over alle ministers. “Ik bedank ze voor datgene wat ze voor het land hebben gedaan”, aldus de president bij de beëdiging van de nieuwe ministers.
Als je zo denkt als de oude politieke partijen, dan zal je nooit begrijpen wat Bouterse doet, aldus President Bouterse.
Een opvallend vertrek is dat van de minister van Openbare Werken en Transport, Jerry Miranda. De laatste jaren klom hij op van lokaal bestuurder tot bewindsman. Hij werd binnen de Nationale Democratische Partij van Bouterse gezien als aanpakker en als loyalist van de president. Maar hij ruimt nu roemloos het veld.
Critici denken dat Bouterse met de veranderingen in zijn regering alvast inspeelt op de verkiezingen van 2020. Zijn populariteit is tanende vanwege de economische crisis in het land. Door nieuwe bewindslieden aan te stellen, zou hij vertrouwen willen wekken voor herstel.
Met de benoeming van twee nieuwe ministers uit het afgelegen district Nickerie zou de president alvast goodwill willen kweken bij Nickeriaanse kiezers. En door het losweken van een van de ministers uit de oppositiepartij VHP zou hij binnen zijn tegenstanders onrust willen creëren.
‘Incompetentie’
Een minister in Suriname zit, ook als hij ontslagen is, financieel gebeiteld voor de rest van zijn leven. Ook krijgen een ex-minister en zijn of haar gezin gratis een royale gezondheidszorgverzekering tot hun dood.
De oppositiepartijen zien de wisselingen van Bouterse dan ook als een verspilling van overheidsgeld en als een incompetentie van de regering. Bouterse reageerde sarcastisch op die visie. “Dat soort kritiek krijg je als mensen niet nadenken. Zij, de oude politieke partijen, verschillen ideologisch van ons. En als je zo denkt zoals zij, dan zal je nooit begrijpen wat Bouterse doet.”
Telegraaf 26.03.2018 De voor dinsdag geplande zitting van het 8 decemberproces in Suriname gaat niet door. Een duidelijke reden is niet gegeven. In een officiële verklaring staat dat de krijgsraad de zitting vanwege ’bijzondere omstandigheden’ niet door laat gaan.
Op de rol van dinsdag stonden de zaken van de verdachten Stephanus Dendoe, Ernst Gefferie en Iwan Dijksteel. Tegen alle drie heeft het Openbaar Ministerie twintig jaar celstraf geëist. Hun advocaat Irwin Kanhai was aan zet om zijn pleidooi te houden. Deze zaken stonden 31 januari ook al op de rol, maar Kanhai vroeg toen om uitstel omdat hij meer tijd nodig had.
De 8 decemberzaak draait op de moord van vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982. Hoofdverdachte in de zaak is de huidige president van Suriname, Desi Bouterse. Ook tegen hem heeft het OM twintig jaar geëist.
Volgens Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers, heeft het uitstel te maken heeft met de drukke werkzaamheden van de rechters. Er is niets bijzonders aan de hand, zei hij tegen het ANP. „Ik heb niets officieels gehoord. Het uitstel van de zaak in januari heeft extra werk opgeleverd voor de rechters en de griffer.”
NOS 25.02.2018 “Buitenlandse krachten” willen misbruik maken van de economische situatie in Suriname en daar politiek garen bij spinnen. Dat zei president Desi Bouterse vannacht bij de herdenking van de staatsgreep van 25 februari 1980. Op die dag namen militairen onder leiding van de huidige president de macht over in Suriname.
“Als het economisch slecht gaat in het land, dan is het een bekend verschijnsel dat het buitenland daar misbruik van maakt,” zei Bouterse. Waarop hij zijn uitspraken baseert, vertelde hij niet. Maar de beschuldiging volgt na een week waarin kredietbeoordelaar Moody’s opnieuw een negatief oordeel gaf over de Surinaamse economie. Ook kwam Transparency International met cijfers waaruit blijkt dat Suriname is teruggevallen op de corruptie-index.
Bezinning
Bouterse noemde de herdenking van de revolutie een bezinningsbijeenkomst. De militairen hadden bij de staatsgreep van 1980 niet de bedoeling om zelf de macht over te nemen. “Dat zou crimineel zijn geweest, omdat wij militairen niets afwisten van het besturen van een land. Wij wilden slechts vechten tegen de armoede.”
De Surinamers beseffen volgens de president onvoldoende in wat voor geweldig land ze wonen en hoeveel potentie er is. Hij noemde als belangrijkste exportproduct niet goud of hout, maar “het voorbeeld van hoe mensen vredig met elkaar samenleven”.
De president lijkt met zijn woorden de aandacht te willen afleiden van de grote economische crisis waarin het land zich bevindt. De prijzen in de winkels zijn de afgelopen twee jaar verdubbeld. De regering leent links en rechts enorme bedragen om het land draaiend te houden.
In de lucht wonen
Bouterse doet intussen zijn best om met zo veel mogelijk landen goede contacten op te bouwen in de hoop dat die kunnen bijdragen aan meer financiële zekerheid. Onder die landen bevinden zich opvallend veel links georiënteerde staten als Venezuela, Servië, Rusland en Cuba.
Het staatshoofd stelde op de herdenkingsbijeenkomst dat er vanuit de hele wereld interesse is voor “het groenste land op aarde”. “Heeft u zich afgevraagd wat er aan de hand is met Suriname? Weet u hoeveel hoogwaardigheidsbekleders de afgelopen tijd naar ons land zijn gekomen? Belangrijke kopstukken uit Brazilië, Venezuela en Servië bezochten ons. En de komende tijd zult u mij weinig zien. Ik heb zo veel uitnodigingen gehad dat ik bij wijze van spreken voorlopig in de lucht zal wonen”, aldus Bouterse bij de herdenking.
NU 31.01.2018 De Surinaamse krijgsraad heeft de behandeling van drie zaken in het strafproces over de decembermoorden uitgesteld naar 27 maart. Advocaat Irwin Kanhai had hier woensdag om gevraagd omdat hij geen tijd zou hebben gehad aan zijn pleidooi te werken.
Kanhai verdedigt naast de belangen van Desi Bouterse, ook die van de verdachten Stephanus Dendoe, Ernst Gefferie en Iwan Dijksteel. Tegen allen heeft het Openbaar Ministerie twintig jaar celstraf geëist.
In de zaak van Ruben Rozendaal vroeg het OM zelf om niet-ontvankelijk te worden verklaard, omdat Rozendaal eind vorig jaar zelfmoord heeft gepleegd. Tegen hem was tien jaar geëist. De rechter neemt later een besluit over dit verzoek.
De zaak tegen verdachte Edgar Ritfeld ging woensdag wel door.
Andere verdachten
Zijn advocaat pleitte voor volledige vrijspraak. Het OM had dit eerder ook geëist. De zaak van twee andere verdachten was snel klaar omdat ze er zelf niet waren en er ook geen advocaat namens hen aanwezig was.
De verdachten zouden betrokken zijn bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
NU 30.01.2018 In navolging van Desi Bouterse wil ook Etienne Boerenveen dat de Surinaamse krijgsraad hem vrijspreekt van betrokkenheid bij het doden van vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982. Het Openbaar Ministerie (OM) eiste eerder twintig jaar gevangenisstraf tegen hem, net als tegen Bouterse.
In een uitgebreid pleidooi probeerde zijn advocaat Frank Truideman dinsdag de krijgsraad ervan te overtuigen dat Boerenveen niets wist van de plannen om de vijftien te doden. Eerder had de aanklager juist verklaard dat de executie in een uitgebreid draaiboek was voorbereid en dat Boerenveen er daarom van af had moeten weten.
De advocaat legde uit dat hoewel Boerenveen destijds 1982 bataljonscommandant was, hij niet tot de top van het militair gezag behoorde. Hij behoorde ook niet tot de groep van zestien officieren die in 1980 onder leiding van huidig president Desi Bouterse de macht overnam in Suriname.
Boerenveen is wel een vertrouweling van Bouterse en is momenteel president-commissaris van Staatsolie, een van de belangrijkste Surinaamse staatsbedrijven. Bouterse, nu president van Suriname, is de hoofdverdachte in het proces.
Uitstel
De advocaat van verdachte Arthy Gorré heeft de krijgsraad dinsdag gevraagd zijn zaak uit te stellen, omdat Gorré ernstig ziek is. Hij zou zo ziek zijn dat hij niet in staat is de advocaat te ondersteunen bij het schrijven van het pleidooi. De krijgsraad zal hierover later een besluit nemen.
NOS 30.01.2018 Op de tweede dag waarop in Paramaribo de advocaten van de verdachten van de Decembermoorden hun pleidooi mogen houden, is vrijspraak gevraagd voor Etienne Boerenveen.
Tegen de voormalige militair is een celstraf geëist van 20 jaar voor zijn deelname op 8 december 1982 aan het martelen en executeren van 15 tegenstanders van het toenmalige regime van Desi Bouterse. Bouterse, die nu president van Suriname is, is de hoofdverdachte in het strafproces.
‘Bewijs ontbreekt’
Volgens Frank Truideman, de advocaat van Boerenveen, ontbreekt er bewijs bij alle tenlasteleggingen. De strafeis tegen zijn cliënt is gebaseerd op getuigenverklaringen, maar die zijn volgens Truideman onbetrouwbaar. Het gerechtelijk vooronderzoek begon pas in november 2000.
“Er zitten 18 jaren tussen de gebeurtenissen en de eerste getuigenverhoren. Het is niet waarschijnlijk dat de geheugens van alle getuigen zo goed zijn dat ze na zo’n lange tijd betrouwbare informatie kunnen produceren,” vindt de raadsman.
Truideman voerde verder aan dat uit geen enkele verklaring blijkt dat Boerenveen heeft meegewerkt aan een, zoals de aanklager omschreef, allesomvattend en goed voorbereid plan. Voor de beschuldiging ‘moord met voorbedachten rade’ ontbreekt dan ook elk bewijs, zegt Truideman.
Etienne Boerenveen is op dit moment president-commissaris bij het vooraanstaande staatsbedrijf Staatsolie. Hij werd in 1986 in de VS gearresteerd wegens drugshandel en zat daarvoor een gevangenisstraf uit. Ook in Nederland werd hij van drugshandel beschuldigd, maar de zaak werd geseponeerd wegens gebrek aan bewijs.
Ernstig ziek
De zaak tegen verdachte Arthy Gorré is op verzoek van zijn advocaat John Kraag tot nader order uitgesteld. Volgens Kraag is Gorré ernstig ziek en kan hij niet met zijn cliënt overleggen.
Gorré is een van de leden van de zogenaamde ‘Groep van 16’, de 16 militairen die onder leiding van Desi Bouterse in 1980 de macht in Suriname overnamen. Na de terugkeer van de democratie gaf Gorré een aantal jaren leiding aan het Surinaamse leger. Ook tegen hem is 20 jaar celstraf geëist.
Telegraaf 29.01.2018 Desi Bouterse moet worden vrijgesproken van de dood van vijftien tegenstanders van zijn toenmalige militaire regime in december 1982. Dat heeft zijn advocaat Irvin Kanhai bepleit in de rechtszaak over de decembermoorden. Hij stelde dat er niet voldoende bewijs is dat Bouterse schuldig is.
De raadsman benadrukte dat het niet de bedoeling was van de legerleiding dat de critici werden gedood. Maar als een overheid optreedt, kan er wel eens iets misgaan, verklaarde Kanhai. Spijt is volgens hem dan ook niet aan de orde.
Daarnaast vindt de raadsman dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard en hij wil dat de rechters zichzelf onbevoegd verklaren om in dit proces te oordelen. Een eventuele schadevergoeding die nabestaanden eisen, moet Nederland betalen. De vijftien handelden immers in samenwerking met Nederland, aldus Kanhai.
Pleidooi van drie uur
In zijn ruim drie uur durende pleidooi voor de krijgsraad in Paramaribo haalde Kanhai uit naar Nederland, dat volgens hem als oud-kolonisator probeerde zich in de Surinaamse politiek te mengen met als doel Bouterse weg te krijgen.
Tegen Bouterse, nu president van Suriname, is twintig jaar celstraf geëist, evenals tegen vijf anderen. De rechtszaak begon in 2007 en is meerdere malen langdurig onderbroken.
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, is niet onder de indruk van het pleidooi van Kanhai. Volgens hem was het vooral een politiek betoog dat juridisch niet sterk was. ,,Ik verwacht niet dat de aanklager er veel moeite mee zal hebben het te weerleggen.”
VK 29.01.2018 President Desi Bouterse van Suriname is geen moordenaar, maar een held. Dat betoogde maandag de advocaat van Bouterse, Irvan Kanhai, in het proces over de zogeheten Decembermoorden. Volgens Kanhai heeft het vroegere militaire bewind van Bouterse zich verzet tegen inmenging van Nederland.
In juni vorig jaar eiste Roy Elgin, de aanklager van de Krijgsraad, twintig jaar gevangenisstraf. Volgens Elgin was Bouterse aanwezig bij de moord, op 8 december 1982, op vijftien vooraanstaande tegenstanders van het toenmalige militaire regime. Bouterse zou niet zelf hebben geschoten, maar wel verantwoordelijk zijn.
Advocaat Kanhai kwam maandag in zijn pleidooi voor de Krijgsraad met een volstrekt andere benadering. Waar aanklager Elgin eerder de onschuld onderstreepte van de vijftien slachtoffers, onder wie zakenlieden, journalisten en ex-militairen, noemde Kanhai hen ‘collaborateurs’ van Nederland. Bouterse zou zelf niet bij de moorden aanwezig zijn geweest.
Suriname werd in 1975 onafhankelijk. Toen een groep militairen rond Desi Bouterse in 1980 de gekozen burgerregering van het land aan de kant schoof, kon deze staatsgreep rekenen op sympathie bij een groot deel van de bevolking. Het verzet tegen het bewind-Bouterse, zo betoogde Irvin Kanhai, werd daarentegen ‘vakkundig’ aangewakkerd door Nederland.
‘Tegen-coup’
De vrees voor een ‘buitenlandse invasie’ zou het bewind-Bouterse gedwongen hebben om de vijftien binnenlandse handlangers de pas af te snijden
Ook Desi Bouterse zelf heeft in het verleden vaker Nederland aangewezen als de buitenlandse macht die erop uit was in de vroegere kolonie de eigen economische en politieke belangen te verdedigen. Medestanders van Bouterse, zoals oud-minister Harvey Naarendorp, menen dat Nederland in 1982 samen met de Verenigde Staten, het plan had voor een ‘tegencoup’.
Advocaat Kanhai trok maandag de lijn van dat betoog verder. De vrees voor een ‘buitenlandse invasie’ zou het bewind-Bouterse gedwongen hebben om de vijftien binnenlandse handlangers de pas af te snijden. Daarmee, zo meent hij, is voorkomen dat nog veel meer mensen zouden omkomen. Eerder immers is gezegd dat bij de ‘tegen-coup’ mogelijk vijftienhonderd burgers om het leven zouden komen.
In 2010 is Bouterse (72) als burgerkandidaat democratisch tot president van Suriname gekozen. Vijf jaar later werd hij herkozen. Het proces rond de Decembermoorden speelt al meer dan tien jaar.
NOS 29.01.2018 Irvin Kanhai, de advocaat van hoofdverdachte president Bouterse in het Decembermoordenproces, heeft in zijn pleidooi fel uitgehaald naar de rol van Nederland. Volgens hem heeft Nederland in het begin van de jaren 80 diverse pogingen gedaan om de toenmalige militaire machthebbers, onder wie legerleider Bouterse, te verdrijven en een machtswisseling te bewerkstelligen.
Kanhai vraagt vrijspraak voor zijn cliënt, tegen wie twintig jaar cel is geëist. Hij zegt dat de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden betrokken waren bij couppogingen en voorbereidingen van een door Nederland geïnitieerde invasie. Het was de taak van de militairen om in te grijpen, maar dat daarbij doden zijn gevallen is te betreuren en was nooit de bedoeling, zei de advocaat.
Kanhai weigert dan ook te spreken over Decembermoorden. “Dat woord is door Nederland bedacht en overgenomen door de slaafse Surinaamse media. Het heeft vervolgens geleid tot een vernietigende hersenspoeling van het Surinaamse volk.”
Aanhoudende dreiging
De “gebeurtenissen van 8 december 1982” zoals hij ze noemt, moeten volgens hem worden gezien in hun tijd en tegen de achtergrond van aanhoudende dreiging vanuit het buitenland.
“Nederland heeft met niet aflatende beïnvloeding geprobeerd de aandacht af te leiden van de rol die het koninkrijk speelde bij het omverwerpen van het militaire bewind. Ons land is dankzij adequaat ingrijpen van de militairen ontsnapt aan rampspoed, die een door Nederland gewenste machtswisseling zou hebben teweeggebracht. We moeten de helden die dat hebben afgewend eren in plaats van ze tot paria te maken”, zei Kanhai in de rechtszaal.
De leugen van de vorige eeuw
De advocaat van de nabestaanden, Hugo Essed, noemt de beschuldigingen van zijn collega stuitend en heeft het over de leugen van de vorige eeuw. “Ik heb van hem geen bewijzen gehoord over betrokkenheid van de slachtoffers bij een staatsgreep. En zelfs als dat zo zou zijn geweest, was dat geen rechtvaardiging om de mensen dood te schieten.”
“Collega Kanhai volgt in zijn pleidooi in feite de denkwijze van de militairen van toen: je hebt de macht, dus mag je doen wat je wilt, zelfs je gevangen tegenstanders doden. Dat is in flagrante tegenspraak met de beginselen van de rechtsstaat. Ik vermoed dan ook dat de aanklager er niet veel moeite mee zal hebben om de argumenten uit het pleidooi van tafel te vegen.”
Rechters niet bevoegd
De raadsman van Bouterse vraagt vrijspraak, maar wil ook dat het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk wordt verklaard. Bovendien zijn de rechters volgens hem niet bevoegd, omdat de Amnestiewet ten onrechte terzijde is geschoven. Volgens die wet, die in 2010 door het Surinaamse parlement is aangenomen, zouden de verdachten van de Decembermoorden vrijuit moeten gaan.
Over de eis van de nabestaanden om een schadevergoeding en smartegeld, was Kanhai kort: daarvoor moeten ze bij Nederland zijn. “Dát is het land dat al het leed heeft veroorzaakt.”
NU 29.01.2018 De advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, Irvin Kanhai, is maandag in zijn pleidooi in de rechtszaak over de decembermoorden meteen uitgevallen naar oud-kolonisator Nederland.
Hij schetste de omstandigheden rond 1982, toen legerleider Bouterse aan de macht was. Volgens Kanhai gedroeg Nederland zich als “de grote hersenspoelmachine” met als doel Bouterse weg te krijgen, zei hij voor de krijgsraad in Paramaribo.
Het proces gaat over de moorden in december 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime onder leiding van Bouterse. Zij waren prominente inwoners van Suriname, zoals advocaten, journalisten en een vakbondsleider. Tegen Bouterse, de huidige president, is een celstraf van twintig jaar geëist, evenals tegen vijf andere verdachten.
Kanhai wil in zijn urenlange pleidooi aantonen dat de vijftien slachtoffers samen met Nederland bezig waren om het regime omver te gooien.
Inmenging
De raadsman bracht allerlei pogingen naar voren die Nederland in zijn ogen had ondernomen om zich in de Surinaamse politiek te mengen.
Hij noemde onder meer de rol van wijlen kolonel Bas van Tussenbroek, die voor Nederland militair attaché was in die periode, en adviezen gaf aan tegenstanders van Bouterse. De vijftien latere slachtoffers stonden volgens hem ook in direct contact met Nederland.
De advocaat vindt dat Bouterse moet worden vrijgesproken. Hij stelde dat er niet voldoende bewijs is dat Bouterse schuldig is. Het was volgens hem niet de bedoeling dat de critici werden gedood.
Onbedoeld
Ook betoogde de raadsman dat het een fout beeld is dat de militairen zomaar een paar mensen hebben vermoord. “Hun dood is zeer te betreuren en was niet de bedoeling. Opgekropte spanning en bedreigingen van militairen heeft tot de ‘verwoestende uitbarsting’ en tot de dood van de slachtoffers geleid”, aldus Kanhai. Het is volgens hem jammer dat de militair aanklager niet heeft onderzocht hoe die uitbarsting precies is ontstaan.
De rechtszaak sleept sinds 2007 en is meerdere malen langdurig onderbroken.
Telegraaf 29.01.2018 De advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, Irvin Kanhai, is aan het begin van zijn pleidooi in de rechtszaak over de decembermoorden meteen uitgevallen naar oud-kolonisator Nederland. Hij schetste de omstandigheden rond 1982, toen legerleider Bouterse aan de macht was. Volgens Kanhai gedroeg Nederland zich als „de grote hersenspoelmachine” met als doel Bouterse weg te krijgen, zei hij voor de krijgsraad in Paramaribo.
Het proces gaat over de moorden in december 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime onder leiding van Bouterse. Zij waren prominente inwoners van Suriname, zoals advocaten, journalisten en een vakbondsleider. Tegen Bouterse, de huidige president, is een celstraf van twintig jaar geëist, evenals tegen vijf andere verdachten.
Kanhai wil in zijn urenlange pleidooi aantonen dat de vijftien slachtoffers samen met Nederland bezig waren om het regime omver te gooien.
De raadsman bracht allerlei pogingen naar voren die Nederland in zijn ogen had ondernomen om zich in de Surinaamse politiek te mengen. Hij noemde onder meer de rol van wijlen kolonel Bas van Tussenbroek, die voor Nederland militair attaché was in die periode, en adviezen gaf aan tegenstanders van Bouterse. De vijftien latere slachtoffers stonden volgens hem ook in direct contact met Nederland.
Ook betoogde de raadsman dat het een fout beeld is dat de militairen zomaar een paar mensen hebben vermoord. „Hun dood is zeer te betreuren en was niet de bedoeling. Opgekropte spanning en bedreigingen van militairen heeft tot de ’verwoestende uitbarsting’ en tot de dood van de slachtoffers geleid”, aldus Kanhai. Het is volgens hem jammer dat de militair aanklager niet heeft onderzocht hoe die uitbarsting precies is ontstaan.
AD 29.01.2018 De advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, Irvin Kanhai, is aan het begin van zijn pleidooi in de rechtszaak over de decembermoorden meteen uitgevallen naar oud-kolonisator Nederland. Hij schetste de omstandigheden rond 1982, toen legerleider Bouterse aan de macht was. Volgens Kanhai gedroeg Nederland zich als ‘de grote hersenspoelmachine’.
Het doel van Nederland zou zijn geweest om Bouterse weg te krijgen, zei de advocaat voor de krijgsraad in Paramaribo. Het proces gaat over de moorden in december 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime onder leiding van Bouterse. Zij waren prominente inwoners van Suriname, zoals advocaten, journalisten en een vakbondsleider. Tegen Bouterse, de huidige president, is een celstraf van twintig jaar geëist, evenals tegen vijf andere verdachten.
Kanhai wil in zijn urenlange pleidooi aantonen dat de vijftien slachtoffers samen met Nederland bezig waren om het regime omver te gooien. De raadsman bracht allerlei pogingen naar voren die Nederland in zijn ogen had ondernomen om zich in de Surinaamse politiek te mengen. Hij noemde onder meer de rol van wijlen kolonel Bas van Tussenbroek, die voor Nederland militair attaché was in die periode, en adviezen gaf aan tegenstanders van Bouterse. De vijftien latere slachtoffers stonden volgens hem ook in direct contact met Nederland.
Ook betoogde de raadsman dat het een fout beeld is dat de militairen zomaar een paar mensen hebben vermoord. ,,Hun dood is zeer te betreuren en was niet de bedoeling. Opgekropte spanning en bedreigingen van militairen heeft tot de ‘verwoestende uitbarsting’ en tot de dood van de slachtoffers geleid”, aldus Kanhai. Het is volgens hem jammer dat de militair aanklager niet heeft onderzocht hoe die uitbarsting precies is ontstaan.
De rechtszaak sleept sinds 2007 en is meerdere malen langdurig onderbroken. Het kan nog jaren duren voordat de rechter een uitspraak doet.
Telegraaf 29.01.2018 Het Decembermoordenproces in Suriname gaat maandag een nieuwe fase in. De advocaat van hoofdverdachte Desi Bouterse, Irvin Kanhai, zal reageren op de twintig jaar cel die het Openbaar Ministerie (OM) tegen de huidige president van Suriname heeft geëist.
Het proces gaat over de moorden in december 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime onder leiding van Bouterse. Zij waren prominente inwoners van Suriname, zoals advocaten, journalisten en een vakbondsleider.
Hugo Essed, vertegenwoordiger van de nabestaanden van de slachtoffers, houdt er rekening mee dat Kanhai uitgebreid de tijd neemt om de onschuld van Bouterse te bewijzen. „Hij kan dat doen door de betrouwbaarheid van de rechterlijke macht in twijfel te trekken en het politiek te maken. Maar het kan ook zijn dat hij juist minder agressief te werk gaat en misschien wel een halve spijtbetuiging doet.”
Tijdens verscheidene zittingen in de afgelopen maanden heeft het OM tegen acht andere verdachten ook twintig jaar cel geëist. Vrijspraak is er er voor acht geëist, terwijl verdachte Ruben Rozendaal tien jaar hoorde eisen. Een maand na deze voor hem teleurstellende eis van het OM heeft hij zelfmoord gepleegd.
NOS 28.01.2018 Onbekenden hebben vannacht de grote partijvlag bij de ingang van het centrum van oppositiepartij NPS verbrand. Dat gebeurde kort nadat er op die plek een politieke manifestatie was gehouden waarop stevig werd uitgehaald naar de regering van president Bouterse.
Het is nog niet duidelijk of er politieke motieven achter zitten, maar partijvoorzitter Gregory Rusland noemt de vlagverbranding “te frappant voor toeval”. “Wij gaan uit van intimidatie en zien het als een aanval op onze partij”, aldus Rusland tegen de NOS. Het partijbestuur heeft aangifte gedaan bij de politie.
De Nationale Partij Suriname (NPS) was ooit de grootste partij van Suriname en leverde tot 2010 in verschillende coalitieregeringen Ronald Venetiaan als president van het land. Maar de partij verloor tijdens de verkiezingen van 2010 en 2015 veel aanhang en heeft nog maar twee van de 51 zetels in het Surinaamse parlement.
Bedreiging
De NPS en Bouterses Nationale Democratische Partij (NDP) richten zich beide op de sociaal zwakkere groepen in Suriname. Juist die groepen hebben te lijden onder de economische malaise. “We groeien op dit moment weer sterk en blijkbaar vindt niet iedereen dat leuk”, zegt Rusland. “Ik wil voorzichtig zijn, want we weten nog niet door wie deze daad gepleegd is. Maar er zijn blijkbaar mensen die ons zien als een bedreiging.”
Rusland is aangeslagen door wat er gebeurd is. “Het is een symbolische daad die het wezen van de partij raakt. De NPS doet zijn best om in het parlement de misstanden in het Suriname van vandaag aan te kaarten. Je verwacht dan een reactie op hetzelfde niveau. Maar de buitenparlementaire daad van vannacht valt daar ver buiten”, aldus de partijvoorzitter. “We zullen het zien als een erkenning dat we op de goede weg zijn. We laten ons niet intimideren.”
VK 19.12.2017 In het proces rondom de Surinaamse Decembermoorden is tegen drie mannen twintig jaar cel geëist. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij de moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime, dat onder leiding stond van Desi Bouterse.
De moorden vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982. Ook tegen Bouterse is eerder dit jaar twintig jaar geëist. De drie verdachten zijn Benny Brondenstein, Kenneth Kempes en Luciën Lewis.
Brondenstein behoorde tot de groep van zestien militairen die in 1980 onder leiding van Bouterse een staatsgreep pleegde. De coupplegers zagen de vijftien latere slachtoffers als een bedreiging en wilden hen uit de weg ruimen. Voor de aanklager staat vast dat Brondenstein op de hoogte was van de moordplannen.
Ook Kempes en Lewis wisten, in hun hoedanigheid als lijfwacht van Bouterse, dat de moorden werden beraamd, aldus de aanklager. Hij eist een zware celstraf omdat ze hebben meegewerkt. Voor een vierde verdachte is onvoldoende bewijs van betrokkenheid en vraagt de aanklager om vrijspraak.
Strafeis Bouterse
Al zo’n tien jaar is het proces rondom de Decembermoorden aan de gang. De grote vraag was steeds of Bouterse, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, mede-verantwoordelijk is voor de moorden. De Surinaamse president wist het proces jarenlang te traineren, maar deze zomerzag hij een strafeis van twintig jaar tegen zich geëist.
Tegen verdachte Ruben Rozendaal werd tien jaar geëist. Het was een strafeis die hij niet kon verkroppen, omdat hij op vrijspraak had gerekend. Een maand na de eis beroofde Rozendaal zich van het leven.
De aanklager heeft hetaangedurfd de woorden ‘acht bewezen’ uit te spreken, ondanks de vrijwel permanente intimidatie en de aanhoudende pogingen tot sabotage, merkte columnist Sheila Sitalsing op na de strafeis tegen Bouterse. Kijk, de rechtsstaat bestaat. (+)
De strafeis laat zien dat de magistratuur niet van plan is te zwichten voor de verhulde dreigementen van de voormalige legerleider, schreef de Volkskrant destijds in zijn commentaar. Dat is een teken van hoop voor Suriname.
NU 19.12.2017 De aanklager in het proces over de Surinaamse Decembermoorden heeft dinsdag tegen drie verdachten 20 jaar cel geëist. Voor een vierde verdachte is vrijspraak geëist.
Het gaat om verdachten Benny Brondenstein, Kenneth Kempes en Luciën Lewis, die worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden.
Deze moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime onder leiding van Desi Bouterse vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982.
Brondenstein behoorde tot de groep van zestien militairen die in 1980 onder leiding van Bouterse een staatsgreep pleegde. Deze groep zag de vijftien latere slachtoffers als een bedreiging voor hun macht en wilde hen uit de weg ruimen. Voor de aanklager staat vast dat Brondenstein wist van de plannen om deze tegenstanders uit te schakelen.
Lijfwachten
Kempes en Lewis waren lijfwachten van Bouterse waardoor ze volgens Elgin op de hoogte waren van de plannen voor de moorden. Omdat ze geen afstand hebben genomen van deze plannen, maar hebben meegewerkt, eist de aanklager dat ze de cel in gaan.
Voor verdachte Iwan Krolis eiste auditeur-militair Roy Elgin dinsdag vrijspraak. Volgens Elgin was Krolis terecht als verdachte aangemerkt omdat hij in 1982 veel contact had met het militaire gezag onder leiding van Bouterse. Toch eist hij geen straf omdat het OM niet voldoende bewijs heeft gevonden voor zijn betrokkenheid bij de moorden.
Met de zitting van dinsdag komt een eind aan het requisitoir van de aanklager. Op 29, 30 en 31 januari 2018 krijgen de advocaten de gelegenheid hun pleidooi te houden.
Rozendaal
De afgelopen maanden heeft Elgin tegen zes verdachten, onder wie hoofdverdachte Bouterse, twintig jaar cel geëist. Tegen verdachte Ruben Rozendaal werd tien jaar geëist. Omdat hij op vrijspraak had gerekend, was deze eis een zware teleurstelling die hij niet kon verwerken. Een maand na de eis pleegde hij zelfmoorde.
Voor acht andere verdachten is vrijspraak geëist. De zaak van twee laatste verdachten moet nog plaatsvinden. Omdat deze twee minister waren in december 1982 kunnen ze niet door de Surinaamse krijgsraad berecht worden. Dit moet de kantonrechter doen.
Telegraaf 19.12.2017 De aanklager in het proces over de Surinaamse Decembermoorden heeft dinsdag tegen drie verdachten twintig jaar cel geëist. Het gaat om verdachten Benny Brondenstein, Kenneth Kempes en Luciën Lewis. Voor verdachte Iwan Krolis eiste auditeur-militair Roy Elgin vrijspraak.
De verdachten worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden. Deze moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime onder leiding van Desi Bouterse vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982.
Brondenstein behoorde tot de groep van zestien militairen die in 1980 onder leiding van Desi Bouterse een staatsgreep pleegde. Deze groep zag de vijftien latere slachtoffers als een bedreiging voor hun macht en wilde hen uit de weg ruimen. Voor de aanklager staat vast dat Brondenstein wist van de plannen om deze tegenstanders uit te schakelen.
Lijfwacht
Kempes en Lewis waren lijfwacht van Bouterse waardoor ze volgens Elgin op de hoogte waren van de plannen voor de moorden. Omdat ze geen afstand hebben genomen van deze plannen, maar hebben meegewerkt, eist de aanklager dat ze de cel in gaan.
Volgens de auditeur-militair was Krolis terecht als verdachte aangemerkt omdat hij in 1982 veel contact had met het militaire gezag onder leiding van Bouterse. Toch eist hij geen straf omdat het OM niet voldoende bewijs heeft gevonden voor zijn betrokkenheid bij de moorden.
Met de zitting van dinsdag komt een eind aan het requisitoir van de aanklager. Op 29, 30 en 31 januari 2018 krijgen de advocaten de gelegenheid hun pleidooi te houden.
In de afgelopen maanden heeft Elgin tegen zes verdachten, onder wie hoofdverdachte Bouterse, twintig jaar cel geëist. Tegen verdachte Ruben Rozendaal werd tien jaar geëist. Omdat hij op vrijspraak had gerekend, was deze eis een zware teleurstelling die hij niet kon verwerken. Een maand na de eis beroofde hij zichzelf van het leven.
Voor acht andere verdachten is vrijspraak geëist. De zaak van twee laatste verdachten moet nog plaatsvinden. Omdat deze twee minister waren in december 1982 kunnen ze niet door de Surinaamse krijgsraad berecht worden. Dit moet de kantonrechter doen.
AD 20.12.2017 De aanklager in het proces over de Surinaamse Decembermoorden heeft vandaag tegen drie verdachten 20 jaar cel geëist. Het gaat om verdachten Benny Brondenstein, Kenneth Kempes en Luciën Lewis. Voor verdachte Iwan Krolis eiste auditeur-militair Roy Elgin vrijspraak.
De verdachten worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden. Deze moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime onder leiding van Desi Bouterse vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982.
Twee jaar eerder, in 1980, pleegde een groep van zestien militairen onder leiding van Desi Bouterse een staatsgreep. Brondenstein behoorde tot deze groep. Na het grijpen van de macht in de voormalig Nederlandse kolonie werden tegenstanders van het nieuwe regime als bedreiging gezien. Vijftien mensen moesten dit met de dood bekopen. Voor de aanklager staat vast dat Brondenstein wist van de plannen om deze tegenstanders uit te schakelen.
Onder de slachtoffers bevinden zich onder andere journalisten, advocaten, universitaire docenten en de voorzitter van de grootste vakcentrale die protesten tegen Bouterse had geleid. Zij werden omgebracht in Fort Zeelandia te Paramaribo.
Kempes en Lewis waren lijfwacht van Bouterse waardoor ze volgens Elgin op de hoogte waren van de plannen voor de moorden. Omdat ze geen afstand hebben genomen van deze plannen, maar hebben meegewerkt, eist de aanklager dat ze de cel in gaan.
Volgens de auditeur-militair was Krolis terecht als verdachte aangemerkt omdat hij in 1982 veel contact had met het militaire gezag onder leiding van Bouterse. Toch eist hij geen straf omdat het OM niet voldoende bewijs heeft gevonden voor zijn betrokkenheid bij de moorden.
Met de zitting van vandaag komt een eind aan het requisitoir van de aanklager. Op 29, 30 en 31 januari krijgen de advocaten de gelegenheid hun pleidooi te houden.
Hoofdverdachte Bouterse
In de afgelopen maanden heeft Elgin tegen zes verdachten, onder wie hoofdverdachte Bouterse, twintig jaar cel geëist. Tegen verdachte Ruben Rozendaal werd tien jaar geëist. Omdat hij op vrijspraak had gerekend, was deze eis een zware teleurstelling die hij niet kon verwerken. Een maand na de eis beroofde hij zichzelf van het leven.
Voor acht andere verdachten is vrijspraak geëist. De zaak van twee laatste verdachten moet nog plaatsvinden. Omdat deze twee minister waren in december 1982 kunnen ze niet door de Surinaamse krijgsraad berecht worden. Dit moet de kantonrechter doen.
NU 08.12.2017 In het stadhuis van Amsterdam zijn vrijdag de slachtoffers van de Decembermoorden herdacht. Nabestaanden en belangstellenden stonden precies 35 jaar na dato stil bij de moord op vijftien prominente inwoners van Suriname.
Voorafgaand aan de herdenking was er een fakkelloop naar de herdenkingsplaquette aan de Aäron en Mozeskerk op het Waterlooplein. Op die plek werd een minuut stilte gehouden voor alle slachtoffers van het militaire bewind van Suriname in de jaren tachtig.
Tijdens de plechtigheid was er veel aandacht voor de decennialange strijd om gerechtigheid. “Wat moet u moe zijn na 35 jaar, sinds Fort Zeelandia het toneel werd van die macabere gebeurtenissen”, sprak wethouder Arjan Vliegenthart nabestaanden namens de gemeente toe. Hij beschreef hun roep om berechting van de daders als “een finishlijn tegen het einde van een marathon die steeds iets verder wordt gelegd.”
Bouterse
De huidige president van Suriname, Desi Bouterse, is hoofdverdachte in het nog lopende strafproces over de Decembermoorden. Hij zou in 1982 opdracht hebben gegeven voor het doodschieten van de vijftien vermeende politieke tegenstanders, onder wie advocaten, journalisten en een vakbondsleider. In juni hoorde hij twintig jaar cel tegen zich eisen.
De Decembermoorden worden vrijdag ook in Suriname herdacht. Bij Fort Zeelandia is een kranslegging en er is een herdenking in de kathedraal in Paramaribo.
Telegraaf 08.12.2017 In het stadhuis van Amsterdam zijn vrijdag de slachtoffers van de Decembermoorden herdacht. Nabestaanden en belangstellenden stonden precies 35 jaar na dato stil bij de moord op vijftien prominente inwoners van Suriname.
Voorafgaand aan de herdenking was er een fakkelloop naar de herdenkingsplaquette aan de Aäron en Mozeskerk op het Waterlooplein. Op die plek werd een minuut stilte gehouden voor alle slachtoffers van het militaire bewind van Suriname in de jaren tachtig.
Tijdens de plechtigheid was er veel aandacht voor de decennialange strijd om gerechtigheid. „Wat moet u moe zijn na 35 jaar, sinds Fort Zeelandia het toneel werd van die macabere gebeurtenissen”, sprak wethouder Arjan Vliegenthart nabestaanden namens de gemeente toe. Hij beschreef hun roep om berechting van de daders als „een finishlijn tegen het einde van een marathon die steeds iets verder wordt gelegd.”
De huidige president van Suriname, Desi Bouterse, is hoofdverdachte in het nog lopende strafproces over de Decembermoorden. Hij zou in 1982 opdracht hebben gegeven voor het doodschieten van de vijftien vermeende politieke tegenstanders, onder wie advocaten, journalisten en een vakbondsleider. In juni hoorde hij twintig jaar cel tegen zich eisen.
NOS 08.12.2017 In Amsterdam zijn de Decembermoorden herdacht. Met onder meer een fakkeloptocht en een herdenking in het stadhuis werd stilgestaan bij de politieke moorden van precies 35 jaar geleden.
Op 8 en 9 december 1982 werden vijftien tegenstanders van het Surinaamse militaire regime van Desi Bouterse gemarteld en geëxecuteerd in Fort Zeelandia in Paramaribo.
Afgelopen jaar waren er veel ontwikkelingen in de rechtszaak tegen de verantwoordelijken voor de Decembermoorden. Tegen de hoofdverdachte, president Bouterse, werd 20 jaar cel geëist. Afgelopen weekend pleegde een belangrijke andere verdachte, Ruben Rozendaal, zelfmoord. Tegen hem was 10 jaar celstraf geëist en hij zei dat niet te kunnen dragen.
Minuut stilte
Behalve herdenkingen in het stadhuis en het Surinaamse consulaat in Amsterdam, was er vanavond een fakkeloptocht naar het monument voor de Decembermoorden, in de zijmuur van de Mozes en Aäronkerk. Voorafgaand werd er een minuut stilte gehouden.
Ook in Suriname worden de Decembermoorden herdacht. Bij Fort Zeelandia is een kranslegging en in de kathedraal van Paramaribo is een herdenkingsdienst.
Telegraaf 08.12.2017 De jaarlijkse herdenking van de Decembermoorden in Suriname in Amsterdam heeft vrijdagavond een bijzondere lading. Het de eerste herdenking sinds de historische strafeis tegen Desi Bouterse. De huidige president van Suriname wordt gezien als hoofdverantwoordelijke van de vijftienvoudige moord.
Bouterse hoorde deze zomer twintig jaar cel tegen zich eisen. „Uniek”, vindt Dave Ensberg, die een toespraak houdt tijdens de herdenking. „Dat er na 35 jaar een strafeis is, hadden veel mensen nooit voor mogelijk gehouden.”
Tegelijkertijd is er veel onzekerheid over de afloop van het strafproces, na de zelfmoord van verdachte Ruben Rozendaal dit weekeinde. Hij was de enige verdachte die verklaarde dat Bouterse zelf twee slachtoffers had doodgeschoten. „Zelfmoord is altijd een persoonlijk drama voor de nabestaanden, maar nu is ook Suriname slachtoffer. Hij heeft nu eigen rechter gespeeld.”
Ensberg (1984) spreekt in het stadhuis van Amsterdam als vertegenwoordiger van de tweede generatie over de moorden van 8 december in Fort Zeelandia in 1982, die plaatsvonden ten tijde van het militaire regime van Bouterse. Zijn ouders waren twee jaar daarvoor uit Suriname gevlucht voor dezelfde legerleider.
Andere sprekers zijn onder anderen nabestaande Joy Baboeram, Tweede Kamerleden en advocaat Gerard Spong, die de Surinaamse regering in het verleden adviseerde over de omgang met de moorden. Voorafgaand is er een fakkeloptocht en wordt een minuut stilte gehouden voor alle slachtoffers van het militaire regime van Bouterse in de jaren tachtig.
NOS 02.11.2017 Ruben Rozendaal (1956), die volgens de Surinaamse site Starnews zelfmoord heeft gepleegd, was een belangrijke verdachte in het Surinaamse Decembermoordenproces. Hij was lid van de Groep van 16, die onder aanvoering van Desi Bouterse in 1980 een staatsgreep pleegde.
In 2012 verbaasde hij vriend en vijand toen hij aanwezig was bij de herdenking van de Decembermoorden. Hij zei toen dat de tijd rijp was voor de waarheid en kondigde aan volledig te zullen meewerken aan het Decembermoordenproces.
Hij kwam niet lang daarna met de getuigenis dat Bouterse, inmiddels president, bij de Decembermoorden zelf de trekker had overgehaald. Rozendaal zat sindsdien bij vrijwel alle rechtbankzittingen in het publiek en sprak er regelmatig met de nabestaanden.
Lagere eis tegen Rozendaal
Op 28 oktober eiste openbaar aanklager Roy Elgin tien jaar celstraf tegen Rozendaal. Volgens Elgin was Rozendaal betrokken bij de voorbereiding van de moorden en wist hij wat er zou gaan gebeuren.
Vanwege de coöperatieve houding van de verdachte viel de strafeis lager uit dan die voor de andere grote vissen, onder wie Bouterse, tegen wie twintig jaar werd geëist.
Dreigen met ‘opoffering’
Rozendaal was in de gelegenheid gesteld om zich op 31 januari te verweren. Hij had geen advocaat. Na het uitspreken van de strafeis reageerde hij zeer emotioneel. “Dit is niet eerlijk. Ik ga dit niet kunnen dragen”, zei hij.
Ruben Rozendaal: ‘Misschien moet ik mezelf offeren’
“Ik was militair en moest doen wat mij werd opgedragen, anders was ik ook één van de slachtoffers van de Decembermoorden geweest. Ik ga niet wachten om me nog een keer te verdedigen.”
Rozendaal, die nierpatiënt was, wees daarna op de grote dialyse-zwellingen op zijn linkerarm. “Als ik deze doorsnijd dan is het over. Misschien moet ik mezelf offeren. Als ik dat doe, moet niemand me iets kwalijk nemen. Het is dan mijn eigen keuze.”
De dramatische woorden werden door de aanwezigen niet erg serieus genomen en toegeschreven aan de emotie van het moment.
Maar vrijdagavond voegde Rozendaal in zijn woning de daad bij het woord. Hij sneed met een scheermes zijn linkerarm open en bloedde dood.
Heb jij hulp nodig?
Dan kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.
AD 02.11.2017 In Suriname is Ruben Rozendaal, een van de verdachten van de Decembermoorden uit 1982, overleden. De website Starnieuws, die doorgaans goed geïnformeerd is, schrijft dat Rozendaal zelfmoord heeft gepleegd.
Rozendaal, wiens lichaam gisteren werd gevonden in een huis in Paramaribo, was ook een van de zestien militairen die in 1980 onder leiding van toenmalig sergeant Desi Bouterse een militaire staatsgreep pleegden. Daarbij kwam Bouterse aan de macht.
Eind oktober werd tien jaar celstraf geëisttegen Rozendaal, wegens zijn aandeel in de Decembermoorden. Hij zou medeschuldig zijn aan het voorbereiden en uitvoeren van de moorden op tegenstanders van het regime.
Tegen hoofdverdachte Desi Bouterse, de huidige president van Suriname, en enkele andere militairen eiste het OM eerder twintig jaar cel. Rozendaal kwam enkele jaren geleden met de getuigenis dat Bouterse bij de Decembermoorden zelf de trekker had overgehaald.
Decembermoorden
Bij de Decembermoorden werden 15 vermeende tegenstanders van het toenmalige militaire regime op 8 en 9 december 1982 gemarteld en geëxecuteerd. Justitie in Suriname liet de Decembermoorden jarenlang ongemoeid.
NOS 02.11.2017 In Suriname is Ruben Rozendaal, een van de verdachten van de Decembermoorden uit 1982, overleden. De website Starnieuws, die doorgaans goed geïnformeerd is, meldt dat Rozendaal zelfmoord heeft gepleegd. Zijn lichaam werd gisteren in een woning in Paramaribo gevonden.
Rozendaal was ook een van de zestien militairen die in 1980 onder leiding van sergeant Desi Bouterse een militaire staatsgreep pleegden, waarbij Bouterse aan de macht kwam.
Eind oktober werd in Paramaribo tien jaar celstraf geëist tegen Rozendaal, wegens diens aandeel in de Decembermoorden. Hij zou medeschuldig zijn aan de voorbereiding en uitvoering van de moorden op tegenstanders van het regime.
Geschokt
Rozendaal reageerde geschokt en emotioneel op de eis. Hij had vrijspraak verwacht. Hij heeft altijd volgehouden dat hij niet bij de moorden betrokken was. Rozendaal zinspeelde er toen al op dat hij een eind aan zijn leven zou maken omdat hij niet met een straf zou kunnen leven.
Ruben Rozendaal: ‘Misschien moet ik mezelf offeren’
Rozendaal had wel toegegeven dat hij twee mensen naar Fort Zeelandia had gebracht, waar de moorden werden gepleegd. Rozendaal zei dat hij als militair een bevel had opgevolgd. Als hij had geweigerd, “was ik misschien de zestiende man die was doodgeschoten”.
Telegraaf 02.12.2017 Een van de verdachten in het Surinaamse proces over de Decembermoorden, Ruben Rozendaal, is overleden. Hij zou zelfmoord hebben gepleegd, meldde de Surinaamse nieuwssite Starnieuws zaterdag.
Rozendaal hoorde eind oktober een strafeis van tien jaar gevangenisstraf tegen zich eisen vanwege betrokkenheid bij de politieke moord op vijftien Surinamers in december 1982. Rozendaal had op vrijspraak gerekend, omdat hij spijt had betuigd en had meegewerkt in zijn proces. Na afloop van die zitting zei hij destijds zeer teleurgesteld te zijn en dat hij het vonnis ,,niet zou kunnen dragen”.
Tijdens zijn verhoor in 2012 had hij als enige van de verdachten verklaard dat toenmalig legerleider en hoofdverdachte Desi Bouterse persoonlijk twee mensen heeft doodgeschoten.
Bij het begin van het proces, tien jaar geleden, waren er 25 verdachten. Vier verdachten zijn eerder overleden en twee personen worden voorgeleid in een aparte rechtszaak. De aanklager heeft inmiddels tegen vijftien verdachten een strafeis uitgesproken of vrijspraak gevraagd. Zes personen, inclusief de huidige president Bouterse, hoorden de maximale straf van twintig jaar tegen zich eisen.
NU 02.12.2017 Een van de verdachten in het Surinaamse proces over de Decembermoorden, Ruben Rozendaal, is overleden. Hij zou zelfmoord hebben gepleegd, meldt de Surinaamse nieuwssite Starnieuws zaterdag.
Rozendaal hoorde eind oktober zijn strafeis. Vanwege betrokkenheid bij de politieke moord op vijftien Surinamers in december 1982, hing hem een celtstraf van tien jaar boven het hoofd.
Na afloop van de zitting zei hij zeer teleurgesteld te zijn en dat hij het vonnis ”niet zou kunnen dragen”.
Rozendaal, die een nieraandoening heeft, had op vrijspraak gerekend, omdat hij spijt had betuigd en had meegewerkt in zijn proces.
Tijdens zijn verhoor in 2012 had hij als enige van de verdachten verklaard dat de toenmalig legerleider en hoofdverdachte Desi Bouterse persoonlijk twee mensen heeft doodgeschoten.
Verdachten
Bij het begin van het proces, tien jaar geleden, waren er 25 verdachten. Vier verdachten zijn eerder overleden en twee personen worden voorgeleid in een aparte rechtszaak.
De aanklager heeft inmiddels tegen vijftien verdachten een strafeis uitgesproken of vrijspraak gevraagd.
Zes personen, inclusief de huidige president Bouterse, hoorden de maximale straf van twintig jaar tegen zich eisen.
NU 30.11.2017 De aanklager in de zaak van de Surinaamse Decembermoorden heeft vrijspraak gevraagd voor vier verdachten. Dat gebeurde donderdag tijdens een zitting van de Surinaamse krijgsraad.
Het gaat om de verdachten Winston Caldeira, Errol Alibux, Imro Themen en Dick de Bie.
Auditeur-militair Roy Elgin zei onvoldoende bewijs te hebben dat de vier in verband brengt met de Decembermoorden.
Deze moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime van Desi Bouterse vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982. De slachtoffers werden omgebracht in Fort Zeelandia in Paramaribo.
Verklaringen
De vier waren aangemerkt als verdachten omdat er belastende verklaringen tegen hen waren afgelegd. Getuigen hadden de mannen gezien in het fort of in gesprek met toenmalig legerleider Desi Bouterse. Andere getuigen legden juist ontlastende verklaringen af. Daardoor kan betrokkenheid bij de moorden volgens Elgin niet bewezen worden.
De Bie was hoofd van de Nationale Voorlichtingsdienst en sprak daarom regelmatig met Bouterse. Alibux en Caldeira hadden contact met de legerleider vanwege hun functies in de politiek. Die twee mannen zijn nog steeds nauw betrokken bij de regering-Bouterse.
Bouterse
De aanklager heeft inmiddels tegen vijftien verdachten een strafeis uitgesproken of vrijspraak gevraagd. Zes personen, inclusief hoofdverdachte Bouterse, hoorden de maximale straf van twintig jaar tegen zich eisen. Elgin vroeg vrijspraak in vier zaken. Ook vroeg hij om tien jaar cel voor een verdachte die spijt had betuigd.
Telegraaf 30.11.2017 De aanklager in de zaak van de Surinaamse Decembermoorden heeft vrijspraak gevraagd voor vier verdachten. Dat gebeurde donderdag tijdens een zitting van de Surinaamse krijgsraad. Het gaat om de verdachten Winston Caldeira, Errol Alibux, Imro Themen en Dick de Bie.
Auditeur-militair Roy Elgin zei onvoldoende bewijs te hebben dat de vier in verband brengt met de Decembermoorden. Deze moorden op vijftien tegenstanders van het toenmalig militair regime van Desi Bouterse vonden plaats in de nacht van 8 op 9 december 1982. De slachtoffers werden omgebracht in Fort Zeelandia in Paramaribo.
AD 30.11.2017 De aanklager in de zaak van de Surinaamse Decembermoorden heeft vrijspraak gevraagd voor vier verdachten. Dat gebeurde vandaag tijdens een zitting van de Surinaamse krijgsraad.
De vier werden in eerste instantie aangeklaagd vanwege vermeende betrokkenheid bij de martelingen en executies van 15 tegenstanders van Bouterse’s regime. Getuigen hadden de mannen gezien bij de executies of in gesprek met toenmalig legerleider Desi Bouterse.
Maar andere getuigen legden juist ontlastende verklaringen af. Auditeur-militair Roy Elgin zegt daarom onvoldoende bewijs te hebben dat ze iets te maken hebben met de Decembermoorden.
Complot
In totaal moeten er 25 verdachten voor de rechter verschijnen. Zij zouden allen betrokken zijn bij de executies, die plaatsvonden in de nacht van 8 op 9 december. Tegen hoofdverdachte Bouterse en enkele militairen eiste het Openbaar Ministerie eerder al twintig jaar celstraf.
De Surinaamse president ontkent zelf de beschuldigingen en ziet het proces vooral als een complot tegen hem. Bouterse heeft daarom duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ,,Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen”, zo riep hij tijdens een bijeenkomst.
Eerder kondigde de president zelfs aan om de OM-baas te laten ontslaan vanwege ‘ernstig wangedrag’, maar uiteindelijk zag de president hier toch van af. Na een gesprek dat de twee begin deze week voerden, zou Bouterse omwille van het ‘hogere landsbelang’ zijn standpunt hebben herzien.
Slachtoffers
Onder de slachtoffers bevinden zich onder andere journalisten, advocaten, universitaire docenten en de voorzitter van de grootste vakcentrale die protesten tegen Bouterse had geleid. Zij werden omgebracht in Fort Zeelandia te Paramaribo.
Naar verwachting krijgen de verdachten in de zaak pas later in 2018 hun vonnis te horen van de krijgsraad.
Ik ben het Zwarte Pieten een beetje zat heren daar in Den Haag !!!!
NU 08.11.2017 Inmenging van Nederland of andere landen wordt niet op prijs gesteld. Dat heeft de Surinaamse president Desi Bouterse dinsdagmiddag (lokale tijd) gezegd in het Surinaamse parlement. ”De Surinaamse regering hecht grote waarde aan haar zelfstandigheid en onafhankelijkheid.”
Bouterse zei dit naar aanleiding van vragen van parlementsleden over het niet toelaten van een nieuwe Nederlandse ambassadeur in Suriname.
”Het waarborgen van onze eigen soevereiniteit is een hoge prioriteit van Suriname. Wat betreft de relatie met het Koninkrijk der Nederlanden wil de Surinaamse regering een zakelijke relatie, gestoeld op wederzijds respect en voordeel zonder inmenging in interne aangelegenheden’’, aldus Bouterse.
Het Surinaamse staatshoofd ging niet specifiek in op de situatie van de geweigerde Nederlandse ambassadeur. De bedoeling was dat Anne van Leeuwen deze post in juli zou gaan vervullen. Enkele weken voor zijn vertrek liet de Surinaamse minister van Buitenlandse Zaken echter weten dat hij niet welkom was. Dit terwijl de Surinaamse regering daar in juni wel toestemming voor had verleend.
Geen uitleg
De Nederlandse regering heeft tot nu toe geen uitleg gekregen over het besluit van Suriname. Pogingen van ex-minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken om duidelijkheid te krijgen, leverden geen resultaat op.
Wel heeft Nederland tijdelijk een zaakgelastigde naar Suriname gestuurd. Naast het leiden van de ambassade heeft hij als opdracht de relatie met de Surinaamse regering weer zodanig te verbeteren dat Nederland toch een ambassadeur mag afvaardigen.
NOS 31.10.2017 In Paramaribo heeft de openbaar aanklager in het Decembermoordenproces, auditeur militair Roy Elgin, tien jaar celstraf geëist tegen verdachte Ruben Rozendaal. Rozendaal was een van de militairen die in 1980 samen met de huidige president Desi Bouterse in Suriname de macht overnamen.
Volgens de aanklager is Rozendaal medeschuldig aan de voorbereiding en de uitvoering van de moorden op de tegenstanders van het Bouterse-regime op 8 december 1982. Rozendaal haalde de slachtoffers van huis op en leverde ze af op Fort Zeelandia.
Hij stond erbij en keek ernaar, zei Elgin in zijn aanklacht. Ook is Rozendaal volgens hem schuldig aan het in brand steken van het vakbondscentrum van de Moederbond.
Verrader
Tijdens het Decembermoordenproces – dat in 2007 van start ging – nam Rozendaal in eerste instantie Bouterse in bescherming. Maar in 2012 kwam hij tot inkeer en beschuldigde hij Bouterse er zelfs van tijdens de executies zelf de trekker te hebben overgehaald.
Ook erkende Rozendaal dat het doden van de slachtoffers nodeloos is geweest. Hij verontschuldigde zich tegenover de nabestaanden voor zijn aandeel in de gebeurtenissen. Medestanders van Bouterse zien hem daarom als een verrader.
Lagere eis
De strafeis tegen Rozendaal is lager dan die tegen de andere grote vissen in het proces. Vandaag hoorden de verdachten Dijksteel en Geffery, net zoals eerder hoofdverdachte Bouterse, 20 jaar cel tegen zich eisen.
Aanklager Elgin verantwoordde zijn lagere strafeis door te zeggen dat Rozendaal door zijn houding een bijdrage heeft geleverd aan de waarheidsvinding tijdens het proces, en aan het verkleinen van de tweedeling in de Surinaamse gemeenschap die door de Decembermoorden is ontstaan.
NU 31.10.2017 Het Openbaar Ministerie (OM) in Suriname heeft dinsdag tot twintig jaar cel geëist tegen drie verdachten van de Surinaamse Decembermoorden. Ernst Gefferie en Iwan Dijksteel hoorden twintig jaar tegen zich eisen, en tegen Ruben Rozendaal werd tien jaar cel geëist.
De drie worden verdacht van betrokkenheid bij het doden van vijftien tegenstanders van het militaire regime in december 1982.
Volgens de auditeur-militair hebben alle drie verdachten meegewerkt aan het ophalen van de mensen die later zijn doodgeschoten. Het argument dat ze niet anders konden omdat ze als militairen een dienstbevel moesten uitvoeren, werd door de auditeur-militair van tafel geveegd.
De eis tegen Rozendaal viel lager uit omdat hij tijdens zijn verhoor in 2012 als enige van de verdachten verklaarde dat de huidige Surinaamse president Desi Bouterse in december 1982 persoonlijk twee mensen heeft doodgeschoten. Dat zou zijn gebeurd in Fort Zeelandia.
Vrijspraak
Rozendaal was zelf aanwezig in de rechtbank om de strafeis aan te horen, en reageerde geschokt. Hij had vrijspraak verwacht omdat hij spijt heeft betuigd en hij ook volledig heeft meegewerkt aan het onderzoek.
In een emotionele reactie zei hij nooit geweten te hebben dat de mensen die hij moest ophalen, vermoord zouden worden. “Deze eis doet mij erg veel pijn. Ik zou me nooit laten gebruiken om andere mensen te vermoorden.”
Bouterse
Maandag eiste het OM in Suriname twintig jaar cel tegen twee andere mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden: Etienne Boerenveen en voormalig legerleider Arthy Gorré. Eerder werd ook tegen Bouterse twintig jaar cel geëist.
De auditeur-militair ging uitgebreid in op de toedracht van de gebeurtenissen rond 8 december 1982, en stelde dat het toen zittende militaire regiem onder leiding van Bouterse bang was de macht kwijt te raken. De opstand tegen de machthebbers werd namelijk steeds groter, er zou zelfs een coup in voorbereiding zijn geweest. De auditeur-militair benadrukte dat het executeren van de vijftien politieke tegenstanders een vooropgezet plan was.
De drie verdachten krijgen eind januari de gelegenheid te reageren op de strafeis. De verwachting is dat de krijgsraad pas later in 2018 de vonnissen uitspreekt. In totaal worden dezer dagen ruim twintig verdachten berecht.
NU 30.10.2017 Het Openbaar Ministerie (OM) in Suriname heeft maandag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen twee mannen die worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden. Het gaat om Etienne Boerenveen en voormalig legerleider Arthy Gorré.
De militaire aanklager zei dat uit diverse getuigenverhoren is gebleken dat Boerenveen nauw betrokken was bij het voorbereiden en uitvoeren van het plan om vijftien tegenstanders van het toenmalig militaire regime te vermoorden. Boerenveen, die eerder is veroordeeld voor drugshandel, onderhoudt nog steeds nauwe banden met de regering-Bouterse.
Gorré zou verantwoordelijk zijn geweest voor de gang van zaken op 7, 8 en 9 december 1982. Toen brachten militairen de latere slachtoffers van de moorden naar Fort Zeelandia. Gorré claimde zelf een groot deel van de tijd niet aanwezig te zijn geweest in het fort, maar getuigen spreken dat tegen.
Bouterse
De auditeur-militair in Paramaribo begon maandag met het formuleren van de strafeis tegen meerdere verdachten in het proces rond de Decembermoorden. De belangrijkste verdachte, de huidige Surinaamse president Desi Bouterse, hoorde eerder al twintig jaarcel tegen zich eisen.
Net als bij het formuleren van de strafeis voor hoofdverdachte Bouterse, benadrukte de auditeur-militair ook nu dat het vermoorden van de politieke tegenstanders in een uitgewerkt plan en draaiboek was vastgelegd. Het regime vreesde volgens de aanklager de macht kwijt te raken omdat de sociale onrust toenam.
De aanklager ging ook in op de bijzondere band die er bestond tussen de leden van de zogenaamde groep van zestien: de militairen die in 1980 onder leiding van Bouterse een staatsgreep pleegden. Volgens de auditeur-militair was deze groep zeer hecht en was er sprake van lotsverbondenheid. Ook Gorré was lid van de groep van zestien.
NOS 30.10.2017 In Paramaribo is in het Decembermoordenproces twintig jaar celstraf geëist tegen Etienne Boerenveen. Hij was bataljonscommandant ten tijde van de executie in 1982 van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse in Suriname. Ook tegen medeverdachte Arthy Gorré, eerder betrokken bij de staatsgreep door Bouterse, is twintig jaar geëist.
Beiden hebben altijd ontkend dat ze tijdens de moorden aanwezig waren op de plaats delict Fort Zeelandia. Maar volgens de aanklager, auditeur militair Roy Elgin, is er wettelijk en overtuigend bewijs dat ze zich daar wel degelijk bevonden. Ze zouden bovendien nauw betrokken zijn geweest bij de voorbereiding van de actie.
Hoeveel medeverdachten zijn er eigenlijk nog?
Bij de aanvang van het Decembermoordenproces in november 2007 waren er 25 verdachten. Vier van hen zijn intussen overleden. Desi Bouterse en mede-couppleger Steven Dendoe hoorden eind juni in een zitting van de krijgsraad twintig jaar cel tegen zich eisen. Voor vier anderen vroeg de aanklager vrijspraak.
Twee van de verdachten van de oorspronkelijke lijst waren ten tijde van de moorden minister en moeten daarom voor een andere rechtbank verschijnen. Die zaak moet nog beginnen. Dat betekent dat aanklager Roy Elgin, nu ook Etienne Boerenveen en Arthy Gorré hun eisen hebben gehoord, nog voor elf verdachten een strafeis moet voorlezen. Het is niet duidelijk of de aanklager daaraan toekomt.
Niet op zitting
Boerenveen, die niet als Gorré op de zitting aanwezig was, is op dit moment president-commissaris bij het prestigieuze staatsbedrijf Staatsolie. Hij is daar benoemd door president Bouterse, hoofdverdachte in de zaak, tegen wie in juni ook twintig jaar celstraf is geëist.
Staatsolie heeft nog niet gereageerd op de strafeis tegen de topman van het bedrijf. Maar in een interview uit 2015 met het tijdschrift Parbode beschreef directeur Rudolf Elias hem als een intelligente en kundige man. Hij heeft volgens Elias een hoge opleiding genoten, weet waarover hij praat en is zelf succesvol ondernemer. Elias doelt met zijn uitspraken op het gecertificeerde houtbedrijf Suma Lumber waarvan Boerenveen de oprichter en eigenaar is.
Handel in harddrugs
Boerenveen kwam al eerder met justitie in aanraking. In 1986 liep hij in Miami in een val die door de CIA was opgezet. Hij werd gearresteerd voor betrokkenheid bij de handel in harddrugs en kreeg een celstraf van 12 jaar. Hij kwam al in 1991 vervroegd vrij wegens goed gedrag.
Ook in Nederland is Boerenveen vervolgd op verdenking van drugshandel, maar de zaak werd in 1997 geseponeerd wegens gebrek aan bewijs.
AD 30.10.2017 Tegen de Surinaamse oud-topmilitair Etienne Boerenveen is 20 jaar cel geëist voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Hij was de rechterhand van Desi Bouterse en bataljonscommandant ten tijde van de executie in 1982 van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime.
Boerenveen zou Soerendre Rambocus uit zijn cel hebben gehaald in Fort Zeelandia waarna de voormalige legerofficier werd geëxecuteerd. Rambocus zat sinds november 1982 gevangen omdat hij zich tegen Desi Bouterse had verzet door het plegen van een tegencoup in maart 1982. Daarvoor was hij veroordeeld tot 12 jaar cel.
Ontkent
Boerenveen heeft altijd ontkend dat hij tijdens de moorden aanwezig was op de plaats delict Fort Zeelandia. Maar volgens de aanklager, auditeur militair Roy Elgin, is er wettelijk en overtuigend bewijs dat Boerenveen zich daar wel degelijk bevond en bovendien nauw betrokken was bij de voorbereiding van de zorgvuldig voorbereide actie.
De gewezen tweede man van Suriname speelt nog altijd een belangrijke rol in de Nationale Democratische Partij (NDP) van Bouterse. Boerenveen werd in maart 1986 gearresteerd tijdens een undercoveractie van de Drug Enforcement Administration (DEA) op een jacht in Miami. Dit na een stiekem opgenomen gesprek met twee Surinaamse zakenmannen en een DEA-agent waarin Boerenveen sprak over het opzetten van een drugslijn van Suriname naar de VS.
Bouterse
Tegen de Surinaamse president Desi Bouterse eiste het Openbaar Ministerie in juni 2017 een gevangenisstraf van 20 jaar voor zijn rol bij de Decembermoorden. Volgens justitie is hij de hoofdverantwoordelijke voor de martelingen en executies van 15 tegenstanders van zijn regime op 8 en 9 december 1982.
Er zijn in totaal 25 verdachten. Onder de slachtoffers bevonden zich naast Rambocus onder andere journalisten, advocaten, universitaire docenten, de voorzitter van de grootste vakcentrale die protesten tegen Bouterse had geleid en de eigenaar van Radio ABC, tevens ex-minister van Cultuur en Sport.
NOS 30.10.2017 De Surinaamse president Bouterse weet het inmiddels: hij moet, als het aan de openbaar aanklager ligt, 20 jaar de cel in. Maar hoe zit het met de andere verdachten die zich voor de rechter moeten verantwoorden voor hun rol bij de martelingen en executies op 8 december 1982 van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire bewind van Desi Bouterse?
Vandaag en morgen krijgt een aantal van hen te horen wat de openbaar aanklager Roy Elgin hun ten laste legt en welke straffen hij daarbij vindt passen.
Hoeveel medeverdachten zijn er eigenlijk nog?
Bij de aanvang van het Decembermoordenproces in november 2007 waren er 25 verdachten. Vier van hen zijn intussen overleden. Desi Bouterse en mede-couppleger Steven Dendoe hoorden eind juni in een zitting van de krijgsraad 20 jaar cel tegen zich eisen. Voor vier anderen vroeg de aanklager vrijspraak. Twee van de verdachten van de oorspronkelijke lijst waren ten tijde van de moorden minister en moeten daarom voor een andere rechtbank verschijnen. Die zaak moet nog beginnen. Dat betekent dat aanklager Roy Elgin nog voor dertien verdachten een strafeis moet voorlezen.
Elgin zei in juni dat de Decembermoorden voornamelijk zijn voorbereid en uitgevoerd door de vier verdachten die deel uitmaakten van ‘de groep van zestien’, de zestien militairen die in 1980 onder leiding van Bouterse de militaire coup pleegden. Naast Dendoe zijn ook de verdachten Benny Brondenstein, Ernst Gefferie en Ruben Rozendaal verdachten die deel uitmaakten van de groep coupplegers.
Nadat Rozendaal in 2010 onder ede had getuigd dat Bouterse niet tijdens de moorden op Fort Zeelandia, de plaats delict, aanwezig was, verraste hij in 2012 vriend en vijand door plotseling te verklaren dat Bouterse tijdens de executies zelf de trekker had overgehaald bij de moord op twee tegenstanders.
Of Rozendaals ommezwaai invloed heeft op de strafeis zal dinsdag blijken. Op die dag staat zijn zaak op de rol en hij is daar blij mee. Op zijn Facebookpagina zei Rozendaal onlangs dat er “na lange tijd in onzekerheid te hebben geleefd” een “zware last” van zijn schouders viel toen hij de dagvaarding van het proces ontving. Rozendaal zegt “positiever naar de rechtsstaat te kijken” en bereidt zich voor op de strafeis in de zaak van “deze gruwelijke moorden”.
Opgelucht
Ook andere verdachten zijn blij dat de afronding van het proces nu eindelijk aanstaande lijkt. “Ik heb altijd geweten dat ik onschuldig ben”, zei Edgar Ritfeld in juni, nadat er vrijspraak voor hem was geëist. “Na vijftien jaar kom ik eindelijk af van het imago dat ik iets met de Decembermoorden te maken heb gehad.”
Of de aanklager het klaarspeelt om in de komende twee dagen de strafeisen van de resterende veertien verdachten voor te lezen, is onzeker. Als alle aanklachten zijn voorgelezen, zijn de advocaten van de verdachten aan zet. Daarna mag de aanklager weer reageren. Advocaat Hugo Essed van de nabestaanden verwacht dat de krijgsraad in de tweede helft van 2018 met de vonnissen zal komen.
NU 13.10.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse gaat eind oktober weer aan de slag. Eerder moest hij vanwege gezondheidsredenen tijdelijk het werk neerleggen.
Bouterse heeft zijn terugkeer vrijdag aangekondigd in een interview op de staatsradio.
Op 28 september droeg Bouterse zijn taken over aan vicepresident Ashwin Adhin. Hij deed dat op advies van zijn dokters die hem rust voorschreven na een operatieve ingreep die hij op Cuba had ondergaan. Het is niet bekend wat voor operatie hij heeft ondergaan.
In het interview naar aanleiding van de 72e verjaardag van het staatshoofd, schetste Bouterse een positief beeld van het land. Volgens hem staat Suriname in de belangstelling van veel investeerders.
Bouterse noemde Suriname een ‘gezegend’ land omdat er geen grote natuurrampen gebeuren. Hij riep zijn landgenoten op minder negatief te zijn, ook al is de financiële crisis nog niet voorbij en hebben veel Surinamers het moeilijk.
NU 19.08.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse en zijn regering zijn boos op de speciale VN-rapporteur vanwege diens kritiek op het proces rond de Decembermoorden.
Volgens de Surinaamse regering heeft rapporteur Diego García-Sayán op een zeer subjectieve, eenzijdige manier de gang van zaken in het Decemberproces beoordeeld.
De speciale rapporteur van de Verenigde Naties houdt zich bezig met de onafhankelijkheid van rechters en advocaten. García-Sayán oordeelde dat de Surinaamse regering probeert het strafproces te vertragen.
Daarnaast wordt volgens de rapporteur de onafhankelijkheid van de rechters onvoldoende gerespecteerd. Het Bureau van de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de Verenigde Naties (OHCHR) maakte dat aan het begin van de week bekend.
Inmenging
De Surinaamse regering ziet deze kritiek als inmenging in het proces. Bouterse is daarin hoofdverdachte. Het Openbaar Ministerie heeft eind juni twintig jaar cel tegen hem geëist voor betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
Volgens de regering is het persbericht van de OHHCR gebaseerd op “niet geverifieerde, incorrecte informatie en observaties die als ‘feiten’ zijn aangemerkt”. Dit leidt vervolgens tot vragen en vooroordelen over de Surinaamse grondwet en de democratie in Suriname, zegt de regering.
Ook zou sprake zijn van inmenging in de interne soevereine aangelegenheden van Suriname. De regering kondigt aan haar afkeuring via diplomatieke weg kenbaar te maken.
Telegraaf 19.08.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse en zijn regering zijn boos op de speciale VN-rapporteur vanwege diens kritiek op het proces rond de Decembermoorden.
Volgens de Surinaamse regering heeft rapporteur Diego García-Sayán op een zeer subjectieve, eenzijdige manier de gang van zaken in het Decemberproces beoordeeld.
De speciale rapporteur van de Verenigde Naties houdt zich bezig met de onafhankelijkheid van rechters en advocaten. García-Sayán oordeelde dat de Surinaamse regering probeert het strafproces te vertragen. Daarnaast wordt volgens de rapporteur de onafhankelijkheid van de rechters onvoldoende gerespecteerd. Het Bureau van de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de Verenigde Naties (OHCHR) maakte dat aan het begin van de week bekend.
De Surinaamse regering ziet deze kritiek als inmenging in het proces. Bouterse is daarin hoofdverdachte. Het Openbaar Ministerie heeft eind juni twintig jaar cel tegen hem geëist voor betrokkenheid bij de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982.
Volgens de regering is het persbericht van de OHHCR gebaseerd op ,,niet geverifieerde, incorrecte informatie en observaties die als ‘feiten’ zijn aangemerkt”. Dit leidt vervolgens tot vragen en vooroordelen over de Surinaamse grondwet en de democratie in Suriname, zegt de regering. Ook zou sprake zijn van inmenging in de interne soevereine aangelegenheden van Suriname. De regering kondigt aan haar afkeuring via diplomatieke weg kenbaar te maken.
NOS 18.08.2017 Minister Koenders van Buitenlandse Zaken weet nog steeds niet waarom Suriname de nieuwe Nederlandse ambassadeur niet toelaat. “Ik ben bezig om uit te zoeken wat er precies aan de hand is.”
De nieuwe Nederlandse ambassadeur, Anne van Leeuwen, kreeg vorige maand te horen dat hij niet welkom is in Suriname. Een officiële verklaring voor de weigering werd niet gegeven.
NOS-correspondent Harmen Boerboom zei dat het waarschijnlijk te maken had met wat Suriname ziet als de aanhoudende Nederlandse bemoeizucht in binnenlandse Surinaamse aangelegenheden.
Historische betrekkingen
Koenders hoopt nog steeds op een telefoontje van de Surinaamse regering met een verklaring. Hij vindt het jammer dat het zo loopt, want “Suriname is een belangrijk land voor Nederland, er zijn historische betrekkingen”.
De weigering van Suriname heeft in elk geval geen consequenties voor de diplomatieke vertegenwoordiger van Suriname in Nederland. “Ik vind het juist belangrijk dat die contacten blijven.”
NU 18.08.2017 Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken tast nog in het duister over de reden dat Suriname de nieuwe Nederlandse ambassadeur weigert.
“Ik ben bezig om uit te zoeken waarom dat het geval is, want ik vind het wel belangrijk dat we een ambassadeur daar hebben”, aldus Koenders vrijdag.
Vier weken geleden werd bekend dat de door Nederland voorgedragen ambassadeur Anne van Leeuwen geen toestemming kreeg om naar Suriname te komen. Een concrete reden of aanleiding voor het weigeren van de ambassadeur gaf de Surinaamse regering niet.
“Ik vind het jammer want Suriname is een belangrijk land voor Nederland”, zegt Koenders. Hij wijst erop dat veel Nederlanders in Suriname op bezoek gaan en dat er ook veel Surinamers in Nederland zijn. Bovendien zijn er historische betrekkingen.
Koenders vindt niet dat de kwestie gevolgen moet hebben voor de Surinaamse ambassadeur in Nederland. Hij hoopt op een telefoontje uit Suriname met uitleg.
VK 22.07.2017 De door Nederland voorgedragen ambassadeur Anne van Leeuwen (55) is voorlopig niet welkom in Suriname. Dat zei Yildiz Pollack-Beighle, minister van Buitenlandse Zaken, vrijdagmiddag in het Surinaamse parlement. Van Leeuwen zou in augustus ambassadeur Ernst Noorman opvolgen.
Een concrete reden is niet gegeven. Op vragen van oppositieparlementslid Marinus Bee zei de minister: ‘Op dit moment zullen wij niet toestaan dat Nederland in Suriname vertegenwoordigd gaat worden door een ambassadeur.’ Zij vond de benoeming ‘niet opportuun.’
Volgens een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Suriname geen reden opgegeven voor de koerswijziging. Suriname heeft op dit moment ook geen ambassadeur in Nederland.
Eerder, op 22 juni, was de toestemming voor Van Leeuwen wel verleend. Op 27 juni legde hij voor Koning Willem-Alexander de eed af, teken dat Nederland er van uitging dat Suriname akkoord was met de benoeming. De intrekking gebeurde op 28 juni, de dag waarop de Openbaar Aanklager twintig jaar celstraf eiste tegen president Desi Bouterse wegens diens betrokkenheid bij de decembermoorden.
Ik moet toegeven dat het op politiek niveau lastig was, aldus Vertrekkend ambassadeur Noorman.
De diplomatieke banden tussen Nederland en Suriname staan vaker onder druk. Ook de aanstelling van Noorman verliep indertijd niet zonder problemen. Hij arriveerde in juni 2013 in Paramaribo maar moest tot november 2014 wachten alvorens de Surinaamse overheid zijn geloofsbrieven in ontvangst wilde nemen.
In april 2012 trok Nederland zijn ambassadeur terug uit protest tegen de Amnestiewet die door het Surinaamse parlement was aangenomen. Volgens Noorman waren de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen de afgelopen jaren hersteld. In aan afscheidsinterview met de Surinaamse krant de Ware Tijd zei Noorman: ‘Ik moet toegeven dat het op politiek niveau lastig was.
Dat maakte dat ik meer ruimte had langs te gaan bij bedrijven en maatschappelijke organisaties.’ Zijn contacten met president Bouterse noemde hij ‘functioneel.’ ‘Ik denk dat die relatie ook onder ander politiek leiderschap een gevoelige en lastige blijft.’ Noorman kreeg voor zijn vertrek een oorkonde van de Federatie van Oud-Strijders en ex-militairen.
Van Leeuwen kent het land. Hij was van 1993 tot 1996 al medewerker op de ambassade in Paramaribo. Suriname zou zijn eerste post worden als ambassadeur.
NU 22.07.2017 De Surinaamse regering wil het op dit moment niet hebben dat Nederland in Suriname vertegenwoordigd is op het niveau van een ambassadeur. Daarom is het nu niet “opportuun” om de door Nederland voorgedragen ambassadeur Anne van Leeuwen toestemming te geven naar Suriname te komen. Dat heeft de minister van Buitenlandse Zaken, Yildiz Pollack-Beighle, vrijdagmiddag in het Surinaamse parlement gezegd.
Donderdag werd bekend dat Van Leeuwen niet welkom is in Suriname. Een concrete reden of aanleiding voor het weigeren van de ambassadeur heeft de minister niet gegeven.
Het lag in de bedoeling dat Van Leeuwen in augustus ambassadeur Ernst Noorman zou opvolgen die donderdag is teruggekeerd naar Nederland. Uit berichten in lokale media is duidelijk geworden dat Noorman al op 29 juni wist dat Van Leeuwen niet meer welkom was.
Dit terwijl Suriname op 22 juni had laten weten dat er wel toestemming was. Noorman en de Nederlandse regering hebben hier echter geen bekendheid aangegeven. Integendeel, Noorman heeft in enkele afscheidsinterviews juist gezegd dat de diplomatieke relatie tussen beide landen de afgelopen jaren weer hersteld was. Waarom de Surinaamse regering hier anders over denkt is niet duidelijk.
Aanstelling
Overigens verliep ook de aanstelling van Noorman niet zonder problemen. In juni 2013 kwam hij binnen als afgevaardigde en het duurde tot november 2014 tot de Surinaamse overheid hem officieel als ambassadeur accepteerde.
In april 2012 had de Nederlandse regering de toenmalige ambassadeur teruggeroepen uit protest tegen de omstreden Amnestiewet die het Surinaamse parlement had aangenomen.
VK 13.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse laat de hoogste baas van het Openbaar Ministerie toch op zijn plek zitten. Afgelopen weekend zegde Bouterse nog het vertrouwen in procureur-generaal Roy Baidjnath Panday op. Dat kwam hem in Suriname op veel kritiek te staan.
Bouterse nam het OM op de korrel naar aanleiding van de strafeis die eind juni tegen hem werd uitgesproken. Het OM eist twintig jaar cel tegen de president voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982.
Na een gesprek tussen Bouterse en Panday zou de president zijn standpunt toch hebben herzien, schrijft de lokale nieuwssite Starnieuws. Dat zou hij gedaan hebben omwille van het ‘hogere landsbelang’.
De resolutie waarin Bouterse en zijn ministers het vertrouwen in Panday opzegden, is inmiddels formeel ingetrokken. Daarin vroeg hij de procureur-generaal om vrijwillig op te stappen. ‘Weest u voorzichtig,’ hield Bouterse het OM voor.
Volgens hem zou alleen de Surinaamse bevolking het vertrouwen in hem kunnen opzeggen, bij de volgende verkiezingen in 2020. Sinds 2010 is Bouterse president van Suriname.
Kritiek
Het mogelijke ontslag leidde tot veel verontwaardiging in Suriname. De leden van het OM vroegen de president om zijn besluit te herzien, om zo de verdere aantasting van de rechtstaat te voorkomen. Bouterse beriep zich eerder op artikel 148 in de Grondwet waarmee hij een proces kan stopzetten als ‘staatsveiligheid’ in gevaar is.
Het ontslaan van de procureur-generaal door de regering of de president zou volgens de Surinaamse Orde van Advocaten geen optie zijn. In Suriname wordt de procureur-generaal voor het leven benoemd, om zo de onafhankelijkheid van het OM te garanderen.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over de uitspraken van Bouterse. De bisschop van Paramaribo reageerde met ‘grote bezorgdheid’ op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ‘wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
In het proces over de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982. Het regime stond onder leiding van legerleider Desi Bouterse.
Lees ook;
‘Het was een oorlogssituatie. Ik zou het nooit moord noemen.’
Harvey Naarendorp, een van de verdachten in het Decembermoorden-proces, hoorde vorige week twintig jaar cel tegen Desi Bouterse eisen. ‘Rechtsarmoede’ vindt Naarendorp. Hij heeft een andere kijk op de geschiedenis. (+)
Vooral jongeren bij Bouterse-protest: ‘Wij willen geen bedelaars zijn’
Echt massaal was de opkomst niet. Maar bij de enkele duizenden die in mei deelnamen aan de demonstratie tegen de president van Suriname, Desi Bouterse, waren opvallend veel jongeren. ‘Wij betalen het hardste gelag.’ (+)
Waarom veel Surinamers president Bouterse beu zijn
Surinamers demonstreren eind mei tegen de regering van president Bouterse. Het protest moet het hoogtepunt worden in een lange reeks. Een fors deel van de bevolking is de president beu. (+)
NU 13.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse laat de positie van de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) toch ongemoeid. Bouterse zegde eerder het vertrouwen in de procureur-generaal op.
Na een gesprek dat de twee begin deze week voerden, zou Bouterse omwille van het “hogere landsbelang” zijn standpunt hebben herzien, zo schrijft het lokale medium Starnieuws.
De resolutie waarin Bouterse en zijn ministers het vertrouwen in Roy Baidjnath Panday opzegden, is inmiddels formeel ingetrokken. De leden van het Surinaams Openbaar Ministerie (OM) reageerden maandag verontwaardigd over het feit dat Bouterse het vertrouwen zou willen opzeggen in de hoogste baas van het OM, de procureur-generaal.
Eind vorige maand eiste het OM twintig jaar cel tegen Bouterse voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982.
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de procureur-generaal kan ontslaan. De baas van het OM wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over het besluit om het vertrouwen op te zeggen in de procureur-generaal. De bisschop van Paramaribo reageerde met “grote bezorgdheid” op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ‘wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
In het proces over de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982. Het regime stond onder leiding van legerleider, en nu president, Desi Bouterse.
Telegraaf 13.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse laat de positie van de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) toch ongemoeid. Bouterse zegde eerder het vertrouwen in de procureur-generaal op. Na een gesprek dat de twee begin deze week voerden, zou Bouterse omwille van het „hogere landsbelang” zijn standpunt hebben herzien.
Dat schrijft het lokale medium Starnieuws. De resolutie waarin Bouterse en zijn ministers het vertrouwen in Roy Baidjnath Panday opzegden, is inmiddels formeel ingetrokken.
Eind vorige maand eiste het OM twintig jaar cel tegen Bouterse voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982.
Het mogelijke ontslag van de procureur-generaal leidde tot verontwaardigde reacties in Suriname. De leden van het OM vroegen de president het besluit te herzien „ter voorkoming van verdere aantasting van de rechtsstaat.”
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de procureur-generaal kan ontslaan. De baas van het OM wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over het besluit om het vertrouwen op te zeggen in de procureur-generaal. De bisschop van Paramaribo reageerde met „grote bezorgdheid” op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ’wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
In het proces over de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982. Het regime stond onder leiding van legerleider, en nu president, Desi Bouterse.
AD 13.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse laat de positie van de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) toch ongemoeid. Bouterse zegde eerder het vertrouwen in de procureur-generaal op.
Na een gesprek dat de twee begin deze week voerden, zou Bouterse omwille van het ,,hogere landsbelang” zijn standpunt hebben herzien, zo schrijft het lokale medium Starnieuws.
De resolutie waarin Bouterse en zijn ministers het vertrouwen in Roy Baidjnath Panday opzegden, is inmiddels formeel ingetrokken.
Het Surinaamse kabinet liet maandag in een verklaring weten dat de twee ,,een constructief gesprek” hadden gehad en dat de president ondanks dat er een verschil van mening bestaat ,,het besluit genomen om de ontstane situatie aan een nadere beschouwing te onderwerpen”.
Twintig jaar cel
De procureur-generaal wordt beschuldigd van ,,ernstig wangedrag”. Naar verluidt is de aanleiding om het vertrouwen op te zeggen de twintig jaar cel die het OM eind juni tegen Bouterse eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
De Surinaamse president beëdigde procureur-generaal Roy Baidjnath Panday in maart 2016.
Telegraaf 11.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse gaat zijn besluit heroverwegen om de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) te ontslaan. Volgens Starnieuws heeft Bouterse maandagavond overleg gehad met deze procureur-generaal.
In een verklaring van het kabinet staat dat de twee „een constructief gesprek” hebben gehad. En ondanks dat er een verschil van mening bestaat heeft de president „het besluit genomen om de ontstane situatie aan een nadere beschouwing te onderwerpen.”
De procureur-generaal wordt beschuldigd van „ernstig wangedrag”, schrijft Starnieuws. Naar verluidt is de aanleiding om het vertrouwen op te zeggen de straf van twintig jaar cel die het OM eind juni tegen Bouterse eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
Wangedrag
Het mogelijke ontslag van de procureur-generaal leidde tot verontwaardigde reacties in het land. De leden van het OM vroegen de president eerder die maandag het besluit te herzien „ter voorkoming van verdere aantasting van de rechtsstaat.”
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de procureur-generaal kan ontslaan. De baas van het OM wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over het besluit. De bisschop van Paramaribo reageerde met „grote bezorgdheid” op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ’wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
AD 11.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse gaat zijn besluit heroverwegen om de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) te ontslaan. Volgens Starnieuws heeft Bouterse gisteravond overleg gehad met deze procureur-generaal.
In een verklaring van het kabinet staat dat de twee ,,een constructief gesprek” hebben gehad. En ondanks dat er een verschil van mening bestaat heeft de president ,,het besluit genomen om de ontstane situatie aan een nadere beschouwing te onderwerpen”.
De procureur-generaal wordt beschuldigd van ,,ernstig wangedrag”, schrijft Starnieuws. Naar verluidt is de aanleiding om het vertrouwen op te zeggen de gevangenisstraf die het OM eind juni tegen Bouterse eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
Verontwaardigde reacties
Het mogelijke ontslag van de procureur-generaal leidde tot verontwaardigde reacties in het land. De leden van het OM vroegen de president eerder die maandag het besluit te herzien ,,ter voorkoming van verdere aantasting van de rechtsstaat”. De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de procureur-generaal kan ontslaan. De baas van het OM wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over het besluit. De bisschop van Paramaribo reageerde met ,,grote bezorgdheid” op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ‘wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
Complot
Bouterse hoorde eind juni twintig jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ,,U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
De president kondigde toen aan dat zijn regering ,,de nodige regelingen zal treffen” over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ,,We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen”, verzekerde de president zijn toehoorders.
Decembermoorden
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van 15 tegenstanders van het toenmalig militair regime in 1982 dat onder leiding stond van Bouterse.
NU 11.07.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse gaat zijn voornemen om de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM) te ontslaan heroverwegen.
Volgens Starnieuws heeft Bouterse maandagavond overleg gehad met deze procureur-generaal.
In een verklaring van het kabinet staat dat de twee “een constructief gesprek” hebben gehad. En ondanks dat er een verschil van mening bestaat heeft de president “het besluit genomen om de ontstane situatie aan een nadere beschouwing te onderwerpen”.
De leden van het Surinaams Openbaar Ministerie (OM) reageerden maandag verontwaardigd over het feit dat Bouterse het vertrouwen zou willen opzeggen in de hoogste baas van het OM, de procureur-generaal.
Die wordt beschuldigd van “ernstig wangedrag”, schrijft Starnieuws. Naar verluidt is de aanleiding om het vertrouwen op te zeggen de straf van twintig jaar cel die het OM eind juni tegen hem eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
Voor het leven benoemd
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde maandag dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de procureur-generaal kan ontslaan. De procureur-generaal.wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft.
Ook de advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden en de oppositiepartijen lieten zich negatief uit over het voornemen van Bouterse. De bisschop van Paramaribo reageerde met ‘grote bezorgdheid’ op de beschuldiging aan de procureur-generaal dat hij ‘wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
NU 10.07.2017 De leden van het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) zijn verontwaardigd dat president Desi Bouterse het vertrouwen zou willen opzeggen in de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM), de procureur-generaal (pg).
In een maandagavond uitgegeven verklaring stellen ze: “De leden van het Openbaar Ministerie hebben met grote verontwaardiging kennis genomen van het besluit van de Regering c.q. de President van Republiek Suriname om het vertrouwen op te zeggen in de procureur-generaal.”
Ze vragen de president dit besluit te herzien “ter voorkoming van verdere aantasting van de rechtsstaat”.
Bouterse zou het vertrouwen in de procureur-generaal willen opzeggen. Naar verluidt is de aanleiding hiervoor de straf van twintig jaar cel die het OM eind juni tegen hem eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde maandag dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de pg kan ontslaan. De pg wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft. “We moeten waakzaam blijven en elke inmenging en beïnvloeding of bedreiging van de onafhankelijkheid van de rechtsstaat afwijzen”, stelt de orde.
De advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, Hugo Essed, vindt dat Bouterse en de regering met zijn plan “bewijzen dat het belang van het individu Bouterse boven het belang van de rechtsstaat gaat. Alleen het feit dat je hiermee dreigt is al onaanvaardbaar.”
De oppositiepartijen in het Surinaamse parlement vinden dat Bouterse daarmee het fundament van de rechtsstaat aantast. De bisschop van Paramaribo heeft met “grote bezorgdheid” gereageerd op de beschuldiging aan de pg dat hij ‘wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
Telegraaf 10.07.2017 De leden van het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) zijn verontwaardigd dat president Desi Bouterse het vertrouwen zou willen opzeggen in de hoogste baas van het Openbaar Ministerie (OM), de procureur-generaal (pg).
In een maandagavond uitgegeven verklaring stellen ze: „De leden van het Openbaar Ministerie hebben met grote verontwaardiging kennis genomen van het besluit van de Regering c.q. de President van Republiek Suriname om het vertrouwen op te zeggen in de procureur-generaal.” Ze vragen de president dit besluit te herzien „ter voorkoming van verdere aantasting van de rechtsstaat.”
Bouterse zou het vertrouwen in de procureur-generaal willen opzeggen. Naar verluidt is de aanleiding hiervoor de straf van twintig jaar cel die het OM eind juni tegen hem eiste voor zijn betrokkenheid bij de beruchte Decembermoorden in 1982.
’OM moet onafhankelijk blijven’
De Surinaamse Orde Van Advocaten (SOVA) stelde maandag dat noch de regering van Suriname, noch president Bouterse de pg kan ontslaan. De pg wordt namelijk voor het leven benoemd. En dat moet de garantie geven dat het OM onafhankelijk blijft. „We moeten waakzaam blijven en elke inmenging en beïnvloeding of bedreiging van de onafhankelijkheid van de rechtsstaat afwijzen”, stelt de orde.
De advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, Hugo Essed, vindt dat Bouterse en de regering met zijn plan „bewijzen dat het belang van het individu Bouterse boven het belang van de rechtsstaat gaat. Alleen het feit dat je hiermee dreigt is al onaanvaardbaar.”
’Grote bezorgdheid’
De oppositiepartijen in het Surinaamse parlement vinden dat Bouterse daarmee het fundament van de rechtsstaat aantast. De bisschop van Paramaribo heeft met „grote bezorgdheid” gereageerd op de beschuldiging aan de pg dat hij ’wangedrag’ zou hebben vertoond, alleen omdat het OM de strafeis voor Bouterse heeft uitgesproken.
NU 10.07.2017 President Desi Bouterse wil dat de procureur-generaal (pg) van Suriname zijn functie neerlegt. Bouterse zou Roy Baidjnath Panday dit verzoek hebben overgebracht.
Ook is de Raad van Ministers van dit besluit van Bouterse op de hoogte gesteld, meldt de Surinaamse nieuwssite Starnieuws.
Het dringende verzoek van Bouterse hangt samen met het langlopende proces over de decembermoorden. De openbaar aanklager eiste vorige maand 20 jaar cel voor de president, die in december 1982 opdracht zou hebben gegeven vijftien politieke tegenstanders te vermoorden.
Bouterse eiste eerder dit jaar dat het proces werd stopgezet. De procureur-generaal gaf daar in eerste instantie gehoor aan, maar de rechter besloot dat dit niet meer kon omdat de zaak al zo lang loopt.
Overigens kan de president volgens de wet helemaal niet de procureur-generaal ontslaan; dit is in Suriname een functie voor het leven. De pg is de grote baas van alle openbaar aanklagers. Ook belast de Surinaamse grondwet de pg met het vervolgen van politieke ambtsdragers, zoals de president.
Proces vertragen
De Surinaamse president doet al jarenlang zijn best om het proces te vertragen of zelfs stop te zetten. Advocaat Hugo Essed, die de nabestaanden van de decembermoorden bijstaat, stelt maandag in een interview met de NOSdat deze nieuwe eis van Bouterse in deze trend past.
In de Surinaamse wet is juist vastgelegd dat een procureur-generaal voor het leven wordt benoemd om te voorkomen dat politici invloed op de rechtsgang kunnen uitoefenen. Er kan alleen worden ingegrepen als een pg zelf criminele activiteiten heeft verricht.
Tuchtstraf
Volgens de NOS kan de president ook een pg dwingen af te treden wanneer de noodtoestand in het land wordt uitgeroepen.
Bouterse riep vorige week ook al op de openbaar aanklager in de zaak, dus de man die de strafeis uitsprak, een tuchtstraf op te leggen. Ook in dit geval verwijt Bouterse de aanklager dat hij het proces niet heeft stopgezet toen de president dat eiste.
President zet alles op alles om vervolging tegen te houden
VK 09.07.2017 President Desi Bouterse van Suriname heeft dit weekeinde duidelijk gemaakt zich niet zonder strijd over te geven aan een veroordeling in het proces rond de zogeheten Decembermoorden van 1982. Twee weken geleden eiste de auditeur-militair van de Krijgsraad twintig jaar onvoorwaardelijke celstraf tegen Bouterse.
Volgens Starnieuws, het als zeer betrouwbaar bekendstaande online-nieuwsmedium in Suriname, heeft de president aan de Procureur-Generaal (PG) van het land, Roy Baidjnath Panday, te kennen gegeven dat deze moet opstappen. In Suriname is de PG belast met de vervolging van politieke ambtsdragers.
Bouterse zou van Panday af willen, omdat deze onvoldoende optrad bij een eerdere opdracht van de president om de Krijgsraad een einde te laten maken aan het proces, dat gaat over de moord op vijftien politieke tegenstanders tijdens het militaire bewind van Bouterse. Sinds 2010 is hij de democratisch gekozen president.
Bouterse beriep zich eerder op artikel 148 van de grondwet, dat een proces kan doen stoppen als de ‘staatsveiligheid’ in gevaar is. Het Openbaar Ministerie ging daarop wel in beroep, maar kreeg ongelijk van het Hof van Justitie, waarna auditeur-militair Roy Elgin met zijn strafeis van twintig jaar kwam. De vraag is nog wel of met een ontslag van de PG ook die strafeis van tafel gehaald kan worden.
Vrijwel niemand in Suriname neemt aan dat Desi Bouterse zich zonder slag of stoot bij een mogelijke veroordeling zal neerleggen. De huidige burgerpresident zinspeelde hier zaterdagavond zelf ook op, tijdens een bijeenkomst in de plaats Para, zo’n dertig kilometer buiten de hoofdstad. Daar vond een ‘massameeting en feestvergadering’ plaats om het dertigjarig bestaan te vieren van zijn partij, de regeringspartij NDP.
Bouterse was in Para de laatste spreker. Na enthousiaste steunbetuigingen van diverse sprekers hield de president, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, een ‘volkse’ toespraak, waarin hij zijn politieke en juridische tegenstanders kleineerde danwel waarschuwde.
De president zei het OM te ‘respecteren’, maar voegde daaraan toe: ‘Wie schreeuwt, die voelt.’
De eerdere straatprotesten tegen het economisch beleid van de regering-Bouterse, dat volgens de oppositie veel burgers in grote problemen heeft gebracht, deed de president af als gesputter van kleine partijtjes. Toen duidelijk werd dat de demonstraties tot helemaal niets leidden, kwamen zijn tegenstanders volgens hem met de poging om hem te ondermijnen via het Decembermoordenproces.
‘Weest u voorzichtig, weest u voorzichtig’, zo hield Desi Bouterse het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) voor. Volgens hem kan alleen ‘het volk’ zijn regering ‘weghalen’, bij de volgende verkiezingen in 2020. De president zei het OM te ‘respecteren’, maar voegde daaraan toe: ‘Wie schreeuwt, die voelt.’ Vervolgens waarschuwde hij het OM om zichzelf niet in de problemen te brengen.
Kruispunt
Tijdens de urenlange bijeenkomst in Para, een bolwerk van de NDP, verwees geen enkele spreker expliciet naar de moorden van 8 december 1982, die ook momenteel weer voor politieke en maatschappelijke spanningen zorgen.
Wel bleek uit de redevoeringen van de mensen die vóór Bouterse aan het woord kwamen, dat de NDP zich bewust is van het ‘moeilijke kruispunt’ waarop het land zich economisch en politiek bevindt.
Vrijwel elke spreker riep de aanhangers op zich achter leider Bouterse te scharen: ‘U bent de rots in de branding. Wees vastberaden.’
Lees meer over het proces tegen Desi Bouterse;
‘Het was een oorlogssituatie. Ik zou het nooit moord noemen.’ Harvey Naarendorp, een van de verdachten in het Decembermoorden-proces, hoorde vorige week twintig jaar cel tegen Desi Bouterse eisen. ‘Rechtsarmoede’ vindt Naarendorp. Hij heeft een andere kijk op de geschiedenis. (+)
Vooral jongeren bij Bouterse-protest: ‘Wij willen geen bedelaars zijn’
Echt massaal was de opkomst niet. Maar bij de enkele duizenden die in mei deelnamen aan de demonstratie tegen de president van Suriname, Desi Bouterse, waren opvallend veel jongeren. ‘Wij betalen het hardste gelag.’ (+)
Waarom veel Surinamers president Bouterse beu zijn
Surinamers demonstreren eind mei tegen de regering van president Bouterse. Het protest moet het hoogtepunt worden in een lange reeks. Een fors deel van de bevolking is de president beu. (+)
NU 09.07.2017 De Nationale Democratische Partij (NDP) van Desi Bouterse heeft zaterdagavond een goed bezochte feestvergadering gehouden om het 30-jarig bestaan van de partij te vieren.
De bijeenkomst vond plaats in het district Para, zo’n dertig kilometer ten zuiden van Paramaribo.
Behalve het vieren van het jubileum, leek de bijeenkomst ook een politiek doel te hebben. Diverse sprekers, onder wie partijleider en president Bouterse en fractieleider Andre Misiekaba, benadrukten dat de NDP er politiek zeer goed voorstaat en dat de partij ook bij de verkiezingen in 2020 als grootste uit de bus zal komen. Het zal anderen dan ook niet lukken deze regering naar huis te krijgen, zo zei de partijleider.
Bouterse ging tijdens zijn toespraak slechts zijdelings in op de twintig jaar cel die het Openbaar Ministerie eind juni tegen hem geëist heeft in verband met zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982. Toen werden vijftien politieke tegenstanders van het toenmalige militaire regiem onder leiding van Bouterse vermoord.
NU 07.07.2017 Als het aan de advocaat van Desi Bouterse ligt, krijgt de aanklager in het proces over de Decembermoorden een tuchtstraf omdat hij in juni 2016 het proces niet heeft stopgezet. President Bouterse had hem die opdracht gegeven omdat de staatsveiligheid in gevaar zou zijn.
“Als je een bevel heb gekregen en je hebt het niet uitgevoerd, dan verdien je een tuchtstraf. Zo werkt het in de ambtenarij”, zo zei advocaat Irwin Kanhai donderdagavond in een speciale uitzending van het informatieprogramma van de Surinaamse regering.
In 2016 gaf president Bouterse het Openbaar Ministerie (OM) opdracht het proces stop te zetten. Hij gebruikte hier een artikel uit de Surinaamse grondwet voor die de president deze bevoegdheid geeft als de staatsveiligheid in gevaar is.
Hoofdverdachte
Het programma werd uitgezonden onder de titel Keerzijde. De makers willen het volk van Suriname nu ook eens de andere kant van het verhaal laten horen van de gebeurtenissen in december 1982.
Toen werden vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime vermoord. Volgens de regering heeft het verhaal van de nabestaanden van de slachtoffers de afgelopen 35 jaar de publieke opinie gedomineerd. Het OM eiste recent twintig jaar cel tegen tegen Bouterse als hoofdverdachte. Hij was toen leider van dat militaire gezag.
Uit de woorden van Kanhai werd duidelijk dat hij in zijn verdediging de nadruk zal leggen op de plannen van de latere slachtoffers om een coup te plegen om het militair gezag omver te werpen. Hierbij zouden vele doden hebben kunnen vallen.
“Daarom heeft het wettig gezag van Bouterse toen ingegrepen”, aldus Kanhai. Ook zal hij benadrukken dat het strafproces een ‘politiek’ proces geworden is dat vooral tot doel heeft de regering Bouterse weg te sturen.
Hoger beroep
Het is nog niet bekend wanneer Kanhai zijn pleidooi zal houden. Hij gaat er nu wel van uit dat de zaak nog heel lang kan duren, mogelijk wel 25 jaar. Dat komt omdat nadat de rechter uitspraak zal doen, zowel Bouterse als het OM in hoger beroep kan gaan. Volgens hem moeten getuigen dan ook weer opnieuw worden opgeroepen.
De volgende zitting van het proces is 30 oktober. Dan zal de aanklager verdergaan met zijn strafeis tegen de overige verdachten.
Trouw 30.06.2017 De meeste Surinamers hebben iets anders aan hun hoofd dan de strafeis van 20 jaar tegen Desi Bouterse.
Voor een van de vele juwelierszaken in de Maagdenstraat, hartje Paramaribo, lezen twee mannen op plastic tuinstoelen Times of Suriname, een van de grootste kranten van het land. Het dagblad kopt opzichtig met de strafeis van twintig jaar cel die de aanklager in het decembermoordenproces woensdag eiste tegen hoofdverdachte Desi Bouterse, sinds 2010 ook president van het land. ‘Bouterse hoort twintig jaar eisen’, staat er in chocoladeletters. Maar een mening hierover? Neen, dat heeft het duo niet.
“Dat stuk heb ik niet eens gelezen. Ik koop de krant eigenlijk alleen voor de sportpagina’s”, lacht de ene man verontschuldigend. “Straks speelt Duitsland tegen Mexico”, roept de ander enthousiast.
Karig salaris
Hoewel de strafeis tegen Bouterse om zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden – de standrechtelijke executie van vijftien opposanten van zijn militaire regime in 1982 – zonder enige twijfel historisch mag worden genoemd, gaat op straat in Suriname het leven zijn dagelijkse gang. En door de economische crisis staat dat dagelijkse leven voor het merendeel van de mensen steeds meer in het teken van rondkomen met een karig salaris. Veel tijd om na te denken over de Decembermoorden is er dan niet over.
Als er al mensen zijn die in de krant hun mening willen ventileren, dan is die mening door de strafeis helemaal niet veranderd. De diepe tegenstelling in de Surinaamse samenleving, pro of contra Bouterse, blijft gewoon voortbestaan. “Twintig jaar cel is nog te weinig. Wat mij betreft krijgt hij levenslang, dan is het meteen afgelopen”, zegt Diane Ceder (32), die op de centrale markt cassave en bananen verkoopt. “En het gaat gebeuren ook, hij kan niet eeuwig zijn straf ontlopen.”
Honderd meter verderop denkt Kimberly Alwanahi (22) net het tegenovergestelde. Ze verkoopt inheemse sieraden. “Noch de rechters, noch de aanklager waren er zelf bij. Bouterse opsluiten op basis van verklaringen van andere mensen, dat lijkt me een heel stom idee. Ik geloof bovendien nooit dat ze de president echt zouden durven opsluiten”, zegt ze. “Dat zou zelfs slecht zijn voor het land, Bouterse in de cel. Zodra hij wordt opgepakt, komen de echte boutisten op straat, zijn aanhangers. Dan hebben we de poppen aan het dansen.”
Uithaal naar rechterlijke macht
Intussen sijpelden gisteren ook de eerste politieke reacties binnen. Zelf wilde hij in het openbaar nog niets zeggen, maar partijgenoten van Bouterse reageerden donderdagochtend als door een wesp gestoken op de strafeis. Ze haalden fors uit naar de rechterlijke macht. “Zij is de enige macht in het land die blijkbaar aan niemand verantwoording verschuldigd is. Die situatie zal worden gecorrigeerd. Er moet een instituut komen dat rechters controleert”, zei André Misiekaba, fractieleider van de partij van Bouterse, gisteren in het parlement.
Vicepresident Ashwin Adhin kondigde aan dat ‘de regering zal handelen’. Tegelijk maakte de partij van Bouterse gisteren iedereen warm voor een toespraak van Bouterse zelf, laat op de avond, waarin de hoofdverdachte voor het eerst gaat reageren op de strafeis. In het aankondigingsfilmpje wordt gezegd dat ‘de rechtsstaat in gevaar is’ en dat het ‘tijd is voor actie, nu of nooit’.
Den Haag neemt intussen een afwachtende houding aan. Pas na flink aandringen laat een woordvoerder van Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken, weten dat de Nederlandse regering niet wil reageren tot de krijgsraad met een vonnis is gekomen.
Telegraaf 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag opnieuw twintig jaar cel geëist tegen een belangrijke verdachte van de Decembermoorden. Er zou ,,wettig en overtuigend bewijs” zijn van de betrokkenheid van verdachte Steven Dendoe bij de dood van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime.
Eerder deze week hoorde huidig president en oud-legerleider Desi Bouterse al twintig jaar tegen zich eisen. De aanklager, auditeur-militair Roy Elgin, vroeg voor de zogeheten Militaire Kamer dezelfde straf voor Dendoe, die destijds sergeant was. Twee getuigen verklaarden hem te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden in 1982 werden gepleegd.
Dendoe ontkent. Hij verklaarde ten tijde van de Decembermoorden op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land. De verdachte, een Marron (afstammeling van gevluchte slaven), voerde nog een andere reden aan waarom hij niet betrokken geweest kan zijn bij de moorden: hij zou niet willen riskeren dat zijn familie wordt getroffen door een vloek (‘kunu’).
De aanklager noemde dat argument ongeloofwaardig: Dendoe zou herhaaldelijk hebben aangegeven een christen te zijn. Elgin benadrukte dat de zestien militairen die het land destijds bestuurden in alles nauw samenwerkten. Zij vormden een hechte groep.
Drie oud-militairen hoorden vrijdag wel vrijspraak tegen zich eisen. Het gaat om Orlando Heidanus, Wim Carbière en Edgar Ritfeld, die eerder aandrong op voortzetting van het proces om zijn naam te kunnen zuiveren. Het trio werd verdacht van het ophalen van mensen, die later werden omgebracht.
Het OM stelde dat Heidanus en Carbière destijds een dienstbevel kregen en dat niet konden weigeren. Er zou verder geen bewijs zijn van de betrokkenheid van Ritfeld, die naderhand aangaf opgelucht te zijn.
NU 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag vrijspraak gevraagd voor meerdere verdachten in het proces over de Decembermoorden in 1982. Het gaat om oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière. Het trio werd ervan verdacht mensen te hebben opgehaald, die later werden omgebracht.
Aanklager Roy Elgin vroeg ook om vrijspraak voor Ritfeld, die eerder zelf aandrong op voortzetting van het proces. Hij wil zijn naam zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Daardoor kan niet worden bewezen dat hij betrokken was bij de moorden.
De aanklager vroeg woensdag al om vrijspraak voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk. Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers ophalen. Ook zou hij niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen.
Dendoe
Het Openbaar Ministerie heeft wel twintig jaar cel geëist tegen verdachte Steven Dendoe. Er zou “wettig en overtuigend bewijs” zijn van de betrokkenheid van Dendoe bij de Decembermoorden.
Dendoe ontkent alle betrokkenheid bij de moorden en verklaarde op 8 en 9 december 1982 op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land. Getuigen spreken dit echter tegen. Zij stellen Dendoe wel degelijk te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden zijn gepleegd.
Bouterse
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982.
Het regime stond onder leiding van legerleider en de huidige Surinaamse president Desi Bouterse. Tegen hem is in deze zaak eerder deze week twintig jaar cel geëist voor zijn aandeel in de moordpartij.
Telegraaf 30.06.2017 Het Surinaamse Openbaar Ministerie heeft vrijdag vrijspraak gevraagd voor meerdere verdachten in het proces over de Decembermoorden in 1982. Het gaat om oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière.
Het trio werd verdacht van het ophalen van mensen, die later werden omgebracht. De aanklager, auditeur-militair Roy Elgin, verklaarde tegenover de zogeheten Militaire Kamer dat Heidanus en Carbière een dienstbevel kregen en dat niet konden weigeren.
Elgin vroeg ook om vrijspraak voor Ritfeld, die eerder zelf aandrong op voortzetting van het proces. Hij wil zijn naam zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Daardoor kan niet worden bewezen dat hij betrokken was bij de moorden.
De aanklager vroeg woensdag al om vrijspraak voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk. Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers ophalen. Ook zou hij niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime in 1982. Het regime stond onder leiding van leg
VK 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ‘Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen’, riep hij donderdagavond (lokale tijd) tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag 20 jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ‘U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen’, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering ‘de nodige regelingen zal treffen’ over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ‘We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen’, verzekerde de president zijn toehoorders.
Op 8 december 1982 werden in het Fort Zeelandia in Paramaribo vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire bewind onder leiding van Desi Bouterse wreed mishandeld en vermoord. De legerleiding heeft lange tijd gezegd dat zij ‘op de vlucht’ zijn neergeschoten.
Het proces is al zo’n tien jaar aan de gang. De grote vraag was steeds of Bouterse, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, medeverantwoordelijk is voor de moorden.
Militair aanklager Roy Elgin eiste vrijdag ook twintig jaar cel tegen Steven Dendoe. Er zou volgens hem ‘wettig en overtuigend bewijs’ zijn van de betrokkenheid van Dendoe bij de moorden. Dendoe, een van de zestien coupplegers van 1980, ontkent alle betrokkenheid. Hij verklaarde toen op familiebezoek te zijn geweest in het oosten van het land.
Meerdere getuigen spreken dat tegen: zij stellen Dendoe wel degelijk te hebben gezien in Fort Zeelandia, waar de moorden werden gepleegd. Elgin vroeg vrijspraak voor enkele verdachten. Het gaat onder andere om de oud-militairen Edgar Ritfeld, Orlando Heidanus en Wim Carbière. Het trio zou enkele personen hebben opgehaald die later werden omgebracht.
Volgens de aanklager kregen Heidanus en Carbière een dienstbevel die zij niet konden weigeren. Ritfeld drong als een van de weinige verdachten altijd aan op voortzetting van het proces omdat hij zijn naam wilde zuiveren. Volgens Elgin zijn er geen getuigen gevonden die konden bevestigen dat Ritfeld met een andere militair latere slachtoffers ophaalde. Ook voor de toenmalige gevangenisdirecteur Jimmy Stolk vroeg hij vrijspraak. Stolk zou niet hebben geweten wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen, aldus Elgin.
Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden, is tevreden met de strafeisen. Hij verwacht dat Bouterse inderdaad voor twintig jaar de cel in zal gaan.
Ook de Nederlandse advocaat Gerard Spong, die het Surinaams Openbaar Ministerie adviseerde in het onderzoek naar de Decembermoorden, zegt ervan overtuigd te zijn dat de Krijgsraad de strafeis zal volgen. Spong vindt dat de aanklager voldoende bewijs heeft geleverd voor de aanwezigheid van Bouterse bij de moorden. Daardoor zou sprake zijn van opzet en voorbedachte rade.
Desi Bouterse is sinds 2010 de democratisch gekozen president van Suriname. In 1980 pleegde hij met vijftien andere militairen een staatsgreep. In de vroegere kolonie van Nederland, die in 1975 onafhankelijkheid kreeg, werd de coup tegen de toenmalige, zwak opererende burgerregering aanvankelijk met veel enthousiasme ontvangen.
Telegraaf 30.06.2017 Desi Bouterse zal zich niet neerleggen bij een mogelijke veroordeling voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden. „God heeft mij president gemaakt, dus een rechter van de Krijgsraad haalt me hier niet weg.”
De president van Suriname zei dat op een vergadering van zijn politieke partij NDP, tegen zijn achterban. Woensdag kwam de openbaar aanklager met een strafeis van twintig jaar onvoorwaardelijke celstraf voor zijn rol bij de zogenoemde moorden van 1982. In Fort Zeelandia werden destijds vijftien tegenstanders van Bouterses militaire regime vermoord.
Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. „U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering „de nodige regelingen zal treffen” over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. „We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen”, verzekerde de president zijn toehoorders.
„We willen absoluut geen chaos, maar we zullen wel met een gepast antwoord komen”, aldus Bouterse. Binnen enkele dagen maakt hij bekend welke maatregelen er getroffen worden.
NU 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse noemt de strafeis in het proces om de Decembermoorden van 1982 een “wanhoopsdaad”. “Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen”, riep hij donderdagavond (lokale tijd) tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag twintig jaar cel tegen zich eisen. “Sommigen raakten in paniek, maar ik heb dat niet. Deze regering is gekozen door het volk. We zijn bezig uit het dal te kruipen, het gaat de goede kant op”, zegt hij op het hoofdkwartier van zijn Nationale Democratische Partij.
Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. “U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
“Laat u zich niet afschrikken door de rechterlijke macht. We zullen de nodige maatregelen treffen” kondigde de president aan. “We zullen niets doen, waarbij men kan zeggen dat we de democratie schaden.”
Donderdag maakte de NPD al bekend dat de straf tegen de president niet uitvoerbaar zou zijn. Dat komt door een amnestiewet die voorschrijft dat alle verdachten van de Decembermoorden vrijuit gaan.
Volgens fractieleider Andre Misiekaba had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven. Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. “Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.”
AD 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft duidelijk gemaakt dat hij zijn positie niet zonder slag of stoot zal opgeven. ,,Als God mij hier heeft neergezet, wie is de rechter dan om mij weg te sturen”, riep hij tijdens een bijeenkomst met zijn aanhangers.
Bouterse hoorde woensdag twintig jaar cel tegen zich eisen in het proces rond de Decembermoorden van 1982. Hij ziet dat proces als een complot tegen hem. ,,U begrijpt dat zij ons vroegtijdig naar huis willen sturen. Maar er zal veel water door de Surinamerivier moeten stromen, willen ze deze mammoetpartij van haar stoel duwen”, zei Bouterse.
De president kondigde aan dat zijn regering ,,de nodige regelingen zal treffen” over de rechterlijke macht. Wat hij precies bedoelde legde hij niet uit. ,,We zullen geen zaken doen waarop men ons kan verwijten dat wij de democratie schaden. Maakt u zich geen zorgen”, verzekerde de president zijn toehoorders
Verzoeningsbijeenkomst
Eerder op de avond ging Bouterse bij een herdenkings- en verzoeningsbijeenkomst voor slachtoffers van politiek geweld niet inhoudelijk in op de strafeis. Bouterse maakte een ontspannen indruk en hij zong enkele Surinaamse liedjes tot zijn toehoorders.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van 15 tegenstanders van het toenmalig militair regime in 1982 dat onder leiding stond van Bouterse.
Telegraaf 30.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft bij zijn eerste openbare optreden na de uitspraak in de rechtszaak van de Decembermoorden nog niet gereageerd op de eis tot twintig jaar cel die hij woensdag tegen zich hoorde eisen.
Hij sprak donderdagavond (lokale tijd) een herdenkings- en verzoeningsbijeenkomst voor slachtoffers van politiek geweld toe, maar ging inhoudelijk niet in op zijn strafeis. Bouterse maakte een ontspannen indruk en hij zong enkele Surinaamse liedjes tot zijn toehoorders.
In het proces van de Decembermoorden gaat het om het martelen en doodschieten in een legerkazerne van 15 tegenstanders van het toenmalig militair regime in 1982 dat onder leiding stond van Bouterse.
NU 29.06.2017 Mocht de Surinaamse krijgsraad de strafeis van twintig jaar gevangenisstraf tegen president Desi Bouterse (71) voor zijn aandeel in de Decembermoorden overnemen, dan is die straf niet uitvoerbaar.
Dat komt door een amnestiewet die voorschrijft dat alle verdachten van de Decembermoorden van 1982 vrijuit gaan. Dit zei de fractieleider van de partij van Bouterse, de Nationale Democratische Partij (NDP) donderdag, zo melden lokale media.
Volgens fractieleider Andre Misiekaba had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven.
Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. “Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.”
Militair regime
Het proces draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982.
Leden van de oppositie benadrukken dat de rechterlijke macht juist alle ruimte moet krijgen om de strafzaak af te handelen. Later donderdag komen de leden van de NDP bij elkaar om zich te beraden over de ontstane situatie. Volgens de uitnodiging voor die bijeenkomst is de rechtsstaat in gevaar.
Telegraaf 29.06.2017 De partij NDP van president Desi Bouterse houdt donderdag een spoedzitting in Paramaribo naar aanleiding van de uitgesproken strafeis woensdag in de proces rond de Decembermoorden. De spanning loopt op nu de NDP roept dat de ‘rechtsstaat in gevaar is’.
In een videofilmpje van de NDP wordt gesproken van de ‘rechtsstaat die in gevaar is’ en ‘nu of nooit’. De president probeerde meermalen het Decembermoorden-proces te saboteren. Zo zei hij eerder al op al basis van artikel 148 van de grondwet dat dat de staatsveiligheid in het geding was. Het Hof bepaalde dat het proces toch voortgezet kon worden.
De verwachting in Suriname is dat Bouterse er alles aan zal doen om een veroordeling te voorkomen. In de spoedbijeenkomst vanavond komt hij met een statement.
Amnestiewet
Volgens fractieleider Andre Misiekaba van de NDP had de krijgsraad de amnestiewet die in 2012 door het parlement is aangenomen nooit terzijde mogen schuiven. Hij zegt dat de rechterlijke macht weliswaar het hoogste orgaan is binnen de rechtszaal, maar dat daarbuiten de wet geldt. „Iedere uitspraak zal daarom niet legitiem zijn en als zodanig onuitvoerbaar.” Het proces draait om de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse, gepleegd op 8 december 1982.
Leden van de oppositie benadrukken dat de rechterlijke macht juist alle ruimte moet krijgen om de strafzaak af te handelen.
Openbaar aanklager Roy Elgin eiste woensdag tegen Bouterse 20 jaar cel voor de politieke moorden in 1982 in Fort Zeelandia. Donderdagochtend botsten de NDP, de partij van Bouterse, en de oppositiepartijen in het parlement, de Nationale Assemblee.
Telegraaf 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen president Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982.
De slachtoffers om wie alles in deze zaak draait, waren:
Soerendre Rambocus (29): voormalige legerofficier die zich tegen Bouterse had verzet en een tegencoup pleegde in maart 1982. Rambocus werd in november 1982 veroordeeld tot twaalf jaar cel.
John Baboeram (31): advocaat, onder meer in de zaak-Rambocus
Bram Behr (31): journalist.
Cyrill Daal (46): voorzitter grootste vakcentrale, De Moederbond. Leidde protesten en stakingen tegen militair bewind. Bouterse kondigt kort voor Decembermoorden aan dat Daal de rekening gepresenteerd zal krijgen.
Kenneth Gonçalves (42): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Eddy Hoost (48): advocaat en ex-minister van Justitie, eveneens advocaat in zaak-Rambocus.
André Kamperveen (58): eigenaar Radio ABC en ex-minister van Cultuur en Sport.
Gerard Leckie (39): universitair docent.
Sugrim Oemrawsingh (42): universitair docent, verdacht van voorbereiding van coup tegen Bouterse.
Leslie Rahman (28): journalist.
Harold Riedewald (49): advocaat, eveneens in zaak-Rambocus.
Jiwansingh Sheombar (25): sergeant, kompaan en ondergeschikte van Rambocus, medeverdachte in proces rond tegencoup 1982.
Jozef Slagveer (42): journalist
Robby Sohansingh (37): zakenman, door militairen verdacht van betrokkenheid bij tegencoup
Frank Wijngaarde (43): journalist en Nederlands staatsburger, werkzaam bij Radio ABC.
Telegraaf 28.06.2017 Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
,,We hebben nu een president met een strafeis van twintig jaar gevangenisstraf. Dat is niet echt een mooi beeld naar buiten toe’’, aldus Goede woensdag in een reactie op de eis tegen de voormalige legerleider.
Toch is het niet de verwachting dat er vanuit Bouterse zelf of zijn kabinet nu een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door deze ontwikkeling nu onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is immers nog maar een eis van de aanklager. Uiteindelijk gaat het erom wat het vonnis van de krijsgraad zal zijn, aldus de reacties.
Wel zijn in Paramaribo positieve geluiden te horen over de manier waarop auditeur-militair Roy Elgin zijn betoog heeft gehouden. ,,Deugdelijk, maar toch ook wel gedurfd. Maar zo hoort het, hij heeft zijn werk gedaan’’, vindt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers.
Op dit moment is niet bekend wanneer de krijgsraad de strafeis zal uitspreken en wanneer het strafproces helemaal zal zijn afgelopen Omdat er in totaal 24 verdachten zijn, heeft de aanklager nog wel wat tijd nodig. Voorlopig zijn er zittingen gepland voor aanstaande vrijdag en op 30 oktober.
Als de aanklager zijn strafeis voor alle verdachten heeft uitgesproken, zullen vervolgens de advocaten van de verdachten hun pleidooi houden. Daarna zal de krijgsraad haar strafeis bepalen waar vervolgens de verdachten weer tegen in beroep kunnen gaan. Suriname is voorlopig dus nog niet klaar met deze zaak.
Telegraaf 28.06.2017 De eis van twintig jaar cel tegen Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982 is „historisch.” Dat zegt Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname. Hij noemt het „bijzonder hoe de officier van justitie 200 procent is gedraaid” en er na zoveel jaar een eis is gekomen.
Toch wil Hoost niet te vroeg juichen. Volgens hem was Bouterse „te rustig in aanloop naar de zitting en kunnen wij nog van alles van hem verwachten.” In het verleden heeft Bouterse op allerlei manieren geprobeerd om het proces tegen hemzelf tegen te houden, aldus Hoost.
Hoost is bang dat de Surinaamse president gaat ingrijpen, want „hij gaat dit vonnis niet accepteren.”
Telegraaf 28.06.2017 De strafeis van twintig jaar tegen ex-legerleider en huidig president van Suriname Desi Bouterse is volgens de advocaat Gerard Spong „van enorm grote historische waarde.” Spong zegt namens de nabestaanden sinds het jaar 2000 geijverd te hebben voor de berechting van Bouterse en is verheugd over de eis.
Belangrijk is volgens hem dat de aanklager in het proces, auditeur-militair Roy Elgin, vindt dat er voldoende bewijs is dat Bouterse aanwezig was in Fort Zeelandia bij de Decembermoorden. „Dat is juridisch belangrijk omdat dan kan worden bewezen dat hier sprake is van klassieke opzet en voorbedachte raad.”
De strafeis zal volgens Spong straks richtinggevend zijn voor het vonnis van de krijgsraad. „Ik ben ervan overtuigd dat deze krijgsraad de eis gaat volgen.”
NU 28.06.2017 Openbaar aanklager Roy Elgin heeft donderdag bij de Surinaamse krijgsraad vrijspraak gevraagd voor gevangenisdirecteur Jimmy Stolk, die eveneens verdachte is in het strafproces rond de Decembermoorden.
Volgens de auditeur-militair kon Stolk op 8 december 1982 niets anders doen dan een dienstbevel opvolgen en een van de latere slachtoffers uit zijn huis ophalen.
Stolk, die destijds directeur was van de gevangenis Santo Boma in Paramaribo, kreeg de opdracht van sergeant Paul Bhagwandas om sergeant Jiwansingh Sheombar ”voor verhoor” naar Fort Zeelandia te brengen. Sheombar werd kort daarna vermoord. Volgens Elgin had deze inmiddels overleden Bhagwandas de leiding van de moordpartij in Fort Zeelandia.
In zijn toelichting op de eis voor vrijspraak citeerde aanklager Elgin uit het eerder gehouden verhoor van Stolk. Deze heeft toen verklaard dat hij niet wist wat er zou gebeuren met de mensen die hij moest ophalen. Als hij dat wel had geweten, zou Stolk anders gehandeld hebben, aldus Elgin, die hiermee zijn eis voor vrijspraak motiveerde.
Eerder op de donderdag eiste Elgin twintig jaar cel tegen toenmalig legerleider en huidige president Desi Bouterse.
Elsevier 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag 20 jaar celstraf geëist tegen president Desi Bouterse (71) voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. In een zitting van de krijgsraad wees aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse.
Die tegenstanders werden op 8 december 1982 gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers.
Verklaringen van overlevende vakbondsleider
Bouterse was daar destijds bij aanwezig, verklaarde aanklager woensdag. Hij verwees naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de slachtpartij. Volgens de aanklagers is er echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf schoten heeft afgevuurd. Bouterse heeft altijd ontkend toen in het fort aanwezig te zijn geweest, en bovendien volgehouden dat de vijftien zijn gedood tijdens een vluchtpoging.
Ook vindt Elgin dat moord met voorbedachten rade is bewezen. De Decembermoorden waren volgens hem ‘goed voorbereid’ en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als uitvoerder. ‘Hij was de beul, de baas,’ aldus Elgin.
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden over de strafeis. Ze waren ook blij met het requisitoir van Elgin. Bram Behr, broer van een van de slachtoffers, zei dat de eis duidelijk maakt ‘dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert’.
Proces stoppen
Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van Suriname. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te stoppen. Het Surinaamse Hof van Justitie – de hoogste rechterlijke instantie in het land – oordeelde in mei echter dat het proces over de Decembermoorden toch door moest gaan.
De krijgsraad had, voordat het OM beroep aantekende, een verzoek van de procureur-generaal om het strafproces te stoppen naast zich neergelegd. Dit verzoek was een opdracht van Bouterse zelf.
Hij gebruikte daarvoor artikel 148 uit de Surinaamse Grondwet, dat de president de mogelijkheid biedt om een strafproces te stoppen als de staatsveiligheid in het geding is.
Het was de tweede keer dat Bouterse trachtte het proces te stoppen. Eerder deed hij dat door een Amnestiewet in werking te stellen, maar die wet werd in juni vorig jaar afgewezen.
Bouterse, in Nederland veroordeeld voor drugssmokkel, werd in juli 2015 opnieuw herkozen. Het was de tweede keer dat hij op democratische wijze aan de macht kwam in Suriname. Eerder bestuurde hij het land als dictator nadat hij in 1980 via een militaire coup de macht had gegrepen.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
NU 28.06.2017 Het Openbaar Ministerie in Suriname eist twintig jaar cel tegen de Surinaamse president Desi Bouterse voor zijn rol bij de Decembermoorden uit 1982. Bouterse was volgens openbaar aanklager Roy Elgin zeker aanwezig tijdens de moorden in Fort Zeelandia.
Elgin wees woensdagmiddag (Nederlandse tijd) de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse.
Elgin verwees tijdens het voorlezen van de strafeis in de rechtszaal in Paramaribo, naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de slachtpartij. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest.
Maar ook als uiteindelijk zou blijken dat de Surinaamse president niet aanwezig was geweest, zou hij nog steeds als dader aangewezen kunnen worden. Lijfelijke aanwezigheid is hier namelijk geen vereiste voor, meldt nieuwszender BNR. Er is geen bewijs gevonden dat Bouterse zelf heeft geschoten.
Wel vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ”goed voorbereid” en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. ”Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De aanklager baseert zijn conclusies voor de strafeis op getuigen die zich iets van de zaak kunnen herinneren. Er zijn namelijk ook veel getuigen die zich zogezegd niets meer kunnen herinneren.
Tevreden
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden met de eis van het OM. Zij toonden zich verrast en blij met het uitgebreide en duidelijke requisitoir van Elgin.
Voor Henri Behr, wiens broer Bram een van de slachtoffers was, maakt dit duidelijk ”dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert”. Hij prees ook de aanklager. ”Er moet een last van de schouders van deze man zijn afgevallen’’, zei Behr.
Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname wil niet te vroeg juichen. In het verleden heeft Bouterse op allerlei manieren geprobeerd om het proces tegen hemzelf tegen te houden, aldus Hoost. Hij is bang dat de Surinaamse president gaat ingrijpen, want ”hij gaat dit vonnis niet accepteren”.
Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
Toch is het niet de verwachting dat Bouterse of zijn kabinet snel met een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door de strafeis onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is afwachten op het vonnis, aldus de reacties.
Wel zijn in Paramaribo positieve geluiden te horen over de manier waarop Elgin zijn betoog heeft gehouden. ”Deugdelijk, maar toch ook wel gedurfd. Maar zo hoort het, hij heeft zijn werk gedaan’’, vindt Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden van de slachtoffers.
OM eist celstraf tegen Bouterse
Historisch
De strafeis is volgens de advocaat Gerard Spong ”van enorm grote historische waarde”. Spong zegt namens de nabestaanden sinds het jaar 2000 geijverd te hebben voor de berechting van Bouterse en is verheugd over de eis.
Belangrijk is volgens hem dat de aanklager in het proces, auditeur-militair Elgin, vindt dat er voldoende bewijs is dat Bouterse aanwezig was tijdens de moorden. ”Dat is juridisch belangrijk omdat dan kan worden bewezen dat hier sprake is van klassieke opzet en voorbedachte raad.”
De strafeis zal volgens Spong straks richtinggevend zijn voor het vonnis van de krijgsraad. ”Ik ben ervan overtuigd dat deze krijgsraad de eis gaat volgen.”
De advocaat van Bouterse, Irwin Kanhai, zegt dat ”het nog lang niet is afgelopen’’. De raad gaat donderdag en vrijdag verder met de behandeling van zaken tegen andere verdachten. Daarna zullen alle verdedigingsadvocaten in volgende zittingen reageren op de eisen van het OM. Daarna zal de krijgsraad, op een nog onbekende datum, het vonnis bepalen.
Proces
Het proces draait om het martelen en vermoorden van vijftien Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime. 25 verdachten, waaronder de Surinaamse president, staan hiervoor terecht.
De zaak lag sinds februari van dit jaar stil, nadat het OM via een hoger beroep had geprobeerd het strafproces te beëindigen. Voortzetting zou de staatsveiligheid in gevaar brengen. Het Surinaamse Hof van Justitie wees dat beroep af en verwees de zaak terug naar de krijgsraad.
De inmiddels 71-jarige Bouterse leidde van 1980 tot 1988 een militaire dictatuur. In juli 2010 werd hij tot president gekozen. Bouterse werd na zijn eerste termijn herkozen.
VK 28.06.2017 Desi Bouterse, de huidige president van Suriname, moet voor twintig jaar de gevangenis in. Dat heeft Roy Elgin, de aanklager van de Krijgsraad, woensdag geëist in het proces rond de zogeheten Decembermoorden van 1982. Volgens Elgin heeft Bouterse zelf niet geschoten, maar was hij wel bij de moorden aanwezig en heeft hij strafbare feiten gepleegd.
Het requisitoir van Elgin is het voorlopig dramatisch hoogtepunt in een al jaren slepende zaak, waarbij Bouterse op allerlei manieren heeft geprobeerd het proces lam te leggen. De vraag is nu hoe Bouterse, als president of via zijn advocaten, zal reageren.
Er is geen twijfel dat het bewijs overstelpend is, aldus Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden.
Op 8 december 1982 werden in het Fort Zeelandia in Paramaribo vijftien prominente tegenstanders van het toenmalige militaire bewind onder leiding van Desi Bouterse wreed mishandeld en vermoord. De legerleiding heeft lange tijd gezegd dat zij ‘op de vlucht’ zijn neergeschoten.
Het proces is al zo’n tien jaar aan de gang. De grote vraag was steeds of Bouterse, die eerder in Nederland bij verstek is veroordeeld wegens betrokkenheid bij drugshandel, mede-verantwoordelijk is voor de moorden.
Hugo Essed, de advocaat van de nabestaanden, liet woensdag weten tevreden te zijn met het betoog van aanklager Elgin en te verwachten dat Bouterse inderdaad voor twintig jaar de cel in zal gaan.
Ook de Nederlandse advocaat Gerard Spong, die namens de nabestaanden heeft gewerkt, zegt ervan overtuigd te zijn dat de Krijgsraad de strafeis zal volgen. Spong vindt dat de aanklager voldoende bewijs heeft geleverd voor de aanwezigheid van Bouterse bij de moorden. Daardoor zou sprake zijn van opzet en voorbedachte rade.
Desi Bouterse is sinds 2010 de democratisch gekozen president van Suriname. In 1980 pleegde hij met vijftien andere militairen een staatsgreep. In de vroegere kolonie van Nederland, die in 1975 onafhankelijkheid kreeg, werd de coup tegen de toenmalige, zwak opererende burgerregering aanvankelijk met veel enthousiasme ontvangen.
Goed voorbereid
Dat veranderde na de Decembermoorden. De vijftien mensen die om het leven zijn gebracht, waren advocaten, journalisten, zakenlieden en militairen die als politieke opponenten van het bewind binnen de samenleving veel aanzien genoten. De maatschappelijke trauma’s die de moorden veroorzaakten, zijn eigenlijk tot op de dag van vandaag nooit weggenomen.
Ook daarom is het proces tegen de militairen, van wie Bouterse als hoofdverdachte geldt, zo belangrijk. Roy Elgin, de auditeur-militair bij de Krijgsraad waar het proces dient, zei woensdag in zijn requisitoir dat Paul Bhagwandas, een inmiddels overleden militair die een rechterhand van Bouterse was, ‘de beul, de baas’ bij de executies van de vijftien mannen was.
Volgens Elgin waren de moorden goed voorbereid en is dus sprake van moord met voorbedachte rade. In zijn toespraak tot de rechtbank ging de aanklager uitvoerig in op de samenwerking die, ook in de dagen voor de moorden, bestond tussen Desi Bouterse en de vijftien militairen met wie hij de staatsgreep had gepleegd.
Eerder probeerde Bouterse de zaak te blokkeren door een beroep te doen op een artikel in de Surinaamse grondwet omdat de ‘staatsveiligheid’ in gevaar zou komen
Bouterse verklaarde eerder vóór de executies Fort Zeelandia te hebben verlaten voor een ontmoeting met zijn toenmalige maîtresse. Aanklager Elgin echter zegt dat de vroegere legerleider wel degelijk aanwezig was. Eerder getuigen hebben gezegd dat Bouterse ook zelf heeft geschoten, maar volgens aanklager Elgin is dit dus niet het geval.
Als de Krijgsraad besluit tot een veroordeling van Desi Bouters, dan kan deze nog in beroep gaan of zelfs om gratie vragen. Eerder probeerde de huidige president de zaak te blokkeren door een beroep te doen op een artikel in de Surinaamse grondwet, dat zegt dat een proces kan worden stilgelegd als de ‘staatsveiligheid’ in gevaar brengt. Maar de Krijgsraad is steeds doorgegaan.
De meeste deskundigen in Suriname zijn het erover eens dat Bouterse ook nu nog al het mogelijke zal doen om niet in de gevangenis te belanden. De president heeft nooit officieel spijt betuigd over de Decembermoorden, maar heeft enkele jaren geleden een van de nabestaanden wel laten weten dat hij begrip heeft voor ‘uw pijn en verdriet’. Die gevoelens spelen voor nog heel veel meer Surinamers.
Lees verder;
Is verdachte D. D. Bouterse schuldig aan 15-voudige moord?
Met het requisitoir van militair aanklager Roy Elgin had het megaproces een mijlpaal moeten bereiken. Maar na een nieuwe procedure, is het uitspreken van de strafeis uitgesteld. Suriname blijft zich afvragen: wat staat er toch in Elgins stuk?
Waarom veel Surinamers president Bouterse beu zijn
Er wordt steeds vaker geprotesteerd tegen de regering van president Bouterse. Een fors deel van de bevolking is de president beu. Lees hier waarom
Bouterse beëdigt nieuwe justitieminister in cruciale fase Decemberproces
De Surinaamse president Desi Bouterse benoemde ain maart zijn jarenlange adviseur en vertrouweling Eugene van der San beëdigd als nieuwe minister van Justitie en Politie. De benoeming kwam op een cruciaal moment in het proces rond de Decembermoorden van 1982.
AD 28.06.2017 Tegen de Surinaamse president Desi Bouterse is 20 jaar cel geëist voor zijn rol bij de Decembermoorden. Volgens het Openbaar Ministerie is hij de hoofdverantwoordelijke voor de martelingen en executies van 15 tegenstanders van zijn regime op 8 en 9 december 1982.
Dat stelde aanklager Roy Elgin vandaag tijdens de hervatting van het proces, waarin Bouterse met 24 anderen terechtstaat voor de Decembermoorden. Volgens het OM heeft Bouterse strafbare feiten gepleegd. Hij was wel degelijk aanwezig in Fort Zeelandia tijdens de executies, maar er is geen bewijs dat hij zelf een schot heeft gelost.
De aanklager begon vandaag na jarenlange tegenwerking door Bouterse eindelijk met het voorlezen van zijn strafeis. Bouterse, hoofdverdachte in in het proces, ontkende tot nu toe dat hij destijds in Fort Zeelandia was. Volgens Elgin is er bewijs dat hij er wèl was. Hij wijst op een verklaring van vakbondsleider Fred Derby, die werd vrijgelaten en zo aan de dood ontsnapte.
Gerechtigheid
Nabestaanden van de slachtoffers wachten al bijna tien jaar op gerechtigheid. Het proces lag sinds 2012 stil vanwege een omstreden amnestiewet die het parlement had aangenomen. Vorig jaar gelastte Bouterse het Openbaar Ministerie via artikel 148 in de Grondwet vervolging van de verdachten te stoppen in het belang van de staatsveiligheid.
De Krijgsraad trok zich niets aan van alle pogingen het proces om zeep te helpen en sommeerde de hervatting. Vandaag was de vraag of aanklager Elgin wel of niet een strafeis tegen de president zou formuleren. Maar Elgin zei direct dat daarvoor geen belemmering was, waarna hij begon met het voorlezen van zijn 31 pagina’s tellend requisitoir.
Beul
Volgens de aanklager werden de moorden op de vijftien slachtoffers van tevoren gepland en goed voorbereid. Sergeant Paul Bhagwandas, die al in 1996 overleed, was verantwoordelijk voor de uitvoering van de executies Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van Bouterse. ,,Hij was de beul, de baas.’’
Elgin wijst erop dat sommige getuigen zich helemaal niets meer herinneren van die gebeurtenissen, en anderen juist heel veel. Getuigen die zich niks kunnen herinneren, zijn onbetrouwbaar. ,,Het geheugen is niet onfeilbaar, maar traumatische herinneringen vergeet je niet meteen.’’
Bouterse heeft altijd ontkend dat hij bij de executies was. Hij zei dat de mannen werden opgepakt omdat ze met buitenlandse hulp een coup wilden plegen en dat sommigen zijn doodgeschoten toen ze op de vlucht sloegen.
In 2007 zei Bouterse dat hij slechts ‘politiek verantwoordelijk’ was. Hij bood excuses aan voor de moorden, maar bepleitte wel amnestie voor de daders. Eerder verklaarden getuigen dat alle slachtoffers persoonlijk aan Bouterse werden voorgeleid en mede door hem op zijn kantoor waren ondervraagd. Hij zou ook zelf twee mannen hebben doodgeschoten.
,,Dit is een flinke opsteker na alles wat er is gebeurd’’, reageert Kanta Adhin, weduwe van slachtoffer John Baboeram. ,,Het leek alsof het OM er onderuit probeerde te komen, maar ze hebben toch stug hun werk gedaan. Ik ben vooral blij dat justitie heeft vastgesteld dat Bouterse strafbaar is geweest en dat onder zijn verantwoordelijkheid moorden zijn gepleegd.’’
Historische dag
Nabestaande Romeo Hoost (Comité Herdenking Slachtoffers Suriname) volgde het proces via een liveblog van de Surinaamse krant De Ware Tijd. Hij spreekt van een ‘historische dag’. ,,Ik ben heel emotioneel. Dit is een mokerslag voor Bouterse. Toen de aanklager de strafeis uitsprak, liepen de rillingen over mijn rug. Dit had ik nooit verwacht.’’
Het is nu aan de Krijgsraad om een oordeel te vellen. Hoost houdt een slag om de arm. ,,Bouterse kan nog steeds, voordat de Krijgsraad een vonnis velt, de noodtoestand uitroepen in Suriname om er onderuit te komen. We zijn in al die jaren door schade en schande wijs geworden.’’
Als Suriname hem echt aan het hart gaat, dan zou president Desi Bouterse nu moeten opstappen. Dat vindt Betty Goede, voorzitter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), een mensenrechtenorganisatie die de afgelopen jaren nauw betrokken is geweest bij het proces rond de Decembermoorden.
,,We hebben nu een president met een strafeis van twintig jaar gevangenisstraf. Dat is niet echt een mooi beeld naar buiten toe”, aldus Goede woensdag in een reactie op de eis tegen de voormalige legerleider.
Toch is het niet de verwachting dat er vanuit Bouterse zelf of zijn kabinet nu een reactie komt, zo blijkt uit de reacties van mensen die het proces gevolgd hebben. Ook verwachten zij niet dat er door deze ontwikkeling nu onrust ontstaat of mensen uit blijdschap massaal de straat op zullen gaan. Het is immers nog maar een eis van de aanklager. Uiteindelijk gaat het erom wat het vonnis van de krijsgraad zal zijn, aldus de reacties.
Dit is een mokerslag voor Bouterse
Tijdlijn
30 november 2007: start proces 8 Decembermoorden tegen 25 verdachten, onder wie hoofdverdachte Desi Bouterse.
4 april 2012: parlement van Suriname stemt in met omstreden amnestiewet, die de verdachten ontslaat van rechtsvervolging. Proces wordt geschorst, vlak voordat de aanklager de strafeis zou formuleren.
2 december 2015:Hof van Justitie beslist dat het OM toch tot vervolging van Bouterse moet overgaan.
9 juni 2016:Krijgsraad verklaart amnestiewet ongeldig en gelast voortzetting van het proces.
30 juni 2016: aanklager Roy Elgin verzoekt de Krijgsraad het proces te stoppen, conform het bevel van Bouterse die zegt dat proces staatsveiligheid in gevaar brengt (artikel 148 Grondwet).
30 januari 2017: Krijgsraad veegt het verzoek van tafel en gelast opnieuw hervatting proces. Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep.
11 mei 2017:Hof van Justitie verklaart het hoger beroep ongegrond. Voor de Krijgsraad is de weg vrij om door te gaan met het proces.
Trouw 28.06.2017 De Surinaamse president Desi Bouterse heeft 20 jaar cel tegen zich horen eisen in verband met zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Dat heeft het Surinaamse OM vandaag bekend gemaakt.
In een zitting van de krijgsraad wees openbaar aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse.
De vijftien werden op 8 december 1982 in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers, vermoord. Bouterse was daar destijds bij aanwezig, aldus de aanklager, die verwees naar de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, de enige overlevende was van de slachtpartij. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest.
Er is volgens Elgin echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf heeft geschoten. Daarnaast vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ‘goed voorbereid’ en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Baghwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. “Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De nu zeventigjarige Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van het land. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te stoppen. Het proces lag sinds februari stil, nadat het OM via een hoger beroep had geprobeerd het strafproces te beëindigen. Voortzetting zou de staatsveiligheid in gevaar brengen, vond de aanklager. Het Surinaamse Hof van Justitie wees dat beroep af en verwees de zaak terug naar de krijgsraad.
De advocaat van de nabestaanden reageerde positief op de eis. Hij verwacht dat Bouterse ook echt 20 jaar zal krijgen.
Desi Bouterse, rechter Cynthia Valstein – Montnor, voorzitter van de krijgsraad, verlaat het Hof van Justitie in Paramaribo en Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden.
Telegraaf 28.06.2017 De auditeur-militair bij het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen president Desi Bouterse voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. Dat is de maximale eis.
In een zitting van de krijgsraad wees openbaar aanklager Roy Elgin de toenmalige legerleider aan als hoofdverantwoordelijke voor de dood van vijftien vooraanstaande Surinamers en tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse.
Dat gebeurde op 8 december 1982 in Fort Zeelandia, het toenmalige hoofdkwartier van de militaire machthebbers. Bouterse was daar destijds bij aanwezig, aldus de aanklager, die verwees naar onder meer de verklaringen van de inmiddels overleden Fred Derby, die als vakbondsleider de enige overlevende was van de moorden. Bouterse heeft altijd ontkend destijds in het fort aanwezig te zijn geweest. Er is volgens Elgin echter geen bewijs dat Bouterse daar zelf heeft geschoten. Bouterse wordt door de auditeur-militair beschouwd als medepleger.
Daarnaast vindt Elgin moord met voorbedachte raad bewezen; de Decembermoorden waren volgens hem ,,goed voorbereid” en er was een draaiboek. De inmiddels overleden sergeant Paul Bhagwandas werd door de aanklager aangewezen als de uitvoerder. ,,Hij was de beul, de baas”, zei Elgin.
De nu 71-jarige Bouterse was toen legerleider, maar intussen president van het land. Hij heeft voortdurend geprobeerd het proces tegen hemzelf en 24 andere verdachten te doen stoppen.
De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden met de eis van het OM. Zij toonden zich verrast en blij met het uitgebreide en duidelijke requisitoir van Elgin. Voor Henri Behr, wiens broer Bram een van de slachtoffers was, maakt dit duidelijk ,,dat de rechtsstaat van Suriname goed functioneert”. Hij prees ook de aanklager. ,,Er moet een last van de schouders van deze man zijn afgevallen’’, zei Behr.
De advocaat van Bouterse, Irwin Kanhai, zegt dat ,,het nog lang niet is afgelopen’’. De krijgsraad gaat donderdag en vrijdag verder met de behandeling van zaken tegen andere verdachten. Daarna zullen de advocaten van Bouterse en de andere verdachten in volgende zittingen reageren op de eisen van het OM. Daarna zal de krijgsraad het vonnis bepalen. Een datum is nog niet bekend.
Hij had al wat deuken opgelopen met de Teevendeal-affaire. Hij wordt in politiek Den Haag immers nog steeds geassocieerd met de bonnetjesaffaire rond Cees H. Die deal maakte Teeven nota bene zelf met de crimineel in zijn tijd als officier van justitie.
Uiteindelijk verdween hij later als Staatssecretaris bij het ministerie van Justitie via de achterdeur. Hij was zelfs alweer proefrondjes aan het draaien in de kweekvijver nabij de Ridderzaal. Maar als het tegen zit, dan zit ook werkelijk alles tegen, aldus Murphy’s Law.
Tja, daar ga ik toch wel een traantje om laten, aldus Fred Teeven
Raad van State
Kortom, oud staats-secretaris Fred Teeven VVD wordt dus toch geen lid van de Raad van State. Teeven werd de afgelopen maanden nogal eens genoemd als de kandidaat, maar dat is nu definitief van de baan. Fred Teeven liep teveel imagoschade op in zijn carrière.
Teeven was ‘aanbevolen’ te worden benoemd tot de zogenoemd staatsraad door vicepresident Piet Hein Donner. De Raad van State is het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet. ,,Donner is Teeven tot het laatst blijven steunen’’, zegt een ingewijde. De VVD zou Teeven echter hebben geadviseerd om de eer aan zichzelf te houden.
Dat maakte het AD vandaag bekend. Een half jaar geleden werd bekend dat Piet Hein Donner, de vice president van de Raad van State, Teeven graag wilde inlijven in het prestigieuze bestuursorgaan. Daarna begon de PvdA echter te twijfelen aan de geschiktheid van Teeven.
Trap tegen de advocatuur
Voormalig staatssecretaris van Justitie Fred Teeven (VVD) heeft onlangs ook de toorn van Nederlandse strafrechtadvocaten gewekt. Hij deed dit zijn door zijn opvallende uitspraken over de bezuinigingen die hij tijdens zijn ambtsperiode doorvoerde.
De doodsklap voor zijn gebutste reputatie is echter het artikel in de Groene Amsterdammer, waarin Teeven verklaarde dat hij de advocatuur een hak zette door raadsheren te korten op voorbereidingstijd. Teeven zegt verkeerd geciteerd te zijn in de Groene: hem zou zijn verteld dat het ging om een achtergrondgesprek, niet om een interview.
In het stuk in De Groene Amsterdammer zegt Teeven dat hij heeft bezuinigd op de advocatuur om meer verdachten achter slot en grendel te krijgen: ‘Verdere verstrenging van het strafrecht zat er niet meer in, toen heb ik me toegelegd op de bezuiniging op de advocatuur. Het is een andere manier om hetzelfde effect te bereiken.’ Teeven licht dit nog verder toe: ‘Als je een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging.’
Shit, dat politiek shoppen heb ik nog niet helemaal in de vingers !!
‘Andere manier, zelfde effect’
Hij wilde dat doel naar eigen zeggen eigenlijk bereiken door minimumstraffen in te voeren, maar kreeg dat niet geregeld met coalitiepartner PvdA. ‘Toen heb ik me toegelegd op bezuinigingen op de advocatuur. Het is een andere manier om hetzelfde effect te bereiken.’
Teeven doet er nog een schepje bovenop en zegt er niet wakker van te liggen als mensen ten onrechte in voorlopige hechtenis zitten. Hij doelt daarbij op mensen die worden verdacht van geweld tegen hulpverleners en politieagenten. Die zitten soms langer vast dan nodig is om grondig onderzoek te kunnen doen. Volgens Teeven gaf hij met zijn maatregelen gehoor aan een roep uit de samenleving om meer veiligheid en strengere straffen.
Telegraaf 23.05.2020
Biografie Meer dan boeven vangen
Oud-staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie vermoedt dat hij ten val is gebracht door advocaten die boos waren over de bezuinigingen die hij heeft doorgevoerd op de sociale advocatuur. Dat schrijft hij in zijn biografie Meer dan boeven vangen, waarover hij gisteravond bij Op1 vertelde.
Crimefighter
Vanaf het moment dat hij het etiket ‘Crimefighter’ kreeg, gebruikt Fred Teeven (61) de term als geuzennaam. Niet voor niets keert het terug in de titel van het boek dat hij schreef: Meer dan boeven vangen; kroniek van een crimefighter. ,,Het beeld van rouwdouwer gebruik ik ook om verder te komen.’’
Na afloop van het gesprek overhandigt hij met gepaste trots zijn nieuwe visitekaartje: Fred Teeven, managing partner bij Meines Holla & Partners, een public affairs- en lobbykantoor aan het Haagse Lange Voorhout. ,,Ik ben aardig bezig hoor, op het ogenblik’’, zegt hij. ,,Het gaat stapje voor stapje.’’
AD 23.05.2020 Vanaf het moment dat hij het etiket ‘crimefighter’ kreeg, gebruikt Fred Teeven (61) de term als geuzennaam. Niet voor niets keert het terug in de titel van het boek dat hij schreef: Meer dan boeven vangen; kroniek van een crimefighter. ,,Het beeld van rouwdouwer gebruik ik ook om verder te komen.’’
Na afloop van het gesprek overhandigt hij met gepaste trots zijn nieuwe visitekaartje: Fred Teeven, managing partner bij Meines Holla & Partners, een public affairs- en lobbykantoor aan het Haagse Lange Voorhout. ,,Ik ben aardig bezig hoor, op het ogenblik’’, zegt hij. ,,Het gaat stapje voor stapje.’’
Van bonnetjesman tot busjesman. Nadat Teeven in 2015 als staatssecretaris van Justitie met veel lawaai was gestruikeld over een omstreden deal die hij in de jaren 90 als officier van justitie had gesloten met crimineel Cees H., zagen we hem in 2017 opeens terug als buschauffeur. Hij rijdt nog steeds een dag in de week. ,,De mensen denken van alles’’, verzucht hij.
Paspoort: Fredrik Teeven; Geboren: 5 augustus 1958 in Haarlem.
Opleiding: Controleursopleiding bij de Belastingdienst; avondopleiding Nederlands en notarieel recht, VU Amsterdam; postacademische opleiding master of public management, Universiteit Twente.
Loopbaan: Begint in 1980 als fiscaal rechercheur bij de Fiod. Tien jaar later wordt hij teamleider bij de douanerecherche in Rotterdam en Haarlem. Van 1993 tot 2002 officier van justitie in Amsterdam. Van 2002 tot 2003 Tweede Kamerlid voor Leefbaar Nederland (waarvan hij lijsttrekker was). Tussen 2003 en 2006 officier bij het Landelijk Parket en landelijk officier oorlogsmisdrijven bij het Nederlands Onderzoeksteam voor Oorlogsmisdrijven.
In 2006 wordt Teeven opnieuw lid van de Tweede Kamer, nu voor de VVD, tot hij in 2010 staatssecretaris wordt van Veiligheid en Justitie. Dat is hij tot 2015, in de kabinetten Rutte I en II. Daarna nog twee jaar Kamerlid. Sinds 2017 is hij buschauffeur in Haarlem voor Connexxion, vanaf 2019 ook (managing) partner bij Meines Holla & Partners.
Privé:Getrouwd. Twee dochters uit een vorig huwelijk.
Dat Fred Teeven een trucje heeft uitgehaald om weer populair te worden?
,,Een trucje? Een gouden truc! Maar dat was het niet. Echt niet. Waarom zou ik? Ik wil niet terug in de politiek. Ik zat hier gewoon ’s ochtends aan de keukentafel en zei tegen mijn vrouw: ‘Ik ben nu wel klaar met de tuin’. Ben ik naar een jongen gegaan die ik nog kende van de padvinderij, van de verkenners. Die heeft een rijschool in Haarlem en daar heb ik m’n code 95 gehaald, die je nodig hebt om een bus te mogen rijden.’’
Terug naar af?
,,Dat moet toch kunnen? Toen mijn vader met pensioen ging, is hij ook weer meubeltjes gaan rondbrengen in Haarlem. Wat daar de lol van was, snapte ik pas toen ik zelf op de bus zat.’’
Niet blijven hangen aan status?
,,Nee, maar het is wel heftig. Soms zie je mensen meewarig lachen: zie hem nou zitten met zijn grote bek.’’
Of ze vragen om een bonnetje?
,,Daar moet je even doorheen. Het is minder geworden. Nu maken ze selfies. Honderden selfies. Dat had ik nooit verwacht.’’
Teeven heeft een boek over zichzelf geschreven: Meer dan boeven vangen; kroniek van een crimefighter. Hij wilde weleens vertellen hoe hij tegen de dingen aankijkt: zijn werk als officier van justitie bij de afdeling zware criminaliteit in Amsterdam en zijn tumultueuze komst naar de Haagse politiek, eerst als lijsttrekker van Leefbaar Nederland en later als Kamerlid en staatssecretaris van Justitie voor de VVD.
U beklaagt zich over het verkeerde beeld dat wij van u zouden hebben.
,,Ik beklaag mij niet, ik constateer alleen.’’
Wat voor beeld hebben wij dan van u?
Na een lange stilte: ,,Dat is me een te algemene vraag.’’
Dat van de crimefighter?
,,Ik lees steeds terug: de zelfbenoemde crimefighter Fred Teeven. Hoezo? Dat woord heb ik zelf nooit in de mond genomen. Maar ik moet wel zeggen: het beeld van rouwdouwer gebruik ik ook om verder te komen. Ik ben het gaan cultiveren. Mensen onderschatten me soms: die jongen uit het Rozenprieel, een volksbuurt in Haarlem, die kunnen we hebben.’’
In zijn boek verwijst Teeven uitgebreid naar de getuigenis van zijn oude baas, wijlen hoofdofficier van justitie Hans Vrakking, voor de commissie van Marten Oosting. Die deed in 2015 onderzoek naar de deal die Teeven in 1998 als officier van justitie sloot met Cees H., een van de kompanen van Johan V., alias De Hakkelaar.
Cees H. mocht in 1998 ruim 4,7 miljoen gulden van zijn criminele vermogen houden in ruil voor informatie waarvan de inhoud nooit openbaar is gemaakt. Ruim vijftien jaar later kon minister Ivo Opstelten van Justitie het bonnetje van de deal niet terugvinden en hield hij bovendien de Kamer een verkeerd, veel lager bedrag voor. Toen het bonnetje later alsnog werd gevonden was het exit Opstelten en in zijn slipstream Teeven zelf, die inmiddels was opgeklommen tot staatssecretaris van Justitie.
Teeven citeert in Meer dan boeven vangen de commissie-Oosting: ‘Hij (Vrakking) merkte op dat de situatie voor Teeven tussen 1995 en 1997 zeer heftig was. Criminelen hadden in de gaten dat het voorbij was met het softe gedoe en sloegen terug naar Justitie. Meerdere officieren werden bedreigd.
Er waren serieuze geluiden dat criminelen van plan waren om Teeven te ontvoeren; ze zouden zelfs al een gevangenisje voor hem gebouwd hebben in een oude loods.’ En: ‘De heer Vrakking geeft aan dat de inlichtingen (van H.) bleken te kloppen en zeer gedetailleerd waren. In dat geval voelt men zich als Openbaar Ministerie verplicht om iets terug te doen.’
Mysterie opgelost: Cees H. mocht zijn criminele miljoenen houden, omdat met zijn informatie is voorkomen dat u en anderen iets is aangedaan.
,,Wat Cees heeft gezegd, daar zeg ik dus niks over. Over deals moet je je mond houden, omdat ze te gevoelig zijn.’’
Ik heb er een talent voor om me te verzetten tegen dingen die zo gaan omdat ze altijd zo zijn gegaan
U schrijft toch niet voor niets op wat Vrakking daarover zegt.
,,Ik citeer gewoon de commissie-Oosting.’’
Dus die moet ik dan ook maar citeren.
,,Misschien is dat wel mijn bedoeling.’’
In de Volkskrant is Vrakking in 2015 al eens over dat gevangenisje begonnen.
,,In 1996 is het ook aan de orde geweest, tijdens het proces tegen Johan V. Toen is er openlijk gesproken over ontvoering van mij en mijn kinderen. Maar de letterlijke citaten van de commissie-Oosting heb ik nooit ergens teruggelezen.’’
Vreemd eigenlijk.
,,Onbegrijpelijk.’’
U schrijft dat u H. strafvermindering hebt geboden.
,,Ik schrijf dat ik dat had kortgesloten met de hoofdofficier van justitie en het College van procureurs-generaal. Toen zei de minister dat het niet mocht. Dan moet je terugonderhandelen en wordt het geld. Dat was het ingewikkelde.’’
Maar hij heeft wel geleverd.
,,Dat zegt Vrakking. Ik zeg er niks over.’’
Oosting stelde dat de deal niet deugde. U beschuldigt hem van karaktermoord.
,,Ik beschuldig hem nergens van, maar zo heb ik het wel gevoeld. Hij had een half verhaal. Dat kwam natuurlijk ook doordat ik weigerde iets te zeggen, maar ik vind dat je moet oppassen met conclusies als je de feiten niet allemaal kent.’’
Bent u op zoek naar eerherstel?
,,Dat zal ik toch niet krijgen. Een beetje begrip zou al fijn zijn. Tussen mijn kennismaking met Cees H. en mijn aftreden zit 22 jaar. Dat heeft me altijd verbaasd.’’
In Meer dan boeven vangen suggereert u dat u pootje bent gelicht door advocaten.
,,Er zijn mensen die dat tegen me hebben gezegd. Meer dan één.’’
Uit wraak voor de bezuinigingen die u doorvoerde op de sociale advocatuur.
,,Dat is wat mij is verteld. Maar ik weet het niet zeker en ik kan er geen namen op plakken. Ik kan het niet hardmaken.’’
Na uw aftreden zei u: ‘Er was niets mis met de deal met Cees H. Ik deed het voor volk en vaderland.’
,,Ja, dat was superonhandig.’’
Dat was een provocatie.
,,Ik had de lading van die opmerking niet helemaal scherp.’’
Heeft u er een talent voor uzelf telkens in de nesten te werken?
,,Nou, kijk, nee, ik ben handig genoeg om problemen te ontwijken. Maar ik heb er dan zo de ziekte in… Ik heb er een talent voor om me te verzetten tegen dingen die zo gaan omdat ze altijd zo zijn gegaan.’’
Hij woont tegenwoordig met Yvonne, zijn derde levenspartner, in een bescheiden huisje aan een provinciale weg in de Bollenstreek. Mooi verhaal: tijdens zijn eerste huwelijk had hij een korte affaire met haar. Op de dag dat zijn vader overleed, maakte hij er abrupt een einde aan en verloren ze elkaar uit het oog. 23 jaar later vroeg Opstelten of Teeven hem wilde vervangen op een congres voor gemeenteambtenaren en stond Yvonne na afloop voor zijn neus. ‘Ken je me nog?’ Teeven, droogjes: ,,Dat zijn ook dingen die gebeuren.’’
Dit vind ik met voorsprong de mooiste zin uit uw boek: ‘Ik ondertekende mijn ontslagbrief aan de koning en at een broodje.’
,,Van mijn vader heb ik geleerd niet ijdel te zijn. Daar krijg je alleen maar last van. Hij had geen hoge opleiding, maar hij had wel mensenkennis. Hij was streetwise. Hij had twee wereldoorlogen meegemaakt.’’
In 1940 vocht zijn vader, dertig jaar oud, op de Grebbeberg tegen de Duitsers. Artillerie, de paardentractie. Via Duinkerken kwam hij terecht in Engeland, waar hij zich aansloot bij de Prinses Irene Brigade. In 1944 deed hij mee aan de Slag om Arnhem, die een einde aan de oorlog had moeten maken.
In zijn boek schrijft Teeven er niet over. ,,Ik weet er te weinig van’’, verontschuldigt hij zich. ,,Dat is een beetje mijn handicap: ik weet niet zo veel van mijn vader.’’
Heeft u hem er nooit naar gevraagd?
,,Jawel, maar dan zei hij niks. Mijn moeder wilde niet dat erover werd verteld, want over dat soort dingen schep je niet op. Die doe je gewoon.’’
Zijn moeder werkte als huishoudelijke hulp, zijn vader was meubelmaker en stapte later over naar drukkerij Joh. Enschedé, waar hij het schopte tot chef controle bankbiljetten. Een selfmade man. Na de oorlog was hij aanhanger van de communistische CPN, in de loop van de jaren bekeerde hij zich tot de VVD van Hans Wiegel. ,,Mijn moeder niet’’, zegt Teeven lachend. ,,Die heeft haar hele leven op de Partij van de Arbeid gestemd.’’
Buiten mijn vader zijn er twee mensen in mijn leven aan wie ik veel heb gehad: Hans Vrakking en Mark Rutte
Hoe was het om op te groeien in het Rozenprieel?
,,Een rauwe wijk, een echte volksbuurt. Het was een wijk waar de eerste gastarbeiders van Haarlem zich vestigden. Op straat was het knokken met vriendjes. Later ging ik op rugby. Daar leer je goed van incasseren.’’
U schrijft dat u op de havo bekendstond als een stille willie.
,,Diep in mijn hart ben ik nog steeds verlegen. Ik heb het nooit zo geweldig gevonden om aandacht te krijgen. Het kostte me veel energie, zelfs als ik in een zaaltje in Tubbergen aan vijftien VVD’ers die dat toch al vonden, moest vertellen waarom de VVD de beste is. Lof vind ik ook ingewikkeld. Als ik kritiek krijg komt de knokker in me naar boven, daar ga ik op af, desnoods met een mes tussen mijn tanden. Dan sta ik in de eerste rij van de scrum: kom maar op.’’
Zijn vader overleed in 1989 aan een longembolie, toen Teeven nog geen 31 jaar was. Zijn moeder was een jaar later aan de beurt. ,,Dat maken meer mensen mee, dat weet ik wel, maar het hakte er toch behoorlijk in’’, zegt hij. ,,Vader en moeder dood, geen broers of zussen en twee jonge kinderen. Ik heb ze in die tijd tekortgedaan, denk ik. Kelly en Cindy waren vier en twee en ik ging maar door. In de avonduren studeerde ik rechten. Een paar dagen nadat ik klaar was, overleed mijn moeder.’’
Spontaan: ,,Ik heb tot op de dag van vandaag een goede verstandhouding met Mark Rutte. Buiten mijn vader zijn er twee mensen in mijn leven aan wie ik veel heb gehad: Hans Vrakking en Mark. Een fascinerende vent. Hoe hij mensen meekrijgt. Ik heb daar altijd met plezier en bewondering naar gekeken.
De man deugt en dat is waar het uiteindelijk toch om draait. Hij is niet ijdel en heeft een ontzettend groot incasseringsvermogen. Bij hem dacht ik: nu praat ik met iemand die iets kan wat ik zelf helemaal niet kan. Iemand tegen wie ik opkijk.’’
Waarom wilde u de politiek in?
,,Niet om lekker zichtbaar te zijn. Ik wilde iets doen voor nabestaanden en slachtoffers van criminaliteit. Heel simpel. Een veiliger Nederland. Als officier van justitie liep ik tegen de grenzen van de wet aan. En als je de wet wilt veranderen, is daar maar één plek voor: de politiek.’’
Heeft u ’s nachts weleens ergens wakker van gelegen?
Een lange stilte.
Van de Russische asielzoeker Aleksandr Dolmatov wellicht, de man die in 2013 ten onrechte in een uitzetcentrum zat en zelfmoord pleegde?
,,Nee, daar lag ik niet wakker van. Persoonlijk had ik niets fout gedaan.’’
Er was iemand doodgegaan door overheidsfalen.
,,Door dubbel overheidsfalen, want hij had én niet in die cel mogen zitten én er werd niet goed op hem gelet toen bleek dat hij zwaar depressief was. Dus als je zegt: wat is nou een aftreedwaardige zaak, dan was dit er een. Ik zal ook niet ontkennen dat ik zelf ter discussie heb gesteld of ik moest gaan. Of dat niet het moment was om te zeggen: ik voer een debat met de Kamer en treed na afloop af.’’
Dat heeft u Rutte destijds voorgesteld?
,,Jazeker. Het was geen persoonlijke schuld, maar ik was wel politiek verantwoordelijk. Je moet aftreden om iets serieus en dit was iets serieus. Ik heb Mark gevraagd: ‘Moet ik weg?’ Hij zei: ‘Ik vind dat je je moet verdedigen en als je het vertrouwen van de Kamer houdt, kun je blijven’.’’
Maar wakker lag u er niet van?
,,Nee, dat niet. Wakker lag ik nadat ik op het departement had gepraat met de moeder van de vermoorde Nicky Verstappen. Dat ging over de vraag of de Wet grootschalig dna-onderzoek er moest komen. Mogelijk wordt die moord opgelost omdat Opstelten en ik die wet met stoom en kokend water door de Kamer hebben gehaald.’’
U bent lange tijd bewaakt.
,,Een keer of vijf in mijn loopbaan.’’
Ik heb nooit zoveel moeite gehad met het uitoefenen van hiërarchie naar beneden
Over wakker liggen gesproken.
,,Het is een van de redenen waarom ik niet meer terug wil in de politiek. Over mijzelf maak ik me niet veel zorgen, maar mijn kinderen moesten jarenlang met bewaking naar school. Het offer is te groot.’’
Heeft u nog vertrouwen in de mensheid?
,,Ach, ik kan goed het zonnetje zien. Ik ben geen somber mens, zelfs niet toen ik aftrad. Je moet ook de leuke kanten pakken.’’
Uw vader heeft zijn eigen leven vormgegeven.
,,Dat heb ik ook geprobeerd. Ik ben toch redelijk ver gekomen met mijn havo. Zeven jaar heb ik erover gedaan. Niet bovenmatig intelligent, dacht ik.’’
Heeft u een hekel aan mensen die u vertellen wat u moet doen, terwijl het ze zelf allemaal is komen aanwaaien?
,,Hoe zal ik het eens zeggen. Ik heb nooit zoveel moeite gehad met het uitoefenen van hiërarchie naar beneden. Ik ben vaak teamleider geweest en dat ging me altijd redelijk goed af. Maar naar boven? Als het niet om argumenten gaat, maar puur om macht…’’
Heeft u ooit een eerlijke kans gehad om minister van Justitie te worden?
,,Dat moet je aan Mark Rutte vragen.’’
Ik vraag het aan u.
,,Ik kan me nog wel herinneren dat ik op een dag in De Telegraaf las dat Ard van der Steur klaar was om Ivo Opstelten op te volgen. Zo’n artikel staat niet zomaar in de krant.’’
Was u wel chic genoeg om minister te worden?
,,Er zijn toch ook minder chique ministers?’’
Op Justitie? Als ze niet lid zijn geweest van Minerva, zijn ze het wel van Vindicat of het VU-corps Lanx.
,,Ja, nee, op Justitie is het ingewikkeld. Justitie is een beetje… Ik weet het niet.’’
Misschien durfden ze het met u niet aan?
,,Dat zou kunnen. Misschien was het mijn karakter.’’
U stond in 2010 voor de VVD op plek drie en kreeg meer dan 63.000 stemmen.
,,Op zich is dat een plek om minister mee te worden, ja. Dat had ik zelf ook wel een beetje in gedachten. Dan kun je zeggen: dan maar niks. Of je zegt: staatssecretaris is ook mooi.’’
Dan hoort u het stemmetje van uw vader: niet ijdel zijn, Fred?
,,Ik dacht: laat ik eerst eens bewijzen dat ik het kan, het zal moeilijk genoeg zijn. Voor mij was het toch wel heel ver: vanuit het Rozenprieel staatssecretaris worden.’’
Meer dan boeven vangen; kroniek van een crimefighter verschijnt bij uitgeverij Prometheus (€20).
AD 23.05.2020 Oud-staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie vermoedt dat hij ten val is gebracht door advocaten die boos waren over de bezuinigingen die hij heeft doorgevoerd op de sociale advocatuur. Dat schrijft hij in zijn biografie Meer dan boeven vangen, waarover hij gisteravond bij Op1 vertelde.
Volgens Teeven had een van de advocaten weet van de zogenoemde Teevendeal, die hij als officier van justitie begin deze eeuw sloot met drugshandelaar Cees H., in de veronderstelling dat die beschikte over twee miljoen gulden. In werkelijkheid bleek dit 22 miljoen te zijn. In ruil voor strafvermindering betaalde de crimineel 750 duizend gulden aan de staat. De rest van zijn in beslag genomen vermogen kreeg hij terug.
Er ontstond verwarring over de vraag hoeveel geld er terugging naar H., maar een ‘bonnetje’ ontbrak. Pas toen de precieze details van de bankoverschrijving begin 2015 boven tafel kwamen, vond toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten het bonnetje ineens wel. Cees H. bleek 4,7 miljoen euro te hebben gekregen van justitie. Daarmee had de minister het vertrouwen van de Kamer beschaamd. De ‘bonnetjesaffaire koste zowel Opstelten als Teeven de kop.
Volgens Teeven had iemand informatie over de geruchtmakende schikking en er belang bij om details ervan naar buiten te brengen. Zelf denkt hij dat vanwege de bezuinigingen mensen uit de sociale advocatuur erachter hebben gezeten. ,,Ik heb daar geen bewijs voor. Ik heb dat gehoord, maar daar kan je niks mee’’, zegt Teeven bij Op1. ,,Maar dat zou een oorzaak kunnen zijn.’’
Trouw 01.07.2017 Geen aanstelling bij adviesorgaan Raad van State voor VVD’er Fred Teeven. De oud-staatssecretaris ziet af van zijn kandidatuur, waar de laatste tijd veel kritiek op is geweest. Dat bevestigen ingewijden na berichtgeving van het Algemeen Dagblad.
De Raad van State is een belangrijke adviseur van regering en parlement en de hoogste bestuursrechter van het land. Bij de zelfverklaard ‘crimefighter’ zou de rechtsstaat niet in goede handen zijn, luidde de kritiek.
Toen De Groene Amsterdammer in mei uit Teevens mond optekende dat hij als staatssecretaris bezuinigde op de rechtsbijstand voor arme verdachten zodat zij sneller achter de tralies zouden belanden (in zijn woorden ‘afknijpen’), leek dat de doodsteek voor zijn kandidatuur.
De 58-jarige Teeven stelde dat De Groene hem woorden in de mond had gelegd en zei na te denken over juridische stappen. Daarvan heeft het opinieblad tot op heden niets vernomen. Teeven heeft De Groene evenmin om rectificatie gevraagd. Hij heeft vooralsnog niet gereageerd op de jongste berichten.
Aftreden
Als ‘crimefighter’ leidde officier van justitie Teeven diverse onderzoeken naar de georganiseerde misdaad. In de politiek profileert hij zich – eerst bij Leefbaar Nederland, toen bij de VVD – op het terrein van justitie. Als staatssecretaris begon hij, naast minister Ivo Opstelten, in 2010 op het ministerie van veiligheid en justitie.
Twee jaar geleden traden hij en Opstelten af in de nasleep van de zogenoemde Teevendeal. De Kamer verweet hem informatie te hebben achtergehouden over een schikking met een topcrimineel die hij in de jaren negentig als officier van justitie had getroffen. Na zijn aftreden zat hij tot de verkiezingen van afgelopen maart voor de VVD in de Tweede Kamer.
NU 01.07.2017 Voormalig VVD-bewindsman Fred Teeven heeft zich teruggetrokken voor een benoeming bij de Raad van State. De partij had hier op aangedrongen nadat er commotie over de mogelijke aanstelling was ontstaan. Dat bevestigen ingewijden naar aanleiding van een bericht in AD.
De Raad van State is het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet. De mogelijke aanstelling van Teeven kwam onder vuur te liggen vanwege een aantal affaires rond de VVD’er.
De oppositie had eerder al opheldering gevraagd aan minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) over de mogelijke aanstelling. De partijen wezen erop dat Teeven opstapte om de zogenoemde bonnetjesaffaire en eerder bekendstaat als misdaadbestrijder dan als bewaker van de rechtsstaat.
Bezuinigen
Ook vielen opmerkingen van Teeven in een interview in De Groene Amsterdammerslecht. Hij stelde daarin als staatssecretaris te hebben bezuinigd op de advocaat zodat advocaten minder tijd zouden hebben voor verdachten. Hierdoor zouden verdachten sneller in de cel belanden.
Teeven wilde zelf tegenover AD niet reageren op het bericht. Hij stelt dat De Groene hem woorden in de mond heeft gelegd en zei na te denken over juridische stappen.
Telegraaf 01.07.2017 Voormalig staatssecretaris van Justitie Fred Teeven (VVD) is niet meer in de race voor een toppositie bij de Raad van State.
Dat bevestigen bronnen rond de partij na berichtgeving van het AD. Op advies van de VVD zou hij zich hebben teruggetrokken.
De oud VVD-bewindsman werd genoemd om te worden benoemd tot de staatsraad van het adviesorgaan. Nadat hij tegenover de Groene Amsterdammer echter zou hebben gezegd dat hij als staatssecretaris bezuinigde op de advocatuur zodat zij minder tijd hebben voor verdachten die daardoor langer in de cel zitten, ontstond er echter veel kritiek op hem.
Teeven verweerde zich door te stellen dat dat hij in het tijdschrift verkeerd is geciteerd en alleen op achtergrondbasis had gesproken. Maar de VVD zou het toch beter hebben geleken dat hij daarop de eer aan zichzelf hield en zich terugtrok.
De voormalig politicus was in de volksmond bekend als ‘crimefighter’, een titel die hij te danken had aan zijn harde werk als officier van justitie. Hij vatte grote criminelen als Mink Kok en Johan ‘De Hakkelaar’ in de kraag.
Als bewindsman op het departement van Veiligheid en Justitie was hij vermaard om zijn spierballentaal en zijn dadendrang. Het was uiteindelijk de bonnetjesaffaire, die teruggreep op zijn oude deal met crimineel Cees H., die hem de das omdeed.
Elsevier 01.07.2017 Oud staats-secretaris Fred Teeven wordt toch geen lid van de Raad van State. Teeven werd afgelopen weken genoemd als kandidaat, maar dat is nu definitief van de baan. Teeven liep teveel imagoschade op in zijn carrière.
Dat maakte het AD vandaag bekend. Een half jaar geleden werd bekend dat Piet Hein Donner, de vice president van de Raad van State, Teeven graag wilde inlijven in het prestigieuze bestuursorgaan. Daarna begon de PvdA echter te twijfelen aan de geschiktheid van Teeven.
Groene Amsterdammer
De doodsklap voor zijn gebutste reputatie is het artikel in de Groene Amsterdammer, waarin Teeven verklaarde dat hij de advocatuur een hak zette door raadsheren te korten op voorbereidingstijd. Teeven zegt verkeerd geciteerd te zijn in de Groene: hem zou zijn verteld dat het ging om een achtergrondgesprek, niet om een interview.
In het stuk in De Groene Amsterdammer zegt Teeven dat hij heeft bezuinigd op de advocatuur om meer verdachten achter slot en grendel te krijgen: ‘Verdere verstrenging van het strafrecht zat er niet meer in, toen heb ik me toegelegd op de bezuiniging op de advocatuur. Het is een andere manier om hetzelfde effect te bereiken.’ Teeven licht dit nog verder toe: ‘Als je een advocaat niet al te veel tijd geeft om aan een verdachte te besteden, dan wordt het ook niet zo veel, die verdediging.’
De oud-staatssecretaris doet er nog een schepje bovenop en zegt er niet wakker van te liggen als mensen ten onrechte in voorlopige hechtenis zitten. Hij doelt daarbij op mensen die worden verdacht van geweld tegen hulpverleners en politieagenten. Die zitten soms langer vast dan nodig is om grondig onderzoek te kunnen doen. Volgens Teeven gaf hij met zijn maatregelen gehoor aan een roep uit de samenleving om meer veiligheid en strengere straffen.
Crimefighters
Teeven was een van de steunpilaren van de eerste twee kabinetten Rutte. Als staatssecretaris van Justitie vormde hij een markant duo met minister Ivo Opstelten, de crimefighters. Ze kregen het ministerie van Veiligheid van Justitie onder hun hoede, een vergroot ministerie.
De twee VVD-bewindslieden moesten in 2015 het veld ruimen vanwege de bonnetjesaffaire. Onderwerp van discussie was de deal die Fred Teeven, toen Officier van Justitie, sloot met met drugshandelaar Cees H., in 2001.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Van keiharde crimefighter naar ‘besmet’ oud-politicus die te beschadigd is voor een baan bij adviesorgaan Raad van State. De tragiek van VVD’er Fred Teeven is groot.
AD 01.07.2017 Premier Mark Rutte zei het nog maar anderhalf jaar geleden: ,,Mensen als Fred heb je echt verschrikkelijk hard nodig om de klootzakken te pakken die proberen de wet te lichten.’’
De realiteit van heden is bitter: diezelfde Teeven (58) heeft z’n handen zo vies gemaakt bij het pakken van ‘de klootzakken’, dat hij voor een baan in politiek Den Haag niet meer in aanmerking komt. Die conclusie zou hij zelf ook getrokken hebben.
Bij het statige adviesorgaan van de Raad van State –dat beoogde wetten toetst en het kabinet adviseert- is hij daarmee niet meer in de race voor een hooggeplaatste baan.
De doodsteek moet een publicatie met de Groene Amsterdammer zijn geweest. Teeven zou hebben gezegd dat hij als staatssecretaris in Rutte-III op de advocatuur bezuinigde (‘afknijpen’). Op die manier zouden verdachten vanzelf langer in de cel belanden, suggereerde hij.
Volgens Teeven ging het om een achtergrondgesprek. Maar dat excuus kon een storm van publiciteit in mei niet voorkomen. Advocaten buitelden over elkaar heen om schande te spreken van de ‘verborgen agenda’ die Teeven als bewindsman gehanteerd zou hebben bij de bezuinigingen.
En daarmee lijkt de VVD’er definitief uitgespeeld voor prestigieuze banen.
Selfmade man
Teeven heeft zijn handen zo vies gemaakt dat Den Haag hem niet meer wil
De tragiek is groot. De selfmade man van de VVD is definitief van zijn sokkel. De opgaande lijn zette hij met keihard werken in als officier van justitie. Hij vloerde grote criminelen als Mink Kok en Johan ‘De Hakkelaar’ Verhoek. Iedereen wilde met Fred gezien worden. Een keiharde crimefighter, niet bang als letterlijk bedreigd werd door criminelen. Een straatvechter, maar met magistratelijke bagage.
Na een omzwerving bij Leefbaar Nederland pikte de VVD hem dan ook op en plaatste hem hoog op de lijst voor de Tweede Kamer verkiezingen van 2006. Zijn opmars zette hij vanuit de Kamerbankjes voort om in 2010 staatssecretaris te worden op het VVD-prestigedepartement van Veiligheid en Justitie.
Ook dat begon als een succes. Teeven en minister Ivo Opstelten lieten het wetsvoorstellen en plannetjes regenen. De gemene deler: hard, harder, hardst op criminaliteit.
Natuurlijk, Teeven en Opstelten zochten de randen van de rechtsstaat, klaagden strafrechtsdeskundigen en advocaten. Maar tegen de spierballen van de VVD’ers bleek geen kritiek opgewassen. Zeker door de rugdekking van premier Rutte wisten ze binnen het kabinet stevig in het zadel te blijven.
Bijna vijf jaar lang navigeerde Teeven zich ook moeiteloos door debatten in de Tweede Kamer, tot een spook uit het verleden opdook. De omstreden deal die hij ooit hoogstpersoonlijk sloot met crimineel Cees H. –en vooral de afwikkeling ervan met zoekgeraakte bonnetjes- zorgde ervoor dat Teeven en Opstelten moesten aftreden.
Teeven maakte er daarna geen geheim van terug te willen keren. Als minister misschien wel, maar dat geloof had zijn partij al verlaten. De VVD zette hem niet op de kieslijst bij de laatste verkiezingen.
Petitie tegen Teeven
Met pijn in de ogen moesten zijn oude vrienden toezien hoe hij zich vorig jaar liet ontglippen dat hij wel geïnteresseerd was in de vacante burgemeesterspost van Haarlem, zijn geboortestad immers. Die opmerking lokte een complete website uit met een petitie om Teeven te weren. De nasleep van de bonnetjesaffaire etterde toen immers nog na. Te beschadigd, oordeelde men in Haarlem eveneens. De onberispelijke Jos Wienen kreeg de baan.
In de sollicitatieprocedure voor de Raad van State – een bolwerk van keurige, deftige juristen- moet Teeven tot eenzelfde conclusie zijn gekomen.
Mensen die klootzakken pakken die proberen de wet te lichten zijn er vast ook nodig. Maar een beschadigd voormalig politicus die on-rechtsstatelijke uitspraken doet niet. Die kunnen ze juist bij de Raad van State missen als kiespijn.
AD 01.07.2017 Voormalig VVD-staatssecretaris Fred Teeven heeft zich teruggetrokken voor een benoeming bij de Raad van State. De ophef rond zijn uitspraken over bezuinigingen op de advocatuur maakten zijn aanstelling omstreden. Dit melden goed ingevoerde bronnen. Teeven zelf wil niet reageren. ,,Ik geef hier geen commentaar op.’’
Teeven was ‘aanbevolen’ te worden benoemd tot zogenoemd staatsraad door vicepresident Piet Hein Donner. De Raad van State is het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet. ,,Donner is Teeven tot het laatst blijven steunen’’, zegt een ingewijde. De VVD zou Teeven echter hebben geadviseerd om de eer aan zichzelf te houden.
Doorslaggevend was de ophef die in mei ontstond door uitspraken die Teeven zou hebben gedaan tegenover De Groene Amsterdammer. Teeven zou hebben gezegd dat hij als staatssecretaris bezuinigde op de advocatuur zodat die minder tijd had voor verdachten. Zo zouden ze vanzelf langer in de cel belanden. Teeven sprak volgens het weekblad zelfs over het ‘afknijpen’ van de rechtsbijstand.
Beschadigde reputatie
Donner is Teeven tot het laatst blijven steunen, aldus Ingewijde.
De VVD’er zei dat hij dacht dat het ging om een achtergrondgesprek en kondigde zelfs een procedure tegen het weekblad aan. De affaire besmette zijn toch al beschadigde reputatie nog verder.
De sollicitatie van de afgetreden staatssecretaris van Veiligheid en Justitie was al omstreden. Teeven wordt in politiek Den Haag immers nog geassocieerd met de bonnetjesaffaire rond Cees H. Die deal maakte Teeven nota bene zelf met de crimineel in zijn tijd als officier van justitie.
Deal nooit gesloten
De afwikkeling ervan zorgde ervoor dat Teeven moest aftreden. Bovendien concludeerde een commissie dat de deal volgens de wet nooit gesloten had mogen worden. Die conclusie staat op gespannen voet met de functie van de Raad van State, dat wetsvoorstellen juist toets op rechtsstatelijkheid.
Op 11 februari van dit jaar lekte bovendien zijn kandidatuur al voortijdig uit via NRC Handelsblad, terwijl vice-premier Lodewijk Asscher nog van niets wist. Dit zorgde voor spanningen in het kabinet die benoemingen bij de Raad van State moet doen.
Het plan om Teeven per april te laten beginnen duurde al met al te lang. Er was gedurende zijn sollicitatie ook nóg een debat over de Teeven-deal. Zo werd het groene licht voortdurend gehinderd door de actualiteit en nieuwe ophef.
Een opvallend element uit het recente rapport van de NCTV is het verschijnsel van paramilitaire knokploegen in Turkije. Een van die groepen heeft volgens de NCTV ook een Nederlandse afdeling opgericht. De groep zou in de toekomst mogelijk in Nederland kunnen worden ingezet om tegenstanders van de Turkse president Erdogan aan te pakken, aldus het rapport.
AD 24.06.2017
Er wordt gewezen op toenemende spanningen in de samenleving, onder meer na de Rotterdamse rellen rond het Turkse referendum over de grondwetswijziging.
„Zorgelijk is dat in Turkije paramilitaire knokploegen actief zijn”, luidt het rapport. „Eén van die groepen is ook buiten Turkije (buitenwettelijk) actief en heeft een Nederlandse afdeling opgericht.
Deze groep, de seculiere anus van Turkije, zou in de toekomst mogelijk, net als in Turkije, in Nederland kunnen worden ingezet voor buitenwettelijke acties jegens politieke tegenstanders van Erdogan.” Een zorgelijke ontwikkeling, stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme dat vrijdagmiddag is uitgebracht.
Osmanli Ocaklari; we houden jullie in de gaten kereltjes !!!
De NCTV geeft de naam van het Nederlandse filiaal niet prijs. Volgens een Turkse bron zou het gaan om de jongerenclub Osmanlı Ocakları(de Ottomanenclub).
De NCTV plaatst de ontwikkeling in de trend van groeiende spanningen in de Turks-Nederlandse gemeenschap sinds de couppoging van juli vorig jaar. De afgelopen maanden heeft de campagne voor het door Erdogan gewonnen grondwetreferendum de onderlinge verhoudingen nog verder onder druk gezet. ‘De bestaande scheidslijnen in de Turkse samenleving, hebben de kloof tussen de verschillende groeperingen in Nederland verder verdiept’, stelt de NCTV.
Werken als uitsmijters en beveiligers
Osmanen Germania BC telt in Duitsland naar schatting 1.500 leden. Het zijn vechtsporters die onder meer werken als uitsmijters en beveiligers, maar ook actief zijn in onder meer de drugs- en wapenhandel. Ze gelden als aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en onderhouden contacten met de extreemrechtse Grijze Wolven. In Duitsland hebben ze ruzie met de Koerdische Bahoz, die ook trekken heeft van een motorclub.
Het gerucht dat er een nieuwe allochtone motorclub naar Nederland zou komen, deed al langer de ronde. Experts van de politie vreesden dat de United Tribuns naar Nederland zouden komen, een uiterst gewelddadige club.
In een filmpje op YouTube poseren leden van Osmanen Germania BC met vuurwapens, maar er is geen motor te zien. De laatste jaren is in Nederland sprake van grote spanning tussen onder meer de Hells Angels, Satudarah en ‘nieuwe’ clubs als No Surrender, de Bandidos en de Mongols.
‘Ankara stuurt moordcommando’s aan vanuit Den Haag’
Het heeft er alle schijn van dat de Turkse inlichtingendienst MIT een commandocentrum heeft in Den Haag. Vanuit Nederland zou de geheime dienst zich bezighouden met onder meer het opstellen van dodenlijsten.
In een uitgelekt gesprek tussen twee Turkse spionnen in Duitsland wordt Den Haag aangeduid als een commandocentrum voor de Turkse inlichtingendienst, schrijft De Telegraaf maandag.
Heimelijke audio-opname
Het gaat om een heimelijke audio-opname van een gesprek tussen de Koerdische spion en zijn opdrachtgever, waarover de krant zegt te beschikken. De twee bespreken een lijst met daarop ‘Koerdische oproerkraaiers’ – vermoedelijk leden van de Koerdische terreurorganisatie PKK – die moeten worden uitgeschakeld.
Als de spion aangeeft meer geld nodig te hebben, zegt de functionaris van de inlichtingendienst dat hij daarom zal vragen bij zijn superieuren: ‘Ik vlieg naar Den Haag om met mijn meerderen de details van dit thema te bespreken.’
Volgens De Telegraaf komt de conversatie op een gegeven moment op het vermoorden van tegenstanders. Over een Koerdische activist: ‘Het is niet mogelijk om haar met precisie uit te schakelen. Ze verandert te vaak van plek (…) ze wordt daarnaast ook nog goed beschermd omdat ze voormalig parlementslid is.’
Oorlog tegen de PKK
Dat Koerden ook in Nederland worden aangevallen, is goed mogelijk. In januari 2013 werden drie vrouwelijke Koerdische activisten doodgeschoten in de Franse hoofdstad Parijs. Zij zetten zich in voor de belangen van de Koerden. Het openbaar ministerie in Frankrijk bevestigde dat de moordenaar, ene Omer Güney, banden had met de Turkse inlichtingendienst MIT.
Turkije voert al decennialang een bloedige oorlog uit tegen de Koerdische PKK, die vooral actief is in het zuidoosten van Turkije. De terreurorganisatie is in Nederland officieel verboden, maar het stuit de Turken enorm tegen de borst dat veel PKK-aanhangers desondanks kunnen gaan en staan waar ze willen. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan haalt geregeld uit naar West-Europese landen die de PKK onderdak bieden.
Lees verder
Eerder dit jaar liep een ruzie met Turkije uit op de grootste diplomatieke rel uit de recente Nederlandse geschiedenis. Hoe kon het zo uit de hand lopen? Een reconstructie.
De Raad van Gemeenschappen uit Koerdistan (DemNed) is geschrokken van het nieuws dat Den Haag een bolwerk is voor Turkse spionnen. “We waren al bang, maar de sfeer lijkt nu nog grimmiger”, dat zegt een woordvoerder van DemNed (naam bekend bij de redactie) in het programma Hou je Haags! op Den Haag FM. “Het is echt schrikken dat de macht van Turkije tot hier in Den Haag reikt. De overheid moet de Turkse inlichtingendienst een halt toeroepen.”
“We hopen dat de Nederlandse overheid diens verantwoordelijkheid neemt. Het kan toch niet zo zijn dat dit soort praktijken in Den Haag worden toegelaten. Er wordt hier bedacht hoe mensen die sympathiseren met de oppositiepartijen in Turkije kunnen worden omgebracht.”
Volgens de woordvoerder vrezen Haagse Koerden al sinds 2013 voor hun leven. Toen werd onder andere één van de oprichtsters van de PKK in Parijs vermoord. “Er zijn toen drie Koerdische vrouwen in Parijs omgebracht. Sindsdien hebben we al het gevoel dat we niet veilig zijn. Mensen met een andere mening zijn zelfs in veilige landen hun leven niet zeker. We hebben het gevoel dat inlichtingendiensten specifiek opzoek zijn naar ons.”
Fethullah Gülen is niet van plan op de vlucht te slaan als de Verenigde Staten besluiten om hem uit te leveren aan Turkije. Mocht het zover komen, dan zal hij vrijwillig meewerken.
Dat zegt Gülen dinsdag in een interview met persbureau Reuters. De islamitische prediker woont sinds 1999 in zelfgekozen ballingschap in Amerika.
Doodstraf voor Gülen
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan verdenkt hem ervan het brein te zijn achter de mislukte staatsgreep juli vorig jaar. Honderdduizenden vermeende Gülen-aanhangers zitten vast in een Turkse cel of zijn ontslagen of geschorst. De Turkse autoriteiten willen Gülen graag voor de rechter brengen en hem naar alle waarschijnlijkheid de doodstraf opleggen. Over herinvoering van die straf wordt in Turkije hardop gesproken. Mogelijk komt er een referendum over.
Maar de islamitische prediker, die ooit een innige vriend was van Erdogan, ontkent elke betrokkenheid bij de gebeurtenissen een jaar geleden. ‘Ik heb nooit steun gegeven aan een coup. Elke verandering moet het gevolg zijn van een verkiezing. Het is belangrijk dat de democratie geen schade wordt toegebracht.’
De islamitische geestelijke zegt dat Amerika en de Europese Unie zich krachtiger moeten uitspreken, en moeten zeggen dat wat er in Turkije gebeurt, niet kan. ‘Misschien dan zal hij van gedachten veranderen,’ zegt Gülen, refererend aan de Turkse president. Zijn haat jegens zijn voormalige vriend zit diep, blijkt uit een ander interview van Gülen, aan de Amerikaanse zender NPR.
Mocht het ooit tot een executie komen, dan heeft Gülen een laatste wens. ‘Ik zou zeggen, over degene die al dit lijden en de onderdrukking van duizenden heeft veroorzaakt, dat ik hem in zijn gezicht zou willen spugen.’ Als de interviewer vraagt of hij daarmee Erdogan bedoelt, antwoordt hij bevestigend: ‘Het kan niemand anders zijn. Hij is de onderdrukker.’
Deze week staat Turkije stil bij de mislukte putsch. Gisteren herdachten een paar h0nderd Turkse Nederlanders de coup. Op de bijeenkomst in Apeldoorn zou aanvankelijk de Turkse vicepremier spreken, maar die kreeg daartoe geen toestemming van het Nederlandse kabinet en ook: Duitsland verbiedt toespraak van Erdogan. De herdenking verliep verder zonder problemen.
Erdogan spreekt over rel met Duitsland: ‘Jullie maken ons niet bang’
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft eindelijk zelf van zich laten horen in de nieuwste politieke rel met Duitsland: ‘Jullie maken ons niet bang’. ‘reageert hij op woorden van de Duitse minister van Economische Zaken Brigitte Zypries.
Het Duitse ministerie verklaarde vrijdag dat alle Turkse wapenverzoeken worden herzien. Ook raadt de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel het bedrijven af om verder nog investeringen te doen in Turkije: iedereen kan daar zomaar worden opgepakt, luidt de waarschuwing van Gabriel.
‘Ik wil mijn Duitse vrienden en de rest van de wereld eraan herinneren: jullie kunnen het je niet veroorloven om Turkije door het slijk te halen of te intimideren. Jullie kunnen ons met dit soort dingen ook niet bang maken,’ zegt Erdogan vrijdag. ‘We zullen doorgaan met de investeringen van Duitse bedrijven zoals we altijd hebben gedaan.’ Het zijn de eerste publiekelijke woorden van de Erdogan in de nieuwste politieke rel met Duitsland. Eerder deze week liet hij de verklaringen over aan verschillende ministers uit zijn kabinet.
Rel escaleerde met arrestatie van activist
De spanning tussen de twee landen escaleerde eerder deze week met de arrestatie van de Duitse activist Peter Steudtner in Istanbul. Hij werd opgepakt op een congres over internetveiligheid en wordt ervan beschuldigd banden te hebben met een ‘gewapende terroristische organisatie’. Onzin, reageerde het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag. Dinsdag zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel al dat zijn arrestatie ‘zonder enige rechtvaardiging’ gebeurde.
Eerder verklaarde de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel dat het Duitse reisadvies naar Turkije wordt aangescherpt, en dat de Duitse regering wil proberen om de financiële steun van de Europese Unie aan Turkije te beëindigen, als de regering van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan niet tot inkeer komt.
Donderdag bagatelliseerde de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu de ernst van de rel, en wees hij op zijn vriendschap met Gabriel. Volgens Cavusoglu is hun contact ook in moeilijke tijden niet verbroken. ‘We bellen elkaar wanneer we dat willen. Bovendien communiceren we via sms, dus met korte berichtjes, als er een onderwerp ligt. Hij schrijft mij, en ik schrijf hem ‘Gabriel is mijn vriend’’
Olie op het vuur
De Turkse minister van Economische Zaken Nihat Zeybekci zegt vrijdag dat Duitsland ‘zijn ongepaste commentaar moet herzien’. ‘We moeten ervoor waken dat we woorden gebruiken die de economie langdurige schade toebrengen,’ aldus de minister.
Maar onmiddellijk na de uitspraak van Zeybekci gooide de Duitse regering olie op het vuur, en verklaarde dat alle toekomstige Turkse wapenverzoeken worden herzien. ‘We checken alle verzoeken’ aldus een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken. In de praktijk betekent dat vermoedelijk dat nieuwe exportverzoeken niet worden gehonoreerd, maar dat lopende projecten niet in gevaar komen, meldt persbureau Reuters. Er zijn namelijk geen internationale sancties uitgevaardigd tegen Turkije.
De Duitse wapenhandel naar Turkije is significant: in 2016 exporteerde de Duitse regering zo’n 83.9 miljoen euro aan wapens naar Turkije. In de eerste vier maanden van dit jaar werden bovendien al projecten ter waarde van zo’n 22 miljoen euro in totaal goedgekeurd. Het gaat daarmee om leveringen voor de Turkse marine en voor gezamenlijke projecten die onder de NAVO-vlag worden uitgevoerd.
Dubbele nationaliteit ??!!??Demissionair premier Mark Rutte (VVD) wil dat Nederlanders die een andere nationaliteit aannemen hun Nederlanderschap verliezen. Gezien de vele bezwaren tegen een dubbele nationaliteit is dit logisch en een bevestiging van al decennia staand beleid, schrijft Jelte Wiersma.Maar vreemd genoeg mogen buitenlanders die de Nederlandse nationaliteit verwerven wél een andere nationaliteit aanhouden.
Dit is oneerlijk, naïef en tegen de Nederlandse belangen.Het Nederlandse uitgangspunt is dat een dubbele nationaliteit moet worden voorkomen, zoals is vastgelegd in het Verdrag van Straatsburg (1963).Hieruit volgt dat Nederlanders die de nationaliteit van een ander land aanvragen, vaak automatisch de Nederlandse nationaliteit verliezen.Dat dit praktijk is, werd vorige week nog eens triomfantelijk onderstreept door premier Rutte. Hij reageerde op de petitie ‘Eens een Nederlander, altijd een Nederlander’ die door 22.000 Nederlanders in den vreemde is ondertekend. Die willen de Nederlandse nationaliteit houden als zij een andere aannemen.Zij vinden dat ze worden gediscrimineerd, want buitenlanders die de Nederlandse nationaliteit verwerven mogen wél beide nationaliteiten houden. De petitie-ondertekenaars hebben op dit punt gelijk.
Een-tweetje Lubbers-RabbaeOm deze ongelijke situatie te begrijpen, moeten we terug naar de jaren tachtig en begin jaren negentig. Vreemdelingen in Nederland, zoals Turken en Marokkanen, kregen lange tijd niet de Nederlandse nationaliteit. Dit gezien het Verdrag van Straatsburg, de Nederlandse wet en de gedachte dat zij immers terug zouden gaan. Maar zij gingen niet.
Lees ook; Dubbele nationaliteit van politici: kan het kwaad?Mohamed Rabbae, destijds directeur van het Nederlands Centrum Buitenlanders, wist na een jarenlange lobby toenmalig premier Ruud Lubbers (CDA) in 1991 ervan te overtuigen om immigranten naast een verblijfs- en werkvergunning óók de Nederlandse nationaliteit te gunnen, naast behoud van de nationaliteit van het land van herkomst.Dat zou goed zijn voor de integratie.In 1997 was het zover.
Er kwamen zo veel uitzonderingen op de basisregel, dat het toestaan van de dubbele nationaliteit voor immigranten in feite de regel was geworden.Sindsdien hebben minimaal 1,3 miljoen mensen de Nederlandse nationaliteit gekregen naast een andere nationaliteit. Een kwart is ook Turk en een kwart is ook Marokkaan. Sinds 2014 houdt de overheid de dubbele nationaliteit niet meer bij na een besluit van het kabinet-Rutte II. Daarmee doet Nederland alsof de andere nationaliteit niet van belang is. Dat is het wel.Houders van twee nationaliteiten kunnen twee keer stemmenUit een nationaliteit vloeien rechten en plichten voort. Het belangrijkste recht is stemrecht, de belangrijkste plicht is – de in Nederland opgeschorte – dienstplicht. Houders van twee nationaliteiten kunnen twee keer stemmen.
Dit leidt tot ongelijkheid. De Duits-Italiaanse hoofdredacteur van Die Zeit stemde tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2014 bijvoorbeeld twee keer.De 100.000 Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk zouden gezien het Britse kiessysteem beslissend kunnen zijn welke partij in dat land regeert. Als ze de Britse nationaliteit aannemen althans.Voor Nederland kan het best aantrekkelijk zijn om zo’n vijfde colonne van staatsburgers in een ander land te hebben.
Bijvoorbeeld door zo te stemmen dat de voor Nederland profijtelijke handel met het Verenigd Koninkrijk zo min mogelijk wordt gehinderd door de Brexit.Dit voordeel buit de regering niet uit. Maar dankzij Lubbers en niet betwist door Rutte accepteert de regering wél dat vijfde colonnes van Nederlanders met dubbele nationaliteiten én dubbele loyaliteiten.Want de landen waarvan Nederlanders ook de nationaliteit hebben, zien hun onderdanen hier als hun staatsburgers.En die zien zichzelf vaak vooral als onderdanen van deze landen. Premier Rutte toonde in Zomergasten in 2016 beelden van losgeslagen Turken in Rotterdam en zei over hen: ‘Pleur op.’ Zonder de dubbele nationaliteit te bestrijden.
Waar naïviteit toe leidt, zie je bij de TurkenWaar deze naïviteit toe leidt, weet Nederland al jaren, maar heeft het de laatste maanden nog eens hardhandig geleerd. Nederlanders met ook de Turkse nationaliteit gingen met elkaar op de vuist over een Turks referendum en een Turkse minister glipte het land in om campagne te voeren onder Turkse staatsburgers. Ook kunnen Turkse staatsburgers via DENK de doorslag geven bij stemmingen in de Tweede KamerTurkse mannen vervullen verplicht de dienstplicht in Turkije.
Wat als een Nederlandse politieman met een Turks paspoort die als dienstplichtige trouw heeft gezworen aan Turkije het vuur had moeten openen op de beveiligers van de Turkse minister die Rotterdam binnenglipte?Nederlandse militairen met de Turkse nationaliteit durfden – zo meldde toenmalig Tweede Kamerlid Karien van Gennip (CDA) in 2007 – Turkije niet in, omdat ze hun Turkse dienstplicht niet hadden vervuld. Ze vreesden te worden opgepakt.
Loyaliteit is voorwaarde als het gaat om staatsveiligheidGeheime diensten vinden de dubbele nationaliteit wel degelijk een probleem. Zelfs burgers met alleen de Nederlandse nationaliteit maar met bijvoorbeeld een Russische partner komen niet in aanmerking voor een vertrouwensfunctie. Zeker inzake staatsveiligheid mag er geen twijfel zijn over de loyaliteit.Ook de Tweede Kamer ziet dit gevaar en wijzigde de regels van de Commissie Stiekem waarin de geheime diensten een deel van hun activiteiten onthullen om de Turks-Nederlandse fractievoorzitter Tunahan Kuzu (DENK) buiten te houden. Kuzu wordt gezien als mogelijke informant van Ankara.
Vreemd genoeg kan iemand met een dubbele nationaliteit wel de belangrijkste vertrouwensfuncties van allemaal bekleden: die van staatssecretaris, minister en minister-president.CDA-voorman Sybrand Buma pleitte in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart voor het terugdraaien van het besluit van zijn partijgenoot Lubbers.Dat was een verstandig pleidooi. Zou Buma het inbrengen in het Regeerakkoord dat met VVD, D66 en ChristenUnie in de maak is?Dat zou twee problemen oplossen: de binnenlandse vijfde colonne wordt ontmanteld én Nederlanders in het buitenland die een andere nationaliteit wensen kunnen dan niet meer mopperen over discriminatie als zij het Nederlanderschap verliezen.
Ben je moe, ga dan weg !!, aldus Recep Tayyip ErdoganDe Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil in aanloop naar de parlementsverkiezingen in 2019 alleen maar energieke partijleden om zich heen. Mensen die zichzelf betrappen op ‘oververmoeidheid’ kunnen zijn islamistische AK-partij beter de rug toekeren.‘Mensen die moe zijn, kunnen hun functie beter overdragen op iemand anders,’ zegt de Turkse president donderdag in een privémeeting met AK-partijbonzen, schrijft de Turkse krant Hurriyet.
‘Klop op elke deur!’Hij wil zijn ondergeschikten aansporen om eens wat actiever te worden ‘om zo een te zijn met de burgers’. Huis na huis. Op elke deur moet worden geklopt. Iedereen moet de hand worden geschud. Erdogan geeft grif toe dat het moeilijker is om de harten van de mensen te winnen. ‘Het is niet eenvoudig een macht te zijn. We moeten gewoon 50 + 1 procent winnen (voor een absolute meerderheid, red.).
Tijdens het onderonsje met hooggeplaatste partijleden, onder meer ministers en parlementariërs – liet hij ook weten zich niet meer te kunnen verlaten op zijn buitenlandse bondgenoten: ‘Onze burgers weten dat onze strijd een tweede onafhankelijkheidsoorlog is.’ Bij de vorige parlementsverkiezingen verloor Erdogan tot zijn schrik de absolute meerderheid. Een nieuwe regering werd niet gevormd, waarna een nieuwe stembusgang werd uitgeschreven. Toen lukte het wel een meerderheid achter zich te krijgen.
Korte metten maken met tegenstandersErdogan heeft na het referendum in april onevenredig veel macht. Dat komt hem goed uit, want zo kan hij vrijwel onbekommerd korte metten maken met tegenstanders. Bijvoorbeeld personen die hij verdenkt van lidmaatschap van het door hem verketterde Gülen-netwerk. Duizenden zitten vast of zij ontslagen uit overheidsdienst en onderwijsinstellingen.In dat licht zijn Erdogans opmerkingen van gisteren erg opmerkelijk: de islamitische wereld raakt intelligente studenten kwijt aan het Westen, constateert Erdogan.
Die brain drain moet gestopt worden, vindt hij: ‘Die leegloop zorgt ervoor dat onze wetenschappelijke wereld wordt gereduceerd tot een woestijn.’ De Turkse president keurde onlangs nog goed dat de evolutietheorie van Charles Darwin uit het lespakket wordt geschrapt, ten gunste van het concept ‘jihad’.
Erdogan wuift EU-kritiek weg: ‘Komt door interne politiek’
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft een interessante theorie over de verslechterde relatie tussen zijn land en de Duitse regering. Hij voorspelt dat de banden na de Bondsdagverkiezingen in september wel zullen verbeteren. ‘Kritiek van Europa komt door hun interne politiek,’ zei Erdogan vrijdag in een toespraak in de Turkse stad Isparta.
Relaties op een dieptepunt‘We hebben het eerder gezien bij Frankrijk en Oostenrijk, en we zien nu dat Duitsland dezelfde strategie volgt. Volgens mij wordt de situatie na de Duitse verkiezingen wel beter.’ De Duitse Bondsdagverkiezingen staan gepland voor 24 september. Daarin nemen de Duitse bondskanselier Angela Merkel (CDU) en SPD-leider Martin Schulz het tegen elkaar op.Uit het weekblad; Verzoening Merkel en Erdogan steeds lastigerDe betrekkingen tussen Duitsland en Turkije zijn de afgelopen weken naar een dieptepunt gedaald. Het escaleerde met de arrestatie van de Duitse activist Peter Steudtner in Istanbul op een congres over internetveiligheid. Turkije beschuldigt hem van banden met een ‘gewapende terroristische organisatie’.
Daarnaast waren er diplomatieke spanningen rond de Incirlik-luchtmachtbasis in Turkije. Duitse parlementariërs die daar een bezoek aan hun soldaten wilden brengen, werden geweigerd door Turkse autoriteiten. Vervolgens haalde Duitsland zijn militairen terug van de luchtbasis. Momenteel worden de zo’n 260 manschappen en meerdere toestellen verplaatst naar Jordanië.
Boosheid om coup en arrestatiesTurkije is boos op Duitsland, omdat het land asiel gaf aan Turkse officieren die werden verdacht van betrokkenheid bij de mislukte coup vorig jaar. Volgens de Turkse regering zijn de officieren gelieerd aan de Gülenbeweging, een terroristische organisatie volgens Ankara.Duitsland is op zijn beurt kwaad, omdat Turkije verschillende Duitsers vasthoudt omdat zij worden verdacht van het steunen van terrorisme.Het gaat onder anderen om Steudtner en Deniz Yücel, journalist van Die Welt.De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel liet vrijdag weten dat hij wil dat de Europese Unie (EU) kort op de financiële steun aan Turkije, een kandidaat-lidstaat.
Gabriel stelde vorige week voor om de toetredingssteun voor Turkije terug te schroeven en de voorzieningen om de democratie en de rechtsstaat in het land te bevorderen, te beperken.Ook moet de Europese investeringsbank geen zaken meer doen met Turkije, meent Gabriel.CSU-leider Horst Seehofer, CDU-partijvoorzitter Julia Klöckner en FDP-leider Christian Lidner spraken zich onlangs al uit voor een stop van de financiële toetredingssteun aan Turkije. In de periode van 2014 tot 2020 zou Turkije in totaal 4,5 miljard euro krijgen. Daarvan is tot op heden slechts een klein deel betaald.NCTV Dreigingsbeeld_Terrorisme_Nederland_45,_juni_2017
Den HaagFM 11.07.2017 De Raad van Gemeenschappen uit Koerdistan (DemNed) is geschrokken van het nieuws dat onze stad een bolwerk is voor Turkse spionnen. “We waren al bang, maar de sfeer lijkt nu nog grimmiger”, dat zegt een woordvoerder van DemNed (naam bekend bij de redactie) in het programma Hou je Haags! op Den Haag FM. “Het is echt schrikken dat de macht van Turkije tot hier in Den Haag reikt. De overheid moet de Turkse inlichtingendienst een halt toeroepen.”
“We hopen dat de Nederlandse overheid diens verantwoordelijkheid neemt. Het kan toch niet zo zijn dat dit soort praktijken in Den Haag worden toegelaten. Er wordt hier bedacht hoe mensen die sympathiseren met de oppositiepartijen in Turkije kunnen worden omgebracht.”
Volgens de woordvoerder vrezen Haagse Koerden al sinds 2013 voor hun leven. Toen werd onder andere één van de oprichtsters van de PKK in Parijs vermoord. “Er zijn toen drie Koerdische vrouwen in Parijs omgebracht. Sindsdien hebben we al het gevoel dat we niet veilig zijn. Mensen met een andere mening zijn zelfs in veilige landen hun leven niet zeker. We hebben het gevoel dat inlichtingendiensten specifiek opzoek zijn naar ons.” …lees meer
Telegraaf 04.07.2017 De Turkse extreem-nationalistische organisatie waarvoor de Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid onlangs waarschuwde, is actief in ons land. Dat meldt Het Parool dinsdag.
Volgens de NCTV had een paramilitaire knokploeg uit Turkije een Nederlandse afdeling opgericht, zonder de naam daarvan te noemen. „Deze groep zou in de toekomst mogelijk, net als in Turkije, in Nederland kunnen worden ingezet voor buitenwettelijke acties jegens politieke tegenstanders van Erdogan”, stelt de NCTV in een rapport.
De club die in Turkije regelmatig gewelddadig is tegen critici van president Erdogan heet Osmanli Ocaklari (Ottomaanse Haarden). Hoewel de NCTV wil niet zeggen of de genoemde organisatie die ins ons land actief is, inderdaad Osmanli Ocaklari is, staat de club in Turkije bekend als extreem nationalistisch en gewelddadig.
Elsevier 28.06.2017 Tuig en tirannie zijn innige bondgenoten. Beschaafde mensen zijn niet in staat om zomaar geweld te gebruiken tegen de medemens. Volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zou de president van Turkije, Recep Tayyip Erdoğan, knokploegen in stelling brengen om de dissidenten en oppositie in de Nederlandse steden hard aan te pakken. In feite gaat het hier om tuig.
Hetzelfde type gepeupel werd na de zogenaamde mislukte staatsgreep in 2016 door Erdoğan en moskeeën opgeroepen om de straat op te gaan. Ze mochten zich uitleven op Turkse militairen, politieagenten en burgers die geen aanhangers waren van Erdoğan. U zult zich afvragen hoe dit mogelijk is. We duiken daarvoor even in de politieke geschiedenis van tuig.
Het instrumentele karakter van tuig
Tuig is een dubbelzinnig woord. Het betekent ook gereedschap. Dingen die een tuig zijn, zijn een soort gereedschap, een instrument. Het instrumentele karakter van tuig: ook het gepeupel kan als instrument worden gebruikt. Hetzij door onbeheersbare oerkrachten (emoties) of door anderen. Een tuig moet het hebben van zijn brute, fysieke kracht.
Tuig is vooral in de moderne tijd gepolitiseerd, als voortvloeisel van het lompenproletariaat. Dat is een uitvinding van Karl Marx. Despotische politici waren ook in de premoderne tijd bereid om groepjes tuig als politiek instrument te gebruiken. Maar ze wilden nooit met ze worden geassocieerd. Dat is veranderd. Moderne despoten richten zelfs desnoods een leger van tuig op. Het bekendste tuigleger in Europa heette in het nationaal-socialistische tijdperk de Sturmabteilung (de SA).
De nazi’s ontdekten snel de onmisbare waarde van een tuigleger. De SA was voor en na de machtsovername van nazi’s aan geen enkele wet gebonden, alleen aan de wil van de leider. Moorden, mishandelen, verminken, vrees aanjagen, lijken wegwerken, demonstraties verstoren, stemmen ronselen en bedreigen, alles was geoorloofd. De Bolsjewisten bestonden ook niet alleen uit arbeiders of gelovige intellectuelen. Ook zij maakten heel graag gebruik van tuig.
Hezbollah, het bovenwettelijke tuigleger van de ayatollahs
Het gebruik van buitenwettelijk geweld tegen andersdenkenden is niet voorbehouden aan de Europese geschiedenis. Ook in het Midden-Oosten is gebruikelijk om met behulp van tuig een politieke beweging te verdedigen.
Zo maakte imam Khomeini ruimhartig gebruik van het buitenwettelijke geweld om zijn tegenstanders te onderdrukken. Daarvoor is in Iran een naam bedacht: hezbollah. Hezbollah was het bovenwettelijke leger van ayatollahs.
Zij vielen op straat op klaarlichte dag opponenten aan die hun eigen kranten of boeken aan het verkopen waren. Duizenden zijn in de jaren tachtig van de vorige eeuw op deze manier verminkt of gedood op straten van Iran.
De groepjes van hezbollah bestonden uit oud-criminelen, sportschoolfiguren, hoeren, en zelfs pedofielen en souteneurs die plotseling een legaal beroep hadden gevonden. In naam van de leider vielen ze anderen aan en daarbij riepen ze: er is één partij, de partij van Allah, met één leider, imam Khomeini.
Het leger van tuig was zo succesvol dat de leider besloot ze te organiseren in een goed georganiseerd verband: de militie Basij. De harde kern van Basij bestaat nog steeds uit tuig. Toen het regime in 2009 in het nauw werd gedreven, werden zij gemobiliseerd om onschuldige demonstranten te mishandelen, dan wel te doden.
Overigens organiseert de Iraanse staat nu met succes ook het Iraakse tuig. Deze groep Irakezen wordt ingezet tegen IS maar zal later zeker worden ingezet voor andere doelen. De verbondenheid tussen tuig en tiran brengt een soort geweld teweeg waartegen de beschaafde mensen weerloos zijn. De tirannen organiseren de rancune. Dat is het kader waarbinnen de tirannie het noodzakelijke buitenwettelijke geweld organiseert.
Turkse paramilitaire knokploegen in Nederland
Terug naar Erdoğan. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, Dick Schoof, schrijft in een rapport dat de Turkse regering paramilitaire knokploegen buiten Turkije aan het organiseren is. Daarvoor zou in Nederland al een afdeling zijn opgericht.
Elsevier Weekblad meldde al in 2016 dat Turkije daarvoor de gevreesde Turks-Duitse boksclub wilde inzetten. In oktober 2016 schreef Elsevier-misdaadverslaggever Gerlof Leistra dat ‘Osmanen Germania BC een afdeling heeft opgezet in Twente. Intussen heeft de club ook een afdeling in Rotterdam.’ De Turkse despoot heeft eigenaardige vrienden.
Het Erdoğan-tuig moet Nederland worden uitgezet !!!!!!
Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
Telegraaf 24.06.2017 Bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en binnen de Turkse gemeenschap bestaat angst voor knokploegen die het hebben gemunt op tegenstanders van president Erdogan.
De vrees bestaat dat ze ook hier de kop opsteken. De NCTV uit in een nieuw dreigingsbeeld zijn zorgen over de paramilitairen, maar noemt de naam van de groep niet.
Volgens bronnen gaat het om Osmanli Ocaklari. De organisatie wordt in verband gebracht met gewelddadige incidenten in Turkije. Osmanli Ocaklari heeft hier een afdeling.
Elsevier 24.06.2017 De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof waarschuwt in een rapport voor paramilitaire knokploegen in Turkije. Een van die groepen heeft volgens de NCTV ook een Nederlandse afdeling opgericht.
Een politiebron meldt aan Elsevier Weekblad dat het onder meer gaat om een gevreesde Turks-Duitse boksclub. In oktober 2016 kwam aan het licht dat Osmanen Germania BC een chapter heeft opgezet in Twente. Ondertussen heeft de club ook een afdeling in Rotterdam.
Er zouden al driehonderd aanmeldingen zijn voor de boksclub, schrijft misdaadverslaggever Gerlof Leistra.
Officieel gaat het om een boksclub, maar de leden dragen net als onder meer de Hells Angels motorjacks met colors (clubemblemen). Ook de organisatie doet denken aan die van internationale motorclubs.
Het gerucht dat er een nieuwe allochtone motorclub naar Nederland zou komen, deed al langer de ronde. Experts van de politie vreesden dat de United Tribuns naar Nederland zouden komen, een uiterst gewelddadige club.
Werken als uitsmijters en beveiligers
Osmanen Germania BC telt in Duitsland naar schatting 1.500 leden. Het zijn vechtsporters die onder meer werken als uitsmijters en beveiligers, maar ook actief zijn in onder meer de drugs- en wapenhandel. Ze gelden als aanhangers van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en onderhouden contacten met de extreemrechtse Grijze Wolven. In Duitsland hebben ze ruzie met de Koerdische Bahoz, die ook trekken heeft van een motorclub.
Een verbod van motorclubs is in Nederland nooit gelukt. Deze optie moet opnieuw serieus worden overwogen,schreef Gerlof Leistra vorig jaar >
In dagblad Tubantia waarschuwt burgemeester Onno van Veldhuizen van Enschede zijn collega’s geen toestemming te geven voor een eigen clubhuis. Volgens hem dringen de clubs zich op bij horecazaken, muziek- en sportverenigingen. ‘Wees niet naïef. Rond die clubs hangt een zweem van criminaliteit en veel leden hebben een strafblad. Ze zijn niet welkom.’
‘Je hoeft niet bang te zijn voor ons’
Eerder sloot de gemeente Enschede het clubhuis van Satudarah. Met die club onderhouden de leden van Osmanen Germania BC naar eigen zeggen vriendschappelijke contacten. Woordvoerder Fatih Karagus – bestuurslid van de eerste chapter – zegt dat ze geen motorclub zijn. ‘We zijn een boksclub, bedoeld om kwetsbare jongeren te helpen een normale plek te krijgen in de maatschappij. Voor ons hoef je niet bang te zijn.’
In een filmpje op YouTube poseren leden van Osmanen Germania BC met vuurwapens, maar er is geen motor te zien. De laatste jaren is in Nederland sprake van grote spanning tussen onder meer de Hells Angels, Satudarah en ‘nieuwe’ clubs als No Surrender, de Bandidos en de Mongols.
Gerlof Leistra (1959) is misdaadverslaggever van Elsevier Weekblad. Leistra is gespecialiseerd in verhalen over moord en doodslag, tbs en georganiseerde misdaad.
Elsevier 23.06.2017 Een ander opvallend element uit het rapport is het verschijnsel van paramilitaire knokploegen in Turkije. Een van die groepen heeft volgens de NCTV ook een Nederlandse afdeling opgericht. De groep zou in de toekomst mogelijk in Nederland kunnen worden ingezet om tegenstanders van de Turkse president Erdogan aan te pakken, aldus het rapport.
Ook wordt er gewezen op toenemende spanningen in de samenleving, onder meer na de Rotterdamse rellen rond het Turkse referendum over de grondwetswijziging, en de recente onrust binnen de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. Volgens het rapport bevestigt de aanslag op een moskee in Londen afgelopen maandag dat de ‘aanhoudende polarisatie rondom de islam niet zonder gevolgen blijft,’ zegt de coördinator.
Telegraaf 23.06.2017 De Nederlandse inlichtingendiensten maken zich zorgen om de mogelijke komst van ’paramilitaire knokploegen’ uit Turkije, die ook in het buitenland actief zijn en naar Nederland zouden kunnen komen. Dat meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in een rapport over de dreiging van terrorisme in Nederland.
Het vrijdag verschenen 45e rapport over het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) is vanwege recente aanslagen vervroegd verschenen. De NCTV wijst ook op de toenemende spanningen in de samenleving, onder meer na de rellen rond het Turks grondwetreferendum en onrust binnen de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. „De aanslag bij een moskee in Londen bevestigt dat de aanhoudende polarisatie rondom de islam niet zonder gevolgen blijft”, aldus het dreigingsrapport.
„Zorgelijk is dat in Turkije paramilitaire knokploegen actief zijn”, luidt het rapport. „Eén van die groepen is ook buiten Turkije (buitenwettelijk) actief en heeft een Nederlandse afdeling opgericht. Deze groep zou in de toekomst mogelijk, net als in Turkije, in Nederland kunnen worden ingezet voor buitenwettelijke acties jegens politieke tegenstanders van Erdogan.”
VK 23.06.2017 Een extreem-nationalistische, Turkse organisatie die beschikt over paramilitaire knokploegen, heeft een afdeling opgericht in Nederland. Een zorgelijke ontwikkeling, stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het nieuwste Dreigingsbeeld Terrorisme dat vrijdagmiddag is uitgebracht.
‘Er zijn nog geen signalen dat een Turkse knokploeg al in Nederland geweld heeft gebruikt’, zegt een woordvoerder van de NCTV. De Nederlandse afdeling zou ‘in de toekomst mogelijk, net als in Turkije, in Nederland kunnen worden ingezet voor buitenwettelijke acties tegen tegenstanders van president Recep Tayyip Erdogan’.
De NCTV geeft de naam van het Nederlandse filiaal niet prijs. Volgens een Turkse bron zou het gaan om de jongerenclub Osmanli Ocaklari (de Ottomanenclub).
De NCTV plaatst de ontwikkeling in de trend van groeiende spanningen in de Turks-Nederlandse gemeenschap sinds de couppoging van juli vorig jaar. De afgelopen maanden heeft de campagne voor het door Erdogan gewonnen grondwetreferendum de onderlinge verhoudingen nog verder onder druk gezet. ‘De bestaande scheidslijnen in de Turkse samenleving, hebben de kloof tussen de verschillende groeperingen in Nederland verder verdiept’, stelt de NCTV.
Lees verder;
Eerder dit jaar liep een ruzie met Turkije uit op de grootste diplomatieke rel uit de recente Nederlandse geschiedenis. Hoe kon het zo uit de hand lopen? Een reconstructie.
In de partij Denk is een coup aan de gang waarbij oprichters Selçuk Öztürk en Tunahan Kuzu zich niets meer aantrekken van andere leden. Dit stelt prominent lid Ali Tsouli. Hij gaat in de aanval. De Denk-partijtop verweert zich. Denk Breda was de eerste lokale tak van de partij.
Ali Tsouli
De allereerste lokale afdeling van DENK keert zich nu al tegen de partijtop. DENK Breda is niet van plan mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar, omdat de partijtop zich ‘ondemocratisch, onprofessioneel, ondankbaar en vooral heel erg onbeschoft’ zou gedragen.
In een open brief aan DENK-voorzitter Selçuk Öztürk schrijft de lokale afdeling het onbegrijpelijk te vinden dat sinds de verkiezingen de communicatie met de achterban is stopgezet. Daarnaast hekelt DENK Breda het gebrek aan inhoudelijke discussie over de koers van de partij, meldt de Volkskrant vrijdag.
De partijtop zelf zegt blij te zijn met de kritiek. Die is ‘alleen maar goed en dat houdt ons scherp’. De partijtop zegt zelf in gesprek met de leden te willen gaan. Opvallend, omdat DENK ook aangeeft te overwegen zonder de huidige afdeling-Breda mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Breda.
Geen contact met achterban
DENK mocht na de verkiezingen van 15 maart met drie zetelsplaatsnemen in de Tweede Kamer. Naast Öztürk ging lijsttrekker en medeoprichter Tunahan Kuzu door als Kamerlid. De oud-PvdA-politici verwelkomden daarnaast de voormalige Marokkanen-belangenbehartiger Farid Azarkan. Azarkan en Kuzu hebben zich sinds de verkiezingswinst niets meer aangetrokken van de lokale afdelingen die in het afgelopen jaar zijn opgericht.
De Kamerleden zouden zich hebben teruggetrokken uit WhatsApp-groepen. Ook Öztürk reageerde nauwelijks op leden en lokale politici van de partij. Onbegrijpelijk, vindt onder anderen Ali Tsouli, die aan de wieg stond van de afdeling in Breda. ‘De lokale afdelingen waren supergemotiveerd. Dat moet je dan toch warm houden in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen?’
DENK heeft inderdaad grote ambities voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Donderdag werd duidelijk dat de partij hoopt op vijf zetels in de gemeenteraad van Amsterdam. In de hoofdstad deed de partij het tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in maart opvallend goed. DENK liet SP en PVV achter zich, en kreeg bijna 7 procent van alle stemmen in de hoofdstad. Vooral in Nieuw-West deed de partij van Öztürk het goed.
‘Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer zagen wij in Amsterdam dat de kiezer erg enthousiast werd van het geluid van DENK,’ zegt Kuzu. ‘Er is op een fantastische wijze enthousiast campagne gevoerd en dit resulteerde in een historische uitslag.’
In Amsterdam moet DENK overigens waarschijnlijk concurreren met Artikel 1, de partij van Sylvana Simons, die zich in eerste instantie bij DENK had aangesloten.
‘Öztürk trekt alles naar zich toe’
in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen geldt de kritiek vooral partijvoorzitter Öztürk. Aspirant-politici zeggen dat de voorzitter alle touwtjes in handen wil houden.
Niet alleen het landelijke partijbureau, maar ook de gang van zaken in de Tweede Kamer staat onder zijn controle. Daarnaast wil hij het voor het zeggen hebben bij lokale afdelingen. ‘Hij trekt alles naar zich toe,’ zegt een partijmedewerker tegen de Volkskrant.
Lokale tak doet niet mee aan gemeenteraadsverkiezingen
VK 23.06.2017 Denk Breda doet volgend jaar niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De afdeling van de partij hekelt het ondemocratische en weinig transparante handelen van de partijtop. Na de Tweede Kamerverkiezingen zijn de communicatielijnen met de achterban nagenoeg verbroken. Een inhoudelijke discussie over de koers van de partij ontbreekt.
In een brief aan partijvoorzitter Selçuk Öztürk, die in het bezit is van de Volkskrant, stelt de afdeling onder deze omstandigheden niet voor Denk de gemeenteraad in te willen. De afdeling, die zelf niet wil reageren, noemt het gedrag van de partijtop in de brief ‘onprofessioneel, ondankbaar en vooral heel erg onbeschoft’. Denk Breda, opgericht op 5 juni 2016, is de allereerste lokale afdeling van de partij.
De partijtop schrijft in een reactie dat het niet is uitgesloten dat Denk toch meedoet in Breda. Daarover heeft het bestuur nog geen besluit genomen. Op welke manier de partij dan kan meedoen, blijft onduidelijk. Dat er kritiek vanuit de achterban komt, is ‘alleen maar goed en dat houdt ons scherp’, aldus de partijtop. ‘Het is aan ons om met die leden in gesprek te gaan.’
Ook buiten Breda groeit de onvrede
Ook buiten Breda groeit de onvrede over het gebrek aan communicatie met lokale vrijwilligers. Dat blijkt uit gesprekken met leden die op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer stonden, met mensen die lokaal de kar trokken en uit interne communicatie die de Volkskrant heeft kunnen inzien. De kritische leden staan nog wel achter de standpunten van de partij.
Volgens de critici hebben de Denk-Kamerleden Tunahan Kuzu en Farid Azarkan zich na de Tweede Kamerverkiezingen teruggetrokken uit Whatsappgroepen met vrijwilligers, kandidaten en potentiële afdelingen. Öztürk bleef wel, maar reageerde niet of nauwelijks meer. Ook krijgen lokale medewerkers niet of nauwelijks een reactie van de partijtop op telefoontjes of e-mails.
‘Ik begrijp dat niet’, zegt Ali Tsouli, een van de oprichters van de afdeling Breda. ‘De lokale afdelingen waren supergemotiveerd. Dat moet je dan toch warm houden in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen?’
De onvrede van de leden richt zich vooral op Selçuk Öztürk
Een lokale campagneleider die anoniem wil blijven: ‘We hebben er talloze tanks benzine doorheen gedraaid, we hebben geflyerd, we hebben dag en nacht posters geplakt. En nu horen we helemaal niets meer van de partij.’
De onvrede van de leden richt zich vooral op Selçuk Öztürk. ‘Hij trekt alles naar zich toe’, zegt een partijlid dat op de Tweede Kamerlijst stond en niet met zijn naam in de krant wil. ‘Öztürk is partijvoorzitter, hij is Kamerlid én hij wil beslissingen nemen over de lokale afdelingen. Dat kan niet allemaal tegelijk.’
Dan heeft Selçuk al allemaal jaknikkers om zich heen verzameld, aldus Ali Tsouli.
Dat Denk nog geen algemene ledenvergadering heeft uitgeschreven, zet ook kwaad bloed. Volgens de statuten zou die vóór 1 juli moeten plaatsvinden. ‘Ik ben bang dat die vergadering er pas in oktober of november komt’, zegt Tsouli, ‘een paar maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dan is alles al geregeld. Dan heeft Selçuk al allemaal jaknikkers om zich heen verzameld.’
De partijtop van Denk stelt regelmatig in gesprek te zijn met lokale afdelingen. Dat Öztürk zowel partijvoorzitter als Kamerlid is, vinden zij niet problematisch. ‘Op basis waarvan zou de positie van partijvoorzitter een punt van discussie zijn? Bij een jonge beweging als Denk is het goed dat er, bij het begin van de in gang gezette groei, stabiliteit is.’
Wie zijn de kiezers van Denk? De Volkskrant zocht ze op. ‘Dieren worden in de Kamer beter vertegenwoordigd dan allochtonen.’ (+) Lees hier het hele artikel.
‘Drie zetels, Inshallah wordt meer.’ Bij de verkiezingen wist buitenbeentje Denk zich te verzekeren van een plek in de Tweede Kamer. De compromisloze houding heeft geloond. (+) Lees hier het hele artikel.
In de partij Denk is een coup aan de gang waarbij oprichters Selçuk Öztürk en Tunahan Kuzu zich niets meer aantrekken van andere leden. Dit stelt prominent lid Ali Tsouli. Hij gaat in de aanval. De Denk-partijtop verweert zich. Lees hier het interview. (+)
Telegraaf 23.06.2017 Er is onenigheid tussen de lokale afdeling van DENK in Breda en de partijtop. Dat bericht de Volkskrant vrijdag. De afdeling in de Brabantse stad wil volgend jaar niet meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen.
Uit een brief van de afdeling aan partijvoorzitter Selçuk Öztürk – in handen van de krant – wordt het gedrag van de top ,,onprofessioneel, ondankbaar en heel erg onbeschoft” genoemd. Een discussie over de inhoud van de koers zou ontbreken.
Volgens de krant is er binnen de partij veel onvrede over het handelen van de partijtop. Die zou nauwelijks nog contact hebben met lokale vrijwilligers. Ook zou Öztürk te veel verantwoordelijkheden naar zich toe trekken.
De partijtop stelt in een reactie regelmatig overleg te voeren met afdelingen in het land. Ook laat zij weten dat deelname aan de verkiezingen in Breda nog niet is uitgesloten.
Elsevier 23.06.2017 De allereerste lokale afdeling van DENK keert zich nu al tegen de partijtop. DENK Breda is niet van plan mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar, omdat de partijtop zich ‘ondemocratisch, onprofessioneel, ondankbaar en vooral heel erg onbeschoft’ zou gedragen.
In een open brief aan DENK-voorzitter Selçuk Öztürk schrijft de lokale afdeling het onbegrijpelijk te vinden dat sinds de verkiezingen de communicatie met de achterban is stopgezet. Daarnaast hekelt DENK Breda het gebrek aan inhoudelijke discussie over de koers van de partij, meldt de Volkskrant vrijdag.
De partijtop zelf zegt blij te zijn met de kritiek. Die is ‘alleen maar goed en dat houdt ons scherp’. De partijtop zegt zelf in gesprek met de leden te willen gaan. Opvallend, omdat DENK ook aangeeft te overwegen zonder de huidige afdeling-Breda mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Breda.
Geen contact met achterban
DENK mocht na de verkiezingen van 15 maart met drie zetelsplaatsnemen in de Tweede Kamer. Naast Öztürk ging lijsttrekker en medeoprichter Tunahan Kuzu door als Kamerlid. De oud-PvdA-politici verwelkomden daarnaast de voormalige Marokkanen-belangenbehartiger Farid Azarkan. Azarkan en Kuzu hebben zich sinds de verkiezingswinst niets meer aangetrokken van de lokale afdelingen die in het afgelopen jaar zijn opgericht.
De Kamerleden zouden zich hebben teruggetrokken uit WhatsApp-groepen. Ook Öztürk reageerde nauwelijks op leden en lokale politici van de partij. Onbegrijpelijk, vindt onder anderen Ali Tsouli, die aan de wieg stond van de afdeling in Breda. ‘De lokale afdelingen waren supergemotiveerd. Dat moet je dan toch warm houden in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen?’
DENK heeft inderdaad grote ambities voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Donderdag werd duidelijk dat de partij hoopt op vijf zetels in de gemeenteraad van Amsterdam. In de hoofdstad deed de partij het tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in maart opvallend goed. DENK liet SP en PVV achter zich, en kreeg bijna 7 procent van alle stemmen in de hoofdstad. Vooral in Nieuw-West deed de partij van Öztürk het goed.
‘Tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer zagen wij in Amsterdam dat de kiezer erg enthousiast werd van het geluid van DENK,’ zegt Kuzu. ‘Er is op een fantastische wijze enthousiast campagne gevoerd en dit resulteerde in een historische uitslag.’
In Amsterdam moet DENK overigens waarschijnlijk concurreren met Artikel 1, de partij van Sylvana Simons, die zich in eerste instantie bij DENK had aangesloten.
‘Öztürk trekt alles naar zich toe’
in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen geldt de kritiek vooral partijvoorzitter Öztürk. Aspirant-politici zeggen dat de voorzitter alle touwtjes in handen wil houden.
Niet alleen het landelijke partijbureau, maar ook de gang van zaken in de Tweede Kamer staat onder zijn controle. Daarnaast wil hij het voor het zeggen hebben bij lokale afdelingen. ‘Hij trekt alles naar zich toe,’ zegt een partijmedewerker tegen de Volkskrant.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
AD 23.06.2017 Denk Breda doet volgend jaar niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De lokale afdeling van de partij noemt de werkwijze van de partijtop ‘ondemocratisch en weinig transparant’.
Dat schrijft de Volkskrant vandaag. Denk Breda heeft een boze brief geschreven aan partijvoorzitter Selçuk Öztürk. De lokale afdeling noemt het gedrag van de partijtop ‘onprofessioneel, ondankbaar en vooral heel erg onbeschoft’.
Denk Breda is het niet eens met de koers van de partij na de Tweede Kamerverkiezingen. De partijtop schreef echter in een reactie dat het nog helemaal niet zeker is dat Denk Breda niet meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen. Dat het bestuur daar nog over moet beslissen. Volgens de partijtop is het ‘alleen maar goed’ dat er kritiek komt vanuit de achterban.
De krant schrijft dat Denk-Kamerleden Tunahan Kuzu en Farid Azarkan zich na de Tweede Kamerverkiezingen teruggetrokken uit Whatsappgroepen met vrijwilligers, kandidaten en potentiële afdelingen. Öztürk bleef wel, maar reageerde niet of nauwelijks meer.
“Ik begrijp dat niet”, aldus Ali Tsouli, een van de oprichters van de afdeling Breda. “De lokale afdelingen waren supergemotiveerd. Dat moet je dan toch warm houden in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen?”
Denk Breda was de eerste lokale tak van de partij.
We durven jullie effe niet in de ogen te kijken !!!!
Onderzoek zetelverlies
Vandaag presenteert de burgemeester van Breda, Paul Depla PvdA, zijn analyse over de historische verkiezingsnederlaag van de Partij van de Arbeid. Na het recordverlies van 15 maart 2017 onderwierp Depla zijn partij aan een grondig onderzoek.
AD 22.06.2017
Rapporteur Paul Depla
Paul, burgemeester van Breda, is de auteur van een rapport over de dramatische verkiezingsnederlaag die zijn partij op 15 maart leed (van 38 naar 9 zetels). Een van zijn aanbevelingen: de PvdA moet gezelliger worden en minder betweterig. Op afdelingsvergaderingen mag voortaan best worden gelachen.
AD 21.06.2017
Tenslotte gaat het om een partij waarvan oud-minister Hedy d’Ancona ooit zei: de gemiddelde begrafenis is gezelliger dan onze congressen.De twee kleinzoons van oud-KVP-minister Frans Teulings hoorden bij de vertrouwelingen van Wouter Bos en Diederik Samsom en zijn nu close met Lodewijk Asscher. Ook die hoorde ik tijdens een politiek café in het Badhuistheater in Amsterdam zeggen dat de humor terug moest komen in de PvdA. Het lijkt me zoiets als zoeken naar water in de woestijn, was mijn eerste reactie.
Tenslotte gaat het om een partij waarvan oud-minister Hedy d’Ancona ooit zei: de gemiddelde begrafenis is gezelliger dan onze congressen
AD 21.06.2017
In dagblad Trouw geeft Depla alvast inzage in zijn rapport. De partij moet zich volgens zijn onderzoek ‘volledig focussen op de thema’s werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving om het geloof in de sociaaldemocratie terug te winnen.’
AD 21.06.2017
Depla deed onderzoek naar het historische zetelverlies tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart 2017. De PvdA ging van 38 naar 9 zetels in de Tweede Kamer. De PvdA verloor 29 zetels en zit nu dus nog maar met negen leden in de Kamer.
De PvdA in anderhalve minuut NOS – Sinds hun start, kort na de Tweede Wereldoorlog, is de partij niet zo klein geweest.
Ook NU.nl deed afgelopen tijd onderzoek naar de achtergronden van het verlies van de PvdA. Onder andere de manier van regeren met de VVD, de ouderwetse partijstructuur en de lijsttrekkersverkiezing speelden een rol.
Dat betekent niet alleen dat de rijksbijdrage vanaf begin volgende maand wordt verlaagd, maar ook dat er veel minder Kamerleden een deel van hun salaris afdragen aan de partij.
Daarnaast kampt de partij met problemen met een nieuw administratiesysteem. De invoering van het systeem verloopt verre van vlekkeloos. Door een fout in het boekhoudsysteem zijn honderden openstaande rekeningen niet geïnd.
Het contributiegeld van veel leden staat nog niet op de PvdA-rekening en ook de afdracht van een aantal politici is nog niet geïnd. Om welke bedragen het gaat wil de partij niet zeggen.
Mes in personeelsbestand
Na de verkiezingen is er een ware crisis uitgebroken bij de PvdA. Ook voorzitter Hans Spekman moest uiteindelijk het veld ruimen, en zal in oktober aftreden. Om te zorgen dat dit netjes gebeurt, had de afzwaaiend partijvoorzitter Spekman gevraagd langer te mogen blijven. “Ik wil geen bende achterlaten,” zei hij op een ledenraad in maart dit jaar. Na de zomer kiezen de PvdA-leden zijn opvolger.
Door de bezuinigingen zal hij niet de enige PvdA’er zijn die de deur wordt gewezen. Inmiddels zijn reeds tientallen medewerkers in de Tweede Kamer en op het partijbureau hun baan kwijt geraakt. Dat meldt RTL Nieuwsmaandag.
De uitslag van de 2e kamerverkiezingen 15.03.2017 betekent het (voorlopig) einde van het noorden als sociaal-democratisch bolwerk. De PvdA leidt ook in Friesland, Groningen en Drenthe verpletterende verliezen. Toch weet de SP in het hart van het aardbevingsgebied – Loppersum – maar mondjesmaat te profiteren.
Wel domineren in Oost-Groningen de socialisten samen met de PVV die daar in bijna elke gemeente haar beste resultaat ooit neerzette.
Stemmen tellen op het stembureau Foto: Rob Ramaker/Elsevier
Aardbevingen als belangrijk campagnethema
‘Het is toch niet te geloven dat je in de rij moet staan?’ Hardop verbaasden bewoners van Loppersum zich woensdagavond over de rij stemmers die zich vanuit de raadskamer naar buiten slingerde. De opkomst was ook hier met ruim 82 procent flink hoger dan in 2012. In dat jaar had in het naburige Huizinge een aardbeving plaats met een kracht van 3,6. De start, zo bleek achteraf, van het protest tegen de door de gaswinning veroorzaakte bevingen en schade.
De aardbevingen waren een belangrijk campagnethema, zeker in Loppersum. Burgemeester Albert Rodenboog (CDA) ziet de impact hiervan zeker in de uitslag. Tegen de landelijke trend in groeit de SP hier met 4 procentpunten. ‘De SP heeft zich hier altijd sterk geprofileerd op het aardbevingsdossier.’ Toch is de invloed beperkt. De meeste kiezersbewegingen passen beter in het landelijke beeld. GroenLinks won fors, net als het CDA dat hier de grootste is geworden.
Veel kiezers in Loppersum bevestigden dat de bevingen meewogen in hun keuze. ‘Zeker weten,’ zegt Sander Eisinga (30), die de VVD verruilde voor D66. Hij hoorde hoe premier Mark Rutte bij Pauw & Jinek de schadeafhandeling ‘netjes’ noemde. ‘Daar denken wij anders over,’ zegt hij. Hij voelt het in ‘kopzorgen, tijd en in de portemonnee’. Eisinga verkocht zijn huis met 20 tot 25 procent verlies en kreeg slechts een deel gecompenseerd. Na de uitzending stuurde hij een mail naar de VVD, maar kreeg geen reactie. ‘Dat is prima, maar dan ben je deze stem kwijt.’
‘De kraan moet dicht’
Net als Eisinga ondervinden veel mensen die in de rij staan voor het gemeentehuis persoonlijk gevolgen van de bevingen. Ze hebben schade, hun huis moet bevingsbestendig worden gemaakt en in één geval zelfs nieuw worden gebouwd. ‘Dat kost erg veel tijd,’ zegt Anita Weistra (51). Om de scheuren in haar huis te laten repareren, kreeg ze te maken met bureaucratie, keuringen en contra-expertises. ‘Dat zijn we wel erg zat.’
Kiezers die de bevingen laten meewegen, doen dat elk op hun eigen manier. Meer mensen sloten net als Eisinga de VVD uit. Anderen stemmen voor een partij met ‘aandacht voor alternatieve energie’; dat wil zeggen: GroenLinks. Sommigen zien in de onrust een directe aanleiding PVV of SP te stemmen. Joyce Alders (27) verhuisde een jaar geleden vanuit Groningen naar Loppersum. Afgelopen zaterdag voelde ze voor het eerst een aardbeving. Het heeft haar letterlijk geschokt, en ze stemt PVV. ‘Er moet echt iets veranderen.’ Greetje Groen (58) stemt dit maal SP. Ze voelt mee met de mensen die psychologisch lijden onder de bevingen. ‘De kraan moet dicht.’
De uitslag markeert het (voorlopig) einde van de provincie Groningen als rood bolwerk. De PvdA die hier traditioneel domineert, lijdt een onthutsend verlies.
In Loppersum hebben PVV en SP slechts licht geprofiteerd van de afstraffing van de PvdA. Maar in Oost-Groningen, een regio die kampt met bevolkingskrimp en hoge werkloosheid, beleven deze partijen een verdere opmars. In bijna alle gemeentes benaderden (SP) of verbeterden (PVV) ze hun beste score ooit. En in heel Oost-Groningen, behalve Stadskanaal, is één van beide de grootste.
Onvrede
Bij de PvdA zijn al vele gesprekken gevoerd met de leden en de achterban en zijn er onderzoeken gedaan zoals wat van Waarde is – en meer. Het ging al wat langer niet zo best met de partij !!!
De voormalige PvdA-aanvoerder Wouter Bos en andere pleitte al eens voor samenwerking tussen zijn PvdA en GroenLinks (eventueel met de SP) om in de formatie sterker te staan. Zo’n blok met zo’n 23 zetels had nu meer voor elkaar kunnen krijgen dan elk van de partijen afzonderlijk.
Het uitblijven van linksesamenwerking is kort te verklaren: de partij waarmee het goed gaat wil niet. En, voeg ik eraan toe, is geneigd tot zelfoverschatting, zoals de PvdA van Den Uyl met haar meerderheidsstrategie liet zien en GroenLinks van Klaver met het concept van ‘een beweging’ nu. zie:>hier
Kortom,“Heeft de PvdA nog bestaansrecht? Het is een harde vraag, maar je moet hem stellen.”
De beweging werd al weer een tijdje geleden in het leven geroepen om de koers van de partij aan de kaak te stellen, maar de initiatiefnemers vinden dat er ‘nog steeds niks is veranderd’.
Dat komt volgens Monasch omdat de PvdA niet meer de brede volkspartij voor de gewone man is.
Hij stelt dat de meesten hun lidmaatschap ‘zo kunnen inruilen voor Groen Links’. ,,We zijn te veel een bestuurderspartij geworden. Wij zijn een partij geworden voor de hoogopgeleide politiek correcte medemens. Dit zegt hij tegen de Leeuwarder Courant.
Overigens gaan al enige jaren dergelijke geluiden op !!
Het NWO-rapport Diploma Democracy (download) laat namelijk zien dat het kabinet en de Tweede Kamer vrijwel uitsluitend bestaat uit hooggeleerden en academisch afgestudeerden. Binnen de raadsfractie is zelfs de aanbeveling gedaan dat nieuwe kandidaten voor de raadsfractie ten minste hbo-niveau moeten hebben.
Crisis
Is er sprake van een crisis in de sociaal-democratie? Na de zeperd van de Partij van de Arbeid op 15 maart 2017 in Nederland, een gedecimeerde Parti Socialiste in Frankrijk en het verlies waarop de Britse Labourpartij op 8 juni lijkt af te stevenen, lijkt het einde van grote sociaal-democratische partijen nabij. Elsevier.nl deed een rondvraag naar de oorzaken.
Klara Boonstra (Directeur Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA):
‘Een crisis in de sociaal-democratie? Dat zijn grote woorden. Het hangt erg van de analyse af. Bekijk je het vanaf 1990, of in de laatste tien jaar? Dan krijg je al volkomen verschillende conclusies. Het woord crisis, daar geloof ik niet zo in.
‘Een oorzaak van de nederlaag bij de afgelopen verkiezingen is de opkomst van partijen die een deelbelang vertegenwoordigen. Er is nu een Partij voor dieren, een partij die opkomt voor etnische minderheden en een partij voor ouderen. Naarmate de samenleving heterogener wordt, worden deze partijen aantrekkelijker. Daarmee neemt de vraag naar een traditionele volkspartij af.
‘Een ander interessant fenomeen is dat partijen die niet dominant zijn in een coalitie daarvan schade ondervinden: D66 na Paars II, het CDA na Rutte I, en nu de PvdA in Rutte II. De afgelopen kabinetsperiode heeft de PvdA, in de ogen van de kiezer, te weinig de belangen van de verzorgingsstaat verdedigd. Sterker, het belang van de economie stond voorop ten koste van het belang van de werkenden.
Verandering arbeidsmarkt
‘De arbeidsmarkt is natuurlijk ingrijpend veranderd en die verandering zet door. Voornamelijk voor mensen die niet hoogopgeleid zijn, kan dat in de nabije toekomst problematisch worden. Het cynische is dat Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.) wel een poging heeft gedaan om de arbeidsmarkt te hervormen, maar dat is naar de smaak van de kiezer te weinig gelukt.
Zijn voorgangers Henk Kamp (VVD, red.) en Piet Hein Donner (CDA, red.) hebben daar veel minder aandacht aan besteed. Die worden vervolgens niet bestraft, omdat ze buiten beeld blijven. Hetzelfde kan GroenLinks nu overkomen.
‘De kerk, de PvdA en vakbond FNV zijn de enige instituties in Nederland die het oogmerk hebben alle klassen te vertegenwoordigen. Dit geldt voor iedereen, laag- en hoogopgeleiden. Uiteindelijk is de PvdA er om te verbinden, en dat gaat het beste door werk. Of, om Ernst Hirsch Ballin te citeren: ‘Arbeid is de sleutel tot het plein van de samenleving.’
René Cuperus (onderzoeker van de Wiardi Beckman Stichting):
‘Er zijn mensen die zeggen dat de sociaal-democratie klaar is, zijn klus heeft gedaan, omdat de samenleving af is, en iedereen geëmancipeerd. Maar dat is een dubieuze voorstelling van zaken.
‘Volgens mij is er sprake van een bredere politieke systeemcrisis. Een crisis van vertrouwen en vertegenwoordiging. De sociaal-democratie is daarvan het zwaarste slachtoffer, maar dit raakt ook christen-democraten en andere gevestigde partijen. In de twintigste eeuw had het kapitalisme twee remmen, enerzijds de sociaal-democratie, anderzijds het christendom.
Secularisering en individualisering hebben dat veranderd. Solidariteit, wat vroeger de lijm van de sociaal-democratie was, werkt niet in een samenleving waarin niemand meer een vaste baan krijgt, of waar niemand meer “in control” lijkt over de grenzen.
Establishment geworden
‘Vroeger stonden de sociaal-democraten met één been in de gevestigde orde, en met één been erbuiten. De PvdA onder Joop den Uyl zou je toch nooit elite of establishment noemen? De afgelopen twintig jaar is dat veranderd: de PvdA is gaan samenvallen met het establishment. Door neoliberaal mee te bezuinigen op de verzorgingsstaat, door het steeds meer wegvallen van de links/rechts-tegenstelling in de politiek.
Iets soortgelijks zie je in Frankrijk en Groot-Brittannië. Ook de zogenoemde Derde Weg, waarvoor Frankrijk nu met Emmanuel Macron gaat kiezen, draagt bij aan het ontstaan van een ‘marktsamenleving’. Dit heeft de sociaal-democratie onherkenbaar gemaakt.
‘De lijnen die door de samenleving lopen zijn veranderd: de PvdA was altijd een overbruggingspartij: tussen hogere en lagere middengroepen, tussen het rode noorden en de grote steden, tussen man en vrouw, migrant en niet-migrant. De sociaal-democratie wist die voorheen te verenigen.
De PvdA van Willem Drees bestond uit drie stromingen: de SDAP, de christelijk geëngageerden en de vrijzinnigen. Die zijn respectievelijk terechtgekomen bij SP, GroenLinks en D66.
Geen monopolie
‘De klassieke middenpartijen hebben niet het monopolie op de democratie. De samenleving is in hoog tempo veranderd: dan is het ook niet gek dat nieuwe partijen en bewegingen zich roeren. De vraag is wel even wat het alternatief voor het klassieke partijenkartel is. Daar ben ik niet helemaal gerust op. Neem de nationaal-populistische opstand tegen het establishment.
Een belangrijk alarmsignaal, maar ook met risico’s voor de rechtsstaat en de multiculturele verhoudingen. Met daartegenover de technocratie in Europa. Of de platte identiteitspolitieke zwart-witkeuzen: honderd procent voor Europa of honderd procent nationalist. Zie de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen.
‘Zal Europa erin slagen ook in een mondialiserende wereld een werkende democratie en een verzorgingsstaat overeind te houden? Dat is de kernvraag. Mensen beginnen het vertrouwen in het antwoord daarop te verliezen, ook en vooral van sociaal-democraten.
Adriaan van Veldhuizen (promoveerde aan de Universiteit Leiden op de geschiedenis van de SDAP, de voorloper van de PvdA):
‘Afgelopen twintig jaar hinkt de sociaal-democratie op twee gedachten: enerzijds de Derde Weg van Tony Blair en Wim Kok, anderzijds zeer gepolitiseerd activisme, zoals Jeremy Corbyn nu in Engeland, of Benoît Hamon in Frankrijk. Deze twee stromingen botsen met elkaar.
Politiek zijn het twee uitersten die moeilijk in één programma zijn te verenigen. In een Europese denktank over de sociaal-democratie zag ik dat dit vraagstuk in bijna elk land terugkeert: allemaal weten ze dat dit het probleem is, maar toch ging niemand met de oplossing naar huis. Dat is één kant van het probleem.
‘De andere kant is het achterhaalde instituut van de politieke partij. Je ziet bij de verkiezingen in Frankrijk dat het voordeel van een politiek instituut is weggevallen; Macron kan vanuit het niets de grootste partij worden, maar ook Jean-Luc Mélenchon gooide in korte tijd hoge ogen.
Traditioneel was een stevig gevestigde partij erg in het voordeel, maar als je je achterban kunt bedienen met behulp van Twitter of Facebook, wordt dat voordeel kleiner. In Nederland zie je dat aan de opkomst van Thierry Baudet, die in zeer korte tijd twee zetels veroverde.
Links gedachtegoed
‘Wel merk je dat er nog steeds behoefte is aan links gedachtegoed. GroenLinks en Mélenchon scoorden prima. In Duitsland komt ook Martin Schulz nu met een overwegend links programma. Volgens mij moeten de sociaal-democraten leren van de negentiende eeuw: gewoon twee of drie thema’s uitkiezen waar men waarde aan hecht, en voor die thema’s op de bres staan.
In de negentiende eeuw waren dat bijvoorbeeld het algemeen kiesrecht en de achturige werkdag. Zo zou je nu kunnen kiezen voor een basisinkomen en een klimaatneutrale overheid. Plannen mogen best lastig zijn om te bereiken, maar dit biedt kiezers meer perspectief dan een procentje erbij aan het eind van de maand.’
Lees hier meer over de PvdA, de verkiezingen en de formatie
De conclusies van de officiële interne evaluatie van de PvdA sluiten aan bij het verhaal dat verslaggevers Frank Hendrickx en Ariejan Korteweg al maakten over de crisis in de PvdA én de vraag of de partij ondanks de grootste verkiezingsnederlaag uit de politieke geschiedenis toch zou kunnen gaan regeren. Paul Depla, die het onderzoek leidde, komt daarin ook aan het woord. Dat verhaal leest u hier.
‘Afgelopen zaterdag zei Asscher het voor de zevenentwintigste keer, ditmaal in onder andere Het Parool, een regiokrant uit Amsterdam: Hij. Doet. Het Niet. Waarom zou hij ook? Hij lijkt het prima naar zijn zin te hebben, als demissionair minister.’ Lees hier de column van Sheila Sitalsing.
Enkele tientallen burgemeesters en wethouders van de PvdA willen dat de partij gaat meeregeren. Burgemeester Jan Nieuwenburg van Hoorn: ‘In de oppositie gaan we een beetje lopen dolen. Eindelijk marcheert de economie. Dan moet je niet rechts er met de buit vandoor laten gaan.’
De onenigheid tussen VVD en PvdA over de lerarensalarissen leek tot een ‘kabinetscrisis’ te leiden in het demissionaire kabinet. Volgens de sociaal-democraten valt het allemaal reuze mee.
Zijlstra gaf aan dat de PvdA kan fluiten naar de hogere salarissen voor leraren die de partij in de begroting voor 2018 eist. ‘Hij had het misschien best kunnen regelen, maar dan had hij zijn mond moeten houden,’ zegt Zijlstra.
Omdat de formatiepartijen voorlopig niet met een regeerakkoord zullen komen, zal de begroting voor 2018 worden opgesteld door het demissionaire kabinet. Die begroting zorgt, met als aanleiding een (korte) nationale staking van leraren eind juni, voor geruzie tussen de partijen.
Asscher dreigt de begroting niet te ondertekenen, tenzij een salarisverhoging voor de leraren wordt meegenomen. De loonsverhoging kan het kabinet zo’n 1,8 miljard euro kosten.
Hoop gevestigd op formatiepartijen
Maar de situatie is niet zo ernstig, meent PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Omdat de VVD niet uitsluit aan de formatietafel alsnog te zullen meegaan in een salarisverhoging voor leraren in het basisonderwijs, is er geen reden tot zorg.
Zijlstra zegt dat de VVD best bereid is om ‘in afstemming met de formerende partijen hierover overeenstemming te bereiken’. ‘Maar dan moet je niet meteen gaan claimen, waarbij je eigenlijk zegt: dat gaat gebeuren dankzij mij. Wat Asscher probeert te doen, is de bloemen van anderen wegjatten. Daarmee heeft hij het op scherp gezet,’ aldus Zijlstra.
‘Dan moet het volgens mij snel geregeld kunnen worden,’ reageert Nijboer donderdag.
Mogelijk komt een wijzigingspakket voor de begroting voor 2018, samengesteld door de formatiepartijen, alsnog bij het demissionaire kabinet terecht, en worden aangepaste maatregelen nog in de Miljoenennota verwerkt.
‘Moet om inhoud gaan’
De bonje tussen PvdA en VVD zorgt overigens voor woede onder leraren. Lerarencollectief PO in Actie verwijt de partijen een ‘politiek spel’ te spelen over de rug van de leraren heen. De organisatie kondigde donderdag voor het najaar een nieuwe stakingsactie aan.
PO in Actie was betrokken bij de protestactie in juni. Duizenden basisscholen bleven het eerste uur van de dag dicht als protest tegen het uitblijven van een loonsverhoging. De actie in het najaar zal ‘intensiever’ zijn, aldus de organisatie.
‘Dit moet niet om partijpolitiek gaan, maar om de inhoud: de kwaliteit van het onderwijs,’ zegt Thijs Roovers van PO in Actie tegen RTL Nieuws. ‘De opmerkingen van Zijlstra bewijzen maar weer eens dat het belangrijk is om onze stem te laten horen.’
VN 29.07.2017 De PvdA moet een beweging worden die haar voelsprieten uitsteekt in de samenleving, stelt een rapport. Dat hebben we vaker gehoord. Gaat het deze keer wel lukken, nu alle bestuurlijke ballast overboord is gezet?
De broers Depla zijn sociaal-democraten met een prettig relativerende inslag. Van Staf, oud-Tweede Kamerlid en nu wethouder van Eindhoven, is de uitspraak: ‘Voor een bijeenkomst van twee of meer PvdA’ers heb je een milieuvergunning nodig vanwege de zuurgraad.’
Paul, burgemeester van Breda, is de auteur van een rapport over de dramatische verkiezingsnederlaag die zijn partij op 15 maart leed (van 38 naar 9 zetels). Een van zijn aanbevelingen: de PvdA moet gezelliger worden en minder betweterig. Op afdelingsvergaderingen mag voortaan best worden gelachen.
Tenslotte gaat het om een partij waarvan oud-minister Hedy d’Ancona ooit zei: de gemiddelde begrafenis is gezelliger dan onze congressen.De twee kleinzoons van oud-KVP-minister Frans Teulings hoorden bij de vertrouwelingen van Wouter Bos en Diederik Samsom en zijn nu close met Lodewijk Asscher. Ook die hoorde ik tijdens een politiek café in het Badhuistheater in Amsterdam zeggen dat de humor terug moest komen in de PvdA. Het lijkt me zoiets als zoeken naar water in de woestijn, was mijn eerste reactie.
Tenslotte gaat het om een partij waarvan oud-minister Hedy d’Ancona ooit zei: de gemiddelde begrafenis is gezelliger dan onze congressen. Maar Asscher droomt van partijbijeenkomsten waar je met een gerust hart ook je familie en vrienden mee naartoe kunt nemen en de burgemeester van Breda moest hem daarvoor de ingrediënten aanleveren.
Op de toekomst heet het werkstuk van Paul Depla. Het gaat hem om een partij die niet in zichzelf is gekeerd maar openstaat voor samenwerking met ngo’s, actiegroepen en jongerenclubs. Geen technocratische bestuurderspartij maar een beweging die haar voelsprieten uitsteekt in de samenleving.
Het deprimerende is dat de meeste aanbevelingen van Depla al jaren geleden zijn gedaan. De commissie-Van Kemenade schreef in 1991 dat de PvdA minder introvert moest worden en aansluiting moest zoeken bij nieuwe maatschappelijke bewegingen.
De commissie-De Boer constateerde in 2002 dat de PvdA onder de paarse kabinetten van Wim Kok in zichzelf gekeerd was geraakt. PvdA-voorzitter Lilianne Ploumen riep de bestuurders binnen de partij op hun gezicht vaker buiten het stadhuis te laten zien. PvdA-voorzitter Hans Spekman vond dat Kamerleden, wethouders en gedeputeerden moesten worden verplicht om minstens 25 procent van hun tijd op straat door te brengen. Het was allemaal aan dovemansoren gericht.
Hoe groot is de kans dat de sociaal-democratie nu wél te veranderen is in ‘een beweging van themanetwerken die door middel van festivals, acties, plannen en safari’s het maatschappelijk debat weer naar zich toetrekt’, zoals Depla aanbeveelt? Waarom zou de PvdA nu niet meer immuun voor verandering zijn?
Misschien ben ik te somber, want de afgelopen jaren is de bestuurlijke context waarbinnen de PvdA opereert (o jee, ik bezondig me nu ook al aan technocratisch jargon) grondig veranderd. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 verloor de partij haar plek in het college van B en W in steden als Amsterdam, Utrecht en Maastricht. Bij de Provinciale Statenverkiezingen vielen de rode bolwerken Friesland en Groningen. Om nog maar te zwijgen van de 29 zetels verlies bij de Tweede Kamerverkiezingen.
Niet leuk voor de PvdA, maar voor de partijvernieuwing is het niet slecht dat zoveel bestuurlijke ballast overboord is gezet. Lodewijk Asscher, die sinds hij aan de VVD is ontsnapt een bevrijd man lijkt, heeft laten zien hoe ver je het in Kamerdebatten met een gezonde dosis humor kunt brengen. Al is het wel vaak galgenhumor.
Elsevier 24.07.2017 De rechterhand van demissionair minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA) en campagnevoerder van ‘Team Samsom’ komt op een invloedrijke positie op het ministerie van Financiën. Rens Nissen wordt directeur Algemene Financiële en Economische Politiek.
Dat betekent dat Nissen, die bij het afscheid van Diederik Samsom zelfs werd genoemd als actief campagnevoerder binnen de PvdA, veel invloed zal hebben op de Miljoenennota. Oud-partijleider Samsom leunde sterk op Nissen, die deel uitmaakte van een team van ‘high potentials’.
Zijn carrièreswitch wekt verbazing, zo meldt De Telegraaf, omdat een PvdA’er verantwoordelijk zal zijn voor de Miljoenennota. De sociaal-democratische partij kreeg een behoorlijke klap tijdens de verkiezingen, en verloor een historisch aantal zetels.
Met nog maar negen zetels is de PvdA veroordeeld tot de oppositiebanken. Die oppositiepartij zou toch achter de schermen kunnen meekijken op een van de belangrijkste ministeries, luidt de kritiek.
Banencarrousel
Het beleid in 2018 wordt al door Dijsselbloem uitgezet, zo bleek recent. Omdat de kabinetsformatie maar voortduurt, zal het demissionaire kabinet verantwoordelijk zijn voor de Miljoenennota en het beleid van het komende jaar. Voorlopig heeft de PvdA dus nog veel in de melk te brokkelen.
PvdA’ers die snel aan een nieuwe baan komen, vaak in bestuursfuncties of bij organen van de overheid, zorgen voor kritiek. Er zou sprake zijn van een banencarrousel, waardoor sociaa-ldemocraten door andere sociaal-democraten op belangrijke posities worden gezet.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Telegraaf 24.07.2017 Aan het Binnenhof worden de wenkbrauwen gefronst over de nieuwe baan van Rens Nissen, de rechterhand van minister Dijsselbloem (Financiën). De PvdA’er was tot voor kort de persoonlijk assistent van Dijsselbloem. Hij zwaait nu de scepter over de afdeling ’AFEP’ van het ministerie van Financiën, kort voor Algemeen Financiële Economische Politiek.
Het is een invloedrijke baan. Grote delen van de Miljoenennota worden door dit deel van het departement geschreven.
Oppositie
De PvdA – door de kiezer gemillimeterd bij de verkiezingen – gaat zoals het er nu naar uitziet de oppositie in en heeft daardoor minder in de melk te brokkelen. Maar door Rens Nissen de topbaan te geven zouden de sociaaldemocraten een kijkje in de keuken behouden als het gaat om de portemonnee van een nieuw kabinet. „De schijn van belangenverstrengeling wordt gewekt”, zo wordt gefluisterd.
Recent ontstond er ook ophef over de nieuwe job van staatssecretaris van Dam (Economische Zaken). Hij gaat in september aan de slag bij de raad van bestuur van de publieke omroep. Tot die tijd blijft de PvdA’er aan als bewindsman. Oud-Kamerleden Vermeij en Marcouch hebben invloedrijke stekken gevonden als leider van een pensioenfonds en burgemeester van Arnhem.
VK 15.07.2017 Keklik Yücel is sinds 15 maart Kamerlid af. Ze blikt terug op een explosieve periode: met de afsplitsing van partijgenoten Kuzu en Öztürk, de arrestatie van Ebru Umar en met Erdogan die zijn invloed doet gelden.
‘Een keer, ik vergeet het nooit, stond Tunahan Kuzu trillend van woede voor me in het Tweede Kamergebouw. Ik had geen schriftelijke vragen gesteld over een school die een stagiaire met een hoofddoekje had geweigerd. Razend was hij. Ik wilde de kwestie eerst uitzoeken. Hij schoot meteen in de pavlovreactie: ze komen aan moslima’s dus het zal per definitie discriminatie zijn. Ik ben weggelopen.’
In september 2012 wordt Keklik Yücel (49) Tweede Kamerlid voor de PvdA. Ze weet dan nog niet dat ze aan het begin staat van een twee jaar durende strijd in haar eigen fractie. Yücel – dochter van een Turkse gastarbeider, kind uit een alevitisch en seculier gezin – ziet de Marokkaans- en Turks-Nederlandse gemeenschappen afdrijven van de Nederlandse samenleving.
Zij beschouwt het als haar missie dit tij te keren. Haar progressieve agenda stuit op hevig bezwaar van onder anderen haar fractiegenoten Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk, de Turks-Nederlandse Kamerleden die zich eind 2014 afsplitsen van de PvdA.
Wat zich die eerste twee jaar in het klein afspeelt in haar fractie, voltrekt zich in de laatste twee jaar van het kabinet-Rutte II op grote schaal landelijk en op het internationale toneel. De Turkse president Erdogan doet zijn invloed gelden tot in Nederland. In de Turks-Nederlandse gemeenschap borrelt en gist het. Yücel spreekt zich kritisch uit over Turkije en krijgt de volle laag van Nederlandse AKP-aanhangers.
Ze is sinds 15 maart Kamerlid af. Zelfs plek 16 op de lijst was te laag bij een PvdA in vrije val. In een café in de schaduw van de Deventer Waag blikt ze terug. ‘Veel conservatief-Turkse geluiden binnen de PvdA hebben geprobeerd mij tegen te werken. Er was een actieve lobby tegen mij: Keklik moet niet op de lijst. Het is ze niet gelukt.’
Als kersvers Kamerlid krijgt Yücel in 2012 de gevoelige portefeuille integratie. Het eerste wat ze doet, is een gesprek voeren met PvdA-leider Diederik Samsom en PvdA-minister van Integratie Lodewijk Asscher. ‘Te lang heeft de nadruk bij integratiebeleid gelegen op sociaal-economische problemen en zijn de sociaal-culturele problemen genegeerd.
De fundamentele waardenontwikkeling van groepen mensen loopt uiteen. Ik heb hun gezegd dat we binnen tien jaar de rekening krijgen gepresenteerd.’ Samsom en Asscher steunden haar, maar waarschuwden ook: ‘Je gaat het niet makkelijk krijgen in de fractie.’
‘Toen waren die Denk-jongens nog bij ons. Van hen ondervond ik continu intimidatie. Ze probeerden me voortdurend tegen te houden. Als ik een debat had, zaten zij in het publiek. Beoordelend keken ze toe vanaf de tribune. Of ze regelden dat er een Turkse cameraploeg bij was. Dat is niet normaal. Maar ik boog geen millimeter voor ze.’
Wat was hun kritiek op u?
In Kamerdebatten werd ik nooit uitgedaagd, de uitdaging zat in de fractie
‘De problemen die ik schetste, bestonden niet. Er was geen probleem met de democratische waardenvorming onder minderheden, met de positie van vrouwen binnen conservatief-islamitische kringen, geen probleem met vrijheid van homo’s. Daar moest ik het niet over hebben. De rector van de zogenaamde Islamitische Universiteit, een man die demonstranten wegzet als honden, mocht je niet bekritiseren. Met moskee-internaten was ook niks mis, daar werd alleen huiswerkbegeleiding gegeven.
‘De echte integratiedebatten vonden niet plaats in de plenaire zaal, maar in onze fractie. Na zo’n vergadering kon niemand me wat maken, ik had op elke scherpe vraag mijn antwoord klaar. In Kamerdebatten werd ik nooit uitgedaagd, de uitdaging zat in de fractie.’
Welke fractiegenoten waren tegen u, naast Kuzu en Öztürk?
‘Zij zorgden altijd wel dat ze wat collega’s meekregen die ook belobbyd werden uit de conservatief-Turkse hoek. Collega’s met een migratieachtergrond, ik noem geen namen. De fractietop steunde mijn lijn en de meerderheid van de fractie ook. Maar het stoorde me dat ze de ruimte kregen voor hun intimidaties.
‘Diederik is één keer op zijn strepen gaan staan, een jaar voordat Kuzu en Öztürk vertrokken, maar ze bleven dwarsliggen. Ik denk dat ze bewust op een clash hebben aangestuurd. Als dat niet zo is, is dat eigenlijk nog erger. Een soort waanzinpolitiek, puur politiekislamitisch fanatisme.
De PvdA heeft in het verleden emancipatie te vaak verward met iedereen maar toelaten
‘De PvdA had in het begin veel duidelijker moeten zijn naar die jongens. Toen zij op de lijst kwamen, hebben veel progressieve mensen zich afgekeerd van de PvdA. Daardoor heeft de PvdA meer kiezers verloren dan die drie zetels van Denk. Het is alsof je een mengelmoes van Kees van der Staaij en Geert Wilders op de lijst zet, maar dan islamistisch.
De PvdA heeft in het verleden emancipatie te vaak verward met iedereen maar toelaten. Ja, ze brachten achterban met zich mee, maar je moet afstand houden van stromingen die orthodoxie en conservatisme propageren. Die mensen moet je niet jouw partij laten vertegenwoordigen.
‘De sociaal-democratie moet vooruitgang voor iedereen mogelijk maken, eerlijk loon, werk, onderwijs, zorg, opkomen voor vrouwen- en lhbt-rechten. De meeste mensen in Nederland willen dat. Als je niet zichtbaar voor die meest essentiële verworvenheden opkomt, keren kiezers zich van je af.’
Een jaar later liepen de Turks-Nederlandse spanningen snel op. 2016 begon met een EU-Turkijedeal over migratie. De PvdA speelde een grote rol bij de totstandkoming. Wat vond u van die deal?
‘We hadden geen beter plan. Het mooiste zou een eigen humaan Europees grensbeleid zijn, maar ongecontroleerd iedereen binnenlaten, dat kan Europa niet aan. We hadden geen keus. Met buikpijn sluit je zo’n deal. Je geeft Erdogan positie, je stut een dictator. Ik zei toen in de fractie: wat deze man in Turkije doet, gaat hij ook in Europa doen. Hij gaat ons om zijn vinger proberen te winden.’
Kort daarop werd columniste Ebru Umar gearresteerd in Turkije. ‘Schande’, twitterde u en u haalde uit naar juichende Turkse Nederlanders die haar arrestatie vierden.
‘Toen Ebru werd opgepakt heb ik autonoom gehandeld. Het was op een zaterdagavond, de partij had nog niet getweet. Ik vreesde dat de PvdA met mitsen en maren zou reageren. Ik vond dat een statement nodig was. Mijn tweets kwamen recht uit het hart. Zonder afstemmen, zonder communicatieregeltjes toe te passen. In het verleden ergerde ik me aan PvdA’ers die zich niet uitspraken. Nu probeerde ik het te doen zoals ik denk dat het moet.
‘Ik ben het niet altijd eens met wat Umar schrijft, maar ze moet de vrijheid hebben om het te kunnen schrijven. Daarom heb ik haar tijdens haar landarrest opgezocht in Turkije. Zij twitterde een foto van ons en de poppen waren aan het dansen.
Ik was de vijand, ik mocht opgehangen worden. Toen ik op Facebook een kritisch stuk schreef, werd mijn pagina uit de lucht gehaald. Dat werd opgepikt door Nederlandse media. In de Turkse gemeenschap was ik al eerder gebombardeerd tot Turkenhater. Nu was er een breder publiek. Mijn doel was niet: hier ga ik me op profileren. Ik deed wat nodig was in mijn ogen.’
In juli volgde de couppoging en gingen Turkse Nederlanders met Turkse vlaggen de Erasmusbrug op.
Die mensen die in Rotterdam journalisten aanvielen gaven Wilders gelijk. Heel zorgelijk
‘Zo’n couppoging is vreselijk. Bovendien heeft Turkije een traumatisch verleden met militaire coups. Onze woordvoerder heeft daar wel degelijk stevig op gereageerd. Maar de volgende dag werd meteen duidelijk dat de Turkse regering de couppoging gebruikte om meer autocratie door te voeren. De echte coup is nu al een jaar gaande. Daar kwam terecht kritiek op vanuit de EU.
‘Die mensen die in Rotterdam journalisten aanvielen, zeiden eigenlijk: wij willen niet integreren, Nederland is niet ons land. Ze gaven Wilders gelijk. Heel zorgelijk. Moet je nagaan hoe een werkgever reageert de volgende keer dat een Turkse Nederlander komt solliciteren.’
Begreep u het ‘pleur op’ van Rutte?
‘Ik zou andere woorden gebruiken, maar wanneer Rutte zegt ‘als jij onze waarden niet wil delen en respecteren, zoek dan een ander land’, snap ik dat heel goed. Die mensen zeggen: ‘Jullie rechtsstaat respecteer ik niet, Erdogan is mijn president’. Inderdaad, ga dan lekker daar wonen.’
Afgelopen maart weigerde Nederland een Turkse minister de toegang tot haar ambassade in Rotterdam.
‘Het was spierballenvertoon van Erdogan. Kijk, wij durven een andere staat te tarten. Dat was voor hem win-win. Als het lukt: kijk waar wij mogen demonstreren. Lukt het niet: ze zijn tegen ons. Ja, ik snap dat het kabinet zei: tot hier en niet verder. Ik was daar ontzettend blij mee. Je moet niet met je laten sollen.’
Uw eigen PvdA koerste op dat moment richting de electorale afgrond. Wat ging er mis?
‘We hebben de afgelopen jaren de sociaal-democratie op papier bedreven, maar niet de harten van de mensen bereikt. Lage inkomens ontzien, de verzorgingsstaat houdbaar maken, de overheidsfinanciën op orde, op papier klopte het.
Maar we zijn vergeten om herkenbaar en waardenvast de PvdA neer te zetten. We hebben de strijd die wij achter de schermen voerden niet kunnen laten zien. Het regeerakkoord heette ‘Bruggen slaan’. Die sloegen we naar de coalitiepartner, naar de sociale partners, naar de Eerste Kamer, naar iedereen, behalve naar de mensen.
‘Asscher kon als lijsttrekker het tij niet keren. De leiderschapsverkiezing kwam ook veel te laat. Vier jaar lang schreef de pers Diederik kapot. Tot hij weg was, toen was hij geweldig. Maar toen moest Lodewijk het doen, met nog een paar maanden te gaan tot de verkiezingen. Ga er maar aan staan.
‘Ik heb vertrouwen in hem als oppositieleider. Ik weet wat hij kan in debatten. Nu kan hij wel zichtbaar de PvdA-strijd voeren. Ik hoop dat we de weg omhoog terugvinden. Je zou zeggen: erger dan dit kan niet. Weet je, ik heb heel erg het gevoel dat het onbedoeld is afgebroken op 15 maart. Dus als je het me nu vraagt zeg ik: ja, de volgende keer sta ik weer op de lijst en heel hoog. Want ik heb nog een progressieve strijd te voeren.’
Waarom deze plek voor mij belangrijk is
‘Tachtig procent van de kinderen op mijn basisschool was Turks. Pal ernaast stond de Julianaschool met enkel witte kinderen. Ik groeide op in een buurt waar veel meiden thuisbleven. Die meisjes werden in de zesde klas uitgehuwelijkt en trouwden op hun 14de.
Mijn vader moest zich tegenover buren vaak verantwoorden waarom mijn zus en ik wel naar school gingen. Soms gingen klasgenootjes naar een internaat, dat was heel schimmig, dan waren ze plots een hele zomer weg.
Van mijn ouders leerden wij: je bent te gast, je past je aan, je gaat naar school. En wees onafhankelijk. Toen dachten mijn ouders nog dat ze in Nederland geld zouden sparen en daarna terug naar Turkije zouden gaan. Nu voelen ze zich geen gasten meer. Ze wonen nog steeds in dezelfde wijk, vlak bij mijn oude basisschool.’
Elsevier 11.07.2017 De PvdA overtreft zichzelf. Hoewel er geen einde lijkt te komen aan de afgrond waarin zij tuimelt, werkt het old boys network van de partij nog uitstekend. Hoe minder kiezers, hoe meer dit netwerk nodig blijkt om banen te regelen en invloed uit te oefenen. Het Uitzendbureau van de Arbeid draait overuren, er moeten heel wat leden opnieuw worden gedetacheerd.
Afgelopen week ontstond ophef over drie PvdA-transfers. Niet alleen werd bekend dat twee voormalige PvdA-Kamerleden prestigieuze nieuwe banen kregen – Roos Vermeij als bestuurder bij Pensioenfonds PME en Ahmed Marcouch als burgemeester van Arnhem –, maar ook bleek de nog zittend staatssecretaris Martijn van Dam over te stappen naar de publieke omroep. Daar komt hij vanaf september in de raad van bestuur, zelfs als er nog geen nieuw kabinet is. Van emissierechten naar uitzendrechten – het maakt de gretige bestuurder blijkbaar niets uit.
Politiek verslaggever Carla Joosten van ElsevierWeekblad merkte terecht op dat dit soort transfers bij burgers het beeld van een geoliede baantjescarrousel alleen maar versterken: ‘Baudet hoeft eigenlijk niets te doen om virtueel te groeien’. Juist als het verwijt van ‘partijkartel’ zo luid klinkt, zou een partij als de PvdA een pas op de plaats moeten maken.
Niet alleen gezien de genadeloze afstraffingen van de kiezer, maar ook omdat partijbenoemingen geheel ingaan tegen de ambitie van de PvdA om weer een ‘volksbeweging’ te worden. Maar nee, de PvdA maakt geen pas op de plaats. Zij loopt extra hard om iedereen nog snel een stoeltje te geven voordat de muziek stopt.
Van een wolkenkrabber een bungalow maken
Hoewel de PvdA-praktijk dus wordt gedomineerd door carrièristische beroepsbestuurders, is de sociaaldemocratie in theorie veel interessanter. Zij herbergt een lange traditie van intellectuele predikers en grote woorden, die geregeld doordringen tot achter de katheders van onze universiteiten.
Een proefschrift dat vorige maand verscheen, herinnert ons hieraan. De promovendus die aan de Universiteit van Amsterdam zijn doctorstitel verkreeg was Menno Hurenkamp (1971). Zijn dissertatie behandelt het burgerschap in de eenentwintigste eeuw – een belangwekkend thema. (Het boek is hier gratis te downloaden.) Dat Hurenkamp intussen verbonden is aan het wetenschappelijk bureau van de PvdA, alwaar hij hoofdredacteur is van het maandblad, maakt hem geen minder interessante analyticus.
Zijn boek is zelfs soms, en dat is zeldzaam voor een proefschrift en voor de PvdA, om te lachen. Zo bekritiseert Hurenkamp de beroemde Britse socioloog Thomas Marshall, die meende dat het ‘sociale burgerschap’ niet de bodem in het bestaan van een paar mensen verhoogt, maar juist van een wolkenkrabber een bungalow maakt. ‘Dat had hij misschien beter niet kunnen zeggen, want waar is dan nog de verleiding om hogerop te komen?’
Het is bizar hoe de PvdA in staat is om deze bloeiende sociaaldemocratische intellectuele traditie, waar Hurenkamp in staat, volledig links te laten liggen. Zij heeft het onderwerp laten kapen door opportunistische premiers van andere partijen, met hun ‘normen en waarden’ (Jan Peter Balkenende) en hun ‘participatiesamenleving’ (Mark Rutte).
Als Hurenkamp stelt dat burgers tot op grote hoogte asociaal zijn geworden, afwachtend en berekenend, dan geldt zijn analyse ook voor zijn eigen partij. ‘De wil om voor elkaar en voor de gemeenschap te zorgen, is gesmoord in voorzieningen en misplaatste geldingsdrang van bestuurders en politici.’
De goede verstaander leest hier drie namen – die van Vermeij, Van Dam, Marcouch.
Geerten Waling is historicus en schrijver van o.a. de boeken Zetelroof (2017) en 1848 – Clubkoorts en revolutie (2016).
Elsevier 29.06.2017 In 2014 werd de Amsterdamse PvdA dan eindelijk afgestraft voor haar arrogantie. Maar daarmee is het socialisme nog niet uit de hoofdstad verdwenen, schrijft Syp Wynia.
Geen gemeente in Nederland wordt zozeer getekend door het socialisme als de hoofdstad Amsterdam. Dat heeft zo zijn redenen. Vanaf 1914 was de SDAP de grootste partij en vanaf 1946 was dat de PvdA. Samen met kleinere linkse partijen zetten de sociaal-democraten de toon. En wie lang aan de macht is, krijgt nog meer macht, want coalitiepartijen, het ambtenarenkorps en maatschappelijke organisaties richten zich naar de macht en mengen zich met de macht.
Het heeft lang geduurd, maar in 2014 werd de Amsterdamse PvdA dan toch afgerekend op haar arrogantie. De Amsterdamse afdeling van D66 leidde met steun van partijleider Alexander Pechtold het verzet tegen de eeuwige machtspartij PvdA en won overtuigend de gemeenteraadsverkiezingen.
De PvdA werd ondanks verwoede pogingen van Lodewijk Asscher (ex-wethouder, toen vicepremier en nu ook PvdA-leider) om het tegendeel te bereiken, naar de oppositie verwezen. Er kwam een coalitie van D66, VVD en SP (waarvan toen nog werd gedacht dat die wel eens een opmaat zou kunnen zijn tot landelijke samenwerking).
Kroonjuwelen van de PvdA
D66 en VVD was er, zo zou je mogen verwachten, veel aan gelegen om de kroonjuwelen van de opzij gezette PvdA aan te pakken, nu ze daartoe in de gelegenheid waren. Die kroonjuwelen van de PvdA zitten vooral in grond en gebouwen en de mogelijkheid die dat biedt om geld te verdienen en een gemeentelijke bevolkingspolitiek te voeren.
Dat zit zo. Ten eerste is vrijwel alle bebouwde grond in Amsterdam eigendom van de gemeente en die gebruikt dat om er socialistisch grond- en woonbeleid mee te voeren. De erfpacht die eigenaren van koopwoningen en bedrijven wordt opgelegd, wordt gebruikt voor allerlei collectieve voorzieningen en vooral voor het subsidiëren van sociale huurwoningen.
Gesubsidieerde huurwoningen
Dat is meteen kroonjuweel twee, de gesubsidieerde huurwoning. Geen land ter wereld heeft er zo veel als Nederland (30 procent) en geen gemeente er zo veel als Amsterdam (60 procent, waarvan het overgrote deel in handen van woningbouwverenigingen). Nergens is het ook zo profijtelijk om zo’n sociale huurwoning te hebben als in Amsterdam, waar volgens het Centraal Planbureau de gemiddelde gesubsidieerde huurder 6.500 euro per jaar minder voor zijn woning betaalt dan zijn ongesubsidieerde, hurende buurman. De cijfers zijn al weer wat verouderd – waarschijnlijk is het inmiddels meer.
Ooit werden sociale huurwoningen gebouwd om arme arbeiders uit vochtige kelders te halen. Zo veel arme arbeiders en vochtige woonkelders zijn er niet meer. Waarschijnlijk zouden Nederland in het algemeen en Amsterdam in het bijzonder prima af kunnen met iets van 10 procent sociale huurwoningen: eenvoudige woningen op niet al te dure plekken voor mensen die als te kwetsbaar worden beschouwd om geheel op eigen benen te kunnen staan.
In Amsterdam was zowel de grond als het woningbestand de kern van de machtsmachine van de PvdA. Daarom is de erfpacht nooit afgeschaft of gedimd, en het gesubsidieerde woningbestand kunstmatig groot gehouden. En daartoe werd door de PvdA en de bondgenoten van de PvdA een kwart eeuw geleden een derde kroonjuweel ontwikkeld: De Ongedeelde Stad.
Volgens het ideaal van De Ongedeelde Stad moet er zodanig woonbeleid worden gevoerd dat arme mensen gesubsidieerd in rijke buurten (grachtengordel, Zuid) kunnen wonen en rijkere mensen gesubsidieerd in arme buurten. Lodewijk Asscher heeft als lokaal PvdA-leider het scheefwonen (mensen met behoorlijke inkomens in een gesubsidieerde huurwoning) openlijk verdedigd als een probaat middel om het hogere doel – De Ongedeelde Stad – te bereiken.
In de praktijk werkt die Ongedeelde Stad trouwens niet of nauwelijks. In de praktijk zitten er vooral handige, maar allerminst arme heren en dames voor weinig geld gesubsidieerd in de grachtengordel (of in Oud-West) en woont Amsterdam heel wat meer gesegregeerd dan De Ongedeelde Stad pretendeert. Dat komt overigens ook doordat Surinamers liever niet tussen de Marokkanen in West wonen en de Marokkanen liever niet tussen de Surinamers in Zuid-Oost.
Enfin, zo lag Amsterdam er bij toen de Amsterdamse PvdA in 2014 naar de oppositie werd verwezen. Wat hebben de nieuwe machthebbers van D66, VVD en SP met de erfenis van de PvdA gedaan, met de erfpacht, met de overmacht aan sociale huurwoningen en met het ideaal van de Ongedeelde Stad?
Welnu. De erfpacht wordt anders. Dat besloot de gemeenteraad van Amsterdam op 28 juni 2017. De gemeente Amsterdam houdt echter gewoon de gemeentegrond onder huizen en bedrijven – in die zin verandert er niets. Vanaf eind dit jaar krijgen eigenaren van huizen en andere panden wel wat meer keuzevrijheid. Zo kunnen ze kiezen voor een vast bedrag aan erfpacht, waar de gemeente die tot dusver nog periodiek kon verhogen. Is dit kroonjuweel van de PvdA daarmee verdwenen? Allerminst.
Cliëntelisme
Dan het woonbeleid. De Amsterdamse PvdA gebruikte het woonbeleid om de bevolking van Amsterdam naar de eigen hand te zetten. Je zou het ook grootscheeps cliëntelisme kunnen noemen. En inderdaad stemden huurders van gesubsidieerde huurwoningen, scheefwonend of niet, in voor de PvdA betere tijden massaal op de PvdA. Dat het kabinet Rutte-II met actieve medewerking van de PvdA de huren (vooral voor scheefwoners) liet stijgen en de woningcorporaties een verhuurdersheffing oplegde, legde al een bom onder de loyaliteit van de gesubsidieerde huurder met de PvdA.
En wat doen de nieuwe machthebbers in de Stopera, D66, VVD en SP? Die leggen niet de bijl aan de wortel van het PvdA-kroonjuweel van de gesubsidieerde huur, maar breiden dat kroonjuweel uit! Op 19 juli 2017 gaat de Amsterdamse gemeenteraad naar verwachting op voorstel van B en W een woningplan voor de periode tot 2025 goedkeuren. Volgens dat plan worden er van de nieuw te bouwen woningen in Amsterdam 40 procent sociale huur, 40 procent gesubsidieerd voor middeninkomens en (slechts) 20 procent voor hogere inkomens.
Geen inperking, maar uitbreiding
In feite wordt het gesubsidieerde huurbeleid in Amsterdam (kosten: circa 1,5 miljard euro per jaar) dat officieel alleen is voor inkomens tot modaal (37.000 euro bruto) uitgebreid tot inkomens tot ongeveer 52.000 euro. Ook dat kost geld, omdat de gemeente in ruil voor eisen aan verhuurders een lagere erfpacht gaat rekenen en daar naar verwachting 1 miljard euro bij inschiet. Het PvdA-woonbeleid wordt dus niet ingeperkt, maar uitgebreid.
De verandering (een beetje, dan) van de erfpacht komt uit de koker van de plaatselijke VVD-leider, wethouder Eric van der Burg – ook wel bekend als de meest linkse VVD-bestuurder die er in Nederland te vinden is. Nog maar kort geleden riep Van der Burg tot verbijstering van VVD’ers in de rest van het land: ‘Hoe meer asielzoekers hoe beter’ – en nog wel speciaal in Amsterdam, waar de woningkrapte nota bene het grootst is en de koophuizenprijzen het hoogst zijn.
De uitbreiding van het PvdA-woonbeleid komt uit de koker van de plaatselijke SP-leider, wethouder Laurens Ivens, die van zijn collega’s van D66 en VVD voluit mag gaan, onder het motto dat zonder stevig extra gebouwde sociale huurwoningen en het betrekken van de middeninkomens bij het gemeentelijke woonbeleid, gewone mensen niet meer in Amsterdam kunnen wonen. Daarbij wil het gemeentebestuur politieagenten, verpleegkundigen en leraren overigens speciaal voortrekken. Waarom werknemers uit de collectieve sector worden voorgetrokken boven werknemers van gewone bedrijven, is een raadsel.
Problemen met wonen
Als er een probleem met wonen in Amsterdam is, dan is dat tweeledig. Aan de ene kant is Amsterdam al weer enkele decennia terug als favoriete woonstad. Aan de andere kant heeft Amsterdam zijn dirigistische woon- en grondbeleid steeds belangrijker gevonden dan in te spelen op werkelijke vraag.
Dat er in Amsterdam te weinig woningen voor de middenklasse zijn, is geen natuurverschijnsel, maar het product van verkeerd beleid. De middenklasse moest in ogen van de vorige machthebbers immers maar verhuizen naar Purmerend en Almere. D66, VVD en SP in Amsterdam maken geen eind aan dat schadelijke collectivistische beleid, maar breiden het uit – nu voor de middenklasse.
Dat is het paard achter de wagen spannen.
Het Amsterdamse grond- en woonbeleid blijft uitgaan van een maakbare wereld, waar grote bedragen worden besteed aan het van gemeentewege sturen van een gewenste bevolkingssamenstelling. Dat maakbaarheidsideaal produceert wachtlijsten en hoge prijzen, die worden bestreden met nog meer geld en nog meer overheidsdirigisme, zonder dat enig ideaal wordt gerealiseerd.
Syp Wynia (1953) is sinds 1997 redacteur van Elsevier Weekblad. Hij schrijft columns, commentaren en analyses in weekblad Elsevier Weekblad en essays in maandblad Elsevier Juist over politiek, economie en samenleving, dikwijls met een grensoverschrijdende blik.
Elsevier 27.06.2017 De PvdA is binnenkort geen partij meer, maar een ‘beweging’. Tenminste, als zij de adviezen volgt uit het nieuwe rapport van Paul Depla (nummer 784 in de reeks ‘verbeterstukken’ van de vermolmde sociaaldemocratie).
De ‘Beweging van de Arbeid’ moet nu ook met niet-leden in gesprek over ‘inhoudelijke vraagstukken’. Een verstandig advies, want bijeenkomsten met PvdA-leden dreigen inmiddels wel erg intieme onderonsjes te worden.
Nog naast de vraag of beroepsbestuurder Lodewijk Asscher wel genoeg charisma heeft voor opwindende meet-ups, dringt zich de vraag op: waar komen die meet-ups toch vandaan? Vorige week schreef ik al over de sociale en zelfs erotische aantrekkingskracht van meet-ups. Emmanuel Macron, Beppe Grillo, Jesse Klaver en Thierry Baudet – ze leiden allemaal succesvolle ‘bewegingen’. Die benaming wekt de suggestie dat het hier om heel iets anders gaat dan die ouwe, stoffige partijen.
Maar het hele idee van meet-ups is uiteraard niet nieuw. Gloedvolle betogen in volle zaaltjes met verhitte jonge idealisten vormen de kern van politieke bewegingen die verandering beloven. Dat is nu zo, dat was een generatie geleden zo – en het was zelfs in 1848 het geval.
Terwijl in tientallen Europese steden de barricades werden beklommen in de meest democratische en omvangrijke revolutie uit de geschiedenis van ons continent, raakten ook de meet-ups in zwang. De revolutionairen van 1848 noemden het uiteraard niet zo, zij verzamelden hun achterban in ‘clubs’ en ‘volksvergaderingen’.
Het idee was echter hetzelfde. Avond aan avond kwamen de inwoners van Parijs, Berlijn, Wenen, Boedapest, Praag, en andere steden bij elkaar in rokerige cafés, theaterzalen, scholen en welke ruimten ook maar voorhanden waren. Ze bespraken er de toekomst, in de hoop dat ze die zelf konden vormgeven. De revolutionaire euforie vertroebelde de zintuigen en wekte de suggestie dat de samenleving maakbaar was en dat dít het moment was om haar te hervormen.
Democratische experimenten drijven op euforie
In mijn boek 1848 – Clubkoorts en revolutie (2016) volg ik de voetsporen van enkele revolutionairen en hun gewillige achterban, die zich vol overgave stortten op democratische experimenten. Net als bij de tegenwoordige meet-ups draaide het vaak om aansprekende leiders, die scherpe toespraken de zaal in slingerden, vol vuur, zekerheid en belofte. Door het rumoer waren ze lang niet altijd goed te verstaan, maar daar ging het niet om: je was erbij, je maakte het mee, je was onderdeel van iets groots. Je laafde je aan de vlammende retoriek van de Messias of popster op het podium.
Ook buiten de vergaderingen om bleven de aanhangers betrokken, middels pamfletten, kranten en affiches die de clubs overal in de stad aanplakten. De bewegingen van tegenwoordig gaan volgens de regels van deze tijd te werk: zij versterken hun meet-ups met slim gebruik van social media, waarop de aanhangers en hun vatbare omgeving gericht worden aangeschreven om petities te tekenen, om lid te worden van online- en offline-groepen, om hun steentje bij te dragen aan de beloofde verandering.
Hoe lang kan een beweging doen alsof zij geen partij is?
De empowerment van de idealistische kiezer in bewegingen lijkt nieuwe vormen aan te nemen, maar eigenlijk is het een oude traditie. Die is krachtig, maar leert ons ook dat alle euforie ooit een keer wegvloeit. In 1848 gebeurde dit al na een paar maanden, toen de revolutie toch niet zo baanbrekend en universeel bleek als gedacht.
Nu we in minder revolutionaire tijden leven kunnen bewegingen het iets langer volhouden en hun basis langzamer uitbouwen. Toch moeten ze beducht zijn voor de teleurstelling, de leegloop, de korte spanningsboog van hun jonge volgelingen. Hoe lang lukt het bewegingen de schijn op te houden dat zij geen partijorganisatie nodig hebben?
Geerten Waling is historicus en schrijver van o.a. de boeken Zetelroof (2017) en 1848 – Clubkoorts en revolutie (2016).
Trouw 21.06.2017 Het heeft inmiddels veel van een rituele dans en niet alleen voor de PvdA. Zodra er een (zware) verkiezingsnederlaag is geweest wordt een partijcommissie aan het werk gezet, die na lang nadenken tot de conclusie komt dat de partij te zeer een bestuurderspartij geworden is. Conclusie getrokken, en het rapport kan in een lade die verder niet meer opengaat.
De PvdA pakte het dit keer anders aan. De burgemeester van Breda, Paul Depla, werd gevraagd te reflecteren op de situatie waarin de partij zich bevindt en zijn bevindingen te rapporteren. Zijn werkstuk (‘Op de toekomst’) is verfrissend. Geen opsmuk, geen grote woorden, wel een interessante analyse van het huidige maatschappelijke en politieke klimaat en de consequenties voor de PvdA.
Depla trekt in ieder geval de juiste conclusie dat de PvdA niet als antwoord op de steeds verder fragmenterende samenleving in arren moede maar de eigen specifieke achterban op moet zoeken. De PvdA kan zijn eigen zuiltje zoeken, maar daar wint de partij niets mee, stelt hij.
De PvdA is een volkspartij. Terecht staat dat uitgangspunt centraal in de analyse; een zo groot mogelijke partij is niet het hoogste doel. De sociaal-democratische ideologie is leidend, niet de vraag hoe de partij weer zo snel mogelijk een centrale rol kan spelen in de politiek.
Depla gaat tegelijkertijd op dit punt de fout in. Hij constateert dat (regerings-)verantwoordelijkheid dragen niet altijd de meest effectieve weg is. Macht hebben en invloed uitoefenen zijn idealiter in balans, aldus Depla, maar tegelijkertijd is hij bijna jaloers op de PVV van Geert Wilders. Die partij heeft maximale invloed op de maatschappelijke discussie en daarmee op het beleid door langs de kant luid de stem te verheffen.
Traditie
De burgemeester van Breda lijkt daarmee te zeggen dat het beter is invloed te hebben zonder de last van verantwoordelijkheid te dragen. Als echter iets in de sociaal-democratische traditie staat dan is het het nemen van verantwoordelijkheid en de bereidheid situaties onder ogen te zien. De sterke bestuurstraditie van de partij, waar in het rapport aan wordt gerefereerd, begon met sociaal-democratische wethouders in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Zij droegen verantwoordelijkheid maar voerden beleid vanuit hun idealen.
Juist die houding is bij uitstek een sociaal-democratische. De specifieke conclusie van Depla lijkt al te zeer ingegeven door de onoverzichtelijke maatschappelijke verhoudingen van het moment en zou er op kunnen duiden dat ook hij nog geen concreet antwoord heeft op de vraag wat het typisch sociaal-democratische antwoord zou moeten zijn op de huidige gepolariseerde maatschappelijke verhoudingen.
De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.
Netflix is een streamingdienst waarmee ieder voor zich zijn ideale tv-serie of film kan kijken, maar Depla gebruikt het hiervan afgeleide woord netflixisering als metafoor voor ‘het ontstaan van groepjes die in hun eigen informatiebubbel leven’, voor ‘het uiteenvallen van de samenleving’ en voor ‘een versplinterde verzuiling’.
Zo’n metafoor oogt hip en eigentijds, maar werkt hij ook? Kan de traditionele PvdA-achterban de vertaalslag maken van een metafoor waarmee ze niet vertrouwd is, naar wat daarmee wordt bedoeld? Ik betwijfel het.
Wel past zo’n metafoor in een taaltrend. We hebben al eerder gezien dat merknamen werden omgevormd tot metaforen. Zo hebben we weet van de ‘googlificatie’ van informatie en de ‘vertwittering’ van het politieke debat. En ‘facebookisering’, een metafoor die verwijst naar het ontstaan van groepjes mensen in hun eigen informatiebubbel, was een paar jaar geleden wat nu netflixisering heet.
Opvallend is dat deze metaforen zijn afgeleid van merknamen uit de wereld van informatie en entertainment. Blijkbaar spreken zulke nieuwe industrieën meer tot de verbeelding dan oude, want ‘unileverisering’ en ‘vershelling’ hebben we nog niet aangetroffen. Overigens raken van merknamen afgeleide metaforen slechts zelden echt ingeburgerd. Zal netflixisering wel beklijven? Of wijt de PvdA haar problemen binnenkort weer, wat minder catchy geformuleerd, aan de ‘versplintering van de maatschappij’? tdb@taalbank.nl
Trouw 20.06.2017 Geen statig spreekgestoelte van waarachter burgemeester Paul Depla van Breda zijn adviezen over het herstel van de partij over de zaal uitstrooide, maar pizza bij binnenkomst, een talkshow op het podium, afgewisseld met live muziek van een brassband en bier van de tap. De PvdA introduceerde dinsdagavond een sessie politieke rouwverwerking nieuwe stijl.
Een paar honderd PvdA-leden kwamen dinsdag bijeen in een concertzaal in Hilversum om te praten over hoe het verder moet met de partij na het historische verlies van 29 zetels bij de verkiezingen. Of eigenlijk: luisteren. Partijleider Lodewijk Asscher, Depla en andere genodigden werden op het podium bevraagd door de presentator van de avond. Leden konden alleen via WhatsApp vragen insturen.
Met Depla, die vier tot acht jaar rekent voor de wederopbouw van de PvdA, ziet Asscher dat het herstel van de partij wel even kan gaan duren. “Er zijn leden die bij een eerste blik op een zandkorrel denken: ‘Ik heb wel genoeg van deze tocht door de woestijn.’ Maar het komt niet vanzelf weer goed. We krijgen niet vanzelf weer dertig of veertig zetels.” Ook een ander kritiekpunt deelt Asscher met Depla: “Ik wil dat we weer trots op onszelf kunnen zijn”.
Anders dan na vorige verkiezingsnederlagen kiest de PvdA dit keer voor een veel minder officiële evaluatie van het verleden. Dit keer geen persconferentie in het Haagse perscentrum waar partijcoryfeeën na maanden intern gesoebat in vuistdikke rapporten hun kritiek uiteenzetten, maar een ‘talkshow met live muziek’ op een doordeweekse avond ver van het Binnenhof. Voor de concertzaal is geen banner of vlag van de PvdA te bekennen.
Ook het werk van Depla past in dat minder bestuurlijke beeld. Hij wil met zijn advies over hoe de PvdA weer uit het dal kan klimmen enkel ‘de hoekstukjes van de puzzel’ leggen.
Zijn hulptroepen en hijzelf mogen geen commissie heten, zijn advieswerk – een document van 33 kantjes – mag niet als rapport worden gezien. Alles om het beeld te vermijden van een wondenlikkende partij die met papieren werkelijkheden de strijd met de toekomst aan denkt te kunnen gaan. Dat terwijl er de afgelopen maanden heel wat materiaal is verzameld om een behoorlijk boekwerk mee te vullen.
Inspraakavonden
Zo zijn er vier inspraakavonden georganiseerd voor leden, die daar met een tablet op schoot hun commentaar op de campagne, de partij en de koers konden doorgeven. Dat leverde alleen tijdens de sessie in Rotterdam al een urenlang aanhoudende stroom aan opmerkingen en suggesties op.
Verder is er achter de schermen een grootscheepse enquête uitgevoerd. Honderd PvdA’ers dienden elk vijf mensen met kennis van zaken te bevragen over de oorzaken van de crisis in de sociaaldemocratische partij en hun aanbevelingen voor de toekomst. Dat konden mensen binnen de partij zijn, maar ook prominenten uit andere partijen werkten mee. Al die gegevens verdwenen eveneens in een online database om de rode draden te kunnen ontdekken.
Al die bergen aan data hebben Depla’s rapport niet gehaald, de PvdA-leden kregen de bevindingen gisteren evenmin over zich uitgestort.
In plaats daarvan kwamen voorbeelden van Asscher op het podium aan het woord. Van Roda JC-aanvoerder en rasoptimist Nathan Rutjes (“Wacht niet tot de storm voorbij is, maar dans in de regen”) tot de gelauwerde Amsterdamse vmbo-lerares Trudy Coenen. “Deze mensen brengen verandering in de praktijk”, zei Asscher bij wijze van peptalk tegen het publiek. “Ik vind dat inspirerend.”
Trouw 20.06.2017 Liesbeth Tijhaar is al 36 jaar lid van de Partij van de Arbeid. Ze was wethouder namens de partij, in Huizen. Maar de bestuursjaren zijn wat haar betreft nu even voorbij. Dat partijleider Lodewijk Asscher dit keer blijft volharden in zijn weigering om te regeren, vindt ze ‘alleen maar prima’.
Tijhaar kwam dinsdagavond nieuwsgierig af op ‘Club Rood’, de talkshow waarmee de PvdA zichzelf opnieuw probeert uit te vinden. “Ik maakte me wel zorgen”, zegt ze. “Ik hoorde op de radio dat Asscher ‘nee’ gezegd had tegen Rutte. In de auto hiernaartoe zei ik nog tegen mijn man: als ze nu maar hun poot stijfhouden.”
“Hij staat wel onder druk”, weet Tijhaar. “Ik las een oproep van burgemeesters: dat hij nu toch moest gaan onderhandelen. Maar nu ik hem hoorde zeggen ‘alleen als de pleuris uitbreekt’, ben ik wel wat gerustgesteld.”
De zaal van Club Rood is voller dan kennelijk verwacht werd: de stoelen zijn allemaal bezet, ook in de gangpaden staan mensen die luisteren. Huub van Schaijik uit Amsterdam staat in zo’n doorloop. Ooit was hij lid van de partij, maar hij zegde ook weer op. Waarom precies weet hij eigenlijk niet zo goed meer – dat het uit onvrede was, dat weet hij nog. Nu overweegt Van Schaijik sterk om zich opnieuw aan te melden.
Dat Asscher blijft weigeren om bij de coalitiebesprekingen aan te sluiten, is een belangrijke reden voor zijn hernieuwde geloof in de partij. “Het kan echt niet, anderen hebben gewonnen.”
Van Schaijik is gecharmeerd van het idee van een brede volkspartij. “Deze partij is toch het meest verbonden met iedereen, waar andere partijen meer een verzameling individuen lijken voor te staan”, zegt hij.
Naast hem staat Cisca van Rijn uit Almere – geen familie van de staatssecretaris, zegt ze. Van Rijn is raadslid in haar stad, die ‘behoorlijk rechts’ is. Ze weet dat je ook in zo’n omgeving dingen voor elkaar kan krijgen. Toch: “Ik vind het op dit moment wel heel erg goed, dat Asscher niet meedoet. We moeten de partij eerst opnieuw opbouwen”, zegt ze. Bovendien: “Er zijn nog genoeg andere mogelijkheden om een coalitie te vormen, er is geen reden voor de PvdA om rechts aan een meerderheid te helpen.”
Vijf jaar geleden vond Van Rijn dat trouwens ook al, toen Diederik Samsom op het congres het regeerakkoord met de VVD presenteerde. “Ik heb toen tegengestemd. Ik wil niet gelijkhebberig doen, maar zie waar het ons heeft gebracht.”
VK 20.06.2017 Terug naar de basis. Dat is de kern van het advies dat rapporteur Paul Depla zijn verwarde partij geeft. De PvdA moet van en voor het volk zijn, opgebouwd van onderaf. En dat met politici in wie de kiezer zich kan herkennen.
De toekomstvisie die Paul Depla, burgemeester van Breda en prominent PvdA’er, dinsdagavond presenteerde, is ook te lezen als een correctie op de koers van de ploeg die de afgelopen jaren samen met de VVD het land bestuurde. Bezuinigingen op de zorg, flexwerk, strafbaarstelling van illegaliteit – het lijkt allemaal haaks te staan op de koers die Depla voorstelt om zelfvertrouwen te herwinnen. Die van een partij die mensen bindt, dwars door bevolkingsgroepen heen.
‘Een brede progressieve volkspartij’, dat moet de PvdA weer worden
‘De PvdA is sterk bezig geweest met besturen’, vertelt Depla vlak voordat de presentatie begint. ‘Dat moest ook, Nederland moest uit de crisis komen. Maar we hebben intussen ons verhaal niet kunnen vertellen.’ Een brede progressieve volkspartij, dat moet de PvdA weer worden. Dwars op wat Depla de ‘netflixisering’ van de samenleving noemt: ‘Kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbel leven, met elk hun eigen politieke partij.’
Zaal de Vorstin in Hilversum is voor de gelegenheid omgedoopt in Cafe Rood. Er is inbreng uit allerlei richtingen geregeld. Voormalig hoofdpiet Erik van Muiswinkel, politicoloog Sarah de Lange, Volkskrantcolumnist Harriet Duurvoort, Kamerlid Gijs van Dijk, onderwijzers, vakbondsmensen – allemaal komen ze vertellen hoe ze de toekomst van de PvdA voor zich zien.
Ook Nathan Rutjes, cultheld van het veelgeplaagde Roda JC, schuift aan. Om uit te leggen hoe je positieve energie uit nederlagen haalt. Zijn advies: ‘Wacht niet tot de storm voorbij is; leer dansen in de regen.’ En wat hij ervaart als hij Asscher hoort praten: ‘Dat is alsof ik het heel koud had, en iemand gooit een warme deken over me heen.’
Maar hoofdact is Depla. Zijn opvattingen zijn tot in de enscenering terug te vinden. Geen zaalmicrofoons voor ellenlange interrupties, maar bier en pizzapunten na afloop en het Broken Brass Ensemble om de zaal op te warmen. ‘Het moet gezellig zijn om naar de PvdA te gaan’ – Depla zal het vaak herhalen.
Een toekomstgerichte analyse moest het worden. Vooral geen evaluatie van wat er zoal mis ging, zoals bij vorige nederlagen gebeurde. Geen terugblik dus op de ongelukkig verlopen tweestrijd tussen Lodewijk Asscher en Diederik Samsom, waardoor de campagne te laat op gang kwam. Geen nabeschouwing over de samenwerking met de VVD, of over de fletse aanwezigheid in de Tweede Kamer.
Telkens na een regeerperiode stelde de PvdA vast dat ‘ideologische veren’ waren afgeschud. Dan klonk de roep om terugkeer naar de bronnen van de sociaaldemocratie. Die roep is er ook bij Depla. De PvdA moet zich volgens hem de komende vier tot acht jaar richten op het beschermen van bestaanszekerheid. Hij deelt dat op in vier thema’s: werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving.
Die nadruk op bestaanszekerheid is een constante in de partijgeschiedenis. Depla citeert Joop den Uyl die in ‘De weg naar vrijheid’ het socialisme een beweging noemt ‘die de ganse maatschappij (…) wil hervormen tot een gemeenschap van vrije mensen.’ Voor die vrije mensen is bestaanszekerheid een voorwaarde.
In het rapport ‘Bewogen beweging’, waarmee de PvdA zich in 1989 op de verkiezingen voorbereidde, werd ‘bestaanszekerheid’ als prioriteit genoemd. Ook Hans Spekman, tot oktober partijvoorzitter, noemt bestaanszekerheid vaak als kern van de sociaaldemocratie.
De PvdA moet ‘een organisatie van netwerken’ worden. Met minder nadruk op besluitvorming, en meer ideeënvorming
De PvdA moet ‘een organisatie van netwerken’ worden, vindt Depla. Met minder nadruk op besluitvorming, en meer ideeënvorming. Nieuwe maatschappelijke bewegingen moet worden omarmd en versterkt.
Welke bewegingen dat zijn, staat er niet bij. Depla wil ook minder nadruk op de ledendemocratie, die bij de PvdA gepaard kan gaan met interne verkiezingen die voor wrijving zorgen. ‘Het lidmaatschap krijgt waarde als men als lid dingen kan doen. En het gezellig is binnen de partij.’
Kritisch is hij over de stoet aan capabele bestuurders waar de partij graag mee pronkt. ‘Te lang heeft de partij op twee gedachten gehinkt. Aan de ene kant de sociaaldemocratische idealen. Aan de andere kant de PvdA als partij van sterke bestuurders.
De klassieke bestuurderspartij moet omgevormd naar een volksbeweging.’ Macht is geen doel op zich; het moet gaan om het uitoefenen van invloed op de maatschappelijke en politieke agenda. Geert Wilders noemt hij als voorbeeld van iemand die dat effectief doet.
De hamvraag: moet de PvdA de komende jaren in de oppositie zichzelf opnieuw uitvinden, als derde partij op de linkerflank?
Waarmee de hamvraag is aangesneden die de hele avond boven Cafe Rood hangt. Moet de PvdA de komende jaren zichzelf in de oppositie opnieuw uitvinden, als derde partij op de linkerflank? Of kan de partij loon naar werken krijgen door na Rutte II opnieuw aan te schuiven? Depla sluit dat laatste niet uit.
Fractieleider Asscher, dinsdagmiddag andermaal door informateur Herman Tjeenk Willink ontboden, gaf toen al aan dat overtuigend anders te zien. ‘Over regeringsdeelname kan ik in drie letters antwoorden: nee.’
Een ontspannen Asscher geeft in Cafe Rood nog eens zijn voorwaarden aan. ‘Als de pleuris uitbreekt en we nodig zijn, doen we mee. Maar een ruzie tussen Pechtold en Segers, dat kan het land wel aan. Willen ze dat uitpraten, dan gaan ze maar een weekeinde kamperen op Terschelling.’ Intussen heeft Asscher een andere prioriteit. Hij vindt het ‘heerlijk om van die nederlaag een kracht te maken’..’
VK 20.06.2017 De PvdA boekte de grootste verkiezingsnederlaag uit de politieke geschiedenis. Toch is de partij van Lodewijk Asscher nu de formatie stokt weer in beeld om te regeren. Is de PvdA daar klaar voor? ‘Er zijn enkele malloten in onze partij die dat roepen.’
Op de ochtend van 16 maart riep een suizebollende Lodewijk Asscher zijn suizebollende acht fractieleden bij elkaar voor overleg. Op de gangen van de ineens veel te grote PvdA-burelen in het Kamergebouw zaten en hingen intussen de medewerkers, zeventig mensen in totaal. Ook zij waren verbijsterd en wanhopig. Door de nederlaag moesten er zo’n vijftig van hen weg. Maar wie?
‘Ik ben naar Asscher toegestapt’, vertelt Ellen Grigoleit, fractiemedewerker sinds de nadagen van Joop den Uyl. ‘Ik heb ‘m gezegd: jij moet de medewerkers nu wat vertellen. Hij bedankte me en is bij iedereen langs geweest. Een mooi gebaar. Eigenlijk had hij dat moeten doen vóór de fractievergadering.’
Volgende week neemt de PvdA afscheid van die medewerkers, onzichtbare slachtoffers van de dramatische verkiezingsuitslag: een ongekende val van 38 naar 9 zetels. Dat betekent minder beleidsmedewerkers, minder perswoordvoerders, minder ondersteunend personeel. Zowel in de Kamer als op het partijbureau. De riante fractiezaal waar Diederik Samsom de afgelopen jaren bleef hopen op de genade van de kiezer is definitief ontruimd. De nieuwe fractie kreeg de bescheiden derde verdieping toegewezen.
De politieke pikorde is onverbiddelijk, ook voor een partij die na de oorlog zo lang haar stempel op de politiek drukte. Asscher zit in de plenaire zaal niet op de voorste rij, zoals de leiders van grotere fracties. ‘Ik kan hem nauwelijks nog zien’, sarde Geert Wilders vanaf het spreekgestoelte. ‘Daar zit-ie, negen zetels, ergens naar achteren verbannen.’
Meteen na De Klap voorspelde Asscher een ‘tocht door de woestijn’. De gedachte dat de partij nog in aanmerking kwam voor regeringsdeelname was een idee-fixe. Asscher: ‘Regeren? Get real!’ Minister Plasterk stelde voor met GroenLinks te fuseren. Jesse Klaver kon dan de nieuwe leider worden. ‘We moeten een toontje lager zingen.’
Dit duo wil Hans Spekman opvolgen als voorzitter van de PvdA
Nog voor de inschrijving is geopend, melden zich de eerste twee kandidaten voor het voorzitterschap van de PvdA. Voormalig Kamerlid Astrid Oosenbrug (48) en Gerard Oosterwijk (32), beleidsmedewerker van de fractie in Brussel, willen er een duobaan van maken. Lees hier het hele artikel.
Het is negentig dagen later en het is alsof de historische afstraffing nooit plaatsvond. Regeren? Waarom niet? De opties voor een meerderheidskabinet zijn bijna uitgeput nu GroenLinks naar de oppositiebankjes is verbannen. Alleen ChristenUnie of PvdA zijn nog in de race.
Er hangt een nieuwe emotie op het Binnenhof: PvdA-heimwee. Zelfs Alexander Pechtold, die een privé-oorlogje leek uit te vechten met de arrogante regentenpartij die hem als juniorwethouder in Leiden al dwarszat, zou zijn halve verkiezingsprogramma inleveren om Asscher aan tafel te krijgen. VVD en CDA verlangen na de ‘surrealistische ervaring’ met Jesse Klaver naar de kille onderhandelaar Asscher.
De negenkoppige fractie wil een goede indruk op het Binnenhof maken. PvdA-Kamerleden melden graag dat ze er met ‘opgeruimd gemoed’ tegenaan gaan, alsof is afgesproken dat het tobben is afgezworen. In de debatten over de formatie trekt Asscher fris van leer.
Een deel van de achterban vindt inmiddels dat de tocht door de woestijn lang genoeg heeft geduurd. De PvdA-kiezers zijn in meerderheid voor regeren, blijkt uit peilingen. Oud-minister Willem Vermeend, ex-campagnestrateeg Dig Istha, voormalig partijvoorzitter Michel van Hulten: allemaal vinden ze dat Asscher zijn bezwaren opzij moet zetten. Ook bij de bestuurlijke flank van de partij is dat gevoel aanwezig. ‘Er is maar één oplossing voor de PvdA: in een kabinet gaan zitten’, aldus Vermeend.
Is dat wel zo? Een rondgang in de coulissen roept de vraag op of de PvdA stabiel genoeg is om een kabinet te dragen. Organisatorisch verkeert de partij in niemandsland. Er klinkt veel kritiek op het tot oktober aanblijven van voorzitter Hans Spekman. Daardoor komt de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart te laat op gang, is de vrees. De PvdA tuimelt dan in dezelfde valkuil als bij de landelijke verkiezingen, toen de campagne pas echt begon nadat de lijsttrekkersstrijd tussen Samsom en Asscher was beslecht.
Eigen plan
We kunnen niet wachten tot oktober. Omdat we ons afvragen of de partijtop met de oplossingen komt die nodig zijn.
Den Haag en Amsterdam trekken zich niets van het partijproces aan, daar worden de lokale lijsttrekkers al gekozen. Ook de eerste kandidaten om Spekman op te volgen, Astrid Oosenbrug en Gerard Oosterwijk, negeren de partijkalender. Ze meldden zich voordat de profielschets naar buiten kwam. ‘We kunnen niet wachten tot oktober. Omdat we ons afvragen of de partijtop met de oplossingen komt die nodig zijn.’ Zo trekken PvdA’ers hun eigen plan.
Lodewijk Asscher houdt zich op de vlakte. De partijleider wil volgens zijn woordvoerder niet meewerken aan een artikel waarin hij moet ‘reageren op wat andere mensen zeggen’.
Onomstreden is zijn leiderschap niet, blijkt bijvoorbeeld op de zevende verdieping van het Haagse stadhuis. Daar zetelt Rabin Baldewsingh, laatste PvdA-wethouder in een van de vier grote steden. Baldewsingh is in alles een rode bestuurder. Robuuste man met luide stem, die zichzelf tijdens het gesprek vragen stelt en daar uitgebreid antwoord op geeft. ‘Follow the leader: dat bestaat de komende jaren niet meer bij de PvdA’, zegt hij. ‘De partijtop zal juist de basis moeten volgen.’
Baldewsingh is ‘een klassieke sociaaldemocraat’. Hij is voorstander van gesubsidieerd werk, wil dat de overheid de schulden overneemt van mensen in de schuldsanering en stelt voor dat gemeenten zelf goedkope woningen bouwen, omdat corporaties ‘de weg kwijt zijn’. De Rotterdamse burgemeester Aboulaleb noemt hij ‘knettergek’ omdat die het Vluchtelingenverdrag wil aanpassen. ‘Dan worden onze beginselen gewoon aan de kant gezet. Een populair orakel mag dat blijkbaar zeggen.’
Baldewsingh wil dat de PvdA zich bevrijdt van ‘de sociaal-liberale wurggreep’, zoals Corbyn deed met Labour. ‘Ik behoor tot de stoottroepen die de partij weer naar links willen krijgen. De partij moet weer activistisch worden. Het technocratische afschudden.’ Asscher kan de Nederlandse Corbyn worden, vindt de wethouder. ‘Ik zie hem veranderen en krachtiger worden. Maar hij mag grotere stappen nemen.’
De laatste PvdA-wethouder in de grote steden heeft zo zijn eigen zorgen. Baldewsingh is 54 jaar, loopt al heel lang mee in de PvdA en wordt gezien als ‘een machtspoliticus’. Zeker na de opkomst van Jesse Klaver is dat een probleem: de PvdA voelt zich oud en onzeker. Baldewsingh was erbij toen Sharon Dijksma het bij de laatste ledenraad bijna wanhopig uitriep: ‘Hoe worden we weer een beetje sexy?’
Linksom
We gaan met z’n allen door op de weg die Rabin inzet: linksom
In de strijd om het PvdA-lijsttrekkerschap in Den Haag doet de wethouder er alles aan om energiek en vitaal over te komen. In het debat ‘veegt’ de stuiterende Baldewsingh zijn jonge tegenstander, Martijn Balster, bijna van het podium. Tijdens een optreden bij Omroep West begint hij tot verbazing van de stamelende presentator opeens aan een zelfgeschreven rap. Hij wil een beweging met ‘de razende woede van een afgewezen minnaar’. ‘Ja, ja, ja. Onweerstaanbaar. Ja. Onweerstaanbaar’, rapt Baldewsingh. ‘Een vloed van tederheid.’
Sexy? De leden vinden van niet. Baldewsinghs jongere rivaal komt woensdag als winnaar uit de bus. Balster belooft wel de koers van de wethouder voort te zetten. ‘We gaan met z’n allen door op de weg die Rabin inzet: linksom.’
Maar lang niet iedereen gelooft dat de PvdA de kant op moet van Corbyns Labour. Zo’n 150 kilometer zuidelijker klinken heel andere geluiden. In Eindhoven, een van de weinige steden waar de PvdA nog de grootste is, gelooft wethouder Staf Depla in een tussenweg.
‘We hoeven niet te kiezen tussen markt óf overheid. Dat is meer iets voor andere partijen. Hier in het zuiden werken overheden, bedrijven en kennisinstellingen juist heel goed samen.’
Eerst moeten ze het over rechts proberen, met de ChristenUnie. Als dat niet lukt, zijn wij aan de beurt en moeten we ons interne en externe verhaal op orde hebben
Depla, voormalig Kamerlid, vindt het spijtig dat de term participatiesamenleving – een woord waar Baldewsingh van gruwelt – besmet raakte. ‘Net als marktwerking in de jaren tachtig werd het een dekmantel voor een bezuinigingsoperatie. Toch is het een ontwikkeling die in de samenleving plaatsvindt. Een gezonde maatschappij heeft ruimte voor burgerinitiatieven. Dat willen mensen ook.’
Anders dan Baldewsingh staat Depla achter Aboutaleb als die waarschuwt voor slinkende maatschappelijke spankracht voor vluchtelingenopvang. ‘We moeten het probleem onder ogen zien. We staan voor bestaanszekerheid: een fatsoenlijke arbeidsmarkt, toegankelijk onderwijs, betaalbare zorg en huisvesting. Minstens zo belangrijk is de immateriële bestaanszekerheid. Mensen willen zich thuis voelen in hun buurt, terwijl daar soms niet meer hun eigen taal wordt gesproken. Tegelijkertijd mogen Nederlanders met een allochtone achtergrond niet als tweederangsburgers worden behandeld.’
Kraken
De PvdA scoorde al vanaf 2013 laag in de peilingen. Dat staat dus los van het oordeel over de bewindspersonen
In september2017 moet er volgens Depla een verhaal van Asscher liggen waarmee de PvdA de gemeenteraadsverkiezingen in kan. Meeregeren sluit de Eindhovense wethouder niet uit. ‘Eerst moeten ze het over rechts proberen, met de ChristenUnie. Als dat niet lukt, zijn wij aan de beurt en moeten we ons interne en externe verhaal op orde hebben.’
Als het zover komt, zal de PvdA ongetwijfeld kraken. De leden spraken zich op de laatste ledenraad uit tegen kabinetsdeelname en mensen als Baldewsingh zullen niet van mening veranderen. ‘De PvdA gaat dan weer pleisters plakken in een rechtse coalitie’, zegt hij. ‘Er zijn malloten in onze partij die roepen dat we het moeten doen. Never nooit! De PvdA gaat niet besturen. Met negen zeteltjes! We zijn in de war. Het dak is van ons huis geblazen. Met de gemeenten als proeftuinen moeten we de partij weer opbouwen, de beweging op gang krijgen.’
Mocht de PvdA toch in de regering gaan? Baldewsingh: ‘Dan moet de beweging kijken of er een plek voor ons verhaal is binnen de PvdA.’
René Cuperus, wetenschappelijk medewerker bij de Wiardi Beckman Stichting, de denktank van de PvdA – en columnist van de Volkskrant -, ziet een partij die nog niet lijkt te beseffen wat er is gebeurd. Zoals het huis dat verbazend genoeg niet in elkaar stort nadat het een dreun heeft gekregen van Jerommeke, de sterke man uit de strip Suske en Wiske. ‘Huis snapt nog niet wat gebeurd is, heeft even tijd nodig’, legt Jerommeke uit. Een plaatje verder verandert het huis alsnog in een bouwval.
‘Iedereen die zegt dat we zulke goede ministers hadden en dat de nederlaag onterecht is, vergeet één ding’, zegt Cuperus. ‘De PvdA scoorde al vanaf 2013 laag in de peilingen. Dat staat dus los van het oordeel over de bewindspersonen. 50 procent van onze aanhang heeft de partij niet meer nodig om te emanciperen. De andere helft voelt zich verraden.
Rode burchten als Amsterdam, Zaanstad en Rotterdam zijn weg, het rode noorden is verloren. De kweekvijver van wethouders die kunnen doorstromen naar het Binnenhof droogt op. Maar negen zetels is blijkbaar nog te veel om de partij wakker te schudden uit haar posttraumatische stresssyndroom.’
Cuperus plaatst het verlies van de PvdA in een ruimer verband: het hele traditionele politieke centrum verkeert in een systeemcrisis. Daarom is hij sceptisch over de kansen van de PvdA zich ‘als een baron van Münchhausen aan de eigen haren uit het moeras te trekken.’
De buitenwacht ziet partijen als organisaties die net zo degelijk zijn als Shell of de ANWB. In werkelijkheid zijn het reuzen op lemen voeten, die tijd noch menskracht hebben om structureel na te denken over waar het met Nederland heen moet, zegt Cuperus. ‘De PvdA heeft die wankele situatie lang gemaskeerd door telkens een nieuwe leider de arena in te sturen. Maar veel is improvisatie. Kamerleden hebben technocratische kennis op deelterreinen. Als die tien minuten over de partijkoers moeten praten, worden ze al ongemakkelijk.’
De PvdA heeft die wankele situatie lang gemaskeerd door telkens een nieuwe leider de arena in te sturen. Maar veel is improvisatie.
De vraag of Nederland een fatsoenlijke middenklassesamenleving blijft, is voor hem belangrijker dan de toekomst van de PvdA. ‘De samenleving spat uit elkaar. De middenklasse kan zich geen woning in Amsterdam meer permitteren, nieuwe emigranten leven in 19de-eeuwse omstandigheden. En dan is er een rijke bovenklasse. Dat bij elkaar brengen is de opdracht van het politieke midden. In een partij die dat wil, zal het altijd schuren. ‘Omdat je verschillende stemmen in je gelederen hebt. Heel anders dan partijen voor louter geestverwanten zoals GL, D66 of Denk.’
In eerste instantie was de Wiardi Beckman Stichting gevraagd een analyse te maken van de verkiezingsnederlaag. Later ging de opdracht naar Paul Depla, burgemeester van Breda, die dinsdag een juist op de toekomst gericht rapport zal presenteren. Cuperus is er niet rouwig om. ‘Ik heb die gifbeker al meerdere malen leeggedronken.’
Hoe het verder moet? ‘Laat iedere PvdA’er zichzelf opnieuw uitvinden en zijn eigen rommel opruimen, door eigen stad of regio op orde te brengen. We moeten nederig en relevant zijn.’
‘Blom fan ús partij’
Op een stralende zondagmiddag verzamelen zich in het voormalige kerkje van Wergea, onder de rook van Leeuwarden, tientallen wethouders, raadsleden en andere PvdA’ers uit voorheen ‘het rode noorden’ om afscheid te nemen van Lutz Jacobi, die elf jaar Kamerlid was. PvdA’ers als Roelof Offringa, fractievoorzitter in Heerenveen, waar de partij met acht raadsleden dubbel zo groot is als de nummer twee.
Hoe zal dat straks zijn, vraagt Offringa zich bezorgd af. Veel Friezen hoor je hier pleiten voor een terugkeer naar de basis: een PvdA die voorkomt dat mensen 40 procent van hun inkomsten aan huisvesting moeten besteden en die de decentrale zorg op orde brengt.
Er wordt gezongen, een lied op de wijs van Het Dorp. ‘Hé Lutz, wu wolle dy wat sizze/ Do bist de blom fan ús partij.’ Twee landelijke partijgenoten, voormalig Kamerlid Agnes Wolbert en staatssecretaris Jetta Klijnsma, namen de moeite naar Wergea te komen. Waar Jacobi nog eens uitlegt hoe je de PvdA nieuw leven inblaast. ‘Alle lagen van de samenleving moeten elkaar met liefde vasthouden. Als je elkaar vaak treft, gaat het goed komen. En’ – grote grijns – ‘het moet gezellig zijn.’
Zij gaat doen waar Cuperus op aandringt: in de eigen stad ‘de rommel opruimen’. Ze stelt zich, met een kus, kandidaat voor de gemeenteraad van Leeuwarden. ‘Dikke tút voor allemaal.’
Dat is de PvdA waar ook het Binnenhof mee te maken krijgt. ‘Follow the leader’ bestaat niet meer, het ontzag voor de partijtop is verdampt, de lokale afdelingen zoeken hun eigen weg en ‘het interne en externe verhaal’ is niet op orde.
Het is ook de partij waar VVD, CDA en D66 een deel van hun hoop op hebben gevestigd om na deze lange, lange formatie toch nog een meerderheidskabinet te vormen.
Luide roep – De PvdA moet weer een beweging worden
De PvdA moet weer een beweging worden – die roep klinkt luid. Bewegingen doen het goed. Macron werd president van Frankrijk dank zij zijn beweging En Marche. Klaver ziet GroenLinks als een beweging, Denk doet hetzelfde, Trump had het over zijn movement. We zijn een instituut dat weer een beweging van onderop moet worden, zegt wethouder Baldewsingh. ‘De PvdA is altijd een beweging geweest’, vinden kandidaat-partijvoorzitters Astrid Oosenbrug en Gerard Oosterwijk.
En in een videoboodschap voor Lutz Jacobi noemt Asscher haar ‘een sieraad van onze beweging’. Voormalig wethouder Pieter Hilhorst schreef in zijn boek De belofte: ‘Door van de partij een beweging te maken, is ze voor haar succes ook veel minder afhankelijk van de lijsttrekker.’ Alleen partij-ideoloog Cuperus is sceptisch. ‘De PvdA is nu niet eens een partij, laat staan een beweging.’ Zijn analyse: partijen hebben baat bij sterke wortels in maatschappelijke bewegingen.
‘In de jaren zeventig was de PvdA van Den Uyl zo sterk omdat de sociale protestbewegingen politiek werden vertolkt. Zo surft Klaver met GroenLinks nu op de groene golf van zorgen om het klimaat. Partijen zonder stuwende maatschappelijke beweging zijn lege hulzen.’
VK 20.06.2017 De PvdA moet zich de komende vier tot acht jaar volledig richten op het beschermen van bestaanszekerheid op het gebied van werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving. Dat zegt de Bredase burgemeester Paul Depla vandaag in Trouw. De klassieke bestuurderspartij moet daarbij worden omgevormd naar een brede volksbeweging.
Depla was door het bestuur van de PvdA gevraagd een advies te schrijven over hoe om te gaan met de grote verkiezingsnederlaag. Dat advies wordt vanavond in Hilversum gepresenteerd. De opdracht aan Depla was zich niet te concentreren op het grote zetelverlies, maar vooral te kijken naar hoe de partij weer een rol van betekenis kan krijgen.
‘Een brede progressieve volkspartij.’ Dat is voor Depla nog steeds het ideaal dat de PvdA moet nastreven. Het moet een partij zijn die de verbinding legt tussen verschillende bevolkingsgroepen. Iedereen, binnen en buiten de PvdA, zegt volgens Depla ‘dat we dat ideaal van een brede progressieve volkspartij niet moeten verlaten.’
Invloed boven macht
Het beeld is ontstaan dat de PvdA een scholingsinstituut is voor bestuurders, zegt Depla. Dat moet veranderen. Invloed moet volgens hem boven macht worden gesteld. ‘In een kabinet ben je juist heel beperkt, want je zit vastgeketend aan een regeerakkoord. We hadden te weinig invloed op de maatschappelijke en publieke agenda.’
Toch sluit Depla opnieuw regeren niet uit. Wel vindt hij dat eerst moet worden onderzocht of een kabinet over rechts echt niet mogelijk is.
De nadruk op bestaanszekerheid is een constante in de geschiedenis van de PvdA. In het rapport Bewogen beweging, waarmee de partij zich in 1989 op de verkiezingen voorbereidde, werd ‘bestaanszekerheid’ als eerste prioriteit genoemd. Het leidde tot Lubbers III, met Wim Kok als vicepremier. Ook Hans Spekman, tot oktober nog partijvoorzitter, noemt bestaanszekerheid vaak als kern van de sociaal-democratie.
Lees hier meer over de PvdA, de verkiezingen en de formatie
De conclusies van de officiële interne evaluatie van de PvdA sluiten aan bij het verhaal dat verslaggevers Frank Hendrickx en Ariejan Korteweg al maakten over de crisis in de PvdA én de vraag of de partij ondanks de grootste verkiezingsnederlaag uit de politieke geschiedenis toch zou kunnen gaan regeren. Paul Depla, die het onderzoek leidde, komt daarin ook aan het woord. Dat verhaal leest u hier.
‘Afgelopen zaterdag zei Asscher het voor de zevenentwintigste keer, ditmaal in onder andere Het Parool, een regiokrant uit Amsterdam: Hij. Doet. Het Niet. Waarom zou hij ook? Hij lijkt het prima naar zijn zin te hebben, als demissionair minister.’ Lees hier de column van Sheila Sitalsing.
Enkele tientallen burgemeesters en wethouders van de PvdA willen dat de partij gaat meeregeren. Burgemeester Jan Nieuwenburg van Hoorn: ‘In de oppositie gaan we een beetje lopen dolen. Eindelijk marcheert de economie. Dan moet je niet rechts er met de buit vandoor laten gaan.’
Trouw 20.06.2017 De partij moet niet capituleren voor maatschappelijke ontwikkelingen en laten zien dat ze nodig is, zegt verkenner Depla.
De PvdA moet de komende jaren veranderen van een klassieke bestuurderspartij in een brede volksbeweging die naast en met de mensen opkomt voor ieders bestaanszekerheid. De partij moet zich ‘volledig focussen’ op de thema’s werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving om het geloof in de sociaaldemocratie terug te winnen. Dat is in hoofdlijnen het advies dat PvdA-prominent Paul Depla vanavond presenteert in Hilversum. Hij blikt er in deze krant alvast op vooruit.
De bijeenkomst vormt het sluitstuk van de werkzaamheden van Depla. De burgemeester van Breda was na de verkiezingen van maart door de partij gevraagd om te onderzoeken hoe de PvdA het verlies van 29 Kamerzetels te boven kan komen. Depla maakte een verkennende ronde langs de velden, won binnen en buiten de partij advies in bij honderden mensen om zo tot ‘toekomstgerichte aanbevelingen’ te komen. “Ik leg alleen de hoeksteentjes van de puzzel.”
Netflixisering
Depla ziet de ‘netflixisering’ van de maatschappij als een van de oorzaken van de ineenstorting van de partij. “De samenleving valt uiteen in kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbels leven, met elk hun eigen politieke partij. Er is sprake van een versplinterde verzuiling, terwijl de PvdA juist altijd heeft gestaan voor verbinding tussen de verschillende bevolkingsgroepen om zo maatschappelijke ontwikkelingen aan te pakken die voor al die groepen van belang zijn.”
In die nieuwe verzuiling moet de PvdA niet meegaan, stelt Depla. “Als de PvdA een eigen zuiltje wordt, kunnen we beter ophouden te bestaan. Dan doe je geen recht aan waar de partij ooit voor is opgericht en wat nog steeds van betekenis is, namelijk dwars door de bevolkingsgroepen heen mensen binden. Iedereen, binnen en buiten de PvdA, zegt dat we dat ideaal van een brede progressieve volkspartij niet moeten verlaten.”
Om dat ideaal toekomstbestendig te maken, moet de partij zichzelf weer een duidelijk smoelwerk geven. De komende vier tot acht jaar zou ze zich daarom volledig op het thema bestaanszekerheid moeten concentreren, vindt Depla. Daaronder schaart hij vier hoofdthema’s: werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving. “Op die punten voelen mensen zich niet altijd zeker over hun bestaan en verwachten ze van de PvdA een agenda die verdergaat dan capituleren voor maatschappelijke ontwikkelingen.”
Besturen met buikpijn
Daarnaast zou de partij zichzelf moeten bevrijden van het beeld van een klassieke bestuurderspartij, meent Depla. “Er is het beeld dat het land in goede handen is bij ons en we het land uit de crisis hebben geholpen. Daarmee presenteren we ons als een soort ENA-partij, naar die Franse eliteopleiding die bestuurders klaarstoomt. Alsof de PvdA een scholingsinstituut is voor bestuurders. Dat willen we niet. Dat vinden we te weinig.”
Uit de analyse van Depla komt een beeld naar voren van een partij die grote moeite heeft zichzelf een beetje leuk in de etalage te zetten. De top weet haar compromissen met moeite uit te leggen aan de achterban, leden staren zich blind op de weg in plaats van de horizon en ledenraden hebben de sfeer van een zitting bij de rechtbank.
“In wezen zijn we meer een oppositiepartij die bestuurt met buikpijn”, aldus Depla. Hij vergelijkt de sfeer in de partij met het kind dat voor een moeilijk proefwerk een zeven haalt. “Dan kun je als vader zeggen: ‘Nou, drie punten te weinig voor een tien’. Of je zegt: ‘Dat heb je goed gedaan’. Dat beeld dat we maar geen tienen haalden, leidde tot chagrijn en dat werd vervolgens het beeld naar buiten toe. Het kinderpardon is daar wel het grootste voorbeeld van. We hadden als partij ook kunnen zeggen: ‘Dat hebben we goed geregeld.'”
Het hielp daarbij niet dat de PvdA-kopstukken zich de afgelopen jaren afschermden, concludeert Depla. “Alles was erop gericht om uit de crisis te komen. Daar werd de top blind van. Ze zagen niet dat leden het gevoel hadden dat hun inspraak er niet meer toe deed. We zijn sowieso te weinig naast de mensen gaan staan. Neem de Q-koorts in Brabant. We leken meer op een verzekeringsbedrijf dan een partij die voor burgers opkomt.”
Trots
Dat de PvdA ook best trots op zichzelf mag zijn, kreeg Depla tijdens zijn rondgang alleen van buitenstaanders horen. “Binnen de partij gaat het niet over de mooie reis die we willen afleggen, maar over de moeren en bouten die nodig zijn om het schip voor die reis te laten varen. We verliezen onszelf in de details. In plaats daarvan zouden we best wat minder bescheiden kunnen zijn, én: we mogen het ook gezellig hebben met elkaar hebben.”
De ledenraad meteen na de verpletterende verkiezingsuitslag van maart was voor hem precies het toonbeeld van hoe het níet meer moet. Een Jaarbeurshal vol rijen stoelen en de ene na de andere ‘ome Harry van de PvdA’ die zijn gal spuwde in de microfoon. “Het leek wel een rechtszaal; mensen haken daardoor af. Als we die niet weten te veranderen, wordt de drempel voor nieuwkomers om actief te worden wel heel hoog.” Hoe Depla het had aangepakt? “We hadden na verloop van tijd gewoon de bierpomp open moeten zetten om samen het verdriet te verwerken.”
Geen agenda
Volgens Depla moet de PvdA het verkrijgen van invloed boven het vergaren van macht plaatsen. “Het misverstand is dat je alleen invloed hebt als je macht hebt. Terwijl je in een kabinet juist heel beperkt bent, want je zit vastgeketend aan een regeerakkoord. Kijk naar de afgelopen jaren. We hebben te weinig invloed uitgeoefend op de maatschappelijke en publieke agenda. Er lag geen agenda van de sociaaldemocratie waar mensen warm voor liepen.”
Tijdens de verbouwing van de partij kan de PvdA in theorie best meeregeren, vindt de burgemeester. Mits zij zaken kan regelen die passen bij het scherpgestelde kompas. “Macht is niet heilig en zaligmakend, maar het is ook geen verboden woord. Maar gelet op de geloofwaardigheid van de politiek zou ik eerst verkennen of een kabinet over rechts echt niet mogelijk is. Als dat niet lukt, is het logisch dat je als PvdA ook gaat kijken, maar we moeten onze geloofwaardigheid niet weer op het spel zetten omdat andere partijen dat niet durven.”
De rol van Samsom
Een opvallend detail in Depla’s studie is de rol van partijleider Diederik Samsom. Of beter gezegd: zijn functie. Volgens Depla was het ‘gezien Diederiks rol in de kabinetsformatie en zijn karakter veel logischer geweest om hem vicepremier te laten worden’ in Rutte-II. Hij werd fractievoorzitter. Samsom had in aanloop naar de verkiezingen van 2012 gezegd in de Kamer te blijven als hij van de PvdA niet de grootste partij wist te maken. Depla: “Dat was een reactie op het falen van de samenwerking tussen Bos en Balkenende in een vorig kabinet.
Maar daarmee vecht je een vorige oorlog uit. Achteraf had je op basis van het karakter van Diederik een andere conclusie moeten trekken.” Iemand als Frans Timmermans, die in 2012 minister van buitenlandse zaken werd, was geschikter geweest als fractieleider, denkt Depla. “Hij had als buitenboordmotor beschouwend kunnen zijn.” Huidig partijleider Lodewijk Asscher was in dat scenario wethouder in Amsterdam gebleven.
NU 20.06.2017 De PvdA moet de komende jaren veranderen van een klassieke bestuurderspartij in een brede volksbeweging die naast en met de mensen opkomt voor ieders bestaanszekerheid. Dat is de belangrijkste aanbeveling die coryfee Paul Depla dinsdag zal geven aan zijn partij.
In dagbladTrouw geeft hij dinsdag alvast inzage in zijn rapport.
Het prominente partijlid en burgemeester van Breda, deed in opdracht van de PvdA onderzoek naar hoe de partij het verlies van 29 zetels bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen te boven kan komen.
De partij moet zich volgens het onderzoek “volledig focussen op de thema’s werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving om het geloof in de sociaaldemocratie terug te winnen”.
Depla sprak voor het rapport met honderden mensen binnen en buiten de partij om te komen tot wat hij noemt “toekomstgerichte aanbevelingen”.
Netflixisering
Een van de belangrijkste oorzaken van de ineenstorting van de partij noemt Depla de ‘Netflixisering van de maatschappij’.
“De samenleving valt uiteen in kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbels leven, met elk hun eigen politieke partij. Er is sprake van een versplinterde verzuiling waarin de partij niet mee moet gaan. Als de PvdA een eigen zuiltje wordt kunnen we beter ophouden te bestaan”, stelt hij.
Het rapport zegt verder dat “de partij zal zichzelf snel weer een duidelijk smoelwerk zal moeten geven. De komende twee kabinetsperiodes zou de PvdA zich volledig op het thema bestaanszekerheid moeten richten. Kiezers verwachten van de PvdA dat we verder gaan dan capituleren voor maatschappelijke ontwikkelingen”.
Onderzoek
NU.nl deed afgelopen tijd ook onderzoek naar de achtergronden van het verlies van de PvdA. Onder andere de manier van regeren met de VVD, de ouderwetse partijstructuur en de lijsttrekkersverkiezing speelden een rol.
Op basis van de vele gesprekken komt bovendien een beeld naar voren van een inhoudelijk diep verdeelde partij, waarvan vele twijfelen aan het voortbestaan. Zo stellen drie onlangs vertrokken Kamerleden dat de partij zichzelf de vraag moet stellen of de sociaaldemocratie nog wel nodig is.
“De vraag bij de PvdA zou moeten zijn: Moet er nog wel een sociaaldemocratie zijn? En misschien is de conclusie wel: Misschien kan de sociaaldemocratie er beter niet zijn”, aldus een betrokken PvdA’er.
Telegraaf 20.06.2017 ’Populisten’ zijn in het gat gesprongen dat de sociaaldemocratie heeft laten ontstaan. Dat concludeert de Bredase PvdA-burgemeester Paul Depla na een ’verkenning’ van de problemen binnen zijn partij. Hij adviseert daarom onder meer een kritischere houding ten aanzien van de rol van de islam in Nederland.
Na zijn licht op te hebben gestoken zowel binnen als buiten de partij over het waarom van de enorme verkiezingsnederlaag in maart, concludeert Depla dat de PvdA niet voldoende heeft gestaan voor ’bestaanszekerheid’. „Door die onzekerheid te negeren (of erger nog, te bagatelliseren) worden de mensen die zich onzeker voelen onbewust en onbedoeld in de armen van de xenofoben en racisten gedreven.”
In zijn verkenning pleit hij er dan ook voor dat de PvdA ’pal’ gaat staan „voor de waarden van de economische en culturele emancipatie gericht op het versterken van de autonomie van de mensen.” Volgens hem betekent dit dat er ’afstand’ genomen moet worden „van politieke stromingen in de islam en religieus-conservatieve groepen onder migranten.”
Ook op het gebied van zorg ziet Depla dat het mis is gegaan. „Voordat je het weet, ben je de sloper van de verzorgingstehuizen in plaats van de opbouwer van aanspreekbare zorg in de wijken”, aldus de Bredase burgervader.
Hij vindt dat de PvdA nu een ’brede volksbeweging’ moet worden, in plaats van een ’bestuurderspartij’. De hoofdthema’s waarop gericht zou moeten worden, zijn ’werk en inkomen’, ’milieu’, ’zorg’ en ’wonen en samenleven’.
Telegraaf 20.06.2017 Terwijl er door de beoogde coalitiepartijen steeds wanhopiger naar de PvdA gekeken wordt voor steun voor een meerderheidskabinet, richt de partij het vizier op zichzelf. Vandaag wordt het nieuwste rapport gelanceerd, bedoeld om het tij te keren.
PvdA’ers staat weer een ouderwets potje navelstaren te wachten. Met bier, pizza en live muziek worden leden naar Hilversum gelokt om de ’toekomstverkenning’ te bespreken die de Bredase PvdA-burgemeester Paul Depla heeft opgesteld na gesprekken met mensen ’binnen en buiten de partij’.
Uitdagingen
Zo zullen de sociaaldemocraten volgens ingewijden kleur op de wangen moeten krijgen door zich meer een oppositiestijl aan te meten met een herkenbaar verhaal dat aansluit op de ’uitdagingen’ van deze tijd, zoals migratie en de arbeidsmarkt. Ook moet de PvdA weer een ’partij worden die aanspreekt’ door zich bijvoorbeeld te profileren op thema’s als de positie van basisschoolleraren en het eigen risico in de zorg. Daarbij moet er meer oor zijn voor de geluiden die vanuit de samenleving zelf komen om zo van de PvdA weer een brede volkspartij te maken.
Dat dit een proces is dat enkele jaren in beslag neemt, wordt voor lief genomen. Volgens de verkenning liggen de problemen immers dieper dan één dramatische verkiezingsuitslag. Hierin zit ’m ook de reden dat PvdA-leider Asscher in steeds hardere bewoordingen ’nee’ zegt tegen deelname aan een kabinet met VVD, CDA en D66.
Bij het CDA zegt men inmiddels overtuigd te zijn van Asschers ’nee’. Maar VVD en D66 zien nog altijd mogelijkheden. Vandaag komt het ’motorblok’ bijeen met Tjeenk Willink om zich te buigen over de volgende stap in het formatieproces.
Intussen wacht de andere gegadigde, de ChristenUnie, rustig af tot men zich weer tot haar wendt.
Elsevier 20.06.2017 Vandaag presenteert de burgemeester van Breda, Paul Depla, zijn analyse over de verkiezingsnederlaag van de Partij van de Arbeid. Na het recordverlies van 15 maart onderwierp Depla zijn partij aan een grondig onderzoek.
De Partij van de Arbeid leed bij de Tweede Kamerverkiezingen een verlies van 29 zetels – een niet eerder geëvenaard record in de naoorlogse parlementaire geschiedenis.
Depla werd gevraagd met een analyse te komen. Die levert hij vanavond op een partijbijeenkomst in Hilversum. In gesprek met dagblad Trouwblikt hij vooruit op zijn conclusie: ‘De Partij van de Arbeid is slachtoffer geworden van de “netflixisering” van de maatschappij.’
Depla ontwaart een nieuwe verzuiling: ‘De samenleving valt uiteen in kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbels leven, met elk hun eigen politieke partij. Er is sprake van versplinterde verzuiling, terwijl de PvdA juist altijd heeft gestaan voor verbinding.’ Mogelijk doelt Depla op partijen die een deelbelang vertegenwoordigen, zoals DENK, 50Plus of Partij voor de Dieren. ‘Als de PvdA een eigen zuiltje wordt, kunnen we beter ophouden te bestaan.’
‘De Partij van de Arbeid moet weer een brede volksbeweging worden,’ filosofeert Depla tegen Trouw. Hij benadrukt dat er voor de sociaal-democraten vier thema’s van belang zijn: werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving. Volgens de burgemeester van Breda moet de noodlijdende partij zich de komende vier tot acht jaar richten op eigen bestaanszekerheid.
Financiële problemen
Maandag werd bekend dat de PvdA naast een ideologisch probleem ook een financieel probleem heeft. De bijdrage van het Rijk gaat door het zetelverlies bij de verkiezingen fors omlaag, en door een fout in het boekhoudsysteem zijn honderden openstaande rekeningen niet geïnd.
De PvdA ging van 38 naar 9 zetels in de Tweede Kamer. Dat betekent niet alleen dat de rijksbijdrage vanaf begin volgende maand wordt verlaagd, maar ook dat er veel minder Kamerleden een deel van hun salaris afdragen aan de partij. Sinds 2009 dragen verkozen volksvertegenwoordigers zo’n 5,5 procent van hun salaris af aan de partij. Hoewel deze afdrachtregeling een stuk minder lucratief is dan die van de SP, waar politici niet meer verdienen dan een modaal inkomen, draagt ieder Kamerlid toch zo’n 5.000 euro per jaar bij aan de partijkas.
Daarnaast kampt de partij met problemen met een nieuw administratiesysteem. De invoering van het systeem verloopt verre van vlekkeloos. Daarom zijn veel betalingen nog niet geïnd. Het contributiegeld van veel leden staat nog niet op de PvdA-rekening en ook de afdracht van een aantal politici is nog niet geïnd. Om welke bedragen het gaat wil de partij niet zeggen.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
AD 20.06.2017 De Partij van de Arbeid moet de komende jaren van een klassieke bestuurderspartij veranderen in een brede volksbeweging, die naast en met de mensen opkomt voor ieders bestaanszekerheid. Daarnaast moet de PvdA weer een duidelijk smoelwerk krijgen. Dat is de belangrijkste aanbeveling die de Bredase burgemeester Paul Depla, prominent lid van de partij, vanavond zal geven aan zijn partij tijdens een ledenavond in Hilversum.
Depla deed onderzoek naar het historische zetelverlies tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart van dit jaar. De PvdA verloor 29 zetels en zit nu nog maar met negen leden in de Kamer.
Focussen
Er lag geen agenda van de sociaaldemocratie waar mensen warm voor liepen
In dagblad Trouw geeft Depla alvast inzage in zijn rapport. De partij moet zich volgens zijn onderzoek ‘volledig focussen op de thema’s werk en inkomen, zorg, milieu en de multiculturele samenleving om het geloof in de sociaaldemocratie terug te winnen.’
Depla sprak voor het rapport met honderden mensen binnen en buiten de partij om zo tot ‘toekomstgerichte aanbevelingen’ te komen. ,,Ik leg alleen de hoeksteentjes van de puzzel.”
Als de PvdA een eigen zuiltje wordt, kunnen we beter ophouden te bestaan
Een van de belangrijkste oorzaken van de ineenstorting van de partij is volgens de PvdA-prominent de ‘Netflixisering van de maatschappij’. ,,De samenleving valt uiteen in kleine groepjes die in hun eigen informatiebubbels leven, met elk hun eigen politieke partij. Er is sprake van een versplinterde verzuiling, terwijl de PvdA juist altijd heeft gestaan voor verbinding tussen de verschillende bevolkingsgroepen om zo maatschappelijke ontwikkelingen aan te pakken die voor al die groepen van belang zijn.”
Het is volgens Depla van groot belang dat de PvdA niet meegaat in die verzuiling. ,,Als de PvdA een eigen zuiltje wordt, kunnen we beter ophouden te bestaan. Dan doe je geen recht aan waar de partij ooit voor is opgericht en wat nog steeds van betekenis is, namelijk dwars door de bevolkingsgroepen heen mensen binden. Iedereen, binnen en buiten de PvdA, zegt dat we dat ideaal van een brede progressieve volkspartij niet moeten verlaten.”
Bestuurdersclub
In het rapport staat verder dat de partij zal zichzelf snel weer een ‘duidelijk smoelwerk’ zal moeten geven en af moet van het imago van een klassieke bestuurderspartij.
,,Er is het beeld dat het land in goede handen is bij ons en we het land uit de crisis hebben geholpen. Daarmee presenteren we ons als een soort ENA-partij, naar de Franse eliteopleiding die bestuurders klaarstoomt. Alsof de PvdA een scholingsinstituut is voor bestuurders. Dat willen we niet. Dat vinden we te weinig.”
Volgens Depla moet zijn partij invloed boven het vergaren van macht plaatsen. ,,Het misverstand is dat je alleen invloed hebt als je macht hebt. Terwijl je in een kabinet juist heel beperkt bent, want je zit vastgeketend aan een regeerakkoord”, aldus Depla. ,,Kijk naar de afgelopen jaren. We hebben te weinig invloed uitgeoefend op de maatschappelijke en publieke agenda. Er lag geen agenda van de sociaaldemocratie waar mensen warm voor liepen.”
Elsevier 19.06.2017 De financiële problemen van de Partij van de Arbeid stapelen zich op. De bijdrage van het rijk gaat fors omlaag door het zetelverlies bij de verkiezingen, en door een fout in het boekhoudsysteem zijn honderden betalingen niet geïnd.
Dat meldt RTL Nieuwsmaandag. De partij moet zelfs werknemers ontslaan om te bezuinigen. PvdA ging van 38 naar 9 zetels in de Tweede Kamer. Dat betekent niet alleen dat de rijksbijdrage vanaf begin volgende maand wordt verlaagd, maar ook dat er veel minder Kamerleden een deel van hun salaris afdragen aan de partij.
Daarnaast kampt de partij met problemen met een nieuw administratiesysteem. De invoering van het systeem verloopt verre van vlekkeloos. Daarom zijn veel betalingen nog niet geïnd. Het contributiegeld van veel leden staat nog niet op de PvdA-rekening en ook de afdracht van een aantal politici is nog niet geïnd. Om welke bedragen het gaat wil de partij niet zeggen.
Mes in personeelsbestand
Na de verkiezingen is crisis uitgebroken bij de PvdA. Voorzitter Hans Spekman moest het veld ruimen, en zal in oktober aftreden. Door de bezuinigingen zal hij niet de enige PvdA’er zijn die de deur wordt gewezen. Tientallen medewerkers op het partijbureau en in de Kamer zouden hun baan kwijtraken.
Al voor de verkiezingen kwam aan het licht dat veel grote politieke partijen, waaronder naast de PvdA ook CDA en VVD, met geldproblemen zitten. Omdat het ledenaantal afneemt, loopt de partijkas langzaam leeg. Daarnaast wordt ook de subsidie minder omdat de partijen minder leden hebben, en omdat de subsidie aan politieke partijen is verlaagd als bezuinigingsmaatregel.
Bauke Schram Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
PvdA 17.06.2017 Het Partijbestuur heeft mij begin april benaderd om de PvdA een spiegel voor te houden. Om een toekomstgerichte analyse op te stellen, geen dik rapport, maar een serie observaties en een aantal adviezen. Dit heb ik met veel plezier samen met de Wiardi Beckmanstichting en met leden en experts van binnen en buiten de partij gedaan. Hieronder staat een beknopte samenvatting van die analyse.
De opdracht voor de PvdA is niet eenvoudig. We zullen met alle energie moeten werken aan een partij die herkenbaar en geloofwaardig is als brede progressieve volkspartij. Een inhoudelijk herkenbare agenda is van groot belang. Maar politiek gaat om meer dan alleen de inhoud. We kunnen alleen succesvol zijn als we aansprekend en inspirerend zijn.
Dat stelt eisen aan de structuur en cultuur van onze organisatie. Net zoals het eisen stelt aan de manier waarop we als PvdA politiek bedrijven. En de manier waarop we campagne voeren. Ook op deze punten moeten we kritisch in de spiegel kijken. En zouden we juist nu duidelijke keuzen moeten maken.
In de analyse waar het partijbestuur om heeft gevraagd, wordt daarom stil gestaan bij:
Wat voor een partij willen we zijn: het wezen van de PvdA.
Wat is de agenda van de PvdA: de idealen van de PvdA
Wat voor een organisatie ondersteunt agenda van de PvdA
Wat is een aansprekende stijl van politiek bedrijven
I. Het wezen van de PvdA
De PvdA is altijd een brede progressieve volkspartij geweest. De laatste decennia is dit steeds moeilijker geworden. De verdeelde samenleving speelt brede volkspartijen als de PvdA steeds meer parten. Het is de verzuiling in een eigentijdse vorm, waarbij de nieuwe zuiltjes steeds kleiner en specifieker lijken te worden. Ook op de kiezersmarkt zien we de gevolgen van de versplinterde verzuiling.
Ons electorale systeem maakt het mogelijk dat iedere nieuwe zuil zijn eigen nieuwe partij krijgt. Ik noem het de ‘Netflixisering’ van de politiek. Door deze versplintering lijkt voor brede volkspartijen geen plaats meer te zijn. En juist dat, een brede volkspartij, waren wij als PvdA altijd. Dus hebben we het als PvdA – net als andere brede volkspartijen – zwaar.
Hoewel de dominante maatschappelijke trends de keuze voor één zuil zou rechtvaardigen, is er vrijwel niemand binnen de PvdA die een dergelijke beweging omarmt. Wil de PvdA echt overleven als een brede progressieve volkspartij, zal het tegen de stroom in moeten roeien. Dat lukt alleen als de PvdA in staat is om duidelijk te maken waar de partij voor staat.
De laatste jaren is de PvdA is bij het antwoord op deze vraag te lang op twee gedachten blijven hinken. Aan de ene kant was de PvdA de partij die stond voor de sociaaldemocratische idealen. Aan de andere kant werd vaak aangegeven dat de PvdA uiteindelijk de partij van de sterke bestuurders waren. Die dubbele positie komt de herkenbaarheid van de PvdA niet ten goede.
II. De idealen van de PvdA
Hoewel de PvdA zich vaak presenteert als een bestuurderspartij, zien we onszelf vooral als een brede progressieve volkspartij. Gedreven door idealen. Vrijwel iedereen is ervan overtuigd dat PvdA in wezen een waardenpartij is. We moeten als partij leidend zijn in de zoektocht naar het verkennen van de belangrijkste, maatschappelijke vraagstukken.
Macht (bijvoorbeeld door te regeren) kan daarbij handig zijn. Maar het is geen doel op zichzelf. Het gaat uiteindelijk om de invloed die de sociaaldemocratische beweging heeft op de maatschappelijke en politieke agenda.
Als PvdA hoeven we niet op zoek te gaan naar nieuwe idealen. Integendeel, we kunnen vol trots vasthouden aan het aloude ideaal van het streven naar een gemeenschap van vrije mensen, zoals Den Uyl het omschreef. We beseffen alleen wel dat dit ideaal door de veranderende maatschappelijke context steeds bij de tijd gehouden moeten worden. Den Uyl was van mening dat de gemeenschap van vrije mensen alleen zou ontstaan als er bestaanszekerheid voor iedereen was. Vrijheid veronderstelt bestaanszekerheid.
De PvdA zou dus moeten staan voor het versterken van die bestaanszekerheid. Door die strijd voor bestaanszekerheid centraal te stellen, kunnen we als partij de spreekbuis worden voor de maatschappelijke beweging die de bestaanszekerheid in de huidige samenleving wil versterken. We hoeven zo dus ook niet alleen conservatief te zijn.
Waar de sociaaldemocratie niet meer lijkt te gaan voor bestaanszekerheid, duiken populisten handig in dit vacuüm. Toch hoeft bestaanszekerheid niet het domein van populisten te worden. In discussies over de toekomst van arbeid is namelijk meer mogelijk dan alleen een strategie van valse beloftes, capitulatie, of een van de kop in het zand.
Het is goed om te kijken wat op dit moment de belangrijkste pijlers van bestaanszekerheid zijn.
Werk en inkomen door globalisering, flexibilisering en robotisering
Milieu door klimaatverandering
Zorg door vergrijzing
Wonen en samenleven door de multiculturele samenleving
Dit zijn de vier thema’s die de belangrijkste dragers van bestaanszekerheid vormen, en waarop de PvdA zich dus de komende tijd volledig moet richten. De PvdA als partij die staat voor het versterken van de bestaanszekerheid. Omdat alleen dan mensen in staat zijn om echt te geloven in de toekomst. En optimistisch vooruit kunnen gaan.
III. De organisatie van de PvdA
De toekomst van de PvdA moet liggen in het zijn van een beweging. Een beweging georganiseerd rond de inhoudelijke vraagstukken waar de PvdA zich op gaat richten. In deze netwerken vinden, daarbij verbinding makend met afdelingen en regionale actiecentra, inhoudelijke debatten plaats. De inhoudelijke netwerken hebben een open karakter. Leden en niet leden kunnen deelnemen aan de activiteiten.
Een maatschappelijke beweging ontstaat echter niet bij toverslag. Het kost veel tijd en energie om deze beweging op te bouwen. Daarom moet het komende jaar tijd capaciteit – zowel in mensen als in centen – worden vrijgespeeld om de ontwikkeling richting beweging van netwerken mogelijk te maken. Op dit moment is de PvdA voor een groot deel georganiseerd langs de lijnen van de beroepsgroepen van politici.
Maar het is de vraag of we wel in staat zijn om op deze manier echt agenda-bepalend bezig te zijn op de thema’s waar je als PvdA het verschil wil maken. In plaats een organisatie van beroepsgroepen te zijn, zou het wellicht beter zijn om de partij in te richten als een organisatie van netwerken. De inzet van de netwerken zou dus minder moeten liggen op besluitvorming, en veel meer op de ideeënvorming. Die behoefte is breed aanwezig binnen de partij.
Ook de communicatie moet dan anders: de ontvanger met al zijn en haar emoties moet veel meer centraal staan in onze communicatie. Dat maakt onze communicatie veel effectiever.
De afgelopen jaren is veel tijd en moeite gestoken in het versterken van de ledendemocratie. Het is mooi dat deze ontwikkeling is ingezet. Op veel punten loopt de PvdA in dit opzicht voorop. Toch knaagt het. Want de manier waarop het binnen de PvdA georganiseerd is, wordt het stemmen over moties en amendementen de hoogste vorm van de ledendemocratie.
Terwijl het lidmaatschap waarde krijgt als men als lid dingen kan doen. En het gezellig is binnen de partij. Het kunnen loslaten van de stemdemocratie vraagt wellicht het een en ander van onze manier van werken. Het zou aardig zijn om met radicale voorstellen te komen. Voorstellen waarin we niet voortborduren op bestaande structuren en we tot marginale aanpassingen komen, maar we met voorstellen komen waarmee we een fundamenteel nieuwe start maken.
IV. De stijl van de PvdA
We zullen als PvdA weer ambitieus moeten zijn in onze idealen en veel bescheidener in de oplossingen. Juist in het zoeken van de oplossingen moet een eigentijdse politicus veel meer willen varen op de ervaring en de kennis in de samenleving. Als PvdA moeten we een positieve houding hebben.
Ten opzichte van elkaar (“De PvdA zal gezellig zijn, of de PvdA zal niet zijn”), maar ook ten opzichte van maatschappelijke initiatieven. Dergelijke initiatieven kunnen als een sociaal alternatief dienen voor het liberale dogma van de eigen verantwoordelijkheid. We moeten nieuwe maatschappelijke bewegingen omarmen en versterken, omdat ze een nieuw aansprekend vehikel zijn waarmee de bestaanszekerheid van mensen kan worden versterkt.
Als we dat niet doen, worden we in het oog van de samenleving namelijk meer en meer technocraten in plaats van aansprekende politici. Dat is lastig, want de gulzigheid van de ambtelijke-professionele wereld is groot en heeft grote gevolgen. Na verloop van tijd verliezen de bestuurders hun politiek-bestuurlijke antenne en politiek-bestuurlijke uitstraling.
Men verliest contact met de andere domeinen. En worden symbool van een voor de buitenwereld vrij gesloten bestuurlijke wereld. Politieke partijen hebben een rol om te voorkomen dat de politicus een beleidsmedewerker wordt. Bijvoorbeeld in de werving van politici. En ook in onze scholingsprogramma’s zouden we veel meer moeten richten op de eigenschappen die van een politicus mogen worden verwacht in de huidige tijd: waarin we mensen scholen in politieke acties en het politieke handwerk.
Tot slot
Met deze analyse eindigt niet het veranderingsproces. Integendeel. We beginnen pas. De analyse is niet meer dan de vier hoekstukjes van een puzzel die we de komende jaren met vele mensen moeten leggen. De PvdA heeft het niet gemakkelijk. Maar er is geen reden voor te groot pessimisme. Want als zelfs Feyenoord het heeft geflikt om toch weer eens kampioen te worden, kunnen we als PvdA er ook zeker weer er helemaal bovenop komen!
Kersvers Kamerlid Sandra Beckerman van de Socialistische Partij blijkt een ‘scheefwoner’ te zijn. Tijdens een debat over ‘klimaatpaupers’ zei de socialist dat ze in een sociale huurwoning woont.
In Groningen woont Beckerman in een sociale huurwoning, naar eigen zeggen tussen de ‘klimaatpaupers’: minder welgestelde Nederlanders die de rekening zouden betalen van de energietransitie.
Bovengrens
Dat is opvallend. Over het algemeen worden sociale huurwoningen alleen toegewezen aan huishoudens met een inkomen tot 35.739 per jaar. Woningcorporaties mogen 10 procent van hun sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tussen de 35.739 en 39.874 per jaar.
Kamerleden verdienen over het algemeen bijna 92.460 euro per jaar. Merkwaardig is dat Beckerman zelf de omstreden afdrachtregeling van de SP aanhaalt ter verdediging van haar woonsituatie.
Werknemers van de SP en politici die voor de partij werken, dragen een groot deel van hun salaris af aan de partij.
Door de afdrachten is de SP verreweg de rijkste partij van Nederland en kan ze de duurste campagnes voeren. Omdat politici hun salaris – dat ze van de staat krijgen – afdragen aan een politieke partij, wordt dat als gift aan de organisatie gezien. De giften worden afgetrokken van het belastbaar inkomen. Die meevaller pikt de SP direct in, terwijl SP’ers worden verplicht te doneren.
Het is dan ook schrijnend dat Beckerman naar die regeling van de SP wijst. ‘Ik verdien net zo veel als een gemiddelde leraar,’ aldus Beckerman tegen De Telegraaf. De krant berekende dat de politicus bij haar vorige banen ook al flink verdiende. Voor de verkiezingen werkte ze als gepromoveerd universitair docent archeologie en was ze fractievoorzitter in Provinciale Staten.
Beloningsbeleid
Maar ook is de Socialistische Partij is niet transparant over het beloningsbeleid van het partijbestuur. Op de website van de SP vermeldt de partij dat voor bestuurders geen beloningsregeling is. Dit staat haaks op de werkelijkheid: SP-bestuurders krijgen wel degelijk een vergoeding voor hun werk.
De SP vermeldt op haar site dat voor partijbestuurders geen beloningsbeleid geldt. Bestuurders van de Socialistische Partij kunnen wel aanspraak maken op het declareren van gemaakte kosten. De Socialistische Partij heeft nog niet gereageerd.
Loonsverhoging
Het bestuur van de SP heeft zichzelf vorig jaar een riante loonsverhoging van 400 euro per maand gegeven. Zo ontvangt partijvoorzitter Ron Meyer een beloning van bijna 3.973 euro bruto per maand, voorheen 3.572 euro.
Dat meldt het AD. De partijtop heeft voor zichzelf een nieuwe loonschaal bedacht, omdat andere inkomsten door regelgeving wegvielen. Binnen de partij bestonden tot april 2016 vier verschillende loonschalen, maar het bestuur heeft vorig jaar een vijfde schaal geïntroduceerd, die voor de bestuurders zelf is bedoeld.
Volgens leden van de SP is dat echter minder vanzelfsprekend. Volgens het AD woedt er een interne discussie over de afdrachtregeling: zo moeten gemeenteraadsleden 75 procent van hun tegemoetkoming afstaan. Punt van kritiek is dat dit niet in verhouding staat tot de hoge werkdruk.
AD 07.07.2017
Afdrachtregeling
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70 mille per jaar af. Ze mogen dus 7.000 euro fiscaal aftrekken. Die meevaller pikt de SP ook weer in. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij.
Partijraad
De partijraad van de SP nam dit weekend twee besluiten: de afdrachtregeling wordt coulanter en alle leden mogen volgend jaar meestemmen over het nieuwe bestuur. Het kunnen gerust kleine revoluties genoemd worden.
De groep bestuurders die zich verzet tegen het afdragen van het belastingvoordeel, is de afgelopen jaren flink gegroeid. Door die weigeringen loopt de SP veel geld mis.
SP moet ’hot’ worden – Partijvoorzitter Ron Meyer refereerde tijdens de bijeenkomst op het hoofdkantoor in Amersfoort aan het bericht dat de top van de SP zichzelf extra loonruimte cadeau heeft gedaan. Hij noemde die berichtgeving ‘tendentieus’. ,, Je mag het met ons oneens zijn, maar deze suggestie is lariekoek.” Een afdelingsvoorzitter die vanuit het publiek sprak over ‘kapitalistische media’ kon op applaus van de andere toehoorders rekenen.
Afgevaardigden van de bijna 160 afdelingen van de SP door het hele land namen tijdens de partijraad ook een belangrijk voorstel aan om de afdrachtregeling op de schop te nemen.
Zo krijgen raadsleden van middelgrote steden meer compensatie voor hun diensten en mogen Kamerleden en bestuurders voortaan zelf het belastingvoordeel houden dat ze halen uit hun afdracht aan de partijkas. Ook krijgen raadsleden die geld tekort komen door hun werkzaamheden voor de partij sneller extra geld en worden deze ‘maatwerk’- bedragen hoger.
NU 30.10.2017 Zeker een derde van alle Nederlandse gemeenten en provincies maakt de vergoeding voor raadsleden en statenleden van de SP niet meer naar de partij over, maar naar de leden zelf.
Dat meldt dagblad Trouw op basis van een eigen inventarisatie. Zij geven gehoor aan de oproep die toenmalig minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken een maand geleden deed.
Plasterk stelde bang te zijn dat de onpartijdigheid van de raadsleden en statenleden in gevaar zou kunnen komen door deze traditionele SP-constructie.
Hij deed de oproep nadat de gemeente Noordoostpolder naar de rechter stapte om een einde aan deze constructie te maken. De rechter gaf de gemeente en de minister gelijk.
Basisvergoeding
De SP wil dat haar vertegenwoordigers in raden en staten hun vergoeding rechtstreeks naar de partij laten overmaken. De partij maakt vervolgens een basisvergoeding over naar de leden en houdt een deel van de inkomsten zelf.
Zij krijgen maar tussen de 25 en 50 procent van de afdracht teruggestort. De rest blijft in bezit van de partij.
Doordat gemeenten en provincies deze methode niet meer hanteren, kan de SP heel veel geld gaan mislopen, stelt Trouw. De partij zou aan hun constructie jaarlijks zeker 5 miljoen euro overhouden.
NOS 30.10.2017 Een derde van de gemeenten en provincies geeft gehoor aan de oproep van toenmalig minister Plasterk om vergoedingen voor SP’ers direct naar de politici over te maken, blijkt uit een rondgang van Trouw. Dertig instanties denken er nog over na.
Door het besluit loopt de SP-partijkas mogelijk veel geld mis. SP’ers moeten een deel van hun vergoeding afstaan aan de partij. In de praktijk maakten overheden de hele vergoeding vaak over aan het landelijke partijbureau, dat vervolgens een deel hield en de rest overmaakte naar de SP’ers zelf. De SP’ers kregen daardoor maar 25 tot 50 procent van hun salaris op hun rekening, schrijft Trouw.
Rechter
De gemeente Noordoostpolder besloot niet meer aan de afdrachtregeling mee te werken en stapte naar de rechter. Die bepaalde dat de regeling “de onafhankelijkheid en het vrije woord” van raadsleden in gevaar brengt.
Minister Plasterk schreef daarom vorige maand een brief aan gemeenten en provincies, waarin hij opriep om de vergoedingen niet meer in de partijkas te storten.
Maatregelen
Volgens Trouw hebben zeker 31 gemeenten en provincies direct na de rechterlijke uitspraak, of korte tijd later, maatregelen genomen. Elf gemeenten en een provincie hadden dat eerder al gedaan op eigen initiatief.
Vorig jaar hield de SP volgens de krant ruim 5 miljoen euro over aan de afdracht van SP-leden. Daarmee werden onder meer campagnes en opleidingen betaald. Nu de partij dat geld niet meer automatisch krijgt, moet de SP afwachten of de leden het uit eigen beweging overmaken naar de partijkas.
Elsevier 30.10.2017 De belangrijkste inkomstenbron van de SP staat onder de druk, nu steeds meer gemeenten ervoor kiezen om raadsleden rechtstreeks te betalen. Voormalig minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken opende eerder het vuur op de controversiële afdrachtregeling – een kroonjuweel van de Socialistische Partij.
Ongeveer een derde van de gemeenten en provincies met SP-politici kiest ervoor om de vergoedingen niet meer naar de partij over te maken, maar rechtstreeks naar de politici zelf, meldt dagblad Trouw maandag. Ruim 30 andere overheden denken hier ook over na.
Rijkste partij van Nederland
De gemeenten en provincies geven hiermee gehoor aan de oproep van de vertrokken minister Plasterk, die vorige maand adviseerde om vergoedingen rechtstreeks aan raads- en Statenleden over te maken, en niet meer naar het rekeningnummer van de SP.
Hiermee komt de partijkas van de SP flink onder druk te staan: honderden SP-politici droegen eerder hun vergoeding rechtstreeks af aan de SP, waarmee zij met afstand de rijkste partij van Nederland is. Vorig jaar sleepte de partij er 5,1 miljoen euro mee binnen, wat neerkomt op de helft van alle partij-inkomsten.
In zijn brief verwees Plasterk naar een onherroepelijke uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland uit februari, waarin staat dat de gemeente Noordoostpolder niet hoeft mee te werken aan de eis van een plaatselijke SP-politicus om haar vergoeding voor haar raadswerk op de rekening van de landelijke SP te storten.
‘Solidariteitsregeling’
Het is een klap voor de afdrachtregeling van de SP. Al jaren tekenen politici van de SP een zogenaamde akte van cessie, waarin ze gemeenten en provincies toestemming geven om hun vergoeding over te maken aan ‘een derde’ (in dit geval hun eigen partij). De SP maakt de raads- en Statenleden vervolgens 25 tot 50 procent van hun salaris over.
De SP heeft namelijk het principe dat volksvertegenwoordigers niet financieel mogen profiteren van hun functie. De partij zelf spreekt dan ook van een ‘solidariteitsregeling’. Hoewel de partij naar buiten toe doet voorkomen alsof de afdrachtregeling onbetwist is, berichtte Elsevier Weekblad in november vorig jaar dat de partij intern beraad voert over een nieuwe afdrachtregeling. In een document gaf de partij aan dat in een hypothetisch scenario dat de SP in de regering zou komen, ook ministers en staatssecretarissen hun loon moeten afdragen aan de partij.
Hoewel dat natuurlijk niet aan de orde is, zou in het scenario dat SP-leider Emile Roemer premier zou worden, hij zo’n 32.400 euro per jaar als salaris op z’n rekening zou krijgen. Daarmee zou de SP er jaarlijks bijna 125.000 euro op vooruitgaan door alleen al het loon van Roemer als premier. de minister-president verdient zonder afdrachtregeling – net als de ministers – 157.287 euro bruto per jaar. Het salaris van een staatssecretaris bedraagt 146.834 euro.
31 overheden
De rechter zette in februari een streep door de cessies voor raads- en Statenleden, omdat ‘de onafhankelijkheid en het vrije mandaat van het raadslid in gevaar kan komen’ door de overeenkomsten. Inmiddels blijkt dus dat een derde van de gemeenten en provincies waar de SP actief is, de stortingen in de partijkas stopt. Het gaat om zeker 31 overheden die na de rechterlijke uitspraak hebben besloten dat SP’ers hun vergoeding niet meer direct naar de partijkas kunnen laten overmaken.
Uiteraard staat het raads- en Statenleden vrij om hun geld zelf naar de SP over te maken, maar het is voor de partij nog maar afwachten of politici dat ook gaan doen. Overigens is er ook vanuit de partij zelf verzet geweest tegen de afdrachtregeling. Er zou sprake zijn van willekeur bij de penningmeester. Die zou de afdracht, rekening houdend met individuele omstandigheden, per partijgenoot nog wel eens laten verschillen.
Schadeloosstelling
De SP is furieus over de bemoeienis met de afdrachtregeling, en spreekt van ‘politieke pesterij’. ‘De aanval van Plasterk op de solidariteitsregeling van de SP is een aanval op de SP. Al komt Plasterk met tien wetten, solidariteit kun je niet verbieden,’ reageerde SP-penningmeester Thijs Coppus vorige maand toen bleek dat Plasterk het gemunt had op de afdrachtregeling. ‘Onze solidariteitsregeling blijft overeind.’
Niet dus, en Plasterk zou eerder ook in gesprek gaan met de Eerste en Tweede Kamer om te bepleiten dat ook daar de schadeloosstelling van Kamerleden niet direct meer naar de partij mag. Een SP-Kamerlid krijgt nu een modaal maandsalaris van 2.750 euro netto. Kamerleden van de meeste andere partijen krijgen zo’n 4.500 euro per maand.
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70.000 euro per jaar af. Ze mogen dus 7.000 euro fiscaal aftrekken. Die meevaller pikt de SP ook weer in. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij.
Elif Isitman (1987) is sinds oktober 2014 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Elsevier 14.08.2017 De VVD mag niets zeggen over de omstreden afdrachtregeling van de Socialistische Partij (SP). Volgens SP-voorzitter Ron Meyer staat de VVD bekend als de partij van de ‘graai- en gangsterpolitiek’, dus is kritiek uit liberale hoek onterecht.
‘Het is geen toeval dat mensen die zelfverrijking geen probleem vinden de solidariteitsregeling van de SP niet moeten,’ schrijft Ron Meyer in partijblad Tribune. Het AD merkte het opvallende opiniestuk op. ‘Het is niet vreemd dat de partij die de persoonlijking is van pakken-wat-je-pakken-kan voorop loopt in de bestrijding van onze solidariteit-in-de-praktijk.’
De kritiek van de VVD geeft Meyer naar eigen zeggen nog meer reden om trots te zijn op de regeling. Hij verwijst naar VVD’ers als Hermans, Duthler en Keizer die de afgelopen jaren onder vuur lagen vanwege omstreden zakendeals of ‘graaigedrag’, volgens Meyer.
De column is opmerkelijk, omdat de afdrachtregeling vooral kritiek krijgt vanwege de belastingvoordelen die de SP meepikt. Een deel van het salaris van SP’ers wordt ingehouden en gaat direct naar de partij. Het deel dat naar de SP gaat, wordt als gift gezien. Omdat een politieke partij anbi-status heeft, mogen de SP’ers de giften aftrekken van hun belastbaar inkomen.
‘Zonder last’
SP-Kamerleden staan rond 70 mille per jaar af. Ze mogen dus 7 mille fiscaal aftrekken. Maar die meevaller pikt de SP ook weer in, terwijl Kamerleden verplicht zijn de rest van het salaris te ‘doneren.. Door de afdrachtregeling is de SP veruit de rijkste politieke partij van Nederland.
Daarnaast vrezen critici dat de afdrachtregeling onafhankelijkheid van de Kamerleden en lokale politici in het geding brengt.
De Grondwet bepaalt in artikel 67 dat Kamerleden ‘zonder last’ stemmen en het is twijfelachtig of SP’ers dat werkelijk kunnen. Hun inkomen en onkostentoelages (circa een ton per jaar) stromen direct naar het SP-kantoor, dat vervolgens jaarsalarissen uitbetaalt van 32.400 euro netto.
Begin juli kondigde het demissionaire kabinet aan dat het een einde wil maken aan de afdrachtregeling. Het kabinet dringt er bij provincies, gemeenten en het parlement op aan om géén salarissen en vergoedingen meer te betalen aan het SP-partijkantoor.
Demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij de afdrachtregeling principieel verwerpelijk vindt, maar hij kwam nooit met een wetsvoorstel. Nu hij demissionair is, kan dat ook niet meer. Of het volgende kabinet aan de haal gaat met de afdrachtregeling, moet nog blijken.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
AD 14.08.2017 De VVD is de partij van ‘graai- en gangsterpolitiek’. Daarom kunnen politici van liberale huize hun kritiek op de afdrachtregeling van de Socialistische Partij beter voor zich houden, meent SP-voorzitter Ron Meyer.
De VVD? Waar kennen we die partij ook alweer van? Van indrukwekkende voorbeelden van graai- en gangsterpolitiek, aldus SP-voorzitter Meyer in partijblad Tribune.
Met grote regelmaat staat de afdrachtregeling van de socialisten ter discussie: SP-Kamerleden en bestuurders laten hun salaris storten in de partijkas in ruil voor een bescheiden beloning. Het kabinet wil van deze constructie af, maar ook binnen de partij gaan stemmen op om de afdrachtregeling aan te passen.
SP-voorzitter Meyer constateert in de nieuwste aflevering van het partijblad Tribune dat er de afgelopen tijd diverse aanvallen hebben plaatsgevonden ‘op onze unieke solidariteitsregeling’.
,,Opvallend vaak door politici van VVD-huize”, aldus Meyer. ,,Zij spreken er schande van en roepen de overheid zelfs op er een stokje voor te steken. (…) De VVD? Waar kennen we die partij ook alweer van? Van indrukwekkende voorbeelden van graai- en gangsterpolitiek.”
Als ‘pareltje van zelfverrijking’ bij de liberalen noemt Meyer vervolgens de transacties rond een crematiebedrijf waar voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer bij betrokken was en recent over struikelde. Hij noemt ook enkele andere VVD’ers die bij deze zaak een rol speelden.
Meyer: ,,Het is niet vreemd dat de partij die de verpersoonlijking is van pakken-wat-je-pakken-kan voorop loopt in de bestrijding van onze solidariteit-in-de-praktijk”, aldus de SP-voorzitter.
De VVD wil niet reageren op de aantijgingen van Meyer.
Telegraaf 08.07.2017 SP-leider Emile Roemer noemt het „van de zotte” dat het kabinet de afdrachtsregeling van de SP wil aanpakken. Hij snapt naar eigen zeggen niet waar minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) zich mee bemoeit.
In het radioprogramma Kamerbreed sprak Roemer zaterdag van anti-SP-wetten „om onze solidariteitsregeling af te schaffen.” Volgens hem kan het kabinet zich beter druk maken „over de graaiers die er overal zijn en niet over degenen die uit solidariteit een deel van hun salaris willen inleveren.”
Roemer denkt niet dat de aanpak leidt tot afschaffing van de regeling. SP-politici dragen hiermee hun vergoeding af aan de partij om daarna een deel teruggestort te krijgen. Volgens Roemer gaat de SP gewoon door met de afdrachtsregeling en wordt het hoogstens nodig om een ander rekeningnummer op te geven. „Het is alleen maar een pestwet.”
De vergoeding die SP-politici ontvangen voor hun werk in parlement, Provinciale Staten en gemeenteraden mag binnenkort niet meer rechtstreeks in de partijkas worden gestort, als het aan het kabinet ligt.
Minister Plasterk wees er vrijdag op dat een rechter in februari heeft bepaald dat de gemeente Noordoostpolder niet hoefde mee te werken aan de eis van een SP-politica om haar vergoeding op de partijrekening te storten. Volgens de rechter is dat in strijd met de grondwet. Daarin staat dat volksvertegenwoordigers ’zonder last’ moeten opereren.
NU 07.07.2017 De vergoeding die SP-politici ontvangen voor hun werk in parlement, Provinciale Staten en gemeenteraden mag binnenkort niet meer rechtstreeks in de partijkas worden gestort.
Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken gaat met Tweede en Eerste Kamer en met de lagere overheden in gesprek om deze afdrachtsregeling van de partij te stoppen.
Plasterk heeft dat vrijdag gezegd na de ministerraad. De SP kent deze methode al sinds jaar en dag. Honderden SP-politici dragen hun vergoeding rechtstreeks af aan de partij en krijgen een deel daarvan weer teruggestort. Plasterk had in december al aangegeven dat hij deze regeling ”onwenselijk” vindt.
De bewindsman wees er vrijdag op dat een rechter in februari heeft bepaald dat de gemeente Noordoostpolder niet hoefde mee te werken aan de eis van een SP-politica om haar vergoeding op de partijrekening te storten. Volgens de rechter is dat in strijd met de grondwet. Daarin staat dat volksvertegenwoordigers ‘zonder last’ moeten opereren.
Plasterk onderstreepte dat hij volksvertegenwoordigers die geld willen afdragen aan hun partij in principe niets in de weg wil leggen.
Maar dat kan niet via de afdrachtsregeling van de SP, omdat die op een rechterlijke uitspraak is gestuit. Als Kamerleden zelf een deel van hun vergoeding in de partijkas willen storten is er echter geen probleem, zei hij. De PvdA-minister ontkende ook dat hij erop uit zou zijn de SP de voet dwars te zetten.
SP-Kamerlid Ronald van Raak reageert tegenover NU.nl kwaad op het voorstel. “Dit is onbegrijpelijk en onfatsoenlijk. Een politieke pesterij van een minister in zijn nadagen”, aldus de SP’er.
“Vier jaar lang heeft Plasterk dit laten liggen en nu komt hij ermee op de eerste dag van het reces. Ik heb hem gisteren nog gesproken en toen hield hij zijn kaken op elkaar. Nu moet ik dit in de krant lezen. Zo gaan we niet met elkaar om.”
Van Raak spreekt tegen dat de afdrachtregeling belemmerend werkt voor Kamerleden. “Het is een vrijwillige afspraak die we als partij hebben gemaakt net als dat we afspraken maken over het verkiezingsprogramma. Wij zijn ook niet de enige partij met een afdrachtregeling. Als wij in strijd met de grondwet handelen dan geldt dat voor de andere partijen ook.”
Elsevier 07.07.2017 De omstreden afdrachtregeling van de SP gaat op de helling. Het demissionaire kabinet besloot vanochtend dat overheden de salarissen van SP-politici niet meer mogen overmaken aan het SP-partijkantoor in Amersfoort.
De commissarissen van de Koning spraken vorige maand al af dat de provincies de medewerking aan de SP-regeling staken.
Vergeleken met andere partijen zit de SP er warmpjes bij. De partij heeft miljoenen op de bank staan en kan zich de duurste verkiezingscampagnes veroorloven. SP-kandidaten moeten voordat ze worden gekozen een verklaring tekenen dat hun salaris en alle onkostenvergoedingen als Kamerlid, Gedeputeerde, Statenlid, wethouder of gemeenteraadslid rechtstreeks naar de partijkas gaan. De SP houdt een groot deel in en geeft de politici slechts een kwart van het bedrag (raadsleden) of iets meer dan de helft (Kamerleden) als salaris terug.
SP-politici zijn daarmee in dienst van de partij. Dit staat op gespannen voet met het principe dat volksvertegenwoordigers ‘zonder last’ hun werk moeten kunnen doen en dat bestuurders niet zozeer specifieke partijbelangen moeten nastreven, maar het algemeen belang. De SP redeneert echter dat SP-politici genoegen moeten nemen met een schamel salaris, omdat vrijwilligers in de partij ook geen riante beloning krijgen. SP-leider Emile Roemer noemt de afdrachtregeling ‘ons kroonjuweel’.
Andere partijen vragen hun politici een deel van hun salaris over te maken aan de partij, maar dat is nooit zoveel als de SP standaard afroomt. In beginsel blijft het ook een vrijwillige bijdrage, terwijl bij de SP sprake is van dwang.
Dwarsliggende raadsleden
Na de raadsverkiezingen van 2014 weigerde de gemeente Noordoostpolder om de betalingen aan SP-raadsleden over te maken naar de partij. De SP begon een juridische procedure, maar kreeg ongelijk van de rechter in Lelystad. De SP probeerde nog tijd te rekken en suggereerde in hoger beroep te gaan. Maar dat gebeurde niet.
Vorige maand spraken de commissarissen van de Koning in hun gezamenlijke vergadering af dat de provincies één lijn moeten trekken en binnenkort moeten stoppen met het overmaken van salarissen en onkostenvergoedingen aan het SP-partijkantoor. Gedeputeerden en Statenleden van de SP krijgen hun geld straks op hun privérekening en kunnen dan zelf bepalen hoeveel zij overmaken aan hun partij. Formeel is dit overigens geen bevoegdheid van de commissaris van de Koning, maar van Gedeputeerde Staten.
Op voorstel van PvdA-minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken besloot het kabinet vandaag om hierop in te spelen. Het kabinet dringt er bij provincies, gemeenten en het parlement op aan om géén salarissen en vergoedingen meer te betalen aan het SP-partijkantoor.
Oneerlijk voordeel voor SP
Plasterk heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij de afdrachtregeling principieel verwerpelijk vindt, maar hij kwam nooit met een wetsvoorstel. Nu hij demissionair is, kan dat ook niet meer. ‘Dat is aan een volgend kabinet,’ zegt een bron op het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Over de afdrachtregeling van de SP wordt al zeker tien jaar gebakkeleid. Pogingen van vooral PvdA-ministers om er iets tegen te doen, werden door de SP uitgelegd als jaloezie en rancune. De PvdA zou het niet kunnen verkroppen dat de SP dichter bij de gewone man staat.
De weerzin van andere partijen tegen de SP-afdrachtregeling nam vorig jaar toe toen bleek dat de SP de verplichte bijdragen ook nog eens mocht beschouwen als fiscaal aftrekbare gift. Hierdoor ontstaat een groot fiscaal voordeel, dat ook meteen weer in de partijkas vloeit. SP-penningmeester Thijs Coppus zei in Elsevierer rekening mee te houden dat de afdrachtregeling zijn langste tijd had gehad.
In de Haagse wandelgangen werd hierover schande gesproken. ‘Dikke kans dat ze ook nog huurtoeslag ontvangt,’ zei een CDA’er. ‘Mevrouw Beckerman is – als je alles optelt – de duurste politica uit de parlementaire geschiedenis.’
Politiek verslaggever Redacteur Eric Vrijsen (1957) volgt voor Elsevier Weekblad sinds 1994 de Nederlandse politiek.
Telegraaf 07.07.2017 De vergoeding die SP-politici ontvangen voor hun werk in parlement, Provinciale Staten en gemeenteraden mag binnenkort niet meer rechtstreeks in de partijkas worden gestort. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken gaat met Tweede en Eerste Kamer en met de lagere overheden in gesprek om deze afdrachtsregeling van de partij te stoppen.
Plasterk heeft dat vrijdag gezegd na de ministerraad. De SP kent deze methode al sinds jaar en dag. Honderden SP-politici dragen hun vergoeding rechtstreeks af aan de partij en krijgen een deel daarvan weer teruggestort. Plasterk had in december al aangegeven dat hij deze regeling „onwenselijk” vindt.
’Zonder last opereren’
De bewindsman wees er vrijdag op dat een rechter in februari heeft bepaald dat de gemeente Noordoostpolder niet hoefde mee te werken aan de eis van een SP-politica om haar vergoeding op de partijrekening te storten. Volgens de rechter is dat in strijd met de grondwet. Daarin staat dat volksvertegenwoordigers ’zonder last’ moeten opereren.
Plasterk onderstreepte dat hij volksvertegenwoordigers die geld willen afdragen aan hun partij in principe niets in de weg wil leggen. Maar dat kan niet via de afdrachtsregeling van de SP, omdat die op een rechterlijke uitspraak is gestuit. Als Kamerleden zelf een deel van hun vergoeding in de partijkas willen storten is er echter geen probleem, zei hij. De PvdA-minister ontkende ook dat hij erop uit zou zijn de SP de voet dwars te zetten.
’Politieke pesterij’
SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak spreekt van een „politieke pesterij”. Vier jaar hield de minister zijn mond hierover, aldus Van Raak. Hij vindt het „onfatsoenlijk” dat dan op de eerste dag van het reces „een oud voorstel wordt afgestoft wat eerder in de prullenbak is gegooid”. Zijn partij gaat door met de afdracht, al het zal volgens Van Raak wel een stuk bureaucratischer worden.
AD 07.07.2017 De beloning die raadsleden, Kamerleden en bestuurders van de SP ontvangen, mag straks niet meer direct op de rekening van de Socialistische Partij worden gestort. Dat staat in een vertrouwelijk voorstel van minister Ronald Plasterk dat vandaag wordt besproken in de ministerraad.
Vele honderden SP-politici dragen hun vergoeding nu rechtstreeks af aan de partij, omdat ze uit principe vinden dat volksvertegenwoordigers financieel niet wijzer hoeven te worden van hun functie. Deze verplichte regeling wordt het ‘kroonjuweel’ van de socialisten genoemd.
De afdrachtregeling is een goudmijn voor de SP. De partij haalde vorig jaar 5,1 miljoen euro binnen via deze regeling, de helft van alle inkomsten. De andere helft komt uit subsidies, contributies en donaties. De socialisten hebben sowieso een goed gevulde kas: op de bank staat 5,8 miljoen euro.
Concreet moeten Kamerleden en bestuurders hun salaris laten storten op de SP-rekening en dan krijgen ze maandelijks 2.750 euro van de partij terug. Raadsleden ontvangen een onkostenvergoeding die een kwart van hun salaris behelst, alleen in de grootste steden houden ze de helft over.
Plasterk heeft afgelopen december al aangegeven dat hij die regeling ‘onwenselijk’ vindt, omdat een politicus dan financieel afhankelijk kan worden van diens partij. De minister kon echter vooralsnog niets doen tegen de constructie, omdat daarover nog een lokale zaak liep bij de rechter.
Op 22 februari kwam de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland en die is glashelder. De gemeente Noordoostpolder hoeft niet mee te werken aan de eis van een plaatselijke SP-politica om haar vergoeding voor raadswerk op de bankrekening van de landelijke SP te storten.
Er is geen beroep aangetekend tegen dit vonnis, dus grijpt Plasterk nu zijn kans. Volgens het plan, dat deze krant heeft ingezien, wil het kabinet ‘op korte termijn’ afspraken maken met gemeenten, provincies en de landelijke overheid om te zorgen dat ze niet langer meewerken aan de SP-regeling.
Controle kwijt
Fiscalisten menen dat er belastingtechnisch niets verandert als politici hun vergoeding zelf houden en een deel afdragen aan de partij. Probleem is echter wel dat de landelijke SP-top de controle kwijtraakt; ze moeten maar hopen dat politici straks nog steeds netjes loon afdragen aan de partij.
De minister van Binnenlandse Zaken gaat er in ieder geval vanuit dat tussenkomst van de landelijke SP ‘op afzienbare termijn’ tot het verleden behoort. Mocht dat onverhoopt niet het geval zijn dan zal het nieuwe kabinet daarvoor zorgen via wetgeving, kondigt Plasterk alvast aan.
Pesterijen
SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak spreekt van een ‘politieke pesterij’. Vier jaar hield de minister zijn mond hierover, aldus Van Raak. Hij vindt het onfatsoenlijk dat dan op de eerste dag van het reces ‘een oud voorstel wordt afgestoft wat eerder in de prullenbak is gegooid’. Zijn partij gaat door met de afdracht, al het zal volgens Van Raak wel een stuk bureaucratischer worden.
Trouw 25.06.2017 Onder druk van haar leden heeft de SP afgelopen weekend twee baanbrekende besluiten genomen: de afdrachtregeling wordt coulanter en alle leden mogen volgend jaar meestemmen over het nieuwe bestuur.
Het kunnen gerust kleine revoluties genoemd worden, de twee besluiten die de partijraad van de SP dit weekend nam. Allereerst zal de partij in de toekomst soepeler omgaan met het salaris dat volksvertegenwoordigers en bestuurders afdragen aan de partij. Daarnaast mogen alle leden volgend jaar bij de verkiezing van een nieuw partijbestuur hun stem uitbrengen. Tot nu toe had slechts een op de vijftig leden stemrecht.
Met beide stappen komt de partij tegemoet aan de toenemende onvrede onder haar leden. Die kwam anderhalf jaar geleden tot volle wasdom op het partijcongres waar Ron Meyer de voorzittersverkiezing won van Kamerlid Sharon Gesthuizen. De leden gaven hun nieuwbakken leider Meyer in Maarssen twee duidelijke boodschappen mee: kijk alsjeblieft eens goed naar onze afdrachtregeling en onderzoek eens of het mogelijk is alle leden te laten stemmen.
Kroonjuweel
Over die afdrachtregeling, in 1974 in het leven geroepen, woedt al jaren discussie binnen de SP. Velen beschouwen het principe dat politici hun salaris goeddeels afstaan aan de partij als kroonjuweel van de SP. Een volksvertegenwoordiger hoort met zijn politieke werk niet meer te verdienen dan de vrijwilliger die de partijbladen door de bus gooit. Gelijke monniken, gelijke kappen. Tegelijkertijd klinkt er kritiek op de rigide rekenmethodes: raadsleden met een uitkering raken in de problemen doordat zij door de partijvergoeding andere, hogere toeslagen mislopen.
Daarnaast jaagt de salarisafdracht mensen weg bij de partij. Tussen 2010 en 2014 stapten 34 SP-raadsleden op; 18 zeiden te vertrekken vanwege de afdrachtregeling. Dat aantal is sindsdien gedaald, maar inmiddels doet zich een ander probleem voor: tegen de afspraken in weigeren steeds meer wethouders en gedeputeerden hun belastingvoordeel af te staan aan de partijkas. In 2012 ging het om 19 procent van de SP-bestuurders, in belastingjaar 2015 zat dit percentage al tussen de 30 en 40, aldus penningmeester Thijs Coppus.
Compromis
Na een enquête onder de afdelingen, fracties en bestuurders presenteerde het partijbestuur zaterdag haar compromis. Dat bestaat eruit dat de partij raadsleden met een uitkering eerder gaat compenseren als zij toeslagen mislopen. Verder krijgen raadsleden in middelgrote steden, die daar steeds vaker overdag moeten vergaderen, vanaf volgend jaar een hogere vergoeding: 35 in plaats van 25 procent van de standaard raadsvergoeding. Tot slot hoeven SP-politici hun belastingvoordeel niet meer in de partijkas te storten. Daar staat tegenover dat zij hun onkosten niet meer kunnen declareren. De partij verwacht dat de plannen haar jaarlijks 650.000 euro gaat kosten.
“Deze discussie is niet uit luxe geboren, maar uit realiteit”, zegt voorzitter Meyer zaterdag tegen een verdeelde zaal op het partijkantoor in Amersfoort. Daar melden zich enthousiaste leden bij de microfoon, maar evenzoveel critici. Die laatste groep zet vraagtekens bij de verhoging van de vergoedingen en de verschillen tussen gemeenten. “Wij vinden het ongepast om als raadslid 130 euro meer te krijgen dan andere SP-raadsleden voor binnen koffie drinken terwijl onze leden buiten in de regen staan te folderen”, aldus de Groningse afdelingsvoorzitter Daan Brandenbarg.
Ondanks de kritiek stemt de zaal in grote meerderheid voor de nieuwe afdrachtregels, net als bij dat andere gevoelige dossier dat die dag op de agenda staat: de stemprocedure. Die gaat bij wijze van proef op de schop. Begin volgend jaar mogen alle SP-leden eenmalig stemmen over het nieuwe bestuur tijdens een vergadering van hun lokale afdeling. Voorheen waren het de afgevaardigden die elk namens vijftig leden een stem uitbrachten op het congres. In de nieuwe opzet wijst het partijbestuur nog wel steeds haar voorkeurskandidaten aan.
Invloed
Dat er animo was voor een andere manier van stemmen, bleek anderhalf jaar geleden tijdens de strijd tussen Meyer en Gesthuizen om de voorzittershamer. Veel leden klaagden dat zij na ruim 25 jaar onder de scepter van Jan Marijnissen geen directe invloed hadden op de keuze van een nieuwe voorzitter. Gesthuizen pleitte in haar campagne voor individueel stemrecht onder leden (‘one man, one woman, one vote’) en behaalde 41 procent van de stemmen. Een commissie ging begin vorig jaar met dat idee aan de slag.
Moderner dan stemmen op een lokale vergadering wordt het voorlopig niet, benadrukte Meyer na vragen uit de zaal over internetstemmen en meevergaderen via Skype. Afdelingen die een groot gebied beslaan, zien wel voordelen in de korte lijnen via internet, maar Meyer is wars van digitale democratie. “Ik vind dat je elkaar moet kunnen zien en ruiken om de discussie met elkaar te kunnen voeren. Het is niet de bedoeling om thuis vanuit de luie stoel te stemmen.”
De afdrachtregeling van de SP
Alle politici die voor de SP actief zijn, laten hun salaris in de regel rechtstreeks in de partijkas storten. Dat leverde de SP vorig jaar ruim vijf miljoen euro aan inkomsten op. Afhankelijk van hun functie krijgen de politici uit diezelfde kas een bedrag teruggestort. Voor voltijdspolitici zoals Tweede Kamerleden gaat het netto om zo’n 2750 euro per maand. Bij raadsleden bepaalt de omvang van de gemeente de hoogte van hun toelage; het percentage schommelt tussen de 25 en 50 procent van de standaardvergoeding voor raadsleden. Dat komt neer op een paar honderd euro per maand. Omdat de Belastingdienst het naar de partij overgemaakte salaris beschouwt als een gift, kunnen SP’ers hun afdracht aftrekken van de inkomstenbelasting. Dat belastingvoordeel horen SP-bestuurders ook naar de partijkas over te maken, maar het overleggen van persoonlijke belastingstukken stuit intern op veel bezwaren. Die plicht schrapt de partij nu.
Trouw 25.06.2017 Dertig tot veertig procent van de SP-bestuurders heeft zijn belastingvoordeel afgelopen jaar niet in de partijkas gestort. Wethouders en gedeputeerden zijn verplicht dit geld naar de rekening van de socialisten over te maken, maar zij weigeren het partijbestuur inzage te verschaffen in hun belastingaangifte. Dat meldde landelijk penningmeester Thijs Coppus zaterdag aan de SP-partijraad.
De groep bestuurders die zich verzet tegen het afdragen van het belastingvoordeel, is de afgelopen jaren flink gegroeid. Over belastingjaar 2012 leverde 19 procent van de wethouders en gedeputeerden geen belastingstukken aan waardoor de SP het belastingvoordeel niet kon innen. Van belastingjaar 2015 ontving Coppus in dertig tot veertig procent van de gevallen niet de benodigde documenten. Coppus spreekt van een ‘spagaat’. “We hebben ook te maken met de privacy van mensen.”
Door die weigeringen loopt de SP veel geld mis. In de regel laten de bestuurders hun inkomen rechtstreeks overmaken naar de rekening van de SP. De Belastingdienst ziet dat als een gift. Daardoor kan de bestuurder zijn afdracht aftrekken van de inkomstenbelasting. Bij een wethoudersinkomen, dat in de grote steden tot boven de ton reikt, zijn hier forse bedragen mee gemoeid. De SP had begin dit jaar 46 wethouders en acht gedeputeerden.
Uit de partij gezet
In Rijswijk liep de situatie eind vorig jaar zo hoog op dat de SP besloot om wethouder Björn Lugthart uit de partij te zetten. Lugthart weigerde zijn belastingaangifte aan de partijtop te overleggen. “Mijn opgave inkomstenbelasting stuur ik naar de overheid, als het nodig is naar de politie, maar de partij krijgt geen inzage”, zei de wethouder in december in het AD. Vorige maand lanceerde hij zijn eigen partij, WIJ, waarmee hij volgend jaar aan de raadsverkiezingen wil meedoen.
De SP is inmiddels zo klaar met bestuurders achter de vodden zitten, dat ze zaterdag besloot de regels op dit punt aan te passen. SP’ers mogen hun belastingvoordeel voortaan houden. De partij verwacht daardoor jaarlijks 410.000 euro aan inkomsten mis te lopen. Om dit verlies te compenseren, mogen de bestuurders en volksvertegenwoordigers hun onkosten niet langer declareren.
Trouw 25.06.2017 SP-Kamerlid Sandra Beckerman verdient 7700 euro per maand en woont toch in een sociale huurwoning – ze is een ‘scheefwoner’.
Ze verdedigt zich. De SP heeft een afdrachtregeling, zegt ze. SP-Kamerleden dragen een groot deel van hun salaris af aan de partij en houden een bescheiden inkomen van 2750 euro netto per maand over. Wat is er onhandig aan deze verdediging?
Over de afdrachtregeling bestaan twee frames. Het eerste frame is positief. SP-Kamerleden hebben door de afdracht een veel lager inkomen dan hun collega’s. Ze wonen in gewone buurten, tussen gewone mensen. Ze leven hun waarden: als je als Kamerlid opkomt voor de lage inkomens, dan past het niet dat je zelf een hoog inkomen hebt, en een kast van een huis.
Belastingvoordeel
Het tweede frame is negatief. Eerst betalen wij Kamerleden hun salaris, dat ze doorsluizen naar de SP – en daarmee subsidiëren we de SP. Een deel van de afdracht kunnen de SP-Kamerleden aftrekken bij de belastingdienst – en daarmee betalen wij hun ook nog een belastingvoordeel. SP-Kamerleden zijn de duurste Kamerleden, schamperde een CDA’er ooit.
De SP heeft er natuurlijk alle belang bij dat het positieve frame veel aandacht krijgt. Maar doordat Beckerman iets negatiefs (‘scheefwonen’) verbindt aan de afdrachtregeling, activeert ze dat negatieve frame. We betalen dus ook nog voor haar woning, kun je zo maar denken. Daarmee is ze een nog duurder Kamerlid en subsidiëren we de SP nog meer dan we al dachten.
Hans de Bruijn is bestuurskundige en debatspecialist. Wekelijks analyseert hij de sturende taal van politici.
VK 24.06.2017 SP-leden kunnen in het vervolg in de lokale afdelingen stemmen op kandidaten voor het partijbestuur. De partijraad stemde vandaag in met een wijziging van de partijdemocratie.
Voorheen werden de partijvoorzitter en andere partijbestuurders gekozen door afgevaardigden die ieder vijftig leden vertegenwoordigden. Dit getrapte systeem stond ter discussie sinds de voorzittersstrijd tussen Ron Meyer (de huidige voorzitter) en toenmalig Kamerlid Sharon Gesthuizen in 2015.
Gesthuizen voerde campagne met de slogan ‘one man, one vote’
Voorheen werden de partijvoorzitter en andere partijbestuurders gekozen door afgevaardigden die ieder vijftig leden vertegenwoordigden. Dit getrapte systeem stond ter discussie sinds de voorzittersstrijd tussen Ron Meyer (de huidige voorzitter) en toenmalig Kamerlid Sharon Gesthuizen in 2015.
Gesthuizen voerde campagne met de slogan ‘one man, one vote’, ze pleitte voor een directe stem voor elk lid in grote partijbesluiten zoals het verkiezen van de leiding. Meyer won de strijd om de opvolging van Jan Marijnissen, maar de discussie leefde voort.
Nu komt er alsnog een variant van ‘one man, one vote’, maar wie wil stemmen zal wel enige moeite moeten doen. Lokale afdelingen moeten vooraf aan het congres een eigen vergadering en stemming organiseren. Alleen de leden die fysiek komen opdagen kunnen stemmen.
Een nog laagdrempeliger vorm, stemmen via internet, komt er voorlopig niet. Alleen de afdeling Rotterdam pleitte hiervoor tijdens de partijraad in Amersfoort. Andere afdelingsvoorzitters waren juist fel tegen. Wie wil stemmen, moet betrokkemheid tonen. Stemmen ‘vanaf de bank’ is te passief in hun ogen.
AD 23.06.2017 Het dagelijks bestuur van de Socialistische Partij vangt sinds vorig jaar april maximaal 400 euro méér loon per maand. Dat komt doordat de SP-top zichzelf in een splinternieuwe topschaal heeft geplaatst, om het wegvallen van andere inkomsten te compenseren.
De ingreep blijkt uit interne stukken over de arbeidsvoorwaarden bij de SP die in handen zijn van deze krant. Tot 1 april 2016 werkten de socialisten met vier functiegroepen en bijbehorende loonschalen. In de hoogste schaal, die gold voor een functie met ‘grote verantwoordelijkheid, inzetbaarheid en flexibiliteit’, bedroeg het maximale brutoloon 3.572 euro per maand.
Eind november 2015 werd Ron Meyer verkozen als partijvoorzitter van de Socialistische Partij. Onder zijn leiding werd enkele maanden later – na overleg met de ondernemingsraad – een extra vijfde schaal geïntroduceerd, met 3.973 euro als hoogst mogelijke brutoloon. Als omschrijving bij deze topschaal staat alleen ‘leden dagelijks bestuur’. Bij de SP zijn dat zeven bestuurders.
Transparant
Zo’n topschaal is opmerkelijk voor de SP, een partij met socialistische wortels waar momenteel veel discussie is tussen de leden over het verplicht delen van inkomsten met de partijkas. De stap zou volgens ingewijden daarom bij meerdere SP’ers slecht zijn gevallen. Partijvoorzitter Meyer vindt de verhoging echter goed uit te leggen. Die komt in plaats van een aparte toelageregeling die de leiding van de socialisten in het verleden ontving. Deze regeling is inmiddels afgeschaft.
,,Met deze wijziging is de totale vergoeding van onze leiding niet verhoogd”, zegt Meyer. ,,Wel is het systeem eerlijk en transparant. En bovendien in overleg met het personeel tot stand gekomen. Zo zie ik het graag.” Personeelsleden en leidinggevenden van de SP verdienen (en verdienden) nooit meer dan het bedrag dat Kamerleden ontvangen, benadrukt de voorzitter.
Afdrachtregeling
De Socialistische Partij kent een afdrachtregeling voor onder meer Kamerleden, het kroonjuweel van de partij. Zij dragen hun salaris af en krijgen daarvoor het loon van een docent op een middelbare school. Eerder meldde deze krant al dat die afdrachtregeling op de schop gaat. Raadsleden van de SP moeten, behalve in de allergrootste steden, nu 75 procent van hun beloning afstaan aan de partij. Het regende de afgelopen jaren echter klachten over de werkdruk in grotere gemeenten (150.000+ inwoners). Dus gaat daar de afdracht terug naar 65 procent, is het plan.
De belangrijkste aanpassing komt echter van het dagelijks bestuur zelf: vele tientallen bestuurders in het land en de 14 Kamerleden dragen momenteel een fors deel van hun salaris af, maar de fiscus ziet die afdracht als een gift die aftrekbaar is. Dat levert mensen een fiks belastingvoordeel op, maar ook die inkomsten stromen de partijkas in. Dat heeft intern tot verhitte discussies geleid en dus wordt die constructie – die veel papierwerk oplevert voor leden en de partij – aangepakt.
Morgen houdt de SP een partijraad, waar ook de afdrachtregeling aan de orde komt.
Elsevier 23.06.2017 De Socialistische Partij is niet transparant over het beloningsbeleid van het partijbestuur. Op de website van de SP vermeldt de partij dat voor bestuurders geen beloningsregeling is. Dit staat haaks op de werkelijkheid: SP-bestuurders krijgen wel degelijk een vergoeding voor hun werk.
De SP vermeldt op haar site dat voor partijbestuurders geen beloningsbeleid geldt. Bestuurders van de Socialistische Partij kunnen wel aanspraak maken op het declareren van gemaakte kosten. De Socialistische Partij heeft nog niet gereageerd.
Loonsverhoging
Het bestuur van de SP heeft zichzelf vorig jaar een riante loonsverhoging van 400 euro per maand gegeven. Zo ontvangt partijvoorzitter Ron Meyer een beloning van bijna 3.973 euro bruto per maand, voorheen 3.572 euro.
Dat meldt het AD. De partijtop heeft voor zichzelf een nieuwe loonschaal bedacht, omdat andere inkomsten door regelgeving wegvielen. Binnen de partij bestonden tot april 2016 vier verschillende loonschalen, maar het bestuur heeft vorig jaar een vijfde schaal geïntroduceerd, die voor de bestuurders zelf is bedoeld.
Tendentieus! Ik verdien niet meer, maar juist minder na techn wijziging. Rare aanval op partij waar Kamerleden en leiding max 2700 krijgen. 10:50 – 23 Jun 2017 · Heerlen, Nederland
Volgens partijvoorzitter Ron Meyer is de verhoging bedoeld als vervanging van een eerdere regeling, waarbij het bestuur een aparte toelage kreeg. Daarom is de verhoging volgens hem goed te verantwoorden. Hij spreekt tegen dat hij meer verdient. ‘Rare aanval,’ aldus Meyer, die in 2015 Jan Marijnissen opvolgde als voorzitter van de SP.
Volgens leden van de SP is dat echter minder vanzelfsprekend. Volgens het AD woedt er een interne discussie over de afdrachtregeling: zo moeten gemeenteraadsleden 75 procent van hun tegemoetkoming afstaan. Punt van kritiek is dat dit niet in verhouding staat tot de hoge werkdruk.
Afdrachtregeling
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70 mille per jaar af. Ze mogen dus 7.000 euro fiscaal aftrekken. Die meevaller pikt de SP ook weer in. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij. Lees meer
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Elsevier 23.06.2017 Het bestuur van de SP heeft zichzelf vorig jaar een riante loonsverhoging van 400 euro per maand gegeven. Zo ontvangt partijvoorzitter Ron Meyer een beloning van bijna 3.973 euro bruto per maand, voorheen 3.572 euro.
Dat meldt het AD. De partijtop heeft voor zichzelf een nieuwe loonschaal bedacht, omdat andere inkomsten door regelgeving wegvielen. Binnen de partij bestonden tot april 2016 vier verschillende loonschalen, maar het bestuur heeft vorig jaar een vijfde schaal geïntroduceerd, die voor de bestuurders zelf is bedoeld.
Volgens partijvoorzitter Ron Meyer is de verhoging bedoeld ter vervanging van een eerdere regeling, waarbij het bestuur een aparte toelage kreeg. Daarom is de verhoging volgens hem goed te verantwoorden. Ron Meyer volgde in 2015 Jan Marijnissen op als voorzitter van de Socialistische Partij.
Volgens leden van de SP is dat echter minder vanzelfsprekend. Volgens het AD woedt er een interne discussie over die afdrachtregeling: zo moeten gemeenteraadsleden 75 procent van hun tegemoetkoming afstaan. Punt van kritiek is dat dit niet in verhouding staat met de hoge werkdruk.
Afdrachtregeling
De belastingvoordelen die de SP geniet, leiden ook tot wrijving met politieke tegenstanders. Iedereen mag giften aan kerken, ideële instellingen en politieke partijen aftrekken van zijn belastbaar inkomen, mits de gift meer is dan 1 procent van het inkomen, met een maximum van 10 procent.
SP-Kamerleden staan rond 70.000 euro per jaar af. Ze mogen daarvan 7.000 euro fiscaal aftrekken. Dat fiscale douceurtje moet overigens ook naar de rekening van de SP worden gestuurd. Omdat SP’ers door de partij worden verplicht te doneren, zou het in de praktijk gaan om niet-aftrekbare beroepskosten en niet om giften aan de partij.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
Telegraaf 17.06.2017 Het is geen enkel probleem dat SP-Kamerlid Sandra Beckerman met haar royale salaris een sociale huurwoning bezet houdt. Partijvoorzitter Ron Meyer zegt er zelfs ’trots’ op te zijn dat „onze Kamerleden in volksbuurten wonen en niet in Wassenaar of binnen de ring in Amsterdam”.
Meyer toont zich gepikeerd over de berichtgeving in deze krant over Beckermans woonsituatie. Al jaren is er in de Tweede Kamer discussie over mensen die met een goed inkomen een gesubsidieerde huurwoning van de markt houden, de zogenoemde scheefwoners. Maar de voorzitter van de partij die juist voor de minder bedeelden zegt op te komen, ziet dat heel anders.
Per tekstbericht, want de telefoon neemt hij niet op, reageert Meyer op de scheefwonende gepromoveerd archeologe: „Mag de thuiszorger of timmerman die in de Oosterparkwijk woont geen Kamerlid worden?”
Beckerman voert als excuus aan dat ze een flink deel van haar salaris aan de partij afdraagt en daarom lang niet zo veel te makken heeft als het lijkt. Het netto salaris dat een SP-Kamerlid overhoudt, is 2750 euro.
Meyer is op dit punt ook vol begrip: „SP’ers verdienen het loon van een leraar. Daardoor weten wij wel hoe gewone mensen leven.”
Meyer wijst er tevens op dat Beckerman „al tig jaar” in de Oosterparkwijk woont. „Dit is haar gemeenschap.” Op de constatering dat de buurt ook een vrije sector kent, gaat hij niet in.
Liever wijst de partijvoorzitter een andere boosdoener aan. „Het ware probleem is dat er door VVD-politiek veel te weinig betaalbare woningen gebouwd zijn.”
Telegraaf 16.06.2017 Het nieuwe SP-Kamerlid Sandra Beckerman woont ondanks haar royale salaris van 7705,27 euro bruto per maand in een sociale huurwoning. Dat onthulde de socialist zelf in een debat over hoge energierekeningen.
„In mijn wijk in Groningen zie je geen Tesla’s, maar mensen die hun energierekening niet kunnen betalen”, foeterde de parlementariër. Later in het debat werd duidelijk dat ze letterlijk woont tussen wat zij zelf ’klimaatpaupers’ noemt. „Ik heb een sociale huurwoning.”
Pikant detail is dat ze met haar vorige baan, gepromoveerd universitair docent archeologie in combinatie met het betaalde fractievoorzitterschap in de Provinciale Staten, ook al niet behoorde tot de allerarmsten van de noordelijke studentenstad.
Is zo’n verzamelinkomen niet te hoog voor een sociale huurwoning? „Nee helaas. Zoals heel veel jongeren heb ik altijd te maken gehad met flexibele en korte banen. Daardoor heb ik nooit zo’n hoog inkomen gehad en heel belangrijk: het lukte niet om een hypotheek te krijgen”, verdedigt de socialist haar gesubsidieerde residentie. „Als Kamerlid verdien ik meer, maar de SP heeft natuurlijk een afdrachtregeling. Ik verdien net zo veel als een gemiddelde leraar.”
In de Tweede Kamer wordt al jaren gediscussieerd over ’scheefwoners’. Dit zijn mensen met een hoog inkomen wonend in een spotgoedkope sociale huurwoning. Beckerman ziet dat allemaal anders: „Er moet gewoon heel veel gebouwd worden. De discussie over scheefwoners is een valse, want dan leg je de schuld neer bij de huurder. Bovendien kosten koopwoningen door de hypotheekrenteaftrek veel meer voor de overheid.”
Een aantal Kamerleden hoorde met klapperende oren aan hoe de SP’er zonder blikken of blozen haar onthulling deed. „Ik ben stomverbaasd”, zegt VVD-Kamerlid André Bosman.
Elsevier 16.06.2017 Kersvers Kamerlid Sandra Beckerman van de Socialistische Partij blijkt een ‘scheefwoner’ te zijn. Tijdens een debat over ‘klimaatpaupers’ zei de socialist dat ze in een sociale huurwoning woont.
In Groningen woont Beckerman in een sociale huurwoning, naar eigen zeggen tussen de ‘klimaatpaupers’: minder welgestelde Nederlanders die de rekening zouden betalen van de energietransitie.
Dat is opvallend. Over het algemeen worden sociale huurwoningen alleen toegewezen aan huishoudens met een inkomen tot 35.739 per jaar. Woningcorporaties mogen 10 procent van hun sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tussen de 35.739 en 39.874 per jaar.
Kamerleden verdienen over het algemeen bijna 92.460 euro per jaar. Merkwaardig is dat Beckerman zelf de omstreden afdrachtregeling van de SP aanhaalt ter verdediging van haar woonsituatie. Werknemers van de SP en politici die voor de partij werken, dragen een groot deel van hun salaris af aan de partij.
Door de afdrachten is de SP verreweg de rijkste partij van Nederland en kan ze de duurste campagnes voeren. Omdat politici hun salaris – dat ze van de staat krijgen – afdragen aan een politieke partij, wordt dat als gift aan de organisatie gezien. De giften worden afgetrokken van het belastbaar inkomen. Die meevaller pikt de SP direct in, terwijl SP’ers worden verplicht te doneren.
Het is dan ook schrijnend dat Beckerman naar die regeling van de SP wijst. ‘Ik verdien net zo veel als een gemiddelde leraar,’ aldus Beckerman tegen De Telegraaf. De krant berekende dat de politicus bij haar vorige banen ook al flink verdiende. Voor de verkiezingen werkte ze als gepromoveerd universitair docent archeologie en was ze fractievoorzitter in Provinciale Staten.
Beckerman (34) heeft naar eigen zeggen ‘zoals veel jongeren altijd te maken gehad met flexibele en korte banen’. ‘Daardoor heb ik nooit zo’n hoog inkomen gehad, en heel belangrijk: het lukte niet om een hypotheek te krijgen.’
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Telegraaf 16.06.2017 Het nieuwe SP-Kamerlid Sandra Beckerman woont ondanks haar royale salaris van 7705,27 euro bruto per maand in een sociale huurwoning. Dat onthulde de socialist zelf in een debat over hoge energierekeningen.
„In mijn wijk in Groningen zie je geen Tesla’s, maar mensen die hun energierekening niet kunnen betalen”, foeterde de parlementariër. Later in het debat werd duidelijk dat ze letterlijk woont tussen wat zij zelf ’klimaatpaupers’ noemt. „Ik heb een sociale huurwoning.”
Pikant detail is dat ze met haar vorige baan, gepromoveerd universitair docent archeologie in combinatie met het betaalde fractievoorzitterschap in de Provinciale Staten, ook al niet behoorde tot de allerarmsten van de noordelijke studentenstad.
Is zo’n verzamelinkomen niet te hoog voor een sociale huurwoning? „Nee helaas. Zoals heel veel jongeren heb ik altijd te maken gehad met flexibele en korte banen. Daardoor heb ik nooit zo’n hoog inkomen gehad en heel belangrijk: het lukte niet om een hypotheek te krijgen”, verdedigt de socialist haar gesubsidieerde residentie. „Als Kamerlid verdien ik meer, maar de SP heeft natuurlijk een afdrachtregeling. Ik verdien net zo veel als een gemiddelde leraar.”
In de Tweede Kamer wordt al jaren gediscussieerd over ’scheefwoners’. Dit zijn mensen met een hoog inkomen wonend in een spotgoedkope sociale huurwoning. Beckerman ziet dat allemaal anders: „Er moet gewoon heel veel gebouwd worden. De discussie over scheefwoners is een valse, want dan leg je de schuld neer bij de huurder. Bovendien kosten koopwoningen door de hypotheekrenteaftrek veel meer voor de overheid.”
Een aantal Kamerleden hoorde met klapperende oren aan hoe de SP’er zonder blikken of blozen haar onthulling deed. „Ik ben stomverbaasd”, zegt VVD-Kamerlid André Bosman.
Onderhandelaars VVD, CDA, D66 en ChristenUnie praten verder – Informateur Gerrit Zalm en de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie komen op maandag 3 juli 2017 opnieuw twee keer bij elkaar. De gesprekken zijn in de Tweede Kamer, in de Stadhouderskamer. Op vrijdagochtend 30 juni spraken de informateur en de onderhandelaars met voorzitter Mariëtte Hamer van de Sociaal-Economische Raad. In de middag volgde een onderlinge vergadering.
De onderhandelaars zijn:
VVD: Mark Rutte en Halbe Zijlstra
CDA: Sybrand van Haersma Buma en Pieter Heerma
D66: Alexander Pechtold en Wouter Koolmees
ChristenUnie: Gert-Jan Segers en Carola Schouten
ELKE WERKDAG ONDERHANDELEN
Onder leiding van informateur Zalm gaan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie de komende tijd elke werkdag onderhandelen, maar snelheid in de formatie is geen doel op zich. Dat zei informateur Zalm woensdagavond 28 juni tijdens een korte persconferentie in de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Hij kondigde ook aan dat de Stadhouderskamer, in de Tweede Kamer, het centrum van de kabinetsformatie blijft. Wel zullen de onderhandelaars op maandag 10 en en dinsdag 11 juli ergens buiten Den Haag samenkomen.
GESPREKKEN MET DESKUNDIGEN
Informateur Zalm en de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie spraken op donderdag 29 juni met president Klaas Knot van de Nederlandsche Bank, directeur Laura van Geest van het Centraal Planbureau, voorzitter Manon Leijten van de Studiegroep Begrotingsruimte en directeur Kim Putters van het Sociaal en Cultureel Planbureau.
KIEZERS STERK VERDEELD OVER MOGELIJK CENTRUMRECHTS KABINET – Aan de start van deze week vingen nieuwe onderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie aan. Uit de Politieke Barometer van deze week verwachten de meeste kiezers dat deze partijen er wel uit gaan komen en daarmee een volgend kabinet kunnen vormen. Echter nog niet alle kiezers zijn er gerust op dat een kabinet tussen deze partijen goed is voor Nederland.
Slechts 35% van de Nederlanders geeft aan tevreden te zijn als er een kabinet komt tussen deze partijen. Daarnaast kan een derde dat (nog) niet beoordelen en is nog eens een derde ontevreden met een dergelijk kabinet.
Hij adviseert in zijn eindverslag dat een informateur van VVD-huize moet gaan onderzoeken of een kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie mogelijk is. Oud-minister Gerrit Zalm (VVD) is beschikbaar als nieuwe informateur. Tjeenk Willink overhandigde zijn eindverslag op dinsdag 27 juni aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib.
Informateur Herman Tjeenk Willink sprak op dinsdagmiddag 20 juni 2017 verder met fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Sybrand van Haersma Buma (CDA) en Alexander Pechtold (D66) over de kabinetsformatie. Het gesprek is in het Tweede Kamergebouw, in de Stadhouderskamer. De informateur richt zich op een meerderheidskabinet waarvan in elk geval VVD, CDA en D66 deel uitmaken. Dat zei hij donderdagmiddag 15 juni tijdens een persconferentie in de Oude Zaal van de Tweede Kamer.
Informateur Tjeenk Willink zoekt verder naar mogelijkheden om een stabiel meerderheidskabinet te vormen “dat grote vraagstukken aanpakt”. Hij liet donderdag 16 juni weten dat hij na gesprekken met fractievoorzitters Rutte, Buma en Roemer (SP) heeft geconcludeerd dat het op ‘inhoudelijke gronden’ niet mogelijk is om een meerderheidskabinet te formeren met de PVV of de SP.
Op donderdagmiddag 16 juni had Tjeenk Willink een gesprek met fractievoorzitters Rutte, Buma en Pechtold. Eerder op de middag sprak hij afzonderlijk met D66-fractievoorzitter Pechtold over het vervolg van de formatie.
Informateur Herman Tjeenk Willink richt zich op een meerderheidskabinet waarvan in elk geval VVD, CDA en D66 deel uitmaken. Dat zei hij donderdagmiddag 15 juni 2017 in een persconferentie over de voortgang van de kabinetsformatie in de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Tjeenk Willink heeft na gesprekken met fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Sybrand Buma (CDA) en Emile Roemer (SP) geconcludeerd dat het op ‘inhoudelijke gronden’ niet mogelijk is om een meerderheidskabinet te formeren met de PVV of de SP.
Op woensdag 15 maart 2017 ging Nederland naar de stembus. Kiezers bepaalden zo welke 150 Nederlanders namens hen vier jaar lang volksvertegenwoordiger mogen zijn. 28 partijen deden mee aan de verkiezingen. De Tweede Kamerleden controleren de regering en maken en beoordelen wetsvoorstellen.
Net als tijdens de eerste formatiepoging, klapte de tweede ronde toen bleek dat de afstand tussen de partijen op het gebied van migratie te groot is. Al snel bleek dat GroenLinks geen handtekening wilde zetten onder het voorstel van informateur Tjeenk Willink, omdat het plan niet de bescherming zou bieden aan oorlogsvluchtelingen waar ze recht op hebben, aldus Klaver.
Volgens een peiling van RTL snapt ruim 55 procent van de GroenLinkskiezers niet waarom Klaver de handdoek in de ring gooit. Ook de Volkskrant publiceerde een aantal woedende brieven, van kiezers die zich door Klaver bedrogen voelen.
Na het mislukken van de formatiegesprekken reageert zelfs de ngo Vluchtelingenwerk Nederland verrast over het gewicht van het thema migratie. In een interview met De Telegraaf vraagt adjunct-directeur Jasper Kuipers zich af waarom migratie het grote struikelblok is: ‘In Zuid-Europa, waar echt problemen zijn, lukt het politiek wel.’
Telegraaf 14.06.2017
Internationale verdragen
Dat eindvoorstel gaat over de vraag of de Europese Unie (EU) deals mag sluiten met andere landen waarbij ze geld ontvangen in ruil voor het opvangen van migranten, naar het voorbeeld van de Turkijedeal die in 2015 werd gesloten.
Vluchtelingenwerk vindt het prijzenswaardig van Tjeenk Willink dat hij vastlegt dat de afspraken alleen mogen worden gemaakt wanneer alle partijen zich aan de internationale verdragen houden. ‘Dat biedt ook mogelijkheden om Turkije aan te spreken op het niet nakomen van de mensenrechten. Zo gaan daar veel kinderen niet naar school,’ aldus Kuipers, die daarmee verwijst naar een uitspraak van Klaver, die hij eerder op de dag gebruikte om zijn starre houding te rechtvaardigen.
Ferme kritiek op Klaver
Klavers koppigheid kon ook vanuit de Tweede Kamer op flinke kritiek rekenen. ‘Gesprekken liepen stuk op een punt waarover iedereen het eens is. De afspraken die de Europese Unie met Turkije heeft gemaakt zijn conform het internationaal recht, en bovendien effectief. Zelfs de meest linkse lidstaten van de Europese Unie zijn het hierover eens,’ zei premier Mark Rutte eerder op de dag.
Nu wenden de ogen zich weer langzaam tot de ChristenUnie. Die partij is weliswaar bereid te praten, maar dan moet er verandering in de houding van D66 komen. Gert-Jan Segers: ‘We kunnen niet eindeloos wachten op een nieuw kabinet.’ D66 wees een samenwerking met ChristenUnie eerder resoluut af, omdat de partijen op het gebied van medisch-ethische kwesties te zeer verschillen.
VVD en CDA hebben het natuurlijk ook aan zichzelf te wijten. Hadden ze de PVV vooraf níet uitgesloten, dan hadden ze Jesse Klaver (GroenLinks) onder druk kunnen zetten: ‘Blijf jij moeilijk doen over een rem op de massa-immigratie, dan wenden wij ons tot Wilders en dat wil jij zeker niet.’ Maar de leiders van de middenpartijen ontkenden pertinent die optie en doordat D66 feitelijk ook nog de ChristenUnie uitsluit, zit de formatie muurvast.
Pragmatisch zijn, is te moeilijk voor GroenLinks
GroenLinks wilde het onderste uit de kan. Volgens ‘verkenner’ Herman Tjeenk Willink was het verschil te overbruggen. Maar in plaats van pragmatisch te zijn, redeneerde Klaver teveel vanuit de eigen ideologische positie.
Volgens bronnen in de andere partijen boog hij voor de pro-immigratie-belangenorganisaties en actiegroepen, die in GroenLinks een flinke stem hebben. Klaver deed een beetje mee met de grote jongens over een nieuwe interpretatie van het Vluchtelingenverdrag maar eiste later toch weer dat grote aantallen vluchtelingen per vliegtuig naar Nederland werden overgebracht. Een onbegrijpelijke nederlagenstrategie.
De formatiegesprekken tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks zijn mislukt, meldde informateur Herman Tjeenk Willink maandagavond. Langzaam maar zeker komt toch ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers weer in beeld. Hoe denkt hij over het onderwerp waarover de partijen het niet eens werden?
Hoe kijkt de ChristenUnie naar dit soort deals? Voor de verkiezingen zei ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers duidelijk het ‘eens’ te zijn met de stelling ‘een Libië-deal is onvermijdelijk’ die het Nederlands Dagblad hem voorlegde. ‘Er moet in Noord-Afrika onder strikte voorwaarden opvang komen. Libië is een volstrekte chaos. We kunnen het niet aan hen overlaten hoe mensen worden opgevangen. De VN-vluchtelingenorganisatie moet daarbij betrokken zijn. Als goede en veilige opvang geregeld kan worden, is zo’n deal een optie.’
AD 14.06.2017
Gaat D66 in zee met ChristenUnie?
Na de eerste formatiepoging tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks, schoof Segers kort aan tafel met D66-leider Alexander Pechtold. De gesprekken liepen op niets uit, onder meer omdat Pechtold een lijst met eisen zou hebben gehad, waaraan Segers moest voldoen om een plekje te verdienen aan de formatietafel.
Segers zegt dinsdag dat de situatie ‘onveranderd’ is. Volgens de CU-leider heeft Pechtold de deur dichtgedaan. ‘Pas als hij van gedachten verandert, komen wij in beeld.’
AD 14.06.2017
D66 geeft aan dat de partij niet in een kabinet wil met de ChristenUnie. De partij hoopt dat de SP of de PvdA een einde maakt aan de blokkades die ze hebben opgeworpen, om aan te sluiten bij de VVD, CDA en D66.
Pechtold sluit echter nog niet uit dat de partijen in zee gaan met gedoogsteun van de ChristenUnie. Progressief D66 staat vooral op het gebied van medisch-ethische lijnrecht tegenover de ChristenUnie.
Toch zegt de voorzitter van jongerenvereniging de Jonge Democraten wel wat te zien in samenwerking met de ChristenUnie, op voorwaarde dat de stappen niet worden teruggedraaid die D66 heeft gemaakt op het gebied van bijvoorbeeld wietregulering en andere ethische kwesties.
Elsevier 09.07.2017 Over een paar dagen is het vier maanden geleden dat we naar de stembus gingen en een nieuwe volksvertegenwoordiging kozen. Sindsdien zijn de politieke kopstukken bezig geweest om op basis daarvan een nieuwe regeringscoalitie te smeden.
Het einde is nog niet in zicht, met nog een afgesproken vakantie voor de boeg. Als een nieuw kabinet op Prinsjesdag in de Ridderzaal zit, is dat al een hele prestatie.
Genoeg hebben van het leven
Een belangrijke factor bij deze slakkengang is het principiële meningsverschil over de ‘voltooid leven’-wet. Daar begint het misverstand, want er zijn er twéé van: de ene is ingediend in oktober door minister Edith Schippers (VVD, Volksgezondheid), de andere is een initiatiefwet van het Tweede Kamerlid Pia Dijkstra (D66).
Tussen beide wetsontwerpen zijn fijnzinnige verschillen, maar die laat ik voor wat ze zijn. Grofweg komt het in beide gevallen neer op zelfgekozen beëindiging van het leven van een mens die niet ziek is maar domweg genoeg heeft van het leven.
De hulp die daarbij door anderen wordt gegeven is momenteel strafbaar en aan een dergelijke zelfdoding wordt door de samenleving niet meegewerkt omdat er geen sprake is van zichtbare ellende. Anders dan bij euthanasie die (wettelijk) mag plaatshebben als sprake is van ‘ondraaglijk en uitzichtloos lijden’.
Voor euthanasie hebben we een Euthanasiewet, waarmee we in de wereld voorop lopen. Behalve het zojuist genoemde fundamentele verschil, zijn er nog andere verschillen. Er is in het ene geval wel een objectieve norm, in het andere niet en in het ene geval komt er iemand aan te pas die in het bezit is van een artsendiploma, in het andere geval is een ‘stervensbegeleider’ voldoende, wat dat ook moge zijn.
De ‘voltooid leven’-wet is een nieuw ‘kroonjuweel’ van D66. Voor nogal wat mensen kan de wereld niet meer fatsoenlijk draaien zonder die wet. Voor anderen is het niet veel meer dan ten dele een doublure van de Euthanasiewet en ten dele een overbodige wet gezien de bestaande praktijk. En voor weer anderen is het strijdig met hun religieuze beleving.
Zo lijkt het alsof de scheidslijnen duidelijk zijn, maar dat is allerminst het geval. Een adviescommissie, door de regering ingesteld met als voorzitter prof. Schnabel – een D66-er – sabelde de wet neer, de KNMG -de beroepsgroep van artsen- wil er niets van weten. Het is nog vreemder. In gezelschappen stel ik geregeld dit onderwerp aan de orde en peil de meningen.
Die neigen steeds naar fifty-fifty, maar interessanter is dat de scheidslijnen niet duidelijk zijn. Mensen die in vrijwel alles dezelfde opvatting hebben, verschillen hier van opvatting en mensen die over vrijwel niets hetzelfde denken, zijn het hierin eens. In zo’n situatie moet je geen wet willen, maar de maatschappelijke ontwikkeling eerst zijn werk laten doen.
In een recent interview verwijst de oude staatsman Frits Korthals Altes (VVD) naar de wettelijke regeling van euthanasie en abortus, waarbij hij als minister betrokken was. Je moet bij dergelijke fundamentele levensvraagstukken niet te hard van stapel willen lopen, vindt hij. En: “De helft plus één is niet voldoende. Je moet draagvlak hebben.”
Trekken aan een dood paard
U zult mij niet horen zeggen dat materiële thema’s als salarisverhoging voor onderwijzers of versterking van onze krijgsmacht belangrijker zijn dan immateriële. Ze zijn beide even belangrijk en als ik moet kiezen vind ik immateriële zelfs belangrijker. Maar drammerig trekken aan een dood paard of netter gezegd: iets per se willen regelen dat daarvoor (nog) niet rijp is, is een beetje gênant.
En als je daarmee maanden vermorst terwijl de Noord-Koreaanse kernproeven dagelijks werk zijn, Donald Trump op vergelding hint, de G20-top nauwelijks iets heeft opgeleverd, een nieuwe crisis zich volgens deskundigen aankondigt en het IS-kalifaat zijn laatste uren beleeft, is dat haast (politiek) misdadig.
Als de Noord-Koreaanse langeafstandsraketten zijn geperfectioneerd en de jihadisten massaal terugkeren, hebben we allemaal een voltooid leven.
Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Schrijft geregeld voor elsevierweekblad.nl
Oud-minister van Defensie Hans Hillen (CDA) heeft details over een corruptiezaak bij zijn ministerie destijds verzwegen voor de Tweede Kamer en justitie.
Hans Hillen, tussen 2010 en 2012 minister van Defensie, moest in 2014 getuigen in een zaak over de aanschaf van defensieauto’s, meldt NRC dinsdag op basis van documenten van de Rijksrecherche.
Hoofdverdachte in de zaak is Jacques H., die steekpenningen zou hebben aangenomen van dealers in ruil voor vertrouwelijke informatie over overheidsaanbestedingen.
Een andere reden waarom Hillen de Kamer niet alles vertelde, en geen aangifte deed, is dat hij de betrokken ambtenaar tegen verdere problemen wilde beschermen. Volgens NRC had een onderzoekscommissie onder leiding van generaal buiten dienst Minze Beuving in 2012 al geoordeeld dat er een ‘schijn van belangenverstrengeling was’. Daarna werd de ambtenaar overgeplaatst naar een andere afdeling bij defensie.
Gaan we hier toch maar een punt van maken ??
Hillen zegt in een reactie tegen NRC dat het verzwijgen niet als doel had om H. in te dekken. “Als ik alle details over zulke zaken aan de Kamer zou melden, dan zou ik geen tijd meer overhouden om een krijgsmacht te runnen.” Hij zou de zaak het liefst intern willen oplossen.
AD 19.12.2017
“Natuurlijk doe ik geen aangifte tegen elke Defensiemedewerker die over de schreef gaat. Als je agentje speelt, krijg je geen vertrouwen van je organisatie”, aldus Hillen.
Het Openbaar Ministerie besloot uiteindelijk tot vervolging van hem en enkele andere ambtenaren. De zaak komt, uiteindelijk toch na jaren onderzoek, volgende week dinsdag 13.06.2017 pas voor het eerst voor de rechter.
Minister van Defensie Hans Hillen (CDA) zei dat hij in een eerdere affaire rond integriteitsschendingen bij een defensieonderdeel in Den Helder geen fouten had gemaakt. ziehier
Minister Hans Hillen (Defensie) zei ooit dat hij was ,,vergeten” een eigen bedrijfje te melden, toen hij lid was van de Eerste Kamer. Hij gaf ondernemingen advies over bijvoorbeeld public relations. ziehier
De rechtbank heeft in december 2017 en januari 2018 ongeveer vijftien dagen uitgetrokken voor de zaak. De planning van het proces is nog niet duidelijk. Wel begint de zaak vandaag 05.12.2017 met de behandeling van de verdenkingen tegen hoofdverdachte Jacques H.
AD 10.01.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vandaag drie jaar gevangenisstraf geëist tegen de 65-jarige Jacques H., voormalig wagenparkbeheerder van het ministerie van Defensie, wegens corruptie.
H. geldt als hoofdverdachte in een omvangrijk proces over corruptie bij de aanbesteding van voertuigen voor Defensie en de politie. H. zou zich tien jaar lang hebben laten trakteren door de autobranche in ruil voor gevoelige informatie over defensieaankopen.
De band van H. met autoverkopers was volgens een interne commissie zo langdurig en zo innig dat de ‘schijn van belangenverstrengeling’ was ontstaan. Een ‘ongewenste situatie’, luidde de conclusie.
Importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot zouden met de gunsten grote invloed hebben verworven bij de aanbestedingen voor 13.000 politie-auto’s en 1.600 auto’s voor Defensie. Met de contracten waren honderden miljoenen euro’s gemoeid.
Snoepreisjes
H. maakte in tien jaar tijd 26 reizen die gekwalificeerd zouden kunnen worden als snoepreisjes, bedoeld om Defensie als grote klant te vriend te houden. De reizen omvatten onder meer uitjes van Roland Garros in Parijs, Formule-1 races in Monaco en minicruises op de Middellandse Zee.
De uitstapjes werden tussen 2001 en 2011 georganiseerd en betaald door auto-importeur Pon (Volkswagen), Peugeot en Renault. De autoverkopers leken er vooral op uit om H., die bij hen te boek stond als dé automan van Defensie, te vriend te houden en op die manier orders binnen te halen.
In totaal is er circa 100.000 euro uitgegeven aan die trips. Daarnaast bedong H. tal van voordeeltjes voor zichzelf, zoals een dure auto voor een zachte prijs en jarenlang gratis tanken. Officier van justitie Peter van de Kerkhof citeerde een getuige, die heeft verklaard dat H. ,,iedereen heeft belazerd en misbruik heeft gemaakt van zijn positie.”
De aanklager vervolgt: ,,Corruptie of het accepteren van smeergeld kent geen winnaars. De overheid wordt benadeeld, bedrijven corrumperen of worden gecorrumpeerd en ondanks kortstondig voordeel staat ook de gesmeerde ambtenaar uiteindelijk met lege handen.” Dat is volgens Van de Kerkhof de les uit deze strafzaak. ,,Wanneer je corrupt bent, ben je je baan kwijt en word je vervolgd.”
Oliemannetje
De topambtenaar, het oliemannetje van het ministerie van Defensie dat alles kon regelen als het maar vier wielen had, heeft zijn vervolging tijdens eerdere zittingen zelf een krankzinnige zaak genoemd. Volgens hem is alles uit zijn verband gerukt. Zo waren de reisjes netwerkbijeenkomsten die hij nodig had om aan interne, speciale wensen te kunnen voldoen.
Naast H. staan vijf ambtenaren en vijf medewerkers uit de autobranche terecht. Tegen hen eiste het OM 40 uur werkstraf tot een jaar celstraf. In één geval eiste de officier van justitie vrijspraak. Ook oud-defensieminister Hans Hillen moest getuigen in het proces.
Het onderzoek tegen de verdachten kwam in 2011 op gang na een anonieme brief van een klokkenluider. Aanvankelijk was er sprake van enkele tientallen verdachten. Een aantal medewerkers uit de autobranche schikte de zaak met justitie, evenals de importeurs Pon, Renault en Peugeot. Pon betaalde een bedrag van 12 miljoen euro.
NU 10.01.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag drie jaar cel geëist tegen hoofdverdachte Jacques H. in de corruptiezaak rond de aanschaf van dienstauto’s voor politie en Defensie.
Naast H. staan vijf ambtenaren en vijf medewerkers uit de autobranche terecht. Tegen hen eiste het OM 40 uur werkstraf tot een jaar celstraf. In één geval eiste de officier van justitie vrijspraak.
De 65-jarige H. stond jarenlang aan het hoofd van de aanbestedingen voor auto’s van politie en Defensie. Het OM zei in december dat de verdachte iedereen heeft belazerd en misbruik heeft gemaakt van zijn positie. H. ontkent alles en zegt niets fout te hebben gedaan.
Bij de zittingen begin december kwam naar buiten dat H. op kosten van autoleveranciers 26 “snoepreisjes” in tien jaar heeft gemaakt. De reizen omvatten onder meer uitjes naar Roland Garros in Parijs, Formule-1 races in Monaco en minicruises op de Middellandse Zee.
H. zei in december dat de reisjes allemaal een zakelijk karakter hadden. “Dat is gewoon gebruikelijk in die wereld.” Volgens de verdachte wilden de autobedrijven geen tegenprestatie.
Pon
De reisjes van H. werden tussen 2001 en 2011 betaald door auto-importeur Pon (Volkswagen), Peugeot en Renault. Pon heeft al een schikking van twaalf miljoen euro met justitie getroffen. Andere auto-importeurs hebben ook geschikt.
In totaal had het OM 37 verdachten in de zaak. Een aantal van hen kwam er met een geldboete of een taakstraf vanaf. Het onderzoek tegen de verdachten kwam in 2011 op gang na een anonieme brief van een klokkenluider.
Vanaf donderdag pleiten de advocaten van de verdachten. Maandag is het de beurt aan de advocaat van H.
Telegraaf 10.01.2018 Het Openbaar Ministerie (OM) heeft woensdag drie jaar gevangenisstraf geëist tegen de 65-jarige Jacques H., voormalig wagenparkbeheerder van het ministerie van Defensie, wegens corruptie. Oud-politieman Rene P. moet om dezelfde reden wat justitie betreft een jaar de cel in. Verslaggever Olof van Joolen was bij de zaak aanwezig. Zijn tweets lees je onder aan dit artikel terug.
Het zijn zware eisen in de zaak die draait rond de aanschaf van nieuwe dienstvoertuigen bij de krijgsmacht en politie. De zaak kwam aan het rollen toen na publicaties in De Telegraaf een anonieme brief werd bezorgd op ministeries, bij de Rijksrecherche, politie en Koninklijke Marechaussee. In het schrijven stond gedetailleerd wie met wat was omgekocht.
H., ook wel ’de olieman’ genoemd, en P. kwamen al in dit stuk naar voren als de grootste graaiers. Vooral de wagenparkbaas van het leger viste nadrukkelijk naar kortingen op leaseauto’s, geschenken en reizen. Wanneer hij zijn zin niet kreeg, liet hij niet na te dreigen met het aanpassen van orders.
’Tien jaar niet integer’
Het is deze manier van handelen die justitie hem vooral aanrekent. „U heeft tien jaar lang met elk reisje en geschenk besloten niet integer te handelen”, aldus de officier van justitie tijdens de zitting.
Ook P. was een meervoudige overtreder. Hij ritselde volgens justitie voor zichzelf via importeur Pon een riante korting op een gebruikte Audi A6 en betaalde zijn meeste garagerekeningen niet. Ze werden weggeboekt onder de post politie. Het onderhoud gebeurde in de Leusdense werkplaats van de importeur, waar consumenten normaal helemaal niet welkom zijn.
Taakstraffen
Voor de andere verdachten waren er taakstraffen van 40 tot en met 120 uur. De hoogste werkstraf werd geëist tegen de twee directieleden van Renault-dealerketen VKV. Het bedrijf had een potje binnen de boekhouding waarop smeergeld voor Jacques H. werd geparkeerd. Omdat de overheid hierdoor benadeeld werd, eiste het OM tegen de verdachte directieleden V. en K. ook nog boetes van 10.000 euro per persoon.
Justitie liet niks heel van het verwijt dat de kleinere vissen uit het dossier maar heel beperkt voordeel genoten. Soms niet meer dan een paar honderd euro. Hun advocaten brachten dit naar voren. „Het is inderdaad een beperkt voordeel, maar een klein beetje integer bestaat niet”, aldus de officier van justitie. Het OM wil de ambtelijke verdachten ook als voorbeeld voor collega’s stellen.
Telegraaf 10.01.2018 De verdachten in de grote corruptiezaak rond de aanschaf van dienstauto’s voor Defensie en de politie horen woensdag de strafeis van de officier van justitie in de rechtbank in Rotterdam. Verslaggever Olof van Joolen deed live verslag vanuit de rechtbank. Zijn tweets lees je onderaan dit artikel terug.
Zes ambtenaren – vier van Defensie en twee van de politie – worden vervolgd voor het aannemen van steekpenningen van autolease-bedrijven. Ook vijf verkopers uit deze branche moesten zich verantwoorden voor het betalen van steekpenningen aan de ambtenaren. Oud-defensieminister Hans Hillen moest getuigen in het proces. De rechtbank had in december en januari in totaal vijftien dagen uitgetrokken voor de zaak.
De ambtenaren die betrokken waren bij de wagenparken van Defensie en politie zouden zich onder meer hebben laten omkopen met kortingen op lease-auto’s, op onderhoud van hun auto’s, met setjes winterbanden en reisjes naar de zon.
’De olieman’
Volgens Jacques H. duurt de zaak veel te lang en lijdt hij daar ernstig onder. De door de wol geverfde ambtenaar H. was bij Defensie dé auto-inkoper. H. had op het ministerie de bijnaam „de olieman” omdat hij bedreven was in het regelen van zaken. Hij onderhield contacten met diverse autobedrijven. Tegen de rechtbank zei hij dat alle bedrijven gelijke kansen hadden bij aanbestedingen.
Het Openbaar Ministerie (OM) ziet dat anders.
Jacques H. (links) vertelde eerder aan de rechtbank Rotterdam zich van geen kwaad bewust te zijn.
Telegraaf 19.12.2017 Het verhoor van oud-minister van Defensie Hans Hillen als getuige in het in Rotterdam lopende corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s heeft geen nieuwe inzichten opgeleverd. De verhoorsessie bracht Hillen nergens in de problemen.
De kwestie draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van duizenden auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro’s gemoeid. De importeurs hebben verdere strafvervolging afgekocht door miljoenen te betalen. Pon betaalde 12 miljoen euro en de beide andere bedrijven elk 2 miljoen.
Hillen zorgde eerder voor opgetrokken wenkbrauwen toen hij in de NRC verklaarde geen aangifte te hebben willen doen tegen de hoofdverdachte; toenmalig wagenparkbaas bij defensie Jacques H. De bewindsman zette de stap naar de Koninklijke Marechaussee alleen nadat via De Telegraaf een brief uitlekte waarin zeer gedetailleerd werd uiteen gezet wat voor voordeeltjes en cadeaus H. en andere medewerkers van de krijgsmacht en politie kregen van VW-importeur Pon.
’Hij is kwetsbaar’
Hillen verklaarde dinsdag dat hij het destijds als zijn verantwoordelijkheid als minister zag om ervoor te zorgen dat hoofdverdachte Jacques H. niet extra zou worden belast toen verdenkingen tegen hem publiekelijk bekend waren geworden. ,,Publiek ben je als ambtenaar kwetsbaar”, aldus Hillen. Hij bestreed dat hij een aangifte tegen H. destijds een te zwaar middel vond.
Het verhoor van Hillen bij de Rijksrecherche heeft slechts 35 minuten geduurd, zei hij dinsdag. Daarin heeft hij 32 vragen beantwoord, die vier thema’s besloegen. De advocaat van Jacques H. heeft verzocht om de bandopname van dit verhoor.
Het proces gaat op 9 januari verder met de behandeling van de zaak tegen een sleutelfiguur binnen de autobranche. Een dag later zal de officier van justitie komen met zijn strafeisen tegen de in totaal elf verdachten.
Verslaggever Olof van Joolen heeft de zaak live gevolgd vanuit de rechtbank. Lees alle updates hieronder terug.
AD 19.12.2017 Oud-minister van Defensie Hans Hillen moet vandaag voor de rechtbank in Rotterdam verschijnen om te getuigen in een corruptiezaak rond de aankopen van dienstauto’s door de overheid.
Oud-minister Hans Hillen van Defensie moet vandaag bij de rechter tekst en uitleg komen geven over een groot omkoopschandaal met dienstauto’s. Advocaten willen vooral weten waarom hij het liefst nooit aangifte had willen doen.
Het getuigenverhoor draait om een opmerkelijke uitspraak van Hillen in 2014 bij de rijksrecherche. Daaruit bleek hoe hij baalde dat hij onder druk van de publiciteit aangifte had moeten doen tegen topambtenaar Jacques H., het oliemannetje van het ministerie van Defensie dat alles kon regelen als het maar vier wielen had. De band van H. met autoverkopers was volgens een interne commissie zo langdurig en zo innig dat de ‘schijn van belangenverstrengeling’ was ontstaan. Een ‘ongewenste situatie’, luidde de conclusie.
Hillen liet de man overplaatsen, maar vond dat genoeg, zo bleek uit het verhoor bij de rijksrecherche. Want als hij tegen elke ambtenaar die iets verkeerds deed aangifte had moeten doen, dan zou de rijksrecherche omkomen in het werk, zo luidde zijn redenering,
‘Dotterbloem’
Het OM, die het rapport van de commissie ook bestudeerde, dacht daar duidelijk anders over. Het Openbaar Ministerie besloot zes ambtenaren te vervolgen en trof miljoenenschikkingen met diverse automerken. Inmiddels is de zaak ‘Dotterbloem’ uitgegroeid tot een megaproces met een dossier van meer dan 100.000 pagina’s.
Vooral hoofdverdachte Jacques H. dicht het OM een grote rol toe in het corruptieschandaal. H. zou zich tien jaar lang hebben laten trakteren in ruil voor gevoelige informatie over defensieaankopen. H. heeft zijn vervolging tijdens eerdere zittingen zelf een krankzinnige zaak genoemd. Volgens hem is alles uit zijn verband gerukt. Zo waren de reisjes netwerkbijeenkomsten die hij nodig had om aan interne, speciale wensen te kunnen voldoen.
De zes verdachte ambtenaren hopen dat Hillen een steun in de rug is in hun zaak. Blijkbaar vond de minister van destijds het niet ernstig genoeg voor een strafzaak.
AD 05.12.2017 Voor de rechtbank in Rotterdam begint vanochtend het megaproces over mogelijke corruptie bij de aanschaf van duizenden dienstauto’s door de overheid. In deze zaak worden zes ambtenaren, vier van Defensie en twee van de politie – ervan verdacht dat zij zich door autoleasebedrijven hebben laten omkopen met kortingen, reisjes en andere gunsten.
Ook vijf verkopers uit deze branche moeten zich voor de rechtbank verantwoorden, omdat zij steekpenningen zouden hebben betaald aan de ambtenaren.
De rechtbank heeft in december en januari ongeveer vijftien dagen uitgetrokken voor de zaak. De planning van het proces is nog niet duidelijk. Wel begint de zaak vandaag met de behandeling van de verdenkingen tegen hoofdverdachte Jacques H.
Ook oud-defensieminister Hans Hillen moet getuigen in het proces. De gepensioneerde oud-politicus moet mogelijk op dinsdag 19 december verschijnen, maar dat is nog niet definitief.
Contracten
Importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot zouden met de gunsten grote invloed hebben verworven bij de aanbestedingen voor 13.000 politie-auto’s en 1600 auto’s voor Defensie. Met de contracten waren honderden miljoenen euro’s gemoeid.
De autobedrijven hebben de zaak inmiddels voor miljoenen euro’s geschikt met het OM.
NU 08.11.2017 Hans Hillen, oud-minister van Defensie, moet getuigen in een corruptiezaak rond de aankopen van dienstauto’s door de overheid. Dat heeft de rechtbank in Rotterdam beslist.
Michael Ruperti, die een van de zes verdachte defensie- en politieambtenaren bijstaat, had verzocht om een getuigenis van Hillen. De oud-minister verklaarde in juni in NRC dat hij de omkopingsaffaire het liefst buiten het Openbaar Ministerie en Tweede Kamer had geregeld.
De kwestie draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Onder andere oud-minister van Defensie Henk Kamp wordt ervan verdacht giften van Pon aan te hebben genomen.
De rechtszaak wordt op 5 december hervat. Er zijn in december en januari vijftien volle zittingsdagen voor uitgetrokken. Op een van die dagen zal Hillen worden gehoord.
Een verzoek van de advocaten om ook oud-ministers van Defensie Henk Kamp en Eimert van Middelkoop te horen is in juni door de rechtbank afgewezen.
NOS 08.11.2017 Oud-minister Hans Hillen van Defensie moet getuigen in de corruptiezaak Dotterbloem, waarin zes ambtenaren terechtstaan voor het aannemen van steekpenningen bij de aanschaf van dienstauto’s. De rechter denkt dat Hillen uitleg kan geven over hoe er binnen defensie wordt omgegaan met “integriteitskwesties en verdenkingen van strafbare feiten” door personeel.
De rechtbank Rotterdam komt tot dit tussentijdse besluit vanwege uitlatingen van Hillen in NRC Handelsblad, waaruit blijkt dat hij de corruptiezaak wilde afhandelen zonder tussenkomst van justitie en de Tweede Kamer. Het verzoek werd ingediend door de verdediging.
De corruptiezaak gaat om omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van dienstauto’s voor politie en defensie door Volkswagen en Audi-dealer Pon en importeurs van Renault en Peugeot. In ruil voor riante kortingen op privéauto’s en winterbanden gunden de ambtenaren opdrachten voor duizenden auto’s aan de autodealers en deelden zij vertrouwelijke informatie.
Miljoenenschikking Pon
Naast zes ambtenaren, staan ook vier autodealers terecht. Ook heeft justitie een schikking getroffen van 12 miljoen euro met autodealer Pon, die tussen 2001 en 2011 voor zo’n half miljard euro opdrachten uitvoerde voor Defensie en de politie.
Hoofdverdachte is wagenparkbeheerder Jacques H., die ook de dienstauto’s van oud-ministers Hillen, Van Middelkoop en Kamp onder zijn verantwoordelijkheid had. H. kreeg volgens justitie gratis brandstofpassen, goedkope leningen, verschillende buitenlandse reizen en duizenden euro’s korting bij de aanschaf van een dure auto.
Ook minister Kamp raakte in opspraak omdat hij tijdens een APK-keuring bij Pon twee navigatie-cd’s cadeau kreeg ter waarde van zo’n 250 euro. Hoewel een van de verdachte ambtenaren nu terechtstaat vanwege een lager bedrag, besloot het OM de gunsten aan Kamp niet verder te onderzoeken.
Een verzoek om ook Van Middelkoop en Kamp te laten getuigen, werd afgelopen zomer al afgewezen.
Telegraaf 08.11.2017 Voormalig minister van Defensie Hillen moet bij de rechter tekst en uitleg komen geven over zijn optreden in de grote corruptiezaak op het departement. De rechtbank heeft een verzoek van de verdediging om dit verhoor gehonoreerd.
Dit blijkt uit een besluit van de rechtbank. Hillen zorgde eerder dit jaar voor veel opgetrokken wenkbrauwen toen hij in de NRC verklaarde geen aangifte te hebben willen doen tegen de hoofdverdachte; toenmalig wagenparkbaas bij defensie Jacques H.
De bewindsman zette de stap naar de Koninklijke Marechaussee alleen nadat via De Telegraaf een brief uitlekte waarin zeer gedetailleerd werd uiteen gezet wat voor voordeeltjes en cadeaus H. en andere medewerkers van de krijgsmacht en politie kregen van VW-importeur Pon. Dit gebeurde in de aanloop van een grote aanschaf van nieuwe auto’s voor leger en politie.
Hillen vond het bijzonder ergerlijk dat het wangedrag uitlekte. Hij achtte een interne sanctie beter op zijn plek. Dat zou beter zijn in het belang van H. en dat van de organisatie. De raadslieden in het monsterproces dat volgende maand weer gaat lopen, vinden dat Hillen daarom het nodige heeft uit te leggen. Advocaat Michael Ruperti vroeg hem daarom als getuige aan. Hij bevestigt dat Hillen moet verschijnen.
De officier van justitie vond het niet nodig dat het zover kwam. Hillen is al bij de Rijksrecherche dat het onderzoek in de corruptiezaak deed gehoord. De rechtbank stelt naar aanleiding van de uitlatingen in de pers dat Hillen mogelijk relevante informatie kan geven over hoe he departement omgaat met integriteitsschendingen.
Het vervolg van het corruptieproces wordt een zaak van lange adem. De rechtbank heeft er vijftien zittingsdagen voor uitgetrokken volgende maand en in januari.
VK 16.06.2017 Voormalige Defensieministers Henk Kamp en Eimert van Middelkoop hoeven toch niet te getuigen in een grootschalig corruptieproces dat draait om de aankoop van defensie- en politieauto’s.
Dit heeft de rechtbank van Rotterdam vrijdagmiddag bekendgemaakt. De advocaten van zes rijksambtenaren die wel terecht staan voor omkoping hadden eerder deze week gevraagd om de voormalige ministers te mogen verhoren. De rechtbank noemt de verzoeken van de advocaten ‘onvoldoende onderbouwd’.
Voor het verhoor van een derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. De rechters willen eerst zijn eerdere verhoor door de Rijksrecherche bestuderen.
De zaak draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van de autohandelaren in ruil voor (tips over) miljoenenorders om voertuigen voor defensie en de politie te mogen leveren.
Ministerskorting
De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zelf zouden hebben ontvangen van autobedrijf Pon. ‘Want waarom zou lager defensiepersoneel vervolgd worden voor relatief kleine vergrijpen, terwijl bijvoorbeeld oud-Defensieminister Henk Kamp vrijuit zou gaan?’, zo betoogde advocaat Cees Korvinus dinsdag voor de rechtbank. ‘Het is meten met twee maten.’
Zo wordt zijn cliënt Gerardus L. strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro bij de aanschaf van een privéauto bij een autodealer van Pon. Ook verloor hij zijn baan. Maar Kamp kreeg destijds als Defensieminister (2003-2007) ook een korting bij hetzelfde autobedrijf, van ruim 250 euro, maar hij wordt niet vervolgd. Kamp is bovendien nu nog steeds minister, maar dan van Economische Zaken.
Rookgordijn
Justitie heeft zich vanaf het begin hevig verzet tegen het oproepen van de voormalig ministers Kamp, Van Middelkoop en Hillen als getuigen. Geen van hen zijn verdacht en de vergelijking tussen de korting die bijvoorbeeld Kamp en defensiemedewerker Gerardus L. kregen gaat volgens het Openbaar Ministerie totaal mank. ‘Gerardus L. heeft tot twee keer toe actief gevraagd om een korting. Minister Kamp heeft daar nooit om gevraagd’, legt de officier van justitie het voor hem cruciale verschil uit.
De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ‘een rookgordijn’ te hebben opgetrokken in de media door politici bij de zaak te willen betrekken. Zo zouden zij de aandacht willen afleiden van ambtenaren die zich zouden hebben laten omkopen.
Als de rechtbank besluit dat ex-minister Hillen wel opgeroepen mag worden als getuige, zal dat vermoedelijk gunstig zijn voor de verdediging. Hillen heeft zich in de aanloop naar het corruptieproces beschermend opgesteld tegenover de aangeklaagde ambtenaren. ‘Je kijkt eerst wat er aan de hand is. Als blijkt dat er aangifte gedaan moet worden, dan doe je dat. Maar je gaat niet iemand vervolgen voor het achteroverdrukken van een postzegel.’
De zaak wordt later dit jaar pas inhoudelijk behandeld, vermoedelijk in december 2017.
Lees verder;
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie?
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek?
NU 16.06.2017 De rechtbank heeft vrijdag het verzoek om oud-ministers van Defensie te horen in het onderzoek naar het omkoopschandaal met dienstauto’s bij Defensie en politie afgewezen.
De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, hadden verzocht om oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
De rechtbank in Rotterdam zegt dat de verzoeken voor het horen van Van Middelkoop en Kamp onvoldoende zijn onderbouwd.
De beslissing tot het horen van de voormalige minister van Defensie Hillen wordt aangehouden. De rechtbank wil eerst kennis nemen van het proces-verbaal van het verhoor van Hillen door de Rijksrecherche.
Omkoping
De corruptiezaak, draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Minister Kamp, destijds minister van Defensie, noemde het begin juni “stom” dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro.
Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
Telegraaf 16.06.2017 De oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp hoeven van de rechtbank in Rotterdam niet te getuigen in het corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s voor de overheid.
De rechtbank wees vrijdag een verzoek van de raadslieden van zes verdachte defensie- en politieambtenaren af. Volgens de rechtbank waren die verzoeken onvoldoende onderbouwd. Voor het verhoor van de derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. Eerst willen de rechters zijn verhoor over deze kwestie door de Rijksrecherche nader bestuderen. De andere ministers zijn niet gehoord.
Hillen verklaarde in 2014 volgens NRC tegenover justitie dat hij de Kamer bewust onvolledig informeerde over de corruptieaffaire. Hillen vreesde dat de Kamer hem zo op de huid zou zitten dat hij aan zijn werk niet meer zou toekomen.
De corruptieaffaire draait om omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zouden hebben ontvangen.
Kamp (Economische Zaken) noemde het begin juni „stom” dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Dat gebeurde in de periode dat Kamp minister van Defensie was. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
AD 16.06.2017 De oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp hoeven van de rechtbank in Rotterdam niet te getuigen in het corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s voor de overheid.
De rechtbank wees vandaag een verzoek van de raadslieden van zes verdachte defensie- en politieambtenaren af. Volgens de rechtbank waren die verzoeken onvoldoende onderbouwd. Voor het verhoor van de derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. Eerst willen de rechters zijn verhoor over deze kwestie door de Rijksrecherche nader bestuderen. De andere ministers zijn niet gehoord.
Hillen verklaarde in 2014 volgens NRC tegenover justitie dat hij de Kamer bewust onvolledig informeerde over de corruptieaffaire. Hillen vreesde dat de Kamer hem zo op de huid zou zitten dat hij aan zijn werk niet meer zou toekomen.
De corruptieaffaire draait om omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zouden hebben ontvangen.
Keuring
Kamp (Economische Zaken) noemde het begin deze maand ‘stom’ dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Dat gebeurde in de periode dat Kamp minister van Defensie was. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
VK 13.06.2017 Drie voormalige Defensieministers – Henk Kamp, Eimert van Middelkoop en Hans Hillen – moeten mogelijk getuigen in een grootschalig corruptieproces waarvoor zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren momenteel terecht staan.
Dat verzoek hebben de advocaten van de aangeklaagde ambtenaren dinsdagmiddag ingediend bij de rechtbank van Rotterdam. Mochten de oud-ministers inderdaad moeten getuigen – de rechtbank beslist daarover dinsdagavond al – dan wordt de kans steeds groter dat het proces dat begon als een aanklacht tegen een paar individuele defensie- en politieambtenaren, ook politieke dimensies krijgt.
‘Waarom zou lager defensiepersoneel vervolgd worden voor relatief kleine vergrijpen, terwijl bijvoorbeeld oud-Defensieminister Henk Kamp vrijuit zou gaan?’, zo betoogde advocaat Cees Korvinus dinsdag voor de rechtbank. ‘Het is meten met twee maten.’
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie? (+)
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek? Lees hier het artikel.
De zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van autohandelaren in ruil voor miljoenenorders om voertuigen voor Defensie en de politie te mogen leveren.
Gerardus L., wordt bijvoorbeeld strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro bij de aanschaf van een privéauto bij een autodealer van Pon (Volkskwagen, Audi). Bovendien verloor hij zijn baan. Henk Kamp kreeg destijds als Defensieminister ook een korting bij hetzelfde autobedrijf, van ruim 250 euro, maar hij wordt niet vervolgd. Kamp is bovendien nu nog steeds minister, maar dan van Economische Zaken.
Van Middelkoop zou zijn dienstauto tijdens zijn ministerschap eens hebben gestald bij autobedrijf Pon, waarvoor hij gedurende acht dagen een luxe Volkwagen Tiguan terug kreeg. ‘Wat dat een privévoordeel?’, vragen de advocaten van ambtenaren zich nu af. Voor hun gevoel worden hun cliënten voor vergelijkbare vergrijpen vervolgd, terwijl hogere functionarissen, zoals ministers, vrijuit gaan.
Hillen heeft zich in de aanloop naar het corruptieproces juist beschermend opgesteld tegenover de aangeklaagde ambtenaren. ‘Je kijkt eerst wat er aan de hand is. Als blijkt dat er aangifte gedaan moet worden, dan doe je dat. Maar je gaat niet iemand vervolgen voor het achteroverdrukken van een postzegel.’ Advocaten willen hem horen waarom hij in eerste instantie geen aangifte deed tegen de ambtenaren.
Justitie heeft zich hevig verzet tegen het oproepen van de voormalig ministers Kamp, Van Middelkoop en Hillen als getuigen. Geen van hen zijn verdacht en de vergelijking tussen de korting die bijvoorbeeld Kamp en defensiemedewerker Gerardus L. kregen gaat volgens het Openbaar Ministerie totaal mank. ‘Gerardus L. heeft tot twee keer toe actief gevraagd om een korting. Minister Kamp heeft daar nooit om gevraagd’, legt de officier van justitie het voor hem cruciale verschil uit.
Geradus L. ontkent dat hij heeft gevraagd om een gift; volgens hem heeft hij de contactpersoon van Pon gevraagd: ‘Kan je wat voor mij betekenen?’ Daarmee bedoelde hij advies over de technische specificaties van een privéauto die hij wilde kopen. Zijn advocaat Korvinus noemt het een ‘onbegrijpelijke keuze’ van de officier om Gerardus L. voor zo’n klein bedrag – 236 euro korting op een auto van 35 duizend euro – strafrechtelijke te vervolgen. ‘Elke normale, weldenkende officier had deze zaak geseponeerd.’
Het doel van de advocaten van de ambtenaren is nu ‘niet om aan te tonen’ dat Kamp, Van Middelkoop of Hillen zelf ‘corrupt zijn geweest’, zegt advocaat Michael Ruperti, die onder andere ook Gerardus L. bijstaat. ‘Het gaat erom dat duidelijk wordt dat mijn cliënt gewoon een reguliere korting heeft gekregen. Zoals een minister die ook heeft gekregen.’ Volgens het OM staat ‘het krijgen van een korting gelijk aan het accepteren van een gift’, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ‘ Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.’
Rookgordijn
In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, terwijl het daar wel om gaat, aldus De officier van justitie.
De zaak tegen de zes rijksambtenaren draait niet alleen om kleine vergrijpen. Hoofdpersoon in de zaak is oud-defensiemedewerker Jacques H. Hij heeft volgens justitie in ruil voor tienduizenden euro’s en snoepreisjes naar onder meer de Volvo Ocean Race in de VS en de Grand Prix in Monaco miljoenenorders beloofd aan autobedrijven zoals Pon.
‘Ik heb bijna met bewondering gekeken hoe de verdediging de afgelopen dagen met succes de aandacht heeft verlegd naar politici. In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, die jarenlang rondreed in gratis huurauto’s en de beschikking had over een geheim geldpotje voor hemzelf, terwijl het daar wel om gaat’, zei de officier van justitie in zijn openingstoespraak van de regiezitting dinsdag in Rotterdam. Hij verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ‘een rookgordijn’ te hebben opgetrokken in de media.
De vijf andere verdachte rijksambtenaren hebben zich volgens justitie laten omkopen voor veel kleinere geldbedragen – variërend van 236 euro tot 1750 euro. Advocaat Ruperti verwijt op zijn beurt dat justitie lijdt aan de ‘tunnelvisie’ dat ook deze personen schuldig zijn aan omkoping.
Inhoudelijk wordt de zaak pas in december 2017 van dit jaar behandeld.
NU 13.06.2017 De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, willen oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
Dat verzoek deden zij dinsdag tijdens de regiezitting in Rotterdam over de corruptiezaak, die draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Advocaat Cees Korvinus wil van de ex-bewindslieden meer weten over de contacten met importeurs en waarom zij besloten hun privéauto daar in onderhoud te doen. Dat deed onder anderen minister Kamp, die gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt kreeg.
Zijn collega Michael Ruperti, wiens cliënt een ”niet-zakelijke korting” zou hebben gekregen bij de aanschaf van een Audi A3 Sportback, meent dat geen verschil bestaat tussen de korting voor de minister en die voor zijn cliënt. ”Volgens het OM staat het krijgen van korting gelijk aan het accepteren van een gift”, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ”Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.”
Rookgordijn
Het Openbaar Ministerie trok bij aanvang van leer tegen de raadslieden van de vier defensie- en twee politieambtenaren. De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ”een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van oud-defensieministers.
Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van de ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren die betrokken waren bij de aanschaf van dienstauto’s.
Onvergelijkbaar
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ”compleet onvergelijkbare zaken”. Hij heeft na de berichtgeving het dossier nogmaals bekeken en vindt dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek. De navigatie-cd’s die Kamp ontving, leiden volgens de officier ”op geen enkele wijze tot een verdenking”.
AD 13.06.2017 De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, willen oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
Dat verzoek deden zij vandaagg tijdens de regiezitting in Rotterdam over de corruptiezaak, die draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Advocaat Cees Korvinus wil van de ex-bewindslieden meer weten over de contacten met importeurs en waarom zij besloten hun privéauto daar in onderhoud te doen. Dat deed onder anderen minister Kamp, die gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt kreeg.
Niet-zakelijke korting
Zijn collega Michael Ruperti, wiens cliënt een ,,niet-zakelijke korting” zou hebben gekregen bij de aanschaf van een Audi A3 Sportback, meent dat geen verschil bestaat tussen de korting voor de minister en die voor zijn cliënt. ,,Volgens het OM staat het krijgen van korting gelijk aan het accepteren van een gift”, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ,,Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.”
Rookgordijn
Het Openbaar Ministerie trok bij aanvang van leer tegen de raadslieden van de vier defensie- en twee politieambtenaren. De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ,,een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van oud-defensieministers. Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van de ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren die betrokken waren bij de aanschaf van dienstauto’s.
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ,,compleet onvergelijkbare zaken”. Hij heeft na de berichtgeving het dossier nogmaals bekeken en vindt dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek. De navigatie-cd’s die Kamp ontving, leiden volgens de officier ,,op geen enkele wijze tot een verdenking”.
Telegraaf 13.06.2017 Het Openbaar Ministerie is dinsdag fel van leer getrokken tegen de raadslieden van vier defensie- en twee politieambtenaren, die in Rotterdam in een regiezitting terechtstaan voor het aannemen van steekpenningen en gunsten van de auto-industrie.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel.
De corruptiezaak draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van dienstauto´s voor politie en defensie. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ,,een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager onder meer ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van de oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp. Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren.
De ministers worden genoemd in het strafdossier, voor het ontvangen van gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt (Kamp) en de vraag om een gratis vervangende dienstauto voor Van Middelkoop.
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ,,compleet onvergelijkbare zaken” in verhouding tot de verdenkingen aan het adres van de vervolgde ambtenaren en autoverkopers. Hij heeft na de berichtgeving het dossier bekeken en handhaaft zijn oordeel dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek naar Kamp en Van Middelkoop. De navigatie-cd’s die Kamp ontving leidt volgens de officier ,,op geen enkele wijze tot een verdenking”. Datzelfde geldt voor Van Middelkoop.
Enkele raadslieden van de verdachten vragen de rechtbank om de bewindslieden als getuige te mogen horen.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel.
Telegraaf 13.06.2017 Vier defensie- en twee politieambtenaren staan dinsdag in Rotterdam in een regiezitting terecht voor het aannemen van steekpenningen en gunsten. Zij zouden zich als wagenparkbeheerders tussen 2001 en 2011 hebben laten omkopen bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie. Met de overheidscontracten waren honderden miljoenen euro’s gemoeid.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel (v.a. 9.00 uur)
De verdachte ambtenaren zouden kortingen op aanschaf en onderhoud van privéauto’s hebben gekregen. Ook reden sommigen in leaseauto’s voor een vriendenprijs. Verder ontvingen zij winterbanden, tankpassen of werden uitgenodigd voor vakantietrips.
Vijf betrokkenen uit autobranche staan eveneens terecht voor omkoping. Het is de eerste zitting in de zaak die nog niet inhoudelijk wordt behandeld.
Auto-importeur Pon schikte eerder voor 12 miljoen euro, automerken Peugeot en Renault kochten ieder voor 2 miljoen euro strafvervolging af.
Ook minister Henk Kamp (Economische Zaken) raakte onlangs zijdelings betrokken. Hij liet zijn privéauto in 2006 door auto-importeur Pon keuren. Kamp was toen minister van Defensie; hij kreeg twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Volgens Kamp is er „geen enkele relatie” tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Volgens het OM bestaat er geen enkele verdenking tegen Kamp.
AD 12.06.2017 De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) was al jaren op de hoogte dat ze zaken deden met een mogelijk corrupte ambtenaar. De dienst is er meerdere keren voor gewaarschuwd. Toch werden er geen maatregelen genomen. De man regelde geheime auto’s en beheerde een nep verhuurbedrijf voor de MIVD.
Wat heeft de MIVD ervan weerhouden om iets aan deze situatie te doen?, aldus Michael Ruperti, advocaat.
Dat blijkt uit verklaringen die leidinggevenden, collega’s en medewerkers van het Bureau Integriteit van Defensie onder ede hebben afgelegd bij de rechter. De MIVD wil niet reageren omdat de zaak onder de rechter is.
Wagenparkbeheerder Jacques H. verschijnt morgen voor het eerst voor de rechter omdat hij hoofdverdachte is in een omvangrijk omkoopschandaal met nieuwe dienstvoertuigen. Volgens het OM hebben hij en nog vijf politie- en defensiemedewerkers zich laten omkopen door autodealers en leasemaatschappijen. Ze zouden ongeoorloofde kortingen hebben gekregen op lease-auto’s, onderhoud en winterbanden en kregen reisjes aangeboden naar de Middellandse Zee.
Klokkenluider
De zaak kwam in 2011 aan het rollen toen een klokkenluider uit de autobranche uit de school klapte. Uit de talloze verhoren die daarna zijn afgenomen blijkt nu dat de integriteit van H. al jaren ter discussie stond. Ook de geheime dienst MIVD was daarvan op de hoogte. H. was een belangrijke agent voor de MIVD: hij deed een deel van het wagenparkbeheer. Zo regelde hij supergeheime auto’s die niet bij de RDW stonden geregistreerd. Zelf reed hij enige tijd ook in zo’n auto.
H. besteedde ongeveer eenderde van zijn tijd aan werkzaamheden voor de geheime dienst. Eens per twee weken kwam er medewerker van de dienst langs en op zijn kantoor stond een kluis van de MIVD. Ook beheerde hij een nepfirma: JaHo-rentals. In een onderzoek in 2010 naar wat dat bedrijf precies deed, blijkt uit verklaringen dat de MIVD is getipt dat H. een persoon was ‘waar vlekjes op zaten’. ,,Ik heb het verder aan hen overgelaten”, verklaart de betrokken ambtenaar.
Verbazingwekkend
Dat de MIVD op de hoogte was van het imago van H., maar niets deed is verbazingwekkend, vindt advocaat Michael Ruperti die een van de andere verdachten bijstaat. ,,Wat heeft de MIVD ervan weerhouden om iets aan deze situatie te doen? Waarom hebben zij de minister niet geïnformeerd? Dan hadden andere medewerkers beter beschermd kunnen worden tegen dealers waar defensie zaken mee doet.”
Al een paar jaar eerder deden medewerkers van het Bureau Integriteit onderzoek naar H. omdat hij in een auto reed die ver boven zijn stand was. De Peugeot 607 was toen een zogenoemde generaalsauto, terwijl hij helemaal geen generaal is. Ook voerde de wagen een schaduwkenteken van de MIVD. Dat was vreemd, maar de geheime dienst bevestigde dat zij daarvan op de hoogte waren. H. kreeg toen het voordeel van de twijfel. Ook bij zijn volgende auto, een Audi A5, is er in 2007 geen financieel onderzoek geweest ‘gezien de relatie met de MIVD’. Later zou blijken dat die auto veel te goedkoop werd gereden.
Gratis benzine
Zo zou wagenparkbeheerder H. een Audi A5 hebben gereden voor 700 euro per maand terwijl daar normaal gesproken tot meer dan het dubbele voor neer moet worden geteld. Ook zou hij op kosten van autobedrijven voor duizenden euro’s gratis benzine hebben getankt, kreeg hij een goedkope lening van 56.000 euro en maakte hij vele reisjes op kosten van de dealers.
Met het aannemen van de cadeautjes kochten de autobedrijven invloed om nieuwe auto’s te kunnen leveren, vindt het OM. Dat ging om een deal van honderden miljoenen euro’s. Alleen al bij de politie moesten 13.000 auto’s vervangen worden. Bij defensie ging het om 1600 auto’s.
NU 12.06.2017 De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) was jarenlang op de hoogte van corruptieverdenkingen tegen de ambtenaar die een deel van het wagenpark van de dienst beheerde. Dat zou blijken uit verklaringen van betrokkenen.
Dat schrijft het AD op basis van verklaringen onder ede, die bij de rechter zouden zijn afgelegd door leidinggevenden en collega’s van de man en medewerkers van het Bureau Integriteit van Defensie.
De ambtenaar werkte drie dagen per week als beheerder van een deel van het wagenpark van de MIVD, waar hij onder andere geheime voertuigen voor de dienst regelde, die niet geregistreerd staan bij de RDW. Hij reed zelf ook jarenlang in zo’n ongeregistreerde auto. Ook beheerde hij een nepverhuurbedrijf, dat door de MIVD als dekmantel werd gebruikt.
De dienst zou al in 2010 zijn gewaarschuwd dat de ambtenaar iemand was “waar vlekjes op zaten”, zo zou uit de verklaringen blijken. Toch werd er geen actie ondernomen.
Corruptieschandaal
De ambtenaar verschijnt dinsdag voor de rechter als hoofdverdachte in het proces tegen oud-inkopers van politie en defensie en oud-medewerkers van importeurs PON, Renault Nederland en Peugeot Nederland. De inkopers zouden tussen 2001 en 2011 zijn omgekocht – onder andere met reizen en kortingen op auto’s – in ruil voor grote aanbestedingen voor de autodealers en -importeurs.
De zaak kwam in 2011 aan het rollen door een klokkenluider uit de autobranche.
Oud-minister van Defensie Hans Hillen (CDA) kwam begin deze maand in opspraak, toen bleek dat hij in 2014 details over het corruptieschandaal verzweeg voor de Tweede Kamer en justitie. Hillen zei dat te hebben gedaan omdat hij de zaak intern wilde oplossen.
AD 06.06.2017 De SP wil van minister Jeanine Hennis van Defensie weten hoe het mogelijk was dat haar voorganger Hans Hillen de ernst van corruptieverdenkingen tegen defensiemedewerkers in 2011 voor de Tweede Kamer verzweeg.
Dit is niet het eerste incident bij Defensie; er lijkt weer sprake van een doofpot, aldus Sadet Karabulut, SP.
Hillen verklaarde in 2014 volgens de NRC tegenover justitie dat hij de Kamer doelbewust onvolledig informeerde over corruptie bij de aankoop van auto’s voor Defensie. ,,Als ik alle details over zulke zaken aan de Kamer zou melden, dan zou ik geen tijd meer overhouden om een krijgsmacht te runnen”, zegt hij tegen de krant. ,,De Kamer moet er van op aankunnen dat de minister er alles aan doet om een integere krijgsmacht te krijgen.”
Initiatiefneemster Sadet Karabulut (SP) kreeg vanmiddag bijval van onder meer GroenLinks. ,,Dit kan natuurlijk niet. Ik wil van de minister horen wat er nu precies is gebeurd en wat zij ervan vindt”, zegt Karabulut. ,,En dit is niet het eerste incident bij Defensie; er lijkt weer sprake van een doofpot. Minister Hennis is verantwoordelijk voor haar medewerkers en voorgangers. Ze moet de Kamer overtuigen dat voor die mentaliteit van verzwijgen voor de Kamer en het zelf maar afhandelen – een doodzonde – geen plaats is.”
Kwetsbaar
Hoofdverdachte Jacques H., die zeggenschap had over het wagenpark, zou jarenlang steekpenningen hebben aangenomen van dealers. Defensie had aangifte gedaan, maar volgens Hillen alleen ‘omdat het departement altijd tegen de Tweede Kamer moet kunnen zeggen: wij hebben alles gedaan.” De toenmalig minister van Defensie had de zaak liever intern opgelost.
Tegen de Kamer hield Hillen zich op de vlakte over de kwestie. Naar eigen zeggen probeerde hij zo de verdachte te beschermen, omdat die vanwege alle aandacht in een kwetsbare positie belandde. ,,Als zo’n zaak uitlekt, wordt die ambtenaar direct deel wordt van het politieke spel, dat maakt hem kwetsbaar. Via hem kan men mij aanpakken. Waarom denk je dat het uitlekt? Dat is echt niet vanwege het feit, vanwege die man. Iemand wil ergens druk op zetten. […] Dan moet de baas van het spul, ik dus, daar rekening mee houden”, zegt Hillen.
Trouw 06.06.2017 Hans Hillen zegt de Tweede Kamer in zijn tijd als minister van defensie in het kabinet Rutte-I (2010-2012) bewust onvolledig geïnformeerd te hebben. In politiek Den Haag geldt dat als een serieuze politieke zonde, die wel minder ernstig is dan het onjuist informeren van de Kamer.
Hillen deed zijn mededeling in een reactie op een artikel van NRC over mogelijke fraude door Defensiemedewerkers bij aanbestedingscontracten voor auto’s.
De zaak draait om leveranties van importeur Pon aan de ministeries van defensie en veiligheid en justitie. Eind 2011 kwam via De Telegraaf aan het rollen dat het autobedrijf ambtenaren gefêteerd zou hebben. Het bedrijf heeft sindsdien voor twaalf miljoen euro een schikking met het Openbaar Ministerie getroffen, en Pon-medewerkers hebben in een schikking een taakstraf geaccepteerd.
Dit jaar dient een strafzaak tegen enkele betrokken ambtenaren. NRC heeft het dossier ingezien. Daarin komt een verhoor door de Rijksrecherche van voormalig minister Hillen in 2014 voor. Hillen legt uit waarom hij als minister besloot geen aangifte te doen tegen een ambtenaar die zich bezighield met de verwerving van auto’s. Diezelfde ambtenaar is één van de verdachten die binnenkort terecht staat.
Hillen zegt tegen NRC dat hij als minister niet alles over de zaak vertelde. “Dat ik de Tweede Kamer niet over alle details van de zaak heb geïnformeerd is ook bewust. Als ik alle details over zulke zaken aan de Kamer zou melden, dan zou ik geen tijd meer overhouden om een krijgsmacht te runnen.” Hillen voegt eraan toe dat ‘details meestal geen toegevoegde waarde hebben.’ Maar, zo erkent hij, ‘dat oordeel is natuurlijk heel anders als je minister bent of Kamerlid, of journalist.’
Een andere reden waarom Hillen de Kamer niet alles vertelde, en geen aangifte deed, is dat hij de betrokken ambtenaar tegen verdere problemen wilde beschermen. Volgens NRC had een onderzoekscommissie onder leiding van generaal buiten dienst Minze Beuving in 2012 al geoordeeld dat er een ‘schijn van belangenverstrengeling was’. Daarna werd de ambtenaar overgeplaatst naar een andere afdeling bij defensie.
Hillen zei gisteren tegen NRC dat hij vond dat ‘mijn organisatie redelijk bruusk reageerde door direct alles op een persoon te richten, direct zo’n zwaar onderzoek in te stellen.’ Hillen heeft juist enig begrip voor de positie van de ambtenaar. “Hij kan nooit tien jaar helemaal alleen hebben gehandeld, dan moet het echt wel toegejuicht zijn, of geaccepteerd. Dan is hij door zijn meerderen voortduren gedekt geweest.”
NU 06.06.2017 Oud-minister van Defensie Hans Hillen (CDA) heeft details over een corruptiezaak bij zijn ministerie destijds verzwegen voor de Tweede Kamer en justitie.
Hillen, tussen 2010 en 2012 minister van Defensie, moest in 2014 getuigen in een zaak over de aanschaf van defensieauto’s, meldt NRC dinsdag op basis van documenten van de Rijksrecherche.
Hoofdverdachte in de zaak is Jacques H., die steekpenningen zou hebben aangenomen van dealers in ruil voor vertrouwelijke informatie over overheidsaanbestedingen.
Hillen zegt in een reactie tegen NRC dat het verzwijgen niet als doel had om H. in te dekken. “Als ik alle details over zulke zaken aan de Kamer zou melden, dan zou ik geen tijd meer overhouden om een krijgsmacht te runnen.” Hij zou de zaak het liefst intern willen oplossen.
“Natuurlijk doe ik geen aangifte tegen elke Defensiemedewerker die over de schreef gaat. Als je agentje speelt, krijg je geen vertrouwen van je organisatie”, aldus Hillen.
De zaak komt na jaren onderzoek volgende week dinsdag pas voor het eerst voor de rechter.
Telegraaf 06.06.2017 Voormalig CDA-politicus Hans Hillen heeft als minister van Defensie de Tweede Kamer niet volledig ingelicht over een grote corruptiezaak rond de aankoop van defensieauto’s omdat dat ’te veel tijd kostte’.
De Telegraaf berichtte een paar jaar geleden als eerste over de corrupte gang van zaken rondom de aanbestedingen van politie- en defensievoertuigen. Het leidde tot een serie onthullende verhalen. Uiteindelijk leidde het onder meer tot beëindiging van het contract (van 500 miljoen euro) van de politie met autoleverancier Pon.
Hoofdverdachte in de zaak is Jacques H., die twee decennia wagenbeheerder was bij Defensie. Hij wordt onder meer verdacht van het aannemen van steekpenningen van dealers.
Oud-minister Hillen werd in 2014 opgeroepen als getuige, omdat hij minister was toen de corruptiezaak bekend werd. Eerder zei hij dat hij de zaak het liefst intern had willen oplossen. Tegen de Tweede Kamer hield Hillen zich destijds op de vlakte. Hillen zegt dat hij de zaak niet wilde toedekken, maar dat hij H. wilde beschermen. Die kreeg volgens Hillen onevenredig veel aandacht en was daardoor in een kwetsbare positie terechtgekomen, meldt de krant.
Bewust
Ook zegt hij: „Dat ik de Tweede Kamer niet over alle details van de zaak heb geïnformeerd is ook bewust. Als ik alle details over zulke zaken aan de Kamer zou melden, dan zou ik geen tijd meer overhouden om een krijgsmacht te runnen. De Kamer moet er van op aankunnen dat de minister er alles aan doet om een integere krijgsmacht te krijgen.”
H. is inmiddels overgeplaatst naar een ’functie met minder verleidingen’. Het Openbaar Ministerie besloot uiteindelijk tot vervolging van hem en enkele andere ambtenaren. De zaak komt volgende week voor het eerst voor de rechter.
Minister Henk Kamp (Economische Zaken) denkt achteraf dat het beter was geweest als hij zijn privé-auto in 2006 niet door autohandelaar Pon had laten keuren. Kamp ontving een korting van de autohandelaar die tussen 2001 en 2011 ambtenaren fêteerde om overheidsaanbestedingen binnen te halen.
“Als ik nu terugkijk op wat er destijds is gebeurd, dan denk ik dat het beter was geweest dat ik de auto niet naar Pon had gebracht, maar naar mijn eigen dealer in Zutphen”, zei Kamp voor aanvang van de ministerraad.
Waarom de VVD’er de auto dan niet naar zijn eigen dealer, maar naar Pon bracht, kan hij zich niet meer herinneren. “Als ik achteraf terugkijk, vind ik dat stom, maar ik heb het gedaan. Waarom ik het precies heb gedaan, dat weet ik niet”, aldus Kamp.
Kamp importeerde de auto vanuit Duitsland en liet Pon een aantal aanpassingen verrichten. De rekening bedroeg 1250 euro inclusief een korting van 250 euro. Kamp benadrukt niet zelf om de korting te hebben gevraagd. Hij keek als particulier niet gek op van de hoogte van de korting.
Telegraaf 14.06.2017
Corruptiezaak
Het autobedrijf Pon kocht in oktober 2016 voor een bedrag van 12 miljoen euro strafvervolging af in de corruptiezaak bij politie en defensie. Volgens het OM heeft Pon door het omkopen van ambtenaren een onrechtmatig voordeel van 6 miljoen euro verkregen.
Het actualiteitenprogramma Nieuwsuur bracht eerder deze week aan het licht dat het Openbaar Ministerie strafrechtelijke vervolging heeft ingesteld tegen lagere ambtenaren die ook korting hadden gekregen van Pon.
Volgens Nieuwsuur zou uit het strafdossier blijken dat Kamp, die in 2006 minister van Defensie was, door het OM niet is aangemerkt als verdachte en ook niet als getuige is gehoord.
Klacht
Twee ontslagen defensiemedewerkers die in de kwestie verdacht worden van corruptie laten het er niet bij zitten. In de Telegraaf laten zij vrijdag weten een integriteitsklacht tegen Kamp in te dienen bij het ministerie van Defensie. Zij vinden dat ook Kamp zich moet verantwoorden voor de kosteloze installatie van een carkit, navigatie-cd’s en korting op banden.
Kamp vindt dat de twee oud-defensiemederwerkers zelf mogen bepalen hoe zij zich in de strafzaak verdedigen. De suggestie dat hij betrokken zou zijn bij het corruptieschandaal werpt hij verre van zich. “Ik weet niets van defensiedeals in die tijd”, aldus Kamp.
De klacht zal worden beoordeeld door de organisatie van Defensie die integriteitsklachten intern tegen het licht houdt. Directeur van dat orgaan is Claire Zalm, de dochter van Kamps oud-collega en partijgenoot Gerrit Zalm.
De oud-medewerkers vinden het onverteerbaar dat de VVD-politicus zich op geen enkele manier heeft hoeven te verantwoorden voor giften die hij ontving van Audi-importeur Pon in de vorm van navigatie-cd’s, korting op banden en het niet rekenen van de installatie van een carkit. Terwijl zij voor gunsten van vergelijkbare grootte – kortingen van een paar honderd euro op auto’s – zijn vervolgd, voor de rechter moeten verschijnen en werden ontslagen.
NOS 18.09.2017 De klacht van twee voormalige defensiemedewerkers over oud-minister van Defensie Kamp is ongegrond. Dat is de uitkomst van extern onderzoek in opdracht van het ministerie. De huidige minister Hennis neemt het advies over, dat is opgesteld door oud-topambtenaar Bekker.
De klacht was ingediend door twee ontslagen medewerkers, die betrokken waren bij een omkoopaffaire met autobedrijf Pon. De twee verweten het ministerie willekeur, omdat ook Kamp als minister voordelen zou hebben genoten. Hij liet zijn privéauto keuren door Pon, wat niet gebruikelijk was voor particulieren, en kreeg bovendien korting.
Niet actief voordelen gezocht
Onderzoeker Bekker komt tot de conclusie dat het verwijt van willekeur geen steek houdt en dat er geen sprake is van gelijke gevallen. Wel is hij het met Kamp zelf eens dat hij dit achteraf beter niet zo had kunnen doen.
Volgens de onderzoeker heeft Kamp onmiskenbaar een voordeeltje gehad, maar is de minister meer verzeild geraakt in “goedbedoelde ontzorging van zijn medewerkers dan dat hij actief voordelen heeft gezocht”.
Zwaar gestraft
Bekker heeft geen enkele reden om te twijfelen aan de goede trouw van Kamp. Hij kan zich er overigens wel iets bij voorstellen dat de klagers zelf vinden dat ze erg zwaar gestraft zijn voor relatief kleine feiten, maar dat heeft geen invloed op zijn oordeel over de handelwijze van Kamp.
Kamp, die inmiddels minister van Economische Zaken is, zegt in een reactie dat de conclusies van Bekker aansluiten op wat hij daarover zelf eerder heeft gezegd. Verder heeft hij “kennisgenomen van het besluit van de minister van Defensie om de klacht ongegrond te verklaren”.
VK 18.09.2017 Demissionair minister Henk Kamp van Economische Zaken gaat vrijuit in de omkopingsaffaire op het ministerie van Defensie, waar hij van 2002 tot 2007 bewindsman was. De korting van circa 250 euro die Kamp in 2006 bij een officiële autodealer van Defensie kreeg voor een onderhoudsbeurt van zijn privéauto, was slechts een ‘kleine onderschatting’ van zijn zijde. Kamp valt geen gebrek aan integriteit te verwijten.
De klacht over de veronderstelde gebrekkige integriteit van Kamp is in juni ingediend door twee voormalige Defensiemedewerkers, die eerder werden ontslagen nadat zij vergelijkbare privékortingen bij de autodealer van Defensie hadden gekregen. Volgens de klagers valt het ‘niet te rijmen dat zij wegens ernstig plichtsverzuim zijn ontslagen terwijl de minister indertijd volgens hen op gelijke wijze heeft gehandeld. Wat hen betreft is sprake van volstrekte willekeur’, aldus de advocaten van het duo.
Het grote verschil met de ontslagen Defensiemedewerkers is dat Kamp niet heeft onderhandeld over de prijs, aldus Roel Bekker.
Bekker acht deze klacht ongegrond. ‘Ik vind dat de heer Kamp op dit punt niet veel te verwijten valt’, schrijft hij over de privékorting die de minister kreeg. Het grote verschil met de ontslagen Defensiemedewerkers is dat Kamp, ‘anders dan de klagers’, niet heeft onderhandeld over de prijs en ook niet om korting heeft gevraagd, aldus Bekker.
Bekker oordeelt wel dat het ‘niet verstandig’ was van Kamp om ‘via een Defensiemedewerker’ een afspraak te regelen bij de officiële autodealer van zijn ministerie. De onderzoeker vindt Kamps uitleg daarover echter plausibel: ‘Hij is hier meer in verzeild geraakt via de goedbedoelde ‘ontzorging’ van zijn medewerkers dan dat hij actief voordelen heeft gezocht’, schrijft Bekker. ‘Ik heb geen enkele reden om te twijfelen aan de goede trouw van de heer Kamp’.
De advocaten van de verdachten hebben vanaf het begin af aan geprobeerd om Kamp te betrekken bij deze strafzaak. Die weg lijkt nu dood te lopen. In juni oordeelde de rechtbank al dat Kamp niet hoeft te getuigen in het strafrechtelijk onderzoek naar de zes rijksambtenaren. Nu wordt Kamp dus ook vrijgepleit van integriteitsschendingen.
Het Openbaar Ministerie wees er eerder net als Bekker nadrukkelijk op dat het verschil tussen de minister en de vervolgde ambtenaren is dat zij ‘expliciet wel’ om een gift hebben gevraagd, terwijl de minister dat niet deed.
Voor de verdachten is het onverteerbaar. ‘Het is meten met twee maten’, vindt advocaat Cees Korvinus, die de verdachte defensieambtenaar Gerardus L. bijstaat. Deze man verloor zijn baan en wordt strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro.
De overtreders zijn niet ontslagen vanwege de ontvangen privékorting, stelt Bekker
Onderzoeker Bekker kan zich ‘voorstellen dat de klagers het gevoel hebben dat zij wel erg zwaar bestraft zijn of worden voor relatief kleine feiten’, schrijft hij. Hij benadrukt echter dat de overtreders oorspronkelijk een relatief lichte disciplinaire maatregel kregen, namelijk een berisping. Uit die straf volgde dat zij voortaan waren uitgesloten van inkoopwerkzaamheden bij Defensie. Omdat er geen andere geschikte baan voor hen was binnen Defensie, werden zij eervol ontslagen en kregen zij wachtgeld mee. Zij zijn dus niet ontslagen vanwege de ontvangen privékorting, stelt Bekker.
Kamp liet eerder weten dat hij het achteraf ‘stom’ vindt dat hij zijn privéauto door autodealer Pon heeft laten keuren. Maar volgens de minister is er ‘geen enkele relatie’ tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Hij vindt niet dat hij iets verkeerd heeft gedaan.
AD 18.09.2017 De klacht over de korting die oud-minister van Defensie Henk Kamp kreeg voor onderhoud van zijn privéauto is ongegrond. Dat is de uitkomst van onderzoek in opdracht van Defensie door een extern adviseur. Defensie neemt dit advies over, aldus een woordvoerder.
De klacht werd in juni ingediend door twee ex-medewerkers van Defensie. Zij stellen dat Kamp destijds giften aannam van auto-importeur Pon en accepteerde dat het bedrijf hem voorrang verleende.
Zelf werden de medewerkers ontslagen, omdat ze waren gefêteerd door Pon. De ex-medewerkers vinden het niet eerlijk dat zij zijn bestraft voor de kortingen die zij kregen bij het bedrijf, terwijl de toenmalige minister van Defensie in 2006 ook een korting kreeg voor zijn Audi TT.
Maar in het onderzoek, dat werd geleid door ex-topambtenaar Roel Bekker, staat dat er wat Kamp betreft geen sprake was van willekeur. Er zou geen reden zijn om te twijfelen aan de goede trouw van de huidige minister van Economische Zaken. Hij zou bij Pon niet actief naar een voordeeltje hebben gezocht, waar de medewerkers wél zelf om de kortingen hadden gevraagd.
Niet ongebruikelijk
De onderhoudsbeurt voor zijn privéauto regelde Kamp destijds niet zelf. Hij liet dit over aan een medewerker van Defensie. Daar is wel kritiek op, omdat de minister zo terechtkwam bij een garage die normaal gesproken niet toegankelijk is voor particulieren en hij daar bovendien een snellere service kreeg.
De korting die Kamp bij de garage kreeg was volgens de onderzoekers fors, maar niet ongebruikelijk. Toch was het volgens hen beter geweest als Kamp privézaken niet via een Defensiemedewerker had laten regelen.
Zelf vond minister Kamp het achteraf gezien ‘stom’ dat hij zijn privéauto in 2006 door auto-importeur Pon liet keuren. Hij kan zich niet meer herinneren waarom hij zijn Audi, die hij in Duitsland had gekocht, naar het bedrijf bracht. ,,Het is niet zo logisch dat ik dat heb gedaan.”
VK 17.06.2017 Demissionair minister Kamp van Economische Zaken is nog niet af van de omkopingsaffaire op het ministerie van Defensie, een van zijn vorige departementen. Naar aanleiding van klachten van twee voormalige Defensiemedewerkers loopt er nu een intern onderzoek naar Kamps gedragingen. Dat onderzoek wordt gedaan door Roel Bekker, jarenlang gerenommeerd topambtenaar op een reeks departementen.
Dat interne onderzoek loopt parallel aan de rechtszaak tegen de verdachten in de omkopingsaffaire, die deze week begon. In die zaak besloot de rechtbank vrijdag dat Kamp, minister in de periode 2002-2007, niet hoeft te getuigen. Hij was als getuige opgeroepen door de advocaten van de ambtenaren die terecht staan. Zij menen dat er sprake is van klassejustitie omdat hun cliënten terecht staan voor het aannemen van gunsten en kortingen terwijl Kamp zich daaraan ook schuldig zou hebben gemaakt maar daarvoor niet wordt vervolgd.
Privékorting
De zaak draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van de autohandelaren in ruil voor (tips over) miljoenenorders om voertuigen voor defensie en de politie te mogen leveren.
Als het aan de advocaten van de verdachte ligt, wordt in elk geval Henk Kamp ook betrokken bij de strafzaak. Ook hij ontving in 2006 als minister een privékorting van Pon, een van de autodealers die Jacques H. en vele andere ambtenaren zou hebben omgekocht.
Het is meten met twee maten, aldus Advocaat Cees Korvinus.
Kamp ontkent niet dat hij een korting van circa 250 euro op zijn privé-auto ontving, maar beklemtoont dat hij daarom niet heeft gevraagd. Het zou gaan om een kosteloze update van zijn navigatiesysteem. Het Openbaar Ministerie, dat Kamp niet vervolgt, wijst er nadrukkelijk op dat het verschil tussen de minister en de vervolgde ambtenaren is dat de ambtenaren ‘expliciet wel’ om een gift hebben gevraagd, terwijl de minister dat niet deed. ‘Er was in het geheel geen sprake van een verdenking van de minister’, schrijft het OM.
‘Het is meten met twee maten’, vindt advocaat Cees Korvinus, die de verdachte defensieambtenaar Gerardus L. bijstaat. Hij en ook andere advocaten noemen het oneerlijk dat lagere ambtenaren worden vervolgd en ontslagen, terwijl een minister voor ‘vergelijkbare handelingen’ vrijuit gaat. Zo verloor Gerardus L. zijn baan en staat hij terecht voor het aannemen van een korting van 236 euro.
‘Stom’
Kamp liet onlangs weten dat hij het achter ‘stom’ vindt dat hij zijn privéauto door Pon heeft laten keuren. Maar volgens de minister is er ‘geen enkele relatie’ tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Hij vindt ook niet dat hij iets verkeerd heeft gedaan. Kamp kan zich niet meer herinneren waarom hij zijn Audi, die hij in Duitsland had gekocht, naar Pon heeft gebracht. ‘Het is niet zo logisch dat ik dat heb gedaan.’
Op de factuur van Kamp lijkt het adres van een Pon-garage in Amersfoort te staan. Deze werkplaats ligt circa een uur rijden van Kamps woonplaats. Als hij het opnieuw moest doen, zou Kamp de auto naar eigen zeggen naar een dealer in zijn toenmalige woonplaats hebben gebracht. Kamp wil zelf geen oordeel vellen over of de ophef terecht is. ‘Het is aan anderen om dat te beoordelen.’
Lees verder;
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie?
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek?
Schuldig of niet, deze corruptie-affaire blijft Kamp nog wel even achtervolgen
De naam van demissionair minister Henk Kamp duikt op in een strafrechtelijk onderzoek naar corruptie. Waarom wordt hij niet vervolgd en zijn ambtenaren wel? Vijf vragen.
NU 17.06.2017 Het ministerie van Defensie onderzoekt een klacht van twee ex-medewerkers over demissionair minister Kamp uit de tijd dat hij minister van Defensie was. De ontslagen medewerkers stellen dat Kamp destijds giften heeft aangenomen van auto-importeur Pon.
Defensie bevestigde zaterdag berichtgeving hierover door de Telegraaf. Het onderzoek begint zo spoedig mogelijk. Defensie schakelt daarvoor een deskundige van buiten in, ex-topambtenaar Roel Bekker. Hij zal adviseren over de afhandeling van de klacht.
In de klacht valt te lezen dat Kamp zou hebben geaccepteerd dat het bedrijf hem voorrang heeft verleend. Kamp zelf noemde het recentelijk nog “stom” dat hij tijdens zijn ministerschap zijn privéauto door Pon heeft laten keuren.
Kamp hoeft van de rechtbank in Rotterdam in ieder geval niet te getuigen in het corruptieproces rond aankopen van dienstauto’s voor de overheid. De rechtbank wees een verzoek hiertoe af van de advocaten van Defensie- en politiemedewerkers. De advocaten wilden de minster verhoren over het verschil tussen kortingen voor hun cliënten en de diensten die Pon voor gereduceerd tarief aan de minister leverde.
Telegraaf 17.06.2017 Het ministerie van Defensie gaat een integriteitsonderzoek doen naar oud-bewindsman Henk Kamp en schakelt daar een bestuurlijk zwaargewicht voor in. Oud-secretaris-generaal Roel Bekker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voert het onderzoek uit.
Het departement heeft hem gevraagd nadat de raadslieden van oud-medewerkers een klacht over Kamp hadden ingediend. Ze deden dit toen duidelijk werd dat de ex-minister van Defensie en huidige bewindsman op Economische Zaken zijn privé-Audi TT naar de werkplaats van importeur Pon in Leusden had gebracht en van het bedrijf gratis navigatieschijfjes ontving.
De Rotterdamse rechtbank liet weten dat Kamp niet als getuige hoeft op te draven in de zaak die loopt tegen vier oud-defensiemedewerkers en twee ex-politiemensen. . De rechtbank vond dit verzoek onvoldoende onderbouwd.
AD 17.06.2017 Het ministerie van Defensie onderzoekt een klacht van twee ex-medewerkers over minister Henk Kamp (Economische Zaken) toen die nog minister van Defensie was. De ontslagen medewerkers stellen dat Kamp destijds giften heeft aangenomen van auto-importeur Pon en dat hij heeft geaccepteerd dat het bedrijf hem voorrang heeft verleend.
Defensie bevestigde vandaag berichtgeving hierover door de Telegraaf. Het onderzoek begint zo spoedig mogelijk. Defensie schakelt daarvoor een deskundige van buiten in, ex-topambtenaar Roel Bekker. Hij zal adviseren over het afdoen van de klacht.
Kamp noemde het onlangs ,,stom” dat hij destijds zijn privéauto door Pon heeft laten keuren. De minister kan zich niet meer herinneren waarom hij zijn Audi, die hij in Duitsland had gekocht, naar Pon heeft gebracht. ,,Het is niet zo logisch dat ik dat heb gedaan.”
Volgens de VVD-minister is er echter ‘geen enkele relatie’ tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Hij vindt ook niet dat hij iets verkeerd heeft gedaan.
Getuigen
Hij hoeft van de rechtbank in Rotterdam in ieder geval niet te getuigen in het corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s voor de overheid. De rechtbank wees gisteren een verzoek van de raadslieden van zes verdachte defensie- en politieambtenaren af. Zij wilden Kamp ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die hij zou hebben ontvangen.
VK 16.06.2017 Voormalige Defensieministers Henk Kamp en Eimert van Middelkoop hoeven toch niet te getuigen in een grootschalig corruptieproces dat draait om de aankoop van defensie- en politieauto’s.
Dit heeft de rechtbank van Rotterdam vrijdagmiddag bekendgemaakt. De advocaten van zes rijksambtenaren die wel terecht staan voor omkoping hadden eerder deze week gevraagd om de voormalige ministers te mogen verhoren. De rechtbank noemt de verzoeken van de advocaten ‘onvoldoende onderbouwd’.
Voor het verhoor van een derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. De rechters willen eerst zijn eerdere verhoor door de Rijksrecherche bestuderen.
De zaak draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van de autohandelaren in ruil voor (tips over) miljoenenorders om voertuigen voor defensie en de politie te mogen leveren.
Ministerskorting
De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zelf zouden hebben ontvangen van autobedrijf Pon. ‘Want waarom zou lager defensiepersoneel vervolgd worden voor relatief kleine vergrijpen, terwijl bijvoorbeeld oud-Defensieminister Henk Kamp vrijuit zou gaan?’, zo betoogde advocaat Cees Korvinus dinsdag voor de rechtbank. ‘Het is meten met twee maten.’
Zo wordt zijn cliënt Gerardus L. strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro bij de aanschaf van een privéauto bij een autodealer van Pon. Ook verloor hij zijn baan. Maar Kamp kreeg destijds als Defensieminister (2003-2007) ook een korting bij hetzelfde autobedrijf, van ruim 250 euro, maar hij wordt niet vervolgd. Kamp is bovendien nu nog steeds minister, maar dan van Economische Zaken.
Rookgordijn
Justitie heeft zich vanaf het begin hevig verzet tegen het oproepen van de voormalig ministers Kamp, Van Middelkoop en Hillen als getuigen. Geen van hen zijn verdacht en de vergelijking tussen de korting die bijvoorbeeld Kamp en defensiemedewerker Gerardus L. kregen gaat volgens het Openbaar Ministerie totaal mank. ‘Gerardus L. heeft tot twee keer toe actief gevraagd om een korting. Minister Kamp heeft daar nooit om gevraagd’, legt de officier van justitie het voor hem cruciale verschil uit.
De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ‘een rookgordijn’ te hebben opgetrokken in de media door politici bij de zaak te willen betrekken. Zo zouden zij de aandacht willen afleiden van ambtenaren die zich zouden hebben laten omkopen.
Als de rechtbank besluit dat ex-minister Hillen wel opgeroepen mag worden als getuige, zal dat vermoedelijk gunstig zijn voor de verdediging. Hillen heeft zich in de aanloop naar het corruptieproces beschermend opgesteld tegenover de aangeklaagde ambtenaren. ‘Je kijkt eerst wat er aan de hand is. Als blijkt dat er aangifte gedaan moet worden, dan doe je dat. Maar je gaat niet iemand vervolgen voor het achteroverdrukken van een postzegel.’
De zaak wordt later dit jaar pas inhoudelijk behandeld, vermoedelijk in december 2017.
Lees verder;
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie?
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek?
NU 16.06.2017 De rechtbank heeft vrijdag het verzoek om oud-ministers van Defensie te horen in het onderzoek naar het omkoopschandaal met dienstauto’s bij Defensie en politie afgewezen.
De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, hadden verzocht om oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
De rechtbank in Rotterdam zegt dat de verzoeken voor het horen van Van Middelkoop en Kamp onvoldoende zijn onderbouwd.
De beslissing tot het horen van de voormalige minister van Defensie Hillen wordt aangehouden. De rechtbank wil eerst kennis nemen van het proces-verbaal van het verhoor van Hillen door de Rijksrecherche.
Omkoping
De corruptiezaak, draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Minister Kamp, destijds minister van Defensie, noemde het begin juni “stom” dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro.
Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
Telegraaf 16.06.2017 De oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp hoeven van de rechtbank in Rotterdam niet te getuigen in het corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s voor de overheid.
De rechtbank wees vrijdag een verzoek van de raadslieden van zes verdachte defensie- en politieambtenaren af. Volgens de rechtbank waren die verzoeken onvoldoende onderbouwd. Voor het verhoor van de derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. Eerst willen de rechters zijn verhoor over deze kwestie door de Rijksrecherche nader bestuderen. De andere ministers zijn niet gehoord.
Hillen verklaarde in 2014 volgens NRC tegenover justitie dat hij de Kamer bewust onvolledig informeerde over de corruptieaffaire. Hillen vreesde dat de Kamer hem zo op de huid zou zitten dat hij aan zijn werk niet meer zou toekomen.
De corruptieaffaire draait om omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zouden hebben ontvangen.
Kamp (Economische Zaken) noemde het begin juni „stom” dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Dat gebeurde in de periode dat Kamp minister van Defensie was. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
AD 16.06.2017 De oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp hoeven van de rechtbank in Rotterdam niet te getuigen in het corruptieproces rond de aankopen van dienstauto’s voor de overheid.
De rechtbank wees vandaag een verzoek van de raadslieden van zes verdachte defensie- en politieambtenaren af. Volgens de rechtbank waren die verzoeken onvoldoende onderbouwd. Voor het verhoor van de derde ex-minister, Hans Hillen, houdt de rechtbank een beslissing aan. Eerst willen de rechters zijn verhoor over deze kwestie door de Rijksrecherche nader bestuderen. De andere ministers zijn niet gehoord.
Hillen verklaarde in 2014 volgens NRC tegenover justitie dat hij de Kamer bewust onvolledig informeerde over de corruptieaffaire. Hillen vreesde dat de Kamer hem zo op de huid zou zitten dat hij aan zijn werk niet meer zou toekomen.
De corruptieaffaire draait om omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. De raadslieden wilden Kamp en Van Middelkoop ondervragen over gunsten, kortingen of diensten die zij zouden hebben ontvangen.
Keuring
Kamp (Economische Zaken) noemde het begin deze maand ‘stom’ dat hij zijn privéauto in 2006 door Pon heeft laten keuren. Dat gebeurde in de periode dat Kamp minister van Defensie was. Hij kreeg toen twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Ook de naam van Van Middelkoop wordt genoemd in het strafdossier rond de beschikbaarstelling van een vervangende auto.
De raadslieden van de verdachten betoogden afgelopen dinsdag op een regiezitting dat het Openbaar Ministerie onderscheid maakt in de vervolgingsbeslissingen.
VK 13.06.2017 Drie voormalige Defensieministers – Henk Kamp, Eimert van Middelkoop en Hans Hillen – moeten mogelijk getuigen in een grootschalig corruptieproces waarvoor zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren momenteel terecht staan.
Dat verzoek hebben de advocaten van de aangeklaagde ambtenaren dinsdagmiddag ingediend bij de rechtbank van Rotterdam. Mochten de oud-ministers inderdaad moeten getuigen – de rechtbank beslist daarover dinsdagavond al – dan wordt de kans steeds groter dat het proces dat begon als een aanklacht tegen een paar individuele defensie- en politieambtenaren, ook politieke dimensies krijgt.
‘Waarom zou lager defensiepersoneel vervolgd worden voor relatief kleine vergrijpen, terwijl bijvoorbeeld oud-Defensieminister Henk Kamp vrijuit zou gaan?’, zo betoogde advocaat Cees Korvinus dinsdag voor de rechtbank. ‘Het is meten met twee maten.’
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie? (+)
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek? Lees hier het artikel.
De zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van autohandelaren in ruil voor miljoenenorders om voertuigen voor Defensie en de politie te mogen leveren.
Gerardus L., wordt bijvoorbeeld strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro bij de aanschaf van een privéauto bij een autodealer van Pon (Volkskwagen, Audi). Bovendien verloor hij zijn baan. Henk Kamp kreeg destijds als Defensieminister ook een korting bij hetzelfde autobedrijf, van ruim 250 euro, maar hij wordt niet vervolgd. Kamp is bovendien nu nog steeds minister, maar dan van Economische Zaken.
Van Middelkoop zou zijn dienstauto tijdens zijn ministerschap eens hebben gestald bij autobedrijf Pon, waarvoor hij gedurende acht dagen een luxe Volkwagen Tiguan terug kreeg. ‘Wat dat een privévoordeel?’, vragen de advocaten van ambtenaren zich nu af. Voor hun gevoel worden hun cliënten voor vergelijkbare vergrijpen vervolgd, terwijl hogere functionarissen, zoals ministers, vrijuit gaan.
Hillen heeft zich in de aanloop naar het corruptieproces juist beschermend opgesteld tegenover de aangeklaagde ambtenaren. ‘Je kijkt eerst wat er aan de hand is. Als blijkt dat er aangifte gedaan moet worden, dan doe je dat. Maar je gaat niet iemand vervolgen voor het achteroverdrukken van een postzegel.’ Advocaten willen hem horen waarom hij in eerste instantie geen aangifte deed tegen de ambtenaren.
Justitie heeft zich hevig verzet tegen het oproepen van de voormalig ministers Kamp, Van Middelkoop en Hillen als getuigen. Geen van hen zijn verdacht en de vergelijking tussen de korting die bijvoorbeeld Kamp en defensiemedewerker Gerardus L. kregen gaat volgens het Openbaar Ministerie totaal mank. ‘Gerardus L. heeft tot twee keer toe actief gevraagd om een korting. Minister Kamp heeft daar nooit om gevraagd’, legt de officier van justitie het voor hem cruciale verschil uit.
Geradus L. ontkent dat hij heeft gevraagd om een gift; volgens hem heeft hij de contactpersoon van Pon gevraagd: ‘Kan je wat voor mij betekenen?’ Daarmee bedoelde hij advies over de technische specificaties van een privéauto die hij wilde kopen. Zijn advocaat Korvinus noemt het een ‘onbegrijpelijke keuze’ van de officier om Gerardus L. voor zo’n klein bedrag – 236 euro korting op een auto van 35 duizend euro – strafrechtelijke te vervolgen. ‘Elke normale, weldenkende officier had deze zaak geseponeerd.’
Het doel van de advocaten van de ambtenaren is nu ‘niet om aan te tonen’ dat Kamp, Van Middelkoop of Hillen zelf ‘corrupt zijn geweest’, zegt advocaat Michael Ruperti, die onder andere ook Gerardus L. bijstaat. ‘Het gaat erom dat duidelijk wordt dat mijn cliënt gewoon een reguliere korting heeft gekregen. Zoals een minister die ook heeft gekregen.’ Volgens het OM staat ‘het krijgen van een korting gelijk aan het accepteren van een gift’, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ‘ Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.’
Rookgordijn
In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, terwijl het daar wel om gaat, aldus De officier van justitie.
De zaak tegen de zes rijksambtenaren draait niet alleen om kleine vergrijpen. Hoofdpersoon in de zaak is oud-defensiemedewerker Jacques H. Hij heeft volgens justitie in ruil voor tienduizenden euro’s en snoepreisjes naar onder meer de Volvo Ocean Race in de VS en de Grand Prix in Monaco miljoenenorders beloofd aan autobedrijven zoals Pon.
‘Ik heb bijna met bewondering gekeken hoe de verdediging de afgelopen dagen met succes de aandacht heeft verlegd naar politici. In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, die jarenlang rondreed in gratis huurauto’s en de beschikking had over een geheim geldpotje voor hemzelf, terwijl het daar wel om gaat’, zei de officier van justitie in zijn openingstoespraak van de regiezitting dinsdag in Rotterdam. Hij verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ‘een rookgordijn’ te hebben opgetrokken in de media.
De vijf andere verdachte rijksambtenaren hebben zich volgens justitie laten omkopen voor veel kleinere geldbedragen – variërend van 236 euro tot 1750 euro. Advocaat Ruperti verwijt op zijn beurt dat justitie lijdt aan de ‘tunnelvisie’ dat ook deze personen schuldig zijn aan omkoping.
Inhoudelijk wordt de zaak pas in december 2017 van dit jaar behandeld.
VK 13.06.2017 Drie voormalige Defensieministers – Henk Kamp, Eimert van Middelkoop en Hans Hillen – moeten mogelijk getuigen in een grootschalig corruptieproces waarvoor zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren momenteel terecht staan.
Dat verzoek hebben de advocaten van de aangeklaagde ambtenaren dinsdagmiddag ingediend bij de rechtbank van Rotterdam. Mochten de oud-ministers inderdaad moeten getuigen – de rechtbank beslist daarover dinsdagavond al – dan wordt de kans steeds groter dat het proces dat begon als een aanklacht tegen een paar individuele defensie- en politieambtenaren, ook politieke dimensies krijgt.
‘Waarom zou lager defensiepersoneel vervolgd worden voor relatief kleine vergrijpen, terwijl bijvoorbeeld oud-Defensieminister Henk Kamp vrijuit zou gaan?’, zo betoogde advocaat Cees Korvinus dinsdag voor de rechtbank. ‘Het is meten met twee maten.’
Hoe groot is het omkoopschandaal rondom de dienstauto’s van Defensie? (+)
Zes rijksambtenaren en vijf autohandelaren staan vanaf vandaag terecht wegens corruptie. Als het aan hun advocaten ligt, wordt de zaak nog veel groter. Waar stopt deze olievlek? Lees hier het artikel.
De zes rijksambtenaren worden beschuldigd van het aannemen van geldbedragen van autohandelaren in ruil voor miljoenenorders om voertuigen voor Defensie en de politie te mogen leveren.
Gerardus L., wordt bijvoorbeeld strafrechtelijk vervolgd voor het aannemen van een korting van 236 euro bij de aanschaf van een privéauto bij een autodealer van Pon (Volkskwagen, Audi). Bovendien verloor hij zijn baan. Henk Kamp kreeg destijds als Defensieminister ook een korting bij hetzelfde autobedrijf, van ruim 250 euro, maar hij wordt niet vervolgd. Kamp is bovendien nu nog steeds minister, maar dan van Economische Zaken.
Van Middelkoop zou zijn dienstauto tijdens zijn ministerschap eens hebben gestald bij autobedrijf Pon, waarvoor hij gedurende acht dagen een luxe Volkwagen Tiguan terug kreeg. ‘Wat dat een privévoordeel?’, vragen de advocaten van ambtenaren zich nu af. Voor hun gevoel worden hun cliënten voor vergelijkbare vergrijpen vervolgd, terwijl hogere functionarissen, zoals ministers, vrijuit gaan.
Hillen heeft zich in de aanloop naar het corruptieproces juist beschermend opgesteld tegenover de aangeklaagde ambtenaren. ‘Je kijkt eerst wat er aan de hand is. Als blijkt dat er aangifte gedaan moet worden, dan doe je dat. Maar je gaat niet iemand vervolgen voor het achteroverdrukken van een postzegel.’ Advocaten willen hem horen waarom hij in eerste instantie geen aangifte deed tegen de ambtenaren.
Justitie heeft zich hevig verzet tegen het oproepen van de voormalig ministers Kamp, Van Middelkoop en Hillen als getuigen. Geen van hen zijn verdacht en de vergelijking tussen de korting die bijvoorbeeld Kamp en defensiemedewerker Gerardus L. kregen gaat volgens het Openbaar Ministerie totaal mank. ‘Gerardus L. heeft tot twee keer toe actief gevraagd om een korting. Minister Kamp heeft daar nooit om gevraagd’, legt de officier van justitie het voor hem cruciale verschil uit.
Geradus L. ontkent dat hij heeft gevraagd om een gift; volgens hem heeft hij de contactpersoon van Pon gevraagd: ‘Kan je wat voor mij betekenen?’ Daarmee bedoelde hij advies over de technische specificaties van een privéauto die hij wilde kopen. Zijn advocaat Korvinus noemt het een ‘onbegrijpelijke keuze’ van de officier om Gerardus L. voor zo’n klein bedrag – 236 euro korting op een auto van 35 duizend euro – strafrechtelijke te vervolgen. ‘Elke normale, weldenkende officier had deze zaak geseponeerd.’
Het doel van de advocaten van de ambtenaren is nu ‘niet om aan te tonen’ dat Kamp, Van Middelkoop of Hillen zelf ‘corrupt zijn geweest’, zegt advocaat Michael Ruperti, die onder andere ook Gerardus L. bijstaat. ‘Het gaat erom dat duidelijk wordt dat mijn cliënt gewoon een reguliere korting heeft gekregen. Zoals een minister die ook heeft gekregen.’ Volgens het OM staat ‘het krijgen van een korting gelijk aan het accepteren van een gift’, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ‘ Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.’
Rookgordijn
In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, terwijl het daar wel om gaat, aldus De officier van justitie.
De zaak tegen de zes rijksambtenaren draait niet alleen om kleine vergrijpen. Hoofdpersoon in de zaak is oud-defensiemedewerker Jacques H. Hij heeft volgens justitie in ruil voor tienduizenden euro’s en snoepreisjes naar onder meer de Volvo Ocean Race in de VS en de Grand Prix in Monaco miljoenenorders beloofd aan autobedrijven zoals Pon.
‘Ik heb bijna met bewondering gekeken hoe de verdediging de afgelopen dagen met succes de aandacht heeft verlegd naar politici. In de media draait de zaak niet meer om een ambtenaar die jaarlijks geheel verzorgd met zijn echtgenote meeging op luxe cruises, die jarenlang rondreed in gratis huurauto’s en de beschikking had over een geheim geldpotje voor hemzelf, terwijl het daar wel om gaat’, zei de officier van justitie in zijn openingstoespraak van de regiezitting dinsdag in Rotterdam. Hij verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ‘een rookgordijn’ te hebben opgetrokken in de media.
De vijf andere verdachte rijksambtenaren hebben zich volgens justitie laten omkopen voor veel kleinere geldbedragen – variërend van 236 euro tot 1750 euro. Advocaat Ruperti verwijt op zijn beurt dat justitie lijdt aan de ‘tunnelvisie’ dat ook deze personen schuldig zijn aan omkoping.
Inhoudelijk wordt de zaak pas in december 2017 van dit jaar behandeld.
NU 13.06.2017 De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, willen oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
Dat verzoek deden zij dinsdag tijdens de regiezitting in Rotterdam over de corruptiezaak, die draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Advocaat Cees Korvinus wil van de ex-bewindslieden meer weten over de contacten met importeurs en waarom zij besloten hun privéauto daar in onderhoud te doen. Dat deed onder anderen minister Kamp, die gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt kreeg.
Zijn collega Michael Ruperti, wiens cliënt een ”niet-zakelijke korting” zou hebben gekregen bij de aanschaf van een Audi A3 Sportback, meent dat geen verschil bestaat tussen de korting voor de minister en die voor zijn cliënt. ”Volgens het OM staat het krijgen van korting gelijk aan het accepteren van een gift”, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ”Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.”
Rookgordijn
Het Openbaar Ministerie trok bij aanvang van leer tegen de raadslieden van de vier defensie- en twee politieambtenaren. De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ”een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van oud-defensieministers.
Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van de ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren die betrokken waren bij de aanschaf van dienstauto’s.
Onvergelijkbaar
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ”compleet onvergelijkbare zaken”. Hij heeft na de berichtgeving het dossier nogmaals bekeken en vindt dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek. De navigatie-cd’s die Kamp ontving, leiden volgens de officier ”op geen enkele wijze tot een verdenking”.
AD 13.06.2017 De advocaten van zes verdachte defensie- en politieambtenaren, die terechtstaan in omkopingsaffaire rond aankopen van dienstauto’s, willen oud-defensieministers Eimert van Middelkoop, Henk Kamp en Hans Hillen als getuigen horen.
Dat verzoek deden zij vandaagg tijdens de regiezitting in Rotterdam over de corruptiezaak, die draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van auto´s voor politie en defensie door importeurs van Volkswagen (Pon), Renault en Peugeot. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
Advocaat Cees Korvinus wil van de ex-bewindslieden meer weten over de contacten met importeurs en waarom zij besloten hun privéauto daar in onderhoud te doen. Dat deed onder anderen minister Kamp, die gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt kreeg.
Niet-zakelijke korting
Zijn collega Michael Ruperti, wiens cliënt een ,,niet-zakelijke korting” zou hebben gekregen bij de aanschaf van een Audi A3 Sportback, meent dat geen verschil bestaat tussen de korting voor de minister en die voor zijn cliënt. ,,Volgens het OM staat het krijgen van korting gelijk aan het accepteren van een gift”, aldus Ruperti. Hij wil weten hoe Kamp daar over denkt. ,,Ik lees in de media dat hij zegt dat hij dat niet had moeten doen. Nou, dat zegt mijn cliënt nu ook.”
Rookgordijn
Het Openbaar Ministerie trok bij aanvang van leer tegen de raadslieden van de vier defensie- en twee politieambtenaren. De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ,,een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van oud-defensieministers. Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van de ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren die betrokken waren bij de aanschaf van dienstauto’s.
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ,,compleet onvergelijkbare zaken”. Hij heeft na de berichtgeving het dossier nogmaals bekeken en vindt dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek. De navigatie-cd’s die Kamp ontving, leiden volgens de officier ,,op geen enkele wijze tot een verdenking”.
Telegraaf 13.06.2017 Het Openbaar Ministerie is dinsdag fel van leer getrokken tegen de raadslieden van vier defensie- en twee politieambtenaren, die in Rotterdam in een regiezitting terechtstaan voor het aannemen van steekpenningen en gunsten van de auto-industrie.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel.
De corruptiezaak draait om de omkoping van ambtenaren bij de aanschaf van dienstauto´s voor politie en defensie. Daarmee waren honderden miljoenen euro´s gemoeid.
De officier van justitie verwijt de verdediging de afgelopen twee weken ,,een rookgordijn” te hebben opgetrokken in de media. In die berichten zijn volgens de aanklager onder meer ten onrechte verdenkingen geuit aan het adres van de oud-defensieministers Eimert van Middelkoop en Henk Kamp. Daardoor wordt volgens hem de aandacht afgeleid van ware zaak, de omkoping met reizen, giften en gunsten van ambtenaren.
De ministers worden genoemd in het strafdossier, voor het ontvangen van gratis navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro en korting op een servicebeurt (Kamp) en de vraag om een gratis vervangende dienstauto voor Van Middelkoop.
De officier van justitie noemt de kwesties rond de ministers ,,compleet onvergelijkbare zaken” in verhouding tot de verdenkingen aan het adres van de vervolgde ambtenaren en autoverkopers. Hij heeft na de berichtgeving het dossier bekeken en handhaaft zijn oordeel dat geen aanleiding bestaat tot nader onderzoek naar Kamp en Van Middelkoop. De navigatie-cd’s die Kamp ontving leidt volgens de officier ,,op geen enkele wijze tot een verdenking”. Datzelfde geldt voor Van Middelkoop.
Enkele raadslieden van de verdachten vragen de rechtbank om de bewindslieden als getuige te mogen horen.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel.
Telegraaf 13.06.2017 Vier defensie- en twee politieambtenaren staan dinsdag in Rotterdam in een regiezitting terecht voor het aannemen van steekpenningen en gunsten. Zij zouden zich als wagenparkbeheerders tussen 2001 en 2011 hebben laten omkopen bij de aanschaf van auto’s voor politie en defensie. Met de overheidscontracten waren honderden miljoenen euro’s gemoeid.
LIVE – Verslaggever Saskia Belleman is bij de rechtszaak aanwezig. Haar tweets lees je onderaan dit artikel (v.a. 9.00 uur)
De verdachte ambtenaren zouden kortingen op aanschaf en onderhoud van privéauto’s hebben gekregen. Ook reden sommigen in leaseauto’s voor een vriendenprijs. Verder ontvingen zij winterbanden, tankpassen of werden uitgenodigd voor vakantietrips.
Vijf betrokkenen uit autobranche staan eveneens terecht voor omkoping. Het is de eerste zitting in de zaak die nog niet inhoudelijk wordt behandeld.
Auto-importeur Pon schikte eerder voor 12 miljoen euro, automerken Peugeot en Renault kochten ieder voor 2 miljoen euro strafvervolging af.
Ook minister Henk Kamp (Economische Zaken) raakte onlangs zijdelings betrokken. Hij liet zijn privéauto in 2006 door auto-importeur Pon keuren. Kamp was toen minister van Defensie; hij kreeg twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro. Volgens Kamp is er „geen enkele relatie” tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Volgens het OM bestaat er geen enkele verdenking tegen Kamp.
NU 02.06.2017 Minister Henk Kamp (Economische Zaken) denkt achteraf dat het beter was geweest als hij zijn privé-auto in 2006 niet door autohandelaar Pon had laten keuren. Kamp ontving een korting van de autohandelaar die tussen 2001 en 2011 ambtenaren fêteerde om overheidsaanbestedingen binnen te halen.
“Als ik nu terugkijk op wat er destijds is gebeurd, dan denk ik dat het beter was geweest dat ik de auto niet naar Pon had gebracht, maar naar mijn eigen dealer in Zutphen”, zei Kamp voor aanvang van de ministerraad.
Waarom de VVD’er de auto dan niet naar zijn eigen dealer, maar naar Pon bracht, kan hij zich niet meer herinneren. “Als ik achteraf terugkijk, vind ik dat stom, maar ik heb het gedaan. Waarom ik het precies heb gedaan, dat weet ik niet”, aldus Kamp.
Kamp importeerde de auto vanuit Duitsland en liet Pon een aantal aanpassingen verrichten. De rekening bedroeg 1250 euro inclusief een korting van 250 euro. Kamp benadrukt niet zelf om de korting te hebben gevraagd. Hij keek als particulier niet gek op van de hoogte van de korting.
Corruptiezaak
Het autobedrijf Pon kocht in oktober 2016 voor een bedrag van 12 miljoen euro strafvervolging af in de corruptiezaak bij politie en defensie. Volgens het OM heeft Pon door het omkopen van ambtenaren een onrechtmatig voordeel van 6 miljoen euro verkregen.
Het actualiteitenprogramma Nieuwsuur bracht eerder deze week aan het licht dat het Openbaar Ministerie strafrechtelijke vervolging heeft ingesteld tegen lagere ambtenaren die ook korting hadden gekregen van Pon.
Volgens Nieuwsuur zou uit het strafdossier blijken dat Kamp, die in 2006 minister van Defensie was, door het OM niet is aangemerkt als verdachte en ook niet als getuige is gehoord.
Klacht
Twee ontslagen defensiemedewerkers die in de kwestie verdacht worden van corruptie laten het er niet bij zitten. In de Telegraaf laten zij vrijdag weten een integriteitsklacht tegen Kamp in te dienen bij het ministerie van Defensie. Zij vinden dat ook Kamp zich moet verantwoorden voor de kosteloze installatie van een carkit, navigatie-cd’s en korting op banden.
Kamp vindt dat de twee oud-defensiemederwerkers zelf mogen bepalen hoe zij zich in de strafzaak verdedigen. De suggestie dat hij betrokken zou zijn bij het corruptieschandaal werpt hij verre van zich. “Ik weet niets van defensiedeals in die tijd”, aldus Kamp.
Elsevier 02.06.2017 Twee oud-ambtenaren van het ministerie van Defensie willen minister Henk Kamp (VVD) voor de rechter slepen. Ze vinden het onterecht dat ze worden vervolgd voor corruptie, terwijl Kamp niets ten laste wordt gelegd.
Henk Kamp was minister van Defensie in kabinetten-Balkenende I, II en III. Volgens Michael Ruperti, de advocaat van de twee ambtenaren, is er sprake van klassenjustitie. Kamp kreeg van autobedrijf Pon navigatie-cd’s ter waarde van 250 euro bij de apk-keuring van zijn particuliere auto.
Een aantal ambtenaren bij Defensie kreeg korting op de aanschaf van hun auto, en zij worden daar wel op afgerekend. Opmerkelijk is dat autobedrijf Pon betrokken is bij een corruptiezaak binnen het ministerie van Defensie; het bedrijf trof in 2016 een schikking van 12 miljoen euro met het Openbaar Ministerie (OM).
Het OM onderzocht aanbestedingen van het ministerie van Defensie en politie bij autobedrijven. Ambtenaren kregen douceurtjes van het autobedrijf Pon, waardoor Pon een voorkeursbehandeling kreeg bij een aanbesteding van het ministerie van Defensie.
Kamp niet in beeld bij OM
Volgens het Openbaar Ministerie is Kamp geen moment als verdachte in beeld geweest; hij zou niet om de korting hebben gevraagd, in tegenstelling tot de betrokken ambtenaren.
Henk Kamp liet vanochtend voor de wekelijkse vergadering van de ministerraad weten dat het achteraf beter was geweest om zijn auto niet naar Pon te brengen, maar naar zijn eigen dealer in Zutphen. ‘Als een autobedrijf mij een korting geeft, dan moet het bedrijf dat zelf weten. Ik heb er niet om gevraagd, ik vraag nooit om korting. Daar heb ik geen verstand van,’ aldus de minister van Economische Zaken.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn eerste boek verschijnt in 2017 bij Uitgeverij Prometheus. Portefeuille Buitenland Politiek Fusies en overnames Onderwijs
AD 02.06.2017 Minister Henk Kamp (Economische Zaken) vindt het achteraf gezien ‘stom’ dat hij zijn privéauto in 2006 door auto-importeur Pon heeft laten keuren. Dat bedrijf is betrokken geweest bij een omkoopschandaal bij Defensie, het departement waar Kamp destijds minister was.
Kamp kreeg toen van Pon twee gratis navigatie-cd’s ter waarde van zo’n 250 euro, meldde Nieuwsuur deze week. Bij Defensie zijn medewerkers ontslagen omdat zij zijn gefêteerd door Pon. Twee ontslagen medewerkers hebben volgens de Telegraaf bij Defensie een integriteitsklacht ingediend tegen Kamp.
Volgens de VVD-minister is er ‘geen enkele relatie’ tussen het omkoopschandaal en zijn auto. Hij vindt ook niet dat hij iets verkeerd heeft gedaan. Kamp kan zich niet meer herinneren waarom hij zijn Audi, die hij in Duitsland had gekocht, naar Pon heeft gebracht. ,,Het is niet zo logisch dat ik dat heb gedaan.”
Het Openbaar Ministerie zegt dat er geen enkele verdenking tegen Kamp is.
Telegraaf 02.06.2017 Demissionair minister Kamp (Economische Zaken) had zijn privé-auto in 2006 beter niet naar auto-importeur Pon kunnen brengen. Dat zegt de oud-bewindsman op het ministerie van Defensie na een klacht van twee voormalige medewerkers, die terecht staan wegens corruptie.
De gewezen defensiemedewerkers wijzen erop dat Kamp bij Pon korting kreeg op een beurt aan zijn Audi TT. Die korting was van vergelijkbare grootte als waarvoor de medewerkers werden ontslagen. De bewindsman is echter nooit verdachte geweest, volgens het Openbaar Ministerie omdat Kamp in tegenstelling tot de medewerkers nooit om korting heeft gevraagd.
„Als ik nu terugkijk op wat er is gebeurd destijds, dan denk ik dat het beter was geweest als ik mijn auto niet naar Pon had gebracht, maar naar mijn eigen dealer in Zutphen”, zegt Kamp vrijdag. De VVD-minister zegt zich niet meer te kunnen herinneringen waarom hij zijn auto naar Pon bracht en niet naar zijn eigen garage.
Kamp kreeg bij de onderhoudsbeurt voor zijn auto bij Pon korting op de rekening, onder meer via gratis navigatieschijfjes. „Als ik een factuur krijg van 1200 euro, en er zit een korting op van het autobedrijf, dan moeten ze dat zelf weten. Ik heb daar niet om gevraagd. Ik vraag nooit om korting. Ik heb daar ook geen verstand van.”
Telegraaf 02.06.2017 Twee vanwege corruptieverdenkingen ontslagen defensiemedewerkers laten het er niet bij zitten. Ze hebben een integriteitsklacht ingediend bij het ministerie van Defensie tegen bewindsman Kamp.
De klacht zal worden beoordeeld door de organisatie van Defensie die integriteitsklachten intern tegen het licht houdt. Directeur van dat orgaan is Claire Zalm, de dochter van Kamps oud-collega en partijgenoot Gerrit Zalm.
De oud-medewerkers vinden het onverteerbaar dat de VVD-politicus zich op geen enkele manier heeft hoeven te verantwoorden voor giften die hij ontving van Audi-importeur Pon in de vorm van navigatie-cd’s, korting op banden en het niet rekenen van de installatie van een carkit. Terwijl zij voor gunsten van vergelijkbare grootte – kortingen van een paar honderd euro op auto’s – zijn vervolgd, voor de rechter moeten verschijnen en werden ontslagen.
De toenmalige defensieminister, nu bewindsman op Economische Zaken, kon gisteren niet reageren vanwege een laat Kamerdebat.
Er is een tijd van komen … en er is een tijd van gaan !!!
Uitstel onderzoek
De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat maakte de partij vorige week bekend.
De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie’ voordoet dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan. De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.
De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve Groep in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.
AD 19.05.2017
Pieter Lakeman,
Hij is bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB. Hij deed deze week aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter van o.a. oplichting. Keizer legde vervolgens zijn functie neer.
Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.
‘Onwenselijke situatie’
Keizer legde al eerder zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.
De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.
De integriteitscommissie van de VVD komt binnenkort bijeen om te bepalen of het onderzoek naar Keizers handelen doorgaat of wordt stopgezet, meldt een woordvoerder.
Keizer noemt het in zijn verklaring een ,,onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter tijdelijk had neergelegd vanwege het onderzoek dat naar zijn handelen loopt. Keizer zou automatisch herkozen worden omdat hij de enige kandidaat was. Zijn voormalige uitdagers vroegen begin deze week al om uitstel van de herverkiezing.
De VVD stelde een integriteitsonderzoek in naar Keizer, die hangende het onderzoek al tijdelijk zijn werkzaamheden neerlegde. ,,Voor een aantal mensen was het vonnis onmiddellijk geveld: deze man deugt niet”, aldus Keizer. ,,Aan de andere kant heb ik van heel veel mensen, binnen en buiten de partij, warme steunbetuigingen en goede wensen mogen ontvangen. Daar ben ik zeer dankbaar voor.”
Volgens Follow The Money kocht Keizer in 2012 uitvaartbedrijf De Facultatieve voor een fractie van de werkelijke waarde zou leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie hebben misleid. ‘Ze hebben willens en wetens de vereniging voor miljoenen euro’s lichter gemaakt en dat komt dus in feite neer op oplichting’ De vereniging is ‘willens en wetens voor miljoenen euro’s lichter gemaakt’, zei Pieter Lakeman tegen het tv-programma EenVandaag.
,,Ik heb veel zwendels meegemaakt maar dit slaat echt alles.”
Pieter Lakeman is voorzitter van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI). Hij is ondermeer bekend van zijn verbeten strijd tegen de failliete DSB Bank. Pieter Lakeman zegt tegen AD in dit geval op te treden ‘vanuit het algemeen belang‘.
Het is niet de eerste keer dat een VVD’er in opspraak komt. De laatste jaren kampt de partij met allerlei affaires. Juist Henry Keizer maakte een speerpunt van integriteit.
De VVD is ook weer in een ander schandaal verstrikt geraakt. De partij ligt onder vuur nu blijkt dat zij de belastingwet heeft overtreden. De partij had openheid moeten geven over vier organisaties die geld doneren aan de VVD.
Het betreft een aantal inzamelvehikels, die geld inzamelen om vervolgens te doneren aan de partij. Het is in strijd met de belastingwet om als stichting te verzuimen aan te geven hoeveel geld de organisatie doneert aan de partijen en hoeveel geld de stichting ontvangt.
De kwestie-Keizer is extra schrijnend omdat de partijvoorzitter zelf de integriteitsregels van de VVD aanscherpte. De ondernemer werd in 2014 aangewezen als nieuwe partijvoorzitter. Hij was als voorzitter van het VVD-hoofdbestuur tevens medeverantwoordelijk voor de Ivo Opstelten Foundation. En notabene hij moest juist korte metten maken met de integriteitsaffaires waardoor de VVD werd geplaagd.
Telegraaf 14.03.2018 Bij voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer is een naheffing van 12 miljoen euro van de Belastingdienst op de mat gevallen. De mega-aanslag houdt verband met de omstreden overname van het Haagse crematiebedrijf De Facultatieve.
Ondertussen kijkt ook de fiscale opsporingsdienst FIOD naar de affaire rond de koop van het uitvaartbedrijf, waarbij bestuurder Keizer zichzelf bevoordeeld zou hebben. Dit blijkt uit onderzoek van De Telegraaf.
Keizer heeft inmiddels bezwaar aangetekend tegen de naheffing. Hij wil echter geen commentaar geven. De kwestie leidde vorig voorjaar al tot het aftreden van de VVD-preses.
AD 14.03.2018 Bij voormalig VVD-voorzitter Henry Keizer is een naheffing van 12 miljoen euro van de Belastingdienst op de mat gevallen. De aanslag heeft te maken met de omstreden overname van het Haagse crematiebedrijf De Facultatieve, meldt De Telegraaf.
Ondertussen kijkt ook de fiscale opsporingsdienst FIOD naar de affaire rond de koop van het uitvaartbedrijf, waarbij bestuurder Keizer zichzelf bevoordeeld zou hebben, meldt De Telegraaf.
Keizer heeft inmiddels bezwaar aangetekend tegen de naheffing. Hij wil echter geen commentaar geven. De kwestie leidde vorig voorjaar al tot het aftreden van de VVD-preses.
De nagekomen belastingaanslag van 12 miljoen heeft naar verluidt betrekking op de miljoenenwinst die Keizer zou hebben gemaakt bij de omstreden overname van De Facultatieve in 2012. Deze aanschaf van het crematiebedrijf, waar Keizer ook nu nog bestuurder is, zorgde vorig voorjaar voor een enorme publicitaire rel rond zijn persoon.
NU 29.01.2018 De accountant van voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer is vrijuit gegaan in een tuchtzaak bij de Accountantskamer over door hem goedgekeurde jaarrekeningen.
De aanklacht, aangespannen door door Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) van Pieter Lakeman, werd ongegrond verklaard.
Keizer raakte vorig jaar in opspraak toen uit onderzoek van onderzoeksplatform Follow the Money bleek dat hij als begrafenisondernemer voor een prikje eigenaar was geworden van het uitvaartbedrijf De Facultatieve, waarbij hij bovendien dubbele petten droeg.
Hij legde zijn functie als VVD-voorzitter Keizer legde zijn functie uiteindelijk neer en stelde een commissie, na publicitaire druk, in om onderzoek naar zijn handelen uit te laten voeren.
Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, vindt dat de betrokken accountant van kantoor EY onware verklaringen heeft afgelegd.
De klacht werd volgens Lakeman afgewezen vanwege een procedurele fout, waar een misverstand aan ten grondslag zou liggen. Lakeman laat weten in beroep te gaan. Accountantskantoor EY zegt ”tevreden” te zijn over de uitspraak.
Lakeman heeft ook aangifte gedaan tegen Keizer wegens oplichting. Het is nog niet duidelijk of het Openbaar Ministerie daarmee aan de slag gaat.
Telegraaf 29.01.2018 De accountant van voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer is vrijuit gegaan in een tuchtzaak bij de Accountantskamer over door hem goedgekeurde jaarrekeningen. De door Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) van Pieter Lakeman aangespannen aanklacht werd ongegrond verklaard.
Keizer raakte vorig jaar in opspraak toen uit onderzoek van onderzoeksplatform Follow the Money bleek dat hij als begrafenisondernemer voor een prikje eigenaar was geworden van het uitvaartbedrijf De Facultatieve, waarbij hij bovendien dubbele petten droeg. Hij legde zijn functie als VVD-voorzitter neer om de partij niet verder in diskrediet te brengen.
Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, vindt dat de betrokken accountant van kantoor EY onware verklaringen heeft afgelegd.
De klacht werd volgens Lakeman afgewezen vanwege een procedurele fout, waar een misverstand aan ten grondslag zou liggen. Lakeman laat weten in beroep te gaan. Accountantskantoor EY zegt „tevreden” te zijn over de uitspraak.
Lakeman heeft ook aangifte gedaan tegen Keizer wegens oplichting. Het is nog niet duidelijk of het Openbaar Ministerie daarmee aan de slag gaat.
AD 29.01.2018 Voormalig VVD-partijvoorzitter Henry Keizer haalt voorlopig opgelucht adem in het onderzoek naar zijn financiële handel en wandel. De klacht die Pieter Lakeman van de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) tegen de accountant van Ernst en Young indiende, is ongegrond verklaard. Daarmee is de kans dat Keizer door het Openbaar Ministerie voor ‘oplichting’ wordt vervolgd, kleiner geworden.
Keizer trad vorig jaar af als partijvoorzitter van de VVD omdat hij in opspraak kwam door onderzoek van Follow The Money (FTM). Dit online medium stelde dat hij voor veel te weinig geld het miljoenenbedrijf Beheersmaatschappij De Facultatieve had overgenomen. De partijvoorzitter moest wijken omdat hij de verdenking zelf niet kon wegnemen en de VVD in een kwade reuk kwam te staan tijdens de kabinetsformatie. Volgens Lakeman had Keizer met zijn zakenpartners voor een te lage prijs het eigen vermogen en het bedrijf de Facultatieve Onderneming gekocht. Daarom begon SOBI een tuchtzaak bij de Accountantskamer.
Vanmiddag was de uitspraak: Lakeman heeft ‘niet aannemelijk gemaakt’ dat ‘ten onrechte goedkeurende verklaringen’ zijn afgegeven. Lakeman kondigt aan in hoger beroep te gaan, omdat hij het niet eens is met de uitspraak.
Ernst & Young is tevreden met de uitspraak: ,,Het bevestigt dat wij ons werk goed hebben uitgevoerd.’’ Keizer wilde vandaag niet reageren. Lakeman heeft ook nog aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie tegen Keizer wegens ‘oplichting’. Het is nog altijd niet duidelijk wat het OM gaat doen.
NU 25.09.2017 Het hoofdbestuur van de VVD wil dat Christianne van der Wal de in opspraak geraakte en afgetreden Henry Keizer opvolgt als voorzitter van de partij. De Harderwijkse wethouder is maandag voorgedragen.
Van der Wal zit sinds begin 2016 in het hoofdbestuur en was verantwoordelijk voor het opleiden van politici en bestuurders.
De veertiger is wethouder Economische Zaken en Werkgelegenheid en voert de VVD in Harderwijk aan bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Dat blijft ze doen. Het voorzitterschap van de VVD is geen betaalde baan, zoals bij sommige andere partijen, maar een vrijwilligersfunctie.
Van der Wal kreeg het vertrouwen van het hoofdbestuur door niet zelf met allerlei plannen te komen, maar lokale VVD’ers daarvoor de ruimte te willen bieden, zegt het bestuur. Dat verwacht ook dat ze zorgt dat in de partij nieuwe ideeën opborrelen en het debat opbloeit.
Afdelingen en andere netwerken in de VVD kunnen de komende tijd tegenkandidaten aandragen. De leden kiezen vervolgens wie van hen de partij moet gaan leiden. Oud-wethouder Bert Homan, die het in het verleden al eens opnam tegen Keizer, wil opnieuw een gooi doen. Ook ondernemer Bram Cool, die de partij onder meer wil ‘vergroenen’, wil zich in de strijd mengen.
De VVD moest op zoek naar een nieuwe voorzitter na onthullingen over omstreden zakendeals van Keizer. Het Openbaar Ministerie is er nog niet uit of het een gerechtelijk onderzoek naar die kwestie opent.
VK 23.08.2017 Een zestal (oud-)leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie (‘de Facultatieve’) eist het vertrek van bestuursvoorzitter Henry Keizer. Zijn benoeming in 2016 was in strijd met de statuten, stelt financieel activist Pieter Lakeman die namens de leden een brief aan de ledenraad heeft gestuurd. Half mei stapte Keizer al op als VVD-partijvoorzitter vanwege controverse rond zijn overname van de commerciële tak van de Facultatieve.
Keizer kwam in opspraak nadat onderzoeksplatform Follow the Money in het voorjaar bekendmaakte dat de VVD’er in 2012 voor een ogenschijnlijk zeer laag bedrag het miljoenenbedrijf Beheermaatschappij de Facultatieve had overgenomen van de ingedutte vereniging. Tijdens de ‘management buy-out’ betaalden Keizer en drie compagnons een half miljoen euro voor de uitvaartonderneming die volgens de jaarrekening ruim 31 miljoen waard was. Het bedrijf produceerde onder meer verbrandingsovens en had meerdere crematoria in bezit.
Volgens oud-lid Reinier van der Heijden ging de deal volledig buiten de tienduizenden leden van de vereniging om.
Ten tijde van de transactie had Keizer meerdere petten op. Hij was bestuurder van de beheermaatschappij en adviseur van het bestuur van de vereniging. De vijfkoppige ledenraad van de vereniging, met daarin partijgenoot Loek Hermans, stemde in met de overname. Volgens oud-lid Reinier van der Heijden, die het initiatief van Lakeman steunt, ging de deal volledig buiten de tienduizenden leden van de vereniging om. De laatste uitnodiging voor de ledenvergadering, uit mei 2012, vermeldde geen plannen voor verkoop van de beheermaatschappij later dat jaar. ‘De leden zijn bewust onwetend gehouden.’
Gelijktijdig met de verkoop van het bedrijf aan Keizer en compagnons werd de verzekeringstak van de Facultatieve verkocht. De 70.000 leden die via een Facultatieve-verzekering automatisch lid waren van de vereniging, raakten op dat moment hun lidmaatschap kwijt. Zo ook Van der Heijden: ‘Ik heb mijn lidmaatschap nooit opgezegd. Gevoelsmatig ben ik nog lid én mede-eigenaar van alle bezittingen. Ze hebben het gestolen.’
Dwingende taal
Via de brief aan de ledenraad ledenraad proberen de (oud-)leden alsnog invloed op het bestuur van de vereniging te krijgen. De uitgeklede vereniging, met naar verluidt nog zo’n drieduizend leden, richt zich momenteel op het ondersteunen van goede doelen. Keizer is sinds november vorig jaar voorzitter van het verenigingsbestuur. Zijn benoeming zou echterin strijd zijn met de statuten. Die schrijven voor dat bestuursleden niet ook werkzaam mogen zijn bij een onderneming ‘die zich bezighoudt met het verzorgen van uitvaarten’.
Lakeman, oprichter van Stichting onderzoek bedrijfsinformatie (SOBI), heeft de ledenraad ‘gesommeerd’ binnen twee weken Keizer uit het bestuur te zetten. Een woordvoerder van Keizer laat weten niet onder de indruk te zijn. ‘Lakeman gebruikt wel vaker dwingende taal, daar trekken we ons niets van aan. We gaan het rustig bekijken.’ Hij wil geen inhoudelijk commentaar geven.
Ze moeten hem wel wegsturen. Het was onrechtmatig. Die statuten verander je niet zomaar, aldus Oud-lid Martie Walst.
De oud-leden hopen dat Keizer vertrekt zodat de vereniging een voorzitter kan krijgen die alsnog hun belangen kan behartigen. Oud-lid Martie Walst, was 27 jaar lid: ‘Ze moeten hem wel wegsturen. Het was onrechtmatig. Die statuten verander je niet zomaar.’ Lid van de ledenraad Loek Hermans stelde woensdag dat hij de brief nog niet had gelezen en zodoende niet kon reageren. De andere vier leden waren niet bereikbaar.
Lakeman heeft in mei al aangifte van oplichting gedaan tegen Keizer en zijn compagnons en tegen de bestuursleden van de vereniging die in 2012 instemden met de verkoop. Ook heeft hij een tuchtklacht ingediend tegen de accountant van EY die destijds de transactie goedkeurde. Beide zaken lopen nog.
AD 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat maakte de partij vandaag bekend. De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie’ voordoet dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan. De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.
De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve Groep in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.
Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed deze week aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Keizer legde gisteren zijn functie neer.
Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.
‘Onwenselijke situatie’
Keizer legde gisteren zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.
De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.
VK 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat heeft de VVD vrijdag bekendgemaakt. De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ‘uitzonderlijke situatie voordoet’ dat Keizer is teruggetreden en er een aangifte tegen hem is gedaan wegens oplichting.
VVD en verleiding
De VVD haalt de laatste jaren vaker dan andere partijen het nieuws met integriteitskwesties. Is het toeval of partijcultuur? Lees dit artikel van Robert Giebels en Sammie Peters over de VVD en de verleiding.
De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer bevoegdheden.
De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad. Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed dinsdag aangifte tegen Keizer.
Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging. Keizer legde donderdag zijn functie neer. Hij noemde het in zijn verklaring een ‘onwenselijke situatie’ dat hij komend weekeinde op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter.
Lucratieve deal
Rutte en Keizer
VVD-leider Rutte is trouw tot aan de rand van de afgrond. Lijdt de minister-president onder een overschot aan loyaliteit? Lees dit artikel van Raoul du Pre over de opstelling van de premier in de zaak-Keizer.
Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep. De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ‘onware beschuldigingen en insinuaties’.
Keizer raakte in de verdrukking door een publicatie van het onderzoeksplatform Follow the Money over een uiterst lucratieve deal uit 2012. De VVD-voorzitter kocht destijds een internationaal uitvaartbedrijf dat voor 100 procent in handen was van de in 1874 opgerichte Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Keizer betaalde veel minder dan de boekwaarde en had bovendien meerdere petten op bij de transactie. Hij was niet alleen de koper, maar adviseerde ook de verkoper.
Volgens Keizer is er niemand benadeeld, maar ook na een toelichting bleven er vraagtekens over de deal die de ideële vereniging ogenschijnlijk miljoenen kostte. Keizer trad eerst tijdelijk terug in afwachting van een onderzoek door de integriteitscommissie van de VVD, maar donderdag kwam hij alsnog tot de conclusie dat een terugkeer er niet in zit.
NU 19.05.2017 De integriteitscommissie van de VVD schort het onderzoek naar de opgestapte partijvoorzitter Henry Keizer voorlopig op. Dat heeft de VVD vrijdag bekendgemaakt.
De commissie heeft daartoe besloten omdat zich de ”uitzonderlijke situatie voordoet” dat Keizer is teruggetreden en er aangifte tegen hem is gedaan.
De Commissie Integriteit van de VVD wil daarom eerst afwachten of er andere onderzoeken worden ingesteld door externe partijen met meer onderzoeksbevoegdheden.
De integriteitscommissie keek naar het handelen van Keizer bij de overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012. Hij heeft volgens journalisten van Follow the Money te weinig betaald. Hij zou bovendien een dubbele pet op hebben gehad.
Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB, deed dinsdag aangifte tegen Keizer. Hij verwijt de vertrokken VVD-voorzitter oplichting. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging.
Keizer legde donderdag zijn functie neer. Keizer noemde het in zijn verklaring een ”onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter al tijdelijk had neergelegd vanwege het integriteitsonderzoek dat naar hem liep.
De oud-voorzitter vindt dat hij onterecht aan de schandpaal is genageld. Keizer spreekt van een stroom ”onware beschuldigingen en insinuaties”.
De communicatie bij de VVD verdiende ”geen schoonheidsprijs”. Er zijn ”grote fouten gemaakt”, zei VVD-leider Mark Rutte vrijdag tijdens het VVD-congres in Arnhem.
Hij sprak nogmaals zijn waardering uit voor de eerder deze week afgetreden partijvoorzitter Henry Keizer.
VK 19.05.2017 Henry Keizer was een voorzitter naar Mark Ruttes hart: een man die problemen wegpoetste. Totdat de crematoriummiljonair zelf een probleem werd. Over een VVD-voorzitter met vijanden en een partij die geen vragen stelde.
Henry Keizer had de machtigste partij van het land achter zich staan. Premier Mark Rutte noemde hem een integer man. Henk Kamp had ‘groot vertrouwen’. Halbe Zijlstra bleef loyaal. Annemarie Jorritsma sprak recent nog van ‘een fantastische voorzitter’.
Nu is de fantastische voorzitter weg.
De storm over zijn omstreden zakendeal uit 2012 wilde maar niet gaan liggen; het gejammer over de ‘schade voor de partij’ zwol aan.
AD 19.05.2017 De opgestapte VVD-voorzitter Henry Keizer laat een partij achter die dringend op zoek moet naar een nieuw profiel. Vandaag komt de VVD bijeen voor een tweedaags congres op Papendal. De flamboyante Keizer wordt vandaag en morgen node gemist. De gevatte voorzitter slaagde er de afgelopen jaren in de doorgaans niet bijster opwindende VVD-congressen nog enige schwung te geven. Congresgangers droegen Keizer op handen, bij de thuisblijvers was hij niet altijd even populair.
Keizer trachtte een frisse wind te laten waaien door bestaande partijstructuren te doorbreken. De ooit zo machtige Kamercentrales werden ontmanteld en ingeruild voor regio’s. Lokale partijafdelingen werden gedwongen te fuseren. Er kwamen thematische netwerken waarin ook liberalen zonder partijkaart zouden mogen meepraten.
Vernieuwing
Het is hard nodig dat de VVD de luiken openzet. Een derde premierschap voor Mark Rutte mag dan voor het grijpen liggen, dat neemt niet weg dat de VVD op een moeilijk punt is beland. De partij is al zeven jaar aan de macht. De eeuwige kwaal van de grootste regeringspartij is dat ze verzuimt inhoudelijk te vernieuwen. Dan wordt de focus regeringsverlenging.
Dat bleek al tijdens de afgelopen campagne. Die was er uitsluitend op gericht om Rutte in het Torentje te houden, waar de VVD in 2010 en 2012 nog de boer op ging met de belofte orde op zaken te stellen en problemen niet door te schuiven maar aan te pakken.
Keizer was de man die de ideeënvorming moest aanzwengelen. De operatie die hij in gang zette, is halverwege. Insiders hebben hoge verwachtingen van het noodzakelijke nieuwe elan dat vooral de netwerken moeten gaan brengen. ,,Anders ben ik als de dood dat het sleets wordt”, aldus voorzitter Rutger de Ridder van jongerenorganisatie JOVD.
Gemeenteraadsverkiezingen
Het komende jaar moet blijken of de vernieuwingsslag echt gemaakt wordt, stelt Bert Homan, voormalig uitdager van Keizer om het voorzitterschap. Hij wijst op de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Een goede uitslag is belangrijk om de achterban tevreden en betrokken te houden. Homan: ,,Er zijn een hoop vrijwilligers afgehaakt. Het moet nu wel gaan functioneren.”
Keizer had deze klus graag zelf willen afmaken. Nu moet de partij op zoek naar een nieuwe voorzitter die het gezag heeft om de troepen aan te voeren én is opgewassen tegen politiek leider Rutte. ,,Als de tijd daar is, is het mijn taak om te zeggen dat zijn houdbaarheidsdatum is verstreken”, zei Keizer daar eerder over.
Hoe nu verder met de zaak-Keizer?
Keizer blijft erbij dat hij ongeacht zijn dubbele petten integer heeft gehandeld bij de lucratieve aankoop van zijn crematoriumbedrijf De Facultatieve Groep. De kans lijkt echter groot dat de VVD-commissie die hem zou hebben kunnen vrijpleiten, haar werkzaamheden staakt; Keizer is immers niet meer actief voor de partij. Een woordvoerder stelt dat de commissie zo snel mogelijk duidelijkheid wil scheppen. Mogelijk komt zij daarom vandaag nog bijeen.
De interne druk op Henry Keizer werd de afgelopen dagen zo groot, dat zijn omstreden herverkiezing het liberale feestje vandaag en morgen compleet dreigde te overschaduwen. Er ontstond een ‘onwenselijke situatie’, aldus Keizer, waarop hij besloot het voorzitterschap neer te leggen en zich te concentreren op ‘het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties’. Hoe dan ook heeft ‘Mister Integriteit’ van de VVD de liberalen een nieuwe kras op het toch al geschonden blazoen bezorgd.
VK 19.05.2017 De communicatie bij de VVD in de affaire-Keizer verdiende ‘geen schoonheidsprijs’. Er zijn ‘grote fouten gemaakt’. VVD-leider Mark Rutte zei dat vrijdag tijdens een VVD-congres in Arnhem. De afgetreden partijvoorzitter Henry Keizer was zelf niet aanwezig op het congres.
Door de affaire rond Keizer, die onder vuur is komen te liggen vanwege de omstreden aankoop van zijn crematoriumbedrijf, kwam de integriteit van de VVD de laatste weken weer in het geding. Rutte nam Keizer lang in bescherming. Daarover werd vrijdag tekst en uitleg verwacht.
Rutte zei diens besluit af te treden als voorzitter te respecteren. Hij noemde hem een man die veel voor de partij heeft gedaan. ‘Hij voerde de grootste reorganisatie sinds 1948 door.’ Ook Keizer kreeg veel applaus.
We gaan niemand laten vallen vanwege slechte publiciteit die nog niet bewezen is, aldus Mark Rutte over voormalig partijvoorzitter Henry Keizer.
De hamvraag was: waarom schoot Rutte in dezelfde reflex als bij Opstelten, Verheijen en andere VVD’ers die in opspraak kwamen? Hij beantwoordde die vraag door te verwijzen naar zijn speech over Dikke Ik, twee jaar eerder, waarin hij ongebreidelde zelfverrijking op de korrel nam. Dat ging ook over onszelf, zei Rutte. ‘Ik wil hier twee principes neerleggen. De eerste is: houd je aan de normen en waarden die we in de partij overeenkwamen. De tweede is: we gaan niemand laten vallen vanwege slechte publiciteit die nog niet bewezen is. Anders is deze partij onveilig. Alleen zo kunnen we de grootste partij blijven.’
GroenLinks
Een opmerkelijk moment kwam toen een zaal vol VVD’ers applaudisseerde voor de voorman van GroenLinks. Het gebeurde toen Mark Rutte vrijdagavond op het voorjaarscongres de formatie doornam met zijn partijgenoten. ‘Ik ben onder de indruk geraakt van Jesse Klaver. Niet van zijn idealen natuurlijk. Maar het is een goed politicus, hij deugt. Nederland is better off omdat mensen als Klaver voor de politiek kiezen.’
Of dat ook betekent dat een doorstart met GroenLinks wenselijk is, daarover zweeg Rutte.
Formatie
Formeren met vier partijen is exponentieel moeilijker dan met twee of drie, aldus Mark Rutte over de mislukte formatie.
Aan de bijval was te horen dat Rutte zijn achterban nog steeds aan een touwtje heeft. Terwijl dit een heel ander congres was dan dat van vorig najaar. Toen kon hij nog CDA, D66 en GroenLinks samen onder de poehpoeh-partijen scharen; Sombermansen die overal spoken en beren op de weg zien.
Inmiddels heeft Rutte twee maanden met die poehpoehers in de Stadhouderskamer gezeten. Is de formatie onder leiding van VVD’er Edith Schippers in de wachtstand gezet.
‘Formeren met vier partijen is exponentieel moeilijker dan met twee of drie’, hield Rutte zijn gehoor voor. Ruttiaans verwoord: ‘Het is pas af als het af is, dan kun je de plussen en minnen laten zien. Dat zag je bij het tweede kabinet-Den Uyl. Elke avond werden de vorderingen verteld. Dat kabinet is er nooit gekomen.’
Hij legde de zaal uit wat zijn inzet is: maak ruimte voor lastenverlichting, breng meer geld naar ouderenzorg. ‘En wij zijn ook van klimaatverandering. Maar we willen tegelijk kijken of we er economische groei mee kunnen bereiken.’ Ander punt: een herhaling van de ongecontroleerde asielstroom van 2015 voorkomen.
AD 18.05.2017 VVD-partijvoorzitter Henry Keizer hoefde van partijleider Mark Rutte niet weg. ,,Dat is zijn besluit. Ik vond niet dat hij weg hoefde. Keizer wil dat de VVD een voorzitter krijgt die zich weer fulltime op zijn taken kan richten.”
Hij respecteert de stap van Keizer om het partijvoorzitterschap van de VVD op te geven. Hij spreekt van een ,,moedig besluit” om het voorzitterschap ,,mede in het belang van de partij neer te leggen”.
Rutte zei dat ,,zijn enorme inzet” van grote waarde is geweest voor de VVD. ,,Daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar. Ook persoonlijk heb ik de afgelopen jaren met veel plezier met Henry samengewerkt. Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.”
Keizer lag onder vuur vanwege mogelijke malversaties bij de overname van het uitvaartbedrijf De Facultatieve. Hij kan zich nu volledig richten op zijn eigen verdediging, aldus Rutte. Hij benadrukte dat Keizer de aantijgingen onterecht vindt.
Integer
Henry heeft zijn beslissing genomen in het belang van onze partij, aldus Fractievoorzitter Halbe Zijlstra.
Rutte liet eerder al weten Keizer te kennen als een integere man. ,,Bij de VVD steunen we mensen zolang niet bewezen is dat er niet integer is gehandeld. Wij laten mensen niet zomaar vallen onder druk van beeldvorming.”
Ook fractievoorzitter Halbe Zijlstra ,,respecteert” het besluit van Keizer. Volgens Zijlstra betekent het niet dat Keizer nu ,,schuld bekent”, maar heeft hij nu wel zijn handen vrij om zich te verdedigen. ,,Henry heeft zijn beslissing genomen in het belang van onze partij”, aldus Zijlstra.
Vrijdag en zaterdag is er een congres van de VVD. Keizer had eigenlijk dan herbenoemd moeten worden als voorzitter. Begin deze maand legde hij al tijdelijk alle taken neer die bij het voorzitterschap van de partij horen in verband met een integriteitsonderzoek van de partij naar zijn doen en laten bij het crematoriumbedrijf.
Het is niet de eerste keer dat een VVD’er in opspraak komt. De laatste jaren kampt de partij met allerlei affaires. Juist Henry Keizer maakte een speerpunt van integriteit.
Trouw 18.05.2017 Henry Keizer, de VVD-voorzitter die onlangs al tijdelijk terugtrad zolang er een onderzoek liep naar zijn integriteit, legt definitief zijn functie neer.
De afgelopen tijd lag Keizer onder vuur vanwege de dubbelrol die hij gespeeld zou hebben bij de aanschaf van zijn bedrijf de Facultatieve, een firma in het crematoriumwezen. Keizer was zowel adviseur van de verkopende partij als koper van het bedrijf, wat hij met een flinke korting in bezit kreeg. Keizer ontkent dat hij iets verkeerd gedaan heeft.
Vóor hem spreekt dat de verkopende partij verklaart nog altijd tevreden te zijn met de verkoop, tegen hem zijn eigen strenge beleid op integriteit, waarmee hij nu zelf in de knoop lijkt te zijn geraakt. Keizer heeft de integriteitscommissie van de partij gevraagd om onderzoek te doen naar zijn handelen bij de aankoop van het bedrijf, in 2012.
Irritatie
Morgen, op het partijcongres van de VVD, zou Keizer opnieuw tot voorzitter worden benoemd. Dat leek een papieren maatregel, want tegen de populaire Keizer meldden zich geen kandidaten. Ook nadat de affaire losbarstte dachten zowel Keizer zelf als VVD-partijleider Mark Rutte in eerste instantie nog altijd dat het congres Keizer kon benoemen.
Zij redeneerden dat de vicevoorzitter zijn functie zou uitoefenen tot Keizers naam gezuiverd zou zijn. Dat leidde tot irritatie in de VVD. “Rutte gaat niet over aanblijven partijleider”, reageerde Eric Wetzels op twitter. Deze Wetzels wordt naar verwachting morgen gekozen tot vice-voorzitter. Dat hij zo openlijk een besluit van de partijtop in twijfel trok, wijst op grote ergernis.
Vandaag deed Keizer een verklaring uitgaan waarin hij zijn vertrek bekend maakte. “Het is nodig, ook in het belang van de medewerkers van het bedrijf, dat ik mij in de komende tijd concentreer op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht”, zegt hij.
“Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn gezin zijn dit onvoorstelbaar zware dagen”, schrijft Keizer. “U kunt zich hopelijk voorstellen hoe het is om van het ene moment op het andere aan de schandpaal te worden genageld.”
Concluderend schrijft Keizer: “Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan concentreren op zijn taak.”
Moedig
Keizers vervanger, vicevoorzitter Jeanette Baljeu, zegt dat de VVD op een later moment bekend zal maken hoe er een nieuwe voorzitter wordt gekozen. De functie van VVD-voorzitter is onbezoldigd: iemand die het wil doen moet er nog een baan naast hebben. Waarschijnlijk wordt Baljeu als vice-voorzitter zaterdag opgevolgd door Wetzels, die eerder voorzitter was van de VVD-regio Brabant.
Wetzels is als Brabander een relatieve buitenstaander in de ‘Haagse’ VVD. In 2011 reageerde hij openlijk geërgerd over het aantal integriteitsaffaires in de VVD. Wetzels is ondernemer.
VVD-leider Rutte noemt het besluit van Keizer om op te stappen ‘moedig’. “Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd”, zegt Rutte.
AD 18.05.2017 Henry Keizer treedt af als voorzitter van de VVD. Dat heeft de partij vanmiddag bekendgemaakt. Keizer raakte in opspraak vanwege mogelijke financiële malversaties rond zijn overname van uitvaartbedrijf De Facultatieve in Den Haag, dat hij voor veel te weinig geld gekocht zou hebben. Partijleider Rutte respecteert zijn ‘moedige’ besluit.
De integriteitscommissie van de VVD komt binnenkort bijeen om te bepalen of het onderzoek naar Keizers handelen doorgaat of wordt stopgezet, meldt een woordvoerder.
Keizer noemt het in zijn verklaring een ,,onwenselijke situatie” dat hij komend weekend op het VVD-congres zou worden herbenoemd als voorzitter. Dit terwijl hij tegelijkertijd zijn taken als partijvoorzitter tijdelijk had neergelegd vanwege het onderzoek dat naar zijn handelen loopt. Keizer zou automatisch herkozen worden omdat hij de enige kandidaat was. Zijn voormalige uitdagers vroegen begin deze week al om uitstel van de herverkiezing.
Ik respecteer het moedige besluit van Henry Keizer om zijn voorzitterschap mede in het belang van de partij neer te leggen, aldus Mark Rutte.
,,Het is daarom dat ik heb besloten om mijn voorzitterschap van de VVD per direct neer te leggen”, aldus Keizer. ,,Dat was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben.” Hij wil zich de komende periode bezighouden met het weerleggen van de ‘stroom van onware beschuldigingen en insinuaties die naar voren zijn gebracht’.
Zwaar
Het was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben, aldus Henry Keizer.
De rechterhand van demissionair premier Mark Rutte zou in 2012 met een dubieuze overnameconstructie voor een schijntje De Facultatieve hebben gekocht, wat hem multimiljonair maakte, meldden onderzoeksjournalisten van Follow the Money (FTM), die stellen dat Keizer daarbij niet integer heeft gehandeld.
,,Hoezeer ik me ook realiseerde dat het voorzitterschap van onze partij van mij een publiek persoon zou maken, toch was ik niet voorbereid op wat er de laatste weken is losgebarsten”, aldus Keizer over alle ophef. ,, Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn gezin zijn dit onvoorstelbaar zware dagen.”
De VVD stelde een integriteitsonderzoek in naar Keizer, die hangende het onderzoek al tijdelijk zijn werkzaamheden neerlegde. ,,Voor een aantal mensen was het vonnis onmiddellijk geveld: deze man deugt niet”, aldus Keizer. ,,Aan de andere kant heb ik van heel veel mensen, binnen en buiten de partij, warme steunbetuigingen en goede wensen mogen ontvangen. Daar ben ik zeer dankbaar voor.”
Dankbaar
Partijleider Rutte zegt het ‘moedige besluit’ te respecteren. In een verklaring schrijft Rutte dat Keizer van grote waarde voor de VVD is geweest. ,,Daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar. Ook persoonlijk heb ik de afgelopen jaren met veel plezier met Henry samengewerkt. Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.”
Rutte liet eerder al weten Keizer te kennen als een integere man. ,,Bij de VVD steunen we mensen zolang niet bewezen is dat er niet integer is gehandeld. Wij laten mensen niet zomaar vallen onder druk van beeldvorming.”
Vicevoorzitter Jeannette Baljeu heeft de taken van Keizer voorlopig overgenomen. Zij laat weten dat Keizer veel voor elkaar heeft gekregen. ,,Zo was hij de motor achter de grootste partijvernieuwing sinds de oprichting in 1948”.
Zijn enorme inzet is van grote waarde voor de VVD geweest, daarvoor ben ik hem ontzettend dankbaar
NU 18.05.2017 Henry Keizer legt het voorzitterschap van de VVD definitief neer. Dat laat hij donderdag weten in een persverklaring. “Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan inzetten en concentreren op de uitoefening van zijn taak”, schrijft Keizer. Daarom heeft hij besloten per direct op te stappen.
De liberaal kwam in opspraak na publicaties van onderzoeksplatform Follow the Money. Daaruit bleek dat Keizer samen met drie zakenpartners voor “een schijntje” eigenaar werden van het miljoenenbedrijf De Facultatieve.
Het uitvaartbedrijf, waar Keizer adviseur was, bleek 31,5 miljoen euro waard te zijn. Keizer en zijn compagnons werden echter voor 12,5 miljoen euro eigenaar. Maar direct na de overname streken de vier een winstuitkering van 12 miljoen euro op. Van de overige 500.000 euro werd 470.000 euro gefinancierd door een lening. Omdat Keizer voor 51 procent aandeelhouder is, droeg hij zelf slechts 15.300 euro van de resterende 30.000 euro aan.
Integriteitsschandalen
De druk op Keizer om af te treden nam daarna toe. De VVD wordt al jaren achtervolgd door politici die in opspraak komen door integriteitsschandalen. Een interne integriteitscommissie zou het imago van de partij moeten verbeteren, maar wilde aanvankelijk geen onderzoek doen naar de eigen voorzitter.
Keizer legde zijn functie tijdelijk neer en stelde de commissie, na publicitaire druk, in staat alsnog onderzoek uit te laten voeren. Vrijdag zou hij worden herbenoemd tot voorzitter van de partij, omdat zich geen tegenkandidaten hadden gemeld. Keizer zou het voorzitterschap pas aanvaarden na uitkomst van het onderzoek.
Over de vraag of het onderzoek alsnog wordt afgerond, moet de commissie zich nog buigen.
Een dag voor de herbenoeming achtte Keizer het onwenselijk dat hij herkozen zou worden voor een nieuwe termijn, maar tegelijkertijd zijn taken niet kon uitoefenen.
Vicevoorzitter Jeannette Baljeu had begin mei al tijdelijk de taken van Keizer overgenomen. Er wordt nu een procedure gestart om een nieuwe voorzitter te benoemen.
Steun
De VVD-top heeft Keizer gedurende de affaire gesteund. De leider van de liberalen, Mark Rutte, noemde Keizer “een integere man”. Rutte zei dat Keizer zich adequaat heeft verweerd tegen de aantijgingen en hekelde het beeld dat in de media is geschetst. Na het aftreden zei Rutte donderdag dat Keizer wat hem betreft niet hoefde op te stappen. “Dat is zijn besluit. Ik vond niet dat hij weg hoefde.”
VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra: “Hij zal ongetwijfeld zelf doorgaan met de verdediging dat hij onschuldig is. Hij heeft verklaard dat hij dat blijft vinden.”
‘Het was geen gemakkelijk besluit, omdat ik met hart en ziel aan onze partij verknocht ben.’
VK 18.05.2017 De VVD kan op zoek naar een nieuwe partijvoorzitter. In een brief vol bittere woorden maakte de preses Henry Keizer donderdag zijn definitieve aftreden bekend. ‘Onze partij heeft een voorzitter nodig die zich volledig kan concentreren op de uitoefening van zijn taak’, concludeert Keizer, die al weken onder vuur ligt vanwege de omstreden aankoop van zijn crematoriumbedrijf. Met het vertrek van de in opspraak geraakte crematoriumondernemer verliest Mark Rutte een vertrouweling.
De uitvaartmagnaat gaat zich naar eigen zeggen richten ‘op het weerleggen van de stroom van onware beschuldigingen en insinuaties’.
Premier Rutte, die Keizer vorige week nog steunde, sprak gisteren van ‘een moedig besluit’. ‘Ik wens hem veel sterkte in deze heftige tijd.’
Keizer raakte in de verdrukking door een publicatie van het onderzoeksplatform Follow the Money over een uiterst lucratieve deal uit 2012. De VVD-voorzitter kocht destijds een internationaal uitvaartbedrijf dat voor 100 procent in handen was van de in 1874 opgerichte Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Keizer betaalde veel minder dan de boekwaarde en had bovendien meerdere petten op bij de transactie. Hij was niet alleen de koper, maar adviseerde ook de verkoper.
Volgens Keizer is er niemand benadeeld, maar ook na een toelichting bleven er vraagtekens over de deal die de ideële vereniging ogenschijnlijk miljoenen kostte. Keizer trad eerst tijdelijk terug in afwachting van een onderzoek door de integriteitscommissie van de VVD, maar nu is hij alsnog tot de conclusie gekomen dat een terugkeer er niet in zit.
Voor Rutte is het vertrek van de voorzitter een verlies, al zal hij hopen dat de rust nu terugkeert rond de partij. Keizer speelde de afgelopen jaren een rol bij alle belangrijke politieke discussies. Zo leidde hij op donderdag het wekelijkse topberaad – het bewindspersonenoverleg van zijn partij.
Ook nam hij deel aan de zogenoemde ‘Goult-sessies’, die Rutte gebruikt om samen met klein groepje vertrouwelingen de strategie te bepalen. Annemarie Jorritsma, fractievoorzitter in de Eerste Kamer, noemde hem vorige week nog ‘een fantastische voorzitter’.
Het dominante optreden van Keizer leidde ook tot enig gemor. Ex-Kamerlid Ton Elias hekelde in de Volkskrant al de aanwezigheid van de partijvoorzitter bij de functioneringsgesprekken van parlementariërs. Ook was er kritiek op de herstructurering die door Keizer is doorgevoerd, waarbij lokale afdelingen aan macht verloren. Volgens critici gebeurde dat om de invloed van de ‘centralistische’ Haagse top op de partij te vergroten.
Keizer trad ook hard op bij integriteitskwesties. Hij royeerde de voor ambtelijke corruptie veroordeelde Roermondse politicus Jos van Rey en kende weinig medegogen toen het Kamerlid Mark Verheijen in opspraak raakte. ‘Je kunt niet een beetje integer zijn,’ merkte Keizer zelf op. Die uitspraak achtervolgde hem toen zijn eigen zakelijke deal uit 2012 onder vuur kwam te liggen.
De ondergang van Keizer heeft zich binnen een paar weken voltrokken. Voor de eerste onthulling van Follow the Money leek zijn herverkiezing op het partijcongres vandaag en morgen in Arnhem niet meer dan een formaliteit. Er waren geen tegenkandidaten.
Nu moet de VVD alsnog op zoek naar een nieuwe partijvoorzitter.
VVD-voorzitter Keizer sloot een stiekeme deal (+)
Heeft Henry Keizer, ondernemer en VVD-voorzitter, zich verrijkt over de rug van een ideële vereniging die ooit is opgericht om het recht op crematie te bevechten?
AD 16.05.2017 Volgens luis in de pels Pieter Lakeman is VVD-voorzitter Henry Keizer een oplichter. Lakeman deed gisteren aangifte.
Henry Keizer, die in opspraak raakte en hangende een integriteitsonderzoek in de VVD op non-actief staat, zou leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie hebben misleid. De vereniging is ‘willens en wetens voor miljoenen euro’s lichter gemaakt’, zei Lakeman tegen het tv-programma EenVandaag. ,,Ik heb veel zwendels meegemaakt maar dit slaat echt alles.”
Lakeman is voorzitter van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI). Hij is ondermeer bekend van zijn verbeten strijd tegen de failliete DSB Bank. Lakeman zegt tegen AD in dit geval op te treden ‘vanuit het algemeen belang‘.
Uitvaart
Onderzoeksplatform Follow The Money onthulde eerder dat de VVD-voorzitter in 2012 de uitvaartorganisatie De Facultatieve ver onder de feitelijke waarde kon overnemen. ,,Keizer heeft bewust onjuiste informatie verstrekt aan de deskundige die de waarde van het bedrijf moest bepalen,” aldus Lakeman. ,,Dit om de waarde zo laag mogelijk te krijgen.”
Op een VVD-partijcongres staat komende zaterdag de herbenoeming van Keizer op de agenda. Een aantal partijprominenten, onder wie ook Hans Wiegel, wil dat die stemming wordt uitgesteld.
NU 16.05.2017 Tegen de voorzitter van de VVD, Henry Keizer, is dinsdag aangifte gedaan door Pieter Lakeman, bekend van zijn strijd tegen de voormalige bank DSB. Hij verwijt Keizer oplichting.
Dat meldt Radio EenVandaag dinsdag op NPO Radio 1. Volgens Lakeman heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie misleid bij zijn overname van de vereniging. De vereniging is voor miljoenen euro’s lichter gemaakt, aldus Lakeman.
Keizer raakte onlangs in opspraak door onthullingen van onderzoeksjournalisten van Follow The Money. Hij kocht uitvaartbedrijf De Facultatieve in 2012 voor veel minder dan de werkelijke waarde. ”Keizer heeft bewust onjuiste informatie verstrekt aan de deskundige die de waarde van het bedrijf moest bepalen. Dit om de waarde zo laag mogelijk te krijgen”, aldus Lakeman.
De VVD besloot daarop de integriteit van Keizer te onderzoeken. Hij legde zijn taken tijdelijk neer.
Op een partijcongres van de VVD staat zaterdag de herbenoeming van Keizer op de agenda. Een aantal VVD’ers, onder wie partijprominent Hans Wiegel, vindt dat de partij de stemming van zaterdag moet uitstellen.
EenVandaag 16.05.2017 VVD-voorzitter Henry Keizer raakt steeds verder in het nauw. Vandaag heeft Pieter Lakeman van de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie aangifte gedaan van oplichting door Keizer.
Volgens Lakeman, bekend geworden door zijn strijd tegen de voormalige DSB bank, heeft Keizer de leden van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie bij de overname van de vereniging bewust misleid. ‘Ik moet eerlijk zeggen dat… en ik heb toch heel wat zwendels meegemaakt in mijn leven, maar dit slaat toch echt alles wat hier is gebeurd,’ aldus Lakeman. Het is op dit moment nog niet duidelijk of justitie Keizer strafrechtelijk zal vervolgen.
Keizer raakte vorige maand in opspraak na een geruchtmakende publicatie van journalistiek onderzoeksplatform Follow The Money. Volgens Follow The Money kocht Keizer in 2012 uitvaartbedrijf De Facultatieve voor een fractie van de werkelijke waarde. Lakeman: ‘Ze hebben willens en wetens de vereniging voor miljoenen euro’s lichter gemaakt en dat komt dus in feite op oplichting neer.’
Daags na de publicatie van FTM hield Keizer vol niets fout te hebben gedaan.
De VVD gaf desondanks een interne integriteitscomissie de opdracht de handel en wandel van Keizer te onderzoeken. Keizer is gedurende het onderzoek op non-actief gezet.
De VVD wil niet reageren op de nieuwe ontwikkelingen in de affaire Keizer. De Facultatieve laat weten de aangifte nog niet te hebben gezien. EenVandaag heeft de aangifte wel in handen, bekijk die hier.
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/11ea3e3e-30fe-11e8-a427-2fdae9af4ef5.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5d67d986-0519-11e8-8925-cb82fe2245c2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7333ea48-0500-11e8-b398-f792e16657cb.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0aa4a35c-04c2-11e8-83f2-1f39c27e84db.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7cc52ea0-e4d0-11e7-a690-e7d346f1917d.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b042c2c6-dc54-11e7-af64-67be0b061e7c.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/18612234-dbe3-11e7-9188-eb92a10affcd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f81f0b24-d76b-11e7-b6cf-79a905b04cdd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9e851c5c-d5db-11e7-b94e-5d5c825b4fea.png)
Erdogan wuift EU-kritiek weg: ‘Komt door interne politiek’
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/96151b60-cab6-11e7-bd6b-c1ac1dc740b5.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2e48c5c2-c660-11e7-a517-89a5ab9c2cb2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/517c9904-c496-11e7-b4bc-1371f6ff2f36.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83793f72-c14c-11e7-a439-e94aead7b0b6.jpg)
:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/05abf998-ac45-11e7-b386-a3c70b658157.jpg)
Prof. mr. dr. 
Philip van Tijn:
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/06/data16460958-8f00e8.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f835a51e-f606-11e7-b7e4-eb997f9fbc62.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/55dd0480-f604-11e7-9552-9f8b74977a39.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/55eb2ab0-f604-11e7-9552-9f8b74977a39.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/65407c36-e4c0-11e7-8bdf-a3df142ea09b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f0f5c040-c4a1-11e7-a517-89a5ab9c2cb2.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/50a97f1a-274c-11e8-950d-df7d8ed15f6d.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/688e701e-0527-11e8-8935-156c04c3bfa4.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.