Britten bereiken akkoord met Brussel over aanpassing Noord-Ierland-protocol
De Britse regering heeft een akkoord bereikt met Brussel over het zogenoemde Noord-Ierland-Handelsprotocol. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, was voor de onderhandelingen vandaag naar Londen gereisd.
De Britse premier Sunak en Von der Leyen zetten in Windsor, buiten Londen, hun handtekening onder het akkoord. De Commissievoorzitter sprak daar ook met koning Charles.
Op een gezamenlijke persconferentie vanmiddag sprak Sunak van “een doorbraak” in het handelsconflict tussen het VK en de EU. Hij omschreef het aangepaste protocol als een “nieuw hoofdstuk” in de handelsrelatie tussen de twee.
Sunak zei dat het akkoord, het Windsor Framework genoemd, neerkomt op twee verschillende goederenstromen: een groene en een rode stroom. Goederen die als eindbestemming Noord-Ierland hebben, hoeven niet meer door tijdrovende en administratief ingewikkelde controles. Voor goederen die vanuit het VK naar Ierland moeten, blijft de douanecontrole in Noord-Ierland wel intact.
Verder zegde Sunak toe dat het parlement in Londen over de aanpassingen zal kunnen stemmen. “De uitslag van die stemming zal worden nageleefd.”
In het Britse parlement lichtte Sunak vanavond het Windsor Framework toe. Hij bedankte de EU en Von der Leyen omdat zij erkenden dat het oude Noord-Ierland-protocol binnen het Verenigd Koninkrijk een heikel punt was. In hetzelfde debat liet oppositiepartij Labour weten voor de deal te zullen stemmen. Hij riep andere partijen ook op in te stemmen met het vernieuwde afsprakenpakket.
Wat is het Noord-Ierland-protocol?
Het Noord-Ierland-protocol werd in 2020 door de Britse oud-premier Johnson vastgelegd. Het is een belangrijk onderdeel van het pakket Brexit-afspraken. Het omvat kort gezegd een reeks handelsafspraken rond EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland. Noord-Ierland is onderdeel van het VK, maar valt wel onder bepaalde Europese handelsregels.
Het werd als onderdeel van de Brexit opgesteld om te voorkomen dat op het Ierse vasteland een harde grens zou ontstaan. Vanwege de beladen politieke geschiedenis tussen de buurlanden ligt zo’n grens gevoelig. Afgesproken werd dat het Goedevrijdagakkoord – waarin de vrede tussen de Ierlanden is geregeld – onder geen beding in gevaar mocht komen.
Bepaald werd dat Noord-Ierland deel bleef van het VK, maar deels de handelsregels van de EU zou blijven volgen. De grens op het Ierse eiland bleef daarmee open, zoals vastgelegd in het Goedevrijdagakkoord.
In het protocol is vastgelegd dat goederen die naar de Ierse republiek gaan, in Noord-Ierland door de douanecontrole moeten. In de praktijk werd Noord-Ierland daardoor met veel papierwerk opgezadeld en in de Noord-Ierse politiek lag de kwestie gevoelig.
Het Noord-Ierland-protocol was voor Belfast een knelpunt. Zo vonden de unionisten van de protestantse partij DUP dat Noord-Ierland erdoor werd afgesneden van de rest van het Verenigd Koninkrijk. De partij weigerde een regering te vormen voordat de kwesties rond het protocol waren opgelost.
De leider van de Noord-Ierse DUP, Jeffrey Donaldson, sprak vanavond van “aanzienlijke vooruitgang” die is geboekt. Maar hij onderstreepte ook dat zijn partij de deal eerst heel goed zal bestuderen, voor er een gedetailleerde reactie komt.
De leider van Sinn Féin, de katholiek-republikeinse partij die bij de afgelopen verkiezingen in Noord-Ierland het grootst werd, liet weten blij te zijn dat de onderhandelingen zijn afgerond. Ook die partij komt later met een uitgebreide reactie. Leider Mary Lou McDonald riep de DUP daarnaast op de impasse rond de formatie te doorbreken.
Von der Leyen en Sunak bij hun ontmoeting in Windsor
Een struikelblok in de Noord-Ierse politiek is ook de bevoegdheid van het Europese Hof van Justitie. De DUP hamerde er in het verleden vaak op dat het VK voor de Brexit had gekozen, maar dat Noord-Ierland door het protocol als enige aan de EU gebonden bleef.
Sunak en Von der Leyen zeiden daarover dat het Europese Hof van Justitie een rol zal blijven spelen omdat Noord-Ierland gedeeltelijk de handelsregels van de EU blijft volgen. Maar volgens de premier wordt er wel een “handrem” ingebouwd voor het Noord-Ierse parlement.
Wanneer dat parlement om zwaarwegende redenen niet akkoord gaat met een nieuwe Europese wet, kan het ingrijpen. Het VK moet de EU daar dan van op de hoogte stellen, waarop de regelgeving automatisch wordt opgeschort. De Britse regering kan in zo’n geval een veto instellen. Tegenover het parlement zei Sunak dat het Europese Hof van Justitie dat besluit niet ongedaan kan maken.
“Er bestaat een grote kans dat de grootste politieke partij in Noord-Ierland, de DUP, premier Sunak voorlopig peentjes laat zweten door niet meteen met de nieuwe afspraken akkoord te gaan. De DUP wil eerst met advocaten de details doorspitten en wil dat iedereen binnen de partij gehoord wordt.
De DUP wil bovendien garanties: worden de handelsproblemen hiermee echt opgelost? Zal deze deal de positie van Noord-Ierland in het Verenigd Koninkrijk waarborgen? En wie heeft het laatste woord over de handelswetgeving? Als een van die antwoorden de DUP niet bevalt, bestaat de mogelijkheid dat de partij geen regering gaat vormen in Noord Ierland en dat de politiek onrustige situatie daar blijft voortslepen.”
Johnson tijdens partygate-verhoor: ‘Ik heb niet gelogen tegen het Lagerhuis’
“Met mijn hand op het hart beloof ik dat ik niet heb gelogen tegen het Lagerhuis.” Die woorden sprak voormalig premier Johnson vanmiddag tijdens een verhoor over partygate door een speciale parlementaire commissie. Die deed de voorbije maanden onderzoek naar het schandaal, dat draait om illegale borrels die tijdens de coronalockdown in de Britse ambtswoning werden gehouden. Cruciaal in het onderzoek is de vraag of Johnson het parlement willens en wetens heeft misleid.
Tijdens het verhoor, dat onder ede plaatsvond, las Johnson een verklaring voor en beantwoordde hij vragen van de commissie.
Misleiding van het parlement
Johnson gaf toe dat zijn verklaringen in het parlement misleidend waren, maar dat er geen sprake was van opzet. Van bewuste of roekeloze misleiding was volgens hem nooit sprake.
De oud-premier werd in het Britse parlement veelvuldig aan een vragenvuur onderworpen, nadat er in de media berichten over lockdownfeestjes waren verschenen. Ook lekten er meerdere keren foto’s van bijeenkomsten uit. Daarop waren bijvoorbeeld geopende flessen drank op tafel te zien.
Het ging onder meer om afscheidsborrels van personeel, maar ook om bijeenkomsten die ter ere de verjaardag van de premier werden georganiseerd. Daarbij was ook Johnsons vrouw.
Tijdens het verhoor steggelden Johnson en de commissie continu over de precieze interpretatie van de lockdownregels en of er sprake was van werkgerelateerde bijeenkomsten. Zo zei Johnson: “Als mensen zeggen dat we feestjes hadden tijdens de lockdown, weten ze niet waar ze het over hebben. Ik was aanwezig om staf te bedanken voor hun inzet.” Maar volgens de commissie waren de bijeenkomsten wel degelijk sociaal van aard.
"People who say that we were partying in lockdown simply do not know what they were talking about"
Boris Johnson tells Labour's Yvonne Fovargue he gathered with staff at Downing Street to "thank" and "motivate them"
Tijdens het verhoor ontkende Johnson overigens op geen enkel moment dat de bijeenkomsten hebben plaatsgevonden. Hij reageerde meerdere keren in detail op de foto’s die maandenlang in de media circuleerden, maar volgens de oud-premier geven die beelden een verkeerde weergave van wat zich achter gesloten deuren afspeelde.
Zo hield Johnson vol dat afscheidsborrels bijvoorbeeld maar kort duurden en er nooit meer dan 25 mensen tegelijkertijd samen waren. Ook hielden zij volgens hem afstand. Maar bronnen hebben tegen de BBC gezegd dat er bij sommige borrels zeker 30 mensen waren en dat zij schouder-aan-schouder stonden.
Hoe zat het ook alweer?
Johnson kwam eind 2021 onder vuur te liggen toen in de Britse media berichten verschenen over borrels die tijdens de coronalockdowns werden gehouden in zijn ambtswoning aan Downing Street 10 en andere overheidsgebouwen. Een politieonderzoek resulteerde in tientallen boetes. voor onder anderen Johnson en minister Sunak van Financiën (de huidige premier).
In juli 2022 moest Johnson uiteindelijk het veld ruimen. Directe aanleiding was de benoeming van partijlid Chris Pincher, als ‘deputy chief whip’, terwijl Johnson wist dat er een beschuldiging van seksueel wangedrag tegen hem was geuit. Ook partygate speelde een rol. Johnson bleef wel aan als parlementariër.
Naast het politieonderzoek kreeg topambtenaar Sue Gray de opdracht om het schandaal te onderzoeken. Zij constateerde dat tijdens de lockdowns tal van recepties en feestjes waren gegeven en dat Johnson daar als premier eindverantwoordelijk voor was.
Het Lagerhuis stelde daarnaast een parlementaire commissie aan die moest onderzoeken of Johnson het parlement met zijn verklaringen had misleid. Die verzamelde ruim tien maanden lang getuigenissen en bewijsstukken.
Het rapport van Gray staat los van het werk van de commissie, maakte de voorzitter aan het begin van de zitting duidelijk. De commissie heeft zelf getuigen gehoord, maar niet topambtenaar Gray.
Eigen rapport
Voorafgaand aan het verhoor had Johnson een verweerschrift van tientallen pagina’s ingediend. Daaruit blijkt volgens hem dat regeringsmedewerkers hem meermaals hadden verzekerd dat hij geen enkele coronaregel had overtreden. Hij volgde hun lezing toen hij zich tijdens debatten in het Lagerhuis verdedigde, zei Johnson tegen de commissie.
Maar dat strookt niet met de bewijzen die de commissie zelf verzamelde. Die sprak onder meer met medewerkers die zouden hebben verklaard dat Downing Street wist dat ze over de schreef gingen. Ook betoogde de commissie dat Johnson als hoofd van de regering niet op adviseurs had moeten vertrouwen, maar dat hij zelf op de hoogte had moeten zijn van de regels.
Als de commissie concludeert dat Johnson het parlement met opzet heeft misleid, kan hij zijn parlementszetel kwijtraken. In dat geval gaat er ook een definitieve streep door zijn gedroomde tweede premierschap.
Europese Unie en Verenigd Koninkrijk bereiken akkoord over Brexit
Na jarenlange onderhandelingen zijn de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk akkoord over de onderlinge betrekkingen na de Brexit. Vanaf 1 januari 2021 treed het akkoord in werking. Daarmee is een zogenoemde ‘No Deal-Brexit’ op het nippertje afgewend. Het land verlaat de Europese interne markt.
Volgens voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen (CDU), is het akkoord ‘goed en eerlijk’. In een persconferentie donderdagmiddag lichtte zij het akkoord toe, samen met onderhandelaar namens de Europese Commissie, Michel Barnier. Het onderhandelingsproces noemde Von Der Leyen ‘taai maar eerlijk’. In het akkoord zouden Europese regels en standaarden zijn gewaarborgd.
Yes, we have done it !!
Juichende Johnson
Het akkoord werd op donderdagochtend voorafgaand aan Kerstmis al verwacht, maar witte rook bleef lang uit. Over afspraken rondom de visserij werd tot op het laatste moment gesteggeld.
Op Twitter reageerde de Britse premier Boris Johnson (Conservatives) euforisch. Hij plaatste een foto waarin hij juichend was te zien met twee opgestoken duimen:
In juni 2016 koos 51.89 procent van de Britse kiezers in een speciaal referendum ervoor de Europese Unie te verlaten. Op 31 januari 2020 trad het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Sindsdien was een transitieperiode van kracht die tot eind 2020 liep. In de afgelopen maanden werd druk onderhandeld over een handelsakkoord.
Volgens een woordvoerder van de Britse regering zijn de beloftes aan de Britten nagekomen met het akkoord. Premier Boris Johnson zei in een persconferentie dat zijn land weer de macht terug heeft over zijn wetten en toekomst. Zowel het Britse parlement als het Europese Parlement moeten nog akkoord gaan met het akkoord.
Kortom, na 4,5 jaar ruziemaken, onderhandelen en politieke spelletjes is er donderdag 24.12.2020 eindelijk een brexit-handelsdeal gesloten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Wat begon met een referendum, draaide uit op een boeiend politiek drama waar geen eind aan leek te komen.
Een overzicht van 4,5 jaar Brexit-perikelen;
23 juni 2016: Het Brexit-referendum
Een langgekoesterde wens van anti-EU’er Nigel Farage gaat in vervulling. De Britten mogen stemmen of ze wel of niet in de Europese Unie willen blijven. Een meerderheid van 51,89 procent stemt voor een Brits vertrek. Reden voor de toenmalige premier David Cameron om een maand later zijn functie neer te leggen. Hij wordt opgevolgd door Theresa May.
29 maart 2017: VK doet officieel verzoek tot uittreding
De Britse premier May legt in Brussel een officieel verzoek neer voor een artikel 50-procedure. Daarmee wordt het Britse vertrek uit de Europese Unie in gang gezet, nadat het koninkrijk in 1973 aansloot bij de voorloper van de EU.
13 november 2018: EU en VK sluiten terugtrekkingsakkoord
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk sluiten een overeenkomst voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Hierin staan de voorwaarden voor de terugtrekking. De onderlinge handel is hiermee niet geregeld. Daarover moet nog overeenstemming worden bereikt.
12 maart 2019: Brits parlement stemt plan May weg
May legt een voorstel voor het vertrek uit de EU voor aan het Britse parlement. Dat stemt tegen. Aanvankelijk zou het VK op 29 maart 2019 vertrekken, maar dit wordt uitgesteld naar 12 april 2019. Dit blijkt ook niet haalbaar en de nieuwe vertrekdatum wordt vastgesteld op 31 oktober 2019.
29 oktober 2019: Vertrek wordt voor de derde keer uitgesteld
Twee dagen voor de derde vertrekdatum wordt de Brexit opnieuw uitgesteld. Deze keer naar 31 januari 2020. Ondertussen heeft Theresa May plaatsgemaakt voor een nieuwe premier: Boris Johnson. Op 12 december zijn er verkiezingen in het VK, die worden gewonnen door de Conservatieve Partij van Johnson.
31 januari 2020: VK stapt officieel uit de EU
Eind januari 2020 is het eindelijk zover: de Britten stappen officieel uit de Europese Unie. Wel is afgesproken dat tot eind 2020 de regels voor de onderlinge handel hetzelfde blijven. Voor de handel na eind december moeten beide partijen nog een akkoord zien te sluiten. De eerste onderhandelingsronde hiervoor start op 2 maart. Vrij snel komt er een kink in de kabel. COVID-19 maakt face-to-faceonderhandelen onmogelijk. De gesprekken gaan digitaal verder.
6 september 2020: Johnson wil delen van terugtrekkingsakkoord verwerpen
De Britse regering komt met voorstellen die strijdig zijn met delen van het al eerder afgesloten terugtrekkingsakkoord. De Europese Commissie is boos en dreigt met juridische stappen.
16 oktober 2020: Johnson schort onderhandelingen op
Premier Johnson vindt dat de Brusselse onderhandelaars de gesprekken niet serieus genoeg nemen en schort de onderhandelingen op. Zes dagen later gaan beide partijen toch weer om de tafel zitten. Gedurende de maand november komen diverse keren berichten naar buiten dat een deal dichtbij is. Deze berichten worden afgewisseld met uitspraken dat beide partijen toch nog relatief ver verwijderd zijn van een deal. Vooral over visserij, gelijk speelveld en toezicht kunnen de partijen het maar niet eens worden.
10 december 2020: Brussel komt met noodplan
De Europese Commissie komt met een noodplan, voor het geval er niet op tijd een akkoord wordt gesloten. Dit plan moet zorgen dat het onderlinge vaar- en vliegverkeer kan doorgaan, evenals de visserij. Weliswaar zijn de problemen rond het terugtrekkingsakkoord inmiddels opgelost, maar nog altijd is er geen deal. Dat de tijd begint te dringen, is een understatement. De onderhandelaars hebben nog drie weken.
28.12.2020
24 december 2020: Eindelijk een akkoord
Brussel en Londen zijn eruit. Vlak voor Kerst is een akkoord gesloten. De volksvertegenwoordigers van de EU en het VK zijn nu aan zet.
MSN 27.12.2020 Het brexitakkoord dat er nu ligt is volgens minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) “het hoogst haalbare”, hoewel hij niet ontkent dat de inzet van Nederland “ambitieuzer” was. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Toch zijn de Nederlandse belangen wel “goed afgedekt”, aldus Blok.
Deels door de harde opstelling van het Verenigd Koninkrijk tijdens de onderhandelingen, zat er niet meer in dan dit akkoord. Vooral over de visserij werd tot het laatste moment hard onderhandeld, met als resultaat dat Nederlandse vissers minder mogen vangen in Britse wateren. Blok snapt dat de visserijsector hierover teleurgesteld is.
Wel is hij tevreden over verschillende andere punten, zoals het gelijke speelveld op de markt of het Europees fonds ter waarde van 5 miljard euro waar getroffen sectoren een beroep op kunnen doen. Ook vindt hij het positief dat de EU en het VK blijven samenwerken om criminaliteit te bestrijden en ze samen blijven optrekken op het gebied van onderzoek en innovatie.
In de Tweede Kamer wordt maandag gedebatteerd over de brexitdeal, ondanks het kerstreces. Dinsdag moeten alle regeringsleiders van de EU-lidstaten namelijk laten weten of het akkoord namens hen ondertekend mag worden. Voor het debat maandag wordt de Kamer bijgepraat tijdens een technische briefing.
MSN 27.12.2020 De EU blies iets minder hoog van de toren, maar in de woorden van voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen klonk wel degelijk triomf door: „We hebben een eerlijke en evenwichtige overeenkomst gesloten, die onze Europese belangen zal beschermen.”
De vraag is natuurlijk wie er gelijk heeft, Boris of Ursula. Helaas is het antwoord op die vraag vrij saai: Geen van beiden. Want voor zoiets groots als een handelsakkoord is het onvermijdelijk dat beide partijen water bij de wijn doen.
De Britten wilden bijvoorbeeld zelf beslissen hoeveel staatssteun ze bedrijven geven. Dat zag de EU niet zitten, en bedong dat de Britten daar straks niet alleen openheid over moeten geven, maar dat er bovendien sancties komen als er te veel geld van de overheid wordt uitgedeeld.
Op haar beurt moesten de EU-onderhandelaars accepteren dat de Britten het Europees Hof van Justitie niet meer accepteren als rechter die uitspraak kan doen in geschillen over de naleving van het akkoord.
Een compromis betekent ook dat iedereen die wil, ook wel iets te mopperen heeft. Kijk bijvoorbeeld naar hoe het akkoord is ontvangen in de visserij. „We zijn in de uitverkoop gedaan”, briesten de Britse vissers nadat het akkoord werd onthuld. Zij vinden dat zij straks veel te weinig vis mogen vangen. Op hun beurt noemde de Nederlandse vissers het akkoord „een grote aderlating”, omdat zij een kwart van hun visquotum moeten inleveren om na 31 december in Britse wateren te blijven vissen.
Hebben Boris Johnson en Ursula von der Leyen dan ongelijk wanneer ze zeggen dat het akkoord een overwinning is? Nee, want zonder akkoord zou de economische schade nog veel groter zijn. En voor de verhouding tussen Brussel en Londen was het ook heel slecht nieuws geweest.
Want hoe je het ook wendt of keert, ook na Brexit ligt het Verenigd Koninkrijk bij de EU om de hoek. De Britten importeren ongeveer de helft van hun voedsel uit de EU, en 45 % van de de Britse export gaat naar EU-landen. Niemand was dus gebaat bij een vechtscheiding. Dan nog liever een regeringsleider die een bescheiden akkoord mooier probeert te verkopen, om de lieve vrede te bewaren.
MSN 27.12.2020 Voor Nederland exportland is het ergste Brexitscenario voorkomen, met het handelsakkoord tussen Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk dat op kerstavond werd gesloten. Dure importtarieven zijn in principe van de baan en verdere chaos aan de Britse grens is minder waarschijnlijk geworden.
Maar van business as usual is in de handel met het VK geen sprake na 1 januari, wanneer het akkoord voorlopig in werking treedt – formele ratificatie door onder meer het Europees Parlement volgt later. Formaliteiten bij invoer, uitvoer en bij zakelijk verkeer keren terug. En een ingewikkeld systeem van geschillenbeslechting tussen EU en VK maakt de economische relatie met de Britten minder voorspelbaar dan nu.
Dat is de conclusie na ruwe lezing van het akkoord van 1.246 pagina’s (exclusief losse verklaringen) dat zaterdag werd gepubliceerd. Welke precieze effecten de deal zal hebben op de handel, is nog niet met zekerheid te zeggen. De details van de zogeheten ‘Handels-en Samenwerkingsovereenkomst’ zullen de komende dagen druk worden bestudeerd en geïnterpreteerd, ook door ondernemersorganisaties. En veel hangt af van de praktische omgang met de nieuwe regels door Britse en EU-autoriteiten.
Voor het Nederlandse bedrijfsleven staat veel op het spel, zoveel is zeker. 22.500 grotere Nederlandse bedrijven exporteerden vorig jaar goederen naar het VK, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Een op de drie bedrijven die goederen van eigen makelij exporteren, kent het VK als afzetmarkt. Nederland verdiende vorig jaar 28,3 miljard euro aan de export van goederen naar het VK, aldus het CBS. Dat is 3,5 procent van het Nederlandse bruto binnenlands product. Alleen aan de export naar Duitsland verdient Nederland meer.
Wat biedt het akkoord Nederlandse bedrijven wel – en wat niet – op basis van wat we nu kunnen overzien?
1 Handel met het VK blijft tariefvrij, tenzij er conflicten komen
„Invoerrechten op alle goederen met oorsprong uit de andere partij [in het verdrag] worden verboden”, staat in de tekst. Dat is goed nieuws voor Nederlandse bedrijven die exporteren naar of importeren uit het VK. Zonder vrijhandelsakkoord tussen EU en VK zou handel gaan plaatsvinden onder de minimale regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Exportbedrijven zouden dan Britse douaneheffingen moeten gaan betalen.
Bijvoorbeeld: 8 procent op verse cherrytomaten uit het Westland, 44 Britse pond per 100 kilo bevroren karkassen van varkens. In sommige gevallen zouden daar bovendien quota bij komen: een maximum aan het totale volume dat de EU mag afzetten in de VK. Importbedrijven zouden EU-heffingen zouden gaan betalen, bijvoorbeeld zo’n 10 procent op textiel.
EU en VK kiezen nu voor ‘nul tarieven, nul quota’. Er is alleen één ‘maar’: als de geschillen tussen EU en VK hoog oplopen, kan één van de partijen bij wijze van straf „eenzijdig” tijdelijk invoerheffingen of quota invoeren, staat in het akkoord. Een voorbeeld daarvan is als één van de partijen de andere partij benadeelt met oneerlijke douanecontroles, of wanneer de ene partij de andere verdenkt van ongeoorloofde staatssteun. Een nieuw te vormen ‘arbitragetribunaal’ moet achteraf bepalen of tijdelijke herinvoering van tarieven geoorloofd is.
Dit soort onzekerheid voor bedrijven is binnen de EU-landen geheel uitgebannen – en komt nu dus terug door de Brexit. Hoe vaak dergelijke handelsconflicten tussen EU en VK zullen voorkomen, weten we niet. Dat hangt af van de politiek.
De EU is groter en machtiger dan het VK – maar heeft zij ook ‘gewonnen’ in dit akkoord?
2 Rompslomp aan de grens moet beperkt blijven, maar wordt niet nul
Binnen de Europese Unie is het de combinatie van de interne markt (die productregels binnen de EU gelijktrekt) en douane-unie (die importheffingen in de EU afschaft) die de handel tussen de lidstaten probleemloos maakt. Of je een komkommer of een auto-onderdeel levert aan Oldenzaal of aan Oxford, maakt niets uit.
Tot 1 januari. Want een vrijhandelsakkoord is níét hetzelfde als EU-lidmaatschap. Er komen nieuwe formaliteiten. Hoe dan ook zullen bedrijven na 1 januari bij de douane aangifte moeten doen van uitvoer en invoer, bijvoorbeeld. Daar zitten kosten aan vast. „Elke partij dient spoedig alle vergoedingen en tarieven te publiceren die zij oplegt in verband met invoer of uitvoer”, aldus het akkoord. Hoe streng zal worden gecontroleerd aan de grens, of bij vertrek of aankomst van transporten, zal in de praktijk moeten blijken. De Britten hebben gezegd in het eerste halfjaar soepel te zullen zijn met controles.
EU en VK proberen het bedrijven die regelmatig in-en-uitvoeren in het akkoord makkelijker te maken. Bedrijven met status van Authorised Economic Operator (AEO) hoeven niet steeds langs de douane. EU en VK zullen elkaars AEO-labels erkennen, beloven ze. Veiligheidschecks voor vee en groenten komen in principe terug – al mogen EU en VK eenzijdig besluiten deze niet bij elke zending te doen.
Een lastig punt in de hedendaagse internationale handel vormen zogeheten oorsprongsregels. Als een product deels bestaat uit onderdelen van buiten de EU en/of van buiten de VK, dan mag het voortaan niet zomaar tariefvrij de grens tussen EU en VK over. Denk aan Britse of Duitse auto’s met onderdelen uit Japan. In het akkoord zijn de regels hierover gestroomlijnd, maar of dit in de praktijk soepel zal verlopen, valt te bezien.
3 Garanties tegen oneerlijke Britse concurrentie worden wankeler
VNO-NCW, de belangenclub voor Nederlandse bedrijven, wilde heel graag een handelsakkoord met de Britten – maar niet tegen elke prijs. Het ‘gelijke speelveld’ dat Nederlandse bedrijven in Europa hebben, zou op het spel komen als de Britten wel markttoegang tot de EU zouden krijgen, maar ook de vrijheid om eigen regels te bepalen, vond de koepelorganisatie. Denk aan milieunormen, klimaatregels en arbeidsvoorwaarden. Britse deregulering zou de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven schaden, net als de mogelijkheid van het VK om na 1 januari meer staatssteun te gaan geven.
Het akkoord probeert aan die zorgen – die breed leefden in de EU – tegemoet te komen. Beide partijen beloven bijvoorbeeld arbeids- en sociale bescherming „niet te reduceren” en willen die zelfs „verhogen”.
Gaan de Britten niettemin in de toekomst te ver afwijken van de EU-normen, dan mag de EU terugslaan (of vice versa). Ook als de EU strengere regels opstelt, en de Britten gaan daarin niet mee, dan heeft de EU het recht om „de balans te herstellen” (rebalancing) met restricties op de handel, zoals importtarieven. Het ‘arbitragetribunaal’ moet voorkomen dat dit willekeurig gaat gebeuren, maar hoe dit gaat uitpakken, moet in de praktijk gaan blijken. In elk geval is duidelijk: de garantie van een ‘gelijk speelveld’ voor Nederlandse bedrijven wordt onzekerder door de Brexit.
4 Minder quota en meer onzekerheid voor Nederlandse vissers
Geen sector was de voorbije jaren zo bezorgd over de Britse EU-uittreding als de visserij. Vissers uit Nederland en andere EU-landen mogen nu nog tot 12 mijl (22 kilometer) voor de Britse kust actief zijn, in sommige gevallen mogen ze dichterbij komen. Maar Britse visserijorganisaties en pro-Brexit-politici wilden, als de ‘ketenen van Brussel zijn afgeschud’, vissers uit de EU weren uit een zone tot 200 mijl (370 kilometer). Dit is het gebied dat landen op grond van het zeerecht mogen claimen en dat het VK zonder akkoord ook waarschijnlijk had geclaimd.
Het akkoord verzacht dit Brexit-effect behoorlijk. Onder het akkoord mogen EU-vissers de komende 5,5 jaar in Britse wateren blijven vissen. Wel worden quota stapsgewijs gereduceerd. EU-vissers mogen bijvoorbeeld nu nog 30 procent van de kabeljauw ten westen van Schotland vangen, in 2026 nog maar 19 procent. Daarna bekijken EU en VK elk jaar gezamenlijk de visquota. Dat betekent: elk jaar nieuwe onzekerheid voor de Nederlandse vissers.
MSN 27.12.2020 Het werd gepresenteerd als hét kerstcadeau voor zowel de Europese Unie (EU) als het Verenigd Koninkrijk (VK): het Brexit-akkoord dat net voor kerstavond gesloten werd. Eindelijk kwam er wat meer duidelijkheid over hoe de relatie tussen de EU en de Britten er vanaf 1 januari uit komt te zien.
De inkt van de handtekeningen was nog niet opgedroogd, of iedereen begon te claimen dat ze het onderste uit de kan hadden gekregen. „We hebben de controle over onze wetten en ons lot weer terug” zei de Britse premier Boris Johnson. Voor hem is het extra belangrijk om dit akkoord als winst verkopen. Een deel van zijn achterban zit in het zeer overtuigde Brexit-kamp, en daarvoor moet het niet lijken alsof het Verenigd Koninkrijk te veel heeft toegegeven aan de onderhandelingstafel. Bovendien verandert er voor Britten meer dan voor EU-landen. Wij verliezen 1 handelspartner, zij 27.
De EU blies iets minder hoog van de toren, maar in de woorden van voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen klonk wel degelijk triomf door: „We hebben een eerlijke en evenwichtige overeenkomst gesloten, die onze Europese belangen zal beschermen.”
De vraag is natuurlijk wie er gelijk heeft, Boris of Ursula. Helaas is het antwoord op die vraag vrij saai: Geen van beiden. Want voor zoiets groots als een handelsakkoord is het onvermijdelijk dat beide partijen water bij de wijn doen.
De Britten wilden bijvoorbeeld zelf beslissen hoeveel staatssteun ze bedrijven geven. Dat zag de EU niet zitten, en bedong dat de Britten daar straks niet alleen openheid over moeten geven, maar dat er bovendien sancties komen als er te veel geld van de overheid wordt uitgedeeld.
Op haar beurt moesten de EU-onderhandelaars accepteren dat de Britten het Europees Hof van Justitie niet meer accepteren als rechter die uitspraak kan doen in geschillen over de naleving van het akkoord.
Een compromis betekent ook dat iedereen die wil, ook wel iets te mopperen heeft. Kijk bijvoorbeeld naar hoe het akkoord is ontvangen in de visserij. „We zijn in de uitverkoop gedaan”, briesten de Britse vissers nadat het akkoord werd onthuld. Zij vinden dat zij straks veel te weinig vis mogen vangen. Op hun beurt noemde de Nederlandse vissers het akkoord „een grote aderlating”, omdat zij een kwart van hun visquotum moeten inleveren om na 31 december in Britse wateren te blijven vissen.
Hebben Boris Johnson en Ursula von der Leyen dan ongelijk wanneer ze zeggen dat het akkoord een overwinning is? Nee, want zonder akkoord zou de economische schade nog veel groter zijn. En voor de verhouding tussen Brussel en Londen was het ook heel slecht nieuws geweest.
Want hoe je het ook wendt of keert, ook na Brexit ligt het Verenigd Koninkrijk bij de EU om de hoek. De Britten importeren ongeveer de helft van hun voedsel uit de EU, en 45 % van de de Britse export gaat naar EU-landen. Niemand was dus gebaat bij een vechtscheiding. Dan nog liever een regeringsleider die een bescheiden akkoord mooier probeert te verkopen, om de lieve vrede te bewaren.
MSN 27.12.2020 Niet alleen de Europese vissers, maar ook de Britse vissers zijn ontevreden met het resultaat van de Brexit-overeenkomst dat deze week werd behaald.
Britse vissers zijn woedend op hun premier Boris Johnson omdat hij in hun ogen “uitverkoop heeft gehouden.”
Europese vissers krijgen volgens het akkoord nog zeker 5,5 jaar toegang tot de Britse wateren, maar mogen wel een kwart minder vis vangen dan voorheen. De Britse vissers vinden dat hun vangstquota echter veel te laag zijn.
Tijdens de Brexit-campagne in 2016 beloofden de voorstanders van Brexit nog dat de Britse vissers volledige soevereiniteit over de Britse wateren zouden krijgen.
De Britse Nationale Federatie van Vissersorganisaties zegt dat de sector is opgeofferd door Johnson. Als voorbeeld noemt de woordvoerder het aandeel van het Verenigd Koninkrijk in de schelvisvangst in de Keltische Zee, waar 80 procent van de vangst in handen van de EU-vloot blijft voor nog eens vijf jaar.
“In de eindfase van de onderhandelingen deed de premier grote concessies, ondanks de retoriek en zijn toezeggingen. Er zal natuurlijk een uitgebreide public relations-oefening plaatsvinden om de overeenkomst af te schilderen als een fabelachtige overwinning, maar het zal door de visserij-industrie gezien worden als een forse nederlaag,” aldus de zegsman van de Britse vissers.
Ook de Nederlandse visserijsector reageerde teleurgesteld over het visserijakkoord. Ze zijn weliswaar opgelucht dat er een Brexit-deal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar zeker niet blij met de gesloten deal.
“De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal,” aldus directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van de kottervissers vertegenwoordigt.
MSN 27.12.2020 Alle vissers van Europa zijn boos. De EU-vissers omdat ze de komende vijfenhalf jaar 25 procent minder vis mogen vangen in Engelse wateren. De Britse vissers omdat de Europese vissers 75 procent mogen blijven vangen
Tijdens de brexitcampagne in 2016 beloofden de voorstanders van brexit dat de Britse vissers volledige soevereiniteit over de Britse wateren zouden krijgen. Daar blijkt nu weinig van te kloppen.
De Britse Nationale Federatie van Vissersorganisaties zegt dat de sector is opgeofferd door Johnson. Als voorbeeld noemt de woordvoerder het aandeel van het Verenigd Koninkrijk in de schelvisvangst in de Keltische Zee, waar 80 procent van de vangst in handen van de EU-vloot blijft voor nog eens vijf jaar.
,,In de eindfase van de onderhandelingen heeft de premier grote concessies gedaan, ondanks de retoriek en zijn toezeggingen. Er zal natuurlijk een uitgebreide public relations-oefening plaatsvinden om de overeenkomst af te schilderen als een fabelachtige overwinning, maar het zal door de visserij-industrie gezien worden als een forse nederlaag’’, aldus voorzitter Barrie Deas tegen de Britse krant The Guardian.
NOS 27.12.2020 De belangen van Nederland zijn “in voldoende mate afgedekt” in het handelsakkoord dat de Europese Unie heeft gesloten met de Britten. Dat schrijft minister Blok van Buitenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer.
Nederland had een ambitieuzere inzet, aldus de bewindsman. “Maar dit is de hoogst haalbare uitkomst, mede gezien de opstelling van het Verenigd Koninkrijk in de onderhandelingen.” Op de valreep sloten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk afgelopen donderdag een deal over de handelsbetrekkingen na de brexit. Na enkele dagen de tekst te hebben bestudeerd laat Blok vandaag weten wat de regering ervan vindt.
Een positief punt dat wordt genoemd is het hoofdstuk over een gelijk speelveld: “De afspraken in dit akkoord zijn zonder precedent en bieden een goede basis om oneerlijke concurrentie tegen te gaan”. Verder noemt Blok het voor Nederland goed nieuws dat wegtransport beide kanten op “een open markt blijft”.
Visserij
Minder opgetogen is de regering over de visserij-afspraken die “pas op het allerlaatste moment” konden worden gesloten. Nederlandse vissers kunnen voortaan flink minder vis vangen in Britse wateren. In Bloks brief is te lezen dat de Britten zich hard hebben opgesteld in dit dossier.
Blok schrijft dat hij teleurstelling bij vissers begrijpelijk vindt, maar noemt de gemaakte afspraken onvermijdelijk. “Ook voor de visserij is het van belang dat een no-deal is afgewend, omdat zij daarbij gedwongen zou zijn te vissen op een aanzienlijk kleiner oppervlak in enkel de EU-wateren.” De minister schrijft verder dat hij Europese compensatie voor de getroffen vissers verwacht.
Een ander punt dat wordt aangestipt is het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit het Erasmus-uitwisselingsprogramma voor studenten. “Het kabinet betreurt net als verschillende andere lidstaten dat het VK ervoor gekozen heeft niet deel te nemen.” Britse studenten kunnen nu minder makkelijk in de EU gaan studeren en vice versa.
Op het laatste moment
In het algemeen schrijft Blok nog dat hij het betreurt dat de deal pas zo laat is gekomen (enkele dagen voor de deadline). “Liever had het kabinet gezien dat het akkoord ruim voor het einde van de overgangsperiode was bereikt.”
Het Europees Parlement moet het akkoord nog ratificeren, maar kan dat niet meer doen voor 1 januari, als de nieuwe regels in werking treden. Waarschijnlijk stemt het parlement er later in januari over. Tot die tijd is er sprake van een voorlopige toepassing van de regels.
Waarschijnlijk wordt het handelsakkoord morgen besproken in Tweede Kamer.
Telegraaf 27.12.2020 Niet alleen de Europese vissers, maar ook de Britse vissers zijn ontevreden met het resultaat van de brexit-overeenkomst over die sector dat deze week werd behaald. Britse vissers zijn woedend op hun premier Boris Johnson omdat hij in hun ogen ’uitverkoop heeft gehouden.’
Europese vissers krijgen volgens het akkoord nog zeker 5,5 jaar toegang tot de Britse wateren, maar mogen wel een kwart minder vis vangen dan voorheen. De Britse vissers vinden dat hun vangstquota echter veel te laag zijn. Tijdens de brexitcampagne in 2016 beloofden de voorstanders van brexit nog dat de Britse vissers volledige soevereiniteit over de Britse wateren zouden krijgen.
De Britse Nationale Federatie van Vissersorganisaties zegt dat de sector is opgeofferd door Johnson. Als voorbeeld noemt de woordvoerder het aandeel van het Verenigd Koninkrijk in de schelvisvangst in de Keltische Zee, waar 80 procent van de vangst in handen van de EU-vloot blijft voor nog eens vijf jaar.
„In de eindfase van de onderhandelingen deed de premier grote concessies, ondanks de retoriek en zijn toezeggingen. Er zal natuurlijk een uitgebreide public relations-oefening plaatsvinden om de overeenkomst af te schilderen als een fabelachtige overwinning, maar het zal door de visserij-industrie gezien worden als een forse nederlaag”, aldus de zegsman van de Britse vissers.
Ook de Nederlandse visserijsector reageerde teleurgesteld over het visserijakkoord. Ze zijn weliswaar opgelucht dat er een brexitdeal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar zeker niet blij met de gesloten deal. „De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal”, aldus directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van de kottervissers vertegenwoordigt.
AD 27.12.2020 Niet alleen de Europese vissers, maar ook de Britse vissers zijn ontevreden met het eindresultaat van de brexit-onderhandelingen. Ze zijn woedend op hun premier Boris Johnson omdat hij in hun ogen ‘uitverkoop heeft gehouden’.
Volgens het akkoord krijgen Europese vissers nog zeker 5,5 jaar toegang tot de Britse wateren, hoewel ze een kwart minder vis mogen vangen dan voorheen. Tijdens de brexitcampagne in 2016 beloofden de voorstanders van brexit nog dat de Britse vissers volledige soevereiniteit over de Britse wateren zouden krijgen. De vissers vinden hun eigen vangstquota nog steeds veel te laag.
De Britse Nationale Federatie van Vissersorganisaties zegt dat de sector is opgeofferd door Johnson. Als voorbeeld noemt de woordvoerder het aandeel van het Verenigd Koninkrijk in de schelvisvangst in de Keltische Zee, waar 80 procent van de vangst in handen van de EU-vloot blijft voor nog eens vijf jaar.
,,In de eindfase van de onderhandelingen heeft de premier grote concessies gedaan, ondanks de retoriek en zijn toezeggingen. Er zal natuurlijk een uitgebreide public relations-oefening plaatsvinden om de overeenkomst af te schilderen als een fabelachtige overwinning, maar het zal door de visserij-industrie gezien worden als een forse nederlaag’’, aldus voorzitter Barrie Deas tegen de Britse krant The Guardian.
Teleurgesteld
Ook de Nederlandse visserijsector reageerde al teleurgesteld over het visserijakkoord. Ze zijn weliswaar opgelucht dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar zijn niet gelukkig met de nieuwe vangstquota. Volgens brancheorganisatie VisNed betalen de Europese visserij en zeker de Nederlandse tongvissers een hoge prijs om de komende jaren toegang tot de Britse wateren te behouden.
In totaal wordt voor de gehele Europese Unie zo’n 1,6 miljard euro aan vangstrechten overgedragen aan het Verenigd Koninkrijk. ,,Door de omvang van de Nederlandse visserijsector betekent dit honderden miljoenen verlies aan vangstrechten voor Nederland”, stelt de brancheorganisatie.
NOS 26.12.2020 Het handelsverdrag tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk gaat verder dan een soortgelijk verdrag dat de EU met Canada heeft gesloten. Dat heeft de BBC gemeld. De Britse omroep zegt een exemplaar van de deal te hebben ingezien.
De Britse premier Johnson beschreef het last-minute-akkoord donderdag als een vrijhandelsverdrag dat vergelijkbaar is met dat tussen de EU en Canada. Maar de BBC stelt dat de tekst van het volledige akkoord, die nog niet is gepubliceerd, op het eerste gezicht verder gaat dan een deal in “Canadese stijl”.
Het document bestaat uit 1246 pagina’s, inclusief zo’n 800 pagina’s met bijlagen en voetnoten. Een van die bijlagen onthult een compromis over elektrische auto’s, meldt de BBC. De EU wilde alleen van importheffingen afzien voor Britse auto’s die voornamelijk met Europese onderdelen zijn gemaakt. De invoering van die afspraak wordt nu over zes jaar gefaseerd, en Londen heeft inhoudelijk moeten inleveren.
Natuurrampen
In de deal staan duidelijke toezeggingen om de Britse normen op het gebied van milieu, arbeidsrecht en klimaatverandering niet te verlagen ten opzichte van de EU-normen. Maar er is ook afgesproken dat beide partners de overeenkomst “opnieuw in evenwicht mogen brengen” als er in de toekomst “aanzienlijke afwijkingen optreden die de handel kunnen beïnvloeden”.
Ook staat in de deal dat bedrijven in geval van natuurrampen overheidssteun mogen ontvangen. Daarmee kan het huidige coronasteunpakket van de EU voor de luchtvaart, ruimtevaart, klimaatverandering en elektrische auto’s overeind blijven.
In de komende dagen zal de hele tekst van de deal worden gepubliceerd. Het Britse parlement debatteert en stemt op 30 december over het akkoord, één dag voor het aflopen van de overgangsperiode.
AD 26.12.2020 Het handelsakkoord na de brexit dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben bereikt, gaat verder dan de handelsovereenkomst die de EU heeft met Canada. Dat meldt de BBC, die zegt te beschikken over de volledige tekst van het akkoord dat Groot-Brittannië en de EU donderdag sloten.
Het document beslaat 1246 pagina’s waarvan ongeveer 800 bladzijden aan bijlagen en voetnoten, aldus de BBC. De pagina’s met juridische tekst bepalen elk aspect van de handel tussen de Britten en de EU.
De Britse premier Boris Johnson had donderdag de last-minute overeenkomst omschreven als een ‘jumbo’ vrijhandelsovereenkomst in de trant van die tussen de EU en Canada. De BBC bericht dat op het eerste gezicht de volledige post-brexit-deal verder lijkt te gaan dan een deal in ‘Canadese stijl’.
Een bijlage onthult een laat compromis over elektrische auto’s, aldus de Britse omroep. Brussel had getracht alleen tariefvrije toegang te bieden aan Britse auto’s die voornamelijk met Europese onderdelen zijn gemaakt. Dat zal nu over zes jaar worden gefaseerd, maar is minder genereus dan het VK had gevraagd, stelt de BBC.
Toezeggingen
Er is een duidelijke toezegging om de normen op het gebied van het milieu, de rechten van werknemers en de klimaatverandering niet te verlagen ten opzichte van de huidige normen en mechanismen om deze te handhaven, meldt de BBC. Maar er is ook een wederzijds recht om de overeenkomst ‘opnieuw in evenwicht te brengen’ als er in de toekomst ‘aanzienlijke verschillen’ zijn die ‘de handel kunnen beïnvloeden’.
In het akkoord staat dat bedrijven in geval van natuurrampen financieel ondersteund mogen worden. Daarmee blijft het huidige omvangrijke steunpakket van de EU voor luchtvaart, ruimtevaart, klimaatverandering en elektrische auto’s, dat is vrijgemaakt vanwege de coronacrisis, intact.
Vandaag, op eerste kerstdag, komen de EU-ambassadeurs bij elkaar om de deal te bespreken. De lidstaten moeten voor 31 december hun goedkeuring afgeven. Het Britse parlement zal op 30 december over de overeenkomst stemmen. Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Michael Gove zal de brexitdeal het VK in staat stellen een ‘speciale relatie‘ met de EU te onderhouden.
De handelsovereenkomst maakt het nu mogelijk om het moeilijke en ‘soms lelijke’ brexitproces achter zich te laten en een nieuw, hoopvoller tijdperk in te gaan, aldus Gove in een opiniestuk in The Times vanochtend.
Visserij was tot het laatst één van de grote struikelblokken. Volgens brancheorganisatie VisNed betalen de Europese visserij en zeker de Nederlandse tongvissers een hoge prijs om de komende jaren toegang tot de Britse wateren te behouden. In totaal wordt voor de gehele Europese Unie zo’n 1,6 miljard euro aan vangstrechten overgedragen aan het VK. ,,Door de omvang van de Nederlandse visserijsector betekent dit honderden miljoenen verlies aan vangstrechten voor Nederland”, stelt de brancheorganisatie.
De visserijdeal geldt slechts voor 5,5 jaar, dan moet er opnieuw onderhandeld worden over verdeling en toegang. Dat is een te korte periode, vindt VisNed. Daarmee sluit het zich aan bij de Europese visserijkoepel Eufa die wil dat visserij een vast onderdeel wordt van een groot handelsakkoord.
MSN 26.12.2020 Het handelsakkoord na de brexit dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben bereikt, gaat verder dan de handelsovereenkomst die de EU heeft met Canada (CETA).
Dat meldt de BBC die zegt te beschikken over de volledige tekst van het akkoord dat Groot-Brittannië en de EU donderdag sloten.
Het document beslaat 1246 pagina’s waarvan ongeveer 800 bladzijdes aan bijlagen en voetnoten, aldus de BBC. De pagina’s met juridische tekst bepalen ieder aspect van de handel tussen de Britten en de EU.
Jumbo
De Britse premier Boris Johnson had donderdag de last-minute overeenkomst omschreven als een „jumbo” vrijhandelsovereenkomst in de trant van die tussen de EU en Canada. De BBC bericht dat op het eerste gezicht de volledige post-brexitdeal verder lijkt te gaan dan een deal in „Canadese stijl.”
Een bijlage onthult een laat compromis over elektrische auto’s, aldus de Britse omroep. De EU had getracht alleen tariefvrije toegang te bieden aan Britse auto’s die voornamelijk met Europese onderdelen zijn gemaakt. Dat zal nu over zes jaar worden gefaseerd, maar is minder genereus dan het VK had gevraagd, stelt de BBC.
Werknemersrechten
Er is een duidelijke toezegging om de normen op het gebied van het milieu, de rechten van werknemers en de klimaatverandering niet te verlagen ten opzichte van de huidige normen en mechanismen om deze te handhaven, meldde de BBC.
Maar er is ook een wederzijds recht om de overeenkomst „opnieuw in evenwicht te brengen” als er in de toekomst „aanzienlijke verschillen” zijn die „de handel kunnen beïnvloeden.”
In het akkoord staat dat bedrijven in geval van natuurrampen financieel ondersteund mogen worden. Daarmee blijft het huidige omvangrijke steunpakket van de EU voor luchtvaart, ruimtevaart, klimaatverandering en elektrische auto’s, dat is vrijgemaakt vanwege de coronacrisis, in tact.
Speciale relatie
Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Michael Gove zal de brexitdeal waarover op het laatste moment is onderhandeld, Groot-Brittannië in staat stellen een „speciale relatie” met de EU te onderhouden. Zo omschrijft het land van oudsher ook zijn nauwe relatie met de VS.
De handelsovereenkomst maakt het nu mogelijk om het moeilijke en „soms lelijke” brexitproces achter zich te laten en een nieuw, hoopvoller tijdperk in te gaan, schreef Gove in een opiniestuk in The Times van zaterdag. Toch, schrijft hij, zullen er vanaf januari nogal wat dingen veranderen en zullen bedrijven zich moeten aanpassen.
MSN 26.12.2020 Het handelsakkoord dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben bereikt, gaat verder dan de handelsovereenkomst die de EU heeft met Canada. Dat meldt de Britse omroep BBC, die zou beschikken over de volledige tekst van het akkoord, zaterdag.
Het document bestaat uit 1.246 pagina’s waarvan ongeveer 800 bladzijdes aan bijlagen en voetnoten, aldus de BBC. De pagina’s met juridische tekst bepalen ieder aspect van de handel tussen de Britten en de EU.
Een bijlage onthult een laat compromis over elektrische auto’s, aldus de Britse omroep. De EU had getracht alleen tariefvrije toegang te bieden aan Britse auto’s die voornamelijk met Europese onderdelen zijn gemaakt. Dat zal nu over zes jaar worden gefaseerd, maar is minder genereus dan het VK had gevraagd, stelt de BBC.
Er is een duidelijke toezegging om de normen op het gebied van het milieu, de rechten van werknemers en de klimaatverandering niet te verlagen ten opzichte van de huidige normen en mechanismen om deze te handhaven, meldde de BBC. Maar er is ook een wederzijds recht om de overeenkomst “opnieuw in evenwicht te brengen” als er in de toekomst “aanzienlijke verschillen” zijn die “de handel kunnen beïnvloeden”.
In het akkoord staat dat bedrijven in geval van natuurrampen financieel ondersteund mogen worden. Daarmee blijft het huidige coronasteunpakket van de EU voor luchtvaart, ruimtevaart, klimaatverandering en elektrische auto’s intact.
MSN 26.12.2020 Het handelsakkoord tussen de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk gaat verder dan standaardhandelsovereenkomsten zoals die tussen de EU en Canada, schrijft de Britse publieke omroep BBC.
Het volledige handelsakkoord tussen de EU en de Britten bestaat uit 1246 pagina’s en is pas net online beschikbaar. De BBC zegt dat het al eerder over een kopie beschikte en haalde er een aantal punten uit.
Tweederde van het akkoord bestaat uit bijlagen. De overeenkomst gaat over de onderlinge verhoudingen na 1 januari. Afgelopen februari vertrok het VK uit de EU, maar tot het eind van dit jaar is er nog sprake van een overgangsperiode, waarbij de Britten de regels van de EU volgen.
Coronasteun mag
Volgens de BBC is er onder meer afgesproken dat de beperking om bedrijven staatssteun te geven niet geldt in het geval van bijzondere situaties, zoals natuurrampen.
Dat zou de EU-steun voor onder meer de luchtvaart, ruimtevaart en elektrische auto’s om de effecten van de coronapandemie te bestrijden niet belemmeren.
Gelijke regels voor milieu en werknemers
Belangrijk voor de interne Europese markt is dat er zou zijn afgesproken dat het VK de normen op het gebied van milieu, werknemersrechten en klimaatverandering niet verlaagt.
De EU wil namelijk voorkomen dat bedrijven die in het VK zijn gevestigd een concurrentievoordeel hebben in vergelijking met bedrijven uit de EU door het minder nauw te nemen met onder meer milieuregels of het beschermen van werknemers. Bedrijven in de EU moeten zich immers wel aan die regels houden. Dat punt lijkt de EU te hebben binnengehaald.
Maar er is ook een wederzijds recht om de overeenkomst ‘opnieuw in evenwicht te brengen’ als er in de toekomst ‘aanzienlijke verschillen’ zijn die ‘de handel kunnen beïnvloeden’.
Elektrische auto’s
Verder zou de EU alleen elektrische auto’s uit het VK zonder invoerheffing op de markt willen laten komen die voor het grootste deel uit onderdelen uit de EU zijn gemaakt. Dat zou nu geleidelijk in zes jaar moeten worden bereikt.
Wat is afgesproken gaat wel minder ver dan de Britten hadden gevraagd, aldus de BBC.
RTL 26.12.2020 Het handelsakkoord tussen de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk gaat verder dan standaardhandelsovereenkomsten zoals die tussen de EU en Canada, schrijft de Britse publieke omroep BBC.
Het volledige handelsakkoord tussen de EU en de Britten bestaat uit 1246 pagina’s en is pas net online beschikbaar. De BBC zegt dat het al eerder over een kopie beschikte en haalde er een aantal punten uit.
Tweederde van het akkoord bestaat uit bijlagen. De overeenkomst gaat over de onderlinge verhoudingen na 1 januari. Afgelopen februari vertrok het VK uit de EU, maar tot het eind van dit jaar is er nog sprake van een overgangsperiode, waarbij de Britten de regels van de EU volgen.
Volgens de BBC is er onder meer afgesproken dat de beperking om bedrijven staatssteun te geven niet geldt in het geval van bijzondere situaties, zoals natuurrampen.
Dat zou de EU-steun voor onder meer de luchtvaart, ruimtevaart en elektrische auto’s om de effecten van de coronapandemie te bestrijden niet belemmeren.
Belangrijk voor de interne Europese markt is dat er zou zijn afgesproken dat het VK de normen op het gebied van milieu, werknemersrechten en klimaatverandering niet verlaagt.
De EU wil namelijk voorkomen dat bedrijven die in het VK zijn gevestigd een concurrentievoordeel hebben in vergelijking met bedrijven uit de EU door het minder nauw te nemen met onder meer milieuregels of het beschermen van werknemers. Bedrijven in de EU moeten zich immers wel aan die regels houden. Dat punt lijkt de EU te hebben binnengehaald.
Maar er is ook een wederzijds recht om de overeenkomst ‘opnieuw in evenwicht te brengen’ als er in de toekomst ‘aanzienlijke verschillen’ zijn die ‘de handel kunnen beïnvloeden’.
Elektrische auto’s
Verder zou de EU alleen elektrische auto’s uit het VK zonder invoerheffing op de markt willen laten komen die voor het grootste deel uit onderdelen uit de EU zijn gemaakt. Dat zou nu geleidelijk in zes jaar moeten worden bereikt.
Wat is afgesproken gaat wel minder ver dan de Britten hadden gevraagd, aldus de BBC.
NOS 25.12.2020 Sinead McLaughlin staat midden op de Peace Bridge in de Noord-Ierse stad Londonderry. Ze wijst naar de overkant van het water. “Zie de heuvels daar? Dat is het graafschap Donegal. Drie kanten van deze stad grenzen aan de republiek Ierland. De economieën aan beide zijde van de grens zijn volledig met elkaar vervlochten.”
De plek is vol symboliek. De Peace Bridge over de rivier de Foyle verbindt het protestantse en katholieke gedeelte van de stad. De elegante brug werd in 2011 geopend om de prille Noord-Ierse vrede te bestendigen. “Die brug is met Europees geld gefinancierd”, vertelt McLaughlin, die de stad Derry in het Noord-Ierse parlement vertegenwoordigt. “Onze plaatselijke spoorlijn is met Europese fondsen uitgebreid. We hebben immens geprofiteerd van onze relatie met de Europese Unie. Het is belangrijk geweest voor de vrede.”
Ze heeft dan ook gemengde gevoelens over 1 januari, het moment dat het Verenigd Koninkrijk definitief afscheid neemt van de Europese Unie. “Ik ben opgelucht, omdat er een handelsdeal is. Ik ben ook blij dat de afspraak over de grens overeind is gebleven. Er komt geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland.”
Sinead McLaughlin NOS
Als onderdeel van de Goede Vrijdagakkoorden van 1998 besloten Ierland en het Verenigd Koninkrijk de grens open te gooien en elke vorm van grenscontrole af te schaffen. Het was een cruciaal onderdeel van het vredesakkoord, dat een einde maakte aan the Troubles, de bloedige strijd tussen de katholieke paramilitaire organisatie IRA en de Britse overheid.
Brexit dreigde het hele vredesproces te verstoren met de terugkeer van een harde grens. Lange tijd vormde de grens het grootste obstakel in de onderhandelingen. Vorig jaar bereikten Brussel en Londen na moeizame besprekingen een akkoord. Noord-Ierland krijgt een aparte status binnen het Verenigd Koninkrijk en zal deels de handelsregels van de Europese Unie blijven volgen. De grens verschuift daarmee naar de Ierse Zee, tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië.
Maar ook al blijft de grens tussen Noord-Ierland en Ierland open, McLaughlin maakt zich geen enkele illusie. “Dit is nog altijd een harde brexit. Noord-Ierland is enigszins beschermd, maar vergis je niet. Er is niet zoiets als een goede brexit. We proberen alleen de ergste schade in deze nieuwe handelsrelatie te voorkomen.”
Het parlementslid maakt zich vooral zorgen over de economie. “De handel met de republiek Ierland zal nagenoeg zonder frictie blijven. Maar Noord-Ierse bedrijven die bijvoorbeeld met Engeland handelen, krijgen obstakels in de vorm van controles en extra papierwerk. We gaan hoe dan ook economisch pijn lijden.”
In Derry speelt er meer dan zorgen over economische schade. Dit is de stad van Bloody Sunday, de zondag in 1972 waarop Britse militairen 26 ongewapende burgers neerschoten. Veertien mensen kwamen om het leven. Na Bloody Sunday laaide het Noord-Ierse conflict op, dat aan duizenden mensen het leven zou kosten. In de wijk Bogside, dat tijdens the Troubles een bolwerk was van de IRA, herinneren grote muurschilderingen nog altijd aan die bloedige strijd.
Een muurschildering in de katholieke wijk Bogside in de Noord-Ierse grensstad Derry NOS
Volgens Michael Doherty maken mensen een vergissing als ze denken dat het conflict voorbij is in Noord-Ierland. “We zijn er alleen in geslaagd het conflict minder gewelddadig te maken. Dat is het en niets anders. Er is minder geweld, maar het conflict bestaat nog steeds.”
Doherty treedt al dertig jaar op als vredesbemiddelaar tussen katholieke en protestantse groepen in Derry. Hij weet hoe kwetsbaar de balans is in het Noord-Ierse vredesproces. Anno 2020 heerst er nog altijd diep wantrouwen tussen katholieke republikeinen, die streven naar hereniging met de republiek Ierland, en protestantse unionisten, die onderdeel van het Verenigd Koninkrijk willen blijven. Er is niet veel nodig om de verhoudingen op scherp te zetten.
Volgens de vredesbemiddelaar heeft de brexit die balans verstoord en verandert een handelsdeal daar weinig aan. “Protestantse unionisten waren voor een brexit, terwijl de katholieken tegen waren. De brexit heeft de twee groepen zo verder uit elkaar gedreven. Zeker bij de protestanten is de angst gegroeid. Met de speciale status voor Noord-Ierland zien ze hun band met de rest van Groot-Brittannië zwakker worden.”
Katholieke nationalisten grijpen de brexit aan om hereniging met de Ierse republiek te forceren, wat een nachtmerriescenario is voor de protestanten. Overal in de katholieke wijken van Derry zie je de laatste tijd grote posters die oproepen tot een herenigingsreferendum.
Zo slaat Noord-Ierland op 1 januari een nieuw hoofdstuk open in zijn roerige geschiedenis. Een brexit-hoofdstuk met een historische handelsdeal, maar ook een hoofdstuk met nieuwe kopzorgen.
NOS 25.12.2020 De Franse staatssecretaris voor Europese Zaken, Clément Beaune, zegt dat Frankrijk vanaf 1 januari nauwgezet gaat controleren of Britse goederen die het land binnenkomen aan de Europese eisen voldoen. Hij noemt die controles “essentieel”.
De Britse premier Johnson presenteerde het handelsakkoord dat gisteren met de EU werd gesloten als een triomf. Beaune zet daar vraagtekens bij. “Geen land ter wereld is om te exporteren aan zo veel regels onderworpen als het Verenigd Koninkrijk”, zei hij tegen de Franse nieuwszender Europe 1. “Dat was een absolute voorwaarde om toegang tot onze markt te krijgen.”
Volgens het Duitse persbureau DPA loopt 70 procent van de Britse export voor de EU via Frankrijk. Voor de controle daarop heeft Frankrijk 1300 douaniers en diergeneeskundigen aangenomen.
Andere nadelen
Beaune wees erop dat de Britten zich door het vertrek uit de EU op meer punten in de voet hebben geschoten. Zo zouden ze veel duurder uit zijn geweest bij de aanschaf van coronavaccins. “Wij kochten de vaccins met 27 landen gezamenlijk in, bijna twee keer zo goedkoop als de Engelsen. Dat is niet niks.”
Het Verenigd Koninkrijk benadeelt ook de eigen studenten die in een EU-land willen studeren en dat is slecht voor de universiteiten, de jeugd en de toekomst van het VK, zei Beaune. Hij voegde eraan toe dat op dit vlak naar een oplossing wordt gezocht.
EU-onderhandelaar Barnier (r) bij de briefing met EU-ambassadeurs EU
EU-brexitonderhandelaar Barnier heeft vanochtend de ambassadeurs van de 27 lidstaten over het, volgens DPA, 1246 pagina’s tellende handelsakkoord bijgepraat. Het is nu aan de afzonderlijke lidstaten, het Britse en het Europese parlement om het akkoord goed te keuren.
De verwachting is dat dit geen problemen oplevert, maar dat dit proces pas na 1 januari wordt afgerond. Dat staat de praktische inwerkingtreding met ingang van het nieuwe jaar niet in de weg.
AD 24.12.2020 Met een handelsdeal tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk wordt voorkomen dat er vanaf 1 januari grote handelsbarrières worden opgeworpen tussen de Britten en het landenblok. Bovendien komt er een einde aan jarenlange onderhandelingen en politiek gesteggel over het vertrek van de Britten.
Het Verenigd Koninkrijk was niet een van de oprichters van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS), de eerste voorloper van de huidige EU. In 1961 wilde het land wel lid worden van de Europese Economische Gemeenschap (EEG), maar een Frans veto voorkwam toetreding in 1963 en nogmaals vier jaar later. In 1973 trad het Verenigd Koninkrijk wel toe, gelijk met Ierland en Denemarken.
Twee jaar later was er al een referendum over het Britse lidmaatschap. De Labour-regering vroeg toen of de Britten lid wilden blijven en ruim 67 procent stemde daar voor. Onder premier Margaret Thatcher ontstonden er barstjes in de band tussen de Britten en het Europese vasteland. Thatcher meende dat het Verenigd Koninkrijk te veel moest betalen aan de EEG en eiste in 1979 “haar geld terug”. In 1984 kreeg het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk een korting.
Met het Verdrag van Maastricht werd in 1992 een stap gezet naar verdere integratie van de EEG, maar de Britten regelden dat ze niet hoefden mee te doen aan bijvoorbeeld een nieuwe Europese munt. Onder premier Tony Blair herhaalden de Britten dat standpunt nog maar eens en toen de euro werd ingevoerd, zaten de Britten bij sommige belangrijke beslissingen daarom niet meer aan de hoofdtafel in de EU.
De Britse eurosceptici werden in de jaren erna steeds invloedrijker, met onder meer de UK Independence Party (UKIP) van Nigel Farage. Premier David Cameron beloofde, om UKIP-stemmers naar zijn Conservative Party te lokken, in de aanloop naar de parlementsverkiezingen in 2015 dat er een referendum zou komen over een langer lidmaatschap van de EU. Toen hij die herverkiezing won, schreef Cameron dat referendum ook uit. Zelf zou hij campagne voeren om in de EU te blijven, het Remain-kamp.
Op 23 juni 2016 stemden de Britten met een klein verschil, 52 procent tegen 48 procent, voor de brexit, een vertrek uit de EU. Cameron nam de volgende dag ontslag en werd opgevolgd door Theresa May. Zij beriep zich in maart 2017 op artikel 50 van het Verdrag betreffende de EU, dat vertrek mogelijk maakt. Daarmee werd de datum voor de brexit op 29 maart 2019 gesteld.
May sloot na lang onderhandelen in november 2018 een deal met de EU over een scheidingsverdrag. In de maanden daarna werd dat verdrag drie keer weggestemd in het Lagerhuis en de brexitdatum werd doorgeschoven naar 31 oktober 2019. In juni van dat jaar stapte May, wiens positie verzwakt was, op als premier en Boris Johnson werd haar opvolger. De voormalige burgemeester van Londen was een groot voorstander van de brexit.
Johnson onderhandelde met de EU over een iets aangepaste versie van het brexitverdrag, maar had ook problemen om dat door het Lagerhuis goedgekeurd te krijgen. Uiteindelijk besloot hij tot een vervroegde verkiezing waarmee hij een meerderheid in het parlement verkreeg en kon de brexit na een tweede uitstel op 31 januari dit jaar alsnog plaatsvinden.
In het brexitverdrag was een overgangsperiode tot eind 2020 afgesproken met mogelijke verlengingen van enkele jaren waarin de Britten de Europese regels zouden blijven volgen. Daarmee werd de tijd geregeld voor onderhandelingen over een handelsverdrag voor na de overgangsperiode.Johnson liet al snel weten dat van verlengingen geen sprake kon zijn en dat het Verenigd Koninkrijk op 1 januari 2021 op eigen benen zou staan, met of zonder deal.
In maart begonnen vervolgens de onderhandelingen over een handelsdeal met het idee dat zo’n akkoord er voor eind oktober moest zijn om tijdig vertaald en goedgekeurd te kunnen worden. Door onder meer het coronavirus verliepen die onderhandelingen moeizaam. De deadline in oktober werd niet gehaald en ook een aantal andere deadlines in de afgelopen weken gingen zonder deal voorbij, maar telkens werd besloten door te praten in de hoop toch nog een deal te kunnen sluiten.
NU 24.12.2020 Na 4,5 jaar ruziemaken, onderhandelen en politieke spelletjes is er donderdag eindelijk een Brexit-akkoord gesloten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Wat begon met een referendum, draaide uit op een boeiend politiek drama waar geen eind aan leek te komen. Een overzicht van 4,5 jaar Brexit-perikelen.
23 juni 2016: Het Brexit-referendum
Een langgekoesterde wens van anti-EU’er Nigel Farage gaat in vervulling. De Britten mogen stemmen of ze wel of niet in de Europese Unie willen blijven. Een meerderheid van 51,89 procent stemt voor een Brits vertrek. Reden voor de toenmalige premier David Cameron om een maand later zijn functie neer te leggen. Hij wordt opgevolgd door Theresa May.
29 maart 2017: VK doet officieel verzoek tot uittreding
De Britse premier May legt in Brussel een officieel verzoek neer voor een artikel 50-procedure. Daarmee wordt het Britse vertrek uit de Europese Unie in gang gezet, nadat het koninkrijk in 1973 aansloot bij de voorloper van de EU.
13 november 2018: EU en VK sluiten terugtrekkingsakkoord
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk sluiten een overeenkomst voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Hierin staan de voorwaarden voor de terugtrekking. De onderlinge handel is hiermee niet geregeld. Daarover moet nog overeenstemming worden bereikt.
12 maart 2019: Brits parlement stemt plan May weg
May legt een voorstel voor het vertrek uit de EU voor aan het Britse parlement. Dat stemt tegen. Aanvankelijk zou het VK op 29 maart 2019 vertrekken, maar dit wordt uitgesteld naar 12 april 2019. Dit blijkt ook niet haalbaar en de nieuwe vertrekdatum wordt vastgesteld op 31 oktober 2019.
29 oktober 2019: Vertrek wordt voor de derde keer uitgesteld
Twee dagen voor de derde vertrekdatum wordt de Brexit opnieuw uitgesteld. Deze keer naar 31 januari 2020. Ondertussen heeft Theresa May plaatsgemaakt voor een nieuwe premier: Boris Johnson. Op 12 december zijn er verkiezingen in het VK, die worden gewonnen door de Conservatieve Partij van Johnson.
31 januari 2020: VK stapt officieel uit de EU
Eind januari 2020 is het eindelijk zover: de Britten stappen officieel uit de Europese Unie. Wel is afgesproken dat tot eind 2020 de regels voor de onderlinge handel hetzelfde blijven. Voor de handel na eind december moeten beide partijen nog een akkoord zien te sluiten. De eerste onderhandelingsronde hiervoor start op 2 maart. Vrij snel komt er een kink in de kabel. COVID-19 maakt face-to-faceonderhandelen onmogelijk. De gesprekken gaan digitaal verder.
6 september 2020: Johnson wil delen van terugtrekkingsakkoord verwerpen
De Britse regering komt met voorstellen die strijdig zijn met delen van het al eerder afgesloten terugtrekkingsakkoord. De Europese Commissie is boos en dreigt met juridische stappen.
16 oktober 2020: Johnson schort onderhandelingen op
Premier Johnson vindt dat de Brusselse onderhandelaars de gesprekken niet serieus genoeg nemen en schort de onderhandelingen op. Zes dagen later gaan beide partijen toch weer om de tafel zitten. Gedurende de maand november komen diverse keren berichten naar buiten dat een deal dichtbij is. Deze berichten worden afgewisseld met uitspraken dat beide partijen toch nog relatief ver verwijderd zijn van een deal. Vooral over visserij, gelijk speelveld en toezicht kunnen de partijen het maar niet eens worden.
10 december 2020: Brussel komt met noodplan
De Europese Commissie komt met een noodplan, voor het geval er niet op tijd een akkoord wordt gesloten. Dit plan moet zorgen dat het onderlinge vaar- en vliegverkeer kan doorgaan, evenals de visserij. Weliswaar zijn de problemen rond het terugtrekkingsakkoord inmiddels opgelost, maar nog altijd is er geen deal. Dat de tijd begint te dringen, is een understatement. De onderhandelaars hebben nog drie weken.
24 december 2020: Eindelijk een akkoord
Brussel en Londen zijn eruit. Vlak voor Kerst is een akkoord gesloten. De volksvertegenwoordigers van de EU en het VK zijn nu aan zet.
NOS 24.12.2020 Ruim 1644 dagen nadat de Britten hadden gestemd voor brexit ligt er eindelijk een handelsakkoord met de EU. De afspraken lossen niet alle problemen op en de NOS-correspondenten benadrukken dat er veel gaat veranderen. Maar de overeenkomst zorgt wel voor opluchting aan beide kanten van Het Kanaal.
“Dit proces heeft de Britse politiek natuurlijk 4,5 jaar lang gegijzeld”, zegt correspondent Verenigd Koninkrijk Tim de Wit. Het hoofdpijndossier kostte twee Britse premiers de kop en telde talloze ingewikkelde stemmingen in het Lagerhuis. “Dat het eindelijk tot een einde is gekomen na al die jaren, dat zorgt zeker voor de Britse politiek voor veel opluchting. Maar ook voor veel Britten zelf, want mensen zijn er zó vreselijk klaar mee.”
De details van het 2000-paginatellende dossier zullen de komende dagen duidelijk worden. In dit artikel kun je lezen wat er in hoofdlijnen is afgesproken.
De Europese leiders moeten formeel nog akkoord gaan met de tekst. Evenals het Britse parlement, dat er op 30 december over zal stemmen. Maar aangezien de Conservatieve Partij van Johnson een meerderheid heeft in het Lagerhuis is de verwachting dat het in grote lijnen de deal wordt zoals hij vandaag is gepresenteerd.
Premier Johnson hamerde in er zijn toespraak op dat er nu eindelijk stabiliteit en zekerheid komt. “We hebben de controle over ons land en over onze toekomst per 1 januari terug”, zei hij. Von der Leyen spreekt van een “eerlijk en gebalanceerd” akkoord en voegt er aan toe: “We kunnen brexit nu eindelijk achter ons laten.”
‘Harde brexit’
In hun toespraken onderstreepten de Britse premier en de Commissievoorzitter dat de twee partijen innig zullen blijven samenwerken. Maar het akkoord gaat toch veel veranderen, zegt De Wit. “Dit is nog steeds een harde brexit te noemen. De Britten komen straks economische behoorlijk ver van de EU af te staan en daar zal iedereen de consequenties van merken.”
Want de Britten nemen afscheid van de interne EU-markt en de douane-unie. Als gevolg daarvan komen er controles, extra papierwerk en vertragingen voor bedrijven die goederen exporteren of importeren. “Vanaf 1 januari gaan we dat zien aan de grenzen bij Dover en Calais, waar nu al vrachtwagens staan”, zegt de correspondent. Hij verwijst naar de lange file van vrachtwagens, omdat chauffeurs verplicht getest moeten worden voordat ze naar Frankrijk mogen rijden.
“Johnson verkoopt het als overwinning, maar het wordt interessant wat de reacties zijn als de details van het akkoord duidelijk zijn”, aldus Correspondent Tim de Wit.
Voor EU-burgers die op bezoek of vakantie gaan, verandert er weinig, legt EU-correspondent Sander van Hoorn uit. “Maar zomaar gaan werken in het Verenigd Koninkrijk is er niet meer bij.” Daar zal veel meer papierwerk bij komen kijken en dat zal ook gevolgen hebben voor werknemers.
Von der Leyen zei in haar toespraak dat de deal niet alle problemen zal oplossen. Daarom wordt er vijf miljard euro vrijgemaakt voor landen die door brexit zwaar getroffen worden. Het gaat om landen als Ierland, Frankrijk, België, “maar ook Nederland dat bijvoorbeeld qua visserij veel banden heeft met het Verenigd Koninkrijk”, zegt Van Hoorn. In het akkoord is vastgelegd dat Europese vissers de komende jaren een kwart minder vis mogen vangen in Britse wateren.
Water bij de wijn
Misschien wel de grootste winst voor de Britten is dat er geen importheffingen of invoerquota komen. Dat betekent dat bedrijven evenveel mogen handelen als nu het geval is, zonder extra kosten. “Op het eerste gezicht heeft Johnson dus wel degelijk een aantal beloftes waargemaakt”, zegt De Wit. “Zoals het heffingsvrij handelen, geen bemoeienis meer van het Europees Hof van Justitie. En dat het toch gelukt is voor de deadline van 1 januari een deal te sluiten, ondanks de pandemie.”
Toch heeft de premier wel degelijk water bij de wijn gedaan volgens de correspondent. “De Britten wilden eigenlijk een groter aandeel van de visserij, en ze moeten uiteindelijk toch aan EU-standaarden houden. Johnson verkoopt het als een overwinning, maar het wordt interessant wat de reacties hier zijn als de details van het akkoord de komende dagen duidelijk worden.”
NOS 24.12.2020 Op de valreep hebben de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk afspraken gemaakt over de handelsbetrekkingen na de brexit. Er is dus een akkoord, maar wat staat er in?
Om te beginnen de vis, waar de laatste dagen veel over is gesproken. Er is een overeenkomst voor 5,5 jaar afgesloten. De Europese vissers mogen 25 procent minder vangen. In de praktijk mogen Nederlandse vissers minder haring vangen, maar ook schol en tong zullen minder in Nederlandse netten terechtkomen.
In ruil daarvoor mogen ze wel blijven vissen in Britse wateren. Het aandeel voor de Britse vissers gaat omhoog. Zo mogen de Britten veel meer makreel vangen en ook het aandeel schol zal omhooggaan.
Voor de afspraken eind 2026 aflopen, moet er opnieuw onderhandeld worden. Om te voorkomen dat de Britten onredelijke eisen stellen, is afgesproken dat de Europese Unie in dat geval strafmaatregelen mag nemen.
Britten houden zich aan EU-standaard
Op het andere terrein waar de gesprekken de laatste tijd vastzaten, het gelijke speelveld, is afgesproken dat de Britten zich aan de Europese standaarden houden. Bedrijven mogen niet ongelimiteerd door de overheid in Londen gesteund worden en als er vermoedens zijn van staatssteun moeten de boeken op tafel, zodat de EU ze kan controleren.
Bij een verschil van mening zal niet meer het Europees Hof van Justitie zich over de zaak buigen, maar een apart tribunaal. Zowel de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk heeft gezegd dat ze de uitspraken van deze nieuwe instelling zullen respecteren.
De Britten volgen ook de Europese regels op gebied van milieu en arbeid. Zo is afgesproken dat het Verenigd Koninkrijk alle afspraken van het klimaatakkoord van Parijs zal nakomen.
Controles aan de grens
Er zullen douaneformaliteiten zijn, zoals ze dat in Brussel noemen. Er komen controles op voeding, dieren en planten. En er is geen vrij verkeer meer van personen. Studenten kunnen niet meer een paar maanden studeren in het Verenigd Koninkrijk via het Erasmus-programma. Maar de Britten blijven wel meedoen aan het wetenschapsprogramma Horizon.
De vrachtwagens kunnen gewoon blijven rijden, als ze de juiste papieren bij zich hebben. En Britten mogen zelfs beperkt vracht tussen landen in de EU vervoeren, zogenoemde cabotage. Dat is wel beperkt tot maximaal twee ritjes.
Verder is afgesproken dat er geen handelsquota komen over en weer. Het Verenigd Koninkrijk kan dus net zo veel exporteren naar de Europese Unie (en omgekeerd) als nu het geval is. De Britten hebben wel beloofd dat ze zich houden aan de EU-normen als het gaat om voedselveiligheid.
Investeringen en veiligheid
In het akkoord staan ook afspraken over toekomstige investeringen. Britse bedrijven mogen gewoon meedingen naar Europese opdrachten en staan niet bij voorbaat op achterstand.
Ook zijn er afspraken gemaakt om elkaar op de hoogte te houden over veiligheidskwesties. Niet alleen de grote dreigingen, maar ook politiesamenwerking. Een aparte paragraaf is er over kernenergie, waarbij plechtig beloofd wordt om niet te morrelen aan de veiligheidseisen.
Meer lezen over de EU? Neem een abonnement op de nieuwsbrief Brussel Inside.
NOS 24.12.2020 Weinig mensen die op 29 maart 2016 in het brexit-referendum Leave stemden, zullen hebben gedacht dat het proces zo lang zou duren. Handelsminister Liam Fox noemde het sluiten van een handelsakkoord in 2017 nog ‘een van de gemakkelijkste deals uit de geschiedenis’. Het werd een slepend proces waarbij de verwachtingen en benaderingen van beide partijen mijlenver uit elkaar lagen. Uiteindelijk lukte het pas vanmiddag om het eens te worden.
Premier Theresa May gaf in maart 2017 het startschot voor het sluiten van een scheidingsovereenkomst. Volgens het Verdrag van de Europese Unie heeft het vertrekkende land hier twee jaar voor. “Dat deed ze onder druk van brexiteers in haar partij al zo vroeg”, zegt correspondent Tim de Wit. “Achteraf gezien was dat een enorm kostbare fout: de Britten hadden nog geen idee wat voor toekomstige relatie ze met de EU wilden.”
Ondertussen speelde in Brussel een spannende kwestie: was het mogelijk om alle 27 overgebleven staten, allemaal met eigen belangen, op één lijn te krijgen in de onderhandelingen? “Dat dat is gelukt, is mogelijk nog het meest verrassende”, zegt EU-correspondent Sander van Hoorn. “Hierdoor kwamen de Europeanen goed beslagen ten ijs.”
De Brusselse (links) en Britse onderhandelingsteams in 2017AFP
De manier waarop de Britten de onderhandelingen ingingen, sprak boekdelen. “Bij de eerste gesprekken namen de Europeanen een vuistdik dossier met wat er besproken moest worden mee. Het Britse team had alleen een blocnoteje voor zich. Dat verschil in hoe de onderhandelingen werden benaderd, is niet veranderd.”
Scheuren
De eerste grote scheuren in het Britse optimisme ontstonden in de zomer van 2018. May’s eerste voorstel voor een scheidingsakkoord werd afgewezen. Grote namen als Boris Johnson en brexit-minister David Davis stapten uit de regering, de EU keurde het voorstel af en May overleefde de crisis nauwelijks.
Ook het vertrouwen van de EU kreeg in die periode een klap. Aan de Britse zijde werd een EU-top in Salzburg gezien als dé kans voor May om haar doelstellingen te behalen. Alleen: brexit stond helemaal niet op de agenda. “Vanaf dat moment zagen de Europese leiders brexit als een achtbaan waar zij geen controle over hadden”, zegt Van Hoorn. “Ze dachten: het enige wat je kunt doen is standvastig zijn, want met ratio en vertrouwen heeft dit niet te maken.” Dit soort onverwachte wendingen werden kenmerkend voor de Britse strategie.
In oktober 2018 lag er dan eindelijk een eerste versie van het scheidingsakkoord. Het werd het einde van May’s premierschap: het voorstel werd drie keer weggestemd, de eerste keer met een recordaantal tegenstemmen. May nam op 24 juli 2019 ontslag – bijna vier maanden na de oorspronkelijke deadline van de brexit.
Premier Johnson die figuurlijk probeert de brexit-patstelling te doorbrekenPA MEDIA
Opvolger Boris Johnson voerde campagne met de slogan Get Brexit Done, en maakte die belofte ook waar. Het uiteindelijke scheidingsakkoord werd door beide partijen goedgekeurd in januari 2020. “Dat lukte omdat Johnson Noord-Ierland aan de EU opofferde”, zegt De Wit. “Dat krijgt een aparte status, waardoor het in de praktijk meer bij de EU hoort dan bij het Verenigd Koninkrijk. De EU ging hiermee akkoord, omdat hiermee een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland werd voorkomen.”
Transitie
En zo was daar op 31 januari 2020, twee jaar en tien maanden na het startschot, eindelijk de brexit. In het Europees Parlement werd hand in hand met gezang afscheid genomen van Britse collega’s. “Voor sommige parlementariërs was dit een brute breuk”, zegt Van Hoorn. “Tot op de dag van vandaag zullen velen zeggen: als ze morgen terug willen, dan mag dat.”
De scheiding stond vast, maar een handelsakkoord moest er nog komen. Tot 1 januari 2021 werd een transitieperiode ingesteld, waarin het vrije verkeer van mensen en goederen door kon gaan. De Britten hadden de mogelijkheid om de periode te verlengen tot december, maar deden dat niet.
Normaal gesproken gaan er jaren over het sluiten van een handelsverdrag – nu moest het in elf maanden gebeuren, in een jaar waarin de onderhandelingen door corona vaak stillagen. Daarbij botsten beide partijen tot het laatste moment op een paar principepunten: toegang tot de Europese markt, oneerlijke concurrentie en visrechten. Vooral over het laatste werd tot vlak voor kerstavond nog onderhandeld
Zoals verwacht verkocht Johnson het akkoord dat vanmiddag werd gesloten als een overwinning: het VK heeft eindelijk weer zelfbeschikking over de eigen regels, wetten en grenzen. EC-voorzitter Ursula von der Leyen benadrukte juist dat er genoeg mogelijkheden voor samenwerking zijn, maar de Britten zullen geen oneerlijke concurrentie kunnen voeren. Maar het gevoel dat overheerst is opluchting: na vier jaar lang onderhandelen op het scherpst van de snede is een no deal voorkomen, en kunnen beide partijen eindelijk weer ademhalen.
AD 24.12.2020 De Britse overheid heeft een handelsovereenkomst met de Europese Unie gesloten voor na de brexit. Onderhandelaars van beide kanten hebben maanden over zo’n overeenkomst gepraat.
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen en de Britse premier Boris Johnson lichtten de deal vanmiddag toe in een persconferentie. Die laatste toonde zich op Twitter al zeer gelukkig met de deal. Hij viert het als een triomf. ,,Alles wat het Britse volk was beloofd tijdens het referendum in 2016 en tijdens de verkiezingen vorig jaar, wordt geleverd met deze overeenkomst’’, zei hij tijdens de persconferentie.
Ook Von der Leyen is tevreden. ,,We hebben eindelijk een overeenkomst’’ ,, We hebben een goede deal gesloten: eerlijk, gebalanceerd en het juiste om te doen voor beide kanten.’’ Ze waarschuwde tegelijkertijd dat er instrumenten zijn ingebouwd in de deal om de naleving van de gemaakte afspraken af te dwingen. Zo kunnen partijen aan beide kanten van het Kanaal elkaar quota’s of invoerheffingen opleggen als de overeenkomst wordt geschonden, antwoordde ze op vragen van een journalist.
,,Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, een die we altijd hebben gewild’’, stelt een woordvoerder van de Britse regering. ,,Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.’’
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier is vooral opgelucht dat er een akkoord ligt, dat nu nog door EU-lidstaten en het Europees Parlement moet worden beoordeeld. “De klok tikt niet langer”, zo zei de Fransman, die het akkoord ongeëvenaard noemde.
Helemaal definitief is de deal nog niet. Het Europees Parlement moet zich nog buigen over de vraag of de overeenkomst of delen hiervan voorlopig goedgekeurd kunnen worden. In het nieuwe jaar wordt de knoop doorgehakt, aldus parlementsvoorzitter Sassoli, die liever alles nog dit jaar had afgerond.
Vanochtend werd aangekondigd dat Johnson en Von der Leyen de afspraak telefonisch zouden bezegelen. Het duurde echter nog uren voordat Johnson of Von der Leyen een brexitdeal aankondigde. Op het laatste moment zou er nog onenigheid zijn ontstaan over de laatste afspraken over visserij. De toegang van vissers uit EU-lidstaten tot Britse wateren is een van de lastigste thema’s in de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag. Tot laat in de morgen was de enige beweging bij Downing Street 10 die van huiskat Larry.
Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) noemt het akkoord een mijlpaal. Over de inhoud laat de bewindsman zich nog niet uit, eerst wil hij het rapport ‘nauwkeurig’ bestuderen. ,,Nederland zal deze toetsen aan de Nederlandse belangen. Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.’’
Het kabinet zal zo snel mogelijk een oordeel over het akkoord aan de Tweede Kamer sturen.
Moeizaam
De onderhandelingen tussen Londen en Brussel liepen al maanden moeizaam maar leken de laatste dagen meer te zijn gaan vlotten. De grote twistappels warem vooral welke concurrentieregels van de Europese interne markt van kracht blijven voor de Britten en visserijrechten.
De Britten verlieten eind januari de EU maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel kwam, viel die terug op de basisregels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
AD 24.12.2020 Prominente politici in het Verenigd Koninkrijk hebben gemengde gevoelens over het brexitakkoord met de EU. ,,Het is niet perfect, maar ‘goodness me’, het is vooruitgang.”
“Geen deal zal ons teruggeven, wat de brexit van ons weghaalt”, aldus De Schotse premier Nicola Sturgeon.
Premier Boris Johnson begroette het bereikte principeakkoord met de EU met trompettergeschal. ‘Deal done’, schreef hij op Twitter onder een foto van hem met een triomfantelijke lach op zijn gezicht en twee opgestoken duimen naast een Britse vlag. Zijn persconferentie klonk als een overwinningsspeech, waarin hij het verdrag omschreef als een glimmende diamant. Lang niet alle politici in het Verenigd Koninkrijk deelden zijn lezing.
,,Voor het mooipraten begint, is het goed om te beseffen dat de brexit tegen de wil van het Schotse volk plaatsvindt”, stelde premier Nicola Sturgeon van Schotland ijzig, een kwartier voor er witte rook uit Brussel en Londen kwam. ,,Geen deal zal ons teruggeven wat de brexit van ons weghaalt. Het is tijd om ons te richten op een toekomst als onafhankelijke, Europese staat.”
Sturgeon liet daarmee grimmig weten, dat haar Scottish National Party (SNP) blijft afkoersen op een afscheiding van het VK via een referendum. Schotse aardappelboeren steunden haar hierin, toen duidelijk werd dat een bepaald soort piepers geen onderdeel uitmaakt van het handelsakkoord.
In Wales klonken mildere geluiden van eerste minister Mark Drakeford, al was hij evenmin tevreden over de ‘lastig te verteren deal’. ,,Het is niet het akkoord dat ons was beloofd, maar het biedt een platform waarop we in de toekomst kunnen werken aan verbeteringen.” Daarmee doelde hij op de mogelijkheid met de hulp van een meer EU-gezinde regering op termijn de banden met Europa aan te halen. Helaas voor Drakeford koos het Britse volk Johnson vorig jaar met een ruime meerderheid juist om zijn belofte zich los te maken van Brussel.
Jacob Reese-Mogg, een van de meest fanatieke voorstanders van een harde brexit, klonk om die reden een stuk optimistischer. ,,We zijn weer een soevereine natie”, klonk het opgetogen. De European Research Group (ERG), waarin de hardliners binnen de Conservatieve Partij zich hebben verenigd, zit voorlopig op dezelfde lijn, maar liet weten het akkoord van ruim 2000 pagina’s door een ‘star chamber’ van juridische specialisten te laten napluizen.
Vooruitgang
De oorlog is voorbij. Het is niet perfect, maar ‘goodness me’, het is vooruitgang, aldus Nigel Farage, Brexit Party.
,,Ik hoop dat ik hoopvol kan zijn”, vertelde ERG-lid en parlementariër Craig Mackinlay. ,,We moeten de details nog zien, maar dit is het einde van een heel lang spel.” Leider Nigel Farage van de Brexit Party, de drijvende kracht achter de campagne om uit de EU te stappen, sprak zijn voorlopige steun uit. ,,Boris zal als de man worden gezien die de klus klaarde”, zei hij. ,,De oorlog is voorbij. Het is niet perfect, maar ‘goodness me’, het is vooruitgang.”
Voormalig premier David Cameron die het EU-referendum uitschreef, reageerde opgelucht. ,,Het is goed om een lastig jaar te eindigen met wat positief nieuws”, schreef hij op Twitter. ,,Een handelsakkoord is zeer welkom en een essentiële stap om een nieuwe relatie op te bouwen met de EU als vrienden, buren en partners. Mijn felicitaties gaan uit naar de onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk.”
Cynisme
Ik kijk er naar uit om in de komende dagen de details te zien, aldus Ex-premier Theresa May.
Over de ronkende geluiden vanuit Downing Street gooide ex-premier Theresa May cynisch een glas koud water. ,,Ik kijk er naar uit om in de komende dagen de details te zien”, meldde de vrouw, die na een revolte van fanatieke voorstanders van een ‘harde’ brexit binnen de partij plaats moest maken voor Johnson. Aan May, loyaal aan het regeringsbeleid, zal goedkeuring van de deal door het parlement op 30 december niet liggen.
Ook de ERG, eens een gevreesd machtsblok, en de Schotse SNP kunnen het akkoord niet meer tegenhouden, nadat de grootste oppositiepartij Labour later op de middag aangaf vóór te gaan stemmen. ,,We accepteren deze deal, maar de gevolgen zijn voor jullie”, waarschuwde leider Keir Starmer de regering. ,,Maar ‘no deal’ is simpelweg geen optie. Ook al schiet deze ruimschoots tekort.”
NOS 24.12.2020 Het Nederlandse bedrijfsleven reageert in de eerste instantie opgelucht op het nieuws over de brexit-handelsdeal. Na jaren van onderhandelingen wordt nu eindelijk duidelijk aan welke regels bedrijven moeten voldoen wanneer zij handelen met het Verenigd Koninkrijk. Maar het is nog afwachten wat de gevolgen precies zullen zijn.
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn blij met het handelsakkoord. “Met deze overeenkomst is in ieder geval een deel van de uittredingsproblematiek ondervangen. Desondanks zullen de gevolgen van de brexit vanaf januari direct voelbaar zijn voor ondernemers.” Ze gaan de exacte inhoud en omvang van de deal de komende dagen bestuderen om de effecten voor Nederlandse ondernemers beter in kaart te brengen.
De belangrijkste twistpunten zijn volgens VNO-NCW en MKB Nederland met het akkoord opgelost. Zo gelden er om voor een gelijk speelveld te zorgen straks strengere eisen dan bij andere vrijhandelsakkoorden van de EU. Maar “scheiden doet lijden”, zeggen de organisaties. De visserij moet inleveren en hoe dan ook wordt handel met het VK vanaf 1 januari een stuk moeilijker met extra kosten aan de grens.
De vissers
Toch zijn de vissers blij met de handelsovereenkomst, “We zijn opgelucht dat er een deal is, al is de prijs die betaald wordt enorm hoog”, zegt Pim Visser van Visned. “De Britten hebben het keihard gespeeld omdat visserij hun enige winstpunt in brexit is. Het is willens en wetens tot het laatste bewaard.”
De Europese vissers moeten volgens Visned gemiddeld 25 procent van hun visquota inleveren. “Het verschilt per vissoort, het ziet ernaar uit dat we 30 procent visquotum voor haring en makreel moeten inleveren en 10 procent voor tong”, zegt Visser. “Dat verandert ook de verhoudingen tussen Europese visserslanden en dat kan in de toekomst tot spanningen leiden.”
De afspraken over visserij zijn nu gemaakt voor 5,5 jaar, daarna moet er opnieuw worden onderhandeld. Volgens Visned is dat te kort, omdat het ingewikkelde onderhandelingen zijn. De deal betekent verder dat Nederlandse vissers honderden miljoenen aan gekochte visrechten verliezen. Visned is van plan om na Kerst te kijken hoe de sector gecompenseerd moeten worden.
Goederenexport
Ook bij de boeren is de opluchting groot. “Voor boeren en tuinders is de deal belangrijk”, zegt LTO Nederland. De land- en tuinbouworganisatie vindt het wel spannend of alles na 1 januari loopt zoals het hoort. “Een vracht kip, tomaten of tulpen kan niet een paar dagen aan de grens wachten vanwege gedoe met douaneformulieren, vertraagde keuringen of andere problemen.”
De brancheorganisatie van exportbedrijven, Evofenedex is opgelucht dat ze dankzij de deal de komende jaren gewoon kunnen blijven handelen met het Verenigd Koninkrijk. “Het is voor het eerst en hopelijk voor het laatst dat er een handelsakkoord wordt gesloten dat voor het bedrijfsleven een stap terug is ten opzichte van de huidige situatie. Maar gelukkig is het no-deal-scenario op de valreep voorkomen.”
Transportbedrijf Freight Line, dat een van de grotere vervoerders is naar het VK, vindt het ontzettend goed nieuws. Hoewel de details van het handelsakkoord nog bekend moeten worden, geeft het eindelijk duidelijkheid. “Er zullen genoeg concurrenten zijn die hun handen niet meer willen branden aan het transport naar Groot-Brittannië. Dus voor ons is het eigenlijk sowieso goed nieuws”, zegt directeur Chris Hans van der Hout.
AD 24.12.2020 De Nederlandse kottervissers zijn opgelucht dat er een brexitdeal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar zeker niet blij met de gesloten deal. Dat zegt directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van die vissers vertegenwoordigt. “De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal.”
Als toelatingsprijs voor Europese vissers in de Britse wateren krijgen de Britse vissers een deel van de Europese visquota toegekend, legt Visser uit. ,,Ze krijgen elk jaar duizend ton tong, wat schol en kabeljauw, maar ook veel haring en makreel. Dat is heel veel geld dat definitief weg is.”
Visser denkt dat de gevolgen van de brexit ook op een andere manier nog jaren te voelen zijn. ,,Er mag minder vis gevangen worden in het Kanaal, waar Nederlandse en Franse vissers nu beide vissen. Dat zal de spanningen doen oplopen.”
Boeren en tuinders
Voor boeren en tuinders is de brexitdeal belangrijk. Een no-dealbrexit zou namelijk al snel tot 800 miljoen euro per jaar extra belastingkosten hebben veroorzaakt in de vorm van importheffingen, zegt branchevereniging LTO. De boerenorganisatie meent dat ook de Britse consument “opgelucht adem kan halen”. Die houden dankzij de open grenzen “toegang tot gezond en vers voedsel en bloemen, planten en bomen van Nederlandse bodem”.
Volgens LTO blijven er alsnog logistieke en administratieve obstakels en de organisatie vindt het spannend hoe het er direct na Nieuwjaar uitziet aan de Britse grens. “Een vracht kip, tomaten of tulpen kan niet een paar dagen aan de grens wachten vanwege gedoe met douaneformulieren, vertraagde keuringen of andere problemen.”
De Nederlandse landbouwsector exporteerde vorig jaar voor 8,7 miljard euro naar het Verenigd Koninkrijk. LTO gaat nu nader bestuderen wat de precieze gevolgen voor die handelsstroom zijn van de afspraken die zijn gemaakt in het akkoord.
Ook telers en exporteurs van groenten en fruit zijn blij met de deal, maar kunnen zonder nauwkeurige bestudering van de afspraken niet meteen zeggen wat de consequenties zijn. Het vermijden van invoerheffingen en -quota is positief, vindt belangenorganisatie GroentenFruithuis. Maar voor vervoerders van versproducten is een soepele grensovergang ook van belang, en de brexit heeft door douaneformaliteiten wel degelijk invloed op het handelsproces.
Transportsector
De brexitdeal schept duidelijkheid over de toekomstige handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, maar verandert weinig aan de toekomstige situatie voor de transportsector. Die zal namelijk hoe dan ook te maken krijgen met douaneformaliteiten en controles op in- en uitgaande goederen, stelt voorzitter Elisabeth Post van Transport en Logistiek Nederland (TLN). De organisatie gaat het akkoord goed bestuderen om de gevolgen van de afspraken voor de transportsector in beeld te brengen.
Transportbedrijven kunnen nu niet achteroverleunen, aldus Post. Als ze dat nog niet gedaan hebben, moeten ze de tijd die resteert tot 1 januari gebruiken om zich voor te bereiden op de brexit. Ook moeten ze binnen de eigen keten navragen of zakenpartners klaar zijn. ,,Uiteindelijk is de keten niet sterker dan de zwakste schakel: als één partij zich niet heeft voorbereid, kom je met de vrachtwagen niet langs de douane en mis je alsnog letterlijk de boot.”
Haven Rotterdam
Het Havenbedrijf Rotterdam laat weten dat het ‘goed is dat er nu eindelijk meer duidelijkheid is’. Het betekent volgens de beheerder van de grootste haven van Europa niet dat bedrijven zich niet meer moeten voorbereiden. Ondanks het akkoord gelden vanaf 1 januari 2021 douaneformaliteiten voor het goederenverkeer met het Verenigd Koninkrijk na Brexit. In het havengebied zijn extra parkeerterreinen aangelegd om te voorkomen dat opstoppingen ontstaan door de extra formaliteiten bij de terminals
Technologische industrie
De gevolgen van de brexit voor de technologische industrie zijn iets minder erg geworden door de handelsdeal, maar nog altijd enorm. Dat zegt branchevereniging FME die daarvoor vooral wijst op de toegenomen douaneformaliteiten. Ook zullen de regels in het Verenigd Koninkrijk af gaan wijken van die in de Europese Unie en zijn nieuwe vergunningen nodig.
De positieve zaken uit het handelsakkoord zijn volgens FME afspraken over het vrije verkeer van goederen, waarmee importheffingen zijn voorkomen, en over een gelijk speelveld. Daarmee wordt voorkomen dat Britse bedrijven plotseling heel veel staatssteun krijgen of aan veel minder strenge regels hoeven te voldoen zodat ze daarna oneerlijk kunnen concurreren in Europa. Op de langere termijn zal een economische neergang in het Verenigd Koninkrijk zorgen voor minder vraag, verwacht FME-voorzitter Ineke Dezentjé. “Bedrijven in onze sector handelen vaak in kapitaalgoederen, waarop het eerst bezuinigd zal worden.”
FME wil dat er een periode van coulance komt waarin bedrijven niet meteen gestraft worden als alle formaliteiten nog niet direct volledig duidelijk zijn. “De ‘devil is namelijk in the details’. Door de razendsnelle onderhandelingen en de korte tijd die er nog is voor Europarlementariërs om de teksten te controleren en het verdrag te ratificeren, is de kans groot dat er na verloop van tijd nieuwe apen uit de mouw komen.’’
Werkgeversorganisaties
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn blij dat er een deal is maar waarschuwen wel dat de gevolgen van de brexit vanaf januari direct voelbaar zijn voor ondernemers. Om voor een gelijk speelveld te zorgen, gelden er straks strengere eisen dan bij andere vrijhandelsakkoorden van de EU. Een belangrijke vereiste, aldus VNO-NCW en MKB-Nederland. “Toch moeten we ons niet rijk rekenen. Scheiden doet lijden. Zo is het voor de visserij een hard gelag dat zij hebben moeten inleveren, al waren de gevolgen van een no-deal nog vele malen groter geweest. Hoe dan ook: vanaf 1 januari zal handel met het Verenigd Koninkrijk een stuk moeilijker worden, met extra kosten aan de grens. De werkelijke kosten van de brexit zullen volgend jaar duidelijk worden.”
De organisaties gebruiken de komende dagen om de precieze effecten van het akkoord te bestuderen en staan in nauw contact met hun leden om de situatie te bespreken. “Het Verenigd Koninkrijk blijft ook na de brexit een zeer belangrijke handelspartner voor Nederland. VNO-NCW en MKB-Nederland zullen daarom vanaf dag één aan de slag gaan om ondernemers zo goed mogelijk voor te bereiden op de nieuwe situatie.”
NU 24.12.2020 Premier Mark Rutte reageerde donderdag verheugd op het nieuws dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een deal hebben gesloten. “Dat is van groot belang voor ons allemaal”, zei Rutte. Ook buitenlandminister Stef Blok vindt het positief dat er een akkoord is. Belangenvereniging voor kottervissers VisNed is minder enthousiast.
Rutte meldt op Twitter dat hij de inhoud van het akkoord goed gaat bestuderen. Tevens geeft hij complimenten aan EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.
Blok laat weten de conceptteksten nauwkeurig te gaan bestuderen. Hierbij zal volgens hem speciale aandacht uitgaan naar onder meer “de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren”. Visserij was een belangrijk twistpunt tijdens de onderhandelingen. Hoe de nieuwe afspraken er precies uitzien, is nog niet duidelijk.
De buitenlandminister wijst erop dat Nederland, de andere lidstaten van de EU en het Europees Parlement “zeer beperkt” de tijd hebben om nog naar de concepttekst te kijken. Per 1 januari 2021 gelden namelijk al de nieuwe regels in de relatie met het VK.
Vertraging door afspraken over visserij
Donderdag is tot het allerlaatste moment nog onderhandeld, waarbij vooral visserij onderwerp van gesprek was. Het VK wil namelijk vanaf volgend jaar als soevereine natie gezien worden en daarbij hoort volgens het land meer zeggenschap over hun eigen wateren.
Nederland is net als andere Europese landen juist afhankelijk van deze wateren. Blok wijst er daarom op dat hij goed wil kijken naar dit onderdeel in de Brexit-deal.
Volgens Von der Leyen is de EU erin geslaagd voor 5,5 jaar aan afspraken over de visserij te maken. Die afspraken zouden moeten zorgen voor een overgangsperiode naar de uiteindelijk volledige controle van de Britten over de wateren, zo heeft de Britse premier Boris Johnson uitgelegd.
Vissers zijn niet gelukkig met de deal
De Nederlandse kottervissers zijn opgelucht dat er een Brexit-deal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar ze zijn zeker niet blij met de gesloten deal. Dat zegt directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van die vissers vertegenwoordigt. “De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal.”
Als toelatingsprijs voor Europese vissers in de Britse wateren krijgen de Britse vissers een deel van de Europese visquota toegekend, legt Visser uit. “Ze krijgen elk jaar 1.000 ton tong, wat schol en kabeljauw, maar ook veel haring en makreel. Dat is heel veel geld dat definitief weg is.”
Visser denkt dat de gevolgen van het Britse vertrek ook op een andere manier nog jaren te voelen zijn. “Er mag minder vis gevangen worden in het Kanaal, waar Nederlandse en Franse vissers nu beiden vissen. Dat zal de spanningen doen oplopen.”
Havenbedrijf Rotterdam is blij dat er een akkoord is, maar meldt ook dat bedrijven zich nog altijd moeten voorbereiden. Ondanks het akkoord gelden vanaf 1 januari 2021 douaneformaliteiten voor het goederenverkeer met het VK.
Het havenbedrijf werkt al ruim twee jaar samen met bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, douane en transporteurs om het goederenvervoer zo soepel mogelijk te laten verlopen en de kans op verkeershinder door opstoppingen te minimaliseren.
Zo is er een verplicht digitaal aanmeldsysteem en voor de vrachtauto’s zijn in de buurt tijdelijke parkeerplaatsen beschikbaar. Maar bedrijven zullen moeten wennen aan de nieuwe praktijksituatie, zegt het bedrijf. “Ondanks alle voorbereidingen en voorzorgsmaatregelen bestaat de kans dat het logistieke proces in de eerste dagen van het nieuwe jaar minder soepel verloopt dan normaal.”
Ook transporteursvereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) zegt dat er voor de logistieke sector weinig verandert. Die zal namelijk hoe dan ook te maken krijgen met douaneformaliteiten en controles op in- en uitgaande goederen, stelt voorzitter Elisabeth Post. Volgens haar moeten transportbedrijven de tijd die resteert tot 1 januari gebruiken om zich voor te bereiden, als ze dat nog niet gedaan hebben.
Telegraaf 24.12.2020 Premier Mark Rutte is blij dat er „een akkoord bereikt is over een nieuw partnerschap tussen de EU en het VK”, zo laat hij weten op Twitter.
„Dat is van groot belang voor ons allemaal. We gaan het nu goed bestuderen. Mijn complimenten voor het onverzettelijke werk van Michel Barnier en Ursula von der Leyen.”
Minister Blok (Buitenlandse Zaken) is zeer te spreken over de Brexit-deal die na jaren steggelen is bereikt met het Verenigd Koninkrijk. Nederland en de andere Europese lidstaten zullen de concepttekst nu ’nauwkeurig gaan bestuderen’, laat de minister weten.
„Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord”, aldus Blok.
De visserij vormde de laatste maanden het grote struikelblok. Onder de donderdag bereikte deal mogen vissers uit onder andere Nederland naar verluidt 25 procent minder in Britse wateren vangen. Het VK hield lang vast aan een norm van 35 procent, maar bond uiteindelijk in. Ook is er een transitieperiode afgesproken van 5,5 jaar, waar de Britten aanvankelijk lang vasthielden aan drie jaar en de EU tien jaar wilde.
Voordat er in Brussel een besluit wordt genomen, komt het kabinet eerst met een eerste evaluatie van het conceptakkoord. Dat wordt naar de Tweede Kamer gestuurd voor debat.
Blok roept ondernemers nogmaals op de nieuwe regels over handel met de Britten goed te bestuderen. Die gaan per 1 januari in: „Het is daarom van belang dat iedereen zich hier zo goed mogelijk op voorbereidt.”
AD 24.12.2020 Premier Mark Rutte reageert opgetogen op het nieuws dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een brexitdeal hebben gesloten. ,,Uitstekend nieuws dat na moeilijke onderhandelingen een akkoord is bereikt over een nieuw partnerschap’’, laat hij weten.
De deal is ‘van groot belang voor ons allemaal’, aldus Rutte. ,,We gaan het nu goed bestuderen.’’ Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) noemt de brexitdeal ‘een mijlpaal’. Over de inhoud laat het Nederlandse kabinet zich nog niet uit. Het akkoord dat donderdagmiddag werd aangekondigd moet nog worden gelezen.
,,Ik wil EU-hoofdonderhandelaar Barnier, voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen en hun teams bedanken voor hun onvermoeibare inzet’’, laat Blok weten. Hij en Rutte gaan de teksten nu ‘nauwkeurig’ bestuderen.
Dit is ook belangrijk nieuws voor ondernemers, aldus Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel.
Blok: ,,Nederland zal deze toetsen aan de Nederlandse belangen. Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.’’ Het kabinet zal zo snel mogelijk een oordeel over het akkoord aan de Tweede Kamer sturen, zo meldt Blok.
De minister benadrukt dat de tijd dringt. ,,Per 1 januari 2021 gaan sowieso nieuwe regels gelden in de relatie met het Verenigd Koninkrijk. Dit gaan ook ondernemers en burgers merken. Het is daarom van belang dat iedereen zich hier zo goed mogelijk op voorbereidt.’’
Ook minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel) is ‘blij dat er een brexitdeal is’. ,,Dat geeft duidelijkheid over de weg vooruit tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Dit is ook belangrijk nieuws voor ondernemers.’’
Honderden pagina’s
PvdA-Europarlementariër Kati Piri zegt ‘opgelucht’ te zijn dat er op het allerlaatste moment een akkoord is bereikt. Maar of het een goed akkoord is, kan ze nog niet zeggen. ,,Het Europees Parlement staat klaar om details van honderden pagina’s wetteksten te bestuderen vóór goedkeuring.’’
Ook CDA-Europarlementariër Esther de Lange zegt ‘grondig’ te gaan kijken naar het akkoord. ,,Voor het CDA staan een gelijk speelveld, het beschermen van de interne markt en een werkbare oplossing voor de visserij voorop.’’
,,Nu is het Europees Parlement aan zet’’, zegt ook Europarlementariër Liesje Schreinemacher van de VVD. ,,Waar we de tijdens de onderhandelingen voortdurend op hebben ingezet, wil ik nu terugzien in het akkoord. De bescherming van onze interne markt is daarbij een van de belangrijkste prioriteiten, naast goede afspraken over visrechten. Wij gaan hier zo snel mogelijk mee aan de slag.’’
,,Het Europees Parlement zal er zo snel mogelijk over stemmen”, aldus CDA’er De Lange. ,,Het werd afgelopen week met het verbieden van reizen uit het Verenigd Koninkrijk nogmaals pijnlijk duidelijk tot wat voor doemscenario’s een no-deal had kunnen leiden. Nu wordt een onnodige chaos aan de grens voorkomen. Het is daarom goed dat de deal al voorlopig ingaat.’’
MSN 24.12.2020 Premier Mark Rutte is blij dat de EU en het Verenigd Koninkrijk een akkoord hebben bereikt over een handelsakkoord voor na de brexit. Hij complimenteert EU-onderhandelaar Michel Barnier en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen “voor het onverzettelijke werk”.
“Uitstekend nieuws”, laat Rutte op Twitter weten. Hij noemt het akkoord “van groot belang voor ons allemaal. We gaan het nu goed bestuderen”.
MSN 24.12.2020 Premier Mark Rutte is blij dat er „een akkoord bereikt is over een nieuw partnerschap tussen de EU en het VK”, zo laat hij weten op Twitter.
„Dat is van groot belang voor ons allemaal. We gaan het nu goed bestuderen. Mijn complimenten voor het onverzettelijke werk van Michel Barnier en Ursula von der Leyen.”
Minister Blok (Buitenlandse Zaken) is zeer te spreken over de Brexit-deal die na jaren steggelen is bereikt met het Verenigd Koninkrijk. Nederland en de andere Europese lidstaten zullen de concepttekst nu ’nauwkeurig gaan bestuderen’, laat de minister weten.
„Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord”, aldus Blok.
De visserij vormde de laatste maanden het grote struikelblok. Onder de donderdag bereikte deal mogen vissers uit onder andere Nederland naar verluidt 25 procent minder in Britse wateren vangen. Het VK hield lang vast aan een norm van 35 procent, maar bond uiteindelijk in. Ook is er een transitieperiode afgesproken van 5,5 jaar, waar de Britten aanvankelijk lang vasthielden aan drie jaar en de EU tien jaar wilde.
Voordat er in Brussel een besluit wordt genomen, komt het kabinet eerst met een eerste evaluatie van het conceptakkoord. Dat wordt naar de Tweede Kamer gestuurd voor debat.
Blok roept ondernemers nogmaals op de nieuwe regels over handel met de Britten goed te bestuderen. Die gaan per 1 januari in: „Het is daarom van belang dat iedereen zich hier zo goed mogelijk op voorbereidt.”
MSN 24.12.2020 Premier Mark Rutte reageerde donderdag verheugd op het nieuws dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een deal hebben gesloten. “Dat is van groot belang voor ons allemaal”, zei Rutte. Ook buitenlandminister Stef Blok vindt het positief dat er een akkoord is. Belangenvereniging voor kottervissers VisNed is minder enthousiast.
Rutte meldt op Twitter dat hij de inhoud van het akkoord goed gaat bestuderen. Tevens geeft hij complimenten aan EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.
Blok laat weten de conceptteksten nauwkeurig te gaan bestuderen. Hierbij zal volgens hem speciale aandacht uitgaan naar onder meer “de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren”. Visserij was een belangrijk twistpunt tijdens de onderhandelingen. Hoe de nieuwe afspraken er precies uitzien, is nog niet duidelijk.
De buitenlandminister wijst erop dat Nederland, de andere lidstaten van de EU en het Europees Parlement “zeer beperkt” de tijd hebben om nog naar de concepttekst te kijken. Per 1 januari 2021 gelden namelijk al de nieuwe regels in de relatie met het VK.
Vertraging door afspraken over visserij
Donderdag is tot het allerlaatste moment nog onderhandeld, waarbij vooral visserij onderwerp van gesprek was. Het VK wil namelijk vanaf volgend jaar als soevereine natie gezien worden en daarbij hoort volgens het land meer zeggenschap over hun eigen wateren.
Nederland is net als andere Europese landen juist afhankelijk van deze wateren. Blok wijst er daarom op dat hij goed wil kijken naar dit onderdeel in de Brexit-deal.
Volgens Von der Leyen is de EU erin geslaagd voor 5,5 jaar aan afspraken over de visserij te maken. Die afspraken zouden moeten zorgen voor een overgangsperiode naar de uiteindelijk volledige controle van de Britten over de wateren, zo heeft de Britse premier Boris Johnson uitgelegd.
Vissers zijn niet gelukkig met de deal
De Nederlandse kottervissers zijn opgelucht dat er een Brexit-deal is en dat ze toegang houden tot de Britse wateren, maar ze zijn zeker niet blij met de gesloten deal. Dat zegt directeur Pim Visser van VisNed, dat de belangen van die vissers vertegenwoordigt. “De visserij betaalt een hoge prijs voor deze deal.”
Als toelatingsprijs voor Europese vissers in de Britse wateren krijgen de Britse vissers een deel van de Europese visquota toegekend, legt Visser uit. “Ze krijgen elk jaar 1.000 ton tong, wat schol en kabeljauw, maar ook veel haring en makreel. Dat is heel veel geld dat definitief weg is.”
Visser denkt dat de gevolgen van het Britse vertrek ook op een andere manier nog jaren te voelen zijn. “Er mag minder vis gevangen worden in het Kanaal, waar Nederlandse en Franse vissers nu beiden vissen. Dat zal de spanningen doen oplopen.”
Havenbedrijf Rotterdam is blij dat er een akkoord is, maar meldt ook dat bedrijven zich nog altijd moeten voorbereiden. Ondanks het akkoord gelden vanaf 1 januari 2021 douaneformaliteiten voor het goederenverkeer met het Verenigd Koninkrijk.
Het Havenbedrijf werkt al ruim twee jaar samen met bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, douane en transporteurs om het goederenvervoer zo soepel mogelijk te laten verlopen en de kans op verkeershinder door opstoppingen te minimaliseren.
Zo is er een verplicht digitaal aanmeldsysteem en voor de vrachtauto’s zijn in de buurt tijdelijke parkeerplaatsen beschikbaar. Maar bedrijven zullen moeten wennen aan de nieuwe praktijksituatie, zegt het Havenbedrijf. “Ondanks alle voorbereidingen en voorzorgsmaatregelen bestaat de kans dat het logistieke proces in de eerste dagen van het nieuwe jaar minder soepel verloopt dan normaal.”
Ook transporteursvereniging TLN zegt dat er weinig verandert voor de logistieke sector. Die zal namelijk hoe dan ook te maken krijgen met douaneformaliteiten en controles op in- en uitgaande goederen, stelt voorzitter Elisabeth Post. Volgens haar moeten transportbedrijven de tijd die resteert tot 1 januari gebruiken om zich voor te bereiden, als ze dat nog niet gedaan hebben.
MSN 24.12.2020 Een mijlpaal. Zo omschrijft minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) het brexit-akkoord dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk overeen zijn gekomen. Over de inhoud laat de bewindsman zich nog niet uit, het akkoord dat donderdagmiddag werd aangekondigd moet nog worden bestudeerd.
“Ik wil EU hoofdonderhandelaar Barnier, Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen en hun teams bedanken voor hun onvermoeibare inzet”, laat Blok weten. Zaak is nu om de teksten “nauwkeurig” te bestuderen.
“Nederland zal deze toetsen aan de Nederlandse belangen. Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.” Het kabinet zal zo snel mogelijk een oordeel over het akkoord aan de Tweede Kamer sturen.
Blok benadrukt dat de tijd dringt. “Per 1 januari 2021 gaan sowieso nieuwe regels gelden in de relatie met het VK. Dit gaan ook ondernemers en burgers merken. Het is daarom van belang dat iedereen zich hier zo goed mogelijk op voorbereidt.”
AD 24.12.2020 Het is vandaag 1645 dagen geleden dat de Britten stemden voor een vertrek uit de Europese Unie. Bastiaan van Apeldoorn, hoogleraar Mondiale politieke economie en geopolitiek aan de Vrije Universiteit én senator voor de SP, blikt terug op de roerige onderhandelingsperiode. ,,Misschien had de EU iets flexibeler moeten zijn.”
Wat heeft u zien gebeuren sinds het referendum van 2016?
,,Dat heeft echt gezorgd voor een schokgolf. Niet alleen in Europa, maar ook internationaal. Het was een totaal onverwachte klap voor het systeem, een crisismoment. De brexit heeft laten zien dat de Europese integratie niet onomkeerbaar is. En het tekent ook de kracht van het populisme en het nationalisme in deze geglobaliseerde wereld. De EU is in feite een langjarig experiment met globalisering op een regionale schaal. Daar zitten dus grenzen aan. Het Britse vertrek uit de unie heeft veel elites aan het denken gezet.”
Is de EU erdoor veranderd?
,,Het heeft in elk geval gezorgd voor een nieuw moment van analyse. Waar staan we? Waar willen we naartoe? Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk is natuurlijk een gevoelig verlies. Het is de grootste militaire macht van Europa. De brexit biedt tegelijkertijd nieuwe kansen voor Duitsland en Frankrijk. Hun rol is nu nog groter geworden.”
Kun je zeggen dat de brexit de eenheid in de EU heeft vergroot?
,,Jazeker. De lidstaten zijn er vanaf 2016 tot nu in geslaagd één front in de onderhandelingen te vormen. Ze zijn er sterker uitgekomen door als een eenheid te opereren. Maar we moeten het ook weer niet overdrijven. Er zijn genoeg andere crises waarbij de eenheid soms ver te zoeken is. Kijk naar corona, of de discussie rond de rechtsstaat, de relatie met China, de tegenstellingen tussen oost en west, en noord en zuid.”
Wat kan de EU leren van de brexit?
,,Dat dit drama te voorkomen was geweest. De houding van de EU ten opzichte van David Cameron (de Britse premier die meer onafhankelijkheid binnen de unie wilde en in 2016 het referendum uitschreef) was veel te rigide. Hoe onredelijk waren zijn eisen eigenlijk? De EU wil per se als één geheel opereren en geen enkele uitzondering maken wat haar vier vrijheden betreft: vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal.
Maar misschien zou je dat wel moeten doen. Aan de ene kant begrijp ik het wel, want de interne markt heeft veel welvaart gebracht. Maar waarom zou je niet wat meer ruimte geven aan de diversiteit van de lidstaten? Natuurlijk moeten er bepaalde basisregels zijn, maar met wat meer flexibiliteit was de brexit mogelijk niet gebeurd. Misschien vonden de Britten het in principe wel prima in de EU, maar niet op deze manier. Dat gevoel leeft natuurlijk wel in meer landen. In Nederland en Frankrijk werd in 2005 in een referendum de Europese Grondwet afgewezen.”
De Britten willen de controle terug, zeggen ze. Gaat ze dat lukken?
,,Nee, dat is een illusie. Voor complete controle zou je een soort Noord-Korea moeten worden en dat lijkt me niet verstandig. We hebben nu eenmaal te maken met Europese integratie. Landen zijn wederzijds afhankelijk van elkaar. We hebben elkaar nodig. De Britten proberen nu bijvoorbeeld met zoveel mogelijk landen individueel handelsafspraken te maken. Ik ben niet altijd van dat soort deals, maar je bent echt beter af als blok dan in je eentje.
Sommigen in het VK zijn er nog steeds niet overheen dat ze geen wereldrijk meer zijn waarin de zon nooit ondergaat. ‘Wij zijn het VK en wij moeten soeverein zijn.’ Dat is een kwestie van arrogantie, ja. In feite is het allang een neergaande macht. Bovendien kun je ook in de EU blijven en toch een grote speler zijn. Kijk maar naar Duitsland en Frankrijk. Ik denk dat de Britten buiten de EU eerder zwakker komen te staan.”
Wat heeft u het meest verbaasd?
,,Nou, in de eerste plaats het gedrag van de Britse regering. Premier David Cameron had om te beginnen het referendum helemaal niet hoeven uitschrijven, maar hij deed het toch. Hij wist zeker dat de Britten in de EU wilden blijven, maar dat was dus niet zo. Daarna kwam de tragische Theresa May, die een paar keer hard onderuitging in het parlement. En nu zit er Boris Johnson. Die is vooral een incompetent figuur gebleken.
Maar er is ook nog iets anders. Twee jaar geleden ging ik als lid van de Eerste Kamer op werkbezoek in het Verenigd Koninkrijk. Wat me opviel was dat iedereen, zowel de regeringspartij als de oppositie, echt supervriendelijk en beleefd was. Maar er was totaal geen belangstelling voor onze kant van het verhaal. ‘Wat betekent de brexit nou voor jullie?’ Die vraag is geen enkele keer gesteld. Dat is misschien wel karakteristiek. Ze zijn heel erg met zichzelf bezig.”
Worden de Britten de verliezers van de brexit?
,,Ik denk dat iedereen moet bloeden, en dan met name het bedrijfsleven. Maar de verliezen zijn vooral voor het VK. Volgens schattingen gaat de schade meerdere procenten van het Bruto Nationaal Product bedragen. Dat is niet te onderschatten, al vinden sommige brexiteers die prijs de moeite waard. De grootste tragiek is dat de mensen die voor de brexit stemden, de laag opgeleide en minder verdienende Britten, zeker niet tot de winnaars gaan behoren.”
AD 24.12.2020 De kogel is dan toch door de kerk: vier jaar nadat de Britten in een referendum besloten de Europese Unie te verlaten is het zover. Vandaag werden de laatste plooien gladgestreken van de scheidingsvoorwaarden die de Britten ‘de controle terug moeten geven’ over hun eigen zaken, zoals de slogan van de brexiteers luidde.
De symboliek was duidelijk. Boris Johnson maakte het historische moment bekend tussen Union Jacks, Britse vlaggen. Geen Europese vlaggen meer. In de uitleg van Boris Johnson heeft hij het beste van twee werelden uit de onderhandelingen gesleept: de Britten hebben hun dierbare controle en soevereiniteit terug én ze hebben toegang gehouden tot de Europese markt, zonder tarieven en quota’s. Sommige Tabloids vierden dat al als een kerstcadeau van kerstman Johnson.
De optimistische draai die de Britse premier aan het historische akkoord geeft is begrijpelijk. Veel Britten zullen opgelucht zijn al was het alleen maar omdat het nu over andere zaken kan gaan dan brexit. Op zijn persconferentie moest Johnson erkennen dat de weg niet zonder hobbels zal zijn en er wél tarieven kunnen komen mochten de Britten zich niet houden aan afspraken over eerlijke concurrentie.
Er zullen nog veel vragen worden gesteld over de uitwerking van de brexit, de kwestie die het land als nooit tevoren verdeelde. De Schotten bijvoorbeeld zijn helemaal niet blij met een brexit en zinnen op hun beurt op een exit uit het Verenigd Koningrijk. Voor de Engelsen wordt de grote vraag hoeveel beter de eilandeconomie uiteindelijk zal worden van een brexit?
Johnson belooft welvaart waar ook de EU beter van kan worden. Het antwoord kan pas de komende jaren worden gegeven maar weinig analisten voorspellen dat vanaf 1 januari meteen de zon gaat schijnen boven de Britse eilanden. Er worden eerder wat moeilijke jaren van aanpassing aan de nieuwe status voorspeld.
Het nu gesloten akkoord omvat zo’n 2000 pagina’s. Politici van alle partijen en juristen zullen de teksten nu gaan spellen. Daarna zullen mogelijke tegenvallers toch moeten worden uitgelegd aan de Britten, die vooral voorspoed is beloofd als Londen zijn eigen zaakjes gaat regelen. Daarbij blijft er een harde kern brexiteers actief binnen de Conservatieve Partij die nog steeds helemáál wil breken met de Europese Unie.
Dat Johnson hoe dan ook kritiek gaat krijgen staat vast: het het land blijft intens verdeeld over de kwestie. De zwaar aangezette Britse soevereiniteit in de eigen, Britse, territoriale wateren, is belangrijk voor de premier.
Wie zijn producten in de EU wil verkopen moet zich houden aan Europese regels, dus ook de Britten, aldus Ursula von der Leyen, EU-voorzitter.
Gisteren zouden juist daarover nog de laatste hobbels worden genomen. Aanvankelijk eisten de Britse onderhandelaars dat 80 procent van de waarde van vis gevangen door niet-Britse vissers zou worden overgemaakt naar Londen. De EU wilde niet verder gaan dan 25 procent. Feit is dat de Britten flink hebben moeten toegeven. De afdracht zou nu inderdaad 25 procent zijn, wat slecht gaat vallen bij Britse vissers.
Maar die zwaar bevochten soevereiniteit over de Britse wateren en visgronden verandert weinig aan een blijvende Britse afhankelijkheid van veel Europese regels voor de export naar het vaste land. Om de verhoudingen aan te geven: de Britse onderhandelingstriomf over de visserijrechten gaat om circa dertig procent van ongeveer 650 miljoen euro, de waarde van de totale handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese unie zit rond de 500 miljard euro en daar waren het toch vooral de Britten die water bij de wijn moesten doen.
Wie zijn producten in de EU wil verkopen moet zich houden aan Europese regels, dus ook de Britten, benadrukte EU-voorzitter Ursula von der Leyen. De droom van hardline-brexiteers om aan de rand van de EU een soort handelsparadijsje en vrijhaven voor de wereldhandel als het bedrijfsvriendelijke Singapore te runnen, gaat niet uitkomen.
Of de Britten buiten de EU zo’n positie kunnen opbouwen is de vraag. De komende jaren zal steeds weer over onderdelen van de afspraken moeten worden onderhandeld. ‘Brexit never quite goes away ever’, aldus een commentator op Sky News. De Britten zitten nog wel even vast aan de EU als ze daarmee zaken willen blijven doen.
Johnson zei dat hij nu alle prioriteit kan geven aan het bestrijden van de pandemie. Het laatste duwtje dat de premier, volgens ingewijden, zou hebben aangezet toch maar niet in te zetten op een harde brexit was de laatste dagen uitgebreid te zien op de Britse televisie. Duizenden vrachtwagens die nog altijd vaststaan in Dover. Woordvoerders van winkelketens die zich zorgen maken over de bevoorrading. Niet vanwege brexit maar vanwege Covid-19.
Veel Britse ondernemers – die veelal conservatief stemmen- zijn geschrokken van de kwetsbaarheid van het eiland. Als dit een voorproefje was van wat het land riskeerde met een harde brexit en de dan geldende basisregels van de Wereldhandelsorganisatie (ongunstige invoertarieven aan de grens) dan was dat niet het ideale plaatje dat door een aantal Conservatieve kopstukken was geschilderd. Dus kon premier Johnson maar beter water bij de wijn doen. Het gaat immers ook om zijn eigen hachje.
Aftimmeren
Hoe nu verder? De knoop is doorgehakt maar de zaak moet nog juridisch worden afgetimmerd en daarna beklonken in de diverse parlementen. Van het Europarlement tot het Lagerhuis tot de parlementen in de 27 lidstaten. Uiteindelijk zal dat wel gebeuren, denken waarnemers. Niemand was echt gebaat bij een harde brexit, de door een nieuwe variant van het coronavirus zwaar getroffen Britten het minst.
MSN 24.12.2020 Het Britse pond heeft donderdag de wind in de zeilen dankzij de Brexit-deal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. De Britse munt wordt 0,4% duurder tegenover de euro. Het pond wint ook terrein op de Amerikaanse dollar.
Met een Brexit-deal is de vrees voor een turbulent vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie aan het begin van het nieuwe jaar weggenomen. De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met de unie.
RTL 24.12.2020 Er leek geen eind aan te komen, maar ruim vierenhalf jaar na het referendum waarin de Britten besloten dat zij uit de Europese Unie wilden, is er een deal over hoe de twee nu verdergaan. Dat betekent dat een no-dealscenario op het nippertje is voorkomen.
Door de deal gelden vanaf 1 januari nieuw afgesproken regels over handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Dat betekent een zogenoemde ‘zachte’ brexit.
Veel details zijn nog niet bekend, maar zo’n handelsverdrag betekent in ieder geval dat er (bijna) geen importheffingen over en weer geheven worden.
Het alternatief, geen handelsakkoord, had gezorgd voor controles bij de grens, extra papierwerk en daarmee hogere kosten om handel te drijven.
Op de valreep
Daarmee komt op de valreep een eind aan jaren vol bekvechten en voortslepende onderhandelingen. Hoe kon het toch zo lang duren? Een terugblik in drie stappen.
Dat het Verenigd Koninkrijk echt uit de EU zou stappen, geloofde lange tijd niemand. Want hoewel de Britten al tientallen jaren bekend stonden als buitenbeentje in Europa was een vertrek nooit aan de orde. Dat veranderde plots toen David Cameron, toenmalig premier, op 23 januari 2013 een beruchte toespraak gaf.
In deze toespraak beloofde Cameron dat er een referendum zou komen over het (ook binnen zijn eigen partij omstreden) Britse lidmaatschap van de EU, als hij zelf in 2015 maar zou worden herkozen als premier. Niet wetende dat brexit ook zijn eigen ondergang zou betekenen.
Want dat referendum kwam er. Cameron werd herkozen en op 23 juni 2016 gingen de Britten naar de stembus. Nog steeds was de algehele verwachting: dat referendum haalt het nooit. Maar een krappe meerderheid bleek vóór, en in de vroege uurtjes van 24 juni 2016 sprak BBC-presentator David Dimbleby de legendarische woorden: “We’re Out” (We zijn weg).
Nog diezelfde ochtend stapte Cameron, zelf uitgesproken tegenstander van de brexit, op als premier.
Stap 2: Het bekvechten
Een lange en onzekere periode vol geruzie brak aan. Want een volksstemming houden met slechts twee opties – blijven of vertrekken – is één ding, daadwerkelijk vertrekken uit een statenverband waar je al sinds 1973 in zit, is een tweede.
Er lag geen enkel draaiboek klaar. Toen de Britten op 29 maart 2017 de procedure voor hun vertrek uit de EU in gang zetten, was het VK zelfs de eerste lidstaat ooit die dat deed.
Maar het grootste probleem bleek wel de verdeeldheid in het land zelf. Zo stemden de ouderen overwegend voor een vertrek, en de meeste jongeren juist tegen. Ook werden de verschillen tussen Engeland (meerderheid anti-EU) en Schotland (alle kiesdistricten pro-EU) nog eens pijnlijk blootgelegd.
Dat gold ook zeker voor het traditionele debat tussen de linkse, sociaaldemocratische kiezers (van de Labour Party) en de rechtse, meer conservatieve kiezers (Conservative Party).
En zelfs binnen de twee grootste partijen van het land waren er ellenlange discussies over welke relatie het VK na de brexit zou moeten onderhouden met de EU. Vandaag is daar dus meer duidelijk over geworden.
Na verschillende concept- en tussenakkoorden die soms onverbiddelijk werden weggestemd – het kostte Camerons opvolger Theresa May in juni 2019 de kop – was op 17 oktober 2019 de kogel door de kerk. Het VK en de 27 EU-landen waren het eindelijk met elkaar eens over de uittreding, al was dat op hoofdlijnen. Desondanks konden de Britten op 31 januari 2020 middernacht definitief uittreden.
Voor burgers en bedrijven veranderde in feite niets. Er was namelijk een overgangsperiode tot eind dit jaar afgesproken. In de tussentijd bleven alle EU-regels en wetten gewoon gelden. Dat was bedoeld ter voorbereiding op de nieuwe voorwaarden, waarover dus nog onderhandeld moest worden.
Ook dat duurde natuurlijk weer lang. Terwijl het coronavirus in rap tempo om zich heen sloeg, werd noodgedwongen per videoverbinding onderhandeld. Maandenlang konden beide partijen maar geen deal sluiten over grote twistpunten zoals wie waar mag vissen, de grens tussen Ierland (EU) en Noord-Ierland (onderdeel van het VK) en welke vormen van staatssteun straks geoorloofd zijn om de concurrentie tussen bedrijven eerlijk te houden.
Die sluimerende onzekerheid betekende slecht nieuws voor belangrijke handelspartners van de Britten, zoals Nederland. Afgelopen maand bleek dat ons land, bij welk akkoord dan ook, miljarden euro’s misloopt door langere wachtrijen aan de grens, papieren rompslomp en het verlies van banen.
Bovendien was volledig onduidelijk wat zou gebeuren als een van de twee zich vanaf 2021 niet aan de afgesproken regels houdt. Nu ook dat is afgetimmerd, is het VK op papier volledig uitgetreden. Maar als je kijkt naar alle economische en militaire banden (in de NAVO), zal het nooit echt los komen van de EU.
MSN 24.12.2020 Na 4,5 jaar ruziemaken, onderhandelen en politieke spelletjes is er donderdag eindelijk een Brexit-akkoord gesloten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Wat begon met een referendum, draaide uit op een boeiend politiek drama waar geen eind aan leek te komen. Een overzicht van 4,5 jaar Brexit-perikelen.
23 juni 2016: Het Brexit-referendum
Een langgekoesterde wens van anti-EU’er Nigel Farage gaat in vervulling. De Britten mogen stemmen of ze wel of niet in de Europese Unie willen blijven. Een meerderheid van 51,89 procent stemt voor een Brits vertrek. Reden voor de toenmalige premier David Cameron om een maand later zijn functie neer te leggen. Hij wordt opgevolgd door Theresa May.
29 maart 2017: VK doet officieel verzoek tot uittreding
De Britse premier May legt in Brussel een officieel verzoek neer voor een artikel 50-procedure. Daarmee wordt het Britse vertrek uit de Europese Unie in gang gezet, nadat het koninkrijk in 1973 aansloot bij de voorloper van de EU.
13 november 2018: EU en VK sluiten terugtrekkingsakkoord
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk sluiten een overeenkomst voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Hierin staan de voorwaarden voor de terugtrekking. De onderlinge handel is hiermee niet geregeld. Daarover moet nog overeenstemming worden bereikt.
12 maart 2019: Brits parlement stemt plan May weg
May legt een voorstel voor het vertrek uit de EU voor aan het Britse parlement. Dat stemt tegen. Aanvankelijk zou het VK op 29 maart 2019 vertrekken, maar dit wordt uitgesteld naar 12 april 2019. Dit blijkt ook niet haalbaar en de nieuwe vertrekdatum wordt vastgesteld op 31 oktober 2019.
29 oktober 2019: Vertrek wordt voor de derde keer uitgesteld
Twee dagen voor de derde vertrekdatum wordt de Brexit opnieuw uitgesteld. Deze keer naar 31 januari 2020. Ondertussen heeft Theresa May plaatsgemaakt voor een nieuwe premier: Boris Johnson. Op 12 december zijn er verkiezingen in het VK, die worden gewonnen door de Conservatieve Partij van Johnson.
31 januari 2020: VK stapt officieel uit de EU
Eind januari 2020 is het eindelijk zover: de Britten stappen officieel uit de Europese Unie. Wel is afgesproken dat tot eind 2020 de regels voor de onderlinge handel hetzelfde blijven. Voor de handel na eind december moeten beide partijen nog een akkoord zien te sluiten. De eerste onderhandelingsronde hiervoor start op 2 maart. Vrij snel komt er een kink in de kabel. COVID-19 maakt face-to-faceonderhandelen onmogelijk. De gesprekken gaan digitaal verder.
6 september 2020: Johnson wil delen van terugtrekkingsakkoord verwerpen
De Britse regering komt met voorstellen die strijdig zijn met delen van het al eerder afgesloten terugtrekkingsakkoord. De Europese Commissie is boos en dreigt met juridische stappen.
16 oktober 2020: Johnson schort onderhandelingen op
Premier Johnson vindt dat de Brusselse onderhandelaars de gesprekken niet serieus genoeg nemen en schort de onderhandelingen op. Zes dagen later gaan beide partijen toch weer om de tafel zitten. Gedurende de maand november komen diverse keren berichten naar buiten dat een deal dichtbij is. Deze berichten worden afgewisseld met uitspraken dat beide partijen toch nog relatief ver verwijderd zijn van een deal. Vooral over visserij, gelijk speelveld en toezicht kunnen de partijen het maar niet eens worden.
10 december 2020: Brussel komt met noodplan
De Europese Commissie komt met een noodplan, voor het geval er niet op tijd een akkoord wordt gesloten. Dit plan moet zorgen dat het onderlinge vaar- en vliegverkeer kan doorgaan, evenals de visserij. Weliswaar zijn de problemen rond het terugtrekkingsakkoord inmiddels opgelost, maar nog altijd is er geen deal. Dat de tijd begint te dringen, is een understatement. De onderhandelaars hebben nog drie weken.
24 december 2020: Eindelijk een akkoord
Brussel en Londen zijn eruit. Vlak voor Kerst is een akkoord gesloten. De volksvertegenwoordigers van de EU en het VK zijn nu aan zet.
NU 24.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben na lang onderhandelen eindelijk een akkoord gesloten over de toekomstige handelsrelatie. Dat meldt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdag tijdens een persconferentie. Ook de Britse premier Boris Johnson meldt dat er een overeenkomst ligt.
Tot het allerlaatste moment is er onderhandeld en zelfs op de dag van het akkoord ontstond nog vertraging. Met name afspraken over de visserij in Britse wateren vormden een struikelblok. Hierover zijn voor 5,5 jaar afspraken gemaakt in het nieuwe akkoord, meldt Von der Leyen.
Ze noemde de onderhandelingen een “long and winding road” (“een lange en bochtige weg”), maar sprak wel van een “goede deal”. Deze is volgens haar eerlijk, uitgebalanceerd en het is de “juiste en meest verantwoorde keuze voor beide kanten”. De commissievoorzitter zei ook opgelucht te zijn dat er een deal is en dat het Britse vertrek een nieuw begin kan zijn.
“De klok tikt niet langer”, voegde EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier daaraan toe. Ook hij meldt opgelucht te zijn over het akkoord.
De Britse premier Boris Johnson meldt eveneens dat er een deal is gesloten. “Deal is done“, juicht hij op Twitter.
Johnson zei donderdag op een persconferentie dat er goede deal ligt, ter waarde van 660 miljard pond (733 miljard euro), die is te vergelijken met de deal die het land sloot met Canada. De deal met de EU is de grootste die het VK ooit sloot en volgens Johnson zorgt het ervoor dat bedrijven juist meer handel kunnen drijven met de EU.
“We krijgen de controle weer terug over ons lot, kunnen onze standaarden weer zelf bepalen en ook zelf besluiten over hoe we werkgelegenheid stimuleren en hoe we ons landschap koesteren”, aldus de Britse premier.
“Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, een die we altijd hebben gewild”, voegde een woordvoerder van de Britse regering eraan toe. “Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.”
‘Nog weinig bekend over details van deal’
PvdA-Europarlementariër Kati Piri zegt ook opgelucht te zijn, maar waarschuwt tegelijkertijd dat de details van het zeer omvangrijke akkoord nog niet bekend zijn.
Het Europees Parlement moet zich nog buigen over de vraag of de overeenkomst of delen hiervan voorlopig goedgekeurd kunnen worden. Op een later moment zal worden gestemd over het gehele pakket, maar niet voordat alle onderdelen goed zijn bestudeerd, benadrukt Piri, die tevens Brexit-rapporteur van het Europees Parlement is.
“Dit tweeduizend pagina’s tellend document gaat onze toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk op vele niveaus bepalen”, zegt de politica. “Tot dusver hebben we geen enkel woord gezien dat op papier is gezet. Het is dus van belang dat de komende weken alle onderdelen goed worden bestudeerd, voordat het Europees Parlement overgaat tot goedkeuring van het verdrag.”
‘Bescherming van interne markt is prioriteit’
“Nu is het Europees Parlement aan zet”, zegt ook Europarlementariër Liesje Schreinemacher van de VVD. “Waar we tijdens de onderhandelingen voortdurend op hebben ingezet, wil ik nu terugzien in het akkoord. De bescherming van onze interne markt is daarbij een van de belangrijkste prioriteiten, naast goede afspraken over visrechten.”
“Het Europees Parlement zal er zo snel mogelijk over stemmen”, zegt Esther de Lange, die namens het CDA in het Europees Parlement zit. Ze reageert tegelijk opgelucht. “Het werd afgelopen week met het verbieden van reizen uit het Verenigd Koninkrijk nogmaals pijnlijk duidelijk tot wat voor doemscenario’s een no deal had kunnen leiden. Nu wordt een onnodige chaos aan de grens voorkomen.”
Akkoord komt zeven dagen voor aflopen deadline
De Britten maken sinds 1 februari al geen deel meer uit van de Unie, maar voor de handel gold een overgangstermijn tot het eind van dit jaar. Tot die tijd gelden de vrijhandelsregels zoals ze binnen de douane-unie van de Europese landen gelden. Nu, zeven dagen voor de deadline, ligt er eindelijk een overeenkomst.
Vooral op het gebied van visserij, staatstoezicht en gelijk speelveld konden de partijen het lange tijd niet eens worden. Uiteindelijk is het toch gelukt om hierover overeenstemming te bereiken. Het woord is nu aan de volksvertegenwoordiging van zowel de EU als het VK om het akkoord goed te keuren. De Britten stemmen op 30 december over het akkoord.
Het Europees Parlement hakt in het nieuwe jaar de knoop door over de deal, aldus parlementsvoorzitter Sassoli, die liever alles nog dit jaar had afgerond. Volgens hem zal het parlement verantwoord reageren, om de overlast voor burgers en bedrijven tot een minimum te beperken en de chaos en negatieve gevolgen van een no deal-scenario te voorkomen.
Als het Europees Parlement besluit de overeenkomst goed te keuren, zal het nauwlettend toezien op de uitvoering ervan, stelt Sassoli verder. Hoewel hij het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de EU te verlaten nog steeds ten zeerste betreurt, noemt hij het bereiken van een regeling in het beste belang van beide partijen. “Deze deal kan voor ons nu de basis vormen om een nieuw partnerschap op te bouwen.”
No deal-Brexit lijkt van de baan
Door de overeenkomst lijkt een no deal-Brexit, een vertrek zonder akkoord, van de baan. Een dergelijk vertrek zou zorgen voor een hoop chaos, omdat handel over en weer plotseling een stuk lastiger en ook veel duurder zou zijn.
Met het nieuwe handelsakkoord lijkt er op 1 januari ook een einde te komen aan de Brexit-perikelen die sinds de uitslag van het Brexit-referendum in 2016 al voortduren. Sinds het referendum gooiden twee Britse premiers de handdoek in de ring, waren er drie verschillende Brexit-ministers en vonden er twee keer verkiezingen plaats in het VK.
NOS 24.12.2020 Het is de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk gelukt om onder grote tijdsdruk een no-deal-brexit te voorkomen. De onderhandelaars zijn het eens geworden over een handelsakkoord.
“We hebben eindelijk een overeenkomst”, zei voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen op een persconferentie. “Het was een lange weg, maar we hebben een eerlijk en gebalanceerd akkoord.”
Ze benadrukt dat de EU en het Verenigd Koninkrijk in de toekomst nauw blijven samenwerken.
Von der Leyen: ‘Samen bereiken we nog altijd meer’
Ook de Britse premier Johnson presenteert het als een goede deal. “Alles wat het Britse volk was beloofd tijdens het referendum in 2016 en in de verkiezingen vorig jaar, wordt geleverd met deze overeenkomst”, stond in zijn eerste verklaring na de bekendmaking.
In zijn toespraak voegde hij daar aan toe: “Deze deal betekent stabiliteit en zekerheid in wat soms een moeilijke relatie is geweest”, verwees hij naar de jarenlange, harde brexit-onderhandelingen tussen de EU en de de Britten.
Volgens Johnson is met het handelsverdrag jaarlijkse een bedrag van 660 miljard pond gemoeid.
Premier Johnson: we hebben het grootste handelsakkoord tot nu toe bereikt
“We hebben de controle over ons land en over onze toekomst per 1 januari terug”, zei hij. “We kunnen weer zelf beslissen over onze wetten, we hebben weer volledige zeggenschap over onze landbouw.”
Hij sloot af door te benadrukken dat de twee partijen ondanks brexit verbonden blijven. “Dit land blijft emotioneel, cultureel en strategisch gehecht aan Europa.”
Minister Blok van Buitenlandse Zaken is positief over het akkoord. Nederland gaat de conceptteksten nu nauwkeurig bestuderen, zegt hij. “Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.”
Vanochtend waren er al vroeg berichten dat Johnson om 09.00 uur een persconferentie zou geven over de deal, maar dat tijdstip verstreek zonder dat de premier naar buiten was gekomen. Dat er vandaag een deal zou komen, was wel duidelijk, maar het moment waarop werd aldoor naar achteren geschoven. Tot op het laatste moment praatten beide kampen over hoe het na 1 januari verder moet met de visserij, een van de grootste twistappels.
Formeel heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie al verlaten, op 31 januari 2020. Om te bepalen hoe het VK en de EU in de toekomst met elkaar zaken zouden doen, werd besloten een overgangsperiode in te stellen tot 1 januari 2021.
Gelijk speelveld
De onderhandelingen over het handelsakkoord verliepen moeizaam, met name vanwege drie grote struikelblokken. Zo is er lang gesproken over het zogenoemde ‘gelijke speelveld’ en onder welke voorwaarden Britse bedrijven vrij met de EU kunnen blijven handelen. De EU wil oneerlijke concurrentie voorkomen.
Ook waren de meningen verdeeld over hoe er toezicht gehouden moest worden op de gemaakte afspraken, bijvoorbeeld via sancties. En de onderhandelaars botsten dus over de visserij; de Britten willen de vis in hun eigen wateren grotendeels voor zichzelf houden.
Maar op al die punten is nu dus na zo’n negen maanden praten overeenstemming bereikt, waarmee de reuzentaak van de hoofdonderhandelaars – Michel Barnier namens de EU en David Frost namens het VK – is voltooid. Nooit eerder werd er zo snel zo’n veelomvattend handelsakkoord gesloten.
Premier Johnson met voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen REUTERS
Voor 1 januari moest er een akkoord op tafel liggen. Anders dreigde er een no-deal, waarmee de bestaande vrijhandelsafspraken zouden vervallen en de Britten en de EU volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie met elkaar zouden gaan handelen. Dat zou beide economieën veel geld kosten.
Daarnaast zouden er in zo’n situatie tal van praktische problemen ontstaan: vliegtuigen en vrachtwagens zouden stil komen te staan vanwege grenscontroles en vissers zouden niet meer kunnen vissen.
Geen rustige Kerst
In Brussel werd deze maand daarom alvast begonnen met het voorbereiden van een sterk afgeslankt brexit-akkoord, dat de zwaarste klappen van een no-deal-brexit moest opvangen. Dat noodplan is nu dus niet meer nodig.
Maar het akkoord betekent allesbehalve een rustige Kerst in Brussel en Londen. Het moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en het Britse Lagerhuis. Verder moeten de juridische teksten in de deal, die naar verluidt vele honderden pagina’s telt, worden vertaald in alle 24 officiële talen van de EU. Overigens kan het Europees Parlement de deal na 1 januari ook met terugwerkende kracht nog goedkeuren.
MSN 24.12.2020 De EU en het VK hebben eindelijk een akkoord bereikt over een handelsdeal die vanaf 1 januari al in moet gaan. De onderhandelingen zaten maandenlang muurvast en een no-deal-scenario was dichtbij.
Maar nu is er dan toch een akkoord. Lang leek het erop dat er gisteravond al witte rook zou komen, maar de onderhandelaars hebben toch nog een dag en een nacht extra nodig gehad om de puntjes op de i te zetten.
Veel details zijn nog niet bekend, maar zo’n handelsverdrag betekent in ieder geval dat er (bijna) geen importheffingen over en weer geheven worden. Dat beperkt de noodzaak tot controles aan de grens, scheelt papierwerk en het zorgt er vooral voor dat handel drijven niet aanzienlijk duurder wordt.
Details volgen
Omdat de onderhandelingen ook vandaag weer langer duurden dan verwacht, zullen de details ook pas later bekend worden. De lidstaten moeten de afspraken die zijn gemaakt nog goedkeuren.
Dat had vandaag best gekund, maar tijdelijk EU-voorzitter Duitsland heeft besloten de EU-ambassadeurs in Brussel niet meer vandaag hierover te laten vergaderen.
Stroef
De onderhandelingen verliepen het hele jaar al uiterst stroef en deadline na deadline werd overschreden. Het is zelfs al te laat om het akkoord nog voor 1 januari goed te laten keuren door het Europees Parlement. Er is een kunstgreep nodig om de afspraken toch al per 1 januari in te laten gaan.
Om dat voor elkaar te krijgen moeten de regeringsleiders instemmen met zogenoemde voorwaardelijke inwerkingtreding. De daadwerkelijke parlementaire goedkeuring moet dan later nog plaatsvinden.
Visserij
Het laatste heikele punt waarop de onderhandelingen bleven steken was de visserij. De partijen konden het lange tijd niet eens worden over hoeveel vissers uit de EU na 1 januari nog in Britse wateren mogen vissen en tegen welke voorwaarden. Op het laatste moment is hier toch overeenstemming over bereikt.
‘Kerstcadeautje op het allerlaatste moment’
“Dit is een kerstcadeau voor de Britten en de EU, op het allerlaatste moment”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Ook in Den Haag voor het Nederlandse kabinet een zeer gewenst kerstcadeautje, want Nederland hoort tot de landen die veel economische schade ondervinden van een no-deal, maar dat is nu afgewend.”
De opluchting zal dan ook overheersen, in Europese hoofdsteden en in Den Haag. “Al viel de laatste weken ook aan Nederlandse zijde te horen of de EU-onderhandelaars niet teveel hebben toegegeven.”
Nederlandse vrees
De vrees blijft voor oneerlijke concurrentie vanuit het Verenigd Koninkrijk, waar de Nederlandse visser, transporteur of bloemenhandelaar dan de dupe van kan worden.” Om dat te voorkomen zullen de Britten in de pas moeten lopen met Europese regels om hun toegang tot de Europese markt niet te verliezen. Als een oneerlijke situatie ontstaat tussen het VK en de EU, moet een onafhankelijke partij in beeld komen om het geschil te beslechten.
Achter de schermen in Den Haag viel gemor te horen: is deze afspraak wel hard genoeg? Een ander heikel punt waren de staatssteunregels. Ook daar is nu een oplossing bedacht, al zijn de details nog niet duidelijk.
Wantrouwen
“Het akkoord is een recordtijd in elkaar gezet, maar was vooral een botsing tussen twee tegenstelde wensen”, vervolgt Lambie. “De Britse wens om zo onafhankelijk mogelijk te zijn en de Europese wens om zoveel mogelijk gemeenschappelijk vast te leggen, want de EU is gebouwd op gezamenlijke afspraken over handel en over visserij.”
Aan Britse zijde ontbrak het aan voorbereiding, aan Europese zijde viel het wantrouwen richting Londen te horen. “Een goed ingevoerde diplomaat van een Europees land omschreef het proces ‘het trouwen op huwelijkse voorwaarden, maar dat Britten heel graag vreemd willen gaan’.”
No-deal afgewend
Maar let op: dit is nog een onderhandelaarsakkoord. De 27 EU-lidstaten moeten het nog goedkeuren en daar kan nog een kink in de kabel komen. Bij de ‘scheidingsdeal’ in november 2018 hield Spanje het tot het laatste moment spannend vanwege Gibraltar.
Naast de lidstaten moeten ook het Britse parlement en het Europees Parlement nog groen licht geven, maar een no-deal-scenario is in ieder geval afgewend voor het nieuwe jaar.
Werd na het brexit-referendum nog gevreesd voor een kettingreactie (een ‘nexit’, een ‘frexit’), blijkt die vrees nu ongegrond. Na vier jaar vol onzekerheid en soms politieke chaos in Londen is er geen lidstaat meer die hetzelfde traject wil doorstaan. In Nederland wordt zelfs gesproken over een initiatiefwet om het EU-lidmaatschap in de Grondwet te verankeren.
RTL 24.12.2020 De EU en het VK hebben eindelijk een akkoord bereikt over een handelsdeal die vanaf 1 januari al in moet gaan. De onderhandelingen zaten maandenlang muurvast en een no-deal-scenario was dichtbij.
Maar nu is er dan toch een akkoord. Lang leek het erop dat er gisteravond al witte rook zou komen, maar de onderhandelaars hebben toch nog een dag en een nacht extra nodig gehad om de puntjes op de i te zetten.
Veel details zijn nog niet bekend, maar zo’n handelsverdrag betekent in ieder geval dat er (bijna) geen importheffingen over en weer geheven worden. Dat beperkt de noodzaak tot controles aan de grens, scheelt papierwerk en het zorgt er vooral voor dat handel drijven niet aanzienlijk duurder wordt.
Details volgen
Omdat de onderhandelingen ook vandaag weer langer duurden dan verwacht, zullen de details ook pas later bekend worden. De lidstaten moeten de afspraken die zijn gemaakt nog goedkeuren.
Dat had vandaag best gekund, maar tijdelijk EU-voorzitter Duitsland heeft besloten de EU-ambassadeurs in Brussel niet meer vandaag hierover te laten vergaderen.
Stroef
De onderhandelingen verliepen het hele jaar al uiterst stroef en deadline na deadline werd overschreden. Het is zelfs al te laat om het akkoord nog voor 1 januari goed te laten keuren door het Europees Parlement. Er is een kunstgreep nodig om de afspraken toch al per 1 januari in te laten gaan.
Om dat voor elkaar te krijgen moeten de regeringsleiders instemmen met zogenoemde voorwaardelijke inwerkingtreding. De daadwerkelijke parlementaire goedkeuring moet dan later nog plaatsvinden.
Visserij
Het laatste heikele punt waarop de onderhandelingen bleven steken was de visserij. De partijen konden het lange tijd niet eens worden over hoeveel vissers uit de EU na 1 januari nog in Britse wateren mogen vissen en tegen welke voorwaarden. Op het laatste moment is hier toch overeenstemming over bereikt.
“Dit is een kerstcadeau voor de Britten en de EU, op het allerlaatste moment”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Ook in Den Haag voor het Nederlandse kabinet een zeer gewenst kerstcadeautje, want Nederland hoort tot de landen die veel economische schade ondervinden van een no-deal, maar dat is nu afgewend.”
De opluchting zal dan ook overheersen, in Europese hoofdsteden en in Den Haag. “Al viel de laatste weken ook aan Nederlandse zijde te horen of de EU-onderhandelaars niet teveel hebben toegegeven.”
Nederlandse vrees
De vrees blijft voor oneerlijke concurrentie vanuit het Verenigd Koninkrijk, waar de Nederlandse visser, transporteur of bloemenhandelaar dan de dupe van kan worden.” Om dat te voorkomen zullen de Britten in de pas moeten lopen met Europese regels om hun toegang tot de Europese markt niet te verliezen. Als een oneerlijke situatie ontstaat tussen het VK en de EU, moet een onafhankelijke partij in beeld komen om het geschil te beslechten.
Achter de schermen in Den Haag viel gemor te horen: is deze afspraak wel hard genoeg? Een ander heikel punt waren de staatssteunregels. Ook daar is nu een oplossing bedacht, al zijn de details nog niet duidelijk.
Wantrouwen
“Het akkoord is een recordtijd in elkaar gezet, maar was vooral een botsing tussen twee tegenstelde wensen”, vervolgt Lambie. “De Britse wens om zo onafhankelijk mogelijk te zijn en de Europese wens om zoveel mogelijk gemeenschappelijk vast te leggen, want de EU is gebouwd op gezamenlijke afspraken over handel en over visserij.”
Aan Britse zijde ontbrak het aan voorbereiding, aan Europese zijde viel het wantrouwen richting Londen te horen. “Een goed ingevoerde diplomaat van een Europees land omschreef het proces ‘het trouwen op huwelijkse voorwaarden, maar dat Britten heel graag vreemd willen gaan’.”
No-deal afgewend
Maar let op: dit is nog een onderhandelaarsakkoord. De 27 EU-lidstaten moeten het nog goedkeuren en daar kan nog een kink in de kabel komen. Bij de ‘scheidingsdeal’ in november 2018 hield Spanje het tot het laatste moment spannend vanwege Gibraltar.
Naast de lidstaten moeten ook het Britse parlement en het Europees Parlement nog groen licht geven, maar een no-deal-scenario is in ieder geval afgewend voor het nieuwe jaar.
Werd na het brexit-referendum nog gevreesd voor een kettingreactie (een ‘nexit’, een ‘frexit’), blijkt die vrees nu ongegrond. Na vier jaar vol onzekerheid en soms politieke chaos in Londen is er geen lidstaat meer die hetzelfde traject wil doorstaan. In Nederland wordt zelfs gesproken over een initiatiefwet om het EU-lidmaatschap in de Grondwet te verankeren.
Telegraaf 24.12.2020 Er was een ongekende hoeveelheid drama – met tal van gemiste deadlines – voor nodig maar met Kerstmis in zicht is er alsnog een Brexit-deal. Daarmee hebben zowel de EU als het Verenigd Koninkrijk zichzelf een enorm kerstcadeau gegeven aangezien geen van de twee partijen zin had in een ongecontroleerd vertrek van de Britten uit het Europese handelsblok.
„We hebben eindelijk een akkoord. Het was een lange weg, maar het is een goede deal. We kunnen Brexit eindelijk achter ons laten”, aldus voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen.
Maar niet iedereen zal blij zijn met het uiteindelijk na veel bloed, zweet en tranen gesloten compromis. De vis vormde het laatste grote struikelblok en hoewel de Europeanen lang niet zoveel inleveren van hun vangsten als de Britten lang eisten, gaan de gevolgen voor de sector groot zijn. In totaal mogen vissers uit onder andere Nederland 25 procent minder in Britse wateren vangen. Het VK hield lang vast aan 35 procent, maar bond uiteindelijk in. Er is een overgangsperiode afgesproken van 5,5 jaar, waar de Britten aanvankelijk lang vasthielden aan drie jaar en de EU tien jaar wilde.
Het betekent dat er over die periode van 5,5 jaar wordt afgebouwd naar -25 procent vangst in Britse wateren. Daarna moet jaarlijks worden vastgesteld hoeveel vis er mag worden gevangen. Is dit niet voldoende, dan volgen er repercussies voor de Britten wat betreft hun markttoegang tot Europa.
Oneerlijke concurrentie
Waar vis vooral geldt als een symbolisch heel belangrijk dossier (op de totale economie is de impact te verwaarlozen) is de grote strijd vooral gestreden op het terrein van het zogeheten gelijke speelveld. Daarbij geldt dat de EU de Britten toegang geeft tot de Europese interne markt (het grootste handelsblok ter wereld met 450 miljoen consumenten) zonder quota en tarieven maar dat daarbij wel harde garanties worden geëist om oneerlijke concurrentie te voorkomen.
Het betekent dat Britse bedrijven zich moeten houden aan Europese standaarden, maar ook dat Britse bedrijven niet door de overheid ongelimiteerd gesteund kunnen worden. Willen de Britten in de toekomst afwijken van Europese regels dan kan dat, maar dat heeft wel gevolgen voor hun markttoegang.
Op ’t nippertje
Met het akkoord is een no deal Brexit per 1 januari op het nippertje voorkomen. Omdat er niet meer voldoende tijd is voor ratificatie door het Europees Parlement zullen (delen) van het akkoord op voorlopige basis moeten worden ingevoerd. Het wordt allemaal niet fraai gevonden door de parlementariërs, maar het Europarlement zal zich hier waarschijnlijk niet tegen verzetten. Formele goedkeuring kan dan in januari volgen.
Parlementariërs moeten eerst 2000 pagina’s tekst doorakkeren. „Tot dusver hebben we geen enkel woord gezien dat op papier is gezet”, aldus PvdA-Eurparlementariër en Brexit-rapporteur Kati Piri. „Het is dus van belang dat de komende weken alle onderdelen goed worden bestudeerd voordat het Europees Parlement over gaat tot ratificatie.”
Ook de 27 EU-lidstaten moeten nog officieel akkoord gaan met het onderhandelingsresultaat waarmee hun onderhandelaar Michel Barnier is teruggekomen. Waarschijnlijk gebeurt dat volgende week. Ook het Britse parlement moet nog instemming geven.
Zou er geen akkoord zijn dan zouden de EU en het VK per 1 januari op basis van regels van de Wereldhandelsorganisatie moeten handelen. Daarbij zouden tarieven en quota over en weer gaan gelden, evenals uitgebreide grenscontroles. Aangezien de Britten sinds hun toetreding tot de EU in 1973 in de interne markt zitten zou dit een enorme verandering betekenen met grote economische impact. Die gevolgen zijn er nu ook, maar met een handelsverdrag worden die zeker minder hevig. Een val zonder parachute is als het ware voorkomen.
Vertrek bijna definitief
Het definitieve vertrek van het VK uit de EU is nu echt bijna afgerond. De Britten stemden in juni 2016 in een referendum nipt voor afscheiding. Daarna begonnen eindeloze onderhandelingen. Het eerste deel bestond uit het regelen van de formele boedelscheiding waarbij afspraken werden gemaakt over de rekening, de rechten van wederzijdse burgers en de Iers/Noord-Ierse grens die open moest blijven.
Nadat dit allemaal na veel soebatten was geregeld vertrokken de Britten formeel op 31 januari 2020 uit de EU. Maar daarmee was nog niet alles geregeld. Fase twee betroffen de onderhandelingen over een handelsakkoord. Tot en met 31 december zit het VK in een overgangsfase waarbij het weliswaar geen EU-lid meer is, maar het zich nog wel houdt aan de rechten en plichten die horen bij een lidmaatschap. Dat betekent dat burgers al die tijd nog vrij konden reizen en goederen nog probleemloos over en weer konden worden vervoerd.
Van de coronapandemie tot een nieuw pensioenakkoord, en het voortbestaan van KLM tot de Brexit. In de speciale eindejaars-aflevering van de podcast Kwestie van Centen blikken Martin Visser en Herman Stam terug op de grote economische thema’s van 2020.
AD 24.12.2020 De Britse overheid heeft een handelsovereenkomst met de Europese Unie gesloten voor na de brexit. Onderhandelaars van beide kanten hebben maanden over zo’n overeenkomst gepraat.
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen en de Britse premier Boris Johnson lichtten de deal vanmiddag toe in een persconferentie. Die laatste toonde zich op Twitter al zeer gelukkig met de deal. Hij viert het als een triomf. ,,Alles wat het Britse volk was beloofd tijdens het referendum in 2016 en tijdens de verkiezingen vorig jaar, wordt geleverd met deze overeenkomst’’, zei hij tijdens de persconferentie.
Ook Von der Leyen is tevreden. ,,We hebben eindelijk een overeenkomst’’ ,, We hebben een goede deal gesloten: eerlijk, gebalanceerd en het juiste om te doen voor beide kanten.’’ Ze waarschuwde tegelijkertijd dat er instrumenten zijn ingebouwd in de deal om de naleving van de gemaakte afspraken af te dwingen. Zo kunnen partijen aan beide kanten van het Kanaal elkaar quota’s of invoerheffingen opleggen als de overeenkomst wordt geschonden, antwoordde ze op vragen van een journalist.
,,Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, een die we altijd hebben gewild’’, stelt een woordvoerder van de Britse regering. ,,Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.’’
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier is vooral opgelucht dat er een akkoord ligt, dat nu nog door EU-lidstaten en het Europees Parlement moet worden beoordeeld. “De klok tikt niet langer”, zo zei de Fransman, die het akkoord ongeëvenaard noemde.
Helemaal definitief is de deal nog niet. Het Europees Parlement moet zich nog buigen over de vraag of de overeenkomst of delen hiervan voorlopig goedgekeurd kunnen worden. In het nieuwe jaar wordt de knoop doorgehakt, aldus parlementsvoorzitter Sassoli, die liever alles nog dit jaar had afgerond.
Vanochtend werd aangekondigd dat Johnson en Von der Leyen de afspraak telefonisch zouden bezegelen. Het duurde echter nog uren voordat Johnson of Von der Leyen een brexitdeal aankondigde. Op het laatste moment zou er nog onenigheid zijn ontstaan over de laatste afspraken over visserij. De toegang van vissers uit EU-lidstaten tot Britse wateren is een van de lastigste thema’s in de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag. Tot laat in de morgen was de enige beweging bij Downing Street 10 die van huiskat Larry.
Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) noemt het akkoord een mijlpaal. Over de inhoud laat de bewindsman zich nog niet uit, eerst wil hij het rapport ‘nauwkeurig’ bestuderen. ,,Nederland zal deze toetsen aan de Nederlandse belangen. Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.’’
Het kabinet zal zo snel mogelijk een oordeel over het akkoord aan de Tweede Kamer sturen.
Moeizaam
De onderhandelingen tussen Londen en Brussel liepen al maanden moeizaam maar leken de laatste dagen meer te zijn gaan vlotten. De grote twistappels warem vooral welke concurrentieregels van de Europese interne markt van kracht blijven voor de Britten en visserijrechten.
De Britten verlieten eind januari de EU maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel kwam, viel die terug op de basisregels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
MSN 24.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben na lang onderhandelen eindelijk een akkoord gesloten over de toekomstige handelsrelatie. Dat meldt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdag tijdens een persconferentie. Ook de Britse premier Boris Johnson meldt dat er een overeenkomst ligt.
Tot het allerlaatste moment is er onderhandeld en zelfs op de dag van het akkoord ontstond nog vertraging. Met name afspraken over de visserij in Britse wateren vormden een struikelblok. Hierover zijn voor 5,5 jaar afspraken gemaakt in het nieuwe akkoord, meldt Von der Leyen.
Ze noemde de onderhandelingen een “long and winding road” (“een lange en bochtige weg”), maar sprak wel van een “goede deal”. Deze is volgens haar eerlijk, uitgebalanceerd en het is de “juiste en meest verantwoorde keuze voor beide kanten”. De commissievoorzitter zei ook opgelucht te zijn dat er een deal is en dat het Britse vertrek een nieuw begin kan zijn.
“De klok tikt niet langer”, voegde EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier daaraan toe. Ook hij meldt opgelucht te zijn over het akkoord.
De Britse premier Boris Johnson meldt eveneens dat er een deal is gesloten. “Deal is done”, juicht hij op Twitter.
Johnson zei donderdag op een persconferentie dat er goede deal ligt, ter waarde van 660 miljard pond (733 miljard euro), die is te vergelijken met de deal die het land sloot met Canada. De deal met de EU is de grootste die het VK ooit sloot en volgens Johnson zorgt het ervoor dat bedrijven juist meer handel kunnen drijven met de EU.
“We krijgen de controle weer terug over ons lot, kunnen onze standaarden weer zelf bepalen en ook zelf besluiten over hoe we werkgelegenheid stimuleren en hoe we ons landschap koesteren”, aldus de Britse premier.
“Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, een die we altijd hebben gewild”, voegde een woordvoerder van de Britse regering eraan toe. “Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.”
‘Nog weinig bekend over details van deal’
PvdA-Europarlementariër Kati Piri zegt ook opgelucht te zijn, maar waarschuwt tegelijkertijd dat de details van het zeer omvangrijke akkoord nog niet bekend zijn.
Het Europees Parlement moet zich nog buigen over de vraag of de overeenkomst of delen hiervan voorlopig goedgekeurd kunnen worden. Op een later moment zal worden gestemd over het gehele pakket, maar niet voordat alle onderdelen goed zijn bestudeerd, benadrukt Piri, die tevens Brexit-rapporteur van het Europees Parlement is.
“Dit tweeduizend pagina’s tellend document gaat onze toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk op vele niveaus bepalen”, zegt de politica. “Tot dusver hebben we geen enkel woord gezien dat op papier is gezet. Het is dus van belang dat de komende weken alle onderdelen goed worden bestudeerd, voordat het Europees Parlement overgaat tot goedkeuring van het verdrag.”
‘Bescherming van interne markt is prioriteit’
“Nu is het Europees Parlement aan zet”, zegt ook Europarlementariër Liesje Schreinemacher van de VVD. “Waar we tijdens de onderhandelingen voortdurend op hebben ingezet, wil ik nu terugzien in het akkoord. De bescherming van onze interne markt is daarbij een van de belangrijkste prioriteiten, naast goede afspraken over visrechten.”
“Het Europees Parlement zal er zo snel mogelijk over stemmen”, zegt Esther de Lange, die namens het CDA in het Europees Parlement zit. Ze reageert tegelijk opgelucht. “Het werd afgelopen week met het verbieden van reizen uit het Verenigd Koninkrijk nogmaals pijnlijk duidelijk tot wat voor doemscenario’s een no deal had kunnen leiden. Nu wordt een onnodige chaos aan de grens voorkomen.”
Akkoord komt zeven dagen voor aflopen deadline
De Britten maken sinds 1 februari al geen deel meer uit van de Unie, maar voor de handel gold een overgangstermijn tot het eind van dit jaar. Tot die tijd gelden de vrijhandelsregels zoals ze binnen de douane-unie van de Europese landen gelden. Nu, zeven dagen voor de deadline, ligt er eindelijk een overeenkomst.
Vooral op het gebied van visserij, staatstoezicht en gelijk speelveld konden de partijen het lange tijd niet eens worden. Uiteindelijk is het toch gelukt om hierover overeenstemming te bereiken. Het woord is nu aan de volksvertegenwoordiging van zowel de EU als het VK om het akkoord goed te keuren. De Britten stemmen op 30 december over het akkoord.
Het Europees Parlement hakt in het nieuwe jaar de knoop door over de deal, aldus parlementsvoorzitter Sassoli, die liever alles nog dit jaar had afgerond. Volgens hem zal het parlement verantwoord reageren, om de overlast voor burgers en bedrijven tot een minimum te beperken en de chaos en negatieve gevolgen van een no deal-scenario te voorkomen.
Als het Europees Parlement besluit de overeenkomst goed te keuren, zal het nauwlettend toezien op de uitvoering ervan, stelt Sassoli verder. Hoewel hij het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de EU te verlaten nog steeds ten zeerste betreurt, noemt hij het bereiken van een regeling in het beste belang van beide partijen. “Deze deal kan voor ons nu de basis vormen om een nieuw partnerschap op te bouwen.”
No deal-Brexit lijkt van de baan
Door de overeenkomst lijkt een no deal-Brexit, een vertrek zonder akkoord, van de baan. Een dergelijk vertrek zou zorgen voor een hoop chaos, omdat handel over en weer plotseling een stuk lastiger en ook veel duurder zou zijn.
Met het nieuwe handelsakkoord lijkt er op 1 januari ook een einde te komen aan de Brexit-perikelen die sinds de uitslag van het Brexit-referendum in 2016 al voortduren. Sinds het referendum gooiden twee Britse premiers de handdoek in de ring, waren er drie verschillende Brexit-ministers en vonden er twee keer verkiezingen plaats in het VK.
Telegraaf 24.12.2020 De handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk voldoet aan alle beloftes die tijdens het Brexit-referendum en de verkiezingen van vorig jaar zijn gemaakt. Door het vertrek uit de interne markt krijgen de Britten controle over de eigen wetten en het Europees Gerechtshof controleert die wetten niet langer. Dat is de boodschap van de Britse premier Boris Johnson. „De deal is rond.”
Hij twitterde het bericht van het sluiten van de overeenkomst voorzien van een foto waarop hij juichend achter zijn bureau zat. „Van een situatie waar we overgeleverd waren aan harmonisatie van wetten, komen we nu in een relatie terecht waarbij sprake is van wederzijds respect.”
Volgens Johnson is er met het sluiten van de overeenkomst ’zekerheid’ gecreëerd voor het Britse bedrijfsleven. Deze wordt vanaf volgende week niet geconfronteerd met nieuwe tarieven en quota’s. Dat wil niet zeggen dat er niets verandert. Als gevolg van het vertrek uit de interne markt moeten bedrijven voldoen aan tal van extra voorwaarden.
Vissers
Johnson gaf tijdens de persconferentie toe dat de Britten concessies hadden gedaan op het gebied van vissersrechten. Waar de Britten hadden gewenst dat er vanaf dag een controle was over de visvangst in de Britse wateren is geaccepteerd dat de EU de komende 5,5 jaar nog het grootste deel van de voormalige Britse quota mogen claimen.
Dat is precies de reden waarom Nigel Farage, leider van de voormalige Brexit Party, nu Reform Party, vreest dat de Britten uiteindelijk te veel concessies hebben gedaan. Hij heeft de details van de overeenkomst nog niet kunnen bestuderen, maar hij denkt dat de Franse vissers en de Duitse autofabrikanten uiteindelijk het meeste voordeel hebben behaald, zo verklaarde hij tegenover radiozender LBC.
Nigel Farage Ⓒ ANP/ HH
Farage maakte duidelijk dat hij de stoere taal van premier Boris Johnson van de afgelopen weken, dat een No Deal het meest waarschijnlijk was, nooit had geloofd. Hij vond het ’cynisch’ dat er een overeenkomst op kerstavond werd gesloten. „De kerstdagen van mijn juridisch adviseur, die de details zal bestuderen, zijn in ieder geval verpest.”
Details
Johnson maakte duidelijk dat het Lagerhuis volgende week woensdag de details van de overeenkomst zal bespreken. Daarna is het de bedoeling dat de wet in sneltreinvaart door het Hogerhuis en wellicht opnieuw het Lagerhuis wordt geloodst zodat hij voor Oudejaarsdag ondertekend kan worden door koningin Elizabeth.
De persconferentie over de overeenkomst werd talloze uren uitgesteld. Dat was voor een deel het gevolg van de onderhandelingen. Maar volgens ingewijden gebruikte Johnson de tijd ook om telefoongesprekken te voeren met de meest verwoede Brexiteers in zijn Conservatieve fractie.
Deze zijn verzameld binnen de European Research Group. Deze maakte duidelijk dat een commissie onder leiding van Brexit-veteraan Bill Cash de details de komende dagen zal bestuderen.
Hoezeer de Brexiteers ook zullen sputteren, de kans dat zij kunnen voorkomen dat de wet een meerderheid krijgt is klein. Dat komt deels als gevolg van de grote meerderheid die de Conservatieven hebben. Daarnaast heeft oppositiepartij Labour laten doorschemeren dat het zich zal onthouden van stemming of zelfs voor de overeenkomst zou stemmen. Dit om te voorkomen dat de Britten de EU zonder overeenkomst definitief zouden verlaten.
MSN 24.12.2020 De Britse premier Boris Johnson viert de handelsdeal voor de periode na de brexit als een overwinning. Op Twitter zette hij donderdagmiddag een foto van zichzelf met de handen juichend in de lucht. Daarbij schreef hij: “De deal is rond.” Even later benadrukte hij in een persconferentie hoe goed het is dat de Britten de controle over hun eigen wetten, grenzen en viswateren hebben teruggenomen.
“Ik ben erg blij u vanmiddag te kunnen vertellen dat we de grootste handelsovereenkomst tot nu toe hebben gesloten, ter waarde van 660 miljard pond per jaar, een uitgebreide vrijhandelsovereenkomst in Canadese stijl”, aldus de Britse regeringsleider.
Johnson benadrukte dat de deal zal helpen om Britse banen veilig te stellen. Ook zullen Britse bedrijven volgens hem straks nog meer met de Europese Unie kunnen handelen dan nu al het geval is. Hij wees er ook op dat er in het akkoord een clausule is opgenomen die beide partijen in staat stelt om op een gegeven moment alsnog handelstarieven in te stellen. Dit is volgens de premier bedoeld voor het geval dat er later toch nog onenigheid ontstaat over het gelijke speelveld voor bedrijven.
Het Britse parlement stemt op 30 december over de deal. De grootste oppositiepartij, het linkse Labour, heeft al laten weten groen licht te geven. Labourleider Starmer noemt het wel een mager akkoord, en anders dan Johnson had beloofd. Maar omdat de problemen zonder deal veel groter zouden zijn, gaat Labour voor stemmen.
MSN 24.12.2020 De Europese Commissie en de Britse regering hebben na bijna tien maanden moeizaam onderhandelen een principeakkoord bereikt over het verdrag dat de handelsbetrekkingen moet regelen na 1 januari. Dat heeft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdagmiddag bekendgemaakt tijdens een persconferentie. „Het was een lange weg”, zei Von der Leyen. Maar „we hebben eindelijk een overeenkomst bereikt.” Ze noemde de overeenkomst een „eerlijke en gebalanceerde overeenkomst”
Omdat de transitieperiode over een week afloopt, zal het waarschijnlijk niet lukken het akkoord nog op tijd te laten ratificeren. Waarschijnlijk besluiten de Europese lidstaten daarom nog deze week over een ‘voorlopige toepassing’. Daarmee zullen de nieuwe afspraken alvast vanaf 1 januari gaan gelden, waarna het daadwerkelijke ratificeren door het Europees Parlement en sommige EU-lidstaten pas begin volgend jaar zal gebeuren.
Volg het laatste nieuws over het akkoord in het liveblog
De grootste obstakels voor het akkoord betroffen de mate waarin het VK in de toekomst EU-regels dient te volgen, de wijze waarop conflicten over het handelsakkoord worden beslecht en de toegang die vissers uit de EU krijgen tot Britse visgronden.
De Britten verlieten de EU 31 januari al, maar bevinden zich tot 31 december in een overgangsfase waarin ze nog gebonden zijn aan bestaande afspraken in EU-verband. Als voor het nieuwe jaar geen nieuwe handelsafspraken zouden zijn gemaakt, valt de handel tussen EU en VK terug op basisregels van de Wereldhandelsorganisatie WTO. Daardoor zouden invoertarieven gaan gelden op de goederenstroom tussen de 27 lidstaten enerzijds en het VK anderzijds.
MSN 24.12.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben een overeenkomst bereikt over hun toekomstige handelsrelatie. Dat maakte de Britse regering bekend. Onderhandelaars van beide kanten hebben maanden over zo’n overeenkomst gepraat.
Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen geeft op dit moment een persconferentie over de deal.
“Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europse Unie, een die we altijd hebben gewild”, stelt een woordvoerder van de Britse regering. “Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners.”
Visrechten
Woensdagavond doken de eerste geruchten over een deal de kop op, maar witte rook kwam er niet. Wel werd er door EU-functionarissen gezinspeeld op een bericht in de vroege ochtend donderdag. Later lieten aangekondigde persconferenties van Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie herhaaldelijk op zich wachten.
Oorzaak van het uitstel bleken de details van een akkoord over visrechten. Daarbij werd volgens bronnen op het niveau van afzonderlijke vissoorten gekeken. Uiteindelijk kwam de bekendmaking van de deal donderdag vlak voor 15.00 uur.
MSN 24.12.2020 De Britse politicus Nigel Farage hoopt dat het naderende brexitakkoord het “begin van het einde” betekent voor de Europese Unie. Farage is een groot voorstander van een harde brexit en een tegenstander van de EU.
In gesprek met Talk Radio zei Farage dat hij niet tevreden is met de brexitdeal. “Ik vermoed dat we met deze overeenkomst nog te dicht tegen de EU-regels aanzitten de komende jaren.” Toch vindt hij de situatie beter dan vijf jaar geleden, voor de brexit. “Maar het is niet goed genoeg om een dynamisch economisch centrum als Singapore te worden.”
Donderdagochtend werd aangekondigd dat de Britse premier Boris Johnson en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen de afspraak telefonisch zouden bezegelen. Volgens ingewijden zijn er op het laatste moment nog kinken in de kabel gekomen. Volgens de BBC gaan de twee leiders snel met elkaar in gesprek.
Telegraaf 24.12.2020 De EU en het Verenigd Koninkrijk lijken starend in de afgrond van 31 december toch nog een handelsakkoord te sluiten. Na een avond en nacht waarin de puntjes nog op de i moesten worden gezet, is er voor donderdag een persconferentie gepland waarop het grote moment wordt aangekondigd.
De Britse tabloids namen donderdagochtend op hun eigen wijze alvast een voorschot op een akkoord. ’The night before Brexmas’, kopte The Sun bijvoorbeeld, met daarbij een foto van een als kerstman uitgedoste premier Johnson die een Brexit-cadeautje door de schoorsteen schuift.
Het nakende compromis zorgt voor een zucht van verlichting in beide kampen aangezien een chaotisch Brits afscheid op 1 januari is voorkomen. Maar het betekent ook dat Nederlandse vissers fors minder vis uit de Britse wateren zullen mogen halen, al hebben vooral de Britten de afgelopen twee dagen nog fors wat water bij de wijn gedaan.
Het doemscenario van een no deal Brexit, waarbij de Britten per 1 januari uit de Europese interne markt zouden vallen zonder enige vorm van regeling, is echter afgewend. Zou dat werkelijkheid zijn geworden dan zouden Nederlandse vissers überhaupt niet meer in Britse wateren mogen vissen.
Het VK voegt zich naar Europese regels en krijgt in ruil daarvoor vrije toegang tot de Europese interne markt. Dat betekent dat er over en weer gehandeld kan worden zoals nu nog het geval is: zonder quota en tarieven. Mocht het VK in de toekomst toch gaan afwijken van EU-standaarden, bijvoorbeeld op milieugebied, dan kan dat gevolgen hebben voor hun toegang tot de Europese markt.
NOS 24.12.2020 Volgens Britse media geeft premier Johnson in de loop van de ochtend een persconferentie over een brexit-akkoord. In de aanloop daarnaartoe heeft hij nog eens telefonisch overleg met de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.
Aanvankelijk meldde de BBC dat de persconferentie was gepland om 09.00 uur Nederlandse tijd, maar later meldde de omroep dat dat moment is uitgesteld. De deal is nog niet beklonken omdat de gesprekken over visrechten nog lopen. Daarbij wordt volgens bronnen elke vis afzonderlijk besproken, van haring tot makreel.
Een woordvoerder van Johnson zei eerder dat de deal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over de brexit “binnen handbereik” is. Britse media schrijven dat er een document op tafel ligt van 2000 pagina’s.
“Johnson zal de deal aan het volk verkopen met bombastische teksten”, zegt correspondent Suse van Kleef in het NOS Radio 1 Journaal. “Hij zal zeggen dat het Verenigd Koninkrijk met deze afspraken een geweldige toekomst tegemoet gaat en dat de Britten vrij zullen zijn om hun eigen koers te varen.”
Nachtelijke onderhandelingen
Johnson zou gisteravond kopstukken in zijn regering en in de Conservatieve Partij hebben ingelicht over het akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Na negen maanden onderhandelen zijn Brussel en Londen dichter bij een akkoord dan ooit.
Gisteren leek een deal nog een kwestie van uren. In de loop van de avond doken er geruchten op dat een persconferentie van Johnson naderde, maar hij verscheen niet. Hoofdonderhandelaars Barnier (EU) en Frost (VK) zouden de hele nacht hebben doorgewerkt om de laatste hand te leggen aan de definitieve tekst.
Vissen in Britse wateren
Het visrecht in Britse territoriale wateren is de laatste maanden een van de belangrijkste struikelblokken. Vissers uit de EU zouden volgens het nieuwe akkoord in het Britse water veel minder mogen vangen. Ook afspraken over het zogenoemde ‘gelijke speelveld’, de voorwaarden waaronder Britse bedrijven nog zaken kunnen doen in de EU, kwamen uiterst moeizaam tot stand.
Het Britse parlement en de 27 EU-lidstaten moeten het brexit-akkoord nog wel goedkeuren. Regeringsleiders van lidstaten van de Europese Unie worden geacht vandaag beschikbaar te zijn voor het geval er een handelsakkoord komt, zo schreef persbureau Reuters gisteren.
De laatste weken werd er door de EU en het VK vooral onderhandeld over drie grote thema’s. Hieronder leggen we ze kort uit:
NOS
NOS
NOS
NOS
Het Verenigd Koninkrijk heeft de EU formeel op 31 januari 2020 verlaten, maar zit sindsdien in een ‘transitieperiode’ waardoor onder andere wetgeving en voorschriften over handel en reizen dit jaar intact zijn gebleven. Vanaf 31 december loopt die transitieperiode ten einde en vervallen de bestaande vrijehandelsafspraken.
MSN 24.12.2020 Inmiddels zijn er 1.645 dagen verstreken sinds het moment dat het Verenigd Koninkrijk de knoop doorhakte en besloot te vertrekken uit de EU. In januari namen ze afscheid van Europa, maar tot 31 december doen ze nog mee met de handelsregels. De toekomst daarna was onzeker, maar nu lijkt er toch een deal te komen.
Puntjes op de i
Volgens politiek verslaggever Iain Watson van de BBC wordt er alleen nog gewacht op het moment dat Boris Johnson de telefoon oppakt voor een gesprek met de hoge heren van de Europese Unie. Zodra hij EU-president Von der Leyen aan de telefoon krijgt, kunnen de puntjes op de i worden gezet, waarna Johnson een toespraak aan het Britse volk zou gaan geven.
Deal or no deal?
Als het Verenigd Koninkrijk en de EU vóór 31 december geen deal weten te sluiten, komt er automatisch een no-deal Brexit. Dat zou betekenen dat EU-landen mogelijk extra belastingen of tarieven zouden vragen voor Britse goederen.
Stel dat er wel een deal komt, dan krijgt elk land in de Europese Unie nog een kopietje toegestuurd om lekker te gaan lezen tijdens de kerstdagen. Iedereen heeft vervolgens de optie om het verdrag te vetoën, waardoor het alsnog niet doorgaat.
Komt er wel een deal, zoals nu verwacht wordt, dan gaat die meteen op 1 januari in effect. Waarschijnlijk geeft Boris Johnson tijdens zijn toespraak meer inhoudelijke informatie over de deal.
AD 24.12.2020 De Britse premier Boris Johnson is meer dan tevreden met de gesloten handelsdeal met de Europese Unie voor na de brexit. Hij viert het als een triomf.
Over de grote lijnen zijn we het eens. We kunnen er allebei beter van worden, aldus Boris Johnson.
,,De deal gaat banen beschermen en geeft ons mogelijkheid om producten in Europa te verkopen zonder tarieven en quota’s. We kunnen meer zaken doen”, aldus Johnson tijdens een persconferentie vanmiddag.
Johnson legde de nadruk op de soevereiniteit die hij had teruggehaald naar het Verenigd Koninkrijk. De deal is gedaan. De Britse premier zei dat hij belofte had ingelost en de Britten de weer controle had gegeven over hun financiën, de grenzen grenzen, de handel en de visserij. De handel met de EU kon doorgaan zonder dat de Britten tarieven werd opgelegd of ze zich aan quota’s moesten houden. Ook had het Europese Hof van Justitie geen zeggenschap meer in Britse aangelegenheden.
,,Vanaf 1 januari worden Britten wetten alleen door het Britse parlement gemaakt’’, aldus Johnson. ,,Het is geen slecht nieuws voor de EU om een welvarend Verenigd Koninkrijk voor de deur te hebben. Het is niet slecht als wij dingen anders doen. Over de grote lijnen zijn we het eens. We kunnen er allebei beter van worden. Als een partij zich benadeeld kunnen we dat voorleggen aan een derde partij.”
MSN 24.12.2020 De Britse regering claimt in een eigen analyse de grote winnaar te zijn van het handelsakkoord met de Europese Unie. Volgens de uitgelekte analyse, die door het blog Guido Fawkes werd gepubliceerd, heeft het Verenigd Koninkrijk op 28 punten gewonnen, tegen elf punten waar de EU de overwinning binnensleepte. Op 26 punten is het een compromis geworden, stelt de regering Johnson.
Op die puntsgewijze analyse van de deal valt nogal wat af te dingen. Bij verscheidene onderwerpen die het Verenigd Koninkrijk naar eigen zeggen heeft binnengesleept in de onderhandelingen worden de oorspronkelijke standpunten van beide kampen niet goed weergegeven.
De analyse geeft wel goed weer hoe belangrijk het voor Johnson is om de deal als een overwinning te presenteren. Hij heeft de steun van streng in de leer zijnde brexitvoorstanders nodig om het handelsakkoord goedgekeurd te krijgen in het Lagerhuis. Die hardliners hebben jaren gewacht tot het Verenigd Koninkrijk zich kon losmaken van de EU en zullen ieder compromis zeer kritisch bekijken, zeker als dat de toekomstige vrijheid van hun land kan inperken.
MSN 24.12.2020 Het kan nog uren duren voordat de Britse premier Boris Johnson of Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen een brexitdeal aankondigt. Dat meldden bronnen aan persbureau Reuters.
Op het laatste moment zou er nog onenigheid zijn over de laatste afspraken over visserij. De toegang van vissers uit EU-lidstaten tot Britse wateren is een van de lastigste thema’s in de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag.
NU 24.12.2020 Het kan nog een paar uur duren voordat er een Brexit-akkoord ligt, zeggen officials van zowel de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk donderdag. Het belangrijkste struikelblok is nog altijd de visserij, waarover beide partijen al maanden steggelen.
In de loop van woensdag werd steeds vaker gemeld dat een deal tussen het VK en de EU aanstaande was. Bronnen sloten niet uit dat op woensdagavond een akkoord zou worden bereikt.
Dat bleek te voorbarig. Ook een persconferentie die donderdagochtend zou plaatsvinden, is verschoven naar later op de dag. De afrondende gesprekken zouden best nog “enkele uren kunnen duren”, aldus een functionaris van de Britse overheid.
Volgens de Britse krantThe Guardian is er vertraging ontstaan doordat Brusselse onderhandelaars verouderde cijfers over visvangst gebruikten. De cijfers worden gebruikt om te bepalen hoeveel vis de Europese vissers mogen vangen in Britse wateren.
Het VK is stapte op 31 januari 2020 uit de EU, maar tot het einde van dit jaar is er nog een overgangsperiode waarin oude regels gelden. De partijen onderhandelen nu over hoe de onderlinge handel eruit moet zien na de jaarwisseling.
Visserij lijkt het belangrijkste twistpunt. Brussel wil dat Europese vissers, onder wie veel Nederlanders, na 1 januari nog steeds in Britse wateren mogen vissen. Londen wil daar zelf over kunnen beslissen.
MSN 24.12.2020 Het kan nog een paar uur duren voordat er een Brexit-akkoord ligt, zeggen officials van zowel de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk donderdag. Het belangrijkste struikelblok is nog altijd de visserij, waarover beide partijen al maanden steggelen.
In de loop van woensdag werd steeds vaker gemeld dat een deal tussen het VK en de EU aanstaande was. Bronnen sloten niet uit dat op woensdagavond een akkoord zou worden bereikt.
Dat bleek te voorbarig. Ook een persconferentie die donderdagochtend zou plaatsvinden, is verschoven naar later op de dag. De afrondende gesprekken zouden best nog “enkele uren kunnen duren”, aldus een functionaris van de Britse overheid.
Volgens de Britse krantThe Guardian is er vertraging ontstaan doordat Brusselse onderhandelaars verouderde cijfers over visvangst gebruikten. De cijfers worden gebruikt om te bepalen hoeveel vis de Europese vissers mogen vangen in Britse wateren.
Het VK is stapte op 31 januari 2020 uit de EU, maar tot het einde van dit jaar is er nog een overgangsperiode waarin oude regels gelden. De partijen onderhandelen nu over hoe de onderlinge handel eruit moet zien na de jaarwisseling.
Visserij lijkt het belangrijkste twistpunt. Brussel wil dat Europese vissers, onder wie veel Nederlanders, na 1 januari nog steeds in Britse wateren mogen vissen. Londen wil daar zelf over kunnen beslissen.
RTL 24.12.2020 Het blijft tot het allerlaatste moment spannend of er een brexitdeal komt. Persconferenties van premier Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen werden vanochtend vroeg al verwacht, maar dat bleek te voorbarig. Er wordt nog steeds onderhandeld. Dat bevestigt de Europese Commissie aan RTL Nieuws.
Te optimistisch
Aan het begin van de ochtend gonsde het van de geruchten dat inmiddels alle plooien waren gladgestreken en de deal was beklonken. Een telefoongesprek tussen de Britse premier Boris Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen stond voor 8 uur op de planning. Daarna zou een persconferentie volgen met het goede nieuws om 9 uur.
Maar zoals zo vaak in de brexitsaga bleek die planning te optimistisch. Het is niet precies duidelijk welk probleem er nu nog op het laatste moment opgelost moet worden en hoe lang dat gaat duren.
Vis
De laatste dagen hebben de onderhandelaars vooral zeer intensief gesproken over een oplossing voor het probleem van de visserij. De EU wil toegang houden voor zijn vissers tot de Britse wateren, omdat anders een groot deel van de sector buiten hun schuld om flink in de problemen dreigt te raken. De Britten willen juist zo veel mogelijk zeggenschap over wie er wat mag vangen in hun zee.
De vertraging van vandaag heeft volgens ingewijden ook weer te maken met de details van de afspraken over visserij. Onduidelijk is wat nu precies het probleem is.
Dat het geen kwestie is van wat puntjes op de i zetten, is inmiddels wel duidelijk. Rond 13.00 uur gaf een woordvoerder van de Britse regering aan dat de onderhandelingen nog wel ‘enkele uren’ in beslag konden nemen.
Extra uitzending
Op het moment dat duidelijk is dat er een deal is beklonken, is alles live te volgen in een extra uitzending van RTL Z Nieuws.
MSN 24.12.2020 Het blijft tot het allerlaatste moment spannend of er een brexitdeal komt. Persconferenties van premier Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen werden vanochtend vroeg al verwacht, maar dat bleek te voorbarig. Er wordt nog steeds onderhandeld. Dat bevestigt de Europese Commissie aan RTL Nieuws.
Te optimistisch
Aan het begin van de ochtend gonsde het van de geruchten dat inmiddels alle plooien waren gladgestreken en de deal was beklonken. Een telefoongesprek tussen de Britse premier Boris Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen stond voor 8 uur op de planning. Daarna zou een persconferentie volgen met het goede nieuws om 9 uur.
Maar zoals zo vaak in de brexitsaga bleek die planning te optimistisch. Het is niet precies duidelijk welk probleem er nu nog op het laatste moment opgelost moet worden en hoe lang dat gaat duren.
Vis
De laatste dagen hebben de onderhandelaars vooral zeer intensief gesproken over een oplossing voor het probleem van de visserij. De EU wil toegang houden voor zijn vissers tot de Britse wateren, omdat anders een groot deel van de sector buiten hun schuld om flink in de problemen dreigt te raken. De Britten willen juist zo veel mogelijk zeggenschap over wie er wat mag vangen in hun zee.
De vertraging van vandaag heeft volgens ingewijden ook weer te maken met de details van de afspraken over visserij. Onduidelijk is wat nu precies het probleem is.
Dat het geen kwestie is van wat puntjes op de i zetten, is inmiddels wel duidelijk. Rond 13.00 uur gaf een woordvoerder van de Britse regering aan dat de onderhandelingen nog wel ‘enkele uren’ in beslag konden nemen.
Extra uitzending
Op het moment dat duidelijk is dat er een deal is beklonken, is alles live te volgen in een extra uitzending van RTL Z Nieuws.
MSN 23.12.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn dicht bij een akkoord over hun handelsrelatie na 1 januari. Britse media meldden dat zo’n overeenkomst al woensdag kan worden aangekondigd. Persbureau Reuters meldde bovendien dat lidstaten van de Europese Unie voorbereidingen treffen om de gemaakte afspraken na de jaarwisseling toe te passen.
Volgens een EU-diplomaat is een overeenkomst over de toekomstige handelsrelatie tussen de Britten en de EU nabij. „Het is een kwestie van dit vandaag of morgen aankondigen”, citeert Reuters een bron. Tegelijkertijd wordt gewaarschuwd dat over de laatste punten van een Brexit-deal nog geen finale overeenkomst is. „De lucht is zwanger van verwachting. Maar we zijn er nog niet”, meldt een EU-bron aan het ANP.
De Europese Raad, die de leiders van alle lidstaten vertegenwoordigt, zou nu voorbereidingen treffen voor een voorlopige invoering van de handelsafspraken. Daardoor zou het verdrag al kunnen ingaan voordat bijvoorbeeld het Europees Parlement dit heeft behandeld.
De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel is, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
Verschillende Britse kranten meldden ook dat een akkoord in zicht is. Volgens een politiek verslaggever van The Sun is er op het laatste moment nog onenigheid ontstaan rond afspraken over accu’s voor elektrische auto’s. Zakenkrant Financial Times meldt op basis van ingewijden aan Britse zijde dat er nog steeds discussies zijn over visserij en eerlijke concurrentie, maar dat een deal op woensdagavond mogelijk is.
MSN 23.12.2020 De Amsterdamse beurs is woensdag met een fraaie winst gesloten. Berichten dat een Brexit-akkoord in aantocht was, stemden beleggers positief. Winkelvastgoedfonds Unibail was de grootste winnaar in de AEX. De bankaandelen ABN Amro en ING waren ook gewild.
De AEX-index eindigde 0,8% hoger op 622,42 punten. De AMX ging 0,6% vooruit naar 932,08 punten. De koersenborden in Londen (+0,7%), Parijs (+1,1%) en Frankfurt (+1,3%) kleurden eveneens groen.
Optimistische berichten dat er een Brits-Europees handelsverdrag voor na de Brexit in aantocht is, stuwden de koers van het pond. De munt werd bijna 1% meer waard ten opzichte van de euro. Britse media meldden dat zo’n Brexit-akkoord mogelijk al woensdagavond kon worden aangekondigd. Dit nieuws maakte ook aandelenbeleggers opgewekt.
„Het optimisme overheerst op de beurzen. Begin deze week was er nog schrik vanwege de nieuwe coronavariant, maar dat is weggeëbd”, zei beleggingsstrateeg Wim Zwanenburg (Stroeve & Lemberger). Naast de groeiende kans op een Brexit-akkoord putten beleggers ook vertrouwen uit aankondigingen dat coronavaccins eveneens werken tegen de nieuwe besmettelijkere variant van het virus.
Volgens analist Corné van Zeijl (Actiam) reageerden de financiële markten kalm op de onverwachte actie van de Amerikaanse president Donald Trump, die het akkoord over een noodsteunpakket van $900 miljard terugstuurde naar het Congres in Washington. Trump wil dat de financiële steun voor de meeste Amerikanen wordt verhoogd van $600 naar $2000. „De situatie wordt voor sommige Amerikanen nu wel nijpend. Maar iedereen weet ook dat er over een maand een andere president zit”, aldus Van Zeijl.
Op Wall Street koerste de Dow Jones-index aan het einde van de middag circa 0,7% hoger. Techbeurs Nasdaq gaf echter 0,1% prijs. Een uur voordat de beurshandel in New York van start ging, werd bekend dat 803.000 Amerikanen de voorbije week een WW-uitkering hebben aangevraagd. Dat was een meevaller, want analisten hadden gerekend op 880.000 steunaanvragen.
Unibail koploper in AEX, Takeaway achterblijver
In de AEX was winkelvastgoedfonds Unibail de koploper met een plus van 4,4%. De financiële waarden ABN Amro (+3,9%), Aegon (+3,6%) en ING (+3,4%) waren eveneens in trek.
Biotechnologiebedrijf Galapagos (+2,5%) krabbelde op na de koersdreun van vorige week. De AEX werd eveneens vooruit geholpen door zwaargewicht Royal Dutch Shell (+2,9%).
Just Eat Takeaway (-1,4%) was de grootste achterblijver onder de hoofdfondsen. Het maaltijdenbestelbedrijf was begin deze week nog de smaakmaker in de AEX door de verwachting dat de lockdowns in Europa wellicht iets langer gaan duren en thuisblijvers meer bestellingen zullen plaatsen.
Philips sloot onveranderd. Topman Frans van Houten zei woensdag in een interview met De Telegraaf dat het zorgtechnologieconcern op het juiste pad zit.
In de AMX was Air France KLM de grootste stijger met een plus van 4,5%. Het luchtvaartconcdern zat in de lift dankzij de hervatting van de vluchten naar het Verenigd Koninkrijk.
Pharming won 0,2%. De aandelen van het Nederlandse biotechnologiebedrijf zijn sinds vandaag ook verhandelbaar op de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq.
Basic-Fit (-2,3%) was de grootste daler bij de middelgrote fondsen. De sportschoolketen is met de banken soepelere regels voor zijn leenfaciliteit overeengekomen. Basic-Fit hoeft door de nieuwe afspraken eind dit jaar en in juni volgend jaar niet aan de halfjaarlijkse test voor de verhouding tussen geleend geld en eigen vermogen te voldoen. Voor de test eind volgend jaar gelden soepelere regels dan normaal.
In de speciale eindejaars-aflevering van de podcast Kwestie van Centen blikken Martin Visser en Herman Stam terug op een heftig jaar.
NU 24.12.2020 De onderhandelingen over de Brexit-deal, die volgens bronnen bijna rond is, zijn in de nacht van woensdag op donderdag tot in de late uren doorgegaan. Britse media, waaronder BBC News, melden dat de Europese Commissie naar verwachting donderdagochtend met een verklaring komt. De Britse regering zal dan op haar beurt op dezelfde ochtend een persconferentie houden.
De Europese Unie en de Britse regering zijn momenteel “bezig met de details” van een eventueel handelsakkoord, aldus een Europese functionaris. Er is volgens hem nog geen overeenstemming bereikt. Woensdag werd in de loop van de dag duidelijk dat onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk dicht bij een akkoord over de handelsrelatie na 1 januari zijn.
De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk lopen al maanden moeizaam, maar lijken in de laatste dagen te zijn gaan vlotten. De grote twistappels zijn visserijrechten en welke concurrentieregels voor de Europese interne markt voor de Britten blijven gelden.
Een handelsakkoord moet voorkomen dat er na 1 januari handelstarieven gaan gelden. Vanaf die datum krijgt het goederenverkeer vanaf beide kanten van de Noordzee en het Kanaal te maken met douaneformaliteiten, ongeacht of er een akkoord wordt gesloten.
Een journalist van BBC News meldt dat donderdag om 8.00 uur (Nederlandse tijd) een telefoongesprek tussen de partijen staat gepland. Een uur later volgt mogelijk een persconferentie.
MSN 23.12.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zouden dicht bij het sluiten van een deal zijn. Het akkoord zou woensdagavond of donderdag kunnen worden aangekondigd en lidstaten van de EU zou zijn gevraagd om voorbereidingen te treffen om de deal na de jaarwisseling in werking te stellen.
Een EU-diplomaat zegt tegen persbureau Reuters dat de deal al zo concreet is dat het een kwestie is van “vandaag of morgen aankondigen”. Volgens een andere bron binnen de Europese Commissie bevinden de gesprekken zich nog in de “laatste fase”.
De Europese Raad, die de leiders van alle lidstaten vertegenwoordigt, zou nu voorbereidingen treffen voor een voorlopige invoering van de handelsafspraken. Daardoor zou het verdrag al kunnen ingaan voordat bijvoorbeeld het Europees Parlement dit heeft behandeld.
De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel is, blijven de voor beide partijen zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie van toepassing. Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
Verschillende Britse kranten melden eveneens dat een akkoord in zicht is. Volgens een politiek verslaggever van The Sun is er op het laatste moment nog onenigheid ontstaan rond afspraken over accu’s voor elektrische auto’s. Zakenkrant Financial Times meldt op basis van ingewijden aan Britse zijde dat er nog steeds discussies zijn over visserij en eerlijke concurrentie, maar dat een deal op woensdagavond mogelijk is.
EU en VK niet dichter bij Brexit-akkoord, Johnson donderdag 10.12.2020 naar Brussel
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn nog altijd ver verwijderd van een akkoord over de toekomstige handelsrelatie, zo melden beide partijen maandagavond 07.12.2020 in een gezamenlijke verklaring. De Britse premier Boris Johnson gaat daarom naar Brussel, voor een fysiek gesprek over de nog altijd bestaande twistpunten.
Telegraaf 23.12.2020
Telegraaf 21.12.2020
AD 15.12.2020
AD 11.12.2020
Telegraaf 10.12.2020
Eerder op maandagavond was er een telefonisch Brexit-overleg tussen Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Het gesprek, dat volgens een bron zo’n anderhalf uur duurde, heeft geen noemenswaardige resultaten opgeleverd.
Telegraaf 14.12.2020
AD 14.12.2020
Johnson en Von der Leyen spraken over de slagingskans van verder overleg over een handelsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Von der Leyen zei na het gesprek dat de standpunten van beide partijen over cruciale onderwerpen – visserij, toezicht en een gelijk speelveld – nog steeds ver uit elkaar liggen.
With @BorisJohnson we took stock of the negotiations. The conditions for an agreement are not there due to remaining differences on critical issues. We asked our Chief Negotiators to prepare an overview of the remaining differences to be discussed in person in the coming days.
De EU hamert erop dat Britse bedrijven geen oneerlijk voordeel mogen hebben ten opzichte van Europese bedrijven als zij vergaande toegang tot de Europese markt willen behouden.
Dat betekent dat in het VK dezelfde, of in ieder geval gelijkwaardige, regels moeten gelden over staatssteun, milieu-eisen en werknemersbescherming. Zo wil de EU de gemeenschappelijke markt beschermen.
Telegraaf 09.12.2020
AD 09.12.2020
AD 08.12.2020
Meer zeggenschap
Maar de Britten willen juist na de brexit zoveel mogelijk zeggenschap over hun eigen regels, en kunnen het in Londen niet verkopen dat zij akkoord gaan met het langdurig blijven volgen van Europese standaarden.
Het andere grote probleem is de manier waarop handelsgeschillen beslecht moeten worden. De EU zou het liefst zien dat ruzies over de interpretatie van de regels worden beslecht door het Europees Hof, maar daarvan is al lang duidelijk dat de Britse onderhandelaar daar niet mee instemmen.
“We hebben onze hoofdonderhandelaars en hun teams gevraagd om een overzicht te maken van de belangrijkste standpunten waarover we van mening verschillen en deze bespreken we in de komende dagen tijdens een fysieke vergadering in Brussel”, is te lezen in de gezamenlijke verklaring.
De onderhandelingen over een handelsakkoord zijn in een cruciale fase beland. Als er op 1 januari 2021 geen goedgekeurd akkoord ligt, dan loopt de huidige overgangsfase af zonder deal. Dat betekent dat de EU en het Verenigd Koninkrijk met ingang van volgend jaar over en weer importheffingen op goederen zullen instellen.
Donderdag 10.12.2020 komen de EU-leiders bijeen in Brussel. De Brexit-onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk staan hoog op de agenda. De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney zei daarom dat woensdag de uiterste deadline is voor de EU en het VK om een akkoord te kunnen sluiten. “Als er donderdag geen akkoord ligt, gaan leiders in de EU nadenken over noodplannen voor een no deal-Brexit.”
Terugblik
De onderhandelingen over de Brexitdeal zijn op het Kookpunt aanbeland. De EU en het VK doen een uiterste poging om nog net op tijd een nieuw handelsakkoord te sluiten. Maar het gaat er chaotisch aan toe.
Vanaf 1 januari 2021 vervallen alle regels en afspraken zoals die golden toen het VK nog lid was van de EU. Als de partijen niet op tijd tot een nieuw akkoord komen, heeft dat grote gevolgen.
Handel wordt bijvoorbeeld duurder en lastiger, omdat er importheffingen worden ingesteld over en weer. Bovendien zijn er veel meer controles nodig, wat vermoedelijk tot lange rijen aan de grens gaat zorgen.
Ook voor de luchtvaart, klimaatbeleid, samenwerking op het gebied van veiligheid, visserij en tal van andere thema’s kan de impact groot zijn.
De belangen zijn dus groot, maar de verschillen ook. De onderhandelingen zitten al maanden vast op drie thema’s. Visserijrechten, gelijke regels voor bedrijven en de manier waarop eventuele geschillen worden beslecht.
Vooral op de laatste twee punten lijkt het nu te blijven haken. De EU hamert erop dat Britse bedrijven aan vergelijkbare standaarden moeten voldoen (op het gebied van milieueisen, werknemersbescherming en staatssteun) als bedrijven uit de EU, in ruil voor vergaande toegang tot de Europese markt. Als de eisen voor Britse bedrijven losser zouden zijn, hebben zij een oneerlijk voordeel, is het idee.
Decisive hours for the future of EU-UK relations: EU Chief negotiator @MichelBarnier has started to brief EU Ambassadors about the current state of play of #Brexit negotiations. #COREPER
Ook kunnen de EU en het VK het maar niet eens worden over hoe zij handelsconflicten, als die zich voor zouden doen, gaan oplossen. Volgens insiders is visserij inmiddels niet meer het grootste struikelblok, en lijkt daarvoor een oplossing in zicht. Maar ook dat blijkt nog geen gelopen race.
Doorbraak of niets bereikt?
Juist op dat front ontstond gisteravond namelijk een rel. Meerdere media berichtten dat er een deal zou zijn over hoeveel vissers uit EU-landen nog uit Britse wateren mogen vissen straks. Maar de Britten reageerden daarop als door een wesp gestoken. “Er is geen doorbraak geweest op het gebied van visserij. Er is niets nieuws bereikt op dit gebied”, liet een Britse overheidsbron weten.
Vanochtend heeft EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier de EU-ambassadeurs bijgepraat over de stand van zaken. De rest van de dag zal er weer koortsachtig onderhandeld worden en ook premier Boris Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bellen later vandaag nog.
De druk op de onderhandelingen wordt nog verder vergroot door de behandeling van een zeer controversiële wet in het Lagerhuis deze week. De Internal Market Bill heeft als doel om ervoor te zorgen dat handel binnen het Verenigd Koninkrijk zonder problemen verloopt na de brexit, maar kent ook een clausule die de afspraken die de EU en het VK vorig jaar maakten over de Noord-Ierse grens onderuit haalt.
Dat is funest voor het vertrouwen van de EU in het VK als onderhandelingspartner. De verwachting is dat de Britse regering de gewraakte wetsartikelen laat vallen als er een deal komt, maar tot die tijd maakt de dreiging van die wet het behalen van een deal alleen maar moeilijker.
AD 23.12.2020 De EU en Groot-Brittannië lijken het vrijwel eens over een brexitdeal. Een overeenkomst zou nog voor Kerstmis en misschien zelfs nog komende avond gepresenteerd kunnen worden, meldt persbureau Reuters.
Diplomaten kregen vandaag tijdens een meeting van de Europese Commissie te horen dat ze klaar moeten staan om donderdag bijeen te komen. Dit om de eventuele brexit-overeenkomst te bespreken, die wellicht vandaag al wordt bereikt.
De Europese Commissie onderhandelt namens de 27 lidstaten al maanden over een deal met de Britten. Reuters baseert zich op drie diplomaten. ,,Het lijkt erop dat de deal vrijwel gereed is. Het is een kwestie van vandaag of morgen”, zegt een EU-diplomaat. De Europese Raad, die de lidstaten in Brussel vertegenwoordigt, zou al formele voorbereidingen gestart zijn voor een snelle implementatie van de overeenkomst. Die zou op 1 januari in moeten gaan.
Terughoudender
Verschillende Britse kranten meldden eveneens dat een akkoord aanstaande is. Volgens een politiek verslaggever van The Sun is er op het laatste moment wel nog onenigheid ontstaan rond afspraken over accu’s voor elektrische auto’s. Zakenkrant Financial Times meldt op basis van ingewijden aan Britse zijde dat er nog steeds discussies zijn over visserij en eerlijke concurrentie, maar dat een deal op woensdagavond mogelijk is.
Zowel Groot-Brittannië als de EU hebben afgelopen dagen aangegeven dat overeenstemming snel dichterbij komt. Wel zijn de Britse onderhandelaars en premier Johnson terughoudender. Ondertussen staan hij en Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen constant in contact. Ook vandaag stond er weer een overleg tussen hen gepland.
Er is zowel Europa als Downing Street dan ook veel aan gelegen om economische chaos na 1 januari te voorkomen. De EU en zeker het VK hebben hun handen meer dan vol aan de coronapandemie. Groot-Brittannië meldde vandaag een recordaantal van bijna 40.000 Covid-besmettingen. 744 Britten bezweken aan het virus.
De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel is, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
De positieve berichten uit Brussel hadden een positief effect op de Europese effectenbeurzen. De AEX op het Damrak eindigde vandaag 0,8 procent hoger, de beurzen in Londen, Parijs en Frankfurt stegen tot 1,3 procent. De koers van het Britse pond ging omhoog, net als de euro.
NOS 23.12.2020 Regeringsleiders van lidstaten van de Europese Unie hebben te horen gekregen dat ze morgen beschikbaar moeten zijn in het geval dat er een handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk komt. Dat meldt persbureau Reuters op basis van diplomatieke bronnen in Brussel.
De EU-lidstaten hebben procedures in gang gezet waarmee het handelsakkoord kan intreden, zeggen de bronnen tegen Reuters. De deal zou bijna rond zijn. “Het is een kwestie van bekendmaken, vandaag of morgen.”
EU-bronnen melden aan de NOS dat het gaat om een formele mededeling en dat het niet per se betekent dat een handelsakkoord bijna rond is.
Een belangrijke politieke verslaggever van de BBC schrijft dat de onderhandelingen richting een overeenkomst gaan. Ze benadrukt dat er nog altijd gesproken wordt. “Het zijn duidelijk de laatste loodjes, maar het zit er nog niet op en vanmiddag wordt er nog wat afgedongen.”
Er moet voor het eind van het jaar een deal liggen, want in 2021 komt de brexit-overgangsperiode ten einde en vervallen de bestaande vrijhandelsafspraken. In dat geval zouden de Britten en de EU volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie met elkaar gaan handelen, wat beide economieën veel geld kost.
De laatste weken werd er door de EU en het VK vooral onderhandeld over drie grote thema’s. Hieronder leggen we ze kort uit;
NOS
NOS
NOS
NOS
Visserij is en blijft een belangrijk struikelblok. De discussie gaat nu over de hoeveelheid makreel die EU-vissers in Britse wateren mogen vangen. Vooral de Ieren vinden dat ze te weinig krijgen.
Tabloid The Sun schrijft dat er nu ook gedoe is over accu’s. De EU zou niet willen dat Britse autofabrikanten Chinese accu’s in hun elektrische voertuigen stoppen.
MSN 23.12.2020 Lidstaten van de Europese Unie treffen voorbereidingen om een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk in te voeren op 1 januari. Dat meldt persbureau Reuters op basis van ingewijden.
EU-lidstaten moeten ook klaarstaan om donderdag bijeen te komen, om een eventuele Brexitdeal te bespreken die al woensdag kan worden gesloten.
Volgens een EU-diplomaat is een overeenkomst over de toekomstige handelsrelatie tussen de Britten en de EU nabij. “Het is een kwestie van dit vandaag of morgen aankondigen”, citeert Reuters de bron.
De Europese Raad, die de leiders van alle lidstaten vertegenwoordigt, zou nu voorbereidingen treffen voor een voorlopige invoering van de handelsafspraken. Daardoor zou het verdrag al kunnen ingaan voordat bijvoorbeeld het Europees Parlement dit heeft behandeld.
De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met bet landenblok.
Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel is, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
Von der Leyen spreekt weer met Boris Johnson
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie gaat woensdag of donderdag opnieuw bellen met de Britse premier Boris Johnson, aldus bronnen in Brussel tegen persbureau Reuters.
Maandag hadden Von der Leyen en Johnson ook al telefonisch contact over de slepende gesprekken rond een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Het grootste struikelblok in de onderhandelingen draait om afspraken over visserij in Britse wateren door vissers uit de EU.
Maandag deed Londen nog een concessie rond visserij aan Brussel, maar die werd verworpen. Daarbij werd voorgesteld dat de hoeveelheid vis die door de EU-lidstaten wordt gevangen, gemeten in waarde, in Britse wateren met 30 procent zou dalen.
Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent van die visquota. De EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging met 25 procent. Landen als Frankrijk en Denemarken zouden al moeite hebben om deze verlaging te accepteren.
Naar verluidt zijn onderhandelaars van de EU bereid om ook na 1 januari verder te praten over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk. Dat liet de EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier weten in een toelichting aan de 27 EU-lidstaten, aldus ingewijden tegen Reuters.
MSN 23.12.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn dicht bij een akkoord over hun handelsrelatie na 1 januari. Britse media meldden dat zo’n overeenkomst al woensdag kan worden aangekondigd. Persbureau Reuters meldde bovendien dat lidstaten van de Europese Unie voorbereidingen treffen om de gemaakte afspraken na de jaarwisseling toe te passen.
Volgens een EU-diplomaat is een overeenkomst over de toekomstige handelsrelatie tussen de Britten en de EU nabij. “Het is een kwestie van dit vandaag of morgen aankondigen”, citeert Reuters een bron. Tegelijkertijd wordt gewaarschuwd dat over de laatste punten van een brexitdeal nog geen finale overeenkomst is. “De lucht is zwanger van verwachting. Maar we zijn er nog niet”, meldt een EU-bron aan het ANP.
De Europese Raad, die de leiders van alle lidstaten vertegenwoordigt, zou nu voorbereidingen treffen voor een voorlopige invoering van de handelsafspraken. Daardoor zou het verdrag al kunnen ingaan voordat bijvoorbeeld het Europees Parlement dit heeft behandeld.
Overgangsfase
De Britten verlieten eind januari de EU, maar zijn in de overgangsfase tot 31 december nog gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Als er voor die tijd geen overeenkomst over handel is, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Daardoor zouden tijdrovende douaneprocedures en hoge invoertarieven aan de grens gaan gelden.
Verschillende Britse kranten meldden ook dat een akkoord in zicht is. Volgens een politiek verslaggever van The Sun is er op het laatste moment nog onenigheid ontstaan rond afspraken over accu’s voor elektrische auto’s. Zakenkrant Financial Times meldt op basis van ingewijden aan Britse zijde dat er nog steeds discussies zijn over visserij en eerlijke concurrentie, maar dat een deal op woensdagavond mogelijk is.
MSN 23.12.2020 Nederlandse exporteurs van groenten en fruit zijn bang dat hun goederen zullen verrotten als er geen Brexit-deal wordt gesloten. Op dit moment staan er voor de haven van Dover al veel vrachtwagenchauffeurs vast en in het geval van een no deal-Brexit zouden die rijen nog veel langer kunnen worden.
Nederland exporteert ieder jaar voor ongeveer 2 miljard euro aan groenten en fruit naar het Verenigd Koninkrijk. Als er geen Brexit-deal wordt gesloten, moeten verse goederen bij de grens worden onderworpen aan tijdrovende douanecontroles. Daardoor kan veel vertraging ontstaan.
“Als onze vrachtwagens in die rijen moeten wachten, is dat een ramp voor onze verse producten”, zegt logistiek manager Daco Sol van het GroentenFruit Huis. “Vertraging drukt de prijs van onze producten. Ieder klant wil verse producten.”
Ook in het VK bestaan er zorgen over verse producten. Hoewel de grens tussen het VK en Frankrijk weer open is voor vrachtverkeer, zorgt de grote vertraging van goederen er in het VK waarschijnlijk voor dat er een stuk minder verse producten in de schappen terechtkomen.
“Het is essentieel dat de vrachtwagens zo snel mogelijk de grens oversteken”, zegt de directeur voedingswaren van de Britse brancheorganisatie voor de detailhandel. “Totdat de achterstand is weggewerkt en de levering weer op gang is gekomen, verwachten we dat verse goederen minder beschikbaar zijn.”
MSN 23.12.2020 Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie gaat woensdag of donderdag opnieuw bellen met de Britse premier Boris Johnson over de brexitonderhandelingen. Dat zeggen bronnen in Brussel tegen persbureau Reuters.
Maandag hadden Von der Leyen en Johnson ook al telefonisch contact over de slepende gesprekken rond een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Het grootste struikelblok in de onderhandelingen draait om afspraken over visserij in Britse wateren door vissers uit de EU.
Maandag deed Londen nog een concessie rond visserij aan Brussel, maar die werd verworpen. Daarbij werd voorgesteld dat de hoeveelheid vis die door de EU-lidstaten wordt gevangen, gemeten in waarde, in Britse wateren met 30 procent zou dalen. Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent van die visquota. De EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging met 25 procent. Landen als Frankrijk en Denemarken zouden al moeite hebben om deze verlaging te accepteren.
Overgangsfase
Na 31 december eindigt de overgangsfase voor het Verenigd Koninkrijk na de brexit, waarin de Britten nog grotendeels gebonden zijn aan de bestaande afspraken met de EU. Het doel was daarom om voor die tijd een nieuw verdrag over onder meer de onderlinge handel klaar te hebben. Dat moet hoge invoertarieven, tijdrovende douaneprocedures en andere belemmeringen voorkomen.
Naar verluidt zijn onderhandelaars van de EU bereid om ook na 1 januari verder te praten over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk. Dat liet de EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier weten in een toelichting aan de 27 EU-lidstaten, aldus ingewijden tegen Reuters.
Bronnen zeggen tegen persbureau Bloomberg dat er waarschijnlijk nog niet spoedig een deal zal worden gesloten. Er wordt wel weer verder gepraat in Brussel.
NOS 22.12.2020 De Europese Unie doet nog “een laatste inspanning” om een handelsakkoord met de Britten te bereiken, en er zijn wat stappen gemaakt, maar de verschillen blijven groot. Dat heeft EU-onderhandelaar Michel Barnier vandaag gezegd. De gesprekken verkeren volgens hem in een cruciale fase.
Beide partijen zijn het nog altijd oneens over de afspraken voor het vissen in de Britse wateren door Europese vissers. Barnier heeft achter gesloten deuren diplomaten van de 27 lidstaten bijgepraat over de laatste ontwikkelingen. Persbureau Reuters meldt op basis van anonieme diplomaten dat hij daar een Brits voorstel over de visserij “volstrekt onacceptabel” heeft genoemd.
“Barnier moet koorddansen tussen Londen en Parijs”, zei een diplomaat tegen Reuters, verwijzend naar de vissers in Noord-Frankrijk die zwaar zouden lijden onder afspraken die in het nadeel zijn van de Europese vissers.
Ierse premier voorzichtig positief
Ook voor Nederlandse vissers hebben de afspraken grote gevolgen. Een Europees voorstel voor 25 procent vangstreductie voor de komende vijf jaar zou voor Nederlandse vissers tot een omzetverlies kunnen leiden van zo’n 30 tot 40 miljoen euro. De Britten zouden eisen dat er nog veel minder vis uit Britse wateren in EU-netten terechtkomt.
De Ierse premier Martin is ondanks de aanhoudende onenigheid over visserij en een gelijk speelveld voor Britse en Europese bedrijven voorzichtig positief over de kansen van een handelsdeal. Het is volgens hem “eerder waarschijnlijk dan onwaarschijnlijk” dat er een akkoord wordt gesloten.
“Ik zou het graag zien gebeuren voor Kerst, maar het kan ook duren tot daarna. Er spelen veel politieke factoren”, aldus Martin, die benadrukt dat de onenigheid over de visserij verder gaat dan het percentage vis dat gevangen mag worden in de Britse wateren.
Na 1 januari blijven praten
Er moet op 31 december een deal liggen, want dan komt de brexit-overgangsperiode ten einde en vervallen de bestaande vrijhandelsafspraken. In dat geval zouden de Britten en de EU volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie met elkaar gaan handelen, wat beide economieën veel geld kost.
Ook als er voor het einde van het jaar geen deal ligt, zullen de partijen met elkaar in gesprek blijven. “De EU zal de deur niet sluiten voor het Verenigd Koninkrijk, en blijft er klaar voor om te onderhandelen, ook na 1 januari”, zei een anonieme diplomaat tegen Reuters.
NU 22.12.2020 De Europese Unie doet nog een “laatste inspanning” om voor de periode na 31 december tot een handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk te komen, zegt hoofdonderhandelaar Michel Barnier. Eerder op de dag verwierp de EU volgens ingewijden een compromisvoorstel van de Britten over de visserij.
“We zitten in een cruciale fase. We doen nog een laatste inspanning”, zei Barnier voorafgaand aan een bijeenkomst met diplomaten van de 27 lidstaten.
Het VK heeft volgens bronnen van persbureau Bloomberg voorgesteld om de waarde van de vis die EU-lidstaten in Britse wateren vangen met 30 procent te verminderen, maar de EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging van 25 procent. De Britten waren al omlaaggegaan ten opzichte van hun eerdere eis van 60 procent.
De EU en het VK onderhandelen momenteel over hoe de onderlinge handel eruit moet zien per 1 januari, als de Britten ook technisch de EU hebben verlaten. Tot de jaarwisseling geldt nog een overgangstermijn waarin handel wordt gedreven volgens oude afspraken.
De visserij is een van de voornaamste twistpunten die nog op tafel liggen. De EU wil dat Europese vissers toegang blijven houden tot Britse wateren, maar de Britten willen daar zelf over kunnen beslissen. Daarnaast is er nog altijd onenigheid over toezicht en staatssteun.
MSN 22.12.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie zijn bereid om ook na 1 januari verder te praten over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk. Dat heeft de Brusselse hoofdonderhandelaar Michel Barnier laten weten in een toelichting aan de 27 EU-lidstaten, meldt persbureau Reuters op basis van EU-diplomaten die anoniem willen blijven.
Na 31 december eindigt de overgangsfase voor het Verenigd Koninkrijk na de brexit, waarin de Britten nog grotendeels gebonden zijn aan de bestaande afspraken met de EU. Het doel was daarom om voor die tijd een nieuw verdrag over onder meer de onderlinge handel klaar te hebben, zodat hoge invoertarieven, tijdrovende douaneprocedures en andere belemmeringen worden voorkomen.
Barnier en zijn Britse evenknie David Frost zouden het op de meeste punten al eens zijn geworden. De onderhandelingen blijven steken op afspraken over visserij in Britse wateren door vissers uit de EU, aldus een diplomaat. Volgens een andere diplomaat zien beide onderhandelaars er evenwel niets in de gesprekken af te breken.
Voorafgaand aan zijn update achter gesloten deuren, zei Barnier dat hij een “laatste inspanning” zou doen om een akkoord over de toekomstige handelsrelatie met het Verenigd Koninkrijk te bereiken.
NOS 22.12.2020 De Europese brexit-onderhandelaar Michel Barnier zal afgevaardigden van de 27 lidstaten vanmiddag in Brussel bijpraten over de ontwikkelingen rond een handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk. Dat melden verschillende persbureaus op basis van ingewijden.
Een belangrijk struikelblok blijft de visserij. Volgens persbureau Bloomberg is een nieuw voorstel van het Verenigd Koninkrijk rond de visserijafspraken door de Europese Unie verworpen. De Britten zouden de eis op tafel hebben gelegd dat de EU-lidstaten de visvangst in Britse wateren met 30 procent verminderen. Vorige week werd nog een daling van 60 procent geëist.
Niet zorgelijk
De Europese Unie wil de Britten tegemoet komen met een visreductie van 25 procent. Dat zou voor de Nederlandse visserij een jaarlijks verlies betekenen van zo’n 30 tot 40 miljoen euro.
Volgens EU-correspondent Thomas Spekschoor is de wederzijdse afwijzing van compromisvoorstellen vooralsnog niet zorgelijk. “Dit is hoe onderhandelingen in z’n werk gaan.”
Formeel moet er op 31 december een deal worden bereikt, omdat er dan een einde komt aan de brexit-overgangsperiode. Maar mogelijk gaan de onderhandelingen over een handelsakkoord langer door.
RTL 22.12.2020 Er is nog altijd geen handelsakkoord tussen de EU en Groot-Brittannië. “We zitten in een cruciale fase. We doen nog een laatste inspanning”, aldus de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier dinsdag na de zoveelste lange dag vol onderhandelingen.
De Britten hebben de EU per 1 februari verlaten, maar houden zich tot 1 januari 2021 nog aan de EU-regels. Als er voor die datum geen akkoord is, kan de handel tussen beide partijen compleet vastlopen.
Visserij geldt als een van de laatste grote struikelblokken. De regering van Boris Johnson ziet de controle over hun wateren als teken van soevereiniteit. De vraag is of Nederlandse vissersboten en die van andere EU-landen straks toegang nog krijgen tot Britse wateren. En zo ja: in hoeverre gelden er dan beperkingen?
Johnson ging niet inhoudelijk in op de stand van de onderhandelingen, maar volgens persbureau Bloomberg zijn de twee partijen de laatste dagen wel iets dichterbij een compromis gekomen. Maandag deed het VK een voorstel waarbij de waarde van de vis die door de EU-landen mag worden gevangen in Britse wateren met 30 procent zou dalen. Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent.
De EU zou 25 procent in gedachten hebben. Al hebben landen zoals Frankrijk en Denemarken volgens Bloomberg al moeite om überhaupt een verlaging te accepteren.
Terug naar basisregels?
Een compromis zou ook de Nederlandse vissers wat lucht geven. Nu wordt ongeveer zestig procent van de Nederlandse vis daar gevangen.
Als op 1 januari geen afspraken over de onderlinge handel zijn, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat heeft onder meer hoge invoerheffingen op veel producten en uitgebreide douanecontroles aan de grens tot gevolg.
Onderhandelaars van de Europese Unie zijn bereid om ook na 1 januari verder te praten over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk, meldt persbureau Reuters op basis van EU-diplomaten die anoniem willen blijven. Ook de Britten zouden de gesprekken niet af willen breken. Hoe het dan in de tussenliggende periode met de WTO-regels zit, is onduidelijk.
MSN 22.12.2020 Er is nog altijd geen handelsakkoord tussen de EU en Groot-Brittannië. “We zitten in een cruciale fase. We doen nog een laatste inspanning”, aldus de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier dinsdag na de zoveelste lange dag vol onderhandelingen.
De Britten hebben de EU per 1 februari verlaten, maar houden zich tot 1 januari 2021 nog aan de EU-regels. Als er voor die datum geen akkoord is, kan de handel tussen beide partijen compleet vastlopen.
Visserij geldt als een van de laatste grote struikelblokken. De regering van Boris Johnson ziet de controle over hun wateren als teken van soevereiniteit. De vraag is of Nederlandse vissersboten en die van andere EU-landen straks toegang nog krijgen tot Britse wateren. En zo ja: in hoeverre gelden er dan beperkingen?
Minder vissen
Johnson ging niet inhoudelijk in op de stand van de onderhandelingen, maar volgens persbureau Bloomberg zijn de twee partijen de laatste dagen wel iets dichterbij een compromis gekomen. Maandag deed het VK een voorstel waarbij de waarde van de vis die door de EU-landen mag worden gevangen in Britse wateren met 30 procent zou dalen. Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent.
De EU zou 25 procent in gedachten hebben. Al hebben landen zoals Frankrijk en Denemarken volgens Bloomberg al moeite om überhaupt een verlaging te accepteren.
Terug naar basisregels?
Een compromis zou ook de Nederlandse vissers wat lucht geven. Nu wordt ongeveer zestig procent van de Nederlandse vis daar gevangen.
Als op 1 januari geen afspraken over de onderlinge handel zijn, valt die terug op de zeer ongunstige basisregels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat heeft onder meer hoge invoerheffingen op veel producten en uitgebreide douanecontroles aan de grens tot gevolg.
Onderhandelaars van de Europese Unie zijn bereid om ook na 1 januari verder te praten over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk, meldt persbureau Reuters op basis van EU-diplomaten die anoniem willen blijven. Ook de Britten zouden de gesprekken niet af willen breken. Hoe het dan in de tussenliggende periode met de WTO-regels zit, is onduidelijk.
MSN 22.12.2020 De Europese Unie doet nog een “laatste inspanning” om voor de periode na 31 december tot een handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk te komen, zegt hoofdonderhandelaar Michel Barnier. Eerder op de dag verwierp de EU volgens ingewijden een compromisvoorstel van de Britten over de visserij.
“We zitten in een cruciale fase. We doen nog een laatste inspanning”, zei Barnier voorafgaand aan een bijeenkomst met diplomaten van de 27 lidstaten.
Het VK heeft volgens bronnen van persbureau Bloomberg voorgesteld om de waarde van de vis die EU-lidstaten in Britse wateren vangen met 30 procent te verminderen, maar de EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging van 25 procent. De Britten waren al omlaaggegaan ten opzichte van hun eerdere eis van 60 procent.
De EU en het VK onderhandelen momenteel over hoe de onderlinge handel eruit moet zien per 1 januari, als de Britten ook technisch de EU hebben verlaten. Tot de jaarwisseling geldt nog een overgangstermijn waarin handel wordt gedreven volgens oude afspraken.
De visserij is een van de voornaamste twistpunten die nog op tafel liggen. De EU wil dat Europese vissers toegang blijven houden tot Britse wateren, maar de Britten willen daar zelf over kunnen beslissen. Daarnaast is er nog altijd onenigheid over toezicht en staatssteun.
Trouw 22.12.2020 De Europese Unie heeft een voorstel van het Verenigd Koninkrijk rond visserij als concessie in het slepende brexitoverleg verworpen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van Brusselse ingewijden.
Maandag deed het Verenigd Koninkrijk een voorstel waarbij de waarde van de vis die door de EU-lidstaten wordt gevangen in Britse wateren met 30 procent zou dalen. Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent op dit gebied. Visserij is een van de grootste struikelblokken in het overleg over een handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
De EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging van de waarde van de vis die wordt gevangen in Britse wateren met 25 procent. Landen als Frankrijk en Denemarken zouden al moeite hebben om deze verlaging te accepteren. Londen beschouwt controle over eigen visserijwateren als een van de belangrijkste punten van de brexit, maar Brussel wil de Britten geen toegang geven tot de Europese eenheidsmarkt zonder visserijrechten te behouden in Britse wateren.
De Britse premier Boris Johnson zei maandag dat er nog grote problemen zijn in het brexitoverleg. De tijd voor een handelsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU begint steeds meer te dringen, want als de partijen er niet voor 31 december uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier zal vanmiddag de EU-lidstaten bijpraten over de ontwikkelingen rond de handelsgesprekken met de Britten, waaronder dus rond visserij. Volgens bronnen blijft een compromis nog steeds mogelijk.
MSN 22.12.2020 De Europese Unie heeft een voorstel van het Verenigd Koninkrijk rond visserij als concessie in het slepende brexitoverleg verworpen. Dat meldden ingewijden in Brussel aan persbureau Bloomberg.
Maandag deed het Verenigd Koninkrijk een voorstel waarbij de waarde van de vis die door de EU-lidstaten wordt gevangen in Britse wateren met 30 procent zou dalen. Vorige week eiste Londen nog een daling van 60 procent op dit gebied. Visserij is een van de grootste struikelblokken in het overleg over een handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
De EU zou niet verder willen gaan dan een verlaging van de waarde van de vis die wordt gevangen in Britse wateren met 25 procent. Landen als Frankrijk en Denemarken zouden al moeite hebben om deze verlaging te accepteren. Londen beschouwt controle over eigen visserijwateren als een van de belangrijkste punten van de brexit, maar Brussel wil de Britten geen toegang geven tot de Europese eenheidsmarkt zonder visserijrechten te behouden in Britse wateren.
Grote problemen
De Britse premier Boris Johnson zei maandag dat er nog grote problemen zijn in het brexitoverleg. De tijd voor een handelsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU begint steeds meer te dringen, want als de partijen er niet voor 31 december uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier gaat dinsdagmiddag nog de EU-lidstaten bijpraten over de ontwikkelingen rond de handelsgesprekken met de Britten, waaronder dus rond visserij. Volgens bronnen blijft een compromis nog steeds mogelijk. Later zou Barnier dan ook gaan praten met de brexitwerkgroep van het Europees Parlement over de stand van zaken.
Johnson had maandag nog telefonisch overleg met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie, over onder meer visserij en het coronavirus, zeggen bronnen in Brussel.
MSN 21.12.2020 Het lijkt er toch van te komen: een Brexit zonder handelsakkoord. Per 1 januari maakt het Verenigd Koninkrijk geen deel meer uit van de interne Europese markt en zal de handel verlopen volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie WTO. Wat betekent dat concreet?
Formeel kan er nog tot en met 31 december een handelsakkoord op tafel komen. Gebeurt dat niet, dan is het Verenigd Koninkrijk daarna vanuit Europa bezien opeens een zogeheten derde land, zoals de Verenigde Staten, waarmee geen verdere afspraken bestaan.
De WTO vertegenwoordigt momenteel ruim 160 landen. Ieder lid heeft een lijst van heffingen en quota’s die per product van toepassing zijn voor ieder ander land waarmee geen handelsakkoord bestaat. Volgens die tarievenlijst moeten de Britten over bijvoorbeeld de import van Nederlands gehakt een heffing van 48 procent betalen.
Premier Boris Johnson en anderen in het kamp van de scherpslijpers in de Brexit-discussie hebben het vaak over Australië als ze de situatie na 1 januari schetsen. Met dat land heeft de EU immers ook geen handelsakkoord en dat loopt verder prima, is de redenatie.
Geen handelsakkoord, wel losse afspraken
Wat daarbij wel moet worden aangetekend, is dat er dan wel geen algeheel handelsakkoord is, maar dat er wel losse afspraken bestaan tussen de EU en Australië. Daaronder vallen bijvoorbeeld richtlijnen over de kwaliteit van de producten.
Dat soort deelafspraken liggen er niet tussen de EU en het VK, die weer vanaf nul moeten beginnen met het opbouwen van een handelsrelatie.
Zoals gezegd hebben de WTO-tarieven betrekking op specifieke producten en de hoogte van de heffingen loopt nogal uiteen. Gemiddeld hanteert de EU een heffing van 2,8 procent op Britse producten. Voor auto’s is dat tarief echter al 10 procent en voor sommige landbouwproducten loopt het op naar 35 procent.
Importheffingen kunnen uiteenlopen
Omgekeerd zullen ook de Britten vooral op auto’s en op voeding forse importheffingen gaan doorberekenen. Dat vooral deze producten hoog belast worden heeft te maken met protectionistische motieven. Het gaat om industrieën die voor de binnenlandse economie van de Britten van groot belang zijn.
Daar staat tegenover dat de heffingen op producten die het VK minder, of helemaal niet, zelf produceert lager kunnen uitvallen. Het gaat dan onder meer om rozen.
Daar zit wel weer een addertje onder het gras: de WTO-regels staan niet toe dat het VK in dit geval alleen voor Europese exporteurs een lager tarief hanteert. Dat moet dan ook voor alle andere WTO-lidstaten gebeuren.
Nog meer veranderingen in de handelsrelatie
Los van de importtarieven verandert er nog veel meer in de handelsrelatie tussen de EU en het VK.
Nu gelden bijvoorbeeld nog dezelfde afspraken over de kwaliteit van producten en over veiligheids- en gezondheidseisen. Straks is dat zonder deal niet meer zo. Dan zou het kunnen gebeuren dat bedrijven apart voor het VK gaan produceren, omdat daar bijvoorbeeld bepaalde ingrediënten in voedsel niet zijn toegestaan.
Wat dit alles zal betekenen voor de omvang van de handel tussen de EU en het VK is nog onzeker. Het Britse Centre for Economic Performance schat dat de wederzijdse handel in de komende tien jaar met 40 procent zal teruglopen.
Telegraaf 21.12.2020 Een zoveelste deadline in de Brexit-onderhandelingen, ditmaal door het Europees Parlement neergelegd, is gepasseerd. Een eventuele handelsdeal tussen het VK en de EU komt daardoor niet meer tijdig genoeg om nog dit jaar goedgekeurd te worden door het Europees Parlement.
Zondag om middernacht liep een door het Europarlement gestelde deadline af en het zag er in de uren daaraan voorafgaand niet naar uit dat er witte rook zou komen. Donderdag hadden de parlementariërs gewaarschuwd: uiterlijk zondag moest er een akkoord met de Britten liggen.
Vertaald
De onderhandelingsteksten moeten namelijk nog vertaald worden in officiële wetsteksten. „Het gaat waarschijnlijk om 700 tot 800 pagina’s tekst. We moeten wel de kans hebben daar goed naar te kijken”, zegt PvdA-Europarlementariër Kati Piri die in de Brexit-commissie van het parlement zit. „Dit gaat voor decennia onze relatie met het VK bepalen. Dat kun je er niet even doorheen jagen.”
Het Europees Parlement zou vervolgens tussen kerst en Oud&Nieuw kunnen stemmen was het idee, maar waarschijnlijk gaat die ballon dus niet meer op. Mocht er de komende dagen toch nog een akkoord uit de bus rollen dan willen lidstaten dit al voorlopig in werking laten treden, waarna achteraf parlementaire goedkeuring volgt.
Maar bij het Europees Parlement ligt dit gevoelig. „Er ligt een politieke afspraak met de Europese Commissie dat een handelsverdrag niet in werking kan treden zonder parlementaire goedkeuring”, stelt Piri vast. Commissie-president Von der Leyen heeft ook al gezegd dat zij dit zeer onwenselijk vindt. Ze zal het voor moeten leggen aan het Europarlement als ze onder druk van de lidstaten toch deze route wil gaan bewandelen.
Noodmaatregelen
Volgens Piri zou het beter zijn om pakketten noodmaatregelen in te voeren, totdat parlementaire goedkeuring van een akkoord alsnog is afgerond, bijvoorbeeld in de eerste week van januari. Op het gebied van transport, de luchtvaart en visserij heeft het Europees Parlement al door de Europese Commissie voorgestelde noodverbanden goedgekeurd. Hiermee moet worden voorkomen dat in het geval van een no deal op 1 januari bijvoorbeeld landingsrechten vervallen. Voorwaarde is wel dat de Britten dezelfde maatregelen ook omarmen.
De onderhandelingen spitsen zich nu vooral toe op visserij. De EU heeft de Britten aangeboden 25 procent van de visquota in Britse wateren in te leveren, maar het VK wil 60 procent reductie. Als overgangsperiode bood de EU aanvankelijk tien jaar aan, waarna het zakte naar zes jaar. De Britten willen niet verder gaan dan drie jaar.
Speelveld
Op het gebied van het zogeheten gelijke speelveld lijken de partijen elkaar een heel eind genaderd, al zijn er nog problemen met staatssteunregels.
Het VK verliet eind januari de EU, maar zit tot en met 31 december in een overgangsperiode waarin het de Europese regels nog moet volgen. Wordt er geen handelsakkoord gesloten dan gelden vanaf 1 januari de regels van de Wereldhandelsorganisatie met quota en tarieven.
Hoofd-onderhandelaar namens de EU Barnier hield er zondag aan het einde van de dag de moed in. „De EU blijft zich inzetten voor een eerlijke, wederkerige en evenwichtige overeenkomst”, twitterde hij..
NOS 20.12.2020 De Britse en Europese brexitonderhandelaars hebben de deadline voor een handelsakkoord niet gehaald. Het Europees Parlement had geëist dat er uiterlijk voor middernacht een akkoord zou komen. Alleen dan zou er genoeg tijd zijn om de tekst in alle EU-talen te vertalen zodat het parlement er voor 1 januari een besluit over kon nemen.
Er wordt de komende dagen vrijwel zeker wel verder gepraat door de onderhandelaars van beide partijen.
Het VK stapte op 31 januari uit de Europese Unie, maar bestaande handelsafspraken zijn tot 1 januari van kracht. Zijn er dan geen nieuwe, dan gaan de regels van de Wereldhandelsorganisatie gelden en die gaan beide economieën veel geld kosten.
Al bijna een jaar proberen onderhandelaars tot een nieuwe deal te komen, maar minder dan twee weken voor 1 januari is dat dus nog altijd niet gelukt. Beide partijen vinden dat de ander flexibeler moet zijn en dat de ander zich onredelijk opstelt.
Vis
Een groot knelpunt zijn de visserijrechten van EU-vissers, onder wie de Nederlanders, in Britse wateren en de termijn waarin die rechten worden afgebouwd. Het VK heeft een compromisvoorstel van de EU van de hand gewezen, schrijft het Duitse persbureau DPA.
De EU-lidstaten zouden niet bereid zijn om nog meer aan de Britse wensen tegemoet te komen. Vooral Frankrijk tilt er zwaar aan als Franse vissers niet meer in Britse wateren mogen vissen.
Ook over andere punten wordt nog gestreden; swipe om te zien wat de knelpunten zijn:
NOS
NOS
NOS
NOS
“Natuurlijk willen we een akkoord”, zei de Britse minister van Volksgezondheid Hancock tegen Sky News. “Helaas heeft de EU onredelijke eisen gesteld. Een akkoord is zeker mogelijk, maar het is duidelijk dat de EU dan in beweging moet komen.”
EU-onderhandelaar Barnier zei op zijn beurt dat de EU op een eerlijk en evenwichtig akkoord uit is en dat hij de wens tot zelfbeschikking van de Britten begrijpt. “En wij verwachten hetzelfde van hen.”
‘Tijdige ratificatie onmogelijk’
Het Europees Parlement had zondag als uiterste deadline gesteld. Nu die is verstreken, wordt het onmogelijk om een eventueel akkoord voor het einde van het jaar te beoordelen, zei Kati Piri, brexit-rapporteur in het Europees Parlement, zondagavond in Nieuwsuur.
“Het hele proces verdient geen schoonheidsprijs”, zegt Piri. “Normaal duurt het vier of vijf maanden om zo’n groot handelsakkoord te beoordelen. We zijn flexibel en bereid om tijdens Kerst extra te vergaderen, maar ook als er in de komende dagen een akkoord komt kunnen we het niet op tijd ratificeren.” Dat betekent wat haar betreft dat er noodmaatregelen getroffen moeten worden voor januari.
‘Gewoon’ verder praten
In Brussel wordt ervan uitgegaan dat de onderhandelingen de komende dagen gewoon verdergaan, mogelijk ook nog na Kerst. “Zolang er nog enig zicht is op een deal, praten beide partijen door”, zegt correspondent Sander van Hoorn. “Al was het maar om niet de schuld te krijgen van het mislukken.”
De deadline van het Europees Parlement zal in het achterhoofd van Barnier een rol hebben gespeeld, denkt Van Hoorn. “Maar uiteindelijk kan hij er niet zoveel mee, want dat zou betekenen dat hij vanavond, als er geen deal is, namens de EU een eind zou moeten maken aan de gesprekken.”
Noodplan
De EU heeft een noodplan klaarliggen voor het geval het voor 1 januari niet lukt, maar er wel zicht is op een overeenkomst kort na 1 januari.
“De tijd zonder regels die dan overbrugd moet worden, moet zo ordelijk en pijnloos mogelijk zijn om de laatste fase in de onderhandeling niet te frustreren”, zegt Van Hoorn.
MSN 20.12.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn zondag opnieuw niet gelukt. Het Europees Parlement had een deadline voor maandag 0.00 uur gesteld, zodat het akkoord nog voor de jaarwisseling goedgekeurd kon worden. Een doorbraak in het moeizame overleg bleef zondag uit, waardoor ze hebben besloten maandag verder te gaan.
De commissie komt maandagochtend bijeen om de toestand te bespreken en na te denken over wat haar nu te doen staat, meldt Europarlementariër David McAllister. “We hebben net vernomen dat er vandaag geen akkoord komt. Daardoor zal het Europees Parlement geen gelegenheid hebben om een overeenkomst dit jaar zijn goedkeuring te geven.”
Het Europees Parlement had zondag middernacht als eindstreep gesteld, maar dat wordt dus niet gehaald. Omdat de instemming van het parlement nodig is voor een akkoord, leek deze deadline serieuzer dan eerdere, die even zo vaak werden overschreden als gesteld. De afgelopen dagen werd steeds vaker geopperd dat een akkoord op 1 januari ook voorlopig zou kunnen ingaan en pas nadien aan het parlement voorgelegd.
Als de EU en het VK er niet uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
NU 20.12.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn zondag opnieuw niet gelukt. Het Europees Parlement had een deadline voor maandag 0.00 uur gesteld, zodat het akkoord nog voor de jaarwisseling goedgekeurd kon worden. Een doorbraak in het moeizame overleg bleef zondag uit en daarom is besloten maandag verder te gaan.
De commissie komt maandagochtend bijeen om de toestand te bespreken en na te denken over wat het nu te doen staat, meldt Europarlementariër David McAllister. “We hebben net vernomen dat er vandaag geen akkoord komt. Daardoor zal het Europees Parlement geen gelegenheid hebben om een overeenkomst dit jaar zijn goedkeuring te geven.”
Het Europees Parlement had 0.00 uur in de nacht van zondag op maandag als eindstreep gesteld, maar dat wordt dus niet gehaald. Omdat de instemming van het parlement nodig is voor een akkoord, leek deze deadline serieuzer dan eerdere, die even zo vaak werden overschreden als gesteld. De afgelopen dagen werd steeds vaker geopperd dat een akkoord op 1 januari ook voorlopig zou kunnen ingaan en pas nadien aan het parlement zou kunnen worden voorgelegd.
Als de EU en het VK er niet uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
RTL 20.12.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk overschrijden opnieuw een deadline. Een doorbraak in het moeizame is uitgebleven, waardoor het Europees Parlement niet genoeg tijd heeft om een eventuele overeenkomst goed te keuren.
Toch gaan de onderhandelaars morgen verder.
De onderhandelingen ‘blijven moeilijk en er blijven belangrijke twistpunten’, zegt een anonieme Britse bron. “De teams hebben de hele dag onderhandeld en verwachten morgen verder te gaan.”
Het Europees Parlement had vanavond middernacht als eindstreep gesteld, maar dat wordt dus niet gehaald. Omdat de instemming van het parlement nodig is voor een akkoord, leek deze deadline serieuzer dan eerdere, die even zo vaak werden overschreden als gesteld. Maar de afgelopen dagen werd steeds vaker geopperd dat een akkoord op 1 januari ook voorlopig zou kunnen ingaan en pas nadien aan het parlement voorgelegd.
Als de EU en het VK er niet uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
MSN 20.12.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk overschrijden opnieuw een deadline. Een doorbraak in het moeizame overleg bleef zondag uit, waardoor het Europees Parlement niet genoeg tijd meer heeft om een eventuele overeenkomst tijdig goed te keuren, zegt de brexitcommissie van het parlement. De onderhandelaars gaan niettemin maandag verder.
De commissie komt maandagochtend bijeen om de toestand te bespreken en na te denken over wat haar nu te doen staat, twittert voorzitter David McAllister. “We hebben net vernomen dat er vandaag geen akkoord komt. Daardoor zal het Europees Parlement geen gelegenheid hebben om een overeenkomst dit jaar zijn goedkeuring te geven.”
De onderhandelingen “blijven moeilijk en er blijven belangrijke twistpunten”, zei een hooggeplaatste Britse bron eerder op de avond al. “De teams hebben de hele dag onderhandeld en verwachten morgen verder te gaan.”
Het Europees Parlement had zondag middernacht als eindstreep gesteld, maar dat wordt dus niet gehaald. Omdat de instemming van het parlement nodig is voor een akkoord, leek deze deadline serieuzer dan eerdere, die even zo vaak werden overschreden als gesteld. Maar de afgelopen dagen werd steeds vaker geopperd dat een akkoord op 1 januari ook voorlopig zou kunnen ingaan en pas nadien aan het parlement voorgelegd.
Als de EU en het VK er niet uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf de jaarwisseling op controles, heffingen en administratieve rompslomp. De Britten hebben de EU begin dit jaar al verlaten, maar houden zich tot 1 januari nog aan de EU-regels.
NU 20.12.2020 Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de EU, heeft zondag herhaald dat de gesprekken over een handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk in een “cruciale fase” zijn beland. Barnier onderstreepte op Twitter het belang dat beide partijen aan de eigen soevereiniteit hechten.
Het VK hamert op zijn soevereine recht om straks, als de overgangsfase waarin de EU-regels worden gevolgd voorbij is, bijvoorbeeld eigen regels voor bedrijven te maken en zelf te kiezen wie er in de wateren mag vissen. Maar dat geldt voor beide partijen, twittert Barnier. “We eerbiedigen de soevereiniteit van het VK. En wij verwachten hetzelfde.”
“De EU blijft toegewijd aan een eerlijke, gelijkwaardige en evenwichtige overeenkomst”, voegt Barnier toe. De Britten waarschuwden de afgelopen dagen dat Brussel concessies zou moeten doen, willen ze het eens worden. Gezondheidsminister Matt Hancock herhaalde die boodschap eerder op de dag.
Of er zondag nog een doorbraak te verwachten valt, liet Barnier in het midden. “We zetten het harde werk met David Frost en zijn team voort op dit voor de onderhandelingen cruciale moment”, zei Barnier over zijn Britse evenknie.
Deadline van Europees Parlement niet gehaald
Het Europees Parlement had 0.00 uur in de nacht van zondag op maandag als deadline gesteld, omdat het anders een akkoord niet meer voor de jaarwisseling kan goedkeuren. Deze deadline is niet gehaald, maandag gaan de gesprekken verder.
Dat is voor een eventueel akkoord overigens geen onoverkomelijk obstakel. Bij overeenstemming tussen de EU en het VK na middernacht kunnen de lidstaten individueel hun voorlopige goedkeuring aan een deal geven.
MSN 20.12.2020 Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de EU, heeft zondag herhaald dat de gesprekken over een handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk in een “cruciale fase” zijn beland. Barnier onderstreepte op Twitter het belang dat beide partijen aan de eigen soevereiniteit hechten.
Het VK hamert op zijn soevereine recht om straks, als de overgangsfase waarin de EU-regels worden gevolgd voorbij is, bijvoorbeeld eigen regels voor bedrijven te maken en zelf te kiezen wie er in de wateren mag vissen. Maar dat geldt voor beide partijen, twittert Barnier. “We eerbiedigen de soevereiniteit van het VK. En wij verwachten hetzelfde.”
“De EU blijft toegewijd aan een eerlijke, gelijkwaardige en evenwichtige overeenkomst”, voegt Barnier toe. De Britten waarschuwden de afgelopen dagen dat Brussel concessies zou moeten doen, willen ze het eens worden. Gezondheidsminister Matt Hancock herhaalde die boodschap eerder op de dag.
Of er zondag nog een doorbraak te verwachten valt, liet Barnier in het midden. “We zetten het harde werk met David Frost en zijn team voort op dit voor de onderhandelingen cruciale moment”, zei Barnier over zijn Britse evenknie.
Deadline van Europees Parlement niet gehaald
Het Europees Parlement had 0.00 uur in de nacht van zondag op maandag als deadline gesteld, omdat het anders een akkoord niet meer voor de jaarwisseling kan goedkeuren. Deze deadline is niet gehaald, maandag gaan de gesprekken verder.
Dat is voor een eventueel akkoord overigens geen onoverkomelijk obstakel. Bij overeenstemming tussen de EU en het VK na middernacht kunnen de lidstaten individueel hun voorlopige goedkeuring aan een deal geven.
MSN 20.12.2020 Brexit is terug. De Britten hebben de Europese Unie inmiddels verlaten, maar de twee partijen bakkeleien nog altijd over hun toekomstige relatie. De tijd dringt om een oplossing te bereiken en het nieuws stapelt zich snel op, dus we praten je snel even bij over wat er deze week is gebeurd.
Afgelopen donderdag kregen we een voorproefje van wat ons mogelijk te wachten staat als het Verenigd Koninkrijk en de EU er samen niet uit komen: een kilometerslange file van vrachtwagens bij de Britse havenplaats Dover.
Die file was op donderdag zo’n 30 kilometer lang, maar kan nog veel langer worden in een no deal-scenario. De Britse overheid verwacht in dat geval rijen bij de grens van wel zevenduizend vrachtwagenchauffeurs die zonder de juiste papieren de EU in willen. De chauffeurs zouden dan ongeveer twee dagen moeten wachten voor ze de grens over kunnen.
De douane rekent erop dat oponthoud en opstoppingen ook in de Rotterdamse haven in de eerste vier tot zes weken van 2021 onvermijdelijk zullen zijn door de Brexit. Naar verwachting beschikt een op de vier vervoerders die naar het VK gaan niet over de juiste documenten.
“Ondanks de gerealiseerde voorzieningen en het vele voorbereidende werk van de douane en andere partijen in de haven zal er oponthoud zijn”, zei Nanette van Schelven, directeur-generaal van de douane, eerder deze week in gesprek met NU.nl.
De douane gaat in de eerste weken van januari in crisismodus werken. Dat betekent dat de help- en servicedesks rekening houden met een toename van het aantal vragen.
Op één punt wel overeenstemming
De EU en het VK zijn het in de handelsgesprekken nog altijd niet eens over visserij, eerlijke concurrentie en toezicht. Op één punt waren de partijen de afgelopen week echter eensgezind: het wordt moeilijk om tijdig een handelsakkoord te sluiten, ook al wordt een voortzetting van de gesprekken deze week niet uitgesloten.
De Britse premier Boris Johnson zei donderdag na een telefoontje met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie dat de onderhandelingen “in een ernstige toestand” verkeerden. Als de EU geen aanzienlijke concessies wil doen, lopen de onderhandelingen volgens hem stuk.
Von der Leyen zei op haar beurt dat het “een grote uitdaging” wordt om in de handelsgesprekken met het VK alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.
Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de EU, deed vrijdag ook een duit in het zakje door te stellen dat de EU en het VK “nog maar een paar uur” over hebben om een no deal-scenario aan het eind van het jaar te voorkomen.
Het net sluit zich
Barnier deed zijn uitspraak na telefonisch contact op vrijdag tussen Johnson en Von der Leyen.
Laatstgenoemde zei na het telefoongesprek dat er “substantiële vooruitgang” was geboekt, maar beide leiders benadrukten dat de partijen nog erg ver uit elkaar liggen op het gebied van visserij.
In de huidige situatie mogen alle Europese vissers in alle EU-wateren vissen. Die afspraken vervallen over een kleine drie weken.
Voor de Britten is de visserij vooral van symbolisch belang. Met slogans als Take back control hameren de Brexit-voorstanders in het VK al langer op hun soevereiniteit. “Wij respecteren de Britse soevereiniteit, maar als zij onze vissers weren, moet de EU daarop kunnen reageren”, aldus Barnier.
Nu 2021 om de hoek ligt is het nog maar de vraag of de partijen er op tijd uit komen. “Een deal is mogelijk, maar het pad daarnaartoe is erg nauw”, aldus Barnier. Anders gezegd, het net rond de onderhandelingsruimte lijkt zich te sluiten.
MSN 20.12.2020 De Britse regering verwijt de Europese Unie “onredelijke eisen” te stellen in de onderhandelingen over een nieuw handelsakkoord voor na 1 januari. Minister van Volksgezondheid Matt Hancock verwoordde zondag de Britse problemen met de opstelling van de EU.
De onderhandelingen slepen zich intussen voort. Het Europees Parlement heeft een deadline vastgesteld voor zondag middernacht: uiterlijk dan moet er een akkoord liggen.
“We willen dat deze gesprekken leiden tot een positieve uitkomst”, benadrukte Hancock. “Natuurlijk wil ik een deal, ik denk dat iedereen een deal wil. Maar helaas heeft de EU een aantal onredelijke eisen op tafel gelegd. Ze respecteren de uitkomst van het referendum niet”, verwees de minister naar de stemming waarmee een kleine meerderheid van de Britse kiezers besloot dat hun land de EU moest verlaten.
Vooral visserij en concurrentieregels zijn nog grote twistpunten. Hancock denkt dat de twee kampen er toch nog uit zullen komen. “Ik ben ervan overtuigd dat een deal kan worden gemaakt, maar het is duidelijk dat de EU moet bewegen”, aldus de Britse minister.
MSN 20.12.2020 Ook de Europese Unie verwacht van het Verenigd Koninkrijk respect voor haar soevereiniteit, zegt EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier. Dat moet volgens hem in de onderhandelingen over een handelsakkoord met de Britten, die op 1 januari de EU ook in de praktijk verlaten, wederzijds zijn.
Of er zondag nog een doorbraak te verwachten valt, liet Barnier in het midden. “We zetten het harde werk met David Frost en zijn team voort op dit voor de onderhandelingen cruciale moment”, zei Barnier over zijn Britse evenknie. Het Europees Parlement heeft zondag middernacht als deadline gesteld, omdat het anders een akkoord niet meer voor de jaarwisseling kan goedkeuren.
Het Verenigd Koninkrijk hamert op zijn soevereine recht om straks, als de overgangsfase voorbij is waarin het de EU-regels nog volgt, bijvoorbeeld zijn eigen regels voor bedrijven te maken en zelf te kiezen wie er in zijn wateren mag vissen. Maar dat geldt voor beide partijen, twittert Barnier. “We eerbiedigen de soevereiniteit van het VK. En wij verwachten hetzelfde.”
“De EU blijft toegewijd aan een eerlijke, gelijkwaardige en evenwichtige overeenkomst”, voegt Barnier toe. De Britten waarschuwden de afgelopen dagen dat Brussel concessies zou moeten doen willen ze het eens worden.
Als de EU en het VK er niet uitkomen, stuiten de onderlinge handel en verkeer vanaf 1 januari op controles, heffingen en administratieve rompslomp.
MSN 20.12.2020De onderhandelaars die koortsachtig werken aan een handelsakkoord voor het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie wacht zondag weer eens een deadline. Als er om middernacht geen akkoord ligt, kan het Europees Parlement het niet meer goedkeuren, heeft het duidelijk gemaakt. Maar vooral over visserij worden ze het maar niet eens.
Beide zijden hebben al meermaals deadlines genoemd. Die verstreken even zo vaak weer, zonder dat een van beiden het bijltje er definitief bij neer gooide. De eindstreep die het Europees Parlement afgelopen week trok, leek echter serieuzer. Voor een akkoord is de instemming van het parlement nodig.
Maar de onderhandelingen kunnen wel degelijk ook na zondag doorgaan, liet onder meer Frankrijk weten. Worden ze het eens maar ontbreekt de tijd voor goedkeuring van het Europees Parlement, dan moet het akkoord maar voorlopig ingaan in afwachting van diens zegen, opperen ook anderen. Ook al verzet het parlement zich daar fel tegen en zou ook de Europese Commissie er niets voor voelen.
Ook de Britse regering houdt het er volgens de BBC op dat de komende dagen, vóór Kerstmis, overeenstemming moet worden bereikt. “Nu de laatste dagen en uren voor de besprekingen zijn aangebroken, lijkt het steeds waarschijnlijker” dat het VK de EU zonder een akkoord verlaat, meent Londen volgens een Britse bron. De EU zou “aanzienlijke” concessies moeten doen over visrechten. De EU wil veel minder opgeven van de vis die Europese vissers in Britse wateren mogen vangen dan Londen eist, en wil bovendien langer de tijd om daaraan te wennen.
De onenigheid over visserij zal Londen en Brussel als het erop aankomt niet van een akkoord weerhouden, verzekerden diplomaten de afgelopen maanden. De sector is maar klein en de belangen zijn dus beperkt. Maar het lot van de vissers heeft in zowel het VK als in landen als Frankrijk wel een grote symbolische waarde. En het is een van de weinige twistpunten waar de EU vooral wat te verliezen heeft.
NOS 10.12.2020 Nederlandse vissers zullen minimaal 25 procent minder vis kunnen vangen in Britse wateren na de brexit. De Europese Unie heeft de Britten een voorstel gedaan waarin de vangstreductie van 25 procent voor de komende vijf jaar staat. De Britten zullen waarschijnlijk vandaag of morgen met een tegenvoorstel komen. Dat bevestigen Haagse en Brusselse bronnen na berichtgeving van de Ierse publieke omroep RTE.
Op het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij is vannacht lang doorgerekend wat de gevolgen zouden zijn van het voorstel voor Nederlandse vissers. Die vangen nu een groot deel van hun vis in Britse wateren en dus zullen er zeker zware financiële klappen vallen. Voor de hele Europese vloot zou het gaan om 160 miljoen euro per jaar. Volgens de visserijsector komt daarvan zo’n 30 tot 40 miljoen euro verlies in Nederland terecht.
Maar bronnen in Den Haag stellen dat de visserij uiteindelijk een relatief kleine sector is. Als onenigheid over de visserij een handelsakkoord tussen de Britten en de EU in de weg staat, dan kost dat Nederland alleen al miljarden euro’s aan export van landbouwproducten als vlees, groenten en fruit. De visserijwaarde is niet groter dan enkele honderden miljoenen euro’s.
Naast visserij zijn er nog twee belangrijke punten waar de EU en het VK het niet over eens worden. Swipe naar rechts voor meer uitleg:
NOS
NOS
NOS
NOS
Tegelijkertijd hebben de vissers van EU-hoofdonderhandelaar Barnier altijd de toezegging gekregen dat de visserij niet zou worden opgeofferd om een deal mogelijk te maken. Om te voorkomen dat de Britten de EU op het laatste moment onder druk konden zetten wilde Barnier eigenlijk al juli een visserij-akkoord sluiten. Maar dat lukte toen niet, waardoor de visserij alsnog het sluitstuk van de onderhandelingen is geworden.
Volgens Gerard van Balsfoort, voorzitter van de Europese visserij-organisatie EUFA, bewijst dat dat de EU het onderhandelingsspel niet slim heeft gespeeld. “Ik kan niet ontkennen dat de omvang van de visserij-sector klein is, maar langs die lijn redenerend had je elke kleine sector weg kunnen zetten. Wat ik niet begrijp: iedereen zegt dat een handelsakkoord voor de Britten veel belangrijker is dan voor de EU. Waarom kun je dan geen concessies krijgen op de visserij? Zij hebben de grote prijs, een handelsakkoord, straks binnen en wij gooien er nog een stuk visserij-omzet achteraan. Dat begrijp ik gewoon niet.”
Volgende grote klap
Nog meer dan het verlies van 25 procent van de vangst, baart de tijdelijkheid van het akkoord de vissers zorgen. “Die vijf jaar zijn zo voorbij en daarna is er nog steeds onduidelijkheid. Dan moet er opnieuw worden onderhandeld. Nu is er een grote klap, maar we moeten ons dan al voorbereiden op een volgende grote klap.”
Het Europees Parlement wil dat er ten laatste morgen een brexit-akkoord ligt, zodat de parlementariërs het nog goed kunnen bestuderen, voordat ze ermee instemmen. Dat lijkt inmiddels onwaarschijnlijk. De Britten zullen waarschijnlijk nog met een tegenvoorstel komen op het gebied van visserij en ook over gelijke handelsvoorwaarden zijn de partijen het nog niet helemaal eens.
AD 19.12.2020 Onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een handelsakkoord kunnen ook na dit weekend doorgaan, zei de Franse staatssecretaris van Europese Zaken Clément Beaune zaterdag op een Franse radiozender.
,,Het is nodig om de tijd te nemen en onze belangen niet op te offeren onder druk van een kalender”, aldus Beaune. Het Europees Parlement had er op aangedrongen om uiterlijk zondag een akkoord te sluiten, zodat het parlement nog tijd heeft om het voor 1 januari te behandelen. De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier zei vrijdag ook al dat er nog maar enkele uren zijn om tot een akkoord te komen.
We willen niet koste wat het kost een akkoord, aldus Clément Beaune, Franse staatssecretaris van Europese Zaken
Maar Beaune waarschuwt dat de onderhandelaars geen overhaaste beslissingen moeten nemen. ,,We willen niet koste wat het kost een akkoord. We zijn aan het onderhandelen over de grootste overeenkomst die de EU ooit heeft gesloten.”
De EU en het Verenigd Koninkrijk worden het maar niet eens over onder meer de visserij. Veel Europese landen willen toegang tot Britse viswateren, maar daar is nog geen overeenstemming over. Ook moeten er afspraken komen voor een gelijk speelveld tussen Britse en Europese bedrijven.
Visquota
Eergisteren zijn de ministers van visserij van de EU-landen het in Brussel eens geworden over de visquota voor de komende drie maanden. Normaliter sluiten ze een akkoord voor een heel jaar af, maar de periode is nu korter omdat nog onduidelijk is wat er met het Verenigd Koninkrijk valt af te spreken.
Nederlandse vissers mogen in januari, februari en maart in ieder geval 25 procent van de jaarquota van afgelopen jaar vangen, hebben visserijminister Carola Schouten en haar collega’s afgesproken. Van vis die vooral dit seizoen wordt gevangen, zoals makreel, horsmakreel en blauwe wijting, mag 40 tot 65 procent worden opgevist.
MSN 19.12.2020 Onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een handelsakkoord kunnen ook na dit weekend doorgaan, zei de Franse staatssecretaris van Europese Zaken Clément Beaune zaterdag op een Franse radiozender. “Het is nodig om de tijd te nemen en onze belangen niet op te offeren onder druk van een kalender.”
Het Europees Parlement had er op aangedrongen uiterlijk zondag een akkoord te sluiten, zodat het parlement nog tijd heeft om het voor 1 januari te behandelen. De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier zei vrijdag ook al dat er nog maar enkele uren zijn om tot een akkoord te komen.
Maar Beaune waarschuwt dat de onderhandelaars geen overhaaste beslissingen moeten nemen. “We willen niet koste wat het kost een akkoord. We zijn aan het onderhandelen over de grootste overeenkomst die de EU ooit heeft gesloten.”
De EU en het Verenigd Koninkrijk worden het maar niet eens over onder meer de visserij. Veel Europese landen willen toegang tot Britse viswateren, maar daar is nog geen overeenstemming over. Ook moeten er afspraken komen voor een gelijk speelveld tussen Britse en Europese bedrijven.
NU 18.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben “nog maar een paar uur over” om een no deal-scenario aan het eind van het jaar te voorkomen. Dat heeft EU-onderhandelaar Michel Barnier vrijdag gezegd. De paar uur zijn symbolisch bedoeld, maar met nog minder dan twee weken tot de deadline van 1 januari is het één voor twaalf voor de onderhandelingen. Lukt het niet om tot een deal te komen, dan volgt een Brits vertrek zonder handelsafspraken.
De uitspraak van Barnier volgt na een overleg op het hoogste niveau tussen de Britse premier Boris Johnson en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op donderdag. Laatstgenoemde zei na het telefoongesprek dat er “substantiële vooruitgang” was geboekt, maar beide leiders benadrukten dat de partijen nog erg ver uit elkaar liggen op het gebied van visserij.
Barnier benadrukte de problemen met de visserij ook vrijdag in het Europees Parlement. “Visserij is momenteel het heetste hangijzer van de onderhandelingen”, aldus de Franse onderhandelaar.
In de huidige situatie mogen alle Europese vissers in alle EU-wateren vissen. Die situatie vervalt over twee weken. De Britten willen die afspraken vervangen en daarmee meer zeggenschap over de eigen wateren krijgen. “Wij respecteren de Britse soevereiniteit, maar als zij onze vissers weren, moet de EU daarop kunnen reageren”, aldus Barnier.
De twee partijen zouden het inmiddels al eens zijn over ruim 95 procent van de materie in de onderhandelingen, maar breken hun hoofd al tijden over de visserij en concurrentieregels. Op dat laatste gebied zou er inmiddels al voldoende vooruitgang geboekt zijn. Nu 2021 om de hoek ligt is het nog maar de vraag of de partijen er op tijd uitkomen. “Een deal is mogelijk, maar het pad daarnaartoe is erg nauw”, aldus Barnier.
NOS 18.12.2020 EU-hoofdonderhandelaar Barnier zegt dat het “moment van de waarheid” is aangebroken voor het bereiken van een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. De tijd is bijna op, zei hij in het Europees Parlement.
Nog steeds kunnen de EU en het Verenigd Koninkrijk het niet eens worden over een aantal belangrijke zaken. De afgelopen dagen zijn ze wel wat dichter tot elkaar gekomen, liet Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen weten, maar onder meer de visserij is nog altijd een groot pijnpunt.
Europese vissers vrezen dat ze volgend jaar de toegang tot Britse wateren verliezen. Nederlandse vissers halen bijna de helft van hun vangst uit Britse wateren. Dat is mogelijk dankzij het EU-lidmaatschap van beide landen.
Naast visserij zijn er nog twee belangrijke punten waar de EU en het VK het niet over eens worden. Swipe naar rechts voor meer uitleg:
NOS
NOS
NOS
NOS
“We hebben nog maar enkele uren om te onderhandelen als we een verdrag op 1 januari willen laten ingaan”, zei Barnier. Eerder deze week vertrouwde hij erop dat er een akkoord komt, maar volgens Barnier zijn er nog altijd aanzienlijke obstakels.
De Britse premier Johnson zei gisteren dat de onderhandelingen stuklopen als de EU niet aanzienlijke concessies doet.
Het Europees Parlement zegt dat beide partijen het uiterlijk zondag eens moeten zijn, anders is er geen tijd meer om de afspraken op 1 januari in praktijk te brengen.
In januari van dit jaar traden de Britten al formeel uit de EU, maar tot het eind van dit jaar geldt een overgangsperiode.
MSN 18.12.2020 De tijd voor het bereiken van een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie is bijna op.
De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier heeft vrijdag tegen het Europees Parlement gezegd dat “het moment van de waarheid” is aangebroken, maar dat er nog altijd aanzienlijke obstakels zijn. “We hebben nog maar enkele uren om te onderhandelen als we een verdrag op 1 januari in willen laten gaan.”
Het wordt moeilijk om nog tijdig een handelsakkoord te sluiten, gaven de Britse premier Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie donderdagavond aan.
Volgens Johnson zijn de onderhandelingen zelfs “in een ernstige toestand”, zei hij na een telefoontje met Von der Leyen. De onderhandelingen lopen volgens hem stuk als de EU niet aanzienlijke concessies doet.
Von der Leyen en Johnson belden elkaar om te kijken hoe de onderhandelingen, die ervoor moeten zorgen dat handel en verkeer geen grote hinder ondervinden zodra het VK op 1 januari de EU ook in de praktijk verlaat, ervoor staan. De gesprekken gaan vrijdag verder, hebben ze afgesproken.
Maar volgens Von der Leyen wordt het “een grote uitdaging” om meningsverschillen in het handelsoverleg met het VK op te lossen. In de Brexitgesprekken is weliswaar vooruitgang geboekt, maar vooral op het vlak van visserij blijven Britse en EU-onderhandelaars het volgens haar nog oneens.
Johnson sloeg een nog wat somberder toon aan. “De tijd is heel kort en het lijkt nu heel waarschijnlijk dat overeenstemming uitblijft, tenzij de EU haar positie substantieel wijzigt.”
De tijd om tot een akkoord te komen dringt. Als er op 1 januari geen verdrag tussen de EU en het VK is, valt de wederzijdse handel terug op zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Dat betekent onder meer dat er voor veel goederen hoge invoertarieven gaan gelden aan de grens.
De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost onderhandelen sinds zondag vrijwel onafgebroken. Onder andere het Europees Parlement moet bij een principeovereenkomst nog instemmen met de afspraken. Leden van het parlement willen een eventueel akkoord uiterlijk zondag binnen hebben, zodat ze het nog dit jaar kunnen behandelen.
MSN 18.12.2020 Als Nederlandse vissersboten en die van andere EU-landen geen toegang krijgen tot Britse wateren, dan krijgt het Verenigd Koninkrijk op zijn beurt geen volledige toegang tot de interne markt van de EU. Met deze harde eis van de EU wordt het eindspel van de brexitonderhandelingen verder op de spits gedreven.
Toegang van Europese vissers – naast Nederlanders vooral Denen en Fransen – tot grote delen van de Noordzee, de Ierse Zee en een stuk van de Atlantische Oceaan is voor de EU cruciaal voor het sluiten van een handelsakkoord.
Dat heeft Michel Barnier, hoofdonderhandelaar van de EU, vrijdagochtend gezegd in een toespraak tot het Europees Parlement in Brussel. Volgens Barnier is ‘het moment van de waarheid aangebroken’.
Minder dan twee weken
Visserij geldt als een van de laatste grote struikelblokken op weg naar een handelsdeal tussen de EU en het VK. De onderhandelingen komen tot een kookpunt met nog minder dan twee weken te gaan voor de absolute deadline van 31 december.
Binnen die tijd moet een eventuele deal ook nog geratificeerd worden door alle landen. Daarom stelde het Europees Parlement gisteren een deadline: zondag moet er deal zijn, willen de parlementariërs er überhaupt nog over kunnen stemmen.
Maar de vraag is of de soep zo heet gegeten wordt. Mocht ook die deadline niet gehaald worden, dan zullen de regeringsleiders ingrijpen en het Parlement tijdelijk terzijde schuiven om een ‘no deal’ te voorkomen, schrijft de Britse krant The Telegraph vrijdagmiddag op basis van anonieme diplomatieke bronnen.
0,1 procent
Een akkoord over visserij lijkt voor een belangrijk deal symbolisch. De regering van Boris Johnson ziet de controle over hun wateren als teken van soevereiniteit. Terwijl de visindustrie met 0,1 procent van het Britse bruto binnenlands product economisch gezien nauwelijks meetelt, becijferde Bloomberg.
De Britse premier belde gisteravond met Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Nadien waren beiden niet bepaald optimistisch over de kans op een deal, bleek uit summiere verklaringen van zowel de Britten als de EU.
Achteraf zal blijken of dit onderdeel is van het onderhandelingsspel, of dat we echt afstevenen op een Brits vertrek uit de EU zonder afspraken.
MSN 18.12.2020 De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk blijven spannend. De Britse premier Boris Johnson en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen hebben donderdagavond gebeld over de laatste ontwikkelingen, en geen van beiden uit zich optimistisch.
Johnson zegt in een verklaring dat de gesprekken zich in een moeilijke fase bevinden en dat het „zeer waarschijnlijk” is dat er geen handelsakkoord komt als de EU niet flink van koers verandert. De premier zou tegen Von der Leyen hebben gezegd dat de tijd dringt en dat als er géén akkoord komt, het Verenigd Koninkrijk „op Australische wijze” met de EU zal handelen. Hiermee verwijst hij naar de samenwerking tussen Australië en de EU die geen vrijhandelsakkoord hebben.
Von der Leyen zegt dat er wel degelijk „substantiële vooruitgang” is geboekt tijdens de handelsgesprekken, maar ook zij zegt dat er nog „grote verschillen overbrugd moeten worden”. Vooral op het gebied van de visserijrechten kunnen de EU en het VK het niet eens worden, zo schrijft de politica. Vrijdag zullen de gesprekken hervat worden.
Donderdag was er nog enige ruimte voor optimisme: Eindelijk lijkt er toch iets mogelijk tussen de Britten en de EU
Twistpunten
Eerder op donderdag stelde het Europees Parlement een deadline op aanstaande zondag voor een mogelijk handelsakkoord. De parlementariërs willen ervan verzekerd zijn dat zij genoeg tijd hebben om het akkoord goed te beoordelen alvorens erover te stemmen. Overigens zou Von der Leyen in samenspraak met de 27 EU-regeringsleiders ertoe kunnen besluiten deze eis naast zich neer te leggen als er zondag nog steeds geen zicht is op een deal. Hoe dan ook zal op 31 december duidelijk zijn of er een handelsakkoord komt of niet: dan loopt de overgangsperiode van de Brexit af.
Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie verschillen sterk van mening over de visserijrechten. Vissers uit de Europese Unie halen momenteel 45 procent van hun vangst uit Britse wateren. De Britten willen echter de controle terug over de 200 zeemijl aan zee voor hun kust – die aanzienlijke delen van de Noordzee, Ierse Zee en de noordoostelijke Atlantische Oceaan beslaat. Het VK wil daarom dat er jaarlijkse onderhandelingen komen over quota voor vissers uit de EU.
Ook wringt het omtrent de onderhandelingen over het zogenoemde gelijke speelveld tussen bedrijven. Hieronder vallen regels over staatssteun, milieu en werknemersrechten. Een derde belangrijk twistpunt was de manier waarop toekomstige conflicten tussen het VK en de EU beslecht moeten worden, maar daar lijkt deze week overeenstemming over te zijn gekomen.
MSN 18.12.2020 Het wordt moeilijk voor de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk om nog tijdig een handelsakkoord te sluiten, denken de Britse premier Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Volgens Johnson zijn de onderhandelingen zelfs “in een ernstige toestand”, zei hij na een telefoontje met Von der Leyen. De onderhandelingen lopen volgens hem stuk als de EU niet aanzienlijke concessies doet.
Von der Leyen en Johnson belden elkaar om te kijken hoe de onderhandelingen, die ervoor moeten zorgen dat handel en verkeer geen grote hinder ondervinden zodra het VK op 1 januari de EU ook in de praktijk verlaat, ervoor staan. De gesprekken gaan vrijdag verder, hebben ze afgesproken.
Maar volgens Von der Leyen wordt het “een grote uitdaging” om meningsverschillen in het handelsoverleg met het VK op te lossen. In de brexitgesprekken is weliswaar vooruitgang geboekt, maar vooral op het vlak van visserij blijven Britse en EU-onderhandelaars het volgens haar nog oneens.
Sombere toon
Johnson sloeg een nog wat somberder toon aan. “De tijd is heel kort en het lijkt nu heel waarschijnlijk dat overeenstemming uitblijft, tenzij de EU haar positie substantieel wijzigt.”
De tijd om tot een akkoord te komen dringt. Als er op 1 januari geen verdrag tussen de EU en het VK is, valt de wederzijdse handel terug op zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Dat betekent onder meer dat er voor veel goederen hoge invoertarieven gaan gelden aan de grens.
Het Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost onderhandelen sinds zondag vrijwel onafgebroken. Onder andere het Europees Parlement moet bij een principeovereenkomst nog instemmen met de afspraken. Leden van het parlement willen een eventueel akkoord uiterlijk zondag binnen hebben, zodat ze het nog dit jaar kunnen behandelen.
NU 17.12.2020 Het wordt moeilijk voor de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk om tijdig een handelsakkoord te sluiten, denken de Britse premier Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Volgens Johnson verkeren de onderhandelingen zelfs “in een ernstige toestand”, zei hij donderdag na een telefoontje met Von der Leyen.
Als de EU geen aanzienlijke concessies wil doen, lopen de onderhandelingen volgens hem stuk.
Von der Leyen en Johnson spraken met elkaar om te bekijken hoe de onderhandelingen ervoor staan. De gesprekken over een akkoord worden vrijdag hervat. Een overeenkomst moet ervoor zorgen dat de handel en het verkeer geen grote hinder ondervinden als het VK op 1 januari de EU ook in de praktijk verlaat.
Maar volgens Von der Leyen wordt het “een grote uitdaging” om in de handelsgesprekken met het VK alle neuzen in dezelfde richting te krijgen. In de Brexit-gesprekken is weliswaar vooruitgang geboekt, maar vooral op het vlak van visserij blijven Britse en EU-onderhandelaars het volgens haar nog oneens.
Johnson sloeg een nog somberdere toon aan. “We hebben heel weinig tijd en het lijkt nu heel waarschijnlijk dat overeenstemming uitblijft, tenzij de EU haar standpunt substantieel wijzigt.” Het EU-standpunt over visserij is volgens hem “simpelweg onredelijk”. “Wil de EU tot een akkoord komen, dan moet dat significant veranderen.”
Von der Leyen en Johnson hebben afgesproken nauw contact te blijven onderhouden.
Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen geeft verklaring over Brexitonderhandelingen
De tijd begint te dringen
De tijd om tot een akkoord te komen dringt. Als er op 1 januari geen verdrag is, valt de wederzijdse handel terug op zeer ongunstige regels van handelsorganisatie WTO. Dit betekent onder meer dat er voor veel goederen hoge invoertarieven gaan gelden.
Hoofdonderhandelaar namens de EU Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost onderhandelen sinds zondag vrijwel onafgebroken. Onder andere het Europees Parlement moet bij een principeovereenkomst nog instemmen met de afspraken. Leden van het parlement willen de tekst van een eventueel akkoord uiterlijk zondag hebben, zodat ze het nog dit jaar kunnen behandelen.
I spoke to @vonderleyen this evening on UK-EU negotiations, stressing time is short and the EU position needed to change substantially. Read here: https://t.co/FJsfdFAX2z
NOS 17.12.2020 In de onderhandelingen over de brexit zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk dichter bij elkaar gekomen, maar een akkoord is nog altijd ver weg. Dat valt op te maken uit de reacties van Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen en de Britse premier Johnson na een telefoontje dat ze vanavond hadden over de kwestie.
Von der Leyen twitterde na afloop dat er “wezenlijke vooruitgang” is geboekt, maar dat er nog grote verschillen zijn te overbruggen, vooral op het gebied van visserij. Johnson was nog iets somberder: volgens hem lopen de onderhandelingen stuk als de EU niet aanzienlijke concessies doet.
Naast visserij zijn er nog twee belangrijke punten waar de EU en het VK het niet over eens worden. Swipe naar rechts voor meer uitleg:
NOS
NOS
NOS
NOS
Er is steeds minder tijd om te komen tot een handelsovereenkomst. De deadline ligt op 31 december, maar een deal moet dan ook al zijn goedgekeurd door het Europees Parlement. Het parlement eiste vandaag dat de onderhandelaars daarom uiterlijk zondag een akkoord hebben bereikt; alleen dan zou er nog tijd genoeg zijn om de tekst te bespreken.
De partijen hebben afgesproken om morgen verder te onderhandelen.
MSN 17.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de echtscheiding formeel afgerond. Het terugtrekkingsakkoord wordt daardoor per 1 januari 2021 van kracht.
Het geeft volgens EU-commissaris Maroš Šefčovič zekerheden over de rechten van EU-burgers die in het VK wonen en omgekeerd aan Britten in de unie. Ook biedt het de garantie dat het Goede Vrijdag-vredesakkoord niet wordt geschonden, doordat er geen harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt.
Šefčovič en zijn Britse tegenhanger Michael Gove hebben de zaak donderdag per videosessie afgehandeld. De Slowaak noemde dat „een mijlpaal.”
Eerder deze maand werd op de valreep nog een conflict over Britse wetgeving die tegen afspraken in het terugtrekkingsverdrag druisten uit de weg geruimd. Šefčovič en Gove hebben afgesproken elkaar volgend jaar elk kwartaal een keer te spreken over de implementatie van de regelingen.
Telegraaf 17.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de echtscheiding formeel afgerond. Het terugtrekkingsakkoord wordt daardoor per 1 januari van kracht.
Het geeft volgens EU-commissaris Maroš Šefčovič zekerheden over de rechten van EU-burgers die in het VK wonen en omgekeerd aan Britten in de unie. Ook biedt het de garantie dat het Goede Vrijdag-vredesakkoord niet wordt geschonden, doordat er geen harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt.
Šefčovič en zijn Britse tegenhanger Michael Gove hebben de zaak donderdag per videosessie afgehandeld. De Slowaak noemde dat „een mijlpaal.”
Eerder deze maand werd op de valreep nog een conflict over Britse wetgeving die tegen afspraken in het terugtrekkingsverdrag druisten uit de weg geruimd. Šefčovič en Gove hebben afgesproken elkaar volgend jaar elk kwartaal een keer te spreken over de implementatie van de regelingen.
RTL 17.12.2020 Er is goede vooruitgang met de gesprekken tussen de Europese Unie (EU) en de Britten, maar de laatste punten waarover nog wordt onderhandeld, zijn nog altijd niet opgelost. De tijd begint te dringen. Het Europees Parlement eist dat er deze zondag een deal ligt.
Michel Barnier, hoofdonderhandelaar van de EU, praatte vanmorgen de fractieleiders van het Europees Parlement bij over de voortgang van de gesprekken met het Verenigd Koninkrijk. Er wordt nog altijd onderhandeld over hoe de onderlinge verhoudingen na 1 januari zullen zijn.
Barnier laat er geen twijfel over bestaan dat hij alleen een akkoord zal tekenen ‘dat de Europese belangen en principes beschermt.’
Twee voor twaalf
De deadline voor een akkoord werd al meerdere keren uitgesteld, maar nu begint de tijd echt te dringen. Een akkoord moet namelijk door alle nationale parlementen van de lidstaten van de EU worden goedgekeurd én door het Europees Parlement (EP).
Het laatste heeft nu besloten dat het een eventueel akkoord alleen vóór het eind van de maand kan ratificeren als de deal uiterlijk zondag is gesloten.
Drie discussiepunten
De Britse bevolking koos er in een referendum in juni 2016 voor om uit de EU te stappen. Afgelopen februari vertrok het Verenigd Koninkrijk daadwerkelijk uit de EU, maar tot het eind van dit jaar is er nog sprake van een overgangsperiode, waarbij de Britten de regels van de EU volgen.
Over de periode daarna zijn de twee partijen het nog steeds niet eens. Het hangt nog op drie punten. In de eerste plaats zijn visserijrechten een struikelblok. De Britten willen dat vissers uit EU-lidstaten niet meer in Britse wateren vissen.
Onoverkomelijker lijken de punten van een gelijk speelveld voor Britse bedrijven die zaken willen doen met de EU en de manier waarop eventuele geschillen worden beslecht.
Interne markt
De EU wil ten koste van alles de interne markt beschermen en voorkomen dat bedrijven uit het VK een betere concurrentiepositie hebben dan bedrijven uit de EU door het minder nauw te nemen met bijvoorbeeld milieuregels of het beschermen van werknemers.
Dat zou voor de Britten immers een oneerlijk concurrentievoordeel opleveren, omdat bedrijven uit de EU zich wel aan de regels moeten houden.
Omdat ondernemers nog steeds niet weten waar ze vanaf 1 januari aan toe zijn, is een deel van hen nog altijd niet goed voorbereid op de gevolgen van brexit. Volgens de Kamer van Koophandel gaat het om bijna 20 procent van de Nederlandse ondernemers.
De douane in de Rotterdamse haven vreest dat er in de eerste vier tot zes weken vertragingen zullen zijn door brexit. Ze denken dat 25 procent van de vrachtwagens en busjes die naar de andere kant van de Noordzee willen, niet over de juiste papieren beschikt.
MSN 17.12.2020 Als een eventueel handelsakkoord tussen de Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk pas na aanstaande zondagavond gesloten wordt, zal het Europees Parlement er niet meer over stemmen. Dit op initiatief van de Spaanse Europarlementariër Iratxe García Pérez en haar collega Manfred Weber uit Duitsland. García Pérez: „We eisen zo snel mogelijke inzage van onderhandelingspapieren.”
Met nog twee weken te gaan, is een handelsdeal nog altijd geen uitgemaakte zaak. Maar geloof dat er ‘iets’ mogelijk is, groeit.
Een akkoord met de Britten is te belangrijk om door het parlement te jagen, tweet Weber. Hij acht het na zondag niet meer haalbaar een handelsakkoord nog voldoende te wegen en te ratificeren. Het Europees Parlement denkt voor dat proces een week nodig te hebben. Voor maandag 28 december staat een stemming op de agenda. García Pérez: „Wij eisen volledige medewerking van de Europese Commissie en dezelfde mate van toegang tot informatie als gebruikelijk.”
Parlement passeren
Het parlementaire ultimatum zal in elk geval verdere druk op de onderhandelingen zetten, die nog altijd worden gevoerd door vertegenwoordigers van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Commissie. Garantie op een uitkomst biedt het echter niet. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zou er in samenspraak met de 27 Europese regeringsleiders voor kunnen kiezen het parlement al dan niet tijdelijk buitenspel te zetten, als er volgens haar ook nog na zondagavond geen zicht is op een deal. In zo’n geval kan het parlement in januari worden gevraagd over het akkoord te stemmen.
Aan het einde van dit kalenderjaar loopt de transitieperiode af waarin het Verenigd Koninkrijk al geen lid meer is van de Europese Unie, maar nog wel regels volgt op het gebied van handel en veiligheid. Als Brussel en Londen binnen nu en twee weken geen afspraken maken over de toekomstige handelsbetrekkingen, treden de handelsregels van de Wereldhandelsorganisatie in werking. De Europese delegatieleider Michel Barnier heeft donderdagochtend het Europees Parlement bijgepraat over de vorderingen. Die zijn er, schreef de Fransman, „maar struikelblokken blijven er ook nog”.
MSN 17.12.2020 Er is goede vooruitgang met de gesprekken tussen de Europese Unie (EU) en de Britten, maar de laatste punten waarover nog wordt onderhandeld, zijn nog altijd niet opgelost. De tijd begint te dringen. Het Europees Parlement eist dat er deze zondag een deal ligt.
Michel Barnier, hoofdonderhandelaar van de EU, praatte vanmorgen de fractieleiders van het Europees Parlement bij over de voortgang van de gesprekken met het Verenigd Koninkrijk. Er wordt nog altijd onderhandeld over hoe de onderlinge verhoudingen na 1 januari zullen zijn.
Barnier laat er geen twijfel over bestaan dat hij alleen een akkoord zal tekenen ‘dat de Europese belangen en principes beschermt.’
Twee voor twaalf
De deadline voor een akkoord werd al meerdere keren uitgesteld, maar nu begint de tijd echt te dringen. Een akkoord moet namelijk door alle nationale parlementen van de lidstaten van de EU worden goedgekeurd én door het Europees Parlement (EP).
Het laatste heeft nu besloten dat het een eventueel akkoord alleen vóór het eind van de maand kan ratificeren als de deal uiterlijk zondag is gesloten.
Drie discussiepunten
De Britse bevolking koos er in een referendum in juni 2016 voor om uit de EU te stappen. Afgelopen februari vertrok het Verenigd Koninkrijk daadwerkelijk uit de EU, maar tot het eind van dit jaar is er nog sprake van een overgangsperiode, waarbij de Britten de regels van de EU volgen.
Over de periode daarna zijn de twee partijen het nog steeds niet eens. Het hangt nog op drie punten. In de eerste plaats zijn visserijrechten een struikelblok. De Britten willen dat vissers uit EU-lidstaten niet meer in Britse wateren vissen.
Onoverkomelijker lijken de punten van een gelijk speelveld voor Britse bedrijven die zaken willen doen met de EU en de manier waarop eventuele geschillen worden beslecht.
Interne markt
De EU wil ten koste van alles de interne markt beschermen en voorkomen dat bedrijven uit het VK een betere concurrentiepositie hebben dan bedrijven uit de EU door het minder nauw te nemen met bijvoorbeeld milieuregels of het beschermen van werknemers.
Dat zou voor de Britten immers een oneerlijk concurrentievoordeel opleveren, omdat bedrijven uit de EU zich wel aan de regels moeten houden.
Lastig voor bedrijven
Omdat ondernemers nog steeds niet weten waar ze vanaf 1 januari aan toe zijn, is een deel van hen nog altijd niet goed voorbereid op de gevolgen van brexit. Volgens de Kamer van Koophandel gaat het om bijna 20 procent van de Nederlandse ondernemers.
De douane in de Rotterdamse haven vreest dat er in de eerste vier tot zes weken vertragingen zullen zijn door brexit. Ze denken dat 25 procent van de vrachtwagens en busjes die naar de andere kant van de Noordzee willen, niet over de juiste papieren beschikt.
NOS 17.12.2020 In Brussel zijn afgelopen nacht afspraken gemaakt over de visquota voor de komende drie maanden. Normaal gesproken sluiten de EU-landen een akkoord voor een heel jaar, maar vanwege de ontwikkelingen rondom de nog lopende brexit gaat het nu om een kortere periode.
Nederlandse vissers mogen volgend jaar in januari, februari en maart sowieso 25 procent van hun quota van afgelopen jaar vangen. Van de vis die vooral dit seizoen wordt gevangen, zoals onder meer blauwe wijting, makreel en horsmakreel, mag 40 tot 65 procent worden gevangen.
“Ik ben tevreden dat we voor een beetje zekerheid in onzekere tijden voor de vissers hebben kunnen zorgen”, zegt minister Schouten (Landbouw). “Het is wel van groot belang dat er snel duidelijkheid komt over een akkoord met het Verenigd Koningrijk. Als dat helder is, kan de Europese Commissie ook handelen en waar nodig maatregelen nemen om de vissers te steunen en helpen.”
Vispopulaties onderzoeken
Het is nog wel onduidelijk waar gevist mag worden: alleen in Europese en internationale wateren, of ook in de Noorse of Britse wateren. De komende weken wordt met deze twee landen besproken of Europese vissers ook in hun wateren hun quota kunnen opvissen.
Verder wil Nederland dat vissers een deel van hun niet gebruikte visquota van 2020 mee kunnen nemen naar volgend jaar. Nederland stelde daarom voor om onderzoeksorganisatie ICES te laten adviseren of de vispopulaties dit aan zouden kunnen. De Europese Commissie stemde in met dit verzoek.
Vanwege de coronacrisis en de sluiting van de horeca konden vissers minder verkopen. Daarom is er dit jaar uiteindelijk minder gevist dan verwacht.
MSN 17.12.2020 Nederlandse vissers kunnen in het eerste kwartaal van het nieuwe jaar een kwart van hun quota opvissen. Seizoensgebonden visserij kan 40 tot 65 procent opvissen. Die zekerheid is er nu de Europese visserijministers en Brussel afgelopen nacht een akkoord hebben bereikt.
Door de Brexit-perikelen is er grote onzekerheid ontstaan in de visserijsector. Als het aan de Britten ligt zijn onze vissers niet meer welkom. Dat kan gevolgen hebben voor de Europese visquota. Om duidelijkheid te geven is er nu in Brussel een akkoord bereikt voor het eerste kwartaal van 2021.
De komende weken wordt met het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen besproken of Europese vissers alsnog in hun wateren hun Europese quota kunnen opvissen.
Houvast
„Ik ben tevreden dat we voor een beetje zekerheid in onzekere tijden voor de vissers hebben kunnen zorgen”, reageert minister Carola Schouten (Landbouw) opgelucht. „Het is wel van groot belang dat er snel duidelijkheid komt over een akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Als dat helder is, kan de Europese Commissie ook handelen en waar nodig maatregelen nemen om de vissers te steunen en helpen.”
Telegraaf 17.12.2020 Nederlandse vissers kunnen in het eerste kwartaal van het nieuwe jaar een kwart van hun quota opvissen. Seizoensgebonden visserij kan 40 tot 65 procent opvissen. Die zekerheid is er nu de Europese visserijministers en Brussel afgelopen nacht een akkoord hebben bereikt.
Door de Brexit-perikelen is er grote onzekerheid ontstaan in de visserijsector. Als het aan de Britten ligt zijn onze vissers niet meer welkom. Dat kan gevolgen hebben voor de Europese visquota. Om duidelijkheid te geven is er nu in Brussel een akkoord bereikt voor het eerste kwartaal van 2021.
De komende weken wordt met het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen besproken of Europese vissers alsnog in hun wateren hun Europese quota kunnen opvissen.
„Ik ben tevreden dat we voor een beetje zekerheid in onzekere tijden voor de vissers hebben kunnen zorgen”, reageert minister Carola Schouten (Landbouw) opgelucht. „Het is wel van groot belang dat er snel duidelijkheid komt over een akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Als dat helder is, kan de Europese Commissie ook handelen en waar nodig maatregelen nemen om de vissers te steunen en helpen.”
OmroepWest 15.12.2020 De Brexit komt steeds dichterbij. Op 31 december eindigt de overgangsperiode van de Britten, met of zonder deal met de Europese Unie. En dus zijn het opnieuw spannende weken en dagen, vooral voor ondernemers in de regio die veel exporteren naar Engeland. Potplantkweker Aad Scheffers uit Poeldijk: ‘Het vervelende is vooral dat we nog steeds niet écht weten waar we aan toe zijn.’
De overgangsperiode waarin Britten en bedrijven zich konden voorbereiden, loopt per 31 december op zijn einde. Vanaf 1 januari stapt het Verenigd Koninkrijk uit de EU, maar voor die tijd moeten de EU en de Britten het nog wel over een aantal zaken eens worden. Dat gaat dan met name over de in- en uitvoer van goederen waarbij procedures gevolgd moeten worden, er douaneformaliteiten zijn en misschien heffingen komen.
‘Eigenlijk is er niets veranderd ten opzichte van vorig jaar,’ zegt kweker Aad Scheffers uit Poeldijk, hij exporteert zo’n 30 tot 40 procent van zijn planten naar het Verenigd Koninkrijk. De kweker doelt op het feit dat er nog steeds geen akkoord is tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. En de vrees neemt inmiddels toe dat deze er per 1 januari ook niet is. Met als gevolg: grote chaos waarbij het vrachtverkeer vastloopt en vliegtuigen niet meer kunnen landen in Londen of de Europese hoofdsteden.
Files
Die chaos is volgens de Westlandse kweker nu al begonnen. ‘De Engelsen zijn massaal aan het inslaan, omdat niemand weet wat er na 1 januari gebeurt. Daardoor staan er bij de Calais Tunnel al enorme files van vrachtwagens vanuit Europa. Die langere wachttijd bij de douane is voor mijn plantjes, die zo vers mogelijk in de winkel moeten liggen, natuurlijk alles behalve goed.’
Daarnaast wordt de kweker geconfronteerd met contracten die naar voren worden gehaald. ‘Ik heb bijvoorbeeld een deal staan met een grote Engelse retailer die in week 1 geleverd moest worden. Gisteren ben ik gebeld of het week 53 kan worden, om die datum van 1 januari te ontlopen.’ Maar Aad zijn plantjes zijn daar eigenlijk nog helemaal niet klaar voor. ‘Er moeten drie bloemen aanzitten; dat ga ik lang niet met allemaal redden. Het vergt veel uitzoekwerk voor ons om de juiste plantjes eruit te halen. Maar ik heb het er wel voor over, want ook ik ben onzeker over wat ons na 31 december te wachten staat. Dus ik denk vooral: weg is weg.’
Papierwinkel
De kweker vreest vooral dat zijn omzet richting Engeland gaat dalen. ‘Daar ben ik om twee redenen bang voor. Ten eerste verwacht ik problemen door allerlei aangescherpte regels bij de douane. Enerzijds omdat producten lang in de wagen blijven staan. Maar ook geldt: als de papierwinkel niet in orde is, dan komen je producten Engeland gewoon niet in.’
‘Daarnaast houd ik mijn hart vast wat er met de Engelse pond gaat gebeuren. Als die gaat devalueren, worden mijn plantjes een stuk duurder en dat heeft ongetwijfeld gevolgen voor mijn afzet. De wereld is groot, dus we gaan uiteraard op zoek naar andere afzetgebieden, maar die zullen er niet één, twee, drie zijn.’
Onzeker
Toch zijn er ook Westlandse kwekers die de Brexit positiever tegemoet gaan. Lugt Lisianthus in Monster bijvoorbeeld. ‘Wij exporteren 15 procent naar Engeland,’ vertelt Marcel van der Lugt. ‘Dat is serieus veel. Maar we verwachten dat dit zo blijft. De eerste maanden zal het exportproces wat meer tijd in beslag nemen en er zullen aanpassingen zijn in de procedures, maar ik denk niet dat mensen uiteindelijk minder bloemen zullen kopen.’
Lugt Lisanthus heeft als voordeel dat zij een vrij exclusief product verkopen. ‘Voor andere kwekers kan er meer onzekerheid zijn,’ geeft kweker Marcel toe. Aad Scheffers hoopt vooral dat er snel duidelijkheid komt: deal of no deal. ‘Want we weten nog steeds niets. Daar kan ik me echt over opwinden. Dat ze mensen die het direct aangaat, zo lang in onzekerheid laten zitten.’
De komende dagen worden essentieel voor de Brexit. De voorzitter van de Europese Commissie ziet nog een pad naar een brexitdeal. Dat pad is volgens Ursula von der Leyen wel erg smal. Ze benadrukte dat de komende dagen cruciaal zijn in de onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
NOS 15.12.2020 Vandaag en morgen onderhandelen de lidstaten van de EU in Brussel over de verdeling van de visquota voor komend jaar. Het zijn bijzondere onderhandelingen, omdat nog niet duidelijk is hoeveel vis Europese vissers mogen vangen in Britse wateren. Vooral Nederlandse vissers vangen daar een groot deel van hun vis.
De jaarlijkse afspraken over de verdeling van de visquota over de verschillende landen gelden bij wijze van uitzondering maar voor drie maanden. Zolang er onduidelijkheid bestaat over de vraag of en de mate waarin er na 1 januari gevist kan worden in de wateren van het Verenigd Koninkrijk heeft het geen zin om langer vooruit te kijken.
Eventuele afspraken over de wederzijdse vangstrechten tussen het VK en de EU zijn onderdeel van de gesprekken over een nieuwe handelsrelatie na de brexit. Het gaat daarin onder meer over de vraag in hoeverre vissers uit de EU toegang hebben tot de ‘exclusieve economische zone’ van het VK en hoeveel vis ze daar mogen vangen. De exclusieve economische zone is een strook van 370 kilometer voor de kust van een land waarin dat land recht heeft op de aanwezige vis en grondstoffen.
Ook met Noorwegen, geen lid van de Europese Unie, zijn de jaarlijkse onderhandelingen nog niet afgerond. Met name in en rond de Noordzee heerst dus nog veel onduidelijkheid.
No-deal-brexit
Voor een aantal vissoorten ligt het voorstel op tafel om na 1 januari de quota voor dit jaar door te trekken naar het nieuwe jaar totdat de onderhandelingen met het VK en Noorwegen zijn afgerond. In dat geval zijn de gevolgen voor Nederlandse vissers vooralsnog beperkt.
Anders wordt het wanneer als gevolg van een nieuwe handelsovereenkomst of door een no-deal-brexit de vangstrechten van Europese vissers in Britse wateren grotendeels of geheel vervallen. In dat geval wordt de Nederlandse visserij zwaar getroffen. Nederlandse vissers vangen 60 procent van de vis in de exclusieve economische zone van het VK.
Overbevissing
Als Nederlandse en andere vissers uit de EU geen of minder toegang meer hebben tot Britse vis, dreigt volgens een betrokken diplomaat overbevissing in de kustwateren van de EU. Meer vissers zullen dan in een beperkter gebied genoeg vis willen vangen om van rond te kunnen komen.
Maar dat betekent niet dat Nederland voor de komende drie maanden al vraagt om meer vangstrechten voor de kust van andere EU-lidstaten. Eerst wordt de uitkomst van de brexit-onderhandelingen afgewacht. De echt spannende en voor Nederland misschien moeilijke onderhandelingen over visquota beginnen daarna.
NOS 14.12.2020 EU-toponderhandelaar Michel Barnier is ervan overtuigd dat er nog altijd een brexit-handelsdeal mogelijk is. Volgens hem hebben de Europese Unie en de Britten twee grote twistpunten, die gaan over eerlijke handelsconcurrentieregels en visrechten.
Er zouden kleine stapjes zijn gezet. Een topdiplomaat verwoordde het tegenover persbureau Reuters als: “De patiënt leeft nog, maar houd de grafdelver onder de sneltoets.”
Barnier deed zijn uitspraken vanochtend voor overleg met de 27 EU-ambassadeurs, die worden bijgepraat over de gesprekken die dit weekend plaatsvonden. Beide partijen, maar met name de Britten, hadden gisteren eigenlijk als deadline gesteld; als er dan geen akkoord zou zijn, zou een no-dealbrexit volgen.
Maar er werd besloten door te praten. De Britten zullen niet weglopen, luidde de uitleg van premier Johnson, die verder unisono met voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen aangaf “de extra mijl te willen afleggen”, oftewel nog een ultieme poging ondernemen.
Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben tot 1 januari om een overeenkomst te sluiten over hoe de handel tussen de twee blokken er moet uitzien als de brexit daadwerkelijk in de praktijk gebracht gaat worden. In januari van dit jaar traden de Britten al formeel uit de EU, maar tot het eind van dit jaar geldt een overgangsperiode.
Staatssteun
Op het vlak van eerlijke concurrentie benadrukt de EU dat de Britten zich dienen te houden aan EU-handelsregels, als ze vrije toegang willen houden tot de grote Europese interne markt. De Britse premier Johnson wil juist zoveel mogelijk vrijheid om zelf het economische beleid te bepalen.
Daarbij hamert hij erop dat de brexit de bedoeling heeft om Britse soevereiniteit terug te krijgen. De EU vreest bijvoorbeeld dat Londen bedrijven staatssteun gaat geven, waardoor oneerlijke concurrentie ontstaat.
Qua visrechten wil Londen de toegang tot Britse wateren voor Europese vissers, waaronder Nederlandse, beperken. De Britten willen zo een veel groter aandeel vangen dan tot nu toe. Het onderwerp heeft in de brexit-campagne een grote betekenis gekregen en heeft daarom ook veel symbolische waarde.
In Britse tabloids is ‘Brextra Time’ weer van stal gehaald, zag correspondent Tim de Wit vanochtend in Londen. Hij constateert dat Johnson de stekker er toch niet uit wil trekken, om te voorkomen dat de schuld bij hem komt te liggen.
Volgens De Wit is de deadline hiermee verplaatst naar 31 december. “Dat is de enige deadline die we nu serieus kunnen nemen, daar kan niet zo heel veel meer aan veranderd worden. De EU zei tot nu toe dat er ruim voor de 31e een akkoord moet zijn, omdat het Europees Parlement het moet bestuderen, erover moet stemmen en de tekst moet dan vertaald worden in alle 24 talen van de Europese Unie. Maar nu wordt er gekeken naar manieren om dat anders op te lossen, zodat ze toch tot het eind van het jaar kunnen dooronderhandelen.”
Het Europees Parlement praat vandaag verder over hoe het moet met de goedkeuring. De verwachting is dat ze extra tijd gaan vrijmaken tussen Kerst en Oud en Nieuw, maar het zal krap worden, zegt Brussel-correspondent Bert van Slooten.
NOS 14.12.2020 Al ruim vier jaar wordt er onderhandeld over de Brexit en hoe de relatie tussen de EU en het VK eruit moet gaan zien. Vier jaar van cruciale stemmingen, stekkers die eerst wel en dan toch weer niet uit de onderhandelingen getrokken worden en deadlines die geen deadlines blijken. Ook dit weekend werd besloten om tóch nog door te praten, al liggen de partijen ‘mijlenver’ uit elkaar. In podcast De Dag een (hopelijk) laatste tussenstand in het Brexit-dossier om al het nieuws dat de komende weken gaat komen beter te kunnen plaatsen.
Correspondenten Tim de Wit en Bert van Slooten vertellen vanuit Londen en Brussel wat er de afgelopen jaren bereikt is, welke stappen er vanuit Brits en Europees perspectief zijn gezet en waar het nu nog op hangt. Hoe komen twee partijen die zo verschillen op inhoud én stijl (zowel uiterlijk als in de manier waarop ze onderhandelen) toch nader tot elkaar?
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!
MSN 14.12.2020 Wie de tel inmiddels is kwijtgeraakt zij vergeven; zondag verliep het zoveelste ‘make or break’-moment in de onderhandelingen over de voorwaarden waaronder het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat. Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie en de Britse premier Johnson lieten weten dat er nog perspectief is om te onderhandelen voordat Brexit vanaf 31 december definitief ingaat.
Er zijn sinds het Britse referendum over het lidmaatschap van de Europese Unie al 4,5 jaar verstreken. Het land had al tweemaal verkiezingen en is, inclusief David Cameron, aan zijn derde premier bezig. Er is al die tijd onderhandeld en nóg komt het neer op de aller-, allerlaatste krijtrotshanger.
Dat is riskant. Niet alleen weet het bedrijfsleven nu tot op drie weken, of straks misschien maar één week, één dag of zelfs de laatste luttele minuten van Oudejaarsdag niet waar het aan toe is: een afscheid met goede afspraken of een harde Brexit zónder.
De eindeloze reeks van uitgestelde deadlines kan bij ondernemers ook hebben gezorgd voor Brexit-moeheid. Terwijl de autoriteiten aan beide kanten met hun havens, douanefaciliteiten, keuringen en parkeergelegenheid al moeite genoeg hebben om de deadline te halen, is het begrijpelijk dat vooral kleinere bedrijven in de wachtstand zijn gegaan. Het is lastig de spanningsboog zo lang vast te houden, temeer omdat de coronacrisis zelf al zoveel energie en financiële reserves heeft opgeëist. Zo kan het straks zomaar gebeuren dat iedereen alsnog verrast is, en de chaos groot. Zelfs áls er een deal komt.
De overeenkomst hangt nu, naast visserij, vooral op het handhaven van een ‘gelijk speelveld’ voor het bedrijfsleven. De eis van de EU dat Britse bedrijven zich zullen moeten houden aan de Europese normen voor bijvoorbeeld milieu, arbeidsvoorwaarden en staatssteun om volledig toegang te houden tot de gemeenschappelijke markt, is redelijk en begrijpelijk.
Dat betekent ook dat het VK in de toekomst noodzakelijkerwijs mee moet doen met veranderingen in die normen en regels. Ja, dit kan vanuit Londen worden gezien als een inbreuk op de Britse soevereiniteit. Maar juist de weerzin tegen het mee moeten doen met beleid waar het land geen invloed op had, was nu nét de voornaamste reden waarom het Verenigd Koninkrijk in 1973 tot de Europese Gemeenschap toetrad.
Johnson heeft intussen onnodig twijfel gezaaid over zijn betrouwbaarheid door een, inmiddels weer ingetrokken, wetsvoorstel waarin het VK zich in de toekomst niet gehouden acht aan de gemaakte afspraken rond Noord-Ierland. Het gevolg is dat een argwanend Brussel de deal nu extra goed dichttimmert.
De economische schade wordt groot. Brexit mét een deal kost het VK volgens verschillende berekeningen op termijn zo’n 5 procent van zijn welvaart. Een No Deal kost 8 procent. Daarmee komt de schade vermoedelijk veel hoger uit dan die van de pandemie – en komt daar dus nog bovenop.
De hele gang van zaken onderstreept niet alleen dat Brexit een onverstandig project is. Dat is onfortuinlijk, maar is het goede recht van het VK. Maar de lange duur en wispelturigheid van de onderhandelingen geven ook aan hoe ondoordacht en ongeleid het avontuur van begin af aan was, hoe wankel het politieke en maatschappelijke fundament, en hoe verrast Londen telkens is geweest over de consequenties. Dat is en blijft, ook tegenover de Britse burgers, onvergeeflijk.
NU 13.12.2020 Na bijna een jaar aan moeizame gesprekken over een handelsakkoord, zijn de onderhandelaars weer aan zet. Zondag besloten de Britse premier Boris Johnson en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen dat de twee kampen, “ondanks afmattende onderhandelingen”, verder blijven praten om een deal te sluiten. Wat houdt een akkoord eigenlijk tegen?
Dit zijn de drie struikelblokken;
Hoeveel vissers in Britse wateren
Ongetwijfeld het probleem waar het meest over bericht is, is de visserij. In de huidige situatie mogen alle Europese vissers in alle EU-wateren vissen. Die afspraken vervallen over een kleine drie weken.
“Zonder nieuwe afspraken komt er een harde grens, midden op de Noordzee. Wanneer de Britten dan zeggen dat wij niet meer in hun wateren mogen vissen, dan hebben wij samen met de Fransen en zelfs de Spanjaarden nog maar een postzegel over om in te vissen”, zei voorzitter Johan Nooitgedagt van de Nederlandse Visserijbond eind oktober tegen NU.nl.
Voor de Britten is de visserij vooral van symbolisch belang. Met slogans als Take back control hameren de Brexit-voorstanders in het VK al langer op hun soevereiniteit. Zij zien de controle terugnemen over Britse wateren als onderdeel van het zijn van een soevereine staat.
Het woord soevereiniteit komt ook vaak terug als het gaat om afspraken over concurrentieregels. Nu houden alle EU-lidstaten, maar ook het VK, zich aan dezelfde regels op het gebied van staatssteun, maar ook qua milieu-, veiligheids- en arbeidsstandaarden. Ook deze afspraken vervallen per 1 januari.
Wil het VK weer vrij met de EU willen handelen, dan wil Brussel dat de Britten zich weer aan diezelfde regels houden. Zo wordt voorkomen dat de Britten toegang krijgen tot de Europese interne markt, zonder dat zij lagere standaarden hanteren en Europese lidstaten eruit concurreren.
Het VK wordt verweten van beide walletjes te willen eten: aan de ene kant wil het weer volledige toegang tot de interne markt, maar weigert het zich vooralsnog te binden (of ketenen, zoals de Britten zeggen) aan de Europese standaarden. De Britten vinden juist dat ze als soevereine natie hun eigen regels moeten kunnen bepalen.
De saaiste van de drie. Dit pijnpunt gaat over hoe de gemaakte afspraken in de toekomst zullen worden gehandhaafd.
De EU wil sancties kunnen opleggen als het VK bijvoorbeeld afwijkt van die eerder genoemde standaarden. Dit zou uiteraard ook andersom gelden. Dan speelt er nog de vraag welke instelling zich uit moet gaan spreken over potentiële geschillen. De Britten willen bijvoorbeeld niet dat het Europees Hof van Justitie (HvJ) dat zal doen.
Kilometerslange files voor haven van Dover in aanloop naar Brexit
NOS 13.12.2020 Volg hier het laatste nieuws over de onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
38 MINUTEN GELEDEN
Geen doorbraak, onderhandelingen gaan morgen verder
Het zal vandaag niet tot handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk komen. De onderhandelingen daarover zijn nog niet voorbij en het is duidelijk dat er vandaag geen doorbraak meer komt. Eerder hadden Brussel en vooral Londen zichzelf het ultimatum gesteld vandaag tot een akkoord te komen.
De hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie, Michel Barnier, zal morgen de stand van zaken van de onderhandelingen delen met de Europese ambassadeurs in Brussel. Zij zullen dat op hun beurt weer terugkoppelen naar de regeringsleiders. “Dat is een normale procedure”, zegt EU-correspondent Bert van Slooten. “Ondertussen praat Barnier gewoon verder.”
Ook een delegatie van het Europees Parlement zal worden bijgepraat. Het gaat om onder meer PvdA-Europarlementariër Kati Piri, die als EP-brexitrapporteur is aangesteld. Het Europees Parlement moet bij het behalen van een akkoord goedkeurig geven voor de deal.
3 UUR GELEDEN
Boris Johnson over het verlengen van de onderhandelingen
Of er nu wel of geen akkoord komt “het zal heel erg goed gaan met het Verenigd Koninkrijk”, zei de Britse premier vandaag tegen de Britse pers.
Johnson: er is nog hoop maar we moeten ons voorbereiden op een no-deal
4 UUR GELEDEN
Brexit-rapporteur Piri na vandaag weer iets optimistischer geworden
Kati Piri, de brexit-rapporteur van het Europees Parlement, is na vandaag iets optimistischer geworden. Ze begrijpt dat er her en der hele kleine stapjes worden gezet, maar hoort nog niks officieel. “Voor het Europees Parlement is er eigenlijk niet genoeg tijd om een afspraak goed te keuren.”
Komende week was voor de Brusselse parlementariërs eigenlijk de laatste week om een akkoord te bespreken. Er is nog een mogelijkheid om een extra vergadering te organiseren net voor 31 december, zodat een deal nog net op tijd goedgekeurd kan worden, maar het is ook mogelijk dat het parlement pas (met terugwerkende kracht) in januari met de handelsovereenkomst kan instemmen.
4 UUR GELEDEN
Europese politici voorzichtig positief
Europese politici hebben voorzichtig positief gereageerd op het nieuws dat de onderhandelingen tussen Brussel en Londen worden voortgezet. De Duitse bondskanselier Merkel zei op een persconferentie blij te zijn met “iedere mogelijkheid om tot een deal te komen”.
Ook de Ierse minister van Buitenlandse Zaken ziet nog licht aan de horizon. “Het is tijd om het hoofd koel te houden en de onderhandelaars de gelegenheid te geven om vooruitgang te boeken, zelfs in dit late stadium”, zei Simon Coveney. “Het is duidelijk erg moeilijk om een deal te sluiten, maar het is wel mogelijk.”
4 UUR GELEDEN
Johnson: Britten moeten voorbereid zijn op een no-deal
Volgens premier Boris Johnson liggen de standpunten van de EU en het Verenigd Koninkrijk “nog steeds erg ver uit elkaar over belangrijke zaken” en moeten de Britten voorbereid zijn op een no-deal op 31 december. Dat zei hij na overleg met zijn kabinet.
Maar “we zullen blijven praten om te zien wat er mogelijk is. Het VK zal zeker niet weglopen van de gesprekken.” Ook herhaalde hij zijn aanbod om met andere EU-leiders te spreken.
Eerder deze week heeft de Europese Commissie ook al plannen gepresenteerd om voorbereid te zijn op een no-deal.
‘Inhoudelijk weinig nieuws, maar doorpraten wordt gezien als lichtpuntje’
“Het was een heel kort statement”, zegt correspondent Thomas Spekschoor op NPO Radio 1. “Von der Leyen zei inhoudelijk maar heel weinig maar wat ze zei was positiever dan we de afgelopen tijd hebben gehoord, want ze wil dat er wordt doorgepraat.”
Ook correspondent Tim de Wit in Londen vindt het positief dat de onderhandelingen vandaag niet geklapt zijn. “Deze dag is door de Britse tabloids opgepompt tot no-deal-dag. Al die retoriek is toch vooral een rookgrordijn gebleken en het blijkt dat er toch voldoend basis is om door te praten. Dat wordt hier uitgelegd als een lichtpuntje.”
Spekschoor noemde het verder opvallend dat Von der Leyen geen nieuwe deadline heeft genoemd. “En dat lijkt me verstandig, want iedere deadline is tot nu toe gemist.”
“Maar”, zo waarschuwt hij, “die is er natuurlijk eigenlijk wel, want 31 december 2020 is de overgangsfase voorbij en dan moet er toch echt een akkoord liggen”.
5 UUR GELEDEN
Nog geen brexit-deal, onderhandelingen gaan door
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie heeft in een korte verklaring aan het begin van de middag gezegd dat de EU en het VK verder onderhandelen over een handelsakkoord. Ze heeft in “een nuttig telefoongesprek” met premier Johnson besloten dat het “ondanks de uitputting na bijna een jaar onderhandelen” verantwoord is “een extra mijl te gaan.
Ze noemde geen deadline. Eerder stelde Johnson dat de deadline. Velen gingen ervan uit dat het tot een no-deal-brexit zou komen, maar er blijft nu toch kans op een akkoord.
Ursula von der Leyen
@vonderleyen
We had a useful call with @BorisJohnson this morning. We agreed that talks will continue. https://t.co/rZpN4PmS1i
6 UUR GELEDEN
Merkel wil alles proberen om tot een resultaat te komen
In de onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over een brexit-handelsakkoord moet volgens Bondskanselier Angela Merkel alles worden geprobeerd om tot een resultaat te komen. “Elke gelegenheid om tot een resultaat te komen is zeer welkom”, zei Merkel zondag in Berlijn na overleg met de federale en deelstaatregeringen over de coronacrisis.
Britse kranten meldden eerder vandaag dat Merkel vastbesloten is om “het Verenigd Koninkrijk over gebroken glas te laten kruipen in plaats van een compromis te sluiten”.
De Britse tv-zender ITV meldt dat het Britse kabinet bijeen is geroepen. Dat lijkt te wijzen op een doorbraak in de onderhandelingen.
6 UUR GELEDEN
Wel vooruitgang, geen doorbraak
De onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben sinds vrijdag wel enige vooruitgang geboekt, maar er is volgens EU-bronnen geen doorbraak geweest op het gebied van eerlijke concurrentie of de visserijrechten.
NOS 13.12.2020 Voorzitter Ursula Von der Leyen heeft in Brussel in een korte verklaring gezegd dat er met het Verenigd Koninkrijk verder onderhandeld wordt over een handelsovereenkomst. Ze heeft een telefoongesprek gehad met premier Johnson. Die zal ook zijn kabinet bijpraten.
“We hebben besloten om die extra mile te gaan”, zei Von der Leyen in haar korte toespraak. Ze noemde verder geen deadline voor het aflopen van de onderhandelingen.
“Onze onderhandelteams hebben de afgelopen dagen dag en nacht gewerkt. En ondanks de uitputting na bijna een jaar onderhandelen, ondanks het feit dat er keer op keer deadlines zijn gemist, vinden we het verantwoord op dit moment om die extra mijl af te leggen”, aldus Von der Leyen.
Bekijk hier de hele verklaring van Von der Leyen.
Von der Leyen: nog geen akkoord, onderhandelingen gaan door
Ook premier Johnson kwam met een verklaring. Volgens hem liggen de standpunten van de EU en het Verenigd Koninkrijk “nog steeds erg ver uit elkaar over belangrijke zaken” en moeten de Britten voorbereid zijn op een no-deal op 31 december. Dat zei hij na overleg met zijn kabinet.
Maar “we zullen blijven praten om te zien wat er mogelijk is. Het VK zal zeker niet weglopen van de gesprekken.” Ook herhaalde hij zijn aanbod om met andere EU-leiders te spreken.
‘Lichtpuntje’
“Von der Leyen zei inhoudelijk maar heel weinig, maar wat ze zei was positiever dan we de afgelopen tijd hebben gehoord, want ze wil dat er wordt doorgepraat”, concludeert EU-correspondent Thomas Spekschoor.
Ook correspondent Tim de Wit in Londen vindt het positief dat de onderhandelingen vandaag niet geklapt zijn. “Deze dag is door de Britse tabloids opgepompt tot no-deal-dag. Al die retoriek is toch vooral een rookgordijn gebleken en het blijkt dat er toch voldoende basis is om door te praten. Dat wordt hier uitgelegd als een lichtpuntje.”
Lange weg
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab zei vanochtend dat “nog een lange weg te gaan” is. Hij sloot niet uit dat de gesprekken ook na vandaag nog verder gaan.
Het belangrijkste knelpunt in de gesprekken is hoe nauw het VK zich in de toekomst aan de economische regels van de EU moet houden. De Britten willen toegang houden tot de Europese interne markt, maar tegelijkertijd een mate van soevereiniteit verwerven. De EU staat op het standpunt dat de voordelen van toegang met zich meebrengen dat landen zich aan Europese regels houden.
Concurrentievoordeel
Volgens Raab is de EU bang dat de brexit voor het VK goed zal uitpakken en een concurrentievoordeel oplevert. De EU wil voorkomen dat de Britten voordelige handelsvoorwaarden hebben met de EU en tegelijk hun eigen bedrijven bevoordelen met bijvoorbeeld subsidies.
Ook de visserijrechten zijn nog steeds punt van onenigheid. De Britten willen de viswateren rond het Verenigd Koninkrijk afsluiten voor Europese vissers, die daar juist een heel groot deel van hun vangst uit het water halen.
‘Kruipen over gebroken glas’
De Britse krant Daily Mail had vanochtend nog weinig vertrouwen in een goede afloop van dat gesprek en kopte “de boodschap is dat het een no-deal-brexit wordt”.
Volgens de krant hebben supermarkten al te horen gekregen dat ze zich moeten voorbereiden op massaal hamstergedrag als er geen deal wordt gesloten. De angst bestaat dat er een paar maanden lang een tekort aan groenten zal zijn als er een harde brexit komt. De groente in Britse supermarkten komt voor een groot deel van het Europese continent.
Daily Mail wijt het uitblijven van een akkoord vooral aan de Duitse bondskanselier Angela Merkel die volgens een bron van de krant vastbesloten is om “het Verenigd Koninkrijk over gebroken glas te laten kruipen in plaats van een compromis te sluiten”.
Telegraaf 13.12.2020 De kansen op een Brexit-akkoord zijn nog altijd niet verkeken. Ondanks de grote meningsverschillen en een naderende deadline, zullen de EU en het Verenigd Koninkrijk toch nog een ultieme poging wagen om er gezamenlijk uit te komen.
Dat hebben president van Europese Commissie Von der Leyen en de Britse premier Johnson na een belletje zondag besloten. In een verklaring wordt gerept van een ’nuttig telefoongesprek’ waarbij is gesproken over de ’grote onopgeloste kwesties’ die een handelsakkoord blokkeren.
„Ondanks de vermoeidheid na bijna een jaar van onderhandelen en ondanks het feit dat deadlines telkens weer zijn gemist, denken we dat het van verantwoordelijkheid getuigd om nog een ultieme poging te wagen”, aldus de verklaring die zondagmiddag werd uitgegeven.
No Deal
Afgelopen woensdagavond werd nog besloten dat op zondag het oordeel geveld zou worden of verder praten nog zin zou hebben. Aangezien een overeenkomst nog niet in het verschiet lag, zou het mogelijk zijn geweest dat er nu al geconcludeerd zou worden dat het een no deal Brexit wordt op 1 januari.
De kans is nog steeds groot dat er geen overeenkomst komt. Vooral het gelijke speelveld voor bedrijven, zodat Britse bedrijven in ruil voor toegang tot de EU-markt zich wel aan bepaalde Europese standaarden moeten houden, is nog een groot probleem. De Britten vinden dat toezeggingen hierbij ten koste gaat van hun soevereiniteit. Ook visserij en het toezicht op de regels liggen nog open.
Wat ligt er nu op tafel en wat zijn de gevolgen voor Nederland als het uitdraait op No Deal? Brexit-expert Dorinde Meuzelaar weet precies wat er voor en achter de schermen gebeurt en vertelt erover in de podcast Kwestie van Centen:
Kort dag
Aangezien het Europees Parlement zich ook nog moet uitspreken over een deal wordt het wel heel kort dag. Eventueel zou een akkoord voorlopig in werking kunnen treden, maar daar zitten ook weer allerlei juridische lastige haken en ogen aan. Hoe lang de partijen nog de tijd willen nemen voor een akkoord is nog onduidelijk.
Als er geen akkoord komt vallen de Britten op 31 december om middernacht zonder parachute uit de Europese interne markt. Vanaf dan zou er alleen nog maar handel kunnen worden gedreven op basis van voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie met quota en tarieven.
NOS 13.12.2020 De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk zitten nog altijd in een impasse. Britse en Europese onderhandelaars hebben vannacht doorgepraat over een brexit-deal, melden bronnen in het Britse onderhandelingsteam. Een handelsakkoord voor na de brexit blijft vooralsnog uit, omdat de verschillen te groot zijn.
Er is eerder afgesproken dat tot zondagavond wordt onderhandeld. De Britten noemen het zelfs D-Day en willen op “enig moment” de knoop doorhakken. Vanuit het Europese team worden zulke stevige woorden niet gebruikt, zegt EU-correspondent Bert van Slooten. “Maar ze zien het wel als een belangrijke dag.”
De verwachting is dat de Britse premier Johnson en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen morgen met een verklaring naar buiten komen. Johnson zou graag met Europese regeringsleiders willen praten, maar zij wijzen erop dat het aan de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier is om de onderhandelingen te voeren.
De Britse onderhandelaars hebben herhaald dat het aanbod dat er nu ligt onaanvaardbaar is.
De Britten verlieten de Europese Unie formeel al in januari, maar tot eind dit jaar geldt een overgangsperiode, waarin er weinig verandert. Als er voor 1 januari geen akkoord is, een no deal, wordt gevreesd voor een chaotische handelssituatie.
Een akkoord over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het VK loopt tot nu toe vast op een drietal onderwerpen: de rechten van Britse vissers in Europese wateren en vice versa, eerlijke concurrentie en de vraag welke maatregelen je mag nemen om de ander te straffen als de regels worden overtreden.
In Brussel zijn topdiplomaten somber over een goede uitkomst, zegt Van Slooten. Ook premier Rutte zei gisteren dat de verschillen aanzienlijk zijn, onder meer op het gebied van visserij.
Gisteren kwam naar buiten dat de Britse marine zich voorbereidt op extra patrouilles in de Britse territoriale wateren bij een no-deal-brexit om buitenlandse vissers te arresteren. Frankrijk reageerde daar op met vijf historische woorden: “Keep calm and carry on”, de slogan die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Britten werd gebruikt voor een bekende propagandaposter.
Het marine-dreigement heeft in eigen land tot kritiek op Johnson geleid. Oud-eurocommissaris Patten zegt dat Johnson zich te nationalistisch opstelt. Volgens de Conservatieve politicus Ellwood zal het VK door zijn NAVO-bondgenoten worden uitgelachen als de marine daadwerkelijk wordt ingezet voor de visserij.
NU 13.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk gaan tóch verder onderhandelen om voor het eind van het jaar tot een handelsakkoord te komen. Dat maakten de Britse premier Boris Johnson en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zondag bekend.
De twee partijen zouden zondag kijken of het nog zin had om door te gaan met praten na negen maanden aan moeizame onderhandelingen. Eerder in de week leek het erop dat de onderhandelingen zouden uitlopen op een no deal-scenario, maar de laatste 24 uur lijkt er een positievere wind te waaien rondom de onderhandelingen.
“Hoewel we inmiddels meerdere deadlines gemist hebben, denken we dat doorpraten het meest verantwoordelijke is dat we kunnen doen”, zei Von der Leyen op een korte persconferentie. De voorzitter van de Europese Commissie noemde haar telefoongesprek met Johnson “nuttig”.
Johnson benadrukte op Twitter dat de verschillen tussen beide kampen groot blijven. Hij herhaalde dat wat hij eerder deze week al zei: “We kunnen nog steeds een deal bereiken, maar de kans is het grootst dat we een Australië-deal (zonder handelsafspraken, dus no deal red.) sluiten met de EU.
De gesprekken zullen maandag verder gaan in Brussel. De onderhandelaars buigen zich dan voor de zoveelste keer over de nog openstaande problemen: afspraken over hoeveel vissen Europese hengelaars mogen vangen in Britse wateren, gelijke concurrentieregels voor Britse en Europese bedrijven en het toezicht op de gemaakte afspraken.
Nog geen akkoord EU en VK: ‘Onderhandelingen gaan door’
Vijf voor twaalf voor Brexit-akkoord
Door te blijven praten, blijft er een kans bestaan dat de EU en het VK alsnog tot het zo gewenste handelsakkoord te komen. Jaarlijks wordt er voor honderden miljarden euro’s aan goederen verhandeld tussen beide partijen. Een no deal-Brexit zou de handel minder aantrekkelijk maken, vanwege de terugkeer van handelsbarrières.
Von der Leyen noemde op haar korte persconferentie geen nieuwe deadline, waardoor 31 december de nieuwe en ook meteen ultieme deadline lijkt te zijn. Hierdoor zullen de betrokken landen, bedrijven en inwoners tot de laatste seconde van dit jaar in twijfel blijven zitten over hoe de toekomstige EU-VK-relatie eruit zal zien.
AD 13.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk gaan door met hun onderhandelingen over een handelsverdrag. ,,We hebben besloten de extra mile af te leggen”, zei de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in een verklaring namens haar en de Britse premier Boris Johnson. De onderhandelingen worden voortgezet in Brussel.
Von der Leyen las de verklaring persoonlijk voor na een telefoongesprek met Johnson. De twee hadden woensdag in Brussel na een werkdiner besloten dat zondag de balans zou worden opgemaakt over de kans van slagen. ,,Onze onderhandelteams hebben de afgelopen dagen dag en nacht gewerkt. Ondanks de uitputting na bijna een jaar onderhandelen, en hoewel we keer op keer deadlines hebben gemist, vinden we het verantwoord op dit moment om die extra stap te zetten”, aldus Von der Leyen.
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost hebben opdracht gekregen verder te praten en te ‘bekijken of een overeenkomst zelfs in dit late stadium bereikt kan worden’, zei Von der Leyen. In de verklaring wordt geen volgende deadline genoemd.
Volgens ingewijden is er sinds woensdag vooruitgang geboekt om de verschillen te overbruggen. Brussel en Londen steggelen onder meer over de toegang van Europese en Britse vissers tot elkaars wateren, gelijke concurrentieregels voor de bedrijven en het toezicht op de gemaakte afspraken.
De Britten stapten op 1 februari officieel uit de EU. Sindsdien is er een overgangsperiode waarin ze nog wel de EU-regels volgen, maar die periode eindigt op 31 december.
De Britse premier Boris Johnson denkt nog altijd dat er een grote kans is dat er geen handelsakkoord komt met de Europese Unie. Hij liet weten dat de verschillen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk op enkele belangrijke onderwerpen nog altijd aanzienlijk zijn. Zijn land moet zich daarom ,,met veel zelfvertrouwen voorbereiden op een no deal.”
Het Verenigd Koninkrijk wil zich volgens Johnson wel in blijven zetten voor een deal, maar er zijn nog aanzienlijke verschillen. Daarbij legt de Britse premier de bal bij Europa. ,,Er is een deal te maken als onze partners dat willen. Wij kunnen geen compromis sluiten op onze rode lijnen.”
Verder liet Johnson weten er veel aan te hebben willen doen om een deal te bereiken, maar zijn voorstel om direct met Europese regeringsleiders te praten werd genegeerd. De 27 landen van de Europese Unie houden vast aan de structuur waarbij de onderhandelingen via Michel Barnier en de Europese Commissie verlopen. Zo willen ze voorkomen dat ze uit elkaar worden gespeeld.
Positief
Europese politici hebben voorzichtig positief gereageerd op het nieuws dat Brussel en Londen hun handelsoverleg voortzetten. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei op een persconferentie blij te zijn met ‘iedere mogelijkheid om tot een deal te komen’.
Ook de Ierse minister van Buitenlandse Zaken hoopt nog op een overeenkomst. ,,Het is tijd om het hoofd koel te houden en de onderhandelaars de gelegenheid te geven om vooruitgang te boeken, zelfs in dit late stadium”, zei Simon Coveney. ,,Het is duidelijk erg moeilijk om een deal te sluiten, maar het is wel mogelijk.”
Coveney zei dat een deal wel in de ,,komende paar dagen” gesloten moet worden. ,,De onderhandelingsteams zullen onder enorme druk staan om dit af te ronden”, voorspelde hij bij omroep RTE.
De Britse oppositie volgt het handelsoverleg in Brussel eveneens op de voet. ‘We hebben absoluut een deal nodig’, schreef Labourprominent Ed Miliband op Twitter. Hij zei dat premier Boris Johnson ‘moet opkomen voor het landsbelang’ door een handelsdeal met de EU te regelen.
NU 13.12.2020 Het is voor de zoveelste keer deadline day op Brexit-gebied. Zondag besluiten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk, als er in de tussentijd geen deal wordt gesloten, of het nog zin heeft om door te gaan met onderhandelen. Zo niet, dan verlaten de Britten het handelsblok zonder akkoord, het economische rampscenario voor beide kampen.
De Europese en Britse onderhandelaars hebben zaterdag het klokje rond gewerkt om tot een oplossing te komen voor de pijnpunten in de onderhandelingen. Sinds begin maart gaat het om drie twistpunten: afspraken over hoeveel vissen Europese hengelaars mogen vangen in Britse wateren, gelijke concurrentieregels voor Britse en Europese bedrijven en het toezicht op de gemaakte afspraken.
De eerste berichten na de onderhandelingen van zaterdag en afgelopen nacht klonken niet erg hoopgevend. De Britse minister Dominic Raab (Buitenlandse Zaken) zei zondag tegenover de camera’s van Sky News dat er nog “een lange weg te gaan is” voordat er een deal op tafel ligt.
De onderhandelingen zullen nog tot zondag in de loop van de dag doorgaan. Daarna zullen de twee leiders van beide blokken, Ursula von der Leyen namens de EU en Boris Johnson namens het VK, contact met elkaar zoeken om de balans op te maken en een knoop door te hakken.
Gezien de berichtgeving over de onderhandelingen van afgelopen nacht lijkt de kans op een deal voor het eind van de dag zeer onwaarschijnlijk. Dan resten er nog twee opties: de stekker eruit en voorbereiden op een no deal per 1 januari of toch nog wat extra uitstel om verder te praten.
NU 13.12.2020 Brexit is terug. De Britten hebben de Europese Unie inmiddels verlaten, maar de twee partijen bakkeleien nog altijd over hun toekomstige relatie. De tijd daarvoor dringt en het nieuws stapelt zich snel op, dus we praten je snel even bij over wat er deze week is gebeurd.
Ook in de tweede week van december lijken de EU en het VK niet nader tot elkaar te zijn gekomen. De kans dat de partijen voor het einde van het jaar tot een handelsakkoord komen lijkt inmiddels kleiner dan ooit. Bij veel Britse gokkantoren krijg je sinds deze week zelfs minder inleg terug bij een no deal-Brexit dan wanneer de machtsblokken wél tot een akkoord komen.
Inmiddels schatten ook de hoge functionarissen aan beide kanten de kansen op een handelsakkoord laag in. En de gesprekken die woensdag, onder meer tijdens een diner, plaatsvonden tussen Ursula von der Leyen en Boris Johnson deden het vertrouwen op een goede afloop geen goed. Ook de kopstukken konden de impasse niet doorbreken tijdens misschien wel het laatste diner in de onderhandelingsperiode tussen beide leiders.
“Het lijkt zeer, zeer waarschijnlijk dat we voor een oplossing moeten gaan die geweldig zal zijn voor het VK”, zei de Britse premier Johnson vrijdag over het no deal-scenario. “We kunnen dan vanaf januari precies doen wat we willen.”
Terwijl de Commissievoorzitter Von Der Leyen de 27 Europese regeringsleiders diezelfde dag opriep om serieus rekening te houden met een no deal.
Overigens ging het in Brussel tijdens de Europese top meer over corona en klimaatverandering dan over Brexit. Regeringsleiders als Macron en Merkel bemoeien zich bewust niet direct met de onderhandelingen. Johnson zou zijn Duitse en Franse collega’s deze week voor een telefoongesprek hebben uitgenodigd, maar kreeg van beiden nul op rekest. De Brexit-onderhandelingen laten zij over aan de Europese Commissie en een select gezelschap topambtenaren onder leiding van Michel Barnier. Ook nu een no deal in de lucht hangt, lijkt een bezoek van Merkel of Macron aan Londen uitgesloten.
Terugkeer naar de tijd van tolhuisjes?
Met nog iets meer dan twee weken te gaan lijkt een compromis over lastige kwesties als de visserij, concurrentieregels en het toezicht op een (eventueel) akkoord, een brug te ver. Indien er geen akkoord op tafel ligt op 31 december dan gelden vanaf het nieuwe jaar de regels van handelsorganisatie WTO. Dit zou een radicale verandering betekenen in de wijze waarop het VK en de EU handeldrijven. Dit zou bijvoorbeeld de terugkeer van tolhuisjes en hoge importheffingen kunnen betekenen.
Als de Britten bijvoorbeeld Nederlands gehakt willen importeren, zou daar volgens de WTO-tarieven een importheffing van 48 procent over moeten worden betaald. Dit zou dan wel eens voor duurdere boodschappen kunnen zorgen, zo meldde de Britse brancheorganisatie voor de detailhandel vrijdag. Een Duitse denktank kondigde in september al aan dat bij een no deal-Brexit mogelijk 700.000 banen op de tocht staan.
EU komt met gerichte noodmaatregelen
Is er dan helemaal geen reden meer tot hoop voor de voorstanders van een handelsakkoord? Dit weekend voeren onderhandelaars nog gesprekken en in de loop van zondag is er waarschijnlijk meer duidelijkheid over het eventuele vervolg van de onderhandelingen. Ondertussen heeft de EU een pakket gerichte noodmaatregelen aangekondigd voor het geval er geen handelsovereenkomst wordt bereikt.
De plannen zien er onder meer op toe dat er ook na 31 december nog sprake is van wederzijdse lucht- en wegverbindingen tussen de EU en het VK. Zo zouden beide machtsblokken ook bij een no deal nog tot een jaar toegang hebben tot elkaars viswateren. Dit biedt Brussel en Londen de kans om in 2021 alsnog tot een (deel)akkoord te komen over bepaalde heikele kwesties.
MSN 13.12.2020 Het is bijna 4,5 jaar geleden dat de Britten voor een Brexit kozen, maar het land is nog steeds niet van de Europese Unie af. Vandaag leek de dag van de waarheid te worden, maar er is toch besloten om de onderhandelingen langer door te laten gaan.
In heel Europa werd reikhalzend naar vandaag uitgekeken, want onderhandelaars hebben tot deze dag de tijd gekregen om een Brexit-akkoord te sluiten. Maar zoals wel vaker tijdens deze Brexit-onderhandelingen is besloten om de deadline op te schuiven. Vanmorgen stonden beide partijen nog ver uit elkaar, waardoor een Brits vertrek zonder akkoord (‘no deal-Brexit’) steeds dichterbij leek te komen.
“We hebben besloten de extra mile te nemen”, zei de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in een verklaring namens haar en de Britse premier Boris Johnson. De onderhandelingen worden voortgezet in Brussel.
Anderhalf jaar geleden sprak de Britse premier Boris Johnson nog van een kans van ‘1 op een miljoen’ dat de Britten zonder akkoord uit de EU zouden vertrekken (een ‘no deal-Brexit’), maar dat scenario is in de loop van de tijd steeds waarschijnlijker geworden. Johnson heeft al vaker gezegd dat dit mogelijk is, en herhaalde dat vandaag na overleg met zijn kabinet. Zijn land moet zich ‘met veel zelfvertrouwen voorbereiden op een no deal’, zei hij.
De Britten stapten op 1 februari officieel uit de EU. Sindsdien is er een overgangsperiode waarin ze nog wel de EU-regels volgen, maar die periode eindigt op 31 december. De vrees is dat het economisch slecht uit zal pakken voor beide partijen als er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt voor de periode daarna.
Flinke struikelblokken
Er zijn drie belangrijke thema’s waar de onderhandelaars maar niet uitkomen: visserij, de concurrentieregels en de toezicht op gemaakte afspraken. Bij die eerste is het de vraag hoeveel Britse en Europese vissers straks uit elkaars water mogen halen. Dat zal ook direct gevolgen hebben voor Nederlandse vissers uit bijvoorbeeld Urk.
Sommige Britse vissers willen graag snel af van hun concurrenten uit het buitenland. Zoals visser Mike, die we eerder dit jaar spraken voor een reportage:
Een ‘gelijk speelveld’
Aan de onderhandelingen over visserij lijkt nog wel een mouw te passen, maar nog veel ingewikkelder zijn de onderhandelingen over de concurrentieregels die straks moeten gaan gelden en de toezicht op de gemaakte afspraken. De EU wil voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk een oneerlijke handelspositie krijgt, dus is de inzet dat de Britten grotendeels dezelfde regels voor bedrijven volgen als de EU.
Volgens brexiteers heeft het dan geen zin, omdat het juist de bedoeling is dat Britten zelf hun regels gaan bepalen. Datzelfde probleem is er bij het houden van toezicht op de gemaakte afspraken: de vraag is wat er moet gebeuren als een van de partijen zich niet aan die afspraken houdt.
Boris Johnson en Ursula von der Leyen hadden afgelopen woensdag al besloten dat zondag de balans zou worden opgemaakt over de kans van slagen van de onderhandelingen. “Onze onderhandelteams hebben de afgelopen dagen dag en nacht gewerkt. En ondanks de uitputting na bijna een jaar onderhandelen, ondanks het feit dat we keer op keer deadlines hebben gemist, vinden we het verantwoord op dit moment om die extra mijl af te leggen”, zei Von der Leyen vandaag.
In haar verklaring zei ze te willen onderzoeken of er ook in dit late stadium nog een akkoord mogelijk is, maar ze noemde nog geen deadline. En ook als de Brexit straks rond is, zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk nog lang niet van elkaar af. De twee zijn simpelweg te veel met elkaar verweven op het gebieden als handel, politiek en veiligheid. Mogelijk wordt binnenkort meer duidelijk over hoe de nieuwe relatie tussen beide partijen er ongeveer uit gaat zien.
RTL 13.12.2020 Het is bijna 4,5 jaar geleden dat de Britten voor een Brexit kozen, maar het land is nog steeds niet van de Europese Unie af. Vandaag leek de dag van de waarheid te worden, maar er is toch besloten om de onderhandelingen langer door te laten gaan.
In heel Europa werd reikhalzend naar vandaag uitgekeken, want onderhandelaars hebben tot deze dag de tijd gekregen om een Brexit-akkoord te sluiten. Maar zoals wel vaker tijdens deze Brexit-onderhandelingen is besloten om de deadline op te schuiven. Vanmorgen stonden beide partijen nog ver uit elkaar, waardoor een Brits vertrek zonder akkoord (‘no deal-Brexit’) steeds dichterbij leek te komen.
“We hebben besloten de extra mile te nemen”, zei de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in een verklaring namens haar en de Britse premier Boris Johnson. De onderhandelingen worden voortgezet in Brussel.
Anderhalf jaar geleden sprak de Britse premier Boris Johnson nog van een kans van ‘1 op een miljoen’ dat de Britten zonder akkoord uit de EU zouden vertrekken (een ‘no deal-Brexit’), maar dat scenario is in de loop van de tijd steeds waarschijnlijker geworden. Johnson heeft al vaker gezegd dat dit mogelijk is, en herhaalde dat vandaag na overleg met zijn kabinet. Zijn land moet zich ‘met veel zelfvertrouwen voorbereiden op een no deal’, zei hij.
De Britten stapten op 1 februari officieel uit de EU. Sindsdien is er een overgangsperiode waarin ze nog wel de EU-regels volgen, maar die periode eindigt op 31 december. De vrees is dat het economisch slecht uit zal pakken voor beide partijen als er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt voor de periode daarna.
Flinke struikelblokken
Er zijn drie belangrijke thema’s waar de onderhandelaars maar niet uitkomen: visserij, de concurrentieregels en de toezicht op gemaakte afspraken. Bij die eerste is het de vraag hoeveel Britse en Europese vissers straks uit elkaars water mogen halen. Dat zal ook direct gevolgen hebben voor Nederlandse vissers uit bijvoorbeeld Urk.
Sommige Britse vissers willen graag snel af van hun concurrenten uit het buitenland. Zoals visser Mike, die we eerder dit jaar spraken voor een reportage:
Vissers zoals Mike Sharp vinden dat het er oneerlijk aan toegaat in de visindustrie. Concurrenten uit Spanje, Frankrijk en ook Nederland halen veel van hun inkomsten uit de Britse zeeën.
Een ‘gelijk speelveld’
Aan de onderhandelingen over visserij lijkt nog wel een mouw te passen, maar nog veel ingewikkelder zijn de onderhandelingen over de concurrentieregels die straks moeten gaan gelden en de toezicht op de gemaakte afspraken. De EU wil voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk een oneerlijke handelspositie krijgt, dus is de inzet dat de Britten grotendeels dezelfde regels voor bedrijven volgen als de EU.
Volgens brexiteers heeft het dan geen zin, omdat het juist de bedoeling is dat Britten zelf hun regels gaan bepalen. Datzelfde probleem is er bij het houden van toezicht op de gemaakte afspraken: de vraag is wat er moet gebeuren als een van de partijen zich niet aan die afspraken houdt.
Boris Johnson en Ursula von der Leyen hadden afgelopen woensdag al besloten dat zondag de balans zou worden opgemaakt over de kans van slagen van de onderhandelingen. “Onze onderhandelteams hebben de afgelopen dagen dag en nacht gewerkt. En ondanks de uitputting na bijna een jaar onderhandelen, ondanks het feit dat we keer op keer deadlines hebben gemist, vinden we het verantwoord op dit moment om die extra mijl af te leggen”, zei Von der Leyen vandaag.
In haar verklaring zei ze te willen onderzoeken of er ook in dit late stadium nog een akkoord mogelijk is, maar ze noemde nog geen deadline. En ook als de Brexit straks rond is, zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk nog lang niet van elkaar af. De twee zijn simpelweg te veel met elkaar verweven op het gebieden als handel, politiek en veiligheid. Mogelijk wordt binnenkort meer duidelijk over hoe de nieuwe relatie tussen beide partijen er ongeveer uit gaat zien.
MSN 13.12.2020 De kansen op een Brexit-akkoord zijn nog altijd niet verkeken. Ondanks de grote meningsverschillen en een naderende deadline, zullen de EU en het Verenigd Koninkrijk toch nog een ultieme poging wagen om er gezamenlijk uit te komen.
Dat hebben president van Europese Commissie Von der Leyen en de Britse premier Johnson na een belletje zondag besloten. In een verklaring wordt gerept van een ’nuttig telefoongesprek’ waarbij is gesproken over de ’grote onopgeloste kwesties’ die een handelsakkoord blokkeren.
„Ondanks de vermoeidheid na bijna een jaar van onderhandelen en ondanks het feit dat deadlines telkens weer zijn gemist, denken we dat het van verantwoordelijkheid getuigd om nog een ultieme poging te wagen”, aldus de verklaring die zondagmiddag werd uitgegeven.
No Deal
Afgelopen woensdagavond werd nog besloten dat op zondag het oordeel geveld zou worden of verder praten nog zin zou hebben. Aangezien een overeenkomst nog niet in het verschiet lag, zou het mogelijk zijn geweest dat er nu al geconcludeerd zou worden dat het een no deal Brexit wordt op 1 januari.
De kans is nog steeds groot dat er geen overeenkomst komt. Vooral het gelijke speelveld voor bedrijven, zodat Britse bedrijven in ruil voor toegang tot de EU-markt zich wel aan bepaalde Europese standaarden moeten houden, is nog een groot probleem. De Britten vinden dat toezeggingen hierbij ten koste gaat van hun soevereiniteit. Ook visserij en het toezicht op de regels liggen nog open.
Wat ligt er nu op tafel en wat zijn de gevolgen voor Nederland als het uitdraait op No Deal? Brexit-expert Dorinde Meuzelaar weet precies wat er voor en achter de schermen gebeurt en vertelt erover in de podcast Kwestie van Centen:
Kort dag
Aangezien het Europees Parlement zich ook nog moet uitspreken over een deal wordt het wel heel kort dag. Eventueel zou een akkoord voorlopig in werking kunnen treden, maar daar zitten ook weer allerlei juridische lastige haken en ogen aan. Hoe lang de partijen nog de tijd willen nemen voor een akkoord is nog onduidelijk.
Als er geen akkoord komt vallen de Britten op 31 december om middernacht zonder parachute uit de Europese interne markt. Vanaf dan zou er alleen nog maar handel kunnen worden gedreven op basis van voorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie met quota en tarieven.
MSN 13.12.2020 De onderhandelingen tussen Brussel en Londen over een handelsakkoord worden weer verlengd. Dat heeft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zondagmiddag bekendgemaakt na telefonisch overleg met de Britse premier Boris Johnson. Eerder hadden Johnson en Von der Leyen zondag als deadline gesteld om tot een akkoord te komen, maar omdat het afgelopen weekend „vooruitgang” is geboekt, hebben de partijen besloten de onderhandelingen te verlengen en niet over te gaan tot een No Deal.
Johnson en Von der Leyen hadden een „nuttig telefoongesprek” waarin „de grootste struikelblokken” zijn besproken, aldus Von der Leyen. Daarom is het volgens de voorzitter van de Europese Commissie verantwoord om nog een extra stap te zetten, „ondanks de vermoeidheid na bijna een jaar onderhandelen en het feit dat deadlines steeds maar weer zijn gemist”. Ook de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel zei dat alles op alles moet worden gezet om tot een goed akkoord te komen.
Johnson zei zondag volgens persbureau Reuters dat de EU en het VK op een aantal fundamentele onderwerpen nog zeer van elkaar van mening verschillen, maar dat er nog hoop is op een overeenkomst. „We blijven onderhandelen om te zien wat we kunnen doen, het VK zal zeker niet weglopen uit de gesprekken.” Hij benadrukte dat de meest waarschijnlijke uitkomst nog altijd een No Deal is.
Het Verenigd Koninkrijk en de EU verschillen van mening over onder meer de visserij en regels voor staatssteun. Vrijdag gaf zowel Johnson als Von der Leyen aan dat de kans op een No Deal groter is dan een akkoord. Dat zou betekenen dat de transitiefase per januari verloopt zonder een overeenkomst over een toekomstige handelsrelatie. De Britten hebben de EU al verlaten, maar er geldt een transitieperiode van een jaar waarin het Verenigd Koninkrijk zich moet houden aan de EU-regels en wetten.
NOS 12.12.2020 De Britse marine bereidt zich voor op het extra patrouilleren in hun territoriale wateren als er geen handelsakkoord met de EU gesloten wordt. De politiedienst van de marine mag vanaf 1 januari buitenlandse vissers arresteren die zich in Britse wateren bevinden, schrijft The Times.
De marine heeft daarvoor vier extra patrouilleschepen van 80 meter lang stand-by staan, bevestigt het Britse ministerie van Defensie vandaag. Er is wetgeving in de maak om de bevoegdheden van de marine uit te breiden. Zo zouden ze bijvoorbeeld vanaf 1 januari boten uit EU-landen in beslag kunnen nemen die ongeoorloofd in Britse wateren vissen.
Dit weekend zijn er cruciale handelsbesprekingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Beide partijen hebben zichzelf tot en met morgen de tijd gegeven om te kijken of doorpraten over een handelsakkoord nog zin heeft.
Zo niet, dan zullen de Britten op 1 januari zonder deal de interne markt van de EU verlaten. Het VK is sinds februari al geen lid meer van de EU, maar tot nu toe geldt er een overgangsperiode. Die was bedoeld als zachte landing voor beide partijen en om extra tijd te creëren om een handelsakkoord te sluiten.
Kritiek op Johnson
Een van de struikelblokken in het overleg is de visserij. De Britse regering zou nu dus werken aan wetgeving om de marine ruimere bevoegdheden te geven. Volgens Sky News staan vier patrouilleboten klaar om de Britse wateren te beschermen.
De Britse premier Boris Johnson krijgt bijval maar ook veel kritiek vanuit zijn eigen Conservatieve Partij. Tobias Ellwood, parlementslid en voorzitter van de Defensiecommissie, noemt het plan onverantwoord. Chris Patten, lid van het Hogerhuis, noemt Johnson een ‘Engelse nationalist.’
Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen kondigde eerder deze week nog een noodplan aan voor als er een no-deal-brexit komt. Dat moet onder meer garanderen dat vissers ook na 1 januari nog een jaar lang elkaars wateren kunnen bevaren.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Britten daarmee instemmen: zij vissen bijna niet buiten hun eigen wateren, de Europese vissers juist wel.
Nederlandse vissers leggen uit waarom het zo belangrijk is om te kunnen blijven vissen in Britse wateren.
‘We hebben 400 jaar gevist op de Noordzee en willen dat blijven doen’
AD 12.12.2020 De Britse premier Johnson meent dat de kans groot is dat het handelsoverleg mislukt. De marine krijgt, als het brexitoverleg met de EU op niets uitloopt, daarom mogelijk meer bevoegdheden om op te treden tegen Europese vissers. De politiedienst van de marine mag dan buitenlandse vissers arresteren die zich illegaal in Britse wateren bevinden, berichten Britse kranten.
De Britse regering werkt volgens deThe Times aan de benodigde wetgeving om de marine die ruimere bevoegdheden te geven. Het Britse ministerie van Defensie heeft volgens de BBCal bevestigd dat er vier patrouilleboten klaarstaan om de Britse wateren te bewaken.
Die mededeling komt op een gevoelig moment. Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie praten ook dit weekend nog over een handelsakkoord. Visserij wordt gezien als een van de grote struikelblokken in dat overleg. Het Verenigd Koninkrijk stapte dit jaar uit de EU, maar houdt zich tot het eind van het jaar nog aan EU-regels.
Bij topoverleg binnen de Britse overheid zou vorige maand zijn gesproken over de mogelijkheid dat Franse vissersboten onderschept moeten worden. The Times schrijft dat toen ook een scenario ter sprake kwam, waarin mariniers in ‘levensbedreigende’ situaties vanuit helikopters aan boord gaan van die vaartuigen.
Kabeljauwoorlog
Vanaf 1 januari liggen vier patrouilleschepen van de Koninklijke Marine paraat om de viswateren van het Verenigd Koninkrijk te ‘verdedigen’ tegen Europese vissers, meldt ook de krant The Guardian, verwijzend naar de ‘Kabeljauwoorlog’ tussen Groot-Brittannië en IJsland in de jaren zeventig.
De 80 meter lange en zwaarbewapende schepen hebben de bevoegdheid om vissersschepen te stoppen, te enteren, te inspecteren en eventueel in beslag te nemen, zodra ze binnen de Britse exclusieve economische zone varen. Die zone strekt zich uit tot zo’n 200 zeemijlen uit de kust. Dit is zo’n 370 kilometer.
Bronnen binnen de marine vertellen tegen de krant dat de inzet van de marineschepen al langere tijd gepland stond, maar nu werkelijkheid wordt omdat conservatieve ministers de patrouillevloot ‘stilletjes’ hebben uitgebreid van vier naar acht schepen. Vooruitlopend op een crisis is de marine ‘klaar voor alles’, klinkt het.
Tijdelijk visserijakkoord
De berichten over de vergaande marineplannen komen een dag na het voorstel van de Europese Commissie aan Londen om Britse en Europese vissers nog een jaar lang toegang te geven tot elkaars wateren. Volgens voorzitter Ursula von der Leyen ligt een juridisch raamwerk dat zoiets mogelijk maakt al klaar in Brussel.
Ook Von der Leyen is van mening dat de kans op een no-deal brexit groter is dan op een overeenkomst. Eind december vervallen daarmee de visrechten, vergunningen en quotaregels. ,,Maar hoe dan ook’’, zei ze, ,,in minder dan drie weken is er een nieuw begin voor oude vrienden.’’
Als de Britse regering ingaat op het EC-voorstel zijn de Europese vissers in elk geval nog een jaar uit de brand. Ingewijden in Brussel denken dat in geval van een no-deal, Londen wel oren heeft naar een dergelijke tijdelijke noodmaatregel. In elk geval tot er een visserijakkoord is gesloten.
MSN 12.12.2020 De Britse marine krijgt mogelijk meer bevoegdheden om op te treden tegen Europese vissers als het handelsoverleg met de EU op niets uitloopt. De politiedienst van de marine mag dan buitenlandse vissers arresteren die zich illegaal in Britse wateren bevinden, bericht The Times.
De Britse regering werkt volgens de krant aan de benodigde wetgeving om de marine die ruimere bevoegdheden te geven. Het Britse ministerie van Defensie heeft volgende de BBC al bevestigd dat vier patrouilleboten klaarstaan om de Britse wateren te bewaken.
Die mededeling komt op een gevoelig moment. Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie praten ook dit weekend nog over een handelsakkoord. Visserij wordt gezien als een van de grote struikelblokken in dat overleg.
Het Verenigd Koninkrijk stapte dit jaar uit de EU, maar houdt zich tot het eind van het jaar nog aan EU-regels. De afgelopen maanden is onderhandeld over de toekomstige relatie tussen Londen en Brussel. De Britse premier Boris Johnson heeft duidelijk gemaakt dat de kans groot is dat die onderhandelingen mislukken.
Bij topoverleg binnen de Britse overheid zou vorige maand zijn gesproken over de mogelijkheid dat Franse vissersboten onderschept moeten worden. The Times schrijft dat toen ook een scenario ter sprake kwam waarbij in „levensbedreigende” situaties mariniers vanuit helikopters aan boord gaan van die vaartuigen.
MSN 12.12.2020 Groot-Brittannië zal de overheidsfinanciering voor fossiele brandstofprojecten in het buitenland stopzetten. Dat heeft de Britse premier Boris Johnson vrijdag, aan de vooravond van een internationale klimaattop, bekendgemaakt. De top wordt zaterdag gehouden door het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Naties en Frankrijk.
“Ik ben verheugd vandaag te kunnen zeggen dat het VK zo snel mogelijk de steun van de belastingbetaler voor fossiele brandstofprojecten in het buitenland zal beëindigen”, zei Johnson in een verklaring die naar buiten is gebracht.
Groot-Brittannië is bekritiseerd omdat het miljarden ponden in het buitenland besteedt om fossiele brandstoffen te winnen en produceren en krachtcentrales te bouwen. Het heeft beloofd hier binnenkort een einde aan te maken, al zal er wel “een beperkt aantal uitzonderingen” zijn.
Britse klimaat- en milieuorganisaties zijn blij met het besluit van de regering. “Het stoppen met financieren van buitenlandse projecten voor fossiele brandstoffen is echt een welkome stap”, zei Doug Parr, beleidsdirecteur bij Greenpeace UK.
Downing Street zei dat het van plan is het beleid in november volgend jaar uit te voeren, wanneer Groot-Brittannië gastheer zal zijn van de VN-top over klimaatverandering COP26 in Glasgow.
AD 12.12.2020 Groot-Brittannië zal de overheidsfinanciering voor fossiele brandstofprojecten in het buitenland stopzetten. Dat heeft de Britse premier Boris Johnson vrijdag, aan de vooravond van een internationale klimaattop, bekendgemaakt. De top wordt zaterdag gehouden door het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Naties en Frankrijk.
,,Ik ben verheugd vandaag te kunnen zeggen dat het VK zo snel mogelijk de steun van de belastingbetaler voor fossiele brandstofprojecten in het buitenland zal beëindigen’’, zei Johnson in een verklaring die naar buiten is gebracht.
Groot-Brittannië is bekritiseerd omdat het miljarden ponden in het buitenland besteedt om fossiele brandstoffen te winnen en produceren en krachtcentrales te bouwen. Het heeft beloofd hier binnenkort een einde aan te maken, al zal er wel ,,een beperkt aantal uitzonderingen’’ zijn.
Britse klimaat- en milieuorganisaties zijn blij met het besluit van de regering. ,,Het stoppen met financieren van buitenlandse projecten voor fossiele brandstoffen is echt een welkome stap’’, zei Doug Parr, beleidsdirecteur bij Greenpeace UK.
Downing Street zei dat het van plan is het beleid in november volgend jaar uit te voeren, wanneer Groot-Brittannië gastheer zal zijn van de VN-top over klimaatverandering COP26 in Glasgow.
NOS 11.12.2020 Het is 1632 dagen geleden dat de Britten ervoor kozen om uit de EU te stappen. En het Verenigd Koninkrijk mag dan sinds februari geen lid meer zijn van de EU, het land volgt dit jaar nog wel de EU-regels. Een overgangsperiode, waarin de EU en het VK bepalen hoe hun relatie na de brexit eruit komt te zien.
De twee partijen rekken die echter op tot het uiterste. Als er voor 1 januari geen handelsakkoord gesloten is, volgt een no-deal-brexit. Ze hebben zichzelf tot zondag de tijd gegeven om te kijken of doorpraten nog zin heeft. Ook omdat voor 1 januari een mogelijk akkoord nog langs het Europees Parlement en het Lagerhuis geloodst moeten worden. Vier vragen en antwoorden over wat er op het spel staat.
1. Wat is het programma dit weekend?
Boris Johnson, de Britse premier, vloog deze week naar Brussel voor een werkdiner met Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. Daar volgde volgens Von der Leyen “een levendige en interessante discussie” waarbij de partijen aangaven “elkaars standpunt te begrijpen”, maar ook dat ze “ver uit elkaar” blijven liggen.
Vrij vertaald: de kloof tussen de EU en het VK is zo groot dat Het Kanaal daarbij vergeleken een slootje is waar simpel overheen te fierljeppen valt. Dit weekend moet met verder praten duidelijk worden of de middelen er zijn om die kloof toch te overbruggen.
Het doorpraten gebeurt door hoofdonderhandelaars Michel Barnier van de EU en David Frost van het VK. In het slechtste geval komen ze tot de conclusie dat verder onderhandelen nutteloos is. In het beste geval spreken ze af dat er wel aanknopingspunten zijn. Maar in ieder geval lijkt er dit weekend geen definitief akkoord te komen.
De deadline van zondag is dus niet zozeer do or die, maar do later if we don’t die just yet.
2. Waar is precies onenigheid over?
Britten en Europeanen vissen in dezelfde vijver. Of nou ja, dezelfde zee. Binnen de EU is afgesproken hoeveel vis er mag worden gevangen. De Britten willen nu dat vissers uit de andere EU-landen niet, of zeer beperkt, in Britse wateren vissen. De EU stelt daar tegenover dat de Britten dan geen voorkeursbehandeling krijgen bij het handelen met de interne markt van de EU.
Nederlandse vissers leggen uit waarom het zo belangrijk is om te kunnen blijven vissen in Britse wateren.
‘We hebben 400 jaar gevist op de Noordzee en willen dat blijven doen’
Het tweede hete hangijzer is het zogenoemde ‘gelijke speelveld’. De EU wil niet dat de Britten voordelige handelsvoorwaarden hebben met de EU en tegelijk hun eigen bedrijven bevoordelen met bijvoorbeeld subsidies.
Er moeten dus strenge afspraken komen om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, vindt de EU. Maar de Britten beschouwen het als een schending van hun soevereiniteit als daar al te gedetailleerde afspraken over gemaakt worden.
Maar wat als er dan afspraken gemaakt zijn en die worden geschonden? Dat is het derde punt van onenigheid in de onderhandelingen. De EU wil dat overtredingen in de ene sector bestraft kunnen worden met heffingen op een andere sector.
Stel, de Britten geven hun kaasboeren oneigenlijke subsidie, dan wil de EU heffingen op kunnen leggen op bijvoorbeeld auto’s. Het VK wil dan dat er alleen heffingen op kaas gelegd kunnen worden.
3. Wat als er geen akkoord bereikt wordt?
Dan volgt er een no deal-brexit. En dat betekent dat de handelsrelatie tussen het VK en de EU zal zijn zoals elke handelsrelatie tussen partijen die geen handelsakkoord met elkaar gesloten hebben. Dan worden de regels van de Wereldhandelsorganisatie gevolgd (de WTO).
Beide landen rekenen dan vastgestelde importheffingen op producten van de ander. Daardoor worden EU-producten duurder voor het VK en andersom. Daarnaast kunnen er problemen ontstaan met bepaalde standaarden. Dat voedsel in het VK veilig wordt bevonden, betekent niet automatisch dat de EU het ook als veilig beschouwt. Dat kan vertraging opleveren bij de import van producten.
Ook zullen er meer grenscontroles zijn, die behoorlijke vertragingen op kunnen leveren. Het schrikbeeld is gigantische rijen vrachtwagens die wachten tot ze Het Kanaal aan weerszijden kunnen oversteken.
4. Wat is een reële uitkomst?
Een no-deal brexit is nog nooit zo dichtbij geweest. De Europese Unie wil blijven praten, omdat alle landen zich realiseren dat de economie een enorme extra klap krijgt als er geen overeenstemming wordt bereikt. Voor een handelsland als Nederland is dat rampzalig, zei premier Rutte eerder al.
Beide partijen hebben wel een doosje pleisters klaar om de grootste no-deal-wonden te stelpen. Het VK heeft aangekondigd tot minstens 1 juli niet alle EU-goederen al te grondig te controleren.
EC-voorzitter Ursula von der Leyen kondigde gisteren een noodplan aan. Dat moet garanderen dat vissers ook na 1 januari nog een jaar lang elkaars wateren kunnen betreden. Ook moeten vrachtwagens zowel in de EU als het VK kunnen blijven rijden in het eerste half jaar van 2021.
Hetzelfde geldt voor vliegtuigen. Die moeten te allen tijde kunnen blijven opstijgen en landen in de EU en in het Verenigd Koninkrijk. Het lijkt er op alsof het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie het daar wel over eens kunnen worden, maar dat zijn tijdelijke maatregelen om zo chaos op 1 januari te voorkomen.
Uiteindelijk zullen de EU en de Britten het alsnog eens moeten worden over permanente afspraken. En dat blijkt al 1632 dagen erg moeizaam te gaan.
AD 11.12.2020 Britten schrikken drie weken voor de brexit wakker van de harde realiteit. Zorgeloosheid maakt plaats voor paniek. ,,Waar moet ik me in hemelsnaam op voorbereiden?”
Een kwartier voor sluitingstijd rinkelt de telefoon onafgebroken in de kelder van Northern Flower, een bloemist in het Northern Quarter van Manchester. Tot vreugde van eigenares Lucy Thorniley heeft de pandemie de vraag naar sierplanten doen exploderen. Kerstbomen doen het beter dan ooit. ,,Mensen bestellen er twee dit jaar”, vertelt ze. ,,De ene voor de woonkamer, de andere voor hun thuiskantoor.”
De lockdowns zorgden nauwelijks voor stress bij Thorniley. Een halfjaar voor de pandemie had ze haar website toevallig een lik verf gegeven. De klandizie klopte massaal online aan. ,,Als je de deur amper uit kan, wil je juist naar iets moois kijken”, geeft ze aan. De regering hielp de klappen opvangen met een scheutig steunpakket. Zich prepareren voor de brexit doet ze vreemd genoeg niet.
,,Waar moet ik me hemelsnaam op voorbereiden?” vraagt Thorniley. ,,Ik heb werkelijk geen idee. Premier Boris Johnson beloofde ons een ‘oven ready’ deal. Geen vuiltje aan de lucht zou er zijn. En nu dreigen de onderhandelingen in het honderd te lopen. De meerderheid van mijn waar koop ik bij een Britse groothandel. Maar ik bestel ook rechtstreeks bij een Nederlandse exporteur. Mogelijk komt die samenwerking in gevaar. Ik weet het niet.”
Thorniley steekt haar hoofd niet in het zand. Liefst 80 procent van het Britse bedrijfsleven is niet voorbereid op een ‘no deal’. En de rest ligt door het virus ver achter op schema. De regering verwijt ondernemers laksheid, maar het probleem ligt genuanceerder. De speciale website van de overheid schiet tekort, vindt Thorniley. ,,Ik heb de vragenlijst keurig ingevuld, maar de vaagheid van de antwoorden zorgde juist voor meer onduidelijkheid.”
In de ochtendshow van Emma Barnett op BBC Radio 5 Live werd maandag duidelijk dat ze lang niet alleen staat. Ondernemers uit alle hoeken van het land belden met verhalen als die van Thorniley. Ze wachtten tevergeefs op gedetailleerde informatie. Drie weken voor het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt, sloeg de paniek hoorbaar toe. En tot hun ergernis gaf een Conservatief parlementslid in de uitzending hen de schuld van de ontstane chaos.
Een enquête van bureau YouGov waarschuwde hier enkele maanden geleden al voor. Liefst 48 procent van de ondervraagden liet weten niet of nauwelijks toelichting van de overheid te hebben gekregen. Uit onderzoek van Yorkshire Bylines kwam de gebrekkige communicatie vanuit de ministeries op pijnlijke wijze naar voren. Meer dan de helft van het bedrijfsleven wist in augustus niet dat het Verenigd Koninkrijk in een transitieperiode met de EU zat.
De pandemie leidde de aandacht nog meer af, waardoor de brexit in de publieke opinie van een storm in een briesje veranderde
De almaar verschuivende deadlines en de ronkende geluiden van partijgenoten van Johnson stompten de mensen af. Alarmerende berichten in de kranten werden schouderophalend opzij gelegd. De pandemie leidde de aandacht nog meer af, waardoor de brexit in de publieke opinie van een storm in een briesje veranderde. Totdat de ernst van de situatie zich ineens in alle hevigheid presenteerde. Zelfs mét een deal verandert er heel veel.
,,De vertragingen zijn de laatste twee weken al desastreus en dat blijft zo tot het einde van het jaar”, vertelde Sebastien Rivera aan The Telegraph. De directeur van de federatie van vrachtvervoerders wees naar opstoppingen bij de havens van Dover en Felixstowe, waar de vrees bestond dat voedsel in duizenden containers wegrotte. Nu de kans aanzienlijk is dat het VK geen handelsverdrag sluit met Brussel, slaan bedrijven massaal spullen in.
,,Het volume is in geen dertig jaar zo groot geweest”, stelde Rivera. Supermarktketen Tesco trok het gordijn verder open. Als Johnson de plooien met Brussel niet gladstrijkt, betalen de Britten daarvoor een hoge rekening. De prijzen voor boodschappen stijgen als gevolg van importtarieven minimaal met 5 procent. ,,En veel meer voor specifieke producten”, gaf directeur John Allan aan. Brie wordt onbetaalbaar.
Meer dan een deuk
Bloemist Thorniley maakt zich vooral zorgen over de vertragingen van leveringen. ,,Bij stukken voor huwelijken en begrafenissen komt de tijd heel nauw”, geeft ze aan. De wachttijden zijn door de crisis met illegalen al enige tijd onvoorspelbaar. ,,Migranten bedreigen chauffeurs met messen, soms met zwaardere wapens. Dat zorgt voor veel oponthoud. De brexit maakt dat straks vast veel erger.”
Miljardair Sir Jim Ratcliffe, een fanatieke voorstander van de brexit, trok de Britten verder van hun roze wolk. De eigenaar van Ineos maakte deze week bekend niet in Wales, maar in Frankrijk een autofabriek te gaan bouwen. Nissan, in Sunderland goed voor zevenduizend banen, herhaalde het dreigement om bij een ‘no deal’ naar het Europese vasteland te verhuizen. En ministers gaven schoorvoetend toe dat de economie meer dan een deuk gaat oplopen.
Achter de toonbank van kledingzaak Oi Polloi, om de hoek van Northern Flower, weigert Nigel Lawson zijn humeur te laten verzieken. ,,We zijn al ‘to hell and back’ gegaan tijdens de pandemie”, zegt de eerste manager van de band Oasis. De broers Liam en Noel Gallagher zijn nog altijd zijn beste klanten. ,,Brexit gaat mijn leven niet op zijn kop zetten, ook al raakt het mij financieel behoorlijk. Het is weinig rock-‘n-roll allemaal.”
Nigel Lawson laat zijn humeur niet verzieken door de brexit.
Lawson, die in een vorig leven in een hippiecommune woonde in de VS, barst in lachen uit. ,,Van iemand die vroeger in een wigwam zeverde over de god van de cactus, kan je geen paniek verwachten.” Thorniley staat meer symbool voor de rest van het land, waar de onrust wel degelijk toeneemt. ,,Als ik maar wist waar ik me zorgen over moest maken”, besluit ze. ,,Het is vijf voor twaalf en ik tast in het duister.”
MSN 11.12.2020 De Europese Commissie stelt de Britse regering voor om Europese en Britse vissers nog een jaar toegang te geven tot elkaars wateren als de EU en het VK op 31 december geen akkoord hebben bereikt over de visserij. Een verordening om dat te regelen ligt in Brussel al klaar, zei voorzitter Ursula von der Leyen na afloop van de EU-top in Brussel.
Ingewijden in Brussel denken dat in geval van een no-deal Londen wel oren heeft naar een dergelijke tijdelijke noodmaatregel, meldt persbureau ANP.
Eind december vervallen de visrechten, vergunningen en quotaregels omdat de overgangsperiode dan eindigt. Die periode gold na het vertrek van het VK uit de EU en was bedoeld om nieuwe afspraken te maken. Dat is tot nu toe nog niet gelukt.
Tot zondag
En de kans dat het gaat lukken wordt steeds kleiner. Onderhandelaars Michel Barnier (EU) en David Frost (VK) hebben tot zondag de tijd gekregen om eruit te komen. Dan moet er een ‘ferm besluit’ genomen kunnen worden, besloten Von der Leyen en premier Boris Johnson nadat zij er zelf níet uitkwamen op woensdag.
Ondertussen heeft de Commissie al wel een noodplan opgesteld, voor als de onderhandelingen niks opleveren en er vanaf 1 januari gehandeld moet worden volgens de regels van wereldhandelsorganisatie WTO.
Een van de pijnpunten waar nog geen deal over is, gaat over de visserij. En de commissie heeft daarom een oplossing verzonnen. Er is een juridisch raamwerk opgezet dat het mogelijk maakt dat de Europese en Britse vissersboten een vergunning kunnen krijgen tot uiterlijk 1 januari 2022.
Daarmee zijn Europese vissers in elk geval nog een jaar uit de brand.
Huidige regels
Op dit moment gelden de regels van voor de brexit nog. Een van die regels is gemaakt in de jaren ’70 en gaat over de toegang tot zogeheten territoriale wateren. Dat zijn stukken van de zee die bij een specifiek land horen.
In de afspraken uit de jaren ’70 is toegezegd dat Europese vissers toegang hebben tot elkaars territoriale wateren om te vissen. Aan de hand van die afspraken wordt jaarlijks ook bepaald hoeveel elk land dan van elke vissoort mag vangen.
Maar nu de Britten uit de EU zijn, willen zij die wateren voor zichzelf hebben. Er moeten dus nieuwe afspraken gemaakt worden wie waar mag vissen en hoeveel er gevangen mag worden.
Telegraaf 11.12.2020 EU-leiders hebben van de president van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, te horen gekregen dat het gevreesde No Deal-scenario het meest waarschijnlijk is voor de Brexit. Dat meldt The Guardian.
Terwijl de Britse premier Johnson altijd met de No Deal gedreigd heeft, werd in Europa steeds beklemtoond dat een vertrek van de Britten uit de Unie zonder akkoord over handel en veiligheid nooit een serieuze optie zou mogen zijn.
Maar tijdens een briefing van slechts tien minuten, aan het eind van een lange nacht in Brussel, heeft Von der Leyen de leiders van alle lidstaten een No Deal in het vooruitzicht gesteld. Ze weigerde een percentage te noemen maar noemde de kans op geen deal ’groter dan wel een deal’.
Europese leiders waren niet blij. De Spaanse premier Pedro Sánchez benadrukte dat de Europese landen één lijn moesten kiezen in de onderhandelingen, die tot nu toe falen. De Ierse premier Micheál Martin benadrukte de mogelijke schade. Ierland zou mogelijk het hardst worden geraakt door een No Deal-Brexit.
Wat ligt er nu op tafel en wat zijn de gevolgen voor Nederland als het uitdraait op No Deal? Brexit-expert Dorinde Meuzelaar weet precies wat er voor en achter de schermen gebeurt en vertelt erover in de podcast Kwestie van Centen:
Ongemakkelijk…
De onderhandelingen verlopen moeizaam. Een diplomaat bevestigt tegenover The Guardian dat ’geen deal waarschijnlijker lijkt dan wel een deal’. „Maar we moeten zondag afwachten.” Eerder schreven Britse media smeuïge details op over pesterijen en hoogst ongemakkelijke momenten op de Brusselse burelen.
MSN 11.12.2020 EU-leiders hebben van de president van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, te horen gekregen dat het gevreesde No Deal-scenario het meest waarschijnlijk is voor de Brexit. Dat meldt The Guardian.
Terwijl de Britse premier Johnson altijd met de No Deal gedreigd heeft, werd in Europa steeds beklemtoond dat een vertrek van de Britten uit de Unie zonder akkoord over handel en veiligheid nooit een serieuze optie zou mogen zijn.
Maar tijdens een briefing van slechts tien minuten, aan het eind van een lange nacht in Brussel, heeft Von der Leyen de leiders van alle lidstaten een No Deal in het vooruitzicht gesteld. Ze weigerde een percentage te noemen maar noemde de kans op geen deal ’groter dan wel een deal’.
Europese leiders waren niet blij. De Spaanse premier Pedro Sánchez benadrukte dat de Europese landen één lijn moesten kiezen in de onderhandelingen, die tot nu toe falen. De Ierse premier Micheál Martin benadrukte de mogelijke schade. Ierland zou mogelijk het hardst worden geraakt door een No Deal-Brexit.
Wat ligt er nu op tafel en wat zijn de gevolgen voor Nederland als het uitdraait op No Deal? Brexit-expert Dorinde Meuzelaar weet precies wat er voor en achter de schermen gebeurt en vertelt erover in de podcast Kwestie van Centen:
Ongemakkelijk…
De onderhandelingen verlopen moeizaam. Een diplomaat bevestigt tegenover The Guardian dat ’geen deal waarschijnlijker lijkt dan wel een deal’. „Maar we moeten zondag afwachten.” Eerder schreven Britse media smeuïge details op over pesterijen en hoogst ongemakkelijke momenten op de Brusselse burelen.
AD 10.12.2020 De Britse premier Boris Johnson waarschuwt dat er een ‘grote kans’ is dat onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een handelsverdrag mislukken.
Bedrijven in het Verenigd Koninkrijk doen er daarom goed aan zich voor te bereiden op zo’n no-dealscenario, zei hij tegen Britse media.
Op 1 januari eindigt de overgangsfase na de brexit waarin de Britten nog grotendeels aan afspraken van de Europese Unie zijn gebonden.
Ongunstige regels
Als de EU en het Verenigd Koninkrijk voor die datum geen handelsverdrag hebben, valt de wederzijdse handel terug op de zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
,,Ik denk dat we heel, heel duidelijk moeten zijn dat er een grote kans bestaat dat we tot een oplossing komen die lijkt op die tussen Australië en de EU”, zei Johnson. De Conservatieve premier verwijst vaker naar een “Australisch model” als hij een no-dealbrexit bedoelt, aangezien Australië geen handelsverdrag met de EU heeft.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben afgesproken om tot en met zondag door te onderhandelen, om daarna een ‘ferme‘ beslissing te nemen over de zin van verdere gesprekken. De grootste struikelblokken zijn visserij, afspraken over eerlijke concurrentie tussen Britse en EU-bedrijven en het toezicht op de naleving van die afspraken.
Vooral over de Europese opstelling op het vlak van die laatste twee punten was Johnson kritisch. Als Londen zou instemmen met de Brusselse eisen, vreest hij dat het Verenigd Koninkrijk ook in de toekomst gedwongen blijft wetten van de Europese Unie te volgen. Zijn politieke belofte was juist dat het Verenigd Koninkrijk na de brexit volledig autonoom van Brussel zou kunnen opereren.
MSN 10.12.2020 De Britse premier Boris Johnson waarschuwt dat er een “grote kans” is dat onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een handelsverdrag mislukken. Bedrijven in het Verenigd Koninkrijk doen er daarom goed aan zich voor te bereiden op zo’n no-dealscenario, zei hij tegen Britse media.
Op 1 januari eindigt de overgangsfase na de brexit waarin de Britten nog grotendeels aan afspraken van de Europese Unie zijn gebonden. Als de EU en het Verenigd Koninkrijk voor die datum geen handelsverdrag hebben, valt de wederzijdse handel terug op de zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
“Ik denk dat we heel, heel duidelijk moeten zijn dat er een grote kans bestaat dat we tot een oplossing komen die lijkt op die tussen Australië en de EU”, zei Johnson. De Conservatieve premier verwijst vaker naar een “Australisch model” als hij een no-dealbrexit bedoelt, aangezien Australië geen handelsverdrag met de EU heeft.
Struikelblokken
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben afgesproken om tot en met zondag door te onderhandelen, om daarna een “ferme” beslissing te nemen over de zin van verdere gesprekken. De grootste struikelblokken zijn visserij, afspraken over eerlijke concurrentie tussen Britse en EU-bedrijven en het toezicht op de naleving van die afspraken.
Vooral over de Europese opstelling op het vlak van die laatste twee punten was Johnson kritisch. Als Londen zou instemmen met de Brusselse eisen, vreest hij dat het Verenigd Koninkrijk ook in de toekomst gedwongen blijft wetten van de Europese Unie te volgen. Zijn politieke belofte was juist dat het Verenigd Koninkrijk na de brexit volledig autonoom van Brussel zou kunnen opereren.
AD 10.12.2020 De Britse premier Boris Johnson waarschuwt dat er een ‘grote kans’ is dat onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een handelsverdrag mislukken.
Bedrijven in het Verenigd Koninkrijk doen er daarom goed aan zich voor te bereiden op zo’n no-dealscenario, zei hij tegen Britse media.
Op 1 januari 2021 eindigt de overgangsfase na de brexit waarin de Britten nog grotendeels aan afspraken van de Europese Unie zijn gebonden.
Ongunstige regels
Als de EU en het Verenigd Koninkrijk voor die datum geen handelsverdrag hebben, valt de wederzijdse handel terug op de zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
,,Ik denk dat we heel, heel duidelijk moeten zijn dat er een grote kans bestaat dat we tot een oplossing komen die lijkt op die tussen Australië en de EU”, zei Johnson. De Conservatieve premier verwijst vaker naar een “Australisch model” als hij een no-dealbrexit bedoelt, aangezien Australië geen handelsverdrag met de EU heeft.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben afgesproken om tot en met zondag door te onderhandelen, om daarna een ‘ferme‘ beslissing te nemen over de zin van verdere gesprekken. De grootste struikelblokken zijn visserij, afspraken over eerlijke concurrentie tussen Britse en EU-bedrijven en het toezicht op de naleving van die afspraken.
Vooral over de Europese opstelling op het vlak van die laatste twee punten was Johnson kritisch. Als Londen zou instemmen met de Brusselse eisen, vreest hij dat het Verenigd Koninkrijk ook in de toekomst gedwongen blijft wetten van de Europese Unie te volgen. Zijn politieke belofte was juist dat het Verenigd Koninkrijk na de brexit volledig autonoom van Brussel zou kunnen opereren.
NOS 10.12.2020 Premier Johnson vraagt de bevolking en het bedrijfsleven in zijn land om zich voor te bereiden op een no-deal-brexit; de situatie dat er op 1 januari geen handelsakkoord met de Europese Unie is gesloten. Er wordt nog verder gepraat, maar de kans is groot dat de onderhandelingen mislukken, zei hij. “We zijn er nog lang niet.”
Johnson hield de Britten voor dat ze zich moeten voorbereiden op een relatie met de EU zoals Australië die heeft. Dat betekent dat er voor veel producten invoerrechten moeten worden betaald. Johnson heeft liever een vrijhandelsakkoord zoals de EU dat met Canada sloot.
De deadline voor het wel of niet doorgaan met onderhandelen is zondag. Dan wordt bekeken of het nog zin heeft om verder te praten. Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab is er op bepaalde punten nog “flink wat beweging” nodig vanuit de EU. “Zondag wordt een belangrijke dag”, zei hij.
Johnson en voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie spraken gisteren in Brussel drie uur met elkaar, maar bereikten geen enkele toenadering. Op drie punten zijn ze het nog altijd niet eens: de rechten van Britse vissers in Europese wateren en vice versa, eerlijke concurrentie en de vraag welke maatregelen je mag nemen om de ander te straffen als de regels worden overtreden.
De stekker eruit trekken
Bij een no-deal-brexit wordt een aantal economische sectoren onmiddellijk hard geraakt; vliegtuigen en vrachtwagens mogen de Noordzee en Het Kanaal niet meer over en vissers kunnen hun visgronden niet meer bereiken.
Von der Leyen kwam vandaag met een noodplan. Dat is bedoeld om de EU en het Verenigd Koninkrijk meer tijd te geven om alsnog tot een volledig handelsakkoord te komen. Von der Leyen heeft daar wel de medewerking van de Britten voor nodig.
Brussel-correspondent Sander van Hoorn zei na de ontmoeting tussen Von der Leyen en Johnson dat de verschillen nog erg groot zijn. “De Britten willen alles zelf bepalen, maar wel toegang tot de interne markt houden. Brussel zegt: als je die toegang wilt, moet je onze regels overnemen. Zie dat maar eens bij elkaar te brengen.”
Correspondent Tim de Wit in Londen schetst het dilemma van Johnson: “Of hij gaat voor een deal met het risico dat hij te veel concessies doet en zijn eigen partij over zich heen krijgt, dan kan zelfs zijn eigen positie in gevaar komen. Ofwel, hij besluit om de stekker eruit te trekken en te zeggen: de EU wil niet onze kant op bewegen, dit heeft geen zin meer.”
NOS 10.12.2020 Brussel bereidt een sterk afgeslankt brexit-akkoord voor dat de zwaarste klappen van een no-deal-brexit moet opvangen. Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen heeft daarvoor plannen gepresenteerd. Londen en Brussel willen voor 31 december een veelomvattend handelsakkoord, maar ze worden het maar niet eens over de voorwaarden.
Gisteren hebben Johnson en Von der Leyen afgesproken dat ze zondag aanhouden als deadline. Dan bepalen ze of de gesprekken kunnen doorgaan. Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken is er op bepaalde punten nog “flink wat beweging” nodig vanuit de EU. “Zondag wordt een belangrijke dag”, zei Dominic Raab tegen Sky News.
Komt zo’n handelsakkoord er niet, dan heeft dat volgens Von der Leyen buitenproportionele gevolgen voor een aantal sectoren. Zo zouden vliegtuigen en vrachtwagens stil komen te staan en zouden vissers niet meer kunnen vissen. De Brusselse plannen moeten dat voorkomen.
Openbare orde in gevaar
Een deel van de plannen is afhankelijk van instemming van de Britten. De Europese Commissie wil bijvoorbeeld dat de EU en het Verenigd Koninkrijk met elkaar afspreken dat vliegtuigen op en neer kunnen blijven vliegen. Lukt dat niet, dan is het Britse luchtruim in principe gesloten voor vliegtuigen uit EU-landen en andersom.
Voor wegverkeer geldt hetzelfde: komen er helemaal geen afspraken, dan mogen Britse vrachtwagens geen goederen meer vervoeren in EU-landen en andersom. Dat zou zulke ingrijpende consequenties hebben dat volgens de Commissie zelfs de openbare orde in gevaar kan komen. Ook kunnen bussen niet meer via de tunnel of op schepen het Kanaal oversteken.
Daarom wil Brussel een uitzondering maken: de komende zes maanden zouden vrachtwagens en bussen toch moeten kunnen blijven rijden, op voorwaarde dat Londen daarmee instemt.
Vissen buiten eigen wateren
Het laatste probleem dat de Commissie wil oplossen is het moeilijkst: als er op 1 januari geen afspraken liggen, mogen Europese en Britse vissers niet meer in elkaars wateren vissen. Brussel wil dat oplossen door vissersboten van beide partijen het komende jaar toch nog toe te staan aan de andere kant van de Noordzee te komen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Britten daarmee instemmen: zij vissen bijna niet buiten hun eigen wateren, de Europese vissers juist wel.
De Commissie benadrukt dat deze maatregelen niet alle problemen oplossen die ontstaan als de EU en Groot-Brittannië zonder akkoord uit elkaar gaan. Daarom zijn de maatregelen tijdelijk en niet definitief. Ze geven beide partijen wat meer tijd om toch nog tot een volledig akkoord te komen.
Een akkoord voor 1 januari is steeds onwaarschijnlijker aan het worden. Gisteren zaten de Britse premier Johnson en Commissievoorzitter Von der Leyen nog drie uur bij elkaar in Brussel, maar Johnson vertrok weer zonder noemenswaardige vooruitgang.
AD 10.12.2020 De Europese Commissie heeft een noodplan gepresenteerd dat de grootste chaos moet beteugelen als het niet lukt een brexitakkoord te sluiten. Het betreft met name maatregelen voor de luchtvaart, het vrachtvervoer en de visserij. De Britten moeten hier nog wel mee instemmen.
De plannen komen op een moment waarop het vertrouwen in een goede uitkomst van de brexitonderhandelingen op een heel laag pitje staat. Het duurt nog maar drie weken totdat het Verenigd Koninkrijk alle banden met de EU verbreekt. Het noodplan van de Europese Commissie moet in werking treden als er op 1 januari aanstaande nog geen akkoord ligt.
Het gaat om verordeningen die het eerste halfjaar van 2021 de luchtvaartdiensten, het vrachtverkeer en het passagiersvervoer moeten garanderen. De Commissie wil duidelijk maken dat ze bereid is te voorkomen dat alles op 1 januari tot stilstand komt. Voorwaarde is wel dat de Britten aan hun kant hetzelfde willen doen. De verwachting dan wel de hoop is dat ze willen meewerken, omdat de schade en de verwarring anders aanzienlijk zullen zijn.
Ook voor de visserij wil de Commissie zulke afspraken. Het voorstel is om over en weer schepen toe te laten in elkaars wateren. Alleen zo kan ervoor worden gezorgd dat de vissers en de vissersgemeenschappen niet te veel schade ondervinden. Maar ook hier geldt weer: alleen als de Britten meewerken. Die kans lijkt iets kleiner, omdat Europese vissers veel meer in Britse wateren vissen dan andersom.
Zondag deadline
,,De onderhandelingen gaan nog steeds door”, zegt Von der Leyen in een verklaring. ,,Maar omdat de deadline zeer dichtbij is, kan niet gegarandeerd worden dat het akkoord op tijd van kracht is. Het is onze verantwoordelijkheid om op alles voorbereid te zijn. Ook op de mogelijkheid dat er op 1 januari geen deal met het VK ligt.”
De nieuwste deadline is nu komende zondag. Dat hebben Von der Leyen en de Britse premier Boris Johnson gisteravond afgesproken tijdens hun diner in Brussel. ,,We hebben vóór het einde van dit weekeinde een besluit genomen”, zei de Commissievoorzitter. In Brussel wordt er inmiddels hardop aan getwijfeld of dit besluit ook inhoudt dat er een akkoord ligt.
MSN 10.12.2020 De Europese Commissie heeft een pakket noodmaatregelen gepubliceerd om het vervoer over de weg en via de lucht te beschermen in geval de onderhandelingen over een handelsverdrag tussen Brussel en Londen mislukken. Per 1 januari worden dan verordeningen van kracht die luchtvaartdiensten, vrachtverkeer en passagiersvervoer voor zes maanden moeten garanderen.
Per 1 januari zijn de Britten definitief uit de EU en vervallen alle EU-regels voor het Verenigd Koninkrijk. Als niet snel een handelsakkoord wordt bereikt, dreigt chaos bij de grenzen. Onder meer Nederland had gevraagd om snelle publicatie van ‘plan B’, zodat vooral ondernemers weten waar ze aan toe zijn bij een no-dealscenario.
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen sprak woensdagavond drie uur met de Britse premier Boris Johnson tijdens een werkdiner in Brussel over een uitweg uit de impasse. De verschillen blijven groot, constateerden ze, maar de onderhandelingsteams gaan toch weer aan de slag. Zondag moet dan “een ferm besluit” worden genomen, liet Johnson na afloop weten.
“De onderhandelingen lopen nog. Maar het einde van de transitieperiode is heel dichtbij. Er is geen zekerheid of en wanneer er een overeenkomst wordt gevonden “, stelt Von der Leyen. “Wij zijn verantwoordelijk om voorbereid te zijn op alle mogelijke gebeurtenissen.”
NOS 10.12.2020 Een gesprek van zo’n drie uur in Brussel tussen de Britse premier Johnson en EU-Commissievoorzitter Von der Leyen heeft geen doorbraak opgeleverd. Er is afgesproken dat er tot zondag verder wordt gesproken over een handelsakkoord voor na de brexit, maar er zijn nog grote verschillen, klinkt het van beide kanten.
Von der Leyen liet op Twitter weten dat sprake was van “een levendig en interessant gesprek”:
De Britten verlieten de Europese Unie formeel al in januari, maar tot eind dit jaar geldt een overgangsperiode, waarin er weinig verandert. Als er voor 1 januari geen akkoord is, een no deal, wordt gevreesd voor een chaotische handelssituatie.
Een akkoord over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het VK loopt tot nu toe vast op een drietal onderwerpen: de rechten van Britse vissers in Europese wateren en vice versa, eerlijke concurrentie en de vraag welke maatregelen je mag nemen om de ander te straffen als de regels worden overtreden.
Economische belangen versus soevereiniteit
Brussel-correspondent Sander van Hoorn zegt dat de verschillen erg groot zijn. “De Britten willen alles zelf bepalen, maar wel toegang tot de interne markt houden. Brussel zegt: als je die toegang wilt, moet je onze regels overnemen. Zie dat maar eens bij elkaar te brengen.”
Volgens Van Hoorn zien beide partijen dat een deal ver weg is en dat het misschien beter is om de stekker er al uit te trekken. Dat is nog niet gebeurd omdat beide kanten niet de schuld willen dragen, zegt Van Hoorn. Hij stelt dat een wonder nodig is om nog tot een akkoord te komen deze week.
Spagaat
VK-correspondent Tim de Wit schetst dat Johnson in een spagaat zit. Hij staat op het standpunt dat de Britten niet nog meer soevereiniteit willen inleveren, maar om toegang tot de interne markt te behouden wordt dat wel gevraagd.
“Hij zal een keer kleur moeten bekennen”, zegt De Wit over Johnson. “Of hij gaat voor een deal met het risico dat hij te veel concessies doet en zijn eigen partij over zich heen krijgt, dan kan zelfs zijn eigen positie in gevaar komen. Ofwel, hij besluit om de stekker eruit te trekken en te zeggen: de EU wil niet onze kant op bewegen, dit heeft geen zin meer.”
Volgens De Wit moet Johnson een keuze maken tussen het beschermen van de economie, die gebaat is bij een deal, en het beschermen van de Britse soevereiniteit en zijn eigen positie. “En als we één ding geleerd hebben over Boris Johnson de afgelopen jaren: hij kiest bijna altijd voor Boris Johnson.”
NOS 08.12.2020 Het Verenigd Koninkrijk zal zich gewoon houden aan de scheidingsakte die het land vorig jaar overeenkwam met de EU. Daarover bereikten het VK en de EU vandaag een akkoord. Met de overeenkomst is een belangrijk obstakel weggenomen voor het sluiten van een handelsakkoord tussen de twee partijen voor het eind van het jaar. Onenigheid over andere dossiers blijft echter bestaan.
In september veroorzaakte de Britse premier Boris Johnson voor ergernis bij de EU door een wet waarin wordt gemorreld aan de afspraken die het VK en de EU vorig jaar maakten. Formeel maakt het VK sinds 1 januari geen deel meer uit van de EU, maar op 1 januari 2021 verlaten de Britten ook de interne markt van de EU. Johnson wilde af van delen van de scheidingsakte waarin dat geregeld werd. Daarbij ging het bijvoorbeeld over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
Het VK trekt nu enkele belangrijke artikelen van de omstreden wet in. Toch is inhoudelijke overeenkomst over het handelsakkoord dat er voor het eind van het jaar moet zijn, nog niet in zicht. Johnson kondigde gisteren aan om deze week zelf naar Brussel te komen. Direct overleg met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie moet de onderhandelingen over het handelsakkoord vlottrekken.
Op Twitter zegt Von der Leyen uit te kijken naar een gesprek met Johnson morgen in Brussel. “Dan gaan we verder met de discussies over de overeenkomst.”
De onenigheid over het handelsakkoord gaat bijvoorbeeld over staatssteun aan Britse bedrijven. De EU vindt dat daarmee oneerlijk concurrentie in de hand gewerkt wordt. Ook is er geen overeenstemming over hoe er omgegaan moet worden met straffen, als voorwaarden uit het akkoord overtreden worden. Stel dat er problemen zijn op het gebied van de kaashandel, dan wil de EU heffingen op producten uit andere sectoren op kunnen leggen. De Britten willen dat in zo’n geval er alleen gereageerd mag worden met heffingen op kaas.
Er moet deze week een akkoord zijn om de deal nog op tijd door het Europees Parlement te kunnen loodsen. Goedkeuring van het EP is formeel nodig. Van alle kanten wordt er echter rekening mee gehouden dat de onderhandelingen tot 31 december duren.
MSN 08.12.2020 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben hun meningsverschillen over het terugtrekkingsakkoord voor het VK opgelost. De Britse regering belooft wetgeving die inbreuk maakte op dat akkoord in te trekken. De wetgeving had de woede van Brussel gewekt.
Het conflict over de scheidingsakte hinderde de al zo moeizame onderhandelingen over een toekomstig vrijhandelsverdrag tussen de EU en het VK. Dat verdrag moet belemmeringen voor handel en verkeer verlichten nadat de Britten op 1 januari ook in de praktijk de gemeenschappelijke markt van de EU achter zich laten.
Nu is er “principe-overeenstemming over alle kwesties” uit het terugtrekkingsverdrag, zei verantwoordelijk Britse minister Michael Gove. Ook over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland, waarover de EU en het VK botsten. Dat zou ook goed nieuws kunnen zijn voor de onderhandelingen over een handelsakkoord, denkt vicevoorzitter van de Europese Commissie Maroš Šefčovič, die namens de EU optrad. “Ik hoop dat dit positief momentum zal scheppen, ook voor de besprekingen over de vrijhandelsovereenkomst.” Er is nu in ieder geval een “groot obstakel uit de weg geruimd”.
Terugtrekkingsakkoord
De Britse regering en de EU sloten het terugtrekkingsakkoord een jaar geleden, maar Londen vond het bij nader inzien niet voldoen. Zodra het VK vanaf 1 januari de EU-regels niet langer volgt, zou het handelsverkeer tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland op obstakels stuiten, vreesden de Britten. Daar zou het VK niet aan ontkomen, omdat de scheidingsovereenkomst bepaalt dat tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse Noord-Ierland geen harde grens mag ontstaan om de zwaarbevochten vrede niet in de waagschaal te stellen.
Londen wilde daarom in een nieuwe wet vastleggen dat het onder meer eenzijdig goederen zou mogen uitzonderen van invoerheffingen en controles. Zo wilde de regering van premier Boris Johnson voorkomen dat bijvoorbeeld de aanvoer van Noord-Ierse supermarkten vanaf de jaarwisseling in het gedrang zou komen.
Oplossing
Maar daarmee zou het VK het scheidingsverdrag en dus het internationaal recht aan de laars lappen, protesteerde de EU. Dat zou het vertrouwen in Londen ook ernstig schaden. Brussel zette een strafprocedure in gang, maar ondertussen onderhandelden Gove en Šefčovič over een oplossing – met succes.
De Ierse regering toont zich verheugd dat nu is gegarandeerd dat er na 1 januari geen harde grens komt tussen Ierland en Noord-Ierland. In dat Britse gebiedsdeel blijven in de praktijk de EU-regels voor de interne markt en de douane-unie gelden. “Goede vooruitgang”, twitterde de Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney. Het akkoord zorgt volgens hem voor “enige zekerheid” voor burgers en bedrijven.
Telegraaf 07.12.2020 In een ultieme poging om toch nog tot een Brexit-akkoord te komen vliegt de Britse premier Boris Johnson ergens de komende dagen naar Brussel. Daar hoopt hij onder vier ogen met de president van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, een Brexit-wonder te creëren.
De onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zitten muurvast. Niet alleen over visserij, maar vooral wat betreft de regels die moeten voorkomen dat Britse bedrijven ondernemingen uit de EU gaan wegconcurreren omdat zij aan andere regels moeten voldoen, is er onenigheid. Johnson en Von der Leyen spraken elkaar maandagavond, nadat zij zaterdag ook al met elkaar hadden getelefoneerd.
Ze kwamen na hun tweede gesprek tot de gezamenlijke conclusie dat er nog een te groot verschil van inzicht is. De onderhandelaars Barnier voor de de EU en Frost namens het VK is gevraagd een overzicht van de uitstaande punten te maken. Die zal Johnson dan met Von der Leyen bespreken.
Compromis
Het hoeft volgens ingewijden geen slecht nieuws voor een Brexit-deal te betekenen. Pas na veel druk kan Johnson waarschijnlijk instemmen met een compromis, klinkt het in Brussel. Daarbij is drama nodig, zodat het in ieder geval overkomt alsof een deal voor de poorten van de hel is weggesleept. Maar daarmee is zeker niet gezegd dat er ook echt een overeenkomst uit de bus zal rollen. Serieuze beweging aan met name Britse kant is nog nodig.
Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken wil desnoods tot eind deze maand nemen om tot een akkoord te komen met de Britten. Hij wil niet dat tijdsdruk tot te veel concessies leidt, een boodschap die hoofdonderhandelaar Barnier vorige week ook heeft meegekregen van onder andere Nederland. „Wat mij betreft gebruiken we de tijd die nodig is. Laten we de tijd tot en met 31 december goed gebruiken en ons niet laten opjagen door een Europese top”, aldus Blok.
Donderdag en vrijdag staat een EU-top gepland. Barnier zelf noemde woensdag als uiterste dag voor een akkoord. Als er langer nodig is, komt parlementaire goedkeuring in de knel. Maar een akkoord kan ook met voorlopige inwerkingtreding van kracht worden, waarna het Europees Parlement pas in actie komt.
NOS 07.12.2020 De Britse premier Boris Johnson gaat deze week naar Brussel in een poging een doorbraak te forceren in de onderhandelingen over de brexit. Johnson en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen spraken elkaar vanavond telefonisch en kwamen daarna met een gezamenlijke verklaring.
De twee zeggen dat er nog steeds grote verschillen van mening zijn en dat een akkoord nog ver weg is.
Wanneer Johnson naar Brussel gaat, is niet bekendgemaakt. Wel is zeker dat alle EU-regeringsleiders daar donderdag en vrijdag ook zijn, vanwege een EU-top.
Sander van Hoorn @svhoorn
Ohhhh. Wat slim. Gesprekken tussen deze twee leveren nooit wat op. Kan ook niet, want niet VDL maar de lidstaten gaan erover. En laten die nu net ‘in the coming days’ ook ‘in person’ in Brussel zijn. Zo creëert men het dramamoment dat nodig is om verder te komen? https://t.co/r5UnD3295r
een dag geleden
De verschillen van mening gaan vooral over de visserij, eerlijke concurrentie tussen Europese en Britse bedrijven en het toezicht daarop. De EU en het VK zijn in de onderhandelingen nog steeds niet nader tot elkaar gekomen. EU-onderhandelaar Michel Barnier vatte het vanochtend kort samen: “Wat de Britten vragen kan niet.”
Haast
Voor beide kampen dringt de tijd. Nog deze maand moeten de EU en het VK niet alleen tot een akkoord zijn gekomen; die deal moet voor die tijd ook nog langs het Europees Parlement en het Lagerhuis worden geloodst.
Als dat niet lukt, dan zullen beide partijen zich aan de regels van de Wereldhandelsorganisatie moeten houden. In de praktijk betekent dat onder meer dat er op veel producten importheffingen zullen komen.
RTL 07.12.2020 Het is de onderhandelaars van de EU en het Verenigd Koninkrijk niet gelukt om het eens te worden over een handelsdeal die vanaf 1 januari van kracht moet worden. De afgelopen dagen werd onder grote druk een uiterste poging gedaan, maar dat heeft nog niet mogen baten.
Dat hebben EU-voorzitter Ursula von der Leyen en de Britse premier Boris Johnson vanavond bekendgemaakt.
De onderhandelingen over een handelsakkoord zijn in een cruciale fase beland. Op 1 januari eindigt de overgangsperiode die inging nadat het VK de EU had verlaten. Op dat moment komen alle regels en afspraken te vervallen die golden toen het VK nog lid was van de EU.
De intensieve gesprekken in de afgelopen tijd hebben nog steeds niet genoeg opgeleverd. De partijen verschillen nog te veel van mening en dat moet goed in kaart worden gebracht, zegt Von der Leyen op Twitter. “Er is geen basis voor een overeenkomst.”
With @BorisJohnson we took stock of the negotiations. The conditions for an agreement are not there due to remaining differences on critical issues. We asked our Chief Negotiators to prepare an overview of the remaining differences to be discussed in person in the coming days.
De EU hamert erop dat Britse bedrijven geen oneerlijk voordeel mogen hebben ten opzichte van Europese bedrijven als zij vergaande toegang tot de Europese markt willen behouden.
Dat betekent dat in het VK dezelfde, of in ieder geval gelijkwaardige, regels moeten gelden over staatssteun, milieu-eisen en werknemersbescherming. Zo wil de EU de gemeenschappelijke markt beschermen.
Meer zeggenschap
Maar de Britten willen juist na de brexit zoveel mogelijk zeggenschap over hun eigen regels, en kunnen het in Londen niet verkopen dat zij akkoord gaan met het langdurig blijven volgen van Europese standaarden.
Het andere grote probleem is de manier waarop handelsgeschillen beslecht moeten worden. De EU zou het liefst zien dat ruzies over de interpretatie van de regels worden beslecht door het Europees Hof, maar daarvan is al lang duidelijk dat de Britse onderhandelaar daar niet mee instemmen.
Rem Korteweg (Clingendael): Brexitdeal is dubbeltje op zijn kant
NOS 07.12.2020 De spanning tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk over de brexit loopt verder op. Vanochtend heeft onderhandelaar Michel Barnier de ambassadeurs van de 27 EU-landen bijgepraat en de toon was volgens betrokkenen niet optimistisch. “Kort samengevat: wat de Britten vragen kan niet.”
De meningsverschillen lijken onoverbrugbaar en gaan nog steeds over de spelregels voor de interne markt. De Europese Unie wil niet dat Britse bedrijven oneerlijke staatssteun krijgen en daarmee Europese bedrijven wegconcurreren. Het Verenigd Koninkrijk daarentegen gruwt van de gedachte dat de EU nog steeds iets te zeggen heeft over de manier waarop het het Britse bedrijfsleven steunt.
Daar komt een verschil van mening bij over de strafmaatregelen die genomen mogen worden als de spelregels toch worden overtreden. Europa wil de regels van de wereldhandelsorganisatie WTO hanteren, dus bijvoorbeeld extra heffingen op kaas opleggen, terwijl het verschil van mening gaat over vliegtuigen of auto’s. De Britten daarentegen willen dat strafmaatregelen alleen gelden voor de sector waar problemen zijn. Dus bij een verschil van mening over kaas mogen er alleen sancties op het gebied van kaas worden opgelegd.
“De Britten willen het beste van twee werelden. Ze doen net alsof ze lid zijn en willen daar de voordelen van en willen eveneens de voordelen van het geheel zelfstandig zijn”, aldus een hoge Europese diplomaat.
De Britse delegatieleider David Frost na zijn gesprek met Michel Barnier EPA
Nadat er in het weekend berichten naar buiten waren gekomen over een mogelijke deal op het terrein van de vis, blijkt dat vandaag toch weer anders te zijn. Voorlopig is er ook op dat terrein geen afspraak, zo heeft Barnier de ambassadeurs laten weten.
Vandaag gaan de gesprekken verder. “We zijn heel dicht bij de rode lijnen die we als Europese Unie hebben gesteld. Het scheelt nog maar een paar millimeter. Verder kunnen we echt niet gaan”, liet de eerder genoemde EU-diplomaat weten. Vanavond spreken de Britse premier Johnson en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen met elkaar.
De hoop is dat de twee een doorbraak kunnen forceren, zodat de regeringsleiders komende donderdag tijdens de EU-top hun fiat aan de afspraken kunnen geven. Ondertussen wordt er ook al rekening mee gehouden dat de onderhandelingen tot 31 december duren. “Pas tegen de deadline wordt er bewogen”, zo is de verwachting in kringen van het Nederlandse kabinet.
De deadline voor het Europees Parlement is eigenlijk deze week. Volgende week vergadert het Parlement in Brussel voor de laatste keer dit jaar en strikt formeel moet het EP een akkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk in die week goedkeuren. De politici kunnen er overigens alleen maar over spreken als de juridische teksten zijn vertaald in alle EU-talen. De Franse president Macron heeft al laten weten dat de tekst hoe dan ook in het Frans moet zijn opgeschreven voordat hij er een oordeel over kan geven.
Telegraaf 07.12.2020 De onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn dicht bij overeenstemming over visserij, al maanden een van de drie belangrijkste twistpunten in hun moeizame overleg over een handelsakkoord.
Het is vooral de onenigheid over de regels voor eerlijke concurrentie tussen Britse en Europese bedrijven die een overeenkomst nog in de weg staat, zeggen bronnen in beide kampen.
Londen en Brussel denken heel verschillend over of Europese vissers na 1 januari nog in Britse wateren mogen vissen en hoeveel ze daar mogen vangen, maar zouden nu toch ’langzaam aan een landingszone naderen’, zegt een bron aan EU-zijde. ’Dit is niet het voornaamste struikelblok.’
De onderhandelaars, die na tussenkomst van de Britse premier Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen zaterdagavond op zondag de draad weer hebben opgepakt, worstelen vooral nog met het zogenoemde ’eerlijke speelveld’. Ze worden het maar niet eens over of de EU tegenmaatregelen mag nemen als de Britten straks de regels voor bedrijven versoepelen of staatssteun verlenen.
RTL 07.12.2020 De onderhandelingen over de brexitdeal zijn op het kookpunt aanbeland. De EU en het VK doen een uiterste poging om nog net op tijd een nieuw handelsakkoord te sluiten. Maar het gaat er chaotisch aan toe.
Vanaf 1 januari vervallen alle regels en afspraken zoals die golden toen het VK nog lid was van de EU. Als de partijen niet op tijd tot een nieuw akkoord komen, heeft dat grote gevolgen.
Handel wordt bijvoorbeeld duurder en lastiger, omdat er importheffingen worden ingesteld over en weer. Bovendien zijn er veel meer controles nodig, wat vermoedelijk tot lange rijen aan de grens gaat zorgen.
Ook voor de luchtvaart, klimaatbeleid, samenwerking op het gebied van veiligheid, visserij en tal van andere thema’s kan de impact groot zijn.
De belangen zijn dus groot, maar de verschillen ook. De onderhandelingen zitten al maanden vast op drie thema’s. Visserijrechten, gelijke regels voor bedrijven en de manier waarop eventuele geschillen worden beslecht.
Vooral op de laatste twee punten lijkt het nu te blijven haken. De EU hamert erop dat Britse bedrijven aan vergelijkbare standaarden moeten voldoen (op het gebied van milieueisen, werknemersbescherming en staatssteun) als bedrijven uit de EU, in ruil voor vergaande toegang tot de Europese markt. Als de eisen voor Britse bedrijven losser zouden zijn, hebben zij een oneerlijk voordeel, is het idee.
Decisive hours for the future of EU-UK relations: EU Chief negotiator @MichelBarnier has started to brief EU Ambassadors about the current state of play of #Brexit negotiations. #COREPER
Ook kunnen de EU en het VK het maar niet eens worden over hoe zij handelsconflicten, als die zich voor zouden doen, gaan oplossen. Volgens insiders is visserij inmiddels niet meer het grootste struikelblok, en lijkt daarvoor een oplossing in zicht. Maar ook dat blijkt nog geen gelopen race.
Doorbraak of niets bereikt?
Juist op dat front ontstond gisteravond namelijk een rel. Meerdere media berichtten dat er een deal zou zijn over hoeveel vissers uit EU-landen nog uit Britse wateren mogen vissen straks. Maar de Britten reageerden daarop als door een wesp gestoken. “Er is geen doorbraak geweest op het gebied van visserij. Er is niets nieuws bereikt op dit gebied”, liet een Britse overheidsbron weten.
Vanochtend heeft EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier de EU-ambassadeurs bijgepraat over de stand van zaken. De rest van de dag zal er weer koortsachtig onderhandeld worden en ook premier Boris Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bellen later vandaag nog.
De druk op de onderhandelingen wordt nog verder vergroot door de behandeling van een zeer controversiële wet in het Lagerhuis deze week. De Internal Market Bill heeft als doel om ervoor te zorgen dat handel binnen het Verenigd Koninkrijk zonder problemen verloopt na de brexit, maar kent ook een clausule die de afspraken die de EU en het VK vorig jaar maakten over de Noord-Ierse grens onderuit haalt.
Dat is funest voor het vertrouwen van de EU in het VK als onderhandelingspartner. De verwachting is dat de Britse regering de gewraakte wetsartikelen laat vallen als er een deal komt, maar tot die tijd maakt de dreiging van die wet het behalen van een deal alleen maar moeilijker.
MSN 07.12.2020 De onderhandelingen over de brexitdeal zijn op het kookpunt aanbeland. De EU en het VK doen een uiterste poging om nog net op tijd een nieuw handelsakkoord te sluiten. Maar het gaat er chaotisch aan toe.
Vanaf 1 januari vervallen alle regels en afspraken zoals die golden toen het VK nog lid was van de EU. Als de partijen niet op tijd tot een nieuw akkoord komen, heeft dat grote gevolgen.
Handel wordt bijvoorbeeld duurder en lastiger, omdat er importheffingen worden ingesteld over en weer. Bovendien zijn er veel meer controles nodig, wat vermoedelijk tot lange rijen aan de grens gaat zorgen.
Ook voor de luchtvaart, klimaatbeleid, samenwerking op het gebied van veiligheid, visserij en tal van andere thema’s kan de impact groot zijn.
De belangen zijn dus groot, maar de verschillen ook. De onderhandelingen zitten al maanden vast op drie thema’s. Visserijrechten, gelijke regels voor bedrijven en de manier waarop eventuele geschillen worden beslecht.
Vooral op de laatste twee punten lijkt het nu te blijven haken. De EU hamert erop dat Britse bedrijven aan vergelijkbare standaarden moeten voldoen (op het gebied van milieueisen, werknemersbescherming en staatssteun) als bedrijven uit de EU, in ruil voor vergaande toegang tot de Europese markt. Als de eisen voor Britse bedrijven losser zouden zijn, hebben zij een oneerlijk voordeel, is het idee.
Decisive hours for the future of EU-UK relations: EU Chief negotiator @MichelBarnier has started to brief EU Ambassadors about the current state of play of #Brexit negotiations. #COREPER
Ook kunnen de EU en het VK het maar niet eens worden over hoe zij handelsconflicten, als die zich voor zouden doen, gaan oplossen. Volgens insiders is visserij inmiddels niet meer het grootste struikelblok, en lijkt daarvoor een oplossing in zicht. Maar ook dat blijkt nog geen gelopen race.
Doorbraak of niets bereikt?
Juist op dat front ontstond gisteravond namelijk een rel. Meerdere media berichtten dat er een deal zou zijn over hoeveel vissers uit EU-landen nog uit Britse wateren mogen vissen straks. Maar de Britten reageerden daarop als door een wesp gestoken. “Er is geen doorbraak geweest op het gebied van visserij. Er is niets nieuws bereikt op dit gebied”, liet een Britse overheidsbron weten.
Vanochtend heeft EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier de EU-ambassadeurs bijgepraat over de stand van zaken. De rest van de dag zal er weer koortsachtig onderhandeld worden en ook premier Boris Johnson en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bellen later vandaag nog.
De druk op de onderhandelingen wordt nog verder vergroot door de behandeling van een zeer controversiële wet in het Lagerhuis deze week. De Internal Market Bill heeft als doel om ervoor te zorgen dat handel binnen het Verenigd Koninkrijk zonder problemen verloopt na de brexit, maar kent ook een clausule die de afspraken die de EU en het VK vorig jaar maakten over de Noord-Ierse grens onderuit haalt.
Dat is funest voor het vertrouwen van de EU in het VK als onderhandelingspartner. De verwachting is dat de Britse regering de gewraakte wetsartikelen laat vallen als er een deal komt, maar tot die tijd maakt de dreiging van die wet het behalen van een deal alleen maar moeilijker.
MSN 07.12.2020 Voorlopig lijkt er nog geen einde te komen aan de Brexit-overleggen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Haast is er wel geboden, want per 1 januari 2021 is er bij geen akkoord een harde Brexit. Dan vervallen ook veel regelingen en komen er importheffingen op tal van producten. Deze week gaan de onderhandelingen verder. Hoe het er op dit moment voor staat bespreken we met Tim de Wit, correspondent in het VK voor de NOS, Nieuwsuur en Trouw.
MSN 07.12.2020 De Ierse premier Micheal Martin, die gesprekken over een handelsovereenkomst na de brexit van uur tot uur volgt, heeft zondag gezegd dat de kans op een deal tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk 50 procent is. Over de stand van zaken voegde hij er nog aan toe dat de situatie momenteel erg moeilijk is.
“Mijn onderbuikgevoel zegt dat het nu fiftyfifty is en ik denk niet dat men al te optimistisch kan zijn over een opdoemende oplossing”, zei Martin op tv-zender RTE. Hij sloeg daarmee een aanzienlijk pessimistischer toon aan dan toen hij onlangs zei dat er binnen enkele dagen een akkoord zou kunnen liggen.
“Gesproken hebbend met enkele sleutelfiguren, is mijn gevoel dat er een heel groot probleem ligt om op te lossen, vooral wat betreft het gelijke speelveld… Het is allemaal heel onzeker en het is ernstig”, aldus Martin. Hij zei niet raar te zullen opkijken als de onderhandelingen nog doorgaan tot de EU-top van 10 en 11 december.
Het Verenigd Koninkrijk verliet vrijdagavond 31.01.2020 na bijna een halve eeuw lidmaatschap de EU. Voor- en tegenstanders van de brexit kwamen op meerdere plaatsen in het land bijeen om stil te staan bij dat historische moment.
De brexit vond om 23.00 uur lokale tijd plaats (middernacht in Nederland), ruim 3,5 jaar na het brexitreferendum in 2016. Toen stemden 17,4 miljoen kiezers voor een vertrek uit de EU en 16,1 miljoen voor blijven.
Telegraaf 28.02.2020
AD 24.02.2020
Telegraaf 03.02.2020
EU Standaarden
De Europese Unie heeft met een korte ceremonie afscheid genomen van de Britten. Een dag met een traan en een stevige waarschuwing. “Als de Britten afwijken van onze standaarden krijgen ze minder toegang tot de interne markt”, aldus Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad.
De voorzitters van de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement hebben de afgelopen 24 uur intensief met elkaar gesproken over de toekomst van de EU zonder de Britten.
Ondanks het definitieve afscheid is op papier nog lang niet alles geregeld. Het komende jaar gaat het Verenigd Koninkrijk een transitieperiode in. Deze duurt in elk geval tot 31 december 2020 en is bedoeld voor onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
Vanaf zaterdag 01.02.2020, als de Britten echt Brussel hebben verlaten, is het vol gas vooruit voor de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Binnen een jaar moet een handelsovereenkomst worden gesloten. Maandag 03.02.2020 laat de Europese Commissie weten waar ze op gaat inzetten.
Deze inzet moet nog wel worden goedgekeurd door de 27 lidstaten, maar onderhandelaar Michel Barnier is al druk bezig met de voorbereidingen. Hij heeft de ambassadeurs al bijgepraat.
Telegraaf 19.02.2020
Politieke verklaring
De basis voor de gesprekken is de politieke verklaring die vorig jaar is aangenomen als bijlage bij de scheiding.
Barnier wil haast maken. Hij heeft een strak schema opgesteld met een week onderhandelen, daarna een week om alle hoofdsteden (en parlementen) bij te praten, en vervolgens een week om de nieuwe onderhandelingsronde voor te bereiden. Hij hoopt op die manier iedereen aan boord te houden.
De verwachting is dat de onderhandelingen net zo stroef zullen verlopen als die over het uittredingsakkoord. Zo zijn er geen concrete handelsafspraken en moeten er plannen komen voor de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Ook zijn de Britten de EU geld verschuldigd. Zo moeten ze nog bijdragen aan de lopende EU-begroting.
Telegraaf 06.02.2020
Tijdens de transitieperiode hebben de Britten niks meer te zeggen in Brussel, maar zijn ze nog wel gebonden aan de EU-regelgeving – ook zijn alle 73 Britse Europarlementariërs vertrokken. Nederland krijgt daardoor drie extra zetels in het Parlement, maar verliest wel een trouwe bondgenoot.
Komend jaar zal het Verenigd Koninkrijk ook onderhandelen over nieuwe douaneregels. Nu kunnen Britten in andere EU-lidstaten een verblijfsvergunning aanvragen. Ook kunnen ze tijdens de transitieperiode nog vrij door de EU reizen. Het ziet ernaar uit dat als ze geen EU-paspoort hebben van een ander land, dit vanaf 1 januari 2021 niet meer mogelijk is.
Telegraaf 30.01.2020
Refendum Schotland
Het Schotse parlement heeft zoals verwacht voor het houden van nóg een referendum over onafhankelijkheid gestemd. De krant The Scotsman berichtte vanuit het parlementsgebouw in Edinburgh dat 64 parlementariërs voor en 54 tegen stemden.
De Schotse premier Nicola Sturgeon wil nog een referendum, omdat het Verenigde Koninkrijk eind deze week uit de Europese Unie stapte. De Schotten stemden in meerderheid (55 procent) tegen onafhankelijkheid in 2014 en in grote meerderheid (62 procent) tegen de brexit in 2016.
Juridisch gezien kan de Schotse regering echter niet op eigen houtje een referendum houden. De Britse regering moet daar ook voorstander van zijn en die is dat niet.
Deal zoals EU Canada
De Britse premier Boris Johnson is bereid om een handelsakkoord met de EU te accepteren dat al op de plank ligt en eerder al was voorgesteld door Michel Barnier, de onderhandelaar van de Europese Unie. Dat meldt The Times op basis van de fragmenten uit een speech die Johnson aanstaande maandag zal houden.
Het handelsakkoord is vergelijkbaar met dat tussen de EU en Canada. Het zorgt grotendeels voor handel zonder tarieven, maar zorgt wel voor grenscontroles. Het model geldt niet voor de grote Britse dienstensector.
AD 26.02.2020
Geen Europese rechter
Premier Johnson is niet bereid een handelsovereenkomst met de Europese Unie te sluiten als Europese rechters daarin het laatste woord houden over conflicten. In dat geval kiest hij liever voor een lossere relatie, melden Britse media.
Johnson zal maandag 03.02.2020 een veelomvattende toespraak houden waarin hij zijn visie op de handelsrelatie met de EU uiteenzet. Het is het Britse openingssalvo in de onderhandelingen over de toekomstige samenwerking met Europa na de brexit. Enkele Britse media schrijven al over de inhoud van de speech.
Nu Groot-Brittannië de EU heeft verlaten, is er een overgangsperiode van elf maanden waarin het land nog onder de Europese regels valt. Het land zal de komende maanden onderhandelen over de definitieve overeenkomst.
Canada of Australië
Regeringsbronnen zeggen dat Johnson twee opties zal voorleggen: een handelsrelatie zoals met Canada, of een iets losser verband zoals de EU met Australië heeft. In beide gevallen zal Groot-Brittannië zelf zeggenschap houden over milieu- en arbeidsregels, overheidsbemoeienis en productiestandaards.
12 december 2019 – De Britten gingen naar de stembus voor nieuwe parlementsverkiezingen. Die monden uit in een triomf voor premier Boris Johnson.
24 januari 2020 – Op deze datum zetten de EU-president Charles Michel en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hun handtekening al onder de deal waarin het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is vastgelegd.
31 januari 2020 – De Europese Unie is bereid om Groot-Brittannië drie volle maanden tot 2020uitstel geven als de Britse premier Boris Johnson er niet in slaagt om voor 31 oktober 2019 de uitonderhandelde deal door het Britse parlement te loodsen.
Tot 31 december 2020 hebben ze de tijd om een handelsverdrag te sluiten, waarmee ze afspraken kunnen maken over onder meer invoerrechten en douanechecks. Als dat niet lukt, gaan de Britten op die datum uit de interne markt, de douane-unie en het Europese hof van justitie.
Telegraaf 27.02.2020
Telegraaf 14.02.2020
25 februari 2020 – De komende weken overleggen de 27 EU-landen om hun positie over de toekomstige relatie met Londen te bepalen. Naar verwachting op 25 februari 2020 geven zij dan een nieuw mandaat aan EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier.
02 maart 2020 – De onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie beginnen met een schot voor de boeg door premier Boris Johnson. Hij zegt dat er binnen vier maanden duidelijkheid moet komen over een toekomstige deal, anders verlaat hij de onderhandelingstafel.
De Britten gaan er hard in. Johnson benadrukt – zoals hij eerder ook al deed – dat de overgangsperiode die loopt tot 31 december 2020 niet zal worden verlengd.
Sterker nog: als Johnson in juni nog geen zicht heeft op de door hem gewenste uitkomst, stopt hij met onderhandelen en zal het VK zich voorbereiden op het aflopen van de overgangsperiode. Dan komt er eind dit jaar dus geen deal met de Europese Unie.
CETA-achtig handelsakkoord
In de onderhandelingsaanpak van het VK, die werd gepubliceerd, wordt duidelijk dat het doel van de onderhandelingen het sluiten van een ‘uitgebreid vrijhandelsakkoord’ is. Dat akkoord moet lijken op de afspraken die we met Canada hebben gemaakt in CETA.
Wat te verwachten ??
De brexitonderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zijn vandaag opnieuw begonnen. Voor het eind van het jaar moet er een akkoord liggen, maar de kans op mislukking is groot.
Groot-Brittannië trad op 31 januari officieel uit de Europese Unie. Tot het eind van dit jaar is er een transitieperiode, met tijd voor onderhandelingen.
Wat is de inzet van beide partijen bij de onderhandelingen? En wat zijn de belangrijkste struikelblokken?
Brexit-onderhandelingen: wat willen Brussel en Londen?
Beide partijen hebben elkaar al gewaarschuwd. De Britten willen zo min mogelijk regels blijven volgen en dreigen weg te lopen als ze hun zin niet krijgen. EU-onderhandelaar Barnier zegt dat de huidige EU-regels het uitgangspunt moeten zijn.
Waar gaan de gesprekken over?
De agenda van de onderhandelingen wordt vandaag formeel vastgesteld. Daarna wordt aan elf onderhandeltafels gesproken over visserij, justitie, energie, mobiliteit, diensten, en de manier waarop de twee partijen voortaan omgaan met meningsverschillen.
De visserij is misschien wel de grootste achilleshiel van de EU. Economisch gaat het om een kleine sector, maar politiek ligt de visserij zeer gevoelig.
Voor de Britse regering zijn de vissers het levende bewijs van het motto “Take back control”, oftewel: baas in eigen zee, en geen onvoorwaardelijke toegang meer voor vissers uit EU-landen. Vooral Nederland en Frankrijk wordt verweten de Britse zee leeg te vissen. Maar tegelijk eten de Britten ook veel vis die in EU-wateren wordt gevangen.
Duitsland is minder geïnteresseerd in afspraken over vis. Voor de Duitsers zijn de auto-industrie en financiële sector belangrijker. Bij Polen, Hongarije en Kroatië ligt de prioriteit bij migratie, omdat die landen veel werknemers hebben die in het Verenigd Koninkrijk werken.
Daarom wordt het interessant om te zien of de EU net zo’n eenheid zal blijven als de afgelopen jaren un de brexit-gesprekken.
Wat zijn de struikelpunten?
Voor de Britten is er één ding cruciaal. Aan het einde van het jaar willen ze de volledige controle hebben over hun eigen regels, grenzen en standaarden. Het mag volgens hen niet zo zijn dat ze nog allerlei EU-richtlijnen moeten volgen, zonder dat ze daar iets over te zeggen hebben.
AD 02.03.2020
Onderhandelingen
Michel Barnier, die namens de EU de onderhandelingen voert, laat op Twitter weten kennis te hebben genomen van het onderhandelingsmandaat van de Britten. Daarnaast benadrukt hij aan alle eerdere toezeggingen te willen voldoen.
Maandag 02.03.2020 begonnen de onderhandelingen officieel met de eerste gesprekken.
Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk begonnen maandagmiddag in Brussel met de eerste gespreksronde over de toekomstige relatie. De eerste week van onderhandelingen wordt donderdag afgesloten met een persconferentie. Later in maart volgt een tweede sessie in Londen. Afwisselend in beide steden staan in april twee rondes gepland en in mei een.
Beide partijen stelden vorige week hun inzet vast. De opdrachten die EU-onderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost kregen, tonen aan dat het niet eenvoudig zal zijn om overeenstemming te bereiken. Ze ontmoeten elkaar maandag om 14.00 uur in het gebouw van de Europese Commissie
Overeenstemming
Hun taak is niet alleen over de handelsrelatie een akkoord te bereiken. De in totaal elf onderhandelingsgroepen moeten ook overeenstemming opleveren over zaken als visserij, justitiesamenwerking, energie, mobiliteit, diensten en geschillenbeslechting.
Meer over de Britse verkiezingen: In ons liveblog volgt u de uitslagenvan minuut tot minuut.
Lees alles over het vertrekvan de Britten uit de EU in het Brexit-dossier
AD 06.03.2020 De voorbereidingen voor het vertrek uit de Europese Unie hebben de Britse belastingbetaler al meer dan 4,4 miljard pond (5 miljard euro) gekost. Dat meldt het Britse National Audit Office (NAO) vandaag.
Volgens de Britse rekenkamer werd dat bedrag uitgegeven sinds het brexitreferendum in 2016. Het gaat om 1,9 miljard pond aan personeelskosten, 1,5 miljard voor de installatie van nieuwe systemen en infrastructuur en 288 miljoen voor externe consultants.
Op het hoogtepunt van de voorbereidingen, in oktober vorig jaar, werkten maar liefst 22.000 mensen aan de naderende brexit. Het NAO stelt overigens dat het slechts om een ‘minimale schatting’ gaat, omdat de ministeries maar een beperkt aantal gegevens vrijgeven.
Meg Hillier, lid van oppositiepartij Labour en voorzitter van de parlementaire commissie voor overheidsfinanciën, meent dat de regering de bevolking ‘in het ongewisse’ heeft gelaten over de kosten. Ze vindt dat er te weinig gegevens zijn en dat er een gebrek aan transparantie is.
Telegraaf 05.03.2020 De meningsverschillen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over de vraag hoe de handel in de toekomst moet verlopen zijn enorm. Dat stelt EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier na afloop van een eerste onderhandelingssessie in Brussel deze week.
Een van de gebieden waar de Fransman grote problemen voorziet, is visserij, voor onder andere Nederland een zeer belangrijk punt. De EU wil geen handelsdeal sluiten zonder een akkoord over vis, terwijl de Britten dit juist willen loskoppelen. Het VK wil voor iedere vissoort apart jaarlijks deals met EU-landen afsluiten, maar dat is totaal onwerkbaar, vindt Barnier. „Onze vissers hebben voorspelbaarheid nodig”, zei hij op een persconferentie in Brussel.
De EU wil dat Europese vissers net als nu toegang blijven houden tot Britse wateren. De Britten op hun beurt zijn afhankelijk van toegang tot de EU-markt voor de afzet van hun vangsten. Maar visserij ligt zeer gevoelig in het VK. Het onderwerp speelde een grote rol in het Brexit-referendum waarbij het sentiment om toegang tot de eigen wateren weer te controleren hoog opspeelde.
Gelijk spelveld
Een andere belangrijke horde die moet worden genomen, is het zogeheten gelijke speelveld. De EU wil niet dat de Britten onder Europese standaarden gaan zitten waardoor de EU een concurrentienadeel ondervindt. Vooral regels voor (ongeoorloofde) staatssteun liggen gevoelig. Het VK heeft gezegd zich aan hoge standaarden te zullen houden, maar wil zich niet vastleggen op de controle ervan. Tot verbazing van Barnier.
“Het wordt geen business as usual”
Ook de rol van Europees recht en geschillenbeslechting ligt zeer gevoelig. Het VK wil het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens niet formeel erkennen omdat de toetsing daarvan door Europese rechters in Straatsburg geschiedt.
Douanechecks
Eind dit jaar loopt de overgangsperiode af waarin de Britten nu nog zitten. Barnier waarschuwde dat januari 2021 er voor het VK heel anders uit zal zien dan januari van dit jaar, toen er aan het einde van de maand weliswaar een formeel vertrek uit de EU volgde, maar dit in de praktijk nog geen gevolgen had.
„Het wordt geen business as usual”, stelde de Franse EU-hoofdonderhandelaar. Want de Britten verlaten onherroepelijk de Europese douane-unie en de interne markt, of er nou een akkoord ligt of niet. Daardoor zullen er direct weer douanechecks voor goederen zijn.
Als er geen akkoord komt, wat erg lastig lijkt gezien de verschillen en de grote tijdsdruk, vallen de twee blokken terug op regels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat hoge tarieven en quota onvermijdelijk zijn.
NOS 02.03.2020 De onderhandelingen over brexit tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zijn vandaag opnieuw begonnen. Voor het eind van het jaar moet er een akkoord liggen, maar de kans op mislukking is groot.
Groot-Brittannië trad op 31 januari officieel uit de Europese Unie. Tot het eind van dit jaar is er een transitieperiode, met tijd voor onderhandelingen.
Wat is de inzet van beide partijen bij de onderhandelingen? En wat zijn de belangrijkste struikelblokken?
Brexit-onderhandelingen: wat willen Brussel en Londen?
Beide partijen hebben elkaar al gewaarschuwd. De Britten willen zo min mogelijk regels blijven volgen en dreigen weg te lopen als ze hun zin niet krijgen. EU-onderhandelaar Barnier zegt dat de huidige EU-regels het uitgangspunt moeten zijn.
Waar gaan de gesprekken over?
De agenda van de onderhandelingen wordt vandaag formeel vastgesteld. Daarna wordt aan elf onderhandeltafels gesproken over visserij, justitie, energie, mobiliteit, diensten, en de manier waarop de twee partijen voortaan omgaan met meningsverschillen.
De visserij is misschien wel de grootste achilleshiel van de EU. Economisch gaat het om een kleine sector, maar politiek ligt de visserij zeer gevoelig.
Voor de Britse regering zijn de vissers het levende bewijs van het motto “Take back control”, oftewel: baas in eigen zee, en geen onvoorwaardelijke toegang meer voor vissers uit EU-landen. Vooral Nederland en Frankrijk wordt verweten de Britse zee leeg te vissen. Maar tegelijk eten de Britten ook veel vis die in EU-wateren wordt gevangen.
Duitsland is minder geïnteresseerd in afspraken over vis. Voor de Duitsers zijn de auto-industrie en financiële sector belangrijker. Bij Polen, Hongarije en Kroatië ligt de prioriteit bij migratie, omdat die landen veel werknemers hebben die in het Verenigd Koninkrijk werken.
Daarom wordt het interessant om te zien of de EU net zo’n eenheid zal blijven als de afgelopen jaren un de brexit-gesprekken.
Wat zijn de struikelpunten?
Voor de Britten is er één ding cruciaal. Aan het einde van het jaar willen ze de volledige controle hebben over hun eigen regels, grenzen en standaarden. Het mag volgens hen niet zo zijn dat ze nog allerlei EU-richtlijnen moeten volgen, zonder dat ze daar iets over te zeggen hebben.
De Britse minister voor Kabinetszaken Michael Gove zei eerder deze week dat over de Britse soevereiniteit niet valt te onderhandelen.
De Britse premier Boris JohnsonAFP
Maar tegelijkertijd is het voor de EU onmogelijk om de Britten met zo weinig mogelijk handelsbarrières toegang te geven tot de Europese interne markt, als ze niet bereid zijn om EU-regels te volgen. “Dat betekent dat er grenscontroles zullen komen”, zegt Michel Barnier, de hoofdonderhandelaar namens de EU.
De Britten op hun beurt zeggen: als in juni al blijkt dat we onze zin niet krijgen, lopen we weg van tafel. Dan maar geen deal.
Hoe wordt de sfeer aan tafel?
Het zal hard tegen hard zijn, zoveel is duidelijk. Beide partijen hebben nog geen enkel zicht geboden op een mogelijk compromis.
Brussel is geïrriteerd door de opstelling van de Britten. Hoofdonderhandelaar Barnier is niet gediend van ‘achteruit onderhandelen’, oftewel terugkomen van eerdere afspraken.
De Nederlandse buitenlandminister Stef Blok is er niet gerust op dat de onderhandelingen tot een goed einde zullen komen. “De kans is levensgroot dat de gesprekken mislukken”, zegt hij. “De tijd dringt.”
En als de gesprekken mislukken dreigt alsnog een brexit zonder deal (de no-deal-brexit). Met alle gevolgen van dien.
Telegraaf 02.03.2020 Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk beginnen maandagmiddag in Brussel met de eerste gespreksronde over de toekomstige relatie. De eerste week van onderhandelingen wordt donderdag afgesloten met een persconferentie. Later in maart volgt een tweede sessie in Londen. Afwisselend in beide steden staan in april twee rondes gepland en in mei een.
Beide partijen stelden vorige week hun inzet vast. De opdrachten die EU-onderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost kregen, tonen aan dat het niet eenvoudig zal zijn om overeenstemming te bereiken. Ze ontmoeten elkaar maandag om 14.00 uur in het gebouw van de Europese Commissie
Overeenstemming
Hun taak is niet alleen over de handelsrelatie een akkoord te bereiken. De in totaal elf onderhandelingsgroepen moeten ook overeenstemming opleveren over zaken als visserij, justitiesamenwerking, energie, mobiliteit, diensten en geschillenbeslechting.
De EU wil „solide garanties” dat de Britten niet te veel afwijken van Europese standaarden op het vlak van gezondheid, milieu, arbeid, staatssteun en mededinging, zodat geen oneerlijke concurrentie ontstaat. Brussel wil ook dat afspraken over visserij in een handelsakkoord worden opgenomen. Londen stelt volledige controle over de eigen wetten en regels te willen houden en wil een apart verdrag over visserij. Ook over tal van andere punten verschilt de inzet.
Overgangsperiode
De Britten verlieten de EU op 1 februari, maar zijn gedurende een overgangsperiode nog tot 1 januari gebonden aan EU-regelgeving. In juni wordt bekeken hoe de onderhandelingen vorderen. Als een overeenkomst dan niet in zicht is, dreigt de regering van premier Boris Johnson zich uitsluitend te richten op een no-dealscenario. Ook de EU-landen bereiden zich daarop voor.
MSN 27.02.2020 De onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie beginnen met een schot voor de boeg door premier Boris Johnson. Hij zegt dat er binnen vier maanden duidelijkheid moet komen over een toekomstige deal, anders verlaat hij de onderhandelingstafel.
De Britten gaan er hard in. Johnson benadrukt – zoals hij eerder ook al deed – dat de overgangsperiode die loopt tot 31 december 2020 niet zal worden verlengd.
Sterker nog: als Johnson in juni nog geen zicht heeft op de door hem gewenste uitkomst, stopt hij met onderhandelen en zal het VK zich voorbereiden op het aflopen van de overgangsperiode. Dan komt er eind dit jaar dus geen deal met de Europese Unie.
CETA-achtig handelsakkoord
In de onderhandelingsaanpak van het VK, die vandaag werd gepubliceerd, wordt duidelijk dat het doel van de onderhandelingen het sluiten van een ‘uitgebreid vrijhandelsakkoord’ is. Dat akkoord moet lijken op de afspraken die we met Canada hebben gemaakt in CETA.
De Britse onderhandelaars denken dat er in een aantal onderhandelingsrondes genoeg voortgang kan worden geboekt om in juni de basis klaar te hebben. In september kan het dan afgerond worden, is het optimistische uitgangspunt.
Over CETA is echter onderhandeld van 2009 tot en met 2017, dus de kans lijkt klein dat er binnen vier maanden een vergelijkbaar handelsakkoord met de Britten is.
‘Australië-model’
Als er in juni geen basis staat, zal het VK zich slechts focussen op het aflopen van de overgangsperiode eind december 2020. Er zijn dan geen afspraken met de Europese Unie. De Britten schrijven wel dat ze dan het liefst gaan voor een ‘handelsrelatie zoals de EU met Australië heeft’.
De Europese Unie heeft alleen geen handelsakkoord met Australië. Er wordt gehandeld met heffingen op basis van regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De EU is midden 2018 begonnen met onderhandelen over een vrijhandelsakkoord met Australië.
Onafhankelijke scheidsrechter
Volgens de Europese Unie, die twee dagen geleden de eigen aanpak publiceerde, is een verdrag zoals dat met Canada is gesloten niet haalbaar. Het Verenigd Koninkrijk ligt erg dichtbij het Europese vasteland en de EU wil de eigen markt beschermen tegen concurrentie.
Daarnaast willen de Britten zich niet aan EU-wetgeving moeten houden. Ze willen ook niet dat het Europese Hof van Justitie iets te zeggen krijgt in het VK. Dat is nu juist een eis van de Europese Unie; zij willen een aangewezen scheidsrechters voor eventuele conflicten tussen de EU en het VK.
Michel Barnier, die namens de EU de onderhandelingen voert, laat op Twitter weten kennis te hebben genomen van het onderhandelingsmandaat van de Britten. Daarnaast benadrukt hij aan alle eerdere toezeggingen te willen voldoen.
Komende maandag 02.03.2020 beginnen de onderhandelingen officieel met de eerste gesprekken.
AD 25.02.2020 De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over de toekomstige relatie kunnen beginnen. Ministers van de 27 EU-landen hebben vandaag in Brussel de opdracht vastgesteld voor EU-onderhandelaar Michel Barnier.
Uitgangspunt is een zo nauw mogelijke samenwerking. Hoe meer de Britten bereid zijn zich te houden aan Europese regels, hoe gunstiger hun toegang tot de Europese markt, is het centrale punt in het mandaat van de Fransman.
Om oneerlijke concurrentie te voorkomen vragen de lidstaten de Britten dicht bij de EU-standaarden op gebieden als veiligheid, gezondheid en milieu te blijven. Van Londen wordt ook verwacht dat het zich op het vlak van staatssteun en mededinging zoveel mogelijk aan de Europese regels verbindt, ook als die in de toekomst strikter worden.
Een ‘gelijk speelveld’ is nodig vanwege de geografische nabijheid en onderlinge economische afhankelijkheid, aldus de ministers. Op visserijgebied wil de EU dat de bestaande toegang tot elkaars wateren behouden blijft, met stabiele quota. Het is de bedoeling dat er ook over terreinen als veiligheid en defensie afspraken worden gemaakt.
Vrijhandelsverdrag
De EU is bereid een vrijhandelsverdrag te sluiten zonder quota en heffingen mits bedrijven eerlijk kunnen concurreren. Het is aan de Britse premier Boris Johnson of hij dit ‘bijzondere aanbod’ aanneemt , zei Barnier eerder. Johnson, die donderdag het mandaat van zijn hoofdonderhandelaar David Frost vaststelt, heeft gezegd zelf te willen bepalen welke regels er gelden.
Mochten de Britten in de ogen van de EU bijvoorbeeld ongeoorloofde steun geven aan hun staalindustrie, dan wil de EU afspraken kunnen opschorten of tijdelijk heffingen kunnen opleggen. Geschillen zouden kunnen worden voorgelegd aan een arbitragepanel, bestaande uit onafhankelijken en vertegenwoordigers van beide partijen.
Overgangsperiode
De onderhandelingen gaan wellicht volgende week van start in Brussel. De overgangsperiode waarin de Britten gebonden zijn aan de Europese regelgeving loopt eind dit jaar af. De gesprekken moeten in de loop van het najaar worden afgerond zodat er genoeg tijd is voor goedkeuring van de afspraken.
Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) zei dat de tijdsdruk op de ‘heel ingewikkelde’ onderhandelingen ‘immens’ is.
MSN 25.02.2020 De brexit is een feit. De onderhandelaars aan Britse en Europese zijde hebben ieder een duidelijke opdracht meegekregen. Wat zijn de struikelblokken in het opstellen van het vrijhandelsakkoord? We vragen het hoogleraar internationale economie Steven Brakman.
Michel Barnier mag de onderhandelingen leiden voor de Europese Unie. De Fransman heeft vandaag een hele trits voorschriften en aanwijzingen gekregen van de Europese Raad waar hij in de gesprekken rekening mee moet houden.
Begin maart zitten beide partijen voor het eerst sinds de brexit weer met elkaar om tafel. Als het aan Johnson ligt, worden die gesprekken over pak ‘m beet tien maanden afgerond. Vóór het einde van 2020.
“Daarmee speelt Johnson hoog spel”, zegt hoogleraar internationale economie en handel aan de Rijksuniversiteit Groningen, Steven Brakman. “Het gaat hem niet lukken. Alle onderhandelingen over dit soort verdragen, ook gaan ze soepel, duren jaren. Kijk maar naar bijvoorbeeld CETA.”
Over een aantal onderwerpen zullen de EU en het VK het wel snel eens zijn, is de verwachting. Beide partijen willen een vrijhandelsverdrag, zonder importheffingen en zonder quota’s. Brakman denkt dat ook gezamenlijk beleid rondom de douane snel rond komt.
Apart en onafhankelijk beleid
Maar veel andere onderwerpen zijn hete hangijzers. Staatssteun bijvoorbeeld, milieuregels en hoe er toezicht moet worden gehouden op het verdrag.
Het Verenigd Koninkrijk is niet voor niets uit de EU gestapt, zegt Brakman. “Zij willen geen verdrag dat als twee druppels water lijkt op hun situatie binnen de EU. Andersom wil de EU juist vasthouden aan de afspraken die toen zijn gemaakt: we kennen elkaars eisen, we hebben goede regels afgesproken, laten we dat aanhouden.”
Een van de beleidsgebieden die gedonder op gaan leveren, is het voorkomen van oneerlijke concurrentie. “Hoe definieer je dat? Zaken als kinderarbeid en staatssteun mogen niet gebeuren, vindt de EU en die zet daar zwaar op in. Ook voorwaarden aan arbeidsomstandigheden en milieubeleid moeten vergelijkbaar zijn”, zegt Brakman.
Boris Johnson voelt daar niks voor. Hij wil voor het VK apart en onafhankelijk beleid van de EU maken, onder andere op het gebied van concurrentie, overheidssubsidiëring en sociale zaken. Dat hoeft van hem niet in een internationaal verdrag vastgelegd te worden.
Wie wordt de scheidsrechter?
En stel dat de beide partijen het eens worden over wat bijvoorbeeld staatssteun is, dan is dat volgens Brakman nog niet genoeg. “Hoe ga je dat dan controleren? En als de EU en het VK het oneens zijn, hoe ziet een geschillencommissie er dan uit? Welke rechter heeft zeggenschap over het geschil?”
In een handelsverdrag heb je immers te maken met grensoverschrijdende zaken. “Hier heb je grensoverschrijdend toezicht voor nodig, vindt de EU. Johnson en het Verenigd Koninkrijk willen daar juist niet aan”, aldus Brakman.
De onderhandelingsrichtlijnen botsen zeker op dit punt. Barnier moet aan de man brengen dat het Europees Hof van Justitie de aangewezen scheidsrechter is bij conflicten onder het vrijhandelsverdrag.
Johnson stelt dat het verdrag de autonomie en soevereiniteit van beide partijen moet waarborgen. Juist daarom zou het Europees Hof niet boven de wetgeving in het VK zelf mogen gaan.
Emotioneel conflictpunt
Een ander conflictpunt zijn de Britse visgronden. De EU wil koste wat kost voorkomen dat de Europese vissers niet meer in deze gebieden kunnen vissen.
Premier Johnson heeft al gezegd dat hij best wil onderhandelen over Europese toegang tot die wateren – maar wel vooropgesteld dat ze allereerst en vooral bedoeld zijn voor de Britse vissersvloot.
Al is het economisch belang van de visserij aan beide kanten verwaarloosbaar – in het VK maken die activiteiten minder dan 1 procent uit van de economie. Toch is het altijd een emotioneel beladen onderwerp: kustgemeenschappen aan beide kanten van het Kanaal afhankelijk van de vis.
Kortom, zegt hoogleraar Brakman, het wordt een heel lang proces. “Het zou me echt verbazen als ze daar binnen tien maanden uitkomen. Zeker omdat Johnson altijd expliciet heeft gezegd dat hij iets heel anders wil bereiken voor het VK dan het land in de EU had.”
Telegraaf 23.02.2020 De Britse regering zoekt naar mogelijkheden om onder afspraken met de EU over Noord-Ierland uit te komen. Dat bericht de krant Sunday Times, die zich baseert op anonieme bronnen.
Het Verenigd Koninkrijk en de EU sloten vorig jaar een nieuwe overeenkomst over de Brexit. Londen en Brussel spraken onder meer af dat Noord-Ierland juridisch in een douane-unie met Groot-Brittannië blijft, maar in de praktijk de EU-regels voor de handel volgt.
De zogeheten Taskforce Europe van premier Boris Johnson zou inmiddels in het geheim werken aan voorstellen om het zogeheten protocol over Noord-Ierland te omzeilen. De experts zouden een manier zoeken om afspraken over controles op het goederenverkeer tussen Groot-Brittannië en het overzeese Noord-Ierland niet te hoeven uitvoeren.
’Uitermate serieus’
Een anonieme topfunctionaris zegt in de krant dat er „uitermate serieus wordt gewerkt” aan de plannen. Die vereisen mogelijk dat de nieuwe juridische topadviseur van de regering, Suella Braverman, met een juridisch advies komt om die te rechtvaardigen.
Braverman trad eerder deze maand aan als procureur-generaal. Haar voorganger Geoffrey Cox moest volgens ingewijden het veld ruimen omdat hij niet wilde meewerken aan maatregelen die door de EU gezien zouden worden als een schending van de gemaakte afspraken.
Het Verenigd Koninkrijk verliet de EU eind januari, maar blijft tijdens een overgangsperiode van 11 maanden nog wel gebonden aan EU-wetgeving. De Franse president Emmanuel Macron waarschuwde zaterdag dat hij „niet zeker weet” of voor het eind van het jaar al een handelsakkoord kan worden gesloten met de Britten.
MSN 23.02.2020 De Britse regering zoekt naar mogelijkheden om onder afspraken met de EU over Noord-Ierland uit te komen. Dat bericht de krant Sunday Times, die zich baseert op anonieme bronnen.
Het Verenigd Koninkrijk en de EU sloten vorig jaar een nieuwe overeenkomst over de Brexit. Londen en Brussel spraken onder meer af dat Noord-Ierland juridisch in een douane-unie met Groot-Brittannië blijft, maar in de praktijk de EU-regels voor de handel volgt.
De zogeheten Taskforce Europe van premier Boris Johnson zou inmiddels in het geheim werken aan voorstellen om het zogeheten protocol over Noord-Ierland te omzeilen. De experts zouden een manier zoeken om afspraken over controles op het goederenverkeer tussen Groot-Brittannië en het overzeese Noord-Ierland niet te hoeven uitvoeren.
’Uitermate serieus’
Een anonieme topfunctionaris zegt in de krant dat er „uitermate serieus wordt gewerkt” aan de plannen. Die vereisen mogelijk dat de nieuwe juridische topadviseur van de regering, Suella Braverman, met een juridisch advies komt om die te rechtvaardigen.
Braverman trad eerder deze maand aan als procureur-generaal. Haar voorganger Geoffrey Cox moest volgens ingewijden het veld ruimen omdat hij niet wilde meewerken aan maatregelen die door de EU gezien zouden worden als een schending van de gemaakte afspraken.
Het Verenigd Koninkrijk verliet de EU eind januari, maar blijft tijdens een overgangsperiode van 11 maanden nog wel gebonden aan EU-wetgeving. De Franse president Emmanuel Macron waarschuwde zaterdag dat hij „niet zeker weet” of voor het eind van het jaar al een handelsakkoord kan worden gesloten met de Britten.
NOS 18.02.2020 De Europese Unie zal alleen een handelsakkoord met de Britten tekenen als er ook een deal is over visserij. Dat zegt brexit-onderhandelaar Michel Barnier tegen de NOS. “Tot het einde is het visserijakkoord een deel van het grotere handelsakkoord. Die twee zijn niet uit elkaar te trekken.”
Nederlandse en andere Europese vissers vrezen dat ze volgend jaar de toegang tot Britse wateren verliezen, als de brexit-overgangsperiode voorbij is. Nederlandse vissers halen bijna de helft van hun vangst uit Britse wateren. Dat is mogelijk dankzij het EU-lidmaatschap van beide landen.
Visserij was een belangrijk thema in de brexitcampagne. Britse vissers zagen met lede ogen aan hoe buitenlandse vissers veel meer in Britse wateren vangen dan zijzelf. Ze stemden in overgrote meerderheid voor de brexit.
“Als de Britten het keihard gaan spelen en het zou ze lukken, dan hebben we echt een mega-probleem,” zegt Gerard van Balsfoort van de Europese visserij-organisaties. Hij was vanochtend met Nederlandse vissers op bezoek bij Barnier.
Barnier twitterde een foto met de visserij-delegatie:
De toezegging van Barnier om visserij te koppelen aan een handelsakkoord is een belangrijke voor vissers, zegt Van Balsfoort. “Dat zet druk op de Britten. Zij zijn natuurlijk afhankelijk van de grote EU-markt en wij zijn afhankelijk van de toegang tot Britse wateren. Als visserij een losstaande onderhandeling wordt, heb je uiteindelijk te weinig slagkracht.”
Van Balsfoort verwacht trouwens niet dat Nederlandse vissers de volledige toegang tot de Britse wateren zullen verliezen. “Dat kun je je gewoon niet voorstellen. Het zullen harde onderhandelingen zijn, maar de uitkomst zal zijn dat wij door kunnen blijven vissen. De vraag is vooral hoeveel en met hoeveel schepen?”
Het doel is om nog voor de zomer een visserij-akkoord te hebben, maar dat lijkt wel erg kort dag. Een akkoord aan het eind van het jaar is waarschijnlijker.
Telegraaf 14.02.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft vrijdag zijn nieuwe kabinet verwelkomd. Hij beloofde als dank voor het vertrouwen van de kiezers onder meer de infrastructuur te verbeteren, de criminaliteit te verminderen en meer ziekenhuizen te bouwen.
„Het is geweldig om jullie allemaal hier te zien”, zei Johnson tegen zijn ministers. „Gefeliciteerd met het bereiken of behouden van jullie belangrijke functies binnen de overheid. We moeten het vertrouwen van de mensen die op ons hebben gestemd dubbel en dwars terugbetalen.”
Donderdag vond binnen het kabinet van Johnson een grote schoonmaak plaats. De premier had die eerder al aangekondigd, omdat hij een zo sterk mogelijk team wil met het oog op de naderende brexit-onderhandelingen. Sommige ministers bleven op hun posten, anderen werden door Johnson ontslagen.
Plaats maken
Zo moesten onder anderen de ministers Julian Smith (Noord-Ierland) en Andrea Leadsom (Economische Zaken) het veld ruimen, net als Esther McVey (onderminister voor Volkshuisvesting) en Theresa Villiers (minister voor Milieu).
Verrassend was dat Sajid Javid (voorheen minister van Financiën) zelf zijn ontslag indiende, terwijl werd verwacht dat hij mocht blijven zitten. Volgens Britse media weigerde hij naaste medewerkers de laan uit te sturen in opdracht van Johnson. Javid is vervangen door Rishi Sunak, die de voormalige brexitminister Steve Barclay onder zich krijgt op het ministerie.
NU 13.02.2020 De Britse minister van Financiën, Sajid Javid, heeft donderdag aangekondigd per direct op te stappen. Zijn vertrek gaf een schokkende wending aan een herschikking van het Britse kabinet door premier Boris Johnson, waarbij op voorhand niet veel verrassingen werden verwacht.
De aankondiging van Javid kwam onverwacht. Herschikkingen binnen het Britse kabinet zorgen vaak voor een gespannen sfeer onder bewindspersonen, maar een woordvoerder van premier Johnson kondigde woensdag aan dat de naderende wijzigingen “niet spannend” zouden zijn.
Volgens Britse media kreeg Javid donderdag te horen dat hij zijn eigen team van adviseurs diende te ontslaan en voortaan gebruik moest maken van een team dat zou worden gedeeld met Downing Street 10. “De minister zei dat een bewindspersoon met zelfrespect die voorwaarden nooit zou accepteren”, aldus een bron uit Javids naaste omgeving.
Andere prominente leden van het kabinet, zoals ministers Priti Patel (Binnenlandse Zaken), Dominic Raab (Buitenlandse Zaken) en Michael Gove (geen portefeuille, belast met de Brexit) blijven op hun plek. Verschillende mindere goden, zoals ministers Andrea Leadsom (Zaken en Energie) en staatssecretaris Julian Smith (Noord-Ierse Zaken) moesten ook het veld ruimen.
Javid lag regelmatig overhoop met politiek adviseur van premier
Downing Street 10 lijkt de directe invloed op verschillende ministeries te willen uitbreiden. Dat past in de plannen van Johnsons politieke adviseur (en de facto chef-staf) Dominic Cummings, die weinig opheeft met de Britse ambtelijke top.
In de afgelopen weken schreven verschillende media over de gespannen relatie tussen Cummings en Javid. Eerstgenoemde ontsloeg vorig jaar augustus de woordvoerder van Javid, die zou hebben gelekt, zonder de minister op voorhand op de hoogte te stellen. Ook zouden Cummings en Javid met elkaar overhoop hebben gelegen over de begroting, die volgende maand moet worden gepresenteerd.
De minister wordt opgevolgd door zijn voormalige rechterhand op het ministerie, Rishi Sunak. Die wilde kort nadat het nieuws bekend werd nog niet publiekelijk reageren op zijn promotie, maar insiders melden dat hij wel populair is bij Downing Street 10.
‘Stroman van Cummings’ volgt Javid op
Labours schaduwminister voor Financiën, John McDonnell, zei dat Cummings “duidelijk het gevecht heeft gewonnen om de absolute controle over Financiën over te nemen en zijn stroman te installeren als minister. Dit moet een historisch record zijn: een regering in crisis na slechts twee maanden aan de macht te zijn.”
Javid zit sinds 2010 in het Lagerhuis voor het district Bromsgrove. Hij werd in april 2018 minister van Binnenlandse Zaken en was de eerste man van Aziatische afkomst in een Brits kabinet. Javid werd in juli 2019 door Johnson aangesteld als minister van Financiën, de belangrijkste post na de premier.
NOS 13.02.2020 De Britse minister van Financiën, Sajid Javid, is per direct opgestapt. Javid kreeg van premier Johnson te horen dat hij al zijn adviseurs moest ontslaan om zijn baan te kunnen behouden. Dat accepteerde de minister niet en nam vervolgens zelf ontslag.
Het gebeurde allemaal op de dag van de cabinet reshuffle: het moment dat Boris Johnson meerdere ministers vervangt. Dat is een terugkerend fenomeen in de Britse politiek, waarbij de premier een stoelendans doorvoert om zijn positie te verstevigen en ministers die in zijn ogen niet goed functioneren te ontslaan. Normaal gesproken gebeurt dat direct na de verkiezingen, maar Johnson wilde er in dit geval even mee wachten vanwege het Britse vertrek uit de EU op 31 januari.
Deze reshuffle leek op voorhand relatief overzichtelijk en daarmee weinig spannend te worden. Johnson wilde vooral enkele minder prominente ministers vervangen door nieuwe gezichten, zo was de verwachting.
Onverwachte breuk
Maar dat zijn belangrijkste minister op zou stappen, had bijna niemand verwacht. De premier en de minister van Financiën fungeren in Groot-Brittannië doorgaans als een tandem. In Downing Street wonen ze ook naast elkaar: de premier op nummer 10, de minister van Financiën op nummer 11. Dat maakt deze onverwachte breuk zo opmerkelijk.
Het was al wel langer duidelijk dat Javid en Johnson regelmatig botsten. Zo wil Johnson flink meer geld pompen in de economie, met name door veel investeringen te doen in het midden en noorden van Engeland. Dat zijn regio’s die bij de verkiezingen in december voor het eerst in de geschiedenis door de Conservatieven gewonnen werden.
Javid wilde juist meer de begroting op orde houden en geen grote extra investeringen toezeggen. Hij vreest dat het laten oplopen van het begrotingstekort schadelijk zal zijn voor de economie.
Onervaren opvolger
Het vertrek van Javid was nog niet officieel bevestigd of zijn opvolger was al bekend: de 39-jarige Rishi Sunak. Hij was staatssecretaris voor Wonen. De relatief onervaren Sunak maakt hiermee een gigantische sprong in de kabinetshiërarchie.
Dat laat tegelijk zien dat Johnson per se een loyale minister naast zich wil hebben. Sunak zal na de carrièresprong die hij aan Johnson te danken heeft, voorlopig weinig tegen de premier in gaan. Hij zal vooral de agenda van Johnson uitvoeren.
Daarnaast werd bekend dat de adviseurs van Sunak zullen bestaan uit een gezamenlijk team van adviseurs die zowel de premier als de minister van Financiën zullen bijstaan. En zo trekt Johnson door deze stap nog meer macht naar zich toe binnen zijn regering om zijn eigen agenda te kunnen uitvoeren.
Telegraaf 11.02.2020 De Britse premier Boris Johnson neemt zijn kabinet deze week op de schop. Hij maakt volgens zijn woordvoerder op donderdag bekend welke ministers het veld moeten ruimen of andere posten krijgen.
De wijziging van het kabinet wordt al weken verwacht. Johnson volgde vorig jaar zijn partijgenoot Theresa May op als premier. Hij boekte later een monsterzege bij de verkiezingen in december en loodste zijn land een maand later de EU uit. Dat heeft zijn positie veel sterker gemaakt.
In Britse media wordt al volop gespeculeerd over welke ministers in de gevarenzone zitten. De rechterhand van Johnson, Dominic Cummings, gooide vrijdag olie op het vuur tijdens een bijeenkomst met topadviseurs van ministers, die hun baan dreigen te verliezen als hun bazen worden ontslagen. Cummings zou volgens de Britse krant The Guardian hebben gezegd dat hij „de helft van jullie volgende week weer zie.”
De belangrijke ministers Priti Patel (Binnenlandse Zaken), Dominic Raab (Buitenlandse Zaken) en Sajid Javid (Financiën) hoeven vermoedelijk niet te vrezen voor hun baan. De positie van Brexit-hardliner Jacob Rees-Mogg, die de regering vertegenwoordigt in het Lagerhuis, lijkt minder zeker.
Rees-Mogg kreeg vorig jaar een storm aan kritiek over zich heen na uitspraken over de verwoestende Grenfell-brand in Londen. Hij suggereerde tijdens een radio-interview dat mensen met „gezond verstand” het brandende gebouw zouden hebben verlaten, in plaats van te wachten op de brandweer.
MSN 11.02.2020 Tien jaar nadat nota bene een Labour-regering de voorzet gaf, heeft Boris Johnson de knoop doorgehakt: er komt een netwerk van hogesnelheidslijnen in Engeland, dat het midden en noorden beter moet verbinden met het zuiden (Londen).
De Britse premier noemde het project in de verkiezingscampagne eind vorig jaar al van ‘groot nationaal belang’, dus zijn besluit komt niet onverwacht. In het Lagerhuis zei hij dinsdag dat het Verenigd Koninkrijk ‘het lef moet hebben’ om beslissingen te nemen die – hoe controversieel en ingewikkeld ook – ‘welvaart zullen brengen naar alle uithoeken van het land’.
Johnson lost met HS2 (High Speed 2) in zijn optiek de verkiezingsbelofte in om te investeren in Midden- en Noord-Engeland, waar hij in december veel stemmen won. Medio 2030 moet er een verbinding liggen tussen Londen en Birmingham, die de reistijd halveert naar 45 minuten. In het decennium daarna moeten Manchester en Leeds ontsloten worden door een trein die 300 kilometer per uur rijdt, als onderdeel van een grotere upgrade van het spoor in Noord-Engeland.
De premier weet dat er grote bezwaren bestaan tegen het project. De aanvankelijk geraamde kosten zijn nu al ruim verdrievoudigd, van 32 miljard pond naar circa 100 miljard pond (120 miljard euro). Daarmee is HS2 in kosten uitgedrukt het grootste infrastructurele project van Europa.
Kritiek is er ook vanwege de lamentabele staat van het openbaar vervoer in (Noord-)Engeland. Als een meerderheid van de bevolking met slechte busdiensten of een lokale trein reist die duur en onbetrouwbaar zijn, is het dan niet logisch om vooral dáárin te investeren? De geplande oplevering van HS2 is bovendien meermalen opgeschoven en er zijn veel mensen in de Midlands boos over bossen en woningen die moeten wijken voor de aanleg.
Dit alles leidt ook tot rebellie binnen de Conservatieve fractie. Daar hebben volgens Britse media tot zestig leden grote bezwaren tegen het voornemen, waarover het Lagerhuis zich nog moet buigen. De huidige Conservatieve meerderheid is groter dan die vermeende groep opposanten, maar het verzet maakt wel een einde aan de wittebroodsweken van de nieuwe regering en legt een hypotheek op toekomstige tegenvallers.
Johnson wil de bezwaren wegnemen door onder meer de organisatie achter HS2, die nu al geen beste reputatie heeft, op de schop te nemen. Bovendien komt er 5 miljard pond beschikbaar voor betere busdiensten en fietspaden, die volgens Johnson ware ‘mini-Hollands’ zullen worden.
Telegraaf 10.02.2020 Het Verenigd Koninkrijk wil na de Brexit-overgangsperiode dit jaar grenscontroles instellen op goederen die vanuit de Europese Unie worden ingevoerd. Dat zei de Britse minister Michael Gove, die onder meer belast is met de speciale taak de voorzorgsmaatregelen bij een eventuele no-deal Brexit te coördineren.
De Britten zijn nog tot eind dit jaar aan Europese regels gebonden. In de overgangsperiode die sinds de Brexit op 31 januari is aangebroken, is het aan Britse en Europese onderhandelaars om tot een handelsakkoord te komen. De EU is voor de Britten de grootste handelspartner.
Volgens Gove zal het Verenigd Koninkrijk buiten de interne markt en buiten de douane-unie vallen. „Dus zullen we klaar moeten zijn voor douaneprocedures en de wettelijke controles die onvermijdelijk volgen”, zo zei hij in een toespraak op maandag. Plannen om de goederenstroom bij een no-deal Brexit te vereenvoudigen worden volgens Gove niet uitgevoerd. Volgens hem hebben bedrijven genoeg tijd om zich aan te passen aan de veranderingen.
MSN 10.02.2020 Het Verenigd Koninkrijk wil na de brexit-overgangsperiode dit jaar grenscontroles instellen op goederen die vanuit de Europese Unie worden ingevoerd. Dat zei de Britse minister Michael Gove, die onder meer belast is met de speciale taak de voorzorgsmaatregelen bij een eventuele no-dealbrexit te coördineren.
De Britten zijn nog tot eind dit jaar aan Europese regels gebonden. In de overgangsperiode die sinds de brexit op 31 januari 2020 is aangebroken, is het aan Britse en Europese onderhandelaars om tot een handelsakkoord te komen. De EU is voor de Britten de grootste handelspartner.
Volgens Gove zal het Verenigd Koninkrijk buiten de interne markt en buiten de douane-unie vallen. “Dus zullen we klaar moeten zijn voor douaneprocedures en de wettelijke controles die onvermijdelijk volgen”, zo zei hij in een toespraak op maandag. Plannen om de goederenstroom bij een no-dealbrexit te vereenvoudigen worden volgens Gove niet uitgevoerd. Volgens hem hebben bedrijven genoeg tijd om zich aan te passen aan de veranderingen.
NOS 03.02.2020 Er zal geen handelsakkoord zonder quota en heffingen komen tussen het Verenigd Koninkrijk en Europese Unie, als de Britten niet instemmen met EU-voorwaarden over eerlijke concurrentie.
EU-onderhandelaar Barnier zei vandaag bij de presentatie van een conceptmandaat voor de onderhandelingen dat hij bereid is een “ambitieus” handelsakkoord met de Britten te sluiten, maar wel op voorwaarde dat eerlijke concurrentie met de Europese interne markt niet in het geding komt.
Barnier wil onder meer vastleggen dat alle goederen die de EU binnenkomen aan Europese veiligheids- en gezondheidsregels moeten voldoen en aan de sociale- en milieunormen van de EU. Het is volgens Barnier aan premier Johnson of de Britten daarmee akkoord gaan.
Het Europees Parlement en de lidstaten moeten nog instemmen met de uitgangspunten die Barnier heeft gepresenteerd voordat de onderhandelingen kunnen beginnen.
Handelsrelatie met Canada als voorbeeld
Ook premier Johnson hield vandaag een toespraak waarin hij zijn visie op de handelsrelatie met de EU uiteenzette. Daarin zei hij te hopen op een akkoord zoals de EU dat heeft met Canada: “We willen een veelomvattend vrijhandelsverdrag met de EU zoals Canada.” Als dat niet lukt, is een lossere relatie zoals de EU heeft met Australië voor hem een mogelijkheid.
Gisteren meldden regeringsbronnen dat Johnson twee opties zou voorleggen: een handelsrelatie zoals met Canada, of een verband zoals de EU met Australië heeft. In beide gevallen houdt het Verenigd Koninkrijk zelf zeggenschap over milieu- en arbeidsregels, overheidsbemoeienis en productiestandaarden.
In zijn speech toonde Johnson zich een fel voorstander van vrijhandel, die volgens hem meer dan welk economisch systeem heeft bijgedragen aan de bestrijding van armoede. Volgens de premier wordt de “magie van vrijhandel de keel dichtgeknepen” en “wint protectionisme terrein”. Spanningen in de internationale handel laten volgens hem “de banden van de wereldeconomie leeglopen”.
Johnson ziet een rol voor het Verenigd Koninkrijk als een ‘Superman van de vrije handel’, die het recht op internationale handel zonder regulering verdedigt.
Johnson: VK moet ‘Superman van de vrije handel’ worden
De premier ziet geen noodzaak voor de Britten om zich vast te leggen met een akkoord met de EU. “De Britse soevereiniteit zal worden hersteld. We zullen met de EU samenwerken op het gebied van buitenland- en defensiepolitie als onze belangen overeenkomen.” Ook zonder een verdrag zal het Verenigd Koninkrijk de hoogste standaarden hanteren, aldus Johnson.
Zoals gisteren al uitlekte eist Johnson in de overeenstemming “volledige juridische autonomie”. Johnson zei gisteren al niet van plan te zijn een handelsakkoord af te sluiten als Europese rechters daarin het laatste woord houden in het geval van een conflict.
Ook deelde Johnson een sneer uit aan de EU. “Het Verenigd Koninkrijk is geen Europese macht door een verdrag, maar door de geschiedenis.”
Visserij
Ook moet een akkoord worden gesloten over de visvangst in Britse wateren. “We zijn klaar om daarover te praten”, zei Johnson vandaag. Hij stelt jaarlijkse onderhandelingen voor. Uit het akkoord moet volgens hem respect blijken voor het Verenigd Koninkrijk, “een onafhankelijke kuststaat”. Ook zei hij op het gebied van luchtvaart op een overeenkomst te hopen.
Barnier liet weten dat de gesprekken over de visserij tot moeilijkheden kunnen leiden. “Er zal geen deal komen met de Britten als er niet een akkoord is over wederzijdse toegang voor de vissers. We zullen de toegang tot de Britse territoriale wateren op hetzelfde moment bespreken als de toegang van Britse visproducten tot de Europese markt. Ik hoop dat ik duidelijk ben.”
De Britten verlieten afgelopen weekend officieel de EU. De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk moeten op 31 december zijn afgerond. Daarna hebben de Britten geen toegang meer tot de Europese interne markt en de douane-unie. Barnier waarschuwde dat aan het eind van het jaar ook met een no-deal-scenario rekening moet worden gehouden.
Telegraaf 03.02.2020 De EU is bereid een ’ambitieus’ vrijhandelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk te sluiten, zonder quota en heffingen, op voorwaarde van open en eerlijke concurrentie. Alle goederen die in de toekomst de EU binnenkomen moeten voldoen aan de veiligheids- en gezondheidsregels van de EU, en aan de Europese sociale en milieunormen en standaarden. De sleutel voor dit ’bijzondere aanbod’ ligt bij de Britse premier Boris Johnson, aldus EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier.
De Fransman zei dit bij de presentatie van het conceptmandaat voor de onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen Londen en Brussel die op 31 december moeten zijn afgerond. Door de brexit hebben de Britten na de transitieperiode die eindigt op 31 december geen toegang meer tot de Europese interne markt en douane-unie. Er moet ook een akkoord over de visvangst in Britse wateren komen.
Volgens Barnier moet het toekomstige verdrag op drie pijlers rusten, met de economische relatie als de centrale pijler. Daarnaast wil de EU nauw samenwerken op het gebied van veiligheid. De derde pijler is het beheer en het toezicht op de afspraken. De EU houdt vast aan het Europees Hof van Justitie als scheidsrechter. „Het gaat om de belangen van de Europese burgers.”
Hij waarschuwde dat, met of zonder verdrag, de handelsrelatie tussen de 27 EU-landen en Groot-Brittannië niet meer hetzelfde zal zijn. „Er komen douaneformaliteiten, oorsprongsbepalingen, certifcaties. Het zijn straks twee markten. Ondernemers moeten zich daar op voorbereiden.”
De lidstaten en het Europese Parlement moeten eerst instemmen met de voorstellen van Barnier voordat de onderhandelingen kunnen beginnen.
NU 03.02.2020 Alle aanwezige journalisten zijn maandag uit protest weggelopen bij een persconferentie van de Britse regering over de Europese Unie, nadat het journalisten van een aantal media verboden werd de bijeenkomst bij te wonen, meldt The Guardian.
De persconferentie vond plaats na een speech van Johnson over de Europese Unie, waar het Verenigd Koninkrijk vrijdag officieel is uitgestapt.
De regering van de Britse premier Boris Johnson maakte maandag bekend dat het verslaggevers van The Mirror, Huffington Post, PoliticsHome, Independent en verschillende andere media niet toe zou laten bij de persconferentie op 10 Downing Street, de ambtswoning van de premier.
Voor de aanvang van de persconferentie moesten de journalisten die niet welkom waren van de beveiliging aan één kant van een tapijt staan. De rest moest aan de andere zijde staan.
Later meldde een hooggeplaatste adviseur van Johnson dat de geweerde verslaggevers het gebouw moesten verlaten. Op dat moment besloot de rest van de journalisten uit protest te vertrekken. Onder de vertrekkende verslaggevers waren onder anderen journalisten van de BBC News, Daily Mail, Telegraph, the Sun en Financial Times en The Guardian.
Downing Street: Bijeenkomst was voor select gezelschap
Een bron binnen 10 Downing Street vertelt de krant dat er eerder een “normale” persconferentie was voor alle journalisten. Dit zou gaan om een kleinere persconferentie voor “specialistische en ervaren journalisten”.
Volgens de bron zouden meerdere journalisten die niet uitgenodigd waren de ruimte binnengestormd zijn en hebben geëist dat ze bij de persconferentie mochten zijn. Zij werden vervolgens verteld dat ze weg moesten.
The Guardian schrijft dat zowel de uitgenodigde als onuitgenodigde journalisten ervaren waren en gelden als specialisten voor het betreffende onderwerp.
Het voorval doet denken aan tactieken die de Amerikaanse president Donald Trump gebruikt om bepaalde journalisten die zich kritisch over hem uitlaten te weren uit persconferenties.
NOS 02.02.2020 Premier Johnson is niet bereid een handelsovereenkomst met de Europese Unie te sluiten als Europese rechters daarin het laatste woord houden over conflicten. In dat geval kiest hij liever voor een lossere relatie, melden Britse media.
Johnson zal morgen een veelomvattende toespraak houden waarin hij zijn visie op de handelsrelatie met de EU uiteenzet. Het is het Britse openingssalvo in de onderhandelingen over de toekomstige samenwerking met Europa na de brexit. Enkele Britse media schrijven al over de inhoud van de speech.
Nu Groot-Brittannië de EU heeft verlaten, is er een overgangsperiode van elf maanden waarin het land nog onder de Europese regels valt. Het land zal de komende maanden onderhandelen over de definitieve overeenkomst.
Canada of Australië
Regeringsbronnen zeggen dat Johnson twee opties zal voorleggen: een handelsrelatie zoals met Canada, of een iets losser verband zoals de EU met Australië heeft. In beide gevallen zal Groot-Brittannië zelf zeggenschap houden over milieu- en arbeidsregels, overheidsbemoeienis en productiestandaards.
“Nu de brexit een feit is, willen we gelijkwaardig worden behandeld”, zegt een woordvoerder tegen The Sun. “We zijn volledig onafhankelijk en willen in de onderhandelingen over een vrijhandelsverdrag niet gehouden worden aan oude verplichtingen.”
Terwijl de gesprekken met de EU lopen, zal Johnson ook overeenkomsten proberen te sluiten met de VS, Australië en Japan.
Telegraaf 01.02.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft plannen voor het instellen van volledige douane- en grenscontroles voor goederen uit de Europese Unie naar Groot-Brittannië.
Dat schrijft de Engelse krant Daily Telegraph. Het gaat om een ’radicale ommezwaai’ met wat vóór de Brexit steeds werd gezegd, namelijk dat de EU en het VK in een no-dealscenario een zachte overgang wilden.
Chantage?
Reden van het nieuwe voornemen is volgens de Daily Telegraph dat Groot-Brittannië de druk wil opvoeren op Europa in de gesprekken over handelsovereenkomsten tussen de EU en de Britten na definitieve afhandeling van Brexit.
Zo moeten de barrières voor munitie zorgen die de onderhandelaars kunnen gebruiken.
„We zijn van plan om alle EU-importen volledig te controleren – uitvoeraangiften, veiligheidsverklaringen, diergezondheidscontroles en alle supermarktgoederen om door de grensinspectieposten te gaan”, aldus een hooggeplaatste overheidsbron in de krant.
Brexit-feest
Het Verenigd Koninkrijk (VK) heeft de Europese Unie vrijdag om 23:00 uur plaatselijke tijd, middernacht in Nederland, verlaten. Duizenden Britten verzamelden zich op het Parliament Square in Londen om dat te vieren. Ze zwaaiden met Britse vlaggen, zongen het volkslied en schreeuwden dat het ’fantastic’ is.
Premier Boris Johnson hield zich tijdens de feestelijkheden op de achtergrond. Hij vierde de Brexit in zijn ambtswoning in Downing Street. Wel sprak hij het land toe in een videoboodschap. Johnson zei dat de Brexit voor veel mensen „een ongelofelijk moment vol hoop” is.
Tonight we have left the EU – an extraordinary turning point in the life of this country. Let us come together now to make the most of all the opportunities Brexit will bring – and let’s unleash the potential of the whole UK. 128K12:00 AM – Feb 1, 202037.2K people are talking about this
Zo is een van de grootste nieuwsgebeurtenissen van deze eeuw een feit, na jaren van geruzie over de precieze voorwaarden. Nog steeds is onduidelijk hoe de afscheiding wordt geregeld. De komende tijd wordt spannend – zowel voor Europa als voor de Britten.
AD 01.02.2020 Sinds middernacht is het Verenigd Koninkrijk geen lid meer van de Europese Unie. Na 47 jaar stapten de Britten uit de Europese samenwerking. Maar, het afronden van de scheiding is pas het begin. Experts zeggen: het moeilijkste moet nog komen.
Hè?! De brexit was nu toch geregeld?
Ja en nee. Officieel zijn de Britten geen lid meer van de EU. Toch verandert er voor de gewone burger nu verder nog niet zo veel. Dat komt omdat we tot 31 december 2020 in de zogenoemde transitieperiode zitten, een overgangsfase waarin het Verenigd Koninkrijk zich nog blijft gedragen als een lidstaat: het betaalt mee aan het EU-budget, blijft lid van de interne markt en de douane-unie en houdt zich aan alle EU-regels. Die transitieperiode is bedacht om het VK en de EU de kans te geven een akkoord over de toekomstige relatie te sluiten. Dat moet in de komende elf maanden gebeuren.
2020 geldt als een overgangsperiode. Alle regels en verdragen blijven geldig. De EU en het Verenigd Koninkrijk zullen die tijd gebruiken om afspraken te maken over de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan: hoe verdelen we het viswater op de Noordzee? Hoe hoog worden de invoerheffingen?
Vanaf 2021: wel buren, geen familie.
Op 1 januari 2021 is als het goed is alles netjes geregeld en verlaat het VK definitief de Europese familie. Voortaan is het land een buurman, zoals bijvoorbeeld Noorwegen en, nog wat verder, IJsland.
Bedrijven: meer gedoe.
Nederlandse ondernemers zullen vanaf 2021 last krijgen van de brexit. Vrij verkeer van goederen tussen de EU en het VK is niet meer mogelijk. Dat betekent aansluiten bij de douane en invoerheffingen.
Nederlanders in het VK: verblijf verzekerd.
Nederlanders die aan de overkant van de Noordzee wonen en werken, kunnen gewoon blijven. Dat is een van de hoekstenen van het gesloten brexitakkoord tussen de EU en het VK. Hoe het permanent verblijf administratief precies geregeld wordt, is nog niet duidelijk.
Vakantiegangers: geen zorgen.
Je kunt ook na 2020 lekker op vakantie naar Londen of Schotland. Voor een verblijf dat korter duurt dan drie maanden, heb je ook straks geen visum nodig.
Hoe zien die onderhandelingen eruit?
47 jaar aan Europese samenwerking betekent dat we op eindeloos veel vlakken afspraken met elkaar hebben. Die moeten nu allemaal tegen het licht worden gehouden. Omdat de Britten op 31 december uit zowel de interne markt als de douane-unie stappen, moeten er nieuwe afspraken komen. De doelstelling is een ambitieus allesomvattend akkoord, waarin zaken als landbouw, visserij, diensten, data en financiële diensten moeten worden afgehamerd.
Ook moet er worden gesproken over samenwerkingen op gebieden als veiligheid, transport en luchtvaart. Het wordt een race tegen de klok, want alleen het sluiten van een handelsakkoord met de EU is normaliter al een lang proces.
Het VK is nog niet duidelijk over wat ze precies wil, en ook Brussel is er nog niet helemaal klaar voor: de principes zijn duidelijk, maar hoofdonderhandelaar Michel Barnier is al druk bezig met de voorbereidingen. Er is nog geen gedetailleerd mandaat dat is ondertekend door alle lidstaten. De verwachting is dat er eind februari een goedgekeurd strijdplan ligt. De echte gesprekken tussen Brussel en Londen beginnen dan waarschijnlijk pas in maart.
Waarom is dat zo ingewikkeld?
Beide partijen willen veel en gemakkelijk zaken met elkaar blijven doen, zonder importtarieven, quota en andere handelsbarrières. Dat gaat prima als je je aan dezelfde regels houdt, zoals binnen de EU gebeurt. Maar de Britten hebben al aangekondigd dat zij in de toekomst willen afwijken van de EU-regels. Dat maakt het meteen een stuk gecompliceerder.
De term die we veel gaan horen is level playing field, een ‘gelijk speelveld’. Dat zal een van de heikelste punten worden bij de handelsgesprekken: want als de Britten mogen afwijken van de regels, kunnen bedrijven op het Europese vasteland daar concurrentienadeel van ondervinden. Dat wil de EU voorkomen.
Ursula von Leyen, de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie waarschuwde al dat de Britse voornemens een prijs hebben: ,,Hoe meer ze willen afwijken van de regels, hoe afstandelijker onze handelsrelatie zal zijn.” Ze benadrukte nog maar eens dat de EU niet van plan is om de Britten een uitzonderingspositie te geven waarin ze wel de lusten krijgen van een EU-lidmaatschap, maar niet de lasten dragen. Met andere woorden: de krenten kunnen niet uit de pap worden gehaald.
En dat is nog niet alles?
Nee, want de Britse regering wedt niet op één paard: Johnson wil komend jaar ook nog een handelsakkoord sluiten met de Verenigde Staten. De beperkte onderhandelingservaring van de Britten in ogenschouw nemende is dat een riskante onderneming: het Verenigd Koninkrijk heeft immers al decennialang niet zelfstandig een handelsverdrag gesloten.
Het relatief kleine team Britse onderhandelaars moet het de komende maanden dus opnemen tegen twee beruchte, omvangrijke en zeer ervaren zwaargewichten op het gebied van handelsverdragen: de VS en de EU.
Als het niet lukt, krijgen we dan weer uitstel?
Dat kan. Hoe gedetailleerd het akkoord, hoe langer de onderhandelingen zullen duren. En dus is het mogelijk dat we eerst een zeer dun verdrag krijgen, met alleen de hoognodige afspraken over handel en veiligheidsbeleid. De rest zou in de jaren erna uitonderhandeld moeten worden.
Maar echt uitstel is dus ook een optie: de transitieperiode kan worden verlengd met een of twee jaar, maar dat moet al voor 1 juli worden besloten. Dat gebeurt niet als het aan Boris Johnson ligt: hij hamert erop dat er geen sprake kan zijn uitstel: op 31 december is het klaar, met of zonder deal. Of hij dat volhoudt valt te bezien.
Mochten beide partijen er niet in slagen het eens te worden, dan stevenen we eind dit jaar opnieuw af op een no deal-brexit. Als er op 31 december geen akkoord ligt dan treden automatisch de regels van de Wereldhandelsorganisatie in werking. Dat betekent dat we te maken krijgen met importtarieven en grenscontroles op goederen en dan is chaos aan de grens en in de havens ineens heel denkbaar.
Die deadline van 1 juli?
Onder druk wordt alles vloeibaar? De deadline is wettelijk vastgelegd, maar als alle 27 lidstaten en het Verenigd Koninkrijk op het laatste moment toch de transitieperiode willen verlengen, dan vinden ze daar waarschijnlijk wel een manier voor.
In het brexitproces zijn weinig dingen met zekerheid te zeggen, maar de afgelopen vier jaar hebben we een ding geleerd: alles duurt altijd langer dan wordt aangekondigd. Fase 2 van de brexit kan nog wel eens jaren gaan duren: brexit is een proces, geen gebeurtenis.
Telegraaf 01.02.2020 Het Verenigd Koninkrijk heeft de Europese Unie verlaten. De Brexit was om 23:00 uur plaatselijke tijd (middernacht in Nederland) een feit. Duizenden Britten verzamelden zich bij het parlement in Londen om dat te vieren.
De feestvierders op Parliament Square zwaaiden vrijdagavond met Britse vlaggen en zongen het volkslied. „Dit is een fantastische dag”, jubelde een 53-jarige Londenaar. „We zijn vrij, sinds 23.00 uur. We hebben het voor elkaar gekregen.”
Premier Boris Johnson hield zich tijdens de feestelijkheden grotendeels op de achtergrond. Hij vierde de Brexit in zijn ambtswoning in Downing Street. Wel sprak hij het land toe in een videoboodschap. Johnson zei dat de Brexit voor veel mensen „een ongelofelijk moment vol hoop” is, waarvan ze dachten dat het nooit zou aanbreken.
Het is de eerste keer in de geschiedenis dat een lidstaat uit de EU stapt. De Unie verliest door het vertrek van de Britten 66 miljoen inwoners en ruim 5 procent van haar totale landmassa. Het Verenigd Koninkrijk blijft tot eind dit jaar wel gebonden aan EU-wetgeving. In de tussentijd wordt onderhandeld over de toekomstige relatie.
De Britten traden in 1973 toe tot de Europese Economische Gemeenschap, de voorloper van de EU. Ze mochten zich daar twee jaar later al in een referendum over uitspreken. Toen besloten kiezers met grote meerderheid om lid te blijven. Bij een tweede referendum in 2016 stemden 17,4 miljoen kiezers alsnog voor een vertrek uit de EU, 16,1 miljoen kiezers wilden blijven.
NOS 01.02.2020 Met een beetje weemoed, maar vooral met de blik op de toekomst staan de Britse kranten vandaag stil bij de brexit. The Guardian heeft vooral veel van het eerste op de voorpagina. “Missen jullie nu al”, zo staat daar gericht aan de Europese Unie.
The Telegraph slaat een heel andere toon aan. De krant heeft twee met Union Jacks uitgedoste vrouwen afgedrukt, met daarnaast een column met de kop: “Eindelijk eruit – en het lucht zo op dat we het hebben gedaan”.
De Daily Mirror noemt het Britse vertrek uit de EU een historisch moment. De boulevardkrant verbindt daar ook een verwachting aan. “In het belang van iedereen die voor leave of remain stemde, bouw nu het Groot-Brittannië dat ons is beloofd”, staat op de voorpagina.
De enige krant waar de brexit niet het grootste onderwerp is, is de Daily Mail. Die tabloid heeft gekozen voor een artikel over het coronavirus en de eerste besmettingen in Groot-Brittannië. De krant heeft wel een bijzondere actie: tegen een kleine bijbetaling kunnen lezers een speciale brexit-theedoek krijgen.
NOS 01.02.2020 Om middernacht heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten. Daarmee is na 47 jaar een einde gekomen aan het EU-lidmaatschap van de Britten, iets waar een meerderheid van de Britse kiezers bij een referendum in 2016 toe had besloten.
Voor het brexit-moment, om 23.00 uur Britse tijd, hadden zich voor het parlementsgebouw in Londen zo’n 5000 mensen verzameld. Onder hen was Nigel Farage, een van de grootste aanjagers van de brexit.
Aftelmoment: van 10 naar 0 tot ‘brexit’
Na het aftelmoment verscheen op een scherm de tekst We’re out!, die met luid gejuich werd ontvangen.
“We vieren vanavond feest omdat we weten dat dit het belangrijkste moment in de moderne geschiedenis van ons land is”, zei Farage tegen de menigte. “De oorlog is voorbij, we hebben gewonnen.”
Farage bij het brexit-feest op Parliament Square in LondenEPA
Op de Brexit Party bij het parlement na was het relatief rustig in Londen en andere Britse steden; er waren geen vuurwerkshows of andere feestelijkheden. Ook premier Boris Johnson liet zich niet zien. Hij beleefde de brexit in zijn ambtswoning in Downing Street.
‘Geen eind, maar een begin’
Johnson noemde de brexit in een opgenomen speech “geen eind, maar een begin”. Hij zei dat de Britten nu “de kracht van zelfstandig denken en handelen” gaan ontdekken en dat er volop kansen liggen.
“We hebben de middelen van zelfbestuur teruggepakt”, zei Johnson
Johnson: ‘Hoe hobbelig de weg ook is, ik weet zeker dat we zullen slagen’
Hij stond ook stil bij het deel van de bevolking dat de brexit niet ziet zitten. “Er zijn natuurlijk ook veel mensen die een gevoel van angst en verlies ervaren”, zei hij. “De taak van de regering, mijn taak, is om dit land te verenigen en vooruit te brengen.”
Geen veranderingen
Tot 31 december verandert er vrijwel niets door de brexit. Dan moet er een handelsverdrag zijn gesloten tussen Londen en Brussel; tot die tijd gelden de huidige regels. Daarom worden er nu ook geen problemen verwacht bij bijvoorbeeld havens en vliegvelden.
Het is de eerste keer dat een lidstaat uit de Europese Unie stapt. Na het vertrek van de Britten zijn er nog 27 landen over.
NU 01.02.2020 Het Verenigd Koninkrijk heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag om klokslag 0.00 uur (Nederlandse tijd) als eerste lidstaat ooit de Europese Unie verlaten. Dat gebeurde ruim 3,5 jaar nadat een krappe meerderheid van de Britten vóór de Brexit stemde in een referendum. “Dit is geen einde, maar een nieuw begin”, was op de vertrekavond de centrale boodschap van premier Boris Johnson aan het Britse volk.
Op Parliament Square in Londen stonden duizenden Britten vlak voor 23.00 uur Britse tijd de secondes af te tellen. Op de gevel van 10 Downing Street, de ambtswoning van premier Johnson, was een grote aftelklok te zien op een achtergrond van de rood-wit-blauwe kleuren van de Britse vlag.
Zo’n vijfduizend mensen hadden zich bij de parlementsgebouwen verzameld om het moment waarop het Verenigd Koninkrijk de EU zou verlaten mee te maken. Om klokslag 23.00 uur barstte een luid gejuich los en samen met vuurwerk gingen hier en daar champagnekurken de lucht in. Ook werden er patriottistische liederen gezongen, zoals Land of Hope and Glory en God Save the Queen.
Britten tellen in Londen af naar Brexit
Wakker worden op een historische dag
De Britten, die sinds 1973 betrokken waren bij het Europese project, worden zaterdagochtend wakker op een historische dag. Hun VK is het eerste land ooit dat de EU heeft verlaten.
Afgezien van de krantenkoppen en nieuwsshows op radio en televisie zullen ze echter niet veel van de Brexit merken. Er verandert namelijk nog vrijwel niets. Hoe kan dat?
Vier jaar Brexit samengevat in opvallende momenten
Overgangsperiode tot eind 2020
Johnson wist uiteindelijk in oktober een deal met de EU te sluiten, waarmee het Britse Lagerhuis kon leven na zijn enorme verkiezingsoverwinning in december.
Vanaf zaterdag start officieel een overgangsperiode, die tot eind 2020 duurt. Deze deadline kan verschoven worden, maar dan moet Johnson hier zelf het initiatief voor nemen. Het komende jaar gelden de regels van de EU dus nog gewoon in het VK, zodat bedrijven en burgers de tijd hebben om zich voor te bereiden op de mogelijk nieuwe regels.
Als de Britten om middernacht de EU officieel zouden hebben verlaten zónder deal, dan hadden ze nu niet in een overgangsfase gezeten. Dit zou grote gevolgen hebben gehad. Maar dat is dus nu niet het geval.
De EU en het VK zullen het komende jaar de handelsonderhandelingen ingaan. En dit gaat over veel meer dan of jij nog zonder visum op citytrip naar Londen kan. Zo wordt er gesproken over import- en exporttarieven, worden er afspraken gemaakt over staatssteun en arbeidsvoorwaarden en zullen ze proberen om tot een oplossing voor de Ierse grenskwestie te komen.
Komend jaar hoef je je dus nog niet druk te maken over je reis naar het VK. Je kan dus ook nog gewoon online bestellingen doen bij een Britse webshop en souvenirs van vakantie mee terugnemen naar Nederland. Ook zullen er nog geen lange rijen vrachtwagens aan de grens komen te staan
Verandert er dan überhaupt wel iets op 1 februari?
Ja, op politiek niveau wel. De Britse Europarlementariërs hebben hun bureaus deze week leeggehaald en zijn vertrokken uit Brussel. Vanaf zaterdag hebben de Britten geen stem meer binnen de EU. Ze zijn er nu echt uit.
Wil jij meer weten over hoe het nu verdergaat na de Brexit? Luister dan onze podcast waarin wij antwoord geven op al jullie vragen.
RTL 31.01.2020 Het is twaalf uur geweest in Brussel, de Britten zijn uit de EU, brexit is een feit. Een historische dag, maar wat verandert er nu eigenlijk meteen? En wat niet?
Laten we beginnen bij wat er niet verandert.
Kan ik nog gewoon naar het VK reizen?
Ja. Dat kan morgen nog net zo eenvoudig als gisteren. Je hebt daarvoor geen visum nodig of iets dergelijks. Sterker nog: als jij na nu nog besluit om te emigreren naar het VK, dan is zelfs dat nog steeds even makkelijk als dat het was toen het VK nog onderdeel was van de EU.
Nederlanders die al in het VK wonen mogen daar ook gewoon blijven. Als ze er al langer dan vijf jaar wonen hebben ze recht op een permanente verblijfsvergunning. Wie voor 31 december 2020 naar het VK vertrekt en werk vindt of zelfstandig aan de slag gaat, krijgt na vijf jaar ook nog een permanente verblijfsvergunning.
Kunnen we nog handel drijven met het VK?
Zeker weten. Bedrijven die spullen exporteren of importeren merken ook helemaal niks voorlopig. Geen extra controles, geen ingewikkelde nieuwe formulieren, geen douaneheffingen.
Ook hoeven er geen werk- of verblijfsvergunningen aangevraagd te worden voor personeel uit EU-landen of, omgekeerd, uit het VK.
Het lijkt wel alsof de brexit helemaal nog niet heeft plaatsgevonden. En dat is ook precies de bedoeling. In de brexitdeal is namelijk vastgelegd dat we in feite tot minimaal 31 december 2020 doen alsof het VK nog in de EU zit en de Britten houden zich tot die tijd ook nog aan alle Europese regels.
De overgangsperiode kan ook nog verlengd worden, met maximaal twee jaar. Maar de Britten hebben gezegd dat niet te willen.
Deze overgangsperiode is bedacht om onderhandelaars de tijd te geven om een akkoord te bereiken over de relatie tussen de EU en het VK na de brexit. Uiteindelijk moet er een akkoord (of akkoorden) komen waarin nieuwe regels voor handel worden vastgelegd.
Maar ook voor zaken als samenwerking tussen veiligheidsdiensten, diplomatieke samenwerking op het wereldtoneel en het delen van data, om maar eens wat te noemen.
Maar de Britten zijn wel uit de EU nu toch?
Ja, althans, vannacht dus. En dat is definitief. Wat dat betreft is er heel veel veranderd. Want sinds de oprichting van de EU en daarvoor de EEG, is er nooit een land vertrokken. De Unie werd alleen maar groter.
De onderhandelingen over de toekomstige relatie moeten uiteindelijk uitwijzen hoe nauw de banden tussen de EU en het VK blijven in de toekomst. Wat nu al zeker is: als de overgangsperiode klaar is, zal er geen vrij verkeer van personen en goederen meer zijn.
Dat betekent dat handelen hoe dan ook duurder en tijdrovender zal worden, al was het maar door extra controles en papierwerk. Ook kan het VK helemaal zelf besluiten wie er wordt toegelaten tot het land en wie er mag blijven wonen.
Dat betekent dat je je niet zomaar meer in het VK mag vestigen en dat goederen niet meer zonder meer mogen worden verhandeld over de grens.
Ook in het VK zal het eigenlijk nog tot eind-2020 lijken alsof ze lid zijn van de EU en verandert er in het dagelijks leven in feite nog niets. “Maar het wordt een historische dag.” En voor de echte voorstanders van de brexit voelt het ook echt als een grote opluchting en een gevoel van vrijheid, vertelt VK-correspondent Anne Saenen.
Opmerkelijk genoeg geldt dat eigenlijk niet eens alleen voor de brexiteers. “Mensen waren het spuugzat en hopen nu gewoon rustig verder te kunnen leven.” Wat dat betreft geeft de brexit eindelijk in ieder geval duidelijkheid en daarmee ook rust.
Maar de brexit markeert ook meteen de aftrap van een binnenlandse strijd. “Schotland en Noord-Ierland roeren zich”, zegt Saenen. De Schotse nationalisten, die onafhankelijk willen zijn van het VK en juist lid willen zijn van de EU, hebben in bijna ieder Schot kiesdistrict gewonnen tijden de parlementverkiezingen.
“Zij zeggen: we hebben recht op een tweede referendum over onafhankelijkheid”, en wijzen op het mandaat dat hun kiezers hebben gegeven. Overigens heeft de regering-Johnson al laten weten daar absoluut geen zin in te hebben. Saenen verwacht ‘een hoop getouwtrek’, maar het is onduidelijk waar het uiteindelijk heen gaat.
“Nederland verliest een trouwe bondgenoot in de EU. In de Britten had Nederland een medestander op het gebied van vrijhandel en interne markt”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. Of, in de woorden van een topdiplomaat in Brussel: “Nederland kon zich altijd achter de Britse rug verschuilen.”
De Britten boden tegenwicht aan de dominantie van Frankrijk en Duitsland, dat is nu voorbij. “En dus moet Nederland op zoek naar nieuwe vrienden”, zegt Lambie. Minister Hoekstra werkt inmiddels nauw samen met een gelijkgestemde landen uit Noord-Europa en de banden met Frankrijk worden ook aangehaald.
Maar de zogenoemde Frans-Duitse as moet ook weer niet overschat worden, legt Lambie uit. “De macht van Merkel is sinds de aankondiging van haar vertrek tanende. Parijs heeft zeker aan invloed gewonnen, maar Macron ligt in eigen land onophoudelijk onder vuur door alle protesten.”
“Ook Frankrijk en Duitsland kunnen niet met z’n tweeën alles domineren. De Europese Unie zonder de Britten is een Unie van gelegenheidscoalities. Een spel dat Nederland zal moeten meespelen.”
Den HaagFM 31.012020 Het is vrijdag de laatste dag dat het Verenigd Koninkrijk onderdeel is van de Europese Unie, om middernacht verlaten de Britten de Unie. “Dat vandaag Brexit is, dat kan me niet schelen”, zegt David Brenner in het Den Haag FM-programma Rob’s Tussendoortje. David is een expat, wonend in Den Haag en hij geeft les aan de Hoge Hotelschool, zijn Britse roots komen van zijn vaders kant. “Ik heb jarenlang een Brits paspoort gebruikt.”
Na het referendum waarbij werd besloten tot een vertrek uit de Europese Unie, 3,5 jaar geleden, heeft David al een ander paspoort aangevraagd: “Zodra het referendum doorging heb ik een ander paspoort gekregen, via mijn moeder.” Hij ziet dat ook gebeuren bij andere expats: “Ze zijn of Brits-Nederlands of Brits-Iers. Ze zijn overgestapt naar een ander Europees paspoort.”
Hoewel de Brexit officieel op 31 januari 2020 in gaat wordt er nog wel onderhandeld over wat de toekomstige relatie tussen het land en de Unie zal zijn. Dat brengt onzekerheden mee, onder meer voor de Britse studenten die David op school ziet: “We hebben Engelse studenten. Die kunnen nu hetzelfde doen als Nederlandse studenten, al kan het wel zijn dat ze straks internationale fees moeten betalen.”
Onzekerheid
De onzekerheid hangt toch ook voor David zelf in de lucht, zo zegt de docent: “Engeland was ergens in mijn hoofd een keuze. Een optie. Een plek waar je altijd naar terug kon. En dat is het verschil nu; in de transitieperiode verandert er niets, maar het is nog niet duidelijk wat er na de onderhandelingen gebeurt.” Hij doelt met de uitspraak onder meer op onduidelijkheid over pensioenopbouw en regelgeving rondom eventueel familiebezoek op het eiland. “Er zijn dingen die in de toekomst kunnen gebeuren waarvan je niet weet hoe het in de toekomst werkt.”
“Het land heeft voor ons de deur dicht gedaan”, zegt David over het Verenigd Koninkrijk. Vrijdagochtend trof hij wel een positieve brief van de Nederlandse regering, zij zegt de expats te gaan informeren over ontwikkelingen: “We gaan jullie helpen, we gaan zien wat we voor jullie kunnen doen”, vertelt David over de brief. Van de Britse regering heeft hij nog niks gehoord: “We zitten in het donker zonder dat we iets weten.”
NU 31.01.2020 Dit weekend zullen de Britse medewerkers van de Europese instituties hun koffers pakken en terugverhuizen naar het eiland aan de overkant van de Noordzee. Een nieuwe periode van onderhandelen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk breekt maandag aan. NU.nl blikt alvast vooruit op de mogelijke obstakels tijdens een jaar onderhandelen.
De Britse premier Boris Johnson heeft de de deadline voor een nieuwe handelsdeal op eind december 2020 gezet. Tijdens de overgangsperiode geldt de huidige status quo, de EU-regels gelden het komende jaar ook nog in het Verenigd Koninkrijk. Hierdoor hebben bedrijven en organisaties de tijd om zich voor te bereiden op de mogelijk nieuwe regels die vanaf 2021 gelden.
Omdat een jaar relatief kort is voor een onderhandelingsperiode, gaat de Europese Commissie maandag 3 februari al een eerste ontwerp van een onderhandelingsmandaat naar al haar 27 lidstaten sturen. Zodra zij hun goedkeuring hebben gegeven kunnen de onderhandelingen met het Verenigde Koninkrijk beginnen. “Hopelijk lukt dat binnen drie weken, waardoor we in de eerste week van maart met de Britten aan tafel kunnen”, licht woordvoerder van de Europese Commissie Daniel Ferrie toe.
Die onderhandelingen zullen worden geleid door Michel Barnier, die ook al hoofd Brexit-onderhandelingen was. Samen met het Verenigd Koninkrijk zullen zij de drie belangrijkste onderwerpen voor een nieuwe verdrag bespreken: economie, veiligheid en een nieuwe beleidsstructuur.
Hoewel het nog onduidelijk is hoe de toekomstige relatie tussen de EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk (VK) eruit gaat zien, valt er wel al te voorspellen wat de grootste obstakels zullen zijn bij de komende onderhandelingen.
Zorgen over korte overgangsperiode
Grote zorg is de relatief korte overgangsperiode om een handelsakkoord in kort te sluiten. Eerdere handelsverdragen tussen de EU en een derde partij duurden jaren om kort te sluiten. De onderhandelingsperiode voor het CETA-verdrag tussen de EU en Canada duurde acht jaar. Onderhandelingen over TTIP, een handelsakkoord tussen de EU en de Verenigde Staten, liepen na vier jaar spaak.
Een mogelijkheid om de overlegperiode met een jaar te verlengen heeft Johnson meteen van de hand gewezen. Waarom koos het Verenigd Koninkrijk dan toch voor zo’n korte overgangsperiode? “Dat is pure bluf, gok ik”, zegt Steven Brakman, hoogleraar internationale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Het zou mij verbazen als het binnen een jaar lukt.”
Ook de Europese Commissie is niet optimistisch over de mogelijkheid van een deal binnen een jaar. “Tien maanden is een ontzettend korte periode om een deal in te sluiten”, aldus EC-woordvoerder Ferrie. “Ons motto is op dit moment vooral: laten we zo ver mogelijk proberen te komen.”
VK en EU nemen afscheid van elkaar met gezang en vlaggetjes
EU wil niet af van standaarden
Behalve een hartelijk afscheid in het Europees Parlement (EP), gaven de Europese leiders de Britten vrijdag ook een waarschuwing mee voor de komende onderhandelingen.
Als het VK niet de Europese standaarden voor milieu, arbeid, belastingen en staatssteun aanhoudt, kunnen ze geen toegang tot de interne markt verwachten, aldus voorzitter van de Europese raad Charles Michel, voorzitter van het EP David Sassoli en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.
“Dat beide partijen een vrijhandelszone willen zonder importtarieven is zonneklaar en daar zijn ze snel over uit”, aldus Brakman. “Waar de EU echter niet op zit te wachten is een oneerlijke concurrentiepositie voor het Verenigd Koninkrijk door middel van staatssteun.”
“Als de Britse overheid nu hun noodlijdende auto-industrie gaat steunen met overheidsgeld, dan zijn de Duitsers daar echt niet blij mee.”
Londen wil niet alle EU-regels en standaarden aanhouden
Aangezien Londen eerder heeft benadrukt niet zomaar alle regels en standaarden van de EU aan te houden, zou dit weleens het grootste struikelblok voor een mogelijk handelsverdrag kunnen worden.
Zolang de Britten zich namelijk niet houden aan de Europese standaarden, zullen ze ook niet het gelijke handelsveld met Europa krijgen wat van levensbelang is voor de Britse economie.
“Ik wil dat de EU en het Verenigd Koninkrijk goede vrienden en handelspartners blijven”, zei voorzitter Von der Leyen donderdag. Maar of er binnen een jaar een volledig handelsverdrag is tussen de twee valt nog te bezien.
Vier jaar Brexit samengevat in opvallende momenten
Om klokslag 00.00 uur (Europese tijd) stappen de Britten uit de EU
Kijk hier de Q&A met Tim de Wit (VK) en Sander van Hoorn (Brussel) over brexit terug.Speech Boris Johnson
Johnson: ‘Hoe hobbelig de weg ook is, ik weet zeker dat we zullen slagen’
Zojuist publiceerde de Britse regering een vooraf opgenomen speech van premier Boris Johnson.
NOS 31.01.2020 “Voor veel mensen is dit een moment van hoop, een moment waarvan ze dachten dat het nooit zou komen. Er zijn natuurlijk ook veel mensen die een gevoel van angst en verlies ervaren. En dan is er nog een derde groep, waarschijnlijk de grootste, van mensen die zich zorgen maakten dat er geen eind zou komen aan het politieke circus. Ik begrijp al deze gevoelens. De taak van de regering, mijn taak, is om dit land te verenigen en vooruit te brengen”, aldus Johnson.
De premier stelde dat de EU zich, “ondanks al haar kwaliteiten”, de afgelopen halve eeuw heeft ontwikkeld op een manier die niet meer past bij zijn land. “En dat oordeel hebben jullie, het volk, geveld in het stemhokje. Niet een, maar twee keer.”
Johnson kijkt uit naar een tijdperk van vriendelijke samenwerking met de Europese Unie. “Dit is geen eind, maar een begin”, aldus de premier. “We gaan spieren ontdekken die we al eeuwen niet gebruikt hebben. De kracht van zelfstandig denken en handelen. We gaan het volledige potentieel van dit land inzetten en de levens van mensen in iedere uithoek van ons land beter maken.”
Telegraaf 31.01.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft zijn landgenoten een „nieuw tijdperk van vriendschappelijke samenwerking” met de Europese Unie in het vooruitzicht gesteld. Hij noemt de Brexit „geen einde, maar een begin” van een nieuw hoofdstuk in de Britse geschiedenis.
De Britse regering publiceerde een uur voor de Brexit een filmpje met de speech van Johnson. Hij stelde dat veel mensen „dachten dat dit moment nooit zou komen”, terwijl anderen ongerustheid of verdriet voelen.
„En is er is een derde groep, waarschijnlijk de grootste, die begon te vrezen dat het politieke getouwtrek nooit zou eindigen.”
Johnson vertelde het land te willen verenigen en de toekomst in te willen leiden. Hij wil de „herwonnen soevereiniteit” van zijn land gebruiken om de veranderingen te realiseren waar mensen voor hebben gestemd. Hij noemde als voorbeelden onder meer het „controleren van de migratie” en het sluiten van handelsakkoorden.
Veel mensen dachten volgens Boris Johnson dat dit moment nooit zou komen, terwijl anderen ongerustheid of verdriet voelen, aldus de premier zelf. Ⓒ AFP
De premier stelde dat de EU zich, „ondanks al haar kwaliteiten”, de afgelopen halve eeuw heeft ontwikkeld op een manier die niet meer past bij zijn land. „En dat oordeel hebben jullie, het volk, geveld in het stemhokje. Niet een, maar twee keer.”
NU 31.01.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft het Britse volk vrijdagavond in een vooraf opgenomen videoboodschap toegesproken vanuit zijn ambtswoning 10 Downing Street in Londen. Om 23.00 uur, exact een uur voor de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, kwam de video online.
“Vanavond verlaten we de Europese Unie. Voor veel mensen is dit een verwonderend moment van hoop, een moment waarvan ze dachten dat het nooit zou gebeuren. En dan zijn er natuurlijk veel mensen, die angst en verlies voelen”, waren de eerste woorden van Johnson.
“En dan is er nog een derde groep – misschien wel de grootste – die vreesde dat aan het hele politieke geruzie nooit een eind zou komen. Ik snap al deze gevoelens en de taak van de regering – mijn taak – is om dit land bij elkaar te brengen en ons vooruit te helpen.”
“De belangrijkste boodschap van vanavond is, is dat dit geen einde is, maar een begin. Dit is het moment waarop de dag aanbreekt en het doek opgaat voor een nieuwe akte in onze nationale theatervoorstelling.”
‘We nemen de instrumenten van zelfbestuur terug in eigen handen’
Ook de rest van Johnsons toespraak was zeer nationalistisch van aard. Hij eindigde met de woorden: “We hebben de instrumenten van zelfbestuur terug in eigen handen genomen. Nu is het moment daar om die instrumenten te gebruiken en alles wat dit land te bieden heeft de vrije loop te laten en om de levens van iedereen tot in alle uithoeken van het Verenigd Koninkrijk beter te maken.”
Op de ambtswoning is een klok geprojecteerd, die aftelt naar 23.00 uur (lokale tijd), het moment waarop de Britten de EU officieel verlaten.
Veel mensen dachten volgens Boris Johnson dat dit moment nooit zou komen, terwijl anderen ongerustheid of verdriet voelen. „En een derde groep begon te vrezen dat het politieke getouwtrek nooit zou eindigen.” Ⓒ AFP
Telegraaf 31.01.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft zijn landgenoten een „nieuw tijdperk van vriendschappelijke samenwerking” met de Europese Unie in het vooruitzicht gesteld. Hij noemt de brexit „geen einde, maar een begin” van een nieuw hoofdstuk in de Britse geschiedenis.
De Britse regering publiceerde een uur voor de brexit een filmpje met de speech van Johnson. Hij stelde dat veel mensen „dachten dat dit moment nooit zou komen”, terwijl anderen ongerustheid of verdriet voelen. „En is er is een derde groep, waarschijnlijk de grootste, die begon te vrezen dat het politieke getouwtrek nooit zou eindigen.”
Johnson vertelde het land te willen verenigen en de toekomst in te willen leiden. Hij wil de „herwonnen soevereiniteit” van zijn land gebruiken om de veranderingen te realiseren waar mensen voor hebben gestemd. Hij noemde als voorbeelden onder meer het „controleren van de migratie” en het sluiten van handelsakkoorden.
De premier stelde dat de EU zich, „ondanks al haar kwaliteiten”, de afgelopen halve eeuw heeft ontwikkeld op een manier die niet meer past bij zijn land. „En dat oordeel hebben jullie, het volk, geveld in het stemhokje. Niet een, maar twee keer.”
AD 31.01.2020 De Britse premier Boris Johnson heeft zijn landgenoten een ‘nieuw tijdperk van vriendschappelijke samenwerking’ met de Europese Unie in het vooruitzicht gesteld. Hij noemt de brexit ‘geen einde, maar een begin‘ van een nieuw hoofdstuk in de Britse geschiedenis.
De Britse regering publiceerde een uur voor de brexit een filmpje met de speech van Johnson. Hij stelde dat veel mensen “dachten dat dit moment nooit zou komen”, terwijl anderen ongerustheid of verdriet voelen. “En is er is een derde groep, waarschijnlijk de grootste, die begon te vrezen dat het politieke getouwtrek nooit zou eindigen.”
Johnson vertelde het land te willen verenigen en de toekomst in te willen leiden. Hij wil de “herwonnen soevereiniteit” van zijn land gebruiken om de veranderingen te realiseren waar mensen voor hebben gestemd. Hij noemde als voorbeelden onder meer het “controleren van de migratie” en het sluiten van handelsakkoorden.
De premier stelde dat de EU zich, “ondanks al haar kwaliteiten”, de afgelopen halve eeuw heeft ontwikkeld op een manier die niet meer past bij zijn land. “En dat oordeel hebben jullie, het volk, geveld in het stemhokje. Niet een, maar twee keer.”
Feest
Buiten het parlement in Londen vieren duizenden Britten het naderende vertrek van hun land uit de EU. Feestelijk uitgedoste mensen zwaaien op Parliament Square met Britse vlaggen. Op de ambtswoning van de premier in Downing Street wordt ondertussen een digitale klok geprojecteerd die aftelt naar de brexit.
Een van de grootste pleitbezorgers van de brexit, politicus Nigel Farage, reageerde opgetogen. “Om 23:00 uur (lokale tijd) kunnen we niet meer terug. We worden een onafhankelijk land en ik zou niet blijer kunnen zijn”, jubelde Farage bij Sky News.
Niet alleen brexitfans komen af op de festiviteiten in bij het parlement. ‘Remainer’ Rose vertelde de BBC dat ze de bijeenkomst ziet als “feest voor de democratie”. ,,Ik accepteer dat ik heb verloren”, zegt de vrouw, wier partner wel voor een vertrek uit de EU stemde.
MSN 31.01.2020 Het Verenigd Koninkrijk stapt vrijdagavond na jaren sinds het referendum in 2016 uit de Europese Unie. Zo uitten de Britten vandaag hun (on)vrede over Brexit Day.
In de Engelse hoofdstad Londen gingen supporters van de Brexit de straat op om de dag te vieren. (Foto: Reuters)
Ook demonstranten tegen de Brexit gingen naar buiten om hun onvrede te uiten. (Foto: Reuters)
Terwijl zijn volk feestvierde of demonstreerde, was Boris Johnson op bezoek bij glasblazers in de Britse stad Sunderland. Hij was hier voor een regulier werkbezoek. Vrijdagavond zal Johnson een speech geven over de Brexit. (Foto: Reuters)
In Brussel werd de Britse vlag verwijderd bij het kantoor van de gezanten van het Verenigd Koninkrijk voor de Europese Unie. (Foto: Reuters)
’s Avonds projecteerden voorstanders van de Europese Unie deze boodschap op een klif aan de kust van de Engelse plaats Ramsgate. (Foto: Reuters)
Voor het kantoor van het Europese Parlement en de Europese Commissie in Londen werd de politie ingezet om voor- en tegenstanders van de Brexit uit elkaar te halen. (Foto: Reuters)
MSN 31.01.2020 Het Verenigd Koninkrijk verlaat vrijdagavond 31.01.2020 na bijna een halve eeuw lidmaatschap de EU. Voor- en tegenstanders van de brexit komen op meerdere plaatsen in het land bijeen om stil te staan bij dat historische moment.
De brexit vindt om 23.00 uur lokale tijd plaats (middernacht in Nederland), ruim 3,5 jaar na het brexitreferendum in 2016. Toen stemden 17,4 miljoen kiezers voor een vertrek uit de EU en 16,1 miljoen voor blijven.
Brexitfans vieren onder meer op Parliament Square in Londen dat de brexit nu eindelijk plaatsvindt. Een uur voordat het zover is, zal premier Boris Johnson het land toespreken. Ook laat de regering een klok projecteren in Downing Street die aftelt naar de brexit. De beroemde Big Ben zal echter niet luiden, omdat de klokkentoren wordt gerenoveerd.
Niet iedereen is blij met de brexit. In Schotland, waar verreweg de meeste kiezers in de EU wilden blijven, komen pro-Europese activisten bijeen buiten het Schotse parlement. De gemeente Londen organiseert een evenement voor Londenaren uit andere EU-landen. Zij kunnen in het stadhuis terecht, onder meer voor “emotionele steun”.
Telegraaf 31.01.2020De Britse premier Boris Johnson is bereid om een handelsakkoord met de EU te accepteren dat al op de plank ligt en eerder al was voorgesteld door Michel Barnier, de onderhandelaar van de Europese Unie. Dat meldt The Times op basis van de fragmenten uit een speech die Johnson aanstaande maandag zal houden.
Het handelsakkoord is vergelijkbaar met dat tussen de EU en Canada. Het zorgt grotendeels voor handel zonder tarieven, maar zorgt wel voor grenscontroles. Het model geldt niet voor de grote Britse dienstensector.
Het Verenigd Koninkrijk verlaat vrijdagavond na bijna een halve eeuw lidmaatschap de EU. Na de Brexit begint een overgangsperiode van 11 maanden, waarin het land zich nog houdt aan EU-regels, zodat er tijd is om te onderhandelen over een handelsakkoord. Als het niet lukt daar voor het einde van de overgangsperiode een akkoord over te sluiten, dreigt alsnog een chaotische breuk.
NOS 31.01.2020 De Europese Unie heeft met een korte ceremonie afscheid genomen van de Britten. Een dag met een traan en een stevige waarschuwing. “Als de Britten afwijken van onze standaarden krijgen ze minder toegang tot de interne markt”, aldus Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad.
De voorzitters van de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement hebben de afgelopen 24 uur intensief met elkaar gesproken over de toekomst van de EU zonder de Britten. Aanvankelijk waren ze niet van plan om vandaag nog wat te zeggen, maar uiteindelijk werd besloten om alsnog een afscheidsmoment te creëren.
Terwijl de Brexit Party van Nigel Farage zwaaiend met een Britse vlag en luisterend naar doedelzakmuziek juichend het parlement verliet, gaven in een ander deel van het gebouw de drie voorzitters een persconferentie:
‘Er begint een nieuw hoofdstuk als de zon morgen opkomt’
De locatie was nauwkeurig gekozen. In het bezoekerscentrum, het Parlementarium, hangt een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van Europa. Op de vloer een enorme landkaart van Europa. “De komende maanden zijn beslissend voor de relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk”, zo begon commissievoorzitter Von der Leyen .
Ook zij waarschuwde dat de EU haar belangen eensgezind zal verdedigen. “Eendracht maakt macht. We zijn niet pessimistisch vandaag, we zijn niet optimistisch, we zijn vooral vastberaden”, sprak ze. “We laten ons niet uit elkaar spelen”, voegde Michel er aan toe.
Kijken naar de toekomst
Volgens David Sassoli, de voorzitter van het Europees Parlement, is het nu vooral tijd om naar de toekomst te kijken. “We moeten het hebben over de green deal, over hoe we de beste digitale economie kunnen worden.” De komende maanden gaat de Europese Unie ook naar zichzelf kijken in een poging meer naar de burgers te luisteren en de besluitvorming democratischer te laten verlopen.
“Ik snap niet dat iedereen ons uit elkaar wil spelen. Niet alleen binnen, maar ook van buiten de Europese Unie. We zijn de grootste economie van de wereld, maar we willen wel regels, want zonder regels krijg je het recht van de sterkste. Maar wellicht is dat de reden voor anderen om de EU zo aan te vallen,” aldus Sassoli.
EU-onderhandelaar Michel Barnier, die ook aanwezig was, presenteert komende maanden zijn plannen. Daarin staat hoe de EU met het Verenigd Koninkrijk gaat onderhandelen, wat de prioriteiten en rode lijnen zijn. De onderhandelingen over een nieuwe handelsdeal tussen de EU en de Britten kunnen dan waarschijnlijk eind februari beginnen. Ze moeten voor het eind van het jaar leiden tot een akkoord.
NOS 31.01.2020 Vanaf zaterdag, als de Britten echt Brussel hebben verlaten, is het vol gas vooruit voor de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Binnen een jaar moet een handelsovereenkomst worden gesloten. Maandag laat de Europese Commissie weten waar ze op gaat inzetten.
Deze inzet moet nog wel worden goedgekeurd door de 27 lidstaten, maar onderhandelaar Michel Barnier is al druk bezig met de voorbereidingen. Hij heeft de ambassadeurs al bijgepraat.
De gesprekken vinden de komende tijd niet alleen in Brussel plaats, maar ook in Londen. Dat is nieuw, maar niet onlogisch. Het Verenigd Koninkrijk is vanaf 31 januari geen lid meer van de EU. Vanaf dat moment zijn de Britten wat ze in het Brussels jargon ‘een derde land’ noemen, en als de EU spreekt met derde landen onderhandelen ze daar ook. Regelmatig zijn Europese ambtenaren in Vietnam, Japan, Mexico en de Verenigde Staten om over de handelsrelaties te praten.
Politieke verklaring
De basis voor de gesprekken is de politieke verklaring die vorig jaar is aangenomen als bijlage bij de scheiding. Lees hier.
Barnier wil haast maken. Hij heeft een strak schema opgesteld met een week onderhandelen, daarna een week om alle hoofdsteden (en parlementen) bij te praten, en vervolgens een week om de nieuwe onderhandelingsronde voor te bereiden. Hij hoopt op die manier iedereen aan boord te houden.
Grote vraag is: wat willen de Britten? Nemen ze de regels en standaarden van de EU over, of willen ze andere afspraken? In dat laatste geval worden het moeizame gesprekken.
De bedoeling is om op 31 december 2020 klaar te zijn, maar of dat gaat lukken is zeer de vraag. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, heeft al laten weten dat dit waarschijnlijk niet gaat lukken. Om te voorkomen dat de Britse premier Boris Johnson aan zijn parlement moet laten weten dat het alsnog langer gaat duren, heeft de EU een handigheidje verzonnen.
Lange baan
De onderdelen waar ze de komende maanden overeenstemming over bereiken kunnen per 1 januari 2021 ingaan. Op die manier worden de politieke debatten ook op de lange baan geschoven. Het is vergelijkbaar met het handelsverdrag dat de EU met Canada (Ceta) heeft afgesloten. Ook dat is nog lang niet door alle parlementen binnen de EU geratificeerd, ook in Nederland niet. Maar daar wordt volop aan gewerkt. Eerder was dat ook het geval met de Oekraïne-overeenkomst, waar Nederland na een referendum problemen mee had.
Een van de eerste zaken die worden aangepakt is de visserij. De bedoeling is om voor de zomer afspraken over de vis te maken. Ook zal er snel begonnen worden met de onderhandelingen over de externe veiligheid; oftewel hoe werken de EU en het Verenigd Koninkrijk samen bij grote aanslagen, militaire operaties en oplopende spanning zoals recentelijk rondom Iran en Irak.
Minder spektakel
De komende tijd zal, zo is de verwachting van diplomaten, minder spectaculair worden dan de jaren die achter ons liggen. Er komen minder spannende debatten in het Britse Lagerhuis voorbij nu Johnson een meerderheid van ruim 80 zetels heeft. Hij hoeft niet bang te zijn dat een klein groepje partijgenoten hem in de wielen rijdt, zoals bij zijn voorganger Theresa May voortdurend het geval was.
Er komen ook meer onderhandelingstafels. Deskundigen zullen in werkgroepen met elkaar praten, waarna uiteindelijk de hoofdonderhandelaars aan Britse en EU-kant er een klap op moeten geven.
Saai zal het ook niet worden, want de Britten, zo is de verwachting, zullen hun huid duur verkopen. Ze zijn beter voorbereid dan drie jaar geleden toen redelijk onverwacht de brexitgesprekken begonnen. Of zoals een Brusselse diplomaat het omschrijft: “Het wordt nog lastig en we zullen nog veel rondjes voor de trap moeten dansen voordat we omhoog kunnen.”
Woensdag namen de Britse Europarlementariërs al afscheid:
Time to say goodbye: Britse Europarlementariërs met lach en traan vertrokken
Tot 31 december 2020 hebben ze de tijd om een handelsverdrag te sluiten, waarmee ze afspraken kunnen maken over onder meer invoerrechten en douanechecks. Als dat niet lukt, gaan de Britten op die datum uit de interne markt, de douane-unie en het Europese hof van justitie.
RTL 31.01.2020 Vrijdagavond, klokslag twaalf uur in Brussel, vertrekken de Britten uit de EU en is brexit een feit. Een historische dag, maar wat verandert er nu eigenlijk meteen? En wat niet?
Extra uitzending over brexit: hoe nu verder?
Laten we beginnen bij wat er niet verandert.
Kan ik nog gewoon naar het VK reizen?
Ja. Dat kan morgen nog net zo eenvoudig als gisteren. Je hebt daarvoor geen visum nodig of iets dergelijks. Sterker nog: als jij na middernacht besluit om te emigreren naar het VK, dan is zelfs dat nog steeds even makkelijk als dat het was toen het VK nog onderdeel was van de EU.
Nederlanders die al in het VK wonen mogen daar ook gewoon blijven. Als ze er al langer dan vijf jaar wonen hebben ze recht op een permanente verblijfsvergunning. Wie voor 31 december 2020 naar het VK vertrekt en werk vindt of zelfstandig aan de slag gaat, krijgt na vijf jaar ook nog een permanente verblijfsvergunning.
Kunnen we nog handel drijven met het VK?
Zeker weten. Bedrijven die spullen exporteren of importeren merken ook helemaal niks voorlopig. Geen extra controles, geen ingewikkelde nieuwe formulieren, geen douaneheffingen.
Ook hoeven er geen werk- of verblijfsvergunningen aangevraagd te worden voor personeel uit EU-landen of, omgekeerd, uit het VK.
Het lijkt wel alsof de brexit helemaal nog niet heeft plaatsgevonden. En dat is ook precies de bedoeling. In de brexitdeal is namelijk vastgelegd dat we in feite tot minimaal 31 december 2020 doen alsof het VK nog in de EU zit en de Britten houden zich tot die tijd ook nog aan alle Europese regels.
De overgangsperiode kan ook nog verlengd worden, met maximaal twee jaar. Maar de Britten hebben gezegd dat niet te willen.
Deze overgangsperiode is bedacht om onderhandelaars de tijd te geven om een akkoord te bereiken over de relatie tussen de EU en het VK na de brexit. Uiteindelijk moet er een akkoord (of akkoorden) komen waarin nieuwe regels voor handel worden vastgelegd.
Maar ook voor zaken als samenwerking tussen veiligheidsdiensten, diplomatieke samenwerking op het wereldtoneel en het delen van data, om maar eens wat te noemen.
Maar de Britten zijn wel uit de EU nu toch?
Ja, althans, vannacht dus. En dat is definitief. Wat dat betreft is er heel veel veranderd. Want sinds de oprichting van de EU en daarvoor de EEG, is er nooit een land vertrokken. De Unie werd alleen maar groter.
De onderhandelingen over de toekomstige relatie moeten uiteindelijk uitwijzen hoe nauw de banden tussen de EU en het VK blijven in de toekomst. Wat nu al zeker is: als de overgangsperiode klaar is, zal er geen vrij verkeer van personen en goederen meer zijn.
Dat betekent dat handelen hoe dan ook duurder en tijdrovender zal worden, al was het maar door extra controles en papierwerk. Ook kan het VK helemaal zelf besluiten wie er wordt toegelaten tot het land en wie er mag blijven wonen.
Dat betekent dat je je niet zomaar meer in het VK mag vestigen en dat goederen niet meer zonder meer mogen worden verhandeld over de grens.
Ook in het VK zal het eigenlijk nog tot eind-2020 lijken alsof ze lid zijn van de EU en verandert er in het dagelijks leven in feite nog niets. “Maar het wordt een historische dag.” En voor de echte voorstanders van de brexit voelt het ook echt als een grote opluchting en een gevoel van vrijheid, vertelt VK-correspondent Anne Saenen.
Opmerkelijk genoeg geldt dat eigenlijk niet eens alleen voor de brexiteers. “Mensen waren het spuugzat en hopen nu gewoon rustig verder te kunnen leven.” Wat dat betreft geeft de brexit eindelijk in ieder geval duidelijkheid en daarmee ook rust.
Maar de brexit markeert ook meteen de aftrap van een binnenlandse strijd. “Schotland en Noord-Ierland roeren zich”, zegt Saenen. De Schotse nationalisten, die onafhankelijk willen zijn van het VK en juist lid willen zijn van de EU, hebben in bijna ieder Schot kiesdistrict gewonnen tijden de parlementverkiezingen.
“Zij zeggen: we hebben recht op een tweede referendum over onafhankelijkheid”, en wijzen op het mandaat dat hun kiezers hebben gegeven. Overigens heeft de regering-Johnson al laten weten daar absoluut geen zin in te hebben. Saenen verwacht ‘een hoop getouwtrek’, maar het is onduidelijk waar het uiteindelijk heen gaat.
Verandert er iets voor Nederland?
“Nederland verliest een trouwe bondgenoot in de EU. In de Britten had Nederland een medestander op het gebied van vrijhandel en interne markt”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. Of, in de woorden van een topdiplomaat in Brussel: “Nederland kon zich altijd achter de Britse rug verschuilen.”
De Britten boden tegenwicht aan de dominantie van Frankrijk en Duitsland, dat is nu voorbij. “En dus moet Nederland op zoek naar nieuwe vrienden”, zegt Lambie. Minister Hoekstra werkt inmiddels nauw samen met een gelijkgestemde landen uit Noord-Europa en de banden met Frankrijk worden ook aangehaald.
Maar de zogenoemde Frans-Duitse as moet ook weer niet overschat worden, legt Lambie uit. “De macht van Merkel is sinds de aankondiging van haar vertrek tanende. Parijs heeft zeker aan invloed gewonnen, maar Macron ligt in eigen land onophoudelijk onder vuur door alle protesten.”
“Ook Frankrijk en Duitsland kunnen niet met z’n tweeën alles domineren. De Europese Unie zonder de Britten is een Unie van gelegenheidscoalities. Een spel dat Nederland zal moeten meespelen.”
NOS 30.01.2020 Zo’n 3,5 jaar is ernaartoe gewerkt: de brexit. Vandaag is het zover. Na jaren van onderhandelen, twee premiers die sneuvelden en talloze Belangrijke Dagen in het proces stappen de Britten om klokslag 00.00 uur uit de Europese Unie. Wat gebeurt er op deze historische dag?
Nou, op wat ceremoniële bijeenkomsten in het Verenigd Koninkrijk en Brussel na eigenlijk niet zoveel. De enige concrete stap die genomen wordt is dat Britse Europarlementariërs en ministers niet meer mogen meepraten in Brussel. Tot 31 december praten de twee partijen namelijk nog over een handelsverdrag, waarmee ze afspraken kunnen maken over onder meer invoerrechten en douanechecks.
Lippen op elkaar in Brussel
Toch wordt er om 00.00 uur op een bepaalde manier na 47 jaar wel afscheid genomen van de Britten. In Brussel doen ze dat vrijwel stilzwijgend, zegt correspondent Bert van Slooten.
Om 11.00 uur houden voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie, Charles Michel van de Europese Raad en David Sassoli van het Europees Parlement een persconferentie. “Dat is een symbolisch moment waarop ze laten weten dat dit hoofdstuk afgesloten is en dat de EU klaar is voor de toekomst.”
Eigenlijk wil Brussel dat brexit in alle rust voorbij gaat, aldus Bert van Slooten, correspondent Europese Unie.
“Verder hebben alle commissarissen de opdracht gekregen om niet publiekelijk op te treden. Ze mogen niets zeggen over de brexit. Frans Timmermans kon bijvoorbeeld bij De Wereld Draait Door gaan zitten, maar heeft alle interviewverzoeken afgewezen.”
Zelfs het weghalen van de Union Jack bij Europese instellingen moet onopgemerkt voorbij gaan. “Eigenlijk wil Brussel dat brexit in alle rust voorbij gaat”, zegt Van Slooten. De Britse vlag verdwijnt ergens in de nacht van 31 januari op 1 februari, maar hoe dat in zijn werk gaat is nog niet bekend. “Hij moet opeens verdwenen zijn, in alle stilte, zodat het moment geen symbool van de brexit wordt. Maar reken maar dat er die nacht de hele tijd een Britse camera op gericht zal staan.”
Eerder deze week nam Britse minister van Financiën Javid de eerste partij herdenkingsmunten in ontvangst, ter ere van brexit.AFP
Lichtshows in Londen
Aan de andere kant van het Kanaal zal de stemming in politieke kringen totaal anders zijn. Er komen lichtshows, wapperende vlaggen, een geprojecteerde klok en een speciale brexitmunt.
Ook Nigel Farage van de Brexit Party, een van de grootste aanjagers van de brexit, houdt een feestje op Parliament Square. Daar komen 15 à 20.000 mensen op af. “Ze proberen er een soort Oud-en-Nieuwfeestje van te maken”, zegt correspondent Tim de Wit.
“Wat verder wel opvallend is, is dat de Britse regering zijn kabinetsberaad op deze dag gepland heeft. Dat gebeurt niet zoals gewoonlijk in Londen, bij de premier thuis op Downing Street, maar in Sunderland”, zegt De Wit. “Dat is de eerste Noord-Engelse stad die in de referendumnacht voor brexit heeft gestemd.”
Wat ook een rol speelt is dat veel kiesdistricten in het midden en noorden van Engeland traditiegetrouw altijd in handen van Labour waren. Tot de verkiezingen in december, toen veel van die districten voor het eerst naar de Conservatieven gingen. “Johnson wil met het bezoek aan Sunderland ook laten zien dat hij zijn nieuwe kiezers niet vergeten is.”
Er zijn nog altijd veel mensen tegen de brexit, aldus Tim de Wit, correspondent Verenigd Koninkrijk.
Toch realiseert ook Johnson zich dat niet iedereen voor brexit heeft gestemd. “Daarom komt er geen grote vuurwerkshow namens de regering. Er komen feestelijkheden, maar de regering wil de overwinning niet al te veel in de neus van tegenstanders wrijven”, zegt De Wit. “Er zijn ook gewoon nog heel veel mensen die tegen de brexit zijn.”
Uit onderzoek blijkt dat maar een klein deel van alle Britten echt stilstaat bij het vertrek uit de EU vanavond. 67 procent van de brexitstemmers zegt niets te zullen doen. Tachtig procent van de Britten laat weten dat ze dit moment aan zich voorbij laten gaan.
Om 23.00 uur vanavond, Nederlandse tijd, houdt Johnson nog een toespraak. “Een uur voor de brexit zal hij naar verwachting duidelijk maken waarom dit in zijn ogen een historisch moment is”, zegt De Wit. “Ook zal hij proberen Groot-Brittannië weer te verenigen, want de afgelopen jaren is er enorme verdeeldheid geweest. Hij zal proberen de scheidslijn tussen voor- en tegenstanders te laten verdwijnen, maar of dat lukt is de vraag.”
NU 29.01.2020 Het Europees Parlement heeft woensdag, met 621 stemmen voor en 49 stemmen tegen, de Brexit-wet aangenomen. Daarmee is zo’n dertienhonderd dagen na het referendum in het Verenigd Koninkrijk nu de laatste horde voor de Brexit genomen.
Vrijdag 31 januari 2020 zullen de Britten officieel uit de Europese Unie treden.
Ook alle 26 Nederlandse Europarlementariërs hebben voor de Brexit-deal gestemd. “We stemmen nu niet voor of tegen een Brexit, maar over de vraag of we een Brexit mét of een Brexit zonder deal willen. En dan kies ik met pijn in het hart voor een Brexit mét een deal, dat is altijd beter dan no deal”, aldus D66- Europarlementariër Sophie in ’t Veld tegen de NOS.
Na de stemming zong het voltallige parlement Auld Lang Syne, een traditioneel Schots lied dat wordt gezongen bij wijze van afscheid.
VK en EU nemen afscheid van elkaar met gezang en vlaggetjes
Na vrijdag beginnen de onderhandelingen
Na vrijdag zullen de Britten en de EU gaan onderhandelen over een nieuw handelsverdrag. In die periode zullen de wetten van de EU daarom nog steeds gewoon gelden in het Verenigd Koninkrijk. Welke regels vanaf 2021 gelden op het gebied van handel en vrij verkeer van personen, diensten en goederen wordt dit jaar tijdens de onderhandelingsperiode bepaald.
RTL 29.01.2020 De brexit is nu echt een feit. Het Europees Parlement stemde vanavond in met het brexit-akkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.
621 parlementariërs stemden voor, 49 stemden tegen. Na de stemming werd het Schotse vriendschaps- en afscheidslied ‘Auld Lang Syne’ gezongen, een lied dat de Britten ook bij de jaarwisseling zingen.
Vlaggenparade
Ook zwaaiden verschillende Engelse parlementsleden onder wie de eurosceptische Nigel Farage uitbundig met Engelse vlaggen. Dat was tegen het zere been van de Ierse parlementsvoorzitter Mairead McGuinness.
“Haal die vlaggen alstublieft weg”, zei ze geïrriteerd toen Farage in zijn toespraak zei dat hij met de vlaggen afscheid wilde nemen. “Als je je niet aan de regels houdt, word je onderbroken. Doe die vlaggen weg, ga zitten en wees stil!”
24 januari 2020 zetten de EU-president Charles Michel en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen hun handtekening al onder de deal waarin het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is vastgelegd.
“Dit is geen adieu maar een au revoir”, klonk het vandaag tijdens het aan de stemming voorafgaande debat in het parlement. “Het is droevig om een land te zien vertrekken dat ons twee keer heeft bevrijd, twee keer zijn bloed heeft gegeven om Europa te bevrijden”, zei brexitcoördinator Guy Verhofstadt. “Brexit is ook onze fout, de les is dat we de EU grondig moeten hervormen.”
Vervolgprocedure
Nu de parlementariërs hebben ingestemd, neemt de Raad van de Europese Unie, de vertegenwoordigers van EU-landen, in een schriftelijke procedure de overeenkomst aan.
De Britten nemen vrijdag dam na 47 lidmaatschap afscheid van de Europese Unie. 3,5 jaar geleden spraken ze zich in een een referendum uit voor dit vertrek.
Het Verenigd Koninkrijk blijft tot eind dit jaar wel gebonden aan EU-wetgeving. In de tussentijd wordt onderhandeld over de toekomstige relatie.
Zomerse deadline
Een volgende deadline staat gepland in juni 2020. Dan wordt er een top georganiseerd waarop de 27 EU-landen en de Britten kijken hoe ver ze zijn, en of een handelsovereenkomst tegen het einde van het jaar haalbaar wordt geacht.
Dit is ook het moment waarop een verlenging van de transitieperiode moet worden aangevraagd. Als dat niet gebeurt en de onderhandelingsperiode wordt ook niet verlengd, dreigt er opnieuw een scenario waarbij van de een op de andere dag importheffingen gaan gelden en er geen afspraken zijn over wat er wel en niet op de markt mag worden gebracht.
NOS 29.01.2020 Alle Nederlandse Europarlementariërs stemmen vandaag voor de brexit. Sommige met pijn in hun hart, anderen uit volle overtuiging. Maar ze drukken rond 18.00 uur, als de stemming in het Europees Parlement wordt gehouden, alle 26 op de ja-knop.
Het Europees Parlement is naast het Britse parlement de enige volksvertegenwoordiging die over de scheidingsdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie stemt. Het debat begint om 14.00 uur, daarna is de stemming.
“Met frisse tegenzin, we betreuren het, het is onontkoombaar, onvermijdelijk en: dit is wat de Britten willen”, zijn woorden die de Nederlandse politici kiezen. Het CDA vreest dat “de saga” zoals ze het noemen nog niet voorbij is. “Als we echt netjes uit elkaar willen is er nog veel werk aan de winkel”, zegt Europarlementariër Esther de Lange.
Krenten uit de pap
De ChristenUnie vreest de veranderende politieke machtsverhouding, omdat met het vertrek van de Britten het zwaartepunt in de EU naar het zuiden verschuift. “Dat betekent een roep om meer geld en minder begrotingsdiscipline”, aldus Peter van Dalen.
Toine Manders van 50Plus is wel blij dat de Britten vertrekken. “Ze hebben de ontwikkeling van de EU alleen maar vertraagd en waren vooral goed in het krenten uit de pap halen.” Ook bij Forum voor Democratie stemmen de leden voor de brexit. “Het moet gewoon een keer gebeuren”, zegt Derk-Jan Eppink. “En er komt echt geen rampspoed, het is niet zo dat de Britse eilanden nu in de zee zinken.”
Lagelonenland
Ook bij de VVD is er berusting. “De scheiding moet nu op een ordentelijke manier verlopen”, zegt Liesje Schreinemacher. Bij de andere liberale partij D66 is er meer pijn. Sophie in ’t Veld heeft lang getwijfeld. “We stemmen nu niet voor of tegen een brexit, maar over de vraag of we een brexit mét of een brexit zonder deal willen. En dan kies ik met pijn in het hart voor een brexit mét een deal, dat is altijd beter dan no-deal.”
Dat gaat ook op voor de PvdA. Agnes Jongerius stemt voor, maar maakt zich grote zorgen. “Ik hoop niet dat het Verenigd Koninkrijk een lagelonenland wordt; een Singapore aan de Theems. Mijn angst is dat de Britten zo snel mogelijk van de sociale regels af willen die de EU ze nu oplegt. Maar toch stem ik ja, want er moet een einde komen aan de vechtscheiding.”
NU 28.01.2020 Onderhandelaars namens de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk beginnen hun onderhandelingen over een handelsakkoord tussen de twee partijen op 3 maart. Dat schrijft de Britse krant The Guardiandinsdag op basis van gelekte documenten. De Britten verlaten de EU vrijdag om 23.00 uur (lokale tijd), ruim dertienhonderd dagen na het Brexit-referendum.
Met de onderhandelingen in maart begint een periode van ruwweg tien maanden waarin de twee partijen tot een handelsakkoord kunnen komen. Zo niet, dan volgt mogelijk alsnog een Brexit zonder akkoord, waarbij de Britten zonder afspraken over de toekomstige handelsrelatie uit de EU crashen.
De Britten zitten namelijk tot het eind van het jaar nog in een overgangsperiode, wat betekent dat de Europese regelgeving in het VK blijft gelden. De Britse premier Boris Johnson heeft meermaals gezegd dat het VK en de EU binnen deze transitieperiode tot een handelsakkoord moeten komen. Het verlengen van de overgangsperiode is volgens hem geen optie. Hierdoor staat er flink wat druk op de onderhandelingen.
Het is echter maar de vraag of het de twee partijen zal lukken om binnen dat krappe tijdsbestek tot een handelsakkoord te komen. Waar de Britten naar buiten toe uiterst optimistisch zijn over het bereiken van een akkoord over de toekomstige relatie tussen de twee blokken, zijn mensen aan de EU-kant echter een stuk pessimistischer. Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de EU, heeft eerder gezegd dat een volledig handelsakkoord in 2020 “onrealistisch” is.
Jazeker, er is een deal over de brexit. En dat is goed nieuws. De vraag is nu echter of de overeenkomst langer standhoudt dan twee dagen. Alles wijst er op dat het Britse parlement zaterdag 19.10.2019 het licht op rood zet. Voor de vierde keer.
In Brussel hangt iedereen de vlag uit. Eindelijk. De uitgaande voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, noemt deze nieuwste brexitdeal ‘eerlijk en afgewogen’ en geeft de onderhandelaars meteen maar een compliment: ,,Waar een wil is, is een deal.” Onze premier Mark Rutte vindt het akkoord ‘bemoedigend’ en ‘goed voor Nederland’.
Parlementsvoorzitter David Sassoli is ook blij: ,,Dit is een goede deal. Nu gaan we de tekst nauwkeurig bestuderen.” Het parlement heeft per slot van rekening het laatste woord.
De Noord-Ierse politieke bondgenoot van de regering van premier Boris Johnson zegt brexitvoorstellen die nu op tafel zouden liggen niet te kunnen steunen. De unionistische DUP-partij stelt in een verklaring niet te kunnen instemmen met wat wordt voorgesteld met betrekking tot douaneregelingen en inspraak. Ook zou er “onvoldoende duidelijkheid zijn over de omzetbelasting”.
Telegraaf 17.10.2019
De status van Noord-Ierland na de brexit geldt als het grote struikelblok in de onderhandelingen over een brexitdeal. Tussen Ierland en Noord-Ierland ligt na de brexit de enige landgrens tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Beide partijen willen die graag openhouden zonder grenscontroles, maar de Britse premier Boris Johnson wil ook uit de douane-unie met de EU. Die twee wensen staan op gespannen voet met elkaar.
Rutte
Volgens Rutte wil Johnson er echt uitkomen. Mogelijk komt er voor de Brexit-datum van 31oktober 2019 toch nog een extra EU-top, zei Rutte.
Het Verenigd Koninkrijk komt dinsdag 22.10.2019 naar verwachting met nieuwe brexitvoorstellen. Dat zeggen twee ingewijden tegen het Ierse RTÉ News. De aanpassingen aan het Britse Brexit-plan moeten helpen de impasse te doorbreken over de status van de grens tussen het Britse Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland.
De Britse regering en de EU zouden het bijna eens zijn over een regeling voor Noord-Ierland na de Brexit. Dat meldt The Guardian.
Volgens bronnen van de Britse krant komt de regeling neer op grenscontroles langs de Ierse Zee. Het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) zou formeel wel binnen het douanegebied van het Verenigd Koninkrijk blijven.
De EU en het Verenigd Koninkrijk hebben tot diep in de nacht van 15.10.2019 onderhandeld over de Brexit. De gesprekken gaan later op woensdag 16.10.2018 verder, zegt een EU-functionaris. Bronnen zeggen dat de Britten de afgelopen dagen diverse forse concessies hebben gedaan om een deal te kunnen sluiten.
Tussen Ierland en Noord-Ierland ligt na de Brexit de enige landgrens tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Beide partijen willen die graag openhouden zonder grenscontroles, maar de Britse premier Boris Johnson wil ook uit de douane-unie met de EU. Die twee wensen staan op gespannen voet met elkaar.
De Brexit moet in principe op 31 oktober 2019 plaatsvinden, maar het is nog niet gelukt een nieuwe deal te sluiten.
Grenscontrole langs de Ierse zee
De grenscontrole langs de Ierse zee was voor de voorganger van Johnson, Theresa May, nog onaanvaardbaar en ook de pro-Britse Noord-Ierse unionisten in het Lagerhuis van de DUP willen geen grenscontroles met de rest van het koninkrijk. De DUP heeft dit dinsdagavond nog eens herhaald. De partij heeft tien zetels in het Lagerhuis van 650 leden.
Maar met dit compromis zou Johnson toch kunnen zeggen dat Noord-Ierland helemaal bij de rest van het koninkrijk blijft horen, aldus The Guardian. Het ontwerpakkoord of -verdrag zou woensdagochtend gepubliceerd kunnen worden. Dan zou het nog net op tijd op de agenda komen van de Europese top donderdag 17.10.2019 en vrijdag 18.10.2019 in Brussel.
Koningin Elizabeth II: brexit op 31 oktober 2019 is prioriteit
In het totaal zijn 26 voorstellen uiteengezet, waarvan er meerdere betrekking hadden op de brexit. Het is echter de vraag of premier Boris Johnson zijn plannen kan uitvoeren. Hij heeft geen meerderheid in het parlement, waar hij sinds zijn aantreden in juli een reeks nederlagen leed. Ook wordt rekening gehouden met vervroegde verkiezingen.
AD 14.10.2019
Nog veel te doen
“Er is nog veel werk te doen.” Dat heeft EU-brexitonderhandelaar Michel Barnier zondag meegedeeld aan de ambassadeurs van de EU-landen na een weekend van “constructief” overleg op technisch niveau met het Verenigd Koninkrijk.
De brexitgesprekken gaan maandag 14.10.2019 verder, meldt de Europese Commissie. Barnier praat de EU-ministers voor Europese Zaken dinsdag in Luxemburg bij over de stand van zaken.
Beide partijen besloten vrijdag de gesprekken te intensiveren. De druk is groot om in aanloop naar de EU-top van eind deze week vooruitgang te boeken. Van beide kanten klonk enig optimisme dat er een akkoord kan worden gesloten. Tegelijkertijd houdt de EU vast aan de noodzaak een harde grens in Ierland te voorkomen en de integriteit van de Europese interne markt intact te houden.
Verzet Noord-Ierse DIP
Het brexitdrama blijft bewegen tussen hoop en vrees. De Britse premier Boris Johnson wil maandag een gesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en EU-president Jean-Claude Juncker in een poging hun steun te krijgen voor zijn brexitdeal. Dat schrijft The Sunday Times.
De premier biedt de drie Europese leiders de optie hem te helpen met een nieuwe deal of in te stemmen met een vriendelijke versie van een no-dealbrexit op 31 oktober, zo schrijft de krant op basis van een bron die bekend is met de gesprekken die zijn gevoerd.
Belangrijker is dat deze weerstand ook valt de bespeuren bij de Noordierse DUP, die cruciale steun verleent aan Johnson om een meerderheid te behalen in het parlement. The Guardian schrijft dat de leider van deze partij, Nigel Dodds, zijn twijfels heeft bij cruciale onderdelen van Johnsons plan, met name dat Noord-Ierland na de brexit deel blijft uitmaken van de douane-unie met de EU. “Noord-Ierland moet deel uit blijven maken van de douane-unie van het Verenigd Koninkrijk, punt,” zei Dodds.
Telegraaf 13.10.2019
Brexitkippen niet storen
De onderhandelingen over een nieuwe Brexit-overeenkomst gaan een cruciale fase in. Vanuit Brussel klinkt een oorverdovende stilte, dus het is blijkbaar serieus.
Zowel EU-onderhandelaars als de Britten doen immers niet wat ze de afgelopen maanden het liefst deden: lekkend de andere kant de schuld geven van de aanhoudende impasse. Broedende Brexitkippen moeten nu eenmaal niet worden gestoord. Maar het ’paadje naar een oplossing’ van de Britse premier Johnson en zijn Ierse ambtsgenoot Varadkar kent nog wel de nodige hobbels.
Meer hoop
De Britse premier Boris Johnson zal het parlement vragen om binnen 24 uur na de Europese top van volgende week elke brexitdeal die hij dan hoopt te sluiten te steunen.
Dat schrijft de Britse krant The Times. Johnson zal zaterdag 12.10.2019 een motie indienen voor een stemming waarin hij het parlement vraagt om een overeenkomst die hij op de top van 17-18 oktober 2019 van de EU heeft gekregen, te steunen.
De hoofdonderhandelaar van de Europese Unie in het Brexit-proces, Michel Barnier, heeft vrijdag 11.10.2019 toestemming van de EU-lidstaten gekregen om de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk (VK) te intensiveren. Veel hoop op een deal is er echter nog niet – en de tijd dringt.
Een vrijdagmiddag gepubliceerde verklaring van de Europese Commissie (EC) stelt dat de EU en het VK “overeenstemming hebben bereikt over het intensiveren van de gesprekken in de komende dagen”.
De intensivering volgde op een ontbijtbijeenkomst tussen Barnier en de Britse Brexit-minister Stephen Barclay. Die werd door beide mannen beschreven als ‘constructief’.
“Brexit is als het beklimmen van een berg”, zei Barnier na afloop tegen journalisten. “We hebben oplettendheid, vastberadenheid en geduld nodig.”
In politiek jargon gaan de onderhandelaars uit beide kampen nu samen een ‘tunnel’ in. “Het is een tunnel met een heel klein lichtje aan het einde ervan”, zei een van de diplomaten, waarmee hij verwees naar de geldende opvatting in Brussel, waar de kans op een tijdige deal wordt beschouwd als miniem.
De twee partijen zullen tijdens de gesprekken proberen een nieuwe uittredingsovereenkomstte bereiken voor aanvang van de Europese top op 17 en 18 oktober 2019, die geldt als deadline voor zo’n deal.
Volgens de huidige planning stapt het VK op 31 oktober 2019 uit de EU.
De Ierse premier Varadkar is na een ontmoeting met de Britse premier Johnson hoopvoller geworden over een brexit-akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de EU. Bij hun vorige ontmoeting een maand geleden had Johnson nog geen voorstellen die onderhandelingen weer op gang konden brengen. Dat lijkt te zijn veranderd.
“We hebben afgesproken dat we geen details prijsgeven, maar ik denk dat we eind oktober 2019 tot een akkoord kunnen komen”, zei Varadkar na afloop. Het VK zou de EU dan op een “ordentelijke manier” kunnen verlaten. Hij voegde eraan toe dat niets zeker is en dat er veel zaken zijn waar hij geen invloed op heeft.
Boris Johnson in de strijd met Angela Merkel
De onderhandelingen over de manier waarop de Britten de Europese Unie verlaten, lijken vrijwel kansloos. Anonieme bronnen rond de Britse premier Johnson stellen dat zijn regering tegemoetkomend is geweest, maar dat er geen oplossing voor het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) voorhanden is.
Hij heeft vanochtend vroeg met de Duitse regeringsleider Angela Merkel gebeld. Zij heeft hem volgens Britse media gezegd dat een brexitdeal nu wel erg onwaarschijnlijk is, tenzij Londen er toch mee instemt dat Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese douane-unie. Maar dat zou volgens Johnson niet aanvaardbaar zijn en het maakt dan volgens hem in wezen elke deal onmogelijk.
Johnson wil dat er na de brexit voorlopig vrij verkeer van goederen blijft bestaan tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland.
Zwartenpieten
De Britse regering heeft de hoop op serieuze Brexit-onderhandelingen opgegeven en is alleen nog maar geïnteresseerd in anderen de schuld geven van een onontkoombaar uitstel.
Dat is de woedende reactie van de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk, nadat een anonieme bron in Downing Street, de ambtswoning van de Britse premier, had verklaard dat de Duitse kanselier Angela Merkel onmogelijke eisen zou hebben gesteld tijdens een telefoongesprek tussen de Duitse kanselier en Johnson, waarvan alleen de Britse versie naar buiten is gebracht.
Het ’zwartepieten’ past in het scenario dat een andere ’bron’ binnen Downing Street, of mogelijk dezelfde, eerder op de dag had geschetst aan The Spectator. Er zou niet langer sprake zijn van serieuze onderhandelingen. Dat zou komen doordat de Ierse premier Leo Varadkar niet langer geïnteresseerd zou zijn in compromissen. Desondanks had Johnson dinsdagavond een telefoongesprek van bijna drie kwartier met Varadkar en ontmoeten de twee regeringsleiders elkaar misschien later deze week
Mag de Queen Boris ontslaan ??
Koningin Elizabeth heeft haar adviseurs geraadpleegd of ze premier Boris Johnson kan ontslaan. Het antwoord was ’ja’, zo melden Britse media. Maar een ontslag is hoogst uitzonderlijk: de laatste keer dat dit gebeurde, is bijna twee eeuwen geleden.
Voor Johnson is het misschien niet eens de slechtste oplossing. Hij wil ten koste van alles voorkomen dat hij de beslissing neemt om nieuw uitstel van de Brexit-onderhandelingen aan te vragen. Hij zit nog altijd in de ontkenningsfase: maandag herhaalde hij weer dat de Britten op 31 oktober 2019 de EU verlaten.
Johnson boekte trouwens twee zeldzame overwinningen. Zo weigerde een groot deel van door hem weggestuurde fractiegenoten de druk op hem op te voeren in het Lagerhuis. En een Schotse rechter gelooft vooralsnog niet dat Johnson zal weigeren om uitstel voor de Brexit-onderhandelingen aan te vragen, mocht er deze week geen oplossing worden gevonden.
Brexit toch op 31.10.2019 ook zonder Deal ?
De hoogste civiele rechtbank van Schotland heeft maandag besloten de Britse premier Boris Johnson niet te zullen dwingen Brexit-uitstel aan te vragen in Brussel als een ‘no deal’-Brexit dreigt op 31 oktober 2019. De zaak was aangespannen door politieke activisten.
De rechter van het Court of Session in Edinburgh zei in zijn oordeel dat er geen twijfel over bestaat dat Johnson accepteert dat hij “moet gehoorzamen” aan de wet, meldt Sky News.
In documenten die door de regering werden ingediend bij de rechtbank staat dat de premier van plan is zich aan de wet te houden. De rechter besloot dat die toezegging voldoende is en seponeerde de zaak.
De Britse premier Boris Johnson heeft in een ingezonden artikel in twee Britse ochtendkranten zondag 06.10.2019 opnieuw benadrukt dat het Verenigd Koninkrijk (VK) toch op 31 oktober 2019uit de EU stapt, ook zonder nieuwe uittredingsovereenkomst. Hoe Johnson dat wil waarmaken, terwijl het Britse parlement een ‘no deal-Brexit’ heeft verboden, blijft onduidelijk.
Britse voorstellen voor Ierse grenskwestie na Brexit;
Noord-Ierland stapt na een korte transitieperiode in 2021 samen met de rest van het VK uit de Europese douane-unie
Het blijft wel in de Europese interne markt en zal zich houden aan EU-wetgeving voor goederen
Er komen zo weinig mogelijk fysieke douanechecks op en nabij de grens, dankzij niet nader omschreven technologische oplossingen
Het Noord-Ierse parlement moet de regeling goedkeuren en mag daarna elke vier jaar besluiten of die in stand blijft
Negatieve reactie EU
De Europese Unie heeft een Brits voorstel om in het weekend verder te praten over de brexit afgewezen. Dat schrijft de Britse krant The Times op basis van bronnen.
De Europese hoofdonderhandelaar Michael Barnier zei eerder al dat er te weinig aanknopingspunten in het nieuwe Britse voorstel staan om over te onderhandelen. Daarom lijkt de EU niet in het weekend verder te willen praten. “Als we in het weekend praten, lijkt het net alsof we echte onderhandelingen voeren. Daar zijn we nog ver van verwijderd”, zegt een EU-diplomaat tegen The Times.
Al eerder had de Brexit-stuurgroep van het Europees Parlement op donderdag 03.10.2019 een vernietigend oordeel uitgesproken over de nieuwe Brexit-voorstellen van de Britse premier Johnson, meldt persbureau AP.
In een verklaring meldt de stuurgroep dat Johnsons voorstellen “nog niet eens in de buurt komen” van wat nodig is om een compromis te sluiten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.
“De voorstellen van het Verenigd Koninkrijk schieten ernstig tekort en zorgen voor een grote terugval in het opstellen van gezamenlijke doelstellingen en verplichtingen”,meldt de stuurgroep verder.
In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van alle grote politieke partijen in het Europees Parlement. De afkeuring van de stuurgroep is van belang aangezien het Europees Parlement een eventuele Brexit-deal moet goedkeuren.
Laatste bod
Vanmiddag spreekt de Britse premier Boris Johnson zijn partijcongres toe en de verwachting is dat hij zijn ‘laatste bod’ aan de EU uit de doeken gaat doen om de brexit-impasse te doorbreken. Het lijkt er sterk op dat de plannen slecht gaan landen in Brussel.
Voor Johnson en een deel van de Conservatieven is de backstop, de verzekeringspolis om de grens tussen Ierland en Noord-Ierland te allen tijde open te houden na de brexit, namelijk onaanvaardbaar. Die schrijft voor dat het hele VK in een douane-unie blijft met de EU en Noord-Ierland veel Europese productregels blijft hanteren, zolang er geen andere oplossing is gevonden om de grens op het Ierse eiland open te houden.
De Britse regering heeft een nieuw brexit-voorstel vrijgegeven, met een oplossing voor de toekomstige status van Noord-Ierland. In een brief aan voorzitter Juncker van de Europese Commissie stelt premier Johnson voor dat Noord-Ierland deel uit blijft maken van de Europese interne markt voor goederen.
Noord-Ierland zou wel samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk de douane-unie verlaten, benadrukt Johnson in zijn brief. In de douane-unie zijn de gemeenschappelijk tarieven van de EU geregeld. Het is de grondslag van de interne markt.
Johnson zegt in zijn plan dat Noord-Ierland aan Europese normen en producteisen moet blijven voldoen, terwijl de rest van het Verenigd Koninkrijk dat niet hoeft. Het lijkt dus dat er met dit plan twee grenzen ontstaan: Noord-Ierland zou samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten, maar in economisch opzicht deel blijven uitmaken van de interne markt van de EU.
In de brief aan Juncker zet Johnson het voorstel in vijf punten uiteen:
Er komt geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Dat zou niet in overeenstemming zijn met de Goede-Vrijdagakkoorden.
Vrij verkeer van personen blijft behouden op het Ierse eiland.
Noord-Ierland blijft de regels van de interne markt van de Europese Unie volgen op het gebied van goederen, inclusief voedsel- en landbouwproducten.
Het Noord-Ierse parlement moet hier goedkeuring aan geven en daarna elke vier jaar opnieuw.
Noord-Ierland zal wel volledig onderdeel zijn van het Verenigd Koninkrijk en dus ook vallen onder Britse toekomstige handelsakkoorden.
Het Noord-Ierse parlement moet dus met het plan akkoord gaan en kan er iedere vier jaar opnieuw over beslissen. Johnson gaat het voorstel ook uitleggen in het Britse Lagerhuis.
Boris en Schandalen
Onheilspellende berichten over zijn levenswandel krijgen in deze oase van gelijkgestemden geen kans om de sfeer te verpesten. De aantijgingen liegen er niet om. In de aanloop naar het congres beschuldigde Charlotte Edwardes hem van ongewenste handtastelijkheden tijdens een vergadering in de jaren 90. Johnson zou zijn hand over de binnenkant van de dij van de journaliste hebben laten glijden.
Een halflege doos met posters vormt in de souvenirwinkel van het Central Convention Complex het laatste restant van een arsenaal aan spullen met de beeltenis van Boris Johnson erop. Mokken, T-shirts, gelijkende poppen en buttons zijn al uitverkocht. In het omgebouwde stationsgebouw uit de negentiende eeuw geldt de premier van Groot- Brittannië onder de leden van de Conservatieve Partij als een popster.
Een schandaal uit zijn periode als burgemeester van Londen zwol gelijktijdig aan. Hij zou de Amerikaanse zakenvrouw Jennifer Arcuri op onrechtmatige wijze aan subsidies hebben geholpen. Met het voormalige model, die zonder duidelijke aanleiding uitnodigingen kreeg voor door hem geleide handelsmissies, zou hij volgens voormalige klasgenoten van haar meer dan alleen bevriend zijn geweest.
Onthullingen
Deze schokkende onthullingen overschaduwen de boodschap ‘Get Brexit Done’, die de partij deze week wil uitdragen. Johnson ontkent alles, in de rug gesteund door bezoekers van het congres. ,,Privézaken horen niet op de voorpagina van de krant”, vertelt Frank Davies (88). ,,Iedereen heeft in zijn leven minder fraaie dingen gedaan. Boris is een mens. Juist die menselijke kant maakt hem zo populair.”
Hier baal ik van !!!!
Nederlaag voor Boris
Opnieuw een nederlaag voor de Britse premier Boris Johnson. Het Britse Hooggerechtshof besloot woensdag unaniem dat Johnsons besluit onwettig is om het parlement te schorsen tot 14 oktober. Elf rechters oordeelden dat de schorsing het parlement hindert in de uitvoering van zijn grondwettelijke functies. Woensdag 25.09.2019 kwam het parlement weer bij elkaar.
De gevolgen van de uitspraak zijn groot voor de Brexit. Diverse opties liggen nog open:
Begin september stemde het parlement voor een wet die een No Deal-Brexit tegenhoudt. Als Johnson geen meerderheid van het parlement voor zijn voorstel voor een No Deal-Brexit krijgt, zal hij opnieuw uitstel moeten aanvragen bij de Europese Unie.
Johnson kan om de No Deal-Brexit-wet heen werken. Zo kan hij uitstel vragen bij de EU en tegelijkertijd aan Brussel laten weten dat de EU zijn aanvraag kan negeren of afwijzen. Ook als Johnson niet om afwijzing vraagt, zou de Europese Unie uitstel kunnen weigeren.
Ook een nieuwe deal is nog niet volledig uitgesloten. Als het Johnson lukt om voor 31 oktober een meerderheid in het parlement achter een deal te krijgen, verlaten de Britten de EU alsnog met een overeenkomst. Eerdere pogingen om een nieuwe deal te sluiten, mislukten. Deze optie lijkt dan ook niet waarschijnlijk.
De oppositie kan ook het vertrouwen in de regering opzeggen. Is er een meerderheid in het parlement die deze motie van wantrouwen steunt, dan mag de regering in 14 dagen proberen het vertrouwen terug te winnen, eventueel met een nieuwe minister-president. Lukt dit niet, dan volgen nieuwe verkiezingen.
De regering kan ook vervroegde verkiezingen uitschrijven. Dat kan als Johnson het vertrouwen in zijn eigen regering opzegt. Ook kan een nieuwe wet worden ingevoerd die de datum van de verkiezingen naar voren haalt. Met zo’n wet zou slechts een meerderheid nodig zijn, in plaats van de tweederde meerderheid die nodig is voor het uitroepen van nieuwe verkiezingen.
In 2018 paste het Europese Hof artikel 50 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie aan. Artikel 50 is een procedure voor landen die de Europese Unie willen verlaten. Het Hof oordeelde dat een EU-land zelf mag beslissen om de procedure stop te zetten en daarvoor geen akkoord van andere EU-landen nodig heeft. Dit stelt de Britten in staat om de hele Brexit-procedure alsnog te beëindigen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Johnson deze maatregel neemt, maar met een nieuwe regering – gevormd na eventuele verkiezingen – is die kans een stuk groter.
Dwang op Boris
De Britse minister van Justitie Robert Buckland denkt dat premier Boris Johnson wel degelijk gedwongen kan zijn om de Brexit uit te stellen. Wel gaat de regering nog goed kijken hoe dwingend de wet is die dit vereist als er geen overeenkomst is met de Europese Unie vóór 31 oktober 2019.
Johnson heeft tot nog toe steeds bezworen dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober 2019 echt uit de Europese Unie stapt, met of zonder deal.
Nog geen werkbare oplossing Brexit
Het Verenigd Koninkrijk en de EU lijken nog niet veel dichter bij een akkoord over de brexit te zijn gekomen. Jean-Claude Juncker en premier Boris Johnson ontmoetten elkaar vanmiddag voor het eerst, maar Juncker wacht nog steeds op werkbare oplossingen, zo liet de Europese Commissie in een persbericht weten.
Juncker vindt het de verantwoordelijkheid van het Verenigd Koninkrijk om met een werkbare oplossing te komen voor de scheidingsovereenkomst. Met minder dan zeven weken tot de brexit is er nog geen deal met Brussel over de voorwaarden van de Britse uittreding. Voor de backstop, een harde voorwaarde van de EU over de Ierse grens, is nog geen goed alternatief gevonden.
AD 10.09.2019
Schorsing Lagerhuis onwettig
Het hoogste Schotse gerechtshofheeft woensdag 11.09.2019 geoordeeld dat de Wekenlange schorsing van het Britse Lagerhuis in strijd met de wet is. De Britse regering gaat in beroep tegen het oordeel van de Schotse rechters, waardoor het Britse hooggerechtshof nog een definitief oordeel over de zaak moet vellen.
Telegraaf 12.09.2019
Op 17 september 2019 dient de zaak in het Britse hooggerechtshof. Joanna Cherry, een Schotse politicus die de zaak heeft aangespannen, wil dat het Britse parlement tot die tijd wordt heropend.
De drie Schotse rechters verwerpen daarmee een eerdere uitspraak, waarin werd gesteld dat rechtbanken niet de bevoegdheid hebben om zich met de schorsing van het Britse parlement te bemoeien.
Telegraaf 12.09.2019
“Het is desondanks onrechtmatig als het doel is om de parlementaire controle op de uitvoerende macht te dwarsbomen”, aldus de rechter.
Lagerhuis weer tegen verkiezingen
Het Britse Lagerhuis heeft voor de tweede keer in een week tijd tegen een oproep voor vervroegde verkiezingen van premier Boris Johnson gestemd. Johnson had het parlement nogmaals gevraagd in te stemmen met vervroegde verkiezingen. Parlementariërs wezen dat verzoek vorige week af en deden dat dit keer weer.
Het uitschrijven van vervroegde verkiezingen was alleen mogelijk als twee derde van de Lagerhuisleden daar toestemming voor gaf. Dat betekende dat Johnson de steun nodig had van de oppositie, maar onder meer Labour zorgde er opnieuw voor dat de motie niet de benodigde twee derde meerderheid van 434 stemmen kreeg. Van de parlementariërs stemden 293 voor en 46 tegen.
Het parlement eist openbaarmaking van belangrijke regeringsdocumenten
Britse parlementariërs hebben maandagavond 09.09.2019 gestemd voor openbaarmaking van regeringsdocumenten die betrekking hebben op de planning van een no-dealbrexit. Ook de interne communicatie tussen regeringsmedewerkers over het omstreden besluit van premier Boris Johnson om het parlement te schorsen, wil het Lagerhuis inzien.
Het parlement stemde met 311 stemmen voor openbaarmaking. 302 mensen stemden tegen. Het betekent de vijfde grote nederlaag voor premier Johnson in korte tijd.
Binnen de regering is veel kritiek op de beslissing van het parlement vanwege onder meer de grote hoeveelheid documenten die wordt opgevraagd en omdat de ministers vinden dat ze voldoende transparant hebben gehandeld.
De Britse regering heeft gisteravond 11.09.2019 de geheime overheidsdocumenten gepubliceerd waarin de gevolgen van een no-deal brexit beschreven worden. Het land kan rekenen op rellen, hogere voedsel- en benzineprijzen en medicijntekorten.
De regering werd deze week door het parlement gedwongen de documenten te publiceren. Operation Yellowhammer beschrijft in vijf pagina’s hoe de situatie in Engeland er mogelijk uitziet na een no-deal brexit.
De gelijkenissen met het in augustus aan de Sunday Times gelekte overheidsdocument zijn volgens de BBC groot. Toen beweerde de regering echter dat er maar weinig klopte van de voorspelde medicijntekorten en hogere voedselprijzen.
Telegraaf 14.09.2019
Britse regering: ‘geen toekomstvoorspelling’
De regering benadrukt dat het document geen toekomstvoorspelling is. “Er is alleen gebruikgemaakt van de term ‘realistisch scenario’ om enkele harde feiten te beschrijven, waarna telkens van een ‘worst case scenario’ is uitgegaan”, meldt een overheidsfunctionaris aan The Guardian.
Parlementsleden verwijten de regering echter dat ze het in augustus gelekte document als ‘onwaar’ en ‘achterhaald’ afdeden, terwijl nu blijkt dat het wel degelijk om officiële overheidsdocumenten ging.
AD 11.09.2019
Race tegen de klok om harde Brexit tegen te houden
De onrust in het Verenigd Koninkrijk duurt voort, terwijl nieuwe verkiezingen er voorlopig niet aan lijken te komen. Toch lijkt dat voor premier Boris Johnson de enige uitweg uit de impasse.
De Britse politiek had maandag 09.09.2019 bij terugkomst van vakantie geen tijd om nog even achterover te zitten. Door de vervroegde schorsing van het Lagerhuis hebben de parlementariërs maar een handjevol dagen om de motie die een ‘no deal-Brexit’ moet verbieden door de twee kamers van het parlement te krijgen en te bekrachtigen.
Dramaweek voor Johnson en verkiezingen op komst
In een toespraak voor ‘Number Ten’ (de ambtswoning van de Britse premier, red.) roept Johnson parlementariërs op niet te stemmen voor de motie-Benn die een harde Brexit als optie van tafel moet halen. Johnson wil dat een ‘no deal’ op tafel blijft, als ultiem onderhandelingsmiddel in Brussel.
Het Verenigd Koninkrijk (VK) trekt binnenkort de deur naar de Europese Unie (EU) achter zich dicht. Of toch niet?
Er staan nog 54 dagen op de teller en we weten nog steeds niet hoe Brexit eruit gaat zien !! Uiterlijk donderdag 12.09.2019 wordt het parlement voor vijf weken opgeschort. Kunnen ze er deze week nog noodwetgeving doorheen duwen om toch verkiezingen te krijgen?
Of moet Johnson de meest bizarre en riskante optie overwegen: een motie van wantrouwen tegen zichzelf indienen en zijn partijgenoten opdragen tegen hem en de conservatieve regering te stemmen? Niets is onmogelijk. Johnson zit klem. En een kat in het nauw maakt rare sprongen.
Na een week van nederlagen boekte de Britse premier Boris Johnson vrijdag 06.09.2019 een klein succesje. De rechter gaf namelijk goedkeuring aan zijn schorsing van het Britse parlement. Zakenvrouw en activiste Gina Miller was naar de rechter gestapt om de schorsing te voorkomen. De rechter in Londen heeft haar verzoek afgewezen, maar de zaak is nog in behandeling bij de allerhoogste rechter van het Verenigd Koninkrijk.
Week vol hoofdbrekens
Johnson kan niet lang blij zijn met zijn succes want op 06.09.2019 stemde het Britse Hogerhuis in met de wet die een Brexit onmogelijk maakt zonder akkoord met de Europese Unie (EU). Het Hogerhuis, vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer, was de laatste hobbel voordat het wetsvoorstel koningin Elizabeth II bereikt. Pas als zij de wet ondertekent, is deze van kracht.
De wet die deze week voor chaos zorgde in het Britse parlement bezorgt Johnson hoofdbrekens. Het verhinderde een succesvol begin van zijn premierschap en voor de Britten uittreding uit de Europese Unie (EU). Johnson zoekt intussen naar een uitweg.
AD 07.09.2019
‘Dood in een greppel’
Tijdens een toespraak voor het politiekorps van West Yorkshire sprak Johnson nogmaals zijn weerzin uit over een mogelijk uitstel van de Brexit: ‘Het kost 1 miljard pond per maand en we bereiken er helemaal niks mee. Wat is in hemelsnaam het doel van nog langer uitstellen? Ik denk dat dat totaal zinloos is.’
Telegraaf 06.09.2019
Ook zei Johnson ’Liever dood in een greppel’ te liggen dan uitstel te vragen bij de Europese Unie. Voor Johnson lijken nieuwe verkiezingen de enige uitweg. Tijdens zijn toespraak, die fel werd bekritiseerd omdat het politiekorps hierbij als achtergrond fungeerde, zei Johnson dat nieuwe verkiezingen de enige resterende optie zijn om uit de impasse te komen.
Telegraaf 07.09.2019
Waarschijnlijk probeert de Britse premier maandag 09.09.2019 nieuwe verkiezingen te forceren. Hij hoopt de Labourpartij van Jeremy Corbyn uit de tent te lokken, omdat de no deal-Brexit-wet dan is aangenomen. Johnson hoopt met zijn oproep tot verkiezingen de geloofwaardigheid van Corbyn onderuit te halen. Die roept al heel lang om nieuwe verkiezingen, maar weigert er tot nu toe mee in te stemmen.
AD 06.09.2019
Laatste uitweg
Toch lijkt Johnson ook maandag 09.09.2019 weer bot te vangen. De Britse oppositie liet vrijdag weten pas verkiezingen te willen organiseren na een top van de Europese Unie op 17 en 18 oktober 2019. De oppositie, die bestaat uit Labour, Liberaal-Democraten, De Schotse Nationale Partij en de partij uit Wales steunt dat idee en liet weten maandag niet in te stemmen met de stembusgang van 15 oktober 2019 die Johnson wilt organiseren.
Als de oppositie maandag 09.09.2019 volhoudt, kan Johnson een laatste konijn uit zijn hoed toveren. Hij kan het vertrouwen in zichzelf opzeggen. Daarmee geeft hij de oppositie twee weken om een regering te vormen. Johnson zinspeelt erop dat de oppositie daarin niet slaagt, gezien het minieme verschil van één zetel in het voordeel van de oppositie. Als er na twee weken geen nieuwe regering is, heeft Johnson eindelijk zijn zin: nieuwe verkiezingen.
Leesalles over het vertrek van de Britten uit de EU in onsBrexit-dossier
VK 18.10.2019 Zaterdag, op Super Saturday, beslist het Britse parlement over de deal die premier Johnson met de EU heeft gesloten. Wijst het Lagerhuis de deal af of stemmen ze ermee in? En hoe gaat het dan verder?
Wat als het Britse parlement premier Johnsons Brexitakkoord goedkeurt?
1. Overgangsperiode
Dan stapt het Verenigd Koninkrijk na 46 jaar lidmaatschap op 31 oktober om 23.00 uur (Britse tijd) uit de Europese Unie. In de praktijk verandert er dan weinig, omdat dan een overgangsperiode begint die tot eind 2020 loopt. In die periode blijft het Verenigd Koninkrijk deel uitmaken van de Europese interne markt en de douane-unie. Ook blijft het Verenigd Koninkrijk onder de jurisdictie van het Europese Hof van Justitie vallen. Dat betekent dat het land zich aan alle regels van de EU moet houden, maar de Britten hebben dan geen plaats meer aan de tafel waar de Europese besluiten worden genomen.
Onderhandelingen
De Britse regering heeft dan tot 31 december volgend jaar de tijd een nieuw akkoord te sluiten met de EU om de onderlinge handel en andere relaties te regelen. Dat gaat nog een lastig karwei worden. Bij de voorbereiding van de EU-onderhandelingspositie zullen de verschillende EU-landen allerlei eisen op tafel leggen, bijvoorbeeld over de toegang van vissers tot de Britse wateren. Tegelijk moet Londen met allerlei niet-EU-landen gaan onderhandelen over het omzetten van de handelsakkoorden met de EU.
3. Nieuw akkoord of geen akkoord
Als Londen en Brussel er niet in slagen een handelsakkoord te bereiken, treedt op 1 januari 2021 de ingewikkelde regeling in werking die Johnson nu heeft afgesproken in de scheidingsakte. Noord-Ierland blijft dan praktisch gezien deel uitmaken van de interne markt en de Europese douane-unie, terwijl de rest van het Verenigd Koninkrijk daaruit valt. Vanaf dat moment krijgt Groot-Brittannië te maken met allerlei tarieven die de EU heft op producten van buiten de EU. Ook komen er dan douanecontroles op goederen die vanuit Engeland, Schotland en Wales naar Noord-Ierland gaan. Londen hoopt tegen die tijd al handelsakkoorden met andere landen te hebben gesloten om de economische schade te beperken.
Wat als het Britse parlement het nieuwe Brexitakkoord toch afwijst?
1. Nieuw uitstel
Premier Johnson moet Brussel dan om uitstel vragen, omdat het Britse parlement een No Deal-Brexit heeft verboden. Die vernedering wilde Johnson tegen alle kosten vermijden, maar nu er een kant-en-klaar akkoord ligt, zal hij vermoedelijk toch door de knieën gaan. In dat geval is het vrijwel zeker dat de EU-landen ermee akkoord zullen gaan om de Brexit-datum opnieuw op te schuiven, maar mogelijk slechts voor een korte periode.
2. Nieuwe verkiezingen
Premier Johnson zal dan ongetwijfeld zo snel mogelijk aankoersen op nieuwe verkiezingen in de hoop dat zijn Conservatieve Partij voldoende zetels krijgt om het akkoord alsnog door het parlement te loodsen. Daarbij zullen de Conservatieven aan Brexitkant concurrentie krijgen van de Brexitpartij van Nigel Farage, die hem zullen afschilderen als een slapjanus die zich niet heeft gehouden aan zijn belofte per 31 oktober uit de EU te stappen. Wint Johnson de verkiezingen, dan gaat de Brexit door en begint de afgesproken overgangsperiode.
3. Brexitreferendum of No Deal-Brexit
Komt het parlement er opnieuw niet uit, dan wordt het weer aftellen tot de nieuwe Brexitdatum. Bij de EU zal dan heel weinig animo bestaan het hele circus over te doen. Vermoedelijk zal de Brexitvermoeidheid onder de Britten dan ook zo’n niveau hebben bereikt dat een No Deal-Brexit in zicht komt. Labour en de Liberaal-Democraten dringen aan op een referendum, maar vooralsnog is de publieke steun daarvoor gering.
NOS 18.10.2019 Een etmaal voor het cruciale debat in het Britse Lagerhuis over het brexit-akkoord proberen voor- en tegenstanders van de deal hun collega-parlementariërs van hun gelijk te overtuigen. Het belooft een ongekend spannende stemming te worden: zelfs doorgewinterde Westminster-watchers hebben nog geen idee of de deal het haalt of niet.
Premier Johnson en zijn ministers benadrukken dat ze er veel vertrouwen in hebben. “We hebben een echte kans om de brexit voor elkaar te krijgen zoals bedoeld in het referendum”, zei minister van Buitenlandse Zaken Raab vanmorgen tegen de BBC.
De regering heeft volgens hem de hoop om de Noord-Ierse DUP voor zich te winnen nog niet opgegeven. De DUP is en blijft tegen de deal die gisteren werd gesloten, omdat de partij vindt dat Noord-Ierland anders wordt behandeld dan de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ieren lobbyen tegen akkoord
De steun van de DUP is heel belangrijk, omdat alle andere oppositiepartijen ook tegen zijn. Johnsons Conservatieven hebben geen meerderheid in het parlement en zijn dus afhankelijk van ‘overlopers’. Ze kijken daarvoor ook naar Labour-politici die een regio vertegenwoordigen met veel brexit-aanhangers en naar (oud-)partijgenoten die eerder uit de fractie werden gezet omdat ze zich niet aan de steminstructies hielden.
De Noord-Ieren moedigen Conservatieve parlementariërs aan hun voorbeeld te volgen. Voorstanders van een zo hard mogelijke brexit uit die partij, de European Research Group (ERG), keek voorheen vaak naar het stemgedrag van de DUP om het eigen standpunt te bepalen.
Het is nog onduidelijk of dat nu weer gebeurt. Ze zullen morgenochtend pas hun standpunt bekendmaken, twittert correspondent Tim de Wit.
Tim de Wit @timdewit
De ERG houdt de kaken nog stijf op elkaar. Morgenochtend zullen ze pas laten weten hoe ze zullen stemmen. Als de harde kern ERG (+/- 25 Tory MPs) morgen zegt dat ze tegen de deal stemmen, is het gedaan met de kansen van Johnson. https://t.co/LyhwquNMxi
Het debat in het Lagerhuis begint morgen om 10.30 uur (Nederlandse tijd). Het is de eerste keer sinds de Falklandoorlog in 1982 dat het Britse parlement samenkomt op een zaterdag.
Mocht Johnson de stemming verliezen, dan moet hij volgens de wet aan de Europese Unie uitstel van de brexit vragen. De premier heeft gezegd dat hij zich aan de wet zal houden, maar ook dat zijn land per 31 oktober de EU zal verlaten. Hoe hij beide stappen met elkaar kan rijmen, heeft hij niet uitgelegd.
Telegraaf 18.10.2019 De Britse premier Johnson komt vrijdag om 17.00 uur (onze tijd) met zijn kabinet bijeen, een dag voor de stemming in het Lagerhuis over de Brexitdeal die donderdag gereed kwam. In de deal staat een door Johnson aangedragen nieuwe oplossing voor de kwestie Noord-Ierland. Het vervangt de in het Lagerhuis gehate ’backstop’ uit de eerdere versie die toenmalig premier Theresa May overeen was gekomen.
ohnson en zijn bondgenoten spreken de hele dag met parlementariërs in hoop een meerderheid te krijgen. Dit lijkt een moeilijke opgave. De laatste keer dat een Brexitdeal door het parlement werd weggestemd, stemden maar 279 Conservatieven voor de deal. Johnson heeft sindsdien negentien Conservatieve parlementsleden uit de partij gejaagd. Het Lagerhuis telt 650 leden en Johnson heeft 320 stemmen nodig.
Johnsons tien Noord-Ierse gedoogpartners van de DUP (Democratische Unionistische Partij) zien niets in zijn oplossing. Ze willen dat Noord-Ierland volledig geïntegreerd blijft in het Verenigd Koninkrijk. Ze wijzen de ingewikkelde constructies over de toekomstige handelsstatus van het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) af.
Ook Labour, de Schotse nationalisten (SNP) en de Liberaal-Democraten (LDP) zien over het algemeen niks in Johnsons compromis met Brussel. De oppositie en de onafhankelijke parlementariërs hebben samen 341 zetels, de DUP- tegenstanders van het akkoord niet eens meegerekend.
Maar in het EU-hoofdkwartier is te verstaan gegeven, dat het nou maar eens afgelopen moet zijn en het Lagerhuis de goede deal zou moeten bekrachtigen. Mocht dat zaterdag gebeuren, dan kan het maandag al in het Lagerhuis tot wet verwerkt.
Op de agenda van het Europese Parlement, dat ook moet instemmen, staat een zitting van 21 tot 24 oktober gepland. Johnson heeft al bezworen geen uitstel van de Brexit te vragen en dat zijn land 31 oktober hoe dan ook uit de EU stapt. Dat is dan op twee maanden na, na een lidmaatschap van 47 jaar.
AD 18.10.2019 Wat betekent het voor Nederland als de nu gesloten brexitdeal na Brussel ook in Londen aangenomen wordt? Dan kunnen we rustig slapen, maar niet te lang, leert een rondgang.
Laten we beginnen met een rustgevende gedachte: mocht het gisteren gesloten brexitakkoord het redden, dan verandert er voor toeristen en andersoortige reislustigen die het Kanaal willen oversteken nauwelijks iets. Niet tijdens de overgangsperiode tot (dat is de planning) 31 december 2020, en niet daarna.
,,Mensen die korter dan drie maanden in het Verenigd Koninkrijk verblijven, hebben ook straks geen visum nodig”, zegt Mike Pinckaers van de ANWB. ,,Misschien zijn de controles op vliegvelden en bij de boot wat intensiever, maar dat zie je nu ook al door de strengere immigratiewetten in het VK.”
Reizigers zullen dus weinig last ondervinden. Wel een beetje jammer: de koers van de Britse pond, die na het brexitreferendum kelderde, zal na een ordelijke brexit volgens experts stijgen. Dat maakt een vakantieverblijf in pak ‘m beet Wales of Schotland voor ons een stukje duurder.
Positief scenario?
Die relatief duurdere pond is dan wel weer gunstig voor onze export, zou je zeggen, want Nederlandse producten zijn daardoor in verhouding goedkoper voor de Britten. Is een brexit mét deal daarmee een economisch positief scenario?
Ondernemers moeten zich afvragen of het VK voor hen een aantrekkelijk land blijft om zaken mee te doen, aldus Jonathan Zeitlin, Universiteit van Amsterdam.
Zeker niet, stelt Jonathan Zeitlin, politicoloog aan de Universiteit van Amsterdam. ,,Het VK stapt uit de douane-unie en dus komen de grenscontroles voor goederen na de overgangsperiode terug. Voor sommige verse producten, zoals bloemen, groenten en fruit, kan dat echt een probleem zijn.”
Zeitlin ziet nog een ander, misschien wel groter risico. ,,Johnson zal na de brexit zijn eigen economische koers gaan varen. Hoe meer die afwijkt van de Europese koers, hoe moeilijker het voor de EU zal zijn om soepele afspraken met het VK te maken. Johnson lijkt toe te willen naar een economie met minder regels en lage belastingen, naar het model van Singapore, en hij zou zich meer willen richten op landen als de Verenigde Staten en Canada. Dat maakt nogal wat uit voor Nederlandse ondernemers. Zij moeten zich afvragen of het VK voor hen een aantrekkelijk land blijft om zaken mee te doen.”
Echte werk moet nog gebeuren
De samenvatting: we kunnen rustig slapen, maar ook weer niet te lang. Want er mag dan een deal zijn, dat betekent niet dat alles hetzelfde blijft. Verre van zelfs. Dat zien ze ook bij werkgeversorganisatie VNO-NCW. ‘Bepalend voor de handelsrelatie met het VK is vooral het toekomstakkoord over de handel en investeringen’, melden de werkgevers in een verklaring. ‘Daarvan staan alleen nog maar enkele politieke hoofdlijnen vast. Het echte werk moet nog gebeuren.’
We zijn er dus nog lang niet. De brexit zal, ook als de deal het redt, nog voor veel hoofdbrekens zorgen. En voor ellenlange vergaderingen tussen de Britten en de 27 overgebleven EU-landen. Want van wie is bijvoorbeeld de vis die in de Noordzee tussen Nederland en het Britse eiland zwemt? Het is nog helemaal niet bepaald.
,,Ze hebben de moeilijke dingen voor zich uitgeschoven”, zegt voorzitter Johan Nooitgedagt van de Nederlandse Vissersbond. ,,De brexitdeal zou voor onze visserijsector wel lucht geven, want dan kunnen we tot en met eind 2020 door op dezelfde voet. Maar komen er vervolgens in 2020 geen goede afspraken, dan kan het altijd nog uitdraaien op de volledige afsluiting van de Britse wateren voor onze vissers. Dat zou echt een ramp zijn.”
Een brexitdeal: het lijkt een sluitstuk, maar kan veel beter beschouwd worden als een begin, zegt hoogleraar Zeitlin. ,,Er zijn nog ontzettend veel vragen.”
NOS 18.10.2019 Vanuit de Noord-Ierse oostkust is het met de ferry zo’n acht uur varen naar Liverpool. “Niet zo ver weg”, zegt Glyn Hanna, raadslid voor de Democratic Unionist Party (DUP) in het vissersplaatsje Kilkeel. Het Verenigd Koninkrijk is het land waar hij bij hoort, en daar mag niks aan veranderen. “Ik ben Brits. Ik ben Brits geboren, en ik wil altijd Brits blijven.”
Zijn partij is tegen de deal van Boris Johnson met de Europese Unie omdat Noord-Ierland daarmee een aparte status krijgt. De grens tussen Noord-Ierland en het Verenigd Koninkrijk wordt de nieuwe buitengrens van de Europese Unie. Maar die grens moet altijd open blijven. Dat is afgesproken in het Goede Vrijdagakkoord van 1998, dat een einde maakte aan de Troubles: de 30 jaar durende gewapende strijd tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland.
Omdat die grens open blijft zullen er douanecontroles moeten komen tussen Groot Brittannië en Noord-Ierland. En dat vindt Hanna onverteerbaar. Zo’n nieuwe grens die geen grens mag heten is onpraktisch. Controles kosten tijd, en de vis moet snel vervoerd worden. Maar het is vooral een principezaak.
“We willen dezelfde behandeling als alle andere Britten”, zegt hij. “Met deze deal zet Noord-Ierland een kleine stap van de rest van het Verenigd Koninkrijk vandaan.” Hij vreest dat het een voorbode is van een nog veel grotere stap. Hij herhaalt het nog maar een keer. “Ik ben Brits en ik wil dat blijven, dat is het belangrijkste.”
Onenigheid over brexitdeal in Noord-Ierland
Als het Lagerhuis de deal morgen afwijst is het onduidelijk hoe het verder gaat. Het kan dan nog steeds op een no-deal uitlopen. Maar dat is altijd nog beter dan deze afspraken, vindt de DUP. Hanna heeft goede hoop dat er dan nieuwe, beter afspraken komen voor Noord-Ierland. Hij verwacht niet dat Boris Johnson morgen genoeg Lagerhuisleden meekrijgt. “Dan had hij maar beter naar ons moeten luisteren.”
‘Brexit brengt vrede in gevaar’
Damian McGemity vindt de houding van de DUP onbegrijpelijk. Hij woont in het dorpje Jonesborough, op de grens tussen Noord-Ierland en de Ierland. McGemity heeft de afgelopen maanden campagne gevoerd en in Brussel gelobbyd om koste wat het kost sluiting van die grens te voorkomen. Hij was tegen de brexit, maar die nog tegenhouden ziet hij als een gepasseerd station. Deze deal is volgens hem het beste alternatief.
“Jonesborough is gesloopt door de Troubles”, zegt McGemity. Op de heuvels rond het katholieke dorp stonden de uitkijktorens van het massaal aanwezige Britse leger. Langs de hoofdweg, onder het bord ‘No Hard Border’, hangen plakketten voor omgekomen strijders van de IRA, het verboden Ierse republikeinse leger. “We hebben nu vrede, de jonge generatie heeft zonder die militairen, die oorlog en die angst kunnen opgroeien. Maar brexit brengt de vrede in gevaar.”
1/2 Damian McGemityNOS/Mattijs van de Wiel
2/2 Gyl Hanna (DUP) NOS/Mattijs van de Wiel
Zijn vrees is dat het Verenigd Koninkrijk zonder deal de Europese Unie verlaat, als de deal van Johnson morgen sneuvelt. En dan zijn nieuwe grenscontroles met Ierland onvermijdelijk. Het geweld zou weer kunnen oplaaien. “Dan worden de douaniers een doelwit. Die worden dan beveiligd, uiteindelijk zullen Britse militairen dat doen. Als dat gebeurt gaat alles weer fout”, aldus McGemity.
Schemergebied
De deal pakt voor veel Noord-Ieren ongunstig uit. Ze komen in een schemergebied, ze zullen zowel met Britse als met Europese regelgeving te maken hebben. De brexit gaat ze ook geld kosten. McGemity is boer. Hij zal de hoge Europese subsidies niet meer krijgen. “Maar dit is belangrijker dan geld”, zegt hij. “Deze deal beschermt onze vrede. En voor mensen die hier leven, die weten wat voor een marteling het was, is dat het allerbelangrijkste.”
Hoe de stemming morgen gaat verlopen durft McGemity niet te zeggen. “We willen per se dat dit doorgaat, maar we zullen het moeten afwachten.” Hij kan niet wachten tot het brexit-hoofdstuk voorbij is. “Onze politici zijn drie jaar lang met niks anders bezig geweest dan de brexit, ze moeten weer aan de slag met onze gezondheidszorg en het onderwijs.” En zelf is hij er ook klaar mee. “Ik ben erdoor opgeslokt, ik wil mijn leven terug!”
MSN 17.10.2019 Een klein feestje in Brussel. Er is een nieuwe brexitdeal. Maar er wordt niet te hard gejuicht. Want er is een spelbreker: een kleine Noord-Ierse partij met veel macht, de DUP.
De Britse premier Johnson heeft dus een deal gesloten met de Europese Unie over de brexit. Maar dat is pas het halve werk. Johnson moet de deal ook nog door het Britse parlement loodsen. En daar lijkt de conservatieve premier te stranden op de tegenstand van zijn gedoogpartner, de Democratic Unionist Party.
De DUP heeft slechts 10 van de 650 zetels in het Lagerhuis. En toch ligt het lot van het Verenigd Koninkrijk en van Europa in handen van deze kleine partij uit Noord-Ierland. Hoe kan dat? En waarom is de DUP tegen de brexitdeal van Johnson?
De DUP is een partij van Noord-Ierse protestanten. De DUP kreeg in 2017 opeens macht, omdat toenmalig premier Theresa May de parlementsverkiezingen verloor. Haar conservatieve partij had geen meerderheid meer. May kon alleen verder regeren met gedoogsteun van de DUP.
De huidige premier Johnson heeft die afhankelijkheid geërfd. En dat beloofde van het begin af aan al weinig goeds voor Johnson. Want ook zijn voorganger had een deal gesloten met de Europese Unie. Die deal van May is tot drie keer toe verworpen door de DUP. Daardoor kreeg May geen meerderheid in het Lagerhuis en moest ze vertrekken.
Wat wil de DUP?
De DUP is de belangrijkste protestantse partij van Noord-Ierland. De middelste letter in de partijnaam is cruciaal, de U van Unionistisch. En die Unie, dat is het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland.
Dat Verenigd Koninkrijk is heilig voor de DUP. Alles wat die unie zou kunnen aantasten is taboe. Want deze protestanten zijn als de dood voor het opgaan van Noord-Ierland in het overwegend katholieke Ierland. Dat nooit. Dat was ook de reden voor de oprichting van de DUP, begin jaren 70. In die tijd probeerde de IRA, het Iers Republikeins Leger, om Ierland en Noord-Ierland met geweld te verenigen. De erfenis van de geschiedenis weegt zwaar voor de DUP.
De DUP is pro-brexit. Maar de DUP is tegen elke brexitdeal die de band tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk zwakker kan maken. Daarom was de partij tegen de deal van May, met de zogenoemde backstop, die onaanvaardbaar was voor de DUP. En daarom is de DUP nu ook tegen de deal van Johnson. Want in die deal wordt Noord-Ierland anders behandeld dan de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Noord-Ierland hoort straks op papier bij de Britse douane-unie. Maar in de praktijk blijven daar de Europese marktregels en douanetarieven gelden. Op die manier zijn er geen grenscontroles nodig tussen Ierland en Noord-Ierland. De DUP vindt dus dat de eenheid van het Verenigd Koninkrijk door deze brexitdeal wordt ondermijnd. En daarom is de DUP tegen.
Kan Johnson de DUP nog overhalen?
Zaterdag is de dag van de waarheid voor de brexitdeal van premier Johnson. Dan wordt er over gestemd in het parlement. Het parlement is tot op het bot verdeeld. Elke stem gaat tellen. Om een kans te maken lijkt de steun van de DUP onontbeerlijk. Johnson gaat proberen om de DUP alsnog achter zijn deal te krijgen. En waarschijnlijk hangt het daar van af of er een ordelijke brexit komt of niet.
NOS 17.10.2019 Verheugd werd het nieuws vanmiddag gedeeld: in Brussel is een deal over de brexit tussen Boris Johnson en de EU bereikt. De vraag is nu of de Britse premier na komende zaterdag nog steeds kan lachen – het lijkt er namelijk niet op dat het Britse Lagerhuis dan met zijn akkoord zal instemmen.
De protestantse Noord-Ierse Democratische Unionistische Partij (DUP), waarvan een ‘ja’ broodnodig is, zegt alvast ferm ‘nee’: “Ons standpunt blijft: we gaan hier niet in mee.”
In het Britse Lagerhuis bezet de Noord-Ierse partij slechts 10 van de 650 zetels, maar de DUP speelt al jaren een grote rol omdat het gedoogsteun verleent aan de regering. Net als Johnson had ook voormalig premier Theresa May steun nodig van de DUP bij haar pogingen een brexitakkoord door het Lagerhuis te krijgen; de unionisten stemden toen driemaal genadeloos tegen.
Wat zijn de grootste bezwaren van de DUP en wat willen zij?
De afspraken:
Na de brexit blijft Ierland bij de EU, maar Noord-Ierland niet. Dat hoort bij het Verenigd Koninkrijk. Alle partijen willen voorkomen dat als gevolg hiervan een fysieke grens tussen de twee landsdelen op het Ierse eiland komt. Ze vrezen dat geweld oplaait wanneer er geen vrije doorgang meer is.
De ‘backstop’, lange tijd het knelpunt in de onderhandelingen, wordt in het nieuwbakken akkoord vervangen door nieuwe douaneregels. Van Noord-Ierland wordt een ‘schemergebied’ gemaakt: het valt straks wettelijk onder de Britse douaneregels, maar in de praktijk zal het de EU-regels blijven volgen.
Grenscontroles met Ierland zijn daardoor niet meer nodig. Wel zullen er extra controles komen tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk: er komt deels een grens in de Ierse zee. Een vergelijkbaar plan is eerder voorgesteld door oud-premier May, toen haar regering onderhandelde over de brexit. Dat stuitte destijds op verzet binnen de Britse regering en de DUP.
Wat heeft Johnson nodig om de brexitdeal door het parlement te loodsen?
Welke opties heeft Johnson nu? Tim de Wit legt het uit
De bezwaren:
De DUP vindt dat Noord-Ierland na de brexit niet anders behandeld mag worden dan de rest van het Verenigd Koninkrijk, en dat is met deze deal wel degelijk het geval.
Volgens de DUP dreigt zo het gevaar dat Noord-Ierland ooit bij Ierland gaat horen – iets wat de partij onder alle omstandigheden wil voorkomen. Als Noord-Ierland na brexit al een uitzonderingspositie krijgt, wat is dan de volgende stap?, vrezen ze bij de DUP.
Bovendien vindt de partij dat het niet genoeg zeggenschap heeft. In de deal staat dat het Noord-Ierse parlement elke vier jaar mag stemmen over of ze kunnen leven met de nieuwe constructie. “Maar de DUP weet dat het daarin geen meerderheid heeft”, legt correspondent Tim de Wit uit.
Tot slot meent de partij dat deze deal met de EU de economie van Noord-Ierland niet ten goede zal komen. De DUP vreest dat Noord-Ierse consumenten hogere prijzen krijgen voorgeschoteld, en tegelijkertijd minder keus aan producten hebben.
Kortom: deze deal maakt het in hun ogen vooral allemaal makkelijker voor de EU.
De DUP is de grootste protestantse unionistische partij van Noord-Ierland. Kort samengevat is de partij oerconservatief (zij is bijvoorbeeld tegen het homohuwelijk en abortus), religieus en eurosceptisch.
De partij speelt al decennialang een cruciale rol in de Noord-Ierse politiek. De partij werd in 1971, tijdens de beruchte Troubles (de gewelddadige strijd tussen protestanten en katholieken in Noord-Ierland), opgericht.
De eisen:
De DUP eist nu in feite een veto over de nieuwe afspraken. “Dat vinden de EU en met name Ierland echter te ver gaan”, vertelt De Wit. “Want als de DUP in de toekomst dwarsligt, kan dat alsnog betekenen dat er grenscontroles nodig zijn tussen Ierland en Noord-Ierland en dat wil de EU kosten wat kost voorkomen.
De gevolgen:
Komende zaterdag 19.10.2019 is door Britse media alvast omgedoopt tot Super Saturday. Dan brengt Boris Johnson zijn akkoord in het Lagerhuis in stemming.
Johnson is niet de eerste die een brexit-deal door het parlement probeert te loodsen. Eerder probeerde premier May dat driemaal. “En we weten allemaal hoe dat is geëindigd”, legt de correspondent uit. “Johnson neemt hier een enorme gok.”
Het is voor de Brits leider cruciaal de DUP voor die tijd aan boord te krijgen. “Hij heeft de Noord-Ieren simpelweg keihard nodig om genoeg stemmen binnen slepen. Bovendien hebben de hardliners in zijn eigen partij, de Conservatieven, steeds gezegd dat ze alleen in zullen stemmen als de DUP zich in het akkoord kan vinden”, aldus De Wit.
Tim de Wit @timdewit
Stap 1 Johnsons strategie: proberen EU-leiders te dwingen om niet akkoord te gaan met uitstel. Stel dat dat lukt, is keuze voor parlement deal of no deal. Dat geeft deal meer kans. Maar kans klein dat EU daarin meegaat. Dan zal Johnsons hoop zijn: deal en anders verkiezingen. https://t.co/WPMr1etQHk
Op steun van de oppositie hoeft Johnson bovendien niet te rekenen. “Je merkt dat het wantrouwen tussen Labour en de regering van Johnson gigantisch is. Daar speelt de roep om een nieuw referendum meer dan steun verlenen aan Johnson.”
De komende dagen zal de Britse premier daarom waarschijnlijk flink gaan lobbyen bij de DUP. Hij zal ze mogelijk opnieuw miljoenen ponden aan investeringen beloven. Of die beloftes zich zullen uitbetalen, kan alleen Super Saturday uitwijzen.
NOS 17.10.2019 De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben een akkoord bereikt over de manier waarop de Britten op 31 oktober de EU kunnen verlaten. Dat heeft zowel de Britse premier Johnson als EU-Commissie-voorzitter Juncker gezegd.
“Waar een wil is, is een weg”, twittert Juncker. “Er is een akkoord! Het is een eerlijke en evenwichtige overeenkomst en een bewijs van onze belofte dat er een oplossing gevonden zou worden.”
Premier Johnson is ook enthousiast. We hebben een “nieuw en geweldig akkoord” waarmee we de controle over ons land terugkrijgen, zei hij. Hij roept de Britse parlementsleden op om zich aanstaande zaterdag in een speciale zitting voor het akkoord uit te spreken.
EU-onderhandelaar Michel BarnierEPA
EU-onderhandelaar Barnier legde even na 12.00 uur een verklaring af, waarin hij zei dat de rechten van Britse burgers in de EU en EU-burgers in het VK overeind blijven. Ook is afgesproken dat de Britten eerder toegezegde betalingen aan de EU zullen voldoen. Daarmee is naar schatting 45 miljard euro gemoeid.
Een belangrijk onderdeel van het akkoord is de regeling over het grensverkeer tussen Ierland en Noord-Ierland. Daarover is afgesproken dat Noord-Ierland zich wat het goederenverkeer betreft aan de EU-regels moet houden. Daarom komen er grenscontroles tussen Noord-Ierland en het VK, maar formeel valt Noord-Ierland binnen het douanegebied van het VK.
Correspondent Sander van Hoorn zegt dat zowel de EU als het Verenigd Koninkrijk concessies heeft gedaan.
DUP is tegen
Het Britse parlement moet zaterdag ook akkoord gaan met de overeenkomst. Johnsons coalitiepartner, de Noord-Ierse DUP, is dat niet van plan. Vanmorgen gaf de partij een verklaring uit waarin stond dat het akkoord voor hen onacceptabel is.
Het akkoord is daarna iets aangepast, maar het standpunt van de DUP is niet veranderd. De afspraken zijn nadelig voor de economie van Noord-Ierland en ondermijnen de eenheid van het Verenigd Koninkrijk”, zegt de partij in een verklaring.
Suse van Kleef @SusevanKleef
Lang onduidelijk bleef het niet: DUP meldt dat de positie hetzelfde is als vanochtend. Een NEE dus, van de Noord-Ierse gedoogpartij. Maakt de kans dat de deal er in het Britse parlement doorheen komt meteen veel kleiner.
Goedkeuring van de DUP is cruciaal. Zonder de tien stemmen van deze partij is er nauwelijks een meerderheid denkbaar in het Lagerhuis om het akkoord goed te keuren.
Correspondent Tim de Wit herinnert eraan dat de DUP vorig jaar ook voet bij stuk hield, nadat Johnsons voorganger May met een deal uit Brussel was teruggekeerd. “Ze faalde tot drie keer toe om die deal door het parlement te krijgen.”
De verwachting is dat ook partijgenoten van Johnson tegen zullen stemmen, als de DUP het akkoord afkeurt.
Sander van Hoorn @svhoorn
Labourleider Corbyn zal deze deal *niet* steunen, zegt hij. Hij zal de discussie aangaan met @TimmermansEU die wel tevreden is.
Ook Labour zal het akkoord niet steunen. Het akkoord is “zelfs slechter” dan het akkoord van Johnsons voorganger Theresa May dat door het Lagerhuis werd verworpen, zei Labour-leider Corbyn.
Hij spreekt van een “uitverkoop-akkoord” dat het land niet verenigt en verworpen dient te worden. “De beste manier om de brexit af te handelen, is een referendum waarin het laatste woord aan het volk is.”
Sander van Hoorn @svhoorn
Reactie @TimmermansEU op brexitaccoord: “Ik ben blij dat er een acoord is dat recht doet aan de belangen van de EU en Noord Ierland. Ik ben opgehouden met proberen te voorspellen wat het Britse Parlement hiervan gaat vinden”.
Telegraaf 17.10.2019 Minister Blok (Buitenlandse Zaken) is opgelucht dat er een deal over de Brexit is gesloten. „Het is goed voor Nederland en de Nederlandse burgers en bedrijven in het Verenigd Koninkrijk dat er nu helderheid kan komen”, zegt de bewindsman in de marge van het staatsbezoek aan India. „Het is nu aan het Europees parlement en het Britse parlement om in te stemmen.”
Het kabinet heeft steeds gehoopt dat het niet van een Brexit zou komen. Toch hoopt Blok nu dat de parlementen met de gesloten deal akkoord gaan. „Het alternatief zou dan kunnen zijn dat er een harde Brexit komt”, zget Blok. Daarmee zou iedereen verder van huis zijn. „Zoiets zou ook de onderlinge sfeer verslechteren”, meent de VVD-bewindsman, die er op wijst dat Nederland met de Britse buren ’toch door’ moet.
Ook premier Rutte noemt het behalen van een principeakkoord over de Brexit ’heel bemoedigend nieuws’. „Daar zijn we heel blij mee”, voorafgaand aan de Europese top in Brussel.
Het is overigens nog de vraag of het Britse parlement de deal zal goedkeuren. Zijn Conservatieve Partij heeft daar geen meerderheid en oppositiepartijen reageren negatief. Ook de Noord-Ierse gedoogpartner DUP, die eerder ook tegen de deal van May was, lijkt het nieuwe akkoord niet te steunen.
AD 17.10.2019 Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) hoopt dat zowel het Britse als Europese parlement instemt met de brexitdeal tussen Londen en Brussel. ,,Dat geeft helderheid voor de Nederlanders daar, voor de Britten hier, en voor alle bedrijven.’’
De onderhandelaars van de EU en van Groot-Brittannië zijn het vanmorgen eens geworden over een tekst, maar nu moet de principedeal nog door het Britse en Europese parlement. ,,Nu moet echt de inzet zijn dat dit akkoord ook de eindstreep haalt’’, aldus Blok, die meent dat een overeenkomst goed zou zijn voor Nederland.
Het Britse parlement stemde het eerdere brexitakkoord tussen Londen en Brussel tot drie keer toe weg. Een nieuwe nee zou ‘een van de slechts mogelijke uitkomsten’ zijn, meent Blok. ,,Dan loop je direct weer kans op een no deal brexit.’’
Premier Mark Rutte noemde het nieuws rond het principeakkoord ‘heel bemoedigend’. ,,We gaan nu naar de tekst kijken’’, zei hij voorafgaan aan de EU-top, met de overeengekomen tekst onder de arm. De Europese Commissie hoopt dat de regeringsleiders daar later op de dag groen licht voor geven.
,,Het Britse parlement heeft alle reden hier ja tegen te zeggen’’, meent Rutte. ,,Als ik naar de Britse rode lijnen kijk, zou ik zeggen tegen het Lagerhuis: wat wil je nog meer.’’
De premier wil nog niet zinspelen over een nieuw uitstel, mocht het parlement de deal toch wegstemmen. ,,Laten we vieren dat er nu een deal lijkt te zijn die lijkt te kunnen vliegen, ook in het Lagerhuis.’’
AD 17.10.2019 Jazeker, er is een deal over de brexit. En dat is goed nieuws. De vraag is nu echter of de overeenkomst langer standhoudt dan twee dagen. Alles wijst er op dat het Britse parlement zaterdag het licht op rood zet. Voor de vierde keer.
In Brussel hangt iedereen de vlag uit. Eindelijk. De uitgaande voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, noemt deze nieuwste brexitdeal ‘eerlijk en afgewogen’ en geeft de onderhandelaars meteen maar een compliment: ,,Waar een wil is, is een deal.” Onze premier Mark Rutte vindt het akkoord ‘bemoedigend’ en ‘goed voor Nederland’.
Parlementsvoorzitter David Sassoli is ook blij: ,,Dit is een goede deal. Nu gaan we de tekst nauwkeurig bestuderen.” Het parlement heeft per slot van rekening het laatste woord.
Waar een wil is, is een deal, aldus Jean-Claude Juncker
Ook EU-onderhandelaar Michel Barnier straalt tevredenheid uit tijdens zijn persconferentie gistermiddag. ,,We hebben overeenstemming bereikt over een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. En er ligt een basis voor gesprekken over onze toekomstige relatie. Deze deal is samen met het Verenigd Koninkrijk in elkaar gezet. Ik weet zeker dat ze gesteund wordt en op tijd geratificeerd kan worden.”
Geen harde grenzen
Het is ook niet niks wat er bereikt is. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat het grootste deel van de overeenkomst, het overgrote deel zelfs, allang op papier staat. Dan gaat het met name over de overgangsperiode (tot eind 2020, met eventueel twee jaar verlenging), de financiële afspraken die het VK nog moet nakomen (ter waarde van bijna 45 miljard euro) en de rechten van EU-burgers in het VK en omgekeerd (die worden gegarandeerd).
Voor wat lang het belangrijkste struikelblok was, een Iers eiland zonder harde grenzen, is nu een oplossing gevonden waar zowel het VK als de EU mee kan leven. In het kort: die harde grenzen komen er niet. Er blijft vrij verkeer tussen Ierland en Noord-Ierland, precies zoals is opgenomen in het Ierse vredesakkoord van 1998.
Om ervoor te zorgen dat er toch niks via Noord-Ierland in de republiek Ierland belandt (en dus in de EU) legt de douane van het VK alles langs de Europese meetlat. En niet aan de binnengrens met Ierland, maar aan de buitengrens, in de havens of op de vliegvelden.
Om er zeker van te zijn dat ‘risicovolle goederen uit risicovolle landen’, zoals een Brusselse ambtenaar het diplomatiek uitdrukt, niet via een achterdeur toch de EU binnenkomen, kunnen EU-inspecteurs meekijken. ,,De interne Europese markt moet beschermd worden.”
Wat ons betreft is dit het, verder gaan we niet, aldus Ingewijde over.
Dit alles betekent ook dat de omstreden ‘backstop’ van de baan is. Deze noodmaatregel moest ervoor zorgen dat het VK zou blijven voldoen aan EU-regels zolang er geen oplossing was voor het grensprobleem. En dat zou wel eens voor heel lang kunnen zijn, vreesden de Britten. Ze willen juist uit de EU, niet er in blijven, zei Boris Johnson keer op keer. Ander heikel punt: de tarieven. Afgesproken is dat de Britten alleen tarieven heffen op goederen die Noord-Ierland niet verlaten. Goederen ‘op doorreis’ worden niet belast.
Stem van Stormont
Een ander nieuw element in de deal is de belangrijke rol van Stormont, het Noord-Ierse parlement. Dat krijgt het recht om elke vier jaar de deal te verlengen. Dat kan al met een simpele meerderheid van één stem. Mocht het zo zijn dat de tevredenheid zich uitstrekt over alle lagen van de bevolking (katholiek, protestant, radicaal, gematigd), dan kan het verdrag zelfs met acht jaar worden verlengd. Aan de andere kant: mochten ze er van af willen, dan kan dat ook.
En dan zijn we weer terug waar we gisterochtend nog waren: zonder deal. Dit scenario wordt niet erg waarschijnlijk geacht, omdat de Noord-Ieren daarmee voornamelijk zichzelf hebben. Ze krijgen flink wat geld toegestopt, met name door Londen. Dit mag nadrukkelijk geen omkoping heten, waarschuwde een hoge Brusselse ambtenaar gisterochtend, maar je zou je zomaar kunnen vergissen.
Slecht nieuws
Tot zover het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat deze deal zaterdag al weer kan sneuvelen in het Britse Lagerhuis. De verhoudingen zijn daar zo verziekt dat niemand verwacht dat daar ineens een enthousiaste meerderheid komt voor de deal van Boris Johnson.
De mensen die nu in Brussel zo blij zijn met het pakket dat op tafel ligt, willen niet ingaan op ‘wat als’-vragen over zaterdag. Het zou de sfeer namelijk goed verpesten. Bij een ‘nee’ van het parlement is Johnson bij wet gebonden om opnieuw uitstel te vragen aan de EU, misschien wel voor een half jaar. Doet hij dat niet, dan heeft hij een juridisch probleem.
Doet hij dat wel, dan wordt er opnieuw onderhandeld over een verdrag dat wel door de beugel kan. In Brussel wordt dit vooral gezien als een Brits probleem. ,,Wat ons betreft is dit het, verder gaan we niet”, zegt een ingewijde.
AD 17.10.2019 Na lang onderhandelen is er weer een nieuwe brexitdeal. Toch waarschuwt Suse van Kleef, correspondent voor deze krant in Londen, voor al te veel optimisme. ,,Ik zet mijn geld op uitstel.”
Suse, ben je verrast dat de deal er is?
,,Het zat er wel een beetje aan te komen natuurlijk. Dat Boris Johnson er met de EU-onderhandelaars is uitgekomen, is positief. Maar tegelijk heb ik veel reserve. De Noord-Ierse DUP, de gedoogpartner van Johnsons Conservatieven, heeft al gezegd dat ze dit akkoord niet ondersteunt.
Dus de kans is groot dat je een herhaling van zetten krijgt en dat het Britse Lagerhuis de deal zaterdag afwijst. Dan heb je hetzelfde scenario als waar Johnsons voorganger Theresa May steeds voor kwam te staan: een akkoord met de EU, maar een deal die in eigen land onverkoopbaar is.’’
Heeft Johnson dan niks voor elkaar gekregen? ,,Oh, zeker wel. Het akkoord is veranderd. De backstop, de vangnetconstructie waarin het hele VK in de douane-unie zou blijven, is eruit. Dat is vervangen door nieuwe afspraken: in het nieuwe akkoord zijn er aparte douane-afspraken gemaakt voor Noord-Ierland. In plaats van tussen Ierland en Noord-Ierland komt de grens dus in de Ierse zee te liggen.’’
Waarom zou de DUP niet akkoord gaan met deze deal?
,,Het akkoord creëert een uitzonderingspositie voor Noord-Ierland, dat te maken krijgt met extra douaneregels omdat het vast zit aan het Ierse vasteland. De Noord-Ieren willen die uitzonderingspositie niet. De DUP vindt bovendien dat ze te weinig zeggenschap houden over de afspraken. Zij willen zelf een veto om onder deze afspraken uit te kunnen, dat hebben ze niet gekregen. Johnson kan ze nog aan boord proberen te krijgen door extra investeringen in Noord-Ierland te beloven. De DUP lijkt een principieel standpunt in te nemen, dus het is op zijn minst onzeker of dat gaat lukken.’’
Wat verwacht je dat er zaterdag, op Super Saturday, precies gaat gebeuren in het Lagerhuis? ,,Zoals de kaarten nu liggen, komt de deal er dus niet door heen. Dat betekent dat Johnson in Brussel weer om uitstel moet gaan vragen. Hij heeft gezegd zich aan de wet te zullen houden, en dat betekent dat hij dat zal doen. Juncker en Johnson zeggen dat er van uitstel geen sprake kan zijn. Maar mocht de deal worden weggestemd zaterdag, en Johnson wordt bij wet gedwongen om uitstel te vragen, dan denk ik dat de EU daar uiteindelijk wel mee instemt.’’
En dan? ,,Dan komen er waarschijnlijk nieuwe verkiezingen. Johnson wil dat, om een grote meerderheid te krijgen. En Labour, de grootste oppositiefractie wil het ook. De hoop is dat de deal wel wordt aangenomen als de samenstelling van het Lagerhuis is veranderd.’’
Ben je de brexit nog niet moe? ,,Nee! Het is iedere keer weer spannend. De belangen zijn zó groot, dat maakt het heel interessant. En er gebeuren steeds weer nieuwe dingen. Dit is een gebeurtenis zonder precedent.’’
MSN 17.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft er veel vertrouwen in dat Britse parlementariërs het brexitakkoord zullen steunen als ze het hebben bestudeerd. Hij zei dat op de EU-top in Brussel nadat de leiders van de overige 27 landen hun fiat hadden gegeven. Dat laat een vrolijke Michel Barnier, de hoofdonderhandelaar van de EU, weten dat het na nachten praten eindelijk gelukt is. Er ligt een principe-akkoord voor de brexit. Het vertrek kan over twee weken een feit zijn.
Uitstel zou nadelig zijn voor iedereen, zei Johnson. Het vertrekproces is volgens hem “lang, pijnlijk en splijtend” geweest voor de Britten. Deze top was zeer cruciaal: op 31 oktober zou de deadline aflopen en zou er, als er geen akkoord zou zijn, een no-dealbrexit plaatsvinden.
Naast het scheidingsakkoord ligt er ook een aangepaste politieke verklaring over de toekomstige (handels)relatie. Die biedt de kans een nieuw partnerschap met Europa aan te gaan, aldus Johnson.
Het Britse Lagerhuis komt zaterdag 19.10.2019 bijeen.
AD 17.10.2019 De regeringsleiders van de EU-landen hebben unaniem hun zegen gegeven aan het akkoord dat een ordelijk vertrek moet regelen van de Britten uit de EU per 1 november. Dat heeft de woordvoerder van EU-president Donald Tusk laten weten. De deal moet nog wel door het Britse en Europese parlement. Het Britse stemde het eerdere brexitakkoord tussen Londen en Brussel tot drie keer toe weg.
Nadat de Britse premier Boris Johnson de gelegenheid had gekregen zijn 27 collega’s toe te spreken, hadden zij ruim een uur nodig om groen licht te geven. Veel leiders, onder wie premier Mark Rutte, spraken zich al positief uit over het akkoord waar de afgelopen dagen koortsachtig over was onderhandeld. EU-onderhandelaar Michel Barnier werd bedankt voor zijn ‘onvermoeibare inspanningen’.
,,Het is een akkoord op het niveau van de onderhandelaars, tussen Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en de Britse premier Boris Johnson”, zei Barnier vandaag in een persconferentie die volgde op de bekendmaking van het eerdere principe-akkoord. ,,Het is een tekst die juridische zekerheid geeft, maar ook belangrijk is voor de burgers, die altijd onze prioriteit zijn geweest. De onzekerheid heeft te lang geduurd. Nu zullen hun rechten gewaarborgd zijn
Premier Mark Rutte noemde het behalen van een principeakkoord over de brexit vanmiddag ‘heel bemoedigend nieuws’. ,,We gaan nu naar de tekst kijken”, zei hij voorafgaand aan een EU-top in Brussel waar hij de overeengekomen tekst bij zich droeg. ,,Nu moet echt de inzet zijn dat dit akkoord ook de eindstreep haalt”, zei minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken.
,,Het is nu echt in handen van de beide parlementen, het Europees Parlement en het Britse Lagerhuis.” Als de overeenkomst daar toch sneuvelt, dan dreigt weer een brexit zonder goede afspraken, bracht Blok in herinnering. ,,Dat is echt de slechtst mogelijke uitkomst.”
Standpunt DUP ongewijzigd
Om de deal door het Lagerhuis te krijgen, heeft de Britse premier nog wel de steun nodig van de Noord-Ierse DUP. De DUP blijft er in een verklaring bij dat de nieuwe brexitdeal, net als eerdere, ‘de eenheid van het Verenigd koninkrijk ondermijnt’ en niet gunstig is voor de economie in het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) als gevolg van allerlei douaneregelingen.
De partij geeft vooralsnog aan niet te zullen instemmen met deze deal. En dat is slecht nieuws voor Johnson, die het akkoord zaterdag moet verdedigen in het Britse parlement. De premier heeft er sowieso al geen meerderheid meer en zonder de tien parlementsleden van de DUP al helemaal niet.
Ook baseren veel harde brexiteers uit Johnsons eigen Conservatieve partij hun standpunt op dat van de Noord-Ierse Unionisten. Tegenover EU-onderhandelaar Barnier heeft Johnson gezegd erop te vertrouwen voor deze deal een meerderheid in het Lagerhuis te krijgen.
De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney prijst de overeenkomst wel, omdat die ‘de meest wezenlijke belangen van de Ieren dient’. De Schotse partij SNP steunt de nieuwe deal niet. ,,Schotland stemde niet voor een brexit in welke vorm dan ook en SNP-parlementariërs zullen dat ook niet doen”, stelt de Schotse leider Nicola Sturgeon in een verklaring.
De politica stuurt aan op een nieuw referendum over de afscheiding van Schotland van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dat bestaat verder uit Wales, Noord-Ierland en Engeland, dat veruit de meeste inwoners telt. De Schotten stemden bij een eerder onafhankelijkheidsreferendum in 2014 nog tegen afscheiding.
De brexitstuurgroep van het Europees Parlement reageert met enig wantrouwen. Brexitcoördinator en Europarlementariër Guy Verhofstadt sluit niet uit dat de Britten de schuld zullen afschuiven op de EU als de deal uiteindelijk geen goedkeuring krijgt.
Johnson vs May
De reacties op de deal die er nu ligt, lijken op een déjà vu. De vorige Britse premier, Theresa May, kwam eerder dit jaar met een vergelijkbare deal terug en die werd toen afgewezen door de Noord-Ieren en een deel van de Conservatieve Partij.
Het Britse zakenleven begroet de deal in elk geval. De Britse pond reageerde met een flinke stijging ten opzichte van de dollar. Reacties van luisteraars op de Britse radio zijn enthousiast. Ze zeggen te hopen dat ‘de politici nu hun verantwoordelijkheid nemen’, aldus een van hen.
Dat laatste kan nog een probleem worden. Binnen de Conservatieve Partij zijn er ook nog steeds Eurosceptici die liever zonder deal vertrekken. Waarnemers vermoeden dat premier Johnson een bulldozer speelt. Als hij en de EU het eens zijn, wie wil er nu dan nog dwarsliggen, zo lijkt de tactiek.
Deze uitverkoop zal het land niet samenbrengen en zou verworpen moeten worden, aldus Oppositieleider Jeremy Corbyn
Wat is het verschil met de deal van May? Anders dan in het eerdere akkoord tussen de Europese Unie en May zijn er nu wijzigingen aangebracht in het ‘protocol over Noord-Ierland/Ierland’, schrijft voorzitter van de Europese Commissie Juncker in zijn aanbevelingsbrief aan Europees president Donald Tusk. Ook is de politieke verklaring over de toekomstige relaties tussen het VK en de EU gewijzigd.
Oppositie vindt deal onaanvaardbaar
Jeremy Corbyn, de leider van de grootste Britse oppositiepartij Labour, ziet grotere verschillen met de deal van May. Hij meldde vrijwel direct na de bekendmaking dat hij het akkoord onaanvaardbaar vindt. ,,Het ziet ernaar uit dat de premier een deal heeft onderhandeld die zelfs nóg slechter is dan die van Theresa May en die op een overweldigende manier werd verworpen”, zei hij. ,,Deze uitverkoop zal het land niet samenbrengen en zou verworpen moeten worden.”
Bovendien wil Labour samen met de andere oppositiepartijen een eigen meerderheid vinden om het akkoord te onderwerpen aan een tweede referendum. ,,De beste manier om de brexit te regelen is door de mensen een definitieve stem te geven in een volksraadpleging”, aldus Corbyn. Als de oppositie daar zaterdag in slaagt, is de datum van 31 oktober waarschijnlijk niet meer haalbaar.
Douanetechnisch ligt er een overeenkomst, maar nu moet Johnson het nog wel door het Lagerhuis trekken, reageert Hans Maessen, de Nederlandse douaneadviseur van de Britse brexithardliners. ,,Deze deal is bijzonder, zoiets bestaat nog niet. Het is een beetje geïnspireerd op wat premier May destijds heeft voorgesteld. Dat werd door de EU in eerste instantie afgewezen als ‘magical thinking’, maar daar blijkt dus nu wel iets mogelijk te zijn.’’
Tarieven
De deal houdt in dat als je goederen het eiland Ierland binnenbrengt, je moet zeggen of het voor het Ierse deel of voor het Noord-Ierse deel bestemd is. Om geen onderscheid te maken in de tarieven moet Noord-Ierland dezelfde tarieven als de EU volgen. ,,Het bindt Noord-Ierland behoorlijk vast aan de EU daarom is het voor de DUP zo moeilijk te accepteren”, aldus Maessen.
,,Stel: je importeert kleding uit China, dus van buiten de EU. Daar betaal je 12 procent invoerrecht op. Als je de kleding in Dublin binnenbrengt, betaal je 12 procent. Als je zegt: het is voor Noord-Ierland, dan betaal je ook 12 procent, alleen zijn de opbrengsten dan voor Noord-Ierland.
Als ik diezelfde goederen in Londen wil invoeren is het Engelse invoertarief van toepassing. Breng ik ze daarna naar Noord-Ierland moet ik weer dat Europese invoerrecht van 12 betalen. Dat zal nog wat administratieve rompslomp brengen. Belangrijker is dat er dus een duidelijke scheiding komt tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk en daar is de DUP altijd tegen geweest.”
Dat de Noord-Ieren over vier jaar per referendum over de regeling kunnen stemmen (zo doorgaan of niet) is volgens Maessen een concessie van de EU.
Ondernemersorganisatie reageert
Werkgeversorganisatie VNO-NCW hoopt dat de deal er ‘ondanks de precaire situatie in het Britse parlement’ doorheen komt. ‘Dit geeft vertrouwen dat we kunnen ontkomen aan het gevreesde ‘horror scenario’ van een no-deal Brexit’, stellen de werkgevers in een verklaring.
Maar na het bereiken van een brexitdeal moet het echte werk nog gebeuren, stelt VNO-NCW vast. ,,Bepalend is ook het toekomstakkoord over de handel en investeringen. Daarvan staan alleen nog maar enkele politieke hoofdlijnen vast. Het echte werk moet nog gebeuren.’
Telegraaf 17.10.2019 Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft donderdagmorgen gesproken met de Britse premier Boris Johnson over de Brexit. Dat gebeurde nadat de unionistische DUP-partij in een verklaring de voorgestelde Brexitplannen voor Noord-Ierland had afgewezen. De Brexitteams van het Verenigd Koninkrijk en de EU blijven „in contact”, twitterde Junckers woordvoerder daarna.
„Elk uur en elke minuut voor de EU-top telt. Wij willen een deal”, aldus de Europese Commissie. De DUP zegt in de verklaring dat de partij blijft samenwerken met de Britse regering om te proberen een „verstandige deal” te realiseren. De partij stelt een overeenkomst te willen die de „economische en grondwettelijke integriteit van het Verenigd Koninkrijk beschermt”.
De EU-leiders beginnen donderdag 17.10.2019 om 15.30 uur aan hun bijeenkomst.
NOS 17.10.2019 De regeringsleiders van de EU-landen zijn in Brussel bijeen om te praten over het principe-akkoord over de brexit waarmee de premier Johnson en voorzitter Juncker van de Europese Commissie hebben ingestemd.
Johnson is als eerste aan het woord. Hij wil dat de EU-leiders instemmen met het principe-akkoord. Ook wil hij dat ze duidelijk maken dat er geen verder uitstel komt, melden bronnen in Londen.
De andere 27 EU-leiders zullen zonder Johnson verder over het akkoord en zijn verzoek praten. Het is niet zeker of ze vandaag al stemmen. Als ze meer tijd willen om het akkoord te bestuderen, is de stemming morgen.
Volgens de BBC verwacht Johnson van de Europese regeringsleiders dat ze duidelijk maken dat het deze deal of niets is. Het Lagerhuis komt zaterdagochtend in een speciale zitting bijeen om over de brexitdeal te stemmen. In september nam het parlement een wet aan die Johnson gelast de EU om verder uitstel te vragen als het parlement op 19 oktober geen brexitdeal heeft goedgekeurd.
Wat heeft Johnson nodig om de brexitdeal door het parlement te loodsen? Correspondent Tim de Wit legt het uit.
Welke opties heeft Johnson nu?
Juncker zei vanmiddag dat hij een nieuw uitstel van de brexit uitsluit. Twee keer eerder stemde de EU wel in met uitstel, nadat het Lagerhuis deals die Johnsons voorganger Theresa May had gesloten had verworpen.
Volgens Juncker is er nu echter geen reden om nogmaals uitstel te geven. Maar hij gaat daar niet over: dat moeten de 27 regeringsleiders beslissen.
Het staat zo goed als vast dat de EU-leiders geen blokkade voor het akkoord zullen opwerpen. Ierland schaarde zich vanmiddag achter het principe-akkoord. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney worden “de meest wezenlijke belangen van de Ieren ermee gediend”. Hij sprak van een grote stap voorwaarts. “Deze deal erkent alles waar we drie jaar voor gestreden hebben.”
“We zijn erin geslaagd van een vierkant een cirkel te maken”, aldus Premier Rutte over het brexit-akkoord.
Ook andere Europese landen reageerden positief. Premier Rutte noemde het na aankomst in Brussel heel bemoedigend nieuws dat er een akkoord is over de brexit. “We zijn er heel blij mee.”
Rutte wilde niet zeggen wat er moet gebeuren als het Lagerhuis tegenstemt. Volgens hem is het akkoord een hele prestatie. “We zijn erin geslaagd van een vierkant een cirkel te maken.”
Hij noemde het akkoord goed nieuws voor Nederland, met name ook voor Nederlandse bedrijven. “Wat we hier doen is de twee douane-unies op elkaar leggen, van de EU en het Verenigd Koninkrijk, waarbij je met een minimum aan gedoe maximaal spullen over de grens kan krijgen.”
Ook Duitsland en Frankrijk kunnen zich erin vinden, al zei president Macron dat naar de details nog wel gekeken moet worden.
‘We have a deal’, zei voorzitter Juncker van de Europese Commissie vandaag .
Johnson: ‘Dit akkoord is goed voor de EU en Verenigd Koninkrijk’
Onder anderen de Finse premier Antti Rinne zei dat de bal nu bij het Britse Lagerhuis ligt. “Ik hoop dat de brexitdeal ditmaal door het parlement komt”, zei hij verwijzend naar de drie mislukte pogingen van premier Johnsons voorganger Theresa May om een brexitdeal door het Lagerhuis te loodsen.
Op voorhand ziet het er ook voor Johnson niet goed uit. De Noord-Ierse DUP heeft zich al tegen het akkoord gekeerd, waardoor het voor Johnson nog moeilijker wordt een meerderheid te krijgen. Vandaar dat hij de druk van de EU nodig heeft om het Lagerhuis aan zijn kant te krijgen.
NOS 17.10.2019 De coalitiepartner van de Britse premier Johnson, de Noord-Ierse DUP, kan niet instemmen met het brexitakkoord dat Johnson met de EU-onderhandelaars overeen is gekomen. “Zoals de zaken er nu voor staan, gaan we er niet mee akkoord”, zeggen DUP-leiders Arlene Foster en Nigel Dodds in een verklaring.
“Dit is heel vervelend wakker worden voor premier Johnson”, zegt correspondent Tim de Wit. “Johnson heeft er de afgelopen tijd alles aan gedaan om de DUP aan boord te krijgen. Hij heeft die partij hard nodig om een meerderheid in het Lagerhuis te krijgen.”
Gisteravond klonken optimistische geluiden uit Brussel. Er zou een akkoord met de Britten ophanden zijn. Over details van douane- en belastingregelingen is vannacht verder onderhandeld.
De Wit: “Als de DUP dit akkoord niet steunt, doen hardliners in zijn eigen Conservatieve Partij dat ook niet. Dan kan het hele kaartenhuis van Johnson instorten.”
Noord-Ierland
De onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk (VK) en de EU bereikten gisteren een akkoord op hoofdlijnen; alleen details moesten nog worden ingevuld.
Voor de protestante DUP staat centraal dat Noord-Ierland na de brexit niet anders behandeld mag worden dan de rest van het VK. Als dat wel gebeurt, dreigt volgens de partij het gevaar dat Noord-Ierland ooit bij het overwegend katholieke Ierland gaat horen en dat wil de DUP koste wat het kost voorkomen.
In het akkoord dat nu op tafel ligt, krijgt Noord-Ierland inderdaad een aparte status, zegt De Wit. “Noord-Ierland moet veel meer EU-regels volgen dan de rest van het VK en er komen ook grenscontroles tussen Noord-Ierland en de rest van het VK.”
“Dat is heel moeilijk te slikken voor de DUP”, zegt De Wit. “Als ze het al slikken, willen ze in ieder geval een veto om over een aantal jaren uit deze constructie te stappen. Dat veto heeft de DUP niet gekregen.”
Top Brussel
Vandaag begint in Brussel een tweedaagse top. Na drie jaar van onderhandelen moet er een akkoord over het vertrek van de Britten uit de EU worden gesloten.
“Er zal worden doorgepraat om te kijken of de DUP over de streep getrokken kan worden, maar dit gooit wel heel veel zand in de motor”, zegt De Wit. “De EU en vooral lidstaat Ierland willen niet dat de DUP een veto krijgt. Om daar in die heel korte tijd voordat de top begint nog uit te komen, is ongelooflijk ingewikkeld.”
Als de EU en het VK een definitief akkoord bereiken, blijft de economische schade als gevolg van het Britse vertrek beperkt. Zonder een akkoord, een zogenoemde no-deal, ontstaat op 31 oktober een chaotische situatie, waarvan de gevolgen nog nauwelijks tot overzien zijn. Verwacht wordt dat vooral de Britse economie dan harde klappen krijgt, maar ook voor bijvoorbeeld Ierland en Nederland zal het slecht uitpakken.
NOS 17.10.2019 De regeringsleiders van de EU-landen zijn in Brussel bijeen om te praten over het principe-akkoord over de brexit waarmee de premier Johnson en voorzitter Juncker van de Europese Commissie hebben ingestemd.
Johnson is als eerste aan het woord. Hij wil dat de EU-leiders instemmen met het principe-akkoord. Ook wil hij dat ze duidelijk maken dat er geen verder uitstel komt, melden bronnen in Londen.
De andere 27 EU-leiders zullen zonder Johnson verder over het akkoord en zijn verzoek praten. Het is niet zeker of ze vandaag al stemmen. Als ze meer tijd willen om het akkoord te bestuderen, is de stemming morgen.
Volgens de BBC verwacht Johnson van de Europese regeringsleiders dat ze duidelijk maken dat het deze deal of niets is. Het Lagerhuis komt zaterdagochtend in een speciale zitting bijeen om over de brexitdeal te stemmen. In september nam het parlement een wet aan die Johnson gelast de EU om verder uitstel te vragen als het parlement op 19 oktober geen brexitdeal heeft goedgekeurd.
Wat heeft Johnson nodig om de brexitdeal door het parlement te loodsen? Correspondent Tim de Wit legt het uit.
Juncker zei vanmiddag dat hij een nieuw uitstel van de brexit uitsluit. Twee keer eerder stemde de EU wel in met uitstel, nadat het Lagerhuis deals die Johnsons voorganger Theresa May had gesloten had verworpen.
Volgens Juncker is er nu echter geen reden om nogmaals uitstel te geven. Maar hij gaat daar niet over: dat moeten de 27 regeringsleiders beslissen.
Het staat zo goed als vast dat de EU-leiders geen blokkade voor het akkoord zullen opwerpen. Ierland schaarde zich vanmiddag achter het principe-akkoord. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney worden “de meest wezenlijke belangen van de Ieren ermee gediend”. Hij sprak van een grote stap voorwaarts. “Deze deal erkent alles waar we drie jaar voor gestreden hebben.”
“We zijn erin geslaagd van een vierkant een cirkel te maken”, aldus Premier Rutte over het brexit-akkoord.
Ook andere Europese landen reageerden positief. Premier Rutte noemde het na aankomst in Brussel heel bemoedigend nieuws dat er een akkoord is over de brexit. “We zijn er heel blij mee.”
Rutte wilde niet zeggen wat er moet gebeuren als het Lagerhuis tegenstemt. Volgens hem is het akkoord een hele prestatie. “We zijn erin geslaagd van een vierkant een cirkel te maken.”
Hij noemde het akkoord goed nieuws voor Nederland, met name ook voor Nederlandse bedrijven. “Wat we hier doen is de twee douane-unies op elkaar leggen, van de EU en het Verenigd Koninkrijk, waarbij je met een minimum aan gedoe maximaal spullen over de grens kan krijgen.”
Ook Duitsland en Frankrijk kunnen zich erin vinden, al zei president Macron dat naar de details nog wel gekeken moet worden.
‘We have a deal’, zei voorzitter Juncker van de Europese Commissie vandaag in een gezamenlijke persconferentie met de Britse premier Johnson.
Johnson: ‘Dit akkoord is goed voor de EU en Verenigd Koninkrijk’
Onder anderen de Finse premier Antti Rinne zei dat de bal nu bij het Britse Lagerhuis ligt. “Ik hoop dat de brexitdeal ditmaal door het parlement komt”, zei hij verwijzend naar de drie mislukte pogingen van premier Johnsons voorganger Theresa May om een brexitdeal door het Lagerhuis te loodsen.
Op voorhand ziet het er ook voor Johnson niet goed uit. De Noord-Ierse DUP heeft zich al tegen het akkoord gekeerd, waardoor het voor Johnson nog moeilijker wordt een meerderheid te krijgen. Vandaar dat hij de druk van de EU nodig heeft om het Lagerhuis aan zijn kant te krijgen.
MSN 17.10.2019 Premier Mark Rutte noemt het behalen van een principeakkoord over de brexit “heel bemoedigend nieuws. We gaan nu naar de tekst kijken”. Hij zei dat in Brussel voorafgaand aan een EU-top.
“Daar zijn we heel blij mee”, zei de premier toen hij aankwam bij een voorbespreking van liberale premiers. Hij droeg de overeengekomen tekst bij zich. De Europese Commissie hoopt dat de regeringsleiders daar later op de dag groen licht voor geven.
MSN 17.10.2019 Beleggers reageerden aan het einde van de ochtend enthousiast op de door de regeringsleiders van de EU en het VK bereikte Brexit-deal. Gaandeweg de middag raakte de Amsterdamse beursgraadmeter AEX de winst echter kwijt, door twijfels of het Britse parlement hiermee akkoord zal gaan. Galapagos blonk uit, terwijl ASML het weer zwaar had. Bij de middelgrote fondsen gingen Sligro en Flow Traders onderuit na tegenvallende kwartaalcijfers.
Om vijf over twee stond de AEX-index onveranderd op 576,9 punten. De AMX klom 0,4% naar 855,1 punten. De meeste overige Europese beurzen stonden licht in de plus. De Britse FTSE 100 won 0,5%. De Duitse DAX en de Franse CAC 40 stegen 0,2% respectievelijk
De indexfutures wezen op een ongeveer 0,4% hoger begin van de Amerikaanse beursgraadmeters op half vier vanmiddag, na de verliezen van 0,1% tot 0,3% gisteren.
Iets na half twaalf meldden de voorzitter van de Europese Commissie Juncker en de Britse premier Johnson dat er een Brexit-deal is bereikt. Voor beleggers was dit aanvankelijk aanleiding om aandelen en het Britse pond te kopen en obligaties te verkopen. Nadat oppositieleider Corbyn aankondigde dat hij een referendum wil over het onderhandelingsresultaat, nam het enthousiasme echter sterk af.
Vermogensstrateeg Richard Abma van OHV betwijfelt eveneens of het akkoord door het Britse parlement komt, maar ziet niettemin reden voor optimisme. „Dit is ook een boost voor de kapitaalstromen richting Europa. Europese beurzen zijn relatief goedkoop, met een koers-winstverhouding van 13 tot 14 en een dividendrendement van bijna 4%.”
Hoewel dat niet zozeer voor Nederlandse beursfondsen geldt, vallen de kwartaalcijfers in zowel Europa als de VS volgens Abma bovendien mee. „Dat consumenten blijven besteden zie je duidelijk terug in de cijfers.”
Biotechnologiebedrijf Galapagos ging bij de Nederlandse hoofdfondsen met een winst van 1,6% aan kop. Unilever koerste 1,2% hoger. Het levensmiddelenconcern boekte afgelopen kwartaal een onderliggende omzetgroei van 2,9%, iets lager dan het doel van 3% tot 5%. Maar blijkbaar hadden beleggers daar al rekening mee gehouden.
ASML stond met een verlies van 1,1% onderaan, na door zakenbank Kepler Cheuvreux van de kooplijst te zijn gehaald. De Amerikaanse bank Goldman Sachs zag juist aanleiding het koersdoel te verhogen. De chipmachinefabrikant had het woensdag al zwaar, doordat zijn kwartaalcijfers weinig positieve verrassingen bevatten.
Zorgtechnologieconcern Philips, dat vorige week een winstwaarschuwing gaf, verloor 0,9%.
In de AMX zette bodemonderzoeker Fugro het krachtige herstel van de afgelopen dagen voort met een plus van 5,4%. TomTom won 4,3%, geholpen door een koopadvies van Alpha Value en de aankondiging van meerdere samenwerkingsdeals. Gisteren verloor het navigatiebedrijf nog 5,4% in reactie op zijn kwartaalcijfers.
Flow Traders leverde een stevige 6,3% in. Het handelshuis rapporteerde licht dalende handelsinkomsten en een lagere winst over het afgelopen kwartaal.
Smallcap Sligro kreeg een koersdreun van 10,5% voor de kiezen. Het groothandelsbedrijf heeft het derde kwartaal afgesloten met een lagere vergelijkbare omzet. Vooral klanten die eerder overkwamen vanuit de samenwerking met Heineken deden minder bestellingen.
NSI leverde 0,1% in. Het vastgoedfonds zag de huurinkomsten in de eerste negen maanden van het jaar opnieuw dalen, maar ook de leegstand afnemen.
Pharming was 1% in herstel, na de koersval van bijna 12% op woensdag. Het biotechologiebedrijf werd getroffen door berichten dat een nieuwe medewerker zich schuldig zou hebben gemaakt aan het ontvreemden van bedrijfsinformatie van zijn vorige werkgever.
MSN 17.10.2019 De kogel is door de kerk. Onderhandelaars van de Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk hebben na lang onderhandelen overeenstemming bereikt over een brexitdeal.
“Dit is absoluut een doorbraak”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Tegelijkertijd is dit een principeakkoord, een onderhandelaarsdeal. Nu moet blijken of voldoende steun is in het Verenigd Koninkrijk en bij de 27 EU-landen.”
De EU-leiders komen vandaag en vrijdag bijeen voor een top in Brussel. EU-president Donald Tusk had gisteren al gezegd dat het ‘in theorie voor de EU mogelijk moet zijn’ deze overeenkomst te accepteren.
EU: vooral opluchting?
“De 27 EU-landen zullen vooral opgelucht reageren”, verwacht Lambie. “Ze zouden op de EU-top in Brussel al groen licht geven. In Den Haag hoorde je afgelopen tijd zorgen over het ‘level playing field’, een gelijk speelveld voor bedrijven uit het Verenigd Koninkrijk en de EU. Aan welke regels moeten Britse bedrijven voldoen voordat ze toegang krijgen tot de Europese markt? De vrees in Den Haag is dat de Britten straks beter af zijn dan Nederlandse bedrijven. Of dat goed is geregeld, moet blijken bij de bestudering van teksten.”
Londen: onzeker
Een veel groter probleem is het Britse parlement, zegt Lambie. Dat komt zaterdag voor een speciale extra zitting bijeen in Londen om te stemmen over de overeenkomst. “Het diep verdeelde Britse parlement heeft een brexitdeal al drie keer verworpen. Dus het is hoogst onzeker of Johnson nu voor een aangepaste deal wel een meerderheid krijgt.”
MSN 17.10.2019 Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft donderdagmorgen gesproken met de Britse premier Boris Johnson over de brexit. Dat gebeurde nadat de unionistische DUP-partij in een verklaring de voorgestelde brexitplannen voor Noord-Ierland had afgewezen. De brexitteams van het Verenigd Koninkrijk en de EU blijven “in contact”, twitterde Junckers woordvoerder daarna.
“Elk uur en elke minuut voor de EU-top telt. Wij willen een deal”, aldus de Europese Commissie. De DUP zegt in de verklaring dat de partij blijft samenwerken met de Britse regering om te proberen een “verstandige deal” te realiseren. De partij stelt een overeenkomst te willen die de “economische en grondwettelijke integriteit van het Verenigd Koninkrijk beschermt”.
De EU-leiders beginnen donderdag 17.10.2019 om 15.30 uur aan hun bijeenkomst.
MSN 17.10.2019 De Noord-Ierse politieke bondgenoot van de regering van premier Boris Johnson zegt brexitvoorstellen die nu op tafel zouden liggen niet te kunnen steunen. De unionistische DUP-partij stelt in een verklaring niet te kunnen instemmen met wat wordt voorgesteld met betrekking tot douaneregelingen en inspraak. Ook zou er “onvoldoende duidelijkheid zijn over de omzetbelasting”.
De status van Noord-Ierland na de brexit geldt als het grote struikelblok in de onderhandelingen over een brexitdeal. Tussen Ierland en Noord-Ierland ligt na de brexit de enige landgrens tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Beide partijen willen die graag openhouden zonder grenscontroles, maar de Britse premier Boris Johnson wil ook uit de douane-unie met de EU. Die twee wensen staan op gespannen voet met elkaar.
De DUP zegt in de verklaring dat de partij blijft samenwerken met de Britse regering om te proberen een “verstandige deal” te realiseren. De partij stelt een overeenkomst te willen die de “economische en grondwettige integriteit van het Verenigd Koninkrijk beschermt”.
NOS 16.10.2019 De EU is heel dicht bij een nieuw brexit-akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Uit steeds meer Europese hoofdsteden komen optimistische geluiden en ook in Brussel is er bij diplomaten te horen dat het kan lukken.
Kern van het nieuwe akkoord is dat de omstreden backstop wordt vervangen en er nieuwe douane-afspraken komen. Grootste struikelblok blijft wel of de Britse premier Johnson het nieuwe akkoord door het Lagerhuis kan krijgen.
De onderhandelingen zijn serieus, zo bevestigen verschillende EU-diplomaten. Het is het stadium van rondjes draaien op de ijsbaan voorbij. “We zijn er nog niet”, analyseert een nauw betrokkene de gesprekken. “De Britse premier moet nog wat meer toezeggingen doen aan de EU, maar ook intern aan met name de Noord-Ieren.”
Einde van de backstop?
Kern van het nieuwe akkoord moet het vervangen van de door de Britten zo gehate backstop worden. Het hele Ierse eiland valt in de toekomst onder de interne markt waar de EU-regels gelden. Dat blijft zo totdat de EU en het Verenigd Koninkrijk een handelsovereenkomst sluiten.
Maar Noord-Ierland blijft ook deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, waar de Britse douaneregels gelden. Er komen speciale regels voor de douane, om te voorkomen dat smokkelaars via Noord-Ierland goedkoop naar de grote interne markt van de Europese Unie kunnen exporteren. Dat is nog wel een probleem, zo geven verschillende diplomaten toe.
Wat is toch die ‘brexit-backstop’?
Op dit moment buigen de douane-experts van de brexit-teams zich over de vraag hoe ze dat juridisch goed kunnen regelen. Met name de Nederlandse minister Blok maakt zich grote zorgen over de hardheid van de afspraken.
De Ierse parlementen (Noord-Ierland en Ierland) krijgen bij de nieuwe deal grote zeggenschap. De parlementen moeten namelijk om de paar jaar kijken of de overeenkomst nog noodzakelijk is. “Het worden teksten die aansluiten bij het vredesverdrag (Goede Vrijdag-akkoorden, red.), waarin staat dat er geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland kan bestaan”, zo zeggen EU-bronnen.
In de nieuwe overeenkomst moet ook komen te staan dat de Ierse parlementen niet zomaar de overeenkomst kunnen opzeggen. Daar moet een forse meerderheid voor nodig zijn. Ook wordt gedacht aan een referendum, waarbij tevens een aanzienlijke meerderheid voor nodig is.
Principe-akkoord
De Franse president Macron is optimistisch dat de onderhandelaars nog voor de EU-top van donderdag een principe-akkoord op papier kunnen zetten, waarna de leiders er een handtekening onder kunnen zetten. De Duitse bondskanselier zei na afloop van een speciale Frans-Duitse ministerraad dat ze voorzichtig is. “Maar op basis van de berichten die ik de voorbije dagen heb gehoord denk ik meer en meer dat we het zullen halen.”
Ook de voorzitter van de Europese Raad, de Pool Donald Tusk, is optimistisch. “De basis voor de deal ligt er.”
Nu het Lagerhuis nog
Maar de EU-politici hebben nog een andere grote zorg. Ze willen zeker weten dat een nieuwe deal ook door het Britse parlement wordt goedgekeurd. “Boris moet leveren”, zo klinkt het.
De kans is aanwezig dat de Britse premier morgen niet aanwezig is bij de Europese top, omdat hij thuis in Londen nog druk bezig is om politieke steun voor de nieuwe afspraken te verwerven.
Telegraaf 16.10.2019 Onderhandelaars van de EU en het Verenigd Koninkrijk lijken na een marathonsessie in Brussel een Brexit-compromis rond te krijgen. Er moet een politiek akkoord liggen als de EU-leiders donderdagmiddag aan hun tweedaagse top beginnen. Maar het grootste struikelblok blijft de vraag of premier Johnson een deal uiteindelijk door het Britse Lagerhuis kan loodsen.
EU-ambassadeurs werden woensdagavond bijgepraat door de onderhandelaar namens de Europese Commissie Michel Barnier. De Fransman had eerder op de dag laten doorschemeren dat hij verwacht dat er donderdagmiddag een politieke overeenkomst kan liggen.
Desnoods wordt er door onderhandeld tijdens de top, aldus een hoge EU-diplomaat, volgens wie er woensdagavond nog een klein aantal punten open stonden.
EU-president Donald Tusk is positief over de nieuwe Brexit-deal, die min of meer rond is. „In theorie moet het voor de EU mogelijk zijn deze overeenkomst donderdag te accepteren”, zei hij tegen de Poolse televisie.
Grote woorden Johnson
De Britse premier Johnson heeft zijn positie in de Brexitonderhandelingen vergeleken met de beklimming van de Mount Everest. Hij sprak met vooraanstaande Conservatieve partijgenoten en zei dat hij nu op de „Hillary Step” is en „er erg veel mist is.” De Hillary Step was een erg lastige en hoge passage vlak onder de top van de 8850 meter hoge berg. Maar Johnson heeft volgens zijn gesprekspartners ook gezegd dat „de top in zicht is” en een Brexitdeal bereikbaar.
Alleen moet Boris Johnson in eigen land nog even alle zeilen bijzetten om genoeg parlementariërs aan boord te krijgen. Met name de Noord-Ierse unionisten van de DUP en haviken in de eigen Conservatieve gelederen zorgen voor hoofdpijn. Zaterdag staat er een cruciaal debat gepland in het Lagerhuis waar hom of kuit moet worden gegeven.
Backstop-vraagteken
Het is de vraag of Johnson hardliners zal kunnen overtuigen. In feite zijn de onderhandelaars terug bij het originele EU-voorstel voor een zogeheten backstop, namelijk die voor Noord-Ierland alleen geldt.
Voor toenmalig premier May was zo’n noodregeling voor Noord-Ierland onbespreekbaar omdat het VK daarmee in feite zou worden opgesplitst in twee douaneregimes, een Britse en een Noord-Ierse/EU-variant. Hierop werd de backstop, bedoeld om grenscontroles te voorkomen, op Brits verzoek opgerek zodat het hele VK onder de EU-douaneregels te vallen. Tot drie keer toe werd deze deal in het Lagerhuis echter kansloos weggestemd.
In het compromis dat nu voorligt wordt valt Noord-Ierland officieel onder de VK-variant, maar worden in de praktijk de douaneregels van de EU nageleefd. Bovendien krijgen het Ierse en Noord-Ierse parlement een stem, wat in de originele voorstellen nog niet zat. Maar wat voor May onacceptabel was, ligt met een kleine aanpassing dus weer op tafel. „We zijn terug bij het begin. Beter laat dan nooit”, constateert een EU-diplomaat.
MSN 16.10.2019 De basis voor een nieuwe Brexitdeal ligt klaar. „In theorie moet het voor de EU mogelijk zijn deze overeenkomst donderdag te accepteren”, heeft EU-president Donald Tusk tegen de Poolse televisie gezegd. Donderdag komen de EU-leiders voor een top bijeen.
Het moet volgens Tusk mogelijk zijn woensdag aan het einde van de avond te weten wanneer de Britten de EU verlaten met afspraken over de scheiding.
In Brussel wordt al de hele dag koortsachtig onderhandeld over een principeovereenkomst. Een briefing over de stand van zaken die EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier om 14.00 uur aan de EU-ambassadeurs zou geven, is inmiddels al twee keer verschoven, tot nu 19.00 uur.
MSN 16.10.2019 Ondanks vooruitgang in de onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zijn er nog altijd veel problemen die niet zijn opgelost, zegt de Ierse premier Leo Varadkar tijdens een persconferentie. Beide partijen proberen woensdag een akkoord te bereiken voor de EU-top van donderdag en vrijdag.
Volgens Varadkar bestaan er nog verschillen over hoe goederen die tussen Groot-Brittannië en het Ierse eiland vervoerd worden, gecontroleerd moeten worden. Ook hebben de partijen nog onvoldoende politieke steun gevonden voor nieuwe regelingen omtrent de status van Noord-Ierland in het nieuwe akkoord.
“We zien een pad naar een mogelijk akkoord, maar er zijn nog veel problemen die nog steeds opgelost moeten worden. Hopelijk kunnen die vandaag opgelost worden”, aldus Varadkar, die eerder op de dag met de Britse premier Boris Johnson sprak.
“Mocht het vandaag niet lukken, dan is er nog meer tijd. De Brexit-deadline (31 oktober) is nog een paar weken weg en er is nog een mogelijkheid tot een extra EU-top als er nog een nodig is”, zegt Varadkar.
Akkoord leek dinsdag dichtbij
Dinsdag leken de onderhandelingen in een stroomversnelling te belanden toen meerdere Britse media meldden dat een akkoord in zicht zou zijn. De onderhandelaars zouden een voorlopig akkoord hebben bereikt, waarbij er een douanegrens in de Ierse Zee zou komen.
Dat zou betekenen dat Noord-Ierland een andere status krijgt dan de rest van het VK, tot een moment in de toekomst waarop een nieuwe, permanente oplossing wordt gevonden.
De Noord-Ierse Democratic Unionist Party, die Johnson in het Britse Lagerhuis van gedoogsteun voorziet, zou hier dinsdagavond volgens ingewijden echter niet mee akkoord mee zijn gegaan. De unionistische partij wil niet dat Noord-Ierland een aparte status binnen het VK krijgt, iets wat volgens de voorlopige plannen wel zou gebeuren.
Britse Brexit-minister: Johnson zal uitstel vragen als er zaterdag geen akkoord is
Mocht er zaterdag nou nog geen akkoord liggen, dan zal Johnson een brief sturen naar de EU om uitstel van de Brexit-deadline te vragen, bevestigde de Britse Brexit-minister Stephen Barclay woensdag. Barclay zegt dat Johnson zich aan de wet-Benn zal houden, waarin is afgesproken dat Johnson bij een potentiële no deal-situatie om uitstel zal vragen.
De Brexit-minister ontkent ook plannen te hebben om de wet te omzeilen, iets waar meermaals over gespeculeerd is. De regering-Johnson is namelijk niet blij met de wet. Johnson betitelde de wet als een “akte van overgave” en stelt dat hij liever “dood in een greppel” zou liggen dan uitstel te vragen.
Telegraaf 16.10.2019 De Britse premier Boris Johnson zal de EU in een brief om uitstel van de brexit vragen als er zaterdag geen overeenkomst is. Dat heeft de Britse minister voor brexitzaken Stephen Barclay gezegd. Het is volgens Britse media voor het eerst dat de Britse regering dat zegt.
Eerder waren er wel rechtbankstukken waar dit uit bleek. Die hoorden bij een zaak die in Schotland diende en waarin de vraag werd gesteld of Johnson kan worden gearresteerd als hij geen uitstel vraagt zoals staat in een wet die is aangenomen door het Britse parlement.
Barclay zei dat de Britse regering zich aan die wet zal houden. „Ik bevestig dat de regering zich zal houden aan wat het heeft uiteengezet”, aldus de minister. Enkele weken geleden verklaarde Johnson „liever dood in de sloot” te liggen dan uitstel van de brexit te vragen. Johnson wil desnoods zonder deal op 31 oktober uit de EU stappen maar de wet houdt hem tegen.
Telegraaf 16.10.2019 De Britse regering is pessimistisch over de kans op een nieuwe Brexitdeal. Dat zegt een ingewijde tegen persbureau Bloomberg. De Noord-Ierse politieke bondgenoot van de regering van premier Boris Johnson, de unionistische DUP-partij, zou bezwaar hebben gemaakt tegen plannen die zijn opgesteld tijdens onderhandelingen in Brussel.
De DUP keerde zich eerder ook al tegen de brexitdeal van de toenmalige Britse premier Theresa May. Die is drie keer weggestemd door het Britse parlement. Haar opvolger Johnson wil nu een nieuwe deal sluiten. Ingewijden zeggen dat de Britten de afgelopen dagen forse concessies hebben gedaan.
De onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU zijn nog steeds gaande. De tijd dringt, want de brexit moet in principe plaatsvinden over vijftien dagen. Een eventueel principeakkoord zou op donderdag en vrijdag op een EU-top voorgelegd moeten worden aan de leiders van de EU-lidstaten. Als er dan nog geen akkoord ligt, wordt mogelijk ook na de top verder onderhandeld met de Britten.
Johnson moet ook rekening houden met een deadline die zijn eigen parlement hem heeft opgelegd. Als Britse parlementariërs komende zaterdag geen deal hebben goedgekeurd, moet hij de EU weer om uitstel van de brexit vragen. De premier heeft zelf steeds gezegd vast te willen houden aan huidige brexitdeadline en geen verlenging te willen.
Het grote struikelblok in de onderhandelingen is de status van de grens tussen het Britse Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland. Als Johnson met concessies komt die voor de EU acceptabel zijn, is het maar de vraag of voldoende politici in eigen land daar de handen voor op elkaar krijgen. De Conservatieve Partij van Johnson heeft daar geen parlementaire meerderheid.
NOS 16.10.2019 De gesprekken over de brexit gaan vandaag in Brussel verder. Hoewel de onderhandelaars er vannacht niet in zijn geslaagd om een doorbraak te bereiken, is er voldoende vooruitgang geboekt om ook vandaag nog te overleggen.
Volgens EU-diplomaten zit het probleem niet in Brussel maar in Londen. “Alles wat aan de onderhandelingstafel wordt toegegeven, leidt tot problemen in Londen.” Ze doelen op bezwaren van premier Johnsons Noord-Ierse coalitiepartner, de DUP, en de harde brexiteers in Johnsons eigen Conservatieve partij.
EU-hoofdonderhandelaar Barnier praat vandaag de ambassadeurs van de EU-lidstaten en de leden van de Europese Commissie bij over de stand van zaken.
Tijd dringt
De tijd dringt wel voor de onderhandelaars. Als er voor 31 oktober geen overeenkomst is, verlaat het Verenigd Koninkrijk de EU zonder deal. Volgens Barnier zijn er nog steeds drie mogelijkheden. Een deal, een vertrek van de Britten zonder deal, of uitstel.
Het liefst willen de onderhandelaars morgen al een voorstel voorleggen aan de 27 EU-lidstaten, als een tweedaagse top van de Europese Raad start. Als de EU-leiders akkoord gaat met die deal, moet de Britse premier Johnson de overeenkomst ook nog door zijn parlement zien te loodsen, dat een eerder akkoord tot drie maal toe torpedeerde.
De backstop is het grootste twistpunt in de brexit-onderhandelingen, maar wat is het eigenlijk?
Wat is toch die ‘brexit-backstop’?
Ondanks het moeizame verloop van de onderhandelingen is de stemming in Brussel over de kans op een brexit-deal voorzichtig optimistisch. Dat komt met name door een ontmoeting tussen Johnson en de Ierse premier Varadkar, vorige week.
Varadkar en Johnson zouden constructief hebben gesproken over onder meer de zogenoemde backstop, oftewel de garantie dat de grens tussen Ierland en Noord-Ierland ook na de brexit open blijft. De backstop is het grootste twistpunt in de brexit-onderhandelingen.
MSN 16.10.2019 De Britse regering en de EU zouden het bijna eens zijn over een regeling voor Noord-Ierland na de Brexit. Dat meldt The Guardian.
Volgens bronnen van de Britse krant komt de regeling neer op grenscontroles langs de Ierse Zee. Het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) zou formeel wel binnen het douanegebied van het Verenigd Koninkrijk blijven.
De EU en het Verenigd Koninkrijk hebben tot diep in de nacht onderhandeld over de Brexit. De gesprekken gaan later op woensdag verder, zegt een EU-functionaris. Bronnen zeggen dat de Britten de afgelopen dagen diverse forse concessies hebben gedaan om een deal te kunnen sluiten.
Tussen Ierland en Noord-Ierland ligt na de Brexit de enige landgrens tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Beide partijen willen die graag openhouden zonder grenscontroles, maar de Britse premier Boris Johnson wil ook uit de douane-unie met de EU. Die twee wensen staan op gespannen voet met elkaar.
De Brexit moet in principe op 31 oktober 2019 plaatsvinden, maar het is nog niet gelukt een nieuwe deal te sluiten.
Grenscontrole langs de Ierse zee
De grenscontrole langs de Ierse zee was voor de voorganger van Johnson, Theresa May, nog onaanvaardbaar en ook de pro-Britse Noord-Ierse unionisten in het Lagerhuis van de DUP willen geen grenscontroles met de rest van het koninkrijk. De DUP heeft dit dinsdagavond nog eens herhaald. De partij heeft tien zetels in het Lagerhuis van 650 leden.
Maar met dit compromis zou Johnson toch kunnen zeggen dat Noord-Ierland helemaal bij de rest van het koninkrijk blijft horen, aldus The Guardian. Het ontwerpakkoord of -verdrag zou woensdagochtend gepubliceerd kunnen worden. Dan zou het nog net op tijd op de agenda komen van de Europese top donderdag en vrijdag in Brussel.
Een voorman van de felste voorstanders van de Brexit binnen de Conservatieve Partij van Johnson, Steve Baker, heeft in Londen tegen verslaggevers gezegd dat hij na een gesprek in het kantoor van de premier “heel blij is dat de regering vooruitgang boekt”. Volgens hem is het mogelijk een acceptabele regeling te treffen.
Als het lukt een principe-akkoord te sluiten, moet Johnson die ook nog door het Britse parlement zien te loodsen. Dat stemde tot drie keer toe tegen de Brexit-deal van zijn voorganger Theresa May.
Rutte over Brexit: ‘Het ziet er wat beter uit’
Volgens premier Rutte gaan de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk redelijk goed. “Het ziet er in elk geval niet slecht uit”, zei hij in een debat over de komende top van staats- en regeringsleiders van de EU.
Vorige week zag het er nog slecht uit. Maar na het overleg tussen de Ierse en de Britse premier is het uitzicht positiever. “Het ziet er wat beter uit.” Er wordt nu gekeken naar nieuwe voorstellen die “veel uitwerking” vergen. “Nu is er beweging”, zei de minister-president.
Volgens Rutte wil Johnson er echt uitkomen. Mogelijk komt er voor de Brexit-datum van 31 oktober nog een extra EU-top, zei Rutte.
Telegraaf 15.10.2019 De onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk over de Brexit gaan redelijk goed, aldus premier Rutte. „Het ziet er in elk geval niet slecht uit”, zei hij in een debat over de komende top van staats- en regeringsleiders van de EU.
Vorige week zag het er nog slecht uit. Maar na het overleg tussen de Ierse en de Britse premier is het uitzicht positiever. „Het ziet er wat beter uit.” Er wordt nu gekeken naar nieuwe voorstellen die „veel uitwerking” vergen. „Nu is er beweging”, zei de minister-president.
Volgens Rutte wil de Britse premier Boris Johnson er echt uitkomen. Het grote probleem is de toekomst van de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Er mag geen harde grens meer komen. De Britse krant The Guardian meldde eerder op de dag dat Londen en Brussel het bijna eens zouden zijn over een regeling voor Noord-Ierland.
De Britse uittreding staat gepland voor 31 oktober 2019. Mogelijk komt er voor die datum nog een extra EU-top, zei Rutte.
MSN 15.10.2019 De onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk over de brexit gaan redelijk goed, aldus premier Rutte. “Het ziet er in elk geval niet slecht uit”, zei hij in een debat over de komende top van staats- en regeringsleiders van de EU.
Vorige week zag het er nog slecht uit. Maar na het overleg tussen de Ierse en de Britse premier is het uitzicht positiever. “Het ziet er wat beter uit.” Er wordt nu gekeken naar nieuwe voorstellen die “veel uitwerking” vergen. “Nu is er beweging”, zei de minister-president.
Volgens Rutte wil de Britse premier Boris Johnson er echt uitkomen. Het grote probleem is de toekomst van de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Er mag geen harde grens meer komen. De Britse krant The Guardian meldde eerder op de dag dat Londen en Brussel het bijna eens zouden zijn over een regeling voor Noord-Ierland.
De Britse uittreding staat gepland voor 31 oktober 2019. Mogelijk komt er voor die datum nog een extra EU-top, zei Rutte.
Telegraaf 15.10.2019 Het is nog steeds mogelijk deze week een brexitdeal te sluiten, al wordt dat wel steeds lastiger. Dat zei EU-brexitonderhandelaar Michel Barnier in Luxemburg. De Fransman stelde ook dat het “de hoogste tijd is om goede bedoelingen te vertalen naar een juridische tekst.”
Barnier deed zijn uitspraken voordat hij EU-ministers ging bijpraten over de stand van zaken. Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken beaamde dat een deal nog mogelijk is. “Het is moeilijk, de klok tikt door, maar het is niet onmogelijk.” Volgens hem hebben de Britten concessies gedaan, maar nog onvoldoende.
“Er wordt druk onderhandeld”, aldus Blok. “De Britten hebben wat stappen onze kant opgezet door bereid te zijn meer zekerheid te geven over het gelijktrekken van de eisen aan producten die straks vanuit het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie in komen. Wij vinden dat dat nog niet genoeg is.
Wij moeten echt onze consumenten in Nederland en Europa kunnen garanderen dan aan de kwaliteitseisen voldaan wordt. En ook de bedrijven in Nederland en Europa kunnen garanderen dat er geen oneerlijke concurrentie komt vanuit het Verenigd Koninkrijk dat straks buiten de EU is.”
De Britten willen op 31 oktober 2019 vertrekken. Blok herhaalde dat het in het Nederlands belang is om een no-deal te voorkomen.
Donderdag spreken de regeringsleiders van de EU-landen in Brussel over onder meer de brexit en dan zou er een akkoord moeten liggen. Mocht dat niet lukken, dan volgt mogelijk later deze maand een nieuwe top waarin een nieuw uitstel van de brexit aan de orde kan komen.
Nieuwe voorstellen
Het Verenigd Koninkrijk komt dinsdag naar verwachting met nieuwe brexitvoorstellen. Dat zeggen twee ingewijden tegen het Ierse RTÉ News. De aanpassingen aan het Britse brexitplan moeten helpen de impasse te doorbreken over de status van de grens tussen het Britse Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland.
Tussen Ierland en Noord-Ierland ligt na de brexit de enige landgrens tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Beide partijen willen die graag openhouden zonder grenscontroles, maar de Britse premier Boris Johnson wil ook uit de douane-unie met de EU. Die twee wensen staan op gespannen voet met elkaar. De brexit moet in principe over zestien dagen plaatsvinden, maar het is nog niet gelukt een nieuwe deal te sluiten.
Het is nog onduidelijk met welke voorstellen Britse onderhandelaars precies zullen komen. RTÉ bericht dat premier Johnson negentig minuten heeft overlegd met leiders van de Noord-Ierse partij DUP. Die partij was altijd fel tegen de noodoplossing die premier Theresa May voorstelde om de grens open te houden, de zogeheten backstopregeling.
MSN 15.10.2019 De Britse regering en de EU zouden het bijna eens zijn over een regeling voor Noord-Ierland na de brexit. Dat meldt The Guardian. Volgens bronnen van de Britse krant komt de regeling neer op grenscontroles langs de Ierse Zee. Het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) zou formeel wel binnen het douanegebied van het Verenigd Koninkrijk blijven.
De grenscontrole langs de Ierse zee was voor de voorganger van premier Boris Johnson, Theresa May, nog onaanvaardbaar en ook de pro-Britse Noord-Ierse unionisten in het Lagerhuis van de DUP willen geen grenscontroles met de rest van het koninkrijk. De DUP heeft dit dinsdagavond nog eens herhaald. De partij heeft tien zetels in het Lagerhuis van 650 leden.
Maar met dit compromis zou Johnson toch kunnen zeggen dat Noord-Ierland helemaal bij de rest van het koninkrijk blijft horen, aldus The Guardian. Het ontwerpakkoord of -verdrag zou woensdagochtend gepubliceerd kunnen worden. Dan zou het nog net op tijd op de agenda komen van de Europese top donderdag en vrijdag in Brussel.
Een voorman van de felste voorstanders van de brexit binnen de Conservatieve Partij van Johnson, Steve Baker, heeft in Londen tegen verslaggevers gezegd dat hij na een gesprek in het kantoor van de premier “heel blij is dat de regering vooruitgang boekt”. Volgens hem is het mogelijk een acceptabele regeling te treffen.
Michel Barnier, brexitonderhandelaar namens de EU AFP
NOS 15.10.2019 In Brussel hangt rond de intensieve onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie over een brexit-deal een stemming van voorzichtig optimisme, terwijl ook gewaarschuwd wordt voor overspannen verwachtingen. Donderdag begint er de EU-top, de laatste die gepland staat voor de brexit-deadline van 31 oktober.
Minister Blok van Buitenlandse Zaken heeft hoop dat er de komende uren of dagen een nieuwe overeenkomst met de Britten kan worden gesloten, waardoor een no-deal-brexit kan worden voorkomen. “We moeten voorzichtig zijn, maar het Verenigd Koninkrijk heeft stappen gezet”, zei de bewindsman na een vergadering met zijn Europese collega’s in Luxemburg.
Premier Rutte is nog iets behoedzamer, hij noemt de situatie “minder hopeloos” dan enkele weken geleden.
Akkoord nog mogelijk
“Het gaat moeizaam, maar een akkoord voordat de EU-top donderdag begint is nog steeds mogelijk”, zei EU-brexitonderhandelaar Michel Barnier. Hij praatte eerder vandaag de ministers bij over de stand van zaken en vertrok daarna spoorslags naar Brussel om verder te onderhandelen. Voorlopig zijn de voorstellen die er liggen niet voldoende. “Er zijn aanvullende stappen nodig”, zo omschrijft Blok het.
Het verschil van mening gaat nog steeds over waar de grens precies moet lopen als het Verenigd Koninkrijk eenmaal uit de Europese Unie is gestapt. Dat is van belang voor Ierland en Noord-Ierland, want een harde grens kan leiden tot nieuwe onrust in de regio.
Maar voor Nederland is een harde grens een voorwaarde. “Het is in het belang van Nederlandse ondernemers en consumenten dat er geen oneerlijke concurrentie ontstaat”, aldus Blok. “Die situatie kan ontstaan als de grens niet goed gecontroleerd wordt.”
Geen deadline
Er is nog tijd, denkt Blok. Premier Rutte relativeert de tijdsdruk ook: “Niemand wil dat ze eruit crashen zonder deal. Dus alles is fluïde. Als er zicht is op een deal dan is uitstel weer bespreekbaar.”
Vandaag doken her en der, met name in Britse media, berichten op dat de onderhandelaars tot middernacht de tijd zouden hebben, maar dat is geen harde deadline. Volgens EU-diplomaten is het handig als er uiterlijk morgenochtend teksten op tafel liggen waar dan vervolgens de EU-ambassadeurs het over kunnen hebben. Die ambassadeurs bereiden namelijk de top van de leiders voor.
Als het niet lukt de teksten morgen klaar te hebben, dan wordt het lastiger voor de regeringsleiders om donderdag en vrijdag in te stemmen met een overeenkomst. De teksten moeten juridisch getoetst worden en dat duurt altijd even. Ook morgen, zo is de verwachting, zal er nog flink verder onderhandeld worden. De EU houdt er in ieder geval rekening mee dat een extra top nodig is aan het eind van de maand. Het is nog geen 31 oktober 2019, klinkt het overal in Brussel.
Telegraaf 14.10.2019 De Britse premier Johnson treedt volgens zijn woordvoerder niet af als komende week het Lagerhuis zijn regeringsplan wegstemt. De verklaring over de plannen van de regering-Johnson is maandag in het parlement voorgelezen door koningin Elizabeth II. De troonrede werd door de oppositie weggehoond, omdat de op 24 juli aangetreden Conservatieve regering van Johnson door de Brexitperikelen geen meerderheid meer heeft en geen enkele stemming lijkt te kunnen winnen.
De vorstin herhaalde in de troonrede namens de regering dat het land 31 oktober uit de Europese Unie treedt. Daar wordt nog druk over onderhandeld. Misschien slaagt Johnson erin een compromis te sluiten over Ierland waar Brussel, Londen en Belfast mee kunnen leven. Het grote probleem is dat na de Brexit het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) geen lid van de EU meer is en de rest van het eiland, de republiek Ierland, wel.
MSN 14.10.2019 De Britse premier Johnson treedt volgens zijn woordvoerder niet af als komende week het Lagerhuis zijn regeringsplan wegstemt. De verklaring over de plannen van de regering-Johnson is maandag in het parlement voorgelezen door koningin Elizabeth II. De troonrede werd door de oppositie weggehoond, omdat de op 24 juli aangetreden Conservatieve regering van Johnson door de brexitperikelen geen meerderheid meer heeft en geen enkele stemming lijkt te kunnen winnen.
De vorstin herhaalde in de troonrede namens de regering dat het land 31 oktober uit de Europese Unie treedt. Daar wordt nog druk over onderhandeld. Misschien slaagt Johnson erin een compromis te sluiten over Ierland waar Brussel, Londen en Belfast mee kunnen leven. Het grote probleem is dat na de brexit het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) geen lid van de EU meer is en de rest van het eiland, de republiek Ierland, wel.
MSN 15.10.2019 De regering van premier Boris Johnson bereidt zich naar verluidt voor om opnieuw uitstel te vragen voor de Brexit, nu de vooruitzichten op een overeenkomst tussen Londen en Brussel vóór 31 oktober steeds somberder worden.
Eind vorige week ontstond enig optimisme over een deal tussen het VK en de Europese Unie, toen Johnson en de Ierse premier Leo Varadkar na een ontmoeting aankondigden het pad naar een deal te hebben gevonden. Afgelopen weekend bleek echter dat het lastig blijft om op zeer korte termijn tot een overeenkomst te komen.
Volgens Buzzfeed News bereidt de Britse regering zich daarom voor op uitstel van de Brexit. Zelfs wanneer er deze week overeenstemming bereikt wordt over de contouren van een deal.
Johnson heeft in zijn meest recente plan een nieuw douanesysteem voorgesteld tussen Ierland, Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dit om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te voorkomen. In theorie zou Johnsons plan erop neerkomen dat er op het Ierse eiland vrij verkeer van goederen plaatsheeft zónder controle aan de grens.
Hoewel de EU bereid is het voorstel te onderzoeken, hebben functionarissen in Brussel naar verluidt al laten weten dat Johnsons voorstel niet ver genoeg gaat. Het is gebaseerd op technologie die niet is getest en waarvan niet is bewezen dat die werkt.
De EU heeft een aantal problemen met Johnsons’ voorstellen eruit gelicht, zegt de Ierse journalist Tony Connelly.
Boris Johnson heeft een ingewikkeld Brexit-plan
In Johnsons plan worden goederen die vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Noord-Ierland gaan en daar blijven, in eerste instantie aangeslagen voor het EU-tarief. Echter, omdat Noord-Ierland in de voorgestelde systematiek onder een Brits importregime zou blijven, moeten importeurs vervolgens te veel betaalde importbelasting terugvragen, als het Britse tarief lager is dan het Europese.
De EU denkt dat dit kortingensysteem complex is en het dat jaren kost om dit te laten werken, aldus Connelly. Ook wacht de EU nog op Britse uitleg hóe goederen gevolgd worden met dit systeem.
Volgens een diplomatieke bron uit Brussel die de krant The Guardian sprak, is het voor de Britten “onmogelijk” om op 31 oktober de EU te verlaten met een “gloednieuw concept” zoals Johnson heeft voorgesteld.
Zelfs wanneer Johnson en de andere EU-leiders op de Europese top van deze week een overeenkomst sluiten, dan nog is het onmogelijk om zo’n deal op 31 oktober in werking te laten treden.
Johnson heeft er herhaaldelijk op gestaan dat het Verenigd Koninkrijk per 31 oktober de EU verlaat. Hij zei eerder “liever dood in een greppel” te eindigen, dan dat hij de EU-leiders weer om uitstel zou vragen.
Pijnlijk is dat Johnson niet anders kan dan om uitstel vragen: de premier is immers wettelijk verplicht om dit te doen, als hij eind deze week nog geen deal heeft.
MSN 14.10.2019 De regering van premier Boris Johnson bereidt zich naar verluidt voor om opnieuw uitstel te vragen voor de Brexit, nu de vooruitzichten op een overeenkomst tussen Londen en Brussel vóór 31 oktober steeds somberder worden.
Eind vorige week ontstond enig optimisme over een deal tussen het VK en de Europese Unie, toen Johnson en de Ierse premier Leo Varadkar na een ontmoeting aankondigden het pad naar een deal te hebben gevonden. Afgelopen weekend bleek echter dat het lastig blijft om op zeer korte termijn tot een overeenkomst te komen.
Volgens Buzzfeed News bereidt de Britse regering zich daarom voor op uitstel van de Brexit. Zelfs wanneer er deze week overeenstemming bereikt wordt over de contouren van een deal.
Johnson heeft in zijn meest recente plan een nieuw douanesysteem voorgesteld tussen Ierland, Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dit om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te voorkomen. In theorie zou Johnsons plan erop neerkomen dat er op het Ierse eiland vrij verkeer van goederen plaatsheeft zónder controle aan de grens.
Hoewel de EU bereid is het voorstel te onderzoeken, hebben functionarissen in Brussel naar verluidt al laten weten dat Johnsons voorstel niet ver genoeg gaat. Het is gebaseerd op technologie die niet is getest en waarvan niet is bewezen dat die werkt.
De EU heeft een aantal problemen met Johnsons’ voorstellen eruit gelicht, zegt de Ierse journalist Tony Connelly.
Boris Johnson heeft een ingewikkeld Brexit-plan
In Johnsons plan worden goederen die vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Noord-Ierland gaan en daar blijven, in eerste instantie aangeslagen voor het EU-tarief. Echter, omdat Noord-Ierland in de voorgestelde systematiek onder een Brits importregime zou blijven, moeten importeurs vervolgens te veel betaalde importbelasting terugvragen, als het Britse tarief lager is dan het Europese.
De EU denkt dat dit kortingensysteem complex is en het dat jaren kost om dit te laten werken, aldus Connelly. Ook wacht de EU nog op Britse uitleg hóe goederen gevolgd worden met dit systeem.
Volgens een diplomatieke bron uit Brussel die de krant The Guardian sprak, is het voor de Britten “onmogelijk” om op 31 oktober de EU te verlaten met een “gloednieuw concept” zoals Johnson heeft voorgesteld.
Zelfs wanneer Johnson en de andere EU-leiders op de Europese top van deze week een overeenkomst sluiten, dan nog is het onmogelijk om zo’n deal op 31 oktober in werking te laten treden.
Johnson heeft er herhaaldelijk op gestaan dat het Verenigd Koninkrijk per 31 oktober de EU verlaat. Hij zei eerder “liever dood in een greppel” te eindigen, dan dat hij de EU-leiders weer om uitstel zou vragen.
Pijnlijk is dat Johnson niet anders kan dan om uitstel vragen: de premier is immers wettelijk verplicht om dit te doen, als hij eind deze week nog geen deal heeft.
MSN 13.10.2019 “Er is nog veel werk te doen.” Dat heeft EU-brexitonderhandelaar Michel Barnier zondag meegedeeld aan de ambassadeurs van de EU-landen na een weekend van “constructief” overleg op technisch niveau met het Verenigd Koninkrijk.
De gesprekken gaan maandag verder, meldt de Europese Commissie. Barnier praat de EU-ministers voor Europese Zaken dinsdag in Luxemburg bij over de stand van zaken.
Beide partijen besloten vrijdag de gesprekken te intensiveren. De druk is groot om in aanloop naar de EU-top van eind deze week vooruitgang te boeken. Van beide kanten klonk enig optimisme dat er een akkoord kan worden gesloten. Tegelijkertijd houdt de EU vast aan de noodzaak een harde grens in Ierland te voorkomen en de integriteit van de Europese interne markt intact te houden.
De Britten willen de EU op 31 oktober 2019 verlaten.
MSN 13.10.2019 De brexitvoorstellen van de Britse premier Boris Johnson hebben een grotere negatieve impact op de Britse economie dan die van zijn voorganger Theresa May. Dat concludeert het onafhankelijke onderzoeksbureau The UK in a Changing Europe.
May slaagde er niet in haar plannen door het Britse parlement te loodsen en trad daarop af, waarna Johnson het stokje overnam. Hij is een brexithardliner en gaat er prat op het Verenigd Koninkrijk linksom of rechtsom uit de Europese Unie te halen. Afgelopen week kwam hij met een voorstel voor uittredingsafspraken dat op gematigd optimisme kon rekenen in sommige kringen.
De hogere kosten van het plan van Johnson zitten hem erin dat zijn idee geen voorstellen voor een gelijk speelveld heeft en geen of beperkte vrijhandel mogelijk maakt met de EU na de brexit. Het Johnson-plan komt daardoor neer op een daling van 7 procent van het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking in tien jaar, vergeleken met in de EU blijven. Dat zou bij de plannen van May 5,5 procent zijn. Een no-dealbrexit is nog duurder en komt neer op een daling van 8,7 procent.
AD 13.10.2019 De brexitvoorstellen van de Britse premier Boris Johnson hebben een grotere negatieve impact op de Britse economie dan die van zijn voorganger Theresa May. Dat concludeert het onafhankelijke onderzoeksbureau The UK in a Changing Europe.
May slaagde er niet in haar plannen door het Britse parlement te loodsen en trad daarop af, waarna Johnson het stokje overnam. Hij is een brexithardliner en gaat er prat op het Verenigd Koninkrijk linksom of rechtsom uit de Europese Unie te halen. Afgelopen week kwam hij met een voorstel voor uittredingsafspraken dat op gematigd optimisme kon rekenen in sommige kringen.
De hogere kosten van het plan van Johnson zitten hem erin dat zijn idee geen voorstellen voor een gelijk speelveld heeft en geen of beperkte vrijhandel mogelijk maakt met de EU na de brexit. Het Johnson-plan komt daardoor neer op een daling van 7 procent van het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking in tien jaar, vergeleken met in de EU blijven. Dat zou bij de plannen van May 5,5 procent zijn. Een no-dealbrexit is nog duurder en komt neer op een daling van 8,7 procent.
Gesprek
De Britse premier Boris Johnson wil morgen een gesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en EU-president Jean-Claude Juncker. Dit in een poging hun steun te krijgen voor zijn brexitdeal, meldde The Sunday Times vanmorgen.
MSN 13.10.2019 Het brexitdrama blijft bewegen tussen hoop en vrees. De Britse premier Boris Johnson wil maandag een gesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en EU-president Jean-Claude Juncker in een poging hun steun te krijgen voor zijn brexitdeal. Dat schrijft The Sunday Times.
De premier biedt de drie Europese leiders de optie hem te helpen met een nieuwe deal of in te stemmen met een vriendelijke versie van een no-dealbrexit op 31 oktober, zo schrijft de krant op basis van een bron die bekend is met de gesprekken die zijn gevoerd.
Oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour zegt tegen Sky News dat het onwaarschijnlijk is dat hij een nieuwe deal tussen Johnson en de EU zal steunen. Hij ziet met name beren op de weg als het gaat om het oplossen van de kwestie rond Ierland. Het eiland blijft straks voor een deel lid van de EU, terwijl het noorden er met de rest van het Verenigd Koninkrijk uitstapt. “Als de nieuwe deal een grens creëert door de Ierse Zee in plaats van op de Ierse grens zelf, dan voorzie ik problemen”, aldus Corbyn.
Belangrijker is dat deze weerstand ook valt de bespeuren bij de Noordierse DUP, die cruciale steun verleent aan Johnson om een meerderheid te behalen in het parlement. The Guardian schrijft dat de leider van deze partij, Nigel Dodds, zijn twijfels heeft bij cruciale onderdelen van Johnsons plan, met name dat Noord-Ierland na de brexit deel blijft uitmaken van de douane-unie met de EU. “Noord-Ierland moet deel uit blijven maken van de douane-unie van het Verenigd Koninkrijk, punt,” zei Dodds.
AD 13.10.2019 De Britse premier Boris Johnson wil morgen een gesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en EU-president Jean-Claude Juncker. Dit in een poging hun steun te krijgen voor zijn brexitdeal, schrijft The Sunday Times.
De premier biedt de drie Europese leiders de optie hem te helpen met een nieuwe deal of in te stemmen met een vriendelijke versie van een no-dealbrexit op 31 oktober, zo schrijft de krant op basis van een bron die bekend is met de gesprekken die zijn gevoerd.
Oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour zegt tegen Sky News dat het onwaarschijnlijk is dat hij een nieuwe deal tussen Johnson en de EU zal steunen. Hij ziet met name beren op de weg als het gaat om het oplossen van de kwestie rond Ierland. Het eiland blijft straks voor een deel lid van de EU, terwijl het noorden er met de rest van het Verenigd Koninkrijk uitstapt. ,,Als de nieuwe deal een grens creëert door de Ierse Zee in plaats van op de Ierse grens zelf, dan voorzie ik problemen”, aldus Corbyn.
MSN 13.10.2019 De Britse premier Boris Johnson wil maandag een gesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en EU-president Jean-Claude Juncker in een poging hun steun te krijgen voor zijn brexitdeal. Dat schrijft The Sunday Times.
De premier biedt de drie Europese leiders de optie hem te helpen met een nieuwe deal of in te stemmen met een vriendelijke versie van een no-dealbrexit op 31 oktober, zo schrijft de krant op basis van een bron die bekend is met de gesprekken die zijn gevoerd.
Oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour zegt tegen Sky News dat het onwaarschijnlijk is dat hij een nieuwe deal tussen Johnson en de EU zal steunen. Hij ziet met name beren op de weg als het gaat om het oplossen van de kwestie rond Ierland. Het eiland blijft straks voor een deel lid van de EU, terwijl het noorden er met de rest van het Verenigd Koninkrijk uitstapt. “Als de nieuwe deal een grens creëert door de Ierse Zee in plaats van op de Ierse grens zelf, dan voorzie ik problemen”, aldus Corbyn.
Telegraaf 12.10.2019 De onderhandelingen over een nieuwe Brexit-overeenkomst gaan een cruciale fase in. Vanuit Brussel klinkt een oorverdovende stilte, dus het is blijkbaar serieus.
Zowel EU-onderhandelaars als de Britten doen immers niet wat ze de afgelopen maanden het liefst deden: lekkend de andere kant de schuld geven van de aanhoudende impasse. Broedende kippen moeten nu eenmaal niet worden gestoord. Maar het ’paadje naar een oplossing’ van de Britse premier Johnson en zijn Ierse ambtsgenoot Varadkar kent nog wel de nodige hobbels.
Laten we veronderstellen dat de rimpels worden gladgestreken. Dan moet het nieuwe akkoord – zonder twijfel een nieuwe interpretatie van een oud en bekend plan – nog worden goedgekeurd door het Britse Lagerhuis. Die meerderheid in het parlement is twijfelachtig.
De zittende regering heeft die immers niet. De Boze Brexiteers in de Conservatieve Partij hebben al aangegeven tegen een voorstel te zullen stemmen dat niet langer de steun heeft van de Noord-Ierse DUP. Die steun van deze partij is twijfelachtig. De noodzakelijke compromissen in het akkoord overschrijden vrijwel zeker de ’Rode Lijnen’ die de unionisten hebben getrokken.
Maar zelfs als de DUP Johnson het voordeel van de twijfel geeft, is een meerderheid nog niet gegarandeerd. De Labour-leiding zal ook dit nieuwe voorstel torpederen. Het is de vraag hoeveel dissidenten in de partij het nieuwe Brexit-plan wel zullen steunen. Het zullen er niet veel zijn.
Dat heeft niets met Brexit te maken maar met de onvermijdelijke verkiezingen. Labour heeft het niet makkelijk met de strapatsen van de onpopulaire leider Jeremy Corbyn. Maar de kans op een smadelijke nederlaag wordt nog groter als Johnson deze verkiezingen ingaat met een Brexit-doorbraak.
MSN 12.10.2019De Britse premier Boris Johnson zal het parlement vragen om binnen 24 uur na de Europese top van volgende week elke brexitdeal die hij dan hoopt te sluiten te steunen.
Dat schrijft de Britse krant The Times. Johnson zal zaterdag een motie indienen voor een stemming waarin hij het parlement vraagt om een overeenkomst die hij op de top van 17-18 oktober van de EU heeft gekregen, te steunen.
EU-onderhandelaar Michel Barnier en de Britse brexitminister Stephen Barclay hebben vrijdag in Brussel een “constructieve ontmoeting” gehad. Een woordvoerder van de Europese Commissie wilde verder geen details geven over de aard van de voorstellen die een opening zouden moeten bieden.
NU 11.10.2019 De hoofdonderhandelaar van de Europese Unie in het Brexit-proces, Michel Barnier, heeft vrijdag toestemming van de EU-lidstaten gekregen om de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk (VK) te intensiveren. Veel hoop op een deal is er echter nog niet – en de tijd dringt.
Een vrijdagmiddag gepubliceerde verklaring van de Europese Commissie (EC) stelt dat de EU en het VK “overeenstemming hebben bereikt over het intensiveren van de gesprekken in de komende dagen”.
De intensivering volgde op een ontbijtbijeenkomst tussen Barnier en de Britse Brexit-minister Stephen Barclay. Die werd door beide mannen beschreven als “constructief”.
“Brexit is als het beklimmen van een berg”, zei Barnier na afloop tegen journalisten. “We hebben oplettendheid, vastberadenheid en geduld nodig.”
In politiek jargon gaan de onderhandelaars uit beide kampen nu samen een ‘tunnel’ in. “Het is een tunnel met een heel klein lichtje aan het einde ervan”, zei een van de diplomaten, waarmee hij verwees naar de geldende opvatting in Brussel, waar de kans op een tijdige deal wordt beschouwd als miniem.
De twee partijen zullen tijdens de gesprekken proberen een nieuwe uittredingsovereenkomst te bereiken voor aanvang van de Europese top op 17 en 18 oktober, die geldt als deadline voor zo’n deal.
Volgens de huidige planning stapt het VK op 31 oktober uit de EU.
Politiek bekvechten
Eerder deze week probeerden Downing Street en Brussel elkaar de schuld van het gebrek aan voortgang toe te schuiven. Anonieme bronnen uit de Britse regering hekelden een Europees gebrek aan flexibiliteit en welwillendheid, terwijl Johnson en zijn kabinet publiekelijk bleven volhouden er alles aan te doen om de onderhandelingen te laten vorderen.
EC-voorzitter Donald Tusk haalde op Twitter ongenadig hard uit naar Johnson. “Wat hier op het spel staat, is niet de overwinning in een stom spelletje zwartepieten”, schreef hij.
Op donderdag kwam er wat dooi in de lucht. Dat gebeurde na een ontmoeting tussen de Britse premier Boris Johnson en de Ierse premier Leo Varadkar.
“Ik heb hoopgevende signalen van de Ierse premier gekregen dat er nog altijd een deal mogelijk is”, zegt Tusk vrijdag tijdens een bezoek aan Cyprus. “Maar er is natuurlijk geen succesgarantie, en er is praktisch geen tijd meer.”
Ook EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier klonk aanmerkelijk hoopvoller dan in de dagen daarvoor, na een ontbijtontmoeting met de Britse Brexit-minister Stephen Barclay. Die was “constructief”, aldus Barnier.
Iedereen kijkt naar Dublin
Ierland speelt een sleutelrol bij de onderhandelingen, omdat de Europese buitengrens na een Brexit op het Ierse eiland komt te liggen. Ierland en het Britse Noord-Ierland zijn economisch nauw met elkaar verweven. Als onderdeel van het Goedevrijdagakkoord, dat in 1998 een einde maakte aan jaren van geweld tussen pro-Britse en pro-Ierse groeperingen, werd de grens tussen de twee landen opengesteld.
Een ‘nee’ uit Dublin op Britse voorstellen om de Ierse grenskwestie op te lossen is voor de rest van de EU doorslaggevend, maakte EC-voorzitter Tusk vorige week duidelijk.
De klok tikt door
Volgende week vindt er een EU-top plaats in Brussel, waar gesproken zal worden over de Brexit. Volgens de huidige planning vertrekken de Britten op 31 oktober uit de Europese Unie. Oorspronkelijk stond de Brexit gepland op 29 maart, maar die deadline werd twee keer verschoven.
Zelfs als Johnson en de EU erin slagen een akkoord te bereiken over een nieuwe uittredingsovereenkomst, is het onwaarschijnlijk dat de Britse premier genoeg tijd heeft om die door het Britse parlement te krijgen.
Op zaterdag 19 oktober, een dag na de top in Brussel, houdt het Britse Lagerhuis zitting om de Brexit te bespreken. Volgens een wet die afgelopen zomer werd aangenomen is dit de deadline waarop premier Johnson de EU om meer uitstel moet hebben gevraagd als er geen deal is bereikt en een no deal-Brexit dreigt.
Uitstel of geen uitstel?
De premier zegt publiekelijk onder geen beding om meer tijd te zullen vragen, maar in documenten die zijn regering indiende bij een rechtbank staat dat hij zich aan de wet zal houden. Die tegenstrijdigheid is nog niet uitgelegd door Downing Street.
Kenners achten het mogelijk dat Johnson die onduidelijkheid tot aan het laatst mogelijke moment zal laten voortbestaan, waarna hij een verkiezingscampagne in kan gaan met de boodschap dat hij zich keihard heeft ingezet om de Brexit op 31 oktober te laten plaatsvinden.
Johnsons Conservatieve Partij heeft in de peilingen een ruime voorsprong op Labour, de grootste oppositiepartij.
NOS 11.10.2019 Brexit-onderhandelaars Michel Barnier en Stephen Barclay hebben namens de EU en het Verenigd Koninkrijk in Brussel “constructief” overlegd over een mogelijke brexit-deal.
“We werken toe naar een overeenkomst”, zei een EU-woordvoerder. Ook een Britse woordvoerder noemde de gesprekken constructief. Barnier benadrukte wel dat er waakzaamheid, vastberadenheid en geduld nodig zijn. “Want de brexit is als het beklimmen van een berg.”
Bronnen melden aan persbureau Reuters dat Barnier inmiddels toestemming heeft gekregen van de 27 EU-lidstaten om weer om de tafel te gaan met de Britten, omdat er een “tunnel met een heel zwak licht aan het einde” is.
EU-topman Donald Tusk schreef eerder vandaag van de Ierse premier Varadkar “veelbelovende signalen” te hebben gekregen over een mogelijke brexit-deal.
“En zelfs de kleine kans moeten we benutten”, zei Tusk op Twitter over het voorkomen van een vertrek van het VK uit de EU zonder overeenkomst.
Wel benadrukt de voorzitter van de Europese Raad dat hij van de Britten nog geen “realistisch, bruikbaar” voorstel heeft ontvangen.
Eigenlijk was Tusk van plan om vandaag wereldkundig te maken dat hij geen heil meer zag in een snelle deal. Maar de ontmoeting tussen de Ierse premier Varadkar en de Britse premier Johnson van gisteren heeft hem van mening doen veranderen.
Na dat overleg zei Varadkar hoopvoller te zijn geworden over een brexit-akkoord voor de deadline op 31 oktober, zonder details prijs te geven over wat hij met Johnson had besproken.
Backstop
Ierland speelt een sleutelrol in de brexit-onderhandelingen. Grootste twistpunt is de backstop, oftewel de garantie dat de grens tussen Ierland en Noord-Ierland ook na de brexit open blijft.
Er wordt gevreesd dat een harde grens met strenge controles onder meer kan leiden tot het oplaaien van het geweld in Noord-Ierland tussen protestanten en katholieken.
Johnson wil het liefst geen backstop, omdat hij vindt dat zijn land in die constructie eigenlijk nog verbonden blijft aan de EU. Begin deze maand presenteerde hij op het partijcongres van de Conservatieven in Manchester nog een nieuw brexit-voorstel.
Daar werd negatief op gereageerd in de EU. In Johnsons plan blijft Noord-Ierland na de brexit weliswaar tijdelijk deel uitmaken van de Europese interne markt voor goederen, maar wordt het wel buiten de douane-unie van de EU geplaatst. Daarmee zou er alsnog een harde grens komen.
Telegraaf 11.10.2019 Het blijft mogelijk dat de Britten de EU eind deze maand met een nieuwe overeenkomst verlaten. Dat is de verrassende conclusie na een ontmoeting tussen de Britse premier Boris Johnson en zijn Ierse ambtsgenoot Leo Varadkar. Ze zeggen in een gezamenlijke verklaring dat er ’een paadje’ richting een oplossing is.
Het blijft raden naar de details van de drie uur durende ontmoeting op Thornton Manor, het voormalige landhuis van Unilever-oprichter William Lever. Volgens Varadkar die na afloop met journalisten sprak op het vliegveld van Liverpool, is het niet gepast om in te gaan op details van de ontmoeting. Volgens berichten in The Daily Telegraph, een zeer Johnson-gezinde krant, zouden de Britten concessies hebben gedaan op het gebied van de douane-unie.
Er zijn feitelijk twee grote kloven te overbruggen. Aan de ene kant hebben de Ieren – en daarmee ook de rest van de EU – zich altijd fel verzet tegen de komst van een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Die ontstaat als de Noord-Ieren in een Britse douane-unie blijven, al denken de Britten dat het met technologische snufjes en wat controles in goederencentra in het binnenland geen grote problemen oplevert.
Het andere probleem is dat de Britten de Noord-Ierse unionisten van de DUP feitelijk een veto hebben gegeven over de overeenkomst. Iedere vier jaar kunnen ze de Britse oplossing, waarbij de Noord-Ieren feitelijk wel in de interne markt blijven, torpederen.
Eerder deze week leken de onderhandelingen beëindigd. Maar volgens Johnson en Varadkar is er een ’pad’ naar een compromis. Dit zou betekenen dat de Britten de EU nog altijd op Halloween, het feest van de verlichte pompoenen en ’trick-or-treating’, verlaten.
Varadkar heeft op vrijdag een ontmoeting met EU-onderhandelaar Michel Barnier. De Fransman ontmoet ook de Britse Brexit-minister Stephen Barclay. Dan wordt duidelijk of er echt spijkers met koppen kunnen worden geslagen.
Eerder in de week stelde de Franse president Emmanuel Macron dat er uiterlijk vrijdag zicht op een overeenkomst moest zijn. Deze kan dan eind volgende week worden besproken tijdens een EU-top in Brussel. Johnson heeft al laten weten dat hij daar niet naartoe zal gaan als er geen oplossing voor het Brexit-dilemma is gevonden.
Het Britse Lagerhuis zal de resultaten van de EU-top bespreken tijdens een speciaal ingelaste en uitzonderlijke bijeenkomst op zaterdag 19 oktober. Dat is ook de dag waarop Johnson, als er geen overeenkomst is gesloten, de EU per brief om uitstel moet vragen.
Minister van Economische Zaken Leadsom maakte duidelijk dat Johnson in dat geval ook een tweede brief zal sturen waarin hij verklaart dat de regering verder uitstel niet ziet zitten. Dat hij daarmee ingaat tegen de geest van de eerder aangenomen wet, om uitstel aan te vragen als er geen overeenkomst is, zou volgens Leadsom „juridisch geen probleem zijn”. Het is niet duidelijk hoe de EU zal reageren op tegenstrijdige missives uit Londen.
MSN 11.10.2019 EU-president Donald Tusk zei vrijdag dat er signalen zijn dat er mogelijk toch een deal over de Brexit kan worden bereikt.
“We hebben optimistische berichten van de Ierse premier ontvangen dat een deal nog steeds mogelijk is”, vertelde Tusk aan verslaggevers in Nicosia na een ontmoeting met de Cypriotische president Nicos Anastasiades.
“Technische besprekingen vinden momenteel plaats in Brussel”, voegde Tusk eraan toe. “Natuurlijk is er geen garantie voor succes en de tijd is praktisch op. Maar zelfs de minste kans moet worden gebruikt om een deal te krijgen voor 31 oktober.”
Tusk heeft de Britse premier Boris Johnson eerder te verstaan gegeven dat hij vrijdag zou aankondigen dat er geen kansen meer zijn voor een deal op de EU-top van 17 en 18 oktober, tenzij er uiterlijk 11 oktober een werkbare oplossing uit Londen komt.
Goed gesprek tussen Johnson en Varadkar
Tusk zei nu dat hij een positieve boodschap van de Ierse premier Leo Varadkar had ontvangen dat een deal “nog steeds mogelijk” is. Op donderdag kwamen de Britse premier Boris Johnson en zijn Ierse collega Leo Varadkar verrassend dichter bij een oplossing.
“Ik heb een heel goed, positief en hoopgevend gesprek gehad”, zei de Ierse regeringsleider die een Brexit-deal nog voor mogelijk houdt voor 31 oktober.
De Ierse beoordeling is belangrijk voor de hele EU. Het cruciale knelpunt voor een Brexit-overeenkomst is de vraag hoe de grens tussen het Britse Noord-Ierland en EU-buurland Ierland open kan worden gehouden.
Volgens Sky News probeert Johnson uit de impasse over de Brexit te raken met een voorstel om eerst te komen tot een simpele basisovereenkomst voor vrijhandel tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk na de Brexit. Het wordt niet gezien als een oplossing voor alle problemen en neemt niet de noodzaak weg van bepaalde grenscontroles aan de grens tussen het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) en de republiek Ierland. Maar in de ogen van de Britse regering kan dit een basis vormen voor een brexitdeal die veel meer omspant.
Britse pond in de lift
Het Britse pond steeg onmiddellijk na de optimistische geluiden over een mogelijke deal. Het pond won vrijdagmiddag ten opzichte van de dollar 2 procent en was 1,2644 dollar waard. De Britse munt is op weg om de sterkste tweedaagse stijging in tien jaar neer te zetten.
Ook zakenbank JPMorgan is om: er komt een Brexit-deal. De Brexit-watchers van de bank schatten de kans dat er een akkoord komt nu in op 50 procent, tegenover 5 procent bij de vorige prognose.
Het positieve gesprek tussen Johnson en Varadkar “verandert alles”, reageerde JPMorgan. “Als we het goed begrijpen dan is er een oplossing gevonden voor het probleem van de Ierse grens die acceptabel is voor alle partijen. Wij verwachten nu een deal.”
Ook Barnier is optimistisch
Vrijdag hebben EU-onderhandelaar Michel Barnier en de Britse Brexit-minister Stephen Barclay met elkaar gesproken in Brussel. Volgens Barnier was het een “constructieve ontmoeting”. Een woordvoerder van de Europese Commissie wilde verder geen details geven over de aard van de voorstellen die een opening zouden moeten bieden.
De twee hebben de probleemkwesties vanuit verschillende oogpunten besproken, aldus de zegsvrouw. Zij benadrukte dat de EU vastberaden is om te blijven werken aan een deal. “Waar een wil is, is een weg.”
Barnier praat vrijdag de ambassadeurs van de EU-landen bij over de stand van zaken en daarna de Brexit-stuurgroep van het Europees Parlement.
De Europese Commissie benadrukt dat een juridisch werkbare oplossing om een harde grens in Ierland te voorkomen noodzakelijk is in het terugtrekkingsakkoord. De integriteit van de Europese interne markt mag niet in gevaar komen.
De lidstaten, de commissie en het Europees Parlement maken maandag de balans op. Een dag later spreken de ministers voor Europese Zaken over de Brexit.
NOS 10.10.2019 De Ierse premier Varadkar is na een ontmoeting met de Britse premier Johnson hoopvoller geworden over een brexit-akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de EU. Bij hun vorige ontmoeting een maand geleden had Johnson nog geen voorstellen die onderhandelingen weer op gang konden brengen. Dat lijkt te zijn veranderd.
“We hebben afgesproken dat we geen details prijsgeven, maar ik denk dat we eind oktober tot een akkoord kunnen komen”, zei Varadkar na afloop. Het VK zou de EU dan op een “ordentelijke manier” kunnen verlaten. Hij voegde eraan toe dat niets zeker is en dat er veel zaken zijn waar hij geen invloed op heeft.
Verder noemde Varadkar de ontmoeting met Johnson “zeer positief” en “veelbelovend”. In een gezamenlijke verklaring staat dat beide premiers een “weg naar een mogelijke deal voor zich zien”.
Sleutelrol voor de Ieren
Ierland speelt een sleutelrol in de onderhandelingen over de brexit. Het land zal moeten instemmen met een oplossing voor controles op het grensverkeer tussen Ierland en Noord-Ierland, dat bij het VK hoort.
Bij een no-deal ontstaat een “harde” grens met strenge controles, wat tot het oplaaien van het geweld in Noord-Ierland tussen protestanten en katholieken kan leiden, zo wordt gevreesd.
Bekijk hier wat Johnson zegt over de Noord-Ierse grens en de mogelijkheid van een no-deal:
‘No-deal is een uitkomst waar wij klaar voor zijn’
De regeling die de vorige Britse regering met de EU overeenkwam, is voor het huidige Britse kabinet onaanvaardbaar, omdat het in theorie mogelijk is dat de Britten zich nog jaren aan EU-wet- en regelgeving moeten houden, zonder dat ze er zelf nog iets over te zeggen hebben.
Een voorstel van Johnson waarin Noord-Ierland deel blijft uitmaken van de Europese interne markt is door de EU afgewezen. Varadkar noemde dat plan vorige week “niet bemoedigend”.
Drie weken
De EU en het VK hebben nog drie weken om tot een oplossing te komen. Johnson is vastbesloten de EU op 31 oktober te verlaten, met of zonder akkoord, ook al heeft het parlement hem dat laatste verboden.
De EU wil dat Johnson zijn eindvoorstel vóór de EU-top van eind volgende week op tafel legt. Als de Britten niet bewegen of met een voorstel komen dat onacceptabel is, moeten ze de prijs betalen, zei de Franse president Macron vandaag.
MSN 10.10.2019 Het Verenigd Koninkrijk kan eind deze maand niet uit de EU stappen zonder de eindafrekening te betalen, zegt minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken in een vraaggesprek met het Financieele Dagblad.
“Wij houden het VK natuurlijk aan zijn verplichtingen. Een openstaande rekening tussen twee buren helpt niet. Na de no-deal ga je de dag erna toch bij elkaar op de koffie”, aldus de bewindsman.
Volgens het FD bedraagt de totale eindafrekening voor het VK na een Brexit zo’n 40 miljard euro. Als Londen niet zou betalen, kost dat Nederland volgens de krant dit en volgend jaar 1,6 miljard euro. De Britse premier Boris Johnson zei eerder dat hij niet van plan is de Brexit-rekening te betalen als er geen beter scheidingsakkoord komt.
Blok wijst er echter op dat beide landen ook na een eventuele abrupte Brexit op 31 oktober veel zaken onderling moeten regelen. “Hoe gaan wij zorgen dat onze mensen en onze bedrijven weer gewoon de grens kunnen passeren? Dat onze politiediensten elkaar kunnen bellen als een verdachte de grens is overgegaan? Dan is toch de eerste vraag: zullen we de rekeningen over en weer even betalen? Niemand heeft belang bij de botte bijl.”
Gesprek tussen Barnier en Barclay
Of er een Brexit-deal komt, blijft nog even spannend. EU-onderhandelaar Michel Barnier en de Britse Brexit-minister Stephen Barclay zouden er donderdag een gesprek over voeren. Maar dat gaat niet door, melden bronnen betrokken bij de onderhandelingen tussen Brussel en Londen. In plaats daarvan zullen ze vrijdagochtend samen een ontbijt nuttigen.
Bartnier zei woensdag dat de twee partijen in een positie verkeren dat ze geen akkoord kunnen sluiten. Maar hij hoopt dat er met goede wil toch nog een overeenkomst kan worden bereikt.
De Britse premier Boris Johnson gaat donderdag in het noordwesten van Engeland in overleg met zijn Ierse collega Leo Varadkar. Ierland vormt het grootste obstakel voor een Brexit-deal omdat het na de Brexit voor een deel in en voor een deel buiten de EU komt te liggen.
NOS 09.10.2019 Het Britse Lagerhuis komt volgende week zaterdag bijeen voor een belangrijke stemming over de brexit. Een dag eerder vergaderen de regeringsleiders in Brussel over het Britse vertrek uit de Europese Unie. Als premier Johnson daar een vertrekakkoord bereikt, moeten de Britse parlementariërs er een dag later over stemmen.
De ingelaste vergadering wordt gezien als een laatste kans om het geplande vertrek met een akkoord met de EU op 31 oktober nog te halen.
Als de vergadering van de Europese Raad geen akkoord oplevert, kunnen de leden van het Lagerhuis ook beslissen om de EU te verlaten zonder akkoord (de no-deal-brexit) of de brexit afblazen, ook al is het niet waarschijnlijk dat dit gebeurt. Ook heeft Johnson nog de mogelijkheid om de Europese Unie om uitstel te vragen.
De kans is minimaal dat bij de vergadering van de Europese Raad een akkoord wordt bereikt. De partijen liggen nog altijd mijlenver uit elkaar. Er zijn in feite nog drie keuzes, zegt correspondent Tim de Wit. “De EU-verlaten zonder deal, met deal of helemaal geen vertrek. Voor alle drie de opties is in het Lagerhuis tot nu nooit een meerderheid geweest. Dus het meest voor de hand ligt dat Johnson op 19 oktober om uitstel moet vragen van brexit, ook al zegt hij dit tot nu toe te weigeren.”
Falklandoorlog
Het is zeer uitzonderlijk dat de Lagerhuisleden op zaterdag terugkomen voor een stemming. Dit gebeurde eerder in 1939 vanwege het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en in 1982 bij de invasie van de Falklandeilanden.
De vergadering van zaterdag 19 oktober valt samen met een al geplande demonstratie tegen de brexit. Naar verwachting komen duizenden mensen naar het parlementsgebouw in Westminster om te protesteren.
AD 09.10.2019 Het Britse Lagerhuis komt volgende week zaterdag 19 oktober bijeen voor overleg over de brexit. Dat schrijft de BBC. Het is voor het eerst sinds 3 april 1982 dat het Lagerhuis bijeenkomt op zaterdag. Toen was het vanwege de Falkland-oorlog.
De parlementszitting is kort na een top van de Europese Unie. Die top wordt gezien als laatste mogelijkheid om nog voor 31 oktober een brexitdeal rond te hebben. Mocht die deal er komen, dan gaat premier Boris Johnson proberen om die 19 oktober door het Lagerhuis te krijgen.
Als de vergadering op de top van de EU geen akkoord op levert dan is er nog altijd de mogelijkheid voor de Britten om de EU te verlaten zonder dat er een akkoord is. De zogeheten ‘no-deal-brexit’. Ook is er nog de optie om uitstel aan te vragen, of is er een mogelijkheid dat de brexit wordt afgeblazen. Al is dat laatste niet erg waarschijnlijk.
Dat het Britse Lagerhuis nu heeft besloten op zaterdag samen te komen is zeer uniek. Het is voor 1982 slechts een keer eerder gebeurd: in 1939 toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak.
Telegraaf 09.10.2019 Het is erop of eronder voor een nieuwe Brexit-overeenkomst. Tijdens een persoonlijke ontmoeting tussen de Britse premier Boris Johnson en zijn Ierse ambtsgenoot Leo Varadkar gaan de twee kijken wat er nog gedaan kan worden om de nu feitelijk al negen maanden durende impasse in de Brexit-onderhandelingen te doorbreken.
De onderhandelingen over een nieuw Brexit-akkoord leken dinsdag volledig in de vernieling te zitten. De Britten beschuldigden de Duitse bondskanselier Angela Merkel ervan nieuwe onderhandelingseisen te stellen.
Moddergooien
Deze hield zich wijselijk stil. Ze liet het teruggooien van modder over aan Donald Tusk, de president van de Europese raad die Boris Johnson in een persoonlijke tweet opriep niet stompzinnig te gaan zwartepieten.
Op dinsdagavond had Johnson echter een onverwacht lang telefoongesprek met Varadkar. Daarbij overtuigden ze elkaar ervan dat verder onderhandelen nog zin heeft. Johnson reist waarschijnlijk morgen naar Dublin om spijkers met koppen te slaan, of de nieuwe overeenkomst op te blazen.
Volgens de Britse krant The Times zou Varadkar eerder, tijdens een ontmoeting in New York twee weken geleden, in hebben gestemd met een groot deel van de vorige week gepresenteerde Britse plannen. Tot verrassing van de Britten wimpelde Varadkar dat plan daarna af.
Douanecontroles
In het Britse plan blijft Noord-Ierland zich wel houden aan de regels van de Europese interne markt, maar stapt het wel uit de douane-unie. Hierdoor worden douanecontroles mogelijk. Die zijn lastig, maar volgens de Britten niet onmogelijk, te combineren met het Ierse vredesakkoord.
De persoonlijke ontmoeting tussen Varadkar en Johnson is belangrijk. Ierland zal immers nog meer last hebben van een No Deal Brexit dan de Britten zelf. Het belangrijkste strijdpunt is waarschijnlijk het veto dat Johnson zijn Noord-Ierse vrienden van de DUP in handen heeft gegeven. Deze kunnen volgens de Britse plannen de broze overeenkomst iedere vier jaar torpederen.
Kleine kans
Het is overigens de vraag wat de twee aan onderlinge chemie hebben. Varadkar zal de schalkse vraag van Johnson – waarom hij niet gewoon Murphy heet, zoals de rest van de Ieren – nog niet vergeten zijn. Varadkar maakte woensdagochtend dan ook bekend dat hij de kans op een snelle oplossing, zonder Brexit-uitstel, klein acht.
Varadkar heeft natuurlijk ook het memorandum gelezen waarin een ‘bron in Downing Street’ – volgens vrijwel iedereen de machtige politieke adviseur Dominic Cummings – schrijft dat dit de laatste kans is om een overeenkomst te bereiken. De bron schrijft dat Varadkar onterecht denkt dat het voorstel, na uitstel en noodzakelijke nieuwe Britse verkiezingen, opnieuw ter tafel zal komen.
Dat zal echter niet gebeuren. De Conservatieven zullen immers de verkiezingen ingaan met een keiharde Brexit-agenda. Dat moet om de machtige Brexit partij van Nigel Farage de wind uit de zeilen te nemen. Het is, volgens deze bron, dan ook ‘nu of nooit’ voor een Brexit-overeenkomst.
AD 09.10.2019 De Europese Unie zou bereid zijn om een concessie te doen in de grenskwestie tussen Ierland en Noord-Ierland, aldus bronnen binnen de EU. Gisteren kreeg premier Johnson, bij monde van de Duitse bondskanselier Merkel, te horen dat een deal ‘wezenlijk onmogelijk’ is. Brusselse diplomaten ontkennen dat er sprake is van een concessie.
De backstop, de door de EU geëiste garantieregeling dat er na de brexit geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland komt, geldt als groot struikelblok tussen de partijen om tot een eventuele deal over de Britse uittreding te komen.
EU-bronnen meldden aan de Britse krant The Times dat Europese lidstaten akkoord zouden kunnen gaan met een tussenoplossing. Daarbij zou Noord-Ierland op termijn kunnen beslissen om de backstop te verlaten. In de gesprekken werd gerept over het jaar 2025.
Brusselse diplomaten ontkenden dat de Europese Unie water bij de wijn zou willen doen en er een concessie wordt overwogen in de door de EU geëiste garantieregeling dat er na de brexit geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland komt. Volgens de diplomaten moet op dit moment niet gerekend worden op een ‘krachtig nieuw aanbod’ van EU-zijde. Gesprekken om tot een deal te komen zijn volgens de EU nog altijd mogelijk.
De Britse premier Boris Johnson zei eerder dat er na de brexit voorlopig vrijheid van goederenverkeer moet blijven bestaan tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland. De premier kreeg gisteren te horen dat een brexitdeal erg onwaarschijnlijk is, tenzij Londen er mee instemt dat Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese douane-unie. Dit noemde Johnson onaanvaardbaar.
Telegraaf 08.10.2019 De Britse regering heeft de hoop op serieuze Brexit-onderhandelingen opgegeven en is alleen nog maar geïnteresseerd in anderen de schuld geven van een onontkoombaar uitstel.
Dat is de woedende reactie van de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk, nadat een anonieme bron in Downing Street, de ambtswoning van de Britse premier, had verklaard dat de Duitse kanselier Angela Merkel onmogelijke eisen zou hebben gesteld tijdens een telefoongesprek tussen de Duitse kanselier en Johnson, waarvan alleen de Britse versie naar buiten is gebracht.
Het zwartepieten past in het scenario dat een andere ’bron’ binnen Downing Street, of mogelijk dezelfde, eerder op de dag had geschetst aan The Spectator. Er zou niet langer sprake zijn van serieuze onderhandelingen. Dat zou komen doordat de Ierse premier Leo Varadkar niet langer geïnteresseerd zou zijn in compromissen. Desondanks had Johnson dinsdagavond een telefoongesprek van bijna drie kwartier met Varadkar en ontmoeten de twee regeringsleiders elkaar misschien later deze week.
Volgens The Spectator dreigen de Britten inmiddels landen die instemmen met uitstel van de Brexit-onderhandelingen, in de nabije toekomst uit te sluiten van samenwerking. Het zou onder andere gaan om defensie en informatie van inlichtingendiensten die niet langer zou worden gedeeld.
“Ministers niet blij met dreigende toon van Downing Street”
Dat bericht leidde tot nieuwe onrust in het Britse kabinet. Transportminister Grant Shapps distantieerde zich van de toon die de regering zou aanslaan. Minister voor Noord-Ierland Julian Smith hamerde er nog eens op dat een vertrek zonder overeenkomst ernstige gevolgen zou hebben voor het Goede Vrijdagakkoord tussen Noord-Ierland en Ierland.
Johnson lijkt zich er echter niets van aan te trekken. Hij lijkt te denken dat hij de noodzakelijke komende verkiezingen kan winnen, zelfs als hij zal worden gedwongen om nieuw uitstel aan te vragen. De Conservatieven zullen de nieuwe verkiezingen ingaan met een net zo harde ’No Deal’ boodschap als de Brexit Party van Nigel Farage. Met die boodschap zullen de Conservatieven de verkiezingen winnen en, zonder verder te onderhandelen, een vertrek uit de EU forceren, zo blijkt uit het Spectator verhaal.
Telegraaf 08.10.2019 De Britse pers weet het zeker: een georganiseerd vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is ’dead’. Dit na een knallende ruzie tussen EU-president Donald Tusk en Boris Johnson én een ijskoude douche van kanselier Angela Merkel voor de Britse premier.
Boris Johnson probeerde de schuld bij de EU te leggen nadat Merkel hem er in een verhit telefoongesprek van overtuigde dat wat haar betreft Noord-Ierland (dat onderdeel uitmaakt van het VK) in de Europese Douane Unie zou blijven. Volgens Johnson is een deal daarmee „voorgoed van de tafel.” Overigens doet Duitsland geen mededeling over het gesprek of de toon daarvan.
De gebeurtenis zorgde voor een ongekend felle tweet van Tusk aan Johnson die speelt volgens hem „een stom spel rond de schuldvraag”. Tusk tierde nog even verder: „De toekomst van Europa en Groot-Brittannië staat op het spel evenals de veiligheid en de belangen van onze bewoners. Jij wilt geen deal, je wilt geen uitstel, je wil nergens op terugkomen, waarheen wil je wel?”
Dieptepunt
Het is een dieptepunt in de ellenlange onderhandelingen tussen Londen en Brussel rond de uittreding van de eerste. Het geeft ook aan dat Brussel, dat lang lijdzaam afwachtte waarmee Johnson zou komen, ook nerveus wordt.
Een bron binnen Downing Street 10 zei dat door het gesprek Johnson ervan overtuigd is volgende week niet meer naar Brussel af te hoeven reizen omdat er geen zaken gedaan kunnen worden. „Dit was een verhelderend moment voor de premier.”
Chaos
Grote vraag is of Johnson in het parlement vanavond nog een verklaring zal geven. In principe gaat het parlement daarna in reces ter voorbereiding op The Queens Speech, de Britse variant op Prinsjesdag, op 14 oktober. Een paar dagen later, op de 19de, moet er eigenlijk een Brexit deal zijn en anders zou Johnson om een uitstel moeten vragen volgens de Britse rechter. Hij heeft altijd gezegd „liever dood in een greppel te worden gevonden dan dit te doen.”
Als er geen uitstel komt dan verlaat Groot-Brittannië op 31 oktober de Europese Unie zonder deal. De meeste economen verwachten dan een chaos.
Volgens Mr. Brexit, Nigel Farage was altijd al duidelijk dat de EU geen deal wilde en is een harde afscheiding de beste oplossing.”
’Sabotage’
De mening van de oppositie geeft de complete verdeeldheid in het land weer: „De regering saboteert de gesprekken met Brussel.”
De EU-positie is onveranderd: „wij willen een deal”, zei een woordvoerster van de Europese Commissie dinsdag. Maar onder geen voorwaarden mag het Goede Vrijdag-akkoord worden aangetast, voegde ze eraan toe, doelend op het Ierse vredesakkoord dat gevaar zou lopen als er weer grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland zouden komen.
AD 08.10.2019 De onderhandelingen over de manier waarop de Britten de Europese Unie verlaten, lijken vrijwel vruchteloos. Anonieme bronnen rond de Britse premier Johnson stellen dat zijn regering tegemoetkomend is geweest, maar dat er geen oplossing voor het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) voorhanden is.
Hij heeft vanochtend vroeg met de Duitse regeringsleider Angela Merkel gebeld. Zij heeft hem volgens Britse media gezegd dat een brexitdeal nu wel erg onwaarschijnlijk is, tenzij Londen er toch mee instemt dat Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese douane-unie. Maar dat zou volgens Johnson niet aanvaardbaar zijn en het maakt dan volgens hem in wezen elke deal onmogelijk.
Johnson wil dat er na de brexit voorlopig vrij verkeer van goederen blijft bestaan tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland. Dit gaat minder ver dan de douane-unie. De overeenkomsten die Johnsons voorganger Theresa May met Brussel sloot over de brexit, liepen vooral stuk op de passages over de toekomstige status van Noord-Ierland.
De backstop is een verzekeringspolis om de grens tussen Ierland en Noord-Ierland na de brexit onder alle omstandigheden open te houden.
Nu gelden binnen de Europese Unie nog overal dezelfde regels: goederen kunnen zonder grenschecks of tarieven de hele unie door reizen. Na de brexit doet het Verenigd Koninkrijk daar niet meer aan mee: de nieuwe buitengrens van de EU komt tussen Ierland en het aangrenzende Noord-Ierland te liggen. Maar dat is in strijd met het Goede Vrijdagakkoord, het vredesakkoord dat werd gesloten na decennia bloedige strijd tussen protestanten en katholieken. Daarin staat: Er komt nooit meer een harde grens op het Ierse eiland.
Na de brexit hebben beide partijen twee jaar om een handelsakkoord te sluiten waarin een oplossing is gevonden voor het openhouden van de grens. Als dat niet lukt, treedt de backstop in werking. De Britten blijven dan in het gezamenlijk handelsgebied van de EU, zodat goederen vrij de grens over kunnen: een open grens dus.
Dat betekent dat de Britten zich aan allerlei Europese regels moeten blijven houden. Onacceptabel voor veel Britse eurosceptici: zij vrezen dat het Verenigd Koninkrijk door de backstop voor altijd vastgeketend blijft aan de Europese Unie.
uitleg
Een bron binnen Downing Street 10 heeft het telefoontje dat Johnson met Merkel had een ‘verhelderend moment’ genoemd, aldus persbureau AFP. ,,Het gesprek met Merkel heeft duidelijk gemaakt dat Europa een nieuw standpunt heeft ingenomen. Zij heeft helder aangegeven dat een deal zeer onwaarschijnlijk is en dat ze denkt dat de EU een veto zal uitspreken.’’
,,De EU-positie is onveranderd: wij willen een deal”, zei een woordvoerster van de Europese Commissie vandaag. Maar onder geen voorwaarden mag het Goede Vrijdag-akkoord worden aangetast, voegde ze eraan toe, doelend op het Ierse vredesakkoord dat gevaar zou lopen als er weer grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland zouden komen.
Wezenlijk onmogelijk
De Britse oppositiepartij Labour heeft de opmerking van Johnson dat een brexitdeal ‘wezenlijk onmogelijk’ is geworden bestempeld als een cynische truc om de onderhandelingen te saboteren. Met May had de EU een ‘backstop’ (vangnetregeling) getroffen, waarmee feitelijk het hele Verenigd Koninkrijk bij de Europese douane-unie zou blijven horen, tot er een nieuw vrijhandelsakkoord zou zijn gesloten tussen de EU en Londen.
Hier ging het Britse Lagerhuis niet mee akkoord. Johnson wijzigt de overeenkomst en wil nu dat Noord-Ierland net als de rest van het rijk na de overgangsperiode begin 2021 uit de douane-unie treedt. Om te voorkomen dat er dan een ‘harde’ grens op het eiland zou ontstaan, stelt hij voor dat er voor goederen tot zeker 2025 vrij verkeer blijft tussen de republiek en Noord-Ierland.
EU-president Donald Tusk heeft fel uitgehaald naar Johnson. Het gaat bij de brexitbesprekingen volgens Tusk niet om het winnen van een ‘stom spel’ over wie er de schuld kan worden gegeven wanneer het mislukt. ,,De toekomst van Europa en het Verenigd Koninkrijk staan op het spel, evenals de veiligheid en belangen van onze mensen’’, twittert hij. ,,Je wil geen deal, je wil geen uitstel, je wil het vertrekbesluit niet herroepen, waarheen ga je?’’
MSN 08.10.2019 De Ierse regering maakt extra geld vrij ter voorbereiding op de Brexit. In het budget van 2020 wordt 1,2 miljard euro vrijgemaakt om de klap van Brexit op te vangen. Mochten de Britten deze maand zonder deal uit de Europese Unie crashen, dan is het land bereid extra bij te lenen om bedrijven boven water te houden.
Ongeveer de helft van het geld is bedoeld voor de landbouw en toeristische en zakelijke sectoren van Ierland. 220 miljoen euro klaar om direct geïnvesteerd te worden wanneer de Britten uit de EU crashen. Dit is exclusief EU-subsidies.
De Ierse minister van Financiën Paschal Donohoe zegt daarnaast dat de regering een begrotingstekort niet uit de weg gaat als dat nodig is.
“Dit betekent niet dat no deal onafwendbaar is. Maar tegelijkertijd staan we paraat als het wel gebeurt. Het is een uitdaging die Ierland aankan”, aldus Donohoe.
Volgens de huidige planning vertrekt het Verenigd Koninkrijk eind deze maand uit de EU.
Momenteel zijn er nog altijd geen afspraken gemaakt over hoe dat vertrek precies in zijn werk moet gaan, wat grote economische gevolgen met zich mee zal brengen. Volgens economische voorspellingen zal – buiten het VK zelf – buurland Ierland veruit het hardst getroffen worden.
NOS 08.10.2019 EU-president Donald Tusk geeft de Britse premier Boris Johnson een veeg uit de pan over de brexitonderhandelingen. “Je wilt geen deal, je wilt geen verlenging, je wilt niet opschorten, quo vadis (waar ga je naartoe)?”, twittert hij.
Volgens Tusk probeert Johnson de EU de zwartepiet toe te spelen, terwijl het om veel grotere zaken draait. “De toekomst van Europa en van het Verenigd Koninkrijk staat op het spel, net als de veiligheid en belangen van onze burgers.”
Donald Tusk @eucopresident
.@BorisJohnson, what’s at stake is not winning some stupid blame game. At stake is the future of Europe and the UK as well as the security and interests of our people. You don’t want a deal, you don’t want an extension, you don’t want to revoke, quo vadis?
Tusk reageert op een verklaring van Downing Street, waarin de Britse regering stelt dat een brexitdeal met de EU onmogelijk is door de opstelling van de Duitse bondskanselier Merkel. Zij zou volgens Londen vandaag in een telefoongesprek tegen Johnson hebben gezegd dat Noord-Ierland in de douane-unie moet blijven. Berlijn wil over de inhoud van het gesprek niets zeggen.
De Britse premier presenteerde vorige week juist het plan om Noord-Ierland, onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, uit de douane-unie te halen. Het landsdeel zou vervolgens wel tijdelijk in de interne EU-markt blijven. Daarmee verdwijnt de door Johnson verafschuwde backstop, maar in plaats daarvan komt er een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Dat ziet Ierland noch de EU zitten.
Hoe zit het ook alweer met die veelbesproken backstop? Je ziet het in de video:
Het vertrek van de Britten uit de Europese Unie staat gepland voor 31 oktober. Volgende week is er een top in Brussel waar de EU-regeringsleiders het eens moeten worden over een definitieve brexitdeal. Het Britse Lagerhuis heeft bepaald dat Johnson om uitstel van de brexit moet vragen als het parlement niet voor 19 oktober akkoord gaat met de overeenkomst.
Telegraaf 08.10.2019 Bij de besprekingen over een brexitakkoord gaat het niet om het winnen van een „stom spel” om de ander de schuld te geven als het mislukt. EU-president Donald Tusk stelt dat in een aan de Britse premier Boris Johnson gerichte tweet.
Johnson zei volgens Britse media dinsdag tegen de Duitse bondskanselier Angela Merkel dat een brexitakkoord onmogelijk is als de EU eist dat Noord-Ierland in de Europese douane-unie blijft. „De toekomst van Europa en het Verenigd Koninkrijk staan op het spel, evenals de veiligheid en belangen van onze mensen”, haalt Tusk uit. „Je wil geen deal, je wil geen uitstel, je wil het vertrekbesluit niet herroepen, waarheen ga je?”, vraagt hij Johnson.
„De EU-positie is onveranderd: wij willen een deal”, zei een woordvoerster van de Europese Commissie dinsdag. Maar onder geen voorwaarden mag het Goede Vrijdag-akkoord worden aangetast, voegde ze eraan toe, doelend op het Ierse vredesakkoord dat gevaar zou lopen als er weer grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland zouden komen.
De Britse brexitgezant David Frost zat maandag in Brussel weer om de tafel met EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier. De technische besprekingen gaan dinsdag en de komende dagen verder. Dat geeft het Verenigd Koninkrijk volgens de woordvoerster de kans meer details te geven over Johnsons voorstellen, die volgens de EU tekortschieten. Barnier geeft de Europese Commissie woensdag een overzicht van de stand van zaken van de besprekingen.
MSN 08.10.2019 Een chaotisch vertrek van het Verenigd Koninkrijk is een ramp voor het financiële systeem en kan tot een wereldwijde recessie leiden. Met deze waarschuwing kwam voorzitter Lorenzo Bini Smaghi van de Franse bank Société Générale. Hij vergeleek een harde brexit met de val van zakenbank Lehman Brothers en daarmee het begin van de economische en financiële crisis in 2008.
De bankier wees op de twijfels en onzekerheden die destijds de kop opstaken en uiteindelijk zorgden voor grote financiële schokken. Bij een harde brexit verwacht hij soortgelijke problemen. Zo rekent hij op een klap voor het ondernemers- en consumentenvertrouwen, opdrogende investeringen en uitgaves van huishoudens.
De kans op een chaotisch vertrek wordt steeds aannemelijker. De Britse premier Boris Johnson herhaalde onlangs dat hij liever “dood in de sloot” zou liggen dan naar Brussel toe te stappen om een uitstel van de brexitdeadline te vragen. De Europese onderhandelaars keurden de nieuwe Londense voorstellen voor een brexitdeal af.
Telegraaf 08.10.2019 De onderhandelingen over de manier waarop de Britten de Europese Unie verlaten, lijken vrijwel vruchteloos. Anonieme bronnen rond de Britse premier Johnson stellen dat zijn regering tegemoetkomend is geweest, maar dat er geen oplossing voor het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) voorhanden is.
Johnson heeft dinsdagochtend vroeg met de Duitse regeringsleider Angela Merkel gebeld. Zij heeft hem volgens Britse media gezegd dat een brexitdeal nu wel erg onwaarschijnlijk is, tenzij Londen er toch mee instemt dat Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese douane-unie. Maar dat zou volgens Johnson niet aanvaardbaar zijn en het maakt dan volgens hem in wezen elke deal onmogelijk.
Johnson wil dat er na de brexit voorlopig vrij verkeer van goederen blijft bestaan tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland. Dit gaat minder ver dan de douane-unie. De overeenkomsten die Johnsons voorganger Theresa May met Brussel sloot over de brexit, liepen vooral stuk op de passages over de toekomstige status van Noord-Ierland.
De Britse oppositiepartij Labour heeft de opmerking van Johnson dat een brexitdeal wezenlijk onmogelijk is geworden, bestempeld als een cynische truc om de onderhandelingen te saboteren.
Met May had de EU een ’backstop’ (vangnetregeling) getroffen, waarmee feitelijk het hele Verenigd Koninkrijk bij de Europese douane-unie zou blijven horen, tot er een nieuw vrijhandelsakkoord zou zijn gesloten tussen de EU en Londen.
Hier ging het Britse Lagerhuis niet mee akkoord. Johnson wijzigt de overeenkomst en wil nu dat Noord-Ierland net als de rest van het rijk na de overgangsperiode begin 2021 uit de douane-unie treedt. Om te voorkomen dat er dan een ’harde’ grens op het eiland zou ontstaan, stelt hij voor dat er voor goederen tot zeker 2025 vrij verkeer blijft tussen de republiek en Noord-Ierland.
Telegraaf 08.10.2019 Koningin Elizabeth heeft haar adviseurs geraadpleegd of ze premier Boris Johnson kan ontslaan. Het antwoord was ’ja’, zo melden Britse media. Maar een ontslag is hoogst uitzonderlijk: de laatste keer dat dit gebeurde, is bijna twee eeuwen geleden.
Voor Johnson is het misschien niet eens de slechtste oplossing. Hij wil ten koste van alles voorkomen dat hij de beslissing neemt om nieuw uitstel van de Brexit-onderhandelingen aan te vragen. Hij zit nog altijd in de ontkenningsfase: maandag herhaalde hij weer dat de Britten op 31 oktober 2019 de EU verlaten.
Johnson boekte trouwens twee zeldzame overwinningen. Zo weigerde een groot deel van door hem weggestuurde fractiegenoten de druk op hem op te voeren in het Lagerhuis. En een Schotse rechter gelooft vooralsnog niet dat Johnson zal weigeren om uitstel voor de Brexit-onderhandelingen aan te vragen, mocht er deze week geen oplossing worden gevonden.
Niets wijst er intussen op dat een oplossing binnen handbereik is. De Finse premier Antti Rinne sprake dit weekeinde met Boris. Hij verklaarde tegenover een Duitse krant dat Johnson volgens hem pas nu begrijpt in wat voor ’puinhoop’ hij terecht is gekomen. Johnson kreeg van de Franse president Emmanuel Macron te horen dat hij tot eind van de week heeft om een compromis te bedenken.
Johnson blijft echter bij het standpunt dat de bal op dit moment bij de EU ligt. Van alle kanten zijn de afgelopen dagen gaten gesloten in de plannen die de Britten vorige week ten langen leste presenteerden. Maar Johnson houdt vol dat hij officieel nog niets gehoord heeft van de EU.
De Britse Brexit-minister Stephen Barclay was maandag op bezoek in Den Haag. Daar kreeg hij bij minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok geen voet aan de grond. Hoewel de Nederlanders door de Britten worden gezien als mogelijke bondgenoten, maakte Blok duidelijk dat Nederland de EU-onderhandelaar Michel Barnier volmondig steunt.
Niets wijst er dan ook op dat een compromis tot de mogelijkheden behoort. Binnen de EU wordt dan ook verwacht dat de regering uitstel zal aanvragen. In de eerder aangehaalde Schotse rechtszaak – waar op nieuwe instructies voor Johnson werd aangedrongen – had de regering gezegd dit te doen. Britse media weten echter te melden dat Johnson nog altijd op zoek is naar een uitweg.
Dat kan gaan via een ontslag door de koningin of door een nieuwe oekaze van de Britse Hoge Raad, zolang hij maar niet zelf de knoop hoeft door te hakken.
NU 07.10.2019 De hoogste civiele rechtbank van Schotland heeft maandag besloten de Britse premier Boris Johnson niet te zullen dwingen uitstel aan te vragen in Brussel als een ‘no deal’-Brexit dreigt op 31 oktober. De zaak was aangespannen door politieke activisten.
De rechter van het Court of Session in Edinburgh zei in zijn oordeel dat er geen twijfel over bestaat dat Johnson accepteert dat hij “moet gehoorzamen” aan de wet, meldt Sky News.
In documenten die door de regering werden ingediend bij de rechtbank staat dat de premier van plan is zich aan de wet te houden. De rechter besloot dat die toezegging voldoende is en seponeerde de zaak.
De zaak zette een spotlicht op een tegenstrijdigheid in de uitingen van Johnson en zijn kabinet.
Het Britse parlement nam in september – zeer tegen de zin van de premier – de Benn-wet aan, die het Johnson verplicht uitstel voor de Brexit aan te vragen bij de Europese Unie als eind oktober een Britse uittreding uit de Unie zonder akkoord dreigt.
‘Liever dood in een greppel’
Johnson betitelde de wet als een “akte van overgave” en stelt dat hij liever “dood in een greppel” zou liggen dan uitstel te vragen. Ook leden van zijn kabinet houden vol dat uitstel geen optie is. Johnson en de zijnen hebben niet toegelicht hoe de regering de Benn-wet kan omzeilen.
Parlementariër Joanna Cherry van de oppositiepartij Scottisch National Party (SNP) en andere activisten spanden vervolgens een zaak aan bij de Schotse rechtbank. Ze vroegen de rechter Johnson te dwingen tot het vragen om uitstel.
AD 07.10.2019 Het is niet nodig een rechterlijk bevel uit te vaardigen tegen premier Boris Johnson over het eventuele uitstel van de brexit.
Dit heeft een rechtbank in Schotland bepaald. Activisten hadden zich tot de rechter in Edinburgh gewend, omdat ze vrezen dat Johnson straks geen uitstel aan de EU vraagt als dat wel van het Lagerhuis zou moeten. Johnson heeft meerdere malen in het openbaar bezworen nooit en te nimmer om uitstel van de brexit te vragen
Hij zei aan het begin van deze week nog tegenover de Franse president Macron dat er geen uitstel komt. De rechter oordeelde echter dat er duidelijke toezeggingen zijn van de regering om dat wel te doen en dat die voldoende zijn. Rechterlijke bevelen zijn daarom hier niet op zijn plaats. De activisten willen tegen dit besluit in beroep gaan.
De eisers hopen dat de premier met een rechterlijk bevel tot het verzoek om uitstel een celstraf of boete tegemoet zou kunnen zien als hij zou nalaten te doen wat het Lagerhuis onder bepaalde omstandigheden van hem eist. Een meerderheid van het Lagerhuis wil dat Johnson 19 oktober uitstel van de brexit aanvraagt in Brussel als hij op die dag na de Europese top geen akkoord heeft met de EU over het vertrek van de Britten uit de unie.
MSN 07.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft de Franse president Emmanuel Macron gewaarschuwd dat er geen uitstel komt van de brexit, die gepland staat voor 31 oktober 2019. Hij benadrukte dat het “de laatste kans” is om nog een akkoord te bereiken, zo verklaarde een woordvoerder van Downing Street.
De Britse regeringsleider zou tijdens een telefoongesprek aan de Franse president hebben gezegd dat de Europese Unie er niet van moet uitgaan dat het Verenigd Koninkrijk ook na 31 oktober 2019 nog in de EU kan blijven. Johnson herhaalde naar verluidt ook dat hij geen nieuw uitstel van de brexit zal vragen, ook al dwingt een recent in het Britse parlement gestemde wet hem daartoe als er geen akkoord met de EU wordt bereikt.
Johnson bestempelde die wet als een “daad van capitulatie”, die de positie van de Britten bij de onderhandelingen over de brexit verzwakt.
“Het Verenigd Koninkrijk heeft een groot, belangrijk aanbod op tafel gelegd, maar nu is het tijd dat de Commissie toont dat ook zij bereid is om een compromis te sluiten. Zo niet dan stapt het Verenigd Koninkrijk zonder deal op”, zei een bron in Downing Street.
Vrijdag werd nog gesuggereerd dat Johnson toch bij de Europese Unie om uitstel zou gaan vragen, ondanks zijn bezwering dat hij “liever dood in een greppel” zou willen liggen dan dat te doen.
NU 06.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft in een ingezonden artikel in twee Britse ochtendkranten zondag opnieuw benadrukt dat het Verenigd Koninkrijk (VK) op 31 oktober 2019 uit de EU stapt, ook zonder nieuwe uittredingsovereenkomst. Hoe Johnson dat wil waarmaken, terwijl het Britse parlement een ‘no deal-Brexit’ heeft verboden, blijft onduidelijk.
Britse voorstellen voor Ierse grenskwestie na Brexit;
Noord-Ierland stapt na een korte transitieperiode in 2021 samen met de rest van het VK uit de Europese douane-unie
Het blijft wel in de Europese interne markt en zal zich houden aan EU-wetgeving voor goederen
Er komen zo weinig mogelijk fysieke douanechecks op en nabij de grens, dankzij niet nader omschreven technologische oplossingen
Het Noord-Ierse parlement moet de regeling goedkeuren en mag daarna elke vier jaar besluiten of die in stand blijft
“We pakken onze koffers in en lopen op 31 oktober naar buiten”, schrijft de premier. “De enige vraag is of Brussel ons vrolijk uitzwaait met een deal die voor beide kanten acceptabel is, of dat we worden gedwongen onze eigen richting te kiezen.”
De boodschap van Johnson werd geëchood door Brexit-staatssecretaris Stephen Barclay. “Wij zetten geen stap achteruit”, zei hij tegen de EU en Britse oppositieparlementariërs.
Later op de dag liet Barclay in een interview met de BBC weten dat de Britse regering mogelijk toch bereid is wat op te schuiven. De Britse voorstellen voor een herzien uittredingsakkoord bevatten een mechanisme om het Noord-Ierse regioparlement een beslissende stem over de voorziene transitieregeling op het Ierse eiland te geven. “Als deel van de intensieve onderhandelingen zouden we daar naar kunnen kijken en dat kunnen bespreken”, aldus de Brexit-staatssecretaris.
‘Maak gebruik van deze kans’
Het goedkeuringsmechanisme maakt deel uit van de plannen die de Britse premier afgelopen woensdag presenteerde, die de basis moeten vormen voor nieuwe gesprekken met de EU. Johnson noemde zijn voorzet “eerlijk en verstandig”, stelde dat die het laatste Britse aanbod vormt en riep de EU op tot “flexibiliteit”.
“Ik zeg tegen onze Europese vrienden: maak gebruik van de kans die ons nieuwe voorstel biedt. Voeg u bij ons aan de onderhandelingstafel in de geest van compromis en samenwerking”, schreef hij in zijn krantenstuk.
Brussel noemt de voorstellen ontoereikend en roept de Britten op tot “fundamentele aanpassingen”. De Letse premier Krisjanis Karins zei zondag tegen de BBC dat de deze “deal of geen deal”-opstelling van het VK de onderhandelingen bemoeilijkt.
Er is nog weinig tijd om een nieuwe uittredingsovereenkomst rond te krijgen. Het laatst mogelijke moment waarop dat kan gebeuren is de top van de Europese Raad op 17 en 18 oktober 2019.
Telegraaf 06.10.2019 „We zullen onze koffers pakken en op 31 oktober vertrekken. De enige vraag is of Brussel ons vrolijk zal uitzwaaien met een voor beide kanten aanvaardbare deal, of dat we in ons eentje moeten vertrekken.” Dat schrijft de Britse premier Boris Johnson in The Sun on Sunday.
Vrijdag werd nog gesuggereerd dat Johnson toch bij de Europese Unie om uitstel zou gaan vragen, ondanks zijn bezwering dat hij „liever dood in een greppel” zou willen liggen dan dat te doen. Nu herhaalt hij zijn mantra dat de Britten hoe dan ook eind deze maand de EU zullen verlaten.
Johnson kwam woensdag met een compromisvoorstel. Daarin wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland ontstaat, geschrapt. Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen, zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan. In Brussel is niet enthousiast gereageerd op dit plan.
AD 06.10.2019 ,,We zullen onze koffers pakken en op 31 oktober vertrekken. De enige vraag is of Brussel ons vrolijk zal uitzwaaien met een voor beide kanten aanvaardbare deal, of dat we in ons eentje moeten vertrekken.” Dat schrijft de Britse premier Boris Johnson in The Sun on Sunday.
Johnson kwam woensdag nog met een compromisvoorstel. Daarin wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland ontstaat, geschrapt. Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen, zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan.
De brexitstuurgroep van het Europees Parlement wees het voorstel van Johnson in hardere bewoordingen af. De brexitvoorstellen vormen ‘geen basis voor een akkoord waarmee het Europees Parlement kan instemmen’.
Cel
Ondertussen buigt een Schotse rechtbank zich nog over de vraag of de Britse premier in de cel kan worden gezet als hij met Groot-Brittannië de EU verlaat zonder overeenkomst (no-dealbrexit). De zaak is aanhangig gemaakt door enkele zakenlieden en een parlementslid.
Het Britse parlement heeft een wet aangenomen die Johnson verplicht te vragen om uitstel van het vertrek uit de EU, als er voor 31 oktober geen goedgekeurde overeenkomst ligt. De rechtbank bekijkt wat er zou kunnen gebeuren als Johnson daadwerkelijk geen uitstel vraagt.
MSN 06.10.2019 “We zullen onze koffers pakken en op 31 oktober 2019 vertrekken. De enige vraag is of Brussel ons vrolijk zal uitzwaaien met een voor beide kanten aanvaardbare deal, of dat we in ons eentje moeten vertrekken.” Dat schrijft de Britse premier Boris Johnson in The Sun on Sunday.
Vrijdag werd nog gesuggereerd dat Johnson toch bij de Europese Unie om uitstel zou gaan vragen, ondanks zijn bezwering dat hij “liever dood in een greppel” zou willen liggen dan dat te doen. Nu herhaalt hij zijn mantra dat de Britten hoe dan ook eind deze maand de EU zullen verlaten.
Johnson kwam woensdag met een compromisvoorstel. Daarin wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland ontstaat, geschrapt. Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen, zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan. In Brussel is niet enthousiast gereageerd op dit plan.
MSN 06.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft herhaaldelijk geroepen dat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie op 31 oktober verlaat. Met of zonder deal. In werkelijkheid is de kans dat dit gebeurt, zeer klein geworden. Johnson zal vrijwel zeker worden gedwongen om ten minste tot januari 2020 uitstel te vragen voor de Brexit.
Dat Johnson steeds blijft hameren op een vertrek uit de EU op 31 oktober, heeft vooral te maken met zijn wens om snel nieuwe verkiezingen te houden…en heel weinig met een oprecht geloof dat het mogelijk is om de Brexit eind deze maand te laten doorgaan.
Eerder deze maand nam het Britse parlement een wet aan die Johnson verplicht uitstel te vragen voor de Brexit, als hij op 19 oktober 2019 nog geen overeenkomst heeft gesloten met de Europese Unie over een ordelijk vertrek. De kans dat Johnson nog een deal sluit met de EU neemt met de dag af.
Afgelopen woensdag kwam de regering van Johnson eindelijk met concrete voorstellen, maar die werden door hoofdonderhandelaar Michel Barnier van de Europese Unie afgedaan als “niet uitvoerbaar.”
Officieel heeft de Europese Commissie de voorstellen van Johnson over een alternatieve regeling voor de grens tussen Ierland en Noord-Ierland nog niet afgewezen. Maar tal van hoge EU-functionarissen hebben al aangegeven dat de voorstellen kansloos zijn, omdat ze uitgaan van douanecontroles in Noord-Ierland die tegen het Goedvrijdagakkoord ingaan. Die overeenkomst uit 1998 vormt nog altijd de basis van het vredesproces in Noord-Ierland.
Vanuit Brussel heeft Johnson de boodschap gekregen dat hij nog een week heeft om zijn voorstellen aan te passen. Daarmee tikt de tijd weg om een definitieve deal te sluiten vóór 31 oktober.
Brexit op 31 oktober 2019: dat wordt lastig, met of zonder deal
Foto: Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie. Getty
Zonder deal met de Europese Unie wordt het heel lastig voor de regering van Johnson om uitstel van de Brexit te voorkomen.
De Britse regering wekt weliswaar regelmatig de indruk dat er mazen zitten in wet die Johnson verplicht om uitstel te vragen voor de Brexit. Maar niemand heeft nog duidelijk kunnen maken hoe Johnson de uitstelwet kan omzeilen.
Afgelopen vrijdag bleek uit documenten die de Britse regering heeft ingediend bij een rechtbank in Schotland, dat Johnson erkent dat er uitstel gevraagd moet worden voor de Brexit, op het moment dat er geen deal komt met de Europese Unie.
Johnson mikt op nieuwe verkiezingen
Johnson heeft zijn geloofwaardigheid verbonden aan de belofte om de Brexit door te zetten. De Conservatieven weten dat de Brexit Party van Nigel Farage een grote bedreiging vormt, als Johnson zijn belofte niet waar kan maken. De regering wil daarom naar buiten toe de indruk wekken echt alles in het werk te hebben gesteld om de Brexit eind oktober te laten plaatsvinden.
Op het moment dat er dan toch een verzoek om uitstel komt, zullen de Conservatieven proberen de schuld daarvan te leggen bij het Britse parlement, dat eigenlijk geen Brexit zou willen. En bij de rechterlijke macht, die de schorsing van het parlement door Johnson heeft teruggedraaid.
De grote vraag is natuurlijk of Johnson zijn huidige populariteit in de peilingen kan behouden, als duidelijk wordt dat hij zijn belangrijkste belofte – een vertrek per 31 oktober – niet kan waarmaken. Waarschijnlijk wordt het antwoord op die vraag al binnen enkele weken duidelijk.
AD 05.10.2019 Premier Mark Rutte heeft tegen zijn Britse collega Boris Johnson gezegd dat een deal waarbij Noord-Ierland buiten de douane-unie valt, onacceptabel is.
Dat meldt de Financial Times. Op Twitter schrijft Rutte dat hij nog veel vragen heeft over het voorstel van Johnson, nadat ze elkaar telefonisch hadden gesproken. De Britse premier kreeg van Brussel al te horen dat de Europese Unie alleen wil praten als de Britten flinke toezeggingen doen en eisen laten vallen
Rutte lijkt ook duidelijkheid te vragen van Johnson voordat de Europese Raad op 17 en 18 oktober 2019 bijeen komt. De overgebleven 27 Europese lidstaten maken zich vooral zorgen over het feit dat Johnson in zijn voorstel de zogenoemde noodoplossing voor Noord-Ierland schrapt. Die ‘backstop’ moet voorkomen dat de buitengrens van de Europese douane-unie tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland komt.
MSN 05.10.2019 Premier Mark Rutte heeft tegen zijn Britse collega Boris Johnson gezegd dat een deal waarbij Noord-Ierland buiten de douane-unie valt, onacceptabel is.
Dat meldt de Financial Times. Op Twitter schrijft Rutte dat hij nog veel vragen heeft over het voorstel van Johnson, nadat ze elkaar telefonisch hadden gesproken. De Britse premier kreeg van Brussel al te horen dat de Europese Unie alleen wil praten als de Britten flinke toezeggingen doen en eisen laten vallen.
Rutte lijkt ook duidelijkheid te vragen van Johnson voordat de Europese Raad op 17 en 18 oktober bijeen komt. De overgebleven 27 Europese lidstaten maken zich vooral zorgen over het feit dat Johnson in zijn voorstel de zogenoemde noodoplossing voor Noord-Ierland schrapt. Die ‘backstop’ moet voorkomen dat de buitengrens van de Europese douane-unie tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland komt.
MSN 05.10.2019 De Europese Unie heeft een Brits voorstel om in het weekend verder te praten over de brexit afgewezen. Dat schrijft de Britse krant The Times op basis van bronnen.
De Europese hoofdonderhandelaar Michael Barnier zei eerder al dat er te weinig aanknopingspunten in het nieuwe Britse voorstel staan om over te onderhandelen. Daarom lijkt de EU niet in het weekend verder te willen praten. “Als we in het weekend praten, lijkt het net alsof we echte onderhandelingen voeren. Daar zijn we nog ver van verwijderd”, zegt een EU-diplomaat tegen The Times.
Telegraaf 04.10.2019 Het kabinet kan geen „ja” zeggen tegen het nieuwe plan van de Britse premier Boris Johnson voor een Brexit. „Er zijn heel veel vragen over te stellen. Het biedt hooguit een basis om door te praten”, zei premier Mark Rutte vrijdag. Hij verwees verder naar de brexitonderhandelaar van de EU, de Fransman Michel Barnier. „Die is in gesprek met de Britten.”
In het compromisplan van Johnson wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de Brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland ontstaat, geschrapt. Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan. In Brussel is niet enthousiast gereageerd op dit voorstel.
Rutte wilde geen inhoudelijk commentaar gegeven op berichten dat Johnson om uitstel van de Brexit zou vragen als er niet snel een akkoord komt met Brussel. Hij wees wel op Britse wetgeving, die de wettelijke verplichting met zich meebrengt om uitstel te vragen als er voor 31 oktober geen brexitdeal ligt. Rutte onderstreepte dat uitstel voor Nederland alleen in aanmerking komt als er zicht is op een oplossing. „Uitstel om het uitstel, daar is volgens mij niemand voor.”
AD 04.10.2019 Het kabinet kan geen ‘ja’ zeggen tegen het nieuwe plan van de Britse premier Boris Johnson voor een brexit. ,,Er zijn heel veel vragen over te stellen. Het biedt hooguit een basis om door te praten”, zei premier Mark Rutte vandaag. Hij verwees verder naar de brexitonderhandelaar van de EU, de Fransman Michel Barnier. ,,Die is in gesprek met de Britten.”
In het compromisplan van Johnson wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland ontstaat, geschrapt. Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan. In Brussel is niet enthousiast gereageerd op dit voorstel.
De backstop is een verzekeringspolis om de grens tussen Ierland en Noord-Ierland na de brexit onder alle omstandigheden open te houden.
Nu gelden binnen de Europese Unie nog overal dezelfde regels: goederen kunnen zonder grenschecks of tarieven de hele unie door reizen. Na de brexit doet het Verenigd Koninkrijk daar niet meer aan mee: de nieuwe buitengrens van de EU komt tussen Ierland en het aangrenzende Noord-Ierland te liggen. Maar dat is in strijd met het Goede Vrijdagakkoord, het vredesakkoord dat werd gesloten na decennia bloedige strijd tussen protestanten en katholieken. Daarin staat: Er komt nooit meer een harde grens op het Ierse eiland.
Na de brexit hebben beide partijen twee jaar om een handelsakkoord te sluiten waarin een oplossing is gevonden voor het openhouden van de grens. Als dat niet lukt, treedt de backstop in werking. De Britten blijven dan in het gezamenlijk handelsgebied van de EU, zodat goederen vrij de grens over kunnen: een open grens dus.
Dat betekent dat de Britten zich aan allerlei Europese regels moeten blijven houden. Onacceptabel voor veel Britse eurosceptici: zij vrezen dat het Verenigd Koninkrijk door de backstop voor altijd vastgeketend blijft aan de Europese Unie.
Inhoudelijk
Rutte wilde geen inhoudelijk commentaar geven op berichten dat Johnson om uitstel van de brexit zou vragen als er niet snel een akkoord komt met Brussel. Hij wees wel op Britse wetgeving die de wettelijke verplichting met zich meebrengt om uitstel te vragen als er voor 31 oktober geen brexitdeal ligt. Rutte onderstreepte dat uitstel wat betreft Nederland alleen mogelijk is als er zicht is op een oplossing. ,,Uitstel om het uitstel, daar is volgens mij niemand voor.”
Telegraaf 04.10.2019 De Britse premier Boris Johnson zal de Europese Unie mogelijk toch om uitstel van de Brexit vragen, als er 19 oktober geen akkoord is bereikt met Brussel over de manier waarop. Dit leidt de BBC af uit stukken die de publieke omroep heeft gezien. De stukken zijn door de regering gepresenteerd in een Schotse rechtbank. Johnson heeft al meermalen verkondigd liever „dood in de sloot” te liggen dan de gang naar Brussel te maken om uitstel te vragen.
Anti-brexitactivisten willen via de rechter afdwingen dat de premier wel om uitstel vraagt als er geen akkoord is. Johnson heeft veelvuldig bezworen dat hij zijn land eind oktober hoe dan ook uit de unie haalt. Maar zijn regering moet in opdracht van een meerderheid van het Lagerhuis om uitstel vragen als aan het einde van de Europese top op 17 en 18 oktober blijkt dat er geen overeenkomst is.
Het wordt waarschijnlijk moeilijk voor de Brexit-premier aan het einde van de maand inderdaad uit de unie te stappen, als alle andere 27 landen van de EU akkoord gaan met het uitstel. Sommige Britse media speculeren dat hij plannen heeft om zijn poging tot uitstel te laten mislukken.
AD 04.10.2019 De Britse premier Boris Johnson zal de Europese Unie toch om uitstel van de brexit vragen, als er 19 oktober geen akkoord is bereikt met Brussel over de manier waarop. Dit leidt de BBC af uit stukken die deze publieke omroep heeft gezien. De stukken zijn door de regering gepresenteerd in een Schotse rechtbank.
Johnson heeft al meermalen verkondigd liever ‘dood in de sloot’ te liggen dan de gang naar Brussel te maken om uitstel te vragen. De Britse premier bleef ook vandaag optimistisch ondanks de afwijzende reacties uit andere EU-landen op zijn alternatieve voorstel voor de brexit.
Zijn woordvoerster zei dat hij het voorstel nog steeds ziet als een heel ‘groot landingsterrein’ waaruit een overeenkomst kan voortkomen. ,,We willen doorgaan met praten met de EU en de gesprekken intensiveren, met de zorgen van EU-landen inclusief Ierland in gedachten, ook in het weekend.” .
Belangrijkste problemen
De voornaamste Britse onderhandelaar over het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, David Frost, is in Brussel voor onderhandelingen met Europese gesprekspartners. De Ierse minister van Buitenlandse Zaken, Simon Coveney, is volgens meldingen van media in Dublin niet zo optimistisch. Hij ziet belangrijke problemen met het plan van Johnson, maar vermoedt ook dat er mogelijkheden zijn het te wijzigen. Coveney wil dat Johnson dat zelf en binnen tien dagen doet.
De brexitstuurgroep van het Europees Parlement wees het voorstel van Johnson in hardere bewoordingen af. De brexitvoorstellen vormen ,,geen basis voor een akkoord waarmee het Europees Parlement kan instemmen”.
Arrestatie
Tegelijkertijd buigt een Schotse rechtbank zich over de vraag of de Britse premier in de cel kan worden gezet als hij met Groot-Brittannië de EU verlaat zonder overeenkomst (no-dealbrexit). De zaak is aanhangig gemaakt door enkele zakenlieden en een parlementslid.
Het Britse parlement heeft een wet aangenomen die Johnson verplicht te vragen om uitstel van het vertrek uit de EU, als er voor 31 oktober geen goedgekeurde overeenkomst ligt. De rechtbank gaat nu bekijken wat er zou kunnen gebeuren als Johnson daadwerkelijk geen uitstel vraagt, aldus de BBC.
MSN 04.10.2019De Britse premier Boris Johnson zal de Europese Unie toch om uitstel van de brexit vragen, als er 19 oktober geen akkoord is bereikt met Brussel over de manier waarop.
Dit leidt de BBC af uit stukken die deze publieke omroep heeft gezien. De stukken zijn door de regering gepresenteerd in een Schotse rechtbank.
Johnson heeft al meermalen verkondigd liever “dood in de sloot” te liggen dan de gang naar Brussel te maken om uitstel te vragen.
Telegraaf 04.10.2019 Een Schotse rechtbank buigt zich over de vraag of de Britse premier Boris Johnson in de cel kan worden gezet als hij met Groot-Brittannië de EU verlaat zonder overeenkomst (no-deal Brexit). De zaak is aanhangig gemaakt door enkele zakenlieden en een parlementslid.
Het Britse parlement heeft een wet aangenomen die Johnson verplicht te vragen om uitstel van het vertrek uit de EU, als er voor 31 oktober geen goedgekeurde overeenkomst ligt. Johnson heeft al meermalen verkondigd liever „dood in de sloot” te liggen dan de gang naar Brussel te maken om uitstel te vragen.
De rechtbank gaat nu bekijken wat er zou kunnen gebeuren als Johnson daadwerkelijk geen uitstel vraagt, aldus de BBC vrijdag.
MSN 04.10.2019 Een Schotse rechtbank buigt zich over de vraag of de Britse premier Boris Johnson in de cel kan worden gezet als hij met Groot-Brittannië de EU verlaat zonder overeenkomst (no-dealbrexit). De zaak is aanhangig gemaakt door enkele zakenlieden en een parlementslid.
Het Britse parlement heeft een wet aangenomen die Johnson verplicht te vragen om uitstel van het vertrek uit de EU, als er voor 31 oktober geen goedgekeurde overeenkomst ligt. Johnson heeft al meermalen verkondigd liever “dood in de sloot” te liggen dan de gang naar Brussel te maken om uitstel te vragen.
De rechtbank gaat nu bekijken wat er zou kunnen gebeuren als Johnson daadwerkelijk geen uitstel vraagt, aldus de BBC vrijdag.
MSN 04.10.2019 De chef van de politie in Noord-Ierland heeft tegen premier Boris Johnson gezegd dat het onder de huidige omstandigheden onmogelijk is de grens te bewaken. Politiechef Simon Byrne zei volgens Ierse media in een gesprek van een half uur met de premier dat zijn korps de meer dan driehonderd grensovergangen onmogelijk kan controleren.
Het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) vormt een groot probleem voor het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, want Ierland is EU-lid en Noord-Ierland zou buiten de unie komen te liggen. Johnson heeft woensdag als oplossing aangedragen dat zijn land bij de brexit wel uit de douane-unie stapt, maar dat het voor goederen toch bij de interne EU-markt blijft horen.
Volgens Johnson zijn dan wel grenscontroles nodig, maar met technische hulpmiddelen kan veel geregeld worden en er zouden maar beperkt echte grenscontroles aan de Noord-Ierse grens nodig zijn.
Elsevier 04.10.2019 Met zijn eerste echte Brexit-deal, die een oplossing moet bieden voor het backstop-probleem aan de Ierse grens, hoopt Boris Johnson de EU eindelijk te overtuigen. Maar vanuit Brussel komen vooral negatieve signalen. Mocht het akkoord er niet komen, dan gaat Johnson volgens de BBC tóch om uitstel vragen. Opvallend: eerder zei hij nog ‘liever dood in de greppel’ te liggen.
Johnson wilde toch per se op 31 oktober de EU uit?
‘Ik lig liever dood in de greppel,’ antwoordde Johnson begin september tijdens een toespraak voor het politiekorps van West Yorkshire, toen hem werd gevraagd of hij kon beloven dat hij niet om nieuw Brexit-uitstel zou gaan vragen. Afgaande op berichten van de BBC denkt hij daar inmiddels anders over. De publieke omroep heeft regeringsstukken ingezien – gepresenteerd in de Schotse rechtbank – waarin staat dat de premier om uitstel gaat vragen als hij op 19 oktober geen akkoord heeft bereikt.
De rechtszaak was aanhangig gemaakt door Britse zakenlieden en een parlementslid, die wilden laten onderzoeken of Johnson strafbaar was indien hij de EU zonder akkoord verlaat, de zogenoemde no deal-Brexit.
De zogenoemde ‘Benn Act’, die vorige maand werd aangenomen in het Lagerhuis, verplicht de premier uitstel van de Brexit te vragen indien hij op 19 oktober nog niet met de EU tot een deal is gekomen. Eerder zinspeelde Johnson erop dat hij zich daar niets van zou gaan aantrekken en op 31 oktober ‘gewoon’ te breken met de EU, ook als er geen akkoord zou zijn.
Hoe het ook zij, Johnson vertrouwt er naar eigen zeggen op dat het niet zover hoeft te komen, omdat hij verwacht nog steeds een akkoord te kunnen bereiken met de EU. De premier ziet het voorstel nog steeds ‘als een heel groot landingsterrein’, waaruit een overeenkomst kan voortvloeien. Dat zei zijn woordvoerster vrijdagmiddag. ‘We willen doorgaan met praten met de EU en de gesprekken intensiveren, met de zorgen van EU-landen inclusief Ierland in gedachten, ook in het weekend.’
Wat stond er ook alweer in de deal van Johnson?
De nieuwe plannen van Johnson werden woensdag openbaar, en werden volgens The Telegraph dinsdag al verstuurd naar diverse Europese regeringsleiders. In de deal staat dat er vijf jaar lang twee grenzen komen; een douanecheck tussen Noord-Ierland en Ierland en een regelgevende grens door de Ierse Zee, tussen Noord-Ierland en het Britse vasteland.
Met Johnsons deal zal Noord-Ierland wel onderdeel blijven van de Europese interne markt waarbinnen landbouw- en voedselproducten kunnen worden vervoerd zonder grenscontroles. Na vijf jaar zal Noord-Ierland moeten beslissen of het deel wil blijven uitmaken van de EU of dat het de Britse regels gaat volgen.
Hoe reageren de Britse partijen op de deal van Johnson?
Voorzitter James Cleverly van de Conservatie Partij zegt dat het Verenigd Koninkrijk ‘flexibel en pragmatisch’ is geweest. Nu moet de EU dat volgens hem ook zijn. De deal van Theresa May, die op veel vlakken hetzelfde was als die van Johnson, werd tot drie keer toe weggestemd, mede doordat lang niet alle Tories vóór stemden. De kans lijkt groter dat ditmaal meer Conservatieven zullen instemmen, al is het ook mogelijk dat de zogenoemde ‘harde’ Brexiteers elke grens tussen Ierland en Noord-Ierland onaanvaardbaar vinden en dus tegen zullen stemmen.
Een andere harde Brexiteer, Nigel Farage van de Brexit Party, is fel tegen het voorstel van Johnson. ‘Het is alsof je je hoofd in de bek van een krokodil steekt en hoopt dat alles goed gaat,’ aldus de man die het gezicht van de Leave-campagne voorafgaand aan het Brexit-referendum was.
Aan de andere kant van het politieke spectrum, bij de sociaal-democratische oppositiepartij Labour, overwegen volgens The Guardian diverse parlementariërs vóór Johnsons deal te stemmen. Dit tot onvrede van partijleider Jeremy Corbyn, die vindt dat geen enkele sociaal-democraat ‘zo’n roekeloze deal moeten steunen, die zou worden gebruikt als springplank om rechten en standaard in ons land af te schaffen’.
Hoe wordt in Brussel gereageerd op de deal van Johnson?
Weinig positief. Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk heeft donderdag gezegd dat de Brexit-voorstellen van Johnson hem niet overtuigen. Wel is de EU volgens de Pool bereid om nieuwe gesprekken te voeren om de impasse te doorbreken. ‘We blijven openstaan, maar zijn nog steeds niet niet overtuigd’, heeft Tusk aan de telefoon tegen Johnson gezegd.
Tusk heeft ook gebeld met de Taoiseach (de Iers-Gaelische term voor de premier van Ierland) Leo Varadkar. De voorzitter van de Europese Raad staat naar eigen zeggen ‘volledig achter Ierland’. Kern van het Ierse bezwaar is Johnsons oplossing voor het probleem van de backstop, de garantieregeling dat er geen harde grens komt tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse Noord-Ierland. Varadkar vindt, net als veel andere Brusselse politici, dat de Britse premier geen werkbare oplossing biedt.
De zogenoemde ‘Brexit-stuurgroep’ van het Europees Parlement liet donderdag weten het voorstel van Johnson af te wijzen. Dat vormt volgens de stuurgroep ‘geen basis voor een akkoord waarmee het Europees Parlement kan instemmen,’ aldus de groep die wordt voorgezeten door de eurofiele Belg Guy Verhofstadt (Renew Europe, voorheen ALDE):
Guy Verhofstadt
✔@guyverhofstadt
The @Europarl_EN has three fundamental problems with the UK’s latest proposal:
Harms Ireland’s all-island economy lack of detail/not operational puts deal under custody of DUP
NU 03.10.2019 De Brexit-stuurgroep van het Europees Parlement heeft donderdag een vernietigend oordeel uitgesproken over de nieuwe Brexit-voorstellen van de Britse premier Johnson, meldt persbureau AP.
In een verklaring meldt de stuurgroep dat Johnsons voorstellen “nog niet eens in de buurt komen” van wat nodig is om een compromis te sluiten tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.
“De voorstellen van het Verenigd Koninkrijk schieten ernstig tekort en zorgen voor een grote terugval in het opstellen van gezamenlijke doelstellingen en verplichtingen”, meldt de stuurgroep verder.
In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van alle grote politieke partijen in het Europees Parlement. De afkeuring van de stuurgroep is van belang aangezien het Europees Parlement een eventuele Brexit-deal moet goedkeuren.
Nieuwe status Ierland
De nieuwe voorstellen die Johnson woensdag presenteerde, bevatten onder meer een ‘aparte status’ voor Noord-Ierland na de Brexit. Noord-Ierland stapt ook uit de douane-unie, maar blijft in ieder geval vier jaar lang in de Europese interne markt.
Daardoor hoeven in die periode zo weinig mogelijk fysieke douanecontroles plaats te vinden op de grens tussen Noord-Ierland en Ierland en kunnen goederen en spullen tot 2025 die grens makkelijk oversteken, aldus Johnson.
Het parlement van Noord-Ierland mag bepalen of het akkoord gaat met die overgangsperiode en moet die daarna elke vier jaar opnieuw goedkeuren. Johnson vindt dat hij een “redelijk en eerlijk” voorstel doet, maar de Europese leiders zien nog veel “problematische” punten.
De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, benadrukte donderdag in een persconferentie dat de EU volledig achter Ierland staat in de brexit-onderhandelingen.
Als onderhandelingen over de voorstellen geen deal opleveren, is de kans groot dat er een ‘harde Brexit’ plaatsvindt op 31 oktober 2019.
Trouw 03.10.2019 EU-leiders zijn weinig gecharmeerd van het brexitplan van de Britse premier Boris Johnson. ‘Als het Groot-Brittannië menens is, moet het verlenging vragen.’
Terwijl in Londen een optimistische Boris Johnson zijn brexitplan aan het Britse parlement uitlegde, begon aan de overkant van het Kanaal het morren. “Ik heb een oprechte poging gedaan om de kloof te overbruggen”, sprak Johnson. “Onze regering heeft een stap gezet. Ik geloof dat dit onze kans is, en ook die van hen.” Met die laatsten bedoelde hij de leiders van de andere 27 EU-landen. Tegelijk moest hij toegeven dat de twee kanten het nog niet eens waren geworden.
Wat heet, de andere EU-leiders leken bijzonder weinig gecharmeerd van Johnsons compromisvoorstel. “We moeten waarschijnlijk leren leven met een no-dealbrexit”, zei de Ierse premier Leo Varadkar. “We blijven openstaan voor zijn ideeën, maar we zijn niet overtuigd”, zei ‘EU-president’ Donald Tusk nadat hij twintig minuten met Johnson had getelefoneerd.
Ook het enthousiasme van Norbert Röttgen, de voorzitter van de Duitse parlementscommissie voor buitenlandse zaken, was niet groot. Algemeen wordt aangenomen dat Röttgen ook de mening van bondskanselier Angela Merkel vertolkte toen hij zei dat ‘één ding duidelijk is: Johnsons brexitplan kan niet worden uitonderhandeld voor 31 oktober. Als het Groot-Brittannië menens is, moet het verlenging vragen.”
Nieuwe verpakking van oude en slechte ideeën
Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU staat gepland voor 31 oktober. Op een Europese top op 17 oktober zou voor het laatst besproken worden hoe dat vertrek vorm krijgt. Maar nu Johnson pas woensdagavond voor het eerst zijn ideeën op papier zette, is de tijd die rest wel bijzonder kort.
“Het is een nieuwe verpakking van oude en slechte ideeën die allang zijn afgedreven”, reageerde Guy Verhofstadt namens de brexitcommissie van het Europees Parlement. Volgens Verhofstadt zijn de plannen ‘bijna onmogelijk’ in te voeren.
Ook EU-onderhandelaar Michel Barnier lijkt weinig geporteerd te zijn van Johnsons gedachten. Sterker nog, hij zou vrezen dat ze ‘een val’ zijn, een kwade opzet om de Europese interne markt te ondermijnen.
Mocht de EU Johnsons plan afwijzen, dan is al bekend wat de Britse reactie zal zijn. Uit een uitgelekt memo aan Conservatieven wordt duidelijk dat het de bedoeling is dat alle partijgenoten van Johnson de EU dan crazy noemen en dat ze zeggen dat juist de EU een akkoord onmogelijk maakt.
Lees ook:
Johnsons uitweg voor Ierse grenzen nog vol onzekerheden
NOS 03.10.2019 EU-president Donald Tusk is niet onder de indruk van het nieuwe brexit-voorstel dat de Britse premier Boris Johnson gisteren presenteerde.
“Ik heb vandaag twee keer getelefoneerd over de brexit”, zei Tusk vandaag op een persconferentie. “Eerst met de Ierse premier. Daarna met Johnson. Mijn boodschap aan hem: we staan open voor meer gesprekken, maar zijn nog niet overtuigd.”
De voorzitter van de Europese Raad benadrukte verder dat de EU “volledig” achter Ierland staat in de brexit-onderhandelingen. En dat land ziet niets in het voorstel van Johnson.
In zijn brexit-plan stelt de premier voor dat Noord-Ierland na de brexit tijdelijk deel blijft uitmaken van de Europese interne markt voor goederen, maar wel buiten de douane-unie van de EU wordt geplaatst.
Bekijk hier wat Johnson gisteren zei over de Noord-Ierse grens en de mogelijkheid van een no-deal:
‘No-deal is een uitkomst waar wij klaar voor zijn’
Met Johnsons plan zou er dan alsnog een harde grens komen tussen Ierland en Noord-Ierland, waarmee de zogenoemde backstop van tafel is. En juist die backstop is het grootste twistpunt in de brexit-onderhandelingen.
Johnson presenteerde zijn plannen gisteren op het partijcongres van de Conservatieven in Manchester. Manfred Weber, die als fractievoorzitter van de christendemocraten de grootste partij in het Europees Parlement vertegenwoordigt, noemt het voorstel van Johnson daarom niet serieus. Volgens Weber is Johnsons plan vooral bedoeld om de eigen achterban tevreden te stellen.
MSN 03.10.2019 De brexitstuurgroep van het Europees Parlement wijst het voorstel van de Britse premier Boris Johnson af. De brexitvoorstellen vormen volgens de stuurgroep “geen basis voor een akkoord waarmee het Europees Parlement kan instemmen”, aldus een verklaring van de parlementaire groep.
Vooral de alternatieven voor het door Johnson geëiste schrappen van de backstop, een soort garantieregeling dat er na het Britse vertrek uit de EU geen harde grens komt tussen Noord-Ierland en Ierland, baart de stuurgroep zorgen. “Deze lastminutevoorstellen lossen niet de problemen op die er zijn als de backstop verdwijnt”. Ze maken volgens het parlement infrastructuur nodig om handelscontroles uit te voeren maar maken niet duidelijk hoe en waar precies.
De voorstellen “komen niet in de buurt” van wat Londen en Brussel eerder hadden afgesproken, aldus de verklaring. Het parlement zegt bereid te blijven “alle voorstellen te onderzoeken, maar ze moeten wel geloofwaardig en juridisch werkbaar zijn.”
AD 02.10.2019 De Europese Commissie gaat het nieuwe Britse brexitvoorstel ‘objectief’ bestuderen. Johnsons politieke tegenstander Jeremy Corbyn is er echter niet zo zeker van dat het compromis van de premier in goede aarde gaat vallen bij EU.
Voorzitter Jean-Claude Juncker liet de Britse premier Boris Johnson, tijdens een telefoongesprek, weten ingenomen te zijn met de brief en de teksten van het nieuwe voorstel die hij vandaag mocht ontvangen. De EU wijst het voorstel van Johnson niet direct af, klinkt het.
Juncker zei ingenomen te zijn met Johnsons ‘vastberaden stappen’ om een akkoord te bereiken. Toch ziet Juncker ook problemen, met name over de backstop, de door de EU geëiste garantieregeling dat er na de brexit geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland komt. Johnson wil die hele regeling geschrapt zien.
In de voorstellen ziet Juncker welkome ‘vooruitgang’ in de Britse positie. Met name het plan om na de brexit voor het hele Ierse eiland – het Britse Noord-Ierland en de republiek Ierland – een zone in te stellen met dezelfde regels voor alle goederen zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan noemt hij ‘positief’.
Ook de voorgestelde controle van goederen die Noord-Ierland binnenkomen vanuit Groot-Brittannië (Schotland, Engeland en Wales) na de brexit worden in Brussel niet meteen naar de prullenbak verwezen. In een verklaring zegt de commissie dat de EU een deal met Londen wil.
‘We staan 24/7 klaar om dit te laten gebeuren, zoals al drie jaar’. De komende dagen komen de brexitonderhandelingsteams in Brussel bijeen. Diplomaten in Brussel zijn van mening dat de EU niet de indruk wil wekken de deur bij voorbaat dicht te gooien.
De eerste reactie van de brexitcoördinator van het Europese Parlement (EP), Guy Verhofstadt, op het voorstel is ‘niet positief’. Verhofstadt zei dat de voorstellen volgens de parlementaire stuurgroep voor de brexit ‘niet echt de garanties bieden die Ierland nodig heeft’.
Verhofstadt zei dat de brexitstuurgroep donderdag met een uitgebreidere reactie komt. De liberale ex-premier van België is de voorzitter van de stuurgroep van het EP. Dat staat in principe open voor ‘alternatieve oplossingen’ van de impasse, maar hamert erop dat er een ‘backstop’ oet blijven.
Jeremy Corbyn, leider van de Britse Labour Partij, denkt dat de Europese Unie het brexitvoorstel van premier Johnson desondanks gaat wegstemmen. Hij zegt niet in te zien waarom de EU voor zou stemmen. Het is volgens Corbyn ook onduidelijk hoe het Goede Vrijdagakkoord in Noord-Ierland wordt gehandhaafd.
De Ierse premier Leo Varadkar heeft in een telefoongesprek met Johnson gezegd dat zijn brexitvoorstel niet aan de Ierse wensen voldoet. De Ierse regeringsleider zei dat het nieuwe voorstel niet voldoet aan de eerder afgesproken voorwaarden van de backstop bij de Ierse grens.
Varadkar zei dat de Britse premier er ten onrechte van uitgaat dat de kwestie voornamelijk een technisch probleem is om goederenverkeer tussen Ierland en het Britse Noord-Ierland te controleren. ,,Ik denk dat het om veel meer gaat dan om een technisch vraagstuk’’, zei de Ier.
,,Het gaat om diepe politieke en juridische zaken en de technische zijn daar maar een klein onderdeel van.’’ Toch noemde Varadkar het voorstel ‘constructief en handig’. Er is volgens de ‘taoiseach’ (Ierse premier) echter nog veel werk te verzetten.
Noord-Ieren blij
De protestantse Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP) steunt het voorstel van Johnson wel. Partijleider Arlene Foster zegt blij te zijn dat in het voorstel de Noord-Ierse grenssituatie niet meer anders is dan in de rest van het Verenigd Koninkrijk.
DUP, die de regering van Theresa May en nu van Johnson steunt, was eerder steeds tegen de brexitvoorstellen, vanwege de backstop. Noord-Ierland zou dan een uitzonderingssituatie krijgen binnen het Verenigd Koninkrijk. Het land zou dan nog deel blijven uitmaken van de Europese douane-unie. Dat is in dit voorstel niet het geval.
Premier Rutte, die een bezoek aan Berlijn brengt, laat in reactie weten het nieuwe brexitvoorstel nauwkeurig te zullen bekijken. Rutte en zijn Duitse collega Merkel benadrukten de Europese eensgezindheid rond de brexit. ,,Voor ons is zeer belangrijk dat wij als 27 bij elkaar blijven’’, aldus Merkel over de EU-lidstaten zonder de Britten.
NOS 02.10.2019 De Britse regering heeft een nieuw brexit-voorstel vrijgegeven, met een oplossing voor de toekomstige status van Noord-Ierland. In een brief aan voorzitter Juncker van de Europese Commissie stelt premier Johnson voor dat Noord-Ierland deel uit blijft maken van de Europese interne markt voor goederen.
Noord-Ierland zou wel samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk de douane-unie verlaten, benadrukt Johnson in zijn brief. In de douane-unie zijn de gemeenschappelijk tarieven van de EU geregeld. Het is de grondslag van de interne markt.
Johnson zegt in zijn plan dat Noord-Ierland aan Europese normen en producteisen moet blijven voldoen, terwijl de rest van het Verenigd Koninkrijk dat niet hoeft. Het lijkt dus dat er met dit plan twee grenzen ontstaan: Noord-Ierland zou samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten, maar in economisch opzicht deel blijven uitmaken van de interne markt van de EU.
In de brief aan Juncker zet Johnson het voorstel in vijf punten uiteen:
Er komt geen harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Dat zou niet in overeenstemming zijn met de Goede-Vrijdagakkoorden.
Vrij verkeer van personen blijft behouden op het Ierse eiland.
Noord-Ierland blijft de regels van de interne markt van de Europese Unie volgen op het gebied van goederen, inclusief voedsel- en landbouwproducten.
Het Noord-Ierse parlement moet hier goedkeuring aan geven en daarna elke vier jaar opnieuw.
Noord-Ierland zal wel volledig onderdeel zijn van het Verenigd Koninkrijk en dus ook vallen onder Britse toekomstige handelsakkoorden.
Het Noord-Ierse parlement moet dus met het plan akkoord gaan en kan er iedere vier jaar opnieuw over beslissen. Johnson gaat het voorstel ook uitleggen in het Britse Lagerhuis.
Volgens correspondent Tim de Wit zitten er in het plan van Johnson de nodige knelpunten. “Noord-Ierland volgt volgens het voorstel zoveel mogelijk de EU-regels, maar lang niet alle. Er is straks dus nog steeds een vorm van controles nodig, al zeggen de Britten dat dat ze geen nieuwe grensposten willen neerzetten. Het is een risico dat de EU maar moet dragen, zeggen ze in Londen. Ze hebben al genoeg water bij de wijn gedaan, dan moet de EU dat ook doen, vinden ze.”
Op het partijcongres van de Conservatieven in Manchester zei Johnson eerder vandaag dat hij in geen geval controles wil aan de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
Bekijk hier wat Johnson zegt over de Noord-Ierse grens en de mogelijkheid van een no-deal:
‘No-deal is een uitkomst waar wij klaar voor zijn’
Op het partijcongres zei Johnson dat het enige alternatief voor zijn voorstel een no-deal-brexit is. Hij herhaalde dat zijn land moet vasthouden aan 31 oktober als brexitdatum. “Als we dat niet doen, loopt onze democratie een enorme deuk op”, zei de premier.
De Britse premier zou vandaag bellen met Juncker. Een woordvoerder van de Europese Commissie herhaalde vanochtend dat aan de “bekende voorwaarden” moet worden voldaan, zoals een “legaal uitvoerbare oplossing om een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland te voorkomen”.
Het plan zal in Brussel eerst bestudeerd worden, verwacht EU-correspondent Sander van Hoorn. “Ze zullen kijken in hoeverre de interne markt beschermd blijft, en of de naleving van het Goede Vrijdagakkoord over Noord-Ierland niet in gevaar komt.”
De Ierse premier Leo Varadkar noemde het plan “niet bemoedigend” en geen basis voor een akkoord. “Het is veel meer dan een technisch vraagstuk. Het gaat om diepe politieke en juridische zaken en de technische aspecten zijn daar maar een klein onderdeel van”, zei de premier.
Op 17 en 18 oktober is er in Brussel een EU-top waar de regeringsleiders het eens moeten worden over een definitieve brexit-deal. Het Britse parlement heeft bepaald dat de premier om uitstel van de brexit moet vragen als een meerderheid in dat parlement niet voor 19 oktober akkoord gaat met de uittredingsverklaring.
Telegraaf 02.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft in een brief aan Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker een volgens hem „voor beide zijden aanvaardbaar” compromisvoorstel gedaan over hoe zijn land met nieuwe afspraken over de brexit uit de EU kan vertrekken. Later woensdag hebben de twee telefonisch contact over de kwestie.
In het ’ultieme’ voorstel wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en Ierland ontstaat, geschrapt. De Britse regering heeft Johnsons brief met daarbij een toelichting op zijn plannen openbaar gemaakt, maar het protocol over Noord-Ierland dat dit juridisch moet regelen blijft vooralsnog geheim.
Johnson wil voor het hele Ierse eiland een zone met dezelfde regels voor alle goederen zodat het handelsverkeer zonder controles kan doorgaan. Het Noord-Ierse parlement moet instemmen met die regeling, aldus Johnson. Hij herhaalt dat er geen controles komen aan of vlakbij de 500 kilometer lange landgrens tussen (het Britse) Noord-Ierland en EU-land Ierland. Het vredesakkoord van 1998, waarin onder meer de grens werd opengesteld om een einde aan de conflicten tussen katholieken en protestanten te maken is „prioriteit”, aldus Johnson. Ook voor de EU is dat een absolute voorwaarde voor een brexitdeal.
Na de eerder afgesproken overgangstermijn tot december 2020 stapt het Verenigd Koninkrijk inclusief Noord-Ierland uit de Europese douane-unie.
Brexitonderhandelaar namens de EU, Michel Barnier, licht de lidstaten en het Europees Parlement later woensdag in over de ontwikkelingen. Johnson heeft al gedreigd dat hij zijn land zonder afspraken uit de EU terugtrekt op 31 oktober als de EU niet ingaat op zijn voorstel.
De protestantse Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP) steunt het brexitvoorstel dat woensdag in Brussel is ingediend door de Britse premier Boris Johnson. Partijleider Arlene Foster zegt blij te zijn dat in het voorstel de Noord-Ierse grenssituatie niet meer anders is dan in de rest van het Verenigd Koninkrijk.
DUP, die de regering van Theresa May en nu van Johnson steunt, was eerder steeds tegen de brexitvoorstellen, vanwege de backstop. Noord-Ierland zou dan een uitzonderingssituatie krijgen binnen het Verenigd Koninkrijk. Het land zou dan nog deel blijven uitmaken van de Europese douane-unie. Dat is in dit voorstel niet het geval.
AD 02.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft vandaag een ‘ultieme voorstel’ voor de brexit naar Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker gestuurd. Als Brussel niet bereid is serieus op zijn plan in te gaan, dan wil hij niet verder onderhandelen en zal Groot-Brittannië op 31 oktober zonder ‘deal’ de EU verlaten.
Johnson heeft, zo werd vanmiddag bekend, in een brief aan Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker een volgens hem ‘voor beide zijden aanvaardbaar’ compromisvoorstel gedaan over hoe zijn land met nieuwe afspraken over de brexit uit de EU kan vertrekken. Later vandaag zouden Johnson en Juncker telefonisch contact hebben over het voorstel.
In het ‘ultieme’ voorstel wordt de backstop, de regeling die moet garanderen dat er na de brexit geen harde, fysieke grens tussen Noord-Ierland en Ierland ontstaat, geschrapt. De Britse regering heeft Johnsons brief met daarin een toelichting op zijn plannen openbaar gemaakt, maar het protocol over Noord-Ierland dat dit juridisch moet regelen blijft vooralsnog geheim.
De protestantse Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP) steunt het brexitvoorstel waarin staat dat geen douanecontroles zullen plaatsvinden aan de grens met Noord-Ierland. Partijleider Arlene Foster zegt blij te zijn dat in het voorstel de Noord-Ierse grenssituatie niet meer anders is dan in de rest van het Verenigd Koninkrijk.
De Britse premier sprak vandaag in Manchester het Conservatieve partijcongres toe. Het thema van het vierdaagse congres is Get Brexit Done, een thema dat ook direct zijn sleutelzin werd in zijn toespraak. Hij zei het meerdere malen.
Johnson begon zijn speech vanmiddag met een bedankje aan zijn voorganger Theresa May. Ook bedankte hij haar man Philip May voor zijn ‘tomeloze geduld’. Hij presenteerde zijn speech op zijn kenmerkende losse en humoristische wijze. Hij maakte onder meer grapjes over laptops en reality-tv. ,,De treurige waarheid is dat stemmers in dit land meer te zeggen hebben over het programma ‘I’m a Celebrity’ dan over The House of Commons, die weigert brexit te volbrengen”, klonk het onder meer.
Johnson vervolgde zijn toespraak door te zeggen dat er ‘ernstige gevolgen’zullen zijn voor het vertrouwen in onze democratie als de brexit wordt uitgesteld tot ná 31 oktober. Daarnaast beloofde hij dat er geen douanecontroles zullen plaatsvinden aan de grens met Noord-Ierland.
Britse media brachten al eerder naar buiten dat Johnson vandaag het zogeheten ‘tweegrenzenplan’ zou presenteren. Het tweegrenzenplan houdt kort gezegd in dat Noord-Ierland wél in de gemeenschappelijke markt blijft, maar geen onderdeel meer is van de Europese Douane-unie. Hierdoor is er wel handel mogelijk tussen Ierland en Noord-Ierland, al wordt de controle aan land en op zee flink opgeschroefd. De handel tussen Noord-Ierland en de rest van de EU zal beperkter worden.
Volgens Johnson is dit voorstel ‘de laatste kans’ voor Europa. De reactie van de politiek leiders op het plan van Johnson is cruciaal voor het voortbestaan van het plan. ‘Let’s get brexit done’, zegt hij meerdere malen. ,,Voor ál die miljoenen brexit-stemmers. En voor mijn moeder, die ook ‘leave’ heeft gestemd.”
DUP
De Noord-Ierse DUP zou al akkoord zijn gegaan met het tweegrenzenplan, maar of Ierland en de rest van de EU er iets in zien, is nog een grote vraag. De DUP was eerder fel tegenstander van de zogenoemde ‘backstop’ in de brexitdeal van Johnsons voorganger Theresa May, omdat de DUP niet wilde dat Noord-Ierland anders behandeld wordt dan andere delen van het Verenigd Koninkrijk.
De partij lijkt nu een concessie te doen, omdat het plan op een aantal delen wat wegheeft van de backstop, die moest garanderen dat de Noord-Ierse grens met Ierland open blijft. Een belangrijke element in het nieuwe voorstel is volgens de Britse krant The Guardian dat het parlement van Noord-Ierland altijd zeggenschap heeft over nieuwe regelingen voor de regio na de brexit.
Juncker
Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en Johnson spreken vanmiddag telefonisch over de brexit. Dat heeft een woordvoerder van de commissie in Brussel bekendgemaakt. De commissie heeft nog geen concreet voorstel ontvangen om uit de brexitimpasse te raken. Het overleg staat gepland voor 17.15 uur, aldus de woordvoerder. Dat is na afloop van het congres van de Conservatieve Partij van Johnson in Manchester.
,,Zodra wij een voorstel ontvangen zullen wij dat objectief bestuderen”, aldus de woordvoerder. Hij herhaalde dat aan ‘de bekende voorwaarden’ moet worden voldaan, onder meer een ‘legaal uitvoerbare oplossing om een harde grens’ tussen Noord-Ierland en Ierland te voorkomen.
Verwacht wordt dat Johnson vandaag de details van zijn voorstel opstuurt naar Brussel.
NU 02.10.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft in een toespraak op de jaarlijkse conferentie van zijn Conservatieve Partij zijn nieuwe voorstellen voor een uittredingsakkoord met de EU toegelicht. Die omvat douanecontroles rond de grens op het Ierse eiland. Als Brussel zich niet bereid toont daar serieus op in te gaan, zal het Verenigd Koninkrijk niet verder onderhandelen en op 31 oktober zonder akkoord uittreden, zei de premier.
Het nieuwe voorstel in het kort;
Na Brexit krijgt Noord-Ierland vier jaar lang een ‘aparte status’
Voorstel zou vrij verkeer van goederen en personen garanderen op Ierse eiland
Noord-Ierland houdt zich in die tijd aan EU-regelgeving
Geen douanecontroles op of nabij grens, wel controles met ‘technologie’
Eerste reacties uit Brussel negatief
De voorstellen van Johnson voor een nieuwe uittredingsovereenkomst omvat “geen douanecontroles op of nabij de grens” tussen Noord-Ierland en Ierland. Er zullen wél controles nodig zijn, maar die kunnen, met de juiste technologie, bijvoorbeeld voor de verscheping van goederen plaatsvinden bij de bedrijven in kwestie en zo tot een “absoluut minimum” worden beperkt, aldus de premier.
“Wat de hele wereld wil, is deze kwestie op een kalme en redelijke manier afronden en doorgaan. En dat is waarom we op 31 oktober hoe dan ook uit de EU stappen. Laten we de Brexit afronden. Dat kunnen, moeten en zullen we”, zei Johnson ten overstaan van leden van zijn partij in Manchester.
De Ierse grenskwestie is het belangrijkste obstakel in de onderhandelingen tussen het VK en de EU. De mogelijkheid om douanecontroles tussen Noord-Ierland en Ierland te beperken met behulp van technologie is al eerder geopperd. Dit idee werd destijds door Brussel afgewezen, omdat de benodigde technologie er nog niet zou zijn.
Een meer gedetailleerde schets van de plannen van Johnson, in een brief aan Europese Commissie-voorzitter Jean-Claude Juncker, werd later op woensdag gepubliceerd door de Britse regering. Ook werden zeven pagina’s aan uitleg over de voorstellen openbaar gemaakt.
De voorstellen lijken op de uittredingsovereenkomst van zijn voorganger Theresa May, maar een groot verschil met het plan van May betreft de Ierse grens. Johnsons omschrijft zijn voorstel op dat front als “twee grenzen voor vier jaar”.
Volgens het plan zal het VK op 31 oktober uittreden, waarbij de oorspronkelijk afgesproken overgangsperiode tot 31 december 2020 in stand blijft. Op 1 januari 2021 treedt het VK dan volledig uit, waarbij het ook de Europese douane-unie verlaat.
Noord-Ierland krijgt een aparte status: het vertrekt op 20 december 2020 uit de douane-unie, maar blijft zich vervolgens vier jaar lang houden aan de Europese regelgeving, waarmee het vrije verkeer van goederen en personen op het Ierse eiland tot 2025 moet worden gegarandeerd.
De regering-Johnson wil het Noord-Ierse regioparlement na de overgangsperiode het recht geven om te stemmen over de regeling. Die kan daarna elke vier jaar worden vernieuwd of stopgezet.
Johnson: voorstel is ‘eerlijk en redelijk compromis’
De huidige voorstellen van Johnson zijn een “eerlijk en redelijk compromis”, stelde hij. De Britse premier riep de EU op zich “flexibeler” op te stellen en open te staan voor de nieuwe technologie die moet voorkomen dat er fysieke grenscontroles plaatsvinden. Hij beloofde dat het parlement van Noord-Ierland inspraak krijgt over de EU-regels op het gebied van handel, waar het zich aan zal moeten blijven houden.
EC-voorzitter Juncker belt later op woensdag met de Britse premier om over het voorstel te praten en een woordvoerder van de Duitse regering liet weten dat de EC de voorstellen van Johnson nauwkeurig zal bekijken.
In eigen land heeft Johnson al een overwinning weten te behalen met zijn voorstellen. Hoewel die een grens tussen Noord-Ierland en de rest van het VK in de Ierse Zee zouden betekenen, heeft de Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP), een belangrijke bondgenoot van Johnson, laten weten akkoord te gaan.
Eerder beschouwde die partij een aparte status voor Noord-Ierland als volkomen onaanvaardbaar, maar nu beschouwt de DUP het als een noodzakelijk en pragmatisch compromis. In een verklaring zegde de partij voorwaardelijke steun aan Johnsons plannen toe, maar benadrukte de DUP wel dat er “meer werk” moet worden verzet in de onderhandelingen met de EU.
Latest 👇🏻
Avatar
Auteur
duponline
Brussel niet ontvankelijk voor nieuw voorstel
De voorstellen van Johnson gaan voorbij aan enkele van de zogenoemde ‘rode lijnen’ van de EU – standpunten waarover de Unie zich vanaf het begin van de onderhandelingen onwrikbaar heeft getoond, zoals het voornemen om een poreuze Europese buitengrens op het Ierse eiland te voorkomen. Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, reageert in een verklaring dat het nieuwe voorstel op enkele punten nog “problematisch” is. Hij zegt wel tevreden te zijn met de vooruitgang en dat de commissie zich over het juridisch onderdeel van het voorstel zal buigen “met de welbekende criteria van de EU in het achterhoofd”.
De Belgische Europarlementariër Philippe Lamberts, die zich bezighoudt met de Brexit, zei na Johnsons speech: “Dit belooft niet veel goeds.” Hij stelde dat Johnson lijkt aan te sturen op een ‘no deal-Brexit’ en de schuld daarvoor in de schoenen van de EU wil schuiven. “Als je een deal wilt, maak je de Europese Unie niet tot vijand, zoals hij doet, maak je het parlement dat je nodig hebt om een deal aan te nemen niet tot vijand, zoals hij doet.”
Anonieme diplomaten en functionarissen binnen de EU zeiden al voor de toespraak tegen persbureau Reuters dat de Noord-Ierse backstopregeling – die door May werd onderhandeld – eventueel met wat kleine aanpassingen de enige optie is als de Britten voor 31 oktober een uittredingsakkoord willen bereiken. Lukt dat niet, dan is Brussel volgens de bronnen bereid het VK opnieuw uitstel te gunnen.
Een hooggeplaatste EU-functionaris noemde de voorstellen van Johnson “fundamenteel gebrekkig”. En een EU-diplomaat stelde: “Deze vlieger gaat niet op. Johnson heeft gekozen voor een confrontatie.”
De voorstellen van Johnson werden in eerste aanzet ook in Ierland lauw ontvangen. De Ierse premier Leo Varadkar zei in het Ierse parlement: “Wat betreft de voorstellen die vandaag op tafel komen: ik wil daar geen commentaar op geven, totdat ik kans heb gehad ze te bekijken en te bestuderen. Maar het is zeker waar dat wat we tot nu toe hebben gehoord niet hoopgevend is en geen basis voor een overeenkomst zal vormen, helaas, zoals ik het zie.”
Johnson stuurt aan op nieuwe confrontatie met parlement
De houding van de regering-Johnson in het Brexit-proces staat ook haaks op de wet die vorige maand werd aangenomen door het Britse parlement. Deze wet-Benn verbiedt een uittreding zonder deal op 31 oktober en verplicht de premier om in Brussel vóór 19 oktober de EU om meer uitstel te vragen (tot 31 januari 2020), als hij er niet in slaagt om voor de top van de Europese Raad op 17 en 18 oktober een nieuwe uittredingsovereenkomst te bereiken.
“De regering gaat onderhandelen over een nieuwe overeenkomst óf zich voorbereiden op een ‘no deal-Brexit’. Niemand zal zich bezighouden met uitstel”, zei een hooggeplaatste regeringsbron dinsdag al.
De regering-Johnson heeft gezegd “de wet te zullen volgen”, maar de premier heeft sindsdien vele malen herhaald dat hij weigert opnieuw om uitstel te vragen. Ondanks de Benn-wet blijft het voor het VK mogelijk om de EU eind oktober zonder akkoord te verlaten, aldus Johnson. Johnson omschrijft de wet als een “akte van overgave”.
Er is een aantal juridische en politieke kunstgrepen die Johnson kan toepassen om te proberen de Benn-wet te omzeilen, zeggen deskundigen. Omdat de huidige situatie ongeëvenaard is, is niet duidelijk in hoeverre die kans van slagen hebben.
Johnson haalde tijdens zijn toespraak in Manchester stevig uit naar het parlement. “Als het parlement een realityshow was”, zei hij, “dan zouden we allemaal al lang de jungle uit gestemd zijn. Maar dan hadden we tenminste wel het genoegen gehad te zien hoe de voorzitter (van het Lagerhuis, John Bercow, red.) kangoeroeballen moest opeten.”
Ook de oppositiepartij Labour moest het ontgelden. Johnson hekelde dat de partij nieuwe verkiezingen wil, maar weigert die te houden totdat is uitgesloten dat het VK eind oktober zonder deal uit de EU stapt.
MSN 02.10.2019 De Britse premier Boris Johnson gaat het parlement voor een week schorsen. Vanaf dinsdag 8 oktober kunnen de parlementariërs een week thuisblijven in aanloop naar de troonrede van koningin Elizabeth.
Vorige week oordeelde het hof dat een eerdere schorsing van vijf weken onrechtmatig was. Daarna is het parlement dus weer bijeengekomen. Medewerkers van Johnson zeggen dat een week de kortst mogelijke tijd is om het parlement voor te bereiden op het nieuwe politieke jaar.
NOS 02.10.2019 De Britse premier Johnson heeft herhaald dat zijn land moet vasthouden aan 31 oktober als brexitdatum. “Als we dat niet doen, loopt onze democratie een enorme deuk op”, zei de premier op een congres van zijn Conservatieve Partij in Manchester.
Johnson zei dat het Verenigd Koninkrijk compromissen heeft gesloten en dat de Europese Unie nu aan zet is. Op het congres zou hij de brexitplannen van zijn regering presenteren. “Maar waar iedereen echt op zat te wachten was op de nieuwe plannen, de nieuwe details en die hebben we eigenlijk amper gehoord”, zegt correspondent Tim de Wit.
Bekijk hier wat Johnson zegt over de Noord-Ierse grens en de mogelijkheid van een no-deal:
‘No-deal is een uitkomst waar wij klaar voor zijn’
De Britse premier overlegt vanmiddag telefonisch met voorzitter Juncker van de Europese Commissie. Een woordvoerder van de Europese Commissie herhaalde vanochtend dat aan de “bekende voorwaarden” moet worden voldaan, zoals een “legaal uitvoerbare oplossing om een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland te voorkomen”.
Twee grenzen
Tot nu toe zijn er geen controles aan de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. De EU en Ierland staan erop dat dit na de Brexit het geval blijft. Anders wordt gevreesd voor opleving van het conflict in Noord-Ierland. De plannen van Johnson voorzien echter in de invoering van douanecontroles, zij het niet direct aan de grens. Daarbij wil hij technologische oplossingen gebruiken om te voorkomen dat er toch weer een harde grens ontstaat.
Volgens de Britse krant The Telegraph, die over een brief beschikt van Johnson aan Juncker, wil Johnson de komende vier jaar twee grenzen om Noord-Ierland heen. De komende vier jaar zou Noord-Ierland in de interne markt van de EU blijven, terwijl de rest van het VK daar uitstapt. Dat moet een oplossing zijn voor de uitonderhandelde backstop, de afspraak dat er geen harde grens komt tussen Ierland en Noord-Ierland zolang de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk geen handelsakkoord hebben gesloten.
Een deel van de Conservatieven, ook Johnson zelf, is fel tegen de backstop. Volgens de premier is die “niet in overeenstemming met de soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk” en daarom ondemocratisch. Het Verenigd Koninkrijk kan de backstop niet eenzijdig opzeggen en de Noord-Ierse bevolking krijgt er niets over te zeggen.
Op 17 en 18 oktober is er in Brussel een EU-top waar de regeringsleiders het eens moeten worden over een definitieve Brexit-deal. Het Britse parlement heeft bepaald dat de premier om uitstel van de brexit moet vragen als het parlement niet voor 19 oktober akkoord gaat met de uittredingsverklaring.
AD 02.10.2019 Onder een wolk van controverses houdt premier Boris Johnson vandaag op het congres van de Conservatieve Partij een cruciale brexit-speech. Groot-Brittannië houdt de adem in.
Een halflege doos met posters vormt in de souvenirwinkel van het Central Convention Complex het laatste restant van een arsenaal aan spullen met de beeltenis van Boris Johnson erop. Mokken, T-shirts, gelijkende poppen en buttons zijn al uitverkocht. In het omgebouwde stationsgebouw uit de negentiende eeuw geldt de premier van Groot- Brittannië onder de leden van de Conservatieve Partij als een popster.
Onheilspellende berichten over zijn levenswandel krijgen in deze oase van gelijkgestemden geen kans om de sfeer te verpesten. De aantijgingen liegen er niet om. In de aanloop naar het congres beschuldigde Charlotte Edwardes hem van ongewenste handtastelijkheden tijdens een vergadering in de jaren 90. Johnson zou zijn hand over de binnenkant van de dij van de journaliste hebben laten glijden.
Een schandaal uit zijn periode als burgemeester van Londen zwol gelijktijdig aan. Hij zou de Amerikaanse zakenvrouw Jennifer Arcuri op onrechtmatige wijze aan subsidies hebben geholpen. Met het voormalige model, die zonder duidelijke aanleiding uitnodigingen kreeg voor door hem geleide handelsmissies, zou hij volgens voormalige klasgenoten van haar meer dan alleen bevriend zijn geweest.
Onthullingen
Deze schokkende onthullingen overschaduwen de boodschap ‘Get Brexit Done’, die de partij deze week wil uitdragen. Johnson ontkent alles, in de rug gesteund door bezoekers van het congres. ,,Privézaken horen niet op de voorpagina van de krant”, vertelt Frank Davies (88). ,,Iedereen heeft in zijn leven minder fraaie dingen gedaan. Boris is een mens. Juist die menselijke kant maakt hem zo populair.”
Davies, woonachtig in Oxfordshire, weet het zeker. ,,Met Boris gaan we de verkiezingen straks op onze sloffen winnen. Het gonst van het optimisme hier. Met zijn charisma en manier van spreken gaat hij veel stemmen trekken.” De brexit vormt voor de gepensioneerde zakenman een hoofdpunt. Wat voor trucs Johnson daarvoor moet uithalen, deert hem niet. ,,Als we eind deze maand maar uit de Europese Unie vertrekken.”
Boris Day
Johnson moet vandaag in zijn speech echter meer mensen overtuigen dan zijn trouwste fans in Manchester alleen. Voor het eerst in zijn politieke loopbaan kan hij niet leunen op zijn gave om al improviserend een show weg te geven. Zijn toespraak op ‘Boris Day’ trok op de doorgaans dorre congressen veruit het meeste publiek. Nu worden de woorden van Johnson op een goudschaal gewogen. De wereld luistert gespannen mee.
Twee jaar geleden ondervond zijn voorganger Theresa May op dezelfde plek één van haar dieptepunten als premier. Door een hardnekkige verkoudheid verloor ze hoestend en proestend haar stem, terwijl achter haar op het podium de letters van een kartonnen wand vielen. Een komiek reikte haar een ontslagbrief aan. De geplaagde vrouw, die ‘strong and stable’ wilde overkomen, raakte voor het oog van de wereld haar autoriteit kwijt.
Stembusgang
Johnson, een geboren spreker, begeeft zich om andere redenen op glad ijs. Om koste wat kost op 31 oktober 2019 de Europese Unie te verlaten moet hij een klein mirakel verrichten. De oppositie heeft hem bij wet verboden dat zonder deal te doen. Als hij voor 19 oktober 2019 geen nieuw akkoord sluit, moet Johnson Brussel om uitstel vragen. Aan die opdracht wil hij niet voldoen, omdat het vrijwel zeker politieke zelfmoord inhoudt.
Door zijn keiharde brexit-koers heeft hij voor een ravage gezorgd. Liefst 21 tegenstribbelende parlementsleden van de Conservatieve Partij kregen hun ontslag. Daardoor heeft Johnson zijn meerderheid in het House of Commons verloren. Bij de onvermijdelijke stembusgang maakt hij volgens politieke analisten alleen een kans om als winnaar uit de bus te komen als hij zijn belofte inlost. Anders slokt de Brexit Party gefrustreerde ‘leavers’ op.
Backstop
Zijn aanhangers rekenen op een meesterzet, ingefluisterd door zijn mysterieuze topadviseur Dominic Cummings. Volgens de Britse krant The Times wil de premier Brussel een nieuw voorstel doen waarin een oplossing is gevonden voor de door hem vervloekte ‘backstop’, de noodgrens tussen Ierland en Noord-Ierland. Door de EU in de bijsluiter te vragen Groot-Brittannië geen uitstel te verlenen, zou hij de oppositie te slim af willen zijn.
Niet alles wat zijn strateeg aanreikt, lukt echter. Het Supreme Court verklaarde het besluit van Johnson om het Lagerhuis voor langere tijd te schorsen vorige week nietig. En de schade aan zijn imago door de verse controverses kan zijn geloofwaardigheid flink aantasten. Het vergroot het belang van een fantastische toespraak vandaag. De brexit, zijn loopbaan en de toekomst van het land hangen ervan af.
Aan de stemming in de zaal zal het in elk geval niet liggen. ,,In mijn lange leven heb ik veel premiers voorbij zien komen”, stelt Sir Davies. ,,Boris is één van de beste. Hij heeft ‘het’.”
Een sensationele uitspraak van de Britse Hoge Raad afgelopen 24 september: het schorsen van het parlement door premier Boris Johnson is onwettig.
MSN 02.10.2019 Vanmiddag spreekt de Britse premier Boris Johnson zijn partijcongres toe en de verwachting is dat hij zijn ‘laatste bod’ aan de EU uit de doeken gaat doen om de brexit-impasse te doorbreken. Het lijkt er sterk op dat de plannen slecht gaan landen in Brussel.
De Britse krant The Telegraph zegt de details van het voorstel al in handen te hebben. Johnson wil de eerder uitonderhandelde backstop inruilen voor een complexe oplossing die in feite twee grenzen opwerpt om Noord-Ierland heen.
Backstop
Voor Johnson en een deel van de Conservatieven is de backstop, de verzekeringspolis om de grens tussen Ierland en Noord-Ierland te allen tijde open te houden na de brexit, namelijk onaanvaardbaar. Die schrijft voor dat het hele VK in een douane-unie blijft met de EU en Noord-Ierland veel Europese productregels blijft hanteren, zolang er geen andere oplossing is gevonden om de grens op het Ierse eiland open te houden.
Volgens Johnson riskeert het VK daarmee voor onbepaalde tijd aan de EU vastgeplakt te blijven zitten, waardoor de brexit geen echte brexit is. Maar het alternatief dat Johnson vandaag – volgens The Telegraph – voor gaat stellen, lijkt op voorhand al kansloos.
Belangrijk om te onthouden is dat de voorgestelde plannen pas in 2021 in werking zullen treden (als er al een akkoord over gesloten zou worden), na een overgangsperiode van zo’n twee jaar. In die periode blijft eigenlijk alles zoals het is.
Uit de douane-unie, maar deels in de gemeenschappelijke markt
Johnson wil dat Noord-Ierland, als er in 2021 geen andere oplossing is bedacht voor het behoud van een open grens, samen met het VK uit de douane-unie stapt met de EU. Maar tegelijkertijd zou Noord-Ierland wel een groot deel van de regels van de gemeenschappelijke markt van de EU blijven volgen. Het idee is dat als in Noord-Ierland en Ierland dezelfde regels gelden voor producten, die spullen zonder problemen (lees: zonder grenscontroles) verhandeld kunnen worden.
Maar daar is het eerste probleem al: daarvoor zou de EU dus moeten accepteren dat een land dat niet in de douane-unie zit, wel zonder grenscontroles kan handelen met de EU. Dat lijkt geen haalbare kaart.
En dus zullen er, op een of andere manier, toch grenscontroles moeten komen tussen Ierland en Noord-Ierland, en dat is nu precies wat de backstop moest voorkomen.
Volgende probleem: als voor Noord-Ierland en de rest van het VK andere markt- en productregels gaan gelden, moet er dus tussen die twee delen van het land ook gecontroleerd worden. In feite komt er dan dus nóg een grens in de Ierse zee.
Als laatste zou Johnson voor gaan stellen om een einddatum aan zijn versie van de backstop te plakken. De speciale regeling moet uiterlijk lopen tot 2025. Tegen die tijd zou het Noord-Ierse parlement mogen beslissen of het aan de Europese markt vastgeplakt wil blijven qua regelgeving of zich weer wil verbinden aan de Britse regels.
Tijdslimiet is no-go
En op voorhand lijkt ook dat weer een onoverkomelijk probleem. Want al zou de EU met de andere maatregelen akkoord gaan en accepteren dat er geen grenscontroles nodig zijn in de plannen van Johnson, dan betekent een tijdslimiet alsnog dat een open grens in de toekomst niet gegarandeerd is. En dat is dus juist waarom de backstop ooit verzonnen is.
Eerder lobbyde het VK al voor een einddatum op de backstop, maar daarvan heeft de EU keer op keer gezegd dat het onbespreekbaar is.
Britse media melden dat de voorstellen van Johnson later vandaag in juridische taal worden verstuurd naar de andere EU-landen. Er staat een Europese top gepland voor 17 en 18 oktober, waar er een deal gesloten moet worden. Lukt dat niet, dan dreigt een harde brexit op 31 oktober.
Geen nieuw uitstel
Hoewel er een wet is aangenomen die Johnson verplicht om opnieuw om uitstel te vragen als er op 19 oktober nog steeds geen deal is gesloten met de EU, houdt de premier bij hoog en bij laag vol dat hij niet opnieuw om uitstel gaat vragen.
De makkelijkste manier om die belofte waar te maken is een deal sluiten die voor beide partijen acceptabel is, maar tot nu toe lijkt dat dus niet erg waarschijnlijk.
De belangrijkste strateeg van Johnson, Dominic Cummings, heeft volgens The Telegraph binnenskamers al gezegd dat het VK bereid is om van de onderhandelingstafel weg te lopen als de deal die nu wordt aangeboden wordt afgeslagen.
Telegraaf 30.09.2019 De Britse regering zal woensdag of donderdag gedetailleerde voorstellen over de Brexit aan de Europese Unie voorleggen. Daarmee zal het land ook ingaan op een oplossing van de kwestie rond de Ierse grens. Dat meldt een bron binnen de Britse regering maandag.
De zogeheten Ierse backstop, de regeling die een harde grens moet voorkomen tussen Ierland en Noord-Ierland, wordt gezien als het voornaamste struikelblok in de onderhandelingen. De Ierse en Britse regering en de EU willen grenscontroles en fysieke infrastructuur aan de grens vermijden, omdat die de spanningen over de politieke status van Noord-Ierland opnieuw kunnen aanwakkeren.
Volgens de Ierse zender RTE zou Groot-Brittannië nu voorstellen om aan beide zijden van de Ierse grens zogenoemde „douaneafhandelingscentra” op te zetten om te voorkomen dat er aan de grens zelf controles nodig zijn. De centra zouden tussen 8 tot 16 kilometer van de grens worden gevestigd, aldus een verslaggever van RTE. De journalist meldde dat de gegevens afkomstig waren van technische documenten die van Londen naar Brussel waren gestuurd en waarvan hij uittreksels had gezien.
De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney heeft dat voorstel direct afgekraakt en noemde het kansloos. „Tijd dat de EU een serieus voorstel van de Britse regering krijgt om een Brexit-deal in oktober te kunnen realiseren. Noord-Ierland en Ierland verdienen beter!”, reageerde hij op Twitter.
De Britse premier Boris Johnson zei onlangs nog dat hij vasthoudt aan de huidige brexitdeadline van 31 oktober. Donderdag zei hij nog tegen partijgenoten dat hij ervan overtuigd is een deal rond te kunnen krijgen, maar dat het Verenigd Koninkrijk anders gewoon uit de EU stapt. Volgens de Britse krant The Times wil Johnson aan de EU vragen om langer uitstel van de brexit bij voorbaat te blokkeren.
Elsevier 24.09.2019 Opnieuw een nederlaag voor de Britse premier Boris Johnson. Het Britse Hooggerechtshof besloot woensdag unaniem dat Johnsons besluit onwettig is om het parlement te schorsen tot 14 oktober. Elf rechters oordeelden dat de schorsing het parlement hindert in de uitvoering van zijn grondwettelijke functies. Woensdag 25.09.2019 komt het parlement weer bij elkaar.
Wat heeft het Britse Hooggerechtshof besloten?
Het Britse Hooggerechtshof deed woensdag twee uitspraken. Allereerst oordeelde het hof dat de rechterlijke macht mag ingrijpen in een ruzie tussen het parlement en de regering. Zo verklaarde het Britse Hooggerechtshof de uitspraak van een lagere Londense rechtbank ongeldig. Die zei dat rechters geen zeggenschap hebben over politieke beslissingen.
Lees hier het portret dat Elsevier Weekblad maakte over de premier
De voorzitter van het Hooggerechtshof Brenda Hale stelde in de uitspraak: ‘Het besluit om de Koningin te adviseren het parlement te schorsen, was onwettig, omdat het tot gevolg had dat het parlement, zonder redelijke rechtvaardiging, werd verhinderd zijn grondwettelijke functies uit te voeren.’
Hale voegde toe dat Johnson met de verkeerde motieven koningin Elizabeth heeft geadviseerd en dat dat misleiding is. Voor veel Britten moet dit een reden zijn voor Johnson om op te stappen.
De jury benadrukte dat de uitspraak over de schorsing niets met de Brexit te maken heeft.
Hoe wordt er gereageerd?
Johnson heeft gezegd dat hij het ‘zeer oneens’ is met de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof, maar dat hij deze respecteert. De Britse premier verblijft in New York voor een top van de Verenigde Naties. ‘Het belangrijkste is dat we doorgaan en op 31 oktober de Europese Unie verlaten,’ zei Johnson. Hij vliegt een dag eerder terug uit New York.
De rechterlijke uitspraak laat nog twee opties open voor Johnson. Hij kan opstappen of nieuwe verkiezingen uitschrijven. De regering heeft al laten weten dat opstappen niet aan de orde is. De grote vraag is of Johnson het vertrouwen van zijn partij behoudt. Diverse Conservatieven uitten eerder al kritiek.
De Britse oppositie wil dat Johnson aftreedt als premier. ‘Het oordeel van het Hooggerechtshof toont dat de premier verkeerd handelde door het parlement te schorsen,’ zei Labourleider Jeremy Corbyn in een reactie. ‘Ik nodig Johnson uit om zijn positie als premier te heroverwegen en de kortst dienende premier ooit te worden.’
Jo Swinson, leider van de Liberaal Democraten, noemt het vonnis van het Hof gerechtvaardigd. ‘De schorsing was onwettelijk en diende om het parlement te weerhouden van het uitvoeren van zijn werkzaamheden en de regering te controleren,’ zei de partijleider. ‘De beslissing van het hof laat zien wat we altijd al hebben geweten, Johnson heeft laten zien dat hij ongeschikt is als premier.’
Het Europese Parlementslid en oud-premier van België Guy Verhofstadt reageert opgelucht: ‘Het rechtssysteem is alive and kicking. Parlementen moet nooit het zwijgen worden opgelegd,’ twittert Verhofstadt. ‘Ik wil nooit meer vanuit het Verenigd Koninkrijk horen dat de Europese Unie ondemocratisch is.’
Wat betekent de uitspraak voor Brexit?
De gevolgen van de uitspraak zijn groot voor de Brexit. Diverse opties liggen nog open:
Begin september stemde het parlement voor een wet die een No Deal-Brexit tegenhoudt. Als Johnson geen meerderheid van het parlement voor zijn voorstel voor een No Deal-Brexit krijgt, zal hij opnieuw uitstel moeten aanvragen bij de Europese Unie.
Johnson kan om de No Deal-Brexit-wet heen werken. Zo kan hij uitstel vragen bij de EU en tegelijkertijd aan Brussel laten weten dat de EU zijn aanvraag kan negeren of afwijzen. Ook als Johnson niet om afwijzing vraagt, zou de Europese Unie uitstel kunnen weigeren.
Ook een nieuwe deal is nog niet volledig uitgesloten. Als het Johnson lukt om voor 31 oktober een meerderheid in het parlement achter een deal te krijgen, verlaten de Britten de EU alsnog met een overeenkomst. Eerdere pogingen om een nieuwe deal te sluiten, mislukten. Deze optie lijkt dan ook niet waarschijnlijk.
De oppositie kan ook het vertrouwen in de regering opzeggen. Is er een meerderheid in het parlement die deze motie van wantrouwen steunt, dan mag de regering in 14 dagen proberen het vertrouwen terug te winnen, eventueel met een nieuwe minister-president. Lukt dit niet, dan volgen nieuwe verkiezingen.
De regering kan ook vervroegde verkiezingen uitschrijven. Dat kan als Johnson het vertrouwen in zijn eigen regering opzegt. Ook kan een nieuwe wet worden ingevoerd die de datum van de verkiezingen naar voren haalt. Met zo’n wet zou slechts een meerderheid nodig zijn, in plaats van de tweederde meerderheid die nodig is voor het uitroepen van nieuwe verkiezingen.
In 2018 paste het Europese Hof artikel 50 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie aan. Artikel 50 is een procedure voor landen die de Europese Unie willen verlaten. Het Hof oordeelde dat een EU-land zelf mag beslissen om de procedure stop te zetten en daarvoor geen akkoord van andere EU-landen nodig heeft. Dit stelt de Britten in staat om de hele Brexit-procedure alsnog te beëindigen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Johnson deze maatregel neemt, maar met een nieuwe regering – gevormd na eventuele verkiezingen – is die kans een stuk groter.
Hoe kwam de rechtszaak tot stand?
Begin september schorste Johnson het parlement voor vijf weken. Het Lagerhuis wordt wel vaker geschorst voor partijcongressen. Johnsons besluit was controversieel omdat de schorsing ongewoon lang was. Volgens critici zou Johnson via deze weg proberen aan te sturen op een (harde) Brexit op 31 oktober.
Diverse critici van de premier spanden daarom rechtszaken aan. Zo maakte de zakenvrouw en filantroop Gina Miller bezwaar bij een Londense rechtbank. Miller won eerder al een rechtszaak tegen de regering, waarmee ze toenmalig premier Theresa May dwong het parlement te informeren over haar Brexit-plannen. De laatste rechtszaak tegen de regering verloor ze. Een Britse rechter verwierp haar bezwaar met het argument dat de rechtbank geen zeggenschap over politieke besluiten heeft.
Ook Joanna Cherry, politicus van de Schotse Nationale Partij, ging de strijd aan met Johnsons besluit. Onder haar leiding gingen 75 parlementsleden in hoger beroep tegen een uitspraak van een Schotse rechter die de schorsing als wettig beoordeelde. Cherry won. Het Schotse Hooggerechtshof besloot dat de schorsing inderdaad onwettig was en dat Johnson koningin Elizabeth een misleidend beeld van de stand van zaken heeft voorgespiegeld.
Met de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof dinsdag zijn de juridische procedures over de schorsing van het Lagerhuis voltooid.
MSN 18.09.2019 De Britse minister van Justitie Robert Buckland denkt dat premier Boris Johnson wel degelijk gedwongen kan zijn om de Brexit uit te stellen. Wel gaat de regering nog goed kijken hoe dwingend de wet is die dit vereist als er geen overeenkomst is met de Europese Unie vóór 31 oktober.
Johnson heeft tot nog toe steeds bezworen dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober echt uit de Europese Unie stapt, met of zonder deal.
Het Britse parlement heeft eerder deze maand in meerderheid een nieuwe wet aangenomen die bedoeld is om de premier te dwingen naar uitstel te vragen voor de Brexit bij de Europese Unie als hij er niet in slaagt om een overeenkomst met de EU medio oktober te ratificeren.
Johnson heeft gezegd dat er “geen omstandigheden” zijn waarin hij om uitstel zal verzoeken. Andere ministers, waaronder minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab, hebben gesuggereerd dat er mogelijk mazen in de wet zijn die de Britse regering in staat zouden stellen een verlenging te vermijden.
Minister van Justitie Robert Buckland zei dinsdag tegen Sky News dat de regering geen andere keus heeft uitstel van de Brexit te accepteren als er geen deal komt over het vertrek en de Europese Unie uitstel aanbiedt.
Buckland zei dat de uitstelwet tot gevolg heeft dat “de Britse regering gedwongen wordt een verlenging te accepteren als deze wordt aangeboden” en dat “deze regering de wet niet gaat overtreden”.
Buckland is nu voor de tweede keer naar buiten getreden met de boodschap dat de Britse regering er niet toe over zal gaan om een wet naast zich neer te leggen. Eerder deze maand twitterde Buckland dat hij premier Johnson heeft gewaarschuwd voor zo’n stap.
NOS 16.09.2019 Het Verenigd Koninkrijk en de EU lijken nog niet veel dichter bij een akkoord over de brexit te zijn gekomen. Jean-Claude Juncker en premier Boris Johnson ontmoetten elkaar vanmiddag voor het eerst, maar Juncker wacht nog steeds op een werkbare oplossing, zo liet de Europese Commissie in een persbericht weten.
Juncker vindt het de verantwoordelijkheid van het Verenigd Koninkrijk om met een werkbare oplossing te komen voor de scheidingsovereenkomst. Met minder dan zeven weken tot de brexit is er nog geen deal met Brussel over de voorwaarden van de Britse uittreding. Voor de backstop, een harde voorwaarde van de EU over de Ierse grens, is nog geen goed alternatief gevonden.
De verwachtingen die er waren voor de lunch kwamen vooral vanuit het Verenigd Koninkrijk. “We gaan nu toch echt met iets komen, dat soort geluiden hoorde je”, vertelt correspondent Thomas Spekschoor. “Maar dat valt nu wel tegen. Vanuit Europese hoek waren er minder hoge verwachtingen.”
Later op de middag sprak Johnson ook nog met de Luxemburgse premier Bettel. Johnson sloeg een persconferentie over vanwege het lawaai buiten:
Johnson geeft geen persconferentie: ‘het lawaai zou mijn punten overstemmen’
Voor de lunch liet Johnson weten dat hij voorzichtig enthousiast over de ontmoeting was. Juncker, die op de lunch trakteerde, zei op de vraag wat hij ervan verwachtte: “We zullen zien!” Brexitminister Stephen Barclay en brexitonderhandelaar Michel Barnier waren ook bij het gesprek.
De ontmoeting in een restaurant in de binnenstad van Luxemburg duurde ongeveer twee uur. Beide partijen hadden het in persverklaringen na afloop over een constructief overleg.
De EU is volgens Juncker nog steeds eensgezind. De bal ligt volgens hem bij het Verenigd Koninkrijk maar de commissie wil graag meedenken over nieuwe voorstellen die voldoen aan de Europese voorwaarden voor de Ierse grenskwestie.
Telegraaf 16.09.2019 Een ontmoeting in Luxemburg tussen voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker en de Britse premier Boris Johnson heeft niet geleid tot een doorbraak in de vastzittende Brexit-onderhandelingen. Volgens de EU hebben de Britten nog geen concreet voorstel op tafel gelegd om uit de impasse te geraken.
Het was vandaag voor het eerst sinds Johnsons aantreden in juli als premier dat hij Juncker de hand schudde. Dit gebeurde bewust niet in Brussel, maar in Junckers eigen Luxemburg, waar ze in het favoriete restaurant van de scheidende Commissie-baas samen de lunch nuttigden. EU-onderhandelaar Michel Barnier en Brexit-minister Stephen Barclay waren ook aanwezig.
Johnson stelt nog altijd vol goede hoop te zijn dat de door de Brexiteers gehate backstop, de noodoplossing voor de Ierse grens, uit het scheidingsakkoord zal verdwijnen. Hij moet wel optimistisch zijn. Alleen met een overeenkomst kan hij garanderen dat de Britten op 31 oktober de EU verlaten.
Noord-Ierland bij EU
Het Britse parlement heeft Johnson gedwongen om uitstel aan te vragen als er medio oktober geen overeenkomst is. Johnson herhaalde gisteren nog eens dat niet te zullen doen. De inspanningen om tot een vergelijk te komen zijn geïntensiveerd. Het heeft nog niet tot concrete voorstellen geleid. Volgens Britse media wil Johnson daarmee tot het laatste moment, medio oktober wachten. Dan is er minder tijd voor de altijd lastige Britse parlementariërs om tegen te sputteren.
Johnson bezocht vorige week de Ierse premier Varadkar. Sindsdien komen er geluiden uit het VK dat Noord-Ierland wel (deels) in eenzelfde douaneregime gehouden kan worden als Ierland, en dus de EU. Dit zou in ieder geval op het gebied van landbouwproducten en dieren moeten gebeuren.
DUP verzwakt
Voor Johnsons voorganger May was een backstop voor alleen Noord-Ierland onbespreekbaar. Ze werd hiertoe gedwongen door de Noord-Ierse DUP, waarvan ze afhankelijk was met haar minderheidskabinet.
Maar de positie van de DUP is verzwakt doordat de regering zelfs met haar steun geen meerderheid heeft. Dat maakt een Noord-Ierse oplossing iets gemakkelijker.
Mooie woorden
Het probleem voor de EU is dat de unie een oplossing eist die juridisch keihard is en werkt vanaf dag één. Het lijkt er volgens betrokkenen niet op dat de Britten dit kunnen leveren. Het blijft bij mooie woorden en beloften. Dat versterkt de 27 EU-lidstaten alleen maar in de gedachte dat er een dichtgetimmerd akkoord nodig is.
MSN 16.09.2019 De Britse aartsbrexiteer Nigel Farage verwacht dat de brexit weer zal worden uitgesteld. De leider van de Brexit Party voorspelt dat het parlement dwarsligt als premier Boris Johnson op het laatste moment probeert een nieuwe deal met de EU te sluiten.
De 55-jarige Farage sprak in een interview de verwachting uit dat op een EU-top op 17 en 18 oktober concessies worden gedaan door de andere EU-lidstaten. Hij denkt alleen niet dat het Britse parlement daar genoegen mee zal nemen. Parlementariërs hebben al drie keer de brexitdeal van de vorige premier weggestemd.
“En dus zullen we niet vertrekken op 31 oktober en dan bevinden we ons echt in onbekende wateren”, concludeerde Farage, een van de bekendste voorstanders van het Britse vertrek uit de EU. Hij stelde “geen idee” te hebben of het parlement dan zal aansturen op een tweede referendum of landelijke verkiezingen.
De Britse minister Dominic Raab (Buitenlandse Zaken) beaamde maandag bij de BBC dat een eventuele nieuwe deal gesloten zou moeten worden op de Europese top van midden oktober. Hij stelde dat de “contouren van een deal” zich nu duidelijk aftekenen.
NU 15.09.2019 Het Verenigd Koninkrijk (VK) trekt binnenkort de deur naar de Europese Unie (EU) achter zich dicht. Of toch niet? Er staan nog 47 dagen op de teller en we weten nog steeds niet hoe Brexit eruit gaat zien. In deze rubriek proberen we één simpele vraag te beantwoorden: wat gebeurde er deze week in Brexit-land?
Zing, vecht en gedonder
Afgelopen maandag was voorlopig even de laatste werkdag voor Britse parlementariërs. Het Britse Lagerhuis is sinds dinsdag officieel geschorst tot halverwege oktober. Volgens premier Johnson is dat nodig om een goed plan op te zetten voor de binnenlandse politiek, volgens critici is het een poging van Johnson om het parlement de mond te snoeren.
De laatste dag voor de schorsing was in ieder geval geen normale dag in het Lagerhuis. Het debat ging tot diep in de nacht door, de parlementariërs hielden demonstratief bordjes met ‘silenced‘ in de lucht en schreeuwden ‘shame on you‘ naar premier Boris Johnson.
De Labour-partij zong bij de schorsing van het parlement het socialistische lied The Red Flag, waarna politici uit Schotland een van hun eigen onofficiële volksliederen zongen. Er waren zelfs nog een paar politici die de melodie van Beethovens negende symfonie zongen, het volkslied van de Europese Unie.
And now we’re singing – Scots Wha Hae from @theSNP benches👇
Avatar
Auteur
HannahB4LiviMP
Mister Speaker zegt goodbye
Er brak ook bijna een vechtpartijtje uit, toen politici probeerden te voorkomen dat de voorzitter van het Lagerhuis, John Bercow, opstond uit zijn stoel om het Parlement officieel te schorsen tot 14 oktober.
Diezelfde John Bercow maakte nog meer nieuws die dag. Hij kondigde namelijk zijn vertrek aan. 31 oktober zal zijn laatste werkdag zijn, maar als er alsnog nieuwe verkiezingen komen dan zal hij mogelijk al eerder vertrekken.
Dankzij zijn gebrul dat niet onderdoet voor het getoeter van een misthoorn (en dankzij de Brexit) is mister Speaker ook enigszins bekend geworden in andere Europese landen. Hier een compilatie van zijn beste momenten:
Op de valreep werd maandag nog een wet aangenomen die de Britse premier Boris Johnson dwingt om de Brexit uit te stellen tot 31 januari. Johnson herhaalde zijn inmiddels bijna gevleugelde woorden dat hij nog liever “dood in een greppel ligt” dan bij de EU om uitstel smeekt.
Geduld raakt op en rotzooi opruimen
Woensdag gooide het hoogste Schotse gerechtshof een flinke plens olie op het vuur. Het oordeelde dat de schorsing van het Britse Lagerhuis in strijd is met de wet, omdat het parlement de uitvoerende macht moet kunnen controleren. Een klap in het gezicht van Johnson.
Plots vroegen de Britten zich af: als een rechter bepaalt dat de schorsing onwettelijk is, heeft de premier de Koningin dan misleid toen hij de prorogation van het parlement aanvroeg? “Absoluut niet”, aldus Johnson donderdag op televisie.
Maar het geduld van de Britten begint op te raken. De demonstraties bij het parlementsgebouw gaan door en vrijdag werd Johnson bij zijn toespraak in Yorkshire toegeschreeuwd door een tegenstander toen hij een slokje water nam. “Waarom zit je niet met ze (de politici, red.) in het Parlement? De rotzooi opruimen die je hebt veroorzaakt.” Johnson meldde later droogjes dat de man eruit gegooid was.
Cameron: truly sorry voor de Brexitchaos
Vrijdag opende nota bene David Cameron voor het eerst in lange tijd zijn mond over de Brexit in een interview met The Times. Cameron was de man die het eerste hoofdstuk van de Brexit-saga opende door een referendum uit te schrijven (overigens met als doel de Britse anti-EU-politici voor eens en altijd de mond te snoeren).
Hij benadrukt geen spijt te hebben van het eerste referendum, al maakt hij zich “wanhopig” zorgen over wat het land nu te wachten staat. “Truly sorry” zegt hij over de chaos en verdeling die de Brexit veroorzaakt heeft, oftewel “enorm spijtig”. Een tweede referendum lijkt hem onvermijdelijk.
When he was Prime Minister, David Cameron went out of his way to rule out a second referendum.
Avatar
Auteur
Change_Britain
Als het aan de leider van de Liberaal Democraten ligt, Jo Swinson, is dat het laatste wat er nu moet gebeuren. Dit weekend, tijdens de jaarlijkse conferentie van de ‘Lib Dems’, zet zij alles op alles om haar partijgenoten van één ding te overtuigen: Brexit de prullenbak in zónder nog een referendum.
To prorogue or not to prorogue?
Maar de allergrootste vraag die Brexit-land deze dagen in z’n greep houdt is: to prorogue or not to prorogue? Blijft de schorsing van het parlement in stand of niet? Dinsdag zal het Britse hooggerechtshof een definitieve uitspraak doen in de zaak over de schorsing.
Eerst gaat ‘BoJo’, zoals Johnson in de volksmond ook wel wordt genoemd, nog even naar Luxemburg om met de vertrekkend EU-voorzitter Jean-Claude Juncker te praten over een alternatief voor zogenoemde Ierse backstop.
AD 15.09.2019 De pro-Europese Liberaal-Democratische Partij heeft op een partijcongres in het Zuid-Engelse Bournemouth bevestigd dat de brexit onder alle omstandigheden moet worden voorkomen.
Een meerderheid van de leden stemde ervoor dat de partij zich ervoor inzet dat het land het opzeggen van het EU-lidmaatschap ongedaan maakt. Een Britse regering kan eenzijdig de brexit afgelasten door de opzegging van het lidmaatschap in te trekken.
Maar de huidige Conservatieve premier Boris Johnson heeft in het weekeinde juist opnieuw beklemtoond dat hij 31 oktober hoe dan ook het land uit de EU haalt, desnoods zonder afspraken met de overige 27 EU-lidstaten over de toekomstige relaties.
Johnson kwam in een vraaggesprek zelfs met ‘The Incredible Hulk’ aanzetten, om aan te geven met welk een razende kracht zijn land zich onder zijn regering van de EU-ketenen zal verlossen. Johnson luncht morgen met EU-topman Jean-Claude Juncker.
NU 15.09.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft zondag in de Britse krant Mail on Sunday gezegd dat er “enorme” vooruitgang wordt geboekt in de Brexit-gesprekken en het Verenigd Koninkrijk zich net als de stripheld de Hulk uit de Europese Unie zal breken. EU-vertegenwoordigers zijn allerminst onder de indruk na de eerste gesprekken met de Britten.
De leider van de Conservatieve Partij maakte de opmerkingen voorafgaand aan de ontmoetingen met voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker en EU-onderhandelaar Michel Barnier maandag in Luxemburg.
Johnson zegt er opnieuw “zeer zeker” van te zijn dat hij een Brexit-deal zal weten te sluiten tijdens de EU-top van 17 oktober. Volgens hem zullen de Britten dan zoals beloofd voor 31 oktober uit de Unie stappen.
Op merkwaardige wijze wist Johnson in het interview een vergelijking te maken met het VK en het Marvel-personage de Hulk, het onstuitbare alter ego van wetenschapper Bruce Banner die verandert in een groene reus wanneer hij kwaad is.
“Hoe bozer de Hulk is, hoe sterker hij wordt. Hij weet altijd te ontsnappen, hoe penibel zijn situatie ook is. Dat geldt ook voor dit land”, zei Johnson tegen de krant.
EU ontkent dat er grote vooruitgang is geboekt
Vertegenwoordigers van de EU, die de afgelopen dagen bij gesprekken met de Britse delegatie aanwezig waren, weerspreken tegenover The Guardian echter dat er “grote vooruitgang is geboekt”.
“Nee, in feite zijn de mensen een beetje ontzet. Ik zou het niet eens onderhandelingen willen noemen – de laatste sessie op vrijdag begon eigenlijk net pas inhoudelijk te worden – en dat is al een hele stap vooruit”, zegt een EU-bron in de Britse krant, waarna hij eraan toevoegt dat een deal “nog steeds behoorlijk ver weg is”.
Juncker zei op zijn beurt tegenover de Duitse zender Deutschlandfunk dat “de tijd op begint te raken”.
‘Ik lig nog liever dood in een greppel’
Het Britse parlement is sinds dinsdag officieel geschorst tot halverwege oktober. Volgens Johnson geeft dit de regering de tijd om een goed plan op te stellen om de Brexit af te ronden. Critici stellen dat het een poging is van Johnson om het parlement de mond te snoeren.
Dat parlement wist maandag echter op de valreep een wet aan te nemen die Johnson dwingt om de Brexit uit te stellen tot 31 januari. De premier zei daarop dat hij nog liever “dood in een greppel ligt” dan dat hij bij de EU om uitstel smeekt.
De leider van de Liberaal Democraten, Jo Swinson, wist haar partijgenoten zondag op de jaarlijkse conferentie ervan te overtuigen de Brexit terug te draaien, mocht de partij ooit een meerderheid in het parlement bereiken. De Lib Dems hebben nu achttien parlementsleden in het Lagerhuis, dat in totaal 650 zetels telt.
De partij kreeg in de laatste verkiezingen voor het Lagerhuis circa 7,5 procent van de stemmen. De LDP kan volgens opiniepeilers nu op 16 procent rekenen.
Telegraaf 15.09.2019 Boris Johnson zet zijn hakken in het zand. De Britse premier herhaalt dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de „handboeien” van de EU zal breken – elke wet die dat verbiedt ten spijt.
De Britse premier Boris Johnson zou een ’geheim’ plan hebben. Ⓒ REUTERS
Het interview in de Mail on Sunday had niet op een beter moment kunnen komen, op de vooravond van een ontmoeting met Jean-Claude Juncker. De flamboyante premier komt met opzienbarende oneliners waar ongetwijfeld van tevoren over is nagedacht – en die meer aandacht zullen krijgen dan de inhoudelijke stellingnames erachter.
Johnson trekt de vergelijking met Robert Bruce Banner, het zwakke en mentaal instabiele alter ego van De Hulk, die verandert in de groene superheld zodra het menens is. „Banner mag dan geboeid zijn, maar als hij wordt getergd, explodeert hij en breken de handboeien”, zegt Johnson in de krant.
„De Hulk weet altijd te ontsnappen, hoe stevig vastgebonden hij ook lijkt te zijn – en dat is precies hetzelfde met dit land”, vervolgt de premier. „Wij zullen de EU verlaten op 31 oktober en we krijgen het klaar.”
Onderhandelingen
„Hoe bozer de Hulk, hoe sterker de Hulk”, vervolgt Johnson. Die zegt ’tekenen van beweging’ te zien over de Europese opvatting rond de zogenoemde backstop, een noodoplossing voor de Ierse grenskwestie. De backstop komt erop neer dat het Verenigd Koninkrijk inclusief Noord-Ierland in de douane-unie blijft met de EU, waardoor het geen eigen handelsverdragen kan sluiten. De EU wil die backstop, Johnson niet.
„De Hulk zal altijd ontsnappen – en dat is precies hetzelfde met dit land”, aldus premier Johnson. Ⓒ archief De Telegraaf
Hij ziet het dus zonnig in. Er zijn mogelijkheden in Brussel, klinkt het vanuit Downing Street 10 – vooral om Johnsons eigen kiezers en landgenoten gerust te stellen. De kritiek op hem was dat de premier veel te weinig energie steekt in onderhandelingen.
Wet
Vervolgens komt Johnson met een mededeling. Als de onderhandelingen met de EU zullen stranden, dan zal hij de sommering van het Lagerhuis – dat een EU zonder deal niet mogelijk is – naast zich neerleggen, waarschuwt Johnson. Strategen rond de premier hebben een geheim plan waarmee ze het Lagerhuis kunnen negeren, zonder de wet te breken, zo klinkt het althans vanuit het kamp-Johnson. Juridisch experts twijfelen eraan.
Johnson bij zijn laatste publieke optreden, afgelopen vrijdag op Convention of the North. Ⓒ REUTERS
Het zal waarschijnlijk allemaal niet nodig zijn, roept de premier ferm. Hij ’heeft veel zelfvertrouwen’ en ’denkt dat we er komen’ in samenwerking met Brussel omdat ’veel vooruitgang is geboekt’. Ook Brexitminister Stephen Barclay is vol overtuiging. „Er is enorm veel werk verzet achter de schermen. De landingsbaan voor een komende deal komt in zicht, maar er is ook nog aardig wat te doen”, zegt Stephen Barclay.
MSN 15.09.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft zondag in de Britse krant Mail on Sunday gezegd dat er “enorme” vooruitgang wordt geboekt in de Brexit-gesprekken en dat het Verenigd Koninkrijk zich net als de stripheld de Hulk uit de Europese Unie zal breken.
De leider van de Conservatieve Partij maakte de opmerkingen voorafgaand aan de ontmoetingen met voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker en EU-onderhandelaar Michel Barnier maandag in Luxemburg.
Johnson zegt er opnieuw “zeer zeker” van te zijn dat hij een Brexit-deal zal weten te sluiten tijdens de EU-top van 17 oktober. Volgens hem zullen de Britten dan zoals beloofd voor 31 oktober uit de Unie stappen.
Op merkwaardige wijze wist Johnson in het interview een vergelijking te maken met het VK en het Marvel-personage de Hulk, het onstuitbare alter ego van wetenschapper Bruce Banner die verandert in een groene reus wanneer hij kwaad is.
“Hoe bozer de Hulk is, hoe sterker hij wordt. Hij weet altijd te ontsnappen, hoe penibel zijn situatie ook is. Dat geldt ook voor dit land”, zei Johnson tegen de krant.
‘Ik lig nog liever dood in een greppel’
Het Britse parlement is sinds dinsdag officieel geschorst tot halverwege oktober. Volgens Johnson geeft dit de regering de tijd om een goed plan op te stellen om de Brexit af te ronden. Critici stellen dat het een poging is van Johnson om het parlement de mond te snoeren.
Dat parlement wist maandag echter op de valreep een wet aan te nemen die Johnson dwingt om de Brexit uit te stellen tot 31 januari. De premier zei daarop dat hij nog liever “dood in een greppel ligt” dan dat hij bij de EU om uitstel smeekt.
‘Lib Dems’ willen gaan voor ‘no-Brexit’
De leider van de Liberaal Democraten, Jo Swinson, wist haar partijgenoten zondag op de jaarlijkse conferentie ervan te overtuigen de Brexit terug te draaien, mocht de partij ooit een meerderheid in het parlement bereiken. De Lib Dems hebben nu achttien parlementsleden in het Lagerhuis, dat in totaal 650 zetels telt.
De partij kreeg in de laatste verkiezingen voor het Lagerhuis circa 7,5 procent van de stemmen. De LDP kan volgens opiniepeilers nu op 16 procent rekenen.
AD 15.09.2019 Onder de voormalige Britse premier Theresa May was zijn politieke ster binnen de Conservatieve partij rijzende. Maar nu heeft het oud-parlementslid én oud-minister Sam Gyimah zich aangesloten bij de Liberaal-democraten, een anti-brexit partij. Hij beschuldigt premier Boris Johnson ervan de weg in te slaan van ‘populisme en Engels nationalisme’.
Vorig jaar stond hij nog te boek als potentiële leider van de Tories, de partij waar destijds Theresa May aan het roer stond. Maar onder Boris Johnson heeft het oud-parlementslid een heel andere route gekozen. Hij heeft bij de Liberaal-democraten aangeklopt, omdat hij samen met die partij wil vechten tegen de harde brexit waar de regering-Johnson op af koerst.
En dat is wennen, vertelt hij aan The Guardian. ,,Ik denk dat ik de komende dagen tegen mezelf moet zeggen: Sam Gyimah (43), Liberal-Democraat parlementslid zodat ik daar eerst aan kan wennen.” Vandaag presenteerde de partij hem als de nieuwste aanwinst. Voor Gyimah was het echter een moeilijke overstap. ,,Dit verhaal heeft een enorme emotionele kant. Ik ben twee decennia bij de Conservatieve partij betrokken geweest. Ik heb voor die partij gevochten, mensen ervan overtuigd waarom ze de Conservatieve partij serieus moesten nemen. Het is triest dat ik nu op dit kruispunt sta”, aldus de politicus.
Gyimah behoorde tot de 21 parlementsleden die anderhalve week geleden uit de Conservatieve partij werden gezet. Zij stemden in met een wetsvoorstel waarin staat dat de premier uitstel van de brexit moet vragen als hij geen deal over het uittreden uit de EU weet te bereiken.
Kritiek
Gyimah was minister van Wetenschap in de regering van premier May. Ook over haar koers was de Brit niet te spreken. Gyimah stapte op als minister uit protest tegen het brexitakkoord dat May had gesloten met de EU.
Zijn kritiek gaat echter verder dan de brexit. Gyimah vindt dat de Conservatieven onder Johnson te populistisch en nationalistisch worden. De politicus is weliswaar geboren in Groot-Brittannië, hij groeide op in Ghana. ,,Wat me aantrok aan de Conservatieve partij was de waarde van één natie, een eenheid. Sinds het referendum zijn we steeds verder af komen te staan van die waarden. Het is intoleranter geworden.”
Omdat hij niet volledig uit de politiek wilde stappen, omdat hij nu eenmaal niet achter een harde brexit staat, besloot Gyimah naar de Liberaal-Democraten over te stappen. Binnen die partij trekt hij ten strijde tegen de groeiende intolerantie.
AD 13.09.2019 De voormalige Britse premier David Cameron heeft uitgehaald naar de koers van de huidige minister-president, Boris Johnson. De voormalige conservatieve leider maakt in de krant The Times duidelijk niet achter recente beslissingen van zijn oude rivaal te staan.
Cameron stapte ruim drie jaar geleden op als premier na het referendum over de Britse uittreding uit de Europese Unie. De huidige premier Johnson was toen één van de gezichten van het leave-kamp, dat ijverde voor een vertrek uit de EU.
De oud-premier zegt onder meer dat Johnson had gerekend op een nederlaag bij het referendum: ‘Boris dacht dat hij ging verliezen.’ Ook klaagt Cameron dat het team van zijn rivaal het in de aanloop naar de volksraadpleging niet zo nauw nam met de waarheid.
Cameron zegt dat zijn besluit een referendum uit te schrijven hem nog steeds achtervolgt. ,,Ik denk er iedere dag aan. Iedere dag. Het referendum, het feit dat we verloren, de gevolgen en de dingen die we anders hadden kunnen doen. Ik maak me grote zorgen over wat hierna gaat gebeuren.’’
Toch verdedigt de oud-premier de volksraadpleging, die in zijn ogen onvermijdelijk was. ,,Politici konden niet blijven zeggen: we houden op enig punt een referendum, maar nu nog niet.’’ Wel zegt hij te zijn overvallen door de gretigheid waarmee veel partijgenoten plots weg bleken te willen uit de EU.
Verwachtingen
Cameron probeerde voor het referendum nog concessies af te dwingen in Brussel. Hij noemt het nu één van zijn grootste fouten dat dat gepaard ging met ,,te hooggespannen verwachtingen over wat bereikt kon worden”. Daardoor zouden de afspraken die hij maakte zijn neergesabeld in de pers.
De brexit laat drie jaar na het referendum nog steeds op zich wachten. Cameron zegt dat een tweede volksraadpleging in zijn ogen niet kan worden uitgesloten, vanwege de politieke patstelling. Hij gaf het interview al enige tijd geleden, maar schreef onlangs nog naar de interviewer over de laatste ontwikkelingen rond de brexit.
Boris Johnson had op dat punt besloten het parlement vijf weken te schorsen. Ook liet hij 21 Conservatieve parlementariërs uit de fractie zetten die met de oppositie mee hadden gestemd. ,,Ik steun die dingen niet”, zegt Cameron. ,,En ik denk ook niet dat een brexit zonder deal een goed idee is.”
David Cameron in gesprek met Lagerhuis-voorzitter John Bercow AFP
NOS 12.09.2019 De voormalige Britse premier Cameron heeft in een interview met The Times afstand genomen van Boris Johnson en andere conservatieven die bij het brexit-referendum campagne voerden voor vertrek uit de EU. “Feitelijk sloopten ze het kabinet waar ze zelf deel van uitmaakten”, zegt Cameron over zijn eigen regering. Hij noemt hun gedrag walgelijk.
De geschiedenis zal Cameron waarschijnlijk verantwoordelijk houden voor de grootste crisis in de naoorlogse Britse politiek, de brexitcrisis.
Het was Cameron die bij de parlementsverkiezingen van 2015 de Britten een referendum beloofde. Hij was zelf tegen het Britse vertrek uit de EU, maar toen hij de verkiezingen won, kon hij niet anders dan het referendum ook werkelijk uitschrijven.
De ‘Leave’-campagne van partijgenoten als Johnson stemde hem bitter. “Ze “hadden de waarheid thuisgelaten”, zegt Cameron. Hij doelt daarmee op de argumenten die de brexiteers aanvoerden om een vertrek uit de EU te promoten. “Er zijn vast mensen die zeggen dat in de liefde, oorlog en politieke campagnes alles is toegestaan”, zegt Cameron.
Geen spijt
Het Leave-kamp won het referendum in 2016 met 52 procent van de stemmen. Cameron stelt dat de technische en economische argumenten van de tegenstanders van de brexit het hebben afgelegd tegen emotionele immigratie-argumenten van de voorstanders. Toch heeft hij geen spijt van het uitschrijven van het referendum. De kwestie-Europa moest aan de orde worden gesteld, zegt hij.
Over hoe het verder moet, maakt hij zich grote zorgen. Cameron voelt niets voor een no-deal-brexit, waar Johnson mee dreigt. Een nieuw referendum wijst hij niet bij voorbaat af. “Ik zeg niet dat er een nieuw referendum moet komen. Ik zeg alleen dat je dat niet kunt uitsluiten, omdat je een manier moet vinden om uit de impasse te komen.”
Een miljoen euro
De aanleiding voor het interview is de publicatie volgende week van een boek, waarin Cameron terugkijkt op zijn politieke carrière. De memoires tellen 752 pagina’s.
Zijn uitgever betaalde hem bijna een miljoen euro voor de rechten van For the Record, maar de voorverkoop valt tegen.
Telegraaf 12.09.2019 Je zou denken dat Boris Johnson in de huidige woelige Brexit-baren wel wat dringendere zaken aan zijn hoofd heeft, maar de Britse premier maakt zijn reputatie voor wilde plannen weer meer dan waar met zijn laatste ingeving.
Volgens de Daily Mail heeft hij het ministerie van Transport opdracht gegeven tot een ’feitelijk onderzoek’ naar de mogelijkheid een brug te bouwen tussen Groot-Brittannië en Ierland. Een van de plannen die onderzocht wordt is een brug die het Noord-Ierse Larne en Schotse Portpatrick met elkaar zou verbinden. Die verbinding zou 43 kilometer lang zijn en volgens de eerste zeer ruwe en optimistisch ramingen tussen de 17 en 23 miljard euro moeten kosten.
Een door de krant geraadpleegde expert stelt echter dat de kans dat de bouw van een dergelijke brug probleemloos verloopt even groot is als bij de bouw van een brug naar de maan. De brug zou door woelige wateren voeren die meer dan 300 meter diep zijn. Ook moet de brug, provisorisch de Brexit-brug genoemd, de zogenoemde Beaufort Dyke passeren, een gebied waar de Britse marine tussen de Eerste Wereldoorlog en de jaren 70 meer dan een miljoen ton aan munitie en chemische wapens gedumpt heeft.
Voor de brug moeten tientalen pijlers met een hoogte tot 500 meter met grote precisie afgezonken worden, en dat in een zee die berucht is om zijn zware stormen. In 1953 vond er een van de ergste zeerampen uit de Britse zeevaartgeschiedenis plaats toen in een hevige storm een veerpont van de Britse spoorwegen verging. Meer dan 130 mensen vonden toen de dood.
Een andere mogelijke route zou een stuk noordelijker van het Schotse schiereiland Mull of Kintyre naar het Noord-Ierse Torr Head moeten voeren. Het voordeel van die route is dat die de helft korter dan de Larne-Portpatrick verbinding, maar het nadeel is dat die route veel minder verkeer zou aantrekken vanwege de afgelegen noordelijke ligging.
Prestige
Voor welk scenario ook gekozen wordt, de aanleg van een brug naar Ierland zou een prestigeproject van jewelste zijn. Er zijn de afgelopen jaren weliswaar langere brugverbindingen in de wereld aangelegd – China opende in 2011 een spoorbrug van 150 kilometer lang – maar nergens is er op een dergelijke diepte en in zo’n vijandige omgeving gebouwd.
Boris Johnson is vanwege de Brexit gebrand op het project. Een fysieke verbinding tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië zou in zijn ogen de onderlinge banden binnen het Verenigd Koninkrijk versterken. Bovendien heeft hij de steun van de DUP, de partij van de Noord-Ierse unionisten, nodig om de Brexit er door te krijgen in het Lagerhuis. De DUP is groot voorstander van de brug.
Ook in Schotland zien ze de brug graag komen. Zelfs de nationalisten van het SNP, bepaald geen aanhangers van de Brexit, zijn voorstanders van het project.
NOS 12.09.2019 De Britse regering heeft documenten openbaar gemaakt over de mogelijke effecten van een no-deal-brexit. En die effecten zijn niet mis: stijgende voedselprijzen, hogere brandstofprijzen, een ontregeling van medicijnleveringen en er kan chaos op de straten uitbreken.
In de documenten wordt het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zonder akkoord een “worstcasescenario” genoemd, oftewel de slechtst denkbare situatie.
De documenten werden op 2 augustus opgesteld. De Britse regering moest ze publiceren nadat het Lagerhuis in meerderheid had gestemd voor openbaarmaking.
Kwetsbare groepen
De documenten beschrijven dat de handel met het vasteland vrijwel stil kan komen te liggen: 85 procent van de vrachtwagens zou zonder deal niet voldoen aan de Franse douaneregels. Wat betreft voedingsmiddelen wordt verwacht dat verse producten en verpakkingsmiddelen schaarser kunnen worden, met name kwetsbare groepen zullen daar “onevenredig veel” last van krijgen.
De beschreven effecten van een no-deal-brexit komen bijna volledig overeen met inschattingen die in augustus uitlekten. Destijds werden ze door de overheid afgedaan als bangmakerij. Premier Johnson wil de EU hoe dan ook op 31 oktober verlaten, met of zonder deal.
Tim de Wit @timdewit
Boris Johnson: Nee, dat No Deal-scenario moeten we vooral op tafel houden. No Deal-rapport van zn eigen regering waarschuwt voor: – voedsel en medicijntekort – ellenlange files in Dover – problemen met schoon drinkwater – onrust op straat https://t.co/pZ4Izk3V2x
Telegraaf 12.09.2019 Het beroemde Project Fear waar Boris Johnson altijd mee schermde tijdens het referendum drie jaar geleden, blijkt in werkelijkheid nog veel erger te zijn dan gedacht.
De Britse regering was gisteren gedwongen om een tot dan toe geheim rapport openbaar te maken van de gevolgen van een No Deal. Het parlement nam afgelopen maandag op de valreep een wet aan die de regering Johnson verplichtte documenten van Operatie Yellowhammer openbaar te maken.
Volgens het rapport moet het Verenigd Koninkrijk rekening houden met grootschalige ontwrichting van de routes over het Kanaal, wat kan leiden tot tekorten aan medicijnen en aan vers voedsel. Daarboven op komt de mogelijkheid van stormlopen op winkels en benzinestations en van massale protesten tegen en voor de regering.
Het rapport waarschuwt ervoor dat het publiek en het bedrijfsleven amper is voorbereid op een No Deal uitkomst, vooral vanwege de politieke onzekerheid die elke vorm van planning tot nu toe onmogelijk maakt.
Aan de grens met het Kanaal moeten vrachtwagens rekening houden met een wachttijd die kan oplopen tot twee a drie dagen en moeten Britse paspoorthouders zich voorbereiden op extra immigratiecontroles als ze naar de EU willen reizen.
„De aanvoer van verse voedselproducten zal stokken waardoor er een risico ontstaat op hamsteren en paniekaankopen die de voedseldistributie zullen verstoren of lamleggen”, aldus het rapport.
De aanvoer van verse etenswaren – die voor het merendeel afkomstig zijn uit de EU- zal in het geval van een No Deal stokken, waardoor er lokaal tekorten zullen ontstaan. Nog beschikbare etenswaren zullen stijgen in prijs war vooral de minder draagkrachtigen in Engeland hard zal treffen.
Ⓒ AFP
Op de eerste dag van de No Deal Brexit zal het verkeer over het Kanaal met 60 procent afnemen, een afname die gedurende drie maanden kan aanhouden.
Verkeersopstoppingen door kilometerslange files van wachtende vrachtwagens voor de Kanaalveerboten op de belangrijkste snelwegen in het zuiden van Engeland kunnen leiden tot een sterk verminderde aanvoer van benzine waardoor pompstations droog kunnen komen te staan. Door die files en het haperen van het distributiesysteem kan bij de bevolking paniek ontstaan.
Door de haperende aanvoer van producten voorziet de regering een stijging van de voedselprijzen die vooral een negatief effect zal hebben voor onderkant van de samenleving.
Het document waarschuwt tevens voor het uitbreken van visserijconflicten als buitenlandse vissers net zoals nu in Britse wateren blijven vissen. Ook kunnen de problemen nog verergerd worden als er in de winter een griepepidemie uitbreekt of er door zware regenval overstromingen ontstaan die het verkeer nog meer lam leggen. Ook zal het internationale betalingsverkeer en informatie-uitwisseling tussen politiediensten grote hinder ondervinden.
Volgens Labour toont het document aan dat Boris Johnson de Britse bevolking heeft voorgelogen over de gevolgen van een No Deal en dat de regering consequent die gevolgen heeft gebagatelliseerd. Maar minister Gove, verantwoordelijk voor de planning van een No Deal Brexit, zei dat het document verouderd is en dat het geenszins weergeeft in welke mate het land is voorbereid. Het zou eerder gezien moeten worden als een ’to do’ lijstje waar steeds meer taken van afgevinkt kunnen worden.
In aanloop naar het referendum drie jaar geleden deed Boris Johnson dergelijke scenario’s altijd af als Project Fear en stelde hij zelfs dat het Verenigd Koninkrijk wekelijks 350 miljoen pond zou overhouden bij een vertrek uit de EU.
Telegraaf 12.09.2019 De Britse regering is al tijden de gevolgen van een eventuele Brexit aan het voorbereiden. Het project heet ’Operation Yellowhammer’. Lange tijd wilde men het document niet openbaarmaken, maar na een stemming door het parlement werden ze gedwongen. Waarom heet het project ’Yellowhammer’?
Is dat een verwijzing naar het getjilp van de gele vogel, is het een steek naar Europa vanwege het EU-beleid, of is het louter toeval?
Een zogenaamde No Deal Brexit zou tot maandenlange chaos in het Verenigd Koninkrijk leiden. Dat wordt duidelijk uit de gepubliceerde stukken die eerder al deels waren uitgelekt. Er ontstaat een tekort aan voedsel, aan benzine en aan medicijnen. Het leidt ook onvermijdelijk tot een ’harde’ grens tussen Noord-Ierland en Ierland.
Voorstanders van Brexit zien hierin een poging om mensen angst in te boezemen. De scenario’s worden dan ook vaak ’Project Fear’ (Project Angst) genoemd. De ware naam van het project is Operation Yellowhammer.
Daarmee is de operatie vernoemd naar de geelgors, een zangvogel waarvan de zang volgens sommigen doet denken aan de vijfde symfonie van Beethoven. Volgens Britten lijkt het er op dat de vogel ’a little bit of bread and no cheese’ tjilpt.
Een klein beetje brood en geen kaas. Dat lijkt haast op het tekort aan voedsel dat er ontstaat bij een Brexit zonder overeenkomst. Dit zou de ware reden zijn dat vorige Britse regering dit scenario omdoopte tot Operation Yellowhammer.
Landbouwbeleid
Er is ook een andere theorie waarom de plannen juist zo heten. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw is de populatie van de geelgors, die in Europa en Oceanië voorkomt, op het Britse eiland gehalveerd. Aangenomen wordt dat dit het gevolg is van intensieve landbouwmethodes. En die vloeien voort uit het gemeenschappelijke landbouwbeleid van de Europese Unie.
Zo heeft de omschakeling van zaaien in de lente in plaats van de herfst impact gehad. De gele vogels hebben onvoldoende voedsel om te overleven in de winter. Critici stellen dan ook dat het EU-beleid de vogels uitroeit.
Willekeurig
Een verwijzing naar het voedseltekort na de Brexit? Een steek richting de Europese Unie vanwege het landbouwbeleid? De officiële lezing is een andere: codenamen voor Britse overheidsprojecten worden strikt willekeuring gekozen.
Telegraaf 12.09.2019 Het Verenigd Koninkrijk wacht wanorde, chaos, schaarste en rellen als het land zich in een no-deabrexit stort. Dat staat in officiële documenten, die woensdag door de Britse regering zijn gepubliceerd.
De zogenaamde „Operation Yellowhammer”-documenten werden opgesteld op 2 augustus, negen dagen nadat Boris Johnson premier werd. Johnson zei direct na zijn benoeming dat hij op 31 oktober de EU wil verlaten, met of zonder akkoord.
In de documenten waarschuwt de Britse regering bij een no-dealbrexit voor ernstige verstoring van de invoer over het Kanaal, waardoor de levering van medicijnen en bepaalde soorten vers voedsel wordt beperkt. Door hamsteren van producten zullen er grote tekorten ontstaan, waardoor de onlusten in het land volgens de documenten verder zal toenemen.
Ook zullen protesten en tegenprotesten leiden tot ernstige verstoring van de openbare orde.
Telegraaf 12.09.2019 Het Britse parlement staat de laatste maanden volop in de belangstelling. De controverse rond Brexit zorgt ervoor dat de woordenwisselingen in het Lagerhuis wereldwijd op de voet worden gevolgd. Het maakt ook duidelijk hoe ouderwets en ronduit merkwaardig, dit ‘boegbeeld van de democratie’ opereert.
Maandag was weer zo’n dag: na een ellenlange zitting zouden de parlementariërs op reces worden gestuurd, zodat iedereen zich rustig kan voorbereiden op de Britse Prinsjesdag, dit jaar op 14 oktober. Het naar huis sturen van het parlement is controversieel. Zo controversieel dat een Labour-Lagerhuislid dit hoogstpersoonlijk wilde voorkomen door bovenop kamervoorzitter John Bercow te duiken en Bercow te beletten de Kamer te verlaten. Dan zou de zitting nooit eindigen.
Het mislukte, maar er was een historische pretendent. In 1629 trachtte de toenmalige koning Charles I te regeren zonder ruggespraak van het parlement. Hij wenste dat het parlement tijdelijk zou worden ontbonden. Drie parlementariërs doken indertijd bovenop de toenmalige Kamervoorzitter John Finch en zorgden daardoor dat het Lagerhuis wat wetten kon doorvoeren om Charles I een toontje lager te laten zingen.
Bercow is als Kamervoorzitter degene die de normen en waarden van het Lagerhuis in de gaten moet houden. Dit betekent bijvoorbeeld dat hij waakt over wellevend taalgebruik. Beledigingen zijn uit den boze. Woorden als ‘idioot’, ‘leugenaar’, ‘hypocriet’ of ‘nitwit’ (onwetende) zijn absoluut verboden.
’Walgelijk lelijk’
Net als iemand voor dronkenlap uitmaken. Er wordt niet altijd naar geluisterd. Een vrouwelijk Lagerhuislid, Bessie Braddock van Labour, beschuldigde toenmalig premier Winston Churchill ervan ‘walgelijk dronken’ te zijn. Churchill toonde zich niet onder de indruk. ,,U bent lelijk, walgelijk lelijk zelfs. Maar morgen ben ik sober en bent u nog steeds walgelijk lelijk.”
Applaudisseren mag trouwens ook niet. Behalve natuurlijk wanneer het om de Kamervoorzitter zelf gaat. Een minutenlang, soms ovationeel applaus, volgde op de aankondiging dat Bercow eind oktober terug zal treden. Hoewel het Lagerhuis echt belangrijker dingen te doen had, en het opschorten van het parlement eraan zat te komen, werden daarna bijna anderhalf uur lang lofredes over Bercow afgestoken. Ja, ook dat is raar.
Om niet te spreken over het gebouw zelf. Er zijn bewust te weinig zetels gemaakt voor de zittende 650 parlementariërs. Iets meer dan de helft kan een plekje op de groen leren, bankjes, dezelfde kleur als de naastgelegen Westminster Bridge, vinden. Wie het eerst komt wie het eerst maalt, al durft er niemand te gaan zitten op plaatsen waar belangrijke MP’s steevast zetelen. Gelijkheid is niet echt een Brits ding.
Fitness
Dat is niet alles. Als ze willen spreken moeten ze de aandacht van de Kamervoorzitter zien te krijgen. Dit doen ze door als een knipmes op te staan op het moment dat de vorige spreker het laatste woord heeft uitgesproken. Zo kan dat urenlang doorgaan, als een soort parlementaire fitnessoefening.
Sprekers kunnen worden onderbroken, maar alleen als de spreker dit zelf toestaat. Ook dat zorgt voor aanhoudende controverses. Oppositieleider Jeremy Corbyn heeft bijvoorbeeld een grondige hekel aan een gedwongen oponthoud. Daardoor ontstaat vak rumoer, waarop Kamervoorzitter Bercow met zijn onovertroffen ‘Orrrrrduh, Orrrrduh’, moet ingrijpen door duidelijk te maken dat er niets mis is met de eigenzinnigheid van Corbyn.
“‘Orrrrrduh, Orrrrduh’”
Gijzeling
De komende weken staan ook weer bol met bizarre tradities. Als het parlement medio oktober terugkeert van het reces volgt Prinsjesdag, waarin Koningin Elizabeth de plannen van de regering uitspreekt. Tijdens haar toespraak wordt een Lagerhuislid ‘gegijzeld’ en tijdelijk gevangen gehouden in Buckingham Palace. Het dienst als een vorm van wisselgeld voor de koningin, dat ervoor moet zorgen dat de parlementariërs haar heelhuids huiswaarts laten keren.
Enkele weken later volgt de benoeming van een nieuwe Kamervoorzitter. Hoewel het om een respectabele positie gaat en zeker Bercow duidelijk heeft gemaakt dat zijn invloed groot is, moet deze nieuwe voorzitter letterlijk naar zijn zetel worden gesleept. De beelden zullen weer wereldwijd voor verbazing zorgen. Maar niets weerhoudt de Britten ervan dit soort gebruiken de normaalste zaak ter wereld te vinden.
Zelfs demonstranten voor of tegen de Brexit doen er alles aan om maar zo traditioneel mogelijk te lijken. Ⓒ foto EPA
MSN 12.09.2019 De Britse premier Boris Johnson ontkent dat hij koningin Elizabeth heeft misleid. Schotse rechters oordeelden woensdag dat de omstreden wekenlange schorsing van het Britse parlement onwettig is. Daarop riepen politieke tegenstanders van Johnson dat hij Elizabeth heeft voorgelogen over de redenen voor de schorsing.
“Absoluut niet”, antwoordde Johnson op de vraag of hij tegen de 93-jarige vorstin heeft gelogen. Elizabeth moest namelijk de schorsing goedkeuren. Dat deed zij woensdag 28 augustus en op advies van Johnson. De goedkeuring wordt gezien als een formaliteit. De koningin wordt niet geacht de adviezen van de premier naast zich neer te leggen.
Het verzoek voor de schorsing was enorm omstreden, omdat het parlement daardoor veel minder vergadertijd heeft in de aanloop naar het Britse vertrek uit de EU. Dat moet op 31 oktober plaatsvinden. Tegenstanders van Johsnon hoopten dat Elizabeth de plannen voor de schorsing zou doen struikelen, maar dat zou de onpartijdigheid van het staatshoofd in twijfel trekken en was dus nooit een reële optie.
De schorsing is deze week begonnen en duurt tot 14 oktober 2019, als Elizabeth haar troonrede houdt.
MSN 12.09.2019 De Britse regering heeft gisteravond de geheime overheidsdocumenten gepubliceerd waarin de gevolgen van een no-deal brexit beschreven worden. Het land kan rekenen op rellen, hogere voedsel- en benzineprijzen en medicijntekorten.
De regering werd deze week door het parlement gedwongen de documenten te publiceren. Operation Yellowhammer beschrijft in vijf pagina’s hoe de situatie in Engeland er mogelijk uitziet na een no-deal brexit.
De gelijkenissen met het in augustus aan de Sunday Times gelekte overheidsdocument zijn volgens de BBC groot. Toen beweerde de regering echter dat er maar weinig klopte van de voorspelde medicijntekorten en hogere voedselprijzen.
‘Worst case’ of ‘realistisch’ scenario?
In die eerder gelekte documenten stond dat het om een ‘realistisch scenario’ ging, maar in de gisteren gepubliceerde documenten spreekt de regering van een ‘worst case scenario’.
Wachten aan de grens
Als er een no-deal brexit komt, zullen vrachtwagens twee dagen aan de grens moeten wachten om Groot-Brittannië binnen te komen. Het kan tot drie maanden duren voordat die situatie zal zijn opgelost en momenteel is 85 procent van alle vervoerders niet klaar voor nieuwe douaneregels.
Medicijntekorten, hogere voedsel- en benzineprijzen
Als gevolg daarvan zullen er medicijntekorten ontstaan, zal er minder vers voedsel te koop zijn en zullen de prijzen van voedsel stijgen. “Mensen met lage inkomsten zullen relatief hard geraakt worden door de stijgende voedsel- en benzineprijzen”, valt in het document te lezen.
Operation Yellowhammer beschrijft verder dat er na een no-deal brexit op meerdere plekken in Groot-Brittannië protesten plaats zullen vinden. Een groot deel van de politiemacht zal ingezet moeten worden om de publieke orde te bewaren.
Bedrijven die zakendoen met Europa krijgen te maken met hogere tarieven. Daardoor zullen ze volgens het document wellicht willen stoppen met zaken of de zwarte markt proberen te betreden.
Britse regering: ‘geen toekomstvoorspelling’
De regering benadrukt dat het document geen toekomstvoorspelling is. “Er is alleen gebruikgemaakt van de term ‘realistisch scenario’ om enkele harde feiten te beschrijven, waarna telkens van een ‘worst case scenario’ is uitgegaan”, meldt een overheidsfunctionaris aan The Guardian.
Parlementsleden verwijten de regering echter dat ze het in augustus gelekte document als ‘onwaar’ en ‘achterhaald’ afdeden, terwijl nu blijkt dat het wel degelijk om officiële overheidsdocumenten ging.
Elsevier 11.09.2019 De schorsing van het Britse Parlement is onwettig, oordeelt het Schotse hooggerechtshof woensdag. Remainers en andere tegenstanders van Boris Johnson willen nu dat het Lagerhuis weer aan de slag gaat. Sommigen roepen zelfs om zijn aftreden. De Britse premier laat het er niet bij zitten en gaat in beroep. Het laatste woord is volgende week aan het Britse hooggerechtshof.
Wat heeft het Schotse gerechtshof besloten?
De Britse premier Boris Johnson besloot vorige week het Britse parlement voor vijf weken te schorsen. Maandag ging de schorsing in. Een opvallende keuze van Johnson omdat het reces in de cruciale laatste weken voor de Brexit-deadline (31 oktober) valt. Tegenstanders van Johnson klagen dat hij door deze schorsing het parlement wil dwarsbomen. Het Schotse gerechtshof sloot zich hier woensdagochtend bij aan. Drie Schotse rechters, onder wie de hoogste rechter van het land Lord Carloway, oordeelden dat de schorsing van het Britse Parlement onwettig is.
Eerdere rechtszaken tegen de schorsing waren op niets uitgelopen. Vorige week nog besloot de Schotse rechter Lord Doherty dat de schorsing ging om een politiek vraagstuk, waar rechters niets over te zeggen hebben. Onder leiding van Joanna Cherry, een politicus van de Schotse Nationale Partij, gingen 75 parlementsleden in hoger beroep.
De tegenstanders van Johnson boekten woensdagochtend succes:
Wat waren de argumenten van het Schotse gerechtshof?
Het Schotse hof oordeelde dat de schorsing als doel had het parlement te dwarsbomen. Ze beschreven de beweging van Johnson als ‘ongepast’ en een ‘tactiek om het Parlement te frustreren’. Dat zou onder meer blijken uit de duur van de schorsing. Pas op 14 oktober keren de parlementariërs weer terug, want hen weinig tijd zou geven om nog een overeenstemming te bereiken over een eventuele Brexit-deal.
BBC News (UK)
✔@BBCNews
“The advice given by the government to Her Majesty the Queen to prorogue Parliament… was unlawful”
Judges at Scotland’s highest civil court give their ruling about Boris Johnson’s decision to suspend Parliament http://bbc.in/34EtmdZ
Vrijdag zal het Schotse hof met een uitgebreide verklaring komen.
Wat betekent dit voor Johnson?
Vorige week was al bekend geworden dat Johnson waarschijnlijk niet veel zou opschieten met de schorsing. Het Lagerhuis stemde in met een wet die verbiedt dat de Britten op 31 oktober de Europese Unie (EU) verlaten als er dan nog geen akkoord met Brussel is gesloten. De premier is van mening dat het Verenigd Koninkrijk die dag sowieso de EU moeten verlaten, ook bij no deal.
Conservatives
✔@Conservatives
@BorisJohnson: “Corbyn’s Surrender Bill would mean more pointless Brexit delay at the extra cost of £250m a week – that’s enough to train 5,000 new nurses.”
We need to get Brexit done so we can invest more in our priorities like the NHS
Deze zogenoemde Ben Bill leidt tot ‘meer zinloos Brexit-uitstel, dat 250 miljoen pond per week kost – genoeg om 5.000 nieuwe verpleegkundigen op te leiden’. Dat schrijft de Britse premier op Twitter, kort nadat de uitspraak van de Schotse rechter bekend werd. Opvallend genoeg heeft Johnson zelf nog niet officieel gereageerd, maar zijn kantoor op 10 Downing Street wel.
Dat beschuldigt de rechters van politieke vooringenomenheid: ‘We benadrukken dat de hoge rechter in Londen vorige week niet oordeelde dat de schorsing onwettig was,’ citeert verslaggever Tom Newton Dunn van dagblad The Sun een zegsman van de Britse premier. ‘De juridische activisten kozen het Schotse hof met een reden.’
Farage biedt Johnson samenwerking aan
Op de voorpagina van de krant The Daily Express biedt Farage Johnson steun aan tegen de ‘remainer-alliantie’. Voorwaarde is wel dat hij aanstuurt op een ‘schone Brexit’ in plaats van ‘het recyclen van May’s uittredingsakkoord’.
Volgens een woordvoerder van 10 Downing Street sluit Johnson samenwerking met Farage uit, omdat die ongeschikt zou zijn om te regeren. ‘Wil de woordvoerder zielige partijpolitieke spelletjes spelen, of tegemoetkomen aan de wensen van 17,4 miljoen mensen?’ vraagt Farage zich op Twitter af. ‘Het is tijd dat ze een beslissing nemen.
Nigel Farage is het daarmee eens, en is van mening dat de schorsing geenszins onwettig is. ‘Het establishment gaat niets te ver om de wil van het volk te frustreren,’ schrijft de fervente Brexiteer en oprichter van de Brexit Party die tijdens de Europese verkiezingen in mei de grootste Britse partij werd. Hij is fel voorstander van een Brexit op 31 oktober en wil Johnson daarbij helpen (zie kader).
Aan de andere kant van het politieke spectrum wordt juist gespeculeerd dat Johnson zou moeten aftreden omdat hij tegen de koningin zou hebben gelogen. ‘Als het waar is dat de overheid de koningin heeft misleid over de reden om het parlement te schorsen, zou dat een zeer serieuze zaak zijn,’ suggereert Dominic Grieve, een van de 21 Conservatieven die vorige week de partij zijn uitgezet omdat hij rebelleerde tegen Johnson. ‘In mijn ogen zou dit dan het moment zijn voor Johnson om snel af te treden.’
De Liberal Democrats zijn het daarmee eens. Sir Ed Davey, plaatsvervangend leider van de partij die het Verenigd Koninkrijk liever in de EU wil houden, zegt tegen de BBC dat ‘het hele land diep geschokt en gealarmeerd zal zijn als blijkt dat hij [Johnson] de koning heeft misleid’. Davey noemt het een ‘flinke klap dat drie onafhankelijke rechters tot deze conclusie komen’.
Ian Blackford, leider van de Scottish National Party, schrijft woensdagmiddag in een brief aan premier Johnson dat hij het parlement moet terugroepen om de schorsing onmiddellijk te beëindigen. ‘Als het parlement verder wordt gefrustreerd, is het signaal van 10 Downing Street aan het Britse volk dat de regering boven de wet staat en de premier unilateraal over onze toekomst kan beslissen.’
Dat vindt ook schaduwminister voor Brexit Keir Starmer van oppositiepartij Labour:
Keir Starmer
✔@Keir_Starmer
Boris Johnson has been found out. Parliament must be recalled immediately.
Hoe nu verder?
Het besluit van het Schotse gerechtshof betekent niet dat het parlement ook daadwerkelijk direct terugkeert in Westminster. De Schotse rechters gaven nog geen bevel om de schorsing van het Lagerhuis terug te draaien. Die bevoegdheid heeft het Britse hooggerechtshof, waar de zaak dinsdag 17 september dient.
In het Supreme Court zal een groep van 75 parlementariërs samen met een groep anti-Brexitactivisten pleiten voor het terugdraaien van de schorsing, terwijl het kamp-Johnson samen met andere Brexiteers zal bepleiten dat het naar huis sturen van het parlement wel degelijk wettelijk is toegestaan.
Mocht de schorsing door het Hooggerechtshof worden gehandhaafd, is het Lagerhuis nog een kleine vijf weken geschorst. 14 oktober komt het parlement weer bijeen, waarna er voor Johnson diverse opties zijn:
Allereerst kan hij de wet (de Ben Bill) negeren die een no deal-Brexit op 31 oktober verbiedt. Een woordvoerder van Johnson hintte daar maandag op: volgens hem is de premier niet onder de indruk van de wet, en is hij nog altijd vastberaden dat het land op 31 oktober ‘zonder alsen en maren’ de EU verlaat. Tegenstanders van Johnson waarschuwen dat hij kan worden aangeklaagd als hij zich niet aan de wet houdt.
Een andere optie is dat Johnson bij de Europese Raad een EU-lidstaat kan vragen om niet in te stemmen met uitstel, waardoor een onmiddellijk vertrek alsnog een feit is. Alle 27 lidstaten van de EU moeten hiermee instemmen.
Ten slotte kan Johnson ook een voorstel naar voren schuiven om het vertrouwen in zijn eigen regering op te zeggen. Hij krijgt dan verkiezingen, tenzij een meerderheid van het parlement de regering blijft steunen of binnen 14 dagen een nieuwe regering wordt gevormd.
Labour-leider Jeremy Corbyn roept al jaren op tot nieuwe verkiezingen, maar heeft eerder deze week gezegd dat hij daar alleen mee instemt als een no deal-Brexit van tafel is. ‘We willen heel graag verkiezingen, maar we zijn niet bereid de ramp van een no-dealbrexit te riskeren,’ zei Corbyn. Dinsdag stemde het Lagerhuis tegen nieuwe verkiezingen, net als vorige week.
NU 11.09.2019 Het hoogste Schotse gerechtshof heeft woensdag geoordeeld dat de wekenlange schorsing van het Britse Lagerhuis in strijd met de wet is. De Britse regering gaat in beroep tegen het oordeel van de Schotse rechters, waardoor het Britse hooggerechtshof nog een definitief oordeel over de zaak moet vellen.
Op 17 september 2019 dient de zaak in het Britse hooggerechtshof. Joanna Cherry, een Schotse politicus die de zaak heeft aangespannen, wil dat het Britse parlement tot die tijd wordt heropend.
De drie Schotse rechters verwerpen daarmee een eerdere uitspraak, waarin werd gesteld dat rechtbanken niet de bevoegdheid hebben om zich met de schorsing van het Britse parlement te bemoeien.
“Het is desondanks onrechtmatig als het doel is om de parlementaire controle op de uitvoerende macht te dwarsbomen”, aldus de rechter.
Sinds dinsdag is het Britse Lagerhuis voor vijf weken geschorst, tot 14 oktober. Volgens de regering is dit nodig om “goede plannen voor de binnenlandse politiek” te kunnen maken. Critici zien het als een poging van premier Boris Johnson om het Lagerhuis de kans te ontnemen een harde Brexit te voorkomen.
De Brexit-deadline ligt op 31 oktober 2019, twee weken nadat het Lagerhuis weer wordt geopend.
NOS 11.09.2019 De hoogste rechter in Schotland heeft bepaald dat de schorsing van het Britse parlement onwettig is. Premier Johnson gebruikt oneigenlijke gronden om het parlement naar huis te sturen, zeggen de rechters van het Court of Session.
Vorige week bepaalde het Engelse hooggerechtshof, het High Court of Justice, nog dat de schorsing wel is toegestaan.
De Schotse rechters komen vrijdag met een uitgebreide motivering. Hun beslissing heeft nog niet meteen effect, omdat zij geen bevel hebben gegeven om de schorsing terug te draaien. Ze willen eerst de hoorzitting van het Supreme Court, het opperste gerechtshof, volgende week afwachten.
Al verbod op no-deal
Johnson schiet met de schorsing van het parlement weinig op, omdat het parlement al een no-deal-brexit op de deadline van 31 oktober heeft verboden.
Vorige week nam het Lagerhuis een wet aan die Johnson opdraagt om de EU om uitstel van de brexit te vragen als er op 19 oktober nog geen akkoord met de EU is.
Telegraaf 11.09.2019De omstreden wekenlange schorsing van het Britse parlement is onwettig. Dat hebben Schotse rechters in hoger beroep besloten, berichten Britse media.
De uitspraak is een overwinning voor tegenstanders van premier Boris Johnson. Die liet het parlement deze week naar huis sturen. De schorsing duurt tot midden oktober. Critici vinden dat Johnson zijn bevoegdheden misbruikt om het parlement op een zijspoor te zetten in de aanloop naar de brexit.
De Schotse rechters gingen mee in die redenering. In een samenvatting van de uitspraak staat volgens de BBC dat Johnson buiten zijn boekje ging omdat de schorsing is bedoeld om „het parlement te hinderen.” Dat zou onder meer blijken uit de duur van de schorsing.
Het parlement is formeel geschorst door de koningin, die het advies van Johnson volgde. Dat wordt echter gezien als een formaliteit. De vorstin wordt niet geacht de adviezen van de premier naast zich neer te leggen.
Politiek vraagstuk
Eerdere rechtszaken tegen de schorsing waren op niets uitgelopen. Zo oordeelde een Schotse rechter onlangs nog dat het gaat om een politiek vraagstuk waar rechters geen zeggenschap over hebben. De tegenstanders van Johnson gingen vervolgens met succes in hoger beroep.
De juridische strijd over de schorsing is daarmee nog niet achter de rug. Een betrokken advocaat zegt dat het Britse hooggerechtshof zich nu over de zaak moet buigen. Dat beroep zou komende dinsdag beginnen.
De BBC bericht dat de uitspraak van woensdag niet betekent dat het parlement nu meteen moet worden teruggeroepen. Het hof heeft volgens de omroep geen opdracht gegeven de schorsing terug te draaien in de aanloop naar het hoger beroep in Londen.
De Britse regering noemt de uitspraak teleurstellend. Een woordvoerder bevestigt dat in beroep wordt gegaan.
AD 11.09.2019 Rechters in Schotland hebben besloten dat de wekenlange schorsing van het Britse parlement onwettig is. Volgens de drie rechters zijn zij bevoegd om te oordelen over de beslissing van Boris Johnson. De zaak was aangespannen door 75 Britse kamerleden.
De uitspraak is een overwinning voor tegenstanders van premier Boris Johnson. Die liet het parlement deze week naar huis sturen. De schorsing duurt tot midden oktober. Critici vinden dat Johnson zijn bevoegdheden misbruikt om het parlement op een zijspoor te zetten in de aanloop naar de brexit.
De Schotse rechters gingen mee in die redenering. In een samenvatting van de uitspraak staat volgens de BBC dat Johnson buiten zijn boekje ging omdat de schorsing is bedoeld om ‘het parlement te hinderen’. Dat zou onder meer blijken uit de duur van de schorsing.
Het parlement is formeel geschorst door de koningin, die het advies van Johnson volgde. Dat wordt echter gezien als een formaliteit. De vorstin wordt niet geacht de adviezen van de premier naast zich neer te leggen.
Op niets uitgelopen
Eerdere rechtszaken tegen de schorsing waren op niets uitgelopen. Zo oordeelde een Schotse rechter onlangs dat het gaat om een politiek vraagstuk waar rechters geen zeggenschap over hebben. De tegenstanders van Johnson gingen vervolgens met succes in hoger beroep.
De juridische strijd over de schorsing is daarmee nog niet achter de rug. Een betrokken advocaat zegt dat het Britse Hooggerechtshof zich nu over de zaak moet buigen. Dat beroep zou komende dinsdag beginnen.
Teruggeroepen
De BBC bericht dat de uitspraak van vandaag niet betekent dat het parlement nu meteen moet worden teruggeroepen. Het hof heeft volgens de omroep geen opdracht gegeven de schorsing terug te draaien in de aanloop naar het hoger beroep in Londen.
De Britse regering noemt de uitspraak teleurstellend. Een woordvoerder bevestigt dat in beroep wordt gegaan.
MSN 11.09.2019 Een dagje rust in het drama rond de Brexit? Nee. De omstreden wekenlange schorsing van het Britse parlement is onwettig, zo hebben Schotse rechters in hoger beroep besloten, zo meldt onder meer The Guardian.
De beslissing van de Schotse rechters zet een eerdere uitspraak opzij, waarbij rechters in Schotland de schorsing van het parlement wel goedkeurden.
Met het nieuwe oordeel is de zaak echter niet afgedaan. De Britse regering gaat in hoger beroep tegen de beslissing van woensdag bij het Hooggerechtshof. Die zaak wordt op dinsdag 17 september behandeld.
Afgelopen dinsdag is het Britse parlement op last van premier Boris Johnson voor aan aantal weken gesloten. Maandag werd op het nippertje nog spoedwetgeving aangenomen die premier Johnson dwingt uitstel te vragen van de Brexit, als hij op 31 oktober geen deal heeft gesloten met de Europese Unie over het vertrek van de Britten. Dit om een zogenoemde no deal-Brexit op 31 oktober te voorkomen.
De Britse premier Boris Johnson verwacht dat hij een nieuwe deal voor elkaar kan krijgen over de Brexit, zodat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de Europese Unie kan verlaten. Dat zei Johnson dinsdag op de eerste dag dat het parlement met reces is gestuurd.
“Er is een manier om een deal te krijgen, maar er is veel hard werk voor nodig”, zei de premier die tegelijk aangeeft voorbereid te zijn op een ‘no deal’. “Indien het absoluut noodzakelijk is, zullen we met een ‘no deal’ komen.”
Toch grens in Ierse zee door Brexit?
Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel denkt dat een deal nog mogelijk is. Tegelijkertijd is Duitsland voorbereid op een minder ordelijke Brexit als de Britten zonder deal vertrekken.
“We hebben nog steeds alle kans op een ordelijke Brexit. De Duitse overheid zal er alles aan doen om dat mogelijk te maken, tot aan de laatste dag”, zei Merkel in de Duitse Bondsdag. Volgens haar is Duitsland echter ook goed voorbereid op een chaotische Brexit.
Onder Brexit-volgers wordt gespeculeerd op een mogelijkheid waarbij Johnson de vertrekdeal die zijn voorganger Theresa May sloot, grotendeels in stand te houden. Met één belangrijke wijziging.
Om te voorkomen dat er weer een grens tussen Ierland en Noord-Ierland zou komen, moet Johnson in dit scenario akkoord gaan met een eerder genoemde alternatieve optie. Hierbij blijft alleen Noord-Ierland onder de regels van de Europese Unie vallen en komt er een ‘grens’ in de Ierse zee tussen het hoofdeiland Groot-Brittannië en Noord-Ierland.
De DUP-partij van Noord-Ierse protestanten heeft zich altijd fel verzet tegen deze optie. Aangezien de DUP de gedoogpartner is van de Conservatieve regering van Johnson ligt deze kwestie zeer gevoelig. Om een deal door het Britse parlement te krijgen met een grens tussen Noord-Ierland en de rest van het VK, zou Johnson steun moeten zoeken bij de oppositie.
AD 10.09.2019 Met nog 50 dagen tot de brexit is het aftellen in Groot-Brittannië nu echt begonnen. Dit is wat ons de komende zeven weken te wachten staat.
Meteen na zijn aantreden als premier liet Boris Johnson een digitale klok in zijn kantoor installeren. Die telt de dagen, uren en minuten tot de brexit af. Na een rampzalig verlopen week zal hij er af en toe met enig ongemak naar kijken: na een reeks nederlagen lijkt Johnson in een onmogelijke positie te zitten. De vraag is nu hoe hij zijn allergrootste belofte kan houden: een brexit op 31 oktober, met of zonder deal.
Tot 14 oktober 2019 zal er geen debat worden gevoerd, geen stemming worden gehouden en geen wetsvoorstel worden ingediend. De deuren van het parlement zijn op slot, maar buiten Westminster gaat het werk door.
Voor de oppositie die vastbesloten is een no deal-brexit te voorkomen, maar vooral voor Johnson: hij zegt de komende weken een brexitdeal te willen sluiten met de Europese Unie. Een onmogelijke klus, waar Johnson geen serieuze pogingen tot doet, roepen zijn criticasters.
De afgelopen weken lagen de gesprekken immers ook al nagenoeg stil en de Britse premier is nog niet eens met een voorstel of nieuw idee gekomen waar de EU op kan reageren. Toch houdt Johnson vol dat een nieuwe deal zijn voorkeur heeft, en absoluut binnen de mogelijkheden ligt.
Het parlement neemt weer zitting en begint met de traditionele opening van het parlementaire jaar: de Queen’s Speech, waarbij koningin Elizabeth de plannen van de regering voor het komende jaar voorleest. De dagen daarna debatteert het Lagerhuis over de plannen, waarna er over gestemd wordt.
Boris Johnson won in zijn prille premierschap nog geen enkele stemming, heeft geen parlementaire meerderheid meer en heeft te maken met een oppositie die bloed ruikt. De kans is dan ook zeer aanwezig dat zijn plannen worden verworpen.
Labour overweegt om vervolgens een motie van wantrouwen in te dienen, in de hoop de regering Johnson omver te werpen, een interim-regering aan kunnen te stellen, uitstel van de brexit aan te vragen en vervolgens algemene verkiezingen uit te schrijven.
17 en18 oktober 2019: EU-top
Op deze bijeenkomst met alle 28 EU-lidstaten in Brussel wil Boris Johnson een nieuwe brexitdeal sluiten. De dagen daarna zou hij dan het Britse parlement voor de keuze willen stellen: deze deal of no deal. Die ‘do or die brexit’ is echter lastiger geworden nadat het parlement afgelopen maandag nieuwe wetgeving aannam die een no deal-brexit moet blokkeren.
19 oktober 2019
De deadline die door de oppositie is gesteld in die nieuwe wetgeving. De wet dwingt de premier om uitstel van de brexit te vragen als hij op 19 oktober nog geen deal heeft met de EU. Johnson houdt tot nu toe vol dat hij absoluut geen verzoek tot uitstel zal doen.
Dan blijven er nog twee opties over voor de premier: opstappen of moedwillig de wet overtreden. Dat laatste zou zorgen voor een constitutionele crisis die zijn weerga niet kent en eventueel kunnen eindigen met een afzettingsprocedure of zelfs een gevangenisstraf voor Johnson.
Zijn adviseurs zouden op dit moment druk bezig zijn met brainstormen over hoe de premier de wetgeving kan omzeilen zodat hij geen uitstel hoeft aan te vragen.
31 oktober 2019
De brexitdeadline. De standaardsituatie is nog steeds dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de EU verlaat. Met of zonder deal. Mocht er toch uitstel worden gevraagd door de premier, dan moeten alle 27 overgebleven EU-lidstaten daarmee instemmen.
De beslissing moet unaniem zijn. Dat wordt nog spannend, want steeds meer lidstaten -ook Nederland- verliezen hun geduld met de Britten en de impasse en besluiteloosheid in het parlement. “Genoeg is genoeg”, is een steeds vaker gehoord geluid in de Europese hoofdsteden.
Als uitstel niet wordt gevraagd of niet wordt verleend, dan crashen de Britten 31 oktober 2019 uit de EU: een chaotische no deal-brexit zonder afspraken.
MSN 10.09.2019 De Britse premier Boris Johnson verwacht dat hij een nieuwe deal voor elkaar kan krijgen over de brexit, zodat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de Europese Unie kan verlaten. Dat zei de premier dinsdag op de eerste dag dat het parlement met reces is gestuurd.
“Er is een manier om een deal te krijgen, maar er is veel hard werk voor nodig”, zei de premier die tegelijk aangeeft voorbereid te zijn op een ‘no deal’. “Indien het absoluut noodzakelijk is, zullen we met een ‘no deal’ komen.”
Johnson wil koste wat het kost op 31 oktober uit de EU stappen. Het parlement heeft de afgelopen dagen echter bepaald dat de premier uitstel van de brexit moet vragen als hij geen deal over het uittreden weet te bereiken.
Voorlopig ligt de bal nu bij de premier, omdat hij het Lagerhuis tot halverwege oktober naar huis heeft gestuurd. Een besluit dat fel wordt bekritiseerd. Beweringen dat die stap ondemocratisch zou zijn, deed Johnson dinsdag af als “nonsens”. Volgens hem heeft het parlement zijn kans gehad door tijdens een zitting voor nieuwe verkiezingen te stemmen, maar daar was niet voldoende steun voor.
NU 10.09.2019 Het Brits parlement heeft maandagavond zoals verwacht wederom tegen vervroegde verkiezingen gestemd. Slechts 293 van de benodigde 434 parlementsleden stemden vóór de motie. Met de stemming komt ook een einde aan het parlementaire jaar. De leden van het Lagerhuis komen medio oktober 2019 weer bijeen.
De regering van premier Boris Johnson heeft sinds 3 september 2019 een minderheid in het parlement. De politicus hoopte middels verkiezingen weer een meerderheid in handen te krijgen.
Johnson had vorige week woensdag al een motie voor nieuwe verkiezingen ingediend, maar deze werd niet aangenomen. De motie volgde nadat het Hogerhuis akkoord ging met het verbieden van een ‘no deal-Brexit’ op 31 oktober 2019.
Hij herhaalde dat hij de Brexit niet langer zal uitstellen. “Ik zal naar die cruciale EU-top op 17 oktober 2019 gaan en zal in het nationale belang streven naar een akkoord, ongeacht hoe veel middelen het parlement verzint om mijn handen te binden”, zei Johnson nadat hij de stemming had verloren.
“Deze regering zal doorgaan met het bereiken van een Brexit-deal en zal zich ondertussen voorbereiden op het verlaten van de EU zonder een akkoord.”
De regering moet Brussel vanwege de nieuwe wetgeving om drie maanden extra uitstel vragen. De Britse koningin Elizabeth heeft maandag haar handtekening gezet onder de wet die de ‘no deal-Brexit’ verbiedt.
De bekrachtiging van deze wet was voor een deel van de oppositie een voorwaarde om voor nieuwe verkiezingen te stemmen. Johnson kan daardoor de eventuele stembusgang niet over de deadline van 31 oktober tillen en een harde Brexit garanderen, klinkt de uitleg.
Het parlement is de komende weken opgeschort. Op 14 oktober 2019 zullen de politici terugkeren en wordt het nieuwe parlementaire jaar geopend met de traditionele troonrede van koningin Elizabeth.
Critici zien de opschorting van het parlement als een poging van Johnson om een ‘no deal-Brexit’ mogelijk te maken. De premier zegt echter dat zijn regering extra tijd nodig heeft om een “opwindende wetgevende agenda” samen te stellen.
Avatar
Auteur
RosieDuffield1
Een kleine meerderheid van het parlement heeft maandag gestemd voor het vrijgeven van alle regeringsdocumenten met betrekking tot het plannen van een ‘no deal-Brexit’ en alle privécommunicatie tussen regeringsmedewerkers die betrokken waren bij het besluit om het parlement op te schorten.
NOS 10.09.2019 Het Britse Lagerhuis heeft, zoals verwacht, opnieuw tegen een oproep gestemd van premier Johnson om vervroegde verkiezingen te houden. Daarmee is het definitief dat er geen stembusgang komt voor 31 oktober, de dag van de geplande brexit.
Johnson had een tweederdemeerderheid nodig, maar die haalde hij bij lange na niet. Slechts 293 van de 650 parlementariërs schaarden zich achter het voorstel van de regering.
Het Lagerhuis heeft eerder bepaald dat Johnson om uitstel van de brexit moet vragen als hij er niet in slaagt tijdig een akkoord te sluiten met de EU. Maar de premier heeft te kennen gegeven dat hij dat niet van plan is. Hij denkt alsnog tot een deal te kunnen komen, maar anders wil hij een no-deal-brexit.
Het is onduidelijk wat er gebeurt als Johnson de no-deal-wetgeving negeert. Ministers noemden de wet “waardeloos” en hebben aangekondigd de randen op te zoeken van wat wettelijk mogelijk is. Tegenstanders van Johnson waarschuwen dat hij kan worden aangeklaagd.
Vanaf vandaag 10.09.2019 is het Lagerhuis vijf weken geschorst.
MSN 10.09.2019 Het Britse Lagerhuis heeft voor de tweede keer in een week tijd tegen een oproep voor vervroegde verkiezingen van premier Boris Johnson gestemd. Johnson had het parlement nogmaals gevraagd in te stemmen met vervroegde verkiezingen. Parlementariërs wezen dat verzoek vorige week af en deden dat dit keer weer.
Het uitschrijven van vervroegde verkiezingen was alleen mogelijk als twee derde van de Lagerhuisleden daar toestemming voor gaf. Dat betekende dat Johnson de steun nodig had van de oppositie, maar onder meer Labour zorgde er opnieuw voor dat de motie niet de benodigde twee derde meerderheid van 434 stemmen kreeg. Van de parlementariërs stemden 293 voor en 46 tegen.
Johnson had kort voor de stemming laten weten dat hij niet bij de EU zal vragen om uitstel van brexit. Johnson heeft gezworen dat Groot-Brittannië op 31 oktober uit de EU stapt, ook als er geen akkoord met Brussel is. Een wet om een no-deal te voorkomen was eerder maandag formeel bekrachtigd door de koningin.
De premier herhaalde dat hij de brexit niet langer zal uitstellen. “Ik zal naar die cruciale EU-top op 17 oktober gaan en zal in het nationale belang streven naar een akkoord, ongeacht hoe veel middelen het parlement verzint om mijn handen te binden”, zei Johnson nadat hij de stemming had verloren. “Deze regering zal doorgaan met het bereiken van een brexitdeal en zal zich ondertussen voorbereiden op het verlaten van de EU zonder een akkoord.”
Oppositieleider Jeremy Corbyn had voor de stemming al gezegd dat hij op geen enkele wijze de oproep voor vervoegde verkiezingen zou steunen zolang de mogelijkheid van een brexit zonder deal op 31 oktober niet definitief van tafel is. “We willen heel graag verkiezingen, maar we zijn niet bereid de ramp van een no-dealbrexit te riskeren.”
Telegraaf 09.09.2019 Britse parlementariërs hebben maandagavond gestemd voor openbaarmaking van regeringsdocumenten die betrekking hebben op de planning van een no-dealbrexit. Ook de interne communicatie tussen regeringsmedewerkers over het omstreden besluit van premier Boris Johnson om het parlement te schorsen, wil het Lagerhuis inzien.
Het parlement stemde met 311 stemmen voor openbaarmaking. 302 mensen stemden tegen. Het betekent de vijfde grote nederlaag voor premier Johnson in korte tijd.
Binnen de regering is veel kritiek op de beslissing van het parlement vanwege onder meer de grote hoeveelheid documenten die wordt opgevraagd en omdat de ministers vinden dat ze voldoende transparant hebben gehandeld.
NU 09.09.2019 John Bercow, de huidige voorzitter van het Britse Lagerhuis, heeft zijn vertrek aangekondigd. Eind oktober stopt hij ermee, mits het Lagerhuis maandagavond tegen het houden van nieuwe verkiezingen stemt, zoals wordt verwacht.
Bercow maakte zijn beslissing maandag bekend tijdens een zitting van het Britse Lagerhuis. De voorzitter zegt zijn vrouw en kinderen te hebben beloofd dat de verkiezing van 2017 zijn laatste verkiezing zou zijn.
Mocht het Lagerhuis onverwachts toch nog instemmen met nieuwe verkiezingen, dan vertrekt hij mogelijk al eerder. “Dan zal mijn ambtstermijn eindigen als dit parlement afloopt”, aldus de voorzitter.
Als er geen nieuwe verkiezingen komen, legt Bercow zijn functie op 31 oktober neer, de dag waarop het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat.
Bercow speelde belangrijke rol in Brexit-proces
Bercow speelde een belangrijke rol in het Brexit-proces het afgelopen jaar, waarin hij steevast vocht voor de rol van het Britse Lagerhuis. Zo zorgde hij er onder meer voor dat Theresa May het Britse parlement niet nogmaals over exact hetzelfde Brexit-akkoord mocht laten stemmen.
De Brit werd in 1997 namens de Conservatieve Partij lid van het Lagerhuis. Inmiddels is hij al ruim tien jaar voorzitter. Bercow kreeg na bekendmaking van zijn vertrek een staande ovatie van veel leden van het Lagerhuis.
NOS 09.09.2019 De voorzitter van het Britse Lagerhuis, John Bercow, stapt op. Hij doet dat uiterlijk op 31 oktober, de dag dat Groot-Brittannië de EU zou moeten verlaten. Maar als er vandaag wordt gestemd voor nieuwe verkiezingen stapt hij al eerder op, zegt hij. Hij gaat dan weg voordat de campagnes beginnen.
In zijn speech bedankt hij onder anderen zijn vrouw en kinderen:
Bercow: ‘Ik heb mijn vrouw beloofd dat het mijn laatste termijn zou zijn’
De kleurrijke Bercow, die steevast ijverde voor een sterke rol van het parlement in het brexit-proces, lag onder vuur bij de brexiteers binnen de Conservatieve partij. In de ogen van deze Conservatieven heeft hij zich niet onpartijdig genoeg opgesteld.
Bercow besloot afgelopen dinsdag om parlementariërs te laten stemmen over een nieuw uitstel van de brexit, tot 31 januari volgend jaar. Daarmee probeert het parlement een no-deal eind oktober te voorkomen.
John Bercow stond het afgelopen jaar vaak in de belangstelling. Wie is toch ‘mr Speaker’?
Bercow is tien jaar parlementsvoorzitter geweest. In een emotionele speech zei hij dat hij in 2017 al aan zijn vrouw en kinderen had beloofd dat dit zijn laatste periode als voorzitter zou zijn.
“Als het huis vanavond stemt voor nieuwe verkiezingen, eindigt mijn ambtstermijn als dit parlement afloopt”, zei hij. “Als dat niet gebeurt, is het volgens mij het minst verstorend en het meest democratisch om af te treden bij het afsluiten van de zaken op donderdag 31 oktober.”
Conservatieven buitenspel
Na zijn speech kreeg hij een staande ovatie van Labour, maar de meeste Tories bleven op hun bankje zitten. Zij zijn niet blij met deze gang van zaken, want door Bercows vertrek vóór de nieuwe verkiezingen kan het huidige parlement een nieuwe voorzitter kiezen.
Daarmee voorkomt Bercow dat de Conservatieve partij van premier Johnson, als die bij nieuwe verkiezingen een meerderheid zou halen, een voorzitter kan kiezen die onvoorwaardelijk trouw is aan de premier. Op dit moment heeft Johnson namelijk geen meerderheid meer in Lagerhuis.
Vorige week liep een boos fractielid over naar de Liberaal Democraten, en werden diverse leden uit de partij gezet als straf voor hun rebellie tegen de brexit-koers van Johnson.
Telegraaf 09.09.2019 De Britse parlementsvoorzitter John Bercow legt zijn functie in het Lagerhuis volgende maand neer. Als het Lagerhuis besluit nu geen nieuwe verkiezingen te houden stopt hij eind oktober. Als het Lagerhuis wel nieuwe verkiezingen wil, dan legt hij zijn functie neer bij die stembusgang. Dit zei Bercow in een emotionele rede waarbij de tranen in zijn ogen stonden, aldus SkyNews.
De Conservatieve Bercow is tien jaar parlementsvoorzitter geweest. Hij noemde dit de grootste eer in zijn leven. Bercow is een fel tegenstander van de brexit waar premier Johnson op aanstuurt. Johnson wil dat het land hoe dan ook 31 oktober uit de EU stapt.
Ⓒ AFP
’Order, order!’
Bercow is tijdens de chaotische politieke strijd over het opzeggen van het lidmaatschap van de EU tot ver buiten de grenzen van zijn land bekend geworden. De verhitte discussies over de Brexit in het verdeelde Lagerhuis, poogde hij te bezweren met zeer luide vermaningen: „Order, order!.” Bij de aankondiging maandag van zijn vertrek als voorzitter applaudisseerden de Kamerleden dankbaar, maar Bercow is in het Huis fel omstreden.
Niet neutraal
Hij is geen neutrale voorzitter geweest. Een jaar na het referendum over EU-lidmaatschap van 2016 zei hij op bezoek aan een universiteit dat het „beter is in de EU te blijven dan te denken dat je daadwerkelijk in je eentje kan staan.”
Hij heeft zijn afkeer van de Brexit ook naar voren gebracht in zijn rol als de voorzitter die voor een stemming een selectie maakt van voorstellen van leden die worden voorgelegd. Volgens critici heeft hij eeuwenoude tradities van het parlement geschonden om een anti-Brexitvoorstel ter tafel te brengen.
AD 09.09.2019 De Britse parlementsvoorzitter John Bercow legt zijn functie in het Lagerhuis volgende maand neer. Als het Lagerhuis besluit nu geen nieuwe verkiezingen te houden, stopt hij eind oktober. Als het Lagerhuis wel nieuwe verkiezingen wil, dan legt hij zijn functie neer bij die stembusgang. Dit zei Bercow in een emotionele rede waarbij de tranen in zijn ogen stonden, aldus SkyNews.
De conservatieve Bercow is tien jaar parlementsvoorzitter geweest. Hij noemde dit de grootste eer in zijn leven. Bercow is een fel tegenstander van de brexit waar premier Johnson op aanstuurt. Johnson wil dat het land hoe dan ook op 31 oktober uit de EU stapt.
Bercow is tijdens de chaotische politieke strijd over het opzeggen van het lidmaatschap van de EU tot ver buiten de grenzen van zijn land bekend geworden. De verhitte discussies over de brexit in het verdeelde Lagerhuis, poogde hij te bezweren met zeer luide vermaningen: “Order, order!”. Bij de aankondiging maandag van zijn vertrek als voorzitter applaudisseerden de Kamerleden dankbaar, maar Bercow is in het Huis fel omstreden.
Hij is geen neutrale voorzitter geweest. Een jaar na het referendum over het EU-lidmaatschap van 2016 zei hij op bezoek aan een universiteit dat het ‘beter is in de EU te blijven dan te denken dat je daadwerkelijk in je eentje kan staan’.
Hij heeft zijn afkeer van de brexit ook naar voren gebracht in zijn rol als de voorzitter die voor een stemming een selectie maakt van voorstellen van leden die worden voorgelegd. Volgens critici heeft hij eeuwenoude tradities van het parlement geschonden om een anti-brexitvoorstel ter tafel te brengen.
MSN 09.09.2019 John Bercow, de huidige voorzitter van het Britse Lagerhuis, heeft zijn vertrek aangekondigd. Eind oktober stopt hij ermee, mits het Lagerhuis vanavond tegen het houden van nieuwe verkiezingen stemt, zoals wordt verwacht.
Dat maakt Bercow maandag bekend tijdens een zitting van het Britse Lagerhuis. Bercow zegt zijn vrouw en kinderen te hebben beloofd dat de verkiezing van 2017 zijn laatste verkiezing zou zijn.
Mocht het Lagerhuis onverwachts toch nog instemmen met nieuwe verkiezingen, dan zal hij vertrekken wanneer het huidige parlement vertrekt.
Bercow speelde een belangrijke rol in het Brexit-proces het afgelopen jaar. Zo zorgde hij er onder meer voor dat Theresa May het Britse parlement niet nogmaals over exact hetzelfde Brexit-akkoord mocht laten stemmen.
MSN 09.09.2019 Een wet waarmee een meerderheid van het Britse parlement wil voorkomen dat het land uit de Europese Unie vertrekt zonder dat daar afspraken met Brussel over zijn gemaakt, de no-dealbrexit, is maandag formeel van kracht geworden. De koningin heeft de wet zoals verwacht bekrachtigd, meldde de voorzitter van het Hogerhuis aldus Britse media.
Premier Boris Johnson moet de EU nu 19 oktober om uitstel van de brexit vragen als hij op die datum nog geen overeenkomst heeft bereikt. Johnson heeft bezworen dat het Verenigd koninkrijk eind oktober hoe dan ook de EU verlaat.
Hij laakt de afspraken die zijn voorganger Theresa May daarover maakte. Die zijn ook nooit door het Lagerhuis geaccepteerd. Maar voor de EU is het vertrek van de Britten uit de unie daarmee voorlopig goed geregeld en moeten die afspraken worden nageleefd bij een brexit. Johnson zegt dat hij andere afspraken wil en stelt dat dit op de EU-top van 17 en 18 oktober geregeld kan zijn.
MSN 09.09.2019 Een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zonder akkoord heeft vrijwel direct economische gevolgen voor de Britten. Accountantskantoor KPMG voorspelt dat de economie na een no-dealbrexit volgend jaar met 1,5 procent zal krimpen. Tegelijkertijd zal het pond aan waarde verliezen en zakken de huizenprijzen, staat in een rapport van de firma.
Op de korte termijn zullen vertragingen van grensoverschrijdende handel na een akkoordloos vertrek uit de Europese Unie het Britse bedrijfsleven het meeste pijn doen, verwachten de opstellers van het rapport. Daarnaast krijgt het consumentenvertrouwen onder Britten naar verwachting een klap als schaarste aan geïmporteerde levensmiddelen of medicijnen dreigt.
Het pond verliest bij een no-dealbrexit mogelijk tot wel een tiende van zijn waarde, raamt KPMG. Mede hierdoor zal de inflatie in 2020 oplopen tot 2,4 procent. Huizenbezitters worden ook geraakt bij zo’n ‘chaotische’ brexit, die voor een daling van de huizenprijzen van 6 procent kan zorgen.
Omgekeerd bewijzen politici de Britse economie een goede dienst als ze voor de brexitdeadline op 31 oktober wel een akkoord weten te bereiken. Het bruto binnenlands product van het Verenigd Koninkrijk zal in dat geval juist 1,5 procent groeien in 2020. De waarde van het pond kan in dit scenario tot wel 15 procent stijgen, denkt KPMG.
NU 09.09.2019 De Britse premier Boris Johnson is maandag op bezoek bij zijn Ierse collega Leo Varadkar. Johnson zou ‘no deal’ een mislukking van staatsmanschap vinden, “waar we allemaal verantwoordelijkheid voor zouden dragen”. Varadkar waarschuwt dat een oplossing voor de Ierse grens, de zogenoemde Irish backstop een harde eis blijft.
“Geen backstop is geen deal”, zei de Ierse premier maandag tijdens een gezamenlijke persconferentie in de Ierse hoofdstad Dublin.
Volgens de huidige planning zullen de Britten op 31 oktober vertrekken uit de Europese Unie, maar er ontbreekt nog altijd een overeenkomst om de Brexit in goede banen te leiden. Een struikelblok is onder meer de zogenoemde backstop – de noodoplossing voor de grens tussen Ierland (EU-lidstaat) en Noord-Ierland (onderdeel van het VK).
Volgens Varadkar zou het schrappen van de backstop neerkomen op uitstel van executie. Na de transitieperiode tot eind 2020 zou er vervolgens alsnog een harde grens ontstaan op het Ierse eiland.
“Nog eens veertien maanden van onzekerheid voor bedrijven, nog eens veertien maanden onzekerheid voor mensen ten noorden en zuiden van de grens. Dus die optie vinden wij helemaal niet aantrekkelijk”, aldus Varadkar.
Johnson houdt vertrouwen
De Britse premier Boris Johnson houdt daarnaast vertrouwen in een afloop mét een deal. Hij zegt niet bang te zijn voor wat er zich afspeelt in het Britse parlement en meerdere voorstellen te hebben. Die wil hij alleen nog niet delen met de media.
Met nog anderhalve maand te gaan denkt hij dat er wel degelijk genoeg tijd is om tot een deal te komen, hoewel hij niet verwacht dat die doorbraak maandag al wordt bereikt.
Telegraaf 09.09.2019 Het Britse Lagerhuis stemt vanavond vrijwel zeker in met een wetsvoorstel waarin wordt aangestuurd op een verdere verlenging van de Brexit-onderhandelingen. Dat is nodig als er geen oplossing wordt gevonden voor de impasse rond de huidige overeenkomst.
Daarmee worden de mogelijkheden voor premier Boris Johnson beperkt. In diverse media werd op maandagochtend nog gesuggereerd dat de regering op zoek zal gaan naar mogelijkheden om de verplichting om uitstel aan te vragen te omzeilen. Diverse ministers suggereren dat er talloze mogelijkheden zijn om aan de wet te voldoen en toch geen uitstel te vragen.
’Uitstel heeft geen zin’
Het wetsvoorstel schrijft de exacte formulering van de brief voor die Johnson aan Europese Raad-president Donald Tusk moet schrijven. Daarin wordt formeel om uitstel gevraagd tot 31 januari. Maar niets weerhoudt de regering ervan om een begeleidende brief te schrijven waarin wordt gesteld dat het uitstel volgens de regering geen zin heeft. De EU zal het uitstel, volgens de anonieme ministers, daarop ‘zeker’ weigeren.
De voormalige voorzitter van de Britse Hoge Raad (Supreme Court) Lord Sumption maakte tijdens een interview voor de BBC-radio duidelijk dat dit soort plannen in zijn ogen geen schijn van kans hebben. Volgens hem gaat om voorstellen die indruisen tegen de geest van het wetsvoorstel. Rechters zijn in zijn ogen zeer alert om te voorkomen dat wetten worden omzeild.
‘Falende staatsmanskunst’
Boris Johnson matigde intussen zijn toon rondom de onderhandelingen enigszins. Tijdens een bezoek aan Dublin op maandagochtend zei Johnson dat een vertrek zonder overeenkomst neerkomt op ‘falende staatsmanskunst’. Volgens Johnson zijn er ‘talloze mogelijkheden’ om de impasse te doorbreken.
In de loop van maandagmiddag debatteert het Lagerhuis over het wetsvoorstel. Daarover zijn zowel door het Lagerhuis als het Hogerhuis diverse wijzigingen aangebracht. Het tempo waarmee dit is gebeurd is ongekend in het Verenigd Koninkrijk, maar was volgens de voorstanders van het voorstel noodzakelijk om te garanderen dat het voorstel wordt geaccepteerd voordat het parlement met reces wordt gestuurd ter voorbereiding van de Britse Prinsjesdag medio oktober.
De regering zal daarna een nieuwe poging doen om verkiezingen uit te schrijven. Niets wijst er echter op dat dit voorstel nu wel voldoende steun zal krijgen. Oppositiepartij Labour stemt opnieuw niet in met het voorstel en er is een tweederde meerderheid nodig in het parlement.
Volgens sommige berichten zal de regering pogen om een voorstel in te dienen waarbij het uitschrijven van verkiezingen slechts de steun nodig heeft van een normale meerderheid. Het is echter geenszins zeker dat zo’n voorstel zal worden aangenomen. Met het uitsluiten van 21 ’No No Deal-dissidenten’ uit de eigen Conservatieve Partij heeft de regering een forse minderheid in het parlement.
Parlement waarschijnlijk op reces
Het is volstrekt onduidelijk wat er daarna zal gebeuren. De regering stuurt het parlement waarschijnlijk maandagavond op reces. Pas op 14 oktober zal het Lagerhuis opnieuw bijeenkomen. Het meest waarschijnlijke scenario is dat er verkiezingen worden uitgeschreven na 31 oktober.
Volgens de huidige peilingen zou het dan zeer de vraag zijn of de Conservatieven een meerderheid zouden halen. Maar als er een verkiezingspact wordt gesloten met de Brexit Party van Nigel Farage zou er misschien wel een meerderheid mogelijk zijn. Dat zal echter voor nieuwe onrust zorgen bij behoudende Conservatieven.
AD 09.09.2019 Een ultieme poging van de Britse premier Boris Johnson om vervroegde verkiezingen uit te schrijven voor het parlement vijf weken dichtgaat, dreigt op niets uit te lopen.
In een race tegen de klok om premier Boris Johnson dwars te zitten, heeft de oppositie enkele rake klappen uitgedeeld. Uren voor het parlement voor vijf weken dichtgaat, stemden tegenstanders van een vertrek uit de Europese Unie zonder akkoord voor publicatie van enkele uiterst gevoelige documenten over de handelswijze van de regering in de laatste maanden.
De motie komt de oppositie bijzonder gunstig uit. Johnson wil zich straks aan de kiezers presenteren als de man van het volk die strijdt tegen het elitaire parlement. Als blijkt dat de premier bewust aanstuurde op chaos en de schorsing van het parlement zorgvuldig voorbereidde dan kunnen de kiezers zich zomaar van hem afkeren. Labour-leider Jeremy Corbyn, de Schotse SNP en de verstoten conservatieve parlementsleden ruiken bloed.
Niet voor het eerst speelde parlementsvoorzitter John Bercow een hoofdrol in het zoveelste hoofdstuk van het drama rond de brexit. Door zijn goedkeuring te verlenen aan de stemming stak hij het kabinet opnieuw een spaak in de wielen. Bercow maakte gelijktijdig zijn afscheid bekend. Met gevoel voor dramatiek en op zijn gebruikelijke bombastische toon liet hij weten uiterlijk op 31 oktober op te stappen.
Bercow, die theatraal een traantje wegpinkte, gaf daarmee Johnson een laatste schop na. De premier wil koste wat kost uit de Europese Unie stappen voor die datum. Door aan te blijven tot het zover is, weet de oppositie zich verzekerd van een trouwe bondgenoot in de strijd om een ‘no deal’ te voorkomen. Onverwacht kwam zijn aankondiging niet. De Conservatieve Partij wilde de eigengereide Bercow bij de eerstvolgende verkiezingen wegsturen.
Problemen
Voor Johnson vormde deze dolksteek slechts een druppel in een oceaan aan problemen. Eerder op de dag veegde de Ierse premier Leo Varadkar de vloer met hem aan tijdens een gezamenlijke persconferentie in Dublin. Hij liet op sarcastische wijze merken geen enkel vertrouwen te hebben in diens beloftes om een alternatief te vinden voor de ‘backstop’, de noodoplossing die een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland moet voorkomen.
Later vanavond volgt waarschijnlijk een ultieme vernedering voor Johnson als zijn tweede poging om vervroegde verkiezingen uit te schrijven vrijwel zeker wordt weggestemd. Zijn wens om voor 31 oktober kiezers naar de stembus te laten gaan, kan daarmee in de prullenbak. Verkiezingen kunnen nu niet eerder dan 20 november plaatsvinden. Johnson heeft echter nog niet alle hoop op een stunt opgegeven.
Het parlement mag hem na een hectische week hebben verboden om de EU zonder akkoord te verlaten en hem te hebben verplicht als een deal uitblijft de EU om uitstel tot eind januari te vragen, Johnson lijkt niet van zins zomaar op te geven. Een gang naar de rechter of een truc sluit niemand uit. In Westminster werd in ieder geval al gefluisterd over een glibberige poging om de wet te omzeilen.
Johnson zou Europa met een officiële brief om uitstel willen vragen maar hun meteen verzoeken deze brief te negeren. Zo zou Johnson de wet omzeilen zonder die te breken. Een ‘maar niet heus’ van het schoolplein als troefkaart in een politiek drama. Vooralsnog staat hij echter in de hoek, onmachtig om het parlement zijn wil op te leggen voor het voor vijf weken wordt geschorst.
NU 09.09.2019 Het Britse Parlement wordt maandagavond naar huis gestuurd tot 14 oktober, bevestigt de Britse regering maandag. De schorsing werd 28 augustus al bekrachtigd door een handtekening van koningin Elizabeth.
Op 14 oktober zullen de politici terugkeren en wordt het nieuwe parlementaire jaar geopend met de traditionele troonrede van de koningin. Dat is enkele weken voor de Brexit-deadline op 31 oktober.
Volgens Johnson is de zogeheten ‘prorogation’ van het parlement nodig om zijn regering de tijd te geven een “opwindende wetgevende agenda” samen te stellen.
Critici stelden toen de schorsing door Johnson werd geïntroduceerd dat de parlementariërs door de schorsing bijna geen tijd krijgen om wetsvoorstellen gepasseerd te krijgen die een ‘no deal-Brexit’ moeten voorkomen. Dat laatste lijkt in de vijf dagen na het zomerreces toch gelukt te zijn, alleen moet de koningin nog wel het wetsvoorstel dat een harde Brexit verbiedt ondertekenen.
Als de ‘no deal’-wet er deze week doorheen komt, zal Johnson naar Brussel moeten afreizen om uitstel van de Brexit-deadline te vragen. De nieuwe deadline zou, mits Johnson de wet volgt en de EU hiermee akkoord gaat, worden verschoven naar 31 januari 2020.
AD 09.09.2019 De wekenlange schorsing van het Britse parlement begint na de zitting van maandag. Dat heeft de woordvoerder van de Britse premier Boris Johnson bekendgemaakt.
Het Britse Lagerhuis komt maandag dus nog bijeen, maar wordt daarna naar huis gestuurd in de aanloop naar de troonrede van de koningin. Die vindt op 14 oktober plaats. Het parlement heeft door de schorsing, die eerder door koningin Elizabeth werd goedgekeurd, minder vergadertijd.
Tegenstanders van premier Johnson hebben tevergeefs geprobeerd die schorsing via de rechter tegen te houden. Zij vinden dat Johnson zijn bevoegdheden misbruikt om het parlement op een zijspoor te zetten in de aanloop naar de brexit, die over 52 dagen moet plaatsvinden.
De parlementariërs zijn vorige week teruggekomen van zomerreces en moeten het werk nu dus weer staken. Het is de oppositie en opstandige Conservatieven nog wel gelukt in sneltreinvaart een wet door het parlement te loodsen die een brexit zonder deal moet voorkomen.
Die regelgeving is bedoeld om premier Johnson te dwingen om brexituitstel te vragen aan de EU als hij op 19 oktober nog geen nieuwe brexitdeal rond heeft. De premier heeft er geen geheim van gemaakt dat hij niet wil vragen om verschuiving van de brexitdeadline.
Johnson ontkent echter dat hij met de schorsing het parlement buitenspel wil zetten bij de brexit, zoals de critici beweren. Hij wil het parlement op 21 en 22 oktober laten stemmen over zijn plannen. Op 31 oktober wil Johnson hoe dan ook de EU verlaten. Met of zonder deal.
MSN 09.09.2019 Het Britse Parlement wordt maandagavond naar huis gestuurd tot 14 oktober, bevestigt de Britse regering maandag. De schorsing werd 28 augustus al bekrachtigd door een handtekening van koningin Elizabeth.
Op 14 oktober zullen de politici terugkeren en wordt het nieuwe parlementaire jaar geopend met de traditionele troonrede van de koningin. Dat is enkele weken voor de Brexit-deadline op 31 oktober.
Volgens Johnson is de zogeheten ‘prorogation’ van het parlement nodig om zijn regering de tijd te geven een “opwindende wetgevende agenda” samen te stellen.
Critici stelden toen de schorsing door Johnson werd geïntroduceerd dat de parlementariërs door de schorsing bijna geen tijd krijgen om wetsvoorstellen gepasseerd te krijgen die een ‘no deal-Brexit’ moeten voorkomen. Dat laatste lijkt in de vijf dagen na het zomerreces toch gelukt te zijn, alleen moet de koningin nog wel het wetsvoorstel dat een harde Brexit verbiedt ondertekenen.
Als de ‘no deal’-wet er deze week doorheen komt, zal Johnson naar naar Brussel moeten afreizen om uitstel van de Brexit-deadline te vragen. De nieuwe deadline zou, mits Johnson de wet volgt en de EU hiermee akkoord gaat, worden verschoven naar 31 januari 2020.
MSN 09.09.2019 Sinds het brexitreferendum in juni 2016 zijn Britse bedrijven vier keer zo veel gaan investeren in Nederland. Het Verenigd Koninkrijk was daarmee het land dat vorig jaar het meeste geld in Nederland stopte.
Britse multinationals staken in 2016 nog 14 miljard euro in Nederlandse bedrijven. Twee jaar later was dat gestegen naar 80 miljard euro, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
In 2016 zorgden de meer dan 1300 Britse dochterondernemingen van multinationals actief in Nederland al voor 114.000 banen. Na de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk waren zij daarmee de belangrijkste buitenlandse werkgever in Nederland.
Nederlandse bedrijven gingen in dezelfde periode juist minder investeren in het Verenigd Koninkrijk. In 2016 staken Nederlandse bedrijven nog 50 miljard euro in het land, in 2017 was dat al minder dan de helft.
Vorig jaar was zelfs sprake van een desinvestering van 11 miljard euro.
Onzekerheid
De grotere Britse investeringen in Nederland en de afnemende Nederlandse investeringen in het Verenigd Koninkrijk zijn beiden het gevolg van de onzekerheid die een brexit veroorzaakt.
Britse bedrijven vinden het belangrijk om in een land in de Europese Unie aanwezig te zijn om ook na het Britse vertrek uit de Unie deel uit te maken van de eenheidsmarkt. Voor Nederlandse bedrijven maakt het vertrek van de Britten uit de EU het daarentegen minder interessant om in Groot-Brittannië een dochteronderneming te hebben.
De Ierse premier Varadkar en de Britse premier Johnson AFP
NOS 09.09.2019 Premier Varadkar van Ierland zegt dat zijn Britse collega Johnson hem vandaag geen voorstel heeft gedaan over hoe de brexit-onderhandelingen weer op gang kunnen worden gebracht.
Johnson wijst het brexit-akkoord dat zijn voorganger May met de EU sloot af, onder meer vanwege de zogenoemde backstop die deel uitmaakt van dat akkoord: het vangnet dat moet voorkomen dat er na de brexit een harde grens tussen Ierland en het Britse Noord-Ierland wordt getrokken.
Johnson zei dat er nog tijd is om tot een alternatief voor de backstop te komen, zodat het Verenigd Koninkrijk en de EU op 31 oktober met een akkoord over de uittredingsvoorwaarden uit elkaar kunnen. Als dat niet lukt, hebben de politieke leiders gefaald en zijn alle partijen daar verantwoordelijk voor, zei hij. In dat geval wil Johnson de EU zonder uittredingsakkoord verlaten.
Hoe zit het ook alweer met die backstop? Check de video:
De oppositie en ook een deel van Johnsons eigen Conservatieve fractie willen zo’n no-deal-brexit koste wat het kost voorkomen. Het parlement heeft vorige week een initiatiefwetsvoorstel aangenomen waarin staat dat er uiterlijk op 19 oktober een akkoord moet zijn.
Zo niet, dan moet Johnson terug naar Brussel en om uitstel van de brexit vragen. Johnson voelt daar niets voor. Maar vandaag heeft koningin Elizabeth op haar Schotse kasteel Balmoral die wet ondertekend, dus Johnson zal wel moeten.
Ook Frankrijk is daar tegen, zo bleek gisteren uit de woorden van de Franse minister van Buitenlandse Zaken Le Drian. Maar de Ierse premier Varadkar sluit niet uit de EU bereid is om opnieuw uitstel toe te staan, al moeten alle 27 overige lidstaten daarmee instemmen.
Parlement met reces
Johnson stuurt het parlement vandaag voor meer dan een maand met reces. Voor het zover is, zal hij het Lagerhuis opnieuw vragen om verkiezingen uit te schrijven. De Britse premier hoopt dat hij die verkiezingen wint en met een versterkt mandaat naar Brussel kan gaan, om een beter uittredingsakkoord met de EU te sluiten.
De kans dat het parlement toestemming geeft om verkiezingen uit te schrijven, is echter vrijwel nul. De oppositie is tegen en Johnson heeft voor goedkeuring twee derde van de stemmen nodig.
AD 09.09.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft beloofd dat tussen Noord-Ierland en Ierland nooit grenscontroles zullen komen. Dat zei hij voorafgaand aan overleg met zijn Ierse ambtsgenoot Leo Varadkar in Dublin.
Het vraagstuk hoe de Noord-Ierse grens openblijft na de brexitis tot nu toe het grootste struikelblok voor een scheidingsakkoord met de Europese Unie. Na de afscheiding van Europa zouden personen en goederen in principe niet meer vrijelijk kunnen doorreizen.
De grens tussen Noord-Ierland en Ierland wordt na de brexit een buitengrens van de EU, waardoor er in principe controles moeten plaatsvinden. Tegelijkertijd moet die grens openblijven volgens het Goede Vrijdagakkoord, dat in 1998 een einde maakte aan decennia aan twisten tussen pro-Ierse katholieken en Londen-gezinde protestanten.
De backstop is een verzekeringspolis om de grens tussen Ierland en Noord-Ierland na de brexit onder alle omstandigheden open te houden.
Nu gelden binnen de Europese Unie nog overal dezelfde regels: goederen kunnen zonder grenschecks of tarieven de hele unie door reizen. Na de brexit doet het Verenigd Koninkrijk daar niet meer aan mee: de nieuwe buitengrens van de EU komt tussen Ierland en het aangrenzende Noord-Ierland te liggen. Maar dat is in strijd met het Goede Vrijdagakkoord, het vredesakkoord dat werd gesloten na decennia bloedige strijd tussen protestanten en katholieken. Daarin staat: Er komt nooit meer een harde grens op het Ierse eiland.
Na de brexit hebben beide partijen twee jaar om een handelsakkoord te sluiten waarin een oplossing is gevonden voor het openhouden van de grens. Als dat niet lukt, treedt de backstop in werking. De Britten blijven dan in het gezamenlijk handelsgebied van de EU, zodat goederen vrij de grens over kunnen: een open grens dus.
Dat betekent dat de Britten zich aan allerlei Europese regels moeten blijven houden. Onacceptabel voor veel Britse eurosceptici: zij vrezen dat het Verenigd Koninkrijk door de backstop voor altijd vastgeketend blijft aan de Europese Unie.
De tijdelijke oplossing die Johnsons voorganger Theresa May met de EU overeenkwam, de zogeheten backstop, stuitte in het Britse parlement op onoverkomelijk verzet. Brexit-voorstanders vreesden dat het Verenigd Koninkrijk door die regeling alsnog jaren aan EU-regels gebonden zou blijven.
Johnson liet weten geen grote doorbraak te verwachten na het overleg met Varadkar. De Ierse minister-president liet op zijn beurt weten alleen genoegen te nemen met harde garanties over de grens met Noord-Ierland. “We zullen er niet mee akkoord gaan als juridische garanties worden vervangen door beloftes.”
Johnson vindt de backstop een gruwel en liet na zijn aantreden weten geen akkoord met de EU te sluiten als Brussel blijft vasthouden aan die regeling. Ierland eist evenwel een geloofwaardige vervanging van de backstop. ,,In afwezigheid van alternatieve afspraken betekent geen backstop geen deal voor ons”, zei Varadkar.
NOS 08.09.2019 De Conservatieve Partij is niet tevreden met de voorzitter van het Lagerhuis John Bercow. Bij de eerstvolgende verkiezingen zullen de Tories daarom, tegen de conventies in, een tegenkandidaat voor de functie naar voren schuiven. Dat zegt althans de minister van Economische Zaken Andrea Leadsom dit weekend in The Daily Mail.
Leadsom, een kopstuk bij de Tories, verwijt Bercow dat hij zich afgelopen week niet onpartijdig genoeg heeft opgesteld. “Hij heeft misbruik gemaakt van zijn positie”, schrijft Leadsom.
Ze doelt op het besluit van Bercow om parlementariërs afgelopen dinsdag te laten stemmen over nog een uitstel van de brexit, tot 31 januari volgend jaar. Daarmee slaagde het parlement erin een no-deal-brexit eind oktober te voorkomen.
Premier Boris Johnson heeft meermaals aangegeven dat, als een akkoord met Brussel niet op tijd lukt, het Verenigd Koninkrijk zonder deal zal uittreden. De brexit staat nu nog voor 31 oktober gepland.
John Bercow stond het afgelopen jaar vaak in de belangstelling. Wie is toch ‘mr Speaker’?
Bercow was lid van de Conservatieve Partij, maar is als voorzitter van het Lagerhuis onpartijdig. Als ‘speaker’ is hij verantwoordelijk voor de ordehandhaving in het Lagerhuis en heeft hij zeggenschap over welke moties worden behandeld. Volgens Leadsom had Bercow de motie over het uitstellen van de brexit niet zomaar in stemming mogen brengen. Andere Conservatieve kopstukken hebben nog niet gereageerd.
Bercow werd er het afgelopen half jaar vaker van beschuldigd de agenda van het Lagerhuis naar zijn eigen hand te hebben gezet. Volgens correspondent Tim de Wit heeft een deel van de Tories al langer moeite met hem: “Binnen een groot deel van de Conservatieve fractie bestaat al langer veel chagrijn over Bercow. Zeker binnen de brexit-vleugel van de partij vinden ze hem veel te veel op de hand van de remainers. Deze stap breekt flink met de Britse traditie om de Speaker te sparen. Het geeft wel aan hoe graag ze van hem af willen.”
Stemming
Bercow is sinds 2009 voorzitter. Vorig jaar gingen geruchten dat hij deze zomer zou stoppen, maar vorige maand zei hij dat hij er alles aan zou doen om te zorgen dat premier Johnson het parlement niet buitenspel zou zetten.
De eerstvolgende verkiezingen in Verenigd Koninkrijk staan voor 2022 gepland, al hoopt premier Johnson vervroegde verkiezingen af te dwingen. Daartoe wil de regering maandag weer een stemming houden.
Leadsom stapte in mei op als fractieleider uit onvrede over het beleid van oud-premier Theresa May. Gedurende haar tijd als ‘aanvoerder’ van de Tories lag ze vaker overhoop met Bercow. Vorig jaar ontstond ophef omdat Bercow Leadsom “een domme vrouw” zou hebben genoemd.
NOS 08.09.2019 De Europese Unie zal niet instemmen met een nieuw uitstel van de brexit. Op de Franse radiozender Europe1 zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian zondag dat de Britten moeten vertellen wat ze nu eigenlijk willen. “De EU gaat niet elke drie maanden uitstel geven.”
De minister noemt de situatie rond de brexit “verontrustend” omdat er geen realistische voorstellen uit Downing Street zouden komen. Het geduld van de EU is tanende, aldus de minister. “Ze zeggen dat ze met andere oplossingen willen komen, alternatieve regelingen zodat ze weg kunnen. Maar die hebben we niet gezien en dus zeggen we nee”, zei Le Drain.
Volgen de Britse minister van Buitenlandse Zaken Raab werkt de regering hard aan een brexitdeal met Brussel. “We hebben vooruitgang geboekt,” zei Raab. Groot-Brittannië zou een nieuw voorstel hebben gedaan over de Brits-Ierse grens. Volgens Britse media is er geen bewijs dat de regering werkt aan concrete voorstellen.
De Britten zouden in eerste instantie de EU op 29 maart verlaten, maar dat is inmiddels al twee keer uitgesteld. Premier Johnson wil nu dat Groot Brittannië op 31 oktober eruit stapt, met of zonder akkoord met Brussel.
AD 08.09.2019 Onbestaanbaar! Of niet? Dient de Britse premier Boris Johnson een motie van wantrouwen tegen zichzelf in en draagt hij zijn partijgenoten op tegen hem en de conservatieve regering te stemmen? Niets is meer onmogelijk nu de premier, na een rampzalige eerste week, is vastgezogen in het brexitmoeras.
De Britse oppositiepartijen zijn het eens: géén verkiezingen voor de cruciale EU-top op 17 oktober. ,,Ik wil wanhopig graag verkiezingen, maar eerst moet de brexit worden uitgesteld”, zei SNP-leider Ian Blackford nadat de oppositie bij elkaar kwam op uitnodiging van Labour-leider Jeremy Corbyn. ,,Eerst willen we zekerheid dat het Verenigd Koninkrijk niet zonder deal uit de EU crasht op 31 oktober. Dit gaat niet alleen over ons partijbelang, het gaat over het landsbelang. Dus we willen het goed timen.”
Ook de Liberaal Democraten willen eerst uitstel van de brexit voordat ze een nieuwe stembusgang overwegen, zei een woordvoerder. ,,De LibDems zullen niet voor verkiezingen stemmen voordat we het met de EU eens zijn over uitstel van de brexit. Ik denk dat andere oppositiepartijen daar ook steeds meer naar neigen.”
Tweede poging
De Britse premier Boris Johnson wil maandagavond een tweede poging doen om verkiezingen uit te schrijven, maar dat lijkt kansloos nu de grote oppositiepartijen aankondigen de motie niet te steunen. Om de verkiezingsmotie erdoorheen te krijgen, zou twee derde van het Lagerhuis voor moeten stemmen. De premier was dan ook niet blij met zijn politieke tegenstanders.
,,Ik ben perplex na de beslissing van de oppositie om weg te rennen van verkiezingen. Corbyn en de SNP spannen samen om ons in de EU op te sluiten, juist op het moment dat we de brexit voor elkaar moeten krijgen. Het is een sensationele paradox. Nooit eerder in de geschiedenis kreeg de oppositie een mogelijkheid tot verkiezingen, om die vervolgens te weigeren.”
Johnson hoopt op 15 oktober verkiezingen te kunnen houden, zodat hij campagne kan voeren met de belofte een nieuwe deal te sluiten op de EU-top, een paar dagen later. Mocht dat mislukken, dan zou hij de Britten zonder deal uit de EU laten stappen op 31 oktober.
De Europese Unie zal in elk geval niet instemmen met een nieuw uitstel van Brexit, zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian vanochtend op de Franse radiozender Europe 1. ,,De EU gaat niet elke drie maanden een uitstel geven”, zei Le Drian. ,,De Britten moeten ons vertellen wat ze nu eigenlijk willen.”
Ondertussen zeggen de Britse ministers Dominic Raab en Sajid Javid dat de regering hard werkt aan een brexitdeal met de Europese Unie. ,,We hebben vooruitgang geboekt”, zei Raab, de minister van Buitenlandse Zaken.
Volgens Raab heeft Groot-Brittannië een nieuw voorstel gedaan over de Brits-Ierse grens. ,,Ik ben er zeker van dat we een akkoord kunnen bereiken. Daar gaan we alles aan doen. De premier gaat op 17 oktober naar Brussel om een deal te sluiten, niet om uitstel te vragen.”
Maar Johnson heeft de touwtjes niet meer in handen, de oppositie dicteert nu wat er gebeurt. Johnson heeft met zijn keiharde ‘Do or Die’-brexitkoers de verdeelde oppositie verenigd. Nadat de premier deze week zijn meerderheid verloor, doordat een Conservatief Lagerhuislid overliep en hij 21 rebellerende parlementariërs uit zijn fractie zette, is hij de regie en zijn meerderheid kwijt.
Het eerste echte resultaat daarvan zien we maandag, als de anti-no-deal-brexitwet die werd ingediend door de oppositie, wordt bekrachtigd. Gisteren kwam de wet door het Hogerhuis. Na het weekend wordt daar de laatste klap op gegeven.
Premier Johnson en zijn vriendin Carrie Symonds zouden dit weekend eigenlijk drie relaxte dagen doorbrengen bij koningin Elizabeth, in haar Schotse kasteel Balmoral. In plaats daarvan logeerde hij enkel de afgelopen nacht in Balmoral en zal hij met zijn adviseurs het hele weekend besteden aan het plannen van de volgende stap.
Uiterlijk donderdag wordt het parlement voor vijf weken opgeschort. Kunnen ze er deze week nog noodwetgeving doorheen duwen om toch verkiezingen te krijgen? Of moet Johnson de meest bizarre en riskante optie overwegen: een motie van wantrouwen tegen zichzelf indienen en zijn partijgenoten opdragen tegen hem en de conservatieve regering te stemmen? Niets is onmogelijk. Johnson zit klem. En een kat in het nauw maakt rare sprongen.
NU 08.09.2019 De Europese Unie zal niet instemmen met een nieuw uitstel van Brexit. Dat zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian zondag op de Franse radiozender Europe 1.
“De EU gaat niet elke drie maanden een uitstel geven”, zei Le Drian. “De Britten moeten ons vertellen wat ze nu eigenlijk willen.”
Het Britse Lagerhuis stemde woensdag voor een motie die een ‘no deal-Brexit’ verbiedt en die de Britse premier Boris Johnson de opdracht geeft om uitstel van de Brexit-deadline te vragen. De huidige deadline is 31 oktober 2019, maar door het mogelijke uitstel zou dit 31 januari 2020 worden.
Naast de oppositiepartijen stemden ook 21 leden van de partij van Johnson, de Conservatieven, voor de motie. Johnson zette deze leden uit de partij. Diezelfde dag verloor hij zijn meerderheid in het Parlement, toen een lid van de Conservatieven overliep naar de Liberaal Democraten.
Het Hogerhuis stemde vrijdag ook voor de motie tegen ‘no deal’, waardoor het maandag naar de koningin zal worden gestuurd om ondertekend te worden. Johnson wil echter niet om uitstel vragen. Donderdag zei hij dat hij liever “dood in een greppel ligt”.
Britse minister Sajid Javid van Financiën liet zondag weten dat Johnson volgende maand op een EU-top niet om uitstel gaat vragen, maar gaat proberen een nieuwe deal op te stellen.
De regering van Johnson pleit voor vervroegde verkiezingen, om te bepalen of hij of oppositieleider Jeremy Corbyn naar Brussel moet “om de puinhopen op te ruimen”. De motie voor deze verkiezingen haalde echter niet genoeg stemmen. De oppositie wil pas nieuwe verkiezingen nadat de wet tegen de ‘no deal’-Brexit is aangenomen.
Als gevolg van de Brexit-koers van Johnson, stapten nog twee leden van de Conservatieven op. De broer van de premier, staatssecretaris Jo Johnson, verliet de partij samen met minister Amber Rudd van Werkgelegenheid.
Rudd wordt opgevolgd door Therese Coffey, maakte de Conservatieve Partij zondag bekend.
Telegraaf 08.09.2019 Boris Johnson riskeert gevangenisstraf door te weigeren verder uitstel aan te vragen voor de Brexit-onderhandelingen. Dit is het gevolg van een verdergaande escalatie in de Britse politieke verhoudingen. Het vertrek van minister van Sociale Zaken Amber Rudd betekent daarnaast een nieuwe aderlating voor de getergde Britse premier.
Johnson wordt nog liever ‘dood in een greppel’ aangetroffen dan dat hij de EU om verder Brexit-uitstel verzoekt. Zijn weigering om dat te doen kan betekenen dat hij in de gevangenis belandt. Het zou er tevens voor zorgen dat de politieke crisis rond Brexit explodeert tot een heuse constitutionele crisis.
Johnson houdt vast aan zijn belofte dat hij de Britten ‘Do or Die’ op 31 oktober zal laten vertrekken uit de Europese Unie. Hij had gehoopt dat hij daarvoor parlementaire steun zou krijgen door vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Maar de oppositiepartijen, gesteund door een flink aantal Conservatieve dissidenten, weigeren daaraan mee te werken.
Op maandag 09.09.2019 stemt het Lagerhuis naar verwachting in met een wetsvoorstel waarin de regering wordt opgeroepen Brexit-uitstel aan te vragen als er geen nieuwe overeenkomst wordt gevonden voor medio oktober.
Politiek vandalisme
Niets wijst erop dat een dergelijke overeenkomst wordt gevonden. De Britse regering heeft vooralsnog geen serieuze alternatieven voor het voorkomen van een harde grens in Noord-Ierland gepresenteerd. Volgens Rudd is het duidelijk dat de regering het vinden van een compromis niet langer serieus neemt. Ze beschuldigt de regering van ‘politiek vandalisme’.
Johnson omarmt de strategie van zijn belangrijkste adviseur Dominic Cummings. De volgens sommigen briljante en volgens anderen meedogenloze architect van de Brexit-overwinning tijdens het referendum denkt dat Britten het geharrewar in het Lagerhuis beu zijn en een krachtige leider zullen steunen bij onvermijdelijke verkiezingen.
Het probleem is echter dat deze verkiezingen langer op zich laten wachten dan gehoopt. Labour wenst tot na 31 oktober te wachten met verkiezingen. Volgen sommigen wil premier Boris Johnson deze verkiezingen afdwingen door af te treden. Hij rekent er volgens hen op dat oppositieleider Jeremy Corbyn niet in staat is om een alternatieve regering te vormen.
Misrekening
Dat zou niet de eerste misrekening zijn van Johnson en zijn naaste adviseurs. Afgelopen week werd duidelijk dat de ramkoers van de regering de oppositie heeft verenigd. Dat is volgens media als The Sunday Times en The Sunday Telegraph de reden dat de premier aanstuurt op een confrontatie met de rechter.
Hij denkt volgens deze media dat er, nadat medio oktober geen nieuwe overeenkomst is bereikt, er onvoldoende tijd is voor de Britse Hoge Raad (Supreme Court) om zich uit te spreken over de weigering van de premier om de wens van het parlement te volgen.
In de tussentijd kan Johnson echter wel in de gevangenis worden gezet, zo maakte een voormalig procureur generaal zaterdag duidelijk. Het naast zich neerleggen van een besluit van een rechter kan volgens Lord Macdonald worden uitgelegd als een vorm van ‘belediging van het gerechtshof’, waarop onmiddellijke gevangenisstraf volgt.
Voorsprong
Johnson voelt zich echter gesteund door de Britse kiezer. De voorsprong van de Conservatieven groeit verder, zo blijkt uit opiniepeilingen. Daarbij wordt echter wel verondersteld dat er verkiezingen voor 31 oktober plaatsvinden.
Als dat niet gebeurt, krijgen de Conservatieven stevige concurrentie van de Brexit Party van Nigel Farage. Deze maakte echter duidelijk dat zijn partij harde Brexit-kandidaten van de Conservatieven met rust zal laten tijdens verkiezingen. Farage denkt dat de Conservatieven en de Brexit Party gezamenlijk op een enorme verkiezingsoverwinning afstevenen.
AD 08.09.2019 De Britse ministers Dominic Raab en Sajid Javid zeggen dat de regering hard werkt aan een brexitdeal met de Europese Unie. ,,We hebben vooruitgang geboekt”, zei Raab, de minister van Buitenlandse Zaken. Volgens Raab heeft Groot-Brittannië een nieuw voorstel gedaan over de Brits-Ierse grens.
Javid (Financiën) en Raab zeggen tegen Sky News dat premier Boris Johnson de wet niet gaat breken om de brexit op 31 oktober voor elkaar te krijgen. ,,Ik ben er zeker van dat we een akkoord kunnen bereiken. Daar gaan we alles aan doen. De premier gaat op 17 oktober naar Brussel om een deal te sluiten, niet om uitstel te vragen.”
Amber Rudd, de voormalige minister van Werkgelegenheid, meende juist dat de regering niets doet om een deal voor elkaar te krijgen. ,,Ze bereiden alleen een no-dealbrexit voor.” Ze uitte ook haar onvrede over het wegsturen van 21 Conservatieve parlementsleden die tegen de regering hebben gestemd. Zij besloot daarom afgelopen nacht uit de regering te stappen. Eerder stapte ook de broer van Johnson, Jo, op als minister. Ook hij kon zich niet meer vinden in het beleid van de regering.
,,In de afgelopen weken ben ik verscheurd geraakt tussen de trouw aan mijn familie en het nationale belang”, schreef hij op Twitter. Een opvolger voor Rudd is overigens al gevonden: Therese Coffey wordt de nieuwe minister van Pensioenen in de Britse regering.
Het Britse Lagerhuis stemde woensdag voor een motie die een no deal-Brexit verbiedt en die Boris Johnson de opdracht geeft om uitstel van de Brexit-deadline te vragen. De huidige deadline is 31 oktober 2019, maar door het mogelijke uitstel zou dit 31 januari 2020 worden.
De Europese Unie zal in elk geval niet instemmen met een nieuw uitstel van Brexit, zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian op de Franse radiozender Europe 1. ,,De EU gaat niet elke drie maanden een uitstel geven”, zei Le Drian. ,,De Britten moeten ons vertellen wat ze nu eigenlijk willen.”
De gemoederen bij de Brexit-demonstraties in Londen liepen gisteren hoog op. Pro-brexitbetogers begonnen volgens Britse media bij het parlement te schreeuwen naar tegenstanders van het Britse vertrek uit de Europese Unie. De politie arresteerde zestien mensen, onder meer vanwege verstoring van de openbare orde.
Parlementariër Anna Soubry, die tegen de Brexit is, zou eigenlijk een speech houden, maar was daar naar eigen zeggen toch te bang voor. Ze voelde zich geïntimideerd door de pro-brexitbetogers.
MSN 08.09.2019 De Britse ministers Dominic Raab en Sajid Javid zeggen dat de regering hard werkt aan een brexitdeal met de Europese Unie. “We hebben vooruitgang geboekt”, aldus Raab, de minister van Buitenlandse Zaken. Volgens Raab heeft Groot-Brittannië een nieuw voorstel gedaan over de Brits-Ierse grens.
Javid (Financiën) en Raab zeggen dat premier Boris Johnson de wet niet gaat breken om de brexit op 31 oktober voor elkaar te krijgen. “Ik ben er zeker van dat we een akkoord kunnen bereiken. Daar gaan we alles aan doen. De premier gaat op 17 oktober naar Brussel om een deal te sluiten, niet om uitstel te vragen.”
Amber Rudd besloot afgelopen nacht uit de regering te stappen. De voormalige minister van Werkgelegenheid zegt juist dat de regering niets doet om een deal voor elkaar te krijgen. “Ze bereiden alleen een no-dealbrexit voor.”
Telegraaf 08.09.2019 De Britse premier Boris Johnson moet weer afscheid nemen van een minister. Amber Rudd zegt in haar ontslagbrief niet langer te geloven dat de EU verlaten met een deal het hoofddoel is van de regering. Ook is ze boos dat 21 partijgenoten uit de fractie zijn gezet.
Rudd had als minister onder meer Werkgelegenheid en Pensioenen in haar portefeuille. Ze schrijft dat de regering veel werk maakt van de voorbereidingen voor een brexit zonder deal, terwijl de onderhandelingen met de EU in haar ogen minder prioriteit lijken te krijgen.
De premier heeft eerder gezegd dat hij bij voorkeur met een deal de EU verlaat, maar sloot een no-deal brexit nadrukkelijk niet uit. Hij wil in elk geval geen nieuw uitstel meer van het Britse vertrek uit de EU. Dat staat gepland voor 31 oktober.
Johnson kreeg deze week ook al een tegenslag te verduren toen het parlement een wet goedkeurde waarmee hij toch kan worden gedwongen brexituitstel te vragen. 21 Conservatieve parlementariërs werden tot woede van Rudd uit de fractie gezet omdat ze met de oppositie meestemden.
Rudd, zelf ook parlementariër, verwijt Johnson in haar brief „getalenteerde en loyale” partijgenoten te hebben ontslagen. Ze spreekt over een „aanval op fatsoen en de democratie”.
Eerder deze week stapte ook de broer van premier Johnson al uit de regering. Jo Johnson ging als onderminister onder meer over universiteiten en wetenschap. „In de afgelopen weken ben ik verscheurd geraakt tussen de trouw aan mijn familie en het nationale belang”, schreef hij op Twitter.
AD 07.09.2019 De Britse minister van Werkgelegenheid en Pensioenen, Amber Rudd, heeft vanavond haar ontslag ingediend. Dat meldt de bewindsvrouw zelf op Twitter. Aanleiding zou zijn dat het Engeland nog steeds niet is gelukt om een deal te sluiten met de EU en zij geen bewijs ziet dat premier Boris Johnson daadwerkelijk een deal probeert te sluiten.
,,Ik heb met de premier gesproken en uitgelegd waarom ik ontslag neem. Ik kan geen standhouden als loyale, gematigde conservatieven worden verdreven’’, schrijft Rudd. Daarmee doelt ze op het uit de fractie zetten van 21 partijgenoten. Rudd, zelf ook parlementariër, verwijt Johnson in haar brief “getalenteerde en loyale” partijgenoten te hebben ontslagen. Ze spreekt over een “aanval op fatsoen en de democratie”.
Rudd had onder meer Werkgelegenheid en Pensioenen in haar portefeuille. Ze schrijft dat de regering veel werk maakt van de voorbereidingen voor een brexit zonder deal, terwijl de onderhandelingen met de EU in haar ogen minder prioriteit lijken te hebben.
Hiermee krijgt premier Boris Johnson de zoveelste tik te verwerken. Eerder deze week stapte zijn broer Jo Johnson al op als onderminister. Ook leidde hij een pijnlijke nederlaag in het Lagerhuis, waardoor een wet wordt aangenomen die zorgt dat Engeland alleen uit de EU kan stappen als er een deal wordt gemaakt met Brussel.
NU 07.09.2019 De Britse minister Amber Rudd (Werkgelegenheid en Pensioenen) is zaterdagavond opgestapt. Ze zegt op Twitter dat ze niet langer aan kan blijven als minister en toe kan zien hoe “gematigde loyale Conservatieven” uit de partij worden gezet. Daarnaast schrijft ze in haar ontslagbrief niet langer te geloven dat het verlaten van de EU het hoofddoel is van de regering.
Lagerhuisleden stemden dinsdag voor een motie om de parlementaire agenda over te nemen, zodat zij op woensdag konden bepalen dat de motie om een ‘no deal’-Brexit te voorkomen behandeld zou worden.
Naast de oppositieleden stemden ook 21 Conservatieven voor de motie om de macht in het parlement over te nemen, waaronder vooraanstaand partijleden zoals Philip Hammond en Ken Clarke. Beiden vervulden al eens de rol als minister in voorgaande kabinetten.
Boris Johnson waarschuwde voorafgaand aan de stemming al dat rebellerende Conservatieven uit de partij zouden worden gezet. De premier voegde woensdag daad bij het woord, wat leidde tot verontwaardiging in het Verenigd Koninkrijk.
Eerder deze week stapte ook de broer van Boris Johnson, Jo Johnson, al uit de regering.
I have resigned from Cabinet and surrendered the Conservative Whip. I cannot stand by as good, loyal moderate Conservatives are expelled. I have spoken to the PM and my Association Chairman to explain. I remain committed to the One Nation values that drew me into politics.
Telegraaf 07.09.2019 De Britse premier Boris Johnson moet weer afscheid nemen van een minister. Amber Rudd zegt in haar ontslagbrief niet langer te geloven dat de EU verlaten met een deal het hoofddoel is van de regering. Ook is ze boos dat 21 partijgenoten uit de fractie zijn gezet.
Rudd had als minister onder meer Werkgelegenheid en Pensioenen in haar portefeuille. Ze schrijft dat de regering veel werk maakt van de voorbereidingen voor een Brexit zonder deal, terwijl de onderhandelingen met de EU in haar ogen minder prioriteit lijken te krijgen.
De premier heeft eerder gezegd dat hij bij voorkeur met een deal de EU verlaat, maar sloot een no-deal Brexit nadrukkelijk niet uit. Hij wil in elk geval geen nieuw uitstel meer van het Britse vertrek uit de EU. Dat staat gepland voor 31 oktober 2019.
Johnson kreeg deze week ook al een tegenslag te verduren toen het parlement een wet goedkeurde waarmee hij toch kan worden gedwongen Brexituitstel te vragen. 21 Conservatieve parlementariërs werden tot woede van Rudd uit de fractie gezet omdat ze met de oppositie meestemden.
Rudd, zelf ook parlementariër, verwijt Johnson in haar brief „getalenteerde en loyale” partijgenoten te hebben ontslagen. Ze spreekt over een „aanval op fatsoen en de democratie.”
Eerder deze week stapte ook de broer van premier Johnson al uit de regering. Jo Johnson ging als onderminister onder meer over universiteiten en wetenschap. „In de afgelopen weken ben ik verscheurd geraakt tussen de trouw aan mijn familie en het nationale belang”, schreef hij op Twitter.
MSN 07.09.2019 De Britse premier Boris Johnson moet weer afscheid nemen van een minister. Amber Rudd zegt in haar ontslagbrief niet langer te geloven dat de EU verlaten met een deal het hoofddoel is van de regering. Ook is ze boos dat 21 partijgenoten uit de fractie zijn gezet.
Rudd had onder meer Werkgelegenheid en Pensioenen in haar portefeuille. Ze schrijft dat de regering veel werk maakt van de voorbereidingen voor een brexit zonder deal, terwijl de onderhandelingen met de EU in haar ogen minder prioriteit lijken te hebben.
Eerder deze week stapte ook de broer van premier Johnson al uit de regering. Jo Johnson ging als onderminister onder meer over universiteiten en wetenschap.
NOS 07.09.2019 De Britse minister van Arbeid en Pensioenen Amber Rudd stapt op uit onvrede met de koers van Boris Johnson. Ook verlaat ze de Conservatieve Lagerhuisfractie, zo meldt ze in een brief aan hem.
Rudd vindt het onacceptabel dat Johnson 21 Conservatieve parlementsleden uit de Lagerhuisfractie heeft gezet. Ze steunden een motie van de oppositie, die het voor het Britse Lagerhuis het mogelijk maakte om de politieke agenda te wijzigen. Rudd spreekt in de brief van politiek vandalisme en noemt de gang van zaken in een interview met de krant The Sunday Times “een aanval op het fatsoen en de democratie”.
In haar brief schrijft ze ook dat ze niet langer gelooft dat een brexit-deal met de EU het belangrijkste doel is van de regering, ook al beweert Johnson dat wel.
AD 07.09.2019 De politie in Londen heeft vanmiddag zestien demonstranten gearresteerd die deelnamen aan betogingen voor en tegen de brexit. Dit vanwege verstoring van de openbare orde. Agenten grepen in toen onrust ontstond tussen de twee groepen.
Pro-brexitbetogers begonnen volgens Britse media bij het parlement te schreeuwen naar tegenstanders van het Britse vertrek uit de Europese Unie. De politie zou uiteindelijk veel manschappen hebben ingezet om de groepen uit elkaar te houden. Leden van het DFLA-protest zouden ook met eieren hebben gegooid naar filmende omstanders. Pro-brexitbetogers zouden bovendien politiemensen hebben belaagd.
Op Parliament Square deden zo’n tweehonderd mensen mee aan een pro-brexit-demonstratie die was georganiseerd door de Democratic Football Lads Alliance (DFLA). Er ontstond een dreigende sfeer toen zich ook betogers verzamelden van de groep March for Change, die juist geen brexit wil.
Parlementariër Anna Soubry, die tegen de brexit is, zou eigenlijk een speech houden, maar was daar naar eigen zeggen toch te bang voor. Ze voelde zich geïntimideerd door de DFLA.
De organisatoren van het anti-brexitprotest besloten uit veiligheidsoverwegingen ook een ballon in de vorm van premier Boris Johnson niet op te laten. “We waren bang dat het aangegrepen zou worden als excuus om geweld te gebruiken tegen onze aanhangers’’, zei een voorman van March for Change.
MSN 07.09.2019 De politie in Londen heeft ingegrepen toen onrust ontstond rond twee rivaliserende demonstraties. Pro-brexitbetogers begonnen volgens Britse media bij het parlement te schreeuwen naar tegenstanders van het Britse vertrek uit de Europese Unie.
Op Parliament Square deden zo’n tweehonderd mensen mee aan een pro-brexit-demonstratie die was georganiseerd door de Democratic Football Lads Alliance (DFLA). Er ontstond een dreigende sfeer toen zich ook betogers verzamelden van de groep March for Change, die juist geen brexit wil.
De politie arresteerde zestien mensen, onder meer vanwege verstoring van de openbare orde. Parlementariër Anna Soubry, die tegen de brexit is, zou eigenlijk een speech houden, maar was daar naar eigen zeggen toch te bang voor. Ze voelde zich geïntimideerd door de DFLA.
Bang
De organisatoren van het anti-brexitprotest besloten uit veiligheidsoverwegingen ook een ballon in de vorm van premier Boris Johnson niet op te laten. “We waren bang dat het aangegrepen zou worden als excuus om geweld te gebruiken tegen onze aanhangers’, zei een voorman van March for Change.
De politie zou uiteindelijk veel manschappen hebben ingezet om de groepen uit elkaar te houden. Leden van het DFLA-protest zouden ook met eieren hebben gegooid naar filmende omstanders. Pro-brexitbetogers zouden bovendien politiemensen hebben belaagd.
In de buurt van de ambtswoning van premier Johnson verzamelden zich ook honderden mensen. Zij eisen het vertrek van de Conservatieve leider.
Telegraaf 07.09.2019 De politie in Londen heeft ingegrepen toen onrust ontstond rond twee rivaliserende demonstraties. Pro-brexitbetogers begonnen volgens Britse media bij het parlement te schreeuwen naar tegenstanders van het Britse vertrek uit de Europese Unie.
Op Parliament Square deden zo’n tweehonderd mensen mee aan een pro-brexit-demonstratie die was georganiseerd door de Democratic Football Lads Alliance (DFLA). Er ontstond een dreigende sfeer toen zich ook betogers verzamelden van de groep March for Change, die juist geen Brexit wil.
De politie arresteerde zestien mensen, onder meer vanwege verstoring van de openbare orde. Parlementariër Anna Soubry, die tegen de Brexit is, zou eigenlijk een speech houden, maar was daar naar eigen zeggen toch te bang voor. Ze voelde zich geïntimideerd door de DFLA.
De politie pakte zestien betogers op. Ⓒ AFP
Geweld
De organisatoren van het anti-Brexitprotest besloten uit veiligheidsoverwegingen ook een ballon in de vorm van premier Boris Johnson niet op te laten. „We waren bang dat het aangegrepen zou worden als excuus om geweld te gebruiken tegen onze aanhangers’, zei een voorman van March for Change.
De politie zou uiteindelijk veel manschappen hebben ingezet om de groepen uit elkaar te houden. Leden van het DFLA-protest zouden ook met eieren hebben gegooid naar filmende omstanders. Pro-Brexitbetogers zouden bovendien politiemensen hebben belaagd.
In de buurt van de ambtswoning van premier Johnson verzamelden zich ook honderden mensen. Zij eisen het vertrek van de Conservatieve leider.
Twee rivaliserende groepen kwamen tegenover elkaar te staan. Ⓒ AFP
Telegraaf 07.09.2019 Britse parlementariërs willen desnoods via de rechter afdwingen dat premier Boris Johnson een nieuwe wet uitvoert die een Brexit zonder deal moet voorkomen. De premier heeft volgens Britse media gezegd dat hij die wet alleen „in theorie” hoeft na te leven.
De Conservatieve leider zei deze week ook al nog liever „dood in een greppel” te eindigen dan de EU weer om uitstel van de Brexit te vragen. In de nieuwe wet die door de oppositie en opstandige partijgenoten door het parlement is geloodst, staat echter dat hij dat wel degelijk moet doen als hij op 19 oktober nog geen Brexitdeal rond heeft. Er kan alleen een uitzondering worden gemaakt als het parlement toestemming geeft voor een Brexit zonder deal.
De BBC bericht nu dat parlementariërs een juridisch team in het leven roepen om te zorgen dat de wet wordt uitgevoerd. De premier heeft steeds gezegd dat hij op 31 oktober uit de EU wil, met of zonder deal. Hij was fel tegen de nieuwe wet en drong tevergeefs aan op nieuwe verkiezingen nadat die was goedgekeurd door het Lagerhuis.
MSN 07.09.2019 Als het nodig is, willen Britse parlementsleden via de rechter afdwingen dat premier Boris Johnson een nieuwe wet uitvoert die een brexit zonder deal moet voorkomen. De premier heeft volgens Britse media gezegd dat hij die wet alleen ‘in theorie’ hoeft na te leven.
Johnson zei deze week dat hij liever ‘dood in een greppel’ eindigt dan dat hij de EU weer om uitstel moet vragen van de brexit. Toch staat dat in de wet die deze week door de oppositie en opstandige partijgenoten door het parlement is geloodst.
19 oktober 2019
Daarin wordt 19 oktober genoemd als datum: als Johnson dan nog geen brexitdeal rond heeft, moet hij de EU opnieuw om uitstel vragen. Er kan alleen een uitzondering worden gemaakt als het parlement toestemming geeft voor een brexit zonder Deal.
De BBC schrijft dat parlementariërs een juridisch team in het leven roepen om te zorgen dat de wet wordt uitgevoerd. De premier heeft steeds gezegd dat hij op 31 oktober uit de EU wil, met of zonder deal. Hij was fel tegen de nieuwe wet en drong tevergeefs aan op nieuwe verkiezingen nadat die was goedgekeurd door het Lagerhuis.
Elsevier 06.09.2019 De onrust in het Verenigd Koninkrijk duurt voort, terwijl nieuwe verkiezingen er voorlopig niet aan lijken te komen. Toch lijken dat voor premier Boris Johnson de enige uitweg uit de impasse.
Na een week van nederlagen boekte de Britse premier Boris Johnson vrijdag 06.09.2019 een succesje. De rechter gaf goedkeuring aan zijn schorsing van het Britse parlement. Zakenvrouw en activiste Gina Miller was naar de rechter gestapt om de schorsing te voorkomen. De rechter in Londen heeft haar verzoek afgewezen, maar de zaak is nog in behandeling bij de allerhoogste rechter van het Verenigd Koninkrijk.
Week vol hoofdbrekens
Johnson kan niet lang blij zijn met zijn succes. Vandaag 06.09.2019 stemde het Britse Hogerhuis in met de wet die een Brexit onmogelijk maakt zonder akkoord met de Europese Unie (EU). Het Hogerhuis, vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer, was de laatste hobbel voordat het wetsvoorstel koningin Elizabeth II bereikt. Pas als zij de wet ondertekent, is deze van kracht.
De wet die deze week voor chaos zorgde in het Britse parlement bezorgt Johnson hoofdbrekens. Het verhinderde een succesvol begin van zijn premierschap en voor de Britten uittreding uit de Europese Unie (EU). Johnson zoekt intussen naar een uitweg.
‘Dood in een greppel’
Tijdens een toespraak voor het politiekorps van West Yorkshire sprak Johnson nogmaals zijn weerzin uit over een mogelijk uitstel van de Brexit: ‘Het kost 1 miljard pond per maand en we bereiken er helemaal niks mee. Wat is in hemelsnaam het doel van nog langer uitstellen? Ik denk dat dat totaal zinloos is.’
Ook zei Johnson ’Liever dood in een greppel’ te liggen dan uitstel te vragen bij de Europese Unie. Voor Johnson lijken nieuwe verkiezingen de enige uitweg. Tijdens zijn toespraak, die fel werd bekritiseerd omdat het politiekorps hierbij als achtergrond fungeerde, zei Johnson dat nieuwe verkiezingen de enige resterende optie zijn om uit de impasse te komen.
Waarschijnlijk probeert de Britse premier maandag 09.09.2019 nieuwe verkiezingen te forceren. Hij hoopt de Labourpartij van Jeremy Corbyn uit de tent te lokken, omdat de no deal-Brexit-wet dan is aangenomen. Johnson hoopt met zijn oproep tot verkiezingen de geloofwaardigheid van Corbyn onderuit te halen. Die roept al heel lang om nieuwe verkiezingen, maar weigert er tot nu toe mee in te stemmen.
Laatste uitweg
Toch lijkt Johnson ook maandag weer bot te vangen. De Britse oppositie liet vrijdag weten pas verkiezingen te willen organiseren na een top van de Europese Unie op 17 en 18 oktober 2019. De oppositie, die bestaat uit Labour, Liberaal-Democraten, De Schotse Nationale Partij en de partij uit Wales steunt dat idee en liet weten maandag niet in te stemmen met de stembusgang van 15 oktober 2019 die Johnson wilt organiseren.
Als de oppositie maandag 09.09.2019 volhoudt, kan Johnson een laatste konijn uit zijn hoed toveren. Hij kan het vertrouwen in zichzelf opzeggen. Daarmee geeft hij de oppositie twee weken om een regering te vormen. Johnson zinspeelt erop dat de oppositie daarin niet slaagt, gezien het minieme verschil van één zetel in het voordeel van de oppositie. Als er na twee weken geen nieuwe regering is, heeft Johnson eindelijk zijn zin: nieuwe verkiezingen.
Telegraaf 06.09.2019 Nicholas Soames, die door de Britse premier Boris Johnson uit de fractie van de Conservatieve Partij is gezet, heeft vrijdag in The Times hard uitgehaald naar Johnson. De 71-jarige Soames, kleinzoon van Winston Churchill, zegt in de krant dat de huidige premier niets weg heeft van zijn grootvader. Johnson identificeert zichzelf graag met de voormalige oorlogspremier.
„Boris Johnson is in niets zoals Winston Churchill. Ik denk niet dat iemand Boris ooit een diplomaat of staatsman heeft genoemd”, zei Soames. „Winston Churchill was Winston Churchill vanwege zijn ervaringen in het leven. Johnson vertelt alleen veel leugens over de Europese Unie en wordt zelfs premier.”
Johnson zette Soames en twintig andere Tories uit de fractie omdat zij bij een belangrijke Brexit-stemming in het Lagerhuis tegen de lijn van de eigen partij stemden.
Soames zei na zijn ontslag dat hij altijd van mening is geweest dat de uitslag van het referendum van juni 2016, waarin een meerderheid van de Britten voor de brexit stemde, gerespecteerd moet worden. Hij voegde eraan toe dat die stap niet kan worden gezet zonder een akkoord met de Europese Unie. Het Britse parlement heeft inmiddels ingestemd met een wetsvoorstel dat een no-deal brexit voorkomt. Johnson zelf wil hoe dan ook zo snel mogelijk uit de EU, met of zonder deal.
Soames zat 37 jaar in het Britse parlement. Hij liet weten zich niet meer verkiesbaar te stellen.
MSN 06.09.2019 Nicholas Soames, die door de Britse premier Boris Johnson uit de fractie van de Conservatieve Partij is gezet, heeft vrijdag in The Times hard uitgehaald naar Johnson. De 71-jarige Soames, kleinzoon van Winston Churchill, zegt in de krant dat de huidige premier niets weg heeft van zijn grootvader. Johnson identificeert zichzelf graag met de voormalige oorlogspremier.
“Boris Johnson is in niets zoals Winston Churchill. Ik denk niet dat iemand Boris ooit een diplomaat of staatsman heeft genoemd”, zei Soames. “Winston Churchill was Winston Churchill vanwege zijn ervaringen in het leven. Johnson vertelt alleen veel leugens over de Europese Unie en wordt zelfs premier.”
Johnson zette Soames en twintig andere Tories uit de fractie omdat zij bij een belangrijke brexit-stemming in het Lagerhuis tegen de lijn van de eigen partij stemden.
37 jaar in parlement
Soames zei na zijn ontslag dat hij altijd van mening is geweest dat de uitslag van het referendum van juni 2016, waarin een meerderheid van de Britten voor de brexit stemde, gerespecteerd moet worden. Hij voegde eraan toe dat die stap niet kan worden gezet zonder een akkoord met de Europese Unie. Het Britse parlement heeft inmiddels ingestemd met een wetsvoorstel dat een no-deal brexit voorkomt. Johnson zelf wil hoe dan ook zo snel mogelijk uit de EU, met of zonder deal.
Soames zat 37 jaar in het Britse parlement. Hij liet weten zich niet meer verkiesbaar te stellen.
Telegraaf 06.09.2019 De Britten gaan voorlopig niet naar de stembus. Oppositiepartij Labour verzet zich tegen nieuwe verkiezingen zolang een verder uitstel van het vertrek uit de EU niet is geregeld.
Het betekent een nieuwe tegenvaller voor premier Boris Johnson. Eerder deze week lukte het hem al niet om voldoende steun te krijgen voor de door hem gewenste verkiezingen. Hij hoopte dit komende maandag, nadat het wetsvoorstel voor uitstel van Brexit tot 31 januari 2020 (waarschijnlijk) zal zijn aangenomen, alsnog te krijgen. Maar oppositiepartij Labour wil wachten tot na 31 oktober 2019.
Op deze manier wil de oppositie voorkomen dat de Conservatieven onder Johnson, als ze voortijdige verkiezingen zouden winnen, het uitstel voorstel in de prullenbak zouden gooien.
Maar Labour heeft ook goed gekeken naar de peilingen. Als er verkiezingen voor 31 worden gehouden komen de Conservatieven als duidelijke winnaar uit de bus. Bij verkiezingen na 31 oktober, en het breken van de belofte van Johnson om de Britten voor die datum uit de EU te loodsen, smelt de aanhang voor de Conservatieven en gaan Labour en de Conservatieven nek-aan-nek.
Johnson heeft nog twee mogelijkheden om ervoor te zorgen dat de Britten de EU op 31 oktober verlaten. Hij zou het No No Deal wetsvoorstel – als dat maandag wordt aangenomen – kunnen negeren. Dat is echter spelen met vuur en is in de Britse parlementaire geschiedenis nog nooit voorgekomen.
Johnson zou ook kunnen aftreden. Tijdens een tussenstop in Schotland van zijn al begonnen verkiezingstournee sloot de premier deze mogelijkheid niet uit. Het is mogelijk dat hij daarmee nieuwe verkiezingen noodzakelijk maakt, maar de oppositie zou zich ook kunnen scharen achter een tijdelijk ‘nationaal eenheidskabinet’ dat tot doel heeft om uitstel voor Brexit te garanderen en verkiezingen na 31 oktober uit te schrijven.
De verkiezingen laten dus even op zich wachten, maar zijn onvermijdelijk. Daarin staan de Britten voor een lastige keuze. Het vertrouwen in Boris Johnson is bij het leeuwendeel van de bevolking nooit groot geweest, maar is na zijn miserabele optredens deze week verder afgezakt.
De verkiezingen zullen opnieuw in het teken staan van Brexit en krijgen feitelijk het karakter van een tweede referendum. Labour heeft immers gezegd dat de partij voor een behoud van het EU-lidmaatschap zal strijden. Het onderwerp blijft de Britten tot op het bot verdelen.
Dat geldt ook voor veel families. Jo Johnson, de broer van premier Boris Johnson, stapte eerder deze week op als minister en parlementariër. Volgens hun beider zus Rachel wordt het Brexit-onderwerp vermeden tijdens familie diners. ‘Boris is de enige die het een goed idee vindt’, aldus Rachel.
Telegraaf 06.09.2019 Het Britse Hogerhuis heeft vrijdag zoals verwacht ingestemd met een wetsvoorstel waarin staat dat Groot-Brittannië alleen uit de Europese Unie kan stappen als het daarover een akkoord met Brussel heeft bereikt. Het voorstel was woensdag al in sneltreinvaart door het Lagerhuis geloodst.
De regering van Boris Johnson had al aangekondigd het verzet tegen de wet te zullen staken, na de grote nederlaag in het Lagerhuis. Verwacht wordt dat de wet maandag van kracht wordt.
Door de wet moet Johnson uitstel vragen aan de EU als er geen overeenkomst is voor het vertrek van de Britten uit de EU. Johnson wilde hoe dan ook op 31 oktober uit de EU stappen, met of zonder deal. Hij werd echter met twee pijnlijke nederlagen in stemmingen in het Lagerhuis teruggefloten.
Omdat ondertussen ook zijn broer en minister Jo Johnson zijn vertrek aankondigde, nadat eerder een twintigtal partlijleden werden weggestuurd, komt de premier steeds verder in het nauw.
AD 06.09.2019 Het Britse Hogerhuis heeft vandaag zoals verwacht ingestemd met een wetsvoorstel waarin staat dat Groot-Brittannië alleen uit de Europese Unie kan stappen als het daarover een akkoord met Brussel heeft bereikt. Het voorstel was woensdag al in sneltreinvaart door het Lagerhuis geloodst.
De regering van Boris Johnson had al aangekondigd het verzet tegen de wet te zullen staken, na de grote nederlaag in het Lagerhuis. Verwacht wordt dat de wet maandag van kracht wordt.
Door de wet moet Johnson uitstel vragen aan de EU als er geen overeenkomst is voor het vertrek van de Britten uit de EU. Johnson wilde hoe dan ook op 31 oktober uit de EU stappen, met of zonder deal. Hij werd echter met twee pijnlijke nederlagen in stemmingen in het Lagerhuis teruggefloten.
AD 06.09.2019 Na een rampzalige avond in het Lagerhuis waar premier Johnson zijn derde verlies als premier in drie stemmingen leed, vroegen de commentatoren zich af of er ooit een regering slechter gestart was dan deze.
Toen ging Johnsons telefoon, meldt Tom Newton Dunn, de goed geïnformeerde politiek verslaggever van The Sun. Boris’ broer Jo (Lagerhuislid en staatssecretaris in zijn regering) aan de lijn: hij stopt ermee, zei-ie. Hij nam ontslag. Boris zou hem tijdens het nachtelijk telefoongesprek nog hebben geprobeerd over te halen om te blijven, maar Jo was vastbesloten.
,,Het is een eer geweest om mijn kiesdistrict Orpington negen jaar lang te vertegenwoordigen, en staatssecretaris te zijn geweest onder drie premiers”, twitterde Jo Johnson de volgende ochtend nadat hij zijn ontslag had gemeld bij de partij. ,,In de afgelopen weken ben ik verscheurd tussen loyaliteit voor mijn familie en het landsbelang, dat zorgde voor onoplosbare spanning.” Een keurige, maar vernietigende formulering: Jo wekt hiermee de suggestie dat zijn broer Boris niet in het landsbelang handelt.
Boris Johnson was gisteren weer vrij duidelijk over zijn bedoelingen met de brexit. Op de vraag of er nog een kans is dat hij om uitstel vraagt in Brussel antwoordde hij: ‘Ik lig nog liever dood in een greppel’.
Oneens
Het was al langer duidelijk dat de broers het volledig oneens zijn over de brexit. Jo is een remainer en pleitte nog geen jaar geleden voor een tweede referendum. Boris was het gezicht van de Vote Leave-campagne en stuurt in functie van premier nu aan op een brexit op 31 oktober: desnoods zonder deal.
De bom moest misschien wel een keer barsten. Toch is de timing van Jo opvallend: zijn broer staat ongelofelijk onder druk na de slachtpartij van de afgelopen dagen in het Lagerhuis en Jo maakt dat met zijn ontslag alleen maar erger.
Zelfs zijn broer wil niet meer met Boris werken, is een veelgehoorde conclusie. De woordvoerder van de premier reageerde neutraal op het plotselinge vertrek. ,,De premier wil Jo Johnson graag bedanken voor zijn bewezen diensten. Hij is een geweldige, getalenteerde minister geweest en een fantastisch Lagerhuislid. De premier begrijpt -zowel als politicus als broer- dat dit geen makkelijke aangelegenheid is geweest voor Jo.”
De afgelopen drie dagen raakte Boris Johnson 22 Lagerhuisleden kwijt. Een liep over naar de Liberaal Democraten, en de 21 anderen werden door Johnson ontslagen toen ze met de oppositie mee stemden over de anti-no-deal-brexit-wetgeving. Het lijkt erop dat Jo Johnson niet per direct opstapt, maar pas plaatsmaakt als er nieuwe verkiezingen komen. Verkiezingen die broer Boris Johnson graag wil, maar waar de oppositie nog geen trek in heeft.
Al lijkt dat moment snel dichterbij te komen. De conservatieve regering heeft het verzet tegen de anti-no-deal-brexit-wetgeving gestaakt, waardoor de wet hoogstwaarschijnlijk vandaag door het Hogerhuis komt en maandag bekrachtigd wordt. Voltooiing van die procedure is voor de oppositie een belangrijke voorwaarde om over verkiezingen te gaan nadenken.
Verkiezingen
Premier Johnson is van andere partijen afhankelijk om verkiezingen uit te schrijven: een verkiezingsmotie heeft steun nodig van twee derde van het Lagerhuis. Zijn eerste poging, afgelopen woensdag was kansloos: Johnson kwam 136 ja-stemmers tekort. De regering bereidt nu een tweede poging op maandag voor.
Dat zal een stuk spannender worden: als de anti-no-deal-brexit-wetgeving dan officieel is, is er voor Labour geen reden meer om verkiezingen af te wijzen. De druk op partijleider Jeremy Corbyn zal groot zijn om dan wel in te stemmen met een nieuwe stembusgang.
Maar bij Labour zijn ze bang om in een val van Johnson te trappen waardoor er alsnog een no deal-brexit mogelijk is op 31 oktober. Als ze komende week instemmen met verkiezingen, kan hij die voor de brexitdeadline houden.
Zijn verkiezingsbelofte dan: ik zorg ervoor dat we de deadline halen en op 31 oktober uit de EU stappen, deal of geen deal. Dat is mogelijk: als Johnson de verkiezingen wint en een meerderheid heeft in het parlement, dan kan hij in principe de anti-no-deal-brexit-wetgeving die nu wordt ingevoerd, gewoon weer ongedaan maken. Zo zou hij alsnog zonder deal uit de EU kunnen stappen op 31 oktober.
Nachtmerrie
Het is het nachtmerriescenario van de oppositie. Daarom pleiten veel Labour-parlementariërs ervoor om nog even tijd te rekken. Uiterlijk 12 september wordt het parlement namelijk voor vijf weken opgeschort, een ongewone, controversiële situatie die uit de koker van Johnson zelf komt. Algemeen wordt aangenomen dat de Britse premier de opschorting van het parlement doorvoerde om het de oppositie moeilijker te maken de door hem gehate anti-no-deal-brexit-wet erdoorheen te krijgen.
Daardoor is het parlement pas op 14 oktober terug: als de verkiezingen dan worden uitgeschreven, kunnen ze op zijn vroegst pas in november plaatsvinden. Dan zou Johnson geen mogelijkheid hebben om de wetgeving ongedaan te maken, en verplicht zijn om op 19 oktober uitstel van de brexit aan te vragen bij de EU. Als die dat goedkeuren is een no deal-brexit voorlopig afgewend èn is Johnson bij veel kiezers uit de gratie omdat hij de brexit niet op tijd heeft geleverd. Een droomscenario voor Labour.
Nieuwe verkiezingen lijken onvermijdelijk in het Verenigd Koninkrijk aangezien de premier bij lange na geen meerderheid meer heeft en nog geen enkele stemming wist te winnen. Regeren is vrijwel onmogelijk geworden en ook in eigen partij ligt hij zwaar onder vuur. Alleen nieuwe verkiezingen lijken Johnson nog te kunnen redden. De vraag is wanneer: voor of na 31 oktober. Het parlementaire schaakspel gaat verder.
NOS 06.09.2019 Het Engelse hooggerechtshof (High Court of Justice) vindt dat premier Boris Johnson niet onwettig handelt door het parlement voor vijf weken te schorsen. Zakenvrouw Gina Miller stelde voor de rechter dat de schorsing “misbruik van macht” is, maar het hof gaat daar niet in mee. Johnson wil met de schorsing de patstelling rond de brexit doorbreken.
Miller kan wel in beroep gaan bij het opperste gerechtshof (Supreme Court), dat zich dan op 17 september 2019 over de zaak zal buigen.
Het parlement wordt waarschijnlijk dinsdag geschorst, vijf weken voor de troonrede, die de koningin zal uitspreken op 14 oktober. Dat de rechters geen streep door de schorsing zetten is volgens correspondent Tim de Wit niet verrassend. “Dit zat er wel aan te komen. Johnson heeft gebruik gemaakt van de bestaande regels. De rechters doen geen uitspraak over de politiek intenties die erachter zitten.”
Vandaag stemming Hogerhuis
Johnson lijkt met de schorsing overigens weinig op te schieten, omdat het parlement erin zal slagen voor de schorsing een no-deal-brexit op de deadline van 31 oktober te verbieden. Woensdag nam het Lagerhuis een wet aan die Johnson opdraagt de EU om uitstel van de brexit te vragen als er op 19 oktober nog geen akkoord met de EU is.
Deze wet zal vandaag door het Hogerhuis worden goedgekeurd. Tegenstanders van de no-deal-brexit vreesden dat Conservatieven in het Hogerhuis de wet zouden saboteren door er eindeloos over te debatteren, maar de fractieleiders spraken gisteren af dat er vandaag gestemd zal worden.
Bekijk hier de verschillende scenario’s:
Brexit, bekijk hier de verschillende scenario’sNOS / Thijs Geritz
Johnson blijft klem zitten
Ook Johnsons voorstel voor nieuwe verkiezingen sneuvelde woensdag in het Lagerhuis. Vanochtend heeft Labourleider Corbyn met de andere oppositieleiders overlegd over nieuwe verkiezingen. Ze blijven daar waarschijnlijk voorlopig ‘nee’ tegen zeggen, omdat ze vrezen dat Johnson de verkiezingen gebruikt om alsnog een no-deal-brexit op 31 oktober door te drukken.
Volgens Tim de Wit heeft de oppositie Johnson deze week in de hoek gekregen en blijft hij daar zitten zolang er geen afspraken over nieuwe verkiezingen zijn. “Zolang er geen verkiezingen komen zit hij vast. De neiging bij de oppositie is dan ook om met verkiezingen te wachten tot het uitstel van de brexit helemaal zeker is en Johnson dus zijn belofte heeft gebroken dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober uit de EU gaat.”
Telegraaf 06.09.2019 Een rechtbank in Londen heeft een bezwaar van zakenvrouw en filantroop Gina Miller tegen het langer schorsen van het Lagerhuis door premier Boris Johnson verworpen. De rechtbank liet vrijdag weten dat Miller nog wel met de zaak naar het hooggerechtshof kan stappen.
Johnson maakte eind augustus bekend dat hij het Lagerhuis van midden september tot midden oktober zou schorsen. Dat is langer dan gebruikelijk. Critici van de premier stelden dat de parlementariërs daardoor minder tijd zouden krijgen om over de naderende brexit te debatteren. Voor Miller was dat reden om naar de rechtbank te stappen in een poging de langere schorsing van het parlement tegen te houden. Ze werd daarbij onder meer gesteund door voormalig premier John Major.
Miller reageerde teleurgesteld op de uitspraak van de Londense rechtbank en voegde eraan toe dat ze haar juridische strijd niet opgeeft. Ze zei dat het „essentieel” is dat het parlement voldoende tijd krijgt om over de brexit te debatteren. Daarom gebruikt ze de mogelijkheid om de schorsing bij het hof aan te vechten. Dat behandelt de kwestie vermoedelijk op 17 september.
AD 06.09.2019 Een rechtbank in Londen heeft een bezwaar van zakenvrouw en filantroop Gina Miller tegen het langer schorsen van het Lagerhuis door premier Boris Johnson verworpen. De rechtbank liet vandaag weten dat Miller nog wel met de zaak naar het hooggerechtshof kan stappen.
Johnson maakte eind augustus bekend dat hij het Lagerhuis van midden september tot midden oktober zou schorsen. Dat is langer dan gebruikelijk. Critici van de premier stelden dat de parlementariërs daardoor minder tijd zouden krijgen om over de naderende brexit te debatteren. Voor Miller was dat reden naar de rechtbank te stappen in een poging de langere schorsing van het parlement tegen te houden. Ze werd daarbij onder meer gesteund door voormalig premier John Major.
Miller reageerde teleurgesteld op de uitspraak van de Londense rechtbank en voegde eraan toe dat ze haar juridische strijd niet opgeeft. Ze zei dat het ‘essentieel’ is dat het parlement voldoende tijd krijgt om over de brexit te debatteren. Daarom gebruikt ze de mogelijkheid om de schorsing bij het hof aan te vechten. Dat behandelt de kwestie vermoedelijk op 17 september.
Johnson ontkende eerder dat hij met de schorsing het parlement buitenspel wil zetten bij de brexit, zoals critici beweren. Johnson wil het parlement op 21 en 22 oktober laten stemmen over zijn plannen. De Britse premier wil op 31 oktober hoe dan ook de EU verlaten, ook als dat zonder overeenkomst moet. De Britse koningin Elizabeth II keurde de schorsing eerder goed.
Man van het volk
Johnsons strategie is duidelijk. Hij werpt zich op als de man van het volk (dat in het referendum van 2016 krap vóór brexit stemde, maar niet voor een no deal-brexit). Hij presenteert het streven van het Lagerhuis naar nieuw uitstel van de brexit tot januari volgend jaar als het ultieme verraad aan de kiezer.
Bij Labour hebben ze ondertussen eigen problemen, want ook die partij is verdeeld. Een deel van de partij wil zo snel mogelijk verkiezingen, terwijl een ander deel Boris Johnson graag nog even laat bungelen. Het gaat dan om verkiezingen in oktober, in november of misschien zelfs nog later. Volgens Labour-schaduwminister John MacDonnell voert de partij overleg met andere oppositiepartijen over de beste datum.
Johnson noemt het ‘een laffe belediging van de democratie’ dat oppositieleider Jeremy Corbyn er niet mee wil instemmen algemene verkiezingen te houden. Een wet die beoogt te voorkomen dat het land de Europese Unie verlaat zonder deal ‘zou in wezen de grootste democratische stemming in onze geschiedenis tenietdoen – het referendum van 2016’, aldus de woordvoerder van Johnson. ,,Het is duidelijk dat de enige actie is om terug te gaan naar de mensen en hen de gelegenheid te geven om te beslissen wat ze willen”, zei hij.
Sneuvelen
Boris Johnson dreigt de derde conservative leider te worden die sneuvelt op brexit. Dat hij de volgende verkiezingen wint is volgens opiniepeilingen waarschijnlijk, maar allerminst zeker is dat hij de gewenste ruime meerderheid krijgt.
AD 06.09.2019 Je zou knettergek worden als je zaken moet doen met Groot-Brittannië. Steeds weer lijken de doelpalen van de brexit te worden verzet.
Voorbeeld: premier Boris Johnson dreigde tot eergisteren met een harde, no deal-exit uit de EU en zei dat hij geen tussentijdse verkiezingen wilde. Het parlement stak een spaak in dat wiel en Johnson wil nu wél verkiezingen. En oppositieleider Jeremy Corbyn – die de laatste maanden ongeveer dagelijks om verkiezingen heeft geschreeuwd – wil nu géén verkiezingen.
In zijn eigen partij is het hommeles over die verkiezingen en de timing daarvan. Ondertussen stormt het weer aan de andere kant van de Noordzee over nieuw uitstel van de datum van de Britse exit. En die was al twee keer verschoven. Fijn als je in zo’n chaos contracten moet afsluiten op een eiland waar ze het zelf ook niet meer lijken te weten.
Specialist Linda van Beek van ondernemersorganisatie VNO-NCW zat drie jaar aan de brexit-desk. Ze werd er niet knettergek. Kwestie van je niet te veel laten afleiden door het bijna dagelijkse politieke vuurwerk, leerde ze. ,,Daar moet je dus geen hoop uit willen putten. De analyse is dat een no deal-brexit nog steeds niet van tafel is. Wees daar dus op voorbereid.”
De in Londen werkzame Nederlandse brexit-adviseur Lennard van Otterloo houdt het hoofd ook koel. Dat viel niet mee. Als mede-eigenaar van een bedrijf dat tot voor kort vooral Europese start-ups adviseerde die het Verenigd Koninkrijk als springplank wilde gebruiken naar een Amerikaans avontuur, zag hij de business opdrogen. Vanwege de brexit-onzekerheid. Maar nieuwe klanten arriveerden nadat hij op praktijkgevallen gebaseerde brexit-columns ging schrijven voor het businessplatform De Ondernemer. Inmiddels helpt hij Nederlandse bedrijven door de brexit te loodsen.
Van Otterloo volgt de grillige politiek uiteraard op de voet. Op Twitter volgt hij goede analyses van gezaghebbende experts. Op bedrijfsniveau is het lastiger hoogte te krijgen van Britse ondernemers. Grote supermarkten hadden hun vrees voor bevoorradingsproblemen lang ingeslikt omdat ze hun klanten niet tegen de haren in wilden strijken, merkte Van Otterloo.
,,Er zit een tegenstrijdigheid in hoe ze het hier aanpakken. Aan de ene kant jubelt de overheid dat alles beter zal worden. Tegelijk moet je je voorbereiden op voedselschaarste, problemen met medicijnen, met vergunningen. Die spagaat is waar ze nu al drie jaar mee worstelen. En als je de risico’s van de brexit eruit licht, dan krijg je terug dat je niet echt in een brexit gelooft en dat je een doemdenker bent.
Er zijn absoluut kansen, bijvoorbeeld door het lage pond. Er wordt gekeken naar bedrijfsovernames. Maar als je gaat graven en formulieren moet invullen heb je al snel acht kantjes met wat er allemaal voor jou, ondernemer, allemaal gaat veranderen en dat maakt het er meestal niet beter op.”
Toen ze aan het brexit-dossier begon, had ze het idee dat er een bepaalde rationaliteit aan ten grondslag lag”, zegt VNO-NCW-expert Van Beek. ,,Dat is helemaal niet zo. Emotionele afwegingen hebben de overhand. Voor ons Nederlanders is dat soms moeilijk te begrijpen.”
Grensprobleem
Groot-Brittannië-kenner en douane-expert Hans Maessen zat al eens met de Britse premier May aan tafel met zijn voorstel de backstop-impasse te bespreken. De Limburger bedacht een technische oplossing voor het explosieve grensprobleem tussen Noord-Ierland (Brits) en Ierland. Recent was hij weer in Brussel om een en ander toe te lichten. ,,Ja, we proberen ondertussen chocola te maken van wat er allemaal gebeurt.
Dat is een hele uitdaging. Ik lees de Daily Telegraph, de krant van de conservatieven. Op hun website kun je het van minuut tot minuut volgen of doorlinken naar het parlement.” Maessen kan het zo allemaal wel begrijpen wat Boris Johnson doet, maar ook hij wordt af en toe verrast door de actualiteit. ,,Het Hogerhuis gaat de zaak nu traineren las ik. O, is dat alweer achterhaald?”
No deal blijft het slechtste scenario, benadrukt Van Beek. Dat veel Britten – door het eindeloze getouwtrek nu desnoods zonder zwemvest in het diepe willen springen, snapt ze ergens wel want het is ook allemaal zeer vermoeiend gedoe daar in Westminster en Brussel. Maar rationeel is dat niet. ,,Natuurlijk willen ook wij geen onzekerheid, maar om dan te zeggen liever een no deal want dan weten we waar we aan toe zijn, dan zeg ik dat we daar toch echt schade van zullen ondervinden.”
NOS 06.09.2019 De Britse oppositie stemt pas in met nieuwe verkiezingen als zeker is dat er op 31 oktober geen no-deal-brexit komt. Daarom zullen Labour, de Liberaal-Democraten en de Schotse nationalisten maandag in het Lagerhuis opnieuw tegen verkiezingen op 15 oktober stemmen.
Premier Boris Johnson verloor woensdag al een stemming over deze kwestie, maar om de “laffe oppositie” onder druk te zetten, wil hij maandag opnieuw laten stemmen. Hij kan alleen verkiezingen uitschrijven met steun van een tweederde meerderheid in het Lagerhuis.
De partijleiders van de oppositie besloten echter in gezamenlijk overleg hem opnieuw te weerstaan, waardoor de kans zeer klein is geworden dat die verkiezingen er volgende maand komen.
Brexitwet
De oppositieleiders hebben afgesproken dat het huidige parlement tot 31 oktober 2019 moet aanblijven om erop toe te zien dat Johnson zich houdt aan de brexitwet die het Lagerhuis woensdag aannam.
Die wet draagt Johnson op de Europese Unie om uitstel van de brexit te vragen als er op 19 oktober nog geen akkoord met de EU is. De wet is vanmiddag door het Hogerhuis aangenomen. Tegenstanders van de no-deal-brexit vreesden dat Conservatieven in het Hogerhuis de wet zouden saboteren door er eindeloos over te debatteren, maar de fractieleiders spraken gisteren af dat er vandaag hoe dan gestemd zou worden, wat nu dus is gebeurd.
De weg kwijt in het brexit-oerwoud? Alle scenario’s in een overzicht:
NOS
Schorsing
Dinsdag zal Johnson het parlement voor vijf weken schorsen. Het Engelse hooggerechtshof (High Court of Justice) heeft bepaald dat hij daarmee niet onwettig handelt. Zakenvrouw en activist Gina Miller stelde voor de rechter dat de schorsing “misbruik van macht” is, maar het hof gaat daar niet in mee.
Het hof oordeelt dat het parlement volgens de regels vijf weken geschorst mag worden, tot de Troonrede, die op 14 oktober gehouden wordt.
Johnson wilde met de schorsing de patstelling rond de brexit doorbreken, maar met de brexitwet van afgelopen week zette de oppositie hem samen met de Conservatieve dissidenten klem. Johnson probeerde de impasse vervolgens te doorbreken met nieuwe verkiezingen, maar nog dezelfde dag sneuvelde ook dat.
Beste hoop voor Johnson
Het meest waarschijnlijke is voorlopig toch dat de oppositie tegen verkiezingen stemt en dat die er dus niet komen voor 31 oktober, denkt correspondent Tim de Wit. Johnson zint nu op een mogelijkheid om alsnog verkiezingen af te dwingen.
De vraag is wel wat er gebeurt als het parlement een motie van wantrouwen aanneemt en vervolgens voor vijf weken wordt geschorst. “Normaal krijgt de oppositie na een motie van wantrouwen veertien dagen de tijd om een nieuwe regering te vormen. Als dat niet lukt, volgen er nieuwe verkiezingen. Maar als het parlement is geschorst, kan het niet over een nieuwe regering stemmen”, zegt Tim de Wit.
Gek genoeg blijf oppositieleider Corbyn dus de beste hoop voor Johnson: zolang de oppositie zich niet weet te verenigen achter een premierskandidaat, is er voor Boris Johnson geen alternatief.
NU 06.09.2019 Het Britse Hogerhuis heeft een wetsvoorstel aangenomen dat een ‘no deal-Brexit’ op 31 oktober 2019 verbiedt. Nu gaat alle aandacht uit naar nieuwe verkiezingen. Britse oppositiepartijen hebben vrijdag laten weten dat ze de tweede poging van premier Boris Johnson om die uit te schrijven, niet zullen steunen.
Politieke crisis VK;
Parlement neemt wet aan die opnieuw uitstel Brexit vereist
Premier Johnson kondigde als reactie nieuwe verkiezingen aan
Partijen steggelen over wanneer die moeten worden gehouden
Huidige Brexit-deadline is 31 oktober
Het besluit van het Hogerhuis, de Britse Eerste Kamer, was niet meer dan een formaliteit. Nadat het wetsvoorstel afgelopen woensdag werd aangenomen door het Lagerhuis, leek het er even op dat regeringstrouwe Lords het zouden blokkeren door tijd te rekken tot de start van het reces, komende maandag. Na nachtelijk overleg lieten zij echter weten dat niet te zullen doen. Na een debat werd het voorstel vrijdag rond 16.30 uur aangenomen na een mondelinge stemming.
De regering-Johnson wil dat het Lagerhuis maandag weer stemt over het uitschrijven van verkiezingen. Afgelopen woensdag vond de eerste stemming plaats, die overtuigend werd verloren door Johnson en de zijnen.
Labour, de Liberal Democrats, de Scottish National Party en de Welshe partij Plaid Cymru hebben aangekondigd tegen de regeringsmotie te zullen stemmen of zich te zullen onthouden van stemming. De oppositiepartijen hielden vrijdagochtend een telefonisch beraad om een gezamenlijke strategie uit te stippelen.
“We zullen die verkiezingen krijgen als het juiste moment zich aandient, maar ik beloof u dat we niet lang zullen hoeven te wachten”, zei Ian Blackford, fractievoorzitter van de SNP in het Lagerhuis, tegen de BBC.
Premier Johnson besloot tot vervroegde verkiezingen na een pijnlijke nederlaag in het Lagerhuis op woensdag. De parlementariërs namen een wetsvoorstel aan dat een ‘no deal-Brexit’ op 31 oktober verbiedt en de regering opdraagt om drie maanden extra uitstel te vragen in Brussel: de wet-Benn. De nieuwe Brexit-datum zou daarmee op 31 januari 2020 komen te liggen.
De oppositie wil dat de wet-Benn eerst van kracht wordt, voordat überhaupt kan worden gepraat over een verkiezingsdatum. Het wetsvoorstel wordt naar verwachting maandag getekend door koningin Elizabeth.
De premier hoopt dat er op 15 oktober 2019 verkiezingen kunnen worden gehouden. Als Johnson die overtuigend wint, wil hij op 17 en 18 oktober naar een top van de Europese Raad om daar te eisen dat de backstopregeling voor de Ierse grens – het belangrijkste obstakel in de onderhandelingen – van tafel gaat.
Johnson zei donderdag dat hij liever “sterft in een greppel” dan dat hij opnieuw uitstel aanvraagt bij de andere EU-leiders. Hij schetst de wet-Benn als een totale overgave, die de Britse onderhandelingspositie ondermijnt.
“Ik zal naar Brussel gaan, ik zal een overeenkomst bereiken en ervoor zorgen dat we eruit stappen op 31 oktober, dat is wat we moeten doen”, zei de Britse premier een dag later, tijdens een bezoek aan boerenbedrijven en vissers in Schotland. Toen hem werd gevraagd of hij zal opstappen als hij dat niet voor elkaar krijgt, antwoordde hij: “Dat is geen hypothese waarover ik wil nadenken.”
Boris Johnson op bezoek bij een boerenbedrijf in Schotland. (Foto: Reuters)
Oppositie vreest trukendoos van Johnson
De oppositie verwijst Johnsons argument over het verzwakken van de Britse onderhandelingspositie naar het rijk der fabelen. De premier kan niet aantonen enige vorderingen te hebben gemaakt, zeggen zij. Ook in Brussel wordt ontkend dat gesprekken in de afgelopen weken iets hebben opgeleverd.
Bovendien vrezen de oppositiepartijen dat Johnson zijn bevoegdheden als premier zal gebruiken om de verkiezingen over de deadline van 31 oktober heen te tillen. Als de stembusgang inderdaad medio oktober plaatsvindt en de Conservatieven een parlementaire meerderheid winnen, kan Johnson de wet-Benn ook terugdraaien.
De Conservatieven staan er momenteel beter voor in de peilingen dan Labour, de grootste oppositiepartij. Politieke commentatoren zeggen dat de tegenstanders van een Brexit zijn versnipperd over meerdere partijen, terwijl een meerderheid van de voorstanders van plan is op de ‘Tories’ te stemmen.
Het is overigens de vraag of de EU de Britten een nieuw uitstel zal gunnen. De gevolgen van een ‘no deal-Brexit’ zouden ingrijpend zijn, maar aan de andere kant hebben verschillende EU-leiders, zoals de Franse president Emmanuel Macron, laten weten dat hun geduld eindig is.
De Brexit zal het land “wanhopig” en “zonder wisselgeld” achterlaten, aldus Summers.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab bezoekt deze week de VS om de basis te leggen voor een handelsovereenkomst op het moment dat het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer is. Parlementsleden die voor de Brexit zijn, onder wie premier Boris Johnson, stellen dat een vrijhandelsovereenkomst met de Amerikanen een van de grootste voordelen van een vertrek uit de EU is. President Donald Trump beloofde in het verleden een deal “op ongekend veel terreinen”.
Summers zei dinsdag echter dat de VS alleen maar akkoord gaat met een akkoord dat zwaar in eigen voordeel is.
“Groot-Brittannië heeft geen onderhandelingspositie. Groot-Brittannië is wanhopig. Groot-Brittannië heeft niets anders. Ze hebben zeer snel een overeenkomst nodig. Wanneer je een wanhopige partner hebt, is dat het moment om toe te slaan en er de beste deal uit te slepen”, zei hij bij het radioprogramma ‘Today’ op BBC Radio 4.
“Je baan opzeggen voordat je iets nieuws hebt, is wel het laatste wat je moet doen”, aldus Summers.
“Als je uit principe koste wat kost uit de Europese Unie wil stappen, dan geef je potentiële nieuwe handelspartners wel heel erg het voordeel in de onderhandelingen.”
Summers voegde daar aan toe: “Groot-Brittannië heeft veel minder te bieden dan Europa als geheel, en daarom is er minder reden voor de Verenigde Staten om concessies te doen. Je doet meer concessies bij afspraken met een rijk man dan bij het maken van afspraken met een arme.”
Veel Britse parlementsleden zijn sterk tegen een uitgebreide handelsovereenkomst met de VS. Er is bezorgdheid over het vooruitzicht dat een deal Amerikaanse bedrijven verregaande toegang zal geven tot de Britse landbouw, waarna de markt overspoeld wordt met goedkope producten die Britse bedrijven benadelen en de kwaliteit van verkochte producten naar beneden haalt.
Volgens Labour zou een handelsovereenkomst Amerikaanse bedrijven ook toegang geven tot het Britse gezondheidszorgstelsel, de NHS.
Noami Smith, CEO van de pro-EU-organisatie Best for Britain, stelde zelfs: “Dit is de echte reden dat Trump een deal zo mooi voorspiegelt. Hij is geen vriend van Groot-Brittannië, hij weet dat Boris Johnson een watje is en daar wil hij zo goed mogelijk gebruik van maken.”
“Elke post-Brexit overeenkomst met de VS bedreigt onze nationale gezondheidszorg. Trump heeft al gezegd dat hij dat op tafel wil en Johnson houdt er niet van zijn Amerikaanse baas boos te maken. Het tegenhouden van de Brexit en de zwakke positie waarin ons dat heeft gebracht, is de beste manier om de NHS te beschermen.”
In gesprek met de Britse krant The Guardiangaan EU-woordvoerders nog een stap verder: zij zeggen dat de nieuwe Britse premier Boris Johnson “geen intentie heeft” om tot een nieuw akkoord te komen. “Een ‘no deal-Brexit’ is zijn uitgangspunt.”
De veranderingen die het Verenigd Koninkrijk wil doorvoeren, zoals het schrappen van de zogeheten backstop, zijn volgens de EU “onacceptabel”. De backstop moet voorkomen dat er een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland ontstaat als de EU en het VK niet tot een handelsakkoord kunnen komen.
Het plan van ex-premier Theresa May werd, mede vanwege de backstop, drie keer afgewezendoor het Britse Lagerhuis. Onder de nieuwe premier Johnson hopen de Britten tot een ‘betere’ deal te kunnen komen. Zo niet, dan verlaat het VK de EU op 31 oktober met een ‘no deal-Brexit’. Johnson heeft meermaals gezegd dat zijn land “hoe dan ook” op die datum vertrekt.
Boris Johnson, de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk, heeft de Europese Unie zaterdag 27.07.2019 nog eens op het hart gedrukt: dump de backstop, anders komt er een no-dealbrexit.
Dat zei de Britse oud-minister van Buitenlandse Zaken en mogelijke nieuwe premier Boris Johnson eerder al op de vrijdag na de aankondiging van het vertrek van premier May.
Britse huizenprijzen
De stijgende huizenprijzen in Groot-Brittannië zijn tot stilstand gekomen. Dat zou komen door de onzekerheid die het vertrek uit de Europese Unie met zich meebrengt, laat hypotheekverstrekker Nationwide aan persbureau Reuters weten.
AD 31.07.2019
Opvoeren spanning Backstop
Zes dagen nadat Boris Johnson premier is geworden heeft hij pas een telefoongesprek gehad met zijn Ierse collega Leo Varadkar. Dat is volgens Britse en Ierse media merkwaardig laat, gezien de goede betrekkingen tussen de twee buurlanden.
Mogelijk wil Johnson hiermee de spanning opvoeren over de ‘backstop’, een regeling over de grens met Noord-Ierland die Theresa May had bereikt tijdens onderhandelingen met de EU en die Johnson onacceptabel vindt. De ‘backstop’ (vangnet) moet voorkomen dat er een echte grens ontstaat tussen het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) en de republiek Ierland.
De ‘backstop’ bepaalt daarom dat Noord-Ierland feitelijk bij de EU blijft en hiervoor samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie verbonden blijft, zo lang de onderhandelingen over handelsrelaties tussen Brussel en Londen niet binnen de afgesproken twee jaar zijn afgerond. Dit is een gruwel in de ogen van de ‘brexiteers’, omdat hun vertrek uit de EU mogelijk voor onbepaalde tijd enkel symbolisch blijft.
De Europese Unie heeft zich al eerder uitgesproken dat het wegstrepen van de backstop in het huidige akkoord onaanvaardbaar is. Met de backstop wil de EU voorkomen dat er een harde grens ontstaat tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse deel Noord-Ierland.
Boris Johnson vindt de backstop een ‘ondemocratische gruwel’. “Zonder backstop kan er progressie worden gemaakt in de onderhandelingen”, aldus de opvolger van Theresa May zaterdag tijdens een bezoek aan Manchester. “Ik wil ook geen no-dealbrexit, maar als het niet anders kan. Er wordt gezegd dat er aan het akkoord niet meer kan worden getornd en dat betwijfel ik.”
Nieuwe premier Boris Johnson
De nieuwe leider van de Tories en aankomend Brits premier Boris Johnsonontvangt vanuit de hele wereld felicitaties. Ursula von der Leyen, die later dit jaar Jean-Claude Juncker opvolgt als voorzitter van de Europese Commissie, zei kort voor een treffen met de Franse president Macron dat ze uitkijkt naar een goede samenwerking met Johnson.
AD 24.07.2019
Er zijn een hoop verschillende en moeilijke dossiers om op te lossen, voegde Von der Leyen eraan toe. Ook Macron feliciteerde Johnson (55) met diens verkiezing tot leider van de Conservatieve Partij.
Aan het begin van de middag maakten de Tories bekend dat Johnson de leiderschapsverkiezing had gewonnen van Jeremy Hunt, de minister van Buitenlandse Zaken. Johnson had twee keer zo veel stemmen gekregen als zijn tegenstander.
Ondanks een mogelijke No Deal-Brexit, handelsconflicten en de ruzie tussen de VS en Iran gaat het economisch best goed. De wereldeconomie buigt, maar barst (nog) niet, stelt het IMF.
Boris Johnson wordt de nieuwe Britse premier. Hij heeft de strijd om het leiderschap van de Conservatieven gewonnen van Jeremy Hunt en is daardoor vanaf morgen de nieuwe premiervan 66 miljoen Britten.
Dat is zojuist bekendgemaakt. De winst van Johnson komt niet als een verrassing, in de peilingen had hij een grote voorsprong op Hunt. De bijna 160.000 leden van de Conservatieve partij mochten de afgelopen weken hun stem uitbrengen op een van de twee. Johnson kreeg 92.153 van de stemmen, Hunt kreeg 46.656 stemmen.
Ursula van der Leyden zegt uitstel Brexit !
De mogelijk nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, staat open voor een nieuw uitstel van de brexit als het Verenigd Koninkrijk daar om zou vragen. “Meer tijd geven moet mogelijk zijn als er een goede reden voor is”, zei ze in het Europees Parlement.
NOS 15.08.2019 De Britse Labour-leider Jeremy Corbyn wil dat de overige oppositieleiders hem aanstellen als waarnemend premier om een no-deal-brexit te voorkomen.
Daarvoor moet premier Boris Johnson via een motie van wantrouwen van het toneel verdwijnen. Corbyn zet zijn plan uiteen in een brief aan de andere partijen, schrijft de BBC. Daarin staat ook dat er een strikt beperkte zittingsduur is voor zijn nieuwe regering.
Als Corbyn genoeg steun krijgt voor de motie van wantrouwen, wil hij de brexit uitstellen, vervroegde verkiezingen uitschrijven en een campagne starten voor een nieuw referendum. Zijn belangrijkste argument is dat het verlaten van de EU zonder akkoord grote problemen zou veroorzaken op het gebied van voedsel, medicijnen, werkgelegenheid, industrie en investeringen.
Corbyn legt uit waarom hij alweer van premier Johnson af wil:
Corbyn: Johnson leidt ons recht in de armen van Donald Trump
De Labour-leider heeft ook kritiek op de manier waarop Johnson aansluiting zoekt bij president Trump, om een gunstige handelsovereenkomst te kunnen sluiten, zegt hij in een toelichting.
Dat kan volgens Corbyn alleen maar nadelig uitpakken voor banen, regels, de voedselstandaard en arbeidersrechten in het Verenigd Koninkrijk. “Hij leidt ons weg van Europa, recht in de armen van Donald Trump, in zijn dwangmatige koers naar een no-deal-brexit.”
Corbyn wil dat het volk de mogelijkheid krijgt te kiezen tussen het verlaten van de EU zonder akkoord en in de EU blijven. Hij is van plan de motie in te dienen bij de eerste gelegenheid die zich voordoet waarbij hij genoeg steun zou kunnen krijgen. Hij moet daarvoor de meerderheid van de parlementariërs achter zich krijgen.
‘Onzinnig’
Downing Street heeft in een reactie gezegd dat Corbyn het referendum nietig zou verklaren en de economie te gronde zou richten als hij premier wordt. Premier Johnson is uit op een overeenkomst met de Europese Unie, maar voor hem is de datum van 31 oktober belangrijker. Dan moeten de Britten uit de EU, deal of geen deal, is zijn standpunt.
De leider van de Liberal Democrats, Jo Swinson, noemt de plannen van Corbyn onzinnig. Zij zegt dat ze bereid is met iedereen samen te werken om Boris Johnson te stoppen, maar dat Corbyn in geen geval een overgangsregering kan leiden. Swinson zegt dat het parlement na het zomerreces een wet kan aannemen om een no-deal-brexit te voorkomen.
Telegraaf 15.08.2019 De Britse oppositiepartij Labour heeft een motie van wantrouwen tegen de regering van premier Boris Johnson klaarliggen. Bij de eerste de beste gelegenheid dat Labourleider Jeremy Corbyn het idee heeft dat het succes kan opleveren, wordt de motie door zijn partij ingediend.
Johnson ligt onder vuur bij het overgrote deel van de oppositie en zelfs enkele leden van zijn eigen partij. omdat hij heeft beloofd hoe dan ook op 31 oktober de Europese Unie te verlaten, met of zonder deal. Tegenstanders van een no-dealbrexit zien een zware economische recessie opdoemen als het Verenigd Koninkrijk de EU zonder afspraken verlaat.
Corbyn heeft in een brief naar andere partijleiders in de oppositie en vooraanstaande politici in de regering geschreven dat hij bereid is een interim-regering te leiden. Hij wil in dat geval de brexit uitstellen en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Ook wil Corbyn dan campagne voeren voor een nieuw referendum met de mogelijkheid om de in de EU te blijven.
Telegraaf 14.08.2019 De Britse premier Boris Johnson heeft felle kritiek geuit op politici die hem willen dwarsbomen in het Lagerhuis. „Er is een verschrikkelijk soort samenwerking gaande tussen degenen die denken dat ze de brexit in het parlement kunnen blokkeren en onze Europese vrienden”, zei de conservatieve leider tijdens een vragensessie op Facebook.
Johnson heeft steeds gezegd dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober uit de EU stapt, desnoods zonder akkoord over de scheidingsvoorwaarden. In het Britse Lagerhuis bestaat veel verzet tegen zo’n brexit zonder deal. Tegenstanders, ook binnen de Conservatieve Partij van Johnson, vrezen voor grote economische schade als het zover komt.
Oud-minister van Financiën Philip Hammond klaagde woensdag bij de BBC dat doelbewust wordt aangestuurd op een Brits vertrek uit de Europese Unie zonder akkoord. De regering stelt volgens hem eisen waarvan ze weet dat die onbespreekbaar zijn voor de EU.
„Het parlement is duidelijk tegen een vertrek zonder deal en de premier moet dat respecteren”, zei de prominente conservatief, die ontslag nam als minister toen Johnson aantrad. De nieuwe premier wees op zijn beurt met een beschuldigende vinger naar de EU. Hij verweet de „Europese vrienden” dat ze „helemaal geen compromissen sluiten.”
MSN 13.08.2019 Een meerderheid van de Britten vindt dat premier Boris Johnson Groot-Brittannië “sowieso” uit de Europese Unie moet halen, zelfs als dat inhoudt dat het parlement moet worden geschorst. Dat komt naar voren uit een opiniepeiling die voor de Daily Telegraph is gehouden.
Johnson heeft beloofd om Groot-Brittannië op 31 oktober 2019 uit de EU te leiden, ongeacht of hij erin slaagt om een deal met Brussel te bewerkstelligen.
Uit de peiling van ComRes blijkt dat 54 procent van de respondenten het eens is met de stelling. Johnson is op zoek naar een overeenkomst met de EU, maar heeft niet uitgesloten dat het parlement wordt geschorst om te voorkomen dat wetgevers proberen een no-dealbrexit te blokkeren.
MSN 12.08.2019 De brexitpoliticus deed zijn uitspraken op een besloten bijeenkomst van een Australische groep conservatieven, waarvan The Guardian geluidsopnamen in handen heeft. Farage stak in Sydney de loftrompet over Elizabeth, die hij omschreef als ’een ongelooflijke, ontzagwekkende vrouw, waar we ontzettend blij mee moeten zijn’.
Vervolgens nam Farage echter het ene na het andere lid van het Britse koninklijk huis onder vuur. Prins Charles, die hij ’Charlie Boy’ noemt, viel hij aan op zijn rol in de strijd tegen de opwarming van de aarde – Charles roept regelmatig regeringsleiders op in actie te komen. Farage sprak de hoop uit dat Elizabeth nog lang op de troon zal zitten, om maar te voorkomen dat Charles ooit koning wordt.
Farage heeft goede hoop dat Elizabeth nog een tijd aanblijft als koningin. „Haar moeder was een met overgewicht kampende, gin-drinkende, kettingroker die alsnog 101 jaar werd”, zegt de politicus over de moeder van Elizabeth, ’Queen Mother’ Elizabeth Bowes-Lyon.
Vervolgens komen Harry en Meghan ter sprake. Farage schildert Harry af als een ’jonge, dappere, echte man’, een veelbelovende officier die naar Afghanistan werd gezonden, maar met wie het ’bergafwaarts is gegaan’ sinds zijn relatie met Meghan. Ook de keuze van het stel om in verband met klimaatverandering maximaal twee kinderen te willen, vindt Farage onzin. „Of prins Harry twee kinderen krijgt is irrelevant, aangezien er in totaal 2,6 miljard mensen wonen in China en India.”
RTL 12.08.2019 Britten hebben voor 4,3 miljard euro aan goederen gehamsterd met het oog op de brexit. Een op de vijf inwoners van het Verenigd Koninkrijk verzamelt eten, drinken en medicijnen. Gemiddeld sloegen ze voor 408 euro per persoon in. Dat blijkt uit onderzoek van kredietmaatschappij Premium Credit waarover The Guardian schrijft.
800.000 mensen zouden zelfs al voor meer dan 1000 pond (1075 euro) hebben ingekocht. De hamsteraars zijn bang dat er een tekort aan producten ontstaat als het Verenigd Koninkrijk zonder brexitdeal de EU verlaat.
Volgens een enquête kocht 74 procent van de hamsteraars extra eten, legde 50 procent een voorraad geneesmiddelen aan en sloeg 46 procent extra drinken in.
In maart maakte Premium Credit al bekend dat 64 procent van de werkenden denkt dat ze loonsverhogingen zijn misgelopen, omdat bedrijven geld reserveren voor de brexit. Veel bedrijven slaan ook extra voorraden in.
Alle toiletrollen verzamelen
Zo sloeg Wepa, een van de grootste importeurs van toiletpapier in maart al 3,5 miljoen extra rollen op. Dat zou genoeg zijn voor drie weken aan toiletbezoek. Het Verenigd Koninkrijk is voor wc-papier heel afhankelijk van import.
Sinds premier Boris Johnson aan het roer staat, is de kans op een harde brexit toegenomen. Johnson eist dat de brexitdeal die de EU sloot met zijn voorganger Theresa May van tafel gaat en er opnieuw wordt onderhandeld over de voorwaarden waaronder de Britten de EU verlaten. Tot nu toe weigert de EU om de onderhandelingen opnieuw te gaan voeren.
NU 11.08.2019 De Britse minister van Financiën Sajid Javid wil een Brexit-herdenkingsmunt in omloop brengen, schrijft de Sunday Telegraph.
De munt van 50 penny zou worden uitgegeven als een gelimiteerd verzamelobject op de oorspronkelijke EU-terugtrekkingsdatum van 29 maart 2019.
Maar de Brexit werd meerdere malen uitgesteld, omdat het parlement het niet eens kon worden over de terugtrekkingsovereenkomst waarover met de EU was onderhandeld.
Javid wil nu dat de munt met de inscriptie “Vrede, welvaart en vriendschap met alle naties” miljoenen keren in omloop wordt gebracht op de nieuwe Brexit-datum van 31 oktober 2019.
Premier Boris Johnson heeft aangekondigd dat de nieuwe Brexit-deadline zal worden gehaald, met of zonder een terugtrekkingsovereenkomst.
‘Regering-Johnson wil burgers overtuigen van Brexit-datum’
Het besluit van het ministerie van Financiën wordt gezien als een poging om de burgers, en de EU in het bijzonder, ervan te overtuigen dat de Londense regering dit serieus neemt. Op de nieuwe munten wordt de datum 31 oktober gegraveerd.
De Europese Unie liet eerder deze week weten nog steeds geen reden te zien om tot een nieuw Brexit-akkoord te komen. De Britse Brexit-minister Stephen Barclay liet in een open brief aan de Europese regeringsleiders weten graag opnieuw aan de onderhandelingstafel plaats te willen nemen. Europa vreest dat het uitgangspunt van Johnson geen nieuw akkoord is, maar een zogenoemde ‘no deal-Brexit’.
Het plan van ex-premier Theresa May werd, mede vanwege de regeling rond de Ierse grens, drie keer afgewezen door het Britse Lagerhuis.
Oppositie roert zich en wil ‘no deal-Brexit’ voorkomen
Oppositieleider Jeremy Corbyn liet maandag in gesprek met The Guardian weten dat hij er “alles aan gaat doen om een ‘no deal-Brexit’ te stoppen”. Na het zomerreces zal hij onder meer een motie van wantrouwen tegen Johnson overwegen, mocht dat noodzakelijk zijn.
Corbyn noemt een uittreding zonder deal met de EU “desastreus voor de Britse economie”.
Burgemeester Sadiq Kahn van Londen schreef zondag in The Guardianeen vurige pleidooi om nogmaals een Brexit-referendum te organiseren. Hij roept premier Johnson op te stoppen met het spelen van “parlementair poker” over de hoofden van de Britse burgers heen. In de Britse hoofdstad stemde een ruime meerderheid van de inwoners tegen de Brexit.
RTL 10.08.2019 Premier Boris Johnson werkt aan een noodfonds om bedrijven te helpen bij een no-deal brexit. De Britse regering heeft een geheime lijst gemaakt met grote Britse bedrijven die het risico lopen om failliet te gaan of in de problemen te komen na een brexit.
Dat nieuws maakt de Britse krant The Times bekend. Michael Gove, de Britse minister die verantwoordelijk is voor het plannen en organiseren van de no-deal brexit, heeft dat bevestigd tegen de krant.
Deze week spreekt het kabinet van Johnson over de plannen.
De Britse regering verwacht dat vooral de bouw en industrie fors geraakt gaat worden door een no-deal brexit. Eerder onderzoek van de overheid wees al uit dat de economie van het Verenigd Koninkrijk sowieso een fikse dreun te verwerken krijgt als de Britten zonder akkoord de EU verlaten.
In het zwartste scenario – geen deal, geen immigratieakkoord – zal het bruto binnenlands product in 2034 bijna 11 procent lager uitvallen dan wanneer de Britten wel lid van de EU zouden blijven.
Gisteren werd bekend dat de Britse economie in het tweede kwartaal is gekrompen. Dat is voor het eerst sinds 2012. De daling valt zwaarder uit dan analisten hadden verwacht. De slechte cijfers werden vooral veroorzaakt doordat Britse fabrieken minder produceerden. De dienstensector groeide nog, maar niet voldoende om de krimp op te vangen.
MSN 09.08.2019 Als de Britse regering onder leiding van premier Boris Johnson na de vakantie ten val wordt gebracht door een meerderheid van het Lagerhuis, worden er geen nieuwe verkiezingen meer gehouden voor de Brexit op 31 oktober een feit wordt.
Dit hebben zijn naaste medewerkers gezegd, berichtte The Financial Times. Ze zeiden dat Johnson, die een regering aanvoert van enthousiaste voorstanders van het vertrek uit de Europese Unie, “dagen na de Brexit verkiezingen laat houden”.
De parlementariërs komen 3 september terug van vakantie in het Lagerhuis. In de verwachting ligt dat tegenstanders van Johnson snel met een motie van wantrouwen komen. Johnson werd in juli premier, vlak voordat de parlementariërs met vakantie gingen. De top van de grootste oppositiepartij, Labour, heeft herhaaldelijk aangegeven dat ze de regering-Johnson begin september ten val wil brengen. Momenteel beschikt die regering, de steun van tien Noord-Ierse gedoogpartners meegerekend, over een meerderheid van slechts één zetel.
Maar volgens de regels heeft de regering na het verlies van het vertrouwensvotum nog twee weken bedenktijd en kan ze proberen het parlement op andere gedachten te brengen en de kwestie opnieuw in stemming brengen. Als een akkoord uitblijft, moeten er nieuwe verkiezingen komen en daar is dan een periode van vijf weken voor vastgelegd waarin kandidaten zich kunnen voorbereiden en campagne voeren.
Voor de snelste manier om verkiezingen na een motie van wantrouwen te houden, moet de regering 4 september worden weggestemd. Dan zouden er nog zeven weken voor een stembusgang zijn. Dan wordt het parlement 20 september ontbonden en begint de campagnetijd. Het is echter traditie dat de Britten op een donderdag stemmen. De eerst volgende donderdag die voor de verkiezingsdatum in aanmerking komt is dan 31 oktober, de dag dat het land de EU verlaat. Alleen als met die traditie wordt gebroken en Johnson dat graag wil, zou een stembusgang op vrijdag 25 oktober mogelijk zijn.
Telegraaf 08.08.2019 De parlementariërs komen 3 september 2019 terug van vakantie in het Lagerhuis. In de verwachting ligt dat tegenstanders van Johnson snel met een motie van wantrouwen komen. Johnson werd in juli premier, vlak voordat de parlementariërs met vakantie gingen.
De top van de grootste oppositiepartij, Labour, heeft herhaaldelijk aangegeven dat ze de regering-Johnson begin september ten val wil brengen. Momenteel beschikt die regering, de steun van tien Noord-Ierse gedoogpartners meegerekend, over een meerderheid van slechts één zetel.
Maar volgens de regels heeft de regering na het verlies van het vertrouwensvotum nog twee weken bedenktijd en kan ze proberen het parlement op andere gedachten te brengen en de kwestie opnieuw in stemming brengen. Als een akkoord uitblijft, moeten er nieuwe verkiezingen komen en daar is dan een periode van vijf weken voor vastgelegd waarin kandidaten zich kunnen voorbereiden en campagne voeren.
Voor de snelste manier om verkiezingen na een motie van wantrouwen te houden, moet de regering 4 september worden weggestemd. Dan zouden er nog zeven weken voor een stembusgang zijn. Dan wordt het parlement 20 september ontbonden en begint de campagnetijd.
Het is echter traditie dat de Britten op een donderdag stemmen. De eerst volgende donderdag die voor de verkiezingsdatum in aanmerking komt is dan 31 oktober, de dag dat het land de EU verlaat. Alleen als met die traditie wordt gebroken en Johnson dat graag wil, zou een stembusgang op vrijdag 25 oktober 2019 mogelijk zijn.
MSN 07.08.2019 Het Verenigd Koninkrijk zal grote moeite hebben om een handelsovereenkomst met de VS te sluiten. Dat denkt Larry Summers, de vermaarde econoom die minister van Financiën was onder de Amerikaanse president Bill Clinton en economisch topadviseur van de regering-Obama.
De Brexit zal het land “wanhopig” en “zonder wisselgeld” achterlaten, aldus Summers.
De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab bezoekt deze week de VS om de basis te leggen voor een handelsovereenkomst op het moment dat het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer is. Parlementsleden die voor de Brexit zijn, onder wie premier Boris Johnson, stellen dat een vrijhandelsovereenkomst met de Amerikanen een van de grootste voordelen van een vertrek uit de EU is. President Donald Trump beloofde in het verleden een deal “op ongekend veel terreinen”.
Summers zei dinsdag echter dat de VS alleen maar akkoord gaat met een akkoord dat zwaar in eigen voordeel is.
“Groot-Brittannië heeft geen onderhandelingspositie. Groot-Brittannië is wanhopig. Groot-Brittannië heeft niets anders. Ze hebben zeer snel een overeenkomst nodig. Wanneer je een wanhopige partner hebt, is dat het moment om toe te slaan en er de beste deal uit te slepen”, zei hij bij het radioprogramma ‘Today’ op BBC Radio 4.
“Je baan opzeggen voordat je iets nieuws hebt, is wel het laatste wat je moet doen”, aldus Summers. “Als je uit principe koste wat kost uit de Europese Unie wil stappen, dan geef je potentiële nieuwe handelspartners wel heel erg het voordeel in de onderhandelingen.”
Summers voegde daar aan toe: “Groot-Brittannië heeft veel minder te bieden dan Europa als geheel, en daarom is er minder reden voor de Verenigde Staten om concessies te doen. Je doet meer concessies bij afspraken met een rijk man dan bij het maken van afspraken met een arme.”
Veel Britse parlementsleden zijn sterk tegen een uitgebreide handelsovereenkomst met de VS. Er is bezorgdheid over het vooruitzicht dat een deal Amerikaanse bedrijven verregaande toegang zal geven tot de Britse landbouw, waarna de markt overspoeld wordt met goedkope producten die Britse bedrijven benadelen en de kwaliteit van verkochte producten naar beneden haalt.
Volgens Labour zou een handelsovereenkomst Amerikaanse bedrijven ook toegang geven tot het Britse gezondheidszorgstelsel, de NHS.
Noami Smith, CEO van de pro-EU-organisatie Best for Britain, stelde zelfs: “Dit is de echte reden dat Trump een deal zo mooi voorspiegelt. Hij is geen vriend van Groot-Brittannië, hij weet dat Boris Johnson een watje is en daar wil hij zo goed mogelijk gebruik van maken.”
“Elke post-Brexit overeenkomst met de VS bedreigt onze nationale gezondheidszorg. Trump heeft al gezegd dat hij dat op tafel wil en Johnson houdt er niet van zijn Amerikaanse baas boos te maken. Het tegenhouden van de Brexit en de zwakke positie waarin ons dat heeft gebracht, is de beste manier om de NHS te beschermen.”
MSN 06.08.2019 De EU ziet nog steeds geen reden om tot een nieuw Brexit-akkoord te komen. Dat zeggen woordvoerders dinsdag tegen BBC News, in een reactie op de open brief van de Britse Brexit-minister Stephen Barclay, die graag opnieuw naar de onderhandelingstafel wil.
In gesprek met de Britse krant The Guardiangaan EU-woordvoerders nog een stap verder: zij zeggen dat de nieuwe Britse premier Boris Johnson “geen intentie heeft” om tot een nieuw akkoord te komen. “Een ‘no deal-Brexit’ is zijn uitgangspunt.”
De veranderingen die het Verenigd Koninkrijk wil doorvoeren, zoals het schrappen van de zogeheten backstop, zijn volgens de EU “onacceptabel”. De backstop moet voorkomen dat er een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland ontstaat als de EU en het VK niet tot een handelsakkoord kunnen komen.
Het plan van ex-premier Theresa May werd, mede vanwege de backstop, drie keer afgewezen door het Britse Lagerhuis. Onder de nieuwe premier Johnson hopen de Britten tot een ‘betere’ deal te kunnen komen. Zo niet, dan verlaat het VK de EU op 31 oktober met een ‘no deal-Brexit’. Johnson heeft meermaals gezegd dat zijn land “hoe dan ook” op die datum vertrekt.
Een van de onderhandelaars zou zondag tijdens een vergadering gezegd hebben dat de Britten na drie jaar weer “terug bij af” zijn.
Oppositieleider Corbyn fel tegen ‘no deal-Brexit’
Oppositieleider Jeremy Corbyn liet maandag in gesprek met The Guardian weten dat hij er “alles aan gaat doen om een ‘no deal-Brexit’ te stoppen”.
Na het zomerreces zal hij onder meer een motie van wantrouwen tegen Johnson overwegen, mocht dat noodzakelijk zijn. Corbyn noemt een uittreding zonder deal met de EU “desastreus voor de Britse economie”.
NU 04.08.2019 De Britse Brexit-minister Stephen Barclay wil dat er nieuwe onderhandelingen komen om een ander Brexit-akkoord te smeden. Dat schrijft hij zondag in Mail on Sunday.
Volgens Barclay is het “politieke toneel” veranderd sinds november 2018, toen het vorige Brexit-akkoord gesloten werd. Hij schrijft dat 61 procent van de leden in het Europees Parlement is vervangen en dat “illustreert de noodzaak van een nieuwe aanpak”.
Brussel heeft sindsdien continu laten weten dat het Brexit-akkoord er ligt en dat men niet opnieuw wil onderhandelen, waar het Verenigd Koninkrijk op lijkt te hopen. De regering van premier Boris Johnson wil af van de zogeheten backstop, een noodoplossing voor de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
Harde grens op Ierse eiland is ‘geen mogelijkheid’
Beide kanten hebben uitgesproken dat een harde grens tussen beide landen geen mogelijkheid is. De Europese Unie heeft in het huidige Brexit-akkoord echter afgedwongen dat wanneer er binnen twee jaar geen oplossing wordt gevonden voor een handelsakkoord, het hele VK in de Europese douane-unie blijft.
Dat is tegen het zere been van Johnson. Op die manier kan het VK namelijk geen eigen handelsdeals sluiten.
Barclay waarschuwt dat als toponderhandelaar Michel Barnier niet opnieuw om de tafel gaat voor een nieuw akkoord, een ‘no deal-Brexit’ volgt. Een nieuwe deal zou echter mogelijk zijn, “als de EU zich maar redelijk opstelt”, aldus Barclay. Dat zou beginnen met het openstaan voor nieuwe onderhandelingen.
NOS 04.08.2019 De Britse brexit-minister Stephen Barclay roept EU-leiders op het brexit-akkoord open te breken en opnieuw te onderhandelen. Daartoe zou de Europese brexit-toponderhandelaar Michel Barnier een nieuw mandaat moeten krijgen.
In de Mail on Sunday schrijft Barclay dat de politieke realiteit flink is veranderd sinds de Europese verkiezingen van mei. Hij wijst op de verschoven machtsverhouding in het Europees Parlement. “Ze moeten om te beginnen hun toponderhandelaar, meneer Barnier, ruimte geven om te onderhandelen.” Dan is een nieuwe deal gewoon mogelijk, zegt Barclay.
Brussel heeft steeds laten weten dat het brexit-akkoord is wat het is, en dat alleen gesleuteld kan worden aan de politieke verklaring die erbij zit.
EU-correspondent Sander van Hoorn zegt dat niet het Europees Parlement, maar de 27 staatshoofden en regeringsleiders over het mandaat van Barnier gaan. Ook is er door de wisselingen in het Europees Parlement niets fundamenteels veranderd aan de brexit-standpunten. “Dit lijkt bedoeld om in het Verenigd Koninkrijk de zwarte piet bij de EU te leggen”, zegt hij over Barclays oproep.
Backstop
Barclay waarschuwt dat het Verenigd Koninkrijk afstevent op een no-deal-brexit als er geen nieuwe gesprekken volgen. De regering van premier Boris Johnson wil af van de backstop die in het brexit-akkoord is vastgelegd. Die backstop treedt in werking als de EU en het VK er tijdens een overgangsperiode van twee jaar niet in slagen een handelsakkoord te sluiten.
De backstop is hét hete hangijzer in de brexit-discussie. Hier leggen we uit wat het is:
De backstop moet voorkomen dat er een harde grens komt tussen Ierland (EU) en Noord-Ierland (VK). Ook de Britten willen geen harde grens, maar zij willen ook voorkomen dat zij tot in lengte van dagen vast komen te zitten in een backstop-impasse, aangezien ze dan gebonden blijven aan de douane-unie met de EU en daarmee geen eigen handelsdeals kunnen sluiten.
Telegraaf 04.08.2019 De Britse regering van Boris Johnson heeft er zaterdag bij de leiders van de Europese Unie op aangedrongen om de Brexit-overeenkomst te heronderhandelen omdat „de politieke realiteit is veranderd” sinds de Europese verkiezingen.
„De politieke realiteit is veranderd” sinds november 2018, toen het Brexit-akkoord is gesloten tussen de voormalige Britse premier Theresa May en de EU, schrijft Steve Barclay, brexitminister onder Boris Johnson, in de krant Mail on Sunday. „Sinds het akkoord werd gesloten, is 61 procent van de leden in het Europese parlement vervangen. Die ingrijpende verandering illustreert de noodzaak van een nieuwe aanpak”, klinkt het.
Michel Barnier, die de Brexit-gesprekken voor Europa leidt, „moet de Europese leiders aansporen om te kwestie te onderzoeken als zij ook een overeenkomst willen, zodat ze een manier kinnen vinden om tot een akkoord met het Verenigd Koninkrijk te komen”, aldus Barclay. Johnson, die May eind juli opvolgde, stelt dat hij op 31 oktober de Europese Unie wil verlaten, met of zonder akkoord met Europa. De EU heeft altijd geweigerd om opnieuw rond de onderhandelingstafel te gaan zitten.
MSN 04.08.2019 Als het aan de nieuwe premier Boris Johnson ligt, komen er nieuwe onderhandelingen over de brexit met de Europese Unie. “De politieke realiteit sinds de Europese verkiezingen is veranderd”, schrijft zijn brexitminister Steve Barclay.
De brexit-deal werd gesloten in november 2018. “Sinds het akkoord werd gesloten, is 61 procent van de leden in het Europese parlement vervangen”, zegt Barclay in de Mail on Sunday. “Die ingrijpende verandering illustreert de noodzaak van een nieuwe aanpak.”
Europese leiders
Michel Barnier leidt de brexit-gesprekken voor Europa. Hij moet volgens Barclay de Europese leiders aansporen de kwestie te onderzoeken. “Als zij ook een overeenkomst willen, zodat ze een manier kunnen vinden om tot een akkoord met het Verenigd Koninkrijk te komen.”
Johnson, die May eind juli opvolgde, stelt dat hij op 31 oktober de Europese Unie wil verlaten, met of zonder akkoord met Europa. De EU heeft altijd geweigerd om opnieuw rond de onderhandelingstafel te gaan zitten.
AD 04.08.2019 De Britse regering van Boris Johnson heeft er gisteren bij de leiders van de Europese Unie op aangedrongen om de brexit-overeenkomst te heronderhandelen omdat “de politieke realiteit is veranderd” sinds de Europese verkiezingen.
“De politieke realiteit is veranderd” sinds november 2018, toen het brexit-akkoord is gesloten tussen de voormalige Britse premier Theresa May en de EU, schrijft Steve Barclay, brexitminister onder Boris Johnson, in de krant Mail on Sunday.
“Sinds het akkoord werd gesloten, is 61 procent van de leden in het Europese parlement vervangen. Die ingrijpende verandering illustreert de noodzaak van een nieuwe aanpak”, klinkt het.
Michel Barnier, die de brexit-gesprekken voor Europa leidt, “moet de Europese leiders aansporen om te kwestie te onderzoeken als zij ook een overeenkomst willen, zodat ze een manier kinnen vinden om tot een akkoord met het Verenigd Koninkrijk te komen”, aldus Barclay.
Eind oktober
Johnson, die May op 23 juli opvolgde, stelt dat hij op 31 oktober 2019 de Europese Unie wil verlaten, met of zonder akkoord met Europa. De EU heeft altijd geweigerd om opnieuw rond de onderhandelingstafel te gaan zitten. In zijn overwinningsspeech beloofde hij keihard aan de slag te gaan om de brexit eind oktober te realiseren.
MSN 03.08.2019 Bankiers en handelaren in financiële producten moeten opschieten met hun voorbereidingen op een mogelijke ‘no deal-Brexit’, zegt Eurocommissaris Valdis Dombrovskis (Financiële Stabiliteit) tegen zakenkrant Financial Times.
Dombrovskis waarschuwt dat de financiële wereld niet op verdere ondersteuning vanuit Brussel kan rekenen bij een dergelijke ‘chaotische Brexit’.
Vorig jaar introduceerde de Europese Commissie noodmaatregelen om een verstoring in de financiële dienstverlening vanuit het Verenigd Koninkrijk aan financiële instellingen in de Europese Unie en andersom tegen te gaan. Toen werd onder meer besloten dat Europese handelaren in derivaten zeker nog een jaar toegang zouden hebben tot de Britse markt.
Dombrovskis benadrukt tegen FT dat er geen garantie is dat de noodmaatregelen verlengd worden. Ook zegt de Eurocommissaris dat de verlenging van de Brexit-deadline geen reden moet zijn voor uitstel van de voorbereidingen op het vertrek van het VK uit de EU. “Ik hoop dat de marktdeelnemers naar de Brexit-deadline kijken”, zegt Dombrovskis, “er is nog genoeg tijd om de noodzakelijke voorbereidingen te treffen.”
Het Verenigd Koninkrijk zal de Europese Unie op 31 oktober 2019 verlaten. Als het Britse Lagerhuis niet instemt met het huidige vertrekakkoord, dat inmiddels al drie keer is weggestemd, én er ook geen ander nieuw akkoord wordt onderhandeld, zullen de Britten de EU verlaten zonder akkoord.
MSN 03.08.2019 Precies een week nadat de nieuwe Britse premier Boris Johnson steun zocht in de VS voor de Britse economie na de brexit, krijgt hij van het Witte Huis een voorproefje van hoe die steun eruit ziet.
Trump stelde Johnson eerder een ambitieus handelsakkoord in het vooruitzicht, voor als de handel met de EU straks een stuk moeilijker wordt. Maar, stelt de Britse krant The Telegraph vandaag, daar zijn wel voorwaarden aan verbonden.
Techbedrijven
Die handelsovereenkomst komt er alleen maar als de Britten hun voornemen laten varen om Amerikaanse techbedrijven te gaan belasten.
Vorig jaar lanceerden de Britten hun plan voor de belasting. Buitenlandse techbedrijven, zoals Facebook, Google en Amazon moeten dan twee procent belasting betalen over het geld dat zij verdienen aan Britse gebruikers. Dat plan moet van de baan, heeft de regering van Trump nu aan de Britten laten weten.
Ook verschillende invloedrijke Amerikaanse senatoren hebben eerder al laten weten dat ze niet van plan zijn de Britten te helpen zonder tegenprestatie.
NU 02.08.2019 De Conservatieve Partij van premier Boris Johnson is vrijdag een zetel in het Britse parlement kwijtgeraakt aan de Liberaal Democraten. Zijn minderheidskabinet, dat gedoogsteun ontvangt van de Noord-Ierse DUP, heeft als gevolg daarvan een meerderheid van slechts één zetel in het parlement.
De Conservatieve Partij heeft nu 311 van de 650 zetels in het Lagerhuis. De DUP heeft er tien. Omdat de Iers-nationalistische partij Sinn Fein zich onthoudt van deelname aan het parlement, heeft de regering van Johnson nu een functionele meerderheid van slechts één zetel.
In het Welshe district Brecon and Radnorshire moest opnieuw gestemd worden op een parlementslid, nadat zittend parlementslid Chris Davies zijn taak moest neerleggen vanwege fraude.
De Conservatieve Davies mocht wel opgaan voor herverkiezing, maar verloor van Jane Dodds van de Liberaal Democraten, die nu met dertien zetels in de oppositie zitten en pro-Europese Unie zijn. Dodds kreeg 43 procent van de stemmen, Davies moest het doen met 39 procent.
De ingeleverde zetel is een flinke nederlaag voor Johnson, die begin vorige week Theresa May opvolgde als premier van het Verenigd Koninkrijk en als partijleider van de Conservatieven.
Op 31 oktober verlaten de Britten de Europese Unie. Johnson wil het Verenigd Koninkrijk desnoods zonder deal door de Brexit loodsen, maar de oppositiepartijen willen dat koste wat het kost voorkomen en bij voorkeur de hele Brexit afblazen.
De kandidaat voor de Liberaal-Democraten Jane Dodds (midden) viert feest na de overwinning AFP
NOS 02.08.2019 De Britse premier Johnson heeft een gevoelige nederlaag geleden. Bij Lagerhuis-verkiezingen in een district in Wales ging een zetel van de Conservatieven naar de Liberaal-Democraten. Daardoor heeft de coalitie van Johnson nog maar een meerderheid van één zetel.
De verkiezingen in Wales waren nodig omdat een zittend Conservatief parlementslid was afgetreden na een veroordeling voor fraude.
Journalist Hieke Jippes zei in het NOS Radio 1 Journaal dat het standpunt over brexit kiezers naar de Liberaal-Democraten heeft gebracht. “De andere partijen die tegen de brexit waren, hebben besloten om geen kandidaten af te vaardigen om alle remain-stemmen naar de Liberaal-Democraten te laten gaan, zodat ze meer kans hadden om te winnen.”
Boris Johnson koos er niet voor om op te trekken met de Brexit Party van Nigel Farage. “Als ze dat wel hadden gedaan, was er een goede kans dat het resultaat de andere kant op was gegaan”, denkt Jippes.
31 oktober
Boris Johnson werd vorige week gekozen als nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Hij wil dat de Britten op 31 oktober uit de Europese Unie vertrekken, maar een akkoord over de brexit wordt door de verkiezingsnederlaag wel bemoeilijkt.
Volgens Jippes gaat het gerucht dat twee leden van de Conservatieven overwegen om over te lopen, omdat ze een brexit zonder vervangende afspraken met de EU absoluut niet zien zitten.
Dat zou betekenen dat Johnson zijn meerderheid verliest en een eventuele motie van wantrouwen tegen hem kans van slagen heeft. “Dan liggen de verhoudingen heel anders. Dan zou het kunnen betekenen dat er nieuwe verkiezingen uitgeschreven moeten worden”, aldus Jippes. Ze wijst op een pikant detail: “Als je kijkt naar de eerste datum die mogelijk is voor nieuwe verkiezingen, dan is dat op 31 oktober, de dag waarop Groot-Brittannië de EU verlaat.”
Telegraaf 02.08.2019 Boris Johnson, de kersverse premier van het Verenigd Koninkrijk, heeft een gevoelige nederlaag geleden. De Conservatieve Partij van Johnson verloor bij lokale verkiezingen in Wales een parlementszetel aan de Liberaal-Democraten. De meerderheid van de Britse regering van premier Boris Johnson is daarmee in het Lagerhuis teruggevallen op slechts één zetel.
De verkiezingen waren noodzakelijk, omdat het Conservatieve parlementslid Chris Davies van het kiesdistrict Brecon en Radnorshire was veroordeeld voor het vervalsen van uitgaven die hij had gedaan. De liberaal-democratische kandidaat Jan Dodds won met 13.826 stemmen. Davies, die zich opnieuw verkiesbaar had gesteld, werd tweede met 12.401 stemmen.
De Liberale Democraten staan bekend als een pro-Europese Unie-partij. „De krimpende meerderheid van Boris Johnson maakt duidelijk dat hij geen mandaat heeft om ons uit de EU te leiden” , zei liberaal-democratische leider Jo Swinson, wiens partij nu dertien zetels in het parlement heeft.
Jane Dodds (midden), kandidaat voor de Liberaal-Democraten, viert met partijgenoot en parlementslid Ed Davey (tweede van links) en haar campagneteam de overwinning bij de lokaleverkiezingen in Wales.Beeld AFP
Trouw 02.08.2019 Een gevoelige nederlaag, dat is het zeker. Per vandaag is de parlementaire meerderheid voor de partij van Boris Johnson gereduceerd tot 1. Maar of deze minimale meerderheid de Britse uittreding uit de EU moeilijker maakt, valt nog te bezien.
In het district Brecon en Radnorshire waren nieuwe verkiezingen nodig, omdat het Conservatieve parlementslid Chris Davies was veroordeeld voor het vervalsen van uitgaven die hij had gedaan. Inwoners van zijn kiesdistrict konden daarna per petitie verzoeken om nieuwe verkiezingen, wat ze ook hebben gedaan. Die verkiezingen, waarin Davies opnieuw de Conservatieve kandidaat was, werd gewonnen door Jane Dodds van de LibDems. Davies eindigde als tweede.
De Liberale Democraten, zoals de LibDems voluit heten, staan bekend als een partij die voor de EU is. “De krimpende meerderheid van Boris Johnson maakt duidelijk dat hij geen mandaat heeft om ons uit de EU te leiden”, zei daarom ook meteen de liberaal-democratische leider Jo Swinson, wiens partij nu dertien zetels in het parlement heeft.
Maar het is nog de vraag of deze iets krappere meerderheid Johnson echt in de weg zal zitten. Johnson kondigt steeds aan dat zijn land, tenzij de EU opnieuw wil onderhandelen over de Ierse grens, per 31 oktober de Unie zal verlaten. Het parlement heeft eerder bepaald dat hij dat niet zonder deal mag doen, maar het blijft onzeker wat die afspraak waard is.
Eerder werd de stemming al vergeleken met de bemanning van de Titanic, die ervoor stemt dat de ijsberg uity de weg moet. Immers, als het Verenigd Koninkrijk en de EU het op die datum niet eens zijn geworden over een nieuwe deal of een nieuw uitstel, dan volgt automatisch een no-deal brexit.
Mocht Johnson goedkeuring van zijn parlement nodig hebben, dan heeft hij waarschijnlijk sowieso weinig aan zijn meerderheid. Als het om brexit gaat, hebben de 316 Conservatieven in het Lagerhuis twee keer laten zien dat ze het onderling niet bepaald eens zijn. Toen ze eerder dit jaar moesten stemmen voor de deal van Johnsons voorganger Theresa May met de EU, stemde een klein deel voor en een groter deel tegen.
De parlementsleden kennen geen fractiediscipline en zullen stemmen wat hen het beste lijkt – een no-deal brexit was tot nog toe bepaald niet favoriet. De komende maand heeft de verkleinde Conservatieve meerderheid in ieder geval nog geen effect: Het Lagerhuis is nog tot 2 september met reces.
Boris Johnsons eerste rondje door het koninkrijk verloopt alles behalve vlekkeloos
Boe-geroep in Edinburgh, gevolgd door boe-geroep in Cardiff en een haast onoplosbare politieke crisis in Belfast. Het eerste rondje door het Verenigd Koninkrijk van premier Boris Johnson verliep allesbehalve vlekkeloos.
AD 02.08.2019 De meerderheid van de Britse regering van premier Boris Johnson is in het Lagerhuis teruggevallen op slechts één zetel. Een tussentijdse verkiezing in Wales, in het kiesdistrict Brecon and Radnorshire is gewonnen door de pro-Europese Liberaal-Democrate Jane Dodds.
Ze kreeg bijna 14.000 stemmen, 1425 stemmen meer dan de Conservatief Chris Davies. Bij de vorige verkiezingen in het district wonnen de Conservatieven nog ruim.
Labour stelde teleur en kwam op een vierde plek met 1680 kiezers, achter de Brexit Party, die meer dan 3300 stemmen kreeg. Vijfde werd OMRLP, de IJlend Gekke Monsterpartij, met 334 stemmen. Dat is meer dan de Ukip kreeg (United Kingdom Independence Party, 242 stemmen). De satirische OMRLP heeft over het algemeen geen erg duidelijke doelstellingen, maar de brexit moet volgens de website van de partij ‘al dente ‘(net gaar) zijn.
De Liberaal-Democraten staan bekend als een pro-Europese Unie-partij. ,,De krimpende meerderheid van Boris Johnson maakt duidelijk dat hij geen mandaat heeft om ons uit de EU te leiden’’, zei Liberaal-Democratische partijleider Jo Swinson, wiens partij nu dertien zetels in het parlement heeft.
Boris Johnson is eind vorige maand verkozen tot de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Hij wil absoluut uit de EU, maar ook een nieuwe samenwerking met de ‘Europese vrienden‘.
MSN 02.08.2019 Boris Johnson, de kersverse premier van het Verenigd Koninkrijk, heeft een gevoelige nederlaag geleden. De Conservatieve Partij van Johnson verloor bij lokale verkiezingen in Wales een parlementszetel aan de Liberaal-Democraten.
De verkiezingen waren noodzakelijk, omdat het Conservatieve parlementslid Chris Davies van het kiesdistrict Brecon en Radnorshire was veroordeeld voor het vervalsen van uitgaven die hij had gedaan. De liberaal-democratische kandidaat Jan Dodds won met 13.826 stemmen. Davies, die zich opnieuw verkiesbaar had gesteld, werd tweede met 12.401 stemmen.
De Liberale Democraten staan bekend als een pro-Europese Unie-partij. “De krimpende meerderheid van Boris Johnson maakt duidelijk dat hij geen mandaat heeft om ons uit de EU te leiden” , zei liberaal-democratische leider Jo Swinson, wiens partij nu dertien zetels in het parlement heeft.
Alexander Boris de Pfeffel Johnson
Geboren als Alexander Boris de Pfeffel Johnson op 19 juni 1964. Zijn vader was ook politicus. Hij ging naar Eton College en later naar Belliol College in Oxford. Daar werd hij vrienden met voormalig premier David Cameron. Journalist
Johnson startte zijn carriere als journalist voor The Times. Hij werd ontslagen omdat hij een citaat had verzonnen. Voor The Daily Telegraph deed hij later verslag van de Europese Commissie tussen 1989 en 1994. Later schreef hij opiniestukken voor The Spectator en werd hij hoofdredacteur van hetzelfde tijdschrift. Politiek
In 1997 werd Johnson voor het eerst actief in de politiek. Hij was actief als conservatieve kandidaat voor The House of Commons. Hij verloor echter van zijn tegenstander van de Labour-partij. Een paar jaar later lukte het wel door een conservatief politicus op te volgen in het Lagerhuis. Herkozen
Ondanks enkele schandalen werd Johnson als parlementslid herkozen in 2005. Schaduwminister
In 2005 werd hij gekozen als schaduwminister voor hoger onderwijs nadat David Cameron leider van de Conservatieven werd. Londen
In 2008 maakte hij een grote stap in zijn politieke carriere door burgemeester van Londen te worden. Hij vervulde het ambt tot 2016. Olympische Spelen
Als burgemeester maakte hij de Olympische Spelen van 2012 mee, die een enorme boost voor de stad betekenden. Boris bikes
In acht jaar tijd wist Johnson als burgervader het aantal moorden in de hoofdstad naar beneden te krijgen. Daarnaast was hij erg actief op het gebied van vervoer in de stad. Zo lanceerde hij een huurfietsensysteem in 2010. De fietsen werd al snel liefkozend ‘Boris bikes’ genoemd. Stijgende populariteit
In 2014 steeg de populariteit van Johnson zo hard dat hij in polls populairder was dan David Cameron, de premier van het land. In augustus van dat jaar maakte hij bekend een gooi te willen doen naar het premierschap. Parlement
in 2015 keerde hij terug in het Britse parlement, een jaar voordat zijn ambtstermijn voorbij was. Leave?
Boris Johnson was voor een lange tijd niet zeker of hij de ‘Leave’-kant of de ‘Remain’-kant zou aanhangen in het debat rondom brexit. Uiteindelijk koos hij voor ‘leave’: ‘Als we de hervorming die we nodig hebben niet kunnen krijgen, dan heeft Groot-Brittannië een geweldige toekomst ergens anders in een andere relatie met de EU’. Brexiteer
Hij ging op campagne om de brexit-stem erdoorheen te krijgen in het referendum. Johnson wilde een betere deal voor zijn land en zijn landgenoten. ‘Geld besparen en controle terugnemen’, waren zijn steekwoorden. Anti-EU
Al snel werd de retoriek van Johnson agressiever jegens de Europese Unie en maakte hij vergelijkingen met Napoleon en Hitler. Ook deed hij onhandige uitspraken over Barack Obama.Al premier?
Met de brexit op zak en Cameron uit het premiersambt leek de weg vrij voor Boris Johnson naar het premierschap. Toen Michael Gove aankondigde ook mee te willen dingen naar de positie hield Johnson het voor gezien. Gove deed later hetzelfde. Minister Boris
Theresa May werd uiteindelijk premier op 13 juli 2016. Johnson verkreeg de post als minister van Buitenlandse Zaken. Er was veel controversie over zijn benoeming omdat hij aardig wat vervelende opmerkingen over buitenlandse leiders op zijn conto heeft staan. Ontslag
Twee jaar later diende hij echter zijn ontslag in omdat hij het niet eens wat met hoe May de brexit-onderhandelingen voerde. Later viel hij haar zelfs af door korte metten te maken met haar deal. Te snel aan het werk
Na zijn ontslag werd hij weer columnist voor the Daily Telegraph. Een maand later werd hij op de vingers getikt omdat een minister minimaal drie maanden moet wachten voordat hij ergens aan de slag gaat. Provocatief
Johnson raakte bij de krant in problemen door enkele anti-Islam opmerkingen. Hij verdedigde zich door te stellen dat het provocatieve taal was en satire om een punt te maken. Weer raak
Hij raakte weer in de problemen door in maart 2019 op te merken dat veel politiegelden verloren gaan aan kindermisbruikzaken. Desondanks werd Boris Johnson de te kloppen kandidaat om Theresa May op te volgen als premier van het Verenigd Koninkrijk.Kandidaat
In mei 2019 bevestigde Johnson zijn kandidaatschap om leider van de Conservatieven te worden. Trump reageerde door te zeggen dat hij een uitstekende kandidaat zou zijn.Op campagne
Johnson wil geen no-deal brexit, maar stelde dat na twee gemiste deadlines en drie jaar onderhandelen Groot-Brittannië nu echt Europese Unie eens moet verlaten. Opponent
Johnson werd al snel de gedoodverfde favoriet en moest het opnemen tegen één tegenstander, Jeremy Hunt. Laatstgenoemde wist het Johnson nooit erg moeilijk te maken. De nieuwe premier
Op 23 juli 2019 werden de resultaten bekend gemaakt en bleek Johnson met een ruime meerderheid het leiderschap van de partij te hebben gewonnen. Johnson noemde het een eer en een voorrecht en dat zijn doel is om brexit te realiseren en om het land te verenigen.
NOS 01.08.2019 De Britse regering zet nog eens 2,3 miljard euro apart om het land voor te bereiden op een no-deal-brexit. Daarmee komt het totaalbedrag dat de Britten dit jaar hebben gereserveerd voor een no-deal-brexit op zo’n zes miljard euro.
Het geld is onder meer voor ondersteuning van de douane en grenspolitie, het kopen en opslaan van geneesmiddelen en een grote informatiecampagne om Britten voor te lichten over de gevolgen van het vertrek uit de EU.
Minister van Financiën Javid kondigde de verhoging aan. “Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat we er klaar voor zijn”, zei hij. Javid herhaalde wat premier Johnson al zei: dat de Britten de EU op 31 oktober met of zonder deal verlaten. Volgens Javid is de Britse economie sterk genoeg om een no-deal-scenario op te vangen.
Verspilling
De oppositie noemt de verhoging van het budget verspilling van belastinggeld. “De regering had een no deal kunnen afwijzen en dit geld kunnen uitgeven aan scholen en ziekenhuizen”, zegt Labourlid John McDonnell.
Het is geen verrassing dat er meer geld opzij wordt gezet. “Je moet de aankondiging zien als een propagandaslag. Die laat het Britse bedrijfsleven en de bevolking zien dat er geld is om de negatieve gevolgen van een no-deal-brexit op te vangen”, zegt oud-NOS-correspondent Hieke Jippes.
Waar gaat het extra geld naartoe?
Medicijnen: 476 miljoen euro moet ervoor zorgen dat er straks genoeg medicijnen zijn en er geen tekorten ontstaan. Het geld is ook voor extra vervoer van medicijnen en de opslag ervan.
Advertenties: 151 miljoen euro gaat naar een gigantische voorlichtingscampagne om burgers en bedrijven voor te bereiden op een no-deal-brexit. Een deel van dit geld is voor het ondersteunen van Britten die in het buitenland wonen.
Grens: 377 miljoen gaat naar versterking van de douane en grenspolitie. Zo worden er 500 extra mensen aangenomen. De douane krijgt extra hulp bij het ondersteunen van bedrijven die meer papierwerk moeten invullen.
Andere overheden: Met ruim een miljard euro kunnen de overheden van Schotland, Wales en Noord-Ierland voorbereidingen treffen.
MSN 01.08.2019 Het Britse kabinet trekt 2,1 miljard pond (omgerekend 2,3 miljard euro) extra uit voor de voorbereidingen op een No Deal-Brexit. Dat heeft Britse ministerie van Financiën donderdag bekendgemaakt. De helft van het bedrag komt per direct vrij, het grootste deel daarvan gaat naar grensbewaking. Van het extra geld worden vijfhonderd extra bewakers ingeschakeld, bovenop de vijfhonderd die premier Boris Johnson recent al had toegezegd. Ook wordt er een substantieel deel van het bedrag vrijgemaakt om ervoor te zorgen dat medicijnen en medische hulpmiddelen het VK na 31 oktober kunnen bereiken en leveranciers niet vast komen te staan aan de grens.
Het andere miljard wordt opzij gezet voor noodgevallen. In totaal heeft het ministerie van Financiën nu 6,3 miljard pond voor de Brexit-voorbereidingen uitgetrokken.
Met de injectie sorteert de Britse regering voor op een No Deal-Brexit-scenario eind oktober. In die maand treedt het Verenigd Koninkrijk vooralsnog uit de EU. En hoewel de nieuwe premier Boris Johnson meermaals heeft gezegd dat uittreden met akkoord zijn voorkeur heeft, sluit hij een Brexit waarbij het VK zonder deal vertrekt allerminst uit.
Oppositiepartij Labour is kritisch op de noodfinanciering, zo schrijft de Britse krant The Guardian. De partij spreekt van „verkwisting van belastinggeld” omdat een No Deal-scenario volgens Labour te voorkomen is. Brussel heeft overigens al herhaaldelijk gezegd dat het heronderhandelen van het akkoord dat oud-premier Theresa May sloot, er niet meer in zit.
Door de onzekerheid rondom de Brexit verwacht de centrale bank van Engeland, de Bank of England, dat de Britse economie in 2019 minder hard zal groeien dan eerder werd verwacht. Ook denkt het bankorgaan dat het VK een kans van een op drie heeft om door de onzekerheid in een recessie te komen.
AD 01.08.2019 De nieuwe Britse premier Boris Johnson kan vandaag een gevoelige nederlaag lijden. Het kiesdistrict Brecon and Radnorshire (Wales) dreigt bij een tussentijdse verkiezing in handen te vallen van de oppositie.
De kandidaat van de pro-Europese Liberal Democrats wordt gezien als favoriet om het district in Wales te veroveren. Dat is nu nog in handen van de Conservatieven. Johnson kan een nederlaag niet gebruiken. Zijn Conservatieven hebben toch al geen meerderheid in het Lagerhuis en zijn daarom afhankelijk van gedoogsteun van de Noord-Ierse partij DUP.
In Brecon and Radnorshire stemde in 2016 een nipte meerderheid van de kiezers (circa 52 procent) voor een vertrek uit de EU. Antibrexitpartijen als de Green Party (Groene Partij) en Plaid Cymru doen donderdag niet mee aan de verkiezing. Zo hopen ze de winkansen van de Liberal Democrats te vergroten.
De Conservatieven hebben vermoedelijk meer last van concurrentie, omdat de Brexit Party van Nigel Farage wel op het stembiljet staat. De uitslag wordt vrijdagochtend verwacht.
Telegraaf 01.08.2019 De nieuwe Britse premier Boris Johnson kan donderdag een gevoelige nederlaag lijden. Het kiesdistrict Brecon and Radnorshire (Wales) dreigt bij een tussentijdse verkiezing in handen te vallen van de oppositie.
De kandidaat van de pro-Europese Liberal Democrats wordt gezien als favoriet om het district in Wales te veroveren. Dat is nu nog in handen van de Conservatieven. Johnson kan een nederlaag niet gebruiken. Zijn Conservatieven hebben toch al geen meerderheid in het Lagerhuis en zijn daarom afhankelijk van gedoogsteun van de Noord-Ierse partij DUP.
In Brecon and Radnorshire stemde in 2016 een nipte meerderheid van de kiezers (circa 52 procent) voor een vertrek uit de EU. Antibrexitpartijen als de Green Party (Groene Partij) en Plaid Cymru doen donderdag niet mee aan de verkiezing. Zo hopen ze de winkansen van de Liberal Democrats te vergroten.
De Conservatieven hebben vermoedelijk meer last van concurrentie, omdat de Brexit Party van Nigel Farage wel op het stembiljet staat. De uitslag wordt vrijdagochtend verwacht.
VK 01.08.2019 In Wales dreigt donderdag een kiesdistrict van de Conservatieven over te gaan naar de Liberaal-Democraten. Dat zou meteen al een nederlaag zijn voor Boris Johnson.
‘De strijd tegen een Brexit-zonder-akkoord begint hier’, klinkt het hoopvol bij de kassa van The Old Garage in Knighton, een historisch plaatsje in Wales. Verkoopster Rhian George, een dertiger, zegt zich te verheugen op de gang naar de stembus om donderdag de zittende afgevaardigde, de Conservatief Chris Davies, weg te stemmen bij de tussentijdse verkiezing. Ze stemt op de Liberaal-Democraten, die een goede kans maken om te winnen. ‘Het is uitgedraaid op een minireferendum, omdat de andere EU-gezinde partijen, De Groenen en de Welshe Nationalisten, bewust geen kandidaat hebben afgevaardigd.’
De verkiezing is de eerste test voor Boris Johnson, die maar een kleine meerderheid in het parlement heeft en wiens harde Brexitlijn de oppositie kan verenigen. De stembusgang is nodig omdat 19 procent van de kiesgerechtigden van het district Brecon & Radnorshire via een petitie hun vertrouwen had opgezegd in Davies.
De 51-jarige volksvertegenwoordiger is veroordeeld wegens het foutief declareren van landschapsschilderijen, die hij had aangeschaft voor de muren van zijn kantoor in Brecon. ‘Een domme fout’, noemt Davies het in zijn campagnefolder. Maar voor zijn tegenstanders was het een uitgelezen kans om de regeringspartij verse schade te berokkenen.
Niet iedereen is er gelukkig mee. ‘Een prima parlementariër wordt hier het slachtoffer van een heksenjacht’, meent voormalig burgemeester Elizabeth Petley tijdens het wekelijkse theekransje met andere gepensioneerde dames in The Clock Tower Teashop. ‘Er wordt alles aan gedaan om de Brexit te ondermijnen.’ Haar vriendinnen knikken. Dan klinkt het: ‘De Brexit? De Brexit? Ik heb er genoeg van!’ De wanhoopskreet is afkomstig van een man die aan een andere tafel koffie zit te drinken met de plaatselijke town crier, de dorpsomroeper die van oudsher nieuws omroept.
Veeboeren
Veel valt er niet om te roepen in het dorp langs Offa’s Dyke, de middeleeuwse wal die Engeland van Wales scheidt. De toerismesector doet prima zaken, zeker nu het eiland door de aan de Brexit gerelateerde val van het pond goedkoper wordt voor buitenlandse wandelaars en ciderliefhebbers.
In The Clock Tower Teashop, waar burgemeester Chris Branford de thee schenkt, wordt nog met genoegen gepraat over de boer die door de rechter is veroordeeld wegens het beschadigen van Offa’s Dyke met een kartwagen, om daar vervolgens zijn schapen de schuld van te geven.
Met de boerenstand is een boeiend aspect van de Brexitdiscussie genoemd. Veel veeboeren hebben voor het verlaten van de EU gestemd, iets waar de blauwe borden met het gezicht van Davies langs de plattelandswegen van getuigen.
Ook de man van Jean Price, een van de dames bij het theekransje, stemde ervoor de EU te verlaten. ‘De landbouwsubsidies zouden worden gecompenseerd, onder meer met nieuwe afzetmarkten’, zegt ze. ‘Voorwaarde was natuurlijk een deal met de EU, zodat ook de handel daar gewoon door kon gaan. ‘No Deal’ is een heel ander verhaal.’
De angst voor een hard vertrek uit de EU is de reden dat Boris Johnson afgelopen dagen meerdere bezoeken aan Wales heeft gebracht, met name om veeboeren gerust te stellen. Ook bezocht de nieuwe premier de hoofdstad Cardiff om er de Eerste Minister van Wales te ontmoeten.
Net als een dag eerder in het Schotse Edinburgh werd hij er uitgejouwd. Hoezeer Johnson, wiens eerste poging om kamerlid te worden 22 jaar geleden strandde in het Welshe Clwyd South (‘I fought Clwyd and Clwyd fought back,’ zo vatte hij deze poging later samen), de opinie verdeelt blijkt aan de bar van Watson’s Ale House.
‘Het enige voordeel van zijn premierschap is dat het zal bewijzen hoe dramatisch de Brexit is’, zegt Ben, een boswachter die Labourleider Jeremy Corbyn steunt, maar deze keer op de Liberaal-Democraten stemt. Naast hem beweert Martin, een voormalig technicus bij de luchtmacht die nu kamers verhuurt, dat hij een jaar geleden lid van de Tories is geworden, zodat hij kon stemmen op een nieuwe leider. Hij is blij met Johnson maar had, vanwege de declaratieaffaire van districtsafgevaardigde Davies, nog liever op de radicale Brexit Party gestemd.
Val Price, een 73-jarige dame met kort grijs haar die met haar hondje langs de wal van Offa wandelt, vertelt hoe ze als 26-jarige naar Knighton kwam om in de broekenfabriek te werken. Het is een van de vier fabrieken die inmiddels is gesloten. ‘Terwijl ik hier kwam voor werk, trekken mijn kleinkinderen weg omdat er geen werk meer is. Soms denk ik: wat moet er van Knighton worden? Een bejaardenoord? Ik hoopte dat met de Brexit dingen zouden veranderen, maar ik geloof niet dat dit het geval is. Het is verwarrend allemaal.’
Een gang naar de stembus zal de teleurgestelde Price niet snel meer maken; een sentiment dat ze deelt met Derek, de jonge kastelein van herberg Horse and Jockey. Een foto van Boris Johnson en zijn partijgenoot Chris Davies op de voorpagina van een met biervlekken besmeurde Brecon & Radnor Express, brengt een politieke monoloog op gang die terugvoert naar 1606.
Het was het jaar waarin Guy Fawkes en zijn katholieke kornuiten poogden het parlement in Londen met buskruit op te blazen. ‘Fawkes is de laatste persoon die met eervolle redenen naar Westminster afreisde.’
MSN 01.08.2019 De nieuwe Britse premier Boris Johnson kan donderdag een gevoelige nederlaag lijden. Het kiesdistrict Brecon and Radnorshire (Wales) dreigt bij een tussentijdse verkiezing in handen te vallen van de oppositie.
De kandidaat van de pro-Europese Liberal Democrats wordt gezien als favoriet om het district in Wales te veroveren. Dat is nu nog in handen van de Conservatieven. Johnson kan een nederlaag niet gebruiken. Zijn Conservatieven hebben toch al geen meerderheid in het Lagerhuis en zijn daarom afhankelijk van gedoogsteun van de Noord-Ierse partij DUP.
In Brecon and Radnorshire stemde in 2016 een nipte meerderheid van de kiezers (circa 52 procent) voor een vertrek uit de EU. Antibrexitpartijen als de Green Party (Groene Partij) en Plaid Cymru doen donderdag niet mee aan de verkiezing. Zo hopen ze de winkansen van de Liberal Democrats te vergroten.
De Conservatieven hebben vermoedelijk meer last van concurrentie, omdat de Brexit Party van Nigel Farage wel op het stembiljet staat. De uitslag wordt vrijdagochtend verwacht.
NU 31.07.2019 De nieuwe Britse regering van Boris Johnson geeft gemengde signalen over het Brexit-proces af. Deze week werd wel duidelijk dat de Ierse grenskwestie nog steeds hét hoofdpijndossier is.
Hoe staat het ervoor in het Brexit-dossier sinds het aantreden van Johnson?
Het is nog niet helemaal duidelijk wat Johnson precies wil met de Brexit. Hij zegt niet terug te schrikken voor een ‘no deal-Brexit’, die “hoe dan ook, deal of geen deal” zal plaatsvinden op 31 oktober, maar verzekerde de leden van de Conservatieve Partij in juni nog dat hij de kans op een uittreding zonder akkoord beschouwt als “één op een miljoen”.
Hij stuurde het halve kabinet de laan uit en verving de betreffende ministers door Brexit-haviken. Een van de grootste hardliners, Jacob Rees-Mogg, werd de nieuwe leider van de Conservatieve fractie in het Lagerhuis.
De hamvraag is of Johnson alleen flirt met een harde Brexit om het Lagerhuis ertoe te verleiden die te blokkeren. Dat zou hem politieke munitie geven voor de landelijke verkiezingen die daardoor onvermijdelijk zouden worden.
Zijn regering verricht momenteel het nodige voorwerk om Brussel de schuld van een eventuele ‘no deal-Brexit’ te geven (net als verschillende rechtse Britse media). De nieuwe Britse premier heeft het sinds zijn aantreden hard gespeeld in de onderhandelingen met de EU. Hij eist dat de backstopregeling, de ‘verzekeringspolis’ die voor de Ierse grenskwestie werd bedacht, van tafel gaat. Anders is hij niet bereid om met de EU te praten.
De Ierse grens is dus nog steeds het grote struikelblok.
De grenskwestie is terug van nooit weggeweest. De EU wil niet van de backstop af, want Brussel kan niet accepteren dat de eigen buitengrens – die straks over het Ierse eiland loopt – poreus wordt. Bovendien maakt het ultimatum van Johnson weinig indruk; de EU heeft herhaaldelijk gezegd dat er niet opnieuw onderhandeld kan worden over het uittredingsakkoord van Johnsons voorganger Theresa May.
De Brexit-haviken in Londen vinden het op hun beurt niet te verteren dat het VK niet eenzijdig uit de backstopregeling kan stappen en dat er geen tijdslimiet aan de regeling wordt verbonden. Zo’n limiet werkt niet voor een verzekeringspolis, zegt Brussel.
Tegelijkertijd is de Noord-Ierse DUP, die de Conservatieven van gedoogsteun voorziet, mordicus tegen elke oplossing waarbij Noord-Ierland anders behandeld wordt dan de rest van het VK.
Wat is de Ierse backstopregeling?
Regelt overgang tussen Brexit en toekomstige handelsrelatie
VK blijft voor duur transititie in Europese douaneunie
Grens Ierland/Noord-Ierland blijft open
Controles tussen Noord-Ierland en rest VK
Wat gebeurt er in Noord-Ierland bij een harde Brexit?
Een harde Brexit lost de Ierse grenskwestie niet op. Dat Noord-Ierland daar politiek en economisch het hardst door geraakt zal worden, is een gegeven. En de vrede in de regio is nog erg kwetsbaar. De meeste Noord-Ieren wilden dan ook geen Brexit: 56 procent stemde in 2016 tegen.
De grens is trouwens niet het enige probleem. Vanwege de ernst van de gevolgen van een harde Brexit is het essentieel dat Noord-Ierland een functionerende regering heeft als het zover komt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
Conform de bepalingen van het Goedevrijdagakkoord, dat eind jaren negentig een einde maakte aan de bloedige Troubles, wordt de macht in de Noord-Ierse regioregering gedeeld tussen de pro-Britse unionisten en Ierse nationalisten.
De coalitie van de Democratic Unionist Party en Sinn Féin klapte in januari 2017. Dezelfde twee partijen wonnen vervolgens verkiezingen en moesten weer samen een regering gaan vormen. Na meer dan negenhonderd dagen is dat nog niet gelukt. Ambtenaren houden het overheidsapparaat gaande, maar zijn niet bevoegd om de belangrijkste beslissingen te nemen.
En als er bij een Brexit op 31 oktober nog geen Noord-Ierse regering is?
Dan wordt het VK gedwongen Noord-Ierland weer (deels) onder direct gezag van Londen te plaatsen. Dat druist in tegen het belangrijkste punt uit het Goedevrijdagakkoord en kan de spanningen die een ‘no deal-Brexit’ met zich meebrengt doen oplopen.
Extra pijnlijk voor de regering-Johnson is dat veel Amerikaanse politici niet willen dat aan het Goedevrijdagakkoord – waarbij de VS bemiddelde – wordt getornd.
Leden van het door Democraten gedomineerde Huis van Afgevaardigden hebben gezegd dat zij in dat geval handelsovereenkomsten tussen de VS en het VK zullen blokkeren. Johnson rekent juist op een omvangrijk vrijhandelsakkoord met de Amerikanen om de economische klap voor het VK te verzachten.
De Brexit is in Schotland bepaald niet populair. Tijdens het referendum van 2016 stemde maar liefst 62 procent van de Schotten ervoor in de EU te blijven. Daarom is het tijd voor een herhaling van het onafhankelijkheidsreferendum uit 2014, zegt de Scottish National Party (SNP). Dat werd nipt gewonnen door de voorstanders van de unie met het Verenigd Koninkrijk.
En het laatste land in het Verenigd Koninkrijk, Wales?
Een meerderheid (52,5 procent) van de inwoners van Wales stemde in 2016 voor een vertrek uit de EU. De Welshe regering wil echter geen ‘no deal-Brexit’. Er bestaan zorgen over de economie: Wales heeft kwetsbare landbouw- en productiesectoren. Het land is een grootafnemer van Europese landbouwsubsidies en structuurfondsen die de welvaartsverschillen tussen regio’s moeten verkleinen.
NOS 31.07.2019 Boris Johnson is voor het eerst sinds hij premier is op bezoek in Noord-Ierland, om met alle politieke partijen daar te praten over de vorming van een nieuwe Noord-Ierse regering. Die is in 2017 ontmanteld na een geschil tussen de twee regerende partijen, de protestantse DUP en het katholieke Sinn Féin. Op basis van het Goede Vrijdagakkoord moet in Noord-Ierland de macht worden gedeeld tussen twee partijen, maar DUP en Sinn Féin wantrouwen elkaar tot op het bot.
Om het nog ingewikkelder te maken, is de Britse regering in het Lagerhuis afhankelijk van de DUP, die het kabinet gedoogsteun geeft. Gisteravond heeft Johnson een ontmoeting gehad met DUP-leider Arlene Foster, tot ongenoegen van Sinn Féin-leider Mary Lou McDonald. Die verwijt Johnson dat hij partijdig is.
De Britse premier zelf zegt er alles aan te willen doen om weer een eigen regering van Noord-Ierland voor elkaar te krijgen. Ook de brexit staat op de agenda, want die gaat hoe dan ook ingrijpende gevolgen krijgen voor Noord-Ierland, dat grenst aan EU-lidstaat Ierland. Die grens van bijna 500 kilometer lang is nu nog onzichtbaar, wat van groot belang is voor de regionale economie en voor de uitvoering van het vredesakkoord in Noord-Ierland.
Grote woorden
De toekomstige status van de grens is een van de gevoeligste en ingewikkeldste punten bij de brexit. De grote vraag is of die open moet blijven (wat de brexit-voorstanders niet willen) of juist dicht gaat, of dat er een tijdelijke regeling moet komen (de zogenoemde ‘backstop’) in een overgangsperiode. Johnson is daar op tegen en wil pas weer met de EU praten als de backstop van tafel gaat, maar Brussel houdt er juist uit alle macht aan vast.
Wat is toch die ‘brexit-backstop’? Bekijk de video:
DUP-leider Foster zei vanmorgen tegen de BBC dat Johnson en zij allebei de voorkeur hebben voor een vertrek van het Verenigd Koninkrijk mét een akkoord. Ze verweet Brussel en Dublin te grote woorden te gebruiken en riep Ierland en de EU op zich constructief op te stellen.
De EU wil niet opnieuw onderhandelen met de Britten en het bestaande akkoord is drie keer weggestemd door het Lagerhuis. Johnson zegt dat hij de unie hoe dan ook op 31 oktober wil verlaten, desnoods zonder akkoord met Brussel.
Telegraaf 30.07.2019 Zes dagen nadat Boris Johnson premier is geworden heeft hij een telefoongesprek gehad met zijn Ierse collega Leo Varadkar. Het is volgens Britse en Ierse media merkwaardig laat gezien de goede betrekkingen tussen de twee buurlanden in de afgelopen decennia. Mogelijk wil Johnson hiermee de spanning opvoeren over de ’backstop’, een regeling over Noord-Ierland die hij onacceptabel vindt.
Dat is een onderdeel van de overeenkomsten die de EU al met Johnsons voorganger Theresa May heeft bereikt over het vertrek van de Britten uit de Europese Unie. De ’backstop’ (vangnet) moet voorkomen dat er een echte grens ontstaat tussen het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) en de republiek Ierland.
De ’backstop’ bepaalt daarom dat Noord-Ierland feitelijk bij de EU blijft en hiervoor samen met rest van het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie verbonden blijft, zo lang de onderhandelingen over handelsrelaties tussen Brussel en Londen niet binnen de afgesproken twee jaar zijn afgerond. Dit is een gruwel in de ogen van de ’brexiteers’, omdat hun vertrek uit de EU mogelijk voor onbepaalde tijd enkel symbolisch blijft.
AD 30.07.2019 Zes dagen nadat Boris Johnson premier is geworden heeft hij pas een telefoongesprek gehad met zijn Ierse collega Leo Varadkar. Dat is volgens Britse en Ierse media merkwaardig laat, gezien de goede betrekkingen tussen de twee buurlanden.
Mogelijk wil Johnson hiermee de spanning opvoeren over de ‘backstop’, een regeling over de grens met Noord-Ierland die Theresa May had bereikt tijdens onderhandelingen met de EU en die Johnson onacceptabel vindt. De ‘backstop’ (vangnet) moet voorkomen dat er een echte grens ontstaat tussen het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) en de republiek Ierland.
De ‘backstop’ bepaalt daarom dat Noord-Ierland feitelijk bij de EU blijft en hiervoor samen met de rest van het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie verbonden blijft, zo lang de onderhandelingen over handelsrelaties tussen Brussel en Londen niet binnen de afgesproken twee jaar zijn afgerond. Dit is een gruwel in de ogen van de ‘brexiteers’, omdat hun vertrek uit de EU mogelijk voor onbepaalde tijd enkel symbolisch blijft.
Telegraaf 29.07.2019 De nieuwe Britse premier Boris Johnson heeft bijna een week na zijn aantreden nog niet gebeld met zijn Ierse ambtsgenoot Leo Varadkar. Die heeft eerder kritiek geuit op de brexitplannen van zijn nieuwe collega.
De Ierse minister Michael Creed (Landbouw) stelde maandag dat in zijn ogen geen sprake is van een doelbewuste belediging. Hij zei bij omroep RTÉ dat achter de schermen „ongetwijfeld” al wordt gesproken over contact tussen de leiders.
Johnson heeft inmiddels al wel gebeld met meerdere andere westerse leiders, onder wie de Nederlandse premier Mark Rutte, de Amerikaanse president Donald Trump en de Canadese leider Justin Trudeau.
Het is onduidelijk waarom de nieuwe Britse premier nog geen contact heeft gehad met de leider van buurland Ierland. Onenigheid over de regeling die een harde grens moet voorkomen tussen Ierland en het Britse Noord-Ierland wordt juist gezien als een van de grootste struikelblokken.
Johnson en andere brexiteers willen dat die zogeheten backstop van tafel gaat, maar de EU wil niet meer tornen aan de scheidingsdeal die vorig jaar is gesloten met Londen. Toen was Theresa May nog premier. Zij kreeg het akkoord vervolgens niet door het Britse Lagerhuis.
Geen van de partijen wil een harde grens, waarbij dan weer gecontroleerd wordt door de douane, tussen Ierland en Noord-Ierland. Het was de bedoeling dat Londen en Brussel in een overgangsperiode na een ordelijke brexit verder zouden gaan praten over een regeling voor de grens.
De backstop is bedoeld als noodmaatregel indien een oplossing voor de grenskwestie zou uitblijven. Het Verenigd Koninkrijk zou dan voor onbepaalde tijd lid blijven van een douane-unie met de EU. De Britten kunnen daar dan niet eenzijdig uitstappen. Brexiteers zien dat niet zitten en Johnson dreigt nu desnoods zonder deal uit de EU te stappen.
AD 27.07.2019 Boris Johnson, de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk, heeft de Europese Unie nog eens op het hart gedrukt: dump de backstop, anders komt er een no-dealbrexit.
De Europese Unie heeft zich al eerder uitgesproken dat het wegstrepen van de backstop in het huidige akkoord onaanvaardbaar is. Met de backstop wil de EU voorkomen dat er een harde grens ontstaat tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse deel Noord-Ierland.
Johnson vindt de backstop een ‘ondemocratische gruwel’. ,,Zonder backstop kan er progressie worden gemaakt in de onderhandelingen”, aldus de opvolger van Theresa May vandaag tijdens een bezoek aan Manchester. ,,Ik wil ook geen no-dealbrexit, maar als het niet anders kan. Er wordt gezegd dat er aan het akkoord niet meer kan worden getornd en dat betwijfel ik.”
Het huidige akkoord, dat nog door zijn voorgangster Theresa May is onderhandeld maar nooit door het Britse parlement is geraakt, is voor hem geen optie. Vooral de backstop – de noodoplossing die het probleem met de Ierse grens opvangt door de Britten tijdelijk in de Europese douane-unie te houden – is Johnson een doorn in het oog.
Johnson wil absoluut uit de EU stappen, maar wil een nieuwe samenwerking met de ‘Europese vrienden’. Dit zei hij tijdens een toespraak.
Jeroen Dijsselbloem, eurogroepvoorzitter en minister van Financiën, was gisteren kraakhelder. In een brief aan PvdA-leden schreef hij: „Hoewel de regering in Athene anders wil doen geloven, gaat het over de vraag of Griekenland in de eurozone blijft of niet.”
Andere Europese politici verkondigden eerder al een vergelijkbare boodschap. Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie zei zelfs dat een nee bij het Griekse referendum een ’nee tegen Europa’ zou zijn.
Dat gevreesde Nee is er dan toch van gekomen. En nogal overtuigend ook. De Griekse premier Alexis Tsipras en diens controversiële minister Yanis Varoufakis hebben hun campagne glansrijk gewonnen. Een week geleden was er bijna een akkoord tussen Griekenland en zijn geldschieters, nu zijn de harde voorwaarden over bezuinigingen en hervormingen aan flarden geschoten.
De grote vraag is: houden de Europese leiders hun poot stijf?
De kans dat Griekenland de eurozone verlaat is na de verassende overwinning van het Griekse nee-kamp en de zorgwekkende situatie bij de banken in het Zuid-Europese land toegenomen tot 70%. Dat stelt vermogensbeheerder Robeco. “Het gezegde luidt: hoogmoed komt voor de val. Het overtuigende ‘Nee’ was wel enigszins verrassend en zal Tsipras ontzettend sterken in zijn beleid, maar het betekent ook dat de kans op een ‘de facto Grexit’ aanzienlijk toeneemt, stelt Léon Cornelissen, hoofdeconoom bij Robeco.
Een meerderheid van de Grieken heeft gehoor gegeven aan de oproep van premier Alexis Tsipras om de voorstellen van de internationale geldschieters af te wijzen. Na het tellen van de meerderheid van de stemmen lopen de nee-stemmers ruim voorop.
AD 16.11.2017
Zo’n 61 procent van de stemgerechtigden zou tegen de voorstellen hebben gestemd. De opkomst bij het referendum ligt op 58 procent. Dit maakt het referendum rechtsgeldig: de Griekse wet stelt dat de opkomst hoger dan 40 procent moet zijn om rechtsgeldigheid te garanderen.
De uitkomst is ‘uiterst betreurenswaardig’ voor de toekomst van Griekenland. Voor herstel van de Griekse economie zijn moeilijke maatregelen en hervormingen onvermijdelijk, zegt eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem na afloop van het referendum.
AD 16.11.2017
‘Overwinning’
Het Syntagma-plein in de hoofdstad Athene stroomde zondagavond vol met nee-stemmers die de overwinning wilde vieren. Ook in andere steden zoals Thessaloniki gingen mensen de straat op om de uitkomst te vieren. Er waren geen noemenswaardige incidenten.
Nieuwe steun
De Duitse minister van Economische Zaken Sigmar Gabriel gaf aan dat het ‘ondenkbaar’ is om een nieuw steunprogramma voor de Grieken te bespreken als dat land zo duidelijk tegen nieuwe hervormingen is. ‘Tsipras en zijn regering hebben het Griekse volk een pad van bittere eenzaamheid en hopeloosheid op geleid’, aldus Gabriel.
De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis zegt juist dat de tegenstem van de Grieken ‘een groot ja is voor een democratisch Europa’. Hij denkt op korte termijn een akkoord met de geldschieters te kunnen sluiten. Volgens Varoufakis heeft de Griekse regering inmiddels een tegenvoorstel ingediend. Hierin staat dat de leningen die onder het inmiddels afgelopen steunprogramma moeten worden geherstructureerd voordat er nieuwe leningen worden opgetuigd.
Martin Schulz, de voorzitter van het Europees Parlement, luidde na de verkiezingsuitslag de noodklok. Hij pleit voor ‘onmiddellijke humanitaire hulp’ voor de Grieken. Hij wees op de problemen voor bijvoorbeeld Griekse gepensioneerden. Zij kunnen geen geneesmiddelen meer kopen omdat zij door de gedwongen sluiting van de banken geen geld meer hebben.
De Griekse regering heeft onmiddellijk na het sluiten van de stembussen aangekondigd opnieuw te willen gaan praten met de financiers over het sluiten van een alternatief akkoord. Komende dinsdag om 18.00 uur overleggen de leiders van de negentien eurolanden in Brussel over de uitslag van het Griekse referendum. Het verzoek voor de top werd ingediend door de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande.
Een samenvatting van de gebeurtenissen op de dag na het referendum:
De dag na het referendum waarop de Grieken ‘nee’ zeiden tegen nieuwe hervormingen begon spectaculair: minister van Financiën Yanis Varoufakis stapte op. Daarna ging het al snel over het crisisoverleg van dinsdag in Brussel. Het was een dag waarop Europa worstelde met de uitslag van het referendum en de Griekse regering zelfverzekerd naar de toekomst keek.
-De aandelenbeurs in Tokio start maandag in de min. Beleggers reageren pessimistisch op de overwinning van het nee-kamp.
-De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis stapt op, dat maakte hij in de ochtend bekend op zijn website. ‘Ik zie het als mijn plicht om Alexis Tsipras te helpen om het kapitaal dat de Griekse bevolking ons gisteren bij het referendum heeft gegeven te verzilveren’, schrijft hij.
-De Europese beurzen openen maandag met stevige verliezen.
-Euclid Tsakalotos, geboren in Rotterdam, wordt de nieuwe minister van Financiën. Hij was onderminister van Buitenlandse Zaken.
-De SP roept minister Dijsselbloem van Financiën op af te treden als voorzitter van de eurogroep.
-Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem maakt op Twitter bekend dat de Europese Ministers van Financiën dinsdag om 13 uur bijeenkomen.
-Terwijl Frankrijk, Spanje en Italië alledrie hebben laten weten dat Griekenland in de eurozone moet blijven, lijkt de Duitse regering zich opnieuw strenger op te stellen.
-Premier Tsipras laat bondskanselier Merkel weten dat hij dinsdag de Griekse voorstellen zal presenteren.
-Voormalig VVD-leider roept premier Rutte op dinsdag aan te dringen op een vertrek van Griekenland uit de eurozone.
-De Griekse banken blijven ook dinsdag en woensdag nog dicht. Dit maakt de Griekse bankvereniging bekend.
-De Amerikaanse regering roept Europa op tot een compromis te komen met Athene.
-De leiders van Frankrijk en Duitsland zeggen dat de deur nog openstaat voor een akkoord met Griekenland.
-De Europese Centrale Bank (ECB) besluit de maximale noodsteun aan Griekse banken niet te verhogen.
-Premier Rutte waarschuwt de Griekse regering, tijdens een debat in de Kamer, dinsdag niet met een flutverhaal te komen.
-Premier Tsipras belt president Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) om de liquiditeitsproblemen van de Griekse banken te bespreken.
Gaskraan
Hoewel het einde van het geld eraan lijkt te komen, is het Griekenland wel gelukt om zijn rekening bij het Russische GazProm te voldoen. Dat maakte het Russische staatsbedrijf vandaag bekend. Volgens een woordvoerder van Gazprom heeft Griekenland zijn import deze maand nog niet verlaagd ten opzichte van een jaar geleden. Er werd niet vermeld hoe hoog de rekening was.
Gazprom leverde in juli tot dusver 5 à 6 miljoen kubieke meter gas per dag aan het noodlijdende land. Volgens de zegsman wordt er vooralsnog niet met Griekenland gesproken over aanpassingen van het gascontract.
De Russische minister van Economische Zaken Alexei Oeljoekajev stelde dat Griekenland Moskou niet om financiële steun heeft gevraagd. Wel hebben beide landen gesproken over gezamenlijke investeringen. Onduidelijk is waar de twee staten mogelijk geld in willen steken.
Ook de salarissen van ambtenaren zullen deze maand gewoon betaald worden, volgens de Griekse onderminister van Financiën, Dimitris Mardas. De ambtenarensalarissen moeten op 13 juli worden uitgekeerd. “Zoals het er nu uitziet, kunnen ze normaal worden betaald”, zei Mardas. Hij zei verder dat de Griekse regering niet werkt aan plannen om de tegoeden van Griekse spaarders af te romen.
De extra financiële steun was nodig omdat anders de banken in Griekenland zouden omvallen. Gevreesd werd dat de banken na maandag al niet meer open zouden kunnen, omdat de Griekse bevolking massaal geld aan het opnemen is.
Noodsteun
Griekse banken hadden reeds een beroep gedaan op het noodfonds van de ECB. Alle Europese landen kunnen daar in geval van nood terecht voor noodsteun. In totaal staan de Grieken voor 358 miljard euro in het krijt bij het Internationaal Monetair Fonds, de Europese landen en de ECB. 85 miljard euro hiervan is verstrekt aan de Griekse banken. De tijd dringt voor Griekenland: het land moest aan het einde van de maand juni 1,6 miljard euro overmaken aan het IMF.
Weinig vertrouwen
Het gekibbel tussen Griekenland en de geldschieters duurt al maanden voort. De Grieken wijzen de bezuinigingseisen van de crediteuren consequent af, terwijl Tsipras zelf niet met houdbare en sterke voorstellen komt. De Griekse minister Yanis Varoufakis (Financiën) waarschuwde eerder dat een Grieks vertrek uit de eurozone het einde van de muntunie zou betekenen.
NU 16.11.2017 De Tweede Kamer is verontrust na een vernietigend rapport dat donderdag werd gepubliceerd over de gang van zaken bij de internationale hulp aan het noodlijdende Griekenland.
Een meerderheid steunde het verzoek van de PVV om een debat te houden met minister Wopke Hoekstra van Financiën.
PVV’er Tony van Dijck noemde de kritiek van de Europese Rekenkamer een ”onthutsend rapport waarin staat dat het een grote puinhoop was en een zooitje.”
De meerderheid voor een debat kwam tot stand omdat D66 zich per abuis aansloot bij de oppositie, maar het niet nodig vond dat te corrigeren. Daarna sprak ook coalitiepartner CDA zich uit voor het debat.
Volgens de Europese Rekenkamer hebben de programma’s voor Griekenland slechts beperkt bijgedragen aan herstel in het land. De commissie zou geen ervaring hebben met het beheer van het proces.
Sinds de crisis in 2010 uitbrak heeft de EU het leeuwendeel van de in totaal beloofde 368 miljard euro aan voordelige leningen aan Griekenland beschikbaar gesteld. De steun moest het land overeind houden en voorkomen dat de rest van de eurozone zou worden besmet.
In ruil daarvoor moest Griekenland zwaar bezuinigen, de bankensector saneren en hervormingen op de arbeidsmarkt en bij de belastingen doorvoeren. Het laatste programma loopt nog tot in 2018. Dan moet het land weer op eigen benen kunnen staan en tegen normale tarieven op de financiële markten kunnen lenen.
AD 16.11.2017 Door Brussels geklungel bij de redding van Griekenland is er een bedrag van waarschijnlijk 45 miljard naar de Filistijnen. Dat is exclusief een flinke schuldafschrijving die er vrijwel zeker ook nog zit aan te komen. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een vernietigend rapport, dat vandaag wordt gepubliceerd.
De 45 miljard waar de Europese belastingbetaler naar kan fluiten, is opgegaan aan bankensteun. Brussel schreef zijn vette cheque uit zonder de sector goed te hebben geanalyseerd: de problemen waren groter dan gedacht en er stonden veel slechte en (bij nader inzien) oninbare leningen uit. Door de krimpende economie werden dat er zelfs steeds meer. Vervolgens werd het een verhaal van ‘operatie geslaagd, patiënt overleden’.
,,De financiële sector werd substantieel hervormd, maar wel ten koste van een injectie van 45 miljard waarvan slechts een klein deel mogelijk kan worden teruggehaald”, aldus de Rekenkamer letterlijk.
Regelrecht zootje
De Commissie, vooral de vorige, en ook de Europese Centrale Bank hebben sowieso van de totaal 368,8 miljard kostende redding van Griekenland een regelrecht zootje gemaakt, aldus de teneur van het Rekenkamerrapport. Brussel stortte zich onvoorbereid in een gigantisch avontuur, voerde nauwelijks regie en bereikte maar beperkt zijn doelen. Een totaalvisie ontbrak.
De eerste twee programma’s van samen ruim 282 miljard waren slecht opgezet ‘en niet ingebed in een bredere strategie voor het land’. Pas bij het derde programma, onder de huidige Commissie, begon het beter te lopen.
Kritiek
Opvallend is dat de Europese Commissie veel van de kritiek niet tegenspreekt en praktisch alle aanbevelingen van de Rekenkamer om het in de toekomst anders en beter te doen, overneemt. ,,We hadden in het begin geen ervaring met het management van zo’n proces, en het land stond op omvallen”, zo luidt samengevat het verweer uit Brussel.
De ECB daarentegen weigerde alle medewerking aan het onderzoek en riskeert daarover een knallende ruzie met het Parlement. ,,Dit kan niet. Ik heb dit al aangekaart bij alle fractieleiders en sluit een parlementair onderzoek niet uit”, aldus SP-Europarlementariër Dennis de Jong. Het verweer van Frankfurt dat de Rekenkamer ‘geen mandaat’ zou hebben om de ECB te onderzoeken, snijdt volgens De Jong geen hout. ,,Uit de stukken blijkt dat de ECB een zeer politieke rol heeft gespeeld en ook informatie bij de Commissie heeft weggehouden. Frankfurt moet absoluut op de pijnbank.”
AD 10.09.2017 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft aan de bevolking beloofd dat Griekenland in 2018 niet meer afhankelijk zal zijn van internationale financiële steun.
Verwacht wordt dat de Griekse economie met 2 procent zal groeien volgend jaar. Dat zal voor fiscale ruimte zorgen die de belastingen kan doen dalen. Tsipras beloofde in de noordelijke stad Thessaloniki dat de focus vooral op de arbeiders, kleine ondernemingen en de Griekse jongeren zal liggen, weet Reuters.
Tsipras sprak op de opening van de jaarlijkse internationale handelsbeurs in Thessaloniki. De premier van de linkse regering onder leiding van Syriza zei dat Griekenland ,,na acht jaar zonder steunpakketten en de verstikkende controle” zal verder kunnen. ,,Dat is ons doel”, aldus Tsipras. Het huidige pakket steunmaatregelen bedraagt 86 miljard euro en verloopt volgend jaar.
260 miljard euro
Sinds 2010 kreeg Griekenland al ongeveer 260 miljard euro aan steun uit de eurozone en het Internationale Monetaire Fonds (IMF). In ruil moesten de verschillende Griekse regeringen drastisch besparen. Dat is ten koste gegaan van tienduizenden jobs. De werkloosheid in Griekenland bedroeg in juni van dit jaar nog 21,2 procent.
Maar de verwachtingen zijn dat de Griekse economie in 2018 met 2 procent zal aantrekken. Tsipras hoopt die economische groei aan te wenden om de tewerkstelling te bevorderen en de braindrain tegen te gaan. De Griekse premier wil dit doen door subsidies uit te trekken voor bedrijven die jonge werknemers aannemen.
Elsevier 01.08.2017 De Griekse oppositiepartij Nieuwe Democratie wil weten of premier Alexis Tsipras in 2013 het regime van de Venezolaanse autoritaire leider Nicolás Maduro om hulp heeft gevraagd. Tsipras zou Maduro hebben gevraagd Griekenland te helpen uit de eurozone te stappen.
In de zomer van 2015 dreigde voor de tweede keer een faillissement van Griekenland. Aan de eurocrisis van 2012 leek geen einde te komen, en het overleg tussen Griekenland en zijn geldschieters liep volledig vast.
Uit onthullingen van de veelbesproken oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis blijkt dat de Griekse regering in 2015 serieus een Grexit overwoog. De trojka (Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds) stelde eisen waaraan de Grieken weigerden te voldoen, met als gevolg dat de trojka nieuwe financiële hulp weigerde.
Griekenland raakte aan de rand van de afgrond. Banken gingen dagenlang dicht uit angst voor kapitaalvlucht. Uiteindelijk kwam de radicaal-linkse regering van Tsipras tot een vergelijk met de geldschieters uit Europa.
Had regeringspartij Syriza besloten uit de eurozone te stappen, dan was Maduro het land misschien wel te hulp geschoten. Tsipras zou Maduro daarom hebben gevraagd. De socialistische president van Venezuela heeft een politieke crisis in zijn land veroorzaakt omdat hij de in 2015 verloren verkiezingen weigert te accepteren.
Hulp van Maduro
Uit onderzoek van de Griekse krant Eleftheros Typos blijkt dat een van Tsipras’ vertrouwelingen in juli 2013 naar Moskou ging om daar te overleggen met Venezolaanse diplomaten. Tsipras zou onder meer hebben gevraagd om goedkope olie en diplomatieke hulp. Ook zou Maduro de Chinese en Russische regeringen hebben gevraagd Griekenland te steunen wanneer het uit de euro zou stappen.
De vertrouweling van Tsipras, de huidige minister van Digitale Zaken en Media Nikos Pappas, zou in de maand na de ontmoeting in Moskou naar Venezuela zijn gereisd. Eleftheros Typos spreekt van een ontmoeting met een ‘controversiële Libanese zakenman’ in zijn privéjet.
Pijnlijke timing
Nieuwe Democratie eist tekst en uitleg van Tsipras. Maandag kondigde de partij tevens aan dat ze een onderzoek eist naar de banden tussen Syriza en Maduro. De regering moet niets weten van een onderzoek, en zegt dat Nieuwe Democratie bloed wil zien. De conservatieve partij zou ophef creëren om er zelf beter van te worden.
Voor Tsipras is de timing van de aantijgingen pijnlijk. Afgelopen weekeinde hield Maduro een omstreden verkiezing, die door westerse leiders is veroordeeld. Via het Hooggerechtshof greep hij recent de macht, terwijl hij de meerderheid in het parlement verloor.
Zijn regime treedt met veel geweld op tegen de demonstraties die al maanden gaande zijn in Venezuela. De demonstranten eisen dat Maduro opstapt, en de democratie respecteert, maar de president wil daar niets van weten. De politie treedt hard op: deze zomer zijn meer dan honderd doden gevallen bij rellen.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
AD 25.07.2017 Griekenland is sinds vandaag weer actief op de financiële markten. Het epicentrum van de eurocrisis in 2009 zet nu leningen met een looptijd van vijf jaar in de markt, waarmee het 5 miljard euro wil ophalen.
Het is voor het eerst sinds 2014 dat Griekenland weer actief is op de markten. Lange tijd kon het land wegens een gebrek aan vertrouwen in de Griekse staatsobligaties alleen tegen torenhoge rentes geld lenen.
Met de uitgifte van obligaties wordt onder meer getest of investeerders weer vertrouwen hebben in het land dat in een schuldencrisis verzeild raakte en met noodsteun van de financiële ondergang werd gered.
Telegraaf 24.07.2017 „Het ergste ligt duidelijk achter ons”, zo vat de Griekse premier Alexis Tsipras de huidige stand van de economische recessie in zijn land samen. De crisis bracht Griekenland aan de rand van de afgrond. Momenteel bevindt de economie zich in een opwaartse beweging.
Tsipras (42) zegt maandag in een interview met de Engelse krant The Guardian dat heel langzaam gebeurt wat een tijd niemand voor mogelijk hield: de Grieken slagen erin de crisis te bezweren. De premier kwam na de verkiezingen van september 2015 aan de macht. Hij vormde met zijn linkse partij Syriza een coalitie met de rechts-populistische Onafhankelijke Grieken.
De eerste minister is er met steun van het buitenland in geslaagd het bankroet af te wenden. Daartoe moest hij onder meer verregaande bezuinigingsmaatregelen nemen. „Toen ik aantrad had ik geen ervaring en geen idee van de omvang van de problematiek”, bekent hij. Daardoor maakte hij grote fouten, „vooral door verkeerde mensen te benoemen op belangrijke posten.”
De nationale schuld is nog enorm en volledig herstel nog héél ver weg. Maar de tekenen van beterschap zijn er.
Telegraaf 21.07.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft voorlopige goedkeuring gegeven aan een nieuwe lening aan Griekenland ter waarde van 1,8 miljard dollar als onderdeel van het reddingsplan voor Griekenland. Dat wees een stemming op donderdag uit.
Het IMF had zijn steun eerder toegezegd, onder voorwaarde van toekomstige schuldverlichting voor de Grieken. Die vindt het IMF namelijk onhoudbaar. Dat het IMF ,,in principe” akkoord is met de kapitaalinjectie, betekent niet automatisch dat de geldkraan voor de Grieken vanuit Washington opengaat. Eerder zei het IMF dat het pas wil uitkeren als Griekenland, de Europese Unie en het IMF concreet hebben vastgelegd hoe die schuld moet worden geherstructureerd.
Het IMF voorziet voor 2030 een schuld van 150 procent van het bruto binnenlands product.
Telegraaf 07.07.2017 Griekenland krijgt maandag een lening van 7,7 miljard euro bijgeschreven van het Europese noodfonds ESM. Bijna 7 miljard is bedoeld om eerdere leningen af te lossen en de rest om achterstallige rekeningen te voldoen. In september volgt onder voorwaarden nog eens 0,8 miljard euro, liet het ESM vrijdag weten.
Het in Luxemburg gevestigde fonds geeft hiermee uitvoering aan het besluit dat de ministers van Financiën van de eurolanden drie weken geleden namen. ,,Goed nieuws”, aldus de woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem.
De storting maakt deel uit van het derde steunprogramma voor de Grieken, dat in de zomer van 2015 begon en in de tweede helft van 2018 afloopt. Van de maximaal 86 miljard euro die beschikbaar is, is een kleine 40 miljard uitgekeerd. Als voorwaarde moet Athene zware hervormingen doorvoeren.
In totaal heeft het fonds in Luxemburg nu ruim 181 miljard aan Griekenland geleend, tegen een gunstig tarief. De eurogroep hoopt dat Griekenland volgend jaar weer op eigen benen kan staan.
AD 16.06.2017 Griekenland krijgt opnieuw 8,5 miljard steun van zijn Europese geldschieters. Daarmee kan het volgende maand nieuwe schuldaflossingen doen. Ook kan het eind volgend jaar rekenen op een beperkte mate van schuldverlichting. Europa zet daarmee een belangrijke nieuwe stap op weg naar de redding van Griekenland.
Voor Athene is schuldverlichting cruciaal omdat die het land moet helpen om eind volgend jaar, na afloop van zijn derde steunprogramma, eindelijk weer op eigen benen te staan. Premier Alexis Tsipras dreigde al herhaaldelijk een top van euroleiders bijeen te roepen als er geen zicht zou komen op schuldverlichting. Hij wil, voor het eerst sinds 2010, weer gewoon geld op de markt kunnen lenen.
Ook voor het IMF is zicht op schuldverlichting belangrijk omdat daarvan kan afhangen of het blijft meebetalen aan de redding van Griekenland. Over hoe die eruit moet zien moet nog wel een robbertje worden gevochten, zo bleek vanavond. Volgens zijn eigen statuten mag het monetaire fonds alleen landen steunen met een houdbare schuld, en die van Griekenland is op dit moment niet houdbaar, vindt IMF-chef Christine Lagarde.
Na maanden hard werken hebben we nu een globaal akkoord, zodat we een moeilijke pagina voor het Griekse volk kunnen omdraaien, aldus Eurocommissaris Moscovici.
De Griekse schuld beloopt ruwweg zo’n 320 miljard, of 180 procent van het BNP. Het IMF draaide financieel wel mee in de eerste twee steunprogramma’s, in het lopende – van totaal 86 miljard – nog niet. Het overweegt nu alsnog deelname, in beperkte mate ook financieel. Het zet steun voor Griekenland apart, maar keert die pas uit als er een uitgewerkt akkoord is over de Griekse schuldhoudbaarheid. ,,We hebben op dit moment nog onvoldoende gegevens daarover”, aldus Lagarde.
‘Zelf verdiend’
Vooral Duitsland en Nederland hechten zeer aan IMF-deelname: om politieke redenen, maar ook omdat het IMF een rijke ervaring heeft met probleemlanden. Griekenland heeft zijn nieuwe uitkering zelf ‘verdiend’ door een reeks van hervormingen en bezuinigingen, zoals nieuwe pensioeningrepen en belastingverhogingen, die een besparing van 2 procent BNP opleveren en het land ‘weer op een pad van duurzame groei kunnen zetten’, aldus eurogroepvoorzitter Dijsselbloem. De uitkering viel zelfs hoger uit dan eerst voorzien zodat Griekenland nog wat kasreserve heeft. Deelnemers aan het bijna zes uur durende eurogroepoverleg waren opgetogen over hun doorbraak.
Voorzitter Dijsselbloem sprak van ‘een belangrijke stap voorwaarts’, Eurocommissaris voor economische zaken Moscovici zei: ,,Na maanden hard werken hebben we nu een globaal akkoord, zodat we een moeilijke pagina voor het Griekse volk kunnen omdraaien.” IMF-chef Lagarde zwaaide Dijsselbloem lof toe: ,,Hij heeft er hard aan getrokken.”
Elsevier 16.06.2017 De Eurogroep heeft besloten de Grieken een nieuw steunpakket te verlenen. Vanavond vergaderden de eurolanden over de Griekse hervormingsagenda. Met het steunpakket van 8,5 miljard euro kunnen de Grieken een nieuwe tranche van hun schulden terugbetalen.
Over de manier waarop de schulden van Griekenland moeten worden teruggebracht, is een verschil van mening. De Eurogroep, onder leiding van de Nederlandse minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, wil geen schuldverlichting voor de Grieken, omdat daarmee het draagvlak voor de steunpakketten afneemt. Christine Lagarde van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wil juist kwijtschelding, omdat de schulden drukken op de Griekse economie.
Het IMF vindt dat het noodpakket alleen zin heeft bij schuldverlichting: de organisatie acht de Griekse schuld nu al onhoudbaar. De Duitsers zijn daar tegen. Het zou de partij van bondskanselier Angela Merkel, de CDU, weinig goed doen als haar minister van Financiën, Wolfgang Schäuble, akkoord zou gaan met schuldverlichting.
Onmin met Schäuble
Volgens de Griekse minister van Economische Zaken Dimitri Papadimitriou stelt Schäuble zich oneerlijk en zelfs slinks op. De Grieken hebben inderdaad flink bezuinigd. Er zijn 140 maatregelen genomen. Het land presenteerde trots de cijfers over 2016, met een begrotingsoverschot van 4,2 procent, veel meer dan de 0,5 procent die door de eurozone was geëist.
Schäuble erkent de hervormingen, en ‘zei dat we voldeden aan de voorwaarden’, aldus Papadimitriou in een interview met het Duitse dagblad Die Welt. ‘Toen veranderde hij opeens van gedachten. Ik heb Schäuble nog niet ontmoet, dus ik wil niet onbeleefd overkomen, maar dit gedrag komt nogal oneerlijk op mij over.’
Papadimitriou haalde zelfs het aloude argument erbij dat Duitsland na de Tweede Wereldoorlog zelf schuldverlichting heeft gekregen. Een woordvoerder van Schäuble reageerde koeltjes: de minister hoopt op een realistische deal, maar kon schuldverlichting voor de Grieken inderdaad niet garanderen.
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier Weekblad. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn debuut Duchamp verscheen in juni 2017 bij Uitgeverij Prometheus.
VK 15.06.2017 Op de valreep is een nieuwe Griekse crisis bezworen. De Europese ministers van Financiën en het IMF stemden donderdagavond in met de uitbetaling van 8,5 miljard euro aan Griekenland waarmee het in juli zijn schulden kan aflossen. Vorige maand nog mislukte het overleg met Athene en werd gevreesd voor de zoveelste ‘hete Griekse zomer’ met zenuwachtige investeerders en inzakkende Griekse groeiprognoses.
Onderkant formulier van de noodlening van 86 miljard die de eurolanden in augustus 2015 aan Griekenland toezegde – is deel van een breder akkoord dat de financiënministers met hun Griekse collega Tsakalotos bereikten. Dat akkoord voorziet verder in schuldverlichting voor Griekenland vanaf 2019 en de belofte van Athene de begroting tot zeker 2060 op orde te houden. IMF-baas Lagarde kondigde aan dat onder deze voorwaarden het fonds betrokken blijft bij de financiële noodhulp voor Griekenland. De IMF-bijdrage is echter bescheiden: maximaal 1,8 miljard euro.
Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem sprak na afloop van het overleg met zijn collega’s over een ‘grote stap voorwaarts’ voor Griekenland. ‘We kunnen ons nu toeleggen op een nieuwe fase, die waar Griekenland financieel weer op eigen benen komt te staan.’ Tsakalotos sloot zich daarbij aan. ‘Er is eindelijk licht aan het eind van de tunnel.’
Europees Commissaris Moscovici (Economische en Financiële Zaken) prees ‘de moed’ van de Griekse burgers en regering. ‘Dit is een belofte van hoop. De pagina van saneren wordt omgeslagen.’
Er is eindelijk licht aan het einde van de tunnel, aldus Griekse minister Tsakalotos.
Met de 8,5 miljard euro die Athene begin juli zal krijgen, kan het de komende maanden aan zijn aflossingsverplichtingen van bijna 7 miljard (onder andere aan de ECB) voldoen. De overige 1,6 miljard is bedoeld voor de achterstallige betalingen van de Griekse regering aan leveranciers.
Heikel punt was de precisering van de eerder toegezegde schuldverlichting voor Griekenland zodra het hulpprogramma volgend jaar augustus afloopt. Afgesproken is dat de looptijd van de leningen die de eurolanden een Griekenland verstrekten en de aflossingsvrije periode indien nodig met maximaal 15 jaar verlengd wordt. Het kwijtschelden van een deel van de schuld, was en blijft uitgesloten.
‘Op een na beste oplossing’
Dit is de op een na beste oplossing, omdat hiermee een nieuwe crisis wordt afgewend, aldus IMF-baas Lagarde.
In mei wees de Griekse minister Tsakalotos dit nog als onvoldoende van de hand. Zijn premier Tsipras dreigde ook dit keer met een blokkade maar uiteindelijk bond Athene in. Volgens betrokkenen omdat hen duidelijk was dat de Duitse minister Schäuble niet bereid was nog maar iets toe te geven, twee maanden voor de Duitse verkiezingen. ‘Het betere mag niet de vijand van het goede worden’, aldus Tsakalotos.
IMF-baas Lagarde vond de formulering over de schuldverlichting ook niet optimaal. ‘Dit is de op een na beste oplossing’, zei ze donderdagavond. Ze zal het IMF-bestuur niettemin verzoeken ‘in principe’ mee te doen met het Griekse hulpprogramma. ‘Omdat hiermee een nieuwe crisis wordt afgewend’, aldus Lagarde. Of en wanneer het IMF daadwerkelijk geld overmaakt aan Griekenland, hangt af van de nadere uitwerking van de schuldverlichting volgend jaar.
Bezuinigingspakket
Griekenland heeft in ruil van het akkoord een bezuinigingspakket moeten slikken van 3,5 miljard euro (2 procent van het Griekse bruto binnenlands product). Meer Grieken moeten belasting gaan betalen en sommige pensioenuitkeringen worden geschrapt. Verder moet Griekenland tot 2022 een begrotingsoverschot hebben van 3,5 procent (rentebetalingen niet meegerekend). Daarna dient dat overschot tot 2060 rond de 2 procent te blijven schommelen.
Tsakalotos hoopt dat nu het IMF aan boord blijft, dit voor de Europese Centrale Bank reden is Griekenland te laten profiteren van haar goedkope geldbeleid. Dat versterkt het vertrouwen in Griekenland bij investeerders.
Telegraaf 15.06.2017 Griekenland kan rekenen op een bedrag van 8,5 miljard euro uit het Europese noodfonds. De schuldeisers bereikten vanavond een overeenkomst waardoor Athene de volgende tranche uit het derde hulppakket krijgt uitgekeerd.
De negentien ministers van Financiën van de eurozone bereikten daar in Luxemburg overeenstemming over. Het was een laatste kans voor Griekenland dat het geld hoognodig heeft aangezien er volgende maand enkele miljardenrekeningen moeten worden betaald en er niet genoeg geld daarvoor in de Griekse staatskas is.
Ook het IMF is onder voorbehoud terug aan boord. IMF-directeur Lagarde is nog niet tevreden over het pakket aan schuldverlichting dat de Eurogroep de Grieken na afloop van het derde hulpprogramma in 2018 kan aanbieden, mocht dat nodig zijn. Het fonds vindt de Griekse staatsschuld onhoudbaar.
Toch gaat ze nu voorlopig akkoord. “Een crisis in Griekenland halverwege juli is voorkomen. De stabiliteit is gewaarborgd”, zei ze
Als Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem het IMF aangehaakt wil houden lijkt er toch daadwerkelijk iets aan de Griekse schuld te moeten gebeuren, want daar blijft het IMF op hameren. “We besluiten in de tweede helft van 2018 wat er nodig is”, zei Dijsselbloem die daar nu niet op vooruit wil lopen. Het nu gesloten akkoord noemde hij “een grote stap voorwaarts”.
Het Europese noodfonds ESM heeft als de €8,5 miljard wordt uitgekeerd meer dan de helft van de Griekse staatsschuld in handen.
Telegraaf 15.06.2017 Griekenland zou eind dit jaar of begin 2018 weer geld moeten kunnen lenen op de financiële markten. Dat is zo’n half jaar voor het land van het noodinfuus van de eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wordt gehaald.
Dat zei Klaus Regling, de topman van ESM, het EU-noodfonds voor lidstaten in problemen, donderdag na afloop van de jaarvergadering van het ESM in Luxemburg. Het ESM is Athene’s grootste geldschieter.
De Griekse regering krijgt steun in de vorm van gunstige leningen onder voorwaarde dat ze talloze hervormingen en bezuinigingen uitvoert, opdat het land straks gezond en wel op eigen benen kan staan. Nu kan Griekenland wegens een gebrek aan vertrouwen in de Griekse staatsobligaties alleen tegen torenhoge rentes geld lenen op de financiële markten.
Volgens Regling ,,is het goed de markten te testen voor Griekenland uit het steunprogramma gaat.
Elsevier 15.06.2017 Donderdag is weer een belangrijke dag in de voortdurende Griekse schuldencrisis. De eurogroep beslist of de Grieken recht hebben op een nieuwe tranche geld uit het noodpakket. De spanningen lopen weer op.
Schäuble is de strengste eurozone-minister en hij verzet zich bij eurogroep-vergaderingen steevast tegen een soepel beleid van de eurolanden. De Grieken roepen dat ze de nodige hervormingen hebben ingevoerd, en zeggen verbijsterd te zijn over de houding van Schäuble.
De partijgenoot van Angela Merkel weet dat de Duitse kiezer meekijkt over zijn schouder, met het uitzicht op de verkiezingen in september. Ook in Duitsland is het Europese geld dat steeds naar de Grieken gaat een schrijnend politiek onderwerp.
Het gaat vooral om de schuldverlichting die Schäuble niet zomaar wil toezeggen. Het Internationaal Monetair Fonds weet zeker dat het noodpakket alleen zin heeft met schuldverlichting: de organisatie acht de Griekse schuld nu al onhoudbaar. Maar de Duitsers willen dat juist niet. Voor de partij van Merkel zou het weinig goeds doen als haar minister van Financiën zomaar akkoord gaat met schuldverlichting.
Hervormingen ‘voldoen aan woorwaarden’
Volgens de Griekse minister van Economische Zaken Dimitri Papadimitriou stelt Schäuble zich oneerlijk en zelfs slinks op. De Grieken hebben inderdaad flinke bezuinigingen doorgevoerd. In totaal zijn 140 maatregelen genomen. Het land presenteerde trots de cijfertjes van 2016, waarin de Grieken een overschot van 4,2 procent boekten, veel meer dan de 0,5 procent die door de eurozone werd geëist.
Schäuble erkent deze hervormingen, en ‘zei dat we voldeden aan de voorwaarden’, aldus Papadimitriou in een interview met Die Welt. ‘Toen veranderde hij ineens van gedachten. Ik heb Schäuble nog niet ontmoet, dus ik wil niet onbeleefd over komen, maar dit gedrag komt nogal oneerlijk op mij over.’
Papadimitriou haalde zelfs het aloude argument erbij dat Duitsland na de Tweede Wereldoorlog zelf schuldenverlichting heeft ontvangen. Een woordvoerder van Schäuble reageerde koeltjes: de minister hoopt op een realistische deal, maar kon schuldenverlichting voor de Grieken inderdaad niet verzekeren.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier Weekblad.
Telegraaf 30.05.2017 Griekenland zal in juli gewoon aan zijn betalingsverplichtingen voldoen. Die belofte deed de Griekse minister van Financiën Euclid Tsakalotos dinsdag. Hij reageerde daarmee op een artikel in de Duitse krant Bild waarin hij zou hebben gezegd dat de Grieken mogelijk hun deadline zouden missen.
Volgens Tsakalotos zijn zijn woorden vervormd. ,,Er zijn geen betalingsproblemen en de Grieken zullen zich aan de afspraken houden. Wel heb ik gezegd dat terugbetaling zonder dat er duidelijkheid is over de schuldpositie onvoldoende is om de Griekse economie te hervormen.”
De Grieken moeten in juli 7 miljard euro aan uitstaande leningen terugbetalen. De EU en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) werden het vorige week niet eens geworden over schuldverlichting. Het uitblijven van een akkoord over een eventuele nieuwe schuldverlichting vergroot het risico op een wanbetaling.
Telegraaf 29.05.2017 De Europese Centrale Bank (ECB) overweegt nog niet om ook Griekse obligaties op te kopen als onderdeel van het lopende omvangrijke schuldenopkoopprogramma. Dat zei ECB-president Mario Draghi maandag tegen het Europees Parlement in Brussel.
Volgens Draghi moet de beoordeling van de bail-out van Griekenland eerst worden afgerond. Ook moeten schuldeisers instemmen met een lastenverlaging van het land.
Vorige week slaagden de ministers van Financiën van de eurogroep en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) er niet in het eens te worden over verlichting van de schuldenberg van de Grieken van ruim 300 miljard euro. Het land heeft in juli zoâ™n 7 miljard euro nodig voor de aflossing van een aantal obligaties.
VK 23.05.2017 De Griekse crisis is nog niet bezworen. Langdurig beraad in de nacht van maandag op dinsdag bracht geen politiek akkoord tussen de Griekse minister van Financiën Tsakalotos en zijn geldschieters (de eurolanden en het IMF) over schuldverlichting en nieuw geld voor Griekenland. Het uitblijven van overeenstemming brengt Athene in problemen bij het nakomen van zijn aflossingsverplichtingen deze zomer.
Volgende maand wagen de ministers van Financiën een nieuwe poging. ‘We zijn er bijna. Ik ben optimistisch dat het in juni wel lukt’, zei Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem rond middernacht na afloop van het overleg met de Europese ministers van Financiën en Poul Thomsen, vertegenwoordiger van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Op de precieze meningsverschillen wilde hij niet ingaan. ‘Dat zou de kans verkleinen op succes volgende maand.’
Voorafgaand aan het overleg werd de kans op een akkoord door betrokkenen op fiftyfifty ingeschat. Bij aanvang riep Europees Commissaris Moscovici (economische zaken) de eurolanden en het IMF op tot een soepele opstelling jegens Athene, dat vorige week – onder druk van de crediteuren – een fors bezuinigingspakket accepteerde. ‘Griekenland heeft zijn verantwoordelijkheid genomen, nu is het tijd dat de andere kant dat ook doet’, aldus Moscovici.
De hoop eindelijk de Griekse problemen op te lossen, werd maandag echter snel de grond in geboord. Het IMF eiste heldere en stevige afspraken over schuldverlichting voor Griekenland, iets waar de Duitse minister Schäuble vier maanden voor de verkiezingen in Duitsland niets voor voelde. Ook Oostenrijk, Finland en België waren niet bereid Athene vergaand tegemoet te komen.
Na twee uur werd Eurogroepvergadering geschorst om de belangrijkste spelers op één lijn te krijgen. Naar verluidt waren Schäuble en het IMF elkaar behoorlijk genaderd over een akkoord maar hun aanbod ging Tsakalotos niet ver genoeg. De Griekse minister tilde zwaar aan het geëiste overschot op de begroting (rentebetalingen niet meegerekend) dat Athene decennialang zou moeten volhouden en hij wilde meer duidelijkheid over de beloofde schuldverlichting.
Griekenland heeft zijn verantwoordelijkheid genomen, nu is het tijd dat de andere kant dat ook doet, aldus Europees Commissaris Moscovici.
In teksten die op tafel lagen beloofden de eurogroep en het IMF de looptijd van de aan Griekenland verstrekte leningen met ‘nul tot maximaal vijftien jaar’ te verlengen, net als de periode waarin Athene niets hoeft af te lossen. Een definitief besluit over de precieze afbakening (hoeveel jaar) zou echter pas volgende zomer vallen als het Griekse hulpprogramma afloopt.
Tsakalotos vond dat te vaag. Hij vreest dat de onzekerheid bij investeerders met dit soort toezeggingen niet verdwijnt. Tsakalotos hoopt volgende maand een betere deal te bereiken. Dat is de laatste kans, in juli moet Athene circa 7 miljard euro aflossen en het krijgt die miljarden pas van de geldschieters als er een akkoord ligt.
Dijsselbloem maakte duidelijk dat alle partijen water bij de wijn zullen moeten doen. De eurolanden dienen meer duidelijkheid te geven over hun beloften over schuldverlichting en Griekenland moet met minder genoegen nemen, net als het IMF. Volgens Moscovici was de Eurogroep maandagavond zeker geen verspilde moeite. ‘Er is ongekende voortgang geboekt. Ik ben vol vertrouwen dat we volgende maand tot een afronding komen.’
Een akkoord in juni over schuldverlichting is voor het IMF een belangrijke voorwaarde om betrokken te blijven bij het financiële hulpprogramma voor Griekenland. Zonder deelname van het IMF dreigen Nederland en Duitsland hun steun aan Griekenland op te zeggen waardoor het land in zware problemen zou komen. Dijsselbloem wil graag voor hij vertrekt als Eurogroepvoorzitter (uiterlijk medio januari) Griekenland in rustiger vaarwater brengen.
Lees meer over Griekenland
EU hoopt met akkoord over schuldenverlichting punt te zetten achter Griekse crisis
De ministers van Financiën van de eurozone proberen vandaag een akkoord te sluiten over schuldenverlichting voor Athene. De voortekenen zijn gunstig.
Heeft Griekenland geluisterd naar haar schuldeisers?
Het is een mythe dat de Grieken de afgelopen jaren niet hebben hervormd. Maar ze zijn niet door alle hoepels gesprongen die ze van hun schuldeisers kregen voorgehouden. Waaraan is wel en waaraan niet voldaan?
AD 22.05.2017 De EU en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn het vanavond niet eens geworden over een nieuwe lening voor Griekenland. Het IMF, dat meent dat de Griekse schuld onhoudbaar is, wil daarom nog steeds niet meedoen aan het steunprogramma voor Griekenland. Voor Nederland en Duitsland is IMF-deelname een voorwaarde om nieuw geld naar Athene te sturen.
Nu het Griekse parlement donderdag heeft ingestemd met een reeks nieuwe, pijnlijke ingrepen in onder meer de pensioenen en belastingen, rekent premier Alexis Tsipras op zijn geldschieters.
Het land heeft in juli zo’n 7 miljard euro nodig voor de aflossing van een aantal leningen. Volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem wordt er nu ,,verder gewerkt” zodat het land tijdig aan zijn verplichtingen kan voldoen.
In juni hopen de eurolanden en het IMF het alsnog eens te kunnen worden over de te bewandelen weg voor Griekenland.
AD 22.05.2017 Griekenland krijgt ‘als alles goed gaat’ vandaag groen licht voor geld uit het EU-noodfonds. Dat zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem in Brussel voorafgaand aan een vergadering van de ministers van Financiën van de eurozone. Zij moeten daar toestemming voor geven.
Nu het Griekse parlement donderdag instemde met een reeks nieuwe, pijnlijke ingrepen in onder meer de pensioenen en belastingen, rekent premier Alexander Tsipras op zijn geldschieters. Het land heeft in juli zo’n 7 miljard euro nodig voor de aflossing van een aantal leningen. ,,Het Griekse volk heeft een akkoord verdiend”, beaamde de nieuwe Franse minister Bruno Le Maire.
De eurogroep discussieert ook over het Griekse schuldvraagstuk. De schuld van het land zal dit jaar volgens de jongste verwachtingen 178,8 procent van het bruto binnenlands product bedragen. De Grieken willen schuldverlichting.
Niet definitief
Dijsselbloem zei daar wel ,,een deal” over te verwachten vandaag, maar ,,dat wordt niet de definitieve deal”. ,,Een definitief besluit over mogelijke schuldverlichting wordt pas aan het eind van het lopende steunprogramma, volgend jaar, genomen.”
Nederland en Duitsland willen eerst dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) financieel gaat deelnemen in het lopende Griekse steunprogramma sinds 2015. In ruil voor vergaande bezuinigingen en hervormingen is er maximaal 86 miljard euro aan leningen beschikbaar. Dat wil het IMF echter alleen overwegen als de eurolanden duidelijk maken hoe ze het probleem van de volgens het IMF onhoudbare schuld denken te gaan aanpakken.
VK 22.05.2017 De ministers van Financiën van de eurozone proberen vandaag een akkoord te sluiten over schuldenverlichting voor Athene. De voortekenen zijn gunstig.
Nooit meer een ‘hete Griekse zomer’. Brussel hoopt vanavond voor eens en altijd een punt te zetten achter de Griekse crisis die de eurolanden al zeven jaar in haar greep houdt met slepende onderhandelingen, nachtelijk crisisberaad en financiële cliffhangers. Of het lukt? ‘Fiftyfifty’, zegt een nauw betrokken EU-ambtenaar.
De voortekenen zijn niettemin gunstig als de ministers van Financiën van de eurozone vanmiddag in Brussel bijeenkomen. Hun eis voor een nieuwe ronde van pensioen- en belastinghervorming in Griekenland werd eind vorige week, ondanks landelijke stakingen, door het Griekse parlement goedgekeurd. Alles bij elkaar gaat het om een bezuiniging van 2 procent (3,5 miljard euro) van het bruto binnenlands product, wat voor Nederland zou neerkomen op een ingreep van 13,5 miljard.
IMF-baas niet aanwezig
Heeft Griekenland geluisterd naar haar schuldeisers?
Het is een mythe dat de Grieken de afgelopen jaren niet hebben hervormd. Maar ze zijn niet door alle hoepels gesprongen die ze van hun schuldeisers kregen voorgehouden. Waaraan is wel en waaraan niet voldaan?
De Griekse minister Efklidis Tsakalotos toont zich een betrouwbare partner.
Minder hoopgevend is dat IMF-baas Christine Lagarde zelf de Eurogroepvergadering niet bijwoont. Ze laat het over aan haar Europadirecteur Poul Thomsen. Een politiek akkoord over Griekenland vergt echter dat het IMF betrokken blijft bij het Griekse hulpprogramma en Lagarde heeft de autoriteit om haar bestuur daarvan te overtuigen.
Eerst zullen de ministers van Financiën nagaan of Athene inderdaad alle gevraagde maatregelen (honderden pagina’s Griekse wetstekst die in allerijl zijn vertaald in het Engels) heeft overgenomen. Betrokken EU-ambtenaren en diplomaten verwachten hier geen problemen. De Griekse minister Efklidis Tsakalotos toont zich een betrouwbare partner, in tegenstelling tot zijn voorganger Yanis Varoufakis die met gebroken beloften en manipulatief gedrag zijn EU-collega’s tot woede en wanhoop dreef en zijn land naar de afgrond.
De eurolanden en het IMF hebben sinds 2010 bijna 260 miljard euro aan leningen aan Athene verstrekt
De 50 procent onzekerheid over een akkoord vanavond vloeit voort uit wat de geldschieters voor de komende jaren van Griekenland vragen. De leningen die de eurolanden en het IMF sinds 2010 aan Athene hebben verstrekt, bijna 260 miljard euro, hebben een looptijd tot 2058 en dus willen de crediteuren zekerheid dat Griekenland straks niet weer ontspoort.
Destijds (augustus 2015) is vastgelegd dat Athene ‘voor de middellange termijn’ een primair begrotingsoverschot (rentebetalingen niet meegerekend) van 3,5 procent per jaar moet hebben. Een enorme opgave, volgens het IMF een economische wurgafspraak, waarop met name de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble aandrong.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem stelt nu voor de 3,5-procentseis na vijf jaar los te laten. Hoewel Schäuble dit soort voorstellen eerder als veel te slap van tafel veegde, gaat hij volgens betrokkenen nu wel akkoord. Mits er voor de jaren na 2022 wel een Griekse overschot blijft: de discussie gaat over 1 of 2 procent per jaar.
Kwijtschelden is geen optie
Schulden kwijtschelden stuit op een hard veto van Nederland, Duitsland en Oostenrijk.
Tweede moeilijke discussie is die over schuldverlichting voor Griekenland, dat met een staatsschuld van 178 procent (ruim drie keer het toegestane EU-maximum) de absolute koploper van de eurozone is. Van schulden kwijtschelden is geen sprake, dat stuit op een hard veto van Nederland, Duitsland en Oostenrijk. Maar (nog) langere looptijden van de reeds verstrekte leningen en een nog iets lagere rente – vorig jaar mei in principe aan Athene toegezegd – moeten vanavond nader worden ingevuld en vastgepind.
Of het IMF alsnog meedoet aan de derde noodlening voor Griekenland (86 miljard euro, besloten in 2015), hangt af van de uitkomst van de schuld- en overschotdiscussie. Het IMF vindt dat Griekenland economisch kapot wordt gesaneerd en dat de eurolanden ruimhartig de Griekse schulden moeten afschrijven.
Deelname van het IMF aan het Griekse programma is vooral van politiek belang: Nederland en Duitsland zien het IMF als de waakhond tegen een lankmoedige Europese Commissie. Financieel is de bijdrage van het fonds in Washington niet nodig. Het zou om een paar miljard euro gaan, terwijl nu al vaststaat dat Griekenland de laatste noodlening niet helemaal zal gebruiken.
Alle zware en pijnlijke bezuinigingen die de crediteuren eisten, heeft Athene inmiddels in gang gezet.
Als Lagarde morgenochtend een positief advies ontvangt van Thomsen dat ze voorlegt aan haar bestuur in Washington, slaakt Brussel een zucht van verlichting. Dan is een politiek akkoord op alle fronten (overschot, schuldverlichting, IMF aan boord) nabij en kan de volgende tranche (7,5 miljard) van de noodlening aan Griekenland worden overgemaakt waarmee het op tijd en zonder crisissfeer in juli aan zijn aflossingsverplichtingen kan voldoen.
‘Dan verdwijnt Griekenland misschien eindelijk uit het nieuws’, zegt een EU-ambtenaar. Het hulpprogramma eindigt sowieso volgend jaar augustus en van de laatste lening ligt nog 56 miljard euro op de plank. Alle zware en pijnlijke bezuinigingen die de crediteuren eisten, heeft Athene inmiddels in gang gezet. En na jaren van economische krimp groeit de Griekse economie sneller dan die van veel andere eurolanden.
Niet onbelangrijk bovendien: met een akkoord besluit de Europese Centrale Bank mogelijk Griekenland te laten profiteren van haar ruimhartige geldbeleid. Rust rond Griekenland, een mooier afscheid als Eurogroepvoorzitter kan Dijsselbloem niet wensen.
Telegraaf 13.05.2017 De Chinese president Xi Jinping heeft zaterdag de Griekse premier Alexis Tsipras gezegd dat de twee landen nog meer moeten samenwerken op het gebied van energie, infrastructuur en telecommunicatie. Tsipras is op bezoek in Peking voor de internationale conferentie over de ‘Nieuwe Zijderoute’ die zondag begint.
Xi ijvert voor een enorme door China aangedreven impuls in de economische ontwikkeling van landen in Azië, Europa en Afrika.
Voor het beleid worden honderden miljarden euro’s opzijgelegd. Veel geld is bestemd voor kolossale infrastructuurprojecten.
Het heet officieel het initiatief van ‘Gordel en Weg’, maar is bekender als China’s ‘Nieuwe Zijderoute’. Het onder een schuldenlast gebukt gaande Griekenland is volgens Xi belangrijk op die route.
Telegraaf 05.05.2017 De Europese Commissie stelt haar groeiprognose voor 2017 voor Griekenland naar beneden bij van een eerdere 2,7 procent naar ‘dicht bij’ de 2 procent. Dat zei een hoge EU-functionaris vrijdag in Brussel.
De reden is dat de toch al fragiele economie de laatste maanden van 2016 en begin dit jaar te lijden heeft gehad onder de onzekerheid over het Griekse steunprogramma van 86 miljard euro. De onderhandelingen over de hervormingen en bezuinigingen die de regering moet uitvoeren om in aanmerking te kunnen komen voor de goedkope leningen van haar geldschieters hebben anderhalf jaar aangesleept. Er is nu een akkoord, maar tientallen wetten moeten nog door het parlement.
Zodra dat is gebeurd, beslissen de ministers van Financiën van de eurolanden of er vers geld naar Athene kan. Deze zomer heeft Athene zo’n 7 miljard euro nodig om aan schuldverplichtingen te voldoen. Over de hoogte van een lening uit het Europese noodfonds ESM is nog geen besluit genomen.
Ondanks de iets ingezakte economie is Brussel vol vertrouwen over Griekenland, dat het beter doet dan verwacht. Vorig jaar werd een spectaculair primair overschot (zonder de rentebetalingen op de staatsschuld mee te rekenen) van 4,2 procent geboekt, terwijl de kredietverleners van de EU en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) 0,5 procent hadden geëist.
Als Griekenland de gevraagde wetgeving heeft ingevoerd, komt de gevoelige kwestie van schuldverlichting aan de orde. Eurogroepvoorzitter en demissionair minister Jeroen Dijsselbloem zei dinsdag dat er ,,een geloofwaardige strategie” moet komen ,,die ervoor zorgt dat de Griekse schuld houdbaar is.”
Telegraaf 02.05.2017 Griekenland en zijn internationale schuldeisers hebben een deal bereikt over de nodige hervormingsmaatregelen die nodig zijn voor een nieuw deel van het financiële steunpakket.
Begin april bereikten het land, de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) na anderhalf jaar onderhandelen al een politiek akkoord. In Athene werden de afgelopen tijd de losse eindjes afgerond en het nu bereikte technische akkoord verder besproken. Het gaat daarbij om een scala aan hervormingen op arbeid, pensioenen en belastingen.
,,Er is witte rook. De onderhandelingen over een technische overeenkomst zijn afgerond op alle zaken. De weg is nu vrij voor gesprekken over schuldverlichting”, aldus de Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos.
De Griekse regering moet de deal nu goedkeuren, voordat de ministers van Financiën van de eurolanden de uitgifte van nieuwe leningen aan het land doorzetten. De volgende vergadering van de zogenoemde eurogroep staat gepland voor 22 mei.
Trouw 02.05.2017 Na anderhalf jaar onderhandelen hebben Griekenland en zijn internationale schuldeisers een deal bereikt over nieuwe hervormingsmaatregelen die nodig zijn voor een volgend deel van het financiële steunpakket. Athene wil onder meer de pensioenen verlagen en de belastingen verhogen.
Begin april sloten Griekenland, de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) al een politiek akkoord. In Athene zijn de afgelopen weken de technische details besproken en afgelopen nacht werden de laatste onderhandelingen daarover afgesloten tijdens een lange vergadersessie in een hotel in Athene.
“Er is witte rook. De onderhandelingen over een technische overeenkomst zijn afgerond op alle zaken. De weg is nu vrij voor gesprekken over schuldverlichting”, zei de Griekse minister van financiën Euklides Tsakalotos. “We hebben het al vaak gezegd, dit is een pijnlijk compromis”, voegde minister van binnenlandse zaken Panos Skourletis eraan toe.
In het akkoord is een scala aan hervormingen op het gebied van arbeid, pensioenen en belastingen opgenomen. Zo zegt Athene toe in 2019 de pensioenen met 18 procent te verlagen en in 2020 meer belasting gaan heffen. Om dat te bereiken gaat de belastingvrije voet – het bedrag dat van belasting is vrijgesteld – omlaag van ruim 8600 euro naar minder dan 6000 euro.
Begrotingsoverschot
Met de maatregelen wil Athene het begrotingsoverschot laten stijgen. Voor volgend jaar komen de overheidsinkomsten volgens de ramingen al 2,2 procent hoger uit dan de uitgaven en voor de jaren daarna wordt gerekend op een begrotingsoverschot van 3,5 procent. Griekenland moet komende zomer ruim 6 miljard euro schuld aflossen om in aanmerking te komen voor een nieuw leningdeel uit het Europese noodfonds voor Griekenland, het ESM.
Ruim een week geleden bevestigde de Europese Commissie al dat Griekenland zijn begroting veel eerder op orde heeft dan zijn geldschieters eisen. Dat moet de weg vrijmaken voor de voortzetting van het Griekse steunprogramma, het financiële infuus dat het land al sinds 2010 behoedt voor een faillissement.
Griekenland voerde de afgelopen jaren al een aantal pijnlijke bezuinigings- en belastingmaatregelen door, waardoor de werkloosheid is opgelopen tot bijna 24 procent en een derde van de bevolking in armoede leeft of tegen de armoedegrens aan zit.
Volgens bronnen bij de Griekse regering hebben de geldschieters wel enkele eisen aan Griekenland laten vallen, zoals de afschaffing van een lange lijst met gunstige arbeidsvoorwaarden. Ook gingen de EU- en IMF-onderhandelaars akkoord met een uitbreiding van het Griekse stelsel van uitkeringen aan werklozen en gezinnen met lage inkomens.
Het Griekse parlement moet het nu bereikte technische akkoord nog wel goedkeuren. De verwachting is dat dat zal gebeuren omdat de Griekse regering weliswaar over een kleine, maar werkbare meerderheid van drie zetels beschikt in de volksvertegenwoordiging.
Op steun van de grootste oppositiepartij hoeft de regering in elk geval niet te rekenen, zo bleek vandaag. Een woordvoerder van oppositiepartij Nieuwe Democratie zei niet in te zullen stemmen met maatregelen “die de pensioenen verlagen en de belastingen verhogen”.
Als het Griekse parlement akkoord gaat moeten de ministers van financiën van de eurolanden nog een besluit nemen over de vraag of de uitgifte van nieuwe leningen aan het land wordt doorgezet. De volgende vergadering van de zogenoemde eurogroep staat gepland voor 22 mei.
Telegraaf 27.04.2017 Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem verwacht dat er snel een akkoord zal komen over het steunprogramma van de internationale geldschieters IMF, ECB en EU voor Griekenland, zo stelde hij vandaag in het Europese Parlement.
De onderhandelingen tussen de kredietverleners van de EU, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en Athene over hervormings- en bezuinigingsmaatregelen in ruil voor geld verlopen al maanden stroef.
Athene heeft geld nodig om de komende tijd 6 miljard euro schuld te kunnen aflossen.
Vandaag is Dijsselbloem naar Brussel gekomen om uitleg te geven aan het Europese Parlement over het verloop van de onderhandelingen met Griekenland.
VK 21.04.2017 Griekenland heeft de verwachtingen van de kredietgevers overtroffen. Het land heeft in 2016 een primair begrotingsoverschot van 3,9 procent van het bbp kunnen realiseren. Dat is aanzienlijk hoger dan de 0,5 procent die door de EU was geëist en een enorme verbetering ten opzichte van het tekort van 2,5 procent dat in 2015 nog bestond.
Het cijfer werd door het eigen statistische bureau van het land bekendgemaakt en is een voorlopige schatting. Op middellange termijn zou Griekenland naar een primair overschot van 3,5 procent moeten gaan. Onder primair overschot of tekort wordt het verschil tussen de uitgaven en inkomsten van de staat verstaan zonder rekening te houden met de rentebetalingen op de uitstaande staatsschuld.
Zoals bekend heeft Griekenland een staatsschuld van 180 procent van het bbp (341 miljard), die het land niet kan herfinancieren op de gewone kapitaalmarkt. Daar zou een rente van 6,7 procent moeten worden betaald.
Sinds 2010 is Griekenland aangewezen op kredieten van de andere landen in de eurozone, de ECB en het IMF. De eurolanden willen Griekenland voorlopig blijven helpen, maar het IMF dreigt af te haken. Directeur Christine Lagarde noemde deze week de Griekse schuld ‘onhoudbaar’. Zij wil dat een deel van de schuld wordt kwijtgescholden, maar vooral Duitsland is daar faliekant tegen.
De meevallende cijfers uit Athene zal Duitsland en andere eurolanden sterken in het idee dat voor Griekenland de juiste koers is uitgezet en dat het bezuinigingsprogramma van de huidige regering zijn vruchten afwerpt. Het IMF vreest echter dat het primaire overschot op de begroting niet lang genoeg houdbaar zal zijn. Daarnaast loopt de staatsschuld in procenten van het bbp nog altijd op: van 177,5 procent eind 2015 tot 179 procent nu. Vrijdag voerde de Duitse minister Schäuble nog overleg met zijn Griekse collega Tsakalotos .
Griekenland accepteert onder druk EU extra lastenverzwaringen en bezuinigingen
VK 07.04.2017 Onder druk van zijn geldschieters accepteert Griekenland extra lastenverzwaringen en bezuinigingen op de pensioenen ter waarde van 3,6 miljard euro. Met dit politieke akkoord wendde de Eurogroep vrijdag een nieuwe escalatie van de Griekse crisis af die het prille economische herstel in Griekenland had kunnen wegvagen.
‘We hebben alle grote problemen opgelost’, zei Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem na afloop van het overleg met zijn de collega-ministers van Financiën. Ook de Griekse minister Tsakalotos toonde zich tevreden. Nachtelijk spoedoverleg eerder deze week in Brussel bracht geen doorbraak omdat het IMF meer bezuinigingen en hervormingen eiste.
Als gevolg daarvan dreigde het reddingsprogramma voor Griekenland vast te lopen. Onrust daarover afgelopen maanden leidde tot afwachtende investeerders, lagere groeicijfers en bange spaarders die hun geld van de Griekse banken haalden.
De Griekse regering heeft het geld in juli nodig om 6 miljard euro aan oude leningen af te lossen
Het pakket waarmee de geldschieters van Griekenland (eurolanden en IMF) vrijdag instemden voorziet in extra bezuinigingen van 2 procent van het bruto binnenlands product (3,6 miljard euro). De helft daarvan wordt in 2019 doorgevoerd door de pensioenuitgaven te verlagen. De andere helft volgt in 2020 via een wijziging van het belastingstelsel waardoor meer Grieken belasting gaan betalen. Nu is de helft van de werkende bevolking vrijgesteld van belasting.
Om het IMF aan boord te krijgen, is afgesproken dat de belastingherziening al in 2019 ingaat als eind 2018 blijkt dat de Griekse begroting dreigt te ontsporen. Een effectieve stok achter de deur want de Grieken gaan in 2019 naar de stembus.
Volgens Tsakalotos zijn de nieuwe bezuinigingen ‘budgettair neutraal’ omdat hij toestemming krijgt meer uit te geven aan armoedebestrijding, betere medische hulp voor ouderen en sociale huisvesting. Dit investeringspakket komt er alleen als de Griekse economie sneller groeit dan verwacht.
Met het bezuinigingspakket en een afspraak tot geleidelijke hervorming van de arbeidsmarkt, zijn twee horden genomen die de uitbetaling blokkeerden van de volgende tranche uit de noodlening van 86 miljard euro die Griekenland in 2015 van het Europees noodfonds ontving. De Griekse regering heeft dat geld in juli nodig om 6 miljard euro aan oude leningen af te lossen.
Stevige discussie
Voor die nieuwe tranche beschikbaar komt, wacht Dijsselbloem nog een stevige discussie met het IMF over de financiële toekomst van Griekenland. Het IMF vindt de begrotingseisen die de eurolanden aan Athene stellen niet realistisch en dringt aan op verdere schuldverlichting voor Griekenland. Pas dan zal het IMF bijdragen aan de noodlening, liet de woordvoerder vrijdag opnieuw weten. Nederland, Duitsland en Oostenrijk hechten zeer aan betrokkenheid van het IMF als waakhond tegen de Europese Commissie die volgens deze landen te soepel zou zijn.
De eurolanden staan echter huiverig tegenover verandering van de eisen en extra schuldverlichting. Vooral de Duitse minister Schäuble opereert hierin als een begrotingshavik. Duitsland gaat in september naar de stembus. Zowel Dijsselbloem als Tsakalotos benadrukte dat een besluit voor de zomer zeer gewenst is om het vertrouwen in de Griekse economie niet te schaden. Griekenland heeft sinds 2009 een kwart van zijn bruto binnenlands product verloren door de aanhoudende crisis.
Telegraaf 07.04.2017 Griekenland, de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) hebben na anderhalf jaar onderhandelen een politiek akkoord bereikt over voortzetting van het steunprogramma voor Griekenland. Dat maakte eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem vrijdag op Malta bekend.
De Griekse regering en haar geldschieters hebben verdere afspraken gemaakt over onder meer hervorming van de arbeidsmarkt, bezuinigingen in de pensioenen en belastingverhogingen. Die maken de weg vrij voor het verstrekken van vers geld uit het Europese noodfonds ESM waarmee Athene over drie maanden 6 miljard euro schuld kan aflossen.
De delegaties gaan nu terug naar Athene voor het afronden van de losse eindjes en het opstellen van een technisch akkoord. Daarna, waarschijnlijk in mei, kan de eurogroep het definitieve groene licht geven.
Volgens de woordvoerder van Dijsselbloem zal het technische werk ‘in de komende weken’ worden afgerond. ‘Er zijn nog een paar losse eindjes, maar de politieke hobbels zijn nu weg.’
Doet IMF mee?
Het IMF is akkoord over de hervormingen die de Grieken nu gaan doorvoeren. Maar de grote vraag is nog altijd om het IMF financieel gaat deelnemen aan dit derde steunpakket. ‘Die vraag komt later aan bod’, aldus Dijsselbloems zegsman. Pas als een definitief akkoord is komende maand over de nieuwe tranche aan noodsteun, beginnen de onderhandelingen over schuldverlichting voor Griekenland.
Het IMF heeft meermaals aangegeven alleen mee te willen doen als de eurolanden een deel van de Griekse schuld kwijtschelden. De eurolanden willen echter niet verder gaan dan eventuele verlenging van looptijden en verlaging van de rente. Voor Duitsland en Nederland is IMF-deelname van cruciaal belang.
Telegraaf 05.04.2017 De Griekse premier Alexander Tsipras heeft EU-president Donald Tusk gevraagd om de EU-leiders bijeen te roepen als er vrijdag geen akkoord is over het steunprogramma voor Griekenland. De ministers van Financiën van de eurolanden vergaderen er vrijdag over op Malta. Athene heeft geld nodig om over drie maanden 6 miljard euro schuld te kunnen aflossen.
De onderhandelingen tussen de kredietverleners van de EU, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en Athene over hervormings- en bezuinigingsmaatregelen in ruil voor geld verlopen al maanden stroef. “Er komen steeds weer nieuwe eisen. Dat spelletje moet ophouden”, zei Tsipras woensdag in Athene waar hij Tusk ontving. “De Griekse economie doet het beter dan verwacht. Er kunnen geen nieuwe opofferingen van het Griekse volk worden geëist.”
Intussen wordt er op hoog niveau hard aan getrokken om te voorkomen dat de onderhandelingen helemaal vast lopen. Zowel dinsdag als woensdag hadden eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem en EU-commissaris Pierre Moscovici (economische en financiële zaken) gesprekken met de Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos.
De Grieken hebben vooral moeite met de eis dat er extra bezuinigd wordt op pensioenen. Volgens een hoge EU-functionaris is een technisch akkoord gemakkelijk in elkaar te timmeren maar politiek ligt het erg gevoelig.
Tusk riep in juni 2015 al eens een ‘Griekse nood’-top bijeen. Nu lijkt hij optimistischer. “We zijn dichtbij een deal.” Athene kan tot 2018 maximaal 86 miljard euro lenen, uitgekeerd in delen als Athene gevraagde maatregelen treft.
NU 05.04.2017 Jeroen Dijsselbloem is bereid op 27 april, Koningsdag, naar het Europees Parlement te komen voor een plenair debat over Griekenland. Dat blijkt uit een brief die hij woensdag naar de voorzitter heeft gestuurd.
“Ik ben op 26 april beschikbaar in de late middag. De 27e is een nationale feestdag maar ik kan dan de hele dag.”
De demissionair minister van Financiën, tevens eurogroepvoorzitter, antwoordt daarmee op een ‘formele protestbrief’ van voorzitter Antonio Tajani die eerder woensdag openbaar is gemaakt.
Daarin haalt hij uit naar Dijsselbloem omdat die een uitnodiging voor een debat afgelopen dinsdag afsloeg vanwege andere verplichtingen. Het parlement vindt dat ”onaanvaardbaar”. Tajani wijst erop dat het de tweede keer binnen twee maanden is dat Dijsselbloem weigert naar het parlement te komen.
Respectloos
Volgens Tajani is de eurogroepvoorzitter, ”respectloos”. Zijn gebrek aan ”normale hoffelijkheid” is problematisch voor de samenwerking en zijn verantwoordingsplicht, schrijft hij. In zijn antwoord stelt Dijsselbloem dat hij zich ”volledig” inzet voor samenwerking met het parlement. Eind april is er een plenaire zitting in Brussel.
Tajani’s brief was het gevolg van de commotie maandag in het parlement over Dijsselbloems afzegging van het debat. ”Ik breng u hierbij de unanieme ontstemming en teleurstelling over uw oneerbiedwaardige opstelling over van het parlement.”
Gedachtenwisseling
Dijsselbloem schreef vorige week al aan Tajani dat hij op 4 april niet kon. Bovendien was hij op 21 maart nog in de commissie economische en monetaire zaken (ECON) van het parlement geweest.
Daarop antwoordde Tajani dat ”een gedachtenwisseling in ECON, hoe belangrijk ook, op geen enkele manier in de plaats kan komen van deelname aan een plenair debat.”
De Europese fractievoorzitters veegden maandag de vloer aan met Dijsselbloem die ook onder vuur ligt wegens een interview in een Duitse krant.
”Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen (‘Schnaps und Frauen’) uitgeven om daarna om hulp te vragen’’, zei hij daarin. In Zuid-Europa wordt dit opgevat als een sneer naar hun uitgavenpatroon vóór de financiële crisis.
Telegraaf 05.04.2017 STRAATSBURG – Jeroen Dijsselbloem is bereid op 27 april, Koningsdag, naar Straatsburg af te reizen voor een plenair debat over Griekenland. Dat blijkt uit een brief die hij woensdag naar de voorzitter van het Europees Parlement heeft gestuurd. „Ik ben op 26 april beschikbaar in de late middag. De 27e is een nationale feestdag maar ik kan dan de hele dag.”
De demissionair minister van Financiën, tevens eurogroepvoorzitter, antwoordt daarmee op een ’formele protestbrief’ van voorzitter Antonio Tajani die eerder woensdag openbaar is gemaakt. Daarin haalt hij uit naar Dijsselbloem omdat die een uitnodiging voor een debat afgelopen dinsdag afsloeg vanwege andere verplichtingen. Het parlement vindt dat „onaanvaardbaar.” Tajani wijst erop dat het de tweede keer binnen twee maanden is dat Dijsselbloem weigert naar het parlement te komen.
’Respectloos’
Volgens Tajani is de eurogroepvoorzitter, „respectloos.” Zijn gebrek aan „normale hoffelijkheid” is problematisch voor de samenwerking en zijn verantwoordingsplicht, schrijft hij. In zijn antwoord stelt Dijsselbloem dat hij zich „volledig” inzet voor samenwerking met het parlement.
Tajani’s brief was het gevolg van de commotie maandag in het parlement over Dijsselbloems afzegging van het debat. „Ik breng u hierbij de unanieme ontstemming en teleurstelling over uw oneerbiedwaardige opstelling over van het parlement.”
Dijsselbloem schreef vorige week al aan Tajani dat hij op 4 april niet kon. Bovendien was hij op 21 maart nog in de commissie economische en monetaire zaken (ECON) van het parlement geweest. Daarop antwoordde Tajani dat „een gedachtenwisseling in ECON, hoe belangrijk ook, op geen enkele manier in de plaats kan komen van deelname aan een plenair debat.”
Vloer aangeveegd
De Europese fractievoorzitters veegden maandag de vloer aan met Dijsselbloem die ook onder vuur ligt wegens een interview in een Duitse krant. „Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen (’Schnaps und Frauen’) uitgeven om daarna om hulp te vragen”, zei hij daarin. In Zuid-Europa wordt dit opgevat als een sneer naar hun uitgavenpatroon vóór de financiële crisis.
Telegraaf 05.04.2017 Jeroen Dijselbloems afwezigheid afgelopen dinsdag bij een plenair debat over Griekenland in het Europees Parlement ,,is onaanvaardbaar”. Volgens de voorzitter van het parlement Antonio Tajani is de demissionair minister van Financiën, tevens eurogroepvoorzitter, ,,respectloos”. Zijn gebrek aan ,,normale hoffelijkheid” is problematisch voor de samenwerking en zijn verantwoordingsplicht.
Dat schrijft Tajani in een formele protestbrief woensdag naar aanleiding van de commotie in het parlement over Dijsselbloems afzegging van het debat. ,,Ik breng u hierbij de unanieme ontstemming en teleurstelling over uw oneerbiedwaardige opstelling over van het parlement.”
Tajani wijst erop dat het de tweede keer binnen twee maanden is dat Dijsselbloem weigert met het parlement te discussiëren over Griekenland. De eurogroepvoorzitter beriep zich op andere verplichtingen.
Bovendien, zo schreef Dijsselbloem vorige week aan Tajani, was hij op 21 maart nog in de commissie economische en monetaire zaken (ECON) van het parlement. Daarop antwoordt Tajani nu dat ,,een gedachtenwisseling in ECON, hoe belangrijk ook, op geen enkele manier in de plaats kan komen van deelname aan een plenair debat.”
De Europese fractievoorzitters veegden maandag de vloer aan met Dijsselbloem die onder vuur ligt wegens een interview in een Duitse krant. ,,Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen (‘Schnaps und Frauen’) uitgeven om daarna om hulp te vragen’’, zei hij daarin. In Zuid-Europa werd dit opgevat als een sneer naar hun uitgavenpatroon vóór de financiële crisis.
AD 20.03.2017 Een meerderheid van de Grieken vindt dat het land lid van de eurozone moet blijven. Ongeveer 56 procent van de Grieken denkt namelijk dat het loslaten van de euro geen oplossing biedt voor de financiële problemen.
Bijna een derde (31 procent) van de bevolking meent dat afschaffing van de euro de problemen wél oplost. Het conservatieve dagblad Eleftheria in Athene publiceert vandaag de uitkomsten van de peiling.
Ondertussen vinden de schuldeisers van Griekenland dat er hardere maatregelen zijn vereist. Met name de spaarcenten van de Griekse consument zouden met belastingmaatregelen aangepakt moeten worden. Momenteel wordt er gesproken over het verlagen van het belastingvrije spaargeld van 8636 tot onder de 6000 euro.
De regering zegde in 2015 belangrijke hervormingen toe, in ruil voor een omvangrijk steunpakket. Daartoe behoren naast de aanpak van belastingvoordelen ook beperking van het stakingsrecht en versnelde doorvoering van de privatisering. Hoe verder de regering van premier Tsipras daarmee gaat, des te sneller slinkt zijn populariteit. Ook dat bleek uit de peiling.
Telegraaf 20.03.2017 Een meerderheid van de Grieken vindt dat het land lid van de eurozone moet blijven. Ongeveer 56 procent van de Grieken denkt namelijk dat het loslaten van de euro geen oplossing biedt voor de financiële problemen.
Bijna een derde (31 procent) van de bevolking denkt dat afschaffing van de euro de problemen wél oplost. Het conservatieve dagblad Eleftheria in Athene publiceerde maandag de uitkomsten van de peiling.
Ondertussen vinden de schuldeisers van Griekenland dat er hardere maatregelen zijn vereist. Met name de spaarcenten van de Griekse consument zouden met hardere belastingmaatregelen aangepakt moeten worden. Momenteel wordt er gesproken over het verlagen van het belastingvrije spaargeld van 8636 tot onder de 6000 euro.
Omvangrijk steunpakket
De regering zegde in 2015 belangrijke hervormingen toe, in ruil voor een omvangrijk steunpakket. Daartoe behoren behalve de aanpak van belastingvoordelen ook beperking van het stakingsrecht en versnelde doorvoering van de privatisering. Hoe verder de regering van premier Tsipras daarmee gaat, des te sneller slinkt zijn populariteit. Ook dat bleek uit de peiling.
Trouw 13.03.2017 Griekenland hoopte eindelijk eens goed nieuws te hebben van het economische front, maar dat bleek een illusie. In plaats daarvan wachten, opnieuw, harde onderhandelingen met de geldschieters.
Het was een gênante vertoning voor de Griekse premier Alexis Tsipras begin vorige week. “Na zeven jaar van catastrofale recessie, groeit de Griekse economie weer”, hield hij zijn ministers voor. Om er aan toe te voegen dat Griekenland een bladzijde heeft omgeslagen, en er in plaats van over bezuinigen over groei nagedacht moet worden.
Maar een paar uur later verstoorde het Griekse bureau voor de statistiek Elstat Tsipras’ feestje al. De economie kromp in het vierde kwartaal van vorig jaar onverwacht hard, met maar liefst 1,2 procent ten opzichte van het kwartaal ervoor. Eerder ging Elstat nog uit van 0,4 procent krimp. Ook ten opzichte een jaar eerder ging de economie fors achteruit, terwijl er juist op een bescheiden groei was gerekend. De fikse afname zorgt ervoor dat Griekenland over heel 2016 net in de min uitkomt, terwijl iedereen eigenlijk op een klein plusje had gerekend.
En zo is Griekenland het enige EU-land waar de economie in 2016 niet groeide. Daarnaast heeft het land de twijfelachtige eer nog een ander lijstje aan te voeren. De werkloosheid daalt tergend langzaam en staat nog steeds op een astronomische 23 procent, meldde Eurostat een dag later. Nergens in de EU zit zo’n groot deel van de beroepsbevolking zonder werk. Op gepaste afstand volgen de andere voormalige crisislanden Spanje (18 procent) en Cyprus (14), terwijl het EU-gemiddelde 8 procent bedraagt.
Optimistisch
Tsipras blijft echter optimistisch. “Voor 2017 zijn de voorspellingen dat de Griekse economie uitzonderlijk snel zal groeien, het snelst van het hele eurogebied”, zei hij tegen zijn ministers. Inderdaad verwachten de EU en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarvan Griekenland financieel afhankelijk is, voor 2017 een groei van 2,7 procent. Maar voorwaarde daarvoor is wel dat regering en haar geldschieters het snel eens worden over bezuinigingen, en vooral hervormingen.
Griekenland komt over heel 2016 net in de min uit, terwijl iedereen eigenlijk op een klein plusje had gerekend
Dit derde reddingsprogramma loopt, net als de eerste twee, hopeloos achter op schema
In februari sloten ze een akkoord op hoofdlijnen, waarna de geldschieters na lange tijd weer een afvaardiging naar Athene stuurden om te onderhandelen over de invulling. Dit weekend keerden ze voortijdig terug, omdat er toch weer een kink in de kabel zit. Een van de hete hangijzers is een verlaging van de belastingvrije voet, van ruim 8000 euro naar ongeveer 6000.
Het IMF, dat als de strengste geldschieter te boek staat, vindt het onverteerbaar dat minder dan de helft van de Grieken inkomstenbelasting hoeft te betalen. De organisatie wil verder dat er opnieuw wordt gesneden in de pensioenen die nog steeds als relatief genereus gelden – iets waar Tsipras na eerdere ingrepen mordicus op tegen is.
Achter op schema
De maatregelen moeten 2,5 miljard euro opleveren. Dit is geen bezuiniging, in ruil mogen de Grieken andere belastingen verlagen. Tsipras wil vooral de gehate onroerendzaakbelasting afbouwen met tot wel 40 procent. Maar de geldschieters zien liever dat de winstbelasting en de hoogste tarieven in de inkomstenbelasting omlaag gaan, omdat dat de economie zou stimuleren.
Dergelijke voordelen voor bedrijven en rijkere Grieken druisen echter weer in tegen de ideologie van de linkse regering. Die wil verder werknemers weer de mogelijkheid geven om cao’s af te sluiten, evenals een betere bescherming tegen collectief ontslag. Die rechten waren eerder juist afgeschaft om de arbeidsmarkt flexibeler te maken, maar in de ogen van Tsipras is de huidige situatie asociaal en bovendien niet in lijn met die in de rest van Europa.
En zo loopt ook dit derde reddingsprogramma uit de zomer van 2015, net als de eerste twee, hopeloos achter op schema. Echt nijpend zijn de problemen nog niet, aangezien Griekenland pas in juli weer een lening nodig heeft om een andere schuld af te lossen. De Grieken blijven optimistisch en zeggen dat een akkoord mogelijk is voor 20 maart, als de ministers van financiën van de eurolanden weer bij elkaar komen. Maar de geldschieters verwachten die overeenstemming op zijn vroegst in mei.
Elsevier 07.03.2017 Ondanks de zware bezuinigingsmaatregelen en economische steunpakketten groeit de Griekse economie niet. De staatsschuld loopt zelfs zo snel op dat er wordt gesproken over een nieuwe crisis.
Het bruto binnenlands product (bbp) – dat wat de burgers en bedrijven in een land in een jaar samen verdienen – is met 1,2 procent gekrompen in het vierde kwartaal van 2016. Dit komt doordat Griekenland nog steeds pensioenen uitkeert die het land niet kan veroorloven. Daarnaast is het belastingstelsel onderontwikkeld en ineffectief. Als de economische krimp doorzet, kan de economische stabiliteit van de eurozone in gevaar gekomen.
Economie ‘op instorten’
Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) staat de Griekse economie ‘op instorten’. De investeerders van het IMF staan niet te springen om de eindelozebailouts te financieren.
Ook in de Europese Unie is er weinig animo om de Grieken weer te hulp te schieten. De dreigende nieuwe crisisvalt samen met de opkomst van populistische en eurosceptische partijen. Zowel Nederland, Frankrijk en Duitsland houden dit jaar verkiezingen. Nog meer geld naar Griekenland kan daarom eurosceptische partijen in de kaart spelen.
Nieuwe leningen
In tegenstelling tot het IMF stelde minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, tevens voorzitter van de eurogroep, dat de berichtgeving over Griekenland te pessimistisch is. ‘Griekenland herstelt betrekkelijk goed,’ aldus Dijsselbloem in februari.
In juli moet Griekenland ongeveer 7 miljard euro aan zijn crediteuren betalen. Om deze schulden af te betalen, heeft het land nieuwe leningen nodig. De verkiezingsuitkomsten in de lidstaten zijn daarom van vitaal belang.
Milan Bruynzeel (1991) is sinds februari 2017 stagiair op de webredactie. Momenteel studeert hij European Studies aan de Haagse Hogeschool.
Telegraaf 06.03.2017 De Griekse economie is in het vierde kwartaal van 2016 sterk gekrompen. De neergang bedroeg 1,2 procent in vergelijking met de voorgaande periode, toen nog sprake was van een groei met 0,6 procent. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Griekse statistiekbureau.
Bij een voorlopige raming in februari werd nog gemeld dat de krimp in het afgelopen kwartaal 0,4 procent bedroeg. De economie van het land stond onder druk door lagere consumentenbestedingen en een afgenomen export. Het is de sterkste neergang van de Griekse economie sinds de zomer van 2015.
Elsevier 03.03.2017 Griekenland heeft de toekomst van het Europese financiële reddingspakket op losse schroeven gezet. Terwijl de schuldeisers van Griekenland hopen de schuld van het land te beteugelen, vraagt Athene de Wereldbank om ‘financiële hulp’.
Als de Wereldbank Griekenland een lening zou geven, waardoor de Griekse schuld toeneemt, zou dat voor flinke problemen kunnen zorgen. Immers, aan het reddingspakket doen niet alleen de geldschieters uit Brussel mee, maar ook het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Maar het IMF ziet de schuld van de Grieken nu al bijna als onhoudbaar. Wordt die schuld groter, dan is de kans groot dat het IMF afhaakt. Dat leidt tot nieuwe problemen: voor Duitsland en Nederland is deelname van het IMF aan het reddingsplan een voorwaarde.
Worden EU en IMF het eens?
Mocht het IMF besluiten niet mee te betalen aan volgende fases van het reddingspakket, dan kan dat betekenen dat de Grieken helemaal geen geld meer krijgen omdat ook EU-lidstaten zich zullen terugtrekken.
Despite the positive spin by the Greek govt, it looks like there is close to zero real progress in the review negotiations with creditors. 10:21 – 3 maart 2017
Het bericht dat Griekenland de Wereldbank om steun zou hebben gevraagd, is naar buiten gebracht door de website Politico. De timing van het nieuws is ongemakkelijk: afgevaardigden van de landen uit de eurozone en de Europese Commissie voeren deze week overleg met de Grieken en het IMF.
Het IMF en de EU bereikten eind februari na lang overleg een ‘gemeenschappelijk standpunt’ over de Griekse schuld. Toch blijft er verschil van mening bestaan. Het IMF wil koste wat het kost schuldverlichting. Veel eurolanden zien daar weinig in.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
VK 20.02.2017 Griekenland gaat akkoord met zware hervormingen van zijn belasting- en pensioenstelsel. In ruil daarvoor mag het van zijn geldschieters (de andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds) eventuele meevallers gebruiken voor investeringen in de economie en verbeteringen van de sociale zekerheid.
Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem zei maandagavond ‘erg gelukkig’ te zijn over deze principeafspraak met de Griekse minister van Financiën Tsakalotos. Volgens Dijsselbloem is Griekenland gebaat bij rust en stabiliteit nu zich daar een pril economisch herstel aftekent. ‘We schuiven van bezuinigen naar hervormen. Nog steeds is er een hoop werk aan de winkel.’
‘Erg gelukkig’
Europees Commissaris Moscovici (Economische Zaken) verklaarde dat Griekenland vanaf 2019 ‘netto geen euro’ meer hoeft te bezuinigen. ‘Er is licht aan het eind van de bezuinigingstunnel voor de Griekse burgers.’ Dijsselbloem zei ‘als financiënminister nooit te kunnen beloven’ dat bezuinigingen tot het verleden behoren. Maar ook volgens hem is er sprake van een ‘trendbreuk’ voor Griekenland.
Een nieuwe patstelling maandag tussen Griekenland en de rest van de eurozone, had tot onrust op de financiële markten en wantrouwen bij investeerders kunnen leiden. Voorafgaand aan de Eurogroepvergadering vond dan ook intensief overleg plaats tussen de hoofdrolspelers (Dijsselbloem, Tsakalotos, IMF, Europese Commissie, Europese Centrale Bank, Europees noodfonds), inclusief een geheime vergadering anderhalve week geleden.
Het resultaat was dat Tsakalotos nu hervormingen accepteert in het belastingstelsel en bij de pensioenfondsen. Meer Grieken moeten belasting gaan betalen (momenteel is de helft daarvan vrijgesteld) en er komen ingrepen in de pensioenen om de uitzonderlijk zwakke financiële basis van de pensioenfondsen te verbeteren. Verder zegt Griekenland toe zijn arbeidsmarkt open te gooien. Het zal cao’s afsluiten volgens ‘de beste voorbeelden in de EU’, aldus Dijsselbloem.
De omvang van het hervormingspakket moet volgens betrokkenen circa 3,6 miljard euro bedragen, 2 procent van het Griekse bruto binnenlands product (bbp). Dat komt overeen met de eis van het IMF waar Athene eerst tegen te hoop liep. Het precieze pakket zal de komende weken worden vastgesteld, de onderhandelaars van de geldschieters vertrekken op korte termijn naar Athene.
Ruil
De Grieken krijgen – bij een akkoord – de volgende tranche van de in 2015 verstrekte noodlening van 86 miljard
In ruil hiervoor krijgt Griekenland – als er definitief een akkoord ligt – de volgende tranche van de in 2015 verstrekte noodlening van 86 miljard. Athene heeft dat geld deze zomer nodig voor de afbetaling van zijn schulden. Verder kan Tsakalotos als ‘overwinning’ claimen dat de opbrengst van de hervormingen mag worden ingezet voor investeringen en maatregelen om de allerarmsten in Griekenland te helpen.
Belangrijk ook voor de Griekse minister is de belofte dat bij een definitief akkoord de eurolanden willen onderzoeken of de eerder geëiste begrotingsdiscipline versoepeld kan worden. Vooral Berlijn verzet zich hier tegen, maar de Duitse minister Schäuble zweeg maandagavond. Ook zegde Dijsselbloem toe dat zodra Griekenland zijn afspraken nakomt, verdere schuldverlichting mogelijk is. Volgens het IMF ruïneren de Europese begrotingseisen de Griekse economie.
‘Waar een wil is, is een weg en we hebben vandaag gezien dat de wil er is’, zei Moscovici na afloop van de Eurogroepvergadering. ‘Er is sprake van een nieuw elan en dat is uitstekend nieuws.’
Lees meer over de Griekse schuldencrisis
Griekenland bereid tot verdere bezuinigingen bij ontsporen begroting
Griekenland is bereid een noodpakket met bezuinigingen klaar te zetten dat het kan invoeren zodra de begroting dreigt te ontsporen.
Is alleen de schuld van Griekenland ‘onhoudbaar’?
De schuldberg in de wereld is volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) sinds begin deze eeuw verdubbeld tot 152 biljoen dollar (143 duizend miljard euro of 143 met nog twaalf nullen). Dat is 225 procent van het mondiale bbp.Peter de Waard onderzoekt de Griekse staatsschuld. (+)
EU houdt zijn hart vast voor 2017 2016 was een slecht jaar voor de EU en met verkiezingen in cruciale lidstaten voor de boeg belooft 2017 niet veel beter te worden. ‘De situatie is ernstiger dan we dachten. Steeds meer leiders vinden de unie te groot om te functioneren.’ (+)
Telegraaf 20.2.2017 De instellingen die nagaan of Griekenland voldoende hervormingen doorvoert sturen op heel korte termijn weer teams naar Athene. De partijen gaan ook onderhandelen over aanvullende maatregelen die minder zijn gericht op bezuinigingen en meer op hervormingen op het terrein van belastingen, arbeidsmarkt en pensioen, zoals het IMF heeft gevraagd.
Dat zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem na overleg van de ministers van Financiën van de eurolanden. Hij zei heel verheugd te zijn over de brede steun voor deze ,,goede stap”. ,,Maar er moet nog veel worden gedaan.”
De Grieken willen geen cent extra bezuinigen, en Dijsselbloem hoopt dat ze meer begrotingsruimte krijgen als de hervormingen voldoende omvang hebben en het economisch herstel versnelt.
Voorwaarde
Een positief oordeel van de beoordelingsteams van IMF, Europese Commissie en Europese Centrale Bank over de Griekse hervormingen is een voorwaarde voor een nieuw leningdeel aan de Grieken. Die hebben pas in juli geld nodig, maar het is volgens Dijsselbloem en zijn collega’s uit oogpunt van vertrouwen nu wel zaak de onderhandelingen met Athene snel te hervatten.
De eurolanden hopen dat de teams met cijfers terugkomen waardoor het IMF, dat vooral kijkt naar de houdbaarheid van de schuld, weer aan boord kan komen bij een nieuwe geldverstrekking. De eurogroep komt op 20 maart opnieuw bijeen, maar er hoeft dan nog niets te worden besloten.
,,We zullen tijdig een besluit nemen”, aldus Dijsselbloem. Hij wees op de complexe hervormingen die de Grieken tegelijkertijd moeten doorvoeren. ,,Dat is hard werken. Dus laten we realistisch zijn.”
Telegraaf 20.02.2017 Griekenland heeft aanzienlijk minder steun nodig dan gedacht. Athene kan met veel minder af van internationale kredietverstrekkers dan bij de opzet van de derde reddingsactie werd ingeschat.
Dat meldde het hoofd van het onderhandelingsteam van de eurozone maandag tegenover Bild. In augustus 2018 eindigt het pakket met steun voor Griekenland, de derde kapitaalronde.
Volgens Klaus Regling van het onderhandelingsteam zal het European Stability Mechanism (ESM) volgens dit pakket ,,waarschijnlijk veel minder hebben uitbetaald dan de afgesproken €86 miljlard.
De Griekse begrotingsdiscipline pakt beter uit dan was verwacht, aldus Regling.
Beter vooruitzicht
Maandag onderhandelen vertegenwoordigers in Brussel verder over de voortgang. Eurovoorzitter Dijsselbloem meldde eerder dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) veel te pessimistisch is over de voortgang van hervormingen in Griekenland. Het IMF dreigde niet aan een derde steunronde deel te nemen.
Afgelopen weken waren de zorgen over een nieuwe crisis in Griekenland opgelaaid. Binnen de eurozone zijn veel landen het onderling niet eens over het tempo van hervorming waaraan Griekenland zou moeten voldoen om in aanmerking tekomen voor steun.
AD 20.02.2017 Griekenland heeft vandaag een lening van 2 miljard euro afgelost die in 2015 was verstrekt door het ESM. Dat is het permanente noodfonds dat de eurolanden hebben opgetuigd om bij te springen als een land in geldnood komt.
De snelle terugbetaling toont aan dat Griekenland een betrouwbare contractpartner is, aldus ESM-directeur Klaus Regling.
De Grieken ontvingen destijds 5,4 miljard euro, bedoeld om een aantal noodlijdende banken van extra kapitaal te voorzien. In het geval van de Nationale Bank van Griekenland (NBG) werd daarbij de eis gesteld dat die een dochteronderneming zou verkopen en de opbrengst zou gebruiken om de lening af te lossen.
Dat dit nu gebeurd is, beschouwt het ESM als een positief signaal. ,,De snelle terugbetaling toont aan dat Griekenland een betrouwbare contractpartner is. Het is ook een teken dat de herstructurering van de Griekse bankensector goed vordert”, aldus directeur Klaus Regling.
Telegraaf 15.02.2017 Griekenland wordt het volgende land dat de Europese Unie de rug gaat toekeren. Dat verwacht 62% van de deelnemers aan een peiling op DFT.nl.
Griekenland zucht al jaren onder een combinatie van oplopende schulden en ingrijpende bezuinigingen. Volgens sommige economen zouden de Grieken beter af zijn door weer volledig op eigen benen te komen.
Brexit en Nexit
Vorig jaar besloot Groot-Brittannië al om uit de Europese Unie te stappen. De kans dat Nederland, Frankrijk of Italië het voorbeeld van de Britten gaan volgen, wordt echter klein geacht.
De ruim 2200 deelnemers aan de peiling op DFT.nl achten de kans op een zogenoemde Nexit (14%) wel iets groter dan op een Frexit (12%) of Italexit (12%).
Telegraaf 14.02.2017 De eurogroep van eurolanden besluit komende week nog niet over de volgende stap bij de financiële steun aan Griekenland. Eerst moeten er precieze afspraken met de Grieken worden gemaakt over verdere hervormingen.
Dat benadrukte de voorzitter van de eurogroep, minister Jeroen Dijsselbloem (Financïen) dinsdag. In de eurogroep aanstaande maandag worden de ministers van Financiën bijgepraat.
Op dit moment wordt het derde reddingsprogramma voor Griekenland uitgevoerd. “Dat vergt heel veel maatregelen”, aldus Dijsselbloem bij RTLZ. Zo zijn er nog ingrepen bij de pensioenen en op de arbeidsmarkt nodig en aanpassingen van het belastingstelsel. “We blijven daar gestaag aan werken.”
De maatregelen, onder meer nodig om het overheidstekort verder terug te dringen, zijn nodig voor nog meer financiële steun.
Trouw 10.02.2017 Het is geen ‘drama’ en ook geen ‘crisis’, zei Jeroen Dijsselbloem vanmorgen voordat hij aan een topoverleg begon over Griekenland. In Brussel spreekt hij met de Griekse minister van financiën en vertegenwoordigers van het Europese noodfonds ESM, het IMF en de Europese Centrale Bank.
Natuurlijk is er de staatsschuld die kan oplopen tot bijna 300 procent, zien Griekse banken wellicht de helft van hun leningen nooit meer terug en is de economie de afgelopen jaren met een kwart gekrompen. Maar een acute dreiging voor Griekenland, nee die is er volgens Dijsselbloem niet. Zorgen zijn er wel. Want als er niets gebeurt, gaat het de komende zomer geheid weer over een Grexit.
Net zoals dat in de zomer van 2015 het geval was toen het land bijna omviel. Onder hoge druk spraken de EU, ECB, ESM en het IMF af de Grieken voor een derde maal te steunen, dit keer met een lening van 85 miljard euro. Dat geld kreeg Athene niet in een keer, maar zou worden uitgekeerd in tranches.
De uitbetaling van het laatste deel wil niet vlotten. Dat zorgt, zoals Dijsselbloem al zegt, niet voor een acuut probleem, maar moet wel voor de zomer zijn opgelost. Dan moeten de Grieken namelijk ruim 7 miljard euro aan schulden aflossen. Lukt dat niet, dan komt de Grexit weer in zicht.
Dat het laatste deel van de noodlening nog niet is overgemaakt, heeft te maken met de trage hervormingen in Griekenland. De meerderheid van de Grieken betaalt te weinig belasting en de pensioenregeling is veel te duur. De regering van premier Alexis Tsipras moet eerst deze en andere problemen oplossen, anders willen de geldschieters niet betalen.
Onenigheid
Als Griekenland de hervormingen niet uitvoert, moet het de eurozone verlaten, aldus Wolfgang Schläube.
Om de zaak nog gecompliceerder te maken is er onenigheid tussen het IMF en Europa, is de directie van het IMF verdeeld en zit ook Europa niet op een lijn. Om bij het IMF te beginnen, daar bleek deze week dat de meerderheid van de directie voor verzachting van het financiële Griekse regime pleit, terwijl een minderheid vasthoudt aan de oorspronkelijke afspraken.
Ook binnen Europa zijn er strenge en toeschietelijke rekenmeesters. Nederland en Duitsland zijn streng. Zij zijn tegen kwijtschelding van schulden. Duitsland gaat nog een stapje verder. Als Griekenland de hervormingen niet uitvoert, moet het de eurozone verlaten, zei Wolfgang Schäuble deze week.
Aan afschrijven van schulden wil de Duitse minister van financiën al helemaal niet denken. En komt het wel zo ver, dan mogen de Grieken voortaan weer betalen met Drachmen, dreigt Schäuble. De Duitser is de enige in Europa die er zo over denkt, beweert de Griekse minister van Europese Zaken George Katrougalos. Volgens hem wil Dijsselboem de Grieken juist voor de eurozone behouden.
Onderhandelingsspel
De kapitaalmarkt kijkt met enige ongerustheid naar de oplopende spanning rond Griekenland
Europa en het IMF zijn ook in een onderhandelingsspel verwikkeld. De eurolanden willen dat het IMF meebetaalt aan de financiële steun. Specifieker: Nederland en Duitsland staan daar op. Maar het IMF stort geen geld in bodemloze putten. En dat is precies wat Griekenland is zolang de schuldenlast elk perspectief op economisch herstel vertroebelt.
Daarom moeten Nederland en Duitsland hun verlies nemen en accepteren dat Athene de leningen nooit kan terugbetalen. Dijsselbloem en Schäuble zeggen dat het IMF zwaar overdrijft met haar sombere analyse. Het gaat beter, benadrukken beiden in een poging het IMF binnenboord te halen.
De kapitaalmarkt ziet het met stijgende onrust aan. De rente die Athene nu moet betalen voor een lening steeg de afgelopen dagen tot boven de tien procent.
Alsof de directeur van noodfonds ESM Klaus Regling de bui al zag hangen, riep hij vandaag in de het lijfblad van vermogensbeheerders dat er geen enkele reden is voor paniek. In de Financial Times schreef hij in een ingezonden artikel dat de noodfondsen al 174 miljard euro aan steun hebben gegeven. Dat zouden de fondsen ‘nooit hebben gedaan als ze niet geloofden dat het geld ooit terugkwam’.
VK 10.02.2017 Ze waren even van de radar verdwenen, de spoedvergaderingen over Griekenland, maar vandaag is het toch weer raak. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem, de Griekse minister van Financiën Tsakalotos, directeur Regling van het Europees noodfonds en vertegenwoordigers van het IMF, de ECB en de Europese Commissie spreken elkaar in het geheim in Brussel. Met als doel een herhaling van de panieksessies tussen 2010-2015 te voorkomen.
‘De tijd dringt’, zegt een betrokken EU-ambtenaar. Griekenland moet over de brug komen met eerder toegezegde pijnlijke hervormingen in zijn pensioenstelsel en arbeidsmarkt. Het liefst vóór 20 februari, als de Europese ministers van Financiën elkaar treffen. Die Eurogroep is de laatste voor de ‘historische’ reeks verkiezingen in Europa (Nederland, Frankrijk, Duitsland en vermoedelijk Italië) van start gaat. En met de stembus in zicht neemt de compromisbereidheid snel af, weet Dijsselbloem. Vandaar zijn poging de Griekse kwestie vanmiddag vlot te trekken.
Problematisch voor Dijsselbloem is dat de EU en het IMF niet op één lijn zitten én het IMF intern verdeeld is
Volgens Dijsselbloem is er geen sprake van een acute financiële crisis voor Griekenland, maar moeten de onderhandelaars van de Commissie, IMF en ECB snel weer naar Athene. Die zijn daar al enige tijd niet welkom wegens meningsverschillen over het door Griekenland te volgen begrotingspad. Als gevolg daarvan is een voortgangsrapportage over de derde noodlening (86 miljard euro) voor Griekenland nog steeds niet afgerond. Zonder rapportage krijgt Athene geen nieuwe tranche van de lening en beslist het IMF niet of het meebetaalt, wat Den Haag en Berlijn zenuwachtig maakt.
De situatie in Griekenland is allesbehalve rooskleurig, blijkt uit een deze week gepubliceerd IMF-rapport. Zonder ingrepen explodeert de Griekse staatsschuld naar 275 procent van het bruto nationaal product in 2060. Verder kampen de pensioenfondsen met ernstige tekorten (vier keer het EU-gemiddelde); is de helft van de werknemers vrijgesteld van inkomstenbelasting; bedraagt de belastingschuld van burgers en bedrijven 70 procent van het bnp; en dreigt de helft van de bankleningen niet te worden terugbetaald.
Problematisch voor Dijsselbloem is dat de EU en het IMF niet op één lijn zitten én het IMF intern verdeeld is. De meeste IMF-directeuren hekelen de Europese eis dat Griekenland de komende jaren fors meer inkomsten dan uitgaven moet hebben. Daarnaast is de Griekse staatsschuld volgens het IMF onhoudbaar, tenzij de eurolanden opnieuw schuldverlichting geven in de vorm van langere looptijden van de verstrekte leningen en lagere rentes. Een gevoelige kwestie voor landen als Nederland en Duitsland.
De Griekse minister Tsakalotos haalde deze week hard uit naar de onheilsprofeten van het IMF. Het laatste waarop hij zit te wachten is nervositeit bij investeerders die, net als in 2015, het Griekse eurolidmaatschap in gevaar brengt. Minstens zo zorgwekkend voor Dijsselbloem is een eventueel afhaken van het IMF. Niet eens financieel: het IMF wordt geacht 10- tot 15 miljard euro bij te dragen aan de noodlening van 86 miljard. Geen onoverkomelijk bedrag – het noodfonds kan het moeiteloos opbrengen – en mogelijk is het niet eens nodig. Van de toegezegde 86 miljard is na anderhalf jaar 31,7 miljard aan Athene overgemaakt. Betrokkenen verwachten dat Griekenland uiteindelijk 60- tot 65 miljard euro zal gebruiken.
Politiek is een vertrek van het IMF uit het Griekse hulpprogramma wel een serieus probleem. Nederland en Duitsland stemden in met de noodhulp onder voorwaarde dat het IMF aan tafel zit, als waakhond tegenover een te soepel geachte Europese Commissie. Zonder IMF moeten de Tweede Kamer en het Duitse parlement een gewijzigd programma goedkeuren, een riskante zaak tijdens de nationale verkiezingen.
Elsevier 10.02.2017 Het is weer alle hens aan dek voor Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem na een somber rapport van het Internationaal Monetair Fond (IMF). De geldschieter dreigt het reddingspakket (86 miljard euro) niet te steunen als er geen schuldverlichting komt.
Vrijdag voerde Eurogroepvoorzitter en de Nederlandse minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem spoedoverleg over Griekenland in Brussel. Daarbij was zijn ambtsgenoot, de Griekse minister Euklides Tsakalotos.
Dijsselbloem (rechts) en zijn Griekse collega Tsakalotos – bron:AFP
Op het juiste spoor gezet
We hebben ‘aanzienlijke vooruitgang geboekt’, verklaarde Dijsselbloem na afloop, die de vergadering geen spoedoverleg wil noemen. De Grieken zouden weer op het juiste financiële en economische spoor zijn gezet. Volgens bronnen in Brussel hebben de Europese Unie en het IMF samen een pakket maatregelen voorgesteld dat moet leiden tot een begrotingsoverschot van 3,5 procent (exclusief de terugbetalingen en rente) in 2018 en daarna. Om dat te bereiken zou Athene nog voor medio 2018 – als het huidige steunprogramma van 86 miljard euro afloopt – 1,8 miljard euro extra moeten bezuinigingen.
Ook daarna zijn ingrepen nodig in de pensioenen en belastingen (eveneens 1,8 miljard euro extra). Dijsselbloem verwacht dat de trojka ((IMF, Europese Commissie en Europese Centrale Bank) die controleert of Griekenland zich aan de afgesproken hervormingen houdt volgende week kan afreizen naar Athene. Al weken worden onderhandelaars de deur gewezen, waardoor het hulpprogramma hapert.
Pensioenen zijn een groot probleem
Hoewel de Griekse problemen nog niet lang zijn opgelost, is er wel economische groei en sprake van een behoorlijk herstel, benadrukte Dijsselbloem dinsdag. De Griekse staatsschuld (dit jaar naar verwachting 180,8 procent van het nationaal inkomen) is echter nog veel te hoog, en daalt maar weinig. Het pensioenstelsel is feitelijk onbetaalbaar. De Zuid-Europeanen geven bergen met geld uit aan pensioenen. En met het innen van de belastingen wil het ook niet zo lukken.
Een recept voor meer toekomstige ellende. Het IMF is daar ook bang voor. In een rapport dat werd ingezien door de Britse krantFinancial Times pleit de instantie voor schuldverlichting, omdat de schulden als een molensteen om de Griekse nek hangen. Als dat niet gebeurt, dreigt de IMF de steun voor het miljardenpakket in te trekken. In juli moet Griekenland een betaling en aflossing van 7,5 miljard euro doen.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Telegraaf 10.02.2017 Het is de bedoeling om bij een overleg over Griekenland later vrijdag in Brussel de hervormingen weer een zet te geven. Althans, dat hoopt minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën), die ook voorzitter is van de groep van eurolanden.
“De hervormingen in Griekenland gaan langzaam, maar het gaat wel de goede kant op. Zo nu en dan moet het een duw krijgen. Als ik het vandaag een zet kan geven, dan is dat welkom”, zei Dijsselbloem.
Volgens de minister is er geen grote haast. Zolang het de goede kant op gaat, zegt hij gerust te zijn: “De verhalen over crises zijn schromelijk overdreven.” Hij wijst erop dat Griekenland “pas in de zomer” de volgende grote betaling en aflossingen op leningen moet doen.
Die leningen hangen als een molensteen om de nek van de Grieken.
Elsevier 10.02.2017 Europese politici voeren vrijdag opnieuw overleg met de Grieken over de stand van zaken in het door schulden geteisterde land. Het Internationaal Monetair Fonds zet de hakken in het zand en de Duitse minister van Financiën zegt dat Griekenland beter uit de euro kan stappen.
Kan eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem een nieuwe crisis voorkomen?
Volgens Dijsselbloem valt het allemaal mee: ‘De verhalen zijn schromelijk overdreven.’ Toch doen in Brussel verhalen de ronde dat de Grieken in april alweer een fors bedrag nodig hebben uit het ESM-noodfonds. In de zomer staat Athene voor de eerstvolgende grote aflossingen van de schulden.
Hoewel de IMF-top verdeeld bleek over de positie van de Grieken, blijft de organisatie bij haar eis van schuldverlichting voor de Grieken. Uit een woensdag uitgebracht rapport blijkt dat de organisatie de perspectieven voor het land somber inziet. Schuldverlichting is noodzakelijk, anders is de schuldenlast van de Grieken niet houdbaar, stelt het IMF.
Toch willen de eurolanden het IMF aan boord houden. Deelname van het IMF, dat veel ervaring heeft met het redden van landen met veel schulden, wordt noodzakelijk geacht om het reddingspakket geloofwaardigheid te geven.
De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble wil juist niets weten van schuldverlichting. Als Griekenland zijn schulden niet terugbetaalt, leidt dat volgens Schäuble onmiddellijk tot een Grexit – het vertrek van de Grieken uit de eurozone. Het Verdrag van Lissabon staan niet toe dat een euroland schuldverlichting krijgt.
Schäuble zei in december al dat de Grieken vooruitgang moeten boeken met de beloofde hervormingen. De Grieken zijn niet onder de indruk. Volgens de Griekse minister van Europese Zaken George Katrougalos staat Schäuble ‘geïsoleerd’. Na gesprekken in Brussel liet Katrougalos weten dat de Duitse minister van Financiën de enige voorstander is van de strenge bezuinigingsmaatregelen.
Toch wil ook Dijsselbloem Griekenland ‘een zet geven’. De PvdA’er is de voorzitter van de eurogroep, de vergadering van ministers van Financiën van de eurolanden. De eurogroep besluit onder meer over Europese leningen aan Griekenland.
‘De hervormingen in Griekenland gaan langzaam, maar het gaat wel de goede kant op,’ zegt Dijsselbloem. ‘Zo nu en dan moet het een duw krijgen. Als ik het land vandaag een zet kan geven, dan is dat welkom.’
IMF eist hervormingen en schuldverlichting
Ook het IMF eist hervormingen van Athene, maar dan wel in combinatie met schuldverlichting.
Het IMF houdt eraan vast dat het alleen blijft meedoen aan het reddingspakket van 86 miljard euro voor de Grieken als ook de Europese geldschieters akkoord gaan met schuldverlichting. De Europese Centrale Bank en de Europese Commissie sloten in augustus 2015 een deal met de Grieken.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
VK 10.02.2017 Het is geen ‘drama’ en ook geen ‘crisis’, zei Jeroen Dijsselbloem vanmorgen voordat hij aan een topoverleg begon over Griekenland. In Brussel spreekt hij met de Griekse minister van financiën en vertegenwoordigers van het Europese noodfonds ESM, het IMF en de Europese Centrale Bank.
Natuurlijk is er de staatsschuld die kan oplopen tot bijna 300 procent, zien Griekse banken wellicht de helft van hun leningen nooit meer terug en is de economie de afgelopen jaren met een kwart gekrompen. Maar een acute dreiging voor Griekenland, nee die is er volgens Dijsselbloem niet. Zorgen zijn er wel. Want als er niets gebeurt, gaat het de komende zomer geheid weer over een Grexit.
Net zoals dat in de zomer van 2015 het geval was toen het land bijna omviel. Onder hoge druk spraken de EU, ECB, ESM en het IMF af de Grieken voor een derde maal te steunen, dit keer met een lening van 85 miljard euro. Dat geld kreeg Athene niet in een keer, maar zou worden uitgekeerd in tranches.
De uitbetaling van het laatste deel wil niet vlotten. Dat zorgt, zoals Dijsselbloem al zegt, niet voor een acuut probleem, maar moet wel voor de zomer zijn opgelost. Dan moeten de Grieken namelijk ruim 7 miljard euro aan schulden aflossen. Lukt dat niet, dan komt de Grexit weer in zicht.
Dat het laatste deel van de noodlening nog niet is overgemaakt, heeft te maken met de trage hervormingen in Griekenland. De meerderheid van de Grieken betaalt te weinig belasting en de pensioenregeling is veel te duur. De regering van premier Alexis Tsipras moet eerst deze en andere problemen oplossen, anders willen de geldschieters niet betalen.
Onenigheid
Om de zaak nog gecompliceerder te maken is er onenigheid tussen het IMF en Europa, is de directie van het IMF verdeeld en zit ook Europa niet op een lijn. Om bij het IMF te beginnen, daar bleek deze week dat de meerderheid van de directie voor verzachting van het financiële Griekse regime pleit, terwijl een minderheid vasthoudt aan de oorspronkelijke afspraken.
Ook binnen Europa zijn er strenge en toeschietelijke rekenmeesters. Nederland en Duitsland zijn streng. Zij zijn tegen kwijtschelding van schulden. Duitsland gaat nog een stapje verder. Als Griekenland de hervormingen niet uitvoert, moet het de eurozone verlaten, zei Wolfgang Schäuble deze week.
Aan afschrijven van schulden wil de Duitse minister van financiën al helemaal niet denken. En komt het wel zo ver, dan mogen de Grieken voortaan weer betalen met Drachmen, dreigt Schäuble. De Duitser is de enige in Europa die er zo over denkt, beweert de Griekse minister van Europese Zaken George Katrougalos. Volgens hem wil Dijsselboem de Grieken juist voor de eurozone behouden.
Onderhandelingsspel
Europa en het IMF zijn ook in een onderhandelingsspel verwikkeld. De eurolanden willen dat het IMF meebetaalt aan de financiële steun. Specifieker: Nederland en Duitsland staan daar op. Maar het IMF stort geen geld in bodemloze putten. En dat is precies wat Griekenland is zolang de schuldenlast elk perspectief op economisch herstel vertroebelt.
Daarom moeten Nederland en Duitsland hun verlies nemen en accepteren dat Athene de leningen nooit kan terugbetalen. Dijsselbloem en Schäuble zeggen dat het IMF zwaar overdrijft met haar sombere analyse. Het gaat beter, benadrukken beiden in een poging het IMF binnenboord te halen.
De kapitaalmarkt ziet het met stijgende onrust aan. De rente die Athene nu moet betalen voor een lening steeg de afgelopen dagen tot boven de tien procent.
Alsof de directeur van noodfonds ESM Klaus Regling de bui al zag hangen, riep hij vandaag in de het lijfblad van vermogensbeheerders dat er geen enkele reden is voor paniek. In de Financial Times schreef hij in een ingezonden artikel dat de noodfondsen al 174 miljard euro aan steun hebben gegeven. Dat zouden de fondsen ‘nooit hebben gedaan als ze niet geloofden dat het geld ooit terugkwam’.
VK 10.02.2017 Ze waren even van de radar verdwenen, de spoedvergaderingen over Griekenland, maar vandaag is het toch weer raak. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem, de Griekse minister van Financiën Tsakalotos, directeur Regling van het Europees noodfonds en vertegenwoordigers van het IMF, de ECB en de Europese Commissie spreken elkaar in het geheim in Brussel. Met als doel een herhaling van de panieksessies tussen 2010-2015 te voorkomen.
‘De tijd dringt’, zegt een betrokken EU-ambtenaar. Griekenland moet over de brug komen met eerder toegezegde pijnlijke hervormingen in zijn pensioenstelsel en arbeidsmarkt. Het liefst vóór 20 februari, als de Europese ministers van Financiën elkaar treffen. Die Eurogroep is de laatste voor de ‘historische’ reeks verkiezingen in Europa (Nederland, Frankrijk, Duitsland en vermoedelijk Italië) van start gaat. En met de stembus in zicht neemt de compromisbereidheid snel af, weet Dijsselbloem. Vandaar zijn poging de Griekse kwestie vanmiddag vlot te trekken.
Problematisch voor Dijsselbloem is dat de EU en het IMF niet op één lijn zitten én het IMF intern verdeeld is
Volgens Dijsselbloem is er geen sprake van een acute financiële crisis voor Griekenland, maar moeten de onderhandelaars van de Commissie, IMF en ECB snel weer naar Athene. Die zijn daar al enige tijd niet welkom wegens meningsverschillen over het door Griekenland te volgen begrotingspad. Als gevolg daarvan is een voortgangsrapportage over de derde noodlening (86 miljard euro) voor Griekenland nog steeds niet afgerond. Zonder rapportage krijgt Athene geen nieuwe tranche van de lening en beslist het IMF niet of het meebetaalt, wat Den Haag en Berlijn zenuwachtig maakt.
De situatie in Griekenland is allesbehalve rooskleurig, blijkt uit een deze week gepubliceerd IMF-rapport. Zonder ingrepen explodeert de Griekse staatsschuld naar 275 procent van het bruto nationaal product in 2060. Verder kampen de pensioenfondsen met ernstige tekorten (vier keer het EU-gemiddelde); is de helft van de werknemers vrijgesteld van inkomstenbelasting; bedraagt de belastingschuld van burgers en bedrijven 70 procent van het bnp; en dreigt de helft van de bankleningen niet te worden terugbetaald.
Problematisch voor Dijsselbloem is dat de EU en het IMF niet op één lijn zitten én het IMF intern verdeeld is. De meeste IMF-directeuren hekelen de Europese eis dat Griekenland de komende jaren fors meer inkomsten dan uitgaven moet hebben. Daarnaast is de Griekse staatsschuld volgens het IMF onhoudbaar, tenzij de eurolanden opnieuw schuldverlichting geven in de vorm van langere looptijden van de verstrekte leningen en lagere rentes. Een gevoelige kwestie voor landen als Nederland en Duitsland.
De Griekse minister Tsakalotos haalde deze week hard uit naar de onheilsprofeten van het IMF. Het laatste waarop hij zit te wachten is nervositeit bij investeerders die, net als in 2015, het Griekse eurolidmaatschap in gevaar brengt. Minstens zo zorgwekkend voor Dijsselbloem is een eventueel afhaken van het IMF. Niet eens financieel: het IMF wordt geacht 10- tot 15 miljard euro bij te dragen aan de noodlening van 86 miljard. Geen onoverkomelijk bedrag – het noodfonds kan het moeiteloos opbrengen – en mogelijk is het niet eens nodig. Van de toegezegde 86 miljard is na anderhalf jaar 31,7 miljard aan Athene overgemaakt. Betrokkenen verwachten dat Griekenland uiteindelijk 60- tot 65 miljard euro zal gebruiken.
Politiek is een vertrek van het IMF uit het Griekse hulpprogramma wel een serieus probleem. Nederland en Duitsland stemden in met de noodhulp onder voorwaarde dat het IMF aan tafel zit, als waakhond tegenover een te soepel geachte Europese Commissie. Zonder IMF moeten de Tweede Kamer en het Duitse parlement een gewijzigd programma goedkeuren, een riskante zaak tijdens de nationale verkiezingen.
Trouw 08.02.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft geen vrienden gemaakt in Europa. Jeroen Dijsselbloem noemde het rapport over de Griekse schulden achterhaald. Als Dijsselbloem zoiets zegt, haalt dat de internationale pers omdat hij niet spreekt als Nederlandse minister van financiën, maar als voorzitter van de eurogroep.
Dijsselbloem laat er geen misverstand over bestaan. Kwijtschelding van schulden is niet aan de orde
Gisteravond publiceerde het IMF een rapport waarin staat dat Griekenland weliswaar enige vooruitgang boekt, maar dat de schulden nog altijd onhoudbaar zijn. Wat het IMF daarmee zegt is dat Europese landen een deel van de schulden moeten kwijtschelden, omdat het land anders ten onder gaat aan de schuldenberg.
Niet terugbetalen van schulden ligt uiterst gevoelig in Nederland en Duitsland, de strengste rekenmeesters van de eurozone. Zeker in een verkiezingsjaar willen zij niet aan hun burgers verkopen dat een deel van de leningen aan Griekenland nooit terugkomen.
Dijsselbloem laat er geen misverstand over bestaan. Kwijtschelding van schulden is niet aan de orde. Wel is te praten over een verlichting van de schulden door de looptijd van de leningen te verlengen of de rentes te verlagen. “Dat scheelt op de langere termijn behoorlijk veel geld. We zijn bereid om half 2018 opnieuw te kijken wat er nog mogelijk is en nodig is.”
Volgens Dijsselbloem staat Griekenland er veel beter voor dan het IMF zegt. De economie groeit er al vier kwartalen op rij, de werkloosheid neemt af en de staatsschuld daalt.
Steunprogramma’s
Zij willen het IMF ervan overtuigen dat het allemaal best meevalt.
De Griekse minister liet zich ook niet onbetuigd en zei dat het IMF een ‘oneerlijk en misleidend’ beeld geeft van zijn land. Wat dat betreft is hij het dus eens met zijn Europese collega’s. Dat de Grieken en andere Europese ministers van financiën zo positief zijn over de Griekse economie, heeft een reden. Zij willen het IMF ervan overtuigen dat het allemaal best meevalt.
Het IMF doet namelijk alleen mee aan steunprogramma’s als er een reeële kans is op terugbetaling van de leningen. Dat is de vraag met een staatsschuld van maar liefst 180 procent van het bruto binnenlands product bedraagt. Het IMF verleent normaal gesproken geen steun aan landen met een schuld hoger dan 120 procent.
Daarom ook dat het IMF voorlopig niet meedoet met het reddingsprogramma, al gaat Europa er vanuit dat het fonds later dit jaar alsnog de portemonnee trekt. Doet zij dat niet, dan betekent dat ook het einde van de Europese steun, zo heeft onder meer Duitsland diverse malen laten weten.
Voorwaarden
Wat niet meehelpt is dat het IMF zelf ook is verdeeld in hardliners en een meer vergevingsgezind deel.
Al maanden zijn IMF en Europa (de EU, ECB en het Europese noodfonds ESM) in gesprek over de voorwaarden voor steun. Zij moeten het deze zomer eens worden. Dan moet Griekenland een paar miljard euro betalen om oude schulden af te lossen. Zonder steun zal de Griekse crisis ongetwijfeld het nieuws weer gaan beheersen en het voortbestaan van de euro onder druk zetten.
Wat niet meehelpt is dat het IMF zelf ook is verdeeld in hardliners en een meer vergevingsgezind deel. De meerderheid van de directie wil de eisen aan de begroting best versoepelen. Dat leidt tot blije gezichten bij de Griekse kasbeheerders. Een minderheid houdt vast aan de oorspronkelijke strenge eisen, wat op een instemmend knikje kan rekenen van de Duitse minister Wolfgang Schäuble en Dijsselbloem.
Het IMF bracht het nieuws over de verdeeldheid aan de bestuurstafel zelf naar buiten. Opmerkelijk, want normaal gesproken houdt de directie dat soort onenigheid liever binnenskamers.
AD 08.02.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) beoogde met zijn laatste rapport over Griekenland ,,genadeloos” de waarheid te vertellen. Dat zei IMF-voorzitter Christine Lagarde vandaag in reactie op kritiek van onder meer de Grieken op het rapport.
Het IMF zei maandag naar aanleiding van het rapport vooralsnog niet mee te doen aan nieuwe noodleningen aan Griekenland. Volgens zijn eigen regels mag het IMF geen geld lenen aan een land dat geen uitzicht heeft op een houdbare schuldenlast.
Griekenland vond dat het IMF ,,oneerlijk en misleidend” beeld schetste van de vorderingen die het land heeft gemaakt bij het hervormen van zijn economie, maar daar wilde Lagarde niets van weten. ,,We onderkennen dat sommige hervormingen zijn doorgevoerd, maar andere hervormingen staan nog gepland, zijn nog niet afgerond of hebben nog niet opgeleverd wat werd verwacht.”
Nederland
Eerder op de dag herhaalde minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem in de Tweede Kamer zijn standpunt dat Nederland zonder betrokkenheid van het IMF geen financiële steun meer geeft aan Griekenland. Die onzekerheid voor de bankensector leidde ertoe dat koersen van banken in heel Europa een stapje terug deden.
Zijn Duitse collega Wolfgang Schäuble benadrukte in een interview dat een kwijtschelding van schulden voor Griekenland geen optie is. ,,Dat is niet toegestaan door de regels van het verdrag van Lissabon. ,,Om dat te kunnen doen zou Griekenland de eurozone moeten verlaten.”
Telegraaf 08.02.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) beoogde met zijn laatste rapport over Griekenland “genadeloos” de waarheid te vertellen. Dat zei IMF-voorzitter Christine Lagarde woensdag in reactie op kritiek van onder meer de Grieken op het rapport.
Het IMF zei maandag naar aanleiding van het rapport vooralsnog niet mee te doen aan nieuwe noodleningen aan Griekenland. Volgens zijn eigen regels mag het IMF geen geld lenen aan een land dat geen uitzicht heeft op een houdbare schuldenlast.
Griekenland vond dat het IMF “oneerlijk en misleidend” beeld schetste van de vorderingen die het land heeft gemaakt bij het hervormen van zijn economie, maar daar wilde Lagarde niets van weten. “We onderkennen dat sommige hervormingen zijn doorgevoerd, maar andere hervormingen staan nog gepland, zijn nog niet afgerond of hebben nog niet opgeleverd wat werd verwacht.”
Telegraaf 08.02.2017 Nederland stopt met geldsteun aan de Grieken als het IMF zijn deelname aan het steunprogramma intrekt. Die uitspraak deed de Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem tegenover Kamerleden.
De minister van Financiën Dijsselbloem, tevens voorzitter van de Eurogroep, scherpte volgens Bloomberg woensdagmiddag zijn kritiek van dinsdag aan.
Afhaken
Het IMF meldde toen dat Griekenland niet aan de voorwaarden voor een nieuwe kapitaalronde van de Eurogroep kan voldoen. De eisen die Europa aan het land oplegde in ruil voor schuldafbouw zouden te scherp zijn. Het IMF dreigde af te haken.
,,De meerderheid in het parlement is heel duidelijk: als het IMF niet deelneemt of zich terugtrekt, dan zal de steun voor het programma verdwijnen”, aldus Dijsselbloem woensdag. ,,Datzelfde geldt voor het Duitse parlement en de Nederlandse regering.”
Handen af
Dijsselbloem vond dinsdag dat het IMF de handen probeerde schoon te wassen, terwijl het instituut zelf aan de voorwaarden voor de Griekse steun had meegeschreven.
De bewindsman benadrukte dat de betrokkenheid van het IMF noodzakelijk blijft voor een Griekse oplossing. De hervormingen die de Grieken doorvoeren zijn nog in volle gang, aldus Dijsselbloem. Hij vindt dat het IMF te kritisch is geweest over de voortgang die Athene boekt en ook resultaten negeert. Volgens de Grieken hanteert het IMF de verkeerde cijfers.
Dinsdag gaf Duitsland aan dat steun aan Griekenland zonder het IMF niet kan slagen.
Volg financieel nieuws direct met deze gratis app van DFT
AD 08.02.2017 Stort Griekenland zichzelf opnieuw in een crisis, en trekt het en passant de hele EU mee? Dat vraagt men zich niet alleen in Athene af, maar ook in andere Europese hoofdsteden. De hervormingen lopen immers weer ver achter op het schema.
Wat zeker niet helpt, is dat de internationale geldschieters, die Griekenland al sinds 2010 op de been houden, niet op één lijn zitten. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), een van die geldschieters, bestempelt de Griekse staatsschuld in een uitgelekt rapport als ‘onhoudbaar en explosief’. Die zou oplopen tot 275 procent van het bruto binnenlands product in 2060.
Als vuistregel geldt dat een land een schuld van meer dan 180 procent nooit meer zal kunnen terugbetalen. Het IMF wil dan ook dat de eurolanden Griekenland een deel van de schuld kwijtschelden. Dan is het land minder kwijt aan aflossingen, en kan het investeren in de economie; daar profiteren uiteindelijk ook andere landen van.
Zonder kwijtschelding dreigt het IMF zijn handen van het laatste steunprogramma af te trekken. Maar de eurolanden peinzen er niet over zomaar schulden weg te strepen. Economisch mag het verstandig zijn, het is aan kiezers van bijvoorbeeld Nederland, Duitsland en Frankrijk niet uit te leggen dat hun belastinggeld onder de Griekse zon verdampt. En laten die landen nou net allemaal binnenkort naar de stembus gaan, te beginnen met Nederland in maart.
De landen eisen nog strengere hervormingen en bezuinigingen zodat Griekenland netjes kan blijven aflossen. Tegelijkertijd willen de eurolanden het IMF er wel bij houden, omdat de instelling als geen ander weet hoe je moet hervormen. ,,Uitbetaling van leningen kan alleen als het IMF deelneemt”, zo stelde Klaus Regling, directeur van het steunfonds voor eurolanden, vorige week. En zo heeft iedereen elkaar in de houdgreep.
Intussen ligt Griekenland ook weer te ver achter met bezuinigen en hervormen om in aanmerking te komen voor nieuwe leningen uit het pakket van 86 miljard euro, dat in de zomer van 2015 werd afgesproken. Nog maar een derde van de maatregelen die nodig zijn, zijn uitgevoerd, gaf de minister van Financiën onlangs toe. En nu eist het IMF dat er ook nog eens extra wordt ingegrepen in pensioenen, en dat de belastingvrije voet omlaag gaat.
Premier Alexis Tsipras heeft gezegd dat hij daar niet over peinst. Hij is nu ruim twee jaar aan de macht, maar zijn populariteit is in een vrije val terechtgekomen omdat ook hij, ondanks beloften het allemaal anders te zullen doen, niet onder bezuinigen uitkomt. In de laatste peilingen verliest hij ongeveer de helft van zijn aanhang en ligt de grootste oppositiepartij met zo’n tien procentpunt voor.
Informele deadline
Financieel kan Griekenland het nog wel even uitzingen. Pas in juli moet Athene weer een lening aflossen. Maar de informele deadline ligt op 20 februari. Dan komen de ministers van Financiën van de eurolanden bij elkaar onder leiding van Jeroen Dijsselbloem. Vlak daarna begint de verkiezingskoorts in de EU. En die eindigt pas in september als de Duitsers hun parlement kiezen. Zolang dat niet achter de rug is, lijkt de kans op compromissen klein.
Trouw 08.02.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft geen vrienden gemaakt in Europa. Jeroen Dijsselbloem noemde het rapport over de Griekse schulden achterhaald. Als Dijsselbloem zoiets zegt, haalt dat de internationale pers omdat hij niet spreekt als Nederlandse minister van financiën, maar als voorzitter van de eurogroep.
Gisteravond publiceerde het IMF een rapport waarin staat dat Griekenland weliswaar enige vooruitgang boekt, maar dat de schulden nog altijd onhoudbaar zijn. Wat het IMF daarmee zegt is dat Europese landen een deel van de schulden moeten kwijtschelden, omdat het land anders ten onder gaat aan de schuldenberg.
Niet terugbetalen van schulden ligt uiterst gevoelig in Nederland en Duitsland, de strengste rekenmeesters van de eurozone. Zeker in een verkiezingsjaar willen zij niet aan hun burgers verkopen dat een deel van de leningen aan Griekenland nooit terugkomen.
Dijsselbloem laat er geen misverstand over bestaan. Kwijtschelding van schulden is niet aan de orde. Wel is te praten over een verlichting van de schulden door de looptijd van de leningen te verlengen of de rentes te verlagen. “Dat scheelt op de langere termijn behoorlijk veel geld. We zijn bereid om half 2018 opnieuw te kijken wat er nog mogelijk is en nodig is.”
Volgens Dijsselbloem staat Griekenland er veel beter voor dan het IMF zegt. De economie groeit er al vier kwartalen op rij, de werkloosheid neemt af en de staatsschuld daalt.
Steunprogramma’s
De Griekse minister liet zich ook niet onbetuigd en zei dat het IMF een ‘oneerlijk en misleidend’ beeld geeft van zijn land. Wat dat betreft is hij het dus eens met zijn Europese collega’s. Dat de Grieken en andere Europese ministers van financiën zo positief zijn over de Griekse economie, heeft een reden. Zij willen het IMF ervan overtuigen dat het allemaal best meevalt.
Het IMF doet namelijk alleen mee aan steunprogramma’s als er een reeële kans is op terugbetaling van de leningen. Dat is de vraag met een staatsschuld van maar liefst 180 procent van het bruto binnenlands product bedraagt. Het IMF verleent normaal gesproken geen steun aan landen met een schuld hoger dan 120 procent.
Daarom ook dat het IMF voorlopig niet meedoet met het reddingsprogramma, al gaat Europa er vanuit dat het fonds later dit jaar alsnog de portemonnee trekt. Doet zij dat niet, dan betekent dat ook het einde van de Europese steun, zo heeft onder meer Duitsland diverse malen laten weten.
Voorwaarden
Al maanden zijn IMF en Europa (de EU, ECB en het Europese noodfonds ESM) in gesprek over de voorwaarden voor steun. Zij moeten het deze zomer eens worden. Dan moet Griekenland een paar miljard euro betalen om oude schulden af te lossen. Zonder steun zal de Griekse crisis ongetwijfeld het nieuws weer gaan beheersen en het voortbestaan van de euro onder druk zetten.
Wat niet meehelpt is dat het IMF zelf ook is verdeeld in hardliners en een meer vergevingsgezind deel. De meerderheid van de directie wil de eisen aan de begroting best versoepelen. Dat leidt tot blije gezichten bij de Griekse kasbeheerders. Een minderheid houdt vast aan de oorspronkelijke strenge eisen, wat op een instemmend knikje kan rekenen van de Duitse minister Wolfgang Schäuble en Dijsselbloem.
Het IMF bracht het nieuws over de verdeeldheid aan de bestuurstafel zelf naar buiten. Opmerkelijk, want normaal gesproken houdt de directie dat soort onenigheid liever binnenskamers.
Telegraaf 07.02.2017 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) moet als belangrijke geldschieter van Griekenland wel eerlijk zijn over de eisen die het aan het land heeft gesteld. Dat zei minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën dinsdag bij RTLZ.
Het IMF benadrukt al langere tijd dat de Grieken een te hoge prijs betalen voor alle hervormingen en bezuinigingen die ze de afgelopen jaren hebben moeten doorvoeren. Maar het IMF heeft die grote offers zelf ook van de Grieken gevraagd, stelde Dijsselbloem. “Daar wassen ze nu een beetje de handen van schoon. Dat vind ik niet erg sterk”, aldus de bewindsman, die ook voorzitter van de eurogroep van eurolanden is.
Dijsselbloem reageerde op het jongste rapport van het IMF over Griekenland. Volgens de minister is het rapport heel somber, terwijl er inmiddels sprake is van economische groei en behoorlijk goed herstel.
Het IMF vindt de schulden van Griekenland onhoudbaar. Zij hangen als een molensteen rond de nek van Athene. (Gedeeltelijke) kwijtschelding kan volgens het fonds soelaas bieden.
Telegraaf 07.02.2017 Binnen de top van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bestaat verdeeldheid over de vraag of Griekenland de komende jaren verder moet bezuinigen of niet. Dat blijkt uit een dinsdag gepubliceerd rapport van de geldschieter over de Griekse economie.
Daarin staat dat de meeste IMF-bestuurders vinden dat Griekenland genoeg bezuinigingen heeft doorgevoerd. Sommige bestuurders zijn het daar echter niet mee eens. Zij vinden dat de Grieken zover moeten gaan als de eurolanden eisen in ruil voor hun noodleningen. Die onenigheid is opvallend, omdat het IMF de afgelopen tijd vooral benadrukte dat het vizier in Griekenland moet worden verlegd naar structurele hervormingen, in combinatie met schuldverlichting.
Het IMF-bestuur is wel unaniem van mening dat de Griekse schuldenlast onhoudbaar is, zoals eerder al uitlekte. Dat brengt de deelname van het IMF aan de noodleningen die Griekenland uit Europa krijgt in gevaar. Het fonds mag volgens de eigen regels namelijk geen geld lenen aan een land dat geen uitzicht heeft op een houdbare schuldenlast.
Elsevier 07.02.2017 De top van het Internationaal Monetair Fonds ruziet over de aflossing en mogelijke kwijtschelding van de Griekse schulden. Het IMF liet publiekelijk weten dat de topbestuurders het niet eens worden over schuldverlichting voor Griekenland.
Het IMF houdt eraan vast dat het alleen meebetaalt aan het reddingspakket van 86 miljard euro voor de Grieken als ook de Europese geldschieters akkoord gaan met schuldverlichting. De Europese Centrale Bank en de Europese Commissie sloten in augustus 2015 een deal met de Grieken. In ruil voor de nieuwe leningen beloofde de Griekse regering hervormingsmaatregelen door te voeren, om zo flink te bezuinigen.
Dilemma voor het IMF
Griekse schuld bedraagt volgens cijfers van de overheid meer dan 356 miljard euro (175 procent van het Bruto Binnenlands Product
Schuldverlichting is volgens het IMF noodzakelijk voor Griekenland. Uit een ongepubliceerd rapport van de organisatie – ingezien door het Britse dagblad Financial Times – blijkt dat het IMF de enorme schuldenlast van Griekenland onhoudbaar acht. Zonder ingrijpen zal de schuldenlast in 2060 drie keer zo hoog zijn als het Griekse nationale inkomen, zo verwacht het IMF.
De meerderheid van de IMF-top pleit voor schuldenverlichting, zo blijkt uit een persbericht. Omdat de Griekse schuldenlast ‘onhoudbaar’ is, mag het IMF volgens de eigen reglementen niet meebetalen aan het reddingspakket.
Verkiezingsthema?
Voor landen als Nederland en Duitsland – waar de financiële steun aan de Grieken een politiek gevoelig onderwerp is – was deelname van het IMF aan het reddingspakket (de bail-out) een voorwaarde. Maar juist omdat de leningen aan de Grieken zo gevoelig liggen, willen Duitse politici niets weten van het kwijtschelden van (een deel van) de Griekse schuld.
Als compromis wil een deel van de IMF-top de terugbetalingstermijn flink verlengen. Ook hoeven de Grieken, als het aan het IMF ligt, lange tijd geen rente te betalen.
Of de Europese geldschieters akkoord gaan met het voorstel van het IMF, moet nog blijken. In Duitsland en Nederland zijn verkiezingen in aantocht, waarbij ook de rol van deze landen in de Europese Unie een cruciale rol zal spelen.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
Telegraaf 24.12.2016 De gesprekken met Griekenland over schuldverlichting worden binnenkort hervat. Dat liet de voorzitter van de Eurogroep, Jeroen Dijsselbloem, vandaag weten.
Gepensioneerden
Medio december besloot de Eurogoep om de schuldverlichting voor Griekenland tijdelijk stop te zetten. De ministers van financiën van de eurolanden reageerden op deze manier op het besluit van de regering-Tsipras om zonder overleg een extra uitkering te geven aan gepensioneerden en mensen met een laag inkomen.
Dijsselbloem zei dat de schuldeisers van het land hebben afgesproken om verder te gaan met de schuldverlichting nadat de Griekse minister van Financiën hen een brief had gestuurd. In die brief bevestigt Griekenland haar inzet voor het hervormingsprogramma opnieuw.
De eurogroep besloot op 5 december Griekenland lucht te geven door een aantal aanpassingen in het schuldenpakket, zoals het verlengen van looptijden van leningen en het vastzetten van rentepercentages.
Telegraaf 14.12.2016 De eurolanden zetten een beloofde verlichting van de Griekse schuldenlast in de koelkast omdat de Griekse premier Alexis Tsipras 617 miljoen euro wil geven aan een miljoen gepensioneerden met een laag inkomen. De eenmalige uitkeringen komen in de plaats van een kerstbonus die Athene op last van zijn schuldeisers moest schrappen.
Volgens een verklaring woensdag van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem (Financiën) menen “sommige lidstaten” dat de actie van de Griekse regering mogelijk niet spoort met afspraken die zijn gemaakt in het steunprogramma voor Griekenland. Voor schuldverlichting is unanimiteit vereist, die er nu niet meer is.
De eurogroep besloot op 5 december Griekenland lucht te geven door een aantal aanpassingen in het schuldenpakket, zoals het verlengen van looptijden van leningen en het vastzetten van rentepercentages. In januari wordt bekeken hoe het verder moet.
AD 14.12.2016 De eurolanden zetten een beloofde verlichting van de Griekse schuldenlast in de koelkast omdat de Griekse premier Alexis Tsipras 617 miljoen euro wil geven aan een miljoen gepensioneerden met een laag inkomen. De eenmalige uitkeringen komen in de plaats van een kerstbonus die Athene op last van zijn schuldeisers moest schrappen.
Volgens een verklaring van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem (Financiën) menen ,,sommige lidstaten” dat de actie van de Griekse regering mogelijk niet spoort met afspraken die zijn gemaakt in het steunprogramma voor Griekenland. Voor schuldverlichting is unanimiteit vereist, die er nu niet meer is.
De eurogroep besloot op 5 december Griekenland lucht te geven door een aantal aanpassingen in het schuldenpakket, zoals het verlengen van looptijden van leningen en het vastzetten van rentepercentages. In januari wordt bekeken hoe het verder moet.
Telegraaf 13.12.2016 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft nog altijd een fundamenteel meningsverschil met de eurolanden over de verdere aanpak van de Griekse economie. Daarbij eisen de eurolanden meer bezuinigingen, terwijl het IMF juist vreest dat die opstelling het herstel van de Griekse economie de nek zal omdraaien.
Dat stellen topeconomen van het IMF in een artikel op de site van het fonds. Daarin benadrukken ze dat de vraag om extra bezuinigingen in Griekenland niet van het IMF komt. Het fonds zou liever zien dat er een minder ambitieus doel voor het overschot in de Griekse financiën wordt gesteld en dat de aandacht wordt verlegd naar hervormingen die de Griekse economie op termijn sterker maken.
Het huidige beleid in Griekenland bedreigt volgens het IMF de groei, omdat problemen op het gebied van belastingen en pensioenen niet worden aangepakt. Ruim de helft van de Griekse huishoudens is nog altijd vrijgesteld van inkomstenbelastingen, terwijl de uitgaven aan pensioenen vergelijkbaar zijn met die van de rijkste landen in Europa.
Noodleningen
Doordat die zaken niet worden aangepakt, moet Griekenland diep snijden in investeringen en andere uitgaven van de overheid. Daardoor komen basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg en infrastructuur steeds verder in het gedrang. Met het in de ogen van het IMF ongeloofwaardig ambitieuze doel voor het overschot op de Griekse begroting wordt dat probleem alleen maar groter, stellen IMF-hoofdeconoom Maurice Obstfeld en Europa-directeur Poul Thomsen in hun artikel.
De eurolanden beloofden Griekenland in mei een nieuw pakket noodleningen voor de komende jaren, in ruil voor extra bezuinigingen en hervormingen. Het IMF leverde de afgelopen jaren steevast een bijdrage aan de steun voor Griekenland, maar heeft nog altijd niet besloten om deel te nemen aan dit nieuwe pakket.
Het IMF blijft bij zijn standpunt dat Griekenland een flinke schuldverlichting én hervormingen nodig heeft om zijn economie weer op het juiste spoor te krijgen. Als de eurolanden en de Grieken besluiten hun bezuinigingsdoelen te handhaven, dan eist het fonds dat de bijbehorende maatregelen vooraf wettelijk worden vastgelegd.
Telegraaf 08.12.2016 Veerboten blijven aan de kade liggen, treinen staan stil in de remise en scholen en banken blijven dicht. Het openbare leven ligt donderdag grotendeels plat in Griekenland. De twee grootste vakcentrales hebben opgeroepen tot een algemene staking, uit protest tegen nog verdergaande bezuinigingen en belastingverhogingen. Ook zijn de bonden het niet eens met arbeidsmarkthervormingen die de regering wil doorvoeren.
De tegenstanders wijzen met een beschuldigende vinger naar de EU en het IMF, de geldschieters van de Griekse overheid, omdat zij maatregelen blijven eisen om de overheidstekorten terug te dringen. ,,De last is nu al ondraaglijk”, vindt vakbond GSEE. ,,De neergang moet eindelijk ophouden.”
Zowel werknemers in overheidsdienst als mensen die in het bedrijfsleven werken, doen mee aan de staking. Mensen die naar demonstraties willen gaan, kunnen wel met het openbaar vervoer hun bestemming bereiken. Een deel van de dag rijden er bussen en ook de metro van Athene is tussen 10.00 uur en 16.00 uur in bedrijf, schreef de Griekse krant Kathimerini.
Trouw 06.12.2016 Griekenland krijgt binnenkort eindelijk de zo vurig gewenste schuldverlichting, al zijn de eerste maatregelen vooralsnog cosmetisch. De negentien eurolanden gingen vanavond akkoord met de financieel-technische foefjes die het Europese noodfonds ESM heeft bedacht om de pijn voor Athene de komende jaren iets te verzachten.
Er is nu duidelijkheid over de korte termijn. Tot half 2018 zal er niet meer duidelijkheid komen, aldus Jeroen Dijsselbloem.
ESM-directeur Klaus Regling sprak van een ‘belangrijke stap om de houdbaarheid van de Griekse schulden te verbeteren’. Het gaat om kortetermijnmaatregelen die echter vele decennia lang effect moeten hebben. Zo worden afbetalingsregelingen versoepeld en bepaalde rentestanden voor langere tijd vastgezet.
De kosten voor de eurolanden van deze operatie zijn ‘zeer beperkt’, aldus Regling: volgens hem zien de lidstaten door de jaren heen feitelijk af van 200 miljoen euro aan renteinkomsten die ze volgens de oude afspraken wel zouden hebben gekregen. In totaal staat Griekenland inmiddels voor ruim 200 miljard euro in het krijt bij de geldschieters.
De eurolanden willen vooralsnog niets weten van gedeeltelijke kwijtschelding van die schulden: zij eisen nog steeds elke uitgeleende cent terug van Athene. Maar schuldverlichting is dit jaar noodgedwongen uit de taboesfeer gekomen.
Voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is een forse schuldverlichting voor Griekenland namelijk een harde voorwaarde om deel te nemen aan het derde Europese hulpprogramma, maximaal 86 miljard euro groot. Tot die nieuwe reddingsoperatie is vorig jaar zomer besloten.
Het IMF deed vanaf 2010 mee aan de eerste twee programma’s, maar heeft nog steeds geen knoop doorgehakt over deelname aan het derde. Het was steeds de bedoeling dat die beslissing nog dit jaar zou vallen, maar eurogroepvoorzitter Dijsselbloem zei vanavond dat dit niet meer gaat lukken. Een nieuwe, positieve evaluatie van de Griekse hervormingen, benodigd voor IMF-deelname, komt voor de jaarwisseling niet rond.
In mei sloten de EU-instituties en het IMF een schetsmatig akkoord over de schuldverlichting op zowel korte, middellange als lange termijn. Alleen de eerste portie heeft nu concrete vormen aangenomen: die maatregelen worden al binnen enkele weken van kracht. Maar van het tweede en derde gedeelte van de versoepeling kan pas sprake zijn als Griekenland het gehele derde steunprogramma met de bijbehorende hervormingen succesvol heeft afgesloten, en dat is op z’n vroegst halverwege 2018.
De laatste tijd was onduidelijk in hoeverre het IMF al Europese toezeggingen wilde over de toekomstige vormen van schuldverlichting, maar Dijsselbloem maakt aan alle twijfel een einde. “Er is nu duidelijkheid over de korte termijn. Tot half 2018 zal er niet meer duidelijkheid komen.”
Elsevier 05.12.2016 Brussel was nog zo te spreken over de Grieken, die hervormingen doorvoerden om het reddingspakket in stand te houden. Nu staan de geldschieters weer tegenover Athene, en de Griekse regering aast op schuldverlichting.
Maandag schuift de eurogroep aan om met de Grieken te overleggen over de voorwaarden die werden gesteld aan het verlengen van het reddingspakket. De Grieken willen wel hervormen, maar willen daar verlichting van de schuld voor in de plaats.
Eerst kijkt de eurogroep naar de volgende tranche van het reddingspakket. Daar hebben de Grieken voor gewerkt, maar de Europese Unie wil dat het Internationaal Monetair Fonds meebetaalt. Het IMF eist weer dat de EU belooft dat schuldverlichting een mogelijkheid is.
Begin november gaf de minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (tevens voorzitter van de eurogroep) aan dat hij niet kan beloven dat Griekenland in 2018 kan rekenen op schuldverlichting. Nederland, Duitsland en ook Finland zien deelname van hetIMF als belangrijke voorwaarde voor het meebetalen aan de volgende tranche.
Het IMF heeft altijd aangegeven dat de Griekse schuld volgens het fonds onhoudbaar is. Zonder schuldverlichting denkt de Europa-directeur Poul Thomsen niet aan meebetalen.
Volgens de Duitse minister van Financiën Wolgang Schäuble ligt schuldverlichting helemaal niet op tafel en moet Griekenland juist veel meer doen om überhaupt nog financiële steun te krijgen. De Griekse regering moet nu aan de slag om überhaupt nog in de eurozone te blijven, vindt Schäuble.
‘Athene moet nu de benodigde hervormingen invoeren,’ zegt de minister tegen het Duitse blad Bild dam Sonntag. ‘Als Griekenland nog deel wil blijven uitmaken van de euro, is er geen ontkomen aan, ongeacht de schuld van het land.’
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
VK 05.12.2016 De eurolanden zijn akkoord met verdere schuldverlichting voor Griekenland. Het aanbod van de eurolanden verlaagt de Griekse staatsschuld in 2060 met ruim 20 procent.
Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem toonde zich maandagavond na afloop van het overleg met de ministers van Financiën tevreden over het resultaat. Over de schuldverlichting is ruim een half jaar onderhandeld. Dijsselbloem benadrukte dat Griekenland nu niet kan ophouden met hervormen. Op korte termijn moet Athene onder meer zijn arbeidsmarkt aanpassen aan wat in de rest van Europa gangbaar is en dient er een onafhankelijk bestuur te zijn voor de organisatie die Griekse staatsbedrijven gaat verkopen.
De nieuwe schuldverlichting voor Griekenland gaat volgend jaar in. De rente op reeds verstrekte leningen wordt verlaagd, de looptijd wordt verlengd en een speciale renteopslag wordt afgeschaft. Volgens directeur Regling van het Europees noodfonds (dat de leningen beheert en verstrekt) leiden de maatregelen tot een ruim 20 procent lagere staatsschuld in 2060. Momenteel bedraagt de Griekse staatsschuld circa 180 procent. De jaarlijkse Griekse uitgaven voor de schuldaflossing zouden met 5 procent van het bruto binnenlands product verminderen. Regling waarschuwde dat ‘gezien de lange termijn, de ramingen over de effecten met onzekerheid zijn omgeven’.
In mei dit jaar spraken de eurolanden af dat Griekenland in aanmerking kwam voor schuldverlichting als het de beloofde bezuinigingen en hervormingen zou nakomen. Kwijtschelding van schulden (simpelweg afschrijven) gaat vrijwel alle eurolanden een stap te ver. Het verlagen van de rente en langere looptijden, kost de geldschieters echter ook geld. Ze krijgen minder rendement op hun leningen dan verwacht. Sinds 2010 leende Griekenland 226,4 miljard euro van de eurolanden (via het noodfonds) en 31,8 miljard van het IMF om een faillissement te voorkomen. Athene kan nog rekenen op 54,3 miljard euro uit het noodfonds waarmee de totale lening (EU en IMF) op ruim 300 miljard uitkomt.
De Eurogroep maakte verder korte metten met de aanbeveling van de Europese Commissie dat Nederland en Duitsland volgend jaar ruim 50 miljard extra investeren om de economie van de eurozone nieuw leven in te blazen. Dijsselbloem maakte duidelijk dat de teugels niet gevierd worden op verzoek van de Commissie. Hij benadrukte dat Nederland en Duitsland ‘bescheiden financiële ruimte’ hebben en die ook zullen gebruiken, maar wilde daar geen getal op plakken zoals de Commissie deed. Achter de schermen uitten Den Haag en Berlijn afgelopen weken scherpe kritiek op Europees Commissaris Moscovici (Economische en Financiële Zaken) die zei dat de Commissie moet optreden als ‘de Europese minister van Financiën’. De noordelijke eurolanden zijn mordicus tegen een Europese minister van Financiën met een eigen budget en beleid.
Moscovici is ‘teleurgesteld’ over het afwijzen van de Commissie-aanbeveling maar noemde het bemoedigend dat ‘het politiek-economisch denken’ in de eurogroep voortschrijdt. Hij noemde de 50 miljard doelstelling ‘niet zo belangrijk’ hoewel hij bij aanvang van de vergadering nogmaals hamerde op de noodzaak van die extra investeringen.
Telegraaf 29.11.2016 Het is nog te vroeg voor een “echte” verlichting van de schulden van Griekenland. Daar wordt pas in de tweede helft van 2018 naar gekeken, als het huidige hulpprogramma voor het noodlijdende land afloopt.
“We zijn bereid om Griekenland te helpen, te zorgen dat zij hun schuld kunnen afbetalen. Maar wat daar precies voor nodig is bekijken we pas bij afloop van dit programma”, aldus de voorzitter van de ministers van Financiën van de eurolanden, Jeroen Dijsselbloem, dinsdag.
Het belangrijkste is vooral dat de Grieken laten zien dat ze blijven hervormen en de begroting op orde brengen, aldus de bewindsman bij RTLZ. “Op basis daarvan gaan we kijken wat er nodig is aan schuldenverlichting.” Volgens de minister is nu al het een en ander mogelijk. De huidige leningen kunnen goedkoper door lagere rentes toe te passen.
Telegraaf 29.11.2016 Het is nog te vroeg voor een “echte” verlichting van de schulden van Griekenland. Daar wordt pas in de tweede helft van 2018 naar gekeken, als het huidige hulpprogramma voor het noodlijdende land afloopt.
“We zijn bereid om Griekenland te helpen, te zorgen dat zij hun schuld kunnen afbetalen. Maar wat daar precies voor nodig is bekijken we pas bij afloop van dit programma”, aldus de voorzitter van de ministers van Financiën van de eurolanden, Jeroen Dijsselbloem, dinsdag.
Het belangrijkste is vooral dat de Grieken laten zien dat ze blijven hervormen en de begroting op orde brengen, aldus de bewindsman bij RTLZ. “Op basis daarvan gaan we kijken wat er nodig is aan schuldenverlichting.” Volgens de minister is nu al het een en ander mogelijk. De huidige leningen kunnen goedkoper door lagere rentes toe te passen.
Telegraaf 29.11.2016 De Griekse economie is het afgelopen kwartaal sterker gegroeid dan verwacht. Dat bleek uit een nieuwe raming van het nationale statistiekbureau.
De Griekse economie groeide in het derde kwartaal met 0,8 procent op kwartaalbasis, waar eerder werd gerekend op groei met 0,5 procent. In het tweede kwartaal groeide de economie nog met een naar boven toe bijgestelde 0,4 procent. Op jaarbasis was sprake van een groei met 1,8 procent.
De Griekse export nam kwartaal op kwartaal met 3,7 procent toe, terwijl de invoer met 10 procent daalde.
Telegraaf 28.11.2016 Griekenland probeert zijn schuldeisers zover te krijgen dat zij de rente op staatsleningen aan het land vastzetten op het huidige, zeer lage niveau. Dat meldt persbureau Reuters maandag op gezag van bronnen in Athene en op de internationale obligatiemarkt.
De Grieken hebben de afgelopen jaren voor in totaal 228 miljard euro aan leningen ontvangen, van met name de overige eurolanden. Die hebben daarvoor twee noodfondsen in het leven geroepen, die geld lenen op de kapitaalmarkten. Zelf kunnen de Grieken dat niet door de slechte financiële situatie van hun land.
De variabele rente die de fondsen betalen op hun schuldpapier, wordt doorberekend aan Griekenland. De regering in Athene vreest dat de leenkosten de pan uit gaan rijzen als de rente weer stijgt. Daarom dringt zij nu de rente nog extreem laag is aan op vaste tarieven. Dat moet helpen de schuld draaglijker te maken.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) stelde eerder dit jaar al voor de Grieken met een vaste, lage rente te helpen hun schuldenberg af te bouwen tot een houdbaar niveau. Het IMF kreeg daarvoor de handen evenwel niet op elkaar, omdat de eurolanden dan zelf op zouden moeten draaien voor eventuele verliezen bij de noodfondsen.
Telegraaf 23.11.2016 Het Duitse ministerie van Financiën ontkent dat er een topoverleg gepland staat om te praten over hulp aan Griekenland. Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Financiën wilde dinsdagavond nog niet reageren op berichten in de Duitse krant Süddeutsche Zeitung over een op handen zijnd overleg.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem, ministers van Financiën uit de grootste eurolanden en vertegenwoordigers van het IMF, de Europese Commissie en de ECB zouden volgens de krant komende vrijdag bijeenkomen, maar dat wordt nu weersproken. “Er staat geen meeting gepland.”
Op de agenda van de betrokkenen zou vooral de rol van het IMF staan. Het fonds wil vooralsnog niet meewerken aan een nieuw reddingsprogramma voor de Grieken, omdat de Griekse schuldenlast nog niet voldoende is verlaagd.
Telegraaf 22.11.2016 Ministers van Financiën uit de grootste eurolanden en vertegenwoordigers van het IMF, de Europese Commissie en de ECB praten vrijdag in Berlijn over de verdere invulling van de hulp aan Griekenland. Dat meldde de Duitse krant Süddeutsche Zeitung dinsdagavond.
Het topoverleg van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem met zijn collega’s uit Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje zou vooral gaan over de rol van het IMF. Het fonds doet vooralsnog niet mee aan het vorig jaar opgezette nieuwe reddingsprogramma voor Griekenland, omdat er nog geen zicht is op een verlaging van de Griekse schuldenlast tot een houdbaar niveau.
Vooral Duitsland en Nederland houden het IMF graag aan boord bij de steun aan Griekenland, maar daarvoor moeten de eurolanden waarschijnlijk eerst met initiatieven komen om de Griekse schuld verder terug te dringen. De eurolanden willen echter daar echter pas over praten als Griekenland de gewenste economische hervormingen heeft doorgevoerd.
De vooruitgang bij die hervormingen is de afgelopen weken onderzocht door de toezichthouders van het IMF, de ECB en de Europese Commissie. Zij brengen naar verwachting begin december verslag uit.
Het IMF beloofde eerder om voor het einde van het jaar een besluit te nemen over zijn rol bij de Griekse noodsteun.
Het Nederlandse ministerie van Financiën was dinsdagavond niet bereikbaar voor commentaar.
Telegraaf 22.11.2016 De vooruitzichten voor de Griekse bankensector worden eindelijk weer wat zonniger, na jaren van diepe crisis voor de banken in het land. Dat stelt kredietbeoordelaar Moody’s in een dinsdag gepubliceerd rapport.
Moody’s verhoogt zijn vooruitblik voor de kredietbeoordeling van het Griekse bankensysteem van negatief naar stabiel. Dat betekent dat er op dit moment geen verlaging van de kredietwaardigheid dreigt. Volgens het bureau verbeteren de financieringsmogelijkheden en de winstgevendheid van de Griekse banken, terwijl de problemen door leningen die waarschijnlijk niet meer worden afgelost wat minder worden. Slechte leningen blijven overigens wel een grote bron van zorg voor financiële concerns in Griekenland, aldus Moody’s.
De Griekse bankensector werd hard geraakt door de zware recessie in het land. De banken moesten op een gegeven moment kapitaalrestricties invoeren en werden met vele miljarden aan noodsteun van de ondergang gered.
AD 15.11.2016 President Barack Obama heeft tijdens een bezoek aan Athene de verbondenheid van zijn land met Griekenland en de rest van Europa onderstreept. Een sterk en welvarend Europa is ook goed voor de wereld en de VS, zei hij. Ook in de toekomst zal zijn land de Grieken helpen bij hun inspanningen om de financiële crisis te boven te komen.
,,De hervormingen waren niet makkelijk voor het Griekse volk, maar noodzakelijk”, zei Obama. Maar ,,soberheid alleen schept geen welstand”, schuldenverlichting en andere strategieën zijn nodig om Griekenland door deze fase heen te helpen.
Uitzonderingstoestand
In de Griekse hoofdstad heerste vandaag een uitzonderingstoestand in verband met het bezoek van Obama. Toegangswegen van het vliegveld naar het centrum waren afgesloten en ook in het centrum werd het verkeer omgeleid. In het centrum mocht niet gedemonstreerd worden, maar verschillende vakbonden hebben opgeroepen tot protesten in de directe omgeving.
NU 15.11.2016 President Obama is dinsdagochtend rond 11.00 uur aangekomen in Griekenland. Het is de eerste stop voor het laatste bezoek van Obama aan Europa als president van de Verenigde Staten.
De president heeft in Athene de verbondenheid van de VS met Griekenland en de rest van Europa onderstreept. Een sterk en welvarend Europa is ook goed voor de wereld en de VS, zei hij. Ook in de toekomst zal zijn land de Grieken helpen bij hun inspanningen om de financiële crisis te boven te komen.
“De hervormingen waren niet makkelijk voor het Griekse volk, maar noodzakelijk”, zei Obama. “Maar soberheid alleen schept geen welstand”, schuldenverlichting en andere strategieën zijn nodig om Griekenland door deze fase heen te helpen.
Obama bezoekt Griekenland om onder meer te spreken over de schuldverlichting van het Zuid-Europese land. De VS en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) hebben eerder aangedrongen op herstructurering van de schulden van Griekenland.
Dit stuit echter op verzet van enkele Europese lidstaten, waaronder Duitsland. Na zijn bezoek aan Griekenland reist Obama in Europa daarom ook nog door naar Duitsland.
Laatste Europese reis voor Obama
Trump
De verwachting is dat Obama tijdens zijn laaste bezoek aan Europa ook veel zorgen zal proberen weg te nemen over de koers die zijn opvolger Trump zal gaan varen. Hij zal hierbij vooral benadrukken dat Trump waarde hecht aan het behouden van strategische relaties met partners van de VS.
Het bezoek aan Europa betekent niet het laatste buitenlandse bezoek van Obama als president. Deze week reist hij onder andere ook nog naar Peru.
Telegraaf 25.10.2016 Griekenland krijgt nog eens 2,8 miljard euro van de eerder aan het land toegezegde hulpleningen. Dat maakte het Europese steunfonds ESM dinsdag bekend.
De uitbetaling is het tweede en laatste deel van eerder dit jaar toegezegde leningen. Het eerste deel, van 7,5 miljard euro, werd in juni overgemaakt. De nieuwe uitbetaling is een teken dat Griekenland vooruitgang boekt bij de hervorming van zijn economie, stelde ESM-topman Klaus Regling. Hij wees daarbij op “mijlpalen” die zijn bereikt op het gebied van onder meer pensioenen en de belastingdienst.
Het ESM en voorganger EFSF hebben inmiddels in totaal 173,5 miljard euro geleend aan Griekenland.
Telegraaf 10.10.2016 Griekenland krijgt per direct 1,1 miljard euro uitgekeerd uit het Europese noodfonds. Maar Athene moet nog even wachten op 1,7 miljard euro voor het wegwerken van betalingsachterstanden.
Dat zijn de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) maandag in Luxemburg overeengekomen. Athene was in mei een tranche beloofd van 10,3 miljard euro, waarvan 7,5 miljard in juni daadwerkelijk werd betaald. Het restant van 2,8 miljard euro zou in september naar Athene worden gestuurd. Die uitbetaling stelden de ministers echter uit omdat ze vonden dat de Grieken in de zomer te laks waren geweest met de beloofde hervormingen en privatiseringen.
Tot volledige uitbetaling van de voorziene 2,8 miljard euro kwam het maandag dus ook niet. De eurogroep wacht op gegevens over hoe eerdere fondsen voor achterstallige betalingen zijn aangewend. Die komen naar verwachting nog deze maand.
Dijsselbloem zei “optimistisch en positief” te zijn over de ontwikkelingen in Griekenland. “Athene heeft de vijftien maatregelen die we hadden gevraagd geïmplementeerd.” In een gezamenlijke verklaring prijst de eurogroep de Griekse autoriteiten voor de hervormingen in het pensioenstelsel en de energiesector, voor het verbeterde bankbestuur, voor het opzetten van een onafhankelijke belastingdienst en verdere privatiseringen. En, aldus Dijsselbloem, “de Griekse economie groeit nu drie kwartalen achter elkaar.”
Eerder maandag zei hij er nog steeds van uit te gaan dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in het EU-reddingsprogramma zal stappen dat in 2015 werd opgezet. Het IMF doet niet mee omdat volgens topvrouw Christine Lagarde er eerst een oplossing voor de Griekse schulden moet komen. Dijsselbloem zei in Luxemburg dat het IMF deze herfst een nieuwe analyse van de schuldhoudbaarheid maakt.
De EU wil niet over schuldverlichting onderhandelen zolang Griekenland niet de gewenste hervormingen heeft doorgevoerd. Inmiddels bekijken specialisten achter de schermen wel naar mogelijkheden met looptijden en rentetarieven.
AD 10.10.2016 Griekenland krijgt per direct 1,1 miljard euro uitgekeerd uit het Europese noodfonds. Dat hebben de ministers van Financiën van de eurolanden vandaag besloten. Zij oordeelden ook dat Athene nog even moet wachten op 1,7 miljard euro voor het wegwerken van betalingsachterstanden.
Griekenland zou deze zomer een betaling van zo’n 7,5 miljard euro krijgen. Maar die transactie werd uitgesteld, omdat de ministers van de eurolanden vonden dat Athene te laks was geweest met de beloofde hervormingen.
Het Zuid-Europese land zou vandaag dus eigenlijk 2,8 miljard euro krijgen, maar ook die betaling werd nog even opgeschort. De eurogroep wacht op gegevens of het geld voor het wegwerken van betalingsachterstanden ook daadwerkelijk daarvoor is gebruikt.
Voorzitter van de eurogroep, Jeroen Dijsselbloem, zei ,,optimistisch en positief” te zijn over de ontwikkelingen in Griekenland. ,,Athene heeft de vijftien maatregelen die we hadden gevraagd geïmplementeerd. De Griekse economie groeit nu drie kwartalen achter elkaar.”
VK 02.09.2016 De Griekse economie begint na jaren van krimp weer groei te laten zien. Dat zei minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem in een interview met persbureau Bloomberg. Dijsselbloem gaf verder aan dat de Europese lidstaten klaarstaan om verdere steunbetalingen te doen aan Griekenland.
Eind vorige maand liet het Griekse statistiekbureau al weten dat in het tweede kwartaal de economie met 0,2 procent is gegroeid op kwartaalbasis, terwijl in de voorgaande periode nog sprake was van krimp. Griekenland verkeert al ongeveer acht jaar in een diepe crisis, met een kwart van de Grieken werkloos.
Dijsselbloem meldde verder dat het economisch herstel in Europa doorzet en dat meer moet worden gedaan om investeringen te vergroten. Dijsselbloem verwacht dat de inflatie en rente nog voor langere tijd laag zullen blijven.
Telegraaf 29.08.2016 De Griekse economie heeft in het tweede kwartaal een kleine groei laten zien, na de krimp in de eerste drie maanden van dit jaar. Dat maakte het Griekse statistiekbureau maandag bekend, op basis van definitieve cijfers.
De groei bedroeg 0,2 procent op kwartaalbasis, na een neergang met 0,2 procent in het eerste kwartaal. Bij een voorlopige raming werd voor de afgelopen periode een vooruitgang van 0,3 procent gemeld.
Ten opzichte van een jaar geleden kromp de economie van Griekenland echter met 0,4 procent. Dat is wel minder sterk dan in het eerste kwartaal, toen een krimp werd opgetekend van 0,9 procent. Het land zit al zo’n acht jaar in een diepe crisis, waardoor de economie nu ruim een kwart kleiner is dan in 2008. Daarbij is nog altijd bijna een kwart van de Grieken werkloos.
Griekenland werd vorig jaar door de andere eurolanden een nieuw pakket noodleningen toegezegd, onder de voorwaarde dat de economie verder wordt hervormd en de overheidsfinanciën verder op orde worden gebracht. Als het land daaraan voldoet, dan zou het mogen rekenen op een bepaalde vorm van schuldverlichting door de eurolanden. Zij zouden bijvoorbeeld de looptijd van leningen verder kunnen rekken of de rente op leningen kunnen verlagen.
De Griekse premier Alexis Tsipras riep Europa zondag op daar nog dit jaar een knoop over door te hakken. “Wij houden ons aan ons deel van de afspraken en we verwachten hetzelfde van onze partners. We eisen en verwachten specifieke maatregelen die onze schuld houdbaar maken, als onderdeel van de afspraken die we uitvoeren”, stelde hij.
Trouw 27.08.2016 De Griekse regering verwacht dat de Europese Unie zich aan haar belofte houdt om met schuldenverlichting te komen. Dat heeft de Griekse premier Alexis Tsipras gezegd tegen de zondagskrant Realnews.
Volgens Tsipras “slaapwandelt de EU richting de afgrond” door vast te houden aan streng bezuinigingsbeleid, dat de kloof tussen de lidstaten groter heeft gemaakt.
De schuldeisers van Griekenland gaan in de herfst kijken hoe ver de regering in Athene is gevorderd met de geëiste hervormingen. “Griekenland heeft zich aan zijn deel van de afspraak gehouden en we verwachten van onze partners hetzelfde”, aldus de Griekse premier. “We vragen niet alleen specifieke maatregelen om de schuldenlast draaglijk te maken, we eisen dat.”
Het Internationaal Monetair Fonds, een van de schuldeisers, heeft aangegeven dat de eis van een begrotingsoverschot van 3,5 procent in 2018 niet reëel is. Het IMF wil de eisen versoepelen, maar onder meer de Duitse regering wil vasthouden aan de strenge voorwaarden die aan de noodleningen zijn gesteld.
VK 03.08.2016 De voormalige baas van het Griekse CBS hangt opnieuw een lange gevangenisstraf boven het hoofd. Statisticus Andreas Georgiou zou het Griekse begrotingstekort van 2009 hebben overdreven en daarmee ‘het nationale belang’ hebben geschaad, luidt de aanklacht. Georgiou, die tot wel tien jaar cel zou kunnen krijgen, heeft de beschuldigingen altijd tegengesproken.
Georgiou werd in 2010 weggeplukt bij het IMF om leiding te geven aan het vernieuwde statistische agentschap Elstat, de Griekse pendant van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Vernieuwing was hard nodig, omdat Georgiou’s voorgangers jarenlang de deplorabele toestand van de Griekse staatsfinanciën hadden weggemoffeld. Nadat de fraude eind 2009 aan het licht kwam, moest Griekenland aankloppen bij de trojka (EU, ECB en IMF) voor financiële noodsteun. Opschoning van Elstat was een van de eisen van de trojka.
Georgiou probeerde de nauwe banden tussen Elstat en de Griekse regering te doorbreken, maar zijn poging om de onafhankelijkheid van de Griekse statistieken te vergroten, werd hem niet in dank afgenomen. In de ogen van veel Grieken is Georgiou een landverrader, omdat hij in 2010 het Griekse begrotingstekort over het jaar ervoor zou hebben opgeblazen, en daarmee Griekenland zou hebben overgeleverd aan de trojka, met draconische bezuinigingen als gevolg.
Onder leiding van Georgiou stelde Elstat het begrotingstekort over 2009 bij van een aanvankelijke 12,8 procent van het bbp naar 15,8 procent. Volgens de aanklacht diende Elstats verhoging van het begrotingstekort als een rechtvaardiging om Griekenland het reddingsprogramma van de schuldeisers in te moffelen. De beschuldiging is gebaseerd op de getuigenis van ex-Elstat-medewerker en econometrist Zoe Garganta. Volgens haar bedroeg het Griekse begrotingstekort in 2009 niet meer dan 4 procent.
Ontkend
Zelf heeft Georgiou altijd volgehouden dat de beslissing om financiële noodsteun aan te vragen al genomen was voordat hij aantrad als baas van Elstat. De in augustus vorig jaar afgetreden Georgiou heeft altijd ontkend dat hij met statistieken zou hebben geknoeid. Vlak voor zijn aftreden vorig jaar besloten de aanklagers nog om de zaak tegen Georgiou te laten vallen, nu sleept justitie Georgiou alsnog voor het gerecht.
De linkse regering van premier en Syriza-leider Alexis Tsipras steunt de vervolging van Georgiou, wat bij tegenstanders weer leidt tot beschuldigingen over politieke beïnvloeding van in naam onafhankelijke instituties als Elstat. Syriza-minister Nikos Pappas noemde de zaak-Georgiou een ‘open wond’ die nader onderzocht moet worden. Oppositiepartij Pasok, regeringspartij ten tijde van Georgiou’s aantreden bij Elstat, bekritiseert de vervolging. Niet de verantwoordelijken van de fraude met het begrotingstekort worden gepakt, maar de ontdekker van de fraude, aldus Pasok.
Hoe moet Europa met Athene omgaan? Volgens zeer kritische interne controleurs van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), bleek eind vorige week, had Griekenland er een stuk beter voor gestaan met een wat soepeler aanpak in de afgelopen jaren. In plaats daarvan liet het IMF de oren te veel hangen naar eurolanden, Nederland en Duitsland voorop, die erop hamerden dat de Grieken elke euro hulpgeld moeten terugbetalen.
Hoe gevoelig kwijtschelding ligt, blijkt uit een fel tweegesprek op uitnodiging van Trouw tussen de Nederlandse europarlementariërs Paul Tang (PvdA) en Cora van Nieuwenhuizen (VVD). Tang is voor gedeeltelijke kwijtschelding, Van Nieuwenhuizen vindt dat beloning van slecht gedrag.
Het gesprek vindt plaats in een periode dat het opvallend stil is rond Griekenland, een jaar geleden nog onderwerp van nachtelijk crisisoverleg in Brussel. Het derde leningenprogramma voor de Grieken, waarvoor vorig jaar in totaal 86 miljard euro is vrijgemaakt, loopt gestaag door. Betalingsproblemen heeft Athene de komende maanden niet.
Nieuwe tussentijdse evaluatie
Maar je kunt er vergif op innemen dat de Griekse kwestie dit najaar weer opduikt op de agenda van de Eurogroep, het machtige forum van de ministers van financiën van de eurozone. Want om de zoveel tijd is er weer een review van de geëiste hervormingen, een nieuwe tussentijdse evaluatie. Sinds de kredietkraan naar Athene in 2010 openging, is het nog nooit gebeurd dat zo’n proces zonder hobbels en wederzijdse irritaties verliep.
In al die jaren groeide de onvrede over het gebrek aan democratische controle op het werk van de ‘trojka’, de drie instituties die de baas waren (en deels nog zijn) over de hulppakketten aan Griekenland: de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF. Is er wel een parlement dat iemand kan wegsturen bij aantoonbaar falend beleid van die instituties? Nee dus.
Als doekje voor het bloeden werd in het Europees Parlement begin dit jaar een ‘Financial Assistance Working Group’ opgericht, die met name het hulpprogramma aan Griekenland kritisch volgt. Vertegenwoordigers van de drie instituties komen af en toe tekst en uitleg geven, maar echt tanden heeft de werkgroep niet.
Verantwoordelijkheid
“We hebben nauwelijks bevoegdheden”, verzucht Tang, lid van die werkgroep. “Het is eigenlijk vijf jaar niet goed gegaan met die Griekse programma’s. Daar krijgen Griekse politici de schuld van, maar wij zijn ook onderdeel van de afspraken. Hier is echter niemand verantwoordelijk. Dat is weer typisch Europa. Als je de vraag: ‘wie is verantwoordelijk?’ niet kunt beantwoorden, heb je het democratisch gewoon niet goed geregeld.”
Ook Van Nieuwenhuizen zit in de werkgroep, als een van de dertig Europarlementariërs. Als je de twee zo hoort bekvechten over Griekenland, kun je je niet voorstellen dat hun twee partijen samen al jarenlang een regeringscoalitie vormen in Den Haag. De vonken vliegen er soms vanaf.
We moeten wel de druk erop houden, want als je ook maar even achterover leunt, zakt de boel totaal weer in.
Cora van Nieuwenhuizen, Europarlementariër
In mei bereikten de eurolanden een akkoord over een nieuw leningdeel uit het derde pakket en werd Griekenland schuldverlichting in het vooruitzicht gesteld. Wat vindt u van die afspraken?
Van Nieuwenhuizen: “Ik probeer de zegeningen te tellen, er worden stappen gezet. Het glas is wat mij betreft half vol. Maar we moeten wel de druk erop houden, want als je ook maar even achterover leunt, zakt de boel totaal weer in. Wat die schuldverlichting betreft: het is goed dat er gekeken wordt naar de draaglijkheid van de Griekse schuld. Een lage rentestand en andere tegemoetkomingen helpen daarbij.”
Tang: “Het positieve is dat eindelijk is erkend dat de Griekse schuld onhoudbaar is, dat aan de draagkracht van Griekenland een grens zit.”
Paul Tang in de plenaire zaal van het Europees Parlement.
Meneer Tang, u heeft onlangs een pleidooi gehouden voor gedeeltelijke schuldkwijtschelding, geheel tegen de lijn in van Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem, uw partijgenoot. In de Eurogroep is er ook totaal geen draagvlak voor.
Tang: “Het pleidooi wordt ook gedaan door het IMF. Het is een gangbaar idee dat je schulden afschrijft als je een doorstart maakt. Ik vind dat niet alleen, Gerrit Zalm ook. Politieke leiders van de VVD worden pas eerlijk als ze uit dienst zijn.”
Van Nieuwenhuizen: “Nou ja, dat vind ik wel een héél wilde uitspraak.”
Tang: “Maar het is wel zo. De VVD heeft boter op het hoofd. Premier Rutte heeft gezegd: geen cent meer naar Griekenland, terwijl hij wist dat hij dat niet kon waarmaken.”
Van Nieuwenhuizen: “Dat heeft wel een enorme baard, die uitspraak waar je nu mee aankomt.”
Tang: “Het laat zien hoe ongemakkelijk jullie opereren op dit terrein. Ik pleit voor schuldkwijtschelding omdat we een verantwoordelijkheid hebben voor dat land. We hebben Griekenland leningen gegeven, misschien uit solidariteit, maar vooral uit eigenbelang. We hebben die leningen verstrekt om onze banken en pensioenfondsen overeind te houden.”
Iedereen weet: van een kale kip kun je niet plukken. De kans dat de Grieken gaan terugbetalen, is niet groot.
Paul Tang, Europarlementariër
Van Nieuwenhuizen: “Ik vind dit echt zo’n onzin. Alsof wij Griekenland in de shit hebben geduwd. Alsof ze niet hun eigen keuzes hebben gemaakt. Zij hebben grotere verantwoordelijkheden, voor hun eigen land. Zij zijn zelf met hun volle verstand die leningen aangegaan. Niemand heeft ze daartoe gedwongen, we hebben ze niet het mes op de keel gezet. Ze hebben zelf onverantwoorde risico’s genomen en de boel besodemieterd. Wie z’n billen brandt, moet op de blaren zitten.”
Tang: “Cora, daar ben ik het nog mee eens ook. Maar het is maar één kant van het verhaal. Ik heb die kwijtschelding om twee redenen aangekaart: ik vind dat we als doelstelling moeten hebben dat Griekenland weer op eigen benen komt te staan. Dat gaat niet lukken als we zo blijven voortmodderen. Van het nationaal inkomen is 25 procent afgegaan, er is een hoge werkloosheid en het is bepaald niet zeker dat het veel beter zal gaan.
“Ten tweede: ik vind dat we dat politieke debat veel eerlijker moeten voeren. Inderdaad: de Griekse bevolking én wij zijn groteskelijk bedonderd door de Griekse politici. Anderzijds: de Grieken krijgen van alles de schuld. Terwijl wij ook een verantwoordelijkheid hebben, omdat die leningen ook in ons eigen belang waren. Dat wil ik gewoon een keer terugzien in het debat. Iedereen weet: van een kale kip kun je niet plukken. De kans dat de Grieken gaan terugbetalen, is niet groot.”
Van Nieuwenhuizen: “Kwijtschelding is toch beloning voor slecht gedrag? Ten eerste voelt het als heel onrechtvaardig aan ten opzichte van de andere landen die ook leningen hebben gekregen en gewoon alles moeten terugbetalen. Natuurlijk kijk je naar wat de Grieken kunnen dragen, maar daar is al van alles aan gedaan: het rentepercentage is laag, de looptijd wordt uitgesmeerd, er zitten rentevakanties in. Ze worden met fluwelen handschoentjes behandeld. En je ziet dat als maar even de druk afneemt, de animo om te hervormen meteen wegzakt.”
Cora van Nieuwenhuizen in de plenaire zaal van het Europees Parlement.
Tang: “Ons verschil zit niet in onze beoordeling van de Griekse politiek. Je probeert het debat te ontlopen. Wat is onze verantwoordelijkheid, Cora?”
Van Nieuwenhuizen: “Als je kijkt naar die gepriviligeerde beroepen daar … Een kraanmachinist die een ton verdient. Als Lee Towers dat had verdiend, was hij nooit gaan zingen. Dat zijn toch belachelijke dingen?”
Tang: “Je duikt. Dit is oneerlijke politiek. Ik stel je een vraag: hebben wij een verantwoordelijkheid?”
Van Nieuwenhuizen: “Vooral voor Nederland.”
Tang: “Maar wij hebben er toch ook een aandeel in gehad? Zijn die leningen alleen maar verstrekt om Griekenland overeind te houden of zijn ze ook bedoeld om banken en pensioenfondsen overeind te houden? Om de euro te redden eigenlijk?”
Van Nieuwenhuizen: “Natuurlijk hebben we dat ook gedaan uit een gezond eigenbelang. Maar dat wil niet zeggen dat wij opeens de aanstichters zijn en medeverantwoordelijk voor het uit de hand lopen daar in Griekenland.”
Tang: “Je vergeet steeds dat het een tweezijdige transactie is. Je houdt de banken en de pensioenfondsen uit de wind. Jaag niet alleen op die Griekse politici, ga eens een keer tekeer tegen die bankiers. De Nederlandse politiek is op dit punt hypocriet en oneerlijk.”
Ik voel geen verantwoordelijkheid voor het Griekse falen. Wat heb ik er nou mee te maken dat die Grieken zo’n lage pensioenleefijd hebben?
Cora van Nieuwenhuizen, Europarlementariër
Inclusief het kabinet?
Tang: “Ik vind dat veel politici het wegmoffelen.”
Dan heeft u het ook over uw partijgenoot Dijsselbloem.
Tang: “Jullie beginnen daar altijd graag over. Maar ik zie hem opereren in omstandigheden waarin geen enkele Nederlandse politicus het eerlijke verhaal durft te vertellen, laat staan in Duitsland. Probeer dan maar eens als Eurogroepvoorzitter tot een akkoord te komen. Je kunt van hem ook niet het onmogelijke vragen.”
Van Nieuwenhuizen: “Het is onzin dat je het hebt over het ‘eerlijke verhaal’. Ik vind het gewoon oneerlijk als een land dat er een zooitje van heeft gemaakt schuldkwijtschelding krijgt en andere landen niet. Ik voel geen verantwoordelijkheid voor het Griekse falen en de gemiddelde Nederlander ook niet. Wat heb ik er nou mee te maken dat die Grieken zo’n lage pensioenleefijd hebben bijvoorbeeld? De kleine stapjes in de goede richting zijn mede dankzij Jeroen Dijsselbloem gezet, die zit er stevig in gelukkig. Op dat pad moet je doorgaan.”
Mevrouw Van Nieuwenhuizen, in hoeverre is Dijsselbloem eigenlijk niet gewoon een VVD-minister?
Van Nieuwenhuizen: “Nou … ik kan wel een hoop voorbeelden noemen waarin wij het niet helemaal met elkaar eens zijn. Als ik hem hoor over het Europese depositogarantiestelsel, dat hij in volle vaart wil doorzetten. Maar om nou de Griekse staatsobligaties op dezelfde manier te gaan waarderen als de Duitse of de Nederlandse … laten we die risico’s voorlopig maar niet delen zo lang ze niet op gelijk niveau zijn.”
En in welke mate zijn er voor u kantjes aan Jeroen Dijsselbloem waarvan u zegt, meneer Tang: dat zou wel wat meer PvdA mogen?
Tang: “Dat vind ik een beetje flauw. We zijn allebei PvdA’ers.”
Van Nieuwenhuizen (lacht): “Ik denk dat jij meer SP bent.”
Tang: “Ik vind echt dat het debat in Nederland wordt gesmoord door emoties en oneerlijke reacties. Mensen weten donders goed dat we nooit alles gaan terugkrijgen van Griekenland. Zeg dat dan gewoon eens een keer.”
Van Nieuwenhuizen: “Ik vind dat we Griekenland zo ver de duimschroeven moeten aandraaien, dat ze het kunnen dragen. We gaan de Grieken zeker geen gratis geld geven en problemen voor ze oplossen die ze zelf hebben veroorzaakt. En nog steeds veroorzaken.”
Tang: “Eén ding staat als paal boven water: wij gaan het niet eens worden.”
VN 30.07.2016 De interne waakhond van het Internationaal Monetair Fonds haalt keihard uit naar de manier waarop de organisatie tekeer is gegaan in Griekenland. Benieuwd hoe Jeroen Dijsselbloem zijn standpunt nu nog verdedigt.
Oei, wat haalt de interne waakhond van het Internationaal Monetair Fonds vandaag hard uit naar de manier waarop de crisis in Griekenland is aangepakt. De rapporteurs van de Independent Evaluation Office (IEO) van het IMF beschrijven ‘een cultuur van zelfgenoegzaamheid’, die zich schuldig maakt aan ‘oppervlakkige en mechanische’ analyses. Ook zou er sprake zijn van ‘groepsdenken’. De onderzoekers werden tegengewerkt door hun collega’s, documenten met gevoelige informatie werden niet gevonden, beslissingen bleken te zijn genomen door ‘ad-hoc-commissies’. ‘De IEO heeft enkele maar niet alle documenten die door deze groepen zijn voorbereid kunnen inzien.’
Griekenland werd opgeofferd aan het Euro-project, zo is het oordeel. Besmetting van het financiële systeem moest tegen elke prijs worden voorkomen. Het recept van extreme bezuinigingen dat Griekenland kreeg opgelegd maakte de situatie alleen maar erger. De kosten van de crisis werden afgewenteld op de Griekse burger, iets wat de onderzoekers het IMF zwaar aanrekenen. ‘Als het voorkomen van internationale besmetting (van het financiële systeem) een zo belangrijke zorg was, dan hadden de kosten hiervan in ieder geval voor een deel bij de internationale gemeenschap moeten worden gelegd.’
Het rapport is ingeslagen als een bom. ‘IMF in de fout met redding Griekenland,’ kopthet Financieel Dagblad. ‘IMF swayed by eurozone politics’, aldus de Financial Times.
De voormalige minister van Financiën van Griekenland Yanis Varoufakis, die het IMF beschuldigt van fiscale waterboarding van Griekenland, eiste na publicatie van het rapport via Twitter het onmiddellijke vertrek van Paul Thomsen, de IMF-directeur die leiding geeft aan het Griekse programma.
Grote vraag is de komende weken of er daadwerkelijk koppen gaan rollen. Varoufakis heeft namelijk gelijk; het rapport is zo verwoestend in zijn oordeel dat consequenties niet kunnen uitblijven.
Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem houdt zich vooralsnog stil. Hij is ongetwijfeld op vakantie. Maar ook hij heeft wat uit te leggen. Dijsselbloem ging de afgelopen jaren voorop als het gaat om het harde Griekenland-beleid, en ook steunde hij het IMF beleid onvoorwaardelijk. In februari vorig jaar had hij nog een flinke aanvaring met Varoufakis toen die luidkeels protesteerde tegen het beleid van het IMF, de Europese Bank en de Europese Commissie. Nu blijkt dat Varoufakis wel degelijk een punt had met zijn felle protesten.
Benieuwd wat Dijsselbloem daar nu nog op terug heeft te zeggen.
Trouw 29.07.2016 Griekenland zou er een stuk beter voor staan als het IMF niet zo volgzaam achter Europese politici had aangelopen. De woorden van de interne controleurs van het IMF waren iets verhullender, maar dat was de harde boodschap die de bestuurders van het IMF donderdagavond meekregen.
Op het gebied van de euro, zaten IMF-functionarissen vaak te dicht op de lijn van Europese ambtenaren.
De Grieken hadden schuldverlichting moeten krijgen. Het IMF wilde dat ook, maar de eurolanden niet. Dat het IMF boog voor de Europese politici, is een grove fout, stellen de kritische rapporteurs van het Internal Evaluation Office (IEO).
Het IMF leent normaal gesproken vooral geld aan ontwikkelingslanden die in de problemen komen. In ruil voor hervormingen, krijgen deze landen een financieel infuus van het IMF. Een regel is wel dat de landen in staat zijn hun schulden terug te betalen. Het lijkt er op dat het IMF die regel bij de crisis in Griekenland vergeten is, aldus de interne waakhond.
Schuldverlichting had Griekenland geholpen om de economie weer aan de praat te krijgen, geld te verdienen en de leningen terug te betalen. Maar dat ligt gevoelig in Nederland en Duitsland waar bewindslieden diverse keren herhaalden dat elke geleende euro terugkomt.
Politieke beïnvloeding
Waarom het IMF niet de eigen regels naleefde maar naar euro-politici luisterde? Het interne rapport heeft daar een antwoord op: Politieke beïnvloeding. “Op het gebied van de euro, zaten IMF-functionarissen vaak te dicht op de lijn van Europese ambtenaren”, schrijven de controleurs. De IEO beveelt het bestuur aan procedures te ontwikkelen om de “politieke interventie in de technische analyse van het IMF zo klein mogelijk te houden.”
IMF-directeur Christine Lagarde was niet gelukkig met de beschuldiging dat haar bestuur te veel onder invloed zou staan van euro-politici. Volgens haar komen de onderzoekers niet met bewijzen en was de betrokkenheid van het IMF bij de reddingsoperaties wel degelijk een succes.
Nieuwe injectie
De interne kritiek kan gevolgen hebben voor de derde lening aan Griekenland. De Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF maakten vorig jaar een afspraak met de regering van Alexander Tsipras over een nieuwe financiële injectie van 86 miljard euro.
Maar Lagarde heeft nog altijd haar handtekening niet gezet, wat cruciaal is voor de lening omdat anders Nederland en Duitsland niet meedoen. Anders dan bij de eerdere leningen, houdt Lagarde nu wel haar poot stijf en eist ze schuldverlichting, bijvoorbeeld door aflossingen uit te stellen of geen rente meer te vragen. In mei dit jaar gaven de eurolanden toe. Zij beloofden Griekenland wat financiële ruimte en Poul Thomsen, de Europa-directeur van het IMF, zei dat hij het reddingspakket met een positief advies zou voorleggen aan het bestuur van het monetair fonds.
Dubbele moraal
De vraag is nu of de Europese tegemoetkoming voldoende is. Vooral de Aziatische en Latijns-Amerikaanse landen storen zich al jaren aan de dubbele moraal binnen het bestuur van het IMF waarbij voor Europese landen andere regels gelden dan voor ontwikkelingslanden. Het interne rapport geeft munitie aan hun twijfels en wellicht ook aan hun verzet tegen de Europese invloeden binnen het IMF.
VK 29.07.2016 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft zich voor het karretje van de Europese Commissie laten spannen. Het fonds had alleen mogen deelnemen aan het reddingsplan voor Griekenland als de Europese landen een deel van de Griekse schulden hadden kwijtgescholden.
Dit blijkt uit een onderzoeksrapport van de Internal Evaluation Office (IEO). Het onderzoekrapport heeft de huidige IMF-directeur Christine Lagarde in grote verlegenheid gebracht. Zij heeft al herhaaldelijk het verwijt gekregen zich te veel te hebben ingespannen voor het redden van het europroject – iets wat absoluut niet tot de taken van het IMF behoort. Lagarde ligt ook al onder vuur omdat zij in Frankrijk voor de rechter is gesleept vanwege een corruptiezaak rond ondernemer Bernard Tapie. Die zaak gaat terug tot 2008 toen ze minister van Economische Zaken was.
In het interne onderzoeksrapport wordt gesproken van ‘politieke beïnvloeding’ van de economische analyses van het fonds. Dat vond plaats bij de steunverlening aan diverse landen die bij de eurocrisis geen geld meer konden lenen op de kapitaalmarkt. Griekenland kreeg van het IMF een lening van 30 miljard euro in 2010 en nog eens 28 miljard in 2012. Ierland kreeg ook een lening van 22,5 miljard, Portugal van 26 miljard en Cyprus van 1 miljard van het IMF – een totaal bedrag van 107 miljard.
‘De financiële crises in Griekenland, Portugal en Ierland hebben de verdenking laten ontstaan dat eurolanden een voorkeursbehandeling krijgen’, aldus het rapport. Zo wordt kritiek geuit op de ‘over-optimistische prognoses over de groei van de Griekse economie’.
Het IEO stelt dat het bestuur van het IMF in de toekomst maatregelen moet nemen om te voorkomen dat politieke motieven economische analyses kleuren. ‘De geloofwaardigheid van het IMF hangt samen met de kwaliteit en onafhankelijkheid van de analyses. De directeur moet ervoor zorgen dat deze analyses worden gevrijwaard voor politieke beïnvloeding’, aldus het onderzoek.
In 2010 sloot het IMF zich kritiekloos aan bij een reddingsplan voor Griekenland dat al was gesloten tussen de eurolanden onderling ‘en gokte erop dat de stabiliteit in Griekenland zou worden hersteld zonder herstructurering van de schuld’. De kritiek komt niet uit het niets. In 2012 stapte de econoom Peter Doyle al op bij het IMF vanwege de ‘Europese partijdigheid in de top van het IMF’. ‘Na 25 jaar dienstverband schaam ik mij diep iets met dit fonds te maken te hebben gehad’, stelde hij.
Het is voor het IMF moeilijk geworden om na deze vernietigende conclusie nog mee te werken aan een derde steunplan voor Griekenland zoals de Eurogroep onder leiding van Jeroen Dijsselbloem wil. Griekenland zou nog een keer 86 miljard euro aan leningen moeten krijgen, waaraan het IMF zo’n 12 miljard zou moeten bijdragen. Het IMF heeft dit keer wel kwijtschelding geëist van de Griekse schuld voordat het over de brug komt.
Deze schuld is volgens het IMF onhoudbaar, zodat het geld uiteindelijk in een bodemloze put eindigt. Maar met name de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble weigert over kwijtschelding na te denken. Volgens hem is dat in strijd met het EU-verdrag. Daarnaast worden landen gestraft die wel orde op zaken hebben durven stellen zoals Spanje en Ierland.
Lagarde zegt dat de onderzoekers onvoldoende hardmaken dat er te veel politieke invloed werd uitgeoefend op de analyses. Volgens haar is de betrokkenheid van het IMF bij de oplossing van de eurocrisis een ‘succes’ en is er geen reden de procedures aan te passen. Griekenland was volgens haar een uniek geval door ‘te ambitieuze doelstellingen, politieke crises, de weerstand van gevestigde belangen en grote uitvoeringsproblemen’.
NU 29.07.2016 Griekenland en Italië krijgen extra geld uit een Europees noodfonds voor het redden, opvangen en registreren van migranten. De Europese Commissie wees vrijdag bijna 8 miljoen euro toe aan Griekenland en ruim 3 miljoen aan Italië.
Griekenland mag het geld onder meer besteden aan medische zorg voor mensen die aankomen op de eilanden in de Egeïsche zee. Het land heeft sinds vorig jaar al ruim 350 miljoen euro aan Europese noodsteun ontvangen.
De Italiaanse kustwacht krijgt 2,2 miljoen euro voor zoek- en reddingsacties op de Middellandse Zee, vooral te besteden aan voedsel voor opgepikte bootvluchtelingen en personeelskosten.
De Italiaanse marine ontvangt 1 miljoen voor materiaal en beschermende kleding die de medische screening van migranten op zee veiliger moet maken. Italië kreeg sinds vorig jaar in totaal 24,5 miljoen aan noodsteun.
Telegraaf 22.06.2016 Griekse banken kunnen eind deze maand weer aanspraak maken op goedkope leningen van de Europese Centrale Bank (ECB). De beleidsmakers in Frankfurt gaven woensdag hun goedkeuring voor het opnieuw instellen van bepaalde minimumeisen, waardoor Grieks schuldpapier opnieuw als onderpand kan worden gebruikt bij het aangaan van leningen bij de centrale bank.
De zogeheten waiver die dit regelt, was in februari vorig jaar ingetrokken toen de spanningen tussen de Griekse overheid en schuldeisers hoog opliepen. Sindsdien konden Griekse banken alleen minder voordelige noodleningen aangaan bij de ECB.
De ECB merkt op dat in Griekenland inmiddels hard gewerkt wordt aan hervormingen en bezuinigingen. Onlangs werd in Brussel ook de uitbetaling goedgekeurd van nog eens 7,5 miljard euro aan steun voor de Grieken.
Telegraaf 21.06.2016 De regering in Athene is het goede pad ingeslagen om een nieuwe crisis te voorkomen, maar het is van belang dat het Zuid-Europese land zich houdt aan het akkoord met de internationale geldschieters. Deze boodschap bracht de voorzitter van Europese Commissie , Jean Claude Juncker.
Volgens Juncker zijn de recente resultaten die Griekenland heeft behaald bij het onder meer het terugdringen van begrotingstekort bemoedigend te noemen, zo meldt Reuters.
Wel benadrukte Juncker dat de regering en het parlement in Athene de hervormingsplannen moet blijven omarmen.
Eerder deze maand werd het licht op groen gezet door de eurogroep om €7,5 miljard over te maken naar Griekenland.
Telegraaf 17.06.2016 Christine Lagarde, topvrouw bij het IMF, heeft nog steeds twijfels over deelname aan het steunpakket van €86 miljard dat noodzakelijk is om de financiële nood in Griekenland te ledigen.
Lagarde stelde tijdens een speech in Oostenrijk de gang van zaken bij Griekenland in de gaten te houden voordat het IMF een definitieve beslissing neemt over een bijdrage in de financiële steun.
De IMF-topvrouw waarschuwde dat er nog vele bijeenkomsten kunnen volgen tussen de internationale geldverstrekkers en Griekenland, zolang er geen oplossing voor handen is om de Griekse schuldenlast deels kwijt te schelden en voor de toekomst houdbaar te maken.
Het Europese steunfonds ESM maakt vandaag bekend om €7,5 miljard over te maken aan Griekenland. Het Zuid-Europese land kan met het geld onder meer leningen aflossen.
Telegraaf 17.06.2016 Het Europese steunfonds ESM maakt 7,5 miljard euro over aan Griekenland. Het bestuur van het ESM heeft vrijdag groen licht gegeven voor de overboeking.
De ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) besloten in mei na lang beraad het geld vrij te maken voor Griekenland. Het land kan met het geld onder meer leningen aflossen. Zonder steun van zijn geldschieters zou Athene mogelijk in de financiële problemen zijn gekomen.
Als Griekenland aan een aantal voorwaarden heeft voldaan, zal later nog een extra uitbetaling van 2,8 miljard euro volgen. Inmiddels hebben de Europese steunfondsen ESM en EFSF al bijna 171 miljard euro aan noodsteun aan Griekenland uitgekeerd.
Donderdag besloot de eurogroep definitief de uitbetaling aan Griekenland goed te keuren. Volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem voldoet Griekenland aan de voorwaarden voor een nieuwe tranche.
Telegraaf 16.06.2016 De Griekse regering kan begin volgende week 7,5 miljard euro op haar bankrekening tegemoet zien. De ministers van Financiën van de eurozone hebben daarvoor donderdag in Luxemburg het licht op groen gezet.
Het bedrag, uit het Europese noodfonds ESM, is onderdeel van een derde steunprogramma van maximaal 86 miljard euro. Het ESM, een permanent financieringssysteem voor EU-lidstaten in problemen, is de grootste geldschieter van het land.
Volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem voldoet Griekenland aan de voorwaarden voor een nieuwe tranche. Het land moet zwaar hervormen en bezuinigen. De Griekse minister Eucleidis Tsakalotos zei in Luxemburg dat 2015 ,,een moeilijk jaar” is geweest, ,,vooral voor de Griekse burgers.”
EU-commissaris Pierre Moscovici (Economische en Financiële Zaken) hoopt dat het geld ,,zuurstof” zal brengen in de Griekse economie, die volgens hem in de tweede helft van dit jaar kan groeien met 3 procent.
AD 16.06.2016 De Griekse regering kan begin volgende week 7,5 miljard euro op haar bankrekening tegemoet zien. De ministers van Financiën van de eurozone hebben daarvoor donderdag in Luxemburg het licht op groen gezet.
Het bedrag, uit het Europese noodfonds ESM, is onderdeel van een derde steunprogramma van maximaal 86 miljard euro. Het ESM, een permanent financieringssysteem voor EU-lidstaten in problemen, is de grootste geldschieter van het land.
Volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem voldoet Griekenland aan de voorwaarden voor een nieuwe tranche. Het land moet zwaar hervormen en bezuinigen. De Griekse minister Eucleidis Tsakalotos zei in Luxemburg dat 2015 ,,een moeilijk jaar” is geweest, ,,vooral voor de Griekse burgers.” EU-commissaris Pierre Moscovici (Economische en Financiële Zaken) hoopt dat het geld ,,zuurstof” zal brengen in de Griekse economie, die volgens hem in de tweede helft van dit jaar kan groeien met 3 procent.
VK 15.06.2016 Duizenden Grieken hebben zich woensdag verzameld voor het parlement om het vertrek van de regering te eisen. De demonstranten zijn boos over het jongste pakket bezuinigingsmaatregelen. De betoging was de grootste in maanden.
De links-populistische premier Alexis Tsipras, die veel stemmen trok met zijn uitgesproken verzet tegen de door internationale geldschieters afgedwongen bezuinigingen, heeft het Griekse volk voorgelogen, zei de zestigjarige betoger Ioannis Papadopoulos. Samen met haar nationalistische coalitiepartner zou Tsipras’ partij Syriza Griekenland hebben ‘verwoest’.
Het Griekse parlement stemde afgelopen weken in met een reeks nieuwe bezuinigingen en hervormingen. Het pensioenstelsel gaat deels op de schop en enkele belastingen worden verhoogd. In ruil kreeg Griekenland een nieuwe tranche van het met de Europese Unie afgesproken noodleningenpakket.
Schuldverlichting
Eind mei besloot de Eurogroep tot een schuldverlichting voor Griekenland. De ministers geven Athene volgend jaar een minimale renteverlaging (voordeel voor Athene: 220 miljoen). Verder wordt de looptijd van een deel van de verstrekte leningen iets verlengd. Pas in 2018 (als Griekenland financieel weer op eigen benen moet leren staan), kan er over grotere stappen gesproken worden, inclusief het omruilen van duurdere door het IMF verstrekte leningen door die van het Europees noodfonds.
Zonder schuldverlichting, werd eerder berekend, blijkt dat zelfs in het meest optimistische scenario Griekenland pas in 2060 zijn staatschuld richting het toegestane maximum voor eurolanden (60 procent van het bruto binnenlands product) terugdringt.
VK 15.06.2016 Duizenden Grieken hebben zich woensdag verzameld voor het parlement om het vertrek van de regering te eisen. De demonstranten zijn boos over het jongste pakket bezuinigingsmaatregelen. De betoging was de grootste in maanden.
De links-populistische premier Alexis Tsipras, die veel stemmen trok met zijn uitgesproken verzet tegen de door internationale geldschieters afgedwongen bezuinigingen, heeft het Griekse volk voorgelogen, zei de zestigjarige betoger Ioannis Papadopoulos. Samen met haar nationalistische coalitiepartner zou Tsipras’ partij Syriza Griekenland hebben ‘verwoest’.
Het Griekse parlement stemde afgelopen weken in met een reeks nieuwe bezuinigingen en hervormingen. Het pensioenstelsel gaat deels op de schop en enkele belastingen worden verhoogd. In ruil kreeg Griekenland een nieuwe tranche van het met de Europese Unie afgesproken noodleningenpakket.
Schuldverlichting
Eind mei besloot de Eurogroep tot een schuldverlichting voor Griekenland. De ministers geven Athene volgend jaar een minimale renteverlaging (voordeel voor Athene: 220 miljoen). Verder wordt de looptijd van een deel van de verstrekte leningen iets verlengd. Pas in 2018 (als Griekenland financieel weer op eigen benen moet leren staan), kan er over grotere stappen gesproken worden, inclusief het omruilen van duurdere door het IMF verstrekte leningen door die van het Europees noodfonds.
Zonder schuldverlichting, werd eerder berekend, blijkt dat zelfs in het meest optimistische scenario Griekenland pas in 2060 zijn staatschuld richting het toegestane maximum voor eurolanden (60 procent van het bruto binnenlands product) terugdringt.
NU 15.06.2016 Duizenden Grieken hebben zich woensdag verzameld voor het parlement om het vertrek van de regering te eisen. De demonstranten zijn boos over het jongste pakket bezuinigingsmaatregelen. De betoging was de grootste in maanden.
De links-populistische premier Alexis Tsipras, die veel stemmen trok met zijn uitgesproken verzet tegen de door internationale geldschieters afgedwongen bezuinigingen, heeft het Griekse volk voorgelogen, zei de zestigjarige betoger Ioannis Papadopoulos. Samen met haar nationalistische coalitiepartner zou Tsipras’ partij Syriza Griekenland hebben ”verwoest”.
Het Griekse parlement stemde afgelopen weken in met een reeks nieuwe bezuinigingen en hervormingen. Het pensioenstelsel gaat deels op de schop en enkele belastingen worden verhoogd.
In ruil kreeg Griekenland een nieuwe tranche van het met de Europese Unie afgesproken noodleningenpakket.
Telegraaf 15.06.2016 Duizenden Grieken hebben zich woensdag verzameld voor het parlement om het vertrek van de regering te eisen. De demonstranten zijn boos over het jongste pakket bezuinigingsmaatregelen. De betoging was de grootste in maanden.
De links-populistische premier Alexis Tsipras, die veel stemmen trok met zijn uitgesproken verzet tegen de door internationale geldschieters afgedwongen bezuinigingen, heeft het Griekse volk voorgelogen, zei de zestigjarige betoger Ioannis Papadopoulos. Samen met haar nationalistische coalitiepartner zou Tsipras’ partij Syriza Griekenland hebben ,,verwoest”.
Het Griekse parlement stemde afgelopen weken in met een reeks nieuwe bezuinigingen en hervormingen. Het pensioenstelsel gaat deels op de schop en enkele belastingen worden verhoogd. In ruil kreeg Griekenland een nieuwe tranche van het met de Europese Unie afgesproken noodleningenpakket.
Elsevier 13.06.2016 De Grieken zullen binnenkort weer op eigen benen staan. Er is intussen voldaan aan de meeste hervormingen die werden geëist door de internationale geldschieters.
Het in een schuldencrisis verkerende Griekenland is bezig om het vertrouwen van de markten beetje bij beetje terug te winnen, zei de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble vandaag volgens bijvoorbeeld de Griekse krant Ekathimerini.
Hardliner
Hij is vooral complimenteus over de verlaging van de arbeidskosten met 12 procent. Maar Schäuble, die zich tijdens de hoogtijdagen van de Griekse crisis een warehardliner toonde, blijft erbij dat verdere hervormingen noodzakelijk zijn, én dat de enorme schuldenberg van het land door Athene moet worden terugbetaald. De door de Grieken zo gewenste schuldenverlichting zit er wat hem betreft nog altijd niet in – al is hij wel bereid te onderzoeken hoe de last kan worden verminderd.
De begrotingscommissie in de Bondsdag – de Duitse Tweede Kamer is vandaagoverstag gegaan met de volgende tranche aan hulpgelden. De bezwaren tegen het nieuwe pakket – zo’n 10, 3 miljard euro, zijn weggenomen. CDU-woordvoerder Eckhardt Rehberg zegt dat de Grieken weliswaar aan 52 van de 56 voorwaarden hebben voldaan, maar dat structurele hervormingen nog altijd broodnodig zijn om het land toekomstbestendig te maken.
Voorbode
Schäuble liet zich heel wat dreigender uit over Groot-Brittannië, dat tijdens het referendum op 23 juni zomaar eens voor een Brexit zou kunnen kiezen. De Britten moeten bij een dergelijke beslissing niet denken dat zij opnieuw toegang krijgen tot de interne markt. ‘Eruit is eruit,’ waarschuwt hij. De minister van Financiën is bang dat het Britse vertrek een voorbode kan zijn van soortgelijke referenda in andere lidstaten. Een van die landen waar een debat over uittrede kan worden aangezwengeld, is Nederland.
Een kleine 40 procent van de Nederlandse stemgerechtigden wil een referendum over het Nederlandse lidmaatschap van de Europese Unie volgens de peiling, waarover het FDdeze week schreef. Maar als zo’n volksraadpleging op dit moment zou worden gehouden, kiest een ruime meerderheid ervoor om toch in de Unie te blijven. De meerderheid van de Nederlandse kiezers zou namelijk een ‘bescheiden tot sterke’ voorstander van de EU zijn.
Tom Reijner (1986) werkt sinds augustus 2013 op de webredactie. Hij studeerde Politicologie en Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
De eurogroep en het IMF zijn dinsdagavond tot een akkoord gekomen over verlichting van de Griekse schuld. De Europese ministers verzetten zich eerst fel, maar zwichtten voor de druk. Wat houdt de schuldverlichting precies in? Elsevier 25.05.2016
Elsevier 17 05.2016 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wil ervoor zorgen dat Griekenland de komende 25 jaar geen rente en aflossingen betaalt op de uitstaande leningen. Ook daarna moet het land rustig de tijd krijgen om leningen af te betalen.
Dat meldt The Wall Street Journal. Het IMF moet de Europese Unie (EU) nog overhalen om het voorstel te accepteren. Dat zal niet makkelijk worden, omdat de meeste lidstaten helemaal geen schuldenverlichting willen voor de Grieken.
Yannis Koutsomitis, politiek analist en Griekenland-expert, zegt tegenelsevier.nl dat het IMF en de EU waarschijnlijk tot een compromis zullen komen. ‘Het IMF vraagt veel van de EU, maar lidstaten zullen zich ook deels bij het fonds aansluiten.’
De EU zal naar verwachting vooral protesteren tegen het voorstel van de IMF om de Grieken na 2040 nog zo’n veertig jaar een vaste rente van 1.5 procent te laten betalen op eurozone-leningen. ‘Dat is het echte probleem,’ aldus Koutsomitis. ‘Niemand weet wat er zal gebeuren met de rente in de komende jaren. Dat wil de EU echt niet vastzetten voor meer dan een decennium.’
Daarnaast wil de EU dat het IMF meebetaalt aan het reddingspakket dat vorige zomer werd verstrekt aan Griekenland. Het fonds heeft echter gezegd dat alleen wil meebetalen als de EU akkoord gaat met de schuldverlichting. Griekenland heeft eentotale schuld van zo’n 200 miljard euro aan het IMF en de Europese Unie. Daar komt nog eens het reddingspakket ter waarde van 60 miljard bij.
‘Als deze maatregelen niet worden geaccepteerd, zit Griekenland echt in de problemen,’ zegt Koutsomitis. ‘Griekenland heeft nu laten zien dat het wil hervormen en dat het echt wil voldoen aan de voorwaarden van de EU. Zo gek is het voorstel van het IMF dus niet.’
Volgens de politieke analist zal er tijdens het aankomende eurozone-overleg op 24 mei een doorbraak moeten komen. Griekenland heeft het geld uit het reddingspakket hard nodig en wil ook graag schuldverlichting zien. Premier Alexis Tsipras hoopt namelijk in 2017 al terug te keren op de kapitaalmarkt.
‘Dat is heel goed mogelijk, maar het zal afhangen van de politieke ontwikkelingen,’ aldus Koutsomitis. Als het euroscepticisme in Europa verder toeneemt, zal de schuldverlichting voorlopig uitblijven.
Buitenland Een demonstratie van duizenden Grieken tegen nieuwe bezuinigingen is zondag voor het parlementsgebouw in Athene ontaard in rellen. Honderden relschoppers gingen op de vuist met de politie. Het Griekse parlement heeft ondertussen ingestemd met nieuwe……
Elsevier 28.04.2016 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft een spoedtop aangevraagd met gedschieters over de noodsteun aan de Grieken. De geruchten over nieuwe verkiezingen zwellen aan: houdt Tsipras het nog wel vol?
NU 26.04.2016 De Griekse premier Alexis Tsipras wil een extra top van Europese leiders om de voorwaarden voor een nieuwe financiële injectie te bespreken. Hij zal daartoe woensdag contact opnemen met Europees president Donald Tusk, zei een regeringsbron dinsdag.
Enkele uren eerder was een ontmoeting tussen Griekenland en zijn internationale geldschieters over een pakket aanvullende hervormingen zonder conclusies geëindigd.
Dinsdagavond maakte de woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem op Twitter bekend dat er donderdag geen extra vergadering plaatsvindt van de Eurogroep over Griekenland.
Griekenland moet nog een aantal hervormingen doorvoeren waaronder in het pensioenstelsel. Het land onderhandelt hierover met zijn geldschieters. In ruil voor de hervormingen zou Athene dan weer een financiële injectie krijgen.
“Er is meer tijd nodig”, twittert de woordvoerder van Dijsselbloem. De onderhandelingen hebben al maanden vertraging opgelopen. Ze hadden eigenlijk al vorig jaar moeten zijn afgerond.
Dijsselbloem was eind vorige week nog optimistisch tijdens een overleg tussen de ministers van Financiën van de eurolanden (de Eurogroep). Hij dacht toen dat een akkoord nabij was.
Elsevier 22.04.2016 De Europese Unie (EU) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaan het de Grieken misschien toch makkelijker maken. De partijen bespraken vrijdag voor het eerst schuldverlichting voor Griekenland.
De gesprekken over economische hervormingen in Griekenland gingen vrijdag van start in het Amsterdamse Scheepvaartmuseum. De eurogroep wil dat Griekenland laat zien dat het serieus aan het bezuinigen is, anders krijgt het land geen toegang tot de volgende vijf miljard euro uit het reddingspakket dat afgelopen zomer werd overeengekomen.
Het IMF weigert mee te betalen aan het volgende deel, tenzij er schuldverlichting komt voor de Grieken. De organisatie vreest dat zonder tegemoetkoming van de crediteuren de Griekse staatsschuld te hoog oploopt.
Veel EU-landen zijn daar juist tegen: vooral Duitsland heeft verlichting van de schuld ‘onbespreekbaar’ verklaard. Toch is het volgens minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) nu wel een optie.
‘Schuldkwijtschelding wordt door de ministers in de eurogroep echt niet gesteund,’ zegt hij in een interview met Nieuwsuur. ‘Maar schuldverlichting, als het echt nodig blijkt, is wel een optie.’
In het geval van schuldverlichting hoeft Griekenland minder of geen rente te betalen over het bedrag dat wordt uitgeleend door de geldschieters. Ook zouden de Grieken langer de tijd hebben om het geld terug te betalen.
De Griekse premier Alexis Tsipras hoopt dat het terugbetalen van de schuld makkelijker wordt gemaakt. In het Griekse parlement ondervindt Tsipras juist veel weerstand, voor pensioenhervormingen en belastingverhogingen is weinig steun.
Houdbaar
De crediteuren vinden wel dat eerst moet worden bewezen dat schuldverlichting echt nodig is voor Griekenland om te overleven. Volgens Dijsselbloem kan een faillissement worden voorkomen als voldoende bezuinigingen worden doorgevoerd.
‘Als de Grieken voldoende leveren, dan wordt die schuld al een stuk beter houdbaar,’ zei Dijsselbloem. De rente die Griekenland moet betalen over het leengedeelte van het reddingspakket is al heel laag, en Tsipras heeft eigenlijk al heel veel tijd van de geldschieters gekregen, aldus de minister.
De gesprekken worden volgende week donderdag hervat. Dan wordt er vooral kritisch naar de economische hervormingen van Griekenland gekeken, en hopen het IMF, de EU en Tsipras het eens te worden over de volgende betaling.
Bauke Schram (1993) is sinds april 2016 online redacteur bij Elsevier
VK 04.04.2016 IMF-directeur Christine Lagarde verwacht niet op korte termijn een akkoord te bereiken over een plan dat nieuwe steun aan Griekenland mogelijk kan maken. Ze schreef aan de Griekse premier Alexis Tsipras dat ‘we nog een flinke afstand zijn verwijderd’ van een overeenkomst waar het fonds mee akkoord kan……
Telegraaf 10.03.2016 De vluchtelingencrisis trekt een zware wissel op de economie van Griekenland en het land heeft forse hulp van buitenaf nodig om de gevolgen te ondervangen. Dat staat in een rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) over de staat van de Griekse economie.
De meeste vluchtelingen die het afgelopen jaar naar Europa trokken maakten vanuit Turkije de oversteek naar een van de Griekse eilanden. ,,Griekenland heeft aanzienlijke hulp nodig om deze nieuwe uitdaging het hoofd te bieden”, zei secretaris-generaal Angel Gurria van de OESO. ,,Geen enkel land kan deze uitdaging in zijn eentje aan.”
Griekenland kampte al met de gevolgen van de strenge bezuinigingen die de afgelopen jaren moesten worden doorgevoerd. Die bezuinigingen waren een voorwaarde voor de financiële noodhulp die de Grieken ontvingen van de eurolanden, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds.
Volgens de OESO beginnen de hervormingen hun vruchten af te werpen, maar moet er nu meer worden gedaan om de armsten in de samenleving te ondersteunen. De OESO pleit onder meer voor de invoering van een minimuminkomen voor arme huishoudens en maaltijden op scholen in arme regio’s op de korte termijn. Op de middellange termijn moet er ook sociale woningbouw komen, maar zolang dat nog niet is gebeurd, moet er gerichte hulp komen om daklozen te helpen en de druk van hoge woonlasten te verminderen.
Telegraaf 07.03.2016 Eurolanden gaan “in de nabije toekomst” praten over mogelijke schuldenverlichting voor Griekenland. Dat zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem maandag na afloop van de vergadering van ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep) in Brussel.
Een concrete datum noemde Dijsselbloem niet. Eerst moet een controle zijn afgerond over hoe ver de Grieken zijn met het nakomen van de afspraken die zijn gemaakt in ruil voor een derde steunpakket van circa 85 miljard euro. De experts van de geldschieters keren dinsdag terug naar Athene in de hoop deze zogeheten review af te ronden.
Dijsselbloem waarschuwde in ieder geval dat er “meer nog gedaan moet worden” door de Grieken om de gestelde doelstellingen te halen. Zo is de hervorming van het pensioenstelsel nog een heikel punt en moet het land werk maken met een privatiseringsfonds.
De baas van het Europees noodfonds ESM Klaus Regling zei te hopen dat er snel geschakeld gaat worden, omdat de beschikbare financiële middelen van Griekenland krapper worden. Een succesvolle review is ook een voorwaarde om weer geld overgemaakt te krijgen uit het steunprogramma.
Schuldenverlichting is altijd bespreekbaar geweest voor de eurolanden en ook voor Nederland. Het kwijtschelden van (een deel van) de schuldenberg ligt politiek veel gevoeliger. Opener staat de eurogroep over het eventueel aanpassen van de looptijden en van de rente van de leningen.
De eerstvolgende eurogroep staat gepland voor 22 april. Deze wordt gehouden in Amsterdam, omdat Nederland dit half jaar voorzitter is van de EU.
AD 07.03.2016 Eurolanden gaan ‘in de nabije toekomst’ praten over mogelijke schuldenverlichting voor Griekenland. Dat zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem maandag na afloop van de vergadering van ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep) in Brussel.
Een concrete datum noemde Dijsselbloem niet. Eerst moet een controle zijn afgerond over hoe ver de Grieken zijn met het nakomen van de afspraken die zijn gemaakt in ruil voor een derde steunpakket van circa 85 miljard euro. De experts van de geldschieters keren dinsdag terug naar Athene in de hoop deze zogeheten review af te ronden.
Waarschuwing
Dijsselbloem waarschuwde in ieder geval dat er ‘meer nog gedaan moet worden’ door de Grieken om de gestelde doelstellingen te halen. Zo is de hervorming van het pensioenstelsel nog een heikel punt en moet het land werk maken met een privatiseringsfonds.
De baas van het Europees noodfonds ESM Klaus Regling zei te hopen dat er snel geschakeld gaat worden, omdat de beschikbare financiële middelen van Griekenland krapper worden. Een succesvolle review is ook een voorwaarde om weer geld overgemaakt te krijgen uit het steunprogramma.
Kwijtschelden
Schuldenverlichting is altijd bespreekbaar geweest voor de eurolanden en ook voor Nederland. Het kwijtschelden van (een deel van) de schuldenberg ligt politiek veel gevoeliger. Opener staat de eurogroep over het eventueel aanpassen van de looptijden en van de rente van de leningen. De eerstvolgende eurogroep staat gepland voor 22 april. Deze wordt gehouden in Amsterdam, omdat Nederland dit half jaar voorzitter is van de EU.
Trouw 003.2016 Na maanden van pappen, nathouden en de ene halfslachtige EU-top na de andere hangt er in de Europese migratiecrisis zowaar een doorbraak in de lucht. Vandaag hopen de regeringsleiders op hun ingelaste bijeenkomst in Brussel zelfs op een dubbel succes: het ene heeft met Turkije te maken, het andere met Griekenland – al zal de Griekse regering het resultaat niet als een ‘succes’ beschouwen. Integendeel. De Grieken hebben een groot probleem.Tijdens de informele EU-top zal Griekenland worden omsingeld door de 27 andere landen, zoals het vorig jaar werd omsingeld door de achttien andere eurolanden.
De meeste aandacht gaat uit naar de ingelaste EU-Turkije-top, een lunchbijeenkomst waarbij de Turkse premier Davutoglu aanschuift. Daar worden harde afspraken verwacht over het indammen van de migratiestroom naar Griekenland, gekoppeld aan EU-toezeggingen over het rechtstreeks opnemen van erkende vluchtelingen uit Turkije.
Maar de verwachting is dat het er tijdens de tweede sessie, als de Turken zijn vertrokken, veel heter aan toe gaat. Tijdens die informele EU-top zal Griekenland worden omsingeld door de 27 andere landen, zoals het vorig jaar werd omsingeld door de achttien andere eurolanden. Premier Tsipras krijgt het weer zwaar.
Slotverklaringen op dergelijke EU-toppen zijn altijd unaniem, en ook in dat opzicht wordt deze top een bijzondere. Door het verwachte verzet van Tsipras komt er waarschijnlijk geen slotverklaring, hooguit een document met een minder formele status.
Balkan-route
Het belangrijkste ‘resultaat’ van deze bijeenkomst is dat de regeringsleiders de Balkan-route ritueel ten grave dragen. “De irreguliere stroom migranten langs de westelijke Balkanroute is ten einde”, zo staat het stellig in een uitgelekt document. “Deze route is vanaf nu gesloten.” Daarmee is het ook definitief gedaan met het ‘doorwuiven’, de praktijk dat landen langs de route migranten op hun weg naar vooral Duitsland geen strobreed in de weg legden.
De afgelopen weken namen enkele landen alvast eigenmachtig een voorschot op die afsluiting. Het meest zichtbaar was het besluit van niet-EU-lid Macedonië om de grens met Griekenland nagenoeg dicht te gooien, waardoor duizenden vluchtelingen strandden aan de Griekse kant. Vanaf vandaag krijgt dit beleid dus de officiële goedkeuring van de EU. Het doel heiligt de middelen: elke maatregel die de migrantenstroom tot staan brengt, wordt nu omarmd.
De uitspraak heeft grote gevolgen, allereerst voor migranten langs de route, maar ook voor potentiële migranten die nu nog in Turkije zitten.
De uitspraak heeft grote gevolgen, allereerst voor migranten langs de route, maar ook voor potentiële migranten die nu nog in Turkije zitten. Brussel hoopt hen vandaag duidelijk te maken dat de overtocht naar Europa geen zin meer heeft.
Opvangland
Voor Athene is de eensgezindheid van de andere landen dramatisch. Zij bepalen dat Griekenland nu geen transitland meer is maar een opvangland, in een noodlottige klem tussen Turkije en de rest van Europa. De 27 andere EU-landen hebben vandaag een dubbele boodschap voor Tsipras. Punt één: inderdaad, je zit diep in de problemen. Had je die ‘hotspots’ maar wat sneller moeten opzetten. Ten tweede: we staan volledig tot jullie beschikking om te helpen, met geld, materieel en mankracht.
Naast hulp bij de elementaire opvang heeft Athene ook ‘een bestuurlijke capaciteitsbehoefte’, zoals een EU-diplomaat het uitdrukt. “Dat vindt geen enkel land leuk om toe te geven. De Grieken moeten duidelijk aangeven waar die behoefte bestaat, zonder het beeld te creëren dat mannen in zwarte pakken de boel overnemen in Athene”, een verwijzing naar het trojka-trauma van de Grieken.
De Europese Commissie maakte vorige week al bekend voor de komende drie jaar 700 miljoen euro vrij te maken voor noodhulp aan vooral Griekenland. In de tussentijd kunnen individuele lidstaten al iets doen. Nederland stuurde gisteren een vrachtvliegtuig vol dekens, slaapzakken en veldbedden naar Athene.
Rol van Nederland als voorzitter beperkt
De EU-top begon eigenlijk gisteravond al. Toen was er in de Turkse ambassade in Brussel vooroverleg tussen premier Rutte (namens het EU-voorzittersland), de Duitse bondskanselier Merkel en de Turkse premier Davutoglu.Vanmiddag om 12.30 uur begint de EU-Turkije-top, gevolgd door een persconferentie van raadsvoorzitter Tusk en de Turkse premier Davutoglu.Om 15.00 uur zouden de 28 regeringsleiders aan hun tweede sessie moeten beginnen, zonder Turkije.De rol van Nederland als voorzittersland is vandaag beperkt. Donald Tusk zit beide vergaderingen voor.
Telegraaf 03.03.2016 De Europese Unie zal de druk op Griekenland opvoeren om snel tot een akkoord te komen over pensioenhervormingen en privatiseringen. Dat zei minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem donderdag in de Tweede Kamer.
Hij is niet al te pessimistisch over het overleg. ,,De Griekse regering wil er graag uitkomen.” De uitvoering van de plannen heeft vertraging opgelopen. Het akkoord had er afgelopen najaar al moeten liggen. Athene is wel op tijd met ,,serieuze” voorstellen gekomen, maar het overleg hierover is nog niet afgerond.
De Griekse regering ,,voelt de urgentie” om tot een oplossing te komen, zei Dijsselbloem. De regering van de Alexis Tsipras voelt volgens hem de pensioenhervorming en de privatisering ook als een ,,donkere wolk” boven zich hangen.
Dijsselbloem wilde geen deadline aan de onderhandelingen verbinden. ,,Des te sneller des te beter.” EU-Commissaris Pierre Moscovici (Economische Zaken) zei eerder dat er voor Pasen een akkoord zou zijn.
De vluchtelingencrisis speelt geen rol in het onderhandelingsproces, aldus de minister. Vele tienduizenden migranten overspoelen het land. Dat drukt wel op de Griekse begroting, maar hiervoor wil de Europese Commissie geld vrij maken.
Athene kreeg vorig zomer 86 miljard euro aan noodhulp toegezegd in ruil voor economische hervormingen en bezuinigingen. Het bulk van deze aanpassingen en besparingen zijn direct na de zomer al door het Griekse parlement geloodst.
Kredietbeoordelaar S&P meldde in januari dat de Griekse regering goede vorderingen heeft gemaakt bij het stabiliseren van de financiële sector en het terugdringen van de overheidsuitgaven.
VK 13.02.2016 De kapitaalpositie van de Griekse banken is voorlopig sterk genoeg. Dat stelt Danièle Nouy, het hoofd van de raad die namens de Europese Centrale Bank (ECB) toezicht houdt op de banken. Ze verwacht niet dat verdere herkapitalisatie nodig is.
Europees Commissaris; dat grote landen van Brussel meer mogen zondigen dan kleine, zal de nieuwe begrotingstsaar Valdis Dombrovskis altijd ontkennen. Met welke boodschap komt hij dinsdag naar Den Haag? Een interview met Valdis Dombrovskis,
De Griekse banken hebben hun eigen vermogen de afgelopen maanden met 14,4 miljard euro versterkt. Ze zijn in dat opzicht nu ‘in een goede vorm’, zei Nouy tegen de Griekse krant Agora.
De vier grootste Griekse banken ondergaan dit jaar geen zogenoemde stresstest van de ECB om te peilen hoe ze ervoor staan. Volgens Nouy zijn ze in oktober al onderworpen aan ‘rigoureuze” onderzoeken.
Telegraaf 13.02.2016 De kapitaalpositie van de Griekse banken is voorlopig sterk genoeg. Dat stelt Danièle Nouy, het hoofd van de raad die namens de Europese Centrale Bank (ECB) toezicht houdt op de banken. Ze verwacht niet dat verdere herkapitalisatie nodig is.
De Griekse banken hebben hun eigen vermogen de afgelopen maanden met 14,4 miljard euro versterkt. Ze zijn in dat opzicht nu “in een goede vorm”, zei Nouy tegen de Griekse krant Agora.
De vier grootste Griekse banken ondergaan dit jaar geen zogenoemde stresstest van de ECB om te peilen hoe ze ervoor staan. Volgens Nouy zijn ze in oktober al onderworpen aan “rigoureuze” onderzoeken.
VK 13.02.2016 De kapitaalpositie van de Griekse banken is voorlopig sterk genoeg. Dat stelt Danièle Nouy, het hoofd van de raad die namens de Europese Centrale Bank (ECB) toezicht houdt op de banken. Ze verwacht niet dat verdere herkapitalisatie nodig is.
Europees Commissarisat grote landen van Brussel meer mogen zondigen dan kleine, zal de nieuwe begrotingstsaar Valdis Dombrovskisaltijd ontkennen. Met welke boodschap komt hij dinsdag naar Den Haag? Een interview met Valdis Dombrovskis,
De Griekse banken hebben hun eigen vermogen de afgelopen maanden met 14,4 miljard euro versterkt. Ze zijn in dat opzicht nu ‘in een goede vorm’, zei Nouy tegen de Griekse krant Agora.
Telegraaf 12.02.2016 De Griekse politie heeft vrijdag traangas ingezet tegen boeren die het ministerie van Landbouw in Athene probeerden te bezetten. De boeren voeren al weken actie tegen verhogingen van de belastingen en pensioenpremies en willen vrijdag en zaterdag de hoofdstad op stelten zetten.
Ongeveer achthonderd boeren kwamen vrijdagochtend met de veerboot uit Kreta aan. Bij het ministerie van Landbouw gooiden ze met stenen en tomaten en raakten ze slaags met de politie, die traangas inzette om ze te verjagen.
Boeren uit heel Griekenland willen rond het middaguur met trekkers voor het parlementsgebouw in Athene demonstreren. Om een verkeerschaos te voorkomen heeft de politie elf grote toegangswegen naar het centrum afgesloten. Alleen boeren in bussen of auto’s worden doorgelaten, boeren met trekkers worden tegengehouden.
De boeren protesteren tegen plannen van de regering om hen en andere zelfstandigen meer pensioenpremies te laten betalen en bepaalde belastingvoordelen af te schaffen. De maatregelen zijn onderdeel van hervormingen die door de kredietverschaffers van Griekenland worden geëist.
Elsevier 11.02.2016 Zes maanden na het overeenkomen van een derde steunpakket voor Griekenland, groeien de zorgen dat de Grieken zich niet aan hun beloften houden. Er zijn amper bezuinigingen doorgevoerd, financiële gegevens worden niet gedeeld met de schuldeisers, en er doemt ook nog een regeringscrisis op.
In augustus 2015 werd afgesproken dat de noodsteun aan Griekenland kan oplopen tot 86 miljard euro. In ruil daarvoor beloofde Athene met een reeks bezuinigingen en hervormingen te komen. Het geld moet in drie keer worden overgemaakt, maar alleen als de Grieken weten aan te tonen vooruitgang te boeken.
De eerste evaluatie van de Griekse economie had eigenlijk in de najaar van 2015 al klaar moeten zijn. Toen vertegenwoordigers van de Eurogroep en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) afgelopen week opnieuw een poging wilden doen, waren de cijfers nog niet beschikbaar gemaakt, aldus de nieuwssitePolitico. De schuldeisers noemen het doorzichtige pogingen om het proces te rekken.
Weerstand
De Grieken zouden zo druk willen zetten op het IMF om de extra strenge bezuinigingseisen die het stelt, te heroverwegen. Griekse functionarissen ontkennen de evaluatie opzettelijk te vertragen, en zeggen dat landen als Duitsland onmogelijke eisen aan Griekenland stellen.
Van de beloofde hervormingen is nog weinig terechtgekomen. De Grieken zouden de hoge pensioenkosten aanpakken, maar tot dusver wilde Syriza, de partij van Alexis Tsipras, alleen de pensioenpremies voor werkenden verhogen. Bezuinigingen op de pensioenen liggen politiek gezien gevoelig, zoals een reeks landelijke stakingen afgelopen week opnieuw aantoonde.
De meerderheid van Syriza is flinterdun en een zoektocht naar nieuwe coalitiepartners is op niets uitgelopen. Volgens Griekse media is er een serieuze kans dat de regering van Tsipras in de komende maanden valt.
Tijd dringt
Veel tijd voor gesteggel is er eigenlijk niet, vindt de Griekse minister van Financiën Efklidis Tsakolotos. ‘Als de evaluatie er in mei of juni pas is, hebben we grote problemen,’ zei hij in het Griekse parlement. Griekenland heeft de volgende uitbetalingen van het derde steunpakket nodig om eerder afgesloten leningen terug te betalen.
De migratiecrisis, waar Griekenland een grote rol in speelt, zou nog een uitweg kunnen betekenen voor Tsipras. Achter de schermen zeggen diplomaten dat de regels verbonden aan het steunpakket wat kunnen worden versoepeld, in ruil voor een belofte van de Grieken om meer migranten tegen te houden.
Emile Kossen (1992) is sinds september 2015 online redacteur bij Elsevier.
Trouw 10.02.2016 De Griekse boeren hebben hun blokkades uit protest tegen de pensioen- en belastinghervorming aan de Bulgaarse grens tijdelijk opgeheven, na gesprekken tussen beide landen. Bulgaarse vrachtwagens kunnen sinds dinsdagavond laat weer de belangrijkste grensovergang Kulata-Promachon passeren, aldus de Bulgaarse staatstelevisie.
Bulgarije en Griekenland zijn overeengekomen dat de controleposten overdag enkele uren moeten worden geopend, aldus de Bulgaarse minister van Transport Ivaylo Moskovski.
De spanningen aan de grensovergang die al drie weken geblokkeerd wordt door de Griekse boeren, escaleerden dinsdag nadat Bulgaarse vrachtwagenchauffeurs de blokkade hadden doorbroken, en later op de dag zelf de weg aan hun kant van de grens hadden versperd.
Strafzaak
De Bulgaarse minister van Buitenlandse Zaken Daniel Mitow kondigde aan dat de Europese Commissie na een brief uit Sofia een strafzaak tegen Griekenland zou opstarten. Volgens Bulgarije zou de blokkade leiden tot verliezen van 180.000 euro per dag voor de transportbedrijven.
De Griekse boeren hadden behalve grensovergangen ook verkeersknooppunten en spoorbanen geblokkeerd. Vrijdag willen zij optrekken naar het centrum van de hoofdstad Athene. De regering zegt dat zij welkom zijn als zij met de bus of trein komen, ‘maar trekkers zullen wij niet toestaan’, aldus een woordvoerder tegen de krant Kathimerini.
Telegraaf 08.02.2016 De impasse die vorige week ontstond tussen de Griekse overheid en zijn schuldeisers resulteerde maandag in een forse daling van de toonaangevende beursindex in Athene. Vooral bankaandelen werden gedumpt, uit vrees voor verdere negatieve gevolgen van het uitblijven van een akkoord over hervormingen.
De graadmeter van de aandelenbeurs in de Griekse hoofdstad, de ASE-index, daalde rond 14.20 uur Nederlandse tijd 7 procent. De index zelf is dit jaar al meer dan 26 procent aan waarde verloren, waarmee het de slechtst presterende index is onder 93 markten die persbureau Bloomberg bestudeerde.
De aandelen van Eurobank Egasias, Piraeus Bank en National Bank of Greece kelderden meer dan 22 procent. Het gesteggel over de te volgen economische koers, na jarenlange malaise, raakt de bankensector extra hard omdat geldschieters kampen met meer dan 100 miljard euro aan slechte leningen. Dat komt neer op de helft van het totaal dat de sector aan kredieten in de boeken heeft staan.
De trojka wil dat Athene de broekriem nog verder aanhaalt door onder meer te snijden in pensioenen. De onderhandelingen werden eind vorige week afgebroken zonder uitzicht op resultaat. Een datum voor een vervolg is nog niet geprikt.
Telegraaf 08.02.2016 Griekse boeren willen hun wekenlange protesten tegen geplande hervormingen deze week verscherpen. Behalve tientallen blokkades op belangrijke verkeerswegen willen ze volgens Griekse media ook het treinverkeer treffen. Komende vrijdag en zaterdag zijn ze van plan het verkeer in het centrum van de hoofdstad Athene lam leggen.
De boeren, maar ook beoefenaars van vrije beroepen als notarissen, advocaten en ingenieurs, worden door geplande hervormingen van de pensioenen en belastingverhogingen hard getroffen. De ingrepen zijn een voorwaarde van de internationale kredietverschaffers die Griekenland financieel ondersteunen.
Telegraaf 22.01.2016 De Griekse regering maakte goede vorderingen bij het stabiliseren van de financiële sector en het terugdringen van de overheidsuitgaven. De economie in het Zuid-Europese land blijkt bovendien beter tegen een stootje te kunnen dan verwacht. Dat schrijft Standard & Poor’s (S&P) in een vrijdag gepubliceerd rapport.
De bemoedigende ontwikkelingen zijn voor de kredietbeoordelaar aanleiding het rapportcijfer voor Griekse langlopende staatsleningen met een stapje te verhogen, van CCC+ naar B-. Dat betekent wel nog altijd dat S&P aanzienlijke risico’s ziet voor investeerders in Grieks schuldpapier. Het vooruitzicht voor de rating is stabiel.
Volgens S&P houden de Grieken zich tot dusver aan de voorwaarden die zijn verbonden aan het aanvullende steunprogramma van 86 miljard euro waarover afgelopen zomer overeenstemming werd bereikt. Vooral een naderend akkoord over herziening van het pensioenstelsel zal de druk op de overheidsfinanciën aanzienlijk verlichten.
S&P wijst er verder op dat de Griekse economie afgelopen jaar met niet meer dan 0,3 procent is gekrompen. Dit ondanks nieuwe belastingverhogingen en de onzekerheid die twee verkiezingen, een referendum over nieuwe hervormingen en wekenlange beperkingen van het geldverkeer met zich meebrachten.
Telegraaf 20.01.2016 Na maanden van relatieve rust op de Griekse obligatiemarkten belandde de rente op het langlopend Zuid-Europees schatkistpapier vandaag weer dicht in de buurt van de grens van 10%.
De rente op 10-jarige Griekse staatsobligaties steeg vandaag maar liefst 70 basispunten naar een stand van 9,5% , waarmee de opgaande lijn van begin dit jaar werd vervolgd. B
Beleggers namen massaal afscheid van Griekse overheidsobligaties vanwege de vrees dat het land weer in de financiële problemen kan geraken bij een economische verslechtering.
Halvewege vorig jaar steeg de rente op langlopend schatkistpapier in griekenland even ruim boven de 10% vanwege de angst dat Griekenland uit de eurozone zou vallen.
NU 17.01.2016 Enkele duizenden Grieken hebben zaterdag in de hoofdstad Athene geprotesteerd tegen de hervorming van het pensioenstelsel.
De linkse regering wil kortingen doorvoeren waarmee zij tegemoet komt aan de eisen van de vele internationale kredietverstrekkers.
Aan die motivering hebben veel gepensioneerde Grieken echter geen boodschap. Zij scandeerden leuzen als ‘over sociale zekerheid valt niet te onderhandelen’ en ‘handen af van onze pensioenen’.
De autoriteiten schatten het aantal demonstranten op drieduizend, uit zowel de private als de publieke sector. Veel studenten toonden zich solidair en deden mee aan de demonstratie bij het Griekse parlement.
De verontwaardigde Grieken vinden in elk geval de grote vakbond GSEE achter zich. De secretaris-generaal daarvan, Nikos Kioutsoukis, zei dat de vakbond zich hard zou verzetten tegen “de monsterlijke plannen” van de regering. De regering wil best zoeken naar een compromis, maar de miljardenlast van de leningen drukt loodzwaar op de Griekse economie.
Telegraaf 14.01.2016 Hoe gaat het met de Grieken nu ze een nieuwe lening hebben gekregen? De Eurogroep komt vandaag bijeen om dat te evalueren. Martin Visser geeft een voorbeschouwing. Presentatie: Maarten Steendam.
Telegraaf 17.12.2015 De werkloosheid in Griekenland is in het derde kwartaal van dit jaar onverwacht gedaald. De werkloosheid bedroeg 24 procent, tegen 24,6 procent in het tweede kwartaal. Economen hadden gemiddeld juist gedacht dat de werkloosheid licht zou stijgen.
In het derde kwartaal van vorig jaar bedroeg de Griekse werkloosheid nog 25,5 procent. Volgens het Griekse statistiekbureau is er een aanzienlijk verschil in de werkloosheid tussen vrouwen (28,1 procent) en mannen (20,7 procent).
De Griekse jeugdwerkloosheid ligt op 48,8 procent. Bij jonge vrouwen heeft 54,5 procent geen betaald werk.
Telegraaf 12.12.2015 Griekenland heeft een overeenkomst bereikt met zijn internationale schuldeisers over een volgende set hervormingen en bezuinigingen. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor een uitbetaling van 1 miljard euro.
Het gaat onder meer om een nieuw privatiseringsfonds en een hervorming van de energiesector. Het Griekse parlement zal dinsdag over het akkoord stemmen, aldus de Griekse minister van Financiën Euclid Tsakalotos. Het extra geld zou dan voor 18 december aan Athene moeten worden overgemaakt.
Vorige maand werd al op hoofdlijnen overeenstemming bereikt over de nieuwe hervormingen en bezuinigingen. In de zomer sloten de Grieken met de eurolanden een deal over een nieuw steunprogramma ter waarde van maximaal 86 miljard euro. Dat bedrag wordt in schijven uitbetaald, afhankelijk van de voortgang die is geboekt.
Telegraaf 11.12.2015 Hoewel de zorgen over een vertrek van Griekenland uit de eurozone voorlopig van de radar zijn verdwenen, kan de vrees voor een Grexit volgend jaar weer komen bovendrijven. Dat stelt Rowena Macfarlane, analist bij Standish, een boutique van BNY Mellon in een vooruitblik over Europa.
De eurolanden kenden afgelopen zomer na moeizame onderhandelingen een derde steunpakket toe aan Griekenland om te voorkomen dat het Zuid-Europese land de eurozone zou moeten verlaten.
Volgens Macfarlane kunnen de perikelen rond Griekenland in 2016 weer terugkeren als er opnieuw onderhandeld moet worden over de uitbetaling van de volgende tranches uit het hulppakket.
Een ander gevaar is dat vooral in perifere EU-landen die zware economische hervormingen hebben moeten doorvoeren, politieke vleugelpartijen mede gedreven door nationalisme steeds meer aanhang krijgen, meent Macfarlane.
Daarnaast houdt de analist er rekening mee dat het aanstaande referendum in het Verenigd Koninkrijk over het lidmaatschap van de Europese Unie het komende jaar prominent op de agenda zal staan.
Elsevier 09.12.2015 Dat Griekenland een halfjaar geleden stopte met het betalen van zijn rekeningen lijkt in de rest van Europa alweer vergeten: er is vooral oog voor de honderdduizenden migranten die naar Europa komen. Maar hoe gaat het met de Grieken?
Het goede nieuws: de Griekse banken hebben 15 miljard euro minder Europese steun nodig. Aanvankelijk was gerekend op 25 miljard euro – dat blijkt nu maar 10 miljard euro te zijn.
Volgens minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) hebben de banken minder nodig omdat ze de laatste maanden goede resultaten lieten zien en meer private beleggers aan zich wisten te binden.
Gat
Verder is er weinig goeds te melden. Het privatiseren van 50 miljard euro staatsbezittingen, al vijf jaar een voortslepend dossier, gaat langzaam. De Griekse overheid moet havens, vliegvelden en nutsbedrijven afstoten om schulden af te lossen.
In 2016 moet het minimaal 3,7 miljard euro opleveren, maar Stergios Pitsiorlas – de baas van HRADF, het fonds waar Grieks staatsbezit in is ondergebracht – verwacht op hoogstens 3 miljard uit te komen. Dat betekent een gat van 700 miljoen euro.
Ook het op orde brengen van de overheidsuitgaven blijft problematisch. Afgelopen weekeinde werd in het Griekse parlement nipt gestemd vóór belastingverhogingen van zo’n 2 miljard euro en bezuinigingen van 5,7 miljard euro op onder meer de pensioenen. De maatregel is nodig omdat 25 procent van de Grieken werkloos is en dus geen premie afdraagt. Maar het is de vraag of het voldoende is.
Fragiel kabinet
In januari ging het Internationaal Monetair Fonds er nog van uit dat de Griekse economie in 2016 met 3,7 procent zou groeien. Door de politieke onrust van afgelopen zomer wordt nu krimp verwacht. Dit zorgt ervoor dat de Griekse overheid haar financiën in 2016 waarschijnlijk niet op orde krijgt.
Het kabinet van premier Alexis Tsipras is fragiel. Hij heeft een zeer krappe meerderheid en het is de vraag of zijn regering het overleeft als het land noodgedwongen nieuwe bezuinigingsmaatregelen moet nemen. De kans blijft levensgroot dat Griekenland in 2016 opnieuw steun nodig heeft van zijnEuropese geldschieters.
Telegraaf 07.12.2015 De vier grootste Griekse banken hebben veel minder steun nodig dan eerder was gedacht. Oorspronkelijk werd een bedrag van 25 miljard euro genoemd, maar tot op heden is ‘slechts’ 5,5 miljard nodig geweest.
De Griekse economie ontwikkelt zich beter en ook private investeerders zijn weer ingestapt, zo maakte eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem gisteren bekend na afloop van de Eurogroep-vergadering in Brussel.
Afgelopen zomer kregen de Grieken een derde hulpprogramma van 86 miljard, waarbinnen maximaal 25 miljard was uitgetrokken voor de banken. Daarvan was 10 miljard apart gezet op een rekening bij het ESM.
Omdat ook nog gekeken wordt naar de kleinere banken, is nog onduidelijk of de 4,5 miljard die nu over is van dat bij het ESM geparkeerde bedrag in zijn geheel kan terugvloeien naar de Europese begroting. ‘Voorlopig wordt het niet uitgekeerd’, aldus Dijsselbloem.
AD 07.12.2015 De steun aan de Griekse bankensector komt veel lager uit dan voorheen gedacht. Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem maakte maandag na overleg in Brussel bekend dat er tot nu toe 5,5 miljard euro nodig is om de vier grootste banken van Griekenland van kapitaal te voorzien.
Afgelopen zomer kwamen de eurolanden met Griekenland een nieuw programma overeen voor maximaal 86 miljard euro voor de komende drie jaar. Daarbinnen was maximaal 25 miljard euro uitgetrokken voor de Griekse bankensector en daarvan was 10 miljard euro apart gezet voor directe steun.
Naar nu blijkt is hiervan voorlopig 5,5 miljard euro nodig. Dijsselbloem had het over een ,,goed succes”, mede door de betrokkenheid van privé-investeerders. Omdat er ook nog moet worden gekeken naar kleinere banken, is het nu nog niet duidelijk hoeveel geld er uiteindelijk nodig zal zijn, zei Dijsselbloem.
VK 06.12.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van zaterdag op zondag met een nipte meerderheid de begroting voor 2016 goedgekeurd.
De begroting, die opgesteld werd door minister van Financiën Euclides Tsakalotos, voorziet in zware besparingen en nieuwe belastingen. Het gaat om een saneringsoefening van in totaal 5,7 miljard euro.
De stemming werd met een verschil van drie stemmen meer in het voordeel van de Griekse regering beslist. Enkel de leden van de twee regeringspartijen, het linkse Syriza en de nationalistische Onafhankelijke Grieken (Anel), keurden het voorstel goed.
Premier Alexis Tsipras (Syriza) gaf toe dat het opstellen van de begroting ‘een moeilijke oefening’ was. ‘Maar achter deze cijfers kan iedereen de wanhopige pogingen (van de regering) zien om de werkenden te ondersteunen’, zo klonk het.
Griekenland heeft in juli strenge voorwaarden moeten accepteren bij de onderhandelingen over een derde hulppakket, ter waarde van 86 miljard euro. Dat geld was toen dringend nodig om een Grieks bankroet te vermijden.
AD 06.12.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van zaterdag op zondag met een nipte meerderheid de begroting voor 2016 goedgekeurd.
De begroting, die opgesteld werd door minister van Financiën Euclides Tsakalotos, voorziet in zware besparingen en nieuwe belastingen. Het gaat om een saneringsoefening van in totaal 5,7 miljard euro.
De stemming werd met een verschil van drie stemmen meer in het voordeel van de Griekse regering beslist. Enkel de leden van de twee regeringspartijen, het linkse Syriza en de nationalistische Onafhankelijke Grieken (Anel), keurden het voorstel goed.
Premier Alexis Tsipras (Syriza) gaf toe dat het opstellen van de begroting ‘een moeilijke oefening’ was. ‘Maar achter deze cijfers kan iedereen de wanhopige pogingen (van de regering) zien om de werkenden te ondersteunen’, zo klonk het.
Griekenland heeft in juli strenge voorwaarden moeten accepteren bij de onderhandelingen over een derde hulppakket, ter waarde van 86 miljard euro. Dat geld was toen dringend nodig om een Grieks bankroet te vermijden.
Trouw 04.12.2015 De Europese Commissie heeft vrijdag ingestemd met 2,7 miljard euro aan extra staatssteun voor de National Bank of Greece. De noodlening maakt deel uit van een breder herstructureringsplan voor de bankensector in het land.
Eind oktober bleek dat de vier grootste banken van Griekenland niet sterk genoeg waren om grote economische schokken het hoofd te bieden. Zij kregen opdracht hun balans te versterken. De National Bank of Greece kwam 4,6 miljard euro tekort.
De bank heeft bij private investeerders een bedrag van 1,8 miljard euro opgehaald, bijvoorbeeld door leningen om te zetten in nieuwe aandelen. Ook de goede financiële resultaten in het derde kwartaal hebben een handje geholpen. Daardoor bleef het bedrag aan overheidssteun beperkt tot 2,7 miljard euro.
Telegraaf 03.12.2015 Griekenland doet een beroep op Europese noodhulp in verband met de grote aantallen vluchtelingen die het land krijgt. De Europese Commissie maakte donderdag bekend dat het Zuid-Europese land een officieel verzoek heeft ingediend. EU-commissaris Christos Stylianides (Humanitaire hulp) riep de EU-lidstaten op ,,genereus” op het verzoek in te gaan.
Het is de eerste keer dat Griekenland noodhulp inroept in verband met de migratiecrisis. Hongarije, Servië en Slovenië deden dit al eerder dit jaar.
Het EU-mechanisme voor civiele bescherming voorziet in crisishulp, bij onder meer aardbevingen (Nepal) of overstromingen. Hulp kan worden geboden in de vorm van onder meer slaapzakken, dekens, bedden, tenten en medische goederen, maar ook in de vorm van expertise.
VK 02.12.2015 Griekenland heeft minder noodhulp nodig van Europa dan gedacht. Dat zei minister van Financiën en Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem woensdag in de Kamer.
Griekse tragedie afgewend
De EU en Griekenland lagen de eerste helf van dit jaar op ramkoers. Griekenland had nieuwe miljarden nodig, maar de linkse regering van Alexis Tsipras weigerde de Europese voorwaarden te slikken. De onderhandelingen zakten naar een dieptepunt toen de regering van Tsipras een referendum uitschreef over de Europese voorstellen.
De Griekse bevolking stemde op 5 juli in ruime meerderheid tegen de Europese eisen. Toch ging Tsipras terug naar de onderhandelingstafel en ging alsnog akkoord met een streng derde programma. Half juli werden het overleg over de inhoud van dat programma hervat, schreef correspondent Marc Peeperkorn in Brussel (+).
De beruchte voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis deed eind juli een boekje open: Griekenland had een plan klaarliggen om de drachme weer in te voeren, onthulde hij.
Athene kreeg in de zomer maximaal 86 miljard euro toegezegd door de landen van de eurozone voor de komende drie jaar. Er is minder geld nodig omdat onder meer de grote Griekse banken ,,veel minder” steun nodig hebben. Deze financiële instellingen halen meer geld op dan verwacht bij particulieren en beleggers.
Mogelijk komt de hulp aan de Grieken uit op ongeveer 70 miljard euro. Dijsselbloem hoopt dat ‘gaandeweg het programma’ dit bedrag nog verder omlaag zal gaan.
Voor kapitaalversterking van de Griekse banken is in het Europese hulppakket maximaal 25 miljard euro beschikbaar. Dat zal volgens de bewindsman ‘aanmerkelijk’ lager worden. Het komt ‘waarschijnlijk’ zelfs onder de 10 miljard uit.
Derde steunpakket voor Griekenland
Dijsselbloem is om twee redenen tevreden over de toestroom van privaat kapitaal. Ten eerste moet er nu minder publiek geld in de banken worden gepompt. En ten tweede zullen die private aandeelhouders zich ook gaan bemoeien met de kwaliteit van de bedrijfsvoering van de banken. ‘En dat lijkt ons uitstekend.’
Griekenland kreeg deze zomer voor de derde keer van de eurolanden een steunprogramma om de noodlijdende economie te steunen. Dat bedrag wordt in etappes verstrekt, telkens afhankelijk van de voortgang die het land boekt met de beloofde hervormingen en bezuinigingen.
Trouw 02.12.2015 Griekenland heeft minder noodhulp nodig van Europa dan gedacht. Dat zei minister van Financiën en Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem woensdag in de Kamer.
Athene kreeg in de zomer ruim 85 miljard euro toegezegd door de landen van de eurozone. Er is minder geld nodig omdat onder meer de Griekse banken minder steun nodig hebben. Ze halen meer geld op dan verwacht bij particulieren en beleggers.
Mogelijk komt de steun aan de Grieken uit op ongeveer 70 miljard euro. Dijsselbloem hoopt dat ‘gaandeweg het programma” dit bedrag nog verder omlaag zal gaan.
Voor kapitaalversterking van de Griekse banken is in het Europese hulppakket van deze zomer 25 miljard beschikbaar. ‘Dat zal allemaal niet nodig zijn”, aldus de bewindsman.
Telegraaf 02.12.2015 Griekenland heeft minder noodhulp nodig van Europa dan gedacht. Dat zei minister van Financiën en Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem woensdag in de Kamer.
Athene kreeg in de zomer maximaal 86 miljard euro toegezegd door de landen van de eurozone voor de komende drie jaar. Er is minder geld nodig omdat onder meer de grote Griekse banken “veel minder” steun nodig hebben. Deze financiële instellingen halen meer geld op dan verwacht bij particulieren en beleggers.
Mogelijk komt de hulp aan de Grieken uit op ongeveer 70 miljard euro. Dijsselbloem hoopt dat “gaandeweg het programma” dit bedrag nog verder omlaag zal gaan.
Voor kapitaalversterking van de Griekse banken is in het Europese hulppakket maximaal 25 miljard euro beschikbaar. Dat zal volgens de bewindsman “aanmerkelijk” lager worden. Het komt “waarschijnlijk” zelfs onder de 10 miljard uit.
Dijsselbloem is om twee redenen tevreden over de toestroom van privaat kapitaal. Ten eerste moet er nu minder publiek geld in de banken worden gepompt. En ten tweede zullen die private aandeelhouders zich ook gaan bemoeien met de kwaliteit van de bedrijfsvoering van de banken. “En dat lijkt ons uitstekend.”
Griekenland kreeg deze zomer voor de derde keer van de eurolanden een steunprogramma om de noodlijdende economie te steunen. Dat bedrag wordt in etappes verstrekt, telkens afhankelijk van de voortgang die het land boekt met de beloofde hervormingen en bezuinigingen.
Telegraaf 01.12.2015 De Griekse regering verwacht medio volgend jaar de beperkingen in het kapitaalverkeer volledig op te kunnen heffen. Dat zei de Griekse onderminister van Financiën, George Chouliarakis, dinsdag.
Het kapitaalverkeer in Griekenland werd afgelopen zomer aan banden gelegd, omdat Griekse banken ten onder dreigden te gaan aan de aanhoudende onzekerheid over de toekomst van het land in de eurozone. Volgens Chouliarakis kunnen de beperkingen de komende tijd geleidelijk worden verminderd.
Hij wees daarbij onder meer op het kapitaal van de Griekse banken, dat deze maand wordt versterkt. Verder verwacht hij dat Griekenland begin volgend jaar met de andere eurolanden kan gaan praten over mogelijke vormen van schuldverlichting.
AD 29.11.2015 De Europese Commissie is zondag akkoord gegaan met een aanvullende lening van 2,7 miljard euro voor de Piraeus Bank, de grootste bank van Griekenland. De noodhulp is onderdeel van het eerder ingediende herstructureringsplan voor de bankensector in het land.
Eind oktober bleek dat meerdere banken in het Zuid-Europese land niet door de diverse stresstesten heen kwamen en daarom hun kas moesten aanvullen. Piraeus Bank werd daarbij verplicht zijn reserves met 4,9 miljard euro aan te vullen. De bank wist op eigen kracht krap 2 miljard euro op te halen bij private investeerders. De rest van het benodigde bedrag wordt nu vanuit de staatskas aangevuld.
Volgens EU-commissaris Margrethe Vestager stelt de financiële hulp Piraeus Bank in staat om leningen te blijven verstrekken. Daarmee draagt de bank ook bij aan het herstel van de Griekse economie. Uiteindelijk moet de instelling weer volledig op eigen benen komen te staan.
NU 29.11.2015 De Europese Commissie is zondag akkoord gegaan met een aanvullende lening van 2,7 miljard euro voor de Piraeus Bank, de grootste bank van Griekenland.
De noodhulp is onderdeel van het eerder ingediende herstructureringsplan voor de bankensector in het land.
Eind oktober bleek dat meerdere banken in het Zuid-Europese land niet door de diverse stresstesten heen kwamen en daarom hun kas moesten aanvullen. Piraeus Bank werd daarbij verplicht zijn reserves met 4,9 miljard euro aan te vullen. De bank wist op eigen kracht krap 2 miljard euro op te halen bij private investeerders.
De rest van het benodigde bedrag wordt nu vanuit de staatskas aangevuld.
Leningen
Volgens EU-commissaris Margrethe Vestager stelt de financiële hulp Piraeus Bank in staat om leningen te blijven verstrekken. Daarmee draagt de bank ook bij aan het herstel van de Griekse economie.
Uiteindelijk moet de instelling weer volledig op eigen benen komen te staan.
Vorige week gaf Brussel al groen licht voor de herstructureringsplannen van twee andere Griekse banken, Eurobank en Alpha Bank. Die wisten daarbij de benodigde reserves zonder staatssteun aan te vullen. Alpha Bank kwam eerder 2,7 miljard euro te kort. Eurobank had 2,1 miljard euro extra nodig.
Telegraaf 27.11.2015 Griekenland heeft weer zicht op een nieuwe uitbetaling. De geldschieters en Griekenland zijn het op “grote lijnen” eens over een volgende set hervormingen en bezuinigingen die het noodlijdende land moet uitvoeren in ruil voor financiële steun. De puntjes worden nog op de i gezet, zei een woordvoerster van de Europese Commissie vrijdag.
Overeenstemming over de voorwaarden maakt de weg vrij voor de uitbetaling van 1 miljard euro aan Athene. In de zomer sloten de Grieken met de eurolanden een deal over een nieuw steunprogramma ter waarde van maximaal 86 miljard euro. Dat bedrag wordt in schijven uitbetaald, afhankelijk van de voortgang die is geboekt.
Telegraaf 26.11.2015 De Europese Commissie is donderdag akkoord gegaan met de herstructureringsplannen van twee Griekse banken. Eurobank en Alpha Bank wisten onder meer hun reserves aan te vullen via private investeerders, waardoor ze niet meer afhankelijk zijn van een kapitaalinjectie uit de staatskas.
Eind oktober bleek dat meerdere banken in het Zuid-Europese land niet door de diverse stresstesten heen kwamen en daarom hun kas moesten aanvullen. Alpha Bank kwam daarbij 2,7 miljard euro te kort. Eurobank had 2,1 miljard euro extra nodig.
Volgens EU-commissaris Margrethe Vestager is met het op eigen kracht ophalen van kapitaal een belangrijke stap gezet in het herstel van de Griekse economie. Ze sprak daarbij in een verklaring van een “duidelijk signaal” van versterkt vertrouwen.
Telegraaf 23.11.2015 De directie van het permanente steunfonds voor noodlijdende eurolanden ESM heeft maandag ingestemd met een betaling van 2 miljard euro aan Griekenland. Vorige week was al overeenstemming bereikt over de voorwaarden voor de lening.
Afgelopen zomer sloten de Grieken een deal met de eurolanden over een nieuw steunprogramma ter waarde van in totaal 86 miljard euro. Dat bedrag wordt in etappes verstrekt, telkens afhankelijk van de voortgang die het land boekt met de beloofde hervormingen en bezuinigingen.
De Eurogroep liet in een verklaring weten de eerste stappen die Griekenland heeft gezet te verwelkomen. ,,Dit is een belangrijke stap richting de aanpak van de belangrijkste problemen waar de Griekse economie mee kampt”, aldus de ministers van Financiën van de eurolanden.
De Grieken hebben onder meer voorbereidingen getroffen voor de herkapitalisatie van een aantal belangrijke banken. De financiële sector in het land heeft veel extra schade opgelopen doordat de onderhandelingen over een nieuw steunprogramma eerder dit jaar zo lang hebben geduurd.
Telegraaf 22.11.2015 Griekenland krijgt het volgende deel uit de miljardenlening aan het land. De regering heeft alle hervormingen die daarvoor nodig waren doorgevoerd, liet minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zaterdag weten. Hij leidt als voorzitter van de Eurogroep de gesprekken met Griekenland.
In de zomer werd Griekenland het met de eurolanden eens over een derde leningenprogramma van circa 86 miljard euro voor de komende drie jaar. De Griekse regering heeft in ruil voor financiële steun onder meer bezuinigingsmaatregelen genomen.
Volgens Dijsselbloem heeft Griekenland genoeg vooruitgang geboekt om de volgende tranche van de lening te krijgen. De Eurogroepvoorzitter zegt dat dat de weg vrijmaakt om maandag formeel akkoord te gaan met een lening van 2 miljard euro. Dan kunnen ook de leningen beginnen uit een potje van €10 miljard dat bedoeld is om de Griekse banken te versterken.
VK 22.11.2015 Griekenland krijgt opnieuw een miljardenlening. De regering heeft alle hervormingen die daarvoor nodig waren doorgevoerd, liet minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zaterdag weten. Hij leidt als voorzitter van de Eurogroep de gesprekken met Griekenland.
In de zomer werd Griekenland het met de eurolanden eens over een derde leningenprogramma van circa 86 miljard euro voor de komende drie jaar. De Griekse regering heeft in ruil voor financiële steun onder meer bezuinigingsmaatregelen genomen.
Volgens Dijsselbloem heeft Griekenland genoeg vooruitgang geboekt om een nieuwe lening te krijgen. De Eurogroepvoorzitter zegt dat dat de weg vrijmaakt om maandag formeel akkoord te gaan met een lening van 2 miljard euro.
Griekenland moest aan een aantal voorwaarden voldoen om de 2 miljard te krijgen, zo moest het bestuur bij de banken zijn aangepast en moesten er privatiseringen en hervormingen in de steigers staan.
Telegraaf 20.11.2015 De Griekse regering verwacht dat de economie van het land dit jaar groei noch krimp zal laten zien. Dat cijfer is aanzienlijk minder negatief dan aanvankelijk gedacht, want eerder werd op een neergang met 2,3 procent gerekend.
Voor 2016 zijn de vooruitzichten ook minder pessimistisch, zo werd vrijdag gemeld. Nu wordt voor volgend jaar een krimp van de Griekse economie voorspeld van 0,7 procent. Eerder werd een krimp van 1,3 procent verwacht.
VK 15.11.2015 De Griekse regering heeft vooruitgang geboekt bij de implementatie van maatregelen die nodig zijn om aanspraak te kunnen maken op verdere financiële steun. Dat stelde eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem zondag.
‘Er is op veel onderwerpen overeenstemming bereikt’, aldus de minister van Financiën. Ambtenaren van de eurolanden zullen dinsdag trachten vast te stellen of de vooruitgang voldoende is om nieuwe leningen te kunnen verstrekken.
Begin vorige week bleek dat Griekenland nog niet aan de eisen voor verdere steun voldeed. Onder meer door de verkiezingen in het land is er vertraging opgelopen bij de invoering van de maatregelen die met de andere eurolanden werden afgesproken.
In de zomer werd Griekenland het met de eurolanden eens over een derde leningenprogramma van circa 86 miljard euro voor de komende drie jaar. Een eerste deel van 26 miljard euro werd vrijgegeven: 13 miljard euro werd direct overgemaakt en 10 miljard euro staat op een aparte rekening voor de eventuele versterking van de bankensector.
De resterende 3 miljard euro is in twee delen (een van 2 en een van 1 miljard euro) geknipt met daaraan specifiek gekoppelde eisen. Over de uitbetaling van 2 miljard euro werden vorige maand afspraken gemaakt, maar Griekenland heeft daar vooralsnog niet aan weten te voldoen.
NU 12.11.2015 Het openbare leven in Griekenland en vooral hoofdstad Athene is donderdag deels stilgelegd door een staking en demonstraties.
De acties zijn gericht tegen de bezuinigingen die Griekenland opgelegd krijgt van zijn internationale geldschieters.
Ambtenaren in heel het land legden het werk neer. Door de werkonderbreking moesten onder meer vluchten worden geschrapt en vertrokken veerboten niet. De staking is uitgeroepen door de grote vakbonden.
Staking en demonstraties in Griekenland
In Athene gingen zo’n 20.000 mensen de straat op voor een demonstratie tegen de bezuinigingen en tegen de regering van Alexis Tsipras.
Daarbij kwam het tot ongeregeldheden. De politie werd met brandbommen bestookt en beantwoordde dat met traangas.
Telegraaf 12.11.2015 Het openbare leven in Griekenland en vooral hoofdstad Athene is donderdag deels stilgelegd door een staking en demonstraties. De acties zijn gericht tegen de bezuinigingen die Griekenland opgelegd krijgt van zijn internationale geldschieters.
Ambtenaren in heel het land legden het werk neer. Door de werkonderbreking moesten onder meer vluchten worden geschrapt en vertrokken veerboten niet. De staking is uitgeroepen door de grote vakbonden.
In Athene gingen zo’n 20.000 mensen de straat op voor een demonstratie tegen de bezuinigingen en tegen de regering van Alexis Tsipras. Daarbij kwam het tot ongeregeldheden. De politie werd met brandbommen bestookt en beantwoordde dat met traangas.
Elsevier 12.11.2015 De eerste staking tegen premier Alexis Tsipras’ partij Syriza donderdag leidde tot brandbommen en traangas. Hoe is de situatie nu eigenlijk in Griekenland?
De nationale staking is een protest tegen Tsipras’ beleid. In navolging van het akkoord midden juli heeft hij de belastingen en de pensioenleeftijd verhoogd, maar de overheidsuitgaven verlaagd. Zijn kiezers beloofde hij juist een minder streng beleid.
Al vanaf het begin van de demonstratie zijn winkels en verkeerslichten vernield. Waarom de Grieken zo boos zijn? De gehele bevolking heeft simpel gezegd een stuk minder te besteden.
Pensioengerechtigden
Initiatiefnemers van de staking zijn de pensioenbonden ADEDY en GSEE. Tsipras heeft de pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar en toeslagen en uitzonderingen daarop geschrapt. Voor die aanpassing pensioneerden veel Grieken bijvoorbeeld al op vijftigjarige leeftijd.
De Grieken moeten zich nu behoorlijk aanpassen: van de Europese landen gaf Griekenland altijd het meeste uit aan pensioenen. Problemen kwamen vooral met de hoge werkloosheid in de crisis, want daardoor ontvingen pensioenfondsen minder geld van de werkende bevolking.
Beroepsbevolking
Vanzelfsprekend lijden ook de Grieken onder de 67 aan die werkloosheid, met name jongeren onder de 25. Volgens de nationale statistische service van Griekenland ELSTAT is een kwart van de totale beroepsbevolking werkloos. Van jongeren onder de 25 is de helft op zoek naar een baan.
Naast werkloosheid ervaart de beroepsbevolking dalende lonen. Zo concludeerde persbureau Reuters uit gegevens van ELSTAT dat de Grieken in 2013 40 procent armer waren dan in 2008. Nieuwe cijfers tonen aan dat die armoede nog meer is gestegen.
Arbeidsongeschikten
Arbeidsongeschikten worden het hardst geraakt. Griekenland heeft nooit een echte verzorgingsstaat gehad en voor de crisis steunden arbeidsongeschikten vooral op familieleden. Met de toenemende armoede wordt dat steeds moeilijker.
Nu de staat ook nog bezuinigt, zijn er helemaal weinig voorzieningen voor arbeidsongeschikten. Naast een verlaging van die uitkeringen, kort de regering bijvoorbeeld op de zorgkosten. Ook betalen burgers meer aan de overheid: de BTW is gestegen en de heffingskorting gedaald.
Volgens het afgesproken noodfonds in juli zou Griekenland dit jaar 26 miljard euro krijgen. In totaal bestaat het fonds uit een lening van 86 miljard euro, die de Grieken in de komende drie jaar ontvangen.
Als deel van die lening zou Tsipras op 9 november 2 miljard euro krijgen, maar dat geld is in de wacht gezet. Griekenland heeft door plotse verkiezingen vertraging opgelopen en is daarom niet alle afspraken nagekomen. Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem gaf aan dat uiterlijk maandag een beslissing over de betalingen zal worden genomen.
De belangrijkste afspraak die Griekenland voor maandag moet nakomen, gaat over schulden van burgers. De Griekse regering wil Grieken niet hun huis uitzetten als ze teveel in de schulden zitten, maar Brussel vindt die aanpak te mild. De leiders denken dat de burgers sneller betalen bij strenge consequenties.
AD 10.11.2015 Premier Alexis Tsipras van Griekenland heeft zijn kabinet de opdracht gegeven om de lopende regelingen met schuldeisers snel af te ronden om zo een nieuwe uitgifte van internationale hulp mogelijk te maken. Behalve uit Europese leningen betrekt Athene geld van private financierders.
De ministers van Financiën van de eurozone hebben de Grieken ondertussen te kennen gegeven dat er pas weer geld naar Athene vloeit als tevens een serie financiële hervormingen wordt doorgevoerd, met name een strengere toewijzing van hypotheken. Momenteel is een van de grootste problemen dat veel mensen niet kunnen aflossen en Tsipras’ regering wil voorkomen dat mensen uit hun huis worden gezet. Het ministerie van Financiën is bezig een voor Brussel aanvaardbaar compromis hierover op te stellen.
Volgens de Europese Centrale Bank hebben de Griekse banken momenteel 14,4 miljard euro kapitaal nodig om de ongunstige economische voorspellingen te overleven.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem gaf in Brussel aan dat uiterlijk komende maandag een beslissing over de betalingen aan Athene genomen zal worden. ,,Hopelijk zijn daarvoor de laatste kwesties opgelost”, zo stelde hij.
Telegraaf 09.11.2015 De landen van de eurozone weigeren Griekenland maandagavond het volgende kredietpakket van €2 miljard te geven. De Grieken zijn niet alle afspraken met de eurolanden nagekomen.
Dat meldde de Wall Street Journal maandag op basis van gesprekken met eurozone-leden. In reactie schoot de risicopremie op Griekse staatsobligaties met 24 basispunten omhoog.
Griekenland wordt maandagavond afgerekend op vijftig beloften. Zondagmiddag werden de eurozoneleden op de hoogte gebracht van de vordering. Hoewel vooruitgang wordt geboekt, zoals met belastingheffing. is die onvoldoende om het totale steunpakket uit te keren, aldus de WSJ.
,,Het wordt irritant”, zegt een onderhandelaar over de houding van de Grieken.
Struikelblok voor de Grieken vormen onder meer de regels voor wanneer een bank een hypotheeknemer die zijn hypotheek niet meer betaalt uit zijn huis mag zetten. Regeringspartij Syriza wil dat banken eigenaren met een hypotheek van minder dan €300.000 van deze regeling wil uitsluiten. Volgens de kredietverstrekkers ligt die grens veel te hoog.
Elsevier 05.11.2015 Griekenland krijgt geen versoepeling van de schulden door de migratiecrisis. Het land moet zich houden aan de eisen die in het akkoord staan met de Europese schuldeisers.
‘Griekenland moet zich houden aan het hervormingsprogramma. De hervormingen mogen door niets in de weg worden gestaan,’ zei eurocommissaris Pierre Moscovici woensdag na overleg in Athene, meldt persbureau Reuters.
Excuus
De Grieken hadden hem gevraagd of ze versoepeling mochten in ruil voor het herbergen van migranten. Maar de migratiecrisis geeft de Grieken geen excuus om de afgesproken hervormingen niet door te voeren. Sinds het begin van het jaar kwamen ruim 590.000 migranten via Griekenland de Europese Unie binnen.
‘Griekenland moet zich gewoon aan de regels houden,’ zei Moscovici. ‘Niets moet ervoor zorgen dat we de hervormingen versoepelen’. Wel heeft de EU Griekenland geld geboden voor het huisvesten van 20.000 extra migranten. Het land krijgt daarnaast ook hulp van ngo’s: onder meer het Rode Kruis heeft Griekenland ruim 11 miljoen euro toegezegd in de komende zeven maanden.
Steun
Griekenland zegt al 1,5 miljard euro te hebben uitgegeven aan opvangcentra en medewerkers. Het land zou daarnaast nog 100 miljoen euro nodig hebben voor de identificatie en herplaatsing van asielzoekers.
Eerder dit jaar sloten de ministers van Financiën van de eurozone, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een akkoord met Griekenland, waarmee het land een noodpakket van 86 miljard euro in ontvangst mocht nemen, in ruil voor hervormingen. Woensdag demonstreerden pensionado’s in de Griekse hoofdstad Athene tegen de bezuinigingen die voortvloeien uit de hervormingsmaatregelen.
Het steunpakket wordt in termijnen uitbetaald. De hervormingen en bezuinigingen van Griekenland hebben met name betrekking op btw-maatregelen, pensioenen, privatisering van de energiemarkt, en modernisering van de arbeidsmarkt.
VK 05.11.2015 De Griekse en Italiaanse klachten dat de EU-landen hen in de kou laten staan met de migranten, leidt in Brussel tot gefronste wenkbrauwen. ‘Laat ze eerst orde op zaken stellen in eigen land’, is de reactie van betrokken EU-ambtenaren. ‘Er ligt genoeg geld op de plank voor beide landen.’
Om te beginnen met Griekenland: tot 2020 kan het rekenen op 474,2 miljoen euro voor de asielopvang en grensbewaking. Tot nog toe heeft Athene 33 miljoen uit die pot (7 procent van het totaal) daadwerkelijk ontvangen. Los daarvan kreeg het nog eens ruim 19 miljoen aan humanitaire noodsteun voor migratie. De snelheid waarmee het geld vrijkomt, hangt af van concrete en onderbouwde verzoeken die Griekse regering indient, en daar schort het nogal eens aan. En eenmaal gegeven blijft het geld volgens Brusselse ambtenaren ‘nogal eens hangen in Athene’ terwijl het naar uitvoerders op eilanden als Lesbos moet gaan.
Van de beloofde 160 duizend plekken zijn er 1.418 toegezegd, niet één nog door Nederland
Voor Italië is 560 miljoen euro gereserveerd tot 2020, waarvan het 39 miljoen (7 procent van het totaal) heeft ontvangen. Daarbovenop kreeg de regering in Rome nog eens 19 miljoen aan noodhulp voor de migrantenopvang. Ook hier geldt dat het lang wachten is op goede Italiaanse voorstellen.
Tsipras klacht dat de overige EU-landen weinig haast maken met de spreiding van vluchtelingen vanuit Italië en Griekenland over de rest van Europa, snijdt meer hout. Van de beloofde 160 duizend plekken zijn er 1.418 toegezegd, niet één nog door Nederland.
De EU-landen zijn sowieso niet bijster snel met het inlossen van hun beloften. Van de toegezegde 2,8 miljard euro om landen als Turkije, Libanon en Jordanië te helpen bij de vluchtelingenopvang en om te investeren in Afrika (migratie voorkomen) is 500 miljoen binnen. De Nederlandse bijdrage tot nog toe is 2 miljoen.
VK 31.10.2015 Griekenlands vier grote banken moeten hun kas aanvullen met bij elkaar 14,4 miljard euro, heeft de Europese Centrale Bank (ECB) zaterdag gezegd na het uitvoeren van diverse stresstesten. De banken hebben het extra kapitaal nodig omdat ze anders zouden kunnen omvallen.
Het gaat om de National Bank of Greece, de Piraeus Bank, de Eurobank en de Alpha Bank. In het basisscenario kwamen ze volgens de testen 4,4 miljard te kort. Bij het doorrekenen van de effecten van een mogelijke crisissituatie kwam daar 10 miljard bij. De ECB geeft de banken tot 6 november de tijd om plannen voor het herkapitaliseren in te dienen.
Het is belangrijk dat de Griekse geldverstrekkers snel weer voldoende buffers hebben, omdat voor hen een belangrijke rol is weggelegd bij het weer een beetje op de been helpen van de Griekse economie. Griekenland ging afgelopen zomer nog bijna bankroet. Pas op de valreep gingen de Grieken akkoord met afspraken met schuldeisers. Dat de banken in het land al die tijd overeind konden blijven, is mede te danken aan noodsteun van de ECB.
In de Italiaanse krant Il Sole 24 Ore werd ECB-president Mario Draghi zaterdag verder nog bevraagd over de stimulerende maatregelen die de centrale bank in Europa aan het doorvoeren is. Hij zei dat het ‘een open vraag’ blijft of het opkoopbeleid in december zal worden aangepast. Onlangs zorgde Draghi nog voor flinke koersstijgingen op de beurzen met zijn opmerking dat de bank bereid is meer maatregelen te treffen als dat nodig is.
Telegraaf 31.10.2015 Griekenlands vier grote banken moeten hun kas aanvullen met bij elkaar 14,4 miljard euro, heeft de Europese Centrale Bank (ECB) zaterdag gezegd na het uitvoeren van diverse stresstesten. De banken hebben het extra kapitaal nodig omdat ze anders zouden kunnen omvallen.
Het gaat om de National Bank of Greece, de Piraeus Bank, Eurobank Ergesias en de Alpha Bank. De ECB geeft hen tot 6 november de tijd om plannen voor het herkapitaliseren in te dienen.
Het is belangrijk dat de Griekse geldverstrekkers snel weer voldoende buffers hebben, omdat voor hen een belangrijke rol is weggelegd bij het weer een beetje op de been helpen van de Griekse economie. Griekenland ging afgelopen zomer nog bijna bankroet. Pas op de valreep gingen de Grieken akkoord met afspraken met schuldeisers. Dat de banken in het land al die tijd overeind konden blijven, is mede te danken aan noodsteun van de ECB.
VK 31.10.2015 De vluchtelingencrisis heeft de positie van de Griekse schuldencrisis overgenomen in de media. Hiermee zijn de problemen van Griekenland natuurlijk niet opgelost, maar de mogelijkheid bestaat om de ene crisis te bestrijden met de andere.
Griekenland zou net zo goed als en waarschijnlijk nog beter dan Turkije de rol van opvangland voor vluchtelingen in de regio kunnen zijn. Het land is al lang lid van de Europese Unie en hoeft niet meer te onderhandelen over toetreding.
Het heeft de beschikking over ontzettend veel eilanden en toeristische accommodaties die in de wintermaanden grotendeels leeg staan. Een reële schatting van het aantal opvangplaatsen ligt op 800 duizend tot 1 miljoen. Op zo’n manier kan de bestaande capaciteit volledig worden benut met Europees geld. En er heerst een aangenaam klimaat. Plus dat Griekenland er alle belang bij heeft zijn schulden te verminderen.
Telegraaf 28.10.2015 Door de enorme vluchtenlingencrisis zijn de problemen met Griekenland even naar de achtergrond verdrongen, maar de komende dagen lijkt Athene opnieuw op Europese miljarden te kunnen rekenen.
Binnen enkele dagen al kan het land het groene licht krijgen voor nog eens 2 miljard aan Europese steun, gevolgd door nog eens één miljard voor het eind van de volgende maand.
Dat heeft eurocommissaris Dombrovskis woensdagmiddag bekendgemaakt.
Voordat het geld definitief wordt overgemaakt moet Griekenland aan een aantal afspraken voldoen, maar volgens Brussel gaat dit de goede kant op.
De eurolanden besloten afgelopen zomer het land een derde steunpakket toe te kennen en zo te voorkomen dat Griekenland de eurozone zou moeten verlaten. Sindsdien lijkt in het land de financiele rust enigszins teruggekeerd en is de 10-jaars rente in enkele maanden van 13 naar minder dan 8 procent gedaald
Telegraaf 27.10.2015 Griekse burgers en ondernemers durven hun geld weer voorzichtig bij de banken te stallen. De banktegoeden in Griekenland stegen in september met €530 miljoen in vergelijking met de vorige maand.
Dat is een stijging met 0,4% maand-op-maand, meldt de Griekse centrale bank dinsdag. Nog steeds geen gigantische percentages dus, maar stukken beter dan de maandenlange uitstroom van geld die de banken voor hun kiezen kregen.
De Grieken verloren het vertrouwen dat hun spaarcentjes veilig waren bij de banken en haaldentussen december vorig jaar en afgelopen juli ruim €42 miljard van de bank. De Griekse overheid stelde onder meer pinlimieten in en Europa kwam met €86 miljard aan noodleningen over de brug.
In augustus stegen de banktegoeden ook al voorzichtig, waarmee een einde kwam aan een daling van tien maanden. De tegoeden staan echter nog altijd op het laagste niveau sinds 2003.
Telegraaf 21.10.2015 De Griekse economie krimpt dit jaar veel minder sterk dan verwacht. Ambtenaren ramen deze nu op 1,4 procent, waar eerder een terugval van 2,3 procent werd voorzien. Dat schreef persbureau Reuters woensdag op basis van ingewijden.
Volgens de bronnen zijn de internationale geldschieters van Griekenland het eens met de nieuwe raming. De doelstelling om de economische neergang volgend jaar terug te dringen naar 1,3 procent, zoals eerder dit jaar werd afgesproken, blijft staan.
Minister van Economische Zaken George Stathakis zei eerder deze maand al dat de neergang minder sterk zou zijn dan de geraamde 2,3 procent. Stathakis ging op 7 oktober zelf uit van 1,5 procent.
VK 17.10.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een aantal besparingsmaatregelen goedgekeurd die opgelegd waren door de internationale schuldeisers. Dat gebeurde met een meerderheid van 154 stemmen op 300.
De goedkeuring van het pakket was een van de voorwaarden voor verdere financiële steun van de internationale schuldeisers. De maatregelen omvatten onder meer nieuwe belastingen, de verhoging van de pensioenleeftijd en strengere straffen voor belastingontduiking.
Alleen de parlementsleden van de regering-Tsipras stemden ‘ja’. De oppositie verwijt premier Tspiras dat hij met deze maatregelen de Griekse economie in een recessie duwt. Maar Tsipras wees de parlementsleden erop dat deze maatregelen niet nieuw zijn, maar deel uitmaakten van het ultieme reddingspakket van 13 juli, dat het parlement al heeft goedgekeurd. De premier gaf toe dat het moeilijke maatregelen betreft, maar verweet de oppositie geen alternatief voor te stellen.
Trouw 17.10.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een aantal besparingsmaatregelen goedgekeurd die opgelegd waren door de internationale schuldeisers. Dat gebeurde met een meerderheid van 154 stemmen op 300.
De goedkeuring van het pakket was een van de voorwaarden voor verdere financiële steun van de internationale schuldeisers. De maatregelen omvatten onder meer nieuwe belastingen, de verhoging van de pensioenleeftijd en strengere straffen voor belastingontduiking.
Alleen de parlementsleden van de regering-Tsipras stemden ‘ja’. De oppositie verwijt premier Tspiras dat hij met deze maatregelen de Griekse economie in een recessie duwt. Maar Tsipras wees de parlementsleden erop dat deze maatregelen niet nieuw zijn, maar deel uitmaakten van het ultieme reddingspakket van 13 juli, dat het parlement al heeft goedgekeurd. De premier gaf toe dat het moeilijke maatregelen betreft, maar verweet de oppositie geen alternatief voor te stellen.
Protesten
De stemming was de eerste echte test voor de Griekse regering, die vorige week nog het vertrouwen van het parlement kreeg na de verkiezingen van 20 september. Buiten het parlement betoogden duizenden Grieken tegen de bezuinigingsmaatregelen. In november moet er nog een tweede pakket bezuinigingen worden goedgekeurd, waarbij de belastingvoordelen voor boeren worden afgeschaft. Verwacht wordt dat het protest dan groter zal zijn.
In dezelfde maand gaan de internationale schuldeisers de toestand van de openbare financiën en de hervormingen in Griekenland onder de loep nemen. Wanneer de evaluatie positief is, krijgt het land recht op een nieuwe financiering van 86 miljard euro.
NU 17.10.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag ingestemd met meerdere hervormingen.
Er komen onder meer nieuwe belastingen, de pensioenleeftijd gaat omhoog en de straffen voor belastingontduiking worden verhoogd. 154 van de 300 parlementsleden stemden voor, 140 tegen. De andere zes waren afwezig.
De goedkeuring van het pakket was een van de voorwaarden voor verdere financiële steun van de internationale schuldeisers. Maar met deze instemming is Griekenland er nog niet. Er moet ook nog een ander bezuiningspakket goedgekeurd worden.
AD 17.10.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een aantal besparingsmaatregelen goedgekeurd die opgelegd waren door de internationale schuldeisers. Dat gebeurde met een meerderheid van 154 stemmen op 300.
De goedkeuring van het pakket was een van de voorwaarden voor verdere financiële steun van de internationale schuldeisers. De maatregelen omvatten onder meer nieuwe belastingen, de verhoging van de pensioenleeftijd en strengere straffen voor belastingontduiking.
Alleen de parlementsleden van de regering-Tsipras stemden ‘ja’. De oppositie verwijt premier Tspiras dat hij met deze maatregelen de Griekse economie in een recessie duwt. Maar Tsipras wees de parlementsleden erop dat deze maatregelen niet nieuw zijn, maar deel uitmaakten van het ultieme reddingspakket van 13 juli, dat het parlement al heeft goedgekeurd. De premier gaf toe dat het moeilijke maatregelen betreft, maar verweet de oppositie geen alternatief voor te stellen.
VK 16.10.2015 De Akropolis? Die is praktisch te geef, vinden de Grieken. Ook de minoïsche ruïnes in Knossos worden gewoon te grabbel gegooid. Toeristen kunnen voor een habbekrats genieten van de archeologische schatten van Hellas. De toegangsprijzen van de Griekse monumenten en musea liggen gemiddeld veel lager dan in de rest van Europa.
De prijs van een combiticket, dat toegang biedt tot de Akropolis en zes andere Atheense musea en monumenten, stijgt maar liefst 430 procent: van 12 naar 52 euro.
Maar dat gaat snel veranderen. Griekenland moet in het kader van het derde reddingsprogramma 4,3 miljard euro bezuinigen. Dat is geen gemakkelijke opgave voor de regering-Tsipras. Dus halen de Grieken een deel van het geld waar het te halen valt: bij de Duitsers en andere Europeanen die in Griekenland op vakantie gaan.
De prijzen van kaartjes voor Griekse bezienswaardigheden zullen volgend jaar exorbitant stijgen, hebben de Grieken deze week besloten. Premier Tsipras hoopt met deze maatregel circa 130 miljoen euro extra inkomsten voor de staat binnen te halen.
Telegraaf 06.10.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de beschikbare leenruimte voor Griekse banken voor het eerst in lange tijd verlaagd. De zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) werd op verzoek van de Griekse centrale bank met 1 miljard euro teruggeschroefd naar 87,9 miljard euro.
De verlaging, die in ieder geval tot 22 oktober van kracht blijft, is volgens de Griekse centrale bank het gevolg van een toegenomen liquiditeit in de Griekse bankensector en een stabilisering van de spaartegoeden.
NU 06.10.2015 De recent herkozen Griekse premier Alexis Tsipras belooft vaart te maken met de hervormingen die zijn afgesproken met de internationale schuldeisers van Griekenland. Dat heeft hij maandag gezegd in het Griekse parlement.
Tsipras verklaarde dat dit “de enige weg” is voor het land om uit de economische crisis te komen. Griekenland heeft van de schuldeisers in totaal 86 miljard euro aan extra noodsteun toegezegd gekregen.
Volgens Tsipras moet Griekenland zijn geloofwaardigheid terugwinnen. “De weg zal niet makkelijk zijn en we moeten op onze tanden bijten”, zei de premier.
Hij hamerde wederom op een schuldenverlichting voor zijn land, onder meer via langere looptijden en lagere rentes. Dat zou een essentiële voorwaarde zijn om weer te kunnen groeien en toegang te krijgen tot de financiële markten, aldus Tsipras.
Elsevier 05.10.2015 Griekenland maakt zich op voor een nieuwe miljardenlening van de eurogroep. De ministers van Financiën van de eurolanden controleren maandag een lijst met maatregelen die moeten zijn doorgevoerd, voordat het geld wordt overgemaakt.
De Grieken bereikten deze zomer een akkoord over de miljardenlening met de eurogroep. De komende drie jaar zalGriekenland voor 86 miljard euro lenen.
De eerste lening van 26 miljard is al voor een deel overgemaakt: 13 miljard euro werd direct overgemaakt en 10 miljard euro is gestald op een rekening voor eventuele versterking van debankensector. De 3 miljard euro die rest, zal in twee delen worden opgesplitst vanwege specifieke eisen die aan de leningen vastzitten.
Banken
De buffer voor de banken is volgens de eurogroep vrijgemaakt om de markten gerust te stellen. Het is niet de bedoeling dat het bedrag direct naar Athene wordt overgemaakt. In totaal is er 25 miljard euro apart gezet voor het saneren van de bankensector.
Michiel Dijkstra: De roep om kwijtschelding van Griekse schulden zal nog wel even blijven klinken. Maar de leenvoorwaarden van het nieuwe steunpakket aan Griekenland zijn al boterzacht. Lees het artikel van Michiel Dijkstra >
Een van de maatregelen waaraan Griekenland moet voldoen is het doorvoeren van hervormingen op het pensioenbeleid. De pensioenuitgaven moesten van Europa worden teruggeschroefd tot 1 procent van het nationaal inkomen van Griekenland.
Discussie
De regelgeving over de pensioenen vormde lang een heikeldiscussiepunt tijdens de onderhandelingen tussen de eurogroep en premier Alexis Tsipras. Hij was van mening dat er niet te tornen viel aan de pensioenen, omdat tweederde van de Griekse gepensioneerden al op of onder de armoedegrens zou leven.
Eerder sprak Dijsselbloem de verwachting uit dat de schuldenlast draagbaar blijft voor Griekenland. De minister zei dat de huidige voorwaarden voorschrijven dat de schuldenlast niet boven de 15 procent van het bruto binnenlands product van Griekenland uit zal komen.
VK 05.10.2015 Griekenland kan waarschijnlijk weer Europees geld tegemoetzien. De ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) zijn het maandag in Luxemburg eens geworden over een lijst met maatregelen die Griekenland moet doorvoeren voordat geld wordt overgemaakt. Als die worden nagekomen, moet de eurogroep nog wel formeel het licht op groen zetten voor uitbetaling.
In de zomer werd Griekenland het met de eurolanden eens over een derde leningenprogramma van circa 86 miljard euro voor de komende drie jaar. Een eerste deel van 26 miljard euro werd vrijgegeven.
Dertien miljard euro werd direct overgemaakt en 10 miljard euro staat op een aparte rekening voor de eventuele versterking van de bankensector. De resterende 3 miljard euro zal in twee delen (één van 2 en één van 1 miljard euro) worden geknipt met daaraan specifiek gekoppelde eisen.
VK 12.09.2015 Een nieuwe Griekse regering hoeft er niet op te rekenen om opnieuw te kunnen onderhandelen over het derde reddingspakket voor het noodlijdende land. Ook niet na de verkiezingen van volgende week. Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem sloot dit alvast uit. ‘Er worden geen politieke onderhandelingen over het programma opgestart.’
Meer over Griekenland
Nu het derde steunpakket in kannen en kruiken is, staat de Griekse regering onder druk om de draad van de privatisering weer op te pakken. Maar dat stuit op veel obstakels. (+)
Waarom heeft Griekenland al die miljarden nodig? De 86 miljard is de som van de ‘geraamde financieringsbehoefte’ van Griekenland, schrijft minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën. Lees het hier.
NRC 10.09.2015 Waar de miljarden euro’s aan noodsteun die Griekenland en andere eurolanden krijgen precies terechtkomen, is onduidelijk. En op Europese beslissingen over de noodsteun is onvoldoende democratische controle. Dat zegt de Algemene Rekenkamer in een vanochtend gepubliceerd onderzoeksrapport.
Sinds 2010 zijn verschillende Europese noodfondsen opgetuigd om zwakke eurolanden op de been te houden. In totaal hebben deze fondsen een uitleencapaciteit van 850 miljard euro. Inmiddels is 440 miljard euro aan steun verstrekt, zo becijferde de Rekenkamer. Nederland staat garant voor 90 miljard en keerde bijna 8 miljard euro daadwerkelijk uit.
Elsevier 10.09.2015 De Algemene Rekenkamer schrijft in een onderzoeksrapport dat het onduidelijk is waar de miljarden euro’s aan noodsteun die de Grieken en andere eurolanden ontvangen, exact heen zijn gegaan.
De Rekenkamer publiceerde donderdag de uitkomsten van een onderzoek naar de inzet van Europese noodfondsen tussen 2010 en 2015.
Het onderzoek bracht een aantal zorgelijke conclusies naar buiten. Zo konden de onderzoekers er niet achter komen waar de geleende miljarden van de Europese noodfondsen precies terecht zijn gekomen. Er is onderzoek gedaan naar de steunprogramma’s voor Griekenland, Ierland en Spanje.
Ook wordt er niet onafhankelijk geëvalueerd naar de effectiviteit van de van de noodsteun aan de landen die in financiële nood zitten. Alleen het Internationaal Monetair Fonds (IMF) evalueerde de effectiviteit van de noodsteun een aantal keer.
Te weinig controle
De eurogroep verantwoordt zich onvoldoende over de noodsteun. De groep met ministers van Financiën uit de eurolanden is de belangrijkste besluitvormer over de Europese noodfondsen voeren ook te weinig democratische controle uit over de steunpakketten.
Minister van Financiën Jeroen Dijsslbloem (PvdA) zegt in een reactie dat hij de onderzoeksresultaten onder de aandacht zal brengen bij de Europese Commissie. Hij onderschrijft dat er meer toezicht moet komen op de kwaliteit van financiële informatie.
Trouw 22.08.2015 Speelt hij blufpoker of een strategisch schaakspel? Deze vraag zoemt al sinds zijn aantreden om de Griekse premier Tsipras heen. Ook nu hij zijn ontslag heeft aangeboden en aandringt op nieuwe verkiezingen.
De stembusgang stelt Tsipras vooral in staat om de rotzooi in zijn eigen partij eens goed op te ruimen.
Een verrassing was het zeker niet. Al weken werd in Griekse media gespeculeerd over een vervroegde stembusgang. Dat de dissidenten binnen Syriza een nieuwe partij zouden oprichten was ook een kwestie van tijd. Gisterochtend was het zo ver.
De voormalige minister van energie Panagiotis Lafazanis, die vorige maand aan de kant was gezet, lanceerde de partij Eenheid van het Volk. Hij kreeg 25 parlementariërs aan zijn zijde.
Andere motieven
De afgesplitste groep is het niet eens met de voorwaarden die Europa stelt aan nieuwe noodleningen en stemde tegen de afspraken die Tsipras met de geldschieters maakte. Dat het bezuinigingspakket uiteindelijk toch werd goedgekeurd had de premier voornamelijk aan de oppositie te danken en niet aan zijn eigen Syriza. Dat gaf hem naar de buitenwereld toe meteen een argument om aan te sturen op nieuwe verkiezingen. Maar op de achtergrond spelen wellicht andere motieven.
Telegraaf 22.08.2015 De inmiddels teruggetreden Griekse premier Tsipras hoefde niet lang te wachten op een reactie binnen zijn partij nadat hij nieuwe verkiezingen had aangekondigd. Zo’n 25 linkse parlementariërs hebben zich van de Syriza-partij afgescheiden en proberen het op eigen houtje.
De parlementsleden die opstappen zijn het absoluut niet eens met de afspraken die Tsipras met de geldschieters heeft gemaakt. Ze stemden tegen. Voor Tsipras was dat reden om nieuwe verkiezingen uit te schrijven voor 20 september, de derde in drie jaar.
De nieuwe partij krijgt de naam Eenheid van het Volk en is direct de derde partij in het parlement. Leider is volgens de Griekse televisie oud-minister van Energie Panagiotis Lafazanis, die vorige maand door de premier aan de kant werd gezet vanwege zijn verzet tegen het pakket bezuinigingen waar Tsipras zijn handtekening onder zette. Hij ziet er geen been in terug te keren naar de drachme.
NU 21.08.2015 Premier Mark Rutte voelt zich niet beschadigd door zijn optreden tijdens het debat over het derde steunpakket voor Griekenland. Dat zei hij vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie.
De premier kreeg het tijdens het debat fel aan de stok met de oppositie, omdat Rutte in de verkiezingscampagne van 2012 de belofte had gedaan dat er geen cent meer naar Griekenland zou gaan.
Rutte had weliswaar eerder al gezegd dat die belofte onhoudbaar was, maar leek tijdens het debat toch regelmatig geïrriteerd over de harde aanvallen vanuit de oppositie hierover.
Toch denkt Rutte niet dat dit zijn positie heeft beschadigd. “Ik had mij er vanuit mijn ragfijne politieke gevoel al op voorbereid dat de oppositie zou reflecteren op de uitspraken uit 2012. Dat leidde tot een robuuste gedachtenwisseling. Ik vond dat prima”, aldus de premier.
VK 21.08.2015 De afspraken die de eurolanden hebben gemaakt met de Griekse regering van Alexis Tsipras, gelden ook voor een volgende Griekse regering. ‘We hebben geen afspraken gemaakt met één regering, maar met dé Griekse regering’, zei premier Mark Rutte vrijdag na de wekelijkse ministerraad.
Tsipras vraagt opnieuw steun van kiezer
Veel sneller dan verwacht gaan de Grieken weer naar de stembus. Premier Alexis Tspiras kondigde donderdag nieuwe verkiezingen aan voor – waarschijnlijk – 20 september. De premier is volgens de grondwet gedwongen direct af te treden om plaats te maken voor een interim-regering. Lees het nieuws hier.
Rutte benadrukte dat de leningen die de Grieken zijn toegezegd alleen in delen worden uitbetaald als de Grieken de beloofde maatregelen nemen. Doet een volgende Griekse regering dat niet, ‘dan hebben ze een probleem’, aldus de premier.
Hij sprak tegen dat Europa zich weer door de Grieken ‘heeft laten beetnemen’, nu nieuwe verkiezingen zijn aangekondigd na het definitieve akkoord over het leningenpakket van 86 miljard euro. ‘Volgens mij is de Grieken nu een slikken- of stikkenpakket door de strot geduwd van een ongekende omvang. Dat past overigens in de werkwijze van de eurozone dat we bereid zijn elkaar te helpen als landen bereid zijn vergaande maatregelen te accepteren.’
Telegraaf 21.08.2015 De afspraken die de eurolanden hebben gemaakt met de Griekse regering van Alexis Tsipras, gelden ook voor een volgende Griekse regering. „We hebben geen afspraken gemaakt met één regering, maar met dé Griekse regering”, zei premier Mark Rutte vrijdag na de wekelijkse ministerraad.
Rutte benadrukte dat de leningen die de Grieken zijn toegezegd alleen in delen worden uitbetaald als de Grieken de beloofde maatregelen nemen. Doet een volgende Griekse regering dat niet, „dan hebben ze een probleem”, aldus de premier.
Hij sprak tegen dat Europa zich weer door de Grieken „heeft laten beetnemen”, nu nieuwe verkiezingen zijn aangekondigd na het definitieve akkoord over het leningenpakket van 86 miljard euro. „Volgens mij is de Grieken nu een slikken- of stikkenpakket door de strot geduwd van een ongekende omvang. Dat past overigens in de werkwijze van de eurozone dat we bereid zijn elkaar te helpen als landen bereid zijn vergaande maatregelen te accepteren.”
NU 21.08.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) heeft er vertrouwen in dat Griekenland zich ook na de aangekondigde verkiezingen zal houden aan de afspraken die de Griekse regering met de geldschieters heeft gemaakt.
Dat zei hij vrijdag voor aanvang van de ministerraad. “Er is al een zeer ruime meerderheid in het Griekse parlement die het pakket heeft gesteund en de verwachting is dat die steun misschien zelfs sterker zal worden”, aldus Dijsselbloem.
Nu er verkiezingen zijn aangekondigd liggen de hervormingsmaatregelen en bezuinigingen stil tot het einde van de volksraadpleging. Dijsselbloem hoopt dat de verkiezingen zo snel mogelijk gehouden worden “zodat er zo min mogelijk tijd verloren gaat”, zei hij.
Verkiezingen
Donderdag kondigde de Griekse premier Alexis Tsipras al aan af te treden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven, nadat bij een laatste stemming over het derde Griekse steunpakket er niet genoeg volksvertegenwoordigers uit zijn eigen partij voor de maatregelen stemden.
Vrijdag kondigden 25 partijgenoten van Tsipras zich af te splitsen van de regerende Syriza-partij, omdat zij het niet eens zijn met de hervormings- en bezuinigsopdracht.
Elsevier 21.08.2015 Ook een volgende Griekse regering zal zich aan de afspraken met de eurolanden moeten houden, belooft Rutte.
Het derde noodpakket is een deal die met de Griekse regering in het algemeen is gemaakt, niet specifiek met die van premier Alexis Tsipras. Dat zei premier Mark Rutte (VVD) vrijdag na afloop van de wekelijkse ministerraad.
Afspraken
‘We hebben geen afspraken gemaakt met één regering, maar met dé Griekse regering,’ zei Rutte. De premier benadrukte dat de Grieken alleen hun geld krijgen, wanneer zij zich aan deafspraken houden die verbonden zijn aan de uitbetalingen. Als een volgende Griekse regering besluit een andere koers te varen, ‘dan hebben ze een probleem’, verduidelijkte de premier.
‘Volgens mij is de Grieken nu een slikken- of stikkenpakket door de strot geduwd van een ongekende omvang. Dat past overigens in de werkwijze van de eurozone dat we bereid zijn elkaar te helpen als landen bereid zijn vergaande maatregelen te accepteren.’
Hoewel de steun van de Tweede Kamer in principe niet nodig was, ging ook het Nederlandse parlement woensdag akkoord met de nieuwe schuldendeal. Ondanks hevig protest onder een groot deel van de oppositie, bleek er bij de VVD-fractie slechts één dissident te vinden te zijn in de persoon van Joost Taverne.
Rutte zei zich ‘in het geheel niet beschadigd te voelen’ door de kritiek vanwege het breken van zijn verkiezingsbelofte. ‘Dat leidde tot een robuuste gedachtewisseling en dat vond ik prima.’
Nieuwe regering
Donderdag diende de Griekse premier Alexis Tsipras zijn ontslag in bij het parlement in Athene. Door nieuwe verkiezingen uit te schrijven hoopt de premier de kritische ‘dissidenten’ binnen zijn partij van zich af te schudden.
Zo’n 25 leden van zijn Syriza-partij kondigden vrijdag aan eeneigen partij op te richten. Dit radicale Linkse Platform zal zich op 20 september gaan melden in de strijd om de stem van het Griekse volk.
NU 21.08.2015 Nog nooit toonde premier Mark Rutte zich zo kwetsbaar en geïrriteerd tijdens een debat in de Tweede Kamer als afgelopen woensdag tijdens het Griekenlanddebat.
De premier staat op het Binnenhof bekend als een sterke debater die aanvallen moeiteloos van zich laat afglijden. NU.nl zet Ruttes goede momenten uit eerdere debatten, en zijn kwetsbare momenten van afgelopen woensdag op een rij.
Premier Rutte moest zich woensdag tijdens het debat over het derde steunpakket voor Griekenland verantwoorden voor zijn gebroken verkiezingsbelofte uit 2012. Toen stelde de VVD-leider dat er na twee eerdere steunpakketten geen “cent meer” naar de Grieken zou gaan.
Toen de geldschieters en de Griekse regering tot een nieuwe miljardendeal kwamen die de Grieken van de financiële ondergang moest behoeden, moest Rutte op zijn schreden terugkeren en erkennen dat hij zijn verkiezingsbelofte moest breken.
De vraag is of met het debat van afgelopen woensdag de oppositie eindelijk de zwakke plek van de premier heeft weten te vinden of dat hij zich weet te herpakken bij de politieke beschouwingen na Prinsjesdag.
Zelf vindt Rutte niet dat het debat hem beschadigd heeft, zei hij vrijdag.
Zeker is dat de premier gevoelig blijkt wanneer hij herinnerd wordt aan zijn verkiezingsbeloftes. Dan blijkt dat zelfs Rutte, die altijd vergeleken werd met teflon omdat alles van hem af leek te glijden, zijn zwakke plekken kent. Of in ieder geval weleens een mindere dag heeft.
Elsevier 21.08.2015 De houding van Sybrand Buma en zijn CDA is ongeloofwaardig en opportunistisch. De CDA-leider zal die stoerheid nooit gestand kunnen doen. Hij ondergraaft, net als de Griekse premier Tsipras, de geloofwaardigheid van de politiek.
Het Griekse debat is geen debat, het is een drama. De Tweede Kamer debatteerde op verzoek van PVV-leider Geert Wilders over het steunpakket aan Griekenland.
Het was een merkwaardig moment om dit debat te voeren, aangezien het steunpakket aan Griekenland al een feit is. Bovendien kan het Nederlandse parlement er niet aan morrelen. Het was dus vooral een mooie gelegenheid om standpunten uit te wisselen – vrijblijvende standpunten, die niets kosten.
In een vrijblijvend debat kan iedereen zeggen wat hij denkt. De regeringsleiders kwamen na een lange onderhandelingsronde met de Griekse overheid tot een overeenkomst, waarna de overeenkomst door het Griekse parlement moest worden goedgekeurd. En dat gebeurde.
Verrassend moment
De andere parlementen, althans de regerende meerderheden, aanvaardden de overeenkomst ook moeiteloos. Niet verwonderlijk, omdat ze anders hun eigen leiders hadden moeten wegsturen. Dat wilde niemand.
Syp Wynia: Politici zijn steeds banger om te pleiten voor steun aan Grieken. Het Kamerdebat over de nieuwe 86 miljard voor de Grieken kreeg niet voor niets de harde trekken van een verkiezingsdebat. Lees verder >
Het debat in de Tweede Kamer over Griekenland kende slechts één verrassend moment: het CDA-moment. De partij wees het steunpakket aan Griekenland af, wat leidde tot scherpe kritiek van enkele prominente partijleden.
Oud-premier Dries van Agt laat aan de Volkskrant weten de houding van zijn eigen partij verbijsterend te vinden: ‘Dit betreur ik ten diepste. Met de inspanningen van ook veel christen-democraten was men tot dit onderhandelingsresultaat gekomen. Dan moet de trouw aan het Europees ideaal boven al gaan.’
Verleden
Hier rijst de vraag waaraan het CDA zijn legitimiteit ontleent: aan de Europese christen-democraten of aan de Nederlandse kiezers?
CDA-leider Sybrand Buma motiveerde de afwijzing van het steunpakket voor Griekenland met een verwijzing naar het verleden. In 2000 stemde het CDA – toen ook oppositiepartij – tegen het toetreden van Griekenland tot de eurozone.
Ook zou het CDA tegen het toetreden van Bulgarije, Roemenië en Albanië tot de Europese Unie hebben gestemd. Dit is niet echt een geloofwaardige redenering, aangezien het CDA als regerende partij alle mogelijke Europese besluiten goedkeurde en uitvoerde.
Paria
En als het CDA nu aan de macht zou zijn, zou de partij het steunpakket hebben verdedigd. Anders zou Buma zich moeten keren tegen alle Europese leiders die het steunpakket goedvinden. Dat zie ik echt niet gebeuren.
De partijen die in Nederland aan de macht komen, hanteren een simpele redenering: Nederland mag niet de paria van de eurozone worden. Of ze zeggen dat het in het belang van Nederland is om iets goed te keuren.
CDA doet nu ontzettend stoer omdat de partij niet aan de macht is en de stem van deze partij in deze kwestie geheel onbelangrijk is. De handelwijze van Buma is ongeloofwaardig en getuigt van puur opportunisme. Dat geldt eigenlijk ook voor de meeste bestuurderspartijen.
Instabiel
De Griekse werkelijkheid is instabiel. Premier Alexis Tsipras is al afgetreden, op 20 september mogen de Grieken een nieuwe regering kiezen. Volgens elsevier.nl hoopt Tsipras door vervroegde verkiezingen uit te schrijven, te kunnen afrekenen met het radicale Linkse Platform binnen zijn Syriza-partij.
De Griekse premier Alexis Tsipras dient donderdag formeel zijn ontslag in aan de Griekse regering. Op 20 september mogen de Grieken een nieuwe regering kiezen. Wat heeft hem hiertoe bewogen?
Alle wetswijzigingen gingen door dankzij de steun van de rechtse oppositie. Tsipras wil bij de verkiezingen een nieuw mandaat krijgen om de bezuinigingen die hij met Europa en het IMF heeft afgesproken, te kunnen uitvoeren. Dat is de omgekeerde wereld.
Grieks drama
Minder dan één jaar geleden ging Tsipras de verkiezingen in met de belofte dat zijn partij een einde zou maken aan alle door Europa opgelegde bezuinigingen. En nu gaat hij het omgekeerde doen. En aan dit wispelturige Griekenland hebben de eurolanden miljarden gegeven.
Wij zijn dus weer aan het begin van het Griekse drama beland. Tsipras lijkt op een afvallige die zijn socialistische religie heeft ingeruild voor realisme. De geldschieters – wij, de burgers van de eurozone, lijken op fundamentalisten die hun religie ‘de euro is van ons allemaal’ ten koste van de realiteit willen verdedigen.
Failliet
Tsipras en Buma lijken in één opzicht op elkaar. Beide politici zijn niet in staat om dat wat ze zelf beweren, ooit uit te voeren. Als het CDA aan de macht komt, zal het een steunpakket voor Griekenland – wanneer dat door andere eurolanden wordt goedgekeurd – steunen, uitvoeren en verdedigen. En Tsipras zal elk steunpakket uiteindelijk goedkeuren en uitvoeren omdat anders zijn land failliet gaat.
En het Griekse drama gaat door, zoals velen eerder hadden voorspeld. De ongeloofwaardige politici ondergraven de geloofwaardigheid van de democratie.
Trouw 21.08.2015 De CDA-fractie in de Tweede Kamer verwierp afgelopen woensdag het derde hulppakket voor Griekenland, terwijl twee voorgaande reddingsoperaties wel het fiat kregen van de christen-democraten in de oppositie. PvdA-minister Dijsselbloem van financiën sprak gisteren zijn teleurstelling uit over de houding van het CDA.
In 2000 zeiden we dat Griekenland niet bij de euro moest !!!!
Ook CDA-prominenten zoals oud-premier Van Agt en oud-staatssecretaris René van der Linden hebben geen begrip voor de ‘ommezwaai’ van de CDA-fractie. De partij wijkt daarmee ook af van de lijn die christen-democraten elders in Europa hebben gekozen. CDA-fractieleider Sybrand van Haersma Buma bestrijdt dat zijn fractie inconsequent zou zijn geweest. “Er gaat een rechte lijn van het jaar 2000, toen het CDA tegen toelating van Griekenland tot de eurogroep was, naar nu.”
Onder partijgenoten in Nederland heeft u opzien gebaard. U moet trouw blijven aan het Europese ideaal, zei oud-premier Dries van Agt in de Volkskrant.
“De afweging die wij hebben gemaakt is precies in lijn met ons Europees verkiezingsprogramma. Daar staat dat we moeten gaan voor een sterk Europa met, waar nodig, een kopgroep van landen die de euro hebben en daaromheen een cirkel van landen die wel tot de Europese Unie behoren maar die niet in de eurogroep zitten. Achtergrond ervan is dat een Europa dat doormoddert om de lieve vrede te bewaren uiteindelijk niet een sterk Europa is.
Telegraaf 21.08.2015 Het heeft een haartje gescheeld of de VVD kende deze week niet één, maar twee dissidenten rond de steun aan Griekenland.
Naast backbencher Joost Taverne heeft Kamerlid Fred Teeven zich tot woensdagmiddag beraden of hij de meerderheid van zijn fractie zou volgen om akkoord te gaan met het reddingspakket.
Nadat de VVD-fractie voorafgaand aan het debat urenlang over de steun vergaderde, bleken dertien Kamerleden tegen het noodplan te zijn, ook als dat zou betekenen dat er een kabinetscrisis zou ontstaan. Een fors deel van de fractie zou in dat scenario partijleider Rutte afvallen en de kans was groot dat de Griekse steun dan door de Kamer zou worden verworpen.
Om een kabinetscrisis te voorkomen is de dertien toen gevraagd of ze zich wilden neerleggen bij de meerderheid. Alleen Taverne en Teeven weigerden dat en wilden zich beraden. Uiteindelijk legde Teeven zich woensdagmiddag bij de meerderheid neer en bleef Taverne als enige dissident over.
Telegraaf 21.08.2015 De vervroegde Griekse verkiezingen zijn niet in strijd met de afspraken die de Griekse premier Alexis Tsipras heeft gemaakt met de eurolanden over nieuwe leningen voor zijn land. Eurogroepvoorzitter en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem zei dat vrijdag voor de wekelijkse ministerraad.
Tsipras kondigde donderdag zijn aftreden en nieuwe verkiezingen aan. „Dit is geen breuk met de afspraken. Als alle afspraken gestand worden gedaan, en daar zullen we strikt op letten – is het natuurlijk toegestaan verkiezingen te houden”, aldus Dijsselbloem.
Hij hoopt met Tsipras dat nieuwe verkiezingen een stabiele regering opleveren die de pro-Europese keuze van Athene kan voortzetten. Dijsselbloem zei dat hij donderdagmiddag door zijn Griekse collega was gebeld met de mededeling dat Tsipras waarschijnlijk later op de dag de nieuwe verkiezingen zou aankondigen.
VK 20.08.2015 Dijsselbloem van Financiën heeft kritiek op CDA en GroenLinks, die het Europese reddingspakket voor Griekenland woensdag in een Kamerdebat niet steunden.
Gepikeerde Rutte schiet tekort in Griekenlanddebat.
Het derde steunpakket voor Griekenland komt er, maar bij de VVD zit bloed op de blazer. Ook de virtuositeit van premier Rutte schoot tekort om de schade te beperken.
Dijsselbloem is teleurgesteld in die partijen, zei hij donderdag in een terugblik op het Griekenlanddebat. Volgens hem zijn CDA en GroenLinks partijen die traditioneel pro-Europees zijn, maar nu de Europese redding van Griekenland niet steunen. ‘Je mag altijd kritisch zijn. Ik begrijp dat het op dit moment aantrekkelijk is om tegen te zijn. Het is ook populairder. Maar ik ben daar wel teleurgesteld over.’
Hij betreurt het ook dat de steun in de Tweede Kamer om Griekenland onder strenge voorwaarden in de eurozone te houden en het herstel van de euro niet in gevaar te brengen, kleiner is geworden. ‘Ik vind dat als je zo’n reddingspakket afwijst, je ook onder ogen moet zien wat de alternatieven zijn. Ik vind dat daar in het debat erg weinig over gezegd is. Mogelijk dat men daar ook weinig over heeft willen nadenken.’
De Kamer was speciaal teruggekomen van reces voor het debat, dat ging over het derde pakket leningen voor Athene, met een omvang van 86 miljard euro. Alle andere eurolanden hebben er mee ingestemd.
Telegraaf 20.08.2015 Een jaar of twee geleden was Syriza, de radicaal-linkse partij van premier Alexis Tsipras, nog voor een exit uit de euro. Dat veranderde toen het regeringspluche in zicht kwam.
Maar toen Tsipras in januari van dit jaar aan de macht kwam, moest wel het hulpprogramma overboord. De nieuwe Griekse regering wilde geen verlenging van dat programma, want ze geloofde niet in de aanpak van de trojka.
In februari ging Tsipras door de pomp. Het schrappen van het woord ‘trojka’ en de introductie van de benaming ‘de instituties’ was inmiddels voldoende. De Grieken wilden nu toch onderhandelen over een nieuw pakket.
Telegraaf 20.08.2015 De Griekse premier Tsipras heeft zijn ontslag donderdagavond ingediend. De Grieken mogen op 20 september opnieuw naar de stembus. De regering heeft voor die datum vervroegde verkiezingen uitgeschreven, aldus de Griekse regering.
Tsipras moet flink bezuinigen en hervormen om de noodsteun te krijgen die Griekenland nodig heeft om het hoofd boven water te houden. Maar daar is veel verzet tegen in zijn eigen Syriza-partij. Met de verkiezingen wil Tsipras afrekenen met die rebellen. Hij hoopt vooral een nieuw mandaat te krijgen voor zijn maatregelen, aldus Griekse media.
Tsipras sloot onlangs een omstreden akkoord met de schuldeisers over bezuinigingen in ruil voor financiële steun. Dankzij de oppositie stemde het parlement ermee in, maar veel partijgenoten van Tsipras stemden tegen, waardoor hij in feite de meerderheid in het parlement kwijt was.
Binnen de Europese Commissie is verheugd gereageerd op de aankondiging. Volgens Martin Selmayr, de rechterhand van voorzitter Jean-Claude Juncker, kunnen vroege verkiezingen gunstig uitpakken voor de in Griekenland omstreden Europese steunprogramma’s. ,,Het kan een manier zijn om meer steun te krijgen voor het stabiliteitsplan”, meldde Selmayr op Twitter.
Trouw 20.08.2015 De Grieken gaan op 20 september naar de stembus, voor de derde keer dit jaar. De regering heeft vervroegde verkiezingen uitgeschreven. Premier Tsipras maakte vanavond zijn aftreden bekend in een toespraak op de Griekse televisie.
“Het huidige parlement kan geen meerderheid of een regering van nationale eenheid bieden”, aldus Tsipras. De reden van zijn aftreden is het grote verzet binnen zijn partij Syriza. Tsipras moet flink bezuinigen en hervormen om noodsteun te krijgen, maar dat stuit in zijn eigen politieke gelederen op weerstand. Met de verkiezingen hoopt Tsipras een nieuw mandaat te krijgen voor zijn maatregelen, meldt hij op Twitter.
De Griekse premier was bijna de hele dag in beraad met zijn ministers over de opstand binnen Syriza. Tsipras sloot vorige week een omstreden akkoord met de schuldeisers over bezuinigingen in ruil voor financiële steun. Dankzij de oppositie stemde het parlement daarmee in, maar veel partijgenoten van Tsipras stemden tegen, waardoor hij de meerderheid in het parlement in feite kwijt was.
Telegraaf 20.08.2015 Griekenland heeft een bedrag van €3,2 miljard aan de ECB afgelost. De aflossing was cruciaal om niet failliet te gaan. Het geld voor de aflossing kwam uit het derde steunpakket van €86 miljard, waar de eurolanden net mee hebben ingestemd. Dat meldt persbureau Reuters op basis van een medewerker van de Griekse overheid.
Gisteren stemden beleidsbepalers van het Europese noodfonds ESM in met het nieuwe steunpakket. Ook gaven de ministers van Financiën van de negentien eurolanden hun goedkeuring aan een eerste betaling van €26 miljard.
Voor Griekenland zijn de problemen nog niet achter de rug. Bijna een derde van de partij van premier Tsipras weigerde afgelopen vrijdag in te stemmen met de loodzware bezuinigingseisen. Dankzij steun van de oppositiepartijen kwam het pakket toch door het parlement.
Tsipras gaat het parlement een vertrouwensvraag stellen, die waarschijnlijk een inleiding vormt voor nieuwe verkiezingen in september. De kans is groot dat er dan een nieuwe regering komt, die alsnog de harde maatregelen uit moet voeren.
Telegraaf 19.08.2015 De beleidsbepalers van het Europese noodfonds ESM zijn woensdag akkoord gegaan met een nieuw steunpakket voor Griekenland. Ook gaven de ministers van Financiën van de negentien eurolanden hun goedkeuring aan een eerste betaling van 26 miljard euro, zo meldden Europese diplomaten woensdag in Brussel na een telefoonconferentie tussen de bewindslieden.
Griekenland zal in ruil voor de miljarden ingrijpende maatregelen moeten nemen. Zo moeten er hervormingen komen bij de belastingheffing en het openbaar bestuur.
Van de 26 miljard euro gaat de helft rechtstreeks naar Athene. Het geld wordt gebruikt voor onder meer lopende uitgaven en de terugbetaling van schulden. 10 miljard euro wordt gereserveerd voor verbetering van de financiële situatie van banken en op een aparte rekening gezet. 3 miljard euro wordt pas in de herfst uitbetaald.
Niet makkelijk
In een schriftelijke verklaring rept het noodfonds van leningen voor een maximumbedrag van 86 miljard euro in de komende drie jaar. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, de voorzitter van de eurogroep, zegt daarin: „Deze overeenkomst zorgt voor perspectief voor de Griekse economie en een basis voor duurzame groei. De Griekse regering is gehouden om dit brede hervormingspakket voortvarend uit te voeren, en wij zullen nauwgezet toezicht houden op dat proces. Ik heb eerder gezegd dat dat niet makkelijk zal zijn. Wij zullen zeker met problemen te maken krijgen de komende jaren, maar ik vertrouw erop dat wij in staat zullen zijn om die aan te pakken.”
NRC 19.08.23015 Met het wegstemmen van de moties is er een einde gekomen aan het Kamerdebat over het nieuwe steunpakket aan Griekenland.
–DE HOOGEPUNTEN-
Nog even de hoogtepunten van het debat op een rij:
Er wordt niet gestemd over de derde lening aan de Grieken. Voorstellen daartoe werden allemaal afgeschoten.
Wel steunt een meerderheid van de Kamer het nieuwe steunprogramma. Naast regeringspartijen PvdA en VVD is ook D66 voor.
De oppositie viel met name premier Mark Rutte hard aan op het breken zijn verkiezingsbelofte in 2012. “Geen cent meer naar Griekenland”, zei hij toen.
Volgens Rutte is dat inderdaad “buitengewoon vervelend en heel onplezierig”, maar ook noodzakelijk. Mede door de houding van de Griekse regering is “de context” de afgelopen jaren veranderd.
Elsevier 19.08.2015 Dit zijn de partijen die zich tegen de schuldendeal verzetten, inclusief hun motieven.
Op D66 na verzette vrijwel de gehele oppositie zich tegen het plan om de Grieken een nieuwe miljardenlening te geven. Dit zijn de partijen die zich tegen de schuldendeal verzetten, inclusief hun motieven.
SP– ‘Dit is geen mooie dag voor de Nederlandse economie,’ zei SP-leider Emile Roemer die zich daarmee beklaagde over het feit dat Nederland toekijkt hoe er in Europa beslissingen worden genomen. ‘De burger voelt zich steeds verder vervreemd van de politiek,’ zei Roemer die vooral hard uithaalde naar de VVD. Vooral Rutte kreeg er van langs. Volgens Roemer wordt de premier ‘met de dag ongeloofwaardiger’ nu de VVD in Europa voor het steunpakket stemt, maar in eigen land net doet alsof dit ‘morrend’ gebeurt. De premier hoorde de bijdrage van Roemer onderuitgezakt aan.
De SP diende een motie in waarin de partij stelt ‘dat het nieuwe steunpakket voor Griekenland een voortzetting is van het neoliberale crisisbeleid dat de afgelopen vijf jaar gevoerd is’. Voor de motie bleek geen meerderheid te zijn.
CDA – Een vergelijkbaar standpunt heerst bij het CDA. Sybrand van Haersma Buma noemde de Tweede Kamer ‘een praathuis’ zonder enige bevoegdheid om beslissingen in Europa tegen te houden. ‘Het CDA heeft geen vertrouwen in de capaciteit van deze Griekse regering om de plannen uit te voeren. De financiële gevolgen voor Nederland zijn volstrekt onduidelijk, en de politieke instabiliteit in Griekenland is te groot. Het CDA kan dit pakket daarom niet steunen,’ zei Buma. Ook het CDA diende een motie in tegen het steunpakket die werd ondersteund door de partijen ChristenUnie, SGP, GroenLinks en SP. Bij de hoofdelijke stemming kreeg de motie 52 voorstemmers en 81 tegenstemmers, waarmee het parlement de facto de niet-noodzakelijke steun gaf aan de schuldendeal. VVD-Tweede Kamerlid Joost Taverne stemde als enige VVD’er voor de CDA-motie.
ChristenUnie – Arie Slob zei dat er met een mokkende VVD ‘een hele smalle basis’ is voor een nieuwe lening aan de Grieken. Slob constateert binnen, maar ook buiten de Tweede Kamer een groeiend gevoel van afkeuring voor het nieuwe steunpakket. In een motie roept de ChristenUnie, samen met de SGP, op om ‘in te zetten op uittreding van Griekenland uit de eurozone gekoppeld aan een (gedeeltelijke) schuldkwijtschelding en steunverlening via Europese Fondsen’. Alleen de SGP en ChristenUnie stemden voor deze motie.
GroenLinks – Volgens Jesse Klaver van GroenLinks staat ‘de geloofwaardigheid van de democratie’ op het spel nu Nederland niet bij machte is om beslissingen in Europa tegen te houden. De beweegredenen van de VVD om in te stemmen, omdat de andere eurolanden dit ook doen, noemde hij verkeerd. Volgens Klaver is de manier waarop Rutte zich gedraagt ‘een premier onwaardig’ die zijn geloofwaardigheid van de politiek op het spel zet, aldus Klaver
SGP – Sluit zich aan bij de ChristenUnie
Partij voor de Dieren – Esther Ouwehand gaf in een korte verklaring aan dat het verleden liet zien dat het maken van extra schulden Griekenland nooit heeft geholpen. De partij vraagt dan ook om hiermee te stoppen en steunt de moties die zich verzetten tegen de schuldendeal.
50Plus – Henk Krol riep het kabinet op te stoppen met het uitgeven van extra belastinggeld aan de Grieken. Volgens de partij lijdt de belastingbetaler, in het bijzonder ouderen, onder de miljardenlening aan Griekenland.
Groep Kuzu/Öztürk – Hield zich afzijdig in het debat.
Groep Bontes/Van Klaveren – Louis Bontes benadrukte dat Nederland ‘op geen enkele wijze akkoord moet gaan met schuldverlichting door het aanpassen van de looptijd en de rente van de leningen aan Griekenland’. De motie die hiertoe oproep kon alleen op de steun van de PVV rekenen.
Houwers – Oud-VVD-Kamerlid Houwers stemde tegen Grieks steunpakket
Klein – Deed niet mee aan het debat. Hij verblijft momenteel inIJsland.
Van Vliet – Stemde tegen steunpakket Grieken, maar ook tegen de motie van wantrouwen.
PVV – PVV-leider Geert Wilders zei het toe te juichen dat alle Nederlanders nu zien dat ‘Rutte volstrekt ongeloofwaardig is’. Wilders denkt, net als veel andere Kamerleden, dat de Grieken hun beloften van hervormingen en bezuinigingen ‘vergeten’ zodra het geld binnen is. Griekenland is volgens hem de ‘Europese junkie’. De PVV-leider noemde Rutte de ‘Pinokkio van de lage landen‘. De PVV diende een motie van wantrouwen (de 20ste) in tegen het kabinet én een motie tegen het Griekse steunpakket. Voor beide moties bleek geen meerderheid te zijn.
NRC 19.08.2015 De Tweede Kamer gaat zoals verwacht akkoord met nieuwe steunpakket aan Griekenland. Tijdens een debat in Den Haag lieten coalitiepartijen VVD en PvdA de lening van 86 miljard euro te steunen. Ook D66 steunt de nieuwe afspraken met de Griekse regering, waardoor een ruime meerderheid van de Kamer zich achter de deal schaart.
Afgezien van de regeringspartijen en D66 wezen alle andere partijen het derde steunpakket af. Tot een stemming kwam het echter niet. Verscheidene partijen dienden weliswaar moties in met het verzoek om voor of tegen het Griekse steunpakket te stemmen. Die kregen echter onvoldoende steun.
Dat een meerderheid van de Kamer het nieuwe steunprogramma steunt, komt allerminst als een verrassing. PvdA en D66 lieten eerder al weten de deal met de Grieken te steunen en ook de VVD-fractie besloot gisteren na een urenlange vergadering in te stemmen.
Eerder op de dag ging ook de Duitse Bondsdag al akkoord met het akkoord tussen Griekenland en de geldschieters. Van de aanwezige 585 parlementariërs stemden er 454 in. Afgezien van Duitsland en Nederland hadden alle andere nationale parlementen van de eurolanden al hun fiat gegeven voor de nieuwe lening gegeven. LEES VERDER›
Lees ookhet liveblog terug dat we vandaag over het Kamerdebat bijhielden.
VK 19.08.2015 Het kabinet lijkt vandaag zoals verwacht de benodigde meerderheid in de Tweede Kamer voor het nieuwe steunpakket voor Griekenland te zullen behalen. VVD, PvdA, D66 en onafhankelijk Kamerlid Norbert Klein hebben gezegd voor te stemmen en zijn samen goed voor 89 zetels. Desondanks is het debat vandaag fel. PVV-leider Geert Wilders heeft aangekondigd dat hij een motie van wantrouwen zal indienen. Volg het debat in ons liveblog.
Lees ook: De kloof tussen Rutte’s Griekse belofte en beleid
Het is de paradox van Ruttes uiterst offensieve verkiezingscampagne van 2012. De ramkoers en de soms groteske verkiezingsbeloften maakten de VVD groter dan ooit, maar daarna ging het schuren toen bleek dat Rutte zijn eerste toezegging (‘de hypotheekrenteaftrek staat als een huis’) al snel opgaf zodra hij met de PvdA om tafel zat. De tweede belofte (1000 euro belastingverlaging voor de werkenden) sneuvelde niet veel later. (+)
Elsevier 19.08.2015 De verwachting is dat de schuldenlast van Griekenland door het nieuwe noodkrediet draagbaar zal zijn voor het land. Pas als dit niet het geval is, wordt er over lastenverlichting gesproken. Dat zei minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) tijdens het debat in de Tweede Kamer over het derde schuldenpakket voor Griekenland.
15 procent
De minister gaf dit antwoord nadat meerdere fracties hadden geklaagd dat het onmogelijk is om een oordeel te vellen over de nieuwe lening als de voorwaarden voor die lening niet openbaarzijn.
Dijsselbloem zei uiteindelijk dat onder de huidige voorwaarden de verwachting is dat de schuldenlast niet boven de 15 procent van het bruto binnenlands product van Griekenland uit zal komen.
Sombere inschatting
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) maakte een sombere inschatting en pleit daarom voor lastenverlichting voor Griekenland. In de praktijk betekent dit lagere rentes over een langere looptijd en misschien zelfs afschrijven van leningen.
‘Het is een verschil in benadering,’ zei Dijsselbloem. ‘Het enige wat we daarom kunnen doen is een afspraak maken over wat we doen als we de grens van 15 procent overschrijden,’ zei de minister. Pas dan kan dus worden gesproken over het eventueel aanpassen van de looptijd van de leningen.
Daarmee gaf Dijsselbloem impliciet aan dat hij verwacht dat het IMF mee zal doen aan de redding van Griekenland. De instelling maakt daar in oktober een definitieve beslissing over. Dijsselbloem zei er alles aan te doen om het IMF binnen boord te houden.
De instelling liet eerder blijken niet mee te zullen doen wanneer de schulden voor Griekenland niet aanzienlijk worden verlicht. Het Nederlands kabinet is uit principe niet bereid om schulden voor Griekenland af te schrijven. Wel kan er worden gesproken over looptijden van leningen en de hoogte van de rente.
Telegraaf 19.08.2015 In het Kamerdebat over de nieuwe miljardensteun voor Griekenland is de VVD de gebeten hond. De oppositie haalt genadeloos uit naar de regeringspartij, die na wat intern gemor toch akkoord is gegaan met de overboeking voor Athene.
Een kleine meerderheid van coalitiepartijen VVD, PvdA en oppositiepartij D66 steunt het reddingspakket. De rest van de Kamer gelooft niet dat de 86 miljard die Europa richting het land stuurt daadwerkelijk effect zal sorteren. Ter linkerzijde vindt men dat Europa Griekenland voor onmogelijke opgaven heeft gesteld. Ter rechterzijde vermoedt men dat Athene de afspraken opnieuw niet na zal komen, waardoor het circus over een paar maanden weer van voren af aan begint.
Afspraken
Eerder vandaag maakte het CDA bekend dat het niet akkoord gaat met de nieuwe steun. Volgens partijleider Buma moeten Europa slecht gedrag niet belonen, door Griekenland steeds maar weer de helpende hand te beiden terwijl het land zich niet aan eerdere afspraken houdt. Daarmee is dit pakket „niet goed voor Europa en niet voor Nederland”, aldus Buma. PVV-leider Wilders spreekt van een derde feestpakket voor Griekenland en dient vandaag een motie van wantrouwen in een poging het kabinet naar huis te sturen. Die motie is overigens kansloos.
Opvallend is dat VVD-fractieleider Zijlstra en zijn coalitiegenoot Samsom (PvdA) het debat niet zelf voeren. Zij laten de confrontatie met de rest van de Kamer om de impopulaire maatregelen over aan hun financieel woordvoerders. Het kwam het duo op hoon te staan van de oppositie. „De VVD laat de fractievoorzitter thuis. Een zwakke vertoning. Kennelijk vindt de VVD dit debat niet belangrijk”, sneerde CDA-leider Buma richting de liberalen.
Draai verdedigen
Financieel woordvoerder Harbers heeft vandaag dus de ondankbare taak om de draai van zijn VVD te verdedigen. De liberalen sloegen de afgelopen maanden immers steeds stoere taal uit over de consequenties voor Griekenland als het land zich niet aan de afspraken zou houden. Nieuwe miljardensteun was eerder door partijleider Rutte uitgesloten. Hij ging deze zomer al door de pomp, gisteren ging de VVD-fractie hem achterna.
Inhoudelijk wordt het pakket door Harbers evenwel niet verdedigd. De voormalig politiek assistent van oud-minister Zalm (Financiën) verklaarde geen zin te hebben in „het gedoe” dat in Nederland zou ontstaan als zijn partij tegen zou stemmen. In een dergelijk scenario zou partijleider Rutte in zijn hemd komen te staan en zou Nederland in zijn eentje wel eens voor een nieuwe onzekere situatie in Europa kunnen zorgen. En daarom stemt de VVD maar in met het pakket, verdedigde Harbers zich, tot hoon van de oppositie. „U klinkt net als de Griekse premier Tsipras”, zei SGP-leider Van der Staaij: „We geloven er niet in. We vinden het niks. Maar we stemmen er toch mee in.”
De PvdA vindt het verstrekken van de miljarden aan Griekenland geen probleem. „Samen is beter dan alleen”, meent PvdA-Kamerlid Nijboer.
NRC 19.08.2015 In de Tweede Kamer wordt vanmiddag (na 12.00 uur) gedebatteerd over de nieuwe miljardensteun aan Griekenland. Want de regeringen van de eurolanden en de Griekse regering mogen dan akkoord zijn, de nationale parlementen moeten zich ook uitspreken. Komt het steunpakket erdoor? We praten je bij in drie minuten.
Waar wordt over gesproken?
Op het programma staat het steunpakket waarover Griekenland en de eurolanden recentelijk een akkoord bereikten. Brussel zegde Athene een lening van 86 miljard euro toe, maar in ruil daarvoor moet de Griekse regering een flink pakket met ingrijpende bezuinigingen en hervormingen doorvoeren. Zo gaat de pensioenleeftijd omhoog, wordt er harder ingegrepen bij belastingschulden en moeten de uitgaven aan sociale zekerheid omlaag.
Griekenland zelf is al akkoord met dat pakket aan eisen. Het Griekse parlement stemde vrijdagochtend in na een marathonoverleg dat een hele nacht doorging. Enkele uren daarnaging ook de eurogroep, de ministers van financiën van de eurozone, akkoord met het nieuwe steunprogramma. Alleen de nationale parlementen, waarvan de steun nodig is om het programma te kunnen laten doorgaan, moeten zich nog uitspreken.
Hoe staat de Tweede Kamer hierin?
In Den Haag is de weerstand tegen een nieuwe lening groot. De PVV en SP toonden zich eerder al fel tegenstander en gaandeweg slonk ook bij GroenLinks en ChristenUnie de steun voor een derde steunpakket. Het CDA steunt het pakket ook niet, bleek vandaag na de fractievergadering. Volgens CDA-leider Sybrand Buma kan wat het CDA betreft Griekenland beter uit de euro stappen.
geertwilderspvv Geert WildersAls Rutte tekent voor toch € 5 mrd van ons geld naar de Grieken dan vlg week motie van wantrouwen PVV en voltallige Kamer terug van reces!13 augustus 2015 @ 20:40
Maar er zijn ook voldoende voorstanders. PvdA en D66 hebben even geleden al laten weten dat zij de deal tussen Griekenland en de eurolanden zouden steunen. Gisteravond voegde de Tweede Kamerfractie van de VVD zich daar na vijf uur vergaderen bij. Door dat besluit zijn de voorstanders nu ruim in het voordeel.
Het debat van vanmiddag belooft, hoewel de uitslag van de stemming vaststaat, toch nog interessant te worden. Zo zal premier Rutte zich moeten verantwoorden voor zijn gebroken verkiezingsbelofte dat er “geen cent” meer naar de Grieken zou gaan.
En in de rest van Europa?
In veel eurolanden hoeft niet over de afspraken te worden gestemd. Als de regering daar akkoord is, dan is dat voldoende. Het gaat daarbij om onder meer Italië, Portugal en België. In sommige andere landen wordt niet beslist door het parlement, maar door een parlementaire commissie.
Van de landen waar wel wordt gestemd hebben veel parlementen zich de afgelopen dagen al uitgesproken over de Griekse deal. Zo schaarden Letland en Litouwen zich eergisteren al achter het steunpakket, terwijl Frankrijk en Finland eerder instemden. Oostenrijk en Estland gingen gisteren akkoord, meldt Die Zeit.
Waar kan het nog fout gaan?
Na het instemmen van zo veel eurolanden blijven er nog maar twee landen over waar het parlement kan struikelen over het Griekse steunpakket: Nederland en Duitsland. Maar zoals gezegd is in Nederland een meerderheid van de partijen voor. Bovendien hoeft de Tweede Kamer formeel geen goedkeuring te geven.
En ook Duitsland lijkt de afspraken, ondanks de kritische houding van de afgelopen jaren, niet te gaan torpederen. Bondskanselier Merkel kan namelijk rekenen op coalitiepartner SPD en De Groenen. Maar in haar eigen CDU/CSU is de weerstand groter. Toch is dat onvoldoende om het Griekse steunpakket tegen te kunnen houden.
Telegraaf 18.08.2015 De VVD-fractie in de Tweede Kamer gaat met flinke tegenzin akkoord met het nieuwe, derde steunpakket van 86 miljard euro aan Griekenland. De fractie moest dinsdagmiddag vijf uur vergaderen om tot dit standpunt te komen.
Volgens financieel woordvoerder Mark Harbers ligt de kwestie de partij „heel zwaar op de maag” en houdt zij „veel twijfels” over het geven van nieuwe steun aan de Griekse regering. „Maar misschien gaat het dit keer wel werken”, voegde hij eraan toe.
Door de steun van de VVD is er in de Kamer een meerderheid voor het pakket. PvdA en D66 spraken eerder al hun steun uit. De Tweede Kamer komt woensdag terug van reces om met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën over het pakket te praten.
De VVD gaat morrend akkoord omdat het niet wil dat ons land alleen komt te staan in Brussel. Met een ‘nee’ zou bovendien alle aandacht naar Nederland gaan, maar die moet volgens hem gericht zijn op Griekenland, aldus Harbers. „Het heeft niet zoveel zin als Nederland alleen komt te staan. Dan wil ik vooral dat Griekenland blijft wat het is, namelijk een paria.”
Bovendien voorziet hij dat andere EU-landen die voorheen negatief over nieuwe steun waren, de deal toch gaan steunen. „Op het moment dat één land tegen zou stemmen, dan weet ik onderhand voldoende met Europa, dan gaat linksom of rechtsom het geld toch naar de Grieken.”
Iedereen binnen de fractie staat achter dit standpunt, zei Harbers. Die heeft zich in het verleden steeds keihard uitgelaten over de Grieken die zich niet aan afspraken hielden. „Griekenland zal moeten gaan leveren om dit pakket waar te maken”, zegt Harbers nu. De Nederlandse bijdrage aan de hulp aan Griekenland is 5 miljard euro.
VVD-leider Mark Rutte zei kort voor de Tweede Kamerverkiezingen in september 2012 dat er geen geld meer naar de Grieken zou gaan. Rutte heeft al aangegeven dat hij met het steunpakket deze belofte breekt. Rutte zei dinsdag bij de NOS dat nieuwe miljardensteun aan de Grieken iedereen en niet alleen de liberalen bijzonder zwaar op de maag ligt. „Voor iedereen is dit een zware bevalling. Maar uiteindelijk in het belang van Griekenland en heel Europa nemen we dit soort besluiten”.
Elsevier 18.08.2015 De Tweede Kamerfractie van de VVD gaat niet voorkomen dat er extra geld aan de Grieken zal worden overgemaakt. De fractie heeft ‘twijfels’ maar stemt wel in met de noodsteun. Dat liet de partij dinsdagavond weten na een lang fractieberaad over de Griekse noodsteun.
Geen dwarsligger
Woensdag zullen de liberalen niet dwarsliggen tijdens het debat over de extra miljarden, voor Nederland ruim 4,5 miljard euro, die vanuit het noodfonds ESM aan Athene zullen worden overgemaakt.
Naar verwachting zal ook de PvdA met het noodplan instemmen, waarmee een meerderheid is gehaald. Daarmee wordt deverkiezingsbelofte van premier Mark Rutte (VVD) om geen extra euro meer over te maken aan de Grieken definitief gebroken.
VVD-Kamerlid Mark Harbers zei ‘veel twijfels’ te hebben over het noodplan dat ‘zwaar op de maag’ ligt bij de liberalen. ‘Maar het is niet aan bondgenoten om “nee” te zeggen,’ concludeerde het Kamerlid.
De VVD wil niet dat Nederland alleen komt te staan als euroland dat niet achter de deal met Griekenland staat en gaat dus zogenaamd ‘morrend’ akkoord.
Geheime voorwaarden
De oppositiepartijen staan woensdag tijdens het debat dus alleen in hun kritiek op het noodplan. Overigens doet zich de vreemde situatie voor dat de Kamerleden wel over de deal in z’n geheel mogen praten, maar niet in mogen gaan op de voorwaarden voor de lening. Die voorwaarden mochten de Kamerleden inzien, maar ze mogen er niet over praten ‘omdat dit in ESM-verband zo is afgesproken,’ liet minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) weten. Eerder lekten de voorwaarden al uit in Duitse media.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt noemde de situatie ‘bizar’. Hij hoopt woensdag alsnog een meerderheid te krijgen die het kabinet dwingt de plannen openbaar te maken.
Telegraaf 18.08.2015 De Tweede Kamerfractie van de VVD praat dinsdagmiddag al uren achter gesloten deuren over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. De fractievergadering, die om 13.00 uur begon, is een voorbereiding op het Kamerdebat woensdag met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën.
De nieuwe miljardensteun ligt de liberalen bijzonder zwaar op de maag. Rutte erkende dat dinsdag tijdens een stranddag van het kabinet. Tegen de NOS zei hij dat niet alleen de VVD-fractie maar iedereen een steen op de maag voelt als het gaat om Griekenland. De regering-Tsipras heeft daar „grote schade aangebracht door zolang te treuzelen” met hervormingen en bezuinigingen. Maar Rutte vindt wel dat Griekenland nu in ruil voor nieuwe leningen bereid is een „heftig pakket” aan zware maatregelen uit te voeren. „Voor iedereen is dit een zware bevalling. Maar uiteindelijk in het belang van Griekenland en heel Europa nemen we dit soort besluiten”.
De VVD was vorige maand nog bijzonder kritisch over het resultaat van een EU-top over Griekenland, maar zal nu met een definitief standpunt moeten komen. Het kabinet steunt de nieuwe leningen met een omvang van 86 miljard euro voor Griekenland. Rutte heeft eerder al toegegeven dat hij daarmee een verkiezingsbelofte breekt.
Politiek gezien zit de VVD-fractie onder leiding van Halbe Zijlstra in een lastig pakket. Zou de fractie het nieuwe pakket niet steunen, dan is er acuut een kabinetscrisis.
Behalve de VVD heeft ook het CDA nog geen standpunt bepaald. De CDA-fractie komt daarvoor woensdagochtend bijeen. De christendemocraten hebben grote bedenkingen bij het pakket. Ze willen ook dat meer informatie openbaar wordt.
Van de meeste andere partijen is het standpunt bekend. PvdA en D66 zijn de duidelijke voorstanders. SP, PVV, ChristenUnie, 50Plus en GroenLinks zijn zeker tegen. De afgelopen jaren kreeg het kabinet steun voor het Griekenlandbeleid van de de eigen coalitiepartijen en van D66 en CDA.
Trouw 19.08.2015 Premier Rutte en de VVD-fractie gaan vandaag een pijnlijk en moeilijk debat tegemoet over het derde Europese steunpakket ter grootte van 86 miljard euro aan Griekenland. Het Nederlandse aandeel daarin bedraagt bijna vijf miljard euro. Tijdens de verkiezingscampagne in 2012 beloofde premier Rutte nog dat er geen cent meer naar Griekenland zou gaan. “Genoeg is genoeg. Als Griekenland belt voor een derde steunpakket, dan ben ik daar tegen”, zei hij toen.
De VVD kwam dinsdag bijeen voor overleg over de nieuwe steun aan Griekenland.
Vorige maand maakte Rutte na het marathonberaad van de regeringsleiders van de eurolanden over het steunpakket al een vlucht naar voren door te erkennen dat hij ‘in de kern’ zijn verkiezingsbelofte brak. “Dit is niet leuk, een slechte zaak”, voegde hij er aan toe.
Dat de VVD-fractie zwaar in de maag zit met het akkoord bleek tijdens het daaropvolgende Kamerdebat vorige maand. Mark Harbers, de financieel woordvoerder, had wel veel vragen maar nam geen standpunt in. Nu de ministers van financiën van de eurogroep vorige week hebben ingestemd met het steunpakket komt de Tweede Kamer vandaag terug van reces om een definitief oordeel te vellen.
De VVD-fractie kwam gisteren ter voorbereiding al bij elkaar. De fractie ontkwam er niet aan een draai te maken en steun uit te spreken. Formeel om te voorkomen dat Nederland in Europa alleen zou komen te staan met een ‘nee’. “Dat geld gaat toch wel naar Griekenland”, zo redeneerde Harbers. Maar in feite konden de liberalen hun eigen premier niet in de kou laten. Dat zou een kabinetscrisis hebben betekend.
Telegraaf 18.08.2015 Het Duitse Fraport, exploitant van onder meer de luchthaven van Frankfurt, krijgt toestemming voor de overname van veertien regionale luchthavens in Griekenland. Het akkoord komt na lang gesteggel met de Grieken.
Fraport betaalt voor de veertien vliegvelden 1,2 miljard euro. Het is een van de grootste private investeringen sinds het uitbreken van de financiële crisis in Griekenland. In november was de overname al bijna rond, maar de nieuwe regering wilde de prijs in januari opnieuw onder de loep nemen.
Onder de vliegvelden die Fraport overneemt, zijn onder meer de luchthavens van de toeristeneilanden Kos en Rhodos. De exploitant neemt ook het vliegveld over van Thessaloniki, de tweede stad van Griekenland.
Elsevier 18.08.2015 De Duitse parlementsleden debatteren over het nieuwe Griekse steunpakket. Hoewel het nog officieel reces is in Duitsland, is er woensdag een debat ingelast.
Bondskanselier Angela Merkel is voor het steunpakket, maar de kans bestaat dat andere parlementsleden niet aan haar kant staan. Het is haar ‘laatste kans om Griekenland in de eurozone te houden’, schrijft persbureau Reuters.
Dinsdag spreken Merkel en minister van Financiën Wolfgang Schäuble de Duitse Bondsdag toe om steun te vergaren voor de derde bailout.
Veel weerstand komt uit Merkels eigen hoek: ongeveer een kwart van de leden van haar CDU-partij zouden overwegen ‘nee’ te stemmen tegen het steunpakket, dat ongeveer 86 miljard euro bedraagt.
Vorige maand zeiden 65 conservatieve parlementsleden dat ze ‘tegen’ zouden stemmen. Volgens peilingen van de Duitse krantBild zouden nu 120 van de 133 CDU- en CSU-leden tegen zouden stemmen. Uit eerdere peilingen blijkt ook dat de Duitse bevolking niet meer gelooft in Griekse hervormingen.
Merkel wordt wel grotendeels gesteund door haar coalitiepartner SPD en de Groenen (oppositie). Met die steun zou het pakket er wel doorheen komen. Mochten er echter toch meer parlementsleden tegen stemmen dan gedacht, dan zou de Duitse steun in het geding kunnen komen.
Schäuble, die vorige maand nog benadrukte dat het steunpakket echt ‘de laatste poging’ was om de Griekse crisis op te lossen en opperde dat Griekenland misschien tijdelijk de eurozone zou moeten verlaten, zei dinsdag dat ‘Athene klaar is voor hervormingen’.
Hij spreekt van een ‘dramatische verandering’ in de houding van de Grieken en zegt nu volledig achter het steunpakket te staan.
Sommige parlementsleden staan echter nog altijd achter zijn suggestie voor een tijdelijke Grexit. CDU-lid Christian von Stetten bijvoorbeeld, gaf aan dat dit plan wat hem betreft ‘de enige oplossing’ is.
Telegraaf 17.08.2015 Mocht het woensdag tot een stemming komen in de Tweede Kamer over een nieuw steunpakket voor Griekenland, dan is 50Plus sowieso tegen. Dat heeft Jan Nagel, fractievoorzitter in de Eerste Kamer voor de ouderenpartij, maandag laten weten. „De premier heeft nadrukkelijk beloofd dat er geen geld meer naar Griekenland gaat. Als wij in zouden stemmen met het tegenovergestelde, maakt dat de politiek te onbetrouwbaar”, aldus Nagel, die ook spreekt namens de fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Henk Krol.
De Tweede Kamer debatteert woensdag met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. PVV-leider Geert Wilders kondigde al aan dat hij een motie van wantrouwen wil indienen als er opnieuw Nederlands belastinggeld naar Griekenland gaat. Als het zover komt, moeten de Kamerleden daarover meteen stemmen. 50Plus weet nu al dat het tegen het voorstel gaat stemmen.
NU 17.08.2015 Het kabinet moet de geheime leningsvoorwaarden van de nieuwe noodlening aan Griekenland voor het debat van woensdag openbaar maken. Dat zeggen oppositiepartijen CDA, SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en 50plus.
Eerder lekte via Duitse media een deel van de documenten uit waarin de voorwaarden staan voor het steunpakket van 86 miljard euro.
De Tweede Kamer kreeg de documenten vertrouwelijk toegezonden: de Kamerleden mogen de inhoud van de documenten niet openbaar maken en er niet over spreken.
Kamerdebat
Woensdag staat het debat in de Tweede Kamer over de nieuwe lening voor Griekenland gepland. Nu de voorwaarden, zoals de looptijd en rentepercentage van de lening, zijn uitgelekt, willen de oppositiepartijen dat het kabinet de stempel ‘vertrouwelijkheid’ van de documenten afhaalt zodat de Kamerleden deze punten ook in het debat kunnen behandelen.
Het steunpakket is een uitwerking van het akkoord waar de EU en Griekenland het in juli over eens werden. Vrijdag liet het kabinet weten achter het pakket te staan, maar had nog wel een aantal kanttekeningen.
Zo moeten de Grieken het privatiseringsprogramma versnellen en vindt het kabinet het cruciaal dat ook het Internationaal Monetair Fonds (IMF) betrokken blijft bij de steun voor de Grieken. Het IMF pleit echter voor een schuldenverlichting, wat Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem niet ziet zitten.
Verkiezingsbelofte
In de Kamer toonde de VVD zich tijdens het laatste debat sceptisch over een nieuwe miljardendeal. De liberalen deden meerdere malen de belofte geen cent meer naar de Grieken over te maken. Premier Mark Rutte erkende onlangs nog die verkiezingsbelofte uit 2012 te breken.
Elsevier 17.08.2015 Woensdag debatteert de Tweede Kamer over de nieuwe miljardenlening die aan Griekenland zal worden verstrekt. Maar over de leningsvoorwaarden mag in de Kamer niet worden gesproken.
Nu het Griekse parlement en de Europese instituties het eens zijn over de miljardenlening die vanuit het noodfonds ESM aan Griekenland zal worden verstrekt, is het aan de nationale parlementen van de eurolanden om zich over de deal uit te spreken.
Geheim
Maar gek genoeg kunnen de parlementen nauwelijks een oordeel over de deal vellen, aangezien de voorwaarden voor de lening officieel niet openbaar zijn.
De leden van de Tweede Kamer kregen het document met de voorwaarden in vertrouwen ter inzage toegestuurd, maar mogen de inhoud niet openbaar maken en er ook niet over praten.
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt noemt de situatie ‘bizar’. ‘Hoe kun je debatteren over een lening, als de voorwaarden officieel geheim moeten blijven?’. Het CDA vraagt samen met oppositiepartijen SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en 50plus aan minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën, PvdA) om het document openbaar te maken. Maar Dijsselbloem zegt dat niet te kunnen doen omdat ‘geheim-houding in ESM-verband is afgesproken’.
De situatie wordt nog vreemder nu de voorwaarden in Duitse media zijn uitgelekt. Uit de documenten blijkt onder meer dat de Grieken en zeer laag rentetarief over de lening van 86 miljard euro zullen betalen en dat ze een zeer lange looptijd krijgen om de leningen terug te betalen. Maar zelfs nu de voorwaarden eigenlijk op tafel liggen, mogen de Kamerleden er niet over spreken.
Debat
De oppositiepartijen zullen andermaal een beroep doen op de minister, die ook eurogroep-voorzitter én voorzitter van het ESM-bestuur is, en hem vragen de voorwaarden openbaar te maken. Het is nog de vraag of de regeringspartijen PvdA en VVD die oproep gaan steunen.
De Tweede Kamer debatteert woensdag met premier Mark Rutte (VVD) en minister Dijsselbloem over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. PVV-leider Geert Wilders kondigde al aan dat hij een motie van wantrouwen zal indienen tegen het kabinet.
Elsevier 17.08.2015 De roep om kwijtschelding van Griekse schulden zal nog wel even blijven klinken. Maar de leenvoorwaarden van het nieuwe steunpakket aan Griekenland zijn al boterzacht. Eurolanden moeten Griekse schuld kwijtschelden, wordt steeds luider geroepen. Alleen zo kunnen de Grieken weer investeren, geld verdienen en hun economie weer laten groeien.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wil alleen meedoen aan het nieuwste steunpakket als eurolanden een streep zetten door een deel van hun eerdere leningen aan Griekenland.
De roep om kwijtschelding zal de komende jaren wel blijven klinken. Europese leiders verwachten namelijk weinig heil van het steunpakket dat in juli is afgesproken en waarmee Griekenland nog eens 86 miljard euro te leen is beloofd.
Kunnen de Europese geldschieters nog wel rekenen op steun van het IMF voor het derde noodpakket van de Grieken? Angela Merkel heeft er alle vertrouwen in. Lees verder >
De Finse minister van Buitenlandse Zaken Timo Soini zei vorige week onomwonden dat die 86 miljard euro Griekenland niet gaat helpen. Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel is ‘sceptisch’ over het steunpakket. Ze zei zondag nog maar eens dat van kwijtschelding geen sprake kan zijn.
Uitgesmeerd
Die uitspraak was slechts voor de bühne. Griekenland heeft al voor tientallen miljarden aan schuldverlichting van andere eurolanden gehad – geen kwijtschelding, want Griekenland moet nominaal nog steeds even veel euro’s terugbetalen als het te leen kreeg.
Een sterke economie, de eurocrisis en de Oekraïnecrisis maakten Duitsland in tien jaar tijd leidend in Europa. Het is nog steeds getekend door de oorlog en de eerste om zijn macht te relativeren. Lees nu >
Maar de rente is sterk verlaagd en de looptijd over decennia uitgesmeerd. De euro’s die Griekenland de komende jaren aan zijn schuldeisers terugbetaalt, zijn in totaal veel minder waard dan de euro’s die het de afgelopen jaren te leen kreeg. Als het land ooit terugbetaalt.
Zo is de Griekse schuldenlast al met 40 procent verminderd. Het land is onderhand een kleiner deel van zijn nationale inkomen kwijt aan rentebetalingen dan Italië of Portugal. En nog is het niet genoeg.
Cadeau
De leenvoorwaarden van het nieuwe steunpakket zijn zo boterzacht dat Griekenland van de 86 miljard euro die het te leen krijgt, gemeten in euro’s van nu maar 45 miljard hoeft terug te betalen. De berekening is van Reuters-journalist Hugo Dixon. Zijn conclusie: Griekenland kreeg in juli 41 miljard euro cadeau van andere eurolanden.
En nog blijven Europese leiders volhouden dat er geen schuld wordt kwijtgescholden. Eén grote schijnvertoning. En het resultaat? Het IMF wil niet meedoen aan het steunpakket, en dus zijn Europese belastingbetalers nog meer geld kwijt aan Griekenland.
VK 16.08.2015 De Duitse bondskanselier Angela Merkel probeert met alle mogelijke middelen een grote revolte van haar partij CDU/CSU tegen het nieuwe steunplan van 86 miljard euro voor Griekenland af te wenden.
Ze heeft bezoeken aan Brazilië en Italië afgezegd om in de komende dagen zelf bij de speciale zitting van de Bondsdag aanwezig te zijn waar over het plan zal worden gestemd.
Merkel zei zondag op het Duitse televisiekanaal ZDF dat ze erop rekent dat ook het IMF financieel aan het steunpakket zal deelnemen. Ze wees erop dat IMF-directeur Christine Lagarde vrijdagavond – weliswaar telefonisch – aanwezig was bij de vergadering. ‘Het IMF nam deel aan de onderhandelingen, het steunt de deal met Griekenland. Ik twijfel er niet aan dat de woorden van Lagarde worden omgezet in daden.’
Ruimte voor aanpassingen
Lagarde herhaalde dit weekeinde alleen dat zij de totale schuldenlast van Griekenland onhoudbaar vindt en schuldverlichting wil. ‘Het fonds kan alleen geld lenen aan landen die uitzicht hebben op een houdbare staatsschuld. Zonder schuldverlichting is daarvan in Griekenland geen sprake.’
Merkel gaf zondag nogmaals aan dat er geen Griekse schulden worden weggestreept. Ze ziet wel ruimte voor aanpassingen aan de looptijd en rente van leningen aan Griekenland. Maar dat gaat niet ver genoeg voor het IMF.
Elsevier 16.08.2015 ‘Het IMF nam deel aan de onderhandelingen, het steunt de deal met Griekenland,’ zegt Merkel. Kunnen de Europese geldschieters nog wel rekenen op steun van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voor het derde noodpakket van de Grieken? De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft er alle vertrouwen in.
‘Het IMF nam deel aan de onderhandelingen, het steunt de deal met Griekenland,’ zegt Merkel in een interview met de Duitse zender ZDF. ‘Ik twijfel er niet aan dat de woorden van Lagarde worden omgezet in daden.’
Schuld
IMF-topvrouw Christine Lagarde heeft diverse keren gezegd dat de Grieken meer schuldenverlichting nodig hebben om er financieel bovenop te komen. Dit weekend nog benadrukte Lagarde dat verlichting van de schuld nodig is, omdat deze anders onhoudbaar wordt.
Lagarde roept Europa op ‘concrete toezeggingen’ te doen, om ‘significante schuldenverlichting te realiseren, dat verder gaat dan wat er tot nu toe is overwogen’. Het IMF zal pas in oktober bepalen of het zal deelnemen aan het noodpakket.
Maar een deel van de Griekse schuld wegstrepen, daar wil Merkel – nog – niet aan toegeven. De Duitse bondskanselier ziet wel ruimte om de looptijd van de lening te verlengen of de rente te verlagen. Of dat ver genoeg gaat voor het IMF, is nog maar de vraag.
Een sterke economie, de eurocrisis en de Oekraïnecrisis maakten Duitsland in tien jaar tijd leidend in Europa. Het is nog steeds getekend door de oorlog en de eerste om zijn macht te relativeren. Lees nu >
Eurozone
Intussen komt de Tweede Kamer woensdag terug van reces, om te debatteren over het nieuwe steunpakket voor Griekenland, meldt de NOS. PVV-leider Geert Wilders is tegen het nieuwe pakket en heeft aangekondigd woensdag een motie van wantrouwen te zullen indienen tegen het kabinet.
De ministers van Financiën van de eurozone gaven vrijdag hun zegen voor het nieuwe noodpakket, ter waarde van 86 miljard euro. Zij stemde in met een uitgewerkte versie van het pakket waar de Europese geldschieters het eerder over eens werden.
Voor Griekenland is het belangrijk dat ook parlementen snel instemmen met de plannen. Op 20 augustus moet het noodlijdende Zuid-Europese land weer een betaling doen en het land heeft daarvoor een lening nodig.
AD 16.08.2015 De Tweede Kamer debatteert waarschijnlijk woensdag met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) over het nieuwe steunpakket voor Griekenland.
Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg heeft voorgesteld om de vergadering om 12 uur te laten beginnen, meldt haar woordvoerster. Het debat vindt plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer en niet zoals eerder de bedoeling was in een kleinere vergaderzaal.
PVV-leider Geert Wilders had hierom gevraagd, omdat hij vindt dat je niet in een achterkamertje in het gebouw van de Tweede Kamer moet beslissen over miljardensteun aan Griekenland. CDA, SP en ChristenUnie steunen dat verzoek.
Zaterdagochtend was de PVV nog de enige partij die vroeg of het Griekenland-debat in de grote vergaderzaal kon en daarom wees Van Miltenburg het verzoek eerst af. Wilders kondigde eerder al aan dat hij een motie van wantrouwen wil indienen als er opnieuw Nederlands belastinggeld naar Griekenland gaat. Als het zover komt, moeten de Kamerleden daarover meteen stemmen, in de plenaire zaal.
NU 16.08.2015 De Tweede Kamer debatteert woensdag over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. De parlementariërs komen hiervoor terug van reces. Dat meldt de NOS.
Het nieuwe akkoord over Griekenland betreft een steunpakket van 86 miljard euro. Het pakket is een uitwerking van het akkoord over steun waarover de EU en Griekenland het in juli eens werden.
Het kabinet liet vrijdag weten achter het derde steunpakket voor Griekenland te staan. Dat blijkt uit een brief van minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën aan de Tweede Kamer.
Garanties
De Grieken moeten van het kabinet wel een aantal garanties afgeven. Zo moeten de Grieken het privatiseringsprogramma versnellen en vindt het kabinet het cruciaal dat ook het Internationaal Monetair Fonds inhoudelijk en financieel betrokken blijft bij de steun voor de Grieken.
Voor een definitief Nederlandse ‘ja’ is een gewone meerderheid in de Kamer nodig. Oppositiepartij PVV is tegen het voorstel en zal woensdag een motie van wantrouwen indienen.
Steunpakket
Het nieuwe steunpakket heeft voor de Nederlandse begroting geen directe gevolgen. Nederland heeft eerder al 4,6 miljard euro in het Europese noodfonds ESM gestort en van daaruit komen nu de leningen voor Athene.
Aan Griekenland is in principe een driejarig steunprogramma toegezegd ter waarde van ongeveer 86 miljard euro. In ruil daarvoor moet de Griekse regering een aantal bezuinigingen en hervormingen doorvoeren.
Telegraaf 15.08.2015 De Tweede Kamer debatteert waarschijnlijk woensdag met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg heeft voorgesteld om de vergadering om 12 uur te laten beginnen, meldt haar woordvoerster.
Het debat vindt plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer en niet zoals eerder de bedoeling was in een kleinere vergaderzaal. PVV-leider Geert Wilders had hierom gevraagd, omdat hij vindt dat je niet in een achterkamertje in het gebouw van de Tweede Kamer moet beslissen over miljardensteun aan Griekenland. CDA, SP en ChristenUnie steunen dat verzoek. Zaterdagochtend was de PVV nog de enige partij die vroeg of het Griekenland-debat in de grote vergaderzaal kon en daarom wees Van Miltenburg het verzoek eerst af.
Wilders kondigde eerder al aan dat hij een motie van wantrouwen wil indienen als er opnieuw Nederlands belastinggeld naar Griekenland gaat. Als het zover komt, moeten de Kamerleden daarover meteen stemmen, in de plenaire zaal.
Telegraaf 15.08.2015 Beslissen over miljardensteun aan Griekenland hoor je niet in een achterkamertje in het gebouw van de Tweede Kamer te doen, vindt PVV-leider Geert Wilders. Zijn verzoek om het Kamerdebat over Griekenland in de plenaire zaal van de Tweede Kamer te houden en niet in een kleine commissiezaal, wees Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg zaterdag af, omdat Wilders de enige was met deze vraag.
Maar als meer partijen dit debat met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) in de grote vergaderzaal willen houden, kijkt zij er opnieuw naar. Wilders hoopt dat de andere partijen alsnog steun geven aan zijn verzoek: „Het is toch ongelooflijk en onacceptabel als er geen plenair debat zou komen over de miljarden naar Griekenland.”
Wilders kondigde eerder al aan dat hij een motie van wantrouwen wil indienen als er opnieuw Nederlands belastinggeld naar Griekenland gaat. Als het zover komt, moeten de Kamerleden daarover meteen stemmen, in de plenaire zaal. Het is nog onduidelijk wanneer het debat plaatsvindt.
Telegraaf 14.08.2015 In de Tweede Kamer bestaat nog geen meerderheid voor het nieuwe steunpakket aan Griekenland. Cruciaal is de stem van regeringspartij de VVD. Die partij is de documenten eerst grondig aan het bestuderen.
PvdA en D66 steunen het pakket wel. De SP en de PVV doen dat zeker niet en het CDA heeft nog altijd grote bedenkingen bij het nieuwe pakket. De Kamer gaat er waarschijnlijk volgende week over in debat met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën. Daarna zal er naar verwachting ook over gestemd worden.
In beginsel geeft het Europese noodfonds ESM Griekenland alleen een nieuwe lening als alle achttien andere eurolanden er mee instemmen. Maar bij ‘zwaarwegende kwesties’ is een uitzondering mogelijk: dan is 85 procent van de stemmen voldoende. Dat zou betekenen dat de deal niet kan mislopen bij een veto van een kleiner land.
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer zegt over het pakket: „De komende tijd zal zwaar zijn, maar een dramatisch faillissement wordt hiermee voorkomen en dat is in het belang van de Griekse bevolking, Nederland en Europa.” CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft grote bedenkingen bij het nieuwe pakket.
Elsevier 14.08.2015 De ministers van Financiën van de eurogroep hebben ingestemd met het nieuwe Griekse steunpakket van 86 miljard euro. Het land zal in ruil daarvoor ingrijpende hervormingen moeten doorvoeren.
De eurogroep zette vrijdag tijdens een vergadering in Brussel het licht op groen voor het steunpakket.
Parlementen
In de nacht van donderdag op vrijdag stemde het Griekse parlement al in met de deal. Met de instemming van de eurogroep is het steunprogramma, dat uit het noodfonds ESM zal moeten worden gehaald, echter nog niet helemaal een feit. Een aantal parlementen zal nog instemming moeten geven aan het programma. Hieronder is ook de Tweede Kamer en de Duitse Bondsdag.
De debatten hiervoor zullen waarschijnlijk aan het begin van volgende week worden gehouden.
PVV-leider Geert Wilders dreigde Rutte donderdagavond via Twitter met een motie van wantrouwen als er meer Nederlands geld naar de Grieken gaat.
De premier reageerde daar vrijdag laconiek op: ‘Laat maar even’.
Vertrouwen
Donderdag bleek verder uit een peiling dat het Duitse volk niet gelooft in een nieuw steunpakket voor de Grieken. De meerderheid van de Duitse bevolking zou niet het vertrouwen hebben dat Griekenland de gevraagde hervormingen daadwerkelijk zal doorvoeren. De verwachting is echter dat ook de parlementen, zowel de Tweede Kamer als de Bondsdag, toch zullen instemmen met het steunpakket.
De Grieken hebben enige haast met het ontvangen van de steun. Op 20 augustus, volgende week donderdag, moet het land een flinke afbetaling doen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Om dit te kunnen volbrengen, wil het land het nieuwe steunprogramma gebruiken.
Elsevier 14.08.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras hoeft niet langer te rekenen op de volledige steun van zijn eigen partij, Syriza. Er is veel onvrede over de concessies die de premier deed om tot een akkoord te komen met Europa over een nieuw steunpakket.
De linkervleugel van Syriza dreigt zelfs met het starten van een eigen beweging. Panagiotis Lafazanis, leider van de linkse vleugel, is vastbesloten een nieuwe partij te starten die verzet biedt tegen de bezuinigingen die Brussel heeft opgelegd. De verklaring waarin hij opriep tot een nieuwe beweging werd ondertekend door elf andere leden van Syriza.
Referendum
Tsipras hield begin vorige maand een referendum onder de Griekse bevolking over de hervormingen die het steunpakket met zich meebracht.
Zo’n 61 procent van alle Griekse stemmers stemde tegen. In totaal werd er door 58% van de Griekse bevolking gestemd; dit was voldoende voor rechtsgeldigheid van het referendum, omdat de opkomst hoger lag dan 40 procent.
Ondanks die uitkomst ging Tsipras uiteindelijk akkoord met een Europees noodpakket met nog strengere eisen voor de bevolking. Volgens de Griekse premier kon hij niet anders dan akkoord gaan. Tsipras beschreef het compromis als een keuze tussen ‘zelfmoord plegen of blijven leven’.
Vandaag ging het Griekse parlement akkoord met de Europese voorwaarden voor nieuwe noodsteun, waarbij het land het noodkrediet in delen zal ontvangen.
Het hervormingspakket van de nieuwe Europese noodsteun werd door 118 afgevaardigden van de coalitie goedgekeurd. Dat is een teken aan de wand voor Tsipras, aangezien hij minimaal 120 zetels nodig heeft om te kunnen overleven, mocht de voortgang van zijn coalitie in het beding komen. Er zijn 240 afgevaardigden nodig voor een eventuele stemming over een motie van wantrouwen.
Het gebrek aan vertrouwen van de eigen achterban is een zorgelijke zaak voor Tsipras, aangezien de oppositiepartij van Syriza, Nieuwe Democratie, de Griekse leider ook niet zal steunen. Het is niet de eerste keer dat Tsipras kritiek hoort vanuit eigen achterban. In september wil hij een referendum houden onder de parlementariërs van Syriza om zijn eigen beleid te laten beoordelen.
Elsevier 14.08.2015 Het parlement in Athene heeft ingestemd met het akkoord dat premier Alexis Tsipras met de Europese instituties heeft gesloten over een nieuwe miljardenlening. Een meerderheid stemde na een lange discussie in met het plan. Nu Athene akkoord is, komt het derde steunpakket voor de Grieken steeds dichterbij. Het steunpakket moet de Grieken in drie jaar ongeveer 86 miljard euro opleveren.
Bezuinigingen
In ruil moet het land ingrijpende bezuinigingen en hervormingen doorvoeren. Veel Grieken zijn niet blij met de aangekondigde bezuinigingen.
Duizenden actievoerders toonden donderdagavond hun woede bij het parlement in Athene waar de besprekingen toen nog bezig waren. Ondanks de weerstand koos een meerderheid toch voor de miljardenlening met bijkomende verplichtingen. De steun kwam als verwacht van de gematigde oppositiepartijen. Een deel van de regeringspartij Syriza stemde tegen het plan.
Vrijdag buigt de eurogroep zich over het akkoord. De ministers van Financiën van de eurolanden moeten het licht definitief op groen zetten.
Door de nieuwe miljardenlening neemt de totale schuld een bijna astronomische vorm aan. Volgens persbureau Reuters staan de Grieken nu al voor 242,8 miljard euro in het krijt bij de Europese instituties.
Wat de Grieken precies aan wie moeten terugbetalen, leest u hier.
Elsevier 13.08.2015 // Derde steunpakket Griekenland? De Duitsers geloven er niet in. Een meerderheid van de Duitsers is tegen een nieuw steunpakket voor Griekenland. De Duitsers hebben niet het vertrouwen dat de Griekse regering de noodzakelijke hervormingen zal uitvoeren.
Dat blijkt uit een peiling onder de Duitse bevolking van de Duitse krant Handelsblatt. De peiling werd onder ruim duizend mensen gehouden.
Steun
Slechts iets meer dan een derde van de geënquêteerden vindt dat Griekenland een nieuw steunpakket moet krijgen. Zo’n 57 procent is tegen verdere steun en 84 procent van de ondervraagden denkt dat de regering van de Griekse premier Alexis Tsipras niet de gevraagde hervormingen zal uitvoeren.
Uit dezelfde peiling blijkt dat de Duitsers de harde opstelling van minister van Financiën Wolfgang Schäuble meer waarderen dan de neutrale houding van bondskanselier Angela Merkel. Bijna 50 procent van de Duitsers stond achter Schäuble, terwijl 41 procent zich achter Merkel schaart. Het Duitse parlement moet ook voor het steunpakket stemmen, maar het is niet duidelijk wanneer dat precies gebeurt.
Donderdag lekten documenten uit waaruit blijkt dat ook de internationale geldschieters het vertrouwen in de Grieken zijn verloren, waardoor de kans dat Duitsland de schuld van Griekenland moet kwijtschelden steeds groter wordt.
Eerder deze week bereikten de Grieken en de internationale geldschieters een akkoord over het nieuwe steunpakket van 86 miljard euro. Duizenden Grieken togen donderdagavond opnieuw naar de hoofdstad Athene om weer te protesteren tegen de voorgenomen bezuinigingen. De acties zijn een initiatief van de communistische vakbond PAME.
De betogers verzamelden zich voor het parlementsgebouw, waar het Griekse parlement in de nacht van donderdag op vrijdag het voorlopige akkoord zal bespreken.
Elsevier 13.08.2015 De internationale geldschieters hebben weinig vertrouwen in de capaciteit van Griekenland om zijn schuld terug te betalen. De instituties voeren de druk op Duitsland op. Duitsland wordt onder druk gezet om de Griekse schuld kwijt te schelden, meldt persbureau Bloomberg op basis van documenten van de instituties.
Serieuze zorgen
Duitsland geldt als verreweg de grootse schuldeiser in de Griekse schuldencrisis en schuldenverlichting of complete kwijtschelding bij het volgende steunpakket zou de Grieken goed op weg helpen, vindt onder meer het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Er bestaan ‘serieuze zorgen’ over het vermogen van Griekenland om de schuld terug te betalen. De Griekse staatsschuld zal naar verwachting van de geldschieters volgend jaar een piek bereiken: hiermee zal de schuld 201 procent van het Griekse bruto binnenlands product (bbp) bedragen. In 2022 zou de schuld verminderd moeten zijn naar 160 procent van het Griekse bbp.
Het IMF pleitte al eerder voor schuldenverlichting: de instantie wilde dat het schuldenniveau zou dalen tot 120 procent, voordat het eigen geld ging inzetten als steun voor de Grieken. Tijdens de eerdere gesprekken voor de derde bailout van Griekenland, vroeg het IMF de Duitsers meerdere malen om schuldenverlichting.
De ministers van de eurozone komen vrijdag weer bij elkaar om het nieuwe steunpakket van ongeveer 85 miljard euro te bespreken. Er zouden alvast afspraken zijn gemaakt voor een nieuw overbruggingskrediet, voor het geval er verdeeldheid ontstaat over het gehele steunpakket.
De deadline voor de aflossing aan de Europese Centrale Bank (ECB) staat voor 20 augustus. Het overbruggingskrediet zou de Grieken moeten helpen om hieraan te voldoen. Het Griekse parlement stemt in de nacht van donderdag op vrijdag over het nieuwe steunpakket van 85 miljard euro.
Elsevier 12.08.2015 De onderhandelingen tussen de internationale geldschieters en de Grieken waren niet zo verlopen als de toenmalige Griekse van Financiën Yanis Varoufakis niet was opgestapt. Zijn aftreden was een ‘keerpunt’ bij de onderhandelingen.
Dit zeggen Europese bronnen woensdag tegen persbureau Reuters. Griekenland heeft met de deal opnieuw een bedrag van 85 miljard euro weten op te strijken.
Bescheiden
De toon van de gesprekken veranderde nadat Varoufakis begin vorige maand zijn aftreden aankondigde en de nieuwe minister van Financiën Euclid Tsakalotos aantrad.
‘De nieuwe Griekse minister heeft absoluut een andere houding in de gesprekken dan zijn voorganger. Voor het eerst in tijden waren de gesprekken constructief,’ verklaarden de bronnen. ‘Hij is veel beter dan Varoufakis. Bereidwilliger, constructiever en bescheidener’.
Varoufakis werd door het Griekse volk goed ontvangen, nadat Syriza de Griekse verkiezingen won in januari. Tijdens de gesprekken met Europese partners wist hij met zijn provocerende houding meerdere keren kwaad bloed te zetten.
Na zijn aftreden werd daarnaast bekend dat Varoufakis een geheim plan aan het voorbereiden was om de Griekse belastingdienst te hacken om toegang te krijgen tot de belastinggegevens van burgers, om zo een ‘parallel betalingssysteem op te zetten’. Het Griekse parlement inventariseert nog of Varoufakis strafrechtelijk vervolgbaar is voor het opzetten van dit plan.
NRC 11.08.2015 De eurogroep ontmoet elkaar vrijdag om te praten over de overeenkomst over het Griekse steunpakket. Dat heeft de Spaanse premier Mariano Rajoy gezegd. Het gaat volgens Rajoy om een bedrag van 85 miljard euro.
Premier Tsipras heeft het parlement aanstaande donderdag in een spoedzitting bijeengeroepen om te praten over het steunpakket.
Een Griekse functionaris noemde dat bedrag eerder ook, voor een periode van drie jaar. Verwacht werd dat het om een bedrag van 86 miljard euro zou gaan. De functionaris zei ook dat Griekse banken tien miljard euro krijgen voor herkapitalisatie, die aan het einde van dit jaar zou plaatsvinden. Volgens de Grieken is een akkoord in zicht.
Volgens berichten die in Athene de ronde doen, zijn de schuldeisers Griekenland deels tegemoet gekomen: minder bezuinigen en een sterke nadruk op hervormingen. Een greep uit de maatregelen:
afschaffing belastingvoordelen voor boeren;
hogere belasting voor de scheepvaart;
hardere ingrepen bij belastingschulden;
verhoging van de pensioenleeftijd;
jaarlijkse korting op de sociale zekerheid van 0,5 procent van het bbp;
liberalisering van de gasmarkt in 2018;
deregulering van gesloten beroepen als notarissen.
AKKOORD
Na maanden onderhandelingen en een vergadering van zeventien uur bereikten Griekenland en de eurolanden vorige maand een akkoord over een derde steunpakket voor de Grieken, in ruil voor hervormingen. Dat steunpakket moet een faillissement van het land en een Grexit voorkomen. Over de precieze invulling van dit pakket is de afgelopen tijd gesproken.
VK 11.08.2015 Griekenland en de internationale geldschieters hebben dinsdag een akkoord bereikt over een nieuwe miljardenlening voor het land. Dit heeft het Griekse ministerie van Financiën bekendgemaakt. Alleen de puntjes op de i ontbreken nog. ‘Er is een akkoord, enkele details moeten nog worden uitgewerkt’, stelde een woordvoerder.
De Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos zei dinsdagochtend, na marathononderhandelingen die de hele nacht duurden, dat de deal bijna rond is. ‘Ik denk dat we er bijna zijn, op twee of drie details na.’ Ook een woordvoerder van de Europese Commissie bevestigde dat de onderhandelingen rond zijn.
Er is ‘in principe’ een akkoord bereikt, zei de zegsvrouw. De Finse minister van financiën Alexander Stubb is terughoudender. ‘Akkoord is een groot woord’, zei hij in een reactie. Verder sluit de minister schuldkwijtschelding uit en wil hij alleen zijn goedkeuring geven als het IMF aan boord blijft voor nieuwe steun. Dit past binnen de eerdere houding van Finland, dat zich net als Nederland hard opstelde begin juli, toen de onderhandelingen met Griekenland bijna stukliepen.
Moeten nationale parlementen instemmen?
De negentien landen hebben elk hun eigen procedures om al dan niet aan het parlement toestemming te vragen voor voorgenomen ingrepen in het ESM. In het ene land geeft de regering opdracht aan de eigen vertegenwoordiger in het ESM-bestuur voor of tegen te stemmen, in het andere land komt die opdracht van het parlement. Lees hier hoe het precies zit.
NU 11.08.2015 Griekenland heeft een akkoord bereikt met de internationale schuldeisers. Dat meldt het Griekse ministerie van Financiën dinsdag. “Er is een akkoord bereikt. Enkele kleine details worden nog besproken”, zei minister van Financiën Euclid Tsakalotos na marathongesprekken die de hele nacht duurden.
Ook een woordvoerster van de Europese Commissie meldt dat er “in principe” een akkoord is bereikt. Details wilde ze nog niet geven, zolang er geen definitieve politieke overeenstemming is. De laatste details zullen naar verwachting dinsdag nog worden afgehandeld.
Met de deal blijft Griekenland in de eurozone en is een faillissement van het land afgewend !!!
Telegraaf 11.08.2015 Griekenland en de internationale geldschieters hebben een akoord bereikt over het derde steunpakket van €86 miljard. Dit heeft het Griekse ministerie van Financiën bekendgemaakt. Daarmee krijgt het noodlijdende Zuid-Europese land financieel weer lucht.
„Er is een akkoord bereikt. Enkele kleine details worden nu besproken’”, zei een functionaris van het ministerie na marathongesprekken die de hele nacht duurden.
Athene wil een driejarig leningenprogramma voor circa 86 miljard euro uit het Europees noodfonds ESM. Sinds half juli onderhandelde de Griekse regering met vertegenwoordigers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het ESM over de voorwaarden voor de steun.
Sinds half juli heeft de Griekse regering met vertegenwoordigers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het ESM onderhandeld over de voorwaarden voor de steun.
Elsevier 11.08.2015 Griekenland en de Europese instituties hebben afgelopen nacht een akkoord bereikt over een nieuw steunpakkek. Dat heeft de Griekse minister van Financiën dinsdagochtend bekendgemaakt, schrijft de Griekse krant Ekathimerini.
Laatste gesprekken
‘Er is een akkoord bereikt. Enkele kleine details worden nu besproken,’ zegt een functionaris van het ministerie na marathongesprekken die de hele nacht duurden.
De afgelopen nacht werden de laatste gesprekken over de nieuwe schuldendeal afgerond. De deal moet Griekenland zeker 86 miljard euro opleveren.
In ruil daarvoor heeft het land ingrijpende hervormingen beloofd. Zo belooft het land onder meer een einde te maken aan de vele vroegpensioenregelingen voor Griekse werknemers en zullen er in verschillende sectoren belastingverhogingen worden doorgevoerd.
Met het sluiten van de deal zijn de problemen voorlopig even vooruit geschoven en kan het land de komende betalingen aan onder meer de Europese Centrale Bank in ieder geval voldoen. Naar verwachting komt de eurogroep vrijdag bijeen om de deal definitief af te ronden.
NRC 11.08.2015 Griekenland en de internationale geldschieters hebben bijna een akkoord bereikt over een nieuwe miljardenlening voor het land. Dat heeft de Griekse minister van Financiën Euclid Tsakalotos vandaag gezegd, meldt persbureau Reuters.
Over kleine details wordt momenteel nog onderhandeld, zei Tsakalotos na een marathonvergadering van 23 uur. Hij zei tegen verslaggevers dat de onderhandelingen “zeer ver gevorderd” zijn en dat er “nog twee of drie details” zijn waarover moet worden overlegd. Meer informatie over wat die kleinigheden behelsden, gaf de minister niet.
‘GELDSCHIETERS INSCHIKKELIJK’
De crediteuren hebben nog geen uitspraken gedaan over of er al dan niet een akkoord in zicht is. Desondanks schoot de Griekse aandelenbeurs met ruim 2 procent omhoog. NRC-buitenlandredacteur Marc Leijendekker: “In het verleden bleek regelmatig dat wat de Grieken als kleine details presenteerden voor de schuldeisers juist grote zaken waren.”
‘PRINCIPEAKKOORD’
Zaterdagavond meldde de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung al dat er een principeakkoord zou zijn bereikt tussen Athene en haar schuldeisers. Het dagblad zou een document in handen hebben waarin was afgesproken welke hervormingen Griekenland zou doorvoeren in ruil voor een nieuw hulppakket.
AKKOORD MET EUROPA EN REFERENDUM
Athene bereikte vorige maand een akkoord met de eurozone over maatregelen die het economisch noodlijdende land moet doorvoeren in ruil voor steun. Een week daarvoor stemden de Grieken juist tegen soortgelijke voorstellen van de schuldeisers.
Telegraaf 10.08.2015 De onderhandelingen over een nieuwe miljardenleningenpakket voor het noodlijdende Griekenland zijn in een eindfase beland. De gesprekken tussen de Griekse onderhandelaars en experts van de geldschieters lopen voorspoedig en een zogeheten Memorandum of Understanding (een intentieovereenkomst, MoU) kan al dinsdag of woensdag rondkomen, stellen bronnen.
Griekenland heeft opnieuw steun gevraagd. Athene wil een driejarig leningenprogramma voor circa 86 miljard euro uit het Europees noodfonds ESM. Sinds half juli onderhandelt de Griekse regering met vertegenwoordigers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het ESM over de voorwaarden voor de steun.
Telegraaf 10.08.2015 De Griekse banken zaten maandag in de lift op de beurs in Athene, geholpen door de hoop dat dinsdag een definitief akkoord kan worden bereikt tussen Griekenland en zijn schuldeisers over een nieuw steunpakket.
Piraeus Bank ging aan kop met een plus van 7 procent. Ook Alpha Bank en National Bank of Greece lieten winsten zien. De beursindex in Athene stond 0,5 procent hoger. Vorige week kregen de Griekse bankenaandelen na het heropenen van de handel in Athene nog zware klappen, maar inmiddels tonen de fondsen gestaag wat herstel.
Naar verluidt wordt dinsdag een definitief akkoord getekend over een nieuw steunpakket van 86 miljard euro. De gesprekken tussen de partijen zouden zich in een afrondende fase bevinden.
Elsevier 09.08.2015 Het enige wat dit reddingspakket bereikt is dat het Europa meer geld gaat kosten. Het is onwaarschijnlijk dat Griekenland er met het beloofde derde steunpakket bovenop gaat komen. Het enige wat dit reddingspakket bereikt is dat de problemen verder vooruit worden geschoven. Dat zegt de Finse minister van Buitenlandse Zaken Timo Soini tegen Bloomberg.
Dit werkt niet
‘Eerlijkheid duur het langst,’ zei de minister. ‘We moeten toegeven dat dit gewoon niet gaat werken.’ De partij van Soini, de eurosceptische Ware Finnen, ziet dan ook liever dat de deal niet doorgaat.
‘Dit overbruggingskrediet is niet de oplossing,’ zegt de Fin. ‘Dus het wordt tijd dat we in de Europese Unie (EU) en de eurozone de feiten onder ogen zien en ons realiseren dat we iets anders moeten gaan doen.’
Soini zegt de nieuwe lening hoe dan ook noodgedwongen te moeten steunen. ‘Vier jaar lang hield ik mijn partij in de oppositie vanwege dit onderwerp. Maar in deze regering kunnen we het programma niet blokkeren, omdat we simpelweg zouden worden vervangen,’ zei Soini die sinds april zijn partij vertegenwoordigt in de Finse regering.
Daarnaast zouden de Finnen het extra steunpakket waarschijnlijk niet eens kunnen blokkeren, omdat het al eerder toestemming gaf aan het Europese Stabiliteitspact (ESM) waaruit de noodlening zal worden betaald. Om een greep uit dit noodfonds goed te keuren is een meerderheid nodig van 85 procent.
Einde EU
De Finse minister geeft in het interview wel aan dat met de noodleningen aan Griekenland een ‘rode lijn’ is bereikt.
Met een economische EU, met gedeeld budget en gedeelde schuld, zullen de Finnen absoluut nooit akkoord gaan. ‘Dat zou het einde betekenen van de Europese Unie’.
Elsevier 08.08.2015 Een nieuwe deal met Griekenland is ophanden. Waarschijnlijk wordt een concept-deal komende dinsdag al afgerond.
Dit zou betekenen dat de Grieken al op 20 augustus een eerste betaling van de geldschieters kunnen verwachten, zei een bron die dicht bij de Griekse onderhandelingen staat vrijdagnacht tegen persbureau Reuters.
Er zouden tijdens de gesprekken geen ‘grote meningsverschillen’ zijn tussen de regering van de Griekse premier Alexis Tsipras en de geldschieters, voornamelijk omdat er geen ‘onmiddellijke beslissingen’ moeten worden genomen, zegt de Europese bron.
Optimistisch
Griekenland onderhandelt met de Europese geldschieters en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over een nieuwe lening van maximaal 86 miljard euro. De meeste partijen zijn optimistisch over de onderhandelingen.
Bronnen melden dat de gesprekken dit weekeinde wellicht al ten einde zullen komen. Het Griekse parlement zou dan donderdag de plannen al kunnen goedkeuren.
Gratis geld
Duitsland vormt een uitzondering op het optimisme: de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble waarschuwde vrijdag voor ‘overhaaste beslissingen’. Duitsland wil dat er nu al specifieke hervormingen voor de langere termijn worden vastgelegd, naast de voorwaarden voor directe hervormingen.
Volgens Schäuble krijgt Griekenland zeker geen ‘gratis geld’. De minister wil liever nog een overbruggingskrediet voor het noodlijdende land dan een te snelle deal.
Schäuble deed al eerder een voorstel voor een tijdelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone. Het land zou dan de tijd hebben orde op zaken te stellen, zonder dat andere eurolanden hierdoor in de problemen zouden komen.
Het voorstel kreeg veel kritiek van andere Europese ministers: met name de Franse minister Michel Sapin sprak zich fel uittegen dit voorstel van Schäuble. Het plan zou in strijd zijn met de fundamenten van de Europese Unie.
Trouw 08.08.2015 Griekenland is het met zijn schuldeisers voorlopig eens geworden over nieuwe hervormingen. Het is een eerste stap naar nieuwe financiële steun voor het noodlijdende land. Dat meldde de krant Frankfurter Allgemeine Zeitung vandaag.
Volgens het dagblad telt het principe-akkoord 27 pagina’s en staan er plannen voor de komende drie jaar in. Als de Europese regeringen instemmen, zou het op 20 augustus kunnen ingaan. Dan moet Griekenland weer een flinke afbetaling doen bij een van zijn geldschieters, de ECB.
Naar verluidt wil Griekenland een half miljard euro bezuinigen op het leger. Sommige beroepen worden niet langer beschermd, wat concurrentie mogelijk moet maken. De precieze details van het akkoord zijn nog niet bekend.
NRC 08.08.2015 De Griekse regering heeft voorlopig overeenstemming bereikt met haar geldschieters over nieuwe hervormingen. Dat is een stap naar nieuwe financiële steun voor Griekenland. Dat meldt de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung, die beweert het document in handen te hebben, vandaag.
In het 27 pagina’s tellende akkoord zou worden afgesproken dat er 500 miljoen euro wordt bezuinigd op de krijgsmacht en dat bepaalde beroepsgroepen niet langer worden beschermd. Zo moet meer concurrentie mogelijk worden en monopolievorming worden tegengegaan. Subsidies aan boeren moeten uiteindelijk helemaal worden afgeschaft. De plannen gelden voor de komende drie jaar.
Athene bereikte vorige maand een akkoord met de eurozone over maatregelen die het economisch noodlijdende land moet doorvoeren in ruil voor steun. Een week daarvoor stemden de Grieken juist tegen soortgelijke voorstellen van de schuldeisers. LEES VERDER
VK 08.08.2015 Griekenland is het met zijn schuldeisers voorlopig eens geworden over nieuwe hervormingen. Het is een eerste stap naar nieuwe financiële steun voor het noodlijdende land. Dat meldt de krant Frankfurter Allgemeine Zeitung zaterdag.
Volgens het dagblad telt het principe-akkoord 27 pagina’s en staan er plannen voor de komende drie jaar in. Als de Europese regeringen instemmen, zou het op 20 augustus kunnen ingaan. Naar verluidt wil Griekenland een half miljard euro bezuinigen op het leger. Sommige beroepen worden niet langer beschermd, wat concurrentie mogelijk moet maken.
Een nieuw steunpakket voor Griekenland bestaat mogelijk uit zo’n 80 miljard euro voor een periode van drie jaar. Eind juni liep een eerder noodprogramma af en leken de onderhandelingen tussen Athene en zijn Europese schuldeisers stuk te lopen. De linkse regering van premier Alexis Tsipras was niet langer bereid in te stemmen met de strenge Europese voorwaarden aan het noodkrediet.
Telegraaf 08.08.2015 Er is vandaag een akkoord bereikt tussen Griekenland en de schuldeisers. Er ligt nu een document van 27 pagina’s met hervormingen die Griekenland de komende drie jaar moet uitvoeren. De deal was nodig voordat Griekenland een derde steunpakket ter grootte van €86 miljard zou krijgen.
Dat meldt de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Dit weekend overlegt de Griekse regeringen over het pakket aan maatregelen. Daarna moeten de Europese ministers van financiën nog instemmen met het pakket.
Naar verluidt wil Griekenland een half miljard euro bezuinigen op het leger. Sommige beroepen worden niet langer beschermd, wat concurrentie mogelijk moet maken.
Dat laastste kan nog spannend worden, want het is nog niet bekend of Duitsland instemt met de plannen. Eerder deze week waarschuwde de Duitse regering dat ze liever een paar weken langer zou onderhandelen en Griekenland via een brugfinanciering op de been wilde houden.
Telegraaf 07.08.2015 Het leven in Griekenland was vorige maand opnieuw aanzienlijk goedkoper dan een jaar eerder. Dat blijkt uit cijfers die het Griekse statistiekbureau vrijdag heeft gepubliceerd.
De inflatie, de maatstaf voor de prijsontwikkeling in een land, kwam in Griekenland in juli uit op min 1,3 procent. Dat betekent dat goederen en diensten gemiddeld 1,3 procent goedkoper waren dan een jaar eerder. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Europese meetmethode voor de inflatie. Volgens de Griekse definities zakten de prijzen zelfs met 2,2 procent.
Griekenland kampt al sinds begin 2013 met deflatie, een periode van aanhoudende prijsdalingen. Enerzijds zijn die prijsdalingen goed voor de koopkracht van de Grieken. Aan de andere kant kan deflatie een rem zetten op de economische groei, doordat consumenten uitgaven uitstellen en het moeilijker wordt om schulden af te lossen.
AD 07.08.2015 Griekenland heeft een schuld van 186,3 miljoen euro terugbetaald aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het is de eerste keer sinds begin juni dat het land een terugbetaling binnen de voorziene termijn aflost. Griekenland is met zijn schuldeisers volop aan het onderhandelen over nieuwe financiële hulp.
Eind juni heeft Griekenland, dat met zware financiële moeilijkheden kampt, nog een miljardenkrediet van het IMF niet kunnen aflossen. Midden juli gebeurde hetzelfde: de uitstaande schuld was toen al opgelopen tot 2 miljard euro. Door een noodkrediet van Europa is dat bedrag op 20 juli terugbetaald.
Nu is een relatief kleine terugbetaling wel op tijd afgehandeld. Een volgende terugbetaling, van zo’n 306 miljoen euro, is voorzien voor 1 september.
Vertegenwoordigers van het IMF, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank zijn momenteel in Athene om de details over nieuwe steun voor Griekenland van 80 miljard euro vast te leggen. Dat plan zou voor 20 augustus moeten klaar zijn.
Telegraaf 07.08.2015 Na de enorme averij sinds begin deze week wisten de beursgenoteerde banken in Griekenland vrijdag het tij voorzichtig te keren, waardoor de beurs in Athene weer wat kleur kreeg.
De ASE steeg naar een plus van 1,3% tot een stand van 675,37.
Koopjesjagers betraden weer voorzichtig de markt na het bloedbad dat eerder deze week werd aangericht na het hervatten van de handel die op last van de Griekse regering een maand was stilgelegd.
De eerder hardgeraakte bankaandelen National Bank of Greece en Pireaus Bank krabbelden enigzins uit het dal met winsten van 5% en 4,9%.
Telegraaf 06.08.2015 De beurs in Athene is donderdag met winst gesloten, na de zware verliezen van de voorgaande dagen. De hard geraakte Griekse bankaandelen wisten wat terrein terug te winnen.
De Griekse ASE-beursindex eindigde donderdag met een winst van 3,7 procent. De beurs in Athene heropende maandag na vijf weken dicht te zijn geweest en ging daarna sterk omlaag, onder druk van de banken. Die stonden donderdag eindelijk weer eens in de plus. National Bank of Greece was daarbij de grootste winnaar met een winst van 27,5 procent.
Macro-economisch nieuws was er ook uit het noodlijdende land. Het Griekse statistiekbureau meldde dat de werkloosheid in mei is afgenomen tot 25 procent, van 25,6 procent een maand eerder. De jeugdwerkloosheid bedroeg 51,8 procent.
VK 05.08.2015 Alle Griekse banken die op de beurs van Athene zijn genoteerd, zijn te koop voor bij elkaar 4,7 miljard euro. Maar een dagje wachten met een bod op alles kan lonend zijn: de koersen van de bankaandelen dalen nog elke dag tegen de 30 procent.
Griekse crisis
Lees hier alle artikelen van de Volkskrant over de Griekse crisis nog eens terug.
Dat tempo houden de banken nu al drie dagen vol, sinds de beurs van Athene maandag weer openging. Twee banken, Piraeus Bank en Alpha Bank, boekten elk van de drie handelsdagen een verlies van de volle 30 procent. Van Alpha Bank werden gisteren 8 miljoen aandelen te koop aangeboden, van Piraeus Bank 2,6 miljoen. Maar er was niemand die ook maar één aandeel wilde hebben. Daarop dook de koers weer 30 procent, het maximum op de Griekse beurs, waarop de handel in die aandelen werd gestopt. De andere banken leden koersverliezen van net iets minder dan 30 procent.
Na drie dagen ‘handel’ (voor zover er door de marktmaatregel bij 30 procent verlies kon worden gehandeld) zijn banken als Piraeus Bank en Alpha Bank al tweederde van hun waarde kwijt. De andere banken verloren iets minder, maar in totaal zijn de vijf genoteerde banken in drie dagen tijds ruim 60 procent van hun toch al geringe waarde kwijtgeraakt.
Een van de verliezers is de Griekse staat. Die is via het reddingsfonds voor banken HFSF meerderheidsaandeelhouder in drie van de vier grote banken. Hoewel: eigenlijk is het een verliespost voor Europa. Het fonds HFSF werd in 2011 opgezet met 50 miljard euro van het Europees stabiliteitsfonds EFSF.
VK 05.08.2015 Griekenland en zijn geldschieters zijn dicht bij een deal over nieuwe miljardensteun, stelde de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag. Dinsdag sprak de Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos al de verwachting uit dat de gesprekken deze week worden afgerond.
Met een nieuw steunprogramma is een dreigende Grexit eindelijk afgewend, zei Tsipras tijdens een bezoek aan het Griekse ministerie van Landbouw. ‘We zijn in de afrondende fase van een deal met de instituties. Ondanks de problemen waar we mee kampen, hopen we dat dit akkoord een einde kan maken aan de onzekerheid over de toekomst van Griekenland.
Telegraaf 05.08.2015 Griekenland nadert een akkoord met zijn geldschieters over nieuwe financiële steun. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag.
Tsipras sprak van de laatste loodjes in de onderhandelingen met de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Die moeten leiden tot een akkoord dat Griekenland in totaal van zo’n 86 miljard euro voorziet in de komende drie jaar. Dat bedrag wordt niet in zijn geheel geleend, een deel moet worden opgebracht door privatisering van Griekse staatseigendommen.
De voorwaarden die worden gesteld aan nieuwe leningen stuiten op veel verzet in Griekenland, ook binnen de partij van Tsipras. De premier gaf aan te hopen dat het akkoord ondanks alle moeilijkheden een einde kan maken aan de twijfels over de toekomst van Griekenland en de eurozone.
Telegraaf 05.08.2015 Griekenland moet doorpakken met de onderhandelingen over een nieuw steunpakket. Dat stelde een woordvoerder van regeringspartij Syriza woensdag. Hij riep critici binnen zijn partij op zich achter de omstreden plannen te scharen.
Volgens hem zal de deal gepaard gaan met harde maatregelen. „Het is echter belangrijk dat de financiering van de Griekse economie weer begint”, zo zei hij op de Griekse staatstelevisie. Hij stelde dat een snel akkoord over een definitieve nieuwe financiering beter is dan een tijdelijk overbruggingskrediet.
Circa een kwart van de Syrizaleden zou tegen de voorstellen zijn. Volgens de woordvoerder moeten de partijleden nu juist het belang van Griekenland voorop stellen.
Telegraaf 05.08.2015 Aandelen van Griekse banken kregen woensdag opnieuw rake klappen op de maandag heropende beurs in Athene. Aan het begin van de middag hadden de aandelen van de vier grootste beursgenoteerde banken hun maximale dagelijkse verlies van 30 procent alweer bijna bereikt.
De Griekse banken staan er uitermate slecht voor, onder meer omdat spaarders de afgelopen maanden veel van hun tegoeden weghaalden. Door de fragiele positie van de banken zijn de aandelen voor beleggers een weinig aantrekkelijke investering.
Niet alleen de banken leveren in op de Athens Stock Exchange. De hoofdgraadmeter van de Griekse aandelenbeurs stond bij het begin van de middaghandel bijna 4 procent lager dan de slotstand van dinsdag. Sinds de heropening begin deze week leverde de Griekse beurs al 20 procent in.
NRC 05.08.2015 Het is dat aandelen op de beurs van Athene maar met maximaal 30 procent per dag kunnen dalen. Anders waren de aandelen Piraeus Bank, Eurobank, Alpha Bank en Nationale Bank gisteren en eergisteren waarschijnlijk nog verder gekelderd. Sinds maandag is de Griekse beurs weer open, na vijf weken dicht te zijn geweest.
Dat de banken in de problemen zitten, kan geen verrassing zijn: de leiders van de eurolanden zeiden na afloop van de slopende Griekenlandtop van 12 juli dat de nood van de Griekse financiële sector “acuut” is en dat er, als deel van een nieuwe hulppakket voor de Grieken, 10 to 25 miljard euro moet worden gereserveerd voor herkapitalisatie van de banken.
VK 04.08.2015 Hoewel beleggers dinsdag massaal bankaandelen bleven dumpen, heeft de Griekse bevolking heeft afgelopen weken honderden miljoenen aan spaargeld teruggebracht naar hun banken.
Persbureau Bloomberg meldde dinsdag op gezag van een anonieme bron bij de Griekse centrale bank dat de Grieken sinds de heropening van de banken op 20 juli netto rond de 1 miljard euro hebben teruggestort. Het is nog maar een fractie van de meer dan 100 miljard aan spaargeld die Grieken afgelopen jaren hebben opgenomen, maar toch een teken van hernieuwd vertrouwen.
Van dat vertrouwen was op de beurs weinig te merken. Binnen een uur liep het koersverlies van de banken alweer op tot circa 30 procent. Door maatregelen om een verdere ontregeling van de markten te voorkomen, is dat het maximale verlies dat op één dag kan ontstaan. Maandag was die grens ook al snel bereikt.
De Griekse banken zijn nog altijd zeer zwak. Hoe slecht ze ervoor staan, blijkt volgens de bron van Bloomberg uit onderzoeken en stresstests die eind oktober worden afgerond. Medio december zouden alle banken weer van voldoende kapitaal voorzien moeten zijn. Vervolgens zouden de restricties die nog altijd gelden in het kapitaalverkeer kunnen worden opgeheven.
Telegraaf 04.08.2015 De Griekse minister van Financiën Tsakalotos verwacht dat het land nog voor het weekend een overeenkomst kan bereiken met de schuldeisers. Momenteel wordt onderhandeld over een derde steunprogramma voor Griekenland.
Morgen zitten de schuldeisers opnieuw om de tafel met Tsakalotos en ministers van Economische Zaken Stathakis. Er is onder andere gesproken over de privatisering van staatsbedrijven en het herkapitaliseren van banken.
De Europese Comissie spreekt de planning van Tsakalotos niet tegen. Een woordvoerster laat aan persbureau Reuters weten dat er waarschijnlijk een deal is voor 20 augustus, als Griekenland een lening ter grootte van €3,5 miljard van de ECB moet aflossen. “De constructieve samenwerking met de Griekse autoriteiten moeten het mogelijk maken dat de onderhandelingen over een driejarig steunprogramma snel vorderen.”
Als de besprekingen niet op tijd worden afgerond, is er wellicht opnieuw een overbrugginskrediet van de Europese autoriteiten nodig.
Telegraaf 04.08.2015 Het EU-noodfonds EFSM, waar Griekenland onlangs een flinke lening uit kreeg, is aangepast om niet-eurolanden te beschermen. Dinsdag stemden de 28 landen van de EU in met de aanpassingen van de regels.
Het EFSM is een noodpotje waarin geld zit van alle EU-landen. Met de oprichting van het permanente noodfonds ESM voor de eurozone werd afgesproken dat het EFSM niet meer zou worden gebruikt om leningen aan eurolanden te verstrekken. Maar de financiële nood van Griekenland was zo acuut, dat er toch een beroep werd gedaan op dit EFSM.
Niet-eurolanden zoals Groot-Brittannië wilden daarom garanties dat zij beschermd zouden zijn als er sprake zou zijn van wanbetaling door het land dat de lening kreeg. Dat is nu formeel geregeld.
Griekenland kreeg onlangs 7,16 miljard euro uit het EFSM ter overbrugging terwijl onderhandelingen lopen over een derde steunpakket van circa 86 miljard euro.
Telegraaf 04.08.2015 In de nasleep van de schuldencrisis heeft de Griekse bevolking op grote schaal het digitale betalingsverkeer omarmd, waardoor in het afgelopen kwartaal circa 1 miljoen bankpassen zijn verstrekt, zo meldt Bloomberg.
Grieken die traditioneel zeer grote waarde hechtten aan contante betalingen, zijn van hun geloof gevallen nadat de Griekse banken een aantal weken de deuren en pinautomaten dicht hielden vanwege de vrees voor een escalatie van de schuldencrisis in het Zuid-Europese land.
De Alpha bank gaf in juli zo’n 220.000 betaalpassen uit, meer dan in het gehele vorig jaar mede doordat vooral gepensioneerden steeds meer de overstap maken naar digitaal betalen.
De restricties in Griekenland om een kapitaalvlucht te vermijden, zijn nog steeds van kracht, waardoor de bevolking wekelijks slechts €420 uit de muur kan halen, maar wel onbeperkt geld mag uitgeven.
VK 04.08.2015 Een dag nadat de Griekse beurs voor het eerst sinds vijf weken weer eens open was, normaliseren de aandelenkoersen. Dat zegt de baas van de Griekse beurs, Socrates Lazaridis, dinsdag tegen persbureau Reuters.
Vrije val
De beurs van Athene heeft gisteren na vijf weken gesloten te zijn geweest, de grootste koersdaling in tientallen jaren voor zijn kiezen gekregen. Lees hier het nieuwsbericht.
‘Alleen de banken hebben het nog zwaar te verduren’, zegt Lazaridis. Die banken kregen dinsdagochtend bij het openen van de Griekse beurs opnieuw flinke klappen. Net als maandag stonden ze al snel 30 procent in de min.
Maandag sloot de Griekse beurs met een verlies van 16,2 procent. De aandelen van banken daalden toen het hardst. Iedereen wilde ervan af, en kopers waren niet te vinden. Met het verlies van 30 procent was de limiet bereikt. Volgens de regels van de beurs worden aandelen die meer dan 30 procent op één dag verliezen, voor de rest van de dag uit de notering genomen. Dat overkwam de National Bank en Piraeus Bank.
Trouw 04.08.2015 Griekse banken hebben sinds hun heropening op 20 juli per saldo ongeveer 1 miljard euro aan nieuwe tegoeden kunnen bijschrijven. Dat meldde persbureau Bloomberg dinsdag op basis van een bron binnen de centrale bank van Griekenland.
De Griekse banken bleven in de eerste weken van juli gesloten uit vrees dat ze zouden omvallen door de grote onzekerheid over de economische toekomst van Griekenland. Grieken haalden in de weken voor de sluiting van de financiële sector op 29 juni grote sommen geld van hun rekeningen, om zich in te dekken tegen een mogelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone.
De Griekse banken zijn nog altijd zeer zwak. Hoe slecht ze ervoor staan, blijkt volgens de bron van de centrale bank uit onderzoeken en stresstests die eind oktober worden afgerond. Medio december zouden alle banken weer van voldoende kapitaal voorzien moeten zijn.
NRC 04.08.2015 Nadat de onderhandelingen tussen Griekenland en de internationale schuldeisers eind juni compleet waren ingestort, sloten Griekse banken op 29 juni hun deuren. Kapitaalcontroles werden ingesteld en Grieken mochten maximaal 60 euro per dag opnemen. “Voor de banken sloten werden er miljarden euro’s per dag opgenomen”, schreven we in nrc.next toen er halverwege juli alsnog een akkoord werd gesloten. In anderen media werden vergelijkbare bedragen genoemd. Maar klopt dat wel?
Waar is het op gebaseerd?
Niet op officiële cijfers. De Griekse centrale bank deed in juni geen officiële mededelingen over de omvang van de bankrun die gaande was. Wel zongen er via de persbureaus en internationale media veel verschillende bedragen rond “op basis van bronnen”. Van 400 miljoen tot meer dan een miljard op een dag, tot 2 miljard in drie dagen tijd en vier miljard in een week. Dat er veel geld van de rekeningen werd gehaald was duidelijk, maar eigenlijk wist niemand precies hoeveel.
Die 7,58 miljard is het bedrag dat door Griekse particulieren en bedrijven werd opgenomen. Buitenlandse spaarders en lokale overheden haalden ook een paar miljard weg, waardoor de totale Griekse gelduitstroom in juni op 10,67 miljard uitkomt.
Dit is veel geld, maar zeker geen ‘miljarden per dag’. Het is te simpel om die tien miljard te delen door het aantal werkdagen in juni, legt econoom Manos Giakoumis uit, hoofdanalist van de Griekse website Macropolis.
Telegraaf 04.08.2015 Griekse banken hebben sinds hun heropening op 20 juli per saldo ongeveer 1 miljard euro aan nieuwe tegoeden kunnen bijschrijven. Dat meldde persbureau Bloomberg dinsdag op basis van een bron binnen de centrale bank van Griekenland.
De Griekse banken bleven in de eerste weken van juli gesloten uit vrees dat ze zouden omvallen door de grote onzekerheid over de economische toekomst van Griekenland. Grieken haalden in de weken voor de sluiting van de financiële sector op 29 juni grote sommen geld van hun rekeningen, om zich in te dekken tegen een mogelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone.
De Griekse banken zijn nog altijd zeer zwak. Hoe slecht ze ervoor staan, blijkt volgens de bron van de centrale bank uit onderzoeken en stresstests die eind oktober worden afgerond. Medio december zouden alle banken weer van voldoende kapitaal voorzien moeten zijn.
Telegraaf 04.08.2015 Na de duikvlucht van een dag eerder vervolgde Griekse beurs vandaag de weg stevig omlaag, waarbij de bankaandelen het opnieuw moesten ontgelden.
In het eerste handelsuur liep het koersverlies van de banken alweer op tot circa 30 procent. Door maatregelen om een verdere ontregeling van de markten te voorkomen, is dat het maximale verlies dat op één dag kan ontstaan. De beursgraadmeter ASE moest nog eens 4,5% afstaan naar een stand van 640,51 punten.
Een aantal aandelen, zoals Eltech Anemos en Sarantis, wisten de malaise van de voorgaande dag van zich af te schudden met plussen van 13% respectievelijk 8,6%.
Afgelopen maandag deed de beurs in Athene na een maand verplichte rustpauze vanwege het Griekse schuldendrama de deuren open.
Beleggers zochten massaal de uitweg, waardoor er een duikeling van 16% voor de Griekse hoofdgraadmeter op de borden stond.
VK 03.08.2015 De beurs van Athene heeft gisteren na vijf weken gesloten te zijn geweest, de grootste koersdaling in tientallen jaren voor zijn kiezen gekregen. In de eerste minuten zakte de belangrijkste beursindex Athens General Composite met 23 procent, maar rond het middaguur was een kwart van dat verlies alweer goedgemaakt.
Vandaag moet blijken of deze aandelen hun vrije val weer voortzetten
Uiteindelijk sloten de aandelen met een verlies van 16,2 procent. De aandelen van banken daalden het hardst. Iedereen wilde ervan af, en kopers waren niet te vinden. De koersen van sommige banken duikelden in enkele minuten tot 30 procent, en daarmee was de limiet bereikt. Volgens de regels van de beurs worden aandelen die meer dan 30 procent op één dag verliezen, voor de rest van de dag uit de notering genomen. Dat overkwam de National Bank en Piraeus Bank.
VK 03.08.2015 De beurs van Athene heeft gisteren na vijf weken gesloten te zijn geweest, de grootste koersdaling in tientallen jaren voor zijn kiezen gekregen. In de eerste minuten zakte de belangrijkste beursindex Athens General Composite met 23 procent, maar rond het middaguur was een kwart van dat verlies alweer goedgemaakt.
Vandaag moet blijken of deze aandelen hun vrije val weer voortzetten.
Uiteindelijk sloten de aandelen met een verlies van 16,2 procent. De aandelen van banken daalden het hardst. Iedereen wilde ervan af, en kopers waren niet te vinden. De koersen van sommige banken duikelden in enkele minuten tot 30 procent, en daarmee was de limiet bereikt. Volgens de regels van de beurs worden aandelen die meer dan 30 procent op één dag verliezen, voor de rest van de dag uit de notering genomen. Dat overkwam de National Bank en Piraeus Bank.
VK 03.08.2015 De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble zat fout toen hij vorige maand bij de eurotop over Griekenland opperde dat het beter zou zijn als Griekenland tijdelijk uit de Eurozone zou stappen. Dat zegt zijn Franse ambtsgenoot Michel Sapin maandag in een interview met de Duitse zakenkrantHandelsblatt.
Als we een tijdelijk vertrek uit de euro zouden toestaan, zal elk land proberen aan zijn problemen te ontsnappen door wijzigingen aan te brengen in zijn valuta, aldus Michel Sapin, minister van Financiën Frankrijk
‘Als we een tijdelijk vertrek uit de euro zouden toestaan, zal elk land proberen aan zijn problemen te ontsnappen door wijzigingen aan te brengen in zijn valuta’, bekritiseert Sapin het plan van zijn collega. ‘Het is juist het fundament van een monetaire unie dat je moeilijkheden niet uit de weg kunt gaan door valuta te manipuleren. Om de balans te hervinden moeten er structurele hervormingen worden doorgevoerd en moet de concurrentiepositie worden verbeterd.’
De Frankfürter Allgemeine schreef vorige week al dat Schäuble niet alleen kritiek op Griekenland zou hebben gehad, maar ook op de Europese Commissie. Tijdens een bijeenkomst van de eurogroep, de Europese ministers van Financiën, zou hij hebben gezegd dat de Commissie wat hem betreft veel te zalvend opereerde in de Griekse kwestie. In plaats van de boel bij elkaar proberen te houden zou de Europese Commissie strenger moeten controleren of de lidstaten zich aan de gemaakte afspraken houden.
Telegraaf 03.08.2015 De Duitse minister van Financiën Schäuble maakt een fout met zijn voorstel om een tijdelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone toe te laten. Dat zegt zijn Franse evenknie Sapin.
De Duitse schatkistbewaarder staat bekend als een hardliner in het Griekse dossier. Hij suggereerde eerder dat Griekenland best eens tijdelijk uit de eurozone zou kunnen stappen om zijn problemen op te lossen.
Sapin heeft hierover een “duidelijk verschil van mening” met de Duitser, zegt hij in een interview met Handelsblatt. “Ik denk dat Schäuble op deze manier ook ingaat tegen zijn eigen Europese overtuiging. Die overtuiging, die ik overigens deel, is dat de eurozone versterkt moet worden.”
De Franse minister wil niets weten van een ‘Grexit’ of welke ‘exit’ dan ook. “Als je een tijdelijke time-out toestaat, dan zullen andere landen ook proberen om hun problemen op te lossen via een aanpassing van hun munt.”
Elsevier 03.08.2015 De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble heeft een fout gemaakt door een tijdelijke Grexit voor te stellen. De Duitse minister stelde eerder voor dat Griekenland tijdelijk de eurozone zou kunnen verlaten om orde op zaken te stellen.
Geen goed idee, vindt de Franse minister van Financiën Michel Sapin. Hij zegt dit maandag in een interview met de Duitse krantHandelsblatt.
Eigen tempo
Hij reageerde hiermee op het voorstel van zijn Duitse ambtsgenoot Schäuble bij de eurotop over de Griekse crisis vorige maand, waarbij een nieuw tijdelijk akkoord met het noodlijdende Zuid-Europese land werd gesloten.
Daarbij stuurde Schäuble aan op een tijdelijke Grexit, zodat de Grieken op hun eigen tempo hun financiën weer op orde zouden kunnen brengen, zonder dat andere landen in de euro in de problemen zouden komen. Kwijtschelding is volgens de Duitse minister geen optie.
Sapin gelooft niet in zo’n plan: ‘Als we een tijdelijk vertrek zouden toestaan, zal elk land aan zijn problemen proberen te ontsnappen door wijzigingen aan te brengen in zijn valuta,’ zei hij. Dat zou voor totale chaos kunnen zorgen en is bovendien in strijd met ‘zijn diepe Europese overtuiging’. Sapin noemt zichzelf dan ook een ‘duidelijke dissident’ van het voorstel van zijn Duitse collega.
De geloofwaardigheid van de euro hangt af van de onomkeerbaarheid van de munt, vindt Sapin. Bij een succesvolle tijdelijke Grexit, zouden andere landen dus makkelijk kunnen volgen. Het fundament van de eurozone is volgens Sapin juist dat de valuta niet gemanipuleerd wordt, maar dat er structurele hervormingen worden gedaan waarmee de concurrentiepositie wordt versterkt.
Telegraaf 03.08.2015 De Amsterdamse beurs had aan het begin van de nieuwe handelsweek de wind gelijk in de rug, waarbij de belangrijkste graadmeter AEX bij het slot de magische grens van 500 punten weer wist te doorbreken.
De AEX sloot met een winst van 1,1% nipt boven de 500 punten op een stand van 500,43, waarmee de neergang na het oplaaien van de Griekse schuldencrisis weer werd goedgemaakt. Eerder dit jaar werd een top van nipt onder de 510 punten neergezet.
Beleggers in Amsterdam voelden zich gesteund door meevallende kwartaalcijfers van ondermeer Heineken. Positieve ontwikkelingen rond de Amerikaanse economie droegen ook bij aan het opgewekte sentiment.
Begin juli dook de hoofdgraadmeter nog naar een laagste niveau van 456 vanwege de vrees voor een escalatie van de Griekse schuldenproblematiek.
Telegraaf 03.08.2015 Bij de heropening van de Griekse beurs zochten beleggers direct de uitgang op. De hoofdgraadmeter in Athene eindigde uiteindelijk ruim 16% lager. Enige lichtpuntje was dat er kort na opening nog een verlies van 23% op de borden stond. Het waren met name de bankaandelen die het moesten ontgelden. Zo kachelden National Bank of Greece en Piraeus Bank allebei 30% achteruit. Dat is ook meteen het maximumpercentage dat een beursfonds mag dalen van de toezichthouder.
Analisten hadden eerder al verwacht dat de beurs flink zou inleveren. De vooruitzichten van Griekse banken zijn niet goed. Wat het sentiment ook niet hielp, waren sombere cijfers over de Griekse industrie. De bedrijvigheid in de Griekse industrie ging vorige maand van 46,9 naar 30,2. Een stand beneden de 50 betekent al een krimp.
Trouw 03.08.2015 Gaat de Griekse beurs vandaag zo hard naar beneden dat hij crasht? Dat was de vraag die elke belegger in Europa vandaag bezig hield. Tegen vier uur vanmiddag is het antwoord: nee, geen crash, wel een forse daling.
De koers van de National Bank of Greece. In 2010 nog boven de 45 euro. Nu is het een ‘centenaandeel’.
Vanmorgen konden beleggers na ruim vijf weken weer handelen op de beurs in Athene. Direct dook de koers met 20 procent. Dat was te voorzien. Vanwege een dreigende kapitaalvlucht was de beurs in Athene afgelopen maand weliswaar gesloten, op andere beurzen kon nog wel worden gehandeld in Griekse aandelen. De koersen van deze aandelen wezen al in de richting van een daling met 20 procent.
Toch kregen de beleggers na vanmorgen langzaam iets meer vertrouwen en begon een langzaam herstel. Tegen vier uur vanmiddag stond hij ruim 16 procent in de min.
Telegraaf 03.08.2015 Bij de heropening van de Griekse beurs zochten beleggers direct de uitgang op. De hoofdgraadmeter in Athene eindigde uiteindelijk ruim 16% lager. Enige lichtpuntje was dat er kort na opening nog een verlies van 23% op de borden stond.
Het waren met name de bankaandelen die het moesten ontgelden. Zo kachelden National Bank of Greece en Piraeus Bank allebei 30% achteruit. Dat is ook meteen het maximumpercentage dat een beursfonds mag dalen van de toezichthouder.
Analisten hadden eerder al verwacht dat de beurs flink zou inleveren. De vooruitzichten van Griekse banken zijn niet goed. Wat het sentiment ook niet hielp, waren sombere cijfers over de Griekse industrie. De bedrijvigheid in de Griekse industrie ging vorige maand van 46,9 naar 30,2. Een stand beneden de 50 betekent al een krimp.
Trouw 03.08.2015 Nadat de banken eerder al de loketten openden, is het vandaag de beurt aan de aandelenbeurs van Athene. De heropening is enkele keren uitgesteld. Vijf vragen over de aandelenhandel in de Griekse hoofdstad die vijf weken stil heeft gelegen.
Voor buitenlandse investeerders gelden geen beperkingen. Zij kunnen er juist voor zorgen dat er nieuw geld Griekenland binnen stroomt.
Waarom was de aandelenbeurs ook alweer gesloten?
Eind juni sloten de Griekse autoriteiten de banken en de beurs. De gehele financiële sector moest op slot omdat Griekse spaarders massaal hun geld van de bank haalden uit angst voor de onzekere economische toekomst.
De banken gingen twee weken geleden weer open. Maar voor de beurs wilde het Griekse ministerie van financiën nog geen goedkeuring geven. Nog altijd vreesde de regering in Athene dat er via de beurs alsnog veel geld Griekenland uit zou stromen.
NRC 03.08.2015 De Griekse aandelenbeurs in Athene is vanochtend na vijf weken weer opengegaan. De beurs was vijf weken gesloten op last van de overheid nadat Griekenland in een financiële crisis belandde vanwege de vastgelopen onderhandelingen met Europa. De beurskoers kelderde vanochtend na opening ruim twintig procent.
De banken, die eveneens eind juni werden gesloten om te voorkomen dat ze zouden omvallen, zijn sinds 20 juli weer open. De heropening van de beurs werd enkele keren uitgesteld. Het Griekse ministerie van Financiën heeft nu toestemming gegeven, al zijn aan de Griekse handelaren wel beperkingen opgelegd. Zij mogen alleen aandelen kopen met nieuw geld, zoals bijvoorbeeld geld uit buitenlandse fondsen. Voor buitenlandse handelaren gelden geen beperkingen.
In Europa is verder twijfel over de wil van de Griekse regering om de afgesproken hervormingen daadwerkelijk door te voeren. Premier Tsipras staat bovendien binnen zijn eigen Syriza-partij onder grote druk: veel leden willen Tsipras niet laten vallen, maar verzetten zich tegen de stringente afspraken over de begroting die de regering met Europa heeft gemaakt.
Telegraaf 03.08.2015 De bedrijvigheid in de Griekse industrie is in juli ongekend sterk gedaald. Dat maakte onderzoeksbureau Markit maandag bekend.
De zogeheten inkoopmanagersindex voor de Griekse industrie ging vorige maand van 46,9 naar 30,2. Aangezien een stand lager dan 50 al duidt op krimp, wijst de uitslag voor Griekenland op een enorme achteruitgang. Volgens Markit is het de laagste stand die ooit werd gemeten.
De krimp kwam onder meer doordat de nieuwe orders nagenoeg stilvielen, terwijl het bijzonder moeilijk was voor Griekse fabrieken om grondstoffen te kopen. Vorige maand waren Griekse banken lange tijd gesloten, vanwege de diepe economische crisis in het land.
Eurolanden
De Griekse crisis had geen zichtbaar effect op de industriële activiteit in de andere eurolanden. De graadmeter voor de hele eurozone kwam uit op hetzelfde, licht positieve niveau als in juni (52,4). Daarbij werd de groei in Duitsland en Nederland geconsolideerd, terwijl Italië verdere vooruitgang boekte. Ook in Spanje hield de groei aan, zij het in een matiger tempo dan in de voorgaande maand.
De activiteit in Franse industrie nam af, na enkele maanden van voorzichtig herstel. Die ontwikkeling kwam overeen met de eerste schatting die Markit bijna twee weken geleden al publiceerde.
Markit peilt de stemming in de industrie via een rondvraag onder managers die verantwoordelijk zijn voor de inkoop van bijvoorbeeld grondstoffen. Zij hebben doorgaans een goede blik op de vooruitzichten voor hun fabriek.
VK 02.08.2015 Griekenland vraagt voor een eerste betaling aan noodsteun zo’n 24 miljard euro. Daarmee wil het nog in augustus bijvoorbeeld zijn banken versterken en schulden afbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Dat meldt de Griekse krant Avgi zondag.
At hene voert op dit moment gesprekken met de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over een pakket financiële steun van in totaal 86 miljard euro. De Griekse overheid denkt de gesprekken daarvoor medio deze maand af te ronden, waarna het bedrag in verschillende delen vrij kan komen.
De eerste tranche zou volgens Avgi onder meer gebruikt worden voor het herkapitaliseren van banken (10 miljard) en terugbetalen van een overbruggingskrediet (meer dan 7 miljard). Voor de rente op Grieks staatspapier in handen van de ECB is ruim 3 miljard euro voorhanden.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) praat pas officieel mee over een derde steunpakket aan Griekenland als de Europese geldschieters overeenstemming bereiken over schuldverlichting voor het noodlijdende land.
De Griekse premier Tsipras heeft het niet makkelijk. Zijn partij Syriza is intern zeer verdeeld over nieuwe steun uit Brussel in ruil voor meer bezuinigingen. Om er zeker van te zijn dat een meerderheid van zijn achterban hem en het pakket van de eurolanden steunt, wil hij zondag een referendum houden binnen Syriza.
Telegraaf 02.08.2015 Griekenland vraagt voor een eerste betaling aan noodsteun zo’n 24 miljard euro. Daarmee wil het nog in augustus bijvoorbeeld zijn banken versterken en schulden afbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Dat meldde de Griekse krant Avgi zondag.
Athene voert op dit moment gesprekken met de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over een pakket financiële steun van in totaal 86 miljard euro. De Griekse overheid denkt de gesprekken daarvoor medio deze maand af te ronden, waarna het bedrag in verschillende delen vrij kan komen.
De eerste tranche zou volgens Avgi onder meer gebruikt worden voor het herkapitaliseren van banken (10 miljard) en terugbetalen van een overbruggingskrediet (meer dan 7 miljard). Voor de rente op Grieks staatspapier in handen van de ECB is ruim 3 miljard euro voorhanden.
Specialisten hebben eerder uitgerekend dat Griekse banken mogelijk zo’n 25 miljard euro nodig hebben. Zij staan zwaar onder druk omdat Grieken miljarden euro’s van hun rekeningen haalden. Eind juni gingen de banken dan ook dicht. Sinds 20 juli zijn ze weer open, maar er zijn nog altijd diverse restricties van kracht.
Avgi gaf aan dat als de gesprekken niet op tijd worden afgerond, er wellicht opnieuw tijdelijke financiering van de Europese autoriteiten moet komen. Die mogelijkheid, gelijk aan een overbruggingskrediet in juli, is naar verluidt nog niet formeel besproken.
NRC 02.08.2015 Griekenland vraagt voor een eerste betaling aan noodsteun zo’n 24 miljard euro. Dat meldde de Griekse krant Avgi zondag. Met dat geld wil het land deze maand onder meer zijn banken herkapitaliseren (10 miljard) en schulden – een overbruggingskrediet van ruim 7 miljard – afbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB).
GESPREKKEN OVER NOODSTEUN
De Griekse regeringspartij Syriza is vandaag bijeen om te praten over de crisis die in de partij is ontstaan over het akkoord met Europa. Op dit moment worden er gesprekken gevoerd met de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over een pakket financiële steun van in totaal 86 miljard euro.
MOGELIJK OPNIEUW TIJDELIJK KREDIET NODIG
Avgi gaf aan dat als de gesprekken niet op tijd worden afgerond, er wellicht opnieuw tijdelijke financiering van de Europese autoriteiten moet komen. Die mogelijkheid, gelijk aan een overbruggingskrediet in juli, is naar verluidt nog niet formeel besproken.
Op 24 juli vroeg Griekenland nog om nieuwe steun van het IMF. De Griekse minister van Financiën Euclides Tsakalotos heeft een brief gestuurd met het verzoek om een nieuwe lening. LEES VERDER
VK 31.07.2015 De Griekse oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis heeft niet op eigen houtje gehandeld toen hij een plan opstelde voor een terugkeer naar de drachme. Hij had de uitdrukkelijke opdracht van de regering om de mogelijkheid van een Grieks vertrek uit de eurozone voor te bereiden, zo vertelde premier Alexis Tsipras vandaag aan het parlement.
Tispras nam het tegenover de oppositie op voor Varoufakis, die onder vuur is komen te liggen vanwege ‘zijn’ drachme-plan. Doel van het plan was volgens de premier niet om zelf uit de euro te stappen, maar om een alternatief betaalsysteem klaar te hebben voor het geval dat het land door andere landen uit de eurozone werd geduwd.
‘Meneer Varoufakis heeft misschien fouten gemaakt, net als wij allemaal’, aldus de premier, ‘maar u kunt hem niet beschuldigen van het stelen van het Griekse volk of voor het maken van een plan om Griekenland naar de afgrond te leiden’.
Telegraaf 31.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft vrijdag zijn voormalige minister van Financiën, Yanis Varoufakis, verdedigd over het maken van een noodplan in geval het land zonder geld zou komen te zitten. Tsipras zei tegen een parlementariër die er vragen over stelde dat Varoufakis uitdrukkelijk de opdracht had zo’n plan te maken.
Het was geen geheim plan van Varoufakis om uit de eurozone te stappen, maar een poging om een alternatief voor het betalingsverkeer te vinden, mocht Griekenland uit de eurozone worden gezet, zei Tsipras volgens de krant To Vima.
De in binnen- en buitenland fel omstreden Varoufakis was minister van Financiën van 27 januari tot 6 juli. In deze periode botsten de links-radicale Tsipras en Varoufakis met hun internationale geldschieters. Het was economisch een rampzalig halfjaar, meldde van de week een onderzoekscommissie van het parlement. Het land is in een diepe recessie beland. De beperking van het betalingsverkeer die eind juni werd ingesteld kostte Griekenland 2,8 miljard euro per week.
Telegraaf 31.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft vrijdag zijn voormalige minister van Financiën, Yanis Varoufakis, verdedigd over het maken van een noodplan in geval het land zonder geld zou komen te zitten. Tsipras zei tegen een parlementariër die er vragen over stelde dat Varoufakis uitdrukkelijk de opdracht had zo’n plan te maken.
Het was geen geheim plan van Varoufakis om uit de eurozone te stappen, maar een poging om een alternatief voor het betalingsverkeer te vinden, mocht Griekenland uit de eurozone worden gezet, zei Tsipras volgens de krant To Vima.
De in binnen- en buitenland fel omstreden Varoufakis was minister van Financiën van 27 januari tot 6 juli. In deze periode botsten de linksradicale Tsipras en Varoufakis met hun internationale geldschieters.
Telegraaf 31.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft vrijdag zijn voormalige minister van Financiën, Yanis Varoufakis, verdedigd over het maken van een noodplan in geval het land zonder geld zou komen te zitten. Tsipras zei tegen een parlementariër die er vragen over stelde dat Varoufakis uitdrukkelijk de opdracht had zo’n plan te maken.
Het was geen geheim plan van Varoufakis om uit de eurozone te stappen, maar een poging om een alternatief voor het betalingsverkeer te vinden, mocht Griekenland uit de eurozone worden gezet, zei Tsipras volgens de krant To Vima.
De in binnen- en buitenland fel omstreden Varoufakis was minister van Financiën van 27 januari tot 6 juli. In deze periode botsten de linksradicale Tsipras en Varoufakis met hun internationale geldschieters.
Elsevier 31.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras verdedigde vrijdag zijn oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis, die veel kritiek kreeg op zijn ‘geheime plan’ om de drachme te herintroduceren. Volgens Tsipras ging het om niet meer dan een noodplan.
‘Je kunt hem van alles verwijten: zijn opmerkingen, zijn politieke plannen, zijn slechte kledingstijl en zijn vakanties op het eiland Aegina,’ zei Tsipras vrijdag in het parlement.
‘Maar je kan niet zeggen dat hij een boef is, je kan niet zeggen dat hij geld heeft gestolen van de Griekse bevolking en je kan niet zeggen dat hij een geheim plan had om het land het ravijn in te storten.’
Plan
Tsipras zei vrijdag tegen een parlementariër die er vragen over stelde dat Varoufakis ‘net als iedereen fouten heeft gemaakt’ en dat de planen nooit waren bedoeld om Griekenland uit de eurozone te laten gaan.
‘We hebben nooit plannen gehad of gemaakt om de euro te verlaten. We hadden een plan voor noodsituatie, wat ook moet, en we zouden verantwoordelijk moeten worden gehouden als we zo’n plan niet hadden.’
Euro’s
Begin deze week lekte een plan uit met als voornemen een ‘parallel betalingssysteem’ te ontwikkelen, dat gebaseerd is op belastingregistratienummers.
Het systeem zou dan moeten opereren in euro’s maar ‘van de ene op de andere dag’ het geld kunnen converteren naar drachmen, mocht dat nodig blijken. Varoufakis bekende later dat er inderdaad een ‘Plan B’ in de maak was, maar dat het bijzonder ingewikkeld was om het daadwerkelijk uit te voeren.
Het plan is aanleiding voor het Openbaar Ministerie in Griekenland om te onderzoeken of Varoufakis wetten heeft overtreden toen hij het maakte. Een aanklager van het hooggerechtshof heeft twee klachten binnengekregen, waarvan een wegens hoogverraad.
Michiel Dijkstra: ‘Het Internationaal Monetair Fonds leent vooralsnog geen geld uit aan Griekenland. Dat gaat Europa hoe dan ook meer geld kosten.’Lees het commentaar nu >
IMF
Intussen gaan de onderhandelingen tussen Griekenland en de geldschieters door. Of het Internationaal Monetair Fonds (IMF) meewerkt aan een nieuw noodpakket, is nog onzeker. Het IMF hecht veel waarde aan schuldenverlichting, iets waar de Europese geldschieters geen heil in zien.
Het lijkt erop dat het fonds een beslissing over een nieuw noodpakket voor zich uitschuift. Pas als er overeenstemming is bereikt over een aantal hervormingen, zou het IMF willen deelnemen aan de ‘tweede fase’ van gesprekken.
Elsevier 31.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds leent vooralsnog geen geld uit aan Griekenland. Dat gaat Europa hoe dan ook meer geld kosten.
Dat had Europa kunnen zien aankomen: het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wil niet meedoen aan de derde noodlening aan Griekenland. Wat is er aan de hand? Op 13 juli, na een 26 uur durende vergadering, zegden eurolanden Griekenland nog eens 85 miljard euro aan noodleningen toe.
Het plan was dat 50 miljard euro zou komen uit het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM), het potje dat eurolanden hebben voor noodgevallen. De overige 35 miljard zou komen uit de verkoop van Griekse staatsbedrijven en van een extra lening van het IMF. Vooral van het IMF dus, want die staatsbedrijven brengen natuurlijk niets op.
Hopeloos
Dat was toen al optimistisch. Naïef zelfs. Het IMF had nog geld tegoed van Griekenland, dat begin juli een lening niet had terugbetaald. En het leent volgens zijn eigen regels niet meer geld uit aan landen die niet terugbetalen.
Staat de deal met Griekenland alsnog op losse schroeven, nu het Internationaal Monetair Fonds het intern oneens zou zijn over deelname aan het derde steunpakket voor Griekenland? Lees verder >
Griekenland betaalde die lening op 20 juli alsnog terug, met geld dat het te leen had gekregen van het ESM. Het land kan geld dus alleen maar terugbetalen door van anderen te lenen, een vrijhopeloze toestand. Bij het IMF denken ze er ook zo over.
Het wordt zo langzamerhand een beetje het refrein van de Griekse crisis: dit gaat de eurolanden – en Nederland dus ook – meer geld kosten.
Trucs
Het IMF wil alleen meedoen als de eurolanden een deel van de schuld kwijtschelden die Griekenland door alle noodleningen bij hen heeft. Zelf kan het IMF dit niet doen, alweer volgens zijn eigen regels.
Nu hoeft Griekenland door allerlei financiële trucs al veel minder aan de eurolanden terug te betalen dan het te leen kreeg. Maar het IMF vindt dit niet genoeg.
Dus moet de lening of doorgaan zonder het IMF – eurolanden moeten dan dus nog meer uitlenen dan die 50 miljard euro – óf eurolanden moeten een streep zetten door een deel van hun leningen aan Griekenland – en ook dat kost geld.
Elsevier 31.07.2015 De aandelenbeurs in de Griekse hoofdstad Athene opent vanaf maandag, na vijf weken te zijn gesloten, weer de deuren. Maar er zijn nog wel beperkingen van kracht voor lokale handelaren.
Dat meldt het bedrijf achter de Griekse aandelenmarkt, nadat het ministerie van Financiën vrijdag dan eindelijk toestemming had gegeven voor de heropening. Die werd de afgelopen tijd al diverse keren uitgesteld.
Beperkingen
De Athens Stock Exchange (ASE) is sinds eind juni dicht op last van de overheid. Dat gold ook voor de banken. De Griekse autoriteiten gooiden de financiële sector op slot om te voorkomen dat het noodlijdende Zuid-Europese land zou omvallen door de enorme uitstroom van kapitaal naar het buitenland.
In de week voor het sluiten van de Griekse beurs, op maandag 29 juni, steeg de ASE-index 16 procent, na een verlies van 18 procent in de voorgaande vier weken. Er zijn nog wel altijd beperkingen.
Zo mogen Griekse handelaren alleen aandelen kopen met nieuw geld, bijvoorbeeld uit buitenlandse fondsen. Overboekingen naar het buitenland mogen nog niet. Buitenlandse investeerders krijgen geen restricties opgelegd. De bedoeling is dat de beperkingen langzamerhand worden afgebouwd
Derde steunpakket
Het overleg tussen Griekenland en de internationale geldschieters gaan intussen een nieuwe ronde in. Een van die (cruciale) kredietverleners is het Internationaal Monetair Fonds (IMF), maar of deze steun zal verlenen aan het derde steunpakket voor Griekenland is nog maar zeer de vraag.
Volgens berichtgeving in The Financial Times bestaat daarovertwijfel. Medewerkers hebben het bestuur verteld dat Griekenland wat hen betreft veel te weinig onderneemt om de grote problemen waar het land mee kampt, aan te pakken.
Het lijkt erop dat het fonds een beslissing over een nieuw noodpakket voor zich uitschuift. Pas als er overeenstemming is bereikt over een aantal hervormingen, zou het IMF willen deelnemen aan de ‘tweede fase’ van gesprekken.
NRC 31.07.2015 De Griekse beurs mag aanstaande maandag de deuren weer openen, na vijf weken gesloten te zijn. Dat heeft het beursbedrijf achter de Athens Stock Exchange zojuist bekendgemaakt, nadat het ministerie van Financiën toestemming had gegeven.
De sluiting van de beurs op 26 juni kwam door de kapitaalrestricties die de Griekse regering die dag afkondigde, om zo de Griekse banken overeind te houden. De bevolking mocht hierna maar 60 euro per dag pinnen en de Atheense beurs moest dicht.
De eerste maatregel werd vorige week al iets versoepeld, toen de Griekse banken hun deurweer mochten openen. Nu volgen dus de maatregelen rond de beurs. Beurshandelaren die in Griekenland gevestigd blijven wel onderworpen aan restricties, omdat overboekingen naar het buitenland nog niet mogen. De bedoeling is dat alle restricties langzamerhand worden afgebouwd.
Telegraaf 31.07.2015 De Griekse beurs opent maandag weer haar deuren. Dat bevestigde een woordvoerder van de beurs van Athene na berichten in de media. Even leek het erop dat de beurshandel deze week al van start zou gaan, maar it-problemen hielden de beurs langer dicht.
Het enige dat nog roet in het eten kan gooien, is dat het Griekse ministerie van financiën schriftelijke toestemming moet geven. Maar alle partijen zouden hier hard aan werken. Dat heeft het hoofd van de Griekse beurswaakhond Costas Botopoulos gezegd tegen CNBC.
De beurs van Athene sloot op 29 juni zijn deuren, toen de overheid de banken sloot en stricte kapitaalbeperkingen oplegde. Die kapitaalbeperkingen gelden straks nog steeds voor Griekse beleggers.
VK 31.07.2015 De aandelenbeurs in Athene gaat maandag weer open. Dat maakte de uitbater van de Griekse aandelenmarkt vrijdag bekend.
De Athens Stock Exchange (ASE) is sinds eind juni dicht op last van de overheid. Ook de Griekse banken werden toen gesloten. De banken in Griekenland zijn sinds 20 juli weer open, maar er zijn nog altijd diverse restricties van kracht.
De heropening van de Griekse beurs werd deze week enkele keren uitgesteld. Het Griekse ministerie van Financiën heeft nu toestemming gegeven voor het heropenen van de beurshandel. Ook hier zijn wel bepaalde beperkingen voor lokale handelaren opgelegd.
De Griekse overheid gooide de financiële sector op slot om te voorkomen dat het land zou omvallen door de enorme uitstroom van kapitaal. In de week voor het sluiten van de Griekse beurs, op maandag 29 juni, steeg de ASE-index 16 procent, na een verlies van 18 procent in de voorgaande vier weken.
VK 30.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft voor aanstaande zondag een referendum binnen zijn eigen partij Syriza voorgesteld om het financiële reddingsplan voor zijn land in stemming te brengen. ‘We kunnen zo niet doorgaan, we moeten de beslissing van de meerderheid binnen Syriza respecteren’, aldus Tsipras tijdens een toespraak voor het centraal comité, het bestuur van zijn partij.
‘Athene had plan voor terugkeer Drachme klaar’
De ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis biechtte eerder deze week op dat de Griekse regering een eventuele terugkeer naar de drachme tot in de puntjes had voorbereid. Volgens Varoufakis had premier Alexis Tsipras hierom gevraagd, zelfs al voor de verkiezingen in januari.
Een alternatief voor het referendum, zo zei de premier, is de organisatie van een partijcongres in september. Dat zou de verschillende kampen binnen Syriza nader tot elkaar kunnen brengen. Kan de uiterst linkse vleugel daar niet op wachten, dan is het referendum van zondag een mogelijkheid.
Trouw 30.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft donderdag voorgesteld zondag tijdens een speciale bijeenkomst van zijn Coalitie van Radicaal Links (Syriza) een referendum te houden over zijn politiek.
Tsipras wil zijn achterban zo in de gelegenheid stellen een oordeel te vellen over zijn beleid. Het centraal comité van zijn partij is vandaag al bijeen om te praten over de tegenstellingen binnen Syriza.
In een interview voor de Griekse radio beschuldigde de premier dissidenten in zijn partij van het manipuleren van het landelijk referendum eerder deze maand, toen vertrekken of blijven in de eurozone ter discussie stond.
Vervroegde verkiezingen zijn misschien nodig, gaf de premier te kennen. “Ik ben de laatste persoon die uit is op verkiezingen als ik een gegarandeerde meerderheid in het parlement heb”, aldus Tsipras. “Heb ik die niet, dan zullen we verkiezingen moeten houden.”
NU 30.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft donderdag voorgesteld zondag tijdens een speciale bijeenkomst van zijn Coalitie van Radicaal Links (Syriza) een referendum te houden over zijn politiek.
Zo kan zijn achterban een oordeel vellen. Het centraal comité van zijn partij is donderdag al bijeen om te praten over de tegenstellingen binnen Syriza.
“We kunnen zo niet doorgaan, we moeten de beslissing van de meerderheid binnen Syriza respecteren”, aldus Tsipras tijdens een bijeenkomst met het centraal comité, het bestuur van zijn partij.
In een interview voor de Griekse radio beschuldigde de premier dissidenten in zijn partij van het manipuleren van het landelijk referendum eerder deze maand, toen vertrekken of blijven in de eurozone ter discussie stond.
Tsipras benadrukt dat hij afwijkende meningen zal respecteren, daar waar het gaat om het besluit op 13 juli om de financiële reddingsactie te accepteren waarmee Griekenland binnen de eurozone bleef.
Telegraaf 30.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft donderdag voorgesteld zondag tijdens een speciale bijeenkomst van zijn Coalitie van Radicaal Links (Syriza) een referendum te houden over zijn politiek. Zo kan zijn achterban een oordeel vellen. Het centraal comité van zijn partij is donderdag al bijeen om te praten over de tegenstellingen binnen Syriza.
In een interview voor de Griekse radio beschuldigde de premier dissidenten in zijn partij van het manipuleren van het landelijk referendum eerder deze maand, toen vertrekken of blijven in de eurozone ter discussie stond. Vervroegde verkiezingen zijn misschien nodig, gaf de premier te kennen. „Ik ben de laatste persoon die uit is op verkiezingen als ik een gegarandeerde meerderheid in het parlement heb”, aldus Tsipras. „Heb ik die niet, dan zullen we verkiezingen moeten houden.”
Elsevier 30.07.2015 Een opmerkelijk voorstel van Alexis Tsipras: de Griekse premier stelt voor dat zijn partij een referendum houdt over zijn beleid. Op deze manier kan de achterban van Syriza een oordeel vellen.
Tispras zegt dat vervroegde verkiezingen een optie zijn: ‘Ik ben de laatste persoon die uit is op verkiezingen als ik een gegarandeerde meerderheid in het parlement heb.’
Hervormingen
In een interview op de Griekse radio haalde Tsipras uit naardissidenten binnen zijn partij. Hij beschuldigt hen van het manipuleren van het landelijke referendum begin deze maand. Toen mochten Grieken zich uitspreken over nieuwe bezuinigingen en hervormingen.
Tsipras zegt dat een haastige beslissing over de strategie van Syriza niet wenselijk is, maar een partijreferendum kan zondag al plaatshebben. De Griekse premier deed zijn voorstel aan het centraal comité van Syriza, dat donderdag praat over de tegenstellingen binnen de partij, meldt persbureau Reuters.
Michiel Dijkstra: ‘De financiële problemen in Athene houden de eurozone uit de slaap. Reken er niet op dat het goedkomt, het gaat al eeuwen zo.’Lees nu >
In het referendum zouden partijleden zich kunnen uitspreken over het feit of er een alternatief was geweest voor het noodpakket dat Griekenland krijgt, in ruil voor hervormingen. Binnen Syriza zou er namelijk een groep zijn die daarin gelooft. ‘Als dat het geval is dan stel ik voor een referendum te houden over deze cruciale vraag.’
Tsipras pleit ook voor een spoedcongres in september om duidelijk te krijgen of hij steun heeft en om prioriteiten te stellen.
Meerderheid
Dat er onvrede is binnen de partij over de beslissing van Tsipras om akkoord te gaan met het noodpakket, bleek al toen erover werd gestemd in het parlement in Athene. Niet alle Syriza-parlementariërs stemden voor de snelle hervormingen die Brussel eist. Tsipras kreeg toch een meerderheid voor de voorstellen dankzij de oppositie.
Het is nu belangrijk, zegt Tsipras, dat degenen die denken dat een ‘andere regering en een andere premier het beter zouden doen, van zich laten horen’.
Deze week zijn vertegenwoordigers van de geldschieters aangekomen in Athene om te onderhandelen over de nieuwe financiële situatie van het noodlijdende Griekenland De onderhandelaars moeten het erover eens worden wat Griekenland precies gaat doen om een derde noodpakket te krijgen.
Telegraaf 30.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds kan voorlopig niet meedoen aan een derde steunpakket voor Griekenland. Die boodschap hebben IMF-medewerkers meegegeven aan het bestuur van het fonds. Dat meldt de Financial Timesdonderdagmiddag op basis van een vertrouwelijk verslag van de IMF-bestuursvergadering van gisteren.
Volgens het document kan de staf van het IMF het op dit moment niet eens worden over deelname aan een nieuw hulppakket. Een definitieve beslissing over deelname van het IMF kan nog wel een paar maanden op zich laten wachten.
Overigens zullen stafleden van het IMF wel deelnemen aan de gesprekken tussen Griekenland en zijn geldschieters, die momenteel gaande zijn, maar alleen om te zorgen dat het nieuwe pakket “klopt met wat het IMF in gedachten heeft”, aldus de FT.
Als het IMF nog aan de zijlijn blijft, kan dat een probleem vormen in Duitsland. Deelname van een strenge scheidsrechter zoals het internationale fonds zou de acceptatie van een nieuw hulppakket makkelijker maken in Duitsland.
VK 30.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) praat pas officieel mee over een derde steunpakket aan Griekenland als de Europese geldschieters overeenstemming bereiken over schuldverlichting voor het noodlijdende land. Dit meldt de Financial Times op basis van vertrouwelijke notulen van een IMF-bestuursvergadering.
Tsipras wil partijreferendum
De Griekse premier Tsipras heeft het niet makkelijk. Zijn partij Syriza is intern zeer verdeeld over nieuwe steun uit Brussel in ruil voor meer bezuinigingen. Om er zeker van te zijn dat een meerderheid van zijn achterban hem en het pakket van de eurolanden steunt, wil hij zondag een referendum houden binnen Syriza.
Hoe hard deze voorwaarde van het IMF daadwerkelijk is, moet de komende periode blijken. Volgens de Britse krant was er discussie over het standpunt tijdens de vergadering.
Maar als dit het officiële standpunt van het fonds is en blijft, zou dit kunnen leiden tot grote vertraging in de onderhandelingen over nieuwe steun aan Griekenland. De eurolanden konden het tot nu toe niet eens worden over schuldenverlichting.
Tweespalt in trojka
De dwarse opstelling van het IMF ten opzichte van de ECB en de EU is niet nieuw. Lees er meer over in dit stuk (+) van economieredacteur Yvonne Hofs.
Elsevier 30.07.2015 Staat de deal met Griekenland alsnog op losse schroeven, nu het Internationaal Monetair Fonds volgens The Financial Times het intern oneens is over deelname aan het derde steunpakket voor Griekenland?
De enorme Griekse schuldenberg, de slechte resultaten als het gaat om het doorvoeren van hervormingen: voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) mogelijk reden om niet mee te doen aan het derde steunpakket (ter waarde van 86 miljard euro) voor Griekenland.
Bestuur
In een vertrouwelijk document, dat in handen is van The Financial Times, hebben medewerkers het bestuur laten weten dat het IMF vanwege de slechte situatie in Griekenland nog niet mee kan doen aan het reddingsplan.
Volgens de krant betekent dit dat het financiële instituut een besluit over deelname voor zich uitschuift. Het IMF zal pas beslissen over deelname aan een ‘tweede fase’ van gesprekken als er overeenstemming is bereikt over een uitgebreide reeks hervormingen, valt op te maken uit de betreffende notulen.
Schuldverlichting
Gesprekken over een nieuw steunpakket zouden tot ver in 2016 kunnen duren, waarbij het nog maar de vraag is of het IMF aan het einde van de rit ook echt participeert. Het is voor het fonds, naast de broodnodige hervormingen in Griekenland, erg belangrijk dat de kredietverleners het onderling eens worden over schuldverlichting voor het land.
Het reddingsplan is niet levensvatbaar als de andere eurolanden er geen schuldverlichting tegenover stellen, klonk het eerder vanaf de IMF-burelen. De Griekse schuldenberg is namelijk ‘onhoudbaar’. Deze week liet het IMF weten dat Griekenland een risico blijft vormen voor de eurozone, en dat het besmettingsgevaar nog altijd niet is geweken.
Repercussies
Het uitstel kan grote repercussies hebben, vooral in Duitsland. Steun van de Bondsdag – de Duitse Tweede Kamer – voor een nieuwe miljardenstroom naar Athene is nagenoeg onmogelijk als het IMF niet meedoet.
De nieuwe ontwikkelingen zijn vast koren op de molen van de Griekse ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis. Die vermoedt dat zijn voormalige collega uit Duitsland, Wolfgang Schaüble, en het IMF ‘samenspannen’ om een Grexit te bewerkstelligen. Zij hebben een gemeenschappelijk belang, aldus stokebrand Varoufakis: allebei willen ze dat deze deal niet doorgaat.
Elsevier 29.07.2015 ‘Ik laat me niet chanteren,’ zegt de Griekse premier in een interview met een radiostation. Maar hij probeert partijleden ook gerust te stellen. De ultralinkse vleugel van Syriza keert zich luidruchtig tegen de opgelegde hervormingsmaatregelen, die volgens de Griekse premier sowieso zullen worden doorgevoerd, Maar ik laat me niet chanteren, zegt hij woensdag in een interview.
De Griekse premier Alexis Tsipras ligt onder vuur van kritische partijgenoten, die niets zien in het reddingsplan voor Griekenland. In ruil voor 86 miljard euro aan leningen moet fors moeten worden ingegrepen in diverse sectoren als het pensioenstelsel en de btw’s.
Boze leden
De ultralinkse vleugel van Syriza keert zich luidruchtig tegen de plannen, die verder gaan dan de voorstellen die werden voorgelegd in het referendum, met als uitkomst een duidelijk ‘nee’ van de kiezer. Op een partijbijeenkomst donderdag zullen boze leden hun boosheid hiervoor vast en zeker kenbaar maken. Eind juni werd door sommigen zelfs gesproken van een ‘sociale slachting‘.
‘Ik laat me niet chanteren,’ zegt Tsipras in een interview met een Grieks radiostation, schrijft Kathimerini. Hij waarschuwde de opstandelingen in zijn partij dat hij vervroegde verkiezingen kan uitroepen als hij de meerderheid in het Griekse parlementverliest. Er moet volgens hem in september een ingelast Syriza-congres komen, waar de grootste regeringspartij zich kan uitspreken over de koers, en om een nieuwe gang naar de stembus te voorkomen.
Afkeer
Hoewel Tsipras zijn afkeer van de bezuinigingen en hervormingen maar moeilijk kan verbergen, zegt hij de door de eurozone gewenste maatregelen wel door te voeren. Daarna kan het land namelijk rekenen op schuldhulp van de internationale geldschieters.
Dat gebeurt volgens hem na een eerste evaluatie van het hervormingsprogramma, in november. Er wordt gesproken over onder meer verlenging van de looptijd van leningen, iets dat ook wel ‘herprofilering’ van de schulden wordt genoemd. Kwijtschelding is volgens de andere leiders van de eurozone niet aan de orde. Vooral Duitsland is een fel tegenstander van dat idee, terwijl de Fransen er wel oren naar hebben.
Tsipras probeerde tijdens het interview de rebellerende partijgenoten, naast de belofte van schuldhulp, verder gerust te stellen. Verder dan deze hervormingen gaan we niet, zei hij, ‘tot hier en niet verder’.
Telegraaf 29.07.2015 Een aanklager van het Griekse hooggerechtshof heeft twee klachten van particulieren tegen toenmalig minister van Financiën Yanis Varoufakis, waaronder een wegens hoogverraad, aan het parlement voorgelegd.
De Griekse justitie gaat onderzoeken of Varoufakis, minister van Financiën van 27 januari tot 6 juli, wetten heeft overtreden toen hij plannen maakte voor een ‘Grexit’. Varoufakis wilde zich voorbereiden op een zwart scenario waarin het land zonder euro’s zou komen te zitten. Hij wilde met zijn ‘plan B’ met behulp van de rekeningen en identiteitsnummers van belastingbetalers kunstmatig betalingsverkeer op gang brengen. Als het zover kwam, moest hij de computersystemen van zijn eigen ministerie hacken.
Het Griekse gerechtshof heeft eerder vandaag het parlement gevraagd om zijn onschendbaarheid op te heffen, waardoor de weg vrij kan worden gemaakt om een onderzoek in te stellen naar de plannen van Varoufakis die Griekenland in gevaar hadden kunnen brengen, zo meldt de Britse krant The Telegraph.
AD 29.07.2015 Als het aan de openbaar aanklager in Athene ligt, wordt de voormalig Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis aangeklaagd voor zijn rol in het plan om de drachme weer in te voeren als munteenheid. Ook wordt hij verdacht van het beramen van een hackaanval op de computersystemen van zijn eigen ministerie.
De openbaar aanklager heeft twee aanklachten verstuurd naar het Griekse parlement. Dat moet nu bepalen of de voormalig minister ook daadwerkelijk vervolgd mag worden.
Varoufakis had een team samengesteld van vijf mensen waarmee hij de plannen voor de herinvoering van de drachme besprak. Door de systemen te hacken, wilde hij en zijn team toegang krijgen tot gegevens van belastingbetalers. Er waren vijf mensen bezig met het plan, maar om het uit te voeren zou zo’n duizend man nodig zijn, meldt de krant. Daarvoor gaf Tsipras geen toestemming aan Varoufakis en daarom ging het plan niet door. Dit zou bij hebben gedragen aan Varoufakis’ beslissing om onlangs op te stappen.
Trouw 29.07.2015 De voormalige Griekse minister van financiën Yanis Varoufakis wordt mogelijk vervolgd. De openbare aanklager in Athene wil hem voor de rechter zien vanwege zijn plannen voor de herinvoering van de drachme en zijn pogingen om het computersysteem van zijn eigen ministerie hacken, aldus de Griekse krant Kathimerini.
Of het daadwerkelijk zover komt is echter de vraag. Varoufakis is als parlementslid onschendbaar. De aanklager heeft daarom de toestemming van het parlement nodig om de ex-minister te kunnen vervolgen. Het parlement kan die onschendbaarheid opheffen, maar moet daarvoor eerst een strafrechtelijk onderzoek starten.
De aanklachten zijn afkomstig van Apostolos Gletsos, burgemeester van de gemeente Stylida, en Panayiotis Giannopoulos, een advocaat. De eerste vindt dat Varoufakis het land in gevaar heeft gebracht met zijn plannen voor de herinvoering van de drachme. De advocaat klaagt de oud-minister aan voor landverraad in zijn onderhandelingen met de geldschieters. Openbaar aanklager Efterpi Koutzamani heeft de twee aanklachten vandaag doorgestuurd naar het Griekse parlement. Die moet nu de knoop doorhakken.
Plot
Varoufakis stelde een team van vijf mensen samen waarmee hij de plannen voor de herinvoering van de drachme bekokstoofde. Onderdeel daarvan was het hacken van het computersysteem van zijn eigen ministerie. Het team wilde zo toegang krijgen tot gegevens van belastingbetalers. Die had het nodig om voor hen een rekening te openen in een nieuw op te richten betalingssysteem.
Het hacken was noodzakelijk omdat de Griekse overheid zelf geen toegang meer had tot het computersysteem. Volgens Varoufakis wordt dat volledig gecontroleerd door de trojka. Brussel spreekt dit tegen. “De Europese Commissie en het IMF geven alleen technische ondersteuning, ze beheren de systemen niet”, zegt een woordvoerder van de Europese Commissie.
Plan B
Varoufakis wast zijn handen ondertussen in onschuld. De plannen waren volgens hem slechts een alternatief voor het geval Griekenland uit de euro zou worden gezet. Het was volgens hem niet de bedoeling van de regering om zelf uit de euro te stappen.
De ex-minister zei tegen de Britse krant The Telegraph dat hij de aanklachten ziet als een politieke moord op hem en de regering van premier Tsipras, in wiens opdracht hij handelde. “Het is een poging om de eerste vijf maanden van deze regeringsperiode te vernietigen.”
Elsevier 29.07.2015 Het Griekse hooggerechtshof beoordeelt of de voormalige minister van Financiën Yanis Varoufakis strafrechtelijk vervolgd kan worden voor het opzetten van een parallel betalingssysteem. Openbaar aanklager Efterpi Koutzamani heeft een proces aangespannen tegen de ex-minister.
Dat meldt Kathimerini woensdag. Koutzamani handelt op basis van aanklachten van een aantal burgers tegen Varoufakis vorige week.. Ook laat ze een collega uitzoeken of niet-politieke personen mogelijk ook strafrechtelijk vervolgd kunnen worden in de zaak. Zij stuurde de twee aanklachten woensdag door naar het Griekse parlement.
Represailles
De aanklachten komen oorspronkelijk van Apostolos Gletsos, de burgemeester van de gemeente Stylida, en Panayiotis Giannopoulous, een advocaat. Die laatste klaagt Varoufakis aan voor landverraad tijdens de onderhandelingen met de internationale geldschieters. Gletsos beschuldigt Varoufakis van het in gevaar brengen van de Griekse staat met het parallelle belastingsysteem. Volgens de burgemeester zou de voormalige minister daar ‘internationale represailles’ mee uitlokken.
Volgens de Griekse wet genieten ministers strafrechtelijke immuniteit, waardoor er niet direct een strafrechtelijk proces tegen Varoufakis kan worden begonnen. Het Griekse parlement kan echter beslissen om die immuniteit op te heffen. Mocht dat gebeuren, moet er eerst een strafrechtelijk onderzoek worden gestart.
Daarnaast moet het parlement mogelijk uitzoeken of niet-politieke figuren ook strafrechtelijk vervolgbaar zijn in de Varoufakis-affaire. Een groep advocaten kondigde aan om aanklachten voor privacy-schending, plichtsverzuim en het opereren in crimineel verband in te dienen tegen personen die met Varoufakis samenwerkten.
Varoufakis schakelde onder meer een jeugdvriend, een hoogleraar ICT aan Columbia University, in om accounts van belastingbetalers hacken. Ze opereerden in het diepste geheim.
Maandag kwam het geheime belastingplan van Varoufakis aan het licht. Hij zou vorig jaar december, ruim een maand voor zijn aanstelling als minister, met toestemming van premier Alexis Tsipras werken aan een parallel betalingssysteem dat stapje voor stapje voor een terugkeer van de drachme moest zorgen.
Varoufakis beweerde zelf het beste voor te hebben met het Griekse volk: ‘ik werd van alle kanten aangevallen,’ schreef hij maandag in zijn blog. Hij zou ervan zijn beschuldigd geen noodplan te hebben voor het geval Griekenland gedwongen de eurozone zou moeten verlaten en zich hebben willen verweren met de openbaring van het geheime plan.
VK 29.07.2015 De Griekse oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis wordt mogelijk vervolgd omdat hij als minister zou hebben gewerkt aan de herinvoering van de drachme en het hacken van de Griekse belastingsdienst. De Griekse justitie gaat onderzoeken of de toenmalig minister wetten heeft overtreden toen hij plannen maakte voor een ‘Grexit’. Het Griekse Gerechtshof heeft het parlement gevraagd Varoufakis’ onschendbaarheid, die hij als parlementslid geniet, op te heffen.
Varoufakis’ plannen voor het herinvoeren van de drachme zouden volgens een van de aanklagers een gevaar hebben gevormd voor Griekenland. De aanklacht komt van een advocaat, een burgemeester en een groep conservatieve parlementariërs.
Varoufakis stelt zelf dat hij heeft gehandeld ‘binnen de wetten van het land en om Griekenland binnen de eurozone te houden’. Hij bevestigde eerder dat hij als minister met een kleine groep mensen in het geheim heeft gewerkt aan een parallel betalingssysteem, maar ontkent dat hij Griekenland uit de euro wilde. Het systeem diende volgens hem alleen als back-upplan mocht Griekenland de eurozone ‘worden uitgeduwd’ door andere landen.
NRC 29.07.2015 De openbaar aanklager in Athene wil voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis aanklagen voor zijn rol bij het opzetten van een parallel bankensysteem. Ze heeft daartoe twee aanklachten doorgestuurd naar het Griekse parlement, zo meldt de Griekse krant Kathimerini. Dat moet nu bepalen of Varoufakis vervolgd mag worden.
De aanklachten zijn ingediend door de voorzitter van een Griekse politieke partij en een advocaat. De politicus – Apostolos Gletsos – vindt dat Varoufakis het land in gevaar heeft gebracht met zijn plannen voor een nieuwe munteenheid. De advocaat klaagt de oud-minister aan voor landverraad in zijn onderhandelingen met de geldschieters. LEES VERDER
Telegraaf 29.07.2015 De voormalige Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis, wordt mogelijk in eigen land vervolgd vanwege zijn plannen om het computersysteem van de Griekse belastingdienst te hacken en een nieuwe munteenheid in te voeren.
Het Griekse gerechtshof heeft het parlement gevraagd om zijn onschendbaarheid op te heffen, waardoor de weg vrij kan worden gemaakt om een onderzoek in te stellen naar de plannen van Varoufakis die Griekenland in gevaar hadden kunnen brengen, zo meldt de Britse krant The Telegraph.
Varoufakis wilde het computersysteem van de belastingdienst gebruiken om een alternatief betalingssysteem op te zetten en de drachme opnieuw in te voeren.
Daarnaast zou de Griekse ex-minister opdracht hebben gegeven om in te breken bij de computersystemen van zijn eigen ministerie.
Met vier anderen werkte Varoufakis in het geheim aan een ‘plan B’. Dat plan moest een alternatief vormen voor een overeenkomst met de Europese instanties over nieuwe noodsteun.
Telegraaf 29.07.2015 De Griekse beurs zal deze week nog niet de deuren openen. Waarschijnlijk wordt er deze week nog niet gehandeld vanwege it-problemen bij de banken.
Dat meldt Reuters op basis van een woordvoerder van de Athens Stock Exchange. “De markt opent morgen niet, en de kans is klein dat de beurs vrijdag opent. De Griekse banken moeten een aantal it-problemen oplossing vanwege de kapitaalrestricties.”
De handel op de beurs van Athene werd stilgelegd op 29 juni, toen de overheid de banken sloot en de Grieken strenge kapitaalcontroles oplegde.
Gisteren leek de hervatting van de handel een stap dichterbij te zijn, nadat de Europese Centrale Bank instemde met plannen die de heropening mogelijk maken. Een voorzitter van de Griekse beurswaakhond zei toen dat hij hoopte dat beleggers op woensdag of donderdag weer op de beurs terecht konden.
Maar zover is het nog niet. Wanneer de handel weer van start gaat, blijven er namelijk kapitaalcontroles van kracht. Zo mogen Grieken alleen beleggen met geld dat ze al op een beleggersrekening hadden staan. Geld opnemen van een bankrekening om hiermee te beleggen, mag dus niet. Die restricties zorgen echter nog voor problemen bij Griekse banken, waardoor de handel nog langer stil ligt.
VK 29.07.2015 De Griekse regering zal meewerken aan de invoering van de maatregelen die de andere eurolanden eisen in ruil voor nieuwe financiële steun. Daarna kan het land rekenen op schuldhulp van zijn geldschieters.
Dat stelde de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag in een interview op de Griekse radio. Tsipras stak zijn afkeer van de bezuinigingen en hervormingen die van Griekenland worden geëist opnieuw niet onder stoelen of banken. Volgens de premier doet dit echter niet ter zake, omdat zijn regering zich aan de afspraken zal houden die op de eurotop van eerder deze maand zijn gemaakt. In november zou Griekenland volgens Tsipras, na een eerste evaluatie van het programma, kunnen rekenen op schuldhulp.
Telegraaf 29.07.2015 De Griekse premier Tsipras zegt dat het land er niet bovenop kan komen zonder afschrijven op de enorme schuldenberg. Volgens Tsipras komt er in november schuldverlichting.
Momenteel wordt er onderhandeld tussen Griekenland en de schuldeisers over de toezeggingen die het land eerder deed in ruil voor een derde steunpakket ter waarde van zo’n €86 miljard.
Tsipras zei in een interview met een Grieks radiostation geen spijt te hebben van de afgelopen vijf maanden. De economische schade die daardoor ontstond, is wel weer in te halen.
Tsipras zei ook dat hij geen andere uitweg zag in de onderhandelingen dan het houden van een referendum, waarin de Griekse bevolking tegen door Europa geëiste bezuinigingen stemde. De Duitse bondskanselier Merkel bestempelde het referendum als een voor of tegenstem over de euro, maar de Griekse premier zei dat de volksstemming alleen was bedoeld om betere voorwaarden te krijgen.
Tsipras zegt nog steeds niet achter het akkoord te staan. Hij noemt de bailout verkeerd en wil de afspraken nog altijd aanvechten. Dat belooft weinig goeds voor de huidige onderhandelingen. De vorige twee steunpakketten liepen onder andere spaak omdat de Griekse politici zich te weinig hebben ingezet om bezuinigingen door te voeren.
Telegraaf 29.07.2015 Terwijl in Griekenland de onderhandelingen zijn gestart om de laatste plooien glad te strijken over het nieuwe steunpakket, laat de Duitse bondskanselier Angela Merkel de slopende besprekingen met de regering in Athene in de afgelopen weken van zich afglijden.
Merkel verblijft samen met haar echtgenoot in een viersterren-hotel in Zuid-Tirol, waar de hoogste politieke leider in Duitsland de voorlopig afgewende Griekse schuldencrisis naast zich neer kan leggen.
Na maandenlange gesteggel over de voorwaarden voor het verstrekken van de noodsteun aan de Grieken, kwam er eerder deze maand eindelijk een deal uit de bus.
Halverwege augustus zal Merkel terugkeren naar Berlijn en haar drukke werkzaamheden weer gaan opppakken.
Elsevier 27.07.2015 Griekenland blijft een risico vormen voor de eurozone. Het besmettingsgevaar voor andere eurolanden is nog niet geweken. Die waarschuwing uit het Internationaal Monetair Fonds in een maandag gepubliceerd rapport.
Kwetsbaar
‘De eurozone is evenwichtiger dan in de afgelopen jaren, stelt het IMF. ‘Maar de unie blijft blootgesteld worden aan kwetsbaarheden.’
Die ‘kwetsbaarheden’ worden onder meer veroorzaakt door de ‘bad bank loans’ in Griekenland. Het ‘opruimen’ van deze leningen behoort daarom tot de hoogste prioriteit.
De instelling stelt dat desnoods alle beschikbare instrumenten gebruikt moeten worden om de besmettingsrisico’s uit Griekenland te beheren. Ook benadrukt het IMF om te blijven werken aan ‘de architectuur’ van de monetaire unie en de Europese beveiligingsmechanismes blijvend te verbeteren.
Het rapport komt op het moment dat Griekenland zich voorbereidt op gesprekken met zijn schuldeisers over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld. Hoewel de reactie op de financiële markten op het hervormingspakket over het algemeen positief was, meent het IMF dat ook in de nabije toekomst ‘significante onzekerheid en volatiliteit als gevolg van de situatie’ niet kan worden uitgesloten.
Eerder waarschuwde het IMF in een rapport voor de gevaren van nieuwe leningen aan Griekenland. De schuldenlast zou op den duur onhoudbaar worden voor het noodlijdende land.
Telegraaf 28.07.2015 De heropening van de aandelenbeurs en andere financiële markten in Athene is een stap dichterbij gekomen. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft ingestemd met voorstellen die de heropening mogelijk moeten maken, zo liet een woordvoerster van de beurs in Athene dinsdag weten.
Het Griekse ministerie van Financiën beslist uiteindelijk op welk moment, en onder welke voorwaarden de handel wordt hervat. Naar verwachting zal de handel niet in een keer volledig worden vrijgegeven.
De Griekse financiële markten zitten al een maand op slot, nadat de banken in het land ten onder dreigden te gaan aan de grote onzekerheid over de toekomst van Griekenland. De Griekse banken zijn sinds 20 juli weer open, maar er zijn nog altijd diverse restricties van kracht.
Banken
De banken openden hun deuren nadat Griekenland na lange onderhandelingen een akkoord had weten te bereiken met de andere eurolanden over de voorwaarden voor mogelijke nieuwe financiële steun voor het land. De onderhandelingen over de definitieve invulling van dat nieuwe steunpakket werden dinsdag opgestart. Die gesprekken moeten Griekenland uiteindelijk voorzien van zo’n 86 miljard euro in de komende drie jaar.
Telegraaf 28.07.2015 De onderhandelingen tussen Griekenland en zijn geldschieters, over het derde steunpakket, zijn dinsdag begonnen met een geschil over toezeggingen die de Griekse regering eerder heeft gedaan. Zo was er onduidelijkheid over bepaalde maatregelen die al doorgevoerd zouden moeten zijn om in aanmerking te komen voor een nieuw noodkrediet.
Technische experts van onder meer de Europese Centrale Bank (ECB), het Internationaal Monetair Fonds (IMF), en de Europese Commissie zijn in Athene om te onderhandelen met hun Griekse collega’s.
Gesproken wordt over de bezuinigingen die het land de komende jaren moet doorvoeren in ruil voor een nieuw noodkrediet van maximaal 86 miljard euro. Zo zal het Griekse pensioenstelsel op de schop moeten en zijn verdere hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen noodzakelijk.
In de komende twee weken moet een voorlopig akkoord worden bereikt. Lukt dit niet, dan is waarschijnlijk een nieuw overbruggingskrediet nodig om het land van een faillissement te redden.
VK 28.07.2015 De onderhandelingen met Griekenland over een nieuwe miljardenlening zijn maandag onder grote tijdsdruk en politieke spanning begonnen. De start werd overschaduwd door onthullingen dat Athene maandenlang in het geheim werkte aan een plan om terug te keren naar de drachme.
Uit een maandagmiddag vrijgegeven bandopname van een gesprek op 16 juli tussen de dan net afgetreden Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis en investeerders, blijkt dat een ‘Plan B’ het vertrek van Griekenland uit de eurozone, de Grexit tot in detail door een klein groepje ambtenaren in Athene was doorgesproken. Volgens Varoufakis had premier Alexis Tsipras hierom gevraagd, zelfs al voor de verkiezingen in januari.
De Slowaakse minister van Financiën Peter Kazimir reageerde scherp op de onthullingen. Die tonen volgens hem aan hoe onvoorspelbaar Varoufakis was. Kazimir sprak over ‘dubbelspel’ en riep de onderhandelaars op extra alert te zijn bij de afspraken over nieuw geld voor Griekenland.
VK 27.07.2015 Een aantal onderhandelaars van de instituties (Europese Commissie, ECB, IMF) is maandag in Athene aangekomen voor gesprekken met de Griekse regering over een derde steunpakket. IMF-onderhandelaars arriveren op z’n vroegst donderdag. Dit melden woordvoerders van de Europese Commissie en de Griekse regering.
‘Kapitaalcontroles blijven van kracht’
Griekse regeringsofficials hebben tegen persbureau Reuters gezegd dat de kapitaalcontroles op Griekse banken voorlopig van kracht blijven. Pas als zeker is dat er opnieuw Europese noodsteun beschikbaar komt, kunnen de banken weer normaal functioneren. De pinlimiet is 420 euro per week. Dit heeft negatieve gevolgen voor de economie, die zwaarder wordt getroffen naarmate de controles langer duren.
Het wachten is nog op vertegenwoordigers van het IMF, aldus regeringswoordvoerder Olga Gerovasili. Daarom vinden pas later deze week de eerste officiële gesprekken plaats over een derde steunpakket, dat Griekenland in staat moet stellen zijn schulden terug te betalen. Voorgesprekken zijn al wel van start gegaan. ‘Het werk is begonnen’, aldus een Commissiewoordvoerder.
Aanvankelijk werd verwacht dat de vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de ECB en het IMF afgelopen vrijdag zouden aankomen. Vervolgens meldde een Griekse ambtenaar dat dit werd uitgesteld tot maandag.
Het is de Griekse premier Alexis Tsipras, zij het met moeite, wel gelukt de door de instituties geëiste bezuinigingsvoorstellen door het parlement te loodsen. Een groot deel van zijn eigen kabinet en partij was daar niet blij mee. Dankzij steun van de pro-Europese oppositiepartijen To Potami, Nieuwe Democratie en Pasok lukte het alsnog.
Trouw 27.07.2015 De ontwikkelingen in Griekenland blijven een risico vormen voor de eurozone. Daarvoor waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) maandag. De organisatie stelt in een rapport over de muntunie dat de autoriteiten niet zelfgenoegzaam over de omvang van de bedreigingen moeten worden.
‘De eurozone is evenwichtiger dan in de afgelopen jaren’, aldus het IMF. ‘Maar de unie blijft blootgesteld worden aan kwetsbaarheden.”
De instelling stelt dat desnoods alle beschikbare instrumenten gebruikt moeten worden om de besmettingsrisico’s uit Griekenland te beheren. Ook benadrukt het IMF om te blijven werken aan ‘de architectuur’ van de monetaire unie en de Europese beveiligingsmechanismes blijvend te verbeteren.
Derde steunpakket
Het rapport komt op het moment dat Griekenland zich voorbereidt op gesprekken met zijn schuldeisers over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld. Hoewel de reactie op de financiële markten op het hervormingspakket over het algemeen positief was, meent het IMF dat ook in de nabije toekomst ‘significante onzekerheid en volatiliteit als gevolg van de situatie’ niet kan worden uitgesloten.
Het IMF denkt dat eurozone dit jaar met 1,5 procent zal groeien, en met 1,7 procent in 2016. Volgens de instelling zal de economie profiteren van de gunstige wisselkoersen, lagere olieprijzen en stimuleringsmaatregelen van de Europese Centrale Bank. Dit jaar zal de inflatie nog rond het nulpunt blijven, maar daarna zal deze aantrekken tot 1,1 procent.
Telegraaf 27.07.2015 De ontwikkelingen in Griekenland blijven een risico vormen voor de eurozone. Daarvoor waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) maandag. De organisatie stelt in een rapport over de muntunie dat de autoriteiten niet zelfgenoegzaam over de omvang van de bedreigingen moeten worden.
„De eurozone is evenwichtiger dan in de afgelopen jaren”, aldus het IMF. „Maar de unie blijft blootgesteld worden aan kwetsbaarheden.”
De instelling stelt dat desnoods alle beschikbare instrumenten gebruikt moeten worden om de besmettingsrisico’s uit Griekenland te beheren. Ook benadrukt het IMF om te blijven werken aan „de architectuur” van de monetaire unie en de Europese beveiligingsmechanismes blijvend te verbeteren.
VK 27.07.2015 De onderhandelingen met Griekenland over een nieuwe miljardenlening zijn maandag onder grote tijdsdruk en politieke spanning begonnen. De start werd overschaduwd door onthullingen dat Athene maandenlang in het geheim werkte aan een plan om terug te keren naar de drachme.
Uit een maandagmiddag vrijgegeven bandopname van een gesprek op 16 juli tussen de dan net afgetreden Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis en investeerders, blijkt dat een ‘Plan B’ het vertrek van Griekenland uit de eurozone, de Grexit tot in detail door een klein groepje ambtenaren in Athene was doorgesproken. Volgens Varoufakis had premier Alexis Tsipras hierom gevraagd, zelfs al voor de verkiezingen in januari.
NRC 27.07.2015 Het leest eigenlijk als een filmscript. Een minister die opdracht geeft om in het diepste geheim de computersystemen van zijn eigen ministerie te hacken. Een laptop die klaarstaat om op het uur u te worden ingeplugd, om met één druk op de knop een schaduwbanksysteem te creëren dat werkt via de smartphone.
Toch is dit een echt politiek draaiboek, afkomstig van de gewezen Griekse oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis, die de gemoederen ook na zijn vertrek op 6 juli blijft bezighouden. In een videogesprek met internationale hedgefondsen op 16 juli, waarvan gisteren de opnames werden vrijgegeven, doet Varoufakis zijn ‘plan B’ uit de doeken voor het geval dat Griekenland zou worden gedwongen de euro te verlaten. Varoufakis bevestigde het plan.
Elsevier 27.07.2015 De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis reageert op de ‘Varoufakis-tapes’: ‘Ik deed wat het beste was voor het Griekse volk’.
Varoufakis heeft zijn geheime plan geopenbaard omdat hij van alle kanten werd aangevallen en ervan werd beschuldigd geen noodplan te hebben voor als er een onverhoopte Grexit zou komen, schrijft hij in een officiële verklaring op zijn weblog. Zo’n plan was er dus wel, zegt Varoufakis.
Kaping
Daarnaast beschuldigt hij de Griekse krant Kathimerini, die de tapes vrijgaf, van het zaaien van verwarring. De krant zou volgens hem geen contact met hemzelf hebben gemaakt om hem te citeren als bron, en zou de verkeerde aanname hebben gedaan door te concluderen dat hij ‘de belastingnummers van alle belastingbetalers wilde kapen’.
De voormalige minister zegt in zijn verklaring dat het plan deel uitmaakte van zijn ‘inspanningen om te doen wat het beste is voor het Griekse volk’. Het zal de media volgens hem niet lukken om deze inspanningen te ‘besmeuren’.
Ook James Galbraith, een Amerikaanse econoom die met Varoufakis samenwerkte aan het noodplan, neemt het op voor het plan. Volgens hem was er geen ‘vooropgezet plan om Griekenland de euro uit te dwingen’.
Het geheime plan van Varoufakis en zijn collega Panagiotis Lafazanis, minister van Milieu, werd begin december ontwikkeld, ruim een maand voordat de linkse Syriza-partij aan de macht kwam in Griekenland.
Varoufakis hield zich bezig met de ontwikkeling van een ‘parallel betalingssysteem’, waarbij het mogelijk zou moeten zijn om euro’s binnen een dag te converteren naar drachmen in geval van een Grexit. Uit opnames zou ook blijken dat Varoufakis het plan had om alle belastingaccounts te hacken en te koppelen aan nieuwe PINs, die exclusief voor transacties met de staat gebruikt hadden moeten worden.
Geen akkoord over Grieken na overleg eurogroep
Uitweg uit impasse rond Grieken donderdag? Weinig kans
Varoufakis geeft toe: ik zette beladen top stiekem op tape
Telegraaf 27.07.2015 De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis was van plan het computersysteem van de Griekse belastingdienst te hacken. Dat wilde hij vervolgens gebruiken om een alternatief betalingssysteem op te zetten en de drachme opnieuw in te voeren.
Dat blijkt uit een geluidsopname van een telefoongesprek met Varoufakis, die maandagmiddag is vrijgegeven. De Griekse krant Kathimerini maakte zondagochtend al melding van Varoufakis’ plan.
Op donderdag 16 juli, ruim een week na zijn aftreden, had Varoufakis een telefoongesprek met het Omfif, een denktank van hedgefondsmanagers en centrale bankiers. Varoufakis beweerde in dat gesprek dat hij in december toestemming had gekregen van Tsipras om een alternatief betalingssysteem te onderzoeken. Dat was een maand voor de Griekse verkiezingen die overtuigend werden gewonnen door Syriza.
Afgeblazen
Uiteindelijk is het plan afgeblazen door premier Tsipras. Varoufakis had 1000 ambtenaren nodig om het plan echt uit te voeren. Daarvoor kreeg hij geen toestemming van Tsipras, ook niet toen de Griekse banken begin juli bijna geen geld meer hadden. De premier ging liever met Europa in zee, en voorkwam zo een Grexit.
Varoufakis heeft zojuist op zijn weblog gereageerd op de berichtgeving over zijn plan B. Hij schrijft onder meer dat de Griekse krant Kathimerini hem niet om wederhoor heeft gevraagd. Ook stelt hij dat zijn geheime ‘plan B’ los stond van de werkgroep die een alternatief betalingssysteem onderzocht. Varoufakis vindt dat zijn ministerie altijd het publieke belang heeft gediend. Hij spreekt van een lastercampagne.
NU 27.07.2015 De opgestapte Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis zou in het geheim een plan hebben opgesteld om de euro te verlaten en terug te keren naar de vorige munt, de drachme.
Daarover bericht de Griekse krant Ekathimerini, die zich baseert op een uitgelekt telefoongesprek met fondsmanagers en investeerders op 16 juli waarin Varoufakis het verhaal uit de doeken doet.
De Britse denktank Omfif claimt het gesprek online te hebben gezet. Varoufakis bevestigt in een blog dat hij bezig was met gedetaileerd ontwerp van een nieuwe munt.
Het plan bestaat uit het opzetten van een parallel banksysteem waarmee de euro binnen de kortste keren kon worden omgezet naar de drachme. Door in te breken op de site van de belastingdienst, zou Varoufakis de financiële gegevens van particulieren en bedrijven in handen krijgen.
In eerste instantie ontkent Varoufakis dat hij de site van de belastingdienst wilde hacken om gegevens van de Grieken in handen te krijgen, zo laat de oud-minister op Twitter weten. In het uitgelekte telefoongesprek zegt hij dat dit wel degelijk onderdeel van de plannen was.
Elsevier 27.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras ligt onder vuur om een uitgelekt plan van een aantal Syriza-leden. Sommige leden van de linkse partij wilden reserves van de centrale bank plunderen en de Griekse belastingdienst hacken.
Dit meldt persbureau Reuters. Het plan zou deel uitmaken van een plot van de voormalige minister van Financiën Yanis Varoufakis en de voormalige minister van Milieu Panagiotis Lafazanis om een terugkeer van de drachme voor te bereiden.
Parallel belastingsysteem
De Griekse krant Kathimerini kreeg opnames in handen waaruit blijkt dat Varoufakis toestemming zou hebben gekregen van Tsipras om een ‘parallel betalingssysteem’ te ontwikkelen, dat gebaseerd is op getapte belastingregistratienummers.
Het systeem zou dan moeten opereren in euro’s maar ‘van de ene op de andere dag’ het geld kunnen converteren naar drachmen, mocht dat nodig blijken. Varoufakis zou al in december vorig jaar, een maand voordat Syriza aan de macht kwam, toestemming hebben gekregen van Tsipras om het systeem te ontwikkelen. Hiervoor liet hij onder meer een jeugdvriend, een hoogleraar ICT aan Columbia University in New York, het systeem van de trojka hacken.
Ook zouden de wachtwoorden van Griekse belastingbetalers zijn gekopieerd en gekoppeld aan nieuwe PIN-nummers, die elke belastingbetaler in het ‘parallelle systeem’ dan zou moeten gebruiken bij transacties met de staat. Hierdoor zou er ‘ademruimte ontstaan wanneer de Griekse banken moeten sluiten door het agressieve beleid van de Europese Centrale Bank (ECB)’, aldus Varoufakis in de opnames van de krant.
Recalcitrant
Het is niet duidelijk hoe serieus de huidige regering het plan zou hebben genomen. De Griekse oppositiepartijen eisen nu echter wel een verklaring van Tsipras.
Lafanzanis zei zondag al dat hij de Griekse regering had gevraagd om de reserves van de Griekse centrale bank aan te boren uit recalcitrantie naar de internationale geldschieters. Hij pleit al langer voor een terugkeer van de drachme. Volgens hem zou dat de ambtenarensalarissen en pensioenen in geval van een Grexitveilig stellen. Ook dit maakte deel uit van het plan van Varoufakis en Lanzanis.
NU 27.07.2015 Vertegenwoordigers van de geldschieters van Griekenland zijn maandag in Athene aangekomen voor de onderhandelingen over nieuwe financiële steun aan het noodlijdende land. Dat liet een woordvoerster van de Europese Commissie weten.
De gesprekken over de voorwaarden voor nieuwe steun zijn direct na aankomst van de vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds begonnen. Zij moeten uiteindelijk tot overeenstemming zien te komen over een pakket dat Griekenland in totaal van zo’n 86 miljard euro voorziet om de komende drie jaar mee door te komen.
Dat bedrag zal niet alleen uit noodleningen bestaan. Ook de privatisering van Griekse staatseigendommen moet enkele tientallen miljarden euro’s in het laatje gaan brengen.
NU 27.07.2015 De Griekse beurs blijft dicht totdat de regering in Athene een besluit neemt om de index weer te openen. Dit zegt de Griekse beurstoezichthouder maandag, zo meldt Reuters.
Sinds 29 juni wordt er al niet meer gehandeld in de Athens Stock Exchange (ASE). De Griekse regering voerde toen kapitaalcontroles in om een val van het bancaire systeem te voorkomen na een bankrun.
Inmiddels worden de kapitaalcontroles licht versoepeld en lijkt de dreiging van een Grieks vertrek uit de eurozone geweken. Een woordvoerder van de beurstoezichthouder zegt dat de beurs maandag sowieso nog dicht blijft. Mogelijk wordt er dinsdag weer gehandeld.
VK 25.07.2015 De onderhandelingen tussen Griekenland en zijn geldschieters over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld, zullen maandag definitief aanvangen. Dat meldde een Griekse ambtenaar zaterdag, nadat een eerdere afspraak om logistieke redenen niet door was gegaan.
De partijen, waaronder afgevaardigden van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), zouden in eerste instantie vrijdag al om tafel gaan, maar een geschikte locatie was toen nog niet bekend. Ook was de beveiliging nog niet afdoende geregeld.
Mogelijk wordt komende week bekend wanneer de beurs weer open kan.
Volgens bronnen zou het IMF hebben geëist dat Griekenland eerst een formeel verzoek doet om een nieuwe lening. Aan dat verzoek is vrijdag voldaan. De Griekse regering zou de onderhandelingen over een nieuw noodkrediet van maximaal 86 miljard euro uiterlijk op 20 augustus willen afronden.
NU 25.07.2015 De onderhandelingen tussen Griekenland en zijn geldschieters over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld, zullen maandag definitief aanvangen. Dat meldt een Griekse ambtenaar zaterdag, nadat een eerdere afspraak om logistieke redenen niet door was gegaan.
De partijen, waaronder afgevaardigden van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), zouden in eerste instantie vrijdag al om tafel gaan, maar een geschikte locatie was toen nog niet bekend. Ook was de beveiliging nog niet afdoende geregeld.
Volgens bronnen zou het IMF hebben geëist dat Griekenland eerst een formeel verzoek doet om een nieuwe lening. Aan dat verzoek is vrijdag voldaan. De Griekse regering zou de onderhandelingen over een nieuw noodkrediet van maximaal 86 miljard euro uiterlijk op 20 augustus willen afronden.
Stresstest
De geldbehoefte bij de noodlijdende Griekse banken zal pas duidelijk worden na een stresstest die voor augustus op de rol staat, werd eerder bekend.
De banken waren eerder deze maand ruim twee weken dicht doordat de ECB weigerde meer geld te laten steken in de pot waaruit de instellingen noodsteun konden tappen. Al vrij snel volgde ook de sluiting van de aandelenbeurs in Athene. Mogelijk wordt komende week bekend wanneer de beurs weer open kan.
Telegraaf 25.07.2015 De onderhandelingen tussen Griekenland en zijn geldschieters over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld, zullen maandag definitief aanvangen. Dat meldde een Griekse ambtenaar zaterdag, nadat een eerdere afspraak om logistieke redenen niet door was gegaan.
De partijen, waaronder afgevaardigden van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), zouden in eerste instantie vrijdag al om tafel gaan, maar een geschikte locatie was destijds nog niet bekend. Ook was de beveiliging nog niet afdoende geregeld.
Volgens bronnen zou het IMF hebben geëist dat Griekenland eerst een formeel verzoek doet om een nieuwe lening. Aan dat verzoek is vrijdag voldaan.
Trouw 25.07.2015 Het International Monetair Fonds (IMF) heeft bevestigd dat het een brief van Griekenland heeft ontvangen waarin het land om een nieuwe lening vraagt.
Het Griekse ministerie van Financiën had eerder op vrijdag gemeld dat het formeel om een nieuwe lening had gevraagd. Het verzoek wordt in overweging genomen, meldt het IMF in de nacht van vrijdag op zaterdag. Het IMF gaat met de Griekse autoriteiten en de Europese partners in gesprek over het verzoek.
Griekenland gaat nieuwe gesprekken voeren met de Europese Unie en het IMF over het hervormingsakkoord. Het is nog onduidelijk wat de rol van het IMF wordt als zijn programma volgend jaar afloopt.
De Grieken hadden het IMF uitgenodigd bij de besprekingen volgende week te zijn. Het land moet voor 20 augustus weer een betalingsdeadline halen. De start van de gesprekken is, na een vertraging, waarschijnlijk maandag.
NU 25.07.2015 Het International Monetair Fonds (IMF) heeft bevestigd dat het een brief van Griekenland heeft ontvangen waarin het land om een nieuwe lening vraagt. Het verzoek wordt in overweging genomen, meldde het IMF vrijdagavond Amerikaanse tijd.
Het IMF gaat met de Griekse autoriteiten en de Europese partners in gesprek over het verzoek. Het Griekse ministerie van Financiën had eerder op vrijdag gemeld dat het formeel om een nieuwe lening had gevraagd.
NRC 24.07.2015 Griekenland heeft officieel gevraagd om nieuwe steun van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De Griekse minister van Financiën Euclides Tsakalotos heeft een brief gestuurd met het verzoek om een nieuwe lening.
Met de brief komt de Griekse regering zoals verwacht tegemoet aan de eisen die zijn gesteld in het akkoord over een nieuw steunpakket van het Europese noodfonds ESM. De regering van premier Tsipras wilde aanvankelijk juist dat een nieuw akkoord met internationale schuldeisers niet gestoeld zou zijn op steun van het IMF.
IMF ALS MARY POPPINS
Het steunpakket dat in 2010 met de landen van de eurozone, de Europese Centrale Bank en het IMF overeen werd gekomen, en een herziening plus schuldsanering van 2012, kwamen vergezeld van eisen voor harde bezuinigingen en hervormingen. Nadat er op 13 juli toch een deal was gesloten, stelde het IMF in een memo dat de Griekse schuld “hoogst onhoudbaar’ is als er geen schuldverlichting komt. LEES VERDER
VK 24.07.2015 Nu de Griekse crisis voorlopig is afgewend, krijgen Nederlandse reizigers weer meer vertrouwen in Griekenland. Het aantal boekingen nam vorige week met 40 procent toe, signaleert de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR).
De branchevereniging baseert zich op de gegevens van 1.350 reisbureaus. Bij een deel daarvan stond Griekenland afgelopen week zelfs in de topdrie van populaire vakantiebestemmingen. Eind mei stond het land ook hoog in de favorietenlijstjes, maar begin juni kwamen de boekingen in een vrije val terecht, ondanks de vele Griekse oproepen om het noodlijdende land te helpen door er juist wel op vakantie te gaan.
In de weken voorafgaand aan het zwaar bevochten akkoord van eerder deze maand werden volgens de ANVR 70 procent minder boekingen gedaan dan een jaar eerder. Vooral de last minute-boekingen voor het zomerseizoen bleven achterwege. Toeristen weken voornamelijk uit naar Spanje. Sinds Griekenland een akkoord bereikte waardoor het land in de eurozone kan blijven, krijgen touroperators weer meer boekingen. In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar willen nu zelfs meer Nederlanders naar Griekenland, schrijft de ANVR.
Nieuwe hervormingen
Het Griekse parlement heeft donderdag in alle vroegte ingestemd met een reeks nieuwe hervormingen van de rechtspraak en het bancaire systeem. De hervormingen zijn een eis van de eurozone en tevens een voorwaarde om te onderhandelen over een nieuw financieel steunpakket.
Trouw 24.07.2015 Het is er zonnig, betaalbaar en het barst van de cultuur. Toch ging het aantal boekingen naar Griekenland in juni finaal onderuit, maar daar lijkt nu weer verandering in te komen. Nederlandse vakantiegangers boekten vorige week zo’n 40 procent meer Griekse vakanties dan de week ervoor, meldt reisbrancheorganisatie ANVR.
De lange rijen voor de pinautomaten en onheilspellende berichtgeving over een faillissement brachten het animo voor een vakantie naar Griekenland vorige maand in een ‘vrije val’, aldus ANVR.
Maar het uitblijven van een Grexit, dankzij het akkoord dat vorige week gesloten werd met de geldschieters, krikte het vertrouwen van vakantiegangers weer op. Kort daarna werden weer volop reisjes geboekt naar het economisch geplaagde land aan de Middellandse Zee, dat de inkomsten uit toerisme nu juist goed kan gebruiken.
Populaire bestemming
Volgens Travelscan, een onderzoek onder ruim 1350 reisorganisaties, staat Griekenland weer helemaal terug op de kaart als populaire vakantiebestemming. Tot eind mei had het land al niet te klagen over het aantal Nederlandse toeristen die een reis boekten bij een ANVR-organisatie. “Het aantal vluchten naar Griekenland is nog altijd 4 procent hoger dan vorig jaar”, zegt woordvoerster Mirjam Dresmé van ANVR.
Elsevier 24.07.2015 De afgetreden Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis steekt in een interview de hand in eigen boezem. Ik heb fouten gemaakt rond de Griekse crisis, zegt hij, maar beschuldigt toch ook weer de andere eurolanden.
Varoufakis is weliswaar al een paar weken geen Griekse minister van Financiën meer, maar laat toch nog regelmatig van zich horen in diverse media. De politicus zit nooit om stevige uitspraken verlegen, en heeft met zijn preken in vergaderingen menig collega in het harnas gejaagd.
Krachten
Maar in een interview met de Duitse tv-zender ZDF kijkt hij ook eens goed naar zichzelf. Ik heb fouten gemaakt, zegt hij, ‘en ik zou een gevaarlijke gek zijn als ik dat niet zou inzien’. Tegelijkertijd wijst hij met een beschuldigende vinger naar de andere eurolanden.
Er was geen sprake van een ‘eervolle overeenkomst’, zegt Varoufakis over de deal die met de internationale geldschieters werd gesloten. De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schaüble krijgt opnieuw onder uit de zak.
Schaüble zou willen dat Griekenland vertrekt uit de eurozone. ‘Er zijn veel krachten aan het werk in Europa en de heer Schäuble is misschien wel één van de grootste die een Grexit wil.’ Desondanks ziet hij de Duitser niet als grootste vijand van Griekenland. De schuldencrisis is onze grootste vijand, die kan ons land kapot maken.’
Referendum
Waarom bent u eigenlijk afgetreden na het overduidelijke ‘nee’ inhet referendum over de voorstellen van de geldschieters?, vraagt de interviewer. Varoufakis was nota bene succesvol met zijn felle nee-campagne. ‘Ik ben tot de conclusie gekomen dat dit het beste was wat ik voor mijn premier kon doen,’ zegt hij.
Toch zijn er ook geluiden dat de Griekse premier Alexis Tsipras hem uit het onderhandelingsteam wilde hebben vanwege de ophef die hij tijdens de vele bijeenkomsten met de eurogroep veroorzaakte.
Van politieke verdeeldheid in Griekenland is volgens de ex-minister hoe dan ook geen sprake. ‘Ik sta nog volledig achter Tsipras en heb absoluut geen interesse om een eigen partij op te richten, dat zou het land alleen maar verzwakken.’
Telegraaf 23.07.2015 Griekenland begint vrijdag aan de onderhandelingen met zijn geldschieters over het derde steunpakket dat het land in het vooruitzicht is gesteld. Dat zei een Griekse ambtenaar donderdag tegen persbureau Reuters.
De Griekse regering zou de onderhandelingen uiterlijk op 20 augustus willen afronden. Volgens de ambtenaar zal de eis voor het primaire begrotingsoverschot, waarbij aflossingen van de rente op de staatsschuld buiten beschouwing blijven, voor dit jaar lager dan 1 procent zijn.
De geldbehoefte bij de noodlijdende Griekse banken zal pas duidelijk worden na een stresstest die voor augustus op de rol staat. De banken waren eerder deze maand ruim twee weken dicht doordat de Europese Centrale Bank weigerde meer geld te laten steken in de pot waaruit de instellingen noodsteun konden tappen. Al vrij snel volgde ook de sluiting van de aandelenbeurs in Athene. Volgens de ambtenaar wordt volgende week besloten wanneer de beurs weer open kan.
NU 23.07.2015 De Griekse regering neemt volgende week een beslissing over wanneer de aandelenbeurs in Athene weer opengaat.
Dat zegt een woordvoerder van de Griekse regering donderdag, meldt persbureau Reuters.
De Griekse aandelenbeurs sloot vier weken geleden toen de kapitaalrestricties werden opgelegd. De banken sloten de deuren en de Grieken konden beperkt geld opnemen om een faillissement van de financiële sector af te wenden toen een akkoord over nieuwe noodsteun uitbleef.
De banken zijn sinds maandag weer geopend, al blijven bepaalde restricties nog van kracht. De aandelenbeurs is sinds 29 juni gesloten.
De verdere uitwerking van het akkoord tussen Griekenland en de internationale geldschieters voor een derde noodpakket van ruim 80 miljard euro begint vrijdag.
Woensdagnacht nam het Griekse parlement nog twee wetten aan die noodzakelijk waren om de noodsteun te krijgen.
Zo stemde de Grieken in om het juridische systeem te vereenvoudigen en worden Europese richtlijnen voor de afwikkeling van banken omgezet in wetgeving.
NU 23.07.2015 Griekenland is begonnen aan een terugbetalingsprocedure van 6,8 miljard euro aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB). Dat meldt het Griekse ministerie van Financiën maandagochtend.
Griekenland voldoet maandag zijn uitstaande betalingen van in totaal 6,8 miljard euro bij de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het land moest een gecombineerde betaling aan het IMF doen van ongeveer 2 miljard euro.
Gerry Rice, woordvoerder van het IMF, bevestigt maandagmiddag dat de betaling daadwerkelijk is gedaan. “Griekenland heeft daarmee geen betalingsachterstand meer. Het Fonds staat klaar om Griekenland bij te staan in al haar inspanningen om terug te keren naar een situatie van financiële stabiliteit en groei.”
Overbruggingskrediet
Griekenland heeft vrijdag een overbruggingskrediet van ruim 7 miljard euro toegezegd gekregen van de Europese Unie. Het geld is afkomstig uit het EU-fonds EFSM en is gebaseerd op het volledige, nieuwe noodpakket van ruim 80 miljard euro.
Mocht Griekenland het overbruggingskrediet met een looptijd van drie maanden niet terugbetalen, dan wordt het afgetrokken van toekomstige gelden uit het noodpakket.
NU 23.07.2015 Na de tegenslagen die de Griekse economie heeft moeten ondergaan na het aan de macht komen van Syriza, zal het land waarschijnlijk weer in een recessie terecht komen.
Naar verwachting zal de economie dit jaar 2 tot 2,5 procent krimpen, zo voorspelt de Griekse denktank, IOBE, volgens persbureau Reuters.
In 2014 groeide de Griekse economie nog 0,7 procent en voor dit jaar werd afgelopen april nog een groei voorspeld van 1 procent. Ook volgend jaar krimpt de economie naar verwachting.
De denktank schrijft de krimp toe aan de kapitaalcontroles en het sluiten van de banken. Beide maatregelen werden ingesteld nadat premier Alexis Tsipras een referendum uitschreef en er een bankrun ontstond.
Door het instellen van kapitaalcontroles is het moeilijk voor Griekse bedrijven om handel te drijven met het buitenland. Griekse consumenten konden lang maar enkele tientallen euro’s per dag pinnen. Inmiddels is dit verhoogd tot enkele honderden euro’s per week.
IOBE verwacht dat hierdoor de consumptie, bedrijfsinvesteringen, export en het toerisme afneemt. De denktank adviseert de Griekse regering snel een derde steunpakket met de schuldeisers rond te krijgen.
Elsevier 23.07.2015 Met dank aan de oppositie is de het de Griekse premier Alexis Tsipras opnieuw gelukt een pakket hervormingen door het parlement in Athene te loodsen. Deze zijn noodzakelijk voor de onderhandelingen over het derde noodpakket.
Van de parlementariërs stemden 230 voor de hervormingen en 63 tegen. Vijf parlementariërs onthielden zich van stemming. Het duurde tot 04.00 uur (lokale tijd) voordat de stemming rond was.
Onder de tegenstemmers waren 31 leden van premier Tsipras’ Syriza-partij. Dit zijn minder tegenstemmers van de regeringspartij dan bij de maatregelen die vorige week door het parlement moesten worden geloodst.
Hervormingen
Maar waar stemden de parlementariërs afgelopen nacht precies over? Het gaat om drie hervormingen:
Civiele rechtszaken moeten sneller worden afgehandeld, zodat het minder geld kost.
Het geld van spaarders moet tot 100.000 euro veilig worden gesteld.
Regels die ervoor zorgen dat niet langer de belastingbetalers opdraaien voor problemen als Griekse banken omvallen. Eerst moeten aandeelhouders en schuldeisers betalen.
Pensioen
Andere maatregelen die Griekenland nog moet doorvoeren, zijn doorgeschoven naar augustus. Het gaat onder meer om het beëindigen van de mogelijkheid voor een vervroegd pensioen en het verhogen van belastingen voor boeren.
Vorige week stemde het parlement in met een verhoging van het btw-tarief naar 23 procent onder meer op eten. Het snelle doorvoeren van al deze maatregelen moet het vertrouwen van de Europese geldschieters in Griekenland herstellen.
Nu het parlement akkoord is gegaan met deze maatregelen, kan er in Brussel serieus worden onderhandeld over het nieuwe noodpakket van Griekenland, dat zo’n 86 miljard eurobedraagt. Griekenland heeft al een overbruggingskrediet geleend van 7,16 miljard euro, waardoor het land de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds kon betalen.
Niet alle Grieken zijn blij dat het parlement voor de hervormingen heeft gestemd. In Athene gingen duizenden Grieken de straat op om te demonstreren. Op bepaalde plekken ging het er gewelddadig aan toe.
Dit staat Griekenland vandaag te wachten
Eurotop bereikt akkoord over Griekenland
Tsipras tevreden met akkoord, boze reacties in Griekenland
NU 23.07.2015 Een meerderheid in het Griekse parlement heeft ingestemd met een reeks maatregelen die noodzakelijk zijn voor de onderhandelingen over het financiële steunpakket dat op de top van de eurozone overeen is gekomen.
Het parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag voor meer hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers in ruil voor dat het nieuwe noodkrediet.
Van de driehonderd parlementsleden moesten er 151 voor stemmen. Nog voor het eind van de stemming was die meerderheid al behaald. Uiteindelijk stemden 230 leden voor, 63 tegen en waren er vijf onthoudingen. Twee parlementariërs waren afwezig. 31 dissidenten zijn leden van Premier Tsipras’ partij Syriza.
Trouw 23.07.2015 Het Griekse parlement heeft vannacht ingestemd met een reeks hervormingen die onderdeel vormen van de afspraken die met de internationale schuldeisers zijn gemaakt. Griekenland kan nu gaan onderhandelen met de EU over een derde noodsteunpakket ter waarde van circa 86 miljard euro.
Deze hervormingen zijn de benodigde prijs die we moeten betalen om Griekenland levend te houden, aldus Alexis Tsipras, premier van Griekenland.
De schuldeisers wilden alleen praten over nieuwe financiële noodsteun voor de Grieken als Athene eerst hervormingen doorvoert. Vannacht stemden 230 van de 300 leden voor, 63 tegen en waren er vijf onthoudingen. Twee parlementariërs waren afwezig. 31 dissidenten zijn leden van Premier Tsipras’ partij Syriza.
Telegraaf 23.07.2015 Een meerderheid in het Griekse parlement heeft ingestemd met een reeks maatregelen die noodzakelijk zijn voor de onderhandelingen over het financiële steunpakket dat op de top van de eurozone overeen is gekomen.
Het parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag voor meer hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers in ruil voor dat het nieuwe noodkrediet.
Van de driehonderd parlementsleden moesten er 151 voor stemmen. Nog voor het eind van de stemming was die meerderheid al behaald. Uiteindelijk stemden 230 leden voor, 63 tegen en waren er vijf onthoudingen. Twee parlementariërs waren afwezig. 31 dissidenten zijn leden van Premier Tsipras’ partij Syriza.
Premier Alexis Tsipras drong er voorafgaand aan de stemming op aan voor de hervormingen te stemmen. Alleen op die manier kan worden voorkomen dat Griekenland uit de eurozone wordt gezet. Dat risico is hiermee uit de weg gegaan.
NRC 23.07.2015 Het Griekse parlement heeft vannacht ingestemd met het doorvoeren van een aantal hervormingen die onderdeel vormen van de afspraken die met de internationale schuldeisers zijn gemaakt. Griekenland kan nu gaan onderhandelen met de EU over een derde noodsteunpakket ter waarde van circa 86 miljard euro.
DUIZENDEN GRIEKEN DEMONSTREREN
Terwijl er binnen werd gestemd stonden buiten duizenden mensen te protesteren tegen het Europese hulppakket. De schattingen over de grootte van de menigte lopen uiteen van 6.000 tot 10.000. In tegenstelling tot vorige week, toen een demonstratie uit de hand liep, werd er gisteren vreedzaam gedemonstreerd.
Griekenland kreeg vorige week, nadat het instemde met het nieuwe Europese hulppakket, een overbruggingskrediet van 7 miljard euro. Daarmee konden het IMF en de ECB wordenterugbetaald. Ook werd het steunfonds ELA met 900 miljoen euro verhoogd, waardoor de Griekse banken weer open konden gaan. Wel gelden er nog steeds restricties. Grieken mogen per week 420 euro pinnen.
De Grieken moeten nog instemmen met het doorvoeren van de meest impopulaire hervormingen, zoals het afschaffen van het vervroegd pensioen en het verhogen van de belastingen voor boeren.
NU 22.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft woensdag besloten het bedrag dat als noodsteun aan Griekse banken kan worden verleend met 900 miljoen euro te verhogen. Dat meldde persbureau Bloomberg op basis van ingewijden.
De ECB voegde het bedrag toe aan de zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA), die daarmee op zo’n 91 miljard euro kwam.
NU 22.07.2015 De Grieken boeken snel vooruitgang bij het uitvoeren van afspraken die vorige week zijn gemaakt over hervormingen en besparingen.
De onderhandelingen over nieuwe financiële steun zijn begonnen. Het is de bedoeling in de tweede helft van augustus tot een akkoord te komen.
Dat verklaarde Europees Commissaris Pierre Moscovici (Economische en Financiële Zaken) woensdag in Brussel. Hij verwees naar de afspraken van de speciale top van de eurolanden begin vorige week in Brussel.
De regeringsleiders besloten toen dat het noodlijdende Griekenland kan rekenen op een nieuw hulppakket van maximaal 86 miljard euro voor drie jaar. De regering in Athene moest dan wel meteen beginnen met dringend noodzakelijke ingrepen om onder meer de staatskas te vullen, zoals een verhoging van de btw.
”Na maanden van stilstand maken we nu goede stappen voorwaarts”, aldus Moscovici. De Grieken weigerden de afgelopen tijd tegemoet te komen aan de eisen van de geldschieters. Zij vreesden een verdere verslechtering van de situatie in het Zuid-Europese land, dat kampt met een gigantische schuldenberg.
NU 22.07.2015 Het is van cruciaal belang dat het Griekse parlement de hervormingen doorvoert die de schuldeisers van het land verwachten, zodat de onderhandelingen over het noodpakket deze week nog kunnen beginnen. Dat zegt de Griekse minister van Financiën Euclid Tsakalotos woensdag, meldt persbureau Reuters.
“Het is extreem belangrijk om de benodigde hervormingen door te voeren, zodat we vrijdag kunnen beginnen met de onderhandelingen”, aldus Tsakalotos voorafgaand aan het debat in het Griekse parlement over de wetsvoorstellen die moeten worden goedgekeurd.
Het Griekse parlement stemt laat op woensdag (naar verwachting rond 23.00 uur onze tijd) voor de tweede keer sinds 12 juli over een pakket maatregelen die geldschieters eisen in ruil voor een nieuw noodkrediet. Dat bedraagt 86 miljard euro. Als het parlement akkoord gaat, kunnen de onderhandelingen over het verstrekken van de nieuwe noodkredieten serieus beginnen.
De parlementariërs moet hun goedkeuring verlenen aan verbeteringen van het rechtssysteem in wetgeving omzetten, zodat gerechtelijke procedures sneller gaan en de kosten worden beperkt. Daarnaast moet het Europese regels over het redden van banken omzetten in nationale wetgeving.
Telegraaf 22.07.2015 Duizenden Grieken zijn woensdagavond in Athene de straat op gegaan om te demonstreren tegen nieuwe bezuinigingen. De demonstratie is georganiseerd door de communistische vakbond PAME en de bond voor ambtenaren.
Het Griekse parlement praat en stemt woensdagavond over en nieuw pakket maatregelen die de internationale geldschieters eisen in ruil voor een nieuw noodkrediet. De demonstratie verloopt volgens ooggetuigen vredig.
NRC 22.07.2015 Enkele duizenden Grieken hebben zich vanavond in de straten van Athene verzameld om te demonstreren tegen de nieuwe bezuinigingen. De betogers verzamelden zich voor het Griekse parlement, waar vanavond gestemd wordt over het pakket maatregelen die Athene moet doorvoeren in ruil voor nieuwe steun uit Europa.
De betogers vinden dat de uit Brussel geëiste bezuinigingen en hervormingen “barbaars” zijn. Anders dan bij de demonstratie van vorige week verloopt de actie van vanavond vrij probleemloos. De vorige keer dat de betogers de straat op gingen liep het uit op rellen en moet de politie traangas inzetten tegen demonstranten. LEES VERDER
NU 22.07.2015 Duizenden Grieken zijn woensdagavond in Athene de straat op gegaan om te demonstreren tegen nieuwe bezuinigingen.
Volgens The Guardian zijn er twee verschillende demonstraties gaande. Een is georganiseerd door de communistische vakbond PAME en een door de Griekse unie voor ambtenaren, ADEDY.
Het protest is tot dusver minder groot dan dat van afgelopen week. Volgens ooggetuigen verloopt de demonstratie vredig.
Het Griekse parlement praat en stemt woensdagavond over een nieuw pakket maatregelen die de internationale geldschieters eisen in ruil voor een nieuw noodkrediet. Dat bedraagt 86 miljard euro. Als het parlement akkoord gaat, kunnen de onderhandelingen over het verstrekken van de nieuwe noodkredieten serieus beginnen.
Telegraaf 22.07.2015 Het Griekse parlement stemt woensdag (naar verwachting rond 23.00 uur onze tijd) voor de tweede keer sinds 12 juli over een pakket maatregelen die geldschieters eisen in ruil voor een nieuw noodkrediet. Dat bedraagt 86 miljard euro. Als het parlement akkoord gaat, kunnen de onderhandelingen over het verstrekken van de nieuwe noodkredieten serieus beginnen.
De Grieken boeken al snel vooruitgang bij het uitvoeren van afspraken die vorige week zijn gemaakt over hervormingen en besparingen, zei Europees Commissaris Pierre Moscovici woensdag in Brussel.
Dat er weer een noodkrediet komt, na 240 miljard euro aan kredieten eerder, is 12 juli met Europese geldschieters afgesproken na maandenlang onderhandelen. Premier Alexis Tsipras zag uiteindelijk van zijn ramkoers af, om te voorkomen dat Griekenland uit de eurozone zou worden gezet. Dat risico is nu voorlopig afgewend. De Europese Centrale Bank besloot woensdag het bedrag dat als noodsteun aan Griekse banken kan worden verleend met 900 miljoen euro te verhogen.
VK 22.07.2015 Het ontmantelen van de diaploki, het web aan machtsverhoudingen, zal een taaie klus worden. Het zijn altijd korte, krachtige namen, de namen van Griekse banken. Meestal vernoemd naar de plaats van vestiging, Athene, Piraeus of Kreta. Neutrale namen zijn het, die een begin of juist een eind suggereren, zoals Alpha Bank en Omega Bank.
Ook Proton Bank riep ooit een beeld op van soliditeit, van een bank waar je geld prudent wordt beheerd. Maar schijn bedriegt. Laten we eens inzoomen op Proton Bank, tot de nationalisatie in 2011 eigendom van de illustere magnaat Lavrentis Lavrentiadis.
VK 22.07.2015 In de aanloop naar weer een parlementsstemming over Europese hervormingen heeft de Griekse premier Tsipras de aanval geopend op critici in zijn eigen Syriza-partij. Het Griekse parlement moet de plannen uit Europa goedkeuren om aanspraak te maken op een derde hulpprogramma ter waarde van 86 miljard euro.
Noodsteun Griekse banken verhoogd
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft woensdag besloten het bedrag dat als noodsteun aan Griekse banken kan worden verleend met 900 miljoen euro te verhogen. Dat meldde persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. De ECB voegde het bedrag toe aan de zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA), die daarmee op zo’n 91 miljard euro kwam.
‘Houd je niet langer schuil en zeg het me als je uit de euro wilt stappen’, zei Alexis Tsipras vooruitlopend op de stemming. ‘Ik hoor alleen maar reacties en heroïsche statements, maar alternatieve voorstellen heb ik nog niet gehoord. De Griekse bevolking heeft zijn hoop om uit de schuldencrisis te komen gevestigd op deze regering.’
Meer lezen
Griekenland is niet het enige land in de euro met een enorme staatsschuld. Van alle eurolanden bij elkaar is de staatsschuld in het eerste kwartaal meer gegroeid dan de economie, en kwam uit op 92,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat is 0,9 procentpunt meer dan eind vorig jaar, meldt statistiekbureau Eurostat.
Trouw 22.07.2015 De Griekse regering neemt opnieuw een horde in de hoop op nieuwe miljardenleningen van de internationale geldschieters. Vanavond stemt het parlement in Athene over een tweede pakket aan hervormingen die de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds eisen. In ruil daarvoor kunnen de onderhandelingen over een pakket van minimaal 80 miljard euro aan noodsteun beginnen.
Door de hete aardappel door te schuiven naar augustus, bewaart Tsipras voor nu de stabiliteit.
Het staat vrijwel vast dat het parlement de maatregelen met grote meerderheid aanneemt. Net als bij de stemming over het eerste pakket vorige week kan premier Alexis Tsipras rekenen op de steun van het grootste deel van de oppositie.
De vraag is echter hoe de 149 parlementariërs van zijn eigen partij Syriza zich zullen opstellen. Bij de stemming vorige week stemden 32 van hen tegen nieuwe bezuinigingen, terwijl 7 zich van stemming onthielden. Sindsdien heeft Tsipras zijn regering herschikt en zich ontdaan van zijn felste tegenstanders, maar de rebellerende parlementariërs zitten nog altijd op hun plaats.
Elsevier 22.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras staat woensdag opnieuw voor een krachtmeting met het parlement. Hij moet een nieuw pakket maatregelen door de volksvertegenwoordiging zien te loodsen. Een spannende dag, ook in politiek opzicht.
Tsipras moet in elk geval een meerderheid zien te overtuigen van een nieuw pakket hervormingsmaatregelen. Het debat en de stemming gaat vandaag vooral over de hervorming van het civiele recht.
Niet zo controversieel
De lange, stroperige procedures en de immense bureaucratie moeten worden aangepakt, zodat de kosten worden beperkt. Daarnaast moest Griekenland de Europese regels over de redding van banken omzetten in nationale wetgeving. Niet zo controversieel allemaal als het eerste hervormingspakket – met de veelbesproken btw-verhoging en de maatregelen in het pensioenstelsel – maar het is toch ‘extreem belangrijk’ dat ook deze wetsvoorstellen worden gesteund, zegt de Griekse minister van Financiën Euclid Tsakalotos.
Het overleg over het reddingsplan kan in dat geval vrijdag worden hervat, schrijft de BBC. De schuldeisers zien de twee wetsvoorstellen als voorwaarden voor een derde noodpakket van zo’n 86 miljard euro aan leningen.
De voortekenen zijn gunstig. Donderdag wist hij al steun te vergaren voor het bereikte akkoord met de kredietverleners en eerste hervormingspakket. Een ruime meerderheid stemde toen voor, maar 38 partijgenoten van ‘zijn’ Syriza stemden tegen of trokken zich terug uit de stemming.
De verwachting is dat er opnieuw verzet uit eigen gelederen zal zijn tegen de maatregelen, maar dat ook nu de oppositiepartijen voor hem in de bres zullen springen. Het tweede pakket lijkt dus veilig. Maar in politiek opzicht loopt Tsipras wél gevaar.
Vier andere Syriza-parlementariërs hebben namelijk aangegeven zich bij de al 38 rebellerende partijgenoten te voegen. Dat betekent niet meteen dat het kabinet valt, maar het verhoogt wel de kans op vervroegde verkiezingen in oktober, schrijft The Financial Times op basis van bronnen bij de regering en de oppositie.
Mandaat
Tsipras’ coalitie wordt gesteund door 162 van de in totaal 300 parlementsleden – 149 van Syriza en 13 van de Onafhankelijke Grieken, de kleine, nationalistische partner.
Als de 42 ‘opstandelingen’ inderdaad tegenstemmen, valt de steun terug naar 120 zetels. In de Griekse politieke kringen is het een – weliswaar ongeschreven – regel dat een coalitie zijn mandaat verliest, als het niet meer dan 120 aanhangers kan mobiliseren tijdens een plenaire vergadering in het parlement, aldus de Britse krant.
In dat geval hangt een en ander af van hoe parlementsvoorzitter Zoi Konstantopoulou (Syriza) de uitkomst interpreteert. Zij staat bekend als ultralinks, en stemde vorige week tegen.
Telegraaf 22.07.2015 Vele Griekse bedrijven vallen om als er niet gauw een einde wordt gemaakt aan de kapitaalcontroles bij banken met betrekking tot de handel met het buitenland. Daarvoor waarschuwt de Griekse Kamer van Koophandel dinsdag.
Door de beperkingen zijn veel bedrijven niet in staat om rekeningen van buitenlandse leveranciers te betalen. De Kamer waarschuwt in een brief aan het ministerie van Financiën voor grote problemen in vele sectoren. Een overgrote meerderheid van de Griekse bedrijven zijn slechts één stap verwijderd van gedwongen bedrijfsbeëindiging, meent de instelling. ,,Zouden de kapitaalcontroles nog tot half augustus duren, dan zullen vele bedrijven hun deuren moeten sluiten.”
De Griekse banken zijn sinds maandag weer geopend. Wel blijven er diverse restricties van kracht. Onder meer is het nog niet mogelijk om zomaar geld naar het buitenland over te maken.
AD 21.07.2015 Ioanna Theodorakopoulou komt met een kar met boodschappen een supermarkt in het centrum van Athene uitgelopen. Ze kijkt op haar kassabon. ,,Ja kijk, de kip: 23 procent”, zegt ze tegen haar dochter. ,,Vroeger was de btw op kip 13 procent.”
Op de huishoudhandschoenen zit ook 23 procent, constateert Ioanna. Dochter Maria grist de bon uit haar handen. ,,Dat was altijd al zo”, zegt ze.
Maandag voelden de Grieken de eerste gevolgen in hun portemonee van het akkoord dat hun regering een week geleden met de internationale geldschieters sloot. In honderd categorieën producten en diensten ging de btw omhoog. Van 6,5 naar 13 procent of – zoals in de meeste gevallen – van 13 naar 23 procent.
Afbetalen
De Griekse regering betaalde volgens afspraak de termijnen af van leningen bij het IMF en Europa, samen 6,8 miljard euro. De banken in het land gingen na 3 weken weer open. De beperkingen op betalingen en geldopnames blijven bijna volledig van kracht, maar de dagelijkse pinlimiet van 60 euro mogen de Grieken nu een week opsparen.
VK 20.07.2015 Na een afgewende Grexit is het tijd voor een realistisch vergezicht voor een sterk en solidair Europa. Het in het openbaar geventileerde wantrouwen draagt niet bij aan een goede afloop.
Na drie emotionele weken ligt er een derde reddingsplan voor Griekenland. De lidstaten zijn akkoord, de Griekse premier Alexis Tsipras heeft dit weekeind zijn dissidente parlementariërs vervangen en de banken in Griekenland gaan vandaag weer gedeeltelijk open. Maar hiermee is de rust nog lang niet hersteld.
De komende weken moeten de Griekse hervormingen en bezuinigingen verder worden uitgewerkt, in ruil voor een nieuwe lening van 86 miljard euro. Het vertrouwen is van beide kanten echter volledig zoek. De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schaüble bleef zelfs na het akkoord verkondigen dat een Grexit beter zou zijn. Daarop zag minister Dijsselbloem zich genoodzaakt zijn collega’s op te roepen ‘achter de overeenkomst’ te gaan staan.
Dit weekeind stookte de omstreden Griekse oud-minister van Financiën, Yanis Varoufakis, het vuurtje vanuit de andere kant op door voor de BBC te voorspellen dat de hervormingen gedoemd zijn te mislukken. Dit in het openbaar geventileerde wantrouwen draagt niet bij aan een goede afloop daarvan. Griekenland heeft met het mes op de keel ingestemd met bezuinigingen en privatiseringen die in eigen land omstreden zijn. Verdere bezuinigingen worden immers als een dolksteek ervaren voor de economie die al met een kwart is gekrompen sinds de crisis. Privatiseringen ter waarde van 50 miljard euro worden door de Grieken onhaalbaar geacht.
NRC 20.07.2015 Het IMF heeft de nog openstaande betaling van Griekenland ontvangen. Daardoor ligt Athene weer op schema met alle betalingen aan het IMF en is dus niet langer wanbetaler bij het Fonds. Dat liet het IMF vandaag weten in eenverklaring.
Doordat Griekenland alsnog de openstaande betaling van ongeveer 2 miljard euro heeft gedaan, kan het weer zaken doen met het IMF. Dat is belangrijk omdat het IMF op gebod van onder meer Duitsland een rol speelt in het oplossen van de Griekse schuldencrisis.
Tevens maakte het IMF bekend een nieuwe hoofdeconoom te hebben gevonden. Het wordt de Amerikaanse professor Maurice Obstfeld van de Universiteit van Berkeley, een adviseur van de Amerikaanse president Obama. Obstfeld wordt economisch adviseur bij het Fonds en gaat de researchafdeling leiden. LEES VERDER
Telegraaf 20.07.2015 Griekenland voldoet maandag zijn uitstaande betalingen van in totaal 6,8 miljard euro bij de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat meldde het Griekse ministerie van Financiën maandagochtend.
De betalingen hangen samen met het akkoord dat Griekenland een week geleden sloot met de andere eurolanden. Daardoor kan er worden onderhandeld over een nieuw pakket noodleningen en wordt Griekenland voorzien van een overbruggingskrediet voor de komende maanden. Daarmee kan het land voldoen aan de aflossingsverplichting bij onder meer de ECB.
Het IMF liet weten 2 miljard euro te hebben ontvangen van Griekenland, waarmee de betalingsachterstand van dat land volledig is ingelopen. De internationale geldschieters ,,staat nu weer klaar om Griekenland te helpen bij de terugkeer naar financiële stabiliteit en economische groei”, aldus een zegsman. De ECB bevestigde 4,2 miljard euro te hebben ontvangen uit Griekenland. Dit was een cruciale aflossing omdat de centrale bank zijn noodsteun aan Griekse banken had moeten stopzetten als Athene de betaling niet had gedaan.
Elsevier 20.07.2015 Nadat betalingen aan de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds uitblijven, heeft Griekenland die uitstaande betalingen maandag alsnog overgemaakt. De betalingen hangen samen met het akkoord over een nieuw noodpakket.
Griekenland betaalt ruim 4 miljard euro aan de ECB en ruim 2 miljard euro aan het IMF, maakte het ministerie van Financiën in Athene maandag bekend.
Betalingen
Behalve de ECB en het IMF, betaalt Griekenland ook een lening terug van 500 miljoen euro aan de Griekse centrale bank. Vorige week kreeg Griekenland 7,16 miljard euro vanuit het Europees Stabiliteits Mechanisme (ESM), zodat het land weer aan zijn betalingsverplichtingen kon voldoen.
In het Europa van na de oorlog deed Duitsland wat Frankrijk verlangde. De Griekse crisis lijkt hier een einde aan te maken. Dat Merkel een Grieks vertrek niet uitsluit, botst met Hollande. Hoog spel achter de schermen >
Het ESM leent geld van investeerders op de financiële markten en leent dit uit aan Griekenland, staat deze week in Elsevier. Met dat geld kan Griekenland alsnog de gemiste betalingen voldoen. Begin deze maand werd Griekenland de eerste Europese wanbetaler bij het IMF.
Banken
Intussen zijn de banken in Griekenland maandag na drie weken weer opengegaan. Bij verschillende banken in de hoofdstad Athene staan lange rijen. Grieken mogen maximaal 420 euro in één keer opnemen. Dat was in de afgelopen weken 60 euro per dag.
Ondanks dat Griekse banken een tijd gesloten waren, verwachten zij nu geen problemen. ‘Ons netwerk is er klaar voor,’ zegt een ingewijde van de Piraeus Bank. ‘Er zullen hoogstens lange rijen zijn, omdat mensen geld willen opnemen uit hun kluisjes.’
Schuldenverlichting
Het is de verwachting dat de eurogroep deze week verder praat over het nieuwe noodpakket voor Griekenland, nadat diverse parlementen vorige week hun goedkeuren hebben gegeven.
Een belangrijk onderwerp daarbij is schuldenverlichting. Hoewel eurolanden daar geen voorstander van zijn, is het volgens het IMF nodig omdat de schuld van Griekenland anders ondragelijk wordt. Het IMF moet deel uitmaken van een derde noodpakket.
Trouw 20.07.2015 Na drie weken kunnen Grieken weer geld van hun rekening halen. De banken in het land zijn vandaag heropend. Er gelden nog wel restricties.
In plaats van zestig euro per dag mag nu 420 euro per week worden opgenomen. Dit bedrag kan overigens wel in een keer worden gepind, om zo meerdere bezoeken aan de bank te vermijden. De beurs in Athene blijft wel nog dicht en het is nog niet mogelijk om geld naar het buitenland over te maken.
De situatie verschilt daarmee niet veel van de eerdere geldstop. Uit vrees dat Grieken in de harde confrontatie met Europa al hun geld van de bank zouden halen, werd afgesproken om een maximum te stellen aan het aantal euro’s dat kon worden opgenomen.
Het geld komt beschikbaar omdat de ECB donderdag besloot het noodsteunplafond (ELA) voor Griekenland met 900 miljoen euro te verhogen. Dat is gezien het feit dat er normaal gesproken aan miljarden werd opgenomen niet veel, maar het was wel genoeg om de gemoederen in Griekenland gedeeltelijk te laten bedaren.
Overbruggingskrediet
Brussel stemde vorige week in met een overbruggingskrediet van zeven miljard euro. Dit geld wordt gebruikt om de belangrijkste betalingen aan het IMF en de ECB te doen. De onderhandelingen over een nieuw steunprogramma aan de Grieken gaan de komende weken starten.
VK 20.07.2015 Het gros van de gretige bankklanten die maandag in Griekenland in lange rijen voor bankkantoren stonden, moet teleurgesteld huiswaarts zijn gekeerd. Dat de banken weer opengingen, voor het eerst sinds 29 juni, was namelijk vooral een symbolisch gebaar. De beperkingen op het Griekse betalingsverkeer blijven onverkort van kracht.
Waarom uren in de rij staan voor een bankfiliaal als je hetzelfde bedrag bij een pinautomaat kunt pinnen?
Reportage
De eerste maatregel uit het bezuinigingpakket: de btw-tarieven moesten omhoog. In de Griekse supermarkten zijn de verkoopsters druk bezig met het veranderen van de prijskaartjes (+).
Grieken mogen nog steeds maximaal 60 euro per dag opnemen, net als in de afgelopen drie weken. De enige versoepeling van de beperkingen op het betalingsverkeer (kapitaalcontroles) die gisteren werd ingevoerd is dat ze die daglimiet nu mogen bundelen tot één weekopname van 300 euro, mits ze de rest van de week geen geld hebben opgenomen. Vanaf volgende week is die weeklimiet 420 euro. Dat betekent dat ze minder vaak naar de pinautomaat hoeven, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Overboekingen naar het buitenland zijn nog steeds strict verboden.
Telegraaf 20.07.2015 De Griekse banken mogen vandaag hun deuren weer openen. Dat maakte het Griekse ministerie van Financiën zaterdag bekend. Wel blijven er diverse restricties van kracht. Zo mogen de Grieken nog maar 420 euro per week opnemen. De afgelopen weken gold een limiet van 60 euro per dag. Verder is het bijvoorbeeld nog niet mogelijk om zomaar geld naar het buitenland over te maken.
De Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag om Griekenland te hulp te komen door de noodsteun voor Griekse banken op te voeren. Hierdoor lag het al in de verwachting dat de banken maandag weer open zouden kunnen.
Overbruggingskrediet
De Griekse financiële sector zit al bijna drie weken op slot. Naast de banken is ook de aandelenbeurs in Athene nog in ieder geval tot maandag gesloten.
In Brussel werd vrijdag ingestemd met een overbruggingskrediet van ruim zeven miljard euro om Griekenland voorlopig overeind te houden. Komende weken zal de Europese Commissie met de Griekse regering in onderhandeling gaan over het volledige derde leningenprogramma voor het noodlijdende Zuid-Europese land. Een aantal Griekse ministers heeft al laten weten stevig te zullen onderhandelen over alle voorwaarden.
Elsevier 20.07.2015 Na drie weken gesloten te zijn geweest, zijn de Griekse banken maandag weer open. Er zijn nog steeds diverse restricties van kracht. De Griekse bevolking zal ook merken dat veel producten duurder zijn geworden.
Hoewel de banken open zijn, mogen Grieken nog steeds maximaal 420 euro per week pinnen. Verschil is wel dat zij dit nu in één keer mogen doen, in plaats van maximaal 60 euro per dag zoals de afgelopen weken het geval was.
Noodsteun
Behalve het gestelde maximum, mogen de Grieken ook niet zomaar geld overmaken naar het buitenland. De banken in Griekenland zijn sinds eind juni gesloten. Vorige week besloot de Europese Centrale Bank om Griekenland te helpen door noodsteun voor Griekse banken op te voeren.
Naar verwachting staan er vandaag weer lange rijen voor de banken, vooral omdat klanten nu ook voor het eerst weer bij hun bankkluisjes kunnen. Klanten kunnen nu dus controleren of dat geld er nog steeds is. De Griekse vereniging van banken heeft de bevolking opgeroepen, niet alleen geld op te nemen maar ook weer geld te storten.
‘Als we ons geld wat thuis ligt – waar het in ieder geval niet veilig is – weer op onze bankrekening storten, versterken we de liquiditeit van de economie,’ zei Louka Katseli, voorzitter van de bankenvereniging, tijdens een interview op televisie.
Btw
De Grieken zullen al het geld nodig hebben nu het btw-tarief omhoog gaat. Voor een aantal goederen en diensten geldt nu een tarief van 23 procent in plaats van 13 procent. Dit was een van de voorwaarden van de Europese geldschieters voor een nieuw hulppakket.
Het hogere tarief geldt onder meer voor levensmiddelen, restaurants en het openbaar vervoer. Met deze maatregel moeten de Grieken het vertrouwen van de Europese geldschieters in Griekenland herstellen. Griekenland heeft eerder toezeggingen gedaan, maar kwam deze amper na.
Hoewel de Griekse banken maandag weer open zijn, blijft de aandelenbeurs in Griekenland gesloten. Een woordvoerder van de Athens Stock Exchange liet zondag weten dat er nog ‘verdere regulering’ nodig is voor de handel op de effectenbeurs kan worden hervat.
NRC 20.07.2015 De banken in Griekenland gaan vandaag voor het eerst in drie weken weer open. Wel blijven nagenoeg dezelfde restricties gelden: in plaats van 60 euro per dag mogen de Grieken nu 420 euro per week opnemen.
Wel gelden er nog beperkingen voor het overmaken van geld naar het buitenland, en blijft de beurs in Athene voorlopig nog gesloten. De bedoeling is dat de restricties langzamerhand worden afgebouwd, zo liet de Griekse staatssecretaris van Financiën Dimitris Mardas dit weekend weten.
Vorige week donderdag verhoogde de Europese Centrale Bank (ECB) het noodsteunplafond voor Griekenland met 900 miljoen euro. Dit houdt in dat Griekse banken deze week meer geld krijgen, waardoor geldautomaten kunnen worden bevoorraad. Over een week beoordeelt de ECB de situatie opnieuw. Ook maakte de Europese Commissie bekend dat er een overbruggingskrediet van 7 miljard euro komt, wat Athene in staat stelt om het IMF en de ECB terug te betalen.
VK 20.07.2015 Terwijl Grieken maandag in groten getale naar de bank trekken, voldoet Griekenland zijn uitstaande betalingen van in totaal 6,8 miljard euro bij de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat meldde het Griekse ministerie van Financiën maandagochtend.
De betalingen hangen samen met het akkoord dat Griekenland een week geleden sloot met de andere eurolanden. Daardoor kan er worden onderhandeld over een nieuw pakket noodleningen en wordt Griekenland voorzien van een overbruggingskrediet voor de komende maanden. Daarmee kan het land voldoen aan de aflossingsverplichting bij de ECB en kan de achterstand in betalingen aan het IMF worden weggewerkt.
VK 19.07.2015 De Duitse bondskanselier Angela Merkel zegt dat ze bereid is om lastenverlichting voor de Grieken ‘te overwegen’ als eenmaal blijkt dat het land de opgelegde hervormingen goed heeft uitgewerkt.
In een tv-interview met de Duitse zender ARD zegt ze open te staan voor gesprekken over lagere rentes en het uitstellen van terugbetaling. Dit komt wat haar betreft echter pas op tafel nadat er is onderhandeld over een nieuwe noodlening. Die gesprekken gaan deze week van start. Merkel onderstreept in het interview dat er van kwijtschelding van de schuld geen sprake kan zijn.
Duitsland heeft zich altijd hard opgesteld in de onderhandelingen met Griekenland en het akkoord dat uiteindelijk in Brussel is gesloten, werd in Berlijn met tegenstrijdige gevoelens ontvangen. De Bondsdag is vorige week onder protest akkoord gegaan met de deal.
Premier Rutte
Afgelopen donderdag werd premier Rutte tijdens een Kamerdebat gevraagd naar zijn opvattingen over schuldsanering. ‘Later dit jaar zijn we bereid naar de houdbaarheid van de schuld te kijken, zegt de premier. ‘Onze inschatting is dat de schuld ‘te doen’ is.’
Daar denkt het Internationaal Monetair Fonds heel anders over. De toch al slechte financiële situatie van Griekenland is ‘dramatisch verslechterd’ door het sluiten van de banken de afgelopen weken, stelt het IMF in een rapport. Om het land weer financieel gezond te krijgen is verregaande schuldverlichting nodig.
Elsevier 19.07.2015 Een Grieks vertrek uit de eurozone? Discussies daarover zijn niet meer aan de orde, zegt de Duitse bondskanselier Angela Merkel. ‘De optie van een Grexit heeft op de tafel gelegen, maar we hebben een ander besluit genomen.’
‘We moeten nu kijken wat het resultaat van dit akkoord is,’ zegt Merkel in een interview met de Duitse televisiezender ARD.
Optie
De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble zei deze week nog dat een Grexit voor het noodlijdende Zuid-Europese land misschien een betere optie zou zijn. Merkel denkt daar dus anders over.
Merkel spreekt tegen dat er een groot meningsverschil is tussen haar en Schäuble. ‘Niemand heeft bij mij zijn ontslag ingediend. En ik ben ook niet van plan hier langer over te discussiëren,’ zegt Merkel. Het is de bedoeling dat nu iedereen aan de slag gaat, in de coalitie en de Unie. ‘Daar hoeft niemand zich zorgen over te maken.’
Michiel Dijkstra: ‘De Griekse onwil is groter dan ooit, en dan kan er maar één conclusie zijn: Grexit.’ Lees het commentaar nu >
Binnen Merkels partij CDU was een onbekend aantal leden tegen verder onderhandelen met Griekenland. Toch stemde een meerderheid van de Bondsdag vrijdag voor onderhandelingen over het nieuwe steunprogramma. In totaal stemden 119 leden van de Bondsdag tegen.
Over de weerstand die binnen haar eigen partij leeft, zegt Merkel dat het gaat om het resultaat: ‘Dat is het enige wat telt.’ Het is belangrijk dat er snel wordt gehandeld en dat Griekenland weer op eigen benen kan staan.
Kritiek
Het is belangrijk dat Griekenland de gemaakte afspraken nakomt. Dat is in het verleden anders geweest, zegt Merkel. ‘Dat moet nu echt beter.’
Over alle kritiek waarmee Merkel te maken krijgt in het hele Griekenland-debat zegt de bondskanselier: ‘Ik doe dat, waarvan ik denk dat het moet worden gedaan.’ Op die momenten gaat het niet om ‘beleefdheid of een schoonheidsprijs, maar dat zaken op een juiste manier worden gedaan’.
Het is de bedoeling dat de Griekse banken maandag weer opengaan, maakte het Griekse ministerie van Financiën zaterdag bekend. Wel zijn er nog steeds een aantal restricties van kracht. Grieken mogen maximaal 420 euro per week in één keer opnemen en geld overmaken naar het buitenland gaat ook niet zomaar.
VK 19.07.2015 Een Grexit is niet uitgesloten, maar uittreden uit de eurozone is alleen een optie bij een positie van kracht. Dat hebben de Grieken al sinds 2010 niet.
Je kunt nog zo vaak uitleggen dat de Europese integratie een historisch proces is dat geen einde kent, maar dat zal de media nooit verhinderen om van een ‘eindspel’ te spreken. Zo ook afgelopen weekend in Brussel, toen voor de zoveelste keer de Griekse kwestie op de agenda stond. Volgens velen lag zelfs een ‘Grexit’ in het verschiet, een perspectief dat nog reëler werd doordat de grootste scherpslijper, de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble, de Grieken met een vertrek van vijf jaar uit de eurozone heeft gedreigd.
Niet dat de zaak met een sisser is afgelopen, want Alexis Tsipras is in Brussel wel degelijk het mes op de keel gezet en een aanbod gedaan dat hij niet kon weigeren. Wat niks zegt over hoe de ‘deal’ in Griekenland gaat uitpakken, want daar ziet de werkelijkheid er heel anders uit. Nog nooit heeft het economisch leven in een modern land in zo’n wurggreep gelegen. De Griekse premier gelooft zelf niet in de deal en heeft daarmee al verzet aangekondigd. Niks eindspel dus, het Griekse parlement stemde alleen maar in om een direct bankroet te voorkomen.
Trouw 19.07.2015 Waar de Griekse banken maandag weer de deuren openen, blijft de aandelenbeurs in Athene nog gesloten. Dat liet een woordvoerster van de Athens Stock Exchange zondag weten. Volgens haar is er nog ‘verdere regulering’ nodig alvorens de handel op de effectenbeurs kan worden hervat.
De Griekse financiële sector zit al bijna drie weken op slot. In de confrontatie met de Europese geldschieters besloot de regering eind juni de banken te sluiten uit vrees dat het beschikbare geld massaal zou worden opgenomen. Ook de beurzen bleven sindsdien dicht. Het is niet bekend wanneer er wel weer gehandeld kan worden op beurs in Athene.
Bij de banken blijven er wel diverse restricties van kracht. Zo mogen de Grieken maar 420 euro per week opnemen. Ook is het nog niet mogelijk om zomaar geld naar het buitenland over te maken.
NU 18.07.2015 in Athene zijn zaterdagochtend de nieuwe bewindslieden van de Griekse regering beëdigd. Dat heeft de Griekse staatsradio ERT gemeld.
De beëdiging volgde op een stoelendans eerder deze week. Premier Alexis Tsipras stuurde bewindslieden de laan uit die tegen het vervormingsakkoord hadden gestemd.
Minister Panagiotis Lafazanis (Energie) moest om die reden het veld ruimen voor Panos Skourletis. Ook staatssecretaris Dimitris Stratoulis (Arbeid) en staatssecretaris Costas Isychos (Defensie) werden weggestuurd.
Christoforos Vernadakis (Defensie) en Pavlos Chaikalis (Arbeid) namen hun plaatsen in. Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën, die eerder deze week opstapte, is opgevolgd door Tryfon Alexiadis.
Bij de stemming van het akkoord met de eurolanden in het parlement stuitte de links-radicale Tsipras op veel verzet vanuit zijn eigen partij, Syriza. Bijna veertig van de ongeveer 150 Syriza-parlementsleden hebben volgens Griekse media tegen het akkoord gestemd.
Telegraaf 18.07.2015 In Athene zijn zaterdagochtend de nieuwe bewindslieden van de Griekse regering beëdigd. Dat heeft de Griekse staatsradio ERT gemeld.
De beëdiging volgde op een stoelendans eerder deze week. Premier Alexis Tsipras stuurde bewindslieden de laan uit die tegen het hervormingsakkoord hadden gestemd. Minister Panagiotis Lafazanis (Energie) moest om die reden het veld ruimen voor Panos Skourletis. Ook staatssecretaris Dimitris Stratoulis (Arbeid) en staatssecretaris Costas Isychos (Defensie) werden weggestuurd. Christoforos Vernadakis (Defensie) en Pavlos Chaikalis (Arbeid) namen hun plaatsen in. Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën, die eerder deze week opstapte, is opgevolgd door Tryfon Alexiadis.
Bij de stemming van het akkoord met de eurolanden in het parlement stuitte de links-radicale Tsipras op veel verzet vanuit zijn eigen partij, Syriza. Bijna veertig van de ongeveer 150 Syriza-parlementsleden hebben volgens Griekse media tegen het akkoord gestemd. Dankzij de steun van oppositiepartijen was er toch een meerderheid in het parlement.
Vermoedelijk komen er vervroegde verkiezingen in Griekenland. De Griekse minister van Binnenlandse Zaken Voutsis suggereerde dat eerder deze week vanwege de scheuring binnen Syriza. Als de bevolking nu naar de stembussen zou gaan, zou Tsipras’ Syriza 42,5 procent van de stemmen krijgen, wijst een peiling zaterdag in de linkse krant Efimerida Ton Syntaknon uit. Dat is bijna twee keer zo veel als de conservatieve oppositiepartij Néa Dimokratia, die op 21,5 procent zou uitkomen.
NRC 18.07.2015 De nieuwe bewindslieden in het Griekse kabinet zijn vanochtend beëdigd. Gisterenzette premier Tsipras een aantal prominente leden uit zijn regering omdat ze tegen het akkoord met de eurolanden hebben gestemd.
Panos Skourletis, die tot nu toe minister van Werkgelegenheid was, krijgt de post van minister van Energie. Hij moet verschillende overheidsbedrijven gaan privatiseren, een gevoelige zaak in Griekenland. De eerder opgestapte staatssecretaris van Financiën Valavani wordt vervangen door Tryfon Alexiadis, een belastingsdeskundige. Ook de staatssecretaris van Europese Zaken Nikos Hountis stapte op; hij is vervangen door parlementariër Sia Anagnostopoulou.
De post van Skourletis wordt overgenomen door Giorgos Katrougalos, de voormalige staatssecretaris van Administratieve Hervormingen. Christoforos Vernardakis neemt op zijn beurt de oude baan van Skourletis over. De twee staatssecretarissen van Sociale Zekerheid en Defensie zijn ook vervangen, respectievelijk door de twee parlementariërs Pavlos Haikalis en Dimitris Vitsas.
WEERSTAND BIJ SYRIZA
Het Griekse parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag na een urenlang debat in met het in Griekenland zeer omstreden nieuwe Europese hulppakket ter waarde van zo’n 85 miljard euro. Een ruime meerderheid van 229 parlementariërs stemde voor de deal, maar binnen Tsipras eigen radicaal-linkse Syriza-partij bleek de weerstand tegen het akkoord groot. 39 van de 149 parlementariërs van Syriza verwierpen de nieuwe bezuinigingsronde. Volgens NRC-correspondent Marloes de Koning bedreigde die splitsing de geloofwaardigheid van het kabinet.
Maandag bereikte Griekenland een akkoord met de andere landen in de eurozone over het derde pakket noodsteun. Een aantal leden van de eurozone moet stemmen om verdere gesprekken over die bailout mogelijk te maken, waaronder Finland en Duitsland. De Duitse Bondsdag ging gisteren in grote meerderheid akkoord met het doorgaan van de gesprekken over de maandag bereikte deal met Griekenland.
Elsevier 18.07.2015 De voormalige Griekse minister van Financiën heeft weinig vertrouwen in de deal met de geldschieters. De hervormingen die van Griekenland gevraagd worden zullen er niet in slagen om de economie van het Zuid-Europese land te doen herleven. De hervormingen zullen ‘falen’.
Dit voorspelt de voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis, die inmiddels is opgestapt maar zich op afstand nog altijd bemoeit met de beslissingen van premier Alexis Tsipras, in een interview met BBC.
Ramp
Het hervormingspakket, met onder meer btw-verhogingen en pensioenverlagingen, zullen geschiedenis schrijven als ‘de grootste ramp ooit in macro-economisch management’, aldus de voormalige minister.
Hij deed zijn uitspraken nadat het Griekse parlement deze week met de deal met de geldschieters instemde, waarmee het land 86 miljard euro krijgt in ruil voor hervormingsmaatregelen.
De deal heeft in feite al gefaald, zegt Varoufakis. Eerdere bailoutshebben immers ook niet voor een economische groei in Griekenland gezorgd. Hij vindt echter wel dat Tsipras ‘weinig keuze’ had en de deal wel moest accepteren. ‘We hadden de keuze tussen executie en capitulatie. Tsipras heeft besloten dat capitulatie de ultieme strategie is.’
Tsipras is vastberaden de plannen door het parlement te loodsen: vrijdag ontsloeg hij nog een aantal ministers die deplannen probeerden te dwarsbomen door tegen te stemmen. Woensdag stemt het parlement opnieuw over de verdere hervormingsplannen. De onderhandelingen met de geldschieters zullen daarna naar verwachting ongeveer vier weken in beslag nemen.
Telegraaf 18.07.2015 Het leven in Griekenland kan goedkoper worden als gevolg van het hervormingsakkoord waar het land deze week mee instemde. Dat zegt eurogroepvoorzitter en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem in een zaterdag gepubliceerd interview met het AD.
Dijsselbloem breekt in het interview een lans voor de gemaakte afspraken. ,,Veel mensen zeggen dat het programma zo hard is. Maar hoe hard is het om belastingontwijking aan te pakken of corruptie?”, vraagt hij zich hardop af. ,,Hoe hard is het om het pensioenstelsel zo te hervormen dat het ook betaalbaar kan zijn?”
Grieken kunnen volgens de PvdA’er bijvoorbeeld profiteren van de afspraken over het openbreken van zeer beschermde beroepen. ,,Neem apothekers. Gewone mensen in Griekenland betalen veel meer voor hun medicijnen dan in elk ander Europees land. Het leven kan er een stuk goedkoper worden”, aldus Dijsselbloem.
VK 18.07.2015 De Griekse banken mogen maandag hun deuren weer openen. Dat maakte het Griekse ministerie van Financiën zaterdag bekend. Wel blijven er diverse restricties van kracht.
Zo mogen de Grieken nog maar 420 euro per week opnemen. De afgelopen weken gold een limiet van 60 euro per dag. Verder is het bijvoorbeeld nog niet mogelijk om zomaar geld naar het buitenland over te maken.
De Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag de Grieken te hulp te komen door de noodsteun voor Griekse banken op te voeren. De noodsteun werd vergroot met 900 miljoen euro, tot 90 miljard euro. Hierdoor lag het al in de verwachting dat de banken maandag weer open zouden kunnen.
Europa moet de Grieken veel meer schuldverlichting geven, want anders doet het IMF niet meer mee. Vanaf de eerste dag dat Griekenland aan het infuus ligt, is het IMF de grootste realist aan het de onderhandelingstafel. Het fonds heeft de grootste moeite zijn boodschap door te laten dringen tot de dovemansoren van Europese leiders.
Telegraaf 18.07.2015 De Griekse banken mogen maandag hun deuren weer openen. Dat maakte het Griekse ministerie van Financiën zaterdag bekend. Wel blijven er diverse restricties van kracht.
De Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag de Grieken te hulp te komen door de noodsteun voor Griekse banken op te voeren. Hierdoor lag het al in de verwachting dat de banken maandag weer open zouden kunnen.
De Griekse financiële sector zit al bijna drie weken op slot. Naast de banken is ook de aandelenbeurs in Athene nog in ieder geval tot maandag gesloten.
Trouw 17.07.2015 Het is altijd al een buitenissig trio geweest. Dat er in de eurocrisis soms spanningen zijn tussen de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds, is geen geheim. De verschillen in opvattingen over Griekenland zijn nu groter dan ooit. Toch blijft het een onafscheidelijke drie-eenheid, die ‘trojka’.
De rol van het IMF was vijf jaar geleden, toen het allereerste noodpakket voor Athene nog moest beginnen, allesbehalve vanzelfsprekend.
Deze week bleek dat het IMF zeer kritisch staat tegenover een derde steunpakket voor Griekenland, waarover de komende weken moet worden onderhandeld. Volgens het Washingtonse fonds moet Europa erkennen dat Athene de schuldenberg nooit van z’n leven tot draagbare proporties zal kunnen terugbrengen.
VK 17.07.2015 Minister van Financiën en voorzitter van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem vindt dat er een eind moet komen aan de discussie over een Grexit. Dat zei Dijsselbloem in Berlijn na een gesprek met politici van de sociaal-democratische SPD, meldt de NOS.
Ontspannen Rutte zoekt naar meerderheid
Premier Mark Rutte kan verder onderhandelen over het nieuwe noodpakket voor de Grieken. Zijn eigen partij spartelt tegen, maar dat komt de premier niet slecht uit,schrijven Frank Hendrickx en Robert Giebels.
Hij wil dat wordt gepraat over de manier waarop Griekenland weer terug op het goede spoor kan worden gekregen, zei Dijsselbloem in Berlijn, waar hij was voor een toelichting op het akkoord over de Griekse schuldencrisis.
‘Het is niet verstandig, nu dit akkoord er ligt, dat er politici zijn die zeggen, dat ze er niet genoeg vertrouwen in hebben. Of dat het nooit gaat lukken. En dat we onze belofte niet zullen nakomen. Dat gaan we wel doen. En dat is noodzakelijk. Het zal een succes worden. Het is noodzakelijk voor Griekenland.’
Telegraaf 17.07.2015 Minister van Financiën en voorzitter van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem vindt dat er een eind moet komen aan de discussie over een Grexit. Hij wil dat wordt gepraat over de manier waarop Griekenland weer terug op het goede spoor kan worden gekregen.
Dat zei Dijsselbloem in Berlijn, waar hij was voor een toelichting op het akkoord over de Griekse schuldencrisis, aldus de NOS. „ Het is niet verstandig, nu dit akkoord er ligt, dat er politici zijn die zeggen, dat ze er niet genoeg vertrouwen in hebben. Of dat het nooit gaat lukken. En dat we onze belofte niet zullen nakomen. Dat gaan we wel doen. En dat is noodzakelijk. Het zal een succes worden. Het is noodzakelijk voor Griekenland.”
Premier Mark Rutte zei donderdagavond in Nieuwsuur juist nog dat een Grexit volgens hem nog steeds mogelijk is. Als er geen afspraken komen, gaat een reeks gebeurtenissen plaatsvinden die er mogelijk toe leiden dat de Grieken er zelf uit stappen, zei hij.
AD 17.07.2015 De onderhandelingen over een derde leningenprogramma voor Griekenland kunnen beginnen. Vrijdagmiddag zetten de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) in hun rol als bestuursleden bij het noodfonds ESM het licht definitief op groen.
De Europese Commissie heeft nu het mandaat om gesprekken te gaan beginnen over een driejarig programma van circa 86 miljard euro, zo werd bekendgemaakt.
De goedkeuring komt nadat een aantal parlementen hebben ingestemd met de plannen. Met name de instemming van de Duitse Bondsdag was nodig om te gaan beginnen met de onderhandelingen. Zodra er een akkoord is tussen de onderhandelaars wordt dat opnieuw voorgelegd aan parlementen.
Overbruggingskrediet
De onderhandelingen nemen naar verwachting enkele weken in beslag. Een overbruggingskrediet van 7,16 miljard euro moet Griekenland in de tussentijd overeind houden. Het land gebruikt het geld voor grote afbetalingen aan de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en om de Griekse bankensector draaiende te houden.
Eerder in de week stemde het Griekse parlement in met het omstreden financiële hulpplan. De Griekse regering moest voor donderdag een aantal hervormingen door het parlement loodsen om in aanmerking te komen voor geld.
AD 17.07.2015 Het Oostenrijks parlement is er vrijdag mee akkoord gegaan dat er een onder voorwaarden een nieuw Europees noodkrediet voor Griekenland komt. De regeringspartijen, de sociaal- en de christendemocraten, stemden voor.
Dat was voldoende om namens Wenen de deur naar nieuwe onderhandelingen met Athene open te zetten. De christendemocratische minister van Financiën, Hans Jörg Schelling, zei dat de regering nu een duidelijk mandaat heeft gekregen om die onderhandelingen te voeren.
Schelling beklemtoonde echter dat ,,we aan het begin van een proces staan, dat nog heel, heel erg moeilijk gaat worden. Maar er is nu voor het eerst duidelijk de wil om de moeilijke tocht samen met Griekenland tot een goed einde te brengen. We zetten Griekenland terug op de weg van succes”, aldus Schelling.
De oppositie stemde tegen. Die bestaat uit de Groenen, de rechtse Vrijheidspartij en de nieuwe liberale beweging Nieuw Oostenrijk.
Ook de Duitse regering stemde vrijdag in met de voorwaarden. De EU heeft Griekenland een overbruggingskrediet toegezegd. De 28 landen van de Europese Unie zijn het eens geworden om een EU-potje, EFSM genaamd, te gebruiken om het noodlijdende Zuid-Europese land te helpen.
Telegraaf 17.07.2015 Het Oostenrijks parlement is er vrijdag mee akkoord gegaan dat er een onder voorwaarden een nieuw Europees noodkrediet voor Griekenland komt. De regeringspartijen, de sociaal- en de christendemocraten, stemden voor.
Dat was voldoende om namens Wenen de deur naar nieuwe onderhandelingen met Athene open te zetten. De christendemocratische minister van Financiën, Hans Jörg Schelling, zei dat de regering nu een duidelijk mandaat heeft gekregen om die onderhandelingen te voeren.
Schelling beklemtoonde echter dat „we aan het begin van een proces staan, dat nog heel, heel erg moeilijk gaat worden. Maar er is nu voor het eerst duidelijk de wil om de moeilijke tocht samen met Griekenland tot een goed einde te brengen. We zetten Griekenland terug op de weg van succes”, aldus Schelling.
De oppositie stemde tegen. Die bestaat uit de Groenen, de rechtse Vrijheidspartij en de nieuwe liberale beweging Nieuw Oostenrijk.
AD 17.07.2015 De Duitse Bondsdag is vrijdag akkoord gegaan met de onderhandelingen over steunplannen voor Griekenland. De regering van Angela Merkel kreeg van een grote meerderheid van 439 leden het groene licht om over de steunplannen verder te praten.
Voorafgaand aan de stemming hield bondskanselier Merkel een vlammend betoog voor steun aan de Grieken. Het zou volgens haar van ,,grote nalatigheid” getuigen als niet eerst met steun wordt geprobeerd Griekenland te helpen.
Telegraaf 17.07.2015 De Duitse Bondsdag is vrijdag akkoord gegaan met de onderhandelingen over steunplannen voor Griekenland. De regering van Angela Merkel kreeg van een grote meerderheid van 439 leden het groene licht om over de steunplannen verder te praten. 119 leden stemden tegen en 40 onthielden zich.
Voorafgaand aan de stemming hield bondskanselier Merkel een vlammend betoog voor steun aan de Grieken. Het zou volgens haar van ,,grote nalatigheid” getuigen als niet eerst met steun wordt geprobeerd Griekenland te helpen.
De partij Die Linke toonde zich via fractievoorzitter Gregor Gysi fel tegenstander van de steunplannen die volgens hem voor de Grieken ,,ondraaglijk” zijn. Volgens Gysi brengt de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble het Europese idee en de Duitse staat ernstige schade toe. Coalitiepartner SPD en de Groenen waren voor.
Binnen Merkels eigen partij CDU waren een onbekend aantal leden tegen verder onderhandelen over een steunprogramma. Van tevoren hadden 48 CDU’ers aangegeven tegen te zullen stemmen.
NRC 17.07.2015 De Duitse Bondsdag is vandaag in grote meerderheid akkoord gegaan met het doorgaan van de gesprekken over de maandag bereikte deal met Griekenland. Het voorstel is in Duitsland zeer omstreden; bondskanselier Merkel ondervond tegenstand vanuit haar eigen CDU/CSU.
Een overgrote meerderheid van 439 leden stemde voor het voorstel, 119 tegen. Veertig Bondsdagleden onthielden zich van stemming.
De stemming bepaalde of er wel of niet verder wordt onderhandeld met Griekenland over de deal van maandag. Weliswaar bereikte het land toen een akkoord met de achttien andere leden van de eurozone over een derde steunpakket van 84 miljard euro, maar voor de verdere uitwerking daarvan was in sommige eurolanden nog een stemming vereist.
GRIEKS PARLEMENT STEMDE IN MET HERVORMINGEN
Maandag bereikte Griekenland een akkoord met de andere landen in de eurozone over een derde pakket noodsteun van ongeveer 85 miljard euro. Een aantal leden van de eurozone moet stemmen om verdere gesprekken over die bailout mogelijk te maken. Naast Duitsland zijn dat Estland, Letland, Spanje en Oostenrijk. Dat laatste land stemde rond het middaguur voor de deal. In Nederland hoefde niet gestemd te worden over het steunpakket. Wel werd er gisteren in de Tweede Kamer over de deal gedebatteerd.
Het Griekse parlement stemde eergisteren al in met een reeks ingrijpende hervormingen. De maatregelen waren nodig om het vertrouwen van de andere leden van de eurozone te winnen, aangezien er veel twijfels zijn gerezen over de bereidheid van de Grieken om de hervormingen door te voeren. LEES VERDER›
Telegraaf 17.07.2015 Een ruime meerderheid van het Duitse parlement heeft vrijdagmiddag ingestemd met meer miljarden voor Griekenland. Bondskanselier Merkel heeft daarmee het mandaat om verder te onderhandelen over het steunpakket voor de Grieken.
Van de 598 volksvertegenwoordigers stemden er 439 met ‘ja’. 119 parlementariërs waren tegen nieuwe hulp voor Athene, waaronder de socialisten en 65 ontevreden CDU’ers. En veertig politici van de Groenen bleven neutraal, zij werden bij het ja-kamp gevoegd.
Merkel zette vandaag alle zeilen bij voor een parlementaire meerderheid voor meer miljarden voor Griekenland. Bij een verhit debat in de Bondsdag waarschuwde de jarige kanselier (61) voor ‘chaos en geweld’ in het land.
De linkse oppositie waarschuwde nog voor een “Duits dictaat en Griekenland als een Europese kolonie”. Maar vooraf was al verwacht dat Merkel de meerderheid van de parlementariërs mee zou krijgen.
De strenge schatkistbewaarder nam eerder deze week nog enigszins afstand van de overeenkomst. “Er zijn heel wat mensen, ook in de Duitse regering, die een ‘Grexit’ een betere oplossing vinden voor Griekenland en de Grieken”, zei Schäuble.
Elsevier 17.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft de bewindslieden uit zijn kabinet die tegen de hervormingsplannen stemden, op straat gezet. Daarmee is de eerste stap naar het ‘opschonen’ van zijn sceptische coalitie gezet.
Het gaat om minister Panagiotis Lafazanis van Energie, staatssecretaris Dimitris Stratoulis (Arbeid) en staatssecretaris Costas Isychos (Defensie). Zij werden vervangen door respectievelijk Panos Skourletis, Pavlos Chaikalis en Christoforos Vernadakis.
Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën, die eerder deze week opstapte, wordt opgevolgd door Tryfon Alexiadis. De minister van Financiën Euklides Tsakalotos, die de omstreden minister Yanis Varoufakis opvolgde, mag blijven.
Woensdag slaagde Tsipras erin om de hervormingsplannen door het parlement heen te loodsen, maar hij had daarbij de steun nodig van de oppositiepartijen. Maar liefst 32 van zijn eigen partijgenoten stemden tegen de plannen.
Met het vervangen van de bewindslieden is Tsipras er dus nog niet. De verwachting is dat Tsipras zal proberen een breuk te veroorzaken met het nog radicalere deel van zijn Syriza-partij. Ook de steun van coalitiepartner ANEL is nogal broos. ANEL steunde Tsipras uiteindelijk wel, maar dat ging niet van harte.
Verkiezingen
Om de door de schuldeisers gewenste plannen uit te kunnen voeren, zal Tsipras op zoek moeten gaan naar een nieuwe coalitie met een nieuw mandaat van de kiezer.
Naar verwachting zullen de Grieken in september of oktober naar de stembus moeten gaan om een nieuwe regering te kiezen.
NRC 17.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft de ministers die tegen het akkoord met de eurolanden hebben gestemd uit zijn kabinet gezet, meldt persbureau Reuters. Hij verving minister Panagiotis Lafazanis van Energie, onderminister Costas Isychos van Defensie en staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën, die eerder deze week al opstapte. Minister van Financiën Euclides Tsakalotos blijft aan.
Het Griekse parlement stemde eergisteren na een urenlang debat in met het in Griekenland zeer omstreden nieuwe Europese hulppakket ter waarde van zo’n 85 miljard euro. De maatregelen waren nodig om het vertrouwen van de andere leden van de eurozone te winnen, aangezien er veel twijfels zijn gerezen over de bereidheid van de Grieken om de hervormingen door te voeren.
BEDREIGING GELOOFWAARDIGHEID
De weerstand binnen het Griekse kabinet – vier leden, die ook in het parlement zitten, stemden tegen – bedreigt de geloofwaardigheid, schrijft NRC-correspondent Marloes de Koning in NRC Handelsblad. Het verzet in eigen kring maakt het voor parlementen in andere EU-landen moeilijk vertrouwen te hebben in de Griekse intenties.
EUROLANDEN STEMMEN OVER AKKOORD
Maandag bereikte Griekenland een akkoord met de andere landen in de eurozone over het derde pakket noodsteun. Een aantal leden van de eurozone moest stemmen om verdere gesprekken over die bailout mogelijk te maken.
De Duitse Bondsdag is vandaag in grote meerderheid akkoord gegaan met het doorgaan van de gesprekken over de maandag bereikte deal met Griekenland. Het voorstel is in Duitsland zeer omstreden; bondskanselier Merkel ondervond tegenstand vanuit haar eigen CDU.LEES VERDER›
Trouw 17.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft de ministers uit zijn kabinet die tegen het hervormingsakkoord hebben gestemd de laan uitgestuurd. Dat meldt Reuters.
Tsipras voert in totaal negen veranderingen door. De premier verving zijn minister Panagiotis Lafazanis (Energie) met Panos Skourletis. Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën moest het veld ruimen voor Tryfon Alexiadis. De minister van Financiën Euklides Tsakalotos, die de omstreden minister Yanis Varoufakis opvolgde, mag blijven.
Na het sluiten van een akkoord met de euroland, stuitte Tsipras binnen zijn eigen partij Syriza op veel verzet. Door de steun van oppositiepartijen wist hij het akkoord toch met een meerderheid door het parlement te loodsen.
Onderhandelingen kunnen beginnen
Ondertussen kunnen de onderhandelingen met Griekenland gaan beginnen. Dat heeft de eurogroep (de ministers van Financiën) vandaag besloten nadat diverse landen waaronder Duitsland en Oostenrijk voor het akkoord met de Grieken stemden. Ook werd een overbruggingskrediet van 7,16 miljard afgesproken.
VK 17.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft de ministers uit zijn kabinet die tegen het hervormingsakkoord hebben gestemd de laan uitgestuurd.
IMF legt bom onder noodplan
Vanaf de eerste dag dat Griekenland aan het Europese infuus ligt, is het IMF de grootste realist aan de onderhandelingstafel,schrijft Yvonne Hofs in haar analyse van de Griekse situatie (+). Vanaf dag één heeft het fonds de grootste moeite zijn boodschap te laten doordringen tot de dovemansoren van Europese leiders.
De premier verving zijn minister Panagiotis Lafazanis (Energie) met Panos Skourletis. Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën moest het veld ruimen voor Tryfon Alexiadis. De minister van Financiën Euklides Tsakalotos, die de omstreden minister Yanis Varoufakis opvolgde, mag blijven.
Na het sluiten van een akkoord met de euroland, stuitte Tsipras binnen zijn eigen partij Syriza op veel verzet. Door de steun van oppositiepartijen wist hij het akkoord toch met een meerderheid door het parlement te loodsen.
In totaal wijzigde de premier zijn 35-koppige kabinet op negen posities.
Merkel verdedigde vandaag in de Bondsdag de afspraken die ze maandagochtend met Griekenland heeft gemaakt. Toen wisten Merkel en andere Europese regeringsleiders de Griekse premier Tsipras te bewegen toteen pakket aan draconische bezuinigingsmaatregelen, in ruil voor onderhandelingen over nieuwe noodhulp.
NU 17.07.2015 De Griekse premier Tsipras heeft de bewindslieden uit zijn kabinet die tegen het hervormingsakkoord hebben gestemd de laan uitgestuurd.
De premier verving zijn minister Panagiotis Lafazanis (Energie) door Panos Skourletis.
Ook staatssecretaris Dimitris Stratoulis (Arbeid) en staatssecretaris Costas Isychos (Defensie) moesten het veld ruimen. Daarvoor in de plaats komen Christoforos Vernadakis (Defensie) en Pavlos Chaikalis (Arbeid).
Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën, die eerder deze week opstapte, wordt opgevolgd door Tryfon Alexiadis. De minister van Financiën Euklides Tsakalotos, die de omstreden minister Yanis Varoufakis opvolgde, mag blijven.
Na het sluiten van een akkoord met de eurolanden, stuitte Tsipras binnen zijn eigen partij Syriza op veel verzet. Door de steun van oppositiepartijen wist hij het akkoord toch met een meerderheid door het parlement te loodsen.
Telegraaf 17.07.2015 De Griekse premier Tsipras heeft de ministers uit zijn kabinet die tegen het hervormingsakkoord hebben gestemd de laan uitgestuurd.
De premier verving zijn minister Panagiotis Lafazanis (Energie) met Panos Skourletis. Staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën moest het veld ruimen voor Tryfon Alexiadis. De minister van Financiën Euklides Tsakalotos, die de omstreden minister Yanis Varoufakis opvolgde, mag blijven.
Na het sluiten van een akkoord met de euroland, stuitte Tsipras binnen zijn eigen partij Syriza op veel verzet. Door de steun van oppositiepartijen wist hij het akkoord toch met een meerderheid door het parlement te loodsen.
AD 17.07.2015 Griekenland krijgt een overbruggingskrediet. De 28 landen van de Europese Unie zijn het eens geworden om een EU-potje, EFSM genaamd, te gebruiken om het noodlijdende Zuid-Europese land te helpen.
Dat maakte de vicevoorzitter van de Europese Commissie, Valdis Dombrovskis (de Euro) vrijdag bekend. Het geld kan al maandag in Griekenland zijn, zei de vicevoorzitter. Het gaat om een totaalbedrag van 7,16 miljard euro, dat in twee termijnen wordt overgemaakt.
,,Deze lening voorkomt een onmiddellijk wanbetaling van Griekenland.”
Het gebruik van het EFSM was omstreden bij niet-eurolanden, vooral bij het Verenigd Koninkrijk en Tsjechië. Zij stelden dat dit potje met geld van alle EU-landen niet mocht worden gebruikt voor het redden van een euroland. Maar daar is een oplossing voor gevonden.
Mocht Griekenland deze lening met een looptijd van drie maanden niet terugbetalen dan wordt het afgetrokken van toekomstige gelden die het land uit het Europees budget zou krijgen, zei Dombrovskis. Bovendien is er nog een extra garantie ingebouwd voor de niet-eurolanden om hun geld direct terug te krijgen in geval van wanbetaling.
Elsevier 17.07.2015 Griekenland krijgt een overbruggingskrediet. De 28 landen van de Europese Unie zijn het eens geworden om een speciaal potje te gebruiken om het noodlijdende Zuid-Europese land te helpen.
Het bedrag uit het zogenaamde EFSM-potje bedraagt 7 miljard euro en kan maandag al in Griekenland zijn, zei de vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis vrijdag.
Het gebruik van het EFSM was omstreden bij niet-eurolanden, vooral bij Groot-Brittannië en Tsjechië. Volgens hen mocht dit fonds niet worden aangebroken voor het redden van een eurolanden, maar dat wordt nu op een of andere manier omzeild.
Als Griekenland deze lening, die een looptijd heeft van drie maanden, niet terugbetaalt, wordt het afgetrokken van eventuele toekomstige leningen voor het land. Daarnaast zou er volgens Dombrovskis een extra garantie zijn ingebouwd voor de niet-eurolanden om hun geld direct terug te krijgen bij wanbetaling.
De Duitse Bondsdag heeft daarnaast vrijdag ingestemd met verdere onderhandelingen over extra steun aan Griekenland. De regering kreeg met een grote meerderheid van de stemmen het groene licht om verder te praten over de steunplannen.
Een verrassende 439 leden stemden voor, 119 tegen en 40 onthielden zich, schrijft onder meer de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Nalatigheid
De stemming was spannend: voorafgaand werd nog gespeculeerddat Bondsdagleden de plannen zouden saboteren. Voorafgaand aan de stemming hield bondskanselier Angela Merkel eenwanhopig betoog voor Duitse steun aan de Grieken.
Volgens haar zou het van ‘grote nalatigheid’ getuigen wanneer er niet eerst met steun wordt geprobeerd Griekenland te helpen. Een Grexit zou volgens haar ‘chaos en geweld’ met zich meebrengen. Het steunprogramma van hoogstens 86 miljard euro beslaat drie jaar en is de derde die Griekenland zou krijgen in de afgelopen vijf jaar tijd.
IMF-chef Christine Lagarde waarschuwde vrijdagochtend dat schuldenverlichting voor de Grieken onvermijdelijk is: volgens haar moeten de eurolanden meer doen om de Griekse schulden te verlichten.
‘Tsipras zette met zijn plotse referendum, agressieve eisen en weigerachtige houding een pistool tegen het hoofd van de Griekse economie met het dreigement dat hij zou overhalen als hij zijn zin niet kreeg. De Griekse onwil is groter dan ooit, en dan kan er maar één conclusie zijn: Grexit.’ Lees het commentaar van Michiel Dijkstra >
Frustratie
Coalitiepartner SPD en de Groenen stemden voor de onderhandelingen. Binnen Merkels eigen partij CDU waren een aantal leden tegen het verder onderhandelen over een steunprogramma voor het noodlijdende land. Van tevoren hadden 48 partijgenoten van Merkel aangegeven gefrustreerd te zijn met de houding van Angela Merkel en tegen te zullen stemmen.
Ook de partij Die Linke toonde zich fel tegenstander van de plannen: volgens fractievoorzitter Gregor Gysi zouden de plannen ‘ondraaglijk’ zijn voor de Grieken. Hij verweet de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble de Europese orde te ‘vernietigen’. Schäuble stelde vorige week een tijdelijke terugtrekking van Griekenland uit de eurozone voor.
Merkel zei vrijdag dat een tijdelijke Grexit alleen op vrijwillige basis zou kunnen en dat Schäuble dat ook zo bedoeld had.
NRC 17.07.2015 Nog meer lucht voor Griekenland; nadat de ECB gisteren bekendmaakte het noodsteunplafond te verhogen, is de EU nu akkoord met het overbruggingskrediet van 7 miljard euro. Met deze noodfinanciering kan het IMF en de ECB worden terugbetaald.
Het geld voor het krediet komt uit het Europese Financiële Stabiliteits Mechanisme (EFSM). Daarvoor moesten ook de niet-eurolanden Groot-Brittannië, Zweden en Tsjechië instemmen. Volgens de vicevoorzitter van de Europese Commissie, Valdis Dombrovskis kan het geld maandag al in Griekenland zijn, bericht persbureau AFP.
Het verhogen van het steunfonds ELA met 900 miljoen euro houdt in dat de Griekse banken gedurende een week meer geld krijgen, zodat de Griekse geldautomaten kunnen worden bevoorraad en Griekse burgers geld kunnen blijven opnemen. Het land kondigde daarop aan dat maandag de banken weer open gaan. Wel blijven er voorlopig nog beperkingen aan de hoeveelheid geld die kan worden opgenomen. LEES VERDER
Telegraaf 17.07.2015 Het financiële reddingsplan voor Griekenland is niet levensvatbaar als de andere eurolanden er geen schuldverlichting tegenover stellen. Dat zei de topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), Christine Lagarde, vrijdag tegen het Franse radiostation Europe1.
In welke mate de Griekse schuldenlast omlaag moet worden gebracht, is volgens Lagarde nog niet duidelijk. Het IMF waarschuwde eerder deze week al dat de Griekse staatsschuld de komende jaren veel sterker stijgt dan eerder werd aangenomen. Het fonds dringt er al lange tijd op aan dat de eurolanden meer doen om die schuld te verlichten, zodat hij op termijn weer houdbaar wordt.
De eurolanden zijn bereid de Grieken tegemoet te komen door bijvoorbeeld de looptijd van leningen te verlengen. Een directe afschrijving van de schulden is echter onmogelijk, zei de Franse minister van Financiën Michel Sapin vrijdagochtend. Hij herhaalde daarmee het standpunt dat zijn Duitse collega Wolfgang Schäuble de afgelopen dagen ook meerdere keren uitte.
Elsevier 17.07.2015 Het financiële reddingsplan voor Griekenland is niet levensvatbaar als de andere eurolanden daar geen schuldenverlichting tegenover stellen. Europese landen moeten meer doen om de Griekse schulden te verlichten.
Dat zei de directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Christine Lagarde vrijdag tegen het Franse radiostationEurope1.
Houdbaar
In hoeverre de schuldenlast omlaag moet worden gebracht, is volgens de IMF-topvrouw nog niet duidelijk. Het IMF waarschuwde eerder deze week al dat de Griekse staatsschuld de komende jaren veel sterker stijgt dan eerder werd gedacht.
Het fonds dringt er al langere tijd op aan dat andere Europese landen meer doen om de schuld te verlichten, zodat hij houdbaarder wordt.
De eurolanden komen de Grieken al tegemoet door bijvoorbeeld de looptijd van de leningen te verlengen. Een directe afschrijving van de schulden is echter onmogelijk, zei de Franse minister van Financiën Michel Sapin vrijdagochtend na de uitspraken van Lagarde. Hij sluit zich hiermee aan bij het standpunt van zijn Duitse collega Wolfgang Schäuble. Ook minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zei donderdag dat schuldenverlichting en kwijtschelding ‘twee hele verschillende dingen’ zijn.
Lagarde sluit zich op haar beurt aan bij eerdere uitspraken van Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB). Die zei donderdag dat er ‘niets controversieel is’ aan de Griekse oproep voor schuldenverlichting. Ook hij weet alleen niet in welke vorm dit zou moeten gebeuren.
De ECB besloot donderdag de Grieken opnieuw te hulp te schieten door weer noodsteun beschikbaar te stellen. Hierdoor kunnen de Griekse banken waarschijnlijk komende maandag weer open. Ook de aandelenbeurs in Athene is nog in ieder geval tot maandag gesloten.
Trouw 16.07.2015 Terwijl Europese leiders bezweren solidair te zijn met Griekenland, voelen de Grieken zelf zich vernederd en beroofd van hun soevereiniteit. Filosoof en econoom Paul Teule over de begrippen achter de crisis: ‘De Grieken willen bij de eurozone horen, dat is hun soevereine keuze.’
De Europese herverdeling stelt eigenlijk helemaal niets voor. De solidariteit binnen Europa is nationaal georganiseerd.
De cijfers lijken een koele taal te spreken. Als een land te veel geld uitgeeft en zich in de schulden moet steken, terwijl het er tegelijkertijd niet in slaagt nieuwe inkomsten te genereren, dan raakt de kas op een gegeven moment leeg. Een kwestie van simpel rekenwerk. Maar in het Europese debat rond Griekenland, waarin cijfers uiteraard niet ontbreken, spelen berekeningen niet de hoofdrol, maar geladen begrippen als ‘solidariteit’, ‘waardigheid’ en ‘verantwoordelijkheid’ – de discussie over de euro raakt aan de grondslagen van het Europese samenwerkingsideaal.
Niet verwonderlijk, vindt Paul Teule, docent politieke economie aan de Universiteit van Amsterdam. Teule is econoom én filosoof – het uit elkaar trekken van de cijfers en de wereldbeschouwing heeft hem nooit aangetrokken. Economie is niet waardenvrij, daarom lopen de gemoederen in Brussel en Athene ook zo hoog op. Of hebben we het niet meer over economie als de discussie draait om solidariteit? “Jawel, want het gaat over het gunnen van geld en tijd aan een ander – in dit geval leningen, met een rente en een looptijd – en dan gaat het dus om financiële handelingen. Ook de achtergrond is economisch: blijkbaar is de bestaande verdeling van middelen niet goed. Die is grofweg gebaseerd op marktverhoudingen, maar er zit is iets scheef, en solidariteit is de manier om dat te corrigeren.”
Trouw 16.07.2015 PvdA en D66 in de Tweede Kamer steunen de afspraken die maandagnacht werden gemaakt met de Grieken. De VVD geeft geen groen licht, maar houdt uitwerking van de regeling ook niet tegen. Daarmee kunnen premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (financiën) verder in Europa.
De regeringsleiders van de euro-landen spraken af dat Griekenland de komende drie jaar ruim 80 miljard euro kan lenen in ruil voor hervormingen van de economie en privatiseringen. De komende weken wordt dit pakket in een definitieve overeenkomst gegoten; er wordt gesproken over de details en de uitvoering. Daarover kan de Kamer zich later opnieuw buigen.
Trouw 16.07.2015 Nu het Griekse parlement heeft toegezegd de hervormingen en bezuinigingen uit het akkoord dat maandag werd gesloten te zullen uitvoeren, is de weg vrij om het land weer op de rit te krijgen. De eurogroep en de Europese Centrale Bank ondernamen vandaag de eerste stappen om het land van noodsteun te voorzien. De ministers van Financiën van de overige eurolanden gingen ‘in principe’ akkoord met de steunaanvraag van het land en de ECB maakte direct meer geld vrij voor noodsteun aan Griekse banken.
Het was de eerste verhoging van noodsteun in ruim twee weken. Door geldnood zijn de banken in Griekenland al enige tijd dicht en er geldt een dagelijks pinlimiet. De ECB voegde 900 miljoen euro toe aan de zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA), die daarmee op ruim 90 miljard euro kwam.
De parlementen van een aantal landen moeten zich nog wel buigen over het verzoek om de komende drie jaar circa 86 miljard euro te mogen lenen van het noodfonds ESM. Als dat proces is afgerond, krijgen de experts van de geldschieters, waaronder de Europese Commissie, het mandaat om te gaan onderhandelen over het steunpakket. De eurolanden roepen Griekenland op voor 22 juli een andere reeks hervormingen door te voeren, zoals werd afgesproken tijdens de Europese top van afgelopen weekeinde.
Trouw 16.07.2015 Het is hem gelukt. De inmiddels vermoeid ogende Griekse premier Tsipras heeft het omstreden derde steunpakket als een marktkoopman aan zijn parlement weten te verkopen. Na uren debatteren werd gisteravond laat gestemd. 220 parlementariërs stemden voor, 64 tegen. De Europgroep overlegt in de loop van de ochtend over de Griekse stemming.
Tsipras is niet meer de vrolijke man met een missie. Hij maakt een gelaten indruk.
De uitslag van de stemming in het Griekse parlement is geen grote verrassing. Een groot deel van de oppositie gaf van te voren al aan hun premier te steunen. Van zijn eigen partij Syriza hebben 38 van de 149 parlementariërs tegen het akkoord gestemd, waaronder parlementsvoorzitter Konstantopoulou, minister van Energie Lafazanis, onderminister van Werkgelegenheid Stratoulis en de voormalig minister van Financiën Varoufakis. “De situatie binnen Syriza is slechter dan van te voren gedacht”, aldus Trouw-correspondent Thijs Kettenis vanuit Athene. “Verwacht werd dat er dertig parlementariërs tegen zouden stemmen, maar dat zijn er dus acht meer geworden.”
Ook onverwacht waren de rellen in de Griekse hoofdstad. Het ging er hard aan toe. Geldautomaten werden kapotgeslagen, en er moesten zelfs molotovcocktails aan te pas komen. Tenminste vijftig mensen werden gearresteerd.
’Grieks akkoord en eerste bezuinigingen goede eerste stap’
AD 16.07.2015 Het vertrouwen in de Grieken is ,,nog niet helemaal teruggekeerd”, aldus premier Mark Rutte donderdag in de Tweede Kamer. Dat vertrouwen heeft volgens hem de afgelopen maanden een ‘enorme’ schade opgelopen.
Waarschijnlijk ligt alles over een maand weer anders, aldus Mark Harbers,
Het vertrouwen moet echt worden teruggewonnen door de Griekse kant, aldus de premier. Het feit dat het Griekse parlement woensdagavond akkoord is gegaan met het akkoord en de eerste bezuinigingen en hervormingen heeft doorgevoerd, noemde hij een ‘belangrijke stap’.
Vanwege dat gebrek aan vertrouwen zal financiële steun aan de regering van premier Alexis Tsipras in stapjes gebeuren, zei Rutte. En de Grieken zullen steeds met ‘concrete stappen’ laten zien dat ze meewerken aan het programma.
De Eurozone is inmiddels akkoord met Griekse aanvraag voor noodsteun en de Europese Centrale Bank (ECB) heeft de hoeveelheid noodsteun die aan Griekse banken kan worden verleend vergroot.
Trouw 16.07.2015 Rutte vertrouwt de Grieken nog niet helemaal, de VVD weet nog niet wat zij van het Griekse reddingsplan moet vinden en het CDA is uiterst kritisch. Een overzicht van het debat vandaag in de Tweede Kamer.
Mark Rutte
Bij de premier zelf is het vertrouwen in de Grieken nog niet terug. Dat vertrouwen heeft volgens hem de afgelopen maanden ‘enorme’ schade opgelopen.
Het vertrouwen moet echt worden teruggewonnen door de Griekse kant, aldus de premier. Het feit dat het Griekse parlement woensdagavond akkoord is gegaan met het akkoord en de eerste bezuinigingen en hervormingen heeft doorgevoerd, noemde hij een belangrijke stap.
Vanwege dat gebrek aan vertrouwen zal financiële steun aan de regering van premier Alexis Tsipras in stapjes gebeuren, zei Rutte. En de Grieken zullen steeds met concrete stappen laten zien dat ze meewerken aan het programma.
In het najaar zullen de geldschieters van Griekenland volgens Rutte kijken of er lastenverlichting nodig is en of het mogelijk is. Hij wilde daar niet op vooruitlopen, maar sloot het ook niet uit.
NU 16.07.2015 De leiders van de eurozone hebben een akkoord bereikt over een derde steunpakket aan Griekenland. Dat betekent dat premier Markt Rutte zijn verkiezingsbelofte uit 2012 heeft gebroken. “Daar baal ik van”, zei de premier.
Het parlement in Athene heeft inmiddels ook ingestemd met het akkoord, de Tweede Kamer debatteert daar op dit moment over. De Europese Centrale Bank heeft besloten om de noodleningen te verhogen.
VK 16.07.2015 Nadat vannacht het reddingsplan is goedgekeurd door het Griekse parlement, bogen vanmiddag de Nederlandse politici zich over het voorstel. De financiële specialisten en woordvoerders Europa van de verschillende partijen debatteerden vier uur lang met elkaar en met premier Mark Rutte en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem.
Samenvatting
Het kabinet is vandaag zonder kleerscheuren uit het debat gekomen, premier Rutte sprak aan het einde over een ‘goede sfeer’ tijdens de vergadering. Hij en minister van Financiën Dijsselbloem benadrukten in het debat dat ze naar de Kamer zullen luisteren, maar dat het kabinet de Tweede Kamer niet nodig heeft in haar besluitvorming.
‘Wij informeren de Kamer. U oordeelt straks over een Memorandum of Understanding, een MoU.’ Dat is het document waarin het onderhandelingsresultaat staat hoe en met hoeveel miljarden Griekenland gered zal worden. Dat duurt nog weken, zegt Rutte. ‘De onderhandelingen over dat MoU (spreek uit: emmojoe) moeten nog beginnen!’
Mark Harbers kreeg het het zwaarst te verduren, hij zat namens de VVD in de Thorbeckezaal van de Tweede Kamer. Verschillende partijen, van D66 tot de PVV, probeerden een antwoord te krijgen op de vraag of de partij de premier steunt of niet, maar Harbers gaf niet toe. ‘Want er is in de verste verte nog geen eindakkoord met Griekenland,’ stelt de VVD’er. ‘Er is alleen een akkoord over hoe de onderhandelingen moeten beginnen. De ervaring leert dat het in Griekenland altijd weer net iets anders gaat dan de rest van Europa denkt
NU 16.07.2015 Premier Mark Rutte wil pas in het najaar beslissen of er sprake kan zijn van een verlichting van de Griekse schulden. Dat zei Rutte donderdag in het Kamerdebat over de ontwikkelingen in Griekenland.
Volgens de premier kan pas in het najaar worden beoordeeld hoe de hervormingen en bezuinigingen er voor staan. Dan kan er eventueel gekeken naar een herstructurering van de schuld. Daarbij is het belangrijk dat de regering Tsipras het vertrouwen van de eurolanden terugwint, zei Rutte.
Eurolanden kwamen dit weekeinde na urenlang beraad overeen opnieuw tientallen miljarden euro’s in het land te pompen in ruil voor hervormingen en bezuinigingen. De Grieken gingen in de nacht van woensdag op donderdag akkoord met de maatregelen.
Het IMF bevestigde dinsdagavond dat het nieuwe akkoord de Griekse schuld onhoudbaar maakt. Het fonds raadt aan de schulden verder te verlichten. Juist Nederland en Duitsland voelen daar niets voor. Voor de eurolanden kan van verlichting pas sprake zijn als aan alle voorwaarden van het pakket is voldaan.
Telegraaf 16.07.2015 Het kabinet kan doorgaan met voorbereidingen voor nieuwe steun aan Griekenland. Het moeizaam afgesloten akkoord hierover tussen de eurolanden en Athene maakte in de Tweede Kamer weinig warme gevoelens los, maar wel veel twijfels. De VVD weigerde als grootste regeringspartij zelfs een tussenoordeel uit te spreken, tot grote ergernis van de hele oppositie.
De overeenkomst houdt in dat Athene stevige bezuinigingen en hervormingen moet doorvoeren om orde op zaken te stellen. De eurolanden en andere geldschieters komen dan met een nieuwe lening van 80 miljard euro over de brug. Dit komt bovenop de 240 miljard euro die al eerder is geregeld. De komende weken wordt het programma verder ingevuld.
Een deel van de Tweede Kamer kwam donderdag van reces terug om over het akkoord te praten met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën. De Grieken hebben de afgelopen tijd het vertrouwen geschonden en dat is nog niet helemaal terug, zei Rutte. De financiële steun aan de regering van premier Alexis Tsipras zal daarom in stapjes gebeuren, zei hij.
Telegraaf 16.07.2015 Het vertrouwen in de Grieken is „nog niet helemaal teruggekeerd”, aldus premier Mark Rutte donderdag in de Tweede Kamer. Dat vertrouwen heeft volgens hem de afgelopen maanden een „enorme” schade opgelopen.
Het vertrouwen moet echt worden teruggewonnen door de Griekse kant, aldus de premier. Het feit dat het Griekse parlement woensdagavond overeenstemming bereikte over het akkoord en de eerste bezuinigingen en hervormingen heeft doorgevoerd, noemde hij een „belangrijke stap”.
Vanwege dat gebrek aan vertrouwen zal financiële steun aan de regering van premier Alexis Tsipras in stapjes gebeuren, zei Rutte. En de Grieken zullen steeds met „concrete stappen” moeten laten zien dat ze meewerken aan het programma.
Telegraaf 16.07.2015 Het CDA stelt twee voorwaarden wil zij steun geven aan een derde hulppakket voor Griekenland. Dat zei Pieter Heerma donderdag in een Kamerdebat met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën over extra financiële steun aan Athene.
De christendemocraten willen dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) betrokken blijft bij het steunpakket. Verder moet er een ‘plan b’ komen, dat is een scenario voor de mogelijkheid dat de Grieken toch nog uit de eurozone gaan stappen.
Heerma zei verder „grote twijfel” te hebben of de Griekse regering van premier Alexis Tsipras zich aan de afspraken zal houden. Tsipras zei deze week niet te geloven in de deal die hij sloot met de andere landen van de eurozone. Waarom hebben wij dan wel dat vertrouwen, vroeg Heerma zich af.
Telegraaf 16.07.2015 De PvdA is blij dat er een akkoord is gesloten tussen de Eurolanden en het noodlijdende Griekenland. Maar het is geen feestelijk akkoord en het vergt tal van ingrijpende maatregelen en hervormingen die de Griekse regering moet doorvoeren, zei PvdA-parlementariër Marit Maij donderdag in de Tweede Kamer.
SP en GroenLinks betichtten de sociaaldemocratische regeringspartij ervan niet solidair te zijn met de Griekse bevolking. De gewone Griek zou in de ogen van deze twee linkse oppositiepartijen zwaar te lijden hebben onder de harde maatregelen die Athene moet doorvoeren.
SP-Kamerlid Harry van Bommel sprak van een wurgakkoord. Maar volgens Maij kan de Griekse overheid straks juist meer doen aan de opbouw van een eigen verzorgingsstaat als ze meer belasting binnen krijgt. Ze wees erop dat grote rederijen in Griekenland, die miljarden verdienen, voortaan ook belasting moeten gaan betalen. Dat gebeurt nu nauwelijks.
Telegraaf 16.07.2015 De VVD wil nog geen oordeel geven over de nieuwe steun die Nederland samen met de Europese landen aan het noodlijdende Griekenland gaan verstrekken. Dat komt pas op het moment als het echte onderhandelingsakkoord er is, zei VVD-Tweede Kamerlid Mark Harbers donderdag in de Tweede Kamer.
De hele oppositie viel de grootste regeringspartij om deze opstelling hard aan. Ze wezen er op dat er al een akkoord ligt en dat hier wel degelijk een oordeel over te geven is, al is het op hoofdlijnen.
D66-leider Alexander Pechtold vindt dat de VVD een façade ophoudt en dat het eerlijker zou zijn als de VVD gewoon toegeeft dat het geld gaat kosten. De PVV vindt dat de liberalen wegduiken in de techniek, terwijl het erom gaat of ze akkoord gaan met extra geld voor Athene.
Elsevier 16.07.2015 Het is nog altijd niet duidelijk of het Internationaal Monetair Fonds (IMF) meewerkt aan een nieuwe schuldendeal voor Griekenland. Volgens minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) kan de instelling moeilijk ‘gedwongen worden’.
Een fundamenteel verschil van mening over het aanpakken van de Griekse schulden tussen het IMF en de andere Europese instituties dreigt de hoopvolle plannen van de afgelopen dagen te verstoren.
Schuldverlichting of kwijtschelding
In ruil voor ingrijpende hervormingen krijgt Griekenland extra geld (ongeveer 80 miljard) én soepele terugbetalingsregelingen. Wat Athene niet krijgt is kwijtschelding.
Dat maakte premier Mark Rutte (VVD) donderdag in het vier uur durende debat met financieel specialisten van de Tweede Kamerfracties nog eens duidelijk. ‘Schuldverlichting en kwijtschelding zijn twee verschillende dingen,’ verduidelijkte Rutte.
Onhoudbare schuld
In een nota van het IMF zou staan dat de schuld voor Griekenland zónder schuldsanering onhoudbaar wordt. De schuldenlast wordt zelfs zo zwaar dat het IMF volgens eigen regels niet mee kan doen aan de schuldendeal.
En dat is een heikel punt voor de schuldeisers. Zij hebben er altijd op gehamerd dat medewerking van het IMF essentieel is voor het akkoord. ‘We kunnen het IMF niet dwingen akkoord te gaan,’ zei Dijsselbloem in het debat.
De minister opperde dat de houding van het IMF mogelijk iets te maken heeft met het feit dat Griekenland de vorige lening nog niet heeft terugbetaald. ‘Ik kan niet voor het IMF spreken, maar als het IMF wordt betaald, onderhandelen ze verder mee over het MoU,’ zei Dijsselbloem.
Geld om het IMF te betalen heeft Griekenland niet. Daarom is er een overbruggingskrediet nodig dat uit het noodfonds EFSM zou moeten worden betaald. Dijsselbloem zei dat er een manier wordt gezocht om geld uit dit potje vrij te maken. Alle landen van de Europese Unie (EU) moeten immers toestemming geven en Groot-Brittannië heeft al aangegeven hier weinig zin in te hebben. Volgens Dijsselbloem is het hoe dan ook belangrijk dat Griekenland het tijdelijke krediet van ongeveer 7 miljard euro krijgt. Niet alleen het IMF moet worden betaald. Op 20 juli wacht alweer de volgende betaling aan de ECB.
Lees ook…
In het Europa van na de oorlog deed Duitsland wat Frankrijk verlangde. De Griekse crisis lijkt hier een einde aan te maken. Dat Merkel een Grieks vertrek niet uitsluit, botst met Hollande. Hoog spel achter de schermen >
Steun
Het debat met de woordvoerders van de Kamerfracties was verder informatief van aard. De VVD onderstreepte dat er nog niet over de deal kan worden geoordeeld, aangezien het nog niet rond is.
‘Wij informeren de Kamer. U oordeelt straks over een Memorandum of Understanding,’ zei Rutte. Er werden geen moties ingediend en het kabinet lijkt voorlopig de steun van de Kamer te hebben.
Telegraaf 16.07.2015 De Tweede Kamer boog zich vanmiddag over het nieuwe steunpakket aan het noodlijdende Griekenland. Premier Rutte en minister Dijsselbloem komen tekst en uitleg geven. Hoewel de partijen ver uit elkaar lagen, was een akkoord dichtbij, zei Dijsselbloem toen hij het debat vroegtijdig verliet.
Het debat van de commissies Financiën en Europese Zaken begint om 13:00 uur. Parlementair verslaggever Ruud Mikkers volgt het debat voor De Telegraaf, zijn tweets zijn hieronder te lezen.
Na een marathonoverleg kwamen de eurolanden afgelopen weekend de voorwaarden voor een nieuw steunpakket voor Griekenland overeen. Gisteren stemde ook een meerderheid van de Griekse parlementariërs vóór het akkoord.
Premier Mark Rutte zei in de Tweede Kamer dat het vertrouwen “nog niet helemaal is teruggekeerd“. Hij wil ook nog niet vooruit lopen op eventuele lastenverlichting voor Griekenland, zoals D66 en GroenLinks willen. Rutte houdt liever de druk op de Grieken.
Minsiters van Financiën Dijsselbloem, die het debat vroegtijdig verliet, zei dat er bijna een akkoord is over het overbruggingskrediet van €7 miljard voor Griekenland. “We zijn er bijna uit.”
Volghier het debat via de twitterfeed. Is de feed niet zichtbaar?Klik dan hier.
Telegraaf 16.07.2015 In de Tweede Kamer wordt donderdag gedebatteerd over nieuwe steun aan het in economisch zwaar weer verkerende Griekenland. Eurolanden kwamen dit weekeinde na urenlang beraad overeen opnieuw tientallen miljarden euro’s in het land te pompen in ruil voor hervormingen en bezuinigingen.
Alleen D66 en PvdA reageerden positief op het akkoord. De VVD heeft nog veel vragen en alle andere partijen in de Kamer staan kritisch of negatief tegenover het akkoord.
De VVD voerde de afgelopen maanden een harde lijn richting Griekenland en verklaarde Athene niet zomaar weer de helpende hand te willen toesteken. VVD-leider Mark Rutte beloofde eerder dat er geen nieuw geld naar Athene gaat. Hij erkende direct na de top van de eurolanden dat hij deze verkiezingsbelofte zal breken als er een nieuw steunpakket komt.
VK 16.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de hoeveelheid noodsteun die aan Griekse banken kan worden verleend donderdag vergroot met 900 miljoen euro, tot ruim 90 miljard euro. Tegelijkertijd heeft de eurzone ingestemd met onderhandelingen over nieuwe bezuinigingen en noodleningen voor de Grieken. Ook krijgt Griekenland een kortetermijnlening van de Europese Unie om tot half augustus aan zijn betalingsverplichtingen te kunnen voldoen.
Deze unie is imperfect, en imperfectie is fragiel, kwetsbaar en levert niet, aldus Mario Draghi.
Het besluit om de banken meer steun te verlenen hangt volgens Draghi samen met de nieuwe lening die Griekenland door de eurolanden in het vooruitzicht is gesteld. De banken in Griekenland zijn al ruim twee weken dicht, mede doordat de ECB het plafond voor de noodsteun niet verder wilde verhogen.
Telegraaf 16.07.2015 banken gaan maandag weer open. De banken kunnen hun deuren weer openen nadat de Europese Centrale Bank vandaag de noodkredietlijn verhoogde.
Dat heeft de Griekse regering bevestigd na berichten in de media. De ECB besloot de Grieken een helpende hand toe te steken nadat het parlement in Athene gisteravond instemde met een streng bezuinigingspakket. “Things have changed“, zei ECB-voorzitter Mario Draghi daarover.
De ECB maakte vandaag bekend de noodsteun ELA te verhogen met €900 miljoen. De kapitaalrestricties blijven nog wel van kracht, het bedrag van de ECB is veel te weinig om een bankrun te voorkomen. Grieken kunnen dus nog steeds maar €60 per dag pinnen.
Elsevier 16.07.2015 De banken kunnen weer open doordat de Europese Centrale Bank (ECB) het noodsteunplafond (ELA) weer heeft verhoogd.
Het bancaire systeem van Griekenland zal na het weekend worden hervat. De banken kunnen weer open doordat de Europese Centrale Bank (ECB) het noodsteunplafond (ELA) heeft verhoogd.
Na twee weken gesloten te zijn geweest, zullen de Griekse banken maandag de deuren weer openen. Daarmee wordt ook het digitale betalingsverkeer weer hervat, zodat de Griekse economie weer wat lucht kan krijgen. Dat liet een bankbestuurder donderdag weten aan persbureau Reuters.
Steun ECB
De beslissing om de banken weer te openen, kwam kort nadat ECB-president Mario Draghi tijdens een persconferentie bekendmaakte dat de ECB het plafond (ELA) aan noodsteun die de banken van de eigen nationale bank mogen krijgen, wordt verhoogd met 900 miljoen euro.
Dat plafond staat nu op 90 miljard euro. De verwachting is dat dit voldoende moet zijn, aangezien het Grexit-gevaar voorlopig is geweken nu Griekenland en de schuldeisers tot een deal lijken te zijn gekomen.
Het ‘ja’ van het Griekse parlement tegen de nieuwe schuldendeal gaf de ECB het vertrouwen om de Griekse banken te blijven steunen. Essentieel is daarbij overigens wel het overbruggingskrediet van 7 miljard euro dat Griekenland nodig heeft om aan de meest urgente betalingen te kunnen voldoen.
Eerder miste Griekenland immers de betaling aan het Internationaal Monetair Fonds en op 20 juli moet het land alweer 3,5 miljard euro overmaken aan de ECB. Als het niet aan die betaling zou kunnen voldoen, zou de ECB de geldkraan alsnog dicht moeten draaien en dan begint de malaise weer opnieuw.
De Grieken moeten dus snel wat geld lenen (7 miljard) om een eerdere schuld te kunnen aflossen. Hoewel een schuld met een nieuwe schuld aflossen over het algemeen wordt afgeraden, lijkt dit voor de Europese instituties de enige reële optie te zijn.
Twijfels
Intussen wordt er door steeds meer partijen getwijfeld aan de manier waarop Griekenland met een steeds groter wordende schuld overeind wordt gehouden. ECB-president Draghi denkt dat Griekenland een gezond lid van de eurozone kan worden, maar alleen wanneer er schuldenverlichting wordt toegepast. Hoe die schuldenverlichting wordt toegepast, daar verschillen de meningen over.
Het IMF liet in een analyse doorschemeren dat Griekenland alleen kan overleven als een deel van de schuld wordt kwijtgescholden. Maar de schuldeisers, aangevoerd door landen als Duitsland, Nederland en Finland, willen daar niets van weten.
De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble zei donderdag dat kwijtschelding alleen kan gebeuren als Griekenland niet langer in de eurozone zit. Volgens Schäuble is een Grexit waarschijnlijk een betere optie voor het noodlijdende Griekenland.
Telegraaf 16.07.2015 Bij die stembusgang moeten de maatregelen om de schuldencrisis te bezweren het belangrijkste thema worden, aldus Voutsis. In januari kwam de Coalitie van Radicaal Links (Syriza) met vervroegde verkiezingen aan de macht. De partij beloofde op te houden met bezuinigingen en de pijnlijke hervormingen die schuldeisers eisten, terug te draaien.
Maandag wijzigde de links-radicale premier Alexis Tsipras deze koers en stemde na maandenlang verzet in met harde eisen van de Europese geldschieters. Het parlement ging hier donderdag in meerderheid mee akkoord. Maar de premier blijkt steeds meer aangewezen te zijn op de centrumrechtse oppositie in de volksvertegenwoordiging. Syriza dreigt in twee kampen uit elkaar te vallen, de felle tegenstanders van het bezuinigingsbeleid en dus van Tsipras’ nieuwe koers en de Syriza-aanhang die hem mopperend steunt.
NRC 16.07.2015 De Griekse minister van Binnenlandse Zaken, Nikos Voutsis, heeft vanmiddag gesuggereerd dat er vervroegde verkiezingen komen in dit najaar. Dit liet hij weten in een gesprek met radiostation Sto Kokkino. “Afhankelijk van hoe de zaken er voor staan, is het goed mogelijk dat er in september of oktober vervroegde verkiezingen worden gehouden”.
STEM VOOR HARDE BEZUINIGINGEN
Volgens minister Voutsis kan de regering deze verkiezingen uitschrijven met als belangrijkste thema de harde bezuinigingen om de schuldencrisis te bezweren. Andere Griekse partijen zullen ook bij dit besluit worden betrokken. Omdat veel leden van Syriza tegen het Brusselse akkoord stemden, was de regering aangewezen op de stemmen van leden van oppositiepartijen. LEES VERDER
NU 16.07.2015 De Griekse minister van Binnenlandse Zaken, Nikos Voutsis, heeft donderdag gesuggereerd dat er vervroegde verkiezingen in de herfst komen. ”Afhankelijk van hoe de zaken er voor staan, is het goed mogelijk dat er in september of oktober vervroegde verkiezingen worden gehouden”, opperde Voutsis in een gesprek met radiostation Sto Kokkino.
Bij die stembusgang moeten de maatregelen om de schuldencrisis te bezweren het belangrijkste thema worden, aldus Voutsis. In januari kwam de Coalitie van Radicaal Links (Syriza) met vervroegde verkiezingen aan de macht. De partij beloofde op te houden met bezuinigingen en de pijnlijke hervormingen die schuldeisers eisten, terug te draaien.
Maandag wijzigde de links-radicale premier Alexis Tsipras deze koers en stemde na maandenlang verzet in met harde eisen van de Europese geldschieters. Het parlement ging hier donderdag in meerderheid mee akkoord.
Maar de premier blijkt steeds meer aangewezen te zijn op de centrumrechtse oppositie in de volksvertegenwoordiging. Syriza dreigt in twee kampen uit elkaar te vallen, de felle tegenstanders van het bezuinigingsbeleid en dus van Tsipras’ nieuwe koers en de Syriza-aanhang die hem mopperend steunt.
NU 16.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) verhoogt het maximale bedrag aan liquiditeitssteun voor de Griekse bankensector met 900 miljoen euro. Dat maakt ECB-president Mario Draghi donderdagmiddag bekend.
De totale omvang van de zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) komt met de verhoging uit op 86,8 miljard euro. Tot vandaag was het plafond van deze steun nog 85,9 miljard euro.
Dankzij het verhogen van de noodsteun aan de Griekse banken, kunnen deze maandag weer open, zegt een Griekse bankier tegen persbureau Reuters. Donderdag wordt nog een ministerieel besluit verwacht over het sluiten van de banken en het platleggen van de financiële sector in het land.
Gesloten
De Griekse banken zijn al sinds 29 juni dicht, onder meer doordat de ECB het plafond van steun niet verder wilde verhogen. Ook deze week werd dit plafond nog niet verhoogd, ondanks het akkoord dat Griekenland bereikte over een mogelijk nieuw steunpakket.
De Griekse minister van Economische Zaken, George Stathakis, zei zondag dat de banken de komende week weer geopend zouden kunnen worden mits er een akkoord zou komen met de schuldeisers en de noodsteun van ECB aan de Griekse banken verhoogd zou worden.
De verwachting is dat de beperking van het maximale bedrag dat opgenomen kan worden per persoon, 60 euro, voorlopig gehandhaafd blijft.
Trouw 16.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de hoeveelheid noodsteun die aan Griekse banken kan worden verleend donderdag vergroot. Dat zei ECB-president Mario Draghi tijdens een persconferentie.
Het besluit om de banken meer steun te verlenen hangt volgens Draghi samen met de nieuwe lening die Griekenland door de eurolanden in het vooruitzicht is gesteld. De banken in Griekenland zijn al ruim twee weken dicht, mede doordat de ECB het plafond voor de noodsteun niet verder wilde verhogen. Draghi gaf aan dat het plafond voor de steun op verzoek van de Griekse centrale bank met 900 miljoen euro is verhoogd, tot ruim 90 miljard euro.
Draghi wees beschuldigingen dat de ECB de bankencrisis in Griekenland in de hand heeft gewerkt van de hand. Hij wees op de ruime steun die de afgelopen maanden is verleend, waardoor de ECB nu een blootstelling van 130 miljard euro heeft ten opzichte van de Griekse bankensector.
Het akkoord dat de eurolanden maandagochtend met de Grieken sloten, kan er volgens Draghi voor zorgen dat Griekenland weer een gezond lid van de eurozone kan worden. Uiteindelijk is daarvoor ook schuldverlichting nodig, aldus de Italiaan. Het gaat daarbij volgens hem alleen om de vraag in welke vorm die hulp kan worden verleend.
De recente onrust rond Griekenland heeft volgens Draghi nog geen negatieve gevolgen voor de vooruitzichten voor de economische groei in de eurozone. Die trekt de komende tijd naar verwachting verder aan, verwacht de ECB. De bijzonder lage inflatie loopt daarbij in de laatste maanden van dit jaar licht op. Aan de steunmaatregelen om de inflatie te stimuleren wordt voorlopig niets veranderd.
Telegraaf 16.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft zijn noodsteunEmergency Liquidity Assistance (ELA) voor Griekenland verhoogd. Griekse banken krijgen €900 miljoen extra steun. Grieken kunnen vanwege het tekort aan kapitaal maar beperkt geld opnemen.
De ingreep door de ECB is nodig om de Griekse banken van voldoende kapitaal te voorzien en een bankrun door consumenten op hun geld te voorkomen, erkende president Mario Draghi in zijn toelichting op het besluit. Daarin liet hij de beleidsrente onveranderd.
‘Things have changed’
De duidelijke instemming van het Griekse parlement afgelopen nacht met het zware bezuinigingsprogramma hebben het ECB bij zijn besluit aanzienlijk geholpen, aldus Draghi. ”Things have changed.” Griekenland ”is en blijft lid van de eurozone”, aldus Draghi.
In reactie op het rentebesluit en de toelichting zakte de euro 0,6% tegen de dollar tot $1,0887, voor het eerst sinds 1 juni dit jaar.
NRC 16.07.2015 De Europese Centrale Bank heeft het noodsteunplafond voor Griekenland met 900 miljoen euro verhoogd.
Dat maakte bankpresident Mario Draghi vandaag bekend op een persconferentie in Frankfurt. Over een week zal de ECB de situatie opnieuw beoordelen. Het verhogen van het steunfonds ELA houdt in dat de Griekse banken gedurende een week meer geld krijgen, zodat de Griekse geldautomaten kunnen worden bevoorraad en Griekse burgers geld kunnen blijven opnemen.
NRC-economieredacteur Menno Tamminga ziet het als een rationele keuze van de ECB. “Wat de ECB in feite gezegd heeft, is dat het de waarde van het Griekse onderpand om noodsteun te ontvangen nu hoger inschat. Het overbruggingskrediet komt er en het akkoord uit Brussel is door het Griekse parlement. Dat zijn allemaal positieve signalen voor de kredietwaardigheid van de Grieken.” LEES VERDER›
NU 16.07.2015 Premier Mark Rutte wil pas in het najaar beslissen of er sprake kan zijn van een verlichting van de Griekse schulden. Dat zei Rutte donderdag in het Kamerdebat over de ontwikkelingen in Griekenland.
Volgens de premier kan pas in het najaar worden beoordeeld hoe de hervormingen en bezuinigingen er voor staan. Dan kan er eventueel gekeken naar een herstructurering van de schuld. Daarbij is het belangrijk dat de regering Tsipras het vertrouwen van de eurolanden terugwint, zei Rutte.
Eurolanden kwamen dit weekeinde na urenlang beraad overeen opnieuw tientallen miljarden euro’s in het land te pompen in ruil voor hervormingen en bezuinigingen. De Grieken gingen in de nacht van woensdag op donderdag akkoord met de maatregelen.
Het IMF bevestigde dinsdagavond dat het nieuwe akkoord de Griekse schuld onhoudbaar maakt. Het fonds raadt aan de schulden verder te verlichten. Juist Nederland en Duitsland voelen daar niets voor. Voor de eurolanden kan van verlichting pas sprake zijn als aan alle voorwaarden van het pakket is voldaan.
NRC 16.07.2015 Minister van Financiën en voorzitter van de eurogroep, Jeroen Dijsselbloem geeft aan dat Griekenland een ‘brugfinanciering’ ontvangt van 7 miljard euro waarmee het IMF kan worden terugbetaald. Dit liet hij zojuist weten in het Kamerdebat over het nieuwe steunpakket aan Griekenland.
Deze noodfinanciering komt volgens Dijsselbloem uit het Europese Financiële Stabiliteits Mechanisme (EFSM). Daarvoor moeten ook de niet-eurolanden Groot-Brittannië, Zweden en Tsjechië instemmen. Dit is van belang omdat hiermee het IMF wordt betaald, waardoor zij ook mee onderhandelen over het steunpakket aan Griekenland. Als voorzitter van de eurogroep laat Dijsselbloem weten dat er brede steun is binnen de eurozone om IMF te betrekken bij het akkoord. “Maar we kunnen het IMF niet dwingen akkoord te gaan.” LEES VERDER›
NU 16.07.2015 De eurozone heeft ”in principe” een akkoord bereikt over de aanvraag van Griekenland voor een derde steunpakket.
Dat staat in een donderdagmiddag uitgegeven verklaring na het telefonische overleg van de ministers van Financiën van de eurolanden (de Eurogroep) in de ochtend.
De stap volgt op de goedkeuring van het omstreden financiële hulpplan door het Griekse parlement donderdagochtend vroeg. De Griekse regering moest voor donderdag een aantal hervormingen door het parlement loodsen om in aanmerking te komen voor geld. De eurogroep ”verwelkomt” deze stap.
Parlementen
Griekenland heeft een aanvraag gedaan voor een lening uit het noodfonds ESM van circa 86 miljard euro voor drie jaar. De eurogroep is akkoord met deze aanvraag, maar een aantal parlementen moet nog wel goedkeuring geven. Als dat is afgerond dan krijgen de experts van de geldschieters, waaronder de Europese Commissie, het mandaat om te gaan onderhandelen over dit derde steunpakket.
De eurolanden roepen Griekenland op voor 22 juli een andere reeks hervormingen door te voeren, zoals werd afgesproken tijdens de Europese top van afgelopen weekeinde.
Telegraaf 16.07.2015 De eurozone heeft ,,in principe” een akkoord bereikt over de aanvraag van Griekenland voor een derde steunpakket. Dat staat in een donderdagmiddag uitgegeven verklaring na het telefonische overleg van de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) in de ochtend.
De stap volgt op de goedkeuring van het omstreden financiële hulpplan door het Griekse parlement donderdagochtend vroeg. De Griekse regering moest voor donderdag een aantal hervormingen door het parlement loodsen om in aanmerking te komen voor geld. De eurogroep ,,verwelkomt” deze stap.
Griekenland heeft een aanvraag gedaan voor een lening uit het noodfonds ESM van circa 86 miljard euro voor drie jaar. De eurogroep is akkoord met deze aanvraag, maar een aantal parlementen moet nog wel goedkeuring geven. Als dat is afgerond dan krijgen de experts van de geldschieters, waaronder de Europese Commissie, het mandaat om te gaan onderhandelen over dit derde steunpakket.
NU 16.07.2015 De eurozone heeft ”in principe” een akkoord bereikt over het overbruggingskrediet voor Griekenland.
De ministers van Financiën van de eurolanden (Eurogroep) spraken in een donderdagochtend gehouden telefonische vergadering af dat Athene kan rekenen op 7 miljard euro uit een speciaal EU-potje, het EFSM genaamd. Dat stelt een anonieme betrokkene tegenover persbureau Bloomberg.
De stapt volgt op de goedkeuring van het omstreden financiële hulpplan door het Griekse parlement donderdagochtend vroeg.
De telefonische vergadering eindigde even na 12.30 uur. De woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem liet via Twitterweten dat er over de uitkomst aan het begin van de middag meer bekend wordt.
Athene heeft het overbruggingskrediet nodig om op korte termijn aan betalingsverplichtingen te voldoen. Zo moet er een flinke lening bij de Europese Centrale Bank worden afgelost en staat er nog een rekening open bij het Internationaal Monetair Fonds.
Telegraaf 16.07.2015 Een groot gedeelte van de conservatieve partij van kanselier Merkel wil morgen in de Bondsdag met ‚nein’ tegen de nieuwe hulp voor de Grieken stemmen. De openlijke opstand in de CDU wordt steeds groter.
Maar met de stemmen van regeringspartij SPD en de linkse oppositie lijkt een parlementaire meerderheid niet in gevaar.
,,Oorspronkelijk was geen enkel euroland aansprakelijk voor de schulden van een ander land. En nu zien we dat deze heilloze weg geen einde kent“, betreurt CDU-rebel Klaus-Peter Willsch.
Zijn voorstel: ,,Een Grexit, en de herinvoering van de drachme. Alleen zo worden de producten en dienstverlening van de Grieken goedkoper, zoals het toerisme.“
NU 16.07.2015 In de Tweede Kamer wordt donderdag gedebatteerd over nieuwe steun aan het in economisch zwaar weer verkerende Griekenland. Het is de tweede keer deze zomer dat de Kamerleden terugkomen van reces.
Eurolanden kwamen dit weekeinde na urenlang beraad overeen opnieuw tientallen miljarden euro’s in het land te pompen in ruil voor hervormingen en bezuinigingen. De Grieken gingen in de nacht van woensdag op donderdag akkoord met de maatregelen.
Het Nederlandse kabinet heeft geen goedkeuring nodig van het parlement voor het steunpakket.
In andere Europese landen, waaronder Frankrijk is dat wel het geval. Toch willen ook de Nederlandse partijen een debat over de kwestie.
De Kamer debatteert donderdag vanaf 13.00 uur met premier Mark Rutte en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem.
De Kamer wil verder opheldering over het gelekte IMF-rapport.
Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan wordt aangenomen, zo staat in een uitgelekte memo.
De nieuwe lening aan Griekenland uit het noodfonds kost Nederland geen extra geld.
De Grieken krijgen hoogstwaarschijnlijk een nieuw steunpakket van in totaal ruim 80 miljard euro, waarvan waarschijnlijk 40 tot 50 miljard euro uit het Europese noodfonds ESM komt.
De Nederlandse overheid heeft de 4,6 miljard euro die het volgens een verdeelsleutel moet bijdragen al overgemaakt. Een nieuwe lening voor Griekenland betekent dus niet dat er extra geld moet worden bijgestort.
NRC 16.07.2015 Na de instemming van het Griekse parlement vannacht met het steunpakket aan Griekenland, braken er rellen uit in Athene. Bij het parlementsgebouw verzamelden zich zo’n 12.000 demonstranten. De politie arresteerde vijftig mensen.
Er werd met molotov cocktails gegooid en stenen, auto’s werden in brand gestoken. De politie moest traangas inzetten tegen demonstranten.
Het Griekse parlement debatteerde gisteravond urenlang over het omstreden Europese hulppakket van 85 miljard euro. Premier Tsipras zei zelf niet in het akkoord te geloven, maar het in het belang van zijn land te moeten doorvoeren. Zijn radicaal-linkse Syriza-partij steunde hem in meerderheid. De Griekse minister van Economische Zaken zei vannacht op te stappen mocht Tsipras vertrekken.
NRC 16.07.2015 Het Griekse parlement heeft vannacht na een urenlang debat waarin de emoties hoog opliepen ingestemd met het in Griekenland zeer omstreden nieuwe Europese hulppakket ter waarde van zo’n 85 miljard euro. Een ruime meerderheid van 229 parlementariërs stemde voor de deal, 64 parlementariërs stemden tegen, zes onthielden zich van stemming. Nu het pakket is aangenomen, staat de regering van premier Tsipras voor de loodzware taak de maatregelen uit te voeren.
De driehonderd Griekse volksvertegenwoordigers waren vandaag de hele dag in conclaaf over een deel van het pakket aan bezuinigings- en hervormingsvoorstellen die Athene van Europa moet gaan doorvoeren en die uiterlijk vandaag door het parlement moesten zijn aangenomen. Het betreft afspraken uit het akkoord over onder meer de hervorming van het belasting- en pensioenstelsel, de oprichting van een Begrotingsraad en de instelling instelling van een mechanisme voor semi-automatische extra bezuinigingen als begrotingsdoelen worden gemist.
Binnen zijn eigen radicaal-linkse Syriza-partij is de weerstand tegen het akkoord groot. Bij de stemming bleek dat er zoals verwacht sprake is van een splitsing binnen de partij: 39 van de 149 parlementariërs van Syriza verwierpen de nieuwe bezuigingsronde, het grootste deel bleef loyaal aan Tsipras. De premier zelf zei gisteravond nog niet in het akkoord te geloven, maar het in het belang van zijn land te moeten doorvoeren.
De vraag is wat Tsipras doet nu zijn eigen partij ernstig verdeeld is geraakt over het akkoord met Europa. Hij kan aanblijven en steun zoeken bij oppositiepartijen die het akkoord steunen om zich zo te verzekeren van een meerderheid in het parlement. Maar Tsipras kan ook het ontslag van zijn kabinet indienen en plaatsmaken voor een regering van technocraten die het bezuigingspakket kan doorvoeren tot er bijvoorbeeld in het najaar nieuwe verkiezingen zijn gehouden. Die laatste optie lijkt voor Syriza echter niet heel aantrekkelijk, schreef onze correspondent Marloes de Koning deze week in NRC: Het besef van historisch momentum is binnen Syriza groot. Voor het eerst is ‘links’ in Griekenland aan de macht. Dat vecht tegen conservatieve machthebbers in heel Europa die een linkse regering bedreigend vinden. Syriza hoopt binnen Europa een revolutie teweeg te brengen en andere linkse partijen te inspireren. Als ze nu aftreden is dat voorlopig mislukt.
Elsevier 16.07.2015 Het is niet mogelijk om een deel van de Griekse schuld kwijt te schelden, zolang het land in de eurozone zit. Een Grexit zou wellicht een beter weg zijn voor het noodlijdende Griekenland.
De in Griekenland zo gehate Duitse minister Wolfgang Schäuble zegt in een gesprek met het Duitse radiostation Deutschlandfunkdat Griekenland nog een lange weg heeft te gaan.
Schuldsanering
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) concludeerde in een rapport dat de Griekse schuld zonder gedeeltelijke kwijtscheldingte hoog zou oplopen. De geldschieters willen niets van kwijtschelding weten, al krijgen de Grieken wel soepelere leenvoorwaarden.
Voor Schäuble is kwijtschelding geen optie: ‘Niemand weet of het zonder schuldsanering wel lukt. Maar dat is de situatie.’
In de nacht van woensdag van donderdag stemde het Griekse parlement in met het akkoord dat maandag in Brussel werd gesloten. ‘We zijn nu een stap verder,’ zegt Schäuble daarover. ‘Het zijn moeilijke debatten in Griekenland.’
In het Europa van na de oorlog deed Duitsland wat Frankrijk verlangde. De Griekse crisis lijkt hier een einde aan te maken. Dat Merkel een Grieks vertrek niet uitsluit, botst met Hollande. Hoog spel achter de schermen >
Hoewel de minister van Financiën een Grexit nog niet uitsluit, benadrukt hij dat het belangrijk is dat de Grieken doen wat zij hebben beloofd. ‘Wij moeten Europa bijeen houden en vooruit helpen. Daarbij hoort dat men zich aan afspraken houdt, anders ontbreekt het vertrouwen.’
Belangrijk is dat Griekenland zich in de toekomst zelf kan reddenen op eigen benen kan staan. ‘Het gaat erom dat Griekenland zich op eigen kracht de levensstandaard kan veroorloven die het zich wil veroorloven.’
Tijdens de onderhandelingen met Griekenland heeft Schäuble zich zo hard opgesteld, dat de Griekse premier Alexis Tsipras bang van hem werd. Voor een overleg met onder anderen bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande, vroeg Tsipras aan Merkel of zijn minister van Financiën Efklidis Tsakalotos ook kon aanschuiven.
‘Natuurlijk,’ antwoordde de bondskanselier, meldt de Volkskrant. ‘Dan haal ik Schäuble erbij.’ Toen trok Tsipras wit weg en zei ze snel: ‘Grapje.’
Rutte zou zich in Brussel ook hard hebben opgesteld, waarna hij een uitnodiging kreeg van voorzitter Donald Tusk van de Europese Raad om bij het overleg aan te sluiten. ‘Rutte is de informele leider van de groep haviken,’ zegt een ingewijde tegen de krant.
Telegraaf 16.07.2015 Het Finse parlement heeft groen licht gegeven voor de onderhandelingen met Griekenland over de verstrekking van nieuwe financiële steun. Dat meldde de Finse minister van Financiën Alexander Stubb donderdag.
Afgelopen weekeinde dreigde een akkoord van de eurolanden met Griekenland, dat de deur naar onderhandelingen over nieuwe steun openzet, nog voor een regeringscrisis te zorgen in Finland. Regeringspartij De Ware Finnen zou hebben gedreigd met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.
Trouw 16.07.2015 Het Finse parlement heeft groen licht gegeven voor de onderhandelingen met Griekenland over de verstrekking van nieuwe financiële steun. Dat meldde de Finse minister van Financiën Alexander Stubb vandaag. Vannacht ging het Griekse parlement al akkoord met het reddingsprogramma.
Afgelopen weekeinde dreigde een akkoord van de eurolanden met Griekenland, dat de deur naar onderhandelingen over nieuwe steun openzet, nog voor een regeringscrisis te zorgen in Finland.
Regeringspartij De Ware Finnen zou hebben gedreigd met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland. Dat is voooralsnog niet gebeurd. Na Finland komt het reddingsprogramma vandaag ook aan bod in de Nederlandse en Belgische parlementen.
Vandaag werd ook een akkoord bereikt over het overbruggingskrediet voor Griekenland. De ministers van Financiën van de eurolanden spraken vanmorgen af dat Athene kan rekenen op 7 miljard euro uit een speciaal EU-potje, het EFSM genaamd. De stapt volgt op de goedkeuring van het omstreden financiële hulpplan door het Griekse parlement donderdagochtend vroeg.
NU 16.07.2015 Het Finse parlement heeft groen licht gegeven voor de onderhandelingen met Griekenland over de verstrekking van nieuwe financiële steun. Dat meldde de Finse minister van Financiën Alexander Stubb donderdag.
Afgelopen weekeinde dreigde een akkoord van de eurolanden met Griekenland, dat de deur naar onderhandelingen over nieuwe steun openzet, nog voor een regeringscrisis te zorgen in Finland. Regeringspartij De Ware Finnen zou hebben gedreigd met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.
VK 16.07.2015 Een meerderheid van het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan dat maandag op de top van de eurozone is besproken. Daarmee gaat het parlement akkoord met hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers, in ruil voor een nieuw steunpakket. Het parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag, na een debat over de schuldencrisis.
229 parlementariërs stemden voor het reddingsplan, terwijl 64 tegenstemden. Zes parlementsleden onthielden zich van stemming. Bij de stemming moesten de parlementsleden na het zeggen van hun naam hardop ‘ja’ of ‘nee’ zeggen. Uit de zaal klonk boegeroep toen de ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis tegen het akkoord stemde.
In de gelederen van de links-radicale premier Alexis Tsipras heerst woede dat hij nu het beleid gaat uitvoeren dat hij voor de verkiezingen beloofde af te schaffen. Van de 149 parlementariërs van zijn partij Syriza zouden er 39 tegen het plan hebben gestemd.
Elsevier 16.07.2015 Het Griekse parlement is woensdagavond kort na middernacht akkoord gegaan met het akkoord dat premier Alexis Tsipras overeen is gekomen met de schuldeisers. Uiteindelijk stemde een ruime meerderheid voor het reddingsplan.
Voorstellen door het parlement zien te loodsen waar zelfs je eigen partij helemaal niet achter staat. Dat was de zware taak die premier Tsipras woensdagavond moest zien te vervullen.
Tijdens het debat moest Tsipras dus niet alleen de oppositie zien te overtuigen, maar ook zijn eigen coalitiegenoten.
Dat ging niet altijd even makkelijk. De emoties liepen af en toe hoog op in het parlement. Onder anderen de voorzitter van het parlement, een partijgenoot van Tsipras, verzette zich fel tegen de plannen.
Tegenstemmers
Toch slaagde Tsipras erin om de eerste horde op weg naar het uiteindelijke reddingsplan te overwinnen. Met de schuldeisers had hij afgesproken dat het plan woensdag moest zijn goedgekeurd door het parlement.
Dat is in ieder geval gelukt, al gebeurde dit na middernacht en dus op donderdag. Uiteindelijk stemden 229 van de 300 parlementariërs voor de nieuwe schuldendeal. Daarmee werd een ruime meerderheid bereikt. Toch stemden 32 van Tsipras’ eigen partijgenoten tegen het plan, onder wie twee ministers.
De Griekse premier is er overigens nog niet. Ook zal nog over de wetsvoorstellen zelf moeten worden gestemd.
Coalitiepartner Onafhankelijke Grieken (ANEL) zei eerder tegen te zullen stemmen, maar draaide toch bij. Wel liet een woordvoerder van ANEL weten dat de steun alleen kan worden gegeven onder enkele strenge voorwaarden.
Los van de stemming over het reddingsplan in zijn geheel, zal er nog over vijf wetsvoorstellen moeten worden gestemd:
Hervorming van het pensioenstelsel
Versimpeling van het btw-systeem
Garantie voor onafhankelijkheid Griekse statisitiekbureau
Privatiseren overheidsbezittingen
Het terugdraaien van enkele wetten die in strijd zijn met eerdere afspraken
Dat lang niet alle Grieken blij zijn met hun politiek leiders wordt woensdag weer duidelijk buiten het parlement waar het onrustig is. Enkele actievoerders gooiden brandbommen bij het parlement naar agenten. De politie zette traangas in tegen de demonstranten.
Trouw 16.07.2015 Een meerderheid van het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan dat maandag op de top van de eurozone is besproken.
Daarmee gaat het parlement akkoord met hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers. Het parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag, na een debat over de schuldencrisis.
Telegraaf 16.07.2015 Een overduidelijke meerderheid parlementariers heeft voor het akkoord van premier Tsipras en de eurogroep gestemd. Ondanks verhitte debatten wist de premier het akkoord met maatregelen waar hij zelf niet achter staat, toch vlekkeloos door het parlement te loodsen.
Uiteindelijk stemden 229 parlementsleden vóór het akkoord gestemd. 64 leden stemden tegen. Naar verluidt is de helft hiervan lid van Tsipras regeringspartij Syriza. Ook onthielden nog 6 Syriza-parlementariërs zich van stemming.
Eén van de parlementsleden was afwezig en stemde dus niet mee. Uit de zaal klonk boegeroep toen de ex-minister van Financiën Varoufakis tegen het akkoord stemde.
Steun van tegenstanders
Maar de premier wist zich wel gesteund door veel leden van drie oppositiepartijen. Tegenstand in zijn eigen partij leidt dus niet tot problemen voor het akkoord dat Tsipras sloot met de euroministers, maar het zal wel voor spanningen zorgen in zijn partij.
Een kwart van zijn partij (39 leden) stemde tegen. Hieronder waren prominente leden als de minister van Energie en de leider van het Linkse Platform.
Telegraaf 16.07.2015 Woensdagavond knalde het in de Griekse hoofdstad Athena. Bij protesten werd met molotovcocktails gegooid. De rust is inmiddels teruggekeerd op het plein en heeft het parlement in ruime meerderheid voor het akkoord van Tsipras en de eurolanden gestemd. Wel kreeg Tsipras veel tegenstand van eigen partijgenoten.
1:40 Krijgt regering Tsipras metamorfose?
De coalitiepartijen in Griekenland stemden niet in meerderheid voor het akkoord van premier Tsipras en de eurogroep. Gespeculeerd wordt over het aanblijven van de 39 Syriza-leden die tegen stemden. De regering heeft een officieel statement uitgestuurd waarin staat dat Tsipras’ regering gewoon aanblijft. Gesuggereerd wordt dat enkele ministerposten zullen wisselen de komende dagen.
In eerdere situaties dwong hij leden die van de partijlijn afweken tot aftreden. Nu lijken er te veel dwarsliggers om weg te sturen en te vervangen. Bovendien laat prominent nee-stemmer, de minister van Energie Lafazanis, weten dat hij ondanks ‘nee’ gewoon aanblijft en de regering zal blijven steunen op de weg uit deze crisis.
Wel zei Lafazanis dat hij zou opstappen als Tsipras hem daarom zou vragen.
00:52 Griekse parlementariërs stemmen in met akkoord voor steunpakket
Een overduidelijke meerderheid parlementariërs heeft voor het akkoord van premier Tsipras en de eurogroep gestemd. Minimaal 228 parlementsleden stemden voor. Ondanks verhitte debatten wist de premier het akkoord met maatregelen waar hij zelf niet achter staat, toch vlekkeloos door het parlement te loodsen. Wel kreeg hij tegenstand vanuit zijn partij Syriza. Maar hij wist zich gesteund door veel leden van de oppositie.
00:35 Stemming parlement op het punt van beginnen
De Griekse parlementariers kunnen na uren debat gaan stemmen over het akkoord dat Tsipras afgelopen weekend bereikte in Brussel. In het parlement zitten 300 leden, al zijn die misschien niet allemaal aanwezig. De regeringspartijen Syriza en de Onafhankelijke Grieken zijn met 162 leden, de oppositie met 138. Er bestaat goede kans dat Tsipras het akkoord door het parlement kan loodsen ondanks tegenstand vanuit zijn eigen partij Syriza. Drie oppositiepartijen hebben namelijk laten weten van plan zijn het akkoord te steunen.
23:10 Grieks parlement vecht met duivels dilemma
De stemming die live te volgen is komt dichterbij, parlementsleden zullen straks bij toenaam worden gevraagd wat hun oordeel wordt over het plan. De oppositie is faliekant tegen de deal die #Tsipras – niet in de bankjes in het parlement – heeft gesloten met de schuldeisers.
21:40 Parlement krijgt haast
Oppositieleider Theodorakis laat tijdens de al verhitte debatten – iedereen praat door elkaar, spreektijden worden genegeerd – de kans lopen om zijn stem toe te lichten, het parlement krijgt haast. De stemming over de omstreden deal met de schuldeisers is om twaalf uur.
21:15 Protesten zetten door
Hoewel de politie probeert de gemoederen te kalmeren, komt het tot heftige confrontaties met vooral anarchisten, een klein deel van de 10.000 demonstranten. Volg hier live beelden van het belangrijkste plein van Griekenland.
20:30 ‘Stemming voor twaalf uur’
In het Grieks parlement, waar de gemoederen hoog oplopen en het voorstel door een parlementslid werd verscheurd, volgt de stemming over het plan naar verluidt voor twaalf uur, zo heeft de voorzitter vastgesteld. De steun is volgens het IMF tebeperkt. Opvallend is de voorzitster, verklaard tegenstander van de deal, de hele procedure afwijst. Zij geeft de complete leiding nu over aan de vicevoorzitter.
20:00 Traangas en molotov-cocktails
De eerste rellen breken uit, de politie gebruikt traangas, demonstranten vluchten weg. Maar telkens hergroeperen demonstranten tegen de Griekse deal van hun regering zich. Premier Tsipras ontbreekt in de vergadering, die met drie uur vertraging is begonnen omdat de Syriza-fractie bleef vergaderen.
VK 15.07.2015 Het Griekse parlement heeft het akkoord van premier Tsipras met de geldschieters na een lang debat aangenomen. Een deel van Tsipras’ achterban heeft afstand genomen van de plannen: 39 van de 149 Syriza-parlementariërs zouden tegen hebben gestemd. Tsipras, die zelf geen ander alternatief zag dan akkoord gaan met de Europese hervormingseisen, kreeg steun van de oppositie.
Samenvatting liveblog;
Lees hier een samenvatting van ons liveblog terug.
– Een tweederde meerderheid van het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan dat zondagnacht en maandagmorgen op de top van de eurozone is besproken. Daarmee gaat het parlement akkoord met hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers. Lees hier ons nieuwsbericht over de overtuigende ja-stem.
– Iets na half één wordt er gestemd over het reddingsplan van de geldschieters.
– Premier Tsipras verschijnt vlak voor middernacht voor het Griekse parlement. De deadline van middernacht in Athene is dan al verstreken, door het tijdsverschil in Brussel nog niet.
– To Potami, PASOK en de Nieuwe Democratie hebben toegezegd dat ze voor het akkoord zullen stemmen. De Communistische Partij en de Gouden Dageraad zullen tegen stemmen.
– De staatsschuld van Griekenland is door de lange looptijden van leningen en de beperkte rentelasten relatief laag. Dat stelt minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem woensdag.
– De politie in de Griekse hoofdstad Athene heeft traangas ingezet tegen demonstranten die woensdag de straat op zijn gegaan uit protest tegen het akkoord met de Eurotop.
– De Griekse premier Alexis Tsipras heeft laten weten dat het lastig voor hem wordt om te regeren als hij niet de steun heeft van zijn eigen parlementsleden.
– Meer dan de helft van het centraal comité van de Griekse regeringspartij Syriza wijst het akkoord dat de regering heeft gesloten met de eurozone af.
– De Griekse onderminister van Financiën, Nadia Valavani, is volgens Griekse media opgestapt uit protest tegen ‘de nutteloze maatregelen’ die de Europese schuldeisers haar land opleggen.
– Varoufakis: Griekenland wordt een vazal van de eurogroep als het parlement instemt met de voorwaarden aan verdere steun voor het land.
– Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft gisteravond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan nu wordt aangenomen.
VK 15.07.2015 Griekenland heeft op korte termijn 7 miljard euro nodig om de aflossingen aan het IMF en de ECB te voldoen. De banken wankelen, de situatie wordt steeds kritieker. Of Syriza de rijen gesloten houdt, is intussen zeer de vraag.
De Europese Commissie wil Griekenland op zeer korte termijn een lening van 7 miljard euro verstrekken waarmee het de aflossingen deze maand aan de ECB en het IMF kan voldoen. Het geld komt uit een speciaal fonds dat is gebaseerd op het EU-budget, een constructie die op fel verzet stuit van Groot-Brittannië.
‘De situatie in Griekenland is kritiek’, zei Europees Commissaris Dombrovskis (Euro) woensdag. De Griekse banken, die al twee weken dicht zijn, staan op instorten en Athene moet deze maand 3,5 miljard euro aan de ECB terugbetalen. Volgende maand wacht een nieuwe ECB-aflossing van 3 miljard en de betalingsachterstand bij het IMF is inmiddels 2 miljard.
Trouw 15.07.2015 Voor de derde keer in vijf jaar tijd heeft Griekenland financiële steun nodig. Veel hervormingen en nog eens 82 miljard euro aan leningen moeten het land uit de economische malaise tillen. Slagen de Grieken deze keer wel?
Griekenland kan een vliegende start maken, aangezien er nog altijd veel geld in het land aanwezig is.
Ja, want het is Ierland ook gelukt
De deal met Europa een ramp voor Griekenland? Integendeel. Eindelijk dwingt Europa het land zijn slepende economische problemen aan te pakken. En de Grieken weten, na jaren van mismanagement en liegende politici, dat dit hun laatste kans is om in de euro te blijven. Die kans gaat de huidige generatie jongeren met beide handen grijpen, in tegenstelling tot de generaties voor hen, die er een behoorlijke puinhoop van hebben gemaakt.
De eisen die Europa heeft gekoppeld aan nieuwe financiële steun voor Griekenland zijn keihard. Ze grijpen diep in in vrijwel alle facetten van de economie en de samenleving. Van het eindelijk opzetten van een functionerende belastingdienst tot het vrijmaken van beschermde beroepen. Van het ingrijpen in de pensioenen tot het privatiseren van vastgeroeste staatsbedrijven. En dat is precies wat het land nodig heeft. De afgelopen vijf jaar heeft het land, onder druk van zijn geldschieters, weliswaar keihard bezuinigd, maar nauwelijks hervormd. De economie is daardoor fors gekrompen, terwijl de maatregelen die bedoeld waren om de groeipotentie te verhogen achterwege bleven.
Waarom zou Griekenland niet kunnen wat Ierland bijvoorbeeld wel is gelukt? Na Griekenland was Ierland het tweede land in de eurozone dat om hulp moest vragen, nadat een enorme vastgoedzeepbel de banken en het land aan de rand van de afgrond hadden gebracht. Ook daar waren protesten tegen de strikte eisen aan de financiële steun. Maar het land greep in, de lonen en pensioenen werden verlaagd om de concurrentiekracht te verhogen. De zieltogende banken en bouwsector zijn gesaneerd en mensen vinden nieuw werk in sectoren die gedijen in de hervonden concurrentiekracht.
Trouw 15.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds publiceerdevandaag een vernietigend rapport over het derde steunpakket voor Griekenland. Al zou het land alle hervormingen doorvoeren, nog verdient het te weinig om terug te betalen. Wat betekent dat?
In 2053 hoopt de Duitse bondskanselier Angela Merkel 99 jaar te worden. En als zij die respectabele leeftijd inderdaad bereikt, dan zal zij nog meemaken dat de Griekse regering in dat jaar voor het eerst rente en aflossing gaat betalen op de enorme schuld die het land heeft uitstaan bij de overige landen in de eurozone. De kans dat Merkel ook de laatste euro van de schuld ziet terugkeren naar Berlijn is echter klein, dan praten we over nog eens tientallen jaren na 2053.
Bovenstaande is geen grap. Het is, volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de enige manier waarop Griekenland überhaupt nog zijn schulden kan aflossen. Het instituut publiceerde vandaag een vernietigend rapport over het te bereiken derde steunpakket voor Griekenland. Zelfs al zou Griekenland de vereiste hervormingen tot in perfectie uitvoeren, het land verdient simpelweg te weinig om zijn schulden te kunnen aflossen. De eurolanden zullen dus een groot deel van hun leningen aan Griekenland moeten kwijtschelden.
Trouw 15.07.2015 Is Europa sterker geworden of juist zwakker door de Griekse deal? Dat het belangrijk is om Griekenland te redden, staat buiten kijf, vinden Jaap de Hoop Scheffer en Jonathan Holslag. Maar een goed Europees verhaal is het niet geworden.
Ik weet niet beter dan dat Europa zich altijd van crisis naar crisis heeft gesleept
‘Er is misschien wel geen moment in de geschiedenis geweest dat het bijeenhouden van Europa belangrijker was’, aldus Jaap de Hoop Scheffer,voormalig secretaris-generaal Navo en minister van buitenlandse zaken.
Als zijn studenten over vijftien jaar terugkijken in de annalen van de Europese Unie, dan zal de Griekse crisis er zeker uitspringen. De Leidse hoogleraar internationale betrekkingen Jaap de Hoop Scheffer (67) was secretaris-generaal van de Navo en minister van buitenlandse zaken (CDA). Wat voor hem de Griekse crisis zo cruciaal maakt, “en dat punt wordt in Nederland veel te weinig aangeroerd”, is het belang van Griekenland op het wereldtoneel.
“Het land ligt op een cruciale plek, tussen instabiele gebieden als de westelijke Balkan, Rusland, het Midden-Oosten en het noorden van Afrika. En ondertussen hebben de Chinezen al delen van de Piraeus-haven opgekocht. Dat Griekenland in de eurozone moet blijven, spreekt, zo beschouwd, voor zich. Er is met de huidige onrust in de wereld en de oprukkende migratiestromen misschien wel geen moment in de geschiedenis geweest dat het bijeenhouden van Europa belangrijker was.”
VK 15.07.2015 De staatsschuld van Griekenland is door de lange looptijden van leningen en de beperkte rentelasten relatief laag. Dat stelt minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem woensdag in een brief aan de Tweede Kamer.
De schuldenlast is door de lange looptijd en de lage rente van de Griekse publieke schuld, relatief laag,aldus Jeroen Dijsselbloem
Daarin reageert Dijsselbloem op een rapport waarin het IMF juist waarschuwt voor de enorme verslechtering in de Griekse economie, waardoor de Griekse schuld de komende jaren veel hoger uitvalt dan eerder werd verwacht. Om de schuld houdbaar te maken, zouden de eurolanden veel meer schuldverlichting moeten verlenen dan waar men nu toe bereid is.
VK 15.07.2015 Het Griekse parlement heeft het akkoord van premier Tsipras met de geldschieters na een lang debat aangenomen. Een deel van Tsipras’ achterban heeft afstand genomen van de plannen: 39 van de 149 Syriza-parlementariërs zouden tegen hebben gestemd. Tsipras, die zelf geen ander alternatief zag dan akkoord gaan met de Europese hervormingseisen, kreeg steun van de oppositie.
Samenvatting liveblog
Lees hier een samenvatting van ons liveblog terug.
– Een tweederde meerderheid van het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan dat zondagnacht en maandagmorgen op de top van de eurozone is besproken. Daarmee gaat het parlement akkoord met hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers. Lees hier ons nieuwsbericht over de overtuigende ja-stem.
– Iets na half één wordt er gestemd over het reddingsplan van de geldschieters.
– Premier Tsipras verschijnt vlak voor middernacht voor het Griekse parlement. De deadline van middernacht in Athene is dan al verstreken, door het tijdsverschil in Brussel nog niet.
NU 15.07.2015 Protesten buiten het Griekse parlement in Athene zijn woensdagavond uitgelopen op rellen tussen de demonstranten en de politie. De Griekse volksvertegenwoordiging stemt woensdagavond over het omstreden Europese hervormingsplan. Dat meldt persbureau Reuters woensdag.
Duizenden mensen demonstreren tegen het akkoord dat Griekenland onlangs sloot met de eurolanden. Het parlement debatteert momenteel over het voorstel, waarover mogelijk pas na middernacht definitief een akkoord zal worden bereikt in Griekenland.
De rellen begonnen vlak voordat het debat over het voorstel zou gaan beginnen. Vanuit de boze menigte werden molotovcocktails en stenen gegooid naar de politie. Agenten zetten op hun beurt traangas in.
Telegraaf 15.07.2015 De politie in de Griekse hoofdstad Athene heeft traangas ingezet tegen demonstranten die woensdag de straat op zijn gegaan uit protest tegen het akkoord met de Eurotop. Dat gebeurde nadat betogers brandbommen naar agenten hadden gegooid.
De demonstratie verliep in eerste instantie rustig, tot zich een groep van ongeveer tweehonderd betogers bij de protestmars voegde met schijnbaar minder vreedzame bedoelingen.
Honderden betogers vluchtten toen de relletjes uitbraken.
In het parlementsgebouw debatteert het Griekse parlement woensdagavond over het Europees akkoord. Na het debat wordt er gestemd, mogelijk is dat pas na middernacht.
Trouw 15.07.2015 Een grote meerderheid in het Franse parlement heeft zich uitgesproken voor het nieuwe Europese akkoord met Griekenland over de aanpak van de schuldencrisis in dat land. 412 stemmen voor en 69 stemmen tegen.
Zowel de regerende Socialistische Partij als veel afgevaardigden van de centrumrechts oppositie toonden zich in een debat voorstander van het akkoord. Dat stelt voor de derde keer een serie noodkredieten in het vooruitzicht.
De Franse premier Manuel Valls beklemtoonde dat het akkoord geen blanco cheque voor Athene is. De stemming was geen noodzaak voor de regering, maar voor brede steun is er woensdag toch een debat met stemming gehouden.
NU 15.07.2015 Een grote meerderheid in het Franse parlement heeft zich woensdag uitgesproken voor het nieuwe Europese akkoord met Griekenland over de aanpak van de schuldencrisis in dat land.
Zowel de regerende Socialistische Partij als veel afgevaardigden van de centrumrechts oppositie toonden zich in een debat voorstander van het akkoord. Dat stelt voor de derde keer een serie noodkredieten in het vooruitzicht.
De Franse premier Manuel Valls beklemtoonde dat het akkoord geen blanco cheque voor Athene is. De stemming was geen noodzaak voor de regering, maar voor brede steun is er woensdag toch een debat met stemming gehouden.
Telegraaf 15.07.2015 Een grote meerderheid in het Franse parlement heeft zich woensdag uitgesproken voor het nieuwe Europese akkoord met Griekenland over de aanpak van de schuldencrisis in dat land.
Zowel de regerende Socialistische Partij als veel afgevaardigden van de centrumrechts oppositie toonden zich in een debat voorstander van het akkoord. Dat stelt voor de derde keer een serie noodkredieten in het vooruitzicht.
De Franse premier Manuel Valls beklemtoonde dat het akkoord geen blanco cheque voor Athene is. De stemming was geen noodzaak voor de regering, maar voor brede steun is er woensdag toch een debat met stemming gehouden.
Telegraaf 15.07.2015 Meer dan de helft van het bestuur van Syriza, de partij van de Griekse premier Alexis Tsipras, wijst het akkoord af dat de premier maandag met Europese geldschieters sloot. Van de 201 bestuursleden in het Centrale Comité hebben er 107 het akkoord woensdag als ,,een vernedering van het Griekse volk” afgedaan, meldde het Spaanse persbureau Europa Press.
Tsipras heeft zijn partijgenoten in het parlement woensdag te verstaan gegeven dat hij moeilijk premier kan blijven als zij hem niet steunen. Hij heeft betoogd zich verplicht te voelen het nare akkoord uit te voeren, omdat het land dan weer noodkrediet krijgt en hij over kwijtschelding van schulden kan gaan onderhandelen. Woensdagavond laat komt er een stemming over in het parlement.
De meerderheid van het partijbestuur vindt het echter een schandalig stuk. Het zou zijn opgesteld onder dreigementen en ,,vernederende en verwoestende bepalingen bevatten” over het toezicht op de financiële positie van het land.
Telegraaf 15.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras krijgt felle kritiek uit zijn eigen partij op het akkoord dat hij maandagochtend sloot met de overige eurolanden. Het ene na het andere Syriza-kopstuk keert zich tegen hem. Het is de vraag of het akkoord vanavond wel een meerderheid krijgt in het Griekse parlement.
De onderminister van Financiën, Nadia Valavani, is woensdag opgestapt uit protest tegen „de nutteloze maatregelen” die de Europese schuldeisers haar land opleggen.
Meer dan de helft van het bestuur van Syriza wijst het akkoord af. Van de 201 bestuursleden in het Centrale Comité hebben er 107 het akkoord woensdag als ,,een vernedering van het Griekse volk” afgedaan.
Woensdagavond stemt het Griekse parlement over de jongste plannen waarmee Griekenland in ruil nieuwe noodkredieten krijgt. Eerder liet de minister van Defensie, Panos Kammenos, al weten faliekant tegen de plannen van de geldschieters te zijn. Hij stapte echter niet op.
‘Wraakzucht’
Tsipras ziet het akkoord overigens zelf ook niet zitten, maar hij heeft dinsdagavond betoogd geen andere keuze te hebben dan de maatregelen uit te voeren om Griekenland binnen de eurozone te houden en om straks over kwijtschelding van schulden verder te praten.
Ook Varoufakis is fel tegen het akkoord. Hij verwijt de regering Tsipras het referendum van 5 juli te hebben genegeerd door enorme concessies te doen in plaats van voet bij stuk te houden. Varoufakis is afgetreden als minister, maar zit nog in het Griekse parlement voor Syriza.
IMF opent vuur
Intussen heeft het IMF het vuur geopend op het akkoord dat Griekenland maandagochtend sloot met de overige eurolanden. Volgens het IMF onderschat de eurozone de onhoudbaarheid van de Griekse staatsschuld. Het instituut vindt dat de overige eurolanden de Griekse schuld flink moeten verminderen. Maar onder meer Duitsland voelt daar weinig voor, omdat dat de andere eurolanden vele miljarden euro’s zou kosten.
Telegraaf 15.07.2015 De Europese Commissie heeft de EU-landen voorgesteld om Griekenland op korte termijn een overbruggingskrediet uit het noodfonds EFSM te geven.
De Grieken hebben de komende twee weken €7 miljard nodig, onder meer om de ECB af te lossen. Als de ECB vrijdag geen €3,5 miljard krijgt, kan de centrale bank in feite de Griekse banken niet meer van kapitaal voorzien. Ook heeft het IMF nog steeds €1,6 miljard te goed. Over enkele weken krijgt de ECB nieuwe miljarden voor aflopende Griekse leningen.
Zonde die ECB-geldkraan lijkt de Griekse economie helemaal in elkaar te storten omdat de banken niet meer open kunnen. Vandaar dat de Commissie haast heeft met een alternatief.
VK 15.07.2015 De Europese Commissie wil Griekenland een noodlening geven van maximaal 7 miljard euro. Met die lening zou Griekenland de periode kunnen overbruggen waarin wordt onderhandeld over een derde steunprogramma. Alle 28 landen van de Europese Unie zouden mee moeten betalen aan het overbruggingskrediet.
Meer over de deal
Als de wetten vanavond door het Griekse parlement zijn aangenomen, gaan de nationale parlementen van de andere eurolanden zich erover buigen. Robert Giebels legt helder uit hoe de verdere procedure werkt (+).
Correspondent Sarah Venema beschrijft hoe links Griekenland in de touwen hangt en boos is op Tsipras (+).
De banken in Griekenland blijven ook donderdag nog dicht. Dit maakte het ministerie van Financiën vandaag bekend.
De financiële sector van Griekenland zit sinds maandag 29 juni op slot om het omvallen van Griekse banken te voorkomen. De banken dreigen ten onder te gaan omdat Grieken massaal geld opnemen vanwege de economische onzekerheid.
Geld geparkeerd in een noodpotje bij de Europese Commissie, EFSM genaamd, is de ‘enige en beste oplossing’ om Griekenland op korte termijn te helpen. Dit stelt vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis woensdag.
Het noodpotje dat Brussel wil gebruiken, is gevuld door alle EU-landen. Toen de eurolanden het permanente noodfonds ESM oprichtten, werd afgesproken dat het noodpotje niet meer zou worden gebruikt om eurolanden financieel te helpen. Toch wordt nu onderhandeld over het gebruik van deze EU-pot.
Volgens het IMF is schuldverlichting noodzakelijk op een schaal die verder gaat dan waar de eurolanden tot nog toe bereid toe zijn, bleek gisteren uit een rapport van het monetair fonds. De eurolanden willen daar pas over praten als Athene serieus werk maakt van de beloofde bezuinigingen. Ook de Europese Commissie wil pas nadenken over schuldverlichting als Griekenland zijn afspraken nakomt. En zelfs dan sluit de Commissie kwijtschelding uit. Alleen herstructurering is een optie.
Tsipras gelooft zelf ook niet in de overeenkomst met de eurolanden die hij maandagochtend tekende. Dit zei hij dinsdag in een interview met de Griekse televisiezender ERT. Toch wil hij de benodigde wetten door het parlement loodsen en neemt hij daar de ‘volle verantwoordelijkheid’ voor. Er is gewoonweg geen alternatief volgens de premier.
Elsevier 15.07.2015 Nee, zegt de Europese Commissie tegen kwijtschelding van de Griekse schulden. Wel mogelijk: ‘herprofilering’. De Europese Commissie wil geen kwijtschelding van de Griekse schulden, maar houdt wel ‘schuldverzachtende maatregelen’ achter de hand. ‘Brussel’ reageert daarmee op het Internationaal Monetair Fonds.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwde dinsdagdat de financiële positie van Griekenland de afgelopen tijd enorm is verslechterd, en dat het eerder deze week gesloten akkoord daar niet veel verbetering in zal gaan brengen.
Flinke schuldenverlichting is er nodig om de schuld van het Zuid-Europese land enigszins binnen de perken te houden.
Verlenging
Maar kwijtschelding? Nee, dat zeker niet, meldt de Europese Commissie in een evaluatie van de gebeurtenissen rond de Griekse crisis, de afgelopen week, schrijft persbureau Reuters. In Brussel gaan ze voor ‘herprofilering’ van de schuld, oftewel ‘schuldverzachtende maatregelen’. Een van die maatregelen zou kunnen zijn een verlenging van de looptijden van de bestaande en nieuwe leningen.
Michiel Dijkstra: ‘Op papier is Griekenland de andere eurolanden 218,5 miljard euro schuldig, maar in de praktijk is de schuld door dit uitstel en toekomstige ontwaarding al met 40 procent verlaagd >
Die kunnen de Grieken alleen verwachten als er ‘geloofwaardig’ wordt hervormd, in overeenstemming met de wens van de internationale geldschieters. En niet alleen dat: de Griekse regering moet er als een blok achterstaan, en dat ook daadwerkelijk laten zien. De hervormingen moeten worden gedaan in onder meer het pensioen- en btw-stelsel.
Marathon
Rond het eindspel in de Griekse schuldenmarathon kwam ook het onderwerp ‘schuldenverlichting’ weer eens op tafel. De discussie werd vooral aangezwengeld door Frankrijk, dat daar wel iets in ziet.
Maar de Duitsers, onder aanvoering van minister van Financiën Wolfgang Schaüble, willen het niet, onder geen beding. Hoe is dit immers te verkopen aan de belastingbetaler die, net als in Nederland, mee heeft betaald aan het op de been houden van de Grieken? Maar uiteindelijk komt het allemaal op hetzelfde neer: de schuld van Griekenland wordt weliswaar niet kwijtgescholden, maar de Grieken hoeven wel minder te betalen.
Overbrugging
Intussen is er meer bekend over het overbruggingskrediet voor Griekenland. Alle 28 landen van de Europese Unie, dus ook de landen die geen lid zijn van de monetaire unie, zouden moeten meebetalen aan deze noodlening. Het geld dat is gestopt in een noodpotje bij de Europese Commissie (EFSM) is de enige en ‘beste’ oplossing om Griekenland op korte termijn te helpen, zei vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis (de Euro) woensdag op een persconferentie. Griekenland verkeert in enorme financiële en economische problemen nu de banken zijn gesloten.
Het bedrag dat is gemoeid met het overbruggingskrediet bedraagt vermoedelijk 7 miljard euro voor drie maanden, totdat er definitief een derde steunpakket is. Het Griekse parlement gaat vanavond al dan niet instemmen met de deal die premier Alexis Tsipras tegen zijn zin in Brussel sloot.
VK 15.07.2015 De Nederlandse regering moet het IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken voordat de Tweede Kamer er donderdag over vergadert. Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten, aldus een woordvoerder van de partij.
Houdbaarheid Griekse schuld ‘dramatisch’
De toch al slechte financiële situatie van Griekenland is ‘dramatisch verslechterd’ door het sluiten van de banken de afgelopen weken, stelt het Internationaal Monetair Fonds in een uitgelekt rapport. Om het land weer financieel gezond te krijgen is verregaande schuldverlichting nodig.
De Kamercommissie die de vergadering voorbereidt, wil bovendien een oordeel van het kabinet over dat rapport, ook nog voor het debat. De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Het Internationaal Monetair Fonds(IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan wordt aangenomen. Ook zou er meer nodig zijn dan de 85 miljard euro noodhulp die maandag overeen is gekomen. De Kamer wil nu alles horen ‘ook voor zover dit niet openbaar is’, aldus het CDA.
NU 15.07.2015 De Nederlandse regering moet het IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken voordat de Tweede Kamer er donderdag over vergadert.
Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten, aldus een woordvoerder van de partij woensdag.
De Kamercommissie die de vergadering voorbereidt, wil bovendien een oordeel van het kabinet over dat rapport, ook nog voor het debat. De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan wordt aangenomen, zo staat in een uitgelekte memo van het IMF.
Ook zou er meer nodig zijn dan de 85 miljard euro noodhulp die maandag overeen is gekomen. De Kamer wil nu alles horen ”ook voor zover dit niet openbaar is”, aldus het CDA.
Telegraaf 15.07.2015 De Nederlandse regering moet het IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken voordat de Tweede Kamer er donderdag over vergadert. Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten, aldus een woordvoerder van de partij woensdag.
De Kamercommissie die de vergadering voorbereidt, wil bovendien een oordeel van het kabinet over dat rapport, ook nog voor het debat. De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan wordt aangenomen. Ook zou er meer nodig zijn dan de 85 miljard euro noodhulp die maandag overeen is gekomen. De Kamer wil nu alles horen ,,ook voor zover dit niet openbaar is”, aldus het CDA.
AD 15.07.2015 De Nederlandse regering moet het IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken voordat de Tweede Kamer er donderdag over vergadert.
Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten, aldus een woordvoerder van de partij woensdag.
De Kamercommissie die de vergadering voorbereidt, wil bovendien een oordeel van het kabinet over dat rapport ontvangen, ook nog voor het debat.
De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Veel meer geld
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan wordt aangenomen. Ook zou er meer nodig zijn dan de 85 miljard euro noodhulp die maandag overeen is gekomen. De Kamer wil nu alles horen ,,ook voor zover dit niet openbaar is”, aldus het CDA.
Telegraaf 15.07.2015 Het IMF vindt de Griekse schulden te hoog, het muntfonds moet ongeveer €30 miljard van de €85 miljard nieuwe hulp financieren en lijkt dat niet te willen zonder schuldafschrijving. Daarmee ligt het pas bevochten akkoord nu al onder vuur van het IMF.
IMF bevestigde vannacht de details van het gisteren gelekte rapport.Daarin staat dat de Griekse staatsschuld de komende twee jaar stijgt tot 200% van het nationaal inkomen, tegen 170% nu. Volgens het IMF zijn de Griekse schulden alleen houdbaar als de Grieken dertig jaar geen rente en aflossing hoeven te betalen en een deel van de schuld wordt geschrapt. De eurolanden onder aanvoering van Duitsland willen van dat laatste niets weten.
De euroministers slaagden er gisteren ook niet in een voorschot voor de Grieken te regelen zodat ze volgende week €3,5 miljard aan de ECB kunnen betalen. Bij wanbetaling zou de ECB officieel de Griekse banken niet meer mogen steunen.
Trouw 15.07.2015 Zelf heeft premier Tsipras weinig vertrouwen in het hervormingsplan waar hij afgelopen maandag zijn handtekening onderzette. Vanavond spreekt het Griekse parlement zich er over uit. De meningen over de inhoud van het plan zijn verdeeld. Het plan bevat rigoureuze maatregelen, zoveel is duidelijk, maar het is de vraag of het de noodlijdende economie er weer bovenop zal helpen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft zijn handen er vanaf getrokken.
Volgens het IMF is het plan desastreus voor het herstel van de Griekse economie. De staatsschuld van het land zal de komende twee jaar oplopen tot bijna twee keer de omvang van de economie en er is veel meer hulp nodig om de schuldenlast houdbaar te maken dan tot nu toe werd aangenomen. Bovendien zou de afgesproken 85 miljard euro noodhulp niet voldoende zijn.
Daarmee is er effectief een einde gekomen aan de trojka van de Europese Centrale Bank, Europese Commissie en het IMF die Griekenland moest redden.
NRC 15.07.2015 Wéér een cruciale dag voor Griekenland. Het parlement in Athene debatteert en stemt vandaag over het omstreden akkoord over een nieuw reddingsplan met Europa dat premier Tsipras maandagochtend sloot. In zijn eigen partij is veel kritiek: vanmiddag stapte de staatssecretaris van Financiën al op. De verwachting is desalniettemin dat het parlement Tsipras zal steunen. Op de achtergrond speelt de rol van het IMF, dat kwijtschelding van een deel van de Griekse schuld wil. Verder praten de EU-lidstaten over een overbruggingskrediet dat Athene nodig heeft om de komende weken, in afwachting van de nieuwe noodsteun, aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. LEES VERDER›
NU 15.07.2015 Meer dan de helft van het bestuur van Syriza, de partij van de Griekse premier Alexis Tsipras, wijst het akkoord af dat de premier maandag met Europese geldschieters sloot.
Van de 201 bestuursleden in het Centrale Comité hebben er 107 het akkoord woensdag als ”een vernedering van het Griekse volk” afgedaan, meldde het Spaanse persbureau Europa Press.
Tsipras heeft betoogd zich verplicht te voelen het nare akkoord uit te voeren, omdat het land dan weer noodkrediet krijgt en hij over kwijtschelding van schulden kan gaan onderhandelen. Er komt laat op woensdag een stemming over in het parlement.
De meerderheid van het partijbestuur vindt het echter een schandalig stuk. Het zou zijn opgesteld onder dreigementen en ”vernederende en verwoestende bepalingen bevatten” over het toezicht op de financiële positie van het land.
AD 15.07.2015 Nu de eurolanden een deal hebben gesloten met het noodlijdende Griekenland is een grexit voorlopig afgewend. Maar dan moet het Griekse parlement woensdagavond laat wel een aantal cruciale hervormingswetten goedkeuren. En dat is een moeilijke klus voor premier Alexis Tsipras, die steun moet zoeken bij oppositiepartijen omdat zijn eigen partijleden hem niet allemaal steunen. Vijf vragen.
Waar gaan de wetten over?
Tsipras gaf dinsdag toe dat hij niet achter de gesloten deal staat, maar hem toch gaat uitvoeren. Dat betekent dat hij direct na de ondertekening moest gaan hervormen. Het belangrijkste onderdeel daarvan is de goedkeuring van een viertal wetten door zijn parlement.
Trouw 15.07.2015 De Griekse onderminister van Financiën, Nadia Valavani, is volgens Griekse media vandaag opgestapt uit protest tegen ‘de nutteloze maatregelen’ die de Europese schuldeisers haar land opleggen. ‘Wat vandaag op tafel ligt, is zo deprimerend en het biedt geen oplossing voor de mensen of voor het land’, schreef de bewindsvrouw aan premier Alexis Tsipras over de economische koers die de regering zou moeten volgen.
De krant Kathimerini meldde dat ook de secretaris-generaal van het ministerie van Financiën, Manos Manousakis, vandaag zijn ontslag heeft ingediend.
Vangavond stemt het Griekse parlement over de jongste plannen waarmee Griekenland in ruil nieuwe noodkredieten krijgt. Eerder liet de minister van Defensie, Panos Kammenos, al weten faliekant tegen de plannen van de geldschieters te zijn. Hij stapte echter niet op.
NRC 15.07.2015 De Griekse staatssecretaris Nadia Valavani van Financiën stapt op. Ze kan niet leven met het akkoord dat maandag met de eurolanden is gesloten. Valavani geeft zowel haar post in het kabinet als haar zetel in het parlement op.
Haar paradepaardje was een ruimhartige betalingsregeling voor burgers en bedrijven met belastingschulden, schreef onze correspondent Marloes de Koning vanochtend in nrc.next. Het ziet ernaar uit dat die wordt teruggedraaid. LEES VERDER
NRC 15.07.2015 Herprofilering van de Griekse schuld is mogelijk, maar kwijtschelding is dat niet. Dat staat in de evaluatie die de Europese Commissie vorige week maakte van het Griekse verzoek voor een derde steunpakket, schrijft persbureau Reuters. Het standpunt over de houdbaarheid van de schuld verschilt van dat van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat gisteren meldde dat er schuldenverlichting moet komen.
Volgens de Commissie is herprofilering van de schuld wel alleen mogelijk als Griekenland de hervormingsmaatregelen invoert waar de schuldeisers om hebben gevraagd. Die hebben betrekking op onder meer de btw en de pensioenen.
‘NEDERLANDSE REGERING MOET VANDAAG NOG REAGEREN’
Morgen debatteert de Tweede Kamer over het nieuwe steunpakket voor Griekenland. CDA-Kamerlid Heerma stelde gisteren dat de Nederlandse regering nog voor het Kamerdebat officieel moet reageren op het gisteren gepubliceerde IMF-rapport. De NOS meldt dat Kamermeerderheid zich inmiddels bij zijn wens aansluit.
VK 15.07.2015 De Griekse regering heeft de export van 25 soorten geneesmiddelen verboden, uit vrees voor een humanitaire crisis in het door medicijntekorten geplaagde land. Dat heeft het Griekse ministerie van Volksgezondheid bekend gemaakt.
Nog een week medicijnen, ‘daarna stopt alles’
Farmaciebedrijven willen niet meer leveren aan de apothekers in de Griekse stad Drama. Toch is dat niet hun enige probleem. ‘Patiënten zijn hier verwend.’ (+)
Volkskrant-verslaggever Ana van Es verhaalt dagelijks vanuit Drama over de gevolgen van de Griekse crisis. Lees hier de vorige afleveringen.
Griekenland is voor medicijnen vrijwel volledig aangewezen op import uit andere landen. Omdat de prijzen van medicijnen in Griekenland momenteel erg laag zijn, is het voor groothandelaren lucratief om ze door te verkopen aan andere landen, waar de prijzen hoger liggen. De laatste weken is de wederuitvoer van sommige medicijnen sterk gestegen, waarschuwen Griekse toezichthouders. Deze wederuitvoer is weliswaar toegestaan volgens Europese regels, maar onwenselijk nu Griekse apothekers klagen dat ze steeds moeilijker aan medicijnen kunnen komen, aldus het ministerie van Volksgezondheid. ‘Er zijn malversaties aan het licht gekomen van sommige spelers in de farmaceutische sector’, zei een woordvoerder van het ministerie.
NU 15.07.2015 Griekenland heeft de export van 25 soorten medicijnen stilgelegd. Het land is bang dat er een tekort ontstaat, met een humanitaire crisis tot gevolg. Dat meldt het Griekse ministerie van Volksgezondheid.
Medicijnen die Griekenland heeft geïmporteerd worden de laatste weken veel meer geëxporteerd dan normaal. Dat komt doordat de prijzen in Griekenland laag zijn en de geneesmiddelen voor meer geld in het buitenland kunnen worden verkocht.
Hoewel dit toegestaan is binnen Europa, wil Griekenland de export toch een halt toe roepen. Omdat de medicijnen steeds moeilijker verkrijgbaar zijn in het land zelf, gaat het ministerie strenger controleren op misbruik.
Het is onduidelijk om welke geneesmiddelen het precies gaat.
Telegraaf 15.07.2015 Griekenland heeft de export van 25 soorten medicijnen stilgelegd. Het Griekse ministerie van Volksgezondheid is bang dat er een tekort ontstaat, met een humanitaire crisis tot gevolg.
Medicijnen die Griekenland heeft geïmporteerd worden de laatste weken veel meer geëxporteerd dan normaal. Dat komt doordat de prijzen in Griekenland laag zijn en de geneesmiddelen voor meer geld in het buitenland kunnen worden verkocht. Dit is toegestaan binnen Europa.
Maar omdat medicijnen steeds moeilijker verkrijgbaar zijn in Griekenland, gaat het ministerie strenger controleren op misbruik. Het is onduidelijk om welke geneesmiddelen het precies gaat.
NRC 15.07.2015 Griekenland heeft de uitvoer van 25 soorten medicijnen aan banden gelegd. Het Griekse ministerie van Volksgezondheid vreest voor tekorten die kunnen uitmonden in een humanitaire crisis.
Er is een grote toename te zien in het aantal geïmporteerde medicijnen dat naar het buitenland wordt uitgevoerd. Deze medicijnen worden voor een lage prijs op de Griekse markt aangeboden, wat het voor sommige partijen aantrekkelijk maakt om de middelen op te kopen en vervolgens door te verkopen aan het buitenland.
Deze medicijnen komen dus niet op de Griekse markt terecht, wat kan leiden tot tekorten. Een woordvoerder van het Griekse ministerie van Volksgezondheid tegenover Reuters:
“We hebben misbruik geconstateerd door sommige spelers op de farmaceutische markt.”
VK 15.07.2015 Op een eiland tegenover Ithaca vertellen de nieuwe huizen en de glimmende auto’s een ander vehaal dan dat van de door Merkel geknevelde Grieken.
Mijn vrouw en ik doen nu ruim een week aan participerend observeren, op een Grieks eiland bij Odysseus om de hoek. Ook na de maandag van de onderhandelingsmarathon schijnt de zon hier nog steeds uitbundig, maar er is uiteraard maar één onderwerp: het nieuwe bailout-akkoord en de Grexit.
Taxichauffeur één rekende Amsterdamse prijzen, die op een geplastificeerde kaart stonden. Collega twee deed hetzelfde maar die gaf er zijn politieke visie bij. We reden in de bergen langs een bronzen adelaar, een monument. ‘Dat is vanwege de oorlog, mister’, zei hij half plechtig, half dreigend. ‘Veel doden hier. Door de Duitsers. Mevrouw Merkel is hier (wees op voorhoofd) en hier (wees op hart) nog precies hetzelfde als in 1941.’ En verder? ‘Gaan jullie in Holland met 67 met pensioen? Crazy. Dan ga ik dood.’
AD 15.07.2015 Met privatisering van staatseigendom moet Griekenland 50 miljard euro ophalen. Maar de onderhandelingspositie is beroerd. Voor een spotprijs zijn de kroonjuwelen over te nemen: van vliegvelden tot havens en oliebedrijven. Europese, Chinese en Russische bedrijven wrijven zich in de handen. Het Griekse parlement stemt woensdagavond over een reeks maatregelen die de schuldeisers hebben opgelegd.
Nederland zou ook op zijn achterste benen staan als premier Rutte en burgemeester Aboutaleb zouden besluiten het havenbedrijf van Rotterdam aan een Chinees bedrijf te verkopen
Zondag vroeg leek het nog een proefballonnetje, maar na het Brusselse marathonoverleg stond het er echt, zwart op wit. De Grieken moeten als de wiedeweerga 50 miljard euro aan staatseigendommen verkopen. Getalm wordt niet meer gepikt.
Op zich niet vreemd, vanuit het oogpunt van de geldschieters. Aan de verstrekking van het eerste steunpakket, in 2011, was ook de eis gekoppeld om (voor eind 2015) 50 miljard aan staatsdeelnemingen van de hand te doen. De teller stond 3 weken geleden op 3,2 miljard euro, becijferde het Internationaal Monetair Fonds bedroefd. De Grieken hebben slechts 6 procent van het afgesproken bedrag binnen.
AD 15.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft dinsdagavond laat bevestigd dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan nu wordt aangenomen.
Ook zou er meer nodig zijn dan de noodhulp die maandag overeen is gekomen. Volgens het IMF is er 85 miljard euro extra nodig en kwijtschelding van schulden. De economie kan op die manier herstellen en zichzelf op termijn redden.
Persbureau Reuters berichtte dinsdag al over een vertrouwelijk rapport waarin het IMF stelt dat de financiële positie van Griekenland de afgelopen tijd drastisch is verslechterd. Sinds de banken op 29 juni dicht zijn gegaan is de situatie erg achteruit gegaan.
Daardoor loopt de staatsschuld van het land de komende twee jaar op tot bijna twee keer de omvang van de Griekse economie. Om de schuld weer houdbaar te maken, is dan ook veel meer schuldenverlichting nodig dan de eurolanden nu willen bieden.
Elsevier 15.07.2015 Een spannende dag in Griekenland: het parlement stemt woensdag over een aantal belangrijke hervormingen die het land moet doorvoeren in ruil voor het nieuwe noodpakket. Intussen vreest het land voor een medicijnentekort.
Of er een meerderheid is voor de hervormingen in het parlement is nog onzeker. Een aantal parlementariërs van Tsipras’ Syriza hebben laten weten dat zij de maatregelen niet steunen. Zij willen geen nieuwe bezuinigingen en lastenverzwaringen.
Van de 149 Syriza-leden zouden al dertig hebben aangegeven dat zij tegen stemmen. Ook coalitiepartner Onafhankelijke Grieken is niet te spreken over het akkoord en heeft al laten weten dat desteun aan Tsipras grenzen heeft.
Maar naar verwachting stemt toch een meerderheid voor de hervormingen dankzij de centrumrechtse oppositie. Het duurt nog wel even voordat definitief bekend is of er een meerderheid is. De stemming duurt een uur en begint waarschijnlijk pas rond 23.00 uur Nederlandse tijd.
Michiel Dijkstra: ‘Tsipras zette met zijn plotse referendum, agressieve eisen en weigerachtige houding een pistool tegen het hoofd van de Griekse economie.’ Lees nu >
Minister George Stathakis (Economische Zaken) zegt dat kabinetsleden die tegen stemmen hun ontslag moeten indienen bij Tsipras.
Het Griekse parlement stemt vandaag over de volgende maatregelen:
Hervorming van het pensioenstelsel
Verhoging van het btw-tarief
Wetten die onafhankelijkheid van het Griekse bureau voor statistiek garanderen
Versnelling van het privatiseren van overheidsbezittingen
Hervorming van de arbeidsmarkt
Maatregelen die Syriza bij aantreden in januari heeft geschrapt, moeten opnieuw worden ingevoerd
Vernederend
Oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis ziet de plannen helemaal niet zitten. Als het parlement woensdag hiermee instemt, wordt Griekenland een vazal van de eurogroep, zegt Varoufakis tegen de Spaanse krant El País.
‘Het is zuiver en alleen een manifestatie van vernederend beleid en een voorbeeld van de volledige vernietiging van de nationale soevereiniteit.’
De banken in Griekenland zijn nog steeds gesloten en de Griekse bevolking mag maximaal 60 euro per dag pinnen. Griekenland heeft inmiddels de export van 25 soorten medicijnen stilgelegd, omdat het ministerie van Volksgezondheid vreest dat er tekorten ontstaan, met een humanitaire crisis tot gevolg.
Medicijnen die Griekenland importeert, worden de laatste weken vaker weer geëxporteerd. Dit gebeurt normaal gesproken ook omdat geneesmiddelen in het noodlijdende land goedkoper zijn en deze in het buitenland voor meer kunnen worden verkocht.
Medicijnen zijn nu steeds moeilijker verkrijgbaar. Reden voor de Griekse regering om de export een halt toe te roepen.
Eurotop bereikt akkoord over Griekenland
Tsipras tevreden met akkoord, boze reacties in Griekenland
Telegraaf 15.07.2015 De jongste deal met schuldeisers is een noodzakelijk kwaad volgens veel Grieken. In een dinsdag gepubliceerde opiniepeiling voor de krant To Vima stelt 51,5 procent dat de omstreden overeenkomst van afgelopen maandag positief is. Maar liefst 70 procent van de ondervraagden denkt dat het parlement maatregelen uit de overeenkomst woensdag moet goedkeuren.
Premier Alexis Tsipras die het akkoord van de overige eurolanden kreeg voorgeschoteld, zei in een tv-programma dinsdagavond niet in deze deal te geloven, maar die toch uit te moeten voeren. In de opiniepeiling steunt 58,8 procent van de ondervraagden Tsipras.
In eigen gelederen heerst woede over het feit dat Tsipras nu het beleid voert dat hij in de verkiezingen beloofde af te schaffen. Laat op woensdagavond stemt het parlement in Athene over de eerste pijnlijke maatregelen die in ruil voor extra noodkrediet genomen moet worden. Tsipras zou onder zijn eigen 149 parlementariërs mogelijk al dertig tegenstanders tellen. Maar de centrumrechtse oppositie schiet de premier naar verwachting met ruim voldoende stemmen te hulp.
Trouw 15.07.2015 Griekenland wordt een vazal van de eurogroep als het parlement instemt met de voorwaarden aan verdere steun voor het land. Dat zei voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis vandaag tegen de Spaanse krant El País.
Varoufakis, die ruim een week geleden opstapte, is faliekant tegen wat hij ‘het capitulatieverdrag’ noemt. De afspraken maken de Griekse schuldenlast in zijn ogen niet houdbaar, waardoor de economie amper herstel zal kunnen laten zien en een eindeloze crisis dreigt. “Het is zuiver en alleen een manifestatie van vernederend beleid en een voorbeeld van de volledige vernietiging van de nationale soevereiniteit”.
Het Griekse parlement stemt vanavond over een reeks maatregelen die de schuldeisers hebben opgelegd. Minister van Economische Zaken George Stathakis zei dat kabinetsleden die tegen stemmen hun ontslag moeten indienen bij premier Alexis Tsipras.
Telegraaf 15.07.2015 Griekenland wordt een vazal van de eurogroep als het parlement instemt met de voorwaarden aan verdere steun voor het land. Dat zei voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis woensdag tegen de Spaanse krant El País.
Varoufakis, die ruim een week geleden opstapte, is faliekant tegen wat hij het capitulatieverdrag noemt. De afspraken maken de Griekse schuldenlast in zijn ogen niet houdbaar, waardoor de economie amper herstel zal kunnen laten zien en een eindeloze crisis dreigt. „Het is zuiver en alleen een manifestatie van vernederend beleid en een voorbeeld van de volledige vernietiging van de nationale soevereiniteit”.
Het Griekse parlement stemt woensdagavond over een reeks maatregelen die de schuldeisers hebben opgelegd. Minister van Economische Zaken George Stathakis zei dat kabinetsleden die tegen stemmen hun ontslag moeten indienen bij premier Alexis Tsipras.
Telegraaf 15.07.2015 De banken in Griekenland blijven ook donderdag nog zeker dicht. Dat maakte het ministerie van Financiën woensdag bekend.
Maandag werd gemeld dat de banken zeker nog tot en met woensdag gesloten blijven. De financiële sector van Griekenland zit sinds maandag 29 juni op slot, om het faillissement van de banken te voorkomen. Zij dreigden ten onder te gaan omdat Grieken massaal hun geld van hun rekeningen haalden, vanwege de vrees dat Griekenland uit de eurozone zou worden gestoten.
De noodsteun die de banken met goedkeuring van de Europese Centrale Bank kunnen krijgen was niet voldoende om die uitstroom te compenseren. Ook de beurs is dicht.
Telegraaf 15.07.2015 Hoewel formeel geen toestemming is vereist, zal het Griekse reddingsplan ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Spaanse parlement. Dat maakte de Spaanse premier Mariano Rajoy woensdag bekend.
Volgens Rajoy worden er een hoop garanties geëist van de Spaanse belastingbetalers en is het daardoor niet meer dan logisch dat het parlement om goedkeuring wordt gevraagd.
Regeringspartij PP van Rajoy heeft overigens de absolute meerderheid in het parlement. Het is nog niet bekend wanneer het debat over het Griekse steunpakket zal plaatsvinden.
NU 14.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft het akkoord dat zijn land maandag bereikte met de Europese minister van Financiën (Eurogroep) verdedigd op de Griekse televisiezender ERT. Dat meldt Reuters.
De premier zei echter dat hij “niet gelooft in het akkoord”, maar is toch vastbesloten zijn verantwoordelijkheid te nemen en de hervormingen die in het akkoord zijn afgesproken, door te voeren.
In het akkoord staat onder meer dat het Griekse btw-tarief moet worden verhoogd van 13 naar 23 procent en dat Grieken voortaan moeten doorwerken tot 67 jaar.
Tsipras zei dat hij met het akkoord heeft ingestemd om te voorkomen dat Griekenland uit de eurozone zou worden gezet, het zogeheten Grexit. “Het is nooit mijn bedoeling geweest het Griekse lidmaatschap van de eurozone op het spel te zetten,” aldus de premier.
VK 14.07.2015 Afgelopen zondagnacht was ‘een slechte nacht voor Europa en voor Griekenland’. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras dinsdagavond in een interview met de Griekse televisiezender ERT. ‘Ik tekende een overeenkomst waar ik niet in geloof, maar ik wil de gemaakte afspraken wel doorvoeren. Daar neem ik de volle verantwoordelijkheid voor.’
Meer Griekenland
Volgens nauw betrokkenen in Brussel zal nieuwe lening voor Griekenland uit het Europees noodfonds 40 tot 50 miljard euro bedragen.
Tsipras gaf toe dat het Griekse referendum, waarbij de bevolking tegen de Europese bezuinigingsplannen stemde, zijn onderhandelingspositie niet heeft verbeterd – zoals hij eerder beweerde. ‘Daarover moet ik eerlijk zijn.’ Gevraagd naar ‘de coup’, die volgens sommige Grieken werd gepleegd op de Griekse regering, antwoordde Tsipras dat hij zeker weet dat sommige mensen, in binnenland en buitenland, hem graag zien aftreden. Toch zal hij dat niet doen, verzekerde hij.
VK 14.07.2015 De nieuwe lening voor Griekenland uit het Europees noodfonds zal 40 tot 50 miljard euro bedragen. Die schatting maken nauw betrokkenen, ervan uitgaande dat ook het IMF een bijdrage levert.
Volgens de regeringleiders heeft Griekenland de komende drie jaar 82 tot 86 miljard euro nodig om het hoofd boven water te houden
De precieze omvang van de lening wordt komende weken vastgesteld als Griekenland en de trojka (Europese Commissie, ECB, IMF) de afspraken voor een nieuw hulpprogramma opstellen. Het gaat om vergaande bezuinigingen en hervormingen in ruil waarvoor Athene het geld kan lenen. Het bestuur van het noodfonds – de ministers van Financiën van de eurolanden – moet de lening goedkeuren.
Volgens de regeringleiders heeft Griekenland de komende drie jaar 82 tot 86 miljard euro nodig om het hoofd boven water te houden. Tijdens de eurotop afgelopen zondag werden achter gesloten deuren zelfs bedragen tot 100 miljard genoemd. Een deel ervan (20-25 miljard) is bestemd voor de Griekse banken die dringend nieuw kapitaal nodig hebben. De baas van het noodfonds zei maandagavond dat de uiteindelijke lening voor Griekenland lager zal uitvallen dan de financieringsbehoeften.
Trouw 14.07.2015 Genoeg is dus toch nog niet genoeg. De premier geeft de breuk met zijn ferme campagnetaal over steun aan de Grieken nu eerlijk toe: ‘Dit is niet leuk. Een slechte zaak.’
De premier heeft inmiddels een geschiedenis van gebroken verkiezingsbeloftes, met als bekendste de duizend euro belastingverlaging voor werkenden uit 2012
Mark Rutte was er gisterochtend duidelijk over. Na een lange nacht onderhandelen over het lot van Griekenland, zei de minister-president: “In de kern breek in mijn verkiezingsbelofte.”
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 liet Rutte overduidelijk blijken dat hij helemaal klaar was met het noodlijdende Griekenland. “Genoeg is genoeg”, zei hij tijdens de campagne. Het land hoefde niet bij hem aan te kloppen voor een nieuwe lening. “Als Griekenland belt voor een derde steunpakket, dan ben ik daar tegen.”
NU 14.07.2015 Het debat in de Tweede Kamer over Griekenland is verplaatst van woensdag naar donderdag. Dat gebeurt op voordracht van regeringspartij VVD.
Het Griekse parlement moet woensdag al instemmen met de eerste maatregelen die met de eurolanden zijn afgesproken. De uitslag daarvan kan dan in het overleg worden meegenomen.
Het Kamerdebat duurt van 13.00 uur tot 16.00 uur. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zal nog voor het begin van het debat de Kamer een brief sturen waarin hij ingaat op de laatste ontwikkelingen.
Naast minister Dijsselbloem neemt ook premier Mark Rutte deel aan het debat. Rutte zal zich moeten verantwoorden voor een nieuw noodpakket van 80 miljard euro aan de Grieken. De premier zei in 2012 nog dat er geen extra geld meer naar Griekenland zou gaan: “Er zijn twee grote pakketten voor de Grieken afgesproken. Ik ben van mening dat het hiermee klaar is”.
Maandag erkende hij deze verkiezingsbelofte te breken. ”Als dit doorgaat, als dat programma er komt, dan kan ik die verkiezingsbelofte niet houden”, zei Rutte.
VK 14.07.2015 De Tweede Kamer debatteert pas donderdag over het nieuwe hulppakket voor Griekenland. Het debat is op verzoek van regeringspartij VVD een dag uitgesteld, zodat de uitslag van een stemming van het Griekse parlement kan worden meegenomen.
Elk euroland kan akkoord met Grieken nog blokkeren
De regeringsleiders uit de eurozone hebben maandag dan wel een akkoord bereikt, maar elk land heeft zijn eigen procedures om al dan niet toestemming aan het parlement te vragen. Hier leest uhet verslag van Robert Giebels over de resterende obstakels.
De volksvertegenwoordiging in Athene moet morgen al instemmen met de eerste maatregelen die maandagochtend met de eurolanden zijn afgesproken. Gebeurt dit niet, dan kan Griekenland fluiten naar nieuwe Europese leningen.
De Tweede Kamer debatteert donderdag van 13 tot 16 uur over het akkoord dat met Griekenland is gesloten. Voordat Nederland instemt met het Griekse akkoord, moet het kabinet eerst de Kamer consulteren. De procedure is vergelijkbaar met hoe een Nederlands kabinet tot inzet van de krijgsmacht besluit, bijvoorbeeld bij militaire missies. Formeel kan het kabinet daar op eigen houtje toe besluiten, in de praktijk is het volstrekt ondenkbaar dat het dat doet, zonder (ruime) steun van de Kamer.
Vooralsnog hebben alleen PvdA en D66 ‘ja’ tegen het onderhandelingsresultaat gezegd. De VVD – nodig voor een meerderheid – wacht de uitleg van minister van Financiën Dijsselbloem af.
Telegraaf 14.07.2015 Het debat in de Tweede Kamer over Griekenland is verplaatst van woensdag naar donderdag. Dat gebeurt op voordracht van regeringspartij VVD. Het Griekse parlement moet woensdag al instemmen met de eerste maatregelen die met de eurolanden zijn afgesproken. De uitslag daarvan kan dan in het overleg worden meegenomen.
Het Kamerdebat duurt van 13.00 uur tot 16.00 uur. Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën zal nog voor het begin van het debat de Kamer een brief sturen waarin hij ingaat op de laatste ontwikkelingen. Naast minister Dijsselbloem neemt ook premier Mark Rutte deel aan het debat.
Het is de tweede keer dat de Kamerleden terugkomen van vakantie om te praten over Griekenland.
Trouw 14.07.2015 In zeven A4’tjes spellen de leiders van de eurolanden kortweg uit wat Griekenland allemaal moet doen om nog in aanmerking te komen voor financiële steun. En dat is niet niets. Maar mocht het de Grieken lukken voor morgen alle vereiste maatregelen door te voeren, dan kan het land mogelijk een nieuw hulppakket krijgen van ruim 80 miljard euro.
Vóór morgen moet het Griekse parlement wetgeving aannemen die de btw verhoogt, het pensioenstelsel hervormt en een onafhankelijk statistiekbureau opzet.
80 miljard?!
Een paar weken geleden ging het nog om 7 miljard.
Dat klopt, maar de bedragen gaan niet over hetzelfde. De 7 miljard was het laatste restantje geld uit het vorige steunpakket voor Griekenland. Dat geld is nooit uitgekeerd, omdat de geldschieters en Griekenland het niet eens werden over de voorwaarden. Maar zelfs als Griekenland die 7 miljard euro wel had gekregen, dan was er een derde steunpakket nodig geweest.
Trouw 14.07.2015 Hoe dichtbij was een Grexit nou werkelijk? Volgens sommige Brusselse wandelgangbronnen die gisteren door onder meer de Financial Times en persbureau Reuters werden aangehaald, heeft het echt bijzonder weinig gescheeld.
Maandagochtend om zes uur, na 13 uur topoverleg in Brussel, schijnen de Griekse premier Tsipras en de Duitse bondskanselier Merkel op het punt te hebben gestaan om de handdoek in de ring te gooien en hun koffers te pakken. Maar een kleine vier uur later introduceerde voorzitter Donald Tusk van de Europese Raad met zichtbaar genoegen een nieuw woord tijdens de afsluitende persconferentie. We waren geen getuige van een Grexit, maar van een ‘Agreekment’. In het Nederlands komt ‘Grakkoord’ vermoedelijk het dichtstbij.
Op naar plan B
Merkel nuanceerde na de marathontop overigens de wandelgangenpraat als zou de eurozone langs de randen van een Grexit hebben gescheerd. “Plan A is nu gerealiseerd. Over dat zogenaamde Plan B wil ik nog wel iets zeggen. Zo’n plan kan alleen van kracht worden als dat ook door Griekenland zou worden gewenst. Je hebt altijd de overeenstemming van negentien landen nodig.”
Trouw 14.07.2015 Europa stelt zich in de Griekse schuldenkwestie arrogant en weinig democratisch op, betoogt Piet Keizer, economisch filosoof.
In het dossier-Griekenland wordt door de machtige partijen, die het eens zijn met de trojka, zwaar tegen deze regel gezondigd.
De EU probeert een waardengemeenschap te zijn. Dat moet ook wel; het hebben van een gezamenlijke markteconomie kan niet zonder. Democratie is daarbij het sleutelwoord. Het duidt onder meer op een omgangsvorm waarin ieder mens en elke groep het recht heeft gehoord te worden. Dit impliceert dat ieder mens de plicht heeft serieus te proberen een ander mens te begrijpen, niet alleen mensen van de eigen groep.
‘Pokeraars en bluffers’
In het dossier-Griekenland wordt door de machtige partijen, die het eens zijn met de trojka, zwaar tegen deze regel gezondigd. Alleen de afgelopen week al leverde weer een aantal saillante voorbeelden op.
Ik noem er twee: premier Rutte maande de Grieken niet met een ‘flutverhaal’ te komen en het Financieele Dagblad (FD) van 4 juli schreef in het hoofdredactionele commentaar dat ‘iedereen de buik vol had van de politieke pokeraars en bluffers in het huidige (Griekse) kabinet’. Rutte liet zich van zijn menselijke kant zien door humanitaire hulp te bieden, indien dat nodig mocht blijken. Het FD vond dat ‘we’ de Grieken grootmoedig tegemoet moeten treden indien ze positief stemmen ten gunste van de voordtellen van de trojka.
NU 14.07.2015 De Nederlandse regering moet het geheime IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken. Dat vindt CDA-Kamerlid Pieter Heerma.
Het CDA heeft grote twijfels om onder strikte voorwaarden opnieuw 80 miljard euro over te maken aan Griekenland zoals maandag werd afgesproken in Brussel. Volgens het IMF-rapport zou Griekenland de eurolanden nog veel meer geld gaan kosten.
Dat nu nog geheime rapport lijkt belangrijke informatie te bevatten die voor de zorgvuldigheid van het proces niet mag ontbreken, aldus Heerma.
De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Telegraaf 14.07.2015 De Nederlandse regering moet het geheime IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken. Dat vindt CDA-Kamerlid Pieter Heerma.
Het CDA heeft grote twijfels om onder strikte voorwaarden opnieuw 80 miljard euro over te maken aan Griekenland zoals maandag werd afgesproken in Brussel. Volgens het IMF-rapport zou Griekenland de eurolanden nog veel meer geld gaan kosten. Dat nu nog geheime rapport lijkt belangrijke informatie te bevatten die voor de zorgvuldigheid van het proces niet mag ontbreken, aldus Heerma.
SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, 50PLUS, Partij voor de Dieren en Groep Bontes/Van Klaveren hebben Heerma laten weten dat ze zich achter zijn verzoek scharen om het IMF-rapport openbaar te maken.
De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.
Telegraaf 14.07.2015 De Griekse staatsschuld is veel problematischer dan de laatste weken is aangenomen door de Europese instanties. Dat zou ertoe kunnen leiden dat het IMF niet meer mag deelnemen aan een steunprogramma voor Griekenland. Dat schrijft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een geheim rapport, dat is ingezien door persbureau Reuters.
Voor het fonds zelf is het ook een ingewikkelde situatie. Want volgens de eigen regels mag het IMF niet meewerken aan een steunpakket als de overheidsschuld van een land als ‘onhoudbaar’ wordt gezien. Griekenland lijkt daar op af te koersen, en dan zou het fonds zich moeten terugtrekken.
In het akkoord dat maandagochtend vroeg met Griekenland is gesloten is wel wat ruimte voor het kwijtschelden van Griekse schuld. Maar uit het geheime IMF-rapport, dat maandagavond naar de regeringen van de eurolanden is gestuurd, zou blijken dat er veel meer op de Griekse schuld moet worden afgeschreven.
VK 14.07.2015 De toch al slechte financiële situatie van Griekenland is ‘dramatisch verslechterd’ door het sluiten van de banken de afgelopen weken, stelt het Internationaal Monetair Fonds in een gisteren uitgelekt rapport. Om het land weer financieel gezond te krijgen is verregaande schuldverlichting nodig.
Volgens het document, in handen van persbureau Reuters, is de Griekse staatsschuld over een paar jaar bijna twee keer zo groot als de nationale economie. De Europese schuldeisers van het land staan nu voor de keuze: óf ze accepteren verregaande schuldverlichting, of ze maken jaarlijks geld naar Griekenland over waarmee de schulden worden betaald.
Telegraaf 14.07.2015 De Duitse minister van Financiën Schäuble heeft dinsdag enigszins afstand genomen van de moeizaam bereikte voorlopige deal met Griekenland. Volgens de bewindsman hebben nog steeds veel Duitsers een voorkeur voor een ‘Grexit’.
Dat heeft Schäuble dinsdag tegen journalisten in Brussel gezegd, meldt Politico. De opmerkingen van de Duitse schatkistbewaarder zijn opvallend, want de Duitse bondskanselier Merkel heeft de Griekse overeenkomst juist verdedigd.
“Er zijn heel wat mensen, ook in de Duitse regering, die een ‘Grexit’ een betere oplossing vinden voor Griekenland en de Grieken”, aldus Schäuble. “Maar dat kunnen de Grieken alleen zelf beslissen.”
Als de Griekse premier Tsipras goedkeuring weet te krijgen in het Griekse parlement, gaat ook de Duitse Bondsdag zich er later deze week over buigen.
De teksten van de invloedrijke bewindsman kunnen Merkel ook parten spelen bij de stemming in het Duitse parlement, schrijft Politico. Als Schäuble het niet ziet zitten, zullen mogelijk ook verschillende conservatieve parlementsleden tegenstemmen.
Elsevier 14.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kan niet meewerken aan de deal die nu op tafel ligt tussen Griekenland en de schuldeisers. Eigen regels van de instelling verbieden dat.
Dat schrijft de Financial Times op basis van een memo van het IMF dat eerder werd verspreid door persbureau Reuters.
Gigantische schuld
In de analyse van het IMF staat dat de deal ervoor zal zorgen dat de Griekse staatsschuld zal stijgen naar ongekende proporties. In twee jaar zal die schuld al twee keer zo groot zijn als de Griekse economie zelf.
Omdat Brussel weigert schulden kwijt te schelden, zullen de Grieken er heel lang over doen totdat ze überhaupt kunnen gaan aflossen. Volgens het IMF doet Griekenland er minstens dertig jaar over voordat het kan gaan beginnen met terugbetalen.
Het IMF kan niet meewerken aan een reddingsoperatie als de schuld niet draagbaar is en er geen aanwijzing is dat dit snel zal veranderen. Eigen regels van de instelling schrijven dit voor.
Bij vorige reddingsoperaties wist het IMF de regels nog zo om te buigen dat het mee kon werken, maar in de memo staat dat dit niet langer zal gaan.
Op losse schroeven
Als het IMF afhaakt, betekent dit dat het nog maar pas geslotenakkoord alweer op losse schroeven staat. Tijdens de onderhandelingen stond Duitsland erop dat het IMF betrokken zou zijn bij de deal.
De Griekse premier Alexis Tsipras wilde juist van het IMF af, maar de Duitse bondskanselier Angela Merkel hield vol dat zonder het IMF de enige optie een ‘Grexit’ zal zijn. Nu het IMF, volgens de eigen regels, helemaal niet mee mag doen aan het steunpakket komt de Grexit-optie toch weer dichterbij.
Elsevier 14.07.2015 Europese leiders zijn het eens geworden over een noodpakket voor Griekenland ter waarde van 82 tot 86 miljard euro. Maar is dat wel genoeg? Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) hebben de Grieken ook flinke schuldenverlichting nodig.
In een IMF-rapport dat in handen is van persbureau Reutersstaat dat de financiële positie van Griekenland de afgelopen periode drastisch is verslechterd.
Kwijtschelden
Om de schuld van Griekenland weer houdbaar te maken, is er veel meer schuldenverlichting nodig dan de eurolanden nu overwegen.
Brussel wil geen deel van de schuld kwijtschelden, zoals de Grieken graag zouden zien, maar wel de voorwaarden van de leningen versoepelen. Griekenland krijgt bijvoorbeeld langer de tijd om schulden terug te betalen.
Jelte Wiersma: ‘Tsipras negeert de uitslag van het referendum. De uitkomst van het marathonoverleg in Brussel is alles wat de regeringsleiders en bevolking niet wilden.’Lees nu >
Als de eurolanden daaraan vasthouden, schrijft het IMF volgens Reuters, dan is een dramatische verlenging noodzakelijk inclusief een periode van zo’n dertig jaar zonder aflossingen. Anders moet de Europese Unie grote, directe afschrijvingen op de schuld overwegen.
Schuldenlast
Het IMF publiceerde begin deze maand al een adviesrapport waarin staat dat een deel van de Griekse schuld zou moeten worden kwijtgescholden. Iets waar ook verschillende economen voor pleitten, stond eerder in weekblad Elsevier.
Vanwege de enorme schuldenlast duurt het decennia voordat Griekenland alles heeft terugbetaald. Risico daarbij is wel dat de Grieken in hun oude fouten vervallen. Het rapport van het IMF is niet bindend: de uiteindelijk keuze wordt gemaakt door Grieken en ‘zijn Europese partners’.
Parlement
Van de 82 tot 86 miljard euro voor Griekenland komt waarschijnlijk 40 tot 50 miljard euro uit het Europese noodfonds ESM. Dat is als de onderhandelingen hieroversuccesvol verlopen, en als het Griekse parlement uiterlijk woensdag instemt met een aantal hervormingen.
Het parlement moet het dan eens zijn met een verhoging van het btw-tarief, hervorming van het pensioenstelsel, met wetten die de onafhankelijkheid van het Griekse statistiekenbureau Elstat garanderen en de privatisering van overheidsbezittingen.
Of dat lukt, is nog maar de vraag. De Onafhankelijke Grieken, de kleine coalitiepartner van Syriza, hebben gezegd dat zij de regering blijven steunen maar dat daar grenzen aan zitten. De nationalistische partij is kritisch over het akkoord. Partijleider en minister van Defensie Panos Kammenos zei zondagavond nog dat het ‘genoeg’ is.
Telegraaf 14.07.2015 Het akkoord met Griekenland valt niet overal goed. Ook niet bij de bezoekers van DFT, die liever hadden gezien dat het land uit de euro zou stappen.
Bijna twee derde van de bezoekers van DFT geeft de voorkeur aan een Grexit, zo blijkt uit een peiling waarop bijna 19.000 keer gestemd is. Waarschijnlijk vooral omdat ze niet willen dat er opnieuw geld naar het land gaat. 14% vindt dat de geldschieters nog hardere maatregelen aan Griekenland had moeten opleggen.
De noodsteun vormt wel een steun in de rug voor de Europese en daarmee ook Nederlandse economie. Voor de financiële markten is deze eveneens positief. 22% van de bezoekers toont zich om deze redenen dan ook tevreden met het akkoord.
NRC 14.07.2015 Een Griekse uittreding uit de Europese Unie zou een betere uitkomst zijn van de huidige crisis dan uitwerking van het gisteren overeengekomen akkoord. Dat heeft de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schaüble vandaag opmerkelijk genoeg gezegd. Hij zette tegenover journalisten in Brussel publiekelijk vraagtekens bij de deal die Griekenland gisteren sloot met de internationale schuldeisers, meldt Politico.eu.
Schaüble neemt daarmee volgens Politico voor het eerst openlijk afstand van het standpunt van bondskanselier Angela Merkel, die na de marathonvergadering van afgelopen weekend juist tot de deal kwam met de Grieken. Volgens Schäuble geeft een deel van de Duitse bevolking de voorkeur aan een zogeheten Grexit.
NRC-correspondent Frank Vermeulen in Duitsland schreef vorige maand al dat de kwestie-Griekenland tussen Merkel en Schäuble geleid zou hebben tot grote spanningen. Schäuble stond uitdrukkelijk voor de harde aanpak en heeft het dreigen met Grexit nooit geschuwd. Merkel wilde de Grieken binnenboord houden. LEES VERDER
NRC 14.07.2015 Griekenland heeft veel meer hulp nodig om zijn schuldenlast houdbaar te maken dan nu wordt aangenomen. Dat stelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in een vertrouwelijk rapport dat in handen is van persbureau Reuters.
In het rapport stelt het IMF dat de financiële positie van Griekenland de afgelopen tijd drastisch is verslechterd. Daardoor loopt de staatsschuld van het land de komende twee jaar op tot bijna twee keer de omvang van de Griekse economie. Om de schuld weer houdbaar te maken, is dan ook veel meer schuldverlichting nodig dan de eurolanden nu overwegen te bieden.
DIRECTE AFSCHRIJVINGEN NOG NIET AAN DE ORDE
Het rapport van het IMF komt een dag nadat de eurolanden Griekenland akkoord wisten te laten gaan met strenge voorwaarden voor nieuwe financiële steun. Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, zijn de eurolanden daarbij bereid de looptijd van hun kredieten te verlengen. Directe afschrijvingen zijn echter niet aan de orde.
Telegraaf 14.07.2015 De aandelenbeurs in Athene blijft in navolging van de Griekse banken in ieder geval tot en met woensdag gesloten. Dat werd dinsdag bekendgemaakt.
De beurs en de banken in Griekenland zijn al ruim twee weken dicht. Maandag werd al gemeld dat de banken zeker nog tot en met woensdag gesloten blijven.
De financiële sector van Griekenland zit sinds maandag 29 juni op slot, om het faillissement van de banken te voorkomen. Zij dreigden ten onder te gaan omdat Grieken massaal hun geld van hun rekeningen haalden, vanwege de vrees dat Griekenland uit de eurozone zou worden gestoten. De noodsteun die de banken met goedkeuring van de Europese Centrale Bank kunnen krijgen was niet voldoende om die uitstroom te compenseren.
Elsevier 14.07.2015 De Onafhankelijke Grieken, de kleine coalitiepartner van Syriza, blijven de regering steunen, maar daaraan zitten wel grenzen. Weet Tsipras hen te overtuigen, en het verzet in eigen partij tegen de hervormingen in de kiem te smoren?
Maandenlang werd er onderhandeld over de Griekse schuldenkwestie, tot er uiteindelijk op maandagmorgen een dealop tafel lag: een flink hervormingspakket, in ruil voor tientallen miljarden aan steun. Maar nu moet de Griekse premier Alexis Tsipras aan de bak om de deal door het parlement in Athene te krijgen.
Dat is geen eenvoudige klus. Er is flinke weerstand binnen Syriza, en de andere, kleinere regeringspartij roert zich ook.
De Onafhankelijke Grieken, de coalitiepartner van Syriza, blijven de regering steunen, maar daaraan zitten wel grenzen, zei een woordvoerder. Tegelijkertijd sloot ze uit dat haar partij een nieuwe regering zou willen vormen met twee oppositiepartijen.
De nationalistische Onafhankelijke Grieken zijn kritisch over het gesloten akkoord. Partijleider Panos Kammenos – en tevens minister van Defensie – twitterde zondagavond dat het ‘genoeg‘ is. ‘In het akkoord wordt gesproken van 50 miljard euro aan beloftes over publiek eigendom,’ zei hij.
‘Het wijzigen van de wet waaronder het in beslag nemen van huizen. Daar kunnen we het niet mee eens zijn.’ Toch zal hij niet uit de regering van Tsipras stappen, dus is het aan de premier zelf om dat eventuele besluit te nemen.
Eisen
Binnen de Syriza-gelederen is er flink wat verzet is tegen de gesloten deal. Een aantal partijgenoten is boos dat Tsipras is gezwicht voor de eisen die Duitsland stelde aan verdere steun.
Minister van Productieve Reconstructie, Milieu en Energie Panagiotis Lafazanis gaf al aan dat Tsipras niet op zijn steun hoeft te rekenen, want ‘deze deal is weer een nieuwe overeenkomst die is bedoeld om ons land te vernietigen‘.
De linkervleugel van de partij (het zogenoemde Linkse Platform) waar Lafazanis deel van uitmaakt, rebelleert openlijk tegen de hervormingsmaatregelen. Het partijbureau is sinds een uur of acht bijeen om de kwestie te bespreken.
Technocraten
Het heeft er alle schijn van dat Tsipras zijn regering zal herschikken, maar ook een regering van nationale eenheid lijkt niet uitgesloten. Het is volgens The Guardian zelfs niet ondenkbaar dat Tsipras en zijn regering aftreden om plaats te maken voor een overgangsregering van technocraten die nieuwe verkiezingen kan voorbereiden. Bij een herschikking moet in elk geval de opstandeling Lafazanis het veld ruimen.
De hoop van Tsipras is gevestigd op de oppositiepartijen. Om minimaal 151 stemmen van de 300 in het parlement vóór de nieuwe wetten te krijgen, heeft Tsipras de steun nodig van de gematigde linkse partijen Potami en Pasok óf van de centrumrechtse Nea Dimokratia dat in de regering zat totdat Syriza de macht overnam.
VK 14.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras zal waarschijnlijk morgenavond de samenstelling van zijn regering omgooien, voorspelt de minister van Economische Zaken George Stathakis op de zakenzender Bloomberg TV. Mogelijk wil de premier daarmee een einde maken aan de openlijke rebellie in zijn Syriza-partij over het maandag gesloten akkoord met de Europese schuldeisers.
Links Griekenland hangt in de touwen
De Grexit is voorkomen, maar van Tsipras’ verkiezingsbeloften is niets meer over. Nu de premier uit Brussel is teruggekomen met nog meer bezuinigingen, is de woede en verbijstering bij de linkse Grieken groot. Lees hier het verslag van Sarah Venema vanuit Griekenland.
Panagiotis Lafazanis, Tsipras’ minister van energie en de aanvoerder van Syriza’s linkervleugel, riep de premier vanochtend op om het akkoord in te trekken. Dit akkoord ‘vernietigt het mandaat en het trotse nee dat het Griekse volk bij het referendum heeft laten horen’, zei Lafazanis vandaag in een door The Guardianopgetekende verklaring. ‘Onze zogenaamde partners, onder leiding van het Duitse establishment, behandelen ons land als een kolonie en zijn niets minder dan chanteurs en financiële moordenaars’.
VK 14.07.2015 Door het opkoopprogramma van de ECB heeft Griekenland geen onderhandelingspositie meer. De markten weten dat Draghi ingrijpt als het nodig is.
President Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) heeft één en andermaal duidelijk gemaakt dat het lot van Griekenland in de eurozone in handen moet liggen van de Europese politici en niet van centrale bankiers. Maar ondanks Draghi’s succes als eerlijke bemiddelaar tussen Griekenland en zijn schuldeisers bij het toedelen van noodleningen kon hij niet verhinderen dat de ECB een beslissende rol ging spelen in de gisteren gesloten deal tussen Griekenland en zijn crediteuren over steunverlening.
Het enkele feit dat de ECB beschikt over een programma van kwantitatieve verruiming (QE) dat de centrale bank in staat stelt obligaties op te kopen om besmetting als gevolg van een Grexit te voorkomen, heeft de onderhandelingspositie van de Grieken ernstig ondermijnd.
Telegraaf 14.07.2015 Een akkoord over het overbruggingskrediet waarmee Griekenland zijn acute financiële problemen kan oplossen laat nog even op zich wachten. Dat zei minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem dinsdag, voorafgaand aan overleg met zijn collega’s uit de andere EU-lidstaten in Brussel.
Aan alle opties die op tafel liggen voor het overbruggingskrediet zitten nog haken en ogen, aldus Dijsselbloem. Maandag bleek uit berekeningen van de eurolanden dat Griekenland voor 20 juli al 7 miljard euro nodig heeft.
Daarmee moet onder meer een afbetaling van 3,5 miljard euro bij de Europese Centrale Bank (ECB) worden voldaan. Daarnaast moet de Griekse betalingsachterstand bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ermee worden weggewerkt.
Elsevier 13.07.2015 Ook als Griekenland er woensdag in slaagt aan alle voorwaarden te voldoen, gaat het nog weken duren totdat er een nieuw steunpakket op tafel ligt. Naast de Griekse spanningen moeten ook de nationale parlementen van de eurolanden hun fiat geven.
‘Het gaat eerder vier dan twee weken duren, en dan ben ik optimistisch,’ zei de maandag herkozen voorzitter van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem (PvdA).
Goedkeuring
Allereerst zal het Griekse parlement de nieuwe hervormingsvoorstellen moeten goedkeuren. Dit zal niet makkelijk zijn aangezien de Griekse premier Alexis Tsipras een dertigtal ‘dissidenten’ in zijn eigen partij heeft die sowieso tegen de plannen gaan stemmen.
Ook coalitiepartner Onafhankelijke Grieken liet maandag weten Tsipras niet te steunen. Dat kwam niet als een verrassing. Minister van Defensie Panos Kammenos zei in reactie op de in Brussel gesloten deal dat Duitsland Griekenland ‘naar de knoppen wil helpen’.
Maar ook als Tsipras erin slaagt alle plannen door het parlement te loodsen, zullen ook de parlementen van alle eurolanden nog hun fiat moeten geven.
Om hulp vanuit het permanente noodfonds ESM te verstrekken is immers unanieme steun van de eurolanden nodig. In principe kan één euroland dus al roet in het eten gooien. Finland, dat zich eerder zeer kritisch uitliet over de Griekse schuldendeal, zal de plannen niet torpederen, beloofde de Finse minister van Financiën. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dat ze het Duitse parlement in principe niet terug zal roepen van reces.
Overbruggingskrediet
Hoe dan ook zal het nog enkele weken duren totdat Griekenland toegang krijgt tot de toegezegde miljarden. Dat is problematisch omdat de Grieken acuut geld nodig hebben. De banken zullen in ieder geval tot woensdag dicht blijven. Ook het stilliggen van het betalingsverkeer kost Griekenland alweer extra miljarden euro’s. Op 20 juli moet Athene vervolgens weer een nieuwe lening terugbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Gebeurt dit niet dan zal de ECB vermoedelijk het bedrag dat de banken mogen bijdrukken (ELA) nog verder verlagen met alle gevolgen van dien.
Om dit te voorkomen, spraken de ministers van Financiën in de eurogroep maandag over een overbruggingskrediet. Griekenland heeft naar verwachting enkele miljarden nodig om het de komende weken uit te kunnen zingen.
NRC 13.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras begint vanochtend na de marathonvergadering in Brussel van afgelopen weekend aan twee lange dagen van onderhandelen in eigen land om zijn eigen coalitie en het parlement ervan te overtuigen dat het akkoord met Europa op dit moment de minst slechte optie voor zijn land is.
Gemakkelijk zal die klus niet worden, want Tsipras heeft te maken met openlijk verzet van onder meer zijn huidige ministersploeg. Zeker twee ministers zijn tegen een nieuwe ronde bezuinigingen en belastingverhogingen en ook twee staatssecretarissen hebben laten merken grote bezwaren te hebben. Mogelijk zal Tsipras gedwongen worden een aantal van zijn bewindslieden te vervangen. Het is volgens The Guardian zelfs niet ondenkbaar dat Tsipras en zijn regering aftreden om plaats te maken voor een overgangsregering van technocraten die nieuwe verkiezingen kan voorbereiden.
NRC 13.07.2015 Na een marathonvergadering werd vanochtend een cruciale deal bereikt tussen de Grieken en de Europese schuldeisers. De bal ligt nu bij het Griekse parlement, dat woensdag moet instemmen met een reeks vergaande wetsvoorstellen. De ECB verhoogde de noodsteun aan Griekenland niet, waardoor de Griekse banken tot en met woensdag dicht blijven. Op een vergadering van de eurogroep is voorzitter Dijsselbloem herkozen voor een nieuwe termijn. Lees hieronder het liveblog terug.
LIVEBLOG
DE BELANGRIJKSTE PUNTEN VOOR VANDAAG:
De hoofdpunten van een lange nacht en een bewogen dag op een rij:
Met enige schorsingen duren de onderhandelingen al sinds zondagmiddag 16.00 uur voort. Griekenland en Duitsland zouden op ramkoers liggen over een privatiseringsfonds voor staatseigendommen. Tsipras is het ook niet eens met inmenging van het IMF.
Rond de klok van negen is het zover: na negentien uur vergaderen presenteerden de Europese schuldeisers en de Griekse delegatie eenakkoord(pdf). De deal omvat keiharde bezuinigingen voor de Griekse regering, in ruil voor een steunpakket van 80 miljard euro.
De hoofdpunten uit het akkoord lekken al snel uit: de geëiste btw-, belasting- en pensioenhervormingen komen er. Ook wordt een fonds in het leven geroepen dat moet worden gebruikt om schulden af te betalen, investeringen te doen en banken te herkapitaliseren.Lees ook: Dit is wat we weten over het akkoord
De Griekse kranten openennietsontziend en keren zich vooral tegen de Duitse bondskanselier Merkel. Directe en indirecte verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog zijn daarbij niet van de lucht.
Na het akkoord volgen persconferenties. Ondertussen vertrekt de Griekse premier Tsipras naar Athene, waar hem de komende dagen een zware klus te wachten staat. Voor woensdag moet het Griekse parlement het akkoord hebben goedgekeurd.Lees ook van NRC Q: Er is een akkoord, hoe nu verder?
De Europese Centrale Bank maakt ’s middags bekend het steunplafond voor de Griekse banken niet te zullen verhogen. Voor de banken komt er dus geen extra geld vrij om Griekse burgers te helpen. Het ministerie van Financiën bevestigt dat de banken tot en met woensdag dicht blijven.
De eurogroep komt volgens planning bijeen om het akkoord te bespreken en om te stemmen voor een nieuwe voorzitter. Jeroen Dijsselbloem krijgt te horen dat hijeen tweede termijn krijgt als eurogroepvoorzitter.
Premier Tsipras is dan al aangekomen in Athene, waar hij met zijn ministerploeg en later met coalitiepartij Onafhankelijke Grieken spreekt. Die laatste geeft bij monde van partijleider Panos Kammenos aan het akkoord niet te zullen steunen, maar wel in de coalitie blijft.
In een persconferentie schetst eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem de agenda voor de komende dagen. Woensdag stemt het Griekse parlement over het akkoord, waarna de eurogroep per telefoon zal vergaderen. Als de Grieken het voorstel goedkeuren, stemmen donderdag en vrijdag zeven andere Europese parlementen over het akkoord – waaronder de Tweede Kamer. Dijsselbloem sprak de hoop uit om vrijdag een laatste telefonische eurogroepvergadering te houden.
Daarmee zijn de onderhandelingen nog niet voorbij. Dijsselbloem schat dat de onderhandelingen over het steunpakket op eerder vier dan twee weken konden duren. ‘En daarmee ben ik nog optimistisch’. Voor vandaag lijkt een definitieve Grexit dus afgewend, maar de onderhandelingen over een Griekse deal zijn voorlopig nog niet afgelopen.
VK 13.07.2015 Alle negentien eurolanden kunnen een veto uitspreken over het akkoord over Griekenland dat gisterenochtend is bereikt. De circa 80 miljard euro aan steun die na een marathonsessie is overeen gekomen geldt als een ‘reguliere procedure’ waarin een beroep op het permanente noodfonds ESM wordt gedaan. Omdat het voorbestaan van de euro niet in het geding is, geldt voor de steun aan Griekenland niet de zogenoemde ‘spoedstemprocedure’.
Bij de reguliere procedure waarvan nu sprake is, moeten de eurolanden unaniem instemmen, hetgeen elk land een veto geeft. Felle tegenstanders van het derde Griekse steunpakket, zoals Finland, kunnen eventueel na een parlementaire zitting het moeizaam bereikte onderhandelingsresultaat torpederen.
VK 13.07.2015 Nu er een akkoord met Griekenland op tafel ligt, is het tijd om te praten over de implementatie. De ministers van Financiën hebben in Brussel de aftrap gegeven met een vergadering over de brugfinanciering die nodig is voor de tijd dat het nieuwe steunpakket verder wordt uitgewerkt. Daarmee moeten financiële problemen worden voorkomen in de tijd die nodig is om het nieuwe steunpakket voor de Grieken in elkaar te zetten. Ook is Jeroen Dijsselbloem vandaag herkozen als voorzitter van de Eurogroep.
Samenvatting van vandaag
Een korte samenvatting van de ontwikkelingen van vandaag:
-De regeringsleiders van de eurolanden bereiken maandagmorgen een overeenkomst over een nieuw noodpakket voor Griekenland. ‘Je zou kunnen zeggen dat we een ‘agreekment’ hebben’, zei EU-president Dondald Tusk.
-Voor woensdag moeten de Grieken een aantal hervormingen voor het parlement brengen.
– Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem zei dat er sprake was van ‘wederzijds vertrouwen’.
-Premier Rutte erkent dat hij zich niet aan zijn verkiezingsbelofte – geen geld meer naar de Grieken – houdt met het reddingsprogramma. -Bondskanselier Merkel maakt bekend dat in drie jaar 82 tot 86 miljard wordt uitgetrokken voor Griekenland.
– ‘Griekenland bevindt zich in Auschwitz’. Met deze harde woorden vat de rechtse Griekse krant Dimokratia de situatie in het land samen.
-De Europese Centrale Bank (ECB) besluit het bedrag dat als noodsteun aan Griekse banken kan worden verleend niet te verhogen.
-De voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk zou volgens The Financial Times op het laatste moment een Grexit hebben voorkomen. Hij voorkwam dat premier Tsipras en bondskanselier Merkel de zaal verlieten.
-Minister Dijsselbloem wordt herkozen als voorzitter van de eurogroep. – De kleine coalitiepartij Onafhankelijke Grieken maakt bekend het akkoord niet te steunen.
-Athene maakt bekend dat de banken nog tot en met woensdag dicht blijven.
-Volgens minister Dijsselbloem gaan de onderhandelingen over een nieuw steunpakket nog weken duren.
Elsevier 13.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras keert terug naar Athene met een zwaarder hervormingspakket dan de deal waar het Griekse volk een week geleden nog ‘oxi’ tegen zei. Kan deze premier de beloofde hervormingen dan wel door zijn parlement loodsen?
‘Deze deal is weer een nieuwe overeenkomst die bedoeld is om ons land te vernietigen. We zullen ervoor vechten om het niet door te laten gaan.’ Aan het woord is niet een radicaal oppositielid, maar minister Panagiotis Lafazanis van ‘Productieve Reconstructie, Milieu en Energie.
Radicalen
Lafazanis is leider van de linksradicale afdeling van Syriza, het zogenoemde ‘Linkse Platform’. Dit platform vertegenwoordigt de radicale tak van de partij waartoe ongeveer twintig personen behoren. Deze afdeling botst wel vaker met de partijleider die in de ogen van het Linkse Platform veel te gematigd is.
Lafazanis ziet de Europese Unie als een totalitair regime dat bedoeld is om het kapitalisme in stand te houden. Hij wil dat Griekenland zo snel mogelijk uit de eurozone en de EU vertrekt.
Als Tsipras de aan Brussel beloofde hervormingen door het parlement wil krijgen, heeft hij hulp nodig van buiten zijn partij. Bij een eerdere stemming over toen nog Griekse voorstellen aan de schuldeisers stemden vorige week vijftien parlementariërs van zijn eigen partij, onder wie twee ministers, tegen de plannen. Vijftien anderen stemden voor in het belang van de meerderheid van de coalitie, maar zeiden eigenlijk tegen te zijn.
Omdat de opgestapte minister van Financiën Yanis Varoufakis zich helemaal niet meer in het parlement laat zien, heeft Tsipras eigenlijk geen meerderheid in het parlement meer. Van coalitiepartner ANEL hoeft Tsipras het ook niet hebben. Partijleider Panos Kammenos, tevens minister van Defensie, zei op Twitter dat Duitsland Griekenland ‘naar de knoppen wil helpen’. Een woordvoerder van de regeringscoalitie zei dat ‘Griekenland wordt gewaterboard door de Europese leiders’.
De hoop van Tsipras is dus gevestigd op de oppositiepartijen. Om minimaal 151 stemmen van de 300 in het parlement vóór de nieuwe wetten te krijgen, heeft Tsipras de steun nodig van de gematigde linkse partijen Potami en Pasok óf van de centrumrechtse Nea Dimokratia dat in de regering zat totdat Syriza de macht overnam.
Op de langere term zal deze gedoogsteun van oppositiepartijen geen werkbare situatie zijn. Tsipras heeft een aantal opties om dit te veranderen. Hij kan afscheid nemen van de rebellerende partijtak Links Platform en gematigde personen op hun plaats zetten. Hij moet de radicalen dan wel zo ver krijgen hun zetel op te geven.
Als dat niet lukt, kan hij een nieuwe coalitie vormen. De partijen Pasok en Potami komen dan in aanmerking voor een verbond. Ook kan hij nieuwe verkiezingen uitschrijven, maar voor dat plan lijkt nu geen tijd te zijn. Mogelijk zullen de Europese leiders Tsipras dan dwingen tijdelijk een technocratisch kabinet in te stellen, zoals eerder in Italië gebeurde. Alle genoemde opties zijn niet echt democratisch te noemen, vooral aangezien het Griekse volk vorige week nog ‘nee’ zei tegen plannen die milder waren dan het huidige voorstel.
Als Tsipras erin slaagt om voor woensdag vier belangrijke wettendoor het parlement te loodsen, zullen de ministers van de eurozone Griekenland weer toelaten aan de onderhandelingstafel voor een nieuwe lening van in totaal 86 miljard euro. De kans bestaat dat er ook andere landen zijn die nog over de nieuwe steun moeten stemmen, al heeft Angela Merkel laten weten dat ze haar parlement niet terug zal roepen van reces.
Vervolgens komt de echte test voor Griekenland op 20 juli. Op die dag moet het land de zaakjes financieel min of meer op orde hebben om de geleende 3,5 miljard euro terug te betalen aan de Europese Centrale Bank.
Lafazanis zit namens Syriza in de regering van Tsipras die afgelopen weekend akkoord ging met een ingrijpend hervormingspakket. Maar Lafazanis is geenszins van plan om zijn partijgenoot te steunen. En hij staat niet alleen.
Elsevier 13.07.2015De afgetreden Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis haalt in zijn eerste interview sinds zijn aftreden hard uit naar zijn voormalige onderhandelingspartners. Volgens Varoufakis is de eurogroep een rare club die zonder juridische grondslag in het geheim ingrijpende beslissingen neemt.
Onderhandelingen hebben nooit echt plaatsgevonden, zegt Varoufakis die voor het eerst sinds zijn aftreden zijn mond open doet tegen de Britse site newstatesman.com.
Zweeds volkslied
De onderhandelaars bleken ongevoelig voor de economische argumenten van Varoufakis voor een herstructurering van de schuldenlast.
‘Dan breng je een onderwerp naar voren waar je echt heel hard aan hebt gewerkt, om er zeker van te zijn dat het logisch coherent is, en het enige wat je dan kreeg waren uitdrukkingsloze blikken. Net alsof je helemaal niets had gezegd. Ik had net zo goed het Zweedse volkslied kunnen zingen. De reactie zou hetzelfde zijn geweest.’
Volgens Varoufakis had Duitsland van tevoren al bepaald dat het geen meter zou prijsgeven, aangezien de Griekse regering de schuldendeal al had geaccepteerd. En de rest van de eurogroep doet wat Duitsland zegt, meent Varoufakis.
‘De eurogroep van ministers van Financiën is als een goed afgestemd orkest en Schäuble is de dirigent.’
De maandag herkozen eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem (PvdA) maakte zich impopulair bij Varoufakis door de Grieken buiten te sluiten toen hij een statement naar buiten wilde brengen zonder Griekse consensus. Toen Varoufakis ambtenaren vroeg of dit eigenlijk wel kon, zei één van hen: ‘Nou, de eurogroep bestaat juridisch helemaal niet. Er is geen verdrag dat ten grondslag ligt aan deze groep’.
Varoufakis vindt het vreemd dat een groep die feitelijk niet bestaat zo veel invloed heeft: ‘We hebben hier dus een niet-bestaande groep die de grootste macht heeft over de levens van Europeanen. De groep hoeft aan niemand verantwoording af te leggen, aangezien de club juridisch niet bestaat; er worden geen notulen bijgehouden; alles is vertrouwelijk. Geen burger komt erachter wat er binnen deze groep wordt gezegd. Dit zijn bijna beslissingen op leven en dood en geen enkel lid hoeft daar verantwoording over af te leggen.’
Telegraaf 13.07.2015 Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is bereid te helpen bij het uitvoeren van de akkoorden die in het weekend in Brussel over de Griekse schuldencrisis zijn bereikt. IMF-chef Christine Lagarde betitelde het akkoord van de eurolanden als een belangrijke stap voorwaarts.
De akkoorden tussen Griekenland en de overige eurolanden geven Athene uitzicht op een derde serie noodkredieten. In ruil moet de Griekse regering van de geldschieters snel met concrete maatregelen en wetgeving komen om het groeiende schuldenprobleem te bedwingen.
Volgens critici is de Griekse premier Tsipras onder grote druk bezweken door toe te geven aan draconische eisen. Volgens anderen is de grootste geldschieter, de Duitse bondskanselier Merkel, bezweken door toch in te stemmen met weer een reeks noodkredieten aan Athene.
VK 13.07.2015 Operatie geslaagd, patiënt overleden. Waarschijnlijk is dat de beste samenvatting van het akkoord van afgelopen weekend. Ik moet de eerste econoom nog tegenkomen die het nieuw afgesproken pakket voor Griekenland ziet werken.
De kans is groot dat we binnenkort weer concluderen dat Griekse economie er nog slechter voor staat, dat de schuldenberg verder is toegenomen en dat Griekenland nieuwe hulp nodig heeft om in de eurozone te blijven. Europa’s zogenaamde soft power is verworden tot een keihard economisch machtsspel. Het zijn moeilijke tijden voor mensen die geloven dat Europa gebaat is bij een sterke Europese Unie.
Een extreemlinkse partij heeft opgeroepen tot demonstraties
AD 13.07.2015 na het langste crisisoverleg ooit tot een akkoord over de toekomst van het noodlijdende Griekenland. Een grexit wordt daarmee voorkomen, maar Athene moet zich aan strikte voorwaarden houden en meteen beginnen met hervormen.
20.20 uur: De onderhandelingen over een nieuw steunpakket voor Griekenland zullen nog weken in beslag nemen. Dat zei de herkozen voorzitter van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem maandag in Brussel. ,,Eerder vier dan twee weken”, zo liet Dijsselbloem optekenen. ,,En daarmee ben ik nog optimistisch.”
Nu de kaarten opnieuw zijn geschud is het aan het Griekse parlement om de nieuwe hervormings- en bezuinigingsvoorstellen goed te keuren. Daarnaast moet ook nog een reeks nationale parlementen akkoord geven. Pas daarna kunnen onderhandelingen over een nieuw pakket steunmaatregelen plaatsvinden.
VK 13.07.2015 De Griekse premier Tsipras heeft tot woensdagavond de tijd om vier wetsvoorstellen door het parlement te jagen. Binnen drie dagen, kan dat? ‘Op het hoogtepunt van de crisis deden wij het in één nacht’, zei de Litouwse president Grybauskaite gisteravond.
Het gaat om een nieuw btw-stelsel dat meer geld opbrengt, een versobering van het pensioenstelsel, het vastleggen van de wettelijke onafhankelijkheid van het Griekse statistisch bureau en de introductie van automatische uitgavenbeperkingen voor de overheid.
De Grieken hebben daarna nog een week om het justitiele apparaat te reorganiseren
De Grieken hebben daarna nog een week om het justitiele apparaat te reorganiseren (!) en het opzetten van een nationaal fonds om zwakke banken te liquideren. Tegelijk moet er op 20 juli ook een voorstel liggen hoe de vriendjespolitiek in staatsinstellingen zal worden bestreden.
Als het parlement in Athene voor woensdag slaagt voor de eerste test, kunnen de voorbereidingen voor het nieuwe steunpakket uit het Europese noodfonds ESM van maximaal 86 miljard beginnen. Zo’n pakket moet nog wel in een aantal eurolanden zoals Duitsland door het parlement worden goedgekeurd. De Bondsdag zou donderdag al bijeen kunnen komen om onderhandelingen over de nieuwe lening goed te keuren, zo lieten de Duitsers doorschemeren.
NU 13.07.2015 De onderhandelingen over een nieuw steunpakket voor Griekenland zullen nog weken in beslag nemen. Dat zei de herkozen voorzitter van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem maandag in Brussel.
”Eerder vier dan twee weken”, zo liet Dijsselbloem optekenen. ”En daarmee ben ik nog optimistisch.”
Nu de kaarten opnieuw zijn geschud is het aan het Griekse parlement om de nieuwe hervormings- en bezuinigingsvoorstellen goed te keuren. Daarnaast moet ook nog een reeks nationale parlementen akkoord geven. Pas daarna kunnen onderhandelingen over een nieuw pakket steunmaatregelen plaatsvinden.
De ministers van de eurozone bespraken maandag een overbruggingskrediet, waarmee Griekenland aan haar acute financiële behoefte kan voldoen. Volgens EU-commissaris voor Monetaire Zaken Pierre Moscovici moet Athene deze maand 4,2 miljard euro betalen aan de schuldeisers. Het is geld dat het land niet op de plank heeft liggen.
Weerstand
Binnen Syriza heerst ook veel weerstand tegen de deal waar Tsipras mee is thuisgekomen, ondanks de toezegging dat de geldschieters voor de derde maal een reeks noodkredieten ter beschikking stellen.
De premier breekt de verkiezingsbeloften die hem in januari aan de macht brachten: geen bezuinigingen meer en pijnlijke maatregelen terugdraaien. Daar komt hij nu op terug om Griekenland in de eurozone te houden.
Trouw 13.07.2015 Er is een zwaar bevochten akkoord. Wat wordt er nu precies van de Grieken verwacht? In ruil voor onderhandelingen over financiële steun moest de Griekse premier Tsipras vanochtend akkoord gaan met harde voorwaarden. Het is een enorm eisenpakket, vooral wat betreft de snelheid waarmee de hervormingen moeten worden doorgevoerd. Tsipras heeft tot en met woensdag om vier wetsvoorstellen door het parlement te krijgen. “Waar het normaliter weken of maanden duurt om dit soort veranderingen te bewerkstelligen, hebben de Grieken drie dagen van de eurolanden gekregen”, zegt Trouw-correspondent Christoph Schmidt vanuit Brussel. “Het is maar de vraag of dat gaat lukken.”
Zo moet Griekenland de komende dagen een nieuw btw-stelsel introduceren, de pensioenleeftijd verhogen, automatische uitgavenbeperkingen voor de overheid invoeren en de wettelijke onafhankelijkheid van het Griekse statistisch bureau vastleggen. In eerste instantie werd er voor woensdag ook een reorganisatie van het justitiële apparaat geëist, alsmede de introductie van een nationaal fonds om zwakke banken te liquideren. Voor die twee punten heeft Tsipras vanochtend een week langer gekregen.
Nu 13.07.2015 Het lot van Griekenland ligt in handen van de Europese Centrale Bank en de eurolanden. Een akkoord laat op zich wachten en de banken zijn gesloten.
Wat is de huidige situatie?
De euro is onomkeerbaar. Dat betekent dat er bij de totstandkoming van de gezamenlijke munt, geen rekening is gehouden met een vertrek van een land.
Maar als Griekenland geen nieuw akkoord met de geldschieters (Europese Unie, Europese Centrale Bank en Internationaal Monetair Fonds) weet te sluiten, komt een vertrek uit de euro, ook wel Grexit genoemd, steeds dichterbij.
Het land staat al als wanbetaler te boek toen het op 30 juni een betaling aan het IMF liet schieten van 1,5 miljard euro. Het IMF zelf ziet deze misser vooralsnog als een betalingsachterstand.
Een Grexit begint bij de Griekse banken, zegt Teunis Brosens, econoom bij ING. Die krijgen nu nog volop noodsteun van de ECB, op dit moment is dat voor ongeveer 90 miljard euro. Als die noodsteun verdwijnt of niet wordt verhoogd, kunnen de banken ook niet aankloppen bij de Griekse overheid, want die heeft geen geld.
“Ongeveer 25 procent van de Griekse banken is op dit moment gefinancierd met noodsteun van de ECB”, zegt Brosens.
Vooralsnog handhaaft de ECB deze steun zoals die is verstrekt op 26 juni, maar verhoogt het bedrag niet. “Om de noodsteun te verhogen, moet de ECB zicht hebben op voldoende solvabiliteit van de Griekse banken. Zolang er niet wordt onderhandeld over een nieuw steunpakket, is dat niet het geval”, zegt de ING-econoom.
De ECB stelt zelfs hogere eisen aan de kwaliteit van het onderpand die de banken moeten hebben in ruil voor de noodkredieten.
VK 13.07.2015 Vanuit Europa klinkt opluchting over het bereiken van een akkoord over een nieuw hulpprograma voor Griekenland, de Nederlandse oppositie reageert vernietigend. Een overzicht van de reacties uit de politiek.
De Griekse premier Alexis Tsipras lijkt opgelucht dat het akkoord is bereikt. Hij zegt dat er ‘een zware strijd is gestreden, maar dat het best mogelijke resultaat is bereikt.’ Het akkoord zorgt volgens de bewindsman voor financiële stabiliteit en het creëert mogelijkheden voor economische groei. Door de deal heeft Griekenland zijn financiering voor de middellange termijn zeker gesteld. Het akkoord kan Griekenland uit zijn economische crisis halen en kan ervoor zorgen dat de bankensector niet in elkaar stort, aldus Tsipras.
RO 13.07.2015 De eurolanden hebben een akkoord bereikt over de voorwaarden voor verdere onderhandelingen over nieuwe financiële steun aan Griekenland. Griekenland moet daarvoor verder hervormen en bezuinigen.
Volgens minister-president Rutte moet Griekenland overeengekomen maatregelen snel omzetten in acties: “De financieel-economische situatie in Griekenland verslechtert van dag op dag. Voor het herstel van vertrouwen zijn harde waarborgen nodig”, aldus Rutte.
Het Griekse parlement heeft tot en met woensdag de tijd om met de afspraken in te stemmen. Rutte: “Dat betekent 3 dingen. Ten eerste dat Griekenland uiterlijk woensdag 4 wetten moet aannemen. Zoals btw-maatregelen en pensioenhervormingen. Ten tweede moet het Griekse parlement akkoord gaan met een aanscherping van de voorstellen die eerder deze maand op tafel lagen. Bijvoorbeeld over privatisering van de energiemarkt en de modernisering van de arbeidsmarkt. En ten derde moet een aantal extra maatregelen worden genomen. Namelijk de verkoop van Griekse staatsbezittingen door een onafhankelijke autoriteit. Met de opbrengst daarvan, die op termijn moet oplopen tot € 50 miljard, kan de Griekse staatsschuld sneller naar beneden worden gebracht. En ook kan Griekenland investeren in de economie.”
Telegraaf 13.07.2015 Premier Mark Rutte erkent dat hij zich niet aan zijn verkiezingsbelofte houdt als het reddingsprogramma voor Griekenland doorgaat. Hij had beloofd dat er geen geld meer naar de Grieken zou gaan. „In de kern lever ik mijn verkiezingsbelofte in”, zei Rutte maandag na een speciale eurotop in Brussel waar de noodlijdende Grieken onderhandelingen over een pakket maatregelen van ruim 80 miljard euro zijn beloofd.
Elsevier 13.07.2015 Premier Mark Rutte (VVD) erkent in Brussel dat hij met het nieuwe steunprogramma voor Griekenland een verkiezingsbelofte breekt. ‘Dat vind ik niet leuk, en een slechte zaak.’
Tijdens de verkiezingscampagne zei Rutte dat er geen cent meer naar de Grieken zou gaan. Maar Nederland zal 5,7 procent bijdragen aan het nieuwe reddingspakket voor het noodlijdende Zuid-Europese land.
Slecht
‘Als dit doorgaat, als dat programma er komt, dan kan ik die verkiezingsbelofte niet houden,’ zegt Rutte. ‘Want dan gaat er extra geld naar Griekenland. Zo simpel is het.’
Rutte zegt dat hij niet heeft kunnen voorzien dat het zo zou lopen. ‘Griekenland was op weg naar groei en het op orde brengen van overheidsfinanciën. Ik denk niet dat iemand had kunnen vermoeden dat de Griekse economie er zo slecht aan toe was.’ Bovendien zijn de Griekse politieke omstandigheden ‘dramatisch’ gewijzigd.
Ook had Rutte het over verzachtende omstandigheden voor het breken van zijn verkiezingsbelofte. Het nieuwe akkoord zal de Nederlandse begroting niet raken en het kabinet hoeft hierdoor niet extra te bezuinigen.
De premier sprak over ‘een verschrikkelijke grote som geld’ die de Grieken nodig hebben. Griekenland moet er alles aan doen om de schuld naar beneden te krijgen.
Is een Grexit met het nieuwe akkoord van de baan? Premier Rutte wil een vertrek van Griekenland uit de eurozone nog niet helemaal uitsluiten. ‘Ik doe daar geen voorspelling over.’ Hij wil eerst zien dat de Griekse politiek zich schaart achter de voorwaarden van de geldschieters.
Vertrouwen
Het vertrouwen in de Griekse regering is de afgelopen periode gedaald naar een dieptepunt. ‘Er is weinig vertrouwen in de regering, omdat deze schade heeft toegebracht aan de economie,’ zegt Rutte. Maar er worden strikte voorwaarden gesteld.
‘Er moet iedere keer, voor elke betaling, noodzakelijke maatregelen worden genomen.’ Daarover zei IMF-topvrouw Christine Lagarde dat het akkoord ‘een stap in de richting van vertrouwen’ is.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zegt dat de Griekse regering verantwoordelijkheid moet nemen en het vertrouwen van andere landen van de eurozone moet zien te herwinnen.
Elsevier 13.07.2015 De Griekse premier Tsipras negeert zijn verkiezingsbeloften en de uitslag van het referendum. De uitkomst van het marathonoverleg in Brussel is alles wat de regeringsleiders en bevolking niet wilden.
Griekenland heeft een geschiedenis van staatsgrepen en na een wilde Brusselse nacht kan er daar waarschijnlijk weer één aan worden toegevoegd. De Griekse premier Alexis Tsipras tekende voor totale overgave in zijn strijd om én in de euro te blijven én steungeld van de andere eurolanden te krijgen. Maar daarmee verliest iedereen.
De radicaal-linkse Alexis Tsipras werd op 26 januari premier nadat zijn partij Syriza de Griekse verkiezingen won. Gesouffleerd door adviseurs van linkse Zuid-Amerikaanse populisten, zoals de inmiddels overleden Hugo Chávez, wees hij alle hervormingen af die onder de voorgaande regering waren ingezet in ruil voor steungeld.
Onbeschoft
Tsipras draaide hervormingen zelfs terug. Daarmee werd de ontluikende groei van de Griekse economie in de knop gebroken. En het krediet dat hij nog had bij andere regeringsleiders verspeelde hij binnen enkele weken door zich onbeschoft te gedragen, daarin vaak overtroffen door zijn inmiddels ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis.
Hij smeedde daardoor een zeldzaam eensgezind blok – van tegenstanders welteverstaan. De regeringsleiders en ministers van Financiën van de andere achttien eurolanden waren het nog nooit zo eens. Een collectieve vijand leidt wel vaker tot innige samenwerking. Griekenland stond plots helemaal alleen en dreigde economisch in te storten en uit de euro te vallen.
Desondanks bevestigde een meerderheid van de Grieken tijdens een inderhaast belegd referendum Tsipras‘ afwijzing van hervormingen in ruil voor leningen.
Maar met een nieuwe minister van Financiën en het kennelijke inzicht dat zijn strategie van powerplay faliekant was mislukt, brak Tsipras op de valreep al zijn verkiezingsbeloften en negeerde de uitslag van het referendum. Er komt een veelstrenger pakket met hervormingen op Griekenland af dan ooit was opgelegd tijdens de pre-Tsipras-periode.
Macht
Zo heeft Tsipras verloren en is de wens van het Griekse volk genegeerd. Maar ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel verliest.
Zij wilde voorkomen dat Duitsland zijn macht zou moeten aanwenden om andere landen zijn wil op te leggen.
Dat ligt historisch gevoelig – binnen en buiten Duitsland. Maar aangezien zij zichzelf heeft verbonden aan de eurozone met het huidige aantal leden, kon ze niet anders dan haar macht ten volle te gebruiken en een staatsgreepje te plegen om het onwillige Griekenland in de euro te houden. Athene moet precies doen wat Duitsland wil in ruil voor 53 miljard euro in drie jaar tijd.
Geld
Ook premier Mark Rutte (VVD) brak zijn zoveelsteverkiezingsbelofte. Hij bezwoer in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 dat er geen geld meer naar Griekenland zou gaan.
Zo is de uitkomst van het marathonoverleg zo’n beetje alles wat zowel de regeringsleiders als de bevolkingen niet wilden.
Elsevier 13.07.2015 Het is regeringsleiders na een marathonoverleg van zeventien uur gelukt om een akkoord te bereiken over Griekenland. Met het akkoord is een Grexit voorlopig afgewend.
Hoe ziet het akkoord eruit? En hoe gaat het nu verder?
Dit moet u weten over het akkoord met Griekenland.
* Griekenland leent nog eens ongeveer 53 miljard euro van Europa. In totaal gaat het om een noodpakket van 82 tot 86 miljard euro, wat voor een deel moet worden betaald door het IMF. Ook bestaat het voor een deel uit winsten en obligaties.
* Het gaat om een programma van drie jaar. De Grieken zijn verplicht om het IMF hierbij te betrekken.
* Vóór woensdag moet Griekenland het eigen parlement al over vier hervormingen laten stemmen. Daarbij gaat het om btw-maatregelen, pensioenhervormingen, privatisering van de energiemarkt en modernisering van de arbeidsmarkt.
Ook moet het parlement instemmen met het hele akkoord. ‘Dit moet het vertrouwen van eurolanden herstellen,’ zei voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de eurogroep tijdens een persconferentie. Het vertrouwen van de andere eurolanden is de afgelopen periode naar een dieptepunt gedaald.
Arend Jan Boekestijn: ‘Waarom krijgt Athene geen schuldverlichting, maar kreeg Duitsland die na de oorlog wel?’ Lees nu >
* Griekenland moet gedwongen staatseigendom tot 50 miljard euro privatiseren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om havens en elektriciteitsbedrijven. Dat geld zal terechtkomen bij een speciaal Europees fonds in Griekenland. Dat geld is bedoeld voor schuldverlichting en om de banken te herkapitaliseren.
* Brussel stelt bedragen voor Griekenland ‘heel strikt’ beschikbaar, zegt premier Mark Rutte (VVD). Elke keer als het land geld krijgt, moeten daar concrete maatregelen tegenover staan.
* De Europese Commissie zal toezien op versterking van het Griekse overheidsapparaat.
* Waarschijnlijk zal de Europese Centrale Bank (ECB) maandagnog een nieuw besluit nemen over noodsteun aan de Griekse banken, die inmiddels al twee weken gesloten zijn. Daarbij wordt rekening gehouden met het akkoord over financiële steun, inclusief geld om banken te versterken. * De eurogroep komt vandaag bijeen, niet alleen voor deverkiezing van de voorzitter, maar ook om een besluit te nemen over de 7 miljard euro aan overbruggingskrediet. Met dat geld kan Griekenland onder meer de ECB en het IMF betalen.
* Het parlement in Athene moet dus woensdag al instemmen met de hervormingen, en met het akkoord in zijn geheel.
* Daarna moeten de parlementariërs van andere lidstaten instemmen met het akkoord. Dat gebeurt naar verwachting eind deze week. De Tweede Kamer in Den Haag zal niet stemmen over het akkoord, maar wordt wel geïnformeerd door het kabinet.
* Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het akkoord. Voor het debat stuurt minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën nog een brief naar de Kamer over de laatste ontwikkelingen.
* Hierna zullen onderhandelingen beginnen met ESM, het Europees noodfonds.
Elsevier 13.07.2015 EU-voorzitter Donald Tusk en de Franse president François Hollande wilden een Grexit simpelweg niet accepteren.
Maandagochtend om 6.00 uur leek het erop dat Griekenland de eurozone zou moeten verlaten. Maar EU-voorzitter Donald Tusk en de Franse president François Hollande wilden dat simpelweg niet accepteren. Dat blijkt uit een reconstructie van de Financial Times.
Dood spoor
Na ruim negen uur onderhandelen leken de Griekse premier Alexis Tsipras en de Duitse bondskanselier Angela Merkel op een dood spoor te zitten. Ze waren er niet uitgekomen en de enige conclusie leek een ‘grexit’ te zijn.
Maar toen Merkel en Tsipras naar de deur liepen, greep de Poolse voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, in. ‘Sorry, maar geen denken aan dat jullie deze kamer verlaten,’ zou hij hebben gezegd.
Tusk dwong de regeringsleiders weer om aan tafel te gaan zitten om een compromis te vinden in een punt dat voor beide partijen een breekpunt was.
Het ging over het privatiseringsfonds en de verkoop van Griekse staatsbezittingen. Merkel stond erop dat Griekenland 50 miljard euro zou halen uit de verkoop van staatsbezittingen, maar Tsipras zei dat hij deze ‘vernedering’ onmogelijk aan zijn volk kon verkopen.
Vernedering
Het was de Franse president Hollande die toen de kant van Tsipras koos. ‘Niets zou erger geweest zijn dan Griekenland zo te vernederen,’ zou de Franse socialist hebben gezegd. Dat Duitsland dan maar voor een Grexit koos, kon Hollande evenmin toestaan.
‘Vanuit Duitsland was er sterk de drang om tot een Grexit te komen. Ik weigerde die uitkomst.’ Hollande was er vervolgens verantwoordelijk voor dat ook de tijdelijke exit van Griekenland, een plan van de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble, uit het plan werd gehaald.
Uiteindelijk werd er vlak voor het openen van de beurzen dan toch een akkoord bereikt. Tot onvrede van Duitsland is er een compromis bereikt over het privatiseringsfonds.
De Griekse premier Tsipras zou hoe dan ook het meest hebben geleden tijdens de gesprekken. Volgens een aanwezige bij het overleg hebben ze Tsipras ‘aan het kruis genageld’.
NRC 13.07.2015 Na een schorsing van ruim vier uur gingen de regeringsleiders van de eurozone om 4.15 uur vanmorgen wéér in bespreking over een compromisvoorstel voor verdere steun aan Griekenland. Gisteren hebben de eurolanden de duimschroeven nog verder aangedraaid bij de Griekse premier Alexis Tsipras. De vergadering leverde een eisenlijst op waaraan de Grieken moeten voldoen. Vanochtend werd een cruciale deal bereikt. De bal ligt nu bij het Griekse parlement, dat woensdag moet instemmen met een reeks vergaande wetsvoorstellen.
3 PUNTEN
Griekenland moet het volgende doen, zei premier Rutte tijdens een persconferentie:
· uiterlijk woensdag 4 wetten aannemen (bijvoorbeeld btw- en pensioenmaatregelen)
· het parlement moet akkoord gaan met het pakket aan maatregelen dat voor het Griekse referendum op tafel lag(privatisering energiemarkt, modernisering van arbeidsmarkt)
· Daarnaast moet zo snel mogelijk worden begonnen met de verkoop van staatsbezittingen met een uiteindelijke opbrengst van 50 miljard euro.
De Europese Commissie gaat toezien op versterking van het Griekse overheidsapparaat. Deze lijst met maatregelen is “zonder meer stevig”, maar wel noodzakelijk, zegt Rutte. Het is de enige manier om staatsfinanciën op orde te krijgen. Het is mogelijk om dit voor elkaar te brengen. We zijn niet bereid om te tornen aan de beginselen van onze muntuntie.
NRC 13.07.2015 De regeringsleiders van de eurozone hebben tot in de vroege uurtjes gesproken over een onderhandelingsakkoord met de Grieken (liveblog hier). Bij het ontbijt is het overleg nog steeds aan de gang, maar de eerste maandagkranten zijn inmiddels van de persen gerold. Hoe is de stemming in Europa? We zetten de voorpagina’s op een rij.
Telegraaf 13.07.2015 Merkel en Tsipras: ‘Jullie komen deze kamer niet uit’. Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, heeft vanochtend om zes uur een Grexit voorkomen. Dat schrijft de Britse zakenkrant Financial Times in een reconstructie.
De Griekse premier Alexis Tsipras en Angela Merkel zagen het volgens FT vanochtend om zes uur niet meer zitten. Ze concludeerden na veertien uur onderhandelen dat ze er niet uit kwamen.
Maar toen Tsipras en Merkel naar de deur liepen, hield Tusk hen tegen. ‘Sorry, maar jullie komen deze kamer niet uit’, zei Tusk volgens FT.
Elsevier 13.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras is tevreden over het bereikte akkoord, maar in Griekenland wordt woedende gereageerd. Met name de houding van Duitsland valt slecht in Athene.
‘We vochten een zware strijd,’ zegt Tsipras. ‘We hebben het best mogelijke resultaat bereikt.’ De overeenkomst kan Griekenland uit zijn economische crisis halen en ervoor zorgen dat de bankensector niet in elkaar stort, zegt Tsipras.
Grexit
Premier Mark Rutte (VVD) wilde nog niet zeggen dat een Grieks vertrek uit de eurozone nu daadwerkelijk van de baan is, maar Tsipras zegt dat wel. Een Grexit is nu vermeden, zei de Griekse premier na afloop van het marathonoverleg.
Tsipras erkent dat Griekenland de komende jaren hard moet werken om aan de eisen van de geldschieters te voldoen. Dinsdag en woensdag moet het parlement al instemmen met vier hervormingen en het akkoord in zijn geheel.
In eigen land staat er dan ook nog een strijd te wachten, zegt Tsipras. Radicale veranderingen zijn nodig om Griekenland los te maken van de ‘oude oligarchie’. De premier is van plan de lasten op een rechtvaardige manier te verdelen over de samenleving.
Woedend
Maar kan Tsipras dat doen met de huidige bewindslieden? Griekse politici reageren woedend op de plannen. ‘Griekenland wordt gewaterboard door de Europese leiders,’ zei een woordvoerder van de regeringscoalitie tegen televisiezender ANT1.
Volgens de woordvoerder verscheurt Duitsland Europa voor de derde keer in stukken. De Griekse minister van Defensie richtte ook zijn pijlen op Duitsland en zegt dat het land ‘ons naar de knoppen wil helpen’.
In Griekse kranten wordt maandag verwezen naar de Tweede Wereldoorlog. ‘Griekenland in Auschwitz,’ schrijft Demokratia. Een andere krant schrijft dat Duitsland Europa opnieuw verwoest en er wordt gesproken van een ‘euro-horrorshow’.
In eigen land staat er dan ook nog een strijd te wachten, zegt Tsipras. Radicale veranderingen zijn nodig om Griekenland los te maken van de ‘oude oligarchie’. De premier is van plan de lasten op een rechtvaardige manier te verdelen over de samenleving.
Elsevier 13.07.2015 De eurolanden hebben met het noodlijdende Griekenland een akkoord bereikt over de voorwaarden voor nieuwe financiële steun in ruil voor een reeks strenge hervormingen en besparingen. Hoe dat akkoord er precies uitziet, is nog onduidelijk.
De beurzen reageerden maandag positief op het akkoord. De AEX-index op Beursplein 5 noteerde kort na opening van de markt 1,3 procent hoger op 487,86 punten. De MidKap klom 0,8 procent tot 714,35 punten. De beurzen in Londen, Frankfurt en Parijs gingen 0,8 tot 1,7 procent vooruit.
Voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de eurogroep zegt dat het Griekse parlement snel moet instemmen met een aantal maatregelen. ‘Zo moet het vertrouwen van de lidstaten worden hersteld,’ zegt Dijsselbloem. Het hele akkoord moet woensdag al worden goedgekeurd door het Griekse parlement, inclusief een aantal nieuwe wetten.
Na zeventien uur onderhandelen zijn de regeringsleiders in Brussel er toch in geslaagd een akkoord te bereiken. Tusk meldde kort voor zijn bekendmaking al dat er een herzien compromisvoorstel op tafel ligt.
Regeringsleiders van de Europese Unie begonnen zondag 16.00 uur met de onderhandelingen. De Grieken zouden afgelopen nacht nog dwarsliggen op twee punten:
Athene wilde geen gedwongen privatisering van staatseigendom tot 50 miljard euro onder Europees toezicht
Verzet tegen de rol van het Internationaal Monetair Fonds
Of het de Griekse premier Alexis Tsipras lukt om het akkoord te verkopen aan het Griekse parlement is nog maar de vraag. Griekse kranten die op de hand zijn van Tsipras’ partij Syriza waren niet te spreken over de uitgelekte plannen.
Of de bewindslieden in Griekenland de afgesproken bezuinigingen en hervormingen zullen uitvoeren, is niet duidelijk. Wellicht moet er een regering van nationale eenheid komen of zijn nieuwe verkiezingen nodig. Al met al lijkt een Grieks vertrek uit de eurozone voorlopig niet meer aan de orde.
NRC 13.07.2015 Na meer dan 17 uur heeft de eurozone eindelijk een unaniem akkoord bereikt over de Griekse schuldencrisis. Dat laat president van de Europese Raad Donald Tusk weten:
FINANCIËLE STEUN IN RUIL VOOR HERVORMINGEN
Volgens Tusk is de EU klaar voor een nieuw steunpakket van het Europese noodfonds ESM voor het noodlijdende Griekenland. In ruil daarvoor zou Athene de nodige hervormingen doorvoeren. De eurozone en Griekenland lagen al weken met elkaar overhoop over een deal.
NRC 13.07.2015 De regeringsleiders van de eurozone hebben tot in de vroege uurtjes gesproken over een onderhandelingsakkoord met de Grieken (liveblog hier). Bij het ontbijt is het overleg nog steeds aan de gang, maar de eerste maandagkranten zijn inmiddels van de persen gerold. Hoe is de stemming in Europa? We zetten de voorpagina’s op een rij.
Elsevier 13.07.2015 Regeringsleiders op de speciale EU-top in Brussel buigen zich over een compromisvoorstel voor Griekenland. De top is tijdelijk onderbroken voor ‘finale consultaties’.
Het marathonoverleg werd afgelopen nacht ruim 4,5 uur geschorst, maakte voorzitter Donald Tusk van de Europese Raad bekend. Hij zei eerder al dat hij wil door gaan met vergaderen tot er een akkoord is bereikt.
Compromis
Regeringsleiders van de Europese Unie begonnen zondag 16.00 uur met de onderhandelingen. De top werd eerder al even geschorst, zodat staatshoofden en regeringsleiders de mogelijkheid hadden in onderlinge gesprekken tot een compromis te komen.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zat samen met president François Hollande en premier Alexis Tsipras van Griekenland aan tafel. Merkel zou zich hard hebben opgesteld, terwijl Hollande soepeler was.
Na de schorsing van 4,5 uur lag er een compromisvoorstel op tafel, maar de Grieken zouden nog dwarsliggen op twee punten:
Athene wil geen gedwongen privatisering vanstaatseigendom tot 50 miljard euro onder Europees toezicht
Tsipras verzet zich tegen een rol van het Internationaal Monetair Fonds
Lenen
Zoals het er naar uitziet lenen de Grieken, als er een akkoord wordt bereikt, tussen de 80 en 82 miljard euro. Eerder werd er gesproken over een bedrag van rond de 50 miljard euro, maar de Griekse economie is de afgelopen dagen ernstig verslechterd.
Er zou deze maand al een tijdelijk overbruggingsfonds komen van 7 miljard euro.
Als er inderdaad een akkoord komt, is het nog maar de vraag of de Griekse bewindslieden dit gaan uitvoeren. Verschillende Syriza-ministers zitten niet te wachten op de plannen die nu in Brussel worden gesmeed. Het zou dus heel goed kunnen dat er nieuwe verkiezingen moeten plaatshebben.
Griekse kranten reageren maandagochtend ook niet bepaald positief of de plannen die al zijn uitgelekt. Kranten op de hand van Tsipras’ partij Syriza verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog met koppen als ‘Duitsland verwoest opnieuw Europa’.
De Grieken hoopten op kwijtschelding van een aanzienlijk deel van de schuld, maar het ziet er niet naar uit dat dat gaat gebeuren. De regeringsleiders zijn wel bereid in te stemmen met een vorm van verlichting. Zo zou de looptijd van de leningen kunnen worden verlengd of gaat de rente omlaag.
Bezoek
De Sloveens premier Miro Cerar verliet maandagochtend de EU-top, omdat hij terug moet naar Slovenië vanwege het bezoek van NAVO-topman Jens Stoltenberg. Premier Mark Rutte (VVD) vervangt Stoltenberg in Brussel, laat hij weten via Twitter.
Bij zijn vertrek wees Cerar erop dat de kwestie na zestien uur onderhandelen, nog niet is opgelost.
Elsevier 12.07.2015 De eurozone heeft Griekenland twaalf punten gegeven waaraan zij moeten voldoen indien ze gebruik willen maken van een derde steunpakket. Er is alleen één probleempje: dit moet voor woensdag in wetgeving worden vastgelegd.
Als de Grieken nog aanspraak willen maken op een nieuwe lening, zal de regering in Athene de komende dagen flink aan de bak moeten.
Website Politico heeft de lijst gezien waarop twaalf voorwaarden staan waaraan Griekenland moet voldoen om überhaupt weer toegelaten te worden aan de onderhandelingstafel voor een nieuw steunpakket. Deze twaalf zullen in drie dagen in wetten moeten worden vastgelegd. Het gaat om de volgende punten:
Verschillen in de BTW ‘stroomlijnen’.
Verbreden van de heffingsgrondslag van de belastingen.
Pensioenstelsel toekomstbestendig maken.
Het opstellen van een codex voor het burgerlijk procesrecht.
Volledige implementatie van automatische bezuinigingen.
Bankresolutiedoorvoeren waarmee ‘bail-in’ mogelijk wordt.
Privatiseren van de elektriciteitscentrale.
Actie ondernemen tegen noodlijdend krediet.
Garandeer onafhankelijkheid van privatiseringsorgaan TAIPED.
Depolitiseer de Griekse overheid.
De trojka komt terug in Athene.
Nieuwe miljarden
Als de Grieken zich houden aan deze afspraken, zijn de andere eurolanden bereid weer te praten over een noodlening. Dit noodpakket bestaat uit 82 tot 86 miljard euro.
Een deel van dit geld komt van het IMF, een deel uit obligaties en een deel uit de vorige lening. Er blijft dan ongeveer 50 miljard euro aan ‘nieuw geld’ dat door de eurolanden aan Athene zal worden overgemaakt.
Banken
De helft hiervan zal worden gebruikt om de Griekse banken weer gezond te maken. De Grieken moeten wel beloven dat ze ongeveer 50 miljard euro aan staatseigendommen privatiseren, waarmee de schuldenlast op lange termijn wordt verlaagd. Omdat Griekenland per direct geld nodig heeft, is er een overbruggingskrediet nodig van ongeveer 7 miljard euro. Dit zal door het IMF, de ECB en de Griekse Centrale Bank worden betaald.
Op dit moment praten de Griekse premier Alexis Tsipras, de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande in ‘kleine kring’ over het uitvoeren van bovenstaande voorstellen.
NRC 12.07.2015 De eurolanden praten vandaag verder over de positie van Griekenland binnen de eurozone. Een urenlange vergadering van de ministers van Financiën leverde gisteren nog geen overeenstemming op over de vraag of de nieuwe Griekse voorstellen voldoende zijn om onderhandelingen over nieuwe financiële steun te beginnen. De ministers, verzameld in de eurogroep, hervatten hun overleg vanochtend om 11.00 uur. Vervolgens is het vanaf 16.00 uur de beurt aan de regeringsleiders en staatshoofden van de eurolanden. Zij moeten uiteindelijk de knoop doorhakken en bepalen of er verder met de Grieken kan worden gepraat.
Wat gebeurt er momenteel nu eigenlijk?
Er wordt nu door de EU-regeringsleiders gepraat over het document dat de Eurogroep, waarin de ministers van Financiën van de eurozone zitten, heeft opgesteld. Daarin staan snoeiharde eisen waaraan Griekenland moet voldoen, veelal al voor aankomende woensdag, om onderhandelingen over een nieuw noodpakket nog mogelijk te laten zijn. Het gaat onder meer om flinke hervormingen van het pensioenstelsel en de btw door het parlement krijgen. Ook interessant: de optie voor een tijdelijk Grexit, een ‘time-out’ uit de eurozone, is in het document als optie behouden mocht er geen akkoord komen.
Maar dit is geen definitief voorstel. Vooral in de marge zullen hoofdrolspelers met elkaar hierover overleggen, zodat er, is de hoop, een definitief onderhandelingsakkoord komt waarmee alle partijen vooruit kunnen.
Volledige eurogroepdocument van vier pagina’s
Ed Conway van Sky News maakte foto’s van het volledige document met eisen van de eurogroep aan de Grieken. Die zijn hier te vinden.
Voor wie foto’s van printjes niet echt heel duidelijk waren, de Financial Times heeft een duidelijke pdf van het eurogroepdocument op zijn site gezet. Lees het hier.
Persbureau Reuters publiceerde zojuist de lijst met de voorstellen die nu in de eurogroep besproken zouden worden. Het zouden aanvullende eisen van Europa aan de regering van Tsipras zijn. Het is de vraag of de Griekse premier nog verdergaande voorstellen in eigen land verkocht krijgt. Tsipras kreeg vrijdag het door zijn eigen regering opgestelde (en minder vergaande) reddingsplan al met moeite door het Griekse parlement. Lees verder›
Telegraaf 12.07.2015 De rekening van een nieuw Grieks steunprogramma kan uitkomen op €82 tot 86 miljard. Dat blijkt uit het document dat de eurogroep, de ministers van Financiën van de eurozone heeft opgesteld tijdens de vergadering van gisteren en vandaag.
Dat schrijft persbureau AFP. Op dit moment wordt het document besproken door de politiek leiders van de eurozone.
Griekenland moet voor aankomende woensdag een flink aantal bezuinigingen door het parlement loodsen, onder andere over de btw, pensioenen en fiscale administratie.
Op de lijst staan ook eisen op die het land eerder heeft afgewezen. Zo keert de trojka terug in Athene, de in Griekenland gehate combinatie van de Europese Centrale Bank, het Internationaal Monetair Fonds en de Europese Comissie. Ook moet de btw gestroomlijnd worden, moet het pensioenstelsel worden hervormd en komen er meer privatiseringen.
Telegraaf 12.07.2015 Er wordt druk vergaderd in Brussel. Tijdens het overleg van de eurogroep is een lijst hervormingen opgesteld die Griekenland uiterlijk woensdag door het parlement moet loodsen. Pas dan komt er Europees geld vrij. Een nieuw steunpakket kan oplopen tot €86 miljard.
21:55 Wat wil Europa van Griekenland?
De Europese schuldeisers leggen de Grieken het vuur aan de schenen. Onze correspondent Ronald van Gessel somt op aan welke zes punten de Grieken moeten voldoen:
Ze moeten een reeks hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen uiterlijk woensdag door het parlement jassen.
De Grieken wordt de aanslepende privatisering uit handen genomen, ze moeten voor 50 miljard staatseigendom bij de EU onderbrengen, die dan voor verkoop zorg gaat dragen
Ze kunnen dan maximaal €86 miljard uit het noodfonds ESM lenen, maar waarschijnlijk minder.
Schuldherschikking is ook mogelijk, geen afschrijving. Herschikken betekent langere looptijden en lagere rente.
Het IMF blijft aan boord als controleur en geldschieter.
Een Grexit blijft mogelijk, als het tussentijds mis gaat, wordt de Grieken alsnog de mogelijkheid geboden om tijdelijk uit de euro te stappen.
Het is weer tijd voor een tussenstand. Sinds 16.00 uur vanmiddag zijn de politiek leiders van de eurozone in gesprek over bezuinigingsplannen voor Griekenland. De ministers van Financiën hebben na anderhalve dag overleggen een lijst met eisen gemaakt, waar op de eurotop een akkoord over bereikt moet worden. De Grieken krijgen tot woensdag de tijd om een aantal essentiele hervormingen door de regering te loodsen, zoals strengere btw-regels.
VK 12.07.2015 De regeringsleiders van de eurolanden zijn vanavond bijeen om te beslissen over nieuwe financiële steun voor Griekenland. De schuldeisers hebben keiharde voorwaarden op tafel gelegd: privatiseringen moeten onder Europees toezicht komen en de Griekse regering moet binnen drie dagen nieuwe hervormingen door het parlement loodsen – nadat de crediteuren de wetgeving hebben goedgekeurd. Zal Griekenland dit accepteren?
De onderhandelingen tussen de regeringsleiders van de eurozone gaan nu over (de uitwerking van)een pakket draconische maatregelen dat de Eurogroep vandaag heeft voorbereid. In de vergadering van de Europese ministers van Financiën is de Griekse minister Euclides Tsakalotos akkoord gegaan met hervormingen die nog verder gaan dan de concessies die Griekenland eerder deze week deed.
De Eurogroep vergaderde het hele weekend over een akkoord met Griekenland. Tijdens het overleg bleek hoe verdeeld de eurolanden zijn over de te nemen stappen. Volkskrant-correspondent Marc Peeperkorn schreef vandaag deze reconstructie. ‘Het optimisme dat uit de vergaderzaal sijpelt wordt direct onderuit gehaald door een gelekt Duits voorstel.’
Telegraaf 12.07.2015 De vergadering in Brussel van de ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) over het noodlijdende Griekenland is afgelopen. Voorzitter Jeroen Dijsselbloem stelde dat hij en zijn collega’s „ver zijn gekomen”.
Het is nu de beurt aan de regeringsleiders en staatshoofden van de eurolanden om zich over de redding van Griekenland te buigen. Volgens Dijsselbloem zijn er nog wel een aantal grote kwesties onopgelost. Hij wilde niet zeggen welke zaken nog open zijn. Het is nu aan de leiders om definitief de knoop door te hakken, zo stelde hij. Dijsselbloem schuift ook aan bij het topoverleg in Brussel, dat kort na 16.00 uur begon.
De Grieken moeten nog aan de bak, voordat onderhandelingen over nieuwe financiële hulp kunnen beginnen. De Finse minister van Financiën, Alexander Stubb, zei dat de Grieken uiterlijk woensdag al een aantal hervormingen moeten hebben voorgelegd aan het eigen Griekse parlement.
Ook moeten de Grieken stappen zetten met de oprichting van een fonds voor de verkoop van overheidsbezittingen. En daarnaast moet Athene een aantal hervormingen verder aanscherpen. Stubb had het over een „goed voorstel”.
Telegraaf 12.07.2015 Een vertrek van Griekenland uit de eurozone heeft verregaande gevolgen. Als Duitsland druk uitoefent op Athene voor een Grexit zorgt dat voor een „rampzalige tweespalt met Frankrijk”. Die waarschuwing gaf de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, zondag af aan Duitsland.
Zijn reactie volgde op een voorstel van de Duitse minister Wolfgang Schäuble. Die suggereerde zaterdag dat Griekenland voor minstens vijf jaar (dus tijdelijk) de eurozone zou moeten verlaten, als Athene niet met betere voorstellen komt voor financiële steun. „Het zou rampzalig zijn voor de reputatie van Duitsland in de Europese Unie en de rest van de wereld als Berlijn niet de kans grijpt die is ontstaan, nu de Grieken met hervormingsvoorstellen zijn gekomen”, zegt Asselborn in de Süddeutsche Zeitung. „Als Duitsland aanstuurt op een Grexit lokt het een diepgaand conflict uit met Frankrijk. Dat zou een catastrofe voor Europa zijn.”
Elsevier 12.07.2015 Het is onwaarschijnlijk dat er zondag een akkoord met Griekenland wordt gesloten over een noodzakelijke derde lening aan dat land. Politieke en technische obstakels én een gebrek aan vertrouwen staan dat in de weg.
Zondag zou echt de allerlaatste kans zijn voor Griekenland en de Europese Unie (EU) om eruit te komen, beweerden meerdere EU-leiders de afgelopen dagen. Het land heeft een ernstig tekort aan financiële middelen en kan het niet lang meer volhouden als de banken gesloten blijven.
Geen deal
Toch is het ‘zeer onwaarschijnlijk’ dat de partijen er zondag uit gaan komen. Volgens de Duitse bondskanselier is het moeilijk om tot een akkoord te komen omdat ‘het vertrouwen is verdwenen’.
Dat zei Merkel zondag voordat ze met haar collega’s van de eurozone samenkwam in Brussel. Mocht er een akkoord komen, ‘dan moeten de voordelen opwegen tegen de nadelen’, zei Merkel.
Los van het gebrek aan vertrouwen staan politieke en economische obstakels ervoor dat het ‘onmogelijk is om vandaag tot een deal te komen,’ zei de Slovaakse minister van Financiën Peter Kazimir tegen Bloomberg.
Hij doelde daarmee onder meer op de tweespalt tussen Noord- en Zuid-Europa over de eisen die aan de Grieken moeten worden gesteld. Duitsland en Finland volgen de harde lijn en willen dat Griekenland zich houdt aan de afspraken en ingrijpende hervormingen doorvoert.
Vernedering
Maar Zuid-Europese landen vinden dat die harde lijn niet in het belang van de toekomst van de EU is. De Italiaanse premier Matteo Renzi zei zondag dat Europa moet stoppen met de ‘vernedering’ van de Grieken en zo snel mogelijk tot een akkoord moet komen ‘in belang van Europa’.
Los van de politieke verschillen vergt het implementeren van de maatregelen enige tijd. Griekenland heeft mogelijk enkele weken nodig om de lange lijst van gewenste maatregelen uit te voeren. In de tussentijd zal het land een overbruggingslening nodig hebben.
Finland
Het duurt kortom nog wel even voordat er duidelijkheid zal zijn over de Griekse toekomst. ‘Als dit een onderhandelingsfase was van 1 tot 10, dan staan we nog steeds ergens tussen de 3 en de 4,’ zei Finse minister van Financiën Alexander Stubb.
Volgens Stubb zijn we op dit moment ‘ver verwijderd van een deal’. De Finse minister ziet de Grieken liever vertrekken uit de eurozone, maar zei dat hij een eventuele deal niet zal blokkeren.
Rutte
Ook premier Mark Rutte (VVD) liet zondag voorafgaande aan de ontmoeting met regeringsleiders van de andere eurolanden van zich horen. Volgens Rutte zijn hervormingen en besparingen ‘de enige weg naar hulp’. ‘Voor Nederland geldt dat de enige weg naar hulp openstaat, als de Grieken bereid zijn alle noodzakelijke maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat de economie weer op eigen benen kan staan’, zei Rutte.
Rutte wilde geen commentaar geven op de inhoud van het Griekse verzoek en de door Athene voorgestelde hervormings- en bezuinigingsmaatregelen. ‘Wij zijn bereid te kijken naar de steunaanvraag, maar dat kan alleen als de Grieken in alle opzichten er blijk van geven alle noodzakelijk maatregelen te gaan nemen om Griekenland weer op eigen benen te laten staan.’
Geen vertrouwen
Rutte wil ook de grootst mogelijke zekerheid dat Griekenland de maatregelen gaat doorvoeren. Gebrek aan vertrouwen of Griekenland de plannen deze keer wél gaat uitvoeren, zorgt voor grote aarzeling bij de andere eurolanden. Over een eventueel overbruggingskrediet wilde premier Rutte zich niet uitlaten. De premier noemde een dergelijk krediet voorlopig ‘vijf stappen te ver’.
Ondanks alles blijft de Griekse premier Alexis Tsipras geloven in een overeenkomst. ‘Als alle partijen het willen, is het mogelijk,’ zei Tsipras zondag voor de ontmoeting met andere Europese collega’s. De Europeanen willen een verenigd, geen verdeeld Europa, zei hij.
VK 12.07.2015tekst die eerder door de Eurogroep is opgesteld. Een diplomaat meldt aan de Volkskrant dat een alliantie van ‘strenge’ landen (Nederland, Letland, Finland etc.) de frase over een mogelijke Grexit in het onderhandelingsakkoord wil houden, als een stok achter de deur.
De zin luidt: ‘Als er geen overeenstemming kan worden bereikt, moet Griekenland snel onderhandelingen aangeboden worden over een time-out van de eurozone.’
Volgens een andere diplomaat is de zin alleen bedoeld als stok achter de deur, als over het overige overeenstemming wordt bereikt, vliegt de zin over de grexit eruit.
De woordvoerder van EU-president Donald Tusk bevestigt dat de regeringsleiders nu in detail aan de onderhandelingstekst werken. ‘Dat is meestal een goed teken’, zegt hij, want dat betekent dat er in ieder geval zicht is op een resultaat. Wel zijn er nog grote verschillen over delen van de tekst en de woordkeuze.
Yanis Varoufakis is sinds zijn aftreden als minister van Financiën niet meer betrokken bij de onderhandelingen, maar geeft in de Britse krant The Guardianwel zijn visie op de laatste ontwikkelingen. ‘Op basis van maandenlang onderhandelen geloof ik dat de Duitse minister van Financiën Griekenland uit de eurozone wil duwen’. Duitsland zou, door te laten zien dat de invoering van de euro niet onomkeerbaar is, Frankrijk bang genoeg willen maken om het land tot meer begrotingsdiscipline te bewegen.
NU 12.07.2015 De Eurogroep heeft zondagmiddag het stokje doorgegeven aan de leiders van de eurozone. Zij praten in de avond verder over het noodlijdende Griekenland.
De andere achttien eurolanden stellen zeer scherpe eisen en voorwaarden aan de Griekse regering voordat er gepraat kan worden over verdere financiële steun. Het vertrouwen in de Griekse regering en de geloofwaardigheid van Athene is zo klein geworden, dat de eurozone niet anders kan. Alleen met forse Griekse maatregelen zijn de landen bereid weer diep in de buidel te tasten om de Griekse economie er bovenop te helpen.
Dat blijkt uit adviezen van de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) aan hun regeringsleiders en staatshoofden. De leiders zijn zondagavond op een top in Brussel bijeen om knopen door te hakken.
De ministers van Financiën van de eurozone kwamen zondagochtend bijeen om te bespreken of de steunaanvraag van Griekenland geloofwaardig en voldoende onderbouwd is en of het de economie daadwerkelijk uit het slop haalt.
Frankrijk, dat zich soepeler opstelt richting Athene, zal er ”alles aan doen om een akkoord te bereiken dat Griekenland in de eurozone houdt”.
President Francois Hollande sprak zich nadrukkelijk uit tegen een tijdelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone, zoals van Duitse kant zou zijn gesuggereerd. “Dat is een Europa dat achteruit gaat en niet vooruit”, zei Hollande.
Volgens premier Mark Rutte is het accepteren van de hervormingen en besparingen voor Griekenland “de enige weg naar hulp”.
Telegraaf 12.07.2015 De chaos in Brussel en Athene is compleet. De vergadering van ministers van Financiën liep gisteren op niks uit, dus vandaag is er opnieuw een ‘ecofin’. Vanmiddag komen de politiek leiders van de eurzone bij elkaar. De top met alle EU-leiders is echter afgelast. Dat betekent dat Griekenland vandaag niet uit de eurozone gaat, want daar zijn alle 28 leiders voor nodig.
12:30 Toerist vieren gewoon vakantie
Toeristen lijken zich maar weinig aan te trekken van het dreigende grexit. Datschrijft onze correspondent op Kretta. “De ligstoelen aan de stranden stromen tijdens deze (zoveelste) D-Day voor Griekenland langzaam vol. En wat ook het gesprek is, de Eurotop in ieder geval niet! Slechts ondernemers maken zich druk om een eventuele Grexit.”
12:10 Kans op deal vandaag klein
De negentien eurolanden zijn sterk verdeeld over de aanpak van de crisis in Griekenland. Dat bleek zondagochtend opnieuw, voorafgaand aan het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep), nadat zij hun vergadering zaterdag opschorten zonder resultaat. Een paar ministers lieten iets los over de onderhandelingen, maar er werd vooral benadrukt dat het gebrek aan vertrouwen groot is, en de kans op resultaat met het uur kleiner.
11:30 ‘Finnen blokkeren deal niet’
“Niemand blokkeert een Griekse deal, iedereen werkt hard om een oplossing te vinden.” Dat zei de Finse minister van Financiën Alexander Stubb zondag voorafgaand aan het overleg met zijn collega-ministers in de eurogroep over Griekenland. Zaterdag kwam het bericht uit Finland dat er binnen de regeringscoalitie onenigheid is. De Ware Finnen zouden dreigen met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.
Trouw 12.07.2015 De eurogroep is al enige tijd in overleg. En later vandaag komen de regeringsleiders bijeen. Gaan ze er vandaag uitkomen? Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk lijkt wel die ambitie te hebben. Maar, zegt Trouw-correspondent Christoph Schmidt, het lijkt een zeer onvoorspelbare dag te worden.
Wat kunnen we vandaag verwachten?
De Slowaken zijn het meest pessimistisch. Die hebben vanochtend gezegd dat er geen akkoord komt. Maar dat is nog afwachten. Om vier uur vanmiddag komen de regeringsleiders bij elkaar. En bij die eurozone-top wordt misschien een definitieve beslissing genomen: Grexit of geen Grexit. De regeringsleiders willen nu echt harde toezeggingen van de Grieken.
Ze vinden de plannen van de Grieken dus niet toereikend genoeg.Precies. Maar het zit ‘m ook in het woord plannen. Vijf jaar geleden hebben de Grieken ook al plannen voorgesteld. Onder meer over privatiseringen, Op basis daarvan kregen ze een behoorlijke som geld, maar beloftes zijn toen niet nagekomen. Slechts sommige plannen zijn uitgevoerd. Premier Tsipras zal de komende dagen dus hard aan de slag moeten. Vanaf morgen zullen er al nieuwe wetten aangenomen moeten worden waarmee de bezuinigingen en hervormingen worden doorgevoerd.
Wie zijn de grote spelers hierin?
Het is vooral Frankrijk tegen Duitsland. De Fransen zijn altijd solidair geweest met de Zuid-Europese landen. Ze kunnen zich gewoon niet voorstellen dat Griekenland uit de euro wordt gezet. Maar Duitsland, het machtigste euroland, is er helemaal klaar mee. Duitsland betaalt het meest aan de crisis in Griekenland en dat is politiek niet meer houdbaar.
NRC 12.07.2015 Bij de eurogroepvergadering van vanmiddag zijn de onderhandelende partijen “ver gekomen”, maar een aantal “grote kwesties” rond Griekenland zijn nog onopgelost en moeten vanavond besproken worden door de regeringsleiders. Dat zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem vanmiddag na afloop van de eurogroep.
Al het hele weekend wordt er in Brussel koortsachtig overleg gevoerd over de Griekse crisis. Urenlang overleg in de eurogroep leverde gisteravond niets op, waarna de ministers van Financiën van de eurolanden hun besprekingen vanochtend hervatten. De ministers hebben een concept-tekst naar de regeringsleiders gestuurd, die daarover vanavond verder praten op de speciale eurotop over Griekenland. LEES VERDER
Volghet laatste nieuws over de eurotop in Brussel inons liveblog.
AD 12.07.2015 Zondag is opnieuw een belangrijke dag voor Griekenland. In de middag komen de leiders van de 19 eurolanden bij elkaar. De top met alle EU-leiders is echter afgelast, wat betekent dat er nog geen besluit komt over een mogelijk Grexit. Volg de ontwikkelingen hieronder live.
De euro verloor maandagochtend (plaatselijke tijd) op de valutamarkten in het Verre Oosten licht terrein ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Maar van een vrije val was ondanks het vooralsnog uitblijven van een akkoord over de Griekse schuldencrisis geen sprake. De eenheidsmunt zakte in Sydney 0,4 procent tot 1,1117 dollar. ,,Het uitblijven van een overeenkomst en de zwaarte van de gestelde eisen zijn opvallend, maar beleggers wachten eerder op de uitkomst dan dat zij erop anticiperen,” verklaart valutastrateeg Steven Englander van de Amerikaanse bank Citigroup.
Telegraaf 12.07.2015 Misschien vindt er wel geen ’wondertje’ plaats tijdens de eurotop in Brussel. Daarvoor vreest Mark Rutte, die deelneemt aan de top van politiek leiders van de eurozone vanmiddag vanaf vier uur.
Dat meldt onze correspondent Ronald van Gessel op Twitter. Rutte zegt dat de Grieken alleen geholpen kunnen worden als ze alle noodzakelijke maatregelen nemen.
Gisteren en vanochtend wordt er door de ministers van Financiën, onder leiding van Jeroen Dijsselbloem, gewerkt aan een plan. De Grieken hebben deze week nieuwe bezuinigingen voorgesteld, maar de eurogroep wil harde garanties dat deze daadwerkelijk worden uitgevoerd.
Voorafgaand aan het nieuwe voorstel van de Grieken zei de Duitse bondskanselier Merkel nog dat de eurolanden solidair zouden zijn als Griekenland serieus werk maakt van de bezuinigingen. Toen zei Rutte dat daarvoor wel een ’wondertje’ moet gebeuren. Vandaag benadrukte de premier dat hervormingen en besparingen ’de enige weg naar hulp’ zijn.
NU 12.07.2015 Het is noodzakelijk de Grieken ervan te overtuigen maatregelen te nemen, zodat Griekenland weer op eigen benen kan staan.
Dat stelde premier Mark Rutte zondag in Brussel. Hij is daar voor de derde ingelaste top van eurolanden over de Griekse crisis in korte tijd.
Hervormingen en besparingen zijn “de enige weg naar hulp”, aldus Rutte.
Op tafel ligt deze keer het nieuwe steunverzoek van de Griekse regering. “Voor Nederland geldt dat de enige weg naar hulp openstaat, als de Grieken bereid zijn alle noodzakelijke maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat de economie weer op eigen benen kan staan”, zei Rutte.
Rutte wilde geen commentaar geven op de inhoud van het Griekse verzoek en de door Athene voorgestelde hervormings- en bezuinigingsmaatregelen. ,,Wij zijn bereid te kijken naar de steunaanvraag, maar dat kan alleen als de Grieken in alle opzichten er blijk van geven alle noodzakelijk maatregelen te gaan nemen om Griekenland weer op eigen benen te laten staan.” Rutte wil ook de grootst mogelijke zekerheid dat Griekenland de maatregelen gaat doorvoeren.
Onderhandelingen over een nieuw pakket zullen naar verwachting weken duren, maar ondertussen zijn de Griekse banken gesloten en verslechtert de financiële en economische situatie in het land. Rutte noemde het echter ,,vijf stappen te ver” om te praten over een overbruggingskrediet voor de Grieken.
Trouw 12.07.2015 De beslissende eurogroep-vergadering over Griekenland is rond middernacht zonder resultaat afgebroken. Vandaag om 11 uur wordt het overleg voortgezet. “Het was zeker een moeilijke vergadering”, zei voorzitter Jeroen Dijsselbloem gisteren. “Er zijn nog een aantal grote problemen die niet zijn opgelost, dus we gaan morgenochtend verder.” De problemen draaien vooral om de kwesties ‘geloofwaardigheid en vertrouwen’, aldus de eurogroep-voorzitter.
Minister Stubb zou de opdracht hebben gekregen om alleen met een Grexit genoegen te nemen.
De eurolanden zijn diep verdeeld over de vraag of Griekenland tientallen miljarden euro’s aan nieuwe noodleningen mag krijgen uit het noodfonds ESM. Veel ministers van financiën in de eurogroep hebben geen enkel vertrouwen meer in de beleidsvoornemens van de linkse regering in Athene om de economie weer in het gareel te krijgen. Zij zien een Grexit als onvermijdelijk: Griekenland is in hun ogen niet meer te handhaven in de eurozone.
NU 12.07.2015 Griekenland is bereid tot een ”eerlijk” compromis. Dat verklaarde de Griekse premier Alexis Tsipras zondag kort voor een Europese top over het jongste Griekse verzoek om internationale steun.
Tsipras acht een akkoord op de top mogelijk als “alle partijen dat willen.” De Europeanen willen een verenigd, geen verdeeld Europa, zei hij.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei zondag dat Duitsland geen akkoord wil over Griekenland tegen elke prijs.
Ze sprak over een extreem moeilijke situatie. Aan de ene kant is de economische situatie in Griekenland verslechterd. Aan de andere kant is elk vertrouwen in de Grieken verloren gegaan, zo benadrukte ze. Zij verwacht “hard overleg”.
De voordelen voor een akkoord over financiële steun moeten opwegen tegen de nadelen, zei Merkel. Het belangrijkste is namelijk verloren: vertrouwen, zei zij.
Volgens premier Mark Rutte is het accepteren van de hervormingen en besparingen voor Griekenland “de enige weg naar hulp”.
Volgens Reutersis de conclusie van de groep dat de huidige hervormingsvoorstellen van Griekenland niet ver genoeg gaan. Een verklaring van de Eurogroep wordt spoedig verwacht. Merkel liet voor aanvang van overleg met de Euroleiders al doorschemeren dat de Eurogroep niet tot een overeenkomst is gekomen.
De Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn,noemde het voorstel van Schäuble een “catastrofe voor Europa” als het uitgevoerd zou worden. Het zou onder meer kunnen zorgen voor een conflict tussen Duitsland en Frankrijk.
Sterk verdeeld
De negentien eurolanden zijn nog altijd sterk verdeeld over de aanpak van de crisis in Griekenland. Dat bleek zondagochtend opnieuw, voorafgaand aan het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep), nadat zij hun vergadering zaterdag opschorten zonder resultaat. Pessimisme voert de boventoon.
NU 12.07.2015 Een vertrek van Griekenland uit de eurozone heeft verregaande gevolgen. Die waarschuwing gaf de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, zondag af aan Duitsland.
Als Duitsland druk uitoefent op Athene voor een Grexit zorgt dat voor een “rampzalige tweespalt met Frankrijk”, aldus Asselborn.
Zijn reactie volgde op een voorstel van de Duitse minister Wolfgang Schäuble. Die suggereerde zaterdag dat Griekenland voor minstens vijf jaar (dus tijdelijk) de eurozone zou moeten verlaten, als Athene niet met betere voorstellen komt voor financiële steun.
“Het zou rampzalig zijn voor de reputatie van Duitsland in de Europese Unie en de rest van de wereld als Berlijn niet de kans grijpt die is ontstaan, nu de Grieken met hervormingsvoorstellen zijn gekomen”, zegt Asselborn in de Süddeutsche Zeitung. “
Als Duitsland aanstuurt op een Grexit lokt het een diepgaand conflict uit met Frankrijk. Dat zou een catastrofe voor Europa zijn.”
VK 12.07.2015 De Eurogroep vergaderde het hele weekend over een akkoord met Griekenland. Tijdens het overleg bleek hoe verdeeld de eurolanden zijn over de te nemen stappen. Volkskrant-correspondent Marc Peeperkorn schreef vandaag deze reconstructie. ‘Het optimisme dat uit de vergaderzaal sijpelt wordt direct onderuit gehaald door een gelekt Duits voorstel.’
Hoe reageert Griekenland?
De onderhandelingen tussen de regeringsleiders van de eurozone gaan nu over (de uitwerking van)een pakket draconische maatregelen dat de Eurogroep vandaag heeft voorbereid. In de vergadering van de Europese ministers van Financiën is de Griekse minister Euclides Tsakalotos akkoord gegaan met hervormingen die nog verder gaan dan de concessies die Griekenland eerder deze week deed.
Als Tsipras hierover vandaag een akkoord met de schuldeisers bereikt, is het de vraag hoe dit in Griekenland zal landen. De Griekse krantEkathirimini beschreef gisteren hoe de stemming dramatisch is omgeslagen, van euforie na het referendum naar verbittering toen de Tsipras’ capitulatie duidelijk werd.
AD 12.07.2015 Zondag is opnieuw een belangrijke dag voor Griekenland. In de middag komen de leiders van de 19 eurolanden bij elkaar. De top met alle EU-leiders is echter afgelast, wat betekent dat er nog geen besluit komt over een mogelijk Grexit. Volg de ontwikkelingen hieronder live.
NRC 12.07.2015 De eurolanden praten vandaag verder over de positie van Griekenland binnen de eurozone. Een urenlange vergadering van de ministers van Financiën leverde gisteren nog geen overeenstemming op over de vraag of de nieuwe Griekse voorstellen voldoende zijn om onderhandelingen over nieuwe financiële steun te beginnen. De ministers, verzameld in de eurogroep, hervatten hun overleg vanochtend om 11.00 uur. Vervolgens is het vanaf 16.00 uur de beurt aan de regeringsleiders en staatshoofden van de eurolanden. Zij moeten uiteindelijk de knoop doorhakken en bepalen of er verder met de Grieken kan worden gepraat.
Er wordt nog verder gepraat in Brussel, wellicht nog wel uren, maar er moeten natuurlijk al kranten zakken. De voorpagina van The Guardian blijft in ieder geval qua kop wel actueel. Want dit is inderdaad wel een beetje de consensus over het pakket eisen dat Griekenland mee lijkt te krijgen. LEES VERDER›
Trouw 12.07.2015 De tweede ronde. Of eigenlijk de zoveelste ronde. Na een urenlange vergadering hebben de regeringsleiders hun ministers van financiën om 16.00 uur afgelost voor hun eurotop. Een gebrek aan vertrouwen en pessimisme voeren de boventoon.
16.50 uur: eurogroep heeft lijst voorwaarden opgesteld
Er komt geen officiële verklaring van de eurogroep, maar voorzitter Dijsselbloem zei dat er flinke vooruitgang is geboekt. Wel zijn er volgens hem nog een aantal heikele kwesties. “Daar mogen de regeringsleiders een knoop over doorhakken.”
De ministers van Financiën hebben een aantal voorwaarden geformuleerd waaraan een akkoord met Griekenland moet voldoen. Zo worden er zeer zware eisen gesteld aan de Griekse regering. Binnen een paar dagen (drie volgens de Finse minister van Financiën Stubb).
Als dat goed gaat, komt er wellicht een (acuut) overbruggingskrediet. Pas daarna kan worden begonnen met onderhandelingen over een eventueel derde steunpakket aan de Grieken.
Elsevier 12.07.2015 Het is onwaarschijnlijk dat er zondag een akkoord met Griekenland wordt gesloten over een noodzakelijke derde lening aan dat land. Politieke en technische obstakels én een gebrek aan vertrouwen staan dat in de weg.
Zondag zou echt de allerlaatste kans zijn voor Griekenland en de Europese Unie (EU) om eruit te komen, beweerden meerdere EU-leiders de afgelopen dagen. Het land heeft een ernstig tekort aan financiële middelen en kan het niet lang meer volhouden als de banken gesloten blijven.
Geen deal
Toch is het ‘zeer onwaarschijnlijk’ dat de partijen er zondag uit gaan komen. Volgens de Duitse bondskanselier is het moeilijk om tot een akkoord te komen omdat ‘het vertrouwen is verdwenen’.
Dat zei Merkel zondag voordat ze met haar collega’s van de eurozone samenkwam in Brussel. Mocht er een akkoord komen, ‘dan moeten de voordelen opwegen tegen de nadelen’, zei Merkel.
Los van het gebrek aan vertrouwen staan politieke en economische obstakels ervoor dat het ‘onmogelijk is om vandaag tot een deal te komen,’ zei de Slovaakse minister van Financiën Peter Kazimir tegen Bloomberg.
Hij doelde daarmee onder meer op de tweespalt tussen Noord- en Zuid-Europa over de eisen die aan de Grieken moeten worden gesteld. Duitsland en Finland volgen de harde lijn en willen dat Griekenland zich houdt aan de afspraken en ingrijpende hervormingen doorvoert.
Vernedering
Maar Zuid-Europese landen vinden dat die harde lijn niet in het belang van de toekomst van de EU is. De Italiaanse premier Matteo Renzi zei zondag dat Europa moet stoppen met de ‘vernedering’ van de Grieken en zo snel mogelijk tot een akkoord moet komen ‘in belang van Europa’.
Los van de politieke verschillen vergt het implementeren van de maatregelen enige tijd. Griekenland heeft mogelijk enkele weken nodig om de lange lijst van gewenste maatregelen uit te voeren. In de tussentijd zal het land een overbruggingslening nodig hebben.
Finland
Het duurt kortom nog wel even voordat er duidelijkheid zal zijn over de Griekse toekomst. ‘Als dit een onderhandelingsfase was van 1 tot 10, dan staan we nog steeds ergens tussen de 3 en de 4,’ zei Finse minister van Financiën Alexander Stubb.
Volgens Stubb zijn we op dit moment ‘ver verwijderd van een deal’. De Finse minister ziet de Grieken liever vertrekken uit de eurozone, maar zei dat hij een eventuele deal niet zal blokkeren.
Rutte
Ook premier Mark Rutte (VVD) liet zondag voorafgaande aan de ontmoeting met regeringsleiders van de andere eurolanden van zich horen. Volgens Rutte zijn hervormingen en besparingen ‘de enige weg naar hulp’. ‘Voor Nederland geldt dat de enige weg naar hulp openstaat, als de Grieken bereid zijn alle noodzakelijke maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat de economie weer op eigen benen kan staan’, zei Rutte.
Rutte wilde geen commentaar geven op de inhoud van het Griekse verzoek en de door Athene voorgestelde hervormings- en bezuinigingsmaatregelen. ‘Wij zijn bereid te kijken naar de steunaanvraag, maar dat kan alleen als de Grieken in alle opzichten er blijk van geven alle noodzakelijk maatregelen te gaan nemen om Griekenland weer op eigen benen te laten staan.’
Geen vertrouwen
Rutte wil ook de grootst mogelijke zekerheid dat Griekenland de maatregelen gaat doorvoeren. Gebrek aan vertrouwen of Griekenland de plannen deze keer wél gaat uitvoeren, zorgt voor grote aarzeling bij de andere eurolanden. Over een eventueel overbruggingskrediet wilde premier Rutte zich niet uitlaten. De premier noemde een dergelijk krediet voorlopig ‘vijf stappen te ver’.
Ondanks alles blijft de Griekse premier Alexis Tsipras geloven in een overeenkomst. ‘Als alle partijen het willen, is het mogelijk,’ zei Tsipras zondag voor de ontmoeting met andere Europese collega’s. De Europeanen willen een verenigd, geen verdeeld Europa, zei hij.
Elsevier 12.07.2015 Binnen de eurogroep voert Finland een harde lijn ten opzichte van Griekenland. Maar volgens de Finse minister van Financiën zal ‘niemand een Griekse deal blokkeren’.
Er zijn geen media aanwezig tijdens de vergaderingen van de Eurogroep, maar volgens de berichten uit Brussel heeft Finland zich ontpopt als een land dat bijzonder fel tegen nieuwe leningen voor Griekenland ageert.
Grexit
De Finse minister van Financiën, Alexander Stubb, is lid van de liberale Kokoomus-partij. Deze partij zit in een coalitie met de Nationalistische Coalitiepartij, voorheen ‘de Ware Finnen’. Die partij wil dat Griekenland zo snel mogelijk de Eurogroep verlaat. De partij dreigt zelfs in eigen land de kersverse coalitie te laten vallen als Griekenland toch gesteund wordt.
De harde opstelling van Stubb zou één van de redenen zijn waarom de ministers van Financiën van de eurozone er zaterdag niet uit zijn gekomen. Enkele Zuid-Europese landen zouden, in het belang van de Europese Unie (EU), Griekenland tegemoet willen komen, maar Duitsland en dus ook Finland zien dat niet zitten.
Toch is het niet zo dat Finland een eventuele deal koste wat kost zal tegenhouden. ‘Niemand blokkeert een Griekse deal, iedereen werkt hard om een oplossing te vinden,’ zei Stubb zondag voor de vergadering van de Eurogroep die om 11.00 uur begon.
‘We zitten erg ver nog van het type voorwaarden dat wij zouden willen hebben’, zei Stubb. Volgens de minister zitten de onderhandelingen tussen een drie en vier op een schaal van tien. ‘Er is voortgang geboekt, maar we zijn er nog niet’, zei de Fin.
Geen vertrouwen meer
Volgens de Italiaanse minister van Financiën Pier Carlo Padoan is het grootste probleem op dit moment een gebrek aan vertrouwen. Landen als Finland en Duitsland geloven er niets van dat de Grieken dit keer hun afspraken wel na zullen komen. Toch denkt Padoan, voormalig hoofdeconoom van de OESO, dat het mogelijk is om zondag een besluit te nemen over nieuwe onderhandelingen. Hij wil dat de Grieken dan maandag al met de hervormingen beginnen.
Padoan heeft zich als OESO-econoom altijd een groot voorstander getoond van belastingverhogingen. Volgens de Italiaan is het snijden in de uitgaven niet genoeg en zal Griekenland ook belastingverhogingen moeten doorvoeren.
Noord-Europese landen zijn daar sceptisch over, aangezien belastingverhogingen weinig zin hebben, wanneer een land er niet in slaagt die belastingen adequaat te innen.
Telegraaf 12.07.2015 De top van regeringsleiders en staatshoofden van alle 28 EU-landen met Griekenland als thema is afgelast. EU-president Donald Tusk maakte dat zondagochtend bekend via Twitter. Wel komen de leiders van de negentien eurolanden bij elkaar om over Griekenland te praten.
In de ochtend praten eerst de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep) over Griekenland. Belangrijkste vraag daar is of er solide hervormings- en besparingsplannen zijn om de Griekse economie uit het slop te trekken en of de Griekse regering echt bereid is die door te voeren. Naar verwachting zet de eurogroep het licht om te gaan onderhandelen over een derde leningenprogramma nog niet op groen, maar wordt een aanbeveling gegeven aan de regeringsleiders.
De eurotop begint om 16 uur en ,,duurt totdat we een conclusie hebben over Griekenland”, meldde Tusk via Twitter.
VK 12.07.2015 Rusland overweegt om zeer binnenkort te beginnen met rechtstreekse energieleveranties aan Griekenland. Dit heeft minister van Energie Aleksandr Novak zondag gezegd. Het is het eerste concrete en openbare Russische hulpaanbod aan Griekenland. Moskou zou direct gas kunnen leveren aan het EU-land.
Tot nu toe had Rusland volgehouden dat de financiële crisis om Griekenland binnen de EU moet worden opgelost. Vrijdag al maakte president Vladimir Poetin een opening door te zeggen dat Rusland ondanks eigen economische problemen nog steeds in staat is om andere landen te helpen.
AD 12.07.2015 De top van regeringsleiders en staatshoofden van alle 28 EU-landen met Griekenland als thema is afgelast. EU-president Donald Tusk maakte dat zondagochtend bekend via Twitter. Wel komen de leiders van de negentien eurolanden bij elkaar om over Griekenland te praten.
In de ochtend praten eerst de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep) over Griekenland. Belangrijkste vraag daar is of er solide hervormings- en besparingsplannen zijn om de Griekse economie uit het slop te trekken en of de Griekse regering echt bereid is die door te voeren.
Naar verwachting zet de eurogroep het licht om te gaan onderhandelen over een derde leningenprogramma nog niet op groen, maar wordt een aanbeveling gegeven aan de regeringsleiders. De eurotop begint om 16 uur en ,,duurt totdat we een conclusie hebben over Griekenland”, meldde Tusk via Twitter.
Moeizaam
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem kondigde al aan dat het overleg moeizaam zou zijn. De meeste eurolanden vinden de ingediende Griekse voorstellen niet voldoende of zijn zeer kritisch over de haalbaarheid of het effect van de maatregelen. Bovendien ontbreekt het vertrouwen dat de Grieken nu echt gaan doen wat ze beloven.
NRC 12.07.2015 De EU-top over Griekenland die voor vanmiddag gepland stond, is afgelast. Het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurogroep over een nieuw pakket steunmaatregelen voor Griekenland gaat wel door, net als de aansluitende bijeenkomst tussen de regeringsleiders van de eurolanden.
Dat heeft de president van de Europese Raad Donald Tusk vanochtend gemeld op Twitter. Om 16.00 zullen de regeringsleiders van de eurogroep in overleg gaan, volgens Tusk totdat er “een conclusie is over Griekenland”. Daarmee bedoelt hij dat de eurolanden wat hem betreft eerst onderling de knoop moeten doorhakken over of er na vandaag nog onderhandeld zal worden met Griekenland. LEES VERDER
NRC 12.07.2015 De onderhandelingen tussen de eurogroep en Griekenland over nieuwe steun aan het land worden vandaag voortgezet nadat gisteren geen deal is bereikt. Later vandaag zullen de regeringsleiders van alle 28 EU-lidstaten samenkomen voor een Eurotop over de Griekse kwestie.
De vergadering van gisteren tussen de ministers van Financiën van de eurogroep werd rond middernacht geschorst. Voorzitter van de eurogroep, minister Dijsselbloem, laat tegenover AP weten dat de gesprekken zeer moeilijk gaan omdat er ernstige twijfels blijven over de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de Griekse onderhandelaars. Dat maakt het verstrekken van een nieuw steunpakket aan Griekenland van 54 miljard euro zeer lastig.
GRIEKS PARLEMENT VOERT HERVORMINGEN DOOR
Gevraagd naar wat er tijdens de gesprekken nog verder moet worden besproken, laat een hooggeplaatste functionaris weten dat het om “alles” gaat. Volgens de functionaris – die anoniem wil blijven – zijn de gisteren door de Grieken voorgestelde maatregelen niet specifiek en bindend genoeg. Daarnaast komen de maatregelen te laat.
Elsevier 12.07.2015 De Europese ministers van Financiën hebben zaterdagavond geen beslissing kunnen nemen over de toekomst van Griekenland. Zondag is het overleg hervat. Een overzicht van wat er vandaag op het programma staat in Brussel.
11.00 uur – Een urenlange vergadering van de ministers van Financiën leverde zaterdag nog geen overeenstemming op over de vraag of de nieuwe Griekse voorstellen voldoende zijn om onderhandelingen over nieuwe financiële steun te beginnen. Zondagochtend om 11.00 werd het overleg hervat.
Volgens Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem (PvdA) zijn ‘de grote problemen op tafel’ nog niet opgelost. Meerdere landen, waaronder Duitsland, Finland en Estland, willen geen nieuwe leningen verstrekken aan de Grieken. Ze twijfelen of het land de beloofde hervormingen überhaupt gaat uitvoeren. Ook is het nog maar de vraag of de plannen het gewenste effect zullen hebben.
16.00 uur – De kans is groot dat de Eurogroep er ook zondag niet uit gaat komen. Om 16.00 uur zullen de regeringsleiders van de eurolanden bijeen komen om de gevolgen voor de eurozone te bespreken. Duitsland zou het plan willen voorstellen om Griekenland tijdelijk uit de eurozone te plaatsen, zo werd zaterdag bekend.
18.00 uur – Het was de bedoeling dat de regeringsleiders van alle landen van de Europese Unie (EU) zondagavond bijeenkwamen om de situatie te bespreken. Maar dit werd zondag afgeblazen. Alleen de regeringsleiders van de eurolanden zullen zondag bijeenkomen.
Het is niet duidelijk waarom de extra top niet doorgaat en wat de gevolgen ervan zullen zijn. Mogelijk duidt dit erop dat er zicht is op een akkoord met Griekenland. Alleen bij een Grexit-scenario moet immers de hele EU bijeen worden geroepen. Volgens EU-voorzitter Donald Tusk zal er worden vergaderd totdat er een akkoord is.
Telegraaf 12.07.2015 De spanning rond Griekenland loopt in hoog tempo op. Vooral een aantal kleinere landen zijn het zat om weer nieuwe miljarden aan Athene over te maken en daardoor komt een ’Grexit’ een Griekse uittrede uit de eurozone steeds dichterbij. De euroministers kwamen er gisteravond niet uit, vandaag gaat het ’Griekse drama’ in het volgende bedrijf, dat mogelijk toch nog niet het laatste is.
Waar staan we nu?
De Grieken hebben min of meer hetzelfde plan ingediend dat de bevolking vorige week zondag verworp. Ze spreiden de maatregelen bovendien over drie jaar en willen ook geld voor drie jaar, met extra geld voor de banken en betalingen die ze hebben gemist alles bij elkaar 84 miljard euro. Dat is niet genoeg voor de euroministers, ze willen veel meer maatregelen en garanties van de Grieken voor zo veel geld. Ook is er geen vertrouwen, de Grieken hebben in het verleden overal een potje van gemaakt, waarom zouden ze nu wel opeens alles wat ze beloven braaf uitvoeren?
Trouw 12.07.2015 De beslissende eurogroep-vergadering over Griekenland is rond middernacht zonder resultaat afgebroken. Vandaag om 11 uur wordt het overleg voortgezet. “Het was zeker een moeilijke vergadering”, zei voorzitter Jeroen Dijsselbloem gisteren. “Er zijn nog een aantal grote problemen die niet zijn opgelost, dus we gaan morgenochtend verder.” De problemen draaien vooral om de kwesties ‘geloofwaardigheid en vertrouwen’, aldus de eurogroep-voorzitter.
Minister Stubb zou de opdracht hebben gekregen om alleen met een Grexit genoegen te nemen.
De eurolanden zijn diep verdeeld over de vraag of Griekenland tientallen miljarden euro’s aan nieuwe noodleningen mag krijgen uit het noodfonds ESM. Veel ministers van financiën in de eurogroep hebben geen enkel vertrouwen meer in de beleidsvoornemens van de linkse regering in Athene om de economie weer in het gareel te krijgen. Zij zien een Grexit als onvermijdelijk: Griekenland is in hun ogen niet meer te handhaven in de eurozone.
Telegraaf 12.07.2015 Strakblauwe lucht, een lekker windje en een turquoise zee met witte schuimkoppen erop. Op vakantie-eiland Kreta stromen tijdens deze (zoveelste) D-Day voor Griekenland de ligstoelen aan de stranden langzaam vol. En wat ook het gesprek is, de Eurotop in ieder geval niet!
Slechts ondernemers maken zich druk om een eventuele Grexit. De man in de straat haalt er de schouders over op. Ober Damianos snelt met een groot dienblad vol jus d’orange, ijskoffie én een eerste biertje over het terras in havenstadje Agios Nikolaos en roept: “Wat er ook gebeurt, slechter kan ik het toch niet krijgen!”
Een pas in Chersonissos gearriveerd groepje van zes Belgische toeristen kan het ook niet zoveel schelen. “We kunnen gewoon geld pinnen, we zien nergens toestanden en het is hier vakantie zoals altijd. Ook in de supermarkten ligt eten genoeg, niemand is aan het hamsteren,” zegt Luca. Over de uitkomst van de top in hun eigen Brussel halen ze de schouders op: “Ze zullen er wel weer niet uitkomen,” denkt Stephany. “Op ons verblijf hier zal het in ieder geval geen invloed hebben.”
Telegraaf 12.07.2015 De euroministers willen dat de Grieken nu meteen laten zien dat het ernst is, ze moeten extra maatregelen nemen en nog deze week bezuinigingen en btw-verhogingen door het parlement loodsen zodat het wetten worden. Dat kan niet in een dag, dus dan zouden de Europese ministers van Financiën eind deze week nog een keer bijeen moeten komen om te beoordelen of het voldoende is.
Wat is er nog mogelijk?
Wat kunnen de regeringsleiders van de Eurolanden vanmiddag nu doen?
Die zullen iets moeten doen. Als de financiële markten maandag open gaan en er is niets gebeurd, kan Griekenland maandag met stoffer en blik worden opgeveegd. Als de ministers van Financiën vandaag een beetje redelijk plan uitwerken, dus met uitloop naar eind deze week, zouden de regeringsleiders dat over kunnen nemen. Ze hoeven dan niet opnieuw bijeen te komen en de Grieken hebben uitzicht op nieuwe miljarden als ze hun huiswerk maken. Als de euroministers er niet uit komen, zouden de regeringsleiders ook nog kunnen onderhandelen over een kleiner bedrag over een kortere tijd. De Grieken zijn dan even gered.
NU 12.07.2015 ”Niemand blokkeert een Griekse deal, iedereen werkt hard om een oplossing te vinden.” Dat zei de Finse minister van Financiën Alexander Stubb zondag voorafgaand aan het overleg met zijn collega-ministers in de eurogroep over Griekenland.
Zaterdag kwam het bericht uit Finland dat er binnen de regeringscoalitieonenigheid is. De Ware Finnen zouden dreigen met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.
Stubb legde uit dat het voorstel van de Grieken voor een derde steunpakket op dit moment niet voldoende is. Hij wil bewijs dat de Grieken zich echt vastleggen aan de plannen, en ze ook daadwerkelijk aan uitvoeren. ”We zitten erg ver nog van het type voorwaarden dat wij zouden willen hebben”, zei Stubb.
Volgens hem zitten de onderhandelingen tussen een drie en vier op een schaal van tien. ”Er is voortgang geboekt, maar we zijn er nog niet”, zei Stubb.
De top van regeringsleiders en staatshoofden van alle 28 EU-landen met Griekenland als thema is afgelast. Wel komen de leiders van de negentien eurolanden bij elkaar om “net zolang te praten tot er een conclusie is.”
Telegraaf 12.07.2015 ,,Niemand blokkeert een Griekse deal, iedereen werkt hard om een oplossing te vinden.” Dat zei de Finse minister van Financiën Alexander Stubb zondag voorafgaand aan het overleg met zijn collega-ministers in de eurogroep over Griekenland. Zaterdag kwam het bericht uit Finland dat er binnen de regeringscoalitie onenigheid is. De Ware Finnen zouden dreigen met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.
Stubb legde uit dat het voorstel van de Grieken voor een derde steunpakket op dit moment niet voldoende is. Hij wil bewijs dat de Grieken zich echt vastleggen aan de plannen, en ze ook daadwerkelijk aan uitvoeren. ,,We zitten erg ver nog van het type voorwaarden dat wij zouden willen hebben”, zei Stubb. Volgens hem zitten de onderhandelingen tussen een drie en vier op een schaal van tien. ,,Er is voortgang geboekt, maar we zijn er nog niet”, zei Stubb.
NU 12.07.2015 Griekenland is bereid tot een ”eerlijk” compromis. Dat verklaarde de Griekse premier Alexis Tsipras zondag kort voor een Europese top over het jongste Griekse verzoek om internationale steun.
Tsipras acht een akkoord op de top mogelijk als “alle partijen dat willen.” De Europeanen willen een verenigd, geen verdeeld Europa, zei hij.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei zondag dat Duitsland geen akkoord wil over Griekenland tegen elke prijs.
Ze sprak over een extreem moeilijke situatie. Aan de ene kant is de economische situatie in Griekenland verslechterd. Aan de andere kant is elk vertrouwen in de Grieken verloren gegaan, zo benadrukte ze. Zij verwacht “hard overleg”.
De voordelen voor een akkoord over financiële steun moeten opwegen tegen de nadelen, zei Merkel. Het belangrijkste is namelijk verloren: vertrouwen, zei zij.
Volgens premier Mark Rutte is het accepteren van de hervormingen en besparingen voor Griekenland “de enige weg naar hulp”.
Volgens Reutersis de conclusie van de groep dat de huidige hervormingsvoorstellen van Griekenland niet ver genoeg gaan. Een verklaring van de Eurogroep wordt spoedig verwacht. Merkel liet voor aanvang van overleg met de Euroleiders al doorschemeren dat de Eurogroep niet tot een overeenkomst is gekomen.
De Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, noemde het voorstel van Schäuble een “catastrofe voor Europa” als het uitgevoerd zou worden. Het zou onder meer kunnen zorgen voor een conflict tussen Duitsland en Frankrijk.
Sterk verdeeld
De negentien eurolanden zijn nog altijd sterk verdeeld over de aanpak van de crisis in Griekenland. Dat bleek zondagochtend opnieuw, voorafgaand aan het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep), nadat zij hun vergadering zaterdag opschorten zonder resultaat. Pessimisme voert de boventoon.
De Europese Commissie, Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) hebben al een positieve beoordeling gegeven van de bezuinigingsplannen die Tsipras donderdag heeft ingediend.
Telegraaf 11.07.2015 Het overleg van ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) is zaterdagavond even voor middernacht afgelopen. Zondag gaat het overleg over een aanvraag van Griekenland voor financiële steun verder, zo liet de Finse minister Alexander Stubb via Twitter weten.
Griekenland hoeft er niet zomaar op te rekenen dat de andere eurolanden bereid zijn te gaan praten over een derde steunpakket. Het land zal met meer en betere voorstellen moeten komen voordat de ministers van Financiën van de eurozone (eurogroep) het licht op groen willen zetten. Het moet vooral specifieker, met daarbij ook een planning wanneer bepaalde hervormingen worden doorgevoerd.
De eurogroep werkt aan een gemeenschappelijke verklaring, waarin Griekenland wordt opgeroepen aankomende week al een aantal van de beloofde hervormingen daadwerkelijk om te gaan zetten in wetten. Zo moeten de Grieken aantonen van goede wil te zijn en het geschade vertrouwen terug te winnen.
Telegraaf 11.07.2015 Als de Griekse banken niet snel €25 miljard steun krijgen, vallen ze om. Dat heeft de Griekse delegatie in Brussel gemeld. Wat zijn de grootste banken, die maandag zeker dicht blijven, en hoeveel belang hebben buitenlandse investeerders daarin?
Griekenland kent vijf grotere banken. Maar naar omzet en marktwaarde gerekend tekenenen ze klein af bij ING, ABN Amro en Rabobank. Het bedrag van €25 miljard is daarbij zeer fors.
Hun val kan volgens analisten echter een onbekend domino-effect in de Europese bankensector teweeg brengen. De gevolgen daarvan werden door de ECB eerder als beperkt omschreven.
Telegraaf 11.07.2015 De kapitaalcontroles in Griekenland blijven zeker nog twee maanden van kracht, ook als er dit weekeinde een deal komt.
De banken van het Zuid-Europese land gaan dan maandag weer open, maar mensen kunnen dan nog steeds kleine bedragen pinnen en geen geld overmaken naar het buitenland, zo stelde de Griekse minister van Economische Zaken, George Stathakis.
Ook werd bekend dat van de vele miljarden noodsteun die de Grieken willen hebben, er 25 miljard nodig is om de banken voor omvallen te behoeden. De looptijden van hun leningen willen de Grieken verlengen van 30 naar 60 jaar.
Trouw 11.07.2015 De uitslag van het referendum in Griekenland was nog maar net bekend, of premier Tsipras bracht telefonisch verslag uit aan de Russische president Vladimir Poetin. De twee hebben vaker contact gehad, de laatste keer in juni op het prestigieuze economische forum in St Petersburg. Hoe innig zijn de banden tussen de twee charismatische leiders? Moet de EU zich zorgen maken over die band?
Zowel in Griekenland als in Rusland leiden tekorten en ontberingen niet tot ontnuchtering, maar tot consolidatie en euforie.
“Russen en Grieken hebben veel raakvlakken”, erkent de Russische analist Aleksander Baoenov, die zelf jarenlang in Griekenland woonde en werkte (zie blz. 13). En zeker, Poetin en de Griekse premier Tsipras hebben een goede band. Maar daarmee is Griekenland nog niet de belangenbehartiger van Rusland in de Europese Unie en de Navo, meent hij.
De klinkende overwinning van het nee-kamp in het referendum heeft Baoenov verbaasd. Tsipras en zijn marxistisch angehauchte Syriza waren begin dit jaar vooral in het zadel geholpen door proteststemmen, voert hij aan. “Wie organiseert protesten beter dan wie ook? De linkse partijen. De Grieken toonden met hun stem voor Tsipras hun ontevredenheid over hoe voorgaande regeringen (eerst van sociaal-democraten, en daarna van technocraten, red.) hen uit dit moeras van de crisis probeerden te trekken, samen met de Europeanen. Ik had verwacht dat de Grieken wel bereid waren te protesteren, maar niet om zich iets te ontzeggen, en tekorten, ja, echte armoede op de koop toe te nemen.
VK 11.07.2015 Na ruim acht uur vergaderen zijn de ministers van financiën van de negentien landen in de eurozone nog niet tot een overeenstemming gekomen. De ministers bogen zich over het jongste Griekse voorstel voor hervormingen en besparingen in ruil voor steun. Het overleg gaat zondagochtend om 11.00 uur verder.
Lees hieronder het liveblog terug dat de Volkskrant zaterdag bijhield over de Griekse schuldencrisis.
Meer bezuinigen en hervormen
Volkskrant-correspondent Marc Peeperkorn: De andere eurolanden willen dat Griekenland meer bezuinigt en hervormt dan het donderdag voorstelde. Volgens de trojka (EC, ECB, IMF) is dat nodig omdat sinds het aantreden van de regering-Tsipras de economische situatie is verslechterd, evenals die van de banken. Aangevoerd door Duitsland, Nederland, Finland, Oostenrijk en de Baltische staten vragen de eurolanden niet alleen meer ingrepen van Athene maar ook dat het op zeer korte termijn de beloften omzet in wetten die door het Griekse parlement worden aangenomen. Alleen dan zijn de eurolanden bereid de onderhandelingen te openen over een nieuwe lening voor Griekenland.
Finland ligt daarbij dwars, de Finse regering met daarin de nationalistische Ware Finnen, willen Griekenland geen nieuw geld geven. Ook hierover wordt zondag verder gesproken.
Elsevier 11.07.2015 De Grieken moeten hun beste beentje voorzetten, willen zij het vertrouwen van de andere eurolanden terugwinnen. Dat was de teneur voordat de ministers van Financiën de vergadering van de eurogroep betraden.
Het overleg tussen de negentien eurolanden (inclusief Griekenland) zal dan ook lastig zijn, zei voorzitter Jeroen Dijsselbloem toen hij arriveerde. De eurogroep begon met de onderhandelingen rond 15.30 uur.
De vraag is of de nieuwe Griekse minister Euklides Tsakalotos – de opvolger van Yanis Varoufakis – het vertrouwen kan herstellen. Gebeurt dat niet, dan is de kans heel klein dat het tot echte onderhandelingen komt over een derde steunpakket voor het Zuid-Europese land.
Gaan de Grieken nu eindelijk eens waarmaken wat ze beloven: namelijk flinke, ingrijpende hervormingen, en bezuinigingen op de staatsuitgaven?
* ‘Op papier zijn de voorstellen niet goed genoeg en als ze dat op papier al wel zijn, dan is de vraag of ze wel van de grond komen,’ zei Dijsselbloem. Hij vroeg zich dan ook hardop af of ‘de Grieken echt gaan doen wat ze beloven en of ze de maatregelen ook gaan doorvoeren’. Volgens Dijsselbloem zijn dat de belangrijkste hobbels die zaterdag genomen moeten worden. ‘Dit wordt een moeilijk overleg.’
* Het vertrouwen in de Grieken heeft bij de eurolanden een flinke deuk opgelopen, zei staatssecretaris Eric Wiebes (VVD), die Nederland vertegenwoordigt omdat Dijsselbloem de voorzitter is. ‘Dit gaat over voorstellen die massaal zijn afgewezen en waarover de Griekse regering zei dat het ook het beste was deze te verwerpen. Daar zijn grote zorgen over.’ Wiebes wil echt zeker weten dat de Griekse regering deze plannen ook daadwerkelijk van plan is uit te voeren. De Grieken zullen nog wel een aantal toezeggingen moeten doen voordat eurolanden bereid zijn verder te praten, zei hij.
* Ook de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäublehad het over ‘buitengewoon ingewikkelde gesprekken’. Ook hij uitte zijn zorgen of de Griekse regering wel van plan is de plannen uit te voeren. Eerder zou de christendemocraat nog hebben gezegd dat de voorstellen van Athene ‘inadequaat‘ zijn. Later werd dat ontkend door een woordvoerder.
* De Franse minister Michel Sapin toonde zich de grootste voorstander van Griekenland. Hij noemde de voorstellen een goede basis om onderhandelingen te gaan beginnen en hij riep de eurogroep op Griekenland te ondersteunen ‘als er voldoende vertrouwen is’. Komt ook het controversiële onderwerpschuldenverlichting op tafel – iets waar de Duitsers zich totaal niet in kunnen vinden? Als het aan de Fransen ligt wel. In een interview met de Duitse krant Die Welt zei de Franse minister van Economische Zaken Emmanuel Macron dat een reddingsplan voor Griekenland ook een vermindering van de schuldenberg moet inhouden.
VK 11.07.2015 Het Griekse parlement stemde vannacht in met het besparingsplan dat premier Tsipras donderdag inleverde in Brussel. In ruil voor allerlei bezuinigingen hoopt het land te kunnen onderhandelen over een nieuw noodsteunpakket van tientallen miljarden euro’s. Komt er dit weekeinde dan toch een akkoord? Volg alles rond de Griekse schuldencrisis via dit liveblog.
‘Overleg nog lang niet klaar’
Het ziet ernaar uit dat het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurozone voorlopig nog niet wordt afgerond. De ministers vergaderen sinds 15.30 uur in Brussel of ze wel of niet willen gaan onderhandelen over een derde steunpakket.
Volgens Europese diplomaten kan de bijeenkomst tot laat duren, zelfs tot in de vroege uren van zondag, meldt persbureau AP.
Telegraaf 11.07.2015 De eerste schoten voor de boeg van het voorstel van Griekenland tijdens de onderhandelingen zaterdag zijn kritisch. Hoe hoog wordt het spel gespeeld rond Griekenland? Het spoorboekje tot de laatste onderhandelingen zondag.
Donderdag 9 juli
Uiterlijk om middernacht moeten de Grieken een lijst met serieuze voorstellen inleveren bij de ministers van Financiën van de eurolanden. Die voorstellen moeten concreet zijn en de Griekse staatshuishouding de komende twee jaar met minimaal 8 miljard verbeteren. De Grieken zouden nu werken aan voorstellen voor 12 miljard, door alle ellende is de economie tot stilstand gekomen en krimpen ze dit jaar opnieuw. Hoe har en serieus de voorstellen voor bezuinigingen en hervormingen zijn is niet bekend.
Vrijdag 10 juli
Op vrijdag moeten de instituten EU, IMF en ECB bekijken of de Griekse plannen wat voorstellen of niet. De ambtenaren van de instituten geven dan een advies aan de ministers van Financiën van de eurolanden die de plannen zaterdag bekijken.
Zaterdag 11 juli
Dat is de belangrijkste dag voor de Grieken. Als de euroministers beslissen dat het onvoldoende is, is het over. Besluiten de ministers dat het serieus genoeg is om verder te praten, zullen ze de regeringsleiders adviseren om de onderhandelingen over een nieuw reddingspakket voor de Grieken te starten, ze krijgen dan meteen geld en er gaat de komende twee maanden worden gepraat over een nieuw pakket dat de Grieken drie jaar in de lucht moet houden. Dat pakket zal minimaal 50 miljard kosten en moeten worden gefinancierd uit een lening van het Europese noodfonds ESM.
Zondag 12 juli
De Europese regeringsleiders komen bijeen, eerst de 19 van de eurolanden, dan alle 28 van alle lidstaten. Als de ministers van Financien zijn opgeschoten, kunnen de regeringsleiders een klap geven op een akkoord. Ze zullen dan vermoedelijk nog wel moeten instemmen met enige schuldafschrijving voor de Grieken. Bij geen overeenkomst gaan alle regeringsleiders praten om de gevolgen van de dan onvermijdelijke Grexit voor de andere Europese landen zo klein mogelijk te maken. Ook moet dan worden gepraat over noodhulp aan de Grieken, te denken valt aan voedsel en medicijnen.
Maandag 13 juli
Dat kan een dag van totale chaos als de Grieken uit de euro zijn. De banken krijgen geen steun meer van de ECB en vallen om. De regering moet drachmes of schuldbewijzen gaan uitgeven, de Griekse economie implodeert. Bij een akkoord haalt iedereen opgelucht adem, de ECB gaat de banken weer voeden en de Grieken zijn weer drie jaar verder. Maar ook dan kan het nog mis gaan, de parlementen van onder andere Duitsland, Nederland en Finland moeten ook akkoord gaan. Als één euroland dat niet doet, is het akkoord alsnog niets waard.
VK 11.07.2015 Griekenland heeft de komende drie jaar 74 miljard euro nodig om zijn schulden en rekeningen te betalen. Dat zeggen de Europese Commissie en de ECB in een vertrouwelijke analyse over de Griekse financiële situatie. Volgens het IMF gaat het zelfs om 78 miljard, in tegenstelling tot Athene dat denkt dat 53,5 miljard genoeg is.
Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem voorspelde bij aanvang ‘een behoorlijk moeilijk en pittig debat’
De analyse van de trojka speelt een belangrijke rol tijdens het spoedberaad vanmiddag van de ministers van Financiën in de eurozone. Zij beslissen of de onderhandelingen gestart kunnen worden over een nieuwe (de derde) noodlening voor Griekenland. Zonder die hulp gaat Griekenland failliet. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem voorspelde bij aanvang ‘een behoorlijk moeilijk en pittig debat’. Zijn Duitse collega Schäuble sprak over ‘zeer zware onderhandelingen’ met een ongewisse afloop.
Telegraaf 11.07.2015 De gesprekken in Brussel over een nieuw steunpakket en extra bezuinigingen door Griekenland verlopen uiterst stroef. Zicht op een snelle oplossing is verdwenen. Urenlang is er nu vergaderd. Berichten die naar buiten sijpelen tonen vooral kritiek op het ingediende Griekse plan, dat onvoldoende concreet en vergaand zou zijn. Volg hieronder het laatste nieuws.
21:55 ‘Fins regering bokt’
De Finse regering zou zich stellig hebben gekeerd tegen een nieuw financieringspakket dat nodig is terwijl het ingediende Griekse plan voor meer bezuinigingen wordt doorgevoerd. De Finse tegenstand voegt zich bij kritiek van andere Europese leiders dat Griekeland te weinig doet om te hervormen.
22:42 Euro steeds populairder bij Grieken
Een overgrote meerderheid van 84% van de Grieken wil in de eurozone blijven.Slechts 12% wil terug naar de drachme . Dat blijkt uit een poll van Metron Analysis in opdracht van de Griekse krant Parapolitika. Bij eerdere peilingen wilde een kleiner deel van de Grieken de euro houden.
22:15 Tsipras heeft het slim gespeeld
Grieks premier Tsipras heeft de laatste weken slim gehandeld in de onderhandelingen met de eurogroep en het IMF. Dat schrijft verslaggever Ronald van Gessel in een analyse over de Griekse kwestie. Tsipras heeft gehandeld als in een pokerspel, schrijft Van Gessel.
20:33 ‘Duitsers wilden ons euro uit duwen’
Wolfgang Schäuble, minister van Financiën van Duitsland, wil Griekenland uit de euro duwen, enkel en alleen omdat hij hiermee Frankrijk zal dwingen om zijn model van een gedisciplineerde eurozone te accepteren. Dat zegt de afgelopen maandag afgetreden Griekse minister Yanis Varoufakis in een opinierend artikelin the Guardian.
Telegraaf 11.07.2015 Als de Grieken uit de eurozone gaan en de eigen munt introduceren, dan zullen ze enigszins profiteren van een goedkope munt in hun export. Maar het effect op het bbp is zeer beperkt.
Dat concluderen ING-economen Daniel Bosgraaf en Raoul Leering in onderzoek naar de handelseffecten van een mogelijke terugkeer naar de Griekse drachme.
Het toerisme, dat volgens ING zo’n 5% van de Griekse economie uitmaakt, zal relatief weinig profiteren van de terugkeer naar de drachme.
Chemiesector profiteert meest
Wel zijn er enkele Griekse sectoren die winnen bij een gedevalueerde stabiele munt: de chemie (24% afhankelijk van export), machines (15%) maar ook electronica, metalen en transport apparatuur (allen 10%).
De schade voor de landen die exporteren naar Griekenland is bij zo’n nieuwe munt voor bijna alle landen beperkt.
Weinig groei
Maar de ING-economen zien dat het bbp van Griekenland niet substantieel zal groeien door de invoering van de drachme.
NRC 11.07.2015 De eurogroep praat vandaag over het Griekse voorstel voor een nieuw hulppakket. De ministers van Financiën moeten besluiten of verder praten met Griekenland zin heeft – een “zeer vergaande beslissing”, zei eurogroepvoorzitter Dijsselbloem daarover. Morgen is de deadline voor een akkoord. Lukt het niet, lijkt een Grexit onvermijdelijk. Volg hier de laatste ontwikkelingen.\
‘NOG TWEE MAANDEN KAPITAALCONTROLES GRIEKSE BANKEN’
De kapitaalcontroles (beperkingen van het betalingsverkeer) bij de Griekse banken blijven nog zeker twee maanden van kracht. Dat zei de Griekse minister van Economische Zaken George Stathakis eerder vanavond op de Griekse televisie. Volgens hem kunnen de banken volgende week weer open, maar dan moet er wel een deal liggen met de andere eurolanden. De Grieken mogen al bijna twee weken lang maar maximaal 60 euro per dag opnemen.
GREXIT OF BETER VOORSTEL?
De Duitse minister van Financiën, Schäuble, zou aansturen op een Grexit van 5 jaar, meldt de gezaghebbendeFrankfurter Allgemeine Zeitung. Ofwel de Grieken komen met een beter voorstel, ofwel ze gaan zeker vijf jaar uit de euro. Met een beter voorstel bedoelt Schäuble dat Athene 50 miljard aan staatsbezittingen moet gaan verkopen.
Onze correspondent Stéphane Alonso schrijft vandaag in NRC Weekend: Twee dagen voor zijn mogelijke herverkiezing tot Eurogroep-chef wacht Jeroen Dijsselbloem vandaag een loodzware vergadering. Zaterdag moeten ministers van Financiën uit de eurozone besluiten of verder praten met Griekenland zin heeft. Een „zeer vergaande beslissing”, zei Dijsselbloem vrijdag.
MAKKELIJK WORDT HET NIET
Hoewel de geluiden positief gestemd zijn na het Griekse voorstel voor een derde steunpakket, gaat het niet makkelijk worden, vanmiddag, als de eurogroep vergadert. Mocht er nog geen akkoord zijn, is er morgen een eurotop. Het worden twee “intense dagen”, schrijft onze correspondent Stéphane Alonso vandaag in NRC Weekend.
ADVIES TROJKA
Volgens de Frankfurter Allgemeine Zeitung oordeelt de trojka van IMF, ECB en EC positief over het Griekse voorstel, maar met de nodige mitsen en maren. De Griekse regering zou zaken helderder moeten maken en ook aan andere voorwaarden moeten voldoen. Het advies aan de eurogroep over het voorstel zou drie kantjes zijn.
WHAT’S IN IT FOR THE NETHERLANDS?
In The New York Times wordt de weerstand bij rijke landen voor een fiscale unie uitgelegd met Nederland als voorbeeld: The problem with a euro fix: what’s in it for the Dutch? Waarom ligt verdere Europese integratie gevoelig?
SCHULDVERLICHTING LIJKT ONVERMIJDELIJK
De Grieken willen graag dat een deel van de officiële staatsschuld van zo’n 175 procent van het bbp schulden wordt kwijtgescholden. Ook het IMF noemt dat onontkoombaar. Maar voor de eurozone is dit geen optie: landen beloofden zo stellig aan hun inwoners dat het geleende geld weer terug zou komen, dat dit tot een enorm gezichtsverlies zou leiden, vrezen ze. Maar je kunt schulden best kwijtschelden zonder het toe te geven, schrijft onze economieredacteur Maarten Schinkel.
WAT STAAT ER IN HET GRIEKSE VOORSTEL?
Dertien kantjes met voorstellen voor hervormingen en bezuinigingen dienden de Grieken donderdag in bij Dijsselbloem. In ruil daarvoor willen ze 53,5 miljard euro, hoewel er geluiden opgaan dat tientallen miljarden meer nodig zijn. De Grieken stellen onder meer voor:
Het standaard btw-tarief wordt 23 procent. Belangrijk is dat een korting op de btw-heffing op de eilanden wordt afgeschaft, “behalve voor de meest ver afgelegen eilanden”.
De nieuwe pensioengerechtigde leeftijd in Griekenland wordt 67 jaar. Voorzieningen voor prepensioen worden afgebouwd.
In 2018 is het Griekse begrotingsoverschot 3,5 procent.
Zonder compromis is de EU zichzelf niet meer, schrijft onze EU-columnist Caroline de Gruyter vandaag in NRC Weekend.
VAROUFAKIS: DUITSLAND SPAART ONS EXPRES NIET
In een lange verhandeling laat Varoufakis, tot maandag minister van Financiën in Griekenland, op zijn website zijn licht op de top van dit weekend schijnen. En op de machtsverhoudingen van de EU. Varoufakis wil dat de schulden van Griekenland worden verlicht. Duitsland blokkeert dat volgens hem, omdat het land belang heeft bij een Grexit. (The Guardian publiceerdeeen kortere versie).
Het Griekse parlement heeft tot diep in de nacht vergaderd. En uiteindelijkvóór het Griekse voorstel gestemd: bezuinigingen en hervormingen in ruil voor 53,5 miljard euro, tot 2018. Maar: vijftien parlementsleden van regerende partij Syriza hebben gezegd wel voor het voorstel, maar niet voor bezuinigingsmaatregelen te zijn. Er wordt gespeculeerd dat er daarom na een eventueel akkoord een nieuwe regering nodig is. LEES VERDER›
Trouw 11.07.2015 In Brussel is de allesbeslissende bijeenkomst aan de gang van de ministers van financiën van de eurozone over het lot van Griekenland. De eurogroep-vergadering zou wel eens lang kunnen duren gezien de vele twijfels die er nog zijn over het beleidsplan dat de Griekse regering heeft ingediend. Hiermee hoopt Athene een nieuw leningenpakket te krijgen en op het nippertje in de eurozone te blijven.
Het aannemen van wetten is niet altijd voldoende. Het vertrouwen in de Griekse regering heeft een enorme deuk opgelopen, aldus Staatssecretaris Eric Wiebes van financiën.
De geruchtenmolen rond de vergadering draait op volle toeren. Aan het begin van de avond meldde de Frankfurter Allgemeine Zeitung dat de Duitse minister Schäuble van financiën een tijdelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone zou hebben voorgesteld: een ‘Grexit’ van minimaal vijf jaar. In de tussentijd zouden de Grieken hun economie op orde moeten brengen en weer klaarstomen voor een terugkeer naar de euro.
Volgens de Duitse krant is Berlijn in het geheel niet tevreden met de hervormingsvoorstellen waarmee Athene een derde leningenpakket van tientallen miljarden euro’s hoopt te krijgen. Schäuble kondigde bij aankomst in Brussel ‘buitengewoon moeilijke onderhandelingen’ aan.
Telegraaf 11.07.2015 Het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurolanden over het mogelijk beginnen van onderhandelingen over een steunpakket voor het noodlijdende Griekenland zal lastig zijn. Dat zei voorzitter van het overleg, minister Jeroen Dijsselbloem, zaterdag voorafgaand aan de zogenoemde eurogroep.
De Grieken deden deze week een formeel verzoek voor steun uit het Europese noodfonds ESM en onderbouwden deze met een lijst met hervormings- en besparingsmaatregelen. Dijsselbloem wees zowel op de inhoud van de voorstellen, die zorgen baren, als over het gebrek aan vertrouwen. Dijsselbloem vroeg zich hardop af of ,,de Grieken echt gaan doen wat ze beloven en of ze de maatregelen ook gaan doorvoeren”. Volgens Dijsselbloem zijn dat de belangrijkste hobbels die zaterdag genomen moeten worden. ,,Dit wordt een moeilijk overleg.”
NRC 11.07.2015 We vallen in herhaling als we zeggen dat het overleg in Brussel moeizaam verloopt. Het ziet ernaar uit dat een gezamenlijke verklaring van de Financiënministers nog lang op zich laat wachten. Daarom sluiten we dit liveblog voor vandaag, om morgenochtend om 7.00 uur weer bij u terug te zijn.
OVERLEG TOT DIEP IN DE NACHT.
Dit is wat we weten:
* Veruit de meeste eurolanden stellen meer eisen aan Griekenland.
* Vooral de Duitse minister Schäuble toonde zich vandaag niet tevreden. Volgens hem ontbreken in het Griekse voorstel belangrijke hervormingen. “Het kan dan ook niet de basis zijn voor een nieuw hulpprogramma”, zei hij.
* Vandaag circuleerde in de media een Grexit-voorstel van de Duitsers. Schäuble stelt hierin voor dat de Grieken 50 miljard euro aan staatsbezittingen verkopen. Zo niet, dan wacht ze een ‘time out’ uit de eurozone, een tijdelijke Grexit. In die tijd kan Griekenland zijn schuldenberg aanpakken. Dit voorstel zou zijn afgestemd met Merkel, melden verschillende media. Volgens Griekse bronnen is dit voorstel niet ter tafel gekomen.
* De Finnen zouden aansturen op een Grexit, meldden meerdere bronnen. LEES VERDER›
NRC 11.07.2015 Staatssecretaris Wiebes van Financiën, die het overleg van de eurogroep over Griekenland voor Nederland bijwoont, heeft zich kritisch uitgelaten over het Griekse voorstel voor een nieuw steunprogramma. Griekenland zal nog toezeggingen moeten doen om het vertrouwen te herstellen, vindt Wiebes.
Hij zei zich “grote zorgen” te maken over de bereidheid van de Grieken te hervormen.
“We hebben het over een voorstel dat erg lijkt op het voorstel dat minder dan een week geleden massaal is afgewezen, en waarover de Griekse regering zei dat het ook het beste was deze te verwerpen.”
Wiebes had het over het “gebrek aan implementatiekracht” van de Grieken – onder meer het privatiseren van overheidsbedrijven, wat niet is gebeurd. LEES VERDER
Trouw 11.07.2015 De Grieken zullen nog wel een aantal toezeggingen moeten doen voordat eurolanden bereid zijn te gaan praten over een derde steunpakket voor het noodlijdende land. Dat zei staatssecretaris Eric Wiebes zaterdag voor aanvang van de ingelast vergadering van de ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) over Griekenland.
Vertrouwen herstellen, daar draait het om.
Door een officiële aanvraag te doen en uitgewerkte hervormings- en besparingsplannen in te dienen hebben ‘de Grieken een stap gezet’, zei Wiebes. Volgens Wiebes is uit de toetsing van de voorstellen door de experts van de geldschieters gebleken dat er ‘nog wel wat voorwaarden ingevuld moeten worden voordat onderhandelingen begonnen kunnen worden’. Volgens de staatssecretaris, die Nederland vertegenwoordigt omdat minister Jeroen Dijsselbloem voorzitter is, zijn de experts kritisch over de plannen.
Telegraaf 11.07.2015 De Grieken zullen nog wel een aantal toezeggingen moeten doen voordat eurolanden bereid zijn te gaan praten over een derde steunpakket voor het noodlijdende land. Dat zei staatssecretaris Eric Wiebes zaterdag voor aanvang van de ingelast vergadering van de ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) over Griekenland. Vertrouwen herstellen, daar draait het om.
Door een officiële aanvraag te doen en uitgewerkte hervormings- en besparingsplannen in te dienen hebben ,,de Grieken een stap gezet”, zei Wiebes. Volgens Wiebes is uit de toetsing van de voorstellen door de experts van de geldschieters gebleken dat er ,,nog wel wat voorwaarden ingevuld moeten worden voordat onderhandelingen begonnen kunnen worden”. Volgens de staatssecretaris, die Nederland vertegenwoordigt omdat minister Jeroen Dijsselbloem voorzitter is, zijn de experts kritisch over de plannen.
Het vertrouwen in de Grieken heeft bij de eurolanden een flinke deuk opgelopen, zei Wiebes. ,,Dit gaat over voorstellen die massaal zijn afgewezen en waarover de Griekse regering zei dat het ook het beste was deze te verwerpen. Daar zijn grote zorgen over.” Wiebes wil echt zeker weten dat de Griekse regering deze plannen ook daadwerkelijk van plan is uit te voeren.
NRC 11.07.2015 Staatssecretaris Wiebes van Financiën, die het overleg van de eurogroep over Griekenland voor Nederland bijwoont, heeft zich kritisch uitgelaten over het Griekse voorstel voor een nieuw steunprogramma.
Griekenland zal nog toezeggingen moeten doen om het vertrouwen te herstellen, vindt Wiebes.
Hij zei zich “grote zorgen” te maken over de bereidheid van de Grieken te hervormen. “We hebben het over een voorstel dat erg lijkt op het voorstel dat minder dan een week geleden massaal is afgewezen, en waarover de Griekse regering zei dat het ook het beste was deze te verwerpen.” Wiebes had het over het “gebrek aan implementatiekracht” van de Grieken – onder meer het privatiseren van overheidsbedrijven, wat niet is gebeurd. LEES VERDER
Telegraaf 11.07.2015 De gesprekken in Brussel over een nieuw steunpakket en extra bezuinigingen door Griekenland verlopen uiterst stroef. Zicht op een snelle oplossing is verdwenen. Urenlang is er nu vergaderd. Berichten die naar buiten sijpelen tonen vooral kritiek op het ingediende Griekse plan, dat onvoldoende concreet en vergaand zou zijn. Volg hieronder het laatste nieuws.
21:55 ‘Fins regering bokt’
De Finse regering zou zich stellig hebben gekeerd tegen een nieuw financieringspakket dat nodig is terwijl het ingediende Griekse plan voor meer bezuinigingen wordt doorgevoerd. De Finse tegenstand voegt zich bij kritiek van andere Europese leiders dat Griekeland te weinig doet om te hervormen.
21:30 ‘Griekse banken hebben snel €25 miljard nodig’
Als de Griekse banken dit weekend geen zicht krijgen op €25 miljard steun, dan vallen ze om. Dat heeft de Griekse delegatie meegedeeld aan de onderhandelaars in Brussel.
20:40 Griekse banken blijven maandag dicht
De Griekse minister van Economische Zaken Tathakis bevestigt in Brussel dat de banken in het land in ieder geval komende maandag dicht blijven, maar voege er ook nog aan toe dat ze ‘enige tijd’ gesloten blijven. De financiële markten vrezen dat de banken kunnen omvallen als er onvoldoende steun komt. Die financiële steun hebben de schuldeisers zaterdagavond niet willen toezeggen.
Telegraaf 11.07.2015 Het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurolanden over het mogelijk beginnen van onderhandelingen over een steunpakket voor het noodlijdende Griekenland zal lastig zijn. Dat zei voorzitter van het overleg, minister Jeroen Dijsselbloem, zaterdag voorafgaand aan de zogenoemde eurogroep.
De Grieken deden deze week een formeel verzoek voor steun uit het Europese noodfonds ESM en onderbouwden deze met een lijst met hervormings- en besparingsmaatregelen. Dijsselbloem wees zowel op de inhoud van de voorstellen, die zorgen baren, als over het gebrek aan vertrouwen. Dijsselbloem vroeg zich hardop af of ,,de Grieken echt gaan doen wat ze beloven en of ze de maatregelen ook gaan doorvoeren”. Volgens Dijsselbloem zijn dat de belangrijkste hobbels die zaterdag genomen moeten worden. ,,Dit wordt een moeilijk overleg.”
Elsevier 11.07.2015 Zaterdag om 15.00 uur komt de eurogroep bijeen om te praten over de nieuwe Griekse hervormingsvoorstellen. De Europese Commissie, de ECB en het IMF zijn alvast positief gestemd over de Griekse plannen, maar wel met het nodige voorbehoud.
Een EU-functionaris zegt tegen persbureau Reuters dat ze ‘de voorstellen zien als een basis voor onderhandelingen’ over noodsteun en een reddingsplan voor de noodlijdende Zuid-Europeanen.
Volgens de Frankfurter Allgemeine Zeitung is het advies van de trojka inderdaad positief, maar zou de Griekse regering een aantal zaken helderder moeten maken en ook aan andere voorwaarden moeten voldoen. Het advies aan de eurogroep over het voorstel zou drie kantjes zijn, schrijft de Duitse krant.
Lening
De drie instellingen (de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds) hebben een eerste gezamenlijke beoordeling van de Griekse hervormingsvoorstellen gedaan die donderdagavond zijn ingediend. Onder bepaalde voorwaarden zien zij de voorstellen als basis voor onderhandelingen voor steun uit het Europese noodfonds ESM.
De EU-functionaris zei dat de drie instellingen hun beoordeling gaven over de economische hervormingsvoorstellen van Griekenland, die voorwaarden voor het ontvangen van een lening zijn, en over de vraag of Athene kan voldoen aan de criteria voor hulp. De Grieken zouden liefst 74 miljard euro ontvangen, melden diverse bronnen.
Deze evaluatie is gisteravond naar de eurogroepvoorzitter gestuurd,’ aldus de functionaris. Dit positieve advies is een belangrijke stap voor de eurogroep – het overlegorgaan van de ministers van Financiën van de eurozone.
Onder leiding van voorzitter Jeroen Dijsselbloem zitten zij vanaf 15.00 uur in Brussel rond de tafel om te overleggen over de aanvraag van Athene voor een nieuw steunpakket. De eurogroep heeft de evaluatie van de experts inmiddels ontvangen, bevestigde een woordvoerder.
De uitkomst van de belangrijke vergadering is nog volkomen ongewis. De Franse president François Hollande noemde de voorstellen gisteren ‘serieus’ en ‘geloofwaardig’, terwijl de Duitsers heel wat gereserveerder reageerden.
De strenge minister van Financiën Wolfgang Schaüble zou de plannen ‘inadequaat‘ hebben genoemd, maar dat wordt nu ontkend. Het resultaat van de vergadering van de eurogroep ligt nog ‘helemaal open‘, zegt een woordvoerder van het Duitse ministerie van Financiën.
’Ernstige twijfel over Grieks verzoek voor noodsteun’
AD 11.07.2015 Griekenland zou voor minstens vijf jaar en dus tijdelijk de eurozone moeten verlaten (Grexit). Of Athene moet met betere voorstellen komen voor financiële steun. Volgens de Duitse krant Frankfurter Allgemeine op zondag heeft de Duitse minister Wolfgang Schäuble dat voorgesteld. De minister vergadert momenteel in Brussel met zijn collega-ministers van de eurozone over Griekenland.
Een Griekse regeringswoordvoerder ontkende tegenover persbureau Reuters dat Schäuble of iemand anders gesproken heeft over een (tijdelijk) vertrek van Griekenland uit de muntunie.
Naar verluidt zou Schäuble de plannen niet hebben besproken in de eurogroep, maar op papier hebben gezet. Dat stuk zou onder de eurolanden zijn verspreid.
Onvoldoende
De jongste voorstellen van Griekenland voor hervormingen en besparingen in ruil voor financiële steun zijn volgens Schäuble onvoldoende en zorgen niet op lange termijn voor economische groei. De minister wil dus betere voorstellen en stelt voor dat de Grieken voor 50 miljard euro staatsbezittingen verkopen. Anders is een ‘time out’ uit de eurozone de tweede optie, tijd waarbinnen Griekenland zijn schuldenberg kan aanpakken. Het land zou wel lid blijven van de EU en op ,,groeibevorderende, humanitaire en technische” ondersteuning kunnen rekenen.
NRC 11.07.2015 We vallen in herhaling als we zeggen dat het overleg in Brussel moeizaam verloopt. Het ziet ernaar uit dat een gezamenlijke verklaring van de Financiënministers nog lang op zich laat wachten. Daarom sluiten we dit liveblog voor vandaag, om morgenochtend om 7.00 uur weer bij u terug te zijn.
‘NOG TWEE MAANDEN KAPITAALCONTROLES GRIEKSE BANKEN’
De kapitaalcontroles (beperkingen van het betalingsverkeer) bij de Griekse banken blijven nog zeker twee maanden van kracht. Dat zei de Griekse minister van Economische Zaken George Stathakis eerder vanavond op de Griekse televisie. Volgens hem kunnen de banken volgende week weer open, maar dan moet er wel een deal liggen met de andere eurolanden. De Grieken mogen al bijna twee weken lang maar maximaal 60 euro per dag opnemen. LEES VERDER›
Telegraaf 11.07.2015 We vallen in herhaling als we zeggen dat het overleg in Brussel moeizaam verloopt. Het ziet ernaar uit dat een gezamenlijke verklaring van de Financiënministers nog lang op zich laat wachten. Daarom sluiten we dit liveblog voor vandaag, om morgenochtend om 7.00 uur weer bij u terug te zijn.
De ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) buigen zich zaterdag over het jongste Griekse voorstel voor hervormingen en besparingen in ruil voor steun. Woensdag deed Athene een formele aanvraag voor steun uit het Europese noodfonds ESM en donderdag stuurde het land uitgewerkte hervormingsmaatregelen. Deze zijn getoetst door de experts van de geldschieters. Die analyse is doorslaggevend voor veel eurolanden.
De eurogroep zal geen akkoord over een daadwerkelijke deal sluiten, maar kan wel het licht op groen zetten voor onderhandelingen over een nieuw steunpakket. Een aantal ministers, waaronder die van Nederland en Duitsland, moet wel nog langs zijn parlement voordat daadwerkelijke gesprekken begonnen kunnen worden.
Ondanks deze procedurele stappen is deze vergadering cruciaal. De geldschieters (de eurolanden, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds) hebben Griekenland tot en met zondag de tijd gegeven om tot een gezamenlijke oplossing te komen. Komt die er niet, dan is de kans zeer groot dat Griekenland de eurozone moet verlaten. Het overleg begint om 15.00 uur.
Elsevier 11.07.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag met een overgrote meerderheid ingestemd met het hervormingsplan van premier Alexis Tsipras. De uitkomst werd al verwacht, omdat de grootste oppositiepartij Nieuwe Democratie steun had toegezegd.
In de nacht van vrijdag op zaterdag bleek er inderdaad een zeer ruime meerderheid achter de plannen van de premier te staan.
Uiteindelijk hebben 251 van de 300 volksvertegenwoordigers ‘ja’ gestemd, 32 parlementariërs waren tegen.
Nee-stemmers
Onder de ‘nee-stemmers’ waren twee leden van Tsipras’ eigen partij. Acht anderen van Syriza onthielden zich van een stem. Binnen de gelederen van de extreemlinkse regeringspartij bestaat groot verzet tegen nieuwe bezuinigingen – waar ook de Grieken zich in het referendum tegen uitspraken.
In ruil voor een pakket aan bezuinigingen hoopt het land te kunnen onderhandelen over een nieuw noodsteunpakket van tientallen miljarden euro’s. De bedragen lopen uiteen van in totaal 74 miljard euro, tot een eerder genoemd bedrag van 53,5 miljard euro over een periode van drie jaar.
Volgens de uitgelekte plannen verdwijnt onder meer het gunstige btw-tarief voor Griekse eilanden, gaan allerlei belastingen omhoog, wordt het pensioenstelsel hervormd en gaat het budget voor Defensie met 300 miljoen euro omlaag.
Griekse media meldden dat Tsipras met al die bezuinigingen en hervormingen zo’n 10 tot 12 miljard euro bij elkaar verwacht te sprokkelen. De internationale geldschieters, de Europese Commissie, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB) hebben een positief oordeel gegeven over het plan waarmee Athene hoopt op een nieuw noodsteunpakket, meldde een ingewijde vrijdag volgens persbureau Reuters.
Grexit?
Zaterdag buigen de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) zich over het voorstel. De eurogroep zal geen akkoord over een daadwerkelijke deal sluiten, maar kan wel het licht op groen zetten voor onderhandelingen over een nieuw steunpakket.
Bekijkdit routeplan op weg naar een mogelijke doorbraak in de Griekse crisis
Ondanks deze procedurele stappen is deze vergadering cruciaal. De geldschieters hebben Griekenland tot en met zondag de tijd gegeven om tot een gezamenlijke oplossing te komen. Komt die er niet, dan is de kans zeer groot dat Griekenland de eurozone moet verlaten, een zogenoemde Grexit.
NRC 11.07.2015 Het Griekse parlement steunt de voorgestelde hervormingen van premier Alexis Tsipras voor een nieuw steunprogramma, ter waarde van meer dan 53 miljard euro. Dit geeft de Griekse minister van Financiën het mandaat om het voorstel dit weekend te presenteren aan de Europese schuldeisers. Het geld van de banken in Griekenland raakt op en de veelbesproken en gevreesde exit uit de eurozone, de Grexit, dreigt.
UPDATE 7.00 UUR
Het Griekse voorstel voor hervormingen in ruil voor een nieuw steunprogramma is positief beoordeeld door de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. De schuldeisers hebben aanbevelingen gedaan aan de ministers van Financiën van eurolanden, die vandaag besluiten of ze de onderhandelingen met de Griekse regering hervatten, zegt een goed ingevoerde bron tegenover persbureau Reuters.
WEL STEUN, MAAR NIET VAN HARTE
Ondanks de overweldigende meerderheid voor het plan van Tsipras – in totaal stemdenvolgens The Guardian 250 parlementsleden voor, 32 tegen, onthielden acht zich van stemming en waren er tien niet aanwezig – was er weinig enthousiasme bij de Griekse politici. Een aantal prominente leden van regeringspartij Syriza steunden Tsipras niet, zoals de invloedrijke minister van Energie Panagiotis Lafazanis.
In zijn voordracht aan het Griekse parlement vannacht, vroeg Tsipras nadrukkelijk om de steun van zijn collega’s voor zijn hervormingen. De premier gaf toe dat zijn voorstellen niet stroken met de beloftes die zijn partij heeft gedaan tijdens de vorige verkiezingen, schrijft de BBC. Maar Tsipras benadrukte dat het Griekse parlement de “plicht” had om het Griekse volk “in leven te houden” en “binnen de eurozone”.
VERREGAANDE HERVORMINGEN
Tsipras vraagt om 53,5 miljard euro aan noodsteun om de Griekse schulden tot 2018 te kunnen dekken. In ruil daarvoor is hij bereid om de pensioenhervormingen, belastingverhogingen en privatisaties door te voeren die de Europese Commissie, ECB en het Internationaal Monetair Fonds eerder dit jaar al eisten. Afgelopen vrijdag sprak het Griekse volk zich in een referendum nog fel uit tegen deze maatregelen. Volgens Reuters is de eerste beoordeling van het voorstel van Tsipras door de schuldeisers positief ontvangen.
Vanmiddag komt de eurogroep bij elkaar om de stemming in het Griekse parlement te bespreken. Zondag is er een eurotop – met de allerlaatste deadline voor Griekenland – tenzij er vandaag al een akkoord wordt gesloten met Griekenland.
Trouw 11.07.2015 De Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (de trojka), hebben een positieve beoordeling van de Griekse voorstellen die donderdag zijn ingediend naar Brussel gestuurd. Dat melden de persbureausReuters en Bloomberg op basis van anonieme bronnen. Aan de andere kant hebben ministers van Financiën van de eurozone die zaterdag in Brussel bijeenkomen ernstige twijfels over het Griekse verzoek voor noodsteun.
De Eurogroep heeft de beoordeling inmiddels binnen, twitterde de woordvoerder. Details van de doorrekening zijn niet bekendgemaakt, maar volgens de persbureaus becijferde de trojka dat een nieuwe lening aan Griekenland 74 miljard euro moet zijn. Tsipras had eerder om 53,5 miljard euro gevraagd.
Vanmiddag vanaf 15.00 uur praten de ministers van Financiën van de eurogroep met elkaar over het 13-pagina’s tellende voorstel van de Grieken. De ministers leunen daarbij sterk op de doorrekening van de trojka. Keuren de ministers vandaag de plannen van de Grieken goed, dan is de geplande eurotop van regeringsleiders zondag mogelijk niet eens meer nodig.
In het parlement werd Tsipras vrijdagnacht breed gesteund. 250 parlementsleden stemden voor, 32 tegen. Oud-minister Yanis Varoufakis onthield zich van stemming, net als andere leden van de Syriza-partij van Tsipras.
VK 11.07.2015 Het Griekse parlement heeft afgelopen nacht met een overgrote meerderheid ingestemd met het besparingsplan van premier Alexis Tsipras. In ruil voor allerlei bezuinigingen hoopt het land te kunnen onderhandelen over een nieuw noodsteunpakket van tientallen miljarden euro’s.
Volgens de uitgelekte plannen verdwijnt onder meer het gunstige btw-tarief voor Griekse eilanden, gaan allerlei belastingen omhoog, wordt het pensioenstelsel hervormd en gaat het budget voor Defensie met 300 miljoen euro omlaag.
Griekse media meldden dat Tsipras met al die bezuinigingen en hervormingen zo’n 10 tot 12 miljard euro bij elkaar kan sprokkelen. In ruil daarvoor wil Athene financiële steun die in totaal 74 miljard euro zou behelzen. Eerder spraken Griekse media nog van 53,5 miljard euro.
Twee scenario’s
Stel, er rolt morgen een akkoord met de Grieken uit de bus. Of niet. En dan? Bij een akkoord is de Griekse crisis nog niet verholpen. Een Grexit zou een grote klap zijn, maar wel voor duidelijkheid zorgen.Lees hier een en hier de twee scenario’s (+) die economieverslaggeefster Yvonne Hofs schetste.
Telegraaf 11.07.2015 De internationale geldschieters van Griekenland zijn tevreden over de besparingsvoorstellen van de Griekse premier Alexis Tsipras. De Europese Commissie, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB) hebben een positief oordeel gegeven over het plan waarmee Athene hoopt op een nieuw noodsteunpakket. Dat meldt een ingewijde vrijdag, aldus persbureau Reuters. Het noodsteunverzoek zou circa 74 miljard euro behelzen. Eerder werd nog gesproken over 53 miljard euro.
De instituties, die ook wel de trojka worden genoemd, hebben de voorstellen op verzoek van het Europese noodfonds ESM doorberekend. Volgens de kredietverstrekkers vormt het besparingsplan, dat onder meer verhogingen van de btw en hervormen van de pensioenen behelst, „een basis voor onderhandelingen”.
Telegraaf 11.07.2015 Minister Dijsselbloem (Financiën) heeft als voorzitter van de eurogroep voldoende steun om de onderhandelingen met de Grieken te kunnen afronden.
Dat blijkt uit de enquête onder lezers van DFT.nl afgelopen dagen, nadat veel kritiek was gekomen op zijn optreden.
De voorgelegde vraag was of de minister nog voldoende steun heeft. Op de stelling ‘Laat Dijsselbloem de Griekse klus afmaken’ antwoordde 46% het daarmee eens te zijn, omdat de bewindsman afgelopen maanden vertrouwen heeft opgebouwd.
Weinig regie
Dijsselbloem moet aanblijven, omdat de Europese topfunctie op dit moment bovendien belangrijk is voor Nederland, vindt nog eens 13%.
Daarentegen vindt 32% dat de PvdA’er de regie rond de Griekse crisis als eurogroepvoorzitter niet meer in de hand heef.
Zijn Spaanse tegenstrever, de christendemocraat De Guindos en kandidaat-voorzitter van de eurogroep, heeft betere papieren, meent 9% van de lezers.
Nieuwe stelling: Griekse crisis voorbij
De huidige stelling: Met het nieuwe Griekse bezuinigingsplan komt dit weekend nog een einde aan de crisis in de eurozone. Reageer.
Zaterdagmiddag en zondag onderhandelt de Griekse delegatie in Brussel met de schuldeisers over het Griekse voorstel. Volg hier alle actuele ontwikkelingen.
Trouw 11.07.2015 Dit weekeinde moet de eurozone dan eindelijk kleur bekennen: duim omhoog of duim omlaag voor Griekenland? In een cascade van Europese topontmoetingen vandaag en morgen moet duidelijk worden of de eurozone intact kan blijven met negentien landen, of dat er toch eentje overboord slaat danwel wordt gegooid.
Het is een zeer vergaande beslissing die we moeten nemen, linksom of rechtsom, dus laten we het zorgvuldig doen, aldus Jeroen Dijsselbloem.
Welke lezing men kiest, hangt af van de politieke bril die men draagt. De ministers van financiën van de eurozone, verenigd in de eurogroep, luisteren vanmiddag naar het oordeel dat de instituties van EU en IMF hebben geveld over de Griekse hervormingsplannen.
Die zijn donderdagavond ingediend en moeten goed genoeg zijn voor een nieuw leningenpakket van tientallen miljarden euro’s voor de komende drie jaar. Het institutie-oordeel is financieeltechnisch. Het eurogroep-oordeel is politiek. Grexit of geen Grexit, dat is de vraag.
Het gewicht daarvan weegt ook op eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem, die vanmiddag – maar nu écht – de belangrijkste vergadering voorzit uit zijn loopbaan. “Het is een zeer vergaande beslissing die we moeten nemen, linksom of rechtsom, dus laten we het zorgvuldig doen”, zei hij gisteren in Den Haag.
Trouw 11.07.2015 Het Griekse parlement heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag ingestemd met het besparingsplan van premier Alexis Tsipras. In ruil voor allerlei bezuinigingen hoopt het land te kunnen onderhandelen over een nieuw noodsteunpakket van tientallen miljarden euro’s.
Volgens de uitgelekte plannen verdwijnt onder meer het gunstige btw-tarief voor Griekse eilanden, gaan allerlei belastingen omhoog, wordt het pensioenstelsel hervormd en gaat het budget voor Defensie met 300 miljoen euro omlaag.
Niet alle parlementsleden brachten een stem uit, sommige leden van de regerende Syriza-partij weigerden te stemmen en uitten op die manier hun ongenoegen over de voorgestelde bezuinigingen.
Griekse media meldden dat Tsipras met al die bezuinigingen en hervormingen zo’n 10 tot 12 miljard euro bij elkaar kan sprokkelen.
VK 11.07.2015 Het is onzeker of de ministers van Financiën vandaag het licht op groen zetten voor een nieuwe (derde) noodlening voor Griekenland. Het hervormings- en bezuinigingspakket dat Athene op tafel heeft gelegd wordt gezien als een stap in de goede richting, maar niet voldoende.
Van euforie is geen sprake
Scepsis overheerste aan de vooravond van de belangrijkste vergadering van de Eurogroep uit haar geschiedenis: blijft een akkoord uit, dan gaat Griekenland failliet en zal het de eurozone vermoedelijk verlaten. ‘Van euforie is geen sprake’, concludeerde een nauw betrokken EU-ambtenaar vrijdag na bestudering van de Griekse voorstellen.
Telegraaf 11.07.2015 Griekenland heeft een sterk mandaat om de onderhandelingen met de internationale geldschieters voor nieuwe noodsteun af te ronden. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras vrijdagnacht nadat een ruime meerderheid van het parlement instemde met zijn besparingsplan.
Dat plan van stevige bezuinigingen en hervormingen was cruciaal om het verzoek tot nieuwe financiële steun, ter waarde van vele tientallen miljarden euro’s, te kunnen doen. Tsipras zei dat hij nu een sterk mandaat heeft om een „economisch levensvatbare en maatschappelijk eerlijk overeenkomst” te bereiken. Hij ging niet in op het feit dat bij de stemming voor het besparingsplan leden van zijn eigen partij, Syriza, geen steun gaven.„De prioriteit is nu om te zorgen voor een positieve uitkomst van de onderhandelingen. Al het andere komt daarna wel.”
Elsevier 10.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras heeft vrijdag een noodoproep aan zijn Syriza-wetgevers gedaan. Hij vraagt ze nieuwe belastingplannen te steunen in ruil voor een deal met de internationale geldschieters.
Hij zou daarmee een ‘austerity U-turn’ willen maken, schrijft persbureau Reuters. Hij wil goedkeuring van zijn regering voor het voorstel dat hij heeft ingediend bij de eurogroep.
‘We worden geconfronteerd met cruciale beslissingen. We hebben een mandaat om een betere deal te regelen, maar zeker niet om Griekenland uit de eurozone te halen,’ zei Tsipras. Hij wordt al langere tijd bekritiseerd door zijn partijgenoten, omdat die vinden dat hij zich te inschikkelijk zou opstellen tegenover Europa.
Eurogroepvoorzitter en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wilde zowel vrijdagochtend als vrijdagmiddag na het overleg met de geldschieters geen oordeel vellen over de nieuwe Griekse voorstellen. Hij vergaderde vrijdagmiddag met de Europese Centrale Bank (ECB), het Internationaal Monetair Fonds (IMF), en de Europese Commissie.
‘Ik wacht het eindoordeel van de instituties af om te horen of de voorstellen goed genoeg zijn. Dan gaan we er morgen met de eurogroep over praten,’ zei Dijsselbloem. Hij onderbrak de wekelijkse ministerraad om telefonisch overleg te voeren met Mario Draghi van de ECB, Christine Lagarde van het IMF en president Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie.
Oordeel
Dijsselbloem verwacht dat de instellingen vrijdagavond met een oordeel komen. Volgens de eurogroepvoorzitter moet er ‘wel voldoende vertrouwen zijn.’ Hij vindt dat het ‘over de intenties van de Griekse regering, maar zeker ook over de inhoud van de voorstellen’ gaat. Vrijdagochtend lekte een deel van het voorstel uit. Volgens Dijsselbloem bevat het nieuwe voorstel veel van de eerder door de Grieken afgewezen plannen.
De Franse president François Hollande noemde het voorstel ‘serieus en geloofwaardig’, maar in Europa is niet iedereen even enthousiast. Vooral de Duitsers zijn sceptisch over het vervolg van de beraadslagingen.
Telegraaf 10.07.2015 Het is precies zo gegaan als in een pokerspel, in het zicht van de totale vernietiging haalde de Griekse premier Tsipras bakzeil, uiteindelijk moest hij wel voldoende bezuinigingsmaatregelen inbrengen om de geldschieters EU en IMF tevreden te stellen. Hij had geen mandaat van kiezers om uit de euro te stappen, zo kleedde hij zijn knieval in.
De Griekse bevolking voelt zich gepakt én opgelucht, het referendum vorige week was voor niets, maar ze kunnen waarschijnlijk ook in de euro blijven, iets wat een meerderheid dolgraag wil. Alle exercities van Tsipras waren voor niets, hij had vijf maanden geleden ook kunnen meedenken, nu is de schade aan de Griekse economie zo groot dat er miljarden extra nodig zijn om het land op de rails te houden. In plaats van 0,5% groei komt er nu 3% krimp uit.
Dat is precies een punt voor de ministers van Financiën van de eurolanden, mogelijk zijn er meer miljarden nodig dan wat er nu op tafel ligt. Tsipras was ook zo slim weliswaar extra maatregelen te nemen, geen 8 maar 12 miljard, maar die lopen wel over drie jaar in plaats van enkele maanden. Zo gaat de pensioenleeftijd van 57 naar 67, maar wel pas in 2022. In ruil wil hij ook meer geld, ruim 50 miljard.
Elsevier 10.07.2015 Duizenden boze Grieken protesteren vrijdagavond bij het parlementsgebouw in Athene. De Grieken demonstreren tegen het bezuinigingsplan van premier Alexis Tsipras.
De demonstranten zouden aanhangers zijn van de Griekse communistische partij KKE, schrijft de Griekse krantKathimerini.
Groei
De demonstranten zouden het niet eens zijn met het plan, dat volgens hen ‘verdacht veel’ lijkt op het plan dat tijdens het Griekse referendum door de bevolking massaal werd afgewezen.
‘Syriza’s platform was er niet op gericht om Griekenland koste wat het kost in de euro te houden. Het nieuwe plan biedt geen vooruitzicht op groei, de bezuinigingen zullen ons vernederen,’ zegt Yannis Kourtakis, een Syriza-hardliner.
Kolonie
Demonstranten op het Syntagma-plein scandeerden leuzen en droegen spandoeken met teksten als ‘Griekenland is geen kolonie’, en ‘Wijs de bailout af’
Het Griekse parlement debatteerde vrijdagavond over het plan van de premier, waarmee hij 53 miljard euro van de geldschieters hoopt te krijgen. Later volgt een stemming. Eerder liet regeringspartij Syriza weten dat het voorstel wordt gesteund door het parlement. Tsipras deed eerder op vrijdag een wanhopige oproep aan de Syriza-wetgevers om zijn plan te steunen.
AD 10.07.2015 Nu het Griekse parlement met een overweldigende meerderheid akkoord is gegaan met de plannen die premier Alex Tsipras aan de Europese geldschieters wil voorleggen, is er kans op een nieuw noodsteunpakket voor Griekenland.
Volgens Tsipras is de regering gedwongen maatregelen te nemen die niet in het verkiezingsprogramma stonden. Hij ontkent met zijn nieuwe bezuinigingsplannen de bevolking te verraden die vorige week ‘nee’ stemde in een referendum over de crisis.
De Griekse oud-minister van financiën Yanis Varoufakis heeft laten weten het voorstel van zijn opvolger Euclides Tsakalotos te steunen. Ook de Europese Commissie, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB) hebben een positief oordeel gegeven over het plan waarmee Athene hoopt op een nieuw noodsteunpakket.
De nieuwe minister van Financiën, Euklides Tsakalotos, nam ook het woord. Hij zei dat als er maandag niks is veranderd, ,,we een enorm probleem hebben” .
Trouw 10.07.2015 Ondertussen in Griekenland staan communisten te joelen op het parlementsplein, terwijl het parlement de stemming over het voorstel uitstelt tot tot diep in de nacht. Varoufakis laat van zijn vakantieadresje iets horen: Duitsland heeft het op ons land gemunt.
Duitsland zal Griekenland niet sparen, ze hebben er belang bij ons te breken, aldus Varoufakis.
De rooie rakkers van Tsipras’ partij Syriza lijken de nieuwe, meegaande koers van hun leider te blieven, voorspellen Griekse media. Maar het is afwachten wat ze stemmen. De oppositiepartijen Nieuwe Democratie en To Potami zegden eerder al toe in te stemmen met de nieuwe maatregelen die momenteel in Brussel worden besproken.
Duizenden Grieken protesteerden vanavond tegen het voorstel dat op tafel ligt. Al weken zijn er soortgelijke demonstraties, maar ditmaal was de opkomst groot. De oproerpolitie ging de strijd aan met de protestanten, die borden met het inmiddels in geheel Europa bekend geworden Griekse woordje ‘Oxi’, ofwel: ‘nee’, in de lucht hielden.
VK 10.07.2015 Het is onzeker of de ministers van Financiën vandaag het licht op groen zetten voor een nieuwe (derde) noodlening voor Griekenland. Het hervormings- en bezuinigingspakket dat Athene op tafel heeft gelegd wordt gezien als een stap in de goede richting, maar niet voldoende.
Scepsis overheerste aan de vooravond van de belangrijkste vergadering van de Eurogroep uit haar geschiedenis: blijft een akkoord uit, dan gaat Griekenland failliet en zal het de eurozone vermoedelijk verlaten. ‘Van euforie is geen sprake’, concludeerde een nauw betrokken EU-ambtenaar vrijdag na bestudering van de Griekse voorstellen.
NU 10.07.2015 Duizenden boze Grieken hebben vrijdagavond bij het parlementsgebouw geprotesteerd tegen het besparingsplan dat Alexis Tsipras donderdag heeft ingediend bij de eurogroep.
Volgens de Britse zender BBC waren de demonstranten aanhangers van de Griekse communistische partij KKE.
Het Griekse parlement debatteert vrijdagavond over het plan van de premier. Later volgt een stemming. Eerder liet Tsipras’ partij Syriza weten dat het voorstel gesteund wordt door het Griekse parlement.
Telegraaf 10.07.2015 Eurogroepvoorzitter en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wil ook na overleg met instellingen als de Europese Centrale Bank, het IMF en de Europese Commissie nog geen oordeel vellen over de nieuwe voorstellen van de Griekse regering.
„Ik wacht het eindoordeel van de instituties af, om te horen of deze voorstellen goed genoeg zijn. Dan gaan we er morgen in de eurogroep over praten”, zei Dijsselbloem vrijdag na de wekelijkse ministerraad. Hij had de ministerraad onderbroken voor het telefonisch overleg met Mario Draghi (Europese Centrale Bank), Christine Lagarde (IMF) en Jean-Claude Juncker (Europese Commissie).
Hij verwacht het oordeel van ECB, Commissie en IMF vrijdagavond. De voorstellen kunnen mogelijk een basis bieden voor nieuwe onderhandelingen over een nieuw steunpakket voor Griekenland. „Voor we formeel beginnen met onderhandelingen moet er wel voldoende vertrouwen zijn. Het gaat over de intenties van de Griekse regering, maar zeker ook over de inhoud van de voorstellen.”
Telegraaf 10.07.2015 De ECB heeft vorige maand druk uitgeoefend op de landen van de eurozone om een oplossing voor de Griekse crisis te vinden. Dat heeft de Griekse minister van Financiën Tsakalotos gezegd, meldt persbureau Reuters. Dit weekend gaat Griekenland om de tafel met de schuldeisers om nieuwe bezuinigingsvoorstellen te bespreken. Op de financiële markt wordt er al van uitgegaan dat er dit weekend een akkoord komt.
23:50 Het Griekse parlement stemt over voorstellen van Tsipras
In de loop van de nacht is er een stemming waarbij het Griekse parlement zich achter de hervormingsvoorstellen van premier Tsipras kan scharen waarmee hij een nieuw reddingsakkoord en dus extra Europees geld probeert te behalen. Volgens Tsipras’ regeringspartij Syriza zal een meerderheid in het parlement voor stemmen.
Nea Dimokratia, de grootste oppositiepartij, liet bij monde van Evangelos Meimarakis in het parlement weten dat de partij achter de premier staat om de noodzakelijke beslissingen voor zware maatregelen te nemen om de Griekse economie te redden. aan het begin van zijn speech zei Meimarakis wel dat de oorzaak van de huidige paniek bij premier Tsipras ligt. “Niemand wist het voor elkaar te krijgen om binnen drie dagen bijna uit de euro gegooid te worden.”
Telegraaf 10.07.2015 Premier Mark Rutte van een „heel nieuwe situatie” omdat de Grieken geld willen van een „nieuw instrument”. Met dat laatste doelde hij op het Europese noodfonds ESM.
Rutte wil, net als minister en eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem, het oordeel van de ECB, IMF en Europese Commissie afwachten.
Hij zei wel dat gezien de recente ervaringen er sprake zal moeten zijn van „tastbare waarborgen en maatregelen, herstel van vertrouwen”. Hij voegde eraan toe: „Tot nu toe is de Griekse regering daar nog niet in geslaagd. En de gang van zaken van de afgelopen maanden dwingt mij tot terughoudendheid”.
Telegraaf 10.07.2015 Europese beleggers hebben vertrouwen in de goede afloop van het ultieme overleg over nieuwe financiële noodsteun voor Griekenland, komend weekeinde in Brussel. Griekenland lijkt alsnog bereid door te gaan met hervormen, en dat nieuws leidde op de aandelenmarkten tot fikse koerswinsten.
Behalve optimisme over Griekenland gaf het herstel op de Chinese markten de beurshandel steun. In Amsterdam sloot AEX-hoofdindex 2,4 procent hoger op 481,39 punten. De MidKap steeg 1,7 procent naar 708,76 punten. De belangrijkste graadmeters in Londen, Frankfurt en Parijs gingen met winsten tot 3,1 procent het weekeinde in.
Alle 25 hoofdfondsen in Amsterdam eindigden met winst. ING was de sterkste stijger met een winst van 3,9 procent, gevolgd door verfproducent AkzoNobel die er 3,6 procent bijkreeg. Maar liefst veertien andere AEX-fondsen gingen er 2 procent of meer op vooruit.
Ook elders in Europa gingen vooral bankaandelen omhoog. In Parijs wonnen BNP Paribas, Crédit Agricole en Société Générale tussen de 3 en 4 procent. Deutsche Bank en Commerzbank kregen er in Frankfurt respectievelijk 4,1 en 2,5 procent bij.
NU 10.07.2015 Uit vrijdag gepubliceerde cijfers van het Europees statistiekbureau Eurostat blijkt dat de Griekse bevolking vorig jaar met 1 procent is gekrompen.
Dat komt voornamelijk door emigratie. Griekenland is daarmee op Cyprus na het land met de grootste bevolkingsafname van Europa.
De komst van vele migranten uit het Midden-Oosten en Afrika naar het door de schuldencrisis geplaagde land heeft het vertrek van Grieken naar andere landen niet kunnen compenseren, aldus Eurostat.
Een andere oorzaak voor de krimp is dat het Griekse geboortecijfer lager ligt dan het aantal overleden personen. Dat is overigens al vier jaar het geval.
Telegraaf 10.07.2015 De Grieken zitten klem. De bezuinigingen die ze moeten uitvoeren zal het land niet helpen, toch moeten ze ‘ja’ stemmen. Dat vinden Bas Jacobs, Valentijn van Nieuwenhuijzen en Allard Bruinshoofd. Bekijk het DFT Debat over Griekenland. ‘Ik schaam mij voor de manier…
Telegraaf 10.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras ondervindt veel weerstand in eigen gelederen over zijn besparingsplan, maar dankzij de oppositie zou hij het vrijdagmiddag zonder problemen door het parlement kunnen loodsen.
De grootste oppositiepartij, Nieuwe Democratie (ND), steunt het voorstel, zei een topman van deze centrumrechtse partij, Nikitas Kaklamanis. Ook de nieuwe partij To Potami (De Rivier) zal de premier steunen aldus partijwoordvoerder Dimitris Tsiodras.
Twee ministers van Tsipras hebben hun steun geweigerd. Het zijn de ministers van Defensie, Panos Kammenos, en van Productieherstel, Panagiotis Lafazanis. Lafazanis klaagde dat het voorstel volkomen in strijd is met het partijprogramma van Tsipras’ Coalitie van Radicaal Links (Syriza). Die won in januari de verkiezingen met de belofte niet meer te bezuinigen en pijnlijke hervormingen terug te draaien. Lafazanis leidt een groep Syriza-parlementariërs, het Links Platform, die niet wil toegeven aan de eisen van de schuldeisers.
NU 10.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras ondervindt veel weerstand in eigen gelederen ten aanzien van zijn besparingsplan, maar dankzij de oppositie zou hij het vrijdagmiddag zonder problemen door het parlement kunnen loodsen.
De grootste oppositiepartij, Nieuwe Democratie (ND), steunt het voorstel, zei een topman van deze centrumrechtse partij, Nikitas Kaklamanis.
Twee ministers van Tsipras hebben hun steun geweigerd. Het zijn de ministers van Defensie, Panos Kammenos, en van Productieherstel, Panagiotis Lafazanis. Tsipras drong tijdens partijberaad van zijn Coalitie van Radicaal Links (Syriza) aan op eenheid: ”Of we gaan allemaal samen verder of we vallen allemaal”, aldus de Griekse premier.
Volgens Griekse media krijgt zijn voorstel aan de schuldeisers ook steun van de sociaaldemocratische Pasok en de nieuwe partij To Potami (De Rivier). Volgens schattingen van Griekse media zijn tussen de tien en veertig Syriza-parlementariërs fel tegen concessies aan de schuldeisers.
NRC 10.07.2015 Gisteravond heeft Griekenland een nieuw voorstel gedaan voor hervormingen, in ruil voor een lening van ruim 53 miljard. Vandaag stemt het Griekse parlement daarover en zullen hoofdrolspelers in de Europese crisis vermoedelijk op het nieuwste voorstel reageren. Nog twee dagen, dan is de absolute deadline die de schuldeisers Griekenland hebben gesteld voor een akkoord. Lees hier ons liveblog van vandaag terug.
We sluiten het liveblog nu af. Blijf je nog wakker? Dan kun je het debat hier meekijken. Voor wie ons vanavond volgde: hartelijk dank. Voor wie nu pas inschakelt: hieronder nog een korte samenvatting van de gebeurtenissen.
– De Grieken hebben gisteren een voorstel gestuurd voor een nieuw steunprogramma. Ze vragen om een hulppakket met een hoger bedrag van 53,5 miljard euro.
– In het centrum van Athene waren grote demonstraties tegen de geplande bezuinigingen.
– Het Griekse parlement debatteert over het voorstel, waarna een stemming volgt. De uitslag moet rond drie uur vannacht bekend worden.
– Morgenmiddag komt de eurogroep bij elkaar en zondag is er een eurotop, tenzij er morgen al een akkoord is met Griekenland. LEES VERDER›
NU 10.07.2015 Het Griekse parlement stemt vrijdag in met de bezuinigings- en hervormingsvoorstellen die premier Alexis Tsipras heeft voorgelegd aan de schuldeisers van Griekenland. Dat zegt een woordvoerder van regeringspartij Syriza vrijdagochtend.
De Griekse regering diende donderdagavond haar voorstellen in bij eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem. In ruil voor onder meer hogere belastingen en pensioenhervormingen zou Griekenland zo’n 53 miljard euro aan leningen vragen, verspreid over drie jaar.
Het Griekse parlement is vrijdag gevraagd in te stemmen met maatregelen die direct worden genomen, om de andere eurolanden te overtuigen van de Griekse wil om daadwerkelijk tot een akkoord te komen.
De Griekse minister van Binnenlandse Zaken Nikos Voutsis zei vrijdagochtend optimistisch te zijn over de kansen op ”een goede deal”. ”We zullen de voorstellen bespreken en ik verwacht dat het goed zal gaan”, zei hij voor een bijeenkomst met de ministers van Syriza.
Steun geweigerdTwee ministers van Tsipras hebben hun steun geweigerd. Het zijn de ministers van Defensie, Panos Kammenos, en van Productieherstel, Panagiotis Lafazanis. Lafazanis klaagde dat het voorstel volkomen in strijd is met het partijprogramma van Tsipras’ Coalitie van Radicaal Links (Syriza).
Die won in januari de verkiezingen met de belofte niet meer te bezuinigen en pijnlijke hervormingen terug te draaien. Lafazanis leidt een groep Syriza-parlementariërs, het Links Platform, die niet wil toegeven aan de eisen van de schuldeisers.
Critici stellen dat Tsipras het voorstel dat afgelopen weekeinde in een referendum is afgewezen, nu met zijn handtekening eronder naar de geldschieters heeft gestuurd. Tsipras heeft uiteindelijk zijn confrontatiekoers omgegooid en is op de valreep de schuldeisers tegemoet gekomen. Hij zei vrijdag dat hij dat moet doen, omdat het land anders uit de eurozone wordt gestoten en hij heeft van de kiezers geen mandaat om daar op aan te sturen.
Tegen concessies
Volgens schattingen zijn tussen de tien en veertig Syriza-parlementariërs faliekant tegen concessies aan de schuldeisers.Tsipras drong tijdens partijberaad van zijn Coalitie van Radicaal Links (Syriza) aan op eenheid: “Of we gaan allemaal samen verder of we vallen allemaal”, aldus de Griekse premier.
Syriza heeft 149 zetels in het parlement van 300 zetels. Steun van de kleine coalitiepartner met dertien zetels, de Onafhankelijke Grieken van Kammenos, is lang niet zeker. Maar de drie oppositiepartijen die welwillend staan tegenover Tsipras’ voorstel (ND,To Potami en Pasok) maken mogelijk met hun 106 zetels de weerzin in Tsipras eigen gelederen goed.
Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) zegt dat mogelijke brede steun van het Griekse parlement voor de ingeleverde plannen “zeker helpt”.
”Als er brede steun voor is in Griekenland geeft dat natuurlijk meer geloofwaardigheid”, zei de bewindsman. Op de vraag of er weer hoop gloort, reageerde hij met: ”Dat kan ik nog niet zeggen”.
Grieks parlement stemt over hervormingen
Deal
Volgens ING-econoom Carsten Brzeski zijn de kansen op een deal tussen Griekenland en de andere eurolanden gegroeid dankzij de voorstellen die de Griekse regering heeft gedaan. Gezien alle verrassingen van de afgelopen weken, waarschuwt hij echter voor al teveel optimisme. De grote vraag is volgens hem of de plannen voldoende zijn om het vertrouwen in de intenties van de Griekse regering te herstellen.
Brzeski wees erop dat de Grieken alsnog veel voorstellen hebben overgenomen die al in de plannen stonden die in het referendum van afgelopen zondag nog door de Griekse bevolking werden afgeschoten. Zo zou de pensioenleeftijd al in 2022 naar 67 jaar worden verhoogd en belooft de regering de speciale, lage btw-tarieven voor eilanden te schrappen.
Eurogroep
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft de ontvangst van de stukken bevestigd, meldt zijn woordvoerder.
In het nieuwe plan verdwijnt de toeslag op de laagste pensioenen vanaf eind 2016 en gaat de pensioengerechtigde leeftijd in 2022 omhoog naar 67 jaar. Daarnaast verdwijnen de gunstige btw-tarieven voor de Griekse eilanden.
Verder gaat de belasting omhoog in restaurants en hotels en verdwijnt het gunstige belastingtarief voor rederijen. Ook de uitgaven aan Defensie worden teruggedrongen.
Over 2015 wordt het budget met 100 miljoen euro gekort en over 2016 met 200 miljoen euro. Volgens Griekse media leveren de voorgestelde hervormingen de regering van Tsipras 10 tot 12 miljard euro op.
Deskundigen
Nu gaan deskundigen zich over de inhoud van de voorstellen buigen. Experts van de drie geldschieters, de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), moeten kijken of de Grieken aan de eisen voor financiële steun voldoen.
Athene kwam met de maatregelen om geld te kunnen krijgen uit het Europese noodfonds ESM. Dat fonds mag alleen maar geld verstrekken onder strenge voorwaarden. De geldschieters eisen concrete en realistische voorstellen. Griekenland deed de nieuwe aanvraag voor steun afgelopen woensdag.
Megaschuld
Mocht vrijdag doorsijpelen dat de deskundigen tevreden zijn met de aangekondigde stappen van de Griekse regering, dan groeit de kans dat Griekenland met zijn megaschuld in de eurozone kan blijven.
De ministers van Financiën van de eurolanden (Eurogroep) kunnen dan zaterdag het licht op groen zetten voor onderhandelingen over het nieuwe, derde steunpakket voor Griekenland. Ook komt er mogelijk een overbruggingskrediet. Als blijkt dat de experts ontevreden zijn, wordt een goedkeuring door de Eurogroep onwaarschijnlijk.
Eurotop
De Eurogroep onder leiding van Dijsselbloem komt zaterdag vanaf 15.00 uur bij elkaar. Vervolgens moet op een top van de Europese leiders zondag in Brussel dan de knoop worden doorgehakt over de toekomst van de Grieken in de eurozone.
Bij deze eurotop zijn de regeringsleiders en staatshoofden van alle 28 lidstaten aanwezig. De bijeenkomst begint om 16.00 uur in Brussel.
NRC 10.07.2015 De maatregelen die Griekenland voorstelt in het gisteravond ingediende reddingsplan, zijn onder meer een belastingverhoging voor rederijen, het beëindigen van belastingvoordelen voor de eilanden en een btw-verhoging op restaurants. Dat meldt persbureau Reuters.
Ook wil Griekenland de pensioenen hervormen en een duidelijk tijdspad vaststellen voor privatiseringen. Daarvoor terug wil Athene een bedrag van 53,5 miljard euro om de schulden tot eind 2018 te kunnen terugbetalen, en een herziening van de doelstelling voor de komende vier jaar voor het Griekse primaire begrotingsoverschot.
De Financial Times heeft de gelekte documenten gepubliceerd: een brief van de Griekse premier Tsipras (pdf), een brief van de nieuwe Griekse minister van Financiën, Euclid Tsakalotos, (pdf), en een dertien pagina’s tellend document met hervormingsmaatregelen (pdf).
Hier staan de Griekse voorstellen uitgeschreven.
Onze correspondent in Brussel Stéphane Alonso zegt dat het Griekse voorstel strikter is dan het Europese voorstel, waar Griekenland afgelopen zondag nee tegen zei tijdens het referendum.
Elsevier 10.07.2015 De hervormingsvoorstellen van de Griekse regering zijn serieus en geloofwaardig, zegt de Franse president François Hollande. Duitsland is gereserveerder.
Hoe gaat het nu verder?
De hervormingsvoorstellen van de Griekse regering zijn serieus en geloofwaardig, zegt de Franse president François Hollande. Gelukkig maar, want Franse ambtenaren hebben er zelf aan meegewerkt. De Grieken laten zien dat ze vastberaden zijn in de euro te blijven, aldus Hollande, maar er kan nog wel van alles gebeuren de komende dagen.
De Duitsers kijken er wat gereserveerder tegenaan, wellicht omdat de voorstellen wel erg sterk lijken op de voorstellen die de Griekse kiezer zondag nog verwierp bij het referendum, zegt een bron binnen de Duitse regering tegen persbureau Bloomberg. Wat er de komende dagen – naar verwachting – staat te gebeuren.
Vrijdag
De lijst met hervormingen is ingeleverd. De financiële experts van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds gaan de plannen nu aandachtig bekijken en doorrekenen. Is het allemaal wel voldoende voor een steunpakket van liefst 50 miljard euro, dat door de geldschieters moet worden opgehoest? Het Griekse parlement buigt zich er ook nog over, maar dat oordeel wordt niet gevreesd. Volgens diverse media is er steun van de voornaamste oppositiepartij Nieuwe Democratie. De stemming is vanavond.
De eurolanden komen samen om de Griekse plannen te bespreken. Dat is volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem ook het moment waarop mogelijk een knoop wordt doorgehakt over het lot van Griekenland. Dan moeten de minister van Financiën van de eurozone het natuurlijk wel unaniem eens worden. Er is de afgelopen tijd zoveel gebeurd – zie de hoogoplopende irritaties rond het optreden van de Griekse ex-minister Yanis Varoufakis – dat nog maar de vraag is of iedereen wel voldoende vertrouwen heeft in de Zuid-Europeanen.
Zondag
Eerst komen de leiders van de negentien eurolanden bijeen op deze ‘cruciale’ dag. Een paar uur later voegen dan de leiders van de overige EU-lidstaten zich bij het overleg. Officieel is de toestemming van deze regeringsleiders niet nodig, schrijft Die Zeit, maar het is voor de stemming binnen Europa wel erg belangrijk en politiek onvermijdelijk.
Is het in sommige eurolanden aan de parlementen. Toestemming is noodzakelijk in Duitsland, Estland, Slowakije, Finland, Oostenrijk en in Nederland.
Als de landen hebben gestemd, stelt de Europese Commissie samen met de ECB en het IMF een zogenoemde Memorandum of Understanding op. Daarin staan de voorwaarden waaraan de Grieken moeten voldoen, willen zij in aanmerking komen voor steun. Ook die moet weer worden goedgekeurd door de ministers van Financiën, aldus de Duitse krant.
Telegraaf 10.07.2015 Mogelijk is er zondag geen eurotop nodig als de Europese ministers van Financiën het morgen al met elkaar eens worden over nieuwe hulp aan Griekenland. Minister Dijsselbloem zei dat er mogelijk zaterdag een ‘belangrijke beslissings wordt genomen’. Dat melden verschillende persbureaus op Twitter.
Zaterdag komen de ministers van Financiën bij elkaar om de Griekse bezuinigingsplannen te keuren. Wanneer zij op basis hiervan beslissen dat Griekenland in de eurozone blijft, is de kans heel klein dat een dag later de politiek leiders van de EU dat besluit weer terugdraaien.
Vanavond vormt de trojka, bestaande uit de EU, het IMF en de ECB een mening over de voorstellen van Griekenland die gisteravond zijn ingediend, zegt een EU-mederwerker tegen Bloomberg. De bezuinigingsplannen worden nu doorgerekend.
Telegraaf 10.07.2015 Het Griekse parlement stemt vrijdag in met de bezuinigings- en hervormingsvoorstellen die premier Alexis Tsipras heeft voorgelegd aan de schuldeisers van Griekenland. Dat zei een woordvoerder van regeringspartij Syriza vrijdagochtend.
De Griekse regering diende donderdagavond haar voorstellen in bij eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem. In ruil voor onder meer hogere belastingen en pensioenhervormingen zou Griekenland zo’n 53 miljard euro aan leningen vragen, verspreid over drie jaar.
Het Griekse parlement wordt vrijdag gevraagd in te stemmen met maatregelen die direct worden genomen, om de andere eurolanden te overtuigen van de Griekse wil om daadwerkelijk tot een akkoord te komen.
‘Kansen deal gegroeid’
Volgens ING-econoom Carsten Brzeski zijn de kansen op een deal tussen Griekenland en de andere eurolanden gegroeid dankzij de voorstellen die de Griekse regering heeft gedaan. Gezien alle verrassingen van de afgelopen weken, waarschuwt hij echter voor al teveel optimisme. De grote vraag is volgens hem of de plannen voldoende zijn om het vertrouwen in de intenties van de Griekse regering te herstellen.
Telegraaf 10.07.2015 Griekenland heeft bezuinigingsvoorstellen per e-mail om 21.30 uur naar eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem verstuurd. In ruil voor de plannen willen de Grieken de komende drie jaar nog eens ruim 50 miljard euro noodsteun.
De Griekse hervormingsvoorstellen zijn donderdagavond op tijd ontvangen door Dijsselbloem. Hij is onder meer voorzitter van de vergadering van de ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep), die zich over de plannen gaat buigen.
„Binnen”, bevestigde de woordvoerder van Dijsselbloem donderdagavond de ontvangst. Dat was net geen twee uur voor afloop van een deadline die Athene was gesteld.
In de inmiddels uitgelekte plannen komt de Griekse premier Tsipras de schuldeisers deels tegemoet. Zo wordt de belasting voor de rederijen verhoogd. Ook worden de belastingvoordelen voor de eilanden en de lagere btw voor restaurants en hotels geschrapt. Verder moet een begin worden gemaakt met pensioenhervorming, zoals een verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar in 2022. Ook staat in het plan een schema voor het privatiseren van staatsbedrijven en een bezuiniging van 300 miljoen euro op Defensie.
Telegraaf 10.07.2015 De ECB heeft vorige maand druk uitgeoefend op de landen van de eurozone om een oplossing voor de Griekse crisis te vinden. Dat heeft de Griekse minister van Financiën Tsakalotos gezegd, meldt persbureau Reuters. Dit weekend gaat Griekenland om de tafel met de schuldeisers om nieuwe bezuinigingsvoorstellen te bespreken. Op de financiële markt wordt er al van uitgegaan dat er dit weekend een akkoord komt.
02:35 Steun Grieks parlement voor nieuwe bezuinigingen
Het Griekse parlement heeft vannacht ingestemd met het besparingsplan van premier Alexis Tsipras.
02:05 Voorstel goed ontvangen
De internationale geldschieters van Griekenland tonen zich tevreden over de besparingsvoorstellen van de Griekse premier Alexis Tsipras.
22:42 Euro steeds populairder bij Grieken
Een overgrote meerderheid van 84% van de Grieken wil in de eurozone blijven.Slechts 12% wil terug naar de drachme . Dat blijkt uit een poll van Metron Analysis in opdracht van de Griekse krant Parapolitika. Bij eerdere peilingen wilde een kleiner deel van de Grieken de euro houden.
22:15 Tsipras heeft het slim gespeeld
Grieks premier Tsipras heeft de laatste weken slim gehandeld in de onderhandelingen met de eurogroep en het IMF. Dat schrijft verslaggever Ronald van Gessel in een analyse over de Griekse kwestie. Tsipras heeft gehandeld als in een pokerspel, schrijft Van Gessel.
20:33 ‘Duitsers wilden ons euro uit duwen’
Wolfgang Schäuble, minister van Financiën van Duitsland, wil Griekenland uit de euro duwen, enkel en alleen omdat hij hiermee Frankrijk zal dwingen om zijn model van een gedisciplineerde eurozone te accepteren. Dat zegt de afgelopen maandag afgetreden Griekse minister Yanis Varoufakis in een opinierend artikelin the Guardian.
00:57 Griekenland wil ruim 50 miljard aan steun
In de inmiddels uitgelekte plannen komen de Grieken de schuldeisers deels tegemoet. Daaruit blijkt dat premier Tsipras de belastingen wil verhogen en wil korten op pensioenen, in ruil voor noodsteun van ruim 53 miljard euro. Dat geld is bedoeld voor de komende drie jaar.
18.52: Zondag ultieme Europese top over Griekenland
De speciale Europese top over de toekomst van het noodlijdende Griekenland begint zondag om 16.00 uur in Brussel. Eerst komen de leiders van de negentien eurolanden bijeen. Twee uur laten voegen zich daar de leiders van de overige negen EU-lidstaten bij. De ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) willen zich zaterdag vanaf 15.00 uur over de Griekse plannen buigen. De onderhandelingen moeten leiden tot een Grexit of een redding van Griekenland.
13:46 ‘Plan in aantocht’
Rond twee uur een Grieks hervormingsplan bekend worden gemaakt, zo melden Griekse analisten. Dat plan zou de steun hebben van het Griekse parlement. Premier Tsipras zou met allerlei voorstellen €10 tot €12 miljard bij elkaar sprokkelen, is de schatting. De Europese beurzen veerden verder op na dit gerucht. De AEX koerst inmiddels dik 2% hoger.
13:50 Donderdag ‘geloofwaardige’ voorstellen
Griekenland presenteert donderdag voorstellen met “geloofwaardige” hervormingen om een duurzaam akkoord te bereiken. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag in het Europees Parlement in Straatsburg.
12:02 Griekenland leent kort
Griekenland heeft met een uitgifte van kortlopend staatspapier ruim €1,6 miljard opgehaald. Dat meldde de Griekse publieke omroep woensdag op gezag van het nationale agentschap voor staatsleningen. Op de obligaties met een looptijd van een halfjaar wordt 2,97 procent rente betaald, net zoveel als bij een vergelijkbare veiling vorige maand.
10:40 Tsipras wil niet verder bezuinigen
Griekenland wil een oplossing voor de enorme financiële problemen, zonderverdere bezuinigingen die het land naar de rand van de afgrond hebben gebracht. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras vanochtend in het Europees Parlement in Straatsburg.
10:30 Grieken werken niet aan eigen munt
Het Griekse ministerie van Financiën ontkent bezig te zijn met de voorbereiding van een parallelle munteenheid, naast de euro. Daar berichtte de Griekse krant Kathimerini over. Volgens anonieme bronnen zou de overheid werken aan het uitgeven van schuldbewijzen om zo de ambtenarensalarissen en pensioenen uit te betalen. Daarmee zou een nieuwe munteenheid ontstaan.
10:15 Griekse economie op rand van de afgrond
De ECB heeft vanochtend gewaarschuwd voor het instorten van de Griekse economie. Als er zondag geen overeenstemming wordt bereikt over een nieuw hulpprogramma, dreigt het land in te storten. Dat zei de Franse ECB-bestuurder Christian Noyer vanochtend op radiozender Europe 1.
23:00 ‘Eindbesluit’ komt zondag
Europese leiders komen zondag opnieuw bij elkaar voor een top over de Griekse crisis. Het zou dan gaan om een ,,eindbesluit”, zo liet de Italiaanse premier Matteo Renzi na afloop van de eurotop weten. Het gaat om een top met alle 28 EU-landen, niet alleen met de eurolanden, zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel.
Telegraaf 10.07.2015 Zilveren munten raken overal uitverkocht. Makers van zilver munten kunnen ze niet meer leveren vanwege de enorme vraag door de problemen in Griekenland en de daling van zilverkoers.
Beleggers vluchten bij dalende aandelenbeurzen in goud en zilver. Vooral zilver is sterk in prijs gedaald.
Grote producenten zijn compleet door hun voorraden met munten heen, merktMarketUpdate, dat over de eldelmetaalmarkt bericht.
Te grote vraag
De Amerikaanse producent US Mint accepteert sinds dinsdag tijdelijk geen nieuwe bestellingen meer van zijn populaire Silver Eagle-munten. Volgens MarketUpdate hebben ook Canadese producenten moeite om te leveren vanwege de grote vraag.
Begin deze week bleek volgens de site dat de Nederlandse smelterij die Umicore-goudbaren produceert langere levertijden van twee tot drie weken hanteert.
Elsevier 10.09.2015 Het hervormings- en bezuinigingsplan dat de Griekse premier op de valreep heeft ingediend, lijkt de schuldeisers tegemoet te komen. Vraag is wat er van alle beloften terecht gaat komen.
De extreemlinkse Griekse premier heeft onder zware druk van de schuldeisers, en met een dreigend faillissement van zijn land in het vooruitzicht, alsnog ingebonden. De schuldeisers buigen zich nu over voorstellen uit Athene die 12 miljard euro moeten opleveren.
Als zij daar voldoende vertrouwen in hebben, zijn zij bereid nieuwe miljarden over te maken. Maar Tsipras heeft de schijn tegen. Een week geleden riep hij zijn burgers nog in tv-toespraken op bij het referendum tegen een vergelijkbaar Europees pakket met maatregelen te stemmen.
Sterker, zijn hele premierschap heeft hij te danken aan zijn harde campagne tegen de door de schuldeisers gevraagde hervormingen en bezuinigingen. Een week geleden beschuldigde zijn (inmiddels vervangen) minister van Financiën Yanis Varoufakis Europa nog van terrorisme.
Kloof
En nu belooft deze club dus alsnog de maatregelen uit te voeren die ze vijf maanden lang uit alle macht heeft geprobeerd tegen te houden? Wie dat gelooft is naïef. Waarschijnlijker is dat Tsipras, zodra het gevaar van een faillissement is afgewend, weer op de rem trapt.
De ervaring met voorgaande, minder radicale Griekse regeringen, leert dat de kloof tussen plannen en werkelijkheid groot is. Ook de nieuwe voorstellen bieden, zo valt tussen de regels door te lezen, allerlei ontsnappingsmogelijkheden.
Als de geldschieters van Athene hiermee akkoord gaan, dragen ze niet bij aan een oplossing van het probleem, maar zetten ze juist een stap dieper in het moeras. Griekenland hoort niet thuis in de eurozone.
Trouw 09.07.2015 De Griekse regering heeft dan toch een nieuwe steunaanvraag ingediend bij Europa. Zondag is de dag des oordeels. Gisteren kreeg premier Tsipras alvast het Europees Parlement over zich heen. En in de hoofdsteden van de eurolanden wordt berekend wat een Grexit kost.
De schade van een eventueel vertrek van Griekenland uit de euro is lastig te becijferen. Athene staat in ieder geval voor 18 miljard bij Den Haag in het krijt. Of dat bedrag terug komt hangt onder meer af van het treffen van een betalingsregeling na een Grexit.
Drie elementen
De leningen aan Griekenland bestaan uit drie elementen. Ten eerste leenden Europese landen rechtstreeks en via het steunfonds EFSF 183,8 miljard euro. Het aandeel van Nederland hierin is 17,8 miljard.
Deel twee is het krediet van het IMF aan de Grieken: 21 miljard staat er nog uit. Hiervan komt 2 tot 3 procent voor rekening van Nederland, ongeveer een half miljard.
Een derde element is het bedrag dat de Europese Centrale Bank in de Griekse financiële sector heeft gestoken.
Trouw 09.07.2015 Breekt de eurozone of niet? De nieuwste hervormingsplannen die de Grieken gisteravond naar Brussel hebben gestuurd, zijn cruciaal. Of die de goedkeuring van de Europese leiders krijgen, blijkt uiterlijk zondag. De Amerikanen kijken toe. Ze zijn verbaasd over de steeds verder escalerende crisis. Waarom zo’n toestand over een land dat economisch niet verschrikkelijk veel voorstelt? “Dit moet gemakkelijk op te lossen zijn”, zegt Bruce Ackerman door de telefoon vanuit de VS.
Europa heeft veel overwonnen en is in staat geweest belangrijke democratische waarden te introduceren. Waarom hebben de leiders met dit probleem zo veel moeite?, aldus Bruce Ackerman.
Hij is bijzonder hoogleraar rechten en politicologie aan Yale University en net terug uit Berlijn. Daar was hij een jaar verbonden aan de American Academy, een cultureel centrum dat Duits-Amerikaanse uitwisselingen promoot. “Ik was daar ook in 1991. Bijzonder om te zien hoeveel welvarender de stad is geworden.” Dat is volgens hem onder meer te danken aan de Europese samenwerking.
De hoogleraar heeft een boodschap voor de Europese politici, met name voor de Duitse bondskanselier Merkel, minister van financiën Schäuble en eurogroepvoorzitter Dijsselbloem: “Stap over je eigen schaduw heen en wees een beetje flexibel”.
Het is dezelfde boodschap die president Obama zijn Europese collega’s de afgelopen dagen meegaf. Na het Griekse referendum belde hij met Merkel en de Griekse premier Tsipras om te zeggen dat pragmatisme in deze crisis vereist is. Want een stabiel Europa is ook in het belang van de VS. Niet alleen vanwege de economische verwevenheid. De Amerikanen denken ook dat een verdeeld Europa Rusland in de kaart speelt.
Trouw 09.07.2015 De regering van Griekenland heeft vanavond haar ultieme hervormingsplan ingeleverd bij eurogroepvoorzitter Dijsselbloem. Dat voorstel moet doortimmerd genoeg zijn om het land in de euro te houden. Onbevestigde berichten spreken van een bezuinigingspakket van 13 miljard euro.
Met dit plan hoopt Athene een derde steunpakket binnen te slepen en een ‘Grexit’ te voorkomen. De hervormingen zullen veel ingrijpender moeten zijn dan de voorstellen uit een eerder stadium, waartegen de Griekse bevolking per referendum ‘nee’ heeft gezegd. Toen draaide het om de laatste 7,2 miljard euro uit het tweede programma. Nu hopen de Grieken op een nieuwe kredietlijn voor drie jaar van naar verluidt 50 miljard.
‘EU-president’ Donald Tusk riep vandaag zowel Athene als de geldschieters op om deze laatste kans te grijpen. Die laatste partij moet het Griekse plan volgens Tusk beantwoorden met een ‘realistisch voorstel over de schuldhoudbaarheid’.
NRC 09.07.2015 De Griekse regering van premier Tsipras heeft vanavond een voorstel voor een derde steunprogramma opgestuurd naar de schuldeisers (EU, IMF en ECB). Dat heeft de woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem bevestigd. De komende dagen moet blijken of de schuldeisers met de Griekse plannen genoegen nemen en of het land wel of niet in de eurozone kan blijven.
De regering van Tsipras had van de schuldeisers tot vanavond laat de tijd gekregen om de details van een nieuw reddingsplan in te dienen. Gisteren diende Athene al formeel een nieuw verzoek om noodsteun in bij het Europese noodfonds ESM (European Stability Mechanism), maar de concrete invulling van het reddingsplan moest nog naar de schuldeisers en eurogroepvoorzitter Dijsselbloem worden opgestuurd. Dat gebeurde vanavond, meldde de woordvoerder van Dijsselbloem, Michel Reijns, op Twitter.
GUARDIAN: 13 MILJARD AAN NIEUWE BEZUINIGINGEN
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem zou woensdag tegen de nieuwe Griekse minister van Financiën hebben gezegd dat de nieuwe voorstellen “in één keer goed moeten zijn”. Wat er precies in de nieuwe voorstellen staat is nog onduidelijk, maar The Guardianmeldde eerder vanavond dat de regering-Tsipras in belangrijke mate zou buigen voor de eisen van Europa door voor 13 miljard aan nieuwe bezuinigingen en hervormingen voor te stellen. Wel zouden de Grieken een vorm van schuldenverlichting willen, een onderwerp dat tot nu toe onbespreekbaar was voor de meeste eurolanden.
Het Financieele Dagbladmeldde vanavond op basis van bronnen rond de onderhandelingen dat eurogroepvoorzitter Dijsselbloem wil dat de Europese Commissie, ECB en het IMF het nieuwe Griekse voorstel in zijn geheel gaat toetsen op haalbaarheid en geloofwaardigheid. Door de EC, de ECB en het IMF te vragen het voorstel geheel te bekijken, wijkt Dijsselbloem af van het ESM-verdrag. Daarin staat alleen maar dat het noodfonds ESM de drie instellingen een formeel onderzoek laat instellen naar risico’s voor financiële stabiliteit, financieringsbehoefte en schuldhoudbaarheid.
NRC 09.07.2015 Premier Tspiras was gisteren in Brussel, waar hij zich door tientallen Europarlementariërs uit alle politieke richtingen vermanend liet toespreken. Vandaag is hij weer in Athene en moet hij met zijn onderhandelaars echt resultaat boeken. De tijd dringt. Voor zondag moét er een akkoord op tafel liggen een Brussel, zo hebben de Europese instellingen duidelijk gemaakt. Als voor maandag geen overeenstemming wordt bereikt, worden de onderhandelingen gestaakt. Er is dus nog hoop, maar de kans op een Grexit blijft reëel. Volg de laatste ontwikkelingen ook vandaag in dit liveblog.
Hierbij sluiten we het liveblog af. De Grieken hebben hun ‘ultieme’ hervormingsplan, opgesteld met behulp van Frankrijk, ruim voor de deadline van middernacht opgestuurd naar de EU. Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem heeft bevestigd de plannen te hebben ontvangen. Het plan, waarover nog weinig bekend is, wordt morgen voorgelegd aan het Griekse parlement. Daarna gaat Brussel dit weekend kijken de plannen goed genoeg zijn om Griekenland van een faillissement te redden. Dat wordt spannend: volgens Dijsselbloem moeten de plannen nu “in één keer goed zijn”.
THE GUARDIAN: VOORSTEL IS 13 MILJARD WAARD
Volgens The Guardian heeft Griekenland een hervormingsplan opgestuurd waarin hervormingen en kostenbesparingen ter waarde van 13 miljard euro staan. De Griekse regering is akkoord met het voorstel, waarin Athene volgens de Britse krant tegemoet zou komen aan bijna alle eisen van de schuldeisers. Ook van het Griekse parlement wordt verwacht dat het instemt met het voorstel. Het parlement zou morgen gaan stemmen over het nieuwe hervormingsplan.
GRIEKEN SCHRIJVEN NIEUW VOORSTEL MET HULP VAN FRANKRIJK
Volgens Bloomberg heeft Tsipras met steun van Frankrijk een nieuw voorstel opgesteld waarin economische hervormingen en kostenbesparingen staan. Het voorstel is nog niet ingediend, dat moet gebeuren voor middernacht. Op zondag zal het voorstel dan besproken worden tijden een EU-top.
NU 09.07.2015 Het voorstel van de Grieken dat premier Alexis Tsipras donderdag zal overhandigen aan de Europese geldschieters, bevat ook maatregelen die waarschijnlijk niet goed zullen vallen bij zijn aanhang.
Dat is de verwachting van de Griekse kranten Naftemporiki en To Vimadonderdag. Zij schatten dat premier Alexis Tsipras met de nieuwe hervormingsvoorstellen 10 tot 12 miljard euro bij elkaar wil sprokkelen.
De maatregelen die Tsipras vrijdag aan de schuldeisers zou overhandigen, zullen naar verwachting een deel van de aanhang van de links-radicale premier teleurstellen. Tsipras kwam in januari aan de macht met de verkiezingsbelofte op te houden met bezuinigen en pijnlijke maatregelen terug te draaien.
Het jongste Griekse voorstel is mede gebaseerd op een voorstel dat Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, zou hebben gedaan.
De speciale Europese top over de toekomst van het noodlijdende Griekenland begint zondag om 16.00 uur in Brussel. Eerst komen de leiders van de negentien eurolanden bijeen. Twee uur laten voegen zich daar de leiders van de overige negen EU-lidstaten bij.
Europees president Donald Tusk noemt zondag de ultieme deadline om een oplossing te vinden voor de Griekse crisis. De afgelopen weken waren er al twee ingelaste toppen van de eurolanden over de aanhoudende Griekse crisis.
De Griekse regering heeft financiële steun nodig, maar krijgt die uitsluitend als zij met geloofwaardige en omvattende voorstellen voor hervormingen en besparingen komt. Athene heeft nog tot deze donderdag middernacht de tijd. Zonder oplossing dreigen de Griekse banken om te vallen.
Griekse banken blijven in ieder geval tot maandag geslotenen consumenten kunnen tot maximaal 60 euro per dag opnemen van hun bankrekening.
NRC 08.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras verscheen vandaag voor het eerst in het Europees Parlement om te praten over de Griekse schuldencrisis en het werd een tafereel dat door journalist Kustaw Bessems wel goed samengevat werd. Tsipras kon eerst uitleggen hoe hij in de kwestie staat, beloven dat er snel een specifiek voorstel komt, en ontkrachten dat hij ook maar enigszins zou aansturen op een gevreesd Grexit, het verlaten van de eurozone. Vervolgens moest hij, vaak druk schrijvend, soms glimlachend, toehoren hoe tientallen Europarlementariërs uit alle politieke richtingen en windstreken al dan niet tegen hem van leer trokken. Het vurigste betoog kwam van Guy Verhofstad, leider van de Europese liberalen en oud-premier van België, die woedend tot de Griekse premier sprak. Lees meer
NRC 08.07.2015 Stereconoom Thomas Piketty is voor. De Griekse regeringspartij Syriza hamert er op. En als de Griekse premier Alexis Tsipras vandaag voor het Europees Parlement spreekt, is de kans groot dat hij ernaar zal vragen: een gedeeltelijke kwijtschelding van de staatsschuld. Het is dé oplossing voor de Griekse crisis, volgens linkse politici en economen. Want de nationale schuld zou zo hoog zijn opgelopen, dat Griekenland hem nooit meer kan afbetalen.
Verrassing. In vergelijking met andere EU-lidstaten is de Griekse staatsschuld niet bijzonder hoog. Griekenland is zelfs een van de weinige Europese landen dat er de afgelopen jaren in is geslaagd de staatsschuld iets terug te dringen. Lees meer
Trouw 08.07.2015 “Beide partijen moeten een compromis vinden om een historische breuk te voorkomen. Ons land is vijf jaar lang gebruikt als bezuinigingslaboratorium. Maar dat experiment heeft gefaald.” Dat heeft de Griekse premier Alexis Tsipras vandaag in het Europees Parlement in Straatsburg gezegd. Een opening in de onderhandeling, of een staaltje verfijnde retoriek?
Tijdens zijn speech zei een ontspannen ogende Tsipras dat morgen een gedetailleerd plan in Brussel ligt en dat hij vandaag nog een formeel verzoek voor een nieuwe lening stuurt aan het noodfonds ESM. Dat verzoek is inmiddels ontvangen, meldde het ESM.
Tsipras zei verder dat het referendum van zondag zijn regering het mandaat heeft gegeven om een ‘levensvatbare oplossing te vinden, zonder fouten uit het verleden.’
Details nieuw verzoek aan ESM
Hoewel er geen details worden gegeven over het nieuwe verzoek, heeft persbureau Bloomberg wel een aantal hoofdlijnen ingezien. Volgens Bloomberg betreft het een aanvraag voor een driejarige lening. In ruil daarvoor zou Griekenland volgende week al hervormingen van het belasting- en pensioenstelsel doorvoeren. De Griekse regering zou die voorstellen uiterlijk donderdag verder toelichten. De aanvraag wordt woensdagmiddag telefonisch besproken door de ambtenaren die de eurogroep voorbereiden.
Kritische reacties
Op de speech van Tsipras volgden veelal kritische reacties uit de zaal. Volgens Manfred Weber, de voorzitter van de christendemocratische Europese Volkspartij, splijt Tsipras met zijn gedrag Europa. “U vernietigt bovendien het vertrouwen in Europa. U zegt uw volk niet de waarheid. Dat is een doodzonde in de politiek.”
De Belg Guy Verhofstadt, leider van de liberalen in het Europees Parlement, toonde zich woedend. “Kom toch met wetgeving”, riep hij tegen Tsipras. “We zijn aan het slaapwandelen naar een Grexit, de laatste tijd zelfs aan het rennen.”
De Franse Marine le Pen en de Brit Nigel Farage riepen Griekenland op de eurozone te verlaten. Bovendien is de ‘euro’ niet onomkeerbaar, aldus de Franse leider van het Front National.
VK 08.07.2015 ‘Ik heb geen geheim plan om Griekenland uit de euro te leiden. Ik leg al mijn kaarten op tafel.’ Zo reageerde de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag tijdens een plenaire vergadering in het Europees Parlement op beschuldigingen dat hij te weinig zou hebben gedaan om hervormingen door te voeren.
‘In de afgelopen vijf maanden zijn we vooral bezig geweest met onderhandelingen over de akkoorden. Hoe slagen we erin de economie beter te maken? We hebben dus wel degelijk iets gedaan. We zijn erin geslaagd meer veiligheid te bieden. We hebben de douanecontrole verbeterd om smokkel tegen te gaan. We hebben het belastingsysteem verbeterd. Natuurlijk is het onze verplichting om nog veel meer te doen. Maar dat is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. We moeten onze politieke krachten bundelen.’
VK 08.07.2015 Griekenland vraagt het Europees noodfonds een nieuwe lening waarmee het de komende drie jaar zijn schulden kan afbetalen. Hoeveel miljard Athene nodig denkt te hebben zal het vanavond bekend maken, alsook welke hervormingen en bezuinigingen het daar tegenover stelt.
In het officiële leenverzoek dat het noodfonds woensdag ontving, belooft de Griekse minister van Financiën Tsakalotos een ‘lijvig pakket maatregelen’ dat de begroting op orde moet brengen de economie versterken. Het is de laatste kans voor Griekenland: overtuigt het plan niet dan zetten de Europese regeringsleiders zondag een punt achter de onderhandelingen en gaat het land failliet.
Naast lange termijn hervormingen, zegt Tsakalotos op korte termijn een begin te willen maken met veranderingen in het belasting- en pensioenstelsel. De geldschieters (eurolanden en IMF) dringen daar al jaren op aan: de pensioenuitgaven door de staat zijn in Griekenland bijna de helft hoger dan elders in de eurozone en de inning van belastingen, sociale premies en BTW vertoont grote gebreken. Athene vreest echter verarming van de ouderen en schade aan de economie.
NRC 08.07.2015 We sluiten het liveblog af voor vandaag. De belangrijkste gebeurtenissen van vandaag:
– Griekenland heeft vanochtend officieel een verzoek ingediend tot een nieuwe lening vanuit het ESM, het speciale noodfonds van de eurozone. In de brief vragen de Grieken om een driejarig programma. De regering heeft beloofd om volgende week met concrete hervormingen te komen wat betreft de belastingen en de pensioenen.
– Naar verwachting vindt eind deze week een nieuwe eurogroep plaats. Vandaag zou het gremium van ministers van Financiën van de eurolanden telefonisch met elkaar spreken, maar dat is afgelast.
– De banken in Griekenland blijven nog langer dicht. Hoe lang, is nog niet duidelijk. De banken kunnen alleen open als ze extra liquiditeit krijgen, en dat is niet gebeurd. Naar verluidt heeft de Europese Centrale Bank namelijk vandaag besloten de noodliquiditeit ELA niet verder te verhogen. Ondernemers in Griekenland hebben de regering ondertussen gewaarschuwdvoor een ‘golf van werkloosheid’ als de banken niet snel opengaan.
En tot slot: er kwam niet veel nieuws uit, maar het werd wel een veelbesproken optreden. De Griekse premier Tsipras was vandaag op bezoek bij het Europees Parlement. Hij moest toehoren hoe tientallen Europarlementariërs uit alle politieke richtingen en windstreken tegen hem van leer trokken. Meest opvallend was het optreden van de leider van de liberale fractie, de Belg Guy Verhofstadt. Bekijk zijn boze speech op nrc.nl. — LEES VERDER›
Elsevier 08.07.2015 De Grieken hebben een nieuw verzoek voor financiële steun gestuurd naar het Europees noodfonds ESM. De aanvraag is ook gestuurd naar de eurogroep, het overleg van ministers van Financiën van de eurolanden.
‘Aanvraag voor ESM-steun ontvangen Griekse regering,’ meldt de woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem op Twitter.
Athene vroeg vorige week al om 29 miljard euro aan leningen, verspreid over twee jaar, uit het noodfonds. Door het referendumvan afgelopen zondag, waarbij de Griekse kiezer ‘nee’ stemde, is de situatie rond het land volgens de andere eurolanden zodanig veranderd, dat een nieuw verzoek noodzakelijk werd geacht.
Ultimatum
Wat er precies in de plannen staat, is niet bekendgemaakt. Volgens persbureau Bloomberg gaat het om een aanvraag voor een driejarige lening. In ruil daarvoor zou Griekenland volgende week al hervormingen van het belasting- en pensioenstelsel doorvoeren. Athene zou die voorstellen uiterlijk donderdag verder toelichten. Over de hoogte van het bedrag is nog niets bekend.
De aanvraag wordt woensdagmiddag telefonisch besproken door de ambtenaren die de eurogroep voorbereiden. Er is vooralsnog geen overleg gepland tussen de ministers, aldus Dijsselbloems woordvoerder.
Griekenland kreeg dinsdagavond een ultimatum. Het land heeft tot uiterlijk donderdag de tijd om een officiële aanvraag te doen voor steun én met concrete voorstellen te komen voor bezuinigingen en hervormingen.
Lot
Die voorstellen worden vervolgens doorgerekend door de experts van de geldschieters van Griekenland, waarna de eurogroep zich er zaterdag over buigt. Bezuinigingen en hervormingen zijn de voorwaarde voor nieuwe leningen. Of die voorstellen ook echt concreet zijn, moet dus nog even worden afgewacht.
Dat er bezuinigingsvoorstellen zijn opgenomen in het nieuwe Griekse verzoek, lijkt onwaarschijnlijk. Premier Alexis Tsipras gaf eerder vandaag aan dat hij weliswaar naar een oplossing zoekt, maar niet meer wil besparen.
Maar als zijn regering niet aan de voorwaarden voldoet van de eurogroep, worden de kansen op een Grexit steeds groter. Op zondag komen de EU-regeringsleiders bijeen om (vermoedelijk) over het lot van Griekenland te beslissen.
NRC 08.07.2015 Griekenland heeft vanochtend officieel een verzoek tot een nieuwe lening vanuit het speciale noodfonds van de eurozone ingediend. Dat heeft een woordvoerder van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) gezegd. De eurogroep (de ministers van Financiën) gaat nu naar het verzoek kijken.
In het nieuwe document dat bij de ESM ligt, waarin Griekenland vraagt om nieuwe noodsteun, staat onder meer dat Griekenland een driejarige leningconstructie
wil en het belooft mogelijk volgende week al hervormingen door te voeren wat betreft de belastingen en de pensioenen. LEES VERDER
Elsevier 08.07.2015 Maandag was het chagrijn al af te lezen van het gezicht van premier Mark Rutte (VVD) en ook dinsdagavond, vlak voor de top met regeringsleiders van de eurozone, toonde hij zich somber over de houding van Griekenland.
De ingelaste top in Brussel over de aanhoudende problemen rond Griekenland heeft daar geen verandering in gebracht.
Wegtikkende tijd
Hij hoopt nog op een ‘wondertje’: dat de Grieken alsnog met een serieus voorstel komen voor hervormingen en bezuinigingen, want anders zal de situatie in Griekenland stap voor stap verslechteren.
Een A4-tje met wat punten volstaat niet: het moet gaan om goed uitgewerkte voorstellen inclusief hervormings- en besparingsmaatregelen. Dat Athene gisteren met lege handen naar de speciale Europese top in de Belgische hoofdstad kwam, noemde hij ‘buitengewoon teleurstellend’. ‘De tijd is volkomen weggetikt,’ sprak de zichtbaar geïrriteerde premier.
‘De Griekse regering speelt hoog spel met de belangen van de eigen bevolking.’ Na de bijeenkomst met zijn collega’s werd duidelijk dat de komende dagen beslissend zullen zijn voor de Zuid-Europeanen. Het geduld is nu echt op, klinkt het. Uiterlijk donderdag moet er een nieuw plan voor de redding van het in grote financiële problemen verkerende land op tafel liggen.
Zwart scenario
Zondag wordt een laatste top over de Griekse situatie georganiseerd. Het zou dan gaan om een ‘eindbesluit’, een ultieme deadline, liet de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk weten. ‘Ik heb nog nooit gesproken over een deadline,’ zei hij, ‘maar nu hebben we nog maar vijf dagen om een oplossing te vinden. De deadline eindigt deze week.’
Dit is volgens hem de meest kritische situatie in de geschiedenis van Europa en de eurozone. ‘Helaas kunnen we een zwart scenario niet langer uitsluiten.’ Het Griekse bankensysteem staat, nu de financiële instellingen al dagen zijn gesloten en de Europese Centrale Bank geen noodkredieten meer wil verstrekken, op instorten.
Hervormingen
Het is een top met alle 28 EU-landen, niet alleen de eurolanden aangezien er ‘belangrijke beslissingen’ worden genomen, voegde de Duitse bondskanselier Angela Merkel toe.
Daarvoor is er eerst een vergadering waar alleen de leiders van de eurozone om de tafel gaan zitten. ‘Ik merk bij iedereen: dit weekend moet er een punt achter gezet kunnen worden,’ aldus Rutte.
Hij richtte zich tot de Griekse premier Alexis Tsipras en zijn ministers. ‘Er is geen alternatief voor bezuinigen, hervormen, zorgen dat de economie gaat groeien en er banen bij komen.’
Dat zegt de Griekse premier Alexis Tsipras woensdag in het Europees Parlement in Straatsburg. Hij wil een oplossing zonder verdere bezuinigingen die het land eerder naar de afgrond hebben gebracht.
De premier zegt een mandaat van het Griekse volk te hebben om een sociaal rechtvaardige oplossing van het Griekse probleem te zoeken, zonder de fouten uit het verleden.
Hij zei dat als er geen groei komt Griekenland nooit uit de crisis kan komen. Daarvoor moet ”zonder taboes” worden gekeken naar de enorme publieke schuld. Ook moeten de kartels in Griekenland worden aangepakt, en moet er meer controle komen op de overheidsuitgaven.
Het Griekse belastingsysteem is volgens Tsipras volledig ingestort, mede omdat ”nergens zo hard en lang” is bezuinigd als in Griekenland. Hij wil dat de belastingontduiking eindelijk wordt aangepakt.
Het Europese Noodfonds ESM bevestigt rond het middaguur dat het een nieuw verzoek voor financiële steun heeft ontvangen, een aanvraag die Tsipras woensdag ook al aankondigde bij het Europees Parlement.
In het Europees Parlement begon hij zijn toespraak door te stellen dat hij in de uitkomst van Griekse referendum, geen keuze ziet voor een breuk met Europa.
Ook zegt hij, met het oog de staat van de Griekse economie, alleen verantwoordelijk te zijn voor de laatste vijf maanden. De aanpak van de laatste vijf jaar heeft volgens hem niet gewerkt. De staatsschuld steeg van 120 naar 180 procent van het bruto binnenlands product en de werkloosheid is toegenomen.
Elsevier 08.07.2015 Het Griekse volk heeft de Griekse premier een mandaat gegeven om ‘een sociaal rechtvaardige oplossing’ voor het Griekse probleem te zoeken. Nog verder bezuinigen? Dat wil hij niet meer.
De Griekse regering wil een oplossing voor de enorme financiële problemen, zonder dat er verder wordt bezuinigd. Want de ingrijpende besparingen hebben ons land aan de rand van de afgrond gebracht, zei de Griekse premier Alexis Tsipras in een toespraak tot het Europees Parlement in Straatsburg, woensdag.
Explosie
De bezuinigingsprogramma’s van de afgelopen jaren hebben in zijn ogen gezorgd voor een ‘explosie van armoede en werkloosheid’. ‘We willen een uitweg, we willen akkoord met onze partners en een waardige uitweg uit de crisis,’ vervolgde Tsipras. ‘Er moet licht zijn aan het eind van de tunnel.’ Maar de internationale geldschieters willen juist dat hij wel doorgaat met bezuinigen.
Hij kwam opnieuw met een belofte: er komt vandaag nog een formeel verzoek voor een nieuwe lening. Het Europese noodfonds ESM bevestigt dat het inmiddels een nieuw verzoek voor financiële steun heeft ontvangen van Griekenland.
De andere EU-regeringsleiders van de eurozone gaven hem een waarschuwing dat er uiterlijk donderdag een serieus voorstel op tafel moet liggen. Zondag komen dezelfde leiders bijeen voor een top, en later is het de beurt aan alle achtentwintig EU-landen om zich te buigen over de Griekse crisis. Het zou dan gaan om een ‘eindbesluit’, een ultieme deadline, zei de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk.
Ik heb een mandaat gekregen van de Griekse bevolking om een ‘sociaal rechtvaardige oplossing’ voor alle problemen te zoeken, zei Tsipras, waarbij hij refereerde aan het referendum. Als er geen groei komt, kan Griekenland nooit uit de crisis raken. Daarvoor moet ‘zonder taboes’ worden gekeken naar de enorme publieke schuld. Ook moeten de kartels in Griekenland worden aangepakt, en moet er meer controle komen op de overheidsuitgaven, aldus de premier.
Het Griekse belastingsysteem is volgens Tsipras volledig ingestort, mede omdat ‘nergens zo hard en lang’ is bezuinigd als in Griekenland. Hij wil dat de belastingontduiking – een hardnekkig probleem in het Zuid-Europese land – eindelijk wordt aangepakt.
Elsevier 08.07.2015 Het woord zoemt weer rond, nu de onderhandelingen met Griekenland zijn vastgelopen: schuldverlichting. Het is een vurige wens van Athene. Voor de Fransen is het geen taboe meer, maar de Duitse bondskanselier Angela Merkel ziet daar niets in – en ze is niet de enige.
‘Voor de Griekse regering is het elke dag mañana, voor ons kan het niet elke dag mañana zijn,’ sprak de Litouwse president Dalia Grybauskaité geërgerd na het zoveelste debacle in de Griekse crisis.
Rode lijn
De Slowaakse minister van Financiën Peter Kazimir is duidelijk: schuldverlichting is voor hem een ‘rode lijn‘. Dat Griekenland de eurozone gaat verlaten, is volgens hem een realistisch scenario.
Eurolanden Litouwen, Estland, Letland en Slowakije zijn misschien wel het felst tegen schuldverlichting. De landen, die eind jaren tachtig nog onder het juk van de Sovjet-Unie zaten en in 2004 toetraden tot de Europese Unie, zijn vaak armer dan Griekenland.
Ze hebben dus niet veel zin tegemoet te komen aan de eisen van Athene. De Grieken hebben zich maar gewoon te houden aanausterity (ofwel strengheid, soberheid), zoals weggelegd in een eerdere bailout – goed voor 240 miljard euro.
Het pensioen van een Griek is nog altijd hoger dan dat van een inwoner van bijvoorbeeld Litouwen. Toen de (toenmalige) Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis tijdens een eerdere overlegronde aangaf dat de pensioenen in zijn land écht niet verder konden worden teruggebracht, werd hij er door de Litouwse afvaardiging fijntjes aan herinnerd dat de pensioenen daar toch echt lager liggen, ongeveer een derde van wat de Zuid-Europeanen uitgeven aan hun gepensioneerden.
‘Ik weiger te betalen voor hun schuld terwijl zij grof geld verdienen in vergelijking met mijn salaris,’ zegt een inwoner van de Slowaakse hoofdstad Bratislava tegen persbureau AFP. Het gemiddelde maandsalaris ligt er op 880 euro.
Hervormingen
Janis Reirs, de minister van Financiën van Letland, zegt dat zijn land zich in 2008 in een soortgelijke positie bevond als Griekenland nu. Maar waar de Griekse regering onder leiding van premier Alexis Tsipras weigert om nog langer te hervormen en te bezuinigen, deden wij dat wel degelijk, aldus Reirs.
‘Deze structurele hervormingen hebben Letland geholpen om een van de snelst groeiende economieën te worden tussen 2012 en 2013,’ zegt hij. De Letten wijzen erop dat ze de publieke sector met 30 procent hebben doen krimpen – en dat binnen afzienbare tijd, meldt de BBC.
Elsevier 08.07.2015 De levensvatbaarheid van een gezamenlijke munt staat of valt met het bestaan van een ultieme macht die op een cruciaal moment knopen doorhakt. Ziedaar de fundamentele zwakte van de eurozone.
Ze zouden met een voorstel komen, echt waar. Ze kwamen wel, maar zonder voorstel. Het nee-volk uit Griekenland doet mij denken aan wijlen Hugo Chávez, de oud-president van Venezuela.
Ook hij was een exotische communist: hij startte met het streven naar rechtvaardigheid en eindige als dictator. De dictator van de rechtvaardigheid beroept zich altijd op de wil van het volk; 61 procent van de Grieken schreef een blanco cheque uit voor de communisten, de internationale broeders van de SP.
Extreem-links
Zet even uw afkeer van de euro en de EU opzij. Ook ik ben zeer kritisch, maar het gaat nu even om meer dan het lot van de euro. De vraag wat het einddoel van de extreem-linkse regering van Griekenland is, werd kortgeleden in The Guardian verhelderd door oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis:
‘A Greek or a Portuguese or an Italian exit from the Eurozone would soon lead to a fragmentation of European capitalism, yielding a seriously recessionary surplus region east of the Rhine and north of the Alps, while the rest of Europe would be in the grip of vicious stagflation.
‘Who do you think would benefit from this development? A progressive left, that will rise Phoenix-like from the ashes of Europe’s public institutions? Or the Golden Dawn Nazis, the assorted neofascists, the xenophobes and the spivs? I have absolutely no doubt as to which of the two will do best from a disintegration of the Eurozone.
‘I, for one, am not prepared to blow fresh wind into the sails of this postmodern version of the 1930s. If this means that it is we, the suitably erratic Marxists, who must try to save European capitalism from itself, so be it.
‘Not out of love for European capitalism, for the Eurozone, for Brussels, or for the European Central Bank, but just because we want to minimise the unnecessary human toll from this crisis.’
Waarschuwing
U ziet: ik zat niet te fantaseren toen ik het huidige Griekenland vergeleek met de Weimarrepubliek. Maar in werkelijkheid denkt Syriza dat de communisten of andere antikapitalistische krachten dwars door de politieke instabiliteit heen aan de macht zouden komen.
Alleen al dit besef moet een ernstige waarschuwing zijn voor de Grieken en andere Europeanen. Onze regeringen hebben inderdaad een romantische fout gemaakt door enkele zuidelijke landen tot de eurozone toe te laten.
Opsplitsing
Een munt, een monetaire unie, sterft niet zomaar. Met een stervende munt raakt een politieke ordening, een politieke ruimte in staat van ontbinding. Daarom schreef ik voortdurend over een gecontroleerde Grexit of de opsplitsing van euro in twee zones. Dat is dan een transformatie, geen ontbinding.
De moderne democratie – en dus ook de open samenleving – wordt continu bedreigd door twee interne krachten: utopische internationale socialisten (het communisme) en utopische nationaal-socialistische krachten.
Hardnekkig
De rechtvaardigheid die zij zoeken, zal eindigen in een totalitair regime. Daarom beschouwen democraten rechtvaardigheid als een evenwicht tussen menselijke waardigheid en vrijheid.
En de utopische eurocraten? Door hun anti-politieke elitaire aard wakkeren zij bij het volk het verlangen naar directe machtsuitoefening aan. Pas aan het eind van dit proces ontdekt het volk het bedrog van simpele oplossingen.
De kern van het probleem dat door de eurocraten over het hoofd werd gezien, is een hardnekkig politiek vraagstuk: een munt berust op een onvervreemdbare en soevereine macht. Negentien landen met hun leiders en parlementen moeten gezamenlijk een soevereine macht vormen als basis voor een monetaire eenheid.
Cliëntelisme
Er zijn negentien talen, negentien culturen, negentien belangen, negentien nationale tegenstellingen en – het belangrijkste – negentien manieren van denken over intermenselijke verhoudingen.
Het zuiden van Europa gelooft bijvoorbeeld in cliëntelisme. De socialistische Griekse regering weet dat in Brussel geen soevereine macht zetelt. Een soevereine macht beschikt immers over middelen om een definitieve beslissing af te dwingen en te handhaven.
Op het cruciale moment blijkt nu dat de eurozone is gefundeerd in geklets. De oprichters van de eurozone namen het model van de EEG en later de EU over voor de eurozone of Europese Monetaire Unie (EMU).
Ultieme macht
De EU is juist gefundeerd in de afwezigheid van een soevereine macht. Ze is gebaseerd op wederzijds vertrouwen en een permanente dialoog. Het is, om het filosofisch te zeggen, het Habermas-model voor een democratische ordening.
Een levensvatbare munt functioneert met de idee van een ultieme macht die op een cruciaal moment de knoop doorhakt en die daarna in stand houdt, desnoods met geweld. De dreiging van geweld is de latente, maar nog altijd aanwezige mogelijkheid in dienst van een soevereine macht: het beslissingsmoment en het handhavingsmoment.
Revolutie
Er zijn negentien landen met negentien – vaak tegengestelde – extreme krachten. En wanneer een van deze krachten aan de macht komt en niet wil onderhandelen, wankelt de muntunie.
Syriza wil een linkse Zuid-Europese revolutie ontketenen en heel Europa destabiliseren. De Griekse revolutie moet vreedzaam worden geaborteerd.
VK 08.07.2015 De net benoemde Griekse minister van Financiën Euklidis Tsakalotos zal zijn eerste Eurogroep vooral herinneren door een klassieke beginnersfout: bij aankomst bij de Eurogroep droeg hij zijn spreekpunten – op het briefpapier van zijn hotel – duidelijk zichtbaar in zijn linkerhand. Iets later kon iedereen meelezen op Twitter en via de foto’s van persfotografen.
Heel veel nieuws leverde dat overigens niet op. De enige aantekening die duidelijk te lezen is luidt: ‘Niet te triomfantelijk doen.’ Vermoedelijk verwijst dat naar het feit dat een ruime meerderheid van de Grieken afgelopen zondag tegen de Europese bezuinigingsvoorstellen stemde.
Euklidis Tsakalatos
Yanis Varoufakis is maandag opgevolgd door Euklidis Tsakalatos. Hoe verschillend zijn de twee? Een analyse.
VK 08.07.2015 De regeringsleiders van de eurolanden geven Griekenland nog één kans. Uiterlijk donderdag dient premier Tsipras een ingrijpend hervormingsplan op tafel te leggen dat zondag door de EU-leiders moet zijn goedgekeurd. Lukt dit niet dan gaat de geldkraan naar Griekenland definitief dicht en is een bankroet onafwendbaar.
‘Ik heb het nooit willen zeggen maar doe het nu luid en duidelijk: de laatste deadline voor Griekenland eindigt zondag’, zei EU-president Tusk dinsdagavond na spoedoverleg met de euroleiders over Griekenland. ‘We bevinden ons op het kritiekste moment in de geschiedenis van de EU en de eurozone.’ Het vier uur durende overleg met Tsipras verliep volgens betrokkenen in een ‘emotionele en gespannen sfeer’.
NRC 07.07.2015 De leiders van de eurozone komen zondag voor de laatste maal bijeen om over een akkoord met Griekenland te praten. Als dan geen overeenstemming bereikt wordt, worden de onderhandelingen gestaakt. Dat hebben Donald Tusk, president van de Europese Raad, en voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker vanavond in een gezamenlijke persconferentie gezegd.
Trouw 07.07.2015 De regeringsleiders van de eurozone geven de Griekse regering nog een paar dagen om zichzelf van een ‘Grexit’ te redden. “De finale deadline is echt eind deze week”, zei ‘EU-president’ Donald Tusk gisteren na opnieuw een ingelaste top over de Griekse crisis. “Helaas kunnen we het slechtste scenario niet langer uitsluiten.” Zondag moet er een beslissende top plaatsvinden.
Uiterlijk donderdag moet er een geloofwaardig Grieks pakket voorstellen liggen waarmee Athene aanspraak zou kunnen maken op het Europese noodfonds ESM. Dat verzoek om hulp wordt vervolgens op waarde geschat door de instituties die de geldschieters vertegenwoordigen. Vervolgens komt er in het weekeinde weer een reeks ingelaste spoedvergaderingen aan.
Op zondag komen niet alleen de 19 eurozone-leiders bijeen, maar de regeringsleiders van alle 28 EU-landen. Daar worden de gevolgen besproken van ófwel de ultieme reddingsboei die Griekenland zal worden toegeworpen, ófwel een onvermijdelijk vertrek van het land uit de eurozone.
Trouw 07.07.2015 De bal ligt bij de Grieken, vinden de eurolanden. Maar de nieuwe Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos heeft geen nieuwe voorstellen meegenomen naar de ingelaste top in Brussel vandaag. Het is dus maar de vraag of er vandaag wel iets valt te bespreken.
Voorafgaand aan de ingelaste eurogroep zeiden meerdere bewindslieden de voorstellen van de Grieken af te wachten voor de oplossing van de financiële crisis in het land. Eerdere voorstellen van de geldschieters werden door de Grieken massaal afgewezen.
Tussenoplossing
Een bron binnen de Griekse regering zou vandaag tegen persbureau Reuters hebben gezegd dat Griekenland eerst heeft gevraagd om een tussenoplossing. “Het Griekse voorstel betreft een akkoord tot en met het einde van de maand”, aldus de bron. “In die periode kan dan een omvangrijk, levensvatbaar akkoord worden voorbereid.” Inmiddels verkeren de Griekse overheid en banken in acute geldnood en heeft het land daardoor sinds deze maand een achterstand van betalingen bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Trouw 07.07.2015 Varoufakis haalt nog een keer uit: Angela Merkel kan de crisis beëindigen. Drukt ze vandaag op de rode of de gele knop?
Volgens Gianis Varoufakis zetelt er een minotaurus in Wall Street. De Griekse ex- minister greep zijn vertrek aan voor een heruitgave van zijn boek uit 2001, onder de nieuwe titel ‘The Global Minotaur: America, Europe and the future of the Global Economy’. Hierin ontleedt hij – in ronkende metaforen – de crisis in de eurozone, vanaf de grote beurskrach van 1929 via de geboorte van de wereldminotaurus in 1970 tot aan de huidige wereldcrisis waarin de minotaurus wankelt en Europa met zich mee dreigt te sleuren in z’n val.
Vandaag haalde de Griekse ex-minister nog één keer uit in The Guardian met zijn visie op de crisis en de oplossing. Varoufakis noemt het ‘Bankroetocratie’. En dat is volgens hem evenzeer een Europees probleem als een Amerikaanse ‘uitvinding’. Maar de Amerikanen hoeven tenminste niet te zwoegen onder de ontwerpfouten van de eurozone. “Stel je hun chagrijn eens voor als de inwoners van zwaar getroffen staten (bijvoorbeeld Nevada of Ohio) zich zorgen zouden moeten maken over de dodelijke omhelzing tussen de schulden van hun staat en de verliezen van de banken die er gevestigd zijn.”
Telegraaf 07.07.2015 Hoe zit het met geld in Griekenland? Kan ik als toerist nog pinnen en als ondernemer nog betalingen doen? Tien vragen én tien antwoorden.
Onderstaande informatie is afkomstig van Betaalvereniging Nederland, een samenwerkingsverband tussen banken, betaalinstellingen en elektronisch geld-organisaties.
Vraag: Hoe kan ik mij vóór vertrek voorbereiden op een eventuele Grexit of bankroet tijdens mijn verblijf in Griekenland?
Antwoord: Neem vanuit Nederland ten minste genoeg contant geld mee naar Griekenland om de belangrijkste uitgaven contant te kunnen betalen. Houd er rekening mee dat u het risico loopt op diefstal of verlies van uw contante geld, in Griekenland of elders. Contant geld wordt meestal tot een maximum bedrag vergoed door reisverzekeringen. Controleer dit goed in uw eigen reisverzekering.
Neem ook een creditkaart mee naar Griekenland. Als u niet meer met uw betaalpas kunt betalen, kunt u wellicht nog wel met uw creditkaart betalen.
Tot slot adviseren wij u om vlak voor vertrek contact op te nemen met uw reisorganisatie en de adviezen van de Rijksoverheid te raadplegen.
NU 07.07.2015 Griekenland heeft op tijd betaald voor de levering van gas door Gazprom. Dat maakte het Russische staatsbedrijf dinsdag bekend.
Volgens een woordvoerder van Gazprom heeft Griekenland zijn import deze maand nog niet verlaagd ten opzichte van een jaar geleden. Er werd niet vermeld hoe hoog de rekening was.
Gazprom leverde in juli tot dusver 5 à 6 miljoen kubieke meter gas per dag aan het noodlijdende land. Volgens de zegsman wordt er vooralsnog niet met Griekenland gesproken over aanpassingen van het gascontract.
De Russische minister van Economische Zaken Alexei Oeljoekajev stelde dat Griekenland Moskou niet om financiële steun heeft gevraagd. Wel hebben beide landen gesproken over gezamenlijke investeringen. Onduidelijk is waar de twee staten mogelijk geld in willen steken.
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland heeft op tijd betaald voor de levering van gas door Gazprom. Dat maakte het Russische staatsbedrijf dinsdag bekend. Volgens een woordvoerder van Gazprom heeft Griekenland zijn import deze maand nog niet verlaagd ten opzichte van een jaar geleden. Er werd niet vermeld hoe hoog de rekening was.
Gazprom leverde in juli tot dusver 5 à 6 miljoen kubieke meter gas per dag aan het noodlijdende land. Volgens de zegsman wordt er vooralsnog niet met Griekenland gesproken over aanpassingen van het gascontract.
De Russische minister van Economische Zaken Alexei Oeljoekajev stelde dat Griekenland Moskou niet om financiële steun heeft gevraagd. Wel hebben beide landen gesproken over gezamenlijke investeringen. Onduidelijk is waar de twee staten mogelijk geld in willen steken.
Telegraaf 07.07.2015 Giorgos Chatzifotiadis, de Griek die gefotografeerd werd door een fotograaf van AFP terwijl hij huilend tegen een bank aanzat, krijgt steun van een steenrijke Australische zakenman.
Chatzifotiadis kon zijn pensioen van 120 euro niet pinnen en barstte daarop in huilen uit. De foto, die de hele wereld overging, beroerde ook zakenman James Koufos. ,,Toen ik de foto zag… ik werd heel emotioneel. Het raakte me echt.” Koufos niet wist wie de man was, maar kwam er na een zoektocht achter dat de Griek een vroegere vriend van zijn inmiddels overleden vader was.
Koufos, vastberaden om de man financieel bij te springen, plaatste een oproep op Facebook om te achterhalen waar Chatzifotiadis woont. En met succes. De Australiër stapt binnen enkele dagen op het vliegveld naar Athene om zijn vaders oude vriend te kunnen helpen. “Zo lang als het nodig is om hem er weer bovenop te helpen. Het is een geweldige en zeldzame kans om echt iets voor iemand te kunnen doen.”
Koufos wil een deel van de erfenis van zijn vader gebruiken om de man te helpen. De bejaarde Griek kan bovendien op meer steun rekenen: Koufos kreeg spontaan mailtjes van mensen die ook wat geld konden missen.
De Australiër: ,,Ik heb een goed leven hier in Sydney. Het doet pijn om iemand te zien die zijn hele leven hard heeft gewerkt en nu niet eens zijn pensioen krijgt om zijn vrouw en familie te kunnen voeden.”
Telegraaf 07.07.2015 De nieuwe Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos heeft geen voorstellen gepresenteerd voor een nieuw Grieks reddingsplan tijdens zijn eerste vergadering met zijn Europese collega’s (eurogroep) dinsdagmiddag in Brussel. Dat meldt de Griekse krant Ekathimerini en wordt bevestigd door bronnen.
Voorafgaand aan de ingelaste eurogroep zeiden meerdere bewindslieden de voorstellen van de Grieken af te wachten voor de oplossing van de financiële crisis in het land. De Grieken hadden eerdere voorstellen van de hand van de geldschieters massaal afgewezen. „Praten heeft alleen zin als de Grieken een serieus voorstel in hun bagage hebben” zei staatssecretaris Eric Wiebes.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem zei dat het aan de Grieken is om duidelijk te maken hoe zij een weg zien uit de situatie.
VK 07.07.2015 Na een Grieks nee in het referendum van zondag is dinsdag in Brussel de laatste week van onderhandelen aangebroken voor Griekenland. De Euroleiders en Europese geldschieters maakten Athene duidelijk dat er binnen vijf dagen een doorwrocht Grieks plan moet liggen om nog in aanmerking te komen voor nieuw noodkrediet. Lukt het premier Alexis Tsipras niet, dan houden de gesprekken op en behoort een Grexit tot de mogelijke gevolgen. De Volkskrant deed live verslag vanuit Brussel. Lees de ontwikkelingen hieronder terug.
De Eurogroepvergadering en de daaropvolgende eurotop van regeringsleiders hebben de volgende resultaten opgeleverd:
– De Griekse premier Tsipras zal een nieuw steunprogramma aanvragen bij het Europese noodfonds ESM. Athene moet daarvoor uiterlijk donderdag een stevig hervormings- en bezuinigingspakket presenteren.
– De Eurogroep en de Europese instituties buigen zich de komende dagen over de Griekse voorstellen.
– Zondag komen de regeringsleiders van de 28 lidstaten bijeen om te beslissen of de Griekse plannen stevig genoeg zijn voor een nieuw steunprogramma. Zo niet, dan houden de onderhandelingen op en wacht Griekenland waarschijnlijk een bankroet. ‘De harde realiteit is dat we nog vijf dagen hebben om een akkoord te bereiken’, zei EU-president Donald Tusk.
VK 07.07.2015 Griekenland heeft dinsdag in Brussel gevraagd om een brugkrediet voor de maand juli. Met dat geld wil Athene de meest prangende schulden aflossen. Ondertussen hoopt het land onderhandelingen te starten over een nieuw Europees steunprogramma. Dat melden Brusselse ambtenaren betrokken bij het overleg.
De Griekse overheid en banken verkeren in acute geldnood door het uitblijven van een akkoord over verdere noodsteun voor het land. Griekenland heeft sinds een week een achterstand van betaling bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Om een verdere bankrun te voorkomen zijn de Griekse banken sinds vorige week gesloten. De Griekse bevolking kan maximaal zestig euro per dag pinnen.
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland wil niet verder bezuinigen, maar hoopt wel op een oplossing voor de gigantische financiële problemen. Dat zei premier Tsipras vanochtend in het Europees Parlement in Straatsburg. Zondag vergaderen alle 28 EU-landen om hopelijk tot een, al dan niet tijdelijke, oplossing te komen. Een ECB-bestuurder heeft al gezeg dat het land anders instort.
11:30 ‘Worst-case scenario’
Het enige positieve dat gisteren uit het Europees overleg kwam, is dat de deur nog altijd open staat. Maar een worst-case scenario komt steeds dichterbij en het geduld van Europese leiders raakt op. Dat zegt ING-econoom Carsten Brzeski. ”We moeten beginnen met ons voorbereiden op het ergste”, schrijft Brzeski in een rapport. De top van zondag is namelijk niet alleen voor eurolanden, maar voor alle EU-landen. President van de Europese Commissie Juncker hintte er al op dat ”er een Grexit scenarion in detail is voorbereid”.
10:40 Tsipras wil niet verder bezuinigen
Griekenland wil een oplossing voor de enorme financiële problemen, zonderverdere bezuinigingen die het land naar de rand van de afgrond hebben gebracht. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras vanochtend in het Europees Parlement in Straatsburg.
10:30 Grieken werken niet aan eigen munt
Het Griekse ministerie van Financiën ontkent bezig te zijn met de voorbereiding van een parallelle munteenheid, naast de euro. Daar berichtte de Griekse krant Kathimerini over. Volgens anonieme bronnen zou de overheid werken aan het uitgeven van schuldbewijzen om zo de ambtenarensalarissen en pensioenen uit te betalen. Daarmee zou een nieuwe munteenheid ontstaan.
10:15 Griekse economie op rand van de afgrond
De ECB heeft vanochtend gewaarschuwd voor het instorten van de Griekse economie. Als er zondag geen overeenstemming wordt bereikt over een nieuw hulpprogramma, dreigt het land in te storten. Dat zei de Franse ECB-bestuurder Christian Noyer vanochtend op radiozender Europe 1.
Telegraaf 07.07.2015 De deadlines met Griekenland blijken van elastiek. Zegt columnist Martin Visser. Wie durft het hardst te dreigen met een Grexit: Europa of Griekenland?
Telegraaf 07.07.2015 De Europese munt kreeg in de loop van de middag een stevig verlies voor de kiezen te verwerken in reactie op het nieuws dat de noodlijdende Grieken met lege handen naar de extra eurotop zijn gekomen.
De euro dook tegenover de dollar 1% omlaag naar een niveau van net onder de $1,10, het laagste sinds mei van dit jaar.
Beleggers reageerden teleurgesteld dat de de nieuwe Griekse minister zonder concrete voorstellen tot hervormingen is afgereisd naar Brussel waardoor een vertrek van het land uit de eurozone
Om18.00 staat een bijeenkomst van de Europese regeringsleiders op het programma, waarbij de Griekse premier Tsipras over de brug moet komen om zijn land uit de financiële nood te redden.
Telegraaf 07.07.2015 Europa wil geen ’Grexit’ en wil Griekenland koste wat kost binnen de euro houden. Ondanks het ’nee’ bij het referendum, het vorige week gestopte steunprogramma en het niet betalen van het IMF zit de Griekse premier Tsipras vanavond weer aan de onderhandelingstafel in Brussel.
Terwijl iedereen dacht dat de Grieken linea recta op een euro-exit aankoersten, willen de Europese leiders daar niets van weten. Alsnog wordt daarom de komende tijd alles in het werk gesteld een akkoord met het land te bereiken en het europroject overeind te houden. Tsipras beloofde al met nieuwe plannen te komen.
Telegraaf 07.07.2015 Frankrijk en Commissie-voorzitter Juncker hebben een front gevormd om Griekenland in de euro te houden. Voor Frankrijk is ook het wegstrepen van Griekse schulden niet langer taboe. De overige eurolanden zijn een stuk sceptischer en willen eerst gedegen nieuwe bezuinigingsvoorstellen van de Grieken zien.
Bij aankomst zei minister Dijsselbloem nog geen voorstellen te hebben gezien. Die moeten vanmiddag worden ingebracht in de vergadering van de eurogroep, waar de nieuwe Griekse minister van Financiën Tsakalotos zijn entree maakt.
Als de regeringsleiders van de eurolanden om zes uur in Brussel aankomen, verwachten ze wel dat er iets op tafel ligt om over te praten. “Ze gaan echt niet zelf onderhandelen over de hoogte van de btw of het vrijmaken van de arbeidsmarkt”, aldus een diplomaat.
‘Instant-oplossing’ niet mogelijk
Frankrijk heeft zich opgeworpen als advocaat voor de Grieken en Jean-Claude Juncker zei vandaag in het Europarlement in Straatsburg zich te blijven verzetten tegen een vertrek van de Grieken uit de eurozone. Het was de eerste maal sinds de uitkomst van het referendum dat hij openlijk stelling nam.
Telegraaf 07.07.2015 De Griekse regering neemt op dit moment een groot risico met de belangen van het Griekse volk. Athene moet met vergaande voorstellen komen om de problemen in het land aan te pakken, „anders loopt het snel af”.
Dat zei premier Mark Rutte dinsdag in Brussel kort voor een ingelaste top met leiders van de andere eurolanden over de slepende Griekse crisis. Het is de tweede speciale top in korte tijd die zich uitsluitend met de problemen van Griekenland bezighoudt. Rutte zei „zeer somber” te zijn over de bijeenkomst. Hij vroeg zich af of Griekenland wel met voorstellen wil komen.
NU 07.07.2015 Griekenland doet de EU een voorstel voor een “tijdelijke oplossing” voor de maand juli. Tot het einde van de maand zou dan gewerkt kunnen worden aan een akkoord voor de lange termijn. Dat meldt een vertegenwoordiger van de Griekse regering dinsdag volgens persbureau Reuters.
De Griekse regering presenteert volgens AFP een verzoek voor nieuwe Europese noodhulp en houdt daarbij “de zorgen van de schuldeisers” in het achterhoofd.
In Brussel zijn dinsdagavond de Europese leiders bijeengekomen om te praten over de problemen met Griekenland.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem stelde eerder op de dag, na afloop van een ingelast overleg met de Eurogroep, dat de Grieken opnieuw en formeel om steun moeten gaan vragen.
Vorige week dinsdag moest Griekenland ook een gecombineerde aflossing van 1,5 miljard euro betalen aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Maar door het verlopen van het steunprogramma konden de Grieken deze betaling niet doen. Normaal gesproken krijgt een land dan 30 dagen respijt om alsnog aan de betalingsverplichting te voldoen.
Op 20 juli moet Griekenland ook nog een bedrag van bijna 3,5 miljard euro aflossen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Als de Grieken deze betaling missen, kan de ECB geen liquiditeit meer verschaffen om de Griekse bankensector overeind te houden.
Los van deze betalingsverplichtingen verwacht de Griekse overheid de salarissen van zijn ambtenaren deze maand gewoon te kunnen betalen.
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland wil niet verder bezuinigen, maar hoopt wel op een oplossing voor de gigantische financiële problemen. Dat zei premier Tsipras vanochtend in het Europees Parlement in Straatsburg. Zondag vergaderen alle 28 EU-landen om hopelijk tot een, al dan niet tijdelijke, oplossing te komen. Een ECB-bestuurder heeft al gezeg dat het land anders instort.
11:30 ‘Worst-case scenario’
Het enige positieve dat gisteren uit het Europees overleg kwam, is dat de deur nog altijd open staat. Maar een worst-case scenario komt steeds dichterbij en het geduld van Europese leiders raakt op. Dat zegt ING-econoom Carsten Brzeski. ”We moeten beginnen met ons voorbereiden op het ergste”, schrijft Brzeski in een rapport. De top van zondag is namelijk niet alleen voor eurolanden, maar voor alle EU-landen. President van de Europese Commissie Juncker hintte er al op dat ”er een Grexit scenarion in detail is voorbereid”.
10:40 Tsipras wil niet verder bezuinigen
Griekenland wil een oplossing voor de enorme financiële problemen, zonderverdere bezuinigingen die het land naar de rand van de afgrond hebben gebracht. Dat zei de Griekse premier Alexis Tsipras vanochtend in het Europees Parlement in Straatsburg.
Telegraaf 07.07.2015 Tijdens de eurotop in Brussel heeft Griekenland voorgesteld een tijdelijke oplossing te zoeken zodat het land tot eind juli het hoofd boven water kan houden. Dat zou het land ademruimte geven terwijl er onderhandeld wordt over een langetermijnoplossing, die het land de komende twee tot drie jaar op de been moet houden.
Dat meldt persbureau Reuters. ,,Het Griekse voorstel betreft een akkoord tot en met het einde van de maand”, aldus de bron. ,,In die periode kan dan een omvangrijk, levensvatbaar akkoord worden voorbereid.”
De sfeer op de eurotop is ondertussen somber. Griekenland slaagde er vandaag niet in met een nieuw voorstel te komen. De andere eurolanden hebben daarom gewaarschuwd dat zij zonder een concreet plan niets kunnen doen. De regeringsleiders zijn dus naar een eurotop gekomen waar nauwelijks stappengezet kunnen worden.
De Griekse overheid en banken verkeren in acute geldnood door het uitblijven van een akkoord over verdere noodsteun voor het land. Griekenland heeft daardoor sinds deze maand een achterstand van betalingen bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF), terwijl de banken al ruim een week dicht zijn.
Elsevier 07.07.2015 Griekenland vraagt de andere eurolanden om een overbruggingsperiode, die financiële problemen in juli zou voorkomen. Zondag wordt een laatste top over de Griekse situatie ingelast.
Europese leiders komen zondag opnieuw bij elkaar voor een top over de Griekse crisis. Het zou dan gaan om een ‘eindbesluit’, zo liet de Italiaanse premier Matteo Renzi dinsdagavond na afloop van de eurotop in Brussel weten. Het is een top met alle 28 EU-landen, niet alleen de eurolanden aangezien er ‘belangrijke beslissingen’ worden genomen, voegde de Duitse bondskanselier Angela Merkel toe. De Grieken moeten wel eerst een formeel verzoek doen voor steun uit het noodfonds ESM.
Eerder vroegen de Grieken de andere eurolanden om een overbrugginsperiode . ‘Het Griekse voorstel betreft een akkoord tot en met het einde van de maand. In die periode kan dan een omvangrijk, levensvatbaar akkoord worden voorbereid,’ zei een Griekse bron tegen persbureau Reuters.
Het eerdere voorstel zou pas woensdag komen, meldt NOS-correspondent Arjan Noorlander op Twitter. De ministers van Financiën kwamen daarmee in feite voor niks naar Brussel. De Grieken zouden steeds meer irritatie oproepen bij de andere eurolanden.
Plan
De Griekse premier Alexis Tsipras zal woensdag deelnemen aan het debat over Griekenland in het Europees Parlement, liet voorzitter Martin Schulz weten. De liberalen in het parlement hadden gevraagd om de aanwezigheid van Tsipras zodat hij kan uitleggen wat hij van plan is met het geld van de Europese belastingbetaler.
In eerste instantie wees Tsipras dit verzoek af, waarna de leider van de liberalen Guy Verhofstadt op Twitter uit zijn slof schoot tegen de Griekse premier. ‘Het is schandalig dat u weigert naar het Europees Parlement te komen. U bent de minister-president van Griekenland, de wieg van de democratie,’ zo luidde de provocatieve tweet.
Hierna bevestigde Tsipras zijn aanwezigheid. Volgens Minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloemmoeten de Grieken nu opnieuw een formeel verzoek om steun indienen. Het verzoek zal worden beoordeeld, maar meerdere Europese leiders hebben al gewaarschuwd dat er strenge voorwaarden voor hervormingen aan eventueel nieuwe steun zullen kleven.Dijsselbloem zei dinsdag al voorafgaand aan de vergadering nog dat we de nieuwe Griekse voorstellen moeten afwachten voordat er nieuwe conclusies getrokken kunnen worden.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel benadrukte dinsdag na afloop van het eurogroepoverleg dat er nog geen basis is voor onderhandelingen over nieuwe hulp aan de Grieken. Het gaat volgens haar ‘niet meer om weken, maar om dagen’. Ze eist dat de Grieken nu hun verantwoordelijkheid nemen: ‘solidariteit is onlosmakelijk verbonden met eigen verantwoordelijkheid, prestatie met tegenprestatie’.
Griekenland moet snel stappen ondernemen als het land niet nog verder de financiële afgrond in wil storten. Maandag werd bekend dat de Europese Centrale Bank (ECB) geen extra noodsteun aan de Grieken beschikbaar zal stellen. Ook zou het Internationaal Monetair Fonds (IMF) geen nieuwe steun aan de Zuid-Europeanen kunnen verlenen.
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland dient naar verwachting morgen een nieuwe aanvraag in voor steun uit het Europese noodfonds ESM.
Dat bleek tijdens de eurotop, waar de Europese regeringsleiders bijeen kwamen om over de Griekse impasse te praten. Tot grote verbazing van de verzamelde politici hadden de Grieken nog geen nieuw bezuinigingsplan bij zich.
Die worden naar verwachting later deze week ingediend. Er zou dan mogelijk zondag een nieuwe eurotop worden ingelast om de plannen alsnog te bespreken.
Volgens Financial Times maakte de nieuwe minister van Financiën Euclid Tsakalotos, die deze week brokkenmaker Yanis Varoufakis opvolgde, een goede indruk. Zijn presentatie wekte de hoop dat er een akkoord kan worden bereikt voordat de regering in Athene een lening van €3,5 miljard aan de ECB moet aflossen.
Die aflossing is al over twee weken. Wanneer Griekenland die niet voldoet, is dat het moment dat het land de eurozone uit moet. Tsakalotos was voorzichtig positief over zijn eerste eurotop. ”De politieke wil om er tegenaan te gaan is er.”
Elsevier 07.07.2015 In tegenstelling tot eerdere berichtgeving, zou het nieuwe Griekse voorstel nu pas woensdag komen. Griekenland vraagt de andere eurolanden om een overbruggingsperiode, die financiële problemen in juli zou voorkomen. Zondag wordt een laatste top over de Griekse situatie ingelast.
Europese leiders komen zondag opnieuw bij elkaar voor een top over de Griekse crisis. Het zou dan gaan om een ‘eindbesluit’, zo liet de Italiaanse premier Matteo Renzi dinsdagavond na afloop van de eurotop in Brussel weten. Het is een top met alle 28 EU-landen, niet alleen de eurolanden aangezien er ‘belangrijke beslissingen’ worden genomen, voegde de Duitse bondskanselier Angela Merkel toe. De Grieken moeten wel eerst een formeel verzoek doen voor steun uit het noodfonds ESM.
Eerder vroegen de Grieken de andere eurolanden om een overbrugginsperiode . ‘Het Griekse voorstel betreft een akkoord tot en met het einde van de maand. In die periode kan dan een omvangrijk, levensvatbaar akkoord worden voorbereid,’ zei een Griekse bron tegen persbureau Reuters.
Het eerdere voorstel zou pas woensdag komen, meldt NOS-correspondent Arjan Noorlander op Twitter. De ministers van Financiën kwamen daarmee in feite voor niks naar Brussel. De Grieken zouden steeds meer irritatie oproepen bij de andere eurolanden.
Plan
De Griekse premier Alexis Tsipras zal woensdag deelnemen aan het debat over Griekenland in het Europees Parlement, liet voorzitter Martin Schulz weten. De liberalen in het parlement hadden gevraagd om de aanwezigheid van Tsipras zodat hij kan uitleggen wat hij van plan is met het geld van de Europese belastingbetaler.
In eerste instantie wees Tsipras dit verzoek af, waarna de leider van de liberalen Guy Verhofstadt op Twitter uit zijn slof schoot tegen de Griekse premier. ‘Het is schandalig dat u weigert naar het Europees Parlement te komen. U bent de minister-president van Griekenland, de wieg van de democratie,’ zo luidde de provocatieve tweet.
Hierna bevestigde Tsipras zijn aanwezigheid. Volgens Minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloemmoeten de Grieken nu opnieuw een formeel verzoek om steun indienen. Het verzoek zal worden beoordeeld, maar meerdere Europese leiders hebben al gewaarschuwd dat er strenge voorwaarden voor hervormingen aan eventueel nieuwe steun zullen kleven.Dijsselbloem zei dinsdag al voorafgaand aan de vergadering nog dat we de nieuwe Griekse voorstellen moeten afwachten voordat er nieuwe conclusies getrokken kunnen worden.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel benadrukte dinsdag na afloop van het eurogroepoverleg dat er nog geen basis is voor onderhandelingen over nieuwe hulp aan de Grieken. Het gaat volgens haar ‘niet meer om weken, maar om dagen’. Ze eist dat de Grieken nu hun verantwoordelijkheid nemen: ‘solidariteit is onlosmakelijk verbonden met eigen verantwoordelijkheid, prestatie met tegenprestatie’.
Griekenland moet snel stappen ondernemen als het land niet nog verder de financiële afgrond in wil storten. Maandag werd bekend dat de Europese Centrale Bank (ECB) geen extra noodsteun aan de Grieken beschikbaar zal stellen. Ook zou het Internationaal Monetair Fonds (IMF) geen nieuwe steun aan de Zuid-Europeanen kunnen verlenen.
NRC 07.07.2015 In Brussel praat de Griekse regering voor het eerst sinds het referendum met de ministers van Financiën van de eurolanden. De meeste ministers benadrukken dat Brussel de Grieken niet tot een Grexit zal dwingen, maar dat die beslissing aan de Griekse regering zelf is. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
De vergadering van de ministers van Financiën van de eurolanden, de eurogroep, is zojuist afgelopen. Voorzitter Dijsselbloem geeft naar verwachting binnen enkele minuten een statement af, meldt de correspondent van de Griekse krant Kathimirini in Brussel.
Zondag komen de regeringsleiders opnieuw bijeen in Brussel. Griekenland heeft tot vrijdagochtend 8.30 uur om een nieuw voorstel in te dienen, zei Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie. LEES VERDER›
NRC 07.07.2015 De nieuwe Griekse minister van Financiën Euclides Tsakalotos is vanmiddag naar de eurogroep gekomen zonder een nieuw voorstel voor een reddingsplan. Dat meldt de Griekse krant Ekathimerini en wordt door bronnen rond de onderhandelingen bevestigd aan onder meer The Financial Times.
Dat de Grieken zonder nieuw plan naar de eurogroepvergadering zijn gekomen is opmerkelijk omdat de meeste eurolanden na het ‘nee’ in het referendum van zondag hebben gesteld dat de bal nu bij Athene ligt. De Grieken hebben eerdere voorstellen van de geldschieters afgewezen, dus is het nu aan hen om met een voorstel voor een uitweg uit de crisis te komen, zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem vanmiddag. LEES VERDER
Elsevier 07.07.2015 Het is kiezen of delen. De leiders van de euro moeten het Griekse probleem isoleren. Anders verspreidt de betonrot zich door het hele eurogebied.
Zondagavond gingen Grieken dansend de straat op, uit vreugde over de afwijzing van de voorwaarden voor voortgezette eurosteun. Woensdagochtend kunnen diezelfde Grieken tot de slotsom komen dat ze met hun vreugdedans verdere deelname aan de euro hebben verspeeld.
Het is dinsdagavond aan de Griekse premier Alexis Tsipras om bij de regeringsleiders van de eurolanden met ‘geloofwaardige’ voorstellen voor hervormingen en bezuinigingen te komen en geen nieuwe uitvluchten te zoeken.
Bedrog
De Franse president Francois Hollande schoof gisteravond achter de Duitse bondskanselier Angela Merkel. En Merkel kan het thuis niet meer kan verkopen als ze nog meer Grieks bedrog en nog meer Griekse beledigingen door de vingers ziet.
Daarmee staat nog niet vast dat Griekenland woensdagochtend uit de euro is, al zou dat voor alle partijen wel beter zijn.
De marxisten die sinds januari in Athene aan de macht zijn, hebben de afgelopen maanden laten zien dat het praatcircus rond de euro maanden gaande kan worden gehouden. Het is dan ook niet ondenkbaar dat er vannacht in Brussel weer een waterig compromis en extra tijd voor Tsipras uitkomt.
Pinautomaten
Toch is er ook goede reden om aan te nemen dat het deze keer anders is. Niet eerder was de druk op Griekenland zo hoog: banken zijn al anderhalve week dicht en het omvallen van die banken is nabij.
Ook de Europese Centrale Bank doet niets extra’s meer om de Griekse pinautomaten te vullen. Traineren en sarren zal ditmaal niet helpen voor Tsipras: het water staat zijn land aan de lippen.
Eigenlijk is te hopen dat Tsipras in Brussel weer zijn anti-kapitalistische plaatje draait en de andere eurolanden oproept solidair te zijn, zonder zelf verantwoordelijkheid te nemen. Dan kan er een einde komen aan vijf maanden tijdverlies, vijf jaar en honderden miljarden euro’s en vijftien jaar desastreuze Griekse deelname aan de euro.
Het land kan gewoon in de Europese Unie blijven en, net als sinds 1981, de naar verhouding grootste subsidiespons van Brussel blijven.
Eindigheid
Griekenland had nooit toegelaten moeten worden tot de euro. Het bezorgde het land acht mooie jaren, op basis van geleende welvaart tegen lage, Duitse rente. Maar dat ook Griekenland de euro kreeg, was de vooraankondiging van de eindigheid van de muntunie.
Het is denkbaar dat een bescheiden aantal landen die niet onder centraal gezag staan samen een solide munt voeren. Met de euro is er in de praktijk voor gekozen om veel, zeer verschillende landen samen een munt te geven die logischerwijs nooit solide kan zijn. De door Griekenland aangevuurde eurocrisis van de afgelopen vijf jaar illustreert dat.
Veel Grieken lijken het de gewoonste zaak van de wereld te vinden dat (soms veel armere) landen solidair zijn, zonder dat die solidariteit verder ook maar tot iets verplicht.
Heldere keuze
Als dat de opvatting wordt in euroland, en wangedrag systematisch wordt beloond, dan staat de ontploffing van de gezamenlijke munt voor de deur.
De angst dat Russen en Chinezen zich meester zouden maken van Griekenland is ook zwaar overdreven. Russen noch Chinezen willen de honderden miljarden aan schuld overnemen en jaarlijks miljarden aan subsidie naar Athene overmaken.
En dus ligt Merkel, Hollande, Rutte en hun collega’s een heldere keuze voor. Isoleren ze de kwaal door Griekenland op weg naar de uitgang te zetten? Of willen ze Griekenland erbij houden en zo de betonrot in staat stellen zich verder te verspreiden in euroland?
VK 07.07.2015 Op de dag die duidelijk moet maken of Griekenland in de eurozone kan blijven (dixit: Jeroen Dijsselbloem) voeren de eurolanden de druk op het land op.
Een vertrek uit de eurozone is niet uitgesloten als Griekenland niet met geloofwaardige hervormingen aan komt zetten, laat de Europese Commissie bij monde van vicevoorzitter Valdis Dombrovskis weten.
Volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem is er in het Zuid-Europese land sprake van een ‘penibele situatie’ nu het geld van de banken snel opraakt.
‘De druk ligt bij de Grieken.’ ‘De tijd dringt’, zei de Belgische minister Johan Van Overtveldt. ‘De Griekse economie is in vrije val en het bankensysteem zo goed als.’ Een grexit ‘is een beslissing die in Athene wordt genomen, niet in Brussel’, stelde hij.
En ook de Franse eurocommissaris Pierre Moscovici liet weten dat ‘complete, geloofwaardige en efficiënte voorstellen’ noodzakelijk zijn.
De nieuwe Griekse minister van Financiën Euklides Tsakalotos zei niets tegen de pers bij het binnengaan van de vergadering.
Trouw 07.07.2015 Griekenland moet vandaag zijn uiterste best doen om de landen van de eurogroep weer achter zich te krijgen. Brussel-correspondent Christoph Schmidt loopt vandaag rond in Brussel, wat zijn zijn verwachtingen?
“Uit de Euro gaan wordt steeds minder als iets rampzaligs gezien.”, aldus Brussel-correspondent Christoph Schmidt.
Volgens Schmidt staan de eurolanden erg kritisch tegenover Griekenland. Mark Rutte zei gisteren dat hij niet meer met de Grieken om de tafel wil gaan zitten als ze weer met “flutvoorstellen” zouden komen. “En hij is lang niet de enige”. Griekenland zal volgens hem vandaag dus zijn uiterste best moeten doen wil het de Eurozone weer achter zich krijgen.
Volgens Schmidt houden veel landen namelijk al serieus rekening met een ander scenario: “Uit de Euro gaan wordt steeds minder als iets rampzaligs gezien”. Frankrijk stelt zich nog op als bemiddelaar “maar het land staat daar praktisch alleen voor”, aldus Schmidt.
Volgens hem willen veel landen nu vooral actie zien van de Grieken. “Vooral Duitsland wil dat Griekenland zijn plannen nu écht gaat uitvoeren. Er hebben inmiddels al zoveel hervormingsplannen voor Griekenland op tafel gelegen die het land niet heeft uitgevoerd, nu moet het land echt overgaan tot actie”, zegt Schmidt.
Trouw 07.07.2015 Er viel gisterochtend heel wat na te praten in de rij voor de pinautomaten. Over het nee van de avond ervoor en over minister van financiën Varoufakis die zojuist was afgetreden. Toch was het stil in de rijen. De opwinding van het referendum maakt plaats voor de dagelijkse zorgen. Hoeveel geld zit er nog in de pinautomaten? Hoeveel voorraden hebben de winkels nog?
De leveranciers hebben nauwelijks tijd. Omdat consumenten meer kopen, willen heel veel winkels hun voorraden aanvullen.
Op Twitter circuleren foto’s van halflege supermarkten, met alarmerende teksten over Grieken die weldra de geeuwhonger wacht. Inderdaad, er zijn supermarkten waar grote hoeveelheden ingeblikt voedsel en andere lang houdbare levensmiddelen snel in de karretjes verdwijnen. Toch kunnen ze de voorraden nog altijd aanvullen. Dat geldt zowel voor de grote ketens als Carrefour als voor het kleine Galaxias, zeg maar de Griekse Spar.
Telegraaf 07.07.2015 Een oplossing voor Griekenland is er niet zomaar. Dat zei de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, dinsdag in het Europees Parlement in Straatburg. Hij zei dat dat een vertrek van het land uit de eurozone, of zelfs uit de Europese Unie, geen optie is. „Dat zou een makkelijke oplossing zijn, en die bestaan niet. Het gaat om het sluiten van een compromis.”
Dinsdag komen de regeringsleiders en staatshoofden van de negentien eurolanden naar Brussel voor overleg na aanleiding van het referendum in Griekenland. Een oplossing moet niet worden verwacht.
De top is vooral bedoeld om met elkaar te praten, zei Juncker, en „om de orde te herstellen in de situatie”. Hij riep op tot gezond verstand. „We moeten onze ego’s, en in mijn geval is dat een groot ego, opzij zetten.”
Het is aan de Griekse regering om duidelijk te maken hoe zij een weg uit de crisis ziet, zei Juncker.
Elsevier 07.07.2015 Het is onwaarschijnlijk dat Europese leiders snel een oplossing hebben voor Griekenland. Een Grieks vertrek uit de eurozone of uit de Europese Unie, moeten we niet willen. ‘Dat zou een makkelijke oplossing zijn, en die bestaan niet. Het gaat om het sluiten van een compromis.’
Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie zei dat dinsdag in het Europees Parlement. Regeringsleiders van de negentien landen van de eurozone komen vandaag bij elkaar in Brussel, maar het ziet er niet naar uit dat zij meteen een akkoord bereiken.
Terrorisme
Juncker zegt dat de top vooral is bedoeld om met elkaar te praten en ‘om de orde te herstellen in de situatie’. ‘Griekenland is nu aan zet. Het land moet een plan presenteren om uit deze situatie te komen.’
Hij roept op tot gezond verstand. ‘We moeten onze ego’s, en in mijn geval is dat een groot ego, opzij zetten.’ De Europese Commissie is bereid ‘om een akkoord te bereiken in een redelijk tijdsbestek’.
Juncker reageerde ook op de beschuldiging van oud-minister van Financiën Yanis Varoufakis. Varoufakis beschuldigde deschuldeisers van terrorisme. ‘Het is onacceptabel voor de Commissie om door de Grieken te worden uitgemaakt voor terroristen.’
Het is dan ook tijd om te stoppen met ‘uitbarstingen’ en ‘tolerantie’ voor elkaar te hebben. Een hoewel de roep om het vertrek van Griekenland uit de eurozone steeds luider klinkt, is Juncker niet overtuigd. ‘Ik heb altijd geloofd dat we een Grexit moeten vermijden.’
Schuldenverlichting
Vorige week zei Juncker nog in een toespraak dat als een meerderheid van de Grieken ‘nee’ zou stemmen bij het referendum van afgelopen zondag, dat een ‘nee’ zou zijn tegen Europa. Nu zegt Juncker dat het duidelijk moet worden waar Griekenland precies tegen heeft gestemd.
In het voorstel dat de Griekse premier Alexis Tsipras dinsdag zal doen, zou hij pleiten voor een schuldenverlichting van 30 procent, meldt BBC News. In een advies van het Internationaal Monetair Fonds stond eerder al dat schuldenverlichting nodig is.
Bondskanselier Angela Merkel benadrukte maandag dat Griekenland met ‘gedetailleerde suggesties’ moet komen dat leidt naar ‘welvaart en groei’. Premier Mark Rutte (VVD) zei dat de Grieken niet met een ‘flutverhaal’ moeten komen. ‘We willen elk land erbij houden, maar dan moet het bereid zijn moeilijke maatregelen te nemen.’
Telegraaf 07.07.2015 De achttien overige eurolanden moeten niet toegeven aan de Griekse eisen tot schuldverlichting, vindt CDA-leider Buma. „Het referendum is voor die vraag eigenlijk irrelevant, want hier staat iets anders op het spel: of landen onderling nog wel afspraken met elkaar kunnen maken.”
In een vraaggesprek met De Telegraaf vreest hij dat het toch tot uitstel zal komen, omdat minister Dijsselbloem (Financiën) zijn stoere woorden van dit weekend nauwelijks een etmaal later al leek af te zwakken. In een brief aan de PvdA-leden schreef de eurogroepvoorzitter dat het referendum dat de Grieken organiseerden ging „over de vraag of Griekenland in de eurozone blijft of niet”.
Maandag voor een korte crisisvergadering met het kabinet klonk Dijsselbloem alweer heel anders. „Het wordt moeilijker om tot oplossingen te komen.” Over een ’grexit’, een Grieks vertrek uit de eurozone, had de bewindsman het niet meer.
Is een grexit onvermijdelijk geworden?
„Ik vind dat een vreemde term, omdat er officieel helemaal geen manier is om uit de euro te treden. We moeten er ook alles aan doen om dat te voorkomen, anders wordt het drama voor de Grieken nog groter. Maar voorop staat dat er afspraken gemaakt zijn. Die moeten worden nagekomen.”
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland heeft op tijd betaald voor de levering van gas door Gazprom. Dat maakte het Russische staatsbedrijf dinsdag bekend. Volgens een woordvoerder van Gazprom heeft Griekenland zijn import deze maand nog niet verlaagd ten opzichte van een jaar geleden. Er werd niet vermeld hoe hoog de rekening was.
Gazprom leverde in juli tot dusver 5 à 6 miljoen kubieke meter gas per dag aan het noodlijdende land. Volgens de zegsman wordt er vooralsnog niet met Griekenland gesproken over aanpassingen van het gascontract.
De Russische minister van Economische Zaken Alexei Oeljoekajev stelde dat Griekenland Moskou niet om financiële steun heeft gevraagd. Wel hebben beide landen gesproken over gezamenlijke investeringen. Onduidelijk is waar de twee staten mogelijk geld in willen steken.
Telegraaf 07.07.2015 Griekenland moet in de eurozone blijven en juist Nederland moet de door een continue crisis geteisterde muntunie verlaten. Daarbij zullen we tegelijk echter wel moeten accepteren dat we de 18 miljard euro die ons land via de steunprogramma’s aan de Grieken geleend heeft definitief kwijt zijn.
Dat komt naar voren in een uitgebreid onderzoek onder bijna duizend Nederlanders dat in opdracht van De Telegraaf is uitgevoerd door Bureau Consumentenonderzoek.
Geen gulden
Terwijl de helft vindt dat Griekenland al dan niet na concessies de euro kan behouden, kiest tegelijk bijna 60 procent voor een vertrek van Nederland uit de eurozone. Wel wil ruim de helft van deze groep niet terug naar de gulden, maar in plaats daarvan een nieuwe muntunie met landen als Duitsland starten.
Telegraaf 07.07.2015 Meerdere grote bedrijven betalen hun personeel in Griekenland uit in contanten, als gevolg van de sluiting van de banken. Daarmee bieden ze de werknemers de mogelijkheid om volledig over het loon te beschikken. Onder meer supermarktconcern Delhaize, dat onlangs een fusieakkoord sloot met Ahold, betaalt zijn werknemers in Griekenland contant uit.
,,Daar zijn we deze week mee begonnen”, zo bevestigde een woordvoerder van Delhaize desgevraagd. Naast het bankenprobleem wil de supermarktketen ook de onzekerheid bij de werknemers wegnemen. Ook Kotsovolos, de Griekse dochteronderneming van het Britse Dixons Carphone en andere internationale bedrijven keren het loon ‘handje contantje’ uit.
In de confrontatie met de Europese geldschieters besloot de Griekse regering een week geleden de banken te sluiten uit vrees dat het beschikbare geld massaal zou worden opgenomen. De banken blijven nog zeker tot en met woensdag dicht. Het maximum bedrag dat rekeninghouders er kunnen opnemen blijft 60 euro per dag.
Volgens bronnen in de bankensector zal de sluiting van de instellingen zeker nog tot en met vrijdag duren.
Telegraaf 07.07.2015 Beleggers reageren teleurgesteld op het uitblijven van een nieuw Grieks voorstel voor bezuinigingen in Brussel. De AEX zakte naar het laagste punt in een half jaar.
Begin februari dit jaar raakte de AEX de stand van 460 punten. De Amsterdamse hoofdindex zakte vanmiddag terug tot 460,53 punten. ,,De markten reageren negatief omdat er, ondanks alle beloften, nog geen concreet Grieks voorstel ligt dat serieus genomen kan worden”, zegt macro-econoom Emile Cardon van Rabobank.
Geen oplossing
,,Alle verhalen ten spijt, beleggers op de financiële markten moeten concrete voorstellen hebben om het serieus te kunnen nemen. Nu denkt iedereen: de oplossing komt niet”, aldus de econoom.
,,De markt reageert erg nerveus”, verklaart ook Cees Smit van Today’s Vermogensbeheer de schommelingen.
Trouw 07.07.2015 Europese eenheid, een gezonde euro, solidariteit en de prijs daarvan. Dat zijn de gespreksonderwerpen vandaag op de extra eurotop van regeringsleiders na het Griekse ‘nee’ van zondag. De aanleiding: de redding van Griekenland van de financiële ondergang.
Het rijke noorden moet nu over de brug komen.
De Grieken doen een zwaar beroep op solidariteit bij de andere eurolanden. Nog meer bezuinigingen en hervormingen kan het land niet meer aan, zo vindt minimaal 61 procent van de Grieken, het percentage nee-stemmers in het referendum van zondag. Het rijke noorden moet nu over de brug komen. Die solidariteit toont volgens de Grieken de eenheid en de verbondenheid van de eurozone en daar zou het bij de euro allemaal om begonnen zijn.
Hoe verhoudt die solidariteit zich tot de basisprincipes van de EU en de latere eurozone? Uittreding uit de EU of de euro is niet voorzien. Het kan ook eigenlijk niet. Het zou stevig afbreuk doen aan het gedachtegoed van één Europa en één munt. Griekenland zet nu al zijn kaarten op een solidaire eurogroep.
Elsevier 07.07.2015 De Griekse premier Alexis Tsipras reist dinsdag af naar Brussel om te overleggen met zijn collega’s van de eurozone. Dat doet hij samen met de nieuwe minister van Financiën, Euclid Tsakalotos, de opvolger van de maandag opgestapte Yanis Varoufakis.
Weet hij regeringsleiders als de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande te overtuigen?
De banken blijven dicht, en extra noodsteun van de Europese Centrale Bank komt er niet. De financiële nood in Griekenland wordt steeds groter. Tsipras moet nu bewegen, wil hij zijn land niet verder zien afglijden.
Want als hij daar niet in slaagt, zit Griekenland op korte termijn echt zonder geld. Merkel waarschuwde gisteren nog dat de Zuid-Europeanen voorlopig niet hoeven te rekenen op nieuwe leningen van de eurolanden.
Het is wachten op ‘gedegen en geloofwaardige’ voorstellen van Athene, zei Hollande. Hij voerde gisteren met de Duitse bondskanselier overleg over wat te doen, nu de Griekse kiezer zich in referendum had uitgesproken tegen de voorstellen van de internationale geldschieters.
Flutverhaal
Later vandaag gaat het crisisoverleg verder, als ook de andere EU-regeringsleiders naar Brussel komen. Volgens premier Mark Rutte (VVD) moeten de Grieken niet met een ‘flutverhaal’ komen. Kan Griekenland in de eurozone blijven? Dat hangt volgens eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem, en tevens PvdA-minister van Financiën, helemaal af van wat het land op de bijeenkomsten van de eurogroep en Europese regeringsleiders zegt.
Het moet vandaag blijken of een ‘herstart’ van de Europese steun aan de Grieken mogelijk is. Maar dat kan volgens Dijsselbloem alleen als de Grieken echt werk gaan maken van de hervormingen en bezuinigingen. Als het geschonden vertrouwen niet wordt hersteld, dan groeit de kans op een vertrek van Griekenland uit de eurozone – een zogenoemde Grexit.
De afgelopen maanden bekoelden de relaties tussen Griekenland en de andere eurolanden, doordat beloftes niet werden nagekomen en minister van Financiën Yanis Varoufakis grote ergernis opriep bij zijn collega’s. Hij is inmiddels vervangen door de in Nederland geboren Euclid Tsakalotos (55), die net als Varoufakis een wetenschappelijke carrière had, en lid is van de linkse regeringspartij Syriza.
VK 07.07.2015 Eurolanden weinig toeschietelijk na het duidelijke Griekse nee. De Griekse premier Tsipras overlegt dinsdag, twee dagen na het nee van zijn kiezers, in Brussel met zijn EU-collega’s. Hoe kunnen de partijen elkaar nog tegemoetkomen?
De voorwaarden zijn niet vervuld om de onderhandelingen te starten, aldus Merkel.
De Griekse premier Tsipras moet vandaag zijn EU-collega’s ervan overtuigen dat hij bereid is tot ingrijpende hervormingen om zijn land in de eurozone te houden. Slaagt hij daar niet in, dan komt Griekenland op korte termijn tot stilstand door geldgebrek.
Trouw 07.07.2015 Ontspannen leun ik in de kappersstoel achterover. Eindelijk even tijd om mijn haar te laten knippen. “Wat kun je ons vertellen? Gaan we nu echt uit de euro?”, vraagt Nikos, mijn 22-jarige vaste kapper, terwijl hij mijn haren insopt met shampoo. “Ik weet het niet”, zeg ik met mijn ogen dicht. “Wanneer is het beste moment om weg te gaan uit Griekenland?” is de volgende vraag. “Gisteren”, hoor ik een vrouw in de stoel naast me zeggen. Alledrie schieten we in de lach. Daarna zwijgen we.
Nikos wrijft mijn haar droog met een handdoek. Ik doe mijn ogen weer open. Dan valt het me op hoe rustig het is. Er zijn nog drie andere klanten in de kapsalon die tegelijk dienst doet als nagelstudio. Normaal is het hier één grote kakofonie van zoemende tondeuses, knippende scharen, blazende föhns en vooral dames op middelbare leeftijd die kakelend het laatste nieuws doornemen. Maar nu is het stil.
“Vijf collega’s in de kapsalon en vijf van de nagelstudio zijn vandaag met onbetaald verlof gestuurd”, zegt Nikos op fluistertoon. Hij zet de schaar in mijn lokken. “Niemand die nog zijn haar of nagels komt doen. Normaal is mijn agenda vol; vandaag heb ik twee afspraken.” Nikos heeft geluk – hij is de enige hier die mannen knipt, dus zijn baan lijkt voorlopig veilig.
VK 07.07.2015 Premier Mark Rutte vertrekt geharnast naar de top vandaag in Brussel. Formeel wil het kabinet nog steeds dat Griekenland binnen de euro blijft. De premier lijkt er niet meer in te geloven. ‘We horen het wel’.
Rutte heeft de Grieken vandaag niets te bieden. Het overtuigende Griekse ‘oxi’ bij het referendum van afgelopen zondag heeft hem niet milder gestemd. Integendeel. De Grieken moeten nu ‘eerder meer dan minder’ bezuinigen en hervormen. Gelaten: ‘En anders loopt het vast.’
De premier zei nog wel dat het kabinet niet het doel heeft om Griekenland uit de euro te duwen.
Wie Rutte gisteren aan het werk zag tijdens het spoedoverleg in de Tweede Kamer over de Griekse crisis, kan weinig hoop koesteren dat een Grexit te vermijden is. In navolging van coalitiepartner PvdA en oppositiepartij D66 zei de premier nog wel dat het kabinet niet het doel heeft ‘om Griekenland uit de euro te duwen’. Maar alleen een wonderbaarlijke bekering van de ‘persoonlijk overigens zeer gewaardeerde’ Alexis Tspiras kan dat volgens Rutte voorkomen.
Dat is ook de mening van de VVD. Als Tsipras vandaag aankondigt harder te gaan saneren dan ooit, is er misschien nog iets te redden. ‘Maar dat is dus volstrekt theoretisch’, aldus VVD-Kamerlid Mark Harbers.
Brief Bolkestein;
Bolkestein: Nederland moet aandringen op vertrek van Griekenland uit eurozone
NRC 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) verhoogt de liquiditeitssteun voor de Griekse banken niet. Dat betekent dat er via de Griekse centrale bank geen nieuw geld voor Griekse commerciële banken beschikbaar komt.
Dat heeft de ECB zojuist bekendgemaakt in een verklaring. De liquiditeitssteun aan de Griekse banken wordt gehandhaafd op het niveau van afgelopen 26 juni: 89 miljard euro. De Griekse centrale bank had om een verhoging van het plafond voor de noodkredieten gevraagd. Steeds meer pinautomaten in Griekenland zijn leeg.
GRIEKSE CENTRALE BANK MAG NIET MEER GELD AAN BANKEN GEVEN
De ECB stond de Griekse centrale bank keer op keer toe de banken van extra geld te voorzien om te voorkomen dat zij niet meer uit konden keren. Dat komt nu ten einde. Met de zogenoemde ELA (Emergency Liquidity Assistance) konden Griekse banken bij de nationale centrale bank terecht voor geld, als zij daar onderpand voor teruggeven. Deze operatie is voor risico van de Griekse centrale bank, niet voor de ECB, schreef economieredacteur Maarten Schinkel vorige week.
’Wat is-ie opgeknapt! Vroeger was het een dikkig mannetje’
AD 07.07.2015 De nieuwe Griekse minister van Financiën Euclides Tsakalotos (55) is hoogopgeleid, een beetje bekakt én hij heeft zijn roots in Rotterdam. ‘Tante Jo’ kan daar nog smakelijk over vertellen. ‘Wat is-ie opgeknapt! Vroeger was het nog een dikkig mannetje.’
Heel even heeft Euclides Tsakalotos, die als de beoogde nieuwe minister van Financiën van Griekenland straks de ogen van de wereld op zich gericht weet, in Rotterdam gewoond. Vanaf 1960. Met zijn ouders. Van zijn eerste stappen tot zijn 5de levensjaar.
VK 06.07.2015 De dag na het referendum waarop de Grieken ‘nee’ zeiden tegen nieuwe hervormingen begon spectaculair: minister van Financiën Yanis Varoufakis stapte op. Daarna ging het al snel over het crisisoverleg van dinsdag in Brussel. Het was een dag waarop Europa worstelde met de uitslag van het referendum en de Griekse regering zelfverzekerd naar de toekomst keek. Lees hieronder het liveblog terug.
Een samenvatting van de gebeurtenissen op de dag na het referendum:
-De aandelenbeurs in Tokio start maandag in de min. Beleggers reageren pessimistisch op de overwinning van het nee-kamp.
-De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis stapt op, dat maakte hij in de ochtend bekend op zijn website. ‘Ik zie het als mijn plicht om Alexis Tsipras te helpen om het kapitaal dat de Griekse bevolking ons gisteren bij het referendum heeft gegeven te verzilveren’, schrijft hij.
-De Europese beurzen openen maandag met stevige verliezen.
NU 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) geeft geen nieuw geld aan de Griekse banken. Dat meldt de ECB maandagavond op haar website. De noodsteun, Emergency Liquidity Assistance (ELA), blijft gehandhaafd op het niveau dat op 26 juni werd vastgesteld: 88,6 miljard euro.
Athene klopte eerder bij de ECB aan om de Griekse banken met meer geld te steunen. Zonder nieuwe afspraken over noodkrediet dreigt het land geen enkele rekening meer te kunnen betalen. Franse media meldden maandag al dat het ECB-bestuur maandagavond zou vergaderen over het Griekse verzoek.
De steun wordt door de Griekse centrale bank gegeven aan de Griekse banken, met goedkeuring van de ECB. De ECB mag die goedkeuring alleen geven als er voldoende zicht is op de solvabiliteit van de Griekse banken. Zolang er niet wordt onderhandeld over een nieuw steunpakket, is dat niet het geval.
De Griekse vereniging van banken kondigde eerder op maandag al aan dat de Griekse banken net als vorige week dinsdag en woensdag gesloten blijven. Het maximum bedrag dat rekeninghouders er kunnen opnemen blijft 60 euro per dag.
Zonder een verhoging van de noodsteun, komen de banken zonder geld te zitten.
VK 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft besloten de noodsteun die maximaal aan Griekse banken mag worden verstrekt, niet te verhogen. Dat maakte de ECB vanavond bekend. De Griekse centrale bank had om een verhoging van het plafond voor de noodkredieten gevraagd.
Liveblog
De dag na het referendum waarbij Griekenland nee zei tegen de hervormingseisen van de Europese geldschieters is het wederom onrustig. Volg alle ontwikkelingen in ons liveblog.
De ECB gaat bovendien het onderpand dat Griekse banken stellen tegenover noodkredieten van de eigen centrale bank, strenger beoordelen. Daardoor wordt het moeilijker voor de banken om gebruik te maken van het vangnet dat hen met toestemming van de ECB wordt geboden.
Telegraaf 06.07.2015 De Europese centrale bank (ECB) handhaaft de bestaande noodsteun voor de Griekse banken en heeft tegelijkertijd de eisen van het onderpand waaraan de banken moeten voldoen verder aangescherpt.
De zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) staat al op €88,6 miljard. Ondanks de financiële problemen bij de banken in Griekenland heeft de ECB dit bedrag al meer dan een week niet verhoogd.
De Griekse banken die al ruim een week zijn gesloten, komen steeds meer in nood doordat klanten hun tegoeden van de banken halen vanwege de vrees voor een Grexit.
De Griekse centrale bank had eerder om een verhoging van het plafond voor de noodkredieten gevraagd.
Telegraaf 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft besloten de noodsteun die maximaal aan Griekse banken mag worden verstrekt, niet te verhogen. Dat maakte de ECB maandagavond bekend. De Griekse centrale bank had om een verhoging van het plafond voor de noodkredieten gevraagd.
De ECB gaat bovendien het onderpand dat Griekse banken stellen tegenover noodkredieten van de eigen centrale bank, strenger beoordelen. Daardoor wordt het moeilijker voor de banken om gebruik te maken van het vangnet dat hen met toestemming van de ECB wordt geboden.
Door de crisis is het onderpand dat de banken bieden volgens de ECB eenvoudigweg minder waard geworden. Hoeveel meer banken aan bezittingen moeten meebrengen om nog voor noodsteun in aanmerking te komen, is niet niet bekendgemaakt.
Elsevier 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft besloten de noodsteun die maximaal aan Griekse banken mag worden verstrekt, niet te verhogen. De Griekse regering vroeg om verhoging van het plafond voor de noodsteun.
De ECB gaat niet in op dat verzoek. Maandag werd bekend dat de Griekse banken tenminste nog op dinsdag en woensdag dicht blijven.
De ECB gaat bovendien het onderpand dat Griekse banken stellen tegenover noodkredieten van de eigen centrale bank, strenger beoordelen. Daardoor wordt het moeilijker voor de banken om gebruik te maken van het vangnet dat hen met toestemming van de ECB wordt geboden.
Door de crisis is het onderpand dat de banken bieden volgens de ECB eenvoudigweg minder waard geworden. Hoeveel meer banken aan bezittingen moeten meebrengen om nog voor noodsteun in aanmerking te komen, is niet bekendgemaakt.
Toch geen steun
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kan Griekenland geen steun meer verlenen omdat het land heeft verzuimd eerdere leningen terug te betalen. IMF-directeur Christine Lagarde, die eerder op maandag zei de Grieken te willen steunen, sprak maandagavond met de Griekse premier Alexis Tsipras.
Zij zou hem hebben uitgelegd dat het met de arrears-status van het land niet mogelijk is ze verdere hulp te verstrekken, meldt persbureau Reuters. Hiermee refereerde ze naar de bundeling van terugbetalingen die Griekenland vorige maand wist te regelen.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaf kort voor de aankondiging van het ECB aan bereid te zijn om Griekenland steun te verlenen als ‘blijkt dat het nodig is’. Het IMF is de situatie na afloop van het Griekse referendum aan het ‘monitoren’.
Dat zei IMF-directeur Christine Lagarde maandag in een verklaring.
Ondertussen waarschuwen verschillende Europese regeringen de Grieken na afloop van het referendum op zondag, waarbij de Griekse bevolking een overtuigend ‘nee’ stemde tegen de eerdere voorstellen van de internationale geldschieters. Als de Grieken financiële steun willen, zullen ze hoe dan ook eerst met duidelijke voorstellen moeten komen.
Terwijl de vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis vindt dat de Grieken nu een verslechterde positie aan de onderhandelingstafel hebben, is de Griekse premier Alexis Tsipras er na afloop van het referendum overtuigd een betere onderhandelingspositie te hebben.
De Griekse oppositiepartijen gaven maandagmiddag aan zich achter de premier te scharen. ‘De regering neemt de verantwoordelijkheid op zich om de gesprekken voort te zetten, en elke politieke leider zal zijn eigen bijdrage leveren binnen de kaders van zijn of haar institutionele en politieke rol,’ zo luidt de gezamenlijke verklaring van de Griekse partijen.
Steun
Griekenland kan hoe dan ook financieel gezien niet op eigen benen staan en heeft dan ook om een nieuw steunpakket gevraagd voor twee jaar, gefinancierd uit het noodfonds ESM. Tsipras wil zijn nieuwe voorstellen dinsdag presenteren tijdens de eurotop.
Ook eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem uitte zich maandag pessimistisch over de Griekse situatie. Volgens hem hebben de Grieken het vinden van een oplossing ‘alleen maar moeilijker gemaakt’.
Dijsselbloem waarschuwt Griekenland dat er ‘geen makkelijke oplossingen zijn’. Hij wilde niet ingaan op de vraag of Griekenland op noodsteun van de andere eurolanden kan rekenen om de Griekse bankensector overeind te houden: ‘we gaan de komende dagen kijken wat nodig is en mogelijk is,’ zei hij.
Maandag laat in de middag is ook bevestigd dat Euclid Tsakalatos de nieuwe Griekse minister van Financiën wordt. Hij volgt daarmee Yanis Varoufakis op, die eerder op maandag op aandringen van Tsipras opstapte. Tsakalatos onderhandelde al eerder met de geldschieters, toen die weigerden om verder te praten met Varoufakis.
NRC 06.07.2015 Dit ‘nee’ geeft alle partijen ruimte, ook de crediteuren. Een ‘ja’ zou de andere eurolanden moreel hebben verplicht tot een akkoord in de onderhandelingen, schrijft hoogleraar Europees recht Luuk van Middelaar.
Zoals we in Nederland op de avond van de Tweede Kamerverkiezingen niet altijd weten wie in het Torentje belandt, zo zijn in Athene de stemmen wel geteld maar wordt de politieke uitslag pas de komende uren en dagen bepaald. Dat gebeurt ook in Frankfurt, Brussel, Berlijn, Parijs, Madrid en Den Haag. Behalve 11 miljoen Grieken wonen in de eurozone nog 320 miljoen mensen. De zaak gaat allen aan.
Trouw 06.07.2015 ‘Playboy’ Yanis Varoufakis is niet meer in de Europese politiek. Hij maakte vanochtend zijn aftreden bekend, in geheel eigen stijl. Halverwege zijn afscheidsrede voegde hij nog een trap na toe: “De minachting van de schuldeisers zal ik met trots ondergaan.”
Dat hij ook in zijn laatste bericht als minister nog een ongezouten mening optekent, kenmerkt de motorrijdende professor in de speltheorie. Tijdens zijn half jaar als minister maakte hij een onuitwisbare indruk van een politicus die de stoffige politiek in Brussel maar niks vond en zich regelmatig in diverse media daarover uitsprak. Daarom, een korte terugblik op de beste uitspraken van de motormuis, die in eigen land veel lof oogstte met zijn gedurfde tactiek.
Juli 2012, een Titanic-vergelijking (Bloomberg)
“De positie waar Griekenland in verkeert is zoals de laatste regel in het nummer van de Eagles, Hotel California. ‘Je kan er elk moment uitchecken, maar je kunt nooit vertrekken.'”
26 januari, de eurozone als bootje op de oceaan (Channel 4 News)
“De eurozone is een rivierboot die in 2000 de open oceaan opvoer. De eerste grote storm die dat bootje tegenkwam, in 2008, zorgde voor grote structurele problemen. We maakten water. En uiteraard kregen de mensen die in de derde klas reisden, net als in de Titanic, het eerst te maken met de verdrinkingsdood.”
2 juli, over een nieuw plan van de crediteuren (Trouw).
“Ik zou nog liever mijn arm afhakken”.
4 juli, geldschieters en terrorisme (El Mundo)
De geldschieters zaaien paniek. Waarom hebben ze ons gedwongen de banken te sluiten? Om angst in te boezemen bij mensen. Het gaat erom terreur te verspreiden en daar is een woord voor: terrorisme.”
Bloomberg best of
Persbureau Bloomberg heeft een video gemaakt met de beste interviews met Varoufakis. Kijk hieronder:
NRC 06.07.2015 Yanis Varoufakis is een kleurrijk figuur. Niet alleen vanwege zijn losse voorkomen, maar ook door de opmerkelijke uitspraken die hij deed. Vanmorgen stapte de Griekse minister van Financiën op, en ook dat deed hij ‘Varoufakis-style’:
“Ik zal de hoon van de geldschieters met trots dragen. Wij, linkse politici weten hoe we in het algemeen belang kunnen handelen zonder dat we aan het pluche willen blijven plakken.”
De econoom staat sinds zijn ministerschap bekend om zijn quotes waarin hij geen blad voor de mond nam. Bij de eurogroep was hij als onderhandelingspartner dan ook niet bij iedereen even populair, zo zei Varoufakis vandaag; reden voor hem om te vertrekken en zo de onderhandelingen soepeler te laten verlopen. Maar in zijn eigen land was Varoufakis zeer geliefd.
NU 06.07.2015 Het kabinet blijft open staan voor samenwerking met Griekenland. Maar de Griekse regering zal de verantwoordelijkheid moeten nemen om de overheidsfinanciën op orde te brengen en de noodzakelijke hervormingen door te voeren.
Dat heeft minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën maandag aan de Tweede Kamer geschreven in de aanloop naar een debat later op de avond.
Aanleiding voor de brief en het debat is het ‘nee’ van de Griekse bevolking tegen de eisen van de internationale geldschieters. De Kamer wil weten wat de inzet van het kabinet is tijdens de vergaderingen dinsdag in Brussel van de eurolanden.
”De inzet van het kabinet is en blijft om tot een geloofwaardige oplossing te komen voor zowel Griekenland als de Eurozone als geheel. Nederland blijft derhalve open staan voor samenwerking met Griekenland, mede in het belang van de Griekse bevolking zelf.” Hervormingen zijn nodig om terug te komen op een een pad naar duurzame groei, aldus de minister.
VK 06.07.2015 De dag na het referendum waarop de Grieken ‘nee’ zeiden tegen nieuwe hervormingen begon spectaculair: minister van Financiën Yanis Varoufakis stapte op. Daarna ging het al snel over het crisisoverleg van dinsdag in Brussel. Het was een dag waarop Europa worstelde met de uitslag van het referendum en de Griekse regering zelfverzekerd naar de toekomst keek. Lees hieronder het liveblog terug.
Een samenvatting van de gebeurtenissen op de dag na het referendum:
-De aandelenbeurs in Tokio start maandag in de min. Beleggers reageren pessimistisch op de overwinning van het nee-kamp.
-De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis stapt op, dat maakte hij in de ochtend bekend op zijn website. ‘Ik zie het als mijn plicht om Alexis Tsipras te helpen om het kapitaal dat de Griekse bevolking ons gisteren bij het referendum heeft gegeven te verzilveren’, schrijft hij.
-De Europese beurzen openen maandag met stevige verliezen.
Elsevier 06.07.2015 De Europese Centrale Bank (ECB) heeft besloten de noodsteun die maximaal aan Griekse banken mag worden verstrekt, niet te verhogen. De Griekse regering vroeg om verhoging van het plafond voor de noodsteun.
De ECB gaat niet in op dat verzoek. Maandag werd bekend dat de Griekse banken tenminste nog op dinsdag en woensdag dicht blijven.
De ECB gaat bovendien het onderpand dat Griekse banken stellen tegenover noodkredieten van de eigen centrale bank, strenger beoordelen. Daardoor wordt het moeilijker voor de banken om gebruik te maken van het vangnet dat hen met toestemming van de ECB wordt geboden.
Door de crisis is het onderpand dat de banken bieden volgens de ECB eenvoudigweg minder waard geworden. Hoeveel meer banken aan bezittingen moeten meebrengen om nog voor noodsteun in aanmerking te komen, is niet bekendgemaakt.
Toch geen steun
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kan Griekenland geen steun meer verlenen omdat het land heeft verzuimd eerdere leningen terug te betalen. IMF-directeur Christine Lagarde, die eerder op maandag zei de Grieken te willen steunen, sprak maandagavond met de Griekse premier Alexis Tsipras.
Zij zou hem hebben uitgelegd dat het met de arrears-status van het land niet mogelijk is ze verdere hulp te verstrekken, meldt persbureau Reuters. Hiermee refereerde ze naar de bundeling van terugbetalingen die Griekenland vorige maand wist te regelen.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaf kort voor de aankondiging van het ECB aan bereid te zijn om Griekenland steun te verlenen als ‘blijkt dat het nodig is’. Het IMF is de situatie na afloop van het Griekse referendum aan het ‘monitoren’. Dat zei IMF-directeur Christine Lagarde maandag in een verklaring.
Ondertussen waarschuwen verschillende Europese regeringen de Grieken na afloop van het referendum op zondag, waarbij de Griekse bevolking een overtuigend ‘nee’ stemde tegen de eerdere voorstellen van de internationale geldschieters. Als de Grieken financiële steun willen, zullen ze hoe dan ook eerst met duidelijke voorstellen moeten komen.
Terwijl de vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis vindt dat de Grieken nu een verslechterde positie aan de onderhandelingstafel hebben, is de Griekse premier Alexis Tsipras er na afloop van het referendum overtuigd een betere onderhandelingspositie te hebben.
De Griekse oppositiepartijen gaven maandagmiddag aan zich achter de premier te scharen. ‘De regering neemt de verantwoordelijkheid op zich om de gesprekken voort te zetten, en elke politieke leider zal zijn eigen bijdrage leveren binnen de kaders van zijn of haar institutionele en politieke rol,’ zo luidt de gezamenlijke verklaring van de Griekse partijen.
Steun
Griekenland kan hoe dan ook financieel gezien niet op eigen benen staan en heeft dan ook om een nieuw steunpakket gevraagd voor twee jaar, gefinancierd uit het noodfonds ESM. Tsipras wil zijn nieuwe voorstellen dinsdag presenteren tijdens de eurotop.
Ook eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem uitte zich maandag pessimistisch over de Griekse situatie. Volgens hem hebben de Grieken het vinden van een oplossing ‘alleen maar moeilijker gemaakt’.
Dijsselbloem waarschuwt Griekenland dat er ‘geen makkelijke oplossingen zijn’. Hij wilde niet ingaan op de vraag of Griekenland op noodsteun van de andere eurolanden kan rekenen om de Griekse bankensector overeind te houden: ‘we gaan de komende dagen kijken wat nodig is en mogelijk is,’ zei hij.
Maandag laat in de middag is ook bevestigd dat Euclid Tsakalatos de nieuwe Griekse minister van Financiën wordt. Hij volgt daarmee Yanis Varoufakis op, die eerder op maandag op aandringen van Tsipras opstapte. Tsakalatos onderhandelde al eerder met de geldschieters, toen die weigerden om verder te praten met Varoufakis.
NU 06.07.2015 Griekenland zal dinsdag bij de ingelaste Eurogroep-vergadering over de Griekse crisis niet met een “flutverhaal” moeten aankomen en bereid moeten zijn om “moeilijke maatregelen te nemen” om nog aanspraak te maken op een eventueel steunpakket. Dat zei premier Mark Rutte maandagavond in een ingelast Kamerdebat over Griekenland.
“Het is niet ons doel de Griekenland uit de eurozone te duwen”, aldus Rutte.
Aanleiding voor het debat is het ‘nee’ van de Griekse bevolking tegen de voorwaarden van de internationale geldschieters voor een steunpakket aan Griekenland. De Kamer wil weten wat de inzet van het kabinet is tijdens de vergaderingen dinsdag in Brussel waar om 13.00 uur eerst de ministers van Financiën van de eurolanden bijeenkomen.
Vervolgens komen dinsdagavond om om 18.00 uur de Europese regeringsleiders bijeen. Dan moet duidelijk zijn of een ‘herstart’ van de Europese steun aan de Grieken mogelijk is.
VK 06.07.2015 Een ingezonden brief van Frits Bolkestein, voormalig lid van de Europese Commissie aan de minister-president Mark Rutte.
Zeer geachte heer minister-president, beste Mark,
Griekenland is destijds op volstrekt ondeugdelijke gronden door de Europese Raad tot de eurozone toegelaten. Dat land is zich daarop te buiten gegaan aan buitensporig veel leningen die in geen verhouding staan tot de kracht van zijn economie.
Die economie is namelijk doorschoten met cliëntelisme en kent veel beschermde sectoren. De Europese Unie heeft het verstrekken van nieuwe leningen afhankelijk gesteld van hervorming van de economie.
Een duidelijke meerderheid van de Griekse bevolking en haar regering hebben die nu geweigerd. De Griekse regering plaatst zich daarmee buiten de eurozone waartoe het nooit had mogen behoren.
VK 06.07.2015 Nederland moet op de Europese top van dinsdag in Brussel aandringen op een spoedig vertrek van Griekenland uit de eurozone. Hiertoe roept voormalig VVD-leider Frits Bolkestein premier Rutte vandaag op in een ingezonden brief aan de Volkskrant. ‘Dat zal uiteindelijk het beste zijn voor de Europese Unie en voor Griekenland zelf’, schrijft Bolkestein, oud-lid van de Europese Commissie.
Die Grexit zal her en der rampzalige gevolgen hebben, aldus Frits Bolkestein.
De oproep van Bolkestein komt aan de vooravond van een debat in de Tweede Kamer met Rutte en minister Dijsselbloem van Financiën over de uitkomst van het Griekse referendum. De Kamer komt maandagavond hiervoor van reces terug. Ook de inzet van Nederland dinsdag bij de top van Europese regeringsleiders in Brussel zal aan de orde komen.
Telegraaf 06.07.2015 De Griekse pinautomaten zijn bijna leeg. Daarom staan de Griekse banken te springen om nieuwe noodsteun. Krijgen ze dat ook? Dat bepaalt de Europese Centrale Bank vandaag.
De Griekse centrale bank heeft aan de ECB gevraagd de noodsteun te verhogen. Deze Emergency Liquidity Assistance (ELA) staat al op €88,6 miljard. Ondanks de financiële problemen in Griekenland heeft de ECB dit bedrag al meer dan een week niet verhoogd.
Wat doet de ECB vandaag? DFT vroeg het een aantal experts.
Dat laat PvdA-Kamerlid Henk Nijboer aan NU.nl weten. De vaste Kamercommissie van Finaniën overlegt 19.30 uur in de Tweede Kamer met premier Mark Rutte en minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën).
De situatie is een stuk ingewikkelder geworden nu de Grieken de laatste voorstellen van de geldschieters hebben verworpen in een zondag gehouden referendum.
Minister van Financiën en Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem liet alweten dat een oplossing met deze uitslag alleen maar moeilijker is geworden.
Volgens de VVD heeft onderhandelen met de Grieken juist geen zin meer. “Om in de euro te blijven moeten de Grieken voldoen aan verregaande hervormingen. Daar hebben de Grieken nee tegen gezegd. Hiermee wordt het niet mogelijk om verdere steun te geven aan Griekenland”, zei VVD-Kamerlid Mark Harbers tegen RTL Nieuws.
SP-leider Emile Roemer vindt dat minister Dijsselbloem moet aftreden als Eurogroep-voorzitter na het ‘nee’ van de Grieken. “Het moest per se een ‘ja’ worden. Hoe ondemocratisch kun je zijn, hij zegt dat een ‘nee’ betreurenswaardig is. Dat vind ik ongepast”, aldus Roemer tegen RTL Nieuws.
Volgens de SP’er moet er nu worden gestopt met het “keiharde bezuinigingsklimaat”.
Trouw 06.07.2015 De euro is opgezet om zwakke economieën zich te laten aanpassen aan de Duitse exportmachine, stelt Kees van der Pijl. Nu het misgaat, krijgen gewone mensen de rekening.
Na de val van de kolonels schortte Griekenland zijn lidmaatschap van de militaire tak van de Navo op en richtte zich op Europa
De strijd om Griekenland los te maken van het Ottomaanse Rijk dateert van de jaren twintig van de negentiende eeuw en maakte in Europa veel solidariteit los. De dichter Lord Byron, die met zijn eigen brigade de onafhankelijkheidsbeweging versterkte, waarschuwde de Grieken dat ze door onderlinge verdeeldheid hun zelfstandigheid weer konden verspelen. En zo ging het. Maar ondanks bezetting, dictatuur, en nu een economisch wurgregime, is de geest van verzet nooit gedoofd.
De Syriza-regering heeft met haar eis tot schadevergoeding voor de Duitse bezetting deze geschiedenis er weer bij gehaald. Ook wees zij erop dat West-Duitsland in 1953 de helft van de uitstaande schulden en herstelbetalingen van twee wereldoorlogen mocht wegstrepen. Maar dat was om de Bondsrepubliek in de Koude Oorlog mee te krijgen. Voor links gelden andere regels.
Dat bleek toen van 1967 tot 1974 een kolonelsregime aan de macht was. Coupleider Giorgios Papadopoulos was een nazicollaborateur die na de oorlog door de CIA was gerekruteerd. Duizenden van linkse sympathieën verdachte Grieken werden gearresteerd en velen gemarteld. Honderdduizenden emigreerden.
Telegraaf 06.07.2015 Een Rotterdammer moet de Griekse economie wegleiden van de rand van de afgrond.
Euclid Tsakalotos, in 1960 geboren in de stad aan de Maas, volgt de omstreden Yanis Varoufakis op als minister van Financiën. Dat heeft de Griekse regering bevestigd.
Varoufakis vertrok maandagochtend, een dag nadat de Griekse kiezers hun steun hadden uitgesproken voor hun regering in de onderhandelingen met Europa.
De nieuwe baan is eigenlijk al vertrouwd terrein voor Tsakalotos, nu nog minister voor Internationale Economische Zaken. Hij is sinds april de belangrijkste onderhandelaar voor de Grieken in de gesprekken met de geldschieters. Hij verving Varoufakis, met wie de anderen niet meer wilden praten.
Tsakalotos woonde niet lang in Rotterdam. Vijf jaar na zijn geboorte verhuisde de familie naar Groot-Brittannië. Daar is hij opgegroeid. Hij studeerde economie, politiek en filosofie in Oxford, dezelfde opleiding als de Britse premier David Cameron. In 1989 promoveerde hij in Oxford. Tsakalotos kan dus worden beschouwd als een Grieks lid van de Britse elite.
Hij werkte een paar jaar als econoom in Groot-Brittannië en verhuisde in 1994 naar Athene. Sinds 2010 is hij hoogleraar economie op een universiteit in de Griekse hoofdstad.
Tsakalotos heeft zes boeken geschreven. Ook schreef hij artikelen in wetenschapsbladen, kranten en tijdschriften. Hij heeft gezegd dat hij niet per se tegen hervormingen is, maar dat zijn prioriteiten ergens anders liggen.
Hij werd in 2012 gekozen in het parlement voor de linkse partij Syriza. Bij de verkiezingen in januari van dit jaar werd hij herkozen. Hij is ook actief in het bestuur van de partij.
Telegraaf 06.07.2015 De kans dat Griekenland de eurozone verlaat is na de verassende overwinning van het Griekse nee-kamp en de zorgwekkende situatie bij de banken in het Zuid-Europese land toegenomen tot 70%. Dat stelt vermogensbeheerder Robeco.
“Het gezegde luidt: hoogmoed komt voor de val. Het overtuigende ‘Nee’ was wel enigszins verrassend en zal Tsipras ontzettend sterken in zijn beleid, maar het betekent ook dat de kans op een ‘de facto Grexit’ aanzienlijk toeneemt, stelt Léon Cornelissen, hoofdeconoom bij Robeco.
Hij wijst er op dat de Europese leiders Griekenland niet vallen. “Daarvoor zijn de bredere geopolitieke gevolgen te groot. Als de Grieken dwars gaan liggen, kunnen ze heel wat problemen veroorzaken en een ongeleid projectiel binnen Europa kan de besluitvorming ernstig belemmeren.”
Telegraaf 06.07.2015 De Griekse premier Tsipras heeft een Pyrrhus-overwinning behaald. Hij wist te appelleren aan de trots van de Grieken en raakte daarmee een gevoelige snaar. De Grieken hebben nu hun trots behouden, maar staan verder met lege handen en dreigen in Europa geheel geïsoleerd te raken. Nadat alle stemmen waren geteld, bleek dat 61 procent van de stemmers ‘nee’ hadden gestemd. De linkse regering Tsipras heeft succes gehad met de campagne tegen verdere bezuinigingen, opgelegd door EU en IMF. De Grieken zitten al vijf jaar in een recessie en lijken voor een vlucht naar voren te hebben gekozen. Maar dat betekent niet dat ze vandaag weer bij hun geld kunnen.
De banken blijven dicht uit vrees voor een stormloop, ze willen dat de ECB €3 miljard overmaakt om die eerste stormloop het hoofd te kunnen bieden, maar het is onzeker of de ECB dat doet. In dat geval zullen de banken helemaal niet meer open kunnen en op dezelfde manier moeten worden gesaneerd als dat op Cyprus is gebeurd, dat betekent dat rekeninghouders ook de klos zijn.
Vandaag kan al blijken of Tsipras gelijk heeft gehad en een ’nee’ van de bevolking zijn onderhandelingspositie in Europa heeft versterkt of niet. Tsipras belde meteen met de Franse president Hollande.
Bondkanselier Merkel en Hollande praten vanavond in Parijs om tot ’een blijvende oplossing voor Griekenland te komen’.
De euroministers hebben de Grieken in wekenlang aanslepende onderhandelingen gewaarschuwd, het lopende hulpprogramma bestaat niet meer. Er moet opnieuw worden onderhandeld. De volgende deadline is 20 juli, als de Grieken de ECB €3,5 miljard moeten terugbetalen. Op 30 juni betaalden ze al geen €1,6 miljard aan het IMF.
Telegraaf 06.07.2015 De eurocrisis is ook Angela Merkel niet in de koude kleren gaan zitten. De Duitse bondskanselier arriveerde maandagochtend na een waarschijnlijk zeer kort nachtje dodelijk vermoeid bij de bondskanselarij in Berlijn om daar te vergaderen over de gevolgen van het Griekse ‘nee’ tegen verdere bezuinigingen.
Voorlopig krijgt Merkel ook geen rust. Later vandaag vliegt ze naar Parijs om de situatie met de Franse president Hollande te bepraten. Beide leiders willen morgen een Europese top over de crisis.
In Brussel en Berlijn zit men met de handen in het haar. Immers, het europroject werd zestien jaar geleden gestart als voor de eeuwigheid en nu moet wellicht het eerste land al afhaken. Daarmee wordt de deur opengezet voor meerdere zwakke broeders. Hollande wil nog steeds de Griekse premier Tsipras binnen boord houden.
Merkel staat nu voor de keus om daarin mee te gaan of de stekker uit Griekenland te trekken. Dan wordt zij degene die aan de wieg staat van de eerste ’exit’ uit de eurozone. Die druk weegt zwaar, zo is te zien.
Telegraaf 06.07.2015 De Duitse bondskanselier Merkel ziet geen reden om na het Griekse ‘nee’ tegen het bezuinigingsvoorstel opnieuw te onderhandelen met de Griekse delegatie. Dat meldt de Financial Timesmaandagmiddag.
Ruim 60% van de Griekse bevolking stemde tegen de bezuinigingen die nodig zijn voor nieuwe financiële steun.
Wachten op de Grieken
Merkel hield wel de deur voor verdere gesprekken open. Haar woordvoerder beperkte de hoop dat gesprekken tussen Merkel en de Franse president Hollande tot nieuwe voorstellen zouden kunnen leiden.
Duitsland wacht wat de Grieken aan nieuwe voorstellen op tafel leggen. Die moeten de trojka met schuldeisers tegemoet komen, is al gezegd.
Later vandaag besluit de ECB na een telefonische vergadering over een verzoek van de Grieken om extra noodsteun voor de banken.
Geringe kans
ABN Amro-econoom Kounis schat de kans dat de ECB vandaag positief op dat verzoek zal reageren als ‘onwaarschijnlijk’ zolang er geen politieke deal op tafel licht. Daarmee wordt de druk op de economie verder vergroot.
Trouw 06.07.2015 De Grieken stemden nee. En dus is Europa een dag later redelijk in paniek. Bondskanselier Merkel vloog vandaag naar Parijs voor een onderonsje met Franse president François Hollande, Nederlandse kamerleden moesten hun vakantie onderbreken voor een spoedoverleg, en de Russische president Poetin stak Griekenland al een hand toe. Hoe gaat het nu verder met Griekenland?
Premier Tsipras zal het sterke tegengeluid van de Grieken ongetwijfeld de komende tijd gaan inzetten in Brussel. Morgen is Brussel het toneel van crisisoverleg over Griekenland. Zo komen in de middag de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) bijeen, waarna om 18.00 uur de regeringsleiders en staatshoofden van de eurolanden vergaderen. “We gaan proberen of we het proces stap-voor-stap nog kunnen redden”, zei voorzitter van de Eurogroep Jeroen Dijsselbloem.
Een nieuwe deal met de schuldeisers moet in ieder geval zorgen dat het land voldoende geld heeft om aan lopende verplichtingen te kunnen voldoen. Ook geloofwaardige hervormingen, een groeiplan en de houdbaarheid van de Griekse overheidsschuld moeten aan bod komen.
Elsevier 06.07.2015 Onzekerheid bij de Nederlandse kranten: hoe gaat de Europese Unie (EU) reageren op de nee-stem van de Grieken? De Zuid-Europeanen hebben de EU voor een dilemma geplaatst.
Met het duidelijk nee van ruim 60 procent tegen verdere bezuinigingen hebben de Grieken niet alleen totale chaos over zichzelf afgeroepen, ze dwingen ook Europa in geheel nieuwe situatie, schrijft De Telegraaf over de onverwachte uitkomst bij het Griekse referendum zondag.
Volgens de krant hebben de Grieken ‘alle waarschuwingen in de wind’ geslagen, en nemen zij een dreigende Grexit voor lief. Niemand weet meer precies wat er moet gebeuren en wat de gevolgen zijn van de overduidelijke ‘nee’- stem. Athene stort de Europese in crisis en chaos, aldus De Telegraaf.
Groot dilemma
Volgens Het Financieele Dagblad plaatst het Griekse ‘nee’ Europa voor een groot dilemma. Frankrijk en Italië sluiten in hun eerste reacties op de uitslag verder onderhandelen over de Griekse schuldenproblematiek niet uit, terwijl noordelijke lidstaten als Duitsland – een van de grootste geldschieters – de houding ten opzichte van Athene juist hebben verhard.
Het is veelbetekenend dat de Griekse premier Alexis Tsipras, na het voor het gewenste behaalde resultaat, meteen aan de telefoon hing met de Franse president François Hollande, schrijft de krant. Het is nog volstrekt onduidelijk in hoeverre het Griekse nee een vertrek uit de eurozone dichterbij brengt.
Onzekerheid
Die onzekerheid klinkt ook door bij Trouw. Hoe nu verder, is de vraag die het dagblad opwerpt. Want gaat deze uitslag nu ook echt een doorbraak forceren in de onderhandelingen met kredietverleners – de eurozone, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. Griekenland heeft een grote stap naar een afscheid van de euro gezet, meldt AD.
Brussels grootste nachtmerrie lijkt werkelijkheid geworden. De schuldeisers krijgen binnenkort te maken met een zelfbewuste en opnieuw gemandateerde premier Tsipras aan de onderhandelingstafel.
De Griekse crisis is nu pas echt begonnen, schrijft de krant. Is een Grexit nog wel te voorkomen, vraagt de Volkskrant zich af? Wie wil nog pogingen wagen om de Grieken binnen de EU te houden? Ook deze krant spreekt van een lastig dilemma voor de Unie. ‘De EU-leiders staan nu voor de keuze water bij de wijn te doen, of het te laten aankomen op een Grexit’ – een vertrek van de Zuid-Europeanen uit de eurozone.
Elsevier 06.07.2015 De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis is opgestapt, na aandringen van premier Alexis Tsipras. Laatstgenoemde zou tijdens de EU-top dinsdag met nieuwe voorstellen komen.
Dit zijn de laatste ontwikkelingen na het Griekse referendum;
* 15.53 – De Tweede Kamer gaat maandagavond nog in debat over de uitkomst van het Griekse referendum. Daarbij zijn ook premier Mark Rutte en minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem aanwezig. Dat gebeurt op verzoek van de SP, die wil weten met welke inzet het kabinet dinsdag de eurotop ingaat.
* 14:37 – De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft telefonisch overleg gevoerd met Tsipras. Hij heeft toegezegd met nieuwe voorstellen te komen tijdens de belegde EU-top, dinsdag, meldt persbureau Reuters.
* 13:41 – Ook eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft officieel gereageerd op de uitslag van het Griekse referendum. Een oplossing is zeker niet dichterbij gekomen, zei hij. Sterker, met de afwijzing van de voorstellen wordt het ‘alleen maar moeilijker’. De Grieken willen in de eurozone blijven. ‘Dat is ook mijn doel. Maar of het lukt, gaan we kijken.’
* 12:58 – Merkel is niet optimistisch over een hervatting van de onderhandelingen. Ze ziet vooralsnog geen basis voor nieuw overleg, zegt haar woordvoerder. De deur voor nieuwe gesprekken staat ‘altijd open’. Maar ‘de voorwaarden voor onderhandelingen over een nieuw steunprogramma zijn momenteel niet ingevuld‘.
* 12:05 – De andere achttien eurolanden verwachten nieuwe voorstellen van de Griekse autoriteiten om de crisis in het land te bezweren. Dinsdag komen de ministers van Financiën van de eurozone (de eurogroep) bijeen om te praten over de situatie in Griekenland. De Finse minister van Financiën Alexander Stubb schreef maandag in een blog dat ‘de bal bij de Grieken ligt’. Hij riep Athene op samen te werken. Stubb onderstreepte dat ‘wat er ook gebeurt’ de Griekse economie alleen kan groeien met hervormingen. Volgens zijn Oostenrijkse collega Hans Jörg Schelling is er nog maar weinig speelruimte voor de Grieken.
* 10:53 – Griekenland is onderdeel van Europa en nu het Griekse volk heeft gesproken mag de solidariteit van de andere lidstaten niet wegvallen, zei de Italiaanse president Sergio Mattarella maandag. Volgens de president moet de beslissing van het Griekse volk worden gerespecteerd en resteren voor de EU-lidstaten nu ‘onbekende scenario’s’.
* 09:49 – De opvolger van de weggestuurde Varoufakis is bekend, meldt persbureau Reuters. Het zou gaan om Euclid Tsakalotos. Hij wordt volgens bronnen voorgedragen als de nieuwe minister van Financiën. De huidige onderminister van Buitenlandse Zaken kreeg eind april de leiding over het Griekse team dat onderhandelde met de toezichthouders van de Europese Commissie, de ECB en het IMF. Die promotie volgde op de stevige kritiek die Varoufakis kreeg na een naar verluidt tumultueus verlopen bijeenkomst van de eurogroep in Riga.
* 09:10 – De AEX is maandag geopend met een verlies van 2,1 procent. Ook andere Europese beurzen zijn de dag begonnen met stevige verliezen. Beleggers reageerden op het Griekse ‘nee’ bij het referendum zondag, over meer hervormingen in ruil voor extra steun.
* 07:59 – De Griekse minister van Financien is opgestapt. Volgens Varoufakis vindt de Griekse premier Alexis Tsipras dat zijn vertrek beter kan zijn voor de onderhandelingen. Het heeft er dus alle schijn van dat Tsipras Varoufakis de laan uit heeft gestuurd. Wie de 54-jarige Varoufakis, die eind januari aantrad, zal opvolgen, is onduidelijk.
‘Ik zie het als mijn plicht om Alexis Tsipras te helpen om het kapitaal dat de Griekse bevolking ons gisteren bij het referendum heeft gegeven te verzilveren, op de manier die hem goed acht,’ schreef Varoufakis op zijn blog.
‘En ik zal de minachting van de schuldeisers met trots ondergaan. Ik zal premier Tsipras, de nieuwe minister van Financiën en onze regering voluit steunen.’
Telegraaf 06.07.2015 De eurogroep verwacht nieuwe voorstellen van de Griekse regering voor de eurogroepvergadering van dinsdagmiddag.
Dat meldt de eurogroep in een persbericht. De Spaanse minister van Financiën Luis de Guindos zei vanochtend dat hij bereid is opnieuw te onderhandelen over een nieuwe noodlening voor Griekenland.
Mogelijk probeert hij zich zo te profileren als kandidaat voor het voorzitterschap van de eurogroep. Deze maand wordt een nieuwe voorzitter gekozen.
Varoufakis
Het lijkt er dus op dat er na het Griekse ‘nee’ toch weer onderhandeld wordt. Het vertrek van Varoufakis heeft dat waarschijnlijk mogelijk gemaakt. De afgetreden minister van Financiën had het bezuinigingsvoorstel van de Europese instanties een ‘daad van terrorisme’ genoemd.
Varoufakis maakte vanochtend bekend dat hij opstapt. Als reden voor zijn vertrek noemde Varoufakis dat de Europese leiders niet meer met hem om de tafel wilden. Het leek premier Tsipras daarom beter als de minister zou opstappen.
Elsevier 06.07.2015 Hoewel de beurzen maandagochtend negatief reageerden op de laatste ontwikkelingen in Griekenland, blijft de vooraf gevreesde klap vooralsnog uit. Het is wachten op de Europese Centrale Bank.
Het verlies blijft beperkt. Op de Amsterdamse beurs opende de AEX met een verlies van 2,1 procent, maar rond 11.35 uur stond de index met 0,9 procent al weer wat hoger.
De Duitse DAX-index zakte weg tot een verlies van 1,6 procent. Parijs stond 1,9 procent in de min. Fondsbeheerders van een aantal van de grootste banken ter wereld waarschuwdenzondagavond voor een duikvlucht van de aandelenmarkten.
Speelruimte
Maar toen zij eenmaal openden, viel dat reuze mee. In Azië, waar de handelsdag er inmiddels op zit, sloten de beurzen vanochtend (Nederlandse tijd) met verliezen van 2 tot 4 procent. De Japanse Nikkei verloor ruim 2 procent, de beurs in Hongkong 4,5 procent. De euro daalde ten opzichte van de dollar maar staat nog wel boven de 1,10 dollar.
Beleggers lijken te wachten op een belangrijke beslissing van deEuropese Centrale Bank (ECB). De centrale bank in Griekenland heeft de ECB gevraagd om de noodkredieten te verhogen. Dan kunnen de banken in het noodlijdende Zuid-Europese land mogelijk weer open gaan, en zit de Griekse bevolking deze week niet meer zonder geld.
Draait de financiële instelling in Frankfurt de geldkraan niet open, dan heeft Griekenland een groot probleem – en de politieke leiders in Athene heel wat minder speelruimte. De angst onder de Griekse bevolking neemt intussen niet af, getuige het aantal Grieken dat zich voor de geldautomaten verzamelt. Later vanmiddag vergadert de ECB over de ontstane situatie.
Staatsleningen
De toegenomen onzekerheid over de (economische en financiële) toekomst van Griekenland binnen de eurozone zet druk op de staatsleningen van andere Zuid-Europese landen. De vraag naar die leningen nam af, waardoor de rentes op de obligaties stegen.
De rente op tienjarige Spaanse en Italiaanse staatsleningen liep op naar 2,3 procent, tegen 2,2 procent op vrijdag. De Duitse en Nederlandse obligaties worden veiliger geacht en zijn daarom populair.
Het is de vraag of het broze vertrouwen in landen als Spanje, Italië en Portugal overeind blijft. Want hoe hoger de rente op staatsleningen van deze eurolanden, hoe meer zij moeten betalen als zij geld op willen halen op de kapitaalmarkt.
Tijdens de economische en financiële crisis kwamen deze landen in grote problemen, waardoor zij werden genoodzaakt tot diepgaande hervormingen – daartoe aangezet door Brussel.
Telegraaf 06.07.2015 ABN Amro schat de kans dat Griekenland de eurozone verlaat op 60%. Econoom Nick Kounis noemt de introductie van een eigen munt ‘waarschijnlijk’.
In een nieuwe notitie naar aanleiding van de uitslag van het Griekse referendum, zegt Kounis dat de kans op een deal over een nieuw steunprogramma tussen Griekenland en de schuldeisers is ‘afgenomen’. In deze zeer onzekere omstandigheden, zo benadrukt Kounis, schat de bank de kans op een Grieks vertrek uit de euro groter in dan dat ze in de muntunie blijven (60% tegen 40%).
Bodem van bankkluizen
Ondertussen verslechterd de economische situatie in Griekenland met de dag.
De banken zijn inmiddels al een week dicht en cashopnames voor Grieken zijn gelimiteerd, omdat de Europese Centrale Bank (ECB) het plafond voor noodsteun aan de Griekse banken niet wil vehogen. Dat betekent dat de bodem van de bankkluizen steeds dichterbij komen, als ze al niet bereikt zijn. Steeds meer pinautomaten in Griekenland zijn inmiddels al leeg aan het raken.
ECB besluit over steun
Later vandaag besluit de ECB na een telefonische vergadering op een verzoek van de Grieken om extra noodsteun voor de banken.
ABN Amro-econoom Kounis vindt het ‘onwaarschijnlijk’ dat de ECB vandaag positief op dat verzoek zal reageren zolang er geen politieke deal op tafel ligt. Daarmee wordt de druk op de economie verder vergroot.
Bovendien neemt ook de druk op de Griekse schatkist toe. En met een lege schatkist is het bijvoorbeeld lastig ambtenarensalarissen en pensioenen betalen.
Schuldbewijzen als ‘munt’
En die druk neemt nog verder toe. Na het missen van een aflossing van €1,6 miljard aan het IMF, vorige week, staat er een nieuwe relatief kleine aflossing van een klein half miljard gepland op 14 juli. De volgende grote aflossing staat gepland voor 20 juli. Dan moeten de Grieken €3,5 miljard terugbetalen aan de ECB.
Mocht de financiële en maatschappelijke druk onhoudbaar worden, dan kan Griekenland tijdelijk voor binnenlands gebruik een ‘parallelle munt’ invoeren in de vorm van schuldbewijzen (IOU’s), vermoedt Kounis.
‘Geen Lehman-moment’
Mocht Griekenland de euro verlaten, dan verwacht de ABN Amro-econoom negatieve reacties op de financiële markten, maar geen nieuw ‘Lehman-moment’, omdat de blootstelling van banken uit de rest van de eurozone beperkt is. Ook staan andere eurolanden er niet zo slecht voor als Griekenland.
In het geval van een Grexit, zal de Griekse economie op korte termijn instorten met alle maatschappelijke gevolgen van dien. Daarna krijgt het land juist weer de kans zich aan te passen en op te krabbelen, zo verwacht ABN Amro.
Telegraaf 06.07.2015 Jeroen Dijsselbloem, eurogroepvoorzitter en minister van Financiën, was gisteren kraakhelder. In een brief aan PvdA-leden schreef hij: „Hoewel de regering in Athene anders wil doen geloven, gaat het over de vraag of Griekenland in de eurozone blijft of niet.”
Andere Europese politici verkondigden eerder al een vergelijkbare boodschap. Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie zei zelfs dat een nee bij het Griekse referendum een ’nee tegen Europa’ zou zijn.
Dat gevreesde nee is er gekomen. En nogal overtuigend ook. De Griekse premier Alexis Tsipras en diens controversiële minister Yanis Varoufakis hebben hun campagne glansrijk gewonnen. Een week geleden was er bijna een akkoord tussen Griekenland en zijn geldschieters, nu zijn de harde voorwaarden over bezuinigingen en hervormingen aan flarden geschoten.
De grote vraag is: houden de Europese leiders hun poot stijf?
Elsevier 06.07.2015 De Grieken hebben zondag duidelijk gemaakt dat zij geen zin meer hebben in ingrijpende hervormingen. Europa moet daaruit de consequenties trekken en werk maken van het vertrek van Griekenland uit de eurozone.
Wie goed had opgelet, had kunnen zien dat sinds het aantreden van de nieuwe Griekse regering van de extreem-linkse premier Alexis Tsipras de verhoudingen tussen Griekenland en de overige eurolanden snel verslechterden.
De uitslag van het referendum bevestigt dat de Grieken genoeg hebben van hervormen. Ze willen niet meer aan ongemakkelijke Europese eisen voldoen, ze willen dat een deel van hun schuld wordt kwijtgescholden én ze willen in de euro blijven.
Te grote voet
Die houding is onrealistisch. Griekenland heeft jarenlang op te grote voet geleefd. Europa is het land vaak en ruimhartig genoeg te hulp geschoten. Sinds het ontstaan van de crisis is al 248 miljard euro steun toegezegd.
Tsipras wil nu opnieuw onderhandelen over de maatregelen die de Grieken moeten nemen om extra geld te krijgen. Dat heeft geen enkele zin. Er lag een eindbod waarvoor hij had kunnen tekenen. Dat heeft hij geweigerd.
In plaats daarvan schreef de Griekse premier een referendum uit. Dat de Grieken hem in meerderheid steunen, verandert niets aan de situatie. Doormodderen, met nieuwe slepende discussies tot gevolg, is geen optie meer.
Blok aan het been
Vaststaat: Griekenland in de eurozone houden gaat veel geld kosten. Een vertrek van de Grieken is ook niet gratis, maar het voorkomt dat het land tot in lengte van jaren een blok aan het been van de andere eurolanden blijft.
Enkele jaren geleden had een vertrek van de Grieken nog tot een domino-effect kunnen leiden, omdat andere zwakke eurolanden hadden kunnen omvallen. Dat gevaar lijkt nu geweken.
Een eigen munt stelt het land op termijn in staat weer concurrerend te worden. Die kans moet het worden gegund. De wederzijdse wurggreep is funest voor Griekenland en de eurozone.
NRC 06.07.2015 De Griekse bevolking heeft gisteren met een meerderheid van ruim 61 procent “nee” gezegd tijdens het referendum over het steunpakket van de schuldeisers. De gevolgen zijn ongewis. Hou ook vandaag de laatste ontwikkelingen in de gaten op onze liveblog.
Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, heeft ECB-voorzitter Draghi en eurogroepvoorzitter Dijsselbloem uitgenodigd morgen de top van leiders uit de eurolanden bij te wonen.
Telegraaf 06.07.2015 Beurzen in heel Europa schoten maandagochtend onderuit op zorgen over Griekenland, nadat de Grieken tegen nieuwe bezuinigingsmaatregelen stemden. Maar de verwachte zware koersdreun bleef uit.
De AEX noteerde om kwart voor tien 1,3% verlies bij 468,21 punten. De AMX-index stond toen op 0,8% verlies bij 697,49 punten. De Duitse DAX-index zakte tot 1,6% verlies weg, Parijs verloor 1,9%. De Griekse beurs was gesloten. Volgens analisten is deze daling in lijn met verwachtingen.
Varoufakis vertrekt
Het vertrek van de Griekse minister Varoufakis geldt als meevaller. Vooral financiële waarden als banken en verzekeraars verloren terrein. ING stond rond tien uur op 2,2% verlies.
In Azië gingen de meeste beurzen in reactie op het Griekse besluit al achteruit. De future voor de Amerikaanse S&P500 stond ook ruim 2% in het rood.
Duits staatspapier gewild
Voor staatsobligaties in Italië, Spanje en Portugal moesten overheden 10 basispunten extra bieden om ze kwijt te raken. De Duitse en Nederlandse staatsobligaties wonnen als veilige belegging aan terrein.
NRC 06.07.2015 De aandelenbeurs in Tokio staat vanmorgen in de min. Beleggers reageerden op de overwinning van het nee-kamp bij het referendum in Griekenland, waardoor de toekomst van het land binnen de eurozone nog onzekerder is geworden. Ook de andere indices in het Verre Oosten kleurden rood.
VK 06.07.2015 Plotseling stond hij op het wereldtoneel: een Griekse hoogleraar met een robuuste kaaklijn en een leren jasje die bekend stond om zijn ongezouten mening (de opgelegde besparingsmaatregelen had hij ‘fiscale waterboarding’ genoemd). Een profiel over de man die trots is op de weerzin die hij oproept.
In het begin werd er vooral over zijn verschijning geschreven: hij was een minister die weigerde om zijn overhemd in zijn broek te stoppen en geen stropdas droeg (zelfs niet als hij op bezoek ging bij de Britse premier). Varoufakis zou Bruce Willis kunnen opvolgen in Die Hard 6 en de Duitse krant Die Welt kopte: ‘Wat Varoufakis tot een sekssymbool maakt’. Zijn naam leidde tot een nieuw Grieks woord, Varoufitses, waar de vrouwen mee bedoeld worden die hem idoliseren.
De minister stelde de volgers vanzijn blog ondertussen gerust: ook als minister zou hij blijven schrijven. ‘Mogelijk wordt de frequentie wat minder en de tekst wat korter, maar dat wordt straks gecompenseerd met sappigere inzichten, meningen en commentaren’, beloofde Varoufakis.
Lezen over Varoufakis
De Groene Amsterdammer had in 2011 een interview met Varoufakis, waarin hij al waarschuwde voor‘het zwarte gat’ van de crisis. De Independent heeft ‘de beste quotes’ van Varoufakis op een rij gezet.
Opgelucht adem halen
Te veel verkeerde passes, te vaak spugen naar de tegenstander, te veel verongelijkte discussies met de scheidsrechter, aldus Sheila Sitalsingh
Zelf zal hij niet meer aan die onderhandelingstafel zitten want ‘ik ben me bewust van een zekere voorkeur van sommigen deelnemers van de Eurogroep en haar partners (…) voor mijn ‘afwezigheid”, zoals Varoufakis maandagmorgen op zijn blog schreef. ‘Daarom treed ik vandaag af als minister van Financiën.’
In Brussel zal vanmorgen opgelucht adem zijn gehaald. ‘Te veel verkeerde passes, te vaak spugen naar de tegenstander, te veel verongelijkte discussies met de scheidsrechter’, schreef Sheila Sitalsing eind april al over Varoufakis toen hij even niet mee mocht doen aan de onderhandelingen in Brussel.
Varoufakis zelf is tevreden over zijn werk van de afgelopen maanden. ‘Ik zal de weerzin van de geldschieters met trots dragen’, schrijft hij.
VK 06.07.2015 Varoufakis legt uit waarom hij opstapt: De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis heeft zijn functie neergelegd. Dat maakte hij maandag bekend op zijn blog. Lees hier de vertaalde versie van zijn verklaring.
‘Het referendum van 5 juli zal de geschiedenis ingaan als een uniek moment waarop een klein Europees land in opstand kwam tegen schuldslavernij.
‘Zoals bij elke strijd voor democratische rechten komt ook deze historische afwijzing van het eurogroep-ultimatum van 25 juni met een groot prijskaartje. Het is daarom van essentieel belang dat het grote kapitaal dat aan onze regering is geschonken door de prachtige nee-stem onmiddellijk wordt geïnvesteerd in een ‘ja’ voor een goed voorstel – tot een akkoord dat schuldsanering, minder bezuinigingen en herverdeling omvat ten voordele van de behoeftigen, en echte hervormingen.
VK 06.07.2015 De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis legt zijn functie neer. Dat maakte hij maandag bekend op zijn blog. Wie morgen de nieuwe hervormingsplannen van Griekenland presenteert aan de Eurogroep, dat is nog onduidelijk. De naam Euclid Tsakalotos wordt het meest genoemd als opvolger van Varoufakis, maar dit is nog niet officieel gemaakt.
Wie Varoufakis opvolgt wordt bekend gemaakt na het overleg van Griekse politici dat om 9 uur start. Dat maakte een woordvoerder van de regering bekend.
Persbureau Reuters meldt op basis van een bron in de regering dat Euclid Tsakalotos de nieuwe minister van Financiën wordt. De huidige onderminister van Buitenlandse Zaken kreeg eind april de leiding over het Griekse team dat onderhandelde met de toezichthouders van de Trojka.
VK 06.07.2015 Het merendeel van de Grieken heeft zich gisteren in een referendum tegen de voorstellen van de Europese geldschieters uitgesproken. Dat blijkt uit de einduitslag die vannacht rond 2.00 uur door het Griekse ministerie van Binnenlandse Zaken bekend werd gemaakt. Het nee-kamp won met 61 procent van de stemmen. De opkomst was met 62 procent erg hoog.
De Grieken hebben de Europese Unie voor een lastig dilemma geplaatst. Ondanks waarschuwingen uit Brussel dat Griekenland uit de eurozone dreigt te vallen, kwam een verrassend ruime meerderheid van de Grieken in opstand tegen de hervormingseisen van de EU en het IMF. In een referendum over de voorstellen, stemde 61 procent ‘nee’, terwijl 39 procent ‘ja’ stemde. De EU-leiders staan nu voor de keuze water bij de wijn te doen of het te laten aankomen op een Grexit, een vertrek van Griekenland uit de eurozone.
De uitslag is een zege voor premier Alexis Tsipras, die de Grieken had opgeroepen zich tegen de ‘vernederende’ afslanktherapie van Brussel te keren. Aanvankelijk werd verwacht dat het kantje boord zou worden voor Tsipras en zijn linkse Syriza-partij. Veel Grieken leken op het laatste moment bedenkingen te krijgen over zijn onderhandelingstactiek uit vrees dat Griekenland de eurozone zou moeten verlaten. Maar uiteindelijk had de afkeer van het EU-beleid, dat zware offers van de Grieken heeft gevraagd, toch de overhand.
VK 06.07.2015 De hakken in het zand blijven zetten, of met een nieuw voorstel komen. Dat zijn de opties voor de Griekse premier Tsipras na het ferme Nee van zijn burgers. Ondertussen is de Griekse minister Varoufakis van Financiën opgestapt en is er dinsdag een Eurotop. Vandaag telefoneren de regeringsleiders elkaar de hele dag door en maakt de ECB bekend of het de noodsteun verhoogt. Volkskrant-correspondent in Brussel Marc Peeperkorn verwacht al met al een lang, slepend proces.
Cliffhanger-marathon
Zes jaar lang al doet Marc Peeperkorn in Brussel voor de Volkskrant verslag van de verwikkelingen rond Griekenland. Hij kwam terecht in een ongekende ‘cliffhangermarathon’. Lees hierzijn terugblik op de bewogen jaren.
Tijdens de Eurotop van dinsdag ligt de bal bij de Griekse premier Tsipras, vermoedt Peeperkorn: ‘Ze zullen zeggen: jij wilde een referendum, de uitslag is duidelijk, dus zeg het maar. Maar weet wel; wat op tafel lag, ligt nog steeds op tafel. Het voorstel van Tsipras van vorige week, met minimale voorwaarden wat betreft bezuinigingen en een nieuwe lening van ongeveer 30 miljard euro, zal het ook nu niet halen.’
Trouw 06.07.2015 Hoe nu verder? Opnieuw is dat de grote vraag in het Griekse schuldendrama nadat de Grieken gisteren een duidelijk ‘nee’ hebben laten horen in het referendum over een bezuinigingsvoorstel van de internationale geldschieters. 61,3 procent stemde voor en 38,7 tegen, bleek gisteravond na telling van alle stemmen.
De overwinning, bij een opkomst van 62 procent, was groter dan vooraf voorspeld. In geen enkele regio behaalde ‘ja’ een meerderheid. Overal in het land gingen Grieken gisteravond laat de straat op om de overwinning van het nee-kamp te vieren. Op het centrale Syntagmaplein voor het parlement, waar duizenden feestvierden, kleurde zelfs de fontein rood – de kleur van het ‘nee’.
Maar na de overwinningsroes van gisteravond moet de Griekse regering vandaag meteen flink aan de bak. Minister van financiën Gianis Varoufakis, die de geldschieters eerder het weekend nog had beschuldigd van terrorisme, sloeg gisteravond een milde toon aan. “Morgen steken we een hand van samenwerking uit naar de Europese partners”, zei hij in een korte verklaring.
Varoufakis stapt op
De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis is maandag opgestapt. Lees hier waarom.
Elsevier 06.07.2015 De Griekse kiezer heeft zich zondag tijdens het referendum luid en duidelijk uitgesproken tegen de voorstellen van de internationale geldschieters. Nadat alle stemmen waren geteld, bleek dat 61 procent van de kiezers ‘nee’ had gestemd.
De opkomst lag uiteindelijk rond de 62 procent, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarmee is het referendumrechtsgeldig, aangezien de Griekse kieswet voorschrijft dat de opkomst hoger dan 40 procent moet zijn om rechtsgeldigheid te garanderen.
Toen er zich een duidelijk ‘nee’ aftekende, stroomde het Syntagma-plein in Athene vol met ‘oxi’-stemmers die alvast de overwinning wilden vieren. Ook in andere steden als Thessaloniki gingen mensen de straat op om de uitkomst te vieren.
Nieuwe situatie
De Griekse regering onder leiding van premier Alexis Tsipras kondigde meteen na het sluiten van de stembussen opnieuw te willen gaan onderhandelen met de kredietverleners over het sluiten van een deal.
Tsipras zei in een eerste reactie bereid te zijn te praten over nieuwe hervormingen.’We gaan nu om tafel om het bankensysteem weer op poten te krijgen. De premier wil maandag eerst met de belangrijkste politieke leiders in Griekenland praten over hoe hij dat voor zich ziet.
Hij heeft de president opgeroepen een vergadering te organiseren. Tsipras benadrukte dat de Grieken met hun nee-stem niet hebben aangegeven uit de euro te willen stappen. ‘Daar moeten we het helemaal niet meer over hebben. We moeten het nu hebben over onze schuldenlast.’
Tegenstem
De tegenstem van de Grieken is ‘een groot ja voor een democratisch Europa’, zei de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis. Hij denkt op korte termijn een akkoord met de geldschieters te kunnen sluiten. Volgens Varoufakis heeft de Griekse regering inmiddels een tegenvoorstel ingediend.
Hierin staat dat de leningen die onder het inmiddels afgelopen steunprogramma moeten worden geherstructureerd voordat er nieuwe leningen worden opgetuigd.
Dinsdag komen de regeringsleiders van de eurozone bijeen om over de nieuwe situatie te praten. Het verzoek voor de top werdingediend door de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande.
Elsevier 06.07.2015Een meerderheid van de Grieken heeft gehoor gegeven aan de oproep van premier Alexis Tsipras om de voorstellen van de internationale geldschieters af te wijzen. Na het tellen van de meerderheid van de stemmen lopen de nee-stemmers ruim voorop.
Zo’n 61 procent van de stemgerechtigden zou tegen de voorstellen hebben gestemd. De opkomst bij het referendum ligt op 58 procent. Dit maakt het referendum rechtsgeldig: de Griekse wet stelt dat de opkomst hoger dan 40 procent moet zijn om rechtsgeldigheid te garanderen.
De uitkomst is ‘uiterst betreurenswaardig’ voor de toekomst van Griekenland. Voor herstel van de Griekse economie zijn moeilijke maatregelen en hervormingen onvermijdelijk, zegt eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem na afloop van het referendum.
‘Overwinning’
Het Syntagma-plein in de hoofdstad Athene stroomde zondagavond vol met nee-stemmers die de overwinning wilde vieren. Ook in andere steden zoals Thessaloniki gingen mensen de straat op om de uitkomst te vieren. Er waren geen noemenswaardige incidenten.
De Griekse regering heeft onmiddellijk na het sluiten van de stembussen aangekondigd opnieuw te willen gaan praten met de financiers over het sluiten van een alternatief akkoord. Komende dinsdag om 18.00 uur overleggen de leiders van de negentien eurolanden in Brussel over de uitslag van het Griekse referendum. Het verzoek voor de top werd ingediend door de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande.
Nieuwe steun
De Duitse minister van Economische Zaken Sigmar Gabriel gaf aan dat het ‘ondenkbaar’ is om een nieuw steunprogramma voor de Grieken te bespreken als dat land zo duidelijk tegen nieuwe hervormingen is. ‘Tsipras en zijn regering hebben het Griekse volk een pad van bittere eenzaamheid en hopeloosheid op geleid’, aldus Gabriel.
De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis zegt juist dat de tegenstem van de Grieken ‘een groot ja is voor een democratisch Europa’. Hij denkt op korte termijn een akkoord met de geldschieters te kunnen sluiten. Volgens Varoufakis heeft de Griekse regering inmiddels een tegenvoorstel ingediend. Hierin staat dat de leningen die onder het inmiddels afgelopen steunprogramma moeten worden geherstructureerd voordat er nieuwe leningen worden opgetuigd.
Martin Schulz, de voorzitter van het Europees Parlement, luidde na de verkiezingsuitslag de noodklok. Hij pleit voor ‘onmiddellijke humanitaire hulp’ voor de Grieken. Hij wees op de problemen voor bijvoorbeeld Griekse gepensioneerden. Zij kunnen geen geneesmiddelen meer kopen omdat zij door de gedwongen sluiting van de banken geen geld meer hebben.
De VVD wil niet dat de begrotingsregels van de Europese Unie worden versoepeld. „Het loslaten van de 3 procentnorm is voor ons een waar schrikbeeld”, zei Kamerlid Mark Verheijen woensdag in een debat met premier Mark Rutte over de komende Europese top.
Foto: Dijkstra
PvdA-leider Diederik Samsom wil de begrotingsregels versoepelen voor Parijs en Rome mits ze een aantal hervormingen uitvoeren. Verheijen wil dat Rutte hier „met klem” afstand van neemt en zich er tijdens de top van staatshoofden en regeringsleiders tegen verzet.
Bezuinigen
Eerder bleek al uit ramingen van het Centraal Planbureau (CPB) dat het waarschijnlijk niet nodig is om extra te bezuinigen in 2015. Pas in september tijdens Prinsjesdag zal definitief duidelijk worden of er wel of niet extra moet worden bezuinigd om aan de Brusselse begrotingsnorm te kunnen voldoen.
Minister Henk Kamp (Economische Zaken) noemt de naar boven bijgestelde berekeningen een “extra duwtje in de rug. Het geeft goede kansen om in 2014 de overgang van krimp naar groei door te zetten.”
De jongsteramingen (pdf) van de Europese Commissie 05.05.2014.
Trouw 12.08.2014 De reclassering kan niet meer op tijd aan de vraag naar hun producten voldoen. Door geldgebrek zijn er wachtlijsten voor mensen die een taakstraf moeten ondergaan. Nu rechters vaker celstraffen vervangen door werkstraffen, neemt de druk sterk toe.
Sjef van Gennip, topman van Reclassering Nederland, vreest dat het niet lang meer duurt of ook de adviezen aan onder meer rechters zullen niet meer op tijd worden gegeven.
NRC 12.08.2014 De reclassering heeft moeite om te voldoen aan de toenemende vraag naar adviezen, werkstraffen en toezicht in de strafrechtketen. Door de bezuinigingen en toenemende werklast zijn er nu wachtlijsten voor mensen die een taakstraf krijgen. Sjef van Gennip, topman van Reclassering Nederland zegt in dagbladTrouw dat “de bodem in zicht” is.LEES VERDER
Trouw 11.08.2014 Als het conflict tussen Rusland en Oekraïne nog verder escaleert, kan de Nederlandse economie weer in een recessie belanden. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft onlangs gewaarschuwd dat een scenario van sancties en tegensancties, wat nu gebeurt, een negatieve economische spiraal op gang kan brengen met forse gevolgen. DNB heeft dit toekomstbeeld tot achter de komma doorgerekend.
De krimp zou dan dit jaar bijna 0,5 procent zijn, de werkloosheid blijft nog jaren stabiel hoog op 7,2 procent en de uitgaven van consumenten stijgen pas weer in 2016. Om dit uit te laten komen, is er wel iets voor nodig: hogere energieprijzen. Dat is nog niet het geval. Olie en gas blijven vooralsnog buiten schot in de handelsoorlog tussen Rusland en de Europese Unie.
Telegraaf 09.08.2014 ‘De ECB moet meer actie ondernemen om de economie weer aan te zwengelen.’ Dat zegt beursexpert Jim Tehupuring over Mario Draghi die onderzoek doet naar het opkopen van bedrijfsobligaties.
Trouw 09.08.2014 De Europese Centrale Bank (ECB) houdt de rentetarieven in de eurozone deze maand ongewijzigd. Dat maakte de ECB vandaag bekend, na afloop van de maandelijkse vergadering over het monetaire beleid.
Het belangrijkste tarief, de herfinancieringsrente, blijft daarmee op het historisch lage peil van 0,15 procent. De rente die banken krijgen op hun deposito’s bij de ECB, blijft min 0,1 procent. Dat betekent dat financiële instellingen moeten betalen om hun geld bij de ECB te stallen.
Telegraaf 07.08.2014 De inflatie bleef in juli onveranderd op 0,9 procent. Nederlanders waren vooral meer kwijt aan de huur, die in vergelijking met juli 2013 met gemiddeld 4,3 procent steeg. Kleding en autobrandstoffen waren juist voordeliger dan een jaar geleden.
Juli was de derde achtereenvolgende maand waarin de inflatie onder de 1 procent blijft, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bekend.
NRC 07.08.2014 De inflatie is onveranderd onder de 1 procent gebleven in juli, zo blijkt vanochtend uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De gemiddelde consumentenprijzen waren afgelopen maand slechts 0,9 procent hoger dan de prijzen vorig jaar, hetzelfde als in juni. Ook in mei was de inflatie lager dan 1 procent. Niet alles bleef goedkoop: de huren gingen volgens het CBS met 4,3 procent omhoog. De prijs van bijvoorbeeld kleding had juist een verlagend effect op de inflatie. Die was in juli nog sterker afgeprijsd dan vorig jaar. Ook autobrandstof was goedkoper.
Maar wat betekent dit?
Nieuwe inflatiecijfers van het CBS – oftewel: zijn de binnenlandse prijzen gestegen of gedaald? Iedere maand berekent het statistiekbureau aan de hand van een ‘mandje’ met de meest gebruikte producten of de prijzen gemiddeld zijn gestegen of gedaald. In mei stond de inflatie op 0,8 procent. Dit lijkt positief, maar je kunt het ook zien als een slecht voorteken voor de economie. Als mensen denken dat de prijzen zullen dalen, stellen ze aankopen uit.
De inflatie is dan wel laag, dat betekent niet dat alle prijzen stilstaan. Van veel producten zijn deprijzen juist flink gestegen.
Navigeer met de pijltjetoetsen om naar de volgende grafiek te gaan.Klik hiervoor een full-screen weergave
Telegraaf 07.08.2014 ‘Met die paar procent loonsverhoging red je de economie niet.’ Manno van den Berg vraagt zich af of consumenten inderdaad meer gaan uitgeven als de lonen worden verhoogd. ‘De angst bij consumenten moet worden weggenomen.’
Trouw 28.07.2014 De bezuinigingen op het Nederlandse ambassadenetwerk lijken erg mee te vallen. Door een motie van D66 afgelopen regeringsjaar is de geplande korting van 40 miljoen euro op diplomatieke posten al met de helft verminderd, waardoor vijf consulaten toch open kunnen blijven. Daarover schrijft Het Financieele Dagblad.
NRC 28.07.2014 “Een uiterst slechte zaak” noemde toenmalig VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes de voorgenomen bezuinigingen op het Nederlandse ambassadenetwerk in 2012. Maar ze lijken mee te vallen, schrijft hetFinancieele Dagblad vandaag. Zo blijven er dankzij een motie van D66 van vorig jaar vijf consulaten toch open.LEES VERDER
Telegraaf 24.07.2014 De internationale economie groeit dit jaar door het tegenvallende eerste kwartaal minder sterk dan eerder werd gedacht. Vanaf de tweede helft van dit jaar moet de groei echter weer voorzichtig kunnen aantrekken. Dat blijkt uit nieuwe prognoses die het Internationaal Monetair Fonds (IMF) donderdag heeft gepubliceerd.
Trouw 24.07.2014 Nederland moet stoppen met ‘alle wilde bezuinigingen’ op defensie. Daarvoor pleit oud-NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer vandaag in Het Financieele Dagblad. Hij meent dat verder bezuinigen niet verstandig is gezien de ‘grote boog van instabiliteit’ waar Europa door is omgeven.
NU 24.07.2014 Nederland moet stoppen met bezuinigen op Defensie. Dat zegt voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer donderdag in het Financieele Dagblad. Hoewel hij geen oorlog voorspelt, denkt hij dat het aantal conflicthaarden in de toekomst toeneemt.
“Het is zonder twijfel de ernstigste crisis sinds de Koude Oorlog en ik durf niet te voorspellen hoe dit afloopt”, aldus De Hoop Scheffer. “De urgentie om onze defensie op orde te brengen is enorm. Iemand die daar nu nog niet van overtuigd is, leeft in een andere wereld.”
Elsevier 24.07.2014 De Hoop Scheffer pleit ook voor intensievere Europese samenwerking op het gebied van defensie. Het kabinet moet een eind maken ‘aan alle wilde bezuinigingen’ op defensie. Gezien de ‘grote boog van instabiliteit’ waar Europa door is omgeven, is het niet verstandig om verder te snijden in het defensiebudget. Oud-NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer zegt dat donderdag in een interview met Het Financieele Dagblad.
De Hoop Scheffer wijst op de situatie in het oosten van Europa, het Midden-Oosten en in Noord-Afrika. ‘Laten we niet op een ochtend wakker worden, zoals dat in een andere episode van onze geschiedenis is gebeurd, om te constateren dat we te weinig hebben gedaan.’
‘Ik vind het onbegrijpelijk maar ik hoor niets vanuit Brussel. Doodse stilte. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry reist de wereld rond vanwege het conflict in het Midden-Oosten, maar mag ik beleefd vragen of iemand in Brussel enige activiteit kan ontplooien.’
NRC 24.07.2014 Nederland moet stoppen met bezuinigen op defensie. Dat zegt voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer vandaag in het Financieele Dagblad. Hoewel hij geen oorlog voorspelt, denkt hij dat het aantal conflicthaarden in de toekomst toeneemt.
“Het is zonder twijfel de ernstigste crisis sinds de Koude Oorlog en ik durf niet te voorspellen hoe dit afloopt”, aldus de Hoop Scheffer.
Telegraaf 23.07.2014 Huishoudens hebben in mei 0,1 procent meer besteed aan goederen en diensten dan in dezelfde maand vorig jaar. Het is voor het eerst dit jaar dat consumenten meer besteden dan een jaar eerder, zij het nipt, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag.
Telegraaf 19.07.2014 De Nederlandse economie zal dit jaar in alle sectoren groeien of op zijn minst niet meer krimpen. Dat voorspelt ABN Amro.
De prognoses voor de Nederlandse industrie, bouw en de bedrijven die voor sport en ontspanning zorgen zijn zelfs verhoogd. Begin dit jaar verwachtte ABN voor de bouw en de retailsector nog krimp. De bouw groeit echter weer (+3 procent) en retail stabiliseert. Hetzelfde geldt voor de sector telecom, media & technologie die in 2014 stabiliseert en in 2015 naar verwachting weer groeit. Daarmee wordt het herstel van de Nederlandse economie steeds breder gedragen.
Telegraaf 18.07.2014 De stemming onder consumenten is in juli niet verder verbeterd, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag.
Net als vorige maand bleef de vertrouwensindicator van het CBS steken op -2. Dat betekent dat er 2 procent meer pessimisten dan optimisten zijn. Het consumentenvertrouwen nam tot mei sinds vorige zomer vrijwel onafgebroken toe, waarmee het vertrouwen op hetzelfde niveau ligt als eind 2007.
Telegraaf 16.07.2014 Het vertrouwen van consumenten in de economie is in juli voor het eerst sinds een jaar gedaald. Ook zijn ze somberder geworden over hun eigen portemonnee. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerde online-enquête van het economisch bureau van ING.
NRC 16.07.2014 NRC Q noemt alvast drie trends om de komende weken rekening mee te houden. Allereerst: de nieuwe markten in bijvoorbeeld China en het Verre Oosten kampen met een groeivertraging. Dat betekent dat ramingen niet gehaald worden en ingecalculeerde winst wordt gemist. Multinationals als Heineken en Unilever merken dat.
Heel Nederland kan het gaan merken. De Nederlandsche Bank suggereerde dit voorjaar dat de combinatie van onrust in opkomende economieën en het versoberen van de Amerikaanse geldpolitiek Nederlandse bedrijven twee keer zoveel schaadt als andere Europese landen. Waarom? Onze export is extra kwetsbaar.
Telegraaf 15.07.2014 De beoogde voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker wil €300 miljard in Europa gaan investeren. Dat zei Juncker voorafgaand aan zijn benoeming in Straatsburg.
Het geld voor de miljardeninvestering moet komen uit de EU-begroting voor 2016 en de Europese Investeringsbank. Met de €300 miljard moet onder andere de werkloosheid omlaag gebracht worden, want pas dan is de Europese economische crisis echt voorbij, zei Juncker.
Telegraaf 11.07.2014 Kredietbeoordelaar FITCH is positiever geworden over de economische vooruitzichten van Nederland. De overheidsfinanciën zijn onverwacht sterk verbeterd, terwijl de economie voorzichtig herstelt, stelde het ratingbureau gisteren.
FITCH verhoogde zijn outlook voor Nederland van negatief naar stabiel. Dat betekent dat Nederland zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken over zijn zogeheten triple A-rating (AAA), die aangeeft dat het bij de meest kredietwaardige landen ter wereld hoort.
Elsevier 11.07.2014 Kredietbeoordelaar FITCH is positief gestemd over de economische vooruitzichten van Nederland. De overheidsfinanciën zijn onverwacht sterk verbeterd, terwijl de economie voorzichtig herstelt. Dat liet het kantoor vrijdag weten.
Triple-A
Nederland hoeft zich voorlopig geen zorgen te maken over de triple-A-rating die het nu nog geniet. Fitch verhoogde zijn outlook voor Nederland van negatief naar stabiel. Nederland blijft dus onder de meest kredietwaardige landen ter wereld.
De verbeterde vooruitzichten dankt Nederland volgens Fitch vooral aan de betere financiële positie van de overheid en de verwachte toename van de economische groei. Fitch verwacht dat de staatsschuld dit jaar niet hoger uitkomt dan op 75 procent van het bruto binnenlands product, terwijl eerder nog een stijging tot 80 procent rond 2018 werd voorzien. Daarbij is het overheidstekort nu kleiner dan de kredietbeoordelaar had verwacht.
Fitch wees er verder op dat de huizenmarkt is gestabiliseerd en dat de banken er wat beter voor staan dan voorheen.
Trouw 11.07.2014 Kredietbeoordelaar FITCH is positiever geworden over de economische vooruitzichten van Nederland. De overheidsfinanciën zijn onverwacht sterk verbeterd, terwijl de economie voorzichtig herstelt, stelde het ratingbureau vandaag.
Fitch verhoogde zijn outlook voor Nederland van negatief naar stabiel. Dat betekent dat Nederland zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken over zijn zogeheten triple A-rating (AAA), die aangeeft dat het bij de meest kredietwaardige landen ter wereld hoort.
Telegraaf 10.07.2014 De inflatie is in juni gestegen tot 0,9%. Vooral kleding drijft het prijspeil op. Kledingwinkels prijzen minder af dan in voorgaande jaren, analyseert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Ook vliegtickets en vakanties waren in juni duurder dan een jaar geleden. Dat komt volgens het CBS omdat pinksteren dit jaar in juni viel en vorig jaar in mei. Vakanties en reisjes zijn rond deze feestdagen duurder.
Elsevier 10.07.2014 De economie zal de komende jaren ingrijpend veranderen, zegt econoom Rick van der Ploeg, van 1998 tot 2002 PvdA-staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, deze week in Elsevier. Politici reageren daar onvoldoende op.
‘Politici zijn heel erg van het naar mensen luisteren geworden. Dat is totale onzin. Je moet nooit aan mensen vragen wat voor beleid ze willen. Politici moeten vooral zelf een overtuigend verhaal hebben.’
Van der Ploeg hoopt dat er weer politici met overtuigingen komen, zoals Ruud Lubbers, Wim Kok of, ‘als je rechts bent’: Margaret Thatcher. ‘Zulke politici zijn er nu niet. Minister-president Mark Rutte is geen Mrs. Thatcher.’
Trouw.10.07.2014 Zijn veel alfa-studies echt onder de maat? Student Hanna Bijl plaatst vraagtekens bij het rapport.
Opvallend is dat binnen het cluster Regiostudies uitsluitend voldoendes werden uitgedeeld.
Je zou er bijna een minderwaardigheidscomplex van krijgen als enthousiaste alfa: 13 procent van de geesteswetenschappelijke bachelor- en masterstudies is door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) beoordeeld als onvoldoende.
Telegraaf 08.07.2014 Opnieuw heeft het kabinet een belangrijke horde weten te nemen. Dinsdag stemde de Eerste Kamer in met de overheveling van langdurige zorgtaken naar de gemeenten. Het is de zoveelste hervorming uit het regeerakkoord van Rutte-II die de afgelopen maanden de eindstreep bereikte. Met dank aan de bevriende oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP, die voor de broodnodige meerderheid in de Senaat zorgden.
VK 08.07.2014 Als de Eerste Kamer vandaag ja zegt tegen de hervorming van de langdurige zorg aan huis, heeft het kabinet het hart van het regeerakkoord door het parlement geloodst. Wat nu? Premier Mark Rutte en coalitiepartner Diederik Samsom doen er goed te kijken naar hun voorgangers. Een lege agenda lijkt mooi, maar kan het einde betekenen van een coalitie.
NU 08.07.2014 Opnieuw heeft het kabinet een belangrijke horde weten te nemen. Dinsdag stemde de Eerste Kamer in met de overheveling van langdurige zorgtaken naar de gemeenten.
Het is de zoveelste hervorming uit het regeerakkoord van Rutte-II die de afgelopen maanden de eindstreep bereikte. Met dank aan de bevriende oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP, die voor de broodnodige meerderheid in de Senaat zorgden. Hieronder een overzicht van wat gerust de oogstperiode van het kabinet genoemd mag worden.
Telegraaf 08.07.2014 Ook als het kabinet niet zou hoeven te bezuinigen, dan nog zou staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) met het plan zijn gekomen om zorgtaken over te dragen aan de gemeenten. Die boodschap gaf Van Rijn dinsdag aan de Eerste Kamer.
NU 08.07.2014 Ook als het kabinet niet zou hoeven te bezuinigen, dan nog zou staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) met het plan zijn gekomen om zorgtaken over te dragen aan de gemeenten. Dat zegt Van Rijn dinsdag in de Eerste Kamer.
De Senaat moet dinsdag beslissen of de dagbesteding en begeleiding van thuiswonende ouderen en gehandicapten vanaf 2015 de verantwoordelijkheid wordt van de gemeenten.
NU 07.07.2014 Vakcentrale FNV wil een raadgevend referendum (een niet bindende volksraadpleging) houden om de bezuigingen in de zorg een halt toe te roepen. Dat laat Lilian Marijnissen, bestuurder van FNV-bond Abvakabo, maandag weten aan NU.nl.
“De bezuinigingen in de zorg zijn bij uitstek een thema om aan de bevolking voor te leggen. De FNV is met 1,2 miljoen leden in staat hier gebruik van te maken”, zegt Marijnissen. FNV-voorzitter Ton Heerts noemt een referendum een uiterste middel om het tij te keren.
Telegraaf 06.07.2014 De groei van de wereldeconomie zal in de tweede helft van dit jaar aantrekken en verder versnellen in 2015. Het groeitempo zal waarschijnlijk echter wel lager uitvallen dan eerder gedacht. Dat heeft directeur Christine Lagarde van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zondag gezegd op een bijeenkomst in het Zuid-Franse Aix-en-Province.
Trouw 06.07.2014 Het minderheidskabinet-Rutte II zit er nog geen twee jaar en heeft, althans op het papier van het Staatsblad, meer hervormingen in de sociale ordening van de samenleving doorgevoerd dan welk klassiek meerderheidskabinet in voorgaande jaren ook. ‘We hebben het hele land overhoop gehaald’, zei VVD-fractieleider Halbe Zijlstra vorige week tegen het liberale avondblad.
VK 05.07.2014 Ruttes kabinet is dit jaar verbazend snel opgeschoten. Nu maar hopen dat het momentum nog niet voorbij is, schrijft Raoul du Pré in het commentaar van de Volkskrant.
Gemeten naar zijn eigen ambities kan de conclusie alleen maar zijn dat Rutte II een bijzonder goed parlementair jaar achter de rug heeft.
Mark Rutte en Diederik Samsom vonden de beloning voor hun politieke vasthoudendheid deze week op de voorpagina’s van de kranten: eindelijk lijkt de overheid erin te slagen het dreigende financiële onheil van de vergrijzing af te wenden, meldt het Centraal Planbureau. De gestage verhoging van de AOW-leeftijd tot 71,5 jaar in 2060 en de versobering van collectief betaalde langdurige zorg werpen hun vruchten af. Niet langer dreigt een buitensporig overheidstekort op lange termijn, maar een heus begrotingsoverschot. We mogen zelfs hopen dat het afbetalen van de staatsschuld op termijn weer binnen bereik komt.
Trouw 05.07.2014 Het is verbazingwekkend hoeveel het tweede kabinet-Rutte in een jaar tot stand heeft gebracht. Niet één hervorming, zoals veel voorgaande kabinetten, maar een heel pakket. De belabberde positie van de PvdA is echter een serieuze dreiging aan de horizon.
De enorme decentralisatieoperaties in langdurige zorg, jeugdzorg en werk voor arbeidsgehandicapten zijn, wat wetgeving betreft, afgerond.
Het kostte een klein jaar van permanente crisis en een krachtig signaal vanuit de oppositie, maar nadat het kwartje gevallen was, kon het tweede kabinet-Rutte aan het werk.
Trouw 05.07.2014 VVD-fractieleider Halbe Zijlstra vindt dat er al na 2015 meer lastenverlichting moet komen voor burgers als het economisch herstel doorzet. Onlangs nog zei hij dat hiervan pas op zijn vroegst in 2017 sprake kon zijn, aan het einde van de kabinetsperiode.
Maar in een interview in De Telegraaf van vandaag stelt hij dat dit mogelijk eerder kan. De fractieleider wijkt met zijn pleidooi af van zijn eigen politiek leider en premier Mark Rutte. Die vindt dat eerst de staatsschuld moet worden teruggedrongen.
NU 05.07.2014 VVD-fractieleider Halbe Zijlstra vindt dat er al na 2015 meer lastenverlichting moet komen voor burgers als het economisch herstel doorzet. Onlangs nog zei hij dat hiervan pas op zijn vroegst in 2017 sprake kon zijn, aan het einde van de kabinetsperiode.
Maar in de Telegraaf van zaterdag stelt hij dat mensen nu naar meer financiële lucht snakken. De fractieleider wijkt met zijn pleidooi af van zijn eigen politiek leider en premier Mark Rutte.
Elsevier 05.07.2014 Hoewel VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra eerder nog aangaf dat er wat hem betreft pas in 2017 sprake kan zijn van lastenverlichting, vindt hij nu dat dit al na 2015 kan gebeuren.
Maar dan moet het economisch herstel wel doorzetten, zegt Zijlstra in een interview in De Telegraaf zaterdag.
Gevolgen
De fractieleider wijkt met zijn pleidooi af van zijn eigen politiek leider en premier Mark Rutte. Die vindt dat eerst de staatsschuld moet worden teruggedrongen.
Telegraaf 05.07.2014 Burgers moeten na 2015 meer lastenverlichting krijgen als het economisch herstel doorzet. Daarvoor pleit VVD-fractievoorzitter Zijlstra, die daarmee afwijkt van zijn partijleider Rutte.
Elsevier 03.07.2014 Als alles goed gaat, mag dit kabinet vrijdagochtend voor de tweede keer met zomerreces. Ondanks dat de grootste helft van het Regeerakkoord beetje bij beetje is binnengeharkt, zijn de rapportcijfers nog niet dusdanig om ze trots thuis te tonen.
Geen overtuiging
Het kabinet-Rutte II mag ‘over’ naar de derde klas. De meeste vakken werden gehaald, al was daar wel af en toe de hulp voor nodig van leerlingen uit een andere klas. Overtuigen deed deze leerling ook dit parlementaire jaar niet vaak.
Uit de politieke barometer van onderzoeksbureau Ipsos blijkt dat VVD en PvdA dit jaar weer 12 virtuele zetels in de Kamer zijn kwijtgeraakt. Sinds aantreden in november 2012 raakte het kabinet 34 zetels kwijt. Nu maakt regeren nooit onverminderd populair maar deze verliezen zijn wel heel groot.
D66 scoort
De VVD, dat met 41 zetels de verkiezingen won, mag zich met 27 zetels nog wel de grootste partij noemen, maar moet die plek delen met D66. Het deels meeregeren zonder daar verantwoording over te moeten afleggen, heeft de partij van Alexander Pechtold duidelijk goed gedaan.
De kop van jut lijkt vooral de PvdA te zijn. De sociaaldemocraten verloren maar liefst 23 zetels en houden er nog maar 15 over. De PvdA’ers zullen de komende zomer flink wat bijlessen volgen anders wordt het zittenblijven volgend jaar.
Bij de PVV, SP en het CDA kan de caravan vast worden voorgereden. De drie partijen wonnen en ‘bezitten’ nu respectievelijk 23, 20 en 18 zetels.
Toen GeenStijl twee jaar geleden midden in de nacht aan Kamerleden vroeg een blaastest te doen, bedankten enkelen vriendelijk voor het blaaspijpje.
Elsevier 03.07.2014 Aan het Binnenhof – waar donderdag het parlementaire jaar wordt afgesloten – wordt altijd reikhalzend uitgekeken naar Elseviers ‘Stijgers en Dalers’. Wie zitten er in de lift en wie staan er minder goed voor? De ingewijden waarop Elsevier zich baseert zijn unaniem in hun positieve oordeel over premier Mark Rutte (VVD). ‘Hij is een fixer.’ De premier bedrijft een compromissenpolitiek die veel weg heeft van het spel dat de ministers vroeger als kind speelden: Mikado.
Actievoerder
Opvallende stijger was vorig jaar PvdA-leider Diederik Samsom, maar die zit nu zwaar in de min. ‘Hij is terug waar hij begon: actievoerder, maar nu van een verloren zaak.’ Samsom zou ‘een Bolkesteintje kun doen’ en naar Brussel vertrekken, maar hij geldt niet als een man die zomaar opgeeft.
Ook de PvdA-ministers Lodewijk Asscher (‘Komodovaraan’) en Jeroen Dijsselbloem (‘Ziet er wel uit als een zuinige drogist, maar daardoor is-ie het nog niet’) hebben het moeilijk.
Minister Frans Timmermans (PvdA) daarentegen heet ‘Rocksolid op Buitenlandse Zaken’. Al moet hij wel oppassen in de Tweede Kamer, want daar vinden ze hem een ‘lul van een vent, maar dijk van een minister’.
Gerdi-factor
Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg (VVD) ‘mist de Gerdi-factor’ en zal tot 2017 voortstrompelen. Zelfs de stiekeme republikeinen ter linkerzijde zijn in hun nopjes met koning Willem-Alexander, ‘al is het wel handel voor en handel na’.
Het oordeel over PvdA-staatssecretaris Jetta ‘Grote Grutjes!’ Klijnsma is vernietigend. Alexander Pechtold (D66) schopt het tot ‘Peilingenpremier’ en de nieuwe Amsterdamse wethouder Arjan Vliegenthart is reeds ‘de Lodewijk Asscher van de SP’.
Trouw 03.07.2014 De overheidsfinanciën staan er op de langere termijn goed voor. Doordat de AOW-leeftijd stijgt werken we langer door en is het kabinet minder kwijt aan AOW-uitkeringen. Door de hervormingen in de zorg dalen de uitgaven daar, net als die voor het openbaar bestuur. Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB) in een vandaag verschenen rapport over de gevolgen van de vergrijzing voor de Nederlandse overheidsfinanciën.
VK 03.07.2014 Nederland is veel sterker uit de crisis gekomen. De crisismaatregelen om het begrotingstekort terug te dringen hebben op lange termijn een glorieus effect: de verzorgingsstaat is na de verbouwing houdbaar voor alle generaties. Dit concludeert het Centraal Planbureau in de studie Minder zorg om vergrijzing die vandaag is gepresenteerd.
Vier jaar geleden schetste het CPB in een vergelijkbare studie nog een doemscenario. Toen voorzagen de rekenmeesters dat de rijksoverheid op lange termijn bij ongewijzigd beleid jaarlijks 29 miljard euro extra zou uitgeven door de vergrijzing. Toen was de pensioenleeftijd nog 65 jaar en werd de ouderenzorg nog door het rijk geregeld.
VK 03.07.2014 Het reces staat voor de deur en het kabinet staat na ruim anderhalf jaar nog overeind. Sterker nog, alle grote plannen zijn voorzien van een politiek fundament en staan in de steigers. Nog geen jaar geleden zag de toekomst er een stuk somberder uit voor Rutte en Samsom, hun plannen dreigden te stuiten op de oppositie in de Eerste Kamer. Een terugblik op twintig maanden Rutte II, het kabinet dat al polderend boven water kwam.
VK 03.07.2014 Bij de zeventien kenniscentra in het beroepsonderwijs verdwijnen volgend jaar bijna 800 van de 1.200 banen. Dit is het gevolg van ‘een stille bezuiniging’ uit het regeerakkoord. Daarin is vastgelegd dat de subsidie komend jaar in twee stappen teruggaat van 120 miljoen nu, naar 40 miljoen euro in 2016. Subsidie wordt teruggebracht van 120 naar 40 miljoen. De kenniscentra zetten zich per sector in voor een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Ook zien ze toe op de kwaliteit van het beroepsonderwijs in het mbo. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk voor het werven, erkennen en ondersteunen van de 250 duizend leerbedrijven, waar mbo-leerlingen vooral in de praktijk het vak leren.
RTVWEST 30.06.2014 Het kabinet trekt vanaf volgend jaar 25 miljoen euro extra per jaar uit voor de veiligheidsdienst AIVD. Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA) heeft dat aan de Tweede Kamer gemeld. In Zuid-Holland hebben onder andere Delft, Den Haag, Gouda en Zoetermeer te kampen met hetfenomeen Syriëgangers: jonge moslims die naar Syrië en elders afreizen om daar deel te nemen aan de jihad. Lees verder
NU 30.06.2014 Het kabinet trekt vanaf volgend jaar 25 miljoen euro extra per jaar uit voor de veiligheidsdienst AIVD. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) heeft dat aan de Tweede Kamer gemeld. Het extra geld wordt vrijgemaakt vanwege ”toegenomen dreigingen”, aldus Plasterk in zijn brief.
Elsevier 30.06.2014 De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) krijgt er vanaf volgend jaar weer 25 miljoen euro extra bij. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA) vereisen de huidige ontwikkelingen in Syrië en Irak ‘meer operationele slagkracht’ van de dienst. Dat schrijft de minister maandag in een brief aan de Tweede Kamer.
Dreigingsbeeld
De toezegging volgt nadat de AIVD vorige week een nota naar buiten bracht waarin de dienst waarschuwt voor problemen bij het aanpakken van Nederlandse jihadstrijders vanwege beperkte budgetten.
‘Het dreigingsbeeld (jihadgang Syrië, ontwikkelingen in Irak, instabiliteit in het Midden-Oosten en buitengrenzen van Europa) is sinds de start van dit kabinet in 2012 steeds negatiever geworden,’ schrijft de minister.
Geslaagde lobby
Daarom zal het budget voor de inlichtingendienst structureel met 25 miljoen euro per jaar worden verhoogd. Daarmee is de lobby van de AIVD geslaagd. Van de geplande bezuiniging van 70 miljoen euro werd eind vorig jaar ook al de helft afgesnoept.
Wel, zo schrijft de minister, blijven de ‘efficiencymaatregelen’ en de ‘co-locatie’ (MIVD en AIVD gaan samenwonen) van kracht. Maar buiten die maatregelen moet de AIVD nu in ieder geval budgettair genoeg ‘slagkracht’ hebben om de loslopende tijdbommen (teruggekeerde jihadisten) in de gaten te houden.
Volgens Elsevier;
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) liet weten dat ze de jihadi’s niet meer in de gaten kan houden door de bezuinigingen op de geheime dienst. Toch past hier enige relativering. Naar het commentaar van Eric Vrijsen
NRC 30.06.2014 Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (PvdA) gaat de bezuinigingen bij de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) deels terugdraaien. Dat schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. De inlichtingendienst krijgt in totaal 25 miljoen extra, waardoor er uiteindelijk 9 miljoen euro wordt geschrapt.
Eerder waarschuwden bronnen in NRC Handelsblad dat de inlichtingendienst jihadisten in Nederland niet meer goed kan volgen door bezuinigingen en “nieuwe dynamiek” in de jihadbeweging. LEES VERDER
Telegraaf 27.06.2014 Mensen zien de gezondheidszorg steeds vaker als belangrijkste maatschappelijk probleem. Vooral de ouderenzorg leidt tot ongerustheid. Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Meer mensen vinden ook dat de regering op het terrein van de zorg juist meer geld moet uitgeven. Eind vorig jaar was dat 66 procent, nu 77 procent.
Trouw 27.06.2014 PvdA-leider Diederik Samsom voelde dit voorjaar haarfijn aan waar Nederland zich druk om maakt. Onzekerheid over de toekomst van de zorg noemde hij als een van de voornaamste oorzaken van het verlies van zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Mensen zijn onzeker over de toekomst. Vooral over de vraag: wordt er nog genoeg gedaan voor onze ouderen?
Die vrees of er bij ziekte en ouderdom nog wel voldoende, betaalbare hulp is, leeft ook ver buiten de kring van teleurgestelde PvdA-stemmers. Vandaag publiceert het Sociaal en Cultureel Planbureau zijn tweede kwartaalbericht van 2014 en de toegenomen ongerustheid over de gezondheidszorg springt eruit. De economische situatie wordt nu minder vaak genoemd als belangrijkste probleem. Daarvoor in de plaats is de zorg gekomen.
Trouw 25.06.2014 De overheden geven vanaf dit jaar naar verwachting een half miljard euro minder uit aan kunst en cultuur dan in 2011. Dit bedrag kan nog verder oplopen, omdat er nieuwe gemeentelijke bezuinigingen dreigen op cultuurgebied. Dat staat in het rapport De Cultuurverkenning van de Raad voor Cultuur dat vandaag verscheen. Hoeveel die bezuinigingen zijn is nog niet duidelijk, zegt een woordvoerder.
Telegraaf 25.06.2014 De overheden geven vanaf dit jaar naar verwachting een half miljard euro minder uit aan kunst en cultuur dan in 2011. Dit bedrag kan nog verder oplopen, omdat er nieuwe gemeentelijke bezuinigingen dreigen op cultuurgebied. Dat staat in het rapport De Cultuurverkenning van de Raad van Cultuur dat woensdag verscheen.
Telegraaf 25.06.2014 De VVD wil niet dat de begrotingsregels van de Europese Unie worden versoepeld. „Het loslaten van de 3 procentnorm is voor ons een waar schrikbeeld”, zei Kamerlid Mark Verheijen woensdag in een debat met premier Mark Rutte over de komende Europese top.
NU 25.06.2014 Premier Mark Rutte moet woensdag tijdens het Kamerdebat over de komende Europese top duidelijk maken dat hij vasthoudt aan de Europese begrotingsregels. Dat vindt het CDA.
Loslaten van de regels is de ”snelste afslag naar een nieuwe crisis”, meent CDA-leider Sybrand van Haersma Buma.
Van Haersma Buma wil helderheid van het kabinet op dit punt omdat PvdA-leider Diederik Samsom er zaterdag voor pleitte om Frankrijk en Italië binnen de Europese begrotingsregels meer tijd zouden moeten krijgen om hervormingen door te voeren.
Telegraaf 25.06.2014 Premier Mark Rutte moet woensdag tijdens het Kamerdebat over de komende Europese top duidelijk maken dat hij vasthoudt aan de Europese begrotingsregels. Loslaten van de regels is de „snelste afslag naar een nieuwe crisis”, meent CDA-leider Sybrand van Haersma Buma.
NU 25.06.2014 De Nederlandse regering mag niet accepteren dat EU-lidstaten soepeler mogen omgaan met de begrotingsregels. Dat stelt VVD-Kamerlid Mark Verheijen in aanloop naar de Europese Top van aanstaande donderdag.
Enkele Europese landen, zoals Italië en Frankrijk, hebben moeite om aan de begrotingsafspraken te voldoen gezien de achterblijvende economische groei.
VK 25.06.2014 van dit jaar met gemiddeld 0,2 procent gestegen. Het is de eerste toename in twee jaar tijd, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag.
De kleine groei in de eerste drie maanden van het jaar komt volgens het statistiekbureau vooral door hogere inkomsten uit vermogens zoals dividenden
De inkomens bestaan, naast lonen, ook uit andere inkomsten. Zoals uitkeringen, inkomens van zelfstandigen en inkomens uit vermogens. De kleine groei in de eerste drie maanden van het jaar komt volgens het statistiekbureau vooral door hogere inkomsten uit vermogens zoals dividenden. Daarnaast namen ook de ontvangsten aan sociale uitkeringen en de inkomens van zelfstandigen iets toe.
Telegraaf 25.06.2014 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal niet met 1,4%, maar met 0,6% gekrompen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat het kleinere verlies dankt aan nieuwe internationale richtlijnen om de economische groei te beoordelen en het beschikbaar komen van aanvullende gegevens.
Ten opzichte van het eerste kwartaal in 2013 bleef de Nederlandse economie onveranderd. In de eerste raming was er volgens het CBS nog sprake van 0,5% krimp.
Telegraaf 25.06.2014 Het overheidstekort en de overheidsschuld over 2013 komen volgens de nieuwste berekeningen van het CBS lager uit dan in de eerste raming die in maart werd gepubliceerd. Het tekort bedroeg vorig jaar 2,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daarmee ligt het nog verder onder de Europese 3-procentsnorm dan in de eerste raming, die in maart op 2,5 procent uitkwam. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag.
NRC 25.06.2014 Het overheidstekort is bijgesteld naar 2,3 procent, daarmee ligt het nog verder onder de Europese 3-procentsnorm dan in de eerste raming, die in maart op 2,5 procent uitkwam. Dat heeft het CBS zojuist bekendgemaakt. Ook is de economische groei opeens minder slecht dan gedacht. Bleek uit eerdere ramingen dat de economie in het eerste kwartaal met een 1,4 procent kromp, nu blijkt dat er sprake is van 0,6 procent krimp. Dit alles komt door nieuwe rekenmethodes die het CBS voortaan toepast.
Vandaag is de beste economische dag in jaren. De Nederlandse economie blijkt namelijk ruim 40 miljard euro groter te zijn dan we dachten. Dat komt omdat het bruto binnenlands product (bbp) voortaan anders wordt berekend en inkomsten uit drugs en prostitutie meetellen. Vanochtend presteerde het CBS de aangepaste cijfers voor 2001 tot en met het eerste kwartaal van dit jaar.
Het CBS publiceerde in maart alvast de herziening voor 2010 die als nulpunt gaat gelden. In dat jaar blijkt dat de aanpassing van de illegale sector zorgt voor een toename van het bbp met 2,4 miljard euro.
Mark Rutte VVD – Het vertrouwen in de Euro – Rutte heeft de Kamer via zijn brief gemeld dat het kabinet nooit daadwerkelijk een euro-exit heeft overwogen. Van Rompuy kan het zich allemaal niet meer zo precies herinneren.
De Kamercommissie Europese Zaken vroeg om opheldering over de zaak. De PVV en SP wilden dat de Kamerleden terugkwamen van het meireces, maar daarvoor was geen Kamermeerderheid. De woordvoerster van de Tweede Kamer heeft dat laten weten.
Mark Rutte kan soms ongenadig uit zijn slof schieten. Zo stond Herman Van Rompuy perplex bij een uitbarsting van de premier op 5 juni 2012 in het Catshuis. Premier Rutte zou volgens de Volkskrant twee jaar geleden EU-president Herman Van Rompuy hebben gedreigd met een Nederlands vertrek uit de eurozone als de Belg door zou gaan met een verdere machtsuitbreiding van de Europese Unie.
Het was – aldus zo bleek achteraf – een onbesuisde actie. Het verbaast dan ook niet dat de premier niet aan het incident herinnerd wil worden, al heeft de Tweede Kamer terecht om opheldering gevraagd. Ook Van Rompuy zelf zou de kwestie het liefst willen vergeten.
Het dreigement was even grof als ongeloofwaardig. Uit de euro stappen was in 2012 net zo min als nu een serieuze optie. Het zou zowel Nederland als de Europese Unie in een diepe crisis hebben gestort. Ook aan zijn eigen partij was een ‘Nexit’ moeilijk uit te leggen geweest; de VVD heeft de euro vanaf de ondertekening van het Verdrag van Maastricht in 1992 altijd door dik en dun gesteund.
Vergeleken met de bankenunie, laat staan met de utopie van een politieke unie, waren Van Rompuys voorstellen in het kader van een economische unie tamelijk bescheiden
Rest de vraag wat Van Rompuy op 5 juni 2012 eigenlijk in het Catshuis voor snode plannen ter tafel bracht. Hij werkte op dat moment aan een ‘blauwdruk’ met vier pijlers: een bankenunie, een politieke unie, een begrotingsunie en een economische unie. Het ging op die onzalige junidag om het laatste: Van Rompuy wilde dat de eurolanden verplicht zouden worden hun economische hervormingen (opengooien van markten, pensioenen, hypotheekrenteaftrek, flexibilisering van de arbeidsmarkt) in een contract met de Europese Unie vast te leggen. Er zou ook een fonds komen om eurolanden die pijnlijke maatregelen moesten nemen, te faciliteren. Rutte zag in dat fonds een beslissende stap naar een ‘transferunie’. Dat was geen goede taxatie.
London EU-exit
Londense bankenlobby waarschuwt voor gevolgen EU-exit – Elsevier 28.04.2014 Een vertrek uit de Europese Unie (EU) zou desastreuze gevolgen hebben voor de financiële wereld in Londen. Daarmee zou het de Britse economie ‘isoleren’. Dat is de conclusie van een rapport van TheCityUK, een lobbygroep van de Londense financiële wereld.
Geen droomscenario
De lobbygroep liet de kosten doorrekenen van een Brits vertrek uit de Europese Unie en de eurozone. Het resultaat is alles behalve een droomscenario te noemen. Zo zullen de prijzen stijgen waardoor er minder Britse producten worden afgenomen. Ook zal de werkloosheid toenemen en wordt het lichte economisch herstel van de afgelopen maanden in één klap tenietgedaan. Al met al zal een exit vele honderden miljarden euro’s gaan kosten.
Met het rapport probeert de Londense banken en -zakenwereld de discussie over een EU-exit in Groot-Brittannië te sturen. De Britse premier David Cameron heeft beloofd dat de Britten in 2017 per referendum over een exit mogen stemmen, indien zijn Conservatieve partij volgend jaar de verkiezingen wint.
Ook Geert Wilders PVV deed al eens een onderzoek. En hij was blij met EU-rapport:“Het is gunstig voor Nederland om de Europese Unie te verlaten“. Het bureau Capital Economics concludeert dit in een onderzoek dat het heeft uitgevoerd in opdracht van de PVV.
Het onderzoeksbureau zegt dat een vertrek uit de EU Nederland een kans biedt om de welvaart te laten toenemen in een mate die alleen lang geleden kon worden bereikt. De groei is mogelijk omdat regels en verplichtingen van de EU wegvallen, zo zeggen de onderzoekers. Nederland zou vrijer handelsbetrekkingen kunnen aangaan met andere landen. Enkele belangrijke conclusies uit het rapport (lees hier, pdf).
Nederlanders hebben zich nooit erg geïnteresseerd voor Europa. Deze relatie verslechterde vanaf het moment dat Nederland meer aan Brussel ging betalen en tegelijkertijd minder invloed in Europa kreeg. De Nederlandse animo voor de Europese Verkiezingen staat intussen op een dieptepunt.
Dat zegt Elsevier-redacteur en -columnist Syp Wynia in een interview met BNR-nieuwsradio, naar aanleiding van zijn nieuwste boek boekVervlogen visioenen. In deze bundel zijn de beste stukken verzameld die Wynia sinds 1997 in Elsevier heeft gepubliceerd over de Europese eenwording en de rol van Nederland daarin.
Nettobetaler
Wynia stelde in de uitzending de vraag of ‘Nederland überhaupt ooit wel pro-Europa is geweest’. Volgens de redacteur hebben Nederlanders nooit een innige band gehad met Europa en interesseerde het grote publiek zich simpelweg niet voor Brussel. Deze onverschilligheid verdween op het moment dat Nederland de grootste nettobetaler werd, er meer bevoegdheden naar Brussel gingen en de Unie naar het oosten uitbreidde.
Verkiezingen
Wynia denkt dat euro-sceptische stemming indirect van invloed kan zijn op de sfeer in Brussel. Euro-tegenstanders binnen het Europees Parlement organiseren zich nu beter dan vroeger. Een ‘anti-Europese’verkiezingsuitslag op 22 mei zal daarom veel staatshoofden aan het schrikken brengen en leiden tot een sceptischere houding naar Europa.
AD 08.09.2017 Demissionair minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem maakt zijn termijn als voorzitter van de Eurogroep af. Dat zeggen bronnen in Brussel en Den Haag tegen Het Financieele Dagblad.
De verwachting is dat Dijsselbloem, ook als hij vermoedelijk in oktober wordt afgelost, de groep van ministers zal blijven leiden tot januari 2018.
Dat hij zijn termijn zou kunnen volmaken wordt gezien als blijk van waardering. Dijsselbloem leidde de Eurogroep vijf jaar lang door Griekse stormen en ingrijpende bankenhervormingen.
Dijsselbloem wilde vandaag na de ministerraad niet bevestigen of hij voorzitter blijft. Hij zei wel dat hij graag zijn termijn van 2,5 jaar afmaakt. Die loopt dan af. ,,Het is altijd mijn intentie geweest om de termijn af te maken. We gaan het zien.”
Trage formatie
Dijsselbloem zei ook dat hij vindt dat de kabinetsformatie te lang duurt. Ietwat cynisch betwijfelde hij zelfs of er in januari al een nieuw kabinet zit. Hij vindt het langzame tempo van de formatie ,,echt in toenemende mate problematisch” worden, zei hij na de ministerraad. ,,Als u me dit in maart had gezegd, had ik u niet geloofd.” Dijsselbloem vindt dat de formerende partijen ,,moeten afronden”. Hij toonde zich ,,chagrijnig” over het trage proces.
NU 08.09.2017 PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën wil nog niet zeggen of hij tot januari voorzitter blijft van de Eurogroep, al is hij wel van plan om zijn termijn af te maken.
“Het is altijd mijn intentie geweest om de termijn af te maken. We gaan het zien”, zei hij vrijdag na afloop van de ministerraad.
Ingewijden bevestigen dat de grote eurolanden willen dat de PvdA-minister zijn klus afmaakt, ook als er voor die tijd een nieuw kabinet zit. De PvdA zal daar geen deel van uitmaken.
Volgens bronnen zijn er “positieve signalen”, al is er nog geen definitieve duidelijkheid. Dijsselbloem heeft een termijn van 2,5 jaar die nog loopt tot januari volgend jaar. Het is geen verplichting dat de Eurogroepvoorzitter minister van Financiën is, al is dat wel gebruikelijk.
De Eurogroep is het overlegorgaan van de landen die de euro hanteren. Daar maken negentien landen deel van uit.
Telegraaf 08.09.2017 PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën blijft zo goed als zeker tot januari voorzitter van de eurogroep. Ingewijden bevestigen dat de grote eurolanden willen dat de PvdA-minister zijn termijn afmaakt, ook als er voor die tijd een nieuw kabinet zit. De PvdA zal daar geen deel van uitmaken.
Volgens bronnen zijn er ,,positieve signalen”, al is er nog geen definitieve duidelijkheid. Dijsselbloem zelf wilde vrijdag nog niet bevestigen dat hij tot januari in functie blijft bij de eurogroep, het overlegorgaan van de landen die de euro hanteren. Daarvan maken negentien landen deel uit.
Dijsselbloem heeft een termijn van 2,5 jaar tot januari. ,,Het is altijd mijn intentie geweest om de termijn af te maken. We gaan het zien”, zei hij vrijdag. Het is geen verplichting dat de eurogroepvoorzitter minister van Financiën is, al is dat wel gebruikelijk.
Dijsselbloem zei ook dat hij vindt dat de kabinetsformatie te lang duurt. Ietwat cynisch betwijfelde hij zelfs of er in januari al een nieuw kabinet zit. Hij vindt het langzame tempo van de formatie ,,echt in toenemende mate problematisch” worden, zei hij na de ministerraad. ,,Als u me dit in maart had gezegd, had ik u niet geloofd.” Dijsselbloem vindt dat de formerende partijen ,,moeten afronden”. Hij toonde zich ,,chagrijnig” over het trage proces.
Trouw 05.07.2016 Trots en teleurgesteld: zo omschreef premier Mark Rutte vanochtend zijn gevoelens over het Nederlandse EU-voorzitterschap van de afgelopen zes maanden. Hij legde hierover verantwoording af in het Europees Parlement in Straatsburg.
Zelfs als we deze scheiding perfect oplossen, zijn onze problemen niet verdwenen, Mark Rutte.
Rutte zei dat hij trots is op de ‘concrete resultaten’ die het afgelopen halfjaar zijn behaald, maar teleurgesteld over de ‘schokgolf’ van het Brexitbesluit. “Dit creëert een groot probleem. We zijn op onontgonnen terrein. En zelfs als we deze scheiding perfect oplossen, zijn onze problemen niet verdwenen.”
De premier doelde hiermee op het brede euroscepticisme in Europa. Hij stelde daar tegenover dat Europese samenwerking resultaten kan opleveren die individuele lidstaten nooit alleen zouden kunnen bereiken. Als duidelijkste voorbeeld noemde Rutte de migratiedeal met Turkije, maar ook de strijd tegen terrorisme en de Europese interne markt. De afspraken over de voltooiing hiervan zijn erg belangrijk, zei Rutte.
Vorige week eindigde het Nederlandse EU-voorzitterschap. De unie ligt er totaal anders bij dan een half jaar geleden. In hoeverre had Nederland daar invloed op? Lees hier de terugblik van Brussel-correspondent Christoph Schmidt.
Minder bureaucratie
De Brexit is echter reden om niet blind naar meer politieke integratie en een federaler Europa te streven. “Dat zou een ontkenning zijn van het sentiment dat nu bij veel Europeanen leeft. Het debat moet nu gaan over minder bureaucratie en regelgeving.”
Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker sprak van een ‘uitstekende prestatie, waardoor veel wetgeving op het juiste spoor is gezet’.
De Nederlandse Europarlementariërs Paul Tang (PvdA) en Esther de Lange (CDA) toonden zich overwegend positief. Dennis de Jong (SP) was kritisch over Ruttes ‘fixatie’ op het marktdenken. Olaf Stuger (PVV) wees op de ‘onttakeling’ van de EU die is ingezet door de Brexit en het Oekraïne-referendum in Nederland.
Europa is inderdaad meer dan alleen een markt, zei Rutte. “Maar die is wel een motor om welvaart en banen te brengen.” Op kritische opmerkingen over de migratiedeal met Turkije zei Rutte dat zonder die afspraken nog steeds honderd mensen per maand op zee zouden omkomen.
NU 05.07.2016 Premier Mark Rutte sprak dinsdag het Europees Parlement in Straatsburg toe om verantwoording af te leggen over het Nederlandse EU-voorzitterschap van de afgelopen zes maanden. Hij zei trots en teleurgesteld te zijn.
Rutte toonde zich trots op de “concrete resultaten” die het afgelopen halfjaar zijn behaald. Maar het Britse Brexitbesluit stelde hem teleur. Hij beschreef dat als een “schokgolf”.
“Dit creëert een groot probleem. We zijn op onontgonnen terrein. En zelfs als we deze scheiding perfect oplossen, zijn onze problemen niet verdwenen.”
De premier doelde hiermee op het brede euroscepticisme in Europa. Hij stelde daar tegenover dat Europese samenwerking resultaten kan opleveren die individuele lidstaten nooit alleen zouden kunnen bereiken.
Video: Rutte: ‘Brexit creëert een groot probleem’
Turkije
Als “duidelijkste” voorbeeld hiervan noemde Rutte de afspraken met Turkije over migratie, maar ook de strijd tegen terrorisme en de Europese interne markt. De afspraken over de “voltooiing” hiervan zijn erg belangrijk, betoogde Rutte.
De Brexit is echter reden om niet “blind” naar meer politieke integratie en een federaler Europa te streven. “Want dat zou een ontkenning zijn van het sentiment dat nu bij veel Europeanen leeft. Het debat moet nu gaan over minder bureaucratie en regelgeving.”
Nieuwsuur
Tijdens een interview met Nieuwsuur maandagavond reflecteerde de premier ook al op het voorzitterschap, maar stond hij ook stil bij de Brexit.
Volgens hem lijkt de hele Brexit “een spelletje” te zijn geworden, omdat steeds meer sleutelfiguren zijn afgetreden. Het vertrek van UKIP-leider Nigel Farage, de grootste voorvechter van de Brexit, noemde hij “schandalig”.
Rutte in Straatsburg
‘Niet ontevreden’
Tijdens zijn wekelijkse persconferentie afgelopen vrijdag zei de premier “al met al niet ontevreden” te zijn over het Nederlandse voorzitterschap. Niet alles is gelukt, maar er is volgens hem veel om met “enige tevredenheid” op terug te kijken.
De premier stelde toen dat Nederland als voorzitter weinig kon doen aan de Britse Brexit.
Het doel was om “concrete resultaten” te boeken. “Pragmatisch en dat is in een aantal gevallen ook gelukt”, aldus de premier. Hij noemde naast het terugdringen van de migratie vanuit Turkije als voorbeeld ook een akkoord over het uitwisselen van passagiersgegevens in de luchtvaart in de strijd tegen terrorisme.
De besluitvaardigheid en de goede voorbereiding van het Nederlandse voorzitterschap werden gewaardeerd door de andere EU-lidstaten, merkte Rutte.
Beperkt
Nederland was vanaf januari een halfjaar de voorzitter van de Europese Unie. De voorzitter leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie, ook wel bekend als de Raad van Ministers. Daarin zitten alle ministers van de lidstaten, de raad controleert samen met het Europees Parlement de wetten van de Europese Commissie.
Ook stelt de voorzitter de agenda van de Raad samen. Daarmee kan het prioriteiten stellen en zijn stempel op het beleid drukken. De overleggen tussen de regeringsleiders en staatshoofden van de EU-landen staan wel onder leiding van EU-president Donald Tusk.
NU 14.06.2016 Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) denkt deze week het zes maanden Nederlandse EU-voorzitterschap te kunnen afsluiten met een akkoord over maatregelen tegen belastingontduiking van multinationals en een Europees stelsel voor depositogarantie.
Hij zei dit dinsdag in het Europees Parlement in Brussel waar hij de resultaten van een halfjaar onderhandelingen kwam verantwoorden.
Op een vraag of hij het eens is met zijn Duitse collega Wolfgang Schäuble dat het Verenigd Koninkrijk geen toegang tot de interne markt meer moet krijgen als de Britten volgende week voor uittreding kiezen, antwoordde Dijsselbloem dat dreigen ”geen goede benadering” is. Hij hield een pleidooi voor Europese samenwerking en zei dat problemen met zaken als immigratie met een Brexit niet weggaan.
”Voor mij is het zelfs niet genoeg als het Verenigd Koninkrijk gewoon lid blijft. Ik zou graag zien dat het weer in de voorhoede zit bij het ontwerpen, veranderen en verbeteren van de EU. Dat was ooit zo, maar het Verenigd Koninkrijk is steeds passiever en defensiever geworden. Ik zou graag een offensief Brits lidmaatschap zien.”
Vooruitgang
Volgens Dijsselbloem is het afgelopen halfjaar veel vooruitgang in de ”ambitieuze agenda” geboekt, ”in een klimaat van economisch herstel dat geleidelijk doorzet maar minder afhankelijk zou moeten worden van externe factoren als lage olieprijzen”. Ook is de werkloosheid nog te hoog in Europa.
De bewindsman verwacht dat de EU-ministers van Financiën vrijdag de laatste hand kunnen leggen aan de wetsvoorstellen die een einde moeten maken aan agressief ‘fiscaal shoppen’ van bedrijven die in meerdere EU-landen actief zijn.
Belasting zou voortaan moeten worden betaald in het land waar de winst wordt gemaakt.
Telegraaf 14.06.2016 Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft de Europese Commissie zijn bezorgdheid laten weten dat de Commissie met meerdere maten meet als het gaat om het bewaken van het stabiliteitspact.
“In de Europese ministerraad bespeur ik bezorgdheid dat sommige grote landen meer mogen dan kleinere. De Commissie heeft Spanje en Portugal onlangs nog toegestaan langer te doen over tekortreductie, Frankrijk heeft ook al jaren uitstel. De Commissie moet de bewaker zijn van het pact, maar het blijft alleen geloofwaardig als we er met z’n allen voor zorgen dat de regels ook worden toegepast.”
Dat zei Dijsselbloem vanmorgen in debat met het Europarlement in Brussel terugkijkend op zes maanden Nederlands voorzitterschap van de EU. Komende vrijdag denkt hij die zes maanden af te kunnen sluiten met een akkoord tegen belastingontduiking door multinationals. Dijsselbloem zei dat er veel vooruitgang was geboekt, met name op het gebied van de Europese bankenunie en de veiligheid van banken.
Wat het komende Britse referendum betreft zei hij dat het heel onverstandig is om kiezers te willen vertellen wat ze moeten stemmen of ze in een richting te duwen. “Ik wil alleen de Britten wijzen op de enorme voordelen die ze nu hebben door in de Unie te zitten.”
NU 13.06.2016 De Europese binnenmarkt, het vrije verkeer en de vrije handel tussen de EU-lidstaten onderling moet een extra duw in de rug krijgen, schrijven premier Mark Rutte en de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker maandag.
De Europese leiders moeten afspreken om over alle plannen en voorstellen die er liggen, uiterlijk eind 2018 overeenstemming te bereiken, schrijven Rutte en Juncker in een gezamenlijk stuk in meerdere Europese kranten, waaronder Het Financieele Dagblad.
Daarnaast zouden volgens het tweetal de leiders op hun jaarlijkse top in juni steeds de stand van zaken moeten opmaken en toezien op de voortgang. “Er staat ons veel te doen in korte tijd. Maar we mogen Europa en de inwoners van Europa niet laten wachten.”
Het duo vindt het belangrijk om “meer uit de Europese interne markt” te halen. Zij verwachten daardoor economische groei en fors meer banen.
“Het kan en moet beter.” Zij willen hun ideeën op de komende top eind juni in Brussel aan de andere leiders voorleggen.
Digitale economie
Rutte en Juncker vinden het onder meer belangrijk om de digitale economie snel van het slot te halen. “We zijn er in geslaagd om offline de grenzen te slechten. Dan is het onacceptabel dat ze online weer in het scherm oppoppen als mensen een buitenlandse webshop bezoeken. Consumenten moeten in de EU overal en op elk apparaat toegang hebben tot elke dienst.”
Een ander voorbeeld dat Rutte en Juncker noemen is dat “de torenhoge internationale posttarieven veel retailers tegenhouden om hun vleugels uit te slaan.”
“Een klein pakket versturen naar het buitenland kan vijf keer duurder zijn dan naar het binnenland. Ook dat moet veranderen”, aldus Rutte en Juncker.
Telegraaf 14.06.2016 Europarlementariër Marietje Schaake, opiniemaker Thierry Baudet en René Cuperus van PvdA-denktank WBS kruisen de degens in DFT Debat over een dreigende Brexit. “We kunnen ons een Brexit niet veroorloven.”
Telegraaf 14.06.2016 De politiek bepaalt hoe groot de economische schade is van een Brexit, betoogt Martin Visser in DFT Visser Vindt. Presentatie: Maarten Steendam.
VK 24.07.2015 In zijn programma voor de Eurogroep pleit Jeroen Dijsselbloem voor Brusselse planbureaus die de nationale politiek mogen vertellen wat wel en niet mag.
Schrijver Milan Kundera onderscheidde twee typen provincialisme. Het grote-landen-provincialisme bestaat eruit dat men weinig oog heeft voor wat van buiten komt, het eigene is genoeg. Het provincialisme van een klein land daarentegen, gaat juist uit van een grote waardering voor de buitenwereld. Een wereld die desalniettemin gezien wordt als vreemd en onbereikbaar. Vandaar de neiging van een kleine natie om haar belangrijke figuren te omhelzen, want deze verschaffen haar trots en houvast.
Kundera had het over schrijvers, maar ook voor politici gaat het op.
De herverkiezing van Jeroen Dijsselbloem tot Eurogroepvoorzitter leidde tot trotse reacties in de vaderlandse pers. ‘Geduldig als een os’, kopte de Volkskrant. De reportage in deze krant over de benoeming repte met nauwelijks ingehouden enthousiasme over ‘de dominantie van Holland’ en ging vergezeld van een reusachtige foto van een koel kijkende Dijsselbloem die hoog uittorende boven zijn Europese collega-politici.
Meer invloed
Ons wordt verteld dat de benoeming van Dijsselbloem ons meer invloed geeft over Brussel. Het omgekeerde lijkt het geval te zijn: het is Brussel dat aan invloed wint.
En aan wie legt de Eurogroep eigenlijk verantwoording af? Het is een informele club met een schimmige organisatiestructuur, waar niet eens publieke notulen worden genomen. Zoals Max van Weezel al concludeerde inVrij Nederland, kunnen de nationale parlementen weliswaar vooraf vragen stellen over de voornemens waarmee hun eigen minister van Financiën naar Brussel gaat, zij hebben echter geen enkele inzage in wat er in de achterkamertjes besloten wordt. De parlementen dreigen zo buitenspel te worden gezet. De Raad van State waarschuwde al in 2013 dat de sterk toegenomen informele Europese coördinatie een inperking van de democratie tot gevolg kan hebben.
Dat negeren omdat onze minister naast de groten van Europa staat, is van een provincialisme dat in geen enkel Europees land thuishoort.
Telegraaf 13.07.2015 Premier Mark Rutte is blij met de herverkiezing van minister Jeroen Dijsselbloem als voorzitter van de eurogroep. De herverkiezing komt voor Rutte niet als een verrassing.
„Onder voorzitterschap van Jeroen Dijsselbloem functioneert de eurogroep uitstekend. De afgelopen maanden heeft hij zich ook intensief ingespannen om tot een oplossing te komen voor de problemen rond Griekenland”, aldus Rutte, die stelt: „Hij is de juiste man op de juiste plaats”.
Trouw 13.07.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem krijgt een nieuwe termijn van 2,5 jaar als voorzitter van de eurogroep. Dat maakte Luxemburg dat het roulerende voorzitterschap van de EU houdt, via Twitter bekend. Dijsselbloem versloeg de enige andere tegenkandidaat, de Spanjaard Luis de Guindos.
Waarnemend voorzitter Luxemburg wilde desgevraagd niet bekend maken wat de stemverhouding was. De stemming was geheim, waarna Luxemburg meldde dat er een meerderheid voor Dijsselbloem was en vroeg of de overige landen de beslissing unaniem konden steunen. Dat was het geval. In eerste instantie zal in ieder geval de Spaanse stem naar de eigen kandidaat zal zijn gegaan, maar ook Duitsland had van te voren aangekondigd op De Guindos te stemmen.
Geen verrassing
“Het was een grotere verrassing geweest als Dijsselbloem niet was herkozen”, licht Trouw correspondent Christoph Schmidt toe. Ook de minister zelf dacht van te voren een goede kans te maken. Op basis van diplomatieke bronnen schatte een krant enkele weken geleden dat de verhouding zou liggen op 11 stemmen voor Dijsselbloem en 8 voor De Guindos. “Maar het zou kunnen dat door Dijsselbloems optreden bij de Griekse onderhandelingen die verhouding nog wat is opgeschoven ten gunste van de minister”, aldus Schmidt.
VK 13.07.2015 Minister Dijsselbloem van Financiën is maandagavond herkozen als voorzitter van de Eurogroep. In een vertrouwelijke stemming kreeg Dijsselbloem de steun van 12 collega’s, zijn enige concurrent, de Spaanse minister De Guindos, kon rekenen op 7 stemmen.
Winst en verlies in de Brusselse marathon
Na zeventien uur onderhandelen was er dan toch een akkoord over een nieuwe noodlening voor Griekenland. De balans opgemaakt van de hoofdrolspelers in de langste en vermoedelijk belangrijkste eurotop in de nog jonge geschiedenis van de eenheidsmunt. Lees hier een artikel van Brussel-correspondent Marc Peeperkorn.
Europees Commissaris Moscovici (Economische en Financiële Zaken) prees Dijsselbloem voor de ‘intelligente, precieze, kalme en efficiënte’ manier waarop hij afgelopen tweeënhalf jaar de Eurogroep heeft geleid. Zijn tweede termijn loopt tot eind 2017.
De Guindos feliciteerde Dijsselbloem na afloop. De Spanjaard uitte de afgelopen maanden in besloten kring harde kritiek op zijn concurrent. Die zou solistisch optreden en de vaak tumultueuze en gespannen vergaderingen over Griekenland laten ontsporen. De Guindos liet maandag na afloop weten dat de stemuitslag 10-9 was geweest, een nipte overwinning dus voor Dijsselbloem. Nauw betrokkenen bevestigen echter dat het om 12 tegen 7 stemmen ging.
Hoe Dijsselbloem Eurogroep-voorzitter werd
‘Moeten we doen’, zegt premier Rutte begin december over de mogelijkheid dat minister Dijsselbloem voorzitter kan worden van de Eurogroep. Maandagavond 21 januari 2013 was het zover. Lees hier de reconstructie van een topbenoeming.
Elsevier 13.07.2015 Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) krijgt een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. Hij versloeg zijn Spaanse rivaal Luis de Guindos. Dijsselbloem werd maandag herkozen tijdens een vergadering over Griekenland van de eurogroep in Brussel.
Spaanse rivaal
De Nederlandse minister, die de functie de afgelopen twee jaar bekleedde, moest zich tijdens de vergadering weer even ‘voorstellen’ en zijn plannen uiteenzetten voor een volgende termijn.
Voor de Spaanse minister van Financiën volgde hetzelfde ritueel. Hierna werd tot stemming overgegaan waarbij Dijsselbloem werd herkozen.
Nieuwe teleurstelling
Voor Spanje betekent de herverkiezing van Dijsselbloem een nieuwe teleurstelling. Het land stemde 2,5 jaar geleden als enige tegen Dijsselbloem omdat het vindt dat het te weinig hoge functies bekleedde in Brussel.
Met de benoeming van Alexander Italianer wist Nederland onlangs weer een topfunctie binnen te slepen bij de Europese Commissie waardoor Spanje wederom achter het net viste.
Sociaaldemocraten
De verkiezing had eigenlijk al eerder plaats moeten hebben, maar Spanje vroeg om uitstel vanwege de crisis in Griekenland. Het land had zo langer de tijd om de kunnen lobbyen voor De Guindos.
Spanje had waarschijnlijk de steun van Duitsland, maar Dijsselbloem had de sociaaldemocratische ministers op zijn hand. Zij roemen hem vanwege zijn houding tijdens de Griekse crisis.
I thank my colleagues for their support and cooperation and look forward to a second term as President of the #Eurogroup
— Jeroen Dijsselbloem (@J_Dijsselbloem) 13 juli 2015
Griekse crisis
Dijsselbloem werd begin 2013 benoemd tot Eurogroep-voorzitter voor een periode van 2,5 jaar. Zijn termijn loopt op 21 juli af. Direct in het begin van zijn termijn moest Dijsselbloem direct aan de bak doordat Cyprus failliet dreigde te gaan.
Dijsselbloem liet rekeninghouders meebetalen aan het overeindhouden van de Cypriotische banken. Dit zorgde voor gemompel in grote eurolanden als Frankrijk en Duitsland. Sindsdien werd er aan zijn stoelpoten gezaagd. Maar de Griekse crisis werkte in het voordeel van de Nederlander. Veel landen leek het niet verstandig om op dit moment van voorzitter te veranderen.
Trouw 13.07.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem behoudt zijn Europese bijbaan. Hij is herkozen als de voorzitter van het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurolanden, verenigd in de eurogroep. Hij krijgt een nieuwe termijn van 2,5 jaar, dat maakte Luxemburg dat het roulerende voorzitterschap van de EU houdt, via Twitter bekend. Dijsselbloem versloeg de enige andere tegenkandidaat, de Spanjaard Luis de Guindos. Dijsselbloem was als voorzitter ook nauw betrokken bij de onderhandelingen met Griekenland.
NU 13.07.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) is maandag herkozen als voorzitter van de Eurogroep. Dijsselbloem is daarmee nog 2,5 jaar voorzitter van de vergadering van ministers van Financiën van de negentien eurolanden. In een verklaringvan de Eurogroep staat dat Dijsselbloem unaniem is herkozen.
Maandag dichtte Dijsselbloem zichzelf al goede kans toe opnieuw te worden gekozen. Hij nam het op tegen de Spaanse minister van Financiën Luis de Guindos.
Op Twitter bedankt hij al zijn collega’s voor hun steun en samenwerking. “Ik kijk uit naar mijn tweede termijn als voorzitter van de Eurogroep.”
Stemverhouding
Spanje stond destijds bij de eerste uitverkiezing van Dijsselbloem niet achter diens kandidatuur. Het land, de vierde economie van de eurozone, voelt zich onderbedeeld als het gaat om hoge Brusselse banen. Nu heeft het land dus wel gekozen voor Dijsselbloem.
Dijsselbloem werd maandag door EU-president Donald Tusk geroemd om zijn aandeel in de onderhandelingen met Griekenland.
Rutte
Premier Mark Rutte is blij met de herverkiezing van Dijsselbloem. De herverkiezing komt voor Rutte niet als een verrassing.
”Onder voorzitterschap van Jeroen Dijsselbloem functioneert de eurogroep uitstekend. De afgelopen maanden heeft hij zich ook intensief ingespannen om tot een oplossing te komen voor de problemen rond Griekenland”, aldus Rutte, die stelt: ”Hij is de juiste man op de juiste plaats”.
Telegraaf 13.07.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem denkt goede papieren te hebben herkozen te worden als voorzitter van de eurogroep. Voor zover de andere ministers van Financiën van de negentien eurolanden zich maandagmiddag in de kaarten lieten kijken, lijkt er zich inderdaad een meerderheid uit te tekenen voor herbenoeming van Dijsselbloem.
De Slowaakse minister Peter Kazimir geeft zijn stem in ieder geval aan Dijsselbloem. „Ik houd van zijn stijl. Het is een aardige kerel.” Volgens Kazimir heeft Dijsselbloem de eurogroep zeer goed door de Griekse crisis geleid.
De Finse minister Alexander Stubb wilde geen voorkeur uitspreken. Hij had het over twee heel goede kandidaten. „Europa zal winnen, bij wie dan ook.” Zondag nog roemde hij de manier waarop Dijsselbloem de discussie over Griekenland leidde.
Telegraaf 13.07.2015 Jeroen Dijsselbloem is vrijwel zeker van een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. Dat concludeert het AD na een rondgang langs alle negentien leden.
Spanje hoopt maandag met steun van de Duitse bondskanselier Angela Merkel Dijsselbloem van de troon te stoten en een eigen kandidaat benoemd te krijgen, maar die krijgt niet genoeg steun. Merkel sprak zich vorig jaar al uit voor de Spanjaard Luis de Guindos, maar zou zich nu zelf afvragen of een vervanging van Dijsselbloem op dit moment van crisis wel verstandig is.
NRC 13.07.2015 Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) kan vandaag waarschijnlijk rekenen op een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. Dat concludeert het AD na een rondgang langs alle negentien leden. Dijsselbloem heeft als enige uitdager zijn Spaanse ambtsgenoot, Luis de Guindos.
Laatstgenoemde hoopt vandaag met de steun van Berlijn gekozen te worden als voorzitter. De positie van bondskanselier Angela Merkel is onduidelijk. Vorig jaar sprak ze steun uit voor de Spanjaard, maar inmiddels zou ze zich afvragen of het vervangen van Dijsselbloem op dit moment wel een verstandige beslissing is. Als eurogroep-voorzitter is de Nederlander de laatste weken volop bezig met het bezweren van de Griekse crisis.
Elsevier 13.07.2015 Terwijl in Brussel vooral wordt gesproken over Griekenland, is er nog iets anders aan de hand. Minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA, Financiën) is nu 2,5 jaar voorzitter van de eurogroep, en maandag wordt de voorzitter gekozen voor de komende periode.
Dijsselbloem heeft zich met steun van het kabinet opnieuw verkiesbaar gesteld. Zijn tegenkandidaat is de Spanjaard Luis de Guindos.
Plannen
Dijsselbloem en De Guindos moeten zich maandag tijdens een vergadering mondeling voorstellen en kort hun plannen uiteenzetten. Het is de verwachting dat beide kandidaten vasthouden aan hun kandidatuur.
Als uit het vooroverleg duidelijk wordt dat er een meerderheid is voor een van de twee kandidaten, volgt er geen formele verkiezing. Mocht het zo zijn dat de verhoudingen dichter bij elkaar liggen, komt er een geheime stemming.
De vergadering van de eurogroep begint om 15.00 uur. Luxemburg leidt de vergadering, omdat dat land deze tweede helft van jaar voorzitter van de Europese Unie is.
Topfunctie
Het voorzitterschap van Dijsselbloem loopt 21 juli officieel ten einde. Spanje was 2,5 jaar geleden het enige land dat niet instemde met de kandidatuur van de PvdA-minister, omdat het land vond dat het te weinig hoge functies in Brussel bekleedde.
Dat geluid klinkt in de Spaanse kranten nog steeds. In commentaren wijzen kranten erop dat het kleine Nederland met de benoeming van Alexander Italianer als hoogste ambtenaar bij de Europese Commissie, weer een topfunctie binnensleepte en Spanje als vierde economie van Europa weer achter het net viste.
Lobbyen
Eigenlijk zou er tijdens de vorige reguliere vergadering al worden gestemd over de voorzitter, maar de verkiezing werd op verzoek van Spanje uitgesteld. Officieel zodat de eurogroep zich kon richten op Griekenland, maar eigenlijk wilden de Spanjaarden langer de tijd krijgen om te kunnen lobbyen voor De Guindos.
De Spanjaard zou kunnen rekenen op steun van Duitsland, en enkele christendemocratische ministers. Dijsselbloem heeft de steun van sociaaldemocratische ministers in de eurogroep. Hij wordt geroemd vanwege zijn aanpak van de Griekse crisis.
Diezelfde crisis zou nog weleens in het voordeel kunnen zijn voor Dijsselbloem. Het lijkt ongewenst om tijdens de onderhandelingen over Griekenland te wijzigen van voorzitter.
Kabinet rekent op voldoende steun voor Dijsselbloem
AD 13.07.2015 Jeroen Dijsselbloem maakt maandagmiddag grote kans op een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. Spanje denkt met Duitse steun Dijsselbloem van zijn troon te stoten maar uit een rondgang van het AD langs alle negentien leden blijkt dat Dijsselbloem zeer waarschijnlijk de meeste steun geniet.
Dijsselbloem is de beste man voor de job, aldus De Letse woordvoerder Berzins.
Voor zover de andere ministers van Financiën van de negentien eurolanden zich maandagmiddag in de kaarten lieten kijken, lijkt er zich inderdaad een meerderheid uit te tekenen voor herbenoeming van Dijsselbloem.
De Nederlander, die de functie al 2,5 jaar combineert met zijn ministerschap, neemt het op tegen de Spaanse collega Luis de Guindos. Dijsselbloem zelf zei voorafgaand aan de vergadering op de vraag of hij kans maakt: ,,Ja!’
NU 26.06.2015 Minister Jeroen Dijsselbloem heeft goede kansen op een tweede termijn als voorzitter van het overleg tussen de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep). Dat zei premier Mark Rutte vrijdag in Brussel na afloop van een tweedaagse top met andere regeringsleiders en staatshoofden van de EU.
Op 21 juli loopt de termijn van Dijsselbloem af. Hij heeft zich kandidaat gesteld voor een herbenoeming, maar ook de Spanjaard Luis De Guindos aast op de baan. Op de eurogroep-vergadering op 13 juli kiezen de negentien eurolanden hun (nieuwe) voorzitter voor 2,5 jaar.
Op de vraag of er voldoende steun is bij de andere eurolanden voor de herbenoeming van Dijsselbloem, zei Rutte: ”Mijn indruk is dat Dijsselbloem gerust kan gaan slapen. Maar je weet maar nooit.”
NRC 17.06.2015 Als het aan minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën, PvdA) ligt, gaan de verkiezingen voor de nieuwe voorzitter van de eurogroep morgen niet door. Dijsselbloem stelt voor om de stemronde te verplaatsen naar juli, omdat “alle aandacht naar Griekenland moet gaan”. Dat meldde de huidige voorzitter van de eurogroep zojuist op Twitter. Spanje en Nederland zijn als enige nog in de race voor het leveren van de nieuwe voorzitter van de eurogroep. Voor Spanje dingt minister van financiën Luis de Guindos mee naar de post, terwijl Dijsselbloem uit is op herverkiezing. De Nederlandse minister stond de afgelopen tweeënhalf jaar aan het hoofd van de eurogroep. LEES VERDER
Telegraaf 16.06.2015 Ministers Jeroen Dijsselbloem en Luis de Guindos, de twee kandidaten die de leiding willen hebben over het overleg tussen de ministers van Financiën van de negentien eurolanden, hebben hun collega’s geschreven. In een ‘motivatiebrief’ stellen ze zich voor en geven aan wat hun prioriteiten zijn als zij eurogroepvoorzitter worden.
Dinsdag verliep de deadline voor de aanmelding van kandidaten. Donderdag kiezen de ministers van Financiën in principe een nieuwe voorzitter voor een termijn van 2,5 jaar.
Dijsselbloem, de huidige voorzitter van de eurogroep, wijst eerst op alles wat onder zijn leiding al is bereikt. „De eurozone staat er beter voor“ schrijft hij.
Hij wijst onder meer op de succesvolle afronding van de steunprogramma’s voor Spanje, Ierland en Portugal en de rol van de eurozone bij de vorming van de Europese bankenunie.
Telegraaf 17.06.2015 De verkiezing van de voorzitter van het overleg van de ministers van Financiën van de eurolanden (de eurogroep) wordt uitgesteld. Huidig eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem zal tijdens het overleg donderdag in Luxemburg voorstellen de verkiezing te verschuiven. Gezien zijn rol betekent dit dat de verkiezing donderdag niet zal plaatsvinden. Bronnen in Brussel zeggen dat de verkiezing al van de agenda is gehaald.
Woensdag twitterde Dijsselbloem het voornemen het punt van de agenda te halen. „Griekenland vereist alle aandacht. Bovendien moet de verkiezing niet leiden tot een debat over procedures”, vervolgde de tweet van Dijsselbloem.
VK 30.05.2015 Officeel gaat eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem volgende week naar Duitsland, Frankrijk en Italië om te praten over Griekenland. Maar hij zal zeker ook gaan pleiten voor verlenging van zijn voorzitterschap van de eurogroep die medio juli afloopt.
Spanje wil dat zijn minister Luis de Guindos van Economische Zaken voorzitter van de eurogroep wordt. Madrid gaat ervan uit de steun van Duitsland te hebben. Dijsselbloem leidt de eurogroep sinds januari 2013.
Telegraaf 21.04.2015 Europa moet een website krijgen waarop burgers op een eenvoudige manier zien hoe Europese besluiten tot stand komen. Dit platform kan de kloof tussen Europese besluitvorming en de burger verkleinen.
Dat stelde minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) dinsdag in Luxemburg. Samen met vijf collega’s wil hij transparantie over besluitvorming hoger op de Europese agenda. „Open de zwarte doos en doe het licht aan”, stelde de bewindsman.
Mensen willen toegang tot informatie, ze willen weten hoe besluiten tot stand komen en wat de laatste stand van zaken bij een bepaalde kwestie is, aldus Koenders. Volgens hem zien vele burgers Europese besluitvorming als een ver-van-mijn-bed show.
De minister pleit voor een „helder en gebruiksvriendelijk platform“ waarop iedereen kan zien in welk stadium Europese besluitvorming zich bevindt. Veel burgers zouden zich niet betrokken voelen omdat inzicht in het proces nu veel specialistische kennis vergt.
NRC 21.04.2015 Om middernacht is Politico.eu online gegaan, de Europese variant van de bekende Amerikaanse politieke website Politico. De site wil verslaggeving over de EU weer sexy maken. Een eerste indruk van de nieuwe site: een interview over de Europese economie met Jean-Claude Juncker, maar ook een bericht over Junckers nierstenen.
IN WASHINGTON HEEFT POLITICO DE BOEL FLINK OPGESCHUD
Politico, wat was dat ook alweer? Politico.com begon in 2007 als een website en een magazine exclusief gericht op Amerikaanse politiek. Oprichters John Harris en Jim Vandehei, voormalig medewerkers van The Washington Post, wilden de politieke verslaggeving in Washington opschudden. De site brengt serieuze verslaggeving over politiek en beleid, maar is ook niet vies van roddel en achterklap.
Politico werd aanvankelijk sceptisch ontvangen, maar groeide al snel uit tot een concurrent van The Washington Post. Door de snelle berichtgeving van Politico veranderde bovendien de dynamiek tussen politiek en media, en de manier waarop in Washington de politieke agenda tot stand komt. Inmiddels is Politico een begrip in de VS. De redactie in de VS telt 250 man, gisteren werd bekend dat Politico de redactie in de komende vier jaarwil uitbreiden tot vijfhonderd mensen.
Andere Brusselse publicaties, zoals EU Observer en Euractiv, kampen met geldgebrek en missen sexy uitstraling. De website Presseurop, met vertaalde stukken van EU-correspondenten, sloot in 2013 de deuren toen de Europese Commissie de subsidie stopzette. European Voice, de dominante publicatie over de EU, was “een beetje de schoolkrant van Brussel, met droge aandacht voor elk amendement”, aldus ex-Europarlementariër Michiel van Hulten (PvdA) in een artikel over de komst van de Europese Politico in NRC Handelsblad. European Voice is overgenomen door Politico, het webadres linkt door.
Het openingsstuk van de site is een interview met voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie over Europese economie. Die keuze voor Juncker, en niet bijvoorbeeld voor Merkel of Tusk, is veelzeggend, zegt Alonso: “Dat geeft wel aan waar zij het zwaartepunt van de EU zien. Het zal wennen zijn voor EU-leiders die liever niet teveel in de schaduw van Brussel worden gesteld.”
Inhoudelijk heeft Politico vooralsnog geen grote klapper. Juncker zegt in het interview een vertrek van Griekenland uit de eurozone (‘Grexit’) “voor 100 procent” uit te sluiten. Niet erg opmerkelijk, zegt Alonso. Dat Juncker Griekenland tegen elke prijs binnenboord wil houden, was bekend.
Wél opmerkelijk vindt hij de eerste roddel op de site, over de nierstenen die Juncker helse pijnen bezorgen. Alonso: “Dat soort verhalen gaan we vast nog veel meer zien, want Politico heeft volop roddels beloofd.” LEES VERDER
Trouw 17.04.2015 Jeroen Dijsselbloem voelt zich als eurogroepvoorzitter als een vis in het water. Hij wil die rol graag nog een termijn vervullen. Maar er is een kaper op de kust, uit Spanje. De opvolgingsstrijd barst de komende maanden los. Waarschijnlijk hakken de ministers op de eurogroep-bijeenkomsten van 18 juni of 13 juli de knoop door.
Als Jeroen Dijsselbloem glimlacht, kan dat een heleboel dingen betekenen. In dit specifieke geval (de eurogroep-persconferentie van 9 maart) en bij zijn antwoord op deze specifieke vraag (of hij het toekomstige voorzitterschap van de eurogroep nog heeft besproken met zijn grootste concurrent voor deze post, de Spaanse minister Luis de Guindos) is het een glimlach waarin 55 procent zelfverzekerdheid en 45 procent ongemak schuilgaat. “Nee, ik heb het er niet over gehad met mijn Spaanse collega. Met geen enkele collega, trouwens.”
VK 09.03.2015 Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wil een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. ‘Ik wil ermee doorgaan. Zoals het er nu voor staat, ga ik mij weer kandidaat stellen’, zei de PvdA’er in de Rode Hoed bij de Volkskrant op Zondag.
Dijsselbloem is sinds 21 januari 2013 voorzitter van de eurogroep, het invloedrijke gezelschap van de negentien Europese ministers van Financiën van de eurolanden. In hun maandelijkse vergaderingen in Brussel bespreken en coördineren zij hun economisch en begrotingsbeleid om stabiliteit in de eurozone te bevorderen. Ook beslissen zij over eventuele noodleningen voor eurolanden in zwaar weer, zoals Griekenland. Dijsselbloems huidige termijn loopt af op 21 juli.
Telegraaf 09.03.2015 Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wil een tweede termijn als voorzitter van de eurogroep. „Ik wil ermee doorgaan. Zoals het er nu voor staat, ga ik mij weer kandidaat stellen.” Dat zegt de PvdA’er tegen de Volkskrant.
Dijsselbloem is sinds 21 januari 2013 voorzitter van de eurogroep, het invloedrijke gezelschap van de negentien Europese ministers van Financiën van de eurolanden. In hun maandelijkse vergaderingen in Brussel bespreken en coördineren zij hun economisch en begrotingsbeleid om stabiliteit in de eurozone te bevorderen. Ook beslissen zij over eventuele noodleningen voor eurolanden in zwaar weer, zoals Griekenland. Dijsselbloems huidige termijn loopt af op 21 juli.
Elsevier 29.12.2014 Het is te gek voor woorden dat Nederlandse partijen die beseffen dat de Europese Unie niet op de oude weg voort kan, nu van Jean-Claude Juncker de mantel krijgen uitgeveegd.
Zo zo, dus PvdA, CDA en VVD hebben het verkeerd. Ze hollen te hard achter de populisten aan met hun kritiek op de Europese Unie, zei voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker tegen de Volkskrant.
Van Juncker valt het tegen. Hij is in de aanloop van zijn troonsbestijging namelijk tot het besef gekomen dat de Europese Unie terug moet naar de kern en zich niet met alle aspecten van het leven van de EU-burger moet bemoeien. Dat besef heeft hij gekregen door de aanhoudende kritiek in die lidstaten waar felle politieke debatten plaatshebben zoals Nederland.
Lidstaten met partijen die beseffen dat de Unie niet op de oude weg voort kan en nu door Juncker de mantel krijgen uitgeveegd. Te gek voor woorden. Het bewijst dat Juncker het toch nog niet helemaal snapt. Het is juist goed dat grote partijen hun achterban serieus nemen. Alleen op die manier kan de steven – hopelijk – tijdig worden gewend.
Elsevier 29.12.2014 De kritiek van voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie is bij de VVD niet in goede aarde gevallen. De partij spreekt van een ‘opgeheven vingertje om nationale politici de les te lezen’. ‘Hij moet kritiek niet verwarren met euroscepsis.’
VVD-Kamerlid Mark Verheijen reageert daarmee op de boodschap van Juncker. Juncker zei dat de groeiende kritiek op de Europese Unie (EU) niet het succes van eurosceptische partijen is, maar een nederlaag van traditionele partijen die niet durven opkomen voor hun Europese idealen.
Belofte
‘Ik geloof niet dat middenpartijen achter eurosceptici zijn aangelopen,’ zegt Verheijen tegen De Telegraaf. ‘Deze partijen reageren juist op wat er is misgegaan in Brussel en volgens mij maakt Juncker die analyse zelf ook.’
PvdA en CDA hebben niet gereageerd op de woorden van Juncker. D66-leider Alexander Pechtold vindt wel dat Juncker gelijk heeft. ‘Ik snap al jaren niet wat de drie oude partijen met Europa willen. Rutte belooft “geen geld naar de Grieken”, maar breekt die belofte net zo hard.’
Pechtold vindt dat ‘het gemakzuchtige nee’ van partijen als de PVV een beter weerwoord verdient. ‘Er is geen touw aan vast te knopen. Mensen zien dat,’ zegt Pechtold tegen de krant.
Minister Bert Koenders (PvdA, Buitenlandse Zaken) heeft laten weten zich niet aangesproken te voelen door de kritiek van Juncker. ‘Dit kabinet hervormt, daar zijn moedige besluiten voor nodig. Dat kwalificeer ik niet als achter de populisten aanlopen.’
Telegraaf 29.12.2014 De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, moet niet met een ’opgeheven vingertje’ naar politici in Nederland wijzen. Dat stelt de VVD in reactie op kritiek van Juncker, die de VVD, PvdA en CDA verwijt populistische partijen te imiteren.
Maar dat schiet de VVD in het verkeerde keelgat. „Een opgeheven vingertje om nationale politici de les te lezen, werkt niet. Hij (Juncker, red.) moet kritiek niet verwarren met euroscepsis”, aldus het liberale Kamerlid Verheijen.
VK 27.12.2014 Landen in Europa worden onbestuurbaar omdat traditionele politieke groeperingen als VVD, PvdA en CDA populistische partijen imiteren. Dat zegt Jean-Claude Juncker, de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, vandaag in een vraaggesprek met de Volkskrant.
Volgens Juncker geeft de gevestigde politieke orde, ‘aangevallen en opgejut door burgers en media’, steeds meer ruimte aan de onvrede bij de kiezers over de politiek. ‘In alle landen zijn mensen negatief over politiek en politici, de boosheid richt zich niet exclusief op Brussel. Populistische en eurosceptische partijen zijn niet de oorzaak van dit probleem, ze hebben succes omdat ze erop reageren.’
NU 27.12.2014 Traditionele politieke groeperingen in Nederland, zoals de VVD, PvdA en het CDA, moeten de populistische partijen niet imiteren. Dat doen ze wel, en daardoor worden Europese landen onbestuurbaar.
Die kritiek uit de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, in een gesprek met de Volkskrant.
Volgens Juncker geeft de gevestigde orde, opgejut door media en burgers, de onvrede bij de kiezer over politiek en politici steeds meer ruimte. Populistische partijen worden te veel geïmiteerd, aldus Juncker.
Telegraaf 27.12.2014 Traditionele politieke groeperingen in Nederland, zoals de VVD, PvdA en het CDA, moeten de populistische partijen niet imiteren. Dat doen ze wel, en daardoor worden Europese landen onbestuurbaar.
Die kritiek uit de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, in een gesprek met de Volkskrant. Volgens Juncker geeft de gevestigde orde, opgejut door media en burgers, de onvrede bij de kiezer over politiek en politici steeds meer ruimte. Populistische partijen worden te veel geïmiteerd, aldus Juncker. „Weet u wat het resultaat daarvan is?
Elsevier 27.12.2014 De groeiende kritiek op de Europese Unie (EU) is niet het succes van de eurosceptische populisten, maar een nederlaag voor de traditionele partijen die niet op durven te komen voor hun Europese idealen. Dat zegt de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, in de Volkskrant.
Imitatie van populisten
Volgens de Luxemburger hebben de eurosceptische partijen niet alleen succes omdat ze de onvrede onder burgers benoemen. Ze hebben succes omdat traditionele partijen reageren op de populisten.
Nederland
Juncker doelt in zijn kritiek ook op Nederland: ‘Ik herinner me heel goed jullie referendum in 2005 over de Europese Grondwet. PvdA, CDA, VVD, ze weigerden campagne voor de Grondwet te voeren, uit angst geassocieerd te worden met de EU. En toen ging het fout. Het “nee” tegen de Grondwet was niet het succes van de populisten maar de schuld van de traditionele partijen. Ik zat die avond in deze kamer met Commissievoorzitter Barroso, belde mijn goede vriend Jan Peter Balkenende en zei: “Gefeliciteerd! Je hebt gewonnen!” Omdat de Nederlandse regering geen vinger had uitgestoken. Omdat ze halfhartig meeboog met de kritiek van de tegenstanders.’
Telegraaf 23.10.2014 Het consumentenvertrouwen in de eurozone is in oktober een fractie gestegen ten opzichte van september. Dat blijkt uit voorlopige cijfers die de Europese Commissie donderdag naar buiten bracht.
De vertrouwensindex steeg van min 11,4 in september tot min 11,1 deze maand. Economen dachten dat consumenten pessimistischer zouden zijn en voorzagen in doorsnee een stand van min 12,0.
Telegraaf 23.10.2014 De economische groei in de eurozone is deze maand licht aangetrokken ten opzichte van september. Dat stelde onderzoeksbureau Markit donderdag op basis van een eerste raming.
De inkoopmanagersindex voor de economie van de eurozone verbeterde deze maand van 52 naar 52,2. Die toename was onverwacht, economen voorspelden gemiddeld een afname tot 51,5. Een stand hoger dan 50 wijst op groei.
Vooral de prestaties van de industrie vielen mee, onder meer dankzij een sterke verbetering in Duitsland. De graadmeter voor de industrie ging van 50,3 naar 50,7, waar door economen werd gerekend op een afname tot 49,9. De groei van de dienstensector was in oktober even sterk als in de voorgaande maand.
Trouw 28.05.2014 Premier Mark Rutte overlegt maandag en dinsdag in Zweden met zijn collega’s uit Duitsland, Groot-Brittannië en Zweden over de Europese Unie. De Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Britse premier David Cameron en Rutte zijn uitgenodigd door de Zweedse premier Fredrik Reinfeldt.
VK 27.05.2014 De verkiezingsuitslag noopt de politieke klasse in elk land actief steun te zoeken voor het Europese project, schrijft Hans Wansink in het commentaar van de Volkskrant. ‘De euroscepsis komt van alle kanten.’
Het was meer een referendum over het Europese project als zodanig dan een uitkomst van politieke strijd over de koers.
De Europese verkiezingen van 22 tot en met 25 mei waren voor de kiezers uit 28 lidstaten de eerste mogelijkheid om een oordeel te geven over de manier waarop de Europese leiders hebben gereageerd op de crisis van de euro. Dat oordeel was niet mals; de emotionele afkeer van ‘Brussel’ kwam nog nooit zo sterk tot uitdrukking. Zo waren de verkiezingen, zoals de Britse krant The Guardian schreef, meer een referendum over het Europese project als zodanig dan een uitkomst van politieke strijd over de koers.
Telegraaf 27.05.2014 Voor de sociaaldemocratische partijen in de EU moet het scheppen van banen en het aanjagen van de economische groei voorop staan in de komende 5 jaar. Het gesprek over wie de topposities in Brussel moet gaan vervullen, moet zo kort mogelijk duren.
Trouw 27.05.2014 PvdA-leider Diederik Samsom had gelijk toen hij vorige week ‘stevig’ reageerde op het prioriteitenlijstje van premier Mark Rutte voor de Europese Unie. Rutte zei dat zelf in een Kamerdebat vandaag.
Rutte presenteerde vorige week in een interview met De Persdienst zijn vijf prioriteiten waarop de nieuwe Europese Commissie zich wat hem betreft de komende 5 jaar moet richten. Samsom reageerde daar fel op; hij miste vooral een duidelijk pleidooi voor banen.
Volgens Rutte stond het allemaal goed in het interview, maar viel het een en ander weg in de berichtgeving erna. ‘Terecht dat hij daar aandacht voor vroeg. Ik begrijp ook het gedoe erover op de dag voor de verkiezingen’, zei Rutte nu.
Telegraaf 27.05.2014 De Europese Unie moet eerst bepalen wat de Europese Commissie de komende jaren gaat doen. Daarna pas kan er worden gesproken over de vraag wie de meest geschikte voorzitter van de commissie is. Dat zei minister-president Mark Rutte dinsdag in Brussel, kort voor overleg met de regeringsleiders en staatshoofden van de 28 EU-landen.
NRC 27.05.2014 Premier Mark Rutte (VVD) zorgde vorige week voor nogal wat opschuddingtoen hij met een ‘lijstje’ kwam met prioriteiten voor de Europese Unie. Vandaag zegt hij in een eerste reactie op de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement een steunbetuiging te zien voor dit pleidooi voor meer focus in het beleid. Hij zei dat na afloop van een debat in de Tweede Kamer. LEES VERDER
NU 27.05.2014 Premier Mark Rutte stoort zich aan de ‘hijgerigheid’ van D66-leider Alexander Pechtold om het debat over de focuspunten van de Europese Unie te versmallen tot Haagse ‘small politics’.
Dat zei hij dinsdag tijdens een debat naar aanleiding van een interview van de premier met de Persdienst vorige week.
“Het valt mij tegen dat de heer Pechtold dit debat beperkt tot een Haags ding van afgelopen woensdag”, aldus Rutte. Volgens hem zou het debat moeten gaan over de koers van de Europese Unie voor de komende jaren.
NU 27.05.2014 Premier Mark Rutte stoort zich aan de ‘hijgerigheid’ van D66-leider Alexander Pechtold om het debat over de focuspunten van de Europese Unie te versmallen tot Haagse ‘small politics’.
Dat zei hij dinsdag tijdens een debat naar aanleiding van een interview van de premier met de Persdienst vorige week. Pechtold: “Het verwijt van hijgerigheid past de premier niet”. Volgens de D66-leider is het aan de premier zelf te wijten dat hij dinsdag in de Kamer verantwoording moet afleggen.
“Dit was niet nodig geweest als de premier niet had weggedoken, als PvdA-leider Diederik Samsom hem niet in de flank had aangevalen en als hij het parlement niet had geschoffeerd”, aldus Pechtold.
Inkt
Dat kwam hem op hoongelach te staan van vrijwel de hele oppositie. SP’er Harry van Bommel schamperde dat de beloftes van Rutte slechts houdbaar zijn tot de inkt droog is.
GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver sprak van een “bedrijfsongeval” in de coalitie. Volgens de oppositie is Rutte teruggefloten en is er van de belofte van Rutte om de taken van de EU te beperken weinig meer over.
Trouw 22.05.2014 Premier Rutte heeft gisteren onder grote politieke druk zijn standpunt over Europa moeten bijstellen. Door verdeeldheid tussen de VVD-premier en PvdA-minister Timmermans van buitenlandse zaken dreigde een uitslaande brand, de dag voor de Europese verkiezingen. Binnen de VVD is men ongelukkig met het optreden van de eigen voorman, het wordt een ‘ernstig bedrijfsongeluk’ genoemd.
Trouw 22.05.2014 De oppositie in de Tweede Kamer meent dat premier Mark Rutte is teruggefloten door de PvdA over diens prioriteitenlijstje voor de Europese Unie de komende 5 jaar. De Kamer concludeert dat na een nieuwe brief van de premier. Een debat erover wordt nu dinsdagochtend gehouden.
NU 22.05.2014 Premier Mark Rutte en minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken schrijven dat woensdag in een brief aan de Tweede kamer. Die opgave “is in het bijzonder urgent gelet op de hoge (jeugd-) werkloosheid in een aantal lidstaten”, aldus het kabinet.
NU 22.05.2014 De oppositiepartijen in de Tweede Kamer zijn behoorlijk pissig over het ‘briefje’ dat premier Mark Rutte woensdag stuurde over zijn prioriteiten voor de Europese Commissie de komende 5 jaar. D66-leider Alexander Pechtold noemde de korte brief van Rutte ”een schoffering” van de Kamer.
Volgens Pechtold is Rutte ”keihard teruggefloten” door minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans. De oppositiepartijen willen nu alsnog een uitgebreide brief van Rutte en Timmermans, die begin van de avond binnen moet zijn.
NRC 22.05.2014 Het lijstje met EU-prioriteiten dat VVD-premier Rutte vanochtend in een interview presenteerde past binnen het staande kabinetsbeleid. Dat hebben premier Rutte en minister Timmermans van Buitenlandse Zaken (PvdA) vanavond geschreven aan de Tweede Kamer. “Alle genoemde onderwerpen behoren tot de staande kabinetsinzet ten aanzien van Europa”. De voltallige oppositie was verbaasd over de openhartigheid van de premier in het interview en drong aan op het vanavond nog houden van een debat over Ruttes prioriteitenlijst. Coalitiepartijen VVD en PvdA blokkeerden zo’n debat echter, waarna de oppositie een uitgebreide brief van Rutte eiste waarin hij zou uitleggen of hij ook namens de PvdA had gesproken. In de brief van vanavond benadrukken Rutte en Timmermans dat het kabinet in Europa veel meer prioriteiten heeft dan hij in het interview met de regionale kranten noemde.
Elsevier 21.05.2014 De premier zei woensdag tegen de kranten van De Persdienst dat de Europese Unie zich tot maximaal vijf taken moet beperken. Dat komt hem op flinke kritiek in de Tweede Kamer te staan.
De Kamer wil schriftelijke uitleg en een debat over de uitspraken. Premier Rutte zei woensdag dat de EU zich alleen zou moeten richten op een sterkere interne markt, minder regels, meer vrijhandel, één energiemarkt en de aanpak van misstanden op de gezamenlijke arbeidsmarkt.
Piketpalen
Deze prioriteitenlijst wil hij voorleggen aan Europese regeringsleiders tijdens een diner volgende week. Formeel worden tijdens dit diner in Brussel alleen de uitslagen van de Europese verkiezingen besproken, maar Rutte wil ‘meteen zaken doen,’ zegt hij in de kranten van De Persdienst.
Kritiek
De uitspraken over het takenpakket van de EU kwamen de premier op felle kritiek te staan van oppositiepartijen als CDA, D66 en GroenLinks. Ook PvdA-leider Diederik Samsom haalde uit naar de premier en noemde zijn lijst ‘onbegrijpelijk’.
Reactie
De Kamer wil ook weten wat de minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) van de plannen van Rutte vindt. Timmermans pleitte woensdag nog voor meer ruimte voor de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid om namens de 28 lidstaten te handelen.
Trouw 21.05.2014 Als het aan premier Rutte ligt gaat de Europese Unie zich de komende vijf jaar steeds minder bemoeien met de regelgeving van haar lidstaten. De unie moet zich beperken tot vijf kerntaken, vindt de minister-president. Zullen zijn Europese collega’s gehoor geven? Waarschijnlijk niet, verwacht onze Brussel-correspondent Christoph Schmidt.
Een sterkere interne markt, minder regels, meer vrijhandel, één energiemarkt en aanpak van de misstanden op de gezamenlijke arbeidsmarkt. Dat zijn de vijf taken waar de Europese Commissie zich volgens Rutte op moet concentreren. De minister-president ageert daarmee tegen de vermeende bemoeizucht van de commissie van de afgelopen vijf jaar. “De EU moet weer terug naar de kern”, zei hij vanochtend in een aantal regionale kranten.
Maar dat Rutte dat wilde is al veel langer bekend. Vorig jaar alpresenteerde Nederland een uitgebreide lijst met actiepunten voor de Europese Unie. Waarom laat de premier dan juist nadrukkelijk nu vallen dat Europa terug naar de kern moet? “Het lijkt op een onderdeel van zijn verkiezingscampagne. Meestal zegt Rutte niet van tevoren wat hij gaat bespreken met zijn Europese collega’s”, zegt Schmidt.
VK 21.05.2014 PvdA-leider Diederik Samsom heeft hard uitgehaald naar premier Mark Rutte, die vindt dat Europa zich moet beperken en zich moet richten op vijf belangrijke taken. Samsom spreekt in een reactie van ‘een onbegrijpelijke lijst’ van Rutte. Ook D66 en het CDA hebben kritiek op de premier.
Trouw 21.05.2014 PvdA-leider Diederik Samsom haalt hard uit naar premier Mark Rutte, die vindt dat Europa zich moet beperken en zich moet richten op vijf belangrijke taken. Samsom spreekt in een reactie tegenover het ANP van ‘een onbegrijpelijke lijst’ van Rutte.
Samsom: ‘De eerste, tweede en derde prioriteit zou meer werk, goed werk en eerlijk werk moeten zijn. Daarvoor moet Europa zich juist niet beperken tot alleen maar meer markt. Europa moet juist ook weer durven investeren. Bijvoorbeeld in een nieuwe energievoorziening.
Elsevier 21.05.2014 De premier zei woensdag tegen de kranten van De Persdienst dat de Europese Unie zich tot maximaal vijf taken moet beperken. Dat komt hem op flinke kritiek in de Tweede Kamer te staan.
De Kamer wil schriftelijke uitleg en een debat over de uitspraken. Premier Rutte zei woensdag dat de EU zich alleen zou moeten richten op een sterkere interne markt, minder regels, meer vrijhandel, één energiemarkt en de aanpak van misstanden op de gezamenlijke arbeidsmarkt.
Formeel worden tijdens dit diner in Brussel alleen de uitslagen van de Europese verkiezingen besproken, maar Rutte wil ‘meteen zaken doen,’ zegt hij in de kranten van De Persdienst.
Kritiek
De uitspraken over het takenpakket van de EU kwamen de premier op felle kritiek te staan van oppositiepartijen als CDA, D66 en GroenLinks. Ook PvdA-leider Diederik Samsom haalde uit naar de premier en noemde zijn lijst ‘onbegrijpelijk’.
Reactie
De Kamer wil ook weten wat de minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) van de plannen van Rutte vindt. Timmermans pleitte woensdag nog voor meer ruimte voor de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid om namens de 28 lidstaten te handelen.
Telegraaf 21.05.2014 Premier Mark Rutte wil zo snel mogelijk na de Europese verkiezingen met zijn collega regeringsleiders in discussie over een beperking van de taken voor ‘Brussel’. Hij wil zijn ‘prioriteitenagenda’ volgende week dinsdag bespreken tijdens het diner waar de staatshoofden en regeringsleiders praten over de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.
Trouw 21.05.2014 Premier Mark Rutte wil zo snel mogelijk na de Europese verkiezingen met zijn collega regeringsleiders in discussie over een beperking van de taken voor ‘Brussel’. Hij wil zijn ‘prioriteitenagenda’ volgende week dinsdag bespreken tijdens het diner waar de staatshoofden en regeringsleiders praten over de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.
Telegraaf 12.05.2014 ”Zelfs al staat het hoofd van de premier op de biljetten, als de gulden maar terugkomt.” Met die boodschap bij het aanbieden van 315 duizend handtekeningen van Nederlanders die voor afscheid van de euro zijn trapte PVV-leider Wilders gisteren als laatste de campagne af voor de Europese verkiezingen.
VK 01.05.2014 Het dreigement van Rutte aan het adres van Van Rompuy om uit de euro te stappen was even grof als loos, schrijft Hans Wansink in het commentaar van de Volkskrant.
Mark Rutte kan soms ongenadig uit zijn slof schieten. Zo stond Herman Van Rompuy perplex bij een uitbarsting van de premier op 5 juni 2012 in het Catshuis. De president van de Europese Unie kreeg van Rutte het dreigement naar de oren geslingerd dat Nederland uit de eurozone zou stappen als Van Rompuy zijn plannen tot verdere integratie niet zou inslikken.
Trouw 01.05.2014 De Kamercommissie voor Financiën komt niet bijeen om te praten over het dreigement dat premier Mark Rutte twee jaar terug zou hebben geuit om de eurozone te verlaten. Voor het verzoek van de PVV de commissie hiervoor te laten terugkeren van reces blijkt geen meerderheid. Een woordvoerster van de Tweede Kamer heeft dat vandaag laten weten.
NU 01.05.2014 De Kamercommissie voor Financiën komt niet bijeen om te praten over het dreigement dat premier Mark Rutte twee jaar terug zou hebben geuit om de eurozone te verlaten. Voor het verzoek van de PVV de commissie hiervoor te laten terugkeren van reces blijkt geen meerderheid. Een woordvoerster van de Tweede Kamer heeft dat donderdag laten weten.
Telegraaf 01.05.2014 De Kamercommissie voor Financiën komt niet bijeen om te praten over het dreigement dat premier Mark Rutte twee jaar terug zou hebben geuit om de eurozone te verlaten. Voor het verzoek van de PVV de commissie hiervoor te laten terugkeren van reces blijkt geen meerderheid. Een woordvoerster van de Tweede Kamer heeft dat donderdag laten weten.
Elsevier 01.05.2014 De Tweede Kamercommissie voor Financiën keert niet terug van reces voor een debat over het dreigement van premier Mark Rutte (VVD) over een Nederlands vertrek uit de eurozone. Voor het verzoek om bijeen te komen, is geen meerderheid. Dat meldt een woordvoerder van de Tweede Kamer donderdag.
Dreigement
Premier Rutte zou volgens de Volkskrant twee jaar geleden EU-president Herman Van Rompuy hebben gedreigd met een Nederlands vertrek uit de eurozone als de Belg door zou gaan met een verdere machtsuitbreiding van de Europese Unie.
Rutte reageerde woensdag direct door te stellen dat het kabinet een vertrek uit de eurozone nooit heeft overwogen. ‘Het kabinet was er tegen het pad op te gaan richting een transfer-Unie met bijbehorende instrumenten, zoals door sommige lidstaten bepleit. Dat zou niet in het Nederlands belang zijn. Deze boodschap is in stevige termen aan de heer Van Rompuy meegedeeld tijdens de ontmoeting in het Catshuis,’ schreef de premier.
Rutte ontkent dat hij met een euro-exit heeft gedreigd. Van Rompuy zegt het zich allemaal niet meer goed te kunnen herinneren. Hoe het ook zij, een voortijdig debat over de kwestie komt er in ieder geval niet.
Trouw 30.04.2014 U kunt op 22 mei stemmen op de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Althans, er is een kansje. Een miniem kansje. U bent niet alleen bij die verkiezingen; honderden miljoenen kiezers in andere Europese landen doen ook een poging de commissievoorzitter aan te wijzen.
In Nederland zal de belangstelling niet noemenswaardig groeien, zelfs niet nu de verkiezingen een referendum voor of tegen Europa worden
Maar toch, mocht dit gaan werken, dan heeft u als kiezer meer rechtstreekse invloed op de persoon van de ‘regeringsleider’ dan u op nationaal niveau heeft. In de Haagse politiek blijft het tobben met dit soort rechtstreekse invloed van de kiezer.
Trouw 30.04.2014 De grote uitbreiding van de Europese Unie in 2004 heeft Nederland al 11 miljard euro opgeleverd. Dat benadrukte Europees commissaris Stefan Füle (Uitbreiding) vandaag in Brussel.
Hij sprak aan de vooravond van de 10e verjaardag van de grootste uitbreiding van de unie tot nu toe, met de toetreding van 10 landen op 1 mei 2004.
Telegraaf 30.04.2014 De grote uitbreiding van de Europese Unie in 2004 heeft Nederland al 11 miljard euro opgeleverd. Dat benadrukte Europees commissaris Stefan Füle (Uitbreiding) woensdag in Brussel. Hij sprak aan de vooravond van de 10e verjaardag van de grootste uitbreiding van de unie tot nu toe, met de toetreding van 10 landen op 1 mei 2004.
VK 30.04.2014 D66-leider Alexander Pechtold noemde het vandaag ‘onverstandig dat Rutte in een driftige bui zulke verkiezingsretoriek bezigt’. Maar waarom dreigde Rutte in juni 2012 met een euro-exit?
Het is 5 juni 2012 als Herman Van Rompuy demissionair-premier Rutte bezoekt. De EU-president werkt druk aan een ‘masterplan’ dat de Europese Unie door de eurocrisis moet slepen. Het dreigende faillissement van lidstaat Griekenland hangt als een zwaard van Damocles boven de eurozone.
Telegraaf 30.04.2014 PVV-leider Geert Wilders is niet overtuigd door de brief van premier Mark Rutte waarin die ontkent dat hij tegenover EU-president Herman Van Rompuy heeft gedreigd met een exit uit de eurozone. In een reactie spreekt Wilders van „mistige teksten”.
Telegraaf 30.04.2014 Het kabinet heeft nooit overwogen uit de eurozone te stappen. Premier Mark Rutte heeft dat woensdag aan de Tweede Kamer geschreven.
Die had om opheldering gevraagd naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant van woensdag. Daarin staat dat Rutte in juni 2012 tegenover EU-president Herman Van Rompuy zou hebben gedreigd dat Nederland de eurozone zou verlaten als Van Rompuy zou vasthouden aan plannen om de EU-lidstaten te binden aan contracten over economische hervormingen.
VK 30.04.2014 Premier Rutte ontkent niet dat hij in een gesprek met EU-president Herman Van Rompuy heeft gedreigd uit de eurozone te stappen. Wel zegt hij dat het kabinet dit ‘nooit heeft overwogen’. De premier heeft dit vandaag in een brief aan de Tweede Kamer geschreven.
Deze boodschap is in stevige termen aan de heer Van Rompuy meegedeeld tijdens de ontmoeting in het Catshuis
De Kamer had vandaag op initiatief van GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver om een brief gevraagd na het bericht in de Volkskrant van vandaag dat Rutte in juni 2012 bij Van Rompuy had gedreigd uit de eurozone te stappen als die zijn plannen voor verdere Europese eenwording zou doorzetten.
Elsevier 30.04.2014 Premier Mark Rutte (VVD) heeft gehoor gegeven aan het verzoek van de Kamercommissie Europese Zaken over het vermeende dreigement dat Nederland uit de euro zou stappen. Rutte zegt dat het kabinet een exit uit de eurozone nooit heeft overwogen.
Tijdens een ontmoeting in het Catshuis heeft Rutte ‘in stevige termen’ duidelijk gemaakt dat hij het niet eens was met de plannen van voorzitter Herman Van Rompuy van de Europese Raad, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.
Dieptepunt
Op 5 juni 2012 ‘tijdens het dieptepunt van de crisis in de eurozone’ spraken Rutte en Van Rompuy elkaar in het Catshuis. Rutte heeft toen gezegd dat het kabinet tegen een transferunie was ‘met de bijbehorende instrumenten, zoals door sommige lidstaten bepleit’.
Brief
De Kamercommissie Europese Zaken vroeg woensdag om opheldering over de zaak. PVV en SP wilden dat Kamerleden terugkwamen van het meireces, maar daarvoor was geen Kamermeerderheid.
NU 30.04.2014 Het kabinet heeft nooit overwogen uit de eurozone te stappen. Premier Mark Rutte heeft dat woensdag aan de Tweede Kamer geschreven. Die had om opheldering gevraagd nadat bekend werd dat Rutte in 2012 zou hebbengedreigd de eurozone te verlaten.
NRC 30.04.2014 Het kabinet heeft nooit overwogen uit de eurozone te stappen, schrijft premier Mark Rutte in een Kamerbrief naar aanleiding van de berichten over opmerkingen die hij in 2012 tegenover EU-president Herman van Rompuy zou hebben gemaakt.
Volgens Rutte heeft de ontmoeting met Van Rompuy, waarover de Volkskrant vandaag schreef, plaatsgevonden “tijdens het dieptepunt van de crisis in de eurozone”. Ze bespraken zorgen over “de verstrengeling tussen de overheid en financiële instellingen in diverse lidstaten”.
KRITIEK VANUIT POLITIEK
De berichtgeving over Ruttes opmerkingen hebben in ieder geval wel tot kritiek vanuit de oppositie geleid. PVV-leider Geert Wilders zei vandaag een Kamerdebat te willen. GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver wilde dat Rutte voor morgen 12.00 uur met opheldering zou komen via een brief, een voorstel waarbij CDA-Kamerlid Eddy Hijum zich aansloot. LEES VERDER
Elsevier 30.04.2014 De Tweede Kamer wil uitleg over uitspraken van premier Mark Rutte (VVD) over de eurozone. Rutte zou tegen voorzitter Herman Van Rompuy van de Europese Raad hebben gedreigd met een Nederlands vertrek uit de eurozone.
PVV en SP wilden deze week met Rutte in debat over dit onderwerp, maar een Kamermeerderheid voelde er weinig voor om het meireces hiervoor te onderbreken.
Plannen
Van Rompuy en verschillende andere betrokkenen zeggen woensdag in de Volkskrant dat Rutte in 2012 dreigde om uit de euro te stappen. De premier was het niet eens met plannen van Van Rompuy, die wilde dat lidstaten strikte afspraken met Brussel zouden maken over hervormingen.
Rutte zei in reactie op de aantijgingen van Van Rompuy dat een dreigement om uit de eurozone te gaan, nooit aan de orde is geweest. Wel heeft hij Van Rompuy in ‘zeer stevige bewoordingen’ duidelijk gemaakt dat hij de plannen voor een verregaande Europese eenwording met een veto zou blokkeren.
VK 30.04.2014 Oppositiepartijen in de Tweede Kamer hebben kritiek geuit op de uitspraken die premier Mark Rutte in juni 2012 deed tegenover EU-president Herman Van Rompuy. Rutte dreigde uit de eurozone te stappen als Van Rompuy vasthield aan zijn plannen voor dwingende lidstaatcontracten. Coalitiepartijen VVD en PvdA voelen er niets voor de Kamer terug te roepen van reces, zoals PVV en SP hebben gevraagd.
Trouw 30.04.2014 De Tweede Kamer heeft premier Mark Rutte vandaag schriftelijk om opheldering gevraagd over uitspraken die hij in juni 2012 zou hebben gedaan tegenover EU-president Herman Van Rompuy. Rutte zou volgens de Volkskrant in een gesprek hebben gedreigd dat Nederland uit de eurozone zou stappen als Van Rompuy verder zou gaan met zijn dwingende contracten voor lidstaten.
Telegraaf 30.04.2014 De Tweede Kamer heeft premier Mark Rutte woensdag schriftelijk om opheldering gevraagd over uitspraken die hij in juni 2012 zou hebben gedaan tegenover EU-president Herman Van Rompuy. Rutte zou volgens de Volkskrant in een gesprek hebben gedreigd dat Nederland uit de eurozone zou stappen als Van Rompuy verder zou gaan met zijn dwingende contracten voor lidstaten.
NU 30.04.2014 De Tweede Kamer heeft premier Mark Rutte woensdag schriftelijk om opheldering gevraagd voor uitspraken die hij in juni 2012 zou hebben gedaan tegenover EU-president Herman Van Rompuy. Die had om opheldering gevraagd nadat bekend werd dat Rutte in 2012 zou hebben gedreigd de eurozone te verlaten.
Telegraaf 30.04.2014 Oppositiepartijen als D66 en GroenLinks in de Tweede Kamer hebben kritiek op uitspraken die premier Mark Rutte in juni 2012 gedaan zou hebben tegenover EU-president Herman Van Rompuy. Rutte zou in een gesprek hebben gedreigd dat Nederland uit de eurozone zou stappen als Van Rompuy verder zou gaan met zijn dwingende contracten voor lidstaten.
Telegraaf 30.04.2014 PVV-leider Geert Wilders wil de Tweede Kamer terugroepen van het meireces voor een debat met premier Mark Rutte. Aanleiding is het bericht in de Volkskrant woensdag dat Rutte in juni 2012 tegenover EU-president Herman Van Rompuy gedreigd zou hebben dat Nederland de eurozone zou verlaten.
NRC 30.04.2014 Verschillende oppositiepartijen hebben kritiek op opmerkingen van premier Rutte over de eurozone die hij in gesprek met EU-president Herman van Rompuy in 2012 gemaakt zou hebben. Hij zou onder andere gedreigd hebben met het verlaten van de eurozone. SP en PVV willen de Kamer terug van reces, GroenLinks wil voor morgenmiddag een brief van Rutte.
Vanochtend meldde de Volkskrant op basis van gesprekken met Van Rompuy zelf en andere betrokkenen dat Rutte met het verlaten dreigde als de EU-president vast zou houden aan zijn plannen voor de eurozone. Hij nuanceerde dit nog wel enigszins in de krant door te zeggen dat hij zich niet meer kon herinneren “dat het zo sterk was”. Rutte zelf zei dat de euro opgeven nooit aan de orde is geweest, dat hij slechts in sterke bewoordingen zou hebben willen duidelijk maken de plannen desnoods met een veto te torpederen. Volgens de NOS wil ook de SP dat de Kamer terugkomt van het meireces. SP’er Harry van Bommel schreef vandaag op Twitter dat Rutte “zijn dreigement had moeten doorzetten”.
NU 30.04.2014 Mark Rutte heeft in 2012 gedreigd de eurozone te verlaten. De premier zou dat tijdens een overleg in het Catshuis hebben gezegd tegen EU-president Herman Van Rompuy. Dat zeggen diverse betrokkenen en Van Rompuy zelf tegen de Volkskrant.
Rutte was het niet eens met plannen van Van Rompuy, die wilde dat lidstaten strikte afspraken met Brussel zouden maken over noodzakelijke economische hervormingen. De landen die zich hielden aan die contracten, zouden worden beloond.
Telegraaf 30.04.2014 Mark Rutte heeft volgens de Volkskrant in 2012 gedreigd de eurozone te verlaten. De premier zou dat tijdens een overleg in het Catshuis hebben gezegd tegen EU-president Herman Van Rompuy, zeggen diverse betrokkenen, maar Rutte en de Rijksvoorlichtingsdienst stellen dat het dreigement de euro op te geven nooit aan de orde is geweest. Volgens de RVD ging het wel om een „stevig gesprek”.
VK 30.04.2014 Het verzet van premier Mark Rutte tegen verdere Europese eenwording is feller geweest dan tot nu toe bekend. In een gesprek met EU-president Herman Van Rompuy dreigde Rutte in 2012 uit de eurozone te stappen als Van Rompuy vasthield aan zijn plannen daarvoor, zeggen verscheidene betrokkenen.
Trouw 30.04.2014 Mark Rutte heeft in 2012 gedreigd de eurozone te verlaten. De premier zou dat tijdens een overleg in het Catshuis hebben gezegd tegen EU-president Herman Van Rompuy, zeggen diverse betrokkenen en de Belg zelf tegen de Volkskrant.
Rutte was het niet eens met plannen van Van Rompuy, die wilde dat lidstaten strikte afspraken met Brussel zouden maken over noodzakelijke economische hervormingen. De landen die zich hielden aan die contracten, zouden worden beloond. Rutte was hier sterk tegen en reageerde volgens betrokkenen fel: ‘Als het zo gaat gebeuren, stapt Nederland uit de eurozone.’
NRC 30.04.2014 Premier Rutte dreigde in 2012 in een gesprek met EU-president Herman van Rompuy uit de euro te stappen als hij vasthield aan zijn plannen voor de eurozone. Dat zeggen Van Rompuy zelf en enkele andere betrokkenen vandaag in de Volkskrant. Wel nuanceert Van Rompuy in het interview met de krant dat hij zich niet meer kan herinneren “dat het zo sterk was”.
RUTTE ZEGT ‘NEE’ TEGEN ALLES
In juni 2012 melddeNRC Handelsblad op basis van vertrouwelijke gesprekken met hoge ambtenaren en politici in Brussel dat Rutte ‘nee’ zegt tegen alles. Eén van de bronnen tegen de krant. Lees verder in het stuk uit 2012 van onze toenmalige correspondent in Brussel, Caroline de Gruyter: ‘Mark Rutte zegt nee tegen alles’
Elsevier 30.04.2014 Premier Mark Rutte (VVD) heeft in 2012 gedreigd de eurozone te verlaten. De premier zou dat tijdens een overleg in het Catshuis hebben gezegd tegen voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy. Dat zeggen de Belg en verschillende betrokkenen tegen de Volkskrant, die daar woensdag over schrijft.
Fel
Rutte was het niet eens met plannen van Van Rompuy, die wilde dat lidstaten strikte afspraken met Brussel zouden maken over noodzakelijke economische hervormingen. De landen die zich hielden aan die contracten, zouden worden beloond.
Aanwezigen typeren de uitspraken van Rutte volgens de Volkskrant als ‘verkiezingskoorts’ richting de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. De angst voor de PVV speelde daarbij een grote rol. ‘Rutte voelde de zuigkracht van Wilders,’ zegt iemand die aan tafel zat toen de premier in razernij ontstak.
NRC 30.04.2014 Zelfs VVD-leider en premier Rutte, die niet van vergezichten houdt, kwam bij geestverwanten, in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland, tot iets van een kerngedachte. Die bleek er samengevat uit te bestaan dat eigenbelang leidend moet zijn in het denken over internationale orde. Rutte beschouwt de Europese Unie als niet meer dan „een van de internationale organisaties” waar Nederland lid van is om dat eigenbelang na te streven. Noem het maar geen visie – Rutte gaat een stuk verder dan de VVD van begin deze eeuw, die genoegen nam met het boekhoudersliberalisme van Gerrit Zalm.
Elsevier 29.04.2014 De Europese Unie was maandagavond trending topic op Twitter. Dat kwam door het debat in Maastricht met de vier kandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie: een primeur. Het werd zowaar een vlot debat. In Brussel knalden de kurken. Dat is een reden tot zorg voor Den Haag waar de regering advies vroeg aan de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). De adviseurs houden het simpel en oordelen dat Haagse politici hun leven moeten beteren en niet meer moeten doen alsof ze niks met Europa hebben te maken.
Invloed
In ’t Veld vindt wel dat de burger meer rechtstreekse invloed op het Europees bestuur moet krijgen en bepleit ook meer betrokkenheid van de nationale parlementen. ‘Maar dan moet je wel naar Brussel komen als we daar alle vijfenveertig Kamers uit de lidstaten uitnodigen, zoals laatst over toezicht op politieorganisatie Europol. Maar dan komen ze niet,’ zegt In ’t Veld.
Omgekeerd wil de Tweede Kamer niet alleen Nederlandse maar ook buitenlandse europarlementariërs geregeld naar Den Haag roepen als die met een onderwerp bezig zijn dat het Binnenhof interesseert. Eens zien hoe het verkeer tussen Den Haag en Brussel zich ontwikkelt.
Elsevier 28.04.2014 Een vertrek uit de Europese Unie (EU) zou desastreuze gevolgen hebben voor de financiële wereld in Londen. Daarmee zou het de Britse economie ‘isoleren’. Dat is de conclusie van een rapport van TheCityUK, een lobbygroep van de Londense financiële wereld.
Geen droomscenario
De lobbygroep liet de kosten doorrekenen van een Brits vertrek uit de Europese Unie en de eurozone. Het resultaat is alles behalve een droomscenario te noemen. Zo zullen de prijzen stijgen waardoor er minder Britse producten worden afgenomen. Ook zal de werkloosheid toenemen en wordt het lichte economisch herstel van de afgelopen maanden in één klap tenietgedaan. Al met al zal een exit vele honderden miljarden euro’s gaan kosten.
Met het rapport probeert de Londense banken en -zakenwereld de discussie over een EU-exit in Groot-Brittannië te sturen. De Britse premier David Cameron heeft beloofd dat de Britten in 2017 per referendum over een exit mogen stemmen, indien zijn Conservatieve partij volgend jaar de verkiezingen wint.
In Turkije is veel ophef ontstaan over de opvang van de 9-jarigeTurkse jongen Yunus die na tekenen van ernstige mishandeling bij lesbische pleegouders is geplaatst. Dit doordat zijn biologische moeder hem opeist. Zij wil niet dat hij door een lesbisch stel in Den Haag wordt grootgebracht. De Turkse premier Tayyip Erdogan wil de zaak aankaarten tijdens zijn bezoek aan Nederland.
De plaatsvervanger van Mark Rutte Lodewijk Asscher (PvdA) zei vrijdag al dat er voor de Turkse premier Tayyip Erdogan, die volgende week naar Nederland afreist, niets te halen valt.
Turkse premier Tayyip Erdogan
“Sommige landen willen de onderhandelingen over de toetreding uit de ijskast halen, maar wat ons betreft kan de ijskast een graadje kouder worden gezet”, zei VVD-Kamerlid Mark Verheijen zaterdag in het Radio 1-programma Kamerbreed.
Desonkanks heeft de Turkse gemeenschap in Nederland volgende week een groot protest aangekondigd in Rotterdam.
Geert Wilders PVV.
Wat Wilders betreft moeten alle deelnemers direct terug naar Turkije. Dit zei hij tijdens een bezoek aan Spijkenisse. Op Facebook wordt opgeroepen om donderdag te protesteren bij de Islamistische Universiteit aan de Bergsingel in Rotterdam. Dit als reactie op de opvang van de Turkse Yunus. De 9-jarige jongen is uit huis geplaatst en ondergebracht bij een lesbisch stel in Den Haag. Hierover is veel boosheid binnen de Islamitische gemeenschap richting bureau Jeugdzorg.
Voor de demonstratie hebben zich duizenden mensen aangemeld op Facebook. Op internet is inmiddels een nieuwe oproep gedaan om donderdag om tien uur ’s morgen bij de Islamic University of Rotterdam te demonsteren tegen Jeugdzorg. Eerder werd een protest afgeblazen. Tot nu hebben via Facebook ongeveer 250 mensen gemeld dat ze zullen komen opdagen.
De website Joop.nl meldt dat een van de organisatoren van de Facebook-campagne om op te roepen tot een demonstratie tegen het onderbrengen van Turks-Nederlandse kinderen bij Nederlandse pleeggezinnen, banden heeft met extreem-rechts. Hij zou aanhanger zijn van de Grijze Wolven. Dat blijkt, aldus de site, uit een foto op zijn Facebook pagina. De man zou poseren voor een vlag van de organisatie en maakt met zijn vingers het symbool (wolfsoren) van de beweging.
Volgens Wilders zijn deze actievoerders tegen de Nederlandse normen en waarden. ‘Als je donderdag gaat protesteren, dan protesteer je ook tegen ons land,’ zegt de PVV-leider.
De verhoudingen tussen Wilders en Turkije zijn al jaren slecht. Vorig jaar noemde de PVV-leider de Turkse premier een ‘mafkees’. Eerder al in 2009 beschuldigde de Turkse regering Wilders van racisme.
Erdogan doelde op de opkomst van de PVV en steun die de partij van Geert Wilders biedt aan het kabinet-Rutte. Wilders is al jaren fel tegenstander van een eventuele toetreding van Turkije tot de Europese Unie.
‘Als je de Europese geschiedenis ziet als een christelijke club, dan hoort Turkije er niet bij. Maar als je Europa bekijkt met zijn hele geschiedenis, economie, geografie en politieke achtergrond, dan is Turkije zeker een deel van Europa.’, aldus president Abdallah Gül.
VK 22.10.2013 De mensenrechtencommissie van het Turkse parlement uit in een rapport stevige kritiek op de jeugdzorg in Nederland. Volgens de Turken haalt Jeugdzorg kinderen te makkelijk weg bij hun ouders. Bij de keuze van pleegouders wordt bovendien te weinig rekening gehouden met de culturele en religieuze achtergrond van het kind.
RTVWEST 22.10.2013 De mensenrechtencommissie van het Turkse parlement heeft stevige kritiek op de jeugdzorg in Nederland. Volgens een rapport haalt Jeugdzorg kinderen te makkelijk weg bij hun ouders. Hierover bericht De Volkskrant dinsdag. De Turkse commissie onderzocht in juni onder meer de uithuisplaatsing van Yunus.De affaire-Yunus leidde begin dit jaar tot commotie. In het rapport van de Turkse commissie zou ook staan, dat Nederland bij de keuze van pleegouders te weinig rekening houdt met de culturele en religieuze achtergrond van het kind. . Lees verder
Den HaagFM 22.10.2013 De mensenrechtencommissie van het Turkse parlement heeft stevige kritiek op de jeugdzorg in Nederland. Volgens een rapport haalt Jeugdzorg kinderen te makkelijk weg bij hun ouders, meldt de Volkskrant.…lees meer
Trouw 22.09.2013 Turkije zal waarschijnlijk nooit toetreden toe de Europese Unie door vooroordelen en een negatieve houding bij bestaande leden. Dat heeft de Turkse minister van Europese Zaken zaterdag gezegd.
Elsevier 22.09.2013 De Turkse regering heeft nog een lange weg te gaan om mensenrechten, democratie en justitie op peil te brengen. Het land kan zich beter daarop focussen in plaats van het bestrijden van vooroordelen in Europa. Dat zegt de rapporteur over Turkije namens het Europees Parlement Ria Oomen (CDA) in een reactie opde uitspraken van de Turkse hoofdonderhandelaar Egemen Bagis.
Elsevier 22.09.2013 Turkije zal waarschijnlijk nooit tot de Europese Unie (EU) toetreden. Vanwege Europese vooroordelen lopen de toenaderingsgesprekken op niets uit. Dat zegt de Turkse minister van Europese Zaken en hoofdonderhandelaar met de EU, Egemen Bagis, in de Britse krant The Daily Telegraph.
RTL 22.09.2013 Turkije zal waarschijnlijk nooit toetreden tot de Europese Unie door vooroordelen en een negatieve houding bij bestaande leden. Dat heeft de Turkse minister van Europese Zaken gezegd.
Volgens Egemen Bagis, de belangrijkste onderhandelaar voor toetreding, ziet Turkije meer in een constructie zoals Noorwegen, waarbij het land geen lid wordt van de EU, maar wel speciale toegang heeft tot de Europese markt. Lees verder
NOS 22.09.2013 Turkije zal door de vooroordelen in de EU waarschijnlijk nooit lid worden van de Europese Unie. Dat heeft de Turkse minister van Europese Zaken, Egemen Bagis, gezegd in een interview met een Britse krant. Het is voor het eerst dat Turkije erkent dat de onderhandelingen met de EU over toetreding waarschijnlijk op niets uitlopen.
Vooroordelen
Bagis, die namens Turkije met de EU onderhandelt, zegt in The Daily Telegraph dat zijn land zich sterk heeft gemoderniseerd, maar het slachtoffer blijft van vooroordelen. Volgens hem had Turkije daar ook last van bij zijn mislukte poging de Olympische Spelen van 2020 naar Istanbul te halen.
Trouw 19.09.2013 Onder de Turkse bevolking neemt het enthousiasme voor toetreding tot de Europese Unie zienderogen af. Uit een peiling blijkt dat nog maar 44 procent van de Turken warmloopt voor het EU-lidmaatschap. In 2004 was dat nog 73 procent, vorig jaar was het gedaald tot 48 procent.
Telegraaf 19.09.2013 Onder de Turkse bevolking neemt het enthousiasme voor toetreding tot de Europese Unie zienderogen af. Uit een peiling blijkt dat nog maar 44 procent van de Turken warmloopt voor het EU-lidmaatschap. In 2004 was dat nog 73 procent, vorig jaar was het gedaald tot 48 procent.
Elsevier 19.09.2013 Turkije is al sinds 1999 kandidaat-lidstaat – De Turkse bevolking is steeds minder enthousiast over toetreding van hun land tot de Europese Unie (EU). Uit een peiling blijkt dat 44 procent van de Turken positief is over het EU-lidmaatschap, tegenover 73 procent in 2004.
De peiling werd gedaan voor het jaarlijkse opinieonderzoek Transatlantic Trend (pdf).
Elsevier 27.05.2013 De Europese Unie (EU) wil volgende maand de onderhandelingen met Turkije over toetreding hervatten. In juni kan voor het eerst in drie jaar het overleg tussen Brussel en de Turkse regering verder gaan.
Telegraaf 27.05.2013 De Europese Unie wil in juni de slepende onderhandelingen met Turkije over toetreding een nieuwe impuls geven. Dat maakte het Ierse voorzitterschap van de EU maandag bekend na overleg tussen de twee partijen.
Telegraaf 11.04.2013 Er komt een informatiebijeenkomst voor de Turkse gemeenschap in de stadsregio Rotterdam over de werkwijze van Bureau Jeugdzorg. Dat stelt CDA-wethouder Hugo de Jonge (jeugd) donderdag in antwoorden op vragen vanuit de raad. Aanleiding hiervoor is de zaak-Yunus waarbij het 9-jarige pleegkind van Turkse komaf bij lesbische pleegouders woont. Daarover ontstond rumoer in Turkije.
Trouw 11.04.2013 Er komt een informatiebijeenkomst voor de Turkse gemeenschap in de stadsregio Rotterdam over de werkwijze van Bureau Jeugdzorg. Dat stelt CDA-wethouder Hugo de Jonge (jeugd) donderdag in antwoorden op vragen vanuit de raad. Aanleiding hiervoor is de zaak-Yunus waarbij het 9-jarige pleegkind van Turkse komaf bij lesbische pleegouders woont. Daarover ontstond rumoer in Turkije.
RTVWEST 31.03.2013 DEN HAAG – Een paar honderd mensen hebben zondag in Rotterdam gedemonstreerd tegen het beleid van Bureau Jeugdzorg. De overwegend Turkse demonstranten zijn boos dat het 9-jarige Turkse jongetje Yunus in Den Haag is ondergebracht bij … Lees verder
Trouw 31.03.2013 Op het Afrikaanderplein in Rotterdam-Zuid hebben zondagmiddag zo’n 500 mensen gedemonstreerd tegen het beleid van Bureau Jeugdzorg. De overwegend Turkse demonstranten zijn boos dat het 9-jarige Turkse jongetje Yunus is ondergebracht bij een lesbisch stel.
Telegraaf 31.03.2013 Op het Afrikaanderplein in Rotterdam hebben zondagmiddag een paar honderd mensen gedemonstreerd tegen het beleid van Bureau Jeugdzorg. Dat meldde de organisatie van de betoging. Volgens de politie, die uit voorzorg „met een gepast aantal agenten” aanwezig was, is de betoging zonder incidenten verlopen.
Nu 31.03.2013 Een grote groep Turken heeft zondagmiddag in Rotterdam opnieuw geprotesteerd tegen het beleid van Jeugdzorg Nederland. De demonstratie is rustig verlopen, laat een woordvoerder van de politie weten.
Volgens RTV Rijnmond waren er enkele honderden mensen aanwezig. De politie was uit voorzorg aanwezig.
Elsevier 31.03.2013 Op het Afrikaanderplein in Rotterdam hebben zondagmiddag een paar honderd mensen gedemonstreerd tegen het beleid van Bureau Jeugdzorg. Dat meldde de organisatie van de betoging. Volgens de politie, die uit voorzorg ,,met een gepast aantal agenten” aanwezig was, is de betoging zonder incidenten verlopen.
Elsevier 31.03.2013 Zie je de Turken – heel altruïstisch – Griekenland al gaan ondersteunen, financieel? En de banken van Cyprus uit de brand helpen, zonder er zelf beter van te worden? Nee, natuurlijk niet; de elite wil het niet en anders zou er wel een volksoproer uitbreken in en rond Istanbul.
PVV 28.03.2013 Vragen van de leden Helder en Van Klaveren (PVV) aan de minister van Veiligheid en Justitie en de minister van Buitenlandse Zaken over het bericht ‘Erdogan maakt werk van Yunus’.
RTVWEST 28.03.2013 DEN HAAG – De PVV is kwaad omdat Turkije naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wil stappen in de zaak rond het Haagse pleegjongetje Yunus. Op die manier wil Turkije het 9-jarige kind terugkrijgen bij zijn biologische ouders. Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken liet donderdagochtend al weten dat hij een klacht van Turkije bij het Europees Hof met vertrouwen tegemoet ziet. Lees verder
Telegraaf 28.03.2013 De PVV noemt een mogelijke stap van Turkije naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) om het 9-jarige pleegkind Yunus weer bij zijn biologische ouders te krijgen „een schoffering van Nederlandse soevereiniteit”. De grootste oppositiepartij heeft over de kwestie vragen gesteld aan minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie en zijn collega Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken.
Trouw 28.03.2013 Nederland heeft ‘een sterke juridische positie’ mocht het bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mensen komen tot een zaak rond het pleegkind Yunus. Dat zei premier Mark Rutte vandaag op zijn wekelijkse persconferentie.
RTVWEST 28.03.2013 DEN HAAG – Mocht Turkije een klacht indienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens over het 9-jarige Haags-Turkse jongentje Yunus, dan ziet het kabinet die zaak met vertrouwen tegemoet. Dat liet minister Frans Timmermans weten. Een Turkse krant meldde dat de Turkse regering via de rechter wil afdwingen dat Yunus wordt herenigd met zijn biologische Turkse familie. Het kind is vlak na zijn geboorte ondergebracht bij lesbische pleegouders in Den Haag. De kwestie kwam ook al aan de orde tijdens het bezoek van de Turkse premier Erdogan vorige week aan premier Mark Rutte…. Lees verder
Trouw 28.03.2013 Mocht Turkije een klacht indienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) over het 9-jarige jongentje Yunus, dan ziet het kabinet die zaak met vertrouwen tegemoet. Dat liet minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken donderdag weten.
Den HaagFM 28.03.2013 Minister Frans Timmermans ziet een eventuele klacht van Turkije bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) …lees meer
Telegraaf 28.03.2013 Mocht Turkije een klacht indienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) over het 9-jarige jongentje Yunus, dan ziet het kabinet die zaak met vertrouwen tegemoet. Dat liet minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken donderdag weten.
NU 28..03.2013 Nederland heeft ”een sterke juridische positie” mocht het bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mensen komen tot een zaak rond het pleegkind Yunus.
Telegraaf 28.03.2013 Nederland heeft „een sterke juridische positie” mocht het bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mensen komen tot een zaak rond het pleegkind Yunus. Dat zei premier Mark Rutte donderdag op zijn wekelijkse persconferentie.
Elsevier 28.03.2013 Nederland heeft ‘een sterke juridische positie’ mocht het bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mensen komen tot een zaak rond het pleegkind Yunus. Volgens een Turkse krant wil de regering van premier Recep Tayyip Erdogan de kwestie voorleggen aan het hof. Erdogan zint volgens de krant verder op plannen om meer islamitische, Turkse gezinnen aan te sporen om pleegkinderen te nemen.
NU 28.03.2013 De Turkse regering wil via de rechter afdwingen dat het 9-jarige jongetje Yunus wordt herenigd met zijn biologische familie. Bekijk video – Premier Recep Tayyip Erdogan heeft aangekondigd dat hij naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) stapt, zo meldde de Turkse krant Sabah.
Trouw 28.03.2013 De Turkse regering wil via de rechter afdwingen dat het 9-jarige jongetje Yunus wordt herenigd met zijn biologische familie. Premier Recep Tayyip Erdogan heeft aangekondigd dat hij naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) stapt, zo meldde de Turkse krant Sabah.
Elsevier 28.03.2013 De regering van Turkije wil via de rechter afdwingen dat het Turks-Nederlandse pleegkind Yunus wordt herenigd met zijn biologische ouders. Premier Recep Tayyip Erdogan is van plan naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te stappen. Erdogan zint volgens de krant verder op plannen om meer islamitische, Turkse gezinnen aan te sporen om pleegkinderen te nemen.
Telegraaf 28.03.2013 De Turkse regering wil via de rechter afdwingen dat het 9-jarige jongetje Yunus wordt herenigd met zijn biologische familie. Premier Recep Tayyip Erdogan heeft aangekondigd dat hij naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) stapt, zo meldde de Turkse krant Sabah.
BB 26.03.2013 Het kabinet wilde Turkije al niet informeren over kinderen van Turkse afkomst die te maken krijgen met jeugdzorg en het weet nu zeker dat het dat ook niet hoeft. Die boodschap had staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) dinsdag voor de Tweede Kamer.
BB 23.03.2013 Het CDA vindt het onverstandig dat staatssecretaris Martin van Rijn niet uitsluit dat Turkije op de hoogte wordt gebracht als een kind met de Turkse nationaliteit in een pleeggezin wordt geplaatst.
Trouw.23.03.2013 Het CDA vindt het onverstandig dat staatssecretaris Martin van Rijn niet uitsluit dat Turkije op de hoogte wordt gebracht als een kind met de Turkse nationaliteit in een pleeggezin wordt geplaatst.
Telegraaf 23.03.2013 Het CDA vindt het onverstandig dat staatssecretaris Martin van Rijn niet uitsluit dat Turkije op de hoogte wordt gebracht als een kind met de Turkse nationaliteit in een pleeggezin wordt geplaatst.
NU 23.03.2013 Het CDA vindt het onverstandig dat staatssecretaris Martin van Rijn niet uitsluit dat Turkije op de hoogte wordt gebracht als een kind met de Turkse nationaliteit in een pleeggezin wordt geplaatst. Van Rijn gaf vrijdag op vragen van de Tweede Kamerleden Omtzigt en Mona Keizer aan dat de Turkse autoriteiten hebben verzocht hen te informeren als een kind met de Turkse nationaliteit onder verantwoordelijkheid van jeugdzorg komt en over gerechtelijke beslissingen over plaatsing van kinderen met de Turkse nationaliteit in pleeggezinnen. ”Op dit moment wordt bezien hoe hiermee moet worden omgegaan”, aldus Van Rijn.
NU 23.03.2013 Het kabinet sluit niet uit dat Turkije wordt geïnformeerd als een kind met de Turkse nationaliteit bij jeugdzorg terecht komt, of als het in een pleeggezin wordt geplaatst. Dat blijkt uit de antwoorden van staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, op vragen van CDA-Kamerleden Mona Keijzer en Pieter Omtzigt. Eerder noemde vice-premier Lodewijk Asscher de bemoeienis van Turkije met het Turkse pleegkind Yunus, dat bij lesbische pleegouders was geplaatst, nog ‘aanmatigend‘. Ook premier Mark Rutte liet bij het bezoek afgelopen week van de Turkse premier Erdogan duidelijk weten dat de plaatsing van pleegkinderen in Nederland een binnenlandse zaak is.
Elsevier 23.03.2013 Nederland overweegt om Turkije te informeren wanneer Turkse kinderen in pleeggezinnen worden geplaatst. Dat blijkt uit antwoorden van staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn (PvdA) op Kamervragen van het CDA. Dat meldt Novum zaterdag.
Premier Mark Rutte (VVD) noemde deze week de pleegzorg nog een ‘verantwoordelijkheid van Nederland en van Nederland alleen’.
Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) noemt het verstrekken van dossiers aan Turkije ‘onwenselijk’.
NRC 23.03.2013 Nederland overweegt Turkije te informeren wanneer Turkse kinderen in pleeggezinnen worden geplaatst. Dat blijkt uit antwoorden op Kamervragen die het CDA had gesteld. Premier Rutte noemde deze week de pleegzorg nog een “verantwoordelijkheid van Nederland en van Nederland alleen”. Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Martin van Rijn (PvdA) schrijft dat Turkije heeft laten weten op de hoogte gehouden te willen worden wanneer een kind onder Bureau Jeugdzorg komt te vallen of wanneer een rechter een kind onderbrengt in een pleeggezin. Volgens premier Rutte gaat Turkije niet over de Nederlandse pleegzorg. Hij deed die uitspraak tijdens een bezoek van Erdogan, met wie hij het oneens is over de kwestie. Lees verder
Trouw 22.03.2013 Ongeveer 100 Turkse demonstranten zijn vrijdagochtend rond 10 uur bijeengekomen in Lelystad waar ze zich laten horen tegen het jeugdzorgbeleid in ons land. Het protest duurt tot 11 uur en vindt plaats op het Stadhuisplein.
Telegraaf 22.03.2013 Naar schatting 100 tot 150 Turkse demonstranten hebben vrijdagochtend in Lelystad van zich laten horen tegen het jeugdzorgbeleid in ons land. Het protest had plaats op het Stadhuisplein.
NU 22.03.2013 Ongeveer 100 Turkse demonstranten zijn vrijdagochtend rond 10 uur bijeengekomen in Lelystad waar ze zich laten horen tegen het jeugdzorgbeleid in ons land. Het protest duurt tot 11 uur en vindt plaats op het Stadhuisplein.
Aanleiding voor de actie is de onrust die in Turkije en onder Nederlandse Turken is ontstaan over de opvang van Turks-Nederlandse kinderen bij homostellen of gezinnen met een andere religieuze achtergrond.
NRC 22.03.2013 De kwestie-Yunus woedde al negen jaar als een veenbrand. En ontvlamde in de Nederlandse media tot een opinie-oorlog, toen de concrete gang van zaken rond het kind, de ouders en Jeugdzorg nog maar heel summier bekend was. Eerst de context, dan pas de feiten, blogt NRC-ombudsman Sjoerd de Jong.
Negen jaar later werd het kind de inzet van een diplomatieke rel tussen Nederland en Turkije, en een heuse Kulturkampf in de media over islamitische versus moderne waarden. Premier Rutte kwam er gisteren openlijk over in aanvaring met de Turkse premier Erdogan.
In Elsevierconcludeerde columnist Syp Wynia dat Turkije niet in de Europese Unie hoort, door de Turkse ophef over de zaak-Yunus en de kwestie rond antisemitische uitlatingen van Turkse scholieren in Arnhem.
Vera Bergkamp, D66-Kamerlid en oud-voorzitter van het COC, zei vorige week vrijdag in Nieuwsuur:
De opiniesite Joop.nlonthulde een vonnis uit 2007, waarin werd bepaald dat de broers van Yunus terug moesten naar de ouders. Een pijnlijke tik op de vingers voor Jeugdzorg dus, in elk geval procedureel. De hele uitspraak is hier na te lezen.
Maar na die onthulling kwamen in elk geval meer details los over het jarenlange juridische touwtrekken om het kind. Jeugdzorg gaf een feitenrelaasvrij, met een samenvatting van de rechtsgang rond het kind. Des te opmerkeljker, omdat in het verleden gedetailleerd – en kritisch – is geschreven over dossiers van Jeugdzorg, bijvoorbeeld in dit stuk in NRC Handelsblad.
Trouw 22.03.2013 ‘Minister Asscher heeft harde, duidelijke woorden gebruikt in de zaak-Yunus. Maar als er één land is dat zelf ook harde woorden hanteert, dan is het wel Turkije.’ Dat zegt Uri Rosenthal, voormalig minister Buitenlandse Zaken donderdagavond in Nieuwsuur in een reactie op de Turkse bemoeienis met de pleegopvang van het jongetje Yunus.
Regio15 21.03.2013 Den Haag – Drie demonstranten zijn vanmiddag aangehouden nadat een van hen een leeg limonadeflesje had gegooid naar de stoet waarin de Turkse premier Erdogan reed. De Turkse premier was vandaag voor een ééndaags bezoek in Nederland. Dat bezoek verliep zonder noemenswaardige incidenten. Enige smetje was dat ‘s-middags bij het Buitenhof een demonstrant een leeg limonadeflesje gooide naar één van de auto’s in het gevolg van de premier. Lees meer…
RTVWEST 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan sprak donderdag tijdens zijn bezoek aan Nederland en premier Mark Rutte de hoop uit dat de 9-jarige Yunus in Den Haag binnenkort door de rechter alsnog wordt teruggeven aan zijn biologische moeder. Rutte zei dat door de rechter al is besloten dat het in het belang is van Yunus dat hij bij zijn huidige pleegouders blijft. ‘Dat is de situatie zoals die is.’ Lees verder
NU 21.03.2013 Premier Mark Rutte en de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zijn het oneens over de manier waarop de zaak van het Turkse pleegkind Yunus nu verder moet worden aangepakt. Dat bleek donderdag tijdens een gezamenlijke persconferentie na afloop van hun ontmoeting. Turkije pleit voor overleg op ministerieel niveau, maar Rutte zegt daar niet voor te voelen.
Elsevier 21.03.2013 Premier Mark Rutte (VVD) en de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zijn het niet met elkaar eens in de kwestie-Yunus. Erdogan wil dat Nederland in dit soort zaken met Turkije gaat overleggen, maar Rutte voelt daar niets voor. Erdogan wil dat het Turkse ministerie van Familiezaken en het ministerie van Veiligheid en Justitie met elkaar overleggen ‘om dit soort problemen in de toekomst te voorkomen’. Rutte is het niet eens met zijn Turkse collega. ‘Dit is geen zaak van ministers.’
NRC 21.03.2013 Mark Rutte en Recep Tayyip Erdogan zijn het oneens in de zaak Yunus. “Het is opmerkelijk dat Rutte en Erdogan zo openlijk botsten”, zegt diplomatiek redacteur Mark Kranenburg. Lees verder›
NRC 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan staat vandaag een druk programma te wachten. Hij arriveerde gisteravond in Amsterdam voor zijn beladen bezoek aan Nederland. Het bezoek gaat gepaard met protesten in verband met de ophef rond de negenjarige Turkse jongen Yunus en zijn lesbische pleegmoeders. Premier Mark Rutte zal zijn collega aanspreken op de Turkse kritiek op de Nederlandse pleegzorg.
VK 21.03.2013 De toon en werkwijze van Erdogan is de laatste tijd veranderd, betogen schrijver Özcan Akyol en sociaal-cultureel wetenschapper Dilan Yesilgoz. ‘De rechten van vrouwen, homoseksuelen en andersgelovigen worden niet erkend of beschermd. Kan Rutte het daar vandaag eens over hebben met zijn Turkse collega?’
VK 21.03.2013 Turkije loslaten, maar wel hard veroordelen, zoals de VVD doet, helpt Turkije, de EU én Nederland niet, vinden Sjoerd Sjoerdsma en Marietje Schaake van D66.
VK 21.03.2013 De Turkse premier Erdogan is in Nederland, PKK-leider Öcalan riep vandaag, op de eerste dag van het Koerdische nieuwe jaar, op tot een historisch bestand. Slechts symboliek of zou dit daadwerkelijk gaan leiden tot vrede tussen de Turken en de Koerden? ‘Tja, daar heb je nou meteen iets te pakken waarover ik te weinig weet om er een voorspelling over te kunnen doen. Het lijkt wel op die persiflage die het satirische weblog De Speld vandaag van deze rubriek maakte. Overigens wel toevallig dat ik precies op deze dag word geïnterviewd.’
VK 21.03.2013 Turkije bemoeit zich met de regels van ons land, zie de kwestie-Yunus. Het is tijd dat premier Erdogan daarmee ophoudt. Een twistgesprek tussen Volkskrant opinieredacteur Henk Müller en advocaat Ali Durmus.
Trouw 21.03.2013 De handel tussen Nederland en Turkije moet de komende jaren verdubbelen, vindt de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan. Hij zei dat donderdag tijdens een ondernemersbijeenkomst in het Kurhaus in Scheveningen.
Elsevier 21.03.2013 De handel tussen Nederland en Turkije moet de komende jaren verdubbelen, vindt de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan. Hij zei dat donderdag tijdens een ondernemersbijeenkomst in het Kurhaus in Scheveningen. Volgens de politie hebben zich geen incidenten voorgedaan.
Ook bij de Turkse demonstratie voor de Islamitische Universiteit inRotterdam is de opkomst minder groot dan verwacht. Via Facebook hadden zich zo’n duizend demonstranten aangemeld, er zijn er ongeveer honderd gekomen.
Trouw 21.03.2013 Premier Mark Rutte heeft een Turks verzoek om op ministerieel niveau verder te praten over pleegkinderen van Turkse afkomst in Nederland, zoals het 9-jarige jongetje Yunus, afgewezen. ‘Dit is geen zaak van ministers’, zei Rutte donderdag na een gesprek met de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan resoluut.
Voor pleegkinderen in Nederland geldt dat alleen de Nederlandse instellingen voor hen verantwoordelijk zijn, aldus de premier tijdens een persconferentie, die kort na het gesprek met Erdogan werd gegeven.
Trouw 21.03.2013 De politie heeft donderdag drie mensen gearresteerd nadat er een flesje was gegooid naar een volgauto van de stoet van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan in Den Haag. Volgens de politie was het flesje leeg.
NU 21.03.2013 De politie heeft donderdag drie mensen gearresteerd nadat er een frisdrankflesje was gegooid naar een volgauto van de stoet van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan in Den Haag.
NU 21.03.2013 Ongeveer 40 Turkse Nederlanders en een overmacht aan politie hebben zich donderdag bij de Islamitische Universiteit in Rotterdam geposteerd. Daar zou een demonstratie zijn tegen de opvang van Turks-Nederlandse kinderen bij christelijke gezinnen of homostellen.
Trouw 21.03.2013 Een demonstratie in Den Haag tegen de Turkse premier Tayyib Erdogan is donderdag rustig verlopen. Zo’n honderd mensen deden mee aan de protestactie. Rond 14.30 verlieten de meeste demonstranten Het Plein. Volgens de politie hebben zich geen incidenten voorgedaan. Er was een aantal sprekers en er werden leuzen geroepen tegen de Turkse premier.
Telegraaf 21.03.2013 Een demonstratie in Den Haag tegen de Turkse premier Tayyib Erdogan is donderdag rustig verlopen. Zo’n honderd mensen deden mee aan de protestactie. Rond 14.30 verlieten de meeste demonstranten Het Plein. Volgens de politie hebben zich geen incidenten voorgedaan. Er was een aantal sprekers en er werden leuzen geroepen tegen de Turkse premier.
Elsevier 21.03.2013 De demonstratie op Het Plein in Den Haag tegen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is rustig verlopen. Er deden zo’n honderd demonstranten deden mee aan het protest, waarvan de meesten rond 14.30 uur Het Plein weer verlieten.
RTVWEST 21.03.2013 DEN HAAG – Op het Plein in Den Haag hebben zich donderdagmiddag een kleine honderd demonstranten verzameld. Zij protesteren tegen het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan. Lees verder
Telegraaf 21.03.2013 Zo’n honderd mensen hebben zich op Het Plein in Den Haag verzameld om te demonstreren tegen de Turkse premier Tayyib Erdogan. Migrantenorganisaties afkomstig uit Turkije zeggen te protesteren tegen de politiek die Erdogan voert tegen Syrië, Koerden, Alevieten, minderheidsgroepen en werkenden.
RTVWEST 21.03.2013 Audiofragment DEN HAAG – Vier organisaties gaan donderdag in Den Haag protesteren tegen de komst van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan naar Nederland. Lees verder
Trouw 21.03.2013 Ongeveer 40 Turkse Nederlanders en een overmacht aan politie hebben zich donderdag bij de Islamitische Universiteit in Rotterdam geposteerd. Daar zou een demonstratie zijn tegen de opvang van Turks-Nederlandse kinderen bij christelijke gezinnen of homostellen.
Trouw 21.03.2013 Vandaag brengt de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan een bezoek aan Nederland. Gisteravond kwam hij al aan, maar om twaalf uur vanmiddag begint het officiële programma. Een aantal groeperingen heeft protesten aangekondigd. Zowel tegen Erdogan als tegen Jeugdzorg.
In Den Haag, waar Erdogan vanmiddag arriveert, wordt gedemonstreerd door de jongerenafdeling (het CiJO) van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), op het Buitenhof vanaf 14:00 uur.
Trouw 21.03.2013 De De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is donderdagmiddag aangekomen bij het Catshuis voor overleg met premier Mark Rutte. Een klein groepje demonstranten wachtte de Turkse regeringsleider op en schreeuwde leuzen.
NU 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is donderdagmiddag aangekomen bij het Catshuis voor overleg met premier Mark Rutte. Een klein groepje demonstranten wachtte de Turkse regeringsleider op en schreeuwde leuzen. Onder meer de hechte diplomatieke en economische banden komen aan de orde tijdens het overleg. Vorig jaar vierden beide landen 400 jaar diplomatieke betrekkingen.
Telegraaf 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is donderdagmiddag aangekomen bij het Catshuis voor overleg met premier Mark Rutte. Een klein groepje demonstranten wachtte de Turkse regeringsleider op en schreeuwde leuzen.
Trouw 21.03.2013 Erdogan zou een privébezoek brengen aan de Keukenhof. Donderdagochtend rond 08.30 uur werd het tripje echter afgezegd door het ministerie van Buitenlandse Zaken omdat Erdogan ziek is. Het is de eerste dag dat de Keukenhof dit jaar open is. ‘Het is jammer dat de heer Erdogan er niet zal zijn, maar er lopen gelukkig al andere gasten rond’, aldus de woordvoerder.
NU 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is donderdag tijdens zijn bezoek aan Nederland ziek geworden. Dat heeft een woordvoerder van het bloemenpark in Lisse bevestigd. Het is de eerste dag dat de Keukenhof dit jaar open is. ”Het is jammer dat de heer Erdogan er niet zal zijn, maar er lopen gelukkig al andere gasten rond”, aldus de woordvoerder.
Elsevier 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is donderdag niet komen opdagen bij het geplande bezoek aan de Keukenhof in Lisse. Erdogan zegt onverwachts geveld te zijn door ziekte. Dat bevestigt Keukenhof donderdag. Erdogan kwam woensdagavond in Amsterdam aan voor een staatsbezoek in verband met de viering van vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Turkije.
Trouw 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan brengt donderdag een eendaags bezoek aan ons land op uitnodiging van premier Mark Rutte. De komst van Erdogan werd vooraf overschaduwd door de kwestie rond het 9-jarige pleegkind Yunus.
Telegraaf 21.03.2013 De autoriteiten hebben geen idee wat hen vandaag allemaal te wachten staat tijdens het bliksembezoek van premier Erdogan aan ons land. De Turkse regeringsleider heeft een bezoek aan Rotterdam afgezegd, maar het aangekondigde protest bij de Islamitische Universiteit, gericht tegen de opvang van Yunus bij twee pleegmoeders, gaat gewoon door.
Trouw 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is woensdagavond aangekomen in Nederland voor een officieel bezoek. Op beelden van de NOS is te zien hoe de premier samen met zijn vrouw aankomt bij een hotel.
Telegraaf 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is woensdagavond aangekomen in Nederland voor een officieel bezoek. Op beelden van de NOS is te zien hoe de premier samen met zijn vrouw aankomt bij een hotel.
NU 21.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan is woensdagavond aangekomen in Nederland voor een officieel bezoek. Op beelden van de NOS is te zien hoe de premier samen met zijn vrouw aankomt bij een hotel. De verwachting was dat Erdogan morgen pas naar Nederland zou komen. Vier organisaties hebben protesten in Den Haag aangekondigd tegen het bezoek de Turkse premier.
RTVWEST 21.03.2013 De discussie over zijn verleden en toekomst, legt een ‘zware druk’ op de schouders van de nog maar 9-jarige Yunus. ‘Al die aandacht en informatie is behoorlijk belastend. Dit willen we het liefst niet,’ aldus de directeur van het Bureau Jeugdzorg Haaglanden, Hans Beelen.
Toch maakt Yunus het goed. Volgens de directeur wordt hij prima door zijn lesbische pleegmoeders en het bureau zelf begeleid. Jeugdzorg hoopt dat hij snel weer terug kan naar zijn gewone omgeving in Den Haag. Lees verder
VK 20.03.2013 Bureau Jeugdzorg Haaglanden heeft in de zaak-Yunus veel steken laten vallen. Beschuldigingen tegen de biologische moeder waren onvoldoende gefundeerd en onderzoeken die ontlastend waren voor de ouders werden achtergehouden. Ook rechterlijke uitspraken om de uithuisplaatsing ongedaan te maken, zijn genegeerd.
Telegraaf 20.03.2013 Jeugdzorg kon niet aannemelijk maken dat de Turkse biologische moeder van het jongetje Yunus (9) niet geschikt was haar kind op te voeden of dat ze haar zoon mishandelde. Daarom wees het gerechtshof de jongen in 2007 toe aan de biologische ouders.
NU 20.03.2013 De biologische ouders van Yunus hebben nooit “de intentie gehad tegen de seksuele geaardheid van de pleegouders van het jongetje van Turkse afkomst te ageren”. Dat benadrukt de advocaat van de ouders in een verklaring, een dag voor het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan.
Trouw 20.03.2013 De biologische ouders van Yunus hebben niets tegen de seksuele geaardheid van de pleegouders van het jongetje van Turkse afkomst. De advocaat van de ouders heeft dat de dag voor het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan benadrukt.
Volgens de advocaat hebben de ouders alleen gewild dat hun zoontje bij een pleeggezin terechtkwam ‘waar tegemoet zou worden gekomen aan de identiteit van Yunus en henzelf’. Zo wilden ze voorkomen dat Yunus vervreemd of onthecht zou raken van zijn familie.
Elsevier 20.03.2013 De biologische ouders van Yunus hebben niets tegen de seksuele geaardheid van de pleegouders van het jongetje van Turkse afkomst. De advocaat van de ouders heeft dat de dag voor het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan benadrukt.
RTVWEST 20.03.2013 DEN HAAG – Bij een Turks protest vrijdag in Lelystad worden duizend demonstranten verwacht. Dat liet een woordvoerster van de gemeente Lelystad woensdag weten. De demonstratie is gericht tegen het jeugdzorgbeleid in Nederland. Lees verder
Trouw 20.03.2013 Bij het Turks protest van vrijdag in Lelystad worden 1000 demonstranten verwacht. Dat liet een woordvoerster van de gemeente Lelystad woensdag …
Trouw 20.03.2013 Ongeveer 500 mensen gaan donderdag in Den Haag demonstreren tegen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan. Hij brengt donderdag een officieel …
Den HaagFM 20.03.2013 Ongeveer 500 mensen gaan donderdag in Den Haag demonstreren tegen de Turkse premier Erdogan. Hij brengt donderdag een of…lees meer
NU 20.03.2013 Naar verwachting zullen komende vrijdag in Lelystad 1000 Turken demonstreren tegen het jeugdzorgbeleid in Nederland. Bekijk video – Dat liet een woordvoerster van de gemeente Lelystad woensdag weten. De organisatie achter het protest roept onder meer via Facebook zo veel mogelijk mensen op om naar Lelystad te komen.
Trouw 20.03.2013 Het CDA mengt zich in de discussie over de opvang van het Turks-Nederlands jongetje Yunus bij lesbische pleegouders in Den Haag. ‘In de Tweede Wereldoorlog zaten joodse kinderen ondergedoken bij katholieke gezinnen. Dat heeft ook niet tot massale problemen geleid’, zo stelde CDA-Europarlementariër Ria Oomen-Ruijten woensdag.
RTVWEST 20.03.2013 DEN HAAG – Ook de Europese fractie van het CDA heeft zich gemengd in de discussie over de opvang van het Turks-Nederlands jongetje Yunus bij lesbische pleegouders in Den Haag. Het 9-jarige jongetje houdt de gemoederen in Nederland … Lees verder
Telegraaf 20.03.2013 Het CDA mengt zich in de discussie over de opvang van het Turks-Nederlands jongetje Yunus bij lesbische pleegouders in Den Haag. „In de Tweede Wereldoorlog zaten joodse kinderen ondergedoken bij katholieke gezinnen. Dat heeft ook niet tot massale problemen geleid”, zo stelde CDA-Europarlementariër Ria Oomen-Ruijten woensdag.
Telegraaf 20.03.2013 Partners Aad en Ron Vijfhuizen vangen al 28 jaar pleegkinderen op. Ze zijn diep geraakt over het nieuws dat een lesbisch stel moest onderduiken, omdat zij een moslimkind opvangen.
RTVWEST 20.03.2013 DEN HAAG – Bij de Stichting Jeugdformaat zijn de laatste dagen ‘aanzienlijk veel meer’ aanmeldingen binnengekomen van mensen die pleegouder willen worden. Exacte cijfers heeft de organisatie, die in Haaglanden onder meer … Lees verder
Trouw 19.03.2013Het populaire Turkse tv-station ATV besteedt avond na avond aandacht aan de lotgevallen van Turkse ouders in Nederland bij wie kinderen werden weggehaald. Aanleiding is het Turkse jongetje Yunus, dat in Nederland wordt opgevoed door twee lesbische pleegmoeders. Waarom wordt er in Turkije zo heftig op de zaak gereageerd ?
Trouw 19.03.2013 Of het Turkse jongetje Yunus (9) goed zit bij een lesbisch stel? Of het een blunder is van jeugdzorg een islamitische jongen bij twee pleegmoeders te plaatsen? Jo Hermanns, bijzonder hoogleraar opvoedkunde van de Universiteit van Amsterdam wil er niet eens over nadenken. “Deze discussie kent alleen maar verliezers. En aan het eind is er één slachtoffertje: Yunus.”
RTVWEST 19.03.2013 DEN HAAG – Er zijn meer Turkse protestacties gepland tegen de opvang van pleegkinderen in Nederlandse gezinnen. Mogelijk ook bij het gebouw van bureau jeugdzorg Haaglanden, schrijft de Telegraaf. Lees verder
Telegraaf 19.03.2013 Overal in het land blijken boze Turken protesten op touw te zetten tegen de opvang van Turkse pleegkinderen bij homoparen en christelijke gezinnen. Naast de eerder aangekondigde demonstratie bij de Islamitische Universiteit in Rotterdam is er een dag later een actie gepland bij het hoofdkantoor van Bureau Jeugdzorg Flevoland in Lelystad.
Trouw 19.03.2013 Minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) zei dinsdag tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer wederom dat de Turkse bemoeienis met de pleegopvang van het jongetje Yunis ‘ongepast en aanmatigend’ is. Hij wilde een verzoek van de PVV om het aanstaande bezoek van de Turkse premier Tayyip Erdogan af te zeggen niet inwilligen.
RTVWEST 19.03.2013 DEN HAAG – De PVV vindt dat het kabinet het bezoek van de Turkse premier Erdogan moet afzeggen omdat dat land zich bemoeit met het 9-jarige jongetje Yunus wat bij een lesbisch pleeggezin is ondergebracht. Kamerlid Sietse Fritsma zei … Lees verder
Telegraaf 19.03.2013 De PVV vindt dat het kabinet het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan moet afzeggen omdat dat land zich bemoeit met het 9-jarige jongetje Yunus omdat dit bij een lesbisch pleeggezin is ondergebracht. Tweede Kamerlid Sietse Fritsma zei dat dinsdag in de Tweede Kamer. Vicepremier Lodewijk Asscher wees dit pleidooi meteen van de hand.
Trouw 19.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan brengt geen bezoek aan de Islamitische Universiteit in Rotterdam tijdens het staatsbezoek aan Nederland. Dat melden bronnen rond het bezoek van de premier.
Telegraaf 19.03.2013 De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan gaat donderdag niet naar de Islamitische Universiteit in Rotterdam tijdens zijn eendaagse officiële bezoek aan Nederland. Zijn bezoek aan de universiteit is van het programma geschrapt, meldt een woordvoerder van de universiteit dinsdag. Of er van af wordt gezien in verband met de aangekondigde demonstratie van Turken is niet duidelijk. „We hebben gisteren van de ambassade gehoord dat het bezoek niet doorgaat, maar niet gehoord wat de reden is”, aldus de woordvoerder. De details van het nieuwe programma worden dinsdag later op de dag bekendgemaakt.
Trouw 19.03.2013 Vice-premier Lodewijk Asscher heeft de verhoudingen met Turkije onnodig op scherp gezet. Zijn uitspraak van vrijdag dat de Turkse bemoeienis met het pleegkind Yunus ‘volstrekt ongepast’ is, heeft in het kabinet en de Tweede Kamer tot ergernis geleidt. Dat schrijft het AD dinsdag op de voorpagina.
Trouw 19.03.2013 Tijdens het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zal het kabinet uitleg geven over de zaak-Yunus. Dat schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken mede namens premier Mark Rutte dinsdag aan de Tweede Kamer. Het kabinet zal donderdag toelichten ‘welke zorgvuldige afwegingen worden gemaakt bij beslissingen over kinderen die in pleeggezinnen worden geplaatst’.
Telegraaf 19.03.2013 Tijdens het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zal het kabinet uitleg geven over de zaak-Yunus. Dat schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken mede namens premier Mark Rutte dinsdag aan de Tweede Kamer. Het kabinet zal donderdag toelichten „welke zorgvuldige afwegingen worden gemaakt bij beslissingen over kinderen die in pleeggezinnen worden geplaatst”.
NU 19.03.2013 Tijdens het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan zal het kabinet uitleg geven over de zaak-Yunus. Dat schrijft minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken mede namens premier Mark Rutte dinsdag aan de Tweede Kamer.
Elsevier 19.03.2013 De PVV wil dat het kabinet het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan afzegt vanwege de bemoeienis van Turkije met het negenjarige pleegkind Yunus De PVV wil dat het kabinet het bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan afzegt vanwege de bemoeienis van Turkije met het negenjarige pleegkind Yunus. Turkije heeft er bezwaar tegen dat het kind bij een lesbisch Nederlands pleeggezin is ondergebracht. Vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) wijst het afzeggen van het bezoek van de hand. Asscher noemde de Turkse ophef over Yunus vorige week ‘volstrekt ongepast’.
Opmerkelijk, omdat de PvdA in september 2011 nog vond dat pleegkinderen geplaatst moeten worden ‘in gezinnen waar de religieuze achtergrond van het kind wordt gerespecteerd’.
PvdA-Kamerleden Jeroen Dijsselbloem en Khadija Arib stelden toen Kamervragen aan toenmalig staatssecretaris van Volksgezondheid Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) over een moslimjongen in een christelijk pleeggezin.
Dinsdag zei vicepremier Asscher (PvdA) in de Tweede Kamer dat Nederland een zorgvuldige procedure kent bij het in pleeggezinnen plaatsen van kinderen. Daarbij spelen volgens hem afkomst, religie of seksuele voorkeur van de pleegouders geen rol.
Trouw 19.03.2013 Turkije vraagt de Belgische overheid om Turkse kinderen niet langer bij Belgische pleeggezinnen onder te brengen. Dat meldden verschillende Vlaamse media dinsdag. Aanleiding is de ophef rond de 9-jarige Yunus, het jongetje van Turkse afkomst dat in Nederland bij lesbische pleegouders woont. Turkije vindt het onacceptabel dat Turkse kinderen bij christelijke of homoseksuele gezinnen worden grootgebracht. Ze zijn bang dat zo’n plaatsing leidt tot vervreemding van hun eigen waarden en tot gedwongen assimilatie.
Telegraaf 19.03.2013 Turkije vraagt de Belgische overheid om Turkse kinderen niet meer bij Belgische pleegkinderen onder te brengen. Dat meldden verschillende Vlaamse media dinsdag.
Telegraaf 19.03.2013 De Turkse overheid heeft België verzocht om geen Turkse kinderen meer bij christelijke, Belgische pleegouders te plaatsen. Dit zou volgens de Turken leiden tot vervreemding van eigen normen en waarden. Dat melden Belgische media dinsdagochtend.
Het is voor het eerst dat de Turkse overheid zich officieel bemoeit met de zaak rond het pleegkind Yunus dat bij een lesbisch stel werd geplaatst.
In Turkije is veel ophef ontstaan rond de negenjarige Yunus die na signalen van mishandeling bij twee Nederlandse pleegmoeders werd geplaatst. Waarnemend premier Lodewijk Asscher zei vorige week al dat Turkije zich niet met de Nederlandse pleegzorg moet bemoeien. In Rotterdam wordt een Turks protest verwacht tijdens het bezoek van Erdogan.
Telegraaf 19.03.2013 Islamitische stellen hebben meer belangstelling voor een pleegkind dan voorheen. De ophef die is ontstaan over de 9-jarige Nederlands-Turkse Yunus, die tot ontsteltenis van Turkse politici wordt opgevoed door lesbische ouders, wordt gezien als aanleiding. Dat meldt Sp!ts dinsdag.
RTVWEST 19.03.2013 Video DEN HAAG – Volgens PVDA-raadslid Mustafa Okçuoglu is het goed dat de zaak rondom de 9-jarige Yunus uit Den Haag besproken wordt. Dat zei het raadslid dinsdag in TV West Vandaag. Dat er in koffiehuizen, moskeeën en in Turkse gezinnen … Lees verder
Telegraaf 18.03.2013 Met het Turkse jongetje Yunus gaat het „naar omstandigheden goed”. Dat zegt een woordvoerder van Bureau Jeugdzorg Haaglanden maandagavond.
RTVWEST 18.03.2013 DEN HAAG – Het gaat ‘naar omstandigheden’ goed met het Turkse jongetje Yunus. Dat zegt een woordvoerder van Bureau Jeugdzorg Haaglanden. Het jongetje en zijn twee lesbische pleegouders doken vorige week onder. Dit nadat er in Turkije commotie ontstond over het onderbrengen van islamitische pleegkinderen bij gezinnen met homoseksuele ouders.
Volgens de woordvoerder blijft dit wel ‘een enorme impact’ de 9-jarige jongen hebben. De ouders vroegen ook de Turkse premier Erdogan om in te grijpen. Hij brengt deze week een bezoek aan Nederland. Volgens sommige berichten zou hij ook een bezoek willen brengen aan de jongen.
VK 18.03.2013 Het was een beschamende week, schrijft columnist Aleid Truijens. Want niet de belagers, maar juist Yunus en zijn moeders en jeugdwerker Mehmet Sahin, die jodenhaat bij scholieren dapper probeert te bestrijden met Anne Franks Dagboek, moesten onderduiken. Niet hun belagers, en dat is diep treurig.
Elsevier 18.03.2013 Soms staat er iets in de krant dat grote indruk maakt. Zo las ik jaren geleden een klein stukje over een brand ergens in Amsterdam. Die was ontstaan doordat twee kleine, moederloze kinderen zelf probeerden iets te koken in de afwezigheid van hun vader. Die moest natuurlijk werken. Nu lees ik over dat lesbische stel dat in haar goedheid een Turks kind heeft opgenomen, al bijna negen jaar geleden. Ook dat hebben ze zonder twijfel gedaan omdat zij dat jongetje een mooier en beter leven konden bieden dan wat hij had.
De kwestie, zo begrijpen we uit de Volkskrant, heeft in Turkije tot grote ophef geleid. Want ‘hoe zou jij je voelen als jouw kind bij een lesbienne zou wonen?’ Nou, brrr. Bovendien zijn ze bang dat dat kind wordt geïndoctrineerd met allemaal gemene Christelijke praatjes.
Nou, pech gehad, zeker zolang het ontbreekt aan Turkse pleeggezinnen, want die schijnen er niet bepaald veel te zijn. Evengoed zijn die ouders nu ondergedoken, in een Umwertung aller Werte.
Stel nu dat mijn kind uit huis moest worden geplaatst (en dat gebeurt niet zomaar). Het kwam terecht bij een moslimgezin. En ik ben christelijk. Dan heb je toch niet het lef om eisen te gaan stellen als je het zelf zo enorm hebt verpest?
Trouw 17.03.2013 Turken lijken bepaald niet eensgezind in hun mening over het lot van de 9-jarige Yunus, die uit een Turks-Nederlands gezin bij lesbische pleegouders werd geplaatst. De kwestie wordt in Turkse media breed uitgemeten en de zaak dreigt een schaduw te werpen over het aanstaande bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan aan Nederland. De Nederlandse regering vindt dat Turkije zich er niet mee moet bemoeien. Sommige Turken maken zich vooral druk om het uiteenvallen van het gezin, anderen om het feit dat de pleegouders lesbisch zijn.
Telegraaf 17.03.2013 Turken lijken bepaald niet eensgezind in hun mening over het lot van de 9-jarige Yunus, die uit een Turks-Nederlands gezin bij lesbische pleegouders werd geplaatst. De kwestie wordt in Turkse media breed uitgemeten en de zaak dreigt een schaduw te werpen over het aanstaande bezoek van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan aan Nederland. De Nederlandse regering vindt dat Turkije zich er niet mee moet bemoeien. Sommige Turken maken zich vooral druk om het uiteenvallen van het gezin, anderen om het feit dat de pleegouders lesbisch zijn.
Trouw 17.03.2013 Turkse-Nederlanders kunnen zich verontwaardigd voelen over de plaatsing van het 9-jarige Turkse jongetje Yunus bij lesbische pleegouders, maar ze kunnen ook hun verantwoordelijkheid nemen en zich aanmelden als pleeggezin. Die oproep doen twee Turks-Nederlandse Kamerleden van de PvdA zondag.
Telegraaf 17.03.2013 Turkse-Nederlanders kunnen zich verontwaardigd voelen over de plaatsing van het 9-jarige Turkse jongetje Yunus bij lesbische pleegouders, maar ze kunnen ook hun verantwoordelijkheid nemen en zich aanmelden als pleeggezin. Die oproep doen twee Turks-Nederlandse Kamerleden van de PvdA zondag.
NU 17.06.2013 Turkse-Nederlanders kunnen zich verontwaardigd voelen over de plaatsing van het 9-jarige Turkse jongetje Yunus bij lesbische pleegouders, maar ze kunnen ook hun verantwoordelijkheid nemen en zich aanmelden als pleeggezin. Die oproep doen twee Turks-Nederlandse Kamerleden van de PvdA zondag.
Telegraaf 17.03.2013 Het protest tegen de opvang van Turkse kinderen bij Nederlandse homoseksuele pleeggezinnen lijkt niet door te gaan. De initiatiefnemer heeft de uitnodiging voor het protest op Facebook ingetrokken
NU 17.03.2013 De initiatiefnemer van de demonstratie in Rotterdam tegen de opvang van Turkse kinderen bij Nederlandse homoseksuele gezinnen, heeft laten weten dat het protest niet doorgaat. Dat meldt RTV Rijnmond.
Eerder werd op Facebook onder het account Cocuklarimiza Dokunma een oproep geplaatst om in Rotterdam te komen demonstreren tegen de opvang van Turkse kinderen bij Nederlandse homoseksuele gezinnen.
RTVWEST 17.03.2013 DEN HAAG – Er is grote onduidelijkheid ontstaan over de aangekondigde demonstratie van Turken tegen de opvang van Yunus. De jongen woont bij een lesbisch stel in Den Haag. Duizenden Turken zouden donderdag in Rotterdam demonstreren als de Turkse premier Erdogan daar op bezoek komt. Dat protest is afgelast, maar op Facebook is nu opnieuw een oproep geplaatst voor een andere actie op diezelfde dag. Lees verder
RTVWEST 16.03.2013 DEN HAAG – PVV-leider Geert Wilders heeft hard uitgehaald naar de deelnemers aan de Turkse protestactie, komende donderdag in Rotterdam. De actie is gericht tegen de opvang van pleegkinderen bij Nederlandse gezinnen. Wat Wilders … Lees verder
RTVWEST 16.03.2013 Den Haag – In Rotterdam is donderdag een massaprotest van Turken tegen de opvang van Yunus door lesbische ouders in Den Haag. Lees verder
RTVWEST 16.03.2013 DEN HAAG – Er is in Nederland een groot tekort aan pleeggezinnen met een islamtische achtergrond. Dat zegt Pleegzorg Nederland in een reactie op de commotie rond de opvang van het Turkse jongetje Yunus door lesbische ouders in Den … Lees verder
RTVWEST 16.03.2013 DEN HAAG – Kamerleden willen dat premier Rutte deze week zijn Turkse collega Erdogan flink de oren wast over de affaire rond het jongetje Yunus. Op radio 1 noemde het D66-Kamerlid Weyenberg de houding van de Turken ‘onacceptabel’. Over de opvang van de Turkse jongen Yunus is veel ophef ontstaan, doordat zijn biologische moeder hem opeist. Zij wil niet dat hij door een lesbisch stel in Den Haag wordt grootgebracht. Erdogan wil de zaak aankaarten tijdens zijn bezoek aan Nederland. Lees verder
NU 16.03.2013 De rel rond de opvang van de 9-jarige Turkse jongen Yunus laat zien dat Turkije nog lang niet klaar is voor toetreding tot de Europese Unie. “Sommige landen willen de onderhandelingen over de toetreding uit de ijskast halen, maar wat ons betreft kan de ijskast een graadje kouder worden gezet”, zei VVD-Kamerlid Mark Verheijen zaterdag in het Radio 1-programma Kamerbreed.
Elsevier 16.03.2013 Turkije hoeft voorlopig niet op een lidmaatschap van de Europese Unie (EU) te rekenen. De houding in de zaak rond het pleegkind Yunus laat zien dat het land nog te ver van de waarden binnen de EU af staat. Turkije hoeft voorlopig niet op een lidmaatschap van de Europese Unie (EU) te rekenen. De houding in de zaak rond het pleegkind Yunus laat zien dat het land nog te ver van de waarden binnen de EU af staat. Zijn partij is niet blij met de bemoeienis van de Turken met de Nederlandse pleegzorg.
RTVWEST 15.03.2013 DEN HAAG – Bemoeienis van Turkije met het 9-jarige Turkse jongetje Yunus is ‘volstrekt ongepast’. Dat zei vice-premier Lodewijk Asscher vrijdag na afloop van de ministerraad. Lees verder
RTVWEST 16.03.2013 DEN HAAG – De politie Rotterdam houdt een aangekondigde demonstratie in de gaten van Turken tegen de opvang van het jongetje Yunus bij lesbische pleegouders in Den Haag. Lees verder
Den HaagFM 16.03.2013 De politie in Rotterdam houdt een aangekondigde demonstratie in de gaten van Turken die willen protesteren tegen de opva…lees meer
Den HaagFM 16.05.2013 Het Haagse jongetje Yunus is met zijn pleegmoeders ondergedoken. De 9-jarige jongen gaat ook niet meer naar school. Het …lees meer
RTVWEST 15.03.2013 DEN HAAG – Het Haagse jongetje Yunus is met zijn pleegmoeders ondergedoken. De 9-jarige gaat ook niet meer naar school. Het gezin is bang voor een ontvoering, nadat de Turkse premier Erdogan aankondigde op bezoek te komen. Yunus is van Turkse afkomst en woont sinds hij 4 maanden oud is bij een lesbisch stel in Den Haag. Zijn biologische, islamitische moeder is daar woest over. Ze riep de hulp in van Erdogan. Die kondigde aan op bezoek te komen bij Yunus, eind deze maand als hij in Nederland is.
BB 15.03.2013 De lesbische pleegouders die het 9-jarige Turkse jongetje Yunus hebben opgevangen, verdienen een standbeeld en geen kritiek. Dat stelt staatssecretaris Martin van Rijn (Pleegzorg) vrijdag. Hij vindt het heel erg dat het gezin moet onderduiken door de commotie in Turkije over het onderbrengen van islamitische pleegkinderen bij gezinnen met homoseksuele ouders.
RTVWEST 15.03.2013 DEN HAAG – De lesbische pleegouders die het 9-jarige Turkse jongetje Yunus hebben opgevangen, verdienen een standbeeld en geen kritiek. Dat stelt staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) vrijdag. Lees verder
Kortom, er is hier altijd wel iets om over te zeiken. Ze zeggen in Den Haag daarom:Een dag nie gezeik, is een dag nie geleef.
Disclaimer: Dit is een non-profit site. Waar mogelijk is gebruik gemaakt van rechtenvrij materiaal via o.a. de Wikimedia Commons-licenties. Mocht u bezwaar hebben tegen de plaatsing van enig beeldmateriaal op deze site, omdat u bijvoorbeeld rechthebbende bent, laat u dan zo snel mogelijk een bericht achter opdat er zo spoedig mogelijk actie ondernomen kan worden.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/307f814e-45b7-11eb-8773-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d7c88fca-480c-11eb-a14a-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a2c535de-4600-11eb-afcd-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2e6b8370-4603-11eb-bd68-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/19aa43b8-4603-11eb-8026-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c37e996a-4604-11eb-9e51-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5464ef0e-4319-11eb-9725-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/29a9113e-4079-11eb-9b6b-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9d018d42-4041-11eb-bbf4-0255c322e81b.jpg)
Ursula von der Leyen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e8a65320-3d3c-11eb-bc51-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/77aa71b8-3ba4-11eb-8319-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/213af1d4-38c2-11eb-9d5e-0218eaf05005.jpg)
Sander van Hoorn @svhoorn
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/187ac1c4-37f4-11eb-bbc2-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/748dc6c6-5ee9-11ea-9ba3-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0b3be530-5c51-11ea-86a4-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/17a73470-5637-11ea-9ee0-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e0a4421a-4f1a-11ea-a4aa-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/614c7af0-4ccc-11ea-ac2e-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/cbc5f686-4c36-11ea-bfe4-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/702757b6-467d-11ea-b9bb-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2ec81bba-44f3-11ea-b4fa-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2f0d02d4-44f3-11ea-b4fa-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/eabe7f8a-4485-11ea-a98d-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/eae212a6-4485-11ea-a98d-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/eb005aae-4485-11ea-a98d-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/10efd03c-4486-11ea-b9bb-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0311c2bc-44b9-11ea-8e5d-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/03d37164-44b9-11ea-8e5d-02d2fb1aa1d7.jpg)
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/adab5610-4479-11ea-9d58-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/65276b20-43f9-11ea-8ffa-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/012b683e-f1a0-11e9-8a4d-0218eaf05005.jpg)
Suse van Kleef @SusevanKleef
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6ce40004-f0dd-11e9-ac22-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7475fb08-f0b8-11e9-81be-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7d480d8e-f040-11e9-a3a2-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a7791b24-f000-11e9-8888-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3528a0a0-eff9-11e9-84ee-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bfd918e0-ef88-11e9-849e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/73c211d6-ef20-11e9-baf5-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/77c5380e-eea2-11e9-960b-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/beaa6d4e-ec5d-11e9-bbff-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0041b70e-eb9a-11e9-9edc-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/04b8f21a-ea83-11e9-830f-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f56c68f2-e9f4-11e9-ac22-02d2fb1aa1d7.png)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2343f7b0-e9df-11e9-9fd1-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f0fa356a-e9bd-11e9-81be-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d09c870-e9b4-11e9-806b-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c6d0fd36-e93c-11e9-a278-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c0a6595c-e823-11e9-99ce-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/422bad12-e6ba-11e9-8019-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/75143a64-e6a6-11e9-8019-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b5d143c0-e684-11e9-a27e-02d1dbdc35d1.jpg)
Johnson wilde toch per se op 31 oktober de EU uit?
Wat stond er ook alweer in de deal van Johnson?
Hoe reageren de Britse partijen op de deal van Johnson?
Hoe wordt in Brussel gereageerd op de deal van Johnson?
Harms Ireland’s all-island economy
lack of detail/not operational
puts deal under custody of DUP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/977359ae-e52b-11e9-b8e4-02d2fb1aa1d7.jpg)
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/296f817e-e406-11e9-ac7d-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f8048bb2-d89c-11e9-8f10-02d1dbdc35d1.jpg)
Auteur
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/757a148e-d7b4-11e9-8baa-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/757a148e-d7b4-11e9-8baa-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7778d220-d7b4-11e9-8baa-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7789ef74-d7b4-11e9-8baa-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/e76e6a5c-d568-11e9-8f10-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/57562c66-d540-11e9-a85c-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/595aabc2-d540-11e9-a85c-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/c546bc14-d530-11e9-9b97-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/da1e2574-d51b-11e9-a3f1-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/0139a812-d4be-11e9-b66a-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/016226fc-d4be-11e9-b66a-0218eaf05005.jpg)
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d90d5246-d47f-11e9-95b7-0217670beecd.jpg)
Auteur
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/92e08310-d33f-11e9-a3f1-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/048fcfba-d319-11e9-8538-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/04b2d3a2-d319-11e9-8538-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d7e851cc-d2f4-11e9-baff-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4392340a-d20b-11e9-bfdc-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/2b25bcd0-d1fb-11e9-bcd0-0255c322e81b.jpg)
Auteur:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/382c6ca2-d1b1-11e9-a3e5-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/46a2e53c-d1ab-11e9-a59e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4788221e-d1ab-11e9-a59e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/47ee2f50-d1ab-11e9-a59e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4d90bcae-d18b-11e9-9a49-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/35922f88-d0d3-11e9-8388-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/87ede06e-d0ca-11e9-8f10-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6d768150-d0bb-11e9-9a49-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f2682144-d092-11e9-a415-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9493d80e-bee7-11e9-a5cc-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/9cc7f1c8-be91-11e9-a6e1-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5c15f8f0-b9eb-11e9-97b8-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/4216415c-b67c-11e9-93ed-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/8dbd2dc2-b4ed-11e9-80ed-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/83a59dd6-b436-11e9-a94e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1fd2f268-b2c9-11e9-94d3-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d73bf10e-b1eb-11e9-8f49-0218eaf05005.jpg)
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.