En weer kijkt de hele wereld naar het Rusland in Den Haag
AD 11.12.2020
“Big Eye” from Russia
De AIVD heeft een Russisch “spionage-netwerk” opgerold, laat het weten in een persbericht. Twee Russische diplomaten moeten het land uit, omdat ze volgens de AIVD inlichtingenofficieren zijn. Ze waren beiden werkzaam op de ambassade van het land in Den Haag.
Opnieuw is Nederland verwikkeld in een Spionageschandaal met de Russen. Gisteren maakte inlichtingendienst AIVD bekend twee Russische spionnen te hebben ontmaskerd.
Volgens de dienst waren ze onder meer geïnteresseerd in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Experts zijn niet verbaasd over de Russische interesse: Nederland loopt voorop als het gaat om dit soort hoogwaardige technologie.
De AIVD zegt dat de twee Russische diplomaten die in Nederland jacht maakten op hightechkennis een groot netwerk van bronnen hadden opgebouwd. “We hebben in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen, waarvan we in een aantal gevallen ook echt hebben gezien en gehoord dat er sprake was van informatieoverdracht en betaling”, zei AIVD-chef Erik Akerboom in het radioprogramma Nieuws en Co.
Ook zegt AIVD-baas Erik Akerboom donderdag in NPO Radio 1-programma Nieuws en Co dat de Russen een groot netwerk van bronnen hadden opgebouwd. “We hebben in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen, waarvan we in een aantal gevallen ook echt hebben gezien en gehoord dat er sprake was van informatieoverdracht en betaling”, zegt hij.
Volgens Akerboom heeft de AIVD de spionnen en bronnen geruime tijd geobserveerd, voordat er werd ingegrepen. “U moet zich voorstellen dat we deze zaak heel lang stil hebben gehouden om ervoor te zorgen dat we goed doorkregen wat er eigenlijk gaande was. Pas gisteren en vandaag hebben we contact opgenomen met de bedrijven en deze bronnen.” De twee Russen zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken tot persona non grata verklaard en moeten het land verlaten.
“Vroeger werd dit achter de schermen afgehandeld.”, aldus Ben de Jong, onderzoeker Russische inlichtingendiensten.
Experts noemen het opvallend dat de Nederlandse autoriteiten de spionagezaak zo openlijk communiceren. Dat gebeurde bijvoorbeeld ook na de mislukte Russische hackaanval op het OPCW in Den Haag in 2018, maar het was daarvoor zeer ongebruikelijk, zegt Ben de Jong, kenner van de Russische inlichtingendiensten van de Universiteit Leiden.
“Vroeger werd dat achter de schermen afgehandeld en gaf Den Haag daar geen ruchtbaarheid aan. Ik denk dat het tekenend is voor de slechte betrekkingen tussen Rusland en Nederland, en het Westen in het algemeen.”
Vergelijkbaar met CIA
Volgens de AIVD zijn de twee spionnen lid van de Russische civiele inlichtingendienst SVR. Die is volgens De Jong vergelijkbaar met de Amerikaanse CIA. “Bij elke grote Russische ambassade hebben die een vestiging. Net zoals de CIA op vrijwel alle Amerikaanse ambassades.”
Telegraaf 11.12.2020
Minister Ollongren wil spionage strafbaar maken
Spionage moet strafbaar worden, vindt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken). Nu is het al wel verboden om bijvoorbeeld een staatsgeheim of beroepsgeheim te schenden, maar samenwerking met buitenlandse contacten “waar mogelijk meer achter zit”, is dat nog niet. Het kabinet wil ernaar kijken ook dat laatste expliciet te verbieden, zei de minister vrijdag 11.12.2020.
AIVD Zoetermeer
Ook de Regeringspartijen in de Tweede Kamer willen dat spionage veel harder wordt aangepakt. Zo pleit de VVD voor ten minste 4 jaar celstraf en wil D66 een register van buitenlandse agenten. Het gaat dan om buitenlandse beïnvloeding en spionage, zoals het Russische spionnennetwerk dat de AIVD deze week onthulde.
“Het is heel belangrijk dat we Nederland veilig houden vrij van inmenging van buitenlandse mogendheden”, zegt D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. “Nu zijn er Nederlanders in dienst of gefinancierd door een buitenlandse dienst die onze debatten of politieke besluiten proberen te beïnvloeden, zonder dat wij dat weten. Dat moet stoppen.”
MH17-blogger
Vorige maand meldde onderzoekscollectief Bellingcat dat een Nederlandse blogger nauwe banden heeft met de Russische militaire geheime dienst, de GROe. De blogger verspreidt voornamelijk berichten die Rusland vrijpleiten. Volgens Bellingcat kreeg de blogger via de Russen vertrouwelijke informatie uit het MH17-onderzoek en werden publicaties van de blogger vooraf met de Russische geheime dienst gedeeld.
Techsector: meer bewustwording over spionage nodig
Branchevereniging voor de tech-industrie FME is zeer blij dat de inlichtingendienst AIVD een Russisch spionagenetwerk heeft opgerold. Bedrijven moeten zich volgens FME meer bewust worden van de gevaren van spionage.
De branchevereniging maakt zich al enige tijd zorgen over de gevaren van spionage, sabotage en andere vormen van cybercrime. FME roept dan ook op dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden goed moeten worden voorgelicht over de gevaren van digitale spionage en criminaliteit en wat zij kunnen doen om zich daartegen te beschermen.
Geld betaald voor informatie
De Russische agenten van de inlichtingendienst SVR deden hun werk onder diplomatieke dekmantel en hadden intensief contact met zeker tien informanten uit de hightechsector en een hogere onderwijsinstelling. Ze hebben informatie gekregen waarvoor in sommige gevallen ook geld is betaald.
Chipbedrijven ASML en NXP
Ook Chipmachinefabrikant ASML juicht in een reactie de actie van de AIVD toe. “Wij verwelkomen het dat de inlichtingendiensten zich bekommeren om de economisch cruciale capaciteiten van het land”, aldus het chipmachinebedrijf. ASML heeft voorlopig geen signalen dat het zelf is getroffen door spionage. Het bedrijf maakt wereldwijd unieke technologie voor de productie van halfgeleiders.
Een ander Nederlands chipbedrijf, halfgeleiderfabrikant NXP, ging inhoudelijk niet in op de spionagekwestie. Volgens de zegsman zijn er bij NXP tot nu toe geen berichten bekend dat de spionage betrekking had op het Eindhovense bedrijf.
Afluisteren
De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) raadt bedrijven aan om gevoelige informatie voortaan niet meer te bespreken met een smartphone of tablet in de buurt. Het risico op spionage is volgens de MIVD te groot.
Dat zegt MIVD-directeur Jan Swillens in gesprek met De Telegraaf “Ik denk dat geen raad van bestuur van een grote organisatie meer moet vergaderen over bedrijfsgeheimen met de smartphone of iPad op tafel. Ze zijn superhandig, je hebt al je informatie ermee bij de hand. Maar het risico voor spionage is gewoon te groot”, aldus Swillens.
De directeur wijst op de dreiging van onder meer Chinese en Russische staathackers. “Kennis wordt gestolen, vitale systemen en infrastructuur worden aangevallen en er worden pogingen gedaan om onze samenleving via desinformatie te beïnvloeden”, zegt Swillens.
Hackers azen op gevoelige data
De MIVD-directeur doet de uitspraken wegens een aantal grote recente zaken van de inlichtingendienst. Daarbij zouden hackers gevoelige informatie hebben willen stelen, details laat Swillens daarbij achterwege. In 2018 stopte de MIVD een Russische hackoperatie tegen de chemische wapenwaakhond OPCW.
‘Iraanse staatshackers vallen Nederlandse universiteiten aan’
Beveiligingslekken
Het is niet duidelijk of er een specifieke reden is dat Swillens het gebruik van smartphones tijdens vergaderingen nu afraadt, zoals een bepaald lek.
Smartphones en tablets zijn steeds veiliger, maar zullen altijd kwetsbaarheden bevatten. Zowel hackers als bedrijven maken misbruik van die kwetsbaarheden, ook wordt er volop gehandeld in onbekende lekken.
Hackpoging bij OPCW
Het is niet de eerste keer dat Russen in Nederland betrapt worden op spionage. Twee jaar geleden werd een operatie verijdeld van de Russische militaire inlichtingendienst GRU tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.
De vier Russische officieren werden betrapt bij een poging om de computersystemen te hacken van de OPCW, de organisatie voor het verbod op chemische wapens in Den Haag. Rusland werd eerder betrapt op spionage in Nederland.
De vier Russische officieren probeerden in 2018 met hacks binnen te dringen bij de OPCW, de verdragsorganisatie voor chemische wapens in Den Haag, die onder meer onderzoek deed naar Russische luchtaanvallen in Syrië en de vergiftiging van de Russische oud-dubbelspion Sergei Skripal in het Verenigd Koninkrijk.
Telegraaf 21.12.2020
AD 21.12.2020
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid en ook China
De Russische overheid heeft officieel ontkend betrokken te zijn bij de cyberaanvalop tal van Amerikaanse overheidsinstellingen. Ook China benadrukt niet verantwoordelijk te zijn voor de aanval en noemt de verwijten van de Amerikaanse president Trump “een farce”.
Ook de Amerikaanse overheid heeft bevestigd dat computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval. Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van softwarebedrijf SolarWinds.
Het is Russische hackers gelukt om binnen te komen bij het Amerikaanse ministerie van Financiën en andere overheidsinstellingen, zo schrijft The Washington Post en Reuters maandag 14.12.2020 op basis van anonieme overheidsbronnen. De Russische hackgroep Cozy Bear kon met zijn hacks e-mailconversaties platleggen.
De nieuwe richtlijn van de CISA volgt na berichten in Amerikaanse media dat Russische hackers producten van SolarWinds gebruikten om toegang te krijgen tot computersystemen van overheden.
Ingewijden hebben tegen The Washington Post gezegd dat Russische hackers toegang kregen tot de ministeries van Financiën en Handel. De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. “Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen de krant. Producten van SolarWinds worden ook buiten de Verenigde Staten gebruikt.
“De regering van de Verenigde Staten is zich bewust van deze berichten en we nemen alle noodzakelijke stappen om alle mogelijke problemen met betrekking tot deze situatie te identificeren en te verhelpen”, zegt de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad. Die kwam zaterdag bij elkaar in het Witte Huis vanwege de ernst van het incident. Amerikaanse veiligheidsdiensten vrezen dat de hackers met soortgelijke middelen hebben ingebroken bij andere overheidsagentschappen, aldus ingewijden tegen Reuters.
Zondag 13.12.2020 meldde FireEye op de eigen website dat de getroffen organisaties gebruik maakten van servers van een netwerkbeheersysteem van de firma SolarWinds. De Russen zouden toegang hebben verkregen tot de producten van Solar Winds. Die worden in 300.000 organisaties wereldwijd gebruikt, onder meer door het Amerikaanse leger, het Pentagon, de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie en de NASA.
Gebeuren dit soort dingen vaker?
Beschuldigingen die de andere kant opgaan, waren er ook. Andersom claimde Rusland namelijk in augustus van dit jaar dat er volgapparatuur was gevonden in de auto van de Russische militair attaché in Nederland.
Internationaal worden diplomatieke medewerkers ook regelmatig beticht van praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen. Zo sloot de Amerikaanse regering in juli van dit jaar het Chinese consulaat in de Texaanse stad Houston. Dat zou zich onder meer schuldig hebben gemaakt aan “industriële spionage” en diefstal van intellectueel eigendom.
Kortom, Rusland en Nederland hebben een moeizame relatie de laatste jaren. Dat heeft ook te maken met de nasleep van de ramp met vlucht MH17. Moskou weigert mee te werken aan het onderzoek naar en strafproces tegen de Russische verdachten.
Rusland zet twee Nederlandse diplomaten uit
De twee werden in december tot persona non grata verklaard en moesten het land verlaten. Ze werden verdacht van spionage in de Nederlandse hightechsector. De Russische ambassade zei toen dat Nederland geen bewijs kon leveren voor de beschuldigingen aan het adres van de Russen.
Moskou had al aangegeven met een ‘symmetrische’ reactie te komen. Bij uitwijzing van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal het land uitzet. De Russische regering ziet de spionagebeschuldigingen als ongegrond.
Nasleep
Biden wil conflict met Rusland ‘de-escaleren’
De Amerikaanse president Joe Biden heeft donderdag na het afkondigen van sancties tegen Rusland gezegd dat voor beide landen het moment daar is om ,,te de-escaleren’’. Eerder op donderdag maakten de VS bekend tien medewerkers van de Russische ambassade in Washington uit te wijzen en tegen meer dan dertig Russen of Russische instellingen sancties af te kondigen. Die acties kwamen wegens Russische pogingen om met hackers de Amerikaanse verkiezingen van 2020 te beïnvloeden. Rusland heeft woedend gereageerd op de harde sancties en de Amerikaanse ambassadeur ontboden.
Biden noemde de maatregelen een ,,afgemeten en evenredige’’ reactie op de vijandige acties van Moskou tegen de VS. De president vertelde dat hij eerder deze week tijdens een telefoongesprek tegen de Russische president Vladimir Poetin heeft gezegd dat de VS strenger hadden kunnen optreden. Maar hij benadrukte dat Washington ,,niet van plan is een cyclus van escalatie en conflict met Rusland op gang te brengen’’.
Lees: Rusland treft ook sancties en gaat tien Amerikaanse diplomaten uitwijzen MSN 17.04.2021
Lees: Rusland slaat terug met sancties tegen de VS AD 17.04.2021
Lees: Rusland zet Amerikaanse en Poolse diplomaten uit NOS 16.04.2021
Lees: Biden wil geen escalatie van spanningen met Rusland, pleit voor top in Europa NOS 16.04.2021
Lees: Biden wil conflict met Rusland ‘de-escaleren’ AD 16.04.2021
Lees: Rusland woest over nieuwe Amerikaanse sancties AD 15.04.2021
Lees: VS kondigt sancties tegen Rusland aan en wijst diplomaten uit NU 16.04.2021
Lees: VS zet tien Russen uit als straf voor beïnvloeding verkiezingen AD 15.04.2021
Zie verder ook:
dossier OPCW NOS
Lees: Grootscheepse hack in Washington alarmeert Nederlandse diensten Elsevier 24.12.2020
lees: Kamerbrief mbt Verstoring Russische economische spionageactiviteiten door AIVD 10.12.2020
Zie ook: De spanningen op weg naar een nieuwe Koude Oorlog lopen weer op !!!
zie ook: Op weg naar een nieuwe Koude Oorlog ???
zie : De hele wereld kijkt wederom weer naar de OPCW in Den Haag en Rusland deel 2
zie : De hele wereld kijkt wederom weer naar de OPCW in Den Haag en Rusland deel 1
zie verder ook: En weer kijkt de hele wereld naar de OPCW in Den Haag – de nasleep
en zie ook: En weer kijkt de hele wereld naar Rusland en de OPCW in Den Haag
zie dan ook: En weer kijkt de hele wereld naar de OPCW in Den Haag
zie verder ook nog: De hele wereld kijkt naar de OPCW in Den Haag en Rusland
zie dan verder ook: De hele wereld kijkt naar OPCW in Den Haag
en zie dan ook: De hele wereld kijkt naar OPCW in Den Haag – deel 3
zie ook nog verder: De hele wereld kijkt naar OPCW in Den Haag – deel 2
en zie dan verder ook nog: De hele wereld kijkt naar OPCW in Den Haag – deel 1
En ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 25 – proces deel 7
Zie: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 24 – proces deel 6
Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 23
Zie: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 22 – proces deel 5
Zie verder: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 21 – proces deel 4
Zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 20 – proces deel 3
Zie dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 19 – proces deel 2
En zie ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 18 – proces deel 1
Zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 17
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 16
En zie ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 15
Zie dan ook nog: Dick Schoof versus de Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 14
Zie dan verder ook nog: Herdenking MH17 17.07.2014 – 17.07.2018 – Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 13
En zie verder dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 12
En zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 11
Zie dan verder ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 10
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 9
Zie ook dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 8
Zie dan ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 7
Zie verder ook: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 6
Zie verder ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 5
Zie dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 4
En zie ook nog dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 3
Zie dan verder dan ook nog: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 2
En dan ook nog dan: Nasleep afwikkeling MH17 vliegtuigcrash Oekraïne – deel 1
Amerikaanse ambassadeur in Moskou terug naar VS voor beraad
MSN 20.04.2021 De Amerikaanse ambassadeur in Moskou, John Sullivan, gaat deze week naar Washington voor beraad, nadat het Kremlin hem had aangeraden dat te doen te midden van de diplomatieke crisis tussen de twee grootmachten. Sullivan heeft laten weten binnen een paar weken terug te keren naar zijn post in Rusland.
Dat zou betekenen dat de ambassadeur weer in Moskou is voordat mogelijk een topontmoeting wordt gehouden tussen president Joe Biden en zijn ambtgenoot Vladimir Poetin. Sullivan vindt het belangrijk direct met zijn collega’s in Washington te spreken over “de huidige staat van de bilaterale relaties tussen de Verenigde Staten en Rusland”. Hij zegt in een verklaring ook zijn familie na ruim een jaar weer te willen zien.
De VS besloten vorige week tien medewerkers van de Russische ambassade in Washington uit te wijzen en kondigden sancties af tegen meer dan dertig Russen of Russische instellingen. Die strafmaatregelen werden onder meer genomen wegens een grote Russische cyberaanval en pogingen de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 te beïnvloeden.
Sanctielijst
Moskou reageerde door tien Amerikaanse diplomaten uit te wijzen en acht Amerikanen onder wie (oud-)regeringsmedewerkers op een sanctielijst te zetten. Het Russische ministerie gaf toen aan dat ambassadeur Sullivan terug moet naar zijn thuisland voor overleg. Het stelde overigens geen verdere escalatie van de diplomatieke rel te wensen.
Ook Polen en Tsjechië hebben Russische diplomaten uitgezet, gevolgd door tegenmaatregelen van Moskou. Het Kremlin ontkende dinsdag schuld te hebben aan het oplaaien van de internationale spanningen. De regering roept landen op zich te onthouden van wat ze een “massale anti-Russische psychose” noemt. De aantijgingen van Tsjechië dat Russische spionnen betrokken waren bij de explosie in 2014 van een wapendepot zijn volgens een Kremlin-woordvoerder ongefundeerd en deel van een reeks pogingen Rusland tegen te werken.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou maakte iets later bekend twee Bulgaarse diplomaten tot ongewenst persoon te verklaren. Het reageert daarmee op de uitwijzing vorige maand door Bulgarije van twee Russische diplomaten op verdenking van spionage. De twee Bulgaren krijgen 72 uur om Rusland te verlaten.
Negen landelijke overheidsinstanties van de VS geraakt door SolarWinds-aanval
MSN 18.02.2021 Negen federale overheidsinstanties van de Verenigde Staten zijn slachtoffer geworden van een omvangrijke aanval die via software van het bedrijf SolarWinds werd uitgevoerd. Dat zegt topadviseur Anne Neuberger van de nationale veiligheidsraad die het Witte Huis adviseert woensdag.
Neuberger laat hiermee concreet weten hoe groot de omvang van de aanval voor zover bekend is. De Amerikaanse inlichtingendiensten zeiden in januari dat “minder dan tien” overheidsinstellingen van de VS succesvol door de aanval zijn getroffen.
In december werd bekend dat de Amerikaanse overheid was gehackt. De aanvallers hebben een kwetsbaarheid in de software Orion van SolarWinds als springplank gebruikt om bij ministeries binnen te dringen.
Eerder werd duidelijk dat meerdere Amerikaanse ministeries door de aanval zijn getroffen, waaronder de ministeries van Defensie, Binnenlandse Veiligheid en Justitie.
Volgens de inlichtingendiensten wilde de dader met de aanval informatie verzamelen, een lezing die adviseur Neuberger woensdag ook als meest waarschijnlijke motief noemde.
De kwetsbare versie van de Orion-software was volgens SolarWinds door achttienduizend klanten geïnstalleerd.
Een klein aantal van hen zou daadwerkelijk slachtoffer zijn geworden. Neuberger sprak naast negen overheidsinstanties ook van honderd private bedrijven.
Eerder genoemde aantallen lopen uiteen: The New York Times sprak van totaal 250 netwerken van zowel overheden en bedrijven. De directeur van het prominente internetbeveiligingsbedrijf FireEye, dat zelf ook slachtoffer was, noemde het getal van vijftig slachtoffers.
Vingers wijzen naar Rusland, maar geen harde beschuldiging
De Amerikaanse inlichtingendiensten en politiedienst FBI zeiden eerder al dat Rusland “waarschijnlijk” achter de aanval zit. De ministers van Justitie en Buitenlandse Zaken van de regering-Trump wezen ook naar Rusland.
Witte Huis-adviseur Neuberger van de nationale veiligheidsraad zei woensdag dat een speler “waarschijnlijk van Russische komaf” achter de hacks zit. Harde beschuldigingen heeft de Amerikaanse overheid echter niet geuit.
Het onderzoek naar de SolarWinds-aanval loopt nog. Volgens Neuberger gaat het nog maanden duren voor dat is afgerond.
Verbetering: In eerste instantie stond in dit artikel dat volgens Neuberger achtduizend organisaties de kwetsbare Orion-software hadden gedownload. Uit het inmiddels gepubliceerde transcript blijkt dat persbureau Reuters, waarop NU.nl dit baseerde, fout meldde. De tekst is daarom weggehaald.
Rusland zet twee Nederlandse diplomaten uit
NOS 18.01.2021 Rusland zet twee medewerkers van de Nederlandse ambassade uit. De uitzetting is een reactie op de uitzetting uit Nederland van twee Russische diplomaten die als spionnen werden ontmaskerd door de AIVD.
De twee werden in december tot persona non grata verklaard en moesten het land verlaten. Ze werden verdacht van spionage in de Nederlandse hightechsector. De Russische ambassade zei toen dat Nederland geen bewijs kon leveren voor de beschuldigingen aan het adres van de Russen.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken wil dat de Nederlanders binnen twee weken het land verlaten. Volgens correspondent David Jan Godfroid is er nog niet veel bekend over de uitzetting. “In een korte verklaring zeggen de autoriteiten dat de Nederlanders zich met activiteiten bezighielden die niet in lijn waren met de status van diplomaten”, zegt hij op NPO Radio 1.
Minister Blok van Buitenlandse Zaken zegt dat de twee “op een professionele en betrokken manier hun werk voor Nederland deden” en dat zij “nu geheel ten onrechte en buiten hun schuld door Rusland worden uitgewezen.”
De Nederlandse ambassadeur Joost Reintjes werd op het matje geroepen door het buitenlandse ministerie. “Daar kreeg hij te horen dat de uitzetting van de twee Russen in december onvriendelijk en provocatief was”, zegt Godfroid. Moskou sprak van “anti-Russische hysterie” die “het gebrek aan gezond verstand en begrip in Nederlandse machtskringen van de echte problemen in het kader van de Russisch-Nederlandse betrekkingen” zou aantonen.
De betrekkingen tussen Nederland en Rusland waren al erg slecht, zegt Godfroid. “Dat heeft alles te maken met de zaak-MH17.” Nederland wijst naar Rusland als hoofverantwoordelijke voor de ramp. Rusland heeft altijd stellig ontkend verantwoordelijk te zijn.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/3feb3df0-5983-11eb-b70f-0217670beecd.jpg)
Rusland zet twee Nederlandse diplomaten uit
Telegraaf 18.01.2021 Rusland wijst twee Nederlandse diplomaten uit in reactie op de uitwijzing van twee Russische diplomaten door Nederland in december. Het duo werkt op de ambassade in Moskou. Ze moeten het land binnen twee weken verlaten. „Dat is een hard gelag”, aldus buitenlandminister Blok.
De twee worden volgens Blok „geheel ten onrechte en buiten hun schuld door Rusland uitgewezen.”
De Nederlandse tijdelijke zaakgelastigde in Moskou is maandag ontboden op het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Daar heeft hij te horen gekregen dat twee diplomaten worden uitgewezen. Volgens de Russen is dat een reactie op het Nederlandse besluit om twee Russische diplomaten uit te zetten die van spionage worden verdacht.
„De AIVD heeft vastgesteld dat deze twee Russen zich voordeden als diplomaat bij de Russische ambassade, maar in werkelijkheid waren zij als spion actief”, aldus Blok. De twee Nederlandse diplomaten die worden uitgewezen „deden op een professionele en betrokken manier hun werk.” De twee werden tot ongewenst persoon verklaard.
Moskou had al aangegeven met een „symmetrische” reactie te komen. Bij uitwijzing van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal diplomaten het land uitzet. Ambassadeur Joost Reintjes werd maandag ontboden op het ministerie, waar hij te horen kreeg dat Rusland fel protesteert tegen de uitwijzing door Nederland.
BEKIJK OOK:
Van ASML tot Urenco: BV Nederland werkt als magneet op spionnen
De Russische regering ziet de spionagebeschuldigingen als ongegrond. „Opnieuw hebben de Nederlandse autoriteiten hun toevlucht genomen tot hun favoriete methode om ongegronde en lasterlijke beschuldigingen te uiten”, aldus het ministerie. „Deze onvriendelijke en provocerende stap, een nieuwe ronde van anti-Russische hysterie georganiseerd door Den Haag met hulp van regeringsgezinde media, toonden het gebrek aan gezond verstand en begrip in Nederlandse machtskringen van de echte problemen in het kader van de Russisch-Nederlandse betrekkingen.”
De twee diplomaten die Nederland moesten verlaten, werkten voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland en waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade. De spionagezaak heeft volgens de AIVD „zeer waarschijnlijk schade toegebracht” aan de organisaties waar de Russische informanten actief zijn. De Russen hadden interesse in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken was maandagmiddag verder niet bereikbaar.
BEKIJK MEER VAN; internationale betrekkingen misdaad, recht en justitie Moskou
Rusland zet twee Nederlandse diplomaten uit na eerdere actie AIVD
AD 18.01.2021 Rusland wijst twee Nederlandse diplomaten uit in reactie op de uitwijzing van twee Russische diplomaten door Nederland in december. Nederland zette de twee Russen eerder uit vanwege spionage-activiteiten.
Het Nederlandse duo werkt op de ambassade in Moskou en moet het land binnen twee weken verlaten. Minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) noemt de Russische actie onterecht en buiten de schuld van de diplomaten.
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) meldde 10 december dat twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag het land moeten verlaten omdat ze zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightechsector.
Moskou had al aangegeven met een ‘symmetrische’ reactie te komen. Bij uitwijzing van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal het land uitzet. De Russische regering ziet de spionagebeschuldigingen als ongegrond.
Lees ook;
Een Russische beveiliger voor de Basiliuskathedraal en het Kremlin in Moskou. © AFP
‘Lasterlijke beschuldiging’
Ambassadeur Joost Reintjes werd vandaag ontboden op het ministerie in Moskou, waar hij te horen kreeg dat Rusland fel protesteert tegen de uitwijzing door Nederland. ,,Opnieuw hebben de Nederlandse autoriteiten hun toevlucht genomen tot hun favoriete methode om ongegronde en lasterlijke beschuldigingen te uiten”, aldus het ministerie.
,,Deze onvriendelijke en provocerende stap, een nieuwe ronde van anti-Russische hysterie georganiseerd door Den Haag met hulp van regeringsgezinde media, toonden het gebrek aan gezond verstand en begrip in Nederlandse machtskringen van de echte problemen in het kader van de Russisch-Nederlandse betrekkingen.”
Minister Blok spreekt van een ‘hard gelag’. ,,De AIVD heeft vastgesteld dat deze twee Russen zich voordeden als diplomaat bij de Russische ambassade, maar in werkelijkheid waren zij als spion actief”, aldus Blok. De twee Nederlandse diplomaten die worden uitgewezen ‘deden op een professionele en betrokken manier hun werk’.
Spionagezaak
De twee diplomaten die Nederland moesten verlaten, werkten voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland en waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade. Ze werden tot persona non grata verklaard, vanwege spionageactiviteiten in de Nederlandse hightechsector.
De spionagezaak heeft volgens de AIVD ‘zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de Russische informanten actief zijn. De Russen hadden interesse in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
De bronnen van de Russen werkten, volgens de AIVD, bij zowel bedrijven als een hogere onderwijsinstelling. Over de identiteit van de Russische bronnen en getroffen organisaties werden geen mededelingen gedaan. Tegen één bron gaf de IND aan ‘vreemdelingrechtelijke maatregelen’ te treffen.
Rusland zet twee Nederlandse diplomaten uit
RTL 18.01.2021 Twee Nederlandse diplomaten zijn Rusland uitgezet, meldt het Russische persbureau Ria Novosti. Het land reageert daarmee op het Nederlandse besluit begin december om twee Russische diplomaten weg te sturen.
De twee Russische diplomaten, die dus eerder werden weggestuurd uit Nederland, werkten voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland en waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade in Den Haag.
Spionagenetwerk
Op 10 december werd beken dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een Russisch spionagenetwerk had opgerold. Twee Russische inlichtingenofficieren verzamelden hier informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
De twee spionnen waren gestationeerd op de Russische ambassade in Den Haag. Leonid Sloetski, de voorzitter van de buitenlandcommissie van de Doema, had toen al gezegd dat er maatregelen zouden volgen. Hij vindt het ‘uitzetten van Russische diplomaten uit Nederland het zoveelste provocerende gebaar’.
Reactie Rusland op uitzetting spionnen: ‘Nergens op gebaseerd’
De AIVD zegt dat de spionagezaak zeer waarschijnlijk schade heeft toegebracht aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid. Maar Rusland spreekt dat tegen.
Een van de twee spionnen bouwde volgens de AIVD een netwerk op van bronnen, die werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector. Hij legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie. Sommige personen werden door de inlichtingenofficier betaald.
RTL Nieuws; Diplomatiek Rusland
Russische cyberspionnen vielen ook ministerie Justitie VS aan
RTL 06.01.2021 Russische staatshackers hebben waarschijnlijk ook ingebroken in de e-mailsystemen van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Daarnaast zijn ze mogelijk doorgedrongen in het computersysteem waarin juridische documenten worden verwerkt. Dat heeft het ministerie laten weten.
De hackers maakten gebruik van een gat in de beveiliging van beveiligingssoftware van het bedrijf SolarWinds. Ook bij andere Amerikaanse ministeries wisten hackers op die manier binnen te komen.
De hackers zijn bij ongeveer 3 procent van alle Microsoft Office 365-accounts van het ministerie van Justitie binnengedrongen. Er zouden geen systemen met geheime informatie zijn gekraakt.
Russische inlichtingendienst
De cyberaanval wordt toegeschreven aan de hackersgroep APT29, die ook wel Cozy Bear en The Dukes wordt genoemd. Die groep zou worden aangestuurd door de Russische inlichtingendienst SVR. De hackaanval werd ontdekt op 24 december.
‘Russen zochten informatie met cyberaanval op Amerikaanse overheid’
ANP / Bright; Cyberaanval Hacken Internetbeveiliging Verenigde Staten
‘Russen zochten informatie met cyberaanval op Amerikaanse overheid’
RTL 06.01.2021 De grootschalige cyberaanval op de Amerikaanse overheid is waarschijnlijk van Russische makelij en gericht op het verzamelen van informatie.
De inlichtingenoperatie is nog steeds gaande, stelt een Amerikaanse taskforce (UCG) met leden van verschillende inlichtingendiensten, waaronder de NSA en de FBI.
De aanval waarvan al werd vermoed dat er Russische hackers achter zaten, trof onder meer de ministeries van Financiën, Handel, Energie en Buitenlandse Zaken en daarnaast de Nationale Gezondheidsinstituten.
De UCG stelt dat van de 18.000 klanten die gebruikmaken van de gehackte beveiligingssoftware van het bedrijf SolarWinds minder dan tien overheidsdiensten zijn gecompromitteerd. Bekeken wordt of ook niet-overheidsinstanties slachtoffer zijn geworden.
‘Cyberaanval VS langer aan de gang dan gedacht’
Al sinds voorjaar
Er is nog veel en langdurig werk te verrichten om de schade ongedaan te maken, schrijft de taskforce in een verklaring. De federale politiedienst FBI neemt het voortouw in de reactie op de dreiging en analyseert wie verantwoordelijk kan worden gehouden voor de aanval.
De vorige maand ontdekte hack was waarschijnlijk al sinds het voorjaar gepleegd, mogelijk al eerder.
Rusland ontkent elke betrokkenheid. President Trump suggereerde eerder dat China er mogelijk achter zat, maar daar reppen de inlichtingendiensten niet over.
Russische hackers hadden toegang tot interne codes Microsoft
ANP / Bright; Hacken Internetbeveiliging Cyberaanval
‘Tot 250 netwerken slachtoffer van grote SolarWinds-hack’
MSN 03.01.2021 Hackers hadden toegang tot 250 netwerken van overheidsinstanties en grote bedrijven door binnen te dringen in software van IT-bedrijf SolarWinds, zo vertellen experts zaterdag aan The New York Times.
De hack bij SolarWinds kwam eind vorig jaar aan het licht. De aanvallers slaagden erin om afluisterprogramma in door SolarWinds aangeboden software te verstoppen. Ieder bedrijf dat deze software installeerde, kon vervolgens worden afgeluisterd.
Het SolarWinds-programma werd door achttienduizend klanten van het bedrijf geïnstalleerd, maar experts dachten eerst dat slechts beperkt misbruik was gemaakt. Hackers zouden vooral hebben geprobeerd mee te kijken bij Amerikaanse overheidsinstanties.
Onderzoeksinstanties zeggen nu dat de schaal veel groter is, waardoor wordt gevreesd voor tot 250 aanvallen. Steeds meer bedrijven ontdekken dat er bij hen ook sprake was van spionage.
SolarWinds heeft ook Nederlandse klanten
Een lijst van de 250 getroffen partijen is niet gedeeld. Eerder bleken onder andere Amerikaanse overheidsorganisaties en Microsoft te zijn binnengedrongen door de software. SolarWinds heeft ook Nederlandse klanten, maar geen van hen heeft tot nu toe een hack gemeld.
Experts verdenken Rusland van de aanval, die uitgevoerd lijkt te zijn door staatshackers. Het land ontkent betrokken te zijn.
‘Tot 250 netwerken slachtoffer van grote SolarWinds-hack’
NU 03.01.2021 Hackers hadden toegang tot 250 netwerken van overheidsinstanties en grote bedrijven door binnen te dringen in software van IT-bedrijf SolarWinds, zo vertellen experts zaterdag aan The New York Times.
De hack bij SolarWinds kwam eind vorig jaar aan het licht. De aanvallers slaagden erin om afluisterprogramma in door SolarWinds aangeboden software te verstoppen. Ieder bedrijf dat deze software installeerde, kon vervolgens worden afgeluisterd.
Het SolarWinds-programma werd door achttienduizend klanten van het bedrijf geïnstalleerd, maar experts dachten eerst dat slechts beperkt misbruik was gemaakt. Hackers zouden vooral hebben geprobeerd mee te kijken bij Amerikaanse overheidsinstanties.
Onderzoeksinstanties zeggen nu dat de schaal veel groter is, waardoor wordt gevreesd voor tot 250 aanvallen. Steeds meer bedrijven ontdekken dat er bij hen ook sprake was van spionage.
SolarWinds heeft ook Nederlandse klanten
Een lijst van de 250 getroffen partijen is niet gedeeld. Eerder bleken onder andere Amerikaanse overheidsorganisaties en Microsoft te zijn binnengedrongen door de software. SolarWinds heeft ook Nederlandse klanten, maar geen van hen heeft tot nu toe een hack gemeld.
Experts verdenken Rusland van de aanval, die uitgevoerd lijkt te zijn door staatshackers. Het land ontkent betrokken te zijn.
Zie ook: Waarom de hack bij SolarWinds ministeries en grote bedrijven treft
Russische hackers hadden toegang tot interne codes Microsoft
MSN 01.01.2021 De vermoedelijk Russische hackers die eerder deze maand cyberaanvallen uitvoerden op tal van Amerikaanse overheidsinstellingen bleken ook toegang te hebben gehad tot interne broncodes van Microsoft.
Volgens Microsoft was er sprake van “ongewone activiteiten” met een klein aantal interne accounts. Bij nader inzien werd ontdekt dat een account was gebruikt om een aantal plekken waar broncodes opgeslagen stonden te bekijken, aldus Microsoft.
Het betreffende account had volgens Microsoft geen rechten om codes of systemen te wijzigen. Volgens Microsoft zijn geen wijzigingen aangebracht. Ook zouden geen klantgegevens of diensten zijn buitgemaakt.
Begin december maakte cyberbeveiligingsbedrijf FireEye bekend dat hackers hadden ingebroken in de servers en gevoelige informatie hadden gestolen over software waarmee veiligheidstests worden uitgevoerd. Via de software van provider SolarWinds wisten de hackers een langdurige en massale cyberaanval op Amerikaanse overheidsinstanties en bedrijven uit te voeren.
Microsoft zei eerder dat het ook een kwaadaardige software-update had ontvangen van SolarWinds. De details van de kraak zijn nog grotendeels onbekend. Daardoor is nog altijd niet bekend hoeveel organisaties er precies slachtoffer zijn geworden en wat er door de hackers is meegenomen. Onderzoekers stelden eerder vast dat ten minste 200 organisaties zijn aangevallen.
Microsoft zegt dat de hackers geen gebruik hebben gemaakt van de SolarWinds-update om het interne account te bereiken, maar weigerde uit te leggen hoe de aanvallers dan wel toegang hebben gekregen.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/679b1f02-4419-11eb-821c-02d2fb1aa1d7.jpg)
Mega-hack trof ’hart’ van Financiën VS
Telegraaf 22.12.2020 De hackers die een grootschalige cyberaanval hebben uitgevoerd op de overheid van de Verenigde Staten zijn bij hun inbraak in de systemen van het ministerie van Financiën tot in de kernsystemen doorgedrongen en hebben mogelijk essentiële encryptie-sleutels buitgemaakt, zegt senator Ron Wyden. Hij zit zowel in de Senaatscommissie voor inlichtingenzaken als de commissie financiën.
Wyden deed de uitspraak maandag na een briefing achter gesloten deuren. De cyberaanval op het ministerie van Financiën „lijkt aanzienlijk te zijn”, aldus Wyden. Tientallen e-mailaccounts zijn volgens hem gecompromitteerd. „Daarnaast braken de hackers in de systemen van de Departementale Bureaus van het ministerie, waar de hoogste functionarissen van Financiën werken”, aldus de senator. „Het ministerie weet nog steeds niet wat de hackers allemaal hebben gedaan of welke informatie precies is gestolen.”
Talloze ministeries
De Amerikaanse overheid gaf vorige week toe dat hackers hebben kunnen doordringen tot de computersystemen van meerdere ministeries. De hackers slaagden daarin door de beveiligingssoftware van het Amerikaanse softwarebedrijf SolarWinds te kapen. Tot dusver heeft de overheid toegegeven dat er is ingebroken bij de ministeries van Buitenlandse Zaken, Handel, Financiën, Binnenlandse Veiligheid en bij de Nationale Gezondheidsinstituten.
Parlementariërs die door de inlichtingendiensten op de hoogte zijn gesteld, minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en minister van Justitie Bill Barr hebben allemaal gezegd dat Rusland achter de aanval zit. Sommige functionarissen vinden echter dat het nog te vroeg is om zeker te zijn wie de cyberaanval heeft uitgevoerd.
China en Rusland
Het Kremlin ontkent elke betrokkenheid. President Donald Trump, die tijdens zijn ambtstermijn Rusland geregeld verdedigde van beschuldigingen van hacken en ongeoorloofde inmenging, bagatelliseerde de cyberaanval en suggereerde dat China er mogelijk achter zit.
Minister Barr, die geldt als een Trump-getrouwe, was maandag door zich aan te sluiten bij zijn collega Pompeo de laatste die kant koos tegen de president als het om de cyberaanval gaat. Een week geleden werd bekend dat Barr woensdag vertrekt als minister.
BEKIJK MEER VAN; computercriminaliteit overheid computerveiligheid Ron Wyden Bill Barr Financiën
Mega-hack trof ’hart’ van Financiën VS
MSN 22.12.2020De hackers die een grootschalige cyberaanval hebben uitgevoerd op de overheid van de Verenigde Staten zijn bij hun inbraak in de systemen van het ministerie van Financiën tot in de kernsystemen doorgedrongen en hebben mogelijk essentiële encryptie-sleutels buitgemaakt, zegt senator Ron Wyden. Hij zit zowel in de Senaatscommissie voor inlichtingenzaken als de commissie financiën.
Wyden deed de uitspraak maandag na een briefing achter gesloten deuren. De cyberaanval op het ministerie van Financiën „lijkt aanzienlijk te zijn”, aldus Wyden. Tientallen e-mailaccounts zijn volgens hem gecompromitteerd. „Daarnaast braken de hackers in de systemen van de Departementale Bureaus van het ministerie, waar de hoogste functionarissen van Financiën werken”, aldus de senator. „Het ministerie weet nog steeds niet wat de hackers allemaal hebben gedaan of welke informatie precies is gestolen.”
Talloze ministeries
De Amerikaanse overheid gaf vorige week toe dat hackers hebben kunnen doordringen tot de computersystemen van meerdere ministeries. De hackers slaagden daarin door de beveiligingssoftware van het Amerikaanse softwarebedrijf SolarWinds te kapen. Tot dusver heeft de overheid toegegeven dat er is ingebroken bij de ministeries van Buitenlandse Zaken, Handel, Financiën, Binnenlandse Veiligheid en bij de Nationale Gezondheidsinstituten.
Parlementariërs die door de inlichtingendiensten op de hoogte zijn gesteld, minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en minister van Justitie Bill Barr hebben allemaal gezegd dat Rusland achter de aanval zit. Sommige functionarissen vinden echter dat het nog te vroeg is om zeker te zijn wie de cyberaanval heeft uitgevoerd.
China en Rusland
Het Kremlin ontkent elke betrokkenheid. President Donald Trump, die tijdens zijn ambtstermijn Rusland geregeld verdedigde van beschuldigingen van hacken en ongeoorloofde inmenging, bagatelliseerde de cyberaanval en suggereerde dat China er mogelijk achter zit.
Minister Barr, die geldt als een Trump-getrouwe, was maandag door zich aan te sluiten bij zijn collega Pompeo de laatste die kant koos tegen de president als het om de cyberaanval gaat. Een week geleden werd bekend dat Barr woensdag vertrekt als minister.
Rusland en China ontkennen betrokkenheid bij cyberaanval op VS
MSN 21.12.2020 De Russische overheid heeft officieel ontkend betrokken te zijn bij de cyberaanval op tal van Amerikaanse overheidsinstellingen. Ook China benadrukt niet verantwoordelijk te zijn voor de aanval en noemt de verwijten van de Amerikaanse president Trump “een farce”.
Een week geleden werd bekend dat buitenlandse hackers maandenlang toegang hadden tot de netwerken van meerdere Amerikaanse ministeries, overheidsagentschappen en bedrijven. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zei vrijdag “dat we nu vrij duidelijk kunnen zeggen dat het de Russen waren die zich met deze activiteit bezighielden”. President Donald Trump stelde dat China “mogelijk” betrokken is.
“Rusland is niet betrokken bij dergelijke aanvallen, met name niet bij deze. We benadrukken dit officieel en stellig”, aldus een woordvoerder van het Kremlin. “Alle beschuldigingen over Russische betrokkenheid zijn absoluut ongegrond, deze zijn waarschijnlijk een voortzetting van blinde russofobie”, citeert het Russische persbureau TASS.
“De beschuldigingen van de VS tegen China zijn altijd een farce geweest, met politieke motieven”, zei een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. “De VS hebben cyberveiligheidskwesties gepolitiseerd, voortdurend valse informatie verspreid zonder overtuigend bewijs in een poging het imago van China te schaden en de internationale gemeenschap te misleiden.”
VS: Rusland zit achter enorme overheidshack
NOS 19.12.2020 De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo is ervan overtuigd dat Rusland achter een grote hackaanval op de overheid zit die al maanden bezig is. In een radioprogramma zei hij bewijs te hebben, maar niet in te kunnen gaan op details.
“Dit was een enorme operatie en ik denk dat het vrij duidelijk is dat de Russen erachter zitten”, zei Pompeo. “Er zijn zoveel dingen die ik graag openbaar zou willen maken, maar om het Amerikaanse volk te beschermen, is het beter gewoon ons werk te doen en de vrijheid beschermen.”
Afgelopen week kwam naar buiten dat Amerikaanse overheidsinstanties en bedrijven massaal geïnfecteerd zijn met malware die computersystemen doorzoekt op veiligheidsfoutjes. Bron van de hack zou geïnfecteerde software zijn van het bedrijf SolarWinds, dat met veel overheidsdiensten samenwerkt.
Enorme schade
De hack zou al in maart zijn begonnen. Onder meer twee Amerikaanse ministeries, softwaregigant Microsoft en het beveiligingsbedrijf FireEye zijn getroffen. Doordat de daders maandenlang toegang hadden tot het systeem, kan de schade groot zijn. Experts verwachten dat het nog maanden kan duren voordat duidelijk is hoe groot die schade is en alle malware verwijderd is.
De opmerkingen van Pompeo zijn de eerste reactie van een hooggeplaatste Amerikaanse functionaris op de hack. President Trump heeft er tot nu toe over gezwegen. Aankomend president Biden benadrukte in een verklaring dat hij als president een cyberaanval nooit zou tolereren.
Rusland ontkent betrokken te zijn bij de hack. In een reactie zegt de Russische ambassade in Washington dat het land geen cyberaanvallen uitvoert.
BEKIJK OOK;
Pompeo: Rusland zat achter cyberaanval
MSN 19.12.2020 De hackers die achter de massale cyberaanval op tal van Amerikaanse overheidsinstellingen zaten, opereerden volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo in Russische dienst. “Dit was een zeer aanzienlijke poging, en ik denk dat we nu vrij duidelijk kunnen zeggen dat het de Russen waren die zich met deze activiteit bezighielden”, zei Pompeo bij een radioprogramma.
Afgelopen week kwam naar buiten dat buitenlandse hackers maandenlang toegang hadden tot de netwerken van meerdere Amerikaanse ministeries, overheidsagentschappen en bedrijven. Aanleiding was een hack in het netwerk van leverancier SolarWinds, waarvan ook de Amerikaanse overheid afnemer is. De ministeries van Handel, Financiën, Binnenlandse Veiligheid, Buitenlandse Zaken en Defensie zijn getroffen.
Daarnaast zouden de hackers ook succesvol hebben ingebroken in het netwerk van de Nationale Gezondheidsinstituten (NIH) en meldde ook softwaregigant Microsoft slachtoffer te zijn geworden van buitenlandse, waarschijnlijk Russische aanvallers.
Amerikaans atoomagentschap en Microsoft ook slachtoffer van cyberaanval
AD 18.12.2020 Hackers zijn erin geslaagd binnen te dringen in het netwerk van de Amerikaanse dienst die verantwoordelijk is voor de voorraad atoomwapens van het land. Volgens het magazine Politico is de National Nuclear Security Administration (NNSA) van het ministerie van Energie slachtoffer geworden van de hackers, die de afgelopen dagen ook bij zeker vijf andere Amerikaanse overheidsinstanties binnendrongen. Ook ict-reus Microsoft is getroffen.
Het ministerie van Energie zegt dat er geen nucleaire geheimen zijn buitgemaakt. De NNSA zegt wel dat er ‘op uitgebreide schaal verdachte activiteiten op de netwerken zijn gesignaleerd’.
De VS beschuldigen Rusland achter de aanvallen te zitten, maar Rusland spreekt de beschuldigingen tegen. De Russische ambassade in Washington zegt dat ‘Rusland geen offensieve operaties uitvoert in het cyberdomein’.
De afgelopen dagen zijn onder meer de ministeries van Handel, Financiën, Binnenlandse Veiligheid, Buitenlandse Zaken en Defensie getroffen. Daarnaast zouden de hackers ook succesvol hebben ingebroken in het netwerk van de Nationale Gezondheidsinstituten (NIH). Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS weigerde eerder deze week commentaar. Ook de NIH gaf geen commentaar. Het Pentagon liet woensdag weten dat het ‘geen bewijs’ heeft dat de netwerken van het ministerie van Defensie zijn gecompromitteerd.
De FBI, het agentschap voor Cyberveiligheid en Infrastructuur en de directeur van de Nationale Inlichtingendienst gaven woensdag wel een gezamenlijke verklaring af waarin ze bevestigden dat het ze ‘in de afgelopen dagen’ duidelijk was geworden dat er een ‘ingrijpende en nog altijd voortdurende cybercampagne’ gaande is tegen Amerikaanse overheidsinstellingen. Daarbij zou vooral gebruik worden gemaakt van onvolkomenheden in de software van het Amerikaanse softwarebedrijf SolarWinds.
Lakse houding
Ondertussen neemt de kritiek vanuit de politiek op president Donald Trump toe. Vooral Democraten beschuldigen de regering van een lakse houding tegen de cyberaanvallen.
Toekomstig Amerikaans president Joe Biden heeft daarentegen harde straffen beloofd voor de mensen die achter de cyberaanvallen zitten. ,,De aanval baart me grote zorgen’’, zei Biden. Hij zei donderdag snelle actie te ondernemen vanaf de dag dat hij als president aan het werk gaat en dat zijn team de aanval tot een topprioriteit zal maken. Ook beloofde Biden dat de partijen die verantwoordelijk zijn voor dergelijke cyberaanvallen ‘zullen boeten’ voor hun daden. ,,Onze tegenstanders moeten weten dat ik als president niet werkeloos zal toekijken bij cyberaanvallen op onze natie’’, zei hij in een verklaring.
Ook Microsoft slachtoffer
Ook de Amerikaanse ict-reus Microsoft is het slachtoffer geworden van buitenlandse, waarschijnlijk Russische hackers. Het softwarebedrijf maakt ook gebruik van de kwetsbare netwerksoftware van het bedrijf SolarWinds.
Microsoft erkent dat er problemen zijn ontstaan door de aanwezigheid van kwaadaardige software die via SolarWinds op het netwerk is gekomen, maar dat de schade inmiddels is hersteld, de lekken zijn gedicht en het netwerk weer veilig is.
Het bedrijf zegt geen aanwijzingen te hebben dat vanaf hun netwerk andere netwerken zijn aangevallen. Het is niet bekend hoeveel Microsoft-gebruikers door de besmette producten zijn getroffen.
Gigantische hackaanval op Amerikaanse overheid ontdekt, zit Rusland erachter?
Elsevier 18.12.2020 Een enorme cyberaanval heeft meerdere Amerikaanse ministeries en organisaties getroffen. Deze week werd bekend dat in elk geval de ministeries van Defensie, Binnenlandse Veiligheid, Handel en Financiën zijn binnengedrongen, plus het agentschap dat nucleaire wapens onderhoudt. De aanval is volgens de Amerikanen het werk van het Kremlin.
Door de omvang van de hack is de precieze schade nog onbekend. Ten minste vijf ministeries zijn binnengedrongen bij de aanval, waaronder het ministerie van Energie. Een onderdeel van dat ministerie is verantwoordelijk voor onderhoud en controle van de Amerikaanse nucleaire wapens.
Lees ook: Vier vragen over de grote Twitter-hack
Onderzoekers weten dat de hackers daar zijn, maar niet wat zij exact hebben uitgespookt. Volgens het agentschap zijn de essentiële programma’s die worden gebruikt bij operaties in het belang van de nationale veiligheid niet in het geding.
Zowel president Donald Trump als zijn opvolger Joe Biden zijn geïnformeerd over de aanval. Biden zei dat de verantwoordelijken serieus moeten worden aangepakt. Het land moet volgens hem meer doen dan alleen zijn cyberverdediging aanscherpen: ‘Amerika moet zijn tegenstanders angst aanjagen zodat zij dit soort aanvallen sowieso niet uitvoeren. Ik houd mij niet koest bij een cyberaanval op ons land.’ President Trump moet zich nog publiekelijk uitspreken over de cyberaanval.
De Amerikaanse overheid heeft Rusland nog niet in het openbaar beschuldigd van de aanval. Meerdere Amerikaanse media melden dat Amerika weet dat de hack door Rusland is gepleegd. Rusland ontkent de aantijgingen.
Microsoft-computers via programma gehackt
De aanvallers konden binnendringen via een computerprogramma van het bedrijf SolarWinds. De managementprogramma’s van SolarWinds worden aan honderden klanten verkocht, binnen en buiten de Amerikaanse overheid.
Een programma van SolarWinds werd gebruikt om computers van Microsoft binnen te dringen. Via die ingang konden de aanvallers rondneuzen in computers die op de Amerikaanse ministeries worden gebruikt.
Lees ook: Nederlandse ziekenhuizen kwetsbaar voor cyberaanvallen
Onduidelijk is of alle gebruikers van SolarWinds slachtoffer zijn van de hack. Mogelijk gebruikten de infiltranten de ingang via het programma alleen op computers waarin zij interesse hadden. Dan zou er sprake zijn van een gerichte aanval, waarbij andere gebruikers waarschijnlijk niet direct zijn geraakt.
De FBI onderzoekt
Volgens Microsoft-president Brad Smith is de aanval ongekend: ‘De hack is een roekeloze actie die serieuze technologische kwetsbaarheden veroorzaakt in de Verenigde Staten en over de hele wereld.’ De aanval zou ook doelwitten hebben getroffen in Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Arabische Emiraten en Israël.
Microsoft sprak donderdag over ten minste veertig doelwitten van de hack, maar waarschuwde ook dat de aanval nog altijd gaande is en meer slachtoffers maakt, zowel bij overheidsinstanties als bedrijven. De FBI doet samen met andere Amerikaanse overheidsorganisaties onderzoek en zegt de verantwoordelijken te zullen vervolgen.
Massale cyberaanval VS ontdekt na verdachte inlogactie
MSN 17.12.2020 FireEye, het Amerikaanse cyberbeveiligingsbedrijf dat na te zijn gehackt de massale cyberaanval op tal van Amerikaanse overheidsinstellingen en bedrijven ontdekte, stelde aanvankelijk onderzoek in na een verdachte inlogactie, meldt nieuwssite Politico. De hackers zouden toegang hebben gekregen tot het netwerk van FireEye door een werknemer te laten inloggen op een neppagina en zo diens inloggegevens buit te maken, zouden vertegenwoordigers van FireEye hebben toevertrouwd aan parlementariërs.
Buitenlandse hackers, naar verluidt gelieerd aan de Russische veiligheidsdiensten, hebben maandenlang toegang gehad tot de netwerken van meerdere Amerikaanse ministeries, overheidsagentschappen en bedrijven, kwam deze week naar buiten. FireEye tipte de overheid nadat het bij onderzoek naar een hack bij het eigen bedrijf een achterdeur had ontdekt in de software van leverancier SolarWinds, waarvan ook de Amerikaanse overheid een afnemer was.
Gevraagd naar het gênante relaas dat een medewerker door de hackers om de tuin zou zijn geleid, ontkende FireEye die lezing. Leidinggevenden zeiden dat FireEye de inbraak ontdekte toen de hackers een met een nieuw apparaat wilden inloggen op het bedrijfsnetwerk. De woordvoerder van het cyberbeveiligingsbedrijf herhaalt dat het achterdeurtje in de SolarWinds-software de directe oorzaak is geweest van de cyberaanval op FireEye.
De cyberaanval op de Amerikaanse overheidsnetwerken is “aanzienlijk en lopend”, lieten de federale politiedienst FBI, de cyberbeveiligingsdienst CISA en de nationale inlichtingenchef woensdag weten in een gezamenlijke verklaring. De FBI stelt druk bezig te zijn met onderzoek om de hackers te identificeren, op te sporen en om hun activiteiten te verstoren.
Amerikaanse media hebben de afgelopen dagen gemeld dat onder meer de ministeries van Handel, Financiën, Binnenlandse Veiligheid, Buitenlandse Zaken en Defensie zijn getroffen. Daarnaast zouden de hackers ook succesvol hebben ingebroken in het netwerk van de Nationale Gezondheidsinstituten (NIH). Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS weigerde maandag commentaar te geven. Ook de NIH gaf geen commentaar. Het Pentagon liet woensdag weten dat het “geen bewijs” heeft dat de netwerken van het ministerie van Defensie zijn gecompromitteerd.
Cyberaanval op VS ontdekt door gehackt beveiligingsbedrijf
RTL 15.12.2020 De grote cyberaanval op de netwerken van de Amerikaanse overheid is ontdekt toen cyberveiligheidsbedrijf FireEye een hackaanval op het eigen netwerk ging onderzoeken. Daarbij vond FireEye een probleem met de software van SolarWinds, waarvan de Amerikaanse overheid ook een afnemer is.
Toen FireEye eerder deze maand was gehackt, gingen onderzoekers van het bedrijf direct op zoek naar de zwakke plekken in de beveiliging. “We hebben naar 50.000 regels broncode gekeken, en toen hebben we kunnen vaststellen dat er een achterdeur zat bij Solar Winds”, zegt Charles Carmakal, bestuurder bij FireEye’s incidentenbestrijdingstak. Daarop stelde FireEye de autoriteiten en SolarWinds op de hoogte, aldus Carmakal.
Hackers, die vermoedelijk deel uitmaken van een Russische elitegroep, maakten misbruik van de zwakke plek om malware te installeren, die vervolgens terechtkwam in de systemen van klanten van SolarWinds toen die hun software updateten.
Volgens ingewijden zijn meer dan 25 doelwitten getroffen door de aanval, maar SolarWinds stelt dat mogelijk 18.000 doelwitten de kwaadaardige software gedownload kunnen hebben. Volgens Carmakal wisten de hackers binnen te dringen bij “doelwitten van hoge waarde, zowel overheden als commerciële doelwitten”.
Cyberbeveiliger FireEye zelf gehackt
Informatie over software gestolen
De hackers die inbraken bij FireEye stalen informatie over software die het bedrijf gebruikt om kwetsbaarheden op te sporen in de netwerken van klanten. Hoewel het cyberveiligheidsbedrijf in verlegenheid is gebracht door de aanval, stelt Carmakal dat die mogelijk een fatale vergissing zal blijken voor de hackers. Volgens hem had de grootschalige computerinbraak anders langer onopgemerkt kunnen blijven.
“Een geluk bij een ongeluk is dat we zoveel hebben geleerd over de manier waarop deze vijand werkt”, aldus Carmakal. Volgens hem is er geen bewijs dat de bij FireEye gestolen hacksoftware is gebruikt in de aanval op de Amerikaanse overheid.
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid
Wereldwijde operatie
“Er zullen helaas meer slachtoffers zijn die naar buiten moeten treden in de komende weken en maanden”, zei hij. Hoewel sommigen de aanval hebben toegeschreven aan een aan de Russische overheid gelieerd hackerscollectief genaamd APT 29 of Cozy Bear, heeft FireEye daar nog onvoldoende bewijs voor.
Het onderzoek door FireEye wees uit dat de aanval onderdeel was van een wereldwijde operatie. Hij was ook gericht op overheden en bedrijven in Europa, Azië en het Midden-Oosten, meldde het bedrijf.
Meerdere Amerikaanse ministeries en overheden zijn aangevallen door de Russische hackers. Rusland ontkent alle betrokkenheid.
ANP / Bright; Hacken Informatiebeveiliging Internetbeveiliging Cyberaanval Russische cyberaanval Verenigde Staten Rusland
Hackers braken bij veel meer Amerikaanse ministeries in: ‘Dit ziet er heel, heel slecht uit’
AD 15.12.2020 Naast de Amerikaanse ministeries van Handel, Financiën en Binnenlandse Veiligheid, is ook het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten getroffen door een cyberaanval waar vermoedelijk Russische hackers achter zitten, meldt The Washington Post op basis van experts. Rusland ontkent alle betrokkenheid bij de computerinbraken.
De FBI zoekt zes Russiche hackers in verband met de cyberaanval. © EPA
Volgens The New York Times hebben de hackers ook bij delen van het ministerie van Defensie ingebroken. Daarnaast zouden de Nationale Gezondheidsinstituten (NIH) zijn gehackt. Ingewijden gaan ervan uit dat de lijst van overheidsinstanties die slachtoffer van de computerinbraak nog verder zal uitdijen. Experts gaan ervan uit dat de schade van de maandenlange en uiterst geraffineerde cyberspionage-operatie omvangrijk zal zijn.
De Amerikaanse overheid bevestigde zondag en gisteren dat haar computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval. Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van het Amerikaanse softwarebedrijf SolarWinds. Die zouden voor een zwakke plek in de cyberbeveiliging van de Amerikaanse overheid hebben gezorgd.
Lees ook;
‘Heel slecht’
Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS weigerde gisteren commentaar te geven. Ook de NIH gaf geen commentaar. De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. ,,Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen The Washington Post. Rusland ontkent tot dusver elke betrokkenheid bij de grootschalige cyberaanval.
De cyberaanval op de computernetwerken van de Amerikaanse overheid werd ontdekt toen cyberveiligheidsbedrijf FireEye een hackaanval op het eigen netwerk ging onderzoeken. Daarbij vond FireEye een probleem met de software van leverancier SolarWinds. Toen FireEye eerder deze maand was gehackt, gingen onderzoekers van het bedrijf direct op zoek naar de zwakke plekken in de beveiliging
Via een achterdeur
We hebben naar 50.000 regels broncode gekeken en kunnen vaststellen dat er een achterdeur zat bij Solar Winds, aldus Charles Carmakal, Cyberveiligheidsbedrijf FireEye.
De hackers die inbraken bij FireEye stalen informatie over software die het bedrijf gebruikt om kwetsbaarheden op te sporen in de netwerken van klanten. ,,We hebben naar 50.000 regels broncode gekeken, en toen hebben we kunnen vaststellen dat er een achterdeur zat bij Solar Winds”, aldus Charles Carmakal, bestuurder bij FireEye’s incidentenbestrijdingstak. Daarop stelde FireEye de autoriteiten en SolarWinds op de hoogte, aldus Carmakal.
De hackers maakten misbruik van de zwakke plek om malware te installeren, die vervolgens terechtkwam in de systemen van klanten van SolarWinds toen die hun software updateten. Volgens ingewijden zijn meer dan 25 entiteiten getroffen door de aanval, maar SolarWinds stelt dat mogelijk 18.000 entiteiten de kwaadaardige software gedownload kunnen hebben.
Volgens Carmakal wisten de hackers binnen te dringen bij “doelwitten van hoge waarde, zowel overheden als commerciële entiteiten”. Hoewel het cyberveiligheidsbedrijf in verlegenheid is gebracht door de aanval, stelt Carmakal dat die mogelijk een fatale vergissing zal blijken voor de hackers. Volgens hem had de grootschalige computerinbraak anders langer onopgemerkt kunnen blijven.
‘Cyberaanval trof nog meer Amerikaanse overheden’
RTL 15.12.2020 Naast de Amerikaanse ministeries van Handel, Financiën en Binnenlandse Veiligheid, is ook het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten getroffen door een cyberaanval waar vermoedelijk Russische hackers achter zitten.
Ook zouden de hackers bij delen van het ministerie van Defensie hebben ingebroken en zouden de Nationale Gezondheidsinstituten (NIH) zijn gehackt. Dat meldden The Washington Post en The New York Times op basis van experts.
Ingewijden gaan ervan uit dat de lijst van overheidsinstanties die slachtoffer zijn van de cyberaanval nog langer zal worden.
Enorme cyberspionage-operatie
Experts verwachten dat de schade van de maandenlange en geraffineerde cyberspionage-operatie omvangrijk is.
De Amerikaanse overheid bevestigde zondag en maandag dat haar computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval.
Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van het Amerikaanse softwarebedrijf SolarWinds. Die zouden voor een zwakke plek in de cyberbeveiliging van de Amerikaanse overheid hebben gezorgd.
Cyberaanval op VS ontdekt door gehackt beveiligingsbedrijf
Rusland ontkent
Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS weigerde commentaar te geven. Ook de NIH gaf geen commentaar.
De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. “Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen The Washington Post.
Rusland ontkent elke betrokkenheid bij de cyberaanvallen.
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid
ANP / Bright; Hacken Cyberaanval Russische cyberaanval Internetbeveiliging Spionage Verenigde Staten Rusland
© Foto Eric Baradat/AFP Verschillende onderdelen van de Amerikaanse overheid, zoals het ministerie van Financiën, zouden doelwit zijn geweest van een succesvolle cyberaanval.
Wat weten we van de grote hack in de Verenigde Staten?
MSN 14.12.2020 Groot alarm bij de digitale poortwachters van Washington. Gebruikers van software van SolarWinds binnen de Amerikaanse overheid moeten die software direct uitschakelen en hun netwerken onderzoeken op sporen van misbruik, waarschuwde het Agentschap voor Cyber- en Infrastructuurveiligheid (CISA) zondag.
Uit onderzoek van het gerenommeerde beveiligingsbedrijf FireEye – dat zelf ook slachtoffer werd van de hack – bleek maandag dat duizenden klanten van SolarWinds via onschuldige ogende software-updates ook kwaadaardige code binnenhaalden, waardoor onder meer gegevens en e-mails konden worden ingezien.
1 Wat weten we inmiddels over de gemelde hack?
SolarWinds, een IT-bedrijf uit Austin in Texas, erkende zondagavond slachtoffer geworden te zijn van een „zeer geavanceerde, handmatige aanval op de logistieke keten” van haar netwerkbeheer- en monitoringssoftware Orion. Zo konden onbekende hackers tussen maart en juni via software-updates ongemerkt hun eigen code verspreiden.
SolarWinds heeft naar eigen zeggen 300.000 klanten wereldwijd, waaronder grote telecombedrijven en het gros van de Fortune 500. Wat de hack saillant maakt, en pas de vijfde dergelijke waarschuwing van de CISA rechtvaardigde, is dat de software ook veel wordt gebruikt door de Amerikaanse overheid, bijvoorbeeld door álle onderdelen van het leger en het Pentagon. „De aanval op het netwerkmanagementproduct van SolarWinds is een onacceptabel risico voor de veiligheid van overheidsnetwerken”, zei waarnemend CISA-directeur Brandon Wales zondag.
Gewaarschuwde autoriteiten hadden tot maandagmiddag om de instructies op te volgen. Volgens The Washington Post werden onder andere de ministeries van Financiën en Economische Zaken doelwit. FireEye zag de hack ook buiten de VS terugkomen elders in Noord-Amerika, in Europa, Azië en het Midden-Oosten. Ook in Nederland wordt de software gebruikt.
2 Wat verspreidden de hackers via SolarWinds?
Via de legitiem ogende updates van Orion verspreidden de hackers een Trojaans paard, dat FireEye ‘Sunburst’ heeft genoemd. Doordat de updates van het vertrouwde bedrijf leken te komen viel het netwerkbeheerders niet op dat ook kwaadaardige code werd binnengesmokkeld.
Dat kwam deels doordat Sunburst zich eerst koest hield en daarna uiterst heimelijk te werk ging. Pas na twee weken opende het programma een achterdeurtje, dat de hackers vervolgens gebruikten als uitvalsbasis om de rest van de systemen aan te vallen. Zulk netwerkverkeer zou normaliter op moeten vallen, maar de hackers hebben veel moeite gedaan om de datastromen op bonafide verkeer van Orion te laten lijken en daarmee te vervlechten, schrijft FireEye.
Via Sunburst konden de hackers bestanden buitmaken, programma’s uitvoeren en het netwerk in kaart brengen. Het doel was toegang verkrijgen tot andere machines binnen het bedrijfsnetwerk of data stelen, schrijft FireEye. De aanvallers lieten daarbij volgens het beveiligingsbedrijf weinig sporen na. „Deze dader wil graag weinig malware achterlaten en heeft de voorkeur om met legitieme inlogcodes en externe toegangswegen meer ingangen tot het netwerk van zijn slachtoffers te krijgen.” Hackers hadden bijvoorbeeld bijzondere aandacht voor mails van belangrijk IT-personeel, stelden onderzoekers van Microsoft maandag.
Hoe de aanvallers hun eigen code aan de updates van SolarWinds konden toevoegen is nog niet bekend. Microsoft denkt dat interne distributiesystemen van het Amerikaanse bedrijf eerder al gekraakt werden.
3 Wie zit erachter?
Vanwege zijn finesse vermoedt SolarWinds dat de hack komt van „een buitenlandse mogendheid”. Volgens FireEye is de aanval het werk van „een zeer bekwame dader en was de operatie uitgevoerd met een hoge mate van operationele veiligheid”.
Hackers lieten weinig sporen na. De gehanteerde werkwijze – een doelwit indirect aanvallen via andere software – is het best vergelijkbaar met de Petya-gijzelsoftware die grote delen van de ict-infrastructuur van Oekraïne in 2017 platlegde. Toen werd de boekhoudsoftware M.E. Doc geïnfecteerd. De aanval is toegeschreven aan Rusland.
Ook nu wordt naar Rusland gewezen. The Washington Post noemt de hack „een grote spionagecampagne”. Ingewijden zeggen tegen de krant de de beruchte Russische hackgroep Cozy Bear verantwoordelijk te houden. Cozy Bear, ook wel APT29 (advanced persistent threat) genoemd, verwierf de afgelopen jaren internationale bekendheid met een keur aan opzienbarende hackpogingen in verschillende landen. De groep wordt in verband gebracht met de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR en eerder met veiligheidsdienst FSB.
Wie zijn de Russische cybersoldaten?
Cozy Bear zou onder meer achter de hack op de Amerikaanse Democratische partij in 2016 zitten, waarbij duizenden e-mails werden buitgemaakt en gepubliceerd via Wikileaks. In 2017 probeerde de groep Nederlandse ministeries te hacken.
4 Hoe reageert Rusland?
De Russische ambassade in Washington ontkende maandag elke betrokkenheid. In een verklaring schreef ze dat „Rusland geen offensieve operaties in het cyberdomein” uitvoert en dat „kwaadwillige activiteiten in de informatieruimte in strijd zijn met het Russische buitenlandse beleid”. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov voegde hieraan toe dat Rusland niets te maken heeft met de hack en het „verkeerd is de Russen meteen de schuld te geven”.
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid
RTL 14.12.2020 De Amerikaanse overheid heeft bevestigd dat computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval. Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van softwarebedrijf SolarWinds.
De nieuwe richtlijn van de CISA volgt na berichten in Amerikaanse media dat Russische hackers producten van SolarWinds gebruikten om toegang te krijgen tot computersystemen van overheden.
Ingewijden hebben tegen The Washington Post gezegd dat Russische hackers toegang kregen tot de ministeries van Financiën en Handel. De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. “Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen de krant. Producten van SolarWinds worden ook buiten de Verenigde Staten gebruikt.
“De regering van de Verenigde Staten is zich bewust van deze berichten en we nemen alle noodzakelijke stappen om alle mogelijke problemen met betrekking tot deze situatie te identificeren en te verhelpen”, zegt de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad. Die kwam zaterdag bij elkaar in het Witte Huis vanwege de ernst van het incident. Amerikaanse veiligheidsdiensten vrezen dat de hackers met soortgelijke middelen hebben ingebroken bij andere overheidsagentschappen, aldus ingewijden tegen Reuters.
Rusland
De Amerikaanse regering zegt niet in het openbaar welk land verdacht wordt van de hackaanval, maar drie bronnen die bekend zijn met het onderzoek zeggen tegen Reuters dat Rusland verantwoordelijk wordt geacht. De cyberaanvallen zouden onderdeel zijn van een grotere hackcampagne, net als de recente hack op FireEye, een groot Amerikaans cyberbeveiligingsbedrijf met overheidscontracten.
Rusland spreekt de beschuldigingen tegen. “We hebben hier niets mee te maken”, zei een woordvoerder van het Kremlin volgens persbureau TASS. De Russische ambassade in Washington zegt dat “Rusland geen offensieve operaties uitvoert in het cyberdomein”.
Cyberbeveiliger FireEye zelf gehackt
ANP / Bright; Hacken Cyberaanval Informatiebeveiliging Internetbeveiliging Rusland Verenigde Staten
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid
MSN 14.12.2020 De Amerikaanse overheid heeft bevestigd dat computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval. Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van softwarebedrijf SolarWinds, na berichten in Amerikaanse media dat Russische hackers die gebruikten om toegang te krijgen tot computersystemen. Rusland zegt daar niets mee te maken te hebben.
Ingewijden hebben tegen The Washington Post gezegd dat Russische hackers toegang kregen tot de ministeries van Financiën en Handel. De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. “Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen de krant. Producten van SolarWinds worden ook buiten de Verenigde Staten gebruikt.
Rusland spreekt de beschuldigingen tegen. “We hebben hier niets mee te maken”, zei een woordvoerder van het Kremlin volgens persbureau TASS. De Russische ambassade in Washington zegt dat “Rusland geen offensieve operaties uitvoert in het cyberdomein”.
VS bevestigen cyberaanval, Rusland ontkent betrokkenheid
MSN 14.12.2020 De Amerikaanse overheid heeft bevestigd dat computernetwerken zijn getroffen door een cyberaanval. Landelijke overheidsdiensten moeten van cyberveiligheidsdienst CISA stoppen met het gebruik van bepaalde producten van softwarebedrijf SolarWinds.
De nieuwe richtlijn van de CISA volgt na berichten in Amerikaanse media dat Russische hackers producten van SolarWinds gebruikten om toegang te krijgen tot computersystemen van overheden.
Ingewijden hebben tegen The Washington Post gezegd dat Russische hackers toegang kregen tot de ministeries van Financiën en Handel. De daders behoren naar verluidt tot de hackersgroep die bekendstaat onder namen als APT29 en Cozy Bear. Er zou op grote schaal digitaal zijn gespioneerd. “Dit ziet er heel, heel slecht uit”, zei een bron tegen de krant. Producten van SolarWinds worden ook buiten de Verenigde Staten gebruikt.
“De regering van de Verenigde Staten is zich bewust van deze berichten en we nemen alle noodzakelijke stappen om alle mogelijke problemen met betrekking tot deze situatie te identificeren en te verhelpen”, zegt de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad. Die kwam zaterdag bij elkaar in het Witte Huis vanwege de ernst van het incident. Amerikaanse veiligheidsdiensten vrezen dat de hackers met soortgelijke middelen hebben ingebroken bij andere overheidsagentschappen, aldus ingewijden tegen Reuters.
Rusland
De Amerikaanse regering zegt niet in het openbaar welk land verdacht wordt van de hackaanval, maar drie bronnen die bekend zijn met het onderzoek zeggen tegen Reuters dat Rusland verantwoordelijk wordt geacht. De cyberaanvallen zouden onderdeel zijn van een grotere hackcampagne, net als de recente hack op FireEye, een groot Amerikaans cyberbeveiligingsbedrijf met overheidscontracten.
Rusland spreekt de beschuldigingen tegen. “We hebben hier niets mee te maken”, zei een woordvoerder van het Kremlin volgens persbureau TASS. De Russische ambassade in Washington zegt dat “Rusland geen offensieve operaties uitvoert in het cyberdomein”.
‘Russen hackten Amerikaanse overheidsinstanties’
MSN 14.12.2020 Het is Russische hackers gelukt om binnen te komen bij het Amerikaanse ministerie van Financiën en andere overheidsinstellingen, zo schrijft The Washington Post maandag op basis van anonieme overheidsbronnen. De Russische hackgroep Cozy Bear kon met zijn hacks e-mailconversaties platleggen.
Het is niet bekend of er schade is aangericht. Dezelfde groep hackte eerder het ministerie van Buitenlandse Zaken en de e-mailservers in het Witte Huis, toen Barack Obama nog president was. De hackers zijn gelieerd aan de Russische inlichtingendiensten.
Amerikaanse ambtenaren wijzen in de krant op een langdurige inbreuk op de systemen. De hacks zouden onderdeel uitmaken van een wereldwijde spionageoperatie. De FBI zou een onderzoek zijn gestart naar de operatie. Het cyberbedrijf FireEye, dat zelf ook werd gehackt, – volgens The Washington Post ook door het Russische Cozy Bear – meldt dat de hackers wereldwijd vele veiligheidssystemen hebben weten te kraken.
Het zou naast overheidsinstanties onder meer gaan over technologie-, telecom-, olie- en gasbedrijven in Noord-Amerika, Europa, Azië en het Midden-Oosten. Bij FireEye is onder meer software gestolen waarmee bedrijfsnetwerken gehackt kunnen worden.
Zondag meldde FireEye op de eigen website dat de getroffen organisaties gebruik maakten van servers van een netwerkbeheersysteem van de firma SolarWinds. De Russen zouden toegang hebben verkregen tot de producten van Solar Winds. Die worden in 300.000 organisaties wereldwijd gebruikt, onder meer door het Amerikaanse leger, het Pentagon, de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie en de NASA.
‘Russische hackers hadden toegang tot overheidsinstanties in VS’
MSN 14.12.2020 Een groep Russische hackers had toegang tot systemen van het Amerikaanse ministerie van Economische zaken en andere overheidsinstanties. Dat zeggen ingewijden tegen The Washington Post en Reuters.
De hackers konden volgens de bronnen intern mailverkeer van verschillende afdelingen van Economische Zaken volgen. Het ministerie bevestigt dat er een hack heeft plaatsgevonden, maar geeft verder geen details. De omvang en precieze schade is daarom niet bekend.
Ingewijden zeggen dat er zaterdag door de Nationale Veiligheidsraad een spoedoverleg is geweest in het Witte Huis om de aanpak van de hack te bespreken. De FBI is een onderzoek gestart.
Het zou gaan om een groep hackers die in dienst van de Russische overheid werkt. De groep, die bekend staat onder de namen APT29 en Cozy Bear, wordt ook verantwoordelijk gehouden voor een recente aanval op het Amerikaanse cyberbeveiligingsbedrijf FireEye.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op Facebook laten weten dat aantijgingen door Amerikaanse media “ongegrond zijn”.
Hackers lazen maandenlang e-mails van Amerikaanse ministeries
NOS 14.12.2020 Hackers hebben maandenlang toegang gehad tot de interne e-mail van ten minste twee Amerikaanse ministeries. De zaak lijkt in verband te staan met de hack bij het prestigieuze Amerikaans cyberbeveiligingsbedrijf FireEye, die het bedrijf zelf dinsdag naar buiten bracht. FireEye heeft onder zijn klanten tal van Amerikaanse overheidsinstanties.
De Nationale Veiligheidsraad kwam zaterdag op het Witte Huis bijeen om de zaak te bespreken en de FBI is een onderzoek begonnen. Welke schade is aangericht, is nog onduidelijk. Alle betrokkenen spreken van een zeer geavanceerde cyberinbraak, die eigenlijk alleen door een staat kan worden uitgevoerd. Volgens The Washington Post en goed ingevoerde anonieme bronnen gaat het om Rusland.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemt de aantijging op Facebook “een nieuwe ongegronde poging van Amerikaanse media om Rusland de schuld in de schoenen te schuiven voor cyberaanvallen op Amerikaanse instanties”.
Netwerken grondig inspecteren
Vaststaat dat de ministeries van Handel en Financiën getroffen zijn, maar er wordt rekening mee gehouden dat de hackers veel meer overheidsinstellingen zijn binnengedrongen. Alle instanties hebben de opdracht gekregen hun netwerken grondig te onderzoeken op onregelmatigheden.
De hackers hebben tussen maart en juni malware ingevoerd in een update van software van het IT-bedrijf SolarWinds, meldt het beveiligingsbedrijf FireEye. SolarWinds levert diensten aan onder andere Amerikaanse overheidsinstanties, de krijgsmacht en veiligheidsdiensten en zou hackers een breed inzicht verschaffen in de organisatie waarbij in ingebroken.
Russische hackers die bekend werden onder de naam Cozy Bear of APT29, waren in 2014 vrijwel zeker verantwoordelijk voor cyberinbraken het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en netwerken van het Witte Huis. Het ging om een operaties van de Russische veiligheidsdienst, zo werd destijds aangenomen. Volgens The Washington Post gaat het ook ditmaal om hackers van Cozy Bear.
BEKIJK OOK;
Spionageschandaal verrast experts niet: volop strijd om ‘olie van toekomst’ | NOS
NOS 11.12.2020 Opnieuw is Nederland verwikkeld in een spionageschandaal met de Russen. Gisteren maakte inlichtingendienst AIVD bekend twee Russische spionnen te hebben ontmaskerd.
Volgens de dienst waren ze onder meer geïnteresseerd in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Experts zijn niet verbaasd over de Russische interesse: Nederland loopt voorop als het gaat om dit soort hoogwaardige technologie.
Olie van de toekomst
Volgens deskundigen is dergelijke kennis ‘de olie van de toekomst’. Er worden bijvoorbeeld chips mee gemaakt, die in veel producten nodig zijn. “Waar je ook staat in de wereld, je ziet overal chips. Denk aan je smartphone, ov-kaart of een zelfrijdende auto”, zegt Barry Peet, directeur van het CITC, een centrum dat onderzoek doet op het gebied van chiptechnologie.
Peet: “Vroeger was een land afhankelijk van olie. Die afhankelijkheid verschuift nu naar de halfgeleiderindustrie. Het is een sleuteltechnologie die de komende jaren alleen maar belangrijker wordt.”
En Nederland speelt een belangrijke rol in deze sectoren. In 2016 won de Nederlandse wetenschapper Ben Feringa de Nobelprijs voor de Scheikunde met zijn onderzoek naar moleculaire nanomachines. In de regio Eindhoven zijn wereldspelers gevestigd, zoals ASML en NXP, met daarnaast tal van toeleveranciers.
Medewerkers van chipmaker NXP en chipmachinefabrikant ASML aan het werk in een cleanroom:
Een medewerker van chipfabrikant NXP aan het werk in een cleanroom. ANP
Een medewerker van chipfabrikant NXP aan het werk in een cleanroom. ANP
Medewerkers van chipmachinefabrikant ASML aan het werk in een cleanroom. ANP
Medewerkers van chipmachinefabrikant ASML aan het werk in een cleanroom. ANP
Volgens Peet behoort Nederland tot de wereldtop. “Wij krijgen door samen te werken dingen voor elkaar die andere landen niet lukt”, legt hij uit. “In Nederland is de hele keten, van topbedrijven tot toeleveranciers, aanwezig. Dat geeft ons een unieke positie in de wereld.”
Ook staatssecretaris Mona Keijzer van Economische zaken onderschrijft het belang van deze technologieën voor Nederland. In een Kamerbrief zei ze onlangs dat de halfgeleiderindustrie samen met de voedingsindustrie en de petrochemische industrie tot de belangrijkste sectoren van de Nederlandse economie behoort.
Op het gebied van kunstmatige intelligentie zijn de ambities groot. Nederland wil bij de koplopers van Europa behoren. Peet: “De overheid is steeds meer doordrongen van het belang van deze industrieën. Je wilt niet afhankelijk zijn van de import van producten waarmee je niet zonder kan.”
Piepkleine afluisterapparaten
Maar wat zou Rusland met deze kennis willen? Volgens Pieter Cobelens, oud-directeur van de militaire inlichtingendienst MIVD, zijn deze technologieën niet alleen civiel, maar ook militair te gebruiken. “Met deze kennis kan je bijvoorbeeld piepkleine afluisterapparaten bouwen. Die zitten dan bijvoorbeeld in je haar zonder dat je het ziet.”
CITC-directeur Peet: “Wapensystemen, straaljagers, drones of satellieten. Ze functioneren niet zonder chips. Hoe meer je daarvan weet, hoe beter je ze kunt maken.”
Volgens Cobelens is er een digitale Koude Oorlog op het gebied van deze kennis gaande en is het belangrijk dat dit beter wordt beschermd. Dat gebeurt lang niet altijd bij bedrijven of instellingen. Cobelens: “Bij de inlichtingendiensten en Defensie wordt duidelijk aangegeven welke informatie geheim is en welke niet. Maar op het moment dat universiteiten of bedrijven iets nieuws bedenken, komt daar niet meteen de stempel geheim op te liggen. Dat is de eerste stap die je moet nemen.”
De industrie is zich volgens Peet bewust van de buitenlandse interesse, maar alles geheim verklaren is niet de oplossing, zegt hij. “Als je alles dichttimmert, kun je niet meer samenwerken. En dat is juist onze kracht. De beveiliging is goed geregeld, maar bij de manier waarop wij werken hoort ook een zekere mate van vertrouwen en het delen van kennis.”
De vereniging van universiteiten sluit zich hierbij aan. Ze vinden dat het beschermen van kennis haaks staat op de openheid die een kennisinstituut wil geven. Sinds de zomer zijn ze in gesprek met de overheid om tot een uniforme richtlijn op het gebied van kennisveiligheid te komen.
Extra maatregelen voor meer bescherming
Het ministerie van Onderwijs en Wetenschap ziet dat Nederlandse instellingen steeds vaker doelwit zijn van spionage door andere landen. Die landen zijn vooral uit op technologische kennis. Om die kennis te beschermen, kondigden ze twee weken geleden in een brief aan de Tweede Kamer extra maatregelen aan.
Het veiligheidsbeleid moet binnen de instellingen onder meer het bewustzijn bij betrokkenen vergroten, aldus het ministerie. Ook kan in uitzonderlijke gevallen het tijdelijk verboden worden om onderzoeksprojecten met andere landen op te zetten.
De maatregelen moeten Nederland minder kwetsbaar maken voor incidenten, zoals deze week met de Russische spionnen.
BEKIJK OOK;
Vier vragen over de vanwege spionage uitgezette Russische diplomaten
NU 11.12.2020 Twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag werden vorige week tot persona non grata verklaard. Zij moeten ons land binnen twee weken verlaten. Wat is er precies aan de hand?
De AIVD stelt dat zij zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightechsector. Ze waren geaccrediteerd als diplomaat, maar zouden in werkelijkheid werkzaam zijn voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR.
Een van de twee bouwde volgens de AIVD een “substantieel netwerk van bronnen” op, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightechsector. Deze bronnen hadden toegang tot gevoelige informatie. Sommigen ontvingen geld in ruil voor informatie. De AIVD heeft “in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen”, zei AIVD-baas Erik Akerboom tegen het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.
De tweede uitgewezen agent zou een “ondersteunende rol” hebben gespeeld.
De twee Russische agenten hebben “zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn en waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid”, aldus de Nederlandse inlichtingendienst.
Waar waren de Russen volgens de AIVD op uit?
Het tweetal zou interesse hebben gehad in “informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie”, meldde de AIVD. Hun bronnen werkten bij bedrijven en bij een hogere onderwijsinstelling.
Over de identiteit van de bronnen en de betreffende organisaties doet de AIVD geen mededelingen. De organisaties zijn gewaarschuwd. Daarnaast is de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ingelicht over een van de Russische bronnen. Naar aanleiding daarvan worden “vreemdelingrechtelijke maatregelen” getroffen, liet de inlichtingendienst weten.
Diefstal van intellectueel eigendom is niet alleen vervelend voor bedrijven die veel hebben geïnvesteerd in het onderzoeken en ontwikkelen van de technologie in kwestie. De technologie kan zowel voor civiele als voor militaire doeleinden worden gebruikt.
Hoe heeft Rusland gereageerd op de uitzetting?
De Russische ambassade bevestigde eind vorige week door de Nederlandse regering ervan op de hoogte te zijn gebracht dat de twee diplomaten tot persona non grata zijn verklaard. “Er is echter geen bewijs geleverd van hun illegale activiteiten op het grondgebied van het koninkrijk. Tegenmaatregelen zullen volgen”, liet de ambassade vrijdag weten.
Leonid Slutsky, hoofd van de commissie Buitenlandse Zaken van het Russische parlement, had een dag eerder al een “adequate en tijdige” reactie beloofd. Hij noemde het Nederlandse besluit om de diplomaten uit te zetten een “provocatie” en zei dat de beschuldigingen van spionage “ongegrond” zijn.
Bij uitzetting van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal diplomaten het land uitzet.
Gebeuren dit soort dingen vaker?
Rusland werd eerder betrapt op spionage in Nederland. Vier Russische officieren probeerden in 2018 met hacks binnen te dringen bij de OPCW, de verdragsorganisatie voor chemische wapens in Den Haag, die onder meer onderzoek deed naar Russische luchtaanvallen in Syrië en de vergiftiging van de Russische oud-dubbelspion Sergei Skripal in het Verenigd Koninkrijk.
Beschuldigingen die de andere kant opgaan, waren er ook. Rusland stelde in augustus dat er volgapparatuur was aangetroffen in de auto van de Russische militair attaché in Nederland.
Internationaal worden diplomatieke medewerkers ook regelmatig beticht van praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen. Zo sloot de Amerikaanse regering in juli van dit jaar het Chinese consulaat in de Texaanse stad Houston. Dat zou zich onder meer schuldig hebben gemaakt aan “industriële spionage” en diefstal van intellectueel eigendom.
Lees meer over: Rusland Binnenland Buitenland
Vier vragen over de vanwege spionage uitgezette Russische diplomaten
MSN 11.12.2020 Twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag werden vorige week tot persona non grata verklaard. Zij moeten ons land binnen twee weken verlaten. Wat is er precies aan de hand?
Waarvan worden de twee Russen beschuldigd?
De AIVD stelt dat zij zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightechsector. Ze waren geaccrediteerd als diplomaat, maar zouden in werkelijkheid werkzaam zijn voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR.
Een van de twee bouwde volgens de AIVD een “substantieel netwerk van bronnen” op, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightechsector. Deze bronnen hadden toegang tot gevoelige informatie. Sommigen ontvingen geld in ruil voor informatie. De AIVD heeft “in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen”, zei AIVD-baas Erik Akerboom tegen het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.
De tweede uitgewezen agent zou een “ondersteunende rol” hebben gespeeld.
De twee Russische agenten hebben “zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn en waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid”, aldus de Nederlandse inlichtingendienst.
Waar waren de Russen volgens de AIVD op uit?
Het tweetal zou interesse hebben gehad in “informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie”, meldde de AIVD. Hun bronnen werkten bij bedrijven en bij een hogere onderwijsinstelling.
Over de identiteit van de bronnen en de betreffende organisaties doet de AIVD geen mededelingen. De organisaties zijn gewaarschuwd. Daarnaast is de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ingelicht over een van de Russische bronnen. Naar aanleiding daarvan worden “vreemdelingrechtelijke maatregelen” getroffen, liet de inlichtingendienst weten.
Diefstal van intellectueel eigendom is niet alleen vervelend voor bedrijven die veel hebben geïnvesteerd in het onderzoeken en ontwikkelen van de technologie in kwestie. De technologie kan zowel voor civiele als voor militaire doeleinden worden gebruikt.
Hoe heeft Rusland gereageerd op de uitzetting?
De Russische ambassade bevestigde eind vorige week door de Nederlandse regering ervan op de hoogte te zijn gebracht dat de twee diplomaten tot persona non grata zijn verklaard. “Er is echter geen bewijs geleverd van hun illegale activiteiten op het grondgebied van het koninkrijk. Tegenmaatregelen zullen volgen”, liet de ambassade vrijdag weten.
Leonid Slutsky, hoofd van de commissie Buitenlandse Zaken van het Russische parlement, had een dag eerder al een “adequate en tijdige” reactie beloofd. Hij noemde het Nederlandse besluit om de diplomaten uit te zetten een “provocatie” en zei dat de beschuldigingen van spionage “ongegrond” zijn.
Bij uitzetting van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal diplomaten het land uitzet.
Gebeuren dit soort dingen vaker?
Rusland werd eerder betrapt op spionage in Nederland. Vier Russische officieren probeerden in 2018 met hacks binnen te dringen bij de OPCW, de verdragsorganisatie voor chemische wapens in Den Haag, die onder meer onderzoek deed naar Russische luchtaanvallen in Syrië en de vergiftiging van de Russische oud-dubbelspion Sergei Skripal in het Verenigd Koninkrijk.
Beschuldigingen die de andere kant opgaan, waren er ook. Rusland stelde in augustus dat er volgapparatuur was aangetroffen in de auto van de Russische militair attaché in Nederland.
Internationaal worden diplomatieke medewerkers ook regelmatig beticht van praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen. Zo sloot de Amerikaanse regering in juli van dit jaar het Chinese consulaat in de Texaanse stad Houston. Dat zou zich onder meer schuldig hebben gemaakt aan “industriële spionage” en diefstal van intellectueel eigendom.
Vicepremier: Russische spionage ‘wake-upcall’ voor hightechsector
MSN 11.12.2020 Volgens vicepremier Kajsa Ollongren is de opgerolde Russische spionageoperatie een “wake-upcall” voor de hightechsector om hun gegevens nog beter te beschermen. Twee Russische spionnen worden het land uitgezet omdat ze gevoelige informatie probeerden te bemachtigen bij hoogwaardige technologische bedrijven.
Omdat de spionagezaak zo omvangrijk is heeft het kabinet het in het openbaar gebracht, aldus de bewindsvrouw die ook verantwoordelijk is voor de inlichtingendienst AIVD. Die dienst rolde de Russische operatie op. “Het signaal dat daar vanuit gaat is ‘pas op’, want dit soort dingen gebeuren gewoon”, zei ze na de ministerraad
De Russische agenten van de inlichtingendienst SVR deden hun werk onder diplomatieke dekmantel en hadden intensief contact met zeker tien informanten uit de hightechsector en een hogere onderwijsinstelling. Ze hebben informatie gekregen waarvoor in sommige gevallen ook geld is betaald.
Techsector: meer bewustwording over spionage nodig
MSN 11.12.2020 Branchevereniging voor de tech-industrie FME is blij dat de inlichtingendienst AIVD een Russisch spionagenetwerk heeft opgerold. Bedrijven moeten zich volgens FME meer bewust worden van de gevaren van spionage.
De branchevereniging maakt zich al enige tijd zorgen over de gevaren van spionage, sabotage en andere vormen van cybercrime. FME roept dan ook op dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden goed moeten worden voorgelicht over de gevaren van digitale spionage en criminaliteit en wat zij kunnen doen om zich daartegen te beschermen.
Ook moet de uitwisseling van informatie verbeterd worden en moeten alle techbedrijven ervan doordrongen raken dat ze potentiële doelwitten zijn voor “statelijke actoren en criminelen”. De Nederlandse economie en concurrentiekracht kunnen door spionage en cybercrime in gevaar komen, meent FME. Dat het kabinet spionage strafbaar wil stellen is volgens FME een grote stap.
Russische spionnen uitgezet
De AIVD maakte deze week bekend dat twee diplomaten van de Russische ambassade worden uitgezet omdat bleek dat ze zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightech-sector. Volgens de AIVD hadden de Russen onder andere interesse in informatie over chiptechnologie.
Volgens vicepremier Kajsa Ollongren, verantwoordelijk voor de AIVD, is de opgerolde Russische spionageoperatie een “wake-upcall” voor de hightechsector om hun gegevens nog beter te beschermen. “Het signaal dat hier vanuit gaat is ‘pas op’, want dit soort dingen gebeuren gewoon”, zei ze na de ministerraad.
Geld betaald voor informatie
De Russische agenten van de inlichtingendienst SVR deden hun werk onder diplomatieke dekmantel en hadden intensief contact met zeker tien informanten uit de hightechsector en een hogere onderwijsinstelling. Ze hebben informatie gekregen waarvoor in sommige gevallen ook geld is betaald.
Chipbedrijven ASML en NXP
Chipmachinefabrikant ASML juicht in een reactie de actie van de AIVD toe. “Wij verwelkomen het dat de inlichtingendiensten zich bekommeren om de economisch cruciale capaciteiten van het land”, aldus het chipmachinebedrijf. ASML heeft voorlopig geen signalen dat het zelf is getroffen door spionage. Het bedrijf maakt wereldwijd unieke technologie voor de productie van halfgeleiders.
Een ander Nederlands chipbedrijf, halfgeleiderfabrikant NXP, ging inhoudelijk niet in op de spionagekwestie. Volgens de zegsman zijn er bij NXP tot nu toe geen berichten bekend dat de spionage betrekking had op het Eindhovense bedrijf.
Ollongren wil spionage strafbaar maken
MSN 11.12.2020 Spionage moet strafbaar worden, vindt minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken). Nu is het al wel verboden om bijvoorbeeld een staatsgeheim of beroepsgeheim te schenden, maar samenwerking met buitenlandse contacten “waar mogelijk meer achter zit”, is dat nog niet. Het kabinet wil ernaar kijken ook dat laatste expliciet te verbieden, zegt de minister vrijdag.
Donderdag maakte de Algemene Inlichten- en Veiligheidsdienst (AIVD) bekend twee Russische spionnen te hebben ontmaskerd. De Russen deden zich voor als diplomaten en werkten vanuit de Russische ambassade. Ze hadden contact met mensen in de hightechsector die toegang hadden tot gevoelige informatie. Sommigen van hen kregen geld in ruil voor informatie.
De spionnen hadden interesse in “kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie”, liet de AIVD weten. Hun operatie heeft zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan Nederland.
Het laat volgens Ollongren zien hoe kwetsbaar Nederland is als “open economie met hoogwaardige technologie”. Ze is er trots op de inlichtingendienst het Russische netwerk heeft opgerold.
Blok: Russische spionnen moeten binnen twee weken Nederland uit
MSN 11.12.2020 De twee Russische spionnen die door de AIVD zijn ontmaskerd, moeten Nederland binnen twee weken verlaten hebben, zegt minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken). Het is nog niet bekend of ze al vertrokken zijn, maar Blok heeft nog nooit meegemaakt dat men zich niet aan zo’n uitzettermijn houdt.
De AIVD maakte donderdag bekend twee Russische spionnen, die zich voordeden als diplomaten op de Russische ambassade, te hebben ontdekt. Zij hadden contact met bronnen uit de hightechsector die toegang hadden tot gevoelige informatie, bijvoorbeeld over kunstmatige intelligentie of nanotechnologie. Sommigen werden betaald om informatie te delen.
Het nieuws liet Blok niet koud, zegt hij. Het was volgens hem bekend dat Nederland doelwit was, maar het is volgens hem toch anders als dat abstracte idee dan werkelijkheid wordt.
Het kabinet werkt aan wetgeving om spionage strafbaar te maken. Nu kan men wel vervolgd worden voor het schenden van staats- of beroepsgeheimen, maar niet voor samenwerking met buitenlandse spionnen.
Zeker tien personen hadden contact met Russen, zegt chef AIVD
NOS 10.12.2020 De AIVD zegt dat de twee Russische diplomaten die in Nederland jacht maakten op hightechkennis een groot netwerk van bronnen hadden opgebouwd. “We hebben in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen, waarvan we in een aantal gevallen ook echt hebben gezien en gehoord dat er sprake was van informatieoverdracht en betaling”, zei AIVD-chef Erik Akerboom in het radioprogramma Nieuws en Co.
Volgens Akerboom heeft de AIVD de spionnen en bronnen geruime tijd geobserveerd, voordat er werd ingegrepen. “U moet zich voorstellen dat we deze zaak heel lang stil hebben gehouden om ervoor te zorgen dat we goed doorkregen wat er eigenlijk gaande was. Pas gisteren en vandaag hebben we contact opgenomen met de bedrijven en deze bronnen.” De twee Russen zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken tot persona non grata verklaard en moeten het land verlaten.
De Russische ambassade in Den Haag heeft persbureau Tass laten weten dat het Nederlandse ministerie “geen bewijs heeft geleverd voor illegale activiteiten door Russische diplomaten” en dat Rusland tegenmaatregelen zal nemen. Dat betekent waarschijnlijk twee Nederlandse diplomaten moeten vertrekken uit Rusland.
Niet strafbaar
Zeker een bron uit het netwerk wacht hetzelfde lot als zijn opdrachtgevers. Deze persoon heeft een buitenlandse nationaliteit en moet Nederland verlaten. Wat er met de anderen gebeurt, is nog onduidelijk. Het contact hebben met een buitenlandse inlichtingendienst is op zichzelf niet verboden, het schenden van staats-, ambts- en bedrijfsgeheimen wel.
Of de bronnen zich daaraan schuldig hebben gemaakt, weet de AIVD niet. De kans is groot, omdat ze bij hightechbedrijven en hogeronderwijsinstellingen werken die onderzoek doen naar kunstmatige intelligentie, quantumcomputers, halfgeleiders en nanotechnologie.
Schade
“We proberen vanaf nu vast stellen wat er precies weg is, om vast te stellen hoe groot de schade is”, zei Akerboom. “Maar als informatie wordt ontvreemd bij bedrijven die unieke kennis ontwikkelen, kan de schade heel groot zijn, voor dat bedrijf, maar ook voor onze economie en de nationale veiligheid. Want de zaken waarnaar ze op zoek waren, zijn toepasbaar in civiele technologie, maar ook in de militaire wereld.”
De betrokken bedrijven gaan nu zelf onderzoek doen naar welke informatie werd ontvreemd en wat de schade is. Als er staats-, ambts- of bedrijfsgeheimen zijn gestolen, kunnen ze aangifte doen bij het Openbaar Ministerie. Het kabinet wil spionage al langer strafbaar stellen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid werkt aan een wet waarin dat geregeld wordt.
“Vroeger werd dit achter de schermen afgehandeld.”, aldus Ben de Jong, onderzoeker Russische inlichtingendiensten.
Experts noemen het opvallend dat de Nederlandse autoriteiten de spionagezaak zo openlijk communiceren. Dat gebeurde bijvoorbeeld ook na de mislukte Russische hackaanval op het OPCW in Den Haag in 2018, maar het was daarvoor zeer ongebruikelijk, zegt Ben de Jong, kenner van de Russische inlichtingendiensten van de Universiteit Leiden.
“Vroeger werd dat achter de schermen afgehandeld en gaf Den Haag daar geen ruchtbaarheid aan. Ik denk dat het tekenend is voor de slechte betrekkingen tussen Rusland en Nederland, en het Westen in het algemeen.”
Vergelijkbaar met CIA
Volgens de AIVD zijn de twee spionnen lid van de Russische civiele inlichtingendienst SVR. Die is volgens De Jong vergelijkbaar met de Amerikaanse CIA. “Bij elke grote Russische ambassade hebben die een vestiging. Net zoals de CIA op vrijwel alle Amerikaanse ambassades.”
Dat de veronderstelde spionnen het gemunt hadden op technologische bedrijven en instellingen vindt De Jong niet bijzonder. De Russen hebben al sinds de Koude Oorlog nieuwe technologieën als doelwit, stelt hij. “Het is een van de manieren om de chronisch technologische achterstand op het Westen te compenseren.”
BEKIJK OOK;
Het hoofdkantoor van de AIVD
Reactie Rusland op uitzetting spionnen: ‘Nergens op gebaseerd’
RTL 10.12.2020 Rusland zal gepast reageren op het uitzetten van diplomaten uit Nederland. Dat zegt Leonid Sloetski, de voorzitter van de buitenlandcommissie van de Doema. Hij vindt het ‘uitzetten van Russische diplomaten uit Nederland het zoveelste provocerende gebaar’.
Sloetski reageert op het uitzetten van twee geaccrediteerde diplomaten, die als spionnen waren gestationeerd op de Russische ambassade in Den Haag. Ze verzamelden hier informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie, zegt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Volgens de dienst heeft de spionagezaak zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.
‘Nergens op gebaseerd’
Niets van waar, zeggen de Russen. “Alle beschuldigingen van spionage zijn nergens op gebaseerd en geschreven alsof het uit een kopieermachine komt”, zei de commissievoorzitter.
Lees ook:
Geheime dienst AIVD rolt Russisch spionagenetwerk op in Nederland
De voorzitter van de buitenlandcommissie in de Senaat, Konstantin Kosatsjov zei tegen persbureau Interfax dat Rusland met gelijke munt zal terugbetalen. “Zoals bekend is de reactie in dit soort gevallen absoluut voorspelbaar”, volgens de senator.
Sommigen werden betaald
Een van de twee spionnen bouwde volgens de AIVD een netwerk op van bronnen, die werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector. Hij legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie. Sommige personen werden door de inlichtingenofficier betaald.
‘Nederland laat hiermee zien: we hebben spionnen in het oog’
“Dit is uniek, want het komt zelden voor dat de AIVD in het openbaar mededelingen doet over een verstoorde spionage-operatie”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.
“Al jarenlang worden landen als China en Rusland genoemd in jaarverslagen van de geheime diensten, maar de AIVD laat weinig merken van hun operaties.
We zagen dit eerder bij de Russische operatie bij de hackaanval op OPCW uit 2018. Die werd verstoord door de MIVD. Hiermee laat Nederland zien: we hebben je in het oog en we openbaren jullie spionagepraktijken.
Daarnaast helpt dit om bedrijven en onderwijsinstellingen wakker te schudden en alert te zijn op spionage.”
Beide inlichtingenofficieren zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘persona non grata’ verklaard. Dit betekent dat zij ons land binnenkort moeten verlaten.
‘Echt het sluitstuk’
Volgens Danny Pronk, onderzoeker bij Instituut Clingendael komen dit soort acties niet vaak voor. Volgens hem zijn dit vaak langdurige operaties, waar veel tijd en middelen mee gemoeid zijn. “Dit zijn operaties van jaren. Dit is echt het sluitstuk. Het is gevoelig terrein, maar het is wel normaal dat er onderzoeken zijn naar diplomaten.”
Lees ook:
Dana luistert mensen af voor de AIVD: ‘In bed worden de grootste geheimen verteld’
De reactie van Rusland kan goed zijn dat er ook twee Nederlandse diplomaten Rusland uit worden gezet. “De Nederlandse ambassadeur in Moskou zal misschien op het matje worden geroepen. Het kan ook zijn dat er Nederlandse diplomaten worden uitgezet. Maar misschien neemt Moskou zijn verlies: de spionageactiviteiten zijn blootgelegd.”
Russische spionnen moeten Nederland verlaten, Rusland komt met ‘adequate’ reactie
AD 10.12.2020 Twee diplomaten die op de Russische ambassade in Den Haag werken, moeten het land binnenkort verlaten. Ze zijn tot persona non grata verklaard, omdat ze zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightech-sector. Dat meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Rusland zal een ‘adequate en tijdige‘ reactie geven op de uitzetting, meldt Leonid Slutski, hoofd van de commissie buitenlandse zaken van het Russische parlement.
Het tweetal werkte voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland. Ze waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade. De spionagezaak heeft volgens de AIVD ‘zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn of waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid’.
Lees ook;
Een agent bouwde volgens de AIVD een ‘substantieel netwerk van bronnen op, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector’. De mensen die hij benaderde, hadden toegang tot gevoelige informatie. Sommige mensen kregen geld in ruil voor informatie. De tweede agent die uitgewezen wordt, had een ‘ondersteunende rol’.
Gewaarschuwd
De Russen hadden interesse in ‘informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie’. Volgens de AIVD werkten de bronnen van de Russen bij zowel bedrijven als een hogere onderwijsinstelling. Over de identiteit van de Russische bronnen en getroffen organisaties doet de AIVD geen mededelingen.
De AIVD heeft de betreffende bedrijven en onderwijsinstelling wel gewaarschuwd net als de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). ,,De IND treft op grond hiervan vreemdelingrechtelijke maatregelen tegen een bron”, meldt de AIVD.
Verijdeld
Twee jaar geleden werd een operatie van de Russische militaire inlichtingendienst GROe verijdeld tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.
Rusland komt met ‘adequate’ reactie op uitzetting diplomaten
MSN 10.12.2020 Rusland zal een “adequate en tijdige” reactie geven op de uitzetting van twee Russische diplomaten door Nederland. Leonid Slutski, hoofd van de commissie buitenlandse zaken van het Russische parlement heeft dat gezegd, meldt persbureau Interfax.
Bij uitzetting van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal het land uitzet. “De Russische reactie zal symmetrisch zijn”, aldus Slutski. Hij noemt het Nederlandse besluit een “provocatie”. “Alle beschuldigingen van spionage zijn ongegrond”, voegde Slutski eraan toe.
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) meldde eerder op de dag dat twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag het land binnenkort moeten verlaten omdat ze zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightechsector. Het tweetal werkte voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland en waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade.
De spionagezaak heeft volgens de AIVD “zeer waarschijnlijk schade” toegebracht aan de organisaties waar de Russische informanten actief zijn. De Russen hadden interesse in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
AIVD: Twee Russische diplomaten moeten land verlaten vanwege spionage
NU 10.12.2020 De AIVD heeft een Russisch “spionagenetwerk” opgerold, laat het weten in een persbericht. Twee Russische diplomaten moeten het land uit, omdat ze volgens de AIVD inlichtingenofficieren zijn. Ze waren beiden werkzaam op de ambassade van het land in Den Haag.
Een tweede spion, die ook als diplomaat werkzaam was op de Russische ambassade, vervulde een ondersteunende rol. De inlichtingenmedewerkers waren volgens de AIVD werkzaam voor de Russische inlichtingendienst SVR.
Beide diplomaten zijn “persona non grata verklaard”, schrijft de AIVD. Dat betekent dat ze het land binnenkort moeten verlaten en hier niet meer als diplomaat actief mogen zijn.
AIVD: ‘Waarschijnlijk schade toegebracht aan Nederlandse organisaties’
De spionagezaak heeft volgens de AIVD “zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn of waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid”.
De Russen hadden interesse in “informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie”. Volgens de AIVD werkten de bronnen van de Russen in zowel bedrijven als in een hogere onderwijsinstelling. Over de identiteit van de Russische bronnen en de namen van de getroffen bedrijven en onderwijsinstelling doet de AIVD geen mededelingen.
Wel zegt AIVD-baas Erik Akerboom donderdag in NPO Radio 1-programma Nieuws en Co dat de Russen een groot netwerk van bronnen hadden opgebouwd. “We hebben in meer dan tien gevallen redelijk intensieve contacten kunnen vaststellen, waarvan we in een aantal gevallen ook echt hebben gezien en gehoord dat er sprake was van informatieoverdracht en betaling”, zegt hij.
Organisaties zijn ingelicht
De AIVD heeft de getroffen organisaties en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gewaarschuwd over de zaak. “De IND treft op grond hiervan vreemdelingrechtelijke maatregelen tegen een bron”, meldt de AIVD.
Volgens Akerboom heeft de AIVD de spionnen en bronnen geruime tijd geobserveerd, voordat er ingegrepen werd. “U moet zich voorstellen dat we deze zaak heel lang stil hebben gehouden om ervoor te zorgen dat we goed doorkregen wat er eigenlijk gaande was. Pas gisteren en vandaag hebben we contact opgenomen met de bedrijven en deze bronnen”, zegt hij in Nieuws en Co.
Twee jaar geleden werd een operatie verijdeld van de Russische militaire inlichtingendienst GRU tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.
Rusland komt met ‘adequate’ reactie
Rusland laat weten met een “adequate en tijdige” reactie te komen op de uitzetting van de Russische diplomaten. Leonid Slutski, hoofd van de commissie buitenlandse zaken van het Russische parlement heeft dat gezegd, meldt persbureau Interfax.
Hij noemt het Nederlandse besluit een “provocatie”. “Alle beschuldigingen van spionage zijn ongegrond”, voegde Slutski eraan toe.
Bij uitzetting van diplomaten is het gebruikelijk dat het getroffen land als tegenmaatregel een gelijk aantal het land uitzet.
Lees meer over: Rusland AIVD Binnenland
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/b2942b4a-3af8-11eb-839f-0255c322e81b.jpg)
Twee Russische diplomaten Nederland uitgezet wegens spionage
Telegraaf 10.12.2020 Van onze verslaggevers Spionage moet snel strafbaar worden. Dat wil het kabinet, nu andermaal blijkt dat Nederland ten prooi valt aan Russische spionage-activiteiten.
Twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag zijn tot persona non grata verklaard na spionage in de Nederlandse hightechsector, meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).
Halfgeleiders
De Russen hadden vooral interesse in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Volgens de inlichtingendienst infiltreerden ze in zowel bedrijven als een hogere onderwijsinstelling. Welke bedrijven of universiteiten doelwit waren is onbekend.
Rusland beraadt zich nog op een ’adequate en tijdige’ tegenreactie. De voorzitter van de buitenlandcommissie Leonid Sloetski spreekt via persbureau Interfax van ’de zoveelste provocatie’ en ’ongegronde beschuldigingen’.
Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de ’toenemende kwetsbaarheid’ van Nederland de aanleiding is om vaart te maken met de strafbaarstelling van spionage.
Geen misdrijf
Spionage is op dit moment nog geen misdrijf. „Het strafrecht biedt reeds mogelijkheden om op te treden jegens misdrijven die verband houden met schending van staats-, ambts- en bedrijfsgeheimen”, schrijft Ollongren. Maar een verbod op heimelijke samenwerking met een buitenlandse inlichtingendienst staat nog niet in de wet.
De AIVD gaat bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen intensiever informeren over hoe ze spionage kunnen voorkomen. „Kennisinstellingen opereren nog vrij naïef door in ruil voor geld samen te werken met buitenlandse partijen bij onderzoeksprojecten”, zegt cyber- en inlichtingenexpert Ronald Prins, voormalig toezichthouder op de AIVD. „Die gebruiken ze om kennis binnen te halen en daarbij proberen ze dat onderzoek ook nog vaak te sturen in de richting die voor hen de interessantste informatie oplevert.” Prins oppert de mogelijkheid dat Rusland in ons land op zoek was naar informatie om door te verkopen of de eigen bedrijven van te laten profiteren.
Hightech-sector
Een van de Russische agenten bouwde volgens de AIVD een ’substantieel netwerk van bronnen op, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightechsector’. De mensen die hij benaderde, hadden toegang tot gevoelige informatie. Sommige mensen kregen geld in ruil voor informatie. Een van hen moet Nederland misschien ook verlaten.
„Wij beschermen de strategische belangen van Nederland door inlichtingen in te winnen die deze vorm van spionage blootlegt”, aldus AIVD-baas Erik Akerboom. „Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan.”
Twee Russische diplomaten Nederland uitgezet wegens spionage
MSN 10.12.2020 Twee diplomaten van de Russische ambassade in Den Haag moeten het land binnenkort verlaten. Ze zijn tot persona non grata verklaard, omdat ze zich bezighielden met spionage in de Nederlandse hightech-sector. Dat meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Rusland zal een „adequate en tijdige” reactie geven op de uitzetting. Dat zei Leonid Slutski, hoofd van de commissie buitenlandse zaken van het Russische parlement donderdagmiddag, meldt persbureau Interfax.
Het tweetal werkte voor de buitenlandse inlichtingendienst SVR van Rusland. Ze waren geaccrediteerd als diplomaat op de ambassade. De spionagezaak heeft volgens de AIVD „zeer waarschijnlijk schade” toegebracht aan de organisaties waar de Russische informanten actief zijn of waren „en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.”
Een agent bouwde volgens de AIVD een „substantieel netwerk van bronnen op, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector.” De mensen die hij benaderde, hadden toegang tot gevoelige informatie. Sommige mensen kregen geld in ruil voor informatie. De tweede agent die uitgewezen wordt, had een „ondersteunende rol.”
De Russen hadden interesse in „informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.” Volgens de AIVD werkten de bronnen van de Russen in zowel bedrijven als een hogere onderwijsinstelling. Over de identiteit van de informanten en getroffen bedrijven en onderwijsinstelling doet de AIVD geen mededelingen.
De AIVD heeft de getroffen organisaties gewaarschuwd net als de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de zaak. „De IND treft op grond hiervan vreemdelingrechtelijke maatregelen tegen een bron”, meldt de AIVD.
Kwetsbaar doelwit
Nederland is in „toenemende mate een kwetsbaar doelwit van spionage”, aldus de inlichtingendienst. Dat komt omdat de economie, wetenschap en techniek tot de meest ontwikkelde van de wereld behoren.
„Als AIVD zetten wij ons in om schade aan de economie en de nationale veiligheid door spionage te beperken en waar mogelijk te voorkomen. Wij beschermen de strategische belangen van Nederland door inlichtingen in te winnen die deze vorm van spionage blootlegt. Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan”, aldus AIVD-baas Erik Akerboom.
Strafbaar maken
Volgens het kabinet moet spionage een strafbaar feit worden. Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de ’toenemende kwetsbaarheid’ van Nederland de aanleiding is. „Het kabinet heeft vastgesteld dat een aanvullende strafbaarstelling wenselijk is en zal onderzoeken op welke wijze daaraan vorm kan worden gegeven en vervolgens een wetstraject opstarten.”
„Het strafrecht biedt reeds mogelijkheden om op te treden jegens misdrijven die verband houden met schending van staats-, ambts- en bedrijfsgeheimen. Echter, spionage -als in de heimelijke samenwerking door personen met een buitenlandse inlichtingendienst- is op dit moment op zichzelf niet als zodanig strafbaar”, schrijft Ollongren.
Opmerkelijk genoeg is het nu dus nog niet strafbaar, terwijl de Russen eerder al werden gesnapt. Twee jaar geleden werd een operatie van de Russische militaire inlichtingendienst GROe verijdeld tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag. De Russen werden toen op heterdaad betrapt door de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Vier Russische officieren van de GROe werden daarna het land uitgezet.
Kennis beschermen
Het kabinet kondigde vorige maand al aan Nederlandse kennis beter te willen beschermen. Onderzoek moet beter worden beschermd. Universiteiten en onderzoeksinstituten dienen zich bewuster te worden van mogelijke risico’s op spionage. Er komt onder meer een checklist en expertise- en adviesloket kennisveiligheid.
AIVD ontmaskert twee Russische diplomaten als spionnen
NOS 10.12.2020 Inlichtingendienst AIVD heeft twee Russische diplomaten in Nederland ontmaskerd als spionnen. Ze waren uit op gevoelige informatie van Nederlandse hightech-bedrijven en instellingen, zegt de dienst. De twee zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken tot persona non grata verklaard en moeten het land verlaten.
De Russische ambassade in Den Haag heeft persbureau Tass laten weten dat het Nederlandse ministerie “geen bewijs heeft geleverd voor illegale activiteiten door Russische diplomaten” en dat er “tegenmaatregelen van onze kant komen”. Dat betekent waarschijnlijk dat Rusland twee Nederlandse diplomaten sommeert te vertrekken.
Civiele dienst SVR
Volgens de AIVD gaat het om inlichtingenofficieren van de Russische civiele inlichtingendienst SVR. Hun dekmantel was dat ze als geaccrediteerd diplomaat werkten op de Russische ambassade in Den Haag.
Een van hen bouwde een substantieel netwerk op van bronnen die allen werken of werkten in de hoogtechnologische sector. De ander vervulde daarbij een ondersteunende rol. De bronnen werden door de twee betaald voor hun informatie.
Militair te gebruiken technologie
Ze waren onder meer geïnteresseerd in informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Dat zijn technologieën die niet alleen civiel, maar ook militair gebruikt kunnen worden.
De AIVD zegt de operatie van de twee te hebben beëindigd door hun bronnen aan te spreken. Ook de werkgevers van de bronnen, bedrijven en een hogere onderwijsinstelling, zijn geïnformeerd. Welke dat zijn wil de dienst niet zeggen.
Het contact hebben met iemand van een buitenlandse dienst is op zich niet strafbaar, zegt de AIVD. De dienst heeft dan ook geen melding gedaan bij het Openbaar Ministerie. Het is aan de werkgevers van de bronnen om vast te stellen of ze geheime informatie met de spionnen hebben gedeeld en om daar eventueel aangifte van te doen, zegt een woordvoerder van de inlichtingendienst.
Zeker een van de bronnen van de spionnen is een buitenlander. De IND zal tegen die persoon “vreemdelingenrechtelijke maatregelen” nemen, zegt de AIVD. Oftewel: diegene wordt uitgezet.
Een woordvoerder zegt dat er geen aangifte is gedaan tegen andere bronnen van de spionnen, omdat niet bekend is welke informatie ze precies hebben overgedragen. Bovendien is het niet strafbaar om contact te hebben hebben met medewerker van een buitenlandse ambassade. Het kabinet wil dat graag veranderen. Het is nog wel mogelijk dat de werkgevers van de bronnen aangifte doen.
Aantrekkelijk doelwit
Volgens topman Erik Akerboom van de inlichtingendienst is Nederland een aantrekkelijk doelwit is voor spionage, omdat ons land bij de meest ontwikkelde landen hoort op het gebied van economie, wetenschap en techniek.
“Wij beschermen de strategische belangen van Nederland door inlichtingen in te winnen die deze vorm van spionage blootlegt. Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan”, zegt Akerboom.
Hackpoging bij OPCW
Het is niet de eerste keer dat Russen in Nederland betrapt worden op spionage. In 2018 werden vier Russische officieren betrapt bij een poging om de computersystemen te hacken van de OPCW, de organisatie voor het verbod op chemische wapens in Den Haag.
Andersom claimde Rusland in augustus van dit jaar dat er volgapparatuur was gevonden in de auto van de Russische militair attaché in Nederland.
Beide landen hebben een moeizame relatie de laatste jaren. Dat heeft ook te maken met de nasleep van de ramp met vlucht MH17. Moskou weigert mee te werken aan het onderzoek naar en strafproces tegen de Russische verdachten.
BEKIJK OOK
Geheime dienst AIVD rolt Russisch spionagenetwerk op in Nederland
RTL 10.12.2020 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft een Russisch spionagenetwerk opgerold in Nederland. “Dit is uniek”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. Volgens de AIVD heeft deze spionagezaak zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.
Twee Russische inlichtingenofficieren verzamelden hier informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
Hightech-sector
De twee spionnen waren als geaccrediteerde diplomaten gestationeerd op de Russische ambassade in Den Haag, maar werkten voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR. Zij legden contact met personen met toegang tot deze gevoelige informatie en betaalden daar ook voor.
Een van de twee bouwde volgens de AIVD een netwerk op van bronnen, die werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector. Hij legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie. Sommige personen werden door de inlichtingenofficier betaald.
‘Russische spionnen opgepakt in Den Haag’
‘Nederland laat hiermee zien: we hebben spionnen in het oog’
“Dit is uniek, want het komt zelden voor dat de AIVD in het openbaar mededelingen doet over een verstoorde spionage-operatie”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Al jarenlang worden landen als China en Rusland genoemd in jaarverslagen van de geheime diensten, maar de AIVD laat weinig merken van hun operaties.
We zagen dit eerder bij de Russische operatie bij de hackaanval op OPCW uit 2018. Die werd verstoord door de MIVD. Hiermee laat Nederland zien: we hebben je in het oog en we openbaren jullie spionagepraktijken. Daarnaast helpt dit om bedrijven en onderwijsinstellingen wakker te schudden en alert te zijn op spionage.”
MIVD: ‘Spionagerisico tijdens vergaderen met smartphone op tafel’
Land uit gezet
De andere Rus, die ook als diplomaat was geaccrediteerd bij de Russische ambassade in Den Haag, vervulde een ondersteunende rol. Veel van de technologie is zowel bruikbaar in civiele als militaire toepassingen. De getroffen organisaties zijn geïnformeerd door de AIVD en de bronnen zijn aangesproken en geconfronteerd. De dienst wil niet zeggen om welke bedrijven of onderwijsinstellingen het gaat.
Beide inlichtingenofficieren zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘persona non grata’ verklaard. Dit betekent dat zij ons land binnenkort moeten verlaten.
Het kabinet heeft naar aanleiding van deze zaak vastgesteld dat een aanvullende strafbaarstelling wenselijk is en zal onderzoeken op welke wijze daaraan vorm kan worden gegeven en vervolgens een wetstraject opstarten.
Risico’s
Erik Akerboom, directeur-generaal van de AIVD, zegt dat zijn dienst, door inlichtingen in te winnen, de strategische belangen van Nederland heeft beschermd.
“Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan. Ook maken we onze maatschappij bewust van de risico’s van spionage en leggen we aan bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen uit hoe ze dit kunnen voorkomen.”
Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren benadrukt dat het ‘echt gebeurt op Nederlandse bodem’. “Ik ben blij dat deze operatie is verstoord. Via deze zaak zou ik echt de oproep willen doen aan bedrijven en onderwijsinstellingen: let echt heel goed op.”
RTL Nieuws; Erik Akerboom AIVD Spionage Bedrijfsspionage
Geheime dienst AIVD rolt Russisch spionagenetwerk op in Nederland
MSN 10.12.2020 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft een Russisch spionagenetwerk opgerold in Nederland. “Dit is uniek”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. Volgens de AIVD heeft deze spionagezaak zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.
Twee Russische inlichtingenofficieren verzamelden hier informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
Hightech-sector
De twee spionnen waren als geaccrediteerde diplomaten gestationeerd op de Russische ambassade in Den Haag, maar werkten voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR. Zij legden contact met personen met toegang tot deze gevoelige informatie en betaalden daar ook voor.
Een van de twee bouwde volgens de AIVD een netwerk op van bronnen, die werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector. Hij legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie. Sommige personen werden door de inlichtingenofficier betaald.
‘Nederland laat hiermee zien: we hebben spionnen in het oog’
“Dit is uniek, want het komt zelden voor dat de AIVD in het openbaar mededelingen doet over een verstoorde spionage-operatie”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. “Al jarenlang worden landen als China en Rusland genoemd in jaarverslagen van de geheime diensten, maar de AIVD laat weinig merken van hun operaties. We zagen dit eerder bij de Russische operatie bij de hackaanval op OPCW uit 2018. Die werd verstoord door de MIVD. Hiermee laat Nederland zien: we hebben je in het oog en we openbaren jullie spionagepraktijken. Daarnaast helpt dit om bedrijven en onderwijsinstellingen wakker te schudden en alert te zijn op spionage.”
Land uit gezet
De andere Rus, die ook als diplomaat was geaccrediteerd bij de Russische ambassade in Den Haag, vervulde een ondersteunende rol. Veel van de technologie is zowel bruikbaar in civiele als militaire toepassingen. De getroffen organisaties zijn geïnformeerd door de AIVD en de bronnen zijn aangesproken en geconfronteerd. De dienst wil niet zeggen om welke bedrijven of onderwijsinstellingen het gaat.
Beide inlichtingenofficieren zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘persona non grata’ verklaard. Dit betekent dat zij ons land binnenkort moeten verlaten.
Het kabinet heeft naar aanleiding van deze zaak vastgesteld dat een aanvullende strafbaarstelling wenselijk is en zal onderzoeken op welke wijze daaraan vorm kan worden gegeven en vervolgens een wetstraject opstarten.
Risico’s
Erik Akerboom, directeur-generaal van de AIVD, zegt dat zijn dienst, door inlichtingen in te winnen, de strategische belangen van Nederland heeft beschermd.
“Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan. Ook maken we onze maatschappij bewust van de risico’s van spionage en leggen we aan bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen uit hoe ze dit kunnen voorkomen.”
Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren benadrukt dat het ‘echt gebeurt op Nederlandse bodem’. “Ik ben blij dat deze operatie is verstoord. Via deze zaak zou ik echt de oproep willen doen aan bedrijven en onderwijsinstellingen: let echt heel goed op.”
RO 10.12.2020 De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) beëindigde recentelijk operaties van een inlichtingenofficier van de Russische civiele inlichtingendienst SVR. De inlichtingenofficier – die als geaccrediteerd diplomaat op de Russische ambassade in Den Haag werkte – hield zich bezig met spionage op het gebied van technologie en wetenschap. Hij bouwde een substantieel netwerk van bronnen, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector.
De Russische inlichtingenofficier legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie binnen de hightech-sector.
Sommige personen werden door de inlichtingenofficier in ruil voor informatie betaald.
Een tweede Russische inlichtingenofficier van de SVR, die ook als diplomaat was geaccrediteerd bij de Russische ambassade in Den Haag, vervulde een ondersteunende rol. Beide inlichtingenofficieren zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘persona non grata’ verklaard. Dit betekent dat zij niet meer als diplomaat in Nederland actief mogen zijn en ons land binnenkort moeten verlaten.
AIVD beschermt strategische belangen Nederland
Nederland hoort bij de meest ontwikkelde landen ter wereld op het gebied van economie, wetenschap en techniek. Onder invloed van globalisering maakt dit van Nederland een aantrekkelijk, maar ook in toenemende mate kwetsbaar doelwit van spionage.
Erik Akerboom, directeur-generaal van de AIVD: “Als AIVD zetten wij ons in om schade aan de economie en de nationale veiligheid door spionage te beperken en waar mogelijk te voorkomen. Wij beschermen de strategische belangen van Nederland door inlichtingen in te winnen die deze vorm van spionage blootlegt. Hierdoor kunnen we de spionage verstoren, zoals we ook in dit geval hebben gedaan. Ook maken we onze maatschappij bewust van de risico’s van spionage en leggen we aan bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen uit hoe ze dit kunnen voorkomen.”
Nederlandse economie en nationale veiligheid
De high tech-sector beschikt over hoogwaardige en unieke kennis. Deze spionagezaak heeft zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn of waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.
De interesse van de Russische inlichtingenofficier ging onder meer uit naar informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Veel van deze technologie is zowel bruikbaar in civiele als militaire toepassingen.
Getroffen organisaties geïnformeerd; bronnen aangesproken en geconfronteerd
De bronnen van de Russische inlichtingenofficier zijn door de AIVD aangesproken om hun activiteiten te verstoren.
In een aantal gevallen heeft de AIVD een ambtsbericht aan betrokken bedrijven en een hogere onderwijsinstelling uitgebracht, zodat zij maatregelen kunnen treffen.
In één geval is aan de IND een ambtsbericht uitgebracht. De IND treft op grond hiervan vreemdelingrechtelijke maatregelen tegen een bron. De AIVD onderzoekt of er additionele ambtsberichten uitgebracht kunnen worden aan de IND.
Wij doen geen mededelingen over de identiteit van de bronnen en om welke bedrijven en hogere onderwijsinstelling het gaat.
Kabinet start wetstraject strafbaarstelling spionage op
Vanwege de toenemende kwetsbaarheid van Nederland voor spionage is door het kabinet de toegevoegde waarde van de strafbaarstelling van spionage op het bestaande instrumentarium onderzocht.
Het strafrecht biedt reeds mogelijkheden om op te treden tegen misdrijven die verband houden met schending van staats-, ambts- en bedrijfsgeheimen. Echter, spionage – als in de heimelijke samenwerking door personen met een buitenlandse inlichtingendienst – is op dit moment op zichzelf niet als zodanig strafbaar.
Het kabinet heeft vastgesteld dat een aanvullende strafbaarstelling wenselijk is en zal onderzoeken op welke wijze daaraan vorm kan worden gegeven en vervolgens een wetstraject opstarten.
Documenten;
Kamerbrief: verstoring Russische economische spionageactiviteiten door AIVD
Kamerstuk: Kamerbrief | 10-12-2020
Zie ook;
-
Archief
- mei 2024 (4)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.