Debat in de Digitale Hofstad

Stemmen uit de Haagse Wijken

De komst van de Parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen

Enquête-tribunaal eindigt vaak in mineur

De linkse oppositie en Groningers hebben hoge verwachtingen van de parlementaire enquête naar de gaswinning, waartoe de Kamer dinsdag 05.03.2019 besloot. Het lanceren van een ‘tv-tribunaal’ heeft ook een politiek risico.

In het kort:

  • Kamer unaniem over parlementaire enquête gaswinning Groningen
  • Getuigen zijn verplicht op te dagen en staan onder ede
  • Enquête mag herstelwerkzaamheden niet hinderen
  • Groningen kampt al jaren met bevingen door gaswinning

Wanneer de parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen begint, moet nog blijken. Misschien volgend jaar, misschien later. Maar nu al geldt de beslissing van de Tweede Kamer om zo’n onderzoek te houden als een overwinning van GroenLinks en de PvdA. Ook moeten gedupeerde Groningers het instellen van een enquête – het zwaarste wapen in de democratie – als een genoegdoening ervaren.

Jesse Klaver ✔ @jesseklaver

https://twitter.com/jesseklaver/status/1102897677732319237

Jarenlang werd Groningen uitgebuit. Waarom is er niet eerder ingegrepen bij de gaswinning? Hoe kan het dat economische belangen zo lang boven mensen zijn gegaan?

Door @TomvanderLee komt er een parlementaire enquête hierover. Eindelijk antwoorden en gerechtigheid voor Groningen.

NU.nl ✔ @NUnl

Kamer grijpt naar zwaarste middel en start parlementaire enquête gaswinning Groningen: http://bit.ly/2HkEgwh

De meesterzet van GroenLinks en PvdA. Een enquête – en dan vooral een snoeihard enquêterapport waarin het beleid van zittende ministers ‘onaanvaardbaar’ wordt genoemd – is een ideaal middel om ministers en zelfs hele kabinetten ten val te brengen.

Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2002, toen het kabinet-Kok II aftrad na een enquête over de militaire inzet in voormalig-Joegoslavië en het Srebrenica-drama. Sindsdien is dat niet meer voorgevallen, terwijl er toch meer enquêtes zijn geweest.

zie ook: De parlementaire enquêtecommissie Fyra 28.10.2015 – Eindrapport

en verder ook: Onderzoekscommissie verzelfstandiging (Privatisering) van overheidsdiensten – eindrapport

en ook nog: Parlementair onderzoek woningbouwcorporaties – Conclusie

en dan ook: Kredietcrisis – Kritiek aanpak onderzoek Enquêtecommissie De Wit

Telegraaf 06.03.2019

Parlementaire enquête Gronings gasdossier

Kortom, eindelijk komt er een parlementaire enquête naar de gaswinning en de bevingsschade in Groningen, verzuchten bewoners en belangengroepen. Er is blijdschap vanwege de inzet van dit zware politieke middel voor waarheidsvinding, maar het vertrouwen, dat de politiek juist wil herstellen met de enquête, blijft broos.

De Tweede Kamer gaat dus uiteindelijk onderzoeken hoe de overheid is omgegaan met de risico’s van de gaswinning in Groningen. Er werd al langer gesproken over een parlementaire enquête over het gasdossier, maar coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie verwierpen een vorig jaar ingediend voorstel. De tijd was toen nog niet rijp, vonden de partijen.

Het duurt nog wel even voordat die enquête kan beginnen, want de partijen in de Tweede Kamer willen wachten tot de versterking van Groningse huizen structureel op gang is gekomen.

Verantwoordelijk minister Eric Wiebes © ANP

Alle Tweede Kamerfracties hebben een motie van GroenLinks ondertekend waarin wordt uitgesproken dat de parlementaire enquête er moet komen. Zo’n enquête is het zwaarste onderzoeksmiddel dat het parlement heeft: getuigen worden onder ede verhoord en zijn strafbaar als ze niet meewerken of liegen.

Opvallend is dat óók de VVD – van minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat – de enquête steunt. De regeringspartij leverde vóór dit kabinet ook de minister die over de gaswinning in Groningen ging: Henk Kamp. Die hield vol dat afbouwen van de gaswinning niet kon zonder dat in Nederland een tekort aan gas zou ontstaan.

,,We hebben nu besloten de gaswinning stop te zetten, maar ik vind het heel begrijpelijk dat daar goed naar gekeken wordt’’, reageerde Wiebes na overleg met ambtgenoten in Brussel. ,,We hebben er heel veel baat bij gehad, maar de afgelopen tien jaar hebben we natuurlijk onvoldoende snel onder ogen gekregen dat het voor Groningers hele negatieve consequenties had’’, aldus de bewindsman. ,,Wat we misschien zullen leren uit die parlementaire enquête is dat een heleboel dingen uit de eindfase aan de late kant waren.’’

De enquête begint pas als de schadeafhandeling en versterking van huizen goed op orde zijn. ,,Daarna zal het me misschien een beetje in de weg zitten, maar ik vind waarheidsvinding ook belangrijk. Ik hoop dat het ook in Groningen helpt het vertrouwen weer te herstellen.’’

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Eerst versterking

De VVD wil, net als de andere partijen, dat de enquête pas begint als de versterking van meest risicovolle woningen in Groningen structureel op gang is gekomen. Een andere voorwaarde is dat de organisaties die de versterkingsoperatie en schadeafhandeling moeten regelen, ‘zijn opgericht, wettelijk verankerd en functioneren.’
,,Dat zou deze regeerperiode nog moeten kunnen’’, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee, indiener van de motie.

Terugblik

1959: Het gasveld in Groningen wordt ‘aangeboord’: Na de ontdekking van het gasveld in Groningen, wordt in 1959 voor het eerst gas gewonnen. Dit gebeurt op het erf bij een boer in Kolham. Twaalf jaar eerder is voor deze gaswinning de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) opgericht, een bedrijf van Shell en Esso (een dochterbedrijf van ExxonMobil).

Het gasveld onder Groningen behoort tot de grootste gasvelden ter wereld en het duurt na die ontdekking dan ook niet lang totdat de overheid de NAM stimuleert om het aardgas op te pompen. Zowel de Staat als de NAM profiteren van de miljardenopbrengst van het gas.

1986: De eerste aardbeving door gaswinning: Pas tientallen jaren later, in de tweede helft van de jaren tachtig, wordt de eerste aardbeving als gevolg van de gaswinning gemeten. Sinds de jaren negentig hebben inmiddels meer dan duizend aardbevingen plaatsgevonden. De meeste daarvan zijn licht, andere worden duidelijk gevoeld door de Groningers.

Het zit zo: het gas, dat slechts 3 kilometer onder de grond zit, wordt gewonnen uit een laag zandsteen. Omdat het gas uit de grond gehaald wordt, klinkt de zandsteenlaag in. Langs de breuken ontstaat een spanningsverschil, wat weer leidt tot verschuivingen: dit is een aardbeving.

2012: De zwaarste aardbeving ooit: De kritiek op de gaswinning zwelt al jaren aan, versterkt door de aardbevingen waarmee de Groningers te kampen hebben. Maar in 2012 bereikt de discussie een hoogtepunt. In de Groningse plaats Huizinge wordt op 16 augustus rond 22.30 uur de zwaarste aardbeving in de provincie ooit gemeten. Met een magnitude van 3.6 ontstaat er veel schade aan de panden. Ook voelen veel Groningers zich onveilig.

Het wordt vaak genoemd als een kantelpunt in de ‘gaswinningsoorlog’: politici scharen zich nu meer achter de Groningers, die al jaren ter sprake brachten dat ze zich niet gehoord voelden.

“Veiligheid Groningers werd onderschat.”, aldus Toenmalige minister Henk Kamp.

2015: Excuses van het kabinet: Opvallend genoeg duurt het nog drie jaar totdat de toenmalige minister van Economische Zaken Henk Kamp erkent dat het kabinet decennialang te weinig aandacht heeft gehad voor de veiligheid van de Groningers. De erkenning komt na een kritisch rapport met dezelfde conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).

In datzelfde jaar wordt voor het eerst besloten dat de gaswinning in Groningen verminderd moet worden. In 2014 ging het nog om 42 miljard kuub per gasjaar, een jaar later is dit teruggebracht naar 24 miljard kuub.

2015: De Raad van State grijpt meerdere keren in: In hetzelfde jaar waarin het rapport van de OVV verschijnt, besluit de hoogste bestuursrechter van dit land ook in te grijpen. Na een beroep van verschillende partijen wordt de gaswinning bij aardbevingskern Loppersum voorlopig stilgelegd.

Het is zeker niet de enige belangrijke uitspraak die de Raad van State in het gasdossier heeft gedaan. Zo vernietigt de bestuursrechter meerdere keren de gasbesluiten van Kamp, onder meer omdat ze onvoldoende zijn onderbouwd.

Een van de vele protesten van de Groningers bij de Tweede Kamer. (Foto: ANP)

2017: NAM uit proces van schadeafhandeling: Een van de grootste hoofdzaken van het gaswinningsdossier is wel het proces van schadeafhandeling. Tot grote ergernis van de Groningers duurt het tot 31 maart 2017 totdat de NAM, die voor de gaswinning verantwoordelijk is, uit het proces van schadeafhandeling stapt. “De slager die zijn eigen vlees keurt”, werd door veel betrokkenen over de rol van de NAM gezegd.

2018: De gaswinning voor 2030 naar nul: Begin 2018 neemt het kabinet een langverwachte beslissing: de gaswinning wordt de komende jaren fors verminderd en moet voor 2030 stilgelegd zijn. Om dit te bereiken, zijn een tal van maatregelen nodig. Zo moeten bedrijven overstappen op een andere vorm van energie en wordt onderhandeld met landen die Gronings gas van ons kopen.

Rutte: ‘Stapsgewijze beëindiging gaswinning Groningen’

2018: NCG Hans Alders stapt op: Maar het hoofdpijndossier is hiermee nog niet opgelost. Hans Alders, die in 2015 begon als Nationaal Coördinator Groningen (NCG), stapt op uit onvrede over het proces van schadeafhandeling.

Hij heeft onder meer het idee dat er niet naar hem wordt geluisterd en stelt dat “het meest elementaire gevoel van vertrouwen ontbreekt”.

2019: Kamer nog ontevreden over schadeafhandeling: De opvolger van Kamp, minister Eric Wiebes, krijgt eerder dit jaar nog flinke kritiek van de Kamer vanwege het stroperige proces van de schadeafhandeling in Groningen. Veel inwoners van de provincie wachten nog steeds op versterkingsmaatregelen en vrezen voor een zware aardbeving.

Ook dit wordt genoemd in de motie voor de parlementaire enquête. De partijen willen pas dat deze enquête zal plaatsvinden als de schadeafhandeling op gang is gebracht, zodat de Groningers niet nóg langer hoeven te wachten.

Gaskraan wordt vanwege veiligheid uiteindelijk helemaal dichtgedraaid

Het kabinet besloot vorig jaar de gaswinning in Groningen uiterlijk in 2030 helemaal te stoppen vanwege de aardbevingen in het winningsgebied. Zo moet de veiligheid van de Groningers weer vooropstaan, liet het kabinet destijds weten.

Sindsdien zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van herstel en versterkingen van de huizen. Bewoners hadden lang het gevoel dat zij werden tegengewerkt door de NAM, de organisatie van Shell en ExxonMobil die verantwoordelijk is voor de gaswinning in het gebied.

Inmiddels heeft het kabinet, onder aanvoering van minister Wiebes, de schadeafhandeling en herstelwerkzaamheden bij de NAM weggehaald. Voortaan ligt de regie bij de overheid. De kosten zijn voor de bedrijven, voornamelijk de NAM, die de schade ook veroorzaken.

Volgens het kabinet Rutte 3 is het stoppen met de gaswinning in Groningen de enige garantie voor de veiligheid van de inwoners van het getroffen gebied.

De plannen van het kabinet zijn ambitieus, de gaswinning in Groningen moet in oktober 2022 worden teruggebracht tot 12 miljard kuub. Dat werd eerder al geadviseerd door het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Daarna moet de gaswinning geleidelijk worden teruggebracht, uiteindelijk naar nul kuub.

Zie op deze overzichtspagina het dossier ‘Van het gas af’, waarin alle artikelen van Elsevier Weekblad over deze kwestie zijn verzameld.

Wanneer werd er aardgas gevonden in Groningen?

Hoe euforie over gasveld Groningen omsloeg in hoofdpijndossier NU 05.03.2019

En hoe leidt de gaswinning tot aardbevingen in Groningen?

NPO Focus maakte deze special over de geschiedenis van gaswinning in Groningen.

Lees ook: Hoezo wil de overheid gas in huis verbieden? 

Rapport Kinderombudsman Vaste grond gezocht 18.10.2017 

Dossier “Gaswinning Groningen”  AD

#VAN HET GAS AF  Elsevier

Dossier Gaswinning NU

Gaswinning Groningen NU

Dossier: van het gas af  Elsevier

Dossier: alles over aardbevingen

Aardbevingen Groningen

Rondje Groningen:

Alle kennis over aardbevingen met één muisklik te vinden

Bekijk verder ook;

zie: kamerbrief over de gaswinning uit het groningenveld 08.02.2019

zie: Brief Gasunie 31.01.2019

zie: Kamerbrief+afbouw+Groningen 03.12.2018

zie:  bijlage afbouw+gaswinning 12.11.2018

zie: Opslag_en_Scheidingsfaciliteiten_Delfzijl_Juni_2018

zie: NAM Crisisplan – april 2017

zie: Besluit Wob-verzoek inzake risico-rapporten tankenpark Delfzijl (NAM)

zie: Bijlage_9_Crisis_Managament_Plan_NAM_version_April_2017

zie: kamerbrief plan van aanpak versterking en betalingsovereenkomst nam 22.11.2018

zie: interim-betalingsovereenkomst versterken

zie: uitvoering moties en toezeggingen versterking groningen

zie: Definitief instemmingsbesluit Groningen gasveld 2018-2019 14.11.2018

zie: Instemmingsbesluit Groningen gasveld 2018-2019 14.11.2018

zie: NAM Productie Optimalisatie Studie Beoordeling en advies 14.11.2018

zie: veiligheid voorop en de bewoner centraal 13.11.2018

zie: Kamerbrief landelijke afwikkeling mijnbouwschade 09.10.2018

zie: kamerbrief over nationaal programma groningen 06.10.2018

zie: Startdocument Nationaal Programma Groningen 06.10.2018

zie: kamerbrief over ontwerp instemmingsbesluit gaswinning groningenveld 2018-2019 24.08.2018

zie: ontwerp instemmingsbesluit gaswinning groningenveld 2018-2019 24 .08.2018

zie: kamerbrief afhandeling van oude schademeldingen in groningen 05.07.2018

zie: Financiële_effecten_Akkoord_op_Hoofdlijnen_gaswinning_Groningen 03.07.2018

zie: kamerbrief Groningen 25.06.2018

zie: bijlage 1

zie: bijlage 2

zie: kamerbrief over voortgang maatregelen gaswinning 06.06.2018

zie: communicatie rond afhandeling schade cvw nam woningeigenaren 31.05.2018

zie: voortgangsrapportage afhandeling oude schadegevallen 31.05.2018

zie: Brief Hans Alders 30.05.2017

zie: kamerbrief over gaswinning uit kleine velden 30.05.2018

zie: Brief aan TK Verkenning Tcbb inzake afhandeling mijnbouwschade in Nederland 30.05.2018

zie: Verslag Tcbb verkenning afhandeling mijnbouwschade 30.05.2018

zie: Kamerbrief Versterkingsoperatie Groningen brief aan bestuurders 22 mei 2018

zie: Aardgasloze-nieuwbouw—Nulmeting-woningbouw-2018 23-04-2018

zie: kamerbrief over stand van zaken Schaliegas bij overleg met regiobestuurders Groningen 24.04.2018

zie: advies-gts-leveringszekerheid-middels-scenario-analyse

zie: gasopslag-en-stikstofconversiecapaciteit

zie: kamerbrief-over-gaswinning-groningen

En zie verder ook nog;

zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 8 – nasleep

en zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 7 – nasleep

zie dan ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 6 – nasleep

zie ook nog: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 5

zie dan ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 4

zie verder ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 3

en zie dan ook nog: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 2

zie verder dan ook: PvdA-leider Diederik Samsom over de Rooie vanwege het Schaliegas – deel 1

Groningse gemeenten versterken 1588 woningen

BB 12.03.2019 Vier gemeenten in het Groningse aardbevingsgebied gaan 1588 woningen versterken. Het zijn de eerste woningen die onder de nieuwe versterkingsaanpak, door de gemeenten en niet onder regie van de NAM, worden aangepakt.

Advies

De gemeente hebben daarover afspraken gemaakt met de ministers Ollongren (BZK) en Wiebes (EZ) . Dat betekent dat een eerder afgegeven versterkingsadvies nu kan worden uitgevoerd. De meeste woningen zijn in het bezit van verschillende wooncorporaties. De Nationaal Coördinator Groningen ondersteunt de gemeenten bij de uitvoering.

Aanpak

In de nieuwe aanpak gaan de gemeenten de versterking uitvoeren, maar worden de bewoners betrokken met de manier waarop. Zo moet meer ruimte ontstaan voor lokaal maatwerk en inbreng en afstemming van bewoners, worden bewoners en woningeigenaren in een vroeger stadium betrokkenen en komt er eerder duidelijkheid over datgene waar ze recht op hebben.

Geld

Voor het uitvoeren van de versterkingsadviezen voor het hele gebied is in totaal 420 miljoen euro beschikbaar. Het geld komt van voor de helft van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Economische Zaken en Klimaat, de andere helft bij de NAM.

Gerelateerde artikelen;

Wiebes wil meer snelheid in versterking huizen in bevingsgebied Groningen

NU 11.03.2019 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) wil dat er meer capaciteit komt voor het beoordelen van inspectierapporten voor huizen in het Groningse aardbevingsgebied. Dat moet ervoor zorgen dat de woningen sneller worden versterkt, zei hij maandag na een bestuurlijk overleg in Groningen.

Na het overleg werd bekendgemaakt dat de versterking van 1.588 woningen, die al een uitgebreid versterkingsadvies hadden, nu ook echt kan worden uitgevoerd. Eerder stond de versterking van deze huizen nog op losse schroeven. De woningeigenaren krijgen nu groen licht om de adviezen daadwerkelijk uit te voeren.

In Groningen moeten ook nog zo’n vijftienduizend andere panden worden geïnspecteerd. Volgens de Groningse commissaris van de Koning René Paas is er op dit moment te weinig capaciteit voor het beoordelen van de inspectierapporten.

Er kunnen op dit moment vierduizend woningen per jaar worden geïnspecteerd. Tegelijkertijd kunnen ieder jaar maar duizend van die rapporten worden beoordeeld.

“Dat is te weinig en dat is niet acceptabel”, zegt Wiebes. “Het is onze ambitie om jaarlijks ook vierduizend rapporten te kunnen beoordelen. We kunnen de mensen in Groningen niet langer laten wachten.”

Meer dan 1 miljard voor Nationaal Programma Groningen

Tijdens het bestuurlijk overleg zijn ook afspraken gemaakt over het Nationaal Programma Groningen waarin de komende tien jaar meer dan 1 miljard euro beschikbaar is.

Elke aardbevingsgemeente krijgt nu alvast 15 miljoen euro voor het opzetten van lokale projecten. Ook de provincie Groningen krijgt alvast 15 miljoen euro. “De Groningers moeten zien dat ze ook echt iets in hun eigen straat of dorp terugkrijgen als compensatie voor alle ellende”, aldus Wiebes.

Kamerleden eerder ontevreden over vertraging

Kamerleden waren eerder erg ontevreden over de vertraagde versterkingsoperatie in Groningen. Wiebes liet eerder dit jaar nog weten dat hij niets zag in een ‘generaal pardon’ voor iedereen met schade door de aardbevingen.

Wiebes wil in mei duidelijk hebben wat er moet gebeuren om de capaciteit te verhogen.

Rutte: ‘Stapsgewijze beëindiging gaswinning Groningen’

Zie ook: Hoe euforie over gasveld Groningen omsloeg in hoofdpijndossier

Lees meer over: Gaswinning Groningen

Parlementaire enquête naar gaswinning Groningen

BB 05.03.2019 De Tweede Kamer gaat onderzoeken hoe de overheid is omgegaan met de risico’s van de gaswinning in Groningen. Alle partijen in de Kamer steunen het voorstel van GroenLinks voor een parlementaire enquête, het zwaarste onderzoeksinstrument dat het parlement ter beschikking heeft.

Overheid sloot ogen
De overheid sloot jarenlang de ogen voor de risico’s die kleven aan de gaswinning. Die veroorzaakte tal van aardbevingen in het winningsgebied, waardoor duizenden huizen en andere gebouwen beschadigd raakten. Pas vorig jaar besloot het kabinet op termijn helemaal te stoppen met het oppompen van gas in Groningen.

Schadeafhandeling

Kamerleden Tom van der Lee (GroenLinks) en Henk Nijboer (PvdA) stelden in december al voor een parlementaire enquête te houden over de gang van zaken. De coalitiepartijen hielden de boot toen nog af omdat zo’n diepgravend onderzoek de aandacht zou kunnen afleiden van de schadeafhandeling en de versterking van onveilige gebouwen in Groningen.

Onder ede

Van der Lee heeft het voorstel in overleg met de regeringspartijen aangepast. Pas als de schadeafhandeling en de versterking van de meest risicovolle woningen goed op gang zijn gekomen, zal de parlementaire enquête in gang worden gezet. Betrokkenen kunnen daarin verplicht en onder ede worden gehoord. (ANP)

Gerelateerde artikelen;

Hoe euforie over gasveld Groningen omsloeg in hoofdpijndossier

NU 05.03.2019 De Tweede Kamer heeft dinsdag aangekondigd een parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen te houden. Deze enorme stap kenmerkt de zwaarte van het gaswinningsdossier van dit land. In vogelvlucht: hoe begon het allemaal en waar staan we nu?

1959: Het gasveld in Groningen wordt ‘aangeboord’: Na de ontdekking van het gasveld in Groningen, wordt in 1959 voor het eerst gas gewonnen. Dit gebeurt op het erf bij een boer in Kolham. Twaalf jaar eerder is voor deze gaswinning de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) opgericht, een bedrijf van Shell en Esso (een dochterbedrijf van ExxonMobil).

Het gasveld onder Groningen behoort tot de grootste gasvelden ter wereld en het duurt na die ontdekking dan ook niet lang totdat de overheid de NAM stimuleert om het aardgas op te pompen. Zowel de Staat als de NAM profiteren van de miljardenopbrengst van het gas.

1986: De eerste aardbeving door gaswinning: Pas tientallen jaren later, in de tweede helft van de jaren tachtig, wordt de eerste aardbeving als gevolg van de gaswinning gemeten. Sinds de jaren negentig hebben inmiddels meer dan duizend aardbevingen plaatsgevonden. De meeste daarvan zijn licht, andere worden duidelijk gevoeld door de Groningers.

Het zit zo: het gas, dat slechts 3 kilometer onder de grond zit, wordt gewonnen uit een laag zandsteen. Omdat het gas uit de grond gehaald wordt, klinkt de zandsteenlaag in. Langs de breuken ontstaat een spanningsverschil, wat weer leidt tot verschuivingen: dit is een aardbeving.

2012: De zwaarste aardbeving ooit: De kritiek op de gaswinning zwelt al jaren aan, versterkt door de aardbevingen waarmee de Groningers te kampen hebben. Maar in 2012 bereikt de discussie een hoogtepunt. In de Groningse plaats Huizinge wordt op 16 augustus rond 22.30 uur de zwaarste aardbeving in de provincie ooit gemeten. Met een magnitude van 3.6 ontstaat er veel schade aan de panden. Ook voelen veel Groningers zich onveilig.

Het wordt vaak genoemd als een kantelpunt in de ‘gaswinningsoorlog’: politici scharen zich nu meer achter de Groningers, die al jaren ter sprake brachten dat ze zich niet gehoord voelden.

“Veiligheid Groningers werd onderschat.”, aldus Toenmalige minister Henk Kamp.

2015: Excuses van het kabinet: Opvallend genoeg duurt het nog drie jaar totdat de toenmalige minister van Economische Zaken Henk Kamp erkent dat het kabinet decennialang te weinig aandacht heeft gehad voor de veiligheid van de Groningers. De erkenning komt na een kritisch rapport met dezelfde conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).

In datzelfde jaar wordt voor het eerst besloten dat de gaswinning in Groningen verminderd moet worden. In 2014 ging het nog om 42 miljard kuub per gasjaar, een jaar later is dit teruggebracht naar 24 miljard kuub.

2015: De Raad van State grijpt meerdere keren in: In hetzelfde jaar waarin het rapport van de OVV verschijnt, besluit de hoogste bestuursrechter van dit land ook in te grijpen. Na een beroep van verschillende partijen wordt de gaswinning bij aardbevingskern Loppersum voorlopig stilgelegd.

Het is zeker niet de enige belangrijke uitspraak die de Raad van State in het gasdossier heeft gedaan. Zo vernietigt de bestuursrechter meerdere keren de gasbesluiten van Kamp, onder meer omdat ze onvoldoende zijn onderbouwd.

Een van de vele protesten van de Groningers bij de Tweede Kamer. (Foto: ANP)

2017: NAM uit proces van schadeafhandeling: Een van de grootste hoofdzaken van het gaswinningsdossier is wel het proces van schadeafhandeling. Tot grote ergernis van de Groningers duurt het tot 31 maart 2017 totdat de NAM, die voor de gaswinning verantwoordelijk is, uit het proces van schadeafhandeling stapt. “De slager die zijn eigen vlees keurt”, werd door veel betrokkenen over de rol van de NAM gezegd.

2018: De gaswinning voor 2030 naar nul: Begin 2018 neemt het kabinet een langverwachte beslissing: de gaswinning wordt de komende jaren fors verminderd en moet voor 2030 stilgelegd zijn. Om dit te bereiken, zijn een tal van maatregelen nodig. Zo moeten bedrijven overstappen op een andere vorm van energie en wordt onderhandeld met landen die Gronings gas van ons kopen.

Rutte: ‘Stapsgewijze beëindiging gaswinning Groningen’

2018: NCG Hans Alders stapt op: Maar het hoofdpijndossier is hiermee nog niet opgelost. Hans Alders, die in 2015 begon als Nationaal Coördinator Groningen (NCG), stapt op uit onvrede over het proces van schadeafhandeling.

Hij heeft onder meer het idee dat er niet naar hem wordt geluisterd en stelt dat “het meest elementaire gevoel van vertrouwen ontbreekt”.

2019: Kamer nog ontevreden over schadeafhandeling: De opvolger van Kamp, minister Eric Wiebes, krijgt eerder dit jaar nog flinke kritiek van de Kamer vanwege het stroperige proces van de schadeafhandeling in Groningen. Veel inwoners van de provincie wachten nog steeds op versterkingsmaatregelen en vrezen voor een zware aardbeving.

Ook dit wordt genoemd in de motie voor de parlementaire enquête. De partijen willen pas dat deze enquête zal plaatsvinden als de schadeafhandeling op gang is gebracht, zodat de Groningers niet nóg langer hoeven te wachten.

Zo ontstaan aardbevingen in Groningen

Lees meer over: Gaswinning Groningen

Gasberaad en GBB blij met parlementaire enquête

NU 05.03.2019 Zowel het Groninger Gasberaad als de Groninger Bodem Beweging (GBB) laat dinsdag weten blij te zijn met het besluit van de Tweede Kamer om een parlementaire enquête over de gaswinning te starten.

“Hier vragen we al tien jaar om”, laat Jelle van der Knoop van de GBB weten.

Beide organisaties laten weten dat ze het wel jammer vinden dat er vanwege de schadeafhandeling die eerst vorm moet krijgen nog wordt gewacht met de start van de enquête.

“Dat kan even duren, voor je het weet ben je weer een jaar verder”, aldus Van der Knoop. Susan Top van het Gasberaad voegt hieraan toe dat de “enquête had kunnen helpen om het geklooi te doorbreken”.

“Straks wordt er dan geconcludeerd dat dingen anders hadden gemoeten, maar daar hebben we dan niks meer aan. Dat geeft toch wel een minder blij gevoel.”

Getuigen onder ede verhoord

Het doel van de enquête, het zwaarste instrument van de Kamer, is om het vertrouwen van de gedupeerden te herstellen en om publiekelijk verantwoording af te leggen over de keuzes die door de betrokken personen, bedrijven en de overheid zijn gemaakt.

De getuigen die door de nog te vormen enquêtecommissie worden opgeroepen, moeten komen opdagen. Het is nog niet bekend wie dit zullen zijn. Een logische ‘speler’ zou de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) zijn. De woordvoerder laat aan NU.nl weten kennis te hebben genomen van het besluit van de Tweede Kamer.

Zie ook: Tweede Kamer start parlementaire enquête over gaswinning in Groningen

Lees meer over: Gaswinning Groningen

Wiebes noemt enquête ’begrijpelijk’

Telegraaf 05.03.2019 Minister Eric Wiebes (Economische Zaken) noemt het „begrijpelijk” dat de Tweede Kamer een parlementaire enquête wil houden over de gaswinning in Groningen.

„De gaswinning heeft grote gevolgen gehad voor de inwoners in het aardbevingsgebied. Gelet op de omvang en impact is het begrijpelijk dat de Tweede Kamer daar een enquête over wil houden”, reageert de VVD-bewindsman.

Wiebes hoopt dat het onderzoek een bijdrage kan leveren aan het herstel van vertrouwen onder gedupeerden in de noordelijke provincie. De enquête start naar verwachting op z’n vroegst eind 2020 of in 2021. De Tweede Kamer wil wachten tot Wiebes de versterkingsoperatie en schadeafhandeling op gang heeft. „Ik ben blij dat de Kamer de start van de enquête daarop wil afstemmen”, zegt de minister.

Wiebes heeft vlak na zijn aantreden al gezegd dat er rond Groningen sprake is van ’overheidsfalen van on-Nederlandse proporties.’

Bekijk ook:

Kamer wil parlementaire enquête gaswinning Groningen

Parlementaire enquête naar gaswinning Groningen

AD 05.03.2019 Er komt een parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen. Het duurt nog wel even voordat die enquête kan beginnen, want de partijen in de Tweede Kamer willen wachten tot de versterking van Groningse huizen structureel op gang is gekomen.

Verantwoordelijk minister Eric Wiebes © ANP

Alle Tweede Kamerfracties hebben vandaag een motie van GroenLinks ondertekend waarin wordt uitgesproken dat de parlementaire enquête er moet komen. Zo’n enquête is het zwaarste onderzoeksmiddel dat het parlement heeft: getuigen worden onder ede verhoord en zijn strafbaar als ze niet meewerken of liegen.

Opvallend is dat óók de VVD – van minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat – de enquête steunt. De regeringspartij leverde vóór dit kabinet ook de minister die over de gaswinning in Groningen ging: Henk Kamp. Die hield vol dat afbouwen van de gaswinning niet kon zonder dat in Nederland een tekort aan gas zou ontstaan.

,,We hebben nu besloten de gaswinning stop te zetten, maar ik vind het heel begrijpelijk dat daar goed naar gekeken wordt’’, reageerde Wiebes na overleg met ambtgenoten in Brussel. ,,We hebben er heel veel baat bij gehad, maar de afgelopen tien jaar hebben we natuurlijk onvoldoende snel onder ogen gekregen dat het voor Groningers hele negatieve consequenties had’’, aldus de bewindsman. ,,Wat we misschien zullen leren uit die parlementaire enquête is dat een heleboel dingen uit de eindfase aan de late kant waren.’’

De enquête begint pas als de schadeafhandeling en versterking van huizen goed op orde zijn. ,,Daarna zal het me misschien een beetje in de weg zitten, maar ik vind waarheidsvinding ook belangrijk. Ik hoop dat het ook in Groningen helpt het vertrouwen weer te herstellen.’’

Lees ook;

Lees meer

Lees meer

Eerst versterking

De VVD wil, net als de andere partijen, dat de enquête pas begint als de versterking van meest risicovolle woningen in Groningen structureel op gang is gekomen. Een andere voorwaarde is dat de organisaties die de versterkingsoperatie en schadeafhandeling moeten regelen, ‘zijn opgericht, wettelijk verankerd en functioneren.’
,,Dat zou deze regeerperiode nog moeten kunnen’’, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee, indiener van de motie.

Tom van der Lee @TomvanderLee

We zetten ’t zwaarste middel van de Tweede Kamer in om uit te zoeken wat er precies is gebeurd in Groningen met de gaswinning. Waarom zijn de risico’s van gaswinning zo onderschat & waarom waren we niet in staat er goed mee om te gaan? Dat wordt uitgezochthttps://eenvandaag.avrotros.nl/item/het-zwaarste-middel-wordt-ingezet-tweede-kamer-wil-parlementaire-enquete-groninger-gaswinning/ …

67   12:46 PM – Mar 5, 2019

Het zwaarste middel wordt ingezet: Tweede Kamer wil parlementaire enquête Groninger gaswinning

De hele Tweede Kamer wil dat er een parlementaire enquête komt over de gaswinning in Groningen. Over een motie van GroenLinks-Tweede Kamerlid Tom van der Lee wordt vanmiddag gestemd.

eenvandaag.avrotros.nl 50 people are talking about this

De SP heeft haar bedenkingen bij de vage formulering in de Kamermotie over de start van de enquête. Kamerlid Sandra Beckerman: ,,Wij zullen iedere motie mee tekenen die uiteindelijk leidt tot een parlementaire enquête, maar het is volstrekt onduidelijk voor ons wanneer die er echt komt. We blijven pushen in de Tweede Kamer op een snelle uitvoering van deze wens.’’

Van der Lee verwacht dat de organisaties eind dit jaar op poten staan. Ook denkt hij dat de versterking en schadeafhandeling dit jaar op gang kan komen. ,,Maar over wanneer de enquête precies kan starten, is discussie mogelijk’’, erkent Van der Lee. Voor het afwikkelen van schades en de versterking van huizen ligt namelijk geen planning vast. ,,Het gaat er vandaag om dat de héle Tweede Kamer uitspreekt dat die enquête er echt komt.’’

Onzekerheid

Het gaat er vandaag om dat de héle Tweede Kamer uitspreekt dat die enquête er echt komt, aldus Tom van der Lee, GroenLinks.

© ANP

Van der Lee: ,,Terwijl heel Nederland profijt heeft gehad van de opbrengst van de gaswinning, zitten veel Groningers nog dagelijks met schade of in nog niet versterkte huizen en leven velen van hen in grote onzekerheid. Het is belangrijk dat een eensgezinde Tweede Kamer nu over de komst van een parlementaire enquête zekerheid biedt. Er zal daarin publieke verantwoording worden afgelegd over keuzes die door betrokken personen, bedrijven en instanties zijn gemaakt.’’

Het wordt de 21ste parlementaire enquête in de Nederlandse geschiedenis. De laatste grote enquête liep van 2013 tot 2015 en ging over het debacle met de Fyra-trein.

De roep voor een parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen is niet nieuw. Eerder vroegen onder meer de Partij voor de Dieren, de SP en de ChristenUnie hierom. Eind vorig jaar dienden GroenLinks en de PvdA een motie in voor een enquête, maar die werd aangehouden. Op verzoek van de coalitiepartijen is vervolgens onderhandeld om tot de motie te komen die vandaag wordt ingediend.

Kamer wil parlementaire enquête gaswinning Groningen

Telegraaf 05.03.2019 Er komt een parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen. De hele Tweede Kamer steunt een voorstel om het zwaarste politieke middel in te zetten. Naar verwachting start het onderzoek op z’n vroegst eind volgend jaar of in 2021.

Bijna alle partijen zijn het er al langer over eens dat er een enquête moet komen over de gevolgen van de gaswinning in de noordelijke provincies. Er was alleen nog discussie over op welk moment zo’n onderzoek naar de gevolgen van deze mijnbouwactiviteiten het best zou kunnen plaatsvinden.

De coalitie vond het in eerdere Kamerdebatten verstandiger om te wachten tot de huidige versterkingsoperatie van huizen in het bevingsgebied is afgerond, terwijl een deel van de oppositie liever morgen begint.

Compromis

Op initiatief van GroenLinks en PvdA is er een compromis gesloten tussen alle partijen: de enquête komt er zodra de versterkingsoperatie en schadeafhandeling goed op gang zijn gekomen. Door te wachten zullen ook de daden van huidig minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) onder de loep worden genomen. Het is nog niet duidelijk wanneer de openbare verhoren precies beginnen, maar naar verwachting begint het eind volgend jaar of in 2021.

De parlementaire enquête is het zwaarste middel dat het parlement kan inzetten. Getuigen die worden opgeroepen, bijvoorbeeld oud-ministers en directeuren van bedrijven die betrokken waren bij de gaswinning, zijn verplicht om te verschijnen. Deze mensen staan onder ede, dat betekent dat ze vervolgd kunnen worden voor meineed als later blijkt dat ze niet de waarheid hebben gesproken.

Vertrouwen

GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee noemt het belangrijk dat de Kamer voor de Groningers zekerheid biedt voor de komst van een enquête. „Er zal daarin publieke verantwoording worden afgelegd over keuzes die door betrokken personen, bedrijven en instanties zijn gemaakt.”

Ook VVD-Kamerlid Yesilgoz kijkt er op die manier naar: „Zo kunnen we leren van het verleden en verder bouwen aan het vertrouwen van Groningers.”

D66-Kamerlid Sienot spreekt van „een belangrijke stap” om het vertrouwen van de Groningers terug te krijgen. „Er zijn grove fouten gemaakt bij de gaswinning in Groningen. Dus we moeten dit in de volle openheid grondig onderzoeken.”

Bekijk meer van; gaswinning  groningen  parlementaire enquêtes

Parlementaire enquête naar Groningse gaswinning

NRC 05.03.2019 Er komt een parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen. Annemarie Heite is een van de vele gedupeerden. Haar strijd werd een voorbeeld van alles wat in de provincie gebeurde.

Eric Wiebes noemde het Groningse gasbeleid „overheidsfalen van on-Nederlandse proporties”. Nu komt er een enquête, het zwaarste instrument dat de Tweede Kamer heeft.

De Tweede Kamer gaat een parlementaire enquête houden naar de gaswinning in Groningen. Vanmiddag zal de Kamer hier unaniem mee instemmen. Een deel van de oppositie, onder leiding van GroenLinks, pleitte al langer voor de inzet van het zwaarste instrument van de Tweede Kamer, maar de coalitie hield een enquête tot nu toe steeds af. Nu zijn ook VVD, CDA, D66 en ChristenUnie voorstander van zo’n diepgravend onderzoek.

Wanneer dit zal plaatsvinden is nog niet bekend, maar dat zal op zijn vroegst in 2020 zijn. In ieder geval als de „fysieke versterking van de meest risicovolle woningen structureel op gang is gekomen, evenals het proces van schadeafhandeling”. Ook moeten eerst de uitvoeringsorganisaties – het Instituut Mijnbouwschade en het Instituut Versterkingsorganisatie – zijn opgericht en functioneren, zodat het onderzoek het schadeherstel niet vertraagt.

Volgens de dertien fracties in de Tweede Kamer zal een enquête „recht doen aan gedupeerden” en bijdragen aan „herstel van vertrouwen”, aangezien de betrokken personen, organisaties en instanties publieke verantwoording afleggen over de keuzes die zij hebben gemaakt. Naast „genoegdoening” moet de enquête ook leiden tot „lessen voor de toekomst”, zegt GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee.

De bewindspersoon die op dit moment verantwoordelijk is voor het Groningse gasdossier, Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD), sprak eerder van „overheidsfalen van on-Nederlandse proporties”. Daarmee doelde hij op het overheidsoptreden in Groningen van vóór zijn komst, oftewel: van zijn voorganger en partijgenoot Henk Kamp.

Een parlementaire enquête komt niet vaak voor, sinds 1983 is het instrument tien keer ingezet. Zo waren er enquêtes naar de aanschaf van de Fyra-treinen (2013), het stelsel van woningcorporaties (2013-2014) en naar het financieel stelsel (2011-2012).

Onder gedupeerde Groningers en betrokkenen wordt over het algemeen positief gereageerd op de parlementaire enquête. Zij zien hierin eindelijk erkenning. “Het is goed dat de beerput eindelijk opengaat en de Groningers antwoord op hun vragen krijgen”, zegt Susan Top van belangengroep Groninger Gasberaad. “De parlementaire enquête is goed voor het herstel van vertrouwen en de erkenning van de Groningers. Als één onderwerp geschikt is voor zo’n zwaar politiek middel, dan is het wel de gaswinning.”

Lees ook het profiel van de vrouw die het boegbeeld van de Groningse gedupeerden werd

Toch is Top ook kritisch op de motie waarmee de Tweede Kamer vandaag instemt. “Het is mosterd na de maaltijd”, zegt ze. “We vroegen er al jaren om.” Daarnaast is het onduidelijk wanneer de parlementaire enquête er komt.

Die kritiek deelt de Groningse SP-gedeputeerde Eelco Eikenaar. Hij noemt het “wrang” dat het minimaal een jaar en waarschijnlijk langer gaat duren voordat het onderzoek start. “We hebben de kennis nu nodig om de huidige problemen met chirurgische precisie op te lossen.” Hij doelt daarmee op twee stroef verlopende processen: het schadeherstel en de versterkingsoperatie, waarbij mogelijk 11.500 panden aangepakt moeten worden.

De uitkomst van de parlementaire enquête wordt in Groningen dan ook vooral gezien als mogelijke les voor de toekomst. “Het is geen wondermiddel voor de huidige problemen”, zegt commissaris van de Koning René Paas (CDA).

Hij verdedigt de motie, waarin staat dat er pas met de parlementaire enquête moet worden begonnen als “de fysieke versterking van de meest risicovolle woningen structureel op gang is gekomen, evenals het proces van schadeafhandeling”. Paas: “Het grootste belang voor Groningen is dat de versterkingsoperatie en het schadeherstel doorgang vinden.”

Gaswinning Groningen NRC

‘Eindelijk komt er een parlementaire enquête naar de gaswinning’

Bewoners en belangenorganisaties zijn blij, maar vinden dat de politiek te lang heeft gewacht. ‘Het is een domper dat dit vooruit wordt geschoven.’

NOS 05.03.2019 Eindelijk komt er een parlementaire enquête naar de gaswinning en de bevingsschade in Groningen, verzuchten bewoners en belangengroepen. Er is blijdschap vanwege de inzet van dit zware politieke middel voor waarheidsvinding, maar het vertrouwen, dat de politiek juist wil herstellen met de enquête, blijft broos. Dat blijkt uit een rondgang langs de betrokkenen.

Zij vragen zich vooral af waarom er met de enquête wordt gewacht tot het herstel van woningen en schadeafhandeling op gang is gekomen. Die liggen nu al tijden nagenoeg stil. De enquête begint daardoor op z’n vroegst in 2020, maar kan door eventuele tragere politieke besluitvorming tot later worden uitgesteld.

Minister Wiebes van Economische Zaken noemt het logisch dat de enquête er komt. “We hebben onvoldoende snel onder ogen gehad dat gaswinning voor Groningers hele negatieve gevolgen had”, zegt hij. Hij erkent dat de enquête laat is, “net als een heleboel dingen in de eindfase (van de gaswinning, red.) aan de late kant waren”. Toch vindt hij het belangrijk dat versterking en schadevergoeding eerst op orde is. “Dat heeft voorrang.”

‘Dubbel gevoel’

Precies vanwege alle vertraging heeft bewoner Klaasje Pen uit Overschild “een dubbel gevoel” over de aangekondigde enquête. Haar huis moet worden gesloopt omdat het onveilig is, net als veel andere huizen in het dorp. “Ik ben bang dat de enquête het hele proces van versterken en opnieuw bouwen vertraagt. Dat duurt nu al zo lang en we weten nog steeds niet wat er gaat gebeuren.”

Verslaggever Kysia Hekster peilde de meningen in Overschild, waar veel huizen zijn beschadigd door de bevingen:

Video afspelen

Bewoners aardbevingsgebied zijn vertrouwen in overheid kwijt

“Het is wel een domper dat het op de lange baan wordt geschoven”, zegt ook Derwin Schorren van bewonersorganisatie de Groninger Bodem Beweging. Het is altijd manana (morgen, red.) daar in Den Haag. Het moet zo snel mogelijk, want dan kun je er nog iets mee. Ik begrijp dat parlementaire enquêtes vaak zijn bedoeld als een evaluatie. Maar je kunt ook tussentijds evalueren.”

Het Groninger Gasberaad, de koepelorganisatie van betrokken maatschappelijke organisaties, staat er hetzelfde in: “Als de enquête pas begint als het hele proces achter de rug is, is dat mosterd na de maaltijd”, zegt Susanne Top. Zij is bovendien benieuwd welke vragen centraal zullen staan bij de enquête. Die vragen zijn nu nog vrij ruim geformuleerd. Zo moet het onderzoek duidelijk maken wie welke risico’s heeft genomen, hoe de schade is ontstaan, wat er anders had gekund en welke lessen er kunnen worden getrokken voor de toekomst.

Gaskraan wagenwijd open, hoe dan?

Een suggestie komt van bewoner Annemarie Heite uit Bedum. Zij hoopt dat oud-minister Kamp openheid van zaken moet geven, vertelt ze Nieuwsuur. “Hoe is het mogelijk dat hij nog in 2013 de gaskraan wagenwijd heeft opengezet. Daar moet een antwoord op komen.”

De VVD’er Jan Kamminga, die al sinds 2014 een prominente rol speelt in de overleggen tussen Economische Zaken, de NAM en de Groningers, wil verder terug in de tijd, naar het begin van de gaswinning: “De eerste afspraken tussen het Rijk en Shell en Exxon zijn nooit openbaar gemaakt. Die moeten nu ook boven tafel komen. De verhoudingen tussen het Rijk, de provincie en de NAM zijn nooit duidelijk geworden. Dat heeft voor veel maatschappelijke onrust gezorgd.”

Ook zijn de afspraken tussen de NAM en het schadeloket Centrum Veilig Wonen nooit openbaar gemaakt. De NAM zou zich te veel bemoeien met het centrum voor bevingsschade, ook nadat Wiebes had aangekondigd dat de NAM geen inspraak meer zou hebben. “Dat is altijd schimmig gebleven”, zegt Kamminga. “Dat hoort niet. Dat contract moet ook boven tafel komen. Er is veel te veel geheim gebleven.”

Opluchting

Kamminga hoopt dat de verplichte verklaringen onder ede, zoals een parlementaire enquête voorschrijft, de lucht klaren in Groningen. “Ook als er niets te verbergen is en ook als de NAM er niet als de grote boeman uitkomt, dan zal de opluchting onder de Groningse bevolking enorm zijn. Eindelijk weten we hoe het zat en hoe het zit. Eindelijk is er dan rust.”

In de onderstaande video reageren belangenverenigingen op de aangekondigde enquête. “Het is mosterd na de maaltijd.”

Video afspelen

‘De rol van de overheid kan niet onderbelicht blijven’

Bekijk ook

Parlementaire enquête naar gaswinning Groningen

‘Enquête naar gaswinning zal duidelijk maken of we zijn opgelicht’

Tweede Kamer start parlementaire enquête over gaswinning in Groningen

NU 05.03.2019 De voltallige Tweede Kamer wil een parlementaire enquête over de gaswinning in de provincie Groningen. Een voorstel van GroenLinks en PvdA werd dinsdagmiddag door alle partijen ondertekend en wordt later op de dag in stemming gebracht.

In het kort:

  • Kamer unaniem over parlementaire enquête gaswinning Groningen
  • Getuigen zijn verplicht op te dagen en staan onder ede
  • Enquête mag herstelwerkzaamheden niet hinderen
  • Groningen kampt al jaren met bevingen door gaswinning

Het doel van de parlementaire enquête, het zwaarste instrument van de Kamer, is om het vertrouwen van de gedupeerden te herstellen en om publiekelijk verantwoording af te leggen over de keuzes die door de betrokken personen, bedrijven en de overheid zijn gemaakt.

Omdat minister Eric Wiebes (Economische Zaken) over 2019 sprak als “het jaar van de uitvoering” voor wat betreft de herstel- en verstevigingswerkzaamheden, is het nu tijd om terug te blikken op wat er precies is gebeurd, vindt de Kamer.

De Kamer benadrukt dat de enquête niet mag leiden tot vertraging van de schade- en versterkingsoperatie waar momenteel aan wordt gewerkt. Ook mag het op geen enkele manier een negatief effect hebben op het tegengaan van de risico’s van aardbevingen.

Zie ook: Hoe euforie over gasveld Groningen omsloeg in hoofdpijndossier

Enquête pas van start na aantal voorwaarden

Voordat de parlementaire enquête van start gaat, moet er eerst aan twee voorwaarden worden voldaan. De onafhankelijke instanties die de schademeldingen beoordelen en de versterkingsoperaties uitvoeren, moeten een wettelijke basis krijgen en goed functioneren.

Daarnaast moet de versterking van de risicovolste woningen en het proces van de schadeafhandeling op gang zijn gekomen. Er is geen specifieke datum voor de gesprekken afgesproken.

De getuigen die door de nog te vormen enquêtecommissie worden opgeroepen, moeten komen opdagen. Wie dit zijn, wordt na de installatie van de commissie bekendgemaakt. De getuigen worden onder ede verhoord. Ze kunnen dus strafrechtelijk worden vervolgd als zij niet de waarheid spreken.

De gesprekken zijn openbaar en kunnen weken duren. In 2013 werd het middel voor het laatst ingezet voor de problemen bij woningcorporaties en voor het debacle met de hogesnelheidstrein de Fyra. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn er elf parlementaire enquêtes gehouden.

Gaskraan wordt vanwege veiligheid helemaal dichtgedraaid

Het kabinet besloot vorig jaar de gaswinning in Groningen uiterlijk in 2030 helemaal te stoppen vanwege de aardbevingen in het winningsgebied. Zo moet de veiligheid van de Groningers weer vooropstaan, liet het kabinet destijds weten.

Sindsdien zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van herstel en versterkingen van de huizen. Bewoners hadden lang het gevoel dat zij werden tegengewerkt door de NAM, de organisatie van Shell en ExxonMobil die verantwoordelijk is voor de gaswinning in het gebied.

Inmiddels heeft het kabinet, onder aanvoering van minister Wiebes, de schadeafhandeling en herstelwerkzaamheden bij de NAM weggehaald. Voortaan ligt de regie bij de overheid. De kosten zijn voor de bedrijven, voornamelijk de NAM, die de schade ook veroorzaken.

Zo ontstaan aardbevingen in Groningen

Nog veel onvrede onder gedupeerde Groningers

Maar nog steeds heerst er in Groningen en in de Kamer grote onvrede over het herstel. Het proces zou te traag op gang komen. Tijdens de debatten zat de publieke tribune van de plenaire zaal regelmatig vol met Groningers die hun onvrede over de gang van zaken uitten.

Er werd al langer gesproken over een parlementaire enquête over het gasdossier, maar coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie verwierpen een vorig jaar ingediend voorstel. De tijd was toen nog niet rijp, vonden de partijen.

Belangengroepen blij met actie van kabinet

Zowel het Groninger Gasberaad als de Groninger Bodem Beweging laat weten blij te zijn met de parlementaire enquête. Wel vinden ze het jammer dat er gewacht wordt omwille van het proces van schadeafhandeling.

De woordvoerder van de NAM meldt aan NU.nl dat hij kennis heeft genomen van het besluit van de Tweede Kamer. “Als de NAM wordt opgeroepen, zullen we verschijnen.”

Lees meer over: Politiek Gaswinning Groningen

Parlementaire enquête naar gaswinning Groningen

NOS 05.03.2019 De Tweede Kamer stelt een parlementaire enquête in naar de gaswinning in Groningen. De Kamer staat unaniem achter die wens. Wanneer de enquête precies wordt gehouden, is nog niet duidelijk, maar het gebeurt zeker pas op termijn, op zijn vroegst in 2020.

Volgens de Kamer is het goed voor het herstel van het vertrouwen van de Groningers in de politiek als er ook publiek verantwoording wordt afgelegd over keuzes die door personen, organisaties en instanties zijn gemaakt.

In de tekst van een door alle fracties ondertekende motie staat ook dat een enquête niet mag leiden tot vertraging in het herstel van de schade of in het tegengaan van risico’s op verdere bevingen en schade.

Video afspelen

Kamer wil enquête gaswinning

Parlementaire enquêtes komen relatief weinig voor. Ze gelden als een zwaar middel: getuigen zijn verplicht om te verschijnen en staan onder ede. De laatste enquête was tussen 2013 en 2016: de Kamer onderzocht toen het Fyra-debacle, de treinverbinding tussen Nederland en België.

GroenLinks en PvdA hadden eerder al een voorstel gedaan om een enquête naar de gaswinning te houden. Maar hun motie daarover werd aangehouden en na overleg met alle andere partijen is de tekst nu aangepast. Vertegenwoordigers van alle fracties hebben er hun handtekening onder gezet.

In de nieuwe motie staat onder meer dat de enquête begint als de “fysieke versterking van de meest risicovolle woningen structureel op gang is gekomen, evenals het proces van schadeafhandeling”. Verder moeten twee uitvoeringsorganisaties zijn opgericht en wettelijk verankerd. Die moeten al functioneren voordat het onderzoek van start gaat. Het gaat om het Instituut Mijnbouwschade en het Instituut Versterkingsorganisatie. De wetsvoorstellen waarin die instituten worden geregeld, worden waarschijnlijk later dit jaar bij de Kamer ingediend.

Initiatiefnemer Van der Lee van GroenLinks noemt het belangrijk dat een eensgezinde Tweede Kamer nu zekerheid biedt over de komst van een enquête. Het onderzoek moet duidelijk maken welke risico’s er zijn genomen, hoe de schade is ontstaan, wat er anders had gekund en welke lessen er kunnen worden getrokken voor de toekomst.

Wanneer werd er aardgas gevonden in Groningen? En hoe leidt de gaswinning tot aardbevingen in Groningen?
NPO Focus maakte deze special over de geschiedenis van gaswinning in Groningen.

maart 5, 2019 Posted by | 2e kamer, aardgaswinning, bevingen, Groningen, parlementaire enquêtecommissie, politiek, schaliegas, Staatssecretaris Eric Wiebes, tweede kamer, veiligheid | , , , , , , , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor De komst van de Parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen