Onderzoek lekkage commissie Stiekem – Rapport
“Mission impossible”
Het is niet duidelijk welke van de fractievoorzitters uit de commissie-stiekem naar NRC heeft gelekt en er zijn geen gronden een of meer van hen te vervolgen. Dat stelt de Kamercommissie die hiernaar onderzoek deed. Geen van de politici zegt gelekt te hebben.
Met dit stuk begon de kwestie: NRC schreef begin 2014 wat er in vergaderingen van de commissie-stiekem was besproken. In die commissie praten de fractievoorzitters van de Tweede Kamer in het geheim over inlichtingendiensten.
“Stop de persen, mensen. Er wordt gelekt in Den Haag.” Hoe uit een kleinzielig conflictje een heus politiek schandaal werd geconstrueerd, beschrijft onze politiek redacteur Tom-Jan Meeus hier.
Haar eigen opdracht was een “mission impossible”, constateert de commissie die het onderzoek deed. Het is immers al twee jaar geleden. Dit zijn de leden van de onderzoekscommissie.
Onderzoek lek
Het onderzoek naar het lek in de Commissie-Stiekem van de Tweede Kamer is mislukt. Een onderzoek onder leiding van Kamerlid Carola Schouten (ChristenUnie ) heeft geen verdachte opgeleverd. De elf fractieleiders die samen de Commissie voor de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten vormen, hebben allen verklaard onschuldig te zijn.
Geen bekentenissen
Op 18 februari 2014 publiceerde NRC Handelsblad een artikel waaruit bleek dat ten minste een fractieleider uit de school had geklapt en details uit de strikt geheime vergadering van de ‘commissie stiekem’ in de krant had laten zetten.
Lees ook…
Reconstructie Stiekemgate: wie is het lek?
Stiekemgate vindt zijn oorsprong in een verhaal dat drie jaar geleden in Elsevier verscheen. In het verhaal werden fractievoorzitters beschreven die in de Commissie-Stiekem spraken over de toestand in Mali waar de Nederlander Sjaak Rijke was ontvoerd.
zie: Onderzoek lekkage commissie Stiekem gestart
zie ook: Ook PvdA-leider Diederik Samsom ontvangt een Rode kaart
en zie ook: Minister Plasterk PvdA ontving een rode kaart
zie ook: Dit moet u weten over het onderzoek naar de Commissie Stiekem
Lees het volledige verslag… hier.
AFLUISTERGATE Elsevier
NSA Elsevier
NSA NRC
Reconstructie: Rel rond Plasterk NU
Vijf vragen geheime diensten NU
Achtergrond: Wat doet de NSO? NU
AFTAPDEBAT Elsevier
AFTAPGATE Elsevier
AFLUISTEREN Elsevier
RONALD PLASTERK Elsevier
Chaos bij OM door lek ‘Stiekem’
Telegraaf 18.01.2017 Het was chaos in de complete justitieketen toen onderzoek werd gedaan naar een lek uit de ’Commissie Stiekem’. Medewerkers van het Openbaar Ministerie wisten niet wat te doen en zaten maandenlang op hun handen.
Dat blijkt uit documenten die De Telegraaf via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur heeft gekregen. Doordat er zo veel tijd tussen het lek en het daadwerkelijke onderzoek zat, werd dat onderzoek bemoeilijkt, oordeelde een parlementaire commissie later. De herinneringen van betrokkenen waren immers vervaagd.
In het justitieonderzoek werd gekeken welke fractievoorzitter of bewindspersoon geheime informatie had gelekt naar een journalist. Het onderzoek, dat door het Openbaar Ministerie de naam ’Veldbies’ kreeg, leidde uiteindelijk tot niets. Dat kwam mogelijk dus door de lange vertraging.
Vervolging wel mogelijk?
Uit de documenten komt naar voren dat aanvankelijk niet eens duidelijk was hoe en of een politicus of bewindspersoon vervolgd zou kunnen worden voor lekken van staatsgeheime informatie, dat juridisch gezien wordt als ambtsmisdrijf. Het wetenschappelijk bureau van het Openbaar Ministerie moest daar eerst een studie naar doen. Uiteindelijk legde het OM het onderzoek neer, omdat in de Grondwet is opgenomen dat de opdracht om vervolging van een Kamerlid bij een ambtsmisdrijf alleen door de regering of de Tweede Kamer kan worden gegeven. De Kamer was daarna aan zet, maar een speciale commissie vond geen verdachte en gaf geen opdracht tot vervolging.
ZIE OOK: Samsom: niet gelekt uit commissie-Stiekem
De aangifte van het schenden van de geheimhoudingsplicht werd op 13 maart 2014 gedaan door de voorzitter van de ’commissie stiekem’, VVD-fractievoorzitter Zijlstra. Tekenend voor het getreuzel: de eerste communicatie bij het OM over het onderwerp is pas van augustus.
Traag gereageerd door OM
Uit de geopenbaarde e-mails komt ook naar voren dat er traag gereageerd wordt door het Openbaar Ministerie. „De aangifte is al van maart 2014. Ik neem aan dat we in dat licht nog wel 3 weken het ambtsbericht kunnen vasthouden. Wat denk jij”, vraagt een medewerker van het Openbaar Ministerie in augustus aan de leiding van het OM. „Als er in de tussentijd vanuit het onderzoek niets naar ’buiten’ gaat, kan dat inderdaad wel”, is het antwoord van Gerrit van der Burg, die lid is van het college van procureurs-generaal. Uit andere mails blijkt dat er vakanties overheen gaan voor er geantwoord wordt en dat medewerkers elkaar op donderdag een fijn weekend wensen. Eveneens wordt duidelijk dat het wel vier maanden duurde voor het advies van het wetenschappelijk bureau van het OM werd doorgestuurd.
Ten tijde van het onderzoek werden fractievoorzitters die in de commissie zitting hebben ondervraagd. Naast fractievoorzitters die in september 2014 onderzocht werden, werd ook de griffier van de commissie onder de loep genomen, blijkt uit de stukken. Verder werd onderzocht of bewindspersonen (ministers of staatssecretarissen) ook strafrechtelijk vervolgd zouden kunnen worden.
Verkeerd voorgelicht
Het departement van minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) raakte ook betrokken bij het onderzoek, toen met topambtenaren Gerard Roes (voormalig directeur-generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving) en zijn opvolger Arie IJzerman werd gesproken. De concepttekst voor het gesprek werd voor het gesprek plaatsvond al door Jan Watse Fokkens (voormalig procureur-generaal bij de Hoge Raad) met Herman Bolhaar gedeeld. Wat precies is besproken, is weggelakt, evenals grote delen van het onderzoek. In september was ’NN’ verdachte, hetgeen staat voor ’nomen nescio’, dat ’naam onbekend’ betekent. „Zodra het onderzoek een verdachte identificeert, komt er sowieso een nieuw beslismoment.” Bij vragen van De Telegraaf, die het onderzoek naar deze kwestie onthulde, werd eind 2015 informatie onthouden en de krant werd verkeerd voorgelicht, blijkt eveneens uit de stukken.
ZIE OOK: Stiekem moet stiekemer
De Telegraaf deed het verzoek om deze ambtelijke stukken in februari 2016. Ondanks herhaaldelijke verzoeken om spoedige afhandeling én een gegrond verklaard bezwaar, kwam het Openbaar Ministerie bijna een jaar na dato pas over de brug met de documenten. Een bron meldt dat het Openbaar Ministerie de documenten al eerder wilde publiceren, maar dat werd geblokkeerd doordat eerst toestemming van minister Van der Steur nodig was, hetgeen lang op zich liet wachten. Het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt echter dat hier geen sprake van was. De minister kreeg volgens zijn woordvoerster de informatie pas in december van het OM, gaf toestemming voor openbaarmaking en was de laatste weken bezig met de vraag hoe dit ook aan de Kamer gemeld moest worden.
LEES MEER OVER; OPENBAAR MINISTERIE COMMISSIE STIEKEM WOB
Lek belemmert info aan Stiekem niet
Telegraaf 17.02.2016 Inlichtingendiensten voelen zich nog steeds vrij om informatie te delen die wordt besproken in de commissie-Stiekem, hoewel daaruit is gelekt. Dat zei minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk woensdag op ongeruste vragen uit de Kamer.
Recent onderzoek naar een verdachte van het lek leverde niets op. Het kan dus nog steeds dat er een verantwoordelijke in Stiekem zit.
Stiekem ofwel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) bestaat uit fractievoorzitters van de Tweede Kamer. Ze moet de Nederlandse geheime diensten controleren. Dat gebeurt allemaal in het geheim vanwege de veiligheid. Zo geheim zelfs, dat niemand mag weten dat de bijeenkomsten worden gehouden. Plasterk vertelde dat hij er weleens één onder het woord ‘barbecue’ in zijn agenda had vermeld.
‘Commissie toetsing tappen advocaten niet onafhankelijk’
NU 17.02.2016 De Nederlandse advocaten vinden de commissie die toezicht moet gaan houden op het afluisteren van gesprekken tussen advocaten en hun cliënten, niet onafhankelijk.
Daarom voldoet deze tijdelijke commissie niet aan het oordeel van de rechter, concludeert de Nederlandse Orde van Advocaten.
De organisatie heeft de Tweede Kamer hier in een brief op gewezen. Woensdag overlegt de Kamer over de commissieregeling van de verantwoordelijke ministers Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) en Jeanine Hennis (Defensie).
In principe is deze vorm van afluisteren verboden, omdat communicatie tussen advocaten en hun cliënten vertrouwelijk is. Het mag alleen als het in het belang van de nationale veiligheid is, zoals bij terreurverdachten.
Commissie
De rechter heeft vorig jaar bepaald dat een onafhankelijke instantie moet toetsen of veiligheidsdiensten in bepaalde gevallen mogen afluisteren. Als daar niet snel een (tijdelijke) voorziening voor zou komen, moest de overheid er mee stoppen.
Een van de leden van de commissie is de huidige voorzitter van de toezichthouder op de inlichtingendiensten. ”De voorzitter vervult een dubbelrol. Vooraf geeft hij bindend advies of mag worden afgeluisterd. Achteraf behandelt hij in zijn andere rol als toezichthouder de klachten over het afluisteren, waarvoor hij eerder zelf toestemming heeft gegeven”, concludeert de orde. ”Deze werkwijze is dus niet onafhankelijk.”
De orde pleit ervoor dat rechters net als in het strafrecht in alle afluisteroperaties vooraf moeten beoordelen of justitie en de geheime diensten aan de slag mogen.
Lees meer over: Advocaten
Gerelateerde artikelen;
Advocaten bezorgd over afluisteren militairen door Defensie
Orde van Advocaten onderzoekt financiële afspraak Cees Korvinus
AIVD moet stoppen met afluisteren advocaten en cliënten
Telegraaf 17.02.2016 De Nederlandse advocaten vinden de commissie die toezicht moet gaan houden op het afluisteren van gesprekken tussen advocaten en hun cliënten, niet onafhankelijk. Daarom voldoet deze tijdelijke commissie niet, concludeert de Nederlandse Orde van Advocaten. In de Tweede Kamer hebben VVD, D66 en GroenLinks het er ook niet zo op.
In principe is deze vorm van afluisteren verboden, omdat communicatie tussen advocaten en hun cliënten vertrouwelijk is. Het mag alleen als het in het belang van de nationale veiligheid is, zoals bij terreurverdachten.
De rechter heeft vorig jaar bepaald dat een onafhankelijke instantie moet toetsen of veiligheidsdiensten in bepaalde gevallen mogen afluisteren. Als daar niet snel een (tijdelijke) voorziening voor zou komen, moest de overheid er mee stoppen.
Een van de leden van de tijdelijke commissie is de huidige voorzitter van de toezichthouder op de inlichtingendiensten. ,,De voorzitter vervult een dubbelrol. Vooraf geeft hij bindend advies of mag worden afgeluisterd. Achteraf behandelt hij in zijn andere rol als toezichthouder de klachten over het afluisteren, waarvoor hij eerder zelf toestemming heeft gegeven”, concludeert de orde. ,,Deze werkwijze is dus niet onafhankelijk.”
De kwestie kwam woensdag in de Kamer aan de orde tijdens een debat over onder meer inlichtingendiensten. Maar volgens minister van Binnenlandse Zaken Plasterk wordt de kwestie ,,heel groot” gemaakt: Er zijn veel belemmeringen voor het tappen, het komt amper voor en de tijdelijke regeling is ,,rechtens houdbaar.” Intussen wordt er aan een nieuwe, betere wet gewerkt. Het voorstel zou voor de zomer nog naar de Kamer moeten komen.
De orde pleit ervoor dat rechters net als in het strafrecht in alle afluisteroperaties vooraf moeten beoordelen of justitie en de geheime diensten aan de slag mogen. Daar heeft GroenLinks ook oren naar.
Gerelateerde artikelen;
11-02: Politie waarschuwt: we verliezen
04-11: Zorgen om meeluisteren MIVD
27-10: Plasterk bekijkt afluisteren
31-08: KPN kritisch over aftappen
Nieuwe wet moet vervolgen Kamerleden vereenvoudigen
NU 28.01.2016 Vrijwel de gehele Kamer is het erover eens dat de wet- en regelgeving voor ambtsdelicten gemoderniseerd moet worden. Voor 1 januari 2017 moet er daarom een wetsvoorstel liggen.
Deze oproep van de VVD aan de regering kon donderdag op steun van bijna de gehele Kamer rekenen. Een nieuwe wet is volgens de Kamer broodnodig en vraagt de regering met een voorbereidingstraject te komen. Dinsdag wordt over het VVD-voorstel gestemd.
De huidige wetgeving waarmee ministers, staatssecretarissen en Kamerleden voor ambtsdelicten kunnen worden vervolgd, blijkt in de praktijk onwerkbaar.
De Kamer debatteerde met de commissie die onderzoek deed naar het vermeende lekken uit de Commissie Stiekem dat als een ambtsmisdrijf wordt beschouwd.
In de Commissie Stiekem, die officieel Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) heet, laten fractievoorzitters zich bijpraten over inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Alles wat daar wordt besproken is vertrouwelijk en mag onder geen beding naar buiten komen.
Een NRC-journalist leek in februari 2014 toch informatie uit de Commissie Stiekem in handen te hebben, waarop er aangifte werd gedaan.
Zie ook: Dit moet u weten over het onderzoek naar de Commissie Stiekem
Geen bewijs
De onderzoekscommissie, onder leiding van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten, vond geen bewijs voor het lekken uit de Commissie Stiekem en kon zodoende geen opdracht tot vervolging geven. Volgens de Grondwet kan alleen de Tweede Kamer of de regering opdracht geven tot vervolging van een Kamerlid.
Schouten concludeerde in haar bevindingen dat de wetgeving, die deels stamt uit 1855, om volksvertegenwoordigers te kunnen vervolgen tegenstrijdig is en flink verouderd. Die conclusie werd al in 2010 getrokken in een andere zaak.
Een deel van de Kamer is gefrustreerd dat er geen verdachte uit het onderzoek naar voren is gekomen. Dat betekent mogelijk dat één of meerdere fractievoorzitters bewust hebben gelogen en daarmee zijn weggekomen.
“Ik heb hier nog nooit zo boos gestaan”, zegt SP’er Ronald van Raak. “Hier staat een gefrustreerd mens”, zei CDA-Kamerlid Mona Keijzer eerder deze week in de Kamer.
Openbaar
Een poging van de PVV om de belgegevens van de NRC-journalist die het contact met fractievoorzitters betreffen met de Kamer te delen, kreeg van geen enkele andere partij steun.
Dit tot frustratie van PVV-Kamerlid Sietse Fritsma. Volgens hem is de veiligheid van Nederland met het lekken te grabbel gegooid. Daarom moet een uitzondering worden gemaakt voor deze “unieke zaak”.
Maar Schouten liet weten dat alleen het feit dat er gebeld is met een journalist, iemand nog niet verdacht maakt. “Daarvoor moet je een belastende getuigenverklaring hebben, en die is er niet”, aldus Schouten.
Zie ook: Geen lek gevonden in Commissie Stiekem
Lees meer over: Commissie Stiekem
Gerelateerde artikelen;
Geen lek gevonden in Commissie Stiekem
Dit moet u weten over het onderzoek naar de Commissie Stiekem
Onderzoek naar Commissie Stiekem afgerond
Schouten (CU) voorzitter onderzoekscommissie Stiekem
‘Fractieleiders Tweede Kamer ondervraagd over lek commissie Stiekem’
Kamer tegen openbaarmaken namen mogelijk lek Stiekem
AD 28.01.2016 In de Tweede Kamer heerste donderdag verwarring. De Kamer debatteert over de uitkomsten van het onderzoek naar het lek in de geheime commissie-Stiekem. De PVV wilde een stemming houden over het openbaarmaken van de lijst met namen van fractievoorzitters die mogelijk gelekt zouden hebben. Nadat was uitgezocht of hier überhaupt over gestemd kon worden, stemde de grote meerderheid tegen.
Sprekerslijst 28 januari; Open pdf (134,6 kB)
De PVV diende tijdens het debat direct een hoofdelijke stemming in over het verzoek van de commissie om namen van de fractievoorzitters, die in beeld waren bij het OM als mogelijk lek, direct aan de Kamer te zenden. Zowel D66 als de SP vroegen zich daarop af of het mogelijk is om te stemmen over een voorstel dat in strijd is met de wet.
Daarop brak lichte onrust uit in de plenaire zaal, omdat niemand zeker leek te weten wat wettelijk mogelijk is. De SGP stelde voor om te stemmen over de vraag of hierover wel gestemd mag worden. Kamervoorzitter Arib stond dit toe en schorste het debat voor 15 minuten, om uit te zoeken of over het voorstel van de PVV gestemd kan en mag worden.
De stemming werd uiteindelijk gehouden. Op de PVV na stemde iedereen tegen het voorstel. Carola Schouten, leider van de commissie, reageerde opgelucht. ,,Ik ben blij dat we niet gedwongen worden om de wet te overtreden.”
Commissie Schouten
De Kamer debatteert over de resultaten van de onderzoekscommissie, onder leiding van Carola Schouten, die onderzoek deden naar het lek in de geheime commissie-Stiekem. De commissie stelde ruim een week geleden dat het lek niet gevonden was. Niemand van de verdachte fractievoorzitters bekende en ook niemand bleek volgens de commissie ook maar enigszins verdacht.
De commissie van Kamerleden sprak achter gesloten deuren met 19 betrokkenen. Zo probeerden de Kamerleden antwoord te krijgen op de vraag hoe het kon dat in februari in NRC Handelsblad geciteerd werd uit zeer vertrouwelijke vergaderingen van de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) – in de wandelgangen bekend als de commissie-Stiekem. Alleen fractievoorzitters mogen aanschuiven bij de geheime bijeenkomsten. Het lek moest dus in de politieke top gezocht worden.
De gehele Tweede Kamer moet nu nog besluiten of zij de conclusies van de onderzoekers overnemen of dat de zaak alsnog wordt doorverwezen naar de Hoge Raad.
Verslaggeefster Susanne Geuze volgt het debat; Tweets Follow
Arib grijpt in: geen ‘fopcommissie’
Telegraaf 27.01.2016 Een term als ‘nepparlement’, gebezigd door Geert Wilders (PVV), zou ze niet slikken. Dat kondigde PvdA-Kamerlid Khadija Arib aan voor ze werd gekozen tot Kamervoorzitter. Woensdag maakte ze de belofte al waar. Ze riep Tunahan Kuzu (Groep Kuzu/Öztürk) tot de orde toen hij van een ‘fopcommissie’ sprak. Hij bedoelde de commissie-Schouten, die met verouderde wetgeving op zoek moest naar het lek in de Commissie Stiekem.
,,Het is geen fopcommissie”, hield Arib hem streng voor. Kuzu gaf, net als alle partijen, uiting aan zijn frustratie over de resultaten. Er is geen bewijs gevonden dat een fractievoorzitter uit de Tweede Kamer bewust heeft gelekt uit de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
De Kamer wil de bestaande wetgeving aanpassen en meer en beter onderzoek. De PVV wil de namen van de politici van wie is vastgesteld dat ze hebben gebeld met een bepaalde journalist. Zij moeten uitleggen wat ze met hem bespraken. De Partij voor de Dieren wil dat Stiekem wordt opgedoekt. ,,Ze past niet in de parlementaire democratie.”
Donderdag reageert de commissie-Schouten.
Gerelateerde artikelen;
27-01: Arib grijpt in: geen ‘fopcommissie’
Telegraaf 21.01.2016 In de Tweede Kamer gaan stemmen op om de wet te veranderen, nu het eigen onderzoek naar het lek uit de commissie Stiekem niets heeft opgeleverd. PvdA en D66 zijn ontevreden dat er niets terecht is gekomen van het opsporen van het Kamerlid dat een ambtsmisdrijf heeft gepleegd door uit te school te klappen. De onderzoeksopdracht en de eigen regels maakten dit onmogelijk.
Zo moest het onderzoek volgens regels uit 1855 worden uitgevoerd, die niet aansluiten op het parlementaire werk anno 2016. Ook bleek het onderzoek dat de Rijksrecherche in 2014 naar de kwestie uitvoerde, weinig voor te stellen. De Kamer had haar eigen onderzoekscommissie opgedragen om niet veel meer te doen dan dat onderzoek nog eens na te pluizen.
Nu onduidelijk blijft wie er over de schreef is gegaan, lijkt de Kamer haar eigen doofpot te hebben geschapen. Waar burgers justitie op hun dak krijgen als ze over de schreef gaan, blijven Kamerleden die een ambtsmisdrijf plegen niet opgespoord en daarmee ongestraft.
Lees ook:
Wil Kamer het wel weten?
Lekken doorgaans om lekker te scoren
Gerelateerde artikelen
20-01: ‘Situatie ongemakkelijk’
20-01: Politici ’Stiekem’ gaan vrijuit
Telegraaf 20.01.2016 ,,We hebben te maken met een ongemakkelijke situatie”. Dat stelde de voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib, woensdag na de presentatie van een onderzoek naar een mogelijk ambtsmisdrijf door een fractievoorzitter. De onderzoekers slaagden er niet in de waarheid boven water te krijgen over het lekken van informatie uit de zogeheten Commissie Stiekem, officieel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD).
Het gaat om een situatie die geen winnaars kent en die ,,ongeacht de uitkomst, raakt aan het aanzien van de Tweede Kamer”, aldus Arib. Volgens de voorzitter is uit het onderzoek wel af te leiden dat de Kamer laat zien ,,dat zij schending van de geheimhouding niet accepteert”.
Politici ’Stiekem’ gaan vrijuit
Telegraaf 20.01.2016 Het onderzoek naar het lek uit de commissie-Stiekem heeft niets opgeleverd. Een onderzoeksteam onder leiding van ChristenUnie-parlementariër Carola Schouten raadt de Tweede Kamer aan vast te stellen dat er geen gronden zijn politici te gaan vervolgen, omdat ze geen duidelijke verdachte heeft kunnen vinden.
Schouten noemt het een ’mission impossible’ te achterhalen wie er in 2014 uit de school klapte over wat er besproken is in de geheime Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD). In deze commissie-Stiekem worden fractieleiders periodiek bijgepraat door kabinet en de inlichtingendiensten over lopende operaties. Staatsgeheimen kunnen daarbij aan de orde komen. Lekken uit de commissie geldt als een ambtsmisdrijf.
Begin 2014 doken er in media details op over wat er in de commissie-Stiekem was besproken, nadat minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) onder vuur kwam te liggen over Nederlandse medewerking aan het verstrekken van 1, 8 miljoen telefoongegevens (metadata) aan de Amerikanen. De oppositie diende een motie van wantrouwen tegen hem in, omdat hij dit niet goed aan de Kamer zou hebben gemeld. Maar achter de schermen werd in verschillende media bericht da het kabinet deze informatie wel degelijk in de commissie-Stiekem zou hebben verteld. VVD-fractieleider Zijlstra deed daarop als voorzitter van de commissie-Stiekem aangifte wegens het scheden van de vertrouwelijkheid.
Naar nu blijkt heeft Justitie vervolgens zeer beperkt onderzoek gedaan naar de kwestie. Ze vergeleek de belgegevens van fractieleiders met het nummer van een NRC-journalist. Ook zijn er gesprekken gevoerd met fractievoorzitters. Omdat het om politici ging, zat het Openbaar Ministerie (OM) meteen met de kwestie in zijn maag. Het OM is namelijk niet bevoegd om het politici te vervolgen wegens het begaan van een ambtsmisdrijf. De zaak werd op de plank gelegd. „Vanaf november 2014 heeft het strafrechtelijk onderzoek de facto stilgelegen”, schrijft de commissie Schouten vandaag in haar rapport.
Pas toen De Telegraaf op 8 november bij de top van het OM aan de bel trok, werd justitie wakker. Hoewel het OM zich tegen deze krant van de domme hield over het bestaan van het onderzoek, blijkt het College van procureurs-generaal de volgende dag meteen te hebben besloten om de zaak over te dragen aan de Kamer. Op 10 november publiceerde De Telegraaf over de kwestie en vervolgens werd op 11 november door het OM erkend dat er een onderzoek had gelopen naar het lek en dat het zich niet bevoegd achtte om strafrechtelijk onderzoek te doen. Wel vermeldde het OM destijds dat één of meerdere leden van de commissie-Stiekem in beeld kwamen ten aanzie van het lek.
De onderzoekscommissie-Schouten beschikte over het dossier dat het OM over de kwestie had opgebouwd. De leden hebben dus kennis van de namen van de fractieleiders wier belgegevens zijn vergeleken met het nummer van de NRC-journalist. Ook weten ze wie er door de Rijksrecherche gehoord is. De commissie heeft ook zelf met de fractievoorzitters gesproken. Zij ontkenden categorisch dat ze met journalisten hebben gesproken over wat er in de commissie-Stiekem besproken is. Ook konden zich vaak moeilijk herinneren met wie ze begin 2014 precies contact hadden gehad en waarover die contacten gingen, omdat het al weer lang geleden is.
Schouten tekent aan dat de verschillende wetten die onderzoek en eventuele vervolging van Kamerleden, ministers en staatssecretarissen wegens het schenden van een ambtsmisdrijf faciliteren, verouderd, ontoereikend of tegenstrijdig zijn. Ze raadt de Kamer aan om de wetgeving hierover op orde te krijgen.
Het onderzoek naar het lek uit de commissie-Stiekem deed Den Haag op de grondvesten trillen. Mocht het onderzoek wel wat hebben opgeleverd, dan zou er een politicus kunnen worden vervolgd voor de Hoge Raad. Aan het Binnenhof wordt ook gevreesd dat veel Nederlanders zullen denken dat het niet-vervolgen van de (nog onbekende) schuldige de indruk wekt van een doofpot.
Stiekemgate: dit is de conclusie van commissie-Schouten
Elsevier 20.01.2016 De commissie-Schouten heeft woensdag het rapport over het lek in de Commissie-Stiekem gepubliceerd. Het rapport wijst geen schuldigen aan. Alle fractievoorzitters ontkennen te hebben gelekt.
Het onderzoek naar het lek in de Commissie-Stiekem van de Tweede Kamer is mislukt. Een onderzoek onder leiding van Kamerlid Carola Schouten (ChristenUnie) heeft geen verdachte opgeleverd. De elf fractieleiders die samen de Commissie voor de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten vormen, hebben allen verklaard onschuldig te zijn.
Geen bekentenissen
Op 18 februari 2014 publiceerde NRC Handelsblad een artikel waaruit bleek dat ten minste een fractieleider uit de school had geklapt en details uit de strikt geheime vergadering van de ‘commissie stiekem’ in de krant had laten zetten.
Er kwam een onderzoek door het Openbaar Ministerie, dat echter na 20 maanden vastliep. Daarna probeerde een speciale groep Kamerleden onder leiding van Schouten het lek te achterhalen.
Lees ook…
Met dit verhaal begon Stiekemgate
Geen bekentenissen
Schouten ondervroeg alle elf fractieleiders, maar niemand bekende en ‘veel betrokkenen hadden geen scherpe herinnering meer met welke journalist ze precies wat besproken hadden twee jaar geleden’.
De journalist van NRC werd ook benaderd, maar hij liet weten dat hij niet wilde meewerken en beriep zich op het journalistieke verschoningsrecht.
Schouten en haar medeonderzoekers concluderen dat ‘de besloten voorgesprekken geen bekentenissen opleverden, noch andere aanwijzingen voor een redelijk vermoeden van schuld’. In gewone mensentaal: we krijgen het deksel niet van de doofpot.
Schouten: ‘wij betreuren dat het niet mogelijk is gebleken de waarheid achter de schending van de geheimhouding te achterhalen.’
Kamerleden in beeld
Dat de commissie-Schouten niet in staat is gebleken een of meerdere schuldigen aan te wijzen is hoe dan ook teleurstellend. Het OM concludeerde eerder dat er Kamerleden ‘in beeld waren’.
Vragen hierover tijdens de persconferentie werden afwerend door commissievoorzitter Schouten beantwoord. ‘Die moet u aan het OM stellen,’ zei Schouten.
Openbaar
Geert Wilders (PVV) wil dat de namen van de fractievoorzitters die volgens het OM ‘in beeld waren’ openbaar worden gemaakt. Wilders: ‘Als er gelekt wordt uit de commissie Stiekem betekent dit dat buitenlandse inlichtingendiensten geen geheime info meer kunnen delen met de Nederlandse AIVD en MIVD. Dat is levensgevaarlijk voor Nederlandse militairen in missiegebieden en voor Nederland in het algemeen.’
Lees ook…
Reconstructie Stiekemgate: wie is het lek?
Stiekemgate vindt zijn oorsprong in een verhaal dat drie jaar geleden in Elsevier verscheen. In het verhaal werden fractievoorzitters beschreven die in de Commissie-Stiekem spraken over de toestand in Mali waar de Nederlander Sjaak Rijke was ontvoerd.
De elf fractievoorzitters waren woedend. Wie van hen was uit de school geklapt? Commissie-voorzitter Halbe Zijlstra (VVD) besloot toen dat als het nog een keer zou gebeuren er aangifte zou worden gedaan.
Volgens Elsevier…
Eric Vrijsen: Als ‘lek’ onbestraft blijft, is dat dodelijk voor aanzien parlement
Aangifte
Een jaar later, op 18 februari 2014, gebeurde het inderdaad nog een keer. Dit keer was het NRC Handelsblad dat een gedetailleerd verslag bracht van een vergadering in de Commissie-Stiekem. Zijlstra hield woord en deed aangifte.
Dit bleef aanvankelijk in de luwte totdat het Openbaar Ministerie de zaak op 11 november 2015 ‘teruggaf’ omdat het om een ambtsmisdrijf ging en dus door de Kamer zelf onderzocht moet worden. Hierop werd een onderzoek ingesteld onder leiding van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten. Dit is het onderzoek dat woensdag werd gepresenteerd.
Eric Vrijsen (1957) volgt voor Elsevier sinds 1994 de Nederlandse politiek.
Tags; stiekemgate commissie-stiekem commissie-schouten lek
zie ook;
19-1-2016 Reconstructie Stiekemgate: wie is het lek?
13-11-2015 Als het ‘lek’ blijft zwijgen, verdient hij een zware straf
12-11-2015 Als ‘lek’ onbestraft blijft, is dat dodelijk voor aanzien parlement
‘Lek’ van commissie-Stiekem niet gevonden
Trouw 20.01.2016 Het onderzoek naar ‘het lek’ in de commissie-Stiekem zit op een dood spoor. De commissie uit de Tweede Kamer die de afgelopen maanden de zaak heeft onderzocht heeft niets gevonden waarmee de Hoge Raad gevraagd kan worden om een of meerdere fractievoorzitters te vervolgen.
© Anp.
De onderzoekscommissie presenteert het rapport aan Kamervoorzitter Khadija Arib.
De commissie, onder voorzitterschap van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten, stelt ook dat er onvoldoende bevoegdheden waren om iets te onderzoeken en dat de procedure om een eventueel lek boven water te krijgen is verouderd. Overigens hebben alle betrokkenen die zijn gehoord, onder wie de fractievoorzitters, verklaard dat zij niets hebben gezegd over wat er in de vertrouwelijke commissie-Stiekem wordt gewisseld.
“Er is tegen niemand een redelijk vermoeden van schuld vastgesteld”, aldus Schouten op een persconferentie. “Wel heeft een schending van de geheimhouding plaatsgevonden, maar het is niet gelukt vast te stellen wie dat heeft gedaan.”
Het was de eerste keer dat een dergelijke commissie werd ingesteld. Hoewel met negentien personen is gesproken, is volgens Schouten de procedure voor vervolging van Kamerleden ‘in de praktijk onbegaanbaar’. “Het was een mission impossible.” Het gevolg is dat de fractievoorzitter vrijuit gaan.
© anp.
Carola Schouten, voorzitter van de commissie die ‘het lek’ bij de commissie Stiekem onderzoekt.
Stiekemgate
De ‘stiekemgate’ sleept zich inmiddels bijna twee jaar voort. In het voorjaar van 2014 bleek dat de Nederlandse geheime dienst 1,8 miljoen Nederlandse telefoongesprekken had verzameld. Dat was op zich niet schokkend, wel het feit dat minister Ronald Plasterk (PvdA, Binnenlandse Zaken) een paar maanden eerder in Nieuwsuur had gezegd dat de Amerikanen daarvoor verantwoordelijk waren.
Het kwam Plasterk op een motie van wantrouwen te staan, omdat hij de kamer ‘onjuist had geïnformeerd’. Die werd uiteindelijk verworpen, maar de zaak kreeg een staartje toen bleek dat PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom boos was geworden over de motie. NRC Handelsblad meldde de reden: in de commissie Stiekem (normaal de Commissie voor de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten CIVD), waar fractievoorzitters vertrouwelijk worden geïnformeerd over het werk van de inlichtingendiensten, waren de tapgegevens wel al verduidelijkt.
Het artikel van NRC bevatte zoveel informatie, dat er vermoedens rezen: een fractievoorzitter had gelekt. Het OM werd ingeschakeld om onderzoek te doen, maar oordeelde na anderhalf jaar dat het niet bevoegd was om een Kamerlid te vervolgen. De Tweede Kamer moest dat zelf beslissen.
Een commissie onder leiding van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten deed daarom de afgelopen acht weken onderzoek. Maar wat daarbij is gebeurd, wist niemand buiten de betrokkenen.
Wie de gegevens doorspeelde, is dus niet bekend. Schouten houdt momenteel een persconferentie. Lees het volledige verslag hier.
Verwant nieuws;
- Onderzoekscommissie ‘Stiekem’ rond– 17/11/15
Geen lek gevonden in Commissie Stiekem
NU 20.01.2016 De Commissie Schouten heeft geen aanwijzingen gevonden dat er door een of meer fractieleiders is gelekt uit de Commissie Stiekem. Feiten of omstandigheden die zouden leiden tot het met opzet breken van de geheimhoudingsplicht, zijn er niet.
De commissie “betreurt het dat het niet mogelijk is gebleken om de waarheid achter de schending van de geheimhouding van de CIVD te achterhalen”, staat in het woensdag gepubliceerde rapport. Geconcludeerd wordt dat er geen gronden zijn om tot vervolging over te gaan.
Lekken uit de Commissie Stiekem mag niet en geldt als een ambtsmisdrijf…
In de Commissie Stiekem, die officieel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) heet, laten fractieleiders zich bijpraten over staatsgeheimezaken die inlichtingendiensten AIVD of MIVD aangaan.
De onderzoekscommissie, onder leiding van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten, deed onderzoek naar het vermeend doorsluizen van informatie uit de Commissie Stiekem aan NRC Handelsblad in februari 2014. CIVD-voorzitter Halbe Zijlstra (VVD) doet vervolgens aangifte.
‘Mission impossible’
Het onderzoeksteam, bestaande uit zeven Kamerleden, komt tot de conclusie dat op basis van de wet, die stamt uit 1855, de vervolging van politici “in de praktijk onbegaanbaar” en een “mission impossible” is. De onderzoekscommissie spreekt van een gedateerde wet die bovendien niet toepasbaar is.
De onduidelijke, gedateerde en tegenstrijdige wetgeving “bemoeilijkten het onderzoek”. Daarbij zijn de korte onderzoeksperiode van minder dan drie maanden, het ontbreken van “adequate opsporingsbevoegdheden” en het feit dat het OM het onderzoek zelf niet mocht afronden belangrijke redenen waarom de Commissie Schouten niet tot vervolging over gaat.
Doordat er zo’n lange periode tussen de aangifte en ondervraging zit, Schouten kreeg het dossier pas twintig maandan na de aangifte, was er geen sprake van een verrassing of confrontatie dat normaal gesproken in het voordeel van een opsporingsonderzoek werkt. Ook beschikte de commissie niet over de opsporingsbevoegdheden die het OM en de politie wel hebben, schrijft de commissie.
Geen lek gevonden in Commissie Stiekem
Ambtsmisdrijf
Het lekken uit de Commissie Stiekem is een ambtsmisdrijf. In dat geval kan alleen de Tweede Kamer of de koning de opdracht tot vervolging geven, daarom gaf het OM dit dossier uit handen.
Op het moment dat Schouten het onderzoek overnam, was er door het OM nog geen verdachte aangemerkt. Er kwam ook geen bekentenis naar aanleiding van de voorgesprekken die de Commissie-Schouten hield.
Hoewel de commissie wel concludeert dat er gelekt is, ontkennen alle ondervraagden dat zij gelekt hebben. Desalniettemin heeft Schouten geen reden om aan te nemen dat een van hen niet de waarheid heeft gesproken. “Ik sluit niet uit dat iemand anders heeft gelekt”, zei zij.
Moderniseren
De lacunes in de wet zijn echter al eerder bekritiseerd. In 2010 concludeerde de Commissie Prinsjesdagstukken ook al dat de wet voor de vervolging wegens ambtsmisdrijven niet meer van deze tijd is en aangepast moet worden. Schouten raadt dan ook aan de wet zo snel mogelijk te moderniseren.
Zij vindt niet dat politici nu vrij zijn om ambtsmisdrijven te plegen. “Het blijft een strafbaar feit”, zei ze in een toelichting op het rapport.
Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib kreeg het eerste rapport overhandigd en sprak van een “ongemakkelijke situatie”. De kwestie “raakt ongeacht de uitkomst het aanzien van de Tweede Kamer”, aldus Arib.
Oorsprong
De oorsprong van het onderzoek gaat terug tot 30 oktober 2013. Op die dag zegt minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) dat de Verenigde Staten (VS) verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van 1,8 miljoen belgegevens. Dat is niet juist, blijkt achteraf. Nederland was daar zelf verantwoordelijk voor.
De politiek reageert zeer verontwaardigd, het lijkt erop dat Plasterk de Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. De bewindsman overleeft ternauwernood een motie van wantrouwen.
Daarna schrijft NRC Handelsblad dat de fractievoorzitters wel degelijk op de hoogte waren wat betreft de belgegeven. Zij zijn hierover bijgepraat door de Commissie Stiekem. Die informatie kan alleen zijn verkregen doordat iemand dat heeft gelekt.
Zie ook: Dit moet u weten over het onderzoek naar de Commissie Stiekem
Lees meer over: Commissie Stiekem
Gerelateerde artikelen;
Dit moet u weten over het onderzoek naar de Commissie Stiekem
Wordt er echt een fractieleider vervolgd vanwege lekken?
Waarover gaat de affaire rond de commissie-Stiekem?
Lek Commissie Stiekem niet gevonden
NOS 20.01.2016 De commissie die onderzoek heeft gedaan naar het lekken van informatie uit de Commissie Stiekem, heeft geen schuldige gevonden. Ze adviseert de Tweede Kamer daarom om niemand te laten vervolgen.
Dat er is gelekt, is wel duidelijk geworden. Volgens de commissie, onder leiding van Kamerlid Schouten (ChristenUnie), is “over een langere periode, bij herhaling” geheime informatie in de media terechtgekomen. Maar het was onmogelijk te achterhalen wie daar achter zitten.
Het bewust doorgeven van informatie uit de Commissie Stiekem is een ambtsmisdrijf. In die commissie krijgen fractievoorzitters uit de Tweede Kamer onder voorwaarde van strikte geheimhouding informatie over de inlichtingendiensten AIVD en MIVD.
Maximale gedaan
De commissie-Schouten betreurt het dat de waarheid niet boven tafel is gekomen. Op de vraag of er mensen gelogen hebben, zegt voorzitter Schouten dat de onderzoekers het maximale hebben gedaan. Volgens haar zijn er geen redelijke vermoedens van schuld en is er ook geen reden om aan te nemen dat mensen de waarheid niet hebben gesproken.
De onderzoekers hadden nog geen drie maanden de tijd. Ze kregen de opdracht op 12 november, nadat het Openbaar Ministerie de zaak aan de Tweede Kamer had gegeven. Volgens het OM waren er één of meerdere verdachten in beeld, die mogelijk een ambtsmisdrijf hadden gepleegd.
De commissie-Schouten moest snel werken, omdat op 3 februari de deadline verloopt om de zaak over te dragen aan de procureur-generaal. Die zou de strafrechtelijke vervolging op zich moeten nemen.
De commissie stelt dat de tijd en de middelen voor een grondig onderzoek tekortschoten. De fractieleiders konden bijvoorbeeld niet onder ede worden gehoord.
Achter gesloten deuren
Er zijn vertrouwelijke gesprekken gevoerd met alle fractieleiders die in de periode tussen oktober 2013 en 13 maart 2014 in de Commissie Stiekem zaten, maar die hebben geen bekentenissen opgeleverd.
Het probleem was volgens de commissie onder meer dat de zaak te lang is blijven liggen. Veel fractieleiders bleken zich de exacte gang van zaken van twee jaar geleden niet meer te kunnen herinneren.
De hele kwestie begon in 2013, toen de Amerikaanse inlichtingendienst NSA 1,8 miljoen Nederlandse telefoongegevens bleek te hebben. Minister Plasterk zei eerst dat die niet van de Nederlandse inlichtingendiensten afkomstig waren, maar dat bleek niet waar te zijn.
Het lekken ging over een vergadering van de Commissie Stiekem op 12 december 2013. Volgens sommigen waren de fractievoorzitters in die vergadering op de hoogte gebracht van de onjuiste informatie die de minister gegeven had, volgens anderen was dat niet het geval.
BEKIJK OOK; Wie lekte uit de Commissie Stiekem?
Onderzoek naar lek Tweede Kamer levert niks op
VK 20.01.2016 Er is door fractievoorzitters vertrouwelijke informatie gelekt uit de geheime Commissie voor de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (CIVD), maar de daders gaan vrijuit. Een speciale onderzoekscommissie van zeven Kamerleden ziet ‘geen genoegzame gronden’ voor verdere vervolging door de Hoge Raad. Het rapport is vanochtend gepresenteerd.
Alle fractievoorzitters zijn gehoord door de commissie, maar allemaal ontkennen ze ‘Het Lek’ te zijn. ‘Zonder uitzondering heeft iedereen desgevraagd verklaard nooit mededelingen te hebben gedaan aan journalisten over wat in de CIVD is gewisseld’, staat in het rapport. ‘Berichten in de media laten zien dat wel sprake is van het schenden van de geheimhouding, maar de commissie is er niet in geslaagd te achterhalen hoe en door wie dat is gebeurd.’
Dat betekent niet automatisch dat één of meer fractievoorzitter de onwaarheid spreken, aldus commissievoorzitter Carola Schouten. ‘Daar hebben we geen aanwijzingen voor.’ Volgens Schouten is het ook mogelijk dat niet fractievoorzitters, maar ambtenaren zich schuldig maakten aan lekken. De commissie had niet de bevoegdheid om die te verhoren. De vingerwijzing naar ambtenaren is opmerkelijk, omdat het lekken juist plaats vond in een context van een politieke strijd tussen fractievoorzitters.
De commissie heeft amper nieuwe informatie boven water gehaald. Het politieonderzoek dat eerder was gedaan bood ook weinig aanknopingspunten, omdat er ‘geenszins een ‘panklaar’ dossier’ bleek te bestaan dat eenvoudig aan de Hoge Raad was over te dragen. ‘Er is ook geen sprake van een of meer verdachten’, aldus het onderzoeksrapport.
Veel meer dan vage aanwijzingen had de politie niet. Het Openbaar Ministerie staakte het onderzoek toen er op basis van enkele verhoren en de verzamelde telefoongegevens ‘één of meer fractievoorzitters’ in beeld kwamen.
Onderzoek pas na 20 maanden naar Kamer
Het duurde uiteindelijk 20 maanden voordat het OM constateerde niet bevoegd te zijn om een ambtsmisdrijf van een Tweede Kamerlid te vervolgen. Door een nooit opgeloste kronkel in de wet kan alleen de Tweede Kamer de opdracht tot vervolging geven.
De commissie uit kritiek op het gedraal van het OM. Schouten zegt niet te weten waarom het zo lang heeft geduurd. ‘Dat moet u aan het OM vragen.’ Opmerkelijk is dat ook het ministerie van Veiligheid en Justitie al langer op de hoogte was van het onderzoek naar ‘Het Lek’. Onduidelijk is welke rol dat departement heeft gespeeld.
Door de lange ‘doorlooptijd’ van het onderzoek werd het nog moeilijker om de waarheid te achterhalen. Fractievoorzitters konden zich beroepen op een slecht geheugen. ‘Veel betrokkenen hadden geen scherpe herinnering meer met welke journalist ze precies wat besproken hadden twee jaar geleden.’
Het onderzoek ging ook gebukt onder de verouderde wetgeving. De commissie onder leiding van voorzitter Carola Schouten (ChristenUnie) had geen ‘adequate opsporingsbevoegdheden’. Bovendien moest het onderzoek binnen drie maanden worden afgerond, omdat de aangifte anders zou vervallen.
De commissie doet de aanbeveling dat de wetgeving snel wordt ‘gemoderniseerd’ zodat voortaan justitie kan beslissen of een Kamerlid moet worden vervolgd.
View image on Twitter – Raoul du Pré @raouldupre
De managementsamenvatting: iemand liegt, maar we laten het verder zo. #lek
Geen happy end
Alle negen fractievoorzitters die in de commissie Stiekem zitten, kunnen opgelucht ademhalen, maar van een happy end is geen sprake. Vast lijkt te staan dat één of meer politieke kopstukken niet de waarheid spreekt over het lekken van vertrouwelijke informatie. Het enige wat overeind is gebleven, is de journalistieke bronbescherming.
De Tweede Kamer zal nog moeten debatteren over het rapport, maar de verwachting is dat de conclusies gewoon worden overgenomen…
Daarmee komt er een einde aan één van de langstlopende ruzies op het Binnenhof. Centraal stond daarin de positie van minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plasterk, die in 2014 in Nieuwsuur suggereerde dat de Amerikanen hier massaal telefoongegevens aftapten. Daar bleek niets van te kloppen. Het waren de Nederlandse inlichtingendiensten zelf.
Plasterk versus de Kamer
Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken. © ANP
Toen dat uitkwam, kreeg de PvdA-minister een motie van wantrouwen aan zijn broek. Volgens een groot deel van de oppositie had hij de Tweede Kamer nooit ingelicht over zijn fout. Vooral PvdA-leider Diederik Samsom reageerde woedend. Hij suggereerde dat het kabinet de fout wél had rechtgezet in de commissie Stiekem.
Volgens de onderzoekscommissie ontstond er daarna ‘een kettingreactie van ‘duwen en terugduwen van de beeldvorming’ rond het dossier van de 1,8 miljoen metadata’. Het meest gedetailleerd was een artikel in NRC Handelsblad vol vertrouwelijke informatie uit de commissie Stiekem en gebaseerd op meerdere vertrouwelijke bronnen. Ook de Telegraaf, Nieuwsuur en de Volkskrant kwamen met details uit de geheime inlichtingencommissie. Toch bestaat er volgens de commissie Schouten ‘geen cultuur van lekken’. Waar dat oordeel op is gebaseerd blijft onduidelijk, want in het rapport worden meerdere voorvallen van lekken opgevoerd.
Uiteindelijk leidde dat er toe dat de fractievoorzitters gezamenlijk besloten om aangifte te doen bij de politie. Bijna twee jaar later is nu duidelijk dat de daders vrijuit gaan.
Onderzoek: Lek Commissie Stiekem niet gevonden
AD 20.01.2016 Het lek is niet gevonden. Niemand heeft bekend. Niemand bleek ook maar een beetje verdacht. Dat zegt de onderzoekscommissie van de Tweede Kamer die onderzoek deed naar wie er in 2014 geheime informatie lekte naar de media. De commissie presenteert woensdagmorgen haar rapport aan de Tweede Kamer.
Lees hier het volledige rapport; Open pdf (730,2 kB)
Berichten in de media laten zien dat wel sprake is van het schenden van de geheimhouding, maar de commissie is er niet in geslaagd te achterhalen hoe en door wie dat is gebeurd
Commissie Schouten
Voorzitter Carola Schouten van de commissie Stiekem overhandigt het verslag aan de Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib © anp.
De Kamer laat zien dat zij schending van de geheimhouding niet accepteert, aldus Khadija Arib…
Fractievoorzitters kunnen nu opgelucht ademhalen; zij hoeven niet te vrezen voor vervolging. De onderzoekscommissie noemde hun kleine drie maanden durende onderzoek een ‘mission impossible’. De procedure om politici te vervolgen is in de praktijk ‘onbegaanbaar’, concludeert zij in het eindverslag. De wet moet worden aangepast. Daarvoor werd in 2010 ook al gepleit, maar die aanbeveling is nooit uitgevoerd.
De commissie van Kamerleden onder leiding van Carola Schouten (ChristenUnie) sprak achter gesloten deuren met 19 betrokkenen. Zo probeerden de Kamerleden antwoord te krijgen op de vraag hoe het kon dat in februari in NRC Handelsblad geciteerd werd uit zeer vertrouwelijke vergaderingen van de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) – in de wandelgangen bekend als de commissie-Stiekem. Alleen fractievoorzitters mogen aanschuiven bij de geheime bijeenkomsten. Het lek moest dus in de politieke top gezocht worden.
Uit de gelekte informatie moest blijken dat minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken de Kamer in vertrouwelijkheid had bijgepraat over 1,8 miljoen telefoontjes die onze eigen inlichtingendiensten hadden verzameld. Diezelfde Kamer zei later dat Plasterk dit niet duidelijk had gezegd en dat het parlement onvolledig geïnformeerd was.
Aangifte
In maart 2014 werd aangifte gedaan van lekken, een ambtsmisdrijf, en na 20 maanden concludeerde het Openbaar Ministerie niet bevoegd te zijn om onderzoek te doen naar zo’n ambtsmisdrijf. Er waren toen al wel ‘een of meerdere’ fractievoorzitters in beeld.
De Kamercommissie kreeg op verzoek van het OM twee versies van diens eerdere onderzoek: een geanonimiseerde versie en eentje waarin wel alle namen leesbaar waren. Die is in een verzegelde doos gestopt en zou alleen worden opengemaakt als de commissie niet verder kwam met de gecensureerde versie. De verzegelde doos moest uiteindelijk open, zo staat in het rapport.
Niet voldoende
Toch was dat niet voldoende. De commissie concludeert dat haar werk bemoeilijkt werd door de lange tijd die verstreken is tussen het vermeende strafbare feit en hun eigen onderzoek. Van de mensen die de commissie sprak, wist niet iedereen zich exact te herinneren ‘met welke journalist wat precies besproken’ was.
De commissie sprak niet alleen met fractievoorzitters, maar ook met rechtsgeleerden, Plasterk, juristen en de griffier van de CIVD. De NRC- journalist die het verhaal schreef, wilde overigens niet met de commissie spreken.
‘Geen cultuur van lekken’
Wel concluderen de onderzoekers dat er geen ‘cultuur van lekken’ bestaat rond de commissie-Stiekem. Sterker: iedereen erkent en respecteert het belang van de vertrouwelijkheid. Het lek uit 2014 is dan ook ‘specifiek en uniek’, concludeert de commissie-Schouten.
De commissie, wier onderzoek 10.000 euro kostte, betreurt het dat ‘niet mogelijk is gebleken om de waarheid achter de schending van de geheimhouding van de CIVD te achterhalen’. Om in de toekomst wel effectief onderzoek te doen naar schending van geheimhouding, moet de wet op de schop.
De leden van de Commissie Stiekem met (vlnr.) Sybrand Buma, Alexander Pechtold, Emile Roemer, Arie Slob, Kees van der Staaij (2de rij) Sybrand Buma, Bram van Ojik, Diederik Samsom, Marianne Thieme en Geert Wilders © anp.
Tweede Kamer
De gehele Tweede Kamer heeft in de kwestie het laatste woord. Zij moet nog besluiten of zij de conclusies van de onderzoekers overnemen of dat de zaak alsnog wordt doorverwezen naar de Hoge Raad. Uiterlijk 3 februari debatteert de Kamer daar nog over.
Lees ook
- Welk kopstuk lekte er uit de commissie-Stiekem?
- Haagse ‘whodunit’ rond Het Lek doet iedereen pijn
- Schouten (CU) voorzitter Stiekem-onderzoekers
Geen vervolging voor lekken uit commissie-stiekem
NRC 20.01.2016 Geen van de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer wordt vervolgd vanwege lekken uit de ‘commissie-stiekem’. De onderzoekscommissie van de Tweede Kamer die onderzoek deed naar het lekken uit die commissie heeft geen gronden voor vervolging gevonden. Dat maakte ze woensdagochtend bekend.
Er is gelekt uit die commissie-stiekem, waarin de fractievoorzitters vertrouwelijk spreken over het werk van de inlichtingendiensten, maar de onderzoekers hebben „geen feiten of omstandigheden aangetroffen die leiden tot een redelijk vermoeden van schuld” van één van de fractievoorzitters.
Onderwerp van onderzoek was het lekken naar NRC uit twee vergaderingen van de commissie-stiekem. Onderwerp van gesprek lag destijds politiek heel gevoelig: de vraag was of minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) de Tweede Kamer wel of niet had geïnformeerd over zijn onjuiste uitspraken over het verzamelen van 1,8 miljoen telefoondata.
Commissie sprak alle fractievoorzitters
De onderzoekscommissie, onder voorzitterschap van Tweede Kamerlid Carola Schouten (ChristenUnie), heeft met alle politici die destijds in de commissie-stiekem zaten gesproken. „Zonder uitzondering” hebben alle fractievoorzitters verklaard nooit mededeling te hebben gedaan aan journalisten over de inhoud van wat in de commissie is gewisseld.
Alle fractievoorzitters hadden destijds veel contact met journalisten, zowel met NRC als met andere media, constateert de commissie. Bij de gesprekken met de fractievoorzitters „speelde het de commissie parten” dat hun vragen over contacten gingen die zich twee jaar geleden afspeelden.
Schond het ‘lek’ in commissie-stiekem staatsbelang?
NRC 20.01.2016 Vandaag komt de Kamercommissie die onderzoek deed naar het schenden van de geheimhouding van de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (‘commissie-stiekem’) met haar bevindingen. De crux kan vandaag zomaar dit zinnetje uit de wet, die stamt uit april 1855, blijken te zijn: „De Tweede Kamer toetst de aangeklaagde feiten aan het recht, de billijkheid, de zedelijkheid en het staatsbelang.”
Want of werkelijk sprake was van schenden van het belang van de staat bij het lekken uit de commissie-stiekem, dat betwijfelen de meeste politici in de wandelgangen. Woensdag komt de commissie die in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek deed naar het schenden van de geheimhouding van die commissie-stiekem met haar bevindingen.
Waar gaat dit ook alweer om: in maart 2014 deed de voorzitter van die commissie, VVD’er Halbe Zijlstra, aangifte van het schenden van de geheimhoudplicht. NRC schreef namelijk op 18 februari 2014 wat er in twee vergaderingen van die commissie was besproken, die van 12 december 2013 en 5 februari 2014. In die commissie bespreken de fractievoorzitters van de Tweede Kamer in vertrouwen het werk van de inlichtingendiensten.
WAT IS DE COMMISSIE- STIEKEM?
De officiële naam van de commissie-stiekem is Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
In die commissie worden de fractievoorzitters van de Tweede Kamer in beslotenheid geïnformeerd over het werk van de inlichtingendiensten.
Het onderwerp van gesprek lag destijds politiek supergevoelig: de vraag was of minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) de Tweede Kamer wel of niet had geïnformeerd over zijn onjuiste uitspraken over het verzamelen van telefoondata.
Zijlstra’s aangifte kwam in november vorig jaar terug bij de Tweede Kamer. W ant het Openbaar Ministerie besloot – na achttien maanden en pas nadat via De Telegraaf was uitgelekt dát zulk onderzoek liep – dat het hier mogelijk om een ambtsmisdrijf van een of meer Tweede Kamerleden ging. Dat valt buiten de onderzoeksbevoegdheden van het OM.
„Eén of meer leden” van de commissie-stiekem waren volgens het OM „in beeld” gekomen. Het dossier ging richting het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, dat besloot een onderzoekscommissie in te stellen. Die commissie had als opdracht om te onderzoeken of er „genoegzame gronden tot vervolging” bestaan en dus zijn er vandaag grofweg drie uitkomsten mogelijk.
1. Vervolging moet
Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans was bang dat de onderzoekscommissie aan het „huisdokteren zou slaan” en het enquêterecht zou gebruiken om zelf hun fractievoorzitters onder ede te horen. „Verdachten hebben in Nederland rechten, die hadden bij zulke verhoren onder druk gestaan. Maar het lijkt erop dat ze daarvan zijn weggebleven. Dat is winst.”
Het dossier van het Openbaar Ministerie moet „vlees op de botten hebben”, zegt Voermans, wil de commissie adviseren om tot vervolging over te gaan. „Als daarin staat wie er met NRC heeft gebeld en dát het in die gesprekken over de belgegevens van Plasterk is gegaan, ja, dan spreek je over een delict. Alles minder dan dat lijkt me onvoldoende.” Het OM had „belgegevens onderzocht” van meerdere leden van de commissie-stiekem, maar zegt dat er geen telefoons zijn getapt.
Als de commissie tot verdere vervolging adviseert, kan het niet anders dan dat de naam of namen van de verdachten naar buiten komen en dat die schade oplopen. De zaak zou bij de Hoge Raad dienen en volgens een woordvoerder van de Hoge Raad zijn de regels zo dat die zittingen in het openbaar plaatsvinden. En het besluit tot vervolging moet volgens de wet ook „een nauwkeurige aanduiding van de feiten bevatten waarop de beschuldiging rust”. De Tweede Kamer kan dus geen vage opdracht aan de Hoge Raad doorsturen.
2. Geen vervolging
De commissie kan het dossier van het Openbaar Ministerie te dun vinden. Tot nu toe is nooit helder geworden wat het OM precies bedoelt met de opmerking dat één of meer leden „in beeld zijn” gekomen. In beeld zijn is toch iets wezenlijk anders dan verdacht zijn. Of de commissie kan oordelen dat de feiten, getoetst aan „het recht, billijkheid, zedelijkheid en het staatsbelang” zoals dus in de wet staat, niet zwaar genoeg wegen voor vervolging.
Richting NRC was de commissie in elk geval realistisch. De redacteur die het stuk in 2014 schreef, ontving op 23 december vorig jaar een briefje van commissievoorzitter Carola Schouten (ChristenUnie). Het bevat niet meer dan vijf zinnen, met als kern dit: „Bent u bereid uw bronnen prijs te geven ten behoeve van het onderzoek van de commissie? De commissie is zich bewust van het feit dat u een verschoningsrecht heeft.” Daarop beroept hij zich dus ook.
Als de commissie adviseert om niet tot vervolging over te gaan, is de publieke opinie het grootste risico: kijk, daar in Den Haag houden ze elkaar weer eens de hand boven het hoofd. Maar zulke ergernis kan ook weer snel wegzakken.
3. Geen duidelijk verhaal
Geen waarschijnlijke optie, maar het is theoretisch natuurlijk mogelijk dat de onderzoekscommissie onderling zódanig van mening verschilt, dat haar verslag geen concrete aanbeveling bevat. Dan moet de Tweede Kamer daar alsnog over beslissen, in het debat dat hoe dan ook over dit verslag komt. Dat besluit moet er uiterlijk 3 februari liggen, anders vervalt de aanklacht automatisch.
Waarschijnlijker is dat het verslag wel degelijk zo’n advies bevat en dat de rest van de Tweede Kamer dat overneemt. De commissie bestond uit leden van de zeven grootste fracties. Al hielden die zich gisteren stil. Eén van hen wilde nog net dit erover zeggen: „We hebben de wet, we hebben de opdracht van de Tweede Kamer en we hebben ons best gedaan.”
zie ook:
Afluisterzaak al in december besproken in ‘commissie-stiekem’
Stiekemgate en de ontmaskering van een hele politieke generatie
Wie lekte uit de Commissie Stiekem?
NOS 20.01.2016 De onderzoekscommissie die bekeek wie informatie heeft gelekt uit de zogenoemde Commissie Stiekem, brengt vandaag verslag uit aan de Tweede Kamer. De grote vraag is wie er heeft gelekt. De presentatie wordt vanaf 11.30 uur live uitgezonden op NPO Politiek.
Hoe zat het ook alweer?
Minister Plasterk meldde in oktober 2013 in verschillende media dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA 1,8 miljoen Nederlandse telefoongegevens had afgetapt. Dat was buiten de AIVD en MIVD om gegaan, zei hij. De minister van Binnenlandse Zaken hield ook in een debat met de Tweede Kamer vol: de gegevens zijn niet afkomstig van de Nederlandse inlichtingendiensten.
Maar dat bleek een paar weken later wel degelijk het geval te zijn. De AIVD en de MIVD concludeerden zelf dat de 1,8 miljoen gegevens afkomstig waren van de NSO (Nationale Signal Intelligence Organisatie), die onder meer een afluisterstation in het Friese Burum heeft. De NSO tapte de gegevens af ten behoeve van de Nederlandse inlichtingendiensten.
Maar dat bleek een paar weken later wel degelijk het geval te zijn. De AIVD en de MIVD concludeerden zelf dat de 1,8 miljoen gegevens afkomstig waren van de NSO (Nationale Signal Intelligence Organisatie), die onder meer een afluisterstation in het Friese Burum heeft. De NSO tapte de gegevens af ten behoeve van de Nederlandse inlichtingendiensten.
Plasterk had het dus mis, maar maakte dat niet onmiddellijk openbaar. Wel was er op 12 december 2013 een bijeenkomst van de Commissie Stiekem. Daar is kennelijk iets over de kwestie gezegd, maar niet op zo’n manier dat alle aanwezige fractievoorzitters het idee hadden dat ze waren bijgepraat over de gang van zaken.
Wat is de Commissie Stiekem?
Die commissie heet eigenlijk de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD), maar wordt bijna nooit zo genoemd. Er zitten alleen fractievoorzitters uit de Tweede Kamer in. De informatie die zij krijgen, is in het belang van de veiligheid strikt geheim. Ze mogen die niet delen met hun fractiegenoten en niet gebruiken in een Kamerdebat. Om die reden wordt weleens geopperd om de commissie maar op te heffen. Wat heeft een politicus immers aan informatie, die hij niet kan gebruiken? Maar het alternatief is dat niemand meer iets te horen krijgt over het geheime werk van de inlichtingendiensten.
In de Commissie Stiekem zitten de fractieleiders van VVD, PvdA, SP, CDA, PVV, D66, ChristenUnie, GroenLinks en SGP. Fractieleider Thieme van de Partij voor de Dieren gaat om principiële redenen niet naar de vergaderingen van de commissie.
Twee maanden later, in februari 2014, stuurden Plasterk (en zijn collega Hennis van Defensie) een korte brief naar de Kamer. Daarin stond dat niet de VS, maar Nederland zelf de 1,8 miljoen gegevens had afgeluisterd.
Er volgde een debat in de Tweede Kamer. D66-leider Pechtold diende een motie van wantrouwen tegen Plasterk in. Die kreeg veel steun uit de oppositie, maar haalde geen meerderheid.
De motie van wantrouwen..
De Kamer,
“gehoord de beraadslaging, overwegende dat de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in weerwil van de adviezen van de minister van Defensie en de AIVD naar buiten is getreden met onjuiste infomatie over de inlichtingendiensten;
overwegende dat hij de Kamer niet heeft geïnformeerd nadat voor hem duidelijk was geworden dat de informatie die hij eerder naar buiten had gebracht onjuist en onvolledig was;
Zegt het vertrouwen op in de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
en gaat over tot de orde van de dag.”
Pechtold, Roemer, Van Ojik, Thieme, Van Haersma Buma, Klein, Wilders, Bontes
Er ontstond een conflict in de Commissie Stiekem. PvdA-leider Samsom zou woedend zijn geweest over de motie van wantrouwen tegen PvdA-minister Plasterk. Want hoezo was de Kamer niet geïnformeerd? Dat zou impliceren dat de Kamer ook niet vertrouwelijk was bijgepraat, in de Commissie Stiekem. En of dat wel of niet zo is, moet dus geheim blijven.
Op 18 februari 2014 schreef NRC Handelsblad wat er in twee bijeenkomsten van de Commissie Stiekem was besproken over de kwestie. Die informatie kon alleen maar afkomstig zijn van mensen die erbij waren. Dit bracht VVD-fractieleider Zijlstra ertoe op 13 maart 2014 aangifte te doen van lekken naar de media.
Een jaar later kwam het Openbaar Ministerie tot de conclusie dat er mogelijk sprake was van “een ambtsmisdrijf”, want dat is het lekken uit de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten namelijk. Het OM mag dit niet verder onderzoeken en droeg de zaak over aan de Tweede Kamer.
Wat gebeurt er nu?
Op 18 november 2015 ging de Tweede Kamercommissie-Schouten aan de slag. In de commissie zitten alleen ‘gewone’ Kamerleden, geen fractievoorzitters. Het zijn naast voorzittter Schouten (ChristenUnie): Bergkamp (D66), Van Nispen (SP), De Roon (PVV), Harbers (VVD), Van Toorenburg (CDA) en Recourt (PvdA).
Zij brengen vandaag advies uit aan de Tweede Kamer. Die besluit vervolgens om de zaak eventueel aan te brengen bij de procureur-generaal, die tot vervolging overgaat. De Hoge Raad zelf spreekt zo nodig een veroordeling uit.
Welk kopstuk lekte er uit de commissie-Stiekem?
AD 20.01.2016 De onvervalste ‘whodunit’ aan het Binnenhof krijgt woensdagochtend een ontknoping, als duidelijk moet worden welke fractievoorzitter in de Tweede Kamer in 2014 geheime informatie lekte naar de media. De onderzoekscommissie die zich stortte op deze detective presenteert om 11.30 uur haar rapport aan de Tweede Kamer. Het ‘misdrijf’ in vijf delen.
Het Misdrijf
Een Lek. Het doorspelen van (nog geheime) informatie is geen zeldzaamheid aan het Binnenhof, maar nu ging het misschien nét te ver. Toen NRC Handelsblad 2 jaar geleden citeerde uit de zeer geheime Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD), de zogenoemde commissie-Stiekem, moest er wel gelekt zijn naar die krant.
Die CIVD-vergadering gaat over geheime diensten als de AIVD, dus zelfs lekgrage politici hadden beter moeten weten. Niemand anders dan de fractievoorzitters mag bij deze besprekingen aanschuiven; met zulke Grote Namen was een echte ‘whodunit’ in Den Haag geboren, eentje die iedereen pijn deed.
De Verdachten & het Motief
De verdachten zijn A-categorie: louter partijkopstukken. Was het misschien VVD’er Halbe Zijlstra? D66-leider Alexander Pechtold? Of CDA-baas Sybrand Buma? Hun commentaar respectievelijk: ‘Ik was het niet’, ‘Geen commentaar’ en ‘Ik zeg niets’. Zelfs de brave ChristenUnie-leider Arie Slob kreeg de schijnwerpers op zich. Was het niet verdacht dat hij juist nu afscheid nam?
Veel vingers wezen ook – niet onderbouwd – naar PvdA-leider Diederik Samsom. Met de gelekte informatie werd namelijk ‘zijn’ PvdA-minister Ronald Plasterk geholpen, nadat die het parlement door een blundertje verkeerd had geïnformeerd.
In de wandelgangen zouden echter meer medewerkers van fractievoorzitters dezelfde informatie hebben gelekt. Dat maakt Samsom minder verdacht. Bovendien schreef NRC dat het ‘bronnen’ had. Meervoud dus. Of er achter Het Lek één kwade genius zat, valt dus te betwijfelen.
De leden van de Commissie Stiekem met (vlnr.) Sybrand Buma, Alexander Pechtold, Emile Roemer, Arie Slob, Kees van der Staaij (2de rij) Sybrand Buma, Bram van Ojik, Diederik Samsom, Marianne Thieme en Geert Wilders. © anp.
De ‘Slachtoffers’
In formele zin is het slachtoffer natuurlijk ‘de vertrouwelijkheid’ van de CIVD. Maar met het unieke speurwerk naar Het Lek is geen enkele betrokkene persoonlijk gediend. Plots zijn er negen fractievoorzitters verdacht van onfris gelispel in wandelgangen. Dat wil niemand in de politiek aangewreven krijgen.
Toen de crisis in november een kookpunt bereikte, greep het bestuur van de Tweede Kamer naar een beproefd recept: een onderzoekscommissie. Daarmee is tijd gekocht én, zo hoopt men, kan er woensdag met wat meer geloofwaardigheid worden gesteld dat het lek niet achterhaald kan worden.
De Rechercheurs
Het Openbaar Ministerie was aanvankelijk lekker op weg. Het had ‘enkele personen’ (lees: fractievoorzitters) gehoord en belgegevens onderzocht. Maar de vreugde over de voortgang was van korte duur: de beroepsspeurders kwamen er plots achter dat ze ‘niet bevoegd‘ waren om strafrechtelijk onderzoek naar Kamerleden te doen bij een ambtsmisdrijf.
Twee heren in regenjassen (‘geen commentaar’) maakten de intrige compleet door achter gesloten deuren verslag uit te brengen aan toenmalig Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg.
Het parlement kreeg het mapje met processen-verbaal een dag later keurig netjes terug. In een kast werd een 150 jaar oude wet gevonden: het parlement moest zelf op zoek naar de mol.
Iedere fractie schoof een Kamerlid naar voren. Waarmee de verdachten eigenlijk hun eigen rechters selecteerden. Het vertrouwen in onder meer oud-rechter Jeroen Recourt (PvdA), mr. Madeleine van Toorenburg (CDA) en oud-officier van justitie Raymond de Roon (PVV) is niettemin groot, lieten diezelfde verdachte fractievoorzitters kortaf weten.
De onderzoekscommissie die het lek bekeek. Van links naar rechts: Michiel van Nispen, Madeleine van Toorenburg, Carola Schouten (voorzitter), Raymond de Roon, Vera Bergkamp, Jeroen Recourt en Mark Harbers. © anp.
Een veroordeling?
De commissie heeft in stilte gewerkt, dus alles wat woensdag gepresenteerd wordt, is interessant. Formeel is alleen bekeken of er ‘genoegzame gronden’ voor vervolging zijn. Het kan dus met een sisser aflopen, zoals ‘we hebben geen aanwijzingen voor lekken gevonden’. Maar het kan ook zijn dat er genoeg bewijs is om de procureur-generaal van de Hoge Raad opdracht te geven tot vervolging. In feite begint dan pas het strafrechtelijke onderzoek.
Het is daarom de vraag of de onderzoeksgroep met een naam komt. Aan het Binnenhof weet iedereen hoe ernstig de kleinste vingerwijzing naar een fractievoorzitter zou zijn. Iedere verdenking zou een politieke carrière knakken.
Lees ook;
- Schouten (CU) voorzitter Stiekem-onderzoekers
- ‘PvdA’er Recourt gaat lek Commissie Stiekem onderzoeken’
- Haagse ‘whodunit’ rond Het Lek doet iedereen pijn
Presentatie ‘Stiekem’-onderzoek
Telegraaf 20.01.2016 De uitkomst van een onderzoek naar het lek bij een belangrijke commissie van het parlement, de zogenoemde Commissie Stiekem, wordt woensdag gepresenteerd. Dat gebeurt om 11.30 uur in de Tweede Kamer.
De onderzoekers bogen zich over het schenden van de geheimhouding in de Commissie Stiekem, die officieel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) heet. In deze commissie worden de fractievoorzitters bijgepraat over de werkzaamheden van deze diensten. Dat gebeurt onder voorwaarde van strikte geheimhouding.
Maar in 2014 werd er gelekt en CIVD-voorzitter Halbe Zijlstra deed aangifte. Eind vorig jaar gaf de Tweede Kamer opdracht aan een team Kamerleden de affaire uit te zoeken. Het gaat er vooral om of een collega-Kamerlid moet worden vervolgd wegens lekken.
De gelekte informatie ging over minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken. Door het lek werd duidelijk dat hij de CIVD nieuwe info had verstrekt over een afluisterschandaal, maar niet de hele Kamer.
Gerelateerde artikelen;
19-01: Onderzoek Commissie Stiekem klaar
Kamer rondt onderzoek af naar lek commissie-Stiekem
VK 19.01.2016 De Kamercommissie die onderzoekt doet naar het lekken uit de ‘commissie-Stiekem’ presenteert morgen haar resultaten. De tijdelijke commissie deed de afgelopen twee maanden onderzoek naar de vraag of er grond is om een fractievoorzitter te vervolgen voor een ambtsmisdrijf.
Lek commissie-stiekem
De wet op basis waarvan de Kamer onderzoek gaat doen naar het lek van de commissie stiekem, is ruim 150 jaar oud. Dat is te merken ook. Zes vragen over de Onderzoekscommissie (+).
Het onderzoek naar het lek rijt oude wonden open. Lees hier de analyse van Frank Hendrickx (+).
De leden van de onderzoekscommissie aangesteld door de Kamer. © ANP
In maart 2014 deed VVD-fractieleider Halbe Zijlstra aangifte van lekken uit de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD), ook wel de ‘commissie-Stiekem’. In deze commissie worden fractieleiders op gezette tijden in vertrouwen bijgepraat over het doen en laten van de AIVD. Zijlstra deed als voorzitter van de CIVD aangifte op aandringen van andere commissieleden. De commissieleden vermoedden dat een maand eerder was gelekt naar NRC Handelsblad. De krant publiceerde in februari een stuk waarin werd geciteerd uit vertrouwelijke notulen.
Afgelopen najaar droeg de Rijksrecherche het onderzoek over aan de Tweede Kamer. Een of meer fractievoorzitters waren ‘in beeld’ die mogelijk hadden gelekt. Omdat sprake zou zijn van een ambtsmisdrijf werd het onderzoek aan de Tweede Kamer gegeven. De wet schrijft voor dat de Kamer zelf moet onderzoeken of er gronden zijn om de Hoge Raad te vragen tot vervolging over te gaan.
Het presidium, het dagelijks bestuur van de Kamer, volgde de letter van de wet en stelde een onderzoekscommissie in. Zeven fracties vaardigden een lid af. Deze commissie heeft de afgelopen twee maanden in het grootste geheim het materiaal van de Rijksrecherche bestudeerd en zich beraad op een vervolgstap. Alle deelnemers hielden gedurende het onderzoek stijf hun kaken op elkaar. Zelfs over de procedure werd geen mededelingen gedaan.
Dinsdag kwam het bericht dat de commissie morgen al haar bevindingen presenteert, twee weken eerder dan de wettelijke deadline. Journalisten kunnen het rapport woensdag onder embargo anderhalf uur voor de presentatie inzien. Om 11.30 uur overhandigt commissievoorzitter Carola Schouten (ChristenUnie) het verslag aan Kamervoorzitter Khadija Arib.
Vooralsnog is over de inhoud niks bekend. Mogelijk maakt de commissie bekend dat een fractievoorzitter zal worden vervolgd, maar de kans is ook aanwezig dat de commissie oordeelt dat er te weinig gronden zijn voor vervolging en de zaak met een sisser afloopt.
Onderzoek Commissie Stiekem klaar
Telegraaf 19.01.2016 Het onderzoek naar het lek bij een belangrijke commissie van het parlement, de zogenoemde Commissie Stiekem, is klaar. Het onderzoeksteam presenteert woensdag zijn bevindingen.
De onderzoekers bogen zich over het schenden van de geheimhouding in de commissie, die officieel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) heet. In deze Commissie Stiekem worden de fractievoorzitters bijgepraat over de werkzaamheden van deze diensten. Dat gebeurt onder voorwaarde van strikte geheimhouding.
Maar in 2014 werd er gelekt en CIVD-voorzitter Halbe Zijlstra deed aangifte. Eind vorig jaar gaf de Tweede Kamer opdracht aan een team Kamerleden de affaire uit te zoeken. Het gaat er vooral om of een collega-Kamerlid moet worden vervolgd wegens lekken. De gelekte informatie ging over minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken.
Onderzoek naar Commissie Stiekem afgerond
NU 19.01.2016 Het onderzoek naar het lek bij een belangrijke commissie van het parlement, de zogenoemde Commissie Stiekem, is klaar. Het onderzoeksteam presenteert woensdag 11.30 uur zijn bevindingen.
De onderzoekers bogen zich over het schenden van de geheimhouding in de commissie, die officieel de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) heet.
In deze Commissie Stiekem worden de fractievoorzitters van de gekozen partijen bijgepraat over de werkzaamheden van deze diensten. Dat gebeurt onder voorwaarde van strikte geheimhouding.
Maar in 2014 werd er gelekt en CIVD-voorzitter Halbe Zijlstra (VVD) deed aangifte. Eind vorig jaar gaf de Tweede Kamer opdracht aan een team Kamerleden, onder voorzitterschap van ChristenUnie-Kamerlid Carola Schouten, de affaire uit te zoeken. Het gaat er vooral om of een collega-Kamerlid moet worden vervolgd wegens lekken. De gelekte informatie ging over minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken.
Schouten hield haar lippen stijf op elkaar op de vraag of de naam bekend wordt gemaakt als er is gelekt . “Morgen komt alles naar buiten”, wilde de ChristenUnie-politica alleen kwijt.
Zie ook: Wordt er echt een fractieleider vervolgd vanwege lekken?
Lees meer over: Commissie Stiekem
Gerelateerde artikelen;
Jihadisme en cyberdreiging blijven prioriteit AIVD
Schouten (CU) voorzitter onderzoekscommissie Stiekem
Onderzoekscommissie Stiekem is rond
Ook Harbers (VVD) onderzoekt lek Commissie Stiekem
‘Hervorm de commissie inlichtingen’
VK 19.01.2016 De Parijse aanslagen geven de tragikomische thriller rondom de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) een dwingender karakter. De gebeurtenissen in Parijs en Brussel en de uitdijende bevoegdheden van de diensten lijken ver voor te lopen op de parlementaire controle op die diensten. De jacht op ‘Het Lek’ is symptomatisch voor de tanende kwaliteit van de parlementaire controle op onze geheime diensten. Terwijl de whodunnit zich de komende tijd zal ontvouwen en de journalistiek natuurlijk vooral dáárin geïnteresseerd is, heeft de kwestie een belangrijkere vraag opgeworpen: werkt de parlementaire controle nog?
CIVD-voorzitter Zijlstra (VVD) deed in 2014 aangifte bij het OM van het lekken van staatsgeheimen. Het OM constateerde mogelijk een ambtsmisdrijf, maar gaf het onderzoek over aan het Kamerpresidium. Dat stelde een speciale Kamercommissie in, die momenteel het onderzoek naar de gang van zaken uitvoert. Wij van WC-eend adviseren WC-eend, dus.
Met hun politieke ‘vechtpartij’ in de CIVD hebben kabinet en oppositie een bom onder dit gremium gelegd. Want als dit soort politiek via de publiciteit wordt uitgevochten, hoe kunnen burgers dan nog geloven dat er over belangrijke thema’s wél een volwassen gesprek plaatsvindt? ‘Het Lek’ is symptoom van een disfunctionerende CIVD.
Tijd voor verbetering
Al sinds de oprichting spelen gebrek aan politieke affiniteit, lage vergaderfrequentie, absentie en tijdgebrek de commissie parten. In de jaren zestig werd de bemoeienis intensiever, maar de commissie hield zich vooral met klachten bezig. Het is tijd voor verbetering. Twee voorstellen.
Ten eerste: doorbreek de ‘geheimhoudingsreflex’. Nodeloze geheimzinnigheid is schadelijk voor het vertrouwen in de parlementaire controle. PvdA-fractievoorzitter Samsom verklaarde publiekelijk dat de CIVD ‘te geheim, te onbeholpen en te krampachtig’ opereerde en pleitte voor een ‘ontspannener’ omgang. Dat die nog op zich laat wachten, bleek wel toen Cees Wiebes onlangs vroeg om de notulen van de commissie (1952-1989) in te zien. Een kafkaëske afwijzing volgde, ‘omdat het CIVD-archief niet openbaar is’. Met zo’n cirkelredenering blijft natuurlijk altijd alles geheim. In plaats van ‘gesloten, tenzij’ moet het uitgangspunt ‘openbaar, mits’ zijn.
Ten tweede: wijs de fractievoorzitters een ondersteunende staf toe. Zonder staf blijven politici afhankelijk van de informatie die diensten en ministers aanleveren. Ze worden passief voorgelicht en houden nauwelijks actief toezicht.
Versoepel de geheimhoudingsreflex
‘Het Lek’ biedt de kans om de CIVD te hervormen. Effectief inlichtingenwerk en adequaat toezicht bijten elkaar niet: vertrouwen in het inlichtingenwerk vertaalt zich in politiek vertrouwen en steun. De fractievoorzitters lieten in 2014 een rapport over de CIVD opstellen, Naar een sterker functionerende CIVD. Dat rapport ligt nu al ruim een jaar stof te happen. Pak de draad weer op: versoepel de geheimhoudingsreflex en zorg voor voldoende ondersteuning.
Gedonder met Ex-politicus Felix Rottenberg en zijn bijbanen
Gedonder bij de PvdA in Amsterdam
De recent in ongenade gevallen PvdA’er wordt voorgedragen als voorzitter van de Amsterdamse Kunstraad en daar zitten lokale raadsleden mee in hun maag.
Met de keuze voor Felix Rottenberg wekt D66-wethouder Kajsa Ollongren (kunst en cultuur), veel verbazing en onbegrip. De PvdA is immers sinds de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 verbannen naar de oppositiebankjes na decennialang de grootste partij van de stad te zijn geweest. De nieuwe machthebbers, D66, VVD en SP, klagen in de wandelgangen sindsdien steen en been over de invloed die de PvdA nog heeft op het stadsbestuur, door de vele oud-PvdA’ers die met een gemeentelijk baantje rondlopen op de Stopera. De voordracht van Rottenberg schiet hen daarom het verkeerde keelgat, ingewijden melden dat een deel van de raadsleden uit de coalitie de benoeming daarom wil blokkeren. Of de tegenstanders van Rottenberg een meerderheid weten te verzamelen moet woensdag duidelijk worden tijdens een stemming over de aanstelling.
De PvdA’er raakte eerder in opspraak toen hij zich in 2012 voor veel geld liet inhuren door de Amsterdamse politie en de gemeente om een besloten discussiebijeenkomst te leiden. In het dagelijks leven vervult hij meerdere bestuursfuncties bij uiteenlopende organisaties in de cultuur, de innovatie en de zorg.
Onbegrip om bijbaan Rottenberg
Telegraaf 19.01.2016 Ex-politicus Felix Rottenberg krijgt een nieuwe bijbaan aan zijn uiteenlopende krans van werkzaamheden. De recent in ongenade gevallen PvdA’er wordt voorgedragen als voorzitter van de Amsterdamse Kunstraad en daar zitten lokale raadsleden mee in hun maag.
Dat blijkt uit een rondgang in de Stopera. Rottenberg wordt aangesteld na het vertrek van twee leden van de Kunstraad, een adviesclub die de gemeente bijstaat bij de jaarlijkse besteding van ruim 86 miljoen euro voor kunst en cultuur. Het grootste deel van dit geld gaat naar 21 vaste ontvangers zoals het Koninklijk Concertgebouworkest of documentairefestival IDFA. De Kunstraad adviseert hierover.
Maar met de keuze voor Rottenberg wekt D66-wethouder Kajsa Ollongren (kunst en cultuur), veel verbazing en onbegrip. De PvdA is immers sinds de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 verbannen naar de oppositiebankjes na decennialang de grootste partij van de stad te zijn geweest. De nieuwe machthebbers, D66, VVD en SP, klagen in de wandelgangen sindsdien steen en been over de invloed die de PvdA nog heeft op het stadsbestuur, door de vele oud-PvdA’ers die met een gemeentelijk baantje rondlopen op de Stopera. De voordracht van Rottenberg schiet hen daarom het verkeerde keelgat, ingewijden melden dat een deel van de raadsleden uit de coalitie de benoeming daarom wil blokkeren. Of de tegenstanders van Rottenberg een meerderheid weten te verzamelen moet woensdag duidelijk worden tijdens een stemming over de aanstelling.
Roemrucht verleden
Rottenberg is een politicus en programmamaker met een lang en roemrucht verleden binnen de Partij van de Arbeid. Momenteel is de sociaaldemocraat voorzitter van de PvdA-denktank Wiardi Beckmanstichting, en tevens politiek commentator bij de VARA. Onlangs verloor hij zijn aanstelling als voorzitter van de kandidatencommissie van de PvdA, na onhandige uitspraken in een interview. Maar nu gloort er een nieuwe job, Ollongren draagt Rottenberg voor als voorzitter van de Kunstraad tegen een vaste vergoeding van 15.000 euro bruto per jaar. Rottenberg bevestigt een ,,niet royale’’ vergoeding te ontvangen voor anderhalve dag per week werk, en wil desgevraagd niet ingaan op de kritiek op zijn benoeming. ,,Critici hebben mij niet bereikt. Ik ben in mijn eigen beleving al 20 jaar geen politicus meer. Ik word voorgedragen door een college waar de PvdA geen deel van uitmaakt, voor een rol die niet politiek is’’, aldus Rottenberg.
De PvdA’er raakte eerder in opspraak toen hij zich in 2012 voor veel geld liet inhuren door de Amsterdamse politie en de gemeente om een besloten discussiebijeenkomst te leiden. In het dagelijks leven vervult hij meerdere bestuursfuncties bij uiteenlopende organisaties in de cultuur, de innovatie en de zorg.
zie ook:
Onbegrip om bijbaan Rottenberg
Onbegrip om bijbaan Rottenberg
Onbegrip om bijbaan Rottenberg :: Nieuws.be
Onbegrip over nieuwe bijbaan Rottenberg – …
VVD heeft meeste betaalde bijbanen – NRC
Omslag in Kamer in denken over bijbanen; Ook in de PvdA …
-
Archief
- mei 2024 (4)
- april 2024 (7)
- maart 2024 (14)
- februari 2024 (16)
- januari 2024 (8)
- december 2023 (12)
- november 2023 (4)
- oktober 2023 (8)
- september 2023 (7)
- augustus 2023 (12)
- juli 2023 (16)
- juni 2023 (12)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 17 maart 2021
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 2e kamerverkiezingen 2021
- 2e kamerverkiezingen 22 november 2023
- 50 plus
- 50plus
- 8 December-strafproces
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aanbesteding
- aangifte
- aanslag
- aardbevingen
- aardgaswinning
- Abdul Nasser Qirdash
- Abdulkadir Geylani-moskee
- Abou Soumayyah
- Abu Muhsin al-Masri
- Adel Abdul Mahdi
- Adviescollege Stikstofproblematiek
- Advocaat Michael Ruperti
- afdrachtregeling
- affaire-Spies
- afganistan
- afschaffing slavernij
- afsplitspartijen
- Ahmad al-Hazimi
- Ahmaud Arbery
- Ahmed Aboutaleb
- AirFrance-KLM
- aivd
- AKP
- Al-Holkamp
- Al-Qa'ida
- Alami abu Hamza
- Aleksej Navalny
- aleppo
- Alexander Pechtold
- Alexandra van Huffelen
- Alfons Leerkes
- alt-rightbeweging
- Amendement
- amsterdam
- Amsterdam Museum
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- André Postema PvdA
- Andreas Bakir
- Andrei Ivanovitsj Burlaka
- Ank Bijleveld
- Anna Zeven
- Annabel Nanninga
- Anne Lok
- Anne-Wil Duthler
- Anne-Wil Duthler VVD
- Anneke van der Veer
- Annemarie Jorritsma
- Annemarie Jorritsma vvd
- anti-semitisme
- antisemitisme
- appeu,
- Arbitrageprocedure
- Armeense genocide
- Armenië
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- asielzoekers
- ataturk
- Australian Liberty Alliance
- Australië
- australie
- awp
- Aysel Erbudak
- Agaath Cleyndert
- Igor Girkin
- Baarle-Nassau
- Balk
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bananenschil bonus
- Bart de Liefde
- Bas Filippini
- Bashar al-Assad
- basiliek Notre-Dame
- BBB
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- begroting 2019
- begroting 2020
- belangenverstrengeling
- Belastingdienst
- Bellingcat
- Benjamin Smith
- Bert Kannegieter
- Bert van der Roest
- Besmaya
- bestuurscrisis
- Beugen
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- bivakmutsen
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- BoerBurgerBeweging
- boerka
- boerkaverbod
- bombardement
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Boris Johnson
- borsele
- Boudewijn van Eijck
- bouwsector
- Bram Heijstek
- brexit
- Brexit-uitstel
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- burnpits
- business case Fraude
- BVNL
- BYD
- Camiel Eurlings
- Carin Gaemers
- cartoon
- cartoonwedstrijd
- cassatie
- cbs
- CDA
- CDJA
- Centcom
- Ceo Benjamin Smith
- Chan Santokhi
- Charlie Hebdo
- China
- chloorgas
- Chora-vallei
- Chris Aalberts
- Clemens Meerts
- Climate Adaptation Summit
- co2
- CO2-neutraal
- coalitie
- Code Oranje
- college van bestuur van de Limburgse vmbo-scholen
- Combined Air Operations Centre
- Commissie BOS
- commissie bosman
- Commissie Remkes
- commissie Sorgdrager
- commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen
- commissie-Donner
- commissie-Hordijk
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- commissie-Van Dam
- Communistisch Platform
- corona
- coronavirus
- Corrie van Brenk
- corruptie
- coup
- cpb
- cpn
- crisis
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- Damascus
- Daniël van der Stoep
- daniel van der stoep
- de afrekening
- De Feestpartij
- De Fryske Marren
- De gouden eeuw
- debat
- decembermoorden
- delfzijl
- demonstratie
- Denk
- Denk NL
- derde dinsdag
- derde dinsdag september
- Derek Chauvin
- desi bouterse
- DFP
- diaspora
- diasporabelasting
- Dick Schoof
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dion Gaus
- Dion Graus
- Dion Graus PVV
- directeur Sjaak Wijma
- directeur van de integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Diyanet
- Don Bijl
- Donald Trump
- Donetsk
- doodsbedreiging
- Douma
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- economie
- Edgar Mulder PVV
- eemshaven
- Eeuwit Klink
- EHRM
- El Alami Amaouch
- Ellen Verkoelen
- Elze Boshart
- Emil Smeding
- Emil Smeding PVV
- emile roemer sp
- ENCO
- Erbil
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- etnisch profileren
- EU
- euro
- europa
- Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- europees parlement
- europese parlement
- Eva van Esch
- Evacueer Moria
- extreem rechts
- Extreem-rechts
- Fanida Kadra
- Farid Arzarkan
- Farid Azarkan
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Femke Merel van Kooten
- Femke Merel Van Kooten-Arissen
- Ferdinand Grapperhaus
- Fethullah Gülen
- fitna
- Flitsenquête
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Fort Zeelandia
- Forum voor Democratie
- fractievoorzitter Farid Azarkan
- frankrijk
- Frans Hoynck
- Frans Timmermans
- Frans Weekers
- fraude
- fraudesignaleringssysteem
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- Freek Jansen
- FSB
- FSV
- fusie
- FvD
- Fyra
- GasTerra
- Gaswinning
- Gazprom
- gebiedsverbod
- gedragscode
- geert dales
- Geert Dales 50 plus
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gekozen burgemeester
- geloofwaardig
- geloofwaardigheid
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- genocide
- George Floyd
- George Pell
- Ger Koopmans
- Gerald Schotman
- Gerard Blankestijn
- Gideon van Meijeren
- gifgasaanvallen
- Gillmore Hoefdraad
- Ginaf
- GO
- Gorinchem
- Greco
- Griekenland
- grijze wolf
- grijze wolven
- groenlinks
- Groep de Mos
- Groep Otten
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- HagaZiekenhuis
- Halbe Zijlstra
- Han ten Broeke VVD
- handelsverdrag
- Hans Middendorp
- Hans van Hooft
- Hans Vijlbrief
- Harry Mens
- Harry van Bommel
- Hashem Abedi
- Hawija
- Hazimi’s
- Hendrik Jan Biemond
- Henk Bleker
- henk kamp
- henk krol
- Henk Krol
- Henk Otten
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- hilbrand nawijn
- Hilde Palland
- Hoge Raad
- holocaust
- homo
- homohaat
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Hugo Borst
- Huib van Vliet
- Huib van Vliet VVD
- huur
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- Ibrahim Issaoui
- ICJ
- Idlib
- Igor Girkin
- IJssel- en Vechtstreek
- ijsselmeer
- Ik ga leven
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- imam Ismail Abou Soumayyah
- ing
- inkomstenbelasting
- Instituut Mijnbouwschade Groningen
- integraalhelmen
- integriteit
- integriteitsaffaires
- Integriteitscommissie
- integriteitsonderzoek
- Integriteitstoets
- Integriteitswaakhond van de Raad van Europa
- Internationaal Strafhof
- Irak
- iran
- Irish Backstop
- Irvin Kanhai
- is
- IS-kinderen
- Isabelle Diks
- isis
- islam
- Ivo Opstelten
- JA21
- Jaap Uijlenbroek
- Jaap Uijlenbroek
- jaarrekening
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jalalabad
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan Nagel
- Jan van Cranenbroek
- Jan van der Grinten
- jan van zanen
- Jan Zoetebier
- Jan Zoetelief
- Janaid L.
- Jannie Visscher
- Jaron Tichelaar
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jeroen de Vries
- Jesse Klaver
- JFvD
- jihadsympathisanten
- JIT
- Jo Palmen
- joden
- jodenvervolging
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Johan Remkes VVD
- Johan Vlemmix
- Joint Investigation Team
- Jolisa Brouwer
- Jong
- jongerenorganisatie JFVD
- joost eerdmans
- Joost Lagendijk
- Joram van Klaveren
- Jos de Graaf
- Jos Heijmans
- Jos Silvis
- Jos van Rey
- jos wienen cda
- journalist Roel Janssen
- jovd
- Justitieel Complex Schiphol
- Kajsa Ollongren
- Kamerlid Van der Lee
- Kamerlid Wybren van Haga VVD
- kandidatenlijst
- kapitalisme
- karen gerbrands
- kartelvorming
- Kees van der Staaij
- Keolis
- Keolis-ceo Frank Janssen
- kerncentrale
- kernenergie
- Kevin van Eikeren
- Kevin van Eikeren PvdA
- Khadija Arib
- Khadija Arib,
- kinderopvangtoeslag
- kinderopvangtoeslagaffaire
- kinderpardon
- Klaas Dijkhoff VVD
- klimaat
- Klimaatactivisten
- Klimaatakkoord
- klimaatakkoord Parijs
- klimaatdoelen
- klimaatmars
- klm
- koerden
- Koert Westerman
- koopkracht
- kort geding
- koude oorlog
- Krijgsraad van Suriname
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Lale Gül
- Langetermijnbegroting.
- Léonie Sazias
- Leonid Chartsjenko
- Leonid Ghartsjenko
- Leonid Kharchenko
- LHK
- LHN
- Liane den Haan
- Liesbeth Zegveld
- Lijst Henk Krol
- lijsttrekker
- lijsttrekker Jaron Tichelaar
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Loek Winter
- Loes Mulder
- loppersum
- Maaike van Tuyll van Serooskerken
- Maarten van Leeuwen
- maasvlakte
- Maasziekenhuis Pantein
- Madeleine van Toorenburg
- Malaysia Airlines
- Manon Leijten
- Marcelis Boereboom
- Marco Kroon
- Marco Out
- Marianne Thieme
- Marianne Thieme PvdD
- Mark Harbers
- Mark Harbers VVD
- Mark rutte
- marktwerking
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkaan
- marokkanen
- Martin van Rijn
- Martin van Rooijen
- Matt Hancock
- maurice de hond
- Maurits von Martels CDA
- Meavita
- menno snel
- Menno Snel D66
- Mensenrechten
- Mesut Özil
- Metin Çelik
- mh17
- MH17-proces
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- MHP
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- Mike Pompeo
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- miljoenennota 2019
- miljoenennota 2020
- miljoenennota 2021
- minder
- minder Marokkanen-proces.
- Minister Ank Bijleveld
- Minister Bijleveld
- minister Buitenlandse zaken
- Minister Ferd Grapperhaus
- minister Van der Steur
- minister Wopke Hoekstra
- Minneapolis
- MINUSMA
- misbruik
- missie
- Mohamed Keskin
- Mohsen Fakhrizadeh
- monsterverbond
- moskee
- moslim
- moslimban
- Mosul
- Moszkowicz
- mr. Biemond
- Muslimban
- Mustafa Amhaouch
- Mustafa Kemal
- nabeschouwingen
- Nagorno-Karabach
- naheffing
- Nashville Statement
- Natalie Righton
- Nationale Holocaust Herdenking
- Natura 2000-gebieden
- navalny
- navo
- NAVO-missie Resolute Support
- NCTV
- Nederland
- nederlandse missie
- NEVENFUNCTIES
- neveninkomsten
- new york
- Nexit
- Nice
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- nijmegen
- nikab
- No Deal Brexit
- noodwet
- Norbert Klein
- Nord Stream 2
- Notre-Dame-kerk
- novitsjok
- NS
- NSP
- nucleaire energie
- NZA
- OBP
- Oekraïne
- Olaf Kemerink
- Olaf Storms
- Oldenzaal
- Oleg Poelatov
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- onderhandelingen
- onderzoek
- ongeloofwaardig
- ongeloofwaardigheid
- Onze Lieve Vrouw basiliek
- Oorlog in Afghanistan
- oostenrijk
- Oosterhout
- opcw
- openbaar vervoer
- Oprecht
- Orthodox protestantse kerk
- Ottomaanse Rijk
- ouderenbond Anbo
- ouderenzorg
- overheidsgebouwen
- Parijs
- parlementaire enquête
- parlementaire enquêtecommissie
- Parlementaire ondervraging
- Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- partij voor de dieren
- Partij voor de Toekomst
- partijcultuur
- partijvoorzitter
- Paul Depla PvdA
- Paul Frentrop
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- penningmeester
- personeelstekort
- perzische golf
- Peter Plasman
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Peter van Dijk
- Peter van Dijk PVV
- Peter Zevenbergen
- petitie
- Piet de Jong
- Pieter Bogaardt
- Pieter Elbers
- Pieter Lakeman
- Pieter Omtzigt
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poelatov
- Poetin
- POK
- polarisatie.
- politiek
- Politieke Integriteitsindex
- populisme
- PPR
- premier
- president Bashar al-Assad
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 15.09.2020
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- PrivaZorg
- ProRail
- protest
- provinciale staten Brabant
- Provinciale staten Flevoland
- provinciale staten Gelderland
- Provinciale Staten Limburg
- Provinciale staten Overijsel
- Provinciale Staten Zeeland
- Provinciale voorzitters
- Provinciale voorzitters 50plus
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdA 75 jaar
- PvdD
- PvdE
- PvdT
- PVV
- Qassem Soleimani
- Raad van Europa
- raadslid
- Rachid Guernaoui
- racisme
- Ralph Hamers
- Raymond Knops
- rechts-extremisme
- rechtzaak
- Reda N.
- referendum
- regeerakkoord
- reiskosten
- Renkum
- repatriëren
- richard de mos
- rijswijk
- Rob Jetten
- Robert Baljeu
- Robert Gielisse
- Robert van Gemeren
- Robin de Rooij
- Roel Praagman
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Ronnie Brunswijk
- rotterdam
- royality4care
- Rusland
- russische geheime dienst
- Rutte 2
- Rutte 3
- Rutte 4
- Ruud Koornstra
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- Ruud van der Velden
- Sabine ten Doesschate
- Sahel
- salafisten
- samenwerking
- Samuel Jong
- Samuel Paty
- sarin
- Sébas Diekstra
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurder
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Schilderswijk
- Sebastiaan Wolswinkel
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergei Doebinski
- Sergei Maksimishin
- Sergej Doebinski
- Sergej Skripal
- Sergey Dubinsky
- Servie Hölzken
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- Shell
- side letter
- Sigrid Kaag
- sinterklaas
- slavernij
- Slotervaart ziekenhuis
- slotervaartziekenhuis
- slotpleidooi
- Sophie in ’t Veld
- Sophie in ’t Veld D66
- sp
- SP
- spionage
- Splinter
- splinterpartij
- Splinterpartijen
- spuiforum
- Spuiplein
- staatssecretaris
- Staatssecretaris Broekers-Knol VVD
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Hans Vijlbrief
- Staatssecretaris Menno Snel
- Staatssecretaris Menno Snel D66
- staatssecretaris Mona Keijzer
- Staatssecretaris Raymond Knops CDA
- staatssecretaris Van Huffelen
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Staatstoezicht op de Mijnen
- Stand van de zorg
- Stef Blok
- Stef Blok VVD
- Stefan Huisman
- Stephen Barclay
- Stichting Reclaimed Voices
- Stichting Vormingsactiviteiten Oost-Europa
- Stichtse Vecht
- stikstof
- stikstofregels
- stikstofuitstoot
- strafvervolging
- Suhayb Salam
- Super Saturday
- suriname
- Sylvana Simons
- Syrië
- Syriëgangers
- syrie
- takfir
- taliban
- Tamara van Ark
- Tanya Hoogwerf
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- Terneuzen
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Theo Hiddema
- Theresa May
- Thierry Aartsen
- Thierry Aartsen VVD
- Thierry Baudet
- thom de graaf d66
- TICS
- toeslagen
- toeslagenaffaire
- toeslagenstelsel
- Toine Beukering
- Tom van der Lee
- TONL
- topambtenaar Boereboom
- Topinkomen
- topinkomens
- topman Pieter Elbers
- transitieperiode
- transvaalwijk
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- tweede kamer
- Tweede Kamerlid Zihni Özdil
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- uranium
- Urgenda
- Urgenda-vonnis
- uruzgan
- utrecht
- VDL
- veiligheid
- venlo
- Verantwoordingsdag 2018
- Verantwoordingsdag 2019
- verblijfskostenvergoeding
- verhuurdersheffing
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- verkiezingen 2021
- verkiezingsprogramma 2021-2025
- Verpleeghuis
- Versplintering
- vertrekovereenkomst
- vertrouwen
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- verzekeringsfraude
- verzelfstandiging
- verzetszaak
- Vincent Bosch PVV
- VK
- vluchtelingen
- VNL
- VOC
- VOE
- voedselterroristen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vogelaarwijk
- VOLT
- voorjaarsnota
- voorjaarsnota 2020
- vpro
- vredesakkoord
- Vrij en Sociaal Nederland
- vrijheid van meningsuiting
- Vrijzinnige Partij nederland
- VSN
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- wachtlijst
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wereldbank
- werkgroep Van Oosten
- Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- wethouder
- wethouder Geert Post SGP
- Wikipedia
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- Willem Engel
- William Moorlag
- Willie Dille PVV
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der Leegte VDL
- Wim van der P.
- Winnie Sorgdrager
- Winstuitkering
- witwasaffaire
- witwassen
- wnt
- wo2
- woningwet
- Wopke Hoekstra
- Wouter Bos
- WPP
- WPP,
- WTC
- Wybren van Haga
- Yanick Chevalier
- Yassin Elforkani
- Ybeltje Berckmoes
- YPG
- Zabul
- Zahir Rana
- zaltbommel
- zaman
- zandwinning
- zeeland
- zenuwgas
- zetelroof
- ziekenhuis
- ziekenhuizen
- Zihni Özdil
- zomerreces
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- Zorginstelling Zuyderland
- zorginstellingen
- Zorginstituut: Nederland
- Zouhair Saddiki
- zwarte lijst
- zwarte Piet
- zweden
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
Debat in de Digitale Hofstad 