Fusie PvdA, GroenLinks, SP ??
Nou dag hoor !!!
PvdA is de grote verliezer
De PvdA (Wikipedia) is zwaar afgestraft voor haar regeringsdeelname. De sociaal-democraten lijden een historische nederlaag. Lijsttrekker Lodewijk Asscher ziet zijn partij dalen van 38 naar 9 zetels, bleek eerder al uit de exitpoll van Ipsos in opdracht van NOS en RTL.
Lees online het artikel van:
Meer reacties op de verkiezingsuitslag 2017 vindt u op de website van de WBS, evenals rapporten die verschenen na eerdere verliezen.
AD 08.05.2017
Hoe de verkiezingsuitslag te duiden?
Hoe de verkiezingsuitslag te duiden, en hoe nu verder? Die vraag zal nog wel een tijdje spelen. Enige auteurs van naam gaven al een voorzet.
- Marijke Linthorst – Duidelijkheid tot op het bot
- Ruud Koole – Verantwoording en nieuw elan
- Jan Drentje, De kloof tussen beloven en doen was te groot
- Lucas Roorda, De boel bij elkaar brengen
Eerdere verliezen
Hoewel de eerdere nederlagen minder groot waren, is het toch zeker niet de eerste keer dat de PvdA een klap van de kiezers kreeg. Er zijn serieuze studies over gemaakt en brede kritieken aan gewijd.
- De scherven opgeveegd (2007), Commissie Vreeman en de reacties hierop in S&D.
- Verloren slag (2006), Frans Becker & Rene Cuperus WBS
- De Kaasstolp aan diggelen (2002), werkgroep politiek inhoudelijke koers PvdA.
Rode Bolwerk ten onder gegaan
Al eerder was het Rode Bolwerk in Amsterdam gebarsten, dan is uiteindelijk ook het Rode bolwerk in het Noorden van de kaart geveegd. Er zijn zelfs al eerdere pogingen ondernomen om de PvdA te redden !!
PvdA won in maar acht stembureaus Telegraaf 30.03.2017
PvdA won bij verkiezingen maar in acht stembureaus AD 30.03.2017
De PvdA is verpletterd door de eigen mensen
Voor de eerste keer na de Tweede Wereldoorlog is er een partij in de Tweede Kamer die het belang van een buitenlandse despoot vertegenwoordigt.
NL Denk is voortgebracht door de PvdA. De sociaal-democratie is verpletterd door de eigen mensen. Zij heeft niet tot taak om in naam van de mensheid te opereren, maar moet een sociaal-economisch belang vertegenwoordigen. Ze zijn in het moeras van etniciteit terecht gekomen. Zie nu de vruchten: DENK.
De PvdA moet niet de partij van allochtonen zijn. Jeroen Dijsselbloem zei dat morgen de opbouw moet beginnen. Nee Jeroen, niet de opbouw maar de wederopbouw van de sociaal-democratie moet beginnen. Bevrijd je van grachtengordel en allochtonen in je organisatie, word weer de partij van de sociaal-democraten zonder etnische bepaaldheid.
Gedonder in de PvdA-tent met Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk
Binnen de PvdA zou een grote ruzie zijn over het integratiebeleid van minister Lodewijk Asscher (PvdA, Sociale Zaken), schrijft het AD. Volgens de minister is het volstrekt onduidelijk welke rol conservatief-religieuze organisaties als Milli Görüs, Diyanet en de Fethullah Gülenbeweging spelen bij de integratie van Turken in de Nederlandse maatschappij.
Asscher wil deze clubs vijf jaar lang in de gaten houden om hen te dwingen de integratie van Turken te bevorderen. Maar dat is tegen het zere been van zijn partijgenoten, de Tweede Kamerleden Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk. Op een Turkse internetsite beklagen de twee zich over de minister: hij zou aan ‘uitsluitingspolitiek’ doen.
Blunder ??
‘Is dit een strategische blunder van de PvdA? Dat hangt ervan af hoe je het bekijkt. Het staat in ieder geval in schrille tegenspraak met Politiek van Waarde Van Waarde (rapport) dat de PvdA net heeft uitgebracht. Daarin staat dat de partij niet meer ‘top down’ maar ‘bottom up’ moet werken. Het eerste wat de partij doet is de twee mensen die al ‘bottom up’ werkten, eruit gooien. Volgens insiders zou de partijleiding de betreffende Kamerleden te weinig de ruimte geven. En uiteindelijk gaan ze nu door met hun eigen beweging.
De rumoer rondom de twee geroyeerde Kamerleden Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk leidde verrassend genoeg tot slechts één zetel verlies voor de partij. Volgens een peiling van Maurice de Hond stond de PvdA daarna op elf zetels, 27 minder dan ze nu daadwerkelijk in de Tweede Kamer hebben. Uiteindelijk kwamen ze met een eigen partij NL Denk die in de verkiezingen van 15 maart 2017 3 zetels heeft opgeleverd !!!
Gedonder met Jacques Monasch (ex-PvdA)
Jacques Monasch voelt zich bevrijd van de PvdA, en besloot uiteindelijk een eigen partij op te richten. Als mensen vinden dat het een PVV Light-partij wordt, is dat prima, vindt het Kamerlid.
In een interview met de Volkskrant legt hij uit hoe de breuk tussen het Kamerlid en de PvdA is ontstaan. ‘Ik wilde liever de strijd aangaan binnen de PvdA, maar alleen als mensen van buiten eenvoudig mee konden stemmen,’ zegt hij over het zogenaamde ‘flitslidmaatschap’.
Nieuwe Wegen
Op Facebook zet hij al kort uiteen wat hij met zijn partij wil gaan doen. ‘Nederland is klaar met het wegkijken van links bij integratie- en immigratieproblemen; Nederland wil vaste banen in plaats van de losse baantjes en flexcontracten die rechts bepleit; Nederland heeft genoeg van het buitensluiten van de burger, en is discrimineren van hardwerkende nieuwkomers meer dan zat’, zelfs na referenda, door de gevestigde politiek.”
Volgens de politicus is het “tijd voor een doorbraak in de Nederlandse politiek”. “Tijd voor een partij die economisch sociaal is, de menselijke maat centraal stelt en grenzen stelt aan immigratie, illegaliteit en de inbreuk op onze normen en waarden.”
Zitten jullie me nu in de maling te nemen ???
Eric Vrijsen: Monasch was kansloos tegen de doorgestoken kaart van PvdA
Monasch voorstander van referenda
Monasch zegt grenzen te willen stellen aan immigratie, illegaliteit en ‘de inbreuk op onze normen en waarden’, waarmee hij zich positioneert aan de rechterkant van het politieke landschap. Op economisch vlak noemt hij zichzelf juist sociaal.
Ook verschilt de partij van Monasch van de concurrenten op links wat betreft referendabeleid. Het Kamerlid schrijft dat Nederlanders ‘genoeg hebben van het buitensluiten van de burger, zelfs na referenda, door de gevestigde politiek’. Hij was een van de enige PvdA-stemmen die premier Mark Rutte (VVD) wilde dwingen om snel actie te ondernemen na het Oekraïne-referendum eerder dit jaar.
Na ruzie binnen PvdA begint Monasch eigen partij
Het is geen grote verrassing dat Monasch een eigen partij sticht. Onlangs stapte hij uit de PvdA, nadat hij niet mee mocht doen aan de lijsttrekkerverkiezingen bij de sociaaldemocraten. De PvdA beloofde een open verkiezing te houden, maar vond toch reden om de kritische Monasch te weren.
Waar gaan we het over hebben heren !! PvdA-light, SP-light of PVV-light ???
De kiezer stelt Judasgedrag niet op prijs
Ik vind het vreselijk om te herhalen, maar al kort na de staatsgreep tegen Diederik Samsom heb ik gezegd dat deze broedermoord niet zou worden beloond. Judasgedrag wordt niet op prijs gesteld. Samsom had de lijstrekker moeten zijn, die met verve zijn succesvolle nivelleringskabinet kon verdedigen. Die kans kreeg hij niet.
AD 21.03.2017
Links heeft verloren. Doordat links arbeid verwart met uitkeringen, doordat links moslims verwart met de islam, doordat links Nederland met de wereld verwart, doordat links de Messiaanse grenzeloosheid verwart met een begrensde politieke ordening. Jesse Klaver mag feestvieren. Hij heeft gewonnen, maar links heeft verloren.
Gewoon opheffen die zielige hap !!!
PvdA opheffen dan maar ??
Partijprominent Rob Oudkerk heeft donderdagochtend voor de microfoon van Radio Noord gepleit voor opheffing van de PvdA. Hij noemt de nederlaag van de sociaal-democraten „historisch, maar totaal niet onverwacht.”
AD 23.03.2017
„De SDAP is vroeger ook opgeheven en daar kwam de PvdA uit voort. Misschien komt er een nieuwe sociaaldemocratische beweging, die mensen aan zich weet te binden.”
Oudkerk denkt dat de integratie het punt is waarop het mis is gelopen voor zijn partij. „Die problematiek hebben we niet alleen terzijde geschoven, maar de mensen die daar last van hebben, hebben we niet aan ons weten te binden.”
De PvdA moet zichzelf weer uitvinden, als partij van werkenden en niet als partij van allochtonen of subsidies. De positieve campagne van Mark Rutte heeft gewonnen. De kiezer heeft gesproken, punt.
Na winst van Asscher zegt partijvoorzitter Spekman: ‘Slechte peilingen niet alleen door PvdA zelf’
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid won met 54,5 procent van de stemmen, zijn tegenstander Diederik Samsom ontving 45,5 procent van de stemmen. Samsom kondigde ook zijn vertrek aan na de nederlaag. Maandag stapt hij op als fractievoorzitter. ‘Het is nu aan een ander,’ zei hij in het Podium Mozaïek in Amsterdam.
Asscher gaf al aan die stap te betreuren. ‘Natuurlijk vind ik het jammer en natuurlijk had hij kunnen aanblijven.’ Bang voor een breuk is Spekman niet. Hij denkt juist dat de PvdA heeft laten zien dat de partij ‘een open, sociaaldemocratisch platform is’. ‘Ik denk ook dat we de nieuwe leden kunnen laten zien dat er een alternatief is voor de rechtse partijen.’
Ingrijpende reorganisatieproces PvdA
Mede door toedoen van PvdA’er Vos nam de afgelopen dagen de druk op voorzitter Hans Spekman toe om te vertrekken. De leden zouden daar zaterdag over beslissen. Vrijdagavond haalde voorzitter Hans Spekman de druk al van de bijeenkomst door aan te kondigen dat hij opstapt. Niet meteen, maar in oktober, zodat hij nog tijd heeft om de procedure voor de nieuwe voorzitter in gang te zetten. Ook kan hij dan het ingrijpende PvdA-reorganisatie proces gaan leiden – de partij verliest o.a. tientallen medewerkers nu ze zo klein is geworden.
Ook al duurt de formatie twee maanden, of twee jaar, dan nog moet de PvdA zich verre houden van een kabinet waar de VVD de boventoon voert, aldus een lid op de bijeenkomst waar mensen konden uithuilen over de val van 38 naar 9 zetels.
Politiek leider Lodewijk Asscher zei woensdagavond al na de verpletterende nederlaag van de PvdA dat haar bescheidenheid past, en een rol in de oppositie. In de campagne zette hij in op een linkse coalitie. Daar zou tweederde van de leden wel voor voelen, maar eenderde ook niet.
Reactie VVD
Vreemd genoeg maar tegelijkertijd o zo voorspelbaar had het VVD mannetje Halbe Zijlstra, ”Ondanks de grote ideologische verschillen”, daar zo zijn eigen visie over.
Dat zegt de VVD-fractievoorzitter zaterdag in een interview met het AD.
PvdA en GroenLinks en SP … Yes we Can !!!!
Samenwerking op Links !!!
Oud-PvdA’ers hebben in het verleden meermaals opgeroepen tot een samenwerking op links. GroenLinks-leider Jesse Klaver heeft tijdens de verkiezingen steevast aangegeven wel wat te zien in een samenwerking met de PvdA en de SP. Ook oud-burgemeester en voormalig PvdA-lijsttrekker Job Cohen heeft de linkse partijen al opgeroepen een blok te vormen. Hij hoopte dat dit nog voor de verkiezingen zou gebeuren.
AD 31.05.2017
Klaver als leider
Het plan van Plasterk gaat wel een stuk verder. De demissionair minister van Binnenlandse Zaken wil dat de Tweede Kamerfracties van GroenLinks en PvdA fuseren. Klaver, als lijsttrekker van de grote winnaar en de grootste linkse partij, zou het blok moeten leiden.
De samensmelting onvermijdelijk, schrijft Plasterk in een brief aan de Volkskrant. ‘Als er één moment is om dit proces in gang te zetten is het nu. In plaats van negatieve aandacht voor het verlies op links genereert het interesse, en respect, net op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen.’
Ook moet de PvdA zich realiseren dat het tijd is een toontje lager te zingen, nu GroenLinks groter is dan de partij. Als het aan Plasterk ligt, sluit de SP zich overigens ook aan bij het ‘blok’, en zullen de partijen ook op gemeentelijk niveau fuseren.
Mogelijke fusie tussen GroenLinks, SP en PvdA ???
Dit weekend had crisisberaad plaats onder leden van de PvdA. De partij moet een forse nederlaag verwerken en als het aan minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk ligt, lopen de overgebleven Kamerleden over maar GroenLinks.
De opmerkingen van Plasterk komen na een weekend waarin PvdA-leden tegen mogelijke regeringsdeelname hebben gestemd. Het is tijd voor de PvdA om haar wonden te likken en eerst eigen zaken op orde te krijgen, luidt het oordeel..
Samenwerking met links is belangrijk, maar de PvdA zal de PvdA-kiezers vanuit eigen kracht vertegenwoordigen 09:16 – 20 maart 2017
Plasterk maakt geesten rijp voor fusie GroenLinks/PvdA via eerste opstapje: samenwerking van fracties (daarna gezamenlijke lokale lijsten?).https://twitter.com/JaapJansen/status/843571939897688064 …
Ook op gemeentelijk niveau
Dat linkse blok is volgens Plasterk vergelijkbaar met de Britse Labour-partij en de Democraten in de Verenigde Staten. Per gemeente moeten de mogelijkheden voor de fusie worden bekeken, vindt Plasterk. ‘Het is organisatorisch een grote klus, vraagt psychologisch om het inleveren van oude vormen en gedachten, maar kan ook een enorme hoop positieve energie genereren.’
PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher zegt op Twitter echter weinig te voelen voor de voorgestelde fusie. ‘De PvdA zal de PvdA-kiezers vanuit eigen kracht vertegenwoordigen.’
Tags: GroenLinks Jesse Klaver links blok Lodewijk Asscher PvdA Ronald Plasterk SP
Zie ook: Lijstverbinding PvdA, GroenLinks, SP ??
zie ook: PvdA-Plus is linkse samenwerking met PvdA + Groenlinks + SP + D66 !!!
zie ook: PvdA 70 jaar partijvernieuwing
zie ook: Jacques Monasch ex-PvdA lanceert partij Nieuwe Wegen
zie ook: Is de kwestie Jacques Monasch PvdA doorgestoken kaart ?
zie ook: NL Denk – De Return van Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk (ex-PvdA)
zie ook: Weer gedonder bij de PvdA
zie ook: PvdA over de Rooie vanwege het Schaliegas
zie ook: Het Rode Bolwerk in Amsterdam is gebarsten – deel 2
Zie ook: De SP-light van Job Cohen viel verkeerd bij de PvdA-achterban
zie ook: De PvdA op weg naar SP-light ???
Zie ook: PvdA-SP-GroenLinks-D66 versus een Hete en Rode Lente – deel 2
Zie ook: PvdA-SP-GroenLinks-D66 versus een Hete en Rode Lente !?!?!? deel 1
Zie ook: Manifest Linkse oppositie SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en de FNV
Zie ook: Provinciale verkiezingen 02.03.2011 – Groenlinks, PvdA, SP en ook D66 Samen ?
Zie ook: Een Links Den Haag – samenwerking SP, Groenlinks en PvdA
Zie ook: Geen Samenwerking PvdA, Groenlinks, SP en D66 ?
Zie ook: Guusje ter Horst en Jolande Sap – PvdA, Groenlinks en D66 samen
En ook nog: PvdA mobiliseert Nederland in strijd tegen het Rechtse Kabinet Rutte 1- deel 2
En verder ook: De PvdA mobiliseert Nederland in strijd tegen het Rechtse Kabinet Rutte 1 deel 1
Nooit eerder vertoond: een puur linkse initiatiefwet
VK 12.09.2017 Voor het eerst dienen PvdA, GroenLinks en SP samen een initiatiefwet in. Drie nieuwe Kamerleden zochten elkaar op om gelijke rechten te bedingen voor payroll-werknemers. Gloort hier de zo vaak met de mond beleden ‘linkse samenwerking’?
Nooit eerder, zo blijkt uit de parlementaire archieven, schreven de drie linkse partijen samen een wetsvoorstel. Slechts drie keer duikt in de database wel een gezamenlijke initiatiefwet op, maar telkens was daarbij een vierde partij betrokken. De tijden zijn veranderd. Onderlinge rivaliteit kunnen de partijen zich nauwelijks veroorloven nu ze opgeteld nog maar tot 37 zetels komen, één minder dan de PvdA-fractie na de verkiezingen van 2012.
Generatiegenoten Bart van Kent (33, SP), Zihni Özdil (36, GroenLinks) en Gijs van Dijk (36, PvdA) zochten in april al toenadering. Ze voeren alle drie het woord over het thema arbeidsmarkt. Van Kent was de afgelopen jaren al fractiemedewerker in Den Haag. Het Binnenhof is nieuw voor Van Dijk en Özdil, eerder respectievelijk vakbondsman en universitair docent.
Hun initiatiefwet beoogt het gelijktrekken van rechten van payrollers met de rechten van gewone werknemers. Steeds meer bedrijven werken met een payrollbedrijf. Dat beheert het personeelsbestand, keert de lonen uit, houdt de administratie bij en is de formele werkgever. De ondernemer is nog slechts opdrachtgever van het payrollbedrijf. 200 duizend mensen werken via zo’n constructie, vooral in de horeca, bij gemeenten en in het onderwijs.
Handig voor de werkgever, want het scheelt werk en geld. Maar ook oneerlijk, stellen de drie Kamerleden. Payrollbedrijven bieden goedkope arbeidskrachten door te beknibbelen op de arbeidsvoorwaarden. De payrollbedrijven hebben vrij spel – een cao voor payrollers ontbreekt.
Een linkse fusie is niet aan de orde, vaker de handen ineenslaan wel
Wie via payroll werkt, krijgt bij ziekte de eerste dagen niet doorbetaald, zegt Van Dijk. Payrollers bouwen nauwelijks pensioen op, stelt Van Kent. De drie linkse politici willen het fenomeen payroll niet verbieden, maar payrollbedrijven verplichten de arbeidsvoorwaarden te hanteren die voor vaste werknemers gelden. Het concept van hun wetswijziging krijgt nog een laatste juridische check en wordt binnen enkele weken ingediend.
Ze verwachten brede steun in de Kamer. In 2014 werd een PvdA-motie van gelijke strekking al unaniem aangenomen. De uitvoering strandde op onenigheid met coalitiepartner VVD, zegt Van Dijk. Mocht de nieuwe coalitie toch tegenstribbelen, dan treft ze niet alleen het linkse front tegenover zich, maar ook de vakbonden, zegt Van Kent. Vorige week bleek dat er geen nieuw sociaal akkoord komt. Samen met de linkse partijen maken de bonden zich op voor oppositie tegen het ‘rechtse kabinet’.
Vormen de drie mannen de kopgroep en volgt straks het linkse peloton? ‘Linkse samenwerking is geen doel op zich’, zeggen ze, maar de eerste ervaring smaakt wel naar meer. Van Kent: ‘Er zijn talloze schijnconstructies die we samen kunnen aanpakken.’ Özdil: ‘Oneerlijke detachering van werknemers via het buitenland bijvoorbeeld.’
In het verleden was de nijd tussen electorale concurrenten SP en PvdA zo groot dat ze over en weer elkaars moties boycotten. Tussen PvdA en GroenLinks sloegen de gevoelens soms door naar de andere kant. Voormalig PvdA-leider Samsom onderzocht de mogelijkheid van een fusie. PvdA-minister Plasterk betoogde na de verkiezingen dat de PvdA-fractie kon opgaan in de GroenLinks-fractie.
Het zijn oude sentimenten die niet zijn besteed aan Özdil, Van Kent en Van Dijk. Ze willen niet fuseren, wel de handen
Volg en lees meer over: POLITIEKE PARTIJEN POLITIEK SP ECONOMIE GROENLINKS PVDA NEDERLAND
Jesse Klaver (Groenlinks),Emile Roemer (SP) en Lodewijk Asscher (Pvda) overleggen even in de wandelgangen voorafgaand aan het Kamerdebat over het eindverslag van informateur Schippers, mei 2017. Foto: Phil Nijhuis/HH.
Emile Roemers inspanningen voor een linkse doorbraak komen een beetje laat
VN 02.09.2017 Goed dat de linkse partijen weer aan het praten zijn, maar dat hadden ze beter voor 15 maart kunnen doen. Veel hebben ze er niet aan na de verloren verkiezingen.
De linkse partijen zijn weer on speaking terms, onthulde SP-leider Emile Roemer vorig weekend in een interview met nieuwssite nu.nl. De vriendelijke reus uit Boxmeer heeft meerdere keren koffiegedronken met Jesse Klaver en Lodewijk Asscher, ook na het zomerreces. Ze hebben het onder meer gehad over de doorgeslagen individualisering, de noodzaak van een actieve rol van de overheid en het eierschandaal dat het gevolg is van gebrek aan toezicht op het bedrijfsleven.
De SP-leider ziet in de PvdA nu ‘een goede samenwerkingspartner’. Op Diederik Samsom had hij het niet zo begrepen (‘Hij gooide meteen de deur dicht’) maar diens opvolger als partijleider Lodewijk Asscher wil zich volgens hem inzetten voor een sterke overheid en meer sociale zekerheid en ‘dat grijp ik graag aan om samen aan een betere, alternatieve toekomst te bouwen.’ Ook Jesse Klaver heeft de deur naar de SP wagenwijd opengezet, meldt Roemer.
Met de nieuwe GroenLinks-leider valt voor de SP goed te praten over bijvoorbeeld het klimaat- en energiebeleid. De PvdA werkte onder Rutte II mee aan de sluiting van sociale werkplaatsen, GroenLinks steunde de afschaffing van de basisbeurs en invoering van het leenstelsel maar Roemer is bereid hen zulke neoliberale misstappen te vergeven. Als de drie partijen samen optrekken, kunnen ze ‘Nederland het alternatief geven waar mensen behoefte aan hebben’.
Fijn dat Roemer, Klaver en Asscher bij elkaar op de koffie komen. Maar dat gebeurde pas nadat de linkse drie bij de landelijke verkiezingen van 15 maart samen twintig zetels kwijtraakten: de PvdA ging van achtendertig naar negen, de SP van vijftien naar veertien zetels. De tien zetels winst van GroenLinks compenseerden dat niet. Gezamenlijk links heeft zelden zo weinig invloed in de Tweede Kamer gehad als nu.
GroenLinks steunde de afschaffing van de basisbeurs en invoering van het leenstelsel maar Roemer is bereid hen zulke neoliberale misstappen te vergeven.
Niet al te amicaal
Hoe waren de onderlinge verhoudingen ook al weer voor op 15 maart de verschuiving naar rechts optrad? Niet al te amicaal. In zijn tijd als partijleider van de PvdA probeerde Job Cohen de banden met de andere linkse partijen aan te halen. In een interview met Trouw zei hij in februari 2012 over de SP: ‘Als ik alles overzie, staan zij wat uitgangspunten betreft waar wij staan.’
Aangevoerd door de huidige Eurocommissaris Frans Timmermans kwam de Tweede Kamerfractie van de PvdA tegen haar voorzitter in opstand. Niet lang daarna zag Cohen zich gedwongen af te treden. Hij werd opgevolgd door Samsom die zich tijdens de verkiezingscampagne voor een zo links mogelijk kabinet uitsprak maar daarna zakendeed met Mark Rutte en zijn liberalen. Roemer ervoer het als een klap in zijn gezicht.
In mei 2015 staken de wetenschappelijke instituten van de PvdA en GroenLinks, de Wiardi Beckman Stichting en Bureau de Helling, de koppen bij elkaar. Tijdens een symposium in De Balie bleek vooral PvdA-voorzitter Hans Spekman te porren voor progressieve samenwerking. ‘Laten we alle kinnesinne opzijzetten en de krachten bundelen tegen het grootkapitaal,’ was zijn boodschap.
GroenLinksers als Rik Grashoff en Liesbeth van Tongeren hielden de boot af. De sociaaldemocraten moesten eerst maar eens meer aandacht aan het milieu gaan besteden, vonden zij. Het wetenschappelijk bureau van de SP was helemaal niet komen opdagen. Dat mocht niet van de partijleiding die Samsom zijn monsterverbond met Mark Rutte nog steeds kwalijk nam.
Bij het naderen van de verkiezingen manifesteerde de onderlinge rivaliteit tussen de linkse drie zich pas goed. Tijdens een meetup in Eindhoven pleitte Jesse Klaver ervoor dat de progressieve partijen, waartoe hij ook D66 rekende, elkaar bij de kabinetsformatie zouden ‘vasthouden’. Volgens hem wilden ze allemaal de ongelijkheid terugdringen, de marktwerking in de zorg verminderen en de flexibilisering van de arbeidsmarkt stoppen. Diederik Samsom sloeg meteen van zich af.
De PvdA-leider bracht naar buiten dat hij met Klavers voorganger Bram van Ojik gesprekken had gevoerd over het vormen van een gezamenlijke Tweede Kamerfractie na de volgende verkiezingen. Klaver zou dat plan hebben getorpedeerd. Hoe geloofwaardig was het dat hij nu pleitte voor progressieve samenwerking? Volgens de PvdA was het politieke tieneridool erop uit de grootste op links te worden. Zijn oproep in Eindhoven moest als een schijnmanoeuvre worden beschouwd.
Bij de PvdA maakte Samsom kort daarna plaats voor Lodewijk Asscher. De vicepremier in het kabinet-Rutte stelde voor nog voor de verkiezingen deelakkoorden met GroenLinks en de SP te sluiten over de arbeidsmarkt en de gezondheidszorg. Roemer leek er oren naar te hebben. Klaver niet. De SP maakte zich het leven lastig door een kabinet met deelname van de VVD bij voorbaat uit te sluiten. PvdA en GroenLinks vonden dat een brug te ver.
Op de verkiezingsdag ging de PvdA roemloos ten onder en verloor de SP terrein. Alleen GroenLinks won, maar niet voldoende om Rutte te onttronen.
Emile Roemer wil praten over een linkse doorbraak. Was het niet handiger geweest daar tijdig voor de verkiezingen naar te streven? Nu doet zijn pleidooi denken aan het spreekwoord: als het kalf verdronken is, dempt men de put.
Lees hier de Max op vrijdag van vorige week over hoe het langst zittende kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog nèt niet tot ontploffing kwam over lerarensalarissen.
Roemer zet deur naar linkse samenwerking wagenwijd open
NU 26.08.2017 SP-leider Emile Roemer kijkt er naar uit om samen met GroenLinks en PvdA een links blok te vormen in de Tweede Kamer de komende jaren en solliciteert openlijk naar concrete samenwerking met beide partijen.
“Ik ga de komende tijd veel energie steken om de mensen duidelijk te maken waar we het als linkse partijen over eens zijn”, zegt Roemer in een uitgebreid interview met NU.nl.
De SP’er herinnert zich de tijd tussen 2010 en 2012 toen Job Cohen politiek leider van de PvdA was. In die periode werkten de twee partijen samen op het niveau van de wetenschappelijke bureaus, spraken de partijleiders op elkaars bijeenkomsten en werden gezamenlijk initiatieven in de Kamer ingediend.
Zo’n scenario heeft Roemer nu weer voor ogen met Lodewijk Asscher en Jesse Klaver, respectievelijk leiders van PvdA en GroenLinks. De SP’er heeft het gevoel dat de deur “wagenwijd openstaat om die samenwerking voor de toekomst weer te zoeken.”
Roemer: “Mijn voorgangers pleitten er al voor dat links elkaar moet vinden waar zij het eens zijn, in plaats van elkaar te bestrijden.”
De drie partijleiders dronken meerdere keren samen koffie en hebben het onlangs in een informele setting over de voorgenomen samenwerking gehad. Allemaal benadrukken ze dat de onderlinge verhoudingen zeer goed zijn. “Er zit een goede sfeer omheen”, zegt Asscher daarover.
Verwachtingen
Tegelijkertijd bestaat er met name bij de PvdA en GroenLinks de angst dat het bij praten blijft in plaats van dat er actie wordt ondernomen. “Je moet het in de praktijk laten zien. Show, don’t tell“, reageert Asscher.
Hij wil geen hoge verwachtingen scheppen, maar het onderlinge vertrouwen langzaam laten groeien. “Dan kijken we wel wat er allemaal kan”, aldus de PvdA’er.
Klaver was niet bereikbaar voor een reactie, maar zijn woordvoerder laat weten dat er binnen de partij positief wordt uitgekeken naar de samenwerking “met onze linkse vrienden”.
Kritiek
In de afgelopen jaren was de SP vanuit de oppositie zeer kritisch op het PvdA-beleid. Roemer hekelt onder meer het gedeeltelijk sluiten van de sociale werkplaatsen door de PvdA en het afschaffen van de studiefinanciering, waarmee ook GroenLinks instemde.
“Dat is triest, maar waar”, zegt Roemer. “Er zijn gelukkig meer onderwerpen waar we elkaar wel op kunnen vinden.” Hij ziet vooral mogelijkheden op het terrein van werk, inkomen, zorg en ouderenbeleid.
Nu links sinds de laatste verkiezingen historisch klein is geworden, de drie partijen hebben gezamenlijk slechts 37 zetels in de Tweede Kamer, lijkt linkse samenwerking de enige optie om nog een rol van betekenis te spelen met de mogelijke komst van een centrum-rechts kabinet.
“Dan liggen onze doelen ook meer op één lijn”, weet ook Asscher, doelend op de onderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.
Fusie
Een fusie tussen de drie partijen, waar Cohen eind vorig jaar een balletje over opgooide, is niet aan de orde. “De partijen hebben ieder hun eigen oorsprong, vorm en toegevoegde waarde”, aldus Asscher. Verschillen zullen er in zijn ogen altijd blijven. “Daar is ook niets mis mee”.
Lees meer over: PvdA SP GroenLinks
NU.nl onderzoekt: Waar ging het mis bij de PvdA?
‘De PvdA moet zich afvragen of er nog wel een sociaaldemocratie moet zijn’
NU 16.06.2017 De PvdA liep afgelopen maart tegen een historische nederlaag aan. Slechts negen zetels zijn er nog over voor de sociaaldemocratische partij die eens vast onderdeel was van de politieke macht in Nederland.
Waar is er toch misgegaan met de PvdA? Lag het aan het regeren met de VVD? Lag het aan de campagne? Of is de PvdA om andere redenen al langer bezig om langzaam in te storten.
Dinsdag presenteert de partij een eigen evaluatie van het verkiezingsechec, maar NU.nl sprak nu al met experts en diverse betrokkenen rond de partij. Van prominent tot minder prominent.
Het beeld komt naar voren van oprechte twijfel of de PvdA nog bestaansrecht heeft.
“De vraag bij de PvdA zou moeten zijn: Moet er nog wel een sociaaldemocratie zijn? En misschien is de conclusie wel: Misschien kan de sociaaldemocratie er beter niet zijn”, aldus een betrokken PvdA’er.
“Want alle thema’s waarom mensen voorheen PvdA stemden kun je nu ook prima vinden bij andere partijen. De progressieven bij GroenLinks en D66. De conservatieven bij de SP.”
“Heeft de PvdA nog bestaansrecht? Het is een harde vraag, maar je moet hem stellen.”
De vraag of de PvdA bestaansrecht heeft wordt door drie PvdA’ers die tot voor kort Kamerlid waren gedeeld. “Ik vraag me af of de partij nog te reanimeren is”, verzucht er een. En een ander: “Als je echt soulsearching wil doen moet je de vraag stellen: Is de PvdA wel nodig? Is de sociaaldemocratie wel nodig?”
En de ander: “Heeft de PvdA nog bestaansrecht? Het is een harde vraag, maar je moet hem stellen.”
Maar waar is het dan zo misgegaan? NU.nl komt op basis van de gesprekken tot een viertal conclusies.
De PvdA slaagt er niet om de achterban vast te houden.
De PvdA, ooit vooral opgericht voor de grote groep arbeiders in de lagere en midden klasse, verloor de laatste decennia hele brokken van de oorspronkelijke achterban.
Net als het CDA had de PvdA last van het einde van de verzuiling en de bijbehorende versplintering van het electoraat. Met name de jonge kiezers voelen zich nauwelijks aan partijen gebonden.
“De verkiezingen zijn geen volkstelling meer. Als je vroeger de stemmen van de KVP (waar het CDA uit is voortgekomen, red) bij elkaar optelde wist je hoeveel katholieken er waren”, aldus politicoloog Tom Louwerse.
Daar kwam voor de PvdA nog bij dat de traditionele achterban kleiner was geworden door de toegenomen welvaart. De arbeider was middenklasse geworden.
Nadat Wim Kok in de jaren negentig de ideologische veren had afgeschud maakte Bos van de PvdA een moderne middenpartij. Nog steeds stonden solidariteit en verheffing voorop, maar de vrije markt was geen vies ding meer en wie dat wilde kon niet meer zomaar rekenen op steun van de overheid.
Een stukje eigen verantwoordelijkheid, een kleinere overheid, internationalisering en het weerbaar maken van werknemers in een veranderende arbeidsmarkt waren de nieuwe kenmerken van de sociaaldemocratie.
“Het zou me niet verbazen als Denk twee zetels weg heeft gehaald bij de PvdA”, aldus Politicoloog Tom Louwerse.
Doordat de binding met de kiezer afnam kwamen er steeds meer partijen die geleidelijk aan brokjes achterban gingen wegkapen. Zo vonden de lager opgeleiden hun weg naar bijvoorbeeld de SP.
Ook was er volgens Louwerse een belangrijk deel dat zich uit algehele onvrede afkeerde tegen de politiek en niet meer ging stemmen.
“In de jaren negentig leek het bij politieke discussies haast of Nederland af was, maar sommige mensen dachten juist: ik ben helemaal niet zo tevreden over hoe het gaat”, aldus Louwerse.
“Pim Fortuyn wist die onvrede te kanaliseren zodat mensen weer een reden hadden om te gaan stemmen. Zeker in Rotterdam zag je dat daar een groot aantal voormalig PvdA-stemmers tussen zaten. Die mensen zitten nu onder andere bij de PVV.”
Inmiddels ondervindt de PvdA ook concurrentie van bijvoorbeeld 50Plus en Denk, die de mensen met een migrantenachtergrond weet te trekken.
“De PvdA had duidelijk steun onder migrantenkiezers”, stelt Louwerse, maar hij geeft ook een kanttekening. “Denk heeft nu drie zetels, terwijl de PvdA er 29 verloor. De rest is dus elders heengegaan, bijvoorbeeld naar GroenLinks. Toch zou het me niet verbazen als Denk twee zetels weg heeft gehaald bij de PvdA.”
De PvdA probeert alle verschillende groepen te verbinden, maar in het versplinterde landschap is dat lastig en zorgt het bovendien voor botsingen tussen de opvattingen van progressief links aan de ene kant en het conservatievere deel aan de andere kant.
“Die Van Dijk is gewoon een vriendje van Lodewijk. Het zijn een stel strategische onbenullen.”
“Ik dacht in de campagne heel vaak als ik Asscher of Spekman hoorde: Huh, dit vinden wij helemaal niet. We gingen ineens populistisch doen en SP-standpunten overnemen, zoals het afschaffen van het eigen risico. Ineens moesten we af van het eigen risico”, aldus een oud-Kamerlid.
“En wat me stoorde was de lijn op arbeid. We gingen helemaal inzetten op baanzekerheid, in plaats van werk-naar-werk.”
Het schrok sommige ‘progressieven’ binnen de partij af. “De PvdA heeft na de traditionele achterban nu ook de progressieve achterban van zich vervreemd”, aldus een actieve PvdA’er.
Binnen deze groep werd ook de komst van FNV-bestuurder Gijs van Dijk met gefronste wenkbrauwen gadegeslagen. Van Dijk kwam uit het niets op plek vijf van de kandidatenlijst.
“Ik dacht echt: Wat doet die man daar? Ik had het kunnen billijken als hij tienduizenden stemmen had binnengehaald vanuit de FNV. Maar hoeveel had hij er? Nog geen tweeduizend. Op een miljoen leden van de FNV”, aldus een PvdA’er die tot voor kort Kamerlid was.
“Die Van Dijk is gewoon een vriendje van Lodewijk. Het zijn een stel strategische onbenullen.”
De PvdA-achterban accepteert geen harde maatregelen, mede doordat de partij zelf verwachtingen schept
“De gaswinning in Groningen is niet goed gegaan en de bezuinigingen in de zorg gingen te snel”, wil het huidige Kamerlid Henk Nijboer tegenover NU.nl wel toegeven.
Maar voor de PvdA is het niet nieuw dat de partij electoraal last ondervindt van het nemen van zware maatregelen. Begin jaren negentig was het PvdA-leider en minister van Financiën Wim Kok die het durfde om in te grijpen in de arbeidsongeschiktheidswet WAO.
Het leverde de grootste demonstratie ooit op tegen het kabinetsbeleid. Een paar jaar later verloor de partij twaalf zetels bij de verkiezingen.
“Als je op ons stemt verwacht je dat we iets voor je doen. We maken ons kwetsbaarder voor teleurstelling”, aldus PvdA-Europarlementariër Paul Tang.
Ook toen er in het kabinet-Balkenende 4 onder PvdA-leiderschap van Wouter Bos harde maatregelen moesten worden genomen zakte de partij ver weg in de peilingen.
Het heeft deels te maken met de aard van de gemiddelde PvdA-kiezer. Die verwacht dat de partij altijd maatregelen neemt die hen niet raakt, zo erkennen eigenlijk alle gesproken PvdA’ers.
“Een pianostemmer die in de crisisjaren mensen had moeten ontslaan kwam eens naar me toe en zei: Jullie hadden meer moeten doen voor de gewone, hardwerkende man! Wat hadden we dan meer moeten doen?, vroeg ik. Wist ie niet”, aldus een PvdA’er.
“Hij was teleurgesteld, omdat er duidelijk dingen waren beloofd. In plaats daarvan werden er hele andere dingen gedaan zonder dat daar uitleg over kwam.”
Of zoals PvdA-Europarlementariër Paul Tang het onlangs in NRC verwoordde: “Een liberaal gelooft meer in zijn eigen kracht dan in die van z’n partij. Maar als je op ons stemt verwacht je dat we iets voor je doen. We maken ons kwetsbaarder voor teleurstelling.”
Concessies in de richting van rechtse partijen als het CDA en de VVD zijn voor veel leden a priori uit den boze.
“De sluiting van de sociale werkplaatsen is de metafoor van het drama. Je laat mensen die minder weerbaar zijn in de steek. PvdA-senatoren hebben liggen kotsen, omdat ze voor deze maatregel moesten stemmen.”
Zeker bij beleid dat kwetsbare mensen direct raakt, zoals het kinderpardon, strafbaarstelling illegaliteit, ouderenzorg, ligt dat bij de traditionele achterban altijd uiterst gevoelig.
Daarbij speelt ook mee dat juist de PvdA in de oppositie en tijdens campagnes altijd het hoogste woord heeft en daarmee verwachtingen schept.
Zo protesteerde Kok, voordat hij zelf ingreep, juist altijd hard tegen maatregelen in de WAO: “Handen af van de WAO”, viel op de verkiezingsposters te lezen.
Voordat het kabinet-Rutte 2 aantrad brieste Diederik Samsom op het Malieveld nog dat de PvdA ‘natuurlijk’ de bezuinigingen op de sociale werkplaatsen zou terugdraaien.
Na de verkiezingen werden de sociale werkplaatsen juist afgebroken. Dat er wel alternatieven werden geboden verlichtte de pijn voor de PvdA-kiezer onvoldoende.
Een PvdA’er: “De sluiting van de sociale werkplaatsen is de metafoor van het drama. Je laat mensen die minder weerbaar zijn in de steek. PvdA-senatoren hebben liggen kotsen, omdat ze voor deze maatregel moesten stemmen.”
En: “De participatiesamenleving gaf de doorslag voor de PvdA. Dat is een essentieel punt. Daarmee zeg je: Je bent er niet meer voor mensen. Je zegt niet meer: Wij regelen het voor je.”
Tom Louwerse: “Als je gaat regeren met een partij aan de andere kant van het spectrum dan betaal je de electorale prijs. Maar wat het nog erger maakt is dat de PvdA jarenlang het uitruilen met de VVD heeft zitten verdedigen, in plaats van het neerzetten van een eigen profiel.”
Maar, zegt Louwerse ook, deze kiezers zijn in het versplinterde landschap niet voor altijd weg. “Wat dat betreft was 2012 een piek omhoog, en 2017 een piek omlaag.”
Ouderwetse partijstructuur zit in de weg en maakt PvdA onaantrekkelijk voor jongeren
“De cultuur van de partij is ambtelijk, bureaucratisch en bestuurlijk. Creativiteit krijgt geen plaats en dat staat vernieuwing in de weg”, stelde oud-PvdA-Kamerlid Jan Vos onlangs in de Volkskrant.
De PvdA gaat er al tijden prat op dat de leden alles bepalen binnen de partij, maar toch zit de manier waarop de partijdemocratie nu is ingericht de sociaaldemocraten vaak behoorlijk in de weg.
Zo trekken de stoffige zaaltjes, ledenraden en congressen vaak dezelfde boze leden die vinden dat de partij voor een bepaalde groep niet genoeg doet.
“We moeten echt stoppen met die vreselijke partijcongressen”, aldus een prominente PvdA’er. “Daar komt altijd hetzelfde groepje op af. Zij zijn niet representatief voor de hele achterban. De partij heeft nu zo’n klap gehad dat een nieuwe voorzitter hier echt wat aan moet doen.”
En een ander: “De leden zijn linkser dan de kiezers en Spekman heeft hen de mogelijkheid gegeven spaken in de wielen te steken. Het is triest en oliedom dat je de partijstructuur zo inricht dat je de leider pootje haakt.”
En weer een ander: “Als ik die mensen rijendik voor de interruptiemicrofoon ziet denk ik: Wat heeft dit nou voor zin? Het gaat ze om de media-aandacht. En die is vaak nog negatief ook.”
“De cultuur van de partij is ambtelijk, bureaucratisch en bestuurlijk. Creativiteit krijgt geen plaats en dat staat vernieuwing in de weg” aldus Oud-PvdA-Kamerlid Jan Vos.
Ook de sessies van de commissie-Depla, die de verkiezingen evalueert, trekt vooral dezelfde groep witte mannen van middelbare leeftijd.
“Vraag een middle aged white guy, om sessies te organiseren over de toekomst & this is what you get”, verzuchtte kandidaat-Kamerlid Giselle Schellekens bij de foto op Twitter.
Het is typerend voor de PvdA. Afgelopen verkiezingen werden het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst opgesteld onder leiding van twee mannen van boven de zeventig: Wim Meijer en Max van den Berg.
De PvdA is momenteel al geen partij waar je bij wilt horen, maar de ouderwetse manier waarop een en ander georganiseerd wordt nodigt voor een jonge groep politiek geïnteresseerden ook niet uit om actief te worden voor de partij.
“Met Spekman aan het roer gaat de partij niet vernieuwen. Kijk naar hoe Klaver dat doet. Bij zijn meetups worden geen moties ingediend. Die vertelt gewoon waar hij naartoe wil en de zaal juicht”, stelt een PvdA’er, die er net als veel van de andere PvdA’ers op aandringt dat de nieuwe voorzitter iemand van deze tijd moet zijn.
Van de Facebook-generatie, en niet iemand die al twintig jaar hoog in de partij rondloopt.
Maar hoe de partijdemocratie kan worden gewijzigd is nog niet zo eenvoudig. Je wilt immers de leden niet al hun invloed afpakken.
Een van de gesproken PvdA’ers heeft wel een idee. “Zoek op een aantrekkelijkere manier het contact met je achterban. Zoals ze nu ook willen doen door een PvdA-avond te organiseren met inhoud, maar ook met cultuur en muziek. Cabaretier Erik van Muiswinkel komt langs.”
Dergelijke evenementen zouden moeten helpen om een breder deel van de achterban te prikkelen om zich aan te sluiten en actief te worden voor de partij.
Volgens een ander actief lid, dat op de kandidatenlijst stond bij de afgelopen verkiezingen, is er echter meer nodig.
“Een cabaretier uitnodigen is slechts een ander jasje. Je moet stoppen met interne PvdA-feestjes en alleen nog evenementen organiseren met maatschappelijke organisaties. Dan pas zorg je voor inhoud én een ander publiek.”
De verkiezingen kwamen te snel voor Asscher
Slechts twee maanden zaten er tussen de verkiezingscampagne voor het PvdA-lijsttrekkerschap en de landelijke verkiezingen.
Toen Asscher eenmaal de strijd had gewonnen was de tijd te kort om in de rol van partijleider te groeien en een eigen koers uit te zetten. In plaats daarvan hing er in de campagne nog altijd een grote zweem van verdeeldheid en onvrede rond de PvdA.
“Lodewijk heeft een hele beperkte scoop. Hij heeft nog geen tiende van het intellectuele vermogen van Diederik”
Bovendien legde de lijsttrekkersstrijd juist bloot waar de PvdA het had laten liggen, in plaats van dat het de start was van nieuw elan.
Asscher haalde hard uit naar zijn opponent (Diederik, je hebt zitten kwartetten met onze idealen) en was daarmee niet geloofwaardig, omdat hij zelf vanaf het begin betrokken was bij het kabinet-Rutte 2.
Sowieso is er bij PvdA’ers twijfel over Asscher als partijleider. “Lodewijk heeft een hele beperkte scoop. Hij heeft nog geen tiende van het intellectuele vermogen van Diederik (Samsom, red). Je moet een heleboel ingewikkelde dossiers aan elkaar kunnen knopen. Op ethiek doet hij het fantastisch, maar van economie begrijpt hij geen fluit”, aldus een PvdA’er.
“Lodewijk is een bestuurder, geen leider”, stelt een andere PvdA’er.
Als minister en vicepremier toonde hij zich een effectief politicus door deals te sluiten met partijen, opstandige Senatoren en sociale partners. Maar het partijleiderschap is een ander metier.
“Tijdens het verkiezingscongres in Utrecht keek iedereen uit naar de speech van Asscher. Maar op het moment dat ik kippenvel moest voelen, voelde ik het niet”, aldus een PvdA’er.
En een ander: “Als je de speeches van Asscher vergelijkt met die van Diederik (Samsom, red). Bij Diederik hoorde je het vuur in zijn betoog. Bij Jesse zie je dat ook. Mensen stemmen daarop omdat je dan het idee krijgt dat iemand zijn werk doet”, aldus een PvdA’er.
Een lichtpuntje voor de PvdA is dat Asscher snel lijkt te groeien in zijn rol als offensief partijleider. Bij de eerste debatten opende hij eerst stevig de aanval op Geert Wilders en wist hij later ook Jesse Klaver in het nauw te drijven.
Toekomst
De vertrekkend partijvoorzitter Hans Spekman zei toen hij zijn vertrek aankondigde dat de sociaaldemocratie altijd zal blijven bestaan.
Misschien heeft hij gelijk, maar de partij zal moeten accepteren dat de partij niet méér recht heeft op zetels dan veel andere partijen om de PvdA heen.
Daarbij zijn oplevingen mogelijk wanneer een aansprekende leider het verhaal geloofwaardig over het voetlicht kan brengen, zoals Samsom deed in 2012. De keerzijde is echter ook mogelijk, zoals we zagen bij de afgelopen verkiezingen, waarbij er juist heel veel zetels worden verloren.
De richtingenstrijd tussen progressief en conservatief links maakt het des te complexer om voor een brede groep kiezers herkenbaar te zijn. Een duidelijke keuze zou dan kunnen helpen, maar logischerwijs ook weer een groep afschrikken.
Bovendien zal de partij er nog een hele kluif aan krijgen om de jonge garde weer aan zich te binden. Die vinden momenteel meer inspiratie bij het GroenLinks van Jesse Klaver. Hij slaagde er afgelopen campagne wel in op een vernieuwde manier het contact te vinden met het electoraat.
Voor de PvdA breekt nu een periode van herbronnen en ‘soulsearching’ aan. Over vier jaar zal blijken wat dit heeft opgeleverd. Of de partij daarbij ook serieus het eigen bestaansrecht tegen het licht zal houden valt te betwijfelen, net als of dit gebeurt vanuit de oppositie of coalitie.
Want ook daar is de partij over verdeeld. Er zijn PvdA’ers die hun lidmaatschap zullen opzeggen als de PvdA na de afstraffing op 15 maart alsnog gaat regeren, een vermoedelijk net zo groot deel van de achterban vreest dat de PvdA in de marge van de oppositie ook weinig te winnen heeft.
Welke koers de partij ook kiest, er is komende jaren genoeg om over na te denken.
Lees meer achtergrondverhalen in NUweekend
Lees meer over: PvdA
Authentiek oud-Kamerlid gaat voor PvdA-voorzitterschap
Trouw 10.06.2017 Oud-Tweede Kamerlid Astrid Oosenbrug wil samen met PvdA-medewerker Gerard Oosterwijk een gooi doen naar het partijvoorzitterschap van de PvdA, waar Hans Spekman onlangs afstand van deed.
De twee zijn de eersten die openlijk zeggen dat ze voorzitter Hans Spekman op willen volgen, en doen dat in de Volkskrant. Spekman blijft nog aan tot oktober.
Oosenbrug en Oosterwijk, die het voorzitterschap willen delen, zeggen dat ze de partij terug willen geven aan de leden. Volgens hen is de PvdA te veel een bubbel geworden waarbinnen alleen mensen met dezelfde afkomst en opleiding elkaar tegenkomen.
Oosenbrug wil meer mensen bij de partij die zich op eigen kracht een weg omhoog zoeken. Hoewel er nog geen profielschets is opgesteld voor de nieuwe PvdA-voorzitter, kan ze zich niet voorstellen dat ze niet aan het profiel voldoet, zegt ze in de krant.
Oosenbrug was Kamerlid sinds 2012 en woordvoerster namens de PvdA-fractie op het gebied van onder meer ICT en privacy. Ze kwam na de laatste verkiezingen in maart niet terug in de Kamer. In september vorig jaar zei Oosenbrug al dat ze terug wilde naar ‘de echte wereld’ zonder Haagse spelletjes, om “de partij weer groot te maken”.
Portret Oosenbrug
In heel veel opzichten is Oosenbrug (48) geen doorsnee Kamerlid. Naast een tatoeage zijn er de uiterlijkheden als het neusknopje, het ringetje in de wenkbrauw, roodgeverfd haar en de immer zwarte kleding. Maar ook los daarvan onderscheidt de geboren Rotterdamse met authentieke tongval en klaterende schaterlach zich met een rijk levensverhaal en een voorkeur voor de politieke luwte.
Ze is het zesde kind van een Haagse marinier en Rotterdamse fabriekarbeidster. Hij is zeventien en zit in de Van Ghentkazerne als ze elkaar leren kennen, zij is zestien en werkt bij de Jaminfabriek. Op hun achttiende worden ze voor het eerst ouders. Herinneringen aan een gelukkig gezinsleven heeft Oosenbrug niet. Haar moeder verdwijnt op haar vierde met een vriendin naar Griekenland, haar vader ziet de kinderen in het weeshuis belanden.
Keuze voor PvdA
Zodra eind jaren negentig de eerste computers in huis komen te staan, zet Oosenbrug – fan van Nintendo en Usenet – haar zinnen op een baan in de ict. Dáár ligt de toekomst en daarmee geld, bedenkt ze zich. De sociale dienst maant haar als pas gescheiden vrouw tot kalmte, maar ze wil voor haar gezin zorgen. Zélf.
Ze overtuigt de medewerkers ervan dat een vrouw heus in de ict kan werken en fietst fluitend door de opleiding. Ze vindt werk als helpdeskmedewerker bij een internetaanbieder – ‘als je een computer kon aanzetten, was je al de bom’ – en mag na een halfjaar doorstuderen voor systeembeheerder.
In dat nog prille internettijdperk staat in Rotterdam een man op die haar vertelt dat ze haar vriendin met wie ze opgroeide, moet zien als Marokkáánse vriendin met een in potentie gevaarlijk geloof. Die man heet Pim Fortuyn. Bezorgd over de maatschappelijke tweedeling die Fortuyn teweeg zou kunnen brengen, merkt ze dat ze niet gefrustreerd aan de zijlijn wil staan. Ze meldt zich bij de PvdA.
In 2012 valt het kabinet-Rutte-I en geeft Oosenbrug zich op als kandidaat, én tot haar verbazen wordt ze uiteindelijk benoemd tot Kamerlid. Daar kijkt ze met verbazing toe hoe collega’s voorstellen van anderen naar zich toetrekken, met tig titels de wereld denken te kennen of met wollig taalgebruik proberen te maskeren dat ze iets niet weten.
Passie voor ICT
Haar portefeuille geeft haar in die wondere wereld van het Binnenhof houvast. Ze kent de ict op haar duimpje, maar krijgt ook privacy toebedeeld – een onderwerp dat zo ongeveer elk wetsvoorstel raakt. Het is vooral technisch, inhoudelijk werk. Ze sleutelt in stilte aan de gehekelde cookiewet, spant zich in om te voorkomen dat de radiofrequenties worden geveild en daarmee banen op de tocht komen te staan en staat pal voor een vrij internet.
Vorig jaar, toen ze vier jaar bezig was, oogstte ze lof en bewondering bij zowel internetondernemers als privacybeschermers. Die waren het inhoudelijk niet altijd met Oosenbrug eens, maar ze is wel zo ongeveer het enige Kamerlid dat zich vol op de digitale wereld stort. Ze laat merken in te zien dat de politiek er juist nu, in die draaikolk van technologische ontwikkelingen, bovenop moet zitten voor de burger.
Partijgenoten erkennen haar voor haar kennis, maar ook om wie zij is. Ze noemen haar gepassioneerd, gevoelig, onverstoorbaar, een bijtertje. Iemand zonder opsmuk die standvastige politiek kan bedrijven vanuit haar eigen ervaringen. Woede, tranen en levensechte voorbeelden zijn nooit ver weg. Noem het authentiek, noem het volks. Of traditioneel PvdA.
Dit artikel is gebaseerd op het eerder verschenen portret over Astrid Oosenbrug.
Lees het volledige artikel hier: Zo dom was ik dus niet
Lees ook dit artikel over een ander duo dat in 1998 een gooi deed naar het PvdA-voorzitterschap: Van Hees of duo/Strijd om voorzitterschap van PvdA
Dit duo wil Hans Spekman opvolgen als voorzitter van de PvdA
VK 09.06.2017 Nog voor de inschrijving is geopend, melden zich de eerste twee kandidaten voor het voorzitterschap van de PvdA. Voormalig Kamerlid Astrid Oosenbrug (48) en Gerard Oosterwijk (32), beleidsmedewerker van de fractie in Brussel, willen er een duobaan van maken.
Ze denken elkaar goed aan te vullen. Oosenbrug was van 2012 tot 2017 het enige Kamerlid zonder middelbare school. Ze maakte naam als specialist cybercrime en privacy en werkt nu aan een cyberwerkplaats voor wat ze ‘digitale hangjeugd’ noemt. Oosterwijk studeerde in Leiden en Berkeley en is oprichter van Positief Links, een ontmoetingsplek die progressieve samenwerking wil bevorderen.
Oosenbrug wil de afdelingen langs om het enthousiasme aan te wakkeren: ‘Een intensieve band met de leden opbouwen, aanjagen, zelfvertrouwen herstellen. Het gevoel terughalen.’ Oosterwijk zal de reorganisatie ter hand nemen. Broodnodig na de teruggang van 38 naar 9 Kamerzetels.
‘Oprechtheid is in de Tweede Kamer geen handige kwaliteit’
In 2012 kwam ze voor de PvdA in de Tweede Kamer. Als een van de weinigen bracht ze in plaats van een hoge opleiding een hoop praktijkkennis mee, over ict. Bij de afgelopen verkiezingen stonde ze niet meer op de lijst. Ze stopte, gedesillusioneerd.
Op de door de partij geformuleerde profielschets wilden ze niet wachten. ‘Ik kan me niet voorstellen dat ik niet aan het profiel voldoe’, zegt Oosenbrug.
De partij teruggeven aan de leden, dat is wat ze willen. Ze stoorden zich aan hoe werd bedisseld dat Hans Spekman na de nederlaag van 15 maart nog een half jaar aan mocht blijven als voorzitter. Hij wilde zelf de personele afslanking doen. Oosenbrug; ‘Het gaat niet om de persoon, maar om de manier waarop zoiets bij de ledenraad georkestreerd wordt.’ Oosterwijk: ‘De leden werden er buiten gehouden. Zo’n reorganisatie kan door een interimbestuurder worden gedaan.’
Sociaaldemocratie gaat over diversiteit, vindt Oosenbrug: ‘Dat het niet steeds dezelfde groep is die bepaalt wat er gebeurt.’ Ze wil meer types zoals zijzelf bij de partij, mensen die zich op eigen kracht een weg omhoog zoeken. De PvdA is zijn eigen bubbel geworden, vinden ze. Waarbinnen je alleen mensen tegenkomt die op jou lijken, qua afkomst en opleiding.
Oosenbrug: ‘Het moet ook een partij voor zzp’ers zijn, de arbeidersklasse van nu. We willen een nieuwe visie op arbeid brengen. Niet alleen over angst voor robotisering spreken, maar ook over de kansen die dat biedt. Oosterwijk: ‘Je kunt in de fabriek geen protest meer organiseren door arbeiders bij elkaar roepen, maar digitaal kan het wel.’
Oosterwijk: ‘De 46.000 leden die we nog hebben, dat is de basis. Die kern is wel te homogeen, en er is vergrijzing. We gaan op zoek naar verjonging en diversiteit. Je bent ook lid om wat voor anderen te doen. We willen de PvdA-ombudsteams verder uitbouwen.’ Oosenbrug: ‘De sociaaldemocratie was altijd al een beweging. Mijn oma zei tegen me: ik ging de barricaden op, om voor jou de werkweek van veertig uur te bevechten. Die mentaliteit moet je weer naar buiten trekken.’
Sociaaldemocraten hebben niet alleen idealen, maar willen die ook verwezenlijken. We zijn niet tegen marktwerking, maar willen de markt aan banden leggen, aldus Gerard Oosterwijk.
Oosterwijk: ‘Na de nederlaag is gezegd dat we onze koers beter moeten uitleggen. Maar dat is niet waar het aan schort. Je moet de mensen beter meenemen, bereid zijn je besluiten aan te passen, je invloed te delen. Veel wordt vanuit de ratio gebracht. Het gaat ook om gevoel, om het delen van het grote verhaal. Natuurlijk wil je als PvdA besturen. Maar dat mag geen doel op zich worden.’
Ze zijn voorstanders van linkse samenwerking. Met een blok op links krijg je een andere dynamiek, zeggen ze: zowel in de coalitie als daarbuiten. Maar een fusie willen ze niet. Oosterwijk: ‘Sociaaldemocraten hebben niet alleen idealen, maar willen die ook verwezenlijken. We zijn niet tegen marktwerking, maar willen de markt aan banden leggen.’
Ze lanceren zich zondag in Bar Comics in Amersfoort als kandidaten. Daarmee negeren ze de afspraken binnen de partij, die volgende week de criteria bekend maakt waaraan een voorzitter moet voldoen. Oosterwijk: ‘Heb je vertrouwen in je leden, dan laat je zo’n verkiezing open. Dan kom je helemaal niet met een profielschets.’ Oosenbrug: ‘Met vertrouwen haal je het beste uit mensen. De neiging tot controle gaat tegen je werken.’
Begin oktober gaat de PvdA de opvolger van Hans Spekman kiezen. Oosenbrug: ‘Dat is laat. Half maart al zijn de gemeenteraadsverkiezingen. We moeten er alles aan doen lokaal terug te komen.’
Volg en lees meer over: PVDA POLITIEKE PARTIJEN POLITIEK NEDERLAND
Eerste kandidaten voor voorzitterschap PvdA melden zich
NU 09.06.2017 De eerste kandidaten voor het voorzitterschap van de PvdA hebben zich gemeld. Oud-Kamerlid Astrid Oosenbrug en beleidsmedewerker Gerard Oosterwijk stellen zich samen kandidaat.
Zij hebben vrijdag een bericht daarover in de Volkskrant bevestigd. De aanmelding is opmerkelijk, want de inschrijving is nog niet geopend.
Oosenbrug (48) zat de afgelopen vijf jaar in de Tweede Kamer als specialist cybercrime en privacy. Zij is oprichter van Positief Links, een ‘politieke startup’ die progressieve samenwerking in de maatschappij wil bevorderen.
Het tweetal stelt “de partij terug te willen geven aan de leden”. PvdA-voorzitter Hans Spekman maakte na de historische verkiezingsnederlaag van zijn partij bekend in oktober op te stappen. Hij wil de komende maanden nog helpen om “de klap te verwerken”.
Van de 38 Kamerzetels die de PvdA voor de verkiezingen had, bleven er in maart nog maar negen over. De leden mogen zich begin oktober uitspreken over de nieuwe voorzitter.
Lees meer over: PvdA Hans Spekman Astrid Oosenbrug
Asscher bereid PvdA acht jaar te leiden
Telegraaf 09.05.2017 Lodewijk Asscher is bereid de PvdA acht jaar te leiden. Dat heeft hij tegen BNR gezegd. Hij wil in die ,,overzichtelijke periode” werken aan herstel van de partij. Het moet dan weer een ,,echte herkenbare sociaaldemocratische partij” zijn.
De PvdA kwam bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart uit op negen zetels. Vier jaar eerder haalde de partij nog 38 zetels. De partij regeerde de afgelopen vier jaar met de VVD. Asscher ziet de komende jaren een rol in de oppositie voor zijn partij weggelegd.
LEES MEER OVER; LODEWIJK ASSCHER PVDA
Paul Depla
Jongeren kritisch over toekomst PvdA
AD 08.05.2017 De PvdA probeert zichzelf opnieuw uit te vinden, maar de nog schaars aanwezige jongeren zijn ontevreden. De gesloten partijtop moet nu écht openstaan voor
We hebben nog stapels aanbevelingen in een la liggen, waar nooit iets mee is gebeurd, aldus Bart van Bruggen.
,,Op de avond van 15 maart heb ik gezegd: en nu wordt er een man van middelbare leeftijd aangesteld die een rapport schrijft met toekomstgerichte aanbevelingen. En ja hoor,’’ zegt het Nijmeegse raadslid Giselle Schellekens. Ze doelt op partijtijger Paul Depla, die volgende maand met aanbevelingen komt die de PvdA weer winst moeten brengen. ,,Het is wederom lullen in een zaaltje, dat landt dan in een rapport en wat gebeurt er dan?’’
,,We hebben nog stapels aanbevelingen in een la liggen, waar nooit iets mee is gebeurd,’’ vult oud-voorzitter van de Jonge Socialisten Bart van Bruggen aan. ,,De partijtop is zelden werkelijk geïnteresseerd en stond niet open voor kritiek. Dat is een van de belangrijkste dingen die is misgegaan.’’
Zorgen
Meer jongeren maken zich zorgen over de toekomst van hun partij. Van de weinige kiezers die in maart op de PvdA stemden, was slechts 13 procent jonger dan 35 jaar. Terwijl het voortbestaan van de partij uiteindelijk van deze kiezers afhangt.
Het is reden voor de nog aanwezige PvdA-jongeren om van zich te laten horen. Zo stelde een viertal een vernieuwingsagenda op onder de noemer ‘Kies voor de Toekomst’, met harde kritiek op de partijcultuur. De partijtop moet minder gesloten en controlerend opereren en de partijbijeenkomsten moeten gezelliger worden. Ook willen ze dat er meer 35-minners worden benoemd op politieke functies. Ruim 600 partijleden hebben inmiddels hun steun betuigd en partijleider Lodewijk Asscher en Depla hebben met de initiatiefnemers gesproken.
Gesloten
,,De partijtop was de afgelopen jaren behoorlijk gesloten, ook vanwege de coalitie met de VVD. Daardoor was het lastig om nieuwe ideeën naar boven te krijgen. Daar zullen ze nu beter mee om moeten gaan, zodat de PvdA aantrekkelijker wordt voor jongeren. Dat is de enige manier om weer groter te worden’’, zegt initiatiefnemer Wimar Bolhuis.
Ook Caesar Bast is met een klein groepje PvdA-jongeren aan het nadenken hoe de PvdA een ‘rooskleurige toekomst’ tegemoet gaat. ,,Ik waardeer de inzet van Depla, maar ik denk dat structurele verandering niet centraal geleid kan worden of binnen een paar maanden bedacht. Ik geloof veel meer in bewegingen vanuit groepjes partijleden. Zo is het altijd gegaan met vernieuwingsbewegingen.’’
Schellekens waarschuwt dat de PvdA naast oudere, blanke mannen meer verschillende soorten mensen bij elkaar moet zetten, van diverse komaf en opleidingsniveau. ,,Zonder diversiteit blijf je een blinde vlek houden. Dan graaf je als PvdA je eigen graf.’’
Ik roep jongeren vooral op om mee te denken, aldus Paul Depla.
Bestaansrecht
Het positieve van al deze kritiek is dat de twintigers en dertigers zich wel druk maken om hun partij. Ze geloven nog in het bestaansrecht van de sociaaldemocratie. Het enige wat de partijtop nu moet doen, is goed luisteren naar al die jonge stemmen.
Dat is precies wat Depla momenteel doet, zo zegt hij zelf. De Bredase burgemeester denkt dat de kritiek op hem op een misverstand berust. ,,Er is helemaal geen commissie-Depla, er komt geen dik rapport, we doen het nu heel anders dan vroeger.
Ik bekijk welke initiatieven en ideeën er leven in de partij en probeer daarin een rode draad te vinden. Ik roep jongeren vooral op om mee te denken. Denk niet dat ikzelf alle wijsheid in pacht heb.’’
Broedermoord in PvdA was een historische gebeurtenis
Elsevier 03.05.2017 De sociaaldemocratie verkeert in crisis. Die crisis begon met Pim Fortuyn. Hij richtte zijn pijlen op de PvdA. De sociaaldemocraten waren vervreemd geraakt van hun natuurlijke achterban.
Maar het ergste was hun arrogantie. Terwijl de partij het politieke domein tijdens het paarse kabinet (1994-2002) depolitiseerde, eiste de PvdA toch de morele superioriteit. De PvdA verloor. Maar het echt historische verlies van de PvdA had dit jaar plaats. Een nederlaag die een prominente plaats zal krijgen in de geschiedenisboeken.
De historische nederlaag bracht geen debatten, maar een groot zwijgen teweeg. Alsof de partij de nederlaag niet wil onderzoeken. Dat is vreemd. In de verkiezingsdebatten is de PvdA zelden hard aangepakt. De PVV van Geert Wilders was bijna afwezig in de debatten. En de andere partijen waren vooral bezig met de VVD en premier Mark Rutte.
Wie of wat is dan de oorzaak van deze historische nederlaag? Ook rijst hier de vraag wie de winnaar is van de strijd tegen de PvdA.
De PvdA heeft verloren van zichzelf
Niemand heeft van de PvdA gewonnen. Er was immers geen strijd tegen de PvdA. De PvdA heeft verloren van zichzelf. Daarom willen en kunnen ze het niet onderzoeken. Dat is een unieke politieke situatie. Thijs Niemantsverdriet heeft in NRC Handelsblad een reconstructie gemaakt van de strijd in de PvdA.
Lees ook;
Achter de schermen zag Samsom de strijd met Asscher niet zitten
De hoofdrolspelers in deze politieke zelfmoord zijn Jeroen Dijsselbloem, Diederik Samsom, Hans Spekman en Lodewijk Asscher. De heren noemde hun lotsverbondenheid ‘het Pact van Dokkum’. Dit is door Samsom bedacht. Het verwijst naar de kopgroep in Dokkum bij de Elfstedentocht van 1940. Ze spraken af dat ze samen over de finish zouden gaan.
Het werd een ‘auto-ongeluk in slow motion’. Toen Asscher besloot om broedermoord te plegen, stuurde Samsom hem dit bericht: ‘Weet jij hoe het afliep met het Pact van Dokkum? Eén schaatser kon zich toch niet bedwingen en sprintte vlak voor de finish weg uit de kopgroep.’
Wouter Bos en Maurice de Hond zeiden: laat Samsom het doen
Het begon, zoals altijd in de politiek met de slechte peilingen. En daarom dachten ze in de groep van Dokkum dat ze wellicht van leider moeten wisselen. Samsom kwam in de zomer van 2016 juist tot de conclusie dat een leiderschapsverkiezing onnodig en gevaarlijk was. Hij berichtte zijn besluit aan de drie anderen. Ook Wouter Bos meende dat een leiderswissel niet nodig was: Samsom nummer 1 en Asscher nummer 2. Er gebeurde nog iets bijzonders. In de antieke tijd gingen politici, voordat ze een gevaarlijk besluit namen, langs bij het orakel van de stad. Het orakel van onze stad heet Maurice de Hond.
Lees ook;
Markeert 2017 het einde van de sociaal-democraten?
Asscher bezocht een week voordat hij zijn definitieve beslissing nam De Hond in Amsterdam, aldus Niemantsverdriet. Het advies van het orakel luidde: ‘Doe het niet, je beschadigt jezelf alleen maar. Laat Samsom als lijsttrekker zijn beleid verdedigen. Als hij na de verkiezingen moet aftreden, en die kans is vrijwel 100 procent, dan kan jij met een schone lei beginnen.’ Wat een waarachtig en briljant advies!
En zelfs Mark Rutte waarschuwde de PvdA
Toen de strijd tussen Samsom en Asscher begon, vroeg Rutte aan de heren: ‘Realiseren jullie je wel dat zoiets leidt tot een pijnlijk afscheid van de zittende leider?’ Dit was de derde keer dat ze werden gewaarschuwd. Toch nam Asscher de beslissing om voor het leiderschap van de PvdA te gaan. Zie hier, de basis-ingrediënten voor een klassieke tragedie. Tegen alle waarschuwingen in regisseerden de hoofdrolspelers hun eigen ondergang. Daarna was alles onomkeerbaar.
Asscher opende zelfs de frontale aanval op zijn politiek leider: ‘Diederik, je hebt tijdens de formatie zitten kwartetten met onze waarden.’ Door deze uitspraak kwam Asscher over als een onbetrouwbare en oneerlijke politicus. Asscher was immers met volle overtuiging ingegaan op de uitnodiging van Samsom om als vicepremier namens de PvdA het kabinetsbeleid uit te voeren. En dat noemde hij nu ‘kwartetten met onze waarden’.
Dit was echt krankzinnig, uitermate oneerlijk, onwaar en onwerkelijk! De rampspoed was daarna onafwendbaar. De PvdA verloor van zichzelf in een interne strijd.
Prof. mr. dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is momenteel hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden.
Tags: Diederik Samsom Hans Spekman Lodewijk Asscher Mark Rutte PvdA sociaal-democratie Wouter Bos
Markeert 2017 het einde van de sociaal-democraten?
Elsevier 02.05.2017 Is er sprake van een crisis in de sociaal-democratie? Na de zeperd van de Partij van de Arbeid op 15 maart, een gedecimeerde Parti Socialiste in Frankrijk en het verlies waarop de Britse Labourpartij op 8 juni lijkt af te stevenen, lijkt het einde van grote sociaal-democratische partijen nabij. Elsevier.nl doet een rondvraag naar de oorzaken.
Klara Boonstra (Directeur Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA):
‘Een crisis in de sociaal-democratie? Dat zijn grote woorden. Het hangt erg van de analyse af. Bekijk je het vanaf 1990, of in de laatste tien jaar? Dan krijg je al volkomen verschillende conclusies. Het woord crisis, daar geloof ik niet zo in.
‘Een oorzaak van de nederlaag bij de afgelopen verkiezingen is de opkomst van partijen die een deelbelang vertegenwoordigen. Er is nu een Partij voor dieren, een partij die opkomt voor etnische minderheden en een partij voor ouderen. Naarmate de samenleving heterogener wordt, worden deze partijen aantrekkelijker. Daarmee neemt de vraag naar een traditionele volkspartij af.
‘Een ander interessant fenomeen is dat partijen die niet dominant zijn in een coalitie daarvan schade ondervinden: D66 na Paars II, het CDA na Rutte I, en nu de PvdA in Rutte II. De afgelopen kabinetsperiode heeft de PvdA, in de ogen van de kiezer, te weinig de belangen van de verzorgingsstaat verdedigd. Sterker, het belang van de economie stond voorop ten koste van het belang van de werkenden.
Verandering arbeidsmarkt
‘De arbeidsmarkt is natuurlijk ingrijpend veranderd en die verandering zet door. Voornamelijk voor mensen die niet hoogopgeleid zijn, kan dat in de nabije toekomst problematisch worden. Het cynische is dat Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.) wel een poging heeft gedaan om de arbeidsmarkt te hervormen, maar dat is naar de smaak van de kiezer te weinig gelukt. Zijn voorgangers Henk Kamp (VVD, red.) en Piet Hein Donner (CDA, red.) hebben daar veel minder aandacht aan besteed. Die worden vervolgens niet bestraft, omdat ze buiten beeld blijven. Hetzelfde kan GroenLinks nu overkomen.
‘De kerk, de PvdA en vakbond FNV zijn de enige instituties in Nederland die het oogmerk hebben alle klassen te vertegenwoordigen. Dit geldt voor iedereen, laag- en hoogopgeleiden. Uiteindelijk is de PvdA er om te verbinden, en dat gaat het beste door werk. Of, om Ernst Hirsch Ballin te citeren: ‘Arbeid is de sleutel tot het plein van de samenleving.’
René Cuperus (onderzoeker van de Wiardi Beckman Stichting):
‘Er zijn mensen die zeggen dat de sociaal-democratie klaar is, zijn klus heeft gedaan, omdat de samenleving af is, en iedereen geëmancipeerd. Maar dat is een dubieuze voorstelling van zaken.
‘Volgens mij is er sprake van een bredere politieke systeemcrisis. Een crisis van vertrouwen en vertegenwoordiging. De sociaal-democratie is daarvan het zwaarste slachtoffer, maar dit raakt ook christen-democraten en andere gevestigde partijen. In de twintigste eeuw had het kapitalisme twee remmen, enerzijds de sociaal-democratie, anderzijds het christendom. Secularisering en individualisering hebben dat veranderd. Solidariteit, wat vroeger de lijm van de sociaal-democratie was, werkt niet in een samenleving waarin niemand meer een vaste baan krijgt, of waar niemand meer “in control” lijkt over de grenzen.
Establishment geworden
‘Vroeger stonden de sociaal-democraten met één been in de gevestigde orde, en met één been erbuiten. De PvdA onder Joop den Uyl zou je toch nooit elite of establishment noemen? De afgelopen twintig jaar is dat veranderd: de PvdA is gaan samenvallen met het establishment. Door neoliberaal mee te bezuinigen op de verzorgingsstaat, door het steeds meer wegvallen van de links/rechts-tegenstelling in de politiek. Iets soortgelijks zie je in Frankrijk en Groot-Brittannië. Ook de zogenoemde Derde Weg, waarvoor Frankrijk nu met Emmanuel Macron gaat kiezen, draagt bij aan het ontstaan van een ‘marktsamenleving’. Dit heeft de sociaal-democratie onherkenbaar gemaakt.
‘De lijnen die door de samenleving lopen zijn veranderd: de PvdA was altijd een overbruggingspartij: tussen hogere en lagere middengroepen, tussen het rode noorden en de grote steden, tussen man en vrouw, migrant en niet-migrant. De sociaal-democratie wist die voorheen te verenigen. De PvdA van Willem Drees bestond uit drie stromingen: de SDAP, de christelijk geëngageerden en de vrijzinnigen. Die zijn respectievelijk terechtgekomen bij SP, GroenLinks en D66.
Geen monopolie
‘De klassieke middenpartijen hebben niet het monopolie op de democratie. De samenleving is in hoog tempo veranderd: dan is het ook niet gek dat nieuwe partijen en bewegingen zich roeren. De vraag is wel even wat het alternatief voor het klassieke partijenkartel is. Daar ben ik niet helemaal gerust op. Neem de nationaal-populistische opstand tegen het establishment. Een belangrijk alarmsignaal, maar ook met risico’s voor de rechtsstaat en de multiculturele verhoudingen. Met daartegenover de technocratie in Europa. Of de platte identiteitspolitieke zwart-witkeuzen: honderd procent voor Europa of honderd procent nationalist. Zie de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen.
‘Zal Europa erin slagen ook in een mondialiserende wereld een werkende democratie en een verzorgingsstaat overeind te houden? Dat is de kernvraag. Mensen beginnen het vertrouwen in het antwoord daarop te verliezen, ook en vooral van sociaal-democraten.
Adriaan van Veldhuizen (promoveerde aan de Universiteit Leiden op de geschiedenis van de SDAP, de voorloper van de PvdA):
‘Afgelopen twintig jaar hinkt de sociaal-democratie op twee gedachten: enerzijds de Derde Weg van Tony Blair en Wim Kok, anderzijds zeer gepolitiseerd activisme, zoals Jeremy Corbyn nu in Engeland, of Benoît Hamon in Frankrijk. Deze twee stromingen botsen met elkaar. Politiek zijn het twee uitersten die moeilijk in één programma zijn te verenigen. In een Europese denktank over de sociaal-democratie zag ik dat dit vraagstuk in bijna elk land terugkeert: allemaal weten ze dat dit het probleem is, maar toch ging niemand met de oplossing naar huis. Dat is één kant van het probleem.
‘De andere kant is het achterhaalde instituut van de politieke partij. Je ziet bij de verkiezingen in Frankrijk dat het voordeel van een politiek instituut is weggevallen; Macron kan vanuit het niets de grootste partij worden, maar ook Jean-Luc Mélenchon gooide in korte tijd hoge ogen. Traditioneel was een stevig gevestigde partij erg in het voordeel, maar als je je achterban kunt bedienen met behulp van Twitter of Facebook, wordt dat voordeel kleiner. In Nederland zie je dat aan de opkomst van Thierry Baudet, die in zeer korte tijd twee zetels veroverde.
Links gedachtegoed
‘Wel merk je dat er nog steeds behoefte is aan links gedachtegoed. GroenLinks en Mélenchon scoorden prima. In Duitsland komt ook Martin Schulz nu met een overwegend links programma. Volgens mij moeten de sociaal-democraten leren van de negentiende eeuw: gewoon twee of drie thema’s uitkiezen waar men waarde aan hecht, en voor die thema’s op de bres staan. In de negentiende eeuw waren dat bijvoorbeeld het algemeen kiesrecht en de achturige werkdag. Zo zou je nu kunnen kiezen voor een basisinkomen en een klimaatneutrale overheid. Plannen mogen best lastig zijn om te bereiken, maar dit biedt kiezers meer perspectief dan een procentje erbij aan het eind van de maand.’
Berend Sommer (1990) is online redacteur bij Elsevier. Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn eerste boek verschijnt in 2017 bij Uitgeverij Prometheus. Portefeuille Buitenland Politiek Fusies en overnames Onderwijs
Tags: Binnenland Frankrijk Nederland Politiek PvdA
Verder:
NRC: Samsom wilde toch geen lijsttrekkersverkiezing: ‘schadelijk voor de partij’ VK 29.04.2017
‘Samsom wilde geen lijsttrekkersverkiezing PvdA’ NU 29.04.2017
Samsom wilde niet weg Telegraaf 29.04.2017
Achter de schermen zag Samsom de strijd met Asscher niet zitten Elsevier 29.04.2017
De sociaal-democratie moet bij zijn kern-taak blijven VK 28.04.2017
De PvdA went aan haar nieuwe rol als de kleinste partij op links Trouw 14.04.2017
Partijkantoor PvdA mogelijk naar Den Haag Den HaagFM 11.04.2017
‘Kantoor PvdA weg uit A’dam’ Telegraaf 11.04.2017
PvdA overweegt vertrek partijbureau uit Amsterdam Elsevier 11.04.2017
‘PvdA overweegt vertrek hoofdkantoor uit Amsterdam’ AD 11.04.2017
Partijkantoor PvdA wellicht naar Den Haag AD 11.04.2017
Pleidooi Paul Tang: PvdA moet strijd tegen het kapitalisme weer oppakken Trouw 06.04.2017
PvdA zegt voorstellen PVV niet langer te gaan boycotten NU 04.04.2017
PvdA heft PVV-boycot op Telegraaf 04.04.2017
Asscher maakt einde aan PVV-boycot van PvdA Elsevier 04.04.2017
Asscher in interview Telegraaf: overwogen op te stappen na nederlaag VK 01.04.2017
Asscher dacht na nederlaag PvdA aan opstappen NU 01.04.2017
Asscher dacht aan opstappen Telegraaf 01.04.2017
Voor PvdA dreigt het V&D-scenario Trouw 01.04.2017
Martijn Balster: “PvdA heeft te veel water bij de wijn gedaan” Den HaagFM 25.03.2017
‘In mijn hart blijf ik sociaaldemocraat’ AD 25.03.2017
De kiezer, als kleuter behandeld door de PvdA, begrijpt het prima Trouw 24.03.2017
Echte probleem van de PvdA zijn de duurbetaalde baantjes 23.03.2017
Max Pam: Lodewijk Asscher leidt zijn volk als Mozes door de woestijn VK 22.03.2017
Rob Oudkerk: ‘Me kandideren als voorzitter PvdA? Niet eens heel raar idee’ VK 21.03.2017
Bert Wagendorp: ‘De hoogmoed bij de PvdA is grenzeloos’ VK 21.03.2017
Klaver laat discussie bij PvdA Telegraaf 20.03.2017
Plasterk: ‘Negen resterende PvdA-Kamerleden moeten zich aansluiten bij GroenLinks’ VK 20.03.2017
Asscher ziet weinig in fusie tussen GroenLinks en PvdA Elsevier 20.03.2017
Asscher wil niet met GL Telegraaf 20.03.2017
Asscher ziet niets in fusie PvdA en GroenLinks PvdA-leider NU 19.03.2017
Plasterk: PvdA-fractie moet zich bij GroenLinks aansluiten Trouw 19.03.2017
Plasterk: laat links gecombineerde fractie vormen met Klaver als voorman VK 19.03.2017
Aangeslagen PvdA weet zich even geen raad VK 19.03.2017
Zijlstra ziet PvdA ook na nederlaag nog altijd als optie voor kabinet NU 19.03.2017
Plasterk: ‘PvdA moet zich aansluiten bij GroenLinks’ VK 19.03.2017
Plasterk: laat links gecombineerde fractie vormen met Klaver als voorman VK 19.03.2017
‘Plasterk vindt dat PvdA-Kamerleden moeten overgaan naar GroenLinks’ NU 19.03.2017
Plasterk: PvdA-fractie moet zich bij GroenLinks aansluiten Trouw 19.03.2017
‘PvdA’ers naar GroenLinks’ Telegraaf 19.03.2017
Plasterk: PvdA moet zich aansluiten bij GroenLinks AD 19.03.2017
Jongeren GroenLinks en PvdA: “Rode cijfers ‘links’ niet met fusie op te lossen” Den HaagFM 18.03.2017
Achterban PvdA kiest oppositie Telegraaf 18.03.2017
Asscher: PvdA niet in regering Telegraaf 18.03.2017
Leden willen PvdA niet in regering na verlies verkiezingen NU 18.03.2017
De boosheid zit diep bij de PvdA Trouw 18.03.2017
Verkiezingsnieuws: Spekman moet pijnlijke PvdA-reorganisatie gaan leiden Elsevier 18.03.2017
Met pijn en moeite mag Hans Spekman nog een half jaar blijven VK 18.03.2017
De boosheid zit diep bij de PvdA Trouw 18.03.2017
Leden willen PvdA niet in regering na verlies verkiezingen NU 18.03.2017
Achterban PvdA kiest oppositie Telegraaf 18.03.2017
Zijlstra ziet PvdA ook na nederlaag nog altijd als optie voor kabinet NU 18.03.2017
Halbe Zijlstra: PvdA welkom Telegraaf 18.03.2017
Asscher: PvdA niet in regering Telegraaf 18.03.2017
‘Gifbeker PvdA lijkt nog niet leeg’ Telegraaf 18.03.2017
Dijksma: Gifbeker PvdA lijkt nog niet leeg AD 18.03.2017
Wegsturen van Spekman alleen gaat de PvdA echt niet helpen Elsevier 18.03.2017
Kritisch zelfonderzoek AD 18.03.2017
Spekman wilde verder vechten Telegraaf 18.03.2017
Sociale rambo van PvdA wist dat hem een pittige klus wachtte Trouw 18.03.2017
Het linkse verhaal bestaat niet meer Trouw 18.03.2017
Spekman mag tot najaar blijven Telegraaf 18.03.2017
Laatste brief Hans Spekman Telegraaf 17.03.2017
Spekman: gewed en verloren Telegraaf 17.03.2017
PvdA-voorzitter Spekman stapt op na historische nederlaag NU 17.03.2017
Spekman stapt op bij PvdA Telegraaf 17.03.2017
Spekman stapt op na historische verkiezingsnederlaag en kritiek Elsevier 17.03.2017
PvdA-voorzitter Hans Spekman stapt op Trouw 17.03.2017
Verlies PvdA past in trend van machtsverlies die al jaren aan de gang is VK 17.03.2017
PvdA-partijvoorzitter Hans Spekman stapt later dit jaar op VK 17.03.2017
Koenders: PvdA liever geen bijltjesdag Telegraaf 17.03.2017
Wegsturen van Spekman alleen gaat de PvdA echt niet helpen Elsevier 17.03.2017
Dagen Spekman geteld Telegraaf 17.03.2017
De teloorgang van het rode PvdA-bastion in het Groningse buitengebied Trouw 17.03.2017
Hierdoor ging het mis bij de PvdA Trouw 17.03.2107
Een partij als de PvdA heeft niet eens vijanden nodig VK 17.03.2017
Vos haalt uit naar partijtop Telegraaf 17.03.2017
Vertrekkend PvdA’er Vos haalt hard uit naar Spekman en Asscher Elsevier 17.03.2017
Aboutaleb vindt dat PvdA partijleider anders moet gaan kiezen NU 16.03.2017
Aboutaleb: PvdA moet leider anders kiezen Telegraaf 16.03.2017
Oudkerk wil opheffing PvdA Telegraaf 16.03.2017
Vertrekkend PvdA-Kamerlid Jan Vos: ‘Spekman moet opstappen’ VK 16.03.2017
Aanval op Hans Spekman geopend Telegraaf 16.03.2017
Spekman legt lot in handen leden Telegraaf 16.03.2017
PvdA ziet deze verkiezingen nu al somber in Elsevier 15.03.2017
Dijsselbloem: ‘Nooit illusie gehad dat we populair uit kabinet zouden komen’ NU 14.03.2017
De Onverkiesbare Hagenaar: Jeltje van Nieuwenhoven Den HaagFM 13.03.2017
Lodewijk Asscher: ‘Ik ga sowieso door, ook met twaalf zetels’ VN 11.03.2017
PVDA-PROMINENT BERNT SCHNEIDERS: ‘STEM VVD’ BB 10.03.2017
Burgemeester PvdA stemt VVD Telegraaf 10.03.2017
Brief terug aan Lodewijk Asscher, hij vraagt erom AD 10.03.2017
Luis Enrique tegen Asscher: ‘Go after that little f*cker’ AD 10.03.2017
Asscher klaagt steen en been over campagne en peilingen Elsevier 10.03.2017
PvdA op weg naar nederlaag Telegraaf 10.03.2017
Asscher blijft in advertentie dicht bij zichzelf, maar toont ook gebrek aan focus in PvdA-campagne VK 10.03.2017
Verkiezingsblog – Asscher probeert het dan maar in advertentie over de inhoud te hebben VK 10.03.2017
De PvdA zit aan alle kanten in de knel Trouw 10.03.2017
PvdA heeft het zwaar op straat Telegraaf 09.03.2017
Ambtenaren laten PvdA links liggen Telegraaf 09.03.2017
Magere steun voor Asscher Telegraaf 08.03.2017
Asscher ziet Rutte niet als premier van alle Nederlanders NU 07.03.2017
In aanloop naar verkiezingen ziet Asscher twee problemen voor PvdA Elsevier 07.03.2017
‘Met mij gaat het niet zo best, Diederik’ AD 07.03.2017
PvdA evalueert Carré-debat niet Telegraaf 07.03.2017
De PvdA is bij ‘Broodje Meijer’ iets van vroeger Trouw 06.03.2017
Vanaf de elfde etage zie je de krimp Trouw 05.03.2017
Spekman: ‘Niet bang om een splinterpartij te worden’ VK 04.03.2017
Hoe het komt het dat we terugverlangen naar vroeger VK 04.03.2017
Paar honderd man voor Wij zijn NL Telegraaf 04.03.2017
Het vuile werk begint; PvdA is toe aan plan C AD 03.03.2017
Wouter Bos prijst Wilders Telegraaf 03.03.2017
Wouter Bos: Wilders voelt haarfijn aan waar boosheid is AD 03.03.2017
Wouter Bos: links heeft problemen met migratie te lang onderschat Elsevier 03.03.2017
Asscher haalt weer uit naar CDA Telegraaf 03.03.2017
‘PvdA wacht nieuw recordverlies’ Telegraaf 02.03.2017
‘Integratie niet mislukt’ Telegraaf 02.03.2017
PvdA Hellevoetsluis blijft positief Trouw 02.03.2017
Asscher voorspelt zege PvdA Telegraaf 01.03.2017
‘Opponenten bang voor Asscher’ Telegraaf 27.02.2017
Asscher wilde Buma vol op de mond AD 27.02.2017
Buma haalt uit naar Asscher Telegraaf 26.02.2017
LIVE: Asscher stevig aangepakt op gevolgen flexwet AD 26.02.2017
De baas of het bankje Telegraaf 25.02.2017
Verkiezingsblog – Weemoed om laatste Kamerdag en wachten op Lazarusachtige opleving van Asscher VK 24.02.2017
Spekman haalt uit Telegraaf 24.02.2017
Campingbaas Fort Oranje boos Telegraaf 23.02.2017
Campingbaas boos over bezoek Asscher AD 23.02.2017
PVDA SPEKT OPENBAAR BESTUUR BB 22.02.217
Met steun PvdA stemt Kamer voor versoepeling kinderpardon Elsevier 21.02.2017
‘We gaan met Asscher de verkiezingen winnen’ AD 21.02.2017
Dijsselbloem: Staatsschuld moet omlaag naar 40 procent AD 20.02.2017
PvdA opent frontale aanval op ‘niet sociaal’ GroenLinks VK 19.02.2017
Asscher wil samenwerken met CDA, SP en GroenLinks NU 19.02.2017
Asscher wil met CDA, SP en GL Telegraaf 19.02.2017
‘PvdA heeft links verkwanseld’ Telegraaf 18.02.2017
‘Opmerkelijke timing’ van PvdA bij initiatiefwet tegen straatintimidatie Elsevier 15.02.2017
Seksuele intimidatie op straat is volgens PvdA ‘crimineel gedrag’ en moet dus strafbaar worden VK 15.02.2017
PvdA wil seksuele intimidatie op straat strafbaar stellen NU 15.02.2017
Als het aan de Kamer ligt, wordt straatintimidatie strafbaar Elsevier 15.02.2017
PvdA: straf seksuele intimidatie Telegraaf 15.02.2017
PvdA wil seksuele intimidatie ook strafbaar stellen VK 15.02.2017
D66 en PvdA willen miljarden voor kleinere klassen en meer leraren NU 13.02.2017
PvdA pleit voor 8 miljard lastenverlichting voor werknemers NU 12.02.2017
‘Nettosalaris moet omhoog’ Telegraaf 12.02.2017
Asscher spekt AOW Telegraaf 11.02.2017
PvdA: 40.000 overheidsbanen erbij Telegraaf 10.02.2017
‘Meer geld voor krimpregio’s’ Telegraaf 10.02.2017
Rutte: oproep Asscher slap aftreksel Telegraaf 10.02.2017
Rutte vindt fatsoensoproep PvdA ‘slap aftreksel’ eigen brief Elsevier 10.02.2017
Fatsoensoproep BN’ers initiatief van PvdA Elsevier 10.02.2017
Jongeren van programma Tweede Kelder proberen ‘fatsoenlijk te doen’ na oproep PvdA Omroep West 10.02.2017
Sta op voor onze beschaving Telegraaf 10.02.2017
Verkiezingsblog – Manifest Asscher: ‘Nederland is van ons allemaal’ VK 10.02.2017
PvdA reserveert 300 miljoen voor razendsnel internet en beter OV AD 10.02.2017
Fatsoensoproep BN’ers initiatief van PvdA Elsevier 10.02.2017
Asscher in lijsttrekkersdebat: Nederland heeft ereschuld aan Groningen Trouw 08.02.2017
‘Spreekt u Nederlands? Wij zijn van de PvdA’ Trouw 08.02.2017
Allochtoon loopt weg bij de PvdA AD 06.02.2017
‘Wij zijn voor Poetin, hier ga ik niet stemmen’ AD 30.01.2017
Hebt u dat, Lodewijk Asscher? Mee-dogen-loos! AD 29.01.2017
PvdA zal moeten wennen aan rol als kleinere partij Trouw 26.01.2017
Asscher betreurt uitlating ‘Rutte slap aftreksel populist’ NU 25.01.2017
‘Rutte toch geen slap aftreksel’ Telegraaf 25.01.2017
Asscher krabbelt terug: ‘had Rutte geen slap aftreksel van populist moeten noemen’ Elsevier 25.01.2017
PvdA’ers somber om toekomst Telegraaf 25.01.2017
Asscher begaat klassieke fout met sneer naar Rutte Elsevier 24.01.2017
Asscher reageert op VVD-advertentie: ‘Rutte zaait cynisme’ Elsevier 23.01.2017
Asscher valt Rutte aan Telegraaf 23.01.2017
Toine Heijmans: Waarom brugwachters geen PvdA meer stemmen VK 18.01.2017
Onze standpunten 15.01.2017
‘Nederland moet weer trots zijn’ Telegraaf 15.01.2017
Geen hogere plaats voor PvdA’ers Telegraaf 15.01.2017
‘Asscher past programma aan’ Telegraaf 14.01.2017
Roemer sluit samenwerking met VVD uit en roept PvdA op hetzelfde te doen VK 14.01.2017
PvdA-leden willen geen referenda meer VK 14.01.2017
PvdA’ers: Aanval op PVV pittig en terecht Trouw 14.01.2017
Asscher: Wilders gedraagt zich als Oud en Nieuwvandaal Elsevier 14.01.2017
Lodewijk Asscher: Wilders steekt de Grondwet in de fik Trouw 13.01.2017
‘Wilders net oudjaarsvandaal’ Telegraaf 13.01.2017
Kok stuurde Samsom in 2012 naar VVD AD 24.12.2016
Acht Haagse kandidaten op PvdA-lijst Tweede Kamer AD 23.12.2016
Attje Kuiken: ik wil niet dat VVD en PVV ons land rechts inkleuren Trouw 22.12.2016
Vicevoorzitter FNV Van Dijk hoogste nieuwkomer op PvdA-lijst NU 22.12.2016
Vernieuwingsslag treft PvdA-fractie AD 22.12.2016
Dijsselbloem vindt plek vijf te laag, protesteert en eindigt op derde plek PvdA-lijst VK 22.12.2016
Dijsselbloem was 5e op PvdA-liijst Telegraaf 22.12.2016
PvdA publiceert lijst Telegraaf 22.12.2016
CPB: hogere belasting duur Telegraaf 22.`12.2016
‘Belastingplan Asscher schadelijk voor economie’ AD 22.12.2016
Stijgende lijn in peiling voor PVV en PvdA AD 22.12.2016
Asscher pronkt met Samsoms veren AD 21.12.2016
Asscher kiest linksere koers PvdA: extra belastingen voor grootverdieners VK 21.12.2016
Verbazing belastingplan PvdA Telegraaf 21.12.2016
Asscher pleit voor ‘aanscherping’ verkiezingsprogramma PvdA NU 21.12.2016
Asscher slaat ‘SP-koers’ in met linkse plannen PvdA Elsevier 21.12.2016
Kaalslag in PvdA-fractie is risico voor kabinet-Rutte Elsevier 21.12.2016
Treurnis in PvdA-fractie Telegraaf 20.12.2016
PvdA-Kamerlid Jan Vos verlaat politiek NU 20.12.2016
Jan Vos verlaat politiek Telegraaf 20.12.2016
PvdA-leider Asscher: ‘VVD gaat straks gewoon bij de PVV op schoot zitten’ VK 17.12.2016
Asscher opent de aanval op Wilders NU 17.12.2016
Asscher haalt uit naar VVD en PVV Telegraaf 17.12.2016
Samsom roept op tot nuance bij afscheid van Kamer VK 13.12.2016
Tweede Kamer zwaait Samsom uit Trouw 13.12.2016
Diederik Samsom krijgt staande ovatie in Kamer bij afscheid NU 13.12.2016
Kamer zwaait Samsom uit Telegraaf 13.12.2016
Diederik Samsom vertrekt met staande ovatie AD 13.12.2016
Arib tweede op PvdA-lijst Telegraaf 13.12.2016
‘Kamervoorzitter Arib tweede op kandidatenlijst PvdA’ AD 13.12.2016
Asscher blij met Attje Kuiken Telegraaf 12.12.2016
Attje Kuiken leidt PvdA-fractie tot verkiezingen VK 12.12.2016
Attje Kuiken volgt Samsom op als fractievoorzitter PvdA NU 12.12.2016
Attje Kuiken is het nieuwe gezicht van de PvdA-fractie Trouw 12.12.2016
Attje Kuiken nieuwe fractievoorzitter PvdA AD 12.12.2016
Kuiken nieuwe baas fractie PvdA Telegraaf 12.12.2016
Attje Kuiken is het nieuwe gezicht van de PvdA-fractie Trouw 12.12.2016
Kuiken getipt als fractieleider PvdA Telegraaf 12.12.2016
Samsom: de man die de PvdA betrouwbaar maakte Trouw 12.12.2016
KEUZE VOOR ASSCHER KOST ROERMONDSE FRACTIE ZETEL BB 10.12.2016
Den Uyl zag revolte al van ver aankomen Trouw 10.12.2016
Zetel erbij voor PvdA, twee voor PVV AD 11.12.2016
Cohen wil voor verkiezingen nog akkoord linkse partijen Elsevier 11.12.2016
PvdA moet wel moét wel samenwerken op links VK 11.12.2016
Job Cohen pleit voor fusie linkse partijen in Tweede Kamer NU 11.12.2016
Het drama-Diederik: geen voelsprieten voor de onvrede Trouw 10.12.2016
Verwaayen: Tijd van ’nee’ Telegraaf 10.12.2016
Rutte: rot voor Samsom Telegraaf 10.12.2016
Rutte vindt het rot voor Samsom AD 10.12.2016
‘Het echte gevecht moet voor PvdA nog beginnen’ AD 10.12.2016
Voorzitter Spekman: ‘Slechte peilingen niet alleen door PvdA zelf’ Elsevier 10.12.2016
Tags: Diederik Samsom Hans Spekman Lodewijk Asscher PvdA
Lodewijk Asscher nieuwe leider PvdA Trouw 09.12.2016
Asscher gekozen als lijsttrekker PvdA, Samsom treedt terug als Kamerlid NU 09.12.2016
PvdA-kiezers gaan voor Asscher Telegraaf 09.12.2016
PvdA-leden kiezen Lodewijk Asscher tot lijsttrekker Elsevier 09.12.2016
Asscher wint van Samsom en wordt lijsttrekker PvdA AD 09.12.2016
Asscher verslaat Samsom in lijsttrekkersstrijd PvdA VK 09.12.2016
Live: wordt het Samsom of Asscher? Telegraaf 09.12.2016
Asschers spoor van mislukkingen: steeds net op tijd vertrokken Elsevier 09.12.2016
Samsom weet nog niet of hij Asscher feliciteert bij verlies AD 09.12.2016
Verlies bij PvdA zeker Telegraaf 09.12.2016
Alleen maar verliezers bij Wilders-proces en PvdA-verkiezingen Elsevier 09.12.2016
Interview Dijksma: ‘Linkse politici moeten durven luisteren naar de onderbuik’ NU 06.12.2016
Links verzet tegen vrij verkeer van personen in EU Elsevier 06.12.2016
PvdA-leden twijfelen nog over ‘de redder’ Trouw 05.12.2016
Asscher noemt opvattingen arbeidsmarkt PvdA en VVD ‘onoverbrugbaar’ NU 05.12.2016
Asscher: ‘Ik word niet makkelijker de komende tijd’ NU 05.12.2016
Kritiek Samsom op Asscher om verdringing door Oost-Europeanen NU 04.12.2016
Samsom haalt uit naar Asscher in slotdebat Trouw 04.12.2016
Slotdebat Samsom en Asscher: ‘Kiezen tussen Einstein of Gandhi’ VK 03.12.2016
Samsom haalt toch nog uit naar Asscher in slotdebat Trouw 03.12.2016
Kritiek Samsom op Asscher om verdringing door Oost-Europeanen NU 03.12.2016
Samsom en Asscher botsen weer over EU Telegraaf 03.12.2016
Samson en Asscher gaan de strijd aan tijdens laatste lijsttrekkersdebat AD 03.12.2016
Samsom wil oplossingen voor PVV-kiezers NU 02.12.2016
Interview Samsom: ‘De PVV-stemmer verwacht van óns de oplossingen’ NU 02.12.2016
Na uitspraak Marcouch krijg ik echt medelijden met PvdA Elsevier 02.12.2016
Respect voor de leraar is belangrijker dan een veertiende maand Trouw 02.12.2016
Respect voor de leraar is belangrijker dan een veertiende maand Trouw 02.12.2016
PvdA: Meer salaris en status voor leraren Trouw 01.12.2016
PvdA pleit voor forse loonsverhoging leraren NU 01.12.2016
Samsom en Asscher nek-aan-nek Telegraaf 01.12.2016
Onderzoek: nek-aan-nekrace Samsom en Asscher AD 01.12.2016
Beleid Asscher succes? Telegraaf 30.11.2016
De echte keuzes zijn veel te eng Trouw 30.11.2016
Ook insider Monasch presenteert zich als buitenstaander – 28/11/16
Asscher gaat fractie niet vanzelfsprekend leiden AD 27.11.2016
Samsom en Asscher in debat Telegraaf 26.11.2016
Asscher gaat fractie niet vanzelfsprekend leiden AD 26.11.2016
Asscher lijkt favoriet Telegraaf 25.11.2016
Strijd tussen vrienden werd feller dan verwacht Trouw 24.11.2016
Lijsttrekkers PvdA on ice Telegraaf 23.11.2016
Jongeren PvdA willen Asscher Telegraaf 22.11.2016
Bert Wagendorp: ‘Niet chic? Wat Asscher doet is armoedig’ VK 22.11.2016
Als PvdA-leden verstandig zijn dan kiezen ze Samsom VK 21.11.2016
‘Niet chic wat Lodewijk doet’ VK 19.11.2016
Asscher tijdens tweede debat: ‘Onverantwoord om vast te houden aan Samsom’ VK 19.11.2016
Interview Asscher: ‘Het gaat er om dat we rechts kunnen verslaan’ NU 19.11.2016
Asscher opent deur voor links blok NU 19.11.2016
Boegeroep voor Asscher Telegraaf 19.11.2016
De permanente rolwisseling van Rutte en Asscher – 19/11/16
Samsom en Asscher opnieuw in aanvaring AD 19.11.2016
Samsom noemt aanval Asscher ‘ongeloofwaardig’ NU 15.11.2016
PvdA- debat ettert door Telegraaf 15.11.2016
Rabin Baldewsingh kiest voor Samsom: ‘Stand by your man’ RTVWEST 15.11.2016
Baldewsingh voor Samson als lijsttrekker PvdA Den HaagFM 15.11.2016
Baldewsingh: ‘Samsom blijft mijn wonderboy’ AD 15.11.2016
Asscher vreest nederlaag PvdA onder leiderschap Samsom NU 14.11.2016
Asscher: ander leiderschap nodig Telegraaf 14.11.2016
Asscher is tijdens het eerste debat opmerkelijk hard over Samsom VK 14.11.2016
Asscher fel over Samsom: PvdA heeft andere leider nodig Elsevier 14.11.2016
Asscher vreest nederlaag PvdA onder leiderschap NU 14.11.2016
Eerste lijsttrekkers debat PvdA van start in Schilderswijk Den HaagFM 14.11.2016
Licht boegeroep na aanval op Samsom Trouw 14.11.2016
- Lees ook:Samsom gelooft erin: een vrouwelijke (vice-)premier – 14/11/16
- Lees ook:Is een leiderverkiezing goed voor de democratie? – 22/10/16
- Lees ook:Asscher: ‘Als je invalt, denk je weleens: ik kan het zelf veel beter’ – 17/10/16
Asscher vreest nederlaag PvdA onder leiderschap Samsom NU 14.11.2016
Asscher: ‘Leiderschap Samsom voldoet niet meer’ VK 14.11.2016
Asscher: ander leiderschap nodig Telegraaf 14.11.2016
Strijd Samsom en Asscher barst los Telegraaf 14.11.2016
De handschoenen zijn af bij Asscher AD 14.11.2016
Lodewijk Asscher wil premier worden Trouw 12.11.2016
Kandidaat-lijsttrekker Lodewijk Asscher wil premier worden NU 12.11.2016
Asscher wil premier wordenTelegraaf 12.11.2016
Lodewijk Asscher wil premier worden AD 12.11.2016
PvdA heeft voor lijsttrekkersverkiezing duizend nieuwe leden NU 09.11.2016
Vicevoorzitter FNV Van Dijk verruilt vakbond voor PvdA NU 07.11.2016
Sociaal ondernemer wil Kamer in voor PvdA, levenslijn met activisten herstellen VK 07.11.2016
PvdA vertelt ander verhaal over ‘weigering’ Monasch Elsevier 07.11.2016
Monasch op ramkoers met PvdA: toch geen kandidaat-lijsttrekker VK 07.11.2016
PvdA wil Jacques Monasch niet als lijsttrekker AD 07.11.2016
Monasch toch geen kandidaat voor lijsttrekkerschap PvdA NU 05.11.2016
PvdA buigt zich over vraag: mag Monasch meedoen aan de lijsttrekkersverkiezing? VK 05.11.2016
PvdA overwoog Samsom te vervangen AD 05.11.2016
Op welke PvdA’ers kunnen Samsom, Monasch en Asscher rekenen? Elsevier 03.11.2016
Ziet populaire Aboutaleb in Asscher nieuwe PvdA-lijsttrekker? Elsevier 03.11.2016
Aboutaleb spreekt halfbakken steun uit aan Asscher AD 03.11.2016
Nog even uitstellen, die fusie tussen PvdA en GroenLinks VK 29.10.2016
De zóveelste poging tot het sluiten van een pact op links VN 29.10.2016
Timmermans steunt Samsom als lijsttrekker Telegraaf 29.10.2016
Timmermans steunt Samsom als lijsttrekker AD 29.10.2016
Asscher: trots en sociaal Nederland Telegraaf 27.10.2016
PvdA breekt in verkiezingsprogramma rigoureus met Rutte II VK 24.10.2016
PvdA heeft genoeg van marktwerking Trouw 24.10.2016
‘Nivelleren is een feest’ Telegraaf 24.10.2016
Verkiezingsprogramma PvdA: racisme harder aanpakken AD 24.10.2016
PvdA: extra belasting voor banken Telegraaf 24.10.2016
PvdA wil forse verhoging van belasting voor banken NU 24.10.2016
Monasch wil opheldering partijbestuur PvdA over ‘flitsleden’ NU 24.10.2016
‘Flits-lidmaatschap PvdA pakt toch duurder uit’ Trouw 24.10.2016
‘PvdA-kandidaat Monasch boos over flitslidmaatschap’ AD 24.10.2016
PvdA zet streep door 2 euro-lid Telegraaf 24.10.2016
PvdA-lidmaatschap voor 2 euro blijkt toch niet te bestaan Elsevier 24.10.2016
‘Fusie tussen GroenLinks en PvdA’: zo wil Samsom grootste worden Elsevier 24.10.2016
Samsom: ‘Fracties GroenLinks en PvdA kunnen fuseren’ VK 24.10.2016
Samsom wil na verkiezingen fusie PvdA en Groenlinks NU 24.10.2016
‘PvdA fuseren met GroenLinks’ Telegraaf 24.10.2016
Klaver wil ‘progressieve samenwerking’ met PvdA, SP en D66 AD 24.10.2016
Samsom wil premier worden Trouw 23.10.2016
Samsom wil nu wel premier worden AD 23.10.2016
Samsom wil premier worden bij winst PvdA NU 23.10.2016
Samsom vindt kritiek Monasch ‘merkwaardig’ en ziet weg naar premierschap Elsevier 23.10.2016
Samsom wil premier worden Telegraaf 23.10.2016
PvdA’er Monasch plaatst frontale aanval op ‘sorry’ Samsom Elsevier 22.10.2016
‘Samsom verwaarloosde fractie’ Telegraaf 22.10.2016
PvdA’er Monasch plaatst frontale aanval op ‘sorry’ Samsom Elsevier 22.10.2016
Monasch rekent op winst PvdA-verkiezing bij eerlijke procedure NU 21.10.2016
Monasch: ‘Bij eerlijke verkiezingen word ik nieuwe PvdA-lijsttrekker’ NU 21.10.2016
GeenStijl kan lijsttrekkersverkiezingen PvdA niet kapen AD 21.10.2016
Bosman: max 32 uur werken Telegraaf 21.10.2016
PvdA’er Bosman komt met ‘Bernie Sanders-achtige’ campagne Trouw 21.10.2016
Meer PvdA’ers doen mee aan strijd om leiderschap VK 19.10.2016
Ontevreden PvdA’ers willen ‘linksere koers’, komen met eigen kandidaat Elsevier 19.10.2016
Groep PvdA’ers komt met eigen programma en kandidaat NU 19.10.2016
Ontevreden PvdA’ers presenteren eigen kandidaat-lijsttrekker AD 19.10.2016
Nog twee kandidaten PvdA Telegraaf 19.10.2016
4e kandidaat lijsttrekker PvdA Telegraaf 19.10.2016
3e kandidaat lijsttrekker PvdA Telegraaf 19.10.2016
Paul Tang haakt af in strijd om lijsttrekkerschap PvdA VK 19.10.2016
Paul Tang ziet af van lijsttrekkerschap PvdA Trouw 19.10.2016
Tang ziet af van lijsttrekkerschap PvdA NU 19.10.2016
Tang haakt af bij de PvdA Telegraaf 19.10.2016
Paul Tang doet niet mee aan strijd om lijsttrekkerschap Elsevier 19.10.2016
Laat flitslidmaatschap paniek bij PvdA niet camoufleren VK 18.10.2016
Asschers spoor van mislukkingen: steeds net op tijd vertrokken Elsevier 18.10.2016
Deventenaar gaat strijd aan met Samsom, Asscher en Monasch AD 18.10.2016
| 16/10/16 | Asscher scoort het hoogst als lijsttrekker PvdA |
Asscher: ‘Als je invalt, denk je weleens: ik kan het zelf veel beter’ Trouw 17.10.2016
Lodewijk Asscher, de patriot voor de middenklasse Trouw 17.10.2016
Asscher stort zich in PvdA-strijd en wil ‘progressief Nederland’ aanvoeren VK 17.10.2016
Asscher mengt zich officieel in strijd om PvdA-lijsttrekkerschap NU 17.10.2016
Asscher officieel verkiesbaar Telegraaf 17.10.2016
Asscher wil als lijsttrekker ‘haat van populisten en islamisten’ bestrijden Elsevier 17.10.2016
Asscher officieel verkiesbaar als leider van de PvdA AD 17.10.2016
Monasch wil opheldering over afspraken Samsom en Asscher NU 17.10.2016
Monasch wil weten of PvdA-leiding Asscher en Samsom voortrekt AD 17.10.2016
Ook in peiling De Hond is Samsom geen partij voor Asscher AD 16.10.2016
‘Asscher heeft wel wat uit te leggen aan Turkse Nederlanders’ Elsevier 16.10.2016
‘Asscher favoriet bij PvdA’ Telegraaf 16.10.2016
Asscher start campagne om PvdA-leiderschap op mbo-school VK 15.10.2016
Maandag ’bijeenkomst’ Asscher Telegraaf 15.10.2016
‘Asscher maakt kandidatuur maandag bekend’ AD 15.10.2016
Kiezers trappen echt niet meer in ‘matchfixing’ PvdA Elsevier 14.10.2016
‘Flitsleden’ mogen voor 2 euro meestemmen bij PvdA-strijd VK 14.10.2016
PvdA-lidmaatschap kost 2 euro om te stemmen op lijsttrekker NU 14.10.2016
Iedereen kan voor 2 euro stemmen Telegraaf 14.10.2016
Voor 2 euro mag u stemmen voor nieuwe PvdA-leider Elsevier 14.10.2016
Voor 2 euro meestemmen over lijsttrekker PvdA AD 14.10.2016
Gevecht om het leiderschap in de PvdA is begonnen Trouw 14.10.2016
AD-lezer kiest massaal voor Asscher boven Samsom AD 14.10.2016
Gevecht om het leiderschap in de PvdA is begonnen Trouw 14.10.2016
Interne strijd moet nieuw elan geven aan PvdA AD 14.10.2016
PVV: ‘Plan PvdA asociaal’ Telegraaf 14.10.2016
’Belasting omhoog voor zorg’ Telegraaf 14.10.2016
PvdA wil belasting ter vervanging van eigen risico NU 14.10.2016
PvdA: belastingen omhoog om zorg ‘goedkoper’ te maken Elsevier 14.10.2016
’Belasting omhoog voor zorg’ Telegraaf 14.10.2016
Wellicht vertrouwen PvdA-leden stiekem juist op ‘matchfixing’ Elsevier 13.10.2016
Strijd barst los: ook Asscher wil PvdA-leider worden Elsevier 13.10.2016
‘Asscher wil het opnemen tegen Samsom’ Trouw 13.10.2016
‘Lodewijk Asscher wil lijsttrekker PvdA worden’ NU 13.10.2016
Asscher doet het: hij wil PvdA-lijsttrekker worden NOS 13.10.2016
Vijftien prominente lokale PvdA’ers pleiten voor Asscher als lijsttrekker NU 13.10.2016
De strijd om het lijsttrekkersschap van de PvdA is losgebarsten AD 13.10.2016
Asscher wil lijsttrekker worden Telegraaf 13.10.2016
PvdA’er Monasch begint boos aan campagne lijsttrekkerschap VK 13.10.2016
Kamerlid Monasch wil lijsttrekker PvdA worden NU 13.10.2016
Monasch wil lijsttrekker worden Telegraaf 13.10.2016
Jacques Monasch wil lijsttrekker PvdA worden AD 13.10.2016
PvdA-leider Samsom zet zich af tegen ‘onverkwikkelijke’ VVD Elsevier 09.10.2016
Asscher ’trots’ op kabinet Telegraaf 06.10.2016
Monasch (PvdA) verwijt partijbestuur verbreken belofte lijsttrekkersverkiezing NU 25.09.2016
Spekman: Geen heksenjacht op Turks-Nederlandse PvdA’ers VK 24.09.2016
Dijsselbloem: ‘Ik heb geprobeerd de pijn eerlijk te verdelen’ VK 24.09.2016
Samsom: liever compromis dan langs de kant Trouw 24.09.2016
Samsom: ’NL er weer bovenop’ Telegraaf 24.09.2016
Samsom: Tegenwicht bieden aan ‘verdelers’ als PVV en DENK AD 24.09.2016
Dijsselbloem: ‘Ik heb geprobeerd de pijn eerlijk te verdelen’ VK 24.09.2016
Diederik Samsom stelt zich opnieuw verkiesbaar als lijsttrekker PvdA VK 23.09.2016
Samsom opnieuw kandidaat-lijsttrekker PvdA Trouw 23.09.2016
Samsom opnieuw kandidaat als lijsttrekker PvdA NU 23.09.2016
Met manifest doet Samsom gooi naar lijsttrekkerschap Elsevier 23.09.2015
Samsom wil lijsttrekker worden Telegraaf 23.09.2016
Samsom officieel kandidaat-lijsttrekker voor de PvdA AD 23.09.2016
De schijnkeuzes bij de PvdA Trouw 24.09.2016
Hans Spekman: ‘We gaan door met theedrinken, wat de electorale consequenties ook zijn’ VN 14.09.2016
Dijsselbloem beschikbaar voor Tweede Kamer, Koenders niet NU 13.09.2016
Koenders en Klijnsma niet op lijst Telegraaf 13.09.2016
Ook Koenders en Klijnsma passen voor Kamerlidmaatschap VK 13.09.2016
Bert Koenders en Jetta Klijnsma niet op kieslijst PvdA AD 13.09.2016
Dijsselbloem wil op kieslijst Telegraaf 13.09.2016
KLIJNSMA WIL NIET IN KAMER BB 13.09.2016
Jetta Klijnsma gaat niet in de Tweede Kamer zitten RTVWEST 13.09.2016
Eerder maakte bijvoorbeeld Jeltje van Nieuwenhoven de overstap naar de lokale Haagse politiek, na jarenlang voor de PvdA actief te zijn geweest in de Tweede Kamer.
LEES OOK: Staatssecretaris Jetta Klijnsma tijdelijk uitgeschakeld na val met tandem in Den Haag
Ronald Plasterk niet meer verkiesbaar voor Tweede Kamer Den HaagFM 10.09.2016
Diederik Samsom (PvdA) wil nog altijd premier worden RTVWEST 09.09.2016
Hagenaar Ronald Plasterk niet meer verkiesbaar voor PvdA in Tweede Kamer RTVWEST 09.09.2016
Plasterk geen kandidaat meer voor Tweede Kamer VK 09.09.2016
Plasterk keert niet terug op PvdA-kieslijst NU 09.09.2016
Plasterk keert niet terug op PvdA kandidatenlijst Telegraaf 09.09.2016
Plasterk niet herkiesbaar AD 09.09.2016
Staatssecretaris Dijksma wil terug naar de Kamer namens PvdA NU 08.09.2016
Dijksma wil terug naar Kamer Telegraaf 08.09.2016
Paul Tang overweegt gooi naar partijleiderschap PvdA VK 02.09.2016
Paul Tang overweegt lijsttrekkerschap PvdA NU 02.09.2016
‘Ik overweeg lijsttrekkerschap’ Telegraaf 02.09.2016
Paul Tang overweegt gooi naar partijleiderschap PvdA VK 02.09.2016
Van Dam niet verkiesbaar Telgraaf 02.09.2016
Staatssecretaris Van Dam niet op kieslijst PvdA voor Tweede Kamer NU 02.09.2016
PvdA’er Martijn van Dam niet herkiesbaar AD 02.09.2016
Roos Vermeij (PvdA) verlaat na verkiezingen de Tweede Kamer VK 30.08.2016
Samsom: ik heb de fractie verwaarloosd Trouw 27.08.2016
Samsom ‘verwaarloosde’ PvdA-fractie NU 27.08.2016
Samsom: ik heb de fractie verwaarloosd VK 27.08.2016
‘Ik heb de fractie verwaarloosd’ Telegraaf 27.08.2016
Samsom: ik heb de fractie verwaarloosd AD 27.08.2016
Ploumen bij verkiezingen beschikbaar voor Tweede Kamer NU 25.08.2016
Ploumen beschikbaar voor Kamer Telegraaf 25.08.2016
PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester stapt na tien jaar uit de politiek VK 25.08.2016
PvdA’er Bouwmeester vertrekt uit Tweede Kamer na verkiezingen NU 25.08.2016
PvdA’er Bouwmeester stopt Telegraaf 25.08.2016
PvdA’er Lea Bouwmeester verlaat na 10 jaar parlement AD 25.08.2016
Dresscode zwemfeestje PvdA: van adamskostuum tot boerkini Den HaagFM 22.08.2016
Waarom trekt de PvdA steeds weer pleitbezorgers van islamisering aan? Elsevier 22.08.2016
Kamerlid Tanja Jadnanansing (PvdA) verlaat Den Haag in september al Trouw 22.08.2016
Asscher beslist in oktober over politieke toekomst NU 19.08.2016
Geheel onverwacht ging heen PvdA en CDA
Herdenkingsplechtigheid en Begrafenis.
”Na een dappere eindstrijd hebben zij het leven gelaten”, ”Zij worden bedankt voor tientallen jaren trouwe dienst en laten een enorme leegte achter in het Nederlandse parlementaire landschap. We zullen hen missen.”
De begrafenis vindt in alle bescheidenheid plaats op zaterdag 24 maart 2012.
Verschillende mensen zullen een grafrede houden. Onder hen zijn (oud-) partijleden van de beide partijen, onder wie Bram Peper (PvdA), Rob Oudkerk (PvdA) en Willem Aantjes (CDA).
Nieuws uit NRC: CDA en PvdA praten weer met elkaar in ‘Vredenburgberaad’›
NRC 03.04.2012 Actieve CDA’ers en PvdA’ers hebben het initiatief genomen nader tot elkaar te komen. Ze praten met elkaar in het zogeheten Vredenburgberaad, schrijft NRC Handelsblad vanmiddag. Lees verder›
CDA’ers zoeken toenadering tot PvdA voor samenwerking
Elsevier 03.04.2012 Een groep van twintig CDA’ers en PvdA’ers komt elke zes weken bijeen om te praten over verschillen tussen de partijen en mogelijke samenwerking in de toekomst. Onder de deelnemers zijn geen landelijke kopstukken.
Dat meldt NRC Handelsblad.
Onder de deelnemers van het Vredenburgberaad – genoemd naar het Utrechtse theatercomplex waar de politici elkaar ontmoeten – zijn wethouders, vier voormalig kandidaat-voorzitters van het CDA en een ex-staatssecretaris van de PvdA.
Coalitie
De vorige keer dat de partijen op landelijk niveau samenwerkten, in het kabinet Balkenende-IV, beviel de samenwerking slecht. Vicepremier en toenmalig PvdA-leider Wouter Bos liet de regering na diverse botsingen vallen omdat de PvdA het oneens was met het CDA over verlenging van de missie in Afghanistan.
Met zowel het CDA als de PvdA gaat het niet goed in de peilingen. In de laatste peiling van Maurice de hond kreeg het CDA 14 zetels, 7 minder dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010. De PvdA staat op 21 zetels, 9 minder dan de partij nu in de Kamer heeft.
Zie ook:
De Balie rouwt: PvdA en CDA hebben het leven gelaten
Parool 29.02.2012 PvdA en CDA hebben betere tijden gekend. Reden voor het Amsterdamse debatcentrum De Balie om een herdenkingsplechtigheid voor de twee partijen te houden. Die vindt plaats op zaterdag 24 maaert.
‘PvdA en CDA overleden’
Spits 29.02.2012 Het wordt 24 maart een treurige bedoeling in debatcentrum De Balie in Amsterdam. Daar wordt op die dag een herdenkingsplechtigheid gehouden voor de PvdA en het CDA.“Na een dappere eindstrijd hebben zij het leven gelaten”, aldus De Balie op een heuse rouwkaart. “Zij worden bedankt voor tientallen jaren trouwe dienst en laten een enorme leegte achter in het Nederlandse… Lees meer >
Debatcentrum draagt PvdA en CDA ten grave
NU 29.02.2012 PvdA en CDA hebben betere tijden gekend. Reden voor het Amsterdamse debatcentrum De Balie om een herdenkingsplechtigheid voor de twee partijen te houden.
De nieuwe Burgemeester van Amsterdam is alweer in aantocht
Inmiddels is Lodewijk Asscher tijdelijk aangesteld als burgemeester van Amsterdam.
Parool 29.05.2010 AMSTERDAM – Staatsrechtgeleerden vinden dat waarnemend burgemeester Lodewijk Asscher niet ook de portefeuille Financiën kan beheren. Juridisch is er geen bezwaar tegen, maar de hoogleraren Douwe Jan Elzinga, Jit Peters en Hans Engels vinden …
- Lees ook: Asscher: ik kan én moet op Financiën (27-05-10)
- Lees ook: Asscher doet ook Amsterdamse begroting (26-05-10)
Telegraaf 30.03.2010 Waarnemend burgemeester van Amsterdam, Lodewijk Asscher, heeft na afgelopen weekeinde een ferme tik op de neus gekregen van hoogleraar Douwe Elzinga.
Afgelopen weekeinde ontpopte de PvdA’er zich niet als neutraal burgemeester, maar juist als partijman. Hij nam deel aan een bijeenkomst over de coalitievorming. De professor aan de universiteit in Groningen is gespecialiseerd in politiek dualisme en reageert duidelijk: “Dit moet Asscher niet meer doen: simpel!”
De ‘oude’ Burgemeester neemt officieel afscheid op 31 maart 2010…… en feestelijk op 14 april 2010….
Cohen blikt terug op burgemeesterschap
‘Jopperdepop blijft Amsterdammer’
Telegraaf 14.04.2010 Oud-burgemeester Job Cohen heeft woensdagavond feestelijk afscheid genomen van Amsterdam.
‘Jopperdepop blijft Amsterdammer’
Trouw 14.04.2010 Oud-burgemeester Job Cohen heeft woensdagavond feestelijk afscheid genomen van Amsterdam. In het Concertgebouw klonken Amsterdamse liederen, dansten studenten van het ROC voor hem en trad het Amsterdam Youth Symphony Orchestra op.
‘Jopperdepop blijft Amsterdammer’
Parool 14.04.2010 AMSTERDAM – Oud-burgemeester Job Cohen heeft woensdagavond feestelijk afscheid genomen van Amsterdam. In het Concertgebouw klonken Amsterdamse liederen, dansten studenten van het ROC voor hem en trad het Amsterdam Youth Symphony Orchestra op …
- Lees ook: Bookmakers zetten in op Cohen (14-04-10)
- Lees ook: Oudkerk wil burgemeester van Amsterdam worden (13-04-10)
Cohen ontvangt medaille bij afscheid
Trouw 31.03.2010 Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft woensdagmiddag afscheid genomen van burgemeester Job Cohen.
Medaille voor afzwaaiende Cohen
VK 31.03.2010 Job Cohen heeft woensdag de gouden medaille van de hoofdstad ontvangen….
Telegraaf 31.03.2010 Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen heeft woensdag bij zijn afscheid de gouden medaille van de hoofstad ontvangen.
Cohen onderscheiden bij afscheid Amsterdam
NRC 31.03.2010 Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen heeft vandaag de gouden medaille van de hoofdstad ontvangen. Hij kreeg deze hoogste onderscheiding van de gemeente bij zijn afscheid van de Amsterdamse politiek.
Cohen onderscheiden bij afscheid
Parool 31.03.2010 AMSTERDAM – Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen heeft woensdag de gouden medaille van de hoofstad ontvangen. Hij kreeg deze hoogste onderscheiding van de gemeente bij zijn afscheid van de Amsterdamse politiek. Daarbij waren naast de huidige …
- Lees ook: Geen burgerafscheid voor Cohen (30-03-10)
Geen burgerafscheid voor Cohen
Parool 30.03.2010 AMSTERDAM – Er is geen geld voor, zegt de gemeente, en daarom krijgt de gewone Amsterdammer geen gelegenheid afscheid te nemen van vertrekkend burgemeester Job Cohen. ”Jammer,” vindt reinigingsmedewerker Sjaak (54), die in de Czaar Peterstraat …
- Lees ook: Cohen voelt veel voor Amerikaanse campagne (25-03-10)
- Lees ook: Theodor Holman: Koning Cohen (19-03-10)
Geen geld voor afscheidsfeest Cohen
Telegraaf 30.03.2010 Amsterdamse burgers kunnen geen afscheid nemen van vertrekkend burgemeester Job Cohen. Volgens de gemeente is er niet genoeg geld om een receptie voor burgers te organiseren.
Cohen neemt woensdag afscheid van raad
Parool 29.03.2010 AMSTERDAM – Na negen jaar neemt oud-burgemeester Job Cohen woensdagmiddag afscheid van de Amsterdamse gemeenteraad en voormalige raadsleden en wethouders. Dit gebeurt tijdens de raadsvergadering, maakte de gemeente Amsterdam maandag bekend.
- Lees ook: Cohen voelt veel voor Amerikaanse campagne (25-03-10)
- Lees ook: Theodor Holman: Koning Cohen (19-03-10)
…………..de wervingscampagne draait op volle toeren. De nieuwe Burgemeester is onderweg.
Verlos Amsterdam van PvdA-burgemeester
Elsevier 20.04.2010 Natuurlijk heeft Eberhard van der Laan de capaciteiten om burgemeester te worden. Maar waarom wordt zo’n typische Amsterdamse PvdA-spin-in-het-web burgemeester in de PvdA-eenpartijstad Amsterdam?
Amsterdam zoekt heldhaftige burgemeester
Telegraaf 20.04.2010 De nieuwe burgemeester van Amsterdam moet de personificatie zijn van de drie andreaskruisen van Amsterdam: heldhaftig, vastberaden en barmhartig. Hij of zij is bovendien een boegbeeld, netwerker en belangenbehartiger van de stad, staat in de profielschets, waar de gemeenteraad woensdag over beslist.
Profielschets nieuwe burgemeester: het hoeft geen vrouw te zijn
Parool 20-04-10 De opvolger van Job Cohen moet empathisch en barmhartig zijn, een inspirator met visie en een samenbindende leider. Dat staat in de profielschets van de nieuwe Amsterdamse burgemeester, opgesteld door de fractievoorzitters in de gemeenteraad, die dinsdagochtend openbaar werd. Daarin wordt gesproken over een vrouwelijke burgemeester, maar: ‘Waar in de profielschets over ‘zij’ gesproken wordt, kan uiteraard ook ‘hij’ gelezen worden.’
’Amsterdam is toe aan een vrouw’
Trouw 14.04.2010 ’Ja, Amsterdams nieuwe burgemeester moet een vrouw zijn’. In twee dagen tekenden duizenden mensen deze oproep, die in gang is gezet door Opzij-hoofdredacteur Margriet van der Linden en advocaat Prem Radhakishun – een man. „Mannen kunnen ook meedoen. Het is heel goed dat mannen en vrouwen gelijk optrekken”, zegt Van der Linden, die vindt dat Amsterdam ’na zeven eeuwen’ toe is aan een vrouw.
Amsterdam zet zoektocht naar burgemeester op web
Trouw 13.04.2010 De gemeente Amsterdam start vanavond de zoektocht naar een definitieve opvolger van burgemeester Job Cohen. Belangstellenden kunnen de tocht via het web volgen en de uitkomst helpen bepalen.
………..en verder
Eberhard van der Laan (PvdA) is de Gewilde bemiddelaar in Amsterdam
Wie neemt het op tegen Eberhard van der Laan?
Parool 20.04.2010 AMSTERDAM – Het burgemeesterschap van Amsterdam lijkt al te zijn vergeven, hoewel de formele zoektocht naar een opvolger van Job Cohen nog aan het begin staat. Met zijn openlijke sollicitatie van maandagmiddag legt PvdA’er Eberhard van der Laan …
- Lees ook: Van der Laan: ‘ Soms komen onze normen en waarden wel in gevaar’ (19-04-10)
- Lees ook: Van der Laan wil burgemeester Amsterdam worden (19-04-10)
Van der Laan wil Cohen opvolgen in Amsterdam
VK 19.04.2010 Gewezen minister Eberhard van der Laan (PvdA) wil burgemeester van Amsterdam worden. Dat heeft zijn partij gisteren…
Van der Laan wil burgemeester Amsterdam worden
Parool 19.04.2010 AMSTERDAM – Oud-minister Eberhard van der Laan wil de nieuwe burgemeester van Amsterdam worden. De 54-jarige PvdA-er had zich eerder beschikbaar gesteld voor de Tweede Kamer, maar trekt zich terug. Van der Laan vindt het vanwege zijn ambitie om …
- Lees ook: Portret Eberhard van der Laan (19-04-10)
Van der Laan kandidaat burgemeester A’dam
NRC 19.04.2010 Amsterdam/Den Haag, 19 april. Oud-minister Eberhard van der Laan wil burgemeester van Amsterdam worden. De prominente PvdA’er ziet daarom af van een plek op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, omdat een dubbele kandidatuur volgens hem „niet zuiver” is.
Van der Laan: liever burgemeester Amsterdam
Trouw 19.04.2010 De PvdA’er en oud-minister Eberhard van der Laan stelt zich toch niet beschikbaar voor de Tweede Kamer. Hij wil burgemeester van Amsterdam worden.
Telegraaf 19.04.2010 De PvdA in Amsterdam vindt Eberhard van der Laan „een interessante kandidaat” voor het burgemeesterschap.
Reactie fractie PvdA-Amsterdam
Telegraaf 19.04.2010 De PvdA in Amsterdam vindt Eberhard van der Laan „een interessante kandidaat” voor het burgemeesterschap. Dat zei fractievoorzitter Frank de Wolf maandag. De PvdA’er, tevens oud-minister, Van der Laan liet weten burgemeester van de hoofdstad te willen worden.
Van der Laan wil burgemeester worden
Telegraaf 19.04.2010 De PvdA’er en oud-minister Eberhard van der Laan stelt zich toch niet beschikbaar voor de Tweede Kamer. Hij wil burgemeester van Amsterdam worden en vindt het daarom „niet zuiver om zijn kandidatuur voor de Tweede Kamer te handhaven”, zo heeft de PvdA maandag gemeld.
Kandidaat voor burgemeesterschap
Van der Laan wil naar Amsterdam
Telegraaf 19.04.2010 Oud-minister Eberhard van der Laan gaat zich kandidaat stellen voor het burgemeesterschap van Amsterdam en is niet beschikbaar voor de PvdA-lijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. • 352 reacties
Rob Oudkerk
Oudkerk (PvdA) wil burgemeester Amsterdam worden
Elsevier 13.04.2010 PvdA’er Rob Oudkerk ziet nog altijd een rol in de politiek voor zichzelf weggelegd. De oud-wethouder van Amsterdam, bekend van zijn bezoeken aan …
Rob Oudkerk wil burgemeester worden
Telegraaf 13.04.2010 Rob Oudkerk wil burgemeester van Amsterdam worden. Hij ambieert die functie, en overweegt sterk om een sollicitatiebrief te schrijven, maar heeft dat nog niet gedaan. Oudkerk ziet zichzelf als een soort Rudy Giuliani, een voormalige burgemeester van New York.
Oudkerk wil burgemeester van Amsterdam worden
Parool 13.04.2010 AMSTERDAM – Voormalig PvdA-wethouder Rob Oudkerk (55) overweegt zich kandidaat te stellen voor het burgemeesterschap van Amsterdam. Hij ambieert die functie en denkt er sterk over om een sollicitatiebrief te schrijven. Dat heeft hij vanochtend …
We krijgen iets te zeggen over onze nieuwe burgemeester
Parool 09.04.2010 AMSTERDAM – Welke burgemeester past bij Amsterdam? Aan welke eisen moet hij of zij voldoen? Wat mogen Amsterdammers verwachten van de nieuwe burgervader? De gemeenteraad wil graag de mening van de Amsterdammers voordat de profielschets van de …
‘Asscher toch bij PvdA-bijeenkomst over coalitievorming’
Elsevier 29.03.2010 Waarnemend burgemeester van Amsterdam, de PvdA’er Lodewijk Asscher, bemoeit zich toch met de coalitiebesprekingen die …
Asscher betrapt bij PvdA college-sessie
Telegraaf 29.03.2010 Waarnemend burgemeester Lodewijk Asscher van Amsterdam eet van twee walletjes. Hij neemt zijn functie als een boven de partijen staande burgemeester niet serieus.
Bezoek Asscher aan PvdA-fractie wekt wrevel D66
VK 29.03.2010 Waarnemend burgemeester van Amsterdam Lodewijk Asscher heeft de Amsterdamse fractie van D66 voor het hoofd gestoten door afgelopen weekend deel te nemen aan een PvdA-bijeenkomst in Bergen. Dat heeft het Parool maandag gemeld. De Amsterdamse PvdA-leider Asscher, die Job Cohen waarneemt nu hij zich kandidaat heeft gesteld voor het lijsttrekkerschap, moet zich als burgemeester afzijdig houden van coalitiebesprekingen.
Asscher wil geen burgemeester van Amsterdam worden
Elsevier 25.03.2010 PvdA’er Lodewijk Asscher wil niet de nieuwe burgemeester van Amsterdam worden. Asscher is op dit moment waarnemend burgemeester van de hoofdstad nadat Job Cohen opstapte om PvdA-leider te worden. Hij wil in een nieuw college opnieuw wethouder worden.
Het waarnemende burgemeesterschap van Asscher leidde tot grote woede van de Amsterdamse afdeling van D66. Die besloten om die reden, weliswaar tijdelijk, de onderhandelingen voor een nieuw bestuurscollege voor de stad stil te leggen.
De voormalig politieke leider van de PvdA in Amsterdam liet vandaag aan de Amsterdamse stadszender AT5 weten niet de permanente burgemeester te willen worden.
Lodewijk Asscher waarnemend burgemeester
Trouw 19.03.2010 Zolang Amsterdam officieel geen nieuwe burgemeester heeft, neemt de wethouder Lodewijk Asscher de taken van Job Cohen waar.
Asscher tot juli burgemeester A’dam, D66 boos
NRC 19.03.2010 D66 is verbolgen over de benoeming van Asscher, die drie maanden waarnemend burgemeester is.
Telegraaf 19.03.2010 Lodewijk Asscher is, na het vertrek van Job Cohen, waarnemend burgemeester van Amsterdam. De PvdA’er werd vrijdagmorgen beëdigd door Elisabeth Post, waarnemend commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Holland, op het provinciehuis in Haarlem. Gerelateerde artikelen: D66 boos om benoeming Asscher
Asscher benoemd, D66 uit coalitiebespreking
Trouw 19.03.2010 D66 vindt dat de benoeming van Asscher een voorbeeld is van een ontransparante bestuurscultuur en machtspolitiek aan de kant van de PvdA.
Amsterdam zoekt nieuwe burgemeester
VK 15.03.2010 De namen van de PvdA’ers Guusje ter Horst en Eberhard van der Laan zingen rond als opvolger van Job Cohen als burgemeester van Amsterdam, maar de Amsterdamse politici houden de kaken op elkaar.
D66: Asscher moet weg als waarnemend burgemeester
Elsevier 15.03.2010 D66 in Amsterdam verzet zich tegen PvdA’er Lodewijk Asscher als waarnemend burgemeester van de hoofdstad. De partij wil dat de waarnemer iemand is die al eens burgemeester van een grote stad is geweest en die boven de politieke partijen staat.
Provincie tikt Asscher op vingers
Parool 15.03.2010 AMSTERDAM – Het is nog lang niet zeker dat locoburgemeester Lodewijk Asscher waarnemend burgemeester van Amsterdam wordt. De provincie houdt vast aan de procedure, waarbij de commissaris van de koningin twee kandidaten aan de gemeenteraad …
- Lees ook: ‘Asscher beter geen waarnemend burgemeester’ (15-03-10)
- Lees ook: Wie wordt burgemeester van Amsterdam? (13-03-10)
- Lees ook: Lodewijk Asscher waarnemend burgemeester (12-03-10)
D66: Asscher niet meest geschikte kandidaat
VK 15.03.2010 D66 in Amsterdam wil dat de waarnemend burgemeester van de hoofdstad iemand wordt die al eens burgemeester van een grote stad is geweest en die boven de politieke partijen staat. Daarom zou de Amsterdamse locoburgemeester en wethouder Lodewijk Asscher (PvdA) niet de meest geschikte kandidaat zijn. Dat liet een woordvoerder van D66 maandag weten.
Van der Laan: Ik wil werk in Den Haag afmaken
Elsevier 13.03.2010 Oud-minister Eberhard van der Laan (PvdA) ontkent het burgemeesterschap van Amsterdam te ambiëren. Dat zei de oud-minister (Wonen, Wijken en Integratie) zaterdag in het radioprogramma TROS Kamerbreed.
Van der Laan is momenteel informateur op de weg naar de vorming van een nieuwe coalitie in Amsterdam en wordt hier en daar al als opvolger van Job Cohen genoemd.
‘Ik heb er nog bijna niks afgemaakt. Ik heb ook nogal een grote mond gehad over het parlement.
Wie wordt burgemeester van Amsterdam?
Parool 13.03.2010 AMSTERDAM – Met het vertrek van Job Cohen ontstaat een belangrijke vacature. Onmiddellijk deden allerlei namen de ronde, waarbij twee PvdA’ers de boventoon voeren. Oud-minister Guusje ter Horst (PvdA) wordt al jaren genoemd.
- Lees ook: Cohen favoriet boven Balkenende en Wilders (12-03-10)
- Lees ook: Lodewijk Asscher waarnemend burgemeester (12-03-10)
- Lees ook: Job Cohen stopt per direct als burgemeester (12-03-10)
Marokkaanse Amsterdammers gunnen Nederland dosis Cohen
Parool 13.03.2010 AMSTERDAM – Marokkaanse Amsterdammers gaan burgemeester Job Cohen en zijn kopjes thee missen. ”Het vertrek van Cohen is een verlies voor de stad, zeker voor de minderheden”, zegt Najem Oulad Ali, namens de Al Kabir-moskee aan de Weesperzijde.
Lees ook: Fatsoen (13-03-10)
Lees ook: Wie wordt burgemeester van Amsterdam? (13-03-10)
Lodewijk Asscher waarnemend burgemeester
Parool 12.03.2010 Nu Job Cohen per direct stopt als burgemeester van Amsterdam, draagt Lodewijk Asscher voorlopig de ambtsketen. De PvdA-leider is locoburgemeester van de hoofdstad.
-
Archief
- juni 2018 (3)
- mei 2018 (7)
- april 2018 (8)
- maart 2018 (20)
- februari 2018 (17)
- januari 2018 (10)
- december 2017 (11)
- november 2017 (10)
- oktober 2017 (11)
- september 2017 (6)
- augustus 2017 (8)
- juli 2017 (9)
-
Categorieën
- 1e kamer
- 2e kamer
- 2e kamerverkiezingen 2017
- 50 plus
- 911
- Aalsmeer
- Aalsmeers Collectief
- aangifte
- aanslag
- Abdulkadir Geylani-moskee
- afdrachtregeling
- afganistan
- afsplitspartijen
- Ahmed Aboutaleb
- AKP
- Alexander Pechtold
- Ancilla Tilia van de Leest
- Anders Breivik
- Anneke van der Veer
- Armeense genocide
- Arnoud van Doorn
- As-Soennah moskee
- Australian Liberty Alliance
- awp
- Baarle-Nassau
- Balkenende-norm
- balkenendenorm
- Bart de Liefde
- bedreiging
- beeldenstorm
- begroting
- begroting 2016
- begroting 2017
- begroting 2018
- Bert van der Roest
- bevingen
- bezuinigingen
- BIJ1
- Björn Lugthart
- Bloemendaal
- boerka
- bonnetjes-affaire
- Bonus
- Bram Heijstek
- Brunssum
- BUK
- burgemeester
- Burgemeester Stefan Huisman VVD
- burgemeester Ahmed Aboutaleb
- Camiel Eurlings
- CDA
- Charlie Hebdo
- Clemens Meerts
- commissie-Noorman-Den Uyl
- Commissie-Oosting
- Commissie-Stiekem
- coup
- cpn
- CU
- CU-SGP
- Cultuurpaleis
- CvK
- D66
- Daan Prevoo
- daniel van der stoep
- decembermoorden
- Denk NL
- derde dinsdag september
- desi bouterse
- dijkgraaf
- dijkgraaf Michiel van Haersma Buma
- dijkgraaf van Delfland Michiel van Haersma Buma
- Dinkelland
- Dirk Scheringa
- Dividentbelasting
- Donald Trump
- doodsbedreiging
- Douwe Jan Elzinga
- DPK
- dreiging
- dualisme
- Eeuwit Klink
- emile roemer sp
- Erdogan
- Eric Wiebes
- Eritrea
- EU
- euro
- europa
- europese parlement
- Farshad Bashir
- Fawaz Jneid
- Felix Rottenberg
- Femke Halsema
- Fethullah Gülen
- fitna
- Follow the Money
- Fons Hertog VVD
- formatie
- Forum voor Democratie
- fraude
- fred teeven vvd
- Fred van der Spek
- FvD
- Fyra
- geert wilders
- geert wilders pvv
- gemeenteraad
- gemeenteraadsverkiezingen 2018
- gemeenteraadsverkiezingen 21.03.2018
- Gerald Schotman
- Gorinchem
- Griekenland
- groenlinks
- groepsbelediging
- grondwet
- Groningen
- ground zero
- Haarlemmermeer
- haatimam
- haatzaaien
- Halbe Zijlstra
- Hans Middendorp
- Harry van Bommel
- henk kamp
- henk krol
- Henry Keizer VVD
- Hero Brinkman
- homohuwelijk
- hoofddoek
- hoogheemraadschap van Delfland
- Huurdersheffing
- huurverhoging
- huurwet
- illegalen
- Imam El Alami Amaouch
- ing
- integriteit
- Irak
- is
- isis
- islam
- Jacques Monasch
- Jacques Tichelaar
- Jan Hoekema
- Jan Hoekema D66
- Jan van Cranenbroek
- Jan Zoetelief
- Jean-Paul Gebben
- Jehovah’s getuigen
- Jo Palmen
- Johan Maurits van Nassau Siegen
- Johan Meijer
- Jos de Graaf
- Jos van Rey
- kandidatenlijst
- karen gerbrands
- koerden
- kruistochten
- Kunduz
- kvp
- Langetermijnbegroting.
- limburg
- links
- links verbond
- lobby
- lobbycultuur
- Loek Hermans
- Loek Hermans VVD
- Madeleine van Toorenburg
- Marco Kroon
- Mark rutte
- Marleen Barth
- marleen barth pvda
- marokkanen
- maurice de hond
- Meavita
- mh17
- MH17-ramp
- MH17-tribunaal
- Michael Heemels
- Michiel van Haersma Buma
- miljoenennota 2016
- miljoenennota 2017
- Miljoenennota 2018
- minder
- minister Buitenlandse zaken
- minister Van der Steur
- misbruik
- Mohamed Keskin
- moskee
- moslim
- moslimban
- Moszkowicz
- Muslimban
- nabeschouwingen
- naheffing
- Nederland
- new york
- NIDA
- Nieuwe Wegen
- Norbert Klein
- novitsjok
- NS
- OBP
- Oldenzaal
- Onafhankelijk Liberaal
- Onafhankelijke Burgerpartij
- Oosterhout
- opcw
- ouderenzorg
- parlementaire enquêtecommissie
- Partij van de eenheid
- Partij van de Toekomst
- Paul Depla PvdA
- peiling
- peiling 11.12.2016
- peiling 14.02.2016
- Peter Rehwinkel
- Peter Tielemans
- Piet de Jong
- Pim Fortuyn
- pkk
- Poetin
- polarisatie.
- politiek
- populisme
- PPR
- premier
- President Tayyip Recep Erdogan
- prinsjesdag
- Prinsjesdag 2017
- privatisering
- ProRail
- Provinciale Staten Limburg
- provincie drente
- PSP
- PvdA
- PvdE
- PVV
- Ralph Hamers
- referendum
- regeerakkoord
- Renkum
- rijswijk
- Roelof van Laar
- Rolf Zincken
- Ron Meyer
- Ronald van Raak SP
- Rusland
- Rutte 2
- Rutte 3
- ruud lubbers
- ruud lubbers cda
- salafisten
- schaliegas
- scheefhuur
- scheefhuurders
- scheefwonen
- schijnconstructie
- Selçuk Öztürk
- Selcuk Ozturk
- Sergej Skripal
- sgp
- Sharon Gesthuisen
- Sharon Gesthuizen
- sinterklaas
- slavernij
- sp
- SP
- splinterpartij
- spuiforum
- Spuiplein
- Staatssecretaris Eric Wiebes
- Staatssecretaris Wilma Mansveld
- Stefan Huisman
- Stichtse Vecht
- suriname
- Sylvana Simons
- syrie
- Tayyip Recep Erdogan
- Teeven-deal
- terreur
- terreurdreiging
- terrorisme
- Thierry Baudet
- TONL
- Topinkomen
- topinkomens
- Trots op NL
- Tunahan Kuzu
- turkije
- uber
- Uncategorized
- UNHCR
- veiligheid
- Verantwoordingsdag 2018
- verkiezingen
- verkiezingen 2017
- Versplintering
- Vertrouwen in de toekomst
- vervolging
- vluchtelingen
- Voerendaal
- Vogelaarswijken
- Vrijzinnige Partij nederland
- VVD
- VVD-CDA-D66
- VVD-CDA-D66-ChristenUnie VVD-CDA-D66-ChristenUnie
- VVD-PvdA
- wachtgeld
- Wassila Hachchi
- Weert
- weigerambtenaar
- wet normering topinkomens
- Wet Normering Topinkomens
- Wil Houben
- wilders 1
- Willem Aantjes
- William Moorlag
- Wim Pijl
- Wim Pijl CU-SGP
- Wim van der P.
- wnt
- woningwet
- WTC
- Ybeltje Berckmoes
- zaltbommel
- zaman
- zetelroof
- Zorg
- zorgfraude
- zorginstelling Careyn
- zorginstellingen
- zwarte Piet
-
RSS
Entries RSS
Comments RSS
